Book 1 Chapter 5 | |
1 | śaunaka uvāca |
1 | purāṇam akhilaṃ tāta pitā te 'dhītavān purā
kaccit tvam api tat sarvam adhīṣe lomaharṣaṇe |
2 | purāṇe hi kathā divyā ādivaṃśāś ca dhīmatām
kathyante tāḥ purāsmābhiḥ śrutāḥ pūrvaṃ pitus tava |
3 | tatra vaṃśam ahaṃ pūrvaṃ śrotum icchāmi bhārgavam
kathayasva kathām etāṃ kalyāḥ sma śravaṇe tava |
4 | sūta uvāca |
4 | yad adhītaṃ purā samyag dvijaśreṣṭha mahātmabhiḥ
vaiśaṃpāyanaviprādyais taiś cāpi kathitaṃ purā |
5 | yad adhītaṃ ca pitrā me samyak caiva tato mayā
tat tāvac chṛṇu yo devaiḥ sendraiḥ sāgnimarudgaṇaiḥ pūjitaḥ pravaro vaṃśo bhṛgūṇāṃ bhṛgunandana |
6 | imaṃ vaṃśam ahaṃ brahman bhārgavaṃ te mahāmune
nigadāmi kathāyuktaṃ purāṇāśrayasaṃyutam |
7 | bhṛgoḥ sudayitaḥ putraś cyavano nāma bhārgavaḥ
cyavanasyāpi dāyādaḥ pramatir nāma dhārmikaḥ pramater apy abhūt putro ghṛtācyāṃ rurur ity uta |
8 | ruror api suto jajñe śunako vedapāragaḥ
pramadvarāyāṃ dharmātmā tava pūrvapitāmahāt |
9 | tapasvī ca yaśasvī ca śrutavān brahmavittamaḥ
dharmiṣṭhaḥ satyavādī ca niyato niyatendriyaḥ |
10 | śaunaka uvāca |
10 | sūtaputra yathā tasya bhārgavasya mahātmanaḥ
cyavanatvaṃ parikhyātaṃ tan mamācakṣva pṛcchataḥ |
11 | sūta uvāca |
11 | bhṛgoḥ sudayitā bhāryā pulomety abhiviśrutā
tasyāṃ garbhaḥ samabhavad bhṛgor vīryasamudbhavaḥ |
12 | tasmin garbhe saṃbhṛte 'tha pulomāyāṃ bhṛgūdvaha
samaye samaśīlinyāṃ dharmapatnyāṃ yaśasvinaḥ |
13 | abhiṣekāya niṣkrānte bhṛgau dharmabhṛtāṃ vare
āśramaṃ tasya rakṣo 'tha pulomābhyājagāma ha |
14 | taṃ praviśyāśramaṃ dṛṣṭvā bhṛgor bhāryām aninditām
hṛcchayena samāviṣṭo vicetāḥ samapadyata |
15 | abhyāgataṃ tu tad rakṣaḥ pulomā cārudarśanā
nyamantrayata vanyena phalamūlādinā tadā |
16 | tāṃ tu rakṣas tato brahman hṛcchayenābhipīḍitam
dṛṣṭvā hṛṣṭam abhūt tatra jihīrṣus tām aninditām |
17 | athāgniśaraṇe 'paśyaj jvalitaṃ jātavedasam
tam apṛcchat tato rakṣaḥ pāvakaṃ jvalitaṃ tadā |
18 | śaṃsa me kasya bhāryeyam agne pṛṣṭa ṛtena vai
satyas tvam asi satyaṃ me vada pāvaka pṛcchate |
19 | mayā hīyaṃ pūrvavṛtā bhāryārthe varavarṇinī
paścāt tv imāṃ pitā prādād bhṛgave 'nṛtakāriṇe |
20 | seyaṃ yadi varārohā bhṛgor bhāryā rahogatā
tathā satyaṃ samākhyāhi jihīrṣāmy āśramād imām |
21 | manyur hi hṛdayaṃ me 'dya pradahann iva tiṣṭhati
matpurvabhāryāṃ yad imāṃ bhṛguḥ prāpa sumadhyamām |
22 | tad rakṣa evam āmantrya jvalitaṃ jātavedasam
śaṅkamāno bhṛgor bhāryāṃ punaḥ punar apṛcchata |
23 | tvam agne sarvabhūtānām antaś carasi nityadā
sākṣivat puṇyapāpeṣu satyaṃ brūhi kave vacaḥ |
24 | matpūrvabhāryāpahṛtā bhṛguṇānṛtakāriṇā
seyaṃ yadi tathā me tvaṃ satyam ākhyātum arhasi |
25 | śrutvā tvatto bhṛgor bhāryāṃ hariṣyāmy aham āśramāt
jātavedaḥ paśyatas te vada satyāṃ giraṃ mama |
26 | tasya tad vacanaṃ śrutvā saptārcir duḥkhito bhṛśam
bhīto 'nṛtāc ca śāpāc ca bhṛgor ity abravīc chanaiḥ |