Book 1 Chapter 171 | |
1 | aurva uvāca |
1 | uktavān asmi yāṃ krodhāt pratijñāṃ pitaras tadā
sarvalokavināśāya na sā me vitathā bhavet |
2 | vṛthāroṣapratijño hi nāhaṃ jīvitum utsahe
anistīrṇo hi māṃ roṣo dahed agnir ivāraṇim |
3 | yo hi kāraṇataḥ krodhaṃ saṃjātaṃ kṣantum arhati
nālaṃ sa manujaḥ samyak trivargaṃ parirakṣitum |
4 | aśiṣṭānāṃ niyantā hi śiṣṭānāṃ parirakṣatā
sthāne roṣaḥ prayuktaḥ syān nṛpaiḥ svargajigīṣubhiḥ |
5 | aśrauṣam aham ūrustho garbhaśayyāgatas tadā
ārāvaṃ mātṛvargasya bhṛgūṇāṃ kṣatriyair vadhe |
6 | sāmarair hi yadā lokair bhṛgūṇāṃ kṣatriyādhamaiḥ
āgarbhotsādanaṃ kṣāntaṃ tadā māṃ manyur āviṣat |
7 | āpūrṇakośāḥ kila me mātaraḥ pitaras tathā
bhayāt sarveṣu lokeṣu nādhijagmuḥ parāyaṇam |
8 | tān bhṛgūṇāṃ tadā dārān kaś cin nābhyavapadyata
yadā tadā dadhāreyam ūruṇaikena māṃ śubhā |
9 | pratiṣeddhā hi pāpasya yadā lokeṣu vidyate
tadā sarveṣu lokeṣu pāpakṛn nopapadyate |
10 | yadā tu pratiṣeddhāraṃ pāpo na labhate kva cit
tiṣṭhanti bahavo loke tadā pāpeṣu karmasu |
11 | jānann api ca yaḥ pāpaṃ śaktimān na niyacchati
īśaḥ san so 'pi tenaiva karmaṇā saṃprayujyate |
12 | rājabhiś ceśvaraiś caiva yadi vai pitaro mama
śaktair na śakitā trātum iṣṭaṃ matveha jīvitam |
13 | ata eṣām ahaṃ kruddho lokānām īśvaro 'dya san
bhavatāṃ tu vaco nāham alaṃ samativartitum |
14 | mama cāpi bhaved etad īśvarasya sato mahat
upekṣamāṇasya punar lokānāṃ kilbiṣād bhayam |
15 | yaś cāyaṃ manyujo me 'gnir lokān ādātum icchati
dahed eṣa ca mām eva nigṛhītaḥ svatejasā |
16 | bhavatāṃ ca vijānāmi sarvalokahitepsutām
tasmād vidadhvaṃ yac chreyo lokānāṃ mama ceśvarāḥ |
17 | pitara ūcuḥ |
17 | ya eṣa manyujas te 'gnir lokān ādātum icchati
apsu taṃ muñca bhadraṃ te lokā hy apsu pratiṣṭhitāḥ |
18 | āpomayāḥ sarvarasāḥ sarvam āpomayaṃ jagat
tasmād apsu vimuñcemaṃ krodhāgniṃ dvijasattama |
19 | ayaṃ tiṣṭhatu te vipra yadīcchasi mahodadhau
manyujo 'gnir dahann āpo lokā hy āpomayāḥ smṛtāḥ |
20 | evaṃ pratijñā satyeyaṃ tavānagha bhaviṣyati
na caiva sāmarā lokā gamiṣyanti parābhavam |
21 | vasiṣṭha uvāca |
21 | tatas taṃ krodhajaṃ tāta aurvo 'gniṃ varuṇālaye
utsasarja sa caivāpa upayuṅkte mahodadhau |
22 | mahad dhayaśiro bhūtvā yat tad vedavido viduḥ
tam agnim udgiran vaktrāt pibaty āpo mahodadhau |
23 | tasmāt tvam api bhadraṃ te na lokān hantum arhasi
parāśara parān dharmāñ jānañ jñānavatāṃ vara |