Book 1 Chapter 105 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | rūpasattvaguṇopetā dharmārāmā mahāvratā
duhitā kuntibhojasya kṛte pitrā svayaṃvare |
2 | siṃhadaṃṣṭraṃ gajaskandham ṛṣabhākṣaṃ mahābalam
bhūmipālasahasrāṇāṃ madhye pāṇḍum avindata |
3 | sa tayā kuntibhojasya duhitrā kurunandanaḥ
yuyuje 'mitasaubhāgyaḥ paulomyā maghavān iva |
4 | yātvā devavratenāpi madrāṇāṃ puṭabhedanam
viśrutā triṣu lokeṣu mādrī madrapateḥ sutā |
5 | sarvarājasu vikhyātā rūpeṇāsadṛśī bhuvi
pāṇḍor arthe parikrītā dhanena mahatā tadā vivāhaṃ kārayām āsa bhīṣmaḥ pāṇḍor mahātmanaḥ |
6 | siṃhoraskaṃ gajaskandham ṛṣabhākṣaṃ manasvinam
pāṇḍuṃ dṛṣṭvā naravyāghraṃ vyasmayanta narā bhuvi |
7 | kṛtodvāhas tataḥ pāṇḍur balotsāhasamanvitaḥ
jigīṣamāṇo vasudhāṃ yayau śatrūn anekaśaḥ |
8 | pūrvam āgaskṛto gatvā daśārṇāḥ samare jitāḥ
pāṇḍunā narasiṃhena kauravāṇāṃ yaśobhṛtā |
9 | tataḥ senām upādāya pāṇḍur nānāvidhadhvajām
prabhūtahastyaśvarathāṃ padātigaṇasaṃkulām |
10 | āgaskṛt sarvavīrāṇāṃ vairī sarvamahībhṛtām
goptā magadharāṣṭrasya dārvo rājagṛhe hataḥ |
11 | tataḥ kośaṃ samādāya vāhanāni balāni ca
pāṇḍunā mithilāṃ gatvā videhāḥ samare jitāḥ |
12 | tathā kāśiṣu suhmeṣu puṇḍreṣu bharatarṣabha
svabāhubalavīryeṇa kurūṇām akarod yaśaḥ |
13 | taṃ śaraughamahājvālam astrārciṣam ariṃdamam
pāṇḍupāvakam āsādya vyadahyanta narādhipāḥ |
14 | te sasenāḥ sasenena vidhvaṃsitabalā nṛpāḥ
pāṇḍunā vaśagāḥ kṛtvā karakarmasu yojitāḥ |
15 | tena te nirjitāḥ sarve pṛthivyāṃ sarvapārthivāḥ
tam ekaṃ menire śūraṃ deveṣv iva puraṃdaram |
16 | taṃ kṛtāñjalayaḥ sarve praṇatā vasudhādhipāḥ
upājagmur dhanaṃ gṛhya ratnāni vividhāni ca |
17 | maṇimuktāpravālaṃ ca suvarṇaṃ rajataṃ tathā
goratnāny aśvaratnāni ratharatnāni kuñjarān |
18 | kharoṣṭramahiṣāṃś caiva yac ca kiṃ cid ajāvikam
tat sarvaṃ pratijagrāha rājā nāgapurādhipaḥ |
19 | tad ādāya yayau pāṇḍuḥ punar muditavāhanaḥ
harṣayiṣyan svarāṣṭrāṇi puraṃ ca gajasāhvayam |
20 | śaṃtano rājasiṃhasya bharatasya ca dhīmataḥ
pranaṣṭaḥ kīrtijaḥ śabdaḥ pāṇḍunā punar uddhṛtaḥ |
21 | ye purā kururāṣṭrāṇi jahruḥ kurudhanāni ca
te nāgapurasiṃhena pāṇḍunā karadāḥ kṛtāḥ |
22 | ity abhāṣanta rājāno rājāmātyāś ca saṃgatāḥ
pratītamanaso hṛṣṭāḥ paurajānapadaiḥ saha |
23 | pratyudyayus taṃ saṃprāptaṃ sarve bhīṣmapurogamāḥ
te nadūram ivādhvānaṃ gatvā nāgapurālayāḥ āvṛtaṃ dadṛśur lokaṃ hṛṣṭā bahuvidhair janaiḥ |
24 | nānāyānasamānītai ratnair uccāvacais tathā
hastyaśvaratharatnaiś ca gobhir uṣṭrair athāvikaiḥ nāntaṃ dadṛśur āsādya bhīṣmeṇa saha kauravāḥ |
25 | so 'bhivādya pituḥ pādau kausalyānandavardhanaḥ
yathārhaṃ mānayām āsa paurajānapadān api |
26 | pramṛdya pararāṣṭrāṇi kṛtārthaṃ punarāgatam
putram āsādya bhīṣmas tu harṣād aśrūṇy avartayat |
27 | sa tūryaśatasaṃghānāṃ bherīṇāṃ ca mahāsvanaiḥ
harṣayan sarvaśaḥ paurān viveśa gajasāhvayam |