Book 1 Chapter 25 | |
1 | sūta uvāca |
1 | tasya kaṇṭham anuprāpto brāhmaṇaḥ saha bhāryayā
dahan dīpta ivāṅgāras tam uvācāntarikṣagaḥ |
2 | dvijottama vinirgaccha tūrṇam āsyād apāvṛtāt
na hi me brāhmaṇo vadhyaḥ pāpeṣv api rataḥ sadā |
3 | bruvāṇam evaṃ garuḍaṃ brāhmaṇaḥ samabhāṣata
niṣādī mama bhāryeyaṃ nirgacchatu mayā saha |
4 | garuḍa uvāca |
4 | etām api niṣādīṃ tvaṃ parigṛhyāśu niṣpata
tūrṇaṃ saṃbhāvayātmānam ajīrṇaṃ mama tejasā |
5 | sūta uvāca |
5 | tataḥ sa vipro niṣkrānto niṣādīsahitas tadā
vardhayitvā ca garuḍam iṣṭaṃ deśaṃ jagāma ha |
6 | sahabhārye viniṣkrānte tasmin vipre sa pakṣirāṭ
vitatya pakṣāv ākāśam utpapāta manojavaḥ |
7 | tato 'paśyat sa pitaraṃ pṛṣṭaś cākhyātavān pituḥ
ahaṃ hi sarpaiḥ prahitaḥ somam āhartum udyataḥ mātur dāsyavimokṣārtham āhariṣye tam adya vai |
8 | mātrā cāsmi samādiṣṭo niṣādān bhakṣayeti vai
na ca me tṛptir abhavad bhakṣayitvā sahasraśaḥ |
9 | tasmād bhoktavyam aparaṃ bhagavan pradiśasva me
yad bhuktvāmṛtam āhartuṃ samarthaḥ syām ahaṃ prabho |
10 | kaśyapa uvāca |
10 | āsīd vibhāvasur nāma maharṣiḥ kopano bhṛśam
bhrātā tasyānujaś cāsīt supratīko mahātapāḥ |
11 | sa necchati dhanaṃ bhrātrā sahaikasthaṃ mahāmuniḥ
vibhāgaṃ kīrtayaty eva supratīko 'tha nityaśaḥ |
12 | athābravīc ca taṃ bhrātā supratīkaṃ vibhāvasuḥ
vibhāgaṃ bahavo mohāt kartum icchanti nityadā tato vibhaktā anyonyaṃ nādriyante 'rthamohitāḥ |
13 | tataḥ svārthaparān mūḍhān pṛthag bhūtān svakair dhanaiḥ
viditvā bhedayanty etān amitrā mitrarūpiṇaḥ |
14 | viditvā cāpare bhinnān antareṣu patanty atha
bhinnānām atulo nāśaḥ kṣipram eva pravartate |
15 | tasmāc caiva vibhāgārthaṃ na praśaṃsanti paṇḍitāḥ
guruśāstre nibaddhānām anyonyam abhiśaṅkinām |
16 | niyantuṃ na hi śakyas tvaṃ bhedato dhanam icchasi
yasmāt tasmāt supratīka hastitvaṃ samavāpsyasi |
17 | śaptas tv evaṃ supratīko vibhāvasum athābravīt
tvam apy antarjalacaraḥ kacchapaḥ saṃbhaviṣyasi |
18 | evam anyonyaśāpāt tau supratīkavibhāvasū
gajakacchapatāṃ prāptāv arthārthaṃ mūḍhacetasau |
19 | roṣadoṣānuṣaṅgeṇa tiryagyonigatāv api
parasparadveṣaratau pramāṇabaladarpitau |
20 | sarasy asmin mahākāyau pūrvavairānusāriṇau
tayor ekataraḥ śrīmān samupaiti mahāgajaḥ |
21 | tasya bṛṃhitaśabdena kūrmo 'py antarjaleśayaḥ
utthito 'sau mahākāyaḥ kṛtsnaṃ saṃkṣobhayan saraḥ |
22 | taṃ dṛṣṭvāveṣṭitakaraḥ pataty eṣa gajo jalam
dantahastāgralāṅgūlapādavegena vīryavān |
23 | taṃ vikṣobhayamāṇaṃ tu saro bahujhaṣākulam
kūrmo 'py abhyudyataśirā yuddhāyābhyeti vīryavān |
24 | ṣaḍ ucchrito yojanāni gajas tad dviguṇāyataḥ
kūrmas triyojanotsedho daśayojanamaṇḍalaḥ |
25 | tāv etau yuddhasaṃmattau parasparajayaiṣiṇau
upayujyāśu karmedaṃ sādhayepsitam ātmanaḥ |
26 | sūta uvāca |
26 | sa tac chrutvā pitur vākyaṃ bhīmavego 'ntarikṣagaḥ
nakhena gajam ekena kūrmam ekena cākṣipat |
27 | samutpapāta cākāśaṃ tata uccair vihaṃgamaḥ
so 'lambatīrtham āsādya devavṛkṣān upāgamat |
28 | te bhītāḥ samakampanta tasya pakṣānilāhatāḥ
na no bhañjyād iti tadā divyāḥ kanakaśākhinaḥ |
29 | pracalāṅgān sa tān dṛṣṭvā manorathaphalāṅkurān
anyān atularūpāṅgān upacakrāma khecaraḥ |
30 | kāñcanai rājataiś caiva phalair vaiḍūryaśākhinaḥ
sāgarāmbuparikṣiptān bhrājamānān mahādrumān |
31 | tam uvāca khagaśreṣṭhaṃ tatra rohiṇapādapaḥ
atipravṛddhaḥ sumahān āpatantaṃ manojavam |
32 | yaiṣā mama mahāśākhā śatayojanam āyatā
etām āsthāya śākhāṃ tvaṃ khādemau gajakacchapau |
33 | tato drumaṃ patagasahasrasevitaṃ; mahīdharapratimavapuḥ prakampayan
khagottamo drutam abhipatya vegavān; babhañja tām aviralapatrasaṃvṛtām |