Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 5.6.1] [SL Vol Adh - ] [\z Adh-sÆcÅ /] [\w I /] [SL Page 001] [\x 1/] AbhidhÃnappadÅpikÃ. ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa. 1 TathÃgato yo karuïÃkaro karo, PayÃta mosajja sukhappadaæ padaæ, Akà paratthaæ kalisambhave bhave, NamÃmi taæ kevaladukkaraæ karaæ. 2 ApÆjayuæ yammuniku¤jarà jarÃ, RujÃdimuttà yahi muttare tare, hità tivaÂÂambunidhinnarà narÃ, Tariæsu taæ dhamma maghappahaæ pahaæ. 3 Gatammunindo rasasÆnutaæ nutaæ, Supu¤¤akhettaæ bhuvanesu taæ sutaæ, Gaïampi pÃïÅ katasaævaraæ varaæ, Sadà guïoghena nirantarantaraæ. 4 NÃmaliÇgesu kosalla, matthanicchayakÃraïaæ, Yato mahabbalaæ buddha, vacane pÃÂavatthinaæ, 5 NÃmaliÇgÃnyato buddha, bhÃsitassà rahÃnahaæ, Dassayanto pakÃsissa, mabhidhÃnappadÅpikaæ. 6 BhÅyo rÆpantarà sÃha, cariye na ca katthaci, kvacà haccavidhÃnena, ¤eyyaæ thipunnapuæsakaæ. 7 AbhinnaliÇginaæ yeva, dvando ca liÇgavÃcakÃ, GÃthÃpÃdantamajjhaÂÂhÃ, pubbaæ yantyapare paraæ. 8 Pumitthiyaæ padaæ dvÅsu, sabbaliÇge ca tÅsviti, AbhidhÃnantarà rambhe, ¤eyyaæ tvantamathÃdi ca. 9 BhÅyo payogamÃgamma, sogate Ãgame kvaci, Nighaï¬u yutti ¤cÃnÅya, nÃmaliÇgaæ kathÅyati. 1 Buddho dasabalo. SatthÃ. Sabba¤¤Æ. DÅpaduttamo. Munindo. BhagavÃ. NÃtho. CakkhumÃ. 1 §gÅraso. Muni. [Buddha.] Buduraja 32 2 LokanÃtho. 2 Nadhivaro. MahesÅ. (Ca) vinÃyako. Samantacakkhu. Sugato. BhÆripa¤¤o. (Ca) mÃrajÅ. 3 NarasÅho. Naravaro. DhammarÃjÃ. MahÃmuni. Devadevo. Lokagaru. DhammassÃmi. TathÃgato. 4 SayambhÆ. SammÃsambuddho. Varapa¤¤o. (Ca) nÃyako. Jino.)Sakko (tu) siddhattho. Suddhodani. (Ca) gotamo. [Gotama Buddha] Gautama buduraja 7 5 SakyasÅho. (TathÃ) sakyamuni. (CÃ) 3 diccabandhu. (Ca) 6 Mokkho. Nirodho. NibbÃnaæ, DÅpo. Taïhakkhayo. Paraæ, TÃïaæ, leïa, 4 marÆpaæ, (ca) Santaæ, sacca, 5 manÃlayaæ, [Nirvana.] Nivana 46 . . . 7 AsaÇkhataæ, siva,6 mamataæ, sududdasaæ, ParÃyaïaæ, saraïa, 7 manÅtikaæ, (tathÃ) AnÃsavaæ, dhuva, 8 manidassanÃ, 9 katÃ, 10 Palokitaæ, nipuïa, 11 mananta, 12 makkharaæ, [SL Page 004] [\x 4/] Saggakaddho 1. 8 Dukkhakkhayo, 1 vyÃpajjhaæ, (ca) VivaÂÂaæ, khema, kevalaæ, Apavaggo. VirÃgo. (Ca) PaïÅtaæ, accutaæ, padaæ, 9 Yogakkhemo. PÃra, 2 (ma pi) Mutti[f] santi[f] visuddhi[f] yo Vimutya[f 3] saækhatadhÃtu[f] Suddhi[f] nibbutiyo[f] (siyuæ) 10 KhÅïÃsavo. (Tva)4 sekkho.(Ca) VÅtarÃgo. (TathÃ) 5 rahÃ. Devaloko. Divo. NÃko. Tidivo. TidasÃlayo [Rahats or Priests of Buddha who have destroyed all the evil passions. Heaven.] Rahathu 4 . . . Devlova 5 . . . 11 TidasÃ. (Tva) 6 marÃ. DevÃ. VibudhÃ. (Ca) sudhÃsino. SurÃ. Maru. DivokÃ. (CÃ) 7 MatapÃ. SaggavÃsino. [Gods or deities.] Deviyo 14 . . . 12 NijjarÃ. 8 NimisÃ. DibbÃ. (Apume) devatÃni[f,*] (ca) 13 Siddho. BhÆto. (Ca) gandhabbo. Guyhako, yakkha. RakkhasÃ. Kumbhaï¬o. (Ca) pisÃcÃ. 9 (Di NiddiÂÂhà devayoniyo) [Different orders or gods.] Dãvay¯ni 8 . . 14 PubbadevÃ. Suraripu. AsurÃ. DÃnavÃ. (Pume) (TabbisesÃ) pahÃrÃdo. Sambaro. Bali. (ùdayo) [Titans.] [Different orders of Asuros or Titans.] Asurayo 4 . . . AsuraviÓã«a 3 . . 15 PitÃmaho. PitÃ. BrahmÃ. Lokeso. KamalÃsano. (TathÃ) hira¤¤agabbho. (Ca) SurajeÂÂho. PajÃpati. [Brahma,] Brahmayà 8 . . . * "Devatà eva devatÃni, sakatthe, nippaccayo"ti ÂÅkà [SL Page 005] [\x 5/] 16 VÃsudevo. Hari. Kaïho. Kesavo. CakkapÃïya. 1(Tha) Mahissaro. Sivo. SÆlÅ. Issaro. Pasupatya. 1(Pi) [Vishnu.] [Iswara or Siva.] Vi«ïu 5 . . . . ýÓvarayà 6 . . . 17 Haro.) (Vutto) kumÃro. (Tu) Khandho. Sattidharo. (Bhave) [Kanda Kumara.] Kandakumaru 3. . . 18 Sakko. Purindado. Deva- -RÃjÃ. VajirapÃïi. (Ca) Sujampati. Sahassakkho. Mahindo. VajirÃvudho. [Sakra, or Indra.] Áakrayà 20 . . . 19 VÃsavo (ca) dasasata- -Nayano. TidivÃdhibhÆ. SuranÃtho. (Ca) vajira- -hattho. (Ca) bhÆtapatya. 3(Pi) 20 MaghavÃ. Kosiyo. Indo. VatrabhÆ. PÃkasÃsano. Vi¬ojo.) (Tha) sujÃta 4 [f](ssa Bhariyà tha purimbhave) [His Consort.] Ohugã bhÃryyÃva 1. 21 MasakkasÃro. Vassoka- -SÃrÃ[f] (cevÃ)5 marÃvatÅ[f] Vejayanto. (Tu pÃsÃdo) SudhammÃ[f] (tu sabhà matÃ) [His cities.] [His place.] [His council] Ohugã nuvaraval 3 Ohugã prÃsÃdaya 1 Ohugã sabhÃva 1. 22 Vejayanto. (Ratho tassa) (Vutto) mÃtali. (SÃrathi) ErÃvaïo. (Gajo) (paï¬u- kambalo. (Tu silÃsanaæ) [His car.] [His charioteer.] [His elephant.] [His throne.] Ohugã rathaya 1 . Ohugã rathÃcÃryyà 1 Ohugã Štà . 1 Ohugã ÓilÃsanaya 1 23 SuvÅro. (CcÃdayo puttÃ) NandÃ[f] (pokkharaïÅ bhave) Nandanaæ, missakaæ, citta- -LatÃ[f] phÃrusakaæ, (vanÃ) [A son of his.] [His pond.] [His groves or gardens.] Ohugã pÆtrayek 1 Ohugã pokuïa 1 Ohugã uyan 4 . [SL Page 006] [\x 6/] 24 Asani.[F] (dvÅsu) ku li saæ., Vajiraæ., (Punnapuæsake) AccharÃyo [f] (tthiyaæ vuttÃ) Rambhà [f] (cÃ) 1 lambusÃ.[F] (dayo) [His weapon.] [A goddess.] Ohugã Ãyudhaya 3 DevaÇgan¯ 4 . . 25 Devitthiyo [f] (tha gandhabbÃ) Pa¤casikho. (Ti Ãdayo) VimÃno.,(Nitthiyaæ) vyambhaæ, PÅyÆsa, 2 mamataæ, sudhÃ[f] [A celestial musician.] [A place of the gods.] [Celestial food, ambrosia.] GÃndharvayek 1 . . Dev vimana 2 . . Sudhà bhojanaya 3 . 26 Sineru meru. TidivÃ- -DhÃro. Neru. Sumeru .(Ca) Yugandharo. ýsadharo. KaravÅko. Sudassano. [Mount Sumeru] [The seven mountains that surround Sumeru.] Mahamera 5 . . . SatkuÊapav 7 . . 27 Nemindharo vinatako Assakaïïo. (KulÃcalÃ) MandÃkinÅ [f] (tathÃ) 3 kÃsa- -GaÇgà [f] suranadÅ [f] (pyatha) [The celestial river.] AhasagaÇga 3 . . . 28 KoviÊÃro. (TathÃ) pÃri- Cchattako. PÃrijÃtako. Kapparukkho. (Tu) santÃnÃ. (4'Dayo devaddumà siyuæ) [A Tree in heaven] [The celestial tree which confersone's wishes] Parasatu ruka 2 .. Devruka 2 .... 29 PÃcÅ [f] patÅcyu[f] dicÅ (tthi) Pubba pacchima uttarÃ) (DisÃtha dakkhiïÃ) 6 pÃcÅ[f] VidisÃ[f 7] nudisÃ[f] (bhave) [The east.] [The west.] [The north.] [The South.] [An intermediate point.] PÆrva, paÓcima, uturu, diÓÃv¯ 1 DakuïudiÓÃva 1.. Anudiga 2... 30 ErÃvaïo, puï¬arÅko. VÃmano. Kumudo. 8 ¥jano. Pupphadanto. Sabbabhummo. SuppatÅko. (Disà gajÃ) [Elephant at the points.] DigŠthu 8 ... 31 DhataraÂÂho. (Ca) gandhabbÃ- -Dhipo.) Kubhaï¬asÃmi. (Tu) VirÆÊhako.) VirÆpakkho. (Tu) nÃgÃdhipatÅ. 9 Rito) [Dharta Rashtra.*] [Virulha + ] [Virupaksha ++ ] Dh­tarëÂravaraæraja 2 VirÆÊhavaraæraja 2. VirÆpÃk«a nam varaæraja 2... * [The regent of the East and chief of Gandhabbas, or celestial musicians.] + [The regent of the South and chiet of the Kumbhandas,] ++ [The regent of the West and chief of Nagas. ] [SL Page 007] [\x 7/] 32 YakkhÃdhipo. Vessavaïo. Kuvero. NaravÃhano. ùlakà [f 1] lakamandà [f] (ssa PurÅ) (paharaïaæ) gadà [f] [Vaissravana *] [His city.] [His weapon.] VaiÓravaïa nam varaæraja 4 Ohugã nuvara 2. Ohugã Ãyudhaya 1. 33 (CatuddisÃna madhipà PubbÃdÅnaæ kamà ime) JÃtavedo. SikhÅ. Joti. PÃvako. Dahano. 2 Nalo. [Fire.] Gini 18.... 34 HutÃvaho. 3CcimÃ. DhÆma- -Ketva. 4 Ggi. Gini. BhÃnumÃ. Tejo. Dhumasikho. VÃyu- -Sakho. (Ca) kaïhavattanÅ. 35 VessÃnaro. HutÃso. (Tha) SÅkhà [f] jÃlà [f 5] (cà pume) VipphuliÇgaæ, phuliÇgaæ. (Ca) Bhasmaæ, (tu) seÂÂhi [f] chÃrikà [f] [Flame] [A spark.] [Ashes, calcined power,] GinisiÊa 3... Ginipupura 2... AÊu 3..... 36 Kukkulo. (Tuïhabhasmasmi) 6 MaÇgÃro. 7 LÃta, 8 mummukaæ, Samidhà [f] idhumaæ, (ce) 9 dho UpÃdÃnaæ, (tathe) 10 ndhanaæ, [Hot ashes.] [Cinder, charcoal] [Firebrand.] [Firewood.] UïuaÊu 1... AÇguru 1.... Ginipeneli 2.. Dara 5....... 37 (Atho)11bhÃso. PakÃso.(CÃ) 12Loko.13JjotÃ. 14TapÃ.(SamÃ) MÃÊuto. Pavano. VÃyu. VÃto. 15Nila samÅraïÃ. [Light.] [Air or wind.] ùl¯kaya 5... SulaÇga 10..... 38 GandhavÃho. (TathÃ) vÃyo. SamÅro. (Ca) sadÃgati. (VÃyubhedà ime cho) 16ddhaæ- -Gamo.(CÃ)17dhogamo.TathÃ) [The six kinds of wind that exist in particular parts of the body.] SaÂvÃyu 6... 39 KucchiÂÂho. KoÂÂhÃsayo. AssÃsa. 18§gÃnusÃrino (Atho) apÃnaæ, passÃso. AssÃso. ùna, 19 muccate) [Respiration. Air inhaled.] PrÃÓvÃsaya 2.... ùÓvÃsaya 2.... [SL Page 008] [\x 8/] Vego. Javo. Rayo. (Khippaæ, Tu) sÅghaæ, turitaæ, lahu, ùsu, tuïïa, 1 maraæ, (cÃ) 2 vi- -Lambitaæ, tuvaÂaæ, (pi ca) [Speed.] [Carefulness.] Vãgaya 3.... SÅghraya 6..... 41 Satataæ, niccaæ, 2 maviratÃ, 3NÃrata,santata,4manavarataæ(ca) Bhusa, 5matisayo.(Ca)daÊhaæ,(dhuvaæ Tibbe,6kantÃ,7timatta, bÃÊhÃni, [Continually, uninterrupted.] [Excessive.] Nirantaraya 7... AtiÓaya 7..... 42 (KhippÃdi paï¬ake dabbe Dabbagà tesu ye tisu) Aviggaho. (Tu) kÃmo. (Ca) ManobhÆ. Madano. (Bhave) [Cupid.] Anaægayà 4.... 43 Antako. VasavattÅ. (Ca) PÃpimÃ. (Ca) pajÃpati. Pamattabandhu. Kaïho. (Ca) MÃro. Namuci. (Tassa tu) [Maraya, the mortal enemy of Buddha.] VasavarttimÃrayÃ. 8. 44 Taïhà [f] ratÅ [f] ragà (dhÅtu) (Hatthi tu) girimekhalo. YamarÃjÃ. (Ca) vesÃyÅ. Yamo.) (Ssa) nayanÃvudhaæ., [His daughters.] [His elephant.] [God of the infernal regions] [His weapon.] Ohugã dÆvaru 3. Ohugã Štà 1. Yamaraju 3...... Ohugã Ãyudhaya 1 45 Vepacitti. Pulomo. (Ca) Kimpuriso. (Tu) kinnaro. Antalikkhaæ, kha, 8mÃdicca- -Patho 9bbha, gaganÃ, 10mbaraæ, [The Asura Wepachitti.] [Kuvera's attendants.] [The firmament, the sky,] Vãpacitti asurayà 2 * Kidurà 2....... Ahasa 15....... 46 VehÃso. (CÃ) 11 nilapatho. ùkÃso., (Nitthiyaæ) nabhaæ, Devo. VehÃsayo. TÃrÃ- -Patho. Surapatho. Aghaæ, 47 Megho. ValÃhako. Devo. Pajjunno. 12.Mbudharo. Ghano. DhÃrÃdharo. (Ca) jÅmÆto. VÃrivÃho. (TathÃ)13mbudo. [A cloud.] Mãghaya 11.... * "Aya mpana saktassa bhariyÃya sujÃtÃya pitÃ" yanu ÂÅkÃyi. [SL Page 009] [\x 9/] 48 Abbhaæ.[F,](tÅsvatha) vassaæ,(ca) Vassanaæ, vuÂÂhi [f] (nÃriyaæ) Sateratà [f 1] kkhaïà [f] vijju [f] VijjÆtà [f] (cÃ) 2 cirappabhà [f] [Rain.] [Lightning.] VŠssa 3.... Viduliya 5.... 49 (MeghanÃde tu) thanitaæ, Gajjitaæ, rasitÃ,3 (diva) IndÃyudhaæ, indhadhanu, (VÃtakkhittambu) sÅkaro. [The rattling of thunder.] [A rainbow] [Thin rain.] Mãghadhvaniya 3... Dãdunna 2..... VŠsipoda 1... 50 AsÃro. DhÃrà [f] sampÃto.* Karakà [f] (tu) ghanopalaæ. Duddinaæ, (meghacchannÃhe) PidhÃnaæ, (tva)4 padhÃraïaæ, [A heavy shower] [Hail.] [A cloudy day] [A lid, a covering] DhÃrÃva 3 .... PÃïavŠssa 2... VŠlalidavasa 1... Piyana 6....... 51 TirodhÃna, 5 ntarÃdhÃna, 6PidhÃna, 7cchÃdanÃni, (ca) IndÆ. Cando. (Ca) nakkhatta- RÃjÃ. Somo. NisÃkaro. [The moon.] Candrayà 14.... 52 OsadhÅso. Himaraæsi. Sasaæko. CandimÃ. Sasi. SÅtaraæsi. NisÃnÃtho. UÊurÃjÃ. (Ca) mÃ. (Pume) 53 Kalà [f] (soÊasamo bhÃgo) Bimbaæ, (tu) maï¬alaæ, (bhave) +A¬¬ho.(Tva)[s] ddho, upa¬¬ho (ca (VÃ) khaddha, sakalaæ.,(Pume) [A digit, 1-16th part of the moon's diameter.] [The disc of the moon.] [A part, ++ a half,] KalÃva 1...... Sandamaï¬ala 2... Ardhaya 5 ...... * "ùsÃro dhÃrÃsamapÃto" yata tŠna ÂÅkÃvehi asÃraya dhÃrÃya sampÃta yayi padatrayak koÂa dakvati-sannayehi hà amarako«Ãdiyehi da asÃraya dhÃrà sampÃtayayi padadvayak kereti. + Mã a¬¬ha addha upa¬¬ha yana Óabdatraya asamabhÃgayehi vŠÂenakalhi pulliÇguya, samabhÃgayehi vŠÂenakalhi napuæsakaliÇgu ŠttÃhuyi. Ema kÅha ÂÅkÃvehi "eteca a¬¬hÃdayo tayo asamabhÃge pume same tu napuæsake." ++ [The three words] a¬¬ha, addha, [and] upa¬¬ha, [When applied to unequal parts. Are masculine, but when they denote equal parts, they are neuter and assume another form, as] a¬¬haæ, addhaæ, upa¬¬haæ. [SL Page 010] [\x 10/] 54 Addhaæ, (vuttaæ same bhÃge) PasÃdo. (Tu) pasannatà [f] KomudÅ [F] candikà [f] juïhà [f] Kanti [f] sobhà [f] juti [f1]cchavi [f] [Purity, brightness.] [Moonlight.] [Beauty, effulgence.] PrasannatÃva 2.... SandarŠs 3..... S¯bhÃva 4..... 55 Kalaæko. La¤chanaæ, lakkha,2 Maæko. 3Bhi¤¤Ãïa, lakkhaïaæ, Ciïhaæ, (cÃpi tu sobhà tu ParamÃ) susamà [F] (tha ca) [A mark or shot] [Exquisite beauty.] Salakuïa 7.... Utum s¯bhÃva 1. 56 (SÅtaæ guïe guïÅliÇgÃ) *SÅta, sisira, sÅtalÃ, Himaæ, tuhina, mussÃvo. NÅhÃro. Mahikà [f] (pyatha) + [Cold.] [Dew, snow.] SÅtala 3..... Pini 5 ..... 57 Nakkhattaæ, joti, bhaæ, tÃrà [f] (Apume) tÃrako [f, 6] Êu [f] (ca) [A star.] TÃrakÃva 6.... 58 Assayujo, bharaïÅ [f] (tthi) (Sa) kattikà [f] rohiïÅ [f] (ceva) Magasira, 7 maddà [f] (ca) punabbasu. Phusso. (CÃ)8 silesÃ[f] (pi) [Names of the 27 constellations] AsvidÃdÅ nŠkŠt 27. 59 Maghà [f] (ca) ++ phaggunÅ [f] (dveca). Hattho. Città [f] (ca) sÃti [f] (pi VisÃkhà [f 9] nurÃdhà [f] jeÂÂhà [f] MÆlÃ, 10 sÃÊhà (duve tathÃ) 60 Maghà [f] (ca) dhaniÂÂhà [f] (ca) Satabhisajo. Pubbu 11ttarabhaddapadà [f] Revatya [f] (12 pÅti kamato SattÃdhika vÅsa nakkhattÃ) * SÅta sisira sÅtala yana mã Óabdatraya guïayehi vŠÂenakala napuæsakaliÇgu ŠttÃhuya, guïayen viÓi«Âa dravyayehi vŠÂenakala dravyayà labana liÇgu ŠttÃhuyi. ++ PubbaphaggunÅ uttaraphaggunÅceti dve yanuda, PubbÃsÃÊha uttarÃsÃÊhavasena dve nakkhattà yanuda ÂÅkÃyi. Pubba yanu bhaddapadà yannaÂa yediyayutu. [SL Page 011] [\x 11/] 61 SobbhÃnu. (Kathito) rÃhu. SÆrÃ.*(DÅ tu navaggahÃ) RÃsi. + (Mesà diko) bhadda- Padà [F] poÂÂhapadà [f] (samÃ) [The ascending node,] [The nineplanets sun, and c,] [A sign of the Zodiac.] [A constellation, so called.] [A constellation, so called,] RÃhu 2........ Navagrahay¯ 9.... RÃÓidoÊasa 12.. PuvapuÂupaya 1... UturupuÂupaya 1 62 ùdicco. Suriyo. SÆro. Sataraæsi. DivÃkaro. Verocano. Dinakaro. Uïharaæsi. Pabhaækaro. [The sun] Hiru 19.... 63 AæsumÃlÅ. Dinapati. Tapano. Ravi. BhÃnumÃ. RaæsimÃ. 1 BhÃkaro. BhÃnu. Akko. Sahassaraæsi. (Ca) 64 Raæsi [F] (cÃ) 2 bhà [f] pabhà [f] ditti [f] Ruci [f] bhà [f] juti [f] dÅdhiti. [F] MarÅci [f] (dvÅsu) bhÃnvaæ. 3Su. MayÆkho kiraïo. Karo. [A ray.] RaÓmiya 14... 65 ParidhÅ. Pariveso. (Tha) MarÅci [f] migataïhikà [f] (Surasso dayato pubbu- Âhitaraæsi siyÃ) 4 ruïo. [The disc of the sun.] [The mirage.] [The dawn.] Iramaï¬ala 2.... MiriÇgu 2...... Aruïa 1...... 66 KÃlo 4ddhÃ. Samayo. VelÃ[f] (Tabbisesà khaïÃdayo) Khaïo. (Dasaccharà kÃlo) Khaïà dasa) layo. (Bhave) [Time,] [Kshana 10 snappings of a finger Laya, 10 kshanas.] KÃlaya 4.... K«aïaya 1.... Layaya 1..... 67 Layà dasak) khaïalayo. Muhutto. (Te siyà dasa) (Dasak) khaïamuhutto (te) Divaso. (Tu) ahaæ, dinaæ, [Kshanalaya, 10 laya] [Muhurta, 10 kshanalayas.] [Ten mohotas, kshanamohota.] [A day.] * "Sura. Canda. AÇgÃra. Budha. JÅva. Sukka. Asita. RÃhu. Ketu. Iti ete sÆrÃdayo navaggahÃ" yanu ÂÅkÃyi. + "MesÃdiko dvÃdasa koÂÂhÃso rÃsinÃma, Ãdisaddena usabha, methuna, kukkuÂa, sÅha, ka¤¤Ã, tulÃ, vicchikÃ, dhanu, makara, kumbha, mÅne. SaægaïhÃti" yanuda ÂÅkÃyi. [SL Page 012] [\x 12/] 68 PabhÃtaæ,(ca) vibhÃtaæ,(ca) Paccuso. Kalla, 1(mapyatha) Abhidoso. Padeso (tha) SÃyo. Sa¤ajhà [f] (dinaccaye) [Morning.] [Nightfall.] [Evening.] AÊuyama 4.... RÃtiramukhaya 2... Savasa 2...... 69 Nisà [f] (ca) rajanÅ [f] ratti[f] TiyÃmà [f] saævarÅ [f] (bhave) Juïhà [f] (tu candikÃyuttÃ) (TamussannÃ) timÅsikà [f] [Night.] [Moonlight night.] [A very dark night,] RÃtiraya 5..... SandarŠsinyut rÁ1. AndhakÃra bahula rÁ1 70 NisÅtho, (majjhimà ratti) A¬¬haratto. MahÃnisà [f] AndhakÃro.Tamo., 2(Nitthi) Timisaæ, timiraæ, (mataæ) [Midnight.] [Darkness.] Madhyama rÃtiraya 3... AndhakÃraya 4..... 71 (CaturaÇgaæ tamaæ evaæ + KÃÊapakkha catuddasÅ Vanasaddho ghano megha- PaÂalaæ va¬¬ha rattitÅ) [The four-fold darkness,viz,the 14th day of the dark fortnight.] [A dense forest, overclouding of the sky, and midnight,] *(CaturaÇga kaÊuvaranam) 72 Andhantamaæ., (Ghanatame) PahÃro. (YÃmasa¤¤ito) (PÃÂipado tu dutiyà [f] Tatiyà [f] di) tithÅ. [F] (dvÅsu) [Thick dareness] [A watch of the day.] [A lunar day.] GhanÃndhakÃraya 1.. YÃmaya 1....... PÁlaviya diyavaka ) TiyavakÃdÅtithi 1 ) 73 PannarasÅ [f] pa¤cadasÅ [f] PuïïamÃsÅ [f] (tu) puïïamà [f] AmÃvasÅ [f] (pya) 3 mÃvÃsÅ [f] (Thiyaæ pannarasÅ parÃ) [The full-moon day.] [The last day of the bright fortnight.] [Day of new moon.] PasaÊosvaka 2... MŠdip¯ya 2.... AvapasaÊosvaka 2. 74 GhaÂikÃsaÂÂhya) 4 horatto. Pakkho. (Te dasa pa¤ca ca) (Te tu pubbÃparÃ) sukka. KÃÊÃ. MÃso.,(Tu te duve) [A day and night] [A fortnight, half a lunar month.] [The light fortnight.] [The dark fortnight.] [A month,] AhorÃtiraya 1.... Pak«aya 1........ Áuklapak«aya 1..... KÃÊapak«aya 1..... MÃsaya 1 ....... * K­«aïapak«ayehi tudusvakaya, ghanavanalŠhŠbaya, mãghapaÂalaya, maddhyama rÃtiraya yana mã siv aÇga ekaviÂa hamuvÆkalŠ caturaæga kaÊuvara namvã. + [The greatest possible darkness, attended with four things, viz., The day of the new moon, a dense forest, clouds, midnight.] [SL Page 013] [\x 13/] 75 Citto. VesÃkha. JeÂÂho.(CÃ) 1SÃÊho [f] (dvÅsuca) sÃvano. PoÂÂhapÃdÃ. 2 SsayujÃ. (Ca) MÃsà dvÃdasa) kattiko. [March-April,] [April-May.] [May-June.] [June-July,] [July-August.] [August-September.] [September-October.] [October-November,] [November-December,] Bakmasa 1...... Vesakmasa 1.... Posonmasa 1. €saÊamasa 1.... Nikiïimasa 1..... Binaramasa 1..... Vapmasa 1...... Ilmasa 1...... 76 MÃgasiro. (TathÃ) phusso (Kamena) mÃgha. PhaggunÃ. (Kattikà ssayujà mÃsÃ) Pacchima pubba kattikÃ.* [Cecmber-January.] [January-February.] [February.] [March-April.] [The two months Hil and Wap, September-November.] Unduvapmasa 1.... Durutumasa 1.... Navammasa 1.... MŠdinmasa 1.... Il vap demasa 2. 77 (SÃvano) nikkhamaïiyo. (CittamÃso tu) rammako. [The month, Nikini, July-August.] [The month Bak. March-April.] Nikiïimasa 1... Bakmasa 1.... 78 (Caturo caturo mÃsà Kattika kÃÊa pakkhato Kamà hemanta gimhÃna VassÃnà utu. [F] yo (dvÅsu) [Winter, hot season.] [The cold, hot, and rainy seasons, +] (Ilmasa kÃlapak«ayehi paÂan sÃramasek sÃramasek piÊivelin hãmantaya gimhÃnaya vassÃnaya yi tun s­tuhu vet.) 79 Hemanto. ++ Sisira, 3(mutu- Cha vÃ) vasanto. (Ca) gimha vassÃnÃ. Sarado. (Ti kamà mÃsà Dve dve vuttÃnu sÃrena) [Winter, snow season.] [The coldseason.] [Spring.] [Hot season, rainy season.] [Sultry season] Hãmantas­tuva... ÁiÓiras­tuva 1... Vasantas­tuva 1.. GÅrasmas­tuva 1... VassÃnas­tuva 1. Saradas­tuva 1... * Mehi kattika Óabdaya pacchima, pubba yana Óabdadvaya hà samÃsava pacchima kattika, pubba kattika, kiyà veyi, ã il vap demasaÂa nami. + [Each of these Three comprises four months, the first, viz, Winter, commencing from the beginning of the light half of the month of Hil,] ++ Yathokta pak«ayehi paÂan demasak demasak bŠgin piÊiveÊin hemanta, sisira, vasanta, gimha, vassÃna, sarada yayi s­tu sayekda vet. [During the sultry, rainy, and snow seasons the motion of the sun is towards the south, during the other three it is towards the north.] [SL Page 014] [\x 14/] 80 Uïho nidÃgho. (Gimhetha) Vasso. VassÃna. PÃvusÃ. (UtÆhi tÅhi vassÃnà Dikehi) dakkhiïÃyanaæ, [Hot season.] [Rainy season.] [The half year when the sun moves to the south of the Equator.] GimhÃnaya 2.... VassÃnaya 3.... (VassÃnÃdÅvÆ tun s­tuvehi sÆryyÃgã dak«iïagamanaveyi anik tun s­tuvehi uttaragamana veyi. ã piÊiveÊin dak«iïÃyana uttarÃyana nami. Ayanayek nam mÃsahayaki.) 81 UttarÃyana, (ma¤¤ehi TÅhi vasso yanadvayaæ) Vassa., SaævaccharÃ, (nitthi) Sarado. HÃyano. Samà [f] [The half year when the sun goes to the north of the Equator,] [A year] Avurudda 5.... 82 Kappakkhayo. (Tu) saævaÂÂo. Yuganta. PalayÃ. (Api) [The termination of a kalpa.] Kapa nŠsma 4... AlakkhÅ [f] kÃlakaïïÅ [f] (tthi) (Atha) lakkhÅ [f] sirÅ [f] (thiyaæ) [The goddess of adversity, misfortune.] [Prosperity.] AbhÃgyatÃva 2... ÁirayÃva 1....... 83 Danu [f] (dÃnava mÃtà tha) (DevamÃtà panÃ) 1 diti [f] [The mother of the Asuras.] [The mother of the gods.] Asuramava 1..... Suramava 1..... 84 *PÃpaæ, (ca) kibbisaæ, verÃ, 3Gha, duccarita, dukkataæ, Apu¤¤Ã, 3 kusalaæ, kaïhaæ, Kalusaæ, duritÃ, 4gu, (ca) [Sin] Pava 12..... 85 Kusalaæ, sukaÂaæ, sukkaæ, Pu¤¤aæ, dhamma, 5(manitthiyaæ) Sucaritaæ (ca matho) (diÂÂha- dhammikaæ,(ce) 6 halokikaæ, [Merit, virtue,] [This world.] Kusala 6........ Ehelaukikaya 3.. 86 SandiÂÂhika, 7(matho) (pÃra- Lokikaæ samparÃyikaæ, TakkÃlaæ, (tu) tadÃttaæ. (Co) 8TtarakÃlo. (Tu) Ãyati [f] [The world to come.] [Then that time.] [The future.] PÃralaukikaya 1.. Ekalayana aruta 2. AnÃgatakÃlaya 2. * PÃpa pu¤¤a Óabdadvaya dravyayehi vŠÂena kalŠ tunliÇguyi. [SL Page 015] [\x 15/] 87 HÃso, 1ttamanatà [f] pÅti [f] Vitti [f] tuÂÂhi [f] (ca nÃriyaæ) ùnando. PamudÃ. 2 ModÃ. Santoso. Nandi [f] sammado. [Delight, joy.] Santo«aya 13.. 88 PÃmojjaæ,(ca) pamodo.(Tha) Sukhaæ, *sÃtaæ, (ca) phÃsva, 3(tha) Bhaddaæ, seyyo. Subhaæ, khemaæ, KalyÃïaæ, maÇgalaæ, sivaæ, [Happiness,] [Goodness.] SŠpa 3.... KalyÃïaya 7. 89 Dukkhaæ, (ca) kasiraæ, kicchaæ, NÅgho.(Ca) vyasanaæ, aghaæ, (Dabbe tu pÃpapu¤¤Ãni TÅsvà kicchaæ sukhÃdi ca) [Grief, misery.] Duka 6.... 90 BhÃgyaæ, niyati [f] bhÃgo.(Ca) BhÃgadheyyaæ, vidhÅ, 4 rito) (Atho) uppatti [f] nibbanti [f] JÃti [f] janana, mu 5 bbhavo. [Good or bad luck, fate, or destiny.] [Birth.] Daivaya 5..... Utpattiya 5.... 91 Nimittaæ, kÃraïaæ, ÂhÃnaæ, Padaæ, bÅjaæ, nibandhanaæ, NidÃnaæ, pabhavo. Hetu Sambhavo. Setu. Paccayo [A cause.] KÃraïaya 12... 92 (KÃraïaæ yaæ samÃsannaæ) PadaÂÂhÃnaæ, (ti tammataæ) JÅvo. (Tu) puriso. 6TtÃ. (Tha PadhÃnaæ, pakatÅ [f] (tthiyaæ) [A primary cause.] [Self, soul life.] [The equipoise of the three qualities of nature.] ùsannakÃraïaya 1...... Paraparikalpita Ãtmaya 3.. + Satva rajas tamas yana movungã sÃmyÃvasthÃva 2.. 93 PÃïo. SarÅri. BhÆtaæ., (VÃ) Satto. DehÅ. (Ca) puggalo. JÅvo. PÃïi. PajÃ. Jantu. Jano. Loko. TathÃgato. [Animals.] Satvay¯ 13... * SukhaÓabdayehi paÂan kicchaÓabdaya dakvà Šti Óabday¯ dravya vÃcÅkala tunliÇgu ŠttÃhuyi. + Áryya ÓcauÃdÅ guïa satva nami. Kr¯dha dve«a kÃmÃdiya rajas nami. Ag¤Ãïa nÃstikyÃdiya tamas nami. [SL Page 016] [\x 16/] 94 RÆpaæ, saddo. Gandha. RasÃ. Phasso. Dhammo. (Ca) (gocaro ùlambo. Visayo. (TechÃ)1 RammaïÃ,2 lambanÃni, (ca) [Six objects of sense.] [An object of sense.] RÆpÃdÅsaya 6.... Aramuïa 5....... 95 * Sukko. Goro. Sito. 3DÃtà Dhavalo. Seta. Paï¬arÃ. Soïo. (Tu) lohito. Ratto. Tamba. Ma¤jeÂÂha. RohitÃ. [White.] [Red.] Suda 7 .... Ratu 6..... 96 NÅlo kaïho 4sito.KÃlo Mevako sÃma. SÃmalÃ. (SitapÅte tu) paï¬u.(Tto) (ýsaæ paï¬u tu) dhÆsaro. [Black or dark blue.] [Yellowish white.] [Grey.] KaÊupŠhŠya 7...... Paï¬upŠhŠya 1...... Madakpaï¬u pŠhŠya 1.. 97 Aruïo. (Ki¤ci rattotha) PÃÂalo.(Setalohito) (Atho) pÅto haÊidyÃbho. PalÃso. Harito hari. [Light red,] [Pale red or pink] [Yellow.] [Green.] Madakrata 1...... Ávetaraktaya 1... RanvanpŠhŠya 2.. PalÃvanpŠhŠya 3. 98 KalÃro. Kapilo. (NÅla- PÅtetha) rocanappabhe) PiÇgo. PisaÇgo. (Pyathavà (KaÊÃrÃdÅ tu piÇgale) [Tawny,] [Brown.] Nil ranvan pŠhŠya 2.... GoradaÂa bandu pŠhŠya 2. 99 KammÃso. SabaÊo. Citto. SÃvo. (Tu kaïhapÅtake) (VÃccaliÇgà guïÅnete Guïe sukkÃdayo pume) [Varigated, spotted.] [Dark brown, bay.] KamburuvanpŠhŠya 3.... KaÊu ranvanpŠhŠya 1.. 100 Naccaæ, naÂÂaæ, (ca) naÂanaæ, Nattanaæ, lÃsanaæ, (bhave) (Naccantu vÃditaæ gÅta Miti) nÃÂya, 5 (midattayaæ) [Dancing.] [Symphony.] NŠÂÅma 5.... NÃÂyaya 1... * Mehi sukkanÃmayehi paÂan, sÃva nÃmaya dakvà Šti Óabday¯ guïamÃtrayehi vŠÂenakala pulliÇguya, viÓe«aïavana kala vÃcyaliÇguyi. ýÂa udÃharaïa, sukkohaæso, sukkaæ haæsakulaæ, haæsassa sukko. YanÃdiyayi. [SL Page 017] [\x 17/] 101 (NaccaÂÂhÃnaæ siyÃ) raÇgo. 1 Bhinayo (succasÆcanaæ) AÇgahÃro. 2§gavikkhepo. NaÂÂako. NaÂako. NaÂo. [A dancing-room] [Indication of passion by taking a weapon, and c Gesture.] [A male dancer.] N­tyabhÆmiya 1. ÁÃstragrahaïÃdi ÃkÃra dŠkvÅma 1. N­tya viÓe«a 2... NaÂannà 3....... 102 SiÇgÃro. Karuïo. VÅrÃ.3 BbhÆta. Hassa. BhayÃna kÃ. Santo. BÅbhaccha, ruddÃni, (Nava nÃÂyarasÃ. Ime) [Dramatic sentiments] NÃÂyarasaya 9.. 103 (Posassa nÃriyaæ pose Itthiyà saÇgama mpati Yà pihà esa) siÇgÃro. Rati kÅÊÃdi kÃraïo) [Sexual passion.] Á­ÇgÃraya 1.... 104 Uttamappa katippÃyo Itthi purisa hetuko So) sambhogo.Viyogo.(Ti SiÇgÃro duvidho mato) [Two species of above passion.] Ehima bheda 2... 105 BhÃsitaæ, lapitaæ, bhÃsà [f] VohÃro. Vacanaæ, vaco., Utti [f] vÃcà [f] girà [f] vÃïÅ [f] BhÃrati [f] (kathÅtÃ) vacÅ [f] [Voice, word, speech.] Tepula 12.... 106 (EkÃkhyÃto padacayo SiyÃ) vÃkyaæ, (sakÃrako) ùmeï¬itaæ, (tu vi¤¤eyyaæ Dvattikkhattu mudÅraïaæ) [A sentence.] [Repetition] VÃkyaya 1.... ùmeï¬itaya 1.. 107 (Bhaye kodhe pasaæsÃyaæ Turite kotÆhalacchare HÃse soke pasÃde ca Kare Ãmeï¬itaæ budho) 108 Iru[f] (nÃri) yaju, 4ssÃma, (Mi ti vedà tayo siyuæ Ete eva) tayÅ [f] (nÃrÅ) Vedo. Manto, suti [f] (tthiyaæ) [The three Vedas] [The aggregate of them.] [Any one of the Vedas] VãdatrayaÂa eka eka nam.... Vãdatraya 4............ [SL Page 018] [\x 18/] 109 AÂÂako. VÃmako. VÃma- Devo.(CÃ) ÇgÅraso. Bhagu. Yamataggi. (Ca) vÃseÂÂho. BhÃradvÃjo. (Ca) kassapo. VessÃmitto. (Ti mantÃnaæ KattÃro isayo ime) [The ten Rishis, authors of the Vedas.] MantrakaÊÃvÆ s­«Åhu daÓadena 110 Kappo, vyÃkaraïaæ, joti- Satthaæ, sikkhÃ[f] nirutti [f](ca) Chandoviciti [f] (cetÃni VedaÇgÃni vadanti cha) [The six sciences subordinate to, and in some sense a part of the Vedas.] VãdÃÇgasaya 6. . 111 ItihÃso. (PurÃvutta- Ppabandho bhÃratÃdiko) (NÃmappakÃsakaæ satthaæ RukkhÃdÅnaæ) nighaï¬u. (So) [History.] [The science which teaches the names of things.] ItihÃsaya 1...... Nighaï¬u ÓÃstraya 1.. 112 Vitaddhasatthaæ vi¤¤eyyaæ Yantaæ) lokÃyataæ, (iti) KeÂubhaæ (tu kirayÃkappa- Vikappo kavinaæ hito) [Fabulous discussion.] [Poeticalfiction] LokÃyata ÓÃstraya * 1. KãÂubhaya 1..... 113 ùkhyÃyiko[f2] (paladdhatthÃ) PabandhakappanÃ) kathÃ[f] DaddhanÅtya [f] (tthasatthasmiæ) Vuttanto.(Tu) pavatti [f] (ca) [A tale.] [A connected narrative,] [Ethics] [Tidings of intelligence.] ùkhyÃyikà + 1... PrabandhakathÃva 1... ArtthaÓÃstraya 1..... VÃrtÃva 2........ 114 Sa¤¤Ã[f]khyÃ5vhÃ[f]sama¤¤Ã(cÃ) 6BhidhÃnaæ, nÃma, 7mavhayo. NÃmadheyyÃ, 8dhivacanaæ, PaÂivÃkyaæ, (tu co)9ttaraæ, [A name or application,] [An answer.] Nama 9...... Prativacanaya 2.. * (Lokayehi) vitaï¬avÃdÅngã yam ÓÃstrayak Šdda ã lokÃyata ÓÃstra yayi datayutuyi. (ã ÓÃstraya nisà puïyakirayÃvehi sitada nÆpadavana bava ÂÅkÃvehi kiyanaladÅ. KavÅnÂa hitavÆ kirayÃkalpavikalpayayi kiyanalada grantha viÓe«aya keÂubha nam vã, "yo kavÅnaæ paï¬itÃnaæ hito cittabhogasampattà di pa yojanakaro kirayÃkappavikappo, kavÅnaæ kirayÃsaækhyÃta kappabandhanavidhiyà vidhÃyako subodhÃlaækÃrÃdiko gantho so keÂubhaæ nÃma." + (Kisivakhu visina) labanalada dannÃlada arttha Šti prabandhaviÓe«aya ÃkhyÃyikÃyi. (ãnam vÃsavadattÃdiya bava, "anubhÆtÃrttha pratipÃdakasya vÃsavadattÃde:" yannen amarako«aÂÅkÃvehi kiyanaladÅ) prabandhayen kalpitavÆ (kÃdambarÅyÃdÅvÆ) kÃvya viÓe«aya kathÃnamvã. (V­haspativaraïÃdÅn visin praïÅtavÆ) artthaÓÃstrayehi daï¬anÅtiÓabdaya vŠÂã. Artthasya bhÆmyÃde:ÓÃstraæ artthaÓÃstraæ" yanu amarako«aÂÅkÃyi. [SL Page 019] [\x 19/] 115 Pa¤ho,[f]tÅsva)1nuyogo.(Ca) PucchÃ[f] (pyatha) (nidassanaæ, UpogghÃto. (Ca) diÂÂhanto. (Tatho) 2dÃharaïaæ, (bhave) [A question,] [An example or opposite argument.] PraÓnaya 3..... UdÃharaïaya 4.. 116 SamÃ[f] saækhepa saæhÃrÃ. SamÃso. SaÇgaho.(Pyatha) SatandhÃrayasÅ tyÃdya)3 BbhakkhÃnaæ,(tucchabhÃsanaæ) [An abridgement.] [A groundless charge.] Saæk«epaya 5.... MithyÃvacanaya 11.. 117 VohÃro. (Tu) vivÃdo.(Tha) Sapanaæ, sapatho. Pi ca) Yaso. Siloko. Kitti [f] (tthi) GhosanÃ[f](tuccasaddanaæ) [A contest or law suit.] [An oath.] [Fame and reputation,] [Making a loud noise.] VivÃdaya 2..... DivirÅma 2...... KÅrttiya 3...... Udgh¯«anaya 1.. 118 PaÂighoso. PaÂiravo. (Tho pa¤¤Ãso. VacÅmukhaæ, Katthanà [f] (ca) silÃghà [f] (ca) Vaïïanà [f] (tha) nuti [f] (t)thuti[f] [Echo,] [Exordium.] [Eulogium.] [Praise.] PratirÃvaya 2...... KathÃrambhaya 2..... VarïïanÃva 3...... Stutiya 4........ 119 Thomanaæ,(ca) pasaæsà [f] (tha) Kekà [f] (nÃdo sikha¬Ånaæ) (GajÃnaæ) ku¤canÃdo. (Tha) (MatÃ) hesà [f] (hayaddhani) [The cry of peacocks.] [The trumpeting of elephants,] [The neighing of horses.] MayÆranÃdaya 1..... €tungã nÃdaya 1. AÓvayangã nÃda 1. 120 PariyÃyo. Vevacanaæ, SÃkacchà [f] (tuca) saækathà [f] UpavÃdo. (Cu)4 pakkosÃ. 5VaïïavÃdÃ. 6NuvÃdÃ. (Ca) JanavÃdÃ. 7PavÃdÃ.(Pi) ParivÃdo. (Ca tulyatthÃ) [Synonym] [Conversation,] [Censure or blame.] Vvecanaya 2..... SÃkacchÃva 2.... Nuguïa kÅma 7..... 121 Khepo.Nindà [f] (tathÃ) kucchà [f] Jigucchà [f] garahà (bhave NindÃpubbo (upÃrambho) ParibhÃsana, 8(muccate) [Contempt,] [Reproof proceeded by insult.] NindÃva 5...... Nindà peradŠri 1 D¯«Ãr¯païaya 1 122 (AÂÂhà nariya vohÃra- Vasena yà pavattitÃ) AtivÃkyaæ, (siyÃvÃcà Sà vÅtikkama dÅpanÅ) [Filthy words.] AtivÃkyanam 1.. AÂavŠdÁrum 1.. AnÃryyavacana 1.. [SL Page 020] [\x 20/] 123 (MuhumbhÃsÃ) 1nulÃpo.(Tha) PalÃpo.(Natthikà girÃ) (ùdobhÃsana mÃ)2 lÃpo. VilÃpo. (Tu) pariddavo. [Tautology.] [Unmeaning or unconnected speech.] [Address or speaking to.] [Lamentation.] KÅtepul nŠvatakÅma 1 ArutnŠti tepula 1 ùdiyehi biïÅma 1 VŠlapÅma 2........ 124 VippalÃpo. Virodhotti [f] Sandesotti [f] (tu) vÃcikaæ, (SambhÃsanantu) sallÃpo. (Virodha rahita mmithu) [Quarrel, or mutul contradiction.] [Message.] [Friendly conversation.] Viruddhavacanaya 2.. SandeÓavacanaya 2... Samagitepula 1... 125 Pharusaæ. [F,](niÂÂhuraæ vÃkyaæ) (Manu¤¤aæ) hadayaÇgamaæ.[F] Saækulaæ.[F.](Tu) kiliÂÂhaæ.[F,](ca) (PubbÃpara virodhinÅ) [Harsh discourse.] [A kind word.] [Contradictory.] SŠ¬abasa 1..... SitkaÊuvacanaya 1.. Perapasuviridubasa 2. 126 (SamudÃyattha rahita) 3Mabaddha. [F] (miti kittitaæ) Vitathaæ.[F,](tu) musÃ-(cÃtha) PharusÃdi tiliÇgikÃ) [Incoherent speech,] [False.] Asambandha tepula 1. Borubasa 1..... 127 SammÃ-(vyayaæ cÃ) 4vitathaæ, Saccaæ, tacchaæ. YathÃtathaæ, (Tabbantà tÅsva) 5 likaæ,(tva) 5Saccaæ, micchÃ-musÃ-(vyayaæ) [Truth] [Falsehood.] SŠbÁtepula 5... Borubasa 4..... 128 Ravo ninÃdo.Ninado.(Ca)saddo Nigghosa.NÃda.Ddhana.(Yoca)rÃvo ùrÃva. SaærÃva. VirÃva. Ghosà RavÃ[f]suti [f](tthi) sara.Nissano.(Ca) [Sound,] Haï¬a 16..... 129 (VissaÂÂha ma¤ju vi¤¤ayyà SavanÅyà visÃrino BindugambhÅra ninnÃdi Tveva maÂÂhaÇgiko saro) [The eight component parts of sound.] Svarayehi aægaaÂa 130 TiracchÃna gatÃnaæ hi Rutaæ) vassita, 6(muccate) KolÃhaÊo. Kala kalo. GÅtaæ, gÃnaæ,(ca) gÅtikà [f] [The cry of irrational annimals.] [A confused or mingled sound.] [A song.] Tirisanungã haï¬a 1... KolÃhalaya 2....... GÅhaï¬a 3........... [SL Page 021] [\x 21/] 131 (Sarà satta tayo gÃmà Ceka vÅsati mucchanà hÃnÃnekÆna pa¤¤asà Iccetaæ) saramaï¬alaæ, [The Indian gamut consisting of seven musical notes, three scales and twenty one modulations.] Svaramaï¬alaya 1..... 132 Usabho. Dhe.Vato. (Ceva) Chajja. GandhÃra. MajjhimÃ. Pa¤camo.(Ca) nisÃdo. (Ti Sattete gadità sarÃ) [Names of the seven musical notes] SaptasvarayaÂa eka eka nam).... 133 (Nadanti usabhaæ gÃvo. Turagà dhevataæ tathà Chajja mmayÆrà gandhÃra Majà ko¤cà ca majjhimaæ [The creatures which utter seven notes of music.] Saptasvara haï¬ann¯)... 134 Pa¤camaæ parapuÂÂhà dÅ NisÃda mpi ca vÃraïà Chajjo ca majjhimo gÃmà Tayo sÃdhÃraïo, ti ca 135 Saresu Tesu pacceke Tisso tisso hi mucchanà Siyuæ tatheva ÂhÃnÃni Satta satteva labbhare 136 Tisso duve catasso ca catasso kamato sare Tisso duve catassoti DvÃvÅsati sutÅ siyuæ) 137 (Uccatare rave) tÃro. [F,] (ThÃvyattamadhure) kalo. [F,] (GambhÅre tu rave) mando. [F,] TÃrÃdi tÅsva) (tho kale) KÃkalÅ [f] (sukhume (vutto) (Kirayà di samatÃ) layo. [A high tone.] [An inarticulate but pleasing tone] [A bass or low tone.] [A minute tone,] [Equal time in music and dance] Ità ushaï¬a 1.... Miyuru aviyathaï¬a 1. GŠmburuhaï¬a 1..... Siyum miyuru aviyat haï¬a 1 gÅtÃdÅn hà nŠÂÅmehi sÃmyaya 1 138 VÅïà [f] (ca) vallakÅ [f] (satta Tanti sÃ) parivÃdinÅ [f] Pokkharo. (Doïi vÅïÃya) UpavÅïo. (Tu. VeÂhako) [Lute.] [The lute with seven strings.] [The belly of the lute.] [The neck of the lute. ] VÅïÃva 2....... TatsatakŠti vÅïÃva KarÃviya 1...... VÅïÃdaï¬a 1..... [SL Page 022] [\x 22/] 139 ùtataæ, ceva) vitata, MÃtatavitataæ ghanaæ, susiraæ, (ceti turiyaæ Pa¤caÇgika mudÅritaæ) [The five sorts of musical instruments.] Pa¤cÃÇgika tÆryya 5. 140 ùtataæ, (nÃma cammÃva- Naddhesu bheri yÃdisu Talekekayutaæ kumbha- ThÆïa daddari kà dikaæ) [A sort oi drum covered with leather on one side.] Ek muhuïin yut tÆryyaviÓe«aya 1 141 Vitataæ, (cobhayatalaæ (Turiyaæ murajà dikaæ) (ùtatavitataæ, (sabba (Vinaddhaæ païavà dikaæ) [Another sort, covered on both sides.] [A sort of drum completely covered with leather.] Demuhuïu Šti tÆryya viÓe«aya 1 SarvabhÃgayen veÊanaladaturyya viÓe«a 142 Susiraæ,(vaæsa saækhÃdi) (SammatÃlÃdikaæ) ghanaæ, ùtojjaæ,(tuca) vÃdittaæ, VÃditaæ, vajja, 1 (muccate) [A wind instrument.] [A cymbal, belt.] [Playing on musical instruments.] HuïakulalÃdiya 1 KuÊutÃlamÃdiya 1 ùtatÃdi pasa 4.. 143 Bheri [f] dundubhi. (Vuttotha) MudiÇgo. Murajo. (Ssa tu.) ùliÇgaæ. 2Kyo. 3DdhakÃ.(BhedÃ) Tiïavo. (Tuca) deï¬imo. [A sort of drum] [Another sort of drum.] [Three sorts of drums.] [A sort of drum,] Bera 2...... MihiÇgubera 2.. Ehima bheda 3.. GŠÂabera 2... 144 ùÊambaro. (Ca) païavo. Koïo. (VÅïÃdivÃdanaæ) DaddarÅ. PaÂaho. (Bheri PpabhedÃ) maddalÃ. (Dayo) [A sotr of drum.] [Bow, quill.] [A large kettledrum.] PaïÃbera 2..... Kaï¬ippu Ãdiya 1. BeraviÓe«a 3.... 145 (Janappiye vimaddutthe Gandhe) parimalo. (Bhave) (SotvÃ)4 modo. (DuragÃmÅ Vissantà tÅsvi to paraæ) [A pleasing scent extracted by rubbing fragrant substances] [Diffusive fragrance,] Pemkarusuvanda . 1 Ità vihidena ema suvanda 1 146 IÂÂhagandho.[F,](ca)surabhÅ.[F,] Sugandho.[F,](ca) sugandhi.[F,](ca) PÆtigandhi.[F,](tu) duggandho.[F.] (Tha) vissaæ.[F,] (Ãmagandhiyaæ) [Any perfume] [An ill smell. The smell like that of rawmeat.] Suganda 4...... Duganda 2...... Minidum Ãdiya... [SL Page 023] [\x 23/] 147 Kuækumaæ, (ceva) yavana- Pupphaæ,(ca) tagaraæ,(tathÃ) Turukkho. (Ti ca tujjÃti- Gandhà ete pakÃsitÃ) [Four sorts of perfume as safron, yavanapupha, tabernal montanna, coronaria, and incense.] Kokumyon pup tuvaralà tu ruktel yana sivdÁganda 4.... 148 KasÃvo.(Nitthiyaæ)titto. Madhuro.Lavaïo.(Ime) Ambilo. KaÂuko. (Ceti Charasà tabbatÅ tÅsu) [The six tastes, viz., Astringent, bitter, sweet, salt, sour, and pungent.] KasÃvaya. Tittaya. Madhuraya. Lavaïaya. Ambilaya. KaÂukaya yana «aÂrasaya 6.. 149 (SiyÃ) phasso.(Ca) phoÂÂhabbo. VÅsayÅ, (tva) 1kkha, 2 mindriyaæ, Nayanaæ, (tva)3kkhi, nentaæ,(ca) locanaæ, (cÃ) 4cchi, cakkhu,(ca) [Touch.] [An orgon of sense.] [The eye] SparÓaya 2.... Indriyay¯ 3.. €sa 6..... 150 Sotaæ, saddaggaho. Kaïïo Savanaæ, suti[f] natthu [f] (tu) NÃsà [f] (ca) nÃsikà [f] ghÃnaæ, Jivhà [f] (tu) rasanà [f] (bhave) [The ear,] [The nose.] [The tongue.] Kaïa 5..... NÃsaya 4... Diva 2..... 151 SarÅraæ, vapu, gattaæ,(cÃ) 5 TtabhÃvo. Bondi. Viggaho. Dehaæ, (và purise) kÃyo. (Thiyaæ) tanu [f] kalebaraæ, [The body.] ÁarÅraya 10... 152 Cittaæ, ceto. Mano.,(Titthi, Vi¤¤Ãïaæ, hadayaæ, (tathÃ) MÃnasaæ, dhÅ [f](tu) pa¤¤Ã [f] (ca) Buddhi [f] medhà [f] mati [f] muti [f] [The mind or faculty of reason.] [Understanding.] Sita 6..... Prag¤Ãva 14.. 153 BhÆrÅ [f] mantà [f] (ca, pa¤¤Ãnaæ, ¥Ãïaæ, vijjà [f] (ca) yoni [f](ca) PaÂibhÃna 7mamoho. (Tha) (Pa¤¤ÃbhedÃ) vipassanà [f] [Clear discernment.] Prag¤ÃviÓe«a 2... 154 SammÃdiÂÂhi [f] (ppabhutikÃ) VÅmaæsà [f](tu vicÃraïÃ) Sampaja¤¤aæ, (tu) nepakkaæ, Vedayitaæ,(tu) vedanà [f] [Judgment.] [Prudence, discrimination.] [Sensation.] TÅraïaprag¤Ãva 1... ArtthÃnartthÃdiya salakana prag¤Ãva 2... VãdanÃva 2... [SL Page 024] [\x 24/] 155 Takko.Vitakko.Saækappo. 1Ppano [f] hÃ[f]3yu,(tu) jÅvitaæ, Ekaggatà [f] (tu) samatho). Avikkhepo. SamÃdhi. (Ca) [Reasoning a resolve, or act of determination.] [Life.] [Mental tranquillity.] Vitarkaya 5..... JÅvitindriya 2... SamÃdhiya 4.... 156 UssÃhÃ. 4Tappa. PaggÃhà VÃyÃmo. (Ca) parakkamo. PadhÃnaæ, viriyaæ, (ce)5 hà [f] UyyÃmo.(Ca) dhitÅ [f] (tthiyaæ) [Perseverance or fortitude.] VÅryyaya 10... 157 CattÃri viriyaÇgÃni Tacassa ca nahÃruno Avasissana maÂÂhissa Maæsalohita sussanaæ [Fourfold fortitude.] Caturvidha vÅryyÃÇga.. 158 UssoÊhi [f] (tvadhimattehà Sati [f] (tva) 6nussati [f] (tthiyaæ) Lajjà [f] hiri [f] samÃnÃtha) Otappaæ, pÃpabhÅrutà [f] [Strenuous effort.] [Recollection.] [Shame.] [Fear of committing sin,] AdhikavÅryya 1..... Sm­tiya 2...... LajjÃva 2...... PÃpayehi bhaya 2.. 159 MajjhattatÃ[f](tu)7 pekkhÃ[f](ca) Adukkha masukhà [f] (siyÃ) CittÃbhego. ManakkÃro. Adhimokkho.(Tu) nicchayo. [Indifference.] [Consciousness of pleasure or pain, sensibility. Certainty.] Upek«Ãva 3.... MenehikirÅma 2... Adhimok«aya 2... 160 DayÃ[f 8]nukampà [f] kÃru¤¤aæ, Karuïà [f] (ca) anuddayÃ[f] (Thiyaæ) veramaïÅ [f] (ceva) Viratyà [f 9] rati [f] (cÃpyatha) [Compassion, mercy.] [Abstinence,] KaruïÃva 5.... Viratiya 3...... 161 Titikkhà [f] khanti [f] khamanaæ, KhamÃ[f]mettÃ[f](tu)mettya10(tha) Dassanaæ, diÂÂhi [f] laddhi [f] (tthi) Siddhanto, samayo. (Bhave) [Patience, forbearance.] [Friendship.] [Religious persuasion, belief.] K«amÃva 4..... Maitiraya 2..... Labdhiya 5...... 162 Taïhà [f] (ca) tasinà [f] ejà [f] JÃlinÅ [f] (ca) visattikà [f] Chando. JaÂà [f] nikantyÃ[f11]sÃ[f] SibbanÅ bhavanetti [f](ca) [Desire.] T­«ïÃva 25... [missing] [SL Page 033] [\x 33/] 216 SopÃno.,(VÃ)1 rohaïaæ,(ca) NisseïÅ [f] (sÃ)2 dhirohiïÅ [f] VÃtapÃnaæ, gavakkho.(Ca) JÃlaæ,(ca) sÅhapa¤jaraæ, [Stairs.] [A ladder.] [A window or air hole.] Hiïa 2....... Daï¬uhiïa 2.... KavuÊudora 5. 217 ùlokasandhi. (Vuttotha) LaÇgi [f] (tthi) paligho. (Bhave) KapisÅso.3 GgaÊatthambho. Nibbaæ, (tu chadda koÂiyaæ) [The bolt or bar of a door.] [The post to which the bolt is fastened.] [The edge of a roof.] Kanayama 2...... AguÊu kaïuva 2.. Chadana keÊavara 1. 218 Chadanaæ, paÂalaæ, chaddaæ, Ajiraæ, vaccarÃ,4Çgaïaæ, PaghÃïo paghaïÃ. 5 âindÃ. Pamukha, dvÃra bandhanaæ, [The thatch of a roof.] [A court of a yard.] [A terrace before a house.] Chadanaya 3.... Midula 3..... ùÊindaya(akderiya)5 219 PiÂÂhasaæghÃÂaka, dvÃra- BÃhÃ[f] kÆÂaæ, (tu) kaïïikà [f] DvÃraæ (ca) paÂihÃro (tha) UmmÃro. DehinÅ [f] (tthiyaæ) [A door post.] [The upper part of the frame of a circular roof.] [A door or gate] [The threshhold] DorabÃva 2.... KarïikÃva 2..... DvÃraya 2...... Elipata 4....... 220 EÊako. IndakhÅlo. (Tha) Thambho. ThÆïo. [F] (pumitthiyaæ) PÃÂikà [f] (ï¬endupÃsÃïe) Gi¤jakà [f] (tuca) iÂÂhakÃ[f] [A pillar, post.] [A stone step at the entrance of a house, serving as the scraper for the feet.] [Tiles.] Šmba 2...... Sandaka¬apahaïa 1. UÊu 2...... 221 (VaÊabhi cchÃdi dÃrumhi Vaæke) gopÃnasÅ [f] (tthiyaæ) (Kapota pÃlikÃyaæ tu) ViÂaæko., (Nitthiyaæ bhave) [The rafters of a house.] [A dove-cot or aviary.] GonŠssa 1.......... Kob¯ ge¬i vaÊalla 1.. 222 Ku¤cikÃvivaraæ, tÃla- Cchiggalo. ((Pyatha) ku¤cikà [f] TÃlo 6 vÃpuraïaæ, (cÃtha) Vedikà [f] vedi [f] (kathyate) [The keyhole.] [The key.] [A covered terrace in the yard.] Kesisidura 2.... Kessa 3...... PiÊika¬a h¯ vãdikÃva 2. [SL Page 034] [\x 34/] BhÆkaï¬assa puravaggo [II.-2.] 223 SaæghÃÂo. PakkhapÃso.(Ca) (MandiraÇgÃ) tulà [f] (api) (Thiyaæ) sammu¤janÅ [f] (ceva) SammajjanÅ [f] (ca) sodhanÅ [f] [The principal upright timber of a house.] [The planks of the ceiling.] [A beam.] [A broom.] DŠva vaÊalla 1..... PŠlanp¯ruva 1... TalÃndaya 1....... Musna 3.......... 224 SaækaÂÅraæ, (ca) saækÃra- DhÃnaæ, saækÃrakÆÂakaæ, (Atho) kacavaro. 1 KlÃpo. SaækÃro. (Ca) kasambu.(Pi) [A dunghill.] [Dust or sweepings.] KasaÊago¬a 3.... KasaÊa 4........ 225 (GharÃdi bhÆ mataæ) vatthu. GÃmo. Saævasatho. (Tha so PÃkaÂo) nigamo. (Bhoga- MaccÃdibhyo)2dhi (tÆdito) [The site of a house.] [A village.] [A market town.] [A boundary.] G­hÃdÅngã bhÆmiya 1.. Gama 2............ Niyangama 1......... SÅmÃva 3.......... 226 SÅmà [f] (ca) mariyÃdà [f] (tha) Ghoso. GopÃlagÃmako. Pura vaggo [II.-2. =============== A Village of herdsmen.] Gopalugama 2.... Namo buddhÃya. 227 Manusso. MÃnuso. Macco. MÃïavo. Manujo. Naro. Poso. PumÃ.(Ca) puriso. Poriso. (Pyatha) paï¬ito. [Man.] [Wise or learned men.] Manu«yay¯ 10.. Paï¬itay¯ 26.. 228 Budho. VidvÃ. VibhÃvÅ. (Ca) Santo. Sappa¤¤a. KovidÃ. DhÅmÃ. SudhÅ. KavÅ. Vyatto. Vicakkhaïa. VisÃradÃ. 229 MedhÃvÅ. MatimÃ. Pa¤¤o. Vi¤¤Á.(Ca) viduro. VidÆ. DhÅro. VipassÅ. Dosa¤¤Á. Buddho. (Ca) dabba. Viddasu. [SL Page 035] [\x 35/] 230 ItthÅ [f] sÅmantinÅ [f] nÃrÅ [f] Thi [f] vadhu [f] vanità [f 1] ÇganÃ[f] Pamadà [f] sundarÅ [f] kantà [f] RamaïÅ [f] dayità [f 2] balà [f] StÅra 15..... 231 MÃtugÃmo. (Ca) mahiÊà [f] Lalanà [f] bhÅru [f] kÃminÅ [f] KumÃrikà [f] (tu) ka¤¤Ã [f] (tha) YuvatÅ [f] taruïÅ [f] (bhave) [Various discriptions of women.] [A maiden.] [A young woman] ViÓi«Âha stÅra 3..... BÃla stÅra 2...... Yvaauni 2...... 232 MahesÅ [f] (sÃbhiseka¤¤Ã) BhoginÅ [f] (rÃjanÃriyo) (DhavatthinÅ tu saæketaæ YÃti yà sÃ)3 bhisÃrikà [f] [A queen.] [Other wives of a king.] [A woman who goes on assignation.] 233 Gaïikà [f] vesiyà [f] vaïïa- DÃsÅ [f] nagarasobhinÅ [f] RÆpÆpajÅvinÅ [f] ve sÅ [f] KulaÂà [f] (tu ca) bandhakÅ [f] [A harlot.] [A disloyal or unchaste woman] VeÓyÃva 6..... DhÆrtta stÅra 2..... 234 VarÃroho [f 4] ttamà [f] matta- KÃsinÅ [f] varavaïïinÅ [f] Patibbatà [f] (tvapi) satÅ [f] Kulitthi [f] kula pÃlikà [f] [An excellent woman.] [A virtuous and faithful wife.] [A waman of rank.] Utum stÅra 4... Pativratà stÅra 2. Kula stira 2.... 235 Vidhavà [f] (pati su¤¤Ã tha) Patiæ varà [f] sayaæ varà [f] VijÃtà [f] (tu) pasÆtà [f] (ca) JÃtÃpaccà [f] pasÆtikà [f] [A widow.] [A woman who chooses her husband.] [A woman who has borne children.] SŠmi nŠttÅ 1... Sve cchÃven vallabhayan soyannÅ 2.. Daruvan lada stÅra 4.... 236 DÆtÅ [f] sadvÃrikà [f] (dÃsÅ [f] (Tu) ceÂÅ [f] kuÂadhÃrikà [f] VÃruïÅ [f 5] kkhaïikà [f] (tulyÃ) KhattiyÃnÅ [f] (tu) khattiyà [A bawd, a procuress.] [A maid-servant.] [A fortune-teller.] [A woman of the royal caste.] DÆtakamkaraïïÅ 2... DÃsÅ 3........ Nimiti kiyannÅ* 2.. RÃja stÅra 2..... * "SubhÃsubha nirÆpinÅ" yanu ÂÅkÃyi. [SL Page 036] [\x 36/] 237 DÃro. ChÃyà [f] kaÊattaæ,(ca) GharaïÅ [f] bhariyà [f] piyà [f] PajÃpatÅ [f] (ca) dutiyà [f] (SÃ) pÃdaparicÃrikà [f] [A wife.] BhÃryyÃva 2.... 238 SakhÅ [f] (tvÃ)1 lÅ [f] vayassà [f] (tha) JÃrÅ [f] (cevÃ)2 ticÃriïÅ [f] (Pume) utu. Rajo. Pupphaæ, UtunÅ [f] (tu) rajassalà [f] [A woman's female friend.] [An adulteress.] [The courses.] [A woman in her courses.] YahaÊu stÅ 3... Sora ambu 2... Osap 3....... OsapvÆ stÅra 3... 239 PupphavatÅ [f] garugabbhà [f] 3 Pannasattà [f] (ca) gabbhinÅ [f] GabbhÃsayo. JalÃbÆ. 4 (Pi) Kala laæ, (punnapuæsake) [Pregnant woman.] [The womb] [A foetus.] DŠri ŠttÅ 3.... Dalabuva 2........ Kalala rÆpaya 1.... 240 Dhavo.(Tu) sÃmiko. BhattÃ. Kanto. Pati. Varo. Piyo. (Atho)5 papati. JÃro. (ThÃ) 6 Paccaæ,putto.7Trajo.Suto. [A husband.] [Paramour.] [A son.] Vallabhayà 7..... Sora sŠmiyà 2. Daruvà 7...... 241 Tanujo tanayo. SÆnu. * (PuttÃdÅ dhÅtari tthiyaæ) (NÃriyaæ) duhità [f] dhÅtà [f] (Sa¤jÃtetvo)8 raso.(Sute) [A daughter.] [A legitimate son.] DhÅt­va 2......... TamÃÂa dà putrayà 1. 242 JÃyÃpatÅ. JÃnipatÅ. Jayampati.(Tu) dampati (Atha) vassavaro. (Vutto) Paï¬ako.(Ca) napuæsakaæ, [A husband and wife.] [An eunuch.] AmbusŠmidedenà 4 Napuæsakayà 3.... 243 Bandhavo.Bandhu. Sajano. Sagotto. ¥Ãti. ¥Ãtako. SÃlohito. Sapiï¬o. (Ca) TÃto.(Tu) janako. PitÃ. [A kinsman.] [A blood or near kinsman.] [Father.] NÁyà 6....... Saha lã nÁyà 2. Piyà 3........ 244 Ammà [f 9] mbà [f] jananÅ [f] mÃtà [f] JanettÅ [f] janikà [f] (bhave) UpamÃtà [f] (tu) dhÃtÅ [f] (tthi) SÃlo. (JÃyÃya bhÃtiko) [Mother.] [A wet nurse.] [Wife's brother.] VŠdÆ mavu 6...... Kiri mavu 2....... MassinÃ......... * Mehi puttÃdi Óabda saya dÆn kerehi vŠÂenakalŠ stÅra liÇguyi. [SL Page 037] [\x 37/] 245 Nanandà [f] sÃmibhaginÅ [f] MÃtÃmahÅ [f] (tu) ayyakà [f] MÃtulo. (MÃtu bhÃtÃssa) MÃtulÃnÅ [f] (pajÃpati) [Husband's sister.] [Grandmother.] [Maternal uncle] [Maternal uncle's wife.] NÁnà 2...... GÁïumuttà 2... MÃmà 1...... NŠndà 1..... 246 (JÃyà patÅnaæ jananÅ) Sassu [f] (vuttà (tha tappitÃ) Sasuro. (BhÃgineyyo.(TÆ Putto bhaginiyà bhave) [Husband's or wife's mother.] [Husband's or wife's father.] [Sister's son.] Ambu sŠmi dedenÃgã mavuvaru 1 Ovungã piyavaru 1 BÁnà 1....... 247 NattÃ.(Vutto) paputto.(Tha) (SÃmi bhÃtà tu) devaro. (DhÅtu pati tu) jÃmÃtÃ. Ayyako.(Tu) pitÃmaho. [A grand son.] [Husband's brother.] [Daughter's husband.] [Grandfather.] Munupurà 2....... SŠmiyÃgã sah¯darayà 1 Duvagã sŠmiyà 1..... Muttà 2............ 248 MÃtucchà [f] (mÃtu bhaginÅ) Pitucchà [f] (bhaginÅ pitu) PapitÃmaho. Payyako.(Tu) Suïhà [f] (tu) suïisà [f] husà [f] [Mother's sister] [Father's sister.] [Great grandfather.] [Daughter-in-law.] Mavugã sah¯darÅ 1 PiyÃgã sah¯darÅ 1 MÅmuttà 2....... YeheÊi 3....... 249 Sodariyo. Sagabbho. (Ca) Sodaro. Sahajo (pyatha) (MÃtà pitu te) pitaro. PuttÃ. (Tu puttadhÅtaro) [A brother,] [Parents.] [Son and daughter.] Sah¯darayà 4..... Mavupiy¯ 7....... Putun hà dÆn 1.... 250 SasurÃ. (Sassu sasurÃ) (BhÃtu bhagini) bhÃtaro. BÃlattaæ, bÃlatà [f] bÃlyaæ, Yoba¤¤aæ, (tuva) yobbanaæ, [Husband's or wife's father and mother.] [Brother and sister ] [Childhood.] [Youth.] NŠdimayil¯ 1...... Kusehi hott¯ 1.. BÃla bava 3........ Yvaauna bava 2...... 251 (Sukkà tu) palitaæ, (kesà Dayo tha) jaratà [f] jarà [f] Puthuko. Pillako. ChÃpo. KumÃro. BÃla. PotakÃ. [Grey hair.] [Old age.] [A child.] Palitaya 1....... JarÃva 2....... BÃlayà 6...... 252 (Atho1ttÃnasayo,[f 2]ttÃna- -Seyyako, [f] thanapo (pica) [An infant.] BÃlatarayà 3...... [SL Page 038] [\x 38/] 253 Taruïo, [f] (ca) vayaÂÂho,[f] (ca) Daharo, [f] (ca) yuvÃ,[f] susu, [f] MÃïavo,[f] dÃrako,[f] (cÃtha) SukumÃro,[f] sukhedhito,[f*] [A young man.] [One delicately nurtured.] Taruïayà 7...... Suvasã vŠ¬unahu 2.. 254 Mahallako,[f] (ca) vuddho,[f] (ca) Thero: jiïïo:(ca) jiïïako: Aggajo,[f] pubbajo,[f] jeÂÂho,[f] KaniÂÂho,[f] kaniyo,[f 1] nujo, [An old man.] [The elder brother.] [The younger brother.] MahaÊu aya 5........ VŠ¬imal sah¯darayà 3. BÃla sah¯darayà 3. 255 Valittaco,[f] (tu) valino,[f] (TÅsu ttÃna sayÃdayo) [Wrinkled.] €Çga rŠlivŠÂÅma.. 256 SÅso, 2 ttamaÇgÃni, siro. MuddhÃ.(Ca) matthako.(Bhave) Keso.(Tu) kuntalo.VÃlo. 3 Tta maÇgaruha. MuddhajÃ. [The head. The hair.] Hisa 5....... KãÓay¯ 6... 257 Dhammillo.(Saæyatà kesÃ) KÃka pakkho. Sikhaddhako. PÃso. Hattho. (Kesacaye) (TÃpasÃnaæ tahiæ jaÂà [f] [Braided hair.] [A tuft of hair.] [A mass of hair.] [The matted hair worn by certain ascetics.] Koï¬aya 1..... Ku¬umbiya 2....... KãÓakalÃpaya 2... JaÂÃva 1....... 258 (Thiyaæ veïi [f] paveïi [f] (ca) (Atho) cÆÊà [f] sikhà [f] (siyÃ) SÅmanto. (Tumato nÃri Kesa majjhamhi paddhati) [The hair twisted and undecorated.] [A knot of hair on the crown of the head.] [A seperation of the hair on each side so as to leave a distinct line on the top of the head,] GŠvasÆ kãÓaya 2... His mudunã bŠndi koï¬aya 2 Liyangã kãÓa madhyapaddhatiya 259 Lomaæ, tanuruhaæ, romaæ, Pamhaæ, pakhuma, makkhigaæ, Massu, (vuttaæ puma mukhe) BhÆ [f] (tvitthi) bhamuko. Bhamu. [Hair on body.] [Eyelash] [The beard.] [The eyebrow.] R¯ma 3...... Ak«igatar¯ma... RŠvula 1...... BŠma 3....... * "Sukhocito" kiyÃt pÃÂhayi. 039 [missing] [SL Page 049] [\x 49/] 335 RÃja¤¤o. Khattiyo. Khattaæ. MuddhÃbhisitta. BÃhujÃ. Sabbabhummo. CakkavattÅ. (BhÆpo¤¤o) maï¬alissaro. [A man of the Kshatriya tribe.] [An universal monarch.] [A ruler, a sovereign.] K«atirayayà 5..... Sakviti raja 2.... PradãÓa raja 1.... 336 (Pume) licchavi. VajjÅ.(Ca) Sakko. (Tu) sÃkiyo.(Thava) BhaddakaccÃnà [f] rÃhula- -MÃtà [f] bimbà [f] yasodharà [f] [Lichchavi Princes] [Prince of the Sakya.] [The queen Yasodara.] LicchavÅ raja 2.. ÁÃkya raja 2.. Yas¯dharÃdãvi 4. 337 (KoÂÅnaæ heÂÂhimantena Sataæ yesaæ nidhÃnagaæ- KahÃpaïÃnaædivasa Vala¤jo vÅsatammaïaæ [Opulent persons of the kshatriya tribe.] K«atiraya mahÃsÃray¯ nam 1 338 Te) khattiya mahÃsÃlÃ. (SÅti koÂi dhanÃni tu NidhÃna gÃni divasa- Vala¤jo ca dasammaïaæ [Opulent Brahmans.] Bamuïu mahÃsÃray¯ nam 1 339 Yesaæ)dvija mahÃsÃlÃ. Tadupa¬¬he nidhÃnage Vala¤jo ca) gahapati- -MahÃsÃlÃ. (Dhane siyuæ) [Opulant persons of the Grahapati tribe.] G­hapati mahÃsÃray¯ nam 1 340 MahÃmatto. PadhÃnaæ, (ca) Matisativo. (Ca) mantini. SajÅvo. Sacivo. 1Macco SenÃnÅ.(Tu) ca mÆpatÅ. [The king's companion: primeminister.] [A minister of counsellor.] [A privy counsellor.] [A general.] Mahà Šmatiyà 2... Mantirayà 2........ ViÓvÃsa Šmatiyà 3. SãnÃpatiyà 2..... 341 (NyÃsÃdÅnaæ vivÃdÃna-) 2 Ma kkhadasso. (PadaÂÂhari) DovÃriko. PaÂihÃro. DvÃraÂÂho. DvÃrapÃlako. [A judge.] [The warder or porter.] Adhikaraïa nÃyakayà 1.. DvÃrapÃlakayà 4.... 342 AnÅkaÂÂho. (Ti rÃjuna- MaÇgarakkhagaïo mato) Ka¤cukÅ. Sovidallo (va) AnujÅvÅ. (Tu) sevako. [A body-guard women.] [Attendants on] [A servant.] AÇgarak«akayà 2..... SŠÂÂalana Šmatiyà 2. SãvÃyà 2........ [SL Page 050 ] [\x 50/] bhukaï¬e, catubbaïïavaggassa khattiyavaggo [II.-1.] 343 Ajjhakkho. 1Dhikako. (Ceva) Hera¤¤iko. (Tu) nikkhiko (Sadesà nantaro) sattu. Mitto. (RÃjà tato paraæ) [A superintendent,] [The treasurer.] [A neighbouring prince.] [An ally.] SatisvŠdÁrum karmayehi niyuktayà 2 Ran balannà 2....... SvadãÓayaÂa anaturu raÂa valandana raja 1 Anaturu bhÆmiyen piÂataraÂa vaÊandana raja 1 344 Amitto. Ripu. VerÅ.(Ca) SapattÃ. 2 RÃti. Satva. 3Ri. Paccatthiko. ParipanthÅ. PaÂipakkhÃ. 4 HitÃ. Paro. [An enemy.] Saturà 19... 345 PaccÃmitto. Vipakkho.(Ca) PaccanÅka. Virodhi (no) ViddesÅ.(Ca) diso. DiÂÂho. (ThÃ)6 nurodho. 7 Nuvattanaæ. [Complaisance] AnukÆlatvaya 2... 346 Mitto., (Nitthi) vayasso.(Ca) SahÃyo. Suhado. SakhÃ. Sambhatto. DaÊha mitto.(Ca) SandiÂÂho. (DiÂÂhamattako) [A friend.] [A firm friend.] [A friend at first sight,] Mitrayà 5...... D­Âha mitayà 2.. D­«Âa mitrayà 1. 347 Caro.(Ca) guÊhapuriso., PathÃvÅ. Pathiko. 3 Ddha gÆ. DÆto. (Tu) sandesaharo Gaïako. (Tu) muhuttiko) [A spy,] [Traveller.] [A messenger.] [An astrologer.] Cara puru«ayà 2. Pathikayà 3..... DÆtayà 2...... NŠkŠttà 2... 348 Lekhako. LipikÃro.(Ca) Vaïïo (tu) akkharo. Pyatha) Bhedo. Daï¬o. SÃma, dÃnÃ,- (NyupÃyà caturo ime) [A scribe.] [A letter of the alphabet.] [Four means of success.] Liyannà 2... Akura 2..... (Catur¯pÃyanam) 349 UpajÃpo. (Tu) bhedo. (Ca) Daï¬o.(Tu) sÃhasaæ, damo. [Disunion.] [Punishment.] Bhedaya 2.... Daï¬anaya 3... 350 SÃmya. 9Macco.SakhÃ.Koso Duggaæ,(ca) vijitaæ, balaæ, (RajjaÇgÃni ca satte te Siyuæ pakatiyo pica) [The seven requisites of regal administration.] Sapta rÃjyaÇganam) [SL Page 051] [\x 51/] 351 PabhÃvu. 1SsÃha. MantÃnaæ (Vasà tisso hi sattiyo) PabhÃvo. (Daï¬ajo tejo) PatÃpo. (Tu ca kosajo) [The three-fold power.] [Majesty arising from the power of punishing.] [Dignity arising from the possession of wealth.] Tiravidha ÓaktÅhu nam PrabhÃva 1..... PratÃpaya 1.... 352. Manto.(Ca) mantaïaæ,(so tu) Catukkaïïo (dvigocaro) (Tigocaro tu chakkaïïo. Rahassaæ, guyha, (muccate) [Secret counsel.] [A council heard only by 2 people.] [A council heard only by 3 people] [A secret.] Mantraïaya .... Catukkarïïaya 1. Chakkarïïaya 1.. Rahasa 2..... 353 (TÅsu) vivitta. [F] vijana [f] (ca) ChaïïÃ.[F,]raho-(rahovyayaæ) VissÃso. (Tuva) vissambho. Yuttaæ.[F,](tvo)2 pÃyikaæ [f,](tisu) [Solitary place.] [Trust or confidence.] [Right, fit, proper.] VijanasthÃnaya 4.. ViÓvÃsaya 2.... Yuktisahagata kirayÃva 354 OvÃdo. (CÃ) 3 nusiÂÂhi [f] tthi) (Pu ma va jje)4 nusÃsanaæ, ùïà [f] (ca) sÃsanaæ, (¤eyyaæ) UddÃnaæ (tu ca) bandhanaæ, [Admonition.] [An order or command.] [Binding.] AvavÃdaya 3.. ùg¤Ãva 2... Bandhanaya 2... 355 ùgu,(vutta)5 maparÃdho. Karo. (Tu) bali (muccate) Puïïapatto. (TuÂÂhidÃye) Upadà [f] (tuca) pÃbhataæ, [Offence.] [Royal revenue.] [A present.] [A present sent.] AparÃdhaya 2... Karavuvara 2.... SatuÂupaï¬ura 1.. HuntŠnaÂa yavana paï¬ura 6 356 (Tato)6 pÃyana,7 mukkoco PaïïÃkÃro. Paheïakaæ, SuÇkaæ, (tvanitthigumbÃdi deyo) (thÃ)8 yo.DhanÃgamo. [Toll.] [Receipt of revenue.] Suækama 1.... DhanaprÃptiya 2. 357 ùtapattaæ, (tathÃ) chattaæ, Ra¤¤antu hemamÃsanaæ) SÅhÃsana,)9 (matho) vÃla- -VijanÅ [f] (tthi ca) cÃmaraæ, [Parasol.] [A throne of gold] [A tail of the bosgruniuns used as a fan,] Chatraya 2..... SiæhÃsanaya 1. CÃmaraya 2... 358 Khaggo.(Ca) chatta, 10muïhÅsaæ, PÃdukà [f] vÃlavijanÅ [f] (ImekakudhabhaddhÃni Bhavanti pa¤carÃjÆnaæ) [The five emblems of royalty.] (Pa¤carÃja kakudha bhÃï¬anam) [SL Page 052] [\x 52/] 359 Bhaddakumbho. Puïïakumbho. BhiækÃro. JaladÃyako. Hattha 1 ssa. Ratha. PattÅ.(Tu) Senà [f] hi caturaÇginÅ) [An auspicious jar.] [A golden vase.] [The four-fold army.] Punkalasa 2.... Rankeï¬iya 2.. SivraÇgasenaganam. 360 Ku¤jaro. VÃraïo. Hatthi. MÃtaÇgo. Dvirado. Gajo. NÃgo. ¥cipo. Ibho. DantÅ. YÆthajeÂÂho (tu) yÆthapo. [An elephant.] [The leader of a wild herd] €tà 10..... NÃyaka Štà 2. 361 KÃÊÃvaka. GaÇgeyyÃ. Paï¬ara. TambÃ.(Ca) piÇgalo. Gandho. MaÇgala. Hemo.2 Posatha. Chaddantà (gajakulÃni etÃni) [Ten tribes of elephants,] DaÓaŠtkulay¯. 362 KaÊaho. (Ceva) bhiæko.(Tha) Pabhinno. Matta. Gajjità Hatthi ghaÂà [f] (tu) gajatà [f] HatthinÅ [f] (tu) kaïerukà [f] [A young elephant.] [A furious elephant.] [A herd of elephants.] [A female elephant.] €t pŠÂavà 2.. MatŠtà 3...... €tsamÆhayà 2... €tinna 2...... 363 Kumbho (hatthi siro piï¬o) (KaïïamÆlantu) cÆÊikà [f] ùsanaæ, (khandha desamhi) (Puccha mÆlantÆ) mecako. [The frontal globes of an elephant.] [Root of his ear.] [His withers.] [Root of his tail.] Kumbhasthalaya 1.... Kammula 1....... €tungãkanda 1.. VÃladhiya mula 1... 364 ùlÃna,2 mÃÊhako. Thambho. (Nitthitu) nigaÊo, 3 nduko. Saækhalaæ.[F,] (tÅsvatho)) gaï¬o. KaÂo,) dÃnaæ, (tu somado) [Post to which he is secured.] [Chain for his feet.] [His temples.] [The juice flowing from his temples] €tun bandina Šmba €tun bandina dama 3 €tungã kap¯laya 2 €tungã mada 1.... 365 Soï¬o.[F] (tu) dvÅsu) hattho.(Tha) Karaggaæ, pokkharaæ, (bhave) (Majjhamhi bandhanaæ) kacchà [f] Kappano. (Tu kuthÃdayo) [His trunk.] [The tip of his trunk.] [Leathern girth.] [An elephant's trappings.] Soï¬a 2.... Soï¬a aga 2. Porodda 1. €tunpiÂa aturaïa palas Ãdiya 1 366 Opavayho. RÃjavayho. Sajjito. (Tuca) kappito. Tomaro.,(Nitthiyaæ pÃde Siyà vijjhana kaïÂako) [An elephant for the king to ride on.] [An elephant caparisoned.] [A sharp instrument for piercing his feet.] RÃjavÃhana ŠtÃ.. SÁdÆ Štà 2.... €tungã pà vidinà kaÂuva 1 [SL Page 053] [\x 53/] 367 Tuttaæ, (tu kaïïamÆlamhi) (Matthakamhi tu) aækuso. HatthÃroho. Hatthimeï¬o. Hatthipo. Hatthigopako. [A pike to guide an elephant.] [Hook to quiet him.] [An elephant driver or keeper.] Kaïamulavidina kaÂuva Akussa 1..... €tgovvà 4 368 GÃmaïiyo. (Tu mÃtaÇga HayÃdyÃcariyo bhave) Hayo. TuraÇgo. TuraÇgo. VÃho. Asso. (Ca) sindhavo. [One who trains elephants, and c.] [A horse.] HastyÃdÅn hikmavana ÃcÃryyayà 1 AÓvayà 6..... 369 (Bhedo) assataro. (TassÃ) [F] jÃnÅyo. (Tu) kulÅnako. SukhÃvÃhÅ. VinÅto (tha) Kisoro. Hayapotako. [A mule.] [Horses of a good breed.] [Well - trained horse.] [Colt,] AÓvatarayà 1.... JÃtimat asun 2.. Suvayen usulana asun 2 AspŠÂavà 2....... 370 GhoÂako. (Tu) khaluÇko.(Tha) Javano. (Ca) javÃdhiko. MukhÃdhÃnaæ, khalÅno, (vÃ) Kasà [f] (tvassÃdi tÃÊinÅ [A sort of horse] [A fleet horse.] [The bit of a bridle.] [A whip.] Askuï¬ay¯ 2.... Javasampanna asun 2. Muva vaÊalla 2..... Kasaya 1......... 371 Kusà [f] (tu nÃsà rajjumhi) VaÊavà [f 2] ssà [f] khuro. Saphaæ, Pucchaæ.,3 (Manitthi) naÇguÂÂhaæ, VÃlahattho.(Ca) vÃladhi. [A nose rope.] [A mare.] [The hoof.] [The tail.] NÃslanuva 1.... VeÊamba 2...... Kuraya 2....... VÃladhiya 4..... 372 Sandano. (Ca) ratho. Pussa- -Ratho. (TunaraïÃyaso) (CammÃvuto ca) veyyaggho. DÅpo. Vyagghassa dÅpino) [A war chariot.] [Any other car.] [A car covered with a panther's skin.] [A car covered with the skin of a tiger.] Rathaya 2........ Pussa rathaya 1.... VyÃghrasamin valandanalada rathaya 1 Divisamin valandanalada rathaya 1.. 373 Sivikà [f] yÃpyayÃnaæ, (vÃ) (Nitthi tu) sakaÂo., (Pya)4 naæ, Cakkaæ, (rathaÇga mÃkhyÃtaæ) (Tassanto) nemi [f] (nÃriyaæ) [A litter.] [A cart.] [A wheel.] [Its periphery.] Sivigeya 2..... GŠla 2....... Rathasaka 1...... NimvaÊalla 1.... [SL Page 054] [\x 54/] 374 (Tammajjhe piï¬ikÃ) nÃbhi [f] Kubbaro. (Tu) yugandharo. (AkkhaggakÅle) ÃïÅ [f] (tthi) VarÆtho. Rathagutya [f1] (tha) [Its nave.] [The pole to which the yoke is fixed.] [The linch pin.] [The fender of a carriage.] RathanŠba 1....... Rathayehi kimbulmuva 2. Akura aga gasana kaïuva 1 Ay¯maya rathÃvaraïaya 2 375 Dhuro. (Mukhe rathassaÇgà Tva)2 kkho. 3Pakkhara (Ãdayo) YÃnaæ, (ca) vÃhanaæ, yoggaæ, (Sabba hatthÃdi vÃhane) [Th fore part of a carriage.] [Parts of a carriage.] [Any vehicle.] Dhuraya 1........ Rathayehi avayava 2. VÃhanaya 3...... 376 RathÃcÃrÅ. (Tu) sÆto. (Ca) PÃjitÃ. (Ceva) sÃrathi. RathÃroho. (Ca) rathiko. Rathi.) Yodho. (Tu yo) bhaÂo [A charioteer.] [Warriors in chariot.] [Warrior.] RathÃcÃriyà 4.... Rathayehi siÂa yuddhakarannà 3 Y¯dhayà 2...... 377 PadÃti. PattÅ. (Tu pu me) Padago padiko. (Mato) SannÃho. KaækaÂo. Vammaæ, Vavaco.,(VÃ) uracchado. [A foot soldier] [Armour, mail.] PÃbala senaga 4.. SannÃhaya 6..... 378 JÃlikÃ[f] (thaca) sannaddho [f,] Sajjo.[F] (ca) vammito.(Bhave) ùmutto.[F,] paÂimukko. [F,](tha) Pure cÃrÅ. [F,] purecaro. [F,] [One who is armed.] [Clothed or accoutred.] [A leader.] SannÃha sannaddhayà 3. Yuddhayã dŠ¬ikoÂa hŠndagat vastrÃdiya Nettiyehi yana y¯dhayà 4 379 PubbaÇgamo.[F,] puregÃmÅ. [F,] MandagÃmÅ.[F] (tu) mattharo.[F,] Javano.[F,] turito.[F,] vegÅ [f,] (Jetabbaæ) jeyya.[F,4](muccate) [One marching slowly.] [A runner or express.] [To be conquered.] LŠsigaman yannÃ. ÁÅghra java Šttà 2 Diniya yuktà 1... 380 SÆra,[f,]vÅrÃ.[F](tu) vikkanto.[F,] SahÃyo.[F, 5] nucaro [f,] (samÃ) (sannaddhappabhutÅtÅsu) PÃtheyyaæ,(tuca) sambalaæ, [A hero,] [A companion.] [Provision for a journey.] SÃhasika y¯dhayà 3 Anucarayà 2...... MÃrgg¯pakaraïa 2.. [SL Page 055] [\x 55/] 381 VÃhinÅ [f] dhajinÅ [f] senà [f] Camu [f] cakkaæ, balaæ, (tathÃ) AnÅko. (CÃtha) (vinyÃso) VayÆho. (SenÃya kathyate) [An army or forces.] [Array of troops.] SãnÃva 7..... SãnÃvagã padmabyuhÃkÃrayen siÂÅma 1 382 (Hatthi dvÃdasa posoti Puriso turago ratho Catuposoti etena LakkhaïenÃdhamantato) [Different bodies or divisions of an army.] HastyÃnÅka, hayÃnÅka, rathÃnÅka, pattÃnÅkay¯ nam) 383 HatthÃnÅkaæ, hayÃnÅkaæ, RathÃnÅkaæ, (tayo tayo GajÃdayo sa satthà (tu) PattÃnÅkaæ, (catujjanÃ) 384 (SaÂÂhivaæsakalÃpesu Paccekaæ saÂÂhidaï¬isu DhÆlikatesu senÃya YantiyÃ)*1kkhohiïÅ [f] (tthiyaæ) [A complete army.] Ak«ohiïiyanam 1... 385 Sampatti [f] sampadà [f] lakkhÅ [f] SirÅ [f] vipatti [f] (cÃ) 1 padà [f] (AthÃ) 2 yudhaæ, (ca) hetÅ [f] (tthi) Satthaæ, paharaïaæ, (bhave) [Prosperity.] [Adversity.] [A weapon.] Sampattiya 4..... Vipattiya 2...... ùyudhaya 4...... 386 (Muttà mutta mamutta ¤ca PÃïito muttameva ca Yanta muttanti sakala- MÃyudhaæ taæ catubbidhaæ) [Four sorts of weapons,] MuttÃmuttÃdi vasayen siyaluma Ãyudha caturvidhayi 387 Muttà muttaæ, (ca yaÂÂhyÃdi Amuttaæ, (churikÃdikaæ) PÃïimuttaæ, (tu satyÃdi) Yantamuttaæ, (sarÃdikaæ) [A bludgeon.] [A knife or dagger, and c.] [A javelin and c.] [A weapon propelled by mechanical means, as an arrow.] MudgarÃdi Ãyudha 1.. Kiricci Ãdiya 1.... A¬ayaÂi Ãdiya 1.... Áara Ãdiya 1...... 388 IssÃso. Dhanu. Kodaï¬aæ, CÃpo.,(Nitthi) sarÃsanaæ, (Atho) guïo jiyà [f] jyà [f](tha) Saro. PattÅ. (Ca) sÃyako. * "AkkhohinÅ"ti ÂÅkÃ. [A bow.] [A bow-string.] [An arrow.] Dunna 5.... Dunudiya 3... Áaraya 9.... [SL Page 056] [\x 56/] 389 BÃïo, kaï¬a,1 musu. [F] (vÅsu) Khurappo. TejanÃ, 2 sanaæ, TuïÅ [f] (tthiyaæ) kalÃpo. (Ca) TÆïo. TÆïÅra. BÃïadhi. [A quiver.] Hiyavura 5.. 390 Pakkho. (Tu) vÃjo. Diddho.(Tha) VisapÅto saro. (Bhave) Lakkhaæ, vejjhaæ, saravyaæ, (ca) SarÃbhyÃso. (Tu) 3 pÃsanaæ, [Feather of an arrow.] [A poisoned arrow.] [A butt or mark.] [Archery.] HÅpatraya 2...... Visapev hÅya 2.. Ilakkaya 3..... DunuÓilpa igŠnvÅma 391 Maï¬alaggo (tu) nettiæso. Asi. Khaggo. (Ca) sÃyako. Kosi [f] (tthi tappidhÃne tho) Tharu. (KhaggÃdimuÂÂhiyaæ) [A sword.] [Its sheath.] [The hilt of a sword.] Ka¬uva 5...... Ka¬ukopuva 1.. Ka¬u miÂa 1.... 392 KheÂakaæ, phalakaæ, cammaæ, IllÅ [f] (tÆ) karapÃlikà [f] Churikà [f] satya [f 4] siputti [f] LaguÊo. (Tuva) muggaro. [A shield.] [A cudgel.] [A knife.] [A mailet.] Paliha 3..... Kayisaraï¬uva 2. Siriya 3..... MuÇgura 2.... 393 Sallo.,(Nitthi) saæku. (Pume) VÃsÅ [f] (tu) tacchanÅ [f] (tthiyaæ) KuÂhÃrÅ [f] (tthi) pharasu. (So) aæko. (PÃsÃïa dÃraïo) [A stake.] [An adze.] [An axe.] [A hatchet, a stone - cutter's instrument.] Hulah¯ hellaya 2.. VÁya 2.......... KeÂãriya 2....... Gal paÊana penuma 1.. 394 Kaïayo. BhindivÃÊo. (Ca) Cakkaæ, kunto. Gadà [f] (tathÃ) Satyà 5 [f] (di sattha bhedà tha) Koïo. 6Sso. KoÂi[f](nÃriyaæ) [Different kinds of weapons.] [An end.] ùyudhaviÓã«a 6... Koïa 3....... 395 NiyyÃnaæ, gamanaæ, yÃtrà [f] PaÂÂhÃnaæ,(ca)gamo. Gati [f] Cuïïo. Paæsu. Rajo. (Ceva) DhÆlÅ [f] (tthi) reïu. [F] ca dvisu [March of an assailant.] [Dust.] Gamana 6.... DhÆli 5..... 396 MÃgadho. Madhuko. (Vutto) Vandi.(Tu) thuti pÃÂhako. VetÃÊiko. Bodhakaro. Cakkiko. (Tuca) ghaïÂiko. [A bard.] [A panegyrist.] [An awakener.] [A ballad singer.] VaæÓa dŠna stutikarannà 2 ViryyÃdÅn stuti karannà 2 VandibhaÂÂay¯ 2....... Boh¯denà ekva vakrava siÂa stutikaraïa vandihu [SL Page 057] [\x 57/] 397 Ketu. 1 Ddhajo. PatÃkà [f] (ca) KadalÅ [f] ketanaæ, (pyatha) YohaækÃro¤¤ama¤¤assa SÃ) 3 hamahamikà [f] (bhave) [A flag or banner.] [Conceit of superiority.] PatÃkaya 5.... OvunovunÂa karaïa ahaækÃraya 1 398 Balaæ, thÃmo. Sahaæ, satti [f] Vikkamo. (TvatisÆratÃ) * (Raïe jitassa yaæ pÃnaæ) JayapÃnaæ, (titammataæ) [Strength.] [Great power.] [A draught of victory.] Áaktiya 4.... Vikramaya 1.... JayapÃnaya 1.. 399 SaÇgÃmo. SampahÃro.(Cà Nitthiyaæ) samaraæ., Raïaæ, ùji [f] (tthi) Ãhavo. Yuddha, 3 Mà yodhanaæ, (ca) saæyugaæ, [War, battle.] Yuddhaya 9... 400 Bhaï¬anaæ,(ca) vivÃdo. (Ca) Viggaho. Kalaha. MedhagÃ. Mucchà [f] moho. (Tha) pasayho. BalakkÃro. HaÂÂho. (Bhave) [Contention, strife.] [Fainting.] [Violence.] Kalahaya 5..... MÆrchÃva 2.... BalÃtkÃraya 3. 401 UppÃdo. (BhÆtavikati Yà subhà subha sÆcikÃ) ýti [f] (tacitthi) aja¤¤aæ,(ca) Upasaggo. Upaddavo. [A portent,] [A danger.] BhÆta vik­tiya 1.... Upadravaya 4....... 402 Nibbuddhaæ, (malla yuddhamhi) Jayo (tu) vijayo. (Bhave) ParÃjayo, (raïe bhaÇgo) PaÊÃyana, 4 mapakkamo. [Close fight.] [Victory.] [Defeat.] [Flight.] Malla yuddhaya 1... DinÅma 2........ PŠradÅma 1...... BindÅ paÊÃyÃma 2. 403 MÃraïaæ, hananaæ, ghÃto. NÃsanaæ,(ca) nisÆdanaæ, Hiæsanaæ saraïaæ. Hiæsà [f] Vadho. Sasana, ghÃtanaæ, [Slaughter.] MŠrÅma hevat vadhaya 11 404 Maraïaæ, kÃlakiriyà [f] Palayo. Maccu. (CÃ)5 ccayo. Nidhano., (Nitthiyaæ) nÃso. KÃlo. 6Nto. Vacanaæ, (bhave) [Death.] Maraïaya 10... [SL Page 058] [\x 58/] 405 (Tisu) peto.[F,] pare to.[F,](ca) Mato.[F,](tha) citako. Cità [f] ùÊÃhanaæ. SusÃïaæ, (cà Nitthiyaæ) kuïapo., Chavo., [The dead.] [A funeral pile.] [A cemetery,] [A corpse.] MaÊÃhu 3..... DarasÁya 2.... Sohona 2.. Miniya 2...... 406 Kavandho.,(Nitthiyaæ deho Siro su¤¤o sahakirayo) (Atha) sivathikà [f] vuttà SusÃnasmiæ hi Ãmake) [A headless trunk] [A place where dead bodies are cast.] Hisa nŠti, kirayà sahita ÓarÅraya 1 Amusohona 1........... 407 VandÅ [f] (tthiyaæ) karamaro. PÃïo. (Tva) 1 su. (PakÃsito) KÃrà [f] (tu) bandhanÃgÃraæ, KÃraïà [f] (tu ca) yÃtanà [f] Khattiyavaggo. [A captive.] [Life.] [A prison.] [Agony, pain.] BalÃtkÃrayen geïà manu«yÃdÅhu 2 PrÃïaya 2...... Hirageya 2..... KamkaÂula 2..... 408 Brahmabandhu dvijo. Vippo. Brahmà bhovÃdi. BrÃhmaïo. Sotthiyo. Chandaso. (So tha) SissÃ. 2NtevÃsi. No(pume [A Brahman.] [A pupil.] BrÃhmaïay¯ 8.... Ái«yay¯ 2...... 409 BrahmacÃrÅ. GahaÂÂho.(Ca) VÃnapattho. (Ca) bhikkhÆ. (Ti Bhavanti caturo ete) AssamÃ.,(Punnapuæsake) [A religious student, house-holder, hermit, mendicant.] CaturÃÓramay¯ nam 4. 410 (Carantà saha sÅlÃdÅ) SabrahmacÃri. No (mithu) UpajjhÃyo. UpajjhÃ. (ThÃ) 3Cariyo.(Nissaya dÃdiko) [One who practices duties in association with others.] [A spiritual preceptor.] [A teacher.] Sabraæsaru 1.... UpÃdhyÃyayà 2. ùcÃryyayà 1.. 411 (UpanÅyà thavà pubbaæ Veda majjhÃpaye dvijo Yo sÃÇgaæsarahassaæ cà 4 Cariyo brÃhmaïesu so) 412 PÃrampariyaæ, 5 me tihyaæ, 6 Mu padeso. (Tathe)7 tihÃ- YÃgo. Ku) katÆ ya¤¤o. (Tha) Vedi [f] (tthi bhu parikkhatÃ) [Traditional inatruction.] [A sacrifice.] [An alter.] UpadãÓa paramparÃva 4. YÃgaya 3.......... YÃga vãdikÃva 1.... [SL Page 059] [\x 59/] 413 Assamedho. (Ca) purisa- medho. (Ceva) niraggaÊo. SammÃpÃso. VÃjapeyyaæ,1 (Miti yÃgà mahà ime) [The five great sacrifices.] Pasmaha yÃga nam. 414 Iritacijo. YÃjako. (Tha) Sabhyo. SamÃjiko. (Pyatha) Parisà [f] sabhà [f] samajjà [f] (ca) (TathÃ) samiti [f] saæsado. [Officiating priest] [A member of an assembly.] [An assembly or meeting.] YÃgakarannà 2.... Sabhà niyuktayà 2.. SabhÃva 5........ 415 (Catasso parisÃ) bhikkhÆ. BhikkhunÅ [f] (ca) upÃsakà UpÃsikà [f] yo (ti imà ThavÃÂÂhaparisà siyuæ) [The four classes of Buddha's disciples.] [The eight classes of Buddha's disciples.] Siv pirisa nam.... AÂa pirisa nam.... 416 TÃvatiæsa dvijakkhatta MÃra ggahapatissa (ca) SamaïÃnaæ (vasÃ) cÃtu- MmahÃrÃjika brahmunaæ 417 (GÃyatti pamukhaæ) chandaæ, (Catu vÅsa kkharantu yaæ VedÃna mÃdibhÆtaæ sÃ) SÃvittÅ [f] (tthi padaæ siyÃ) [Metre.] [A Vedic verse savitri.] Chandasa 1...... Enam chandasa 1.. 418 (HavyapÃke) caru. (Mato) Sujà [f] (tu homa dabbiyaæ) (Paramannaæ tu) pÃyÃso. Havyaæ. (Tu) havi, (kathyate) [A prepared oblation for the gods.] [A sacrificial ladle.] [Rice boiled in milk.] [The articles to be offered in sacrifice.] YÃga dravya pisÅma 1. YÃga sŠnda 1.... PÃyÃsaya 1...... YÃga dravyaya 2.... 419 YÆpo. (ThÆïÃya) (nimmanthya DÃrumhi tva)2 raïÅ [f] (dvÅsu) GÃhapaccÃ. 3 HavanÅyo. Dakkhiïaggi. (Tayoggayo) [A sacrificial post.] [Wood for kindling fire by attrition.] [Three sacred fires.] YÃga sthambhaya 1... GinigÃna daï¬a 1... TiravidhÃgniya 3..... 420 CÃgo. Vissajjanaæ, dÃnaæ, Vossaggo. (Ca) padesanaæ, VissÃnanaæ, vitaraïaæ, VihÃyitÃ, 4 pavajjanaæ, [Gift or donation.] TyÃgaya 9... [SL Page 060] [\x 60/] BhÆkaï¬e, catubbaïïavaggassa, brÃhmaïavaggo [II-4.] 421 Pa¤camahà pariccÃgo. (Vutto) seÂÂhadhanassa (ca) (vasena) puttadÃrÃnaæ Rajjassa ÇgÃna (me vaca) [The five great donations,] Pa¤camahà parityÃgayanam... 422 Annaæ, pÃnaæ, gharaæ, vatthaæ, YÃnaæ, mÃlaæ [f] vilepanaæ, Gandho. Seyyo [f] padÅpeyyaæ, (DÃnavatthusiyuædasa) [Ten objects suitable for gifts.] DaÓadÃna vastunam.. 423 (Matatthaæ tadahe dÃnaæ TÅsvetamu)1 ddhadehikaæ.[F,] (PitudÃnaæ tu) nÅcÃpo. Saddhaæ,(tu taæva satthato) [Funeral obsequies.] [Gifts in honour of a deceased.] [A funeral repast.] MaÊavun piïisa edavas dena dÃnaya 1 MaÊa piyan piïisa dena dÃnaya .... Mataka bata 1... 424 (Pume) atithÅ Ãgantu.[F,] PÃhunà [f,2] vesikÃ.[F,](pyatha) (A¤¤attha gantu micchanto) Gamiko.[F,](thÃ)3ggha.[F,4]magghiyaæ [A guest,] [A traveller] [Hospitality.*] Amuttà 4.... Gamikayà 1.... ùgantuka satkÃraya 2 425 Pajjaæ.[F,](pÃdodakÃdo tha SattÃgantvà dayo tisu) Apacitya [f5] ccanà [f] pÆjà [f] 6 PahÃro. Bali. MÃnanà [f] [Water for washing the feet,] [Offering.] PÃd¯nÃpŠnÃdiya 1 PÆjÃva 6... 426 Namassà [f] (tu) namakkÃro. Vandanà [f](cÃ)7 bhivÃdanaæ, Patthanà [f] païidhÃnaæ, (ca) (Purise) païidhÅ. (Rite)8 [Worship.] [Asking or begging.] VŠndÅma 4..... PrÃrtthanÃva 3... 427 Ajjhesanà [f] (tu sakkÃra- PubbaÇgama niyojanaæ) [Request or solicitation] ùrÃdhanÃva 1... 428 Pariyesanà [f 9] nvesanà [f] PariyeÂÂhi [f] gavesanà [f.] UpÃsanaæ, (tu) sussÆsà [f] (SÃ))pÃricariyà [f] (bhave) [Research or inquiry.] [Service.] SevÅma 4....... PÃri cariyÃva 3.. [SL Page 061] [\x 61/] 429 Mona, 1 mabhÃsanaæ tuïhÅ- BhÃvo.) (Tha) paÂipÃÂi [f] (sÃ) Anukkamo. PariyÃyo. Anupubbya 2 [f](pume) kamo. [Silence] [Order, method.] NobiïÅma 3... PiÊiveÊa 5.... 430 Tapo, (ca) saæyamo, sÅlaæ, NÅyamo.(Tu) vataæ., (Ca vÃ) VÅtikkamo.3 JjhÃcÃro (tha) Viveko. Puthugattatà [f] [Religious austerity.] [Meritorious act.] [Transgression.] [Discrimination.] ÁÅlaya 3..... Vrataya 2..... Vyatikramaya 2.. Vivãkaya 2... 431 (KhuddÃnu khuddakaæ) Ãbhi- SamÃcÃrika,(4 muccate) ùdi brahma cariyaæ,(tu Tada¤¤aæ sÅla mÅritaæ) [The minor duties of a devotee] [The higher duties of morality.] K«ÆdrÃnu k«udu cÃritra ÓÅlaya 1.. Eyin anya cÃritra ÓÅlaya 1.... 432 (Yo pÃpehi upÃvatto VÃso saddhiæ guïe hi so) UpavÃso. (Ti vi¤¤eyyo Sabbabhoga vivajjito) [A fast.] UpavÃsaya 1... 433 TapassÅ. Bhikkhu. Samaïo. Pabbajito. Tapodhano. VÃcaæyamo. (Tu) muni. (Ca) TÃpaso. (Tu) isÅ. 5(Rito) [A mendicant, an ascetic.] [A sage.] [Saints.] Pravrajitay¯ 5.... DhyÃyÅhu 2...... TÃpasay¯ 2.... 434 (Yesaæ yatindriya gaïÃ) Yata yo vasÅ. No (ca te) SÃriputto. 6Patisso (tu) DhammasenÃpatÅ. 7(Rito) [A Buddhist monk.] [The priest Sariputta.] YatÅhu 2....... SŠriyut mahaterindu 3. 435 Kolito. MoggallÃno. (Tha) AriyÃ. 3 (DhigatÃsiyuæ) (SotÃpannÃdikÃ) sekhÃ. 9 Nariyo.(Tu). Puthujjano. [The priest Moggallana.] [Holy men.] [Those who have still some passion to eradicate.] Mugalan mahaterindu 2... ùryyay¯ 1........ Ákai«ay¯ 1....... P­thag janay¯ 2..... [SL Page 062] [\x 62/] A¤¤Ã [f] (tu) arahattaæ, (ca) ThÆpo. (Tu) cetiyaæ. (Bhave) Dhammabhaï¬Ã gÃriko. (Ca) ùnando. (Dve samà tha ca) [The final sanctification.] [A relic shrine.] [The priest.] [Ananda.] Rahat phalaya 2...... SÁya 2.......... AnandamahaterindÆ 2.. 437 VisÃkhà [f] migÃramÃtà [f] Sudatto. 1 NÃthapiï¬iko. [Visakha, a female devotee.] [A wealthy lay disciple, so called.] VisÃkhÃva 2....... Anãpiï¬umahasiÂu 2... 438 BhikkhÆ. 2(Pi) sÃmaïero.(Ca) SikkhamÃnà [f] (ca) bhikkhunÅ [f] SÃmaïerÅ [f] (ti kathitÃ) (Pa¤cete sahadhammikÃ) [The five classes practising the same religious duties.] Passaha dŠmy¯ nam.. 439 Patto. TicÅvaraæ, kÃya- Bandhanaæ, vÃsi [f] sucÅ [f] (ca) ParissÃvana, 3 (miccete ParikkhÃraÂÂha bhÃsitÃ) [The eight requisities of a priest.] AÂapirikara nam.... 440 SÃmaïero. (Ca) samaïu- Ddeso (cÃtha) digambaro. AceÊako. NigaïÂho.(Ca) JaÂilo. (Tu) jaÂÃdharo. [A novice.] [A naked ascetic.] [An ascetic wearing clotted hair.] Heraïa 2....... NivaÂahu 3....... JaÂÃdharay¯ 2... 441 (KuÂÅsakà dikÃcatut- TiæsadvÃsaÂÂhi diÂÂhiyo IticchannavutÅ ete) PÃsaddhÃ. (SampakÃsitÃ) [Non-Buddhist religionists.] PëÃddhay¯ 1... 442 Pavitto.[F,] payato.[F,]pÆto.[F,] Cammaæ,(tu) ajinaæ, (pyatha) Dantapoïo. DantakaÂÂhaæ, Vakkalo.,(VÃ) tirÅÂakaæ, [Pure,] [The hide of an animal.] [A tooth cleaner.] [The bark of tree,] Pavitrayà 3..... Carmmaya 2...... DŠhŠÂi 2..... RiÂi sumbuÊa 2.... [SL Page 063] [\x 63/] 443 Patto. PÃtÅ [f](tthiyaæ) (nitthi) Kamaï¬alu.,(Tu) kuï¬ikà [f] (AthÃlambana daï¬asmiæ) KattarayaÂÂhi [f] (nÃriyaæ) [An alms bowl,] [Water pot used by an ascetic.] [His walking stick.] PÃtraya 2...... Keï¬iya 2..... SŠrayaÂiya 1.... 444 (Yandeha sÃdhanà pekkhaæ Niccaæ kamma mayaæ) yamo. (ùgantÆsÃdhanaæ kamma. Maniccaæ) niyamo. (Bhave) [Restraint a perpetual duty,] [A self-imposed religious observance.] Yamaya 1..... Niyamaya 1.... BrÃhmaïa vaggo. - 445 Vesso. (Ca) vesiyÃno.(Tha) JÅvanaæ, vuntÅ [f] jÅvikà [f] ùjÅvo. Vattanaæ, (cÃtha) Kasikammaæ, kasÅ [f] (tthiyaæ) [A man of the Vaisya tribe.] [Livelihood,] [Agriculture, ploughing.] VaiÓyay¯ 2... JÅvikÃva 5...... SÅ sÁma 2...... 446 VÃïijjaæ, (ca) vaïijjà [f] (tha) Gorakkhà [f] pasupÃlanaæ, (Vessassa vuttiyo tisso) GahaÂÂhà 1 gÃrikà gihÅ. [Trade.] [A householder.] VeÊandÃma 2.... Geri rŠkÅma 2... G­hasthayà 3.... 447 KhettÃjÅvo. Kassako. (Tha) Khettaæ, kedÃra 2 (muccate) Le¬¬u. (Tto mattikà khaddho KhaïittÅ [f] (tthya)3 vadÃraïaæ, [A cultivator.] [A field,] [A clod of earth.] [A spade or hoe.] Goviyà 2..... Keta 2........ MŠÂikŠÂa 1..... Bima kaïina hula 2.. 448 DÃttaæ, lavitta, (ma) 4 sitaæ, Patodo. Tutta, pÃcanaæ, Yottaæ, (tu) rajju [f] rasmi [f] (tthi) PhÃlo.(Tu) kasako. (Bhave) [A sickle.] [A goad,] [A rope.] [The ploughshare] DÁkŠtta 3.... KŠviÂa 3...... RŠhŠïa 3..... SÅvŠla 2...... 449 NaÇgalaæ, (ca) haÊaæ, sÅro. ýsà [f] (naÇgaladaï¬ake), sammà [f] (tuyugakÅlasmiæ) SÅtà [f] (tu) haÊapaddhati [f] [A plough,] [The pole of a plough.] [The pin of a yoke.] [A furrow.] NaÇgula 3....... NaÇgulisdaï¬a 1... Viyadaï¬ehi gasana petta 1 HÅviÂa 2... 450 (MuggÃdike) 5 parannaæ,(ca) Pubbannaæ,(sÃli Ãdike) SÃli, vÅhi. (Ca) kudrÆso) Godhumo. Varako. Yavo. [Kidney beans.] [Rice, etc] [The seven sorts of grain.] Muæ undu Ãdiya 1... HŠl Ãdiya 1...... Saptavidha dhÃnya nam... [SL Page 064] [\x 64/] BhÆkaï¬e, catubbaïïavaggassa, vessavaggo [II-4.] 451 KaÇgu. (Tisattadha¤¤Ãni) NÅvÃrÃ. (Di tu tabbhidÃ) Vaïako (ca) kaÊÃyo. (Tha) Siddhattho. SÃsapo. (Bhave) [A wild grain.] [Chick pea] [Mustard.] DhÃnya viÓã«ayak 1... Ka¬ala 2........... Aba 2............ 452 (Atha) kaÇgu [f] piyaÇgu [f] (tthi) Ummà [f] (tu) atasÅ [f] (bhave) KiÂÂhaæ, (ca) sassaæ, (vi¤¤eyyaæ) VÅhi. 1 TthambhakarÅ. (Rito) [Pinic seed.] [Lin linseed.] [Growing corn.] [Rice of corn.] Taïa 2....... DhÃnya viÓã«ayak 2 Goyam 2...... VÅ 2.......... 453 Kaï¬o,(tu) nÃÊa, 2(mathaso) PalÃlaæ, (nitthi nipphale) Bhusaæ, kaÊiÇgaro. (CÃtha) Thuso. (Dha¤¤attacetha ca) [Stalk or culm.] [Straw.] [Chaff.] [Husk of rice.] Goyam daï¬a 2... Piduru 1........ Bol 2........ VÅ potu 1...... 454 SetaÂÂhikà [f] sassarogo) Kaïo. (Tu) kuï¬ako. (Bhave) khalo (ca) dha¤¤akaraïaæ, thambho. Gumbo tiïÃdinaæ) [Blight, mildew.] [The powder which adheres to the grain.] [A threshing floor] [Clump of grass, etc.] Áasya r¯gaya 1.. Ku¬u 2......... KalaviÂa 2....... Pandura 1....... 455 Ayoggo. Musalo, (nitthi) Kullo, suppa, 3 (manitthiyaæ) (Atho) 4 ddhanaæ, (ca) cullÅ [f] (tthi) Kilajo. (Tu kaÂo. (Bhave) [A pestle for pounding rice.] [A winnowing basket.] [A fireplace.] [A mat.] M¯la 2.... Kulla 2..... Uduna 2..... KaÊÃla 2.... 456 KumbhÅ [f] (tthÅ pÅÂharo. Kuddhaæ, KhalopyÆ 5 kkhali [f] thÃlayu 6 [f]khà KoÊambo ) (cÃtha maïikaæ, BhÃïako.(Ca) ara¤jaro. [A pot.] [A jar.] SŠÊiya 8... Maha sŠÊiya 3 457 GhaÂo. [F] (dvÅsu) kuÂo,(nitthi) Kumbho. Kalasa. VÃrakÃ. Kaæso. (Bhu¤janapattotha) 7 Mattaæ, patto. (Ca) bhÃjanaæ, [A water pot.] [A bowl to eat from.] [A vessel.] Kalaya 5..... Batkana taliya 1 VaÊanda 3.... 458 Aï¬upakaæ cumbaÂakaæ, SarÃvo. (Tuca) mallako. (Pume) kaÂacchu. DabbÅ [f] (tthi) KusÆlo. KoÂÂha,8 (muccate) [A circular roll of cloth used as a stand.] [A lid.] [A ladle or spoon.] [A granary.] Daraïuva 3.... MalÃva 2.... SŠnda 2.... KoÂuva 2... [SL Page 065] [\x 65/] SÃko. (Anitthiyaæ) ¬Ãko. SiÇgiveraæ, (tu) addakaæ, Mahosadhaæ. (Tu taæ sukkhaæ) Maricaæ, (tu ca) kolakaæ, [A pot herb.] [Green ginger.] [Dried ginger.] [Pepper.] Palà 2...... IÇguru 2.... Viyali iÇguru 1 Miris 2...... 460 SovÅraæ, kaæjiyaæ, (vuttaæ) ùranÃÊaæ, thusodakaæ, Dha¤¤ambÅlaæ, bilaÇgo. (Tha) Lavaïaæ, loïa, 2 (muccate) [Sour gruel.] [Salt.] Kìi 6..... Luïu 2...... 461 SÃmuddaæ, sindhavo.,(Nitthi) KÃÊaloïaæ.(Tu) ubbhidaæ, BiÊÃÊaæ, (ceti pa¤cete) Pabhedà lavaïassahi) [The five kinds of salt.] Luïu pasa nam 5 462 GuÊo. (Ca) pÃïitaæ, khaddho. Macchaï¬Å [f] sakkharà [f] (iti) (Ime ucchu vikÃrà tha) (GuÊasmiæ) visakaïÂakaæ, [Products of the sugar cane.] [A sort of sugar.] Ik«uvikÃra 5 Uksakuru 1 463 LÃjo (siyÃ)3 kkhataæ, (cÃtha) DhÃnà [f] (bhaÂÂhayave bhave) (Atho) sattu (ca mattho.(Ca) PÆpÃ.4 PÆpÃ.(Tu) piÂÂhako. [Fried grain.] [Fried barley] [Flour.] [Cake.] Vilanda 2 BŠdiyava 1 Atsuïu 2 PÆpa 2 464 BhattakÃro. SÆpakÃro. SÆdo. ùÊÃriko. (TathÃ) Odaniko .(Ca) rasako. SÆpo. (Tu) vya¤janaæ, (bhave) [A cook.] [Sauce, condiment.] ArakkŠmiyà 6 MÃÊuva 2 465 Odano. (VÃ) kuraæ, bhattaæ, Bhikkhà [f] (cÃ) 5 nna 6(mathÃ) 7 sanaæ, ùhÃro. Bhojanaæ, ghÃso. Taralaæ, yÃgu [f] (nÃriyaæ) [Boiled rice.] [Food.] [Rice gruel.] Bat 5 ùhÃra 4 KŠnda 2 466 Khajjaæ,(tu) bhojja, leyyÃni, Peyyaæ, (ticatudhÃsanaæ) NissÃvo.(Ca tathÃ)8 cÃmo. ùlopo. KabaÊo. (Bhave) [Four-fold food.] [Scum of boiling rice] [A lump of ball of food.] Catuvidha ÃhÃra nam Batin perÆ kŠnda ùl¯paya 2 [SL Page 066] [\x 66/] 467 Maï¬o. (Nitthi rasaggasmiæ) VighÃso. (Bhuttasesako) VighÃsÃdo. (Ca) damako. PipÃsà [f] (tuca) tassanaæ, [Scum.] [Leavings.] [One who eats the remains of food.] [Thirst,] Agra rasaya 1 Kà itiri deya 1 Indul kannà 2 PipÃsaya 2 468 Khudà [f] jighacchà [f]((maæsassa) PaÂicchÃdaniyaæ, (rase) Udreko. (Ceva) uggÃro. Sohiccaæ, titti [f] tappanaæ, [Hunger.] [Flavour of meat.] [Spitting out vomiting.] [Satisfaction.] K«udhÃva 2 MÃæÓa rasaya 1 TŠlinŠgÅma 2 T­ptiya 3 469 KÃmaæ, (tvi)1 ÂÂhaæ, nikÃmaæ, (ca) Pariyattaæ, yathicchitaæ, Kayavikkayiko. Sattha- VÃhÃ. 2Païika. VÃïijÃ. [Voluntarily.] [A trader.] Sitsã yana aruta VeÊendà 4 470 Vikkayiko.(Tu) vikketà Kayiko. (Tuca) kÃyiko. Uttamaïïo. (Ca) dhaniko. 3 Dhamaïïo.(Tu) iïÃyiko. [A vendor.] [A buyer.] [A creditor.] [A debtor.] Vikuïannà 2 VikiïÅgannà 2 Naya dun aya 2 Naya gat aya 2 471 UddhÃro.(Tu) iïaæ,(vuttaæ) MÆlaæ,(tu) pÃbhataæ, (bhave) SaccÃpaïaæ, saccakÃro. Vikkeyyaæ [f,] païiyaæ.[F,] (tisu) [A debt.] [Price money.] [Ratification of a bargain.] [Vendible] Naya 2 Mila AttikÃrama 2 Vikiïiyayutu vastuva 472 PatidÃnaæ, parivatto. NyÃso (tu)4 païidhÅ 5(rito) (AÂÂhÃra santÃsaækheyye Saækhyà ekÃdayo tisu) [The return of a deposit.] [A deposit.] Tamà ayiti dã dÅma 2 Ukasa 2 473 SaækhyÃnetu ca saækheyye Ekatte vÅsatà dayo Vaggabhede bahuttepi Tà Ãnavuti nÃriyaæ) 474 Sataæ, sahassaæ, nahutaæ, Lakkhaæ, koÂi [f] pakoÂi [f] yo KoÂippakoÂi [f] nahutaæ, (TathÃ) ninnahutaæ, (pica) [Numerals.] SaækhyÃviÓã«a [SL Page 067] [\x 67/] 475 Akkhohiïi [f] (tthiyaæ) bindu, Abbudaæ, (ca) nirabbudaæ, Ahahaæ, ababaæ, (cevÃ) 1 aÂaæ, sogandhiku, 2ppalaæ, 476 Kumudaæ, puï¬arÅkaæ, (ca) Padumaæ, kathÃnaæ, (pi ca.) MahÃkathÃnÃ,3 saækheyyÃ, NiccetÃsu satÃdica 477 KoÂyÃdikaæ dasa guïaæ Satalakkha guïaæ kamÃ) (Catuttho¬¬hena) a¬¬hu¬¬ho. [F,] (Tatiyo)4¬¬hatiyo [f.] (TathÃ) [Three and a half] [Two and a half.] Tuna hamÃra 2 Deka hamÃra 2 478 A¬¬hateyyo [f,] diya¬¬ho.[F,] (tu) Diva¬¬ho. [F,](dutiyo (bhave) (Tulà pattha Çguli vasà Tidhà mÃïa matho siyÃ) [One and a half] EkahamÃra 2 479 (CattÃro. VÅhayo gu¤jà [f] (Dve gu¤jÃ) mÃsako. (Bhave) (Dve) akkhÃ. (MÃsakà pa¤cÃ)* (KkhÃnaæ) dharaïa 5 (maÂÂhakaæ) [A gunja.] [A masaka.] [An akkhas.] [A dharana.] Satara viyaÂek 1 Ek madaÂek 1 Akek 1 Ek kalandek 1 480 Suvaïïo. (Pa¤ca dharaïaæ) Nikkhaæ, (tvanitthi pa¤cate) PÃdo (bhÃge catutthetha) (DharaïÃni) palaæ, (dasa) [A suwanna.] [A nikkha.] [One fourth] [A pala.] Pas kalandek 1 Svarïapasek Sataren koÂasa Palama 1 481 Tulà [f] (pala sataæ cÃtha) BhÃro. (VÅsati tà tulÃ) (Atho) kahÃpaïo. (Nitthi Kathyate) karisÃpaïo [A tula, 100 palas,] [A bhara, or 20 tulas.] [A kahawanu.] Siyak palama 1 Tulà vissek 1 Kahavaïuva 2 482 Ku¬ubo. Pasato. (Eko) Pattho. (Te caturo siyuæ) ùÊhako, (caturo patthÃ) Doïaæ., (Và caturÃÊhakaæ) [A kuduba.] [A pattha] [An alhaka,] [A drona.] UÊakkuva 2 UÊakku satarek NŠli satarek 1 Droïaya 8 * "MÃsakà pa¤ca, mandaÂa pasak, dve akkhÃ," deakek vã yanu sannayi. [SL Page 68] [\x 68/] 483 MÃïikà [f] (caturo doïÃ) KhÃri [f](tthi catumÃïikÃ) (DhÃriyo vÅsa) vÃho.(Tha) (SiyÃ) kumbho. (Dasammaïaæ) [A mani.] 4 [Manika, I khari 20 khari, I vaha. A kumbha.] Satara droïayak 1 KhÃriyek 1 KhÃri vssek 1 DaÓa amuïek 1 484 ùÊhako, (nitthiyaæ) tumbo. Pattho.(Tu) nÃÊi [f] (nÃriyaæ) VÃho. (Tu) sakaÂo. (CekÃ- Dasa doïà tu) ammaïaæ, [An dalhaka, or laha.] [Neli.] [A cart load, or vaha.] [An amuna.] LÃssa 2 NŠÊiya 2 YÃla 2 Amuïa 1 485 PaÂiviæso (ca) koÂÂhÃso. Aæso. BhÃgo.) Dhanaæ, (tu) so Dabbaæ, cittaæ, sÃpateyyaæ, Vasva1ttho vibhavo (bhave) [A portion.] [Wealth.] KoÂasa 4 Dhanaya 8 486 Koso, hira¤¤aæ, ca katÃ- Kataæ ka¤canarÆpiyaæ) Kuppaæ, (tada¤¤aæ tambÃdi) RÆpiyaæ, (dvayamÃhataæ) [Wrought and unwrought gold and silver.] [Any metals except gold and silver.] [Bullion.] KaÊa nokaÊa ran ridÅ Tamba l¯ Ãdiya RÆpiya 1 487 Suvaïïaæ, kanakaæ. JÃta- RÆpaæ, soïïa, (¤ca.) Ka¤canaæ, Satthuvaïïo.Hari. Kambu. CÃru, hemaæ, (ca) hÃÂakaæ [Gold] Ratran 13 488 TapanÅyaæ, hira¤¤aæ,(ta- BbhedÃ) cÃmÅkaraæ,(pica) SÃtakumbhaæ, (tathÃ) jambu- Nadaæ, siÇgÅ [f] (ca nÃriyaæ) [Different sort of gold] Ratran viÓã«a 4 489 RÆpÅyaæ, rajataæ, sajjhu, RÆpi, sajjha,)2 (matho) vasu, ratanaæ, (ca) maïi. [F] (dvÅsu) PhussarÃgÃ. (DitabbhidÃ) [Silver.] [A gem.] [Different kinds of gems] RidÅ 5 Ruvan 3 Ruvan bheda 490 Suvaïïaæ, rajataæ, muttà [f] Maïi. [F] veÊuriyÃni, (ca) Vajiraæ,(ca) pavÃÊaæ, (ti SattÃhu ratanà ni1me) [The seven precious minerals.] Sat ruvan nam [SL Page 069] [\x 69/] 491 Lohitaæko.(Ca) paduma- RÃgo. Rattamaïi. [F] (pyatha) Vaæsavaïïo. VeÊuriyaæ, PavÃÊaæ, (vÃca) viddumo. [Aruby] [Lapis lazuli.] [Coral.] PiyumrÃmiïi 3 VeraÊumiïi 2 PabaÊu 2 492 MasÃragallaæ, kabaramaïi, (Atha) muttà [f] (ca) muttikaæ, RÅri [f] (tthi) ÃrakuÂo. (VÃ) Amalaæ, (tva) bbhakaæ, (bhave [Catseye] [Pearl.] [Brass.] [Tale.] * MŠsirigal 2 Mutu 2 Pittala 2 Miniran 2 493 Loho.,(Nitthi) ayo. KÃÊÃ- Yasaæ, ca)) pÃrado. Raso. KÃÊatipu, (tu) sÅsaæ, (ca) HaritÃlaæ,(tu) pÅtanaæ, [Iron.] [Quicksilver.] [Lead.] [Yellow pigment.] Yaka¬a 3 Rasadiya 2 KaÊutumba 2 Siriyal 2 494 CinapiÂÂhaæ, (ca) sindÆra2, (Matha) tÆlo. (TathÃ) picu. (Khuddà jantu madhu3 k) khuddaæ, MadhucchiÂÂhaæ, (tu) sitthakaæ, [Red lead.] [Cotton.] [Honey.] [Beeswax] Sinduran 2 PuÊun 2 Ku¬Ã mŠssan visin karaïa lada mÅ MÅ iÂi 2 495 GopÃlo. Gopa. Gosaækhyà GomÃ. (Tu) gomiko. (Pyatha) Usabho. Balivaddo. (Tha) Goïo. Go. Vasabho vuso [A herdsman.] [A Cattle owner.] [An ox.] Gopallà 3 Geri Šttà 2 Goïà 6 496 (Vuddho) jaraggavo. (Sotha) Dammo. Vacchataro. (SamÃ) DhuravÃhÅ. (Tu) dhorayho. Govindo.(Dhikato gavaæ) [An old ox.] [A steer.] [A beast of burden.] [Head herdsman] MahaÊu goïà NÃmbu vassà 2 Dhura v­«abhayo 2 GovidhÃna karannà 1 497 Vaho. (Ca khandhadesotha) Kakudho. [F] kaku. (Vuccate), Atho) visÃïaæ, siÇgaæ, (ca) RattagÃvÅ [f] (tu) rohiïÅ [f] [The shoulder of an ox] [The hump.] [The horn.] [A red cow.] Geringã kanda 1 Molliya 2 AÇga 2 Ratu dena 2 * MŠsirigal [is somewhat different from] veraÊumiïi, [though both may belong to the species carseye stone. Abidan07] [SL Page 070] [\x 70/] 498 GÃvÅ [f] (ca) siÇginÅ [f] go[f] (ca) (Va¤jhà tu kathyate) vasà [f] (NavappasÆtikÃ) dhe nu [f] (VacchakÃmà tu) vacchalà [f] [A cow.] [A barren cow.] [A milch cow.] [A cow fond of her calf.] Dena 3 Vanda dena 1 AÊuta vŠdÆ dena 1 Vassà kerehi gijuvÆ dena. 499 GaggarÅ [f] manthanÅ [f] (tthi dve) SandÃnaæ, dÃma1 (muccate). (GomÅÊho) gomayo, nitthi) (Atho) sappi, ghataæ, (bhave) [A churn.] [A cord.] [Cow dung.] [Clarified butter.] M¯ru alaÊana bhÃjanaya 2 Dama 2 Goma 1 Gitel 2 500 (NavuddhaÂaæ tu) nonÅtaæ, Dadhimaddhaæ, (tu) matthu, (ca) KhÅraæ, duddhaæ, payo, tha¤¤aæ, Takkaæ, (tu) mathitaæ, (pyatha) [Fresh butter.] [Whey or curds.] [Milk.] [Butter milk.] Veï¬aru 1 DÅperali diya 2 Kiri 4 M¯ru 2 501 KhÅraæ dadhi ghataæ takkaæ NonÅtaæ. (Pa¤cagorasÃ) Urabbho. Meddha. MesÃ. (Ca) Uraïo. Avi. EÊako. [Five products of the cow.] [A ram.] Pasg¯rasa nam Poragasana eÊuv¯ 502 Vasso. (Tva)2 jo. Chakalako. OÂÂho. (Tu) karabho. (Bhave) Gadrabho. (Tu) kharo. (Vutto) UraïÅ [f] (tu) ajÅ [f] ajà [f] [A he-goat.] [A camel.] [An ass.] [A she-goat.] TireÊuv¯ 3 OÂuv¯ 2 KoÂaÊuv¯ 2 EÊudena 3 Vessavaggo. 503 Suddo. 3Ntavaïïo. Vasalo. SaækiïïÃ. (MÃgadhÃdayo) MÃgadho.(SuddakhattÃjo) Uggo (suddÃyakhattajo) [A sudra caste.] [One of mixed.] [Son of a kshatriya woman by a sudra father.] [Son of a sudra woman by a kshatriya father.] Áudray¯ 3 MiÓravarïay¯ 1 ÁudrayÃÂadà k«atiraya stirayagã putà 1 K«atirayayÃÂadà Óudra stirayagã putà 1 504 (Dvijà khattiyajo) suto. KÃru. (Tu) sippiko (pume) (SaæghÃto tu sajÃtÅnaæ Tesaæ) seïÅ. [F] (dvisuccate) [The son of a Brahman woman by a kshatriya father.] [An artisan,] [A guild of artisans.] K«atirayayÃÂa dà brÃhmaïiyagã putà 1 ÓilpÅhu 2 SamÃna jÃti Šti ÓilpÅngã samÆhaya 1 [SL Page 071] [\x 71/] 505 Tacchako. TantavÃyo. (Ca) Rajako (ca) nahÃpito. (Pa¤camo) cammakÃro.(Ti KÃravo pa¤cimesiyuæ) [The five kinds of workmen.] Pas mehekaruvo nam 506 Tacchako. Va¬¬hakÅ. (Mato) Palagaddho. Thapatya 1 (pi) RathakÃro) (tha) suvaïïa- KÃro nÃÊindhamo. (Bhave) [A carpenter.] [A goldsmith.] Va¬uvà 5 SvarïakÃrayà 2 507 TantavÃyo. PesakÃro. MÃlÃkÃro. (Tu) mÃliko. KumbhakÃro. KulÃlo. Tha TuïïavÃyo. (Ca) sociko. [A weaver.] [A maker og garlands.] [A potter.] [A tailor.] Viyannà 2 MÃlÃkÃrayà 2 KumbhakÃrayà 2 SannÃliyà 2 508 CammakÃro. RathakÃro. Kappako. (Tu) nahÃpito RaÇgÃjÅvo. CittakÃro. Pukkuso. Pupphacha¬¬hako. [A worker in leather] [A barber.] [A painter,] [One whose occupation is to throw away dead flowers.] Sommaru KaranŠvÁmiyà 2 Sittarà 2 Bamburà 2 509 Veïo, vilÅvakÃro. (Ca) NaÊakÃro. (Samà tayo) CundakÃro. BhamakÃro. KammÃro. LohakÃrake. [A basket maker.] [A turner.] [A blacksmith.] KuÊupottà 3 Liyana va¬uvà 2 Kamburà 2 510 Ninnejako. (Ca) rajako. Nettiko. UdahÃrako. VÅïÃvÃdÅ . Veïiko. (Tha) UsukÃro. 2Suva¬¬hakÅ. [A washerman.] [A maker of conduits.] [Lutanist] [A maker of arrows.] Radavà 2 DiyÃÊuvà VÅïà gÃnnà 2 HÅva¬uvà 2 511 Veïudhamo. Veïaviko. PÃïivÃdo.(Tu) pÃïiyo.* PÆpiyo. PÆpa païiyo. Soddhiko. Majjavikkayi. [Flute player.] [A player striking with the hands only] [A cake seller,] [A seller of spirituous liquors.] Kulalpimbinnà 2 Attalagasannà 2 PÆ veÊendà 2 Rà veÊendà 2 512 MÃyà [f] (tu) sambarÅ [f] (mÃyÃ- -KÃro. (Tu) indajÃliko. [Juggling.] [A Juggler.] IdrajÃlaya 2 IdrajÃla dannà 2 * "PÃïiso" kiyÃt pÃÂhayi. [SL Page 072] [\x 72/] BhÆkaï¬e, catubbaïïavaggassa, suddavaggo [II-4.] 513 Orabbhika sÆkarikÃ. MÃgavikÃ. (Te ca) sÃkuïikÃ. (Hantvà jÅvantye Êaka SÆkaramigapakkhino kamato. [One who lives by slalying rams boars deer, and fowls, respectively.] EÊuvan, Æran, muvan, pak«Ån marà jÅvatvena vŠddanÂa piÊiveÊin eka eka nam 514 VÃguriko. JÃliko.(Tha) BhÃravÃho. (Tu) bhÃriko Vetaniko. (Tu) bhatako. (TathÃ) kammakaro. (Bhave) DÃso.(Ca). CeÂako. Pesso. KiækÃro. ParicÃriko [A sportsman using nets.] [One who carries burdens.] [A hireling.] [A servant.] VaradŠl vŠddà 2 Bara adinnà 2 BŠÊamehe karannà 3 DÃÓayà 5 515 AntojÃto. DhanakkÅto. DÃsavyopa gato. (Sayaæ (DÃsÃ) karamarÃnÅto. (Ca Ceva nte catudhà siyuæ) [Four kinds of servants.] SivvŠdÁrum dÃsay¯ nam 516 AdÃso. (Tu) bhujisso. (Tha) NÅco. Jammo. NihÅnako. Nikkosajjo.AkilÃsu. Mando.(Tu) alaso. (Pyatha) [A freed slave.] [A man of low caste.] [A diligent man] [An idle man,] DÃsakamin midunu aya HÅnayà 3 nomŠli aya 2 MŠli aya 2 517 SapÃko. (Ceva) caï¬Ãlo. MÃtaÇgo. Sapaco. (Bhave) (TabbisesÃ) kirÃtÃ. 1 (Di) Milakkha jÃtiyo (pyatha) [One of a degraded tribe.] [Different kinds of low caste men.] Caï¬Ãlayà 4 Caï¬Ãla viÓã«a 2 518 NesÃdo. Luddako. VyÃdho. Migavo. (Tu) migavyadho. SÃrameyyo. (Ca). Sunakho. Suïo. Soïo.(Ca) kukkuro. [An archer.] [Deer hunting.] [A dog.] VŠddà 3 Muva da¬ayama 2 Ballà 11 519 SvÃno. SuvÃno. SÃlu ro. SÆno. SÃno. (Ca) sÃ. (Pume.) (Ummattà dita mÃpanno) AÊakko. 2Tisuïo. (Mato) [A mad dog.] Pissu ballà 2 520 SÃbandhanaæ, (tu) gaddÆlo. DÅpako. (Tu ca) cetako. Bandhanaæ, gaïÂhipÃso. (Tha) VÃkarà [f] migabandhinÅ [f] [A dog chain.] [A dog trained for the chain.] [A chain for the feet.] [A net or snare] Baludama 2 MuvansãvaÂu ÃdÅhu 2 Payamala 2 VaradŠla 2 [SL Page 073] [\x 73/] 521 (Thiyaæ) kuveïi [f] kumina, 1 MÃnÃyo. JÃla, 1 (muccate) ùghÃtanaæ, vadhaÂÂhÃnaæ, SÆïà [f] (tu) adhikoÂÂanaæ, [A funnel-shaped wicker basket used for catching fish.] [A net,] [A slaughter house, or place of execution.] [A chopping block.] Kemina 2 DŠla 2 Vadha bhÆmiya 2 Maslombuva 2 522 Takkaro, mosako. Coro. Thene. 2 KÃgÃrikÃ. (SamÃ) Theyyaæ, (ca) corikÃ.[F@]mÃso. Vemo. VÃyana daï¬ako. [A thief] [Theft.] [A loom.] Sorà 5 Sorakama 3 Vãmaya 2 523 Suttaæ, tantu. (Pume) tantaæ, Potthaæ. (LepyÃdi kammani) Pa¤cÃlikà [f] potthalikà [f] (VatthadantÃdi nimmitÃ) [A thread.] [Plastering,] [A doll, puppet.] HÆya 3 LipiÃdi kirayà 1 PetŠlla 2 524 UgghÃÂanaæ, ghaÂÅyantaæ, (KÆpÃmbubbÃhanaæ, bhave) Ma¤jÆsà [f] peÊà [f] piÂako. (Tavitthiyaæ) pacchi [f] peÂako. [Rope and bucket of a well.] [A basket, box.] Linden pŠn nagana ghaÂÅ yantraya PeÂÂiya 2 PŠsa 3 525 VyÃbhaÇgÅ [f] (tvitthiyaæ) kÃjo. Sikkà [f] (tatrÃvalambanaæ) UpÃhano.,(VÃ) pÃdu [f] (tthi) (TabbhedÃ) pÃdukà [f] (pyatha) [A pingo] [String of a pingo] [Slippers.] [A shoe.] Kada 2 SÃlla 1 Vahan 2 MirivŠ¬i 1 526 Varattà [f] vaÂÂikà [f] nandhi [f] Bhastà [f] cammapasibbakaæ, (SoïïadyÃvattanÅ) mÆsà [f] (Tha) kÆÂaæ.,(VÃ) ayoghano, [A thong.] [A leathern bag.] [A crucible.] [A sledge hammer.] VarapaÂa 3 Sam payiya 2 K¯vaya 1 YakuÊa 2 527 (KammÃrabhaddhÃ) saddhÃso. MÆÂÂhyà [f 3] dhikaraïÅ [f] (tthiyaæ) (TabbhastÃ) gaggarÅ [f] (nÃrÅ) (SatthantÆ) pipphalaæ, (bhave) [A smith's tools.] [A hammer, an anvil.] [A smith's bellows.] [Scissors.] Aï¬uva 1 MiÂiya 1 kiïihira 1 Kamburu sama 1 Katura 1 528 SÃïo.(Tu) nikaso. (Vutto ùrà [f] (tu) sÆcivijjhanaæ, Kharo. (Ca) kakaco. (Nitthi) Sippaæ, (kammaæ kalÃdikaæ) [A touchstone.] [An awl.] [A saw.] [An art,] Karagala 2 Hidi vidina kaÂuva 2 Kiyata 2 Áilpaya 1 [SL Page 074] [\x 74/] 529 PaÂimà [f] paÂibimbaæ, (ca) Bimbo. PaÂinidhÅ. (Rito) (TÅsu) samo. [F.] PaÂibhÃgo.[F,] SannikÃso. [F] sarikkhako. [F,] [An image, statue] [Like, similar.] Pratimà rÆpaya 4 Sad­ÓÃrtthaya 10 530 SamÃno.[F,]sadiso.[F,]tulyo.[F,] SaækÃso.[F,]sannibho,[f,]nibho.[F,] Opammu, mu 1 pamÃnaæ, (vo) 2 Pamà [f]gati [f] (tu nÃriyaæ) [Similitude.] [Wages of hire.] UpamÃva 3 VŠÂup 4 531 Nibbeso. Vetanaæ, mÆlyaæ, JÆtaæ., (Tvanitthi) ketavaæ, Dhutto.3 Kkhadhutto. Kitavo. JÆtakÃra.4 Kkhadevi. (No) [Gaming.] [A gamester.] DÆ keÊiya 2 DÆ keÊinnà 5 532 PÃÂibhogo.(Tu) paÂibhÆ. Akkho (tu) pÃsako.(Bhave) (Pume vÃ) 5 ÂÂhÃpadaæ., SÃri- Phalako.) (Ca) païo. 6 BbhÆto [A surety.] [A die.] [A chessboard.] [A bet, wager.] €paya 2 PasaŠÂa 2 Dup¯ruva 2 Paradu tibÅma 2 533 Kiïïaæ, (tu madirÃbije) Madhu, (madhvÃsa ve mataæ) Madirà [f] vÃruïÅ [f] majjaæ, Surà [f] savo. (Tu.) Merayaæ, [Ferment, yeast.] [Spirit distilled from bassia.] [Spirituous liquor ] [Rum] RÃbiju 1 MÅyen kaÊa surà 1 PÆpÃdiyen kaÊa surà 4 Mal Ãdiyen kaÊa surà 8 534 Sarako.,Casako., (Nitthi) ùpÃnaæ, pÃnamaï¬alaæ, [A drinking vessel.] [A place where people drink together,] O¬ama 2 PÃnabhÆmiya 2 535 Yetra bhÆri ppayogattà Yogikekasmi mÅrità LiÇgantarepi te ¤eyyà Taddhammattä¤a vuttiyaæ. Suddavaggo Catubbaïïa vaggo [II,-4.] [SL Page 075] [\x 75/] Namo buddhÃya. 536 Ara¤¤aæ, kÃnanaæ, dÃyo. Gahanaæ, vÅpinaæ, vanaæ, AÂavÅ [f] (tthi) mahÃra¤¤aæ, (Tva)1 ra¤¤Ãni [f] (tthiyaæ) bhave) [A forest or grove.] [A large forest,] Vanaya 7 Maha vanaya 2 537 (Nagarà nÃti dÆrasmiæ Santehi yobhiropito Tarusaï¬o sa) ÃrÃmo. (Tatho)2 pavana, 3 (muccate) [A garden.] ùrÃmaya 2 538 (Sabba sÃdhÃraïà ra¤¤aæ Ra¤¤a)4 muyyÃna, 5(muccate) (¥eyyaæ tadeva 6) ppamada- Vana,7 (mante purocitaæ) [A royal garden.] [A royal Pleasure.] [Ground,] Uyana 1 Pamada vanaya 1 539 Panti [f] vithyà 8[f] vali[f] (s) seïÅ[f] PÃÊi [f] rekhà [f] (tu) rÃji [f] (ca) PÃdapo. ViÂapÅ. Rukkho. Ago. SÃÊo. MahÅruho. [A row or range.] [A tract of forest] [A tree.] TurupeÊa 5 Vana rãkhÃva 2 V­k«aya 10 540 Dumo. Taru. Kujo. SÃkhÅ. Gaccho. (Tu khuddapÃdapo) (Phalatti ye vinà pupphaæ Te vuccanti) vanappati. [A small tree.] [A tree producing fruits without blossom.] Ku¬Ã v­k«aya Vanaspati v­k«aya 1 541 (PhalapÃkà vasÃne yo Maratyo) 9 sadhi [f] (sà bhave) (TÅsu) va¤jhÃ.[F 10] phalÃ. [F] cÃtha) Phalino.[F,] phalavÃ. [F,] elÅ [f,] [An annual plant.] [A barren tree.] [A tree bearing fruit,] Osadhi v­k«aya 1 Phala nogannà v­k«Ãdiya 2 PhalŠti v­k«Ãdiya 3 542 Samphullito.[F,](tu) vikaco.[F,] Phullo.[F,] vikasito. [F,](tisu) Siro.11 Ggaæ, sikharo.,(Nitthi) SÃkhà [f] (tu kathitÃ) latà [f] [A tree in full blossom,] [The top of a tree] [A branch. ] Malgeïa siÂi v­k«Ãdiya 4 Gas muduna 2 SÃkhÃva 3 543 Dalaæ, palÃsaæ, chadanaæ, Païïaæ, pattaæ, chado (pyatha) Pallavo.,(VÃ) kisalayaæ, (Navubbhinno tu) aækuro. [A leaf.] [A sprout or shoot] [A germ.] Patraya 6 Là patraya 2 Aækuraya 1 [SL Page 076] [\x 76/] BhÆkaï¬e, ara¤¤Ãdivaggassa, ara¤¤avaggo 2 - 5. 544 MakuÊaæ.,(VÃ) ku¬umalo. KhÃrako.(Tu ca) jÃlakaæ Kalikà [f] korako., (Nitthi) VaïÂaæ, (pupphÃdibandhanaæ) [An opening bud.] [A bud or germ.] [An unblown flower.] [The stalk.] MÆkaÊa kŠkuÊa 2 AÊut kŠkuÊa 2 Madak mÆkaÊa kŠkuÊa 2 NŠÂÂa 1 545 Pasavo., Kusumaæ, pupphaæ, ParÃgo (pupphajo rajo) Makarando.Madhu, (mataæ) Thabako.(Tuca) gocchako. [A flower. Its dust or farina] [Its nectar or honey.] [A cluster of blossom.] Mala 3 Mal rãïu 1 Mal rasaya 2 Mal kŠna 2 546 PhaletvÃme) salÃÂu. (Tto) Phalaæ. (Tu pakka muccate) (CampakambÃdi kusuma- PhalanÃmaæ napuæsake) [Moist fruit.] [Ripe fruit.] NopŠsuïu ge¬i PŠsunu ge¬i 1* 547 MallikÃdÅ tu kusume SaliÇgà vÅhayo phale) JambÆ [f] (tthi) jÃmbavaæ, jambÆ, ViÂapo. ViÂabhÅ [f] (tthiyaæ) [Fruit of the eugenia.] [The branch and its shoot.] Damba 3 VeÊep 2 548 (MÆla mÃrabbha sÃkhanto) Khandho. (BhÃgo tarussatha) KoÂaro.,(Nitthiyaæ rukkha Cchidde) kaÂÂhaæ, (tu) dÃru, ca) [The trunk.] [The hallow of a tree.] [The wood.] Kanda 1 Ruk sidura 1 KëÂhaya 2 549 Bundo.MÆlaæ,(ca) pÃdo. (Tha) Saæku. (Tto) khÃïu., (Nitthiyaæ) KarahÃÂaæ, (tu) kando.(Tha) KaÊÅro. Matthako (bhave) [The root.] [The trunk of a lopped tree.] [A bulbous root.] [The top sprout of a tree.] Mula 3 Kaïu 2 Ala 2 KiÊil 2 550 VallarÅ [f] ma¤jarÅ [f] (nÃrÅ) VallÅ [f] (tu kathitÃ) latà [f] Thambho.(Tu) gumbo.(Akkhandho) (LatÃ) virÆ [f] (patÃninÅ) [A compound pe-] [A creeper,] [dicle] [A shrub,] [A spreading creeper.] KŠïa 2 VŠla 2 Pandura 2 Boh¯ patra Šti vŠla 1 551 Assattho. Bodhi. [F] (va¤cÅsu) Nigrodho. (Tu) vaÂo.(Bhave) KaviÂÂho. (Ca) kapittho. (Ca) Ya¤¤aÇgo. (Tu) udumbaro. [Holy fig tree.] [A banyan tree] [Elephant or wood-apple.] [Glomerous fig tree.] €saÂu 2 Nuga 2 GivuÊu 2 Dimbul 2 - * NopŠsunu ge¬iyehi phala vyavahÃraya rÆr¬ha vaÓayeni. [SL Page 077] [\x 77/] 552 KoviÊÃro. Yugapatto. UddÃlo.) VÃtaghÃtako. RÃjarukkho. KatamÃlÅ. 1NdÅvarÃ. VyÃdhighÃtako. [Mountain ebony] [Cassia fistula.] KobolÅla 3 €saÊa 6 553 DantasaÂÂho.(Ca) jambhÅro. Varaïo.(Tu) kareri.(Ca) Kiæsuko. PÃÊibhaddo.(Tha) Vaæjulo.(Tuca) vetaso [A lemon or citron,] [Tapia.] [Coral tree.] [The rattan.] Desi 2 Phaïuvaraïa 2 Erabadu 2 HomuvaÇgu 2 554 AmbÃÂako. PÅtanako. Madhuko. (Tu) madhuddumo. (Atho) guÊaphalo. PÅlu. Sobha¤jano. (Ca) siggu.(Ca) [Spondias.] [Bassia.] [Pilu.] [Murunga.] €mbŠrŠlla 2 MÅgas 2 Palu 2 Muruægà 2 555 SattapaïïÅ, chattapaïïo. TinÅso. (Tva)2 timuttako. Kiæsuko. (Tu) palÃso.(Tha) AriÂÂho. Pheïilo. (Bhave) [Echites scholaris] [Tinis.] [Butea frondosa.] [Soap berry.] Ruk attana 2 K¯mbu 2 KÁla 2 Peïela 2 556 MÃlÆra. BeluvÃ. Billo. PunnÃgo. (TÆca) kesaro. GÃlavo. (Tuca) loddo.(Tha) PiyÃlo. Sannakaddu. (Ca) [Marmelos] [Punnag.] [Lodh] [the pale sort] [The tree Buchanania latifolia,] Beli Domba 2 Lot 2 Piyal 2 557 Likocako. (TathÃ)3 ækoÊo. (Atha) gugguÊu. Kosiko. Ambo. CÆto (saho. (Tveso) SahakÃro. (SugandhavÃ) [Alanguim.] [Bdeilium.] [Mango.] [A very fragrant sort of mango.] Rukaguïa 2 Gugul 2 Amba 2 MÅamba 2 558 Puï¬arÅko.(Ca) setambo. SelÆ. (Tu) bahuvÃrako. SepaïïÅ [f] kÃsmarÅ [f] (cÃtha) KolÅ [f] (ca) badarÅ [f] (tthiyaæ) [A small species of mango.] [The tree cordia] [Myxa.] [Gmelina arborea] [Jujube.] €Âamba 2 L¯lu 2 €tdemaÂa 2 Öebara gasa 2 559 Kolaæ.,(CÃnitthi) badaro. Pilakkho. PipphalÅ [f] (tthiyaæ) PÃÂalÅ [f] kaïhavaïÂà [f] (ca) SÃdukaïÂo. Vikaækato. [Its fruit.] [Wave leaved fig tree.] [Trumpet flower.] [Flacourtia sapida,] Öebara phala 2 Pulila 2 PaÊol 2 KaÂukihiri 2 [SL Page 078] [\x 78/] 560 Tinduko. KÃÊakkhandho.(Ca) TimbarÆsaka. TimbarÆ. ErÃvato. (Tu) nÃraægo. Kulako. KÃkatinduko. [Diospyros Embryopteris.] [Orange] [Diospyros tomeutosa.] Timbiri 4 NÃran 2 Kavu¬u timbiri 2 561 Kadambo. Piyako. NÅpo. BhallÅ. [F] bhallÃtako. [F,](tisu) JhÃvuko. Piculo. (CÃtha) Tilako. Khurako. (Bhave) [Mauclea orientalis.] [Marking nut plant.] [Tamarix.] [Tila.] KoÊom 3 BaduÊu 2 Picula 2 MadaÂa 2 562 Vi¤cà [f] (ca) tintiïi [f] (cÃtha) Gaddabhaddho. Kapitano. SÃÊo. 1Ssakaïïo. Sajjo.(Tha) Ajjuno. Kakudho.+ (Bhave) [Tamarind,] [Parspipal.] [Shorea robusta.] [Terminalia arjuna.] Siyambalà 2 TelasaÂu 2 Sal * 3 Kumbuk 2 563 Niculo. Mucalindo. (Ca) NÅpo.) (Tha) piyako. (TathÃ) Asano. PÅtasÃÊo. (Tha) GolÅso.* JhÃÂalo. (Bhace) [Barringtonia acutangula.] [A san.] [Bignonia su veolens] Midella 3 Piyà gas 3 Val paÊol 2 564 KhÅrikà [f] rÃjÃyatanaæ, KumbhÅ [f] kumudikà [f] (bhave) PÆgo. (Tu) kamuko. + (CÃtha) PaÂÂi [f] lÃkhÃpasÃdano. [Bachanania latifolia.] [Cayaphal.] [Morus indica] [Red lodh.] Kiri paÊu 2 KasaÂa 2 Puvak 2 Rat lot 2 565 IÇgudÅ [f] tÃpasataru. Bhujapatto. (Tu) Ãbhuji [f] PicchilÃ.[F] simbalÅ.[F] (dvÅsu) Rocano. KÆÂasimbalÅ [f] [Ingua.] [Bhojptar,] [Silk cotton.] [A sort of cotton.] VŠlaÇguna 2 Rukburuda 2 Imbul 2 KoÊa imbul 2 566 Pakiriyo. PÆtiko.(Tha) Rohi. Rohitako.(Bhave) Eraï¬o.(Tuca) Ãmaï¬o. (Atha) sattuphalà [f] samÅ [f] [Gray bonduc,] [Rohi,] [Palma christi,] [Sami] KaÂukaranda 2 Valerabadu Eraï¬u SŠma gas 2 567 NattamÃlo. Kara¤jo. (Tha) Khadiro. DantadhÃvano. Somavakko.(Tu) kadaro. Sallo.(Tu) madano.(Bhave) [Carang.] [Khayar,] [A white sort.] [Vangueria spinosa.] Karanda 2 Kihiri 2 HeÊa kihiri 2 Kukurumuvan * "GolŬha" kiyÃda pÃÂhayi, + "ŠsaÂugas vŠni gas vargayakya" yanu sannayi. [SL Page 079] [\x 79/] 568 (AthÃpi) indasÃlo. (Ca) SallakÅ [f] khÃrako. (SiyÃ) DevadÃru. BhaddadÃru. Campeyyo. (Tuca) campako. [Boswellia thurifera.] [The deodar pine] [The champac.] Indusal 3 DãvadÃru 2 Sapu 2 569 Panaso. KaïÂakÅ phalo. Abhayà [f] (tu) haritakÅ [f] Akkho.[F,] vihÅÂako.[F,](tÅsu) AmatÃ.[F, 1]malakÅ [f,.](Tisu) [Breadfruit tree.] [Yellow myrobalam.] [Beleric myrobalam.] [Emblic myrobalam.] Kos 2 AraÊu 2 BuÊu 2 Nelli 2 570 Labujo, likuco. (CÃtha) KaïikÃro. Dumuppalo. Nimbo. AriÂÂho. Pucimando. Karako.(Tuca) dÃÊimo. [Artocarpus Lakoocha.] [Caniyar.] [The nimb, margosa,] [The pomegranate.] Del 2 Kiïihiriya 2 Kohomba 3 DeÊum 2 571 Saralo. PÆtikaÂÂhaæ, (ca) Kapilà [f] (tuca) siæsapà [f] SÃmà [f] piyaÇgu [f] kaÇgu [f] (pi) SirÅso. (Tuca) bhaï¬ilo. [Saral.] [Siso.] [Priyangu.] [Siris.] Sarala hevat hora 2 €ÂÂãriya * 2 PuvaÇgu 3 Mahari 2 572 Sonako. DÅghavaïÂo.(Ca) Vakulo. (Tuca) kesaro. KÃkodumbarikà [f] pheggu [f] NÃgo. (Tu) nÃgamÃlikà [f] [Bignonia indica.] [Mimusopselengi] [Opposite-leaved fig tree] [The ironwood tree.] ToÂila 2 Muhuïamal 2 KoÂadimbulà 2 NÃgas 2 573 Asoko. Vaæjulo. (CÃtha TakkÃrÅ [f] vejayantikà [f] TÃpi¤jo.(Ca) tamÃlo.(Tha) KuÂajo. Girimallikà [f] [Jonesia Asoka.] [Jayanti.] [Tamal.] [Coraiya.] HopaÊu 2 TiÂiÇga 2 TamaÊu h¯ kasaÂa 2 KeÊinda 2 574 Indayavo. (Phale tassÃ) 2 Ggimantho. Kaïikà [f] (bhave) Nigguï¬Å [f] (tthi) sinduvÃro. TiïasÆlaæ, (tu) mallikÃ, [Its seed.] [Premna spinosa.] [Vitex nigunda.] [Arabian jasmine] KeÊindasÃl 1 Sihin midi 2 Nika 2 B¯lidda 2 575 SephÃlikà [f] nilÅkà [f] (tha) ApphoÂà [f] vanamallikà [f] Bandhuko. Jaya sumanaæ, Haï¬iko. BandhujÅvako. [Nebari,] [A wild variety of Arabian jasmine] [Pentapetes phoenicea.] KaÊumal sephÃlikà 2 VŠlidda 2 Banduvada 4 * Sannayehi "varà asugasya" kiyÃya. [SL Page 080] [\x 80/] 576 Sumanà [f] jÃtisumanà [f] MÃlatÅ [f] jÃti [f] vassikÅ [f] YÆthikà [f] mÃgadhÅ [f] (cÃtha) Sattalà [f] navamÃlikà [f] [Great-flowered jasmine] [Auriculatum jasmine] [Double jasmine.] DÁsaman 5 SÅnidda 2 Satpeti dÁsaman 577 VÃsanti [f] (tthi) atimutto KaravÅro. 1 SsamÃrako. MÃtuluÇgo. BÅjapÆro. Ummatto tuca) mÃtulo. [Gatnera racemosa.] [Nerium odorum.] [Citron.] [Thorn apple] Yohombu 2 Kaïeru 2 LapnÃran 2 Attana 2 578 Karamaddo. Suseno. (Ca) Kundaæ, (tu) mÃghya, 2 (muccate) Devatìo.(Tu) jimÆto. (ThÃ) 3 milÃto. MahÃsahà [f] [Carissa caronda] [The many-flowered jasmine.] [Deotar.] [Aloe perfoliata] Karamba 2 Konda 2 DãvadÃliya 2 K¯mÃrikà 2 579 (Atho sereyyako. DÃsÅ [f] KiækirÃto. Kuraï¬ako. Ajjuko. * (SitapannÃse) SamÅraïo. Phaïijjako. + [Jinti.] [White parnas.] [Marua.] KaÂukaraï¬u 4 HeÊa andu 1 Muruvà 2 580 Japà [f] (tu) ++ jÅvasumanaæ, KarÅro.Kakavo. (Bhave) RukkhÃdanÅ [f] (ca) vandÃkà [f] Cittako.(Tva)4 ggisa¤¤ito [China rose.] [Capparis aphylla] [A parasite plant] [Lead wort.] Vada 2 KiÊila 2 PiÊila 2 RatniÂul 2 581 Akko. Vikiraïo. (Tasmiæ) (Tva) 5 Êakko. (Setapupphake PÆtilatà [f] gaÊocÅ [f] (ca) Muï¬Ã madhurasà [f] (pyatha) [Swallow wort,] [The white sort.] [Guricha.] [Aletris.] Varà 2 HeÊavarà 1 Kindi 2 Mora 2 582 Kapikacchu. Duphasso. (Tha) MaæjiÂÂhà [f] vikasà [f] (bhave) AmbaÂÂhà [f] (ca tathÃ) pÃÂhà [f] KaÂukà [f] kaÂukarohiïÅ [f] [Jawasa.] [Bengal madder.] [Acnidhi.] [Cauki.] Kasambiliyà 2 VŠlmadaÂa 2 Diyamitta 2 KuÊurÁïa 2 583 ApÃmaggo. Sekhariko. PipphalÅ [f] mÃgadhÅ [f] (matÃ) GokaïÂako.(Ca) siæghÃÂo. KolavallÅ [f 6] bhapipphalÅ [f] [Achyranthes aspera.] [Long pepper,] [Gochura.] [A sort of long pepper.] SŠb¯ 2 Vagapul 2 KokaÂu 2 €t vagapul 2 * "Ajjako" sannayehi. + "Phaïijjhaka" aramako«ayi. ++ "Jayasumanaæ" kiyÃt pÃÂhayi. "MubbÃ" yanu sannayi. [SL Page 081] [\x 81/] 584 GolomÅ [f] (tu) vacà [f] (cÃtha) Girikaïya 1 [f] parÃjità [f] SÅhapucchi [f] pa¤hi païïÅ [f] SÃÊapaïïÅ [f] (tuca)2 tthirà [Orris root,] [Clitoria.] [Hemionitis cordifolia] [Hedysarum] [Gangeticum.] Vadakasà 2 * KaÂaroÊu 2 PusvŠnna 2 AsvŠnna 2 585 Nidiï¬ikà [f] (tu) byagghÅ [f] (ca) (Atha) nilÅ (ca) nÅlinÅ [f] Ji¤juko. + (Ceva) gu¤jà [f] (tha) SatamÆlÅ [f] satÃvarÅ [f] [Sort of prickly nightshade.] [Indigo.] [Abrus precatorius.] [Asparagus racemosus.] KaÂuvŠl baÂu 2 Beru gasa 2 Hunida 2 SÃtÃcÃrÅ 2 586 Mahosadhaæ, (tva)3 tivisà [f] BÃkucÅ [f] somavallikà [f] DÃbbi [f] dÃruhaÊiddà [f] (tha) ViÊaÇgaæ, citrataï¬ulà [f] [Atis.] [Somraj.] [Yellow sanders,] [Babreng.] Ivada 2 B¯diŠÂa gas 2 VanuvŠl 2 VaÊaÇgasÃl 2 587 NuhÅ, [f] (ceva) mahÃnÃmo. Muddikà [f] (tu) madhurasà [f] (AthÃpi) madhukaæ, yaÂÂhi- -Madhukà [f] madhulaÂÂhikà [f] [Euphorbia.] [A grape vine.] [Loquorice.] Uk 2 MidivŠl ++ 2 VŠlmÅ 3 588 VÃtiÇgaïo.(Ca) bhaddhÃkÅ [f] VÃttÃkÅ [f] brahatÅ [f] (pyatha) NÃgabalà [f] (ceva) jhasà [f] LÃÇgalÅ [f] (tuca) sÃradÅ [f] [Egg plant.] [The white sort.] [Gorakha.] [Glorius superba.] VambaÂu 2 HeÊa baÂu 2 KÁliya 2 LiyanaÇgalà 2 589 Rambhà [f] (ca) kadalÅ [f] moco. KappÃsÅ [f] badarà [f] (bhave) NÃgalatà [f] (tu) tÃmbÆlÅ [f] AggijÃlà [f] (tu) dhÃtakÅ [f] [A banana,] [Cotton.] [Betel.] [Lythrum fruiteosum.] Kesel 3 Kapu 2 Bulat vŠla 2 Malayitta 2 590 Tivutà [f] tipuÂà [f] (cÃtha) SÃmà [f] kÃÊà [f] (ca kathyate) (Atho) siÇgÅ [f] (ca) usabho. Reïuko. )(Kapilà [f] (bhave) [The white sort of teorl,] [The black sort of teorl.] [Rishba] [Renuca.] Sudu trastavÃÊu 2 KaÊu trastavÃÊu 2 osabiya 2 ) Harãïu 2 591 Hiriveraæ, (ca) vÃlaæ, (ca) Rattaphalà [f] (tu) bimbikà [f] Seleyya, 4 ma smapupphaæ (ca) Phalà [f] (tu) bahulà [f] (bhave) [Bala.] [Momordica monadelpha] [Benzoin.] [Large cardamons.] Hirivãriya 2 KemvŠla 2 Galmala 2 EnsÃl 2 * Girinil gasaya yanu sannayi. + Ji¤jukà [f] san : ++ midigasa yanu san: KaÊu kŠmmãriya yanu san: ) vaæŠpalaya yanu san: reïukà [f] san: [SL Page 082] [\x 82/] 592 KuÂÂhaæ (ca) vyÃdhi. (Kathito) CÃneyyaæ, (tu) kuÂannaÂaæ, OsadhÅ [f] (jÃtimattambhyo) 1 Sadhaæ, (sabbamajÃtiyaæ) [Costus speciosus.] [Cyperus rotundus.] [A deciduous plant.] [Drugs.] Upul koÊa 2 Dasapura 2 PhalapÃkantalatà Eyin piÂat behet dravya 593 (MÆlaæ pattaæ kalÅraggaæ Kaddhaæ mi¤jà phalaæ tathà Taco puppha ¤ca chattanti) SÃkaæ, (dasavidha mmataæ) [Ten sorts of esculent roots, leaves and c] MÆlÃdÅ daÓaya 1 594 PapunnÃÂo. EÊagalo. Taï¬uleyyo. 2 PpamÃriso. JÅvantÅ [f] jÅvanÅ [f] (cÃtha) Madhurako (ca) jÅvako [Cassia tora.] [Amaranthus polygamus.] [Jivani.] [Jivica.] Tuvara 2 SuÊu kÆra 2 Divipasuru 2 JÅvaka 2 595 MahÃkande. (Ca) lasunaæ, Palaï¬u.(Tu) sukandako. PaÂolo. Tittako. (CÃtha) BhiÇgarÃjo. (Ca) mÃkkavo. [Garlic.] [Onion.] [Trichosanthes.] [Bringariva.] HeÊalÆnu 2 RatulÆnu 2 DummŠlla 2 KÅkirindiya 2 596 Punnavà [f] sophaghÃti [f] Vitunnaæ, sunisannakaæ, KÃravello. (Tu) susavÅ [f] TÆmbyà [f3] lÃbu [f] (ca lÃbu [f] (sÃ) [Hog weed.] [Marsilea dentala.] [Memordica charantia] [A long gourd.] SuÊuburuda 2 KambulvŠlla 2 Karivila 2 Labu 3 597 EÊÃlukaæ, (ca) kakkÃrÅ [f] Kumhaï¬o. (Tuca) vallibho. IndacÃruïi [f] visÃlà [f] Vatthulaæ, vatthuleyyako. [A sort of cucumber.] [Water melon.] [Coloquintida Chenpodium.] [Album.] KŠkiri 2 Koma¬u 2 Tiyambarà MahakÆra 2 598 MÆlako.,(Nitthiyaæ) cuccÆ [f] Tambako. (Ca) kalambako. SÃkabhedÃ) kÃsamadda. Jhajjhari [f] phaggavÃ.4 (Dayo) [A radish] [Globe amaranthus.] [A kind of potherb.] [Cassia esculenta.] [A name of a plant.] [A species of potherb.] MÆlapalà 2 Tampalà 1 Vilapalà 1 Ruvara 1 LihilakoÊa 1 HaÇguÊu 1 * Mã vargayehi boh¯ nÃmayo sanna amara ko«Ãdiyehi visamava penã. [SL Page 083] [\x 83/] 599 Saddalo. (Ceva) dubbà [f] (ca) GolomÅ [f] (sà sità bhave) Gundà [f] (va) bhaddamuttaæ, (ca) RasÃlo. (Tu) cchu. (VeÊu (tu) [Bent grass.] [Bent grass with white blossom.] [A sort of fragrant grass] [Sugar cane.] HÅtaïa 2 Sudu hÅtaïa 1 Vammutu 2 Uk 2 600 TacasÃro. Veïu. Vaæso. Pabbaæ, tu phalu, gaïÂhi. (So) KÅcakÃ. (Te siyuæ veïu Ye nadantya nilo ï¬utà [A bamboo.] [A knot or joint.] [Bamboos rattling because of whistling.] Huïa 4 Puruka 3 Pavanin haï¬ana huïa 1 601 NaÊo. (Ca) dhamano. (PoÂa- Galo. (Tu) kÃsa.,2 (Mitthina) Tejano. (Tu) saro. (MÆlaæ Tu) 3 sÅraæ, (bÅrassa hi) [A reed.] [Cas.] [Saccharum sara.] [Andropogen muricatus.] Kulal baÂa 2 VŠÊuk 2 Bihi baÂa 2 Babus taïa mul 1 602 Kuso. Barihisaæ, dabbho. BhÆtaïakaæ, (tu) bhÆtiïaæ, GhÃso. (Tu) yavaso. (CÃtha) PÆgo. (Tu) kamuko. (Bhave) [Sacrificial grass.] [Andropogon] [Meadow grass.] [Areca faufel.] Kusa taïa 3 GandhakãÂanam taïa 2 T­ïa varggayak 2 Puvak 2 603 TÃlo. Vibhedikà [f] (cÃtha) KhajjurÅ [f] sindi [f] (vuccati) [Palmyra.] [Date tree.] Tal 2 Hindi 2 604 HintÃla. (TÃla khajjÆri) NÃlikerÃ. (Tatheva ca) TÃÊÅ [f] (ca) ketakÅ [f] (nÃrÅ) (PÆgo ca tiïa pÃdapÃ) [Marshy date tree] [Coconut] [Gorypha.] [Pandanus.] Kitul 1 Pol 1 tala 1 VŠÂakeyiyà 1 Ara¤¤a vaggo. 605 Pabbato. Giri selo. 4Ddi. NagÃ. 5 Cala. SiluccayÃ. SikharÅ bhÆdharo.) (Tha) 6bbha. PÃsÃïa 7 smo. 8 Palo. Silà [f] [A mountain.] [A stone or rock.] Parvataya 9 PÃsÃïaya 5 606 GijjhakÆÂo. (Ca) vehÃro. Vepullo. 9 SigilÅ. (NagÃ) Vi¤jho. Paï¬ava. VaækÃ. (Di) Pubbaselo. (Tuvo) 10 dayo MandÃro.11 Paraselo 12 ttho. HimavÃ.(Tu) himÃcalo. [Divers mountains.] [The eastern mountain.] [The western mountain.] [Himalaya mountains.] Parvata viÓã«a 7 Udaya parvataya 2 Asta parvataya 3 HimÃla parvataya 1 [SL Page 084 ] [\x 84/] bhÆkaï¬e, ara¤¤adivaggassa, selavaggo [II.- 5.] 607 GandhamÃdana. KelÃsa. CittakÆÂa. SudassanÃ. KÃÊakÆÂo. (TikuÂÃssa) Pattho. (Tu) sÃnu [f,] (vetthiyaæ) [The peaks of the Himalaya range.] [Table land.] HimÃlakÆÂay¯ 5 Parvatayehi sama pradãÓaya 608 KÆÂo., (VÃ) sikharaæ, siÇgaæ, PapÃto. (Tu) taÂo. (Bhave) Nitambo., KaÂako., (Nitthi) Nijjharo. (Pasavombuno) [A peak or summit.] [A precipice.] [The side of a rock] [A cascade.] KÆla 3 PrapÃtaya 2 ParvatapÃrÓvaya 2 Parvatayen vÁhena jalaya 1 609 DarÅ [f] (tthi) kandaro. [F] (vÅsu) Lenaæ, (tu) gabbharaæ. Guhà [f] SilÃpokkharaïÅ [f] soï¬Å [f] Ku¤jaæ, nÅku¤ja.,1 (Mitthina) [An artificial cave.] [A natural cave.] [A rocky pool.] [A bower.] Bhumi parvatÃdi vivara 2 Gallena 3 Gal pokuïa 2 LatÃdÅn vŠsunu lena 2 610 (Uddhama)2 dhiccakà [f] (sela- Ssà sannà bhumyu) 3 paccakà [f] PÃdo.(Tu) 4 pantaselo.(Tha) DhÃtu. (Tto gerikÃdiko) [Top of a mountain,] [Land near a mountain.] [Near a mountain.] [A fossil or mineral.] Parvata muduna 1 Parvata samÅpa bima 1 Pratyanta parvataya 2 GairikÃdiya 1 Sela vaggo. - 611 Migindo. KesarÅ. SÅho. Taraccho. (Tu) migÃdano. Vyaggho.(Tu) puï¬arÅko.(Tha) SaddÆlo. (DÅpanÅ rÅto) [A lion.] [A hyena.] [A tiger.] [A leopard.] Siæhayà 3 KarabÃnavalasà 2 VyÃghrayà 2 Diviyà 1 612 Accho.Ikko.(Ca)(isso.(Tu) KÃÊasÅho. Iso. (Pyatha Rohicco. Rohito. (CÃtha) Gokaïïo. Gaïi. KaïÂakÃ. [A bear.] [A sort of lion.] [A sort of deer.] [An elk.] Valasà 2 KÃÊa siæhayà 3 R¯hita m­gayà 2 G¯nà 3 613 Khagga. KhaggavisÃïÃ. (Tu) PalÃsÃdo. (Ca) gaï¬ako. (VyagghÃdike) vÃÊamigo. SÃpado.) (Tha) plavaÇgamo. [A rhinoceros or unicorn.] [A beast of prey.] [A monkey or ape.] KaÇgavãnà 4 VyÃghrÃdÅhu 2 Vandurà 7 614 MakkaÂo. VÃnaro. SÃkhÃ- Migo. Kapi. ValÅmukho. Plavago.) (Kaïhatuï¬o) GonaÇgulo. Tisomato) [A black-faced monkey.] KaÊu tu¬a Šti vandurà 1 [SL Page 085] [\x 85/] 615 SiÇgÃlo. Jambuko. Kotthu. Bheraï¬o. (Ca) sivà [f.] (PyÃtha) BiÊÃro. Babbu. MajjÃro. Koko. (Tuca) vako. (Bhave) [A stakal.] [A cat.] [A wolf.] KŠnahilà 5 BaÊanà 3 Koknahavà 2 616 Mahiso. (Ca) lulÃyo. (Tha) Gavajo. Gavayo. (SamÃ) Sallo. (Tu) sallako. (ThÃssa) Lomamhi) salalaæ, salaæ, [A buffalo.] [The gayal, or bos gavocus.] [A porcupine.] [Its quills.] MÅmà 2 Gavarà 2 IttÁvà 2 IttÁ kÆra 2 617 Hariïo. Miga. SÃraÇgÃ. Mago. Ajinayoni. (Ca) SÆkaro. (Tu) varÃho. (Tha) Pelako. (Ca) saso. (Bhave) [A deer or antelope.] [A hog.] [A hare.] Muvà 5 ôrà 2 SÃvà 2 618 Eïeyyo. Eïimigo. PampaÂako. (Tu) pampako. VÃtamigo. (Tu) calanÅ. MÆsiko. (TvÃ)1 khu. Unduro. [A kind of deer.] [A loris.] [A swift antolope.] [A rat.] ãïim­gayà 2 HuïapupuÊà 2 VÃta m­gayà 2 MÅyà 3 619 Camaro. Pasado. (Ceva) KuraÇgo. Miga mÃtukà [f] RÆru. Raæku. (Ca) niæko.(Ca) SarabhÃ. 2 (DimigantarÃ) [Various sorts of deer.] M­ga viÓã«a 8 620 Piyako. Camuru. Kadali- MigÃ. 3(Dicammayonayo) MigÃ. (Tu) pasavo. (SÅhÃ- Dayo sabba catuppadÃ) [A sort of deer of which the hides are used.] [Beasts in general.] RatnabhÆtacarma prabhava m­gayà 3 Siya sivpÃv¯ 2 621 LÆtà (ca) lÆtiïà [f] uïïa- NÃbhi. MakkaÂako. (SiyÃ) Vicchiko (tvÃ)4 li. (Kathito) SarabÆ [f,] gharagolikà [f *] [A spider.] [A scorpion.] [A lizard.] MakuÊuvà 4 G¯nussà 2 HÆnà 2 622 Godhà [f] kuï¬o + pyatho)(kaïïa JalÆkà [f] satapadya [f 5] (tha) Kalandako. KÃÊakà [f] (tha) Nakulo. MuÇguso. (Bhave) [An iguana.] [A centipede,] [A squirrel.] [A mongoose.] Goyà 2 KanvÁyà 2 Lãnà 2 MugaÂiyà 2 [SL Page 086] [\x 86/] 623 KakaïÂako. (Ca) saraÂo KÅÂo.(Tu) puÊavo kimi. PÃïako) cÃpyatho) uccÃ- LiÇgo. LomasapÃïako. [A chameleon.] [A worm or insect.] [A caterpillar.] KaÂussà 2 Païuvà 4 BÆ païuvà 2 624 VihaÇgo. VihaÇgo. Pakkhi. VihaÇgama. Khagà 1 ddhajÃ. Satuïo,(ca) sakunto. (Pi) PataÇgo. Sakuïi. Dvijo. [A bird in general.] Pak«iyà 15 625 CakkaÇgo. PattayÃno. (Ca) Patanto. NÅÊajo. (Bhave (TabbhedÃ. *VaÂÂakà [f] jÅva ¥jÅvo. Cakora. TittirÃ. [Various birds.] Pak«i viÓã«a 11 626 SÃlikà [f] karavÅko. (Ca) Ravihaæso. Kukutthako. KÃraï¬avo. (Ca) pilavo PokkharasÃtakÃ. 2(Dayo) 627 Patantaæ, pekhuïaæ, pattaæ, Pakkho. Pi¤chaæ. Chado. Garu. Aï¬aæ, (tu pakkhi bije tha) NÅÊo. (Nitthi) kulÃvakaæ [A wing] [An egg.] [A nest.] Pak«i patraya 7 Pak«i bijuvaÂaya 1 KŠdŠlla 2 628 (SupaïïamÃtÃ) vinatà [f] Mithunaæ, (thi puma dvayaæ) Yugaæ, (tu) yugalaæ, dvandaæ, Yamakaæ, yamalaæ, yamaæ, [The mother of garudas.] [Copulation.] [A pair.] GuruÊumava 1 StÅrapuru«a saÇgamaya 1 Yugala 6 629 SamÆho. Gaïa saæghÃtÃ. SamudÃyo (ca) sa¤cayo. Sandoho. Nivaho. Ogho. Visaro. Nikaro. Cayo. [A multitude.] SamÆhaya 29 * Mehi vaÂÂakkÃ, vaÂuv¯ya, jÅ ¤jÅva, dak«iïapathÃdiyehi mayura pramÃïavÆ jÅva¤jÅvaka nam pak«ihuya, cakora, ŠÂikukul¯ya, tittira titvaÂuv¯ya, sÃlikÃ, sŠlalihiïiya, karavÅko, kuruvikevill¯ya, ravihaæso, Šlb¯ya, kukutthako. Sitimbill¯ya, kÃraddhavo, kÃraÊuya, pilavo, mahavelluya, pokkharasÃtaka, talreheruya. Yana movun pak«i viÓã«ay¯yi. [SL Page 087] [\x 87/] 630 KÃyo. Khandho. Samudayo. GhaÂà [f] samiti [f] saæhati [f] RÃsi. Pu¤jo. SamavÃyo. PÆgo. JÃtaæ, kadambakaæ, 631 ByÆho. VitÃna. GumbÃ.(Ca) KalÃpo. JÃla, maï¬alaæ, (SamÃnÃnaæ gaïo) vaggo. Saægho. Sattho. (Tu jantÆnaæ) [A multitude of similar things.] [A multitude of animals.] SamÃnayangã samÆhaya 1 PrÃïÅngã samÆhaya 632 SajÃtikÃnantu) kulaæ, NikÃyo. (Tu sadhamminaæ) YÆtho., (Nitthi sajÃtÅya- TiracchÃnÃna muccate) [A multitude of homogeneous animals.] [A multitude of persons practising like duties,] [A multitude of birds and beasts.] SamÃna jÃti Šttangã samÆhaya 1 SamÃnÃcÃra Šttavungã samÆhaya SamÃnajÃtivu tirisanungã samÆhaya 1 633 Supaïïo. Venateyyo. (Ca) GaruÊo vihagÃdhipo. ParapuÂÂho. Parabhato. KuïÃlo. Kokilo. Piko. [A garuda.] [The Indian cuckoo] GuruÊà 4 Kovul pak«iyà 5 634 Moro. MayÆro. Barihi. NÅlagÅva. Sukhaddhi. No KalÃpÅ. (Ca) sikhÅ. Keki. CÆÊà [f] (tuca) sikhà [f] bhave) [A peacock.] [Its crest.] Moïarà 8 Moïaraku¬ambiya 2 635 Sikhaï¬o. Barihaæ, (ceva) KalÃpo. Pi¤ja, 1(mapyatha) Candako. Mecako (cÃtha) Chappado.(Ca) madhubbato. [Its tail.] [The eyes in its tail.] [A bee.] Moïarapila 4 €spila 2 Bambarà 7 636 MadhulÅho. Madhukaro. Madhupo. Bhamaro. Ali. PÃrÃpato. Kapoto. (Ca) KakuÂo. (Ca) pÃrevaÂo. [A pigeon or dove.] Pareyiyà 4 [SL Page 088] [\x 88/] 637 Gijjho. Gaï¬o.(Tha) (kulalo. Seno. VyagghÅnaso. (Pyatha) (TabbhedÃ) sakuïagghÅ [f] (tthi) ùÂo. Dabbimukhavijo. [A vulture.] [A hawk.] [A kind of hawk.] [The name of a bird.] Gijulihiïiyà 2 Ukussà 3 Ukusu viÓã«ayak 1 Pak«i viÓã«ayak 2 638 UhuækÃro. Uluko. (Ca) Kosiyo. VÃyasÃri. (Ca) KÃko.(Tva)1 riÂÂho. Dhaæko.(Ca) BalipuÂÂho. (Ca) vÃyaso. [An owl.] [A crow.] BakamÆnà 4 Kavu¬Ã 5 639 KÃkoÊo. VanakÃko.(Tha) LÃpo. LaÂukikà [f] (pyatha) VÃraïo. HatthiliÇgo.(Ca) (Hatthisoï¬a. VihaÇgamo) [A raven.] [Perdix chinensis.] [The hatthilingo bird] Vana kavu¬Ã 2 KŠÂakirilla 2 €tunÂa bandu soï¬a Šti pak«iyà 2 640 Ukkuso. Kuraro. (Kola- - Âhipakkhimhi ca kukkuho. Suvo. (Tu) kÅro. (Ca) suko. TambacÆÊo. (Ca) kukkuÂo. [An osprey.] [A parrot.] [A gallinaceous fowl] Kabarussà 3 Giravà 3 KukuÊà 2 641 VanakukkuÂo. (Ca) nijjivho. (Atha) kocà [f] (ca) kuntanÅ [f] CakkavÃko. (Tu) cakkavho. SÃraÇgo. (Tuca) cÃtako. [A wild cock.] [A curlew.] [The ruddy goose.] [Cuculas melanoleucus.] ValikukuÊà 2 KoÓvÃlihiïiyà SakvÃlihiïiyà 2 KÁndŠttà 2 642 Tuliyo. Pakkha biÊÃlo. Satapatto. (Tu) sÃraso. Bako. (Tu) sukkakÃko. (Tha) BalÃkà [f] bisakaïÂhikà [f] [A flying fox.] [The Siberian crane.] [A crane.] [A small crane.] Piyà baÊalà 2 Vil lihiïiyà 2 Kokà 2 Kanakokà 2 643 LohapiÂÂho. (TathÃ) kaæko. KhajariÂo .(Tu) kha¤jano. Kalaviæko. (Tu) caÂako. Dindibho. *(Tu) kikÅ [f] (bhave) [A heron.] [A wagtail.] [A sparrow.] [A blue jay.] L¯tu¬uvà 2 Pak«i viÓã«ayak 2 Gã kurullà 2 KiraÊà 2 644 KÃdambo. KÃlahaæso. (Tha) Sakunto. (BhÃsapakkhinÅ) Dhu myÃÂo. (Tu) kaliÇgo.(Tha) DÃtyÆho kÃÊakaïÂhako. [A drake.] [An Indian vulture.] [The fork-tailed shrike.] [A gallinule.] VilikukuÊà 2 Gho«Âa kukkuÂa pak«iyà 1 NÅla kobeyiyà 2 DÃtu¬uvà 2 * Dindibhà [f] yanu san : [SL Page 089] [\x 89/] 645 KhuddÃ. 1(Dimakkhikà bhedÃ) Öaæso. PiÇgala makkhikà [f] ùsÃÂikà [f] (makkhikìaæ) PaÂaÇgo. Salabho. (Bhave) [A small bee] [A gadfly.] [A fly's egg.] [A grasshopper.] Daï¬uvelbÁ mŠssà 2 €Âalã mŠssà 2 MŠssangã bijuvaÂa PaÊaÇgŠÂiyà 2 646 SÆcimukho. (Ca) makaso. CÅrÅ [f] (tu) jhallikà [f] thaca) Jatukà [f 2] jinapattà [f] (tha) Haæso. Setacchado (bhave) [A gnat.] [A cricket.] [A bat.] [A swan.] Maduruvà 2 SÅru 2 Vavulà 2 Haæsayà 2 647 (Te) rÃjahaæsÃ. (Rattehi PÃdatu¬ehi bhÃsitÃ) Mallikà [f 3] (khyÃ) * (dhataraÂÂhÃ. (Maline hasitehi ca) [A white swan with red legs and bill.] [One with brown legs and bill.] [One with black legs and bill.] RÃja haæsayà 1 KiÊuÂu pÃtu¬u Šti haæsayà 1 KaÊu pÃtu¬u Šti haæsayà 1 648 Tiraccho. (Tu) tiracchÃno. (TiracchÃnagatesiyÃ) [An irrational animal.] Tirisanà 2 SÅhÃdi vaggo. Ara¤¤Ãdi vaggo [II - 5.] =================== NamobuddhÃya. 649 Adhobhuvana, pÃtÃlaæ, NÃgaloko. RasÃtalaæ, Randhaæ, (tu) vivaraæ, chiddaæ, Kuharaæ, susiraæ, bilaæ [The naga world.] [A hole, or cavity.] NÃlova 4 Sidura 9 650 SusÅ [f] (tthi) chiggalaæ, sobbhaæ, (Sacchidde) susiraæ., [F] (tisu) (Thiyantu) kÃsu [f] ÃvÃÂo. SapparÃjÃ. (Tu) vÃsukÅ. [A hole in the ground.] [Vasuki, king of the nagas.] VaÊa 2 VÃsukÅ nÃraja 2 651 Ananto. NÃgarÃjÃ.(Tha) VÃhaso. 4 Jagaro. (Bhave) Gonaso. (Tu) tiliccho. (Tha) De¬¬ubho. RÃjulo. (Bhave) [The naga king Ananta.] [A boa.] [A viper.] [Amphishena.] Ananta nÃraja 2 Pimburà 2 PoÊaÇgà 2 Diyabariyà 2 * MallikÃkkho. KiyÃda pÃÂhayi. [SL Page 090] [\x 90/] BhÆkaï¬assa, pÃtÃlavaggo [II.- 6.] 652 Kambalo. 1Ssataro. (Meru- PÃdenÃgÃtha) dhammanÅ, Silutto. Gharasappo. (Tha) NÅlasappo. SilÃbhu. (Ca) [Nagas at the foot of Meru.] [A rat snake.] [A whip snake.] MãrupÃdayehi nÃgay¯ 2 Garaï¬iyà 3 Païucullà 2 653 ùsiviso. BhujaÇgÃ. 2 Hi. Bhujago. (Ca) bhujaÇgamo. Siriæsapo. PhaïÅ sappà 3 LagaddÃ. Bhogi. PannagÃ. [A snake, or serpent.] Sarpayà 19 654 Dvijivho. Urago. VÃÊo. DÅgho. (Ca dÅghapiÂÂhiko. PÃdÆdaro visadharo. Bhogo. (Tu phaïino tanu) [A snake's body.] Sarpa sirura 1 655 ùsÅ [f] (tthi) sappadÃÂhà [f] (tha) Nimmoko. Ka¤cuko. (SamÃ) Visaæ., (Tvanitthi) garaÊaæ, (Tabbhedà vÃ) halÃhalo, [His fang.] [Slough of a snake] [His venom.] [Various sorts of fixed poison.] Sarpa daÊaya 2 Sarpa sŠvaya 2 Vi«aya 2 Vi«a bheda 2 656 KÃÊakuÂÃ. 4 (Dayo cÃtha) VÃÊagÃhya. * 5 Hituï¬iko. Nirayo duggatÅ [f] (tthi ca) (Narako so mahÃÂÂhadhÃ) [A snake catcher.] [Hell.] AhiguïÂhikayà 2 Narakaya 2 657 Sa¤jÅvo. KÃÊasutto. (Ca) MahÃroruva roruvÃ. PatÃpano. AvÅci [f] (tthi) SaæghÃto. Tapano. (Iti) [The eight great hells.] (AÂa maha narakay¯ nam) 658 (Thiyaæ) vetaraïÅ [f] loha- KumbhÅ [f] (tattha jalÃlayÃ) KÃruïiko nirayapo. Nerayiko. (Tu) nÃrako. [Its rivers.] [Guardian of hell.] [One suffering in hell.] Ehi jalÃdhÃray¯ 2 NirayapÃlayà 2 Nirayehi duk vindinnà 2 659 Aïïavo. SÃgaro. Sindhu. Samuddo. RatanÃkaro JalanidhyÆ. 6 DadhÅ. ((Tassa BhedÃ) khiraïïavà 7 (+ dayo) [The ocean.] [The milky and other seas.] SÃgaraya 7 KirimuhudÃdiya * AhiguïÂiko kiyÃda pÃÂhayi. + ùdi Óabdayen lavaïarïïava, dadhyudaka, ghatodaka, ucchurasa: madirodaka, sÃdÆdaka yana sÃgaray¯ya. [SL Page 091] [\x 91/] 660 Velà [f] (ssa kÆladesotha) ùvaÂÂo. Salilabbhamo. Thevo. (Tu) bindu, phusitaæ, Bhamo. (Tu jalaniggamo) * [A shore, or bank.] [A whirlpool.] [A water drop.] [The drain of a water-course.] VeraÊa 1 Diya saÊÃva 2 Diya binduva 3 Jala nirggamaya 1 661 Apo. Payo. Jalaæ, vÃri, PÃnÅyaæ, salilaæ, dakaæ, Aïïo. NÅraæ, vanaæ, vÃlaæ, Toya, 3 mambu.2 Dakaæ, (ca) kaæ, [Water.] Jalaya 15 662 TaraÇgo. (Ca tathÃ) bhaÇgo. ômi [f] vÅci. [F] (pumitthiyaæ) Ullolo (tuca) kallolo. (MahÃvÅcÅsukathyate) [A wave] [A surge, or billow] RaÊa 4 Maha raÊa 2 663 JambÃlo. Kalalaæ, paæko. Cikkhallaæ, kaddamo. (Pyatha) Pulinaæ, vÃlukà [f] vaïïu [f] MarÆ [f 3] ru [f] sikatà [f] (bhave) [Mud, or clay.] [Sand.] Ma¬a 5 VŠli 6 664 Antaripaæ, (ca) dipo., Và Jala majjha gataæ thalaæ), TÅraæ (tu) kÆlaæ, rodhaæ (ca) PatÅraæ, (ca taÂaæ. [F,] (tisu) [An island.] [A bank.] DÆva 2 Ivura 5 665 PÃraæ, (paramhi tÅramhi) Oraæ, (tva) 4 pÃra,5 (muccate) UÊumpo. (Tu) plavo. Kullo. Taro. (Ca) paccarÅ [f] (tthiyaæ) [The further bank] [The near bank.] [A raft, or float.] Etara 1 Metara 2 Pahura 5 666 TaraïÅ [f] tari [f] nÃvà [f] (ca) KÆpako. (Tuca) kumbhakaæ, PacchÃbandho. GoÂaviso.+ KaïïadhÃro. Tu) nÃviko. [A ship.] [A mast.] [A large oar.] [The pilot, or helmsman.] NŠva 3 Kumbaya 2 Gal vana 2 NŠviyà 2 * "PÃkÃre gehÃdÅ bhittiya¤ca jalaniggamo bhamo nÃma" yanu ÂÅkÃyi. "Sallibbhamo, prÃkÃrayehidu g­habhittiyehidu jalanirgamaya, hevat diya yana piïisa tabana lada vÃrimÃrgaya): bhamo, bhamanam veyi yanu sannayi. + GoÂaviyo kiyà da pÃÂhayi. [SL Page 092] [\x 92/] 667 Arittaæ, keni pÃto.(Tha) potavÃho. NiyÃmako. SaæyattikÃ. (Tu nÃvÃya VÃïijja mà caranti ye) [A rudder.] [The captain of a ship.] [Voyaging merchants.] RiÂa 2 NŠv padinnà 2 NŠv veÊendà 1 668 (NÃvÃyaÇgÃ) lakÃro.(Ca) VaÂÃkÃro. PiyÃ. 1 (Dayo) Poto. * Pavahaïaæ, (vuttaæ) DoïÅ [f] (tvitthi tathÃ) 2 mmaïaæ, [The parts of a ship.] [A ship's boat.] [A boat.] NŠv avayava 3 Ve¬i 2 Oruva 2 669 GabhÅra: ninna: gambhÅrÃ: (Tho) 3 ttÃnaæ: (tabbipakkhake) AgÃdhaæ: (tva) 4 talampassaæ: Anaccho: kaÊusÃ: 5 vilÃ: [Deep.] [Shallow.] [Very deep, bottomless.] [Turbid, or foul water.] GŠmbura 3 GŠmburaÂa viparÅtaya 1 Patula nodŠkka hŠki gŠmbura 2 Malina jalaya 3 670 Accho: pasanno: vimalo: (GabhÅra ppabhÆ tÅ tisu) + DhÅvaro. Macchiko. Maccha- Bandha. KevaÂÂa. JÃlikÃ. [Clean, or pure water.] [A fisherman.] Nimmala jalaya 3 KevuÊà 5 671 Maccho. MÅno. Jalacaro. Puthulomo. 6 Mbujo, jhaso Rohito magguro. SiÇgÅ.++ Valajo mu¤ja, pÃvusÃ. [A fish.] [Different species of fish] Matsyayà 6 Matsya viÓe«ay¯ 672 Sata vaæko. Savaæko. (Ca) NaÊamÅno. (Ca) gaï¬ako. Susukà [f] sapharÅ [f] (maccha- PpabhedÃ) makarÃ. 7 (Dayo) 673 (MahÃmacchÃ) timi. Timi- §galo. Timira piÇgalo. ùnando. (Ca) timindo. (Ca) AjjhÃroho. MahÃtimi. [Fish of an enormous size.] Mahà matsyay¯ 7 674 PÃsÃïa maccho. PÃÂhino. Vaæko. (Tu) baÊiso. (Bhave) SuæsumÃro. (Tu) kumbhÅlo. Nakko. Kummo. (Tu) kacchapo. [A Sheat fish.] [A fish hook.] [A crocodile.] [A turtle, or tortoise.] * Upavahanaæ yanu sannayi: + "gabhÅrappabhÆtÅtisu" yannen gabhÅra Óabdayehi paÂan vimala yanu dakvà tiraliÇgikatvaya kiyana ladÅ. ++ SiÇgu kiyÃda pÃÂhayi. [SL Page 093] [\x 93/] 675 KakkaÂako. KulÅro. (Ca) JalÆkà [f] (tuca) rattapà [f] Maï¬Æko. Dadduro. Bheko. Gaï¬uppÃdo. MahÅlatà [f] [A crab.] [A leech] [A frog.] [An earthworm.] KakuÊuvà 2 PƬÃvà 2 MŠ¬iyà 3 GŠ¬avil païuvà 2 676 (Atha) sippÅ [f] (ca) sutti [f] (tthi) Saækho. Kambu., (Manitthiyaæ) Khuddasaækho. Saækhanako. JalasuttÅ [f] (ca) sambuko. [A pearl oyster.] [A conch.] [A small shell] [A bivalve shell.] Bellà 2 Saka 2 Sak bellà 2 Ranvan bellà 2 677 JalÃsayo. JalÃdhÃro. (GambhÅro) rahado. (Saca) UdapÃno. PÃnakÆpo.* KhÃtaæ, pokkharaïÅ [f] (tthiyaæ) [A lake, or pond.] [A deep lake.] [A well.] [A large pond.] Diya siÂina tŠna 2 GŠmburuvÆ jalÃsaya 1 Linda 2 Pokuïa 2 678 TaÊÃko. (Ca) saro., (Nitthi) CÃpÅ [f] (ca) sarasÅ [f] (tthiyaæ) Daho. MbujÃkaro. (CÃtha) Pallalaæ, (khuddako saro) [A tank, or lake.] [A small tank.] ViÊa 6 Ku¬Ã vila 1 679 Anotatto. (Tathà kaïïa- Muddho. (Ca) rathakÃrako. Chaddanto. (Ca) kuïÃlo. (Ca) (VuttÃ) mandÃkiïÅ [f] (tthiyaæ) [The seven great lakes.] (Maha vil sata nam) 680 (TathÃ) sÅhappapÃto. (Ti Ete satta mahà sarÃ) ùhÃvo. (Tu) nipÃnaæ, (cÃ) 2KhÃtaæ, (tu) devakhÃtakaæ, [A trough near a well.] [A natural pond.] Linda samÅpayehi gon pŠn bona vaÊa 2 VŠssen hÁruïu vaÊa 2 681 SavantÅ [f] ninnagà [f] sindhu [f] Sarità [f] Ãpagà [f] nadÅ [f] BhÃgÅrathÅ [f] (tu) gaÇgà [f] (tha) Sambhedo. Sindhu saÇgamo. [A river.] [The Ganges.] [The mouth of a river,] GaægÃva 6 ùkÃÓa gaægÃva 2 M¯ya 2 682 GaÇgà [f 3] ciravatÅ [f] (ceva) Yamunà [f] sarabhÆ [f] mahÅ [f] (Imà mahà nadÅ pa¤ca) CandabhÃgà [f] sarasvatÅ [f] [The five great rivers.] [Various rivers.] (Pa¤ca mahà gaæÇgà nam) Gaægà viÓe«ay¯. * UdapÃnaya, pÃnaya, kÆpaya yanu sannayi. [SL Page 094] [\x 94/] 683 Nera¤jarà [f] (ca) kÃverÅ [f] Nammadà [f] (dÅ ca ninnagÃ) VÃrimaggo. PaïÃlÅ [f] (tthi) (Pume) candanikà [f] (tuca) [An issue from a pond.] [A dirty pool at the entrance of a village.] PÅlla hevat sorovva 2 Gamdora gavara vaÊa 3 684 JambÃli [f] oligallo. (Ca GÃmadvÃramhi kÃsuyaæ Saroruhaæ, satapattaæ, Aravindaæ, (ca) vÃrijaæ, [A lotus.] Padmaya 12. 685 (Anitthi) padumaæ, paæke- Ruhaæ, nalina, pokkharaæ, MuÊÃla pupphaæ, kamalaæ, Bhisa pupphaæ, kusesayaæ, 686 Puï¬arÅkaæ, (sÅtaæ) (rattaæ) Kokanadaæ, kokÃsako. Ki¤jakkho. Kesaro., (Nitthi) Da¬o. (Tu) nÃla, (muccate) [A white lotus.] [A red lotus.] [A filament] [The stalk.] HeÊa piyum 1 Rat piyum 2 piyum kesaru 1 Piyum daï¬a 2 687 Bhisaæ, muÊÃlo. (Nitthi ca) BÅjakoso. (Tu) kaïïikà [f] (PadumÃdi samÆhetu Bhave) saï¬a., (Manitthiyaæ) [Its edible root.] [Its pericarp.] NeÊumbula 1 NeÊumbu dŠli 1 Piyum kemiya 2 PadmÃdÅngã samÆhaya 688 Uppalaæ, kuvalayaæ, (ca) (NÅlaæ tavi)2 ndÅvaraæ, (siyÃ) (Sete tu) kumudaæ, (cassa Kando) sÃlÆka, 3 muccate) [An assemblage of lotus and other flowers.] [Any water-lily.] [The blue lotus.] [The esculent white sort.] [Its root.] Upul 2 Nilupul 1 HeÊa upul 1 Ema ala 1 689 Sogandhikaæ, kallahÃraæ, DakasÅtalikaæ, (pyatha) SevÃlo. NilÅkà [f] (cÃtha) Bhisinya [f 4] mbujinÅ [f] (bhave) [A white water-lily.] [Vallisneria.] [A lotus pond.] HelmŠli 3 Sevela 2 Piyum vila 2 690 (SevÃlÃ) tilabÅjaæ, (ca) Saækho.(Ca) païakÃ.5 (Dayo) [Various sorts of vallisneria.] Sevel viÓã«a 3 PÃtÃlavaggo. [II.- 6.] BhÆkaï¬o dutiyo. [II.] [SL Page 095] [\x 95/] Namo buddhÃya. VisessÃdhÅnavagga. 691 (Visessà dhÅnasaækiïïà Nekatthe bhavyayehi ca SÃÇgo pÃÇgehi kathyante) Kaï¬e vaggà iha kkamà 692 (Guïadabba kirayà saddà Siyuæ sabbe visesanà Visessà dhÅna bhÃvena Visessa sama liÇgino) 693 Sobhanaæ: ruciraæ: sÃdhu: Manu¤¤aæ: cÃru: sundaraæ- Vaggu: manoramaæ: kantaæ: HÃri: ma¤ju: (ca) pesalaæ: [Beautiful, or pleasing.] Sitkalu(deya) 18 694 Bhaddaæ: vÃmaæ: (ca) kalyÃïaæ: ManÃpaæ, laddhakaæ: subhaæ: Uttamo: pavaro: jeÂÂho: PamukhÃ: 1 nuttaro: varo: [Chief, principal, or noble.] Utum (deya) 29 695 Mukhyo: padhÃnaæ: pÃmokkho: Para: 2 magga¤¤a 3 : muttaraæ: PaïÅtaæ: paramaæ: seyyo: GÃmaïÅ: seÂÂha: sattamÃ: 696 VisiÂÂhÃ:4 riya: nÃge: 5 ko: 6 Sabha: 7 ggÃ: mokkha: puÇgavÃ: SÅha. Ku¤jara. SaddÆlÃ. (DÅtusamÃsagÃpume) 697 (Citta kkhi pÅti janana) 8 MavyÃseka 9 : ma secanaæ: IÂÂhaæ: (tÆ) subhagaæ: hajjaæ: Dayitaæ: vallabhaæ: piyaæ: [Charming.] [Beloved, desired.] Sit net piïavana (deya) 2 Piraya (deya) 6 Mã var«ayehi viÓe«yayÃÂa sama liÇgu dŠkvuvamanà tŠnhi mã : lakuïayi. [SL Page 096 ] [\x 96/] sÃma¤¤akaï¬assa, visessÃdhÅnavaggo [II.-1.] 698 Tucchaæ:(ca) rittakaæ, su¤¤a1: (MathÃ)2 sÃraæ(ca) pheggu:(ca) Mejjhaæ: pÆtaæ: pavitto:(tha) Aviruddho: apaïïako: [Void, empty.] [Barren] [Pure] [Unobstructed.] Sis (deya) 3 AsÃra (deya) 2 Pavitra (deya) 3 Aviruddha (deya) 2 699 UkkaÂÂho: (ca) pakaÂÂho: (tha) NihÅno: hÅna: lÃmakÃ: PatikiÂÂhaæ: nikiÂÂhaæ: (ca) IttarÃ: 3 vajja: kucchitÃ: [Excellent, high.] [Inferior, low.] Utk­«Âa (deya) 2 LÃmaka (deya) 700 Adhamo:4 maka: gÃrayhÃ: Malino: (tu) malÅmaso: BrahÃ: mahantaæ: vipulaæ: VisÃlaæ: puthulaæ: puthu: [Foul, dirty.] [Great.] KiÊuÂu (deya) 2 Mahat (deya) 701 GarÆ5 : ru: vitthiïïa: 6(matho PÅna, (t) thÆlaæ: (ca) pÅvaraæ: Thullaæ:(ca) vaÂharaæ: (cÃtha) ùcitaæ: nicitaæ: (bhave) [Fat, bulky] [Collected.] SampÆrïïa (deya) 5 RŠskaraïa lada (deya) 2 702 Sabbaæ: samatta: 7 makhilaæ: Nikhilaæ: sakalaæ: (tathÃ) Nissesaæ: kasiïÃ: 8 sesaæ: Samaggaæ: (ca) anÆnakaæ: [All entire.] Siyalu (deya) 10 703 BhÆrÅ: pahÆtaæ: pacuraæ: Bhiyyo: sambahulaæ: bahÆ: Yebhuyyaæ: bahulaæ: (cÃtha) BÃhiraæ: paribÃhiraæ: [Much, many.] [External.] Boh¯ (deya) 8 PiÂat (deya) 2 704 ParosatÃ: (diteyesaæ Parammattaæ satÃdito) Parittaæ: sukhumaæ: khuddaæ: thoka: 8 mappaæ: kisaæ: tanu: [Exceeding one hundred.] [Little, small.] Siyayakin vŠ¬i (dã). Svalpa (deya) 13 705 Cullaæ: matte [f] (tthiyaæ) lesa. LavÃ.11×u (hi) kaïo. (Pume) SamÅpaæ: nikaÂÃ: 12sanno: 13PakaÂÂhÃ: 14bhyÃsa: santikaæ: [SL Page 097] [\x 97/] 706 AvidÆraæ: (ca) sÃmantaæ: SannikaÂÂha: 1 mupantikaæ: SakÃsaæ :(cÃ) 2ntikaæ ¤attaæ: DÆraæ : (tu) vippakaÂÂhakaæ: [Distance.] Dura 2 707 Nirantaraæ: ghanaæ: sandaæ: ViraÊaæ: pelavaæ: tanu : (AthÃ) 3 yataæ: dÅgha: 4 (matho) Nittalaæ: vaÂÂa: vaÂÂulaæ: [Coarse, gross.] [Delicate, fine.] [Long.] [Round.] AtaranŠti (deya) 3 TunÅ (deya) 3 Diga 2 VaÂa (deya) 3 708 Ucco:(tu) uïïato: tuÇgo: Udaggo: (ceva) ucchito: NÅco: rasso: vÃmano: (tha). Ajimho: paguïo: uju: [High, tall.] [Short.] [Straight.] Us (deya) 5 Luhuï¬u (deya) 3 €danŠti (deya) 3 709 AÊÃraæ: vellitaæ: vaækaæ: KuÂilaæ: jimha: ku¤citaæ: Dhuvo: (ca) sassato: nicco: SadÃtana: sanantanÃ: [Crooked.] [Eternal.] VakvÆ (deya) 6 Nonasnà (deya) 710 KÆÂaÂÂho: (tveka rÆpena KÃlavyÃpi pakÃsito) Lahu: sallahukaæ: (cÃtha) SaækhyÃtaæ: gaïitaæ: mitaæ: [Unchanged, uniform.] [Light.] [Numbered, counted.] ãkarÆpa sadÃkÃlika (deya) 1 SŠhŠllu (deya) 2 Parimita (deya) 3 711 Tiïhaæ: (tu) tikhiïaæ: tibbaæ: õ kharaæ: (bhave) Caï¬a: 5 muggaæ kharaæ: (bhave) jaÇgamaæ: (ca) caraæ: (ceva) Tasaæ: (¤eyyaæ) carÃcaraæ: [Sharp.] [Hard, solid.] [Movable. ] Tiyuïu (deya) 3 DŠ¬i (deya) 3 €vidinà deya h¯ jaægama vastu 4 712 Kampanaæ: calanaæ: (cÃtha) Atiritto: (tathÃ) 6dhiko: ThÃvaro: (jaÇgamà a¤¤o) Lolaæ: (tu) ca¤calaæ: calaæ: [Shaking, moving.] [Exceeding.] [Immovable.] [Unsteady.] SŠlÅma 2 VŠ¬i (deya) 2 SthÃvara (vastu) 1 Ca¤cala (deya) 4 713 Taralaæ:)(ca) purÃïo: (tu) PurÃtana: sanantanÃ: Cirantano: (tha) (paccaggho: NÆtano: 7bhinavo: navo: [Old, ancient,] [New.] Paraïa (deya) 4 Alut (deya) 4 [SL Page 098] [\x 98/] 714 KurÆraæ: kaÂhinaæ : daÊhaæ: NiÂÂhuraæ: kakkhaÊaæ: (bhave) (Anitthya)1 nto: pariyanto: Panto: (ca) pacchimà : 2ntimà [Harsh.] [Last, ultimate.] KarkaÓa (deya) 5 PasuvÆ (deya) 7 715 Jigha¤¤aæ: carimaæ: pubbaæ: (Tva) 3 ggaæ: paÂhama 4: mÃdi. (So) PatirÆpo: 5 nuccha vikaæ:6 (Matha) moghaæ: niratthakaæ: [Prior, initial,] [Proper, fit] [Vain, useless.] PaÊamu (deya) 4 Sudusu (dã) 2 Nispray¯jana (dã) 2 716 Vyattaæ: phuÂaæ: (ca) (mudu:(tu) SukumÃraæ: (ca) komalaæ: Paccakkha : 7 (mindriyaggayha Ma)8 paccakkha : 9(manindriyaæ) [Spread, diffuse. Soft.] [Perceptible.] [Imperceptible.] Patala (deya) 2 Molok (deya) Pratyak«a (deya) 1 Pratyak«anuvÆ (deya) 717 ItarÃ: 10 ¤¤ataro: eko: A¤¤o:) bahuvidho: (tuca) NÃnÃrÆpo: (ca) vividho: AbÃdhaæ: (tu) niraggalaæ: [Other, different.] [Various.] [Unobstructed.] Anikek 4 NÃnÃprakÃra (deya) 3 Niravul (deya) 2 718 (Athe) 11 kÃkÅ : (ca) ekacco Eko: (ca) ekako (samÃ) SÃdhÃraïaæ: (ca) sÃma¤¤aæ: SambÃdho: (tuca) saækaÂaæ: [Alone, solitary,] [Common.] [Narrow,] AsahÃya (deya) 4 Apratiniyata (deya) 2 AlpÃvakÃÓaya 2 719 (VÃmaæ kalebaraæ) savyaæ: Apasavyaæ: (tu dakkhiïaæ) PaÂikÆlaæ: (tva) 12 pasavyaæ: Gahanaæ: kalilaæ: (samÃ) [Left.] [Right.] [Contrary.] [Impervious,] VÃma ÓarÅraya 1 Dakuïu ÓarÅraya 1 ViparÅtaya 2 Avivãka vastu 2 720 UccÃvacaæ : bahubhedaæ: SaækiïïÃ: 13 kiïïa: saækulÃ: Katahattho: (ca) kusalo: PavÅïà 14 bhi¤¤a: sikkhitÃ: [Mixed, irregular.] [Crowded.] [Skilful, conversant.] MiÓraya 2 GŠvasÅgat (deya) 3 Dak«akama 11 721 Nipuïo (ca) paÂu: (c)cheko: Caturo: dakkha: pesalÃ: BÃlo: dattu: jaÊo: mÆlho: Mando: 15 vi¤¤Á:(ca) bÃliso: [Stupid, idiot.] Ja¬a aya 7 [SL Page 099] [\x 99/] 722 Pu¤¤avÃ: sukatÅ: dha¤¤o: MahussÃho: mahÃdhiti: MahÃtaïho: mahiccho: (tha) HadayÅ : hadayÃlu: (ca) [Fortunate.] [Diligent.] [Lustful.] [Good-hearted.] K­tapuïyayà 3 VÅryyasampannayà 2 T­«ïÃdhikayà 2 PraÓasta sit Šttà 2 723 Sumano: haÂÂhacitto: (tha) Dummano: vimano: (pyatha) VadÃnÅyo: vada¤¤Á : (ca) DÃnasoï¬o: (bahuppade) [Cheerful.] [Sad, perplexed] [Munificent.] SatuÂusit Šttà 2 Du«Âasit Šttà 2 Boh¯ dÁ dennà 3 724 KhyÃto: patÅto: pa¤¤ÃtÃ: 1 Bhi¤¤ÃtÃ: paÂito: suto: Vissuto: vidito: (ceva) Pasiddho: pÃkaÂo: (bhave) [Celebrated, famous.] Prasiddha (deya) 10 725 Issaro: nÃyako: sÃmi: PatÅ : 2 sÃ3: dhipati: pabhu: AyyÃ: 4dhipÃ: 5dhibhÆ: netÃ: Ibbho: (tva)6 ¬¬ho: (tathÃ) ddhanÅ: [An owner or master.] [Opulent, wealthy.] Isuru Šttà 11 Dhanavantayà 3 726 DÃnÃraho: dakkhiïeyyo: Siniddho: (tuca) vacchalo: Parikkhako: kÃraïiko: ùsatto: (tuca) tapparo: [Meriting a reward.] [Affectionate.] [Acutely investigating.] [Attentive,] Dak«iïÃrhayà 2 Sneha Šttà 2 Karuïu parÅk«Ãkarannà 2 Tatparayà 2 727 KÃruïiko: dayÃlÆ: (pi) SÆrato:) ussuko: (tuca IÂÂhatthe uyyuto cÃtha) DÅghasutto : cirakirayo: [Compassionate.] [Zealously, active,] [Dilatory, slow.] Karuïà sampannayà 3 Udy¯ga Šttà 1 PrÃrabdhakirayÃvehi kÃlak«epa karannà 2 728 ParÃdhÅno: parÃyatto: ùyatto: (tuca) santako: Pariggaho: adhÅno: (ca) Sacchando: (tuca serini) [Dependent on others] [Belonging to] [Self-willed.] Anun ayiti (deya) Ayitikama 4 SvecchÃva pavatvannà 1 729 (Anisamma kÃrÅ) jammo: (Atitaïho tu) lolupo: Giddho: (tu) luddho: lolo: (tha) KuïÂho: (mando kirayÃsu hi) [Acting inconsiderately.] [Very covetous.] [Greedy.] [Lazy, slow.] AparÅk«ÃkÃrÅhu 1 Ità t­«ïà Šttà 1 Lubdhayà 3 KirayÃvehi asamartthayà [SL Page 100] [\x 100/] 730 KÃmayitÃ: (tu) kamitÃ: KÃmano: kÃmi: kÃmukÃ: Soï¬o:(matto)(vidheyyo(tu) Assavo: subbaco: (samÃ) [Lascivious.] [Drunk.] [Compliant.] KÃmÅhu 5 Mat tŠnŠttà 1 KÅkaruvà 3 731 Pagabbho: paÂibhà yutto: (BhisÅle) bhÅru : bhiruko: Adhiro: kÃtaro (cÃtha) HiæsÃsÅlo: (ca) ghÃtuko: [Bold.] [Timid. Humble, meek. Mischievous.] BuhuÂiyà 2 BhÅrukayà 2 BŠgÁpat aya 2 Vadhakayà 2 732 Kodhano: rosano: kopÅ: Caï¬o: (tva) ccantakodhano: Sahaïo: khamano: khantÃ: TitikkhÃvÃ: (ca) khantimÃ: [Passionate.] [Very passionate.] [Patient.] Kr¯dhaÓÅlÅ aya 3 Nosansindena kr¯dha Šttà 2 Ivasana tŠnŠttà 733 Saddhà yutto: (hi) saddhÃlÆ: Dhajavà : (tu) dhajÃlu: (ca) NiddÃlu: niddÃsÅlo: (tha) Bhassaro: bhÃsuro: (bhave) [Faithful.] [Adorned with flags] [Sleepy, sluggish.] [Shining.] Áraddhà bahulayà 2 Dhvajabahula rathÃdiya 2 Nidrà bahulayà 2 Babalana sulu dã 2 734 Naggo: digambaro2 vattho: Ghasmaro: (tuca) bhakkhako: EÊamÆgo: (tu vattu ¤ca Sotu¤cà kusalo bhave) [Naked.] [Voracious.] [Deaf and dumb.] Nagnayà 3 Bhak«aïaÓÅli aya 2 KeÊatollà 1 735 Mukharo dummukhà 3 baddha- Mukho: (cÃppÅya vÃdinÅ) VÃcÃlo: (bahugÃrayha- Vaco) vattÃ: (tu so) vado: [Scurrilous] [Talkative.] [One who speaks sensibly.] ApirayavÃdiyà 3 VÃcÃlayà 1 Yahapat vacana Šttà 2 736 Nijo: sako: attaniyo: (Vimhaye)4 cchariyÃ: 5 bbhutÃ: Vihattho: vyÃkulo: (cÃtha) ùtatÃyÅ : vadhudyÃto: [One's own.] [Wonderful.] [Confounded.] [Murderous felon.] TamÃayiti (deya) 3 Vismaya 2 vyÃkulaya 2 Vadhayehi niyuktayà 737 (SÅsacchejjamhi) vajjho: (tha) Nikato: (ca) saÂhà 6 nuju: SÆcako: pisuïo: kaïïa- Japo:) dhutto: (tu) va¤cako: [Meriting beheading] [Crafty.] [Backbiting.] [A villain.] HisakŠpÅmaÂa sudusu varada Šttà 1 KapaÂayà 3 Kãlam kiyannà 3 Va¤cÃkÃrayà 2 [SL Page 101] [\x 101/] 738 (Anisamma hi yo kiccaæ, Puriso vadha bandhanÃdi mÃcarati. Avinicchita kÃrittÃ, SokhalÆ)capalo: (tivi¤¤eyyo) [Inconsiderately guilty.] Capalayà 1 739 Khuddo: kadariyo: thaddha- MaccharÅ: kapaïo: (pyatha) Aki¤cano: daÊiddo: (ca) DÅno: niddhana: duggatÃ: [Miser, avaricious.] [Poor, indigent] Tada masurà 4 DiÊindà 5 740 (AsambhÃvita sampattaæ) TÃkatÃlÅya: (muccate) (Atha) yÃcanako: atthi: YÃcako: (ca) vaïibbako: [Accidental.] [A beggar.] SambhÃvanà nokoÂahŠkiva pŠmiïiyã 1 YÃcakayà 4 741 Aï¬ajÃ: (pakkhi sappÃdÅ (NarÃdi tu) jalÃbujÃ: SedajÃ: (kimi ¬aæsÃdÅ) (DevÃditvo)2 papÃtikÃ: [Oviparous.] [Viviparous] [Engendered by moisture.] [Apparitional.] Aï¬aja satvay¯ 1 JalÃbuja satvay¯ 1 Sãdaja satvay¯ 1 ¯papÃtika satvay¯ 742 Jaïïutaggho: (jaïïumatte) Kappo: (tu ki¤cidÆnake) (Antaggate tu) pariyÃ- Panna: 3 mantogadho: 4gadhÃ: [Knee-deep.] [Nearly equal to.] [Included.] Daïa pamaïa 1 Madak a¬u (dã) 1 €tuÊak (deya) 3 743 RÃdhito: sÃdhito: (cÃtha) Nippakkaæ: kaÂhitaæ: (bhave) ùpanno: (tvÃpadampatto) Vivaso: (tva)5 vaso: (bhave) [Accomplished.] [Boiled.] [Unfortunate.] [Unsubdued.] SŠdÆ (deya) 3 Kakiyavana lada (deya) 2 €vataÂa pŠmiïiyã 1 AvaÓagayà 2 744 Nuïïo: nuttÃ:6tta: khittÃ: 7 RitÃ: 9viddhÃ: (tha) kampito: Dhuto: ÃdhÆta: calitÃ: Nisitaæ : (tu ca) tejitaæ: [Sent, thrown] [Shaken.] [Sharpened.] Damanalada (deya) 6 SŠlenalada (deya) 4 TiyiïukaÊa deya 2 745 Pattabbaæ: gamma: 9mÃsajjaæ: Pakkaæ: pariïataæ: (samÃ) VeÂhitaæ: (tu) valayitaæ: Ruddhaæ: saævuta: 10 mÃvutaæ: [Attainable.] [Mature.] [Entwined.] [Surrounded.] PŠmiïiyayutu (deya) MuhukaÊa (deya) 2 VeÊanalada (deya) 2 VaÂakaÊa (deya) 5 [SL Page 102] [\x 102/] 746 Parikkhittaæ: (ca) nivutaæ: VisaÂaæ: vitthataæ: tataæ: Litto: (tu) diddho: gÆÊho: (tu) Gutto:) puÂÂho: (tu) posito [Diffused.] [Smeared.] [Hidden.] [Nourished.] PataÊa (deya) 3 GŠlvÆ (deya) 2 SaÇgavana lada (deya) 2 p¯«ika (deya) 3 747 Lajjito: hÅÊito: (cÃtha) Sanitaæ: dhanitaæ: (pyatha) SandÃnito: sito: baddho: kÅlito: saæ yato: (bhave) [Ashamed.] [Sonorous.] [Tied, joined.] Lajjà prÃptayà 2 Dhvaniyukta vastuva 2 BandanÃlada (deya) 5 748 (Siddhe) nipphanna: nibbattÃ: (DÃrite) bhinna: bheditÃ: Channo: (tu chÃdito cÃtha) (Viddho) chiddita : vedhitÃ: [Completed.] [Divided, separated] [Covered,] [Pierced.] Nipan (deya) 2 PaÊanalada (deya) 2 Vasanalada (deya) 1 Vindinalada (deya) 2 749 ùhaÂo: ÃbhatÃ: 1 nÅtÃ: Danto: (tu) damito: (siyÃ) Santo: (tu) samito: (ceva) Puïïo: (tu) pÆrito: (bhave) [Brought.] [Tamed.] [Pacified.] [Filled.] EÊavanalada (deya) 2 Damitayà 2 Sanhinduvanaladdã 2 Pireïalada (deya) 2 750 ApacÃyito: (ca) mahito: PÆjità :2 rahitÃ: 3 ccitÃ: MÃnito: (cÃ)4 pacito (ca) Tacchitaæ: tu tanÆkate) [Worshipped, Offered.] [Chipped, made thin.] Pudanaladdã 7 SasnÃlada (deya) 1 751 Santatto: dhÆpito: (co)5 pa- Carito: (tu) upÃsito: BhaÂÂhaæ: (tu) galitaæ: pannaæ: Cutaæ: (ca) dhaæsitaæ: (bhave) [Made hot.] [Approached.] [Fallen.] Tavanalada (deya) 2 EÊambenaladdã 2 Gilihuïu (deya) 5 752 PÅto: pamudito: haÂÂho: Matto: tuÂÂho: (tha)(kantito: Saæchinno: lÆna: dÃtÃ: (tha) Pasattho: vaïïito: thuto: [Pleasod.] [Cut.] [Praised,] Tu«Âi prÃptayà 5 Kapanalada (deya) 4 PasasnÃlada (deya) 2 753 Tinto: 7llÃ: 8dda: kilinno:(6 nnÃ. Maggitaæ: pariyesitaæ: Anvesitaæ: gavesitaæ: LaÇaæ: (tu) patta: 9 (muccate) [Wet.] [Sought,] [Obtained, ] Tet (deya) 5 Soyanalada (deya) 4 Lada (deya) 2 [SL Page 103] [\x 103/] 754 Rakkhitaæ: gopitaæ: guttaæ: TÃtaæ: gopÃyitÃ: 1 vitÃ: PÃlita:) 2(matha) vossaÂÂhaæ: * Cattaæ: hÅnaæ: samujjhitaæ: [Protected.] [Abandoned, left.] Rakiïalada (dã) 7 Haraïalada (dã) 4 755 BhÃsitaæ: lapitaæ: vuttÃ: 3 BhigitÃ: khyÃta: jappitÃ: UdÅritaæ: (ca) kathitaæ: Gaditaæ: bhaïito: 5 ditÃ: [Spoken.] Kiyana laddã 11 756 Ava¤¤itÃ: 6 vagaïitÃ: ParibhÆtÃ: 7 vamÃnità Jighacchito: (tu) khudito: ChÃto: (ceva) khubhukkhito: [Dishonoured.] [Hungry.] AvamÃnna prÃptayà 4 Ba¬agininivana laddã 4 757 Buddhaæ: ¤Ãtaæ: paÂipannaæ: Vidità : 8vagataæ: mataæ: Gilito: khÃdito: bhutto: Bhakkhità 9 jjhohaÂÃ:10 sitÃ. [Known, understood.] [Eaten.] DannÃladdã 6 Anubhavakaraïa laddã 6 VisessÃdhÅna vaggo-[III-1.] ============== NamobuddhÃya. (¥eyyaæ liÇgamihakvÃpi Paccayattha vasena ca) Kirayà [f] (tu) kiriyaæ, kammaæ, SantÅ [f] (tu) samatho, samo. [Action.] [Tranquility.] KirayÃva 3 SaæsindÅma 3 758 Damo. (Ca) damatho. Danti [f] Vattaæ, (tu suddha kammani) (Atho ÃsaÇga vacanaæ TÅsu vuttaæ) parÃyaïaæ. [F,] [Self-control.] [A holy action.] [Attachment.] IndriyÃdingã damanaya 5 Pirisidu kirayÃva 1 Abhiratiya 1 759 Bhedo. VidÃro. PuÂanaæ, Tappanaæ, (tuca pÅïanaæ, Akkosana, 11 mahissaÇgo. Bhikkhà [f] (tu) yÃcanà [f 12]tthanà [f] [Tearing, rending.] [Satisfaction.] [Curse.] [Begging, request.] PŠÊÅma 3 PinavÅma 2 ùkroÓaya 2 IllÅma 3 * "Vossaggaæ" ÂÅkÃyi, [SL Page 104] [\x 104/] SÃma¤¤akaï¬assa, saÇkiïïavaggo [III.-2.] 760 (Ninnimittaæ) yadicchà [f] (thÃ) 1 PucchanÃ, 2 nandanÃni.,(Ca) SabhÃjana,3 (matho)(¤Ãyo. Naye) phÃti [f] (tu vuddhiyaæ) [Wilfulness.] [Inquiry into one's health, and c.] [Justice.] [Increase, prosperity.] Icchà prav­ttiya 1 BandhuÃdÅngã gamanÃgamana vicÃrÅma 2 Yuktiya 1 V­ddhiya 1 761 Kilamatho. Kilamanaæ, Pasavo. (Tu) pasÆti (yaæ) Ukkaæso. (Tva)4 tisayo.(Tha) Jayo. (Ca) jayanaæ, jiti [f] [Fatigue, weariness] [Birth,] [Excess.] [Victory.] KlÃntaya 2 PrasÆtavÅma 2 AtiÓaya 2 DinÅma 2 762 Vaso. Kanti [f] vyadho. (Vedho) Gaho. (GÃhe) varo. Vuti [f] Pacà [f] (pÃke) havo. HÆti [f] Vedo. Vedana [f5] (mitthi vÃ) [Wish, will.] [Act of piercing.] [Seizure.] [Shelter.] [Act of cooking.] [Act of calling.] [Enjoyment, suffering.] KŠmativÅma 2 VidÅma 1 Grahaïaya 1 ùvaraïaya 2 PisÅma 1 ùhvÃnaya 1 VindÅma 2 763 Jiraïaæ jÃni (tÃïaæ (tu) Rakkhaïaæ,) pamiti [f 6] ppamà [f] Sileso. Sandhi [f] (ca) khayo. (Tva)7 pacayo.)(Rave) raïo. [Decay, loss.] [Rotection.] [Measure, standard.] [Junction.] [Destruction.] [Sound.] JarÃva 1 RŠkÅma 1 PramÃïaya 2 EkvÅma hevat sandhÃnaya 2 VinÃÓaya 2 Áabdaya 1 764 NigÃdo. Nigado. MÃdo. Mado) pasiti [f] bandhanaæ, ùkÃro.(Tvi)8 hitaæ, iÇgo. (Atha tthÃpagame) vyayo. [Noise.] [Intoxication.] [Bond.] [Act of beckoning.] [Loss of wealth.] NÃdaya 1 Madaya 2 Bandhanaya 2 IÇgikirÅma 3 Vastu vinÃÓaya 1 765 AntarÃyo. (Ca) paccÆho. VikÃro (ca) vikatya [f 9] (pi) Pavissileso, vidhuraæ, Upavesana, 10 mÃsanaæ, [Obstacle, impediment.] [Change.] [One in distress.] [Act of sitting.] Vighanaya 2 VikÃraya 2 VivÃdÃpannayà 2 HindÅma 2 766 AjjhÃsayo. AdhippÃyo. ùsayo. (CÃ) 11 bhisandhi.(Ca) BhÃvo. 12 Dhimutti [f] chando.(Tha) Doso. ùdÅnavo. (Bhave), [Meaning, intention.] [Evil consequence, portent.] AbhiprÃya 7 Upadravaya 2 [SL Page 105] [\x 105/] 767 ùnisaæso, guïo, (cÃtha) Majjhaæ, vemajjha,1 (muccate) Majjhantiko.(Tu) majjhaïho. Vemattaæ, (tuca) nÃnatà [f] [Good result.] [The middle.] [Midday.] [Difference.] Anusas 2 Atara 2 MaddhyÃhnaya 2 Venasa 2 768 (VÃ) jÃgaro. [F] jÃgariyaæ, PavÃho. (Tu) pavatti [f] (ca) Vyaso. Papa¤co. VitthÃro. YÃmo. (Tu) saæyamo. Yamo. [Walking.] [Stream, continuous flow.] [Diffusion, prolixity.] [Restraint,] NindimŠrÅma 2 Prabandhaya 2 Prapa¤caya 3 Saæyamaya 3 769 SambÃhaïaæ, maddanaæ, (ca) Pasaro. (Tu) visappanaæ, Santhavo. (Tu) paricayo. (Melake) saÇga. SaÇgamÃ. [Rubbing of the person,] [Spreading.] [Acquaintance,] [Meeting] MŠï¬Åma 2 PŠtirÅma 2 Purudda 2 SaÇgatiya 2 770 SannidhÅ. (SannikaÂÂhamhi) VinÃso. (Tu) adassanaæ, Lavo. 2 BhilÃvo. Lavanaæ, PatthÃvo. 3Vasaro. (SamÃ) [Proximity.] [Disappearance.] [Cutting.] [Occasion.] LaÇga 1 VinÃÓaya 2 KŠpÅma 3 PrasthÃva 2 771 OsÃnaæ, pariyosÃnaæ, Ukkaæso. 4Tisayo. (Bhave) Sanniveso. (Ca) saïÂhÃnaæ, (AthÃ) 5 bbhantara, 6 mantaraæ, [Conclusion.] [Excess,] [Construction, mark.] [Intermediate space] AvasÃnaya 2 AtiÓaya 2 SaÂahaïa 2 ŠtuÊa 2 772 PÃÂihÅraæ, pÃÂiheraæ, PÃÂihÃriya, 7(muccate) Kiccaæ, (tu) karaïÅyaæ, (ca) SaækhÃro. VÃsanà [f] (bhave) [A miracle.] PrÃtihÃryyaya 3 K­tyaya 2 Suvanda kŠvÅma 2 773 PÃvanaæ, pava. NippÃvÃ. Tasaro. SuttaveÂhanaæ, Saækamo. (Duggasa¤cÃre) Pakkamo. (Tu) upakkamo. [Winnowing corn,] [A shuttle.] [Inaccessible place.] [Beginning.] DhÃnya pavitraya 3 PÅÊÅ viyana haras daï¬a 2 Durga sthÃnayaÂa yana sora maga 1 Upakramaya 2 774 (PÃÂho) nipÃÂho. NipaÂho. Vicayo. Magganà [f, 8] (pume) ùliÇganaæ, parissaÇgo. Sileso. UpagÆhaïaæ, [Reading.] [Search.] [Embrace.] HŠdÁrÅma 2 SevÅma 2 VŠlandagŠmma 4 [SL Page 106] [\x 106/] 775 ùlokanaæ,(ca) nijjhÃnaæ, Ikkhanaæ, dassanaæ, (pyatha) PaccÃdeso. Nirasanaæ, PaccakkhÃnaæ, nirÃkati [f] [Seeing, looking.] [Rejection.] BŠlÅma 4 DurukirÅma 5 776 VipallÃso. 1¥¤athÃbhÃvo. Vyattayo.(Ca) vipariyayo. VipariyÃso.)2 Tikkamo. (Tva)3 tipÃto. Upaccayo. [Contrariety, opposition.] [Transgression.] ViparyyÃsaya 5 Atikramaïaya 3 Saækiïïavaggo [III.-2.] ========== [SL Page 107] [\x 107/] Namo buddhÃya. 777 (Anekatthe pavakkhÃmi GÃthaddha pÃdato kamÃ. Ettha liÇga visesattha Mekassa punaruttatÃ.) 778 Samayo. (SamavÃyeca SamÆhe kÃraïe khaïe PaÂivedhe siyà kÃle PahÃïe lÃbha diÂÂhisu) [Agreement, or concord, a multitude, a course, a division of time equal to about a second, comprehension, time, subduing, profit, religious persuasion.] Samaya Óabdaya sÃmagira. RÃÓi. Hetu. K«aïa. Avabodha. KÃla. PrahÃïi, lÃbha, labdhi yana metek artthayehi vŠÂennã vã.) 779 Vaïïo. (SaïÂhÃna rÆpesu JÃti cchavisu kÃraïe PamÃïe ca pasaæsÃyaæ Akkhare ca yase guïe) [Mark, figure, cast, skin, cause, a quantity, praise, a letter, fame, virtue or good disposition.] Vaïïa nÃmaya- (saæsthÃna. RÆpa. JÃti. Chavi. Hetu. PramÃïa. PraÓaæsà ak«ara. KÅrti. Guïa. Yana mehi.) 780 (Uddese pÃti mokkhassa Païïattiya) muposatho. (UpavÃse ca aÂÂhaÇge UposathadinesiyÃ) [Preaching the book called Pratimoksha, containing the first discourse addressed by Buddha to the priests for their instruction and guidance. This book is read at the Temples of Buddha regularly twice a month, viz., At the full and the new moon, also an ordinance or precept, a fast, keeping the eight precepts of Buddha, the Buddhist sabbath.] Uposatha nÃmaya (pÃmok udesÅma, païata, anaÓana. A«ÂÃægaÓÅla posathadina yana mehi) 781 (RathaÇge lakkhaïe dhammo 2 Racakke svi 3 riyÃpathe) Cakkaæ, (sampattiyaæcakka- Ratane maï¬ale bale 782 KulÃlabhaï¬e ÃïÃya 4 MÃyudhe dÃna rÃsisu) [Wheel of a carriage, a circle, a code of religion, a discus worn as a punishment in that division of the infernal regions called ] uracakramÃlà naraka, [it appears to the victim like a splendid necklace, but as soon as he has put it on it cuts him to pieces by its own circular motion, four acts, viz, that of walking, sitting, standing and reposing, prosperity, success, the movable palace of Chackrawartti Raja made of precious stones, region or tract of contry, army forces, a potter's wheel, an order or edict, a weapon in the form of a discus having the outer edges extremely sharp, donation, gift, a heap or multitude.] Cakka nÃmaya (rathÃyavayava, sak lakuïa, damsaka, urasaka, iriyav, sampata, sakruvana, mŠ¬illa, senaÇga, kumbalungã ka¬u vesesak, Ãg¤Ã, sakavi, dÃna, samÆha, yaka mehi.) TunliÇgu bavaÂa mã : lakuïayi. [SL Page 108] [\x 108/] SÃma¤¤akaï¬assa, akekatthavaggo [III-3.] (DÃnasmiæ) brahma cariya, (1 Mappama¤¤Ãsu sÃsane 783 Methunà 2 ratiyaæ veyyÃ- Vacce sadÃratuÂÂhiyaæ Pa¤casÅlà 3 riya maggo 4 PosathaÇga dhitÅsu ca) [Charitable gift or donation, four qualities incumbent on an ascetic, or and those who live as Brahmans or the inhabitants of Brahmaloka, viz, love, compassion, gentleness towards others, also treating equally those from whom good and those from whom evil is received, religion, abstinence from intercourse with women, service or duty performed towards seniors or superiors in religion, also to Buddha, a conjugal fidelity or attachment, abstaining from the five actions prohibited by Buddha, viz., Destroying life, taking away the property of another, having criminal intercourse with the wife of another, uttering falsehood, drinking intoxicating liquor, the path in which those who have subdued their passions walk, the duties prescribed for the days of new and full moon and first and last quarter, fortitude or endurance of pain.] Brahmacariya nÃmaya (dÃna, bamba viharaïa, sasna, maithuna, virati, vatÃvatkirÅma, svadÃra santo«a, pa¤caÓÅla, ÃryyamÃrga, pausathÃÇga, dhryya yanaia mehi.) 784 Dhammo. (SabhÃve pariyattipa¤¤Ã ¥Ãyesu saccappa katÅsu pu¤¤e ¥eyye guïÃ5 cÃra samÃdhisÆpi NissattatÃ6 pattisu kÃraïÃdo) [Nature, the sacred text, wisdom, justice, truth, state or condition, moral and religious merit, that which should be ascertained or known, quality or virtue, civility, peace of mind or inward tranquility, impersonality, commission of a crime, a cause, and c.] Dhamma nÃmaya (svabhÃva. PÃÊi. ¥Ãïa. Yukti. Satya. Prak­ti. Puïya. G¤eya vastu. Guïa. ùcÃra. SamÃdhi. NissatvabhÃva. ùpatti. Hetu. Yana mã Ãdiyehi.) 785 Attho. (Payojane saddÃ- 7 Bhidheyyo vuddhiyaæ dhane Vatthumhi kÃraïe nÃse Hite pacchima pabbate) [Advantage, signification, increase of wealth, and c., Wealth, thing, cause, destruction, wholesome, the western mountain, behind which the sun is supposed to set.] Attha nÃmaya (pray¯jana. Áabda vÃcya. Abhiv­ddhi dhana dravyaguïa karmÃdi padÃrttha. Karuïu. VinÃÓa. Pathya. Asta parvata, yana mehi.) 786 (Yebhuyyatà 8 vyÃmissesu Visaæ yoge ca) kevalaæ (DaÊhatthe 9 natirekecà 10 Navasesamhi tantisu) [Abundance, solitariness, separation, hardness, insufficiency, the whole.] Kevala Óabdaya (bhÆyov­tti: avyÃmiÓra: vivãka: d­ÂÂhÃrttha: anadhikÃrttha: sÃkalya: yana mehi.) 787 Guïo. (PaÂala rÃsÅsu ùnisaæse ca bandhane AppadhÃne ca sÅlÃdo SukkÃdimhi jiyÃya ca) [A film over the eye, a collection, efficacy, bond, subordinate, observance of the ordinances of Buddha, and c, colours, such as whiteness, a bow string.] Guïa Óabdaya (paÂala. RÃÓi. Anusas. BŠnduma. ApradhÃna. ÁÅlÃdiya. SukalÃdivarïa. Dunudiya yana mehi.) [SL Page 109] [\x 109/] 788 RukkhÃdo vijjamÃne cà 1 Rahante khandha pa¤cake) BhÆto, (satta mahÃbhÆtà 2 Manussesu na nÃriyaæ) 789 (VÃcca liÇgo atÅtasmiæ JÃte patte same mato) [Trees, and c., Reality, Rahat or one who has entirely subdued his passions, the 5 component parts of a human being, viz., Form, sensation, perception, discrimination, consciousness, a living bing, the four elements, demon, m.N., Past time, m.F.N., Produced, m. Of n., Obtained, comparison m.F.N.] BhÆta nÃmaya (v­k«alatÃdiya, vidyÃmÃna, rahat, pa¤caskandha, satva, sataramahÃbhÆta, amanu«ya, atÅta, utpanna, prÃpta, sad­ÓÃrttha, yana mehi.) 790 (Sundare daÊhi kamme cà 3 YÃcane sampaÂicchane Sajjane sampahaæ sÃyaæ) SÃdhva:4 (bhidheyya liÇgikaæ) [Handsome, strengthening, invitation, acceptance, virtuous, consent.] SÃdhu Óabdaya (sundarÃrttha: tÃtparyya: ÃrÃdhanÃ: savÅkÃra: satpuru«a: satuÂuvÅma: yana mehi.) 791 Anto,5 (nitthi samÅpe cÃ) 6 VasÃne padapÆraïe Dehà vayava koÂÂhÃsa NÃsa sÅmÃsu lÃmake) [Near, final, expletive, a limb, or member of the body, share or portion, destruction, boundary, vile.] Anta Óabdaya (samÅpÃrttha, avasÃna, padapÆraïa, ÓarÅrÃvayava, koÂas, vinÃÓa, maryyÃdÃ, hÅna, yana mehi.) 792 (NikÃya sandhi sÃma¤¤a- Ppa sÆtisu kule bhave Visese sumanÃya ¤ca) JÃti [f] (saækhata lakkhaïe) [A multitude of persons practising like duties, conception, general property, birth, family or tribe, distinction, jasmin grandiflorum, origin of ideas] JÃti Óabdaya (nikÃya [f] pratisandhi [f] sÃmÃnya [f] pratiÓrava [f] vaæÓa [f] viÓe«Ãrttha [f] dÁsaman [f] pratyotpanna dharmayangã utpÃda [f] lak«aïa [f] yana mehi.) 793 (Bhavabhede patiÂÂhÃyaæ NiÂÂhà jjhÃsaya buddhisu VÃsaÂÂhÃne ca gamane Visadatte) gatÅ [f 7] (ritÃ) [Different modes of birth, establishment, termination, intention, reason, habitation, journey, purity.] Gati Óabdaya : (bhavaviÓã«a [f] prati«Âhà [f] ti«Âhà [f] adhyÃsa [f] nuvaïa [f] vÃsasthÃna [f] gaman [f] vi«pa«ÂabhÃva [f] yana mehi.) 794 (Phale vipassanà dibba- Cakkhu sabba¤¤ŠtÃsu ca Paccavekkhaïa ¤Ãïamhi Magge ca) ¤Ãïa dassanaæ, [The fruit or rewards of the actions of a priest of Buddha, discrimination, divine vision, omniscience, reflection, the path of Buddha and other purified persons of the religion of Buddha.] ¥Ãïadassana nÃ: (ÓrÃmaïyaphala, vidar«anÃ, divyacak«us, sarvag¤atÃg¤Ãïa, pasvikun nuvaïa, ÃryyamÃrga, yana mehi.) [SL Page 110] [\x 110/] 795 (Kammaruddhana aÇgÃra- Kappalla dÅpikÃsu ca Suvaïïa kÃra mÆsÃya) 1 Mukkà [f] (vege ca vÃyuno) [A smith's forge, a portable furnace, a torch or lamp, a goldsmith's crucible, velocity of the wind.] Ukkà nÃmaya (kamburu unduna [f] ginikabala [f] ginisula [f] tarÃÊungã tutta [f] vÃtavega [f] yana mehi.) 796 (Keso hÃraïa jÅvita- Vuttisu vapaneca vÃpasamakaraïe Kathane pamukka bhÃva- JjhesanÃdo vutta: 2 (mama tÅsu [Act of cutting off the hair of the head, livelihood or profession, act of sowing the ground, levelling the ground after sowing in order to cover the seed, narration, liberation from a bond, request or solicitation.] Vutta nÃmaya (keÓavyapar¯païa: jÅvikÃv­tti: bÅja r¯païa: vap samakirÅma: kÅma: bandhanamukti: addhe«ana: yanÃdiya: yana mehi.) 797 (Gamane vissute cÃ3 va DhÃrito 4 pacitesu ca Anuyoge kilinne ca) Suto: 5 (bhidheyya liÇgiko) [Journey, celebrated, ascertained, assembled, collected, inquiry, moist, wet, that which is perceived by the ear, science, a son, m.] Suta Óabdaya (gaman: prasiddha: niÓcitÃrttha, upacitÃrttha: anuy¯ga: tet deya: Órotra vig¤eyyavÆ Óabda, ÓÃstra, putra, yana mehi.) 798 (Sota vi¤¤eyya satthesu) Sutaæ, (putto) suto. (SiyÃ) Kappo. (KÃle yuge lese) Pa¤¤atti paramÃyusu) 799 Sadise tÅsu samaïa- VohÃra kappa bindusu Samanta tte 6 ntarakappà 7 Dike takke vidhimhi ca) [Time, any one of the four ages of the worl,] kretÃ, tetrÃ, dvÃpara, kali, [an atom, a precept or ordinance, the appointed age or duration,] [in composition] [like m f. N. The usages of duties of priests of the religion of Buddha, a small black spot which the priests of Buddha are bound to imprint on their garments when new in order to suppress any delight they might to tempted to indulge in contemplating their dress, state of circumvallation or of being surrounded by anything, Anta kalpa, asankhya kalpa, and c, deliberation, command.] Kappa nÃmaya (kÃla: k­tayugÃdi yuga: vyÃja: païat paramÃyu«a: sad­ÓÃrttha: Óramaïa vyavahÃra: kap bindu: samatta bhÃva: atta:kalpa asaækhya kalpÃdiya: vitarkka: vidhÃna: yana mehi.) 800 (NibbÃna magga virati Sapathe sacca bhÃsite Tacche cà 8 riyasaccamhi DiÂÂhiyaæ) sacca, 9 (mÅritaæ) [Extinction of the soul or supreme felicity according to the Buddhist, the road to supreme felicity according to the opinions of the Buddhist, absence of attachment to the things of this world, an oath, truth, infallible, sublime truth, heretical doctrines.] Sacca nÃmaya (nirvÃïa, ÃryyamÃrga, virati Óapatha, satyavacana, aviparitÃrttha, Ãryyasatya, d­«Âisatya, yana mehi.) [SL Page 111] [\x 111/] 801 (Sa¤jÃtidese hetumhi VÃsaÂÂhÃnà karesu ca Samo saraïaÂÂhÃne cÃ) 1 Yatanaæ, (padapÆraïe) [Native country, a cause, residence, a mine, place of assembly, expletive.] ùyatana Óabdaya - (utpatti dãÓa, kÃraïa, vÃsasthÃna, utpattibhÆmi, rŠsvanatŠn, padapÆraïa, yana mehi.) 802 Antaraæ, (majjha vatthä¤a Khaïo 2 kÃso 3 dhi hetusu VyavadhÃne vinÃtthe ca Bhede chidde manasya pi) [Midst, clothing, different, an instant, or second of time, interval, boundary, cause, covering, without, or difference, a hole, the mind or heart.] Antara nÃmaya - (maddhya, vastra, anya, k«aïa, avakÃÓa, sÅmÃ, hetu, vyavadhÃna, vinÃrttha, viÓã«a, chidra, sita, yana mehi.) 803 (ùrogye) kusalaæ, (iÂÂha- VipÃke) kusalo. (Tathà Anavajjamhi 4 cheke ca Kathito vÃcca liÇgiko) [Health, happy consequence, innocent, skilful. M.F.N.] Kusala nÃmaya - (Ãrogya, madhura vipÃka, anavadyÃrttha: dak«Ãrttha: yana mehi) 804 (DravÃcÃresu viriye MadhurÃdÅsu pÃrade SiÇgÃrÃdo dhÃtubhede Kicce sampattiyaæ) raso. [Juice, or liquid, civility, courage, taste, as sweets, and c. Quicksilver, poetical, faste, Juices of the body, as marrow of bones, semen, and c., Duties, prosperity.] Rasa Óabdaya (drava, ÃcÃra, vÅryya, madhurÃmbilÃdiya, rasadiya, Ó­ÇgÃrÃditavÆ nÃÂyarasa, dhÃtuviÓe«a, k­tya, sampat. Yana mehi.) 805 Bodhi [f] (sabba¤¤Šta¤Ãïe Riyamagge ca nÃriyaæ Pa¤¤attiyaæ pume ssattha- Rukkhamhi purisitthiyaæ) [Omniscience, the path in which purified persons, the followers of Buddha, are bound to walk, m.F.N., A sacred percept of ordinance, a superior species of the holy fig tree, or Ficus religiosa, termed in Sinhalese] Šsatub¯gaha, [m.F.] Bodhi Óabdaya - (sarvag¤atÃg¤Ãna [f] ÃryyamÃrga [f] païat [f] Šsaturuka [f] yana mehi.) 806 (Sevito yena yo niccaæ TatthÃpi) visayo. (Siyà RÆpÃdike janapade Tathà dese ca gocare) [That which is frequented by any one, form, and c., An inhabited country, a province, an object of sense.] Visaya nÃmaya (yamakhu visin yamek satatayen sevunÃladada ehida. RÆpÃdiya. Janapada deÓa. Gocara. Yana mehida.) 807 BhÃvo. (Padatthe sattÃya 5 MadhippÃya kirayÃsu ca SabhÃvasmiæ ca lÅlÃyaæ Purisitthindriyesuca) [Literal meaning, being, intention, action, nature, gesture, semen, weather male or female.] BhÃva nÃmaya (padÃrttha. VidyÃmÃna. AbhiprÃya. KirayÃ. SvabhÃva, lÅlÃ. Puru«endriya stÅrandriya. Yana mehi.) [SL Page 112] [\x 112/] 808 So. (Bandhave 1 ttani ca) saæ, So., (Dhanasmi manitthiyaæ) SÃ) pume sunakhe vutto- 2 Ttaniye) so: (tiliÇgiko) [Kinsman, own, wealth, by one's self, dog, one's own property.] Sa Óabdaya - (nÁyan, tamÃ, dhana: ballan, tamÃayitidã. Yana mehi.) 809 Suvaïïaæ, (kanake vuttaæ) Suvaïïo. (GaruÊe tathà Pa¤cadharaïa matte ca Chavisampattiyampi ca) [Gold, a Garuda, five dharnas, good colour.] Suvaïïa nÃmaya - (ka¤cana, garuï¬a. Paskalandek. Varïïasampata. Yana mehi.) 810 Varo. (DevÃdito iÂÂhe JÃmÃtari patimhi ca Uttame vÃccaliÇgo so) Varaæ, (mandappiye vyayaæ) [A boon, a son in-law, a husband, excellent, somewhat good.] Vara Óabdaya (dãvÃdÅn keren pŠmiïiyayutu abhimatÃrttha. BÁnÃ. Vallabha. UttamÃrttha: svalpa piraya - yana mehi.) 811 (Mukule dhanarÃsimhi SiyÃ) kosa. (Manitthiyaæ NettiæsÃdi pidhÃneca Dhanu pa¤casatepica) [A bud, treasure, a sheath, five hundred bow lengths.] Kosa nÃmaya (kŠkuÊu, dhanasamÆha, kha¬gÃdÅngã kopu, dunu pansiyayak pamaïa tŠna, yana mehi.) 812 (Pità mahe jine seÂÂhe BrÃhmaïe ca pitusvapi) BrahmÃ. (Vutto tathÃ) brahmaæ, (Vede tapasi vuccate) [Brahma, a Buddha, a Brahmin, parents, the veda, asceticism.] Brahma nÃmaya - (brahma, tathÃgata, Óe«ÂhÃttha, bamuïu, mavupiya, vãda, tapas, yana mehi.) 813 (HatthÅnaæ majjha bandhe ca PakoÂÂhe kaccha bandhane MekhalÃyaæ matÃ) kacchà [f] Kaccho. Vutto latÃya ca) (Tatheva bÃhu mÆlasmi Manupamhi tiïe pica) [A girth, the fore arm, the waistband, a girdle. A creeper, armpit, watery locality, grass. ] Kaccha nÃmaya - (Štungã mŠdabandinÃlada porodda [f] atkara [f] kŠsapaÂa [f] mevuldam [f] latÃ. BÃhumÆla. JalÃÓraya. DãÓa. T­ïagulma. Yana mehi.) 815 PamÃïaæ, (hetusatthesu MÃïe ca saccavÃdinÅ PamÃtari ca niccasmiæ MariyÃdÃya muccate) [Cause, a science, measure, a speaking truth, one whose word is an authority, authority, constant, limit.] PamÃïa nÃmaya (kÃraïa, ÓÃstra, pramÃïa, satyavÃdi, pramÃïikayÃ, nityattha, sÅmÃ, yana mehi.) [SL Page 113] [\x 113/] 816 Sattaæ, (dabbÃttabhÃvesu) PÃïesu ca bale siyà SattÃya¤ca jane) satto. (ùsatte so tiliÇgiko) [Substance, body, or form in which any animated being exists, life, strength, existence, m., Animal, m.F.N., Attached to m.F.N.] Satta nÃmaya - (dravya, atbŠv, jÅvita, Óakti, vidyÃmÃnatva, satva, Šlunahu: yaka mehi.) 817 (SemhÃdo rasarattÃdo MahÃbhÆte pabhÃdike DhÃtu. [F] (dvÅsvaÂÂhi cakkhÃdi BhvÃdi gerikÃdisu) [Principle of the body viz. Phlegum, wind, and bile, taste, constituent parts, as blood, flesh, marrow, and c. The five primary elements, earth, water, fire, air, and ether, from touch, and sound, the bones, eyes, and other members of the body, the roots of verbs, such as] bhÆ [to be, fossil.] DhÃtu Óabdaya (ÓlesmÃdiya, rasa, rudhirÃdiya, pasmaha bhÆta, varïaïÃdiya, ŠÂa, [f] ŠsÃdiya. [F] bhÆ Ãdi dhÃtu. [F] gairikÃdiya, [f] yana mehi.) 818 (AmaccÃdo sabhÃve ca Yoniyaæ) pakatÅ [f] (rità SatvÃdi sÃmyavatthÃyaæ Paccayà paÂhamepica) [Ministers, and c, : the seven requisites of regal administration, nature, the female organ of genaration, time when the passions are moderate, the word which precedes an affix, or the crude word.] Pakati nÃmaya (amÃtyÃdi sapta rÃjyaÇga, svabhÃva, y¯ni mÃrga, satvarajas tamas yana movungã ÆnÃtirãka rahitÃvasthÃ, pratyayà keren paÊamuva siÂinà dhÃtvÃdi prak­ti, yana mehi.) 819 Padaæ, (ÂhÃne parittÃïe NibbÃnamhi ca kÃraïe Sadde vatthumhi koÂÂhÃse PÃde tallaæchane mataæ) [Place, protection, Nirwana, the supreme bliss of the Buddhist, cause, word, thing, part, food, footstep.] Pada nÃmaya (sthÃna, rak«Ã, nivana, hãtu, Óabda, vastu, koÂas, pÃda, pÃdalÃæchana, yana mehi.) 820 (Lohamuggara meghesu Ghano. (TÃÊÃdike) ghanaæ, (Nirantare ca kaÂhine VÃcca liÇgika muccate) [An iron club, a cloud, n., Cymbal, n., Thick solid.] Ghana nÃmaya (l¯hamudgara, mãgha, tÆryya ba¬u, vyavadhÃna rahita vastu: stabdha vastu: yana mehi.) 821 Khuddà [f] (ca makkhikà bhede Madhumhi) khudda, 1 (mappake Adhame kapaïe cÃpi Bahumhi catusu ttisu) [A kind of fly, n., Honey, m.F.N, small, low, poor, much.] Khudda nÃmaya - (mŠsi viÓã«a [f] madhu, alpÃttha: nÅca: dÅna: bahulÃttha: yana mehi.) [SL Page 114] [\x 114/] 822 (Takke maraïaliÇge ca) AriÂÂha,1 (masubhe subhe) AriÂÂho. (ùsave kÃke Nimbe ca pheïiladdume) [Whey, signs of death, good or ill fortune, m., Spirituous liquor, a crow, the margosa, soap berry plant.] AriÂÂha nÃmaya (m¯ru, maraïa cihna, ani«Âa, i«Âa, surÃ, kapuÂu, kosamba, peïelaruk, yana mehi.) 823 (MÃnabhaï¬e palasate Sadisatte) tulà [f] tathà GehÃnaæ dÃrubandhatthaæ PÅÂhikÃya¤ca dissati) [Pair of scales, 100 palams, likeness, the main beam which supports the wooden frame of the roof of a house.] Tulà Óabdaya (kiraïabhÃï¬a [f] siyakpalama [f] sÃd­Óya [f] g­hadŠva vaÊalla tabana piïisa kaÊa tulà [f] yana mehi. 824 (MittÃkÃre la¤cadÃne Bala rÃsi vipattisu Yuddhe ceva paÂi¤¤ayaæ) SaÇgaro. (Sampa kÃsito) [Friendliness, bribery, strength or power, multitude, calamity, war, promise.] SaÇgara Óabdaya - (mitrÃkÃrayan, allasdÅm, bala, rÃÓi, vipat, yuddha, pratig¤Ã, yana mehi.) 825 (Khandhe bhave nimittamhi) RÆpaæ, (vaïïe ca paccaye SabhÃva sadda saïÂhÃna RÆpajjhÃna vapÆsÆ ca) [Figure, material form, a mark, colour, cause, natural state, a word. Construction, a species of meditation by means of which the person who practises secures to himself birth in a visible form in a future state of existence, the body.] RÆpa Óabdaya - (rÆpaskandha, rÆpabhava, cihna, rÆpÃyatana, hetu, svabhÃva bhabda, saæsthÃna, rÆpaddhyÃna, ÓarÅra, yana mehi.) 826 (Vatthu kilesa kÃmesu IcchÃyaæ madane rate) KÃmo kÃmaæ, (nikÃmevà 2 Nu¤¤Ãyaæ kÃma- 3 mavyayaæ) [Love of wealth or of sensual pleasure, desire, Cupid, cohabitation, following one's own inclination, sanction.] KÃma Óabdaya (vastukÃma, kleÓakÃma, abhilÃsa, anaæga, maithuna, kÃmÃcÃra, anumŠti, yana mehi.) 827 Pokkharaæ, (padume dehe Vajjabhaï¬a mukhe pi ca Sundaratte ca salile MÃtaÇga kara koÂiyaæ) [A lotus, the body, the upper aurface of a sort of drum, comeliness, water, the tip of an elephant's trunk.] Pokkhara nÃmaya (paduma, ÓarÅra, vÃdyabhÃï¬amukha, Óobhanatva, jala, hastihastÃgra, yana mehi.) 828 (RÃsi niccala mÃyÃsu Dambhà 4 sacce sva 5 yoghane GirisiÇgamhi sÅraÇge Yante) kÆÂaæ, (manitthiyaæ) [Assemblage, firm, illusion by feats of jugglers, deceit, lie, a hammer, summit of a mountain, body of a plough, a trap.] KÆÂa Óabdaya (rÃÓi niÓcala, indrajÃla, va¤cÃ, asatya, yakuÊa, parvataÓikhara, nagulavaka, yantra, yana mehi.) [SL Page 115] [\x 115/] 829 (Va¬¬hiyaæ janane kÃma DhÃtvà dimhi ca pattiyaæ SattÃyaæ ceva saæsÃre) Bhavo. (Sassata diÂÂhiyaæ) [Increase, birth, transmigration, existence, renewal of corporeal existence, the belief that the present state of existence is eternal.] Bhava Óabdaya - (v­ddhi utpatti, kÃmadhÃtvÃdibhava pŠmiïÅma, vidyÃmÃnatvaya saæsÃra, ÓÃsvata d­«Âi, yana mehi.) 830 (PaÂivÃkyo1ttarÃsaÇge- Su)2 ttaraæ, uttaro: (tisu SeÂÂhe disÃdi bhede ca Parasmi 3 muparÅ rito) [An answer, an upper garment thrown loosely over the shoulder n., Excellent, north, subsequent, posterior over or above.] Uttara Óabdaya (prativacana, uturusaÊu, Óre«Âha, digdãÓakÃlÃdi vibhÃga paÓcima, matubhÃga, yana mehi.) 831 Nekkhammaæ, (paÂhamajjhÃne PabbajjÃyaæ vimuttiyaæ VipassanÃyaæ nissesa- (Kusalasmi ¤ca dissati) [The primary meditation, renunciation of worldly pursuits for the purpose of devoting one's self to religious acts and meditation, extinction of the sprit or release from transmigration, that species of wisdom which consists in the knowledge of the impermanency of material being, every species of virtue.] Nekkhamma nÃmaya - prathamaddhÃna, abhiniskramaïa, nivana, vidarÓanÃ, siyalukuÓaladharmaya, yana mehi) 832 SaækhÃro. Saækhate pu¤¤Ã- 4BhisaækhÃrÃdike pi ca Payoge kÃyasaækhÃrà Dyabhisaækharaïesu ca) [The effect of a cause, good thoughts, exertions, actions of the body, preparing or clearing a piece of ground.] SaækhÃra nÃmaya - (pratyayotpanna, puïyÃbhisaæskÃrÃdiya, savyapÃratvakÃya saæskÃrÃdiya, bhumyÃdÅ saæskÃra, yana mehi.) 833 ùrammaïe ca saæsaÂÂhe Vokiïïe nissaye tathà TabbhÃve cÃpyabhidheyya- LiÇgo) sahagato: (bhave) [Objects of thoughts, joined. Annexed, attendance, homogeneous.] Sahagata nÃmaya - aramuïu, samprayukta: vyatimiÓra: ÃÓraya: svarÆpa: yana mehi.) 834 (TÅsu) channaæ: patirÆpe ChÃdite ca nigÆhite NivÃsana pÃrupane Raho pa¤¤attiyaæ pume) [Proper, covored, concealed, clothed, accounted, secret, m., An ordinance.] Channa nÃmaya (anurÆpa: sevanisahita: sgavanaladda: hŠndÅm: peravÅm rahas, païat, yana mehi.) [SL Page 116] [\x 116/] 835 (Buddha samanta cakkhu su) Cakkhu (pa¤¤Ãya) mÅritaæ Dhammacakkhumhi ca maæsa- Dibba cakkhu¤cayesu ca) [The omniscience of Buddha, the faculty of throughly knowing three things, viz., 1. Impermanency of matter, 2. The existence of sorrow or pain or misery to the exclusion of happiness, 3. The existence of such a thing as what is called "myself" mental faculty of seeing everything clearly, that species of perception of the truth of the religion of Buddha which leads to one of the roads to Nirwana, such as srotapatti magga, the eye of the body, the divine eye.] Cakkhu nÃmaya (buddhag¤Ãna, anÃvaranag¤Ãïa, vidarÓanÃg¤Ãna, ÓrotÃpattig¤Ãna, mÃæsa, divyacak«us, yana mehi.) 836 (VÃcca liÇgo) abhikkanto (Sundarasmi mabhikkame AbhirÆpe khaye vutto Tathevà bbhanu modane) [Beautiful, advancing, handsome form, perishing rejoicing exceedingly.] Abhikkanta nÃ: (sundarÃttha: abhimukhagamana: viÓi«Âa rÆpa: vinÃÓa: anumodanvÅm: yana mehi.) 837 (KÃraïe desanÃya ¤ca VÃre vevacane pica PÃkÃrasmiæ avasare) PariyÃyo. (KathÅyati) [Cause, a religious discourse, turn or time for performing any work, synonym, manner, occasion.] PariyÃya nÃmaya - (hetu, deÓanÃ, vÃra, vevacana, prÃkÃraya, prastÃva, yana mehi.) 838 (Vi¤¤Ãïe cittakamme ca Vicitte) citta,1 (muccate Pa¤¤atti citta mÃsesu) Citto. (TÃrantare thiyaæ) [The mind, painting, variety, enactment, the month Chaitra, name of a constellation.] Citta Óabdaya (sita, sitiyam, nÃnÃprakÃra, païat, caitramÃsa, nak«atra viÓe«a [f] yana mehi.) 839 SÃmaæ, (vedantare sÃntve Tam pÅte sÃmale tisu Sayamatthe vyayaæ) sÃmaæ- SÃmà [f] (ca sÃribÃya pi) [One of the three Vedas] [the third in order] [conciliation, m.F.N., Yellow, blue, one's self, a creeping plant called, in Sinhalese,] iramusu, [sarsaparilla.] SÃma Óabdaya - (vãdaviÓe«a, tŠvili, ranvanvastu: nilvastu: tamÃvisin yanÃttha-hiramasu [f] yana mehi.) 840 (Pume Ãcariyà dimhi Garu (mÃtà pitusva pi) Garu: (tÅsu mahante ca DujjarÃ2 lahukesu ca) [A teacher or a religious perceptor or a parent, m f n., Great, imperishable, heavy.] Garu Óabdaya - (ÃcÃryya upÃddhyayÃdÅhu, mavpiya, mahatdeya: nodiraïadeya: nosŠhŠllu deya: yana mehi.) [SL Page 117] [\x 117/] 841 (Accite vijjamÃne ca Pasatthe sacca sÃdhusu Khinne ca samite ceva) Santo: (bhidheyyaliÇgiko) [Offered or worshipped, existing, praised, true, virtuous, wearied, quiet.] Santa nÃmaya (pÆjya, vidyÃmÃna, pasasnÃladda, satya, satpuru«a, srÃntayan, ÓÃntayan, yana mehi.) 842 Devo. (VisuddhidevÃdo Megha maccu nabhesu ca) AthÃpi taruïe satta Corepi mÃïavo. (Bhave) [Visuddhi deva, and c., A cloud, death, the sky.] [A youth, a man, a thief.] Deva Óabdaya - (viÓuddhidãvÃdÅn, megha, maraïa, ÃkÃÓa, yana mehi,) MÃïava Óabdaya - (bÃla, satva, soru, yana mehi.) 843 (ùdi koÂÂhÃsa koÂÅsu Purato)1 ggaæ, (vare tisu) (Paccaniko 2 ttamesva3¤¤e (PacchabhÃve) paro: (tisu) [First portion, extremity, front, eminent.] [Enemy, superior, other, subsequent.] Agga nÃmaya - (ÃdÃyattha, bha ga, k¯Âi, abhimukha, uttamÃtatha: yana mehi) Para Óabdaya - (pasamituru: uttama: anya: paÓcÃdbhÃva: yana mehi.) 844 (Yoni kÃma sirissera (DhammuyyÃma yase) bhagaæ, UÊÃro: (tÅsu vipule SeÂÂhe ca madhure siyÃ) [Valve, love - prosperity, lordship, virtue, perseverance, fame.] [Great, famous, sweet.] Bhaga bhabdaya - (y¯nimÃrgaya, ka.Ma, sam­ddhi, prÃdhanya, dharma, vÅryya, kÅrti, yana mehi.) UÊÃra Óabdaya - (vipulÃttha, praÓastÃttha: praïÅta: yana mehi.) 845 Sampanno: (tÅsu sampuïïe Madhure ca samaÇgini) Saækhyà [f] (tu ¤Ãïe koÂÂhÃse Pa¤¤atti gaïanesu ca) [Full, sweet, endowed with.] [Wisdom, a portion, an enactment, number.] Sampanna nÃmaya - (sampÆrïa: praïÅta: samanvita: yana mehi.) Saækhà nÃmaya - (prag¤Ã, bhÃga, païat, gaïan, yana mehi.) 846 hÃna,4 (missariyo5 kÃsa- Hetusu Âhitiyampi ca) (Atho mÃne pakÃre ca KoÂÂhÃse ca) vidho [f] (dvisÆ) [Glory, leisure, cause, situation.] [Pride, manner, portion.] hÃna nÃmaya - (phesvaryya, avakÃÓa, hãtu, sthiti, yana mehi.) Vidha Óabdaya - (unnati,[f] prakÃra,[f] koÂas, [f] yana mehi.) [SL Page 118] [\x 118/] 847 (Pa¤¤o1 pavÃsakhantÅsu) Damo (indriyasaævare) (¥Ãïe ca somanasse ca Vedo. (Chandasi voccate [Wisdom, lasting, forgiveness, self-command.] [Knowledge, pleasure, the Vedas or any one of them.] Dama Óabdaya - (prag¤Ã, upavÃsa, k«amÃ, indriyasaævara, yana mehi.) Veda Óabdaya - (¤Ãïa, somnas, vãda, yana mehi.) 848 (KhandhakoÂÂhÃsa passÃva- Magga hetusu) yoni [f] (sà (KÃle tu kÆle sÅmÃyaæ) Velà [f] (rÃsimhi bhÃsitÃ) [Body, portion, urethra or urinary passage, cause.] [Time, sea shore or sloping bank of a river, limit, multitude.] Yoni Óabdaya - skandha [f] bhÃga [f] mutra mÃrga [f] kÃraïa [f] yana mehi.) Velà Óabdaya - (kal [f] taÂa [f] maryyÃdà [f] samÆha [f] yana mehi.) 849 VohÃro. (Sadda païïatti) Vaïijjà cetanÃsu ca) NÃgo (tu 2 raga hatthisu NÃgarukkhe tatho3ttame) [Word, usage, traffic, thought.] [A snake, an elephant, iron-wood tree, excellent.] VohÃra nÃmaya - (Óabda, vyavahÃra, veÊandÃm, cetanÃ, yana mehi.) NÃga Óabdaya - (sarpa, hasti, nÃgas, Óe«Âha, yana mehi.) 850 (SeÂÂhà sahÃya saækhä¤a Tulyesve)4 ko:(tiliÇgiko) (RÃge tu) mÃnaso, (cittÃ- Rahattesu ca) mÃnasaæ, [Chief, incomparable, one another, equal.] [Sexual, desire, the mind, the state of a Rahat.] Eka Óabdaya - (Óre«ÂhÃttha: asahayÃttha: saækhyÃ: anyÃttha: tulya: yana mehi.) MÃnasa Óabdaya - (rÃga, citta, arhatva, yana mehi.) 851 MÆlaæ, (he santike mÆla- MÆle hetumhi pÃbhate) (RÆpÃdyaæsa pa khandhesu Khandho. (RÃsi guïesu ca) [An asterism, vicinity, avarice, origin, cause, money.] [The five constitunt parts of the human frame, shoulder, the trunk of a tree, multitude, virtue.] MÆla Óabdaya - (nakat, samÅpa, v­k«ÃdÅngã mul, lobhÃdihetu, mila yana mehi.) Khandha Óabdaya - (rÆpa vedanÃdiya, dasarÆ, rukkanda, samÆha, guïa, yana mehi.) [SL Page 119] [\x 119/] 852 ùrambho. (Viriye kamme ùdikamme vikopane) (Atho hadayavatthumhi (Citte ca hadayaæ, (ure) [Perseverance, action, beginning, destroying of trees.] [The heart, the mind, the breast.] ùrambha Óabdaya - (vÅryya, kirayÃ, prÃrambha, v­k«Ãdihiæsana, yana mehi.) Hadaya nÃmaya - (h­dayavastu, sit, laya, yana mehi.) 853 (PacchÃtÃpÃ1nubandhesu RÃgÃdo)2nusayo.(Bhave) (MÃtaÇgamuddha piï¬e tu GhaÂe) kumbho. (Dassammaïe) [Repentance, pursuing a desired object, desire, and c.] [The frontal globes of an elephant, a water pot, a measure of ten amunas.] Anusaya nÃmaya - (pasutŠvili, prastutayÃgã aniv­tti, rÃgÃdiya, yana mehi.) Kumbha nÃmaya - (Štungã mudunhi maspiï¬u, kuÂa, dasÃmuïa, yana mehi.) 854 ParivÃro. (Parijane Khaggakose paÂicchade) ùlambaro. (Tu saærambhe*) Bheribhede ca dissati) [An attendant, a stabbard, the screening.] [Arming for battle, a species of drum.] ParivÃra Óabdaya - (parijana, ka¬ukopu, chatrÃdi upakaraïa, yana mehi.) ùlambara Óabdaya - (sŠrasuma, beraviÓã«a, yana mehi.) 855 Khaïo. (KÃlavisese ca NibyÃpÃraÂÂhitimhi ca) (Kuletva)3 bhijano.(Vutto) Uppatti bhÆmiyampi ca) [A division of time or an instant, state of being employed.] [Race, native spot.] Khaïa Óabdaya - (kÃla viÓã«a, avyapÃrasthiti, yana mehi.) Abhijana Óabdaya - (vaæÓa, jÃtibhÆmi yana mehi.) 856 ùhÃro. (KabaliækÃrÃ- HÃrÃdisu ca kÃraïe) (VissÃse yÃcanÃya ¤ca Peme ca) païayo. (Mato) [Material food, and c., Cause.] [Confidence, solicitation, affection.] ùhÃra Óabdaya - (kabalÅk­tÃhÃrÃdiya, pratyaya, yana mehi.) Païaya nÃmaya - (viÓvÃsa, yÃc¤Ã, sneha, yana mehi.) 857 (×Ãdo saddhà cÅvarÃdi HetvÃ4dhÃresu) paccayo. (KÅÊà dibba vihÃrÃdo) VihÃro. (SugatÃlaye) * Saærambheti kolÃhale" ÂÅ. ×a [and other grammatical affixes, faith, yellow robes, and c., Cause, support.] [Sport, passing the time as gods and Brahmas, temple of Buddha.] Paccaya nÃmaya - (ïa pratyÃdiya, sarddhÃ, sivuru Ãdiya hetu, ÃdhÃra, yana mehi.) VihÃra Óabdaya - (kÅra¬Ã vihÃra [f] divya vihÃrÃdiya [f] tathÃgatÃvÃsa [f] yana mehi.) [SL Page 120] [\x 120/] 858 (Samatthane mato citte- 1 KaggatÃyaæ) samÃdhi [f] (ca) [A reconcilling of differences, tranquility of mind.] SamÃdhi Óabdaya - (samÃdhÃna [f] sita ekaÇga kirÅma [f] yana mehi.) Yogo. (SaÇge ca kÃmÃdo JhÃno2 pÃyesu yuttiyaæ) [Union attachment to a usual pleasures, desire for the renewal of existence after death, meditation, means, justice.] Yoga Óabdaya (saæyoga, kÃmayoga, bhavayoga, Ãdiya, dhyÃna upÃya, yedÅma, yana mehi.) 859 Bhogo. (SappaphaïaÇgesu KoÂille bhu¤jane dhane) [Expanded hood of a serpent, body of a serpent, crookedness, eating, wealth.] (Sarpaphaïa, ovungãma ÓarÅra, kuÂilatva, anubhava, vastu yana mehi.) (BhÆmibhÃge kilese ca Male cÃ)3 Çgaïa 4 (muccate) [A court-yard, lust, filth.] AÇgana Óabdaya - (anÃvaÂabhÆmi, kleÓa, kaÊu«a, yana mehi.) 860 (DhanÃdidappe pa¤¤Ãya- Ma)5 bhimÃno.(Matotha ca) [Pride of wealth, and c, knowledge.] AbhimÃna Óabdaya - (dhanÃdiya nisà upan ahÃkÃra, ¤Ãïa yana mehi.) Apadeso (nimitte ca Chale ca kathane mato) [Cause, fraud or pretence, narration.] ApadeÓa nÃmaya - (kÃraïÃ, lãÓa, kima. Yana mehi.) 861 (Citte kÃye sabhÃve ca So) attÃ. (Paramatta ni [Mind, body, nature, soul, recognized by others than Buddhists.] Atta nÃmaya - (vi¤¤Ãïa, ÓarÅra, svabhÃva, paraparikalpita Ãtma, yana mehi.) (Atha) gumbo. (Ca thambhasmiæ SamÆhe balasajjane) [A thicket, a collection, a multitude, array of troops.] Gumba nÃmaya - (lŠhŠp, rÃÓi, senaÇga, sŠrasÅma, yana mehi) 862 (Antoghare kusÆle ca) KoÂÂho.6(Ntokucchiyampyatha) [An inner aparment of a house, granary, the stomach.] KoÂÂha nÃmaya - (Štulg­ha, koÂuva, Štulkuk«i, yana mehi.) (SopÃnaÇgamhi) uïhÅso. (MakuÂe sÅsa veÂhane) [Parts of a stair, crown, a turban.] UïhÅsa nÃmaya - (sopÃnÃvayava, voÂunu, hisaveÊuma, yana mehi.) [SL Page 121] [\x 121/] 863 (NiyyÃse sekhara dvÃre) NiyyÆho. (NÃgadantake*) [Gum or resinous juice exuding from trees, a chaplet, a door, also a piece of wood jutting out of a wall for hanging fans, and c.] NiyyÆha nÃmaya - (lÃÂu, mudunmalka¬a, dvÃra, talvŠÂa Ãdiya elvana keki, yana mehi.) (Atho sikhaddhe tuïÅre) KalÃpo. (Nikare mato) [A peacock's tail, a quiver, multitude.] KalÃpa nÃmaya - (monarapil, hiyavuru, samÆha, yana mehi.) 864 CÆÊÃ[f] (saæyatakesesu MakuÂe) moli. [F](ca dvisu) [Knotted hair on the crown of the head, a diadem] molÅ, [m. F, knotted hair, a diadem.] CÆÊÃ. Moli. NÃmadvaya - (baddhakãÓa [f] voÂunu. [F] yanamehi.) Saækho,1(tvanitthiyaæ kambu LalÃÂaÂÂhisu gopphake) [A conch, the bone of the forehead, the ankle bone.] Saækha nÃmaya - (sak, nalalŠÂa, gop ŠÂa, yana mehi.) 865 Pakkho. (KÃle bale sÃddhye SakhÅvÃjesupaÇgule) [Half of a lunar month, army, thesis, doctrine to be maintained, partisan or friend, wing of a bird, a cripple.] Pakkha nÃmaya - kÃla. SãnÃ. SiddhakaÂayutu deya, visvasun, pak«ipiyÃ, piÊun, yana mehi.) (Dese 2 ïïave pume) sindhu [f] (SaritÃyaæ sanÃriyaæ) [Name of a country, the sea or ocean, f. Name of a river.] Sindhu Óabdaya - (dãÓa, sÃgara, gaÇgà yana mehi.) 866 (Gaje) kaïeru.+ (Purise Sohatthiniyamitthiyaæ) [A male elephant, a female elephant.] Kaïeru Óabdaya - (ŠtÃ, Štinna [f] yana mehi.) (Ratane vajiro., Nitthi) Maïivedhi 3 ndahetisu) [A diamond, an instrument for boring gems, Indra's thunderbolt.] Vajira nÃmaya - (ratnaviÓã«a, mŠïik vidinà kaÂu, indrÃvudha, yana mehi.) 867 VisÃïaæ: (tÅsu mÃtaÇga- Dante ca pasu siÇgake) [An elephant's tooth, a horn of beasts.] VisÃïa nÃmaya - (ŠtdaÊa: sivupà an: yana mehi.) (KoÂiyantu mato) koïo. (Tathà vÃdittavÃdane) [Point, tip, or end, also quill or bow or anything with which a musical instrument is struck.] Koïa nÃmaya - (agra, vÅïÃdÅnvayana daï¬Ãdiya yana mehi.) * "NÃgadanta keti bhitti Ãdisu pavesite nÃgadantÃkÃre daï¬e" ÂÅkÃyi. + "Kareïu" kiyÃt pÃÂhayi. [SL Page 122] [\x 122/] 868 (Vaïippathe ca nagare Vede ca nigamo. (Thaca) [Market, village, a town, the Hindu sacred writings.] Nigama Óabdaya - (salsadanagam pura vãda. Yana mehi.) (VivÃdÃdo)1dhikaraïaæ, (Siyà dhÃre ca kÃraïe) [Judging of law cases, and c., The seventh case in grammar, cause.] Adhikaraïa Óabdaya - (vivÃda anuvÃdÃdiya, ÃdhÃra, hetu. ) 869 (Pasumhi vasudhÃya ¤ca VÃcÃdo.)Go.[F] (pumitthiyaæ) [Bullock, the earth, speech, and c] Go Óabdaya - (geri, bhÆmi, vacanÃdiya.) (Harite tu suvaïïe ca VÃsudeve) harÅ.[F2] (rito) [Green, gold, Vishnu.] Hari Óabdaya - (nilvastu, suvarïa, vi«ïu ) 870 ùyatte parivÃre ca BhariyÃyaæ) pariggaho. [Ownership, attendant, a wife.] Pariggaha nÃmaya - (ayiti, pirivara, bhÃryyÃ.) Uttaæso.(Tva)3 vataæso.(Ca KaïïapÆre ca sekhare) [An earring, a diadem.] Uttaæsa, avataæsa nÃmadvaya - (karïÃbharaïa, mudunmalka¬a.) 871 (Vijjuyaæ vajire ce vÃ) 4Sani. (Tthi purise pyatha) [Lightning, thunderbolt.] Asani nÃmaya - (viduli [f] vajrÃyudha [f.] (Koïe saækhyà visesasmi 5Mukkaæ se) koÂi [f](nÃriyaæ [Extremity, ten millions, exaltation.] KoÂi Óabdaya - (keÊavara [f] saækhyà viÓe«a [f] utkar«a.[F] 872 (CuÊà jÃlà padhÃna 6 gga MoracÆÊÃsu sÃ) sikhà [f] [Knotted hair on the head, flame of fire, chief, the end, peacock's crest.] Sikhà nÃmaya - (koï¬Ã. GinidŠl, pradhÃna, k¯Âi, monarungã ku¬imbi.) SappadÃÂhayamÃ)7 si [f](tthi) IÂÂhassà siæsanÃyapi) [The fang of a snake, benediction.] ùsi nÃmaya - (sarpa daÊa [f] i«Âa vastuhugã pŠtÅma [f ] 873 Vasà [f] (vilÅna telasmiæ Vasagà va¤jha gÃvisu) [Marrow of the flesh, a woman of yielding disposition, a barren cow.] Vasà nÃmaya - (vuruïutel, vasaÇgavÆ stÅrapadÃttha, vandadena.) (AbhilÃse tu kiraïe AbhissaÇge) ruci [f] (tthiyaæ) [A desire, lustre, inclination] Ruci Óabdaya - (icchà kÃnti [f] Šlma ) "Yana mehi" venuvaÂa mã lakuïayi. [SL Page 123] [\x 123/] 874 Sa¤¤Ã [f] (sa¤jÃnane nÃme CetanÃya ¤ca dissati) [Knowledge, name, thought] Sa¤¤Ã nÃmaya - (pratig¤Ã [f] adhivacana [f] cittavyÃpÃra [f ] (Aæse sippe) kalà [f] (kÃle BhÃge candassa soÊase) [A part, mechanical art, a division of time, a digit of the moon, or the sixteenth part of her disk.] Kalà Óabdaya - (bhÃga [f] Óilpa [f] kÃla [f] candrayÃgã soÊosvana bhÃga [f ] 875 BÅjakose gharakÆÂe KaïïabhÆsÃya) kaïïikà [f] [Pericarp of the lotus, the upper part of the frame of a particular roof, earring.] Kaïïikà nÃmaya - (piyumkemi [f] kŠïimaï¬ulu [f] karïÃbharaïa.) (ùgÃmikÃle dÅghatte PabhÃve ca matÃ)1 yati [f] [Futurity, length, majesty or dignity.] ùyati Óabdaya - (anÃgatakÃla [f] dÅrghatà [f] mahima [f ] 876 Uïïà [f] (mesÃdi lome ca Bhumajjhe roma dhÃtuyaæ) [Wool, hair between the eyebrows, esteemed a token of greatness.] Uïïà nÃmaya - (eÊakÃdÅ lom, bhÆmaddhyayehivÆ r¯ma dhÃtu.) VÃruïÅ (nvitthiyaæ vuttà NattakÅ madirà su ca) [A fortune-telling woman, spirituous liquor.] VÃruïi Óabdaya - (nimiti kiyannÅ [f] surà [f ] 877 (Kirayà citte ca karaïe) Kiriyaæ, (kammani) kirayà [f] [Operation of the human mind, action, a deed] KirayÃ-kiriya Óabdadvaya - (kirayà sit, kirÅm, karma ) (SuïisÃyaæ tu ka¤¤Ãya JÃyÃya ca) vadhu [f] (matÃ) [Daughter-in-law, a virgin, a wife.] VadhÆ Óabdaya - (yeheÊi [f] taruïi [f] bhÃryyà [f ] 878 (PamÃïi 2 ssariye) mattà [f] (AkkharÃvayave 3 ppake) [Measure, prosperity, quantity of a syllable, a little.] Mattà nÃmaya - (pramÃïa [f] eÓveryya [f] ak«arÃvayava [f] alpa [f ] Suttaæ, (pÃvacane siddhe * Tante taæ supine + tisu) [An eminent discourse, applied to the discourses of Buddha, a rule, aphorism, thread, m.F.N. Sleeping.] Sutta nÃmaya - (jinavacana, siddhÃnta, nÆl: nidropagata: ) * "Siddhe, siddhavante" ÂÅ. + "RiÂÂhe, supine-ariÂÂhe, ari«Âa nam ÃÓava viÓe«ayehi" sannayi. [SL Page 124] [\x 124/] 879 (RÃjaliÇgo 3 sabhaÇgesu Rukkhe ca) kakudho. (Pyatha) [Royal insignia, hump of a bull, the Sinhalese tree kumbuk.] Kakudha nÃmaya - (pa¤carÃdha kakudha bhÃï¬a. V­«abhayangã molliya. Arjuna ruk.) (Nimitta 1 kkhara sÆpesu) Vya¤janaæ, (cihaïe pade) [Private part of male or female, consonant, sauce, a mark, a word.] Vya¤jana nÃmaya - (nimitta, ak«ara, sÆpa, lakuïu, pada, ) 880 (VohÃre jetu micchÃyaæ KÅÊÃdocÃpi) devanaæ, [Custom, emulation, play, praise, and c.] Devana Óabdaya - (vyavahÃra, vijÅgiæsÃ, kÅra¬Ã, suti stuti Ãdiya.) (BhariyÃyaæ tu kedÃre SarÅre) khenta, 2 (mÅritaæ) [A wife, a field, and c., The body.] Khetta nÃmaya - (bhÃryyÃ, k«etra, dãha.) 881 (SussÆsÃya¤ca vi¤¤eyyaæ IÂÂhabhyÃsepyu) 3 pÃsanaæ, [Attendance, practising any science of choice.] UpÃsana nÃmaya - (parivaryyÃ, abhimata vÆ ÓilpÃdingã abhiyoga.) SÆlaæ, (tvanitthiyaæ heti- Bhede saæku rujÃsu ca) [A weapon, a trident or spike, pain.] SÆla nÃmaya - (Ãyudha viÓe«a, hul, rujÃ,) 882 Tanti [f] vÅïÃguïe) tantaæ (Mukhyà siddhanta tattusu) [The cord of a lute, n.Principal, demonstration or right and clear conclusion, a thread.] Tanti nÃmaya - (vÅïÃtat [f] pradhÃnÃrttha, siddhÃnta, tantu,) (RathÃdyaÇge tu ca) yugo, (Kappamhi yugale) yugaæ, [Yoke of a carriage, one of the four ages of the world, n. A. Pair.] Yuga Óabdaya - (rathÃdÅngã avayava, kalpa, yugma,) 883 (Itthi pupphe ca reïu mhi) Rajo.(Pakatije guïe) [The menstrual flow, farinee of flower or pollen, one of the qualities of nature.] Raja Óabdaya - (stÅrangã osap, parÃga, prak­tija guïa * ) (NyÃsappaïe tu dÃnamhi) NiyyÃtana, 4(mudÅritaæ) [Return of a deposit, gilt.] NiyyÃtana nÃmaya - (tamà kerehi tabanalada vastuva ŠttavunÂa pÃvÃdÅma, dÃna,) * ã nam saækhyà mata prasiddhava satvaguïÃdÅngã sÃmyÃvasthÃven jÃtavÆ rajo guïayayi. [SL Page 125] [\x 125/] 884 (Guru 5 pÃyà 6 vatÃresu) Titthaæ, (pÆtambu diÂÂhisu) [Instructor, contrivance, a ferry, clear water, religious persuation.] Tittha nÃmaya - (gurun, upÃya, toÂa, pavitra jala, labdhi,) (Paï¬ake) joti, (nakkhatta Raæsisvaggi mhi) joti. (So) [A star, heat, m. Fire.] Joti nÃmaya - (nŠkŠt, raÓmi, vagni.) 885 Kaï¬o, 1(nitthi sare daï¬e Vagge cà 2vasare pyatha) [An arrow, stalk, multitude, space.] Kaï¬a nÃmaya - (hÅdaï¬u, samÆha, avakÃÓa,) (UddhabÃhu dvayummÃne SÆratte pi ca) porisaæ, [The measure or the height of a man, courage.] Porisa nÃmaya - (minispramÃïa, ÓÆrabhÃva,) 886 UÂÂhÃnaæ, (porisehÃsu NisinnÃdayuggame pyatha) [Manhood, courage, the rising from a sitting or sleeping posture.] UÂÂhÃna nÃmaya - (puru«akÃra, vÅryya, nŠgiÂÅma,) (Anissaya mahÅ bhÃge Tci) rÅïa, 3(mÆsare siyÃ) [A desert, barren soil impregnated with salt.] IrÅïa Óabdaya - (nirÃÓrayavÆ bhÆmipradãÓa, karamŠÂibim,) 887 ùrÃdhanaæ, (sÃdhane ca Pattiyaæ paritosane) [Accomplishment attainment, contentment.] ùrÃdhana Óabdaya - (siddhi, prÃpti, satuÂu kirÅma,) (PadhÃne tu ca sÃnumhi VisÃïe) siÇga, 4(muccate) [Principal, a peak or summit of a mountain, horn.] SiÇga nÃmaya - (pradhÃnÃttha, parvata, Óikhara, haÇga,) 888 (DiÂÂhyÃdimagge ¤Ãïakkhi Kkhaïa laddhisu) dassanaæ, [Sight or seeing the first of the roads to Nirvana, wisdom, the eye, a division of time or an instant, religious persuasion.] Dassana nÃmaya - (d­«Âi, prathama mÃrga, g¤Ãna, ak«i, k«aïa. DarÓaïa, labdhi,) (Heme pa¤ca suvaïïe ca) Nikkho., 5(Nitthi pasÃdhane) [Gold, a weight of twenty kalandas, an ornament of dress.] Nikkha nÃmaya - (ratran, pasvisi kalandek, palandanÃ,) 889 (Tithibhede ca sÃkhÃdi- Phalumhi) pabba, 6(muccate) [Certain days of the lunar month, viz , the full and dhange of the moon, and the 6th 8th and 10th of each half month, knots, or joints of branches, creepers, and c.] Pabba nÃmaya - (tithiviÓe«a, ÓÃkhà latÃdÅngã puruk.) NÃgaloke tu) pÃtÃlaæ (BhÃsitaæ vaÊabhÃmukhe) [Infernal region, submarine fire.] PÃtÃla nÃmaya - (nÃgabhavana, va¬abhÃmukha,) [SL Page 126] [\x 126/] 890 (KÃmaje kopaje dose) Vyasanaæ, (ca vipattiyaæ) [Irregularity arising from desire or anger, calamity.] Vyasana nÃmaya - (kÃma krodhadvayin upan vikÃra, vipat,) (Atho pakaraïe siddhi KÃrakesu ca) sÃdhanaæ, [Materials, accomplishment, the six case relations.] SÃdhana nÃmaya - (sambhÃra, siddhi, kart­karaïÃdikÃraka,) 891 TÅsvito dÃne sÅle ca) Vada¤¤Á: (vagguvÃdini) [Charitable, one whose speech is sweet.] Vada¤¤Á nÃmaya: (dÃnasÅlÅhu: manohara vacana Šttahu:) Purakkhato: 1(bhisitte ca PÆjite pura to kate) [Anointed or consecrated to some office, pouring water or some other liquid on the head of the person destined to fill the office, one worshipped, one brought forward.] Purakkhata nÃmaya: (abhisãka laddahu, pudanaladdahu, abhimukhakaraïa laddahu,) 892 Mando: (bhÃgyà vihÅnecà 2Ppake mÆÊhà 3paÂusva pi) [Unlucky, insignificant, foolish, slow] [in business and c]. Manda Óabdaya - (pinnŠttahu, alpÃttha, mƬha, avisÃrada,) (Vuddhiyutte samunnaddhe Uppanne co) 4ssitaæ (bhave [Prosperous or fortunate, flags, and c., Hoisted or fastened, produced.] Ussita nÃmaya - (abhiv­ddhiyen samanvitayÃ, nagÃbandanÃlada dhajÃdiya, utpannÃttha,) 893 (RathaÇge)5 kkho.(Suvaïïasmiæ PÃsake) akkha, 6(mindriye) [A wheel of a carriage, weight equal to twenty grains of paddy, a die, an organ of sense.] Akkha nÃmaya - (rathÃvayava, visiviyaÂek pamaïa ranpasa ŠÂa, indriya.) (Sassate ca) dhuvo: (tÅsu) Dhuvaæ, (takke ca nicchite)ka [Eternal, reasoning, determind, or concluded.] Dhuva Óabdaya - (ÓÃsvata: parivitarka, niÓcitÃttha,) 894 (Hare) sivo. Sivaæ,(bhadda Mokkhesu jambuke) sivà [f] [The Indian god Siva, happy, Nirvana, a jackal.] Siva Óabdaya - (ÅÓvara, i«Âa, nirvÃïa, kŠnahil [f] (SenÃyaæ sattiyaæ ceva ThÆlatte ca) balaæ, (bhave) [An army force, strength or power, bulkiness.] Bala Óabdaya - (senÃ, Óakti, sthÆlabhÃva,) [SL Page 127] [\x 127/] 895 (SaækhyÃnarakabhede ca) Padumaæ, (vÃrijepyatha) [A numeral, name of one of the hells, a lotus.] Paduma nÃmaya - (saækhyÃviÓe«a, narakaviÓe«a, padma, ) (Devabhede) vasu. (Pume Paï¬akaæ ratane dhane) [A class of deities, a gem, wealth.] Vasu nÃmaya - (dãvatà viÓã«ayek, ratna, vastu, ) 896 NibbÃnaæ, (atthagamane Apavagge siyà tha ca) [Destruction, exemption from further transmigration.] NibbÃna nÃmaya - (vinÃÓa, mok«a, ) (Setambuje) puï¬arÅkaæ, (Byagghe rukkhantare pume) [A white lotus, a leopard, a species of tree.] Puï¬arÅka nÃmaya - (helapiyum, vyÃghra viÓã«a, rukvises, ) 897 (UpahÃre) bali, (pume) (Karasmidvà 1 surantare) [An oblation or offering, revenue, name of an Asura or giant.] Bali Óabdaya - (pÆjÃ, karavucara, asura viÓã«a, ) Sukkaæ, (tu sambhave) sukko: (Dhavalekusale tisu) [Semen, f.N. White, virtuous.] Sukka nÃmaya - (sukra, sudu, puïya. ) 898 DÃyo. (DÃne vibhattabba- Dhane ca pitunaæ vane) [Almsgiving, portion or inheritance divisible from parents, a wilderness or forest.] DÃya nÃmaya - (dÃna, mavupiyangã bedÃdiyayutu vastu. Vana. ) (Pabhuttà 2yattatà 3yattà 4BhilÃsesu) vaso. (Bhave) [Lordship or supremacy, ownership, property, desire.] Vasa Óabdaya - (prabhÆtva, ayitibŠv, ayiti vastu. AbhilëÃ. ) 899 ParibhÃsana, 4(makkose) (Niyame bhÃsane tha ca) [Reproof, ordinance, lustre.] ParibhÃsana nÃmaya - (ÃkroÓa. VyavasthÃ. BŠbalÅma. ) (Dhanimhi) selanaæ, (yodha- SÅhanÃdamhi dissati) [Sound, shout of warriors.] Selana nÃmaya - (nÃda, y¯dhayan gã siæhanÃda, ) 900 Pabhavo. (JÃti hetumhi hÃne cà 5 dyupaladdhiyaæ*) [Producing cause, place of birth or production, things first produced.] Pabhava nÃmaya - (utpatti. KÃraïÃ. SthÃna. Prathava sa¤jÃta vastu. ) (Atho) 6tu.[F] (nÃripupphasmiæ Hemantà dimhi ca dvisu) [Woman's courses, a season either of two or four months.] Utu nÃmaya - (stÅrangã osap [f f@]hmantÃdi s­tu [f ] * "¥ÃïelÃbhe upaladdhi" 1953 - "Ãdyupaladdhiyaæ, prathamopalabdhiyehi" san: [SL Page 128] [\x 128/] 901 Karaïaæ, (sÃdhaka tame KirayÃgattesu cendriye) [An instrumental case, relation, actions, body, organ of sense.] Karaïa nÃmaya - (karaïakÃraka, kirayÃ, ÓarÅra, indriya, ) TÃÊo. (Tu ku¤cikÃya ¤ca TuriyaÇge dumantare) [A key, a species of musical instrument struck with the hand or a stick, palmyrah.] TÃÊa Óabdaya - (kessa. TuryyÃvayava. Rukvises. ) 902 (Pupphe phale ca) pasavo. (UppÃde gabbhamocane) [Blossom, fruit, birth, bringing forth.] Pasava nÃmaya - (kusuma. Ge¬i. Utpatti. PrasÆti. ) (GÃyane gÃyake asse) Gandhabbo. (Devatantare) [Playing on a musical instrument, a player on a musical instrument, a horse, one of the various classes of demigods.] Gandhabba nÃmaya - (gÃyanà kirÅma. GÃyaka. AÓva, dãvatà viÓe«a ) 903 (VinÃpupphaæ phalaggÃhÅ Rukkhe rukkhe) vanappati. [A tree bearing fruit without apparent blossoms, the udumbara tree, and c., Also any tree.] Vanappati nÃmaya - (mal nŠtiva palagannà ruk, ruk. ) (ùhate hema rajate) RÆpiyaæ, (rÃjatepica) [Silver or gold coins, gold or silver having an impression or stamp on it, silver.] RÆpiya nÃmaya - (rÆ naÇgà kaÊa ratran ridÅ, sÃmÃnya ridÅ. ) 904 (KhagÃdibandhane) pÃso. (Kesapubbo caye pyatha) [A snare for birds, and c., A term used in composition with] kesa [hair, as] kespÃsa [a bunch of hair.] PÃsa nÃmaya - (pak«i ÃdÅn bandanà mala.) "Kesa nÃmaya pÆrva vÆyã keÓakalÃpa ) TÃrà [f1] (kkhimajjhenakkhatte) TÃro. (Uccatarassare) [The pupil of the eye, a star, a high tone.] TÃrà Óabdaya - (Âigini.[F] tÃrakÃ. [F] atyucca nÃda. ) 895 (Patte ca sabba lohasmiæ) Kaæso. (Catu kahÃpaïe) [A goblet, any kind of metal, a value equal to four kahapanas.] Kaæsa nÃmaya - (pÃtrÃ. Siyalu l¯ha. Kahavaïu satara.) Majjhimo, (dehamajjhasmiæ Majjha bhÃve ca so tisu) [The waist, middle.] Majjhima nÃmaya - (ÓarÅramaddhya: maddhyabhÃvayehi vÆ vastu.) [SL Page 129] [\x 129/] 906 ùvesanaæ, (siyà vese SippasÃlà gharesu ca) [Disguise, a workshop, a house.] ùvesana nÃmaya - (veÓa. ÁilpaÓÃlÃ. G­ha. ) (SobhÃsampattisu) sirÅ [f] LakkhÅ [f] (tthÅdevatÃya ca) [Brilliancy, prosperity, Lakshmi, or the wife of Vishnu.] SirÅ. LakkhÅ. Yana nÃmadvaya - (Óobhà [f] sampat [f] ÓÅra dãvi [f ] 907 KumÃro. (YuvarÃre ca Khandhe vutto susumhi ca) [A young prince, the god called Skanda, a boy.] KumÃra Óabdaya - (yuvaraja. Kandakumaru. Taruïa. ) (AthÃnitthi) pavÃÊo, (ca Maïibhede tathÃæ kure) [Coral, germ.] PavÃÊa nÃmaya - (pabaÊu, daÊu, ) 908 Païo. (Vetana mÆlesu VohÃre ca dhane mato) [Wages or hire, money, trade, wealth.] Païa Óabdaya - (vŠÂup, mila, kraya vikraya. Vastu. ) PaÂiggaho. (Tu gahaïe Kathito bhÃjanantare, [Receiving, a kind of vessel.] PaÂiggaha nÃmaya - (gŠïÅm, bhÃjana viÓã«a. ) 909 (Asubhe ca subhe kamme) BhÃgyaæ, (vuttaæ dvaye pyatha) [Action, morally good or evil, good or bad fate.] BhÃgya nÃmaya - (apuïyakarma, puïyakarma, subhÃsubha karmadvaya. ) Pipphalaæ, (taru bhede ca Vatthacchedana satthake) [Holy fig tree] [Ficus religiosa], [scissors.] Pipphala nÃmaya - (v­k«a viÓã«a, ka¬a katuru. ) 910 Apavaggo. (PariccÃgÃ- 1VasÃnesu vimuttiyaæ) [Donation, termination, Nirwana.] Apavagga nÃmaya - (parityÃga. AvasÃna. NirvÃïa. ) LiÇgaæ, (tu aÇgajÃtasmiæ PumattÃdimhi lakkhaïe) [Pudendum, gender, masculine or feminine, a sign or token.] LiÇga nÃmaya - (nimitta, punna puæsakatvÃdiya, cihna. ) 911 (CÃge sabhÃve nimmÃne) Saggo.2(JjhÃye dive pyatha) [Donation, nature, creation, chapter or section, heaven.] Sagga nÃmaya - (parityÃga. SvabhÃva. MŠvÅma. Pariccheda. Devl¯.) Rohito. (Lohite maccha- Bhede ceva miga ntare) [Blood, a species of fish, a sort of deer.] Rohita nÃmaya - (rakta, matsya viÓã«a, m­gaviÓã«a. ) 912 NiÂÂhà [f] (nipphattiyaæ cevÃ- 3VasÃnasmi madassane) [Accomplishment, conclusion, destruction.] NiÂÂhà nÃmaya - (siddhi [f] nimà [f] vinÃhi [SL Page 130] [\x 130/] KaïÂako. (Tu sapattasmiæ RukkhaÇge lomahaæsane) [Enemy, a thorn or prickle, hair standing on end, horripilation.] KaïÂaka nÃmaya - (saturÃ. V­k«Ãvayava, romahar«a.) 913 (Mukhyo 1pÃyesu vadane CÃdismiæ) mukha, 2(mÅritaæ) [Chief, a device, the mouth or the face, origin.] Mukha Óabdaya - (mukhyÃrttha, upÃya, mukha, ÃdyÃttha, ) Dabbaæ, (bhabbe guïÃdhÃre Citte ca budha dÃrusu) [Fit, object, the material or substance, wealth wise, fuel.L] Dabba nÃmaya - (yogya, guïÃdhÃra, dhana, prÃg¤a, k­«Âa, ) 914 MÃnaæ, (pamÃïe patthÃdo) MÃne. (Vutto vidhÃya ca) [Measure, a prastha, adhaka drona, and c., Pride.] MÃna Óabdaya - (pramÃïa, prastha ìhaka, droïÃdiya, unnati, ) (Atho parissame vutto) VÃyÃmo. (Viriye pi ca) [Toil, perseverance.] VÃyÃma nÃmaya - (ÃyÃsa, vÅryya. ) 915 (Saroruhe) satapattaæ, Satapatto. (Khagantare) [A lotus, wood pecker.] Satapatta nÃmaya - (padma, kÁralun, ) (Chiddetu chiddavante ca) Susiraæ, (turiyantare) [A hole or vacuity, anything having a hollow, a kind of musical instrument.] Susira nÃmaya - (siduru, siduru yut vastu, tÆryyaviÓã«a, ) 916 (Ekasmiæ. Sadise sante) SamÃnaæ (vÃcca liÇgikaæ) [An entire thing or whole, likeness, existing.] SamÃna Óabdaya - (abhinnÃttha: sad­Óa: vidyÃmÃna: ) (AthogÃrava bhÅtÅsu Saævege) sambhamo. (Mato) [Honour, fear feeling of dislike.] Sambhama nÃmaya - (gaurava. BhÅti. Kala kirÅm. ) 917 Juïhà [f] (candappabhÃya¤ca Tadupeta nisÃya ca) [Moonlight, moonlight night.] Juïhà nÃmaya - (sandarŠs [f] eyin yut rÃtira [f ] VimÃnaæ, (devatÃvÃse Sattabhuma gharamhi ca) [The palace or mansion of any god, a house with seven floors.] VimÃna nÃmaya - (dãvatÃvangã prÃsÃda. SatmÃl g­ha. ) 918 (MÃse) jeÂÂho.2 (TivuddhÃti- Ppasatthesu ca tÅsu so) [The month so called, or third month of the Sinhalese year, m.F.N. Very old, very eminent.] JeÂÂha nÃmaya - (jye«ÂhamÃsa, ativ­ddha: atipraÓasta: ) Dhamme ca maÇgale) seyyo. (So pasattha tare tisu) [Virtue or moral merit, happiness, joyfulness, m.F.N. Very excellent.] Seyya nÃmaya - (dharma, i«Âa maÇgala. AtiÓayin praÓasta vastu: ) [SL Page 131] [\x 131/] 919 (ùdiccà dimhi gahaïe Nibandhane ca ghare) gaho. [A planet, seizure, violence, a house.] Gaha nÃmaya - (sÆryyÃdÅgraha. GŠïÅm. BalÃtkÃra. AgÃra. ) KÃco. (Tu mattikà bhede SikkÃyaæ nayanÃmaye) [A kind of clay, swing, or anything suspended, disease of the eye.] KÃca nÃmaya - (kadÃmŠÂi. SÃlla. Netraroga. ) 920 (TÅsu) gÃmiïi: (seÂÂhasmi MadhÅpe gÃmajeÂÂhake) [Excellent, a chief, a superintendent of a village.] GÃmaïi nÃmaya - (praÓastapadÃttha: pradhÃniyÃ. GamdeÂu: ) Bimbaæ, (tu paÂibimbe ca Maï¬ale bimbikà phale) [Image, the disk of the sun or moon, the fruit of Momordica monodelpha.] Bimba nÃmaya - (pratimÃ, maï¬ala, enam phala, ) 921 (BhÃjanÃdi parikkhÃre) Bhaï¬aæ, (mÆla dhane pi ca) [Any vessel, capital or stock of money for trade.] Bhaï¬a nÃmaya - (bhÃjanÃdi upakaraïa, veÊandÃmmila. ) Maggo. (Tvariya magge ca SammÃdiÂÂhà dike pathe) [Sublime paths to salvation, such as the true religion, a road.] Magga nÃmaya - (samyakd­«Âi ÃdÅ ÃryyamÃrga. MÃvat. ) 922 Samà [f] (vasse) samo. (Kheda- SantÅsu so nibhe tisu) [A year, weariness, placidity of mind, f.N. Similar.] Samà Óabdaya - (avurudu [f] Órama. ÁÃnti. Sad­ÓÃttha: ) (CÃpetvi) 1ssÃsa,(musuno) IssÃso, (khepakamhi ca) [A bow, an archer.] IssÃsa nÃmaya - (dunu, dunuvÃyan. ) 923 BÃlo: (tÅsvÃdivayasÃ- SamaÇgini apaï¬ite) [A child not exceeding sixteen years, ignorant man.] BÃla Óabdaya - (prathamavayasin yuktayÃ: ag¤ÃnayÃ: ) Rattaæ, (tu soïite tambà 2Nuratta raæjite tisu) [Blood, m.F.N. Red, one whose heart is bent on anything, anything dyed.] Ratta nÃmaya - (rudhira, ratu vastu, anurÃgavathu, randanalada vastu. ) 924 (Tace kÃye ca) tanaci [f3] (tthi TÅsvappe viraÊe kise) [The skin, the body, m.F.N. Insignificant, thin, fine.] Tanu Óabdaya - (carma.[F] ÓarÅra.[F] alpÃttha. TunÅ. Sihin. ) (Utubhede tu) sisiro. (Hime so sÅtale tisu) [Cold season, frost or snow, m.F.N. Cold.] Sisira nÃmaya - (s­tuviÓe«a. Hima. SÅtala:) 925 Sakkharà [f] (guÊabhede ca KaÂhale pi ca dissati) [Sugar, a potsheard.] Sakkharà Óabdaya - (ik«uvikÃra [f] kŠbaliti [f, ] [SL Page 132] [\x 132/] (Anuggahe tu saækhepe Gahaïe) saÇgaho. (Mato [Compassion, abridgment taking.] SaÇgaha nÃmaya - (anukampÃ. Saæk«epa. GŠïÅm. ) 926 (Dakkhe ca tikhiïe vyatte Rogamutte paÂu: (ttisu) [Skilful, Keen, learned, healthy.] PaÂu Óabdaya - (dak«a tÅk«aïÃttha: cheka: r¯gamuttayan. ) RÃjÃ.(Tu khattiye) vutto NaranÃthe pabhumhi ca) [A man of the royal race, a chief among men, a lord.] RÃja Óabdaya - (k«atiraya jÃti. Manusya pradhÃniyÃ. Pohosatun. ) 927 Khalaæ, (ca dha¤¤a karaïe Kakke nÅce) khalo. (Bhave) [A threshing floor, levigated powder, low of vile man.] Khala Óabdaya - (kalaviÂi, kalka, adhama, ) (AthuppÃde) samudayo. (SamÆhe paccaye pi ca) [Birth, a flock or multitude, cause.] Samudaya nÃmaya - (utpatti. RÃÓi. Hetu. ) 928 (BrahmacÃrÅ gahaÂÂhà do) Assamo. (Ca tapo vane) [A religious order of which there are for classes, the residence of hermits.] Assama nÃmaya - (brahmacÃrÅ. G­hasthÃdÅn, tapasvÅngã vÃsasthÃna. ) (Bhayaækare ca kaÂhine) KurÆro: (tÅsu niddaye) [Terrible, harsh or rough cruel men.] KurÆra nÃmaya - (bhayÃnaka vastu. Karkasa vastu. NiskÃruïikayan. ) 929 KaïiÂÂho: kaïiyo:(tÅsu Atyappe 1tiyuve pyatha [Very small, very young.] KaïÅÂÂha, kaïiya nÃvadvaya - (atisvalpa: atitaruïayan: ) (SÅghamhi) lahu, (taæ iÂÂha NissÃrà 2garusuttisu) [Swift, desired, vain, light.] Lahu nÃmaya - (sÅghrÃttha, i«Âa: nissÃra vastu: sŠhŠllu dã: ) 930 Adharo (tÅsvadho hÅne Pume dantacchade pyatha) [Low, inferior, the lip.] Adhara Óabdaya - (yaÂa: nÅca: dantÃvaraïa. ) SussÆsà [f] (so tumicchÃya Sà pÃricariyÃya ca) [Desire to hear, service performed by an attendant.] SussÆsà nÃmaya - (asanu kŠmati bŠv [f] atpà mehekerÅm [f ] 931 Hattho. (PÃïimhi ratane Gaïe soï¬Ãya bhantare) [A hand, a cubit, assembly, elephant's trunk, an asterism.] Hattha nÃmaya - (at. Riyana. SamÆha. €tsoï¬a, nak«atra viÓe«a. ) (ùvÃÂe codapÃne ca) KÆpo. (Kumbhe ca dissati [A pit, a well, mast of a ship.] KÆpa nÃmaya - (vaÊa, linda, kumba, ) 932 (ùdo padhÃne) paÂhamaæ: Pamukhaæ. (Ca tiliÇgikaæ) [First, prior.] PaÂhama, pamukha nÃma - (ÃdyÃtatha: pradhÃnÃttha: ) [SL Page 133] [\x 133/] (Vajjabhede ca) vitataæ, (Taæ vitthÃre tiliÇgikaæ) [A species of musical instrument, n., Explanation, m.F.N.] Vitata nÃmaya - (tÆryyaviÓã«a, visthÃra: ) 933 SÃro. (Bale thiraæse ca Uttame so tiliÇgiko) [Strength, essential parts, eminent.] SÃra Óabdaya - (Óakti. SthirÃvayava. UttamÃttha: ) BhÃro. (Tu khandha bhÃrÃdo Dvi sahassa phale pi ca) [Weights supported by the body or waist, a weight of two thousand phalam.] BhÃra Óabdaya - (khandhabhÃra kaÂÅbhÃrÃdiya. DedÃhakphala ) 934-[A] (Mandire roga bhede ca) Khayo. (Apacayamhi ca) [Abode, a kind of disease, ruin.] Khaya nÃmaya - (g­haya, rogaviÓe«ayak, vinÃÓa ) VÃÊo. (Tu sÃpade sappe KurÆre so ti liÇgiko) [Wild beast, serpant, rude persons.] VÃÊa nÃmaya - (caï¬am­ga: sarpa: karkaÓayan: ) 934-[B] SÃÊo (sajjuddume rukkhe) SÃlà [f] (gehe ca dissati) [The tree Shorea robusta, a tree in general, hall.] SÃÊa sÃlà nÃmadvaya - (sarjuv­k«a, v­k«a. G­ha [f ] (Sote tu) savanaæ, (vuttaæ Yajane sutiya mpi ca) [An ear, a sacrifice, a hearing.] Savana nÃmaya - (karïa, yÃgakirÅm, ŠsÅm, ) 935 (TÅsu) peto: pareto: (ca) Mate ca peta yonije) [Dead, the names or spirit of a dead person.] Peta. Pareta. Yana nÃmadvaya - (maÊavun: pretay¯niyehi upan aya: ) (KhyÃte tu haÂÂhe vi¤¤Ãte) Patitaæ: (vÃccaliÇgikaæ) [Famous, pleased, a thing well known.] Patita nÃmaya - (prasiddha: santu«Âa dannà deya: ) 936 (AdhippÃye ca ÃdhÃre) ùsayo. Kathito tha ca) [Intention, leisure.] ùsaya nÃmaya - (abhiprÃya. AvakÃÓa. ) Pannaæ, (pakkhe dale) patte (*BhÃjane so gate tisu) [A wing, a leaf, a bowl, attained.] Patta nÃmaya - (piyÃpat, patra, bhÃjana. PŠmiïena lada deya: ) 937 (Kusale) sukataæ, (suÂÂhu- Kate ca) sukato: (tisu) [Virtue or moral merit, m.F.N. Well executed.] Sukata nÃmaya - (kusal, manÃvakaraïalada deya:) TapassÅ. (Tvanu kampà yÃ- 1Rahe vutto tapodhane) [A man in distress deserving of compassion, an ascetic.] TapassÅ nÃmaya - (anukampà kaÂayutu dukkhitayan, Óramaïa. ) * "Sogateti idaæ bhÃjaneti imassa visesaïaæ sogate bhÃjaneti sugatassa santake bhÃjanetyattho,' yanu ÂÅkÃyi. [SL Page 134] [\x 134/] 938 (TÅsu surÃdi lolasmiæ) Soï¬o: (hatthi kare dvisu) [One addicated to or immoderately fond of liquor, trunk of an elephant.] Soï¬a nÃmaya - (surÃdiyehi lola aya: Štsoï¬a, [f ] (AssÃdane tu) rasataæ, (JivhÃya ¤ca dhani mhi ca) [Tasting, the tongue, sound.] Rasana nÃmaya - (ÃsvÃda, diva, Óabda, ) 939 PaïÅto: (tÅsu madhure Uttame vihite pyatha) [Sweet: excellent, a thing performed.] PaïÅta nÃmaya - (madhuravastu: uttamÃrttha: karaïa ladda. ) (Ajase visikhÃya ¤ca Pantiyaæ) vÅthi [f] (nÃriyaæ) [A road, a street, a row.] VÅthi Óabdaya - (mÃrga[f] vÅti[f] pela[f] 940 (PÃpasmiæ gagane dukkhe Vyasane cÃ)1gha, (muccate) [Sin, the sky, pain, distress.] Agha nÃmaya - (apuïya, ÃkÃÓa, duk, vipatti, ) (SamÆhe) paÂalaæ, (netta- Roge vuttaæ chadimhi ca) [A multitude, a film over the eye, a covering.] PaÂala Óabdaya - (rÃÓi. Ak«i r¯ga, chadana.) 941 Sandhi. (SaæghaÂane vutto) Sandhi [f] (tthi paÂi sandhiyaæ) [Junction, regeneration, according to the opinions of the Buddhists.] Sandhi Óabdaya - (ghaÂana. Pratisandhi [f ] Satta nnaæ pÆraïe seÂÂhe Tisante) sattamo: (tisu) [Seventh, excellent, a very virtuous or well-disposed man.] Sattama Óabdaya - (satveni vastu: praÓastayÃ: atiÓayin sÃdhÆhÆ: ) 942 OjÃ[f](tu yÃpanÃya ¤ca) Ojo. (Ditti balesu ca) [Juice of the body, splendour, strength.] Ojà nÃmaya - (ÓarÅrayÃpanaya karannÃvÆ rasojas [f] dÅpti, Óakti.). (Atho) nisÃmanaæ, vuttaæ) (Dassane savane pi ca) [Seeing, hearing.] NisÃmana nÃmaya - (darÓana, Óravaïa, ) 943 Gabbho. (KucchiÂÂhasatte) ca (Kucchi ovarakesu ca) [A foetus in the womb, womb, an inner apartment.] Gabbha nÃmaya - (mÃt­kuk«iyehi vasana satva. Kuk«i. Gaba¬Ã,) (Khaddhane tva)2 padÃnaæ,(ca Itivutte ca kammani) [Separation, fable, action.] ApadÃna nÃmaya - (bheda, purÃv­tta caryyÃ, karma.) 944 (Cittake rukkhabhede ca) Tilako. (TilakÃlake) [Something applied on the forehead, a species of tree, a mole on the body.] Tilaka nÃmaya - (tilaka. V­k«abheda talakŠlŠl.) [SL Page 135] [\x 135/] (SÅlÃdo) paÂipatti [f] (tthÅ Bodhe patti pavattisu) [An observance of the religious precepts, intellect, attainment, practice.] PaÂipatti nÃmaya (ÓÅlÃdiya[f]¤Ãïa[f]prÃpti [f] prav­tti [f] 945 (Asumhi ca bale) pÃïo. Satte hadayagà nile) [Life, power, an animal, breath of life.] PÃïa nÃmaya - (jÅvita. Áakti.Satva.H­dayagatavÆ vÃta.) Chando. (Vase adhippÃye Vede1 cchÃ2 nuÂÂhubhÃdisu) [Subjection or possession, agreeableness, a Veda, desire, poetical metre. ] Chanda nÃmaya - (santaka bava. Ruci. Vãda. IcchÃ. Anu«ÂupbrahatÅ ÃdÅ chandas.) 946 (KÃmo ghÃdo samÆhasmiæ) Ogho. (Vege ja lassa ca) [The floods of sensual pleasure, and c., Multitude, velocity, a stream of water.] Ogha nÃmaya - (kÃmogha bhavoghÃdiya. RÃÓi. Vãga. Jala pravÃha.) KapÃlaæ, (sirasa ÂÂhimhi GhaÂÃdi sakale pi ca) [The skull, a potsheard.] KapÃla nÃmaya - (hiskabala. KaÊakabal Ãdiya. ) 947 (VeïavÃdi sÃkhà jÃlasmiæ Laggakese) chaÂà [f3] (laye) [Tangled, the branches of a clump of bamboo trees, dishevelled hair, lust.] ChaÂà Óabdaya - (hÆïagasÃdÅngã ÓÃkhÃjÃla[f] avul hisakã[f] t­«ïà [f] Saraïaæ, (tu vadhe gehe Rakthitasmi ¤ca rakkhaïe) Saraïa nÃmaya - (hiæsÃ. G­ha. Rak«Ãkarannahu. Rak«Ã.) 948 (Thiyaæ)kantÃ[f] (piye) kanto. (Manu¤¤e so ti liÇgiko) [A commendatory term descriptive of a women, a commendatory term descriptive of a man, m.F.N.Beautiful.] Kantà nÃmaya - (pirayÃva[f] vallabhayÃ. ManoharÃrttha:) (Gavekkhe tu samÆhe ca) JÃlaæ, (macchÃdi bandhane) [A window, multitude, a net.] JÃla nÃmaya- (jÃlakavÃÂa. RÃÓi. Matsya m­gÃdÅn bandanà dŠl.) 949 (PucchÃyaæ garahÃya ¤cÃ- 4Niyame) kiæ: (tiliÇgikaæ) [What, interragative, a particle indicating contempt, uncertainty, or doubt.] Kiæ Óabdaya- (p­cchÃ: garhyÃ. Aniyama:) (Sasaddhe tÅsu nÅvÃpe *) Saddhaæ: saddhÃ[f] (ca paccaye) [A devout man, a charitable gist, religious belief.] Saddhà nÃmaya- (Óraddhà sahitayÃ: pÅt­ piï¬a, hŠdahilla [f] *"PetÃdÅnaæ kattabbapÆjÃdÃne" yanu ÂÅkÃyi. [SL Page 136] [\x 136/] 950 BÅjaæ, (hetumhi aÂÂhismiæ AÇagajÃte ca di ssati) [A cause, seed, the virile member.] BÅja nÃmaya- (kÃraïa, ŠÂa, nimiti, ) Pubbo. (Puyogtate Ãdo So disÃdo tiliÇgiko) [Pus, matter, presence, east prior.] Pubba nÃmaya- (pÆyÃ, abhimukhÃÃdi: disÃdiya:) 951 (Phalacitte hetu kate LÃbhe dha¤a¤¤Ãdike) phalaæ, [Thought of rewards, result, fruits or corn.] Phala nÃmaya- (vipÃkasit, hãtu, k­ta, pray¯jana, dhÃnyÃdiya. ) (ùgamane tu dÅghÃdi NikÃyasmi ¤ca) Ãgamo. [Coming, the digha and other nikayas, books containing the doctrines of Buddha.] ùgama Óabdaya - (Ãgamana, dÅrgha madhyamÃdinikÃya.) 952 SantÃno. (Devarukkha ca Vutto santatiyampyatha) [A celestial tree, race.] SantÃna Óabdaya- (divya v­k«a. Prabandha.) Uttara viparÅte ca SeÂÂhe cÃ)1 nuttaraæ: (tisu) [Unable to answer, excellent.] Anuttara nÃmaya- (uttarayaÂa viruddha: Óre«Âha:) 953 (Satta sampattiyaæ vutto Kanti matte ca)vikkamo. [Power, walking.] Vikkama nÃmaya- (balasampat, padavi k«epamÃtra ) ChÃyÃ[f] (tu ÃtapÃbhÃve PaÂi bimbe pabhÃya ca) [Shade, image, resplendence.] ChÃyà nÃmaya- (sevana [f] piÊibimbu [f] kÃnti.[F ] 954 (Gimhe) ghammo. NidÃgho.(Ca Uïhe sedajale pyatha) [The hot season, resplendence.] Ghamma, nidÃgha nÃmadvaya- (gÅra«mas­tu. U«ïa. Gharmajala.) Kappanaæ, kantane vuttaæ Vikappe sajjane tthiyaæ) [Cutting thought or reflection, caparisoning an elephant or a horse.] Kappana nÃmaya- (kŠpÅm. Vitarka. AÓvÃdÅn sÁdÅma.) 955 AÇgà (dese bahu mha)2 Çgaæ, TathÃ3vayava hetusu) [Name of a country, a member or limb, a cause.] AÇga Óabdaya- (enam dãÓa. Avayava, kÃraïa.) (DevÃlaye ca thupasmiæ) Cetiyaæ,(cetiyaddume) [A temple, monument, a sacred tree.] Cetiya nÃmaya- (dãvÃla. Caitya, pÆjyav­k«a.) 956 Sajjano:(sÃdhupurise) Sajjanaæ. (Kappane tha ca) [Virtuous man, ornamenting.] Sajjana nÃmaya- (satpuru«a: sÁdÅm,) (Satpuru«a: sŠdÅm,) Supinaæ, supane sutta- vi¤¤Ãïe ca manitthiyaæ [Sleep, a dream.] Supina nÃmaya- (nidrÃ, svapna, ) [SL Page 137] [\x 137/] (Paccakkhe sanni dhÃne ca) Sannidhi. (Parikittito) [Presence, proximity.] Sannidhi Óabdaya- (sammukha. Nagà tibÅma.) Bhiyo. (Bahutaratthe so) (Punaratthe1 vyayaæ bhave) [Abundance again.] BhÅya nÃmaya- (atibahularttha, punararttha-) 958 (Visa litta sare) diddho. Diddho: (litte tiliÇgiko) [A poisoned arrow, smeared, or anointed.] Diddha nÃmaya- (visapevÆ hÅ, paribhÃvitÃrttha:) (VÃse dhÆpÃdi saækhÃre) 2DhivÃso. (SampaÂicchane) [An abode, adjusting with perfumes, acquiescence.] AdhivÃsa nÃmaya- (nivÃsa. Suvanda dum kŠvÅm Ãdi saæskÃra. GivisÅm.) 959 (Vutto) visÃrado: (tÅsu) (Suppa gabbhe ca paï¬ite) [Very bold or confident, wise.] VisÃrada nÃmaya- (atiÓayin pragalbhayÃ: prÃg¤a: ) (Atha) sitthaæ, (madhucchiÂÂhe Vutta modana sambhave) [Beeswax, a grain of boiled rice] Sittha nÃmaya- (mÅiÂi, batsula, ) 960 (Drave vaïïe rasa bhede) KasÃyo. (SurabhÅ mhi ca) [Exudation of a tree, colour, astringent taste, perfume.] KasÃya nÃmaya- (drava. Varïa kasÃya, rasa, sugandha. ) (Atho uggamanaæ, vutta- Muppattu ddha ga tÅ su ca) [Birth, rising up.] Uggamana nÃmaya- (utpatti. ôrdha gati.) 961 (LÆkhe niÂÂhura vÃcÃyaæ) Pharusaæ: (vÃcca liÇgikaæ) [Harsh, rude.] Pharusa nÃmaya- (rÆk«avastu: karka«a vacana:) PavÃho (tvambu vege ca Sandissati pa va tti yaæ) [Stream of water, tidings.] PavÃha nÃmaya- (jalavãga. Pra v­ t ti. ) 962 (Nissaye tappare iÂÂhe) ParÃyaïa : (pa daæ ti su) [Attending upon, addicted to, agreeable.] ParÃyaïa Óabdaya- (ÃÓraya: tatparayÃ: piraya vastu: nivana ) (Kacce vÃrabÃïe ca Nimmoke pi ca) ka¤cuko. [Armour, cuirass, the slough of snakes.] Ka¤cuka nÃmaya- (sannÃha. AÇgÅ. Sarpayangã sŠva. ) 963 (Loha bhede mataæ) tambaæ, Tambo: (ratte tiliÇgiko) [Copper, n., Red coloured m.F n.] Tamba nÃmaya- (l¯ha viÓã«a, rakta vastu: ) [SL Page 138] [\x 138/] (TÅsutva)1 vasitaæ: (¤Ãte AvasÃna ga te ma taæ) [Understood, concluded.] Avasita nÃmaya- (niÓcita: ni«ÂhÃprÃpta: ) 964 (Bodhane ca padÃne ca Vi¤¤eyyaæ, paÂipÃdanaæ, [Instruction. Imparting.] PaÂipÃdana nÃmaya- (hŠÇgavÅma, dÅma, ) (Sele nijjaladese ca DevatÃsu) marÆ.2 (Dito) [A rock, a region void of water, a deity.] Maru Óabdaya- (gal, nirÆdakapradãÓa, deviyan. ) 965 Sattha, 3(mÃyudha ganthesu Lohe) sattho. (Ca sa¤caye. [A weapon, a science, metal. Multitude.] Sattha nÃmaya- (Ãyudha, ÓÃstra, l¯ha, samÆha. ) (JÅvikÃyaæ vivaraïe Vattane) vutti [f] (nÃriyaæ) [Livelihood, exposition, tidings.] Vutti nÃmaya- (jÅvikÃ[f] vyÃkhyÃna[f] prav­tti[f ] 966 (Viriye sÆra bhÃve ca Kathiyati) parakkamo. [Strength, valour.] Parakkama nÃmaya- (vÅryya, sÆratva. ) (Atha) kambu. (Mato saækhe Suvaïïe valaye pi ca) [A conch-shell, gold, a ring worn on the wrist or ancle.] Kambu nÃmaya- (sak, ratran vaÊalu ) 967 Saro, (kaddhe akÃrÃdo Sadde vÃpimhi nitthiyaæ) [An arrow, a vowel, q sound, a lake or pond.] Sara nÃmaya- (Óara, akÃrÃdi svara bhabda, taÂÃka, ) (Du phasse ti khi ïe tÅsu) Gadrabhe kakace) kharo [Rough, sharp-pointed or edged, an ass, a saw.] Khara nÃmaya- (du:khasparÓa Šti vastu: tÅk«aïa: koÂaÊuvan, kiyata. ) 968 (SurÃyo4 paddave kÃmÃ. 5 SavÃdimhi ca) Ãsavo. [Toddy or intoxicasting beverage, danger, sensual desires, or the desire of renewed existence after death] ùsava nÃmaya- (surÃ. Upadrava. KÃmÃdi ÃÓrava. ) (Dehe vutto rathaÇge ca Ca tu ro pa dhi sÆ)6 padhi. [The ody, a part of a carriage: any of the four kinds of bondage.] Upadhi nÃmaya- (ÓarÅra, rathÃvayava, satara upadhÅn, ) 969 Vatthu (ttaæ kÃraïe dabbe BhÆbhede ratanattaye) [Cause, substance, the site of a habitation, the three precious things, viz: Buddha, his doctrines, and his priests.] Vatthu nÃmaya- hãtu, dravya, bhÆmi viÓã«a, tunuruvan, ) Yakkho.(Deve mahÃrÃje KuverÃ7 nuvare nare) [A demi-god, any one of the four guardian deities of the four quarters of the world, any one of the attendants of Kuvera.] Yakkha nÃmaya- (dãvatÃvan, varan rajun, vaiÓravaïayÃgã sãvakayan, ) [Page 139] 970 (DÃrukaï¬e pÅÂhikÃyaæ ùpaïe) pÅÂha, 1(mÃsane) [A small wooden bench or stool, platform on which articles are exposed for sale, a shop, a seat.] PÅÂha nÃmaya- (koÊombu, puÂu, sal pil, Ãsana, ) (ParivÃre) parikkhÃro. (SambhÃre ca vibhÆsane) [Provisions, ornaments or jewels] ParikkhÃra nÃmaya- (pirivara, upakaraïa, alaækÃra. ) 971 (VohÃrasmi ¤ca Âhapena) Pa¤¤atti [f] (tthipakÃsane) [Usage, enactment publishing.] Pa¤¤atti nÃmaya- (vyavahÃra [f] panavà tibÅma [f] prakÃÓakirÅm [f ] PaÂibhÃnaæ, (tu pa¤¤Ãya 2 Mu pa ÂÂhi ta gi rà ya ca) [Wisdom, a thing comprehended by presence of mind.] PaÂibhÃna nÃmaya- (¤Ãïa, sthÃnocitava vŠÂahunu vacana, ) 972 (Vacanà va ya ce mÆ le Kathito) hetu. (KÃraïe) [A part of speech, roots of evil, such as avarice, and c, cause.] Hetu nÃmaya- (vÃkyÃvayava. LobhÃdi mÆla. Pratyaya. ) (Udare tu tathà pÃcÃ- Nalasmiæ)gahaïÅ [f] (tthiyaæ) [The belly, the internal fire which promotes digestion.] Gahaïi nÃmaya- (kuk«i [f] pÃkÃgni [f, ] 973 Piyo (bhattari jÃyà yaæ) Piyà [f] (iÂÂhe piyo tisu) [A husband a wife, m.F.N. Desired.] Piya nÃmaya- (vallabha. BhÃryyà [f,] i«Âa. ) (YamarÃje tu yugale Saæyame ca) yamo.(Bhave) [Yama, the sovereign of the infernal regions or the judge of departed souls, a pair of couple, abstaining from indulgence of sensual gratification.] Yama Óabdaya- (yamarÃja. Yugma. Vrata.) 974 (Muddikassa ca pupphassa- Rase khudde) madhÆ, 3(ditaæ) [Wine obtained from grapes, nectar of flowers, honey.] Madhu nÃmaya- (mudrikaphala rasa, kusuma rasa mÅ. ) (Ulloce tuca vitthÃre) VitÃnaæ, (punna puæsake) [A canopy, expansion.] VitÃna nÃmaya- (viyan, vistÅrïatva, ) 975 (Apavagge ca salile SudhÃyama) 4 mataæ, (mataæ) [Nirwana, Water, Ambrosia.] Amata nÃmaya- (nirvÃïa, jala, divabhojana. ) (Mohe tu timire sÃmya- Guïe) tama., 5(Manitthiyaæ) [Ignorance darkness, or blackness.] Tama nÃmaya- (ag¤Ãna, andhakÃra, sÃmyaguïa, ) 976 (Khare cÃ6 kÃriye tÅsu) Rasamhi purise) kaÂu: [Austere, improper act, pungency.] KaÂu Óabdaya- (karkasavastu: akativya: kaÂukarasa: ) [SL Page 140] [\x 140/] (Paï¬ake sukate) pu¤¤aæ, Manu¤¤e pÃvane tisu) [Virtue or merit, pleasing, pure.] Pu¤¤a nÃmaya- (kusal, sundara: pavitra: ) 977 Rukkho. (Dumamhi pharusà 1 Siniddhesu ca so tisu) [A tree, fierce, rough, coarse.] Rukkha nÃmaya- (v­k«a pharu«a: sinindu novana vastu, ) (Uppatti yantu hetumhi SaÇge sukke ca) sambhavo. [Birth, cause, attachment, semen.] Sambhava Óabdaya- (utpatti. Hãtu. €lma. Sukla. ) 978 Nimittaæ (kÃraïe vuttaæ AÇgajÃte ca la¤chane) [Cause, membrum virile, a mark.] Nimitta Óabdaya- (hãtu, vastraguyha, cihna. ) ùdi. (SÅmà pakÃresu) SamÅpe 2 vayave mato) [A limit or boundary, manner, vicinity, a limb or member or component part.] ùdi Óabdaya- (maryyÃdà prakÃra. SamÅpa. Avayava. ) 979 (Vedeca mantaïe) manto. Mantà [f] (pa¤¤Ãya muccate) [The Vedas, secret counsel. Wisdom.] Manta nÃmaya- (vãda. Mantraïa. Prag¤Ã [f ] Anayo (vyasane ceva Sandissati vipattiyaæ) [Calamity, loss of substance.] Anaya nÃmaya- (upadrava. Anarttha. ) 980 Aruïo (raæsibhede cà Vyatta rÃge ca lohite) [The dawn, dark, red, redness.] Aruïa nÃmaya- (raÓmiviÓã«a. Mandak rata. Rata.) Anubandho.(Tu pakatÃ) Nivatte nassanakkhare) [Constant pursuit of some laudable object, in grammer, an indicatory or servile letter.] Anubandha nÃmaya- (prastutayÃgã aniv­tti. Nasana sulu ak«ara. ) 981 AvatÃro.3 (Vataraïe Titthasmiæ vivare pyatha) [Descent] [from above], [a ferry or landing place, a fissure.] AvatÃra Óabdaya- (bŠsÅma, toÂa. Randhra ) ùkÃro. KÃraïe vutto SaïÂhÃne iÇgite pi ca) [Cause, a sign, indication of sentiment bygesture, and c.] ùkÃra Óabdaya- (hãtu. SaæsthÃna. IÇgikirÅm. ) 982 (Sudditthi tanaye khattÃ) Uggo. (Tibbamhi so tisu) [The son of a man of a Sudra waman by a Khastriya man, severe or fierce.] Ugga nÃmaya- (k«atirayayÃÂadà sudra stirayagã putÃ, tÅvrÃrttha ) PadhÃnaæ, (tu mahÃmatte Pakatyagga dhitÅsu ca) [The king's primeminister, nature, supreme, steadiness.] PadhÃna nÃmaya- (mahÃmÃtya, prak­ti, nÃyakavasatu, vÅryya, ) [Page 141] 983 Kallaæ, (pabhÃte niroga Sajja dakkhesu tÅsu taæ) [Morning or early dawn before sunrise, healthy, performed, clever.] Kalla nÃmaya- (pratyÆ«a, nirogÅn: sadanaladda: dak«a:) Kuhanà [f] (kÆÂa cariyÃyaæ) Kuhano: (kuhake tisu) [Decelt, hypocritical.] Kuhana nÃmaya- (va¤cÃkirayà [f] kuhakayÃ: ) 984 Kapoto.(Pakkhi bhede ca DiÂÂho pÃrÃpate tha ca) [A species of bird, a pigeon] Kapota nÃmaya- (pak«iviÓã«a, paravi, ) SÃrado: (saradu bbhÆte Appa gabbhe mato tisu) [Produced at the autumnal season, unskilful.] SÃrada nÃmaya- (sarat kÃlotpanna: nubuhuÂin: ) 985 (TÅsu khare ca kaÂhine Kakkaso: (sÃhasappiye) [Rough, hard, addicted to unmerciful acts.] Kakkasa nÃmaya- (rÆk«a: dŠ¬ideya: daruïu kirayà karaïu kŠmŠttahu: ) (AkÃriye tu guyhaÇge CÅre) kopÅna, 1 (muccate) [Improper act, private part, a bark.] KopÅna nÃmaya- (akativya, guyha dãha, vŠhŠri. ) 986 (Migabhede patÃkÃyaæ Moce ca) kadali [f] (tthiyaæ) [Sort-of deer, a flag or banner, the plantain.] Kadali nÃmaya- (m­ga viÓe«ayak [f] dhvaja [f] kesel [f ] Dakkhiïà [f] (dÃnabhede ca VÃmato 2¤¤amhi dakkhiïo [A gift of charitable donation, right not left.] Dakkhiïà nÃmaya- (dÃna viÓã«ayak [f] vÃmabhÃgayen anyabhÃgaya. ) 987 Dutiyà [f] (bhariyÃya ¤ca Dvinna mpÆraïÅyaæ matà [A wife, second.] Dutiyà nÃmaya- (bhÃryyÃva [f] dedenakhugã pirÅma [f ] (AthuppÃde siyÃ) dhÆma- Ketu (vesasà nare pi ca) [A comet, a falling star, fire.] DhÆmaketu nÃmaya- candragrahÃdiya, vahni, ) 988 (Bhavaniggamane yÃne DvÃre nissaraïaæ, (siyÃ) [Nirvana or exemption from further transmigration, journey. The entrance. The passage in or out of a house, the entrance through the house door.] Nissaraïa nÃmaya- (saæsÃrayen ni«kramaïa, gaman, dvÃra, ) NiyÃmako: (potavÃhe TiliÇgo so niyantari) [The steersman or rower of a vessel, a charioteer.] Niyamaka nÃmaya- (orupadanahu: rathapadanahu: ) [SL Page 142] [\x 142/] 989 (Apavagge vinÃse ca) Nirodho. (Rodhane pyatha) [Nirvana, exemption from further transmigration: annihilation, destruction, shelter or protection.] Nirodha nÃmaya- (nirvÃïa, vinÃÓa, anÃvaraïa. ) (Bhaye) paÂÅbhayaæ, (vuttaæ TiliÇgaæ taæ bhayaækare) [Horror, n, terrifle or terrible.] PaÂibhaya nÃmaya- (bhaya. BhayÃnaka vastu. ) 990 PiÂakaæ, (bhÃjane vuttaæ Tatheva pariyattiyaæ) [A vessel, the body of the doctrines.] PiÂaka nÃmaya- (bhÃjana, paryyapti, ) (JarÃsithila ca mmasmiæ UdaraÇge matÃ) vali [f] [Skin softened by old age, wrinklets appearing about the middle part of the body.] Vali Óabdaya- (jarÃven sithilavÆ carma [f] ba¬arŠli ) 991 Bhinnaæ: (vidÃrite ¤¤asmiæ Nissite vÃcca liÇgikaæ) [Split, other or different, connected.] Bhinna Óabdaya- (paÊana ladda: anyÃrttha, niÓiratÃrttha: ) (UpajÃpe mato) bhedo. (Visese ca vidÃraïe) [Putting friends at variance by slander, tearing, breaking.] Bheda Óabdaya- (keÊÃm kiyà bindÅma. ViÓã«a. PŠÊÅma. )* 992 Maï¬alaæ, (gÃmasandohe Bimbe paridi rà sisu) [A multitude or cluster of villages, the disk of the sun or moon, circumference, a multitude.] Maï¬ala Óabdaya- (gÃmasamÆha, candra sÆryyÃdÅngã bimba, parivãsa, samÆha. ) (ùïaya mÃgame lekhe) SÃsanaæ, (anuÓÃsane) [An order, religion, epistles, admonition.] SÃsana nÃmaya- (Ãg¤Ã, Ãgama, hasunpat, anuÓÃsanÃ. ) 993 (Agge tu) sikharaæ, (cÃyo- Mayavijjhana kaïÂake) [The summit, iron instruments made for perforating.] Sikhara nÃmaya- (muduna, yaka¬in kaÊa vidinà kaÂuva. ) (Guïukkà se ca vibhave) Sampatti [f] (ceva) sampadà [f] [Excellence, good qualities, abundance.] Sampatti sampadà nÃmadvaya- (guïotkarma [f] samurdhÅ [f ] 994 (BhÆkhantisu) khamà [f] (yoggehite yutte) khamo: (tisu [The earth, patience, m.F.N. A fit person, benevolent, propriety.] Khamà nÃmaya- bhÆmi [f] k«amà yogyayÃ: hitÃrttha: yuktÃrttha: ) 995 Addho. (BhÃge pathe kÃle Ekaæ se ddhà vyaya mbhave) [A half, road, time, certainty.] Addha nÃmaya- (koÂas, mÃrga. Kala. EkÃntÃrttha. ) (Atho) karÅsaæ, (vaccasmiæ Vuccate caturammaïe) [Excrement, a measure of four amunams.] Karisa nÃmaya- (varcas, sataramuïa, ) [SL Page 143] [\x 143/] 996 Usabho 1(sadhago seÂÂhe- SÆ 2 sabhaæ, vÅ sa ya ÂÂhi yaæ [Usabha, a medicinal drug, a bull or an ox, to 20 yatties, one eminent, a measure of length, an isba equal to 20 yatties, one yatti equal to seven cubits.] Usabha nÃmaya- (oÇd«adha viÓã«ayek, gopÃdÃrttha, Óre«Âha ya«Âi vissak, ) (Setusmiæ tanti pantisu NÃriyaæ) pÃÊi [f] kathyate) [A ridge or bank generally, in a p a d d y fi e l d, quotation or extracts, a line, the Pali language, so called from the regularity of its structure.] PÃÊi Óabdaya- (miyara [f] pÃÂha [f] panti [f ] 997 KaÂo. (Jaye tthi nimitte Kila¤je so kate tisu) [Conquest, pudendum muliebre, a sort of mat not woven but having the rushes sewn together, m.F.N. Performed.] KaÂa Óabdaya- (jaya. StÅranimitta. KaÊÃla. Karaïaladda.) (Mahiyaæ) jagatÅ [f] (vuttà Mandirà linda vatthuni) [The earth, the floor of a terrace near a house.] Jagati nÃmaya- (bhÆmi, g­hÃlindayÃgã adhi«ÂhÃna. ) 998 (Vitakke mathite) takko, Tathà sÆci phale * mato) [Reasoning in one's own mind, butter-milk mixed with water, date fruit] Takka nÃmaya- (vitarka. Moru, hindiphala. ) Sudassanaæ, (sakkapure TÅsu taæ dudda se tare) [The city of Sakra, m.F.N. Beautiful or pleasing to the sight.] Sudassana nÃmaya- (Óakrapura. DarÓanÅyavÆ vastu: ) 999 DÅpo. 3(Ntar pa pajjota PatiÂÂhà nibbu tÅ su ca) [An island, a lamp, support, Nirvana.] DÅpa Óabdaya- (divayina. PradÅpa. Prati«ÂhÃ. NirvÃïa. ) (Baddhanissita setesu TÅsu taæ mihite) sitaæ, [Bound, frequented for support, white, a smile.] Sita Óabdaya- (bandanÃladda: ÃÓÅrata: dhavala: mandasinÃ, ) 1000 Thiyaæ) pajÃpati [f] (dÃre Brahme mÃre sure pume) [A wife, Brahma, the deity so called Mara.] PajÃpati nÃmaya- (chÃyÃva [f] brahma, mÃradãvatÃ. ) (VÃsudeventake) kaïho. (So pÃpe a si te ti su) [Vishnu, the deity so called, Mara, m.F.N. Sin, black or dark, blue.] Kaïha nÃmaya- (vi«ïu. MÃra. PÃpa. K­«ïa ) 1001 UpacÃro.(U pa ÂÂhà ne ùsanne 4 ¤¤ataropane) [Serving or waiting upon, vicinity, implication.] UpacÃra nÃmaya- (upasthÃna. SamÅpa. Anya dharmayakhugã Ãropanaya. ) * "Suciphale" ambilapattaphaleti ÂÅkÃ. [SL Page 144] [\x 144/] Sakko. (Inde janapade SÃkiyo so khame tisu) [Sakra, province inhabited by the descendants of the Sakya race, a man of the Sakya race, a fit person.] Sakka nÃmaya- (ÓakrayÃ. ÁÃkyajanapada, ÓÃkyavaæÓotpannayÃ. YogyayÃ: ) 1002 (Vajjane) parihÃro. (Ca) SakkÃre ceva rakkhane) [Leaving, service, protection.] ParihÃra nÃmaya- (hÁrÅma, upasthÃna, rak«Ã. ) (SotÃpannÃdike agge) Ariyo: tÅsu dvije pume) [Those who have attained any one of the certain roads in Nirvana, of which there are four, viz, sotapatti, sakadagami, anagami, and arahanta, eminent, a Brahman.] Ariya nÃmaya- (sotÃpannÃdÅn: Óre«ÂhayÃ: brÃhmaïa. ) 1003 Susuko. (SuæsumÃre ca BÃlake ca u lÆ pi ni) * [An alligator, an infant, a porpoise, but according to some another fish shaped like a porpoise.] Susuka nÃmaya- (kimbuÊun, bÃla. Enam matsya viÓã«ayak. ) Indivaraæ, (mataæ nÅlu- Ppale uddÃlapÃdape) [A blue water lily, Cassia fistula.] Indivara nÃmaya- (nÅlotpala, ŠsaÊa gas, ) 1004 Asano. (Piyake kaï¬e Bhakkhane khipane)1 sanaæ, [The tree called in Singhalese piya gaha, Terminalia alata, the shaft of an arrow, food, throwing aside.] Asana nÃmaya- (piyÃgas. Áara. KÁma, dÁmÅma. ) (Yuge 2dhikÃre viriye PadhÃne cÃntike) dhÆro. [A yoke, an office or employment, perseverance, principal, nearness or proximity.] Dhura Óabdaya- (viyadaï¬u, dhura. VÅryya, pradhÃna. SamÅpa. ) 1005 (KÃle ca bhakkhite tÅsu Lavitte) asato. (Pume) [Black or dark blue, eaten, a sickle.] Asita nÃmaya- (k­«ïa: anu bhukta: dÁkŠtta.) PavÃraïa [f] (paÂikkhepe Kathità jjhesanÃya ca) [Discontinuance, invitation.] PavÃraïa nÃmaya- (vŠlakÅma[f] ÃrÃdhanÃ.) 1006 (UmmÃre phasikà thambhe) IndakhÅlo. (Mato tha ca) [A threshold, a post in the front of a city gate.] IndakhÅla nÃmaya- (elipatta. PhasikÃ, sthambha, ) Potthakaæ, (makaci vatthe Ganthe lepyÃdi kammani) [A cloth made of a kind of fibre called niyada, a book, working in clay.] Potthaka nÃmaya- (niyadinkaÊa vastra, ÓÃstra, lipÃm Ãdi kirayÃ,) 1007 Dha¤¤aæ, (sÃlyÃdike vuttaæ) Dha¤¤o: (pu¤¤avati ttisu) [Corn, m.F.N. Blessed or happy.] Dha¤¤a nÃmaya- (ÓÃliÃdiya, puïyavathu: ) * "UlukÅni" yanna. "Caï¬amacchavisese" ni Âu: [SL Page 145] [\x 145/] PÃïi. (Hatthe ca satte bhÆ Saïha karaïÅyaæ mato) [The hand, an animal or sentient being, wooden instrument for smoothing the ground, or a sort of trowel] PÃïi Óabdaya- (hasta, satva, bima siluÂukaraïa dÃrumaya hasta, ) 1,008 (Tisu) pÅtaæ, (halidyÃbhe HaÂÂhe ca pÃyite siyÃ) [Yellow, pleased, drunk.] PÅta Óabdaya- (ranvan: santu«ÂayÃ: bonaladdÃ: ) Vyuho. 1(NibbiddharacchÃyaæ BalanyÃse gaïe mato) [A road or street through which there is no thoroughfare, array of t r o o p s : a multitude.] Vyuha nÃmaya- (vinivida no gi ya hŠki vÅthi, senà vinyÃsa. SamÆha ) 1,009 (LohitÃdimhi lobhe ca) RÃgo. (Ca ra¤jane mato) [Colour, desire, dyeing with some colour.] RÃga Óabdaya- (raktÃdivÆ varïa, t­«ïÃ, rŠndÅm.) Padaro. (Phalake bhaÇge Pa vu ddha da ri ya mpi ca) [A plank, breaking or separation a large chasm in the earth.] Padara nÃmaya- (p¯ru. BindÅma. MahatvÆ bhÆmi vivara.) 1,1010 SiæghÃÂakaæ, (kaserussa- Phale magga samÃgame) [The fruit of a certain water flower called in Sinhalese kokatia, the meeting of two or more roads.] SaæghÃÂaka nÃmaya- (kekaÂiyaala, mÃrga sandhi,) (BahulÃyaæ ca kheÊamhi) EÊà [f] (dose)2 Êa, (mÅritaæ) [Cardamom, sativa, fruit.] EÊà nÃmaya- (ensÃl [f] keÊa [f] d¯«a, ) 1,011 ùdhÃro. (CÃdhi karaïe PattÃdhÃre lavÃlake) [Locative case, the stand or support of a cup or other vessel, a moist and fertile plot of ground.] ùdhÃra Óabdaya- (adhikaraïa kÃraka. PÃtrÃdhÃra, t¯tŠni.) KÃro. 3(Gabhede sakkÃre So pume bandhanÃlaye) [A sort of tree, a benefit conferred, a prison.] KÃra Óabdaya- (karagas, satkÃra, bandhanÃgÃra. ) 1,012 KarakÃ[f] (megha pÃsÃïe) Karako (kuï¬ikÃya ca) [Hail: a vessel for holding water, a water pot.] Karakà Óabdaya- (pÃïavŠsi [f] ku¬ikÃ.) (PÃpane ca padÃtismiæ) (Gamane) patti [f] (nÃriyaæ) [Attainment, infantry or foot soldier, marching.] Patti nÃmaya- (puïyaprÃpaïa [f] pÃbalasenaga [f] gaman [f ] 1,013 Chiddaæ, randhaæ, (ca) vivaraæ, (Susire dÆ sa na mhi ca) [A hole or vacuity, fault or defect.] Chidda, randha, vivara yana nÃmatraya- (siduru, d¯«a. ) [SL Page 146] [\x 146/] Muttà [f] (tu muttike) muttaæ, (passÃve mu ci te ti su) [A pearl, urine, m..F.N.Released.] Mutta nÃmaya- (mutu [f] mutrajala, bandhana mukta vastu: ) 1,014 (Nisedhe) vÃraïaæ, (hatthi LiÇga hatthisu) vÃraïo. [Prohibition a bird of prey r a t h e r e s e mbling an elephant, elephant.] VÃraïa Óabdaya- (vŠlakÅma, Štgijulihiïi, Štun,) DÃnaæ, (cÃge made suddhe Khaï¬ane lavane khaye) [Gift of donation, t h e t e m p o r a l juice of an ele p h a n t w h i c h exudes when the elephant is in rut, puriti, division, cutting.] DÃna Óabdaya- (parityÃga, mada, suddha, bheda, chedana, k«aya, ) 1,015 (Manoto se ca nibbÃïe 1Tthagame) nibbutÅ [f] (tthiyaæ) [Mental gratific a t i o n, exemption from transmigra tion, destruction.] Nibbuti nÃmaya- sitsatuÂu [f] nivan [f] vinÃÓa [f ] Negamo. (Nigamubbhute Tathà païyo pajÅvinÅ) [Produce of a large village , a trader.] Negama nÃmaya- (nigam¯t pa n na vastu. VyavahÃrayen jÅvatvannahu.) 1,016 (Haritasmi ¤ca païïe ca) PalÃso. (Kiæsukaddume) [Green, leaf, a tree called kaela gaha in Sinhalese.] PalÃsa nÃmaya- (nÅla, patra, kÁla gas.) PakÃso: (pÃkaÂe tÅsu ùlokasmiæ(pume mato) [Public or known. Lustre or light.] PakÃsa nÃmaya- (prakaÂa vastu: Ãl¯ka.) 1,017 Pakkaæ, (phalamhi taæ nÃsummukhe pariïate tisu) [Fruit, m. F. N destructible or p e r i s h a b l e, mature or ripe.] Pakka nÃmaya- (phala, vinÃÓon mukha vastu: muhukaÊa deya: ) Piï¬o. (ùjÅvane dehe Piï¬ane goÊake mato) [L i v e l i h o o d, body, forming into a lump, a lump.] Piï¬a nÃmaya- (jÅvitav­tti. ÁarÅra. Piï¬ukirÅma, piï¬a.) 1,018 VaÂÂo, (paribbaye kammà Dike so vaÂÂule tisu) [Exp enditure, fate or the supposed consequence of acts committed in a former state of existence, m.F.N. Circular or globular.] VaÂÂa nÃmaya- (vŠÂup, karmavipÃka, vrattÃdiya, vaÂadeya. ) (PaccÃhÃre) paÂihÃro (DvÃre ca dvÃrapÃlake) [Carrying back, a door, a porter.] PaÂibhÃra nÃmaya- (nŠvata geïayÃma. DvÃra, dvÃrapÃla.) [SL Page 147] [\x 147/] 1019 NÃriyaæ) bhÅru [f] (kathità BhÅruke sà tiliÇgikÃ) [A woman, m.F.N. Timid.] BhÅru nÃmaya- (stÅran[f] bhÅrukayÃ: ) VikaÂaæ, (gÆtha muttÃdo) VikaÂo: (vikate tisu) [Excrement, m.F.N. Changed in form.] VikaÂa nÃmaya- (malamutrÃdiya, vikÃraprÃpta: ) 1,020 VÃmaæ :(savyamhi taæ cÃru Vi pa rÅ te su tÅsva tha) [The left hand side, m. F. N. Pleasing, contrary.] VÃma nÃmaya- (vÃmabhÃga: sundarÃrtha: viruddhÃrttha:) (Saækhyà bhede saravye ca Vihaïe) lakkha, 1(muccate) [A hundred thousand, a mark of shooting, mark.] Lakkha nÃmaya- (saækhyÃviÓã«a, laka, cihna,) 1,021 SenÅ [f] (tthi samasippÅnaæ Gaïe cÃvaliya mpi ca) [A company of fellow-a r t i s t s, row of range.] SenÅ nÃmaya- (samÃna ÓilpÅngã samÆha [f] paÂipÃÂi [f ] (SudhÃyaæ dhÆliyaæ) cuïïo. Cuïïaæ, (ca vÃsacuïïake) [Plaster, mortar, dust, aromatic powder.] Cuïïa nÃmaya- (suïu: dhÆli. Vatsuïu, ) 1,022 Jetabbe tippasatthe ti- Vuddhe) jeyyÃ: (tisÆditaæ) [Fit for conquest, very celebrated very aged.] Jeyya nÃmaya- (diniyayutta: atyartthayen praÓasta: ativ­ddha: ) Takketu) mathitaæ, (hotyà 2Lolite) mathito: (tisu) [B u t t e r m i l k without water, m. F. N. Stirred up or agitated.] Mathita nÃmaya- (moru, aÊalanaladda: ) 1,023 AbbhÆto: (cchariye tÅsu Païe cevÃ) 3bbhuto. (Pume) [Surprising, wager.] Abbhuta nÃmaya- (ÃÓcaryya: paradutibÅma, ) Mecako: (pucchamÆlamhi Kaïhepi mecako tisu) [The root of the tail, m. F. N. Black or dark blue.] Mecaka nÃmaya- (vÃladhimula: k­«ïa vastu: ) 1,024 Vasavatti, (pume mÃre Vasavattà pake tisu) [W a s a w a r t h i, the deity who presides over the sixth or the highest of the dewalokas, m.F.N. Capable of subduing or bringing innto subjection.] Vasavatti nÃmaya- (mÃrayÃ, vaÓaÇgayehi pavatvannÃ: ) (Sambhave cÃ)4 suci. (Pume Amejjhe tÅsu dissati) [Semen genitable m. F. N. Foeces ordure.] Asuci nÃmaya- (sukla, amedhyÃ. ) [SL Page 148] [\x 148/] 1,025 Accho. (Ikke pume vutto Pasannamhi ti liÇgiko) [A bear, m.F.N. Clear or transparent.] Accha nÃmaya- (valasun. Prasanna: ) (BaÊise sela bhede ca) Vaæko. (So kuÂile tisu) [A fishing hook, an overhanging rock, m. F. N. Crooked.] Vaæka nÃmaya- (biÊiya, parvataviÓã«a, kuÂila vastu: ) 1,026 (Kuïapamhi) chavo. (¥eyyo LÃmake so tiliÇgiko) [A dead body m. F. N. Vile.] Chava nÃmaya- (m­taÓarÅra. HÅna:) Sabbasmiæ) sakalo: (tÅsu Addhamhi purise siyÃ) [All, a part.] Sakala nÃmaya- (siyalla: ardha. ) 1,027 CandaggÃhÃdike cevo) 1 PpÃdo. (Uppattiyampi ca) [An omen of ill, such as eclipses of the sun or m o o n, b i r t h, origin.] UppÃda nÃmaya- (candra sÆryyagrahaïÃdiya, utpatti ) (Padussane) padoso. (Ca Kathito saæ varÅ mukhe) [Exciting to anger, evening or the beginning of night.] Padosa nÃmaya- (dve «ot patti rÃtiramukha ) 1,028 (Rudhire) lohitaæ, (vuttaæ Rattamhi) lohitaæ: tisu) [Blood, red.] Lohita nÃmaya - (Óroïita, rata: ) UttamaÇge pume) muddho. Muddho: (mÆÊho tiliÇgiko) [The head, m. F.N. Stupid.] Muddha nÃmaya - (uttamÃÇga mƬha: ) 1,029 (RaÂÂhamhi) vijitaæ, (vuttaæ Vijite) vijito: (tisu) [A r e a l m or kingdom, m. F. N. Conquered.] Vijita nÃmaya- (raÂa, dinana ladda: ) Parittaæ, (tu parittÃïe) Paritto (tÅsu appake) [Avoiding any danger, m. F. N. Little.] Paritta nÃmaya- (rak«Ã, alpÃrttha: ) 1,030 Kumbhaï¬o. (Devabhede ca) Dissati valli jà ti yaæ) [One of a class of deities, a species of creeping plant called in Sinhalese poosool.] Kumbhaï¬a nÃmaya- (dãvaviÓã«a latà jÃtiyek ) (Catutthaæse pade) pÃdo. (Paccanta sela raæsisu [A quarter of fourth part. A foot, hill near a mountain, a ray of light.] PÃda nÃmaya- (caturtthabhÃga pÃda, pratyantaparvata. RaÓmi. ) 1,031 Vaægo. (Rogantare vaÇgÃ- Dese puma bahumhi ca) [A species of disease, m. Pl. Name of a country.] Vaæga nÃmaya- (roga viÓã«ayek. Enam dãÓaya ) [SL Page 149] [\x 149/] (KammÃrabhaï¬abhede ca KhaÂake) muÂÂhi. [F] (ca dvisu) [A smith's hammer, the fist.] MuÂÂhi nÃmaya- (kamburangã bhÃï¬a viÓe«ayek. [F] miÂiya. [F ] 1,032 Ammaïaæ, (doniyaæ cekÃ- Dasa doïappa mÃïake) [A canoe, a trough, a measure holding eleven dronas.] Ammaïa nÃmaya- (oru, ekoÊos droïayak, ) (AdhiÂÂhitiya mà dhà re hÃne)2 dhiÂÂhÃna, 3(muccate) [Fixing, a resolve, a support, stay] AdhiÂÂhÃna nÃmaya- (iÂÅm, ÃdhÃra, siÂÅma ) 1,033 (Pume) mahesÅ. (Sugate Deviyaæ nÃriyaæ matÃ) [An epithet of Buddha, a queen or empress.] MahesÅ nÃmaya- tathÃgata. Agamehesi [f ] (Upaddave) upasaggo. (Dissati pà dike pi ca) [Danger, cause of alarm, a preposition.] Upasagga nÃmaya- (upadrava pa-ÃdÅhu ) 1,034 Vakkaæ, (koÂÂhÃsa bhedasmiæ) Vakko, (vaæke tisuccate) [A part, portion or share, m. F. N. Crooked, bent.] Vakka nÃmaya- (vakuga¬u, kuÂila: ) Vijjà [f] (vede ca sippe ca Ti vijjÃdo ca bu ddhi yaæ) [The Veda, the sacred writings of the Brahmans, an art, the three sorts of knowledge with which a Buddha is endued, wisdom.] Vijjà nÃmaya- (vãda, silpa, tiravidyÃ. Prag¤Ã.) 1,035 (SamÃdhismiæ pume)4 kaggo. (5NÃkule vÃcca liÇgiko) [Internal tranquility, peace of mind, m. F. N. Unentangled] Ekagga nÃmaya- (samÃdhi, anÃkulÃrttha: ) Pajjaæ, (siloko) pajjo.(Ddhe) Pajjo: (pÃdahite tisu) [Verse, a road, path, or way, m. F. N. Things grateful to the feet, as water for ablution.] Pajja nÃmaya- (Ól¯ka, mÃrga, payaÂa hita dravya: ) 1,036 Katako, (rukkhabhedasmiæ Katako: (kittime tisu) [Name of a tree called in Sinhalese ingeenee, the seed of which is used for clearing water, and for medical purposes, m. F. N. Artificial.] Kataka nÃmaya- (hiÇginigas, kÃraïayen niv­tta vÆ deya: ) (Vidheyye)assavo: (tÅsu Pubbamhi purise siyÃ) [Obedient, pus, matter.] Assava nÃmaya- (kÅkaruvÃ: pÆyÃ, ) 1,037 (KalyÃïe kathitaæ) khemaæ, (TÅsu laddhattha rakkhaïe) [Well-being, m. F. N. Preservation of what one has acquired.] Khema nÃmaya- (subha, labdhavastu. Rak«Ã. ) (Atho niyojane vuttaæ KÃriye pi payojanaæ, [Decree, that which is to be accomplished.] Payojana nÃmaya- (niyoga, sÃddhya, ) [SL Page 150] [\x 150/] 1,038 Assattho: (tÅsu assÃsa Ppatte bodhiddume pume) [Consoled, comforted, the tree called in Sinhalese asatu bo.] [Ficus religiosa.] Assattha nÃmaya- (asvasaÂa pŠmiïiyahu: b¯dhiv­k«a.) (TÅsu luddo: (kurÆre ca NesÃdamhi pume siyÃ) [Cruel, a hunter.] Lradda nÃmaya- (karkaÓa: vŠdi. ) 1,039 Vilaggo: (tÅsu laggasmiæ Pume majjhamhi dissati) [Stuck, fastened, the waist.] Vilagga nÃmaya- (lagnavastu: maddhya pradãÓa, ) A¬¬ho: (tvanitthiyaæ bhÃge Dhanismiæ vÃcca liÇgiko) [M. Or n a part, half, m. F. N. Affluent opulent.] A¬¬ha nÃmaya- (bhÃga, dhanavathu: ) 1,040 KaÂÂhaæ, (dÃrumhi taæ kicche Gahaïeka si te tisu) [Wood, timber, and c, bodily pain, an impervious forest: m. F. N. Ploughed.] KaÂÂha nÃmaya- (këÂha, duk. Durgamavana: sÃnatŠna: ) (SasantÃne ca visaye Gocare)1 jjhatta, 2 muccate) [The seat of the understa n d i n g, an object of sense, as from, and c., An approved object of sense, one to which a strong attachment is formed.] Ajjhatta nÃmaya- (ÃtmÅya santÃna, rÆpÃdivi«aya, Ãlambana vi«aya, ) 1,041 (Bhuvane ca jane) loko. [A world, people.] Loka Óabdaya- (jagat, satva. ) (More tva 3ggimhi so) sikhÅ [A peacock, fire.] SikhÅ nÃmaya- (mayura, gini. ) Siloko. (Tu yase pajje) [Glory, verse.] Siloka nÃmaya- (yasasa, padya. ) (Rukkhe tu sÃmike) dhavo. [A sort of tree Lythrum frutico, sun, a husband.] Dhava nÃmaya- (ruk viÓã«ayak, vallabha. ) 1,042 (VaÂavyÃmesu) nigrodho. [The Indian fig tree, in Sinhalese nugagaha, jathom.] Nigrodha nÃmaya- (nuga , vyÃma. ) Dhaæko. (Tu vÃyase bake) [A crow, a crane.] Dhaæka nÃmaya- (kapuÂu, kok. ) VÃro (tva4 vasarÃ5 hesu) [Occasion, a day of the week,] VÃra nÃmaya- (avakÃÓa, dina, ) (Kuve tvabbhe) payodharo. [A w o m a n's breast, cloud.] Payodhara nÃmaya- (tana, megha, ) 1,043 (UcchaÇge lakkhaïe ca) 1 ko [The groin or hip, a mark or token.] Aæka nÃmaya- (Ška, cihna. ) Rasmi [f] (tthi juti rajjusu) [A ray of light, a rope or cord.] RaÓmi nÃmaya- (kÃnti rajju [f ] [SL Page 151] [\x 151/] (DiÂÂho 2 bhÃsesu) Ãloko [Sight, seeing looking, splendour.] ùloka nÃmaya- (darÓana, avabhÃsa, ) Buddho, (tu paï¬ite jine) [A wise or learned man, a Jina or Buddha.] Buddha Óabdaya- (prÃg¤a, tathÃgata.) 1,044 (SurÃæsusu pume) bhÃnu [The sun, a ray of light.] BhÃnu Óabdaya- (sÆryyayÃ, raÓmi, ) Daddho, (tu muggare dame) [A staff, or club, chastisement, or punishment.] Daï¬a nÃmaya- (muguru, damana, ) (Deva macchesva)3 timiso. [A god, a fish.] Animisa nÃmaya- (dãvatÃ, matÓya. ) Pattho. Tu mÃna sÃnusu) [A measure or capacity, a tableland on the top of a hill.] Pattha nÃmaya- (mÃïa dravya, parvataika dãÓa.) 1,045 ùtaæko. (Roga tÃpesu) [Disease, penance.] ùtaæka nÃmaya- (roga. SantÃpa. ) MÃtaÇgo. (Sapave gaje) [A Chandala, an elephant.] MÃtaæÇga nÃmaya- (caï¬Ãla. Hasti. ) Migo.(Pasu kuraÇgesu) [An ox or any q u a d r u p e d, a deer or antelope.] Miga nÃmaya- (paÓujÃti, m­gajÃti, ) (UlÆki 4 ndesu) kosiyo. [An owl, Indra.] Kosiya nÃmaya- (bakamÆïu, Óakra.) 1,046 Viggaho, (kalahe kÃye) [Strife contention, the body.] Viggaha nÃmaya- (¬abara, ÓarÅra. ) Puriso. (MÃïava5ttasu) [Man, or male, the soul.] Purisa nÃmaya- (manu«ya. ùtma.) DÃyÃdo. (Bandhave putte) [Kinsman, son.] DÃyÃda nÃmaya- (bandhu. Daruvan. ) (Sire) sÅsaæ, (tipumhi ca) [The head, lead.] SÅsa nÃmaya- (hisa, Åyaæ, ) 1,047 (BalihatthÃ6æsusu) karo. [Royal revenue, tax, hand, a ray of light.] Kara Óabdaya- (karavuvara. Ata. RaÓmi. ) (Dante vippe7ddhaje) dvijo. [A tooth, a Brahman, a bird, ingeneral, an oviparous animal.] Dvija nÃmaya- (dat. BrÃhmaïa pak«i. ) Vattaæ, (pajjÃ1 nanÃ2cÃre) [Verse, the face or countenance: meritorious act, performance of any duty imposed by the rules of religion.] Vatta nÃmaya- (padya, mukha, ÃcÃra. ) (Dha¤¤aÇge sukhume) kaïo. [Inner coat of corn, a small particle or atom.] Kaïa Óabdaya- (dhÃnyÃvayava, siyum vastu.) [SL Page 152] [\x 152/] 1,048 Thambho.(ThÆïà jalattesu *) [Post or pillar, insensibility.] Thambha nÃmaya- (yÃgaŠm, ja¬abŠv. ) SÆpo (kummÃsa vya¤jane) [Meat and other species of aliment used with rice, dish consisting of half-boiled rice with pulse, or half-boiled barley, and c.] SÆpa nÃmaya- (komu, vya¤jana.) Gaï¬o. (PhoÂe kapoÊamhi) [A blister on the skin, the checks, the temples.] Gaï¬a nÃmaya- (poÊa, kapoÊa. ) Aggho. (MÆle ca pÆjane) [Price mode of adoration or of showing respect.] Aggha nÃmaya- (miÊa, satkÃra. ) 1,049 PakÃro (tulya bhedesu) [Similitude, sort, kind.] PakÃra nÃmaya- (sÃd­Óya, prabheda ) Sakunto (bhÃsa pakkhisu) [The indian vulture cock, a bird.] Sakunta nÃmaya- (gho«Âa kukkuÂa pak«i. SÃmÃnya pak«i. ) BhÃgye) vidhi (vidhÃne ca) [Good destiny, or luck, rule, form.] Vidhi nÃmaya- (ÓubhakarmÃdiya kirayÃ.) (Sare khagge ca) sÃyako [An arrow, a sword.] SÃyaka nÃmaya- (Óara. Ka¬u. ) 1,050 SÃraÇgo (cÃtake phaïe) [A sort of bird called in Sinhalese etikukula, supposed to drink no water but rain water, a deer.] SÃraÇga nÃmaya- (siyot, m­ga. ) SattÅ (tu sara pakkhisu) [An iron spear, a bird.] SattÅ nÃmaya- (Óara, pak«i. ) (Sede) pÃko. (VipÃketha) [Sweat, reward, recompense.] PÃka nÃmaya- (sindÅm, vipÃka. ) (Bhikkhubhede vaye) gaïo [A body, or company of priests, a flock or multitude.] Gaïa bhabdaya- (bhik«u viÓã«a, rÃÓi. ) 1,051 RÃsi. (PÆje ca mesÃdo) [A heap, as of grain. And c, any sign, of the zodiac.] RÃÓi nÃmaya- (samÆha. Me«a v­«abhÃdiya.) (Assa loïe ca) sindhavo. [A horse, rock-salt.] Sindhava nÃmaya- (aÓva, luïu. ) (SaævaÂÂe) palayo (nÃse) [A destruction of the world, disappearance] Palaya nÃmaya- (kalpavinÃÓa, ÃdarÓana. ) PÆgo. (Kamuka rÃsisu) [The areca tree or its nut, a heap or multitude.] PÆga nÃmaya- (puvak, samÆha.) * ThÆïÃchavattesu, Šmhida, tŠtigŠnmehida, san : ThÆïà gehÃdÅnaæ padhÃnadÃru, jalattaæ mÆÊhattaæ, ÂÅ: [SL Page 153] [\x 153/] (Amate tu) sudhÃ[f] (lepe) [Ambrosia and nectar, plaster, cement.] Sudhà nÃmaya- (am­ta[f] lepa[f ] AbhikhyÃ[f] (nÃma raæsisu) [Name, ray of light.] Abhikhyà nÃmaya- (nÃma[f] raÓmi[f ] Satthi[f] (sÃmatthiye satthe) [Strength, vigour, an iron spear.] Satthi nÃmaya- (Óakti[f] Óastra viÓã«ayak[f ] MahÅ [f] (najjantare bhÆvi) [Name of a river, the earth.] MahÅ nÃmaya- (nadÅ viÓã«ayak [f] bhÆmi[f ] 1,053 (¥Ãïe lÃbhe) upaladhi [f] [Understanding, gain] Upaladdhi nÃmaya- (¤Ãïa[f] prÃpta[f ] Paveïi [f] (kÆtha veïÅsu) [Anything spread, a woman's hair tied in a knot.] Paveïi nÃmaya- (Ãstaraïa, kesakalÃpa, [f ] Pavatti [f] (vutti vÃttÃsu) [Story, intelligence.] Pavatti nÃmaya- (prav­tti, v­ttÃnta, [f ] (Vetane bharaïe) bhatÅ [f] [Wages, maintenance.] BhatÅ nÃmaya- (bŠla, p¯«aïa, [f ] LÅlà [f] (kirayÃvilÃsesu) [Action, state.] LÅlà Óabdaya- (kirayÃ[f] vilÃsa[f ] (Satte tu atraje) pajà [f] [Creatures, children.] Pajà Óabdaya- (satvayan[f] daruvan[f ] 1,054. (ùcÃre cà pi) mariyÃdà [f] [Good conduct, boundary.] MariyÃdà nÃmaya- (cÃritra, sÅmà [f ] BhÆ ti [f] (sattà samiddhi su) [Existence, abundance.] BhÆti Óabdaya- (utpatti [f] samapatti [f ] (Soppe pamÃde) nandi [f] (ca) [D r o w s i n e s s, sloth.] Nandi nÃmaya- (nidrÃ[f] pramÃda[f ] YÃtrà [f] (gamana vuttisu) [March or expedition, livelihood.] YÃtrà Óabdaya- (gaman[f] prav­tti[f ] 1,055 Nindà [f] (kucchà pavÃdesu) [C o n t e m p t, blame.] Nindà Óabdaya- (garhÃ[f] d¯«Ãr¯païa[f ] KaÇgu [f] (dha¤¤a piyaÇgusu) [Panic seed, a tree called puwangu] KaÇgu nÃmaya- (dhÃnya [f,] puvaÇgu gas [f ] (Mokkhe sive same) santi [f] [Nirwana, happiness.] Santi nÃmaya- (nirvÃïa[f] kalyÃïa[f] du:khÃdi Óamana[d ] (VibhÃge) bhatti. [F] (sevane) [Division, reverence, devotion.] Bhatti nÃmaya- (vibhÃga[f] sãvana[f ] [SL Page 154] [\x 154/] 1,056 (IcchÃyaæ jutiyaæ) kanti[f] [Wish, splendour.] Kanti nÃmaya- (ruci[f] raÓmi[f] (Ra¤jane surate) rati[f] [Attachment, copulation.] Rati Óabdaya- (ŠlÅm[f] maithuna[f ] (Gehe) vasati [f] (vÃse tha) [A house, abode.] Vasati Óabdaya- (g­ha[f] visÅm[f ] (NadÅ senÃsu) vÃhinÅ [f] [River, army.] VÃhinÅ Óabdaya- (gaÇgÃ[f] sãnÃ[f ] 1,057. (Patthe nÃle ca) nÃli [f] (tthi) [A measure, atalk of a water lily.] NÃli nÃmaya- (nŠliya[f] naÊa[f ] (Gaïe) samiti [f] (saÇgame) [Company, assembly] Samiti Óabdaya- (samÆha[f] samÃgama[f ] Taïhà [f] (lohe pipÃsÃyaæ) [Desire, thirst,] Taïhà nÃmaya- (abhiddhyÃ[f] pipÃsa[f ] (Magga vuttisu) vattanÅ [f] [Road, living.] VattanÅ nÃmaya- (mÃrga[f] prav­tti[f ] 1,058 (PÃïyaÇge) nÃbhi [f] (cakkante) [The navel, rim or periphery of a wheel.] NÃbhi Óabdaya- (pekaniya[f] nimvaÊalla[f ] (YÃce) vi¤a¤¤atti [f] (¤Ãpane) [Entreaty, intimation.] Vi¤¤atti nÃmaya- (yÃc¤Ã[f] hŠÇgavÅm[f ] Vitti [f] (tose vedanÃyaæ) [Joy, sensation.] Vitti Óabdaya- (santo«a[f] vedanÃ[f ] ( hÃne tu jÅvite) Âhiti [f] [Continuance, existence.] hiti nÃmaya- (siÂÅm[f] jÅvita[f ] 1,059 (TaraÇge cÃntare) vÅci [f] [A wave, interval] VÅci nÃmaya- (rŠÊa[f] chidra[f ] (DhÅratte dhÃraïe) dhiti [f] [Fortitude, holding.] Dhiti nÃmaya- (dhryya[f] daiŠrÅm[f ] BhÆ [f] (bhÆmiya ¤ca bhamuke) [Earth, eyebrow.] BhÆ Óabdaya- (bhÆmi[f] bŠma[f ] (Sadde vede sace) suti [f] [Voice, the Vedas, falling of drops of water.] Suti nÃmaya- (Óabda[f] veda[f] vŠhÅma[f ] 1,060 Gottaæ, (nÃme ca vaæsetha) [Name, lineage.] Gotta nÃmaya- (nÃma, anvaya, ) (Nagare ca ghare) puraæ, [A town, a house.] Pura nÃmaya- (nuvara, g­ha, ) [SL Page 155] [\x 155/] Okaæ, (tu nissaye gehe) [Asylum, house,] Oka nÃmaya- (ÃdhÃra, g­ha, ) Kulaæ, (tu gotta rÃsisu) [Lineage, multitude.] Kula Óabdaya- (gotra, samÆha, ) 1061 (Heme citte) hira¤¤aæ, (ca) [Gold, Wealth.] Hira¤¤a nÃmaya- (svarïa, dhana, ) Pa¤¤Ãïaæ, (tvaæka buddhisu) [A mark, knowledge.] Pa¤¤Ãïa nÃmaya- (cihna, buddhi, ) (AthÃ)1 oraæ, (ca khe vatthe) [Sky, raiment.] Ambara nÃmaya- (ÃkÃÓa, vastra, ) Guyhaæ, (liÇge rahasyapi) [Pudendum, a secret.] Guyha nÃmaya- (nimiti, rahas, ) 1,062 Tapo, (dhamme vate ceva) [Virtue, austerity.] Tapa nÃmaya- (dharma, v­ta ) (PÃpetvÃ2gumhi) kibbisaæ [Sin, transgression.] Kibbisa nÃmaya- (apuïya, aparÃdha, ) Ratanaæ, (maïiseÂÂhe su) [Gem, excellence] Ratana nÃmaya- (mÃïikya, Óre«ÂhÃrttha, ) Vassaæ, (hÃyana vuÂÂhisu) [A year, rain.] Vassa nÃmaya- (saævatsara, var«Ã, ) 1,063 Vanaæ, (ara¤¤a vÃrÅsu) [Forest, water.] Vana nÃmaya- (Ãraïya, jala, ) (KhÅramhi tu jale payo) [Milk, water.] Paya nÃmaya- (kiri, jala, ) Akkharaæ, (lipi mokkhe su) [A letter of the alphabet, Nirwana.] Akkhara nÃmaya- (ak«ara, nirvÃïa, ) Methunaæ, (saÇgame rate) [Copulation, desire.] Methuna nÃmaya- (saÇgati, rati, ) 1,064 Sotaæ, (kaïïe payovege) [The ear, rapid stream.] Sota nÃmaya- (karïa, jalapravÃha, ) RiÂÂhaæ, (pÃpÃ1subhesu ca) [Sin, misfortune.] RiÂÂha nÃmaya- (pÃpa, ani«Âa, ) ùgu, (pÃpÃ2parÃdhesu) [Sin, transgression.] ùgu nÃmaya- (pÃpa, aparÃdha, ) (Ketumhi cihane) dhajo. [A flag, a mark.] Dhaja nÃmaya- (patÃka, chna, ) 1,065 Gopuraæ, (dvÃramattepi) [A town-gate the towers over a town-gate.] Gopura Óabdaya- (dvÃra, dvÃrako«Âa, ) Mandiraæ, (nagare ghare) [A town, a house.] Mandira Óabdaya- (pura, g­ha, ) [SL Page 156] [\x 156/] VÃcca liÇgà paramito*) Vyatto: (tu paï¬ite phuÂe) [Wise, evident,] Vyatta nÃmaya- (prÃg¤a: vi«pa«ÂayÃ:) 1,066 Vallabho: (dayite 3jjhakkhe) [Beloved, superintendent.] Vallabha Óabdaya- (pirayayÃ: adhik­tayÃ: ) (JaÊe) thÆlo: (mahatya pi) [Stupid, bulky.] ThÆla nÃmaya- (ja¬ayÃ: sthula padÃrttha: ) (KurÆre bherave) bhimo: [Cruel, terrible.] Bhima Óabdaya- (karkaÓayÃ: bhayaækÃra:) Lolo: (tu lolupe cale) [Eager, shaking.] Lola Óabdaya- (lolhu: calayÃ:) 1,067 BÅhaccho: (vikate bhÅme) [Disguised, terrible.] BÅhaccha nÃmaya- (vikÃraprÃpta: bhayaækÃra: ) (Komalà 4tikhiïe) mudu: [Soft, gentle.] Mudu nÃmaya- (sukhuma vastu: akarkasayÃ: ) (IÂÂhe ca madhure) sÃdu: [Desired, sweet.] SÃdu nÃmaya- (pirayavastu: praïÅta: ) (SÃdumhi ca piye) madhu: [Sweet, pleasing.] Madhu Óabdaya- (madhura: i«Âa: ) 1,068 (Site tu suddhe) odÃto: [White, clean] OdÃta nÃmaya- (suda: nirmalavastu: ) Vijivho: (sÆcakà 1hisu) [Slanderer, a serpent.] Vijivha nÃmaya- (kãÊÃm kiyannÃ: sarpayÃ: ) (Sakke) samattho: (sambandhe) [Powerful, connected.] Samattha nÃmaya- (yogyayÃ: saægatÃrttha: ) Samattaæ: (niÂÂhitÃ3khile) [Completed, all.] Samatta nÃmaya- (ni«ÂhÃprÃpta: siyalu: ) 1,069 Suddho: (kevala pÆtesu) [Simple, pure.] Suddha nÃmaya- (amiÓra: pavitra: ) Jigha¤¤o 3(ntÃ4dhamesu ca [Final, vile.] Jigha¤¤a nÃmaya- (avasÃna: lÃmaka: ) Poïo: (païata ninnesu) [Sloping, deep.] Poïa nÃmaya- (avanata: gambhÅra: ) A¤¤anÅcesu ce) 5 taro: [Other, vile.] Itara Óabdaya- (anyÃrttha: hÅnÃrttha ) * Meyin mattehi "vyatta nÃmayehi paÂan "bÃlisa" nÃmaya antakoÂa Šti Óabday¯, "abhidheyya liÇgikay¯ya" abhidheyya liÇgika bavaÂa mã : lakuïayi. [SL Page 157] [\x 157/] Suci: (suddhe site pute) [Clear, white, pure.] Suci nÃmaya- (nirmala: dhavala: pavitra: ) Pesalo: (dakkha cÃrusu) [D e x t e r o u s, beautiful.] Pesala nÃmaya- (dak«a: sundarÃrttha: ) Adhamo: (kucchite Æne) [Vile, incomplete.] Adhama Óabdaya- (nindita: asampÆrïa: ) (Appiyepya) 6liko: (bhave) [D i s p l e a s i ng, false.] Alika nÃmaya- (apiraya: musavÃ: ) 1,071 (ByÃpe asuddhe,) saækiïïo: [Diffused, miscellaneous, mixed.] Saækiïïa nÃmaya- (pataÊa: miÓra: ) Bhabbaæ: (yogge ca bhÃvini) [Suitable, future.] Bhabba nÃmaya- (yogyÃrttha: matuvana deya: ) Sukhumo: (appaïÃ7ïusu) [Little, minute.] Sukhuma nÃmaya- (alpÃrttha: siyum deya: ) Vuddho: (there ca paï¬ite) [Old, learned.] Vuddha nÃmaya- (v­ddha: prÃg¤a: ) 1,072 (Subhe sÃdhumhi) bhaddo: (tha) [Happy, right.] Bhadda nÃmaya- (i«Âa: sundara: ) (TyÃdo*ca vipule) bahu: [Much, many, large, ample.] Bahu Óabdaya- (tryÃdisaækhyÃ: bahulÃrttha: ) DhÅro: (budhe dhitimante) [Wise, possessed of fortitude.] DhÅra Óabdaya- (prÃg¤a: dhryyamaiat: ) Vellitaæ: (kuÂile dhute) [Crooked, shaken.] Vellita nÃmaya- (kuÂila vastu: kampitÃrttha: ) 1,073 Visado: (vyatta setesu) [Evident, white.] Visada nÃmaya- (parivyakta: dhavala: ) Taruïo: tu yuve nave) [Young, new.] Taruïa nÃmaya- (ladaru: abhinava: ) Yoggaæ, (yÃnakhame) yoggo [Any vehicle, fit,] Yogga nÃmaya- (vÃhana, (napuæ) samarttha: ) Piï¬itaæ : (gaïite ghane) [Counted, thick.] Piï¬ita nÃmaya- (pu¬u gaïana: hŠsunudeya: ) * 'Bahusaddo ekasmiæ dvisu ca nappavatti tyÃdisu yeva pavattitÅti ma¤¤amÃno tyÃdoti vadati, ekavacana bahuvacananti vuttattà pana dvÅsvapi bahusaddovattateva, Ãcariyena parasamaya vacanÃti manasi katvà tyÃdoti vuttaæ, tividhaæ hi tattha vacanaæ ekavacanaæ dvivacanaæ bahuvacanattÅ, sabbapÃri sadattà byÃkaraïassa sabbesaæ vÃdà katthaci kathÅyante" yanu ÂÅkÃyi. "Bahu (syÃt tyÃdisaækhyÃsu vipule payabhidheyavata") yanu medini. [SL Page 158] [\x 158/] 1,074 (Budhe) 1 bhijÃto: (kulaje) [Learned, noble.] AbhijÃta nÃmaya- (prÃg¤a: kulÅna: ) (Vuddho rÆsu) mahallako: [Aged, spacious.] Mahallaka nÃmaya: (v­ddha: visÃla: ) KalyÃïaæ: (sundare cÃpi) [Good, fortunate.] KalyÃïa nÃmaya- (sundarÃrttha: i«Âa: ) Himo : (tu sÅtale pi ca) [Cold, dew.] Hima nÃmaya- (sÅtala: hima: ) 1,075 (Lole tu sÅghe) capalo: [Fickle, rapid.] Capala nÃmaya- (ca¤cala: sÅghra: ) (Vutte) udita : (1muggate) [Discourse, starting up.] Udita nÃmaya- (kiyanaladda: udgatÃrttha: ) (ùditte gabbite) ditto: [Resplendent, arrogant.] Ditta nÃmaya- (diliyena ladda: garva Šttan: ) PiÂÂhaæ: (tu cuïïite pi ca) [Pulverized] PiÂÂha nÃmaya- (suïu karaïaladda: piÂi ) 1,076 (Vigate vÃyane) vÅtaæ: [D e p r i v e d, woven.] VÅta Óabdaya- (vigatÃrttha: viyaman: ) BhÃvitaæ: (va¬¬hite pi ca) [Increased, accustomed.] BhÃvita Óabdaya- (v­ddhitÃrttha: paribhÃvitÃrttha: ) (Bhajjite patite) bhaÂÂho: [Roadsted, fallen.] BhaÂÂha nÃmaya- (badina ladda: galita: ) PuÂÂho: (pucchita posite) [Q u e s t i o n e d, nourished.] PuÂÂha nÃmaya- (vicÃraïaladda: po«aïaya karaïaladda- ) 1,077 JÃto. (BhÆte caye) jÃtaæ, [Born, assembled.] JÃta Óabdaya- (utpanna, rÃÓi, ) PaÂibhÃgo: (samà 2 risu) [R e s e m b l i n g, enemies.] PaÂibhÃga Óabdaya- (samÃnÃrttha: saturan: ) SÆro: (vÅre rapi sÆre) [Persevring, the sun.] SÆra Óabdaya- (vÅryyavathu: Ãditya: ) DuÂÂho: (kuddhe ca dÆsite) [Angry, corrupted.] DÆÂÂha nÃmaya- (kipiyahu: vikÃraprÃpta: 1,078 DiÂÂho: 3 (rimhi4kkhite diÂÂho) [Enemy, visible.] DiÂÂha nÃmaya- (saturan: daknÃladda: ) (MÆÊhe pote ca) bÃliso: [Dunce, young.] BÃlisa nÃmaya- (mƬha: bÃla: ) [SL Page 159] [\x 159/] (NindÃyaæ khepane) khepo. [Derision, throwing.] Khepa nÃmaya- (nindÃ, dŠmÅma. ) Niyamo. (Nicchaye vate) [Certainty, ascertainment, any religious observance] Niyama nÃmaya- (niÓcaya, vrata. ) 1,079 (SalÃkÃyaæ) kuso (dabbhe) [A blade of grass, g r a s s n a m e d "kusa".] Kusa nÃmaya- (kusapat, dabbha, t­ïa. ) (BÃlyÃdo tu khaye) vayo., [Age, destruction.] Vaya nÃmaya- (vayas. VinÃÓa. ) (Lepa gabbe sva)1 valepo. [Anointing, pride.] Avalepa Óabdaya- (lepa. Garva. ) Aï¬ajo. (MÅna pakkhisu) [Birds: fishes.] Aï¬aja nÃmaya- (matÓya. Pak«i. ) 1,080 (BilÃÊe nakule) babbu. [Cat. Mungoose.] Babbu nÃmaya- (baÊal mugaÂi. ) Mattho. (MatthÃna sattusu) [A churn, a kind of cake.] Mattha nÃmaya- (m¯ru aÊalana mata, hatsunu. ) VÃlo. (Kese ssÃdi lome) [Hair of the head, horse hair.] VÃla nÃmaya- (kesa, aÓvÃdÅngã lom. ) SaæghÃto. (GhÃta rà si su) [P u n i s h m e n t, multitude.] SaæghÃta nÃmaya- (vadha, samÆha.) 1,081 (GopagÃme rave) ghoso. [A village of herdsmen, sound.] Ghosa nÃmaya- (gopalugama, dhvani ) SÆto. (Sà ra thi va ndi su) [Charioteer, poet laureate.] SÆta nÃmaya- (riyasŠri vandibhaÂÂa. ) MÃlyaæ, (tu pupphe taddÃme) [Flowers, wreath of flowers.] MÃlya Óabdaya- (mal, maldam. ) VÃho. (Tu sakaÂe haye) [Conveyance, a horse.] VÃha Óabdaya- (gŠla, aÓva. ) 1,082 (Khayeccane cÃ) 2 pacayo. [Destruction, an offering.] Apacaya Óabdaya- (vinÃÓa. PÆjÃ. ) KÃlo. Samaya maccusu) [Time, death.] KÃla Óabdaya- (kÃla. Maraïa. ) (Bhe) tÃrakà [f] (nettamajjhe) [A star, pupil of the eye.] TÃrakà Óabdaya- (nak«atra [f] ÂiÇgini [f ] SÅmà [f3](vadhithutÅsuca) [A border, praise.] SÅmà Óabdaya- (avadhi [f] stuti [f ] 1,083 ùbhogo. (PuïïatÃvajje- [Completion, perfection, repeated reflection.] ùbhoga Óabdaya- (paripÆrïatva, ÃvarjanÃ. ) SvÃ) 1 li[f] (tthi sakhi setusu) [Female friends, mound, embankment, bridge.] ùli Óabdaya- (yeheliya [f] miyara [f ] [SL Page 160] [\x 160/] (Satte thÆle tÅsu) daÊho: [Strong, large.] DaÊha nÃmaya- (Óaktimathu: sthula vastu: ) Latà [f] (sÃkhÃya valliyaæ) [A Branch, creeper.] Latà Óabdaya- (sÃkhà [f] vŠl [f , ] 1,084 Mutti [f] (tthi mocane mokkhe) [Redemption, deliverance, Nirwana.] Mutti nÃmaya- (midÅma [f] nirvÃïa) [f ] KÃyo. (Tu deha rÃsisu) [The body, a multitude.] KÃya Óabdaya- (ÓarÅra, samÆha. ) (NÅce) puthujjano. (MÆÊhe). [Vile person, fool.] Puthujjana nÃmaya- (nÅcayÃ. MƬhayÃ. ) BhattÃ. (SÃminÅ dhÃrake) [Husband: a bringer up.] Bhattu nÃmaya- (sŠmiyÃ. DarannÃ. ) 1,085 (Sikhà pi¤jesu) sikhaddho. [A tuft of hair, a peacock tail] Sikhaddha nÃmaya- (cu¬Ã, mayura pija. ) (Satte tvattani) puggalo. [Animal: the soul or life] Puggala nÃmaya- (satva Ãtma. ) SambÃdho. (SaækaÂe guyhe) [Narrow, the parts of generation.] SambÃdha Óabdaya- (niravakÃsa guhya pradeÓa. ) (NÃsa khepe) parÃbhavo. [Destruction, contempt, derision,] ParÃbhava nÃmaya- (vinÃÓa. NindÃ. ) 1,086 Vacco. (RÆpe karÅsetha) [Beauty, excrement.] Vacca nÃmaya- (rÆpa, ameddhya ) Juti [f] (tthi kanti raæsisu) [Desire, beams, splendour.] Juti nÃmaya- (ruci. RaÓmi. ) Labbhaæ. (Yutte ca laddhabbe) [Propriety, things proper to be received.] Labbha nÃmaya- (yuktÃrttha, lŠbiya yutta, ) (Khaddhe païïe) dalaæ, (mataæ) [A part, a leaf.] Dala nÃmaya- (bhÃga, patra. ) 1,087 Sallaæ, (kaï¬e salÃkÃyaæ) [An arrow, stake.] Salla nÃmaya- (Óara, ul. ) (Sucitte) dhÃvanaæ, (gate) [Purity, a journey.] DhÃvana nÃmaya- (pavitra, gaman ) (Bhantatte) vibbhamo. (BhÃve) [Agitation, amorous dalliance.] Vibbhama nÃmaya- (bhrÃnti. LÅlÃ. ) Moho. 2(VijjÃya mucchane) [Ignorance, a swoon.] Moha nÃmaya- (ag¤Ãna. MÆrchÃ. ) [SL Page 161] [\x 161/] 1,088 Sedo. (Ghamma jale pÃke) [Perspiration, a boiling.] Seda nÃmaya- (¬Ãdiya, ivÅm. ) (GoÊe ucchu maye) guÊo. [A ball, sugar.] GuÊa nÃmaya- (guÊikÃ, (kŠÂa) ik«uvikÃra, ) (Mitte sahÃye ca) sakhÃ. [Friend, associate.] Sakha Óabdaya- (mitra. Visvashu. ) VibhÆ. (NiccappabhÆsu so) [Perpetual, rich people.] VÅbhÆ Óabdaya- (nityÃrttha, pohosattu. ) 1,089 (Khagge kurÆre) nettiæso. [Sword, cruel.] Nettiæsa nÃmaya- (kha¬ga, karkaÓa. ) (Parasmiæ cÃtra tÅsva)1 mu: [Absent, present.] Amu Óabdaya- (asammukhÃrttha: sammukhÃrttha: ) KalaÇko. 2(§kà pavÃdesu) [Sear, flaw, blame.] KalaÇka nÃmaya- (cihna, d¯«a. ) (Dese) janapado. (Jane). [Country, people.] Janapada nÃmaya- (dãÓa, jana. ) 1,090 (Pajje) gÃthà [f] (vacÅbhede) [A verse, a kind of speaking.] GÃthà Óabdaya- (Óloka [f] vÃgbheda [f ] Vaæso. (Tva tvaya veïusu) [A generation, race, a bamboo.] Vaæsa nÃmaya- (kula vãïu. ) YÃnaæ, (rathÃdo gamane) [Any travelling conveyance, journey.] YÃna Óabdaya- (rathÃdiya, gaman, ) (SarÆpasmi madho) talaæ, [Form. Image, bottom, base.] Tala Óabdaya- (svarÆpa, yaÂa, ) 1,091 Majjho. (Vilagge vemajjhe [A tail, the middle.] Majjha nÃmaya- (valgÃ. Madhya. ) Pupphaæ, (tu kusumo3 tusu) [Flowers, the menses.] Puphpa nÃmaya- (kusuma, osap, ) SÅlaæ, (sabhÃve subbatte) [Condition, well being.] SÅla nÃmaya- (svabhÃva, Óuciv­tti. ) PuÇgavo. (Usabhe vare) [A bullock, distinguished person.] PuÇgava Óabdaya- (v­«abha, Óre«Âha. ) 1,092 (Kose khagÃdi bÅje)4 ï¬aæ, [Testicles: eggs of birds, and c.] Aï¬a Óabdaya- (aï¬ak¯«a, pak«i ÃdÅngã bÅja, ) Kuharaæ, (gabbhare bile) [A cavern, a hollow.] Kuhara Óabdaya- (parvatavivara, chidra, ) [SL Page 162] [\x 162/] (Nettiæse gaï¬ake) khaggo. [A sword, a unicorn.] Khagga nÃmaya- (kha¬ga, gaï¬amÃga.) Kadambo. (Tu dume caye) [A tree] [Nonclea]: [a multitude] Kadamba nÃmaya- (v­k«a viÓã«ayek, rÃÓi, ) 1,093 (Bhe dhenuyaæ) rohiïi [f] (tthi) [A Star, one of the 27 lunar constellation, a cow.] RohiïÅ nÃmaya- (reheïa ratudena. ) VaraÇga, (yoniyaæ sire) [Female parts of generation, the head.] VaraÇga nÃmaya- (yonimÃrga, uttamÃÇga, ) (Akkose sapathe) sÃpo. [Abuse, imprecation.] SÃpa nÃmaya- (Ãkro«a, divirÅm. ) Paækaæ, (pÃpe ca kaddame) [Sin, mud.] Paæka nÃmaya- (apuïya, ma¬a. ) 1,094 (BhogavatyÆ rage.) Bhogi [A rich man, snakes.] Bhogi nÃmaya- (bhogavathu. Sarpa. ) 1Sasaro. (Tu siva sÃmisu) [Iswara, chief.] Issara nÃmaya- (mahÃdevi. NÃyaka. ) (Bale pabhÃve) viriyo. [Bodily strength, influence.] Viriya nÃmaya- (Óakti. ùnubhÃva. ) Tejo. (Tesu ca dittiyaæ) [Bodily strength: splendour, glory.] Teja nÃmaya- (Óakti. ùnubhÃva. DÅpti. ) 1,095 DhÃrà [f] (santati khaggaÇge) [Stream, a shower, edge of a sword.] DhÃrà Óabdaya- (prabandha[f] ka¬umuvahat[f ] VÃnaæ, (taïhÃya sibbane) [Desire, stitching.] VÃna Óabdaya- (t­«ïÃ, gettam kirÅm, ) KhattÃ. (SÆte paÂihÃre) [Charioteer, a porter.] Khattu nÃmaya- (rathÃcÃri, dvÃrapÃla. ) (Vitti pÅÊÃsu) vedanà [f] [Satisfaction, pain.] Vedanà Óabdaya- (tu«Âi[f] pŬÃ[f ] 1,096 (Thiyaæ) mati [f] (2cchà pa¤¤Ãsu) [Will, wisdom.] Mati Óabdaya- (icchÃ[f] prag¤Ã[f ] (PÃpe yuddhe rave) raïo. [Sin, war, sound.] Raïa Óabdaya- (pav, saægrÃma, Óabda. ) Lavo. (Tu bindu8cchedesu) [Drop, a cutting.] Lava Óabdaya- (kanikÃ. Chedana. ) (PalÃpe4tisaye) bhusaæ, [Chaff, exceedingly.] Bhusa nÃmaya- (bol, atiÓayÃrttha, ). 1,097 BÃdhà [f] (dukkhe nisedhe ca) [Sorrow, hindrance.] BÃdhà Óabdaya- (duk[f] vŠlakÅm[f ] (MÆla padepi) mÃtikÃ*[f] [A text, a stream.] MÃtikà nÃmaya- (mÃt­kà vacana[f] ŠÊa ) * ãnam, vibhÃgakaraïa piïisa Ãdiyehi tabanalada saægraha vacana [SL Page 163] [\x 163/] Senaho. (Tele dhikappeme) [Oil, great affection, love.] Sneha Óabdaya- (tel, adhikaprema. ) (GharÃ1 pekkhÃsu) Ãlayo. [House, desire.] ùlaya Óabdaya- (g­ha, apek«Ã. )* 1,098 (Ketusmiæ) ketanaæ, (gehe) [A banner, a house.] Ketana Óabdaya- (dhvaja, g­ha, ) ( hÃne) bhÆmi [f] (tthiyaæ bhÆvi) [A place, the earth.] BhÆmi Óabdaya- (sthÃna[f] p­tivi[f ] Lekho. (Lekhye rÃji) lekhà [f] [A writing a line or row.] Lekha nÃmaya- (livÅm. Iri [f ] (Pujje tu) bhagavÃ. (Jine) [Object of religious adoration, a Buddha.] Bhagavantu Óabdaya- (pÆjÃrbha. TathÃgata. ) 1,099 Gadà [f] (satthe) gado. (Roge) [A club, sickness.] Gadà Óabdaya- (Ãyudha viÓã«ayak[f] roga. ) (Nisajjà pÅÂhesvÃ)2 sanaæ, [Sitting, a seat.] ùsana Óabdaya- (nisadya, pÅÂha, ) TathÃgato. (Jine satte). [A Buddha, sentient being.] TathÃgata Óabdaya- (sarvag¤a. Satva. ) (Caye dehe) samussayo. [A multitude, the body.] Samussaya Óabdaya- (rÃÓi. ÁarÅra.) 1,100 Bilaæ, (koÂÂhÃsachiddesu) [A part, an opening.] Bila Óabdaya- (bhÃga, vivara. ) Vajjaæ, (dose ca bheriyaæ) [Guilt, mistake. Drums.] Vajja nÃmaya- (d¯«a bera, ) (KÃle dÅga¤jase) 3ddhÃnaæ, [Time, a long road.] AddhÃna nÃmaya- (kÃla, dÅrgha. MÃrga. ) (ùliyaæ) setu. (KÃraïe) [A dam, a bridge, cause.] Setu Óabdaya- (miyara, hãtu. ) 1,101 OkÃso (kÃraïe dese) [A cause, a place.] OkÃsa nÃmaya- (hetu, sthÃna. ) SabhÃ[f] (gehe ca saæsade) [A hall, an assembly.] Sabhà Óabdaya- (ÓÃlà [f] piris [f] YÆpo. (Thambhe ca pÃsÃde) [Pillar, palace or mansion.] YÆpa Óabdaya- (Šm, prÃsÃda. ) (ThÃ)4yanaæ, (gamane pathe) [A journey, a road.] Ayana Óabdaya- (gaman, mÃrga, ) [SL Page 164] [\x 164/] 1,102 Akko. (Rukkhantare sÆre) [The wara tree, the sun.] Akka nÃmaya- (varÃgas. SÆryyÃ.) Asso (koïe haye pyatha) [A corner, horse.] Assa nÃmaya- (koïa, aÓva. ) Aæso (khandhe ca koÂÂhÃse) [Shoulders, a part.] Aæsa nÃmaya- (dasaruva. BhÃga. ) (JÃlaæ1susva) 2cci [f,] (nopume) [Flame, the sun beams.] Acci nÃmaya- (vahnijvÃla [f] raÓmi [f ] 1,103 (NÃsÃ3sattesva)4 bhÃvo.(Tha) [Destruction, non-existence.] AbhÃva nÃmaya- (vinÃÓa, avidyamÃna. ) Anna, 5 (modana bhuttisu) [Food, eating.] Anna Óabdaya- (ÃhÃra, anubhava, ) JÅvaæ, (pÃïe jane) jÅvo. [Life, people.] JÅva Óabdaya- (prÃïa, janayÃ. ) GhÃso. (Tvanne ca bhakkhane) [Food, and c, flesh.] GhÃsa Óabdaya- (ÃhÃra, anubhava. ) 1,104 (Chadane) 6cchÃdanaæ, (vatthe) [Covering, clothes.] AcchÃdana nÃmaya- (pracchÃdana, vastra. ) NikÃyo. (Geha rÃsisu) [A house, a multitude.] NikÃya Óabdaya- (g­ha, rÃÓi. ) (AnnÃdo) Ãmisaæ, (maæse) [Food, eating.] ùmisa nÃmaya- (ÃhÃrÃdiya, mÃæsaya, ) Dikkhà [f] (tu yajane7ccane) [A sacrifice, an offering.] Dikkhà nÃmaya- (yÃga[f] pÆjÃ[f ] 1,105 (KirayÃyaæ) kÃrikà [f] (pajje) [An action, a verse.] KÃrikà nÃmaya- (kirayÃ[f] Ól¯ka[f ] Ketu. (Tu cihane dhaje) [Mark, banner.] Ketu nÃmaya- (cihna, patÃka. ) Kusumaæ, (chÅ raje pupphe) [The menses, a flower.] Kusuma nÃmaya- (osap, mal, ) (VÃnare tu budhe) kavi. [A monkey, wise men.] Kavi Óabdaya- (vanduran, prÃg¤a. ) 1,106 (Adhare kharabhe) oÂÂho. [The lips, a camel.] OÂÂha nÃmaya- (dantÃvaraïa, oÂuvan. ) Luddho. (Tu luddake pi ca) [Archers, desirous.] Luddha Óabdaya- (vŠdi l¯layan. ) Kalusaæ, (tvÃ8vile pÃpe) [Turbid, sin,] Kalusa nÃmaya- (kŠlambuïu dã, akuÓala, ) (PÃpe) kali. (ParÃjaye) [Sin. Or defeat.] Kali Óabdaya- (akuÓala. ParÃjaya. ) [SL Page 165] [\x 165/] KantÃro, (vanaduggesu) [A wilderness, desert road.] KantÃra nÃmaya- (araïya. DurgamÃrga. ) Caro (cÃramhi ca¤cale) [A spy, wanderer.] Cara Óabdaya- (carayan, jaÇgamayan. (JanÃvÃse gaïe) gÃmo. [A village, multitude.] GÃma nÃmaya- (grÃma. SamÆha. ) Cammaæ, (tu phalake tace) [A shield, skin.] Camma nÃmaya- (paliha, carma. ) 1,108 ùmodo. (HÃsa gandhesu) [Joy, perfume.] ùmoda Óabdaya- (sant¯«a. Suganda. ) CÃru.(Tukanakepica) [Gold, fair.] CÃru Óabdaya- (svarïa. Sundara. ) (SattÃyaæ) bhavanaæ, (gehe) [Existence, a residence.] Bhavana Óabdaya- (vidyÃmÃnatva, g­ha, ) (Lese tu khalite) chalaæ, [Pretext, stumbling] Jala Óabdaya- (vyÃja, pŠkilÅm. ) 1,109 Veraæ (pÃpe ca paÂighe) [Sin, anger.] Vera nÃmaya- (akuÓala, dve«a, ) Taco. (Cammani vakkale) [Skin, bark of trees.] Taca nÃmaya- (carma, sumbuÊu. ) (Ucce1dhirohe) Ãroho. [Height, ascending.] ùroha nÃmaya- (usa, Ãrohaïa. ) Nettaæ, (vatthantarÃ2kkhisu) [A kind of painted cloth, the eye.] Netta nÃmaya- (vastra viÓã«ayak, Šs, ) 1,110 (PaÂihÃre mukhe) dvÃraæ, [Door, entrance.] DvÃra Óabdaya- (dvÃra, mukha, ) (Pete ¤Ãte) mato: (tisu) [The dead. Known.] Mata Óabdaya- (maÊavun: dannÃladda: ) MÃso. 3(Paranna kÃlesu) [Kidney bean, a month.] MÃsa nÃmaya- (mÃsadhÃnya. KÃla viÓã«a. ) Naggo. (Tvace Êake pi ca) [Naked, naked ascetics] Nagga nÃmaya- (acelaka. ùjÅvaka. ) 1,111 (Dose ghÃte ca) paÂigho. [Anger. Injury.] PaÂigha nÃmaya- (dve«a. Hiæsana. ) (MigÃdo chakale) pasu. [Quadrupeds: a goat.] Pasu nÃmaya- (catuspadayan, eÊuvan. ) (ArÆpe cÃvhaye) nÃmaæ, [Immaterial, objects, name.] NÃma Óabdaya- (arÆpa dharma. AbhidhÃna. ) Daro. (Daratha bhÅ tisu) [Bodily pain, fear.] Dara Óabdaya- (ÓarÅrapŬÃ, bhaya. ) [SL Page 166] [\x 166/] 1,112 (YÃcane bhojane) bhikkhÃ[f] [Request, food.] Bhikkhà nÃmaya- (yÃg¤Ã[f] ÃhÃra[f ]. (BhÃretvatisaye) bharo. [Weight, entire.] Bhara Óabdaya- (bara, atiÓayÃrttha, ) (Dabbi nda jÃyÃsu) sujà [f] [Spoon, wife of Sakkraya.] Sujà nÃmaya- (hŠnda [f] ÓakrayÃgã bhÃryyÃvak [f ] (Meghetva)1 bbhaæ, (vihÃyase) [A cloud, sky.] Abbha nÃmaya- (megha, ÃkÃÓa. ) 1,113 Modako. (Khajja bhedepi) [A preparation of floor for feed, things producing fermentation.] Modaka Óabdaya- (khÃdya viÓã«ayek. SurÃbÅja, ) (Maïike ratane) maïi. [Vessels for containing liquids, jewels.] Maïi Óabdaya- (bhÃjana viÓã«ayek, ruvan. ) (SelÃ2rÃmesu) malayo. [A mountain, flower garden.] Malaya Óabdaya- (parvata viÓã«ayak. Pu«pÃrÃmÃdiya. ) (Sabhà vaækesu) lakkhaïaæ, [Condition, mark.] Lakkhaïa nÃmaya- (svabhÃva, cihna. ) 1,114 Gavi. (Sappimhi hotabbe) [Clarified butter, things proper to de offered.] Gavi nÃmaya- (sarppi. YÃgadravya. ). Siro, (seÂÂhe ca muddhani) [Superiority the head.] Sira Óabdaya- (Óre«Âha, muduna, ) (VicÃrepi) viveko. (Tha). [An inquiry, seclusion of the body.] Viveka nÃmaya- (parÅk«Ã. KÃyavivãka. ) SikharÅ. (Pabbate dume) [Mountain, tree.] SikharÅ nÃmaya- (parvata, v­k«a. ) 1,115 Vego.(Jave pavÃhe ca) [Swiftness, a flood.] Vega Óabdaya- (java. PravÃha. ) Saæku. (Tu khÅla hetisu) [Pillar, a stake or stamp: a javelin.] Saæku nÃmaya- (kaïu, Ãyudha viÓã«a. ). (NiggahÅte kaïe) bindu. [Name of a drop, a little.] Bindu Óabdaya- (anusvÃra svalpa.) VarÃho. (SÆkare gaje). [Hog, elephant.] VarÃha nÃmaya- (Æran, Štun, ) 1,116 (Nettante cittake)3 pÃÇgaæ, [Corner of the eye, a Circle marked on the forehead.] ApÃÇga nÃmaya- (netrÃnta, tilaka, ) Siddhattho. (SÃsape jine) [Mustard seed, Goutama Buddha.] Siddhattha nÃmaya- (aba, tathÃgata, ) [SL Page 167] [\x 167/] HÃro. (Muttà guïe gÃhe) [A pearl necklace, taking.] HÃra Óabdaya- (mutudam, grahaïa. ) KhÃrako. (Mukule rase) [A bud, alkali.] KhÃraka Óabdaya- (kŠkuÊu. Rasa. ) 1,117 Accayo. 1(Tikkame dose) [Disregarding a command, fault.] Accaya nÃmaya- (atikrama, aparÃdha. ) (Sela rukkhesva)2 go. Nago. [Mountain, a tree.] Aga-naga Óabdadvaya- (parvata, v­k«a. ). (Svappe vadhÃraïe) mattaæ, [Very few, only mere, as soon as, emphasis.] Matta nÃmaya- (atisvalpa, niyama, ). Apacitya. 3(Ccane khaye) [An offering, destruction.] Apaciti Óabdaya- (pÆjÃ, vinÃÓa. ) 1,118 (Chiddà vataraïesvo) 4 tÃro. [A hole, descent.] OtÃra nÃmaya- (chidra, avataraïa ) (Brahme ca janake) pitÃ. [Brahma, father.] Pitu nÃmaya- (brahma, pit­. ) PitÃmaho. (Yyake brahme) [Grandfather, a Brahman.] PitÃmaha Óabdaya- (muttÃ. BrahmayÃ. ). Poto. (NÃvÃya bÃlake) [Ship, a young one.] Pota Óabdaya- (nŠvi, bÃla. ) 1,119 (Rukkhevaïïesuïe) soïo. [A name of a tree, red, dog.] Soïa nÃmaya- (v­k«a, raktavarïa. Ballan. ) (Sagge tu gahaïe) divo. [Heaven, the sky.] Diva Óabdaya- (svarga, ÃkÃÓa. ). (Vatthe gandhe. Ghare) vÃso. [Clothes, perfume, a house.] VÃsa Óabdaya- (vastra. Gandha. G­ha. ). Cullo. (Khudde ca uddhane) [Small, an oven.] Culla Óabdaya- (k«udra. Uduna. ). 1,120 Kaïïo. (Koïe ca savaïe) [Corner, the car.] Kaïïa nÃmaya- (k¯Â, Órota. ) MÃlà [f] (pupphe ca pantiyaæ) [Flowers, a row.] MÃlà Óabdaya- (pu«pa, panti. ) BhÃgo. (BhÃgye 5 kadesesu) [Moral merit, part.] BhÃga Óabdaya- (puïya, koÂas, ) KuÂÂhaæ,(roge 6 japÃlake). [Leprosy, Costus speciosus.] KuÂÂha nÃmaya- (ku«Âar¯ga. Upul koÊa. ). 1,121 Seyyà [f] (senÃsane sene) [A dwelling, sleep.] Seyyà nÃmaya- (ÓayanÃsana [f] Óayanakirayà [f ]. (Cundabhaï¬amhi ca b) bhamo. [A lathe, turning round.] Bhama nÃmaya- (cundakÃrayingã ba¬u viÓe«ayek, bhrÃnti. ) [SL Page 168] [\x 168/] (VatthÃdilome pya)1 æsu. (Kare), [A small point or end of thread, sunbeams.] Aæsu nÃmaya- (vastrÃdÅngã ral raÓmi.) NipÃto. (Patane vyaye). [A falling, an indeclinable particle.] NipÃta Óabdaya- (hÅma, asaækhya. ) 1,122 (SÃkhÃyaæ) viÂapo. (Thambhe). [Branch, a bush.] ViÂapa nÃmaya- (ÓÃkhÃ, panduru. ) Sattu. (Khajjantare dise). [A cake made of meal, enemy.] Sattu Óabdaya- (aggalÃ. Amitra. ). SÃmiko. (Pati ayiresu). [A Lord, a husband.] SÃmika nÃmaya- (vallabha, svÃmi. ). PaÂÂhÃnaæ. (Gati hetusu) [A setting out, a cause.] PaÂÂhÃna nÃmaya- (gaman, kÃraïa. ). 1,123 (RÃge) raÇgo. (NaccaÂÂhÃne). [A dyeing, place for dancing.] RaÇga Óabdaya- (ra¤jana, n­tyasthÃna. ). PÃnaæ. (Peyye ca pÅtiyaæ), [A drinkable, drinking.] PÃna Óabdaya- (peyya dravya, pÃna kirayÃ. ). (Iïukkhepesu) uddhÃro. [A debt, plucking up.] UddhÃra nÃmaya- (s­ïa, uddharaïa, ). (UmmÃre) eÊako. (Aje) [Threshold, a wild goat.] EÊaka nÃmaya- (eÊipat, eÊuvan. ) 1,124 PahÃro. (Pothane yÃme). [A beating, a watch.] PahÃra nÃmaya- (ge¬idÅm, yÃmaya, ). Sarado. (HÃyano tusu). [A year, one of the six season, namely. September and October.] Sarada nÃmaya- (saævatsara s­tuviÓã«a. ). (Kuï¬ikÃyà 2 Êhake) tumbo. [Spouted, pot, amall basket for measuring grain.] Tumba nÃmaya- (keï¬i, lÃssa. ). PalÃpo. (Tu bhusamhi ca) [Chaff unprofitable words.] PalÃpa nÃmaya- (bolvÅ, bolvacana. ). 1,125 (Matà vÃÂe caye) kÃsu [f] [A pit, a multitude.] KÃsu nÃmaya- (vaÊa [f] rÃÓi [f ]. 3PanisÃ. (KÃraïe rahe) [Cause, secret.] Upanisà nÃmaya- (hetu. Rahas. ). KÃso. (PoÂa kile roge) [The grass Sachcharum spontaneum, a cough.] KÃsa Óabdaya- (vŠluk. RogaviÓã«ayek. ). Doso. (Kodhe guïe tare). [Anger, fault.] Dosa nÃmaya- (krodha, nuguïa. ). [SL Page 169] [\x 169/] 1,126 (YuttyaÂÂÃlaÂÂitesva) 1 ÂÂo. [A cause, a watch tower, hurt.] AÂÂa nÃmaya- (yukti. AÂÂÃla. PŬita. ) (KÅÊÃyaæ kÃnane) davo. [A play, wilderness.] Dava Óabdaya- (kÅra¬Ã. VanÃntra. ). (Uppattiyadvo) 2ppatanaæ, [Birth, rising up.] Uppatana nÃmaya- (utpatti, urdhava gamana, ). UyyÃnaæ, (gamane vane). [A journey, a wilderness.] UyyÃna nÃmaya- (gaman, vana. ). 1,127 VokÃro. (LÃmake khandhe). [Vileness, the five essential elements of a sentient being.] VokÃra nÃmaya- (hÅna, rÆpÃdi skandha. ). (MÆlo padÃsu) pÃbhataæ, [Money, presents.] PÃhata nÃmaya- (mila, paï¬uru. ). Dasà [f 3](vatthà paÂantesu). [Condition, the border of a garment.] Dasà nÃmaya- (avasthà [f] vastrÃnta [f, ]. KÃraïaæ, (ghÃta hetusu). [Injury, a cause.] KÃraïa nÃmaya- (hiæsÃ, hãtu. ). 1,128 (HatthidÃne) mado. (Gabbe.). [Temporal juice of the elephant, pride.] Mada Óabdaya- (hastÅngã mada, garva. ). GhaÂà [f] (ghaÂana rÃsisu). [Grinding, a multitude.] GhaÂà Óabdaya- (ghaÂana [f] samÆha [f ]. UpahÃro. (4GihÃre pi). [An approaching, an offering.] UpahÃra Óabdaya- (abhimukhayaÂa eÊavÅma. PÆjÃ. ). Cayo. (Bandhana rÃsisu). [Binding, a multitude.] Caya Óabdaya- (prÃkÃrÃdi bandhana. RÃÓi.). 1,129 Gandho. (Thoke sÃyanÅye) [A very little, perfumes, smell.] Gandha nÃmaya- (alpÃrttha. ùghrÃïa. KaÂayutta. ). CÃgo. (Tu dÃna hÃnisu). [Donation, a destitute state.] CÃga nÃmaya- (dÃna. PrahÃïi. ). (PÃne pamode) pÅti [f] (tthi). [Drinking, joy.] PÅti nÃmaya- (pÅm, sant¯«a. ). (Iïe) gÅvà [f] (gale pi ca). [Debt, the throat.] GÅvà Óabdaya- (s­ïa [f] kaïÂha [f ]. 1,130 PatiÂÂhà [f] (nissaye ÂhÃne). [Resting place, help.] PatiÂÂhà nÃmaya- (ÃÓraya, ÃdhÃra [f, ]. (BalakkÃre pi) sÃhasaæ, [Force, fine.] SÃhasa Óabdaya- (balÃtkÃra, daï¬a, ). [SL Page 170] [\x 170/] BhaÇgo. (Bhede paÂe) bhaÇgaæ, [Breaking, dress.] BhaÇga Óabdaya- (bhedana, vastra. ViÓe«a, ). Chattaæ, (tu chavake pi ca). [The body, umbrella.] Chatta nÃmaya- (ÓarÅra, chatra. ). 1,131 (¥Ãïe bhuvi ca) bhÆri [f] (tthi). [Wisdom, earth.] BhÆri Óabdaya- (prag¤Ã[f] bhÆm[f ]. AnaÇge) madano. (Dume). [Cupid, a medicinal plant.] Madana Óabdaya- (anaÇgayÃ, kukurumuvan. ). (PamÃtari*pi) mÃtà [f] (tha). [Mother, or mother's mother.] MÃtu Óabdaya- (mavagã mava[f,] svakÅya mava[f ] (VeÂhuïhi sesu) veÂhanaæ, [Tying round, a turban.] VeÂhana nÃmaya- (veÊÅma. NaÊal paÂa. ). 1,132 MÃriso. (Taï¬ulÅye1yye). [A plant, Amaranthus polygamus, a chief.] MÃrisa nÃmaya- (suÊukÆra. Áãra«Âha. ). Mokkho. (NibbÃna muttisu). [Nirvana, deliverance.] Mokkha nÃmaya- (nirvÃïa, midÅm. ). Indo. 2(Dhipati sakkesvÃ). [A chief, Sakkraya] [Indra]. Inda nÃmaya- (adhipatiyan. Áakra. ). 3Rammaïaæ, (hetu gocare). [Cause, Objects of sense.] ùrammaïa nÃmaya- (kÃraïa. Aramuïu. ). 1,133 (Aæke) saïÂhÃna, 4(mÃkÃre) [Mark, mode.] SaïÂhÃna nÃmaya- (cihna, Ãk­ti, ) (Vappe) vappo. (TaÂe pi ca) [Sowing, the bank of a river.] Vappa nÃmaya- (bÅjanik«epa. TaÂa. ). SammÆtyà [f 5](nu¤¤ÃvohÃre) [Permission, custom.] Sammuti nÃmaya- (anudŠnÅm, vyavahÃra. ) (Svatha lÃjÃsu ca)6 kkhataæ, [Fried corn, imperishable.] Akkhata nÃmaya- (vilanda, ana«Âa. ). 1,134 Satraæ, (yÃge sadà dÃne) [An offering to the gods, continual almsgiving.] Satra nÃmaya- (dãvapÆjÃ, nirantara dÃna. ) Somo. (Tu osadhi ndusu) [A kind of medicinal drug, the moon.] Soma nÃmaya- (oÇd«adha viÓã«ayek. CandrayÃ. ) SaæghÃÂo. (Yuga gehaÇge) [A pair, the principal upright timber of a house.] SaæghÃÂa nÃmaya- (yugma, g­hÃvayavayek. ) KhÃro. (ôse ca hasmani) [Salt groundashes.] KhÃra nÃmaya- (karamŠÂi, haÊu. ). 1,135 ùtÃpo. (Viriye tÃpe) [Exertion, heating.] ùtÃpa nÃmaya- (vÅryya, santÃpa. ) (BhÃge sÅmÃya) odhi. (Ca) [A part, a border.] Odhi nÃmaya- (aæÓa. MaryyÃdÃ.). Anekattha vaggà [III.- 3.] *PramÃïikayà kerehi yanu san, [SL Page 171] [\x 171/] Namo buddhÃya. 1,136 (Avyayaæ vuccate dÃni) Cirassaæ-(tu) ciraæ, (tathÃ) Cirena, cira rattÃya, [A long period.] Cirakalà (rtthayehi)4. Saha, saddhiæ, samaæ, amÃ, [With.] Sahà (rtthayehi) 4. 1,137 Punappunaæ, abhiïhaæ, (cÃ) 1 Saki, (cÃ) 2bhikkhaïaæ, muhuæ, [Repeatedly.] NŠvata nŠvata (yanÃrtthayehi)5 (Vajjane tu) vinÃ, nÃnÃ, Antarena, rite, puthu, [Except.] Varjanà (rtthayehi) 5. 1,138 Balavaæ, suÂÂhu, (cÃ) 3tÅvÃ, 4(Tisaye) kimuta, sva, 5ti, [Exceedingly.] AtiÓayà (rtthayehi) 6. Aho, (tu) kiæ, kimu, 6dÃhu, (Vikappe) kimuto,7da, (ca) [Or.] Parivitarkayehi 6. 1,139 (AvhÃne) bho, are, ambho Hambho, re, je, 8Çga, Ãvuso, [Oh.] ùmantraïayehi 10. He, hare, (tha) kathaæ, kiæsu, Nanu, kacci, nu, kiæ, (samÃ) [How.] PraÓnayehi 6. 1,140 Adhune, 9tarahÅ, dÃni, Sampati,) a¤¤adatthu, (tu) [Now.] VatmankalŠ 4. Tagghe,10(kaæse) sasakkaæ. (CÃ) 11DdhÃ, kÃmaæ, jÃtu, ve, bhave, [Certainly, as long as, how far, so far.] ãkÃntÃrtthayehi 8. 1,141 YÃvatÃ, tÃvatÃ, yÃva, TÃva, kittÃvatÃ, (tathÃ) EttÃvatÃ, (ca) kÅve, 12(ti Paricchedattha vÃcakÃ) [Until.] ParicchedÃrtthayehi 7. 1,142 YathÃ, tathÃ, yathe ce, 13vaæ YathÃnÃma, yathà hi, (ca) Seyyathà pye, 14vamevaæ, (vÃ) Tatheva, (ca) yathÃpi, (ca) [As, so.] UpamÃyehi 17. [SL Page 172] [\x 172/] 1,143 Evaæ pi, (ca) seyyathÃpi- NÃma, yatharivÃ, 1(pi ca) (PaÂibhÃgatthe) yathà ca, Viya, tatharivÃ, 2(pica) 1,144 Saæ, sÃmaæ,(ca) sayaæ, (cÃtha) [By itself.] Tamà visin 3. ùma, sÃhu, lahÆ, (pica) OpÃyikaæ, patirÆpaæ, SÃdhve 3vaæ, (sampaÂicchane) [Yes, assent.] SvÅkÃrayehi 7. 1,145 Yaæ, taæ, yato, tato, yena, Tene, 4(ti kÃraïe siyuæ) [Therefore.] Hãtvartthayehi 6. (AsÃkalye tu) cana, ci, [Some.] Asarvagrahaïayehi 2. (Nipphale tu) mudhÃ, (bhave) [In vain.] NirÃrtthakayehi 1. 1,146 KadÃcÅ, jÃtu, (tulyà tha) [Perhaps, Sometimes.] AniyatakÃlayehi. Sabbato,(ca) samantato, Parito, (ca) samantÃ, (pi) [All around, entirely.] HÃtpasin 4. (Atha) micchÃ, musÃ, (bhave) [Falsely.] MusÃvÃdayehi 2. 1,147 (Nisadhe) na, a, no, mÃ5 laæ, [Negative and prohibitive.] Prati«edhayehi 6. Nahi, ce, (tu) sace, yadi, [If.] AniyamÃrtthayehi 3. (ùnukÆlye tu) saddhaæ, (ca) [Agreeably.] AnukÆlatvayehi 1 Rattaæ, dosÃ, divÃ, (tvahe). [By night, By day.] RÃtirayehi 2, dÃvalhi 1. 1,148 ýsaæ, kici, manaæ, (appe) [Little.] AlpÃrtthayehi 3. SahasÃ, (tu atakkite) [Suddenly.] Tarkanayak nŠtiva prav­tta kirayÃyehi 1 Pure,6ggato, (tu) purato, [In the presence of.] Abhimukhayehi 3. PeccÃ, 7mutra, (bhavantare) [In future.] Anyabhavayehi 2. 1,149 Aho, hi, (vimbhaye), tuïhÅ [Ah, indicating surprise, In silence.] ViÓmayehi 2, nobiïÅmehi 1. (Tu mone)(thÃ)8 vi, pÃtu, (ca) [Apparent] PrÃdurbhÃvayehi 2 (Taækhaïe) sajju, sapadi, [Instantly,] Ekeïehi 2 (BalakkÃre) pasayha, (ca) [Forcibly] BalÃtkÃrayehi 1. "YanÃrtthayehi" yanu venuvaÂa mã lakuïayi. [SL Page 173] [\x 173/] 1,150 Sudaæ, kho, assu, yagghe, ve, HÃ,1 (dayo padapÆraïe) [Expletive.] PadapÆraïayehi 6 Antarena,2ntarÃ, anto, [Betwe] AntarÃÊayehi 3 3Vassaæ, nÆna, ca (nicchaye) [Truly] NiÓcayehi 2 1,151 (ùnande) saæ, (ca) diÂÂhÃ, (tha) [Joyfully,] Santo«ayehi 2 (Virodhakathane) nanu, [Expressive of contrariety.] VirodhaprakÃÓayehi (KÃmappavedane) kacci, [Well] Icchà prakÃÓayehi 1 (UsÆyo pagame)3 tthu, ca [Beit so, indicating regret.] ýr«yà pÆrvÃÇgama upagamanayehi 1. 1,152 EvÃ, 5(vadhÃraïe ¤eyyaæ) [Even] AvadhÃraïÃrtthayehi Yathattaæ, (tu) yathà tathaæ [Just so] AviparÅtÃrtthayehi NÅcaæ, (appe, (mahatyu)6 ccaæ, [Little, Highly.] AlpÃrtthayehi 1, mahata 1 (Atha) pÃto, page, (samÃ) [Morning] PÆrvÃhnayehi 2 1,153 (Nicce) sadÃ, sanaæ, pÃyo, [Always, Abundan] Satatayehi 2, bÃhulyayehi 1 (BÃhulye)) bÃhiraæ, bahi BahiddhÃ, bÃhirÃ, (bÃhye) [Out] BÃhyÃrtthayehi 4 (SÅghe tu) sanikaæ, (bhave) [Quickly] SÅghrÃrtthayehi 1 1,154 Atthaæ, (adassane), duÂÂhu [Disapperance, Reproach] VinÃÓayehi 1, nindÃvehi 1 (NindÃyaæ)) vandane) namo, [Salutation] PraïÃmayehi 1 SammÃ, suÂÂhu, (pasaæsÃyaæ) [Praise] PraÓaæsÃyehi 2 (Atho sattÃyama)7 tthi, (ca) [Exist c] VidyamÃnatvayehi 1 1,155 SÃyaæ, (sÃye) 8jja, (atrÃhe [Evening, To-day] Savashi 1, ada davashi 1 Suve, (tu) sve, (anÃgate) [To-morrow] SeÂa davashi 1 (Tato pare) parasuve, [Day after to-morrow] Aniddà davashi 1 HÅyyo, (tu divase gate) [Yesterday] ýyã davashi 1 1,156 Yattha, yatra, yahiæ' (cÃtha) [In which place] Yamekhi 3 Tattha, tatra, tahiæ, tahaæ, [There] Ehi 4 (Atho) uddhaæ, (ca) upari, [Above] Mattehi 2 HeÂÂhÃ, (tuca) adho' (samà [Below] YaÂa 2. [SL Page 174] [\x 174/] 1,157 (Codane) iægha, handÃ,1 (tha) [Order, command.] Niyogayehi 2 ùrÃ, dÆrà (ca) ÃrakÃ, [Distant] DÆrÃrtthayehi 3 ParammukhÃ, (tu ca) raho, [Absent] Asammukhatvayehi 2 SammukhÃ, (tvÃ)2 vi, pÃtu, (ca) [Manifestly] Sammukhatvayehi 3 1,158 (Saæsayatthamhi) appeva, AppevanÃma, nu, (tica) [Perhaps] SaæÓayehi 3 (Nidassane) iti,3 tthaæ, (ca) [Thus] NidarÓanayehi 3 Evaæ,) (kicche) katha¤ci, (ca) [Scarcely, with difficulty] Dukkhayehi 1 1,159 HÃ, (khede) sacchi, (paccakkhe) [Ah. In the presence of] Asahaïayehi 1, pratyak«ayehi 1 Dhuvaæ, (thirà vadhÃraïe) [Certainty.] Sthira niyamayehi 1 Tiro,(tu) tiriyaæ, cÃtha) [Crookedly] Sarashi 2 (KucchÃyaæ) duÂÂhu, ku, (ccate) [Reproach] NindÃyehi 2 1,160 Suvatthi, (ÃsiÂÂhatthamhi) [Prosperity] ùsiæsanayehi 1 (NindÃyaæ, tu)dhi, (kathyate) [Reproach] GarbhÃyehi 1 Kuhi¤canaæ, kuhiæ, kutra, Kuttha, kattha, kahaæ kva,(tha) [Where] KotŠnhi 7. 1,161 Ihe,4 dhÃ5 tra,(tu) etthÃ, 6 ttha [Here] Mehi 5 Atha) sabbatra sabbadhi, [Everywhere] SiyaÊutŠnhi 2 KadÃ, kudÃcanaæ, (cÃtha) [Whenever] Kavarakalekhi 2 TadÃni, (ca) tadÃ, (samÃ) [Then] Ekalhi 1,162 (ùdikamme bhusatthe ca Sambhavo tiïïa tittisu, Niyogi 7 ssariyam pÅti DÃna pÆjÃ8gga santisu) 1,163 (Dassane tappare saÇge Pasaæsà gati suddhisu, Hiæsà pakÃra9ntobhÃva ViyogÃ10vayavesu ca) Po11 (pasaggo disÃyoge PatthanÃÂhiti Ãdisu) [Prefix, expressive of Origination, excess, birth, descent, repletion, command, glory, joy, gifts, offerings, excellence or greatness, peace, perception, devotion, affection, praise. Going, purity, injury, manner internal, separation, members, direction, hope, situation.] Pa yana upasargaya- (Ãdi kirayÃ, atiÓaya, prabhava, avatÅrïa, t­pti, niyoga, eÓveryya, pÅrati, dÃna, puda, utum, ÓÃnti, darÓana, tatpara, Ãlaya, praÓaæsÃ, gaman, suddhi, hiæsÃ, prakÃra, antarbbhÃva, viy¯ga, avayava, diky¯ga, prÃrtthanÃ, sthiti, yana mã ÃdÅ artthayehi vŠÂã.) [SL Page 175] [\x 175/] 1,164 ParÃ-(saddo parihÃni ParÃjaya gatÅsu ca Bhusatthe paÂilomatthe VikkamÃ2masanà disu) [Descreasing, defeat, going, exceeding, reverse, heroic valour, touching.] ParÃ-yana upasarga- (pirihÅm, pŠradÅm, gaman, atiÓayÃrttha, pratipak«Ãrttha. Vikrama, parÃmarÓana yana mã ŠhÅ ) 1,165 (NissesÃ,3 bhÃva sanyÃsa BhÆsattha mokkha rÃsisu GehÃ4 deso5 pamÃhÅna PasÃda niggatÃ6ccaye 1,166 Dassano7sÃnanikkhantà 8Dho bhÃgesva9vadhÃraïe SÃmÅpye bandhane chekà 10NtobhÃgo11 paratÅsu ca 1,167 PÃtubhÃve viyoge ca NisedhÃdo)ni-(dissati) [Entire destruction, calamity excessive, Nivana, crowd, house, command, comparision, inferior or becoming less, favour, departing, transgression, perception, conclusion, going out, below, determined, near, binding, conversant, interior, opposing, coming into being, separating, prohibition.] Ni-upasargaya- (nissesa, abhÃva, sanniveÓa, bh­ÓÃrttha, nivan, samÆha, g­ha niyoga, upamÃ, hÅna prasÃda, nikmÅma, ikmayanaladda, darÓana, avasÃna, niskrÃnta, adhobhÃga, avadhÃraïa, samÅpatva, bŠnduma, dak«atva, antarbhÃga, uparamaïa, PrÃdÆrbhÃva' viraha, prati«edha, mã Šhi). 1,168 (UddhaÇgama viyoga13tta- LÃbha titti samiddhisu PÃtubhÃva14ccayà bhÃva Pabalatte pakÃsane Dakkha ggatÃsu kathane Sattimokkhà dike) u. (Ca) [Above, separation, one's own gain, satisfied, abundance, comming to being, faultless, powerful, public, clever, noble, saying, strength, Nivan.] U-upasargaya- ÆrdhavÃÇgama, viy¯ga, ÃtmalÃbha, t­pti' sam­ddhi, prÃdurbhÃva, do«ÃbhÃva, prabalatva, prakÃÓa, dak«atva, agratva, kÅma, Óakti, m¯k«a. ) 1,169 Du-(kucchite 15 sadatthesu VirÆpatte pya=16sobhane SiyÃ17bhÃvÃ18samiddhisu KicchecÃ19nandanÃdike [Baseness, a little, deformed. Unlucky: void of, scarcity, with difficulty, unpleasant.] Du-upasargaya- (kuk«itÃrttha, Å«adarttha, vairÆpyaayahapata, novÅma, asam­ddhi, duka, asant¯«Ãdi, ) [SL Page 176] [\x 176/] 1,170 Saæ-(samodhÃna saækhepa Samantattha samiddhisÆ Sammà bhÆna saha1ppatthà 2 Bhimukhatthesu saÇgate PidhÃne pabhave pÆjà Punappuna kirayà disu) [Combination, briefly, round about, exceeding, well, entirely, with: few, in the presence of, union, screen, origin, offerings, repeatedly.] Saæ-upasargaya- (sam¯dhÃna, saæk«ãpa, samantÃrttha, sam­ddhi, sammÃÓabdÃrttha, bhuÓabdÃrttha, sahÃrttha, alpÃrttha, abhimukhÃrttha, saÇgatÃrttha, saævaraïa, prabhava, pÆjÃ, nŠvana nŠvata kirÅm Ãdi. ) 1,171 (VividhÃ3tisayÃ4bhÃve Bhusatthi5ssariyÃ6ccaye Viyoge kalahe pÃtu- BhÃve*bhÃse ca kucchane) 1,172 (DÆrÃ7nabhi mukhatthesu MohÃ8navaÂÂhitÅ suca PadhÃna dakkhatà khede SahatthÃdo)vi (dissati) [Diverse, excessive, non-existence, entire-prosperity, expiration, Separation, contention, coming to being, saying, mean, afar, absent, folly, unsteady, chief, skilful, fatique, together.] Vi-upasargaya- (vividhÃrttha, atiÓaya, abhÃva, bh­ÓÃrttha, eÓveryya, atikrama, viraha, ¬abara, prÃdurbhÃva, *kathana, kÆtsÃrttha, dÆra, anabhimukhÃrttha, m¯ha, anavasthiti, pradhÃnatva, dak«atva, pariÓrama, sahÃrttha, ) 1,173 (Viyoge jÃnane cà dho- BhÃvÃ+9nicchaya suddhisu ýsadatthe paribhave Desa khyÃpana hÃïisu Vaco kirayÃya theyye ca ¥ÃïappattÃdike) ava- [Separation, understanding, down, uncertainty, pure, a little, disrespect, space, pervaded, loss, speaking, knowledge, theft.] Ava-upasargaya- (viraha, avabodha, adh¯bhÃva, aviniÓcaya, suddhi, alpÃrttha. Ninda, avakÃÓa, vyÃpti, hÃni, vÃkkirayÃ, sorakam, ¤ÃïaprÃpti. ) 1,174 (Pacchà bhusattha sÃdissà 1NupacchinnÃ10nuvattisu HÅne ca tatiyatthà dho- BhÃvessa11nugate hite Dese lakkhaïa vicche12ttha MbhÆta bhÃgÃdike)anu- [After, exceeding, alike, regularly, similar, mean, by, under, following, salutary, quarter, sign, succession, characteristic mark, parts] Anu-upasargaya- (paÓcÃdarttha, atiÓaya, sad­Óatva, anupacchinna, anuv­tti, hÅna, t­tiyÃrttha, adhobhÃva, anugatÃrttha, hitÃrttha, dãÓa, lak«aïa, vÅp«Ã, itthambhÆta, koÂas. ) 1,175 (Samantatthe paricchede PÆjà liÇgana vajjane DosakkhÃne nivÃsanà 12Va¤¤Ã 18dhÃresu bhojane Soka byÃpana tatvesu LakkhaïÃ14 dosiyÃ)pari- Pari-upasargaya- (samantÃrttha, pariccheda, pÆjÃ, ÃliÇgana, varjana, d¯«a kathana, hŠndÅma, avamÃna, ÃdhÃra, bh¯jana, Ó¯ka, vyÃpti, tatva, lak«aïa,*). * Sannayehi "bhÃse, sant¯«ayehi" kiyÃya. + Mehit "nicchaya, niÓcayehida" kiyà sannayehi tibã. [SL Page 177] [\x 177/] 1,176 (ùbhimukhyavisiÂÂhu 1ddha- Kamma sÃruppavuddhisu PÆjÃ2dhikakulà 3sacca LakkhaïÃdimhi cÃpya)4hi- [In the presence of, Excellent, above, fit, prosperous, offering, exceeding, family, false, sign.] Abhi-upasargaya- (abhimukhabhÃva. ViÓi«ÂÃrttha, ÆrddhavakirayÃ, sÃrupya, v­ddhi, pÆjÃ, Ãdhikya, kula, asatya, lak«aïa Ãdi, ) 1,177 (Adhiki5ssara pÃÂhÃ6dhi- ÂhÃna pÃpuïanesva) 7 dhi- (Nicchaye coparittÃ8dhi- Bhavane ca visesane) [Exceeding, chief, reading, determination, arrival, ascertainment, above, subjection, difference.] Adhi-upasargaya- (adhika, pradhÃna, adhyayana, adhi«ÂhÃna, pŠmiïÅma, niÓcaya, uparibhÃva, abhibhavana, vesesÅma, ). 1,178 (PatidÃnanisedhesu VÃmÃ9dÃna nivattisu SÃdisse paÂinidhimhi* ùbhimukhya gatÅ suca [Giving back again, hindrance, inverted order, taking, stopping, like, situation, brfore, going.] Pati-upasargaya- (pratidÃna, nivÃraïa, pratil¯ma, gŠïÅma, niv­tti, sÃd­Óya, prati«ÂhÃ, abhimukhatva, gaman, ). 1,179 (Patibodhe patigate Tathà puna kirayÃya ca SambhÃvane paÂiccatthe) patÅ-,10ti lakkhaïÃdike) [Awaking, going back, doing, again, honour, for the purpose of, sign.] Pratib¯dha, pratiÓatÃrttha, paÓcima kirayÃ, ÃdarakirÅma, piïisa yanÃrttha, lak«aïa, yanÃdi ) Su-(sobhaïe sukhe sammà Bhusa suÂÂhÆ sami ddhi su) [Well, easy, unchanged, much, beautiful, prosperous.] Su-upasargaya- (Ó¯bhaïa, sŠpa aviparÅta, bh­ÓÃrttha, sundarÃrttha, sam­ddhi ). 1,180 (ùbhimukhya samÅpÃdi- KammÃ11 liÇgana pattisu MariyÃdu12ddhakammi13cchà BandhanÃ14 bhividhÅsu) Ã- [In the presence of, vicinity, beginning, embracing, approaching, limit, upwards, desire, bond, limit.] ù-upasargaya- (abhimukhatva samÅpa, Ãrambha, ÃliÇgana, prÃpti, maryyÃdÃ, Ærddhvakarma, icchÃ, bandhana, abhividhi, ). 1,181 (NivÃsa15vhÃna gahaïa Kicche16sattha nivattisu AppasÃdÃ17si saraïa PatiÂÂhà vimbhayà disu) [Abode, inviting, taking, sorrow, little, stopping, unwillingness, wishing for, calling to mind, help, wonder.] (ùvÃsa, Ãmantraïa, grahaïa, dÆ:kha, Å«adarttha, niv­tti, aprasÃda, Ãsiæsana, smaraïa, prati«ÂhÃ, vismaya Ãdi, ) * PaÂinidhimhi, tulyÃrtthayehi yanu sanna. [SL Page 178] [\x 178/] 1,182 (AntobhÃva bhusatthÃ1ti- Saya pÆjÃ2 svatikkame BhÆtabhÃve pasaæsÃyaæ DaÊhatthÃdo siyÃ)ati- [Within, abundance, excessiveness, sacrifice, transgression, past, praise, hard.] Ati-upasargaya- (antarbhÃva, bh­ÓÃtthi, atiÓaya, pÆjÃ, atikramana, atÅtatva, praÓaæsÃ, d­¬hÃrttha Ãdi. ). 1,183 (SambhÃvane ca garahà 3PekkhÃsu ca samuccaye Pa¤he saæcaraïe ceva ùsaæsatthe) apÅ-4 (ritaæ) [Honour, contempt, care, addition, questioning, covering, praise.] Api-upasargaya- (gaurava, garhÃ, apek«Ã, sampiï¬ana, praÓna, saævaraïa ÃÓaæsÃrttha, ) 1,184 (Niddese vajjane pÆjà 5Pagate vÃraïe pi ca Padussane ca garahà CorikÃdo siyÃ)apa- [Example, leaving off, offering, without, preventing, displeasure, contempt, stealth.] Apa-upasargaya- (nirdãÓa, parivarjana pÆjÃ, apagatÃrttha, vŠlakum, apÅrati, garhÃ, sorakam Ãdi ). 1,185 (SamÅpa pÆjà sÃdisse Dosakkhaïo6papattisu BhusatthÃ7 pagamÃ8dhikya Pubbakamma nivattisu GayhÃkÃro9parittesu Upa-(itya nasanÃdike) [Vicinity, offering, similarity, accusing, birth, excess, without, abundance, priority, stopping-understanding, height, fasting,] Upa-upasargaya- (samÅpa, pÆjÃ, sÃd­Óya, do«akathana, upatpatti, bh­ÓÃrttha, apagamana, adhikatva, pÆrvakarma, niv­tti. VŠÂahena ÃkÃra, uparibhÃva, abh¯janÃdi, ). 1,186 Evaæ-(nidassanÃ10kÃro 11PamÃsu sampahaæ sane Upadese ca vacana- PaÂiggÃhe12vadhÃraïe GarahÃye13damatthe ca ParimÃïe ca pucchane) [Example, manner, similarity, wishing: advice, assent, appointment, contempt, thus, quantity, questioning.] Evaæ-yana nipÃta- (nidarÓana, ÃkÃra, upamÃ, har«aïa, upadãÓa, vacana pratigrahaïa, niyama, nindÃ, idaæÓabdÃrttha, pramÃïa, praÓna. ). 1,187 (Samuccaye samÃhÃre- 14NvÃcaye ce15tarÅtare Pada pÆraïa matte ca) Va-(saddo avadhÃraïe) [Addition, collection, also, either, or an expletive particle a particle expressive of intensity.] Ca-nipÃtaya- (sampÅï¬ana, samÃhÃra, anvÃcaya, itarÅtarayoga, padapÆraïa, avadhÃraïÃrttha. ) 1,188 Iti-(hetu pakÃresu ùdimhi cÃva dhÃraïe Nidassane padatthassa VipallÃse samÃpane) [Cause, manner, after this manner, very, for example, mutation, etc, and c,] Iti-nipÃtaya- (hetu, prakÃra, ÃdyÃrttha, avadhÃraïa, nidarÓana, padÃrttha viparyyÃsa, parisamÃpti, ). [SL Page 179] [\x 179/] 1,189 (Samuccaye co1 pamÃyaæ Saæsaye padapÆraïe Vavatthita vibhÃsÃyaæ) VÃ- (vassagge vikappane) [A conjunction, likeness, doubt, expletive, fixed, alternative, certainty, indecision.] Và nipÃta- (sampŬana, upamÃ, sandãha, padapÆraïa, vyavasthita vibhëÃ, niÓcaya, vikalpa. ) 1,190 (BhÆsane vÃraïe cÃ)2 laæ- (Vuccate pariyattiyaæ) [Ornament, hindrance, it is enough.] Alaæ nipÃtaya- alaækÃra, ni«edha, paripÆrïabhÃva, ) Atho3-thÃ-4 (nantarÃ5ramha) Pa¤he supadapÆraïe) [A continuative particle, expressive of commencement. Interrogation, sometimes it is a mere expletive.] Atho-atha nipÃtaya 2- (anantarÃrttha, prÃrambha, praÓna, padapÆraïa, ). 1,191 (Pasaæsà garahà sa¤¤Ã SvikÃrado6pi nÃma- (tha) [A term expressive of praise or dis praise, sign, promise] Api nÃma-nipÃtaya- (praÓaæsÃ, garhÃ, saæg¤Ã, abbhyupagamÃdiya. ) (Nicchaye cÃ7 numÃnasmiæ Siyà nÆna-(vitakkane) [Surely, doubt, thinking.] NÆna nipÃtaya- (niyama, anumÃna, parivitarka, ). 1,192 (PucchÃ3vadhÃraïÃ9 nu¤¤Ã SÃntvanÃ10lapane) nanu- [Question, certainty, order, soothing, a vocative particle.] Nanu nipÃtaya- (praÓna, avadhÃraïa, anug¤Ã, nŠlavilla, Ãmantraïa' ) Vate-11 (kaæsa dayà hÃsa KhedÃ12lapana vimhaye) [Verily, expressing tenderness, laughter, weariness, a vocative particle, admiration.] Vata nipÃtaya- (ãkÃnta dayà hÃsa, pariÓrama, Ãmantraïa, vismaya. ). 1,193 (VÃkyÃrambha visÃdesu) Handa-(hÃse13nukampane) [Particle used at the commencement of a sentence, dejection, mirth, compassion.] Handa nipÃtaya- (vÃkyÃrambha, bŠgÁhÃsa, anukampÃ. ). YÃva-(ttu) tÃva-(sÃkalya MÃïÃ14vadhya15vadhÃraïe) [Until, as many as, limit, survely] YÃva nipÃtaya- (sÃkalya, pramÃïa, avadhi, avadhÃraïa ). 1,194 (PÃcÅ purÃ16ggatotthesu) PuratthÃ-(paÂhame pyatha) [East, long ago, in front, first.] Puratthà nipÃtaya- (pÆrvadiga,purÃÓabdÃrttha, abhimukhÃrttha, prathamÃrttha. .) (Pabandhe ca cirÃtÅte NikaÂÃ17gÃmike) purÃ- [Connected narrative, long, past, near, future] Purà nipÃtaya- (paramparÃ, cirÃtikrÃnta, Ãsanna, anÃgatakÃla, ). [SL Page 180] [\x 180/] 1,195 (Nisedhe vÃkyÃlaækÃrÃ- 1VadhÃraïapasiddhisu [Hindrance, an expletive, certainly, fame.] Khalu nipÃtaya- (prati«edha, vÃkyÃlaækÃra, avadhÃraïa, prasiddhi, ) KhalvÃ-)2(sanne tu) abhito (3Bhimukho4hayato dike) [Vicinity, presence, on both sides, and c.] Abhito nipÃtaya- (samÅpa, abhimukhÃrttha, ubhayabhÃgÃdiarttha, ). 1,196 KÃmaæ-(yadyapi saddatthe (Ekaæsatthe ca dissati) [If, again, certainty, and c.] KÃmaæ nipÃtaya- (yadÅ api yana ÓabdÃrttha, ekÃntÃrttha) (Atho) pana-(visesasmiæ Tathe ca pada pÆraïe) [Difference, an expletive.] Pana nipÃtaya- (viÓe«Ãrttha, padapÆraïÃrttha, ). 1,197 Hi-(kÃraïe visesÃ5ca- DhÃraïe pada pÆraïe) [Cause, difference indeed, an expletive.] Hi nipÃtaya- (hãtu, viÓã«Ãrttha, avadhÃraïa, padapÆraïa, ) Tu-(hetu vajje tatthÃtha) [Difference, certainly, an expletive.] Tu nipÃtaya- (viÓã«Ãrttha, avadhÃraïa, padapÆraïa, ) Ku-(pÃpe6sattha kucchane) [Sin, little, contempt.] Ku nipÃtaya- (pav, Å«adarttha, kutsÃ, ) 1,198 Nu-saæsaye ca pa¤he tha) [Doubt, question.] Nu nipÃtaya- (sŠka, praÓna. ) NÃnÃ-(nekattha vajjane) [Variety, for-saking.] NÃnà nipÃtaya- (anãkÃrttha, hŠrÅma, ) Kiæ (tu pucchà jigucchÃsu) [Question, contempt.] Kiæ nipÃtaya- (praÓna, nindÃ,) Kaæ (tu vÃrimhi muddhani) [Water, top] Kaæ nipÃtaya- (jala, hisa, ). 1,199 AmÃ-(saha samÅpe tha) [With, near] Amà nipÃtaya- (sahÃrttha, samÅpa,) (Bhede appaÂhame puna [Difference, again,] Puna nipÃtaya- (viÓã«a, nŠvata, ) KirÃ-7(nussavÃ8rucisu) [By report, distasteful.] Kira nipÃtaya- (anuÓruti, aruci. ) UdÃ-1(pyatthe vikappane) [Again, the other side of a proposition.] Uda nipÃtaya- (api ÓabdÃrttha, pak«Ãntara, ). [SL Page 181] [\x 181/] 1,200 (PatÅvi carime) pacchÃ- [West, after.] PacchÃ-nipÃtaya- (paÓcimadiga, pasuva. ) SÃmi-(tvaddhe jigucchane) [Half, reproach] SÃmi-nipÃtaya- (ardha, nindÃ, ) (PakÃse sambhave) pÃtu- [Publicity, coming to existence.] PÃtu-nipÃtaya- (prakÃÓa, utpatti, ) (A¤¤o¤¤e tu raho)mitho [Mutual, private.] Mitho-nipÃtaya- (anyonya, rahas. ). 1,201 HÃ-(khede soka dukkhesu) [Alas! Grief affection] HÃ-nipÃtaya- (visÃda, s¯ka, duk. ) (Khedetva 2 habha-vimbhaye) [Alas! Surprise] Ahabha-nipÃtaya- (vi«Ãda, ÃÓcaryya. ) (HiæsÃpane) dhi-(nindÃyaæ) [Afflicting, disgrace.] Dhi-nipÃtaya- (bŠvÅma, nindÃ. ) (PidhÃne tiriyaæ) tiro- [Covering, across] Tiro-nipÃtaya- (saævaraïa, saras, ). 1,202 TÆta-tvÃna-tave-tvÃ-tuæ DhÃ-so-thÃ-kkhattu-(mevaca) To-tha-tra-hi¤canaæ-hiæ-haæ- Dhi-ha-hi-dha-dhunÃ-rahi- 1,203 DÃni-vo-dÃcanaæ-dÃ-jja- Thaæ-thattÃ-jjha-jju-(Ãdayo SamÃso cÃ3vyayÅ bhÃvo- YÃdeso cÃ4vya yaæbhave) [Words ending with these affiixes, ']tuna' [and-also words of the indeclinable class of Compounds and formed by the substitution of ']ya' [for] tuna [and c.- Are called] avyaya [or indeclinable particles.] TunÃdi mã pratyayÃntay¯da, avyayÅbhÃvasamÃsavÆ Óabdada, tuna-yanÃdi pratyayayanÂa yakÃrÃdãÓavÆ vacanada, avyaya(nipÃta) nam vã. Avyayavaggo [III.- 4.] SÃma¤¤akaï¬o tatiyo [III.] AbhidhÃnappadÅpikà samattÃ. - [SL Page 182] [\x 182/] (KattusandassanÃdi gÃthÃ.) 1. Saggakaï¬o ca bhÆkaï¬o tathà sÃma¤¤a kaï¬aviti, Kaï¬attayÃnvità esà abhidhÃnappadÅpikÃ. 2. Tidive mahiyaæ bhujagÃvasathe sakalatthasamavhayadÅpanÅyaæ, Iha yo kusalo matimà sanaro paÂu hoti mahÃmunino vacane. 3. Parakkamabhujo nÃma bhÆpÃlo guïabhÆsano, LaækÃyamÃsi tejassÅ jayÅ kesari vikkamo. 4. Vibhinnacira mbhikkhusaæghannikÃya- Ttayasmi¤ca kÃresi sammÃsamagge,* Sadehaæ ca niccÃdaro dÅghakÃlaæ Mahaggehi rakkhesi yo paccayehi. 5. Yena laækà vihÃrehi gÃmÃrÃmapurÅhi ca, Kittiyà viya sambÃdhi katà khettehi vÃpihi. 6. Yassà sÃdhÃraïa mpatvà nuggahaæ sabbakÃmadaæ, Ahampi ganthakÃrattampatto vibudha gocaraæ. 7. KÃrite tena pÃsÃda gopurÃdivibhÆsite, Saggakaï¬eva tattoyÃsayasmiæ paÂibimbite. 8. MahÃjetavanÃkhyamhi vihÃre sÃdhusammate, SarogÃmasamÆhamhi vasatà santavuttinÃ. 9. SaddhammaÂÂhitikÃmena moggallÃnena dhÅmatÃ, Therena racità esà abhidhÃnappadÅpikÃ. NiÂÂhitÃ.