Book 1 Chapter 82 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | svargataḥ sa tu rājendro nivasan devasadmani
pūjitas tridaśaiḥ sādhyair marudbhir vasubhis tathā |
2 | devalokād brahmalokaṃ saṃcaran puṇyakṛd vaśī
avasat pṛthivīpālo dīrghakālam iti śrutiḥ |
3 | sa kadā cin nṛpaśreṣṭho yayātiḥ śakram āgamat
kathānte tatra śakreṇa pṛṣṭaḥ sa pṛthivīpatiḥ |
4 | śakra uvāca |
4 | yadā sa pūrus tava rūpeṇa rājañ; jarāṃ gṛhītvā pracacāra bhūmau
tadā rājyaṃ saṃpradāyaiva tasmai; tvayā kim uktaḥ kathayeha satyam |
5 | yayātir uvāca |
5 | gaṅgāyamunayor madhye kṛtsno 'yaṃ viṣayas tava
madhye pṛthivyās tvaṃ rājā bhrātaro 'ntyādhipās tava |
6 | akrodhanaḥ krodhanebhyo viśiṣṭas; tathā titikṣur atitikṣor viśiṣṭaḥ
amānuṣebhyo mānuṣāś ca pradhānā; vidvāṃs tathaivāviduṣaḥ pradhānaḥ |
7 | ākruśyamāno nākrośen manyur eva titikṣataḥ
ākroṣṭāraṃ nirdahati sukṛtaṃ cāsya vindati |
8 | nāruṃtudaḥ syān na nṛśaṃsavādī; na hīnataḥ param abhyādadīta
yayāsya vācā para udvijeta; na tāṃ vaded ruśatīṃ pāpalokyām |
9 | aruṃtudaṃ puruṣaṃ rūkṣavācaṃ; vākkaṇṭakair vitudantaṃ manuṣyān
vidyād alakṣmīkatamaṃ janānāṃ; mukhe nibaddhāṃ nirṛtiṃ vahantam |
10 | sadbhiḥ purastād abhipūjitaḥ syāt; sadbhis tathā pṛṣṭhato rakṣitaḥ syāt
sadāsatām ativādāṃs titikṣet; satāṃ vṛttaṃ cādadītāryavṛttaḥ |
11 | vāksāyakā vadanān niṣpatanti; yair āhataḥ śocati rātryahāni
parasya vā marmasu ye patanti; tān paṇḍito nāvasṛjet pareṣu |
12 | na hīdṛśaṃ saṃvananaṃ triṣu lokeṣu vidyate
yathā maitrī ca bhūteṣu dānaṃ ca madhurā ca vāk |
13 | tasmāt sāntvaṃ sadā vācyaṃ na vācyaṃ paruṣaṃ kva cit
pūjyān saṃpūjayed dadyān na ca yācet kadā cana |