Input by the Sri Lanka Tripitaka Project

[CPD Classification ]
[SL Vol Pds - ] [\z Pds /] [\w I /]    
[SL Page 001] [\x   1/]     

Padasàdhanaü

ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿
³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   ³
³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³
³						   ³
³ Text converted to Classical Sanskrit Extended    ³
³ (CSX) encoding:				   ³
³ 						   ³
³ description             character  =	ASCII	   ³
³  						   ³
³ long a                  à             224	   ³
³ long A                  â             226	   ³
³ long i                  ã             227	   ³
³ long I                  ä             228	   ³
³ long u                  å             229	   ³
³ long U                  æ             230	   ³
³ vocalic r               ç             231	   ³
³ vocalic R               è             232	   ³
³ long vocalic r          é             233	   ³
³ vocalic l               ë             235	   ³
³ long vocalic l          í             237	   ³
³ velar n                 ï             239	   ³
³ velar N                 ð             240	   ³
³ palatal n               ¤             164	   ³
³ palatal N               ¥             165	   ³
³ retroflex t             ñ             241	   ³
³ retroflex T             ò             242	   ³
³ retroflex d             ó             243	   ³
³ retroflex D             ô             244	   ³
³ retroflex n             õ             245	   ³
³ retroflex N             ö             246	   ³
³ palatal s               ÷             247	   ³
³ palatal S               ø             248	   ³
³ retroflex s             ù             249	   ³
³ retroflex S             ú             250	   ³
³ anusvara                ü             252	   ³
³ anusvara (overdot)      §             167	   ³
³ capital anusvara        ý             253	   ³
³ visarga                 þ             254	   ³
³ (capital visarga                      255)	   ³
³ 						   ³
³ Other characters of the CSX encoding table are   ³
³ not included. Accents have been dropped in order ³
³ to facilitate word search.			   ³
ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ


Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa.
---------
Buddhambujaü namassitvà saddhammamadhu bhàjanaü
Guõamopadapadaü saïghamadhubbatanisevitaü.

Moggallàyanàcariya cara¤ca yena dhãmatà
Kataü laghumayandiddhamanunaü saddalakkhaõaü.

ârabhissaü samàsena bàlatthaü padasàdhanaü
Moggallàyanasaddattharatanàkarapaddhatiü.

Sa¤¤àpariggaheneva lakkhaõesu saràdayo
¥àyantiti tamevàdo dassayissaü vibhàgato.

Aàdayo titàëãsa vaõaõà.

Jinavacanànuråpà akàradeyo niggahitantà tecattàëã sakkharà paccekaü vaõõà nàma honti
yathà - a à i ã u å e è o ¯ ka kha ga gha ïa ca cha ja jha ¤a ña ñha õa ta tha da dha na pa
pha ba bha ma ya ra la va sa ha ëa aü iti-kakàràdisvakàro uccàraõattho = vaõaõãyati attho
etehãti vaõnà-aàdi mariyàdà bhåto yesanto aàdayo.

Aàdayoti vattate yàva "binduniggahãta" nti-ta¤cakhoattha vasà vibhatticãparinàmoti
sattamyantamabhisambandhãyate.


Dasàdo sarà

Aàdisvàdimhi niddiññhà odantà dasavaõõà sarà nàma honti-yathà-a à i ã u å e è o ¯  = 
saranti pavattantãti sarà-dasà doti vattate tãsu cakkamànesu.


Dve dve savaõõà.

Aàsvàdimesu dassu dve dve savaõõà nàma honti. Yathàkkamaü-yathà-aà iti, uå iti, eè iti,
o¯ iti  =  samànà sàdisà vaõõà savaõõà-samànatta¤ca ñhànato.

Cha vaõõànaühi uppattiññhànàni kaõñhàtàlumuddhadantaoññhànà sikàvasena-tesu
avaõõakavaggahànaü kaõñhoñhànaü-ivaõõa cavaggayànaü tàlu-ñavaggaraëànaü
muddhà-tavaggalasànaü dantà-u vaõõapavaggànaü oññhà-evaõõassa
kaõñhatàlu-ovaõõassa


[SL Page 002] [\x   2/]     

Kaõñhoññhaü-vakàrassa dantoññhaü-niggahitassa nàsikà-ïa¤aõanamànaü sakaññhànaü
nàsikà ca-dvedveti vattate.


Pubbo rasso

Tesceva dasasu ye dve dve savaõõà tesu yo yo pubbo so so rassasa¤¤o hoti-yathà-a i u e
o-tesu saüyoga pubbàca dissanti dve panantimà dãpetuü tattha sàdhuttaü tesampi idha
saïgaho  =  rassakàlayogà tabbantatàya và rassà-tathà dãghà-idhàpidvedveti vattate.


Paro dãgho.

Aàdisvàdibhutesu dasasu ye dve dve savaõõà tesu yo yo paro so so dãghasa¤¤o
hoti-yathà-à ã å è ¯.


Kàdayo bya¤janà.

Aàdisu kàdayo niggahãtapariyantà tettiüsa bya¤janànàma honti-yathà-ka kha ga gha ïa ca
cha ja jha ¤a ña ñha óa õa ta tha da dha na pa pha ba bha ma ya ra la va sa ha ëa aü  = 
bya¤jãyati attho etehãti bya¤janà-kàdayoti vattate.


Pa¤ca pa¤cakà vaggà.

Aàdasu kakàràdayo makàrantà pa¤ca pa¤cakà vaggà nàma honti-yathà-kakhagaghaïa,
cachajajha¤a, ñañhaóaóhaõa, tathadadhana, paphababhama.
 = Vajjenti yakàràdayoti vaggà.


Bindu niggahitaü

Akàràdãsuyavàyaü vaõõo bindumatto so niggahitasa¤¤ohoti  =  rassasaraü nissàya
gahitamuccàritaü niggahãtaü.

Sa¤¤à vidhànaü.
---------

Sandhi vuccate-purisa uttamo, pa¤¤à indriyaü. Satiàrakkho,bhogi indo, cakkhu àyatanaü,
abhibhu àyatanaü, dhanamme atthi, kuto etthà 'tidha-


Saro lopo sare.

Saro saro lopanãyo hoti-saretopasilesikàdhàrasattamã tato vaõõakàlavyavadhàne kàriyaü na
hoti-tvamasi, katamà cànanda aniccasa¤¤à'ti-a¤¤atthàpi saühatàyamopasilesakàdhà reyeva
sattamã-vidhãti vattamàne.


Sattamiyaü pubbassa.

Sattamãniddese pubbasseva vidhiti pubbasaralopo-purisuttamo,pa¤¤indriyaü, satàrakkho,
bhogindo, cakkhàyatanaü. Abhibhàyatanaü, dhanammatthi, kutettha.


[SL Page 003] [\x   3/]     
Pubbassa kàriyavidhànà sattamãniddiññhassa paratàva gamyateti paretuparivacanampi
ghañate-so ahaü, cattàro ime, yato udakaü, pàto evaü 'tãdha-"saro lopo sare"'ti vattate.


Paro kvaci.

Saramhà paro saro kvaci lopanãyo hoti-sohaü, cattàrome, yatodakaü.
Pàtoca-kvacitikiü?-Pa¤¤indriyaü-assàdhikàro sabbasandhisu-tassa idaü, tassa idaü, vàta
ãritaü, vàta ãritaü, sãta udakaü, sãta udakaü, vàma åru,vàma åru, itidha-pubbasara lope-sare
veti ca vattate.


Yuvaõaõànameo luttà.

Luttà saràparesaü ivaõõavaõõànaü eo honti vàyathàkkamaü.


Vaõõaparena savaõõepi.

Vaõõasaddo paro yasmà tena savaõõopi gayhati sayaü ce ti ã å nampi e o-tassedaü,
tassidaü-vàteritaü. Vàtiritaü-sãtodakaü, "bya¤jane
dãgarassà"'tidãghe-sãtudakaü-vàmoru,vàmåru-luttetikiü?-Dasa ime.

Atippasaïgabàdhakassa kvacisaddassànuvattanato na vikappavidhã niyatà-tena upeto 'ti
evamàdãsu vikakeppà nàrakitàdisu vidhi ca na hoti-ci akàsi, ci akàsi. Su àgataü, su
àgataü'tidhayuvaõõànaü ve'ti ca vattate.


Yavà sare.

Sare pare iva õõuvaõõànaü yakàravakàrà honti và yathàkkamaü-akàrassa dãghe-vyàkàsi,
"vanataragàvà gàmà"ti yàgame-viyàkàsi-svàgataü. Sàgataü-kvacitveva-yànãdha.

Te ajja, te ajja, so ayaü, so ayaü, itãdha-"yavàsare"ve'ti ca vattate.


Eonaü

Eonaü yakàravakàrà honti và sare pare yathàkkamaü.

Tyajja, tejja-"bya¤jane dãgharassà"tidãghe-svàyaü,soyaü.

Kvacãtveva-dhanammatthã-go eëakamitidha-sare 'ti vattate.


Gossàvaï.

Sare pare gossa avaï àdeso hoti-saca"ñanubandhàneka vaõõàsabbassà"ti
sabbassappasaïge-antasse'ti vattamàne.


ðanu bandho.

ðakàronubandho yassa so nekavaõõopi antassa hoti ti ¯kàrasseva hoti,-"saïketonavayavonu
bandho"tivacanà ïakàrassàppayogo-payojanaü"ïanubandho"ti saïketo-gaveëakaü.


[SL Page 004] [\x   4/]     

Iti eva, iti evà "tãdha-


Vitisseve và

Evasadde pare itissa vo hoti và-saca.


Chaññhiyantassa.

Chaññhinaddiññhassa yaü kàriyaü tadantassa vi¤¤eyyanti ikàrassàdeso hoti =
ñhànãnamàmaddiyadissati uccàriyati'ti àdeso-itveva, a¤¤atra yàdese-"tavaggavaraõanaü ye
cavaggabaya¤à"ti takàrassa vo-"vaggalayehi te"ti yassa ca cakàro, icceva-du aïgikaü, ci itvà,
ajja agge, pàtu ahesuü, pà eva, idha ijjhati, pari antaü, atta atthamitidha-"mayadàsare"ti
vattate.


Vatataragà càgamà.

Ete mayadà vàgamà honti và sare kvaci,-àgamino aniyamepi saroyevàgamã hoti
vanàdinantu ¤àpakà-a¤¤athàhi padàdãnaü yukvãdhàna manatthakaü-duvaïgikaü, cinitvà,
ajjatagge, pàturahesuü,-"bya¤janedãgharassà"ti rasse-pageva, idhamijjhati, pariyantaü,
attadatthaü-vàtveva-attatthaü.

Cha abhi¤¤à, cha abhi¤¤à, 'tãdha-và sare àgamo'ti ca vattate.


Chà ëo.

Cha saddà parassa sarassa ëakàro àgamo hoti và-chaëabhi¤¤à, chaabhi¤¤à.

Sarasandhi.
---------
Ka¤¤à iva-ka¤¤à ivà"tãdha-pubbaparasarànaü lope sampatte-saro paroti ca vattate.


Nadvevà.

Pubbaparasarà dvepi và kvaci na lupyante-ka¤¤àiva, ka¤¤eva, ka¤¤àva.

Sarasandhi nisedho.
---------
Tatra abhirati, khanti paramaü, sammà akkhàto 'tãdha-


Bya¤chane dãgharassà.

Rassadãghànaü kvaci dãgharassà honti bya¤jane-tatràbhirati, khantãparamaü,
'sammadakkhàto' tidàgame rasso-kvacãtveca-tyajja-kathaü yàniva antalikkhe
'ti?-Dãgharassàti yogavibhàgà.

Ci gaho, tatiya jhànaü. Vi khopo, itidha-bya¤jane'ti vattate.


Saramhà dve.

Saramhà parassa bya¤janassa kvaci dveråpàni honti-viggaho.


[SL Page 005] [\x   5/]     

Catuttha dutiyesvesaü tatiya pañhamà.

Catutthadutiyesu paresvesaü catutthadutiyànaü tabbagge tatiya pañhamà honti paccàsatyàti
pubbajhakàrakhakàrànaü jakàrakakarà-tatiyajjhànaü, vikkhepo-saramhà'tikiü?-Taü vanaü.
Akarambhasete, akarambhasete, eso attho, eso attho, itidha-ce'tivattate.


E o na ma vaõõe.

E o naü vaõõe kvaci a hoti và-akarambhasane, akaramha sete-esaattho,
esoattho-vaõõetikiü?-So.

Sarabya¤janasandhi.
---------

At yantaü. Tath yaü. Mad yaü, budhi yati, dhan yaü. Sev yo, paryesanà, pokkharaõ yo,
itidha-


Tavaggavaraõanaüye cavaggakhaya¤à.

Tavaggavaraõanaü cavaggabaya¤à honti yathàkkamaü yakàre, "vaggalasehi te" ti vaggà
parassa yassa pubbaråpaü-accantaü. Tacchaü, majjaü, bujjhati, dha¤¤aü, sebbo, payyesanà,
pokkhara¤¤o-kvacãtveca, matyà-yeti vattate vakkhamànesu tãsu. Sak yate, ruc yate, pañyate,
lupyate, salyate, disyate'tãdha.


Vaggalasehi te

Vaggalasehi parassa yakàrassa kvaci te vaggalasà honti.

Sakkate, ruccate,paññate, luppate, sallate, dissate. 
Kvacitveva-kyàhaü-muh = yatã 'tãdha-


Hassa vipallàso

Hassa vipallàso hoti yakàro-muyhati,

Bahuàbàdho, bahu àbàdho'tãdha-ussavakàre"hassa vipallàso"'ti vattate.

Vevà.

Hassa vipallàso hotivà vakàre-bavhàbàdho, bahvàbàdho.


Bya¤jana sandhi.
---------
Akkhirujati. Akkhirujatã'tãdha-veti vattate yàva"mayadàsare"ti.


Niggahitaü.

Niggahãtamàgamo hotivà kvaci = ñhànãnamàliïgiya gacchati pavattatã'ti àgamo-akkhiü
rujati,akkhi rujati-"yàvadvidhà"ti àdo niccaü vavatthita vibhàsattà vàdhikàrassa-vàsaddo hi
atthavaye vattate katthaci vikappe katthaci yathàvavatthitaråpa pariggaheti-yadà pacchime
tadà naccamaniccamasanta¤ca vidhiü dãpeti-ettha pana kva


[SL Page 006] [\x   6/]     

Cisaddassànu vattanato tenevàsantavidhi siddho'ti vàsadde nitaradvayaü-saü ramho,
saüramho, puü liïgaü,puü liïgamitãdha-niggahãtàdhikàro à "mayadà sareti".


Lopo.

Niggahãtassa lopo hoti và kvaci-dãghadittàni, sàramho, sàramho-pulliïgaü,
puüliïgaü-pañisallàõe pàtukàmo'ti àdisu niccaü-pupphaü assà, pupphaü assà, kiü iti, kiü
itã'tãdha-


Parasarassa.

Niggahãtamhà parassa sarassa lopo hoti và kvaci.


Saüyogàdi lopo.

Anantarà bya¤janà saüyogo-atra yo àdabhutàvayavo tassa và kvaci lopo hotã'ti sassàdissa
lopo-pupphaüsà, "mayadà sare" ti niggahãtassa makàro-pupphamassà, "vagge vagga 'nto"ti
no naggahãtassa-kinti, kimiti.

Taü kha õaü, taü khaõaü, dhammaü care, dhammaü care, taü óahati, taü óahati, taü
dànaü, taü dànaü, taü phalaü, taü elamitãdha-


Vagge vagganto.

Naggahãtassa kho vagge vagganto và hoti paccàsatyà-taïkaõaü,taükhaõaü-dhamma¤care,
dhammaücare-taõóahati, taüóahati-tandànaü, taüdànaü-tamphalaü, taüphalaü-gantvà
sammatoti'àdisu niccaü-ànantarikaü yamàhu, ànantarikaü yamàhu, paccattaü eva, paccattaü
eva, taü hi. Taü hi, itidha-

Yevahisu¤¤o.

Yaevahisaddesu niggahãtassa¤o và hoti-"vaggalasehi te'ti yassa ¤akàre-ànantarika¤¤a màhu.
ânantarikaü yamàhu, ¤assa dvitte-paccatta¤¤eva, paccattaüeva-ta¤hi, taühã-eva
saddasahacariyàyaiti yasaddasseva gahaõaü-saüyato, saüyato'tãdha


Ye saüssa

Saüsaddassa yaü niggahãtaü tassa và ¤o hoti yakàre-

Sa¤¤ato, saüyato-idhayakàramattova gayhate punabbacanà.

Taü eva, taü eva, taü idaü, taü idaü, taü iminà, taü iminàtãdha-


Mayadàsare.

Niggahãtassa mayadà honti và sare kvaci-tameva, taüeva-tayidaü' taüidaü-tadaminà, taü
iminà ettha-"tadaminàdãnã" tinipàtanà ikàrassa
akàro-lakkhaõantarenàvihitàdesalopàgamavipallàsà sabbattha iminàva daññhabbà-tena
nijako. Niyako, 'tiàdi siddhaü-buddham saraõamiccàdisu yogavibhàgà.

Niggahita sandhi.
---------


[SL Page 007] [\x   7/]     

Atha nàmàni vuccante.

Tàni vividhàni saligàligavasena-tattha saligeyu tàva akàrantato pulliïgà buddhasaddà
sattavibhattiyo parà yojãyanto-buddha iti ñhite.


Dve dve kànekesu nàmasmà siyo aüyo nàhi yanaü smàsanaü smiüsu

Etesaü dvedve honti ekànekatthesu vattamànato nàma smàti yathàkkamaü ekamhi cattabbo
ekavacanànaü bahumhi vattabbe bahuvacanànaü càtiyamenappayaïge-nàmasmà 'tiadhikàro.


Pañhamàtthamatte

Sakatthadabbaliïgàni saïkhyàkammàdipa¤cakaü

Nàmattho tassa sàma¤¤amattamattaü pavuccate.

Nàmassàbhidheyya matte pañhamàvibhatti hoti'ti vatticchàvasà
pañhamàyekavacanabahuvacanàni.

Siyoiti pañhamà, sissikàrassànubandhattappeyogo-payojanaü"ki maü sãså"ti saïketo-tathà aü
vacanassakàrassa-si-ato'ti vattate-tassa nàmavisesanattà "vidhibbisesanantassà"'ti tadantato
vidhi.


Sisso.

Akàrantato nàmasmà parassa sissa ¯hoti-pubbasaralopo buddho tiññhati-yo.


Ato yonaü ñàñe.

Akàrantato nàmasmà paresaü pañhamàdutiyàyonaü ñàñe honti
yathàkkamaü-ñakàrànubandhattà"ñanubandhànekavaõõà sabbassà"ti sabbàdeso-buddhà
tiññhanti. 'Pañhamàtthamatte''tivattate.


âmantaõe.

Saddenàbhimukhã kàro vijjamànassa vatthuno
âmantaõaü vidhàtabbe natthi ràjà bhaveti taü.

âmantaõadhike atthamatte pañhamà vibhatti hotã'ti ekasmiü ekavacanaü si.


Gosyàlapaõe.

âlapaõe si gasa¤¤o hoti-lopo'ti vattate


Gasãnaü.

Nàmasmàgasãnaülopohoti-bhobuddhamaüpàlaya-ge'tivattate.


Ayunaü và dãgho.

Aiu iccesaü và dãgho hoti gepare tiliïge'tidãgho-buddhà, keci dãghaü dåràlapaõe
yevicchanti samãpàlapaõepi dassato taü na gahetabbaü-yomhi,-buddhà maü pàletha.


[SL Page 008] [\x   8/]     

Kamme dutiyà

Kattukriyàbhisambandhaü kàrakaü kammamuccate
Nibbatti vikatippatti bhedà taü tividhaü bhave

Asmiü dutiyà vibhattihoti-aüyo iti dutiyà-aü-buddhaüpaõamàmi, yossañe-buddhe.


Kattukaraõesu tatiyà.

Kriyaü yo kurute mukhyo sa kattà yojito na và
Karaõaü taü visesena yaü kriyàsiddhihetukaü.
Tesu kàrakesu tatiyà vibhatti hoti-nàbhi iti tatiyà-nà-nàssà'ti vattate.


Atena

Akàrantato nàmasmà parassa nàvacanassa enàdeso hoti-buddhena desito dhammo-hi-


Suhisvasesa.

Akàrantassa suhãsvehoti-buddhehi-ve'ti vattate.


Smàhisminnaü mhàbhãmhi.

Nàmasmà paresaü smàhisminnaü mhàbhãmhi và honti yathàkkamaü-hissa
bhiyàdeso-buddhebhã, karaõe-buddhena loko sucarati, buddhehi, buddhehi, và.


Catutthã sampadàne.

Anumantvaniràkattujjhesakànaü vasà tadhà
Dadàti kammanà yuttaü sampadànamudiritaü.

Tasmiü sampadànakàrake catutthi siyà-sanaü iti catutthã-sa.


Su¤sassa.

Nàmasmà parassa sassa su¤hoti-saca-chaññhiyà'tivattamàne


¥akànubandhàdyantà.

Chaññhãniddiñàñhassa ¤ànubandhakànubandhàdyantà hontã'ti àdibhuto hoti-ukàro
uccàraõattho-¤àkàro ettheva saïketattho-buddhassa pupphaü dehi.-Ato và bahulamitica
vattate.


Sassàya catutthiyà

Akàrantato parassa sassa catutthiyà àyo hoti và bahulaü-buddhàya, yebhuyyena tàdatthe
yevàyamàyo dissatã'ti itoparaü nodàharãyate-naü-dãgho'tivattate.


Sunaühisu

Esu nàmassa dãgho hoti-buddhànaü.


Pa¤camyavadhismà.

Sãmàbhuto padatthànaü yo calo niccalo'tha và
Accuto pubbakà råpà namàhuravadhimbudhà.


[SL Page 009] [\x   9/]     

Etasmà kàrakà pa¤camãvibhatti hoti-smà hã iti pa¤camã-smà-ato yonaü ñàñe veti dva vatta
te.


Smàsmintaü.

Akàrantato nàmasmà paresaü smàsminnaü ñàñe và honti yathàkkamaü.

Buddhà pahà niccharati. Buddhamhà, buddhasmàvà-hi-buddhehi, buddhebhi.


Chaññhi sambandhe

Kriyàkàrakasa¤jàto assedamhàvahetuko
Sambandho'ti pavutto so sambandhidvayanissito.

Sambandhittàvisesepi chaññhã hedakato siyà
Tato hi jàtà sambandhaü vadeyya na pana¤¤ato.

Sambandhe chaññhi vibhatti hoti-sa naü iti chaññhi-sa-buddhassa vihàro-naü-buddhànaü.


Sattamyàdhàre.

Kiriyà kattukammaññhà àdhàrãyati yena so
âdhàro catudhà vutto vyàpakàdippabhedato.

âdhàrakàrake sattamã vibhatti hoti-

Smiü su iti sattamã-smiü-buddhe pasanno-buddhamhi, buddhasmiü, và-su buddhesu.

Buddho sabbatthadàyã bhavati hi bhajataü buddha buddhaü na taü kiü
Dinnaü buddhena loke sivapadamapi te yanti buddhena yasmà
Asmà buddhassa pãtiü parahitavidhayaüdeti buddhànapeto
Ma¤¤o buddhassa niccaü ghañayati matimà konu bhattiü na buddhe.

Evama¤¤eyampi ghañapañàdãnamakàrantànaü pulliïgànaü råpanayo kriyàbhisambandho
ca-visesanampana vakkhàma-ito paraü chaññhiyà catutthãsamattà pa¤camãbahuvacanassa ca
tatiyàsamattà na tà dassãyante-gumbasi-ato sissà ti ca vattate.


Kvace và.

Akàrantato nàmasmà parassa sissa e hoti và kvacã-gumbe, gumbo-sesaü buddhasamaü-evaü
vattabbe, vattabbo iccàdi.

Yossa ñe'ti ca vattate.


Ekaccàdãhato.

Akàrantehi ekaccàdãhi yonaü ñe hoti-ekacce,(bho)ekacce, ekacce-evaü
pañhamasaddassa-nàssa sà ve'ti ca vattate.


Kodhàdãhi.

Ehi nàssa sà hoti và-kodhasà, kodhena, atthasà, attheneccàdi-veti vattate.


[SL Page 010] [\x  10/]     

Manàdãhi smiüsannàsmànaü sisoosàsà.

Manàdãhi smamàdinaü sisomasàsà honti và yathàkkamaü-mano, manaü-manasà,
manena-manaso, manassa-manasà, manà, manamhà, manasmà-manasi, mane, manamhi,
manasmiü.

Tama tapa teja ura sirappabhutayo manàdayo.

Gacchantasi-sissa ve'ti ca vattate-parato bhiyyo nànu vattayissàma
vuttiyàyevànuvuttassagamyamànattà.


Ntassaü.

Simhi ntappaccayassa aü hoti và-"gasãna"nti silope-gacchaü-a¤¤atra-gacchanto.

Ntantunaü nto yomhi pañhame.

Pañhame yomhi ntantunaü savibhattãnaü nto iccàdeso và hoti-bahulàdhikàrà
pumeyeva-gacchanto, gacchantà.


 añàaü ge.

Ge pare ntantunaü savibhattãnaü ñañàaü iccàdesà honti bahulaü-(bho)gaccha, gacchà,
gacchaü, gacchanto, gacchantà.


Ntassa ca ña vaüse.

Aüsesu ntappaccayassa ña hoti và ntussa ca-vavatthitavibhàsàyàyaü-gacchaü, gacchantaü.


Totàtità sasmàsmiünàsu.

Sàdisu ntantunaü savibhattãnaü totàtità honti và yathàkkamaü-gacchatà,
gaccantena-gacchato, gacchassa, gacchantassa.


Naü namhi.
Namhi ntantunaü savibhattãnaü taü và hoti-gaccataü. Gacchantànaü-gacchatà, gacchantà,
gacchantamhà,gacchantasmà-gacchati,gacchante, gacchantamhi, gaccantasmiü-evaü tapanta
japantàdayo-bhavantasi.


Bhuto.

Bhudhàtuto ntassa aü hoti simhi niccampunabbidhànà-bhavaü.


Bhavato và bhonto gayonàse.

Bhavantasaddassa bhontàdeso và hoti gayonàse-bhonto, bhontà, bhavanto,
bhavantà-evamàlapanepi-ge pana-(bho) bhonta, bhontà, bhava, bhavà, bhavaü-bhavaü,
bhavantaü, bhonte, bhavante-bhotà, bhontena, bhavatà, bhavantena-bhoto, bhontassa,
bhavato, bhavassa, bhavantassa.


Satosabbhe.

Santasaddassa sab bhavati bhakàre-sabbhi.


[SL Page 011] [\x  11/]     

Mahantàrahantànaü và ñà

Simhi mahantàrahantànaü natassa ñà và hoti-mahà, mahaü, mahanto-arahà, arahaü,
arahanto-bhavantàdãnaü sesaü gacchantasamaü-asmasi.


Ràjàdiyuvàditvà.

Ràjàdihi yuvàdãhi ca parassa sissa à hoti-asmà.


Yonamàno.

Ràjàdãhi yuvàdãhi ca yonamàno và hoti-asmàno,asmà-(bho)asma,asmà,asmàno, asmà.


Vàmhà naï.

Ràjàdinaü yuvàdanaü cànaïhoti vàmhi-asmànaü,asmiü,asmàno,asme.


Nàsseno

Kammàdito nàvacanassa eno và hoti-asmena, asmanà.


Kammàdito.

Kammàdito smino ni hoti và-asmani, asme, asmamhi, asmasmiü-sesaü
buddhasaddasamaü-muddha gàõóãvadhatva anima laghimàdayo asmàsamà-evaü ràjà
kàladdhànavàcã addhàca pañhamàdutiyàsu attàtu màno tatiyàsattamyekavacanesuca.


Ràjassi nàmhi.

Ràjassi và hoti nàmhi-ràjinà-a¤¤atra-


Nàsmàsura¤¤à.

Nàsmàsu ràjassa savibhattissa ra¤¤à hoti-ra¤¤à.


Sunaü hiså.

Ràjassa å hoti và sunaühisu-ràjåbhi, ràjehi, ràjåbhi, ràjebhi.


Ra¤¤o ra¤¤assa ràjino se.

Se ràjassa savibhattissa ete àdesà honti-ra¤¤o ra¤¤assa, ràjino, ràjånaü.


Ràjassa ra¤¤aü.

Namhi ràjasaddassa savibhattissa ra¤¤aü hoti và-ra¤¤aü, ràjànaü-ra¤¤à.


Smimhi ra¤¤eràjini.

Smimhi ràjassa savibhattissa ra¤¤eràjinã honti-ra¤¤e, ràjini, ràjusu, ràjesu

"Samàse và"ti ràjassa nàsasmàsmiüsu yaü vuttaü taü và hoti-yathà-kàsira¤¤à, kàsiràjena =
kàsira¤¤o, kàsira¤¤assa, kàsiràjino, kàsiràjassa-kàsira¤¤à, kàsiràjà, kàsiràjamhà,
kàsiràjasmà-kàsira¤¤e, kàsiràjini, kàsiràje, kàsiràjamhi, kàsiràjasmiü-addhato nàmhi.


[SL Page 012] [\x  12/]     

Pumakammathàmaddhànaü và sasmàsuca

Pumàdinamuhoti và sasamàsunàmhi ceti utte-addhunà-a¤¤atra kammàdittà và
ene-addhena-addhanà-se ukàre ca.


Iyuvaõõàjjhalà nàmassaneka.

Nàmassante vattamànà ivaõõuvaõõàjhalasa¤¤à honti yathàkkamaü.

Jhalà sassa no.
Jhalato sassa no và hoti-addhuno, addhussa, addhassa.


Nà smàssa

Jhalato smàssa nà hoti và-addhunà, addhumhà, addusmà, addhà, addhamhà,
addhasmà-addhani, addhe, addhamhi, addhasmiü-attasaddanohamhi


Suhãsu nak.

Attaàtumànaü suhãsu và nak hoti-kakàro antàvayavattho.
Attanehi, attanebhi, attehi, attehi.


Notatàtumà.

Attaàtumehi sassa no hoti và-attano, attassa.


Smàssa nà bra÷mà ca.

Brahmà attaàtumehi ca parassa smàssa nà hoti-attanà-attanesu, attesu-àtumà attàva-brahma
ge.


Ghabrahmàdite

Ghasa¤¤ato brahma kattu isi sakhàdãhi ca gasse và hoti-brahme, brahma, brahmà.


Nàmhã.

Brahmassu hoti nàmhi-brahmunà.


Brahmasasu và.

Brahmassu và hoti sanaüsu-brahmuno, brahamussa, brahmassa,
brahmånaü,brahmànaü-brahamunà-"ambàdihã"'ti smino nihoti và-brahmani. Brahme,
brahmamhi, brahmasmiü-sesaü asmasamaü.

Sakhà-ràjàdittà sissa à.


âyono ca sakhà.

Sakhato yonamàyo no honti và àno ca-sakhàyo, sakhàno.


Nonàsesmi.

Sakhassa i hoti nonàsesu-sakhino-a¤¤atra-

Yosvaühisu càraï.

Sakhassa và àraï hoti yosvaühisu smànaüsu ca.


âraïsmà

âraïàdesato paresaü yonaü ño hoti-sakhàro-àraddhàdo.


[SL Page 013] [\x  13/]     

Sabhàve-sakhà-evamàlapane-getu-sakho, sakha, sakhà-amhi-sakhànaü, sakhàraü, sakhaü,
sakhàyo, sakhà no, sakhino.


 oñe và.

âraïàdesamhà yonaü ñoñe và honti yathàkkamanti ñe-pakkhe-"àraïismà" tiño-sakhàre,
sakhàro, sakhe-sakhãnà, sakhàrehi, sakhehi, sakhàrehi, sakhehi-sakhino, sakhissa,
sakhàrànaü.


Samànaüsu và.

Sakhassa và i hoti smànaüsu-sakhãnaü, sakhànaü.


 à nàsmànaü.

âraïàdesamhà nàsmànaü ñà hoti-sakhàrà-bahulàdhikàrà sakhàrasmà-sakhãnà,
sakhãmhà,sakhismà, sakhà, sakhamhà, sakhasmà.


 e smino.

Sakhato smino ñe hoti niccaü-sakhe, sakhàresu, sakhesu-"dhammovà¤¤atthe'ti ràjàdãyu
pàñhà daëhadhammàdayo và asmasamà.


Yonaü none và.

Yuvàdihi yonaü none và honti yathàkkamaü.


Nonànesmà.

Esu yuvàdinamà hoti-yuvàno, yuvà-yuvànaü, yuvaü, yuvàne, yuve-yuvànà.


Yuvàdinaü suhisvànaïi.

Suhisu yuvàdinamànaïihoti-yuvànehi,yuvànebhi.

Yuvà sassino.

Yuvà sassa và ino hoti-yuvano, yuvassa.


Samàsaminnaü nàne.

Yuvàdihi smàsminnaü nàne honti yathàkkamaü-yuvànaü-yuvàne,yuvànesu-råpasiddhiyaü
panassa a¤¤athà råpanayo dassito naiso gahetabbo-amålattà-nahi
tatthàgamàdimålamatthi-evamidã sama¤¤ampi-maghavapumavattahasaddà
yuvasaddasamà-ayantu viseso.


Gassaü.

Pumasaddato gassa aü và hoti-pumaü, puma, pumà.


Nàmhi.

Nàmhi pumassa và à hoti-pumànà-a¤¤atra-và utte = pumunà, pumena-pumuno, pumussa,
pumassa-pumunà, pumànà-"pumà" ti smino ne và hoti-pumàne, pume,pumamhi, pumasmiü.


Sumhà ca.

Pumassa sumhi yaü vuttaü taü à ca và hotãti ànaïi à ca hoti-pumànesu pumàsu pumesu.



[SL Page 014] [\x  14/]     

Vattahà sanannaü nonànaü.

Vattahà sanannaü nonànaü honti yathàkkamaü-vattahàno vattahànànaü.


Akàrantaü.

Sàsi

Ekavacanayosvaghonaü.

Ekavacane yosu ca ghaokàrantavajjitànaü nàmànaü rasso hoti tiliïge'ti rasse
sampatte-"sisminnànapuüsakassà"ti anapuüsakassa simhi tuna hoti-sà-yuvàdittà sissa à-sàno,
nottàbhàvapakkhe-"yonamàno"ti vàdhikàrassa vavatthita vibhà sattàniccamàno-sàno-tathà
nottàbhàva pakkhe.


Sàssaüse cànaïi.

Sàsaddassa ànaïi hoti aüse ge ca-(bho)sàna, sànà, sàno, sànaü, sàne, sàno-sesaü
yuvasaddasamaü-setu-sànassa-suvàyuvàva-"ekavacanayosvaghonaü"tira- ssattaüva
viseso-getu.

Ge và.

Aghonaü ge và rasso hoti tiliïge-(ho)suva, suvà.

âkàrantaü.

Muni.

Yosujjhissa pume.

Jhasa¤¤assa issa yosu và ña hoti pulliïge-munayo-ato'ti sàma¤¤aniddesà ato yonaü ñàñe
sampattàpi avidhàna sàmatthiyà na honti-a¤¤atra-


Lopo.

Jhalato yonaü lopo hotã'ti yo lope.


Yolopanisu dãgho.

Yonaü lopo nisu ca dãgho hoti-munã-(bho)munã, munayo, munã-muniü munayo munã =
muninà munãhi munãbhi-yolopa nãsu vã mantuvantunamiccàdi ¤àpakà ikàrà kàrànaü
"sunaühisåti" dãgha ssàniccattà munihaccàdãpi hoti-munino, munissa munãnaü, muninà
munimhàmunismà, munimhi munismiü munãsu-evaü kavikapigiri àdayo-aggiisãnaü ayaü
vaseso.


Sassàggi to ni.

Aggismà sissa ni hoti và-aggini. Aggi, aggayo, aggã.


 e sissisismà.

Isismà sissa ñe và hoti-ise, isi-brahmàdittà gasse và-(bho)ise isi isã.


Dutiyassa yossa.


[SL Page 015] [\x  15/]     

Isasmà parassa dutiyà yossa ñe và hoti-ise, isayo, isi, sesaümunisaddasamaü-àdisaddano
smimhi-


Ratyàdihi ño smino.

Ratyàdãhi smino ño hoti và-àdo, àdimhi, àdismiü.
Samàse ikàrantato yosmiüsu viseso.

Ito¤¤atthe pume.

A¤¤apadatthe vattamànà ikàrantato nàmasmà yonaü no ne và honti yathàkkamaü
pulliïge-ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavutti-evamàlapane-ariyavuttine, ariyavuttayo
ariyavuttã.


Ne smino kvaci.

A¤¤apadatthe vattamànà ikàrantato nàmasmà smino ne hoti và
kvaci-ariyavuttine,ariyavuttimhi, ariyavuttismiü, "kvacã"ti vuttattà yathàdassanaü na
sabbatta ne àdeso.

Ikàrantaü.

Daddhã, silopo, anapuüsakattà na rasso.


Yonaü none pume.

Jhasa¤¤ito yonaü nonevàhonti yathàkkamaü pulliïge. Daddhino.


Jantuhetvãghapehi và.

Jantuhetuhi ãkàrantehi ghapasa¤¤ehi ca paresaü yonaü và lopo
hoti-daddhã,daddhiyo-evamàlapane-getu-daddhi,daddhã.


Na jhãko.

Jhasa¤¤ito aüvacanassa naü và hoti-daõóinaü, daõóiü,daõóine. 

No.

Jhito yonaü no và hoti pulliïgehi dutiyà yossa no daõóino, daõói, daõóinà, daõóãhi,
daõóãbhi-daõóino, daõóissa, daõóinaü-daõóinà, daõóimhà, daõóismà.


Smino ni.

Jhito smiüvacanassa ni hoti và-daõóini. Daõóimhi, daõóismiü, daõóãsu0evaü saïghi gaõi
gàmaõippabhutayo.

äkàrantaü.

Bhikkhu.

Là yonaü vo pume.

Lato yonaü vo hoti và pulliïge.

Vevosu lussa
Lasa¤¤assa ussa vevosu ña hoti-bhikkhavo-a¤¤atra-yo lope dãgho-bhikkhu (bho)bhikkhu.


[SL Page 016] [\x  16/]     

Pumàlapane vevo.

Lasa¤¤ato uto yossàlapane vevo honti và pulliïge-bhikkhave, bhikkhavo, bhikkhu-bhikkhuü,
bhikkhavo, bhikkhu-bhikkhunà, bhikkhuhi,bhikkhåbhi-bhikkhuno, bhikkhussa,
bhikkhånaü-bhikkhunà, bhikkhumhà.Bhikkhusmà-bhikkhumhi. Bhikkhusmiü,
bhikkhåsu-evaü setu ketu bhànu àdayo-jantuhetånaü yosvayamhedo-jantvàdinà và yossa
lope-jantu.


Cantvàdito no ca.

Jantvàdito yonaü no hoti vo ca và pulliïge-jantuno, jantavo, jantuyo-evaü dutiyàyomhi-(bho)
jantu, jantu, jantuno jantavo-"pumàlapane vevo" tivà ve vo ca jantave, jantavo, jantuyo-hetu,
hetavo, hetu. Hetuyo-"yomhivà kvacã"tã yosulasa¤¤assa ussa và ñà deso hetayo,
hetuyo-(bho)hetu, hetu, hetave, hetavo, hetayo, hetuyo-hetuü, hetu, hetavo, hetayo, hetuyo
bahusaddà namhi.


Bahukatinnaü

Namhã bahuno katissa ca nuk hoti tiliïge-bahunnaü0sesaü bhikkhusamaü-bahu. Bahavo,
bahå-(bho) bahu,bahu,bahave,bahavo, bahu bahuü, bahavo,
bahu-bahunà.Bahuhi,bahåbhi-bahuno,bahussa,
bahunnaü-bahunà,bahumhà.Bahusmà-bahumhi, bahusmiü,bahusu-vattusi.


Latupitàdinamà simhi.

Latuppaccayantànaü pitu màtu bhàtu dhãtu duhitu jàmàtu nattu hotu potunaü cà hoti
simhi-vattà.


Latupitàdinamase.

Latuppaccayantànaü pitàdinaü càraïi hoti sato¤¤atra-"àraïismà"ti ño-vattàro.


Ge à ca.

Latupitàdãnaü a hoti ge à ca-(bho) vatta, vattà. Vattàro, vattàraü. Vattàre,
vattàro-nàvacanassa "ñànàsmàna" nti ñà-vattàrà.


Suhisvàraïi

Subhisu tupitàdãnamàraïi và hoti-vattàrehi, vattàrebhi, vattåhi, vattåbhi.


Salopo.
Latupitàdãhisassa lopo và hoti-vattu, navattuno, vattussa.


Namhi và.

Namhi latupatàdinamàraïi và hoti-vattàrànaü0a¤¤atra.


[SL Page 017] [\x  17/]     

â

Namhi latupitàdãnamàvà hoti-vattànaü.Vattunaü-smàssa và-vattàrà.


 ismino.

âraïàdesamhàsmano ñi hoti.


Rassàra ïi.

Smimhi àro rasso hoti-vattari, vattàresu, vattusu-evaü bhattu hottu àdayo-satthusaddassa
pana namhi bahulàdhikàrà và àraïàdese-satthàrà, satthunà-pità.


Pitàdinamanatvàdinaü

Natvàdivajjitànaü pitàdinamàro rasso hoti sabbàsu vibhattisu-pitaro iccàdi
cattusamaü-rassova viseso-natvàdi nantu rassàbhàvà nattàro iccàdi guõavantusi.


Ntussa.

Simhi ntussa ñà hoti-guõavà-ntuva vantvàdi sambandhiyeva gayhate
ntuvantumantvàvantutavantusambandhi'ti vacanato na
jantutanatvàdinaü-yo-ntantunamàdinàvànto-guõavanto a¤¤atra.


Yvàdo ntussa.

Yavàdisu ntussa a hoti-akàrantattà ñà-guõavantà-na ce ha avidhànasàmatthiyà aptti
avidhànassa caritatthatàya guõavantassàti-(bho) guõava,guõavà, guõavaü,
guõavanto,guõavantà-guõavaü, guõavantaü, guõavante-guõavatà, guõavantena,
guõavantehi, guõavantebhi-guõavato, guõavassa, guõavantassa, guõavataü.
Guõavantànaü-guõavatà, guõavantà, guõavantamhà, guõavantasmà-guõavati, guõavante,
guõavantamhi. Guõavantasmiü, guõavantesu-evaü maghavantu bhagavantuppabhutayo.


Himavato và o.

Himavato simhi ntussa o và hoti-himavanto, himavà-sesaü guõavàva.

Ukàrantaü.

Vessabhu. Vessabhuvo, vessabhu-(bho) vessabhu, vessabhuve, vessabhuvo, vessabhu-sesaü
bhikkhusaddasamaü-evaü sayambhu paràbhibhu abhibhuàdayo-gotrabhu sahabhu
saddehipanayonaü"jantvàdito no ve"ti no vo và-gotrabhuno,
gotrabhuvo,gotrabhu-sabhabhuno, sahabhuvo. Sahabhu-sabba¤¤Šsaddassayosveva viseso.


Kuto.

Kuppaccayantato yonaü no và hoti pulliïge-sabba¤¤Šno-a¤¤atra lopo ca-"là yonaü vo
pume"ti na vo


[SL Page 018] [\x  18/]     

"Kuto"ti jantvàdãhi puthakkaraõa-sabba¤¤u-evaü vi¤¤uvidu vedagu pàragu àdayo
kuppaccayantà.

ækàrantaü.

Go.

Gossàgayihinaüsu gàvagavà.

Gasihinaüvajjitàsu vibhattisu gosaddassa gàvagavà honti.

Abhagohi ño

Ubhagohi yonaü ño hoti-gàvo, gavo-(bho) go, gàvo, gavo.


Gàvumhi.

Aüvacanegossa gàvuvàhoti-gàvuü, gàvaü, gavaü, gàvo, gavo.

Nàssà.

Goto nàssa à hoti và-gàvà, gàvena, gavà, gavena gohi, gobhi.


Gavaü sena

Gossa se và gavaü hoti saha sena-gavaü, gàvassa, gavassa.


Gunnaü ca nantà.

Naüvacanena saha gossa gunnaü hoti gavaü ca và-gunnaü gamaü, gonaü-gàvà, gàvamhà,
gàvasmà, gavà, gavamhà, gavasmà-gàve, gàvamhi, gàvasmiü, gave, gavamhi, gavasmiü.


Sumhi và.
Gossa sumhi gàvagavà honti và-gàvesu, gavesu, gosu.

¯kàrantaü-pulliïgaü.
---------
Ka¤¤à.

Sà.

Itthiyaü vattamànassa nàmassante vattamàno àkàro ghasa¤¤o hoti-jantvàdinà
vàyolopo-ka¤¤à, ka¤¤àyo-"ghabrahmàdite"ti gassevà-ka¤¤e, ka¤¤à-yomhi-ka¤¤à, ka¤¤àyo.


Gho ssaüsasàsasàyaütiüsu

Ssamàdisu gho rasso hoti-ka¤¤aü, ka¤¤à, ka¤¤àyo-


Ghapatekasmiü nadãnaü yayà.

Ghapato nadãnamekasmiü yayà honti yathàkkamaü-ka¤¤àya, ka¤¤àhi, ka¤¤àbhi-ka¤¤àya,
ka¤¤ànaü,-smimhi-


Yaü.

Ghapato smino yaü và hoti-ka¤¤àyaü. Ka¤¤àya, ka¤¤àsu. Evaü saddhà sudhà
sukhààdayo-"nàmmàdãhã"ti ammà annà ambàhi gassa ekàràbhàve.


Rasso và.

Ammàdinaü ge rasso và hoti-amma, ammà iccàdi-sesaüka¤¤àva-sahàparisàhi smino "tiü
sabhàparisàyà"ti tiü và hoti


[SL Page 019] [\x  19/]     

"Ghossa" miccàdinà rasse-sahatiü-a¤¤atra-sahàyaü, sahàya-parisatiü, parisàyaü, parisàya.

âkàrantaü.
---------
Mati-yomhi-

Pitthiyaü.

Itthiyaü vattamànassa nàmassante vattamànà ivaõõuvaõõà pasa¤¤à honti.


Yepassavaõõassa.

Pasa¤¤assa ivaõõassa lopo và hoti yakàre-vacatthitavi bhàsàyaü-matyo-a¤¤atra-jantvàdinà
và yolope-matã, matiyo-(bho)mati, matyo,mati, matiyo-matiü, matyo, matã, matiyo "ghapa"
iccàdinà yàdese-matyà,matiyà,matãhi, matihi-matyà,matiyà, matãnaü-smimhi-matyaü,
matiyaü, matyà, matiyà, matãsu-evaü kitti kanti tantippabhutayo-rattiyà smino "ratyàdãhivo
smino"ratyàdãhivo smino" ti ño và-ratte-a¤¤atra-ratyaü, rattiyaü, ratyà, rattiyà-sesaü matiyà
samaü.


Ikàrantaü.
---------
Dàsã, dàsyo, dàsã, dàsiyo-(bho)dàsi, dàsã, dàsyo, dàsã, dàsiyo.


Yaü pãto.

Pasa¤¤ito aüvacanassa yaü và hoti-dàsyaü, dàsiyaü, dàsiü, dàsyo, dàsã, dàsiyo-dàsyà,
dàsiyà, dàsãhi, dàsãbhi-dàsyà, dàsiyà, dàsãnaü-dàsyaü, dàsiyaü, dàsyà, dàsiyà,
dàsãsu-evamosadhã pokkharaõã àdayo-nadisaddà yosu-


Najjà yosvàm.

Yosu nadisaddassa àm và hoti-saca.


Manubandho sarànamantà paro.

Makàronubandho yassa so sarànamantà sarà paro hotã'ti ãkàrà paro-"yavà sare"ti yakàre
dassa cavaggo yassa pubba råpaü-najjàyo-a¤¤atra-và palopayolopesu-najjo, nadã, nadiyo
iccàdi.


äkàrantaü.
---------
Yàgu, yàgu, yàguyo-(bho)yàgu, yàgu, yàguyo-yàguü, yàgu, yàguyo-yàguyà, yàguhi,
yàgubhi-yàguyà, yàgunaü-yàguyaü, yàguyà,yàgusu-evaü dhenu sassu
piyaïguppabhutayo-màtu dhãtu duhitu saddà pitusaddasamà-salopàbhàvapakkhe yàdese
màtusaddassa pana "ye passà"ti yogavibhàgà và palopo-matyà,màtuyà.

Ukàrantaü.
---------
Vadhå, vadhå, vadhuyo-(bho)vadhu, vadhu, vadhuyo-vadhuü, vadhå, vadhuyo-vadhuyà,
vadhåhi, vadhåbhi-vadhuyà, vadhånaü-vadhuyaü, vadhuyà, vadhåsu-evaü jambu vàmorå
sarabhu àdayo.

ækàrantaü.
---------


[SL Page 020] [\x  20/]     

Go iccàdi pumena samaü.

Itthiliïgaü.
---------
Cittasi.

Aü napuüsake.

Akàrantato nàmasmà sissa aü hoti napuüsakaliïge-mittaü-yomhi.


Yonanti.

Akàrantato nàmasmà yonaü nã hoti napuüsake'ti ni àdeso.


Nãnaü và.

Akàrantato nàmasmà nãnaü ñàñe và honti yathàkkamaü-città, a¤¤atra-"yolopanãsu dãgho"
tidãghe-cittàni-(bho) citta, città, città, cittàni-cittaü, citte, cittàni-citteneccàdi
buddhasaddasamaü-evaü pànadànappabhutayo-ekaccàdinaü tu pañhamànimhi viseso.


Na nissa ñà.

Ekaccàdãhi parassa nissa ñà na hoti-ekaccàni, pañhamàni-padàdãhi nàsmiüsu.

Nàssa sà.

Padàdihi nàssa sà hoti và-padasà, padesa-bilasà, bilena.


Padàdihi si.

Ehi smino si hoti và-padasi, pade, padamhi, padasmiü-kamma saddato nàssa"nàsseno"ti eno
và-kammena-a¤¤atra pumàdinà và utte-kammunà, kammanà-iminàva sasmàsu uttaü-tassa
lasa¤¤àyaü-sasmànaü yathàyogaü nonà niccaü-vavatthitavibhàsàyaü-kammuno,
kammassa-kammunà, kammà, kammamhà, kammasmà-"kammàdito"ti smino và
nimhi-kammani, kamme, kammamhi, kammasmiü-sesaü cittasamaü-camma vesma
bhasmàdayo kammasmà uttato¤¤atra-gacchantasi-"ntassaü"ti và amhisilopo-gacchaü-a¤¤atra
sissa aü-gacchantaü, gacchantà gacchantàni-(bho)gaccha, gacchà, gacchaü, gacchantà,
gacchantàni-gacchaü, gacchantaü, gacchante, gacchantàni-nàdisu pulliïgasmaü-evaü yajanta
vajantàdayo.

Akàrantaü.
---------

Aññhi

Jhalà và.

Jhalato yonaü ni hoti và napuüsakaliïge-aññhini-yo lopadighesu-aññhi-(bho)aññhi,aññhãni,
aññhã-aññhiü, aññhini, aññhi = tatiyàdisu munisaddasamaü-evamacchi akkhi dadhi satthi
àdayo.

Ikàrantaü.
---------


[SL Page 021] [\x  21/]     
Daõóã-"ekavacane"ccàdinà rasso-silopo-daõóãni, daddhã-(bho)daõói,daõóã, daõóãni,
daddhã-daõóinaü,daõóiü, daõóãni, daõóã-sesaü pulliïgasmaü-evaü sukhakàrã sãghayàyã
àdayo.


äkàrantaü.
---------
Cakkhu, cakkhuni, cakkhu-aññhisaddasama-evamàyu madhu matthu dhanu
cittaguppabhutayo-àyusàti kodhàdittà nàssa sà và-ambusaddà 

Smino"ambavàdãhã"ti và ni àdesà-ambuni, ambumhi, ambusmiü.

Guõavantusi.


Addhaünapuüsake.

Ntussa addhaü hoti simhi napuüsake-guõavaü, guõavantaü-yomhi-"yavàdontussà"ti
akàre"yonaü nã"ti ni tassa và ñàdese-guõavanatàniccàdi-gacchantasamaü-evaü yasavantu
dhanavantu gomantvàdayo.


Ukàrantaü.
---------
Gotrabhu, gotrabhuti, gotrabhu-(bho)gotrabhu, gotrabhuni, gotrabhu-gotrabhuü, gotrabhuti,
gotrabhu-gotrabhunà iccàdi pulliïge vessabhusaddasamaü-evaü abhibhu sayamabhu
dhamma¤¤ø àdayo.


ækàrantaü-napuüsakaliïgaü.
---------

Atha sabbàdãnaü råpanayo niddisãyate-sabba katara katama ubhaya itara a¤¤a a¤¤atara
a¤¤atama pubba paràpara dakkhiõuttaràdha rànivavatthàyamasa¤¤àyaü-ya tya ta eta ima
amu kiü eka tumhaamha iccete sabbàdayo-sabbo. 

Yonameñ.

Akàrantehi sabbàdihi yonameñ hoti-sabbe-evamàlapana dutiyàyosu.


Sabbàdãnaü namhi ca.

Akàrantànaü sabbàdãnaü e hoti namhi suhisu ca.


Saüsànaü.

Sabbàdito naüvacanassa saüsànaü honti-sabbesaü, sabbesànaü-sesaü buddhasamaü-itthiyaü
"itthiyamatvà"ti àppaccaye saralope ca kate àkàrassa ghasa¤¤àyaü ka¤¤àsaddasseva
råpanayo, ayantu viseso.


Ghapà sassa ssà và.

Sabbàdãnaü ghapato sassa ssà và hoti-"ghossa" miccàdanà rasse-sabbassà.
Sabbàya-namhi-sabbàsaü. Sabbàsànaü.


[SL Page 022] [\x  22/]     

Smino ssaü.

Sabbàdinaü ghapato smino ssaü và hoti-sabbassaü, sabbàyaü,
sabbàya-napuüsake-sabbaü-yossa nimhi-


Sabbàdãhi.

Sabbàdihi parassa nissa ñà na hoti-sabbàni-(bho)sabba, sabbà, sabbàni-sabbaü, sabbe,
sabbàni-nàdisu pumeva-kataràdayo tayo tãsu liïgesu sabbasamà-evaü itara
a¤¤asaddà-ssàssaüsu viseso.


Ssaüssàsyàyesvitareka¤¤etimànami.

Ssamàdisu itaraekaa¤¤aeta imai¤¤esaü i hoti-itarissà, itarissaü-a¤¤issà,
a¤¤issaü-a¤¤ataraa¤¤atamasaddà liïgattaye sabbasamà-pubbo-yo.


Pubbàdãhi chahi.

Etehi chahi savisaye eñ và hoti'ti yosseñ-pubbe, pubbà-(bho)pubba, pubbà, pubbe,
pubbà-pubbaü, pubbe, pubbà-sesaü sabbaliïge sabbasamaü-evaü paràdayo pa¤ca-yo, yà,
yamiccàdi sabbasamaü-yàdinamàlapane råpaü na sambhavati-tyasi.


Tyatetànaü tassa so.

Tyatetànamanapuüsakànaü tassa so hoti simhi-syo, syàtyamiccàdi-so.


Ta tassa no sabbàsu.

Tasaddassa tassa no và hoti sabbàsu vibhattisu-ne, te-naü taü, ne, te-nena, tena, nehi, tehi,
nebhi, tebhi-


 a sasmàsmiüssàyassaüssàsaümhàmhismimimassa ca.

Sàdasvimassa tasaddatakàrassa ca ño và hoti-pubbasara lope-assa, nassa, tassa-nesaü,
nesànaü, tesaü, tesànaü-amhà, asmà, namhà, nasmà, tamhà, tasmà-amhi, asmiü, namhi,
nasmiü, tambhi, tasmiü, nesu. Tesu-itthiyaü-sà, nà, nàyo, tà, tàyo-naü, taü, nà, nàyo, tà,
tàyo-nàmhi kate-


Ssà và tetimàmåhi.
Ghapasa¤¤ehi tà età imà amåhi nàdanamekasmiü ssà và hoti-và ñà dese-assà, nassà, nàya.


Tàya và.

Ssaüssàssàyesu tassa và i hoti-tissà, tassà, tàya-nàhi, nàbhi, tàhi, tàbhi-sassa và ssàmhi-assà,
nassà, tissà, tassà, ssàdesàbhàvapakkhe.


Tetimàto sassa ssàya.

Tà età imàto sassa ssàyo hoti và-assàya, nassàya,


[SL Page 023] [\x  23/]     

Tissàya, tassàya-dvihi muttapakkhe-tàya tàya-naüvacanassa samàdese takàrassa ca và ñàdese
"sunaühisu"ti dãghe ca kate-àsaü, nàsaü, nàsànaü, tàsaü, tàsànaü-sattamiyaü-assaü, assà,
nassaü, nassà, nàyaü, nàya, tissaü, tissà, tassaü, tassà, tàyaü, tàya, nàsu, tàsu-napuüsake-naü,
taü, nàti, tàti, naü, taü,ne, nà, ni, te, tàni-nàdisu pumeva-evametasaddassa tãsu
liïgesu-ñanàdesàbhàvo'va viseso-imasi.


Simhi napuüsakassàyaü.

Imasaddassànapuüsakassàyaü hotisimhi-ayaü, ime, imaü, imenà.


Nàmhinimi.

Imasaddassànitthiyaü nàmhi anaimiccàdesà honti-anena, iminà-hi-


Imassà nitthiyaü ñe.

Imasaddassànitthiyaü ñe hotivà sunaühisu-ehi, ehi, imehi, imehi-sa-ñasasmàsmi miccàdinà
sabbassimassa và ñàdese-assa, imassa, esaü, esànaü. Imesaü, imesànaü-amhà, asmà, imamhà,
imasmà-amhi, asmiü, imamhi, imasmiü, esu, imesu-itthiyaü-ayaü, imà, imàyo-imaü, imà,
imàyo-nà-"ssà và tetimàmåhã"ti ssà và, ñàdese ssamiccàdinà i à dese ca-assà, imissà-a¤¤atra
= imàya, imàhi, imàhi-sa-assà, imissà, assàya, imissàya, imàya, naüvacanassa samàdese
imassa ca ñàdese "sunaühaså"ti dãghe ca kane-àsaü,
imàyaü-sànamàdese-imàsànaü-sattamiyaü-assaü, imissaü. Assàya, imissàya, imàyaü, imàya,
imàsu-napuüsake.


Imassidaü và.

Aüsisu saha tehi imassidaü và hoti napuüsake-idaü, imaü, imà, imàni-idaü, imaü, ime,
imàni-tatiyàdisu pulliïgasmaü-amusi.


Massàmussa.

Anapuüsakassàmussa makàrassa so bhoti simhi-asu-yo-

Lopo musmà.

Amusaddato yonaü lopo và hoti pulliïge'ti niccaüyo lope digho-amu-amuü, amå-amunà,
amåhi, amåbhi-


Na no sassa.

Amusmà sassa no na hoti-amussa, amusaü, amusànaü-amunà, amumhà,
amusmà-amumhi,amusmiü, amusu-itthiyaü-asu, amu, amuyo-

Amuü, amå, amuyo-nà-"ssàvà, tetimàmåhã"ti ssà và-amussà, amuyà, amåhi, amåbhi-amussà,
amuyà, amusaü, amåsànaü-sattamiyaü0amussà. Amussaü. Amuyaü, amuyà,
amusu-napuüsake-


Amussàduü.

Aüsisu saha tehi amussa aduü hoti và napuüsake-aduü-a¤¤a


[SL Page 024] [\x  24/]     

Tra silope-amu, amuna, amå, aduü, amuü, amuni, amå-sesaü pumeva-kiüsi.


Kissa ko sabbàsu.

Sabbàsu vibhattãsu kissa ko hoti-sisso-ko, ke, kaü, ke, kena, kahi, kehi.


Ki sasmiüsu và nitthiyaü.

Anitthiyaü kissa ki và hoti sasmiüsu-kissa, kassa, kesaü, kesànaü, kamhà, kasmà, kimhi,
kismiü, kamhi, kasmiü, kesu-itthiyaü-kaàdese akàrantattà àppaccayo-kà,kà,kàyo iccàdi
sabbàva-napuüsake.


Kimaüsisu saha napuüsake.

Aüsisu saha tehi kiüsaddassa kiü hoti napuüsake-kiü, kàni, kiü, ke, kàni-keneccàdi
pumeva-ekasaddo saïkhyàtulya¤¤à sahàyavacano-atra saïkhyàsaddo saükheyyavàci-yadà
saïkheyya vàcã tadekavacananto a¤¤atra bahuvacanantopi-eko ekà ekamiccàdi-sabbasamaü
tiliïgesu-ssàssaüsu pana-ssamàdinà imhi ekissà ekissaü-tumha ambhasaddà aliïgà-tathà
ubha kati¤ci saddà pa¤càdayo aññhàrasantà ca-tumhasi amhasi.


Tumhassa tuvaü tvamamhi ca.

Amhisimhi ca tumhassa savihattissa tuvaü tvaü honti-tuvaü tvaü. 


Simhi haü.

Simhi amhassa savibhattissa ahaü hoti-ahaü-yo-tumhe.


Mayamasamàmhassa.

Yosvamhassa savibhattissa mayamasmà và honti yathàkkamaü-mayaü, asmà,
amhe-aü-tuvaü. Tvaü.


Amhi taü maü tavaü mamaü.

Amhi tumhaamhasaddànaü savibhattãnaü taü maü tavaü mamaü honti yathàkkamaü-taü,
tavaü, maü, mamaü.


Dutiye yomhi và.

Tumhaamhasaddànaü savihattãnaü paccekaü ïaü ïàkaü và honti dutiye yomhi-tumhàkaü
tumhe, amhaü, amhàkaü, asmà, amhe.

Nàsmàsu tayà mayà.

Nàsmàsu tumhaamhasaddànaü savibhattãnaü tayà mayà honti yathàkkamaü.


Tayàtayinaü tva và tassa.

Tumhassa tayàtayãnaü takàrassa tva hoti và-tvayà, tayà, mayà, tumhehi, tumhebhi. Amhehi,
amhebhi.


[SL Page 025] [\x  25/]     

Tava mama tuyhaü mayhaü se.

Se tumhaamhasaddànaü svibhattãnaü tava mama tuyhaü mayhaü honti yathàkkamaü-tava
tuyhaü mama mayhaü.


Naüsesva samàkaü mamaü.

Naüsesvamhassa savibhattissa asmàkaü mamaü honti yathàkkamaü-mamaü.


ðaü ïàkaü namhi.

Namhi tumhaamhasaddànaü savibhattãnaü ïaü ïàkaü honti paccekaü-tumhaü tumhàkaü
amhaü amhàkaü asmàkaü.


Smàmhi tvamhà.
Smàmhi tumhassa savibhattissa tvamhà hoti và-tvamhà tvayàtayà mayà.


Smimhi tumhàmhànaü tayi mayi.

Smimhi tumha amhasaddànaü savibhattãnaü tayi mayi honti yathàkkamaü-tvayi tayi mayi,
tumhesu.


Sumhàmhasayàsmà.

Amhassa asmà hoti và sumhi-asmàsu amhesu.

"Apàdàdo padatekavàkye"ti adhikàro.


Yonaü hisvapa¤camyà vo no.

Apa¤camiyà yonaü hisvapàdàdo vattamànànaü padasmà paresa mekavàkye ñhitànaü
tumhaambhasaddànaü savibhattãnaü vo no honti và yathàkkamaü-tiññhatha vo, tiññhatha
tumhe, tiññhàma no, tiññhàma mayaü-passati vo, passati tumhe, passati no, passati
amhe-diyate vo, diyate tumhaü, diyate no, diyate amhaü-dhanaü vo, dhanaü
tumhaü,dhanaü no, dhanaü amhaü-kataü vo, kataü tumhehi, kataü no, kataü amhehi.


Te me nà se.

Nàmhi se ca apàdàdo vattamànànaü padasmà paresaü ekavàkye ñhitànaü
tumhaamhasaddànaü savihattãnaü te me và honti yathàkkamaü-kataü te, kataü tayà, kataü
me, kataü mayà-diyate te, dãyate tava, dãyate me, diyate mama-dhanaü te, dhanaü tava,
dhanaü me, dhanaü mama.


Nacavàhàhevayoge.

Cavàhaahaevehiyoge tumhaamhasaddànamàdesàna honti. Gacchàma tumhe ca,
maya¤ca-passati tumhe ca, amhe ca-kataü tumhehi ca, amhehi ca-diyate tumha¤ca,
amha¤ca-dhanaü tumha¤ca, amha¤ca-kataü tayà ca, mayà ca-dãyate tava ca, mama
ca-dhanaü tava ca mama ca-vàdiyogepyevaü ¤eyyaü-ubha kati saddà
bahuvacanattà-"ubhagohi ño"ti yonaü ño-ubho, ubho-


[SL Page 026] [\x  26/]     

Suhisubhasso.

Ubhassa suhisvo hoti-ubhohi ubhohi-


Ubhinnaü.

Ubhà naüvacanassa innaü hoti-ubhinnaü, ubhosu.

 i katimhà
Katimhàyonaüñi hoti-kati,kati,katãhi,katãbhi, katinnaü katãsu.
---------

Atha saïkhyàsaddà vuccante.

Ekàdayo aññhàrasantà saïkheyyavacanà-vãsatiàdayo pana saïkhyànavacanàca-ekasaddo
sabbàdisu vuttova-dvàdinamaññhàrasantànaü bahuvacanantattà ekavacanàbhàvo-dvisaddà
yomhi.


Yomhi dvinnaü duve dve.

Yomhi dvissa savibhattissa duve dve honti paccekaü-duve dve, dvãhi dvãbhi.


Duvinnaü namhi và.

Namhi dvissa savibhattissa duvinnaü hoti và-duvinnaü-a¤¤atra.


Namhi nuk dvàdãnaü sattarasantaü.

Dvàdãnaü sattarasannaü saïkhyànaü nukhoti namhi vibhattimhi. Ukàrouccàraõattho-kakàro
antàvayavattho-tena nambhãna dãgho-dvinnaü,dvãsu-tisaddà yomhi.


Pume tayo cattàro.

Yomhi savibhattãnaü tivatunnaü tayo cattàro honti yathàkkamaü pulliïge-tayo, tayo, tãhi,
tãbhi.


öõaü õõannaü titojjhà.

Jhasa¤¤ato tito naüvacanassa õõaü õõannaü honti-tiõõaü tinõannaü,tãsu-itthãyaü.


Tisso catasso yomhi savibhattãnaü.

Vibhattisahitànaü tivatunnaü yomhi tisso catasso hontitthiyaü yathàkkamaü-tisso, tisso, tãhi
tãbhi.


Namhi ticatunnamitthiyaü tissacatassà.

Namhi ticatunnaü tissa catassà hontitthiyaü yathàkkamaü-tissannaü, tãsu-napuüsake.


Tãõi cattàri napuüsake.

Yomhi savibhattãnaü ticatunnaü yathàkkamaü tãõi cattàri honti napuüsake-tãõi tãõi-sesaü
pulliïgasamaü-catu yo.


Caturo và catussa.

Catusaddassa savibhattissa yomhi caturo và hoti pulliïge-caturo, caturo-a¤¤atra-cattàro,
cattàro-catåhi catåbhi.


[SL Page 027] [\x  27/]     

 a pa¤càdãhi cuddasahi.

Pa¤càdãhi cuddasahi saïkhyàhi yonaü ño hoti-pa¤ca, pa¤ca.


Pa¤càdãnaü cuddasannama.

Pa¤càdãnaü cuddasannaü sunaühisva hoti-ettàpavàdoyaü-pa¤cahi pa¤cabhi, pa¤cantaü
pa¤casu-evaü chàdayo aññhàrasantà-eko ca da sa càti catthasamàse ekena adhikà dasàti
tatiyàsamàse và kate"ekatthatàya"nti vibhattilopo-evamupari ca.


Ekaññhànamà.

Ekaaññhànaü à hoti dase pare.


Ra saïdhyàto và.

Saïkhyàto parassa dasassa ra hoti vibhàsà-saca"pa¤camiyaü parasse"ti anuvattamàne
"àdissà"ti dakàrasseva hoti-ekà rasa, ekàdasa.


â saïkhyàyàsatàdo'na¤¤atthe.

Saïkhyàyamuttarapade dvissa à hotasatàdo'na¤¤atthe-dvàdasa.


Khà cattàëãsàdo.

Dvissa khà và hotacattàëãsàdo'na¤¤atthe-bàrasa.


Tisse.

Saïkhyàyamuttarapade tissa e hotasatàdo'na¤¤atthe.


Chatãhi ëo ca.

Chatihi parassa dasassa ëo hoti ro ca-teëasa-terasa.


Catussa cuco honti và dasasadde pare-dvitte-cuddasa coddasa catuddasa.

Vãsatidasesu pa¤cassa paõõupaõõà.

Vãsatidasesu paresu pa¤cassa paõõupaõõà honti và yathàkkamaü-paõõarasa pa¤cadasa.


Chasasa so.

Chassa so iccayamàdeso hoti dasasadde pare-soëasa sorasa, sattarasa sattadasa, aññhàrasa
aññhàdasa-ekena ånà vãsatãti visesanasamàsagabbhe tatiyàsamàse.


Itthiyamhàsitapumitthi pumevekatthe.

Itthiyaü vattamàne ekatthe samànàdhikaraõe uttarapade pare bhàsitapumitthi pumeva
hotãti pumbhàvà àppaccayo nivattate-ekånavãsati-itthiliïgekavacananto-vãsatiàdayo hi
ànavutiyà ekavacanantà itthiliïgà-(bho) ekånavãsati ekånavãsatimiccàdi-evaü vãsati ekavãsati
dvàvãsati bàvãsati tevãsatippabhutayo.


[SL Page 028] [\x  28/]     

Vãsatayaü pa¤cassa và paõõaàdese-paõõuvãsati, pa¤cavãsati-ekena ånà tiüsati tiüsà và
ekunatiüsati ekunatiüsà-matika¤¤à samà-evaü tiüsati tiüsàppabhutayo-tiüsàsaddassa pana
silope-dãgharassàti yogavibhàgà rasse-tiüsa-niggahãtàgame ca tiüsantipi hoti-evamupari ca
yathàsambhavaü-dvattiüsatiàdinaü rassa¤cattàni-cattàëãsàya samhi-cattàëãsà cattàëãsa
cattàëãsaü và,evaü cattàrãsà cattàrisa cattàrãsaü.


Dvissà ca.

Asatàdo'na¤¤atthe cattàëãsàdo dvissa e hoti và à ca-dve cattàëãsa dvàcattàëãsa
dvãcattàëãsa-evaü dvevattàrisa dvàcattàrãsa dvicattàrãsa, dvecattàëãsati dvàcattàëãsati
dvicattàëãsati.


Cattàëãsàdo và.

Asatàdo 'na¤¤atthe cattàëãsàdo tisse và hoti-tecattàëãsa tivattàëãsa tecattàëãsati
ticattàëãsati-tecattàrãsa ticattàrãsa-dvepa¤¤àsa dvàpa¤¤àsa dvipa¤¤àsa dvepaõõàsa ti
paõõàsa, dvesaññhi dvàsaññhi dvisaññhi, tesaññhi tisaññhi, dvesattati dvà sattati dvãsattati
dvesattari dvàsattari dvisattari, tesattati tisattati tesattari tisattari, dveasãti dvàasãti
dvãyàsãti-yàgamo-teasãti tiyàsãti, dvenavuti dvànavuti dvinavuti, tenavuti tinavuti-sataü,
napuüsaka mekavacanantaü-evaü sahassadayo-koñi pakoñi koñippakoñi akkhohiõiyo
itthiliïgekavacanantà-vaggabhede tu sabbàsampi saïkhyànaü bahuvacana¤ca
hoteva-yathà-dve visatiyo, tisso vãsatiyo iccàdi-dasa asakaü sataü nàma,dasasataü sahassaü,
dasasahassaü nahutaü, dasanahutaü lakkhaü, satasahassantipi vuccati-lakkhasataü koñi,
koñilakkhasataü pakoñi, pakoñilakkhasataü koñippakoñi-evaü nahutaü ninnahutaü
akkhohiõã bindu abbudaü nirabbudaü ahakahaü ababaü añañaü sogandhikaü uppalaü
kumudaü puõóarikaü padumaü kathànaü mahàkathànaü asaïkheyyanti yathàkkamaü
satalakkhaguõaü veditabbaü.
---------
Athàsaïkhyamuccate.

Taü duvidhaü pàdicàdibhedena-tattha-pa parà apa saü anu ava o ni du vi adhi api ati su u
abhi pati pari upa à-ime vãsati pàdayo-càdayo pana-ca và ha aha eva evamiccàdayo-ime
dvepi liïgasaïkhyàrahità-etehi pana yathàsambhavaü vihitànaü vibhattinaü.


Asaïkhyehi sabbàsaü.

Avijjamànasaïkhyohi paràsaü sabbàsaü vibhattãnaü lopo hotãti lopo ca.



[SL Page 029] [\x  29/]     

Vibhattiyà tato bhedo saliïgànaü bhave tathà
Tumhàdinaü tvaliïgesu nevatthi pàdivàdinaü.

Vutatàni syàdyantàni.
---------
Athekatthamuccate-upasaddà pañhamekavacanaü si-tassa"asaïkhyehi sabbàsaü"ti
lopo-kumbhasaddà chaññhçyekavacanaü sa-upa kum÷asa iti ñhite"aviggabho niccasamàso
padantaraviggaho ve"ti samãpaü kumbhasseti padantaraciggahe-"syàdi syàdinekattha"nti
sabbatthekatthe vattate.


Asaïkhyaü vibhatti sampatti samipa sàkalyàhàva yathàpacchà yugapadatthe.

Asaïkhyaü syàdyantaü vibhattyàdinamatthevattamànaü syàdyantena sahekatthambhavati.


Ekatthatàyaü.
äyàdiõadisamàsehi ekatthibhàvo ekatthatà-tasmiü syàdi lopo hoti-"taü
napuüsaka"mitinapuüsakaliïgaü-tato syàdi-"pubbasmàmàdito"ti lope sampatte.


Nàto mapa¤camiyà.

Amàdekatthà pubbaü yadekatthamakàrantaü tato paràsaü sabbàsaü vibhattãnaü lopo na hoti
aütu bhavatyapa¤camiyà-upakumbhaü tiññhati-kumbhassa samãpaü tiññhatãti
attho-upakumbhaü pakassa.


Và tatiyàsattamãnaü.

Amàdekatthà pubbaü yadekatthamakàrantaü tato paràsaü tatiyà sattamãnaü aü hoti
và-upakumbhaü kataü, upakumbhena và, upa kumbhaü dehi-pa¤camiyaü
amabhàvà-upakumbhà apehi-upakumbhamàyattaü-upakumbhaü nãdhehi, upakumbhe
và-evamupanagaramiccàdi-samãpaü agginoupaggi-etthapana-"pubbasmàmàdito"ti
sabbasyàdi lopova-evamupaguru-veti sabbattha vattate.


Amàdi.

Amàdi syàdyantaü syàdyantena saha bahulamekatthaü hoti-gàmaü gato gàmagato,
muhuttaü sukhaü muhuttasukhaü-vuttiyevopapadasa màse-kumbhakàro, ettha
bahulàdhikàrà asyàdyantenàpi samàso. Ntamànaktavantåhi vàkya-dhammaü suõanto,
dhammaü suõamàno, odanaü bhuttavà, ra¤g¤à bhato ràjahato, asinà jinno asicchinno,
pitaràsadisopitusadiso, dadhinà upasittaü bhojanaü dadhibhojanaü, guëena misso odano
guëodano-iha pana vutti padenevopasittàdi kriyàyàkhyàpanato na
tatthàyuttatthatà-kvacivuttiyeva-urago-kvaci vàkyameva-erasunà chinnavà, dassanena
pahàtabbà, bràhmaõassa deyyaübràhmaõadeyyaüyupàya dàru yupadà


[SL Page 030] [\x  30/]     

Ru, idha nahoti saïghassa dàtabbaü-gàmà niggato gàma niggato, kvacivutti
yeva-kammajaü-idha na hoti rukkhà patito-ra¤¤o puriso ràjapuriso-bahulàdhikàrà
ntamànaniddhàriyapuraõa bhàvati bhàvati ttatthehi nahoti-mamànukubbaü,
mamànukurukamàno, gunnaükaõhà sampannakhãratamà, sissànaü pa¤camo, pañassa
sukkatà-kvaci hoteva-vattamànasàmãpyaü, phalànaü titto, phalànaü suhito, bràhmaõassa
kaõhà dantà iccatra dantàpekkhà chaññhiti kaõhenasambandhàbhàvà na
samàso-a¤¤ama¤¤asambandhànaühi samàsoyadà tu kaõhà ca te dantà ceti visesanasmàso
tadà chaññhi kaõhadantàpekkàti bràhmaõakaõhadantàti hoteva-ra¤¤o màgadhassa
dhanamiccatra ra¤¤oti chaññhi dhanamapekkhate na màgadhaü ràjà eva màgadhasadadena
vuccateti bhedàbhàvà sambandhàbhàvoti tulyàdhikaraõena màgadhena saha ràjà na
samasyate-ra¤¤o asso ca puriso càti ettha ra¤¤o asso purisoti ca paccekaü sambandhato
sàpekkatàya na samàso-asso ca puriso càti catthasamàse kate tu ràjassapurisàti
hoteva¤¤ànapekkhattà-ra¤¤o garuputtoti ettha pana ràjàpekkhinopi garuno puttena saha
samàso gamakattà-gamakattampihi samàsassa nibandhanaü-dàne soõóo dànasoõóo-kvaci
vuttiyeva-pabbataññho-kvacã samàsepi vibhatyalopo-jane suto.


Visesanamekatthena.

Visesanaü syàdyantaü vasessena syàdyantena samànàdhikàraõena sahekatthaü hoti-nãlaü
ca taü uppalaü ceti niluppalaü-vàkye tulyàdhikaraõabhàvappakàsanatthaü
catasaddappayogo-vuttiyantu samàseneva tappakàsanato na tappayogo-eva ma¤¤atràpi
vuttaññhànamappayogo-bahulàdhikàrà kvaci upamànabhutaü visesanamparaü
bhavati-sãho'ca sãho-muni ca so sãho càti munisãho-munisaddoyeva và
visesanaü-tathàhi-sãhoti vutte upacaritànupacaritasãhànaü sàma¤¤appatãtiyaü munisaddo
viseseti-sãlameva dhanaü sãladhanaü-dhammoti sammato dhammasammato-mahanti ca sà
saddhà càti samàse kate-"itthiyambhàsitapumitthi pumevekattha"ta pumbhàvà
ïãppaccayàbhàvo-"ñantantunanti" ntassa ñe-"bya¤jane dãgharassà"ti dighe-mahàsaddhà.


Na¤.

Na¤iccetaü syàdyantaü syàdyantena sahekatthaü hoti-¤akàro"ñana¤¤assà"ti
visesanattho-pàmanaputtàdãsu mà hotåti.


 ana¤¤assa.

Uttarapade na¤saddassa ña hoti-na bràhmaõo abràhmaõo, na¤ayaü pariyudàsavutti
pasajjappañisedhavutti ca-pañhamapakkhe-


[SL Page 031] [\x  31/]     

Bràhmaõa a¤¤o bràhmaõantànajjhàsino khattiyàdi bràhmaõa sadiso yeva abràhmaõeti
vutte patiyate-itarasmiü pana pakkhe kenaci saüsayanimittena khattiyàdo bràhmaõeti
pavantassa micchà¤àõanivutti karãyati-bràhmaõe yaü 'na bhavati bràhmaõeti
bràhmaõantajjhàsito na bhavatãti attho-tattha vinà sadisattaü micchà¤àõasambhavà
payogasàmatthiyà ca sadisapañippatti taggatàca liïgasaïkhyà bhavanti-atoyevoccate
na¤ivayutta ma¤¤asadisàdhikaraõe tathà hi atthasampaccayoti-tadevaü pakkha¤ca yeva
pubbapadatthappadhànattaü-evamanasso-ihatu.


An sare.

Saràdo uttarapade na¤saddassa an hotãti nassa an.


Kupàdayo niccamasyàdividhimhi.

Kusaddo pàdayo ca syàdyantena sahekatthà honti niccaü
syàdividhivisayato'¤¤attha-kucchito bràhmaõo kubràhmaõo-evaükupuriso-"purise và"ti
pakkhe kàdese-kàpuriso-ãsakaü uõhaü kaduõhaü-"sare kad kussuttaratthe"ti kussa
kadàdeso-appakaü lavaõaü kàlavaõaü-"kàppatthe"ti kàdeso.


Pàdayo gatàdyatthe pañhamàya.

Pagato àcariyo pàcariyo-evaü pantevàsã-suññhçkataü sukataü-kicchena kataü dukkataü.


Accàdayo kantàdyatthe dutiyàya.

Atikkanto màlamatimàlo.


Ghapassàntasyàppakànassa.

Antabhutassàppadhànassa ghapassa syàdisu rasso hotãti rasso.


Avavàdayo kuññhàdyatthe tatiyàya.

Avakuññhaü kokilàya vanamavakokilaü-avakuññhanti pariccattaü.


Pariyàdayo gilànàdyatthe catutthiyà.

Parigilàno'jjhenàya pariyajjheno.


Nyàdayo kantàdyatthe pa¤camiyà.

Nikkanto kosambiyà nikkosambi-ghapàdinà rasso.

Và neka¤¤atthe.

Anekaü syàdyanta ma¤¤assa padassatthe ekatthaü và hoti-o tiõõo haüso yaü so
otiõõahaüso-(jalàsayo).

Jito màro yena so jitamàro-(bhagavà)-jinnotaru yena so chinnataru(pharasu)dinno suïko
yassaso dinnasuïko(ràjà)-apagataü kàlakaü yasmà so apagatakàlako (paño)pahutaü dhanaü
yassa so pahutadhano-(puriso)-natthi samo yassa so asamo-nassa ñàdeso-città gàvo yassàti
samàse kate.


[SL Page 032] [\x  32/]     

Gossu

Antabhutassàppadhànassa gossa syàdãsu u hoti-cittagu-(gomà)-mattàneke gajà yasmiü taü
mattànekagajaü-(vanaü) saha puttena vattamàno saputto saha putto và-"sahassa so'¤¤atthe"ti
pakkhe sahassa so-dhavà ca badirà ca palàsà ceti viggahe.


Catthe.

Anekaü syàdyantaü catthe ekatthaü và bhavati-samuccayo'nvàvayo itarãtarayogo samàhàro
ceti catatàro catthà-tattha itarãtarayoge samàhàre ca ekatthãbhàvo sambhavati padànaü
a¤¤ama¤¤asambandhato-na samuccaye nàpyanvàcaye tadabhàvato, casaddanivutti.


Samàhàre napuüsakaü.

Catthe samàhàre yadekatthaü taü napuüsakaliïgaü bhavati-samàhàrassekattà
ekavacanameva-dhavakhadirapalàsaü-kattha ci na hoti 'sabhàparisàyà'ti
¤àpakà-àdhipaccaparivàro-itarãtarayoge avayavappadhànattà
bahuvacanaü-dhavakhadirapalàsà-samàse yaü pubbaü våttaü tadeva pubbaü
nipatati-kamàtikkame payojanàbhàvà-kvaci vipallàsopi hoti bahulàdhikàrato-dantànaü ràjà
ràjadanto-pàpà bhumi yasmiü pàpà ca sàbhumi ceti và viggayha samàse
samàsantvaiccàdhikàro.


Pàpàdãhi bhumiyà.

Pàpàdãhi parà yà bhumi tassà samàsanto a hoti-pàpabhumaü,
(ñhànaü)-itthiyamiccàdinààppaccayo nivattane-jàtiyà upa lakkhità bhumi jàtibhumaü.


Saïkhyàhi

Saïkhyàhi parà yà bhumi tassà samàsanto ahoti-dve bhumiyo assàti dvãbhumaü-evaü
tibhumaü, catubhumaü-bahulàdhikàrà kvaci na hekàti-catubhumi.


Dãghàhovassekadesehi ca ratyà.

Dãghàdãhi asaïkhyehi saïkhyàhi ca parasmà rattisaddà ana¤¤àsaïkhyatthesu samasità
samàsanto a hoti-dãghà ca sà ratti càti dãgharattaü-aho ca ratti ca ahorattaü-ahassa apàdittà
"manàdyapàdãnamo maye ce"ti o-vassàsu ratti vassàrattaü-pubbà ca sà ratti càtã
pubbarattaü-evaü apararattaü, aóóharattaü-atikkanto rattiü atiratto-dvinnaü rattãnaü
samàhàro dvirattaü-ana¤¤àsaïkhyatthesutveva-digharatti-(hemanto)-upa ratti-kvaci hoteva
bahulaü vidhànà-yathàrattaü.


Gotva catthe càlope.

Gosaddà alopacisayà samàsanto a hoti na ce catthe


[SL Page 033] [\x  33/]     

Samàso a¤¤apadatthe asaïkhyatte ca-ra¤¤o go ràjagavo-avaï-pa¤ca gàvo dhanamassa
pa¤cagavadhano-visesanasamàsagabbho a¤¤apadatthasamàso-dasannaü gunnaü
samàhàrodasagavaü-alopeti kiü?-Pa¤cahigobhi kãto pa¤cagu-visesanasamàse-"tena kataü
kãta" miccàdinà õike "lopo"ti tassa lope ca kane "gossuti ukàro-avattheti
kiü?-Ajassagàvo-ana¤¤àsaïkhyattheyutveva-cittagu, upagu-visàlàni akkhãni assàti
a¤¤apadatthasamàse"akkhismà¤¤atthe"ti akàre-visàlakkho-padhànatthatàvasena
catubbidhamekattaü tividhanti keci-vuttahi.

Pubbuttarobhaya¤¤atthamiccekatthaü catubbidhaü
Visessa¤¤obhayatthatà tidhà vakkhanti taü pare.

Ekatthaü.
---------
Atha itthippaccayantà niddisãyante.


Itthiyamatvà.

Itthiyaü vattamànato akàrantato nàmasmà àppaccayo hoti-devadattà, ajà, kokilà, iccàdi.


Nadàdito ïã.

âkatigaõe'yaü-nadàdãhi itthiyaü ïãppaccayo hoti-ïakàro "ntantunaü ïimhi to ve"ti
saïketattho-nadã, mahã, kumàrã, taruõi, vàruõi, gotamã, gacchanti-"ntantunaü ïimhi to
ve"ti và takàre-gacchatã-gacchatã-evaü guõavanti, guõavatã-"gotovà"ti nadàdisu pàñhà và
ïãmhi "gossàvaï"ti gosaddassa àvaï-gàvã, go.


Yakkhàditvinã ca.

Yakkhàdito itthãyaminã hoti ïã ca-yakkhinã,yakkhã-nàginã,nàgã.


Yuvaõõehi nã.

Itthiyamivaõõuvaõõantehi nã hoti bahulaü-payatapàõinã, daõóinã, bhikkhunã,
paracittavidunã.


Yuvà tã.

Yuvasaddato tã hotitthiyaü-yuvatã.

Itthippaccayantà.
---------
Atha õadayo vuccante-raghussàpaccamãti viggahe.


öe vàpacce.

Chaññhiyantà nàmasmà và õappaccayo hotapacce'bhidheyye-õakàro
õanubandhakàriyattho-õeneva apaccatthassa vuttattà
apaccasaddàppayogo-"ekatthatàya"miti syàdi lopo.


[SL Page 034] [\x  34/]     

Sarànamàdissàyuvaõõassà e o õanubandhe.

Sarànamàdibhuta ye akàrivaõõavaõõà tesaü à e o honti yathàkkamaü õanubandheti
akàrassa akàro.


Uvaõõassàvaï sare

Saràdo õanubandhe uvaõõassa avaïhoti-tato syàdi-ràghavoccàdi-itthiyaü-ràghavaccàdi-và
vidhànà raghussàpaccaü ragvapaccantipi hoti.

öadayo'bhidheyyaliïgà apacce tvanapuüsakà
Napuüsake sakatthe õyo bhiyyo bhàvasamåhajà.
Tà tutthiyamasaïakkhyàne tvàdi cippaccayantakà
Napuüsakena liïgena saddà'dàhu pumenai và
Niddissatãti ¤atabbamavisese panicchite.

Và apacceti vàdhikàro.


Vacchàdito õana õayanà.

Vacchàdito gottàdibhutà gaõato ca õana õayanappaccayà honti
paputtàdo'pacce-paputtappabhuti gottaü-vacchassà paccaü vacchàno, vacchàyano-'saüyoge
kvacã'ti vuttattà na vuddhi-katissàpaccaü kaccàno, kaccàyano-yakàracavaggapubba
råpàni-yàgame-kàtiyàno.

Kattikàya apaccamiccevamàdi viggahe.


Kattikàvidhavàdãhi õeyyaõerà.

Kattikàdãhi vidhavàdãhi ca õeyyaõerà và yathàkkamaü, honta pacce-kattikeyyo,
veõateyyo-vedhavero, sàmaõero.

öya diccàdãhi

Ditippabhutãhi õyo và gotapacce.


Saüyoge kvaci.

Sarànamàdibhutà ye ayuvaõõà tesaü à e o honti kvaci deva saüyogavisaye õanubandheti
visayasattamiyà niddiññhattà saüyogato pubbeva ekàro.


Lopo'vaõõivaõõànaü.

Yakàràdo paccaye avaõõivaõõànaü lopo hoti-ditiyà apaccaü decco, kuõóaniyà apaccaü
koõóa¤¤o-nassa ¤e pubbaråpaü-bhàtuno apaccaü bhàtabbo-ettha-


Yamhi gossa ca.

Yakàràdo paccaye gossuvaõõassa ca avaï hotãti ukàrassa avaï.


â õi.

Akàrantato õi và hotapacce bahulaü-dakkassàpaccaü dakkhi-evaü vàruõi-bahulaü vidhànà
na sabbehi akàrantehi-te neva vasiññhassàpaccaü vàsiññho tveva hoti.


[SL Page 035] [\x  35/]     

Ràjato ¤¤o jàtiyaü

Ràjasaddato ¤¤o và hotapacce jàtiyaü gammamànàyaü-ra¤¤o apaccaü ràja¤¤o-jàtiyanti
kiü?-Ràjàpaccaü.


Khattà yãyà.

Khattasaddà yaiyà hontapacce jàtiyaü-khattassàpaccaü khattyo, khattiyo-jàtiyantveva-khatti.


Manuto ssa saõ.

Manusaddato jàtiyaü ssa saõ hotapacce-makanuno apaccaü manusso,
mànuso-jàtiyantveva-mànavo.


Janapadanàmasmà khattiyà ra¤¤e ca õo.

Janapadassa yaü nàma, tannàmasmà khattiyàpacce ra¤¤e ca õe hoti-pa¤càlànaü apaccaü ràjà
và pa¤càlo, màgadho-janapadanàmasmàti kiü?-Dàsarathi-khantiyàti kiü?
Pa¤càlassabràhmaõassàpaccaü pa¤càli.

öya kurusivãhi.

Kurusivãhapacce ra¤¤e ca õyo hoti-kurunaü apaccaü ràjàvà korabbo, sebbo.


öa ràgàtena rattaü.

Rajjate yena so ràgo-tato ràgavàcitatiyantato rattamiccetasmiü attheõe hoti-kasàvena rattaü
kàsàvaü, kosumhaü-idha kasmà na hoti 'nãlaü pãtanti? Guõavacanattà vinàpi õena
õatthassàbhidhànato.


Nakkhato ninduyuttena kàle.

Tatiyattato nakkhattà tena lakkhite kàle õe hoti ta¤ce nakkhattaminduyuttaü hoti-phussena
induyuttena lakkhità puõõamàsã phussã, pusso (aho)-maghàya induyuttàyalakkhità
puõõamàsã màghã, màgho (aho)


Yà ssa devatà puõõamàsi.

Seti pañhamantà asseti chaññhatthe õe hoti yaü pañhamantaü sà dve devatà puõõamàsã
và-sugato devatà asseti sogato-màhindo, yàmo, càruõo-phussã puùõamàsã assa
sambandhinãti phusso, (màso) evammàgho.

Vyàkaraõamadhite jànàti vàtvevamàdivaggahe.


Tamadhãte ta¤jànàti kaõikà ca.

Dutiyantato tamadhãte ta¤jànàtãti etesvattesu õehoti koõiko
ca-veyyàkaraõe-katayàdesassikàrassa"tadà desà tadiva bhavanti"ti ¤àyà sarànamaccàdinà
ekàre yàgamadvittàni-ke-kamako, padako-õike-suttantiko, venayi


[SL Page 036] [\x  36/]     

Ko-"tena nibbatte"ti tatiyantà nibbattattheõe-kusambena nibbattà kosambã, (nagarã.)


Tatra bhave.

Sattamyantà bhavatthe õe hoti-udake bhavo odako-"ajjàdãhi tano"ti bhavatthe
tano-ajjabhavo ajjatano-evaü hãyattano-"eonamavaõõe"ti akàro-"sarambhà dve"ti tassa
dvibhàvo.


Puràtoõo ca


Purà iccetasmà bhavatthe õe hoti tano va-purà bhavo puràõe, puràtano.


Amàtvacco.
Amà saddato acco hoti bhavatthe-amà bhavo amacco.


Majjhàditvimo.

Majjhàdãhi sattamyantehi bhavatthe imo hoti-majjhe bhavo majjhimo, antimo-kusiõaràyaü
bhavo ccevamàdiviggahe.


Kaõõeyya õeyyakayyà.

Sattamyantà ete paccayà honti bahulaü bhavatthe-kaõ-kosiõarako-õeyya-gaïgeyyo,
vàneyyo-õeyyaka-koleyyako-ya-gammo-rassàkàralopapu- bbaråpàni-iya-gamiyo,
udariyaü-"õiko"ti sattamyantà bhavatthe õiko hoti sarade bhàvo sàradiko, hemantiko.


Tamassa sippaü sãlampaõyampaharaõampayojanaü.

Pañhamantà sippàdivàcakà asseti chaññhatthe õiko hoti-vãõàvàdanaü sippamassa
veõiko.Paüjasukåladhàraõaü sãlamassa pakaüsukuliko, gandho paõyamassa gandhiko,
vàpo paharaõamassa vàpiko, sataü payojanamassa sàtikaü"taühantàrahati
gacchatu¤chaticarati"ti dutiyantà bhanticcevamàdisavatthesu õiko hoti-pakkhãnobhantiti
pakkhiko-sàkuõãko-satamarahatãti sàtikaü-paradàraü gacchatãtipàradàriko-badare u¤chatãti
bàdariko-dhammaü caratãti dhammiko-adhammiko-"tena kataü kãtaü
baddhamabhiyaïkhataü kasaüsaññhaü hataü hanti jitaü jayati dibbati khanati tarati carati
vahati jãvati"ti tatiyantà katàdisvatthesu õiko hoti-kàyena kataüvakàyikaü-satena kãtaü
sàtikaü-varattàya baddhovà rattiko-ghatena abhisaïkhataü kasaüsaññhaü và
ghàtikaü-(abhisaïkhataü katàbhisaïkhàraü, kasaüsaññhaü missitaü)-jàlena hato bhantãtivà
càliko-akkhehi jitamakkhikaü-akkhehi jayati dibbatãti và akkhiko-khanittiyà khanatãti
khànittiko-iha nabhavati "aïguliyà khantã"ti anabhidhànà abhidhànalakkhaõa hi tabbàdi
õadisamàsà-uëumpena taratãti oëumpiko-sakañena caratãti sàkañi


[SL Page 037] [\x  37/]     

Ko-khandhena vahatãti khandhiko-vetanena jãvatãti vetaniko-"tassa saüvattatã"ti
catutthyantà saüvattatãti ponobhaviko-"manàdyapàdinamo maye ce"ti dutiyokàro.


Tatosambhutamàgataü.

Pa¤camyantà sambhu tamàgatanti etesvatthesuõiko hoti-màtito sambhutamàgataü và
mattikaü, pettikaü.

Surabhito samabhutanti naviggahe.


Dissanta¤¤epi paccayà.

Vuttato'¤¤epi paccayà dissanti vuttàvuttatthesutiõyo-sorabbhaü-"tattha vasati kaviditobhatto
niyutto"ti õiko-rukkhamåle vasatãti rukkhamåliko, loke vidito lokiko, catumahàràjesu bhattà
catummahàràjikà-dvàre niyutto dovàriko-dassok tadaminàdipàñhà.

Tassidaü.

Chaññhiyantà idamiccasmiü atthe õiko hoti-saïghassa idaü saïghikaü, puggalikaü-"õe"ti
chaññhiyantà idamiccatasmiü attheõe-moggallàyanassa idaü moggallàyanaü,
(vyàkaraõaü)-sogataü, (sàsanaü).


Pitito bhàtari reyyaõ.

Pitusaddà tassa bhàtari reyyaõ hoti-ronu'bandho.


Rànubandhe'ntasaràdissa.

Anto saro àdi yassàvayavassa tassa lopo hoti rànubandheti ulopo-pitu bhàtà petteyyo.


Màtito ca haginiyaü cho.

Màtuto cai pituto ca tesaü bhaginiyaü cho hoti-màtubhagini màtucchà-"itthiyamatvà"ti
à-evampitucchà.


Màtàpitusvàmaho.

Màtàpituhi tesaü màtàpitusvàmaho hoti-màtu màtà màtàmahã-màtu pità màtàmaho-pitu
màtà pitàmahã-pitu pità pi nàmaho.


Hite reyyaõ.

Màtàpitåhi hite reyyaõ hoti-màtu hito matteyyo, pitu hito petteyyo.


Tamasya parimàõaü õiko ca.

Pañhamantà asseti asmiü atthe õiko hoti kova ta¤ce pañhamantaü parimàõambhavati.

Doõe parimàõamassa doõiko, (vãhi)-ekamparimàõamassa ekakaü-dvikaü, tikaü, catukkaü,
pa¤cakamiccàdi.


Sa¤jàtà tàrakàditvito

Tàrakàdihi pañhamantehi asseti chaññhatthe ito hoti te


[SL Page 038] [\x  38/]     

Ce sa¤jàtà honti-tàrakà sa¤jàtà assa tàrakitaü-(gaganaü)-pupchito-(rukkho).


Màne matto.
Pañhamantà mànavuttito asseti asmiü atthe matto hoti-phakhalaü ummànamassa
khaphalamattaü. Hattho parimàõamassa hatthamattaü, sataü mànamassa satamattaü.


öe ca purisà

Purisà pañhamantà uddhamànavuttito asseti asmiü atthe õe hoti matta tagghà ca-puriso
ummànamassa porisaü, purisamattaü. Purisatagghaü.


Tassa bhàvakammesu tta tà ttanaõyaõeyya õigha õiyà.

Bhavanti etasmà saddabuddhãti bhàvo saddappavatti nimittaü-kammaü kriyà-chañàñhiyantà
bhàve kamme ca tta tàdayo honti bahulaü-sàma¤¤avidhayo payogamanusàrayantiti kuto ci
dvãsukuto ci bhàve yeva-na ca sabbe sabbato honti a¤¤atra ttatàhi-nãlassa pañàssa bhàvo
nãlattaü nãlatàti guõe bhàvo-iha guõavasà nilasaddonãlaguõayutte dabbe vattate
nimittassarupànugatà¤cabuddhi-evama¤¤atràpi yathànuråpaü¤àtabbaü nãlassaguõassa
bhàvo nãlattaünãlatàti nãlaguõajàti-gottaü gotàti gojàti-pàcakattatti
pacanakriyàsambandho-ràjapurisattanti ràjasambandho-devadattaü candattaü suriyattanti
tadavatthàvisesa sàma¤¤aü-àkàsattaü abhàvattanti upacaritabhedasàma¤¤aü-alasassa bhàvo
kammaü và alasattaü alasatà-ttana, puthujjanattanaü-õya,
càpakalyaü"sakatthetã"sakatthepi-aki¤canameva àki¤ca¤¤aü-õeyya, soceyyaü-õa,
pàñavaü-avaï-iya, naggiyaü-õi ya, porohitiyaü.


Tara tamissikiyiññhàtisaye.

Atisaye vattamànanato hontete paccayà-atisayena pàpo pàpataro, pàpatamo, pàpissiko.
Pàpiyo. Pàpiññho-atisayantàpi atisayappaccayo-atisayena pàpiññho
pàpiññhataro-udumbarassa vikàro'vayavotvevamàdiviggahe.


Tassa vikàràvayavesu õa õika õeyya mayà.

Pakatiyà uttaramavatthantaraü vikàro-chaññhiyantà nàmasmà vikàre'vayave ca õadayo honti
bahulaü-õa, odumbaraü-(bhasmaü paõõaü và)-õika, kappàsikaü-neyya, eõeyyaü-maya.
Tiõamayaü-"a¤¤asminti" atthantarepi-gunnaü karisaü gomayaü.

Manussànaü samuhotvevamàdiviggahe.


[SL Page 039] [\x  39/]     

Samuhe kaõõaõikà.

Chaññhiyantà samåhe kaõõaõikà honti-mànussakaü. Kàkaü, àpupikaü-"janàdãhi tà" ti
samåhe tà-janànaü samåho janatà. Gajatà, bandhutà.


Ekà kàkyasahàye.

Ekasmà asahàyatthe ka àkã honti-eko'va ekako, ekàkã.

Ayubhadvitãhaüse.

Upadvitãhi avayavavuttãhi pañhamantehi asseti chaññhatthe ayo hoti-ubho aüsà assa
ubhayaü. Dvayaü. Tayaü-cintaü puraõeccà diviggahe-"catutthadutiyesvesaü
tatiyapañhamà"ti nipàtanà påraõatthe dvito tiyo dvissa du ca ticatuhi atiyattàca-dutiyo.
Tatiyo. Catuttho.


Ma pa¤càdihi katãhi.

Chaññhiyantàya pa¤càdikàya saïkhyàya katismà ca mo hoti påraõatthe-pa¤cannaü puraõe
pa¤camo-evaü sattamo, aññhamo, iccàdi.


Chàññha ññhamà.

Chasaddà ññha ññhamà honti puraõatthe-channaü påraõe chaññho, chaññhamo và.


Tassa puraõekàdasàdito và.

Chaññhiyantàyekàdasàdikàya saïkhyàya óo hoti påraõatthe
vibhàsà-óakàro'nubandho-ekàdasantaü påraõe ekàdaso-a¤¤atra-ekàdasamoccàdi-evaü
dvàdaso iccàdi-ekånavãsatyàdihituóe.


ôe satissa tissa.

ôe pare satyantassa tikàrassa lopo hotãti tilopo. Ekunavãso.


Satàdãnami ca.

Satàdikàya saïkhyàya chaññhiyantàya puranatthe mo hoti satà dinami càntàdeso-satassa
påraõe satimo, sahassimo. 
Vãsati adhikà asmiü sate sahasse vàti evamàdiviggahe.


Saïkhyàya saccutãsàsadasantàyàdhikàsmiü satasahasse óo.

Satyantàya mutyantàya ãsantàya àsantàya dasantàya ca saïkhyàya pañhamantàya asminti
sattamyatthe óo hoti sà ce saïkhyà adhikà hoti yadasminti ta¤ce sataü sahassaü
satasahassaü và hoti-tilope-vãsaü-sataü, sahassaü, satasahassaü và-utyantàya-nahutaü-sataü.
Sahassaü, satasahassaü và-ãsantàya-cattàrãsaü-sataü. Sahassaü, satasahassaü
và-àsantàya-pa¤¤àsaü-sataü, sahassaü. Satasahassaü và-dasantàya-ekàdasaü-sataü, sahassaü,
satasahassaü và-saccutãsàsadasantàyàti kiü? Cha adhikà asmiü sate-adhiketi kiü? Pa¤cadasa
hãnà asmiü sate-asminti kiü?Vãsati adhikà etasmà satà-satasahasseti kiü? Ekàdasàdhikà
assaü vãsatiyaü.


[SL Page 040] [\x  40/]     

Tametthassatthãti mantu.

Pañhamantà ettha assa atthãti etesvatthesu mantu hoti-itisaddassa vivakkhàniyamanatthattà
pahutàdiyutte yeva atthyatthe hoti-vuttaühi.

Pahute ca pasaüsàyaü nindàyadvàtisàyane
Niccayoge ca saüsagge hontime mantuàdayo.

Pahutà gàvo ettha dese assa và purisassa santãti sagomàpasaüsàyaü. Pasatthà jàti assa atthãti
jàtimà-nindàyaü, valimà0atisàyane, buddhimà-niccayoge, jutimà-saüsagge, haliddimà.
Tametthassatthãti adhikàro.


Vantvavaõõà.

Pañhamantato avaõõantà mantvatthe vantu hoti-sãlavà, dayàvà-avaõõàti kiü? Buddhimà.


Daõóàditvikaã.

Daõóàdãhi ika ã honti và mantvatthe-daõóiko, daõóã-gandhiko gandhi-itisaddassa
visasaniyamantthattà kuto ci dve kutoce kamekaüva-nàviko, sukhã.


Tapàdihi ssã.

Tapàdito và ssã hoti mantvatthe-tapassã, yasassã-vàtveca-yasavà.


Saddhàditva.

Saddhàdãhimantvatthaahotivà-saddho, pa¤¤o-vàtveva-pa¤¤avà.


öe tapà.

Tapasaddà õe hoti mantvatthe-tàpaso-manàdittà "manàdãnaü sak"iti õanubandhe
sak-"màyàmedhàhi vã"ti mantvatthe vã-màyàvi, medhàvã.


To pa¤camyà.

Pa¤camyantà bahulaü to hoti-gàmasmà gàmato-imena kiü saddehi tomhi-"ito tetto kuto"ti
imassa ñi nipaccate etassa ñaet kassa kutta¤ca-imasmà ito, etasmà ato etto, kasmà kuto.


Abhyàdihi.

Abhiàdãhi to hoti-apa¤camyantehipi vidhànatto'yaü-abhito, parito, pacchato, heññhato.


âdyàdãhi.

âdippabhutãhi to hoti-àdo àdito, majjhe majjhato, yaü yato.


Sabbàdito sattamyà tratthà.

Sabbàdãhi sattamyantehi tratthà honti-sabbasmiü sabbatra, sabbattha-yasmiü yatra,
yattha-bahulàdhikàrà na tumhàmhehi.


[SL Page 041] [\x  41/]     

Katthettha kutràtra kvehidha.

Ete saddà nipaccante-kasmiü kattha, kutra, kva-etasmiü ettha, atra-asmiü iha, idha.


Dhã sabbà và.

Sattamyantato sabbasmà dhivà hoti-sabbadhi-vàtikiü, sabbatra.


Yà hiü.

Sattamyantà yasaddà hiü và hoti-yahiü-vàtveva-yatra.


Tà haca.

Sattamyantà tato vàhaü hoti hi¤ca-tahaü, tahiü-vàtveva-tatra.


Kuhiükataü.

Kiüsaddà sattamyantà hiü haü nipaccante kissa kukà ca-kuhiü kahaü-sabbasmiü
kàleccevamàdi viggahe.


Sabbeka¤¤ayatehi kàle dà.

Etehi sattamyantehi kàle dà hoti-sabbadà ekadà, a¤¤adà, yadà, tadà.


Kadà kudà sadà dhunedàni.

Ete saddà nipaccante-kasmiü kàle kadà, kudà-sabbasmiü kàle sadà-imasmiü kàle adhunà,
idàni.


Ajja sajjavaparajjevatarahi karahà.

Ete saddà nipaccante-

Pakati paccayo àdeso kàlavisesoti sabbametaü nipàtanà labbhati-imassa ño jjo vàhani
nipaccate-asmiü ahani ajja-samànassa sabhàvojju vàhati-samàne ahati sajju-aparasmà jju
vàhati-aparasmiü ahati aparajju-imasseto kàlerahi ca-imasmiü kàleetarahi-kiüsaddassa ko
raha vànajjatane-kasmiü kàle karaha.

Sabbàdãhi pakàre thà.

Sàma¤¤assa bhedako viseso pakàro, tattha vattamànehi sabbàdãhi thà hoti-sabbena pakàrena
sabbathà-yathà, tathà.


Kathamitthaü.

Ete saddà nipaccante pakàreti kimimehi thaüpaccayokait tesaü yathàkkamaü-kena pakàrena
kathaü, iminà pakàrena itthaü.

Ekena pakàrena ekaü và pakàraü karoticcevamàdiviggahe.


Dhà saïkhyàhi.

Saïkhyàvàcãhi pakàre dhà paro hoti-ekadhà karoti-dvidhà,tidhà, catudhà, pa¤cadhà
karoticcevamàdiviggaho-bahusaddà vepullavàcã saïkhyàvàcã ca-yadà saïkhyàvàcã tadà
bahudhà karoti.


Vekà jjhaü.

Ekasmà pakàre jjhaü và hoti-ekajjhaü-vàti kiü, ekadhà.


[SL Page 042] [\x  42/]     

Dvitãhedhà.

Dvitãhi pakàre edhà và hoti-medhà, tedhà-vàtveva-dvidhà, tidhà-ekaü vàraü
bhu¤jaticcevamàdiviggahe.


Vàra saïkhyàya kkhattuü.

Vàrasambandhitiyà katisaïkhyàya kkhattuü hoti-kativàre bhujati katikkhattuü bhu¤jati.


Bahumhà dhà ca paccàsattiyaü.

Vàrasambandhiniyà bahusaïkhyàya dhà hoti kkhattu¤ca vàràna¤ce paccàsatti hoti-bahuvàre
bu¤jati bahudhà và divasassa bu¤jati,khahukkhattuü và, paccàsattiyanti kiü, bahukkhattuü
makàsassa bhu¤jati.


Sakiü và.

Ekaü vàramiccasmiü atthe sakinti và nipaccate ekasmà kiü ekassa ca sàdeso-ekaü vàraü
bhu¤jati sakiü bhu¤jati-vàti kiü, ekakkhattuü bhu¤jati.


So vãcchàppakàresu.
Kriyàya guõena dabbena và bhinne atthe vyàpitumicchà vãcchàvãcchàyampakàre ca so hoti
bahulaü-sàma¤¤aniddesà yathàsambhavaü vibhattyantà yato kuto visaddà
hoti-vicchàyaü-khaõóaü khaõóaü karoti khaõóaso karoti-sabbena pakàrena sabbaso.


Abhuta tabbhàve karàyabhuyoge vikàrà cã.

Avatthàvato'vatthantarenàbhutassa tàyàvatthàya bhàve karàsabhåhi sambandhe sati
vakàravàcakàcã hoti-cakàro"cã kriyatthehã"ti visesanattho-adhavalaü dhavalaü karotãti
dhavalãkaroti-adhavalo dhavalo siyà bhavati và dhavalãsiyà. Dhavalãbhavati-abhutatabbhà
veti kiü, ghañaü karoti-karàsabhuyogeti kiü. Adhavalo dhavalo jàtate-vikàràti kiü, suvaõõaü
kuõóalãkaroti.

öada yo.
---------
Atha tabbàdayo vuccante kriyatthehi "kriyatthà"ti adhikàrato, kriyà attho etassàti
kriyàttho(dhàtu)-so ca dvividho sakammakà kamakmakavasena-tatta yasmiü kriyatthe
kattuvàcini kammaü gavesãyate, so sakammako itaro akammako-tesu yathàrahaü sakamma
kato kammàdo kàrake kammàvacanicchàyambhàve ca tabbàdayo veditabbà-akammakato
pana bhàvo kammavajjite ca kàrake0-kriyàti ca gamanapacanàdiko asattasammato kattarã
kammevà patiññhito kàrakasamåhasàdhiyo padattho vuccati, vuttaühi.


[SL Page 043] [\x  43/]     

"Addabbabhutaü kattàdi-kàrakaggàmasàdhiyaü
Padatthaü kattukammañàñhaü-kriyamicchanti tabbidu".

Kara karaõe-akàro uccàraõattho-evamuttaratràpi-kariti ñhite-bahulamiti sabbattha vattate.


Bhàvakammesu tabbànãyà.

Tabbaaniyà kriyatthà pare bhàvakammesu bahulaü bhavanti-paccayeti
paccayavidhànato¤¤asmiü sabbatthàdhikàro.


Tuütunatabbesu và.

Tumàdisu paccayesu và karassa à hoti-a¤¤atra.


Pararåpamayakàre bya¤jane.

Kriyatthànamantabya¤janassa pararåpaü hoti yakàrato'¤¤asmiü bya¤janàdo paccayeti
pararåpaü-karaõaü kàtabbaü. Kattabbaü và-napuüsakaliïgaü-bhàvassekattàpi
tabbàdyabhihito bhàvo dabbamiva pakàsatãti bahuvacana¤ca hoti-kamme-karãyatãti
kàtabboka kattabbo-abhidheyyasseva liïgavacanàni.

Visessaliïgà tabbàdi tatthàdo pa¤ca bhàvajà
Napuüsake siyuü bhàve kto càno akantarã.
Bhàvasmiü ghyaõ pume evaü iyuvaõõagahàdijo
Appaccayo'pi càsaïakkhyà tumàdi katvàntakà siyuü.
Anãye-


Rà nassa õe.

Ràntato kriyatthà parassa paccayanakàrassa õo hoti-karaõãyaü-bahulàdhikàrà karaõàdisupi
bhavantã-sinà soceyye-divà diseso-sinàyante'nenàti sinànãyaü0(cuõõaü)-dà dàne-diyate
assàti dànãyo-(bràhmaõe)-ñhà gatinivuttiyaü-upa pubbo-upatiññhatãti
upaññhànãyo-(sisso)-dhàtunamanekatthattà yeva ñhà iccasmiü dhàtumhi
santamevopaññhànatthaü upasaddo joteti-vuttaühi.

"Santameva hi nãlàdi-vaõõaü dãpàdayo viya.
Dhàtusmiü santamevatthaü upasaggà pakàsako".

Vaca byattavacane-


Ghyaõ.

Bhàvakammesu kriyatthà paro ghyaõ hoti bahulaü-ghakàraõakàrànubandhà.


Kagà cajànaü ghànubandhe.

Ghànubandhe cakàrajakàrantànaü kriyatthànaü kagà honti yathàkkamanti vassa ko.


Assà õanubandhe.

öakàrànubandhe paccaye pare upantassa akàrassa à hoti-vuccatãti vàkyaü-ci vaye-ghyaõ.



[SL Page 044] [\x  44/]     

Yuvaõõànameo paccaye.

Ivaõõuvaõõantànaü kriyattànaü e o honti yathàkkamaü paccayeti issekàre"saramhà dve"ti
yassa dvibhàve ca-cayanaü ciyatãti và ceyyaü-dà dàne.


âsse ca.

âkàrantato ghyaõ hoti bhàvakammesu àssa e ca-dànaü dãyatãti và deyyaü-vada
pacane"vadàdãhi yo"ti bhàvakammesu yocavaggapubbaråpesu-vadanaü vaditabbaü và
vajjaü-ama gama gamane vadàdittà ye-gamanaü gamyateti và gamyaü-guha
saüvaraõe-"guhàdãhiyak" iti bhàvakammesu yak-kakàro kànubandhakàriyattho.


Lahussupantassa

Lahubhutassa upantassa yuvaõõassa e o honti yathàkkamaü paccayeti sampattasso kàrassa
"nate kànubandhanàgamesu"ti pañisedho-guhaõaü guhitabbaü kavà guyhaü-vipallàso-sàsa
anusaññhiyaü-yak.


Sàsasya sis và.

Sàsassa và sis hoti kànubandhe-pubbaråpe-sàsãyatãti sisso-sisàdesàbhàvapakkhe-


¥i bya¤janassa.

Kriyatthà parassa bya¤janàdippaccayassa ¤i và hoti-¤akàro "¤i lasse"-ti
visesanattho,sàsiyo-vavatthitavibhàsattà vàdhikàrassa kvaci ¤issàbhàvo-kattabbaü.


Kattari latuõakà.

Kattari kàrake kriyatthà latuõakà honti-lakàro"latupitàdanamà simhã"ti visesanattho-dadàtãti
dàtà-õake-


Assàõapimhi yuk.

Akàrantassa kriyatthassa yuk hoti õapito'¤¤asmiü õanubandhe,
dàyako-vadhahiüsàyaü-"¤ibya¤janassà"ti ¤i-vadhetãtivadhità,õake-"assànanubandhe"ti
upantassa assa àttesampatte-


A¤¤atràpi.

Kànubandhanàgamato'¤¤asmimpi te e o à kvaci na hontãki pañàsedho-vadhako-lucchedane.


Kvavaõ.

Kammato parà kriyatthà kvaci aõ hoti kattari-okàre-


âyàvà õanubandhe.

Eonamàyàvà honti yathàkkamaü saràdo õanubandheti tassà vàdeso-saraü luõatãti saralàvo,
kumbhaü karotãti kumbhakàro-kvacãti kiü, kammakàro-ettha"bhàvakàrakesva
ghaõaghakà"ti appaccayo-disa pekkhaõe.


[SL Page 045] [\x  45/]     

Samàna¤¤abhavantayàditupamànà disà kamme rãrikkhakà

Samànàdihi yàdãhi copamànehi parà disà kammakàrake rãrikkhakà
honti-"rànubande'ntasaràdissà"ti disassa isabhàgassa lope"rãrikkhakeså"-ti samànassa sàdese
ca-samàno viya dassatãti sadã, sadikkho-ke-


Na te kànubandhanàgamesu.

Te e o à kànubandhe nàgame ca na hontãti ettàbhàve, sadiso.


Samànà ro rãrikkhake.

Samànasaddato parassa disassa ra hoti và rãrikkakesåti pakkhe dassa ràdese-sarã, sarikkho,
sariso.


Sabbàdãnamà.

Rãrikkhakesu sabbàdãnamà hoti-a¤¤àdã, a¤¤àdikko, a¤¤àdiso.


Ntakimimànaü ñà kã ñã.

Rãrikkakesu nta kiü ima saddànaü ñà kã ñã honti yathàkkamaü ñakàrà
sabbàdesatthà-bhavàdã, bhavàdikkho, bhavàdiso-yàdi, yàdikkho, yàdiso-tyàdi, tyàdikkho,
tyàdisoccàdi-tumhàmhà nantu ayaü viseso.


Tumhàmhànaü tà mekasmiü.

Rãrikkhakesutumhaamhànaü tà mà honte kasmiü yathàkkamaü-tàdi, màdi, tàdikkho,
màdikkho, tàdiso, màdiso-ekaisminti kiü, tumhàdiso, amhàdiso-ci caye.


Bhàvakàra kesvaghaõaghakà.

Bhave kàrake ca kriyatthà a ghaõa gha kà honti bahulaü-a-issekàre.


Eonamayavà sare.

Sare pare eonamayavà honti yathàkkamanti tassa ayàdeso ca-vayanaü ciyatãti
vàcayo-nãpàpuõane-vi pubbo0vinayanaü vinetãti và vinayo-ru sadde-ravanaü ravo-bhu
sattàyaü. Bhavanaü bhavo-gaha upàdàne-pa pubbo-paggaõhaõaü paggaho-gaha mada dapa
raõa sara vara caràdayo gahàdayo-kara karaõe, kicchatthe dumhi akicchatthesu ãsaü susu
cuppadesu-dukkhena karãyatãti karaõaü và dukkaraü-sukhena karãyatãti karaõaü và
ãsakkaraü, sukaraü-caja hàniyaü-ghaõ-cajanaü càgo-paca pàke-ni pubbogha,nipacatãti
nipako-khipa peraõe-ka-khipatãti khipako-pãtappaõe.


Yuvaõaõànamiyaddhuvaï sare.

Ivaõõuvaõõantànaü kriyatthànamiyabuddhavaï honti sare kvacãti iyaï-õetãti piyo-bhu
sattàyaü-abhi pubbo.


[SL Page 046] [\x  46/]     

Kvi

Kriyatthà kvi hoti bahulaü bhàvakàrakesu.


Kvãssa.

Kriyatthà parassa kvissa lopo hotãti kvilope-abhibhavatãti abhibhu-evaü sayambhu-ama
gama gamane-kvimhi-"kvimhi lopo'ntabya¤janassà"ti malopo-urasà gacchatãti urago-dà dà
ne-"ano" ti kriyatthà bhàvakàrakesvàno-datti diyatãti vàdànaü-saüpa pubbe-sammà padãyate
yassa taü sampadànaü-apa à pubbe-apàdadàti etasmàti apàdànaü-kara karaõe-adhi
pubbo-"rà nassa õe"-ti õe-adhikarãyati etasminti adhikaraõaü-gaha upàdàne.


Tathanarànaü ñañhaõaëà.

Tathanarànaü ñañhaõaëà honti và yathàkkamanti nassa õadese-gaõhitabbaü gahaõaü-pada
gamane-nipubbo.


Padàdãnaü kvaci.

Padàdãnaü yuk hoti kvaci paccaye-nãpatti nipajjanaü-pã tappaõe-anamhi vanàdinà nàgame
ca'na te' iccàdinà e na hoti-pãti pãõanaü-viji bhaya calanesu-saü pubbo-saüvinti
saüvejanaü-"a¤¤atràpã"ti ettàbhàve-saüvijanaü-kudha kope-kujjhati sãlenàti
kodhano-bhikkha yàcane.


Itthiyama õa kti ka yak yà ca.

Itthilaïge bhàve kàrake ca kriyatthà aàdayo hontyano ca bahulaü-a-bhikkanaü bhikkhãyatãti
và bhikkhà-àpaccayo-õo-kàraõaü kàrà-càrakaü-yathàkatha¤ci saddanipphanti råëhito
atthaniccayo-bhida vidàraõe-kti-bhedanaü bhijjateti và bhitti-råja bhaïge-ko-rujatãti rujà-vida
¤àõe-yak-vedanaü vidanti etàyàti và vijjà-aja vaja gamane-pa puddho-yo-pabbaja naü
pabbajjà-"cavaggabaya¤à"ti yogavibhàgà vassa bakàre ¤cittaü-vanda
abhivàdanatthutisu-ano-vandanaü vandanà.


I ki ti saråpe.

Kriyatthassa saråpe'bhidheyye kriyatthà pare i ki tã honti-i-vaca iccayaü dhàtu eva
vaci-kimhi-yudhi-ti-sarupe timhi karo tissa kho ti vikaraõassa ¤àtattà "kattari lo"ti
lo-pacati-kathamakàro iccàdi? Ghaõantena kàrasaddena chaññhisamàso-assa kàro
akàro-bhuja pàlanajjhohàresu.


Sãlàbhikkha¤¤àvassakesu õã.

Kriyatthàõi hoti sãlàdãsu patãyamànesu-uõhaü bhu¤jati sãlenàti uõhabhojã-pà
pàne-"assàõapimhi yuka"iti-yuk-khãrambhikkha¤¤ampibatãti khãrapàyã-avassaü karotãti
avassakàrã, satamavassaü dadàtãti satandàyã.


[SL Page 047] [\x  47/]     

Kattari bhåte ktavantu ktàvi.

Bhute parisamatte atte vattamànato kriyatthàktantuktàvã honti kattara-abhu¤jãti
bhuttavà,bhuttàvã-susavakaõe-asuõi tisutavà, sutàvã.


Kto bhàvakammesu

Bhàve kammeca bhute kto hoti-àsa upavesane-àsanamàsitaü-¤i-ruda rodane.


Và kvaci.

Te e o à kvaci và na honti kànubandhanàgamesu-rodanaü ruditaü, roditaü-karãyitthàti kato,


Gamàdirànaü lopo'ntassa.

Gamàdinaü rakàrantàna¤càntassa lopo hoti takàràdo

Kànubandhe paccaye katvànakatvàvajjiteti ralopo-yà pà puõane.


Gamanatthàkammakàdhàre ca.

Gamanatthato akammakato ca kriyatthà àdhàre kto hoti kattari bhàvakammesu
ca-yàtavanto'sminti yàtaü-(ñhànaü)-yà tavanto yànà-yànaü yàtaü-yàyitthàti
yàto-(patho)-àsitavanto'sminti àsitaü-(ñhànaü)-àsitavanto àsità-àsana màsitaü-¤i.


Netà kattari vattamàne.

âraddhàparisamatte atthe vattamànato kriyatthà nto hoti kattari.


Kattari lo.

Kuyatthato aparokkhesu kattuvihitamànantadisu lo hoti-lakàro"¤i lasse"-ti
visesanattho-pavatãti pavanto-"màno"ti kattari màno-pacamàno.


Bhàvakammesu

Vattamànatthe vattamànato kriyatthà bhàve kamme ca màno hoti.


Kyo bhàvakammesvaparokkhesu mànantatyàdisu

Bhàvakammavihitesu parokkhàvajjitesu mànantàdisu paresu kyo hoti kriyatthà-kakàro
avuddhattho-bhàve-bhuyateti bhuyamànaü-kamme-paccateti paccamàno.

Te ssapubbànàgate

Anàraddhe atthe vattamànato kriyatthà te ntamànà ssapubbà honti
savisaye-¤i-kattari-pacissatãti pacissanto,pacissamàno-hàve-bhuyissatãti
bhuyissamànaü-kamme-paccissa teti paccissamàno-kara karaõe.


Tuü tàye tave bhàve bhavissatikriyàyaü tadatthàyaü.

Bhavissatiatthe vattamànato kriyatthà bhàve tuü tàye tave


[SL Page 048] [\x  48/]     
Honti kriyàyaü tadatthàyaü patãyamànàyaü-"tuütunatabbesu và"ti và akàro-a¤¤atra
pararåpaü-karaõaya gacchati kàtuü gacchati kattuü, kattàye và-tave-"karassà tave"-ti
à-kàtave-bhàveti kiü, karissàmãti gacchati-kriyàyanti kiü, bhikkhissaü iccassa
jañà-tadatthàyanti kiü, gacchissato te bhavissati bhattaü bhojanàya-gaha upàdàne.


Pubbekakattukànaü.

Eko kattà yesaü byàpàrànaü tesu yo pubbo tadatthato kriyatthà tunakatvàna katvà honti
bhàve-¤i.


¥i lassa ca.

¥ilàname hoti kvaci-gaõhaõaü katvà yàti gahetåna yàti, gahetvàna, gahetvà và-assa
rudhàdittà.


Maü và rudhàdãnaü.

Rudhàdãnaü kvaci maü và hoti paccayeti pakkhe maü bhavaü api manubandhattà akàrà
paro.


öe niggahãtassa.

Gahassa niggahãtassa õe hoti-gaõhi tuna, gaõhitvàna, gaõhitvà-ekakattukànanti kiü,
bhuttasmiü devadatte ya¤¤a datto vajati-pubbàti kiü, bhu¤jati ca pacati ca-appatvà nadiü
pabbato bhavati atikkamma pakabbataü nadãti bhudhàtussa sabbattha sambhavà
ekakattukatà pubbakàlatà ca gamyate.

Yebhuyyavuttiyà liïgaü dassitaü tattha sabbaso
Viseso pana vi¤¤ahi ¤eyyo pàñhànusàrato.

Tabbàdayo.
---------
Idàni tyàdayo vuccante-paca pàke-pac iti ñhite-kriyatthà bahulamiti ca sabbattha vattate.


Vattamàne ti anti sithamimate ante se vega emhe.

Vattamàne àraddhà parisamatte atthe vattamànato kriyatthàtyàdayo honti-tesampaniyame.


Pubbaparacchakkànamekànekesu tumhàmhasesesu dvedve majjhimuttamapañhamà.

Ekànekesutumhàmhasaddavacanãyesutada¤¤asaddavacanãyesu ca kàrakesu
pubbacchakkànaü paracchakkana¤ca majjhimuttamapañhamà dvedve honti yathàkkamaü
kriyatthàti ekamhi vattabbe ekavacanaü ti-ti anti iti pañhamo àdo niddiññhattà-si tha iti
majjhimo majjhi niddiññhettà-mi ma iti uttamo-uttamasaddoyaü sabhàvato
tippabhutãnamantadvayamàha-evaü paracchakkepaki yathàkkamaü yojanãyaü-tyàdisu
parabhutesu kattukammabhàva vihitesu kyalàdayobhavantãti "kyo
bhàvakammesvakakaparokkhesu mànanta


[SL Page 049] [\x  49/]     

Tyàdisu kattarã lo"iccàdinà tesaü vidhànà tyàdayo kattu kammabhàvesceva vi¤¤àyantãti
kattari timhi lo-pacati-bahumhi cattabbe antiü


Kvaci vikaraõanaü.

Vikaraõanaü kvaci lopo hotãti lassàkàrassa lopo-pavanti-pacasi pacatha.


Himimesvassa.

Akàrassa dãgho hoti himimesu-pacàmi pacàma-paracchakke-pacate pacante, pacase
pacavhe,pace pacàmhe-kamme-kyo bhàvakammesvaccàdinà kyo.


Kyassa.

Kriyatthà parassa kyassa ã¤ và hoti-¤akàro àdyavayavattho, pacãyati paccati.


Gurupubbà rassàre 'nte'ntãnaü.

Gurupubbasmà rassà paresaü ante 'ntinaü re và hoti-pacãyare pacãyanti paccare paccanti,
pacãyasi paccasi pacãyatha paccatha, pacãyàmi paccàmi pacãyàma paccàma-pacãyate,
paccate pacãyare pacãyante paccare paccante, pacãyase paccase pacãyavhe paccavhe, pacãye
pacce pacãyàmhe paccàmhe-bhàve-bhu sattàyaü-bhàvassekattà ekavacanameva-ta¤ca
pañhamapurise yeva sambhavati-bhuyati devadattena, buyate và-devadattassa sampati
bhavananti attho-nehi¤ bahulaü vidhànà.

Kriyatthà kattari tyàdi kammasmi¤ca sakammakà,
Bhàve cà'kammakàkakammà'vacanicchàyama¤¤ato.

Bhavissati ssati ssanti ssasi ssatha ssàmi ssàma ssate ssante ssase ssavhe ssaü ssàmhe.

Bhavissati anàraddhe atthe vattamànato kriyatthà ssatyàdayo honti.


A ãssàdinaü bya¤janassi¤.
Kriyatthà paresaü aàdãnaü ãàdãnaüssàdãna¤ca bya¤janassi¤hekàti và-vavatthãtavibhàsàyaü
sseti ssàdãnaüssaccàdãnadvàvayo adhippeto-"¤i bya¤janassà"ti siddhepi tyàdisu parabhutesu
ete samevàti niyamattoyamàramho-lassàkàrassa lope-pacissati pacissare pacissanti, pacissasi
pacissatha, pacissàmi pacissàma-pacissate pacissare pacissante, pacissasepacissavhe, pacissaü
pacissàmhe-kamme-paciyissati.


Kyassa sse.

Kyassa và lopo hoti sse-pacissati paccissati, pacãyissa


[SL Page 050] [\x  50/]     

Re pacayissanti pacissare pacassanti paccissare paccissanticcàdi-kattusamaü-kyova
viseso-bhàve-bhuyissati bhavissati, bhuyissate bhavissate.


Nàme garahàvamhayesu.

Nàmasadde nipàte sati garahàyaü vimbhaye ca gamyamàne ssa tyàdayo
honti-garahàyaü-sàpi nàma pacissatãccàdi-vimbaye-acchariyaü vata bho abbhåtaü vata bho
andho nàma pacissaticcàdi.


Bhute ã uü dha ttha iü mhà à å sevhaü a mhe.

Bhute parisamatte atthe vattamànato kriyatthà ã àdayo honti-bhutànajjatane vakkhamànattà
ime bhutanajjatane bhutasàma¤¤e ca bhavanti.

Ahassubhayato aóóharattaü vàva tadupaóóhakaü
Anto katvàna vi¤¤eyyo aho ajjano iti.

Tada¤¤o pana yo kàlo so'najjatanasa¤¤ito.


âãssàdisva¤ và.

âàdo ãàdo ssààdo ca kriyatthassa a¤ và hoti,


Eyyàtha sse a à ã thànaü o a aü ttha ttho vehàk.

âsahacaritova akàro gayhate-na parokkhe vihito-tho pana 'nte niddesà tvàdisambandhi yeva
tasseva và nissitattà-nissayakaraõampi hi suttakàràciõõaü-eyyàthàdãnaü oàdayo và honti
yathàkkamanti ãssavàttho-apacittho pacittho apavattho pacattho.


âãåmhàssàssamhànaü và.

Etesaü và rasso hotãti pakkhe rasse ca-apaci paci apacã pacã.


Uüssiüsvaüsu.

Umiccassa iüsu aüsu và honti-apaviüsu paviüsu apacaüsu pacaüsu apavuü pacuü.


Ossa a i ttha ttho.

Ossa aàdayo và honti-apaca paca apaci paci apacittha pacittha apavattha pacattha apacitthe
pacittho apacattho pacattho.


Si.

Ossa si và hoti-apacisi pacisi apacasi pacasi apaco paco.


Mhàtthàna mu¤.

Mhàtthànamu¤ và hoti-ãàdisambandhinameva gahaõaü-apavuttha pacuttha.


Iüssa ca si¤.

Imiccassa si¤ và hoti mhàtthàna¤ca bahulaü-¤akàro àdyavaya vattho-apacasittha pacasittha
apacittha pacittha apacattha pacattha, apacisiü pacisiü apacasiü pacasiü apaciü paciü,
apacumha pacumha apacumhà pacumhà apacamha pacamha apacamhà pacamhà
apacasimha pacasimha apacasimhà pacasimhà apacimha pacimha apacimhà pacimhà


[SL Page 051] [\x  51/]     

Apacamha pacamha apacamhà pacamhà-paracchakke-apavittha pacittha apavattha pavattha
apaca paca apacà pacà, apacu pacu apacu pacu, apacise pacise apacase pacase, apacivhaü
pacivhaü apacavhaü pacavhaü-assa và amàdese-apacaü pacaü apaca paca apacimhe pacimhe
apacamhe pacamhe-kamme-apacãyittho paciyittho apacãyattho pacãyattho apaccittho
paccittho apaccattho paccattho apacãyi pacãyi apacãyã paciyã apacci pacci apacci pacci,
apacãyiüsu paciyiüsu apacciüsu pacciüsu apaciyaüsu pacãyaüsu apaccaüsu paccaüsu
apacãyuü pacãyuü apaccuü paccumiccàdi-bhàve-abhuyittho bhuyittho abhuyattho bhuyattho
abhuyi bhuyi abhuyã bhåyã, abhuyittha bhuyittha abhuyattha bhuyattha abhuya bhuya
abhayà bhuyà-"sambhàvanevà"ti ito veti vattamàne.


Màyoge ãààdi.

Màyoge sati ãàdayo ààdayo ca và honti-asakkàla tthoyamàramho-mà bhavaü punapi
evaråpamapacittho iccàdi-vàvi dhànato ssatyàdi eyyàdi tvàdayopi honti-màbhavaü pacissati,
mà bhavaü paceyya, mà bhavaü pacatu iccàdi.


Anajjatane à å o ttha a mhà ttha tthuü sevhaü iü mhase.

Avijjamànajjatane bhutatthevattamànato kriyatthàààdayo honti-vàtthe rasse ca-apacattha
pavattha apaca paca apacà pacà, apacu pacu apacu pacå-o-apaca paca apaci paci apacattha
pacattha apacattho pacattho apacasi pacasi apaco paco, apavattha pacattha apacaü pacaü
apacapaca, apacamha pacamha apacamhà pacamhà-apacattha pacattha, apacatthuü
pacatthuü, apacase pacase, apacavhaü pacavhaü. Apasiü pacasiü apaciü paciü, apacamhase
pacamhase-kamme-apacãyattha pacãyattha apaccattha paccattha apacãya pacãya apacãyà
pacãyà apacca pacca apaccà paccà, apacãyu pacãyu, apacãyu pacãyu, apaccu paccu apaccå
paccåccàdi-bhàve-abhuyattha bhuyattha abhuya bhuya abhuyà bhuyà-abhuyattha
bhuyattha-"màyoge ãààdi"ti iminà màyogepi ààdayo honti-mà bhavaü apacittha iccàdi.


Parokkhe a u e ttha amha tthare ttho vho imhe.

Apaccakkhe bhutànajjatanatthe vattamànato kriyatthà aàdayo honti-aparokkhesåti vacanà na
vikaraõuppatti.


Parokkhàya¤ca.

Parokkhàyaü pañhamamekassaraü saddaråpaü dve bhavati.


Lopo'nàdibya¤janassa.

Dvitte pubbassàdito'¤¤assa bya¤janassa lopo hoti-papaca ppacu'papace
papacittha-i¤abhàvapakkhe saüyogàdi lopopapacattha, papaca papacimha, papacittha
papacattha papacire, papacittho papacattho papacivho, pakapaci papacimhe-evaü
kammepi-bhàve-


[SL Page 052] [\x  52/]     

Bhusya vuk.

Aàdiyu bhussa vuk hoti.


Pubbassa a.

Aàdisu dvatte pubbassa bhussa a hoti.


Catutthadutiyànaü tatiyapañhamà.

Dvitte pubbesaü catutthadutiyànaü tatiyapañhamà honti yathàkkamanti bakàre-babhuva
babhuvittha.


Eyyàdo và'tipattiyaü ssà sasaüsusse sasathassaü ssamhà ssathassiüsu sasase ssavhe ssiü
ssàmhase.

Eyyàdo visaye kriyàtipattiyaü ssàdayo honti vibhàsà-vidhurappaccayopanipàtato
kàraõavekallato và kriyàyàtipatti anipphatti kriyàtipatti-etecassàdayo sàmatthiyà tãtànàgate
svevahonti-na vattamànena tatra kriyàtipattyasambhavà-àãi ccàdinàvà rasse-apacissa pacissa
apacissà pacissà, apacissaüsu pacissaüsu-ssessa eyyàthàdãnà và akàre-apacissa pacissa
apacisse pacisse,apacissatha pacissatha,apacissaü pacissaü. Apacissamha, pacissamha,
apacissamhà pacissamhà, apacissatha pacissatha, apacissiüsu pacissiüsu, apacissase
pacissase, apacissavhe pacissavhe, apacissiüpacissiü, apacissàmhaye
pacissàmhase-kamme-apacãyissa paciyissaapacãyissà paciyissà-kyassa và lope-apacissa
pacissa apacissà pacissà apaccissa paccissa apaccissàna paccissà, apaciyissaüsu
pacãyissaüsuapacissaüsu pacissaüsu. Apaccissaüsu paccissaüsu, iccàdi0bhàve-abhuyissa
bhuyissa abhuyissà bhuyissà, abhuyissatha bhuyissatha-vàti vakiü, dakkhiõenana ce
gamissati nàyakañampariyà bhavissati.


Hetuphalesveyya eyyuü eyyàsi eyyàtha eyyàmi eyyàma etha eraü etho eyyavho eyyaü
eyyàmhe.

Hetubhutàyaü phalabhåtàya¤ca kriyàyaü vattamànato kriyattha eyyàdayo và honti.


Eyyeyyàsentaü ñe.

Eyya eyyàsi eyyamiccesaü ñe và hoti-pace paceyya.


Eyyuüssuü.

Eyyumiccassa uü và hoti-pacuü paceyyuü,pace paceyyàsi,-và okàre-paceyyàtho paceyyàtha,
paceyyàmi.


Eyyàmassemu ca

Eyyàmassa emu và hoti u ca-pacemu paceyyàmu paceyyàmaka, pacetha paceraü pacetho
paceyyavho, pace paceyyaü paceyyàmhe-kamme-pacãye pacãyye pacce pacceyya, paciyuü
pacãyeyyuü paccuü pacceyyumiccàdi-bhàve-bhuye bhuyeyya, bhuyetha.


[SL Page 053] [\x  53/]     

Pàto paceyya ce bhu¤je iccettha pacanakriyà

Hetubhutàti vi¤¤eyyà phalanatvanubhavakriyà.


Sattya rahesveyyàdi.

Sattiyaü arahatthe va kriyatthà eyyàdayo honti-bhavaü khalu bhattaü paceyya, bhavaü
samattho, bhavaü arabho.


Sambhàvane và.

Sambhàvane gamyamàne dhàtunà vuccamàne ca eyyàdayo honti navibhàsà-api bhavaü
gilitaü pàsàõaü paceyya udaragginà-samhàvemi saddahàmi bhavaü paceyya,bhavaü
pacissati.Bhavaü apaci.


Pa¤hapatthanàvidhisu.

Pa¤hàdisu kriyattato eyyàdayo honti.

Pa¤ho sampucchanaü iññhà siüsanaü yàcanaü duve
Patthanà bhattiyà vàtha na navà vyàpàraõa vidhi.

Pa¤he, kiü so bhattaü paceyya udàhu bya¤janaü và-patthanàyaü, aho vata so paceyya
me-vidhimhi, bhavaü bhattaü paceyya.


Tu antu hi tha mi ma taü antaü ssu vho e àmase.

Pa¤hapattanàvidhisvete honti kriyatthato-pacatu pacantu.


Hissa'to lopo.

Ato parassa hissa và lopo hoti-paca pacàhi-thassa và vehàk-pacavho pacatha,pacàmi pacàma,
pacataü pacantaü, pacassu pacavho, pace pacàmase-kamme-pacãyatu paccatu pacãyantu
paccantu iccàdi-bhàve, bhuyatu bhuyataü-pacituü payuttãti pacanicchàyaü.


Payojakavyàpàre õapi ca.

Kattàraü yo payojeti tassa vyàpàre kriyatthà õi õpi honti bahulaü-"assàõanubandhe"ti
à-payojakavyàpàre õiõapinaü vidhànà tadantassa kriyatthatàti pàcisaddato tyàdayo.


öiõapyàpihi và.

öyàdyantehi kriyatthehi aparokkesukattuvihita kamànantatyàdisu lo hoti
vibhàsà-"yuvaõõàname oppaccaye"ti ekàre "eonamayavà sare"ti ayàdese
ca-pàcayati-a¤¤atra-pàceti-pàcayare pàcayanti pàcenticcàdi-kamme-


Dãgho sarassa.

Sarantassa kriyatthassa dãgho hàti kye-pàcãyati pàcãyare pàcãyanticcàdi-vuttanayena
¤eyyaü-payojakavyàpàre õiõapyantànaü sakammakattà na nabhàve råpanayo.

Akammakàpi hontaiva õiõapyantà sakammakà
Sakammakà dvãkammàssu dvikammà ca tikammakà.

Bhavissati-pàcayissati pàcessati pàcayissare pàcayissanti pàcessare
pàcessanticcàdi-kamme-pàcãyissati-kyalopo-


[SL Page 054] [\x  54/]     

Pàcissatãccàdi-bhute-apàcayittho pàcayatto apàcayattho pàcayattho apàcettho pàcettho
apàcayi pàcayi. Apàcayã pàcayã apàcayiüsu pàcayiüsu apàcayaüsu pàcayaüsu.

Eottà suü.

Eàdesato oàdesato ca parassa umiccassa suü và hoti-apàcayasuü pàcayasuü apàcesuü
pàcesuü apàcayuü pàcayumiccàdi-ussa sumeva viseso-kamme-apàcãyittho pàcãyittho
apàcãyattho pàcãyattho apàciyi pàcãyi apàciyã pàcãyi iccàdi-anajjatane-apàcayattha
pàcayattha apàcettha kapàcettha apàcaya pàcaya apàcayà pàcayà apàcayu pàcayu apàcayå
pàcayå iccàdi-kamme-apàcãyattha pàcãyattha apàcãya pàcãya apàcãyà pàcãyà
iccàdi-parokkhe-


Rasso pubbassa.

Dvitte pubbassa saro rasso hoti-papàcaya papàcayu papàcaye papàcayittha papàcettha
iccàdi-kamme-sabbaü kattusamaü-atapattiyaü0apàcayissa pàcayissa apàcayissà pàcayissà
apàcayissaüsu pàcayissaüsu iccàdi-kamme-apàciyissa pàciyissa apàcãyissà pàciyissa apàcissa
pàcissa apàcissà pàcissà iccàdi-hetuphalesu-pàcaye pàcayeyya pàcayuü
pàcayeyayumiccàdi-kamme-pàcãye pàcãyeyayumiccàdi-tvàdisu-pàcayatu pàcetu pàcayantu
pàcentu iccàdi-kamme-pàcãyatu pàcãyantu iccàdi-õapimhi-pàcàpayati pàcàpeticcàdi
nyantasamaü-pàcayitumpayuttiti õyantatopi õi.


öiõapinaü tesu.

öã õapinaü lopo nahoti tesu õã õapisu'tika pubbaõilope-pàcayati pàceticcàdi
sabbattha¤eyyaü-õapicevaü.


Bhuvàdi nayo.

Adhunà vikaraõappabhedappakàsanatthaü rudhàdãnaü añàñhagaõanamàdibhutassekekassa
kriyatthassa kàni ci råpàni udàhariyante-rudha àvaraõe-tyàdi.


Ma¤ca rudhàdãnaü.

Rudhàdito aparokkhesukattuvihitamànantatyàdisu lohoti ma¤càntasarà paro-rundhati
rundhare rundhanticcàdi-kamme-"maü và rudhàdãna"nti và maü-rundhiyati
rujjhatãcacàdi-paciviya sabbattha ¤eyyaü.


Rudhàdi nayo.

Diva kãëà vijigiüsà vohàrajjuti thuti gatãsu.


Divàdãhi yak.

Divàdãhi lavisaye yak hoti-kakàro kànubandhakàriyattho-evamuparica-dibbati dibbare
dibbanticcàdi-kamme-kivãyati dibbati divãyare diviyanti dibbare dibbanticcàdi.

Divàdi nayo.


[SL Page 055] [\x  55/]     
Tuda vyathane.


Tudàdãhi ko.

Tudàdãhi lavisaye ko hoti-tudati tudanticcàdi-kamme-tudãyati tujjati tudãyaretudiyanti
tujjare tudyanticcàdi.


Tudàdi nayo.

Ji jaye.


Jyàdãhi ktà.

Jiàdãhi kalavisaye knà hoti-jinàti jinanticcàdi-kamme-jiyati jiyare jiyanticcàdi.


Jyàdi nayo.

Kã dabbavinãmaye.


Kyàdãhi kõà.

Kãàdãhã lavisaye kaõà hoti.


Nàõasu rasso.

Nàõasu kriyatthassa rasso hoti-kiõati kiõanticcàdi-kamme-kãyati kãyare kãyanticcàdã.

Kyàdi nayo.

Su savaõe.

Svàdãhi keõà.

Svàdãhi lavisaye keõà hoti-suõeti suõanticcàdi.
Kamme-såyati såyare såyanticcàdi.

Svàdi nayo.

Tana vitthàre.

Tanàditvo.

Tanàdãhi lavisaye o hoti-tanoti tanonticcàdi.
Paracchakke.


Ovikaraõassu paracchakke.
Ovikaraõassa u hoti paracchakkavisaye-tanute tatvante iccàdi-kamme-


Tanassà và.

Tanassa à hoti và kye-tàyati ta¤¤àti tàyare tàyanti ta¤¤are ta¤¤anticcàndi.

Tanàdi nayo.

Våra theyye.

Curàdito õi.

Curàdãhi kriyattehi sakatthe õi paro hoti bahulaü-corayati corati corayare
corayanticorenticcàdi-kamme-coriyati corãyare corãyanticcàdi.

Curàdi nayo-tyàdayo.
---------


[SL Page 056] [\x  56/]     

Paratthàya mayà laddhaü katvàna padasàdhanaü
Pu¤¤ena tena loko'yaü sàdhetu padamaccunaü.

Suddhàsayena parisuddhaguõeditena
Sàrena sàrayatisaïghanisevitena
Ramme 'nuràdhanagare vasatambujena
Vidvàlitaü nijavisuddha kuladdhajena.

Mànentena tathàgataü pañipadàyogena saddhàlunà
Niccàkhaõóatapo'nalehi nikhilappàpàrisantàpità
Saddhammavhayasãhatelañhçtiyà càmãkaratthàlinà
Nànàvàdikudiññhibhedapañunà navàõi kanavadhå sàminà.

Satthànaü karuõavatà gatavatà kapàramparaü dhãmatà
Therenàtumapàdapa¤jaragato yo saddasattàdisu
Moggallàyanavissutetiha suvacchàpo vinãto kayathà
So'kàsã piyadassi nàma yatidaü byattaü sukhappattiyà.

Vuttova vuttamupabhoginiyà sakàya
Pinappayodharavanàpagasevikàya
Ramhàvihàravadhuyà tilakàtulena
Santena kappiõasamavhayamàtulena.

Pada sàdhanaü niññhitaü.
---------


 
