Book 1 Chapter 48 | |
1 | śaunaka uvāca |
1 | sarpasatre tadā rājñaḥ pāṇḍaveyasya dhīmataḥ
janamejayasya ke tv āsann ṛtvijaḥ paramarṣayaḥ |
2 | ke sadasyā babhūvuś ca sarpasatre sudāruṇe
viṣādajanane 'tyarthaṃ pannagānāṃ mahābhaye |
3 | sarvaṃ vistaratas tāta bhavāñ śaṃsitum arhati
sarpasatravidhānajñā vijñeyās te hi sūtaja |
4 | sūta uvāca |
4 | hanta te kathayiṣyāmi nāmānīha manīṣiṇām
ye ṛtvijaḥ sadasyāś ca tasyāsan nṛpates tadā |
5 | tatra hotā babhūvātha brāhmaṇaś caṇḍabhārgavaḥ
cyavanasyānvaye jātaḥ khyāto vedavidāṃ varaḥ |
6 | udgātā brāhmaṇo vṛddho vidvān kautsāryajaiminiḥ
brahmābhavac chārṅgaravo adhvaryur bodhapiṅgalaḥ |
7 | sadasyaś cābhavad vyāsaḥ putraśiṣyasahāyavān
uddālakaḥ śamaṭhakaḥ śvetaketuś ca pañcamaḥ |
8 | asito devalaś caiva nāradaḥ parvatas tathā
ātreyaḥ kuṇḍajaṭharo dvijaḥ kuṭighaṭas tathā |
9 | vātsyaḥ śrutaśravā vṛddhas tapaḥsvādhyāyaśīlavān
kahoḍo devaśarmā ca maudgalyaḥ śamasaubharaḥ |
10 | ete cānye ca bahavo brāhmaṇāḥ saṃśitavratāḥ
sadasyā abhavaṃs tatra satre pārikṣitasya ha |
11 | juhvatsv ṛtvikṣv atha tadā sarpasatre mahākratau
ahayaḥ prāpataṃs tatra ghorāḥ prāṇibhayāvahāḥ |
12 | vasāmedovahāḥ kulyā nāgānāṃ saṃpravartitāḥ
vavau gandhaś ca tumulo dahyatām aniśaṃ tadā |
13 | patatāṃ caiva nāgānāṃ dhiṣṭhitānāṃ tathāmbare
aśrūyatāniśaṃ śabdaḥ pacyatāṃ cāgninā bhṛśam |
14 | takṣakas tu sa nāgendraḥ puraṃdaraniveśanam
gataḥ śrutvaiva rājānaṃ dīkṣitaṃ janamejayam |
15 | tataḥ sarvaṃ yathāvṛttam ākhyāya bhujagottamaḥ
agacchac charaṇaṃ bhīta āgaskṛtvā puraṃdaram |
16 | tam indraḥ prāha suprīto na tavāstīha takṣaka
bhayaṃ nāgendra tasmād vai sarpasatrāt kathaṃ cana |
17 | prasādito mayā pūrvaṃ tavārthāya pitāmahaḥ
tasmāt tava bhayaṃ nāsti vyetu te mānaso jvaraḥ |
18 | evam āśvāsitas tena tataḥ sa bhujagottamaḥ
uvāsa bhavane tatra śakrasya muditaḥ sukhī |
19 | ajasraṃ nipatatsv agnau nāgeṣu bhṛśaduḥkhitaḥ
alpaśeṣaparīvāro vāsukiḥ paryatapyata |
20 | kaśmalaṃ cāviśad ghoraṃ vāsukiṃ pannageśvaram
sa ghūrṇamānahṛdayo bhaginīm idam abravīt |
21 | dahyante 'ṅgāni me bhadre diśo na pratibhānti ca
sīdāmīva ca saṃmohād ghūrṇatīva ca me manaḥ |
22 | dṛṣṭir bhramati me 'tīva hṛdayaṃ dīryatīva ca
patiṣyāmy avaśo 'dyāhaṃ tasmin dīpte vibhāvasau |
23 | pārikṣitasya yajño 'sau vartate 'smajjighāṃsayā
vyaktaṃ mayāpi gantavyaṃ pitṛrājaniveśanam |
24 | ayaṃ sa kālaḥ saṃprāpto yadartham asi me svasaḥ
jaratkāroḥ purā dattā sā trāhy asmān sabāndhavān |
25 | āstīkaḥ kila yajñaṃ taṃ vartantaṃ bhujagottame
pratiṣetsyati māṃ pūrvaṃ svayam āha pitāmahaḥ |
26 | tad vatse brūhi vatsaṃ svaṃ kumāraṃ vṛddhasaṃmatam
mamādya tvaṃ sabhṛtyasya mokṣārthaṃ vedavittamam |