Book 1 Chapter 63 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | sa kadā cin mahābāhuḥ prabhūtabalavāhanaḥ
vanaṃ jagāma gahanaṃ hayanāgaśatair vṛtaḥ |
2 | khaḍgaśaktidharair vīrair gadāmusalapāṇibhiḥ
prāsatomarahastaiś ca yayau yodhaśatair vṛtaḥ |
3 | siṃhanādaiś ca yodhānāṃ śaṅkhadundubhinisvanaiḥ
rathanemisvanaiś cāpi sanāgavarabṛṃhitaiḥ |
4 | heṣitasvanamiśraiś ca kṣveḍitāsphoṭitasvanaiḥ
āsīt kilakilāśabdas tasmin gacchati pārthive |
5 | prāsādavaraśṛṅgasthāḥ parayā nṛpaśobhayā
dadṛśus taṃ striyas tatra śūram ātmayaśaskaram |
6 | śakropamam amitraghnaṃ paravāraṇavāraṇam
paśyantaḥ strīgaṇās tatra śastrapāṇiṃ sma menire |
7 | ayaṃ sa puruṣavyāghro raṇe 'dbhutaparākramaḥ
yasya bāhubalaṃ prāpya na bhavanty asuhṛdgaṇāḥ |
8 | iti vāco bruvantyas tāḥ striyaḥ premṇā narādhipam
tuṣṭuvuḥ puṣpavṛṣṭīś ca sasṛjus tasya mūrdhani |
9 | tatra tatra ca viprendraiḥ stūyamānaḥ samantataḥ
niryayau parayā prītyā vanaṃ mṛgajighāṃsayā |
10 | sudūram anujagmus taṃ paurajānapadās tadā
nyavartanta tataḥ paścād anujñātā nṛpeṇa ha |
11 | suparṇapratimenātha rathena vasudhādhipaḥ
mahīm āpūrayām āsa ghoṣeṇa tridivaṃ tathā |
12 | sa gacchan dadṛśe dhīmān nandanapratimaṃ vanam
bilvārkakhadirākīrṇaṃ kapitthadhavasaṃkulam |
13 | viṣamaṃ parvataprasthair aśmabhiś ca samāvṛtam
nirjalaṃ nirmanuṣyaṃ ca bahuyojanam āyatam mṛgasaṃghair vṛtaṃ ghorair anyaiś cāpi vanecaraiḥ |
14 | tad vanaṃ manujavyāghraḥ sabhṛtyabalavāhanaḥ
loḍayām āsa duḥṣantaḥ sūdayan vividhān mṛgān |
15 | bāṇagocarasaṃprāptāṃs tatra vyāghragaṇān bahūn
pātayām āsa duḥṣanto nirbibheda ca sāyakaiḥ |
16 | dūrasthān sāyakaiḥ kāṃś cid abhinat sa nararṣabhaḥ
abhyāśam āgatāṃś cānyān khaḍgena nirakṛntata |
17 | kāṃś cid eṇān sa nirjaghne śaktyā śaktimatāṃ varaḥ
gadāmaṇḍalatattvajñaś cacārāmitavikramaḥ |
18 | tomarair asibhiś cāpi gadāmusalakarpaṇaiḥ
cacāra sa vinighnan vai vanyāṃs tatra mṛgadvijān |
19 | rājñā cādbhutavīryeṇa yodhaiś ca samarapriyaiḥ
loḍyamānaṃ mahāraṇyaṃ tatyajuś ca mahāmṛgāḥ |
20 | tatra vidrutasaṃghāni hatayūthapatīni ca
mṛgayūthāny athautsukyāc chabdaṃ cakrus tatas tataḥ |
21 | śuṣkāṃ cāpi nadīṃ gatvā jalanairāśyakarśitāḥ
vyāyāmaklāntahṛdayāḥ patanti sma vicetasaḥ |
22 | kṣutpipāsāparītāś ca śrāntāś ca patitā bhuvi
ke cit tatra naravyāghrair abhakṣyanta bubhukṣitaiḥ |
23 | ke cid agnim athotpādya samidhya ca vanecarāḥ
bhakṣayanti sma māṃsāni prakuṭya vidhivat tadā |
24 | tatra ke cid gajā mattā balinaḥ śastravikṣatāḥ
saṃkocyāgrakarān bhītāḥ pradravanti sma vegitāḥ |
25 | śakṛnmūtraṃ sṛjantaś ca kṣarantaḥ śoṇitaṃ bahu
vanyā gajavarās tatra mamṛdur manujān bahūn |
26 | tad vanaṃ balameghena śaradhāreṇa saṃvṛtam
vyarocan mahiṣākīrṇaṃ rājñā hatamahāmṛgam |