Book 1 Chapter 53 | |
1 | sūta uvāca |
1 | idam atyadbhutaṃ cānyad āstīkasyānuśuśrumaḥ
tathā varaiś chandyamāne rājñā pārikṣitena ha |
2 | indrahastāc cyuto nāgaḥ kha eva yad atiṣṭhata
tataś cintāparo rājā babhūva janamejayaḥ |
3 | hūyamāne bhṛśaṃ dīpte vidhivat pāvake tadā
na sma sa prāpatad vahnau takṣako bhayapīḍitaḥ |
4 | śaunaka uvāca |
4 | kiṃ sūta teṣāṃ viprāṇāṃ mantragrāmo manīṣiṇām
na pratyabhāt tadāgnau yan na papāta sa takṣakaḥ |
5 | sūta uvāca |
5 | tam indrahastād visrastaṃ visaṃjñaṃ pannagottamam
āstīkas tiṣṭha tiṣṭheti vācas tisro 'bhyudairayat |
6 | vitasthe so 'ntarikṣe 'tha hṛdayena vidūyatā
yathā tiṣṭheta vai kaś cid gocakrasyāntarā naraḥ |
7 | tato rājābravīd vākyaṃ sadasyaiś codito bhṛśam
kāmam etad bhavatv evaṃ yathāstīkasya bhāṣitam |
8 | samāpyatām idaṃ karma pannagāḥ santv anāmayāḥ
prīyatām ayam āstīkaḥ satyaṃ sūtavaco 'stu tat |
9 | tato halahalāśabdaḥ prītijaḥ samavartata
āstīkasya vare datte tathaivopararāma ca |
10 | sa yajñaḥ pāṇḍaveyasya rājñaḥ pārikṣitasya ha
prītimāṃś cābhavad rājā bhārato janamejayaḥ |
11 | ṛtvigbhyaḥ sasadasyebhyo ye tatrāsan samāgatāḥ
tebhyaś ca pradadau vittaṃ śataśo 'tha sahasraśaḥ |
12 | lohitākṣāya sūtāya tathā sthapataye vibhuḥ
yenoktaṃ tatra satrāgre yajñasya vinivartanam |
13 | nimittaṃ brāhmaṇa iti tasmai vittaṃ dadau bahu
tataś cakārāvabhṛthaṃ vidhidṛṣṭena karmaṇā |
14 | āstīkaṃ preṣayām āsa gṛhān eva susatkṛtam
rājā prītamanāḥ prītaṃ kṛtakṛtyaṃ manīṣiṇam |
15 | punarāgamanaṃ kāryam iti cainaṃ vaco 'bravīt
bhaviṣyasi sadasyo me vājimedhe mahākratau |
16 | tathety uktvā pradudrāva sa cāstīko mudā yutaḥ
kṛtvā svakāryam atulaṃ toṣayitvā ca pārthivam |
17 | sa gatvā paramaprīto mātaraṃ mātulaṃ ca tam
abhigamyopasaṃgṛhya yathāvṛttaṃ nyavedayat |
18 | etac chrutvā prīyamāṇāḥ sametā; ye tatrāsan pannagā vītamohāḥ
te 'stīke vai prītimanto babhūvur; ūcuś cainaṃ varam iṣṭaṃ vṛṇīṣva |
19 | bhūyo bhūyaḥ sarvaśas te 'bruvaṃs taṃ; kiṃ te priyaṃ karavāmo 'dya vidvan
prītā vayaṃ mokṣitāś caiva sarve; kāmaṃ kiṃ te karavāmo 'dya vatsa |
20 | āstīka uvāca |
20 | sāyaṃ prātaḥ suprasannātmarūpā; loke viprā mānavāś cetare 'pi
dharmākhyānaṃ ye vadeyur mamedaṃ; teṣāṃ yuṣmadbhyo naiva kiṃ cid bhayaṃ syāt |
21 | sūta uvāca |
21 | taiś cāpy ukto bhāgineyaḥ prasannair; etat satyaṃ kāmam evaṃ carantaḥ
prītyā yuktā īpsitaṃ sarvaśas te; kartāraḥ sma pravaṇā bhāgineya |
22 | jaratkāror jaratkārvāṃ samutpanno mahāyaśāḥ
āstīkaḥ satyasaṃdho māṃ pannagebhyo 'bhirakṣatu |
23 | asitaṃ cārtimantaṃ ca sunīthaṃ cāpi yaḥ smaret
divā vā yadi vā rātrau nāsya sarpabhayaṃ bhavet |
24 | sūta uvāca |
24 | mokṣayitvā sa bhujagān sarpasatrād dvijottamaḥ
jagāma kāle dharmātmā diṣṭāntaṃ putrapautravān |
25 | ity ākhyānaṃ mayāstīkaṃ yathāvat kīrtitaṃ tava
yat kīrtayitvā sarpebhyo na bhayaṃ vidyate kva cit |
26 | śrutvā dharmiṣṭham ākhyānam āstīkaṃ puṇyavardhanam
āstīkasya kaver vipra śrīmaccaritam āditaḥ |
27 | śaunaka uvāca |
27 | bhṛguvaṃśāt prabhṛty eva tvayā me kathitaṃ mahat
ākhyānam akhilaṃ tāta saute prīto 'smi tena te |
28 | prakṣyāmi caiva bhūyas tvāṃ yathāvat sūtanandana
yāṃ kathāṃ vyāsasaṃpannāṃ tāṃ ca bhūyaḥ pracakṣva me |
29 | tasmin paramaduṣprāpe sarpasatre mahātmanām
karmāntareṣu vidhivat sadasyānāṃ mahākave |
30 | yā babhūvuḥ kathāś citrā yeṣv artheṣu yathātatham
tvatta icchāmahe śrotuṃ saute tvaṃ vai vicakṣaṇaḥ |
31 | sūta uvāca |
31 | karmāntareṣv akathayan dvijā vedāśrayāḥ kathāḥ
vyāsas tv akathayan nityam ākhyānaṃ bhārataṃ mahat |
32 | śaunaka uvāca |
32 | mahābhāratam ākhyānaṃ pāṇḍavānāṃ yaśaskaram
janamejayena yat pṛṣṭaḥ kṛṣṇadvaipāyanas tadā |
33 | śrāvayām āsa vidhivat tadā karmāntareṣu saḥ
tām ahaṃ vidhivat puṇyāṃ śrotum icchāmi vai kathām |
34 | manaḥsāgarasaṃbhūtāṃ maharṣeḥ puṇyakarmaṇaḥ
kathayasva satāṃ śreṣṭha na hi tṛpyāmi sūtaja |
35 | sūta uvāca |
35 | hanta te kathayiṣyāmi mahad ākhyānam uttamam
kṛṣṇadvaipāyanamataṃ mahābhāratam āditaḥ |
36 | taj juṣasvottamamate kathyamānaṃ mayā dvija
śaṃsituṃ tan manoharṣo mamāpīha pravartate |