Book 1 Chapter 36 | |
1 | śaunaka uvāca |
1 | jaratkārur iti proktaṃ yat tvayā sūtanandana
icchāmy etad ahaṃ tasya ṛṣeḥ śrotuṃ mahātmanaḥ |
2 | kiṃ kāraṇaṃ jaratkāror nāmaitat prathitaṃ bhuvi
jaratkāruniruktaṃ tvaṃ yathāvad vaktum arhasi |
3 | sūta uvāca |
3 | jareti kṣayam āhur vai dāruṇaṃ kārusaṃjñitam
śarīraṃ kāru tasyāsīt tat sa dhīmāñ śanaiḥ śanaiḥ |
4 | kṣapayām āsa tīvreṇa tapasety ata ucyate
jaratkārur iti brahman vāsuker bhaginī tathā |
5 | evam uktas tu dharmātmā śaunakaḥ prāhasat tadā
ugraśravasam āmantrya upapannam iti bruvan |
6 | sūta uvāca |
6 | atha kālasya mahataḥ sa muniḥ saṃśitavrataḥ
tapasy abhirato dhīmān na dārān abhyakāṅkṣata |
7 | sa ūrdhvaretās tapasi prasaktaḥ; svādhyāyavān vītabhayaklamaḥ san
cacāra sarvāṃ pṛthivīṃ mahātmā; na cāpi dārān manasāpy akāṅkṣat |
8 | tato 'parasmin saṃprāpte kāle kasmiṃś cid eva tu
parikṣid iti vikhyāto rājā kauravavaṃśabhṛt |
9 | yathā pāṇḍur mahābāhur dhanurdharavaro bhuvi
babhūva mṛgayāśīlaḥ purāsya prapitāmahaḥ |
10 | mṛgān vidhyan varāhāṃś ca tarakṣūn mahiṣāṃs tathā
anyāṃś ca vividhān vanyāṃś cacāra pṛthivīpatiḥ |
11 | sa kadā cin mṛgaṃ viddhvā bāṇena nataparvaṇā
pṛṣṭhato dhanur ādāya sasāra gahane vane |
12 | yathā hi bhagavān rudro viddhvā yajñamṛgaṃ divi
anvagacchad dhanuṣpāṇiḥ paryanveṣaṃs tatas tataḥ |
13 | na hi tena mṛgo viddho jīvan gacchati vai vanam
pūrvarūpaṃ tu tan nūnam āsīt svargagatiṃ prati parikṣitas tasya rājño viddho yan naṣṭavān mṛgaḥ |
14 | dūraṃ cāpahṛtas tena mṛgeṇa sa mahīpatiḥ
pariśrāntaḥ pipāsārta āsasāda muniṃ vane |
15 | gavāṃ pracāreṣv āsīnaṃ vatsānāṃ mukhaniḥsṛtam
bhūyiṣṭham upayuñjānaṃ phenam āpibatāṃ payaḥ |
16 | tam abhidrutya vegena sa rājā saṃśitavratam
apṛcchad dhanur udyamya taṃ muniṃ kṣucchramānvitaḥ |
17 | bho bho brahmann ahaṃ rājā parikṣid abhimanyujaḥ
mayā viddho mṛgo naṣṭaḥ kaccit tvaṃ dṛṣṭavān asi |
18 | sa munis tasya novāca kiṃ cin maunavrate sthitaḥ
tasya skandhe mṛtaṃ sarpaṃ kruddho rājā samāsajat |
19 | dhanuṣkoṭyā samutkṣipya sa cainaṃ samudaikṣata
na ca kiṃ cid uvācainaṃ śubhaṃ vā yadi vāśubham |
20 | sa rājā krodham utsṛjya vyathitas taṃ tathāgatam
dṛṣṭvā jagāma nagaram ṛṣis tv āste tathaiva saḥ |
21 | taruṇas tasya putro 'bhūt tigmatejā mahātapāḥ
śṛṅgī nāma mahākrodho duṣprasādo mahāvrataḥ |
22 | sa devaṃ param īśānaṃ sarvabhūtahite ratam
brahmāṇam upatasthe vai kāle kāle susaṃyataḥ sa tena samanujñāto brahmaṇā gṛham eyivān |
23 | sakhyoktaḥ krīḍamānena sa tatra hasatā kila
saṃrambhī kopano 'tīva viṣakalpa ṛṣeḥ sutaḥ ṛṣiputreṇa narmārthaṃ kṛśena dvijasattama |
24 | tejasvinas tava pitā tathaiva ca tapasvinaḥ
śavaṃ skandhena vahati mā śṛṅgin garvito bhava |
25 | vyāharatsv ṛṣiputreṣu mā sma kiṃ cid vaco vadīḥ
asmadvidheṣu siddheṣu brahmavitsu tapasviṣu |
26 | kva te puruṣamānitvaṃ kva te vācas tathāvidhāḥ
darpajāḥ pitaraṃ yas tvaṃ draṣṭā śavadharaṃ tathā |