Book 1 Chapter 107 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tataḥ putraśataṃ jajñe gāndhāryāṃ janamejaya
dhṛtarāṣṭrasya vaiśyāyām ekaś cāpi śatāt paraḥ |
2 | pāṇḍoḥ kuntyāṃ ca mādryāṃ ca pañca putrā mahārathāḥ
devebhyaḥ samapadyanta saṃtānāya kulasya vai |
3 | janamejaya uvāca |
3 | kathaṃ putraśataṃ jajñe gāndhāryāṃ dvijasattama
kiyatā caiva kālena teṣām āyuś ca kiṃ param |
4 | kathaṃ caikaḥ sa vaiśyāyāṃ dhṛtarāṣṭrasuto 'bhavat
kathaṃ ca sadṛśīṃ bhāryāṃ gāndhārīṃ dharmacāriṇīm ānukūlye vartamānāṃ dhṛtarāṣṭro 'tyavartata |
5 | kathaṃ ca śaptasya sataḥ pāṇḍos tena mahātmanā
samutpannā daivatebhyaḥ pañca putrā mahārathāḥ |
6 | etad vidvan yathāvṛttaṃ vistareṇa tapodhana
kathayasva na me tṛptiḥ kathyamāneṣu bandhuṣu |
7 | vaiśaṃpāyana uvāca |
7 | kṣucchramābhipariglānaṃ dvaipāyanam upasthitam
toṣayām āsa gāndhārī vyāsas tasyai varaṃ dadau |
8 | sā vavre sadṛśaṃ bhartuḥ putrāṇāṃ śatam ātmanaḥ
tataḥ kālena sā garbhaṃ dhṛtarāṣṭrād athāgrahīt |
9 | saṃvatsaradvayaṃ taṃ tu gāndhārī garbham āhitam
aprajā dhārayām āsa tatas tāṃ duḥkham āviśat |
10 | śrutvā kuntīsutaṃ jātaṃ bālārkasamatejasam
udarasyātmanaḥ sthairyam upalabhyānvacintayat |
11 | ajñātaṃ dhṛtarāṣṭrasya yatnena mahatā tataḥ
sodaraṃ pātayām āsa gāndhārī duḥkhamūrcchitā |
12 | tato jajñe māṃsapeśī lohāṣṭhīleva saṃhatā
dvivarṣasaṃbhṛtāṃ kukṣau tām utsraṣṭuṃ pracakrame |
13 | atha dvaipāyano jñātvā tvaritaḥ samupāgamat
tāṃ sa māṃsamayīṃ peśīṃ dadarśa japatāṃ varaḥ |
14 | tato 'bravīt saubaleyīṃ kim idaṃ te cikīrṣitam
sā cātmano mataṃ satyaṃ śaśaṃsa paramarṣaye |
15 | jyeṣṭhaṃ kuntīsutaṃ jātaṃ śrutvā ravisamaprabham
duḥkhena parameṇedam udaraṃ pātitaṃ mayā |
16 | śataṃ ca kila putrāṇāṃ vitīrṇaṃ me tvayā purā
iyaṃ ca me māṃsapeśī jātā putraśatāya vai |
17 | vyāsa uvāca |
17 | evam etat saubaleyi naitaj jātv anyathā bhavet
vitathaṃ noktapūrvaṃ me svaireṣv api kuto 'nyathā |
18 | ghṛtapūrṇaṃ kuṇḍaśataṃ kṣipram eva vidhīyatām
śītābhir adbhir aṣṭhīlām imāṃ ca pariṣiñcata |
19 | vaiśaṃpāyana uvāca |
19 | sā sicyamānā aṣṭhīlā abhavac chatadhā tadā
aṅguṣṭhaparvamātrāṇāṃ garbhāṇāṃ pṛthag eva tu |
20 | ekādhikaśataṃ pūrṇaṃ yathāyogaṃ viśāṃ pate
māṃsapeśyās tadā rājan kramaśaḥ kālaparyayāt |
21 | tatas tāṃs teṣu kuṇḍeṣu garbhān avadadhe tadā
svanugupteṣu deśeṣu rakṣāṃ ca vyadadhāt tataḥ |
22 | śaśāsa caiva bhagavān kālenaitāvatā punaḥ
vighaṭṭanīyāny etāni kuṇḍānīti sma saubalīm |
23 | ity uktvā bhagavān vyāsas tathā pratividhāya ca
jagāma tapase dhīmān himavantaṃ śiloccayam |
24 | jajñe krameṇa caitena teṣāṃ duryodhano nṛpaḥ
janmatas tu pramāṇena jyeṣṭho rājā yudhiṣṭhiraḥ |
25 | jātamātre sute tasmin dhṛtarāṣṭro 'bravīd idam
samānīya bahūn viprān bhīṣmaṃ viduram eva ca |
26 | yudhiṣṭhiro rājaputro jyeṣṭho naḥ kulavardhanaḥ
prāptaḥ svaguṇato rājyaṃ na tasmin vācyam asti naḥ |
27 | ayaṃ tv anantaras tasmād api rājā bhaviṣyati
etad dhi brūta me satyaṃ yad atra bhavitā dhruvam |
28 | vākyasyaitasya nidhane dikṣu sarvāsu bhārata
kravyādāḥ prāṇadan ghorāḥ śivāś cāśivaśaṃsinaḥ |
29 | lakṣayitvā nimittāni tāni ghorāṇi sarvaśaḥ
te 'bruvan brāhmaṇā rājan viduraś ca mahāmatiḥ |
30 | vyaktaṃ kulāntakaraṇo bhavitaiṣa sutas tava
tasya śāntiḥ parityāge puṣṭyā tv apanayo mahān |
31 | śatam ekonam apy astu putrāṇāṃ te mahīpate
ekena kuru vai kṣemaṃ lokasya ca kulasya ca |
32 | tyajed ekaṃ kulasyārthe grāmasyārthe kulaṃ tyajet
grāmaṃ janapadasyārthe ātmārthe pṛthivīṃ tyajet |
33 | sa tathā vidureṇoktas taiś ca sarvair dvijottamaiḥ
na cakāra tathā rājā putrasnehasamanvitaḥ |
34 | tataḥ putraśataṃ sarvaṃ dhṛtarāṣṭrasya pārthiva
māsamātreṇa saṃjajñe kanyā caikā śatādhikā |
35 | gāndhāryāṃ kliśyamānāyām udareṇa vivardhatā
dhṛtarāṣṭraṃ mahābāhuṃ vaiśyā paryacarat kila |
36 | tasmin saṃvatsare rājan dhṛtarāṣṭrān mahāyaśāḥ
jajñe dhīmāṃs tatas tasyāṃ yuyutsuḥ karaṇo nṛpa |
37 | evaṃ putraśataṃ jajñe dhṛtarāṣṭrasya dhīmataḥ
mahārathānāṃ vīrāṇāṃ kanyā caikātha duḥśalā |