Book 1 Chapter 163 | |
1 | vasiṣṭha uvāca |
1 | yaiṣā te tapatī nāma sāvitryavarajā sutā
tāṃ tvāṃ saṃvaraṇasyārthe varayāmi vibhāvaso |
2 | sa hi rājā bṛhatkīrtir dharmārthavid udāradhīḥ
yuktaḥ saṃvaraṇo bhartā duhitus te vihaṃgama |
3 | gandharva uvāca |
3 | ity uktaḥ savitā tena dadānīty eva niścitaḥ
pratyabhāṣata taṃ vipraṃ pratinandya divākaraḥ |
4 | varaḥ saṃvaraṇo rājñāṃ tvam ṛṣīṇāṃ varo mune
tapatī yoṣitāṃ śreṣṭhā kim anyatrāpavarjanāt |
5 | tataḥ sarvānavadyāgnīṃ tapatīṃ tapanaḥ svayam
dadau saṃvaraṇasyārthe vasiṣṭhāya mahātmane pratijagrāha tāṃ kanyāṃ maharṣis tapatīṃ tadā |
6 | vasiṣṭho 'tha visṛṣṭaś ca punar evājagāma ha
yatra vikhyatakīrtiḥ sa kurūṇām ṛṣabho 'bhavat |
7 | sa rājā manmathāviṣṭas tadgatenāntarātmanā
dṛṣṭvā ca devakanyāṃ tāṃ tapatīṃ cāruhāsinīm vasiṣṭhena sahāyāntīṃ saṃhṛṣṭo 'bhyadhikaṃ babhau |
8 | kṛcchre dvādaśarātre tu tasya rājñaḥ samāpite
ājagāma viśuddhātmā vasiṣṭho bhagavān ṛṣiḥ |
9 | tapasārādhya varadaṃ devaṃ gopatim īśvaram
lebhe saṃvaraṇo bhāryāṃ vasiṣṭhasyaiva tejasā |
10 | tatas tasmin giriśreṣṭhe devagandharvasevite
jagrāha vidhivat pāṇiṃ tapatyāḥ sa nararṣabhaḥ |
11 | vasiṣṭhenābhyanujñātas tasminn eva dharādhare
so 'kāmayata rājarṣir vihartuṃ saha bhāryayā |
12 | tataḥ pure ca rāṣṭre ca vāhaneṣu baleṣu ca
ādideśa mahīpālas tam eva sacivaṃ tadā |
13 | nṛpatiṃ tv abhyanujñāya vasiṣṭho 'thāpacakrame
so 'pi rājā girau tasmin vijahārāmaropamaḥ |
14 | tato dvādaśa varṣāṇi kānaneṣu jaleṣu ca
reme tasmin girau rājā tayaiva saha bhāryayā |
15 | tasya rājñaḥ pure tasmin samā dvādaśa sarvaśaḥ
na vavarṣa sahasrākṣo rāṣṭre caivāsya sarvaśaḥ |
16 | tat kṣudhārtair nirānandaiḥ śavabhūtais tadā naraiḥ
abhavat pretarājasya puraṃ pretair ivāvṛtam |
17 | tatas tat tādṛśaṃ dṛṣṭvā sa eva bhagavān ṛṣiḥ
abhyapadyata dharmātmā vasiṣṭho rājasattamam |
18 | taṃ ca pārthivaśārdūlam ānayām āsa tat puram
tapatyā sahitaṃ rājann uṣitaṃ dvādaśīḥ samāḥ |
19 | tataḥ pravṛṣṭas tatrāsīd yathāpūrvaṃ surārihā
tasmin nṛpatiśārdūle praviṣṭe nagaraṃ punaḥ |
20 | tataḥ sarāṣṭraṃ mumude tat puraṃ parayā mudā
tena pārthivamukhyena bhāvitaṃ bhāvitātmanā |
21 | tato dvādaśa varṣāṇi punar īje narādhipaḥ
patnyā tapatyā sahito yathā śakro marutpatiḥ |
22 | evam āsīn mahābhāgā tapatī nāma paurvikī
tava vaivasvatī pārtha tāpatyas tvaṃ yayā mataḥ |
23 | tasyāṃ saṃjanayām āsa kuruṃ saṃvaraṇo nṛpaḥ
tapatyāṃ tapatāṃ śreṣṭha tāpatyas tvaṃ tato 'rjuna |