Vrhaspatitattva Based on the edition by Sudarshana Devi Vhaspati-tattva, an Old Javanese Philosophical Text Nagpur : International Academy of Indian Culture, 1957. Input by Andrea Acri (2006-2007) CHARACTER REPLACEMENTS (for better searchability): - Old Javanese has been converted to h and - Small Letter Eng ("ng"-digraph; Unicode: ŋ) has been converted to This electronic text has NOT BEEN PROOFREAD. Please send corrections to a.acri@let.leidenuniv.nl #<...># = BOLD ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to plain CSX+ (unaccented): description character =ASCII long a 224 long A 226 long i 227 long I 228 long u 229 long U 230 vocalic r 157 vocalic R 187 long vocalic r 174 vocalic l 175 long vocalic l 176 velar n 239 velar N 240 palatal n 164 palatal N 165 retroflex t 241 retroflex T 242 retroflex d 243 retroflex D 244 retroflex n 245 retroflex N 246 palatal s 247 palatal S 248 retroflex s 249 retroflex S 250 anusvara 252 capital anusvara 253 visarga 254 anunasika 193 e breve 213 o dieresis 148 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Vhaspatitattva Avighnam astu ## ## Bhara vara hane pucak ni Kailsaparvata / s mavarah aji ri sa vatk devat kabeh / kacit vineh stra paarcana nira ri avak bhara paramakraa / irika kla / hana sira viku ri svarga / bhagavn vhaspati aranira / sira ta mas mamj ri bhara / saha pacopacra / ri huvus nirn pamj / manmbah ta sira / ri huvus nirn manmbah / maluguh ta sira / tumakvanakn sari sa hya aji kabeh / li nira / ## ## sj bhara / kasihana rnak bhara / varahn ika sa hya aji kabeh / matayan akveh prabheda nira de bhara / an pavarah ri sa vatk devat kabeh / hana aiva aranya / hana pupata aranya / hana alepaka aranya / ika ta kabeh / kapva dud pavarah bhara sovasova / lavan ika stra vih akveh ata prakranya / ndya ta kalian ika / matayan vineh makveha / ikana mrga kalavan aji de bhara / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / ## ## atyanta dibya ni takvantnaku bhagavn vhaspati / matayan makveh deku paveh aji i sa vatk devat kabeh / saka yan akveh ika yoni saka ni madadi / apa dumeh ya makveha / apan akveh aran i vsan / vsan aranya ika karma ginave ni janma ihatra / ya ta bhinukti phalanya ri paratra / ri janmanya muvah / yan ahala / yan ahayu / asi atah sakalviran i karma ginavenya / hnti mara phalanya / kadyaga ni dyun vavadah ni higu / huvus hila higunya / ika dyun inasahan pinahalila / kavkas ta ya ambnya / gandhanya rumakt irika dyun / ndah yatika vsan aranya / samakana teka karmavsan aranya / hana ri tm / rumakt juga ika karmavsan aranya / yatika umuparga irika tm / koparga teka tm / ya ta rga aranya / ika vsan pva dumadyakn ika rga / ya ta matayan mahyun i karma / hara salvira nika karmavsan / ika vsan pva ya duvg umuparga irika tm / ya ta dumadyakn ika karmavsan lavan karma / ya ta dumadyakn ika janma mapalenan / hana devayoni / hana vidydharayoni / hana rkasayoni / hana daityayoni / hana ngayoni / akveh prakra nig yoni sakanya n pajanma / ya ta matayan kapva dud veanya / asi kptinya manah ni yoninya ni ya kahyunya / hyunya ya ta dumadyakn ika karma / ya ta ginavenya hlmhlm / yan ahala ika karma ginavenya / ya dumehnya tibe naraka / salvir ni sasra bhinuktinya / hnti pva ya phala ni gavenya hala / vineh pva ya madadya tiryak / yapvan ahayu ika karma ginavenya / ya dumehnya dumadya ri svarga / salvir ni bhoga bhinuktinya / hnti pva phala ni gavenya hayu / vineh pva ya dumadya ratu pamgt sugih / kasambi teka jna hayu denya / katon ta vastu kabeh denya / kadadi pveka kasambegan lavan sih puyabhakti / kadadi pveka kabeh denya / ya ta sambandhanya sih bhara iriya / masih bhara iriya / katon ta janmavsan denya / lavan lapa panas tis / ppa klea ni madadi / yvat tinonya linya / i harah atyanta lara ni janma karih / sabarinya n pvak juga hana bhinuktinya / apa ta larih ambana ri dadiku harah / mara ta ya ri sa paita / tumakvanakna kalian i dadi / vinarah ta ya de sa i / kuna tapvan makas / mevh jti nika viea / ya ta matayan ainagraha ri aji makveh / asi sakavna denyn bhakti ri bhara / ya ta inalapnya pinakajnanya n paghtvak bhara / nahan hetu ni aji yan makveh / makana li bhara / sumahur bhagavn vhaspati / li nira / ndya ta viea nika sa hya jna / sj bhara / ika aiva kari ya / ika pupata kari ya / ika Alepaka kari ya // sumahur bhara / li nira / tan hana sor tan hana lvih ika svarga anaku / yan pakna de sa makamrga / apan paa tlas lituhayu deku gumlar ika jna kna mrga tlu / yapvan salah denya magg jna / hana sor ika vaneh / ya ta matayan ika bhrnta jna / yekglm analahi / makana li bhara // Sumahur bhagavn vhaspati / ndya teka bhrnta li bhara / apan sojar nika sa hya stra ya tint nika sa paita magave puyabhakti / ya dumeh ika bhrnta li bhara / kasihana ta rnak bhara / varahn tmntmn / makana li bhagavn vhaspati // Sumahur bhara / li nira / ## ## Hana vuta samoha / amalaku vinarah vruh ri liman / saka ri svkranyan vruha / amalaku ta ya ginamlakn denika vva manon liman / ndan kapva dud ginamlnya sovasova / hana agamli hulu / kadi kumbha liman linya / vaneh agamli talia / kadi hirir liman linya / vaneh agamli tulalai / kadi ul liman linya / vaneh agamli vt / kadi lambu liman linya / vaneh agamli iku / kadi vlut liman linya / vaneh agamli suku / kadi tudu liman linya / asi atah ginamlnya salah siki kna / nda tar vruh ri sdya ni liman / ri paadnya pikranya / ambknya nayanya / tan vruh apan vuta / saginamlnya juga kavruhanya / tandv kadyaga ni andhatattva / an tar vruh ri sdya ni liman / makana tika janma / vymoha aranya / ya pinakaptnya / vuta kalianya / tvas nika tattva kaharan avayava ni liman / ykn hulu gai tulalai vt suku iku / ika stra lavan aji / akveh pva kavypakan sa hya viea / ya ta matayan ika made bhrnta vulaun ta ya / pati taaktaaki / tan vruh ri lor lavan kidul / tan vruh ri mlya lavan viea / tan vruh ri sor lavan maruhur / tan vruh ri kura lavan lvih / tan vruh ri luh lavan tka / ika jna makana / yeka bhrnta aranya / tan paniddhkn prayojana / makana li bhara // sumahur bhagavn vhaspati / li nira / ## ## sj bhara / atyanta saaya rnak bhara denika andhatattva / hana kapva sdya nika sa hya tattvajna anu pintonakn ika stra kabeh / kasihana rnak bhara / varahn tmntmn yatanyan hilaa pugu rnak bhara / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / atyanta iki dibya ni vuvustnaku / bhagavn vhaspati / vna ta tumakvanakn ika sa hya tattvajna / kuna prayatna ta kita ri sa hya stra / apan ahi kita vinarahku ri ke / vinarahku ri sa hya aji / apan kita kinon guru loka ri svarga / iyanta maajarakna ri mnua dlha // ## ## Ndah lvir nika tattva kavruhananta / cetana lavan acetana / cetana aranya jnasvabhva vruh tan kne lupa / nityomi sadkla / tan kvaraan / ya sinaguh cetana aranya / acetana aranya ika tanpa jna / kadyaga ni vatu / ya sinaguh acetana aranya / atmu pveka cetana lavan acetana / ya ta madadyakn sarvatattva / lvirnya / pradhnatattva / triguatattva / buddhitattva / ahakratattva / bhyendriyatattva / karmendriyatattva / pacamahbhtatattva / nahan ya sarvatattva aranya / ya ta kavruhananta tmntmn / nihan lakaanya pjara kveri kita / tlu pratyeka ni cetana / lvirnya / paramaivatattva / sadivatattva / ivatattva / nahan ya cetana tlu aranya mapalenan // paramaivatattva aranya / ## ## ## ## ## ## ## ## Aprameya bhara / tan pnanan / apa hetu / ri kadadinya n ananta / tan pahian / anirdeyam / tan patuduhan / ri kadadinya n tan palakaa / anaupamyam / tatan papaa / ri kadadinya n tan hana paa nira juga / anmayam / tatan kne lara / ri kadadinya n alila / skma ta sira / ri kadadinya n tan vna inupalabdhi / vypaka ta sira sarvagata / kahibkan tika rt denira / sahananya kabeh / nityomi sadkla / ri kadadinya n tan pasakan / dhruvam / met ta sira / ri kadadinya n tan polah / umi sadkla / avyayam / tatan palva / ri kadadinya n paripra / vara ta sira / vara aranya ri kadadinya n prabhu ta sira / sira ta prama tan kapraman / nahan ya paramaivatattva aranya // nihan ya sadivatattva aranya / i sor ni paramaivatattva / ## ## ## ## ## ## Savyprah / bhara sadiva sira / hana padmsana pinakapaluguha nira / aparan ika padmsana aranya / akti nira / akti aranya / vibhuakti / prabhuakti / jnaakti / kriyakti / nahan ya caduakti // nihan ta vibhuakti aranya / ## ## Inta nira ika sarvatattva / inta aranya / vinypaka nira / kadyaga ni miak hane susu / haneka miak kne susu / ndatan katon / ya ta sinaguh ta aranya / prota aranya / maistravat / kadyaga ni mai maekadea gatinya / ika ta taprota / ya ta vibhuakti aranya / sira gumave ika rt kabeh / prabhuakti aranya / tatan kabdha de nira ri rt kabeh / nahan ya caduakti aranya padmkra / ri madhya nika / kna ta paluguhan bhara [ri] kla nira n maarra / mantrtm ta sira / mantra pinakaarra nira / na mrdh ya / tatpurua vaktra ya / aghora hdaya ya / bmadeva guhya ya / sadyojta mrti ya / aum / nahan pinakaarra bhara / bhsvara sphaikavara / nahan ikana gua ri sira / draravaa / drasarvaja ta sira / dradarana ta sira / draravaa aranya rum i abda madoh apark / drasarvaj aranya vruh ry ambk ni madoh apark / dradarana aranya tumon i adoh apark savasava gua aranika / aim / laghim / mahim / prpti / prkmya / itva / vaitva / yatrakmvasyitva / ya ta aaivarya aranya / pinakasvabhva bhaara / nahan ya sadivatattva aranya / i sor nika sadivatattva myirastattva aranya / ugvan sa hya aavidysana / ananta / skma / ivatama / ekarudra / ekanetra / trimrti / rkaha / ikha / sa hya ananta sira kinon bhara umypaka ika bhuvana lavan jagat / api tuvi malpasakn tm vypra vaneh / yapvan huvus vypra pakon bhara / irika ta yan mokta sa hya ananta / sa hya skma gumanti ananta / ivatama gumanti skma / ekarudra gumanti ivatama / ekanetra gumanti ekarudra / trimrti gumanti ekanetra / rkaha gumanti trimrti / ikha gumanti rkaha / rkahku teki / rkaha aranku kinon maveh aji ri brahma / pinanah pvku ri rgi de bhara kma / dlku ri sa hya kma / matayan dinl ya ri divia / syuh pvekvak sa hya kmadeva / bhasmbhta / matmahan avu / ndan ika rga kavkas iry aku / ya ta matayan makrabi ibunta bhar um an paknak sa sanatkumra / nahan tattva nira sa hya anaku sa vhaspati / ika rudra i sor ya inalapku piniruhuraknku / sira gumanti ya ikha / nahan ya myirastattva aranya / i sor nika myirastattva / yatika mytattva aranya / mytattva aranya / nya tvak ny acetana / paa lavan ivatattva / ndan acetana svabhvanya / ya ta sornya sake ivatattva / vinypakkn pva ya de ni ivatattva / cetana svabhvanya / taprota pveka de ni ivatattva / mamypaka ika ta vibhuh ri avak nika my / ika prota maekadea / ika ivatattva prota svabhvanya ri my / ya ta matayan kopargan mala / mala ara ni acetana / apan ika ivatattva s sphaikavara / nirmala malila aho mahni / pinakasvabhvanya cetana / kopargan pva ya deni acetana / hila ta akti nira / akti aranya ika sarvaja lavan sarvakart / mari pveka ivatattva / sarvaja sarvakryakart / ya ta sinaguh tm aranya / cetana ll aranya / akveh pveka tmatattva / ya ta matayan ssk ta mytattva / kadyaga ni umah ni tavvan / matap matumpatumpaan / ika my ykna umah ni tavvan / ika tm ykn anak ni tavvan / adhomuka tumukul aranya / mulat i sor juga tika tm / tan vruh irika tattva i ruhurnya / inulahakn pveka mytattva deni akti bhara / mtu ta pradhnatattva / ganalganal ni my nya tvak ny acetana / pinatmvakn pveka tmatattva lavan ika pradhnatattva de bhara / hila malupa ika tm acetana / apan tan pajna / mavypake pradhnatattva / ika ta maveh lupa ri tm / ya ta pradhnatattva aranya / inulahakn pveka pradhnatattva deni kriyakti bhara / an paknak ta triguatattva / triguatattva aranya sattva rajah tamah // ## ## Ika citta mahaan mva / yeka sattva aranya / ika madrs molah / yeka rajah aranya / ika abvat pt / yeka tamah aranya // ## ## Ika citta hetu nika tmn pamukti svarga / citta hetu ni tm tibe naraka / citta hetu nimittanya n padadi tiryak / citta hetunya n pajanma mnua / citta hetunya n pamagihakn kamokan mva kalpasan / nimittanya nihan // ## ## Ika ambk dugaduga dha / mas ta ya vruh ta ya ri palenan i vastu lavan maryd / vruh ta ye varatattva / vidagdha ya / mamanis ta ya denya n pamtvakn vuvusnya / mahalp pikra ny avaknya / yeka lakaa ni citta sttvika // nihan ta rajah aranya / ## ## Ika ambk krora / lavan ika ulah krodha katakut / darpa ta ya shasika ya / panasbhran lobha / capalahasta / capalapda / vkcapala / tan hana kasihnya / palhpalh masiga / yeka lakaa ni citta si rajah aranya // nihan ta tamah aranya / ## ## Ika ambk vdivdi / luhya pamh vuk tur / bvat advadvat alm amtimti / palhpalh / putk hati / abvat vulatnya / yeka citta si tamah aranya // Ika citta sattva rajah tamah aranya / yatika umikt sa hya tm / nihan phalanya / ## ## Yan sttvika ika citta / ya hetu ni tmn pamagihakn kamokan / apan ya nirmala / dumeh ya gumavayakn rasa ni gama lavan vkas ni guru // ## ## yapvan paa g nika sattva lavan rajah / yeka matayan mahyun magavaya dharma denya / kadadi pveka dharma denya n kalih / ya ta matayan mulih ri svarga / apan ika sattva mahyun i gave hayu / ika rajah malakvakn // ## ## Yan paa gnya katlu / ika sattva rajah tamah / ya ta matayan pajanma mnua / apan paa vineh ri kahyunya / ika sattva rajah tamah / agavaya hala li nika rajah / matagguh ika sattva / luhya lmh li nika tamah / malakvakn ika rajah / magavaya hayu li nika sattva lavan rajah / kabvatan denika tamah / makana gantiganti nika trigua / ya ta matayan tan hana kadadi denika tm ri agave hala hayu / yapvan kadadi pveka gave hala hayu deni tm / ya ta matayan pajanma mnua / ya ta initakn de bhara vidhi / ri pntara ni svarga lavan naraka / yatika paucyan i tm / asi sagavenydadi mnua / ya ta initakn de bhara vidhi / apan sira pinakaparcaya bhara ri ubhubhakarma ni janma // ## ## Yapvan citta si rajah mag / krodha kevala / akti pva ri gave hala / ya ta hetu ni tm tibe naraka / salvir nika sasra hinipnya // ## ## Yapvan tamah mag ri citta / ya hetu ni tm matmahan tiryak / lima prakra ni tiryak / lvirnya / pau / mga / pak / sarspa / mna / kanmnya sthvara / pau aranya ivanivan i vanva / sapi / kbo / vna / vk saprakra // mga ara ni sattva hane vana / siha / mo / kida saprakra ri alas // pak aranya salvir i manuk mr / hayam / itik saprakra // sarspa aranya salvir i alakulaku aanya / vdit / lintah / ul / vlut saprakra // mna aranya salvir i hane vvay / ivak lvah samudra / ityevamdi mag admit saprakra / sasi lumakulaku ya jagama aranya / nahan tmahan i tm yan mag tamahnya / ya tan dadi ika dharmasdhana denya / anpadadi ta ya jagama / ya ta matayan matmahan kayukayu kapinmnya janma / matayan sthvara odvad / rondon / dukut saprakra ni tan kilip / tarmolah ri ugvanya juga / yeka sthvara aranya / ika kumilip ya jagama aranya / nahan tmahan i tm yan ag citta si tamah // saka ri trigua mtu ta buddhi / makveh prakra ni buddhi / nihan lvirnya / dharma / jna / vairgya / aivrya / ndan hana ta baliknya / adharma / ajna / avairgya / anaivrya / nihan ta pacaviparyaya aranya / hana ta tui aranya / hana ta aasiddhi aranya / nahan ta vtti ni buddhi aranya // dharma aranya / ## ## la arani marakcra rahayu / yaja arani mahankn homa / tapa arani umtndriyanya / tan vineh ri viayanya / dna arani veveh / pravrajy arani viku anaka / bhiku arani dkita / yoga arani magave samdhi / nahan pratyeka ni dharma aranya // nihan ta jna aranya / ## ## Ika sa kinahanan deni prama tlu aranya / pratyaknumngama / pratyaka aranya katon kagaml / anumna aranya kadyaga ni anon kukus ri kadohan / ya ta maanumna hian i apuy / yeknumna aranya / gama aranya ika aji inupapattyan de sa guru / yeka gama aranya / sa kinahanan deni prama tlu / pratyaknumngama / ya ta sinaguh samyagjna aranya // nihan ta vairgya aranya / ## ## Hana bhoga katon / kadyaga ni ratu pamgt / hana bhoga kar / kadyaga ni kahyaan svarga kadevatan / ika ta bhoga katon kar / tatan maharp irika kabeh / apan i ratu tovi tan aharp ta sira / yateka sinaguh vairgya aranya // nihan ta aivarya aranya / ## ## Bhoga aranya salvir i kapaan kenum / upabhoga aranya salvir i sinaa / paribhoga aranya ika marabi mahulun / sa kinahanan denika kabeh / yeka aivarya aranya / ika ta dharma / jna / vairgya / aivarya / ya ta nimitta ni asih bhara ri tm // nihan ta baliknya / adharma / ajna / avairgya / anaivarya // adharma aranya ika buddhi kinatayan deni dharma / linya / syapa karih vruh ri svarga aranya / syapa sakanya / syapa saka ni naraka / ppa magave hala / kasvargan rakva magave hayu / hadoh ika vuvus ni mali / vva maharp puyan ana sa viku majarakn ikna / ri vdinya ri takr hopan hetunya n lumakva viku / ika ta tan byakta vuvus ni aji / apan tan katon vinarahakn / makana li nika buddhi adharma // ajna aranya ika buddhi kinatayan deni anumngamapratyaka / tapvan kinahanan denika / ya ta matayan kinahanan deni vikalpa / saaya / bhrnta / vikalpa aranya ika umanan ika vastu tapvan tinonya / saaya aranya ika ambk sandeha / bhrnta aranya ika ambk salah seguh / ika ta ambk vikalpa saaya bhrnta / yateka ajna aranya // avairgya aranya ika buddhi jnk hyunta ri vastu kaihamadyamottama / linya make mlya / ya lvih aranya / ya ta avairgya aranya // anaivarya aranya ika buddhi kinatayan deni bhoga upabhoga paribhoga / yeka sinaguh anaivarya aranya / nahan ta balik nika caturaivarya aranya // apa matayan sinaguh kinasihan de bhara ika buddhidharma / nihan ta phalanya / ## ## Yan dharma kadadi deni buddhi / hetunya n mulih ri svarga / alavas pva ya mukti ri svarga / madadi ta ya devat / kapagih ta aimdigua denya // nihan ta phala ni jna / ## ## Ika kinahanan deni samyagjna / sira ta rasika lvih / apan sira umaguhakn kamokan / tan pajanma muvah / kinahanan deni caduakti / ya ta sinaguh tka ri janmvasna aranya / umulih ri ivapada / cetana nira stmaka lavan bhara // nihan ta phala ni vairgya / ## ## Ika vairgya / sira umulih ri praktiloka / kadi enak i atur tan paipi / makana ta enak ni sukha kapagih de nira / vkasan madadi ta sira devat / nahan ta phala ni vairgya // nihan ta phala ni aivrya/ ## ## Tan katahn asi paranira / mva solah nira ta ya / sukha ta ya saparanya / vkasan ta ya madadi devat / kapagih ta aimdigua denya / nahan ta phala ni aivarya // nihan ta phala nig baliknya / ika buddhi makavja adharma / yekdadi tiryak / apan manayakn dharma / phala ni jna / yeka inapusan i karmasukha / apan apan apugu ri tattvajna / keluilu ika pagave hala hayu / ya nimittanya n maputran ri janma manuya / naraka tiryak tmahanya vaneh / akik pva ya jti ni vva magave hayu / matayan makveh madadi tiryak / patimbunan i magave hala / ika avairgya mva anaivarya / matayan kinalalisan de bhara / ika tm makavja adharma / ajna / avairgya / anaivarya // nihan ta pacaviparyaya aranya / lvirnya / tamah / moha / mahmoha / tmisra / andhatmisra / tamah aranya ika buddhi maharp amaguhakna sukhasakala / moha aranya maharp amaguhakna aaivarya / mahmoha aranya maharp amaguhakna sukha ri nikala lavan kaivaryan / tmisra aranya umayamayam ika sukha kapagiha hlm / andhatmisra aranya vva tumaisakn ika vastu huvus hila / nahan ta pacaviparyaya aranya / ika ta kabeh nimitta ni tm sasra ika // nihan ta tui aranya / lvirnya / arjana / rakaa / kaya / saga / his / bhgya / kla / tm / arjana aranya ika amulu sarva drvya / rinaka ya / ya tui aranya / rakaa aranya ika huvus mamulu drvya / rinaka ta ya / ika duvg maraka drvya / tui atah aranya / kaya aranya vva mahip lara / alva pveka laranya / nihuni n varasa / tui aranya / saga aranya ika atmu lavan kasihnya / ya tui aranya / his aranya ika amtimti / makakrymaana / tui aranya yeka bhyatui aranya // nihan ta dhytmikatui aranya / bhgya aranya ika buddhi mahenak ambknya / an tan pamagihakn sukha / linya / i harah tan hana kuna gaveku rahayu ni / matayan tan panmu sukha make / ya ta matayan ko avak pamrih ta pagave hayu / maran tan mekene dlha ri janma sovah / tui aranya / kla aranya kalalah aku umagihakna ika inayamayamku / apa kuna kalianya / ri deny an tan kalalah kuna / her sakar tkaha kita dlha / tui aranya / tm aranya hana ta jna mamiveka tm / sahian i varahvarah sa guru / yatika pinakahian i jnanya / tan hana svata iriya / tan pamddhyakn ika jna pavarah iriya / apan tan pagave samdhi / humn juga mahenak ambknya / nahan prakra ni tui / nimitta ni jna kapihran vava mahenak ambknya // nihan ta aasiddhi aranya / ## ## Dna aranya sa vna maveveh / adhyayana aranya sa vna maaji / hana ta sira sdhaka / saka ri tka ni kasdhakan / ar ta sira abda skma / athav hana ta sira vna manarka vastu sakala lavan skma / tarka arani jna mauh / nda tan salah deni maha / yeka bhyasiddhi aranya // nihan ta dhytmikasiddhi aranya / ika sa vna humilaakn ika duhkha tlu / ndya ta ya duhkha tlu aranya / dhytmika duhkha / dhidaivika duhkha / dhibhautika duhkha // dhytmikaduhkha aranya ika lara sake manah / lvirnya / rga / dvea / moha / urm bhra gigil / puru / kuris / vta / pitta / lema / la / larahatin / nahan ta dhytmika duhkha aranya // dhidaivika duhkha aranya ika inalap i glap / edan / ayan / kvea graha / saprakra nig duhkha sake deva / yeka dhidaivika duhkha aranya // dhibhautikaduhkha aranya pinra / rinacun / jinarm / kne upas / kesyan / inabhicari / tinluh / tinuju khala ul lalata / saprakra ni lara duhkha sake bhta / bhta aran ika mvak kabeh / yeka dhibhautika duhkha aranya // ika ta sa vna humilaakn ika duhkha samakana kvehnya / sira ta sinaguh dhytmikasiddhi aranya / kuna ika vva sinaguh uttamasiddhi aranya sa yogvara / sa umaguhakn aimdigua / nahan ta vtti ni buddhi kavruhananta / saka ri buddhi mtu ta ahakra / tlu prakranya / lvirnya / sttvika / rjasa / tmasa / nahan bhedanya / si vaikta yeka sttvika / si taijasa yeka rajah / si bhtdi yeka tamah / saka ri ahakra [si vaikta ] mtu ta manah lavan deendriya / lvirnya / rotra / tvak / cakuh / jihv / ghra / vk / pi / pda / pyu / upastha / saka ri ahakra si bhtdi mtu ta pacatanmtra / ika ahakra si taijasa / yeka umilu mamtvakn krya nika ahakra si vaikta lavan si bhtdi / apan makasvabhva maulahakn // aparan sinaguh pacatanmtra aranya / nyapan tahankva lianta / nihan nya abda / spara / rpa / rasa / gandha / vyaktinya / tutupana / talianta / hana abda / kar / litlit nika abda kar / yeka abdatanmtra aranya / hana ta hain madrs / litlit nika rumsp i kulit kahipanya / yeka sparatanmtra aranya / hana ta sandhyvel aranya / huvus sumurup sa hya ditya / hana ta teja nira kavkas / litlit nika teja katon / yeka rpatanmtra aranya / rasatanmtra aranya ika pinaan mapahit mamanis kuna / litlit nika rasa rinasan kavkas i liah tan vva hila / hana eanya kari / yeka rasatanmtra aranya / gandhatanmtra aranya hana ta candana tinunu / litlit ni gandhanya inambu / yeka gandhatanmtra aranya / samakana pacatanmtra aranya // sake pacatanmtra mtu ta pacamahbhta / ka mtu sake abdatanmtra / vyu mtu sake sparatanmtra / teja mtu sake rpatanmtra / apah mtu sagke rasatanmtra / pthiv mtu sake gandhatanmtra / nahan ya pacamahbhta aranya / sakala pratyaka katon kagaml / ndah yeka hian i tattva i sor / nahan svabhva ni tattva kabeh / kapva umypaka tattva i sornya / ika tattva i sor tan vna ya umypakerika tattva i ruhurnya / ika pthivtattva ya patimbunan i tattva kabeh / abda gua ni ka / spara gua ni vyu / rpa gua ni teja / rasa gua ni pah / gandha gua nig pthiv // kuna ika rasa / nm prakra nika / lvirnya / lavaa / amla / kauka / tikta / kaya / madhura / lavaa aranya asin / amla aranya asm / kauka aranya ps / kaya aranya spt / madhura aranya manis / tikta aranya pahit / nahan ta arasa aranya // gua ni pthiv gandha / rva lvir ni gandha / abo mva avai // ika arasa / ya teka pinaan ininum deni laki laki lavan anakbi / ya ta madadyakn hurip lavan arra / sri nika arra / ya ta matmahan kma ri laki laki / ukla aranya vaneh / vanita ri anakbi / matmu pveka uklavanita kne padman madhya ni akoa / yatika kinahanan i hurip / salvir ni makauklavanita / yan vva yan tiryak / salvir i rpa ni kavitanytah tinurunya / yan makveh ika ukla sake vanita / lana tmahanya / yan makveh ika vanita sake ukla / yeka tmahan vadvan / kuna ya paa kvehnya ika uklavanita / yatika janmntara purua aranya ki valavadi hara tmahanya / ika ukltmahan ya tahulan / odvad / sumsum / ika vanita dadi dagi / rudhira / carma / tlu sake laki laki / tlu sake anakbi / yeka sinaguh akoa aranya / ika abdatanmtra dadi talia / pinakapar paknanya / ika sparatanmtra dadi kulit / pinakaparasa panastis paknanya / ika rpatanmtra dadi mata / pinakapanon paknanya / ika rasatanmtra dadi hilat / pinakaparasa paknanya yan pamukti arasa / ika gandhatanmtra dadi hiru / pinakapaambu gandhbo avai paknanya / yatika pacabuddhndriya aranya / apan yeka pinakagolaka ni indriyeka smpun iujar ni / rotrendriya maugv i talia / pinakakaraa ni tmn par abda paknanya / ika tvagindriya mugv i kulit / pinakakaraa ni tmn pahip panastis paknanya / ika cakurindriya mugv i mata / pinakakaraa ni tmn panon rpa vara paknanya / ika jihvendriya mugv i ilat / pinakakaraa ni tmn parase arasa / ika ghrendriya mugv i iru / pinakakara ni tmn paambu gandhbo avai / ika vgindriya mugv i tutuk / pinakakaraa ni tmn paabda paknanya / ika pndriya mugv i taan / pinakakaraa ni tmn pagamlgaml paknanya / ika pdendriya mugv i suku / yeka pinakakaraa ni tmn lumaku paknanya / ika pyvindriya mugv i silit / pinakakaraa ni tmn paisi antut paknanya / ika upasthendriya mugv i purus bhaga / pinakakaraa ni tmn payh mva amtvakn uklavanita paknanya / nahan ta krama ni daendriya hane arra // sumahur bhagavn vhaspati / lig nira / umapa teki rva de bhara majarakn indriya / umuguh lavan inugvan / apan ri hana nika golaka ya ta nimitta ni tmn paghta viaya // sumahur bhara / li nira / yogya ika denta matakvan kamu vhaspati / kadi pramteka golaka ni tm / nya talia tan vna mar abda yan tan hana rotrendriya / vyaktinya n atuli / hana talianya lavan lyanya / kathamapi tarpar abda / yan tan hana rotrendriya / makana mata kasahana caku / yan kasaputan putihputih / uni veh ri tan pesyanya / mapeka tar panon / makana lumpuh ki prakranya tan vna ika ri viayanya / yan tan hana indriyanya / katon pveka kabeh denta kamu vhaspati / ya ta matagyan lyan ta indriya lavan golaka / ika manah yeka ratu ni indriya sumakalpa ika viaya / apan vit nika indriya / manakalpa aranya umastv ika viaya / ginhta ni indriya / yeka gave ni manah / ika indriya kabeh tan aga rakva tan vehn i viayanya / apan enak ni manaa mamaan mainum / enak ni malakyarabi / enak ni mar tabhtabhan / kidu gupitgupitan / ya ta dumeh sa hya tm jnk i arra / apan sira mamukti rika kabeh // ## ## Ika arrkn rgarga ni gilian / ika ubhubhakarma ya sinaguh jagat / yateka maputran ri svarga naraka / kaharan cakra ni gilian / sa hya tm kaharan lmbu mairid ka ratha / bhara vara kaharan srathi / kumon ika lmbu mairid ka ratha / tan aga ya tan lakvakna makon / ya ta matayan kapurihan ika kaik sasiki / ya ta paa ni tm / jnk mamet bhoga ni indriya saka ri evh ni bhoga pinetnya / ya ta matayan tumuvuh ika rga / moha / drmbha / lobha / mtsarya / prihati / lapa / vlka / panasbhran / makana svabhva nika janma kabeh / ika tm makana yatiktm viparta aranya / susa / pinakahulun deni hulunya / pinakakaik deni kaiknya / alavas pveka makana / mari teka tm / rgarga ika rpanya / apan ika rga tar pgat irika janma manuya / paan tur ya vinieknya / alavas pva ya makaviea paan tur / kaya teka cetana kask deni tamah / apan / jti nika mamaan menak turnya / ika tur magave lupa ni tm / lupa pveka inabhysanya / gatinya denika vuk tur / ya ta matayan dadi pau / sapi / kbo / asu / vk / piplik saprakra / tamah ta yg riyadadi pau / matayan matmahan kayukayu / rondon / dukut saprakra / nahan tmahan i tm jnk tumtakna li ni rga // sumahur bhagavn vhaspati / li nira / atyanta ksyasih ni tm / sj bhara / ndya teka luputa ri ppa / matayan lpasa sake ppa naraka / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / yan matutur ika tm ri jtinya / irika ta yan alila / sa hya tm juga humipa sakasukhaduhkha ni arra / apan sira magopta hanerika arra / manuluh irika tattva kabeh / ri vastu ni cetana / sumlat i tattva ni arra kabeh / sira n umukti ya / paanya nihan / ## ## Ika arra ya ta kaharan kaatvan / ikana tryantahkaraa aranya ika buddhi manah ahakra ya ta kaharan senpatya / ika indriya ya ta kaharan punpunanya lavan kaika / ika viaya abddi aranya / ika abda spara rpa rasa gandha / yekkn bhoga pinaan ininum sadkla / sa hya tm sirkn ratva / mamukti ika kabeh / jnk pva sa hya tm mabhogabhoga kna ri arra / ya ta matayan tar vruh ry avak nira / tan atutur / jti nira / nimittanya nihan / ititn tmntmn / i vruha ni tmeriya made ya n pamuhara sukha ni arra / ya ta matayan hanmrih mabhavahbhavah / hansavahsavah / magaga / mapae / huahagi / asi atah saprakra ni madadyakna sukha / ya ta ginavenya hlmhlm / tapvan katmu ika sukha / ya ta hetunya n kasakitan / hel ni mamikulmikul / malaak / mahuan / kapva ya n malapa / vlka / panastis / n donya n dadya ni sukha pavehnya / irika daendriya / paanya kadyaga ni kaik tugal / hana ya kasapuluh kapvkonkon irika kaik tugal / k tan aga tan lakvakna pakonkonya sovasova / matayan sasareka kaik tugal // sumahur bhagavn vhaspati / li nira / yateka sanysan katonakna rnak bhara / lakaa ni tmn hane arra / apan ivh ika citta lavan tm bhedanya / ya tjarakna ri rnak bhara // sumahur bhara / li nira / nihan lakaanyetaknanta / ika kriyakti bhara / yekomvea rika ahakra / ika ahakromvea ika vyu / ika vyu ya ta sumambandheki tm lavan arra / nihan kramanya / ## ## Hana ta n aranya ri arra / odvad mag admit / sor ni pusr bukah luguhnya / umiruhur ta ye pusr / kna ta yan map tata umiruhur / yeka vit ni guruguruan / tlu prakranya // ## ## ## ## Sapuluh ika n mag / lvirnya / i (/ pigal / suumn / gndhr / hastijihv / p / alambu / kuh / akhin / nahan ta n mag / i arani guruguruan i tn / pigal arani guruguruan i kiva / suumn arani guruguruan i tah / hana ta pnyomiuhur tka ri iru / katlu lya ni iru / katutupan pveka i tah / matayan rva lya ni iru vkasan / pnya vaneh tke vunvunan / matayan ivadvra aranya vaneh ri vunvunan / vaneh mara ri taan suku jariji / tumumpa tumacb / umala umadg / tke suku ikana n / pnya kapva map / vypaka irika dagi kabeh / umtu pva ya ri kulit / matmahan puhunvulu aranya / n ika ri dalm / ika ta n kabeh // ## ## ## ## Ika ta n kabeh / yatika paa mesi vyu / sapuluh prakranya / lvirnya / pra / apna / samna / udna / vyna / nga / krma / kkara / devadatta / dhanajaya / nahan prakra ni vyu / matayan akveh lvirnya / kapva dud gavenya sovasova / dud varanya // ## ## Ika vyu si pra / yeka hane tutuk lavan ri iru pinakovsa gavenya / ri aa hianya i sor / ya lumakvakn ika vyu kabeh // ## Ika vyu si apna hane silit tke purus / uklavanita gavenya lavan maisi mayh / gavenya vaneh mantut // ## ## Ika vyu si samna hane hati / gavenya kna / sri ni pinaan / yeka vinehnya matmahan ampru / sri nika ininum / yeka vinehnya matmahan rah / sri nika inambu / yeka vinehnya matmahan rhak / umbl / idu / makana gave nika vyu si samna hane hati // ## Kuna si udnavyu hane vunvunan / gavenya kna / magave klap ni mata / mva krut ni rahi / lavan anuvuhakn kea // ## ## Ika vyu si vyna hane sarvgasandhi / gavenya kna / lumaku / lumimbay / magaml / saprakra ni magulahakn sarvasandhi ni avak lavan magave lupa kopa mva vddha // ## ## Ika vyu si nga maulet gavenya / ika vyu si krma magave ktr / ika vyu si kkara magave vahin / ika vyu si devadatta mahvab gavenya / ika vyu si dhanajaya yeka magave abda / ri kla ni pati tan molah ri vakay ika vyu si dhanajaya / ika vyu kabeh tugal pva ya / hi tapvan makveh gavenya sovasova / akveh bhedanya / ya ta matayan akveh aranya i patugaltugalan ika vyu / ya teka sumambandha ika tm lavan arra / tguh ni paiktnya / ya ta matayan vinta sa hya tmn para ri bhuvana vaneh / ndya ta bhuvana vaneh aranya / hana pacapada aranya / anu kavruhananta pinakogvan ika tmn paarra // ## ## ## ## Hana ta jgrapada aranya / hana ta svapnapada aranya / hana ta suuptapada aranya / hana ta tryapada aranya / hana ta tryntapada aranya / pada aranya ugvan sa hya tm ika kalima / matayan pacapada aranya / ika jgrapada aranya / ri kla ni tahi / tan alvlv ika tahi / makana teka sa hya tmn pratyaka katon kagaml / sa viva aranira yan makana // kuna yan ri svapnapada / tan vyakta kadyaga ni my hana ri vvai / yan umi ika vvai katon ika my / yapvan molah ika vvai tan vyakta ika my tinon / makana lvir nika tm tan vyakta / apan salvir nika pada lvir nika tm / sa taijasa aranira yan makana // yapvan ri suuptapada / ri kla ni tur tp / lvir nika nya acetana nirva / niprakmya tan katon kahip / lvir nika suuptapada / makana sa hya tm hila tutur nira / umilv i acetana / tan pahip lupa pinakasvabhvanya / sa rpada aranira yan makana / ika ta jgrapada svapnapada suuptapada / yatika juga paadgan i tm / yateka tmasasra aranya / tutur maputran ri deva mnua tiryak / svarganarakvaknya // kuna ika tryapada / ya teka tmasiddhi aranya / mne ika vuvusn i yogakrama lavan ika tryntapada / kuna ika jgra svapna suupta yeka tamolah mavaluyvaluy ri tm / kadi hananya ri jgra / makana hananya ri svpna lavan suupta / kalianya / matahi / matur / maipi / makana juga viaya nika rt kabeh // sumahur bhagavn vhaspati / li nira / ika tm hana ri jgrapada / matur pva ya hila ta ya malupa ri rt kabeh / tulya mti ika matur / apa viparta / atyanta yogya nika n manhr amtya / hilaa tan patahya muvah / apan hila mari mahip muvah ika tm / kalianya vuvus rnak bhara / apan asi mahip ya sinaguh bhara cetana / kn tan yogya ika cetanvaka ni tm / apan mahurip ika matur muvah / ndya ta kalianika // sumahur bhara / li nira / ya ta matayan pintonakn ika tattva kabeh / ika pradhnatattva yeka acetana makasvabhva lupa / vypaka pveka tm ri pradhnatattva / alupa ta ya / apan pradhna gumave lupa ni tm / hane pradhnatattva teka tm ri klanya n matur viparta // sumahur bhagavn vhaspati / li nira / yateka saaya rnak bhara tmntmn / ri kadadinya n iviv ika tm lavan ika pradhnatattva / ika lupa yeka nikala ni tm ri hip rnak bhara / apan mtu sake lupa ika tutur / tutur aranya ika mahip sukhaduhkha / ika sukhaduhkha yeka sasra / sasra pva mahip / ya ta matayan tan yogya ika hip saguhn viea kuna ika lupa ya viea aranya / apan tan pahip sukhaduhkha / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / hemanku / sinahuran pakanta kamu vhaspati / ika lupa ya viea lita / acetana ka lupa aranya / ika acetana aranya inicch deni cetana teka / paanya kadyaga ni lmah ginave dyun / ika magave dyun yeka umicch ya / ika lmah yeka acetana / apan tan pahip / ika vva yeka cetana / ika acetana yeka ginavenya / kavvaan dyun paluhn payun saprakra / svecch nika cetana / maicch dumadyakn / tadvat makana kadyaga nika magave dyun / tadvat makana ta bhara / arpakecch ika acetana / acetana pvvak nika lupa / ya ta matayan tan yogya ika paramrtha linyu viea / makana li bhara // sumahur bhara / hemanku sinahuran pakanta kamu vhaspati / mapa teku punahpunah denta mavuvus ika paka / huvus hila cetana nika matur / moka ta ya / mathr hayva mahip muvah / apan ta ya ika viea lita / an taya lvir nika viea vih / umapa tkn hana / huvus hana / umaluy taya / huvus taya / umaluy hana / makana karika sinaguh viea aranya / makana karika sinaguh paramrtha aranya / yateka sinaguh jna viparta aranya / vulaun pati tuduhtuduhi / yatika inuhutakn jna sa paita // sumahur bhagavn vhaspati / ndya teka sinagguh parmartha / sj bhara / kasihana varahn rnak bhara / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / ## ## Tan taya ta sa hya viea / hana kapva sira / nyapan taha n kva lianta / huvus rumuhun ika hana taya kapvvak nira / taha tan taya / tan hanvaknira / tan yogya ika vuvusn bhara / apan tan hana prama sumiddhknya / nyapan taha n kva lianta / nya nihan makaprama sumiddhknya // ## ## Apa kari panaguhanta ri apuy yan hane kayu / umapeka tan katon sguhn hana / apa ya tan gs ika kayu denya / tan hana lianta / mijil ta ya sake kayu / ndya panaguhan terika / mapa deyanta mastvi makana / makana teka miak sake susu / hana lianterika / vvay juga ta lvir nika susu / taya liaterika / hana mataya / ika ta umapa makana / vastu bhya ika iva makana evh yan linakaan / tan kna vinastvan / ika pakanta pva sinaguh ta viea / apeka sor deni vastu bhya / yvat kadyaga nika apuy lavan miak / yvat makana ta sa hya viea / tan kna linakaan / mevh vinastvan / apa kari panaguhanta ri sira / skma juga ya / alakaa / atyanta paramadurgrhya / ya ta sinaguh viea aranya / apan yan hana bhara kavna ta sikpn / lavan kna ta sira ri sasra veh / yan saguhan taya kadi pakanta / kadi hana teka rt kabeh / nihan huripta tuvi / ndah kadi hana teki yan taya bhara / ya ta matayan salah ika pakanta / kuna ri hila nika tm ri klanya n patur pih / kapasuk ri pradhnatattva teka juga / apan gumave lupa ni tm ika pradhnatattva / mapa pva matayan tan thr amti ika atur / apan malupa ya ri arranya / nyapan taha n kva lianta / ya don ika pacavyu inajar ni / yeka pinakpusapus ni tm / ya dumehnya tan thr amti ika matur // sumahur bhagavn vhaspati / yeka vuvus bhara / umarahakn ika pacavyu / tapvan pavastu ri hip rnak bhara tuturu patugalanya ry avak nika vyu pinakpusapus ni tm / ndya ta pvakan ik / pagamlanya hana ri arra / yatanyan matguha hip rnak bhara // Sumahur bhara / li nira / ## ## Anaku sa vhaspati / sugyan ta kari kita guruloka ri svarga / apan make kavicakaanta vruh ri sarvatattva kabeh / lavan sri ni vuvusta / ya ta sinikpta / kuna apan rahasya iki tmntmn / tak varaha kita ke ri sabh / mne ri nyku n varaha kita / apan yeki sinaguh prayogasandhi aranya / rinahasya de sa yogvara / makana li bhara // sumahur bhagavn vhaspati / nihan ta kasaayan rnak bhara vaneh / ika sinaguh cetana li bhara / jnasvabhva ika vruh / yateka karva kahipnya / rva aranya / vruh lavan kinavruhan / yvat hana vruh / yvat hana kinavruhan / ya tika katon de rnak bhara / apan ika viea / li bhara / alaka ya / mri ta yan alakaa teka hip rnak bhara / pgatakna kasaayan i rnak bhara / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / tamolah aadg ri alakaa teka cetana / yan paramrthacetana / ya ta matayan tiga bheda nika cetana / huvus iucap ni n rumuhun / yeka pinakatasak ni / pinakavatva ni tattva kabeh / paramaivatattva / sadivatattva / ivatattva / ivatattva aranya sukha tan pabalik duhkha / sadivatattva aranya tan tan pavvit tan patutu ika sukha / paramaivatattva aranya nikala tan vna vinastvan ika sukha / salah linakaan / ndan kadi edanaku mjarakn iknaku / apan tan vyakta ri hip ni manuya / apan kicidjna svabhvanya / akik paavruhnya / aht panonya / alpyuanya / mag mohanya lavan kleanya / vihikan pva ya ri hipnya / vindanya teka tattva sahian i jnanya / saka vihikanya enak pva nicayanya irika tattvajna / inakunya ta ya / ya ta matayan kapihran ika paavruhnya / tadvat ika jnanya / makana jti ni mua aranya / kasornya deni devat / kita pva ynaku sa vhaspati / apan kita viku ri svarga / hayva ta kita baribari / hayva maduvgakn jna / apan acintya paramagambhra / evh ika sa pinakadon i kavikun / kuna ika tattvanta / tmatattva aranya / ika cetana mahip / ika mytattva hinipnya / apan ika mytattva avaava uvuuvu tarava tan pagamlan tka / ya ta sinaguh my aranya / ika sinaguh ta viea ni / matayan mytattva aranya / nyapan tahankva vih / my vih aran i manah abvat / apan sinahabanya akti ni sa purua / aparan akti aranya / sarvaj sarvakryakart / hila pva akti sa purua / apan vypaka ri my / ya ta panr i mytattva ri vkasan / kintu malila ika mytattva aranya / anak ni mytattva / yatika pradhnatattva aranya / ganal ni mytattva / vyaktinya ya vih gumave lupa ni sa purua / apan malupa deni pradhnatattva / matayan purua aran i tm / puru ete / puru aran i kaatvan / kaatvan i tm teka pradhnatattva / ikana ete matur teka tm / ya ta matayan purua teka tm / yateka sinaguh ta mahip / cetanasasra aranika / ika pva sinaguh ta viea / luput saki mytattva / uni veh ika pradhnatattva / ya ta matayan alaka / tan kavna vinastvan / ya ta matayan prayatna ta kita / hayva ta kita baribari / an sira sri ni huripta / tan adoh sake jnanta / ya pametananta ri sira / makana li bhara // sumahur bhagavn vhaspati / ## ## Sj bhara / ndya teka jnamrga yukti / anu sdhana ni amagihakna ika sinaguh sa hya viea / matayan kopalabdha / umapa lvir ni tapa lavan brata / kasihana rnak bhara / varahn tmntmn makamrga tapabrata / makana li bhagavn vhaspati // sumahur bhara / li nira / atyanta divya ni takvantnaku / nihan sdhana ni amagihakna sa hya viea parmartha // ## ## Tlu prakra nika sdhana / anu gavayakna de sa mahyun i kalpasn / jnbhyudreka aranya ika vruh ri tattva kabeh / indriyyogamrga aranya ika tan jnk ri viaya / tadokaya aranya ika humilaakn phala ni ubhubhakarma / ika ta katlu / yatek gavayakna / deya ni gumavayakna / pusrnya ya ta ggnta / kadyaga ni jla dinudut pusrnya / katt matanya timahnya kabeh / tadvat makana teka jna masimpn anug ggnta / yan kva lianta vih / ika cetana vehn praka ri jna / praka aranya tatan pakapaman / tan vuta ri pt / tan kaputkan prama / nityomi tan kvaraan / apan yekvak bhara / pratyaka nira n hane arra / yatika pahagn abhysan hlmhlm / apan jti nika yan inabhysa / tumt ika cetana pva inabhysa / niyata makaphala ika ivatattva // sumahur bhagavn vhaspati / li nira / hana ta paka vaneh rin rnak bhara / ika hurip matayan hana papupul nika arra / ya ta humaun ikn hana / vyaktinya / nya vva malara / api tuvi pinra / rinacun kuna / ika kalaranya / bheda ika arranya lavan lara nika arranya / ya ta magave pati aranya / ika pati aranya hila juga tar pahamban / nahan vyaktanya n arra vna humaun ika hurip / paramrthanya / ika mahurip ya juga sasra / ika mti ya moka aranya / apan hila tuhutuhu tan pahip lara / makana li ni paka vaneh / sj bhara // sumahur bhara / hayva kita mjarakn ika ri sabh / keraira ika paka makana / pira ta hiana nika mata mulat / yan ika sakaton an pinintonakn / mapa karika mati aranya n tan pajanma muvah / apeka ubhubhakarma ginavenya / tan kapva prama lita / nihan sa hya ditya anu pratyaka katon / vruh kita ri saka nira lavan surupan ira / vetan saka nira / kulvan surupan ira / yapvan kva lianta vih / rasika sa mtu v / karika sa mtu make / yan kva lianta / an didala nira valuy / yan sira maetan tinon ta / kari siromaluy mon pratyaka vruh kita veh / taha [/] dud sa mtu vi / dud sa mtu make / yapvan kva lianta vih / apayapan yaya ta lvir nira / tan palenan paapaa ta sira ya ta vih / ndi ta kita tumon pasamha sa hya ditya / ndi ta kita vruh ri kveh nira / matayan dva ni sumaguh sira dud / tapvan vyakta vruh terika kabeh / ya ta matayan tan yogya ik prama / ika sakaton lavan manon / yateka paka ni mnua / atyanta vipartanya / vymoha mapt tan paanti suluh / uni veh ika rahina / umajarakn samenaka ni tutuknya / ya hetu ni pramopam / yan hinankn ri sa hya aji / apan yeka pinakasipat ni vuvus / yatanyan tan pamahya irika jna / ya ta matayan anaku sa vhaspati / prayatna ta kita / hayva parrn / irika vuvus yan panaykn prama / apan iki sa hya aji masuasuaan lavan prama svabhva nira / kla nika pati aranya vih / tuhun mapasah lavan pacamahbhta juga teka tm ri arra / ika aganal juga hila / ika tm lag tan molah / apan ibk ika rt kabeh deni tm / ya ta matayan paparan ika tm / ika pacatanmtra pinakvaknya lavan ika daendriya / buddhi manah ahakra sattva rajah tamah / huvus rumuhun ika rga dvea moha lavan ika karmavsan ika kabeh / kapva rumakt i tm / an pakaarra ika pacatanmtra / nahan arra ni tm ri kla ni pati / apa matayan pajanma muvah / apan huvus rumakt ika cittanya ri arranya / vyaktinya tan hana vva tan karaktan ri viaya / ika vva ahurip / hrnidrbhayamaithunaca / maharp arabya malakya / kapva matakut ri pati / ri kaduhkhan / aharp amaan ainum / ahat ri inak / makana svabhva ni janma / ika ta citta ri arra makana / tan paphala karika ri hipnya / apan kammkn vsan kabeh ri tm / ri kapantika tan pajanma muvah / kuna sa viku vna tumigalakn viaya lavan sa yogvara / atyanta sirmaguhakna kamokan / kuna apan alit ika pacatanmtra pinakaarra ni tm / matayan skmaarra aranya / yatika arra ni tm / an paarra ri narakaloka / mavak ta ya kna / pinakapahipnya sasra / yan ahala gavenya ni ri mnua / ya ta hetunya n tibe naraka / yan ahayu gavenya ni ri mnua / ya ta matayan paarra ri svarga / pinakapahipnya sukha / tan ahala tan ahayu pagavenya ni ri mnua / ya ta matayan pajanma mnua muvah / luput sake halahayu pagavenya ni ri mnua / kapagih ta kavikun denya / vna gumavayakn brata bhara / nda tar vruh ta ya ri kayogvaran ri kla ni huripnya / pjah ta ya / majanma ta ya muvah / irika ta yan pamagihakn kayogvaran denya / sira ta viea ri kavikun / tiga lvir ni kavikun / lvirnya / hana karma aranya / hana jna aranya / hana yog aranya / karma aranya / sa kyika brata sira / mamj / mahoma / majapa / sira sovesove / yapvan ri patapan / mananmnanm gave nira / phala ni tanmtanman ira / ya ta pinjkn ira ri bhara lavan i sa abhygata / nahan ya karma aranya / jna aranya / vruh sira n devatvak nira pva ya kabeh / lavan buvanatattvvak nira / vruh ta sire jna malila aho mahni / pinakal bhara an hane arra / matayan humn juga / tan pamj tan pahoma tan pacaru tan pagave kabakaba / santoa ri jna nira / tan pati gavegave ni[ra] / kevala teka cetana juga tinukulan ira sadkla / apan enak vruh nirn viea / tan kna vinastvan / salah vinarahakn / ya ta matayan tiga ika prama / lvirnya / gurutah / stratah / svatah / gurutah aranya varahvarah sa guru / stratah aranya ika varah makasdhana stra / svatah aranya apan ri kvakan ira juga umaguhakn ika sa hya viea / upya nira sa yogvara ika / ndah yeki pusr ni jla aranya / ika vinarahaknkv i ni ri kita // nihan ta yoga aranya / nm prakra ni yoga / ya ta sinaguh aagayoga aranya / ## ## Nahan ta aagayoga aranya / ika ta sdhana ni sa mahyun umaguhakna sa hyag viea denika / pahavas ta hipta / hayva ta iviv dentr sa hya aji / hana pratyhrayoga aranya / hana dhynayoga aranya / hana prymayoga aranya / hana dhraayoga aranya / hana tarkayoga aranya / hana samdhiyoga aranya / nahan ta aagayoga aranya // nihan ta pratyhrayoga aranya / ## ## Ika indriya kabeh vinatk sake viayanya / ika citta buddhi manah tan vineh maparanparana / kinmitakn i citta malila / yeka pratyhrayoga aranya // ## ## Ika jna tan parvarva / tatan vikra / enak hnhn nira / umi sad tan kvaraan / yeka dhynayoga aranya // ## ## Ika sarvadvra kabeh yateka tutupana / mata / iru / tutuk / talia / ika vyu huvus inisp ni n rumuhun / yateka vintvakn mahavane vunvunan / kuna yapvan tan abhysa ika vyu mahavane kna / dadi ya vintvakn mahavane iru / ndan sakasaiik deni mamtvakn vyu / yateka prymayoga aranya // ## ## Hana okraabda umugv i hati / yateka dhran / yapvan hila ika nora kar ri kla ni yoga / yeka ivtm aranya / nyvak bhara iva yan makana / yeka dhraayoga aranya // ## ## Kadi ka rakva sa hya paramrtha / ndn ta palenanira lavan ka / tan hana abda ri sira / ya ta kalian i paramrtha / papaa nira lavan avaava malila juga / yeka tarkayoga aranya // ## ## Ika jna tan popeka / tan paalpana / tan hana kaharp nira / tan hana sindhya nira / alila tan kvaraan juga / tatan pakahilaan / tatan pavastu ika cetana / apan mri humip sira ika arra / luput sake caturkalpan // caturkalpan aranya / vruh lavan kinavruhan / paavruh lavan maavruhi / nahan ya caturkalpan aranya / ika ta kabeh tan hana ri sa yogvara / yateka samdhiyoga aranya // nahan ya aagayoga aranya / pinakajna sa paita / matayan kapagih sa hya viea / ika ta kayogvaran makana / yateka karakan ri daala // ## ## ## ## Ahis aranya tan pamtimti / brahmacarya aranya tan ahyun arabya / satya aranya tatan mithyvacana / avyavahrika aranya tan avivda / tan adol avlya / tan paguadoa / astainya aranya tan amalimali / tan aalap drvya ni lya yan tan ubhaya / akrodha aranya tan bvat srn / guruur aranya bhakty aguru / auca aranya nitya majapa maradina arra / hralghava aranya tan abvat i pinaan / apramda aranya tan palhpalha / ppn ika hurip sdhana ni magavaya yogasamdhi / hayva hinlmhlm / gavayakna teka sdhana / sdhana aranya ika yogamrga / makalarapan daala / ika daala umaunakn ika yoga / yatika umuguh lavan inugvan aranya / ika ta sa prayatna gumavayakn ika rva / la lavan jna / ya tika tan pramda aranya / nahan ya daala aranya / paraka ri sa yogvara ri samdhi nira / kna ta sa yogvara yan pamagihakn jna makana / yateka tryapada aranya / kapagih teka jna luput sake arra / luput sake mytattva / yeka tryntapada aranya / apan hana sira jivanmukta [jvanmukta] aranya moka tuturu hurip / apan ika nikala kapagih de nira ri kla ni masamdhi / umapa pva tan hila ika arra nira / apan atutur ika karmavsan tapvan hnti / s tinunvanire yogavahni / nihan deni mahilaakn mala / ika jagrapada matmu lavan ika tryapada / ri patmvan ika karva / irika ta yan saptga / saptgni / saptmta // Saptga aranya / ## ## Pthiv / pah / teja / vyu / ka / buddhi / manah / yeka saptga aranya // nihan ta saptgni aranya / ## ## Ghrt aranya ika paambu / rasayit aranya ika marase arasa / dra aranya manon / spra aranya mahip / rot aranya mar / mant aranya mamikalpa / boddh aranya maavruhi / nahan ya saptgni aranya / nahan lvir ni tattva kinavruhan de sa yogvara / hetunya n vna tumun ika mala hane arra nira // nihan ta saptmta aranya / ## ## abda rin / spara rinsp / rpa tinon / rasa rinasan / gandha inambu / sakalpa vinikalpa / boddhavya kinavruhan / yeka saptmta aranya / kagavayan ika kabeh / yatika kinavruhan de sa yogvara / mva ika karmavsan / kalianya / sinayama nira ika vastu asi kinalpana nira / sinayama aranya ika kinon dhraa dhyna samdhi / yeka sinayama aranya / enak de nira kumavruhi rika kabeh / ya ta matayan sad samhita nira ri bhara / lan pveka samhita nira ri bhara / satata tar pgat / ya ta matayan pvak bhara ri sira // ## ## Sakveh ni ppa nika sa yogvara / lavan ika vsan kabeh / yateka tinunvan de bhara ri ivgni / ri huvusnya hila ika karmavsan / tan molah alag samdhi nira / tan molah bhara ri sira ya makana / ya ta matayan cintmai sira / asi sakaharp nira tka / sakahyun ira dadi / ndah vyaktinya kapagih ika kaivaryan de nira // ## ## Hana aim aranya / hana laghim aranya / hana mahim aranya / hana prpti aranya / hana prkmya aranya / hana itva aranya / hana vaitva aranya / hana yatrakmvasyitva aranya // Nihan ta aim aranya / ## ## Avak nira ika aganal / yateka matmahan malit / alit aranya / vna umajnani ika ajna / masuk mtu kadi raray masilurup i vvai / makantah sa yogvarn pasuk mtv i pthiv / tan kvaraan laku nira / yan pamaguh gunu vatu mag trus de nira tan pavuri / an hila tikvak nira / yeka aim aranya // Nihan ta laghim aranya / ## ## Abvat nikvak nira ri tambayanya / vkasan haaan kadi kapuk / ya ta matayan sveccha ika sa yogvara / asi saparanira dadi / yan mari svarga / mare saptadvpa / mare saptaptla / dadi kumulili i he ni aabhvana / vait sakahyun ira pinaranira / yeka laghim aranya // Nihan ta mahim aranya ## ## Umahas sira ri dentara / pinj ta sira sinambah vineh sarvabhoga / vineh bhojana / apan aprabhti / yeka mahim aranya // Nihan ta prpti aranya / ## ## Asi sakahyun ira sa yogvara / irika sarvavastu tka juga tar pinet tan pininta / yan apa sirn ahyun i sarvavastu / yan tka ni papupulan ika karmavsan / makaphala sukha ri sira / irika ta yan bhukti ika sukha / saka ri gy nirn hntya phala ni karma / ya ta matayan matmahan sahasradeha / sevu ikvak nira kapva mamuktya svarga / salviranika bhinukti nira / yan anakbi rahayu mva bhoga upabhoga paribhoga / tlas pveka bhinukti nira / vita sira / tan kabdha deni phala nika gave hayu / yeka prpti aranya // Nihan ta prkmya aranya / ## ## Yathecch sa yogvara / asi sakahyun ira rpa nira / yan hya / yan mnua / yan tiryak / kapva ikn dadi nira / pinakatmahanira / yeka prkmya aranya // Nihan ta itva aranya / ## ## Yapvan lumaku mmam mare kahyaan / vna sirn umadh sa hya brahmavivindrasrya ri kahyaan ira / uni veh ika vatk devat kabeh / apan bhara mahulun hana ri sa yogvara / ya ta matayan vna prama irika devat kabeh / yeka itva aranya // Nihan ta vaitva aranya / ## vna siromutus ika devat kabeh / dumvaniya ri lviranya / apan sira makadrvya ika rt kabeh / yapvan tan pamintuhu ri sira / yeka vaitva aranya // Nihan ta yatrakmvasyitva aranya / ## Irika ta sirn maka tvak nira / dumaa ika deva mnua tiryak / asi laghana ri sira / yeka yatrakmvasyitva aranya // nahan ya aaivarya aranya / anu phala ni kayogvaran ika kabeh // Yapvan tkna samdhi nira sa yogvara / gs pveka tattva i sor ni pradhnatattva / katkan i triguatattva / kaladan deni samdhi nira / kapagih ta upasarga ni trigua de nira / yateka umvea sa yogvara / sakala magave vighna / lvirnya / hana si darana aranya / hana si ravaa aranya / hana si boddhavya aranya / hana si gandha aranya si darana aranya hana kadi rpa ni devat katon ri kla ni yoga / si ravaa aranya hana ta abda skma kar / kadi maanugrahni kasiddhyan rasanya ri kla ni yoga / vaneh hana ta jna bahu katmu de nira kla ni yoga / praj dumadak vruh ry artha ni aji tapvan paaji ya / si boddhavya aranya / hana ta kadi gandha ni ratu mavai kesp i iru ri kla ni yoga / si gandha aranika / ika ta kabeh upasarga ni sattva aranika // Nihan ta upasarga ni rajah / hana kadnayun ikvak nira / hip nira ri kla ni yoga / hana kadnakatakat ikvak nira / hana kadi pintkakn ikvak nira hinip nira / hana kadnuntalakn ikvak nira / hana kadnuntituntitakn ikvak nira / hana kadi binobo hip nira / hanan kaaan kadi kapuk hip nira / ika ta kabeh upasarga ni rajah ika // Nihan ta upasarga ni tamah / hanan kadi ggn ikvak nira ri kla ni yoga / hanan kadi mabvat ikvak nira kahipanya / hanan matis ika si kahipanyvak nira / hanan kadi kapasukan kesyan aga nira kahipanya / hanan pt hip nira / hanan vulaun viparta / lupa lvir nika cetana nira / yeka kabeh upasarga ni tamah ika // Yapvan makana ika upasarga kapaguh de nira ri kla ni yoga / prayatna ta sira / magavaya tamba bhya / mpuyapuya malala / mamaana tapyaktapyak / taplana ri atat / apan tambopasarga aranya / ya ta matayan tagaltagalanya tvak nira jna nira ri bhyoadha / yapvan huvus nira varas / umaluya ta sira magave yoga / vehn ta ya luputa sake arra ika samdhi / hayva humip ika arra / hayva humip ika jna mahip ri arra / apan ya ika sasra aranya / yeka laku putrnaku sa vhaspati // o // iti vhaspatitattva sampta //