Book 1 Chapter 100 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tataḥ satyavatī kāle vadhūṃ snātām ṛtau tadā
saṃveśayantī śayane śanakair vākyam abravīt |
2 | kausalye devaras te 'sti so 'dya tvānupravekṣyati
apramattā pratīkṣainaṃ niśīthe āgamiṣyati |
3 | śvaśrvās tad vacanaṃ śrutvā śayānā śayane śubhe
sācintayat tadā bhīṣmam anyāṃś ca kurupuṃgavān |
4 | tato 'mbikāyāṃ prathamaṃ niyuktaḥ satyavāg ṛṣiḥ
dīpyamāneṣu dīpeṣu śayanaṃ praviveśa ha |
5 | tasya kṛṣṇasya kapilā jaṭā dīpte ca locane
babhrūṇi caiva śmaśrūṇi dṛṣṭvā devī nyamīlayat |
6 | saṃbabhūva tayā rātrau mātuḥ priyacikīrṣayā
bhayāt kāśisutā taṃ tu nāśaknod abhivīkṣitum |
7 | tato niṣkrāntam āsādya mātā putram athābravīt
apy asyāṃ guṇavān putra rājaputro bhaviṣyati |
8 | niśamya tad vaco mātur vyāsaḥ paramabuddhimān
provācātīndriyajñāno vidhinā saṃpracoditaḥ |
9 | nāgāyutasamaprāṇo vidvān rājarṣisattamaḥ
mahābhāgo mahāvīryo mahābuddhir bhaviṣyati |
10 | tasya cāpi śataṃ putrā bhaviṣyanti mahābalāḥ
kiṃ tu mātuḥ sa vaiguṇyād andha eva bhaviṣyati |
11 | tasya tad vacanaṃ śrutvā mātā putram athābravīt
nāndhaḥ kurūṇāṃ nṛpatir anurūpas tapodhana |
12 | jñātivaṃśasya goptāraṃ pitṝṇāṃ vaṃśavardhanam
dvitīyaṃ kuruvaṃśasya rājānaṃ dātum arhasi |
13 | sa tatheti pratijñāya niścakrāma mahātapāḥ
sāpi kālena kausalyā suṣuve 'ndhaṃ tam ātmajam |
14 | punar eva tu sā devī paribhāṣya snuṣāṃ tataḥ
ṛṣim āvāhayat satyā yathāpūrvam aninditā |
15 | tatas tenaiva vidhinā maharṣis tām apadyata
ambālikām athābhyāgād ṛṣiṃ dṛṣṭvā ca sāpi tam viṣaṇṇā pāṇḍusaṃkāśā samapadyata bhārata |
16 | tāṃ bhītāṃ pāṇḍusaṃkāśāṃ viṣaṇṇāṃ prekṣya pārthiva
vyāsaḥ satyavatīputra idaṃ vacanam abravīt |
17 | yasmāt pāṇḍutvam āpannā virūpaṃ prekṣya mām api
tasmād eṣa sutas tubhyaṃ pāṇḍur eva bhaviṣyati |
18 | nāma cāsya tad eveha bhaviṣyati śubhānane
ity uktvā sa nirākrāmad bhagavān ṛṣisattamaḥ |
19 | tato niṣkrāntam ālokya satyā putram abhāṣata
śaśaṃsa sa punar mātre tasya bālasya pāṇḍutām |
20 | taṃ mātā punar evānyam ekaṃ putram ayācata
tatheti ca maharṣis tāṃ mātaraṃ pratyabhāṣata |
21 | tataḥ kumāraṃ sā devī prāptakālam ajījanat
pāṇḍuṃ lakṣaṇasaṃpannaṃ dīpyamānam iva śriyā tasya putrā maheṣvāsā jajñire pañca pāṇḍavāḥ |
22 | ṛtukāle tato jyeṣṭhāṃ vadhūṃ tasmai nyayojayat
sā tu rūpaṃ ca gandhaṃ ca maharṣeḥ pravicintya tam nākarod vacanaṃ devyā bhayāt surasutopamā |
23 | tataḥ svair bhūṣaṇair dāsīṃ bhūṣayitvāpsaropamām
preṣayām āsa kṛṣṇāya tataḥ kāśipateḥ sutā |
24 | dāsī ṛṣim anuprāptaṃ pratyudgamyābhivādya ca
saṃviveśābhyanujñātā satkṛtyopacacāra ha |
25 | kāmopabhogena tu sa tasyāṃ tuṣṭim agād ṛṣiḥ
tayā sahoṣito rātriṃ maharṣiḥ prīyamāṇayā |
26 | uttiṣṭhann abravīd enām abhujiṣyā bhaviṣyasi
ayaṃ ca te śubhe garbhaḥ śrīmān udaram āgataḥ dharmātmā bhavitā loke sarvabuddhimatāṃ varaḥ |
27 | sa jajñe viduro nāma kṛṣṇadvaipāyanātmajaḥ
dhṛtarāṣṭrasya ca bhrātā pāṇḍoś cāmitabuddhimān |
28 | dharmo vidurarūpeṇa śāpāt tasya mahātmanaḥ
māṇḍavyasyārthatattvajñaḥ kāmakrodhavivarjitaḥ |
29 | sa dharmasyānṛṇo bhūtvā punar mātrā sametya ca
tasyai garbhaṃ samāvedya tatraivāntaradhīyata |
30 | evaṃ vicitravīryasya kṣetre dvaipāyanād api
jajñire devagarbhābhāḥ kuruvaṃśavivardhanāḥ |