Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 5.8.1] [SL Vol Subodh] [\z Subodh /] [\w I /] [SL Page 001] [\x 1/] SubodhÃlaÇkÃro ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa 1 Munindavadana'mbhoja - gabbhasambhavasundarÅ Saraïaæ pÃïinaæ vÃïÅ - mayhaæ pÅïayataæ manaæ 2 RÃmasammÃ'dyalaÇkÃrà - santi santo purÃtanà TathÃ'pi tu vala¤jenti - suddhamÃgadhikà na te 3 TenÃ'pi nÃma toseyya - mete'laÇkÃravajjite AnurÆpenÃ'laÇkÃre - nesa meso parissamo. 4 Yesaæ na sa¤cità pa¤¤Ã - nekasatthantaro'cità SammohabbhÃhatÃ'vete - nÃ'vabujjhanti ki¤cipi. 5 Kiæ tehi pÃdasussusà - yesaæ natthi 1 gurÆniha Ye tappadarajokiïïà -te'va sÃdhu vivekino. 6 KabbanÃÂakanikkhitta - nettacittà kavÅjanà Yaæ ki¤ci 2 racayante'taæ - na vimbhayakaraæ paraæ 7 Teyeva paÂibhÃvanto - sova bandho savimhayo Yena tosenti vi¤¤u ye - tatthÃ'pyavihitÃ'darÃ. 8 Bandho ca nÃma saddatthà - sahità dosavajjità 3GajjapajjavimÅssÃnaæ - bhedenÃ'yaæ tidhà bhave. 9 4Nibaddho vÃ'nibaddho ca - puna dvedhà nirÆpyate Taæ tu pÃpentyalaÇkÃrà - vindanÅyatarattanaæ 10 Anavajjaæ mukhambhoja - manavajjà ca bhÃrati AlaÇkatÃ'va sobhante - kinnu te niralaÇkatÃ? 11 Vinà gurÆpadesantaæ - bÃlo'laÇkattumicchati. SampÃpuïe na vi¤¤Æhi - hassabhÃvaæ kathannuso? 12 5Gandho pi kavivÃcÃna - malaÇkÃrappakÃsako YÃti tabbacanÅyattaæ - tabbohÃrÆ'pacÃrato, 13 DvippakÃrà alaÇkÃrà - tattha saddatthabhedato Saddatthà bandhanÃmÃ'va - taæsajjitatadÃvalÅ. 14 GuïÃlaÇkÃrasaæyuttà - api 6 dosalava'Çkità 7PÃsaæsiyà na vi¤¤uhi - sÃka¤¤Ã viya tà disÅ. 1 GarÆniha 2 ravayantyetaæ 3 pajjagajjavimissÃnaæ 4 nibandho cà Nibandho ca. 5 Gatthopi 6 dosaæ lavaÇkatà 7 pasaæsiya. [SL Page 002] [\x 2/] 15 Tena dosanirÃso'va - mahussÃhena sÃdhiyo Niddosà sabbathà sÃ'yaæ - saguïà na bhaveyya kiæ? 16 SÃ'laÇkÃraviyuttÃ'pi - guïayuttà manoharà Niddosà dosarahità - guïayuttà vadhÆ viya. 17 Pade vÃkye tadatthe ca - dosà ye vividhà matà So'dÃharaïametesaæ - lakkhaïaæ kathÃyÃmyahaæ. 18 ViruddhatthantarÃ,dhyattha - kiliÂÂhÃni virodhi ca Neyyaæ visesanÃpekkhaæ - hÅnatthakamanatthakaæ. 19 Dosà padÃnaæ 1 vÃkyÃnaæ - ekatthaæ bhaggarÅtikaæ Tathà byÃkiïïagammÃni - yatihÅnaæ kamaccutaæ Ativuttamapetatthaæ-sabandhapharusaæ tathà 20 Apakkamo cityahÅnaæ bhaggarÅti sasaæsayaæ Gammaæ duÂÂhÃlaÇkatÅ'ti - dosÃvÃkyatthanissitÃ. 21 Viruddhatthantaraæta¤hi - yassa'¤¤attho virujjhati 2Adhippete yathÃ' megho - visado sukhaye janaæ." 22 Visessamadhikaæ yenà - dhyatthametaæ bhave yathÃ, "OhÃsitÃ'sesadiso - khajjoto yaæ virÃjate." 23 Yassa'tthÃ'vagamo 3 dukkho - pakatyÃdivibhÃgato KiliÂÂhaæ taæ yathà "tÃya - 4so'yamÃliÇgyate piyÃ." 24 Yaæ kiliÂÂhapadaæ mandà - bhidheyyayamakÃdikaæ KiliÂÂhapadadose'va - tampi anto karÅyati. 25 PatÅtasaddaracitaæ - siliÂÂhapadasandhikaæ PasÃdaguïa 5 saæyuttaæ - yamakaæ 6 matamedisaæ. 26 7 Abyapetaæ byapetä¤a - mÃvuttÃ'nekavaïïujaæ Yamaka taæ ca pÃdÃna - mÃdimajjhantagocaraæ. 27 SujanÃ'sujanà sabbe - guïenÃ'pi vivekino Vivekaæ na samÃyanti - avivekÅjanantike. AbyapetapaÂhamapÃdÃdiyamakaæ. 28 KusalÃ'kusalà sabbe - pabalÃ'pabalÃ'thavà No yÃtà tÃva'hosittaæ - sukhadukkhappadà siyuæ AbyapetapaÂhama - dutiyapÃdÃdiyamakaæ. 29 SÃdaraæ sà daraæ hantu - vihità vihità mayà Vandanà vandanÃmÃna - bhÃjane ratanattaye. AbyapetapaÂhama - dutiya - tatiyapÃdÃdiyamakaæ. 1 VÃkyÃnamekatthaæ 2 adhippato 3 dukkhà 4 soyamÃliÇgate 5 Sa¤¤utta 6 matamadasaæ 7 abyapetabyapetä¤a [SL Page 003] [\x 3/] 30 KamalaækamalaÇkattuæ - vanado vanado'mbaraæ Sugato sugato lokaæ - sahitaæ sa hitaækaraæ Abyapeta 1 catuppÃdÃdÅyamakaæ. 31 AbyapetÃ'diyamaka - sse'so leso nidassito ¥eyyÃnÅ'mÃye'va disà - ya'¤¤Ãni yamakÃni'pi. 32 Accantabahavo tesaæ - bhedà 2 sambhedayoniyo TatthÃ'pi keci sukarà - keci accantadukkarà 33 Yamakaæ taæ paheli ca - nekantamadhurÃni'ti UpekkhÅyantisabbÃni - sissakhedabhayà mayÃ. 34 DesakÃlakalÃloka - ¤ÃyÃ'gamavirodhi yaæ Taæ virodhi padaæ ce'ta - mudÃharaïato phuÂaæ. 35 YadappatÅtamÃnÅya - vattabbaæ neyyamÃhutaæ Yathà "sabbÃ'pi dhavalà - disà rocanti rattiyaæ." 36 Ne'disaæ bahuma¤¤anti - sabbe sabbattha vi¤¤uno DullabhÃ'vagatÅ sadda - sÃmatthiyavilaÇghinÅ 37 SiyÃvisesanÃpekkhaæ - yaæ taæ patvà visesanaæ SÃtthakaæ taæ yathà "taæ so - bhiyyo passati cakkhunÃ" 38 HÅnaæ kare visessaæ yaæ - taæ hÅnatthaæ bhave yathÃ: "TippabhÅkatakhajjoto - samudeti divÃkaro." 39 3PÃdapÆraïamattaæ yaæ - anatthamiti taæ mataæ Yathà "hi vande buddhassa - pÃdapaÇkeruhampi ca" 40 Saddato atthato vuttaæ - yattha bhÅyyo'pi vuccati Tamekatthaæ yathà "bhÃti - vÃrido vÃrido ayaæ." Yathà ca- 41 TitthiyaÇkurabÅjÃni - jahaæ diÂÂhigatÃni'ha PasÃdeti pasanneso - mahÃmuni mahÃjane. 42 4ùraddhakkamavicchedà - bhaggarÅti bhave yathà "KÃ'pi pa¤¤Ã ko'pi guïo - pakatÅ'pi aho tava." 43 PadÃnaæ dubbinikkhepà -5byÃmoho yattha jÃyatÅ Taæ byÃkiïïanti vi¤¤eyyaæ - tadudÃharaïaæ yathÃ. 44 BahÆ guïe païamati - 6 dujjanÃnampyayaæ jano Hitaæ pamudito niccaæ - sugataæ samanussaraæ. 1 CatukkapÃdÃdi 2 samhedayonayo 3 padapÆraïamattaæ 4 Ãraddhakka Mavicchedo 5 vyÃmoho 6 dujjanÃnampayaæ. [SL Page 004] [\x 4/] 45 VisiÂÂhavacanÃ'petaæ - gammantyabhimataæ yathà "Ka¤¤e! KÃmayamÃnaæ maæ - na kÃmayasi 1 kinanvidaæ?" 46 PadasandhÃnato ki¤ci - duppatÅtikaraæ bhave Tampi gammantya'bhimataæ - yathà "yà bhavato piyÃ." 47 Vuttesu suvite ÂhÃne - padacchedo bhave yati Yaæ tÃya hÅnaæ taæ vuttaæ - yatihÅnanti sà pana- 48 Yati sabbattha pÃdante -vuttaddhe ca visesato PubbÃ'parÃ' nekavaïïa - padamajjhepi katthaci. TatthodÃharaïapaccudÃharaïÃni yathÃ. 49 Taæ name sirasà cÃmi - karavaïïaæ tathÃgataæ SakalÃ'pi disà 2 si¤ca - tÅva soïïarasehi yo. 50 Sarosandhimhi pubbanto - viya lope vibhattiyà A¤¤athà tva ¤¤athà tattha - yÃdesÃ'di parÃ'di'va. 51 CÃ'di pubbapadantÃ'va - niccaæ pubbapadassità PÃda'yo niccasambandhà - parÃ'di'va parena tu. Sabbattho'dÃharaïÃni yathÃ. 52 Name taæ sirasà sabbo - pamÃ'tÅtaæ tathÃgataæ Yassa lokaggataæ patta - ssopamà na hi yujjati. 53 Munindaæ taæ sadà vandà - myanantamatimuttamaæ Yassa pa¤¤Ã ca mettà ca - nissÅmÃ'tivijambhati. CÃdipÃdisu paccudÃharaïÃni yathÃ, 54 MahÃmettà mahÃpa¤¤Ã - ca yattha paramodayà païamÃmi jinaæ taæ pa - varaæ varaguïÃ'layaæ. 55 Padatthakkamato muttaæ - kamaccutamidaæ yathà "Khettaæ và dehi gÃmaæ và - desaæ và mama sobhanaæ." 56 Lokiyatthamatikkanta - mativuttaæ mataæ yathà "AtisambÃdhamÃkÃsa - metissà thanajumhane." 57 SamudÃya'tthato'petaæ - tamapetatthakaæ yathà "GÃviputto balivaddo - tiïaæ khÃdi pivi jalaæ." 58 Bandhe pharusatà yattha - taæ bandhapharusaæ yathÃ, "Kharà 3 khilà parikkhÅïà - khette khittaæ phalatyalaæ" 59 ¥eyyaæ lakkhaïamanvattha - vasenÃpakkamÃdinaæ UdÃharaïametesaæ - dÃni 4 sandassa yÃmyahaæ. 1 Kiæ idaæ 2 si¤cateva 3 khÅlà 4. SandassayÃmahaæ [SL Page 005] [\x 5/] Tatthà pakkamaæ yathÃ, 60 BhÃvanÃdÃnasÅlÃni - sammà sampÃditÃni'ha BhogasaggÃdinibbÃna - sÃdhanÃni na saæsayo. OcityahÅnaæ yathÃ, 61 PÆjanÅyataro loke - ahameko nirantaraæ 1Maye'kasmiæ guïà sabbe - yato samudità ahu. Yathà ca, 62 YÃcito'haæ kathaæ nÃma - na dajjÃmyapi jÅvitaæ? TathÃ'pi puttadÃnena - vedhate hadayaæ mama. BhaggarÅti yathÃ, 63 Itthinaæ dujjanÃnaæ ca- vissÃso no'papajjate Vise siÇgimhi nadiyaæ - roge rÃjakulamhica. Saæsayaæ yathÃ, 64 MunindacandimÃ'loka - 3 rasalolavilocano Jano'vakkantapantho'va - gopadassanapÅïito. 65 VÃkyatthato duppatÅti - karaæ gammaæ mataæ yathÃ, "Poso viriyavà so'yaæ - paraæhantvÃna vissami" 66 DuÂÂhÃlaÇkaraïantetaæ - yatthÃ'laÇkÃradÆsanaæ TassÃ'laÇkÃraniddese - rÆpamÃvibhavissati. 67 Kato'trasaÇkhepanayà mayÃ'yaæ DosÃnamesaæ pavaro vibhÃgo Eso'va'lambo dhayituæ kavÅnaæ Tamatthi ce khedakaraæ parampi. ItÅ saÇgharakkhita mahÃsÃmipÃda viracite subodhÃlaÇkÃre DosÃ'vabodho nÃma paÂhamo paricechedo. 68 KadÃci kavikosallà - virodho sakalo'pyayaæ 4DosasaÇkhyamatikkamma - guïavÅthiæ vigÃhate. 69 Tena vuttavirodhÃna - mavirodho yathà siyà Tathà dosaparihÃrà - vabodho'dÃni nÅyate. Tattha viruddhatthantarassa parihÃro yathÃ, 70 Vindantaæ pÃkasÃlÅnaæ - sÃlÅnaæ dassanà sukhaæ Taæ kathaæ nÃma megho'yaæ - visado sukhaye janaæ? 1 Mayyekasmiæ 2 sasaæsayaæ 3 rasà 4 dosasaÇkhà dosasaÇkhyÃ. [SL Page 006] [\x 6/] Yathà và 71 VinÃyako pi nÃgo'si -gotamo'pi mahÃmati PaïÅto'pi rasÃ'peto - citta me sÃmi! Te gati. Adhikattassa yathÃ, 72 Kathaæ tÃdiguïÃ'bhÃve - lokaæ toseti dujjano? ObhÃsitÃ'sesadiso - khajjoto nÃma kiæ bhave? 73 PahelikÃyamÃruÊhà - na hi duÂÂhà kiliÂÂhatà Piyà sukhÃ'liÇgitaæ ka - mÃliÇgati nu no iti. 74 Yamake no payojeyya - kiliÂÂhapadamicchite Tato yamakama¤¤antu - sabbametammayaæ viya. Desavirodhino yathÃ, 75 BodhisattappabhÃvena - thale'pi jalajÃnyahuæ 1 NudantÃnÅ'va suciraæ - vÃsaklesaæ tahiæ jale. KÃlavirodhÅno yathà 76 MahÃnubhÃvapisuno - munino mandamÃruto Sabbotukamayaæ vÃyÅ - dhunanto kusumaæ samaæ. KalÃvirodhino yathÃ, 77 Nimuggamanaso buddha - guïe pa¤casikhassa'pi Tantissaravirodho so - na sampÅïeti kaæ janaæ? Lokavirodhino yathÃ, 78 Gaïaye cakkavÃÊaæso - vandanà dapi sÅtalaæ Sambodhisattahadayo - padittaÇgÃrapÆritaæ. ¥Ãyavirodhino yathÃ, 79 Pariccattabhavo'pi tva - mupanÅtabhavo asi AcintyaguïasÃrÃya - namo te munipuÇgava! ùgamavirodhino yathÃ, 80 NevÃ'lapati kenÃ'pi - vacÅvi¤¤attito yati SampajÃnamusÃvÃdà - phuseyyÃ'patti dukkaÂaæ. Neyyassa yathÃ, 81 MarÅcicandanÃ'lepa - lÃbhà sÅtamarÅcino Imà sabbÃ'pi dhavalà -disà rovanti nibbharaæ. Yathà vÃ, 82 2 Manonura¤jano mÃra - Çganà siÇgÃravibbhamo JinenÃsamanu¤¤Ãto - mÃrassa hadayÃnalo. 1 NudattÃneva 2 manonura¤janÃ. [SL Page 007] [\x 7/] VisesanÃpekkhassa yathÃ, 83 ApayÃtÃ'parÃdhampi - ayaæ 1 verijano janaæ KodhapÃÂalabhutena - bhÅyyo passati cakkhunÃ. HÅnatthassa yathÃ, 84 AppakÃnampi pÃpÃnaæ - pabhÃvaæ nÃsaye budho Api nippabhatÃ'nÅta - khajjoto hoti bhÃnumÃ? Anatthassa yathÃ, 85 Na pÃdapÆraïatthÃya - padaæ yojeyya katthaci Yathà "vande munindassa - pÃdapaÇkeruhaæ varaæ." 86 Bhayakodha pasaæsÃdi - viseso tÃdiso yadi 2VattukÃmiyate doso - na tatthe'katthatà kato. YathÃ, 87 Sappo sappo ayaæ handa! - Nivattatu bhavaæ tato Yadi jÅvitukÃmo'si - kathaæ tamupasappasi? BhaggarÅtino yathÃ, 88 Yo koci rÆpÃtisayo - kanti kÃ'pi manoharà VilÃsÃtisayo ko'pi - aho buddhamahodayo. 89 3 AvyÃmohakaraæ bandha - mavyÃkiïïaæ manoharaæ AdÆrapada vinyÃsaæ - pasaæsanti kavissarÃ. YathÃ, 90 NÅluppalÃbhaæ nayanaæ - bandhukaruciro'dharo NÃsà hemaÇkuso tena - jino'yaæ piyadassano. 91 Samatikkantagammattaæ - kantavÃcÃ'bhÅsaÇkhaÂaæ Bandhanaæ rasahetuttà - gammattamati vattati. YathÃ, 92 Dhunoti kÃmacaï¬Ãlo - so maæ sadaya niddayo 4 ýdisavyasanÃpannaæ - sukhi'pi kimupekkhase? 93 YatÅhÅnaparihÃro - na pune'dÃni nÅyate Yato na savaïubbegaæ - heÂÂhà retaæ vicÃritaæ. Kamaccutassa yathÃ, 94 UdÃracarito'si tvaæ - tene'vÃ'rÃdhanà tvayi Desaæ và dehi gÃmaæ và - khettaæ và mama sobhanaæ. 1 Verijanaæ 2 vantuæ 3 akhyÃmoha. 4 ýdisabyasanÃpantaæ Ådisa vyasanÃpannaæ. [SL Page 008] [\x 8/] Ativuttassa yathÃ, 95 Munindacandasambhuta - yasorÃsimarÅcinaæ Sakalo'pyayamÃkÃso - nÃ'vakÃso vijamhane. 96 VÃkyaæbyÃpanna cittÃna - mapetatthamaninditaæ TenummattÃdikÃnaæ taæ - vacana'¤¤atra dussati. YathÃ, 97 Samuddo pÅyate so'ya - mahamajja jarÃturo Ime gajjanti jimÆtà - sakkasse'rÃvaïo piyo 98 SukhumÃlÃ'virodhitta - dittabhÃvappabhÃvitaæ Bandhanaæ 1 bandhapharusa - dosaæ saædÆsayeyya taæ YathÃ, 99 Passantà rÆpavibhavaæ - suïantÃmadhuraæ giraæ Caranti sÃdhu sambuddha - kÃle 2 keliparammukhÃ. Apakkamassa yathÃ, 100 BhÃvanÃdÃnasÅlÃni - sammÃsampÃditÃni'ha NibbÃnabhogasaggÃdi -sÃdhanÃni na saæsayo. 101 UddiÂÂhavisayo 3 koci - viseso tÃdiso yadi AnuddiÂÂhesu ne'vatthi - doso kamavilaÇghane. YathÃ, 102 KusalÃ'kusalaæ abyà - katamiccesu pacchimaæ AbyÃkataæ pÃkadaæ na - pÃkadaæ paÂhamadvayaæ. 103 Saguïà nà vikaraïe - kÃraïe sati tÃdise OcityahÅnatÃpatti - natthi bhutatthasaæ sino. 104 Ocityaæ nÃmavi¤¤eyyaæ - loke vikkhyÃtamÃdarà Tattho'padesappabhavà - sujanà kavipuÇgavÃ. 105 Vi¤¤Ãto'cityavibhavo - cityahÅnaæ parÅhare Tato'cityassa sampose - rasaposo siyà kate. YathÃ, 106 Yo mÃrasenamÃsanna - mÃsannavijayussavo TiïÃya'pÅ na ma¤¤ittha - so vo detu jayaæ jino. 107 ùraddhakattukammÃdi - kamÃtikkamalaÇghane BhaggarÅtivirodho'yaæ - gatiæ na kvÃ'pi vindati. YathÃ, 108 Sujana'¤¤ÃnamitthÅnaæ - vissÃso no'papajjate Visassa siÇgino roga - nadÅrÃjakulassa ca. 1 Bandhapharusadosaæ 2 keÊiparamamukhà 3 kopi. [SL Page 009] [\x 9/] 109 Bhesajje vihite suddha - buddhÃdiratanattaye PasÃdamÃcare niccaæ - sajjane sagguïe'pi ca. Saæsayassa yathÃ- 110 MunindacandimÃ'loka - rasalolavilocano Jano'vakkantapantho'va - raæsidassanapÅïito. 111 SaæsayÃyeva yaÇki¤ci - yadikÅÊÃdihetunà Payujjate na doso'va - sasaæsayasamappito. YathÃ- 112 YÃte dutiyaæ nilayaæ - 1 gurumhi sakagehato PÃpuïeyyÃma niyataæ - 2 sukhamajjhayanÃdinÃ. 113 Subhagà bhaginÅ sÃ'ya - metassiccevamÃdikaæ Na gamma miti niddiÂÂhaæ - kavihi sakalehi'pi. 114 DuÂÂhÃ'laÇkÃravigame - sobhanÃ'laÇkatikkamo AlaÇkÃraparicchede - ÃvibhÃvaæ gamissati. 115 Dose parÅharitumesa varopadeso SatthantarÃ'nusaraïena kato mayevaæ VŤ¤Ãyimaæ 3 guruvarÃna'dhikappasÃdà Dose paraæ parihareyya yaso'bhilÃsÅ. Iti saÇgharakkhita mahÃsÃmipÃda viracite subodhalaÇkÃre DosapariharÃvabodho nÃma dutiyo paricchedo. 116 Sambhavanti guïà yasmà - dosÃne'vamatikkame 4 Dassayissaæ tato'dÃni - saddesambhusayanti ye. 117 PasÃdo'jo madhuratà - samatà sukhumÃlatà Sileso'dÃratà - kanti 5 atthabyattÅ - samÃdhayo. 118 Guïe he'tehi sampanno -bandho kavimanoharo SampÃdayati kattunaæ - kittimaccantanimmalaæ 119 AdurÃ'hitasambandha - subhagà yà padÃvali SuppasiddhÃ'bhidheyyÃ'yaæ - pasÃdaæ janaye yathà - 120 AlaÇkarontà vadanaæ - munino'dhararaæsiyo Sobhante'ruïaraæsÅva - 6 sampatanta'mbujodare. 121 Ojo 7 samÃsabÃhulla - meso gajjassajÅvitaæ Pajje'pyanÃkulo so'yaæ - kanto kÃmÅyate yathà - 1 Garumhi 2 sukhamajjhesanÃdinà 3 garuvarà 4 dassessaæ te 5 Atthavyatti 6 sampatantÃmbujodare 7 samÃsabÃhulya. [SL Page 010] [\x 10/] 122 Munindamandasa¤jÃta - hÃsacandanalimpità Pallavà dhavalà tasse - veko nÃ'dharapallavo. 123 PadÃhidheyyavisayaæ - 1 samÃsavyÃsasambhavaæ Yaæ pÃriïatyaæ hotÅhi - so'pi ojo'va taæ yathÃ- 124 JotayitvÃna saddhammaæ - santÃretvà sadevake Jalitvà aggikkhandho'va- nibbuto so sasÃvako. 125 MatthakaÂÂhimatassÃ'pi - rajobhÃvaæ vantu me Yato pu¤¤ena te senti -2 jinapÃdambujadvaye. 126 Iccatra niccappaïati - gedho sÃdhu padissati JÃyate'yaæ guïo tikkha - pa¤¤Ãnamabhiyogato. 127 Madhurattaæ padÃsatti - 3 ranuppÃsavasà dvidhà Siyà samasutÅ pubbà - 4 vaïïà vutti paro yathÃ- 128 Yadà eso'bhisambodhiæ - sampatto munipuÇgavo. TadÃppabhuti dhammassa - loke jÃto mahussavo. 129 MunindamandahÃsà te - kundasandohavibbhamà DisantamanudhÃvanti - hasantà candakantiyo. 130 Sabbakomalavaïïehi - nÃ'nuppaso pasaæsiyo YathÃyaæ mÃlatÅmÃlà - lÅnalolÃlimÃlinÅ. 131 MudÆhi và kevalehi - kevalehi phuÂehi và Missehi và tidhà hoti - vaïïehi samatà yathà - 132 KokilÃ'lÃpasaævÃdÅ munindÃ'lÃpavibbhamo HadayaÇgamataæ yÃti - sataæ deti va nibbutiæ. 133 SambhÃvanÅyasabbhÃvaæ 5 - bhagavantaæ bhavantuguæ Bhavanta - sÃdhanÃ'kaÇkhÅ - ko na 6 sambhÃvaye vibhuæ 134 Laddhacandanasaæsagga - sugandhimalayÃ'nilo MandamÃyÃti bhÅto'va - munindamukhamÃrutÃ. 135 AniÂÂhurakkharappÃyà - sabbakomalanissaÂà KicchamuccÃraïÃpeta - bya¤janà sukhumÃlatÃ. 136 Passantà rÆpavibhavaæ - suïantà madhuraæ giraæ Caranti sÃdhu sambuddha - kÃle 7 keliparammukhÃ. 137 AlaækÃravihÅnÃ'pi - sataæ sammÆkhate'disÅ ùrohati visesena -8 ramaïÅyà tadujjalÃ. 1 SamÃsabyÃsa 2 jenapÃdambujadvaye 3 anuppÃsavasà 4 vaïïavuttÅ. 5 SambhÃvaæ 6 sambhavayeæ 7 keÊi 8 rammaïiyÃ. [SL Page 011] [\x 11/] 138 1 Loma¤capi¤jaracanà - sÃdhuvÃdÃhitaddhani 2 LaÊanti'me munÅmeghu - mmadà sÃdhusikhÃvalÃ. 139 SukhumÃlattamattheva - padatthavisayampi ca Yathà matÃdi'saddesu - kittisesÃ'dikittanaæ 140 SiliÂÂhapadasaæsagga 3 - ramaïÅyaguïÃlayo SabandhagÃravoso'yaæ - sileso nÃma taæ yathà - 141 BÃlinduvibbhamacchedi - nakharÃvalikantihi Sà munindapadamhoja - kanti vo valÅtÃ'vataæ 142 Ukkaæsavanto yo koci - guïo yadi patÅyane UdÃro'yaæ bhave tena - sanÃthà bandhapaddhati 143 PÃdambhojarajolitta - gattà ye tava gotama! Aho te jantavo yanti - sabbathà nirajattanaæ. 144 Evaæ jinÃnu'bhÃvassa - samukkaæso'tra dissati Pa¤¤avà vidhinÃ'nena - cintaye paramÅdisaæ. 145 UdÃro sopi vi¤¤eyyo - yaæ pasatthavisesanaæ Yathà kÅlÃsaro lÅlà - hÃsahemaÇgadÃdayo. 146 LokiyatthÃ'natikkantà - kantÃsabbajanÃna'pi Kanti nÃmÃtivuttassa - vuttà sà parihÃrato. Yathà - "muninda" iccÃdi. 147 AtthabyatthÃ'bhidheyyassà - neyyatà saddato'tthato SÃyaæ taduhayÃneyya - parihÃre padassitÃ. YathÃ-marÅciccÃdi, manonura¤janeccÃdi. Puna atthena yathÃ- 148 SabhÃvÃ'malatÃdhÅra! - Mudhà 4 pÃdanakhesu te Yato te'vanatÃnanta - molicchÃyà jahanti no. 149 BandhasÃroti ma¤¤anti - yaæ samaggÃ'pi vi¤¤uno DassanÃvasarappatto - samÃdhi nÃma'yaæ guïo. 150 A¤¤adhammo tato'¤¤attha - lokasÅmÃnurÃdhato Sammà ÃdhÅyate'cce so - samÃdhÅti niruccati. 151 AppÃïe pÃïinaæ dhammo - sammà ÃdhÅyate kvacÅ NirÆpe rÆpayuttassa - nirase sarasassa ca- 152 Adrave dravayuttassa - akattari'pi 5 kattuno KaÂhinassÃ'sarÅre'pi - rÆpaæ tesaæ kamà siyÃ. 1 Roma¤ca 2 lalanti munÅmeghenummadà 3 ramaïÅyà 4 padanakhesu 5 KatatutÃ. [SL Page 012] [\x 12/] 153 Uïïapuïïindunà nÃtha! - DivÃpi saha saÇgamà ViniddÃsampamodanti - ma¤¤e kumudinÅ tava. 154 DayÃrasesu 1 mujjantà - janÃ'matarasesvi ca SukhÅtà hatadosà te - nÃtha!PÃdambujÃ'natÃ. 155 Madhure'pi guïe dhÅra! - NappasÅdanti ye tava KÅdisi manaso vutti - tesaæ 2 khÃraguïÃna he! 156 Sabbatthasiddha cÆlaka! - PuÂapeyyà mahà guïà Disà samantà dhÃvanti - kundasobhÃsalakkhaïÃ. 157 MÃrÃribalavissaÂÂhà - kuïÂhà nÃnÃvidhÃyudhà LajjamÃna'¤¤avesena - jina! PÃdÃ'natà tava. 158 MunindabhÃnumà kÃlo - dito bodho'dayÃcale SaddhammaraæsinÃbhÃti - bhindamandhantamaæ paraæ. 159 VamanuggilanÃ'dyetaæ - guïavutya pariccutaæ Atisundarama¤¤antu - kÃmaæ vindati gammataæ 160 KantÅnaæ 3 vamanavyÃjà - munipÃdanakhÃvalÅ VandakantÅ pivantÅva - nippahantaæ karontiyo. 161 Acittakattukaæ 4 rucya - miccevaæ guïakammakaæ Sacittakattukampe taæ - guïakammaæ yaduttamaæ. 162 Uggiranto'va sasneha - rasaæ jÅnavaro jane BhÃsanto madhuraæ dhammaæ - kaæ na sampÅïaye janaæ. 163 Yo saddasatthakusalo kusalo nighaï¬u- ChandoalaÇkatÅsu niccakatÃ'bhiyogo So yaæ kavittavikalo'pi kavÅsu saÇkhya- Mogayha vindati hi kittimamandarÆpaæ. Iti saÇgharakkhita mahÃsÃmipÃda viracite subodhÃlaÇkÃre GuïÃvabodho nÃma tatiyo paricchedo. 164 AtthÃ'laÇkÃrasahità - saguïà bandhapaddhati 5 Accantakantà kantÃ'va - vuccante te tato'dhunà 165 SabhÃvavaÇkavuttinaæ - bhedà dvedhà alaækriyà PaÂhamà tattha vatthÆnaæ - nÃnÃvatthà vibhÃvinÅ. Yathà 166 LÅlÃvikkantisubhago - 6 disÃthiravilocano Bodhisatta'Çkuro bhÃsaæ - viroci vÃcamÃsahiæ. 1 Majjantà 2 khÃraguïÃna'bho 3 vamanavya¤jà 4 rucava 5 Yato accantakantÃca 6 disÃdhÅravilokano [SL Page 013] [\x 13/] 167 VuttivatthusabhÃvassa - 1 yÃ'¤¤atà sà parÃbhave TassÃ'nantavikappattà - hoti bÅjopadassanaæ. 168 TatthÃ'tisayaupamà - rÆpakÃ'vuttidÅpakà 2 ùkkhepo'tthantaranyÃso - vyatireko vibhÃvanÃ- 169 Hetukkamo piyataraæ - sÃmÃsaparikappanà 3 SamÃhitaæ pariyÃya - vuttivyÃjopavaïïanÃ- 170 VisesarÆÊhÃ'haÇkÃrà - sileso tulyayogità Nidassanaæ mahantattaæ - va¤canÃ'ppakatatthuti- 171 EkÃvalÅ a¤¤ama¤¤aæ - sahavutti virodhità Parivutti bbhamo bhÃvo - missamÃsi rasÅ iti. 172 Ete bhedà samuddidÂhà - bhÃvo jÅvitamuccate VaÇkavuttisu poseti - 4 sÅlesotusiriæ paraæ 173 PakÃsikà visesassa - siyÃ'tisayavuttÅ 5yà LokÃtikkantavisayà - lokiyÃ'ti ca sà dvidhà 174 LokiyÃtisayasse'te - bhedà ye jÃti Ãdayo PÃÂipÃdÅyate tvajja - lokÃ'tikkantagocarÃ. 175 6Pibanti dehakantÅ ye - netta'¤jalipuÂena te NÃ'laæ hantuæ jine'saæ tvaæ - taïhaæ taïhÃharo'pi kiæ? 176 UpamÃnopameyyÃnaæ - sadhammattaæ siyo'pamà Saddatthagammà vÃkyattha - visayÃ'ti casà tidhà 177 SamÃsapaccaye'vÃdÅ - saddà tesaæ vasà tidhà Saddagammà samÃsena - munindo vandimÃnano. 178 ùyÃdi paccayà tehi - "vadanaæ paÇkajÃyate" Munindanayanadvandaæ - nÅluppaladalÅyatÅ. 179 IvÃdÅ iva-vÃ-tulya- samÃna -nibha-sannibhà YathÃ-saÇkÃsa-tulita- 5pakÃsa -patirÆpakÃ- 180 8SadÅ-sadikkha-saævÃdÅ- 9 virodhi-sadisÃ-viya PaÂipakkha-paccanikÃ-sapakkho'pamitopamÃ- 181 PaÂibimba-paÂicchanta-sarÆpa-sama-sammità SavaïïÃ'bhÃpaÂinidhi - sadhammÃdi - salakkhaïÃ- 182 Jayatyakkosati -hasati - paÂigajjati -dÆbhati 10 UsÆyatyavajÃnÃti - nindatissati - rundhati 1 Ya¤¤athà 2 akkhepo 3 sÃmahitappariyÃyavuttaæ vyÃjopavaïïanà 4 SÅleso ti. 5 Sà 6 pÅvanti 7 pakÃsappaÂirÆpakà 8 sadisà dikkha 9 Virodha 10 usuyyatÃvajÃnÃti. [SL Paage 014] [\x 14/] 183 Tassa coreti sobhaggaæ - tassakantiæ vilumpati Tena saddhiæ vivadati - 1 tulaæ tenÃ'dhirohati- 184 Kacchaæ vigÃhate tassa - tamanvetyanubandhati TaæsÅlaæ tannisedheti - tassa cÃ'nukaroti'me. 185 UpamÃno'pameyyÃnaæ - sadhammattaæ vibhÃvihÅ Imehi upamÃbhedà - keci nÅyanti sampati. 186 "VikÃsi padumaævÃ'ti - sundaraæ sugatÃ'nanaæ" Iti dhammopamà nÃma -tulyadhammanidassanÃ. 187 DhammahÅnà "mukhamembhÃja - sadisaæ munino"iti ViparÅtopamà "tulya - mÃnanena - mbujaæ tava" 188 "TavÃ'nanamiva'mhoja - mamhojamiva te mukhaæ" A¤¤ama¤¤opamà sÃ'yaæ - a¤¤ama¤¤opamÃnato. 189 "Yadi ki¤ci bhave mhojaæ - locanabbhamuvibbhamaæ DhÃretuæmukhasobhaæ taæ - tave" tesababhÆtopamÃ. 190 Sugandhi sobhÃsambandhi - sisiraæsuvirodhi ca Mukhaæ tava'mbujaæ'veti - sà silesopamà matÃ. 191 SarÆpasaddavÃccattà - sà santÃnopamà yathÃ- "BÃlà vuyyÃnamÃlÃ'yaæ - sÃlakÃnanasobhinÅ" 192 "KhayÅ cando bahurajaæ - padumaæ tehi te mukhaæ SamÃnampi samukkaæsÅ" - tyayaæ nindopamà matà 193 "Asamattho mukheni'ndu - jina! Te paÂigajjituæ JaÊo kalaÇki"ti ayaæ - paÂisedhopamà siyÃ. 194 "Kacchaæ candÃ'ravindÃna - matikkamma mukhaæ tava AttanÃ'vasamaæ jÃta " - mityasÃdhÃranopamÃ. 195 2"SabbÃmhojappabhÃsÃro - rÃsibhÆto'va katthaci TavÃ'nanaæ vibhÃtÅ"ti - 3 hotà 'bhÆtopamà ayaæ. 196 PatÅyate'ttha gammà tu - saddasÃmatthiyÃkvaci samÃsappaccaye'vÃdi - saddayogaæ vinà api. 197 "BhiÇgÃne'mÃni cakkhÆni - 4 nÃ'mbujaæ mukhamevidaæ 5 Suvyattasadisattena - sà sarÆpopamà matÃ. 198 6"Mayeva mukhasobhÃ"sse - tyalamindu! Vikatthanà Yato'mbuje'pi sÃtthi"tÅ - parikappopamà ayaæ. 1 Tulyaæ ; sabbÃmbhoja 3 hotyabhutopamà 4 nambujaæ 5 sukhyatta 6 Mayyeva. [SL Page 015] [\x 15/] 199 "Kiæ vÃ'mbujanto bhantÃli - kiæ lolanayanaæ mukhaæ? Mama dolÃyate citta" - mityayaæ saæsayopamà 200 Ki¤ci vatthuæ padassetvà - sadhammassÃ'bhidhÃnato SÃmyappatÅti 1 sabbhÃvà - paÂivatthÆpamà yathÃ- 201 Janesu jÃyamÃnesu - ne'ko'pi jinasÃdiso Dutiyo nanu nattheva - pÃrijÃtassa pÃdapo. 202 VÃkyatthene'va vÃkyattho - yadikocÆpamÅyate Ivayuttaviyuttattà - sà vÃkyatthopamà dvidhÃ. 203 Jino saæklesatattÃna - mÃvabhuto janÃna'yaæ GhammasantÃpatattÃnaæ - 2 ghammakÃle mbudo viya. 204 MunitdÃnanamÃgÃti - vilÃsekamanoharaæ Uddhaæ samuggatassÃ'pi - kiæ te caïda! VijambhanÃ? 205 Samubbejeti dhÅmantaæ - bhinnaliÇgÃdikaæ tu yaæ UpamÃdusanÃyÃ'la - metaæ katthaci taæ yathÃ- 206 "HaæsÅvÃ'yaæ sasÅ" bhinna - liÇgÃkÃsaæ sarÃni'ca VijÃtÅvacanÃbhÅnà - 'sÃ'va bhatto bhavo'dhipe" 207 "Khajjoto bhÃnumÃlÅva - vihÃtÅ" tyadhikopamà Apu¬hatthà "balambodhi - sÃgaro viya saÇkhuhi." 208 3"Caïdo kalaÇko bhiÇgova" - upamÃpekkhiïÅ ayaæ Khaï¬ità "keravÃ'kÃro - sakalaÇko nisÃkaro." 209 IccevamÃdirÆpesu bhavanti vigatà darà Karonta vÃ'daraæ dhÅrà - payoge kvavideva tu. 210 "ItthavÃ'yaæ jano yÃti" - 4 "vadatyesÃpumà viya" "PiyopÃïà ivÃ'yaæ me" - "vijjà dhanamiva'vajjitÃ" 211 "Bhavaæ viya mahÅpÃla! - 5 DevarÃjà virÃjate" "Alamaæsumato kacchaæ - tejasà rohituæ ayaæ" 212 UpamÃnopameyyÃna - mahedassa nirÆpanà 6Upameva tirobhÆta - bhedà rupakamuccate 213 Asesavatthuvisaya - mekadesavivatti ca Taævidhà puna paccekaæ - samÃsÃdivasà tidhÃ. 214 AÇgulÅdalasaæsobhÅ - nakhadÅdhitikesaraæ Sirasà na 7pilaïdhenti - ke muniïda padambujaæ. 1 SambhÃvà 2 ghammakÃlambudo 3 vaïdekalaÇko 4 vadatesà 5 DevarÃjo 6 upamakÃva 7 pilaïdhanti. [SL Page 016] [\x 16/] 215 RatanÃni guïà bhuri - karuïà sÅtalaæ jalaæ GambhÅrattamagÃdhattaæ - paccakkho'yaæ jino'mbudhi. 216 Caïdikà maïdahÃsà te - muniïda! Vadaniïduno 1Pabodhayatyayaæ sÃdhu - manokumudakÃnanaæ 217 Asesavatthuvisaye - pahedo rÆpake ayaæ Ekadesavivattimhi - bhedo'dÃti pavuccati. 218 VilÃsahÃsakusumaæ - rucirÃ'dharapallavaæ Sukhaæ kevÃna viïdanti - passantà muninomukhaæ? 219 PÃdadvaïdaæ muniïdassa - dadÃtu vijayaæ tava Nakharaæsi paraæ kantà - yassa pÃpajayaddhajÃ. 220 Sunimmalakapolassa - muniïdavadaniïduno SÃdhuppabuddhahadayaæ - jÃtaæ keravakÃnanaæ. 221 RÆpakÃni bahunyeva - yuttÃ'yuttÃdibhedato Visuna naæ tÃni vuttÃni - ettheva'ntogadhÃni'ti. 222 "VaïdimÃ'kÃsapaduma" - miccetaæ khaï¬arÆpakaæ DuÂÂhama "mhoruhavanaæ - nettÃni"ccÃdi suïdaraæ. 223 Pariyananto vikappÃnaæ - rÆpakasso'pamÃya ca Natthi yaæ tena vi¤¤eyyà - mavuttamanumÃnato 224 PunappunuccÃraïaæ yaæ - atthassa ca padassa ca Ubhayesaæ ca vi¤¤eyyà - sÃ'yamÃvutti nÃmato 225 Mano harati sabbesa - mÃdadÃti disà dasa GaïhÃti nimmalattaæ ca - yasorÃsi jinassa'yaæ. 226 VibhÃsenti disà sabbà - munino dehakantiyo Vibhà sentÅ va sabbÃ'pi - vaïdÃdÅnaæ hatà viya. 227 Jitvà viharati klesa - ripÆ loke jino ayaæ Viharatyarivaggo'yaæ - rÃsibhuto'va dujjane. 228 Ekattha vattamÃnampi - sabbavÃkyopakÃrakaæ DÅpakaæ nÃma taæ vÃdi - majjhantavÅsayaæ tidhÃ. 229 AkÃsi buddho veneyya - baïdhÆnamamitodayaæ SabbapÃpehahi ca samaæ - nekatitthiyamaddanaæ. 230 Dassanaæ munino sÃdhu - janÃnaæ jÃtate'mataæ Tada¤¤esaæ tu jantÆnaæ - visaæ niccopatÃpanaæ. 231 AccantakantalÃvaïya - vaïdà tapamanoharo JinÃnaniïduriïdu ca - kassa nÃ'naïdako bhave? 1 Pabodhayatiyaæ. [SL Page 017] [\x 17/] 232 1 HotyavippaÂÅsÃrÃya - sÅlaæ pÃmojjanehatu so Taæ pÅtihetu sà vÃ'yaæ - passaddhÃdipasiddhiyÃ. 233 IccÃdidÅpakatte'pi - pubbaæ pubbamapekkhinÅ VÃkyamÃlà pavattÃ'ti- taæ mÃlÃdÅpakaæ mataæ 234 Aneneca pakÃrena - sesÃnamapi dÅpake VikappÃnaæ vidhÃtabbà - taæ mÃlÃdÅpakaæ mataæ 235 VisesavacanicchÃya - nisedhavacanantu yaæ ùkkhepo nÃma so'yaæ ca - tidhà kÃlappabhedato 236 EkÃkÅ'nekasenà taæ - mÃraæ sa vijayÅ jino Kathaæ tamathavà tassa - pÃramÅbalamÅdisaæ. 2 AtÅtÃ'kkhepo. 237 Kiæ citte'jÃsamugghÃta - mapakpatto'smiti khijjase? PaïÃmo nanu soyeva - sakimpi sugate kato. VattamÃnÃ'kkhepo. 238 Saccaæ 3 na te gamissanti - sivaæ sujanagocaraæ MicchÃdiÂÂhiparikkanta - mÃnasà ye sudujjanÃ. AnÃgatÃ'kkhepo. 239 4¥eyyoso'tthantaranyÃso - yo'¤¤avÃkyatthasÃdhano SabbavyapÅvisesaÂÂhà - himisiÂÂhÃ'ssa bhedato 240 Tepi'lokahitÃ'sattà - suriyo caïdimÃrapi Atthaæ passagamissanti - niyamo kena laÇghyate. 241 Satthà devamanussÃnaæ - vasÅ so'pi munissaro Gato'ca nibbutiæ sabbe - saÇkharà na hisassatÃ. 242 Jino saæsÃrakantÃrà - janaæ pÃpeti nibbutiæ Nanu yuttà gatÅ sÃ'yaæ - vesÃrajjasamaÇginaæ. 243 Surattaæ te'dharapuvaæ - jina! Ra¤jeti mÃnasaæ Sayaæ rÃgapatÅtà hi - pare ra¤jenti saÇgate 244 VÃcce 5 gamme'tha vatthÆnaæ - sadisatte pabhedanaæ Vyatireko'yamappyeko - bhayabhedà catubbÅdho. 245 GambhÅrattamahattÃdi - guïà jaladhinà jina! Tulyo tvamasi hedo tu - sarÅrenedisena te. 246 MahasattÃ'tigambhÅrà - sÃgaro sugato pi ca SÃgaro'¤janasaÇkÃso - jino cÃmÅkarajjuti 1 HotÃvippaÂisÃrÃya 2 aatÅtakkhepo 3 te na 4 ¤eyyo satthi NtaranyÃso 5 vacce. [SL Page 018] [\x 18/] 247 Na 1 santÃpÃpahaæ nevi - cchitadaæ vigalocanaæ Muniïda! Nayanadvaïdaæ - tava tagguïabhÆsitaæ 248 MunitdÃnanamamhoja - mesaæ nÃnattamÅdisaæ SuvuttÃ'matasaïdÃyÅ - vadanaæ ne'disambujaæ. 249 Pasiddhaæ kÃraïaæ yattha - nivattetvÃ'¤¤akÃraïaæ SÃbhÃvikattamathavà - vibhÃvyaæ sà vibhÃvanÃ. 250 Ana¤jitÃsitaænetta - madharo'ra¤jitÃ'ruïo SamÃnatà bhamÆ vÃ'yaæ - jinÃ'nÃvajjità tava 251 Na hoti khalu dujjanya - mapi dujjanasaÇgame SabhÃvanimmalatare - sÃdhu jantunavetasi. 252 Janakog¤Ãpako ceti - duvidhà hetavo siyuæ PaÂisaÇkharaïaæ tesa - malaÇkÃratayo'ditaæ 253 BhÃvÃ'bhÃvakiccavasà - cittahetuvasÃ'pi ca BhedÃ'nantà idaæ tesaæ - mukhamattanidassanaæ. 254 ParamatthappakÃseka - rasà sabbamanoharà Munino desanÃ'yaæ me - kÃmaæ toseti mÃnasaæ BhÃvakicco kÃrakahetu 255 Dhirehi saha saævÃsà - saddhammassÃ'bhiyogato NiggaheniïdriyÃna¤ca - dukkhassÆpasamo siyÃ. AbhÃvakicco kÃrakahetu. 256 MunÅïda!VaïdasaævÃdi - kantabhÃvopasobhanà Mukheneva subodhaæ te - manaæ pÃpÃ'bhinissavaæ. BhÃvakicco ¤Ãpakahetu. 257 SÃdhuhatthÃ'raviïdÃni - saÇkocayati te kathaæ Muniïda! Caraïadvaïda - rÃgabÃlÃtapo phusaæ? AyuttakÃrÅ cittahetu. 258 SaÇkocayanti jantunaæ - pÃïipaÇkeruhÃni'ha Muniïdacaraïadvaïda - nakhavaïdÃnamaæsavo YuttakÃrÅ cittahetu. 259 UddiÂÂhÃnaæ padatthÃnaæ - anuddeso yathÃkkamaæ SaÇkhyÃnamiti niddiÂÂhaæ - yathÃsaÇkhyà kamo'pi ca. 260 AÃlÃpahÃsalÅlÃhi - munÅïda! Vijayà tava Kokilà kumudÃnÅ'vo - pasevante vanaæ jalaæ 1 SattÃpahataæ. [SL Page 019] [\x 19/] 261 Siyà piyataraæ nÃma - atthararÆpassa kassaci PiyassÃ'tÅsayenetaæ - yaæ hoti paÂipÃdanaæ. 262 PÅti yà me samuppantà - santa! Saïdassanà tava KÃlenÃ'yaæ bhave pÅti - 1 taveva punadassanÃ. 263 Vaïïiteno'pamÃnena - vuttyadhippetavatthuno SamÃsavutti nÃmÃ'yaæ - atthasaÇkheparÆpato. 264 SÃ'yaæ visessamattena - bhinnÃ'bhinna visesanà Attheva aparÃ'pyatthÅ - bhinnÃbhinnavisesanà 265 VisuddhÃ'matasaïdÃyÅ - pasattharatanÃlayo GambhÅro vÃ'yamambodhi - pu¤¤enÃ'sÃdito mayÃ. 266 Icchitatthappado sÃro - phalapupphepasobhito SacchÃyo'yamapubbova - kapparukkho samuÂÂhÅto. 267 SÃgarattena saddhammo - rukkhattainodito jino Sabbe sÃdhÃraïà dhammà - pubbatra'¤¤atra tu ttayaæ. 268 Vatthuno'¤¤appakÃrena - Âhità vutti tada¤¤athà ParikappÅyate yattha - sà hoti parikappanÃ. 269 UpamÃbbhantarattena - kiriyÃdivasena ca KamenodÃharissÃmi - vividhà parikappanÃ. 270 IcchÃbhaÇgÃ'turÃ'sÅnà - 2 atiniccalamaccharà Vasaæ nentÅva dhÅraæ taæ - tadà yogÃbhiyogato. 271 Gajaæ mÃro samÃruÊho - yuddhÃya'ccacantamuttataæ MaggamaïvesatÅ nÆna - jinabhÅto palÃyituæ. 272 Muniïda! PÃdadvaïde te - cÃrurÃjivasuïdare Ma¤¤epÃpÃbhisammadda - jÃtasoïena soïimÃ. 273 Ma¤¤e saÇke dhuvaæ nÆna - mÅva iccevamÃdihi SÃ'yaæ 3 vya¤jÅ yanate kvÃpi - kvÃpi vÃkyena gamyate. 274 DayÃsa¤cÃrasarasà - dehà nikkhanta kantiyo PÅïentà jina! Te sÃdhu - janaæ sarasataæ nayuæ. 275 4 ùrabhantassa yaæ ki¤ci - 5 kattuæ pu¤¤avasà puna SÃdhanantaralÃho yo - taæ vadanti samÃhitaæ. 276 MÃrÃribhaÇgÃbhimukha - manaso tassa satthuno MahÃmahÅ 6 mahÃravaæ - ravi,yamupakÃrikÃ. 1 Tameva 2 tÃtinivacala 3 bya¤jÅyate 4 Ãrabbhantassa 5 kÃtuæ 6 MahÃrÃvaæ [SL Page 020] [\x 20/] 277 AvatvÃ'bhimataæ tassa - siddhiyà dassana¤¤athà Vadanti taæ 1 pariyÃya - vuttÅti sucÅbuddhaneyÃ. 278 VivaÂaÇakgananikkhittaæ - dhanamÃrakkhavajjitaæ DhanakÃma! YathÃkamaæ - tuvaæ gaccha yadi'cchasi. 279 Thutiæ karoti niïdanto - viya taæ vyÃjavaïïanaæ DosÃbhÃsà guïà eva - yanti santidhimatra hi 280 Sa¤cÃletumalaæ tvaæ'si - bhusaæ kuvalayÃ'khilaæ Visesaæ tÃvatà nÃtha! - GuïÃnaæ te vadÃma kiæ? 281 VisesicchÃya dabbassa - kriyÃ-jÃti-guïassa ca Vekalladassanaæ yatra - viseso nÃma'yaæ bhave. 282 Na rathà na ca mÃtaÇgà - na bhayà na padÃtayo Jito mÃrÃrimuninà - sambhÃrÃ'vajjanena hi. Dabbavisesavutti. 283 Na baddhà bhukuÂÅ neva - 2 pharito dasanacchado MÃrÃribhaÇga¤cÃ'kÃsi - munivÅro varo sayaæ. KriyÃvisesavutti. 284 Na disÃsu tatà raæsi - nÃ'loko lokapatthaÂo TathÃ'pyaïdhantamaharaæ - paraæ sÃdhusubhÃsitaæ. JÃtÅvisesavuttÅ 285 Na kharaæ na hi và thanddhaæ - munÅïda! Vacanaæ tava TathÃ'pi gÃÊhaæ khanati - nimmulaæ janatÃmadaæ. Guïavisesavutti 286 DassÅyate'tidittantu - suravÅrattanaæ yahiæ. Vadanti vi¤¤u vacanaæ - rÆÊhÃhaÇkÃramÅdisaæ 287 Dame naïdopanaïdassa - kiæ me 3 vyÃpÃradassanÃ? Puttà me pÃdasambhattà - sajjà santeva tÃdise 288 Siloso vacanà nekà - bhidheyyekapadÃyutaæ AbhinnapadavÃkyÃdi - vasà tedhÃ'yamÅrito 289 Aïdhantamaharo hÃri - samÃrÆÊho mahodayaæ RÃjate raæsimÃlÅ'yaæ - bhagavà bodhayaæ jane. AbhinnapadavÃkyasileso. 290 SÃradÃmalakÃbhÃso - samÃnitaparikkhayo KumudÃkarasambodho - pÅïeti janataæ sudhÅ. BhinnapadavÃkyasileso. 1 PariyÃyavutattanti 2 purito 3 byÃpÃra. [SL Page 021] [\x 21/] 291 SamÃnahitattavinayo- ahÅnamadamaddano Sugato visadaæ pÃtu - pÃïinaæ so vinÃyako. HinnÃbhinnapadavÃkyasileso. 292 ViruddhÃ'viruddhÃ'bhinna - mammà niyamavà paro NiyamÃ'kkhepavacano - avirodhÅ 1 virodhyapi- 293 OcityasamposakÃdÅ - sileso 2 padajÃdi'ti Esaæ nidassanesveva - rÆpamÃvibhavissati. 294 Savase vattayaæ loka - makhilaæ kalaviggaho ParÃbhavati mÃrÃri - dhammarÃjà vijambhate. 295 SabhÃvamadhuraæ pu¤¤a - visesodayasambhavaæ Suïanti vÃcaæ munino - janà passanti vÃ'mataæ 296 AïdhakÃrÃ'pahÃrÃya - sabhÃvamadhurÃya ca Mano 3 dhinoti jantunaæ - jino vÃcÃya bhÃya ca 297 KesakkÅ naæ ca kaïhattaæ - bhamÆnaæ yeva vaÇkatà PÃïÅpadÃdharÃnaæva - muniïdassÃ'hirattatà 298 PÃïipÃdÃdharesveva - sÃrÃgo tava dissati Dissate so'yamathavà - nÃtha! 4 SÃdhuguïesvapi. 299 Salakkhaïo'tisubhago - tejassÅ niyatodayo Lokeso jitasaækleso - vibhÃtisamaïissaro. 300 Asamo'pi samo loke - lokeso'pi naruttamo Sadayo'pyadayo pÃpe - cittÃ'yaæ munino gati. 301 SaæsÃradukkhopahatà - vanatà jajanatà tvayi Sukhamicchitamaccanta - mamataïdada! Viïdati. 302 Guïayuttehi vatthÆhi - samaæ katvÃna katthavi SaÇkittanaæ bhavati yaæ - sà matà tulyayogità 303 Sampatta 5 sammado loko - sampattÃ'lo sampado Ubhohi raæsimÃlÅ va -bhagavà catamonudo. 304 Atthantaraæ sÃdhayatà - ki¤citaæ sadisaæ phalaæ DassÅyate asantaæ và - santaæ và taæ niddassanaæ 305 Udayà samaïiïdassa - yanti pÃpà parÃbhavaæ DhammarÃjaviruddhÃnaæ - 6 dÅpayantà durantataæ 306 Sironikkhittacaraïo - cchariyÃna mbujÃna'yaæ Paramabbhutataæ loke - vi¤¤Ãpetattano jino. 1 Virodhipi, virodhica 2 padajÃtipi 3 pÅïeti 4 sÃdhuguïesupi 5 Sampado 6 sÆcayantÃ. [SL Page 022] [\x 22/] 307 Vibhutiyà mahantattaæ - adhippÃyassa vÃsiyaæ Paramukkaæsataæ yÃtaæ - taæ mahantattamiritaæ. 308 KirÅÂaratanacchÃyà - nuviddhÃ'tapacÃraïo Purà paraæ siriæ viïdi - bodhisatto'bhinikkhamÃ. 309 Satto sambodhiyaæ bodhi - satto sattahitÃya so Hitvà sneharasÃ'baddha - mapi rÃhulamÃtaraæ 310 Gopetvà vaïïanÅyaæ yaæ - ki¤ci dassÅyate paraæ Asamaæ và samaæ tassa - sadisà va¤canà matÃ. 311 Purato na vasahassesu - na pa¤cesucatÃdino MÃro paresu 1 tasse'saæ - sahassaæ dasava¬¬hitaæ 312 VivÃdamanuyu¤janto - muniïdavadaniïdunà Sampuïïo vaïdimà nÃ'yaæ - chattametaæ manobhuno. 313 ParÃ'nuvattanÃdÅhi - nibbiïdeni'ha yà katà ThÆkirappakate sÃ'yaæ - siyà appakatatthuti. 314 Sukhaæ jÅvanti hariïà 2 - vanesvaparasevino 3 AnÃyÃsopalÃhehi - jaladabbhaÇkurÃdihi 315 Uttaraæ uttaraæ yattha - pubbapubbavisesanaæ Siyà ekÃvalÅ sÃ'yaæ - dvidhà vidhinisedhato. 316 4PÃdà nakhÃlirucirà - nakhÃlÅ raæsibhÃsurà RaæsÅ tamopahÃreka - rasà sobhanti satthuno. 317 AsantuÂÂho yatÅ neva - santoso nÃ'layÃhato. NÃ'layo yo sa jantunaæ - nÃ'nantabyasanÃvaho 318 5 Yahiæ bhusiyabhusattaæ - a¤¤ama¤¤antu vatthunaæ VinÃ'va sadisattaæ tu - a¤¤ama¤¤avibhusanaæ. 319 VyÃmaæsumaï¬alaæ tena - muninà lokabaïdhunà Mahantiæ viïdatÅ kantiæ - so'pi teneca 6 tÃdisiæ 320 Kathanaæ sahabhÃvassa - kriyÃya ca guïassa ca 7 SahavuttÅti vi¤¤eyyaæ - tadudÃharaïaæ yathÃ- 321 Jalanti caïdaraæsÅhi - samiæ satthunakhaæsavo Vijambhati ca caïdena - samaæ tammukhacaïdimÃ. 322 Jinodayena malinaæ - saha dujjanavetasà PÃpaæ disà suvimalà - saha sajjanacetasà 323 Virodhinaæ padatthÃnaæ - yattha saæsaggadassanaæ SamukkaæsÃbhidhÃnatthaæ - matà sÃ'yaæ virodhitÃ. 1 Tassekaæ 2 gariïo 3 anÃyÃsenopalababha 4 padà 5 yamahi. 6 TÃdisi 7 sahavuttanti. [SL Page 023] [\x 23/] 324 Guïà sabhÃvamadhurà - apilokekabaïdhuno Sevità pÃpasevinaæ - 1 sampadussanti mÃnasÃ. 325 Yassakassaci dÃnena - yassa kassaci vaïthuno VisiÂÂhassa yamÃdÃnaæ - parivuttÅti sà matÃ. 326 Purà paresaæ datvÃna - manu¤¤aæ nayanÃdikaæ MuninÃsamanuppattà - dÃni sabba¤¤utÃsiri. 327 Ki¤ci disvÃna vi¤¤Ãtà - paÂipajjati taæ samaæ SaæsayÃpagataæ vatthuæ - yattha so'yaæ bhamo mato. 328 Samaæ disÃsujjalÃsu -jinapÃdanakhaæsunà Passantà abhinaïdanti - caïdÃtapamanà janÃ. 329 Pavuccate yaæ nÃmÃdi - kavÅnaæ bhÃvabodhanaæ Yena kenaci vaïïena - bhÃvo namÃ'yamirito. 330 Nanu te yeva santà no - sÃgarà na kulÃvalà Manaæpi mariyÃdaæ ye - saævaÂÂe'pi jahanti no. 331 AÇgÃÇagibhÃvà sadisa - balabhÃvà ca baïdhane Saæsaggo laÇkatÅnaæ yo - taæ missanti pavuccati 332 Pasatvà munino pÃda - nakharaæsimahÃnadÅ. Aho! GÃÊhaæ nimugge'pi - 2 sukhayatyeva te jane. 333 Veso sabhÃvamadhuro - rÆpaæ nettarasÃyanaæ MadhÆva munino vÃvà - na sampÅïeti kaæ janaæ. 334 ùsi nÃma siyÃ'tthassa - iÂÂhassà siæsanaæ yathÃ- TilokekagatÅ nÃtho - pÃtu lokamapÃyato 335 RasappatÅtijanakaæ - jÃyate yaæ vibhusanaæ Rasavantanti taæ ¤eyyaæ - rasavantavidhÃnato. 336 RÃgÃ'natabbhutasarojamukhaæ dharÃya PÃdà 3 tilokagurÃno'dhikabaddharÃgÃ. ùdÃya niccasarasena karena gÃÊhaæ Saæcumbayanti satatÃ'hitasambhamena. 337 IccÃ'nugamma purimÃ'cariyÃnubhÃvaæ SaÇkhepato nigadito'yamalaÇkatÅnaæ Bhedo parÆpari kavÅhi vikappiyÃnaæ Ko nama passitumalaæ khalu tÃsamantaæ Iti saÇgharakkhita mahÃsÃmÅpÃda viracite subodhÃlaÇkÃre AtthÃlaÇkÃrÃvabodho nÃma catuttho paricchedo. 1 SampadÆsenti 2 sukhayanteva 3 tilokagaruno. [SL Page 024] [\x 24/] 338 PaÂihÃnavatà loka - vohÃramanusÃrinà 1Tato'vityasamullÃsa - vedinà kavinà paraæ- 339 hÃyÅsambaïdhino 2 bhÃvà - vibhÃvà sÃnubhÃvakà Sampajjanti nibaddhà te - rasassÃdÃya sÃdhunaæ. 340 Cittavuttivisesà tu - bhÃvayanti rase yato RatyÃdayo tato bhÃva - saddena parakittito. 341 VirodhinÃ'¤¤abhÃvena - yo bhÃvo na tirokato SÅlena 3 tiÂÂhatÅcceso - ÂhÃyibhÃvo'ti saddito. 342 Rati-hÃsà ca soko ca - 4 kodhussÃhà bhayampica JigucchÃ-vimbhayà ceva-samo ca naca ÂhÃyino. 343 TirohÃvÃ'vibhÃvÃdi - visesenÃ'bhimukhyato Ye te caranti sÅlena - te honti vyabhicÃrino. 344 Nibbedotakka-saÇkà sama-dhitu-jaÊatà dÅnatuggÃlasattaæ Suttaæ tÃso gilÃnu'ssuka-harisa-sati'ssÃ-5visÃdÃ'vahitthà CintÃ-gabbÃ'pamarÃ'mariya-mada-matu'mmÃda mohà vibodho NiddÃ-vegà savÅÊà 6maraïa-capalatà vyÃdhi tettiæsa mete. 345 SamÃhitattappabhavaæ - sattaæ teno'papÃdhità 7SattikÃ'pyanubhÃvatte - visuæ bhÃvà bhavanti te. 346 Thamhopalaya-roma¤cà - tathà seda'ssu-vepathu Vevaïïiyaæ vissaratà - bhÃvÃ'ÂÂhete tu 7sattikÃ. 347 Yadà ratyÃdayo bhÃvà - Âhitisilà na honti ce Tadà sabbe'pi te bhÃvà - bhavanti vyabhicÃrino. 348 VibhÃvo kÃraïaæ tesu - ppattiyu'ddÅpane tathà Yo siyà bodhako tesa - manubhÃvo'yamirito. 349 Nekahetuæ manovutti - visesa¤ca vibhÃvituæ 8BhÃvaæ vibhÃvÃnubhÃvà - vaïïiyà baïdhane phuÂaæ. 350 SavibhÃvÃ'nubhÃvehi - bhÃvà te te yathÃrahaæ VaïïanÅyà yathovityaæ - lokarÆpÃnugÃminÃ. 351 Cittavuttivisesattà - mÃnasà 7 sattikÃ'Çgato Bahi nissaÂasedÃdi - 9 ranubhÃvehi vaïïiyÃ. 352 SÃmÃjikÃnamÃnaïdo - yo baïdhatthÃ'nusÃrinaæ RasÅyatÅti ta¤¤Æhi - raso nÃmÃ'yamirito. 1 Tathà 2 bhÃvavibhÃvà 3 tiÂÂhatecceso 4 kodhussÃha bhayampica. 5 VisadÃvahiddhà 6 maraïasa¬apalà 7 sÃntikà 8 bhÃvà 9 anubhÃvehi, [SL Page 025] [\x 25/] 353 SavibhÃvÃ'nubhÃvehi - sattikavyabhicÃrihi AssÃdiyattamÃnÅya - mÃno ÂhÃyeva so raso, 354 SiÇgÃra-hakassa-karuïa-rudda-vÅra-bhayÃnakà KhÅbhaccha'bbhuta-santà ca - rasà ÂhÃyÅna nukkamÃ. 355 Dukkharupe'yamÃnaïdo - kathaæ nu karuïÃdike? Siyà sotunamÃnatdo - soko vessantarassa hi. 356 RammadesakalÃkÃla - vesÃdipaÂisevanà YuvÃnÃ'¤¤o¤¤arattÃnaæ - pamodo ratiruccate- 357 Yanutyà 'bhÃvÃ'nubhÃvÃte - nibaddhà posayanti 1 taæ So'pyÃyogavippayoga - samhogÃnaæ vasà tidhÃ. 358 VikÃrÃkatiÃdÅhi - attano'thaparassa và BhÃso nÅddÃ-samÃ'lassa - mucchÃdivyabhicÃrihi. Paripose siyà hasso - 2 bhiyyo'tthippabhutÅna so. 359 Sitamiha vikÃsinayanaæ - ki¤cÃlakkhyavijantunaæ hasitaæ 3Madhurassaraæ vibhasitaæ - saæ'sasirokampamupahasitaæ. 360 Aapahasitaæ 4sajalakkhaæ - vikkhittaÇgaæ bhavatyatihasitaæ Dve dve kathità tesaæ - 5jeÂÂhe majjhe'dhame pi ca kamaso. 361 SokarÆpo tu karuïo - niÂÂhappatti ÂÂhÃnÃsano TatthÃ'nubhÃvà rudita - palayatthamhakÃdayo VisÃdÃ'lassa-maraïa-cintÃdivyabhicÃrino. 362 Kodho macchariyÃdÅhi - pose tÃsa-madÃdihÅ NayanÃruïatÃdÅhi - ruddo nÃma raso bhave. 363 PatÃpavikkamÃdÅhu - ssÃhoviro'ti sa¤¤ito Raïa-dÃna-dayÃyogÃ-vÅro'yaæ tividho bhave TevÃ'nubhÃvà dhitÅma- tyÃdayo vyabhicÃrino. 364 VikÃrÃ'sani-sattÃdi - bhayukkaæ so bhayÃnako SedÃdayonubhÃvettha - tÃsÃ'divyabhicÃrino. 365 Jigucchà rudhirÃdÅhi - pÆtyÃdÅhi virÃgato BÅbhaccho khobhanu'bbegÅ -kamena karuïÃyuto NÃsà 6 vikuïanÃdÅhi - saÇkÃdÅhi'ssa posanaæ. 1 Naæ 2 bhÅyo 3 madhurassanaæ 4 sajalakkhiæ 5 jeÂÂhamajjhedhamepi Cakkamaso 6 viku¤canÃ. [SL Page 026] [\x 26/] 366 Atilokapadatthehi - vimbhayo'yaæ raso'babhuto TassÃ'nubhÃvà sedassu - sÃdhuvÃdÃdayo siyuæ TÃsÃ'vega-dhiti-ppa¤¤Ã-hontettha vyabhicÃrino. 367 hÃyÅbhÃvo samo mettà - dayà - modÃdisambhavo BhÃvÃdihi tadukkaæso - santo santanisevito. Iti saÇgharakkhita mahÃsÃmipÃda viracite SubodhÃlaÇkÃre rasabhÃvÃvabodho nÃma Pa¤camo paricchedo. Ye'nantatantaratanÃkaramaïthanena MaïthÃcale llasita¤Ãïavarena laddhà SÃrÃ'matÃ'tisukhità sukhayanti ca'¤¤e Te me jayanti guravo guravo guïehi. SubodhÃlaÇkÃro niÂÂhito.