Book 1 Chapter 26 | |
1 | sūta uvāca |
1 | spṛṣṭamātrā tu padbhyāṃ sā garuḍena balīyasā
abhajyata taroḥ śākhā bhagnāṃ cainām adhārayat |
2 | tāṃ bhagnāṃ sa mahāśākhāṃ smayan samavalokayan
athātra lambato 'paśyad vālakhilyān adhomukhān |
3 | sa tadvināśasaṃtrāsād anupatya khagādhipaḥ
śākhām āsyena jagrāha teṣām evānvavekṣayā śanaiḥ paryapatat pakṣī parvatān praviśātayan |
4 | evaṃ so 'bhyapatad deśān bahūn sagajakacchapaḥ
dayārthaṃ vālakhilyānāṃ na ca sthānam avindata |
5 | sa gatvā parvataśreṣṭhaṃ gandhamādanam avyayam
dadarśa kaśyapaṃ tatra pitaraṃ tapasi sthitam |
6 | dadarśa taṃ pitā cāpi divyarūpaṃ vihaṃgamam
tejovīryabalopetaṃ manomārutaraṃhasam |
7 | śailaśṛṅgapratīkāśaṃ brahmadaṇḍam ivodyatam
acintyam anabhijñeyaṃ sarvabhūtabhayaṃkaram |
8 | māyāvīryadharaṃ sākṣād agnim iddham ivodyatam
apradhṛṣyam ajeyaṃ ca devadānavarākṣasaiḥ |
9 | bhettāraṃ giriśṛṅgāṇāṃ nadījalaviśoṣaṇam
lokasaṃloḍanaṃ ghoraṃ kṛtāntasamadarśanam |
10 | tam āgatam abhiprekṣya bhagavān kaśyapas tadā
viditvā cāsya saṃkalpam idaṃ vacanam abravīt |
11 | putra mā sāhasaṃ kārṣīr mā sadyo lapsyase vyathām
mā tvā daheyuḥ saṃkruddhā vālakhilyā marīcipāḥ |
12 | prasādayām āsa sa tān kaśyapaḥ putrakāraṇāt
vālakhilyāṃs tapaḥsiddhān idam uddiśya kāraṇam |
13 | prajāhitārtham ārambho garuḍasya tapodhanāḥ
cikīrṣati mahat karma tad anujñātum arhatha |
14 | evam uktā bhagavatā munayas te samabhyayuḥ
muktvā śākhāṃ giriṃ puṇyaṃ himavantaṃ taporthinaḥ |
15 | tatas teṣv apayāteṣu pitaraṃ vinatātmajaḥ
śākhāvyākṣiptavadanaḥ paryapṛcchata kaśyapam |
16 | bhagavan kva vimuñcāmi taruśākhām imām aham
varjitaṃ brāhmaṇair deśam ākhyātu bhagavān mama |
17 | tato niṣpuruṣaṃ śailaṃ himasaṃruddhakandaram
agamyaṃ manasāpy anyais tasyācakhyau sa kaśyapaḥ |
18 | taṃ parvatamahākukṣim āviśya manasā khagaḥ
javenābhyapatat tārkṣyaḥ saśākhāgajakacchapaḥ |
19 | na tāṃ vadhraḥ pariṇahec chatacarmā mahān aṇuḥ
śākhino mahatīṃ śākhāṃ yāṃ pragṛhya yayau khagaḥ |
20 | tataḥ sa śatasāhasraṃ yojanāntaram āgataḥ
kālena nātimahatā garuḍaḥ patatāṃ varaḥ |
21 | sa taṃ gatvā kṣaṇenaiva parvataṃ vacanāt pituḥ
amuñcan mahatīṃ śākhāṃ sasvanāṃ tatra khecaraḥ |
22 | pakṣānilahataś cāsya prākampata sa śailarāṭ
mumoca puṣpavarṣaṃ ca samāgalitapādapaḥ |
23 | śṛṅgāṇi ca vyaśīryanta gires tasya samantataḥ
maṇikāñcanacitrāṇi śobhayanti mahāgirim |
24 | śākhino bahavaś cāpi śākhayābhihatās tayā
kāñcanaiḥ kusumair bhānti vidyutvanta ivāmbudāḥ |
25 | te hemavikacā bhūyo yuktāḥ parvatadhātubhiḥ
vyarājañ śākhinas tatra sūryāṃśupratirañjitāḥ |
26 | tatas tasya gireḥ śṛṅgam āsthāya sa khagottamaḥ
bhakṣayām āsa garuḍas tāv ubhau gajakacchapau |
27 | tataḥ parvatakūṭāgrād utpapāta manojavaḥ
prāvartantātha devānām utpātā bhayavedinaḥ |
28 | indrasya vajraṃ dayitaṃ prajajvāla vyathānvitam
sadhūmā cāpatat sārcir divolkā nabhasaś cyutā |
29 | tathā vasūnāṃ rudrāṇām ādityānāṃ ca sarvaśaḥ
sādhyānāṃ marutāṃ caiva ye cānye devatāgaṇāḥ svaṃ svaṃ praharaṇaṃ teṣāṃ parasparam upādravat |
30 | abhūtapūrvaṃ saṃgrāme tadā devāsure 'pi ca
vavur vātāḥ sanirghātāḥ petur ulkāḥ samantataḥ |
31 | nirabhram api cākāśaṃ prajagarja mahāsvanam
devānām api yo devaḥ so 'py avarṣad asṛk tadā |
32 | mamlur mālyāni devānāṃ śemus tejāṃsi caiva hi
utpātameghā raudrāś ca vavarṣuḥ śoṇitaṃ bahu rajāṃsi mukuṭāny eṣām utthitāni vyadharṣayan |
33 | tatas trāsasamudvignaḥ saha devaiḥ śatakratuḥ
utpātān dāruṇān paśyann ity uvāca bṛhaspatim |
34 | kimarthaṃ bhagavan ghorā mahotpātāḥ samutthitāḥ
na ca śatruṃ prapaśyāmi yudhi yo naḥ pradharṣayet |
35 | bṛhaspatir uvāca |
35 | tavāparādhād devendra pramādāc ca śatakrato
tapasā vālakhilyānāṃ bhūtam utpannam adbhutam |
36 | kaśyapasya muneḥ putro vinatāyāś ca khecaraḥ
hartuṃ somam anuprāpto balavān kāmarūpavān |
37 | samartho balināṃ śreṣṭho hartuṃ somaṃ vihaṃgamaḥ
sarvaṃ saṃbhāvayāmy asminn asādhyam api sādhayet |
38 | sūta uvāca |
38 | śrutvaitad vacanaṃ śakraḥ provācāmṛtarakṣiṇaḥ
mahāvīryabalaḥ pakṣī hartuṃ somam ihodyataḥ |
39 | yuṣmān saṃbodhayāmy eṣa yathā sa na hared balāt
atulaṃ hi balaṃ tasya bṛhaspatir uvāca me |
40 | tac chrutvā vibudhā vākyaṃ vismitā yatnam āsthitāḥ
parivāryāmṛtaṃ tasthur vajrī cendraḥ śatakratuḥ |
41 | dhārayanto mahārhāṇi kavacāni manasvinaḥ
kāñcanāni vicitrāṇi vaiḍūryavikṛtāni ca |
42 | vividhāni ca śastrāṇi ghorarūpāṇy anekaśaḥ
śitatīkṣṇāgradhārāṇi samudyamya sahasraśaḥ |
43 | savisphuliṅgajvālāni sadhūmāni ca sarvaśaḥ
cakrāṇi parighāṃś caiva triśūlāni paraśvadhān |
44 | śaktīś ca vividhās tīkṣṇāḥ karavālāṃś ca nirmalān
svadeharūpāṇy ādāya gadāś cograpradarśanāḥ |
45 | taiḥ śastrair bhānumadbhis te divyābharaṇabhūṣitāḥ
bhānumantaḥ suragaṇās tasthur vigatakalmaṣāḥ |
46 | anupamabalavīryatejaso; dhṛtamanasaḥ parirakṣaṇe 'mṛtasya
asurapuravidāraṇāḥ surā; jvalanasamiddhavapuḥprakāśinaḥ |
47 | iti samaravaraṃ surāsthitaṃ; parighasahasraśataiḥ samākulam
vigalitam iva cāmbarāntare; tapanamarīcivibhāsitaṃ babhau |