Book 1 Chapter 125 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | kururāje ca raṅgasthe bhīme ca balināṃ vare
pakṣapātakṛtasnehaḥ sa dvidhevābhavaj janaḥ |
2 | hā vīra kururājeti hā bhīmeti ca nardatām
puruṣāṇāṃ suvipulāḥ praṇādāḥ sahasotthitāḥ |
3 | tataḥ kṣubdhārṇavanibhaṃ raṅgam ālokya buddhimān
bhāradvājaḥ priyaṃ putram aśvatthāmānam abravīt |
4 | vārayaitau mahāvīryau kṛtayogyāv ubhāv api
mā bhūd raṅgaprakopo 'yaṃ bhīmaduryodhanodbhavaḥ |
5 | tatas tāv udyatagadau guruputreṇa vāritau
yugāntānilasaṃkṣubdhau mahāvegāv ivārṇavau |
6 | tato raṅgāṅgaṇagato droṇo vacanam abravīt
nivārya vāditragaṇaṃ mahāmeghanibhasvanam |
7 | yo me putrāt priyataraḥ sarvāstraviduṣāṃ varaḥ
aindrir indrānujasamaḥ sa pārtho dṛśyatām iti |
8 | ācāryavacanenātha kṛtasvastyayano yuvā
baddhagodhāṅgulitrāṇaḥ pūrṇatūṇaḥ sakārmukaḥ |
9 | kāñcanaṃ kavacaṃ bibhrat pratyadṛśyata phalgunaḥ
sārkaḥ sendrāyudhataḍit sasaṃdhya iva toyadaḥ |
10 | tataḥ sarvasya raṅgasya samutpiñjo 'bhavan mahān
prāvādyanta ca vādyāni saśaṅkhāni samantataḥ |
11 | eṣa kuntīsutaḥ śrīmān eṣa pāṇḍavamadhyamaḥ
eṣa putro mahendrasya kurūṇām eṣa rakṣitā |
12 | eṣo 'straviduṣāṃ śreṣṭha eṣa dharmabhṛtāṃ varaḥ
eṣa śīlavatāṃ cāpi śīlajñānanidhiḥ paraḥ |
13 | ity evam atulā vācaḥ śṛṇvantyāḥ prekṣakeritāḥ
kuntyāḥ prasnavasaṃmiśrair asraiḥ klinnam uro 'bhavat |
14 | tena śabdena mahatā pūrṇaśrutir athābravīt
dhṛtarāṣṭro naraśreṣṭho viduraṃ hṛṣṭamānasaḥ |
15 | kṣattaḥ kṣubdhārṇavanibhaḥ kim eṣa sumahāsvanaḥ
sahasaivotthito raṅge bhindann iva nabhastalam |
16 | vidura uvāca |
16 | eṣa pārtho mahārāja phalgunaḥ pāṇḍunandanaḥ
avatīrṇaḥ sakavacas tatraiṣa sumahāsvanaḥ |
17 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
17 | dhanyo 'smy anugṛhīto 'smi rakṣito 'smi mahāmate
pṛthāraṇisamudbhūtais tribhiḥ pāṇḍavavahnibhiḥ |
18 | vaiśaṃpāyana uvāca |
18 | tasmin samudite raṅge kathaṃ cit paryavasthite
darśayām āsa bībhatsur ācāryād astralāghavam |
19 | āgneyenāsṛjad vahniṃ vāruṇenāsṛjat payaḥ
vāyavyenāsṛjad vāyuṃ pārjanyenāsṛjad ghanān |
20 | bhaumena prāviśad bhūmiṃ pārvatenāsṛjad girīn
antardhānena cāstreṇa punar antarhito 'bhavat |
21 | kṣaṇāt prāṃśuḥ kṣaṇād dhrasvaḥ kṣaṇāc ca rathadhūrgataḥ
kṣaṇena rathamadhyasthaḥ kṣaṇenāvāpatan mahīm |
22 | sukumāraṃ ca sūkṣmaṃ ca guruṃ cāpi gurupriyaḥ
sauṣṭhavenābhisaṃyuktaḥ so 'vidhyad vividhaiḥ śaraiḥ |
23 | bhramataś ca varāhasya lohasya pramukhe samam
pañca bāṇān asaṃsaktān sa mumocaikabāṇavat |
24 | gavye viṣāṇakośe ca cale rajjvavalambite
nicakhāna mahāvīryaḥ sāyakān ekaviṃśatim |
25 | ity evamādi sumahat khaḍge dhanuṣi cābhavat
gadāyāṃ śastrakuśalo darśanāni vyadarśayat |
26 | tataḥ samāptabhūyiṣṭhe tasmin karmaṇi bhārata
mandībhūte samāje ca vāditrasya ca nisvane |
27 | dvāradeśāt samudbhūto māhātmya balasūcakaḥ
vajraniṣpeṣasadṛśaḥ śuśruve bhujanisvanaḥ |
28 | dīryante kiṃ nu girayaḥ kiṃ svid bhūmir vidīryate
kiṃ svid āpūryate vyoma jalabhāraghanair ghanaiḥ |
29 | raṅgasyaivaṃ matir abhūt kṣaṇena vasudhādhipa
dvāraṃ cābhimukhāḥ sarve babhūvuḥ prekṣakās tadā |
30 | pañcabhir bhrātṛbhiḥ pārthair droṇaḥ parivṛto babhau
pañcatāreṇa saṃyuktaḥ sāvitreṇeva candramāḥ |
31 | aśvatthāmnā ca sahitaṃ bhrātṝṇāṃ śatam ūrjitam
duryodhanam amitraghnam utthitaṃ paryavārayat |
32 | sa tais tadā bhrātṛbhir udyatāyudhair; vṛto gadāpāṇir avasthitaiḥ sthitaḥ
babhau yathā dānavasaṃkṣaye purā; puraṃdaro devagaṇaiḥ samāvṛtaḥ |