Book 1 Chapter 143 | |
1 | bhīma uvāca |
1 | smaranti vairaṃ rakṣāṃsi māyām āśritya mohinīm
hiḍimbe vraja panthānaṃ tvaṃ vai bhrātṛniṣevitam |
2 | yudhiṣṭhira uvāca |
2 | kruddho 'pi puruṣavyāghra bhīma mā sma striyaṃ vadhīḥ
śarīraguptyābhyadhikaṃ dharmaṃ gopaya pāṇḍava |
3 | vadhābhiprāyam āyāntam avadhīs tvaṃ mahābalam
rakṣasas tasya bhaginī kiṃ naḥ kruddhā kariṣyati |
4 | vaiśaṃpāyana uvāca |
4 | hiḍimbā tu tataḥ kuntīm abhivādya kṛtāñjaliḥ
yudhiṣṭhiraṃ ca kaunteyam idaṃ vacanam abravīt |
5 | ārye jānāsi yad duḥkham iha strīṇām anaṅgajam
tad idaṃ mām anuprāptaṃ bhīmasenakṛtaṃ śubhe |
6 | soḍhaṃ tat paramaṃ duḥkhaṃ mayā kālapratīkṣayā
so 'yam abhyāgataḥ kālo bhavitā me sukhāya vai |
7 | mayā hy utsṛjya suhṛdaḥ svadharmaṃ svajanaṃ tathā
vṛto 'yaṃ puruṣavyāghras tava putraḥ patiḥ śubhe |
8 | vareṇāpi tathānena tvayā cāpi yaśasvini
tathā bruvantī hi tadā pratyākhyātā kriyāṃ prati |
9 | tvaṃ māṃ mūḍheti vā matvā bhaktā vānugateti vā
bhartrānena mahābhāge saṃyojaya sutena te |
10 | tam upādāya gaccheyaṃ yatheṣṭaṃ devarūpiṇam
punaś caivāgamiṣyāmi viśrambhaṃ kuru me śubhe |
11 | ahaṃ hi manasā dhyātā sarvān neṣyāmi vaḥ sadā
vṛjine tārayiṣyāmi durgeṣu ca nararṣabhān |
12 | pṛṣṭhena vo vahiṣyāmi śīghrāṃ gatim abhīpsataḥ
yūyaṃ prasādaṃ kuruta bhīmaseno bhajeta mām |
13 | āpadas taraṇe prāṇān dhārayed yena yena hi
sarvam ādṛtya kartavyaṃ tad dharmam anuvartatā |
14 | āpatsu yo dhārayati dharmaṃ dharmavid uttamaḥ
vyasanaṃ hy eva dharmasya dharmiṇām āpad ucyate |
15 | puṇyaṃ prāṇān dhārayati puṇyaṃ prāṇadam ucyate
yena yenācared dharmaṃ tasmin garhā na vidyate |
16 | yudhiṣṭhira uvāca |
16 | evam etad yathāttha tvaṃ hiḍimbe nātra saṃśayaḥ
sthātavyaṃ tu tvayā dharme yathā brūyāṃ sumadhyame |
17 | snātaṃ kṛtāhnikaṃ bhadre kṛtakautukamaṅgalam
bhīmasenaṃ bhajethās tvaṃ prāg astagamanād raveḥ |
18 | ahaḥsu viharānena yathākāmaṃ manojavā
ayaṃ tv ānayitavyas te bhīmasenaḥ sadā niśi |
19 | vaiśaṃpāyana uvāca |
19 | tatheti tat pratijñāya hiḍimbā rākṣasī tadā
bhīmasenam upādāya ūrdhvam ācakrame tataḥ |
20 | śailaśṛṅgeṣu ramyeṣu devatāyataneṣu ca
mṛgapakṣivighuṣṭeṣu ramaṇīyeṣu sarvadā |
21 | kṛtvā ca paramaṃ rūpaṃ sarvābharaṇabhūṣitā
saṃjalpantī sumadhuraṃ ramayām āsa pāṇḍavam |
22 | tathaiva vanadurgeṣu puṣpitadrumasānuṣu
saraḥsu ramaṇīyeṣu padmotpalayuteṣu ca |
23 | nadīdvīpapradeśeṣu vaiḍūryasikatāsu ca
sutīrthavanatoyāsu tathā girinadīṣu ca |
24 | sagarasya pradeśeṣu maṇihemaciteṣu ca
pattaneṣu ca ramyeṣu mahāśālavaneṣu ca |
25 | devāraṇyeṣu puṇyeṣu tathā parvatasānuṣu
guhyakānāṃ nivāseṣu tāpasāyataneṣu ca |
26 | sarvartuphalapuṣpeṣu mānaseṣu saraḥsu ca
bibhratī paramaṃ rūpaṃ ramayām āsa pāṇḍavam |
27 | ramayantī tathā bhīmaṃ tatra tatra manojavā
prajajñe rākṣasī putraṃ bhīmasenān mahābalam |
28 | virūpākṣaṃ mahāvaktraṃ śaṅkukarṇaṃ vibhīṣaṇam
bhīmarūpaṃ sutāmroṣṭhaṃ tīkṣṇadaṃṣṭraṃ mahābalam |
29 | maheṣvāsaṃ mahāvīryaṃ mahāsattvaṃ mahābhujam
mahājavaṃ mahākāyaṃ mahāmāyam ariṃdamam |
30 | amānuṣaṃ mānuṣajaṃ bhīmavegaṃ mahābalam
yaḥ piśācān atīvānyān babhūvāti sa mānuṣān |
31 | bālo 'pi yauvanaṃ prāpto mānuṣeṣu viśāṃ pate
sarvāstreṣu paraṃ vīraḥ prakarṣam agamad balī |
32 | sadyo hi garbhaṃ rākṣasyo labhante prasavanti ca
kāmarūpadharāś caiva bhavanti bahurūpiṇaḥ |
33 | praṇamya vikacaḥ pādāv agṛhṇāt sa pitus tadā
mātuś ca parameṣvāsas tau ca nāmāsya cakratuḥ |
34 | ghaṭabhāsotkaca iti mātaraṃ so 'bhyabhāṣata
abhavat tena nāmāsya ghaṭotkaca iti sma ha |
35 | anuraktaś ca tān āsīt pāṇḍavān sa ghaṭotkacaḥ
teṣāṃ ca dayito nityam ātmabhūto babhūva saḥ |
36 | saṃvāsasamayo jīrṇa ity abhāṣata taṃ tataḥ
hiḍimbā samayaṃ kṛtvā svāṃ gatiṃ pratyapadyata |
37 | kṛtyakāla upasthāsye pitṝn iti ghaṭotkacaḥ
āmantrya rākṣasaśreṣṭhaḥ pratasthe cottarāṃ diśam |
38 | sa hi sṛṣṭo maghavatā śaktihetor mahātmanā
karṇasyāprativīryasya vināśāya mahātmanaḥ |