Book 1 Chapter 93
1	śaṃtanur uvāca
1	āpavo nāma ko nv eṣa vasūnāṃ kiṃ ca duṣkṛtam yasyābhiśāpāt te sarve mānuṣīṃ tanum āgatāḥ
2	anena ca kumāreṇa gaṅgādattena kiṃ kṛtam yasya caiva kṛtenāyaṃ mānuṣeṣu nivatsyati
3	īśānāḥ sarvalokasya vasavas te ca vai katham mānuṣeṣūdapadyanta tan mamācakṣva jāhnavi
4	vaiśaṃpāyana uvāca
4	saivam uktā tato gaṅgā rājānam idam abravīt bhartāraṃ jāhnavī devī śaṃtanuṃ puruṣarṣabham
5	yaṃ lebhe varuṇaḥ putraṃ purā bharatasattama vasiṣṭho nāma sa muniḥ khyāta āpava ity uta
6	tasyāśramapadaṃ puṇyaṃ mṛgapakṣigaṇānvitam meroḥ pārśve nagendrasya sarvartukusumāvṛtam
7	sa vāruṇis tapas tepe tasmin bharatasattama vane puṇyakṛtāṃ śreṣṭhaḥ svādumūlaphalodake
8	dakṣasya duhitā yā tu surabhīty atigarvitā gāṃ prajātā tu sā devī kaśyapād bharatarṣabha
9	anugrahārthaṃ jagataḥ sarvakāmadughāṃ varām tāṃ lebhe gāṃ tu dharmātmā homadhenuṃ sa vāruṇiḥ
10	sā tasmiṃs tāpasāraṇye vasantī munisevite cacāra ramye dharmye ca gaur apetabhayā tadā
11	atha tad vanam ājagmuḥ kadā cid bharatarṣabha pṛthvādyā vasavaḥ sarve devadevarṣisevitam
12	te sadārā vanaṃ tac ca vyacaranta samantataḥ remire ramaṇīyeṣu parvateṣu vaneṣu ca
13	tatraikasya tu bhāryā vai vasor vāsavavikrama sā carantī vane tasmin gāṃ dadarśa sumadhyamā yā sā vasiṣṭhasya muneḥ sarvakāmadhug uttamā
14	sā vismayasamāviṣṭā śīladraviṇasaṃpadā dive vai darśayām āsa tāṃ gāṃ govṛṣabhekṣaṇa
15	svāpīnāṃ ca sudogdhrīṃ ca suvāladhimukhāṃ śubhām upapannāṃ guṇaiḥ sarvaiḥ śīlenānuttamena ca
16	evaṃguṇasamāyuktāṃ vasave vasunandinī darśayām āsa rājendra purā pauravanandana
17	dyaus tadā tāṃ tu dṛṣṭvaiva gāṃ gajendrendravikrama uvāca rājaṃs tāṃ devīṃ tasyā rūpaguṇān vadan
18	eṣā gaur uttamā devi vāruṇer asitekṣaṇe ṛṣes tasya varārohe yasyedaṃ vanam uttamam
19	asyāḥ kṣīraṃ piben martyaḥ svādu yo vai sumadhyame daśa varṣasahasrāṇi sa jīvet sthirayauvanaḥ
20	etac chrutvā tu sā devī nṛpottama sumadhyamā tam uvācānavadyāṅgī bhartāraṃ dīptatejasam
21	asti me mānuṣe loke naradevātmajā sakhī nāmnā jinavatī nāma rūpayauvanaśālinī
22	uśīnarasya rājarṣeḥ satyasaṃdhasya dhīmataḥ duhitā prathitā loke mānuṣe rūpasaṃpadā
23	tasyā hetor mahābhāga savatsāṃ gāṃ mamepsitām ānayasvāmaraśreṣṭha tvaritaṃ puṇyavardhana
24	yāvad asyāḥ payaḥ pītvā sā sakhī mama mānada mānuṣeṣu bhavatv ekā jarārogavivarjitā
25	etan mama mahābhāga kartum arhasy anindita priyaṃ priyataraṃ hy asmān nāsti me 'nyat kathaṃ cana
26	etac chrutvā vacas tasyā devyāḥ priyacikīrṣayā pṛthvādyair bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ dyaus tadā tāṃ jahāra gām
27	tayā kamalapatrākṣyā niyukto dyaus tadā nṛpa ṛṣes tasya tapas tīvraṃ na śaśāka nirīkṣitum hṛtā gauḥ sā tadā tena prapātas tu na tarkitaḥ
28	athāśramapadaṃ prāptaḥ phalāny ādāya vāruṇiḥ na cāpaśyata gāṃ tatra savatsāṃ kānanottame
29	tataḥ sa mṛgayām āsa vane tasmiṃs tapodhanaḥ nādhyagacchac ca mṛgayaṃs tāṃ gāṃ munir udāradhīḥ
30	jñātvā tathāpanītāṃ tāṃ vasubhir divyadarśanaḥ yayau krodhavaśaṃ sadyaḥ śaśāpa ca vasūṃs tadā
31	yasmān me vasavo jahrur gāṃ vai dogdhrīṃ suvāladhim tasmāt sarve janiṣyanti mānuṣeṣu na saṃśayaḥ
32	evaṃ śaśāpa bhagavān vasūṃs tān munisattamaḥ vaśaṃ kopasya saṃprāpta āpavo bharatarṣabha
33	śaptvā ca tān mahābhāgas tapasy eva mano dadhe evaṃ sa śaptavān rājan vasūn aṣṭau tapodhanaḥ mahāprabhāvo brahmarṣir devān roṣasamanvitaḥ
34	athāśramapadaṃ prāpya taṃ sma bhūyo mahātmanaḥ śaptāḥ sma iti jānanta ṛṣiṃ tam upacakramuḥ
35	prasādayantas tam ṛṣiṃ vasavaḥ pārthivarṣabha na lebhire ca tasmāt te prasādam ṛṣisattamāt āpavāt puruṣavyāghra sarvadharmaviśāradāt
36	uvāca ca sa dharmātmā sapta yūyaṃ dharādayaḥ anu saṃvatsarāc chāpamokṣaṃ vai samavāpsyatha
37	ayaṃ tu yatkṛte yūyaṃ mayā śaptāḥ sa vatsyati dyaus tadā mānuṣe loke dīrghakālaṃ svakarmaṇā
38	nānṛtaṃ tac cikīrṣāmi yuṣmān kruddho yad abruvam na prajāsyati cāpy eṣa mānuṣeṣu mahāmanāḥ
39	bhaviṣyati ca dharmātmā sarvaśāstraviśāradaḥ pituḥ priyahite yuktaḥ strībhogān varjayiṣyati evam uktvā vasūn sarvāñ jagāma bhagavān ṛṣiḥ
40	tato mām upajagmus te samastā vasavas tadā ayācanta ca māṃ rājan varaṃ sa ca mayā kṛtaḥ jātāñ jātān prakṣipāsmān svayaṃ gaṅge tvam ambhasi
41	evaṃ teṣām ahaṃ samyak śaptānāṃ rājasattama mokṣārthaṃ mānuṣāl lokād yathāvat kṛtavaty aham
42	ayaṃ śāpād ṛṣes tasya eka eva nṛpottama dyau rājan mānuṣe loke ciraṃ vatsyati bhārata
43	etad ākhyāya sā devī tatraivāntaradhīyata ādāya ca kumāraṃ taṃ jagāmātha yathepsitam
44	sa tu devavrato nāma gāṅgeya iti cābhavat dvināmā śaṃtanoḥ putraḥ śaṃtanor adhiko guṇaiḥ
45	śaṃtanuś cāpi śokārto jagāma svapuraṃ tataḥ tasyāhaṃ kīrtayiṣyāmi śaṃtanor amitān guṇān
46	mahābhāgyaṃ ca nṛpater bhāratasya yaśasvinaḥ yasyetihāso dyutimān mahābhāratam ucyate