Book 1 Chapter 42 | |
1 | sūta uvāca |
1 | etac chrutvā jaratkārur duḥkhaśokaparāyaṇaḥ
uvāca svān pitṝn duḥkhād bāṣpasaṃdigdhayā girā |
2 | aham eva jaratkāruḥ kilbiṣī bhavatāṃ sutaḥ
tad daṇḍaṃ dhārayata me duṣkṛter akṛtātmanaḥ |
3 | pitara ūcuḥ |
3 | putra diṣṭyāsi saṃprāpta imaṃ deśaṃ yadṛcchayā
kimarthaṃ ca tvayā brahman na kṛto dārasaṃgrahaḥ |
4 | jaratkārur uvāca |
4 | mamāyaṃ pitaro nityaṃ hṛdy arthaḥ parivartate
ūrdhvaretāḥ śarīraṃ vai prāpayeyam amutra vai |
5 | evaṃ dṛṣṭvā tu bhavataḥ śakuntān iva lambataḥ
mayā nivartitā buddhir brahmacaryāt pitāmahāḥ |
6 | kariṣye vaḥ priyaṃ kāmaṃ nivekṣye nātra saṃśayaḥ
sanāmnīṃ yady ahaṃ kanyām upalapsye kadā cana |
7 | bhaviṣyati ca yā kā cid bhaikṣavat svayam udyatā
pratigrahītā tām asmi na bhareyaṃ ca yām aham |
8 | evaṃvidham ahaṃ kuryāṃ niveśaṃ prāpnuyāṃ yadi
anyathā na kariṣye tu satyam etat pitāmahāḥ |
9 | sūta uvāca |
9 | evam uktvā tu sa pitṝṃś cacāra pṛthivīṃ muniḥ
na ca sma labhate bhāryāṃ vṛddho 'yam iti śaunaka |
10 | yadā nirvedam āpannaḥ pitṛbhiś coditas tathā
tadāraṇyaṃ sa gatvoccaiś cukrośa bhṛśaduḥkhitaḥ |
11 | yāni bhūtāni santīha sthāvarāṇi carāṇi ca
antarhitāni vā yāni tāni śṛṇvantu me vacaḥ |
12 | ugre tapasi vartantaṃ pitaraś codayanti mām
niviśasveti duḥkhārtās teṣāṃ priyacikīrṣayā |
13 | niveśārthy akhilāṃ bhūmiṃ kanyābhaikṣaṃ carāmi bhoḥ
daridro duḥkhaśīlaś ca pitṛbhiḥ saṃniyojitaḥ |
14 | yasya kanyāsti bhūtasya ye mayeha prakīrtitāḥ
te me kanyāṃ prayacchantu carataḥ sarvatodiśam |
15 | mama kanyā sanāmnī yā bhaikṣavac codyatā bhavet
bhareyaṃ caiva yāṃ nāhaṃ tāṃ me kanyāṃ prayacchata |
16 | tatas te pannagā ye vai jaratkārau samāhitāḥ
tām ādāya pravṛttiṃ te vāsukeḥ pratyavedayan |
17 | teṣāṃ śrutvā sa nāgendraḥ kanyāṃ tāṃ samalaṃkṛtām
pragṛhyāraṇyam agamat samīpaṃ tasya pannagaḥ |
18 | tatra tāṃ bhaikṣavat kanyāṃ prādāt tasmai mahātmane
nāgendro vāsukir brahman na sa tāṃ pratyagṛhṇata |
19 | asanāmeti vai matvā bharaṇe cāvicārite
mokṣabhāve sthitaś cāpi dvandvībhūtaḥ parigrahe |
20 | tato nāma sa kanyāyāḥ papraccha bhṛgunandana
vāsuke bharaṇaṃ cāsyā na kuryām ity uvāca ha |