Book 1 Chapter 17 | |
1 | sūta uvāca |
1 | athāvaraṇamukhyāni nānāpraharaṇāni ca
pragṛhyābhyadravan devān sahitā daityadānavāḥ |
2 | tatas tad amṛtaṃ devo viṣṇur ādāya vīryavān
jahāra dānavendrebhyo nareṇa sahitaḥ prabhuḥ |
3 | tato devagaṇāḥ sarve papus tad amṛtaṃ tadā
viṣṇoḥ sakāśāt saṃprāpya saṃbhrame tumule sati |
4 | tataḥ pibatsu tatkālaṃ deveṣv amṛtam īpsitam
rāhur vibudharūpeṇa dānavaḥ prāpibat tadā |
5 | tasya kaṇṭham anuprāpte dānavasyāmṛte tadā
ākhyātaṃ candrasūryābhyāṃ surāṇāṃ hitakāmyayā |
6 | tato bhagavatā tasya śiraś chinnam alaṃkṛtam
cakrāyudhena cakreṇa pibato 'mṛtam ojasā |
7 | tac chailaśṛṅgapratimaṃ dānavasya śiro mahat
cakreṇotkṛttam apatac cālayad vasudhātalam |
8 | tato vairavinirbandhaḥ kṛto rāhumukhena vai
śāśvataś candrasūryābhyāṃ grasaty adyāpi caiva tau |
9 | vihāya bhagavāṃś cāpi strīrūpam atulaṃ hariḥ
nānāpraharaṇair bhīmair dānavān samakampayat |
10 | tataḥ pravṛttaḥ saṃgrāmaḥ samīpe lavaṇāmbhasaḥ
surāṇām asurāṇāṃ ca sarvaghorataro mahān |
11 | prāsāḥ suvipulās tīkṣṇā nyapatanta sahasraśaḥ
tomarāś ca sutīkṣṇāgrāḥ śastrāṇi vividhāni ca |
12 | tato 'surāś cakrabhinnā vamanto rudhiraṃ bahu
asiśaktigadārugṇā nipetur dharaṇītale |
13 | chinnāni paṭṭiśaiś cāpi śirāṃsi yudhi dāruṇe
taptakāñcanajālāni nipetur aniśaṃ tadā |
14 | rudhireṇāvaliptāṅgā nihatāś ca mahāsurāḥ
adrīṇām iva kūṭāni dhāturaktāni śerate |
15 | hāhākāraḥ samabhavat tatra tatra sahasraśaḥ
anyonyaṃ chindatāṃ śastrair āditye lohitāyati |
16 | parighaiś cāyasaiḥ pītaiḥ saṃnikarṣe ca muṣṭibhiḥ
nighnatāṃ samare 'nyonyaṃ śabdo divam ivāspṛśat |
17 | chindhi bhindhi pradhāvadhvaṃ pātayābhisareti ca
vyaśrūyanta mahāghorāḥ śabdās tatra samantataḥ |
18 | evaṃ sutumule yuddhe vartamāne bhayāvahe
naranārāyaṇau devau samājagmatur āhavam |
19 | tatra divyaṃ dhanur dṛṣṭvā narasya bhagavān api
cintayām āsa vai cakraṃ viṣṇur dānavasūdanam |
20 | tato 'mbarāc cintitamātram āgataṃ; mahāprabhaṃ cakram amitratāpanam
vibhāvasos tulyam akuṇṭhamaṇḍalaṃ; sudarśanaṃ bhīmam ajayyam uttamam |
21 | tad āgataṃ jvalitahutāśanaprabhaṃ; bhayaṃkaraṃ karikarabāhur acyutaḥ
mumoca vai capalam udagravegavan; mahāprabhaṃ paranagarāvadāraṇam |
22 | tad antakajvalanasamānavarcasaṃ; punaḥ punar nyapatata vegavat tadā
vidārayad ditidanujān sahasraśaḥ; kareritaṃ puruṣavareṇa saṃyuge |
23 | dahat kva cij jvalana ivāvalelihat; prasahya tān asuragaṇān nyakṛntata
praveritaṃ viyati muhuḥ kṣitau tadā; papau raṇe rudhiram atho piśācavat |
24 | athāsurā giribhir adīnacetaso; muhur muhuḥ suragaṇam ardayaṃs tadā
mahābalā vigalitameghavarcasaḥ; sahasraśo gaganam abhiprapadya ha |
25 | athāmbarād bhayajananāḥ prapedire; sapādapā bahuvidhamegharūpiṇaḥ
mahādrayaḥ pravigalitāgrasānavaḥ; parasparaṃ drutam abhihatya sasvanāḥ |
26 | tato mahī pravicalitā sakānanā; mahādripātābhihatā samantataḥ
parasparaṃ bhṛśam abhigarjatāṃ muhū; raṇājire bhṛśam abhisaṃpravartite |
27 | naras tato varakanakāgrabhūṣaṇair; maheṣubhir gaganapathaṃ samāvṛṇot
vidārayan giriśikharāṇi patribhir; mahābhaye 'suragaṇavigrahe tadā |
28 | tato mahīṃ lavaṇajalaṃ ca sāgaraṃ; mahāsurāḥ praviviśur arditāḥ suraiḥ
viyadgataṃ jvalitahutāśanaprabhaṃ; sudarśanaṃ parikupitaṃ niśāmya ca |
29 | tataḥ surair vijayam avāpya mandaraḥ; svam eva deśaṃ gamitaḥ supūjitaḥ
vinādya khaṃ divam api caiva sarvaśas; tato gatāḥ saliladharā yathāgatam |
30 | tato 'mṛtaṃ sunihitam eva cakrire; surāḥ parāṃ mudam abhigamya puṣkalām
dadau ca taṃ nidhim amṛtasya rakṣituṃ; kirīṭine balabhid athāmaraiḥ saha |