Samantapasadika, Buddhaghosa's Commentary on the Vinaya Pitaka, Vol. V: 
Vinayapitaka: Khandhaka: Mahavagga (I-X)

Based on the edition J. Takakusu and Makoto Nagai, assisted by Kogen Mizuno,
London : Pali Text Society 1938 (Reprinted 1966)


Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 22.4.2016]


#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
*<...>* = SUPERSCRIPT
\<...>\ = REDLINE


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________





NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.


ADDITIONAL NOTES
Headline references have been standardized according to the following pattern:
Mv_n.n = MahÃvagga_chapter(Roman).section(Arabic)

Italicized catchwords of the printed edition were already reduced
to plain Roman type in the original Dhammakaya file.



STRUCTURE OF REFERENCES (added at the beginning of each section): 
[Mv_n.n:] = MahÃvagga_chapter(Roman).section(Arabic)



PLAIN TEXT VERSION
(In order to fascilitate word search, all annotations have been removed,
and the line breaks of the printed edition have been converted into floating text.)



SAMANTAPùSùDIKù BUDDHAGHOSA'S COMMENTARY ON THE VINAYA

#<[page 951]>#
%<951>%
                        SamantapÃsÃdikÃ NÃma
                           VinayaÂÂhakathÃ
                          Khandaka - VaïïanÃ
                NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMù-
                             SAMBUDDHASSA.
                       TATIYA - SAMANTAPùSùDIKù
     Ubhinnaæ pÃtimokkhÃnaæ saÇgÅtisamanantaraæ
     saÇgÃyiæsu mahÃtherÃ Khandhakaæ khandhakovidÃ.
     yaæ tassa dÃni sampatto yasmÃ saævaïïanÃkkamo
     yasmÃ hoti ayan tassa anuttÃnatthavaïïanÃ.
     padabhÃjaniye atthÃ yehi yesaæ pakÃsitÃ,
     te ce puna vadeyyÃma pariyosÃnaæ kadÃ bhave.
     uttÃnÃ c' eva ye atthÃ tesaæ saævaïïanÃya kiæ.
     adhippÃyÃnusandhÅhi bya¤janena ca ye pana
     anuttÃnÃ na te yasmÃ sakkÃ ¤Ãtuæ avaïïitÃ,
     tesaæ yeva ayaæ tasmÃ hoti saævaïïanÃnayo ti.
                    MAHùKHANDHAKA - VA××ANù
     [Mv_I.1:] Tena samayena buddho bhagavÃ UruvelÃyaæ viharati najjÃ Nera¤jarÃya tÅre bodhirukkhamÆle paÂhamÃbhisambuddho ti, ettha ki¤cÃpi tena samayena buddho bhagavÃ Vera¤jÃyan ti ÃdÅsu viya karaïavacanena visesakÃraïaæ n' atthi, vinayaæ patvÃ pana karaïavacanen'eva ayam abhilÃpo Ãropito ti Ãdito paÂÂhÃya ÃrÆÊhÃbhilÃpavasen'ev'etaæ vuttan ti veditabbaæ. esa nayo a¤¤esu pi ito paresu evarÆpesu kiæ pan' etassa vacane payojanan ti.


#<[page 952]>#
%<952                     SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pabbajjÃdÅnaæ vinayakammÃnaæ Ãdito paÂÂhÃya nidÃnadassanaæ. yÃ hi bhagavatÃ anujÃnÃmi bhikkhave imehi tÅhi saraïagamanehi pabbajjaæ upasampadan ti evaæ pabbajjÃ c' eva upasampadÃ ca anu¤¤ÃtÃ, yÃni ca RÃjagahÃdÅsu upajjhÃyavatta-ÃcariyavattÃdÅni anu¤¤ÃtÃni, tÃni abhisambodhim patvÃ sattasattÃhaæ bodhimaï¬e vÅtinÃmetvÃ BÃrÃïasiyaæ dhammacakkaæ pavattetvÃ iminÃ ca anukkamena ida¤ ca ida¤ ca ÂhÃnaæ patvÃ imasmi¤ ca imasmi¤ ca vatthusmiæ pa¤¤attÃnÅ 'ti evam etesaæ pabbajjÃdÅnaæ vinayakammÃnaæ Ãdito paÂÂhÃya nidÃnadassanaæ etassa vacane payojanan ti veditabbaæ.
     tattha UruvelÃyan ti mahÃvelÃyaæ mahante vÃlikarÃsimhÅ 'ti attho. atha vÃ urÆ 'ti vÃlikÃ vuccati, velÃ 'ti mariyÃdÃ, velÃtikkamanahetu ÃhaÂÃ uru uruvelÃ 'ti evaæ c' ettha attho daÂÂhabbo. atÅte kira anuppanne buddhe dasasahassÃ kulaputtÃ tÃpasapabbajjaæ pabbajitvÃ tasmiæ padese viharantÃ ekadivasaæ sannipatitvÃ katikavattaæ akaæsu, kÃyakammavacÅkammÃni nÃma paresaæ pi pÃkaÂÃni honti, manokammaæ pana apÃkaÂaæ, tasmÃ yo kÃmavitakkaæ vÃ byÃpÃdavitakkaæ vÃ vihiæsÃvitakkaæ vÃ vitakketi, tassa a¤¤o codako nÃma n' atthi, so attanÃ 'va attÃnaæ codetvÃ pattapÆÂena vÃlikaæ ÃharitvÃ imasmiæ ÂhÃne ÃkÅratu, idam assa daï¬akamman ti. tato paÂÂhÃya yo tÃdisaæ vitakkaæ vitakketi so tattha pattapÆÂena vÃlikaæ ÃkÅrati. evaæ tattha anukkamena mahÃvÃlikarÃsi jÃto. tato naæ pacchimÃ janatÃ parikkhipitvÃ cetiyaÂÂhÃnam akÃsi. taæ sandhÃya vuttaæ UruvelÃyan ti mahÃvelÃyaæ mahante vÃlikarÃsimhÅ 'ti attho ti.
tam eva sandhÃya vuttaæ atha vÃ urÆ' ti vÃlikÃ vuccati, velÃ 'ti mariyÃdÃ, velÃtikkamanahetu ÃhaÂÃ uru uruvelÃ 'ti evaæ c' ettha attho daÂÂhabbo' ti. bodhirukkhamÆle 'ti bodhi vuccati catÆsu maggesu ¤Ãïaæ, taæ bodhiæ bhagavÃ ettha patto ti rukkho pi bodhirukkho tv eva nÃmaæ labhi, tassa bodhirukkhassa mÆle bodhirukkhamÆle. paÂhamÃbhisambuddho ti paÂhamaæ abhisambuddho.


#<[page 953]>#
%<Mv_I.1]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                        953>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  abhisambuddho hutvÃ sabbapaÂhamaæ yevÃ 'ti attho. ekapallaÇkenÃ 'ti sakiæ pi anuÂÂhahitvÃ yathÃ Ãbhujitena eken'eva pallaÇkena.
vimuttisukhapaÂisaævedÅ 'ti vimuttisukhaæ phalasamÃpattisukhaæ paÂisaævediyamÃno. paÂiccasamuppÃdan ti paccayÃkÃraæ. paccayÃkÃro hi a¤¤ama¤¤aæ paÂicca sahite dhamme uppÃdetÅ 'ti paÂiccasamuppÃdo ti vuccati. ayam ettha saækhepo. vitthÃro pana sabbÃkÃrasampannaæ vinicchayaæ icchantena Visuddhimaggato ca MahÃpakaraïato ca gahetabbo. anulomapaÂiloman ti anuloma¤ ca paÂiloma¤ ca anulomapaÂilomaæ tattha avijjÃpaccayÃ saÇkhÃrÃ 'ti ÃdinÃ nayena vutto avijjÃdiko paccayÃkÃro attanÃ kattabbakiccakaraïato anulomo ti vuccati, avijjÃya tv eva asesavirÃganirodhÃ saÇkhÃranirodho ti ÃdinÃ nayena vutto sv eva anuppÃdanirodhena nirujjhamÃno taæ kiccaæ na karotÅ 'ti tassa akaraïato paÂilomo ti vuccati, purimanayen' eva vÃ vutto pavattiyÃ anulomo, itaro tassÃ paÂilomo ti evam evam ettha attho daÂÂhabbo. Ãdito pana paÂÂhÃya yÃva antaæ antato ca paÂÂhÃya yÃva Ãdiæ pÃpetvÃ avuttattÃ ito a¤¤en' atthen' ettha anulomapaÂilomatÃ na yujjati.
     manasÃkÃsÅ 'ti manasi akÃsi. tattha yathÃ anulomaæ manasi akÃsi, idaæ tÃva dassetuæ avijjÃpaccayÃ saÇkhÃrÃ ti Ãdi vuttaæ. tattha avijjÃ ca sÃ paccayo cÃ 'ti avijjÃpaccayo, tasmÃ avijjÃpaccayÃ saÇkhÃrÃ sambhavantÅ 'ti iminÃ nayena sabbapadesu attho veditabbo. ayam ettha saÇkhepo. vitthÃro pana sabbÃkÃrasampannaæ vinicchayaæ icchantena Visuddhimaggato ca SammohavinodaniyÃ ca MahÃvibhaÇgaÂÂhakathÃya gahetabbo. yathÃ pana paÂilomaæ manasi akÃsi, idaæ dassetuæ avijjÃya tv eva asesavirÃganirodhÃ saÇkhÃranirodho ti Ãdi vuttaæ. tattha avijjÃya tv evÃ 'ti avijjÃya tu eva. asesavirÃganirodhÃ 'ti virÃgasaÇkhÃtena maggena asesanirodhÃ.


#<[page 954]>#
%<954                     SamantapÃsÃdikÃ                         [Mv_I.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  saÇkhÃranirodho ti saÇkhÃrÃnaæ anuppÃdanirodho hoti. evaæ niruddhÃnaæ pana saÇkhÃrÃnaæ nirodhÃ vi¤¤Ãïanirodho, vi¤¤ÃïÃdÅna¤ ca nirodhÃ nÃmarÆpÃdÅni niruddhÃni yeva hontÅ 'ti dassetuæ saÇkhÃranirodhÃ vi¤¤Ãïanirodho ti Ãdiæ vatvÃ evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotÅ 'ti vuttaæ. tattha kevalassÃ 'ti sakalassa suddhassa vÃ, sattavirahitassÃ 'ti attho. dukkhakkhandhassÃ 'ti dukkharÃsissa. nirodho hotÅ 'ti anuppÃdo hoti. etam atthaæ viditvÃ ti yv Ãyaæ avijjÃdivasena saÇkhÃrÃdikassa dukkhakkhandhassa samudayo avijjÃnirodhÃdivasena ca nirodho hotÅ 'ti vutto, sabbÃkÃrena etam atthaæ viditvÃ. tÃyaæ velÃyan ti tÃyaæ tassa atthassa viditavelÃyaæ. imaæ udÃnaæ udÃnesÅ 'ti imaæ tasmiæ vidite atthe hetuto ca hetusamuppannadhammassa ca pajÃnanÃya ÃnubhÃvadÅpakaæ yadÃ have pÃtubhavantÅ 'ti Ãdikaæ somanassasampayutta¤ÃïasamuÂÂhÃnaæ udÃnaæ udÃnesi, attamanavÃcaæ nicchÃresÅ 'ti vuttaæ hoti. tass' attho yadÃ have 'ti yasmiæ have kÃle. pÃtubhavantÅ 'ti uppajjanti.
dhammÃ 'ti anulomapaccayÃkÃrapaÂivedhasÃdhakÃ bodhipakkhiyadhammÃ. atha vÃ pÃtubhavantÅ 'ti pakÃsenti abhisamayavasena byattÃ pÃkaÂÃ honti. dhammÃ 'ti caturÃriyasaccadhammÃ. ÃtÃpo vuccati kilesasantÃpanaÂÂhena viriyaæ. ÃtÃpino ti sammappadhÃnaviriyavato. jhÃyato ti ÃrammaïÆpanijjhÃnalakkhaïena ca lakkhaïÆpanijjhÃnalakkhaïena ca dvÅhi jhÃnehi jhÃyantassa. brÃhmaïassÃ 'ti bÃhitapÃpassa khÅïÃsavassa. atha 'ssa kaÇkhÃ vapayantÅ 'ti atha assa evaæ pÃtubhÆtadhammassa kaÇkhÃ vapayanti.
sabbÃ 'ti yÃ esÃ ko nu kho bhante phassatÅ 'ti, no kallo pa¤ho 'ti bhagavÃ avocÃ 'ti ÃdinÃ nayena tathÃ katamaæ nu kho bhante jarÃmaraïaæ, kassa ca pan'idaæ jarÃmaraïan ti,


#<[page 955]>#
%<Mv_I.1]               MahÃvagga-vaïïanÃ                       955>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  no kallo pa¤ho ti bhagavÃ avocÃ 'ti ÃdinÃ ca nayena paccayÃkÃre kaÇkhÃ vuttÃ, yÃ ca paccayÃkÃrass' eva appaÂividdhattÃ, ahosiæ nu kho ahaæ atÅtam addhÃnan ti ÃdikÃ soÊasakaÇkhÃ ÃgatÃ tÃ sabbÃ vapayanti apagacchanti nirujjhanti. kasmÃ. yato pajÃnÃti sahetudhamman ti yasmÃ avijjÃdikena hetunÃ sahetukaæ imaæ saÇkhÃrÃdiæ kevalaæ dukkhakkhandhadhammaæ pajÃnÃti a¤¤Ãti paÂivijjhati. dutiyavÃre, imaæ udÃnaæ udÃnesÅ 'ti imaæ tasmiæ vidite atthe avijjÃya tv eva asesavirÃganirodhÃ saÇkhÃranirodho ti evaæ pakÃsitassa nibbÃnasaÇkhÃtassa paccayakkhayassa avabodhÃnubhÃvadÅpakaæ vuttappakÃraæ udÃnaæ udÃnesÅ 'ti attho. tatrÃyaæ saÇkhepattho; yasmÃ paccayÃnaæ khayasaÇkhÃtaæ nibbÃnaæ avedi a¤¤Ãti paÂivijjhati, tasmÃ yadÃ 'ssa ÃtÃpino jhÃyato brÃhmaïassa vuttappakÃrÃ dhammÃ pÃtubhavanti, atha yÃ nibbÃnassa aviditattÃ uppajjeyyuæ tÃ sabbÃ 'pi kaÇkhÃ vapayanti. tatiyavÃre, imaæ udÃnaæ udÃnesÅ 'ti imaæ yena maggena so dukkhakkhandhassa samudayanirodhasaÇkhÃto attho kiccavasena ca ÃrammaïakiriyÃya ca vidito tassa ariyamaggassa ÃnubhÃvadÅpakaæ vuttappakÃraæ udÃnaæ udÃnesÅ 'ti attho. tatrÃyaæ saÇkhepattho, yadÃ have pÃtubhanti dhammÃ ÃtÃpino jhÃyato brÃhmaïassa, tadÃ so brÃhmaïo tehi uppannehi bodhipakkhiyadhammehi yassa vÃ ariyamaggassa catusaccadhammÃ pÃtubhÆtÃ tena ariyamaggena vidhÆpayaæ tiÂÂhati mÃrasenan ti, kÃmÃ te paÂhamÃ senÃ 'ti ÃdinÃ nayena vuttappakÃraæ mÃrasenaæ vidhÆpayanto vidhamanto viddhaæsento tiÂÂhati. kathaæ.
suriyo 'va obhÃsayam antalikkhan ti yathÃ suriyo abbhuggato attano pathÃya antalikkhaæ obhÃsayanto 'va andhakÃraæ vidhamanto tiÂÂhati, evaæ so 'pi brÃhmaïo tehi dhammehi tena vÃ maggena saccÃni paÂivijjhanto 'va mÃrasenaæ vidhÆpayanto tiÂÂhatÅ 'ti evam ettha paÂhamaæ udÃnaæ paccayÃkÃrapaccavekkhaïavasena dutiyaæ nibbÃnapaccavekkhaïavasena tatiyaæ maggapaccavekkhaïavasena uppannan ti veditabbaæ.


#<[page 956]>#
%<956                  SamantapÃsÃdikÃ                            [Mv_I.2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  udÃne pana rattiyÃ paÂhamaæ yÃmaæ paÂiccasamuppÃdaæ anulomaæ dutiyaæ yÃmaæ paÂilomaæ tatiyaæ yÃmaæ anulomapaÂiloman ti vuttaæ, taæ sattÃhassa accayena sve ÃsanÃ vuÂÂhahissÃmÅ 'ti rattiæ uppÃditaæ manasikÃraæ sandhÃya vuttaæ. tadÃ hi bhagavÃ yassa paccayÃkÃrapajÃnanassa ca paccayakkhayÃdhigamassa ca ÃnubhÃvadÅpikÃ purimÃ dve udÃnagÃthÃ tassa vasena ekekam eva koÂÂhÃsaæ paÂhamayÃma¤ ca majjhimayÃma¤ ca manasÃkÃsi. idha pana pÃÂipadarattiyÃ evaæ manasÃkÃsi. bhagavÃ hi visÃkhapuïïamÃya rattiyÃ paÂhamayÃme pubbenivÃsaæ anussari majjhimayÃme dibbacakkhuæ visodhesi pacchimayÃme paÂiccasamuppÃdaæ anulomapaÂilomaæ manasikatvÃ, idÃni aruïo uggacchissatÅ 'ti sabba¤¤utaæ pÃpuïi. sabba¤¤utapattasamanantaram eva aruïo ugga¤chi. tato taæ divasaæ ten' eva pallaÇkena vÅtinÃmetvÃ sampattÃya pÃÂipadarattiyÃ tÅsu yÃmesu evaæ manasikatvÃ imÃni udÃnÃni udÃnesi. iti pÃÂipadarattiyÃ evaæ manasikatvÃ taæ bodhirukkhamÆle sattÃhaæ ekapallaÇkena nisÅdÅ 'ti evaæ vuttam sattÃhaæ tatth' eva vÅtinÃmesÅ 'ti.
     [Mv_I.2:] atha kho bhagavÃ tassa sattÃhassa accayena tamhÃ samÃdhimhÃ vuÂÂhahitvÃ bodhirukkhamÆlÃ yena ajapÃlanigrodho ten' upasaÇkamÅ 'ti ettha na bhagavÃ tamhÃ samÃdhimhÃ vuÂÂhahitvÃ anantaram eva bodhirukkhamÆlÃ yena ajapÃlanigrodho ten' upasaÇkami. yathÃ pana bhutvÃ sayatÅ 'ti vutte na hatthe adhovitvÃ mukhaæ avikkhÃletvÃ sayanasamÅpaæ agantvÃ a¤¤aæ ki¤ci allÃpasallÃpaæ akatvÃ sayati icc' evaæ vuttaæ hoti, bhojanato pana pacchÃ sayati, na na sayatÅ 'ti idam ettha dÅpitaæ hoti, evam idhÃpi na tamhÃ samÃdhimhÃ vuÂÂhahitvÃ anantaram eva pakkÃmÅ ti vuttaæ hoti, vuÂÂhÃnato pana pacchÃ pakkÃmi, na na pakkÃmÅ 'ti idam ettha dÅpitaæ hoti.


#<[page 957]>#
%<Mv_I.2]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                      957>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  anantaraæ pana apakkamitvÃ bhagavÃ kiæ akÃsÅ 'ti. aparÃni pi tÅïi sattÃhÃni bodhisamÅpe yeva vÅtinÃmesi. tatrÃyaæ anupubbikathÃ. bhagavati kira buddhattaæ patvÃ sattÃhaæ ekapallaÇkena nisinne na bhagavÃ vuÂÂhÃti, kiæ nu kho a¤¤e pi buddhattakarÃ dhammÃ atthÅ 'ti ekaccÃnaæ devatÃnaæ kaÇkhÃ udapÃdi. atha bhagavÃ aÂÂhame divase samÃpattito vuÂÂhÃya devatÃnaæ kaÇkhaæ ¤atvÃ kaÇkhÃvidhamanatthaæ ÃkÃse uppatitvÃ yamakapÃÂihÃriyaæ dassetvÃ tÃsaæ kaÇkhaæ vidhamitvÃ pallaÇkato Åsakaæ pÃcÅnanissite uttaradisÃbhÃge ÂhatvÃ cattÃri asaÇkheyyÃni kappasatasahassa¤ ca upacitÃnaæ pÃramÅnaæ phalÃdhigamananaÂÂhÃnaæ pallaÇka¤ ca bodhirukkha¤ ca animmisehi akkhÅhi olokayamÃno sattÃhaæ vÅtinÃmesi. taæ ÂhÃnaæ Animmisacetiyaæ nÃma jÃtaæ. atha pallaÇkassa ca ÂhitaÂÂhÃnassa ca antarÃ puratthimato ca pacchimato ca Ãyate ratanacaÇkame caÇkamanto sattÃhaæ vÅtinÃmesi. taæ ÂhÃnaæ RatanacaÇkamacetiyaæ nÃma jÃtaæ. tato pacchimadisÃbhÃge devatÃ ratanagharaæ mÃpayiæsu. tattha pallaÇkena nisÅditvÃ abhidhammapiÂakaæ visesato c'ettha anantanayasamantapaÂÂhÃnaæ vicinanto sattÃhaæ vÅtinÃmesi. taæ ÂhÃnaæ Ratanagharacetiyaæ nÃma jÃtaæ. evaæ bodhisamÅpe yeva cattÃri sattÃhÃni vÅtinÃmetvÃ pa¤came sattÃhe bodhirukkhamÆlÃ yena ajapÃlanigrodho ten' upasaÇkami. tassa kira nigrodhassa chÃyÃya ajapÃlakÃ gantvÃ nisÅdanti, ten' assa ajapÃlanigrodho tv eva nÃmaæ udapÃdi. sattÃhaæ vimuttisukhapaÂisaævedÅ 'ti tatrÃpi dhammaæ vicinanto yeva vimuttisukhaæ paÂisaævedento nisÅdi. bodhito puratthimadisÃbhÃge esa rukkho hoti. evaæ nisinne ca pan' ettha bhagavati eko brÃhmaïo taæ ÃgantvÃ pa¤haæ pucchi. tena vuttaæ atha kho a¤¤ataro ti Ãdi. tattha huæhuÇkajÃtiko ti so kira diÂÂhamaÇgaliko nÃma mÃnavasena kodhavasena ca huæhun ti karonto vicarati, tasmÃ huæhuÇkajÃtiko ti vuccati. huhukajÃtiko ti pi paÂhanti.


#<[page 958]>#
%<958                     SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  etam atthaæ viditvÃ 'ti etaæ tena vuttassa vacanassa sikhÃppattamatthaæ viditvÃ tÃyaæ velÃyaæ imaæ udÃnaæ udÃnesi. tass' attho yo bÃhitapÃpadhammatÃya brÃhmaïo na diÂÂhamaÇgalikatÃya huæhuÇkÃrakasÃvÃdipÃpadhammayutto hutvÃ kevalaæ jÃtimattakena brahma¤¤aæ paÂijÃnÃti, so brÃhmaïo bÃhitapÃpadhammattÃ bÃhitapÃpadhammo huæhuÇkÃrappahÃnena nihuæhuÇko rÃgÃdikasÃvÃbhÃvena nikkasÃvo bhÃvanÃnuyogayuttacittatÃya yatatto sÅlasaævarena vÃ sa¤¤atacittatÃya yatatto catumagga¤ÃïasaÇkhÃtehi vedehi vÃ antaæ tiïïaæ vedÃnaæ vÃ antaæ gatattÃ vedantagÆ, catumaggabrahmacariyassa vusitattÃ vusitabrahmacariyo, dhammena so brahmavÃdaæ vadeyyÃ 'ti brÃhmaïo ahan ti etaæ vÃdaæ dhammena vadeyya, yassa sakale lokasannivÃse kuhi¤ci ekÃrammane pi rÃgussado dosussado mohussado mÃnussado diÂÂhussado ti ime pa¤ca ussadÃ n' atthÅ 'ti. akÃlamegho ti asampatte vassakÃle uppannamegho. ayaæ pana gimhÃnaæ pacchime mÃse udapÃdi.
sattÃhavaddalikÃ 'ti tasmiæ uppanne sattÃhaæ avicchinnavuÂÂhikÃ ahosi. sÅtavÃtaduddinÅ 'ti sÃ ca pana sattÃhavaddalikÃ udakaphusitasammissena sÅtavÃtena samantÃ paribbhamantena dÆsitadivasattÃ sÅtavÃtaduddinÅ nÃma ahosi.
     [Mv_I.3:] atha kho Mucalindo nÃgarÃjÃ 'ti tass' eva mucalindarukkhassa samÅpe pokkharaïiyÃ nibbatto mahÃnubhÃvo nÃgarÃjÃ. sattakkhattuæ bhogehi parikkhipitvÃ 'ti evaæ bhogehi parikkhipitvÃ uparimuddhani mahantaæ phaïaæ karitvÃ 'va Âhite tasmiæ tassa parikkhepabbhantaraæ lohapÃsÃde bhaï¬ÃgÃragabbhappamÃïaæ ahosi, tasmÃ bhagavÃ nivÃte pidahitadvÃravÃtapÃne kÆÂÃgÃre nisinno viya jÃto. mÃ bhagavantaæ sÅtan ti Ãdi tassa tathÃ karitvÃ ÂhÃnakÃraïaparidÅpanaæ. so hi mÃ bhagavantaæ sÅta¤ ca bÃdhayittha, mÃ uïhaæ, mÃ ¬aæsÃdisamphasso bÃdhayitthÃ 'ti tathÃ karitvÃ aÂÂhÃsi. tattha ki¤cÃpi sattÃhavaddalikÃya uïham eva n' atthi, sace pana antarantarÃ megho vigaccheyya, uïhaæ bhaveyya,


#<[page 959]>#
%<Mv_I.4]                MahÃvagga-vaïïanÃ                        959>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tam pi naæ mÃ bÃdhayitthÃ 'ti evaæ tassa cintetuæ yuttaæ. viddhan ti ubbiddhaæ, meghavigamena durÅbhÆtan ti attho. vigatavalÃhakan ti apagatameghaæ.
devan ti ÃkÃsaæ. sakavaïïan ti attano rÆpaæ. sukho viveko ti nibbÃnasaÇkhÃto upadhiviveko sukho. tuÂÂhassÃ 'ti catumagga¤Ãïasantosena santuÂÂhassa. sutadhammassÃ 'ti pakÃsitadhammassa. passato ti taæ vivekaæ, yaæ vÃ ki¤ci passitabbaæ nÃma, taæ sabbaæ attano viriyabalÃdhigatena ¤ÃïacakkhunÃ passantassa. abyÃpajjhan ti akuppanabhÃvo.
etena mettÃpubbabhÃgo dassito. pÃïabhÆtesu saæyamo ti sattesu ca saæyamo. avihiæsanabhÃvo sukho ti attho.
etena karuïÃpubbabhÃgo dassito. sukhÃ virÃgatÃ loke 'ti virÃgatÃ 'pi sukhÃ. kÅdisÅ. kÃmÃnaæ samatikkamo ti yÃ kÃmÃnaæ samatikkamo ti vuccati, sÃ virÃgatÃpi sukhÃ 'ti attho. etena anÃgÃmimaggo kathito. asmimÃnassa vinayo ti iminÃ pana arahattaæ kathitaæ, arahattaæ hi asmimÃnassa passaddhivinayo ti vuccati. ito para¤ ca sukhaæ nÃma n' atthi. ten' Ãha, etaæ ve paramaæ sukhan ti.
     [Mv_I.4:] mucalindamÆlÃ 'ti mahÃbodhito pÃcÅnakoïe ÂhitÃ mucalindarukkhamÆlÃ. rÃjÃyatanan ti dakkhiïadisÃbhÃge Âhitaæ rÃjÃyatanarukkhaæ upasaÇkami. tena kho pana samayenÃ 'ti katarena samayena. bhagavato kira rÃjÃyatanamÆle sattÃhaæ ekapallaÇkena nisinnassa samÃdhito vuÂÂhÃnadivase aruïuggamanavelÃyam eva bhojanakiccena bhavitabban ti ¤atvÃ Sakko devarÃjÃ osathaharÅtakaæ upanesi. bhagavÃ taæ paribhu¤ji. paribhuttamattass'eva sarÅrakiccaæ ahosi.
Sakko mukhodakaæ adÃsi. bhagavÃ mukhaæ dhovitvÃ tasmiæ yeva rukkhamÆle nisÅdi. evaæ uggate aruïamhi nisinne bhagavati, tena kho pana samayena. TapussabhallikÃ vÃïijÃ 'ti Tapusso ca Bhalliko cÃ 'ti dve bhÃtaro vÃïijÃ.
UkkalÃ 'ti Ukkalajanapadato. taæ desan ti yasmiæ dese bhagavÃ viharati. katarasmi¤ ca dese bhagavÃ 'ti. majjhimadese. tasmÃ majjhimadesaæ gantuæ addhÃnamaggaæ paÂipannÃ hontÅ 'ti ayam ettha attho.


#<[page 960]>#
%<960                    SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_I.4>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ¤ÃtisÃlohitÃ devatÃ 'ti tesaæ ¤ÃtibhÆtapubbÃ devatÃ. etad avocÃ 'ti sÃ kira nesaæ sabbasakaÂÃni appavattÃni akÃsi. tato te kiæ idan ti maggadevatÃnaæ balikammaæ akaæsu. tesaæ balikammakÃle sÃ devatÃ dissamÃnen' eva kÃyena etad avoca. manthena ca madhupiï¬ikÃya cÃ 'ti abaddhasattunÃ ca sappimadhuphÃïitÃdÅhi yojetvÃ baddhasattunÃ ca. paÂimÃnethÃ' ti upaÂÂhahatha. taæ vo ti tam paÂimÃnanaæ tumhÃkaæ bhavissati dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. yaæ amhÃkan ti yam paÂiggahaïaæ amhÃkaæ assa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. bhagavato etad ahosÅ 'ti yo kir' assa padhÃnÃnuyogakÃle patto ahosi, so SujÃtÃya pÃyÃsaæ dÃtuæ ÃgacchantiyÃ eva antaradhÃyi, ten' assa etad ahosi, patto me n' atthi purimakÃpi ca na kho tathÃgatÃ hatthesu paÂiggaïhanti. kimhi nu kho ahaæ paÂiggaïheyyaæ mantha¤ ca madhupiï¬ika¤ cÃ 'ti. parivitakkam a¤¤ÃyÃ 'ti ito pubbe 'va bhagavato SujÃtÃya dinnaæ bhojanaæ yeva ojÃnuppabandhanavasena aÂÂhÃsi, ettakÃæ kÃlaæ n' eva jighacchÃ na pipÃsÃ na kÃyadubbalyaæ ahosi, idÃni pan' assa ÃhÃraæ paÂiggahetukÃmatÃya na kho tathÃgatÃ 'ti ÃdinÃ nayena parivitakko udapÃdi. taæ evaæ uppannaæ attano cetasÃ bhagavato ceto parivitakkam a¤¤Ãya.
catuddisÃ 'ti catÆhi disÃhi. selamaye patte 'ti muggavaïïasilÃmaye patte. idaæ yeva bhagavÃ patiggahesi, te yeva sandhÃya vuttaæ. cattÃro pana mahÃrÃjÃno paÂhamaæ indanÅlamaïimaye patte upanÃmesuæ, na te bhagavÃ aggahesi. tato ime cattÃro 'pi muggavaïïasilÃmaye patte upanÃmesuæ.
bhagavÃ cattÃro 'pi patte aggahesi tesaæ pasÃdÃnurakkhaïatthÃya, no mahicchatÃya. gahetvÃ ca pana cattÃro 'pi yathÃ eko 'va patto hoti, tathÃ adhiÂÂhahi. catunnaæ pi ekasadiso pu¤¤avipÃko ahosi. evaæ ekaæ katvÃ adhiÂÂhite paÂiggahesi bhagavÃ paccagghe selamaye patte mantha¤ ca madhupiï¬ika¤ ca. paccagghe 'ti paccagghasmiæ, pÃÂekkaæ mahagghasmin ti attho. atha vÃ, paccagghe 'ti abhinave abbhuïhe, taæ khaïe nibbattasmin ti attho. dve vÃcÃ etesaæ ahesun ti dvevÃcikÃ. atha vÃ, dvÅhi vÃcÃhi upÃsakabhÃvaæ pattÃ 'ti attho.


#<[page 961]>#
%<Mv_I.5]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                   961>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  te evaæ upÃsakabhÃvaæ paÂivedetvÃ bhagavantaæ Ãhaæsu kass' idÃni bhante amhehi ajjato paÂÂhÃya abhivÃdanapaccuÂÂhÃnaæ kÃtabban ti. bhagavÃ sÅsaæ parÃmasi.
kesÃ hatthe laggiæsu. te tesaæ adÃsi ime tumhe pariharathÃ 'ti. te kesadhÃtuyo labhitvÃ amaten' eva abhisittÃ haÂÂhatuÂÂhÃ bhagavantaæ vanditvÃ pakkamiæsu.
     [Mv_I.5:] atha kho bhagavÃ sattÃhassa accayena tamhÃ samÃdhimhÃ vuÂÂhahitvÃ vuttappakÃram eva sabbakiccaæ niÂÂhÃpetvÃ rÃjÃyatanamÆlÃ puna pi yena ajapÃlanigrodho ten' upasaÇkami. parivitakko udapÃdÅ 'ti tasmiæ nisinnamattass' eva sabbabuddhÃnaæ ÃciïïasamÃciïïo ayaæ cetaso parivitakko udapÃdi, kasmÃ pan' Ãyaæ sabbabuddhÃnaæ uppajjatÅ 'ti. dhammassa mahantabhÃvaæ garubhÃvaæ bhÃriyabhÃvaæ paccavekkhaïÃya BrahmunÃ yÃcitena desetukÃmatÃya ca. jÃnanti hi buddhÃ evaæ vitakkite BrahmÃ ÃgantvÃ dhammadesanaæ yÃcissati, tato sattÃ dhamme gÃravaæ uppÃdessanti, Brahmagaruko hi lokasannivÃso ti, iti imehi dvÅhi kÃraïehi ayaæ vitakko uppajjatÅ 'ti. tattha adhigato kho myÃyan ti adhigato kho me ayaæ. ÃlayarÃmÃ 'ti sattÃ pa¤cakÃmaguïesu alayanti, tasmÃ te ÃlayÃ 'ti vuccanti, tehi Ãlayehi ramantÅ 'tÅ ÃlayarÃmÃ. Ãlayesu ratÃ 'ti ÃlayaratÃ. Ãlayesu suÂÂhu muditÃ 'ti ÃlayasammuditÃ. yad idan ti nipÃto, tassa ÂhÃnaæ sandhÃya yaæ idan ti paÂiccasamuppÃdaæ sandhÃya yo ayan ti evam attho daÂÂhabbo.
idappaccayatÃpaÂiccasamuppÃdo ti imesaæ paccayÃ idappaccayÃ, idappaccayÃ eva idappaccayatÃ, idappaccayatÃ ca sÃ paÂiccasamuppÃdo cÃ 'ti idappaccayatÃpaÂiccasamuppÃdo.
so mam' assa kilamatho ti yÃ ajÃnantÃnaæ desanÃ nÃma, so mama kilamatho assa, sÃ mama vihesÃ assÃ 'ti attho. bhagavantan ti bhagavato. anacchariyÃ 'ti anuacchariyÃ. paÂibhaæsÆ 'ti paÂibhÃïasaÇkhÃtassa ¤Ãïassa gocarÃ ahesuæ, parivitakkayitabbabhÃvaæ pÃpuïiæsu. halan ti ettha hakÃro nipÃtamatto alan ti attho. pakÃsitun ti desituæ. alaæ dÃni me imaæ kicchena adhigataæ dhammaæ desitun ti vuttaæ hoti.


#<[page 962]>#
%<962                   SamantapÃsÃdikÃ                        [Mv_I.5>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  n' Ãyaæ dhammo susambuddho ti na ayaæ sukaro abhisambujjhituæ, jÃnituæ na sukaro 'ti attho. paÂisotagÃmin ti paÂisotaæ vuccati nibbÃnaæ, nibbÃnagÃmin ti attho.
rÃgarattÃ 'ti kÃmarÃgena bhavarÃgena diÂÂhirÃgena ca rattÃ sattÃ. na dakkhantÅ 'ti na passanti. tamokkhandhena ÃvuÂÃ 'ti avijjÃrÃsinÃ ajjhotthaÂÃ. appossukkatÃyÃ 'ti nirassukkabhÃvena adesetukÃmatÃyÃ 'ti attho.
     yatra hi nÃmÃ 'ti yasmiæ nÃma loke. bhagavato purato pÃturahosÅ 'ti dhammadesanÃyÃcanatthaæ dasasu cakkavÃÊasahassesu MahÃbrahmÃno gahetvÃ Ãgamma bhagavato purato pÃturahosi. apparajakkhajÃtikÃ 'ti pa¤¤Ãmaye akkhimhi appaæ rÃgadosamoharajaæ etesaæ sabhÃvÃ 'ti apparajakkhajÃtikÃ. bhavissanti dhammassÃ 'ti catusaccadhammaæ.
a¤¤ÃtÃro ti paÂivijjhitÃro pÃtur ahosÅ 'ti pÃtubhavi. samalehi cintito ti rÃgÃdisamalehi chasatthÃrehi cintito. apÃpur etan ti vivara etaæ. amatassa dvÃran ti amatassa nibbÃnassa dvÃrabhÆtaæ ariyamaggaæ. suïantu dhammaæ vimalenÃnubuddhan ti ime sattÃ rÃgÃdimalÃnaæ abhÃvato vimalena sambuddhena anubuddhaæ catusaccadhammaæ suïantu.
sele yathÃ pabbatamuddhaniÂÂhito ti silÃmaye ekaghaïe pabbatamuddhani Âhito, so ca yathÃ cakkhumÃ puriso samantato janataæ passeyya, tvam pi Sumedha sundarapa¤¤asabba¤¤uta¤Ãïena samantacakkhu bhagavÃ dhammamayaæ pa¤¤Ãmayaæ pÃsÃdam Ãruyha sayaæ apetasoko sokÃvakiïïaæ jÃtijarÃbhibhÆtaæ janataæ apekkhassu upadhÃraya. uÂÂhehÅ 'ti bhagavato dhammadesanatthaæ cÃrika¤caraïaæ yÃcanto bhaïati. vÅrÃ 'ti ÃdÅsu bhagavÃ viriyavantatÃya vÅro, devaputtamaccukilesÃbhisaÇkhÃramÃrÃnaæ vijitattÃ vijitasaÇgÃmo, jÃtikantÃrÃdinittharaïasamatthatÃya satthavÃho, kÃmacchanda-iïassa abhÃvato anaïo.


#<[page 963]>#
%<Mv_I.5]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                      963>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ajjhesanan ti yÃcanaæ.
buddhacakkhunÃ 'ti indriyaparopariyatti¤Ãïena ca ÃsayÃnusaya¤Ãïena ca. imesa¤ hi dvinnaæ ¤ÃïÃnaæ buddhacakkhÆ 'ti nÃmaæ. apparajakkhe 'ti yesaæ pa¤¤Ãcakkhumhi rÃgÃdirajaæ appaæ te apparajakkhÃ. yesaæ mahantaæ, te mahÃrajakkhÃ. yesaæ saddhÃdÅni indriyÃni tikkhÃni, te tikkhindriyÃ. yesaæ mudÆni, te mudindriyÃ.
yesaæ saddhÃdayo ÃkÃrÃ sundarÃ, te svÃkÃrÃ. yesaæ asundarÃ, te dvÃkÃrÃ. ye kathitakÃraïaæ sallakkhenti, sukhena sakkÃ honti vi¤¤Ãpetuæ, te suvi¤¤ÃpayÃ. ye tathÃ na honti, te duvi¤¤ÃpayÃ. ye paraloka¤ ca vajja¤ ca bhayato passanti, te paralokavajjabhayadassÃvino. uppalaniyan ti uppalavane. itaresu pi es'eva nayo. antonimuggaposÅnÅ 'ti yÃni udakassa anto nimuggÃn 'eva posiyanti. samodakaÂÂhitÃnÅ 'ti udakena samaÂÂhitÃni. udakaæ accuggamma tiÂÂhanti 'ti udakaæ atikkamitvÃ tiÂÂhanti. apÃrutÃ 'ti vivaÂÃ. amatassa dvÃrÃ 'ti ariyamaggo. so hi amatasaÇkhÃtassa nibbÃnassa dvÃraæ. pamu¤cantu saddhan ti sabbe attano saddhaæ pamu¤cantu vissajjantu. pacchimapadadvaye ayam ev' attho, aha¤ hi attano paguïaæ suvattitaæ pi imaæ païÅtaæ uttamaæ dhammaæ kÃyavÃcÃkilamathasa¤¤Å hutvÃ manujesu devamanussesu nÃbhÃsi.
     [Mv_I.6:] paï¬ito ti paï¬iccena samannÃgato. byatto ti veyyattiyena samannÃgato. medhÃvÅ 'ti ÂhÃnuppattiyÃ pa¤¤Ãya samannÃgato. apparajakkhajÃtiko ti samÃpattiyÃ vikkhambhitattÃ nikkilesajÃtiko visuddhasatto. ÃjÃnissatÅ 'ti sallakkhessati paÂivijjhissati. bhagavato 'pi kho ¤Ãïaæ udapÃdÅ 'ti sabba¤¤uta¤Ãïaæ uppajji ito sattadivasamatthake kÃlaæ katvÃ so Ãki¤ca¤¤Ãyatane nibbatto ti. mahÃjÃniyo ti sattadivasabbhantare pattabbamaggaphalato parihÅnattÃ mahÃjÃni assÃ 'ti mahÃjÃniyo,


#<[page 964]>#
%<964                    SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_I.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  akkhaïe nibbattattÃ ca. abhidosakÃlakato ti hÅyo kÃlakato. so 'pi nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatane nibbatto ti addasa. bahÆpakÃrÃ 'ti bahÆ upakÃrÃ. padhÃnapahitattan ti padhÃnatthÃya pesitattabhÃvaæ. upaÂÂhahiæsÆ 'ti mukhodakadÃnÃdinÃ upaÂÂhahiæsu.
     antarÃ ca Bodhiæ antarÃ ca Gayan ti Upako Bodhimaï¬assa ca GayÃya ca antare bhagavantaæ addasa. addhÃnamaggapaÂipannan ti addhÃnamaggaæ paÂipannaæ. sabbÃbhibhÆ 'ti sabbaæ tebhÆmikadhammaæ abhibhavitvÃ Âhito. sabbavidÆ 'ti sabbaæ catubhÆmikadhammaæ avediæ a¤¤Ãsiæ. sabbesu dhammesu anÆpalitto ti sabbesu tebhÆmikadhammesu kilesalepanena alitto. sabba¤jaho ti sabbaæ tebhÆmikadhammaæ upacchinditvÃ Âhito. taïhakkhaye vimutto ti taïhakkhaye nibbÃne ÃrammÃïakaraïavasena vimutto. sayaæ abhi¤¤ÃyÃ 'ti sabbaæ catubhÆmikadhammaæ attanÃ 'va jÃnitvÃ. kam uddiseyyan ti kaæ a¤¤aæ ayaæ me Ãcariyo ti uddiseyyaæ. na me Ãcariyo atthÅ 'ti lokuttaradhamme mayhaæ Ãcariyo nÃma n' atthi. n' atthi me paÂipuggalo ti mayhaæ paÂibhÃgapuggalo nÃma n'atthi. sÅtÅbhÆto ti sabbakilesagginibbÃpanena sÅtÅbhÆto. nibbuto ti kilesÃnaæ yeva nibbutattÃ nibbuto. KÃsÅnaæ puran ti KÃsikaraÂÂhe nagaraæ. aha¤¤iæ amatadundubhin ti dhammacakkhupaÂilÃbhÃya amatabheriæ paharissÃmÅ 'ti gacchÃmi. arahasi anantajino ti anantajino bhavituæ yutto 'si. huveyyÃvuso ti Ãvuso evam api nÃma bhaveyya. sÅsaæ okampetvÃ 'ti sÅsaæ cÃletvÃ. saïÂhapesun ti katikaæ akaæsu. bÃhulliko ti cÅvarabÃhullÃdÅnaæ atthÃya paÂipanno. padhÃnavibbhanto ti padhÃnato vibbhanto bhaÂÂho parihÅno.


#<[page 965]>#
%<Mv_I.6]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                     965>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Ãvatto bÃhullÃyÃ 'ti cÅvarÃdibÃhullabhÃvatthÃya Ãvatto. odahatha bhikkhave sotan ti upanetha bhikkhave sotaæ sotindriyaæ dhammassavanatthaæ abhimukhaæ karothÃ 'ti attho. amatam adhigatan ti amataæ nibbÃnaæ mayÃ adhigatan ti dasseti.
cariyÃyÃ ti dukkaracariyÃya. paÂipadÃyÃ 'ti dukkarapaÂipadÃya. abhijÃnÃtha me no ti abhijÃnÃtha samanupassatha nu me. evarÆpaæ bhÃsitam etan ti evarÆpaæ vÃkyabhedan ti attho. asakkhi kho bhagavÃ pa¤cavaggiye bhikkhÆ sa¤¤Ãpetun ti ahaæ buddho ti jÃnÃpetuæ asakkhi. cakkhukaraïÅ 'ti pa¤¤Ãcakkhuæ sandhÃy' Ãha, ito paraæ sabbaæ padatthato uttÃnam eva adhippÃyÃnusandhiyojanÃdibhedato Papa¤casÆdaniyÃ MajjhimaÂÂhakathÃyaæ vuttanayena veditabbaæ. ito paÂÂhÃya hi ativitthÃrabhÅrukassa mahÃjanassa cittaæ anurakkhantÃ suttantakathaæ avaïïayitvÃ vinayakathaæ yeva vaïïayissÃma. sÃ' va tassa Ãyasmato upasampadÃ ahosÅ 'ti ÃsÃÊhapuïïanÃyaæ aÂÂhÃrasahi devatÃkoÂÅhi saddhiæ sotÃpattiphale patiÂÂhitassa ehi bhikkhÆ 'ti bhagavato vacanena abhinipphannÃ sÃ'va tassa Ãyasmato ehibhikkhÆpasampadÃ ahosi. atha kho Ãyasmato ca VappassÃ 'ti Ãdimhi Vappattherassa pÃÂipadadivase dhammacakkhuæ udapÃdi. Bhaddiyattherassa dutiyadivase, MahÃnÃmattherassa tatiyadivase, Assajittherassa catutthiyan ti. imesa¤ ca pana bhikkhÆnaæ kammaÂÂhÃnesu uppannamalavisodhanatthaæ bhagavÃ antovihÃre yeva ahosi. uppanne uppanne kammaÂÂhÃnamale ÃkÃsenÃgantvÃ malaæ vinodesi.
pakkhassa pana pa¤camiyaæ sabb' eva te ekato sannipÃtetvÃ anattasuttena ovadi. tena vuttaæ atha kho bhagavÃ pa¤cavaggiye' ti Ãdi. tena kho pana samayena cha loke arahanto hontÅ 'ti pa¤camiyÃ pakkhassa lokasmiæ cha manussÃ arahanto hontÅ 'ti attho.


#<[page 966]>#
%<966                             SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_I.10>%
     [Mv_I.10:] pubbÃnupubbakÃnan ti paveïivasena porÃïÃnuporÃïan ti attho. tena kho pana samayena ekasaÂÂhÅ loke arahanto hontÅ 'ti purimÃ cha ime ca pa¤capa¤¤ÃsÃ 'ti anto vassamhi yeva ekasaÂÂhÅ manussÃ arahanto hontÅ 'ti attho. tatra YasaÃdÅnaæ kulaputtÃnaæ ayaæ pubbayogo, atÅte kira pa¤capa¤¤ÃsajanÃ sahÃyakÃ vaggabandhena pu¤¤Ãni karontÃ anÃthasarÅrÃni paÂijaggantÃ vicaranti. te ekadivasaæ sagabbhaæ itthiæ kÃlakataæ disvÃ jhÃpessÃmÃ 'ti susÃnaæ hariæsu. tesu pa¤ca jane tumhe jhÃpethÃ 'ti susÃne ÂhapetvÃ sesÃ gÃmaæ paviÂÂhÃ. Yaso dÃrako taæ sarÅraæ vijjhitvÃ parivattetvÃ ca jhÃpayamÃno asubhasa¤¤aæ paÂilabhi. so itaresam pi catunnaæ janÃnaæ passatha bho imaæ asuciæ paÂikkulan ti dassesi. te 'pi tattha asubhasa¤¤aæ paÂilabhiæsu. te pa¤ca pi gÃmaæ gantvÃ sesasahÃyakÃnaæ kathayiæsu. Yaso pana dÃrako gehaæ pi gantvÃ mÃtÃpitÆna¤ ca bhariyÃya ca kathesi. te sabbe 'pi asubhasa¤¤aæ bhÃvayiæsu. ayam etesaæ pubbayogo. ten' Ãyasmato Yasassa nÃÂakajanesu susÃnasa¤¤Ã yeva uppajji. tÃya ca upanissayasampattiyÃ sabbesaæ visesÃdhigamo nibbattatÅ 'ti.
[Mv_I.11:] atha kho bhagavÃ bhikkhÆ ÃmantesÅ 'ti bhagavÃ yÃva pacchimakattikapuïïamÅ tÃva BÃrÃïasiyaæ viharanto ekadivasaæ te khÅïÃsave saÂÂhÅ bhikkhÆ Ãmantesi. dibbÃ nÃma dibbesu visayesu lobhapÃsÃ. mÃnusÃ nÃma mÃnusakesu visayesu lobhapÃsÃ. mÃ ekena dve 'ti ekena maggena dve mÃ agamittha. assavanatÃ 'ti assavanatÃya. parihÃyantÅ 'ti anadhigataæ nÃdhigacchantÃ visesÃdhigamanato parihÃyanti.
AntakÃ 'ti lÃmaka hÅnasatta. antalikkhacaro ti rÃgapÃsaæ sandhÃy' Ãha taæ hi so antalikkhacaro ti mantvÃ Ãha.
     [Mv_I.12:] nÃnÃdisÃ nÃnÃjanapadÃ 'ti nÃnÃdisato ca nÃnÃjanapadato. anujÃnÃmi bhikkhave tumhe 'va dÃni tÃsu tÃsu disÃsu tesu tesu janapadesu pabbÃjethÃ 'ti Ãdimhi pabbajjÃpekkhaæ kulaputtaæ pabbÃjentena ye purato na bhikkhave pa¤cahi ÃbÃdhehi phuÂÂho pabbÃjetabbo ti Ãdim katvÃ yÃva na andhamÆgabadhiro pabbÃjetabbo ti evaæ paÂikkhittÃ puggalÃ te vajjetvÃ pabbajjÃdosavirahito puggalo pabbÃjetabbo.


#<[page 967]>#
%<Mv_I.12]              MahÃvagga-vaïïanÃ                    967>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  so 'pi mÃtÃpitÆhi anu¤¤Ãto yeva, tassa anujÃnanalakkhaïaæ, na bhikkhave ananu¤¤Ãto mÃtÃpitÆhi putto pabbÃjetabbo, yo pabbÃjeyya Ãpatti dukkaÂassÃ 'ti etasmiæ sutte vaïïayissÃma. evaæ pabbajjÃdosavirahitaæ mÃtÃpitÆhi anu¤¤Ãtaæ pabbÃjentenÃpi ca sace acchinnakeso hoti, ekasÅmÃyaæ ca a¤¤e pi bhikkhÆ atthi, kesacchedanatthÃya bhaï¬ukammaæ Ãpucchitabbaæ. tassa ÃpucchanÃkÃraæ. anujÃnÃmi bhikkhave saÇghaæ apaloketuæ bhaï¬ukammÃyÃ 'ti ettha vaïïayissÃma. sace okÃso hoti sayaæ pabbÃjetabbo. sace uddesaparipucchÃdÅhi byÃvaÂo hoti okÃsaæ na labhati, eko daharabhikkhu vattabbo etaæ pabbÃjehÅ 'ti. avutto 'pi ce daharabhikkhu upajjhÃyaæ uddissa pabbÃjeti vaÂÂati. sace daharabhikkhu n' atthi sÃmaïero 'pi vattabbo, etaæ khaï¬asÅmaæ netvÃ pabbÃjetvÃ kÃsÃyÃni acchÃdetvÃ ehÅ 'ti, saraïÃni pana sayaæ dÃtabbÃni. evaæ bhikkhunÃ 'va pabbÃjito hoti. purisaæ hi bhikkhuto a¤¤o pabbÃjetuæ na labhati, tathÃ mÃtugÃmaæ bhikkhunito a¤¤o. sÃmaïero pana sÃmaïerÅ vÃ ÃïattiyÃ kÃsÃyÃni dÃtuæ lÃbhati. kesoropanaæ yena kenaci kataæ sukataæ hoti. sace pana bhabbarÆpo hoti sahetuko ¤Ãto yasassÅ kulaputto okÃsaæ katvÃ 'pi sayam eva pabbÃjetabbo. mattikÃmuÂÂhiæ gahetvÃ nhÃyitvÃ kese temetvÃ ÃgacchÃhÅ 'ti na ca pana vissajjetabbo. pabbajitukÃmÃnaæ hi paÂhamaæ balavÃ ussÃho hoti, pacchÃ pana kÃsÃyÃni ca kesaharaïasatthaka¤ ca disvÃ utrasanti, eto yeva palÃyanti, tasmÃ sayam eva nhÃnatitthaæ netvÃ, sace nÃtidaharo hoti, nhÃhÅ 'ti vattabbo. kesÃ pan' assa sayam eva mattikaæ gahetvÃ dhovitabbÃ. daharakumÃrako pana sayaæ udakaæ otaritvÃ gomayamattikÃhi ghaæsitvÃ nhÃpetabbo. sace pi 'ssa kacchu vÃ pÅÊakÃ vÃ honti. yathÃ mÃtÃ puttaæ na jigucchati,


#<[page 968]>#
%<968                     SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evam eva ajigucchantena sÃdhukaæ hatthapÃdato paÂÂhÃya yÃva sÅsÃ ghaæsitvÃ nhÃpetabbo.
kasmÃ, ettakena hi upakÃrena kulaputtÃ ÃcariyupajjhÃyesu ca sÃsane ca balavasinehÃ tibbagÃravÃ anivattidhammÃ honti, uppannaæ anabhiratiæ vinodetvÃ therabhÃvaæ pÃpuïanti, kata¤¤Æ katavedino honti. evaæ nhÃpanakÃle pana kesamassuoropanakÃle vÃ tvaæ ¤Ãto yasassÅ, idÃni mayaæ taæ nissÃya paccayehi na kilamissÃmÃ 'ti na vattabbo, a¤¤Ã 'pi aniyyÃnikakathÃ na kathetabbÃ. atha khv assa, Ãvuso suÂÂhu upadhÃrehi satiæ upaÂÂhÃpehÅ 'ti vatvÃ tacapa¤cakakammaÂÂhÃnaæ Ãcikkhitabbaæ, Ãcikkhantena ca vaïïasaïÂhÃnagandhÃsayokÃsavasena asucijegucchapaÂikkulabhÃvaæ nijjÅvanissattabhÃvaæ vÃ pÃkaÂaæ karontena Ãcikkhitabbaæ. sace hi so pubbe parimadditasaÇkhÃro hoti bhÃvitabhÃvano, kaïÂakavedhÃpekkho viya paripakkagaï¬o, suriyuggamanÃpekkhaæ viya ca pariïatapadumaæ, ath' assa Ãraddhamatte kammaÂÂhÃnamanasikÃre IndÃsani viya pabbate kilesapabbate cuïïiyamÃnaæ yeva ¤Ãæ pavattaïti.
khuragge yeva arahattaæ pÃpuïÃti. ye hi Ãdito 'va keci khuragge arahattaæ pattÃ, sabbe te evarÆpaæ savanaæ labhitvÃ kalyÃïamittena Ãcariyena dinnanayaæ nissÃya, no anissÃya, tasmÃ 'ssa evarÆpÃ kathÃ kathetabbÃ 'ti. kesesu pana oropitesu haliddacuïïena vÃ gandhacuïïena vÃ sÅsa¤ ca sarÅra¤ ca ubbattetvÃ gihigandhaæ apanetvÃ. kÃsÃyÃni tikkhattuæ vÃ dvikkhattuæ vÃ sakiæ vÃ paÂiggahÃpetabbo. athÃpi'ssa hatthe adatvÃ Ãcariyo vÃ upajjhÃyo vÃ sayam eva acchÃdeti, vaÂÂati. sace 'pi a¤¤aæ daharaæ vÃ sÃmaïeraæ vÃ upÃsakaæ vÃ ÃïÃpeti Ãvuso etÃni kÃsÃyÃni gahetvÃ etaæ acchÃdehÅ 'ti, taæ yeva vÃ ÃïÃpeti, etÃni gahetvÃ acchÃdehÅ 'ti, sabbaæ vaÂÂati. sabbaæ h' etaæ tena bhikkhunÃ 'va dinnaæ hoti. yaæ pana nivÃsaæ vÃ pÃrupanaæ vÃ anÃïattiyÃ nivÃseti vÃ pÃrupati vÃ,


#<[page 969]>#
%<Mv_I.12]                     MahÃvagga-vaïïanÃ                969>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ apanetvÃ puna dÃtabbaæ.
bhikkhunÃ hi sahatthena vÃ ÃïattiyÃ vÃ dinnam eva kÃsÃvaæ vaÂÂati, adinnaæ na vaÂÂati, sace 'pi tass'eva santakaæ hoti, ko pana vÃdo upajjhÃyamÆlake. ayaæ paÂhamaæ kesamassuæ ohÃretvÃ kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvÃ ekaæsaæ uttarÃsaÇgaækÃrÃpetvÃ 'tietthavinicchayo. bhikkhÆnaæ pÃde vandÃpetvÃ 'ti ye tattha sannipatitÃ bhikkhÆ tesaæ pÃde vandÃpetvÃ, atha saraïagahaïatthaæ ukkuÂikaæ nisÅdÃpetvÃ a¤jaliæ paggahÃpetvÃ evaæ vadehÅ 'ti vattabbo, yam ahaæ vadÃmi taæ vadehÅ 'ti vattabbo. ath'assa upajjhÃyena vÃ Ãcariyena vÃ buddhaæ saraïaæ gacchÃmÅ 'ti ÃdinÃ nayena saraïÃni dÃtabbÃni, yathÃvuttappaÂipÃÂiyÃ 'va, na uppaÂipÃÂiyÃ. sace hi ekapadam pi ekakkharaæ pi uppaÂipÃÂiyÃ deti, buddhaæ saraïaæ yeva vÃ tikkhattuæ datvÃ puna itaresu ekekaæ tikkhattuæ deti, adinnÃni honti saraïÃni.
ima¤ ca pana saraïagamanÆpasampadaæ paÂikkhipitvÃ anu¤¤ÃtÃ upasampadÃ ekato suddhiyÃ vaÂÂati. sÃmaïerapabbajjÃ pana ubhato suddhiyÃ, vaÂÂati, no ekato suddhiyÃ, tasmÃ upasampadÃya sace Ãcariyo ¤attidosa¤ c' eva kammavÃcÃdosa¤ ca vajjetvÃ kammaæ karoti, sukataæ hoti. pab-.
bajjÃya pana imÃni tÅïi saraïÃni bukÃradhakÃrÃdÅnaæ bya¤janÃnaæ ÂhÃnakaraïasampadaæ ahÃpentena Ãcariyena pi antevÃsikena pi vattabbÃni. sace Ãcariyo vattuæ sakkoti antevÃsiko na sakkoti, antevÃsiko vÃ sakkoti Ãcariyo na sakkoti, ubho 'pi vÃ na sakkonti, na vaÂÂati. sace pana ubho 'pi sakkonti, vaÂÂati. imÃni ca pana dadamÃnena, buddhaæ saraïaæ gacchÃmÅ 'ti evaæ ekasambaddhÃni anunÃsikantÃni vÃ katvÃ dÃtabbÃni, buddhaæ saraïaæ gacchÃmÅ'ti evaæ vicchinditvÃ makÃran tÃni vÃ katvÃ dÃtabbÃni.
AndhakaÂÂhakathÃyaæ, nÃmaæ sÃvetvÃ ahaæ bhante Buddharakkhito yÃvajÅvaæ buddhaæ saraïaæ gacchÃmÅ 'ti vuttaæ. taæ ekÃÂÂhakathÃyam pi n' atthi, pÃÊiyaæ pi na vuttaæ, tesaæ rucimattam eva, tasmÃ na gahetabbaæ.
na hi tathÃ avadantassa saraïaæ kuppatÅ 'ti. anujÃnÃmi bhikkhave imehi tÅhi saraïagamanehi pabbajjaæ upasampadan ti,


#<[page 970]>#
%<970                   SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_I.12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  imehi buddhaæ saraïaæ gacchÃmÅ 'ti ÃdÅhi evaæ tikkhattuæ ubhato suddhiyÃ vuttehi tÅhi saraïagamanehi pabbajja¤ c' eva upasampada¤ ca anujÃnÃmÅ 'ti attho. tattha yasmÃ upasampadÃ parato paÂikkhittÃ, tasmÃ sÃ etarahi saraïamatten' eva na rÆhati. pabbajjÃ pana yasmÃ parato, anujÃnÃmi bhikkhave imehi tÅhi saraïagamanehi sÃmaïerapabbajjan ti anu¤¤ÃtÃ eva, tasmÃ sÃ etarahi saraïamatten' eva rÆhati. ettÃvatÃ hi sÃmaïerabhÆmiyaæ patiÂÂhito hoti.
sace pan' esa matimÃ hoti paï¬itajÃtiko, ath' assa tasmiæ yeva ÂhÃne sikkhÃpadÃni uddisitabbÃni. kathaæ, yathÃ bhagavatÃ uddiÂÂhÃni, vuttaæ h' etaæ, anujÃnÃmi bhikkhave sÃmaïerÃnaæ dasa sikkhÃpadÃni, tesu ca sÃmaïerehi sikkhituæ, pÃïÃtipÃtÃ veramaïÅ adinnÃdÃnÃ veramaïÅ abrahmacariyÃ veramaïÅ musÃvÃdÃ veramaïÅ surÃmerayamajjapamÃdaÂÂhÃnÃ veramaïÅ vikÃlabhojanÃ veramaïÅ naccagÅtavÃditavisÆkadassanÃ veramaïÅ mÃlÃgandhavilepanadhÃraïamaï¬anavibhÆsanaÂÂhÃnÃ veramaïÅ uccÃsayanamahÃsayanÃ veramaïÅ jÃtarÆparajatapaÂiggahaïÃ veramaïÅ 'ti.
AndhakaÂÂhakathÃyaæ pana ahaæ bhante itthan nÃmo yÃvajÅvaæ pÃïÃtipÃtÃveramaïÅsikkhÃpadaæ samÃdiyÃmÅ 'ti evaæ saraïadÃnaæ viya sikkhÃpadadÃnaæ pi vuttaæ. taæ pi n' eva pÃÊiyÃ na aÂÂhakathÃsu atthi, tasmÃ yathÃ pÃÊiyÃ' va uddisitabbÃni. pabbajjÃ hi saraïagamaneh' eva siddhÃ.
sikkhÃpadÃni pana kevalaæ sikkhÃparipÆraïatthaæ jÃnitabbÃni, tasmÃ tÃni pÃÊiyaæ Ãgatanayena uggahetuæ asakkontassa yÃyakÃyaci bhÃsÃya atthavasena 'pi Ãcikkhituæ vaÂÂati. yÃva pana attanÃ sikkhitabbasikkhÃpadÃni na jÃnÃti, saÇghÃÂipattacÅvaradhÃraïaÂhÃnanisajjÃdÅsu pÃnabhojanÃdividhimhi ca na kusalo hoti, tÃva bhojanasÃlaæ vÃ salÃkabhÃjanaÂÂhÃnaæ vÃ a¤¤aæ vÃ tathÃrÆpaÂÂhÃnaæ na pesetabbo. santikÃvacaro yeva kÃtabbo, bÃladÃrako viya paÂijaggitabbo. sabbam assa kappiyÃkappiyaæ Ãcikkhitabbaæ, nivÃsanapÃrupanÃdÅsu abhisamÃcÃrikesu vinetabbo. tenÃpi, anujÃnÃmi bhikkhave dasah' aÇgehi samannÃgataæ sÃmaïeraæ nÃsetun ti evaæ parato vuttÃni dasa nÃsanaÇgÃni ÃrakÃ parivajjetvÃ abhisamÃcÃrikaæ paripÆrentena dasavidhe sÅle sÃdhukaæ sikkhitabban ti.


#<[page 971]>#
%<Mv_I.15]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                971>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\ 
                   PabbajjÃvinicchayo niÂÂhito.
     [Mv_I.13:] Mayhaæ kho bhikkhave 'ti mayÃ kho ti attho. atha vÃ mayhaæ yoniso manasikÃro ti yo mayhaæ yonisomanasikÃro tena hetunÃ 'ti attho. puna anappattÃ 'ti ettha vibhattiæ pariïÃmetvÃ mayÃ 'ti vattabbaæ.
     [Mv_I.14:] BhaddavaggiyÃ 'titekirarÃjakumÃrÃrÆpenacacittena ca bhaddakÃ vaggabandhen' eva vicaranti, tasmÃ BhaddavaggiyÃ 'ti vuccanti. tena hi vo ti ettha vokÃro nipÃtamatto.
dhammacakkhuæ udapÃdÅ 'ti kesa¤ci sotÃpattimaggo kesa¤ci sakadÃgÃmimaggo kesa¤ci anÃgÃmimaggo udapÃdi, tayo pi hi ete maggÃ dhammacakkhun ti vuccanti. te kira Tuï¬ilajÃtake tiæsadhuttÃ ahesuæ. atha Tuï¬ilovÃdaæ sutvÃ pa¤ca sÅlÃni rakkhiæsu, idaæ tesaæ pubbakammaæ.
     [Mv_I.15:] pamukho ti pubbaÇgamo. pÃmokkho ti uttamo visuddhipa¤¤o. anupahaccÃ 'ti avinÃsetvÃ. tejasÃ tejan ti attano tejena nÃgassa tejaæ. pariyÃdeyyan ti abhibhaveyyaæ vinÃseyyaæ vÃ 'ti. makkhan ti kodhaæ. na tv eva ca kho arahÃ yathÃ ahan ti attÃnaæ arahÃ ahan ti ma¤¤amÃno vadati. ajju¤he aggisaraïamhÅ 'ti ajja ekadivasaæ vaseyyÃmÃ 'ti attho. phÃsukÃmo ti hitakÃmo. sumÃnaso ti pÅtisomanassehi sampayuttamano. navimano 'ti avimano, dosena anabhibhÆto mano ti attho. agyÃgÃraæ udiccare 'ti Ãdittan ti attho. jaÂilÃ bhaïatÅ ' ti iminÃ sambandho. ahinÃgassa acciyo na hontÅ 'ti avivaïïÃ virÆpavaïïÃ 'ti attho. phalikavaïïÃyo ti phalikamaïivaïïÃyo. AÇgirasassÃ 'ti aÇgato raæsiyo saæsarantÅ 'ti AÇgiraso, tassa AÇgirasassa.
     [Mv_I.16:] abhikkantÃya rattiyÃ 'ti parikkhÅïÃya rattiyÃ, appÃvasiÂÂhÃyÃ 'ti attho.


#<[page 972]>#
%<972                  SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_I.17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  abhikkantavaïïÃ 'ti abhirÆpavaïïÃ abhimanÃpavaïïÃ. kevalakappan ti sakalaæ kevalaæ.
     [Mv_I.17:] purimÃhi vaïïanibhÃhÅ 'ti catunnaæ mahÃrÃjÃnaæ vaïïanibhaæ sandhÃy' Ãha. pÃïinÃ ti hatthena. [Mv_I.20:] kakudhe adhivatthÃ devatÃ 'ti ajjunarukkhe adhivatthÃ devatÃ. vissajjeyan ti sukkhÃpanatthÃya pasÃretvÃ Âhapeyyan ti attho.
bhante Ãhara hatthan ti evaæ vadanto viya onato ti Ãharahattho. uyyojetvÃ 'ti vissajjetvÃ. maï¬Ãmukhiyo ti aggibhÃjanÃni vuccanti. cirapaÂikÃ 'ti cirakÃlato paÂÂhÃya.
kesamissan ti ÃdÅsu kesÃ eva kesamissaæ. esa nayo sabbattha.
khÃrikÃjan ti khÃribhÃro.
     [Mv_I.22:] LaÂÂhivane 'ti tÃluyyÃne. SuppatiÂÂhe cetiye 'ti a¤¤atarasmiæ vaÂÂarukkhe. tassa kir'etaæ nÃmaæ. dvÃdasanahutehÅ 'ti ettha ekaæ nahutaæ dasasahassÃni. appekacce 'ti api ekacce. ajjhabhÃsÅ 'ti tesaæ kaÇkhÃcchedanatthaæ abhÃsi. kim eva disvÃ 'ti kiæ eva disvÃ. UruvelavÃsÅ 'ti UruvelÃyaæ vÃsÅ. aggihuttaæ pahÃya pabbajito 'si. ko upÃyo. kÅsakovadÃno ti tÃpasacariyÃya kÅsasarÅrattÃ kÅsakÃ 'ti laddhanÃmÃnaæ tÃpasÃnaæ ovÃdako anusÃsako samÃno ti attho. atha vÃ sayaæ kÅsako tÃpaso samÃno ca ovadamÃno ca a¤¤e ovadanto anusÃsanto ti attho. kathaæ pahÅnan ti kena kÃraïena pahÅnaæ. idaæ vuttaæ hoti, tvaæ UruvelavÃsÅ aggiparicÃrakÃnaæ tÃpasÃnaæ sayaæ ovÃdÃcariyo samÃno kiæ disvÃ aggiæ pahÃsi. pucchÃmi taæ etam atthaæ, kena kÃraïena tava aggihuttaæ pahÅnan ti.
dutiyagÃthÃyaæ ayam attho, ete rÆpÃdike kÃme atthiyo ca ya¤¤Ã abhivadanti. sv Ãhaæ etaæ sabbaæ pi rÆpÃdikaæ kÃmappabhedaæ khandhÆpadhÅsu malan ti ¤atvÃ, yasmÃ ime yiÂÂhahutappabhedÃ ya¤¤Ã malam eva vadanti, tasmÃ na yiÂÂhe na hute ara¤jiæ,


#<[page 973]>#
%<Mv_I.22]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                   973>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yiÂÂhe vÃ hute vÃ na abhiramin ti attho.
tatiyagÃthÃyaæ atha ko carahÅ 'ti atha kuhiæ carahi. sesaæ uttÃnam eva. catutthagÃthÃyaæ padan ti nibbÃnapadaæ. santasabhÃvatÃya santaæ, upadhÅnaæ abhÃvena anÆpadhÅkaæ, rÃgaki¤canÃdÅnaæ abhÃvena aki¤canaæ, tÅsu bhavesu alaggatÃya yaæ kÃmabhavaæ ya¤¤Ã vadanti, tasmiæ pi kÃmabhave asattaæ, jÃtijarÃmaraïÃnaæ abhÃvena ana¤¤athÃbhÃviæ, attanÃ bhÃvitena maggen'eva adhigantabbaæ na a¤¤ena kenaci adhigametabban ti ana¤¤aneyyaæ, yasmÃ Ådisaæ padaæ addasaæ, tasmÃ na yiÂÂhe na hute ara¤jiæ.
tena kiæ dasseti, yo ahaæ devamanussalokasampattisÃdhake na yiÂÂhe na hute ara¤jiæ, so kiæ vakkhÃmi, ettha nÃma na me devamanussaloke rato mano ti evaæ sabbaloke anabhiratibhÃvaæ pakÃsetvÃ, atha kho ÃyasmÃ Uruvela-Kassapo sÃvako 'ham asmÅ 'ti evaæ bhagavato sÃvakabhÃvaæ pakÃsesi. ta¤ ca kho ÃkÃse vividhÃni pÃÂihÃriyÃni dassetvÃ. dhammacakkhun ti sotÃpattimagga¤Ãïaæ. assÃsakÃ 'ti ÃsiæsanÃ patthanÃ ti attho.
     es' Ãhaæ bhante 'ti ettha pana ki¤cÃpi maggapaÂivedhen' ev'assa siddhaæ saraïagamanaæ, tattha pana nicchayagamanam eva gato, idÃni vÃcÃya attasanniyÃtanaæ karoti, maggavasen' ev' Ãyaæ niyataæ saraïagamanaæ patto, taæ paresaæ vÃcÃya pÃkaÂaæ karonto païipÃtagamana¤ ca gacchanto evaæ vadati.
     siÇginikkhasuvaïïo ti siÇgisuvaïïanikkhena samÃnavaïïo.
dasavÃso ti dasasu ariyavÃsesu vutthavÃso. dasadhammavidÆ 'ti dasakammapathavidÆ. dasabhi c' upeto ti dasahi asekhehi aÇgehi upeto. sabbadhi danto ti sabb'esa indriyesu danto. bhagavato hi cakkhuÃdÅsu ki¤ci adantaæ nÃma n' atthi.
     bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅtapattapÃïiæ ekamantaæ nisÅdÅ 'ti bhagavantaæ bhuttavantaæ pattato ca apanÅtapÃïiæ sallakkhetvÃ ekasmiæ padese nisÅdÅ 'ti attho.


#<[page 974]>#
%<974                 SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_I.23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  atthikÃnan ti buddhÃbhigamanena ca dhammassavanena ca atthikÃnaæ. abhikkamanÅyan ti abhigantuæ sakkuïeyyaæ. appakiïïan ti anÃkiïïaæ. appasaddan ti vacanasaddena appasaddaæ. appanigghosan ti nagaranigghosasaddena appanigghosaæ. vijanavÃtan ti anusa¤caraïajanassa sarÅravÃtena virahitaæ. vijanavÃdan ti pi pÃÂho, anto 'pi janavÃdena rahitan ti attho. vijanapÃtan ti pi pÃÂho, janasa¤cÃravirahitan ti attho. manussarÃhaseyyakan ti manussÃnaæ rahassakiriyaÂÂhÃniyaæ. paÂisallÃnasÃrÆpan ti vivekÃnurÆpaæ.
     [Mv_I.23:] SÃriputta-MoggallÃnÃ 'ti SÃriputto ca MoggallÃno ca.
tehi katikÃ katÃ hoti, yo paÂhamaæ amataæ adhigacchati, so itarassa ÃrocetÆ 'ti. te kira ubho 'pi gihikÃle Upatisso Kolito ti evaæ pa¤¤ÃyamÃnanÃmÃ a¬¬hateyyasatamÃïavakaparivÃrÃ giraggasamajjaæ agamaæsu. tatra nesaæ mahÃjanaæ disvÃ etad ahosi, ayaæ nÃma evaæ mahÃjanakÃyo appatte vassasate maraïamukhe patissatÅ 'ti. atha ubho 'pi uÂÂhitÃya parisÃya a¤¤ama¤¤aæ pucchitvÃ ekajjhÃsayÃ paccupaÂÂhitamaraïasa¤¤Ã mantayiæsu, samma maraïe sati amatena 'pi bhavitabbaæ, handa mayaæ amataæ pariyesÃmÃ 'ti amatapariyesanatthaæ Sa¤jayassa channaparibbÃjakassa santike saparisÃ pabbajitvÃ katipÃhen' eva tassa ¤Ãïavisaye pÃraæ gantvÃ amataæ apassantÃ pucchiæsu, kiæ nu kho Ãcariya a¤¤o 'p' ettha sÃro atthÅ 'ti, n' atth' Ãvuso ettakam eva idan ti ca sutvÃ tucchaæ idaæ Ãvuso nissÃraæ, yo dÃni amhesu paÂhamaæ amataæ adhigacchati, so itarassa ÃrocetÆ 'ti katikaæ akaæsu. tena vuttaæ tehi katikÃ katÃ hotÅ 'ti Ãdi. pÃsÃdikena abhikkantenÃ 'ti ÃdÅsu itthambhÆtalakkhane karaïavacanaæ veditabbaæ. atthikehi upa¤Ãtaæ maggan ti etaæ anubandhanassa kÃraïavacanaæ.


#<[page 975]>#
%<Mv_I.23]              MahÃvagga-vaïïanÃ                        975>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  idaæ hi vuttaæ hoti, yan nÆn' Ãhaæ imaæ bhikkhuæ piÂÂhito piÂÂhito anubandheyyaæ. kasmÃ, yasmÃ idaæ piÂÂhito piÂÂhito anubandhanaæ nÃma atthikehi upa¤Ãtaæ maggaæ, ¤Ãto c' eva upagato ca maggo ti attho. atha vÃ atthikehi amhehi maraïe sati amatenÃ' pi bhavitabban ti evaæ kevalaæ atthÅ' ti upa¤Ãtaæ nibbÃnaæ nÃma, taæ magganto pariyesanto ti evam ettha attho daÂÂhabbo. piï¬apÃtaæ ÃdÃya paÂikkamÅ 'ti Sudinnakaï¬e vuttappakÃraæ a¤¤ataraæ ku¬¬amÆlaæ upasaÇkamitvÃ nisÅdi. SÃriputto 'pi kho akÃlo kho tÃva pa¤haæ pucchitun ti kÃlaæ ÃgamayamÃno ÂhatvÃ vattapaÂipattipÆraïatthaæ katabhattakiccassa therassa attano kamaï¬aluto udakaæ datvÃ dhotahatthapÃdena therena saddhiæ paÂisanthÃraæ katvÃ pa¤haæ pucchi. tena vuttaæ atha kho SÃriputto paribbÃjako ti Ãdi. na ty Ãhaæ sakkomÅ 'ti na te ahaæ sakkomi. ettha ca paÂisambhidappatto thero na ettakaæ na sakkoti, atha kho imassa dhammagÃravaæ uppÃdessÃmÅ 'ti sabbÃkÃrena buddhavisaye avisayabhÃvaæ gahetvÃ evam Ãha. ye dhammÃ hetuppabhavÃ 'ti hetuppabhavÃ nÃma pa¤cakkhandhÃ. ten' assa dukkhasaccaæ dasseti. tesaæ hetuæ tathÃgato ÃhÃ 'ti tesaæ hetu nÃma samudayasaccaæ, ta¤ ca tathÃgato ÃhÃ 'ti dasseti. tesa¤ ca yo nirodho ti tesaæ ubhinnam pi saccÃnaæ yo appavattinirodho, ta¤ ca tathÃgato ÃhÃ 'ti attho. ten' assa nirodhasaccaæ dasseti. maggasaccaæ pan' ettha sarÆpato adassitaæ pi nayato dassitaæ hoti. nirodhe hi vutte tassa sampÃpako maggo vutto 'va hoti. atha vÃ tesa¤ ca yo nirodho ti ettha tesaæ yo nirodho ca nirodhupÃyo cÃ 'ti evaæ dve pi saccÃni dassitÃni hontÅ 'ti. idÃni tam ev' atthaæ paÂipÃdento Ãha evaævÃdÅ mahÃsamaïo 'ti. es' eva dhammo yadi tÃvad evÃ 'ti sace 'pi ito uttariæ n' atthi, ettakam eva idaæ sotÃpattiphalamattam eva pattabbaæ, tathÃpi eso eva dhammo ti attho. paccabyatha padam asokan ti yaæ mayaæ pariyesamÃnÃ vicarÃma,


#<[page 976]>#
%<976                         SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_I.23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ padam asokaæ paÂividdhatha tumh' eva, pattaæ taæ tumhehÅ 'ti attho.
adiÂÂhaæ abbhutitaæ bahukehi kappanahutehÅ 'ti amhehi nÃma idaæ padam asokaæ bahukehi kappanahutehi adiÂÂham eva abbhutitaæ. iti tassa padassa adiÂÂhabhÃvena dÅgharattaæ attano mahÃjÃniyabhÃvaæ dÅpeti. [Mv_I.24:] gambhÅre ¤Ãïavisaye 'ti gambhÅre c' eva gambhÅrassa ca ¤Ãïassa visayabhÆte. anuttare upadhisaÇkhaye ti nibbÃne. vimutte ti tadÃrammaïÃya vimuttiyÃ vimutte. byÃkÃsÅ 'ti etaæ me sÃvakayugaæ bhavissati aggaæ bhaddayugan ti vadanto sÃvakapÃrami¤Ãïe byÃkÃsi. sÃ 'va tesaæ ÃyasmantÃnaæ upasampadÃ ahosÅ 'ti sÃ ehibhikkhÆpasampadÃ 'va tesaæ upasampadÃ ahosi.
evaæ upasampannesu ca tesu MahÃ-MoggallÃnatthero sattahi divasehi arahatte patiÂÂhito, SÃriputtatthero a¬¬hamÃsena. atÅte kira AnomadassÅ nÃma buddho loke udapÃdi.
tassa Sarado nÃma tÃpaso sake assame nÃnÃpupphehi maï¬a paæ katvÃ pupphÃsane yeva bhagavantaæ nisÅdÃpetvÃ bhikkhusaÇghassÃpi tath' eva maï¬apaæ katvÃ pupphÃsanÃni pa¤¤ÃpetvÃ aggasÃvakabhÃvaæ patthesi. patthayitvÃ ca Siriva¬¬hassa nÃma seÂÂhino pesesi, mayÃ aggasÃvakaÂÂhÃnaæ patthitaæ, tvaæ pi ÃgantvÃ ekaæ ÂhÃnaæ patthehÅ 'ti.
seÂÂhÅ nÅluppalamaï¬apaæ katvÃ buddhappamukhaæ bhikkhusaÇghaæ tattha bhojesi, bhojetvÃ dutiyasÃvakabhÃvaæ patthesi. tesu SaradatÃpaso SÃriputtatthero jÃto, Siriva¬¬ho MahÃ-MoggallÃnatthero 'ti. idaæ tesaæ pubbakammaæ.
     aputtakatÃyÃ 'ti ÃdÅsu yesaæ puttÃ pabbajanti, tesaæ aputtakatÃya. yÃsaæ patino pabbajanti, tÃsaæ vedhabyÃya vidhavabhÃvÃya. ubhayenÃ 'pi kulupacchedÃya. Sa¤jayÃnÅ 'ti Sa¤jayassa antevÃsikÃni. MagadhÃnaæ giribbajan ti MagadhÃnaæ janapadassa giribbajaæ nagaraæ. mahÃvÅrÃ 'ti mahÃviriyavantÃ. nÅyamÃnÃnan ti nÅyamÃnesu. bhummatthe sÃmivacanaæ,


#<[page 977]>#
%<Mv_I.25]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                    977>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  upayogatthe vÃ. kÃ ussÆyÃ vijÃnatan ti dhammena nayantÅ 'ti evaæ vijÃnantÃnaæ kÃ ussÆyÃ.
     [Mv_I.25:] anupajjhÃyakÃ 'ti vajjÃvajjaæ upanijjhÃyakena garunÃ virahitÃ. anÃkappasampannÃ 'ti na Ãkappena sampannÃ.
samaïasÃruppÃcÃravirahitÃ 'ti attho. uparibhojane 'ti bhojanassa upari. uttiÂÂhapattan ti piï¬Ãya caraïakapattaæ.
tasmiæ hi manussÃ ucchiÂÂhasa¤¤ino, tasmÃ uttiÂÂhapattan ti vuttaæ. atha vÃ uÂÂhahitvÃ pattaæ upanÃmentÅ 'ti evam ettha attho daÂÂhabbo. anujÃnÃmi bhikkhave upajjhÃyan ti upajjhÃyaæ gahetuæ anujÃnÃmÅ' ti attho. puttacittaæ upaÂÂhapessatÅ 'ti putto me ayan ti evaæ gehasitapemavasena cittaæ upaÂÂhapessati. esa nayo dutiyapade pi. sagÃravÃ sappatissÃ 'ti garubhÃva¤ c'eva jeÂÂhakabhÃva¤ ca upaÂÂhapetvÃ. sabhÃgavuttikÃ 'ti sabhÃgajÅvikÃ. sÃhÆ 'ti vÃ 'ti ÃdÅni pa¤ca padÃni upajjhÃyabhÃvaæ sampaÂicchannavevacanÃni. kÃyena vi¤¤ÃpetÅ 'ti evaæ saddhivihÃrikena upajjhÃyo me bhante hoti 'ti tikkhattuæ vutte, sace upajjhÃyo sÃhÆ 'ti ÃdÅsu pa¤casu padesu yassakassaci padassa vasena kÃyena vÃ vÃcÃya vÃ kÃyavÃcÃhi vÃ gahito tayÃ upajjhÃyo ti upajjhÃyagahaïaæ vi¤¤Ãpeti, gahito hoti upajjhÃyo. idam eva hi ettha upajjhÃyagahaïaæ, yad' idaæ upajjhÃyassa imesu pa¤casu padesu yassa kassaci padassa vÃcÃya vÃ sÃvanaæ kÃyena vÃ atthavi¤¤Ãpanan ti. keci pana sÃdhÆ 'ti sampaÂicchannaæ sandhÃya vadanti. na taæ pamÃïaæ, ÃyÃcanadÃnamattena hi gahito hoti upajjhÃyo, na ettha sampaÂicchannaæ aÇgaæ. saddhivihÃrikenÃ 'pi na kevalaæ iminÃ me padena upajjhÃyo gahito ti ¤Ãtuæ vaÂÂati. ajjatagge dÃni thero mayhaæ bhÃro, aham pi therassa bhÃro ti idam pi ¤Ãtuæ vaÂÂati. tatr' Ãyaæ sammÃvattanÃ 'ti yaæ vuttaæ sammÃvattitabban ti, tatra ayaæ sammÃvattanÃ.
kÃlass' eva uÂÂhÃya upÃhanÃ omu¤citvÃ 'ti sac'assa paccÆsakÃle caÇkamanatthÃya vÃ dhotapÃdapariharaïatthÃya vÃ paÂimukkÃ upÃhanÃ pÃdagatÃ honti, tÃ kÃlass'eva uÂÂhÃya apanetvÃ. dantakaÂÂhaæ dÃtabban ti mahantaæ majjhimaæ khuddakan to tÅïi dantakaÂÂhÃni upanetvÃ,


#<[page 978]>#
%<978                    SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tato yaæ tÅïi divasÃni gaïhÃti, catutthadivasato paÂÂhÃya tÃdisam eva dÃtabbaæ. sace aniyamaæ katvÃ yaæ vÃ taæ vÃ gaïhÃti. atha yÃdisaæ labhati tÃdisaæ dÃtabbaæ. mukhodakaæ dÃtabban ti sÅta¤ ca uïha¤ ca udakaæ upanetvÃ tato yaæ tÅïi divasÃni vala¤jeti, catutthadivasato paÂÂhÃya tÃdisam eva mukhadhovanodakaæ dÃtabbaæ. sace aniyamaæ katvÃ yaæ vÃ taæ vÃ gaïhÃti. atha yÃdisaæ labhati tÃdisaæ dÃtabbaæ. sace duvidham pi vala¤jeti duvidham pi upanetabbaæ, udakaæ mukhadhovanaÂÂhÃne ÂhapetvÃ vaccaku Âito paÂÂhÃya sammajjitabbaæ. there vaccakuÂiæ gate pariveïaæ sammajjitabbaæ. evaæ pariveïaæ asu¤¤aæ hoti, there vaccakuÂito anikkhante yeva Ãsanaæ pa¤¤Ãpetabbaæ.
sarÅrakiccaæ katvÃ ÃgantvÃ tasmiæ nisinnassa, sace yÃgu hotÅ 'ti ÃdinÃ nayena vuttavattaæ kÃtabbaæ. ukkalÃpo ti kenaci kacavarena saÇkiïïo. sace pana a¤¤o kacavaro n' atthi udakaphusitÃn' eva honti, hatthena pi pamajjitabbo.
saguïaæ katvÃ 'ti dve cÅvarÃni ekato katvÃ, tÃ ekato katvÃ dve pi saÇghÃÂiyo dÃtabbÃ. sabbam pi hi cÅvaraæ saïghÃÂitattÃ saÇghÃÂÅ 'ti vuccati. tena vuttaæ saÇghÃtiyo dÃtabbÃ 'ti. nÃtidÆre gantabbaæ nÃccÃsanne 'ti ettha sace upajjhÃyaæ nivattitvÃ olokentaæ ekena vÃ dvÅhi vÃ padavÅtihÃrehi sampÃpuïÃti, ettÃvatÃ nÃtidÆre nÃccÃsanne gato hotÅ 'ti veditabbaæ. pattapariyÃpannaæ paÂiggahetabban ti sace upajjhÃyena bhikkhÃcÃre yÃguyÃ vÃ bhatte vÃ laddhe patto uïho vÃ bhÃriko vÃ hoti, attano pattaæ tassa datvÃ so patto gahetabbo 'ti attho. na upajjhÃyassa bhaïamÃnassa antarantarÃ kathÃ opÃtetabbÃ 'ti antaraghare vÃ a¤¤atra vÃ bhaïamÃnassa aniÂÂhite tassa vacane a¤¤Ã kathÃ na samuÂÂhÃpetabbÃ. ito paÂÂhÃya ca pana yattha yattha nakÃrena paÂisedho kayirati, sabbattha dukkaÂÃpatti veditabbÃ. ayaæ hi Khandhake dhammatÃ. ÃpattisÃmantÃ bhaïamÃno ti padasodhammaduÂÂhullÃdivasena ÃpattiyÃ ÃsannavÃcaæ bhaïamÃno. nivÃretabbo ti bhante Ådisaæ nÃma vattuæ vaÂÂati,


#<[page 979]>#
%<Mv_I.25]                MahÃvagga-vaïïanÃ                   979>%
Ãpatti na hotÅ 'ti evaæ pucchantena viya vÃretabbo. vÃressÃmÅ 'ti pana manaæ katvÃ mahallaka mÃ evaæ bhaïÃ 'ti na vattabbo. paÂhamataraæ ÃgantvÃ 'ti sace Ãsanne gÃmo hoti, vihÃre vÃ gilÃno bhikkhu hoti, gÃmato paÂhamataraæ Ãgantabbaæ. sace dÆre gÃmo hoti, upajjhÃyena saddhiæ Ãgacchanto n' atthi, ten' eva saddhiæ gÃmato nikkhamitvÃ cÅvarena pattaæ veÂhetvÃ aæse laggetvÃ antarÃmaggato paÂhamataraæ Ãgantabbaæ. evaæ nivattantena paÂhamataraæ ÃgantvÃ Ãsanapa¤¤ÃpanÃdi sabbaæ vattaæ kÃtabbaæ. sinnaæ hotÅ 'ti tintaæ sedagahitaæ. caturaÇgulaæ kaïïaæ ussÃdetvÃ 'ti kaïïaæ caturaÇgulappamÃïaæ atirekaæ katvÃ evaæ cÅvaraæ saÇgharitabbaæ. kiæ kÃraïÃ, mÃ majjhe bhaÇgo ahosÅ 'ti samaæ katvÃ saÇgharitassa hi majjhe bhaÇgo hoti. tato niccaæ bhijjamÃnaæ dubbalaæ hoti. taæ nivÃraïattham etaæ vuttaæ. tasmÃ yathÃ ajjabhaÇgaÂÂhÃne yeva sve na bhijjati tathÃ divase divase caturaÇgulaæ ussÃdetvÃ saÇgharitabbaæ. obhoge kÃyabandhanaæ kÃtabban ti kÃyabandhanaæ saÇgharitvÃ cÅvarabhoge pakkhipitvÃ Âhapetabbaæ. sace piï¬apÃto hotÅ 'ti ettha yo gÃme yeva vÃ antaraghare vÃ paÂikkamane vÃ bhu¤jitvÃ Ãgacchati piï¬aæ vÃ na labhati, tassa piï¬apÃto na hoti, gÃme abhuttassa pana laddhabhikkhassa vÃ hoti, tasmÃ sace piï¬apÃto hotÅ ti Ãdi vuttaæ. sace 'pi tassa na hoti, bhu¤jitukÃmo ca hoti, udakaæ datvÃ attanÃ laddho 'pi piï¬apÃto upanetabbo.
pÃnÅyena pucchitabbo ti bhu¤jamÃno tikkhattuæ pÃnÅyaæ bhante ÃharÅyatÆ 'ti pÃnÅyena pucchitabbo. sace kÃlo atthi, upajjhÃye bhutte sayaæ bhu¤jitabbaæ. sace upakkaÂÂho kÃlo, pÃnÅyaæ upajjhÃyassa santike ÂhapetvÃ sayaæ pi bhu¤jitabbaæ. anantarahitÃyÃ 'ti taÂÂikacammakhaï¬hÃdÅsu yena kenaci anatthatÃya paæsusakkharamissÃya bhÆmiyÃ patto na Âhapetabbo ti attho. sace pana kÃÊavaïïakatÃ vÃ sudhÃbaddhÃ vÃ hoti nÅrajamattikÃ vÃ tathÃrÆpÃya bhÆmiyÃ Âhapetuæ vaÂÂati.


#<[page 980]>#
%<980                       SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_I.25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  dhotavÃlikÃya pi Âhapetuæ vaÂÂati.
paæsurajasakkharÃdÅsu na vaÂÂati. tatra pana païïaæ vÃ ÃdhÃrakaæ vÃ ÂhapetvÃ tatra nikkhipitabbo. pÃrato antaæ orato bhogan ti idaæ cÅvaravaæsÃdÅnaæ heÂÂhÃ hatthaæ pavesetvÃ abhimukhena hatthena saïikaæ nikkhipanatthaæ vuttaæ. ante pana gahetvÃ bhogena cÅvaravaæsÃdÅnaæ upari nikkhipantassa bhittiyaæ bhogo paÂiha¤¤ati, tasmÃ tathÃ na kÃtabbaæ. cuïïaæ sannetabban ti nhÃnacuïïaæ udakena temetvÃ piï¬i kÃtabbaæ. ekamantaæ nikkhipitabban ti ekasmiæ niddhume ÂhÃne 'va Âhapetabbaæ. jantÃghare parikammaæ nÃma aÇgÃramattikauïhodakadÃnÃdikaæ sabbaæ kiccaæ. udake pi parikamman ti aÇgapaccaÇgaghaæsanÃdikaæ sabbaæ kiccaæ. pÃnÅyena pucchitabbo ti jantÃghare uïhasantÃpena pipÃsÃ hoti, tasmÃ pucchitabbo. sace ussahatÅ 'ti sace pahoti, na kenaci gela¤¤ena abhibhÆto hoti.
agilÃnena hi saddhivihÃrikena saÂÂhivassenÃ 'pi sabbaæ upajjhÃyavattaæ kÃtabbaæ. anÃdarena akarontassa vattabhedena dukkaÂaæ. nakÃrapaÂisaæyuttesu pana padesu gilÃnassÃpi paÂikkhittakiriyaæ karontassa dukkaÂam eva.
aparighaæsantenÃ 'ti bhÆmiyaæ aparighaæsantena. kavÃÂapiÂÂhan ti kavÃÂa¤ ca piÂÂhasaæghÃta¤ ca acchupantena.
santÃnakan ti yaæ ki¤ci kÅÂakulÃvakamakaÂasuttÃdi. ullokÃ paÂhamaæ ohÃretabban ti ullokato paÂhamaæ ullokaæ Ãdiæ katvÃ avaharitabban ti attho. ÃlokasandhikaïïabhÃgÃ 'ti ÃlokasandhibhÃgÃ ca kaïïabhÃgÃ ca. santarabÃhirÃni vÃtapÃnakavÃÂakÃni ca gabbhassa ca cattÃro koïÃ pamajjitabbÃ 'ti attho. yathÃpa¤¤attaæ pa¤¤Ãpetabban ti yathÃ paÂhamaæ pa¤¤attaæ ahosi, tath' eva pa¤¤Ãpetabbaæ. etad attham eva hi yathÃpa¤¤attaæ sallakkhetvÃ nÅharitvÃ ekamantaæ nikkhipitabban ti purimavattaæ pa¤¤attaæ. sace pana paÂhamaæ ajÃnantena kenaci pa¤¤attaæ ahosi, samantato bhittiæ dvaÇgulamattena vÃ tivaÇgulamattena vÃ mocetvÃ pa¤¤Ãpetabbaæ. idaæ hi pa¤¤Ãpanavattaæ. sace kaÂasÃrako hoti, atimahanto 'va chinditvÃ koÂiæ nivattetvÃ bandhitvÃ pa¤¤Ãpetabbo.


#<[page 981]>#
%<Mv_I.25]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                     981>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace koÂiæ nivattetvÃ bandhituæ na jÃnÃti, na chinditabbo. puratthimÃvÃtapÃnÃ thaketabbÃ 'ti puratthimÃya vÃtapÃnÃ thaketabbÃ. evaæ sesÃpi vÃtapÃnÃ thaketabbÃ. vÆpakÃsetabbo ti a¤¤attha netabbo. vÆpakÃsÃpetabbo ti a¤¤o bhikkhu vattabbo theraæ gahetvÃ a¤¤attha gacchÃhÅ 'ti. vivecetabban ti vissajjÃpetabbaæ. vivecÃpetabban ti a¤¤o vattabbo theraæ diÂÂhigataæ vissajjÃpehÅ 'ti.
ussukkaæ kÃtabban ti parivÃsadÃnatthaæ so bhikkhu saÇghaæ upasaÇkamitvÃ yÃcitabbo, sace attanÃ paÂibalo hoti, attanÃ 'va dÃtabbo, no ce paÂibalo hoti, a¤¤ena dÃpetabbo. kin ti nu kho ti kena nu kho upÃyena. esa nayo sabbattha. lahukÃya vÃ pariïÃmeyyÃ 'ti ukkhepanÅyaæ akatvÃ tajjanÅyaæ vÃ niyyasaæ vÃ kareyyÃ 'ti attho. tena hi upajjhÃyassa me ukkhepanÅyakammaæ kattukÃmo saÇgho ti ¤atvÃ ekam ekaæ bhikkhuæ upasaÇkamitvÃ mÃ bhante amhÃkaæ upajjhÃyassa kammaæ karitthÃ 'ti yÃcitabbaæ. sace karonti yeva tajjanÅyaæ vÃ niyyasaæ vÃ, mÃ karothÃ 'ti yÃcitabbÃ. sace karonti yeva, atha upajjhÃyo sammÃ vattatha bhante 'ti yÃcitabbo. iti taæ sammÃvattÃpetvÃ paÂippassambhetha bhante kamman ti bhikkhÆ yÃcitabbÃ. samparivattakaæ samparivattakan ti samparivattetvÃ samparivattetvÃ. na ca acchinne theve pakkamitabban ti yadi appamattakam pi rajanaæ galati, na tÃva pakkamitabbaæ. na upajjhÃyaæ anÃpucchÃ ekaccassa patto dÃtabbo ti Ãdi sabbaæ upajjhÃyassa visabhÃgapuggalÃnaæ kathitaæ. na upajjhÃyaæ anÃpucchÃ gÃmo pavisitabbo ti piï¬Ãya vÃ a¤¤ena vÃ karaïÅyena pavisitukÃmena ÃpucchitvÃ 'va pavisitabbo. sace upajjhÃyo kÃlass' eva vuÂÂhÃya dÆraæ bhikkhÃcÃraæ gantukÃmo hoti, daharÃ piï¬Ãya pavisantÆ 'ti vatvÃ gantabbaæ. avatvÃ gate pariveïaæ gantvÃ upajjhÃyaæ apassantena gÃmaæ pavisituæ vaÂÂati. sace gÃmaæ pavisanto 'pi passati, diÂÂhaÂÂhÃnato paÂÂhÃya Ãpucchituæ yeva vaÂÂati. na susÃnaæ gantabban ti vÃsatthÃya vÃ dassanatthÃya vÃ gantabbaæ. na disÃ pakkamitabbÃ 'ti ettha pakkamitukÃmena kammaæ ÃcikkhitvÃ yÃvatatiyaæ yÃcitabbo.


#<[page 982]>#
%<982                   SamantapÃsÃdikÃ                         [Mv_I.25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace anujÃnÃti sÃdhu, no ce anujÃnÃti, taæ nissÃya vasato c' assa uddeso vÃ paripucchÃ vÃ kammaÂÂhÃnaæ vÃ na sampajjati, upajjhÃyo bÃlo hoti abyatto kevalaæ attano santike vasÃpetukÃmatÃya evaæ gantuæ na deti, evarÆpe nivÃrente pi gantuæ vaÂÂati. vuÂÂhÃnassa Ãgametabban ti gela¤¤ato vuÂÂhÃnaæ Ãgametabbaæ, na katthaci gantabbaæ. sace a¤¤o bhikkhu upaÂÂhÃko atthi, bhesajjaæ pariyesitvÃ tassa hatthe datvÃ bhante ayaæ upaÂÂhahissatÅ 'ti vatvÃ gantabbaæ.
                    UpajjhÃyavattakathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.26:] UpajjhÃyena saddhivihÃrikamhi sammÃvattanÃya, saÇgahetabbo anuggahetabbo ti uddesÃdÅhi' ssa saÇgaho ca anuggaho ca kattabbo. tattha uddeso ti pÃÊivacanaæ. paripucchÃ 'ti pÃÊiyÃ atthavaïïanÃ. ovÃdo ti anotiïïe vatthusmiæ idaæ karohi idaæ mÃ karitthÃ 'ti vacanaæ. anusÃsanÅ 'ti otiïïe vatthusmiæ. api ca otiïïe vÃ anotiïïe vÃ paÂhamavacanaæ ovÃdo, punappunaæ vacanaæ anusÃsanÅ 'ti. sace upajjhÃyassa patto tÅ 'ti sace atirekapatto hoti. esa nayo sabbattha.
parikkhÃro ti a¤¤o pi samaïaparikkhÃro. idha ussukkaæ nÃma dhammikena nayena uppajjamÃnaupÃyapariyesanaæ.
ito paraæ dantakaÂÂhadÃnaæ Ãdim katva ÃcamanakumbhiyÃ udakasi¤canapariyosÃnaæ vattaæ gilÃnass' eva saddhivihÃrikassa kÃtabbaæ. anabhirativÆpakÃsanÃdi pana agilÃnassÃpi kattabbam eva. cÅvaraæ rajantenÃ 'ti evaæ rajeyyÃsÅ 'ti upajjhÃyato upÃyaæ sutvÃ rajantena. sesaæ vuttanayen' eva veditabbaæ.
              SaddhivihÃrikavattakathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.27:] Na sammÃ vattantÅ 'ti yathÃ pa¤¤attaæ upajjhÃyavattaæ na pÆrenti. yo na sammÃ vatteyyÃ 'ti yo yathÃpa¤¤attaæ vattaæ na pÆreyya, dukkaÂaæ ÃpajjatÅ 'ti attho. païÃmetabbo ti apasÃdetabbo. nÃdhimattaæ pemaæ hotÅ 'ti upajjhÃyamhi adhimattaæ gehasitapemaæ na hoti. nÃdhimattÃ bhÃvanÃ hotÅ 'ti adhimattÃ mettÃbhÃvanÃ na hoti. vuttapaÂipakkhanayena sukkapakkho veditabbo.


#<[page 983]>#
%<Mv_I.28]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                     983>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  alaæ païÃmetun ti yutto païÃmetuæ. appaïÃmento upajjhÃyo sÃtisÃro hotÅ 'ti sadoso hoti Ãpattiæ Ãpajjati, tasmÃ na sammÃvattanto païÃmetabbo 'va. na sammÃvattanÃya ca yÃva cÅvararajanaæ tÃva vatte akariyamÃne upajjhÃyassa parihÃni hoti, tasmÃ taæ akarontassa nissayamuttakassÃpi amuttakassÃ pi Ãpatti yeva. ekaccassa pattadÃnato paÂÂhÃya amuttanissayass' eva Ãpatti. saddhivihÃrikÃ sammÃ vattanti, upajjhÃyo na sammÃ vattati. upajjhÃyassa Ãpatti. upajjhÃyo sammÃ vattati, saddhivihÃrikÃ na sammÃ vattanti, tesaæ Ãpatti. upajjhÃye vattaæ sÃdiyante saddhivihÃrikÃ bahukÃni honti, sabbesaæ Ãpatti. sace upajjhÃyo mayhaæ upaÂÂhÃko atthi, tumhe attano sajjhÃyamanasikÃrÃdÅsu yogaæ karothÃ 'ti vadati, saddhivihÃrikÃnaæ anÃpatti. sace upajjhayo sÃdiyanaæ vÃ asÃdiyanaæ vÃ na jÃnÃti bÃlo hoti, saddhivihÃrikÃ bahukÃ honti, tesaæ eko vattasampanno bhikkhu upajjhÃyassa kiccaæ ahaæ karissÃmi, tumhe appossukkÃ viharathÃ 'ti eva¤ ce attano bhÃraæ katvÃ itare vissajjeti, tassa bhÃrakaraïato paÂÂhÃya tesaæ anÃpatti.
               SammÃvattanÃdikathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.28:] RÃdhabrÃhmaïavatthusmiæ ki¤cÃpi ÃyasmÃ SÃriputto bhagavatÃ BÃrÃïasiyaæ tÅhi saraïagamanehi anu¤¤Ãtaæ pabbajja¤ c' eva upasampada¤ ca jÃnÃti, bhagavÃ pana taæ lahukaæ upasampadaæ paÂikkhipitvÃ ¤atticatutthakammena garukaæ katvÃ upasampadaæ anu¤¤ÃtukÃmo, ath' assa thero ajjhÃsayaæ viditvÃ kathÃ 'haæ bhante taæ brÃhmaïaæ pabbÃjemi upasampÃdemÅ 'ti Ãha. buddhÃnaæ hi parisÃ ajjhÃsayakusalÃ hoti. aya¤ ca buddhaparisÃya aggo seÂÂho. byattena bhikkhunÃ paÂibalenÃ 'ti ettha byatto nÃma yassa sÃÂÂhakathaæ vinayapiÂakaæ vÃcuggataæ pavattati, tasmiæ asati yassa antamaso idaæ ¤atticatutthakammavÃcÃmattam pi suggahitaæ hoti vÃcuggataæ pavattati. ayam piimasmiæ atthe byatto nÃma. yo pana kÃsasÃsasemhÃdinÃ vÃ gela¤¤ena oÂÂhadantajivhÃdÅnaæ vÃ asampattiyÃ pariyattiyaæ vÃ akataparicayattÃ na sakkoti parimaï¬alehi padabya¤janehi kammavÃcaæ sÃvetuæ,


#<[page 984]>#
%<984                       SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_I.28>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bya¤janaæ vÃ padaæ vÃ hÃpeti, a¤¤athÃ vÃ vattabbaæ a¤¤athÃ vadati, ayaæ appaÂibalo, tabbiparito imasmiæ ettha paÂibalo ti veditabbo.
saÇgho ¤Ãpetabbo ti saÇgho jÃnÃpetabbo. tato paraæ yaæ saÇgho jÃnÃpetabbo, taæ dassetuæ suïÃtu me bhante 'ti Ãdim Ãha. [Mv_I.29:] upasampannasamanantarÃ 'ti upasampanno hutvÃ 'va samanantarÃ. anÃcÃraæ ÃcaratÅ 'ti païïattivÅtikkamaæ karoti. ullumpatu man ti uddharatu maæ. akusalÃ vuÂÂhÃpetvÃ kusale patiÂÂhÃpetu, sÃmaïerabhÃvÃ vÃ uddharitvÃ bhikkhubhÃve patiÂÂhÃpetÆ 'ti. anukampaæ upÃdÃyÃ 'ti anudayaæ paÂicca, mayi anukampaæ katvÃ ti attho.
[Mv_I.30:] aÂÂhitÃ hotÅ 'ti niccappavattinÅ hoti. cattÃro nissaye 'ti cattÃro paccaye. yasmÃ cattÃro paccaye nissÃya attabhÃvo pavattati, tasmÃ te nissayÃ 'ti vuccanti.
     [Mv_I.31:] kintÃyaæ bhikkhu hontÅ 'ti kin te ayaæ bhikkhu hoti.
a¤¤ehi ovadiyo anusÃsiyo ti a¤¤ehi ovaditabbo c' eva anusÃsitabbo ca. bahullÃya Ãvatto, yad idaæ gaïabandhikan ti gaïabandho etassa bÃhullassa atthÅ 'ti gaïabandhikaæ bÃhullaæ. yaæ idaæ gaïabandhikaæ nÃma bÃhullaæ, tad atthÃya atilahuæ tvaæ Ãpanno 'ti vuttaæ hoti. abyattÃ 'ti pa¤¤Ãveyyattiyena virahitÃ. a¤¤ataro 'pi a¤¤atitthiyapubbo ti pasuro paribbÃjako. so kira dhammaæ thenissÃmÅ 'ti UdÃyittherassa santike pabbajitvÃ tena sahadhammikaæ vuccamÃno tassa vÃdaæ Ãropesi. anujÃnÃmi bhikkhave byattena bhikkhunÃ 'ti Ãdimhi byatto pubbe bhikkhunovÃdakavaïïanÃyaæ vuttalakkhaïo yeva. yo pana antevÃsino vÃ saddhivihÃrikassa vÃ gilÃnassa sakkoti upaÂÂhÃnÃdÅni kÃtuæ, ayaæ idha paÂibalo ti adhippeto. vuttam pi c'etaæ pa¤cahi UpÃli aÇgehi samannÃgatena bhikkhunÃ upasampÃdetabbaæ, nissayo dÃtabbo, sÃmaïero upaÂÂhÃpetabbo. katamehi pa¤cahi. paÂibalo hoti antevÃsiæ vÃ saddhivihÃriæ vÃ gilÃnaæ upaÂÂhÃtuæ vÃ upaÂÂhÃpetuæ vÃ, anabhiratiæ vÆpakÃsetuæ vÃ vÆpakÃsÃpetuæ vÃ,


#<[page 985]>#
%<Mv_I.32]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                     985>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  uppannaæ kukkuccaæ dhammato vinodetuæ vÃ vinodÃpetuæ vÃ, abhidhamme vinetuæ, abhivinaye vinetun ti.
     [Mv_I.32:] pakkhasaÇkantesÆ 'ti titthiyapakkhasaÇkantesu. anujÃnÃmi bhikkhave Ãcariyan ti ÃcÃrasamÃcÃrasikkhÃpanakaæ Ãcari-
yaæ anujÃnÃmi. Ãcariyo bhikkhave antevÃsikamhÅ 'ti Ãdi sabbaæ upajjhÃyo bhikkhave saddhivihÃrikamhÅ 'ti ÃdinÃ nayena vuttavasen' eva veditabbaæ. nÃmamattam eva hi ettha nÃnaæ. antevÃsikÃ Ãcariyesu na sammÃ vattantÅ 'ti ettha pana yaæ pubbe na sammÃvattanÃya ca yÃva cÅvararajanaæ tÃva vatte akariyamÃne upajjhÃyassa parihÃni hoti, tasmÃ taæ akarontassa nissayamuttakassÃpi amuttakassÃpi Ãpatti yevÃ 'ti ca ekaccassa pattadÃnato paÂÂhÃya amuttanissayass' eva ÃpattÅ 'ti ca lakkhaïaæ vuttaæ, ten 'eva lakkhaïena nissayantevÃsikassa Ãpatti veditabbÃ. nissayantevÃsikena hi yÃva Ãcariyaæ nissÃya vasati, tÃva sabbaæ Ãcariyavattaæ kÃtabbaæ, pabbajjÃupasampadÃdhammantevÃsikehi pana nissayamuttakehi pi Ãdito paÂÂÃya yÃva cÅvararajanaæ tÃva vattaæ kÃtabbaæ, anÃpucchitvÃ pattadÃnÃdimhi pana etesaæ anÃpatti, etesu ca pabbajjantevÃsiko ca upasampadan tevÃsiko ca Ãcariyassa yÃvajÅvaæ bhÃro, nissayantevÃsiko ca dhammantevÃsiko ca yÃva samÅpe vasanti tÃvad eva, tasmÃ ÃcariyenÃpi tesu dhammÃ vattitabbaæ, ÃcariyantevÃsikesu hi yo yo na sammÃ vattati, tassa tassa Ãpatti.
     [Mv_I.35:] upajjhÃyamhÃ nissayapaÂippassaddhÅsu upajjhÃyo pakkanto vÅ 'ti ÃdÅsu ayaæ vinicchayo, pakkanto ti, tasmÃ ÃvÃsÃ vippavasitukÃmo pakkanto disaÇgato. evaæ gate ca pana tasmiæ, sace vihÃre nissayadÃyako atthi, yassa santike a¤¤adÃpi nissayo vÃ gahitapubbo hoti, yo vÃ ekasambhogaparibhogo, tassa santike nissayo gahetabbo. ekadivasam pi parihÃro n' atthi. sace tÃdiso n' atthi, a¤¤o lajjÅ pesalo atthi, tassa lajjipesalabhÃvaæ jÃnantena tadaheva nissayo yÃcitabbo. sace detiicc' etaæ kusalaæ, atha pana tumhÃkaæ upajjhÃyo lahuæ ÃgamissatÅ 'ti pucchati, upajjhÃyena ca tathÃ vuttaæ, Ãma bhante 'ti vattabbaæ, sace pana vadati tena hi upajjhÃyassa Ãgamanaæ ÃgamethÃ 'ti vaÂÂati,


#<[page 986]>#
%<986                     SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_I.32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  atha pan' assa pakatiyÃ pesalabhÃvaæ na jÃnÃti, cattÃri pa¤ca divasÃni tassa bhikkhuno sabhÃgataæ oloketvÃ okÃsaæ kÃretvÃ nissayo gahetabbo. sace pana vihÃre nissayadÃyako n'atthi, upajjhÃyo ca ahaæ katipÃhen' eva ÃgamissÃmi, mÃ ukkaïÂhitthÃ ti vatvÃ gato, yÃva ÃgamanÃ parihÃro labbhati.
athÃpi naæ tattha manussÃ paricchinnakÃlato uttariæ pi pa¤ca vÃ dasa vÃ nivasÃni vÃsenti yeva. tena vihÃraæ pavatti pesetabbÃ daharÃ mÃ ukkaïÂhantu, ahaæ asukadivasaæ nÃma ÃgamissÃmÅ 'ti. evam pi parihÃro labbhati. atha Ãgacchanto antarÃmagge nadÅpÆrena vÃ corÃdÅhi vÃ upaddavo hoti, thero udakosakkanaæ vÃ Ãgameti sahÃye vÃ pariyesati, ta¤ ce pavattiæ daharÃ suïanti, yÃva ÃgamanÃ parihÃro labbhati.
sace pana so idh' ev' Ãhaæ vasissÃmÅ 'ti pahiïati, parihÃro n'atthi. yattha nissayo labbhati, tattha gantabbaæ. vibbhante pana kÃlakate vÃ pakkhasaÇkante vÃ ekadivasaæ pi parihÃro n'atthi, yattha nissayo labbhati, tattha gantabbaæ.
vibbhanto ti sÃsanato cuto. ÃïattÅ 'ti nissayapaïÃmanÃ vuccati. tasmÃ païÃmemi tan ti vÃ mÃ idha paÂikkamÅ 'ti vÃ nÅhara te pattacÅvaran ti vÃ n' Ãhaæ tayÃ upaÂÂhÃtabbo ti vÃ iminÃ pÃÊinayena mÃ maæ gÃmappavesanaæ ÃpucchÅ 'ti ÃdinÃ pÃÊimuttakanayena vÃ yo nissayapaïÃmanÃya païÃmito hoti, tena upajjhÃyo khamÃpetabbo. sace Ãdito 'va na khamati, daï¬akammaæ ÃharitvÃ tikkhattuæ tÃva sayam eva khamÃpetabbo. no ce khamati, tasmiæ vihÃre mahÃthere gahetvÃ khamÃpetabbo. no ce khamati, sÃmantavihÃre bhikkhÆ gahetvÃ khamÃpetabbo. sace evam pi na khamati, a¤¤attha gantvÃ upajjhÃyassa sabhÃgÃnaæ santike vasitabbaæ app' eva nÃma sabhÃgÃnaæ me santike vasatÅ 'ti ¤atvÃ 'pi khameyyÃ 'ti. sace evam pi na khamati, tatr' eva vasitabbaæ. tatra ce dubbhikkhÃdidosena na sakkÃ hoti vasituæ, taæ yeva vihÃraæ ÃgantvÃ a¤¤assa santike nissayaæ gahetvÃ vasituæ vaÂÂati. ayam Ãïattiyaæ vinicchayo. ÃcariyamhÃ nissayapaÂippassaddhÅsu Ãcariyo pakkanto vÃ hotÅ ti ettha,


#<[page 987]>#
%<Mv_I.32]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                       987>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  koci Ãcariyo ÃpucchitvÃ pakkamati, koci anÃpucchitvÃ. antevÃsiko 'pi evam eva. tatra sace antevÃsiko Ãcariyaæ Ãpucchati asukaæ nÃma bhante ÂhÃnaæ gantuæ icchÃmi kenacid eva karaïÅyenÃ 'ti, Ãcariyena ca kadÃ gamissarÅ 'ti vutto, sÃyaïhe vÃ rattiæ vÃ uÂÂhahitvÃ gamissÃmÅ 'ti vadati, Ãcariyo pi sÃdhÆ 'ti sampaÂicchati, taæ khaïa¤ ¤eva nissayo paÂippassambhati. sace pana bhante asukaæ nÃma ÂhÃnaæ gantukÃmo 'mhÅ 'ti vutte, Ãcariyo asukasmiæ nÃma gÃme piï¬Ãya caritvÃ pacchÃ jÃnissasÅ 'ti vadati, so ca sÃdhÆ 'ti sampaÂicchati, tato ce gato sugato, sace pana na gacchati nissayo na paÂippassambhati. athÃpi gacchÃmÅ 'ti vutte, Ãcariyena mÃ tÃva gaccha rattiæ mantetvÃ jÃnissÃmÃ ti vutto, mantetvÃ gacchati sugato, no ce gacchati nissayo na paÂippassambhati. Ãcariyaæ anÃpucchÃ pakkamantassa pana upacÃrasÅmÃtikkame nissayo paÂippassambhati, antoupacÃrasÅmato paÂinivattantassa na paÂippassambhati. sace pana Ãcariyo antevÃsikaæ Ãpucchati Ãvuso asukaæ nÃma ÂhÃnaæ gamissÃmÅ 'ti, antevÃsikena ca kadÃ gamissathÃ 'ti vutte, sÃyaïhe vÃ rattibhÃge vÃ 'ti vadati, antevÃsiko 'pi sÃdhÆ 'ti sampaÂicchati, taæ khaïa¤ ¤eva nissayo paÂippassambhati.
sace pan' Ãcariyo sve piï¬Ãya caritvÃ gamissÃmÅ 'ti vadati, itaro ca sÃdhÆ 'ti sampaÂicchati, ekadivasaæ tÃva nissayo na paÂippassambhati, punadivase paÂippassaddho hoti. askasmiæ nÃma gÃme piï¬Ãya caritvÃ jÃnissÃmi mama gamanaæ vÃ agamanaæ vÃ 'ti vatvÃ sace na gacchati, nissayo na paÂippassambhati. athÃpi gacchÃmÅ 'ti vutte, antevÃsikena mÃ tÃva gacchatha, rattiæ mantetvÃ jÃnissathÃ 'ti vutto, mantetvÃpi na gacchati, nissayo na paÂippassambhati. sace ubho 'pi ÃcariyantevÃsikÃ kenaci karaïÅyena bahisÅmaæ gacchanti, tato ce Ãcariyo gamiyacitte uppanne anÃpucchÃ 'va gantvÃ dvinnaæ le¬¬upÃtÃnaæ anto yeva nivattati, nissayo na paÂippassambhati, sace dve le¬¬upÃte atikkamitvÃ nivattati, nissayo paÂippassaddho hoti. ÃcariyupajjhÃyÃ dve le¬¬upÃte atikkamma a¤¤asmiæ vihÃre vasanti, nissayo paÂippassambhati. Ãcariye vibbhante kÃlakate pakkhasaÇkante taæ khaïa¤ ¤eva nissayo paÂippassambhati. Ãïattiyam pana sace 'pi Ãcariyo mu¤citukÃmo 'va hutvÃ nissayapaïÃmanÃya païÃmeti,


#<[page 988]>#
%<988                       SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_I.35>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  antevÃsiko ca ki¤cÃpi maæ Ãcariyo païÃmeti, atha kho hadayena muduko 'ti sÃlayo 'va hoti, nissayo na paÂippassambhati. sace 'pi Ãcariyo sÃlayo, antevÃsiko nirÃlayo na dÃni imaæ nissÃya vasissÃmÅ 'ti dhuraæ nikkhipati, evam pi na paÂippassambhati. ubhinnaæ sÃlayabhÃvena ca na paÂippassambhati yeva. ubhinnaæ dhuranikkhepe paÂippassambhati. païÃmitena daï¬akammaæ ÃharitvÃ tikkhattuæ khamÃpetabbo. no ce khamati, upajjhÃye vuttanayena paÂipajjitabbaæ. upajjhÃyena vÃ samodhÃnagato ti ettha dassanasavanavasena samodhÃnaæ veditabbaæ.
sace hi Ãcariyaæ nissÃya vasanto saddhivihÃriko ekavihÃre cetiyaæ vÃ vandantaæ ekagÃme piï¬Ãya vÃ carantaæ upajjhÃyaæ passati, nissayo paÂippassambhati. upajjhayo passati, saddhivihÃriko pana na passati, na paÂippassambhati.
maggapaÂipannaæ vÃ ÃkÃsena vÃ gacchantaæ upajjhÃyaæ disvÃ dÆrato bhikkhÆ 'ti jÃnÃti, upajjhÃyo ti na jÃnÃti, na paÂippassambhati. sace jÃnÃti, paÂippassambhati. uparipÃsÃde upajjhÃyo vasati, heÂÂhÃ saddhivihÃriko, taæ adisvÃ 'va yÃguæ pivitvÃ pakkamati, ÃsanasÃlÃyaæ vÃ nisinnaæ adisvÃ ekamante bhu¤jitvÃ pakkamati, dhammassavanamaï¬ape vÃ nisinnaæ pi taæ adisvÃ 'va dhammaæ sutvÃ pakkamati, nissayo na paÂippassambhati. evaæ tÃva dassanavasena samodhÃnaæ veditabbaæ. savanavasena pana sace upajjhÃyassa vihÃre antaraghare vÃ dhammaæ vÃ kathentassa anumodanaæ vÃ karontassa saddaæ sutvÃ upajjhÃyassa me saddo ti sa¤jÃnÃti, nissayo paÂippassambhati asa¤jÃnantassa na paÂippassambhati. ayaæ samodhÃne vinicchayo.
     idÃni yaæ pubbe anujÃnÃmi bhikkhave byattena bhikkhunÃ paÂibalena dasavassena vÃ atirekadavassena vÃ upasampÃdetuæ nissayaæ dÃtun ti saÇkhepato upajjhÃyÃcariyÃnaæ lakkhaïaæ vuttaæ, taæ vitthÃrato dassetuæ pa¤cahi bhikkhave aÇgehi samannÃgatenÃ 'ti Ãdim Ãha. [Mv_I.36:] tattha pa¤cahi aÇgehÅ 'ti pa¤cahi aguïaÇgehi. so hi sÅlakkhandhÃdÅhi asamannÃgatattÃ 'va aguïaÇgehi samannÃgato hoti.


#<[page 989]>#
%<Mv_I.36]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                       989>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na upasampÃdetabban ti upajjhÃyena hutvÃ na upasampÃdetabbaæ. na nissayo dÃtabbo ti Ãcariyena hutvÃ nissayo na dÃtabbo. ettha pana asekhenÃ 'ti Ãdi arahato sÅlasamÃdhipa¤¤Ãphalapaccavekkhaïa¤ÃïÃni sandhÃya vuttaæ ete ca Ãdito tayo pa¤cakÃ ayuttavasena vuttÃ, na ÃpattiaÇgavasena. ettha ca na asekhena sÅlakkhandhenÃ 'ti ca attanÃ na asekhenÃ 'ti ca assaddho ti ca ÃdÅsu tÅsu pa¤cakesu ayuttavasena paÂikkhepo kato, na ÃpattiaÇgavasena. yo hi asekhehi sÅlakkhandhÃdÅhi asamannÃgato, pare ca tattha samÃdapetuæ asakkonto, assaddhiyÃdidosehi yutto 'va hutvÃ parisaæ pariharati, tassa parisÃ sÅlÃdÅhi parihÃyati yeva na va¬¬hati, tasmÃ tena na upasampÃdetabban ti Ãdi ayuttavasena vuttaæ, na ÃpattiaÇgavasena.
na hi khÅsavass'eva upajjhÃyÃcariyabhÃvo bhagavatÃ anu¤¤Ãto, yadi tass' eva anu¤¤Ãto abhavissa, sace upajjhÃyassa anabhirati uppanïÃ hotÅ 'ti Ãdiæ na vadeyya. yasmÃ pana khÅïÃsavassa parisÃ sÅlÃdÅhi parihÃyati, tasmÃ pa¤cahi bhikkhave aÇgehi samannÃgatena bhikkhunÃ upasampÃdetabban ti Ãdi vuttaæ. adhisÅle sÅlavipanno ti ÃdÅsu pÃrÃjika¤ ca saÇghÃdisesa¤ ca Ãpanno adhisÅle sÅlavipanno nÃma. itare pa¤cÃpattikkhandhe Ãpanno ajjhÃcÃre ÃcÃravipanno nÃma.
sammÃdiÂÂhiæ pahÃya antaggÃhikÃya diÂÂhiyÃ samannÃgato atidiÂÂhiyÃ diÂÂhivipanno nÃma. yattakaæ sutaæ parisaæ pariharantassa icchitabbaæ, tena virahitattÃ appassuto nÃma. yaæ tena jÃnitabbaæ ÃpattÃdi, tassa ajÃnanto duppa¤¤o nÃma. imasmiæ pana pa¤cake purimÃni tÅïi padÃni ayuttavasen' eva vuttÃni, pacchimÃni dve ÃpattiaÇgavasena.
Ãpattiæ na jÃnÃtÅ 'ti idaæ nÃma mayÃ katan ti vutte, imaæ nÃma Ãpattiæ ayaæ Ãpanno 'ti na jÃnÃti. vuÂÂhÃnaæ na jÃnÃtÅ 'ti vuÂÂhÃnagÃminito vÃ desanÃgÃminito vÃ Ãpattito evaæ vuÂÂhÃnaæ hotÅ 'ti na jÃnÃti. imasmiæ pa¤cake purimÃni dve padÃni ayuttavasena vuttÃni, pacchimÃni tÅïi ÃpattiaÇgavasena. abhisamÃcÃrikÃya sikkhÃyÃ 'ti khandhakavagge vinetuæ na paÂibalo hotÅ 'ti attho.


#<[page 990]>#
%<990                    SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.36>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ÃdibrahmacariyakÃyÃ 'ti sekhapaïïattiyaæ vinetuæ na paÂibalo ti attho.
abhidhamme 'ti nÃmarÆpaparicchede vinetuæ na paÂibalo ti attho. adhivinaye 'ti sakale vinayapiÂake vinetuæ na paÂibalo ti attho. vinetuæ na paÂibalo ti ca sabbattha sikkhÃpetuæ na sakkotÅ 'ti attho. dhammato vivecetun ti dhammena kÃraïena vissajjÃpetuæ imasmiæ pa¤cake sabbapadesu Ãpatti. Ãpattiæ na jÃnÃtÅ ' ti Ãdipa¤cakasmiæ pi sabbapadesu Ãpatti. tattha ubhayÃni kho pan' assa pÃtimokkhÃni vitthÃrena svÃgatÃni hontÅ 'ti ubhatovibhaÇgavasena vuttÃni.
suvibhattÃnÅ 'ti mÃtikÃvibhaÇgavasena. suppavattÅnÅ 'ti vÃcugatavasena. suvinicchitÃni suttaso anubya¤janaso 'ti mÃtikÃto ca vibhaÇgato ca suÂÂhuvinicchitÃni. ÆnadasavassapariyosÃnapa¤cake 'pi es' eva nayo. iti Ãdito tayo pa¤cakÃ catutthe tÅïi padÃni pa¤came dve padÃnÅ 'ti sabbe 'pi cattÃro pa¤cakÃ ayuttavasena vuttÃ. catutthapa¤cake dve padÃni pa¤came tÅïi chaÂÂhasattamaÂÂhamÃ tayo pa¤cakÃ 'ti sabbe 'pi cattÃro pa¤cakÃ ÃpattiaÇgavasena vuttÃ. sukkapakkhe aÂÂhasu anÃpatti yevÃ 'ti.
              SoÊasapa¤cakavinicchayo niÂÂhito.
     [Mv_I.37:] Chakkesu Ænadasavassapadaæ viseso. taæ sabbattha Ãpattikaraæ. sesaæ vuttanayen' eva veditabbaæ.
     [Mv_I.38:] a¤¤atitthiyapubbavatthusmiæ, yo tÃva ayaæ pasuro, so titthiyapakkantakattÃ na upasampÃdetabbo. yo pana a¤¤o 'pi na yidha pabbajitapubbo Ãgacchati, tasmiæ yaæ kattabbaæ, taæ dassetuæ yo bhikkhave a¤¤o' pÅ 'ti Ãdim Ãha.
tattha tassa cattÃro mÃse parivÃso dÃtabbo ti ayaæ titthiyaparivÃso nÃma appaÂicchannaparivÃso ti pi vuccati. ayam pana naggaparibbÃjakass' eva ÃjÅvakassa vÃ acelakassa vÃ dÃtabbo.


#<[page 991]>#
%<Mv_I.38]               MahÃvagga-vaïïanÃ                      991>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace so 'pi sÃÂakaæ vÃ vÃÊakambalÃdÅnaæ a¤¤ataraæ titthiyaddhajaæ vÃ nivÃsetvÃ Ãgacchati, nÃssa parivÃso dÃtabbo. a¤¤assa pana tÃpasapaï¬araÇgÃdikassa na dÃtabbo 'va. paÂhamaæ kesamassun ti ÃdinÃ tassa Ãdito 'va sÃmaïerapabbajjaæ dasseti. evaæ pabbÃjentehi pana tasmiæ saÇghamajjhe nisinne yeva tvaæ pabbÃjehi, tvaæ Ãcariyo hohi, tvaæ upajjhÃyo hohÅ 'ti bhikkhÆ na vattabbÃ. evaæ vuttÃ hi sace tassa ÃcariyupajjhÃyabhÃvena jigucchantÃ na sampaÂicchanti, athana yime mayhaæ saddahantÅ ' ti kujjhitvÃ 'pi gaccheyya, tasmÃ taæ ekamantaæ netvÃ tassa ÃcariyupajjhÃyÃ pariyesitabbÃ. evaæ kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo ÃrÃdhako hoti, evaæ anÃrÃdhako ti ayam assa parivÃsavattadassanatthaæ mÃtikÃ ÂhapitÃ. katha¤ ca bhikkhave 'ti Ãdi tassÃ vibhaÇgo. tattha titthiyaparivÃso NiganthajÃtikÃnaæ yeva dÃtabbo, na a¤¤esaæ. atikÃle gÃmaæ pavisatÅ 'ti bhikkhÆnaæ vattakaraïavelÃyam eva gÃmaæ piï¬Ãya pavisati. atidivÃ paÂikkamatÅ 'ti kulagharesu itthipurisadÃrikadÃrakÃdÅhi saddhiæ gehasitakathaæ kathento tatth'eva bhu¤jitvÃ, bhikkhÆsu pattacÅvaraæ paÂisÃmetvÃ uddesaparipucchÃdÅni vÃ karontesu paÂisallÅnesu vÃ Ãgacchati, na upaj jhÃyavattaæ nÃcariyavattaæ karoti, a¤¤adatthuæ vasanaÂÂhÃnaæ pavisitvÃ niddÃyati. evam pi bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo anÃrÃdhako hotÅ' ti evam pi karonto parivÃsavattassa sampÃdako pÆrako na hoti. vesiyagocaro vÃ 'ti ÃdÅsu vesiyÃ 'ti Ãmisaki¤cikkhasampadÃnÃdinÃ sulabhajjhÃcÃrÃ rÆpajÅvikÃ itthiyo. vidhavÃ 'ti matapatikÃ vÃ vippavutthapatikÃ vÃ itthiyo. tÃ yena kenaci saddhiæ mittabhÃvaæ patthenti. thullakumÃrikÃ ti yobbanappattÃ vÃ yobbanÃtÅtÃ vÃ kumÃriyo. tÃ purisÃdhippÃyÃ 'va vicaranti, yena kenaci saddhiæ mittabhÃvaæ patthenti. paï¬akÃ 'ti ussannakilesÃ avÆpasantapariÊÃhÃ napuæsakÃ. te pariÊÃhavegÃbhibhÆtÃ yena kenaci saddhiæ mittabhÃvaæ patthenti.


#<[page 992]>#
%<992                    SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.38>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhikkhuniyo 'ti samÃnapabbajjÃ itthiyo. tÃhi saddhiæ khippam eva vissÃso hoti, tato sÅlaæ bhijjati. tattha vesiyÃnaæ kulesu kulupako hutvÃ piï¬apÃtacariyÃdÅni vÃ apadisitvÃ sinehasanthavajÃtena hadayena abhiïhadassanasallÃpakÃmatÃya tÃsaæ santikaæ upasaÇkamanto vesiyagocaro ti vuccati. so na cirass' eva asukavesiyÃ saddhiæ gato ti vattabbataæ pÃpuïÃti.
esa nayo sabbattha. sace pana vesiyÃdayo salÃkabhattÃdÅni denti, bhikkhÆhi saddhiæ gantvÃ saddhiæ yeva bhu¤jitvÃ vÃ gahetvÃ vÃ Ãgantuæ vaÂÂati. gilÃnÃ bhikkhuniyo ovadituæ vÃ dhammaæ vÃ desetuæ uddesaparipucchÃdÅni vÃ dÃtuæ gacchantehi bhikkhÆhi saddhiæ gantuæ vaÂÂati. yo pana tathÃ agantvÃ mittasanthavavasenagacchati, ayaæ anÃrÃdhako hoti. uccÃvacÃni kiækaraïÅyÃnÅ 'ti mahantakhuddakÃni kammÃni. tattha gaï¬iæ paharitvÃ samaggena saÇghena sannipatitvÃ kattabbÃni cetiyamahÃpÃsÃdapaÂisaÇkharaïÃdi kammÃni uccÃni nÃma. cÅvaradhovanarajanÃdÅni khandhakapariyÃpannÃni ca aggisÃlavattÃdÅni abhisamÃcÃrikÃni avacÃni nÃma. tattha na dakkho hotÅ 'ti tesu kammesu cheko susikkhito na hoti. alaso ti uÂÂhÃnaviriyasampanno na hoti. bhikkhusaÇghassa kammaæ atthÅ 'ti sutvÃ pageva bhattakiccaæ katvÃ gabbhantaraæ pavisitvÃ yÃvadatthaæ supitvÃ sÃyam nikkhamati. tatr' upÃyÃyÃ 'ti tesu kammesu upÃyabhÆtÃya. vÅmaæsÃyÃ 'ti ÂhÃnuppattikÃya vÅmaæsÃya idam eva kattabbaæ, idam eva na kattabban ti tasmiæ yeva khaïe uppannapa¤¤Ãya samannÃgato na hoti. na alaæ kÃtuæ na alaæ saævidhÃtun ti sahatthÃpi kÃtuæ samattho na hoti, gaïhatha bhante, gaïha dahara, gaïha sÃmaïera, sace tumhe vÃ na karissatha, amhe vÃ na karissÃma, ko dÃni idaæ karissatÅ 'ti evaæ ussÃhaæ janetvÃ saævidhÃtuæ a¤¤ama¤¤aæ kÃretuæ pi samattho na hoti. bhikkhÆhi kammaæ karissÃmÃ ti vutte, ki¤ci rogaæ apadisati, bhikkhÆnaæ kammaæ karontÃnaæ samÅpen' eva vicarati, sÅsam eva dasseti, ayam pi anÃrÃdhako hoti. na tibbacchando 'ti balavacchando na hoti.


#<[page 993]>#
%<Mv_I.38]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                     993>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  uddese 'ti pÃÊipariyÃpuïane. paripucchÃyÃ 'ti atthasaævaïïane. adhisÅle 'ti pÃtimokkhasÅle. adhicitte 'ti lokiyasamÃdhibhÃvanÃya. adhipa¤¤ÃyÃ 'ti lokuttaramaggabhÃvanÃya. saÇkanto hotÅ 'ti idh' Ãgato hoti. tassa satthuno ti tassa titthÃyatanasÃmikassa. tassa diÂÂhiyÃ 'ti tassa santakÃya laddhiyÃ. idÃni sÃy' eva saddhi yasmÃ tassa titthakarassa khamati c' eva ruccati ca idam eva saccan ti ca daÊhagÃhena gahitÃ, tasmÃ tassa khanti ruci ÃdÃyo 'ti vuccati. tena vuttaæ tassa khantiyÃ tassa ruciyÃ tassa ÃdÃyassÃ 'ti. avaïïe bha¤¤amÃne 'ti garahÃya bha¤¤amÃnÃya.
anabhiraddho ti aparipuïïasaÇkappo no paggahitacitto.
udaggo ti abbhunnatakÃyacitto. idaæ bhikkhave saÇghÃtanikaæ a¤¤atitthiyapubbassa anÃrÃdhanÅyasmin ti bhikkhave yadidaæ tassa satthuno tass' eva ca laddhiyÃ avaïïe bha¤¤amÃne kiæ ime paraæ garahantÅ 'ti kÃyavacÅvikÃranibbattakaæ anattamanattaæ, buddhÃdÅna¤ ca avaïïe bha¤¤amÃne attamanattaæ, ya¤ ca tass' eva buddhÃdÅna¤ ca vaïïe bha¤¤amÃne attamanattÃnattamanattaæ, idaæ a¤¤atitthiyapubbassa anÃrÃdhanÅyasmiæ saÇghÃtanikaæ. anÃrÃdhake parivÃsavattaæ apÆrake kamme idaæ liÇgaæ idaæ lakkhaïaæ idam acalaæ idaæ balaæ idaæ pamÃïan ti vuttaæ hoti.
evaæ anÃrÃdhako kho bhikkhave a¤¤atitthiyapubbo Ãgato na upasampÃdetabbo ti ito ekena pi aÇgena samannÃgato na upasampÃdetabbo. sukkapakkhe sabbaæ vuttavipallÃsena veditabbaæ. evaæ ÃrÃdhako kho bhikkhave 'ti evaæ nÃtikÃle gÃmappavesanÃ nÃtividÃppaÂikkamanaæ avesiyÃdigocaratÃ, sabrahmacÃrÅnaæ kiccesu dakkhatÃ, uddesÃdÅsu tibbacchandatÃ titthiyÃnaæ avaïïabhaïane attamanatÃ, buddhÃdÅnaæ avaïïabhaïaneanattamanatÃ, titthiyÃnaævaïïabhaïane anattamanatÃ, buddhÃdÅnaæ vaïïabhaïane attamanatÃ 'ti imesaæ aÂÂhannaæ titthiyavattÃnaæ paripÆraïena ÃrÃdhako paritosako bhikkhÆnaæ a¤¤atitthiyapubbo Ãgato upasampÃdetabbo.


#<[page 994]>#
%<994                     SamantapÃsÃdikÃ               [Mv_I.39>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana upasampadamÃlake 'pi ekavattaæ bhindati, puna cattÃro mÃse parivasitabbaæ.
yathÃ pana bhinnasikkhÃya sikkhamÃnÃya puna sikkhÃpadÃni ca sikkhÃsammati ca dÅyati, evaæ na yimassa ki¤ci puna dÃtabbam atthi. pubbe dinnaparivÃso yeva hi tassa parivÃso, tasmÃ puna cattÃro mÃse parivasitabbaæ. sace parivasanto antarÃ aÂÂhasamÃpattiyo nibbatteti, lokiyadhammo nÃma kuppanasabhÃvo n'eva upasampÃdetabbo. cattÃro mÃse puritavatto 'va upasampÃdetabbo. sace pana parivasanto cattÃri mahÃbhÆtÃni pariggaïhÃti, upÃdÃrÆpÃni paricchindati, nÃmarÆpaæ vavatthapeti, tilakkhaïaæ ÃropetvÃ vipassanaæ Ãrabhati, lokiyadhammo nÃma kuppanasabhÃvo n' eva upasampÃdetabbo. sace pana vipassanaæ va¬¬hetvÃ sotÃpattimaggaæ paÂilabhati, paripuïïaæ yeva hoti vattaæ, samÆhatÃni sabbadiÂÂhigatÃni, abbuÊhaæ vicikicchÃsallaæ, taæ divasam eva upasampÃdetabbo. sace 'pi titthiyaliÇge Âhito sotÃpanno hoti, parivÃsadÃnakiccaæ n'atthi, tadah'eva pabbÃjetvÃ upasaæpÃdetabbo. upajjhÃyamÆlakaæ cÅvaraæ pariyesitabban ti upajjhÃyaæ issaraæ katvÃ tassa cÅvaraæ pariyesitabbaæ. pattam pi tath' eva. tasmÃ yadi upajjhÃyassa pattacÅvaraæ atthi imassa dehÅ 'ti vattabbo. atha n' atthi a¤¤e dÃtukÃmÃ honti, tehi pi upajjhÃyass' eva dÃtabbaæ imaæ tumhÃkaæ katvÃ imassa dethÃ 'ti. kasmÃ.
titthiyÃ nÃma vilomÃ honti, saÇghena me pattacÅvaraæ dinnaæ, kiæ mayhaæ tumhesu Ãyatan ti vatvÃ ovÃdÃnasÃsaniæ na kareyyuæ, upajjhÃye pana ÃyatajÅvikattÃ tassa vacanakaro bhavissati. ten' assa upajjhÃyamÆlakaæ cÅvaraæ pariyesitabban ti vuttaæ. bhaï¬ukammÃyÃ 'ti kesoropanatthaæ.
bhaï¬ukammakathÃ parato Ãgamissati. aggikÃ 'ti aggiparicaraïakÃ. jaÂilakÃ 'ti tÃpasÃ. ete bhikkhave kiriyavÃdino ti ete kiriyaæ nappaÂibÃhan ti, atthi kammaæ atthi kammavipÃko ti evaæ diÂÂhikÃ.


#<[page 995]>#
%<I.39                 MahÃvagga-vaïïanÃ                      995>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sabbabuddhÃ hi nekkhammapÃramiæ pÆrayamÃnÃ etam eva pabbajjaæ pabbajitvÃ pÃramiæ pÆresuæ, mayÃ 'pi tath' eva pÆritÃ, na etesaæ sÃsane pabbajjÃ vilomÃ, tasmÃ upasampÃdetabbÃ, na tesaæ parivÃso dÃtabbo. imÃ 'haæ bhikkhave ¤ÃtÅnaæ Ãveïikaæ parihÃraæ dammÅ 'ti imaæ ahaæ tesaæ pÃÂekkaæ odissakaæ parihÃraæ dadÃmi. kasmÃ evam Ãha, te hi titthÃyatane pabbajitÃpi sÃsanassa avaïïakÃmÃ na honti, amhÃkaæ ¤ÃtiseÂÂhassa sÃsanan ti vaïïavÃdino 'va honti, tasmÃ evam ÃhÃ 'ti.
             A¤¤atitthiyavatthukathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.39:] Magadhesu pa¤ca ÃbÃdhÃ ussannÃ hontÅ 'ti MagadhanÃmake janapade manussÃna¤ ca amanussÃna¤ ca pa¤ca rogÃ ussannÃ vu¬¬hippattÃ phÃtippattÃ honti. JÅvakakomÃrabhaccakathÃ CÅvarakkhandhake ÃvÅbhavissati. na bhikkhave pa¤cahi ÃbÃdhehi phuÂÂho pabbÃjetabbo ti ye te kuÂÂhÃdayo pa¤ca ÃbÃdhÃ assannÃ, tehi phuÂÂho abhibhÆto na pabbÃjetabbo. tattha kuÂÂhan ti rattakuÂÂhaæ vÃ hotu kÃÊakuÂÂhaæ vÃ. yaæ ki¤ci kitibaddukaï¬ukacchuÃdippabhedam pi sabbaæ kuÂÂham evÃ 'ti vuttaæ. ta¤ ca nakhapiÂÂhippamÃïaæ pi va¬¬hanakapakkhe Âhitaæ hoti, na pabbÃjetabbo, sace pana nivÃsanapÃrupanehi pakatipaÂicchannaÂÂhÃne nakhapiÂÂhipamÃïaæ ava¬¬hanakapakkhe Âhitaæ hoti, vaÂÂati. mukhe pana hatthapÃdapiÂÂhÅsu vÃ sace 'pi ava¬¬hanakapakkhe Âhitaæ nakhapiÂÂhito khuddakataram pi, na vaÂÂati yevÃ 'ti Kurundiyaæ vuttaæ. tikicchÃpetvÃ pabbÃjentenÃpi pakativaïe jÃte yeva pabbÃjetabbo. godhÃpiÂÂhisadisacuïïaokÅraïakasarÅram pi pabbÃjetuæ na vaÂÂati. gaï¬o ti medagaï¬Ãdigaï¬o. medagaï¬o vÃ hotu a¤¤o vÃ yo koci. kolaÂÂhimattako 'pi ce va¬¬hanakapakkhe Âhito gaï¬o hoti, na pabbÃjetabbo.
paÂicchannaÂÂhÃne pana kolaÂÂhimatte ava¬¬hanakapakkhe Âhite pabbÃjetuæ vaÂÂati.


#<[page 996]>#
%<996                     SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_I.39>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  mukhÃdike appaÂicchannaÂÂhÃne ava¬¬hanakapakkhe Âhite 'pi na vaÂÂati. tikicchÃpetvÃ pabbÃjentenÃpi sarÅraæ sa¤chaviæ kÃretvÃ 'va pabbÃjetabbo.
uïïigaï¬Ã nÃma honti gothanikÃ viya aÇgulikÃ viya ca tattha tattha lambanti, ete 'pi gaï¬Ã yeva tesu sati pabbÃjetuæ na vaÂÂati. daharakÃle kharapÅÊakÃ yobbanakÃle ca mukhe kharapÅÊakÃ nÃma honti, mahallakakÃle nassanti, na tÃ gaï¬asaÇkhyaæ gacchanti, tÃsu sati pabbÃjetuæ vaÂÂati.
a¤¤Ã pana sarÅre kharapÅÊakÃ nÃma, aparÃ padumakaïïikÃ nÃma honti, a¤¤a sÃsapabÅjakÃ nÃma sÃsapamattÃ eva. sakalasarÅraæ pharanti, tÃ sabbÃ kuÂÂhajÃtikÃ eva, tÃsu sati na pabbÃjetabbo. kilÃso ti nabhijjanakaæ napaggharaïakaæ padumapuï¬arÅkapattavaïïaæ kuÂÂhaæ, yena gunnaæ viya sabalaæ sarÅraæ hoti, tasmiæ kuÂÂhe vuttanayen' eva vinicchayo veditabbo. soso ti sosabyÃdhi. tasmiæ sati na pabbÃjetabbo. apamÃro ti pittummÃdo vÃ yakkhummÃdo vÃ. tattha pubbaverikena amanussena gahito duttikiccho hoti. appamattake pi pana apamÃre sati na pabbÃjetabbo.
           Pa¤cÃbÃdhavatthukÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.40:] RÃjabhaÂavatthusmiæ paccantaæ uccinathÃ' ti paccantaæ va¬¬hetha. core palÃpetvÃ corabhayena vuÂÂhite gÃme ÃvasÃpetvÃ Ãrakkhaæ datvÃ kasikammÃdÅni pavattÃpethÃ 'ti vuttaæ hoti. rÃjÃ pana sotÃpannattÃ core ghÃtetha hanathÃ 'ti na ÃïÃpeti. upajjhÃyassa deva sÅsaæ chedetabban ti Ãdi sabbaæ pabbajjÃya upajjhÃyo seÂÂho, tato Ãcariyo, tato gaïo ti cintetvÃ idaæ vohÃravinicchaye Ãgatan ti Ãhaæsu.
na bhikkhave rÃjabhaÂo pabbÃjetabbo ti ettha amacco vÃ hotu mahÃmatto vÃ sevako vÃ ki¤ci ÂhÃnantaraæ patto vÃ appatto vÃ, yo koci ra¤¤o bhattavetanabhaÂo, sabbo rÃjabhaÂo ti saÇkhyaæ gacchati, so na pabbÃjetabbo. tassa pana puttabhÃtunattÃdayo rÃjato bhattavetanaæ na gaïhanti, te pabbÃjetuæ vaÂÂati.


#<[page 997]>#
%<Mv_I.42]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                      997>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yo pana rÃjato laddhaæ nibaddhabhogaæ vÃ mÃsasaævaccharaparibbayaæ vÃ ra¤¤o yeva niyyÃdeti, puttabhÃtuke vÃ taæ ÂhÃnaæ sampaÂicchÃpetvÃ rÃjÃnaæ na dÃn' Ãhaæ devassa bhaÂo ti Ãpucchati, yena vÃ yaæ kammakÃraïÃ bhattavetanaæ gahitaæ, taæ kammaæ kataæ hoti, yo vÃ pabbajassÆ 'ti ra¤¤Ã anu¤¤Ãto hoti, tam pi pabbÃjetuæ vaÂÂati.
     [Mv_I.41:] coravatthÆsu manussÃ passitvÃ 'ti yehi gÅhikÃle diÂÂhapubbo, ye ca ayaæ so ti a¤¤esaæ suïanti, te passitvÃ uttasanti pi ubbijjanti pi dvÃraæ pi thakenti. ye pana na jÃnanti, tesaæ gharesu bhikkhaæ labbhati. na bhikkhave 'ti bhagavÃ sayaæ dhammasÃmÅ, tasmÃ Ãyatiæ akaraïatthÃya bhikkhÆnaæ sikkhÃpadaæ pa¤¤apento evam Ãha. tattha dhajaæ bandhitvÃ viya caratÅ ti dhajabandho. mÆladevÃdayo viya loke pÃkaÂo ti vuttaæ hoti. tasmÃ yo gÃmaghÃtaæ vÃ panthadÆhanaæ vÃ nagare sandhicchedÃdikammaæ vÃ karonto vicarati, pa¤¤Ãyati ca asuko nÃma idaæ idaæ karontÅ 'ti, so na pabbÃjetabbo. yo pana rÃjaputto rajjaæ patthento gÃmaghÃtÃdÅæ karoti, so pabbÃjetabbo. rÃjÃno hi tasmiæ pabbajite tusanti. sace pana na tusanti, na pabbÃjetabbo.
pubbe mahÃjane pÃkaÂo coro, pacchÃ corakammaæ pahÃya pa¤ca sÅlÃni samÃdiyati. ta¤ ce manussÃ evaæ jÃnanti pabbÃjetabbo. ye pana ambalabujÃdicorakÃ sandhicchedÃdicoro eva vÃ adissamÃnÃ theyyaæ karonti, pacchÃpi iminÃ nÃma idaæ katan ti na pa¤¤Ãyanti, te pi pabbÃjetuæ vaÂÂati.
[Mv_I.42:] kÃraæ bhinditvÃ 'ti aÂabandhanÃdiæ bhinditvÃ. abhayÆvarÃ 'ti ettha bhayena uparamantÅ 'ti bhayÆvarÃ, ete pana laddhÃbhayattÃ na bhayÆvarÃ 'ti abhayÆvarÃ. pakÃrassa c' ettha vakÃro kutoci veditabbo. na bhikkhave kÃrabhedako 'ti ettha kÃrÃ vuccati bandhanÃgÃraæ. idha pana andubandhanaævÃhotusaÇkhalikabandhanaævÃrajjubandhanaæ vÃ gÃmabandhanaæ vÃ nigamabandhanaæ vÃ nagarabandhanaæ vÃ purisagutti vÃ janapadabandhaæ vÃ dÅpabandhanaæ vÃ,


#<[page 998]>#
%<998                     SamantapÃsÃdikÃ                        [Mv_I.42>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yo etesu yaæ ki¤ci bandhanaæ bhinditvÃ vÃ chinditvÃ vÃ mu¤citvÃ vÃ vivaritvÃ 'va passamÃnÃnaæ vÃ apassamÃnaæ vÃ palÃyati, so kÃrabhedako ti saÇkhyaæ gacchati, tasmÃ Ådiso kÃrabhedako coro dÅpabandhanaæ bhinditvÃ dÅpantaraæ gato 'pi na pabbÃjetabbo. yo pana na coro kevalaæ hatthakammaæ akaronto evaæ no apalÃyanto kammaæ karissatÅ 'ti vÃ rÃjuyyuttÃdÅhi bandho, so kÃraæ bhinditvÃ palÃto 'pi pabbÃjetabbo. yo pana gÃmanigamapaÂÂanÃdÅni keïiyÃ gahetvÃ taæ asampÃdento bandhanÃgÃraæ pavesito hoti, so palÃyitvÃ Ãgato na pabbÃjetabbo. yo 'pi kasikammÃdÅhi dhanaæ sampÃdetvÃ jÅvanto nidhÃnaæ iminÃ laddhan ti pesu¤¤aæ upasaæharitvÃ kenaci bandhÃpito hoti, taæ tatth' eva pabbÃjetuæ na vaÂÂati. palÃyitvÃ gataæ pana gatagataÂÂhane pabbÃjetuæ vaÂÂati. [Mv_I.43:] na bhikkhave likhitako ti ettha likhitako nÃma na kevalaæ yattha passitabbo, tattha hantabbo ti, atha kho yo koci corikaæ vÃ a¤¤aæ vÃ garukaæ rÃjÃparÃdhaæ katvÃ palÃto, rÃjÃ ca naæ païïe vÃ potthake vÃ itthannÃmo yattha dissati, tattha gahetvÃ mÃretabbo ti vÃ hatthapÃdÃdÅni tassa chinditabbÃnÅ 'ti vÃ ettakan nÃma daï¬aæ ÃharÃpetabbo ti vÃ likhÃpeti, ayaæ likhitako nÃma, so na pabbÃjetabbo. [Mv_I.44:] kasÃhato katadaï¬akammo ti ettha yo vacanapesanÃdÅni akaronto ha¤¤ati.
na so katadaï¬akammo. yo pana keïiyÃ vÃ a¤¤athÃ vÃ ki¤ci gahetvÃ khÃditvÃ puna dÃtuæ asakkonto, ayam eva te daï¬o hotÆ 'ti kasÃhi ha¤¤ati, ayaæ kasÃhato katadaï¬akammo. so ca kasÃhi vÃ hato hotu addhadaï¬akÃdÅnaæ vÃ a¤¤atarena. yÃva allavaïo hoti, tÃva na pabbÃjetabbo.
vaïe pana pÃkatike katvÃ pabbÃjetabbo. sace pana jÃnÆhi vÃ kapparehi vÃ nÃÊikerapÃsÃïÃdÅhi vÃ ghÃtetvÃ mutto hoti sarÅre c' assa gaïÂhiyo pa¤¤Ãyanti, na pabbÃjetabbo. bhÃsukaæ katvÃ evaæ gaïÂhÅsu sannisinnÃsu pabbÃjetabbo.


#<[page 999]>#
%<Mv_I.46]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                       999>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  [Mv_I.45:] lakkhaïÃhato katadaï¬akammo ti ettha katadaï¬akammabhÃvo purimanayen' eva veditabbo. yassa pana laÊÃte vÃ urÃdÅsu vÃ tattena lohena lakkhaïaæ Ãhataæ hoti, so ce bhujisso, yÃva allavaïo hoti, tÃva na pabbÃjetabbo. sace pi 'ssa vaïÃ rÆÊhÃ honti chaviyÃ samaparicchedÃ, lakkhaïam pana pa¤¤Ãyati, timaï¬alaæ paÂicchÃdetvÃ nivatthassa uttarÃsaÇge kate paÂicchannokÃse yeva hoti, pabbÃjetuæ vaÂÂati. appaÂicchannokÃse ce, na vaÂÂati. [Mv_I.46:] na bhikkhave iïÃyiko ti ettha iïÃyiko nÃma yassa pitupitÃmahehi vÃ iïaæ gahitaæ hoti, sayaæ vÃ iïaæ gahitaæ hoti, yaæ vÃ ÃÂhapetvÃ mÃtÃpitÆhi ki¤ci gahitaæ hoti, so taæ iïaæ paresaæ dhÃretÅ 'ti iïÃyiko. yam pana a¤¤e ¤ÃtakÃ ÃÂhapetvÃ ki¤ci gaïhanti, so na iïÃyiko. na hi te taæ ÃÂhapetuæ issarÃ, tasmÃ taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati, itaraæ na vaÂÂati. sace pan' assa ¤ÃtisÃlohitÃ mayaæ dassÃma, pabbÃjetha nan ti iïaæ attano bhÃraæ karonti, a¤¤o vÃ koci tassa ÃcÃrasampattiæ disvÃ pabbÃjetha naæ, ahaæ iïaæ dassÃmÅ 'ti vadati, pabbÃjetuæ vaÂÂati. tesu asati bhikkhunÃ tathÃrÆpassa upaÂÂhÃkassÃ 'pi Ãrocetabbaæ sahetuko satto iïapalibodhena na pabbÃjetÅ ti. sace so paÂipajjati pabbÃjetabbo. sace 'pi attano kappiyabhaï¬aæ atthi, etaæ dassÃmÅ 'ti pabbÃjetabbo. sace pana n' eva ¤ÃtakÃdayo paÂipajjanti, na attano dhanaæ atthi, pabbÃjetvÃ bhikkhÃya caritvÃ mocessÃmÅ 'ti pabbÃjetuæ na vaÂÂati. sace pabbÃjeti dukkaÂaæ. palÃto 'pi ÃnetvÃ dÃtabbo. no ce deti, sabbaæ iïaæ gÅvÃ hoti, ajÃnitvÃ pabbÃjayato anÃpatti. passantena pana ÃnetvÃ iïasÃmikÃnaæ dassetabbo.
apassantassa gÅvÃ na hoti. sace iïÃyiko a¤¤aæ desaæ gantvÃ pucchiyamÃno 'pi n' Ãhaæ kassaci ki¤ci dhÃremÅ 'ti vatvÃ pabbajati, iïasÃmiko ca taæ pariyesanto tattha gacchati, daharo taæ disvÃ palÃyati, so theraæ upasaÇkamitvÃ ayaæ bhante kena pabbÃjito. mama ettakaæ nÃma dhanaæ gahetvÃ palÃto ti vadati,


#<[page 1000]>#
%<1000                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.46>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  therena vattabbaæ mayÃ upÃsaka anaïo ahan ti vadento pabbÃjito. kiæ dÃni karomi. passa me pattacÅvaramattan ti. ayaæ tattha sÃmÅci. palÃte pana gÅvÃ na hoti. sace pana naæ therassa sammukhÃ 'va disvÃ ayaæ mama iïayiko ti vadati, tava iïÃyikaæ tvam eva jÃnÃhÅ' ti vattabbo. evam pi gÅvÃ na hoti. sace pi so pabbajito ayaæ idÃni kuhiæ gamissatÅ ti vadati, therena tvaæ yeva jÃnÃhÅ 'ti vattabbo, evam pi' ssa palÃte gÅvÃ na hoti.
sace pana thero kuhiæ dÃni ayaæ gamissati, idh' eva acchatÆ 'ti vadati, sace palÃyati gÅvÃ hoti. sace so sahetukasatto hoti vattasampanno, therena Ådiso ayan ti vattabbaæ. iïasÃmiko ce sÃdhÆ 'ti vissajjeti, icc' etaæ kusalaæ, sace pana upa¬¬hupa¬¬haæ dethÃ 'ti vadati dÃtabbaæ. aparena samayena atiÃrÃdhako hoti, sabbaæ dethÃ 'ti vutte 'pi dÃtabbam eva. sace pana uddesaparipucchÃdÅsu kusalo hoti bahÆpakÃro bhikkhÆnaæ, bhikkhÃcÃravattena pariyesitvÃ pi iïaæ dÃtabbam evÃ 'ti.
                 IïÃyikavatthukathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.47:] Na bhikkhave dÃso ti ettha cattÃro dÃsÃ antojÃto dhanakkÅto karamarÃnÅto sÃmaæ dÃsabyaæ upagato ti. tattha antojÃto nÃma jÃtidÃso gharadÃsiyÃ putto. dhanakkÅto nÃma mÃtÃpitÆnaæ santikÃ putto vÃ sÃmikÃnaæ santikÃ dÃso vÃ dhanaæ datvÃ dÃsacÃrittaæ ÃropetvÃ kÅto, ete dve 'pi na pabbÃjetabbÃ, pabbÃjentena tattha tattha cÃrittavasena adÃsaæ katvÃ pabbÃjetabbÃ. karamarÃnÅto nÃma tiroraÂÂhavilopaæ vÃ katvÃ upalÃpetvÃ vÃ tiroraÂÂhato bhujissamÃnusakÃni pi Ãharanti, antoraÂÂhe yeva vÃ katÃparÃdhaæ ki¤ci gÃmaæ rÃjÃ vilumpathÃ 'ti ÃïÃpeti, tato mÃnusakÃni pi Ãharanti, tattha sabbe purisÃ dÃsÃ, sabbÃ itthiyo dÃsiyo, evarÆpo karamarÃnÅto dÃso. yehi ÃnÅto tesaæ santike vasanto vÃ, bandhanÃgÃre bandho vÃ purisehi rakkhiyamÃno vÃ, na pabbÃjetabbo. palÃyitvÃ pana gato, gataÂÂhÃne pabbÃjetabbo.


#<[page 1001]>#
%<Mv_I.47]              MahÃvagga-vaïïanÃ                      1001>%
ra¤¤Ã tuÂena karamarÃnÅtake mu¤cathÃ 'ti vatvÃ vÃ sabbasÃdhÃraïena vÃ nayena bandhamokkhe kate, pabbÃjetabbo 'va. sÃmaæ dÃsabyaæ upagato nÃma jÅvitahetu vÃ Ãrakkhahetu vÃ ahaæ te dÃso ti sayam eva dÃsabhÃvaæ upagato.
rÃjÆnaæ hatthiassagomahÅsagopakÃdayo viya, tÃdiso dÃso na pabbÃjetabbo. ra¤¤o vaïïadÃsÅnaæ puttÃ honti amaccaputtasadisÃ, te 'pi na pabbÃjetabbÃ 'va. bhujissitthiyo asa¤¤atÃ vaïïadÃsÅhi saddhiæ vicaranti, tÃsaæ putte pabbÃjetuæ vaÂÂati. sace sayam eva païïaæ Ãropenti na vaÂÂati.
bhaddiputtakagaïÃdÅnaæ dÃsÃpi tehi adinnÃ na pabbÃjetabbÃ. vihÃresu rÃjÆhi ÃrÃmikadÃsÃ nÃma dinnÃ honti, te pi pabbÃjetuæ na vaÂÂati. bhujisse katvÃ pana pabbÃjetuæ vaÂÂati. MahÃpaccariyaæ, antojÃtadhanakkÅtake ÃnetvÃ bhikkhusaÇghassa ÃrÃmike demÃ 'ti denti. takkaæ sÅse ÃsittakasadisÃ 'va honti. pabbÃjetuæ vaÂÂatÅ 'ti vuttaæ. Kurundiyam pana ÃrÃmikaæ demÃ 'ti kappiyavohÃrena denti, yena kenaci vohÃrena dinno hotu, n' eva pabbÃjetabbo ti vuttaæ. duggatamanussÃ saÇghaæ nissÃya jÅvissÃmÃ 'ti vihÃre kappiyakÃrakÃ honti, ete pabbÃjetuæ vaÂÂati. yassa mÃtÃpitaro dÃsÃ, mÃtÃ eva vÃ dÃsÅ, pitÃ adÃso, taæ pabbÃjetuæ na vaÂÂati. bhikkhussa ¤ÃtakÃ vÃ upaÂÂhÃkÃ vÃ dÃsaæ denti imaæ pabbÃjetha, tumhÃkaæ veyyÃvaccaæ karissatÅ 'ti attano va assa dÃso atthi, bhujisso kato'va pabbÃjetabbo.
sÃmikÃ dÃsaæ denti imaæ pabbÃjetha, sace sÃsane abhiramissati, adÃso vibbhamissati ce, amhÃkaæ dÃso 'va bhavissatÅ 'ti, ayaæ tÃvakÃliko nÃma taæ pabbÃjetuæ na vaÂÂatÅ' ti Kurundiyaæ vuttaæ. nissÃmikadÃso hoti so 'pi bhujisso kato 'va pabbÃjetabbo. ajÃnanto pabbÃjetvÃ vÃ upasampÃdetvÃ vÃ pacchÃ jÃnÃti, bhujissaæ kÃtum eva vaÂÂati. imassa ca atthassa pakÃsanatthaæ idaæ vatthuæ vadanti, ekÃ kira kuladÃsÅ ekena saddhiæ AnurÃdhapurÃ palÃyitvÃ Rohaïe vasamÃnÃ puttaæ paÂilabhi.


#<[page 1002]>#
%<1002                    SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_I.48>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  so pabbajitvÃ upasampannakÃle lajjÅ kukkuccako ahosi. ath' ekadivasaæ mÃtaraæ pucchi kiæ upÃsike tumhÃkaæ bhÃtÃ vÃ bhaginÅ vÃ n'atthi, na ka¤ci ¤Ãtakaæ passÃmÅ 'ti. tÃta ahaæ AnurÃdhapure kuladÃsÅ tava pitarÃ saddhiæ palÃyitvÃ idha vasÃmÅ 'ti.
sÅlavÃ bhikkhu asuddhÃ kira me pabbajjÃ 'ti saævegaæ labhitvÃ mÃtaraæ tassa kulassa nÃmagottaæ pucchitvÃ AnurÃdhapuraæ Ãgamma tassa kulassa gharadvÃre aÂÂhÃsi.
aticchatha bhante 'ti vutto pi nÃtikkami. te ÃgantvÃ, kiæ bhante 'ti pucchiæsu. tuæhÃkaæ itthan nÃmÃ dÃsÅ palÃtÃ atthÅ 'ti. atthi bhante 'ti. ahaæ tassÃ putto sace maæ tumhe anujÃnÃtha, pabbajjaæ labhÃmi, tumhe mayhaæ sÃmikÃ 'ti. te haÂÂhatuÂÂho hutvÃ, suddhÃ bhante tumhÃkaæ pabbajjÃ 'ti taæ bhujissaæ katvÃ MahÃvihÃre vasÃpesuæ catÆhi paccayehi paÂijaggantÃ. thero taæ kulaæ nissÃya vasamÃno yeva arahattaæ pÃpuïÅ 'ti.
                   DÃsavatthukathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.48:] KammÃrabhaï¬Æ 'ti tulÃdhÃramuï¬ako suvaïïakÃraputto.
pa¤casikho taruïadÃrako ti vuttaæ hoti. saÇghaæ apaloketuæ bhaï¬ÆkammÃyÃ 'ti saÇghaæ bhaï¬ÆkammatthÃya Ãpucchituæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. tatrÃyaæ Ãpucchanavidhi, sÅmapariyÃpanne bhikkhÆ sannipÃtetvÃ pabbajjÃpekkhaæ tattha netvÃ, saÇghaæ bhante imassa dÃrakassa bhaï¬ukammaæ ÃpucchÃmÅ 'ti tikkhattuæ vÃ dvikkhattuæ vÃ sakiæ vÃ vattabbaæ. ettha ca imassa dÃrakassa bhaï¬Ækammaæ ÃpucchÃmÅ 'ti pi imassa samaïakaraïaæ ÃpucchÃmÅ 'ti pi ayaæ pabbajitukÃmo ti pi vattuæ vaÂÂati yeva. sace sabhÃgaÂÂhÃnaæ hoti, dasa vÃ vÅsati vÃ tiæsaæ vÃ bhikkhÆ vasantÅ 'ti paricchedo pa¤¤Ãyati, tesaæ ÂhitokÃsaæ vÃ nisinnokÃsaæ vÃ gantvÃ 'pi purimanayen' eva Ãpucchitabbaæ.
pabbajjÃpekkhaæ vinÃ 'va daharabhikkhÆ vÃ sÃmaïere vÃ pesetvÃpi, eko bhante pabbajjÃpekkho atthi, tassa bhaï¬Ækammaæ ÃpucchÃmÃ 'ti ÃdinÃ nayena ÃpucchÃpetuæ vaÂÂati.


#<[page 1003]>#
%<Mv_I.53]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                    1003>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace keci bhikkhÆ senÃsanaæ vÃ gumbÃdÅni vÃ pavisitvÃ niddÃyanti vÃ samaïadhammaæ vÃ karonti, ÃpucchakÃ ca pariyesantÃpi adisvÃ sabbe ÃpucchitÃ amhehÅ 'ti sa¤¤ino honti, pabbajjÃ nÃma lahukaæ kammaæ, tasmÃ pabbajito supabbajito' va, pabbÃjentassÃpi anÃpatti. sace pana vihÃro mahÃ hoti anekabhikkhusahassÃvÃso, sabbe bhikkhÆ sannipÃtetuæ pi dukkaraæ pageva paÂipÃÂiyÃ Ãpucchituæ, khaï¬asÅmÃyaæ vÃ ÂhatvÃ nadÅsamuddÃdÅni vÃ gan tvÃ pabbjetabbo. yo pana navamuï¬o vÃ hoti vibbhantako vÃ nigaïÂhÃdÅsu vÃ a¤¤ataro dvaÇgulakeso vÃ ÆnadvaÇgulakeso vÃ tassa kesacchedanakiccaæ n' atthi, tasmÃ bhaï¬Ækammaæ anÃpucchitvÃ 'pi tÃdisaæ pabbÃjetuæ vaÂÂati. dvaÇgulÃtirittakeso pana yo hoti antamaso kesasikhÃmattadharo' pi, so bhaï¬Ækammaæ ÃpucchitvÃ 'va pabbÃjetabbo. UpÃlivatthuæ MahÃvibhaÇge vuttanayaæ eva.
     [Mv_I.50:] ahivÃtakarogenÃ 'ti mÃrabyÃdhinÃ. yatra hi so rogo uppajjati, taæ kulaæ sadvipadacatuppadaæ sabbaæ nassati. yo bhittiæ vÃ chadanaæ vÃ bhinditvÃ palÃyati, tirogÃmÃdigato vÃ hoti, so muccati. tathÃ c'ettha pitÃputtÃ mucciæsu.
tena vuttaæ, pitÃputtakÃ sesÃ hontÅ 'ti. [Mv_I.51:] kÃku¬¬epakan ti yo vÃmahatthena le¬¬uæ gahetvÃ nisinno sakkoti ÃgatÃgate kÃke u¬¬ÃpetvÃ purato nikkhittaæ bhattaæ bhu¤jituæ, ayaæ kÃku¬¬epako nÃma, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati.
     [Mv_I.53:] ittaro ti appamattako katipÃham eva vÃso bhavissatÅ 'ti attho. ogaïenÃ 'ti parihÅnagaïena, appamattakena bhikkhusaÇghenÃ 'ti attho. abyattena yÃvajÅvan ti ettha sac' Ãyaæ vu¬¬hataraæ Ãcariyaæ na labhati, upasampadÃya saÂÂhivasso vÃ sattativasso vÃ hoti, navakatarassÃ 'pi byattassa santike ukkuÂikaæ nisÅditvÃ a¤jaliæ paggahetvÃ, Ãcariyo me Ãvuso hohi Ãyasmato nissÃya vacchÃmÅ 'ti evaæ tikkhattuæ vatvÃ nissayo gahetabbo 'va. gÃmappavesanaæ ÃpucchantenÃ 'pi ukkuÂikaæ nisÅditvÃ a¤jaliæ paggahetvÃ, gÃmappavesanaæ ÃpucchÃmi ÃcariyÃ 'ti vattabbaæ. esa nayo sabbattha Ãpucchanesu. pa¤cakachakkesu c' ettha yattakaæ suttaæ nissayamuttakassa icchitabbaæ,


#<[page 1004]>#
%<1004                     SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_I.54>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ bhikkhunovÃdakavaïïanÃyaæ vuttaæ. tassa n' atthi tÃya ca appassuto atthitÃya ca bahussuto ti veditabbo. sesaæ vuttanayam eva.
     [Mv_I.54:] yena Kapilavatthu tena cÃrikaæ pakkÃmÅ 'ti ettha ayaæ anupubbakathÃ, SuddhodanamahÃrÃjÃ kira bodhisattassa abhinikkhamanadivasato paÂÂhÃya, mama putto buddho bhavissÃmÅ 'ti nikkhanto, jÃto nu kho buddho no ti pavattisavanatthaæ ohitasoto' va viharati. so bhagavato padhÃnacariya¤ ca sambodhi¤ ca ammacakkappavattanÃdÅni ca suïanto idÃni kira me putto RÃjagahaæ upanissÃya viharatÅ 'ti sutvÃ ekaæ amaccaæ ÃïÃpesi, ahaæ tÃta vu¬¬ho mahallako sÃdhu me jÅvantass' eva puttaæ dassehÅ 'ti. so sÃdhÆ 'ti paÂissuïitvÃ purisasahassaparivÃro RÃjagahaæ gantvÃ bhagavato pÃde vanditvÃ nisÅdi. ath' assa bhagavÃ dhammakathaæ kathesi. so pasÅditvÃ pabbajja¤ c' eva upasampada¤ ca yÃci. tato naæ bhagavÃ ehibhikkhÆpasampadÃya upasampÃdesi. so sapariso arahattaæ patvÃ tatth'eva phalasamÃpattisukhaæ anubhavamÃno vihÃsi. rÃjÃ ten' eva upÃyena apare pi aÂÂha dÆte pahiïi. te' pi sabbe saparisÃ tath' eva arahattaæ patvÃ 'va tatth' eva vihariæsu. iminÃ nÃma kÃraïena te nÃgacchantÅ' ti ra¤¤o koci pavattimattam pi Ãrocento n' atthi. atha rÃjÃ bodhisattena saddhiæ ekadivase jÃtaæ KÃÊudÃyiæ nÃma amaccaæ pahiïitukÃmo purimanayen' eva yÃci. so sace ahaæ pabbajituæ labhÃmi, dassessÃmÅ 'ti Ãha. taærÃjÃ pabbajitvÃ 'pi me puttaæ dassehÅ 'ti pahiïi.
so 'pi purisasahassaparivÃro gantvÃ tath' eva sapariso arahattaæ pÃpuïi. so ekadivasaæ sambhatesu sabbasassesu vissaÂÂhakammantesu jÃnapadamanussesu pupphitesu thalajajalajapupphesu paÂipajjanakkhame magge bhagavantaæ vanditvÃ saÂÂhimattÃhi gÃthÃhi gamanavaïïaæ vaïïesi. bhagavÃ kim etan ti pucchi. bhante tumhÃkaæ pitÃ SuddhodanamahÃrÃjÃ mahallako 'mhi jÅvantass' eva me puttaæ dassehÅ 'ti maæ pesesi, sÃdhu bhante bhagavÃ ¤ÃtakÃnaæ saÇgahaæ karotu, kÃlo dÃni cÃrikaæ pakkamitun ti. tena hi saÇghassa Ãrocehi,


#<[page 1005]>#
%<Mv_I.54]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                     1005>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhikkhÆ gamiyavattaæ pÆressantÅ 'ti.
sÃdhu bhante 'ti thero tathÃ akÃsi. bhagavÃ AÇga-MagadhavÃsÅnaæ kulaputtÃnaæ dasahi sahassehi KapilavatthuvÃsÅnaæ dasahi sahassehÅ 'ti sabbeh' eva vÅsatisahassehi khÅïÃsavehi parivuto, RÃjagahÃ nikkhamitvÃ RÃjagahato saÂÂhiyojanikaæ Kapilavatthuæ divase divase yojanaæ gacchanto dvÅhi mÃsehi pÃpuïissÃmÅ 'ti aturitacÃrikaæ pakkÃmi.
tena vuttaæ yena Kapilavatthu tena cÃrikaæ pakkÃmÅ 'ti.
evaæ pakkante ca bhagavati UdÃyitthero nikkhantadivasato paÂÂhÃya SuddhodanamahÃrÃjassa gehe bhattakiccaæ karoti.
rÃjÃ theraæ parivisitvÃ pattaæ gandhacuïïena ubbaÂetvÃ uttamabhojanassa pÆretvÃ bhagavato dassathÃ 'ti therassa hatthe Âhapesi. thero' pi tath' eva karoti. iti bhagavÃ antarÃmagge ra¤¤o yeva piï¬apÃtaæ paribhu¤ji. thero' pi bhattakiccÃvasÃne divase divase ra¤¤o Ãrocesi, ajja ettakaæ bhagavÃ Ãgato 'ti, buddhaguïapaÂisaæyuttÃya ca kathÃya SÃkiyÃnaæ bhagavati saddhaæ uppÃdesi. ten' eva naæ bhagavÃ etad aggaæ bhikkhave mama sÃvakÃnaæ bhikkhÆnaæ kulappasÃdakÃnaæ, yad idaæ KÃÊudÃyÅ 'ti etad agge Âhapesi. SÃkiyÃ 'pi kho anuppatte bhagavati amhÃkaæ ¤ÃtiseÂÂhaæ passissÃmÃ 'ti sannipatitvÃ bhagavato vasanaÂÂhÃnaæ vÅmaæsamÃnÃ, nigrodhasakkassa ÃrÃmo ramaïÅyo ti sallakkhetvÃ tattha sabbaæ paÂijagganavidhiæ kÃretvÃ gandhapupphahatthÃ paccuggamanaæ karontÃ sabbÃlaÇkÃrapaÂimaï¬ite dahare nÃgaradÃrake ca nÃgaradÃrikÃyo ca paÂhamaæ pahiïiæsu, tato rÃjakumÃre ca rÃjakumÃriyo ca tesaæ anantarÃ, sÃmaæ gantvÃ pupphacuïïÃdÅhi pÆjamÃnÃ bhagavantaæ gahetvÃ NigrodhÃrÃmam eva agamaæsu. tatra bhagavÃ vÅsatisahassakhÅïÃsavaparivuto pa¤¤attapavarabuddhÃsane nisÅdi. SÃkiyÃ mÃnajÃtikÃ mÃnatthaddhÃ. te SiddhatthakumÃro amhehi daharadaharo amhÃkaæ kaïiÂÂho bhÃgineyyo putto nattÃ 'ti cintetvÃ daharadahare rÃjakumÃre Ãhaæsu,


#<[page 1006]>#
%<1006                        SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_I.54>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tumhehi vandatha mayaæ tumhÃkaæ piÂÂhito nisÅdissÃmÃ 'ti. tesu evaæ nisinnesu bhagavÃ tesaæ ajjhÃsayaæ oloketvÃ, na maæ ¤ÃtÅ vandanti, handa dÃni te vandÃpessÃmÅ 'ti abhi¤¤ÃpÃdakaæ catutthajjhÃnaæ samÃpajjitvÃ vuÂÂhÃya iddhiyÃ ÃkÃsaæ abbhuggantvÃ tesaæ sÅse pÃdapaæsuæ okÅramÃno viya, gaï¬ÃmbarukkhamÆle yamakapÃÂihÃriyasadisaæ pÃÂihÃriyam akÃsi. rÃjÃ taæ acchariyaæ disvÃ Ãha, bhagavÃ tumhÃkaæ maÇgaladivase brÃhmaïassa vandanatthaæ upanÅtÃnaæ pÃde vo parivattetvÃ brÃhmaïassa matthake patiÂÂhite disvÃ 'pi ahaæ tumhe vandiæ, ayaæ me paÂhamavandanÃ. vappamaÇgaladivase jambÆchÃyÃya sirisayane nipannÃnaæ vo jambuchÃyÃya aparivattanaæ disvÃ 'pi pÃde vandiæ, ayaæ me dutiyavanidanÃ. idÃni imaæ adiÂÂhapubbaæ pÃÂihÃriyaæ disvÃ 'pi tumhÃkaæ pÃde vandÃmi, ayaæ me tatiyavandanÃ 'ti.
SuddhodanamahÃrÃjena pana vandite bhagavati avanditvÃ Âhino nÃma ekasÃkiyo' pi n' Ãhosi sabbe yeva vandiæsu. iti bhagavÃ ¤Ãtiæ vandÃpetvÃ ÃkÃsato oruyha pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. nisinne bhagavati sikhÃppatto ¤ÃtisamÃgamo ahosi, sabbe ekaggacittÃ sannisinnÃ nisÅdiæsu. tato mahÃmegho pokkharavassaæ vassi, tÃmbavaïïam udakaæ heÂÂhÃ viravantaæ gacchati. kassaci sarÅre ekabindumattam pi na patati. taæ disvÃ sabbe acchariyabbhÆtajÃtÃ ahesuæ. bhagavÃ na idÃn' eva mayhaæ ¤ÃtisamÃgame pokkharavassaæ vassati, atÅte 'pi vassÅ 'ti imissÃ atthuppattiyÃ VessantarajÃtakaæ kathesi. dhammadesanaæ sutvÃ sabbe uÂÂhÃya vanditvÃ padakkhiïaæ katvÃ pakkamiæsu. eko 'pi rÃjÃ vÃ rÃjamahÃmatto vÃ sve amhÃkaæ bhikkhaæ gaïhathÃ 'ti vatvÃ gato nÃma n' atthi. bhagavÃ dutiyadivase vÅsatibhikkhusahassaparivÃro Kapilavatthuæ piï¬Ãya pÃvisi. na koci paccuggantvÃ nimantesi vÃ pattaæ vÃ aggahesi. bhagavÃ indakhÅle Âhito Ãvajjesi, kathaæ nu kho pubbe buddhÃ kulanagare piï¬Ãya cariæsu,


#<[page 1007]>#
%<Mv_I 54]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                  1007>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kiæ uppaÂipÃÂiyÃ issarajanÃnaæ gharÃni agamaæsu, udÃhu sapadÃnacÃrikaæ cariæsu 'ti tato ekabuddhassÃpi uppaÂipÃÂiyÃ gamanaæ adisvÃ mayÃpi idÃni ayam eva vaæso, ayaæ paveïi paggahetabbÃ, Ãyati¤ ca me sÃvakÃpi mam' eva anusikkhantÃ piï¬acÃriyavattaæ pÆressantÅ 'ti koÂiyaæ niviÂÂhagehato paÂÂhÃya sapadÃnaæ piï¬Ãya carati. ayyo kira SiddhatthakumÃro piï¬Ãya caratÅ 'ti catubhÆmikÃdÅsu pÃsÃdesu sÅhapa¤jaraæ vivaritvÃ mahÃjano dassanabyÃvaÂo ahosi. RÃhulamÃtÃpi devÅ ayyaputto kira imasmiæ yeva nagare mahatÃ rÃjÃnubhÃvena suvaïïasÅvikÃdÅhi vicaritvÃ idÃni kesamassuæ ohÃretvÃ kÃsÃyavatthavasano kapÃlahattho piï¬Ãya carati, sobhati nu kho, no vÃ 'ti sÅhapa¤jaraæ vivaritvÃ olokayamÃnÃ, bhagavantaæ nÃnÃvirÃgasamujjalÃya sarÅrappabhÃya nagaravÅthiyo obhÃsetvÃ buddhasirikÃ virocamÃnaæ disvÃ uïhÅsato paÂÂhÃya yÃva pÃdatalÃ pa narasÅhagÃthÃhi nÃma aÂÂhahi gÃthÃhi abhitthavitvÃ ra¤¤o santikaæ gantvÃ, tumhÃkaæ putto piï¬Ãya caratÅ 'ti ra¤¤o Ãrocesi. rÃjÃ taæ sutvÃ saæviggahadayo hatthena sÃÂakaæ saïÂhÃpayamÃno turitaturitaæ nikkhamitvÃ vegena gantvÃ bhagavato purato ÂhatvÃ Ãha, kiæ bhante amhe lajjÃpetha kim atthaæ piï¬Ãya caratha kiæ ettakÃnaæ bhikkhÆnaæ na sakkÃ bhattaæ laddhun ti evaæ sa¤¤ino ahuvatthÃ 'ti. vaæsacÃrittam etaæ mahÃrÃja amhÃkan ti. nanu bhante amhÃkaæ mahÃsammatakhattiyavaæso nÃma vaæso, tattha ca ekakhattiyo 'pi bhikkhÃcÃro nÃma n' atthÅ 'ti. ayaæ mahÃrÃja rÃjavaæso nÃma tava vaæso, amhÃkaæ pana buddhavaæso nÃma, sabbabuddhÃ 'va piï¬acÃrikÃ ahesun ti antaravÅthiyaæ Âhito 'va,
     uttiÂÂhe na ppamajjeyya dhammaæ sucaritaæ care
     dhammacÃrÅ sukhaæ seti asmiæ loke paramhi cÃ 'ti,


#<[page 1008]>#
%<1008                  SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_I.54>%
imaæ gÃtham Ãha. gÃthÃpariyosÃne rÃjÃ sotÃpattiphalaæ sacchÃkÃsi.
     dhammaæ care sucaritaæ na taæ duaccritaæ care
     dhammacÃrÅ sukhaæ seti asmiæ loke paramhi cÃ 'ti,
imaæ pana gÃthaæ sutvÃ sakadÃgÃmiphale patiÂÂhÃsi, DhammapÃlajÃtakaæ sutvÃ anÃgÃmiphale patiÂÂhÃsi, maraïasamaye setacchattassa heÂÂhÃ sirisayane nipanno yeva arahattaæ pÃpuïi. ara¤¤avÃsena padhÃnÃnuyogakiccaæ ra¤¤o na ahosi. sotÃpattiphalaæ sacchikatvÃ eva pana bhagavato pattaæ gahetvÃ saparisaæ bhagavantaæ mahÃpÃsÃdaæ oropetvÃ païÅtena khÃdanÅyena bhojanÅyena parivisi. bhattakiccÃvasÃne sabbaæ itthÃgÃraæ ÃgantvÃ bhagavantaæ vandi ÂhapetvÃ RÃhulamÃtaraæ. sÃ pana, gaccha ayyaputtaæ vandÃhÅ 'ti parijanena vuccamÃnÃpi, sace mayhaæ guïo atthi, sayam eva ayyaputto Ãgamissati, Ãgataæ naæ vandissÃmÅ 'ti vatvÃ na agamÃsi. bhagavÃ rÃjÃnaæ pattaæ gÃhÃpetvÃ dvÅhi aggasÃvakehi saddhiæ rÃjadhÅtÃya sirigabbhaæ gantvÃ, rÃjadhÅtÃ yathÃruciyÃ vandamÃnÃ na ki¤ci vattabbÃ 'ti vatvÃ pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. sÃ vegena ÃgantvÃ gopphakesu gahetvÃ pÃdapiÂÂhiyaæ sÅsaæ parivattetvÃ parivattetvÃ yathÃjjhÃsayaæ vandi. rÃjÃ rÃjadhÅtÃya bhagavati sinehabahumÃnÃdiguïasampattiæ kathesi. bhagavÃ, anacchariyaæ mahÃrÃja yaæ idÃni paripakke ¤Ãïe tayÃ rakkhiyamÃnÃ rÃjadhÅtÃ attÃnaæ rakkhati, sÃ pubbe anÃrakkhÃ pabbatapÃde vicaramÃnÃ aparipakke ¤Ãïe attÃnaæ rakkhÃ 'ti vatvÃ CandakinnarÅjÃtakaæ kathesi. taæ divasam eva NandarÃjakumÃrassa kesavissajjanaæ paÂÂabandho gharamaÇgalaæ ÃvÃhamaÇgalaæ chattamaÇgalan ti pa¤ca mahÃmaÇgalÃni honti.
bhagavÃ Nandaæ pattaæ gÃhÃpetvÃ maÇgalaæ vatvÃ uÂÂhÃyÃsanÃ pakkÃmi. tadÃ janapÃdakalyÃïÅ kumÃraæ gacchantaæ disvÃ, tuvaÂaæ kho ayyaputta ÃgaccheyyÃsÅ 'ti vatvÃ gÅvaæ pasÃretvÃ olokesi. so 'pi bhagavantaæ, pattaæ gaïhathÃ 'ti vattuæ avisahamÃno vihÃraæ yeva agamÃsi.


#<[page 1009]>#
%<Mv_I.54]              MahÃvagga-vaïïanÃ                     1009>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ anicchamÃnaæ yeva bhagavÃ pabbÃjesi. iti bhagavÃ Kapilapuraæ ÃgantvÃ dutiyadivase Nandaæ pabbÃjesi. sattame divase RÃhulamÃtÃ kumÃraæ alaÇkaritvÃ bhagavato santikaæ pesesi, passa tÃta etaæ vÅsatisahassasamaïaparivutaæ suvaïïavaïïaæ brahmarÆpavaïïaæ samaïaæ, ayan te pitÃ, etassa mahantÃ nidhayo ahesuæ, tassa nikkhamanato paÂÂhÃya na passÃma, gaccha naæ dÃyajjaæ yÃca, ahaæ tÃta kumÃro chattaæ ussÃpetvÃ cakkavatti bhavissÃmi, dhanena me attho, dhanaæ me dehi, sÃmiko hi putto pitusan takassÃ' ti kumÃro bhagavato santikaæ gantvÃ 'va pitusinehaæ paÂilabhitvÃ haÂÂhatuÂÂhacitto, sukhÃ te samaïa chÃyÃ 'ti vatvÃ a¤¤am pi bahuæ attano anurÆpaæ vadanto aÂÂhÃsi. bhagavÃ katabhattakicco anumodanaæ katvÃ uÂÂhÃyÃsanÃ pakkÃmi. kumÃro 'pi, dÃyajjaæ me samaïa dehi, dÃyajjaæ me samaïa dehÅ 'ti bhagavantaæ anubandhi. tena vuttaæ, anupubbena cÃrika¤ caramÃno yena Kapilavatthuæ ...pe... dÃyajjaæ me samaïa dehÅ 'ti. atha kho bhagavÃ Ãyasmantaæ SÃriputtaæ ÃmantesÅ 'ti bhagavÃ kumÃraæ na nivattÃpesi, parijano 'pi kumÃraæ bhagavatÃ saddhiæ gacchantaæ nivattetuæ na visahati. atha ÃrÃmaæ gantvÃ, yaæ ayaæ pitusantakaæ dhanaæ icchati, taæ vaÂÂÃnugataæ savighÃtaæ, hand'assa bodhimaï¬e paÂiladdhaæ sattavidhaæ ariyadhanaæ demi, lokuttaradÃyajjassa naæ sÃmikaæ karomÅ 'ti Ãyasmantaæ SÃriputtaæ Ãmantesi. ÃmantetvÃ ca pan' Ãha, tena hi tvaæ SÃriputta RÃhulakumÃraæ pabbÃjehÅ 'ti. yasmÃ ayaæ dÃyajjaæ yÃcati, tasmÃ naæ lokuttaradÃyajjaæ paÂilÃbhÃya pabbÃjehÅ 'ti attho. idÃni yÃ sÃ bhagavatÃ BÃrÃïasiyaætÅhisaraïagamanehi pabbajjÃ ca upasampadÃ ca anu¤¤Ãta, tato yasmÃ upasampadaæ paÂikkhipitvÃ garubhÃve ÂhapetvÃ ¤atticatutthena kammena upasampadÃ anu¤¤ÃtÃ, pabbajjÃ pana n' eva paÂikkhittÃ, na puna anu¤¤ÃtÃ, tasmÃ anÃgate bhikkhÆnaæ vimati uppajjissati, ayaæ pabbajjÃ nÃma pubbe upasampadÃsadisÃ, kiæ nu kho idÃni pi upasampadÃ viya kammavÃcÃy'eva kattabbÃ udÃhu saraïagamanehÅ 'ti,


#<[page 1010]>#
%<1010                     SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_I.54>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ima¤ ca pan' atthaæ viditvÃ bhagavÃ puna tÅhi saraïagamanehi sÃmaïerapabbajjaæ anujÃnitukÃmo, tasmÃ dhammasenÃpati taæ bhagavato ajjhÃsayaæ viditvÃ bhagavantaæ puna pabbajjaæ anujÃnÃpetukÃmo Ãha, kath' Ãhaæ bhante RÃhulakumÃraæ pabbÃjemÅ 'ti. atha kho ÃyasmÃ SÃriputto RÃhulakumÃraæ pabbÃjesÅ 'ti, kumÃrassa MahÃmoggallÃnatthero kese chinditvÃ kÃsÃyÃni datvÃ SÃriputto saraïÃni adÃsi. MahÃkassapatthero ovÃdÃcariyo ahosi. yasmÃ pana upajjhÃyamÆlakÃ pabbajjÃ ca upasampadÃ ca, upajjhÃyo 'va tattha issaro, na Ãcariyo, tasmÃ vuttaæ, atha kho ÃyasmÃ SÃriputto RÃhulakumÃraæ pabbÃjesÅ 'ti. evaæ, kumÃro pabbajito 'ti sutvÃ uppannasaævegena hadayena atha kho Suddhodano sakkoti sabbaæ vattabbaæ. tattha yasmÃ u¤chÃcariyÃya jÅvato pabbajitassa avisesena varaæ yÃcÃmÅ 'ti vutte, yÃcassÆ 'ti vacanaæ appaÂirÆpaæ, na ca buddhÃnaæ Ãciïïaæ, tasmÃ atikkantavarÃ kho Gotama tathÃgatÃ 'ti vuttaæ. ya¤ ca bhante kappati ya¤ ca anavajjan ti, yaæ tumhÃka¤ c' eva dÃtuæ kappati anavajja¤ ca hoti, mama sampaÂicchanappaccayÃ vi¤¤Æhi na garahitabbaæ, taæ yÃcÃmÅ 'ti attho.
tathÃ Nande adhimattaæ RÃhule 'ti yath'eva kira bodhisattaæ evaæ Nandam pi RÃhulam pi maÇgaladivase nemittakÃ cakkavatti bhavissatÅ ti byÃkariæsu. atha rÃjÃ puttassa cakkavattisiriæ passissÃmÅ 'ti ussÃhajÃto bhagavato pabbajjÃya mahantaæ icchÃvighÃtaæ pÃpuïi. tato Nandassa cakkavattisiriæ passissÃmÅ 'ti ussÃhaæ janesi. tam pi bhagavÃ pabbÃjesi iti tam pi dukkhaæ adhivÃsetvÃ idÃni RÃhulassa cakkavattisiriæ passissÃmÅ 'ti ussÃhaæ janesi. tam pi bhagavÃ pabbÃjesi.
ten' assa idÃni kulavaæso pi pacchinno, kuto cakkavattisirÅ 'ti adhikataraæ dukkhaæ uppajji. tena vuttaæ tathÃ Nande adhimattaæ RÃhule 'ti. ra¤¤o pana ito pacchÃ anÃgÃmiphalappatti veditabbÃ. sÃdhu bhante ayyÃ 'ti idaæ kasmÃ Ãha. so kira cintesi, yatra hi nÃma aham pi buddhamÃmako dhammamÃmako saÇghamÃmako samÃno attano pitarÃ putte pabbÃjiyamÃne ¤Ãtiviyogadukkhaæ adhivÃsetuæ na sakkomi,


#<[page 1011]>#
%<Mv_I.54]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                   1011>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  a¤¤e janÃ puttanattakesu pabbajantesu kathaæ adhivÃsessanti, tasmÃ a¤¤esam pi tÃva evarÆpaæ dukkhaæ mÃ ahosÅ 'ti Ãha. bhagavÃ sÃsane niyyÃnikakÃraïaæ rÃjÃ vadatÅ 'ti dhammakathaæ katvÃ na bhikkhave ananu¤¤Ãto mÃtÃpitÆhi putto pabbÃjetabbo ti sikkhÃpadaæ pa¤¤Ãpesi. tattha mÃtÃpitÆhÅ 'ti jananÅjanake sandhÃya vuttaæ. sace dve atthi, dve 'pi ÃpucchitabbÃ. sace pitÃ mato hoti mÃtÃ vÃ, yo jÅvati, so Ãpucchitabbo. pabbÃjitÃ 'pi ÃpucchitabbÃ 'va. Ãpucchantena sayaæ vÃ gantvÃ Ãpucchitabbaæ, a¤¤o vÃ pesetabbo, so eva vÃ pesetabbo gaccha mÃtÃpitaro ÃpucchitvÃ ehÅ 'ti. sace anu¤¤Ãto 'mhÅ 'ti vadati, saddahantena pabbÃjetabbo. pitÃ sayaæ pabbajito puttam pi pabbÃjetukÃmo hoti, mÃtaraæ ÃpucchitvÃ pabbÃjetu. mÃtÃ vÃ dhÅtaraæ pabbÃjetukÃmÃ pitaraæ ÃpucchitvÃ 'va pabbÃjetu.
pitÃ puttadÃrena anatthiko palÃyi. mÃtÃ imaæ pabbÃjethÃ 'ti puttaæ bhikkhÆnaæ deti pitÃ 'ssa kuhin ti vutte cittakeÊiyaækÅÊituæpalÃtotivadati, taæ pabbÃjetuævaÂÂati.
mÃtÃ kenaci purisena saddhiæ palÃtÃ hoti, pitÃ pana pabbÃjethÃ 'ti deti, etthÃpi es'eva nayo. pitÃ vippavuttho hoti, mÃtÃ puttaæ pabbÃjethÃ 'ti anujÃnÃti pitÃ 'ssa kuhin ti vutte, kiæ tumhÃkaæ pitarÃ, ahaæ jÃnissÃmÅ 'ti vadati, pabbÃjetuæ vaÂÂatÅ 'ti Kurundiyaæ vuttaæ. mÃtÃpitaro matÃ, dÃrako cÆÊamÃtÃdÅnaæ santike saæva¬¬ho, tasmiæ pabbÃjiyamÃne taæ nissÃya ¤ÃtakÃ kalahaæ vÃ karonti khÅyanti vÃ, tasmÃ vivÃdupacchedanatthaæ ÃpucchitvÃ 'va pabbÃjetabbo. anÃpucchÃ pabbÃjentassa pana Ãpatti n' atthi. daharakÃle gahetvÃ posanakÃ mÃtÃpitaro nÃma honti, tesam pi es'eva nayo.
putto attÃnaæ nissÃya jÅvati, na mÃtÃpitaro, sace 'pi rÃjÃ hoti, ÃpucchitvÃ 'va pabbÃjetabbo. mÃtÃpitÆhi anu¤¤Ãto pabbajitvÃ puna vibbhamati, sace 'pi sattakkhattuæ pabbajitvÃ vibbhamati, ÃgatÃgatakÃle punappunaæ ÃpucchitvÃ 'va pabbÃjetabbo. sace evaæ vadanti, ayaæ vibbhamitvÃ gehaæ Ãgato amhÃkaæ kammaæ na karoti, pabbajitvÃ tumhÃkaæ vattaæ na pÆreti, n' atthi imassa Ãpucchanakiccaæ, ÃgatÃgataæ naæ pabbÃjeyyÃthÃ 'ti,


#<[page 1012]>#
%<1012                   SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_I.54>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaæ nissaÂÂhaæ puna anÃpucchÃ 'pi pabbÃjetuæ vaÂÂati. yo 'pi daharakÃle yeva, ayaæ tumhÃkaæ dinno, yadÃ icchatha, tadÃ pabbÃjeyyÃthÃ 'ti evaæ dinno hoti, so 'pi ÃgatÃgato puna ÃpucchitvÃ 'va pabbÃjetabbo. yam pana daharakÃle yava imaæ bhante pabbÃjeyyÃthÃ 'ti anujÃnitvÃ pacchÃ vu¬¬hippattakÃle nÃnujÃnanti. ayaæ na anÃpucchÃ pabbÃjetabbo. eko mÃtÃpitÆhi saddhiæ bhaï¬itvÃ pabbÃjetha man ti Ãgacchati.
ÃpucchitvÃ ehÅ 'ti ca vutto n' Ãhaæ gacchÃmi, sace maæ na pabbÃjetha, vihÃraæ vÃ jhÃpemi, satthena vÃ tumhe paharÃmi, tumhÃkaæ ¤ÃtakaupaÂÂhÃkÃnaæ vÃ ÃrÃmacchedanÃdÅhi anatthaæ uppÃdemi, rukkhÃ vÃ patitvÃ marÃmi, coramajjhaæ vÃ pavisÃmi, desantaraæ vÃ gacchÃmÅ 'ti vadati. taæ jÅvitass' eva rakkhaïatthÃya pabbÃjetuæ vaÂÂati. sace pan' assa mÃtÃpitaro ÃgantvÃ, kasmÃ amhÃkaæ puttaæ pabbÃjayitthÃ 'ti vadanti, tesaæ tam atthaæ ÃrocetvÃ, rakkhaïatthÃya naæ pabbÃjayimhÃ, pa¤¤Ãyatha tumhe puttenÃ 'ti vattabbÃ. rukkhÃ papatissÃmÅ' ti ÃrÆhitvÃ pana hatthapÃde mu¤cantaæ pabbÃjetuæ vaÂÂati yeva. eko videsaæ gantvÃ pabbajjaæ yÃcati. ÃpucchitvÃ ce gato pabbÃjetabbo.
no ce daharabhikkhuæ pesetvÃ ÃpucchÃpetvÃ pabbÃjetabbo.
atidÆra¤ ce hoti, pabbÃjetvÃ 'pi bhikkhÆhi saddhiæ pesetvÃ dassetuæ vaÂÂati. Kurundiyam pana vuttaæ, sace dÆraæ hoti maggo ca mahÃkantÃro, gantvÃ ÃpucchissÃmÅ 'ti pabbÃjetuæ vaÂÂatÅ 'ti. sace pana mÃtÃpitÆnaæ bahÆ puttÃ honti, eva¤ ca vadanti, bhante etesaæ dÃrakÃnaæ yaæ icchatha taæ pabbÃjeyyÃthÃ 'ti, dÃrake vÅmaæsitvÃ yaæ icchati so pabbÃjetabbo. sace 'pi sakalena kulena vÃ gÃmena vÃ anu¤¤Ãtaæ hoti, bhante imasmiækule vÃ gÃme vÃ yaæ icchatha, taæ pabbÃjeyyÃthÃ 'ti, yaæ icchati, so pabbÃjetabbo 'ti.
                RÃhulavatthukathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.55:] YÃvatake vÃ pana ussahatÅ' ti yattake sakkoti. dasasu sikkhÃpadesu purimÃnaæ pa¤cannaæ atikkamo nÃsanÃvatthu,


#<[page 1013]>#
%<Mv_I.59]              MahÃvagga-vaïïanÃ                    1013>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pacchimÃnaæ atikkamo daï¬akammavatthu. [Mv_I.57:] appatissÃ 'ti bhikkhuæ jeÂÂhakaÂÂhÃne issariyaÂÂhÃne na Âhapenti.
asabhÃgavuttikÃ 'ti samÃnajÅvikÃ na bhavanti, visabhÃgajÅvikÃ 'ti attho. alÃbhÃya parisakkatÅ 'ti yathÃ lÃbhaæ na labhanti, evaæ parakkamati. anatthÃyÃ 'ti upaddavÃya.
anÃvÃsÃyÃ 'ti kin ti imasmiæ ÃvÃse na vaseyyun ti parakkamati. akkosati paribhÃsatÅ 'ti akkosati c' eva bhayadassanena ca tajjeti. bhedetÅ 'ti pesu¤¤aæ upasaæharitvÃ bhedeti.
Ãvaraïaæ kÃtun ti mÃ yidha pavisÃ 'ti nÅvaraïaæ kÃtuæ.
yattha vÃ vasati yattha vÃ paÂikkamatÅ 'ti yattha vasati vÃ pavisati vÃ. ubhayenÃpi attano pariveïa¤ ca vassaggena pattasenÃsana¤ ca vuttaæ. mukhadvÃrikaæ ÃhÃraæ Ãvaraïaæ karontÅ 'ti, ajja mÃ khÃdatha mÃ bhu¤jathÃ 'ti evaæ nivÃrenti. na bhikkhave mukhadvÃriko ÃhÃro Ãvaraïaæ kÃtabbo ti ettha, mÃ khÃda mÃ bhu¤jÃ 'ti vadato 'pi, ÃhÃraæ nivÃressÃmÅ 'ti pattacÅvaraæ anto nikkhipato 'pi, sabbapayogesu dukkaÂaæ. anÃcÃrassa pana dubbacasÃmaïerassa daï¬akammaæ katvÃ yÃguæ vÃ bhattaæ vÃ pattacÅvaraæ vÃ dassetvÃ, ettake nÃma daï¬akamme ÃhaÂe idaæ lacchasÅ 'ti vattuæ vaÂÂati. bhagavatÃ hi Ãvaraïam eva daï¬akammaæ vuttaæ. dhammasaÇgÃhakattherehi pana, aparÃdhÃnurÆpaæ udakadÃruvÃlikÃdÅnaæ ÃharÃpanam pi kÃtabban ti vuttaæ.
tasmÃ tam pi kÃtabbaæ. ta¤ ca kho oramissati viramissatÅ 'ti anukampÃyÃ, na nassissati vibbhamissatÅ 'ti Ãdinayappavattena pÃpajjhÃsayena daï¬akammaæ karomÅ 'ti uïhapÃsÃïe vÃ nipajjÃpetuæ, pÃsÃïiÂÂhakÃdÅni vÃ sÅse nikkhipÃpetuæ, udakaæ vÃ pavesetuæ na vaÂÂati. [Mv_I.58:] na bhikkhave upajjhÃyaæ anÃpucchÃ 'ti ettha, tumhÃkaæ sÃmaïerassa ayaæ nÃma aparÃdho, daï¬akamm' assa karothÃ' ti tikkhattuæ vutte, sace upajjhÃyo daï¬akammaæ na karoti, sayaæ kÃtuæ vaÂÂati.
sace 'pi Ãdito 'va upajjhÃyo vadati, mayhaæ sÃmaïerÃnaæ dose sati tumhe 'va daï¬akammaæ karothÃ 'ti kÃtuæ vaÂÂati yeva. yathÃ ca sÃmaïerÃnaæ evaæ saddhivihÃrikantevÃsikÃnaæ pi daï¬akammaæ kÃtuæ vaÂÂati. [Mv_I.59:] apalÃÊentÅ 'ti tumhÃkaæ pattaæ dassÃmi cÅvaraæ dassÃmÅ 'ti attano upaÂÂhÃnakaraïatthaæ saÇgaïhanti.


#<[page 1014]>#
%<1014                  SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_I.59>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na bhikkhave a¤¤assa parisÃ apalÃÊetabbÃ 'ti, ettha samÃïerÃ vÃ hontu upasampannÃ vÃ antamaso dussÅlabhikkhussÃpi parassa parisabhÆte bhinditvÃ gaïhituæ na vaÂÂati, ÃdÅnavam pana vattuæ vaÂÂati.
tayÃ nhÃyituæ Ãgatena gÆthamakkhanaæ viya kataæ dussÅlaæ nissÃya viharittenÃ 'ti sace so sayam eva jÃnitvÃ upajjhaæ vÃ nissayaæ vÃ yÃcati dÃtuæ vaÂÂati. [Mv_I.60:] anujÃnÃmi bhikkhave dasah' aÇgehi samannÃgataæ sÃmaïeraæ nÃsetun ti ettha KaïÂakasikkhÃpadavaïïanÃyaæ vuttÃsu tÅsu nÃsanÃsu liÇganÃsanÃ 'va adhippetÃ, tasmÃ yo pÃïÃtipÃtÃdÅsu ekam pi kammaæ karoti, so liÇganÃsanÃya nÃsetabbo. yathÃ ca bhikkhÆnaæ pÃïÃtipÃtÃdÅsu nÃnÃ Ãpattiyo honti, na tathÃ sÃmaïerÃnaæ. sÃmaïero hi kunthakipillikam pi mÃretvÃ maÇkuïaï¬akam pi bhinditvÃ nÃsetabbataæ yeva pÃpuïÃti.
tÃvad ev' assa saraïagamanÃni ca upajjhÃgahaïa¤ ca senÃsanagÃho ca paÂippassambhati saÇghalÃbhaæ na labhati, liÇgamattam eva ekaæ avasiÂÂhaæ hoti. so ce Ãkiïïadoso 'va hoti, Ãyatiæ saævare na tiÂÂhati, nikka¬¬hitabbo. atha sahasÃ virajjhitvÃ duÂÂhaæ mayÃ katan ti puna saævare ÂhÃtukÃmo hoti, liÇganÃsanakiccaæ n' atthi. yathÃnivatthapÃrutass' eva saraïÃni dÃtabbÃni, upajjhÃ dÃtabbÃ. sikkhÃpadÃni pana saraïagamanen' eva ijjhanti. sÃmaïerÃnaæ hi saraïagamanaæ bhikkhÆnaæ upasampadakammavÃcÃsadisaæ, tasmÃ bhikkhunÃ viya catupÃrisuddhisÅlaæ iminÃpi dasa sÅlÃni samÃdinnÃn' eva honti. evaæ sante pi daÊhÅkaraïatthaæ Ãyatiæ saævare patiÂÂhÃpanatthaæ puna dÃtabbÃni. sace purimikÃya puna saraïÃni gahitÃni, pacchimikÃya vassÃvÃsikaæ lacchati. sace pacchimikÃya gahitÃni, saÇghena apaloketvÃ lÃbho dÃtabbo. adinnÃdÃne tiïasalÃkamattenÃpi vatthunÃ, abrahmacariye tÅsu maggesu yatthakatthaci vippaÂipattiyÃ musÃvÃde hassÃdhippÃyatÃya pi musÃbhaïite assamaïo hoti nÃsetabbataæ Ãpajjati. majjapÃne pana bhikkhuno ajÃnitvÃpi bÅjato paÂÂhÃya majjaæ pivantassa pÃcittiyaæ.


#<[page 1015]>#
%<Mv_I.61]               MahÃvagga-vaïïanÃ                          1015>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sÃmaïero pana jÃnitvÃ 'va pivanto sÅlabhedaæ Ãpajjati, na ajÃnitvÃ. yÃni pan' assa itarÃni pa¤ca sikkhÃpadÃni, tesu bhinnesu na nÃsetabbo, daï¬akammaæ kÃtabbaæ. sikkhÃpade pana puna dinne 'pi adinne 'pi vaÂÂati. daï¬akammena pana piÊetvÃ Ãyatiæ saævare ÂhapanatthÃya dÃtabbam eva. sÃmaïerÃnaæ majjapÃnaæ sacittakaæ pÃrÃjikavatthu. ayaæ viseso. avaïïabhÃsane pana arahaæ sammÃsambuddho 'ti ÃdÅnaæ paÂipakkhavasena buddhassa vÃ, svÃkkhÃto 'ti ÃdÅnaæ paÂipakkhavasena dhammassa vÃ, supaÂipanno 'ti ÃdÅnaæ paÂipakkhavasena saÇghassa vÃ. avaïïaæ bhÃsanto ratanattayaæ nindanto garahanto, ÃcariyupajjhÃyÃdÅhi mÃ evaæ avacÃ 'ti avaïïabhÃsane ÃdÅnavaæ dassetvÃ nivÃretabbo. sace yÃvatatiyaæ vuccamÃno na oramati, kaïÂakanÃsanÃya nÃsetabbo ti Kurundiyaæ vuttaæ. MahÃaÂÂhakathÃyaæ pana sace evaæ vuccamÃno taæ laddhiæ nissajjati, daï¬akammaæ kÃretvÃ accayaæ desÃpetabbo. sace na nissajjati, tath' eva ÃdÃya paggayha tiÂÂhati, liÇganÃsanÃya nÃsetabbo ti vuttaæ. taæ yuttaæ. ayam eva hi nÃsanÃ idh' ÃdhippetÃ ' ti. micchÃdiÂÂhike 'pi es' eva nayo. sassatucchedÃna¤ hi a¤¤ataradiÂÂhiko, sace ÃcariyÃdÅhi ovadiyamÃno nissajjati, daï¬akammaæ kÃretvÃ accayaæ desÃpetabbo, appaÂinissajjanto 'va nÃsetabbo ti. bhikkhunÅdÆsako c' ettha kÃmaæ abrahmacÃriggahaïena gahito 'va. abrahmacÃriæ pana Ãyatiæ saævare ÂhÃtukÃmaæ saraïÃni datvÃ upasampÃdetuæ vaÂÂati. bhikkhunÅdÆsako Ãyatiæ saævare ÂhÃtukÃmo 'pi pabbajjam pi na labhati, pageva upasampadan ti etam atthaæ dassetuæ bhikkhunÅdÆsako ti imaæ visuæ dasamaæ aÇgaæ vuttan ti veditabbaæ.
     [Mv_I.61:] dahare dahare 'ti taruïe taruïe. moligalle 'ti thÆlasarÅre.
hatthibhaï¬e assabhaï¬e 'ti hatthigopake ca assagopake ca.
paï¬ako bhikkhave 'ti ettha, Ãsittapaï¬ako usuyyapaï¬ako opakkamiyapaï¬ako pakkhapaï¬ako napuæsakapaï¬ako ti pa¤ca paï¬akÃ.


#<[page 1016]>#
%<1016                 SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_I.61>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha yassa paresaæ aÇgajÃtaæ mukhena gahetvÃ asucinÃ Ãsittassa pariÊÃho vÆpasammati, ayaæ Ãsittapaï¬ako. yassa pana paresaæ ajjhÃcÃraæ passato usuyyÃya uppannÃya pariÊÃho vÆpasammati, ayaæ usuyyapaï¬ako. yassa upakkamena bÅjÃni apanÅtÃni, ayaæ opakkamiyapaï¬ako. ekacco pana akusalavipÃkÃnubhÃvena kÃÊapakkhe paï¬ako hoti, juïhapakkhe pan' assa pariÊÃho vÆpasammati, ayaæ pakkhapaï¬ako. yo pana paÂisandhiyaæ yeva abhÃvako uppanno, ayaæ napuæsakapaï¬ako. tesu Ãsittapaï¬akassa ca usuyyapaï¬akassa ca pabbajjÃ na vÃritÃ, itaresaæ tiïïaæ vÃritÃ. tesu pi pakkhapaï¬akassa, yasmiæ pakkhe paï¬ako hoti, tasmiæ yev' assa pakkhe pabbajjÃ vÃritÃ 'ti Kurundiyaæ vuttaæ. yassa c' ettha pabbajjÃ vÃritÃ, taæ sandhÃya idaæ vuttaæ anupasampanno nÃsetabbo 'ti. so' pi liÇganÃsanen'eva nÃsetabbo. ito paraæ nÃsetabbo ti vutte 'pi es' eva nayo.
     [Mv_I.62:] purÃïakulaputto ti purÃïassa anukkamena pÃrigu¤¤aæ pattassa kulassa putto. khÅïakola¤¤o ti mÃtipakkhapitipakkhato kola¤¤Ã khÅïÃ vinaÂÂhÃ matÃ assÃ 'ti khÅïakola¤¤o.
anadhigatan ti appattaæ. phÃtiæ kÃtun ti va¬¬hetuæ.
iÇghÃ 'ti uyyojanatthe nipÃto. anuyu¤jiyamÃno ti ekamantaæ netvÃ kesamassuoropanakÃsÃyapaÂiggahaïa-saraïagamana-upajjhÃyagahaïa-kammavÃcÃnissayadhamme pucchiyamÃno. etam atthaæ ÃrocesÅ 'ti etaæ sayaæ pabbajitabhÃvaæ Ãdito paÂÂhÃya Ãcikkhi. theyyasaævÃsako bhikkhave 'ti ettha tayo theyyasaævÃsakÃ liÇgatthenako saævÃsatthenako ubhayatthenako ti. tattha yo sayaæ pabbajitvÃ vihÃraæ gantvÃ na bhikkhuvassÃni gaïeti, na yathÃvu¬¬haæ vandanaæ sÃdiyati, na Ãsanena paÂibÃhati, na uposathapavÃraïÃdÅsu sandissati, ayaæ liÇgamattass' eva thenitattÃ liÇgatthenako nÃma. yo pana bhikkhÆhi pabbajito sÃmaïero samÃno videsaæ gantvÃ, ahaæ dasavasso vÃ visativasso vÃ 'ti musÃ vatvÃ bhikkhuvassÃni gaïeti, yathÃvu¬¬haæ vandanaæ sÃdiyati,


#<[page 1017]>#
%<Mv_I.61]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                        1017>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Ãsanena paÂibÃhati, uposathapavÃraïÃdÅsu sandissati, ayaæ saævÃsamattass' eva thenitattÃ saævÃsatthenako nÃma. bhikkhuvassagaïanÃdiko hi sabbo 'pi kiriyabhedo imasmiæ atthe saævÃso ti veditabbo. sikkhaæ paccakkhÃya na me koci jÃnÃtÅ 'ti evaæ paÂipajjante 'pi es' eva nayo. yo pana sayaæ pabbajitvÃ vihÃraæ gantvÃ bhikkhuvassÃni gaïeti, yathÃvu¬¬haæ vandanaæ sÃdiyati, Ãsanena paÂibÃhati, uposathapavÃraïÃdÅsu sandissati, ayaæ liÇgassa c' eva saævÃsassa ca thenitattÃ ubhayattheniko nÃma. ayaæ tividho 'pi theyyasaævÃsako anupasampanno na upasampÃdetabbo, upasampanno nÃsetabbo, puna pabbajjaæ yÃcanto 'pi na pabbÃjetabbo. ettha ca asammohatthaæ idaæ pakiïïakaæ veditabbaæ,
          rÃjadubbhikkhakantÃra rogaveribhayena vÃ
          cÅvarÃharaïatthaæ vÃ liÇgaæ ÃdiyatÅ 'dha yo
          saævÃsaæ nÃdhivÃseti yÃva so suddhamÃnaso
          theyyasaævÃsako nÃma tÃva esa na vuccatÅ 'ti.
     tatra vitthÃranayo, idh' ekaccassa rÃjÃ kuddho hoti. so evaæ me sotthi bhavissatÅ 'ti sayam eva liÇgaæ gahetvÃ palÃyati. taæ disvÃ ra¤¤o Ãrocenti. rÃjÃ pabbajito na taæ labbhÃ ki¤ci kÃtun ti tasmiæ kodhaæ paÂivineti. so vÆpasantaæ me rÃjabhayan ti saÇghamajjhaæ anosaritvÃ 'va gihiliÇgaæ gahetvÃ Ãgato pabbÃjetabbo. athÃpi sÃsanaæ nissÃya mayÃ jÅvitaæ laddhaæ, handa dÃni ahaæ pabbajÃmÅ 'ti uppannasaævego ten' eva liÇgena ÃgantvÃ Ãgantukavattaæ na sÃdiyati, bhikkhÆhi puÂÂho vÃ apuÂÂho vÃ yathÃbhÆtam attÃnaæ ÃvikatvÃ pabbajjaæ yÃcati, liÇgaæ apanetvÃ pabbÃjetabbo. sace pana vuttaæ sÃdiyati, pabbajitÃlayaæ dasseti, sabbaæ pubbe vuttaæ vassagaïÃdibhedaæ vidhiæ paÂipajjati, ayaæ na pabbÃjetabbo. idha pan' ekacco dubbhikkhe jÅvituæ asakkonto, sayam eva liÇgaæ gahetvÃ sabbapÃsaï¬iyabhattÃni bhu¤janto, dubbhikkhe vÅtivatte saÇghamajjhaæ anosaritvÃ 'va gihiliÇgaæ gahetvÃ Ãgato ti sabbaæ purimasadisam eva.


#<[page 1018]>#
%<1018                   SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_I.62>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  aparo mahÃkantÃraæ nittharitukÃmo hoti, satthavÃho ca pabbajite gahetvÃ gacchati. so evaæ maæ satthavÃho gahetvÃ gamissatÅ 'ti sayam eva liÇgaæ gahetvÃ satthavÃhena saddhiæ kantÃraæ nittharitvÃ khemantaæ patvÃ saÇghamajjhaæ anosaritvÃ 'va gihiliÇgaæ gahetvÃ Ãgato ti sabbaæ purimasadisam eva. aparo rogabhaye uppanne jÅvituæ asakkonto, sayam eva liÇgaæ gahetvÃ sabbapÃsaï¬iyabhattÃni bhu¤janto, rogabhaye vÆpasante saÇghamajjhaæ anosaritvÃ 'va gihiliÇgaæ gahetvÃ Ãgato 'ti sabbaæ purimasadisam eva. aparassa eko veriko kuddho hoti ghÃtetukÃmo maæ vicarati, so evaæ me sotthi bhavissatÅ 'ti sayam eva liÇgaæ gahetvÃ palÃyati, veriko kuhiæ so ti pariyesanto pabbajitvÃ palÃto ti sutvÃ sace pabbajito na taæ labbhÃ ki¤ci kÃtun ti tasmiæ kodhaæ paÂivineti. so vÆpasantaæ me veribhayan ti saÇghamajjhaæ anosaritvÃ 'va gihiliÇgaæ gahetvÃ Ãgato ti sabbaæ purimasadisam eva. aparo ¤Ãtikulaæ gantvÃ sikkhaæ paccakkhÃya gihÅ hutvÃ imÃni cÅvarÃni idha vinassanti, sace 'pi imÃni gahetvÃ vihÃraæ gamissÃmi, antarÃmagge maæ coro ti gahessanti. yan nÆn' Ãhaæ kÃyaparihÃriyÃni katvÃ gaccheyyan ti cÅvarÃharaïatthaæ nivÃsetvÃ ca pÃrupitvÃ ca vihÃraæ gacchati. taæ dÆrato 'va Ãgacchantaæ disvÃ sÃmaïerÃ ca daharÃ ca abbhuggacchanti vattaæ dassenti. so na sÃdiyati, yathÃbhÆtam attÃnaæ Ãvikaroti. sace bhikkhÆ na dÃni mayaæ taæ mu¤cissÃmÅ 'ti balakkÃrena pabbÃjetukÃmÃ honti, kÃsÃyÃni apanetvÃ puna pabbÃjetabbo. sace pana na yime mama dÅnÃyavattabhÃvaæ jÃnantÅ 'ti taæ yeva bhikkhubhÃvaæ paÂijÃnitvÃ sabbaæ pubbe vuttaæ vassagaïanÃdibhedaæ vidhiæ paÂipajjati, ayaæ na pabbÃjetabbo. aparo mahÃsÃmaïero ¤Ãtikulaæ gantvÃ uppabbajitvÃ kammantÃnuÂÂhÃnena ubbÃÊho hutvÃ, puna dÃni ahaæ samaïo 'va bhavissÃmi thero 'pi me uppabbajitabhÃvaæ na jÃnÃtÅ 'ti tad eva pattacÅvaraæ ÃdÃya vihÃraæ gacchati, tam atthaæ bhikkhÆnaæ n' Ãroceti, sÃæaïerabhÃvaæ paÂijÃnÃti. ayaæ theyyasaævÃsako yeva pabbajjaæ na labhati. sace pi' ssa liÇgagahaïakÃle evaæ hoti,


#<[page 1019]>#
%<Mv_I.62]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                      1019>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  n' Ãhaæ kassaci ÃrocessÃmÅ 'ti, vihÃra¤ ca gato Ãroceti. gahaïen' eva theyyasaævÃsako. athÃpi 'ssa gahaïakÃle ÃcikkhissÃmÅ 'ti cittaæ uppannaæ hoti, vihÃra¤ ca gantvÃ kuhiæ tvaæ Ãvuso gato ti vutto, na dÃni maæ ime jÃnantÅ 'ti va¤cetvÃ n' Ãcikkhati. n' ÃcikkhissÃmÅ't saha dhuranikkhepena ayam pi theyyasaævÃsako 'va. sace pan' assa gahaïakÃle 'pi ÃcikkhissÃmÅ 'ti cittaæ uppannaæ hoti, vihÃraæ gantvÃpi Ãcikkhoti, ayaæ puna pabbajjaæ labhati. aparo daharasÃmaïero mahanto vÃ pana bÃlo abyatto, so purimanayen' eva uppabbajitvÃ ghare vacchakarakkhaïÃdÅni kÃtuæ na icchati. tam enaæ ¤ÃtakÃ tÃni yeva kÃsÃyÃni acchÃdetvÃ thÃlakaæ vÃ pattaæ vÃ hatthe datvÃ, gaccha samaïo 'va hohÅ 'ti gharÃ nÅharanti. so vihÃraæ gacchati. n' eva naæ bhikkhÆ jÃnanti, ayaæ uppabbajitvÃ puna sayam eva pabbajito ti. nÃpi sayaæ jÃnÃti, yo evaæ pabbajati so theyyasaævÃsako nÃma hotÅ 'ti. sace taæ paripuïïavÅsativassaæ upasampÃdenti sÆpasampanno. sace pana anupasampannakÃle yeva vinayavinicchaye vattamÃne suïÃti, yo evaæ pabbajati so theyyasaævÃsako nÃma hotÅ 'ti. tena mayÃ evaæ katan ti bhikkhÆnaæ Ãcikkhitabbaæ.
evaæ puna pabbajjaæ labhati. sace na dÃni maæ koci jÃnÃtÅ ti na Ãroceti, dhure nikkhittamatte theyyasaævÃsako.
bhikkhu sikkhaæ paccakkhÃya liÇgaæ apanetvÃ dussÅlakammaæ katvÃ vÃ akatvÃ vÃ, puna sabbaæ pubbe vuttaæ vassagaïanÃdibhedaæ vidhiæ paÂipajjati, theyyasaævÃsako hoti. sikkhaæ appaccakkhÃya saliÇge Âhito, methunaæ paÂisevitvÃ vassagaïanÃdibhedaæ vidhiæ Ãpajjanto, theyyasaævÃsako na hoti, pabbajjÃmattaæ labhati. AndhakaÂÂhakathÃyam pana eso theyyasaævÃsako ti vuttaæ, taæ na gahetabbaæ. eko bhikkhu kÃsÃye saussÃho 'va odÃtaæ nivÃsetvÃ methunaæ paÂisevitvÃ puna kÃsÃyÃni nivÃsetvÃ vassagaïanÃdibhedaæ sabbaæ vidhiæ Ãpajjati, ayam pi theyyasaævÃsako na hoti, pabbajjÃmattaæ labhati. sace pana kÃsÃye dhuraæ nikkhipitvÃ odÃtaæ nivÃsetvÃ methunaæ paÂisevitvÃ puna kÃsÃyÃni nivÃsetvÃ vassagaïanÃdibhedaæ sabbaæ vidhiæ Ãpajjati,


#<[page 1020]>#
%<1020                SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.62>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  theyyasaævÃsako hoti. sÃmaïero saliÇge Âhito methunÃdiæ assamaïakaraïadhammaæ ÃpajjitvÃ 'pi theyyasaævÃsako na hoti. sace 'pi kÃsÃye saussÃho 'va kÃsÃyÃni apanetvÃ methunaæ paÂisevitvÃ puna kÃsÃyÃni nivÃseti, n' eva theyyasaævÃsako hoti. sace pana kÃsÃye dhuraæ nikkhipitvÃ naggo vÃ odÃtanivattho vÃ methunasevanÃdÅhi assamaïo hutvÃ kÃsÃyÃni nivÃseti, theyyasaævÃsako hoti. sace gihibhÃvaæ patthayamÃno kÃsÃyaæ ovaÂÂikaæ vÃ katvÃ a¤¤ena vÃ ÃkÃrena gihinivÃsanena nivÃseti, sobhati nu kho me gihiliÇgaæ, na sobhatÅ 'ti vÅmaæsanatthaæ, rakkhati tÃva, sobhatÅ 'ti sampaÂicchitvÃ pana puna liÇgaæ sÃdiyanto theyyasaævÃsako hoti. odÃtaæ nivÃsetvÃ vÅmaæsanasampaÂicchanesu pi es' eva nayo.
sace pana nivatthakÃsÃyassa upari odÃtaæ nivÃsetvÃ vÃmaæsati vÃ sampaÂicchati vÃ, rakkhati yeva. bhikkhuniyÃpi es' eva nayo. sÃpi gihibhÃvaæ patthayamÃnÃ, sace kÃsÃyaæ gihinivÃsanaæ nivÃseti, sobhati nu kho me gihiliÇgaæ na sobhatÅ 'ti vÅmaæsanatthaæ, rakkhati tÃva«ace sobhatÅ 'ti sampaÂicchati, na rakkhati. odÃtaæ nivÃsetvÃ vÅmaæsanasampaÂicchanesu es' eva nayo. nivatthakÃsÃyassa pana upari odÃtaæ nivÃsetvÃ vÅmaæsatu vÃ sampaÂicchatu vÃ, rakkhati yeva. sace koci vu¬¬hapabbajito vassÃni agaïetvÃ pÃÊiyam pi aÂhatvÃ ekapassen' ÃgantvÃ mahÃpeÊÃdÅsu kaÂacchunÃ ukkhitte bhattapiï¬e pattaæ upanÃmetvÃ seno viya maæsapesiæ gahetvÃ gacchati, theyyasaævÃsako na hoti.
bhikkhuvassÃni pana gaïetvÃ gaïhanto theyyasaævÃsako hoti. sayaæ sÃmaïero 'va sÃmaïerapaÂipÃÂiyÃ kuÂavassÃni gaïetvÃ gaïhanto theyyasaævÃsako na hoti. bhikkhu bhikkhupaÂipÃÂiyÃ kuÂavassÃni gaïetvÃ gaïhanto bhaï¬agghena kÃretabbo ti.
               TheyyasaævÃsakakathÃ niÂÂhitÃ.


#<[page 1021]>#
%<Mv_I.62]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                    1021>%
     Titthiyapakkantako bhikkhave 'ti ettha pana titthiyesu pakkanto paviÂÂho ti titthiyapakkantako. so na kevalaæ upasampÃdetabbo, atha kho na pabbÃjetabbo ti. tatrÃyaæ vinicchayo, upasampanno bhikkhu titthiyo bhavissÃmÅ 'ti saliÇgen' eva tesaæ upassayaæ gacchati, padavÃre padavÃre dukkaÂaæ, tesaæ liÇge Ãdinnamatte titthiyapakkantako hoti.
yo 'pi sayam eva titthiyo bhavissÃmÅ 'ti kusacÅrÃdÅni nivÃseti, titthiyapakkantako hoti yeva. yo pana naggo nhÃyanto attÃnaæ oloketvÃ, sobhati me ÃjÅvakabhÃvo, ÃjÅvako bhavissan ti kÃsÃyÃni anÃdÃya naggo 'va ÃjÅvakÃnaæ upassayaæ gacchati, padavÃre padavÃre dukkaÂaæ. sace pan' assa antarÃmagge hirottappaæ uppajjati, dukkaÂÃni desetvÃ muccati. tesaæ upassayaæ gantvÃpi tehi vÃ ovadito attanÃ vÃ, imesaæ pabbajjÃ atidukkhÃ 'ti disvÃ nivattanto 'pi muccati yeva. sace pana, kiæ tumkÃkaæ pabbajjÃya ukkaÂÂhan ti pucchitvÃ, kesamassulu¤canÃdÅ 'ti vutto ekakesam pi lu¤cÃpeti, ukkuÂikappadhÃnÃdÅni vÃ vatÃni Ãdiyati, morapi¤chÃdÅni vÃ nivÃseti, tesaæ liÇgaæ gaïhÃti, ayaæ pabbajjÃ seÂÂhÃ 'ti seÂÂhabhÃvaæ upagacchati, na muccati, titthiyapakkantako hoti. sace pana sobhati nu kho me titthiyapabbajjÃ na nu kho sobhatÅ 'ti vÅmaæsanatthaæ kusacÅrÃdÅni nivÃseti, jaÂaæ vÃ bandhati, khÃrikÃjaæ vÃ Ãdiyati, yÃva na sampaÂicchati, tÃva naæ laddhiæ rakkhati, sampaÂicchitamatte titthiyapakkantako hoti. acchinnacÅvaro pana kusacÅrÃdÅni nivÃsento rÃjabhayÃdÅhi vÃ titthiyaliÇgaæ gaïhanto laddhiyÃ abhÃvena n'eva titthiyapakkantako hoti. aya¤ ca titthiyapakkantako nÃma upasampannabhikkhunÃ kathito, tasmÃ sÃmaïero saliÇgena titthÃyatanaæ gato 'pi, puna pabbajja¤ ca upasampada¤ ca labhatÅ 'ti Kurundiyaæ vuttaæ. purimo pana theyyasaævÃsako anupasampannena kathito, tasmÃ upasampanno kuÂavassaæ gaïento 'pi assamaïo na hoti. liÇge saussÃho pÃrÃjikaæ ÃpajjitvÃ bhikkhuvassÃdÅni gaïento 'pi theyyasaævÃsako na hotÅ 'ti.
              TitthiyapakkantakathÃ niÂÂhitÃ.


#<[page 1022]>#
%<1022                  SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_I.63>%
     [Mv_I.63:] NÃgayoniyÃ aÂÂiyatÅ 'ti ettha ki¤cÃpi so pavattiyaæ kusalavipÃkena devasampattisadisaæ issariyasampattiæ anubhoti, akusalavipÃkapaÂisandhikassa pana nÃgassa sakajÃtiyÃ methunapaÂisevane ca vissaÂÂhaniddokkamane ca nÃgasarÅraæ pÃtubhavati udakasa¤cÃrikaæ maï¬Ækabhakkhaæ, tasmÃ so tÃya nÃgayoniyÃ aÂÂiyati. harÃyatÅ 'ti lajjÃyati. jigucchatÅ 'ti attabhÃvaæ jigucchati. tassa bhikkhuno nikkhante 'ti tasmiæ bhikkhusmiæ nikkhante. atha vÃ tassa bhikkhuno nikkhamane 'ti attho. vissaÂÂho niddaæ okkamÅ 'ti tasmiæ anikkhante vissarabhayena satiæ avissajjitvÃ kapimiddhavasen' eva niddÃyanto, nikkhante satiæ vissajjitvÃ vissaÂÂho nirÃsaÇko mahÃniddaæ paÂipajji. vissaram akÃsÅ 'ti bhayavasena samaïasa¤¤aæ pahÃya virÆpaæ mahÃsaddam akÃsi. tumhe khv' atthÃ 'ti tumhe kho attha. akÃrassa lopaæ akatvÃ vuttaæ. tumhe kho nÃgÃ jhÃnavipassanÃmaggaphalÃnaæ abhabbattÃ imasmiæ dhammavinaye avirÆÊhidhammÃ virÆÊhidhammÃ na bhavathÃ 'ti ayam ettha saïkhepattho. sajÃtiyÃ 'ti nÃgiyÃ eva. yadÃ pana manussitthÅÃdibhedÃya a¤¤ajÃtiyÃ paÂisevati, tadÃ devaputto viya hoti.
ettha ca pavattiyaæ abhiïhaæ sabhÃvapÃtukammadassanavasena dve paccayÃ 'ti vuttaæ. nÃgassa pana pa¤casu kÃlesu sabhÃvapÃtukammaæ hoti, paÂisandhikÃle tacajahanakÃle sajÃtiyÃ methunakÃle vissaÂÂhaniddokkamanakÃle cutikÃle 'tiÂiracchÃnagato bhikkhave ti ettha nÃgo vÃ hotu supaïïamÃïavakÃdÅnaæ vÃ a¤¤ataro antamaso Sakkaæ devarÃjÃnaæ upÃdÃya yo koci amanussajÃtiyo, sabbo' va imasmiæ atthe tiracchÃnagato ti veditabbo. so n' eva upasampÃdetabbo, na pabbÃjetabbo, upasampanno' pi nÃsetabbo ti.
               TiracchÃnagatavatthukathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.64:] MÃtughÃtakÃdivatthÆsu nikkhantiæ kareyyan ti nikkhamanaæ niggamanaæ apavÃhanaæ kareyyan ti attho. mÃtughÃtako bhikkhave' ti ettha yena manussitthÅbhÆtÃ janikÃ mÃtÃ sayam pi manussajÃtiken' eva satÃ sa¤cicca jÅvitÃ voropitÃ,


#<[page 1023]>#
%<Mv_I.64]               MahÃvagga-vaïïanÃ                           1023>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ayaæ Ãnantariyena mÃtughÃtakakammena mÃtughÃtako. etassa pubbajjÃ ca upasampadÃ ca paÂikkhittÃ.
yena pana manussitthÅbhÆtÃpi ajanikÃ posÃvanikÃ mÃtÃ vÃ mahÃmÃtÃ vÃ cÆÊamÃtÃ vÃ janikÃpi vÃ na manussitthÅbhÆtÃ mÃtÃ ghÃtitÃ, tassa pabbajjÃ na vÃritÃ na ca Ãnantariyo hoti.
yena sayaæ tiracchÃnabhÆtena manussitthÅbhÆtÃ mÃtÃ ghÃtitÃ, so 'pi Ãnantariyo na hoti. tiracchÃnagatattÃ pan' assa pabbajjÃ paÂikkhittÃ. sesaæ uttÃnam eva. pitughÃtake 'pi es' eva nayo. sace 'pi vesiyÃ putto hoti, ayaæ me pitÃ 'ti na jÃnÃti, yassa sambhavena nibbatto, so ca anena ghÃtito, pitughÃtako 'tv eva saÇkhaæ gacchati, Ãnantariya¤ ca phusati. arahantaghÃtako 'pi manussÃrahantavasen' eva veditabbo. manussajÃtiyaæ hi antamaso apabbajitam pi khÅïÃsavaæ dÃrakaæ vÃ dÃrikaæ vÃ sa¤cicca jÅvitÃ voropento, arahantaghÃtako 'va hoti. Ãnantariya¤ ca phusati, pabbajjÃ c' assa vÃritÃ. amanussajÃtikam pana arahantaæ manussajÃtiyaæ vÃ avasesaæ ariyapuggalaæ ghÃtetvÃ Ãnantariyo na hoti, pabbajjÃ pi'ssa na vÃritÃ. kammam pana balavaæ hoti. tiracchÃno manussÃrahantam pi ghÃtetvÃ Ãnantariyo na hoti. kammam pana bhÃriyan ti ayam ettha vinicchayo. [Mv_I.66:] te vadhÃya onÅyantÅ 'ti vadhatthÃya onÅyanti.
mÃretuæ nÅyantÅ 'ti attho. yam pana pÃÊiyaæ sacÃ ca mayan ti vuttaæ, tassa sace mayan ti ayam ev' attho. sace 'ti hi vattabbe, ettha sacÃ ca iti ayaæ nipÃto vutto. sace ca icc' eva vÃ pÃÂho. tattha sace 'ti sambhÃvanatthe nipÃto. ca iti padapÆraïamatte. sac' ajja mayan ti pi pÃÂho. tassa sace ajja mayan ti attho. [Mv_I.67:] bhikkhunÅdÆsako bhikkhave 'ti ettha yo pakatattaæ bhikkhuniæ tiïïaæ maggÃnaæ a¤¤atarasmiæ dÆseti, ayaæ bhikkhunÅdÆsako nÃma. etassa pabbajjÃ ca upasampadÃ ca vÃritÃ. yo pana kÃyasaæsaggena sÅlavinÃsaæ pÃpeti, tassa pabbajjÃ ca upasampadÃ ca na vÃritÃ. balakkÃrena odÃtavatthavasanaæ katvÃ anicchamÃnaæ yeva dÆsento 'pi bhikkhunÅdÆsako yeva.


#<[page 1024]>#
%<1024                  SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_I.67>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  balakkÃrena pana odÃtavatthavasanaæ katvÃ icchamÃnaæ dÆsento bhikkhunÅdÆsako na hoti. kasmÃ. yasmÃ gihibhÃve sampaÂicchitamatte yeva sÃ abhikkhunÅ hoti. sakiæ sÅlavippannam pana pacchÃ dÆsento sikkhamÃnasÃmaïerÃsu ca vippaÂipajjanto n' eva bhikkhunÅdÆsako hoti, pabbajjam pi upasampadam pi labhati. saÇghabhedako bhikkhave 'ti ettha yo Devadatto viya sÃsanaæ uddhammaæ ubbinayaæ katvÃ catunnaæ kammÃnaæ a¤¤ataravasena saÇghaæ bhindati, ayaæ saÇghabhedako nÃma, etassa pabbajjÃ ca upasampadÃ ca vÃritÃ. lohituppÃdako bhikkhave 'ti etthÃ 'pi yo Devadatto viya duÂÂhacittena vadhakacittena tathÃgatassa jÅvamÃnakasarÅre khuddakamakkhikÃya pivanakamattam pi lohitaæ uppÃdeti, ayaæ lohituppÃdako nÃma, etassa pabbajjÃ ca upasampadÃ ca vÃritÃ. yo pana rogavÆpasamanatthaæ JÅvako viya satthena phÃletvÃ pÆtimaæsa¤ ca lohita¤ ca nÅharitvÃ phÃsuæ karoti, bahuæ so pu¤¤aæ pasavatÅ 'ti.
[Mv_I.68:] ubhatobya¤janako 'ti itthÅnimittuppÃdanakammato ca purisanimittuppÃdanakammato ca ubhatobya¤janam assa atthÅ 'ti ubhatobya¤janako. karotÅ 'ti purisanimittena itthÅsu methunavÅtikkamaæ karoti. kÃrÃpetÅ 'ti paraæ samÃdÃpetvÃ attano itthÅnimitte kÃrÃpeti. so duvidho hoti, itthÅubhatobya¤janako purisaubhatobya¤janako ti. tattha itthÅubhatobya¤janakassa itthÅnimittaæ pÃkaÂaæ hoti, purisanimittaæ paÂicchannaæ, purisaubhatobya¤janakassa purisanimittaæ pÃkaÂaæ, itthÅnimittaæ paÂicchannaæ. itthÅubhatobya¤janakassa itthÅsu purisattaæ karontassa itthÅnimittaæ paÂicchannaæ hoti, purisanimittaæ pÃkaÂaæ purisaubhatobya¤janakassa purisÃnaæ itthÅbhÃvaæ upagacchantassa purisanimittaæ paÂicchannaæ hoti, itthÅnimittaæ pÃkaÂaæ hoti. itthÅubhatobya¤janako saya¤ ca gabbhaæ gaïhÃti, para¤ ca gaïhÃpeti, purisanbhatobya¤janako pana sayaæ na gaïhÃti, paraæ gaïhÃpetÅ 'ti idam etesaæ nÃnÃkaraïaæ. Kurundiyam pana vuttaæ, yadi paÂisandhiyaæ purisaliÇgaæ,


#<[page 1025]>#
%<Mv_I.69]             MahÃvagga-vaïïanÃ                     1025>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pavatte itthÅliÇgaæ nibbattati, yadi paÂisandhayaæ itthÅliÇgaæ, pavatte purisaliÇgaæ nibbattatÅ 'ti. tattha vicÃraïakkamo vitthÃrato AtthasÃliniyÃ DhammasaÇgahaÂÂhakathÃyaæ veditabbo. imassa pana duvidhassÃpi ubhatobya¤janakassa n' eva pabbajjÃ atthi na upasampadÃ 'ti idam pi 'dha veditabbaæ.
     [Mv_I.69:] tena kho pana samayenÃ 'ti yena samayena bhagavatÃ sikkhÃpadaæ appa¤¤attaæ hoti, tena samayena. anupajjhÃyakan ti upajjhaæ agÃhÃpetvÃ sabbena sabbaæ upajjhÃyavirahitaæ. evaæ upasampannÃ n' eva dhammato na Ãmisato saÇgahaæ labhanti. te parihÃyanti yeva na va¬¬hanti. na bhikkhave anupajjhÃyako ti upajjhaæ agÃhÃpetvÃ nirupajjhÃyako na upasampÃdetabbo. yo upasampÃdeyya Ãpatti dukkaÂassÃ 'ti sikkhÃpadapa¤¤attito paÂÂhÃya evaæ upasampÃdentassa Ãpatti. kammam pana na kuppati.
keci kuppatÅ ti vadanti, taæ na gahetabbaæ. saÇghena upajjhÃyenÃ 'ti ÃdÅsu pi ubhatobya¤janakupajjhÃyapariyosÃnesu es' eva nayo. [Mv_I.70:] apattakÃ hatthesu piï¬Ãya carantÅ 'ti yo hatthesu piï¬o labbhati, tadatthÃya caranti. seyyathÃpi titthiyÃ 'ti yathÃ ÃjÅvakanÃmakÃ titthiyÃ. sÆpabya¤janehi missetvÃ hatthesu Âhapitapiï¬am eva hi te bhu¤janti.
Ãpatti dukkaÂassÃ 'ti evaæ upasampÃdentass' eva Ãpatti hoti.
kammam pana na kuppati. acÅvarakÃ 'ti vatthÆsu pi es' eva nayo. yÃcitakenÃ 'ti yÃva upasampadaæ karomi tÃva dethÃ 'ti yÃcitvÃ gahitena tÃvakÃlikenÃ 'ti attho. Ådisena hi pattena vÃ cÅvarena vÃ pattacÅvarena vÃ upasampÃdentass' eva Ãpatti hoti, kammam pana na kuppati, tasmÃ paripuïïapattacÅvaro 'va upasampÃdetabbo. sace tassa n' atthi, ÃcariyupajjhÃyÃ c'assa dÃtukÃmÃ honti, a¤¤ehi va bhikkhÆhi nirapekkhehi nissajjitvÃ adhiÂÂhÃnupagaæ pattacÅvaraæ dÃtabbaæ. pabbajjÃpekkham pana paï¬upalÃsaæ yÃcitakenÃpi pattacÅvarena pabbÃjetuæ vaÂÂati. sabhÃgaÂÂhÃne vissÃsena gahetvÃpi pabbÃjetuæ vaÂÂati. sace pana apakkaæ pattaæ cÅvarÆpagÃni ca vatthÃni gahetvÃ Ãgato hoti,


#<[page 1026]>#
%<1026                       SamantapÃsÃdikÃ              [Mv_I.71>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yÃva patto paccati cÅvarÃni ca karÅyanti, tÃva vihÃre vasantassa anÃmaÂÂhapiï¬apÃtaæ dÃtuæ vaÂÂati.
thÃlake bhu¤jituæ vaÂÂati. purebhattaæ sÃmaïerabhÃgasamako ÃmisabhÃgo dÃtuæ vaÂÂati. senÃsanagÃho pana salÃkabhattauddesabhattanimantanÃdÅni ca na vaÂÂanti.
pacchÃbhattam pi sÃmaïerabhÃgasamako telamadhuphÃïitÃdibhesajjabhÃgo vaÂÂati. sace gilÃno hoti, bhesajjam assa kÃtuæ vaÂÂati, sÃmaïerassa viya ca sabbaæ paÂijagganakamman ti.
     [Mv_I.71:] hatthacchinnÃdivatthÆsu hatthacchinno ti yassa hatthatale vÃ maïibandhe vÃ kappare vÃ yatthakatthaci eko vÃ dve vÃ hatthÃ chinnÃ honti. pÃdacchinno ti yassa aggapÃde vÃ gopphakesu vÃ jaÇghÃya vÃ yatthakatthaci eko vÃ dve vÃ pÃdÃ chinnÃ honti. hatthapÃdacchinno ti yassa vuttappakÃren' eva catÆsu hatthapÃdesu dve vÃ tayo vÃ sabbe vÃ hatthapÃdÃ chinnÃ honti. kaïïacchinno ti yassa kaïïamÆle vÃ kaïïasakkhalikÃya vÃ eko vÃ dve vÃ kaïïÃ chinnÃ honti. yassa pana kaïïabandhe chijjanti, sakkÃ ca hoti saÇghÃÂetuæ, so kaïïaæ saÇghÃÂetvÃ pabbÃjetabbo. nÃsacchinno ti yassa ajapadake vÃ ekapÆÂe vÃ dvepÆÂe vÃ yatthakatthaci nÃsÃ chinnÃ hoti. yassa pana nÃsikÃ sakkÃ hoti sandhetuæ, so taæ phÃsuæ katvÃ pabbÃjetabbo.
kaïïanÃsacchinno 'ti ubhayavasena veditabbo. aÇgulicchinno ti yassa nakhasesaæ adassetvÃ eko vÃ bahÆ vÃ aÇguliyo chinnÃ honti. yassa pana suttatantumattam pi nakhasesaæ pa¤¤Ãyati, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati. aÊacchinno ti yassa catÆsu aÇguÂÂhakesu aÇguliyaæ vuttanayen' eva eko vÃ bahÆ vÃ aÇguÂÂhakÃ chinnÃ honti. kaï¬aracchinno ti yassa kaï¬aranÃmakÃ mahÃnahÃrÆ purato vÃ pacchato vÃ chinnÃ honti. tesu ekassa pi chinnattÃ aggapÃdena vÃ mÆlena vÃ caÇkamati, na vÃ pÃdaæ patiÂÂhÃpetuæ sakkoti.


#<[page 1027]>#
%<Mv_I.71]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                  1027>%
phaïahatthako ti yassa vaggulipakkhakÃ viya aÇguliyo sambaddhÃ honti, etaæ pabbÃjetukÃmena aÇgulantarikÃyo phÃletvÃ sabbaæ antaracammaæ apanetvÃ phÃsuæ katvÃ pabbÃjetabbo. yassa pi cha aÇguliyo honti, taæ pabbÃjetukÃmena adhikaÇguliæ chinditvÃ phÃsuæ katvÃ pabbÃjetabbo. khujjo ti yo urassa vÃ piÂÂhiyÃ vÃ passassa vÃ nikkhantattÃ khujjasarÅro. yassa pana ki¤ci aÇgapaccaÇgaæ Åsakaæ vaÇkaæ, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati. mahÃpuriso eva hi brahmujugatto, avaseso satto akhujjo nÃma n' atthi. vÃmano ti jaÇghavÃmano vÃ kaÂivÃmano vÃ ubhayavÃmano vÃ. jaÇghavÃmanassa kaÂito paÂÂhÃya heÂÂhimakÃyo rasso hoti, uparimakÃyo paripuïïo. kaÂivÃmassa kaÂito paÂÂhÃya uparimakÃyo rasso hoti, heÂÂhimakÃyo paripuïïo. ubhayavÃmanassa ubho 'pi kÃyÃ rassÃ honti, yesaæ rassattÃ bhÆtÃnaæ viya parivaÂumo mahÃkucchighaÂasadiso attabhÃvo hoti, taæ tividham pi pabbÃjetuæ na vaÂÂati. galagaï¬Å 'ti yassa kumbhaï¬aæ viya gale gaï¬o hoti. desanÃmattam eva c' etaæ. yasmiæ kismi¤ci pana padese gaï¬e sati na pabbÃjetabbo. tattha vinicchayo, na bhikkhave pa¤cahi ÃbÃdhehi phuÂÂho pabbÃjetabbo ti ettha vuttanayen' eva veditabbo. lakkhaïÃhatakasÃhatalikhitakesu yaæ vattabbaæ, taæ, na bhikkhave lakkhaïÃhato ti ÃdÅsu vuttam eva. sÅpadÅ 'ti bhÃrapÃdo vuccati. yassa pÃdo thÆlo hoti sa¤jÃtapÅÊako kharo, so na pabbÃjetabbo.
yassa pana na tÃva kharabhÃvaæ gaÇhÃti, sakkÃ hoti upanÃhaæ bandhitvÃ udakÃavÃÂe pavesetvÃ udakavÃlikÃya pÆretvÃ yathÃ sirÃ pa¤¤Ãyanti, jaÇghÃ ca telanÃÊikÃ viya hoti evaæ milÃpetuæ, tassa pÃdaæ Ådisaæ katvÃ taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati. sace puna va¬¬hati, upasampÃdentenÃpi tathÃ katvÃ upasampÃdetabbo. pÃparogÅ 'ti arisabhaganda rapittasemhakÃsasÃsÃdÅsu yena kenaci rogena nicchÃturo atekiccharogo jeguccho amanÃpo, ayam pi na pabbÃjetabbo parisadÆsako ti yo attano virÆpatÃya parisaæ dÆseti atidÅgho vÃ hoti a¤¤esaæ sÅsappamÃïanÃbhippadeso, atirasso vÃ ubhayavÃmanabhÆtarÆpaæ viya,


#<[page 1028]>#
%<1028                   SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_I.71>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  atikÃÊo vÃ jhÃpitakhettakhÃïuko viya, accodÃto vÃ dadhitakkÃdÅhi pamajjitapattatambalohavaïïo, atikÅso vÃ mandamaæsalohito aÂÂhisirÃcammasarÅro viya, atithÆlo vÃ bhÃriyamaæso mahodaro mahÃbhÆtasadiso, atimahantasÅso vÃ pacchiæ sÅse katvÃ Âhito viya, atikhuddakasÅso vÃ sarÅrassa ananurÆpena atikhuddakena sÅsena samannÃgato, kuÂakuÂakasÅso vÃ tÃlaphalapiï¬asadisena sÅsena samannÃgato, sikharasÅso vÃ uddhaæ anupubbatanukena sÅsena samannÃgato, nÃÊisÅso vÃ mahÃveÊupabbasadisena sÅsena samannÃgato, kappasÅso vÃ pabbhÃrasÅso vÃ catÆsu passesu yena kenaci passena onatena sÅsena samannÃgato, vaïasÅso vÃ pÆtisÅso vÃ kaïïikakeso vÃ pÃïakehi khÃyitakedÃre sassasadisehi tahiæ tahiæ uÂÂhitehi kesehi samannÃgato, nillomasÅso vÃ thÆlatthaddhakeso vÃ tÃlahirasadisehi kesehi samannÃgato, jÃtipalitehi paï¬arakeso vÃ pakatitambakeso vÃ Ãdittehi viya kesehi samannÃgato, ÃvaÂÂasÅso vÃ gunnaæ sarÅre ÃvaÂÂasadisehi uddhaggehi kesÃvaÂÂehi samannÃgato. sÅsalomehi saddhiæ ekÃbaddhabhamukalomo vÃ jÃlabaddhena viya nalÃÂena samannÃgato, sambaddhabhamuko vÃ nillomabhamuko vÃ makkaÂabhamuko vÃ, atimahantakkhi vÃ atikhuddakakkhi vÃ mahÅsacamme vÃsikoïena paharitvÃ katachiddasadisehi akkhÅhi samannÃgato. visamakkhi vÃ ekena mahantena ekena khuddakena akkhinÃ samannÃgato. visamacakkalo vÃ ekena uddhaæ ekena adho ti evaæ visamajÃtehi akkhicakkalehi samannÃgato, kekaro vÃ gambhÅrakkhi vÃ yassa gambhÅre udapÃne udakatÃrakÃ viya akkhitÃrakÃ pa¤¤Ãyanti, nikkhantakkhi vÃ yassa kakkaÂakass' eva akkhitÃrakÃ nikkhantÃ honti, hatthikaïïo vÃ mahantÃhi kaïïasakkhalikÃhi samannÃgato, mÆlikakaïïo vÃ jaÂukakaïïo vÃ khuddakÃhi kaïïasakkhalikÃhi samannÃgato, chiddamattakaïïo vÃ yassa vinÃ kaïïasakkhalikÃhi kaïïachiddamattam eva hoti,


#<[page 1029]>#
%<Mv_I.71]                MahÃvagga-vaïïanÃ                       1029>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  aviddhakaïïo vÃ, YonakajÃtiko pana parisadÆsako na hoti, sabhÃvo yeva hi so tassa kaïïabhagandariko vÃ niccapÆtinÃ kaïïena samannÃgato, gaï¬akaïïo vÃ sadÃ paggharitapubbena kaïïena samannÃgato, vaÇkitakaïïo vÃ gobhattanÃÊikÃya aggasadisehi kaïïehi samannÃgato, atipiÇgalakkhi vÃ, madhupiÇgalakkhiæ pana pabbÃjetuæ vaÂÂati, nippakhumakkhi vÃ assupaggharaïakkhi vÃ pupphitakkhi akkhipÃkena samannÃgatakkhi vÃ, atimahantanÃsiko vÃ atikhuddakanÃsiko vÃ vipiÂanÃsiko vÃ majjhe appatiÂÂhahitvÃ ekapasse ÂhitavaÇkanÃsiko vÃ dÅghanÃsiko vÃ sÆkaratuï¬asadisÃya jivhÃya lehituæ sakkuïeyyÃya nÃsikÃya samannÃgato. niccapaggharitasiÇghÃnikanÃso vÃ, mahÃmukho vÃ, yassa kharamaï¬Ækass' eva mukhanimittaæ yeva mahantaæ hoti, mukhaæ pana lÃbusadisaæ atikhuddakaæ bhinnamukho vÃ vaÇkamukho vÃ mahÃoÂÂho vÃ ukkhalimukhavaÂÂisadisehi oÂÂhehi samannÃgato. tanukaoÂÂho vÃ bhericammasadisehi dante pidahituæ asamatthehi oÂÂhehi samannÃgato, mahÃadharoÂÂho vÃ tanukauttaroÂÂho vÃ tanukÃdharoÂÂho vÃ mahÃuttaroÂÂho vÃ oÂÂhacchinnako vÃ eÊamukho vÃ upakkamukho vÃ, saÇkhatuï¬ako vÃ bahisetehi anto-atirattehi oÂÂhehi samannÃgato, duggandhakuïapamukho vÃ mahÃdanto vÃ aÂÂhakadantakasadisehi dantehi samannÃgato, asuradanto vÃ heÂÂhÃ vÃ upari vÃ bahi nikkhantadanto, yassa pana sakkÃ hoti oÂÂhehi pidahitaæ kathentass' eva pa¤¤Ãyati no akathentassa, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati, pÆtidanto vÃ niddanto vÃ yassa pana dantantare kalandakadanto viya sukhumadanto hoti, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati, mahÃhanuko vÃ gohanusadisena hanunÃ samannÃgato, dÅghahanuko vÃ vipiÂahanuko vÃ anto paviÂÂhena viya atirassena hanukena samannÃgato, bhinnahanuko vÃ vaÇkahanuko vÃ nimmassudÃÂhiko vÃ bhikkhunÅsadisamukho, dÅghagalo vÃ bakagalasadisena galena samannÃgato, rassagalo vÃ anto paviÂÂhena viya galena samannÃgato,


#<[page 1030]>#
%<1030                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.71>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhinnagalo vÃ bhaÂÂhÃæsakÆÂo vÃ, ahattho vÃ ekahattho vÃ atirassahattho vÃ atidÅghahattho vÃ, bhinnauro vÃ bhinnapiÂÂhi vÃ, kacchugatto vÃ kaï¬ugatto vÃ daddugatto vÃ godhÃgatto vÃ, yassa godhÃ viya gatto cuïïÃni patanti, sabba¤ c' etaæ virÆpakaraïaæ sandhÃya vitthÃrikavasena vuttaæ, vinicchayo pan' ettha, na bhikkhave pa¤cahi ÃbÃdhehi phuÂÂho 'ti ettha vuttanayen' eva veditabbo, bhaÂÂhakaÂiko vÃ mahÃÃnisado vÃ uddhanakuÂasadisehi Ãnisadamaæsehi accuggatehi samannÃgato.
mahÃÆruko vÃ vÃtaï¬iko vÃ, mahÃjÃnuko vÃ saÇghaÂÂanajÃnuko vÃ dÅghajaÇgho vÃ yaÂÂhisadisajaÇgho vikaÂo vÃ saï¬o vÃ ubbaddhapiï¬iko vÃ, so duvidho heÂÂhÃ orÆÊhÃhi vÃ upariÃrÆÊhÃhi vÃ mahatÅhi jaÇghapiï¬ikÃhi samannÃgato, mahÃjaÇgho vÃ thÆlajaÇghapiï¬iko vÃ, mahÃpÃdo vÃ mahÃpaïhi vÃ siÂÂhakapÃdo vÃ pÃdavemajjhato uÂÂhitajaÇgho, vaÇkapÃdo vÃ, so duvidho anto vÃ bahi vÃ parivattapÃdo, gaïÂhikaÇguliko vÃ siÇgaveraphaïasadisÃhi aÇgulÅhi samannÃgato, andhanakho vÃ kÃÊavaïïehi pÆtinakhehi samannÃgato. sabbo 'pi esa parisadÆsako. evarÆpo parisadÆsako na pabbÃjetabbo. kÃïo ti pasannandho vÃ hotu pupphÃdÅhi vÃ upahatapasÃdo. yo dvÅhi vÃ ekena vÃ akkhinÃ na passati, so na pabbÃjetabbo. MahÃpaccariyam pana ekakkhikÃïo kÃïo ti vutto, dveakkhikÃïo andhena saÇgahito 'ti. MahÃaÂÂhakathÃyaæ jacchandho andho ti vutto, tasmÃ ubhayam pi pariyÃyena yujjati. kuïÅ 'ti hatthakuïÅ vÃ pÃdakuïÅ vÃ aÇgulikuïÅ vÃ, yassa etesu hatthÃdÅsu yaæ ki¤ci vaÇkaæ pa¤¤Ãyati, eso kuïÅ nÃma. kha¤jo ti natajÃnuko vÃ bhinnajaÇgho vÃ majjhe saÇkuÂitapÃdattÃ kuÂaï¬apÃdako vÃ piÂÂhipÃdamajjhena caÇkamanto agge saïkuÂitapÃdattÃ kuï¬apÃdako vÃ piÂÂhipÃdaggena caÇkamanto aggapÃden' eva caÇkamanakha¤jo vÃ, païhikÃya caÇkamanakha¤jo vÃ,


#<[page 1031]>#
%<Mv_I.71]            MahÃvagga-vaïïanÃ                          1031>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pÃdassa bÃhirantena caÇkamanakha¤jo vÃ, pÃdassabbhantarantena caÇkamanakha¤jo vÃ, gopphakÃnaæ uparibhaggattÃ sakalena piÂÂhipÃdena caÇkamanakha¤jo vÃ, sabbo p'esa kha¤jo yeva na pabbÃjetabbo.
pakkhahato ti yassa eko hattho vÃ pÃdo vÃ a¬¬hasarÅraæ vÃ sukhaæ na vahati. chinniriyÃpaÂho ti pÅÂhasappÅ vuccati.
jarÃdubbalo ti jiïïabhÃvena dubbalo attano cÅvararajanÃdikammam pi kÃtuæ asamattho. yo pana mahallako balavÃ hoti, attÃnaæ paÂijaggituæ sakkoti, so pabbÃjetabbo. andho ti jaccandho vuccati. mÆgo ti yassa vacÅbhedo na ppavattati, yassÃpi pavattati, saraïagamanaæ pana paripuïïaæ bhÃsituæ na sakkoti, tÃdisaæ mammanam pi pabbÃjetuæ na vaÂÂati, yo pana saraïagamanamattaæ paripuïïaæ bhÃsituæ sakkoti, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati. badhiro ti yo sabbena sabbaæ na suïÃti. yo pana mahÃsaddaæ suïÃti, taæ pabbÃjetuæ vaÂÂati. andhamÆgÃdayo ubhayadosavasena vuttÃ.
yesa¤ ca pabbajjÃ paÂikkhittÃ, upasampadÃpi tesaæ paÂikkhittÃ 'va. sace pana te saÇgho upasampÃdeti, sabbe pi hatthacchinnÃdayo sÆpasampannÃ, kÃrakasaÇgho pana ÃcariyupajjhÃyÃ ca Ãpattito na muccanti. vakkhati ca atthi bhikkhave puggalo appatto osÃraïaæ, ta¤ ce saÇgho osÃreti, ekacco suosÃrito ekacco duosÃrito ti. tass' attho ÃgataÂÂhÃne yeva ÃvibhavissatÅ 'ti.
              HatthacchinnÃdivatthukathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_I.72:] AlajjÅnaæ nissÃya vasantÅ 'ti upayogatthe sÃmivacanaæ, alajjipuggale nissÃya vasantÅ 'ti attho. yÃva bhikkhusabhÃgataæ jÃnÃmÅ 'ti nissayadÃyakassa bhikkhuno bhikkhÆhi sabhÃgataæ lajjibhÃvaæ yÃva jÃnÃmÅ 'ti attho. tasmÃ navaæ ÂhÃnaæ gatena, ehi bhikkhu nissayaæ gaïhÃhÅ 'ti, vuccamÃnenÃpi catÆhapa¤cÃhaæ nissayadÃyakassa lajjibhÃvaæ upaparikkhitvÃ nissayo gahetabbo. sace thero lajjÅ 'ti bhikkhÆnaæ santike sutvÃ Ãgatadivase yeva gahetukÃmo hoti, thero pana Ãgamehi tÃva vasanto jÃnissatÅ 'ti katipÃhaæ ÃcÃraæ upaparikkhitvÃ nissayaæ deti vaÂÂati. pakatiyÃ nissayagahaïaÂÂhÃnaæ gatena tadah' eva gahetabbo,


#<[page 1032]>#
%<1032                 SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_I.73>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ekadivasam pi parihÃro n' atthi. sace paÂhamayÃme Ãcariyassa okÃso n' atthi, okÃsaæ alabhanto paccÆsasamaye gahessÃmÅ 'ti sayati, aruïaæ uggatam pi na jÃnÃti, anÃpatti. sace pana gaïhissÃmÅ 'ti Ãbhogaæ akatvÃ sayati, aruïuggamane dukkaÂaæ. agatapubbaæ ÂhÃnaæ gatena dve tÅïi divasÃni vasitvÃ gantukÃmena anissitena vasitabbaæ. sattÃhaæ vasissÃmÅ 'ti Ãlayaæ karontena pana nissayo gahetabbo. sace thero kiæ sattÃhaæ vasantassa nissayenÃ 'ti vadati, paÂikkhittakÃlato paÂÂhÃya laddhaparihÃro hoti. [Mv_I.73:] nissayakaraïÅyo ti karaïÅyanissayo karaïÅyo mayÃ nissayo, gahetabbo ti attho. nissayaæ alabhamÃnenÃ 'ti attanÃ saddhiæ addhÃnaæ paÂipanne nissayadÃyake asati, nissayaæ na labhati nÃma, evaæ alabhantena anissitena bahÆni pi divasÃni gantabbaæ. sace pubbe 'pi nissayaæ gahetvÃ vutthapubbaæ ka¤ci ÃvÃsaæ pavisati, ekarattaæ vasantenÃpi nissayo gahetabbo. antarÃmagge vissamanto vÃ satthaæ vÃ pariyesanto katipÃhaæ vasati, anÃpatti. antovasse pana nibaddhavÃsaæ vasitabbaæ, nissayo ca gahetabbo. nÃvÃya gacchantassa pana vassÃne Ãgate 'pi nissayaæ alabhantassa anÃpatti. yÃciyamÃnenÃ 'ti tena gilÃnena yÃciyamÃnena. sace gilÃno yÃcÃhi man ti vuccamÃno 'pi mÃnena na yÃcati, gantabbaæ. phÃsu hotÅ 'ti samathavipassanÃnaæ paÂilÃbhavasena phÃsu hoti. ima¤ hi parihÃraæ n' eva sotÃpanno na sakadÃgÃmi-anÃgÃmi-arahanto labhanti, na thÃmagatassa samÃdhino vÃ vipassanÃya vÃ lÃbhÅ. vissaÂÂhakammaÂÂhÃne pana bÃlaputhujjane kathÃ 'va n' atthi. yassa kho pana samatho vÃ vipassanÃ vÃ taruïo hoti, ayaæ imaæ parihÃraæ labhati. pavÃraïÃsaÇgaho 'pi etass' eva anu¤¤Ãto.
tasmÃ iminÃ puggalena temÃsaccayena Ãcariye pavÃretvÃ gate pi yadÃ paÂirÆpo nissayadÃyako Ãgacchissati, tassa nissÃya vasissÃmÅ 'ti Ãbhogaæ katvÃ puna yÃva ÃsÃÊhapuïïÃmÅ, tÃva anissitena vatthuæ vaÂÂati. sace pana ÃsÃÊhamÃse Ãcariyo n' Ãgacchati,


#<[page 1033]>#
%<Mv_I.74]             MahÃvagga-vaïïanÃ                      1033>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yattha nissayo labbhati, tattha gantabbaæ.
     [Mv_I.74:] gottena pi anussÃvetun ti MahÃkassapassa upasampadÃpekkho ti evaæ gottaæ vatvÃ anussÃvetuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. dve ekÃnussÃvane ti dve ekato anussÃvane. ekena ekassa a¤¤ena itarassÃ 'ti evaæ dvÅhi vÃ Ãcariyehi ekena vÃ ekakkhaïe kammavÃcaæ anussÃventehi upasampÃdetuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. dve tayo ekÃnussÃvane kÃtuæ, ta¤ ca kho ekena upajjhÃyenÃ 'ti dve vÃ tayo vÃ jane purimanayen' eva ekato anussÃvane kÃtuæ anujÃnÃmi. ta¤ ca kho anussÃvanakiriyaæ ekena upajjhÃyena anujÃnÃmÅ 'ti attho.
tasmÃ ekena Ãcariyena dve vÃ tayo vÃ anussÃvetabbÃ, dvÅhi vÃ tÅhi vÃ Ãcariyehi visuæ visuæ ekena ekassÃ 'ti evaæ ekappahÃren' eva dve tisso vÃ kammavÃcÃ kÃtabbÃ. sace pana nÃnÃcariyÃ nÃnupajjhÃyÃ ca honti, Tissatthero Sumanattherassa saddhivihÃrikaæ, Sumanatthero Tissattherassa saddhivihÃrikaæ anussÃveti, a¤¤ama¤¤an ca gaïapÆrakÃ honti, vaÂÂati. sace pana nÃnÃ upajjhÃyÃ honti, eko Ãcariyo hoti, na tv' eva nÃnupajjhÃyenÃ 'ti paÂikkhittattÃ na vaÂÂati.
idaæ sandhÃya hi esa paÂikkhepo.
     [Mv_I.76:] paÂhamaæ upajjhaæ gÃhÃpetabbo ti ettha vajjÃvajjaæ upanijjhÃyatÅ 'ti upajjhÃ, taæ upajjhaæ, upajjhÃyo me bhante hotÅ 'ti evaæ vadÃpetvÃ gÃhÃpetabbo. vitthÃyantÅ ti vitthaddhagattÃ honti. yaæ jÃtan ti yaæ tava sarÅre jÃtaæ nibbattaæ vijjamÃnaæ. taæ saÇghamajjhe pucchante santaæ atthÅ 'ti vattabban ti Ãdi. ullumpatu man ti uddharatu maæ. tÃvad evÃ 'ti upasampannasamanantaram eva. [Mv_I.77:] chÃyÃ metabbÃ 'ti ekaporisÃ vÃ dviporisÃ vÃ 'ti chÃyÃ metabbÃ.
utuppamÃïaæ Ãcikkhitabban ti vassÃno hemanto gimho ti evaæ utuppamÃïaæ Ãcikkhitabbaæ. ettha ca utu yeva utuppamÃïaæ. sace vassÃnÃdayo aparipuïïÃ honti, yattakehi divasehi yassa yo utu aparipuïïo, te divase sallakkhetvÃ so divasabhÃgo Ãcikkhitabbo. atha vÃ ayaæ nÃma utu, so ca kho paripuïïo vÃ aparipuïïo vÃ 'ti evaæ utuppamÃïaæ Ãcikkhitabbaæ. pubbaïho vÃ sÃyaïho vÃ 'ti evaæ divasabhÃgo Ãcikkhitabbo.


#<[page 1034]>#
%<1034                   SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_I.77>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  saÇgÅtÅ 'ti idam eva sabbaæ ekato katvÃ tvaæ kiæ labhasi, kÃ te chÃyÃ, kim utuppamÃïaæ ko divasabhÃgo ti puÂÂho, idaæ nÃma labhÃmi vassaæ vÃ hemantaæ vÃ gimhaæ vÃ, ayaæ me chÃyÃ, idaæ utuppamÃïaæ, ayaæ divasabhÃgo ti vadeyyÃsÅ 'ti evaæ Ãcikkhitabbaæ.
     [Mv_I.78:] ohÃyÃ 'ti cha¬¬etvÃ. dutiyaæ dÃtun ti upasampadamÃlato pariveïaæ gacchantassa dutiyaæ dÃtuæ anujÃnÃmi, cattÃri ca akaraïÅyÃni Ãcikkhitun ti attho. paï¬upalÃso ti paï¬uvaïïo patto. bandhanÃ pamutto ti vaïÂato patito. abhabbo haritattÃyÃ 'ti puna harito bhavituæ abhabbo. puthusilÃ 'ti mahÃsilÃ.
     [Mv_I.79:] alabbhamÃnÃya sÃmaggiyÃ anÃpatti sambhoge saævÃse 'ti yÃva tassa ukkhepanÅyakammakaraïatthÃya sÃmaggÅ na labbhati, tÃva tena saddhiæ sambhoge ca uposathapavÃraïÃdikaraïabhede saævÃse ca anÃpattÅ 'ti. sesaæ sabbattha MahÃvibhaÇge vuttÃnusÃrena suvi¤¤eyyattÃ pÃkaÂam evÃ 'ti.
     SamantapÃsÃdikÃya vinayavaïïanÃya dvÃsattatiadhika-
         vatthusatapaÂimaï¬itassa MahÃkhandhakassa
                   atthavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
                   UposathakkhandhavaïïanÃ
     [Mv_II.1:] Uposathakkhandhake a¤¤atitthiyÃ 'ti ettha titthaæ vuccati laddhi, a¤¤aæ titthaæ a¤¤atitthaæ, a¤¤atitthaæ etesaæ atthÅ 'ti a¤¤atitthiyÃ. ito a¤¤aladdhikÃ 'ti vuttaæ hoti.
dhammaæ bhÃsantÅ 'ti, yan tesaæ kattabbÃkattabbaæ, taæ kathenti. te labhantÅ 'ti te manussÃ labhanti. [Mv_II.2:] mÆgasÆkarÃ 'ti thÆlasarÅrasÆkarÃ.
     [Mv_II.3:] anajjhÃpanno vÃ hoti ÃpajjitvÃ vÃ vuÂÂhito ti ettha yaæ Ãpattiæ bhikkhu anajjhÃpanno vÃ hoti ÃpajjitvÃ vÃ vuÂÂhito.
ayaæ asantÅ nÃma ÃpattÅ 'ti evam attho veditabbo. sampajÃnamusÃvÃdo kiæ hotÅ 'ti yv Ãyaæ sampajÃnamusÃvÃdo assa hotÅ 'ti vutto, so Ãpattito kiæ hoti. katarÃ Ãpatti hotÅ 'ti attho. dukkaÂaæ hotÅ 'ti dukkaÂÃpatti hoti«Ã ca kho na musÃvÃdalakkhaïena,


#<[page 1035]>#
%<Mv_II.3]                MahÃvagga-vaïïanÃ                     1035>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhagavato pana vacanena vacÅdvÃre akiriyasamuÂÂhÃnÃ Ãpatti hotÅ 'ti veditabbÃ. vakkhati hi
               anÃlapanto manujena kenaci
               vÃcÃgiraæ no ca pare bhaïeyya,
               Ãpajjeyya vÃcasikaæ na kÃyikaæ
               païhÃ me sÃ kusalehi cintitÃ 'ti.
     antarÃyiko ti antarÃyakaro. kissa phÃsu hotÅ 'ti kim atthÃya phÃsu hoti. paÂhamassa jhÃnassa adhigamÃyÃ 'ti paÂhamassa jhÃnassa adhigamanatthÃya tassa bhikkhuno phÃsu hoti sukhaæ hoti. esa nayo sabbattha. iti bhagavÃ uddesato ca niddesato ca paÂhamaæ pÃtimokkhuddesaæ dasseti. [Mv_II.4:] devasikan ti divase divase. cÃtuddase vÃ païïarase vÃ 'ti ekassa utuno tatiye ca sattame ca pakkhe dvikkhattuæ cÃtuddase avasese chakkhattuæ païïarase. ayan tÃva eko attho. ayam pana pakaticÃrittavasena vutto. sakiæ pakkhassa cÃtuddase vÃ païïarase vÃ 'ti vacanato pana tathÃrÆpe paccaye sati yasmiæ tasmiæ cÃtuddase vÃ païïarase vÃ uddisituæ vaÂÂati. ÃvÃsikÃnaæ bhikkhÆnaæ cÃtuddaso hoti, ÃgantukÃnaæ bhikkhÆnaæ païïaraso. sace ÃvÃsikÃ bahutarÃ honti, Ãgantukehi ÃvÃsikÃnaæ anuvattitabban ti vacanato 'pi c' etaæ veditabbaæ.
     [Mv_II.6:] paÂhamaæ nimittÃ kittetabbÃ 'ti vinayadharena pucchitabbaæ puratthimÃya disÃya kiæ nimittan ti, pabbato bhante 'ti puna vinayadharena eso pabbato nimittan ti evaæ paÂhamaæ nimittaæ kittetabbaæ. etaæ pabbataæ nimittaæ karoma karissÃma nimittaæ. kato nimittaæ hotu hohi ti bhavissatÅ 'ti evam pana kittetuæ na vaÂÂati. pÃsÃïÃdÅsu pi es'eva nayo. purattimÃya disÃya purattimÃya anudisÃya dakkhiïÃya disÃya dakkhiïÃya anudisÃya pacchimÃya disÃya pacchimÃya anudisÃya uttarÃya disÃya uttarÃya anudisÃya kiæ nimittan ti, udakaæ bhante 'ti, etaæ udakaæ nimittan ti, ettha pana aÂhatvÃ puna puratthimÃya disÃya kiæ nimittan ti, pabbato bhante ti, eso pabbato nimittan ti, evaæ paÂhamaæ kittitaæ nimittaæ kittetvÃ 'va Âhapetabbaæ.


#<[page 1036]>#
%<1036                   SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_II.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  eva¤ hi nimittena nimittaæ ghaÂitaæ nÃma hoti. evaæ nimittÃni kittetvÃ ath' Ãnantaraæ vuttÃya kammavÃcÃya sÅmÃ sammannitabbÃ. kammavÃcÃpariyosÃne nimittÃnaæ anto sÅmÃ hoti, nimittÃni sÅmato bahi honti. tattha nimittÃni sakiæ kittitÃni pi sukittitÃn' eva honti. AndhakaÂÂhakathÃyam pana tikkhattuæ sÅmÃmaï¬alaæ sambandhantena nimittaæ kittetabban ti vuttaæ. pabbato bhante 'ti ...pe ... udakaæ bhante 'ti evam pana upasampanno vÃ Ãcikkhatu anupasampanno vÃ vaÂÂati yeva. idÃni pabbatanimittÃdÅsu. evaæ vinicchayo veditabbo. tividho pabbato suddhapaæsupabbato suddhapÃsÃïapabbato ubhayamissako ti. so tividho 'pi vaÂÂati. vÃlikarÃsi pana na vaÂÂati. hatthippamÃïato pana paÂÂhÃya SineruppamÃïo 'pi vaÂÂati.
sace catÆsu disÃsu cattÃro tÅsu vÃ tayo pabbatÃ honti, catÆhi vÃ tÅhi vÃ pabbatanimitteh' eva sammannitum pi vaÂÂati.
dvÅhi pana nimittehi ekena vÃ sammannituæ na vaÂÂati.
tato paresu pÃsÃïanimittÃdÅsu es'eva nayo. tasmÃ pabbataæ nimittaæ karontena pucchitabbaæ ekÃbaddho na ekÃbaddho ti. sace ekÃbaddho hoti na kÃtabbo. taæ hi catÆsu vÃ aÂÂhasu vÃ disÃsu kittentenÃpi ekam eva nimittaæ kittitaæ hoti. tasmÃ yo evaæ cakkasaïÂhÃnena vihÃraæ parikkhipitvÃ Âhito pabbato taæ ekÃya disÃya kittetvÃ a¤¤Ãsu disÃsu taæ bahiddhÃ katvÃ anto a¤¤Ãni nimittÃni kittetabbÃni. sace pabbatassa tatiyabhÃgaæ vÃ upa¬¬habhÃgaæ vÃ antosÅmÃya kattukÃmÃ honti, pabbataæ akittetvÃ yattakaæ padesaæ anto kattukÃmÃ, tassa parato tasmiæ yeva pabbate jÃtarukkhavammikÃdÅsu a¤¤ataraæ nimittaæ kittetabbaæ. sace ekayojanadviyojanappamÃïaæ sabbaæ pabbataæ anto kattukÃmÃ honti, pabbatassa parato bhÆmiyaæ jÃtarukkhavammikÃdÅni nimittÃni kittetabbÃni. pÃsÃïanimitte ayaguÊam pi pÃsÃïasaÇkhyam eva gacchati. tasmÃ yo koci pÃsÃïo vaÂÂati.


#<[page 1037]>#
%<Mv_II.6]              MahÃvagga-vaïïanÃ                         1037>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pamÃïato pana hatthippamÃïo pabbatasaÇkhaæ gato, tasmÃ so na vaÂÂati. mahÃgoïamahÃmahÅsappamÃïo pana vaÂÂati. heÂÂhimaparicchedena dvattiæsapalaguÊapiï¬aparimÃïo vaÂÂatiÂato khuddakataro, iÂÂhakÃ vÃ mahantÃpi na vaÂÂati. animittupagapÃsÃïÃnaæ rÃsi pi na vaÂÂati, pageva paæsuvÃlikarÃsi. bhÆmisamo khalamaï¬alasadiso piÂÂhipÃsÃïo vÃ bhÆmito khÃïuko viya uÂÂhitapÃsÃïo vÃ hoti. so 'pi pamÃïupago ce, vaÂÂati.
piÂÂhipÃsÃïo atimahanto 'pi pÃsÃïasaÇkhaæ yeva gacchati.
tasmÃ sace mahato piÂÂhipÃsÃïassa ekapadesaæ antosÅmÃya kattukÃmÃ honti, taæ akittetvÃ tass'upari a¤¤o pÃsÃïo kittetabbo. sace piÂÂhipÃsÃï' upari vihÃraæ karonti, vihÃramajjhena vÃ piÂÂhipÃsÃïo vinivijjhitvÃ gacchati, evarÆpo piÂÂhipÃsÃïo na vaÂÂati. sace hi taæ kittenti, nimittassa upari vihÃro hoti, nimitta¤ ca nÃma bahisÅmÃya hoti, vihÃro 'pi bahisÅmÃyaæ Ãpajjati. vihÃraæ parikkhipitvÃ ÂhitapiÂÂhipÃsÃïo ekattha kittetvÃ a¤¤attha na kittetabbaæ. vananimitte tiïavanaæ vÃ tacasÃratÃlanÃÊikerÃdirukkhavanaæ vÃ na vaÂÂati, antosÃrÃnaæ pana sÃkasÃlÃdÅnaæ antosÃramissukÃnaæ vÃ rukkhÃnaæ vanaæ vaÂÂati. ta¤ ca kho heÂÂhimaparicchedena catupa¤carukkhamattam pi, tato oraæ na vaÂÂati, tato paraæ yojanasatikam pi vaÂÂati. sace vanamajjhe vihÃraæ karonti, vanaæ na kittetabbaæ. ekadesaæ antosÅmÃya kÃtukÃmehi pi vanaæ akittetvÃ tattha rukkhapÃsÃïÃdayo kittetabbÃ. vihÃraæ parikkhipitvÃ Âhitavanaæ ekattha kittetvÃ a¤¤attha na kittetabbaæ. rukkhanimitte tacasÃro tÃlanÃÊikerÃdirukkho na vaÂÂati. antosÃro jÅvamÃnako antamaso ubbedhato aÂÂhaÇgulo parimÃïato sÆcidaï¬akappamÃïo 'pi vaÂÂati, tato oraæ na vaÂÂati, tato paraæ dvÃdasayojano suppatiÂÂhitanigrodho 'pi vaÂÂati.
vaæsanaÊakasarÃvÃdÅsu bÅjaæ ropetvÃ va¬¬hÃpito pamÃïupago 'pi na vaÂÂati. tato apanetvÃ pana taækhaïam pi bhÆmiyaæ ropetvÃ koÂÂhakaæ katvÃ udakaæ Ãsi¤citvÃ kittetuæ vaÂÂati.


#<[page 1038]>#
%<1038                   SamantapÃsÃdikÃ                         [Mv_II.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  navamÆlasÃkhÃniggamanaæ akÃraïaæ.
khandhaæ chinditvÃ ropite pana etaæ yujjati. kittentena ca rukkho ti pi vattuæ vaÂÂati, sÃkarukkho sÃlarukkho ti pi. ekÃbaddhaæ pana suppatiÂÂhitanigrodhasadisaæ ekattha kittetvÃ a¤¤attha kittetuæ na vaÂÂati. magganimitte ara¤¤akhettanadÅtaÊÃkamaggÃdayo na vaÂÂanti. jaÇghamaggo vÃ sakaÂamaggo vÃ vaÂÂati, yo vinibbijjhitvÃ dve tÅïi gÃmantaraæ gacchati. yo pana jaÇghamaggo sakaÂamaggato ukkamitvÃ puna sakaÂamaggam eva otarati, ye vÃ jaÇghamaggasakaÂamaggÃ avala¤jÃ, te na vaÂÂati. jaÇghasatthasakaÂasatthehi vala¤jiyamÃnÃ yeva vaÂÂanti. sace dve maggÃ nikkhamitvÃ pacchÃ sakaÂadhuram iva ekÅ bhavanti, dvidhÃ bhinnaÂÂhÃne vÃ sambandhaÂÂhÃne vÃ sakiæ kittetvÃ puna na kittetabbo. ekÃbaddhaæ nimittaæ h' etaæ hoti. sace vihÃraæ parikkhipitvÃ cattÃro maggÃ catÆsu disÃsu gacchanti, majjhe ekaæ kittetvÃ aparaæ kittetuæ na vaÂÂati. ekÃbaddhaæ nimittaæ h' etaæ. koïaæ vinibbijjhitvÃ gatam pana parabhÃge kittetuæ vaÂÂati. vihÃramajjhena vinibbijjhitvÃ gatamaggo pana na kittetabbo. kittite nimittassa upari vihÃro hoti. sace sakaÂamaggassa antimacakkamaggaæ nimittaæ karonti, maggo bahisÅmÃya hoti. sace bÃhiracakkamaggaæ karonti, bÃhiracakkamaggo 'va bahisÅmÃya hoti, sesaæ antosÅmaæ bhajati. maggaæ kittentena maggo pantho patho pakkho ti ÃdÅsu yena kenaci nÃmena kittetuæ vaÂÂati. parikkhÃsaïÂhÃnena vihÃraæ parikkhipitvÃ gatamaggo ekattha kittetvÃ a¤¤attha kittetuæ na vaÂÂati. vammikanimitte heÂÂhimaparicchedena taæ divasaæ jÃto aÂÂhaÇgulubbedho govisÃïappamÃïo pi vammiko vaÂÂati, tato oraæ na vaÂÂati, tato paraæ Himavantapabbatasadiso 'pi vaÂÂati.
vihÃraæ parikkhipitvÃ Âhitam pana ekÃbaddhaæ ekattha kittetvÃ a¤¤attha kittetuæ na vaÂÂati. nadÅnimitte yassÃ dhammikÃnaæ rÃjÆnaæ kÃle anva¬¬hamÃsaæ anudasÃhaæ anupa¤cÃhan ti evaæ anatikkamitvÃ deve vassante valÃhakesu vigatamattesu sotaæ pacchijjati,


#<[page 1039]>#
%<Mv_II.6]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                     1039>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ayaæ nadÅsaÇkhyaæ na gacchati. yassÃ pana Ådisesu vuÂÂhikÃlesu vassÃnassa cÃtummÃse sotaæ na pacchijjati, timaï¬alaæ paÂicchÃdetvÃ tatthakatthaci uttarantiyÃ bhikkhuniyÃ antaravÃsako temÅyati, ayaæ nadÅsaÇkhyaæ gacchati, nadÅsÅmaæ bandhantÃnaæ nimittaæ hoti. bhikkhuniyÃ nadÅpÃragamane 'pi uposathÃdisaÇghakammakaraïe 'pi nadÅpÃrasÅmasammannane 'pi ayam eva nadÅ. yÃ pana maggo viya sakaÂadhurasaïÂhÃnena vÃ parikkhÃsaïÂhÃnena vÃ vihÃraæ parikkhipitvÃ gatÃ, taæ ekattha kittetvÃ a¤¤attha kittetuæ na vaÂÂati. vihÃrassa catÆsu disÃsu a¤¤ama¤¤aæ vinibbijjhitvÃ gate nadÅcatukke 'pi es' eva nayo. asammissanadiyo pana catasso 'pi kittetuæ vaÂÂati. sace vatiæ karontÃ viya rukkhapÃde nikkhaïitvÃ vallipalÃsÃdÅhi nadÅsotaæ rumbhanti, udaka¤ ca ajjhottharitvÃ Ãvaraïaæ pavattati yeva, nimittaæ kÃtuæ vaÂÂati.
yathÃ udakaæ nappavattati evaæ setumhi kate appavattamÃnÃ nadÅ nimittaæ kÃtuæ na vaÂÂati. pavattanaÂÂhÃne nadÅnimittaæ appavattanaÂÂhÃne udakanimittaæ kÃtuæ vaÂÂati. yÃ pana duvuÂÂhikÃle vÃ gimhe vÃ nirudakabhÃvena nappavattati, sÃ vaÂÂati. mahÃnadito udakamÃtikaæ nÅharanti, sÃ kunnadÅsadisÃ hutvÃ tÅïi sassÃni sampÃdentÅ niccaæ pavattati, ki¤cÃpi pavattati, nimittaæ kÃtuæ na vaÂÂati. yÃ pana mÆle mahÃnadito nÅhatÃpi kÃlantare ten' eva nÅhatamaggena nadiæ bhinditvÃ sayaæ va gacchantÅ parato suæsumÃrÃdisamÃkiïïÃ nÃvÃdÅhi sa¤caritabbÃ nadÅ hoti, taæ nimittaæ kÃtuæ vaÂÂati. udakanimitte nirudake ÂhÃne nÃvÃya vÃ kumbhiyaæ vÃ pÃÂiÃdÅsu vÃ udakaæ pÆretvÃ udakanimittaæ kittetuæ na vaÂÂati, bhÆmigatam eva vaÂÂati.


#<[page 1040]>#
%<1040                     SamantapÃsÃdikÃ                        [Mv_II.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ta¤ ca kho appavattanaudakaæ ÃvÃÂapokkharaïitaÊÃkajÃtassaraloïisamuddÃdÅsu Âhitaæ. aÂÂhitaæ pana oghanadÅudakavÃhakamÃtikÃdÅsu udakaæ na vaÂÂati.
AndhakaÂÂhakathÃyam pana gambhÅresu ÃvÃÂÃdÅsu ukkhep' imaæ udakaæ nimittaæ na kÃtabban ti vuttaæ. taæ duvuttaæ attano matimattam eva. Âhitam pana antamaso sÆkarakhatÃya pi gÃmadÃrakÃnaæ kÅÊanavÃpiyam pi taækha¤ ¤eva paÂhaviyaæ ÃvÃÂaæ katvÃ kÆÂehi ÃharitvÃ pÆritaudakam pi, sace yÃvakammavÃcÃpariyosÃnam tiÂÂhati, appaæ vÃ hotu bahuæ vÃ, vaÂÂati. tasmiæ pana ÂhÃne nimittasa¤¤Ãkaraïatthaæ pÃsÃïavÃlikÃpaæsuÃdirÃsi vÃ pÃsÃïatthambho vÃ dÃrutthambho vÃ kÃtabbo. taæ kÃtu¤ ca kÃretu¤ ca bhikkhussa vaÂÂati. lÃbhasÅmÃyam pana na vaÂÂati. samÃnasaævÃsakasÅmÃ pana kassaci pÅÊanaæ na karoti, kevalaæ bhikkhÆnaæ vinayakammam eva sÃdheti, tasmÃ ettha vaÂÂati. imehi ca aÂÂhahi nimittehi asammissehi pi a¤¤ama¤¤asammissehi pi sÅmÃ sammannituæ vaÂÂati yeva. sÃ evaæ sammannitvÃ bajjhamÃnÃ ekena dvÅhi vÃ nimittehi abaddhÃ hoti. tÅïi pana Ãdiæ katvÃ vuttappakÃrÃnaæ nimittÃnaæ satenÃpi baddhÃ hoti. sÃ tÅhi siÇghÃÂakasaïÂhÃnÃ hoti, catÆhi caturassa vÃ siÇghÃÂakÃ¬¬hacandamudiÇgÃdisaïÂhÃnÃ vÃ, tato adhikehi nÃnÃsaïÂhÃnÃ vÃ. taæ bandhitukÃmehi sÃmantavihÃresu bhikkhÆ tassa tassa vihÃrassa sÅmÃparicchedaæ pucchitvÃ baddhasÅmavihÃrÃnaæ sÅmÃya sÅmantarikaæ abaddhasÅmavihÃrÃnaæ sÅmÃya upacÃraæ ÂhapetvÃ disÃcÃrikabhikkhÆnaæ nissa¤cÃrasamaye, sace ekasmiæ gÃmakkhette sÅmaæ bandhitukÃmÃ, ye tattha baddhasÅmÃ vihÃrÃ, tesu bhikkhÆnaæ mayaæ ajja sÅmaæ bandhissÃma, tumhe sakasakasÅmÃparicchedato mÃ nikkhamitthÃ 'ti pesetabbaæ. ye abaddhasÅmÃ vihÃrÃ, tesu bhikkhÆ ekajjhaæ sannipÃtetabbÃ, chandÃrahÃnaæ chando ÃharÃpetabbo.


#<[page 1041]>#
%<Mv_II.6]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                      1041>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace a¤¤Ãni pi gÃmakkhettÃni anto kÃtukÃmÃ, tesu gÃmesu ye bhikkhÆ santi, tehi pi Ãgantabbaæ, anÃgacchantÃnaæ chando Ãharitabbo ti MahÃsumatthero Ãha.
MahÃpadumatthero pana nÃnÃgÃmakkhettÃni nÃma pÃÂekkaæ baddhasÅmasadisÃ, na tato chandapÃrisuddhi Ãgacchati, antonimittagatehi pana bhikkhÆhi Ãgantabban ti vatvÃ puna Ãha, samÃnasaævÃsakasÅmÃya sammannanakÃle tesaæ Ãgamanam pi anÃgamanam pi vaÂÂati, avippavÃsasÅmÃya sammannanakÃle pana antonimittagatehi Ãgantabbaæ, anÃgacchantÃnaæ chando Ãharitabbo ti. evaæ sannipatitesu pana bhikkhÆsu chandÃrahÃnaæ chandesu Ãhatesu tesu maggesu nadÅtitthagÃmadvÃrÃdÅsu ca ÃgantukabhikkhÆnaæ sÅghaæ sÅghaæ hatthapÃsÃnayanattha¤ ca bahisÅmakaraïattha¤ ca ÃrÃmike c' eva samaïuddese ca ÂhapetvÃ bherisa¤¤aæ vÃ saÇkhasa¤¤aæ vÃ katvÃ nimittakittanÃnantaraæ vuttÃya, suïÃtu me bhante saÇgho ti ÃdikÃya kammavÃcÃya sÅma bandhitabbÃ. kammavÃcÃpariyosÃne yeva nimittÃni bahi katvÃ heÂÂhÃ paÂhavÅsandhÃrakaudakaæ pariyantaæ katvÃ sÅmÃ gatÃ hoti, imam pana saævÃsakasÅmaæ sammannantehi pabbajjÆpasampadÃdÅnaæ saÇghakammÃnaæ sukhakaraïatthaæ paÂhamaæ khaï¬asÅmÃ bandhitabbÃ. tam pana bandhantehi vattaæ jÃnitabbaæ. sace hi bodhicetiyabhattasÃlÃdÅni sabbavatthÆni patiÂÂhÃpetvÃ katavihÃre bandhanti, vihÃramajjhe bahÆnaæ samosaraïaÂÂhÃne abandhitvÃ vihÃrapaccante vivittokÃse bandhitabbÃ. akatavihÃre bandhantehi bodhicetiyÃdÅnaæ sabbavatthÆnaæ ÂhÃnaæ sallakkhetvÃ, yathÃ patiÂÂhitesu vatthÆsu vihÃrapaccante vivittokÃse hoti, evaæ bandhitabbÃ. sÃ heÂÂhimaparicchedena sace ekavÅsati bhikkhÆ gaïhÃti vaÂÂati, tato oraæ na vaÂÂati, paraæ bhikkhusahassaæ gaïhantÅ 'pi vaÂÂati. taæ bandhantehi sÅmamÃlakassa samantÃ nimittupagÃ pÃsÃïÃ ÂhapetabbÃ. na khaï¬asÅmÃyaæ Âhitehi mahÃsÅmÃ bandhitabbÃ,


#<[page 1042]>#
%<1042                       SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_II.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na mahÃsÅmÃya Âhitehi khaï¬asÅmÃ bandhitabbÃ. khaï¬asÅmÃyam eva pana ÂhatvÃ khaï¬asÅmÃ bandhitabbÃ, mahÃsÅmÃyam eva Âhitehi mahÃsÅmÃ bandhitabbÃ, tatrÃyaæ bandhanavidhi. samantÃ c' eso pÃsÃïo nimittan ti aæ nimittÃni kittetvÃ kammavÃcÃya sÅmÃ sammannitabbÃ. atha tassÃ eva daÊhÅkammatthaæ avippavÃsakammavÃcÃ kÃtabbÃ. eva¤ hi sÅmaæ samÆhanissÃmÃ ti ÃgatÃ samÆhanituæ na sakkhissanti. sÅmaæ sammannitvÃ bahi sÅmantarikapÃsÃïÃ ÂhapetabbÃ. sÅmantarikÃ pacchimakoÂiyÃ ekaratanappamÃïÃ vaÂÂati. vidatthippamÃïÃ pi vaÂÂatÅ 'ti Kurundiyaæ, caturaÇgulappamÃïÃ pi vaÂÂatÅ 'ti MahÃpaccariyaæ vuttaæ. sace pana vihÃro mahÃ hoti, dve 'pi tisso 'pi taduttarÅ 'pi khaï¬asÅmÃyo bandhitabbÃ. evaæ khaï¬asÅmaæ sammannitvÃ mahÃsÅmÃsammatikÃle khaï¬asÅmato nikkhamitvÃ mahÃsÅmÃya ÂhatvÃ samantÃ anupariyÃyantehi sÅmantarikapÃsÃïÃ kittetabbÃ, tato avasesanimittÃni kittetvÃ hatthapÃsaæ avijahantehi kammavÃcÃya samÃnasaævÃsakasÅmaæ sammannitvÃ tassÃ daÊhÅkammatthaæ avippavÃsakammavÃcÃpi kÃtabbÃ. evaæ hi sÅmaæ samÆhanissÃmÃ 'ti ÃgatÃ samÆhanituæ na sakkhissanti. sace pana khaï¬asÅmÃya nimittÃni kittetvÃ tato sÅmantarikÃya nimittÃni kittetvÃ mahÃsÅmÃya nimittÃni kittenti, evaæ tÅsu ÂhÃnesu nimittÃni kittetvÃ, yaæ sÅmaæ icchanti, taæ paÂhamaæ bandhituæ vaÂÂati. evaæ sante 'pi yathÃvuttena nayena khaï¬asÅmato paÂÂhÃya bandhitabbÃ. evaæ baddhÃsu pana sÅmÃsu khaï¬asÅmÃya ÂhitÃ bhikkhÆ mahÃsÅmÃya kammaæ karontÃnaæ na kopenti, mahÃsÅmÃya vÃ ÂhitÃ khaï¬asÅmÃya karontÃnaæ sÅmantarikÃya pana ÂhitÃ ubhinnam pi na kopenti. gÃmakkhette ÂhatvÃ kammaæ karontÃnam pana sÅmantarikÃya ÂhitÃ kopenti, sÅmantarikÃ hi gÃmakkhettaæ bhajati. sÅmÃ ca nÃm' esÃ na kevalaæ paÂhavÅtale yeva baddhÃ baddhÃ nÃma hoti. atha kho piÂÂhipÃsÃïe 'pi kuÂigehe 'pi lene 'pi pÃsÃde 'pi pabbatamatthake 'pi baddhÃ baddhÃ yeva hoti.


#<[page 1043]>#
%<Mv_II.6]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                    1043>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha piÂÂhipÃsÃïe bandhantehi pÃsÃïapiÂÂhiyaæ rÃjiæ vÃ koÂetvÃ udukkhalaæ vÃ khaïitvÃ nimittaæ na kÃtabbaæ. nimittupage pÃsÃïe ÂhapetvÃ nimittÃni kittetabbÃni, kammavÃcÃya sammannitabbÃ. kammavÃcÃpariyosÃne sÅmÃ paÂhavÅsandhÃrakaudakaæ pariyantaæ katvÃ otarati. nimittapÃsÃïÃ yathÃÂhÃne na tiÂÂhanti, tasmÃ samantato rÃji vÃ upaÂÂhÃpetabbÃ, catÆsu vÃ koïesu pÃsÃïÃ vijjhitabbÃ ayaæ sÅmÃparicchedo ti vatvÃ akkharÃni vÃ chinditabbÃni. keci usuyyakÃ sÅmaæ jhÃpessÃmÃ 'ti aggiæ denti, pÃsÃïÃ 'va jhÃyanti, na sÅmÃ. kuÂigehe pi bhittiæ akittetvÃ ekavÅsatiyÃ bhikkhÆnaæ okÃsaÂÂhÃnaæ anto karitvÃ pÃsÃïanimittÃni ÂhapetvÃ sÅmÃ sammannitabbÃ. antoku¬¬am eva sÅmÃ hoti.
sace antoku¬¬e ekavÅsatiyÃ bhikkhÆnaæ okÃso n' atthi, pamukhe 'pi nimittapÃsÃïe ÂhapetvÃ sÅmÃ sammannitabbÃ. sace etam pi na ppahoti, bahinimbodakapatanaÂÂhÃne 'pi nimittÃni ÂhapetvÃ sammannitabbÃ. evaæ sammatÃya pana sabbaæ kuÂigehaæ sÅmaÂÂham eva hoti.
catubhittiyalene 'pi ku¬¬aæ akittetvÃ pÃsÃïÃ 'va kittetabbÃ. anto okÃse asati pamukhe 'pi nimittÃni ÂhapetabbÃni. sace na ppahoti, bahinimbodakapatanaÂÂhÃne nimittapÃsÃïe ÂhapetvÃ nimittÃni kittetvÃ sÅmÃ sammannitabbÃ.
evaæ lenassa anto ca bahi ca sÅmÃ hoti. uparipÃsÃde 'pi bhittiæ akittetvÃ anto pÃsÃïe ÂhapetvÃ sÅmÃ sammannitabbÃ.
sace na ppahoti, pamukhe 'pi pÃsÃïe ÂhapetvÃ sammannitabbÃ.
evaæ sammatÃ uparipÃsÃde yeva hoti, heÂÂhÃ na otarati.
sace pana bahÆsu thambhesu tulÃnaæ upari katapÃsÃdassa heÂÂhimatale ku¬¬o,


#<[page 1044]>#
%<1044                SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_II.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yathÃ nimittÃnaæ anto hoti, evaæ uÂÂhahitvÃ tulÃrukkhehi ekasambaddho Âhito, heÂÂhÃya otarati. ekatthambhapÃsÃdassa pana uparitale baddhÃ sÅmÃ, sace thambhamatthake ekavÅsatiyÃ bhikkhÆnaæ okÃso hoti, heÂÂhÃ otarati. sace pÃsÃdassa bhittito niggatesu niyyuhakÃdÅsu pÃsÃïe ÂhapetvÃ sÅmaæ bandhanti, pÃsÃdabhitti antosÅmÃyÃ hoti, heÂÂhÃ pan' assÃ otaraïÃnotaraïaæ vuttanayen' eva veditabbaæ. heÂÂhÃpÃsÃde kittentehi pi bhitti ca rukkhatthambhÃ ca na kittetabbÃ. bhittilagge pana pÃsÃïatthambhe kittetuæ vaÂÂati. evaæ kittitÃ sÅmÃ heÂÂhÃpÃsÃdassa pariyantatthambhÃnaæ anto yeva hoti. sace pana heÂÂhÃpÃsÃdassa ku¬¬o uparimatale sambaddho hoti, uparipÃsÃdam pi abhirÆhati. sace pÃsÃdassa bahinimbodakapatanaÂÂhÃne nimittÃni karonti, sabbo pÃsÃdo sÅmaÂÂho hoti. sace pabbatamatthake talaæ hoti ekavÅsatiyÃ bhikkhÆnaæ okÃsÃrahaæ, tattha piÂÂhipÃsÃïe viya sÅmaæ bandhanti, heÂÂhÃpabbate 'pi ten'eva paricchedena sÅmÃ otarati. tÃlamÆlakapabbate 'pi upari sÅmÃ baddhÃ heÂÂhÃ otarat' eva. yo pana vitÃnasaïÂhÃno hoti, upari ekavÅsatiyÃ bhikkhÆnaæ okÃso atthi, heÂÂhÃ n' atthi, tassa upari baddhÃ sÅmÃ heÂÂhÃ na otarati. evaæ mudiÇgasaïÂhÃno vÃ hotu païavasaïÂhÃno vÃ, yassa heÂÂhÃ vÃ majjhe vÃ sÅmappamÃïaæ n' atthi, tassa upari baddhÃ sÅmÃ heÂÂhÃ na otarati.
yassa pana dve kÆÂÃni Ãsanne ÂhitÃni ekassa pi upari sÅmappamÃïaæ na ppahoti, tassa kÆÂantaraæ cinitvÃ vÃ pÆretvÃ vÃ ekÃbaddhaæ katvÃ upari sÅmÃ sammannitabbÃ. eko sappaphaïasadiso pabbato, tassa upari sÅmappÃmÃïassa atthitÃya sÅmaæ bandhanti, tassa ce heÂÂhÃ ÃkÃsapabbhÃraæ hoti, sÅmÃ na otarati. sace pan' assa vemajjhe sÅmappamÃïo susirapÃsÃïo hoti, otarati. so ca pÃsÃïo sÅmaÂÂho yeva hoti. athÃpi' ssa heÂÂhÃ lenassa ku¬¬o aggakoÂiæ Ãhacca tiÂÂhati,


#<[page 1045]>#
%<Mv_II.6]                     MahÃvagga-vaïïanÃ                 1045>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  otarati, heÂÂhÃ ca upari ca sÅmÃ yeva hoti. sace pana heÂÂhÃ uparimassa sÅmÃparicchedassa pÃrato antolenaæ hoti, bahi sÅmÃ na otarati. athÃpi 'ssa uparimassa sÅmÃparicchedassa orato bahilenaæ hoti, anto sÅmÃ na otarati.
athÃpi 'ssa upari sÅmÃparicchedo khuddako, heÂÂhÃ lenaæ mahantaæ sÅmÃparicchedam atikkamitvÃ Âhitaæ, sÅmÃ upari yeva hoti, heÂÂhÃ na otarati. yadi pana lenaæ khuddakaæ sabbapacchimasÅmÃparimÃïaæ upari sÅmÃ mahatÅ taæ ajjhottharitvÃ ÂhitÃ sÅmÃ otarati. atha lenaæ atikhuddakaæ sÅmappamÃïaæ na hoti, sÅmÃ upari yeva hoti, heÂÂhÃ na otarati. sace tato upa¬¬haæ bhijjitvÃ sÃmaæ patati, sÅmappamÃïaæ ce 'pi hoti, bahi patitaæ asÅmÃ. apatitam pana yadi sÅmappamÃïaæ, sÅmÃ hoti yeva. khaï¬asÅmÃ nÅcavatthukÃ hoti, taæ pÆretvÃ uccavatthukaæ karonti, sÅmÃ yeva. simÃya gehaæ karonti, sÅmaÂÂhakam eva hoti.
sÅmÃya pokkharaïiæ khaïanti, sÅmÃ yeva. ogho sÅmamaæ¬alaæ ottharitvÃ gacchati, sÅmamÃlake aÂÂaæ bandhitvÃ kammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sÅmÃya heÂÂhÃ ummaÇganadÅ hoti, iddhimÃ bhikkhu tattha nisÅdati. sace sÃ nadÅ paÂhamaæ gatÃ, sÅmÃ pacchÃ baddhÃ, kammaæ na kopeti. atha paÂhamaæ sÅmÃ baddhÃ, pacchÃ nadÅ gatÃ, kammaæ kopeti.
heÂÂhÃpaÂhavÅtale Âhito pana kopeti yeva. sÅmamÃlake pana vaÂÂarukkho hoti, tassa sÃkhÃ vÃ tato niggatapÃroho vÃ mahÃsÅmÃya paÂhavÅtalaæ vÃ tattha jÃtarukkhÃdÅni vÃ Ãhacca tiÂÂhati, mahÃsÅmaæ sodhetvÃ vÃ kammaæ kÃtabbaæ, te vÃ sÃkhÃpÃrohÃ chinditvÃ bahiÂÂhakÃ kÃtabbÃ. anÃhaccaÂhitasÃkhÃdisu ÃrÆÊhabhikkhu hatthapÃsaæ Ãnetabbo.
evaæ mahÃsÅmÃya jÃtarukkhassa sÃkhÃ vÃ pÃrohÃ vÃ vuttanayen' eva sÅmamÃlake patiÂÂhÃti. vuttanayen' eva sÅmaæ sodhetvÃ kammaæ kÃtabbaæ. te vÃ sÃkhÃpÃrohÃ chinditvÃ bahiÂÂhakÃ kÃtabbÃ. sace sÅmamÃlake kamme kayiramÃne koci bhikkhu mÃlakassa anto pavisitvÃ vehÃsaæ ÂhitasÃkhÃya nisÅdati,


#<[page 1046]>#
%<1046                  SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_II.7>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pÃdÃ vÃ 'ssa bhÆmigatÃ honti, nivÃsanapÃrupanaæ vÃ bhÆmiæ phusati, kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati. pÃde pana nivÃsanapÃrupana¤ ca ukkhipÃpetvÃ kÃtuæ vaÂÂati. ida¤ ca lakkhaïaæ purimanayena pi veditabbaæ. ayam pana viseso, tatra ukkhipÃpetvÃ kÃtuæ na vaÂÂati, hatthapÃsaæ yeva Ãnetabbo. sace anto sÅmaÂÂho pabbato abbhugacchati, tatr' aÂÂho bhikkhu hatthapÃsaæ Ãnetabbo. iddhiyÃ antopabbataæ paviÂÂhe 'pi es'eva nayo. bajjhamÃnÃ eva hi sÅmÃ pamÃïarahitaæ padesaæ na otarati. baddhasÅmÃya jÃtaæ yaæki¤ci yatthakatthaci. ekasambandhena gataæ simÃsaÇkham eva gacchati.
     [Mv_II.7:] tiyojanaparaman ti ettha tiyojanaæ paramaæ pamÃïam etissÃ 'ti tiyojanaparamÃ, taæ tiyojanaparamaæ. sammannantena majjhe ÂhatvÃ yathÃ catÆsu disÃsu diya¬¬hadiya¬¬hayojanaæ hoti, evaæ sammannitabbÃ. sace pana majjhe ÂhatvÃ ekekadisato tiyojanaæ karonti, chayojanÃ hoti, na vaÂÂati, caturassaæ vÃ tikoïaæ vÃ sammannantena yathÃ koïato koïaæ tiyojaÇaæ hoti, evaæ sammannitabbÃ.
sace hi yenakenaci pariyantena kesaggamattam pi tiyojanaæ atikkÃmeti, Ãpatti¤ ca Ãpajjati sÅmÃ ca asÅmÃ'va hoti.
     nadÅpÃran ti ettha pÃraytÅ 'ti pÃrÃ, kiæ pÃrayati, nadiæ, nadiyÃ pÃrÃ, nadipÃrÃ, taæ nadÅpÃraæ ajjhottharamÃnan ti attho. ettha pana nadiyÃ lakkhaïaæ nadÅnimittesu vuttanayam eva. yatth'assa dhuvanÃvÃ vÃ 'ti yattha nadiyÃ simabandhanaÂÂhÃnagatesu titthesu niccasa¤caraïanÃvÃ assa, yÃ sabbantimena paricchedena pÃjanapurisena saddhiæ tayo jane vahati. sace pana sÃ nÃvÃ uddhaæ vÃ adho vÃ kenacid eva karaïÅyena puna ÃgamanatthÃya nÅtÃ vÃ thenehi vÃ hatÃ avassaæ labbhaneyyÃ, yÃ pana vÃtena vÃ chinnabandhanÃ vÅcÅhi nadÅmajjhaæ nitÃ avassaæ ÃharitabbÃ, puna dhuvanÃvÃ 'va hoti,


#<[page 1047]>#
%<Mv_II.7]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                   1047>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  udake ogate thalaæ ussÃditÃpi sudhÃkasaÂÃdÅhi pÆretvÃ ÂhapitÃpi dhuvanÃvÃ 'va. sace bhinnanÃvÃ visaÇkhatapadarÃ vÃ na vaÂÂati. MahÃpadumatthero pan'Ãha sace 'pi tÃvakÃlikaæ nÃvaæ ÃnetvÃ sÅmabandhanaÂÂÃne ÂhapetvÃ nimittÃni kittenti, dhuvanÃvÃ yeva hotÅ 'ti. tatra MahÃsummatthero Ãha nimittaæ vÃ simÃ vÃ kammavÃcÃya gacchati, na nÃvÃya, bhagavatÃ ca dhuvanÃvÃ anu¤¤ÃtÃ, tasmÃ nibbaddhanÃvÃ yeva vaÂÂatÅ 'ti. dhuvasetu vÃ 'ti yattha rukkhasaÇghÃÂamayo vÃ padarabaddho vÃ jaÇghasatthasetu vÃ hatthiassÃdÅnaæ sa¤caraïayoggo mahÃsetu vÃ atthi antamaso taæ khaïa¤ Ãeva rukkhaæ chinditvÃ manussÃnaæ sa¤caraïayoggo ekapadikasetu pi dhuvasetu tv'eva saÇkhaæ gacchati. sace pana uparibaddhÃni vettalatÃdÅni hatthena gahetvÃpi na sakkÃ hoti tena sa¤carituæ na vaÂÂati. evarÆpaæ nadÅpÃrasÅmaæ sammannitun ti yatth' Ãyaæ vuttappakÃrÃ dhuvanÃvÃ vÃ dhuvasetu vÃ abhimukhatitthe yeva atthi, evarÆpaæ nadÅpÃrasÅmaæ sammannitaæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. sace dhuvanÃvÃ vÃ dhuvasetu vÃ abhimukhatitthe n' atthi, Åsakaæ uddhaæ abhirÆhitvÃ adho vÃ orohitvÃ atthi, evam pi vaÂÂati.
KaravÅkatissatthero pana gÃvutamattabbhantare 'pi vaÂÂatÅ 'ti Ãha. ima¤ ca pana nadÅpÃrasÅmaæ sammannantena ekasmiæ tÅre ÂhatvÃ uparisote nadÅtÅre nimittaæ kittetvÃ tato paÂÂhÃya attÃnaæ parikkhipantena, yattakaæ paricchedaæ icchati, tassa pariyosÃne adhosote 'pi nadÅtÅre nimittaæ kittetvÃ paratÅre sammukhaÂÂhÃne nadÅtÅre nimittaæ kittetabbaæ, tato paÂÂhÃya, yattakaæ paricchedaæ icchati, tassa vasena yÃva uparisote paÂhamakittitanimittassa sammukhÃ nadÅtÅre nimittaæ, tÃva kittetvÃ paccÃharitvÃ paÂhamakittitanimittena saddhiæ ghaÂetabbaæ. atha sabbanimittÃnaæ anto Âhite bhikkhÆ hatthapÃsagate katvÃ kammavÃcÃya sÅmÃ sammannitabbÃ. nadiyaæ ÂhitÃ anÃgatÃpi kammaæ na kopenti. sammatipariyosÃne ÂhapetvÃ nadÅ nimittÃnaæ anto paratÅre ca orimatÅre ca ekÃ sÅmÃ hoti.


#<[page 1048]>#
%<1048                     SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_II.7>%
nadÅ pana baddhasÅmasaÇkhaæ na gacchati, visuæ nadÅsÅmÃ eva hi sÃ. sace antonadiyaæ dÅpako hoti, taæ antosÅmÃyaæ kÃtukÃmena purimanayen' eva attanÃ ÂhitatÅre nimittÃni kittetvÃ dÅpakassa orimante ca pÃrimante ca nimittaæ kittetabbaæ, at paratÅre nadiyÃ orimatÅre nimittassa sammukhÃÂÂhÃne nimittaæ kittetvÃ tato paÂÂhÃya purimanayen' eva yÃva uparisote paÂhamakittitanimittassa sammukhÃ nimittaæ, tÃva kittetabbaæ, atha dÅpakassa pÃrimante ca orimante ca nimittaæ kittetvÃ paccÃharitvÃ paÂhamakittitanimittena saddhiæ ghaÂetabbaæ , atha dvÅsu tÅresu dÅpake ca bhikkhÆ sabbe 'va hatthapÃsagate katvÃ kammavÃcÃya sÅmÃ sammannitabbÃ. nadiyaæ ÂhitÃ anÃgacchantÃpi kammaæ na kopenti. sammatipariyosÃne ÂhapetvÃ nadiæ nimittÃnaæ anto tÅradvaya¤ ca dÅpako ca ekasÅmÃ hoti. nadÅ pana nadÅsÅmÃ yeva. sace pana dÅpako vihÃrasÅmaparicchedato uddhaæ vÃ adho vÃ adhikataro hoti, atha vihÃrasÅmaparicchedanimittassa ujukam eva sammukhÅbhÆte dÅpakassa orimante nimittaæ kittetvÃ tato paÂÂhÃya dÅpakasikharaæ parikkhipantena puna dÅpakassa orimante nimittassa sammukhe pÃrimante nimittaæ kittetabbaæ. tato paraæ purimanayen'eva paratÅre sammukhanimittaæ Ãdiæ katvÃ paratÅre nimittÃni ca dÅpakassa pÃrimantaorimante nimittÃni ca kittetvÃ paÂhamakittitanimittena saddhiæ ghaÂanÃ kÃtabbÃ. evam kittetvÃ sammatÃ sÅmÃ pabbatasaïÂhÃnÃ hoti. sace pana dÅpako vihÃrasÅmaparicchedato uddhaæ pi adho 'pi adhikataro hoti, purimanayen'eva dÅpakassa ubho 'pi sikharÃni parikkhipitvÃ nimittÃni kittentena nimittaghaÂanÃ kÃtabbÃ. evaæ kittetvÃ sammatÃ sÅmÃ mudiÇgasaïÂhÃnÃ hoti. sace dÅpako vihÃrasÅmaparicchedassa anto khuddako hoti, sabbapaÂhamena nayena nimittÃni kittetabbÃni, evaæ kittetvÃ sammatÃ sÅmÃ païavasaïÂhÃnÃ hoti.
     [Mv_II.8:] anupariveïiyan ti ekasmiæ vihÃre tasmiæ tasmiæ pariveïe.


#<[page 1049]>#
%<Mv_II.12]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                     1049>%
asaÇketenÃ 'ti saÇketaæ akatvÃ. ekaæ samÆhanitvÃ ti kammavÃcÃya samÆhanitvÃ. [Mv_II.9:] yato pÃtimokkhaæ suïÃtÅ 'ti yatthakatthaci bhikkhÆnaæ hatthapÃse nisinno yasmÃ pÃtimokkhaæ suïÃti, kato v' assa uposatho ti attho. ida¤ ca vatthuvasena vuttaæ. hatthapÃse nisinnassa pana asuïantassÃpi kato 'va hoti uposatho. nimittÃ kittetabbÃ 'ti uposathapamukhassa khuddakÃni vÃ mahantÃni vÃ pÃsÃïaiÂÂhakadÃrukhaï¬adaï¬akÃdÅni yÃnikÃnici nimittÃni abbhokÃse vÃ mÃlakÃdÅsu vÃ yatthakatthaci sa¤¤aæ katvÃ kittetuæ vaÂÂati. athavÃ nimittÃ kittetabbÃ 'ti nimittupagÃni vÃ animittupagÃni vÃ paricchedajÃnanatthaæ nimittÃni kittetabbÃni. [Mv_II.10:] therehi bhikkhÆhi paÂhamataraæ sannipatitun ti ettha, sace mahÃthero paÂhamataraæ na Ãgacchati dukkaÂaæ.
[Mv_II.11:] sabbeh'eva ekajjhaæ sannipatitvÃ uposatho kÃtabbo ti ettha sace porÃïako ÃvÃso majjhe vihÃrassa hoti, pahoti c'ettha bhikkhÆnaæ nisajjaÂÂhÃnaæ, tattha sannipatitvÃ uposatho kÃtabbo. sace porÃïako paridubbalo c'eva sambÃdho ca, a¤¤o pacchÃ uÂÂhito ÃvÃso asambÃdho, tattha uposatho kÃtabbo. yatthÃ vÃ pana thero bhikkhu viharatÅ 'ti etthÃpi sace therassa vihÃro sabbesaæ paboti, phÃsuko hoti tattha uposatho kÃtabbo sace pana so paccante visamappadese hoti, therassa vattabbaæ bhante tumhÃkaæ vihÃro aphÃsukadeso, n' atthi ettha sabbesaæ okÃso, asukasmiæ nÃma ÃvÃse okÃso atthi, tattha gantuæ vaÂÂatÅ 'ti. sace thero n'Ãgacchati, tassa chandapÃrisuddhiæ ÃnetvÃ sabbesaæ pahonake phÃsukaÂÂhÃne uposatho kÃtabbo.
     [Mv_II.12:] AndhakavindÃ 'ti RÃjagahato gÃvutamattam eva Andhakavindaæ nÃma, taæ upanissÃya thero vasati, tato RÃjagahaæ uposathaæ Ãgacchanto. RÃjagahaæ hi parikkhipitvÃ aÂÂhÃrasa mahÃvihÃrÃ sabbe ekasÅmÃ, DhammasenÃpatinÃ n'esaæ sÅmÃ baddhÃ, tasmÃ VeÊuvane saÇghassa sÃmaggÅdÃnatthaæ Ãgacchanto ti attho. nadim taranto ti Sippiniyaæ nÃma nadiæ atikkamanto. manaæ vuÊha ahosÅ 'ti Åsakaæ appattavuÊhabhÃvo ahosi. sÃ kira nadÅ GijjhakÆÂato otaritva caï¬ena sotena vahati,


#<[page 1050]>#
%<1050                       SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_II.12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha vegena Ãgacchantaæ udakaæ amanasikaronto thero manaæ vuÊha ahosi, na pana vuÊhÃ, udakabbhÃhatÃnissa cÅvarÃni allÃni jÃtÃni sammatÃ sÅmÃ saÇghena ticÅvarena avippavÃso ÂhapetvÃ gÃma¤ ca gÃmÆpacÃra¤ cÃ 'ti imissÃ kammavÃcÃya uppannakÃlato paÂÂhÃya bhikkhÆnaæ purimakammavÃcÃ na vaÂÂati. ayam eva thÃvarÃ hoti bhikkhunÅnam pana ayaæ na vaÂÂati purimÃ yeva vaÂÂati. kasmÃ. bhikkhunÅsaÇgho hi antogÃme vasati.
yadi evaæ siyÃ, so etÃya kammavÃcÃya ticÅvaraparihÃraæ na labheyya, atthi c' assa parihÃro tasmÃ purimÃ yeva vaÂÂati. bhikkhunÅsaÇghassa hi dve 'pi sÅmÃyo labbhanti.
tattha bhikkhÆnaæ sÅmaæ ajjhottharitvÃpi tassÃ anto 'pi bhikkhunÅnaæ sÅman sammannituæ vaÂÂati. bhikkhÆnam pi bhikkhunÅsimÃya es' eva nayo. na hi te a¤¤ama¤¤assa kamme gaïapÆrakÃ honti na kammavÃcÃvaggaæ karonti.
ettha ca nigamanagarÃnam pi gÃmen'eva saÇgaho veditabbo.
gÃmÆpacÃro ti parikkhittassa parikkhepo. aparikkhittassa parikkhepokÃso. tesu adhiÂÂhitatecÅvariko bhikkhu parihÃraæ na labhati. iti bhikkhÆnaæ avippavÃsasÅmÃ gÃma¤ ca gÃmÆpacÃra¤ ca na ottharati, samÃnasaævÃsakasÅmÃ 'va ottharati. samÃnasaævÃsakasÅmÃ c' ettha attano dhammatÃya gacchati. avippavÃsÃ pana yattha samÃnasaævÃsakasimÃ, tatth' eva gacchati, na hi tassÃ visuæ nimittakittanaæ atthi, tattha sace avippavÃsÃya sammatikÃle gÃmo atthi, taæ sÃ na ottharati, sace pana sammatÃya sÅmÃya pacchÃgÃmo nivisati so 'pi sÅmÃsaÇkhaæ yeva gacchati, yathÃ ca pacchÃ niviÂÂho, evaæ paÂhamaæ niviÂÂhassa pacchÃ va¬¬hitappadeso 'pi sÅmÃsaÇkham eva gacchati. sace 'pi sÅmÃya sammatikÃle gehÃni katÃni, pavisissÃmÃ 'ti Ãlayo 'pi atthi, manussÃ pana appaviÂÂhÃ porÃïakagÃmaæ vÃ sace geham eva cha¬¬etvÃ a¤¤attha gatÃ, agÃmo yeva esa, sÅmÃ ottharati.


#<[page 1051]>#
%<Mv_II.12]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                     1051>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana ekam pi kulaæ paviÂÂhaæ vÃ Ãgataæ vÃ atthi gÃmo yeva sÅmÃ na ottharati.
     eva¤ ca pana bhikkhave ticÅvarena avippavÃso samÆhantabbo ti ettha samÆhantena bhikkhunÃ vattaæ jÃnitabbaæ. tatr' idaæ vattaæ khaï¬asÅmÃya ÂhatvÃ avippÃvasasÅmÃ na samÆhantabbÃ, tathÃ avippavÃsasÅmÃya ÂhatvÃ khaï¬asÅmÃpi. khaï¬asÅmÃya pana Âhitena khaï¬asÅmÃ va samÆhanitabbÃ, tathÃ itarÃya Âhitena itarÃ. sÅmaæ nÃma dvÅhi kÃra.
ïehi samÆhanan ti pakatiyÃ khuddakaæ puna ÃvÃsava¬¬hanatthÃya mahatiæ vÃ kÃtaæ, pakatiyÃ mahatiæ puna a¤¤esaæ vihÃrokÃsadÃnatthÃya khuddakaæ vÃ kÃtaæ.
tattha sace khaï¬asÅma¤ ca avippavÃsasÅma¤ ca jÃnanti, samÆhanitu¤ c' eva bandhitu¤ ca sakkhissanti. khaï¬asÅmam pana jÃnantÃ avippavÃsaæ ajÃnantapi, samÆhanitu¤ c'eva bandhitu¤ ca sakkhissanti. khaï¬asÅmaæ ajÃnantÃ avippavÃsaæ yeva jÃnantÃ, cetiyaÇgaïabodhiyaÇgaïauposathÃgÃrÃdÅsu nirÃsaÇkaÂÂhÃnesu ÂhatvÃ app'eva nÃma samÆhanituæ sakkhissanti. paÂibandhitum pana na sakkhissant' eva. sace bandheyyuæ, sÅmasambhedaæ katvÃ vihÃraæ avihÃraæ kareyyuæ, tasmÃ na samÆhanitabbÃ. ye pana ubho 'pi na jÃnanti, te n' eva samÆhanituæ na bandhituæ sakkhissanti. aya¤ hi sÅmÃ nÃma kammavÃcÃya vÃ asÅmÃ hoti, sÃsanantaradhÃnena vÃ. na ca sakkÃ sÅmaæ ajÃnentehi kammavÃcaæ kÃtuæ, tasmÃ na samÆhanitabbÃ.
sÃdhukam pana ¤atvÃ yeva samÆhanitabbÃ ca bandhitabbÃ cÃ 'ti.
     evaæ baddhasÅmÃvasena samÃnasaævÃsa¤ ca ekuposathabhÃva¤ ca dassetvÃ idÃni abaddhasÅmesu pi okÃsesu taæ dassento asammatÃya bhikkhave sÅmÃya aÂÂhapitÃyÃ 'ti Ãdim Ãha. tattha aÂÂhapitÃyÃ 'ti aparicchinnÃya. gÃmagahaïena c'ettha nagaram pi gahitam eva hoti. tattha yattake padese tassa gÃmassa bhojakÃ baliæ labhanti, so padeso appo vÃ hotu mahanto vÃ, gÃmasÅmÃ 'tv eva saÇkhaæ gacchati.
nagaranigamasÅmÃsu pi es'eva nayo. yam pi ekasmiæ yeva gÃmakkhette ekaæ padesaæ,


#<[page 1052]>#
%<1052                     SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_II.12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ayaæ visuæ gÃmo hotÆ 'ti paricchinditvÃ rÃjÃ kassaci deti, so 'pi visuæ gÃmasÅmÃ hoti yeva. tasmÃ sÃ ca itarÃ ca pakatigÃmanagaranigamasÅmÃ baddhasÅmÃsadisÃ yeva honti. kevalam pana ticÅvaravippavÃsaparihÃraæ na labhanti. evaæ gÃmantavÃsÅnaæ sÅmÃparicchedaæ dassetvÃ idÃni ara¤¤akÃnaæ dassento agÃmake ce 'ti Ãdim Ãha. tattha agÃmake ce 'ti gÃmanigamanagarasÅmÃhi aparicchinne aÂavippadese. atha vÃ agÃmake ce 'ti VijjhÃÂavÅsadise ara¤¤e bhikkhu vasati, ath'assa ÂhitokÃlato sammatÃ sattabbhantarÃ samÃnasaævÃsakasÅmÃ 'ti attho.
ayaæ sÅmÃ ticÅvaravippavÃsaparihÃram pi labhati. samantÃ sattabbhantarÃ 'ti tattha ekaæ abbhantaraæ aÂÂhavÅsatihatthappamÃïaæ hoti. majjhe Âhitassa samantÃ sattabbhantarÃ vinivedhena cuddasa honti. sace dve saÇghÃ visuæ vinayakammÃni karonti, dvinnaæ sattabbhantarÃnaæ antare a¤¤aæ ekaæ sattabbhantaraæ upacÃratthÃya Âhapetabbaæ. sesÃ sattabbhantarasÅmakathÃ MahÃvibhaÇge uddesitasikkhÃpadavaïïanÃyaæ vuttanayena gahetabbÃ. sabbÃ bhikkhave nadÅ asÅmÃ 'ti yÃ kÃci nadÅlakkhaïapattÃ nadÅ nimittÃni kittetvÃ etaæ baddhasÅmaæ karomÃ 'ti katÃpi asÅmÃ 'va hoti sÃ pana attano sabhÃven'eva baddhasÅmasadisÃ, sabbam ettha saÇghakammaæ kÃtuæ vaÂÂati. samuddajÃtasaresu pi es'eva nayo. ettha ca jÃtasaro nÃma yenakenaci khaïitvÃ akato saya¤jÃtasobbho samantato Ãgatena udakena pÆrito tiÂÂhati. evaæ nadÅsamuddajÃtasarÃnaæ baddhasÅmathÃvaæ paÂikkhipitvÃ puna tattha abaddhasÅmaparicchedaæ dassento nadiyÃ vÃ bhikkhave 'ti Ãdim Ãha. tattha yaæ majjhimassa purisassa samantÃ udakukkhepÃ 'ti yaæ ÂhÃnaæ majjhimassa purisassa samantato udakukkhepena paricchinnaæ. kathaæ pana udakaæ ukkhipitabbaæ. yathÃ akkhadhuttÃ dÃruguÊaæ khipanti, evaæ udakaæ vÃ vÃlikaæ vÃ hatthena gahetvÃ thÃmamajjhimena purisena sabbathÃmena khipitabbaæ. yattha evaæ khittaæ udakaæ vÃ vÃlikÃ vÃ patati, ayam eko udakukkhepo. tassa anto hatthapÃsaæ vijahitvÃ Âhito kammaæ kopeti.


#<[page 1053]>#
%<Mv_II.12]                MahÃvagga-vaïïanÃ                        1053>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yÃva parisÃ va¬¬hati, tÃva sÅmÃya va¬¬hati. parisapariyantato udakukkhepo yeva pamÃïaæ jÃtasarasamuddesu pi es'eva nayo. ettha ca sace nadÅ nÃtidÅghÃ hoti, pabhavato paÂÂhÃya yÃva mukhadvÃrÃ sabbattha saïgho nisÅdati, udakukkhepasÅmÃkammaæ nÃma n' atthi, sakalÃpi nadÅ etesaæ yeva bhikkhÆnaæ pahoti. yam pana MahÃsummattherena vuttaæ, yojanaæ pavattamÃnÃ yeva nadÅ, tatrÃpi upari a¬¬hayojanaæ pahÃya heÂÂhÃ a¬¬hayojanaæ kammaæ kÃtuæ vaÂÂatÅ 'ti taæ MahÃpadumattheren' eva paÂikkhittaæ bhagavatÃ hi timaï¬alaæ paÂicchÃdetvÃ yatthakatthaci uttarantiyÃ bhikkhuniyÃ antaravÃsako temÅyatÅ 'ti idaæ nadiyÃ pamÃïaæ vuttaæ, na ca yojanaæ vÃ a¬¬hayojanaæ vÃ, tasmÃ yÃ imassa suttassa vasena pubbe vuttalakkhaïÃ nadÅ, tassÃ pabhavato paÂÂhÃya saÇghakammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sace pan'ettha bahÆ bhikkhÆ visuæ visuæ kammaæ karonti, sabbehi attano ca a¤¤esa¤ ca udakukkhepaparic chedassa antarÃ a¤¤o udakukkhepo sÅmantarikatthÃya Âhe petabbo. tato adhikaæ vaÂÂati yeva. Ænakam pana na vaÂÂatÅ 'ti vuttaæ. jÃtasarasamuddesu es'eva nayo. nadiyÃ pana saÇghakammaæ karissÃmÃ 'ti gatehi, sace nadÅ paripuïïÃ hoti samatittikÃ udakasÃÂikaæ nivÃsetvÃpi antonadiyaæ yeva kammaæ kÃtabbaæ. sace na sakkonti, nÃvÃya pi ÂhatvÃ kÃtabbaæ. gacchantiyÃ pana nÃvÃya kÃtuæ na vaÂÂati. kasmÃ. udakukkhepamattam eva hi sÅmÃpamÃïaæ, taæ nÃvÃ saÇgham eva atikkameti, evaæ sati a¤¤issÃ sÅmÃya ¤atti a¤¤issÃ anussÃvanÃ hoti, tasmÃ nÃvaæ arittena vÃ ÂhapetvÃ pÃsÃïe vÃ lambitvÃ antonadiyaæ jÃtarukkhe vÃ bandhitvÃ kammaæ kÃtabbaæ. antonadiyaæ baddhe aÂÂake 'pi antonadiyaæ jÃtÃrukkhe pi Âhitehi kÃtuæ vaÂÂati. sace pana rukkhassa sÃkhÃ vÃ tato nikkhantapÃroho vÃ bahinadÅtÅre vihÃrasÅmÃya vÃ gÃmasÅmÃya vÃ patiÂÂhito,


#<[page 1054]>#
%<1054                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_II.12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sÅmaæ vÃ sodhetvÃ sÃkhaæ vÃ chinditvÃ kammaæ kÃtabbaæ. bahinadÅtÅre jÃtarukkhassa antonadiyaæ paviÂÂhasÃkhÃya vÃ pÃrohe vÃ nÃvaæ bandhitvÃ kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati. karontehi sÅmÃ vÃ sodhetabbÃ, chinditvÃ vÃ 'ssa bahipatiÂÂhitabhÃvo nÃsetabbo. nadÅtÅre pana khÃïukaæ koÂetvÃ tattha baddhanÃvÃya na vaÂÂati yeva. nadiyaæ setuæ karonti, sace antonadiyaæ yeva setu vÃ setupÃdÃ vÃ, setumhi Âhitehi kammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sace pana setu vÃ setupÃdÃ vÃ bahitÅre patiÂÂhitÃ, tattha Âhitehi kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati, sÅmaæ sodhetvÃ kammaæ kÃtabbaæ.
atha setupÃdÃ anto, setu pana ubhinnam pi tÅrÃnaæ upari ÃkÃse Âhito vaÂÂati. antonadiyaæ pÃsÃïo vÃ dÅpako vÃ hoti, tassa yattakaæ padesaæ pubbe vuttappakÃre pakativassakÃle vassÃnassa catÆsu mÃsesu udakaæ ottharati, so nadisaÇkham eva gacchati. ativuÂÂhikÃle pana oghena otthaÂokÃso na gahetabbo, so hi gÃsÅmasaÇkham eva gacchati.
nadito mÃtikaæ nÅharantÃ nadiyaæ Ãvaraïaæ karonti, ta¤ ca ottharitvÃ vÃ vinibbijjhitvÃ vÃ udakaæ gacchati, sabbattha pavattanaÂÂhÃne kammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sace pana Ãvaraïena vÃ koÂÂhakabandhanena vÃ sotaæ pacchijjati, udakaæ na ppavattati appavattanaÂÂhÃne kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati.
Ãvaraïamatthake pi kÃtuæ na vaÂÂati. sace koci Ãvaraïappadeso pubbe vuttapÃsÃïadÅpakappadeso viya udakena ajjhottharÅyati, tattha vaÂÂati. so hi nadÅsaÇkham eva gacchati. nadiæ vinÃsetvÃ taÊÃkaæ karonti, heÂÂhÃ pÃÊi baddhÃ, udakaæ ÃgantvÃ taÊÃkaæ pÆretvÃ tiÂÂhati, ettha kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati, upari pavattanaÂÂhÃne heÂÂhÃ ca cha¬¬itamodakaæ nadiæ ottharitvÃ sandanaÂÂhÃnato paÂÂhÃya vaÂÂati. deve avassante hemantagimhesu vÃ sukkhanadiyÃya vaÂÂati. nadito nÅhaÂamÃtikÃya na vaÂÂati. sace sÃ kÃlantarena bhijjitvÃ nadÅ hoti, vaÂÂati. kÃci nadÅ kÃlantarena uppatitvÃ gÃmanigamasÅmaæ ottharitvÃ pavattati, nadÅ yeva hoti, hammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sace pana vihÃrasÅmaæ ottharati, vihÃrasÅmÃ tv eva saÇkhaæ gacchati. samudde 'pi kammaæ karontehi,


#<[page 1055]>#
%<Mv_II.13]               MahÃvagga-vaïïanÃ                   1055>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yaæ padesaæ uddhaæ va¬¬hanaudakaæ vÃ pakativÅci vÃ vÃtavegena ÃgantvÃ ottharati, tattha kÃtuæ na vaÂÂati. yasmiæ pana padese pakativÅciyo osaritvÃ saïÂhahanti, so udakantato paÂÂhÃya antosamuddo nÃma, tattha Âhitehi kammaæ kÃtabbaæ. sace Æmivego bÃdhati nÃvÃya vÃ aÂÂake vÃ ÂhatvÃ kÃtabbaæ. tesu vinicchayo nadiyaæ vuttanayen'eva veditabbo. samudde piÂÂhipÃsÃïo hoti, taæ kdÃci Æmiyo ÃgantvÃ ottharanti, kadÃci na ottharanti, tattha kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati. so hi gÃmasÅmÃsaÇkhaæ eva gacchati. sace pana vÅcÅsu ÃgatÃsu pi anÃgatÃsu pi pakatiudaken' eva ottharÅyati. vaÂÂati.
dÅpako vÃ pabbato vÃ hoti, so ce dÆre hoti macchadanbhÃnaæ agamanapathe, ara¤¤asÅmÃsaÇkham eva gacchati. tasaæ gamanapariyantassa orato pana gÃmasÅmÃsaÇkhaæ gacchati.
tattha gÃmasÅmaæ asodhetvÃ kammaæ kÃtuæ na vaÂÂati samuddo gÃmasÅmaæ vÃ nigamasÅmaæ vÃ ottharitvÃ tiÂÂhati samuddo'va hoti, tattha kammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sace pana vihÃrasÅmaæ ottharati, vihÃrasÅmÃ tv eva saÇkhaæ gacchati.
jÃtasare kammaæ karontehi pi yattha pubbe vuttappakÃre vassakÃle vasse pacchinnamatte pivituæ vÃ nhÃyituæ vÃ hatthapÃde vÃ dhovituæ udakaæ na hoti sukkhati, ayaæ na jÃtasaro, gÃmakkhettasaÇkham eva gacchati, tattha kammaæ na kÃtabbaæ. yattha pana vuttappakÃre vassakÃle udakaæ santiÂÂhati, ayam eva jÃtasaro. tassa yattake padese vassÃnaæ cÃtummÃse udakaæ tiÂÂhati, tattha kammaæ kÃtuæ vaÂÂati. sace gambhÅraæ udakaæ, aÂÂakaæ bandhitvÃ tattha Âhitehi pi jÃtasarassa anto jÃtarukkhamhi baddhÃÂÂake 'pi kÃtuæ vaÂÂati. piÂÂhipÃsÃïadÅpakesu pan' ettha nadiyaæ vuttasadiso 'va vinicchayo. samavassadevakÃle pahonakajÃtasaro pana sace 'pi duvuÂÂhikÃle vÃ gimhahemantesu vÃ sukkhati nirudako hoti, tattha saÇghakammaæ kÃtuæ vaÂÂati. yaæ AndhakaÂÂhakathÃyaæ vuttaæ, sabbo jÃtasaro sukkho anodako gÃmakkhettaæ yeva bhajatÅ 'ti, taæ na gahetabbaæ. sace pan' ettha udakatthÃya ÃvÃÂaæ vÃ pokkharaïÅÃdÅni vÃ khaïanti.


#<[page 1056]>#
%<1056                      SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_II.13>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ ÂhÃnaæ ajÃtasaro hoti, gÃmasÅmÃsaÇkhaæ gacchati. lÃbutipusakÃdivappe kate 'pi es' eva nayo. sace pana taæ pÆretvÃ thalaæ vÃ karonti, ekasmiæ disÃbhÃge pÃÊiæ bandhitvÃ sabbam eva taæ mahÃtaÊÃkaæ vÃ karonti, sabbo 'pi jÃtasaro na hoti, gÃmasÅmÃsaÇkham eva gacchati. loïi pi jÃtasarasaÇkham eva gacchati. vassike cattÃro mÃse udakaÂÂhÃnokÃse kammaæ kÃtuæ vaÂÂatÅ 'ti.
     [Mv_II.13:] sÅmÃya sÅmaæ sambhindantÅ 'ti attano sÅmÃya paresaæ baddhasÅmaæ sambhindanti. sace hi porÃïakassa vihÃrassa puratthimÃya disÃya ambo c' eva jambÆ cÃ 'ti dve rukkhÃ a¤¤ama¤¤aæ saæsaÂÂhaviÂapÃ honti, tesu ambassa pacchimadisÃbhÃge jambÆ. vihÃrasÅmÃ ca jambuæ anto katvÃ ambaæ kittetvÃ baddhÃ hoti, atha pacchÃ tassa vihÃrassa puratthimÃya disÃya vihÃraæ katvÃ sÅmaæ bandhantÃ bhikkhÆ taæ ambaæ anto katvÃ jambuæ kittetvÃ bandhanti, sÅmÃya sÅmÃ sambhinnÃ hoti, evaæ chabbaggiyÃ akaæsu, ten'Ãha sÅmÃya sÅmaæ sambhindantÅ 'ti. sÅmÃya sÅmaæ ajjhottharantÅ 'ti attano sÅmÃya paresaæ baddhasÅmaæ ajjhottharanti paresaæ baddhasÅmaæ sakalaæ vÃ tassÃ padesaæ vÃ anto katvÃ attano sÅmaæ bandhanti. sÅmantarikaæ ÂhapetvÃ sÅmaæ sammannitun ti ettha sace paÂhamataraæ katassa vihÃrassa sÅmÃ asammatÃ hoti, sÅmÃya upacÃro Âhapetabbo. sace sammatÃ hoti, pacchimakoÂiyÃ hatthamattaæ sÅmantarikÃ ÂhapetabbÃ. Kurundiyaæ vidatthimattam pi, MahÃpaccariyaæ caturaÇgulamattam pi vaÂÂatÅ 'ti vuttaæ. ekarukkho pi ca dvinnaæ sÅmÃnaæ nimittaæ hoti, so pana va¬¬hanto sÅmÃsaÇkaraæ karoti, tasmÃ na kÃtabbo.
                 SÅmÃkathÃ niÂÂhitÃ.
     [Mv_II.14:] CÃtuddasiko ca païïarasiko cÃ 'ti ettha cÃtuddasikassa pubbakicce ajjuposatho cÃtuddaso 'ti vattabbaæ. adhammena vaggan ti ÃdÅsu sace ekasmiæ vihÃre catÆsu bhikkhÆsu vasantesu ekassa chandapÃrisuddhiæ ÃharitvÃ tayo pÃrisuddhiuposathaæ karonti,


#<[page 1057]>#
%<Mv_II.15]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                   1057>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tÅsu vÃ vasantesu ekassa chandapÃrisuddhiæ ÃharitvÃ dve pÃtimokkhaæ uddisanti, adhammena vaggaæ uposathakammaæ hoti. sace pana cattÃro 'pi sannipatitvÃ pÃrisuddhiuposathaæ karonti, tayo vÃ dve vÃ pÃtimokkhaæ uddisanti, adhammena samaggaæ nÃma hoti.
sace catÆsu janesu ekassa pÃrisuddhiæ ÃharitvÃ tayo pÃrisuddhiuposathaæ karonti, tÅsu vÃ janesu ekassa pÃrisuddhiæ ÃharitvÃ dve pÃrisuddhiuposathaæ karonti, dhammena vaggaæ nÃma hoti. sace pana cattÃro ekattha vasantÃ sabbe 'va sannipatitvÃ pÃtimokkhaæ uddisanti, tayo pÃrisuddhiuposathaæ karonti, dve a¤¤ama¤¤aæ pÃrisuddhiuposathaæ karonti, dhammena samaggaæ nÃma hontÅ 'ti.
     [Mv_II.15:] nidÃnaæ uddisitvÃ avasesaæ sutena sÃvetabban ti suïÃtu me bhante saÇgho ...pe... ÃvikatÃ hi 'ssa phÃsu hotÅ 'ti imaæ nidÃnaæ uddisitvÃ, uddiÂÂhaæ kho Ãyasmanto nidÃnaæ. tatth'Ãyasmante pucchÃmi, kaccittha parisuddhÃ dutiyam pi pucchÃmi ...pe... evam etaæ dhÃrayÃmÅ 'ti vatvÃ, sutÃ kho pan' Ãyasmantehi cattÃro pÃrÃjikÃ dhammÃ ...pe... avivadamÃnehi sikkhitabban ti evaæ avasesaæ sutena sÃvetabbaæ. etena nayena sesÃ cattÃro pÃtimokkhuddesÃ veditabbÃ. sa¤carabhayan ti aÂavÅmanussabhayaæ. rÃjantarÃyo ti ÃdÅsu sace bhikkhÆsu uposathaæ karissÃmÃ 'ti nisinnesu rÃjÃ Ãgacchati, ayaæ rÃjantarÃyo.
corÃ Ãgacchanti, ayaæ corantarÃyo. davadÃho vÃ Ãgacchati, ÃvÃse vÃ aggi uÂÂhahati, ayaæ agyantarÃyo. megho vÃ uÂÂhahati, ogho vÃ Ãgacchati, ayaæ udakantarÃyo. bahÆ manussÃ Ãgacchanti, ayaæ manussantarÃyo. bhikkhuæ yakkho gaïhÃti, ayaæ amanussantarÃyo. byagghÃdayo caï¬amigÃ Ãgacchanti, ayaæ vÃÊantarÃyo. bhikkhuæ sappÃdayo ¬aæsanti, ayaæ siriæsapantarÃyo. bhikkhu gilÃno hoti, kÃlaæ vÃ karoti, verino vÃ taæ mÃretukÃmÃ gaïhanti, ayaæ jÅvitantarÃyo. manussÃ ekaæ vÃ bahÆ vÃ bhikkhÆ brahmacariyÃ cÃvetukÃmÃ gaïhanti, ayaæ brahmacariyantarÃyo. evarÆpesu antarÃyesu saÇkhittena pÃtimokkho uddisitabbo.


#<[page 1058]>#
%<1058                   SamantapÃsÃdikÃ                        [Mv_II.15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  paÂhamo vÃ uddeso uddisitabbo, Ãdimhi dve vÃ tayo vÃ cattÃro vÃ. ettha ca dutiyÃdÅsu uddesesu yasmiæ apariyosite antarÃyo hoti, so 'pi suten' eva sÃvetabbo.
     anajjhiÂÂhÃ ti anÃïattÃ ayÃcitÃ vÃ. ajjhesanÃ c' ettha saÇghena sammatadhammajjhesakÃyattÃ vÃ saÇghattherÃyattÃ vÃ. tasmiæ dhammajjhesake asati saÇghattheraæ ÃpucchitvÃ vÃ tena yÃcito vÃ bhÃsituæ labhati. saÇghattherenÃpi sace vihÃre bahÆ dhammakathikÃ honti, vÃrapaÂipÃÂiyÃ vattabbÃ, tvaæ dhammaæ bhaïa, dhammaæ kathehi, dhammadÃnaæ dehÅ 'ti vÃ vuttena tÅhi pi vidhÅhi dhammo bhÃsitabbo.
osÃrehÅ 'ti vutto pana osÃretum eva labhati, kathehÅ 'ti vutto kathetum eva, sarabha¤¤aæ bhaïÃhÅ 'ti vutto sarabha¤¤am eva. saÇghatthero 'pi ca uccatare Ãsane nisinno yÃcituæ na labhati. sace upajjhÃyo c' eva saddhivihÃriko ca honti, upajjhÃyo ca taæ uccÃsane nisinno bhaïÃhÅ 'ti vadati, sajjhÃyaæ adhiÂÂhahitvÃ bhaïitabbaæ. sace pan'ettha daha rabhikkhÆ honti, tesaæ bhaïÃmÅ 'ti bhaïitabbaæ. sace vihÃre saÇghatthero attano yeva nissitake bhaïÃpeti, a¤¤e madhurabhÃïake 'pi nÃjjhesati, so a¤¤ehi vattabbo. bhante asukan nÃma bhaïÃpemÃ 'ti. sace bhaïÃpethÃ 'ti vÃ vadati, tuïhÅ vÃ hoti, bhaïÃpetuæ vaÂÂati. sace pana paÂibÃhati, na bhaïÃpetabbaæ. yadi anÃgate yeva saÇghatthere dhammassavanaæ Ãraddhaæ, puna Ãgate ÂhaptevÃ Ãpucchanakiccaæ n' atthi. osÃretvÃ pana kathentena ÃpucchitvÃ vÃ aÂÂhapetvÃ yeva vÃ kathetabbaæ. kathentassa puna Ãgate 'pi es'eva nayo. upanisinnakathÃya pi saÇghatthero 'va sÃmÅ, tasmÃ tena sayaæ vÃ kathetabbaæ, a¤¤o vÃ bhikkhu kathehÅ 'ti vattabbo, no ca kho uccatare Ãsane nisinnena.
manussÃnam pana bhaïÃhÅ 'ti vattuæ vaÂÂati. manussÃ attano jÃnanakaæ bhikkhuæ pucchanti, tena theraæ ÃpucchitvÃ kathetabbaæ. sace saÇghatthero, bhante ime pa¤haæ maæ pucchantÅ 'ti puÂÂho kathehÅ 'ti vÃ bhaïati, tuïhÅ vÃ hoti, kathetuæ vaÂÂati. antaraghare anumodanÃdÅsu pi es' eva nayo. sace saÇghatthero, vihÃre vÃ antaraghare vÃ maæ anÃpucchitvÃ 'pi katheyyÃsÅ 'ti anujÃnÃti,


#<[page 1059]>#
%<Mv_II.15]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                  1059>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  laddhakappiyaæ hoti, sabbattha vattuæ vaÂÂati. sajjhÃyaæ karontenÃpi thero Ãpucchitabbo yeva. ekaæ ÃpucchitvÃ sajjhÃyantassa aparo Ãgacchati, puna Ãpucchanakiccaæ n' atthi. sace vissamissÃmÅ 'ti Ãbhogaæ katvÃ Âhitassa Ãgacchati, puna Ãrabhantena Ãpucchitabbaæ. saÇghatthere anÃgate yeva araddhaæ sajjhÃyantassÃpi es' eva nayo. ekena saÇghattherena maæ anÃpucchitvÃpi yathÃsukhaæ sajjhÃyÃhÅ 'ti anu¤¤Ãtena yathÃsukhaæ sajjhÃyituæ vaÂÂati, a¤¤asmiæ pana Ãgate taæ ÃpucchitvÃ 'va sajjhÃyitabbaæ.
     attanÃ vÃ attÃnaæ sammannitabban ti attanÃ vÃ attÃ sammannitabbo. pucchantena pana parisaæ oloketvÃ, sace attano upaddavo n'atthi, vinayo pucchitabbo. [Mv_II.16:] kate 'pi okÃse puggalaæ tulayitvÃ 'ti atthi nu kho me ito upaddavo, n' atthÅ 'ti evaæ upaparikkhitvÃ. puggalaæ tulayitvÃ okÃsaæ kÃtun ti, bhÆtam eva nu kho Ãpattiæ vadati abhÆtan ti evaæ upaparikkhitvÃ okÃsaæ kÃtuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. pur' amhÃkan ti paÂhamaæ amhÃkaæ. paÂikacc'evÃ 'ti paÂhamataram eva. adhammakammaæ vuttanayam eva. paÂikkositun ti nivÃretuæ. diÂÂhim pi ÃvikÃtun ti adhammakammaæ idaæ, na m'etaæ khamatÅ 'ti evaæ a¤¤assa santike attano diÂÂhi pakÃsetuæ. catÆhi pa¤cahÅ 'ti Ãdi tesaæ anupaddavatthÃya vuttaæ. sa¤cicca na sÃventÅ 'ti yathÃ na suïanti, evaæ bhaïissÃmÃ 'ti sa¤cicca saïikaæ uddisanti. therÃdhikan ti therÃdhÅnaæ therayattaæ bhavitun ti attho. therÃdheyyan ti pi pÃÂho. tasmÃ therena sayaæ vÃ uddisitabbaæ, a¤¤o vÃ ajjhesitabbo. ajjhesanavidhÃna¤ c' ettha dhammajjhesane vuttanayam eva. [Mv_II.17:] so na jÃnÃti uposathaæ vÃ 'ti ÃdÅsu cÃtuddasikapaïïarasikasÃmaggÅbhedena tividha¤ ca saïghuposathÃdibhedena navavidha¤ ca uposathaæ na jÃnÃti, catubbidhaæ uposathakammaæ na jÃnÃti, dubbidhaæ pÃtimokkhaæ na jÃnÃti, navavidhaæ pÃtimokkhuddesaæ na jÃnÃti. yo tattha bhikkhu byatto paÂibalo ti ettha ki¤cÃpi daharassÃpi byattassa pÃtimokkho anu¤¤Ãto. atha kho ettha ayam adhippÃyo,


#<[page 1060]>#
%<1060                     SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_II.18>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace therassa pa¤ca vÃ cattÃro vÃ tayo vÃ pÃtimokkhuddesÃ n'Ãgacchanti, dve pana akhaï¬Ã suvisadÃ vÃcuggatÃ honti, therÃyatto 'va pÃtimokkho. sace pana ettakam pi visadaæ kÃtuæ na sakkoti, byattassa bhikkhuno Ãyatto 'va hoti. sÃmantÃ ÃvÃsÃ 'ti sÃmantaæ ÃvÃsaæ. sajjukan ti tadah' eva ÃgamanatthÃya. navakaæ bhikkhaæ ÃïÃpetun ti ettha yo sakkoti uggahetuæ, evarÆpo ÃïÃpetabbo, na bÃlo. [Mv_II.18:] katimÅ bhante 'ti ettha katÅnaæ pÆraïÅ katimÅ. ko divaso ti adhippÃyo. ayyÃyattaæ kusalakammaæ sandhÃya vadanti kittakÃ bhante bhikkhÆ 'ti. salÃkaæ vÃ gÃhetun ti salÃkaæ gahetvÃ saæharitvÃ gaïetun ti attho. [Mv_II.19:] KÃlavato ti kÃlass'eva, pagevÃ 'ti attho. yaæ kÃlaæ saratÅ 'ti ettha sÃyam pi ajjhuposatho samannÃharathÃ 'ti Ãrocetuæ vaÂÂati. [Mv_II.20:] therena bhikkhunÃ navaæ bhikkhuæ ÃïÃpetun ti etthÃpi ki¤ci kammaæ karonto vÃ sadÃkÃlam eva eko bhÃranittharaïako vÃ sarabhÃïakadhammakathikÃdÅsu a¤¤ataro vÃ na uposathÃgÃrasammajjanatthaæ ÃïÃpetabbo, avasesÃ pana vÃrena ÃïÃpetabbÃ. sace Ãïatto sammu¤janiæ tÃvakÃlikam pi na labhati, sÃkhÃbhaÇgaæ kappiyaæ kÃretvÃ sammajjitabbaæ. tam pi alabhantassa laddhakappiyaæ hoti. Ãsanapa¤¤ÃpanÃïattiyam pi vuttanayen'eva ÃïÃpetabbo. Ãïattena ca, sace uposathÃgÃre ÃsanÃni n' atthi, saÇghikÃvÃsato ÃharitvÃ pa¤¤ÃpetvÃ puna ÃharitabbÃni.
Ãsanesu asati kaÂasÃrake 'pi taÂÂikÃyo 'pi pa¤¤Ãpetuæ vaÂÂati, taÂÂikÃsu pi asati sÃkhÃbhaÇgÃni kappiyaæ kÃretvÃ pa¤¤ÃpetabbÃni, kappiyakÃrakaæ alabhantassa laddhakappiyaæ hoti. padÅpakaraïe 'pi vuttanayen' eva ÃïÃpetabbo.
ÃïÃpentena ca amukasmiæ nÃma okÃse telaæ vÃ vaÂÂi vÃ kapallikÃ vÃ atthi, taæ gahetvÃ karotÅ 'ti vattabbo. sace telÃdÅni n' atthi, pariyesitabbÃni, pariyesitvÃ alabhantassa laddhakappiyaæ hoti. api ca kapÃle aggi pi jÃletabbo.
[Mv_II.21:] saÇgahetabbo ti sÃdhu bhante Ãgatattha, idha bhikkhÃ sulabhÃ sÆpabya¤janaæ atthi, vasatha anukkaïÂhamÃnÃ 'ti evaæ piyavacanena saÇgahetabbo, punappunaæ kathÃkaraïavasena anuggahetabbo,


#<[page 1061]>#
%<Mv_II.18]              MahÃvagga-vaïïanÃ                       1061>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Ãma vasissÃmÅ 'ti paÂivacanadÃpanena upalÃpetabbo. athÃ vÃ catÆhi paccayehi saÇgahetabbo c' eva anuggahetabbo ca piyavacanena upalÃpetabbo, kaïïasukhaæ Ãlapitabbo ti attho, cuïïÃdÅhi upaÂÂhÃpetabbo. Ãpatti dukkaÂassÃ 'ti sace sakalo 'pi saÇgho na karoti, sabbesaæ dukkaÂaæ.
idha n' eva therÃ na daharÃ muccanti. sabbehi vÃrena upaÂÂhÃpetabbo. attano vÃre anupaÂÂhahantassa Ãpatti.
tena pana mahÃtherÃnaæ pariveïasammajjanadantakaÂÂhadÃnÃdÅni na sÃditabbÃni. evam pi sati mahÃtherehi sÃyaæ pÃtaæ upaÂÂhÃnaæ Ãgantabbaæ. tena pana tesaæ Ãgamanaæ ¤atvÃ paÂhamataraæ mahÃtherÃnaæ upaÂÂhÃnaæ gantabbaæ. sac' assa saddhi¤carÃ bhikkhÆ upaÂÂhÃkÃ atthi, mayhaæ upaÂÂhÃkÃ atthi, tumhe appossukkÃ vihÃrathÃ 'ti vattabbaæ. athÃpi 'ssa saddhi¤carÃ bhikkhÆ n' atthi, tasmiæ yeva pana vihÃre eko vÃ dve vÃ vattasampannÃ vadanti mayaæ therassa kattabbakiccaæ karissÃma, eva sesÃ phÃsuæ vihÃrantÆ 'ti sabbesaæ anÃpatti. so ÃvÃso gantabbo ti uposathakaraïatthÃya anva¬¬hamÃsaæ gantabbo, so ca kho utuvasse yeva, vassÃne pana yaæ kattabbaæ taæ dassetuæ vassaæ vasanti bÃlÃ abyattÃ 'ti Ãdim Ãha. tattha na bhikkhave tehi bhikkhÆhi tasmiæ ÃvÃse vassaæ vasitabban ti purimikÃya pÃtimokkhuddesakena vinÃ na vassaæ upagantabbaæ. sace so vassupagatÃnaæ pakkamati vÃ vibbhamati vÃ kÃlaæ vÃ karoti, a¤¤asmiæ sati yeva pacchimikÃya vasituæ vaÂÂati, asati a¤¤attha gantabbaæ, agacchantÃnaæ dukkaÂaæ. sace pana pacchimikÃya pakkamati vÃ vibbhamati vÃ kÃlaæ vÃ karoti, mÃsadvayaæ vasitabbaæ.
     [Mv_II.22:] kÃyena vi¤¤ÃpetÅ 'ti pÃrisuddhidÃnaæ yena kenaci aÇgapaccaÇgena vi¤¤Ãpeti jÃnÃpeti, vÃcam pana nicchÃretuæ sakkonto vÃcÃya vi¤¤Ãpeti, ubhayathÃpi sakkonto kÃyavÃcÃhÅ 'ti. saÇghena tattha gantvÃ uposatho kÃtabbo ti sace bahÆ tÃdisÃ gilÃnÃ honti, saÇghena paÂipÃÂiyÃ ÂhatvÃ sabbe hatthapÃse kÃtabbÃ. sace dÆre honti, saÇgho na ppahoti.


#<[page 1062]>#
%<1062                   SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_II.21>%
taæ divasaæ uposatho na kÃtabbo, na tv eva vaggena saÇghena uposatho kÃtabbo. tatth' eva pakkamatÅ 'ti saÇghamajjhaæ anÃgantvÃ tato 'va katthaci gacchati. sÃmaïero paÂijÃnÃtÅ 'ti sÃmaïero ahan ti evaæ paÂijÃnÃti, bhÆtaæ yeva vÃ sÃmaïerabhÃvaæ Ãroceti, pacchÃ vÃ sÃmaïerabhÆmiyaæ tiÂÂhatÅ 'ti attho. esa nayo sabbattha. saÇghappatto pakkamatÅ 'ti sabbantimena paricchedena uposathatthÃya sannipatitÃnaæ catunnaæ bhikkhÆnaæ hatthapÃsaæ patvÃ pakkamati. esa nayo sabbattha. ettha ca ekena bahÆnam pi ÃhaÂÃ pÃrisuddhi, ÃhaÂÃ 'va hoti. sace pana so antarÃmagge a¤¤aæ bhikkhuæ disvÃ yesaæ tena pÃrisuddhi gahitÃ tesa¤ ca attano ca pÃrisuddhiæ deti, tass' eva pÃrisuddhi Ãgacchati, itarÃ pana bilÃlasaÇkhalikapÃrisuddhi nÃma hoti, sÃ na Ãgacchati. sutto na ÃrocetÅ 'ti ÃgantvÃ supati asukena bhante pÃrisuddhi dinnÃ 'ti na Ãroceti. pÃrisuddhihÃrakassa anÃpattÅ 'ti ettha sace sa¤cicca n' Ãroceti, dukkaÂaæ Ãpajjati, pÃrisuddhi pana ÃhaÂÃ 'va hoti. asa¤cicca anÃrocitattÃ pan'assa anÃpatti, ubhinnam pi ca uposatho kato yeva hoti.
chandadÃne 'pi pÃrisuddhidÃne vuttasadiso yeva vinicchayo.
[Mv_II.23:] pÃrisuddhiæ dentena chandam pi dÃtun ti ettha sace pÃrisuddhim eva deti na chandaæ, uposatho kato hoti, yam pana saÇgho a¤¤aæ kammaæ karoti, taæ akataæ hoti. chandam eva deti na pÃrisuddhiæ, bhikkhusaÇghassa uposatho 'pi kammam pi katam eva hoti, chandadÃyakassa pana uposatho akato yeva hoti. sace 'pi koci bhikkhu nadiyÃ vÃ sÅmÃya vÃ uposathaæ adhiÂÂhahitvÃ Ãgacchati, kato mayÃ uposatho ti acchituæ na labhati, sÃmaggÅ vÃ chando vÃ dÃtabbo.
     [Mv_II.25:] sarati pi uposathaæ na pi saratÅ 'ti ekadÃ sarati, ekadÃ na sarati. atthi n' eva saratÅ 'ti yo ekantaæ n' eva sarati, tassa sammatidÃnakiccaæ n'atthi.
     [Mv_II.26:] so deso sammajjitvÃ 'ti taæ desaæ sammajjitvÃ. upayogatthe paccattaæ. pÃniyaæ paribhojanÅyan ti Ãdi uttÃnattham eva.


#<[page 1063]>#
%<Mv_II.21]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                  1063>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kasmÃ pan' etaæ vuttaæ. uposathassa pubbakaraïÃdidassanatthaæ, ten'Ãhu aÂÂhakathÃcariyÃ
     sammajjanÅ padÅpo ca udakaæ Ãsanena ca
     uposathassa etÃni pubbakaraïan ti vuccati 'ti.
iti iminÃ cattÃri kammÃni pubbakaraïan ti akkhÃtÃni.
     chandapÃrisuddhi utukkhÃnaæ bhikkhugaïanÃ ca ovÃdo
     uposathassa etÃni pubbakiccan ti vuccati, imÃni pa¤ca pubbakaraïato pacchÃ kÃtabbattÃ pubbakiccan ti akkhÃtÃni.
          uposatho yÃvatikÃ ca bhikkhÆ kammam pattÃ
          sabhÃgÃpattiyo ca na vijjanti
          vajjanÅyÃ ca puggalÃ tasmiæ na honti
          pattakallan ti vuccati, imÃni cattÃri pattakallan ti akkhÃtÃni. tehi saddhin ti tehi Ãgatehi saddhiæ etÃni pubbakaraïÃdÅni katvÃ uposatho kÃtabbo. ajja me uposatho ti ettha sace païïaraso hoti, ajja me uposatho païïaraso ti pi adhiÂÂhÃtuæ vaÂÂati. cÃtuddasike pi es'eva nayo.
     [Mv_II.27:] bhagavatÃ pa¤¤attaæ na sÃpattikena uposatho kÃtabbo ti idaæ yassa siyÃ ÃpattÅ 'ti Ãdivacanena ca pÃrisuddhidÃnapa¤¤Ãpanena ca pÃrisuddhi uposathapa¤¤Ãpanena ca pa¤¤attaæ hotÅ 'ti veditabbaæ. itthan nÃmaæ Ãpattin ti thullaccayÃdÅsu ekissÃ nÃmaæ gahetvÃ thullaccayaæ Ãpattiæ pÃcittiyaæ Ãpattin ti evaæ vattabbaæ. taæ paÂidesemÅ 'ti idaæ taæ tumhamÆle paÂidesemÅ 'ti vuttam pi suvuttam eva hoti. passasÅ 'ti ida¤ ca passasi Ãvuso taæ Ãpattiæ, passatha bhante taæ Ãpattin ti evaæ vattabbaæ. Ãma passÃmÅ 'ti idaæ pana Ãma bhante passÃmi, Ãma Ãvuso passÃmÅ 'ti evaæ vuttam pi suvuttam eva hoti. Ãyatiæ saævareyyÃsÅ 'ti ettha pana ÃpattipaÂiggÃhakena, sace vu¬¬hataro, Ãyatiæ saævareyyÃthÃ 'ti vattabbo, evaæ vuttena pana sÃdhu suÂÂhu saævarissÃmÅ 'ti vattabbam eva.


#<[page 1064]>#
%<1064                   SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_II.27>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yadÃ nibbematiko ti ettha sace n' eva nibbentiko hoti, vatthuæ kittetvÃpi desetuæ vaÂÂatÅ 'ti AndhakaÂÂhakathÃyaæ vuttaæ. tatrÃyaæ desanÃvidhi, sace meghacchanne suriye kÃlo nu kho vikÃlo ti vematiko bhu¤jati, tena bhikkhunÃ, ahaæ bhante vematiko bhu¤jiæ, sace kÃlo atthi, sambahulÃ dukkaÂÃpattiyo Ãpanno 'mhi, no ce atthi, sambahulÃ pÃcittiyÃ Ãpanno 'mhÅ 'ti evaæ vatthuæ kittetvÃ ahaæ bhante yÃ tasmiæ vatthusmiæ sambahulÃ dukkaÂÃ vÃ pÃcittiyÃ vÃ Ãpattiyo Ãpanno, tÃ tumhamÆle paÂidesemÅ 'ti vattabbaæ. esa nayo sabbÃpattÅsu. na bhikkhave sabhÃgÃpattÅ 'ti ettha yaæ dve 'pi janÃ vikÃlabhojanÃdinÃ sabhÃgavatthunÃ Ãpattiæ Ãpajjanti, evarÆpÃ vatthusabhÃgÃ 'ti vuccati. vikÃlabhojanappaccayÃ Ãpanno pana anatirittabhojanappaccayÃ Ãpannassa santike desetuæ vaÂÂati.
yÃpi c' Ãyaæ vatthusabhÃgÃ, sÃpi desitÃ sudesitÃ 'va, a¤¤am pana desanÃpaccayÃ desako paÂiggahaïappaccayÃ paÂiggahako cÃ 'ti ubho 'pi dukkaÂaæ Ãpajjanti, taæ nÃnÃvatthukaæ hoti, tasmÃ a¤¤ama¤¤aæ desetuæ vaÂÂati. sÃmanto bhikkhu evam assa vacanÅyo ti ettha sabhÃgo yeva vattabbo. visabhÃgassa hi vuccamÃne bhaï¬anakalahasaÇghabhedÃdÅni pi honti, tasmÃ tassa avatvÃ ito vuÂÂhahitvÃ paÂikarissÃmÅ 'ti Ãbhogaæ katvÃ uposatho kÃtabbo ti AndhakaÂÂhakathÃyaæ vuttaæ.
     [Mv_II.28:] anÃpattipaïïarasake, te na jÃniæsÆ 'ti sÅmaæ okkantÃ 'ti vÃ okkamantÅ 'ti vÃ na jÃnimsu. ath'a¤¤e ÃvÃsikÃ bhikkhÆ ÃgacchantÅ 'ti gÃmaæ vÃ ara¤¤aæ vÃ kenaci karaïÅyena gantvÃ tesaæ nisinnaÂÂhÃnaæ Ãgacchanti. vaggÃ samaggasa¤¤ino ti tesaæ sÅmaæ okkantattÃ vaggÃ, sÅmaæ okkantabhÃvassa ajÃnanato samaggasa¤¤ino. vaggÃsamaggasa¤¤inopaïïarasake, te jÃnantÅ 'ti pabbate vÃ thale vÃ ÂhitÃ sÅmaæ okkante vÃ okkamante vÃ passanti. samaggasa¤¤ino pana a¤Ãïena vÃ,


#<[page 1065]>#
%<Mv_II.33]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                 1065>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ÃgatÃ bhavissantÅ 'ti sa¤¤Ãya vÃ honti. vematikapaïïarasakaæ uttÃnattham eva. kukkuccapakatapaïïarasake yathÃ icchÃya abhibhÆto icchÃpakato ti vuccati, evaæ pubbabhÃge sanniÂÂhÃnaæ katvÃpi karaïakkhaïe akappiye kappiyasa¤¤itÃsaÇkhÃtena kukkuccena abhibhÆtÃ kukkuccapakatÃ 'ti veditabbÃ. bhedapurekkhÃrapaïïarasake akusalabalavatÃya thullaccayaæ vuttaæ. ÃvÃsikena ÃgantukapeyyÃle yathÃ purime ÃvÃsikena ÃvÃsikapeyyÃle te na jÃnanti attha¤¤e ÃvÃsikÃ 'ti Ãdi vuttaæ, evaæ te na jÃnanti attha¤¤e ÃgantukÃ 'ti ÃdinÃ nayena sabbaæ veditabbaæ. Ãgantukena ÃvÃsikapeyyÃle pana yathÃ purimapeyyÃle ÃvÃsikÃ bhikkhÆ sannipatanti 'ti Ãgataæ, evaæ ÃgantukÃ bhikkhÆ sannipatantÅ 'ti Ãnetabbaæ. Ãgantukena ÃgantukapeyyÃlo pana ubhayapadesu Ãgantukavasena yojetabbo ti.
     [Mv_II.34:] ÃvÃsikÃnaæ bhikkhÆnaæ cÃtuddaso hoti, ÃgantukÃnaæ païïaraso ti ettha yesaæ païïaraso, te tiroraÂÂhato vÃ ÃgatÃ atÅtaæ vÃ uposathaæ cÃtuddasikaæ akaæsÆ ti veditabbÃ.
ÃvÃsikÃnaæ anuvattitabban ti ÃvÃsikehi ajjuposatho cÃtuddaso ti pubbakicce kayiramÃne, anuvattitabbaæ na paÂikkositabbaæ. nÃkÃmÃ dÃtabbÃ 'ti na anicchÃya dÃtabbÃ. ÃvÃsikÃkÃran ti ÃvÃsikÃnaæ ÃkÃraæ, ÃcÃran ti attho. esa nayo sabbattha. ÃkÃro nÃma yena tesaæ vattasampannÃ vÃ na vÃ 'ti ÃcÃrasaïÂhÃnaæ gayhati. liÇgaæ nÃma yaæ te tattha tattha lÅne gamayati, adissamÃne 'pi jÃnÃpetÅ 'ti attho.
nimittaæ nÃma yaæ disvÃ te atthÅ 'ti ¤Ãyanti. uddeso nÃma yena te evarÆpaparikkhÃrÃ 'ti uddissanti, apadesaæ labhantÅ 'ti attho. sabbam etaæ supa¤¤attama¤capÅÂhÃdÅna¤ c' eva padasaddÃdÅna¤ ca adhivacanaæ. yathÃyogaæ pana yojetabbaæ. ÃgantukÃkÃrÃdÅsu pi es' eva nayo. tattha a¤¤Ãtakan ti a¤¤esaæ santakaæ. pÃdÃnaæ dhotaæ udakanissekan ti pÃdÃnaæ dhotÃnaæ udakanissekaæ. bahuvacanassa ekavacanaæ veditabbaæ. pÃdÃnaæ dhotaudakanissekan ti vÃ pÃÂho. pÃdÃnaæ dhovanaudakanissekan ti attho.
     nÃnÃsaævÃsakÃdivatthÆsu samÃnasaævÃsakadiÂÂhin ti samÃnasaævÃsakÃ ete 'ti diÂÂhiæ. na pucchantÅ 'ti tesaæ laddhiæ na pucchanti.


#<[page 1066]>#
%<1066                     SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_II.35>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  apucchitvÃ 'va vattapaÂivattaæ katvÃ ekato uposathaæ karonti. nÃbhivitarantÅ 'ti nÃnÃsaævÃsakabhÃvaæ maddituæ abhivavituæ na sakkonti, taæ diÂÂhiæ na nissajjÃpentÅ 'ti attho.
     [Mv_II.35:] sabhikkhukÃ ÃvÃsÃ 'ti yasmiæ ÃvÃse uposathakÃrakÃ bhikkhÆ atthi, tamhÃ ÃvÃsÃ yaæ na sakkoti tadah'eva gantuæ so ÃvÃso uposathaæ akatvÃ na gantabbo. a¤¤atra saÇghenÃ 'ti saÇghapahonakehi bhikkhÆhi vinÃ. a¤¤atra antarÃyÃ 'ti pubbe vuttaæ dasavidham antarÃyaæ vinÃ. sabbantimena pana paricchedena attacatutthena vÃ attapa¤camena vÃ antarÃye 'pi vÃ sati gantuæ vaÂÂati. anÃvÃso ti navakammasÃlÃdiko yo koci padeso. yathÃ ca ÃvÃsÃdayo na gantabbÃ, evaæ sace vihÃre uposathaæ karonti, uposathÃdhiÂÂhÃnatthaæ sÅmÃpi nadÅ 'pi na gantabbÃ. sace pan'ettha koci bhikkhu hoti, tassa santikaæ gantuæ vaÂÂati. vissaÂÂhauposathÃpi ÃvÃsÃ gantuæ vaÂÂati, evaæ gato adhiÂÂhÃtuæ pi labhati.
ara¤¤akenÃpi bhikkhunÃ uposathadivase gÃme piï¬Ãya caritvÃ attano vihÃram eva Ãgantabbaæ. sace a¤¤aæ vihÃraæ okkamati, tattha uposathaæ katvÃ 'va Ãgantabbaæ, akatvÃ na vaÂÂati. yaæ ja¤¤Ã sakkomi ajj' eva gantun ti, yaæ jÃneyya ajj' eva tattha gantuæ sakkomÅ 'ti, evarÆpo ÃvÃso gantabbo. tattha bhikkhÆhi saddhiæ uposathaæ karontenÃpi hi iminÃ n' eva uposathantarÃyo kato bhavissatÅ 'ti.
     [Mv_II.36:] bhikkhuniyÃ nisinnaparisÃyÃ 'ti ÃdÅsu hatthapÃsupagamanam eva pamÃïaæ. a¤¤atra avuÂÂhitÃya parisÃyÃ 'ti idaæ hi pÃrivÃsiyapÃrisuddhidÃnaæ nÃma parisÃya vuÂÂhitakÃlato paÂÂhÃya na vaÂÂati, avuÂÂhitÃya pana vaÂÂati, ten'Ãha a¤¤a tra avuÂÂhitÃya parisÃyÃ 'ti. tassa lakkhaïaæ BhikkhunÅvibhaÇge pÃrivÃsiyachandadÃnavaïïanÃto gahetabbaæ.
anuposathe 'ti cÃtuddasiko ca païïarasiko cÃ 'ti ime dve uposathe ÂhapetvÃ a¤¤asmiæ divase. a¤¤atra saÇghasÃmaggiyÃ 'ti yÃ KosambhikabhikkhÆnaæ viya bhinne saÇghe puna saÇghasÃmaggÅ kayirati, tathÃrÆpiæ saÇghasÃmaggiæ ÂhapetvÃ.


#<[page 1067]>#
%<Mv_III.4]                     MahÃvagga-vaïïanÃ                         1067>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tadÃ ca suïÃtu me bhante saÇgho ajjuposatho sÃmaggÅ 'ti vatvÃ kÃtabbo. ye pana kismi¤cid eva appamattake sati uposathaæ ÂhapetvÃ puna samaggÃ honti, tehi uposatho yeva kÃtabbo ti.
              UposathakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
                   VassupanÃyikakkhandhakaæ.
     [Mv_III.1:] VassÆpanÃyikakkhandhake appa¤¤atto ti ananu¤¤Ãto asaævihito vÃ. te 'dha bhikkhÆ ti te bhikkhÆ, idha saddo nipÃtamatto. sakuntakÃ 'ti sakuïÃ. saÇkÃsayissantÅ 'ti apossukkÃ nibaddhavÃsaæ vasissanti. saÇghÃtaæ ÃpÃdentÃ 'ti vinÃsaæ ÃpÃdentÃ. vassÃne vassaæ upagantun ti [Mv_III.2:] vassÃne temÃsaæ vassaæ upagantun ti attho. kati nu kho vassupanÃyikÃ 'ti kati nu kho vassupagamanÃ. aparajjugatÃya ÃsÃlhiyÃ 'ti ettha aparajju gatÃya assÃ 'ti aparajjugatÃ, tassÃ aparajjugatÃya atikkantÃya, aparasmiæ divase 'ti attho.
dutiyanaye 'pi mÃso gatÃya assÃ 'ti mÃsagatÃ, tassÃ mÃsagatÃya atikkantÃya, mÃse paripuïïe 'ti attho. tasmÃ ÃsÃÊhipuïïamÃya anantare pÃÂipadadivase ÃsÃÊhipuïïamito vÃ aparÃya puïïamÃya anantare pÃÂipadadivase yeva vihÃraæ paÂijaggitvÃ pÃnÅyaæ paribhojanÅyaæ upaÂÂhapetvÃ sabbaæ cetiyavandanÃdisÃmÅcikammaæ niÂÂhapetvÃ imasmiæ vihÃre imaæ temÃsaæ vassaæ upemÅ 'ti sakim vÃ dvikkhattuæ vÃ vÃcaæ nicchÃretvÃ vassaæ upagantabbaæ. [Mv_III.3:] yo pakkameyyÃ 'ti ettha anapekkhagamanena vÃ a¤¤attha aruïaæ uÂÂhÃpanena vÃ Ãpatti veditabbÃ. [Mv_III.4:] yo atikkameyyÃ 'ti ettha vihÃragaïanÃya Ãpattiyo veditabbÃ. sace hi taæ divasaæ vihÃrasatassa upacÃraæ okkamitvÃ atikkamati, sataæ Ãpattiyo. sace pana vihÃrÆpacÃraæ atikkamitvÃ a¤¤assa vihÃrassa upacÃraæ anokkamitvÃ 'va nivattati, ekÃ yeva Ãpatti. kenaci antarÃyena purimikaæ anupagatena pacchimikÃ upagantabbÃ. vassaæ ukka¬¬hitukÃmo 'ti vassaæ nÃma paÂhamamÃsaæ ukka¬¬hitukÃmo,


#<[page 1068]>#
%<1068                    SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_III.4>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sÃvanamÃsaæ akatvÃ puna ÃsÃdham eva kattukÃmo 'ti attho. Ãgame juïhe 'ti Ãgame mÃse 'ti adhippÃyo. anujÃnÃmi bhikkhave rÃjÆnaæ anuvattitun ti ettha vassukka¬¬hane bhikkhÆnaæ kÃci parihÃni nÃma n' atthi 'ti anuvattituæ anu¤¤Ãtaæ.
tasmÃ a¤¤asmiæ ca dhammike kamme anuvattitabbaæ, adhammake pana na kassaci anuvattitabban ti.
     [Mv_III.5:] sattÃhakaraïÅyesu sattÃhakaraïÅyena gantun ti sattÃhabbhantare yaæ kattabbaæ, taæ sattÃhakaraïÅyaæ, tena sattÃhakaraïÅyena karaïabhÆtena gantuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. pahite gantun ti imehi sattahi bhikkhuÃdÅhi dÆte patite yeva gantuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. sattÃhaæ sannivatto kÃtabbo ti sattÃhe yeva sannivattitabbo. aÂÂhamo aruïo tatth' eva na upaÂÂhÃpetabbo ti attho. bhikkhunÅsaÇghaæ uddissÃ ti ito paÂÂhÃya vaccakuÂÅ jantÃgharaæ jantÃgharasÃlÃ 'ti imÃni tÅïi parihÅnÃni. uddositÃdÅni uddositasikkhÃpadÃdÅsu vuttÃn' eva. rasavatÅ 'ti pan'ettha bhattagehaæ vuccati. vÃreyyan ti sa¤carittasikkhÃpade vuttam eva. pur' Ãyaæ suttanto na palujjatÅ 'ti yÃva ayaæ suttanto na palujjati. yÃva ayaæ suttanto na vinassati. a¤¤ataraæ vÃ pan'assa kiccaæ hoti karaïÅyaæ vÃ 'ti etena parisaÇkhataæ yaæ ki¤ci karaïÅyaæ saÇgahitaæ hoti. sabbattha ca icchÃmi dÃna¤ a dÃtuæ dhamma¤ ca sotuæ bhikkhÆ ca passitun ti iminÃ 'va kappiyavacanena p' esite gantabbaæ, etesaæ vÃ vevacanena. peyyÃlakkamo pana evaæ veditabbo, yathÃ upÃsakena saÇghaæ uddissa vihÃrÃdayo kÃrÃpitÃ honti, sambahule bhikkhÆ uddissa, ekaæ bhikkhuæ uddissa, bhikkhunisaÇghaæ uddissa, sambahulÃ bhikkhuniyo, ekaæ bhikkhuniæ, sambahulÃ sikkhamÃnÃyo, ekaæ sikkhamÃnaæ, sambahule sÃmaïere, ekaæ sÃmaïeraæ, sambahulÃ samaïeriyo, ekaæ sÃmaïeriæ uddissa attano atthÃya nivesanaæ kÃrÃpitaæ hoti 'ti vuttaæ, evam eva upÃsikÃya, bhikkhunÃ, bhikkhuniyÃ, sikkhamÃnÃya, sÃmaïerena, sÃmaïerÃya saÇghaæ uddissÃ 'ti sabbaæ vattabbaæ. etesu sattappakÃresu karaïÅyesu pahite gantabbaæ.


#<[page 1069]>#
%<Mv_III.6]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                     1069>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  [Mv_III.6:] pa¤cannaæ sattÃhakaraïÅyenÃ 'ti etesaæ bhikkhuÃdÅnaæ sahadhammikÃnaæ gilÃnabhattaæ vÃ gilÃnupaÂÂhÃkabhattaæ vÃ bhesajjaæ vÃ pariyesissÃmi vÃ pucchissÃmi vÃ upaÂÂhahissÃmi vÃ 'ti evam ÃdinÃ parato vitthÃretvÃ dassitena kÃraïena appahite 'pi gantabbaæ. pageva pahite. bhikkhu gilÃno hoti, anabhirati uppannÃ hoti, kukkuccaæ uppannaæ hoti, diÂÂhigataæ uppannaæ hoti, garudhammaæ ajjhÃpanno hoti parivÃsÃraho, mÆlÃya paÂikassanÃraho hoti, mÃnattÃraho, abbhanÃraho, saÇgho kammaæ kattukÃmo hoti, kataæ vÃ saÇghena kammaæ hotÅ, 'ti etehi dasahi kÃraïehi bhikkhussa santikaæ gantabbaæ. bhikkhuniyÃ santikaæ navahi kÃraïehi gantabbaæ. sikkhamÃnÃya santikaæ chahi, Ãdito catÆhi sikkhÃ kuppitÃ hoti upasampajjitukÃmÃ hotÅ 'ti. sÃmaïerassÃpi chahi, Ãdito catÆhi vassaæ pucchitukÃmo upasampajjitukÃmo hotÅ 'ti. sÃmaïeriya upasampadaæ apanetvÃ sikkhÃpadaæ dÃtukÃmo hotÅ 'ti iminÃ saddhiæ pa¤cahi. parato mÃtÃpitÆnaæ anu¤¤ÃtaÂÂhÃne 'pi es' eva nayo. AndhakaÂÂhakathÃyam pana ye mÃtÃpitÆnaæ upaÂÂhÃkÃ ¤ÃtakÃ vÃ a¤¤ÃtakÃ vÃ tesaæ pi appahite gantuæ vaÂÂatÅ 'ti vuttaæ. taæ n' eva aÂÂhakathÃyaæ na pÃÊiyÃ vuttaæ, tasmÃ na gahetabbaæ. [Mv_III.7:] bhikkhubhatiko ti ekasmiæ vihÃre bhikkhÆhi saddhiæ vasanakapuriso. [Mv_III.8:] udriyatÅ 'ti palujjati. bhaï¬aæ chedÃpitan ti dabbasambhÃrabhaï¬aæ chindÃpitaæ. avaharÃpeyyun ti ÃharÃpeyyuæ. dajjÃhan ti dajje ahaæ. saÇghakaraïÅyenÃ 'ti ettha yaæki¤ci uposathÃgÃrÃdÅsu senÃsanesu cetiyacchattavedikÃdÅsu vÃ kattabbaæ, antamaso bhikkhuno puggalikasenÃsanam pi sabbaæ saÇghakaraïÅyam eva. tasmÃ tassa nipphÃdanatthaæ dabbasambhÃrÃdÅni vÃ Ãharituæ va¬¬hakippabhÆtÅnaæ bhattavetanÃdÅni vÃ dÃpetuæ gantabbaæ. ayam pan' ettha pÃÊimuttakaratticchedavinicchayo dhammassavanatthÃya animantitena gantuæ na vaÂÂati. sace pana ekasmiæ mahÃÃvÃse paÂhamaæ yeva katikÃ katÃ hoti asukadivasan nÃma sannipatitabban ti,


#<[page 1070]>#
%<1070                    SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_III.9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  nimantito yeva nÃma hoti, gantuæ vaÂÂati. bhaï¬akaæ dhovissÃmÅ 'ti gantuæ na vaÂÂati.
sace pana ÃcariyupajjhÃyÃ pahiïanti vaÂÂati. nÃtidÆre vihÃro hoti, tattha gantvÃ ajj'eva ÃgamissÃmÅ 'ti sampÃpuïituæ na sakkoti vaÂÂati. uddesaparipucchÃdÅnaæ atthÃya pi gantuæ na labhati. Ãcariyaæ passissÃmÅ 'ti pana gantuæ labhati. sace naæ Ãcariyo ajja mÃ gacchÃ 'ti vadati, vaÂÂati. upaÂthÃkakulaæ vÃ ¤Ãtikulaæ vÃ dassanatthÃya gantuæ na labhati.
     [Mv_III.9:] paripÃtenti pÅ 'ti samantato ÃgantvÃ palÃpenti bhayaæ vÃ janenti jÅvitÃ voropenti. ÃvisantÅ 'ti sarÅraæ anupavisanti.
[Mv_III.10:] yena gÃmo tena gantun ti ÃdÅsu sace gÃmo avidÆraæ gato hoti, tattha piï¬Ãya caritvÃ vihÃram eva ÃgantvÃ vasitabbaæ.
sace dÆraæ gato hoti, sattÃhavÃrena aruïo uÂÂhÃpetabbo.
na sakkÃ ce hoti, tatr' eva sabhÃgaÂÂhÃne vasitabbaæ. sace manussÃ yathÃpavattÃni salÃkabhattÃdÅni denti, na mayaæ tasmiæ vihÃre vasÃmÃ ti vattabbÃ. mayaæ vihÃrassa vÃ pÃsÃdassa vÃ na dema, tumhÃkaæ yatthakatthaci vasitvÃ bhu¤jathÃ 'ti vutte pana, yathÃsukhaæ bhu¤jitabbaæ, tesaæ yeva taæ pÃpuïÃti. tumhÃkaæ vasanaÂÂhÃne pÃpuïÃpetvÃ bhu¤jathÃ 'ti vutte pana, yattha vasanti, tattha netvÃ vassaggena pÃpuïÃpetvÃ bhu¤jitabbaæ. sace pavÃritakÃle vassÃvÃsikaæ denti, yadi sattÃhavÃrena aruïaæ uÂÂhÃpayiæsu gahetabbaæ, chinnavassehi pana na mayaæ tattha vasimhÃ, chinnavassÃ mayan ti vattabbaæ, yadi yesaæ amhÃkaæ senÃsanaæ pÃpitaæ, te gaïhantÆ 'ti vadanti, gahetabbaæ.
yam pana vihÃre upanikkhittakaæ mÃ vinassÅ 'ti idha ÃhaÂaæ cÅvarÃdivebhaÇgiyabhaï¬aæ, taæ tatth'eva gantvÃ apaloketvÃ bhÃjetabbaæ. ito ayyÃnaæ cattÃro paccaye dethÃ 'ti kappiyakÃrakÃnaæ dinne khettavatthuÃdike tatruppÃde 'pi es'eva nayo. saÇghikaæ hi vebhaÇgiyabhaï¬aæ antovihÃre vÃ bahisÅmÃya vÃ hotu, bahisÅmÃya ÂhitÃnaæ apaloketvÃ bhÃjetuæ na vaÂÂati.


#<[page 1071]>#
%<Mv_III.12]                       MahÃvagga-vaïïanÃ                 1071>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ubhayatraÂÂhitam pana antosÅmÃya ÂhitÃnaæ apaloketvÃ bhÃjetuæ vaÂÂati yeva. [Mv_III.11:] saÇgho bhinno ti ettha bhinne saÇghe gantvÃ karaïÅyaæ n' atthi, yo pana bhijjissatÅ 'ti ÃsaÇkito taæ sandhÃya bhinno ti vuttaæ.
sambahulÃhi bhikkhunÅhi saÇgho bhinno ti ettha na bhikkhunÅhi saÇgho bhinno ti daÂÂhabbo. vutta¤ h'etaæ, na kho UpÃli bhikkhunÅ saÇghaæ bhindatÅ 'ti. etÃ pana nissÃya etÃ anubalaæ katvÃ yaæ saÇghaæ bhikkhÆ bhindeyyun ti ÃsaÇkÃ hoti, taæ sandhÃy' etaæ vuttaæ.
     [Mv_III.12:] vajo ti gopÃlakÃnaæ nivÃsanaÂÂhÃnaæ. yena vajo 'ti ettha vajena saddhiæ gatassa vassacchede anÃpatti. upakaÂÂhÃyÃ 'ti ÃsannÃya. satthe vassaæ upagantum ti ettha vassÆpanÃyikadivase tena bhikkhunÃ upÃsakÃ vattabbÃ kuÂikÃ laddhuæ vaÂÂatÅ 'ti. sace karitvÃ denti, tatth' eva pavisitvÃ idha vassaæ upemÅ 'ti tikkhattuæ vattabbaæ. no ce denti, sÃlÃsaÇkhepena ÂhitasakaÂassa heÂÂhÃ upagantabbaæ, taæ pi alabhantena Ãlayo kÃtabbo. satthe pana vassaæ upagantuæ na vaÂÂati. Ãlayo nÃma idha vassaæ vasissÃmÅ ti cittuppÃdamattaæ. sace maggapaÂippanne yeva satthe pavÃraïÃdivaso hoti, tatth'eva pavÃretabbaæ. atha sattho antovasse yeva bhikkhunÃ patthitaÂÂhÃnaæ patvÃ atikkamati, patthitaÂÂhÃne vasitvÃ tattha bhikkhÆhi saddhiæ pavÃretabbaæ. athÃpi sattho antovasse yeva antarÃ ekasmiæ gÃme tiÂÂhati vÃ vippakirÅyati vÃ, tasmiæ yeva gÃme bhikkhÆhi saddhiæ vasitvÃ pavÃretabbaæ. appavÃretvÃ tato paraæ gantuæ na vaÂÂati. nÃvÃya vassaæ upagacchantenÃpi kuÂiyaæ yeva upagantabbaæ. pariyesitvÃ alabhantena Ãlayo kÃtabbo. sace anto temÃsaæ nÃvÃ samudde yeva hoti, tatth'eva pavÃretabbaæ. atha sace nÃvÃ kulaæ labhati, aya¤ ca parato gantukÃmo hoti, gantuæ na vaÂÂati, nÃvÃya laddhagÃme yeva vasitvÃ bhikkhÆhi saddhiæ pavÃretabbaæ.


#<[page 1072]>#
%<1072                     SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_III.12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace 'pi nÃvÃ anutÅram eva a¤¤attha gacchati, bhikkhu ca paÂhamaæ laddhagÃme yeva vasitukÃma, nÃvÃ gacchatu, bhikkhunÃ tatth' eva vasitvÃ bhikkhÆhi saddhiæ pavÃretabbaæ. iti vaje satthe nÃvÃyan ti tÅsu ÂhÃnesu n'atthi vassacchede Ãpatti, pavÃretu¤ ca labhatÅ 'ti. purimesu pana vÃÊehi ubbÃÊhÃ hontÅ 'ti ÃdÅsu saÇghabhedapariyosÃnesu vatthÆsu kevalaæ anÃpatti hoti, pavÃretuæ pana na labhati.
     pisÃcillikÃ 'ti pisÃcÃ yeva pisÃcillikÃ. na bhikkhave rukkhasusire 'ti ettha suddhe rukkhasusire yeva na vaÂÂati. mahantassa pana susirassa anto padaracchadanaæ kuÂikaæ katvÃ pavisanadvÃraæ yojetvÃ upagantuæ vaÂÂati. rukkhaæ chinditvÃ khÃïukamatthake padaracchadanaæ kuÂikaæ katvÃpi vaÂÂati yeva. rukkhaviÂapiyÃ 'ti etthÃpi suddhe viÂapamatte na vaÂÂati. mahÃviÂape pana aÂÂakaæ bandhitvÃ tattha padaracchadanaæ kuÂikaæ katvÃ upagantabbaæ. asenÃsanikenÃ 'ti yassa pa¤cannaæ chadanÃnaæ a¤¤atarena channaæ yojitadvÃrabandhaæ senÃsanaæ n'atthi, tena na upagantabbaæ. na bhikkhave chavakuÂikÃyÃ 'ti ettha chavakuÂikÃ nÃma Âaækitama¤cÃdibhedÃ kuÂÅ, tattha upagantuæ na vaÂÂati. susÃne pana a¤¤aæ kuÂikaæ katvÃ upagantuæ vaÂÂati. na bhikkhave chatte 'ti etthÃpi catÆsu thambhesu chattaæ ÂhapetvÃ Ãvaraïaæ katvÃ dvÃraæ yojetvÃ upagantuæ vaÂÂati. chattakuÂikÃ nÃm' esÃ hoti. cÃÂiyÃ 'ti etthÃpi mahantena kapallena chatte vuttanayena kuÂiæ katvÃ upagantuæ vaÂÂati. [Mv_III.13:] evarÆpÃ katikÃ 'ti etthÃpi a¤¤Ãpi yÃ ÅdisÃ adhammikÃ katikÃ hoti, sÃ na kÃtabbÃ 'ti attho. tassÃ lakkhaïaæ MahÃvibhaÇge vuttaæ.
     [Mv_III.14:] vassÃvÃso paÂissuto hoti. purimikÃyÃ 'ti tumhÃkaæ ÃvÃse purimikÃya vassupanÃyikÃya vassaæ vasissÃmÅ 'ti paÂi¤¤Ã katÃ hoti. purimikÃ ca na pa¤¤ÃyatÅ 'ti yattha paÂi¤¤Ãtaæ tattha vassupagamanaæ na dissatÅ 'ti paÂissave ca Ãpatti dukkaÂassÃ 'ti ettha na kevalaæ imaæ temÃsaæ idha vassaæ vasathÃ 'ti etass'eva paÂissave Ãpatti imaæ temÃsaæ bhikkhaæ gaïhatha, ubho 'pi mayaæ idha vasissÃma, ekato uddisÃpessÃmÃ 'ti evam ÃdinÃpi tassa tassa paÂissave dukkataæ.


#<[page 1073]>#
%<Mv_IV.1]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                     1073>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ta¤ ca kho paÂhamaæ suddhacittassa pacchÃ visaævÃdanapaccayÃ. paÂhamam pi asuddhacittassa pana paÂissave pÃcittiyaæ, visaævÃdane dukkaÂan ti pÃcittiyena saddhiæ dukkaÂaæ yujjati. so tadah' eva akaraïÅyo ti ÃdÅsu, sace vassaæ anupagantvÃ vÃ pakkamati, upagantvÃ vÃ sattÃhaæ bahiddhÃ vÅtinÃmeti, purimikÃ ca na pa¤¤Ãyati paÂissave ca Ãpatti. vassaæ upagantvÃ pana aruïaæ anuÂÂhÃpetvÃ tadah'eva sattÃhakaraïÅyena pakkamantassÃpi antosattÃhe nivattantassa anÃpatti, ko pana vÃdo dvihatihaæ vasitvÃ antosattÃhe nivattantassa. dvihatihaæ vasitvÃ 'ti etthÃpi nirapekkhagamanen'eva upacÃrÃtikkame vassacchedo veditabbo. sace idha vasissÃmÅ 'ti Ãlayo atthi, asatiyÃ pana vassaæ na upeti, gahitasenÃsanaæ sugahitaæ, chinnavasso na hoti, pavÃretuæ labhati yeva. sattÃhaæ anÃgatÃya pavÃraïÃyÃ 'ti ettha navam ito paÂÂhÃya gantuæ vaÂÂati, Ãgacchatu vÃ mÃ vÃ, anÃpatti. sesaæ uttÃnam evÃ 'ti.
            VassÆpanÃyikakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
                    PavÃraïÃkkhandhakaæ.
     [Mv_IV.1:] PavÃraïakkhandhake, n' eva ÃlapeyyÃma na sallapeyyÃmÃ 'ti ettha ÃlÃpo nÃma paÂhamavacanaæ, sallÃpo nÃma pacchimavacanaæ. hatthavilaÇghakenÃ 'ti hatthukkhepakena.
pasusaævÃsan ti pasÆnaæ viya saævÃsaæ. pasavo 'pi hi attano uppannaæ sukhadukkhaæ a¤¤ama¤¤assa na Ãrocenti, paÂisanthÃraæ na karonti, tathÃ ete 'pi akaæsu. tasmÃ nesaæ saævÃso pasusaævÃso ti vuccati. esa nayo sabbattha na bhikkhave mÆgavattaæ titthiyasamÃdÃnan ti imaæ temÃsaæ na kathetabban ti evarÆpaæ vattasamÃdÃnaæ na kÃtabbaæ.
adhammikakathikÃ hi esÃ. a¤¤ama¤¤ÃnulomatÃ 'ti a¤¤ama¤¤aæ vattuæ anulamabhÃvo. vadantu maæ Ãyasmanto ti hi vadantaæ sakkÃ hoti ki¤ci vattuæ,


#<[page 1074]>#
%<1074                 SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_IV.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na itaraæ. ÃpattivuÂÂhÃnatÃ vinayapurekkhÃratÃ 'ti ÃpattÅhi vuÂÂhÃnabhÃvo, vinayaæ purato katvÃ caraïabhÃvo. vadantu maæ Ãyasmanto ti hi vadanto ÃpattÅhi vuÂÂhahissati vinaya¤ ca purakkhitvÃ viharatÅ 'ti vuccati. suïÃtu me bhante saÇgho.
ajja pavÃraïÃ. yadi saÇghassa pattakallaæ, saÇgho pavÃreyyÃ 'ti ayaæ sabbasaÇgÃhikÃ nÃma ¤atti. evaæ hi vutte, tevÃcikaæ dvevÃcika¤ ca ekavÃcika¤ ca pavÃretuæ vaÂÂati, samÃnavassikam eva na vaÂÂati. tevÃcikaæ pavÃreyyÃ 'ti vutte pana tevÃcikam eva vaÂÂati, a¤¤aæ na vaÂÂati. dvevÃcikaæ pavÃreyyÃ 'ti vutte dvevÃcika¤ ca tevÃcika¤ ca vaÂÂati, ekavÃcika¤ ca samÃnavassika¤ ca na vaÂÂati. ekavÃcikaæ pavÃreyyÃ 'ti vutte pana ekavÃcikadvevÃcikatevÃcikÃni vaÂÂanti, samÃnavassikam eva na vaÂÂati. samÃnavassikan ti vutte sabbaæ vaÂÂati. [Mv_IV.2:] acchantÅ 'ti nisinnÃ 'va honti na uÂÂhahanti. tad anantarÃ 'ti tad anantaraæ, tÃvattakaæ kÃlan ti attho. [Mv_IV.3:] cÃtuddasikÃ ca païïarasikÃ cÃ 'ti ettha cÃtuddasikÃya ajja pavÃraïÃ cÃtuddasÅ 'ti evaæ pubbakiccaæ kÃtabbaæ, païïarasikÃya ajja pavÃraïÃ païïarasÅ 'ti.
     pavÃraïÃkammesu sace ekasmiæ vihÃre pa¤casu bhikkhÆsu vasantesu, ekassa pavÃraïaæ ÃharitvÃ cattÃro gaïa¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, catÆsu vÃ tÅsu vÃ vasantesu, ekassa pavÃraïaæ ÃharitvÃ tayo vÃ dve vÃ saÇgha¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, sabbam etaæ adhammena vaggaæ pavÃraïÃkammaæ. sace pana sabbe 'pi pa¤ca janÃ ekato sannipatitvÃ gaïa¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, cattÃro vÃ tayo vÃ dve vÃ vasantÃ ekato sannipatitvÃ saÇgha¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, sabbam etaæ adhammena samaggaæ pavÃraïÃkammaæ.
sace pa¤casu janesu ekassa pavÃraïaæ ÃharitvÃ cattÃro saÇgha¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, catÆsu vÃ tÅsu vÃ ekassa pavÃraïaæ ÃharitvÃ tayo vÃ dve vÃ gaïa¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, sabbam etaæ dhammena vaggaæ pavÃraïÃkammaæ.


#<[page 1075]>#
%<Mv_IV.5]               MahÃvagga-vaïïanÃ                      1075>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana sabbe 'pi pa¤cajanÃ ekato sannipatitvÃ saÇgha¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, cattÃro vÃ tayo vÃ ekato sannipatitvÃ gaïa¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrenti, dve a¤¤ama¤¤aæ pavÃrenti, eko vasanto adhiÂÂhÃnapavÃraïaæ karoti, sabbam etaæ dhammena samaggaæ pavÃraïÃkamman ti.
     dinnÃ hoti pavÃraïÃ 'ti ettha evaæ dinnÃya pavÃraïÃya pavÃraïÃhÃrakena saÇghaæ upasaÇkamitvÃ evaæ pavÃretabbaæ Tisso bhante bhikkhu saÇghaæ pavÃreti diÂÂhena vÃ sutena vÃ parisaÇkÃya vÃ, vadatu taæ bhante saÇgho anukampaæ upÃdÃya, passanto paÂikarissati. dutiyam pi bhante ...pe... tatiyam pi bhante Tisso bhikkhu saÇghaæ pavÃreti diÂÂhena vÃ sutena vÃ parisaÇkÃya vÃ ...
pe... paÂikarissatÅ 'ti. sace pana vu¬¬hataro hoti, ÃyasmÃ bhante Tisso ti vattabbaæ. eva¤ hi tena tass' atthÃya pavÃritaæ hotÅ 'ti. pavÃraïaæ dentena chandaæ pi dÃtun ti ettha, chandadÃnaæ Uposathakkhandhake vuttanayen'eva veditabbaæ. idhÃpi ca chandadÃnaæ avasesasaÇghakammatthÃya, tasmÃ sace pavÃraïaæ dento chandaæ deti, vuttanayen' eva ÃhaÂÃya pavÃraïÃya ÃrocitÃya tena ca bhikkhunÃ saÇghena ca pavÃritam eva hoti. atha pavÃraïam eva deti na chandaæ, tassa ca pavÃraïÃya ÃrocitÃya saÇghena ca pavÃrite sabbesaæ suppavÃritaæ hoti, a¤¤am pana kammaæ kuppati. sace pana chandam eva deti na pavÃraïaæ, saÇghassa pavÃraïÃ ca sesakammÃni ca na kuppanti, tena pana bhikkhunÃ appavÃritaæ hoti. pavÃraïÃdivase pana bahisÅmÃya pavÃraïaæ adhiÂÂhahitvÃ Ãgatena pi chando dÃtabbo, tena saÇghassa pavÃraïÃkammaæ na kuppati.
     [Mv_IV.5:] ajjaæ me pavÃraïÃ 'ti ettha sace cÃtuddasikÃ hoti, ajja me pavÃraïÃ cÃtuddasÅ, sace païïarasikÃ, ajja me pavÃraïÃ païïarasÅ 'ti evaæ adhiÂÂhÃtabbaæ. tadahu pavÃraïÃya Ãpattin ti Ãdi vuttanayam eva [Mv_IV.7:] puna pavÃretabban ti puna pubbakiccaæ katvÃ ¤attiæ ÂhapetvÃ saÇghattherato paÂÂhÃya pavÃretabbaæ. sesaæ UposathakkhandhakavaïïanÃyaæ vuttanayen'eva veditabbaæ.


#<[page 1076]>#
%<1076                  SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_IV.14>%
     [Mv_IV.13:] Ãgantukehi ÃvÃsikÃnaæ anuvattitabban ti ajja pavÃraïÃ cÃtuddasÅ 'ti etad eva pubbakiccaæ kÃtabbaæ. païïarasikapavÃraïÃya pi es' eva nayo. ÃvÃsikehi nissÅmaæ gantvÃ pavÃretabban 'ti vassÃvasÃne ayaæ pÃÊimuttaka vinicchayo, sace purimikÃya pa¤ca bhikkhÆ vassaæ upagatÃ, pacchimikÃya pi pa¤ca, purimehi ¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃrite pacchimehi tesaæ santike pÃrisuddhiuposatho kÃtabbo, na ekasmiæ uposathagge dve ¤attiyo ÂhapetabbÃ. sace 'pi pacchimikÃya upagatÃ cattÃro tayo dve eko vÃ hoti es' eva nayo. atha purimikÃ cattÃro, pacchimikÃya 'pi cattÃro tayo dve eko vÃ, es' eva nayo. athÃpi purimikÃya tayo, pacchimikÃya pi tayo dve eko vÃ, es' eva nayo. idaæ h'ettha lakkhaïaæ, sace purimikÃya upagatehi pacchimikÃya upagatÃ thokatarÃ c' eva honti samasamÃ vÃ saÇghapavÃraïÃya ca gaïaæ pÆrenti, saÇghapa vÃraïÃvasena ¤attiæ ÂhapetabbÃ 'ti. sace pana purimikÃya tayo, pacchimikÃya eko hoti, tena saddhiæ cattÃro honti, catunnaæ saÇgha¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃretuæ na vaÂÂati. gaïa¤attiyÃ pana so gaïapÆrako hoti, tasmÃ gaïavasena ¤attiæ ÂhapetvÃ purimehi pavÃretabbaæ, itarena tesaæ santike pÃrisuddhiuposatho kÃtabbo. purimikÃya dve, pacchimikÃya dve vÃ eko vÃ hoti, es'eva nayo. purimikÃya eko, pacchimikÃya eko hoti, ekena ekassa santike pavÃretabbaæ, ekena pÃrisuddhiuposatho kÃtabbo. sace purimavassÆpagatehi pacchimavassÆpagatÃ ekena pi adhikatarÃ honti, paÂhamaæ pÃtimokkhaæ uddisitvÃ pacchÃ thokatarehi tesaæ santike pavÃretabbaæ. kattikacÃtummÃsiniyÃ pavÃraïÃya pana, sace paÂhamaæ vassÆpagatehi mahÃpavÃraïÃya pavÃritehi pacchÃ upagatÃ adhikatarÃ vÃ samasamÃ vÃ honti, pavÃraïÃ¤attiæ ÂhapetvÃ pavÃretabbaæ.
tehi pavÃrite pacchÃ itarehi nesaæ pÃrisuddhiuposatho kÃtabbo. atha mahÃpavÃraïÃya pavÃritÃ bahÆ honti, pacchÃ vassÆpagatÃ thokÃ vÃ eko vÃ,


#<[page 1077]>#
%<Mv_IV.16]            MahÃvagga-vaïïanÃ                         1077>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pÃtimokkhe uddiÂÂhe pacchÃ tesaæ santike tena pavÃretabbaæ.
     [Mv_IV.14:] na ca bhikkhave appavÃraïÃya pavÃretabbaæ a¤¤atra saÇghasÃmaggiyÃ 'ti ettha KosambikasÃmaggÅsadisÃ 'va sÃmaggÅ veditabbÃ. ajja pavÃraïÃ sÃmaggÅ 'ti eva¤ c' ettha pubbakiccaæ kÃtabbaæ. ye pana kismi¤cid eva appamattake pavÃraïaæ ÂhapetvÃ samaggÃ honti, tehi pavÃraïÃyam eva pavÃraïÃ kÃtabbÃ. sÃmaggÅpavÃraïaæ karontehi ca paÂhamapavÃraïaæ ÂhapetvÃ paÂipadato paÂÂhÃya yÃva kattikacÃtummÃsipuïïamÃ etth'antare kÃtabbÃ, tato pacchÃ vÃ pure vÃ na vaÂÂati.
     [Mv_IV.15:] dvevÃcikaæ pavÃretun ti ettha ¤attiæ ÂhapentenÃpi yadi saÇghassa pattakallaæ, saÇgho dvevÃcikaæ pavÃreyyÃ 'ti vattabbaæ, ekavÃcike ekavÃcikaæ pavÃreyyÃ 'ti. samÃnavassike 'pi samÃnavassikaæ pavÃreyyÃ 'ti vattabbaæ, ettha ca bahÆ 'pi samÃnavassÃ ekato pavÃretuæ labhanti.
     [Mv_IV.16:] bhÃsitÃya lapitÃya apariyositÃyÃ 'ti ettha sabbasaÇgÃhika¤ ca puggalika¤ cÃ 'ti dubbidhaæ pavÃraïÃÂÂhapanaæ. tattha sabbasaÇgÃhike suïÃtu me bhante saÇgho ...pe...
saÇgho tevÃcikaæ pavÃre iti sukÃrato yÃva rekÃro, tÃva bhÃsitÃ lapitÃ, apariyositÃ 'va hoti pavÃraïÃ, etthantare ekapade 'pi Âhapentena ÂhapitÃ hoti pavÃraïÃ. yakÃre pana patte pariyositÃ hoti, tasmÃ tato paÂÂhÃya Âhapentena aÂÂhapitÃ hoti. puggalikaÂÂhapane pana saïghaæ bhante pavÃremi ...pe... dutiyam pi ..., tatiyam pi bhante saÇghaæ pavÃremi diÂÂhena vÃ sutena vÃ parisaÇkÃya vÃ ...pe... passanto paÂÅ 'ti saÇkÃrato yÃva ayaæ sabbapacchimo ÂikÃro, tÃva bhÃsitÃ lapitÃ, apariyositÃ 'va pavÃraïÃ, etth' antare ekapade 'pi Âhapentena ÂhapitÃ hoti pavÃraïÃ. karissÃmÅ 'ti vutte pana pariyositÃ 'va hoti, tasmÃ karissÃmÅ 'ti vutte pana pariyositÃ 'va hoti tasmÃ karissÃmÅ 'ti ekasmiæ pade patte ÂhapitÃ 'ti aÂÂhapitÃ 'va hoti. esa nayo dvevÃcikaekavÃcikasamÃnavassikÃsu. etÃsu pi hi pavÃraïÃsu saÇkÃrato ÂikÃrÃvasÃnaæ yeva Âhapanakkhettan ti.


#<[page 1078]>#
%<1078                   SamantapÃsÃdikÃ              [Mv_IV.16>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  anuyu¤jiyamÃno ti anuyogaæ katvÃ kimhi naæ ÂhapesÅ 'ti parato vuttanayena pucchiyamÃno. omadditvÃ 'ti etÃni alaæ bhikkhu mÃ bhaï¬anan ti ÃdÅni vacanÃni vatvÃ. vacanomaddanÃ hi idha omaddanÃ 'ti adhippetÃ.
anuddhaæsitaæ paÂijÃnÃtÅ 'ti amÆlakena pÃrÃjikena anuddhaæsito ayaæ mayÃ 'ti evaæ paÂijÃnÃti. yathÃdhamman ti saÇghÃdisesena anuddhaæsane pÃcitiyaæ, itarehi dukkaÂaæ.
nÃsetvÃ 'ti liÇganÃsanÃya nÃsetvÃ. sÃssa yathÃdhammaæ paÂikatÃ 'ti ettakam eva vatvÃ pavÃrethÃ 'ti vattabbo, asukÃ nÃma ÃpattÅ 'ti idam pana na vattabbaæ, eta¤ hi kalahassa mukhaæ hoti.
     idam vatthuæ pa¤¤Ãyati, na puggalo ti ettha corÃ kira ara¤¤avihÃre pokkharaïito macche gahetvÃ pacitvÃ khÃditvÃ agamaæsu, so taæ vippakÃraæ disvÃ bhikkhussa iminÃ kammena bhavitabban ti sallakkhetvÃ evam Ãha. vatthuæ ÂhapetvÃ saïgho pavÃreyyÃ 'ti yadÃ taæ puggalaæ jÃnissÃma, tadÃ taæ codessÃma, idÃni pana saïgho pavÃretÆ 'ti ayam ettha attho. idÃn' eva naæ vadehÅ 'ti sace iminÃ vatthunÃ ka¤ci puggalaæ parisaÇkasi, idÃn'eva naæ apadisÃhÅ 'ti attho. sace apadisati, taæ puggalaæ anuvijjitvÃ pavÃretabbaæ, no ce apadisati, upaparikkhitvÃ jÃnissÃmÃ 'ti pavÃretabbaæ. ayaæ puggalo pa¤¤Ãyati, na vatthun ti ettha eko bhikkhu mÃlÃgandhavilepanehi cetiyaæ vÃ pÆjesi, ariÂÂhaæ vÃ pivi, tassa tad anurÆpo sarÅragandho hoti, so taæ gandhaæ sandhÃya imassa bhikkhuno gandho ti vatthuæ pakÃsento evam Ãha. puggalaæ ÂhapetvÃ saÇgho pavÃreyyÃ 'ti etaæ puggalaæ ÂhapetvÃ saÇgho pavÃretÆ 'ti. idÃn' eva naæ vadehÅ 'ti yaæ tvaæ puggalaæ ÂhapÃpesi, tassa puggalassa idÃn' eva dosaæ vadehi. sace ayam assa doso ti vadati, taæ puggalaæ sodhetvÃ pavÃretabbaæ,


#<[page 1079]>#
%<Mv_IV.16]                MahÃvagga-vaïïanÃ                      1079>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  atha ca n'Ãhaæ jÃnÃmÅ 'ti vadati, upaparikkhitvÃ jÃnissÃmÃ 'ti pavÃretabbaæ.
idaæ vatthu¤ ca puggalo ca pa¤¤ÃyatÅ 'ti purimanayen'eva corehi macche gahetvÃ pacitvÃ paribhuttaÂÂhÃna¤ ca gandhÃdÅhi nhÃnaÂÂhÃna¤ ca disvÃ pabbajitass' edaæ kamman ti ma¤¤amÃno so evam Ãha. idÃn' eva naæ vadehÅ 'ti idÃn' eva tena vatthunÃ parisaÇkitapuggalaæ vadehi. idam pana ubhayaæ disvÃ diÂÂhakÃlato paÂÂhÃya vinicchinitvÃ 'va pavÃretabbaæ. kallaæ vacanÃyÃ 'ti kallacodanÃya codetuæ vaÂÂatÅ 'ti attho. kasmÃ. pavÃraïato pubbe avinicchitattÃ pacchÃ ca disvÃ coditattÃ 'ti. ukkoÂanakaæ pÃcittiyan ti ida¤ hi ubhayaæ pubbe pavÃraïÃya disvÃ vinicchinitvÃ 'va bhikkhÆ pavÃrenti, tasmÃ puna taæ ukkoÂentassa Ãpatti.
     [Mv_IV.17:] dve tayo uposathe cÃtuddasike kÃtun ti ettha catutthapa¤camÃ dve cÃtuddasikÃ tatiyo pana pakatiyÃpi cÃtuddasiko yevÃ 'ti tasmÃ tatiyacatutthÃ vÃ tatiyacatutthapa¤camÃ vÃ dve tayo cÃtuddasikÃ kÃtabbÃ. atha catutthe kate te suïanti, pa¤camo cÃtuddasiko kÃtabbo. evam pi dve cÃtuddasikÃ honti. evaæ karontÃ bhaï¬anakÃrakÃnaæ terase vÃ cÃtuddase vÃ ime païïarasÅpavÃraïaæ pavÃressanti. evaæ pavÃrentehi ca bahisÅmÃya sÃmaïere ÂhapetvÃ te ÃgacchantÅ 'ti sutvÃ lahuæ lahuæ sannipatitvÃ pavÃretabbaæ. etam atthaæ dassetuæ te ce bhikkhave ...pe ... tathÃ karontÆ 'ti vuttaæ. asaævihitÃ 'ti asaævidahitÃ ÃgamanajÃnanatthÃya akatasaævidahanÃ, avi¤¤ÃtÃ 'va hutvÃ 'ti attho.
tesaæ vikkhitvÃ 'ti kilantattha muhuttaæ vissamathÃ 'ti ÃdinÃ nayena sammohaæ katvÃ 'ti attho. no ce labhethÃ'ti no ce bahisÅmaæ gantuæ labheyyuæ, bhaï¬anakÃrakÃnaæ sÃmaïerehi c' eva daharabhikkhÆhi ca nirantaraæ anubaddhÃ' va honti. Ãgame juïhe 'ti yaæ sandhÃya Ãgame juïhe pavÃreyyÃmÃ 'ti ¤attiæ Âhapesuæ, tasmiæ Ãgame juïhe.


#<[page 1080]>#
%<1080                   SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_IV.17>%
komudiyÃ cÃtummÃsiniyÃ akÃmÃ pavÃretabban ti avassaæ pavÃretabbaæ, na hi taæ atikkamitvÃ pavÃretuæ labbhati.
tehi ce bhikkhave bhikkhÆhi pavÃriyamÃne 'ti evaæ cÃtummÃsiniyÃ pavÃriyamÃne.
     [Mv_IV.18:] a¤¤ataro phÃsuvihÃro ti taruïasamatho vÃ taruïavipassanÃ vÃ paribÃhirÃ bhavissÃmÃ 'ti anibaddharattiÂÂhÃnadivÃÂÂhÃnÃdibhedena bhÃvanÃnuyogaæ sampÃdetuæ asakkontÃ bÃhirÃ bhavissÃma. sabbeh' eva ekajjhaæ sannipatitabban ti iminÃ chandadÃnaæ paÂikkhipati. bhinnassa hi saÇghassa samaggakaraïakÃle tiïavatthÃrakasamathe imasmi¤ ca pavÃraïasaÇgahe 'ti imesu tisu ÂhÃnesu chandaæ dÃtuæ na vaÂÂati.
pavÃraïasaÇgaho ca nÃm' Ãyaæ vissaÂÂhakammaÂÂhÃnÃnaæ thÃmagatasamathavipassanÃnaæ sotÃpannÃdÅna¤ ca na dÃtabbo. taruïasamathavipassanÃlabhino pana sabbe vÃ hontu upa¬¬hÃ vÃ ekapuggalo vÃ ekassa pi vasena dÃtabbo yeva.
dinne pavÃraïasaÇgahe antovassaæ parihÃro 'va hoti, ÃgantukÃ tesaæ senÃsanaæ gahetuæ na labhanti, tehi pi chinnavassehi na bhavitabbaæ, pavÃretvÃ pana antarÃpi cÃrikaæ pakkamituæ labhanti 'ti dassanatthaæ, tehi ce bhikkhave 'ti Ãdim Ãha. sesaæ sabbattha uttÃnam evÃ 'ti.
           PavÃraïÃkkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
                Cammakkhandhakaæ.
     [Mv_V.1:] IssarÃdhipaccan ti issarabhÃvena ca adhipatibhÃvena ca samannÃgataæ. rajjan ti rÃjabhÃvaæ, ra¤¤Ã kattabbakiccaæ vÃ. Soïo nÃmÃ Koliviso ti ettha Soïo ti tassa nÃmaæ, Koliviso ti gottaæ. pÃdatalesu lomÃnÅ 'ti uthosu rattesu pÃdatalesu sukhumÃnaæ a¤janavaïïÃni kammacittakatÃni lomÃni jÃtÃni honti. so kira pubbe asÅtisahassÃnaæ purisÃnaæ jeÂÂhapuriso hutvÃ tehi saddhiæ paccekabuddhassa vasanaÂÂhÃne païïasÃlaæ katvÃ attano sassirikaæ uïïapÃvÃrakaæ paccekabuddhassa pÃdehi akkamanaÂÂhÃne pÃdapu¤chanikaæ katvÃ Âhapesi. temÃsam pana sabbe 'va paccekabuddhaæ upaÂÂhahiæsu. ayaæ tassa ca tesa¤ ca asÅtigÃmikasahassÃnaæ pubbapayogo.


#<[page 1081]>#
%<Mv_V.]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                      1081>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  gÃmikasahassÃnÅ 'ti tesu gÃmesu vasantÃnaæ kulaputtÃnaæ asÅtisahassÃni. kenacid eva karaïÅyenÃ 'ti kenaci karaïÅyena viya. na pan' assa ki¤ci karaïÅyaæ atthi a¤¤atra tassa dassanatthÃya. rÃjÃ kira tÃni pi asÅtikulaputtasahassÃni sannipÃtento evaæ aparisaÇkanto Soïo ÃgamissatÅ 'ti sannipÃtÃpesi. diÂÂhadhammike atthe 'ti KasivaïijjÃdÅni dhammena kattabbÃni, mÃtÃpitaro dhammena positabbÃ 'ti evam ÃdinÃ nayena idhalokahite atthe anusÃsitvÃ. so no bhagavÃ 'ti so amhÃkaæ bhagavÃ tumhe samparÃyike atthe anusÃsissatÅ 'ti attho.
bhagavantaæ paÂivedemÅ 'ti bhagavantaæ jÃnÃpemi. pÃÂikÃya nimmujjitvÃ 'ti sopÃïassa heÂÂhÃ a¬¬hacandapÃsÃne nimmujjitvÃ. yassa dÃni bhante bhagavÃ kÃlaæ ma¤¤atÅ 'ti yassa tesaæ hitakiriyatthassa bhagavÃ kÃlaæ jÃnÃti. vihÃrappacchÃyÃyan ti vihÃrappaccante chÃyÃyaæ. samannÃharantÅ 'ti pasÃdavasena punappunaæ manasikaronti. bhiyyoso mattÃyÃ 'ti bhiyyoso mattÃya puna visiÂÂhataraæ dassehÅ 'ti attho. antaradhÃyatÅ 'ti adassanaæ hoti. lohitena phuÂÂho 'ti lohitena makkhito hoti. gavÃghÃtanan ti yattha gÃvo ha¤¤anti, tÃdiso ti attho. kusalo 'ti vÅïÃya vÃdanakusalo.
vÅïÃya tantissare 'ti vÅïÃya tantiyÃ sare. accÃyikÃ 'ti atiÃyatÃ kharamucchitÃ. saravatÅ 'ti sarasampannÃ. kamma¤¤Ã 'ti kammakkhamÃ. atisithilÃ 'ti mandamucchitÃ. same guïe patiÂÂhitÃ 'ti majjhime sare ÂhapetvÃ mucchitÃ.
viriyasamathaæ adhiÂÂhÃhÅ 'ti viriyasampayuttaæ samathaæ adhiÂÂhÃhi, viriyasamathena yojehÅ 'ti attho. indriyÃna¤ ca samataæ paÂivijjhÃ 'ti saddhÃdÅnaæ indriyÃnaæ samataæ samabhÃvaæ, tattha saddhaæ pa¤¤Ãya pa¤¤a¤ ca saddhÃya, viriyaæ samÃdhinÃ samÃdhi¤ ca viriyena yojiyamÃnÃnaæ indriyÃnaæ samataæ paÂivijjha. tattha ca nimittaæ gaïhÃhÅ 'ti tasmiæ samathe sati, yena ÃdÃse mukhanimittena uppaj jitabbaæ,-


#<[page 1082]>#
%<1082                     SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_VÊ>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ samathanimittaæ vipassanÃnimittaæ magganimittaæ phalanimittaæ gaïhÃhi, nibbattehÅ 'ti attho.
a¤¤aæ byÃkareyyan ti arahÃ ahan ti jÃnÃpeyyaæ. chaÂÂhÃnÃnÅ 'ti cha kÃraïÃni. adhimutto hohi 'ti paÂivijjhitvÃ paccakkhaæ katvÃ Âhito hoti. nekkhammÃdhimutto ti sabbaæ arahattavasena vuttaæ. arahattaæ hi sabbakilesehi nikkhantattÃ nekkhammaæ. pavivittatÃ paviveko, byÃpajjhÃbhÃvato abyÃpajjhaæ, taïhÃya khayante uppannattÃ taïhakkhayo, upÃdÃnassa khayante uppannattÃ upÃdÃnakkhayo, sammohÃbhÃvato asammoho 'ti vuccati. kevalaæ saddhÃmattakan ti paÂivedharahitaæ kevalaæ paÂivedhapa¤¤Ãya asammissaæ saddhÃmattakaæ. paÂicayan ti punappunaæ karaïena vu¬¬hiæ. vÅtarÃgattÃ maggapaÂivedhena rÃgassa vigatattÃ yeva nekkhammasaÇkhÃtaæ arahattaæ paÂivijjhitvÃ Âhito hoti. phalasamÃpattivihÃrena viharati, tan ninnamÃnaso yeva hotÅ 'ti attho. sesapadesu pi es' eva nayo. lÃbhasakkÃrasilokan ti catupaccayalÃbha¤ ca tesaæ yeva sukatabhÃva¤ ca vaïïabhaïana¤ ca. nikÃmayamÃno 'ti icchayamÃno patthayamÃno. pavivekÃdhimutto ti paviveke adhimutto ahan ti evaæ arahattaæ byÃkarotÅ 'ti attho.
sÅlabbataparÃmÃsan ti sÅla¤ ca vata¤ ca parÃmasitvÃ gahitaæ gahaïamattaæ. sÃrato paccÃgacchanto ti sÃrabhÃvena jÃnanto.
abyÃpajjhÃdhimutto ti abyÃpajjhaæ arahattaæ byÃkaroti 'ti attho. iminÃ nayena sabbavÃresu attho veditabbo. bhusÃ 'ti balavanto. n' ev' assa cittaæ pariyÃdayantÅ 'ti etassa khÅïÃsavassa cittaæ gahetvÃ ÂhÃtuæ na sakkonti. amissÅkatan ti amissakataæ kilesehi ÃrammaïÃni saddhiæ cittaæ missaæ karonti, tesaæ abhÃvÃ amissÅkataæ. Âhitan ti patiÂÂhitaæ. Ãne¤jappattan ti acalanappattaæ. vaya¤cassÃnupassatÅ 'ti tassa cittassa uppÃdam pi vayam pi passati.


#<[page 1083]>#
%<Mv_V.2]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                      1083>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  nekkhammaæ adhimuttassÃ 'ti arahattaæ paÂivijjhitvÃ Âhitassa. sesapadehi pi arahattam eva kathitaæ. upÃdÃnakkhayassÃ 'ti upayogatthe sÃmÅvacanaæ. asammoha¤ ca cetaso ti cittassa ca asammoho adhimutto. disvÃ ÃyatanuppÃdan ti ÃyatanÃnaæ uppÃda¤ ca vaya¤ ca disvÃ. sammÃ cittaæ vimuccatÅ 'ti sammÃ hetunÃ nayena imÃya vipassanÃya paÂipattiyÃ phalasamÃpattivasena cittaæ vimuccati, nibbÃnÃrammaïe adhimuccati. santacittassÃ 'ti nibbutacittassa.
tÃdino ti iÂÂhÃniÂÂhesu anunayapaÂighehi akampitattÃ tÃdino. a¤¤aæ byÃkarontÅ 'ti arahattaæ byÃkaronti. attho ca vutto ti yena arahÃ 'ti ¤Ãyati, so attho ca vutto. suttattho pana suttantavaïïanÃto yeva gahetabbo. attÃ ca anupanÅto ti ahaæ arahÃ 'ti evaæ bya¤janavasena attÃ ca na upanÅto.
atha ca panidh' ekacce moghapurisÃ 'ti a¤¤e pana tucchapurisÃ hasamÃnÃ viya asantam eva a¤¤aæ vacanamattena santaæ katvÃ byÃkaronti. ekapalÃsikan ti ekapaÂalaæ. asÅtisakatavÃhe 'ti ettha dve sakaÂabhÃrÃ eko vÃho ti veditabbÃ.
sattahatthika¤ ca anÅkan ti ettha cha hatthiniyo eko ca hatthÅ 'ti idam ekaæ anÅkaæ, idisÃni sattaæ anÅkÃni sattahatthikaæ anÅkaæ nÃma. diguïÃ 'ti dvipaÂalÃ. tiguïÃ 'ti tipatalÃ. gaïaÇgaïupÃhaïÃ 'ti catupaÂalato paÂÂhÃya vuccati.
     [Mv_V.2:] sabbanÅlakÃ 'ti sabbÃ 'va nÅlakÃ. es'eva nayo sabbapÅtakÃdÅsu pi. tattha ca nÅlakÃ ummÃrapupphavaïïÃ hoti, pÅtakÃ kaïïikÃrapupphavaïïÃ, lohitikÃ jayakusumapupphavaïïÃ, ma¤jeÂÂhikÃ ma¤jeÂÂhakavaïïÃ eva, kaïhÃ aÊÃriÂÂhikavaïïÃ, mahÃraÇgarattÃ satapadÅpiÂÂhivaïïÃ, mahÃnÃmarattÃ sambhinnavaïïÃ hoti paï¬upalÃsavaïïÃ, Kurundiyam pana padumapupphavaïïÃ 'ti vuttaæ.


#<[page 1084]>#
%<1084                    SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_V.2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  etÃsu yaæ ka¤ci labhitvÃ rajanaæ colakena pu¤chitvÃ vaïïaæ bhinditvÃ dhÃretuæ vaÂÂati. appamattake 'pi bhinne vaÂÂati yeva.
nÅlavaddhikÃ 'ti yÃsaæ vaddhÃ yeva nÅlÃ. es' eva nayo sabbattha. etÃyo 'pi vaïïabhedaæ katvÃ dhÃretabbÃ.
khallakabaddhÃ 'ti pa¤hipidhÃnatthaæ tale khallakaæ bandhitvÃ katÃ. pÆÂabaddhÃ 'ti YonakaupÃhanÃ vuccati, yÃva jaÇghato sabbapÃdaæ paÂicchÃdeti. pÃliguïthimÃ 'ti pÃliæ guïthitvÃ katÃ uparipÃdamattam eva paÂicchÃdeti, na jaÇghaæ. tÆlapuïïikÃ 'ti tÆlapicunÃ pÆretvÃ katÃ. tittirapattilÃ 'ti tittirapattasadisÃ vicittavaddhÃ. meï¬avisÃïavaddhikÃ 'ti kaïïikaÂÂhÃne meï¬akasiÇgasaïÂhÃne vaddhe yojetvÃ katÃ. ajavisÃïavaddhikÃdÅsu pi es' eva nayo.
vicchikÃÊikÃ 'ti tatth' eva vicchikÃnaæ naÇguÂÂhasaïÂhÃne vaddhe yojetvÃ katÃ. morapi¤japarisibbitÃ 'ti talesu vÃ vaddhesu vÃ morapi¤jehi suttakasadisehi parisibbitÃ. citrÃ 'ti vicitrÃ. etÃsu pi yaæ ka¤ci labhitvÃ, sace tÃni khallakÃdÅni apanetuæ sakkÃ hoti, vala¤jetabbÃ. tesu pana sati vala¤jentassa dukkaÂaæ. sÅhacammaparikkhaÂÃ nÃma pariyantesu cÅvare anuvÃtaæ viya sÅhacammaæ yojetvÃ katÃ.
ulÆkacammaparikkhaÂÃ 'ti pakkhibilÃlacammaparikkhaÂÃ. etÃsu pi yÃ kÃci taæ cammaæ apanetvÃ dhÃretabbÃ.
     [Mv_V.3:] omukkan ti paÂimu¤citvÃ apanÅtaæ. navÃ 'ti aparibhuttÃ. [Mv_V.4:] abhijÅvanikassÃ 'ti yena sippena abhijÅvanti jÅvitaæ kappenti, tassa kÃraïÃ 'ti attho. idha kho taæ bhikkhave ti ettha tan ti nipÃtamattaæ, idha kho bhikkhave sobheyyÃ 'ti attho.


#<[page 1085]>#
%<Mv_V.10]               MahÃvagga-vaïïanÃ                         1085>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yaæ tumhe 'ti ye tumhe. atha vÃ yadi tumhe 'ti vuttaæ hoti. yadi saddassa hi atthe yam nipÃto. ÃcariyesÆ 'ti Ãdimhi, pabbajjÃcariyo upasampadÃcariyo nissayÃcariyo uddesÃcariyo ti ime cattÃro 'pi idha ÃcariyÃ eva, avassikassa chabbasso Ãcariyamatto, so hi catuvassakÃle taæ nissÃya vacchati, evaæ ekavassassa sattavasso duvassassa aÂÂhavasso tivassassa navavasso catuvassassa dasavasso 'ti ime 'pi ÃcariyamattÃ eva, upajjhÃyassa sandiÂÂhasambhattÃ pana sahÃyakÃ bhikkhÆ, ye vÃ pana keci dasahi vsehi mahantatarÃ, te sabbe 'pi upajjhÃyamattÃ nÃma, ettakesu bhikkhÆsu anupÃhanesu caÇkamantesu saupÃhanassa caÇkamato Ãpatti. [Mv_V.5:] pÃdakhÅlÃbÃdho nÃma, pÃdato khilasadisaæ maæsaæ nikkhantaæ hoti.
     [Mv_V.8:] tiïapÃdukÃ 'ti yena kenaci tiïena katÃ pÃdukÃ. hintÃlapÃdukÃ 'ti khajjÆripattehi katapÃdukÃ, hintÃlapattehi pi na vaÂÂati yeva. kamalapÃdukÃ 'ti kamalavaïïaæ nÃma tiïaæ atthi, tena katapÃdukÃ usÅrapÃdukÃ 'ti pi vadanti.
kambalapÃdukÃ 'ti uïïÃhi katapÃdukÃ. asaÇkamanÅyÃyo 'ti bhÆmiyaæ suppatiÂÂhitÃ niccalÃ asaæhÃriyÃ.
     [Mv_V.9:] aÇgajÃtaæ chupantÅ 'ti aÇgajÃten' eva aÇgajÃtaæ chupanti. ogÃhetvÃ mÃrenti 'ti antoudake daÊhaæ gahetvÃ mÃrenti. itthÅyuttenÃ 'ti dhenuyuttena. purisantarenÃ 'ti purisasÃrathinÃ. purisayuttenÃ 'ti goïayuttena. itthantarenÃ 'ti itthÅsÃrathinÃ. GaÇgÃ-MahiyÃyÃ 'ti GaÇgÃ-MahikÅÊikÃ. [Mv_V.10:] purisayuttaæ hatthavaÂÂakan ti ettha purisayuttaæ itthÅsÃrathi vÃ hotu purisasÃrathi vÃ, vaÂÂati. hatthavaÂÂakam pana itthiyo vÃ vaÂÂentu purisÃ vÃ vaÂÂati yeva. yÃnugghÃtenÃ 'ti yÃnapaÂighaæsassa sabbo kÃyo calati, tappaccayÃ rujjati. sivikan ti piÂakasivikaæ. pÃÂaÇkin ti vaæse laggetvÃ kataæ paÂapoÂÂalikaæ.


#<[page 1086]>#
%<1086                     SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_V.10>%
     uccÃsayanamahÃsayanÃ 'ti ettha uccÃsayanan ti pamÃïÃtikkantaæ ma¤caæ, mahÃsayanan ti akappiyapaccattharaïaæ. ÃsandiÃdÅsu ÃsandÅ 'ti pamÃïÃtikkantÃsanaæ. pallaÇko ti pÃdesu vÃ vÃÊarÆpÃni ÂhapetvÃ kato. goïako ti dÅghalomako mahÃkojavo. caturaÇgulÃdhikÃni kira tassa lomÃni. cittako ti vÃÊacittauïïÃmayattharako. paÂikÃ 'ti uïïamayo setattharako. paÂalikÃ 'ti ghanapupphako uïïÃmayattharako, Yonaka-DamiÊa-paÂo ti vuccati. tÆlikÃ 'ti pakatitÆlikÃyeya. vikatikÃ 'tisÅhabyagghÃdirÆpavicitto uïïÃmayattharako. uddhalomÅ 'ti ekato uggatalomaæ uïïÃmayattharaïaæ, uddhaælomÅ 'ti pi pÃÂho.
ekantalomÅ 'ti ubhato uggatalomaæ uïïÃmayattharaïaæ.
kaÂissan ti ratanaparisibbitaæ koseyyakaÂissamayaæ paccattharaïaæ. koseyyan ti ratanaparisibbitaæ koseyyasuttamayaæ paccattharaïaæ. suddhakoseyyaæ pana vaÂÂati.
kuttakan ti soÊasannaæ nÃÂakitthÅnaæ ÂhatvÃ naccayoggaæ uïïÃmayapaccattharaïaæ. hatthattharÃssattharÃ hatthÅassapiÂÂhÅsu attharakÃ eva. rathatthare 'pi es' eva nayo.
ajinappaveïÅ 'ti ajinacammehi ma¤cappamÃïena sibbitvÃ katÃ paveïi. kadalimigapavarapaccattharaïan ti kadalimigacamman nÃma atthi, tena kataæ pavarapaccattharaïaæ.
uttamapaccattharaïan ti attho. taæ kira setavatthassa upari kadalimigacammaæ pattharitvÃ sibbetvÃ karonti.
sauttaracchadan ti saha uttaracchadena uparibaddhena rattavitÃnena saddhin ti attho.


#<[page 1087]>#
%<Mv_V.13]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                        1087>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  setavitÃnam pi heÂÂhÃ akappiyapaccattharaïe sati na vaÂÂati, asati pana vaÂÂati. ubha¤tolohitakupadhÃnan ti sÅsupadhÃna¤ ca pÃdupadhÃna¤ cÃ 'ti ma¤cassa ubhato lohitakupadhÃnaæ, etaæ na vaÂÂati. yam pana ekam eva upadhÃnaæ ubhosu passesu rattaæ vÃ hotu padumavaïïaæ vÃ cittaæ vÃ, sace pamÃïayuttaæ, vaÂÂati. mahÃupaddhÃnaæ pana paÂikkhittaæ. dÅpicchÃpo ti dÅpipotako. [Mv_V.11:] ogupphiyanti 'ti bhittidaï¬akÃdÅsu veÂhetvÃ bandhanti. abhinisÅditun ti abhinissÃya nisÅdituæ. [Mv_V.12:] gilÃnena bhikkhunÃ saupÃhanenÃ 'ti ettha gilÃno nÃma yo na sakkoti anupÃhano gÃmaæ pavisituæ.
     [Mv_V.13:] Kuraraghare 'ti evaæ nÃmake nagare. eten' assa gocaragÃmo vutto. PapÃte pabbate 'ti PapÃtanÃmake pabbate. eten'assa nivÃsanaÂÂhÃnaæ vuttaæ. Soïo ti tassa nÃmaæ. koÂiagghanakam pana kaïïapilandhanakaæ dhÃreti, tasmÃ KuÂikaïïo ti vuccati. koÂikaïïo ti attho. ekaseyyan ti ekakassa seyyaæ anuyu¤jakÃlayuttan ti attho. pÃsÃdikan ti pÃsÃdajanakaæ. pasÃdanÅyan ti idaæ tass' eva atthavevacanaæ. uttamadamathasamathan ti uttamaæ damatha¤ ca samatha¤ ca pa¤¤a¤ ca samÃdhi¤ ca, kÃyupasama¤ ca cittupasama¤ cÃ 'ti pi attho. dantan ti sabbesaæ visÆkÃyikavipphanditÃnaæ upacchinnattÃ dantaæ, khÅïakilesan ti attho. guttan ti saævaraguttiyÃ guttaæ. yatindriyan ti jitindriyaæ. nÃgan ti Ãguvirahitaæ, kilesavirahitan ti attho. tiïïaæ me vassÃnaæ accayenÃ 'ti mama pabbajjÃdivasato paÂÂhÃya tiïïaæ vassÃnaæ accayena. upasampadaæ alatthan ti ahaæ upasampadaæ labhiæ.


#<[page 1088]>#
%<1088                     SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_V.13>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kaïhuttarÃ 'ti kaïhamattikuttarÃ, upariva¬¬hitakaïhamattikÃ 'ti attho. gokaïÂakahatÃ 'ti gunnaæ khurehi akkantabhÆmito samuÂÂhitehi gokaïÂakehi upahatÃ. te kira gokaïÂake ekapaÂalikÃ upÃhanÃ rakkhituæ na sakkonti, evaæ kharÃ honti. eragu moragu majjÃru jantÆ 'ti imÃ catasso 'pi tiïajÃtiyo, etehi kaÂasÃrake ca taÂÂikÃyo ca karonti. tattha eragÆ 'ti erakatiïaæ, taæ oÊÃrikaæ, moragutiïaæ tambasÅsaæ sukhumaæ mudukaæ sukhasamphassaæ, tena katÃ taÂÂikÃ nipajjitvÃ vuÂÂhitamatte puna uddhumÃnÃ hutvÃ tiÂÂhati, majjÃvunÃ sÃÂake 'pi karonti, jantussa maïisadiso vaïïo hoti. senÃsanaæ pa¤¤ÃpesÅ 'ti bhisiæ vÃ kaÂasÃrakaæ vÃ pa¤¤Ãpesi. pa¤¤ÃpetvÃ ca pana Soïassa Ãrocesi, Ãvuso satthÃ tayÃ saddhiæ ekÃvÃse vasitukÃmo, gandhakuÂiyaæ yeva te senÃsanaæ pa¤¤attan ti, paÂibhÃtu taæ bhikkhu dhammo bhÃsitun ti paÂibhÃïasaÇkhÃtassa ¤Ãïassa bhÃsituæ abhimukho hotu. AÂÂhakavaggikÃni 'ti tÃni akÃsi. vissaÂÂhÃyÃ 'ti vissaÂÂhakkharÃya.
anelagalÃyÃ 'ti elakabhÃvo na hoti. ariyo na ramati pÃpe, pÃpe na ramati sucÅ 'ti yo hi kÃyavÃcÃmanosoceyyena samannÃgato, so pÃpe na ramati, tasmÃ ariyo 'pi pÃpe na ramati 'ti visesadassanatthaæ pÃpe na ramati sucÅ 'ti vuttaæ. ayaæ khv assa kÃlo ti ayaæ kho kÃlo bhaveyya. paridassÅ 'ti paridassesi. ida¤cida¤ ca vadeyyÃsÅ 'ti yaæ me upajjhÃyo jÃnÃpesi, tassa ayaæ kÃlo bhaveyya, handa dÃni Ãrocemi taæ sÃsanan ti ayam ettha adhippÃyo. vinayadharapa¤camenÃ 'ti anussÃvanakÃacariyapa¤camena. anujÃnÃmi bhikkhave sabbapaccantimesu janapadesu gaïaÇgaïupÃhanan ti ettha manussacammaæ ÂhapetvÃ yena kenaci cammena upÃhanÃ vaÂÂati. upÃhanakosakasatthakosakaku¤cikakosakesu pi es' eva nayo. cammÃni attharaïÃnÅ 'ti ettha pana yaæki¤ci eÊakacamma¤ ca ajacamma¤ ca attharitvÃ nipajjituæ vÃ nisÅdituæ vÃ vaÂÂati. migacamme eïimigo vÃtamigo pasadamigo kuruÇgamigo migamÃtuko rohitamigo ti etesaæ yeva cammÃni vaÂÂanti,


#<[page 1089]>#
%<Mv_VI.1]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                 1089>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  a¤¤esaæ pana na vaÂÂati.
     makkaÂo kÃÊasÅho ca sarabho kadalÅmigo,
     ye ca vÃÊamigÃ keci tesaæ cammaæ na vaÂÂati.
tattha vÃÊamigÃ 'ti sÅhabyagghadÅpiacchataracchÃ. na ke vala¤ ca ete yeva, yesaæ pana cammaæ na vaÂÂatÅ 'ti vuttaæ, te ÂhapetvÃ avasesÃ antamaso gomahisasasaviÊÃrÃdayo 'pi, sabbe imasmiæ atthe vÃÊamigÃ tv' eva veditabbÃ. etesa¤ hi sabbesaæ cammaæ na vaÂÂati. na tÃva taæ gaïanÆpagaæ, yÃva na hatthaæ gacchatÅ 'ti, yÃva ÃharitvÃ vÃ na dinnaæ, tumhÃkaæ bhante cÅvaraæ uppannan ti pahiïitvÃ vÃ n' Ãrocitaæ, tÃva gaïanaæ na upeti, anadhiÂÂhitaæ vaÂÂati, adhiÂÂhÃtabbagahaïaæ na upeti 'ti attho. yadÃ pan' ÃnetvÃ vÃ dinnaæ hoti, pahiïitvÃ vÃ Ãrocitaæ, uppannan ti vÃ sutaæ, tato paÂÂhÃya dasÃham eva parihÃraæ labhatÅ 'ti.
          CammakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
            BhesajjakkhandhakavaïïanÃ.
     [Mv_VI.1:] Bhesajjakkhandhake sÃradikena ÃbÃdhenÃ 'ti saradakÃle uppannena pittÃbÃdhena. tasmiæ hi kÃle vassodakena pi tementi kaddamam pi maddanti, antarantarÃ Ãtapo pi kharo hoti, tena tesaæ pittaæ koÂÂhabbhantaragataæ hoti.
ÃhÃrattha¤ ca phareyyÃ 'ti ÃhÃratthaæ sÃdheyya. nacchÃdentÅ 'ti na jÅranti, na vÃtarogaæ paÂippassambhetuæ sakkonti. sinesikÃnÅ 'ti siniddhÃni. bhattacchÃdakenÃ 'ti bhattassa anÃrocakena. [Mv_VI.2:] kÃle paÂiggahitan ti ÃdÅsu majjhantike avÅtivatte paÂiggahetvÃ pacitvÃ parissÃvetvÃ 'ti attho.


#<[page 1090]>#
%<1090                      SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_VI.1>%
telaparibhogena paribhu¤jitun ti sattÃhakÃlikatelaparibhogena paribhu¤jituæ. [Mv_VI.3:] vacatthan ti sesavacaæ. nisadaæ nisadapotan ti piæsanasilÃ ca piæsanapotako ca. [Mv_VI.4:] paggavan ti latÃjÃti. nattamÃlan ti kara¤jaæ. [Mv_VI.5:] acchavasan ti ÃdÅsu nissaggiyavaïïanÃyaæ vuttanayen' eva vinicchayo veditabbo. [Mv_VI.6:] mÆlabhesajjÃdivinicchayo 'pi KhuddakavaïïanÃyaæ vutto yeva, tasmÃ idha yaæ yaæ pubbe avuttaæ, taæ tad eva vaïïayissÃma. [Mv_VI.7:] hiÇguhingujatu hiÇgusipÃÂikÃ hiÇgujÃtiyo yeva, takatakapattitakapaïïiyo lÃkhÃjÃtiyo yeva. [Mv_VI.8:] sÃmuddikÃ 'ti samuddatÅre vÃlukÃ viya santiÂÂhati. kÃÊaloïan ti pakatiloïaæ. sindhavan ti setavaïïaæ pabbate uÂÂhahati. ubbhidan ti bhÆmito aÇkuraæ uÂÂhahati. bilan ti sabbasambhÃrehi saddhim pacitaæ, taæ rattavaïïaæ.
kÃyo vÃ duggandho 'ti kassaci assÃdÅnaæ viya [Mv_VI.9:] kÃyagandho hoti, tassÃpi sirÅsakosambÃdicuïïÃni vÃ gandhacuïïÃni vÃ sabbÃni vaÂÂanti. chakanan ti gomayaæ. rajananipakkan ti rajanakasaÂaæ. pÃkatikacuïïam pi koÂÂetvÃ udakena temetvÃ nhÃyituæ vaÂÂati. etam pi rajananipakkasaÇkham eva gacchati. [Mv_VI.10:] Ãmakamaæsa¤ ca khÃdi Ãmakalohita¤ ca pivÅti, na taæ bhikkhu khÃdi na pivi, amanusso khÃditvÃ ca pivitvÃ ca pakkanto, tena vuttaæ tassa so amanussikÃbÃdho paÂippassambhÅ 'ti. [Mv_VI.11:] a¤janan ti sabbasaÇgÃhikavacanam etaæ. kÃÊa¤janan ti ekÃ a¤janajÃti sabbasambhÃrapakkaæ vÃ. rasa¤janan ti nÃnÃsambhÃrehi kataæ. sota¤janan ti nadÅsotÃdÅsu uppajjanakÃ¤janaæ.


#<[page 1091]>#
%<Mv_VI.14]               MahÃvagga-vaïïanÃ                         1091>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  geruko nÃma suvaïïageruko. kapillan ti dÅpasikhÃto gahitam asi. candanan ti lohitacandanÃdikaæ yaæ ki¤ci. tagarÃdÅni pÃkatÃni. a¤¤Ãni pi nÅluppalÃdÅni vaÂÂanti yeva. a¤janupapiæsanehÅ 'ti a¤janena saddhiæ ekato piæsitabbehi. na hi ki¤ci a¤janupapiæsanaæ na vaÂÂati. [Mv_VI.12:] aÂÂhimayan ti manussaÂÂhiæ ÂhapetvÃ avasesaæ aÂÂhimayaæ. dantamayan ti hatthidantÃdi sabbaæ dantamayaæ. visÃïamaye 'pi akappiyaæ nÃma n' atthi, naÊamayÃadayo ekantakappiyÃ yeva. salÃkodhÃniyan ti yattha salÃkaæ odahanti, taæ susiradaï¬akaæ vÃ thavikaæ vÃ anujÃnÃmÅ 'ti attho.
aæsavaddhako ti a¤janatthavikÃya aæsavaddhako. [Mv_VI.13:] yamakaæ natthukaraïin ti samasotÃdi dvÅhi pi nÃÊikÃhi ekaæ natthukaraïiæ. [Mv_VI.14:] anujÃnÃmi bhikkhave telapÃkan ti yaæ ki¤ci bhesajjaæ pakkhipituæ sabbaæ anu¤¤Ãtam eva hoti.
atipakkhittamajjÃnÅ 'ti ativiya khittamajjÃni, bahuæ majjaæ pakkhipitvÃ yojitÃnÅ 'ti attho. aÇgavÃto ti aÇgamaÇgesu vÃto. sambhÃrasedan ti nÃnÃvidhapaïïabhaÇgasedaæ. mahÃsedan ti porisappamÃïaæ ÃvÃÂaæ aÇgÃrÃnaæ pÆretva paæsuvÃlikÃdÅhi pidahitvÃ tattha nÃnÃvidhÃni vÃtaharaïapaïïÃni santharitvÃ telamakkhitena gattena tattha nipajjitvÃ samparivattanena sarÅraæ sedetuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. bhaÇgodakan ti nÃnÃpaïïabhaÇgehi kuÂÂhitaæ udakaæ. tehi païïehi ca udakena ca si¤citvÃ si¤citvÃ sedetabbo. udakoÂÂhakan ti udakakoÂÂhakaæ. pÃÂiæ vÃ doïiæ vÃ uïhodakassa pÆretvÃ tattha pavisitvÃ sedakammakaraïaæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. pabbavÃto hotÅ 'ti pabbe pabbe vÃto vijjhati. lohitaæ mocetun ti satthakena lohitaæ mocetuæ.


#<[page 1092]>#
%<1092                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VI.14>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  majjaæ abhisaÇkharitun ti yena phÃlitapÃdÃ pÃkatikÃ honti, taæ nÃÊikerÃdÅsu nÃnÃbhesajjÃni pakkhipitvÃ majjaæ abhisaÇkharituæ, pÃdÃnaæ sappÃyabhesajjaæ pacitun ti attho. tilakakkena attho ti piÂÂhehi tilehi attho. kabaÊikan ti vaïamukhe sattupiï¬aæ pakkhipituæ.
sÃsapaku¬¬enÃ 'ti sÃsapapiÂÂhena. va¬¬hamaæsan ti adhikamaæsaæ Ãïi viya uÂÂhahati. vikÃsikan ti telarundhanapilotikaæ. sabbaæ vaïapaÂikamman ti yaæ ki¤ci vaïapaÂikammaæ nÃma atthi, sabbaæ anujÃnÃmÅ 'ti attho.
sÃmaæ gahetvÃ 'ti idaæ na kevalaæ sappadaÂÂhass eva, a¤¤asmiæ pi daÂÂhavise sati sÃmaæ gahetvÃ paribhu¤jitabbaæ, a¤¤esu pana kÃraïesu paÂiggahitam eva vaÂÂati.
na paÂiggÃhÃpetabbo ti sace bhÆmipatto, paÂiggahetabbo appattam pana sayaæ gahetuæ vaÂÂati. gharadinnakÃbÃdho ti vasikaraïapÃnakasamuÂÂhitarogo. sitÃlolin ti naÇgalena kasantassa phÃle laggamattikaæ udakena ÃloletvÃ pÃyetuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. duÂÂhagahaïiko 'ti vipannagahaïiko. kicchena uccÃro nikkhamatÅ 'ti attho. ÃmisakhÃran ti sukkhodanaæ jhÃpetvÃ tÃya chÃrikÃya paggharitakhÃrodakaæ. muttaharÅÂakan ti gomuttaparibhÃvitaæ harÅÂakaæ. abhisannakÃyo ti ussannadosakÃyo. acchaka¤jikan ti taï¬ulakamandÃ. akaÂayÆsan ti asiniddho muggapacitapÃniyo. kaÂÃkaÂan ti so'va thokaæ siniddho.
paÂicchÃdanÅyenÃ 'ti maæsarasena. [Mv_VI.16:] sace bhikkhave pakkÃpi muggÃ jÃyantÅ 'ti pakkÃ muggÃ sace 'pi jÃyanti, yathÃsukhaæ paribhu¤jitabbÃ, pakkattÃ hi te kappiyÃ eva. [Mv_VI.17:] antovutthan ti akappiyakuÂiyaæ vutthaæ.


#<[page 1093]>#
%<Mv_VI.22]           MahÃvagga-vaïïanÃ                        1093>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sÃmaæ pakkan ti ettha yaæ ki¤ci Ãmisaæ bhikkhunÃ pacituæ na vaÂÂati, pakkam eva pacituæ vaÂÂati. sace 'pi 'ssa uïhayÃguyÃ gulasipaïïÃni vÃ siÇgaveraæ vÃ loïaæ vÃ pakkhipanti, tam pi cÃletuæ na vaÂÂati, yÃguæ nibbÃpemÅ 'ti pana cÃletuæ vaÂÂati, uttaï¬ulabhattaæ labhitvÃpi pidahituæ na vaÂÂati. sace pana manussÃ pidahitvÃ 'va denti, vaÂÂati, bhattaæ vÃ mÃ nibbÃyatÆ 'ti bidahituæ vaÂÂati. khÅratakkÃdÅsu pana sakiæ kuÂÂhitesu aggim kÃtuæ vaÂÂati puna pÃkassa anu¤¤ÃtabbÃ. ukkapiï¬akÃpi khÃdantÅ 'ti biÊÃramÆsikÃgodhamaÇgusÃ khÃdanti. damakÃ 'ti vighÃsÃdÃ. [Mv_VI.18:] tato nÅhaÂan ti yattha nimantitÃ bhu¤janti, tato nÅhaÂaæ. [Mv_VI.20:] vanaÂÂhaæ pokkharaÂÂhan ti vane c' eva paduminigacche ca jÃtaæ. [Mv_VI.21:] abÅjan ti taruïaæ yassa bÅjaæ na aÇkuraæ janeti. nibbaÂabÅjan ti bÅjaæ nibbaÂetvÃ apanetvÃ paribhu¤jitabbaæ ambapanasÃdiphalaæ.
     [Mv_VI.22:] duropayo vaïo ti dukkhena rÆhati, dukkhena pÃkatiko hotÅ 'ti attho. dupparihÃraæ satthan ti sambÃdhe dukkhena satthaæ pahareyya. satthakammaæ vÃ vatthikammaæ vÃ 'ti yathÃ paricchinne okÃse yena kenaci satthena vÃ sÆciyÃ vÃ kaïÂakena vÃ santikÃya vÃ pÃsÃïasakalikÃya vÃ nakhena vÃ chindanaæ vÃ phÃlanaæ vÃ vijjhanaæ vÃ lekhanaæ vÃ na kÃtabbaæ, sabbaæ h' etaæ satthakammam eva hoti. yena kenaci pana cammena vÃ vatthena vÃ vatthipÅÊanam pi na kÃtabbaæ, sabbaæ h'etaæ vatthikammam eva hoti. ettha ca sambÃdhassa samantÃ dvaÇgulÃ 'ti idaæ satthakammam eva sandhÃya vuttaæ. vatthikammam pana sambÃdhe yeva paÂikkhittaæ.


#<[page 1094]>#
%<1094                       SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_VI.23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha pana khÃraæ vÃ dÃtuæ yena kenaci rajjukena vÃ bandhituæ vaÂÂati. yadi tena chijjati, succhinnaæ. aï¬avu¬¬hiroge 'pi satthakammaæ na vaÂÂati, tasmÃ aï¬aæ phÃletvÃ bÅjÃni uddharitvÃ arogaæ karissÃmÅ 'ti na kattabbaæ. aggitÃpanabhesajjalepanesu pana paÂikkhepo n' atthi. vaccamagge bhesajjamakkhitÃ ÃdÃnavaÂÂi vÃ veÊunÃÊikÃ vÃ vaÂÂati, yÃya khÃrakammaæ vÃ karonti telaæ vÃ pavesenti.
     [Mv_VI.23:] pavattamaæsan ti matass' eva maæsaæ. mÃghÃto 'ti taæ divasaæ na labbhÃ kenaci ki¤ci jÅvitÃ voropetuæ.
potthanikan ti maæsacchedanasatthakaæ vuccati. kimpÅmÃyÃ 'ti kim pi imÃya. na bhagavÃ ussahatÅ 'ti na bhagavÃ sakkoti. yatra hi nÃmÃ 'ti yasmÃ nÃma. paÂivekkhÅ 'ti vÅmaæsi. paÂipucchÅ 'ti vuttaæ hoti. appaÂivekkhitvÃ 'ti appaÂipucchitvÃ. sace pana asukamaæsan ti jÃnÃti, paÂipucchanakiccaæ n' atthi, ajÃnantena pana pucchitvÃ 'va khÃditabbaæ. sunakhamaæsan ti ettha ara¤¤akokÃ nÃma sunakhasadisÃ honti, tesaæ maæsaæ vaÂÂati. yo pana gÃmasunakhiyÃ vÃ kokena kokasunakhiyÃ vÃ gÃmasunakhena saæyogena uppanno, tassa maæsaæ na vaÂÂati, so hi ubhayaæ bhajatÅ 'ti. ahimaæsan ti yassa kassaci apÃdakassa dÅghajÃtikassa maæsaæ na vaÂÂati. sÅhamaæsÃdÅni pÃkaÂÃn' eva. ettha ca manussamaæsaæ sajÃtikatÃya paÂikkhittaæ, hatthiassamaæsaæ rÃjaÇgatÃya, sunakhamaæsa¤ ca ahimaæsa¤ ca paÂikkulatÃya, sÅhamaæsÃdÅni pa¤ca attano anupaddavatthÃyÃ 'ti. iti imesaæ manussÃdÅnaæ dasannaæ maæsam pi aÂÂhi pi lohitam pi cammam pi lomam pi sabbaæ na vaÂÂati. yaæki¤ci ¤atvÃ vÃ a¤atvÃ vÃ khÃdantassa Ãpatti yeva. yadÃ jÃnÃti tadÃ desetabbÃ. apucchitvÃ khÃdissÃmÅ 'ti gaïhato paÂiggahaïe 'pi dukkaÂaæ. pucchitvÃ khÃdissÃmÅ 'ti gaïhato anÃpatti. uddissakatam pana jÃnitvÃ khÃdantass'eva Ãpatti, pacchÃ jÃnanto ÃpattiyÃ na kÃretabbo.


#<[page 1095]>#
%<Mv_VI.28]              MahÃvagga-vaïïanÃ                     1095>%
     [Mv_VI.24:] ekako 'ti n' atthi me dutiyo 'ti attho. pahÆtaæ yÃgu¤ ca madhugoÊika¤ ca paÂiyÃdÃpetvÃ 'ti so kira satasahassaæ vayaæ katvÃ paÂiyÃdÃpesi. anumodanagÃthÃya pariyosÃne patthayataæ icchatan ti padÃnaæ alam eva dÃtun ti iminÃ sambandho. sace pana patthayatÃ acchatÃ 'ti pÃÂho atthi, so yeva gahetabbo. [Mv_VI.25:] bhojjayÃgun ti yÃ pavÃraïaæ janeti.
yad aggenÃ 'ti yaæ Ãdiæ katvÃ. saggÃ te ÃraddhÃ 'ti sagganibbattanakaæ pu¤¤aæ upacitan ti attho. yathÃdhammo kÃretabbo 'ti paramparabhojanena kÃretabbo, bhojjÃyÃguyÃ hi pavÃraïÃ hotÅ 'ti. [Mv_VI.26:] nÃhantaæ KaccÃnÃ 'ti tasmiæ kira avasiÂÂhaguÊe devatÃ sukhumojaæ pakkhipiæsu, so a¤¤esaæ pariïÃmaæ na gacchati, tasmÃ evam Ãha. [Mv_VI.27:] giÊÃnassa guÊan ti tathÃrÆpena byÃdhinÃ gilÃnassa pacchÃbhattaæ guÊaæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. [Mv_VI.28:] sabbasantharin ti yathÃ sabbattha santhataæ hoti, evaæ santharitvÃ.
     Sunidha- VassakÃrÃ 'ti Sunidho ca VassakÃro ca dve brÃhmaïÃ Magadhara¤¤o mahÃmaccÃ. VajjÅnaæ paÂibÃhÃyÃ 'ti VajjÅrÃjakulÃnaæ ÃyamukhÃnaæ pacchindanathÃya. vatthÆnÅ 'ti gharavatthÆni. cittÃni namanti nivesanÃni mÃpetun ti tÃ kira devatÃ vatthuvijjÃpÃÂhakÃnaæ sarÅre adhimuccitvÃ evaæ cittÃni nÃmenti. kasmÃ. amhÃkaæ yathÃnurÆpaæ sakkÃraæ karissantÅ 'ti attho. TÃvatiæsehÅ 'ti loke kira Sakkaæ devarÃjÃnaæ Vissukamma¤ ca upÃdÃya TÃvatiæsÃ paï¬itÃ 'ti saddo abbhuggato, ten' ev' Ãha TÃvatiæsehÅ ti. TÃvatiæsehi saddhiæ mantetvÃ viya mÃpentÅ 'ti attho. yÃvatÃ ariyÃnaæ Ãyatanan ti yattakaæ ariyamanussÃnaæ osaraïaÂÂhÃnaæ nÃma atthi. yÃvatÃ vaïijjapatho 'ti yattakaæ vÃïijÃnaæ ÃhaÂabhaï¬assa rÃsivasen' eva kayavikkayaÂÂhÃnaæ nÃma atthÅ 'ti attho.


#<[page 1096]>#
%<1096                       SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_VI.28>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  idaæ agganagaran ti tesaæ ariyÃyatanaæ vaïijjaÂÂhÃnaæ idaæ agganagaraæ bhavissati. puÂabhedanan ti bhaï¬apuÂabhedanaÂÂhÃnaæ, bhaï¬agaï¬ikÃnaæ mocanaÂÂhÃnan ti vuttaæ hoti. aggito vÃ 'ti ÃdÅsu samuccayatthe vÃ saddo, tatra hi ekassa koÂÂhÃsassa aggito ekassa udakato ekassa abbhantarato a¤¤ama¤¤assa bhedÃ antarÃyo bhavissati. uÊumpan ti pÃraæ gamanatthÃya Ãïiyo ÃkoÂetvÃ kataæ. kullan ti valliÃdÅhi bandhitvÃ kataæ. aïïavan ti sabbantimena paricchedena yojanamattaæ gambhÅrassa ca puthulassa ca udakaÂÂhÃnass' etaæ adhivacanaæ. saran ti idha nadÅ adhippetÃ.
idaæ vuttaæ hoti ye gambhÅravitthataæ taïhÃsaraæ taranti, te ariyamaggasaÇkhÃtaæ setuæ katvÃna vissajja pallalÃni anÃmasitvÃ 'va udakabharitÃni ninnaÂÂhÃnÃni, ayam pana idaæ appamattakaæ udakaæ uttaritukÃmo 'pi kullaæ hi jano pabandhati, buddhÃ pana buddhasÃvakÃ ca vinÃ eva kullena tiïïÃ medhÃvino janÃ 'ti. [Mv_VI.29:] ananubodhÃ 'ti abujjhanena.
sandhÃvitan ti bhavato bhavaÇgam anavasena sandhÃvitaæ.
saæsaritan ti punappunaæ gamanavasena saæsaritaæ.
mama¤ c' eva tumhÃka¤ cÃ 'ti mayÃ ca tumhehi ca. atha vÃ sandhÃvitaæ saæsaritan ti sandhÃvitaæ saæsaritaæ mama¤ c' eva tumhÃka¤ ca ahosÅ 'ti evam ettha attho daÂÂhabbo.
saæsitan ti saæsaritaæ. bhavanetti samÆhatÃ 'ti bhavato gamanÃ sandhÃvanÃ taïhÃrajju suÂÂhu hatÃ chinnÃ appavatti katÃ.
     [Mv_VI.30:] nÅlan ti idaæ sabbasaÇgÃhikaæ nÅlavaïïÃ ti Ãdi tass'eva vibhÃgadassanatthaæ. tattha na tesaæ pakativaïïÃ nÅlÃ,


#<[page 1097]>#
%<Mv_VI.31]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                   1097>%
nÅlavilepanÃnaæ vicittatÃvasen' etaæ vuttaæ. paÂivaÂÂesÅ 'ti pahÃresi. sÃhÃraæ dajjeyyÃthÃ 'ti sajanapadaæ dadeyyÃtha. aÇguli pothesun ti aÇguliæ cÃlesuæ. ambakÃyÃ 'ti itthikÃya. olokethÃ 'ti passatha. apalokethÃ 'ti punappunaæ passatha. upasaæharathÃ 'ti upanetha, imaæ LicchavÅparisaæ tumhÃkaæ cittena TÃvatiæsassa parisaæ haratha TÃvatiæsassa samakaæ katvÃ passathÃ 'ti attho.
     [Mv_VI.31:] dhammassa ca anudhammaæ byÃkarontÅ 'ti bhagavato vuttakÃraïassa anukÃraïaæ kathenti. sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo ti aparehi vuttakÃraïo hutvÃ tumhÃkaæ vÃdo hi vi¤¤ÆgarahitabbakÃraïaæ koci appamattako pi kiæ na Ãgacchati. idaæ vuttaæ hoti, kiæ sabbakÃraïena pi tumhÃkaæ pavÃdo gÃrayhaæ kÃraïaæ n' atthÅ 'ti. anabbhakkhÃtukÃmÃ 'ti abhibhavitvÃ acikkhitukÃmÃ. anuviccakÃran ti anuviditvÃ cintetvÃ tulayitvÃ kÃtabbaæ karohÅ 'ti vuttaæ hoti. ¤ÃtamanussÃnan ti loke pÃkaÂÃnaæ. sÃdhu hotÅ 'ti sundaraæ hoti. paÂÃkaæ parihareyyun ti paÂÃkaæ ukkhipitvÃ nagare ghosantÃ Ãhiï¬eyyuæ. kasmÃ. evaæ amhÃkaæ mahantabhÃvo bhavissatÅ 'ti. opÃnabhÆtan ti paÂiyattaæ udapÃno viya patÅtaæ. kulan ti nivesanaæ. dÃtabbaæ ma¤¤eyyÃsÅ 'ti mÃ imesaæ deyyadhammaæ upacchindittha, sampattÃnaæ hi dÃtabbaæ evÃ 'ti ovadati. okÃro ti avakÃro lÃmakabhÃvo. sÃmukkaæsikÃ 'ti attanÃ yeva uddharitvÃ gahitÃ, asÃdhÃraïÃ a¤¤esan ti attho. uddissakatan ti uddisitvÃ kataæ. paÂiccakamman ti attÃnaæ paÂicca katan ti attho. atha vÃ paÂiccakamman ti nimittakammass' etaæ adhivacanaæ. taæ paÂiccakammaæ ettha atthÅ 'ti maæsam pi paÂiccakamman ti vuttaæ. yo hi evarÆpaæ maæsaæ bhu¤jati so 'pi tassa kammassa dÃyÃdo hoti, vadhakassa viya tassÃ 'pi pÃïaghÃtakammaæ hontÅ 'ti adhippÃyo.


#<[page 1098]>#
%<1098                    SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VI.33>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na jÅrantÅ 'ti abbhÃcikkhantÃ na jÅranti, abbhakkhÃnassa antaæ na gacchantÅ 'ti attho. tikoÂiparisuddhikathÃ SaÇghabhedasikkhÃpadavaïïanÃyaæ vuttÃ.
     [Mv_VI.33:] sakaÂaparivattakan ti sakaÂehi parikkhepaæ viya katvÃ acchanti. paccantiman ti abhilÃpamattam etaæ. yaæ saÇgho ÃkaÇkhatÅ 'ti vuttatÃ pana dhuravihÃro pi sammannituæ vaÂÂati. kammavÃcaæ avatvÃ apalokanenÃpi vaÂÂati yeva. kÃkoravasaddan ti tattha tattha apaviÂÂha ÃmisakhÃdanatthÃya anupage yeva sannipatitÃnaæ kÃkÃnaæ oravasaddaæ. Yasojo nÃma KapilasuttapariyosÃne pabbajitÃnaæ pa¤cannaæ satÃnaæ aggapuriso.
     ussÃvanantikan ti ÃdÅsu ussÃvanantikÃ tÃva evaæ kÃtabbÃ, yo thambhÃnaæ vÃ upari bhittipÃde vÃ nikhanitvÃ vihÃro kayirati, tassa heÂÂhÃ thambhapaÂicchakÃ pÃsÃïÃ bhÆmigatikÃ eva. paÂhamathambhaæ pana paÂhamabhittipÃdaæ vÃ patiÂÂhÃpentehi bahÆhi samparivÃretvÃ kappiyakutiæ karomÃ 'ti vÃcaæ nicchÃrentehi, manussesu ukkhipitvÃ patiÂÂhÃpentesu, ÃmasitvÃ vÃ sayaæ ukkhipitvÃ vÃ thambho vÃ bhittipÃde vÃ patiÂÂhÃpetabbo. KurundÅ MahÃpaccarÅsu pana kappiyakuÂÅ kappiyakuÂÅ 'ti vatvÃ patiÂÂhÃpetabban ti vuttaæ. AndhakaÂÂhakathÃyaæ saÇghassa kappiyakuÂiæ adhiÂÂhÃmÅ 'ti vuttaæ. tam pana avatvÃpi aÂÂhakathÃsu vuttanayen'eva vutte doso n' atthi. idaæ pan'ettha sÃdhÃraïalakkhaïaæ thambapatiÂÂhÃna¤ ca vacanapariyosÃna¤ ca samakÃlaæ vaÂÂati. sace hi aniÂÂhite vacane thambho patiÂÂhÃti, appatiÂÂhite vÃ tasmiæ vacanaæ niÂÂhÃti, akatÃ hoti kappiyakuÂÅ, ten' eva MahÃpaccariyaæ vuttaæ bahÆhi samparivÃretvÃ vattabbaæ, avassaæ hi ettha ekassÃ 'pi vacananiÂÂhÃna¤ ca thambhapatiÂÂhÃna¤ ca ekato bhavissatÅ 'ti. iÂÂhakasilÃmattikakuÂikÃsu pana kuÂÅsu heÂÂhÃ c' ayam bandhitvÃ vÃ abandhitvÃ vÃ karontu, yato paÂÂhÃya bhittiæ uÂÂhÃpetukÃmÃ honti,


#<[page 1099]>#
%<Mv_VI.33]                     MahÃvagga-vaïïanÃ                 1099>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ sabbapaÂhamaæ iÂÂhakaæ vÃ silaæ vÃ mattikÃpiï¬aæ vÃ gahetvÃ vuttanayen' eva kappiyakuÂÅ kÃtabbÃ. iÂÂhakÃdayo hi bhittiyÃ paÂhamiÂÂhakÃdÅnaæ heÂÂhÃ na vaÂÂanti. thambhÃ pana upari uggacchanti, tasmÃ vaÂÂanti. AndhakaÂÂhakathÃyaæ thambhehi kayiramÃne catÆsu koïesu cattÃro thambhÃ, iÂÂhakÃdiku¬¬e catusu koïesu dve tisso iÂÂhakÃ adhiÂÂhÃtabbÃ 'ti vuttaæ. tathÃ pana akatÃya 'pi doso n' atthi. aÂÂhakathÃsu hi vuttam eva pamÃïaæ. gonisÃdikÃ duvidhÃ ÃrÃmagonisÃdikÃ vihÃragonisÃdikÃ 'ti. tÃsu yattha n' eva ÃrÃmo na senÃsanÃni parikkhittÃni honti, ayaæ ÃrÃmagonisÃdikÃ nÃma, yattha senÃsanÃni sabbÃni vÃ ekaccÃni vÃ parikkhittÃni, ÃrÃmo aparikkhitto, ayaæ vihÃragonisÃdikÃ nÃma. iti ubhayatrÃ 'pi ÃrÃmassa aparikkhittabhÃvo yeva pamÃïaæ. ÃrÃmo pana upa¬¬haparikkhitto 'pi bahutaraparikkhittopi parikkhitto yeva nÃmÃ 'ti KurundÅ MahÃpaccarÅsu vuttaæ. ettha kappiyakuÂiæ laddhuæ vaÂÂati. gahapatÅ 'ti manussÃ ÃvÃsaæ katvÃ kappiyakuÂiæ dema, paribhu¤jathÃ 'ti vadanti, esÃ gahapati nÃma. kappiyakuÂiæ kÃtuæ demÃ 'ti vutte 'pi vaÂÂati yeva.
AndhakaÂÂhakathÃyam pana yasmÃ bhikkhuæ ÂhapetvÃ sesasahadhammikÃnaæ sabbesa¤ ca devamanussÃnaæ hatthato paÂiggaho ca sannidhi ca antovuttha¤ ca tesaæ santakaæ bhikkhussa vaÂÂati, tasmÃ tesaæ gehÃni vÃ tehi dinnÃ kappiyakuÂÅ vÃ gahapatÅ 'ti vuccatÅ 'ti vuttaæ. puna pi vuttaæ bhikkhusaÇghassa vihÃraæ ÂhapetvÃ bhikkhunÅnaæ upassayo ÃrÃmikÃnaæ vÃ titthiyÃnaæ vÃ devatÃnaæ vÃ nÃgÃnaæ vÃ api brÃhmÃnaæ vÃ vimÃnaæ kappiyakuÂÅ hotÅ 'ti, taæ suvuttaæ, saÇghasantakam eva hi bhikkhusantakaæ vÃ gehaæ gahapatikuÂÅ na hoti. sammatikÃ nÃma kammavÃcÃya sÃvetvÃ katÃ 'ti. yaæ imÃsu catÆsu kappiyabhÆmisu vutthaæ Ãmisaæ, taæ sabbaæ antovutthasaÇkhaæ na gacchati, bhikkhÆna¤ va bhikkhunÅna¤ ca antovutthasantopakkamocanatthaæ hi kappiyakuÂiyo anu¤¤ÃtÃ. yam pana akappiyabhÆmiyaæ sahaseyyÃpahonake gehe vutthaæ saÇghikaæ vÃ puggalikaæ vÃ bhikkhussa bhikkhuniyÃ vÃ santakaæ ekarattam pi Âhapitaæ,


#<[page 1100]>#
%<1100                 SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VI.33>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ antovutthaæ, tattha pakka¤ ca antopakkaæ nÃma hoti, etaæ na pakkati. sattÃhakÃlikam pana yÃvajÅvika¤ ca vaÂÂati. tatrÃyaæ vinicchayo, sÃmaïero bhikkhussa taï¬ulÃdikaæ Ãmisaæ ÃharitvÃ kappiyakuÂiyaæ nikkhipitvÃ punadivase pacitvÃ deti, antovutthaæ na hoti. tattha akappiyakuÂiyaæ nikkhittasappiÃdÅsu yaæ ki¤ci pakkhipitvÃ deti, mukhasannidhi nÃma hoti. MahÃpaccariyaæ pana antovutthaæ hotÅti vuttaæ. tattha nÃmamattam eva nÃmakaraïaæ. bhikkhu akappiyakuÂiyaæ Âhapitasappi¤ ca yÃvajÅvikapaïïa¤ ca ekato pacitvÃ paribhu¤jati, sattÃhaæ nirÃmisaæ vaÂÂati. sace ÃmisasaæsaÂÂhaæ katvÃ paribhu¤jati, antovuttha¤ c'eva sÃmapakka¤ ca hoti. eten' upÃyena sabbasaæsaggÃ veditabbÃ. imÃ pana kappiyakuÂiyo kadÃ jahitavatthukÃ hontÅti. ussÃvanantikÃ tÃva yÃ thambhÃnaæ upari bhittipÃde vÃ nikhanitvÃ katÃ, sÃ sabbesu thambhesu ca bhittipÃdesu ca apanÅtesu jahitavatthukÃ hoti. sace pana thambhe vÃ bhittipÃde vÃ parivattanti, yo yo Âhito tattha tattha patiÂÂhÃti, sabbesu pi parivattitesu jahitavatthukÃ 'va hoti. iÂÂhakÃdÅhi katÃ ca yassa uparibhittiatthÃya Âhapitaæ iÂÂhakaæ vÃ silaæ vÃ mattikÃpiï¬aæ vÃ Ãdiæ katvÃ vinÃsitakÃle jahitavatthukÃ hoti.
yehi pana iÂÂhakÃdÅhi adhiÂÂhitÃ, tesu apanÅtesu pi tad a¤¤esu patiÂÂhitesu ajahitavatthukÃ 'va hoti. gonisÃdikÃ pÃkÃrÃdÅhi parikkhepe kate jahitavatthukÃ hoti. puna tasmiæ ÃrÃme kappiyakuÂiæ laddhuæ vaÂÂati. sace pana puna pi pÃkÃrÃdayo tattha tattha khaï¬Ã honti, tato tato gÃvo pavisanti, puna kappiyakuÂÅ hoti. itarÃ pana dve gopÃnasÅmattaæ ÂhapetvÃ sabbasmiæ chadane vinaÂÂhe jahitavatthukÃ honti. sace gopÃnasÅnaæ upari ekam pi pakkhapÃsakamaï¬alaæ atthi, rakkhati. tatra pan' imÃ catasso 'pi kappiyabhÆmiyo, n'atthi, tattha kiæ kÃtabban ti. anupasampannassa datvÃ tassa santakaæ katvÃ paribhu¤jitabbaæ.


#<[page 1101]>#
%<Mv_VI.35]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                    1101>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tatr' idaæ vatthu Karavikatissatthero kira vinayadharapÃmokkho MahÃsivattherassa santikaæ agamÃsi. so dÅpÃlokena sappikumbhaæ passitvÃ bhante kim etan ti pucchi.
thero Ãvuso gÃmato sappikumbho Ãbhato lÆkhadivase sappinÃ bhu¤janatthÃyÃ 'ti Ãha. tato naæ Tissatthero na vaÂÂati bhante 'ti Ãha. thero punadivase pamukhe nikkhipÃpesi.
Tissatthero puna ekadivasaæ Ãgato taæ disvÃ tath' eva pucchitvÃ bhante sahaseyyÃpahonakaÂÂhÃne Âhapetuæ na vaÂÂatÅ 'ti Ãha. thero punadivase bahi nÅharÃpetvÃ nikkhipÃpesi. taæ corÃ hariæsu. so puna ekadivasaæ Ãgataæ Tissattheram Ãha Ãvuso tayÃ na vaÂÂatÅ 'ti vutte, so kumbho bahi nikkhitto corehi ÃvahaÂo 'ti. tato naæ Tissatthero Ãha nanu bhante anupasampannassa dÃtabbo assa anupasampannassa hi datvÃ tassa santakaæ katvÃ paribhu¤jituæ vaÂÂatÅti.
     [Mv_VI.34:] Meï¬akavatthuæ uttÃnam eva. api c' ettha anujÃnÃmi bhikkhave pa¤ca gorase 'ti ime pa¤ca gorase visuæ paribhogena paribhu¤jitum pi anujÃnÃmÅ 'ti attho. pÃtheyyaæ pariyesitun ti ettha sace keci sayam eva ¤atvÃ denti, icc' etaæ kusalaæ, no ce denti, ¤ÃtipavÃritaÂÂhÃnato vÃ bhikkhÃcÃravattena vÃ pariyesitabbaæ, tathÃ alabhantena a¤¤ÃtikÃpavÃritaÂÂhÃnato yÃcitvÃpi gahetabbaæ, ekadivasena gamanÅye magge ekabhattatthÃya pariyesitabbaæ. dÅghe addhÃne, yattakena kantÃraæ nittharati, tattakaæ pariyesitabbaæ.
     [Mv_VI.35:] kÃjehi gÃhÃpetvÃ 'ti pa¤cahi kÃjasatehi susaækhatassa badarapÃnassa kuÂasahassaæ gÃhÃpetvÃ. etasmiæ nidÃne etasmiæ pakaraïe dhammiæ kathaæ katvÃ 'ti sÃdhu bhikkhave pÃnaæ apivantÃ samaïassa Gotamassa sÃvakÃ paccayabÃhullikÃ 'ti vÃdaæ na uppÃdayittha, mayi ca gÃravaæ akattha, mama ca tumhe sugÃravaæ janayittha, iti vo ahaæ iminÃ kÃraïena suÂÂhu pasanno ti ÃdinÃ nayena dhammiæ kathaæ katvÃ anujÃnÃmi bhikkhave aÂÂha pÃnÃnÅ 'ti Ãdim Ãha.
tattha ambapÃnan ti Ãmehi vÃ pakkehi vÃ ambehi katapÃnaæ.


#<[page 1102]>#
%<1102                     SamantapÃsÃdikÃ                   [Mv_VI.38>%
tattha Ãmehi karontena ambataruïÃni bhinditvÃ udake pakkhipitvÃ Ãtape ÃdiccapÃkena pacitvÃ parissÃvetvÃ tada hupÃÂiggahitehi madhusakkharÃkappurÃdÅhi yojetvÃ kÃtabbaæ. evaæ kataæ purebhattam eva kappati. anupasampannehi kataæ labhitvÃ pana purebhattaæ paÂiggahitaæ purebhattaæ sÃmisaparibhogenÃpi vaÂÂati, pacchÃbhattaæ nirÃmisaparibhogena yÃva aruïuggamanÃ vaÂÂati. esa nayo sabbapÃnesu. tesu pana jambupÃnan ti jambuphalehi katapÃnaæ.
cocapÃnan ti aÂÂhikehi kadaliphalehi katapÃnaæ. mocapÃnan ti anaÂÂhikehi kadaliphalehi katapÃnam. madhupÃnan ti madhukÃnaæ jÃtirasena katapÃnaæ. taæ pana udakasanbhinnaæ vaÂÂati, suddhaæ na vaÂÂati. muddikapÃnan ti muddikÃ udake madditvÃ ambapÃnaæ viya katapÃnaæ. sÃlukapÃnan ti rattuppalanÅluppalÃdÅnaæ sÃluke madditvÃ katapÃnaæ. phÃrusakatapÃnan ti phÃrusakehi ambapÃnaæ viya katapÃnaæ. imÃni aÂÂhapÃnÃni sÅtÃni pi ÃdiccapÃkÃni pi vaÂÂanti, aggipÃkÃni na vaÂÂanti. dha¤¤aphalarasan ti sattannaæ dha¤¤Ãnaæ phalarasaæ. ¬Ãkarasan ti pakka¬Ãkarasaæ. yÃvakÃlikapattÃna¤ hi purebhattam eva raso kappati. yÃvajuvikÃnaæ paÂiggahetvÃ ÂhapitasappiÃdÅhi saddhiæ pakkÃnaæ sattÃhaæ kappati. sace pana suddhodakena paccati, yÃvajÅvam pi vaÂÂati. khÅrÃdÅhi saddhiæ pacituæ na vaÂÂati. a¤¤ehi pakkam pi ¬ÃkarasasaÇkham gacchati. Kurundiyam pana yÃvakÃlikapattÃnam pi sÅtodake madditvÃ kataraso vÃ ÃdiccapÃko vÃ vaÂÂatÅ 'ti vuttaæ. ÂhapetvÃ madhukapuppharasan ti ettha madhukapuppharaso aggipÃko vÃ hotu ÃdiccapÃko vÃ, pacchÃbhattaæ na vaÂÂati. purebhattam pi yaæ pÃkaæ gahetvÃ majjaæ karonti, so Ãdito paÂÂhÃya na vaÂÂati.
madhukapuppham pana allaæ vÃ sukkhaæ vÃ bhajjitaæ vÃ tena kataphÃïitaæ vÃ,


#<[page 1103]>#
%<Mv_VI.40]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                      1103>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yato paÂÂhÃya majjaæ na karoti, taæ sabbaæ purebhattaæ vaÂÂati. ucchuraso nikkasaÂo pacchÃbhattaæ vaÂÂati. iti pÃnÃni anujÃnantena ime 'pi cattÃro rasÃ anu¤¤ÃtÃ 'ti.
     [Mv_VI.36:] Rojavatthuæ uttÃnam eva. tattha sabba¤ ca ¬Ãkan ti sappiÃdÅhi pakkaæ vÃ apakkaæ vÃ yaæ ki¤ci ¬Ãkaæ.
piÂÂhakhÃdanÅyan ti piÂÂhamayaæ khÃdanÅyaæ. rojo kira idaæ ubhayam pi satasahassaæ vayaæ katvÃ paÂiyÃdÃpesi.
saÇgaraæ akaæsÆ 'ti katikaæ akaæsu. uÊÃraæ kho te idan ti sundaraæ kho te idaæ. n'Ãhaæ bhante ùnanda bahukato ti n' Ãhaæ buddhÃdigatapasÃdabahumÃnena idh' Ãgato ti dasseti. [Mv_VI.37:] ma¤jukÃ 'ti madhuravacanÃ. paÂibhÃïeyyakÃ 'ti sake sippe paÂibhÃïasampannÃ. dakkhÃ 'ti chekÃ analasÃ vÃ. pariyodÃtasippÃ 'ti niddosasippÃ. nÃÊiyÃvÃpakenÃ 'ti nÃÊiyÃ ca ÃvÃpakena ca. ÃvÃpako ca nÃma yattha laddhaæ laddhaæ Ãvapanti, pakkhipantÅ 'ti vuttaæ hoti. na bhikkhave nhÃpitapubbena khurabhaï¬an ti ettha gahetvÃ pariharitum eva na vaÂÂati, a¤¤assa santakena pana kese chettuæ vaÂÂati.
sace vetanaæ gahetvÃ chindati, na vaÂÂati. yo anhÃpitapubbo, tassa pariharituæ pi vaÂÂati, taæ vÃ a¤¤aæ vÃ gahetvÃ kese chettuæ pi vaÂÂati. [Mv_VI.39:] bhÃgaæ datvÃ 'ti dasamaæ bhÃgaæ datvÃ. idaæ kira JambÆdÅpe porÃïakacÃrittaæ, tasmÃ dasa koÂÂhÃse katvÃ eko koÂÂhÃso bhÆmisÃmikÃnaæ dÃtabbo.
     [Mv_VI.40:] yaæ bhikkhave mayÃ idaæ na kappatÅ 'ti ime cattÃro mahÃpadese bhagavÃ bhikkhÆnaæ nayagghaïatthÃya Ãha. tattha dhammasaÇgÃhakattherÃ suttaæ gahetvÃ parimaddantÃ idaæ addasaæsu, thapetvÃ dha¤¤aphalarasan ti satta dha¤¤Ãni pacchÃbhattaæ na kappantÅ 'ti paÂikkhittÃni. tÃla-nÃlikerapanasa-labuja-alÃvu-kumbhaï¬a-pusaphala-tipusaelÃlukÃ 'ti nava mahÃphalÃni sabba¤ ca aparaïïaæ dha¤¤agatikameva.


#<[page 1104]>#
%<1104                 SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_VI.40>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ ki¤cÃpi na paÂikkhittaæ, atha kho akappiyaæ anulometi, tasmÃ pacchÃbhattaæ na kappatÅti aÂÂhapÃnÃni anu¤¤ÃtÃni, avasesÃni vettatintinikamÃtuluÇgakapiÂÂhakosambakaramandÃdikhuddakaphalapÃnÃni aÂÂhapÃnagatikÃn' eva. tÃni ki¤cÃpi na anu¤¤ÃtÃni, atha kho kappiyaæ anulomenti, tasmÃ kappanti. ÂhapetvÃ hi sÃnulomaæ dha¤¤aphalarasaæ a¤¤aæ phalapÃnaæ nÃma akappiyaæ n'atthi, sabbaæ yÃmakÃlikaæ yevÃ 'ti Kurundiyaæ vuttaæ. bhagavatÃ cha cÅvarÃni anu¤¤ÃtÃni, dhammasaÇgÃhakattherehi tesaæ anulomÃni dukulaæ pattunnaæ cinapaÂaæ somÃrapaÂaæ iddhimayikaæ devadattiyan ti aparÃni cha anu¤¤ÃtÃni. tattha pattunnan ti pattunnadese pÃïakehi sa¤jÃtavatthaæ. dve paÂÃ desanÃmen' eva vuttÃ. tÃni tÅïi koseyyassÃnulomÃni, dukulaæ sÃïassa, itarÃni dve kappÃsikassa vÃ sabbesam vÃ.
bhagavatÃ ekÃdasapatte paÂikkhipitvÃ dve pattÃ anu¤¤ÃtÃ, lohapatto c' eva mattikÃpatto ca. lohathÃlakaæ mattikathÃlakaæ tambalohathÃlakan ti tesaæ yeva anulomÃni.
bhagavatÃ tayo tumbÃ anu¤¤ÃtÃ lohatumbo kaÂÂhatumbo phalatumbo ti. kuï¬ikÃ ka¤canako udakatumbo ti tesaæ yeva anulomÃni. Kurundiyam pana pÃnÅyasaÇkhapÃnÅyasarÃvakÃni etesaæ anulomÃnÅ 'ti vuttaæ. paÂÂikÃ sÆkarantakan ti dve kÃyabandhanÃni anu¤¤ÃtÃni, dussapaÂÂena rajjukena ca katakÃyabandhanÃni tesaæ anulomÃni. setacchattaæ kila¤jacchattaæ païïacchattan ti tÅïi chattÃni anu¤¤ÃtÃni, ekapaïïacchattaæ tesaæ yeva anuloman ti iminÃ nayena pÃÊi¤ ca aÂÂhakatha¤ ca anupekkhitvÃ a¤¤Ãni pi kappiyÃkappiyÃnaæ anulomÃni veditabbÃni.
     tadahupaÂiggahitaæ kÃle kappatÅ 'ti Ãdi sabbaæ sambhinnarasaæ sandhÃya vuttaæ. sace hi challim pi anapanetvÃ sakalen' eva nÃÊikeraphalena saddhim pÃnakaæ paÂiggahitaæ hoti.


#<[page 1105]>#
%<Mv_VII.1]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                   1105>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  nÃÊikeraæ apanetvÃ taæ vikÃle 'pi vaÂÂati. upari sappipiï¬aæ ÂhapetvÃ sÅtalapÃyÃsaæ denti, yaæ pÃyÃsena asaæsaÂÂhaæ sappi, taæ apanetvÃ sattÃhaæ paribhu¤jituæ vaÂÂati. thaddhamadhuphÃïitÃdÅsu pi es' eva nayo. takkolajÃtiphalÃdÅhi pi alaÇkaritvÃ piï¬apÃtaæ denti, tÃni uddharitvÃ dhovitvÃ yÃvajÅvaæ paribhu¤jitabbÃni. yÃguyaæ pakkhipitvÃ dinnasiÇgaverÃdÅsu pi telÃdÅsu pi pakkhipitvÃ dinnalaÂÂhimadhukÃdÅsu pi es' eva nayo. evaæ yaæ yaæ asambhinnarasaæ hoti, taæ taæ ekato paÂiggahitam pi, yathÃ suddhaæ hoti, tathÃ dhovitvÃ vÃ tacchetvÃ vÃ tassa tassa kÃlavasena paribhu¤jituæ vaÂÂati. sace pana sambhinnarasaæ hoti saæsaÂÂhaæ, na vaÂÂati. yÃvakÃlikaæ hi attanÃ saddhiæ sambhinnarasÃni tÅïi pi yÃmakÃlikÃdÅni attano sabhÃvaæ upaneti, yÃmakÃlikam pi dve 'pi sattÃhakÃlikÃdÅni attano sabhÃvaæ upaneti, sattÃhakÃlikam pi attanÃ saddhiæ saæsaÂÂhaæ yÃvajÅvikaæ attano sabhÃvaæ yeva upaneti, tasmÃ tena tadahupaÂiggahitena saddhiæ tadahupaÂiggahitaæ vÃ pure paÂiggahitaæ vÃ yÃvajÅvikaæ sattÃhaæ kappati, dvÅhapaÂiggahitena chÃhaæ, tÅhapaÂiggahitena pa¤cÃhaæ, sattÃhapaÂiggahitena tadah' eva kappatÅ 'ti veditabbaæ. tasmÃ yeva hi sattÃhakÃlikena bhikkhave yÃvajÅvikaæ tadahupaÂiggahitan ti avatvÃ paÂiggahitaæ sattÃhaæ kappatÅ 'ti vuttaæ. kÃlayÃmasattÃhÃtikkamesu c' ettha vikÃlabhojanasannidhibhesajjasikkhÃpadÃnaæ vasena Ãpattiyo veditabbÃ. imesu ca pana catÆsu kÃlikesu yÃvakÃlikaæ yÃmakÃlikan ti idam eva dvayaæ anto vutthaka¤ c' eva sannidhikÃraka¤ ca hoti, sattÃhakÃlika¤ ca yÃvajÅvika¤ ca akappiyakuÂiyaæ nikkhipitum pi vaÂÂati, sannidhim pi na janetÅ 'ti. sasaæ sabbattha uttÃnam evÃ 'ti.
           BhesajjakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
               KaÂhinakkhandhakavaïïanÃ
     [Mv_VII.1:] KaÂhinakkhandhake pÃÂheyyakÃ 'ti PaÂheyyaraÂÂhavÃsino. PaÂheyyaæ nÃma Kosalesu pacchimadisÃbhÃge raÂÂhaæ, tattha vÃsino ti vuttaæ hoti.


#<[page 1106]>#
%<1106                     SamantapÃsÃdikÃ           [Mv_VII.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Kosalara¤¤o ekapitubhÃtÆnaæ bhaddavaggiyattherÃnaæ etaæ adhivacanaæ. tesu sabbajeÂÂhako anÃgÃmi, sabbapacchimako sotÃpanno, eko 'pi arahÃ vÃ puthujjano vÃ n' atthi. Ãra¤¤akÃ 'ti dhutaÇgasamÃdÃnavasena Ãra¤¤akÃ, na ara¤¤avÃsamattena. piï¬apÃtikÃdibhÃve pi tesaæ es' eva nayo. sÅsavasena c' etaæ vuttaæ.
ime pana terasÃpi dhutaÇgÃni samÃdÃya yeva vattanti. udakasaÇgahe 'ti udakena saÇgahite ghÃtite saæsaÂÂhe, thale ca ninne ca ekodakÅbhÆte 'ti attho. udakacikkhalle 'ti akkantakkantaÂÂhÃne udakacikkhallo uÂÂhahitvÃ yÃva ÃnisadÃ paharati, Ådise cikkhalle 'ti attho. ckapuïïehÅ 'ti udakapuïïehi. tesaæ kÅva cÅvarÃni ghanÃni, tesu patitaæ udakaæ na paggharati ghanattÃ, puÂabaddhaæ viya tiÂÂhati, tena vuttaæ okapuïïehi cÅvarehÅ 'ti oghapuïïehÅ 'ti pi pÃÂho. avivadamÃnÃ vassaæ vasimhÃ 'ti ettha ÃgantukaÂÂhÃne senÃsanaphÃsutÃya abhÃvena ca bhagavato dassanÃlÃbhena ukkaïÂhitatÃya ca te bhikkhÆ phÃsuæ na vasiæsu, tasmÃ avivadamÃnÃ phÃsukaæ vassaæ vasimhÃ 'ti na avocuæ. dhammiæ kathaæ katvÃ 'ti bhagavÃ tesaæ bhikkhÆnaæ anamataggiyakathaæ kathesi. te sabbe 'va kathÃpariyosÃne arahattaæ pÃpuïitvÃ nisinnaÂÂhÃnato yeva ÃkÃse uppatitvÃ agamaæsu. taæ sandhÃya vuttaæ dhammiæ kathaæ katvÃ 'ti. tato bhagavÃ sace kaÂhinatthÃro pa¤¤atto abhavissa, ete bhikkhÆ ekaæ cÅvaraæ ÂhapetvÃ santaruttarena ÃgacchantÃ na evaæ kilantÃ assu, kaÂhinatthÃro ca nÃm' esa sabbabuddhehi anu¤¤Ãto ti cintetvÃ kaÂhinatthÃraæ anujÃnitukÃmo bhikkhÆ Ãmantesi, ÃmantetvÃ ca pana anujÃnÃmi bhikkhave 'ti Ãdim Ãha.
     tattha atthatakaÂhinÃnaæ vo 'ti ettha nipÃtamattaæ vokÃro, atthatakaÂhinÃnan ti attho. eva¤ hi sati parato so nesaæ bhavissatÅ 'ti yujjati. atha vÃ vo ti sÃmÅvacanam ev' etaæ. so nesan ti ettha pana so cÅvaruppÃdo, yeva atthatakaÂhinÃ, nesaæ bhavissati 'ti attho. tattha anÃmantacÃro ti yÃva kaÂhinaæ na uddharÅyati, tÃva anÃmantetvÃ caraïaæ kappissati,


#<[page 1107]>#
%<Mv_VII.1]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                      1107>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  cÃrittasikkhÃpade anÃpatti bhavissatÅti attho.
asamÃdÃnacÃro ti ticÅvaraæ asamÃdÃya caraïaæ, cÅvaravippavÃso kappissatÅti attho. gaïabhojanan ti gaïabhojanam pi kappissati. yÃvad atthacÅvaran ti yÃvatakena cÅvarena attho, tÃvatakaæ anadhiÂÂhitaæ avikappitam kappissatÅti attho.
yo ca tattha cÅvaruppÃdo ti tattha kaÂhinatthatasÅmÃyaæ matakacÅvaraæ vÃ hotu saÇghaæ uddissa dinnaæ vÃ saÇghikena tatr' uppÃdena Ãbhataæ vÃ yena kenaci ÃkÃrena yaæ saÇghikaæ cÅvaraæ uppajjati, taæ tesaæ bhavissatÅ 'ti attho.
eva¤ ca pana bhikkhave kaÂhinaæ attharitabban ti ettha kaÂhinatthÃraæ ke labhanti ke na labhantÅti. gaïanavasena tÃva pacchimakoÂiyÃ pa¤ca janÃ labhanti, uddhaæ satasahassam pi. pa¤cannaæ heÂÂhÃ na labhanti. vutthavassavasena purimikÃya vassaæ upagantvÃ paÂhamapavÃraïÃya pavÃritÃ labhanti, chinnavassÃ vÃ pacchimikÃya upagatÃ vÃ na labhanti, a¤¤asmiæ vihÃre vutthavassÃpi na labhantÅ 'ti MahÃpaccariyaæ vuttaæ. purimikÃya upagatÃnam pana sabbe pacchimikÃ gaïapÆrakÃ honti, Ãnisaæsaæ na labhanti, Ãnisaæso itaresaæ yeva hoti. sace purimikÃya upagatÃ cattÃro vÃ honti tayo vÃ dve vÃ eko vÃ, itare gaïapÆrake katvÃ kaÂhinaæ attharitabbaæ. atha cattÃro bhikkhÆ upagatÃ, eko paripuïïavasso sÃmaïero, so ce pacchimikÃya upasampajjati, gaïapÆrako c' eva hoti Ãnisaæsa¤ ca labhati. tayo bhikkhÆ dve sÃmaïerÃ, dve bhikkhÆ tayo sÃmaïerÃ, eko bhikkhu cattÃro sÃmaïerÃ 'ti etthÃpi es' eva nayo. sace purimikÃya upagatÃ kaÂhinatthÃrakusalÃ na honti, atthÃrakusalÃ khandhakabhÃïakattherÃ pariyesitvÃ ÃnetabbÃ, kammavÃcaæ sÃvetvÃ kaÂhinaæ attharÃpetvÃ dÃna¤ ca bhu¤jitvÃ gamissanti. Ãnisaæso pana itaresaæ yeva hoti. kaÂhinaæ kena dinnaæ vaÂÂati. yena kenaci devena vÃ manussena vÃ pa¤cannaæ vÃ sahadhammikÃnaæ a¤¤atarena dinnaæ vaÂÂati. kaÂhinadÃyakassa vattaæ atthi, sace so taæ ajÃnanto pucchati bhante kathaæ kaÂhinaæ dÃtabban ti tassa evaæ Ãcikkhitabbaæ tiïïaæ cÅvarÃnaæ a¤¤atarapahonakaæ suriyuggamanasamaye vatthaæ kaÂhinacÅvaraæ demÃ 'ti dÃtuæ vaÂÂati,


#<[page 1108]>#
%<1108                   SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_VII.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tassa parikammatthaæ ettakÃ nÃma sÆciyo ettakaæ suttaæ ettakaæ rajanaæ parikammaæ karontÃnaæ ettakÃnaæ bhikkhÆnaæ yÃgubhatta¤ ca dÃtuæ vaÂÂatÅ 'ti. kaÂhinatthÃrakenÃpi dhammena samena uppannaæ kaÂhinaæ attharitabbaæ. attharantena vattaæ jÃnitabbaæ, tantavÃyagehato hi ÃbhatasantÃnen' eva khalimakkhitasÃÂako 'pi na vaÂÂati, malinasÃÂako 'pi na vaÂÂati, tasmÃ kaÂhinatthÃrasÃÂakaæ labhitvÃ suÂÂhu dhovitvÃ sÆciÃdÅni cÅvarakammupakaraïÃni sajjetvÃ bahÆhi bhikkhÆhi saddhiæ tadah' eva sibbetvÃ niÂÂhitasÆcikammaæ rajitvÃ kappabinduæ datvÃ kaÂhinaæ attharitabbaæ. sace tasmiæ anatthate yeva, a¤¤o kaÂhinasÃÂakaæ Ãharati, a¤¤Ãni ca bahÆni kaÂhinÃnisaæsavatthÃni deti, yo Ãnisaæsaæ bahuæ deti, tassa santaken' eva attharitabbam. itaro yathÃ tathÃ ovaditvÃ sa¤¤Ãpetabbo. kaÂhinam pana kena attharitabbaæ. yassa saÇgho kaÂhinacÅvaraæ deti. saÇghena pana kassa dÃtabbaæ. yo jiïïacÅvaro hoti.
sace bahÆ jiïïacÅvarÃ, vu¬¬hassa dÃtabbaæ. vu¬¬hesu pi yo mahÃpuriso tadah' eva cÅvaraæ katvÃ attharituæ sakkoti, tassa dÃtabbaæ. sace vu¬¬ho na sakkoti, navakataro sakkoti, tassa dÃtabbaæ. api ca saÇghena mahÃtherassa saÇgahaæ kÃtuæ vaÂÂati, tasmÃ tumhe bhante gaïhatha, mayaæ katvÃ dassÃmÃ 'ti vattabbaæ. tÅsu cÅvaresu yaæ jiïïaæ hoti, tad atthÃya dÃtabbaæ. pakatiyÃ dupaÂÂacÅvarassa dupaÂÂatthÃya yeva dÃtabbaæ. sace pi'ssa ekapaÂÂacÅvaraæ ghanaæ hoti, kaÂhinasÃÂakÃ ca pelavÃ, sÃruppaÂthÃya dupaÂÂapahonakam eva dÃtabbaæ. ahaæ alabhanto ekapaÂÂaæ pÃrupÃmÅ 'ti vadantassÃpi dupaÂÂaæ dÃtuæ vaÂÂati. yo pana lobhapakatiko hoti, tassa na dÃtabbaæ. tenÃpi kaÂhinaæ attharitvÃ pacchÃ visibbetvÃ dve cÅvarÃni karissÃmÅ 'ti na gahetabbaæ. yassa pana diyati, tassa yena vidhinÃ dÃtabbaæ, taæ dassetuæ eva¤ ca pana bhikkhave kaÂhinaæ attharitabban ti ÃrabhitvÃ suïÃtu me bhante 'ti ÃdikÃ dÃnakammavÃcÃ tÃva vuttÃ. evaæ dinne pana kaÂhine, sace taæ kaÂhinadussaæ niÂÂhitaparikammam eva hoti,


#<[page 1109]>#
%<Mv_VII.1]                 MahÃvagga-vaïïanÃ                       1109>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  icc' etaæ kusalaæ, no ce niÂÂhitaparikammaæ hoti, ahaæ thero ti vÃ bahussuto ti vÃ ekenÃpi akÃtuæ na labbhati, sabbeh' eva sannipatitvÃ dhovanasibbanarajanÃni niÂÂhapetabbÃni. idaæ hi kaÂhinavattaæ nÃma buddhappasatthaæ, atÅte Padumuttaro hi bhagavÃ kaÂhinavattaæ akÃsi. tassa kira aggasÃvako SujÃtatthero nÃma kaÂhinaæ gaïhi. taæ satthÃ aÂÂhasaÂÂhiyÃ bhikkhusatasahassehi saddhiæ nisÅditvÃ akÃsi. katapariyositaæ pana kaÂhinaæ gahetvÃ atthÃrakena bhikkhunÃ sace saÇghÃÂiyÃ kaÂhinaæ attharitukÃmo hoti, porÃïikÃ saÇghÃÂi paccuddharitabbÃ, navÃ saÇghÃÂi adhiÂÂhÃtabbÃ, imÃya saÇghÃÂiyÃ kaÂhinaæ attharÃmÅ 'ti vÃcÃ bhinditabbÃ 'ti ÃdinÃ ParivÃre vuttavidhÃnena kaÂhinaæ attharitabbaæ. attharitvÃ ca pana tena kaÂhinatthÃrakena bhikkhunÃ saÇghaæ upasaÇkamitvÃ ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvÃ a¤jaliæ paggahetvÃ evam assa vacanÅyo, atthataæ bhante saÇghassa kaÂhinaæ dhammiko kaÂhinatthÃro anumodathÃ 'ti tehi anumodakehi bhikkhÆhi ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvÃ a¤jaliæ paggahetvÃ evam assa vacanÅyo atthataæ Ãvuso saÇghassa kaÂhinaæ, dhammiko kaÂhinatthÃro, anumodÃmÃ 'ti evam ÃdinÃ ParivÃre vuttavidhÃnen' eva anumodÃpetabbaæ, itarehi ca anumoditabbaæ. evaæ sabbesaæ atthataæ hoti kaÂhinaæ. vuttaæ h' etaæ ParivÃre dvinnaæ puggalÃnaæ atthataæ hoti kaÂhinaæ, atthÃrakassa ca anumodakassa cÃ 'ti. puna pi vuttaæ na saÇgho kaÂhinaæ attharati, na gaïo kaÂhinaæ attharati, puggalo kaÂhinaæ attharati, saÇghassa anumodanÃya gaïassa anumodanÃya puggalassa atthÃrÃ saÇghassa atthataæ hoti kaÂhinaæ, gaïassa atthataæ hoti kaÂhinaæ, puggalassa atthataæ hoti kaÂhinan ti. evaæ atthate pana kaÂhine, sace pana kaÂhinacÅvarena saddhiæ Ãbhataæ Ãnisaæsaæ dÃyakÃ yena amhÃkaæ kaÂhinaæ gahitaæ, tass' eva demÃ 'ti denti, bhikkhusaÇgho anissaro. atha avicÃretvÃ datvÃ gacchanti, bhikkhusaÇgho issaro, tasmÃ sace kaÂhinatthÃrakassa sesacÅvarÃni pi dubbalÃni honti, saÇghena apaloketvÃ tesaæ pi atthÃya vatthÃni dÃtabbÃni. kammavÃcÃ pana ekÃ yeva vaÂÂati. avasesakaÂhinÃnisaæsavatthÃni vassÃvÃsikaÂÂhitikÃya dÃtabbÃni.

#<[page 1110]>#
%<1110                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VII.8>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ÂhitikÃya abhÃvena therÃsanato paÂÂhÃya dÃtabbÃni. garubhaï¬aæ na bhÃjetabbaæ. sace pana ekasÅmÃya bahÆ vihÃrÃ honti, sabbe bhikkhÆ sannipÃtetvÃ ekaÂÂha kaÂhinaæ attharitabbaæ, visuæ visuæ attharituæ na vaÂÂati. idÃni yathÃ ca kaÂhinaæ atthataæ hoti yathÃ ca anatthataæ, taæ vidhiæ vitthÃrato dassetuæ eva¤ ca pana bhikkhave atthataæ hoti kaÂhinaæ, evaæ anatthatan ti vatvÃ akaraïÅya¤ c' eva mahÃbhÆmika¤ ca anatthatalakkhaïaæ tÃva dassento ullikhitamattenÃ 'ti Ãdike catuvÅsati ÃkÃre dasseti, tato paraæ atthatalakkhaïaæ dassento ahatena atthatan ti Ãdike sattarasa ÃkÃre dassesi. ParivÃre 'pi hi catuvÅsatiyÃ ÃkÃrehi anatthataæ hoti kaÂhinaæ, sattarasah' ÃkÃrehi atthataæ hoti kaÂhinan ti idam eva lakkhaïaæ vuttaæ. tattha ullikhitamattenÃ 'ti dÅghato ca puthulato ca pamÃïagahaïamattena.
pamÃïaæ hi gaïhanto tassa tassa padesassa sa¤jÃnanaÂÂhaæ nakhÃdÅhi vÃ taæ paricchedaæ dassento ullikhati, nalÃÂÃdÅsu vÃ ghaæsati, tasmÃ taæ pamÃïagahaïaæ ullikhitamattan ti vuccati. dhovanamattenÃ 'ti kaÂhinadussadhovanamattena.
cÅvaravicÃraïamattenÃ 'ti pa¤cakaæ vÃ sattakaæ vÃ navakaæ vÃ ekÃdasakaæ vÃ hotÆ 'ti evaæ vicÃraïamattena. chedanamattenÃ 'ti yathÃvicÃritassa vatthassa chedanamattena.
bandhanamattenÃ 'ti moghasuttakÃropanamattena. ovaÂÂiyakaraïamattenÃ 'ti moghasuttakÃnusÃrena dÅghasibbitamattena. kaï¬ÆsakaraïamattenÃ 'ti muddhiyapaÂabandhanamattena. daÊhÅkammakaraïamattenÃ 'ti dve cimilikÃyo ekato katvÃ sibbitamattena. atha vÃ paÂhamacimilikÃ ghaÂetvÃ ÂhapitÃ hoti, kaÂhinasÃÂakaæ tassÃ kucchismiæ cimilikaæ katvÃ sibbitamattenÃ 'ti pi attho. MahÃpaccariyaæ pakaticÅvarassa upassayadÃnenÃ 'ti vuttaæ. Kurundiyam pana pakatipaÂÂabaddhacÅvaraæ dupaÂÂaæ kÃtuæ kucchicimilika alliyÃpanamattenÃ 'ti vuttaæ. anuvÃtakaraïamattenÃ 'ti piÂÂhianuvÃtÃropanamattena. paribhaï¬akaraïamattenÃ 'ti kucchianuvÃtÃropanamattena. ovaÂÂeyyakaraïamattenÃ 'ti ÃgantukapaÂÃropanamattena.


#<[page 1111]>#
%<Mv_VII.1]                MahÃvagga-vaïïanÃ                      1111>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kaÂhinacÅvarato vÃ paÂaæ gahetvÃ a¤¤asmiæ kaÂhinacÅvare paÂÃropanamattena. kambalamaddanamattenÃ ' ti ekavÃraæ yeva rajane pakkhittena dantavaïïena paï¬upalÃsavaïïena vÃ. sace pana sakiæ vÃ dvikkhattuæ vÃ rattam pi sÃruppaæ hoti, vaÂÂati. nimittakatenÃ 'ti iminÃ dussena kaÂhinaæ attharissÃmÅ 'ti evaæ nimittakatena. ettakam eva hi ParivÃre vuttaæ. aÂÂhakathÃsu pana ayaæ sÃÂako sundaro, sakkÃ iminÃ kaÂhinaæ attharitun ti evaæ nimittakammaæ katvÃ laddhenÃ 'ti vuttaæ. parikathÃkatenÃ 'ti kaÂhinaæ nÃma dÃtuæ vaÂÂati, kaÂhinadÃyako bahuæ pu¤¤aæ pasavatÅ 'ti evaæ parikathÃya uppÃditena. kaÂhinaæ nÃma atiukkaÂÂhaæ vaÂÂati, mÃtaram pi vi¤¤Ãpetuæ na vaÂÂati, ÃkÃsato otiïïasadisam eva vaÂÂati. kukkukatenÃ 'ti tÃvakÃlikena. sannidhikatenÃ 'ti ettha duvidho sannidhi karaïasannidhi ca nicayasannidhi ca. tattha tadah' eva akatvÃ ÂhapetvÃ karaïaæ, karaïasannidhi nÃma. saÇgho ajja kaÂhinadussaæ labhitvÃ punadivase deti, ayaæ nicayasannidhi nÃma. nissaggiyenÃ 'ti rattinissaggiyena.
ParivÃre 'pi vuttaæ nissaggiyaæ nÃma kayiramÃne aruïo udriyatÅ 'ti. akappakatenÃ 'ti anÃdinnakappabindunÃ. a¤¤atra saÇghÃÂiyÃ 'ti ÃdÅsu ÂhapetvÃ saÇghÃtiuttarÃsaÇgÃntaravÃsake a¤¤ena paccattharaïÃdinÃ atthataæ, anatthataæ hotÅ 'ti a¤¤atra pa¤cakena vÃ atirekapa¤cakena vÃ 'ti, pa¤cakÃni vÃ atirekapa¤cakÃni vÃ khaï¬Ãni katvÃ mahÃmaï¬alÃ¬¬hamaï¬alÃni dassetvÃ katen' eva vaÂÂati. eva¤ hi samaï¬alÅkataæ hoti, taæ ÂhapetvÃ a¤¤ena acchinnakena vÃ dvitticatukkhaï¬akena vÃ na vaÂÂati. a¤¤atra puggalassa atthÃrÃ 'ti puggalassa atthÃraæ ÂhapetvÃ na a¤¤ena saÇghassa vÃ gaïassa vÃ atthÃrena atthataæ hoti. nissÅmaÂÂho anumodatÅ' ti bahÆpacÃrasÅmÃya Âhito anumodati. ahatenÃ 'ti aparibhuttena ahatakappenÃ 'ti ahatasadisena ekavÃraæ vÃ dvikkhattuæ vÃ dhotena. pilotikÃyÃ 'ti gatavatthukasÃÂakena.


#<[page 1112]>#
%<1112                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VII.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  paæsukÆlenÃ 'ti tevÅsatiyÃ khettesu uppannapaæsukÆlena. paæsukÆliyabhikkhunÃ colakabhikkhaæ Ãhiï¬itvÃ laddhacolakehi katacÅvarenÃ 'ti KurundÅ-MahÃpaccarÅsu vuttaæ. ÃpaïikenÃ 'ti ÃpaïadvÃre patitapilotikaæ gahetvÃ kaÂhinatthÃya deti, tenÃpi vaÂÂatÅ 'ti attho. sesaæ vuttavipallÃsena veditabbaæ. imasmiæ pana ÂhÃne saha kaÂhinassa atthÃrÃ kati dhammÃ jÃyantÅ 'ti Ãdi bahÆsu aÂÂhakathÃsu vuttaæ, taæ sabbaæ ParivÃre pÃÊiæ ÃrÆÊham eva, tasmÃ tattha Ãgatanayen' eva veditabbaæ. na hi tena idha avuccamÃnena kaÂhinatthÃrassa ki¤ci parihÃyati. evaæ kaÂhinatthÃraæ dassetvÃ idÃni ubbhÃraæ dassetuæ katha¤ ca bhikkhave ubbhataæ hoti kaÂhinan ti Ãdim Ãha. tattha mÃtikÃ 'ti mÃtaro janettiyo ti attho. kaÂhinubbhÃraæ hi etÃ aÂÂha janettiyo. tÃsu pakkamanaæ anto assÃ 'ti pakkamanantikÃ. evaæ sesÃpi veditabbÃ. [Mv_VII.2-12:] na paccessan ti na puna Ãgamissaæ. etasmiæ pana pakkamanantike kaÂhinuddhÃre paÂhamaæ cÅvarapalibodho chijjati, pacchÃ ÃvÃsapalibodho, evaæ pakkamato hi cÅvarapalibodho antosÅmÃyam eva chijjati, ÃvÃsapalibodho sÅmÃtikkame. vuttam pi c' etaæ ParivÃre:
     pakkamanantiko kaÂhinuddhÃro vutto ÃdiccabandhunÃ
     eta¤ c' Ãhaæ vissajjissaæ cÅvarapalibodho paÂhamaæ chijjati.
     pacchÃ ÃvÃsapalibodho chijjatÅ 'ti.
     cÅvaraæ ÃdÃyÃ 'ti akatacÅvaraæ ÃdÃya. bahisÅmÃgatassÃ 'ti a¤¤aæ sÃmantaæ vihÃraæ gatassa. evaæ hotÅ 'ti tasmiæ vihÃre senÃsanaphÃsukaæ vÃ sahÃyasampattiæ vÃ disvÃ evaæ hoti. etasmiæ pana niÂÂhÃnantike kaÂhinuddhÃre ÃvÃsapalibodho paÂhamaæ chijjati, so hi na paccessan ti citte uppannamatte 'va chijjati. vuttam pi c' etaæ:
     niÂÂhÃnantiko kaÂhinuddhÃro vutto ÃdiccabandhunÃ,
     eta¤ c' Ãhaæ vissajjissaæ ÃvÃsapalibodho paÂhamaæ chijjati.
     cÅvare niÂÂhite cÅvarapalibodho chijjatÅ 'ti.


#<[page 1113]>#
%<Mv_VII.1-12]                  MahÃvagga-vaïïanÃ                 1113>%
etena nayena sesamÃtikÃvibhajjane 'pi attho veditabbo.
ayaæ pan' ettha viseso, sanniÂÂhÃnantike dve 'pi palibodhÃ n' ev' imaæ cÅvaraæ kÃressaæ, na paccessan ti citte uppannamatte yeva ekato chijjanti. vutta¤ h' etaæ:
     sanniÂÂhÃnantiko kaÂhinuddhÃro vutto ÃdiccabandhunÃ,
     eta¤ c' Ãhaæ vissajjissaæ dve palibodhÃ apubbaæ acarimaæ chijjantÅ 'ti. evaæ sabbakaÂhinuddhÃresu palibodhupacchedo veditabbo. so pana yasmÃ iminÃ ca vuttanayena ParivÃre ca ÃgatabhÃvena sakkÃ jÃnituæ, tasmÃ vitthÃrato na vutto. ayam pan'ettha saÇkhepo, nÃsanantike ÃvÃsapalibodho paÂhamaæ chijjati, cÅvare naÂÂhe cÅvarapalibodho chijjati. yasmÃ cÅvare naÂÂhe cÅvarapalibodho chijjati, tasmÃ nÃsanantiko 'ti vuttaæ. savanantike cÅvarapalibodho paÂhamaæ chijjati, tassa saha savanena ÃvÃsapalibodho chijjati.
ÃsÃvacchedike ÃvÃsapalibodho paÂhamaæ chijjati, cÅvarÃsÃya upacchinnÃya cÅvarapalibodho chijjati. ayam pana yasmÃ anÃsÃya labhati ÃsÃya na labhati, tassa evaæ hoti idh' ev' imaæ cÅvaraæ kÃressaæ, na paccessan ti ÃdinÃ nayena itarehi uddhÃrehi saddhiæ vomissakadesanÃnekappabhedo hoti, tasmÃ parato visuæ vitthÃretvÃ vutto, idha na vutto. idha pana savanantikassa anantaraæ sÅmÃtikkantiko vutto.
tattha cÅvarapalibodho paÂhamaæ chijjati, tassa bahisÅme ÃvÃsapalibodho chijjati. sahubbhÃre dve palibodhÃ apubbaæ acarimaæ chijjanti. evaæ ÃdÃyavÃre satta kaÂhinuddhÃre dassetvÃ, puna samÃdÃyavÃre 'pi vippakatacÅvarassa ÃdÃyasamÃdÃyavÃresu pi yathÃsambhavaæ te yeva dassitÃ. tato paraæ antosÅmÃyaæ paccessaæ na paccessan ti imaæ vidhiæ anÃmasitvÃ 'va, na paccessan ti imam eva ÃmasitvÃ 'va anadhiÂÂhitenÃ 'ti ÃdinÃ nayena ca ye ye yujjanti, te te dassitÃ.
tato paraæ cÅvarÃsÃya pakkamatÅ 'ti ÃdinÃ nayena itarehi saddhiæ vomissakanayena anekakkhattuæ ÃsÃvacchedikaæ dassetvÃ. puna disaÇgamiyavasena ca phÃsuvihÃrikavasena ca niÂÂhÃnantikÃdÅsu yujjamÃnÃ kaÂhinuddhÃrÃ dassitÃ.


#<[page 1114]>#
%<1114                     SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_VII.13>%
evaæ pabhedato kaÂhinuddhÃraæ dassetvÃ, idÃni ye ye tena tena kaÂhinuddhÃrena palibodhÃ chijjantÅ 'ti vuttÃ, tesaæ tesaæ paÂipakkhe dassento [Mv_VII.13:] dve 'me bhikkhave kaÂhinassa palibodhÃ 'ti Ãdim Ãha. tattha cattenÃ ti yena cattena so ÃvÃso catto hoti, taæ cattaæ nÃma, tena cattena. vantamuttesu pi es' eva nayo. sesaæ sabbattha uttÃnam evÃ 'ti.
          KaÂhinakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
              CÅvarakkhandhakavaïïanÃ.
     [Mv_VIII.1:] CÅvarakkhandhake padakkhÃ 'ti chekÃ kusalÃ. abhisaÂÃ 'ti abhigatÃ. kehi abhigatÃ. atthikehi manussehi. karaïatthe pana sÃmivacanaæ katvÃ atthikÃnaæ atthikÃnaæ manussÃnan ti vuttaæ. pa¤¤ÃsÃya ca rattiæ gacchatÅ 'ti pa¤¤ÃsakahÃpaïe gahetvÃ ca rattiæ rattiæ gacchati. negamo ti kuÂumbikagaïo. SÃlavatiæ kumÃriæ gaïikaæ vuÂÂhÃpesÅ 'ti nÃgarÃ dve satasahassÃni rÃjÃ tÅïi satasahassÃni a¤¤a¤ ca ÃrÃmuyyÃnavÃhanÃdiparicchedaæ datvÃ vuÂÂhapesuæ, gaïikaÂÂhÃne Âhapesun ti attho. paÂisatena ca rattiæ gacchatÅ 'ti rattiæ rattiæ paÂisatena gacchati. gilÃnaæ paÂivedeyyan ti gilÃnabhÃvaæ jÃnÃpeyyaæ. kattarasuppe ti jiïïasuppe. (disÃpÃmokkho ti sabbadisÃsu vidito pÃkaÂo padhÃno 'vÃ 'ti attho.) kÃ me deva mÃtÃ 'ti, kasmÃ pucchi.
taæ kira a¤¤e rÃjadÃrakÃ kÅÊantÃ kalahe uÂÂhite nimmÃtiko nippÅtiko ti vadanti, yathÃ ca a¤¤esaæ dÃrakÃnaæ chaïÃdÅsu cÆÊamÃtÃmahÃmÃtÃdayo ki¤ci ki¤ci païïÃkÃraæ pesenti, tathÃ tassa na koci ki¤ci pesesi. iti so taæ sabbaæ cintetvÃ nimmÃtiko yeva nu kho ahan ti jÃnanatthaæ kÃ me deva mÃtÃ, ko pitÃ 'ti pucchi. yan nÆn' Ãhaæ sippan ti yan nÆn' Ãhaæ vejjasippaæ sikkheyyan ti cintesi. tassa kira etad ahosi imÃni kho hatthiassasippÃdÅni parupaghÃtapaÂisaæyuttÃni, vejjasippaæ mettÃpubbabhÃgaæ sattÃnaæ hitapaÂisaæyuttan ti, tasmÃ vejjasippam eva sandhÃya yan nÆn' Ãhaæ sippaæ sikkheyyan ti cintesi. api c' Ãyaæ ito kappasatasahassassa upari Padumuttarassa bhagavato upaÂÂhÃkaæ buddhupaÂÂhÃko ayan ti catuparisabbhantare patthataguïaæ vejjaæ disvÃ aho vatÃ 'ham pi evarÆpaæ ÂhÃnantaraæ pÃpuïeyyan ti cintetvÃ sattÃhaæ buddhappamukhassa bhikkhusaÇghassa dÃnaæ datvÃ bhagavantaæ vanditvÃ aham pi bhagavÃ tumhÃkaæ upaÂÂhÃko asukavejjo viya anÃgate buddhupaÂÂhÃko bhaveyyan ti patthanam akÃsi.


#<[page 1115]>#
%<Mv_VIII.1]               MahÃvagga-vaïïanÃ                      1115>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tÃya purimapatthanÃya codiyamano 'p' esa vejjasippam eva sandhÃya yan nÆn' Ãhaæ sippaæ sikkheyyan ti cintesi. disÃpÃmokkho ti sabbadisÃsu vidito pÃkaÂo, paÂÂhÃno vÃ 'ti attho. tasmi¤ ca samaye TakkasilakÃ vÃïijÃ AbhayarÃjakumÃraæ dassanÃya agamaæsu. te JÅvako kuto tumhe ÃgatÃ 'ti pucchi. Takkasilato 'ti vutto. atthi tattha vejjasippÃcariyo ti pucchitvÃ, Ãma kumÃra TakkasilÃyaæ disÃpÃmokkho vejjo paÂivasatÅ 'ti sutvÃ, tena hi yadÃ gacchatha, mayhaæ ÃroceyyÃthÃ 'ti Ãha. te tathÃ kariæsu.
so pitaraæ anÃpucchitvÃ tehi saddhiæ Takkasilaæ agamÃsi.
tena vuttaæ AbhayarÃjakumÃraæ anÃpucchÃ 'ti Ãdi. icchÃm' ahaæ Ãcariya sippaæ sikkhitun ti taæ kira upasaÇkamantaæ disvÃ so vejjo ko 'si tvaæ tÃtÃ 'ti pucchi. so BimbisÃramahÃrÃjassa nattÃ AbhayakumÃrassa putto 'mhÅ 'ti Ãha. kasmÃ pana tvaæ asi tÃta idh' Ãgato 'ti. tato so tumhÃkaæ santike sippaæ sikkhitun ti vatvÃ icchÃm' ahaæ Ãcariya sippaæ sikkhitun ti Ãha. bahu¤ ca gaïhÃtÅ 'ti yathÃ a¤¤e khattiyarÃjakumÃrÃdayo Ãcariyassa dhanaæ dÃtvÃ ki¤ci kammaæ akatvÃ sippaæ sikkhanti yeva, na so evaæ.
so pana ki¤ci dhanaæ adatvÃ dhammantevÃsiko 'va hutvÃ ekaæ kÃlaæ upajjhÃyassa kammaæ karoti, ekaæ kÃlaæ sikkhati. evaæ sante 'pi, abhinihÃrasampanno kulaputto attano medhÃvitÃya bahu¤ ca gaïhÃti, lahu¤ ca gaïhÃti, suÂÂhu ca upadhÃreti, gahita¤ c' assa na pamussati. satta ca me vassÃni adhÅyantassa nay'imassa sippassa anto pa¤¤ÃyatÅ 'ti ettha ayaæ kira Jivako, yattakaæ Ãcariyo jÃnÃti, yaæ a¤¤e soÊasahi vassehi uggaïhanti, taæ sabbaæ sattahi vassehi uggahesi.


#<[page 1116]>#
%<1116                   SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_VIII.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Sakkassa pana devara¤¤o etad ahosi ayaæ buddhÃnaæ upaÂÂhÃko aggavissÃsiko bhavissati, handa naæ bhesajjayojanaæ sikkhÃpemÅ 'ti. Ãcariyassa sarÅre ajjhÃvasitvÃ yathÃ ÂhapetvÃ kammavipÃkaæ avasesarogaæ eken' eva bhesajjayogena tikicchituæ sakkoti, tathÃ naæ bhesajjayojanaæ sikkhÃpesi. so pana Ãcariyassa santike sikkhÃmÅ 'ti ma¤¤ati, tasmÃ samattho idÃni JÅvako tikicchitun ti Sakkena vissaÂÂhamatto evaæ cintetvÃ Ãcariyaæ pucchi.
Ãcariyo pana na iminÃ mam' ÃnubhÃvena uggahitaæ, devatÃnubhÃvena uggahitan ti ¤atvÃ 'va tena hi bhaïe 'ti Ãdim Ãha. samantÃ yojanaæ Ãhiï¬anto ti divase divase ekekena dvÃrena nikkhamitvÃ cattÃro divase Ãhiï¬anto. parittaæ pÃtheyyaæ adÃsÅ 'ti appamattakaæ adÃsi. kasmÃ. tassa kira etad ahosi ayaæ mahÃkulassa putto gatamatto yeva pitupitÃmahÃnaæ santikÃ mahÃsakkÃraæ labhissati, tato mayhaæ vÃ sippassa vÃ guïaæ na jÃnissati, antarÃmagge pana khÅïapÃtheyyo sippaæ payojetvÃ, avassaæ mayha¤ ca sippassa ca guïaæ jÃnissatÅ 'ti, parittaæ dÃpesi. pasatenÃ 'ti ekahatthapÆÂena. picunÃ 'ti kappÃsapaÂalena.
yatra hi nÃmÃ 'ti yÃ nÃma. kimpimÃyan ti kim pi me ayaæ.
upajÃnÃm' etassa saæyamassÃ 'ti katassa ca rogÆpasamassa ca upakÃraæ jÃnÃmÃ 'ti adhippÃyo. sabbÃlaÇkÃraæ tuyhaæ hotÆ 'ti rÃjÃ kira sace imaæ gaïhissati, pamÃïayutte ÂhÃne taæ ÂhapessÃmi, sace na gaïhissati, abbhantarikaæ naæ vissÃsikaæ karissÃmÅ 'ti cintetvÃ evam Ãha. AbhayarÃjakumÃrassÃ 'pi nÃÂakÃnam pi cittaæ uppajji aho vata na gaïheyyÃ 'ti. so 'pi tesaæ cittaæ ¤atvÃ viya idaæ me deva ayyikÃnaæ Ãbharaïaæ, na pan' idaæ mayhaæ gaïhituæ paÂirÆpan ti vatvÃ alaæ devÃ 'ti Ãdim Ãha. adhikÃraæ me deva saratÆ 'ti katassa upakÃraæ saratÆ 'ti attho. rÃjÃ pasanno sabbÃlaÇkÃrasampannaæ geha¤ ca ambavanuyyÃna¤ ca anusaævaccharaæ satasahassauÂÂhÃnakaæ gÃma¤ ca mahÃsakkÃra¤ ca datvÃ tena hi bhaïe 'ti Ãdim Ãha. sakkhasi pana tvaæ gahapatÅ 'ti,


#<[page 1117]>#
%<Mv_VIII.1]                MahÃvagga-vaïïanÃ                       1117>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kasmÃ Ãha. iriyÃpathasamparivattanena kira matthaluÇgaæ na saïÂhÃti, tassa ca tÅhi sattÃhehi niccalassa nipannassa matthaluÇgaæ saïÂhahissatÅ 'ti ¤atvÃ app' eva nÃma satta satta mÃse paÂijÃnitvÃ satta satta divase 'pi nipajjeyyÃ 'ti evam Ãha. ten' eva parato vuttaæ api ca paÂikacc' eva asi mayÃ ¤Ãto 'ti. sÅsacchaviæ uppÃÂetvÃ 'ti sÅsacammaæ apanetvÃ. sibbiniæ vinÃmetvÃ 'ti sibbiniæ vivaritvÃ. n' Ãhaæ Ãcariya sakkomÅ 'ti tassa kira sarÅre mahÃdÃho uppajji, tasmÃ evam Ãha. tÅhi sattÃhenÃ 'ti tÅhi passehi ekekena sattÃhena. janaæ ussÃretvÃ 'ti janaæ nÅharÃpetvÃ. jegucchaæ me sappÅ 'ti ayaæ kira rÃjÃ vicchikassa jÃto, vicchikavisapaÂighÃtÃya ca sappi bhesajjaæ hoti vicchikÃnaæ paÂikkÆlaæ tasmÃ evam Ãha. uddekaæ dassatÅ 'ti uggÃraæ dassati. pa¤¤asayojanikÃ hotÅ 'ti pa¤¤ÃsayojanÃni gantuæ samatthÃ hoti. na kevala¤ c' assa ra¤¤o hatthinÅ yeva, nÃÊÃgiri nÃma hatthÅ yojanasataæ gacchati, velukaïïo ca mu¤jakeso cÃ 'ti dve assÃ vÅsayojanasataæ gacchanti, kÃko nÃma dÃso saÂÂhi yojanÃni gacchati. ekassa kira kulaputtassa anuppanne buddhe ekadivasaæ bhu¤jituæ nisinnassa paccekabuddho dvÃre ÂhatvÃ agamÃsi. tass' eko puriso paccekabuddho ÃgantvÃ gato ti Ãrocesi. so sutvÃ gaccha, vegena pattaæ ÃharÃ 'ti ÃharÃpetvÃ attano sajjitabhattaæ sabbaæ datvÃ pesesi. itaro taæ nÅharitvÃ paccekabuddhassa hatthe ÂhapetvÃ ahaæ bhante tumhÃkaæ katena iminÃ kÃyaveyyÃvaÂikena, yattha yattha nibbattÃmi, vÃhanasampanno homÅ 'ti patthanaæ akÃsi. so ayaæ etarahi pajjoto nÃmÃ rÃjÃ jÃto, tÃya patthanÃya ayaæ vÃhanasampatti. sappiæ pÃyetvÃ 'ti sappi¤ ca pÃyetvÃ paricÃrikÃna¤ ca ÃhÃravidhiæ ÃcikkhitvÃ. nakhena bhesajjaæ olumpetvÃ 'ti nakhena bhesajjaæ odahitvÃ pakkhipitvÃ 'ti attho. nicchÃresÅ 'ti virecesi. siveyyakan nÃma UttarakurÆsu sÅvatthikaæ avamaÇgalavatthaæ. tattha kira manussÃ mataæ ten' eva vatthena veÂhetvÃ nikkhipanti.


#<[page 1118]>#
%<1118                  SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_VIII.1>%
taæ maæsapesÅ 'ti sallakkhetvÃ hatthÅsoï¬asakuïÃ ukkhipitvÃ nÅharitvÃ HimavantakÆÂe ÂhapetvÃ vatthaæ apanetvÃ khÃdanti. atha vanacarakÃ vatthaæ disvÃ ra¤¤o Ãharanti.
evam idaæ Pajjotena laddhaæ hoti. SiviraÂÂhe kusalÃ itthiyo tÅhi aæsÆhi suttaæ kantan ti, tena suttena vÃyitavatthaæ etan ti pi vadanti. ten' Ãha siveyyakan ti UttarakurÆsu sivatthikavatthaæ, SiviraÂÂhe uppannavatthan ti pi vadanti. sinehethÃ 'ti kiæ pana bhagavato kÃyo lÆkho. na lÆkho. bhagavato hi ÃhÃre sadÃ devatÃ dibbojaæ pakkhipanti, sinehapÃnam pana sabbattha dose temeti, sirÃ mudukÃ karoti, ten' Ãyaæ evam Ãha. tÅïi uppalahatthÃnÅ 'ti ekaæ uppalahatthaæ oÊÃrikadosaharaïatthaæ ekaæ majjhimadosaharaïatthaæ ekaæ sukhumadosaharaïatthaæ. na cirass' eva pakatatto ahosÅ 'ti evaæ pakatatte pana kÃye nÃgarÃ dÃnaæ sampÃdesuæ. JÅvako ÃgantvÃ bhagavantaæ etad avoca, bhagavÃ ajja nÃgarÃ tumhÃkaæ dÃnaæ dÃtukÃmÃ antogÃmaæ piï¬Ãya pavisathÃ 'ti. MahÃmoggallÃnatthero cintesi kuto nu kho ajja bhagavato paÂhamapiï¬apÃto laddhuæ vaÂÂatÅ 'ti. tato cintesi Soïo seÂÂhiputto khettaparikammato paÂÂhÃya a¤¤ehi asÃdhÃraïÃnaæ khirodakasecanasaæva¬¬hÃnaæ gandhasÃlÅnaæ odanaæ bhu¤jati, tato bhagavato piï¬apÃtaæ ÃharissÃmÅ 'ti, iddhiyÃ gantvÃ tassa pÃsÃdatale attÃnaæ dassesi. so therassa pattaæ gahetvÃ païÅtaæ piï¬apÃtaæ adÃsi, therassa ca gamanÃkÃraæ disvÃ bhu¤jatha bhante 'ti Ãha. thero tam atthaæ Ãrocesi. bhu¤jatha bhante, ahaæ a¤¤aæ bhagavato dassÃmÅ 'ti theraæ bhojetvÃ gandhehi pattaæ ubbattitvÃ piï¬apÃtaæ adÃsi.
taæ thero ÃharitvÃ bhagavato adÃsi. rÃjÃ 'pi kho BimbisÃro ajja bhagavÃ kim bhu¤jissatÅ 'ti vihÃraæ ÃgantvÃ pavisamÃno'va piï¬apÃtagandhaæ ghÃyitvÃ bhu¤jitukÃmo ahosi.


#<[page 1119]>#
%<Mv_VIII.2]               MahÃvagga-vaïïanÃ                       1119>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhagavato ca dvÅsu yeva piï¬apÃtesu bhÃjanagatesu devÃtÃ ojaæ pakkhipiæsu, ya¤ ca SujÃtÃ adÃsi, ya¤ ca parinibbÃnakÃle Cundo kammÃraputto, a¤¤esu kavaÊe kavaÊe pakkhipanti, tasmÃ bhagavÃ ra¤¤o icchaæ jÃnitvÃ apakkhittojam eva thokaæ piï¬apÃtaæ ra¤¤o dÃpesi. so paribhu¤jitvÃ pucchi kiæ bhante Uttarakuruto Ãbhataæ bhojanan ti. na mahÃrÃja Uttarakuruto, api ca kho tav' eva raÂÂhavÃsino gahapatiputtassa bhojanaæ etan ti vatvÃ Soïassa sampattiæ Ãcikkhi. taæ sutvÃ rÃjÃ Soïaæ daÂÂhukÃmo hutvÃ Cammakkhandhake vuttanayena asÅtiyÃ kulaputtasahassehi saddhiæ Soïassa Ãgamanaæ akÃsi. te bhagavato dhammadesanaæ sutvÃ sotÃpannÃ jÃtÃ. Soïo pana pabbajitvÃ arahatte patiÂÂhito. bhagavÃpi etad attham eva ra¤¤o piï¬apÃtaæ dÃpesi. evaæ katabhattakicce bhagavati, atha kho Jivako KomÃrabhacco taæ siveyyakaæ dussayugaæ ÃdÃya ...pe... etad avoca. atikkantavarÃ 'ti ettha vinicchayo MahÃkhandhake vuttanayen' eva veditabbo. bhagavÃ bhante paæsukÆliko bhikkhusaÇgho cÃ 'ti bhagavato hi buddhattappattito paÂÂhÃya yÃva idaæ vatthuæ etthantare vÅsati vassÃni, na koci bhikkhu gahapaticÅvaraæ sÃdiyi, sabbe paæsukÆlikÃ 'va ahesuæ, ten' Ãyam evam Ãha. gahapaticÅvaran ti gahapatÅhi dinnacÅvaraæ. dhammiyÃ kathÃyÃ 'ti vatthadÃnÃnisaæsapaÂisaæyuttÃya kathÃya. itaritarenÃ pÅ 'ti appagghena pi mahagghena pi, yena kenacÅ 'ti attho. pÃvÃro ti salomako kappÃsikapÃvÃro. anujÃnÃmi bhikkhave kojavan ti ettha pakatikojavam eva vaÂÂati, mahÃpiÂÂhiyakojavaæ na vaÂÂati. kojavan ti uïïÃmayo pÃvÃrasadiso.
     [Mv_VIII.2:] KÃsirÃjÃ 'ti KÃsÅnaæ rÃjÃ, Pasenadissa ekapitikabhÃtÃ esa. a¬¬hakÃsiyan ti ettha kÃsÅ 'ti sahassa vuccati, taæ agghanako kÃsiyo, ayam pana pa¤casatÃni agghati, tasmÃ a¬¬hakÃsiyo ti vutto, ten' ev' Ãha upa¬¬hakÃsÅnaæ khamamÃnan ti. [Mv_VIII.3:] uccÃvacÃnÅ 'ti sundarÃni ca asundarÃni ca. bhaïgan nÃma khomÃadÅhi pa¤cahi suttehi missetvÃ kataæ.


#<[page 1120]>#
%<1120               SamantapÃsÃdikÃ                         [Mv_VIII.4>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vÃkamayam evÃ 'ti pi vadanti. ekaæ yeva bhagavatÃ cÅvaraæ anu¤¤Ãtaæ, na dve 'ti te kira itaritarena cÅvarenÃ 'ti ekassa gahapatikena vÃ paæsukÆlena vÃ 'ti evaæ atthaæ sallakkhayiæsu. [Mv_VIII.4:] nÃgamesun ti yÃva te susÃnato Ãgacchanti, tÃva te na icchiæsu, pakkamiæsu yeva. nÃkÃmÃ bhÃgaæ dÃtun ti na anicchÃya dÃtuæ, yadi pana icchanti, dÃtabbo.
Ãgamesun ti upacÃre acchiæsu. tena bhagavÃ Ãha anujÃnÃmi bhikkhave ÃgamentÃnaæ akÃmÃ bhÃgaæ dÃtun ti. yadi pana manussÃ idh' ÃgatÃ eva gaïhantÆ 'ti denti, sa¤¤Ãïaæ vÃ katvÃ gacchanti sampattÃ gaïhantÆ 'ti sampattÃnaæ sabbesam pi pÃpuïanti. sace cha¬¬etvÃ gatÃ, yena gahitaæ, so eva sÃmÅ. sadisÃ okkamiæsÆ 'ti sabbe okkamiæsu, ekadisÃya vÃ okkamiæsÆ 'ti attho. te katikaæ katvÃ 'ti laddhapaæsukÆlaæ sabbesaæ bhÃjetvÃ gaïhissÃmÃ 'ti bahi yeva katikaæ katvÃ.
     [Mv_VIII.5:] cÅvarapaÂiggÃhakan ti yo gahapatikehi saÇghassa dÅyamÃnaæ cÅvaraæ gaïhÃti. yo na chandÃgatiæ gacchatÅ 'ti ÃdÅsu cÅvarapaÂiggÃhakesu pacchÃ ÃgatÃnam pi attano ¤ÃtakÃdÅnaæ paÂhamataraæ: paÂiggaïhanto vÃ ekaccasmiæ pemaæ dassetvÃ gaïhanto vÃ, lobhapakatitÃya attano pariïÃmento vÃ, chandÃgatiæ gacchati nÃma. yo paÂhamataraæ ÃgatassÃpi kodhavasena pacchÃ gaïhanto vÃ, duggatamanussesu avaïïaæ katvÃ gaïhanto vÃ, kiæ vo ghare ÂhapitokÃso n'atthi, tumhÃkaæ santakaæ gahetvÃ gacchathÃ 'ti evaæ saÇghassa lÃbhantarÃyaæ karonto vÃ, dosÃgatiæ gacchati nÃma. yo pana muÂÂhassati asampajÃno, ayaæ mohÃgatiæ gacchati nÃma. pacchÃ ÃgatÃnam pi issarÃnaæ bhayena paÂhamataraæ paÂiggaïhanto vÃ, cÅvarapaÂiggÃhakaÂÂhÃnantaram etaæ bhÃriyan ti santasanto vÃ, bhayÃgatiæ gac chati nÃma.


#<[page 1121]>#
%<Mv_VIII.8]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                 1121>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  mayÃ ida¤cida¤ ca gahitaæ, ida¤ ca na gahitan ti jÃnanto, gahitÃgahita¤ ca jÃnÃti nÃma. tasmÃ yo na chandÃgatiÃdivasena gacchati, ¤ÃtakÃ¤¤ÃtakÃ¬¬haduggatesu visesaæ akatvÃ ÃgatapaÂipÃÂiyÃ gaïhÃti, sÅlÃcÃrapaÂipattisaæyutto hoti satimÃ medhÃvÅ bahussuto, sakkoti dÃyakÃnaæ vissaÂÂhÃya vÃcÃya parimaï¬alehi padabya¤janehi anumodanaæ karonto pasÃdaæ janetuæ evarÆpo sammannitabbo 'ti. eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbo ti ettha pana, etÃya yathÃvuttÃya kammavÃcÃya pi apalokanena pi antovihÃre sabbasaÇghamajjhe 'pi khaï¬asÅmÃya pi sammannituæ vaÂÂati yeva. evaæ sammatena ca vihÃrapaccante vÃ padhÃnaghare vÃ na acchitabbaæ. yattha pana ÃgatÃ manussÃ sukhaæ passanti, tÃdise dhuravihÃraÂÂhÃne vÅjaniæ passe ÂhapetvÃ sunivatthena supÃrutena nisÅditabban ti. [Mv_VIII.6:] tatth' eva ujjhitvÃ 'ti paÂiggahaïam eva amhÃkaæ bhÃro ti vatvÃ gahitaÂÂhÃne yeva cha¬¬etvÃ gacchanti. cÅvarapaÂiggÃhakan ti yo gahapatikehi saÇghassa dÅyamÃnaæ cÅvaraæ gaïhÃti. cÅvaranidÃhakan ti cÅvarapaÂisÃmanakaæ. yo na chandÃgatin ti ÃdÅsu c' ettha ito paraæ sabbattha vuttanayen' eva vinicchayo veditabbo.
sammativinicchayo 'pi kathitÃnusÃren' eva jÃnitabbo.
[Mv_VIII.7:] vihÃraæ vÃ 'ti ÃdÅsu yo ÃrÃmamajjhe ÃrÃmikasÃmaïerÃdÅhi avivitto sabbesaæ samosaraïaÂÂhÃne vihÃro va a¬¬hayogo vÃ hoti, so na sammannitabbo. paccantasenÃsanaæ pana na sammannitabbaæ. idaæ pana bhaï¬ÃgÃraæ khaï¬asÅmaæ gantvÃ khaï¬asÅmÃyaæ nisinnehi sammannituæ na vaÂÂati, vihÃramajjhe yeva sammannitabbaæ. [Mv_VIII.8:] guttÃgutta¤ ca jÃneyyÃ 'ti ettha yassa tÃva chandÃdÅsu koci doso n' atthi, taæ guttaæ nÃma. yassa pana chadanatiïaæ vÃ chadaniÂÂhakÃ vÃ yatthakatthaci patitÃ, yena ovassati vÃ mÆsikÃdÅnaæ vÃ paveso hoti bhittiÃdÅsu vÃ katthaci chiddaæ hoti upacikÃ vÃ uÂÂhahanti,


#<[page 1122]>#
%<1122                   SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_VIII.8>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ sabbaæ aguttaæ nÃma. taæ sallakkhetvÃ paÂisaÇkharitabbaæ. sÅtasamaye dvÃra¤ ca vÃtapÃna¤ ca supidahitaæ kÃtabbaæ, sÅtena hi cÅvarÃni kaïïakitÃni honti. uïhasamaye antarantarÃ vÃtapavesanatthaæ vivaritabbaæ. evaæ karonto hi guttÃguttaæ jÃnÃti nÃma. imehi pana cÅvarapaÂiggÃhakÃdÅhi tÅhi pi attano vattaæ jÃnitabbaæ, tattha cÅvarapaÂiggÃhakena tÃva yaæ yaæ manussÃ kÃlacÅvaran ti vÃ akÃlacÅvaran ti vÃ accekacÅvaran ti vÃ vassikasÃÂikan ti vÃ nisÅdanan ti vÃ paccattharaïan ti vÃ mukhapu¤chanacolan ti vÃ denti, taæ sabbaæ ekarÃsiæ katvÃ missetvÃ na gaïhitabbaæ, visuæ visuæ katvÃ' va gaïhitvÃ cÅvaranidÃhakassa tath' eva ÃcikkhitvÃ dÃtabbaæ. cÅvaranidÃhakenÃ 'pi bhaï¬ÃgÃrikassa dadamÃnena idaæ kÃlacÅvaraæ ...pe... idaæ mukhapu¤chanacolan ti ÃcikkhitvÃ 'va dÃtabbam. bhaï¬ÃgÃrikenÃpi tath' eva visuæ visuæ sa¤¤Ãïaæ katvÃ Âhapetabbaæ. tato saÇghena kÃlacÅvaraæ ÃharÃ 'ti vutte, kÃlacÅvaram eva dÃtabbaæ ...pe... mukhapu¤chanacolakaæ ÃharÃ 'ti vutte, tad eva dÃtabbaæ. iti bhagavatÃ cÅvarapaÂiggÃhako anu¤¤Ãto cÅvaranidÃhako anu¤¤Ãto bhaï¬ÃgÃriko anu¤¤Ãto na bÃhullikatÃya na asantuÂÂhiyÃ, api ca kho saÇghassÃnuggahÃya. sace hi ÃhaÂÃhaÂaæ gahetvÃ bhikkhÆ bhÃjeyyuæ, n' eva ÃhaÂaæ na anÃhaÂaæ na dinnaæ nÃdinnaæ na laddhaæ nÃladdhaæ jÃneyyuæ, ÃhaÂÃhaÂaæ therÃsane vÃ dadeyyuæ, khaï¬Ãkhaï¬aæ vÃ chinditvÃ gaïheyyuæ, evaæ sati, ayuttaparibhogo ca hoti, na ca sabbesaæ saÇgaho kato hoti. bhaï¬ÃgÃre pana cÅvaraæ ÂhapetvÃ ussannakÃle ekekassa bhikkhuno ticÅvaraæ vÃ dve dve vÃ ekekaæ vÃ cÅvaraæ dassanti. laddhÃladdhaæ jÃnissanti aladdhabhÃvaæ jÃnitvÃ saÇgahaæ kÃtuæ ma¤¤issantÅ 'ti. na bhikkhave bhaï¬ÃgÃriko vuÂÂhÃpetabbo ti ettha a¤¤e 'pi avuÂÂhÃpanÅyÃ jÃnitabbÃ, cattÃro hi na vuÂÂhÃpetabbÃ, vu¬¬hataro bhaï¬ÃgÃriko gilÃno saÇghato laddhasenÃsano ti.


#<[page 1123]>#
%<Mv_VIII.9]            MahÃvagga-vaïïanÃ                          1123>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha vu¬¬hataro attano vu¬¬hatÃya navakatarena na vuÂÂhÃpetabbo, bhaï¬ÃgÃriko saÇghena sammannitvÃ bhaï¬ÃgÃrassa dinnatÃya, gilÃno attano gilÃnatÃya, saÇgho pana bahussutassa uddesaparipucchÃdÅhi bahÆpakÃrassa bhÃranittharakassa phÃsukaæ ÃvÃsaæ anuÂÂhÃpanÅyaæ katvÃ deti, tasmÃ so upakÃratÃya ca saÇghato laddhatÃya ca na vuÂÂhÃpetabbo ti. [Mv_VIII.9:] ussannaæ hotÅ 'ti bahuæ rÃsikataæ hoti, bhaï¬ÃgÃraæ na gaïhÃti. sammukhÅbhÆtenÃ 'ti antoupacÃrasÅmÃyaæ Âhitena. bhÃjetun ti kÃlaæ ghosÃpetvÃ paÂipÃÂiyÃ bhÃjetuæ.
kolÃhalaæ akÃsÅ 'ti amhÃkaæ Ãcariyassa detha, upajjhÃyassa dethÃ 'ti evaæ mahÃsaddam akÃsi. cÅvarabhÃjakaÇgesu sabhÃgÃnaæ bhikkhÆnaæ apÃpuïantaæ pi mahagghacÅvaraæ dento, chandÃgatiæ gacchati nÃma. a¤¤esaæ vu¬¬hatarÃnaæ pÃpuïantaæ pi mahagghaæ cÅvaraæ adatvÃ appagghaæ dento dosÃgatiæ gacchati nÃma. mohamÆÊho cÅvaradÃnavattaæ ajÃnanto mohÃgatiæ gacchati nÃma. mukharÃnaæ navakÃnaæ pi bhayena apÃpuïantam eva mahagghacÅvaraæ dento bhayÃgatiæ gacchati nÃma. yo evaæ na gacchati, sabbesaæ tulÃbhÆto pamÃïabhÆto majjhatto hoti, sammannitabbo. bhÃjitÃbhÃjitan ti ettakÃni vatthÃni bhÃjitÃni ettakÃni abhÃjitÃnÅ 'ti jÃnanto bhÃjitÃbhÃjita¤ ca jÃneyyÃ 'ti vuccati. uccinitvÃ 'ti idaæ thÆlaæ idaæ saïhaæ idaæ ghanaæ idaæ tanukaæ idaæ paribhuttaæ, idaæ aparibhuttaæ idaæ dÅghato ettakaæ idaæ puthulato ettakan ti evaæ vatthÃni vicinitvÃ. tulayitvÃ 'ti idaæ ettakaæ agghÃti idaæ ettakan ti evaæ agghaparicchedaæ katvÃ. vaïïÃvaïïaæ katvÃ 'ti sace sabbesaæ ekekam eva dasa dasa agghanakaæ pÃpuïÃti, icc' etaæ kusalaæ, no ce pÃpuïÃti, yaæ nava vÃ aÂÂha vÃ agghati, taæ a¤¤ena ekÃgghanakena ca dviagghanakena ca saddhiæ bandhitvÃ eten' ev' upÃyena same paÂiviæse ÂhapetvÃ 'ti attho. bhikkhÆ gaïetvÃ vaggaæ bandhitvÃ 'ti sace ekekassa dÅyamÃne divaso nappahoti, dasa dasa bhikkhÆ gaïetvÃ dasa dasa cÅvarapaÂiviæse ekekaæ vaggaæ bandhitvÃ ekaæ bhaï¬ikaæ katvÃ ekaæ cÅvarapaÂiviæsaæ Âhapetuæ anujÃnÃmÅ 'ti attho.


#<[page 1124]>#
%<1124                     SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_VIII.9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaæ Âhapitesu cÅvarapaÂiviæsesu kuso pÃtetabbo, tehi pi bhikkhÆhi puna kusapÃtaæ katvÃ bhÃjetabbaæ. sÃmaïerÃnaæ upa¬¬hapaÂiviæsan ti ettha ye sÃmaïerÃ attissarÃ bhikkhusaÇghassa kattabbakammaæ na karonti, uddesaparipucchÃsu yuttÃ ÃcariyupajjhÃyÃnaæ yeva vattapaÂipattiæ karonti, na a¤¤esaæ karonti, etesaæ yeva upa¬¬habhÃgo dÃtabbo. ye pana purebhatta¤ ca pacchÃbhatta¤ ca bhikkhusaÇghass' eva kattabbakiccaæ karonti, tesaæ samako dÃtabbo. ida¤ ca piÂÂhisamaye uppannena bhaï¬ÃgÃre Âhapitena akÃlacÅvaren' eva kathitaæ. kÃlacÅvaram pana samakam eva dÃtabbaæ. tatruppÃdaæ vassÃvÃsikaæ sammu¤janÅbandhanÃdiæ saÇghassa phÃtikammaæ katvÃ gahetabbaæ. eta¤ h' ettha sabbesaæ vattaæ bhaï¬ÃgÃrikacÅvare 'pi. sace sÃmaïerÃ ÃgantvÃ ÃgantvÃ bhante mayaæ yÃguæ pacÃma bhattaæ pacÃma khajjakaæ pacÃma apaharitaæ karoma dantakaÂÂhaæ ÃharÃma raÇgachalliæ kappiyaæ katvÃ dema, kim pana amhehi na katan nÃmÃ 'ti ukkaÂÂhiæ karonti, samabhÃgo 'va dÃtabbo. etaæ, ye ca virajjhitvÃ karonti, yesa¤ ca karaïabhÃvo na pa¤¤Ãyati, te sandhÃya vuttaæ.
Kurundiyaæ pana sace sÃmaïerÃ kasmÃ mayaæ bhante saÇghakammaæ na karoma , karissÃmÃ 'ti yÃcanti, samapaÂiviæso dÃtabbo ti vuttaæ. uttaritukÃmo ti nadiæ vÃ kantÃraæ vÃ uttaritukÃmo satthaæ labhitvÃ disÃpakkamitukÃmo ti attho. sakaæ bhÃgaæ dÃtun ti idaæ bhaï¬ÃgÃrato cÅvarÃni nÅharitvÃ pu¤je kate gaï¬iyÃ pahatÃya bhikkhusaÇghe sannipatite, satthaæ labhitvÃ gantukÃmo satthato mÃ parihÃyÅ 'ti etam atthaæ sandhÃya vuttaæ. tasmÃ anÅhatesu vÃ cÅvaresu appahatÃya vÃ gaï¬iyÃ asannipatite vÃ saÇghe dÃtuæ na vaÂÂati.


#<[page 1125]>#
%<Mv_VIII.9]                MahÃvagga-vaïïanÃ                         1125>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  cÅvaresu pana nÅhatesu gaï¬iæ paharitva bhikkhusaÇghe sannipatite, cÅvarabhÃjakena imassa bhikkhuno koÂÂhÃsena ettakena bhavitabban ti takketvÃ nayaggÃhena cÅvaraæ dÃtabbaæ, tulÃya tulitam iva hi samasamaæ dÃtuæ na sakkoti, tasmÃ Ænaæ vÃ hotu adhikaæ vÃ, evaæ takkena nayena dinnaæ sudinnam eva, n' eva Ænakaæ puna dÃtabbaæ nÃtirittaæ paÂiggaïhitabban ti. atirekabhÃgenÃ 'ti dasa bhikkhÆ honti sÃÂakÃpi das' eva, tesu eko dvÃdasa agghati, sesÃ dasagghanakÃ, sabbesu dasagghanakavasena kuse pÃtite, yassa bhikkhuno dvÃdasagghanake kuso pÃtito, so ettakena mama cÅvaraæ pahotÅ 'ti tena atirekabhÃgena gantukÃmo hoti, bhikkhÆ atirekaæ Ãvuso saÇghassa santakan ti vadanti, taæ sutvÃ bhagavÃ saÇghike ca gaïasantake ca appakaæ nÃma n'atthi, sabbattha saæyamo kÃtabbo, gaïhantenÃ 'pi kukkuccÃyitabban ti taæ dassetuæ anujÃnÃmi bhikkhave anukkhepe dinne 'ti Ãha. tattha anukkhepo nÃma, yaæ ki¤ci anukkhipitabbaæ anuppadÃtabbaæ kappiyabhaï¬aæ yattakaæ tassa paÂiviæse adhikaæ tattake agghanake yasmiæ kismi¤ci kappiyabhaï¬e dinne 'ti attho. vikalake tosetvÃ 'ti ettha cÅvaravikalakaæ puggalavikalakan ti'dve vikalakÃ. cÅvaravikalakaæ nÃma, sabbesaæ pa¤ca pa¤ca vatthÃni pattÃni, sesÃni pi atthi, ekekaæ pana na pÃpuïÃti, chinditvÃ dÃtabbÃni, chindantehi ca a¬¬hamaïdalÃdÅnaæ vÃ upÃhanatthavikÃdÅnaæ vÃ pahonakÃni khaï¬Ãni katvÃ dÃtabbÃni, heÂÂhimaparicchedena caturaÇgulavitthÃram pi anuvÃtapahonakÃyÃmaæ khaï¬aæ katvÃ dÃtuæ vaÂÂati. aparibhogam pana na kÃtabban ti evam ettha cÅvarassa appahonakabhÃvo cÅvaravikalakaæ.
chinditvÃ dinne pana taæ tositaæ hoti, atha kusapÃto kÃtabbo, sace 'pi ekassa bhikkhuno koÂÂhÃse ekaæ vÃ dve vÃ vatthÃni nappahonti, tattha Ã¤¤aæ samaïaparikkhÃraæ ÂhapetvÃ, yo tena tussati, tassa taæ bhÃgaæ datvÃ pacchÃ kusapÃto kÃtabbo, idaæ pi cÅvaravikalakan ti AndhakaÂÂhakathÃyaæ vuttaæ. puggalavikalakaæ nÃma dasa dasa bhikkhÆ gaïetvÃ vaggaæ karontÃnaæ eko vaggo na pÆrati aÂÂha vÃ nava vÃ hoti,


#<[page 1126]>#
%<1126                 SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_VIII.9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tesaæ aÂÂha vÃ nava vÃ koÂÂhÃsÃ, tumhe ime bhÃge gaïetvÃ visuæ bhÃjethÃ 'ti dÃtabbÃ, evam ayaæ puggalÃnaæ appahonakabhÃvo puggalavikalakaæ. visuæ dinne pana taæ tositaæ hoti, evaæ tosetvÃ kusapÃto kÃtabbo ti. atha vÃ vikalake tosetvÃ 'ti yo cÅvarabhÃgo Ænako, taæ a¤¤ena parikkhÃrena samaæ katvÃ kusapÃto kÃtabbo.
     [Mv_VIII.10:] chakaïenÃ 'ti gomayena. paï¬umattikÃyÃ 'ti tambamattikÃya. mÆlarajanÃdÅsu haliddaæ ÂhapetvÃ sabbaæ mÆlarajanaæ vaÂÂati. ma¤jeÂÂha¤ ca tuÇgahÃra¤ ca ÂhapetvÃ sabbaæ khandharajanaæ vaÂÂati. tuÇgahÃro nÃma eko kaïÂakarukkho, tassa haritÃlavaïïaæ khandharajanaæ hoti.
lodda¤ ca kaï¬ala¤ ca ÂhapetvÃ sabbaæ tacarajanaæ vaÂÂati. allipatta¤ ca nilipatta¤ ca ÂhapetvÃ sabbaæ pattarajanaæ vaÂÂati. gihiparibhuttaæ pana allipattena ekavÃraæ rajituæ vaÂÂati. kiæsukapuppha¤ ca kusumbhapuppha¤ ca ÂhapetvÃ sabbaæ puppharajanaæ vaÂÂati. phalarajane pana na ki¤ci na vaÂÂati. sÅtudakÃ 'ti apakkarajanaæ vuccati.
uttarÃÊuvan ti vaÂÂÃdhÃrakaæ. rajanakumbhiyÃ majjhe ÂhapetvÃ taæ ÃdhÃrakaæ parikkhipitvÃ rajanaæ pakkhipituæ anujÃnÃmÅ 'ti attho. evaæ hi kate rajanaæ na uttarati.
udake vÃ nakhapiÂÂhikÃya vÃ 'ti sace hi pakkaæ hoti, udakapÃÂiyÃ dinno thevo sahasÃ na visarati, nakhapiÂÂhiyaæ pi avisaranto tiÂÂhati. rajanuÊuÇkan ti rajanauÊuÇkaæ. duï¬akathÃlikan ti tam eva sadaï¬akaæ. rajanakolamban ti rajanakuï¬aæ. maddantÅ 'ti omaddanti. [Mv_VIII.11:] na ca acchinne theve pakkamitun ti yÃva rajanabindu galitaæ na chijjati, tÃva a¤¤atra na gantabbaæ. patthinnan ti atirajitattÃ thaddhaæ, atibharitan ti attho. udake osÃdetun ti udake pakkhipitvÃ Âhapetuæ.


#<[page 1127]>#
%<Mv_VIII.13]            MahÃvagga-vaïïanÃ                         1127>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  rajane pana nikkhante taæ udakaæ cha¬¬etvÃ cÅvaraæ madditabbaæ. dantakasÃvÃnÅ 'ti ekaæ vÃ dve vÃ vÃre rajitvÃ dantavaïïÃni dhÃrenti.
     [Mv_VIII.12:] acchibaddhan ti caturassakedÃrakabaddhaæ pÃlibaddhan ti ÃyÃmato ca vitthÃrato ca dÅghamariyÃdabaddhaæ. mariyÃdabaddhan ti antarantarÃ rassamariyÃdÃya mariyÃdabaddhaæ.
siÇghÃÂakabaddhan ti mariyÃdÃya mariyÃdaæ vinivijjhitvÃ gataÂÂhÃnena siÇghÃÂakabaddhaæ, catukkasaïÂhÃnan ti attho. saævidahitun ti dÃtuæ. ussahasi tvaæ ùnandÃ 'ti sakkosi tvaæ ùnanda. ussahÃmi bhagavÃ 'ti tumhehi dinnanayena sakkomÅ 'ti dasse ti. yatra hi nÃmÃ 'ti yo nÃma.
kusim pi nÃmÃ 'ti ÃdÅsu kusÅ 'ti Ãyamato ca vitthÃrato ca anuvÃtÃdÅnaæ dÅghapaÂÃnam etaæ adhivacanaæ. a¬¬hakusÅ 'ti antarantarÃ rassapaÂÃnaæ nÃma. maï¬alan ti pa¤cakhaï¬ikacÅvarassa ekekasmiæ khaï¬e mahÃmaï¬alaæ.
a¬¬hamaï¬alan ti khuddakamaï¬alaæ. vivaÂÂan ti maï¬ala¤ ca a¬¬hamaï¬ala¤ ca ekato katvÃ sibbitaæ majjhimakhaïdaæ. anuvivaÂÂan ti tassa ubhosu passesu dve khaï¬Ãni.
gÅveyyakan ti gÅvaveÂhanaÂÂhÃne daÊhÅkaraïatthaæ a¤¤aæ suttasaæsibbitaæ ÃgantukapaÂaæ. jaÇgheyyakan ti jaÇghapÃpuïaÂÂhÃne tath'eva saæsibbitaæ paÂaæ. gÅvaÂÂhÃne ca jaÇghaÂÂhÃne ca ÂhapitapaÂÃnam etaæ nÃman ti pi vadanti. bÃhantan ti anuvivaÂÂÃnaæ bahi ekekaæ khaï¬aæ. iti pa¤cakhaï¬ikacÅvaren'etaæ vicÃritan ti. atha vÃ anuvivaÂÂan ti' vivaÂÂassa ekapassato dvinnaæ ekapassato tiïïaæ pi catunnaæ pi khaï¬Ãnam etaæ nÃmaæ. bÃhantan ti suppamÃïacÅvaraæ pÃrupantena saæharitvÃ bÃhÃya upari ÂhapitÃ ubho antÃ bahimukhÃ tiÂÂhanti tesaæ tesaæ nÃmaæ.
[Mv_VIII.13:] ayam eva hi nayo MahÃaÂÂhakathÃyaæ vutto ti. cÅvarehi ubbhaï¬ikate 'ti cÅvarehi ubbhaï¬ikate yathÃ ukkhittabhaï¬Ã honti,


#<[page 1128]>#
%<1128                   SamantapÃsÃdikÃ                       [Mv_VIII.13>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaæ kate ukkhittabhaï¬ikabhÃvaæ ÃpÃdite 'ti attho. cÅvarabhisin ti ettha bhisÅ 'ti dve tÅïi ekato katvÃ bhisisaÇkhepena saæharitacÅvarÃni vuttani. te kira bhikkhÆ dakkhiïÃgirito bhagavÃ lahuæ paÂinivattissatÅ 'ti tattha gacchantÃ JÅvakavatthusmiæ laddhacÅvarÃni ÂhapetvÃ agamaæsu. idÃni pana cÅvarena ÃgamissatÅ 'ti ma¤¤amÃnÃ ÃdÃya pakkamiæsu. antaraÂÂhakÃsÆ 'ti mÃghassa ca phagguïassa ca antarÃ aÂÂhaæsu. na bhagavantaæ sÅtaæ ahosÅ 'ti bhagavato sÅtaæ n' Ãhosi. etad ahosi ye 'pi kho te kulaputtÃ 'ti na bhagavÃ ajjhokÃse anisÅditvÃ etam atthaæ na jÃnÃti, mahÃjanassa sa¤¤Ãpanatthaæ pana evam akÃsi.
sÅtÃlukÃ 'ti sÅtapakatikÃ, ye pakatiyÃ 'va sÅtena kilamanti.
dviguïaæ saÇghÃÂin ti dupaÂÂaæ saÇghÃÂiæ. ekacciyan ti ekapaÂÂaæ. iti bhagavÃ attanÃ catÆhi cÅvarehi yÃpeti, amhÃkam pana ticÅvaraæ anujÃnÃtÅ 'ti vacanassa okÃsaæ upacchindituæ dviguïaæ saÇghÃtiæ anujÃnÃti ekaccike itare, eva¤ hi nesaæ cattÃri bhavissantÅ 'ti. [Mv_VIII.14:] aggaÊaæ acchupeyyan ti chinnaÂÂhÃne pilotikakhaï¬aæ Âhapeyyaæ. ahatakappÃnan ti ekavÃradhotÃnaæ. utuddhatÃnan ti ututo dÅghakÃlato uddhatÃnaæ. gatavatthukÃnaæ pilotikÃnan ti vuttaæ hoti. pÃpaïike 'ti antarÃpaïato patitapilotikacÅvare.
ussÃho karaïÅyo 'ti pariyesanÃ kÃtabbÃ. paricchedo pana n' atthi, paÂÂasataæ pi vaÂÂati. sabbam idaæ sÃdiyantassa bhikkhuno vuttaæ. aggaÊaæ tunnan ti ettha uddharitvÃ alliyÃpanakhaï¬aæ aggaÊaæ, suttakena saæsibbanaæ tunnaæ, vijjhitvÃ karaïaæ ovaÂÂikaæ, kaï¬Æsakaæ vuccati muddikÃ. daÊhÅkamman ti anuddharitvÃ 'va upassayaæ katvÃ alliyÃpanakaæ vatthakhaï¬aæ. [Mv_VIII.15:] VisÃkhÃvatthuæ uttÃnatthaæ. tato paraæ pubbe vinicchitam eva. sovaggikan ti saggahetu kataæ. ten' ev' Ãha saggasaævattani kan ti.


#<[page 1129]>#
%<Mv_VIII.22]               MahÃvagga-vaïïanÃ                   1129>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sokaæ apanetÅ 'ti sokanudaæ. anÃmayÃ 'ti arogÃ.
saggamhi kÃyamhÅ 'ti saggopapannÃ.
     [Mv_VIII.16:] puthujjanÃ kÃmesu vÅtarÃgÃ 'ti jhÃnalÃbhino. [Mv_VIII.19:] sandiÂÂho 'ti diÂÂhamattakamitto. sambhatto ti ekasambhogo daÊhamitto. Ãlapito ti mama santakaæ yaæ iccheyyÃsi, taæ gaïheyyÃsÅ 'ti evaæ vutto. etesu tÅsu a¤¤ataresu saddhiæ jÅvati gahite attamano hotÅ 'ti imehi tÅhi vissÃso rÆhati.
[Mv_VIII.21:] paæsukÆlikato ti katapaæsukÆlo. garuko hotÅ 'ti jiïïajiïïaÂÂhÃne aggaÊÃropanena garuko hoti. suttalÆkhaæ kÃtun ti sutten' eva aggaÊaæ kÃtun ti attho. vikaïïo ti suttaæ acchetvÃ sibbitÃnaæ eko saÇghÃÂikaïïo dÅgho hoti. vikaïïaæ uddharitun ti dÅghakoïaæ chindituæ. okiriyantÅ 'ti chinnakoïato galati. anuvÃtaæ paribhaï¬an ti anuvÃta¤ c' eva paribhaï¬a¤ ca. pattÃ lujjantÅ 'ti mahantesu pattamukhesu dinnÃni suttÃni galanti, tato pattÃ lujjanti.
aÂÂhapadakaæ kÃtun ti aÂÂhapadakacchandena pattamukhaæ sibbituæ. anvÃdhikaæ pi Ãropetun ti ÃgantukapaÂaæ dÃtuæ.
idaæ pana appahonake Ãropetabbaæ, sace pahoti, ÃgantukapaÂaæ na vaÂÂati, chinditabbam eva. [Mv_VIII.22:] na bhikkhave saddhÃdeyyan ti ettha sesa¤ÃtÅnaæ dento vinipÃteti yeva, mÃtÃpitaro pana sace rajje ÂhitÃpi patthenti, dÃtabbaæ. [Mv_VIII.23:] gilÃno ti gilÃnatÃya gahetvÃ gantuæ asamattho. vassikasaÇketan ti vassike cattÃro mÃse. nadÅpÃran ti nadiyÃ pÃre bhattaæ bhu¤jitabbaæ hoti. aggaÊaguttivihÃro ti sabbesv' eva c' etesu gilÃnavassikasaÇketanadÅpÃragamanÃtthatakaÂhinabhÃvesu aggaÊagutti yeva pamÃïaæ, gutte eva hi vihÃre nikkhipitvÃ bahi gantuæ vaÂÂati, na agutte, ara¤¤akassa pana vihÃro na sugutto hoti, tena bhaï¬ukkhaliyaæ pakkhipitvÃ pÃsÃïasusirarukkhasusirÃdÅsu supaÂicchannesu ÂhapetvÃ gantabbaæ.


#<[page 1130]>#
%<1130                   SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_VIII.24>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\ 
     [Mv_VIII.24:] tuyh' eva bhikkhu tÃni cÅvarÃnÅ 'ti a¤¤atra gahetvÃ haÂÃni pi tuyh'eva, na tesaæ a¤¤o koci issaro ti. eva¤ ca pana vatvÃ anÃgate 'pi nikkukkuccÃ gaïhissantÅ 'ti dassetuæ idha panÃ 'ti Ãdim Ãha. tass' eva tÃni cÅvarÃni yÃva kaÂhinassa ubbhÃrÃyÃ 'ti sace gaïapÆrake bhikkhÆ labhitvÃ kaÂhinaæ atthataæ hoti, pa¤ca mÃse, no ce atthataæ hoti, ekaæ cÅvaramÃsam eva. yaæ yaæ saÇghassa demÃ 'ti vÃ denti, saÇghaæ uddissa demÃ ti vÃ denti vassaæ vutthasaÇghassa demÃ 'ti vÃ denti, vassÃvÃsikaæ demÃ 'ti vÃ denti, sace 'pi matakacÅvaraæ avibhajitvÃ taæ vihÃraæ pavisanti, sabbaæ tass' eva bhikkhuno hoti. yaæ pi so vassÃvÃsatthÃya vu¬¬hiæ payojetvÃ Âhapitaupanikkhepato vÃ tatruppÃdato vÃ vassÃvÃsikaæ gaïhÃti, sabbaæ suggahitam eva hoti. idaæ hi ettha lakkhaïaæ yena ten' ÃkÃrena saÇghassa uppannavatthaæ atthatakaÂhinassa pa¤ca mÃse anatthatakaÂhinassa ekaæ cÅvaramÃsaæ pÃpuïÃti. yaæ pana idaæ idha vassaæ vutthasaÇghassa demÃ 'ti vÃ vassÃvÃsikaæ demÃ 'ti vÃ vatvÃ dinnaæ, taæ anatthatakaÂhinassÃpi pa¤ca mÃse pÃpuïÃti. tato paraæ uppannaæ vassÃvÃsikaæ pucchitabbaæ kiæ atÅtavasse idaæ vassÃvÃsikaæ, udÃhu anÃgatavasse 'ti. kasmÃ. piÂÂhisamaye uppannattÃ. utukÃlan ti vassÃnato a¤¤aæ kÃlaæ. tÃni cÅvarÃni ÃdÃya SÃvatthiæ gantvÃ 'ti ettha tÃni cÅvarÃni gatagataÂÂhÃne saÇghikÃn' eva honti, bhikkhÆhi diÂÂhamattam ev' ettha pamÃïaæ, tasmÃ sace keci paÂipathaæ ÃgacchantÃ kuhiæ Ãvuso gacchatÅ 'ti pucchitvÃ tam atthaæ sutvÃ kiæ Ãvuso mayaæ saÇgho na homÃ 'ti tatth' eva bhÃjetvÃ gaïhanti, suggahitÃni. sace 'pi esa maggÃ okkamitvÃ ki¤ci vihÃraæ vÃ ÃsanasÃlaæ vÃ piï¬Ãya caranto ekaæ geham eva vÃ pavisati, tatra ca naæ bhikkhÆ disvÃ tam atthaæ pucchitvÃ bhÃjetvÃ gaïhanti suggahitÃn' eva. adhiÂÂhÃtun ti ettha adhiÂÂhahantena vattaæ jÃnitabbaæ tena hi bhikkhunÃ gaï¬iæ paharitvÃ kÃlaæ ghosetvÃ thokaæ ÃgametvÃ,


#<[page 1131]>#
%<VIII.25                  MahÃvagga-vaïïanÃ                     1131>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace gaï¬isa¤¤Ãya vÃ kÃlasa¤¤Ãya vÃ bhikkhÆ Ãgacchanti, tehi saddhiæ bhÃjetabbÃni, no ce Ãgacchanti, mayh' imÃni cÅvarÃni pÃpuïantÅ 'ti adhiÂÂhÃtabbÃni. evaæ adhiÂÂhite sabbÃni tass' eva honti, ÂhitikÃ pana na tiÂÂhati. sace ekekaæ uddharitvÃ ayaæ paÂhamabhÃgo mayhaæ pÃpuïÃti, ayaæ dutiyabhÃgo ti evaæ gaïhÃti, gahitÃni ca suggahitÃni honti, ÂhitikÃ ca tiÂÂhati. evaæ pÃpetvÃ gaïhantenÃpi adhiÂÂhitam eva hoti. sace pana gaï¬iæ paharitvÃ vÃ appaharitvÃ vÃ kÃlaæ pi ghosetvÃ vÃ aghosetvÃ vÃ aham ev' ettha, mayham eva imÃni cÅvarÃnÅ, 'ti gaïhÃti, duggahitÃni honti. atha a¤¤o koci idha n' atthi, mayhaæ etÃni pÃpuïantÅ 'ti gaïhÃti, suggahitÃni. pÃtite kuse 'ti ekakoÂÂhÃse kusadaï¬ake pÃtitamatte, sace 'pi bhikkhusahassaæ hoti, gahitam eva nÃma cÅvaraæ. nÃkÃmÃ bhÃgo dÃtabbo ti sace pana attano ruciyÃ dÃtukÃmÃ honti, dentu. anubhÃge 'pi es' eva nayo. sacÅvarÃnÅ 'ti kÃlacÅvaraæ pi saÇghassa ito 'va dassÃma, visuæ sajjiyamÃne aticÅvaraæ hotÅ 'ti khippam eva sacÅvarÃni bhattÃni akaæsu.
there Ãgamma uppannÃnÅ 'ti tumhesu pasÃdena khippaæ uppannÃni. saÇghassa demÃ 'ti cÅvarÃni dentÅ 'ti sakalaæ pi cÅvarakÃlaæ saïikaæ saïikaæ denti yeva. purimesu pana dvÅsu vatthÆsu paricchinnadÃnattÃ adaæsÆ 'ti vuttaæ sambahulÃ therÃ 'ti vinayadharapÃmokkhatherÃ. idaæ pana vatthuæ saddhiæ purimena dvibhÃtikavatthunÃ parinibbute bhagavati uppannaæ, ime ca therÃ diÂÂhapubbÃ tathÃgataæ, tasmÃ purimesu vatthÆsu tathÃgatena pa¤¤attanayen'eva kathesuæ. [Mv_VIII.25:] gÃmakÃvÃsaæ agamÃsÅ 'ti app' eva nÃma cÅvarÃni bhÃjentÃ mayhaæ pi saÇgahaæ kareyyun ti cÅvarabhÃjanakÃlaæ sallakkhetvÃ 'va agamÃsi. sÃdiyissasÅ 'ti gaïhissasi. ettha ca ki¤cÃpi tassa bhÃgo na pÃpuïÃti. atha kho nagaravÃsiko ayaæ mukharo dhammakathiko ti te bhikkhÆ sÃdiyissasÅ 'ti Ãhaæsu. yo sÃdiyeyya, Ãpatti dukkaÂassÃ 'ti ettha pana ki¤cÃpi lahukÃ Ãpatti, atha kho gahitÃni gahitaÂÂhÃne dÃtabbÃni,


#<[page 1132]>#
%<1132                   SamantapÃsÃdikÃ                    [Mv_VIII.25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace 'pi naÂÂhÃni vÃ jiïïÃni vÃ honti, tass' eva gÅvÃ. dehÅ 'ti vutte, adento dhuranikkhepe bhaï¬agghena kÃretabbo. ekÃdhippÃyan ti ekaæ adhippÃyaæ, ekapuggalapaÂiviæsam eva dethÃ 'ti attho. idÃni yathÃ so dÃtabbo, taæ dassetuæ tantiæ Âhapento idha panÃ 'ti Ãdim Ãha. tattha sace amutra upa¬¬haæ amutra upa¬¬han ti ekekasmiæ ekÃham ekÃhaæ sattÃhasattÃhaæ vÃ sace vasati, ekekasmiæ vihÃre yaæ eko puggalo labhati, tato tato upa¬¬haæ upa¬¬haæ dÃtabbaæ. evaæ ekÃdhippÃyo dinno nÃma hoti. yattha vÃ pana bahutaran ti sace ekasmim vihÃre vasanto itarasmiæ sattÃhavÃrena aruïam eva uÂÂhÃpeti, evaæ purimasmiæ bahutaraæ vasati nÃma, tasmÃ tato bahutaravasitavihÃrato tassa paÂiviæso dÃtabbo, evam pi ekÃdhippÃyo dinno hoti. ida¤ ca nÃnÃlÃbhehi nÃnÆpacÃrehi ekasÅmavihÃrehi kathitaæ. nÃnÃsÅmavihÃre pana senÃsanagÃho paÂippassambhati. tasmÃ tattha cÅvarapaÂiviæso na pÃpuïÃti. sesaæ pana ÃmisabhesajjÃdi sabbaæ sabbattha antosÅmagatassa pÃpuïÃti.
     [Mv_VIII.26:] ma¤cake nipÃtesun ti evaæ dhovitvÃ a¤¤aæ kÃsÃvaæ nivÃsetvÃ ma¤cake nipajjÃpesuæ, nipajjÃpetvÃ pan'ÃyasmÃ ùnando muttakarÅsakiliÂÂhaæ kÃsÃvaæ dhovitvÃ bhÆmiyaæ paribhaï¬aæ akÃsi. yo bhikkhave maæ upaÂÂhaheyya, so gilÃnaæ upaÂÂhaheyyÃ 'ti yo maæ ovÃdÃnusÃsanÅkaraïena upaÂÂhaheyya, so gilÃnaæ upaÂÂhaheyya. mama ovÃdakÃrakena gilÃno upaÂÂhÃtabbo ti ayam ettha attho. bhagavato ca gilÃnassa ca upaÂÂhÃnaæ ekasadisan ti evam pan' ettha attho na gahetabbo. saÇghena upaÂÂhÃpetabbo ti yass'ete upajjhÃyÃdayo tasmiæ vihÃre n' atthi, Ãgantuko hoti ekacÃriko, so bhikkhusaÇghassa bhÃro, tasmÃ saÇghena upaÂÂhÃtabbo, no ce upaÂÂhaheyya, sakalassa saÇghassa Ãpatti.
vÃraæ ÂhapetvÃ jaggantesu pana yo attano vÃre na jaggati, tass' eva Ãpatti. saÇghatthero 'pi vÃrato na muccati. sace sakalo saÇgho ekassa bhÃraæ karoti, eko vÃ vattasampanno bhikkhu aham eva jaggissÃmÅ 'ti paÂipajjati,


#<[page 1133]>#
%<Mv_VIII.25]                MahÃvagga-vaïïanÃ                        1133>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  saÇgho Ãpattito muccati. abhikkantaæ vÃ abhikkamatÅ 'ti ÃdÅsu va¬¬hantaæ vÃ ÃbÃdhaæ idaæ nÃma me paribhu¤jantassa va¬¬hati, idaæ nÃma me paribhu¤jantassa parihÃyati, idaæ paribhu¤jantassa tiÂÂhatÅ 'ti yathÃbhÆtaæ nÃvikarotÅ 'ti evam attho daÂÂhabbo. nÃlan ti nappaÂirÆpo na yutto upaÂÂhÃtuæ. bhesajjaæ saævidhÃtun ti bhesajjaæ yojetuæ asamattho hoti. Ãmisantaro ti Ãmisaæ assa antaran ti Ãmisantaro.
antaran ti kÃraïaæ vuccati. ÃmisakÃraïo yÃgubhattapattacÅvarÃni patthento upaÂÂhÃtÅ 'ti attho. [Mv_VIII.27:] kÃlakate 'ti kÃlakiriyÃya. gilÃnupaÂÂhÃkÃnaæ dÃtun ti ettha anantaraæ vuttÃya kammavÃcÃya dinnaæ pi apaloketvÃ dinnaæ pi dinnam eva hoti, vaÂÂati. yaæ tattha lahubhaï¬aæ yaæ tattha garubhaï¬an ti ettha lahubhaï¬agarubhaï¬Ãnaæ nÃnÃkaraïaæ parato vaïïayissÃma. gilÃnupaÂÂhÃkalÃbhe pana ayaæ Ãdito paÂÂhÃya vinicchayo, sace sakale bhikkhusaÇghe upaÂÂhahante kÃlaæ karoti, sabbe 'pi sÃmikÃ. atha ekaccehi vÃre kate ekaccehi vÃre akate yeva, kÃlaæ karoti. tattha ekacce ÃcariyÃ vadanti sabbe 'pi attano vÃre sampatte kareyyuæ, tasmÃ sabbe 'pi sÃmino ti. ekacce vadanti yehi jaggito, te yeva labhanti, itare na labhantÅ 'ti. sace sÃmaïere kÃlakate pi 'ssa cÅvaraæ atthi, gilÃnupaÂÂhÃkÃnaæ dÃtabbaæ, no ce atthi, yaæ atthi taæ dÃtabbaæ, a¤¤asmiæ parikkhÃre sati cÅvarabhÃgaæ katvÃ dÃtabbaæ. bhikkhu ca sÃmaïero ca sace samaæ upaÂÂhahiæsu, samako bhÃgo dÃtabbo. atha sÃmaïero 'va upaÂÂhahati, bhikkhussa saævidahanamattam eva hoti, sÃmaïerassa jeÂÂhako bhÃgo dÃtabbo. sace sÃmaïero bhikkhunÃ ÃnÅtaudakena yÃguæ pacitvÃ paÂiggÃhÃpanamattaæ eva karoti, bhikkhu upaÂÂhahati, bhikkhussa jeÂÂhako bhÃgo dÃtabbo. bahÆ bhikkhÆ, sabbe samaggÃ hutvÃ upaÂÂhahanti, sabbesaæ samako bhÃgo dÃtabbo. yo pan'ettha visesena upaÂÂhahati,


#<[page 1134]>#
%<1134                   SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_VIII.25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tassa viseso dÃtabbo. yena pana ekadivasaæ gilÃnupaÂÂhÃkavasena yÃgubhattaæ vÃ pacitvÃ dinnaæ nhÃnaæ vÃ paÂiyÃditaæ, so 'pi gilÃnupaÂÂhÃko va. yo samÅpaæ anÃgantvÃ bhesajjataï¬ulÃdÅni pi peseti, ayaæ gilÃnupaÂÂhÃko na hoti. yo pana pariyesitvÃ gÃhÃpetvÃ Ãgacchati, ayaæ gilÃnupaÂÂhÃkÃ 'va etassÃpi dÃtabbo. eko vattasÅsena jaggati, eko paccÃsÃya, matakÃle ubho 'pi paccÃsiæsanti, ubhinnam pi dÃtabbam. eko upaÂÂhahitvÃ gilÃnassa vÃ kammena attano vÃ kammena katthaci gato puna ÃgantvÃ jaggissÃmÅ 'ti, etassÃpi dÃtabbaæ. eko ciraæ upaÂÂhahitvÃ idÃni na sakkomi 'ti dhuraæ nikkhipitvÃ gacchati, sace 'pi taæ divasam eva gilÃno kÃlaæ karoti, upaÂÂhÃkabhÃgo na dÃtabbo. gilÃnupaÂÂhÃko nÃma gihÅ vÃ hotu pabbajito vÃ antamaso mÃtugÃmo 'pi, sabbe bhÃgaæ labhanti. sace tassa bhikkhuno pattacÅvaramattm eva hoti, a¤¤aæ n'atthi, sabbaæ gilÃnupaÂÂhÃkÃnaæ yeva dÃtabbaæ, sace 'pi sahassaæ agghati. a¤¤aæ pana bahum pi parikkhÃraæ te na labhanti, saÇghass' eva hoti. avasesabhaï¬aæ bahu¤ c' eva mahaggha¤ ca, ticÅvaraæ appagghaæ, tato gahetvÃ ticÅvaraparikkhÃro dÃtabbo, sabba¤ c' etaæ saÇghikato 'va labbhati. sace pana so jÅvamÃno yeva sabbaæ attano parikkhÃraæ nissajjitvÃ kassaci adÃsi, koci vÃ vissÃsaæ aggahesi, yassa dinnaæ, yena ca gahitaæ, tass' eva hoti. tassa ruciyÃ eva gilÃnupaÂÂhÃkÃ labhanti.
a¤¤esaæ adatvÃ dÆre ÂhapitaparikkhÃrÃ 'pi tattha tattha saÇghass' eva honti. sace dvinnaæ santakaæ hoti avibhattaæ, ekasmiæ kÃlakate itaro sÃmÅ. bahunnaæ pi santake es' eva nayo. sabbesu matesu saÇghikaæ hoti. sace 'pi avibhajitvÃ saddhivihÃrikÃdÅnaæ denti, adinnam eva hoti.
vissajjitvÃ dinnaæ pana sudinnaæ. tesu matesu pi saddhivihÃrikÃdÅnaæ yeva hoti, na saÇghassa.


#<[page 1135]>#
%<Mv_VIII.28]             MahÃvagga-vaïïanÃ                         1135>%
     [Mv_VIII.28:] kusacÅrÃdÅsu akkanÃlan ti akkanÃlamayaæ potthako ti makacimayo vuccati. sesÃni paÂhamapÃrÃjikavaïïanÃyaæ vuttÃni. tesu potthake yeva dukkaÂaæ, sesesu thullaccayÃni. akkadussakadalidussaerakadussÃni pana potthakagatikÃn' eva. sabbanÅlakÃdÅni rajanaæ vametvÃ puna rajitvÃ dhÃretabbÃni. na sakkÃ ce honti vametuæ, paccattharaïÃni vÃ kÃretabbÃni, dvipaÂÂacÅvarassa vÃ majjhe dÃtabbÃni.
tesaæ vaïïanÃnattaæ upÃhanÃsu vuttanayam eva. acchinnadasadÅghadasÃni dussÃni dasÃni chinditvÃ dhÃretabbÃni.
ka¤cukaæ labhitvÃ phÃletvÃ rajitvÃ paribhu¤jituæ vaÂÂati.
veÂhane 'pi es' eva nayo. tirÅÂakaæ pana rukkhachallimayaæ, taæ pÃdapu¤chanaæ kÃtuæ vaÂÂati.
     [Mv_VIII.30:] paÂirÆpe gÃhake 'ti sace koci bhikkhu ahaæ tassa bhikkhuno gaïhÃmÅ 'ti gaïhÃti, dÃtabban ti attho. evam eva tesu tevÅsatiyÃ puggalesu soÊasa janÃ na labhanti satta janÃ labhantÅ 'ti. saÇgho bhijjatÅ 'ti bhijjitvÃ KosambikabhikkhÆ viya dve koÂÂhÃsÃ honti. ekasmiæ pakkhe 'ti ekasmiæ koÂÂhÃse dakkhiïodaka¤ ca gandhÃdÅni ca denti, ekasmiæ cÅvarÃni. saÇghass' eva tan ti sakalassa saÇghassa dvinnaæ pi koÂÂhÃsÃnaæ etaæ hoti, gaï¬iæ paharitvÃ dvÅhi pi pakkhehi ekato bhÃjetabbaæ. pakkhassev' etan ti evaæ dinne yassa koÂÂhÃsassa udakaæ dinnaæ, tassa udakam eva hoti, yassa cÅvaraæ dinnaæ, tass' eva cÅvaraæ. yattha pana dakkhiïodakaæ pamÃïaæ hoti, tattha eko pakkho dakkhiïodakassa laddhattÃ cÅvarÃni labhati, eko cÅvarÃnam eva laddhattÃ 'ti ubhohi ekato hutvÃ yathÃvu¬¬haæ bhÃjetabbaæ. idaæ kira parasamudde lakkhaïan ti MahÃaÂÂhakathÃyaæ vuttaæ. tasmiæ yeva pakkhe 'ti ettha pana itaro pakkho anissaro yeva. cÅvarapesanavatthÆni pÃkaÂÃn' eva.
     idÃni Ãdito paÂÂhÃya vuttacÅvarÃnaæ paÂilÃbhakhettaæ [Mv_VIII.32:] dassetuæ aÂÂhimÃ bhikkhave mÃtikÃ 'ti Ãdim Ãha.


#<[page 1136]>#
%<1136                   SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VIII.32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sÅmÃya detÅ 'ti Ãdi puggalÃdhiÂÂhÃnanayena vuttaæ. ettha ca sÅmÃya dÃnaæ paÂhamamÃtikÃ, katikÃya dÃnaæ dutiyÃ, ...pe... puggalassa dÃnaæ aÂÂhamÃ. tattha sÅmÃya dammÅ 'ti evaæ sÅmaæ parÃmasitvÃ dento sÅmÃya deti nÃma. es' eva nayo sabbattha. sÅmÃya deti yÃvatikÃ bhikkhÆ antosÅmagatÃ, tehi bhÃjetabban ti Ãdimhi pana mÃtikÃniddese sÅmÃya detÅ 'ti ettha tÃva khaï¬asÅmÃ upacÃrasÅmÃ samÃnasaævÃsasÅmÃ avippavÃsasÅmÃ lÃbhasÅmÃ gÃmasÅmÃ nigamasÅmÃ nagarasÅmÃ abbhantarasÅmÃ udakkukhepasÅmÃ janapadasÅmÃ raÂÂhasÅmÃ rajjasÅmÃ dÅpasÅmÃ cakkavÃÊasÅmÃ iti païïarasa sÅmÃ veditabbÃ. tattha khaï¬asÅmÃ SÅmakathÃya vuttÃ 'va. upacÃrasÅmÃ parikkhittassa vihÃrassa parikkhepena aparikkhittassa parikkhepÃrahaÂÂhÃnena paricchinnÃ hoti. api ca bhikkhÆnaæ dhuvasannipÃtaÂÂhÃnato vÃ pariyante ÂhitabhojanasÃlato vÃ nibaddhavasanakÃavÃsato vÃ thÃmamajjhimassa purissasa dvinnaæ le¬¬upÃtÃnaæ anto upacÃrasÅmÃ veditabbÃ. sÃ pana ÃvÃsesu va¬¬hantesu va¬¬hati, parihÃyantesu parihÃyati. MahÃpaccariyaæ pana sÃ lÃbhavasena bhikkhÆsu va¬¬hantesu va¬¬hatÅ 'ti vuttaæ.
sace vihÃre sannipatitabhikkhÆhi saddhiæ ekÃbaddhÃ hutvÃ yojanasataæ pi pÆretvÃ nisÅdanti, yojanasatam pi upacÃrasÅmÃ 'va hoti, sabbesaæ lÃbho pÃpuïÃti. samÃnasaævÃsaavippavÃsasÅmÃdvayaæ pi vuttanayam eva. lÃbhasÅmÃ nÃma n' eva sammÃsambuddhena anu¤¤ÃtÃ, na dhammasaÇgÃhakattherehi ÂhapitÃ, api ca kho rÃjarÃjamahÃmattÃ vihÃraæ kÃrÃpetvÃ gÃvutaæ vÃ a¬¬hayojanaæ vÃ yojanaæ vÃ samantato paricchinditvÃ ayaæ amhÃkaæ vihÃrassa lÃbhasÅmÃ 'ti nÃmalikhitatthambhe nikhaïitvÃ yaæ etth' antare uppajjati, sabbaæ taæ amhÃkaæ vihÃrassa demÃ 't' sÅmaæ Âhapenti, ayaæ lÃbhasÅmÃ nÃmÃ. gÃmanigamanagaraabbhantaraudakukkhepasÅmÃ 'pi vuttÃ yeva. janapadasÅmÃ nÃma KÃsi-KosalaraÂÂhÃdÅnaæ anto bahÆ janapadÃ honti, tattha ekeko janapadaparicchedo janapadasÅmÃ nÃma.


#<[page 1137]>#
%<Mv_VIII.32]              MahÃvagga-vaïïanÃ                       1137>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  raÂÂhasÅmÃ nÃma KÃsi-KosalÃdiraÂÂhaparicchedo. rajjasÅmÃ nÃma bahibhogo colabhogo keraÂÂhabhogo ti evam ekekassa ra¤¤o ÃïÃpavattiÂÂhÃnaæ. dÅpasÅmÃ nÃmÃ samuddantena paricchinnÃ mahÃdÅpÃ ca antaradÅpÃ ca. cakkavÃÊasÅmÃ nÃma cakkavÃÊapabbaten' eva paricchinnÃ. evam etÃsu sÅmÃsu khaï¬asÅmÃya kenaci kammena sannipatitaæ saÇghaæ disvÃ etth' eva sÅmÃya saÇghassa demÃ 'ti vutte, yÃvatikÃ bhikkhÆ antokhaï¬asÅmagatÃ, tehi bhÃjetabbaæ. tesaæ yeva hi taæ pÃpuïÃti. a¤¤esaæ sÅmantarikÃya vÃ upacÃrasÅmÃya vÃ ÂhitÃnam pi na pÃpuïÃti. khaï¬asÅmÃya uÂÂhite pana rukkhe vÃ pabbate vÃ Âhitassa heÂÂhÃ vÃ paÂhavÅvemajjhagatassa pÃpuïÃti yeva. imissÃ upacÃrasÅmÃya saÇghassa dammÅ 'ti dinnam pana khaï¬asÅmasÅmantarikÃsu ÂhitÃnaæ pi pÃpuïÃti. samÃnasaævÃsasÅmÃya dammÅ 'ti dinnaæ pana khaï¬asÅmÃsÅmantarikÃsu ÂhitÃnaæ na pÃpuïÃti. avippavÃsasÅmÃlÃbhasÅmÃsu dinnaæ, tÃsu sÅmÃsu antogatÃnaæ pÃpuïÃti. gÃmasÅmÃdÅsu dinnam pana, tÃsaæ simÃnaæ abbhantare baddhasÅmÃya ÂhitÃnam pi pÃpuïÃti.
abbhantarasÅmÃudakukkhepasÅmÃsu dinnaæ, tattha antogatÃnaæ yeva pÃpuïÃti. janapadaraÂÂharajjadÅpacakkavÃÊasÅmÃsu gÃmasÅmÃdÅsu vuttasadiso yeva vinicchayo. sace pana JambÆdÅpe Âhito TÃmbapaïïidÅpe saÇghassa dammÅ 'ti vadati, TÃmbapaïïidÅpato eko 'pi gantvÃ sabbesaæ gaïhituæ labhati. sace 'pi tatr' eva eko sabhÃgabhikkhu sabhÃgÃnaæ bhÃgaæ gaïhÃti, na vÃretabbo. evaæ tÃva yo sÅmaæ parÃmasitvÃ deti, tassa dÃne vinicchayo veditabbo.
yo pana asukasÅmÃyan ti vattuæ na jÃnÃti, kevalaæ sÅmÃ 'ti vacanamattam eva jÃnanto vihÃraæ ÃgantvÃ sÅmÃya dammÅ 'ti vÃ sÅmaÂÂhakasaÇghassa dammÅ 'ti vÃ bhaïati, so pucchitabbo sÅmÃ nÃma bahuvidhÃ, katarasÅmaæ sandhÃya bhaïasÅ 'ti.


#<[page 1138]>#
%<1138                 SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_VIII.32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace vadati ahaæ asukasÅmÃ 'ti na jÃnÃmi sÅmaÂÂhakasaÇgho bhÃjetvÃ gaïhÃtÆ 'ti, katarasÅmÃya bhÃjetabbaæ. MahÃsÅvatthero kir' Ãha avippavÃsasÅmÃyÃ 'ti.
tato naæ Ãhaæsu avippavÃsasÅmÃ nÃma tiyojanÃpi hoti, evaæ sante, tiyojane ÂhitÃ lÃbhaæ gaïhissanti, tiyojane ÂhatvÃ Ãgantukavattaæ pÆretvÃ ÃrÃmaæ pavisitabbaæ bhavissati, gamiko tiyojanaæ gantvÃ senÃsanaæ Ãpucchissati, nissayapaÂipannassa tiyojanÃtikkame nissayo paÂippassambhissati, pÃrivÃsikena tiyojanaæ atikkamitvÃ aruïaæ uÂÂhÃpetabbaæ bhavissati, bhikkhuniyÃ tiyojane ÂhatvÃ ÃrÃmappavesanaæ Ãpucchitabbaæ bhavissati, sabbam etaæ upacÃrasÅmÃya paricchedavasen' eva kÃtuæ vaÂÂati, tasmÃ upacÃrasÅmÃyam eva bhÃjetabban ti. katikÃyÃ 'ti samÃnalÃbhakatikÃya. ten' ev' Ãha sambahulÃ ÃvÃsÃ samÃnalÃbhÃ honti 'ti.
tatr' evaæ katikÃ kÃtabbÃ, ekasmiæ vihÃre sannipatitehi bhikkhÆhi, yaæ vihÃraæ saÇgahitukÃmÃ samÃnalÃbhaæ kÃtuæ icchanti, tassa nÃmaæ gahetvÃ asuko nÃma vihÃro porÃïako ti vÃ buddhÃdhivuttho ti vÃ appalÃbho ti vÃ yaæki¤ci kÃraïaæ vatvÃ taæ vihÃraæ iminÃpi vihÃrena saddhiæ ekalÃbhaæ kÃtuæ saÇghassa ruccatÅ 'ti tikkhattuæ sÃvetabbaæ. ettÃvatÃ tasmiæ vihÃre nisinno 'pi, idha nisinno 'va hoti, tasmiæ vihÃre 'pi saÇghena evam eva kÃtabbaæ.
ettÃvatÃ idha nisinno 'pi, tasmiæ nisinno'va hoti. ekasmiæ bhÃjiyamÃne, itarasmiæ Âhitassa bhÃgaæ gahetuæ vaÂÂati.
evaæ ekena vihÃrena saddhiæ bahÆ 'pi ÃvÃsÃ ekalÃbhÃ kÃtabbÃ. bhikkhÃpa¤¤attiyÃ 'ti attano pariccÃgapa¤¤ÃpanaÂthÃne. ten' ev' Ãha yattha saÇghassa dhuvakÃrÃ kariyantÅ 'ti.
tass' attho yasmiæ vihÃre imassa cÅvaradÃyakassa santakaæ saÇghassa pÃkavattaæ vÃ vattati, yasmiæ vÃ vihÃre bhikkhÆ attano vihÃraæ katvÃ sadÃ gehe bhojeti, yattha vÃ tena ÃvÃso kÃrito, salÃkabhattÃdÅni vÃ nibaddhÃni, yena pana sakalo pi' vihÃro patiÂÂhÃpito, tattha vattabbam eva n' atthi, ime dhuvakÃrÃ nÃma, tasmÃ sace so yattha mayhaæ dhuvakÃrÃ kariyanti, tattha dammÅ 'ti vÃ tattha dethÃ 'ti vÃ bhaïati, bahÆsu ce 'pi ÂhÃnesu dhuvakÃrÃ honti, sabbattha dinnam eva hoti.


#<[page 1139]>#
%<Mv_VIII.32]                MahÃvagga-vaïïanÃ               1139>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana ekasmiæ vihÃre bhikkhÆ bahutarÃ honti, tehi vattabbaæ tumhÃkaæ dhuvakÃre ekattha bhikkhÆ bahÆ ekattha appakÃ 'ti. sace bhikkhugaïÃya gaïhathÃ 'ti bhaïati, tathÃ bhÃjetvÃ gaïhituæ vaÂÂati.
ettha ca vatthabhesajjÃdi appakaæ pi sukhena bhÃjiyati.
yadi pana ma¤co vÃ pÅÂhakaæ vÃ ekam eva hoti, taæ pucchitvÃ yassa vÃ vihÃrassa ekavihÃre 'pi vÃ yassa senÃsanassa so vicÃreti, tattha dÃtabbaæ. sace asukabhikkhu gaïhÃtÆ 'ti vadati, vaÂÂati. atha mayhaæ dhuvakÃre dethÃ 'ti vatvÃ avicÃretvÃ 'va gacchati, saÇghassÃ 'pi vicÃretuæ vaÂÂati.
evaæ pana vicÃretabbaæ, saÇghattherassa vasanaÂÂhÃne dethÃ 'ti vattabbaæ. sace tattha senÃsanaæ paripuïïaæ hoti, yattha nappahoti, tattha dÃtabbaæ. sace eko bhikkhu mayhaæ vasanaÂÂhÃne senÃsanaparibhogabhaï¬aæ n' atthÅ 'ti vadati, tattha dÃtabbaæ. saÇghassa detÅ 'ti vihÃram pavisitvÃ imÃni cÅvarÃni saÇghassa dammÅ 'ti vadati. sammukhÅbhÆtenÃ 'ti upacÃrasÅmÃya Âhitena saÇghena gaï¬iæ paharitvÃ kÃlaæ ghosÃpetvÃ bhÃjetabbaæ. sÅmaÂÂhassa asampattassÃ 'pi bhÃgaæ gaïhanto na vÃretabbo. vihÃro mahÃ hoti, therÃsanato paÂÂhÃya vatthesu dÅyamÃnesu, alasajÃtikÃ mahÃtherÃ pacchÃ Ãgacchanti, bhante vÅsativassÃnaæ dÅyati, tumhÃkaæ ÂhitikÃ atikkantÃ 'ti na vattabbÃ, Âhitikaæ ÂhapetvÃ tesaæ datvÃ pacchÃ ÂhitikÃya dÃtabbaæ.
asukavihÃre kira bahuæ cÅvaraæ uppannan ti sutvÃ yojanantarikavihÃrato 'pi bhikkhÆ Ãgacchanti, sampattasampattÃnaæ ÂhitaÂÂhÃnato paÂÂhÃya dÃtabbaæ. asampattÃnaæ pi upacÃrasÅmaæ paviÂÂhÃnaæ antevÃsikÃdÅsu gaïhantesu dÃtabbam eva. bahiupacÃrasÅmÃya ÂhitÃnaæ dethÃ 'ti vadanti, na dÃtabbaæ. sace pana upacÃrasÅmaæ okkamantehi ekÃbaddhÃ hutvÃ attano vihÃradvÃre vÃ antovihÃre yeva vÃ honti, parisavasena va¬¬hitÃ nÃma hoti sÅmÃ, tasmÃ dÃtabbaæ. saÇghanavakassa dinne 'pi, pacchÃ ÃgatÃnaæ therÃnaæ dÃtabbam eva. dutiyabhÃge pana therÃsanaæ ÃrÆÊhe ÃgatÃnaæ paÂhamabhÃgo na pÃpuïÃti,


#<[page 1140]>#
%<1140                       SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_VIII.32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  dutiyabhÃgato vassaggena dÃtabbaæ. sace ekasmiæ vihÃre dasa bhikkhÆ honti, dasa vatthÃni saÇghassa demÃ 'ti denti, pÃÂekkaæ bhÃjetabbaæ. sace sabbÃn' eva amhÃkaæ pÃpuïantÅ 'ti gahetvÃ gacchanti, duppÃpitÃni c' eva duggahitÃni ca gatagataÂÂhÃne saÇghikÃn' eva honti. ekaæ pana uddharitvÃ idaæ tumhÃkaæ pÃpuïÃtÅ 'ti saÇghattherassa datvÃ sesÃni imÃni amhÃkaæ pÃpuïantÅ 'ti gahetuæ vaÂÂati. ekam eva vatthaæ saÇghassa demÃ 'ti Ãharanti, abhÃjetvÃ 'va amhÃkaæ pÃpuïÃtÅ 'ti gaïhanti, duppÃpita¤ c' eva duggahita¤ ca.
satthakena va haliddiÃdinÃ vÃ lekhaæ katvÃ ekaæ koÂÂhÃsaæ idaæ ÂhÃnaæ tumhÃkaæ pÃpuïÃtÅ ti saÇghattherassa pÃpetvÃ sesaæ amhÃkaæ pÃpuïÃtÅ 'ti gahetuæ vaÂÂati. yaæ pana vatthass' eva pupphaæ vÃ phalaæ vÃ valliæ vÃ, tena paricchedaæ kÃtuæ na vaÂÂati. sace ekaæ tantaæ uddharitvÃ idaæ ÂhÃnaæ tumhÃkaæ pÃpuïÃtÅ 'ti therassa datvÃ sesaæ amhÃkaæ pÃpuïÃtÅ 'ti gaïhanti, vaÂÂati. khaï¬Ãkkhaï¬aæ chinditvÃ bhÃjiyamÃnaæ vaÂÂati yeva. ekabhikkhuke vihÃre saïghassa cÅvaresu uppannesu, sace pubbe vuttanayen' eva so bhikkhu sabbÃni mayhaæ pÃpuïantÅ 'ti gaïhÃti, suggahitÃni, ÂhitikÃ pana na tiÂÂhati. sace ekekaæ uddharitvÃ idaæ mayhaæ pÃpuïÃtÅ 'ti gaïhÃti, ÂhitikÃ tiÂÂhati. tattha aÂÂhitÃya ÂhitikÃya puna a¤¤asmiæ cÅvare upanne, sace eko bhikkhu Ãgacchati, majjhe chinditvÃ dvÅhi pi gahetabbaæ. ÂhitÃya ÂhitikÃya puna a¤¤asmiæ cÅvare uppanne, sace navakataro Ãgacchati, ÂhitikÃ heÂÂhÃ gacchati, sace vu¬¬hataro Ãgacchati, ÂhitikÃ uddhaæ Ãrohati. ath' a¤¤o n'atthi, puna attano pÃpetvÃ gahetabbaæ. saïghassa demÃ 'ti vÃ bhikkhusaÇghassa demÃ 'ti vÃ yena kenaci ÃkÃrena saÇghaæ ÃmasitvÃ dinnaæ pana paæsukÆlikÃnaæ na vaÂÂati, gahapaticÅvaraæ paÂikkhipÃmi, paæsukÆlikaÇgaæ samÃdiyÃmÅ 'ti vuttattÃ, na pana akappiyattÃ, bhikkhusaÇghena apaloketvÃ dinnaæ pi na gahetabbaæ. yaæ pana bhikkhu attano santakaæ deti,


#<[page 1141]>#
%<Mv_VIII.32]               MahÃvagga-vaïïanÃ                 1141>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taæ bhikkhudattiyaæ nÃma vaÂÂati, paæsukÆlaæ pana na hoti. evaæ sante 'pi dhutaÇgaæ na bhijjati. bhikkhÆnaæ dema, therÃnaæ demÃ 'ti vutte pana, paæsukÆlikÃnaæ pi vaÂÂati. idaæ vatthaæ saÇghassa dema, iminÃ upÃhanatthavikapattatthavikÃayogaaæsavaddhakÃdÅni karontÆ 'ti dinnaæ pi vaÂÂati. pattatthavikÃdÅnaæ atthÃya dinnÃni bahÆni honti, cÅvaratthÃya pi pahonti, tato cÅvaraæ katvÃ pÃrupituæ vaÂÂati. sace pana saÇgho bhÃjitÃtirittÃni vatthÃni chinditvÃ upÃhanatthavikÃdÅnaæ atthÃya bhÃjeti, tato gahetuæ na vaÂÂati.
sÃmikehi vicÃritam eva hi vaÂÂati, na itaraæ. paæsukÆlikasaÇghassa dhammakarapaÂÃdÅnaæ atthÃya demÃ 'ti vutte 'pi, gahetuæ vaÂÂati. parikkhÃro nÃma paæsukÆlikÃnaæ pi icchitabbo, yaæ tattha atirekaæ hoti, taæ cÅvare 'pi upanetuæ vaÂÂati. suttaæ saÇghassa denti, paæsukÆlikehi pi gahetabbaæ. ayaæ tÃva vihÃraæ pavisitvÃ imÃni civarÃni saÇghassa dammÅ 'ti dinnesu vinicchayo, sace pana bahiupacÃrasÅmÃya addhÃnapaÂipanne bhikkhÆ disvÃ saÇghassa dammÅ 'ti saÇghattherassa vÃ saÇghanavakassa vÃ Ãroceti, sace 'pi yojanaæ pharitvÃ parisÃ ÂhitÃ honti ekabaddhÃ, sabbesaæ pÃpuïÃti, ye pana dvÃdasahi hatthehi parisaæ asampattÃ, tesaæ na pÃpuïÃti. ubhatosaÇghassa detÅ 'ti ettha ubhatosaÇghassa dammÅ 'ti vutte 'pi dvedhÃsaÇghassa dammi, dvinnaæ saÇghÃnaæ dammi, bhikkhusaÇghassa ca bhikkhunÅsaÇghassa ca dammÅ 'ti vutte 'pi, ubhatosaÇghassa dinnam eva hoti. upa¬¬haæ dÃtabban ti dve bhÃge same katvÃ eko dÃtabbo. ubhatosaÇghassa ca tuyha¤ ca dammÅ 'ti vutte, sace dasa bhikkhÆ ca dasa bhikkhuniyo ca honti, ekavÅsatipaÂivimse katvÃ eko puggalassa dÃtabbo, dasa bhikkhusaÇghassa, dasa bhikkhunÅsaÇghassa yena puggaliko laddho, so saÇghato 'pi attano vassaggena gahetuæ labhati. kasmÃ. ubhatosaÇghagahaïena gahitattÃ. ubhato saÇghassa ca cetiyassa ca dammÅ 'ti vutte 'pi es' eva nayo. idha pana cetiyassa saÇghato pÃpuïakakoÂÂhÃso nÃma n' atthi, ekapuggalassa pattakoÂÂhÃsasamo 'va koÂÂhÃso hoti.


#<[page 1142]>#
%<1142                        SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_VIII.32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ubhatosaÇghassa ca tuyha¤ ca cetiyassa cÃ 'ti vutte pana, dvÃvÅsatikoÂÂhÃse katvÃ dasa bhikkhÆnaæ, dasa bhikkhunÅnaæ, eko puggalassa, eko cetiyassa dÃtabbo, tattha puggalo saÇghato 'pi attano vassaggena puna gahetuæ labhati, cetiyassa eko yeva. bhikkhusaÇghassa ca bhikkhunÅna¤ ca dammÅ 'ti vutte pana na majjhe bhinditvÃ dÃtabbaæ, bhikkhÆ ca bhikkhuniyo ca gaïetvÃ dÃtabbaæ. bhikkhusaÇghassa ca bhikkhunÅna¤ ca tuyha¤ cÃ 'ti vutte pana, puggalo visuæ na labhati, pÃpuïanaÂÂhÃnato ekam eva labhati. kasmÃ.
bhikkhusaÇghagahaïena gahitattÃ. bhikkhusaÇghassa ca bhikkhunÅna¤ ca tuyha¤ ca cetiyassa cÃ 'ti vutte 'pi, cetiyassa ekapuggalapaÂiviæso labbhati, puggalassa visuæ na labbhati, tasmÃ, ekaæ cetiyassa datvÃ avasesaæ bhikkhÆ ca bhikkhuniyo ca gaïetvÃ bhÃjetabbaæ. bhikkhÆna¤ ca bhikkhunÅna¤ ca dammÅ 'ti vutte 'pi, majjhe bhinditvÃ na dÃtabbaæ, puggalagaïanÃya eva vibhajitabbaæ. bhikkhÆna¤ ca bhikkhunÅna¤ ca tuyha¤ ca, bhikkhÆna¤ ca bhikkhunÅna¤ ca cetiyassa ca, bhikkhÆna¤ ca bhikkhunÅna¤ ca tuyha¤ ca cetiyassa cÃ 'ti evaæ vutte 'pi, cetiyassa ekapaÂiviæso labbhati, puggalassa visuæ n' atthi, bhikkhÆ ca bhikkhuniyo ca gaïetvÃ eva bhÃjetabbaæ. yathÃ ca bhikkhusaÇghaæ Ãdiæ katvÃ nayo nÅto, evaæ bhikkhunÅsaÇghaæ Ãdiæ katvÃ 'pi netabbo. bhikkhusaÇghassa ca tuyha¤ cÃ 'ti vutte, puggalassa visuæ na labbhati, vassaggen' eva gahetabbaæ. bhikkhusaÇghassa ca cetiyassa cÃ 'ti vutte pana, cetiyassa visuæ paÂiviæso labbhati. bhikkhusaÇghassa ca tuyha¤ ca cetiyassa cÃ 'ti vutte 'pi cetiyass' eva labbhati, na puggalassa. bhikkhÆna¤ ca tuyha¤ cÃ 'ti vutte 'pi, visuæ na labbhati. bhikkhÆna¤ ca cetiyassa cÃ 'ti vutte pana, cetiyassa labbhati. bhikkhÆna¤ ca tuyha¤ ca cetiyassa cÃ 'ti vutte 'pi, cetiyass' eva visuæ labbhati, na puggalassa. bhikkhunÅsaÇghaæ Ãdiæ katvÃ 'pi evam eva yojetabbaæ. pubbe 'pi buddhappamukhassa ubhatosaÇghassa dÃnaæ denti, bhagavÃ majjhe nisÅdati, dakkhiïato bhikkhÆ vÃmato bhikkhuniyo nisÅdanti, bhagavÃ ubhinnaæ saÇghatthero,


#<[page 1143]>#
%<Mv_VIII.32]                MahÃvagga-vaïïanÃ                          1143>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tadÃ bhagavÃ attanÃ laddhapaccaye attanÃpi paribhu¤jati, bhikkhÆnaæ pi dÃpeti. etarahi pana paï¬itamanussÃ sadhÃtukaæ paÂimaæ vÃ cetiyaæ vÃ ÂhapetvÃ buddhappamukhassa ubhatosaÇghassa dÃnaæ denti. paÂimÃya vÃ cetiyassa vÃ purato ÃdhÃrake pattaæ ÂhapetvÃ dakkhiïodakaæ datvÃ buddhÃnaæ demÃ 'ti tattha yaæ paÂhamaæ khÃdanÅyaæ bhojanÅyaæ denti, vihÃraæ vÃ ÃharitvÃ idaæ cetiyassa demÃ 'ti piï¬apÃta¤ ca mÃlÃgandhÃdÅni ca denti, tattha kathaæ paÂipajjitabban ti. mÃlÃgandhÃdÅni tÃva cetiye ÃropetabbÃni, vatthehi paÂÃkÃ telena padÅpÃ kÃtabbÃ, piï¬apÃtamadhuphÃïitÃdÅni pana yo nibaddhaæ cetiyapaÂijaggako hoti pabbajito vÃ gahaÂÂho vÃ, tassa dÃtabbÃni, nibaddhajaggake asati, ÃhaÂabhattaæ ÂhapetvÃ vattaæ katvÃ paribhu¤jituæ vaÂÂati. upakaÂÂhe kÃle bha¤jitvÃ pacchÃ 'pi vattaæ kÃtuæ vaÂÂati yeva. mÃlÃgandhÃdisu ca yaæ ki¤ci idaæ haritvÃ cetiyapÆjaæ karothÃ 'ti vutte dÆre 'pi haritvÃ pÆjetabbaæ. bhikkhusaÇghassa harÃ 'ti vutte 'pi, haritabbaæ. sace pana ahaæ piï¬Ãya carÃmi, ÃsanasÃlÃya bhikkhÆ atthi, te harissantÅ 'ti vutte, bhante tuyhaæ yeva dammÅ 'ti vadati, bhu¤jituæ vaÂÂati. atha pana bhikkhusaÇghassa dassÃmÅ 'ti harantassa gacchato antarÃ 'va kÃlo upakaÂÂho hoti, attano pÃpetvÃ bhu¤jituæ vaÂÂati. vassaæ vutthasaÇghassa detÅ 'ti vihÃraæ pavisitvÃ imÃni cÅvarÃni vassaæ vutthasaÇghassa dammÅ 'ti deti.
yÃvatikÃ bhikkhÆ tasmiæ ÃvÃse vassaæ vutthÃ 'ti yattakÃ vassacchedaæ akatvÃ purimavassaæ vuttha, tehi bhÃjetabbaæ, a¤¤esaæ na pÃpuïÃti. disÃ pakkantassÃpi sati gÃhake yÃva kaÂhinassa ubbhÃrÃ dÃtabbaæ. anatthate pana kaÂhine, antohemante eva¤ ca vatvÃ dinnaæ pacchimavassaæ vutthÃnaæ pi pÃpuïÃtÅ 'ti lakkhaïa¤¤Æ vadanti. aÂÂhakathÃsu pan' etaæ na vicÃritaæ. sace pana bahiupacÃrasÅmÃyaæ Âhito vassaæ vutthasaÇghassa dammÅ 'ti vadati, sampattÃnaæ sabbesaæ pÃpuïÃti. atha asukavihÃre vassaæ vutthasaÇghassÃ 'ti vadati, tatra vassaæ vuÂÂhÃnam eva yÃva kaÂhinassubbhÃrÃ pÃpuïÃti. sace pana gimhÃnaæ paÂhamadivasato paÂÂhÃya evaæ vadati,


#<[page 1144]>#
%<1144                    SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_VIII.32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tatra sammukhÅbhÆtÃnaæ sabbesaæ pÃpuïÃti. kasmÃ. piÂÂhisamaye uppannattÃ.
antovasse yeva vassaæ vasantÃnaæ dammÅ 'ti vutte, chinnavassÃ na labhanti, vassaæ vasantÃ 'va labhanti. cÅvaramÃse pana vassaæ vasantÃnaæ dammÅ 'ti vutte, pacchimikÃya vassÆpagatÃnaæ yeva pÃpuïÃti, purimikÃya vassÆpagatÃna¤ ca chinnavassÃna¤ ca na pÃpunÃti. cÅvaramÃsato paÂÂhÃya yÃva hemantassa pacchimo divaso tÃva, vassÃvÃsiyaæ demÃ 'ti vutte, kaÂhinaæ atthataæ vÃ hotu anatthataæ vÃ, atÅtavassaæ vutthÃnam eva pÃpuïÃti. gimhÃnaæ paÂhamadivasato paÂÂhÃya vutte pana, mÃtikÃ ÃropetabbÃ atÅtavassÃvÃsassa pa¤ca mÃsÃ atikkantÃ, anÃgato cÃtummÃsaccayena bhavissati, kataravassÃvÃsassa desÅ 'ti. sace atÅtavassaæ vutthÃnaæ dammÅ 'ti vadati, taæ antovassaæ vutthÃnam eva pÃpuïÃti. disÃ pakkantÃnaæ pi sabhÃgÃ gaïhituæ labhanti. sace anÃgate vassÃvÃsÅnaæ dammÅ 'ti, taæ ÂhapetvÃ vassÆpanÃyikadivase gahetabbaæ. atha agutto vihÃro, corabhayaæ atthi, na sakkÃ Âhapetuæ, gaïhitvÃ vÃ Ãhiï¬itun ti vutte, sampattÃnaæ dammÅ 'ti vadati, bhÃjetvÃ gahetabbaæ. sace vadati ito me bhante tatiye vasse vassÃvÃsÅnaæ yaæ na dinnaæ, taæ dammÅ 'ti, tasmiæ antovasse vutthabhikkhÆnaæ pÃpuïÃti. sace te disÃ pakkantÃ, a¤¤o vissÃsiko gaïhÃti, dÃtabbaæ. atha eko yeva avasiÂÂho, sesÃ kÃlakatÃ sabbaæ ekass' eva pÃpuïÃti. sace eko 'pi n' atthi, saÇghikaæ hoti, taæ sammukhÅbhÆtehi bhÃjetabbaæ. Ãdissa detÅ 'ti ÃdisitvÃ paricchinditvÃ deti.
yÃguyÃ 'ti ÃdÅsu ayam attho yÃguyÃ vÃ ...pe... bhesajje vÃ Ãdissa deti. tatrÃyaæ yojanÃ bhikkhÆ ajjatanÃya vÃ svÃtanÃya vÃ yÃguyÃ nimantetvÃ tesaæ gharaæ paviÂÂhÃnaæ yÃguæ deti, yÃguæ datvÃ pÅtÃya yÃguyÃ imÃni cÅvarÃni yehi mayhaæ yÃgu pÅtÃ tesaæ dammÅ 'ti deti. yehi nimantitehi yÃgu pÅtÃ tesaæ yeva pÃpuïÃti. yehi pana bhikkhÃcÃravattena gharadvÃrena gacchantehi vÃ gharaæ paviÂÂhehi vÃ yÃgu laddhÃ, yesaæ vÃ ÃsanasÃlato pattaæ ÃharitvÃ manussehi nÅtÃ, yesaæ vÃ therehi pesitÃ, tesaæ na pÃpuïÃti.


#<[page 1145]>#
%<Mv_IX.1]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                  1145>%
sace pana nimantitabhikkhÆhi saddhiæ a¤¤e 'pi bhikkhÆ bahÆ ÃgantvÃ antogeha¤ ca bahigeha¤ ca pÆretvÃ nisinnÃ honti, dÃyako ce evaæ vadati nimantitÃ vÃ hontu animantitÃ vÃ, yesaæ mayÃ yÃgu dinnÃ, sabbesaæ imÃni vatthÃni hontÆ 'ti, sabbesaæ pÃpuïanti. yehi pana therÃnaæ hatthato yÃguladdhÃ, tesaæ na pÃpuïanti. atha so yehi mayhaæ yÃgu pÅtÃ, sabbesaæ hontÆ 'ti vadati, sabbesaæ pÃpuïanti.
bhattakhÃdanÅyesu pi es' eva nayo. cÅvare vÃ 'ti pubbe 'pi yena vassaæ vÃsetvÃ bhikkhÆnaæ cÅvaraæ dinnapubbaæ hoti, so ce bhikkhÆ bhojetvÃ vadati yesaæ mayÃ pubbe cÅvaraæ dinnaæ, tesaæ yeva imaæ cÅvaraæ vÃ suttaæ vÃ sappimadhuphÃïitÃdÅni vÃ hontÆ 'ti, sabbaæ tesaæ yeva pÃpuïÃti. senÃsane vÃ 'ti yo mayÃ kÃrite vihÃre vÃ pariveïe vÃ vasati, tass' idaæ hotÆ 'ti vutte, tass' eva hoti. bhesajje vÃ 'ti mayaæ kÃlena kÃlaæ therÃnaæ sappiÃdÅni bhesajjÃni dema, yehi tÃni laddhÃni, tesaæ yev' idaæ hotÆ 'ti vutte, tesaæ yeva hoti. puggalassa detÅ 'ti imaæ cÅvaraæ itthannÃma 'ssa dammÅ 'ti evaæ parammukhÃ vÃ pÃdamÆle ÂhapetvÃ imaæ bhante tumhÃkaæ dammÅ 'ti evaæ sammukhÃ vÃ deti. sace pana idaæ tumhÃka¤ ca tumhÃkaæ antevÃsikÃna¤ ca dammÅ 'ti evaæ vadati, therassa ca antevÃsikÃna¤ ca pÃpuïÃti. uddesaæ gahetuæ Ãgato gahetvÃ gacchanto ca atthi, tassÃpi pÃpuïÃti. tumhehi saddhiæ nivaddhacÃrikabhikkhÆnaæ dammÅ 'ti vutte, uddesantevÃsikÃnaæ vattaæ katvÃ uddesaparipucchÃdÅni gahetvÃ vicarantÃnaæ sabbesaæ pÃpuïÃti. ayaæ puggalassa detÅ 'ti imasmiæ pade vinicchayo. sesaæ sabbattha uttÃnam evÃ 'ti.
           CÅvarakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhita.
             CampeyyakkhandhakavaïïanÃ.
     [Mv_IX.1:] Campeyyakkhandhake, GaggarÃya pokkharaïiyÃ tÅre 'ti GaggaranÃmikÃya itthiyÃ kÃritÃya pokkharaïiyÃ tÅre. tantibaddho ti tasmiæ ÃvÃse kattabbattÃ tantipaÂibaddho. ussukkaæ pi akÃsi yÃguyÃ 'ti ÃdÅsu manussehi Ãgantukesu Ãgatesu,


#<[page 1146]>#
%<1146                     SamantapÃsÃdikÃ                  [Mv_IX.1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ÃcikkheyyÃthÃ 'ti vuttaÂÂhÃne yeva ussukkaæ kÃtuæ vaÂÂati, na avuttaÂÂhÃne. gaccha tvaæ bhikkhÆ 'ti satthÃ tassa bhikkhuno tatth' eva senÃsanaæ sappÃyan ti addasa, ten' ev' Ãha, tatth' eva vÃsabhagÃme nivÃsaæ kappehÅ 'ti. [Mv_IX.2:] adhammena vaggakammaæ karontÅ 'ti ÃdÅnaæ parato pÃÊivaæ yeva nÃnÃkaraïaæ Ãgamissati. [Mv_IX.3:] a¤¤atrÃ 'pi dhammakammaæ karontÅ 'ti a¤¤atrÃ 'pi dhammÃ kammaæ karonti, ayam eva vÃ pÃÂho, bhÆtena vatthunÃ kataæ dhammena kataæ nÃma hoti, tathÃ na karontÅ 'ti attho. a¤¤atrÃpi vinayakammaæ, a¤¤atrÃpi satthusÃsanakamman ti etesu pi es' eva nayo. ettha pana vinayo ti codanÃ sÃraïÃ ca. satthusÃsanan ti ¤attisampadÃ anussÃvanasampadÃ ca, tÃhi vinÃ kammaæ karontÅ 'ti attho. paÂikkuÂÂhakatan ti paÂikkuÂÂha¤ c' eva kata¤ ca. yaæ a¤¤esu paÂikkosantesu kataæ, taæ paÂikkuÂÂha¤ c' eva hoti kata¤ ca, tÃdisaæ pi kammaæ karontÅ 'ti attho. cha yimÃni bhikkhave kammÃni adhammakamman ti ÃdÅsu pana, dhammo ti pÃÊiyÃ adhivacanaæ. tasmÃ yaæ yathÃttÃya pÃÊiyÃ na karÅyati, taæ adhammakamman ti veditabbaæ. ayam ettha saÇkhepo.
vitthÃro pana pÃÊiyaæ yeva Ãgato. so ca kho ¤attidutiya¤atticatutthakammÃnaæ yeva vasena. yasmÃ pana ¤attikamme ¤attidutiya¤atticatutthesu viya hÃpanaæ vÃ a¤¤athÃkaraïaæ vÃ n' atthi, apalokanakamma¤ ca sÃvetvÃ 'va karÅyati, tasmÃ tÃni pÃÊiyaæ na dassitÃni. tesaæ sabbesaæ pi kammÃnaæ vinicchayaæ parato vaïïayissÃma. idÃni yad idaæ chaÂÂhaæ chammena samaggakammaæ nÃma, taæ yehi saïghehi kÃtabbaæ, tesaæ pabhedaæ dassetuæ pa¤ca saÇghÃ 'ti Ãdi vuttaæ. [Mv_IX.4:] kammappatto ti kammaæ patto kammayutto kammÃraho, na ki¤ci kammaæ kÃtuæ nÃrahatÅ 'ti attho. catuvaggakaraïa¤ ce bhikkhave kammaæ, bhikkhunÅcatuttho ti Ãdi parisato kammavipattidassanatthaæ vuttaæ. tattha ukkhittakagahaïena kammanÃnÃsaævÃsako gahito. nÃnÃsaævÃsakagahaïeïa laddhinÃnÃsaævÃsako.
nÃnÃsÅmÃya Âhitacatuttho ti sÅmantarikÃya vÃ bahisÅmÃya vÃ hatthapÃse ÂhitenÃpi saddhiæ catuvaggo hutvÃ 'ti attho.


#<[page 1147]>#
%<Mv_IX.5]                   MahÃvagga-vaïïanÃ                1147>%
pÃrivÃsikacatuttho ti Ãdi parivÃsÃdikammÃnaæ yeva parisato vipattidassanatthaæ vuttaæ. tesaæ vinicchayaæ parato vaïïayissÃma. ekaccassa bhikkhave saÇghassa majjhe paÂikkosanÃ rÆhatÅ 'ti Ãdi paÂikkuÂÂhakatakammassa kuppÃkuppabhÃvadassanatthaæ vuttaæ. pakatattassÃ 'ti avipannasÅlassa pÃrÃjikaæ anajjhÃpannassa. anantarikassÃ 'ti attano anantaraæ nisinnassa. dve 'mÃ bhikkhave nissÃraïÃ 'ti Ãdi vatthuto kammÃnaæ kuppÃkuppabhÃvadassanatthaæ vuttaæ. tattha appatto nissÃraïaæ, ta¤ ce saÇgho nissÃreti, sunissÃrito 'ti idaæ pabbÃjanÅyakammaæ saÇdhÃya vuttaæ.
pabbÃjanÅyakammena hi vihÃrato nissÃreti, tasmÃ taæ nissÃraïÃ 'ti vuccati. ta¤ c' esa yasmÃ kuladÆsako na hoti, tasmÃ Ãveïikena lakkhaïena appatto, yasmÃ pan' assa ÃkaÇkhamÃno saÇgho pabbÃjanÅyakammaæ kareyyÃ 'ti vuttaæ. tasmÃ sunissÃrito hoti. ta¤ ce saÇgho nissÃretÅ 'ti sace saÇgho tajjanÅyakammÃdivasena nissÃreti, so yasmÃ tattha tiïïaæ bhikkhave bhikkhÆnaæ ÃkaÇkhamÃno saÇgho tajjanÅyakammaæ kareyya eko bhaï¬anakÃrako hoti kalahakÃrako vivÃdakÃrako bhassakÃrako saÇghe adhikaraïakÃrako, eko bÃlo hoti abyatto Ãpattibahulo anapadÃno, eko gihisaæsaÂÂho viharati ananulomikehi gihisaæsaggehÅ 'ti evaæ ekena pi aÇgena nissÃraïÃ anu¤¤ÃtÃ, tasmÃ sunissÃrito.
osÃraïÃ 'ti pavesanÃ. tattha ta¤ ce saÇgho osÃretÅ 'ti upasampadakammavasena paveseti. dosÃrito ti sahassakkhattuæ pi upasampÃdito anupasampanno 'va hoti. ÃcariyupajjhÃyÃ ca sÃtisÃrÃ, tathÃ seso kÃrakasaÇgho, na koci Ãpattito muccati iti ime ekÃdasa abhabbapuggalÃ dosÃritvÃ 'va. hatthacchinnÃdayo pana dvattiæsa suosÃrito, upasampÃditÃ upasampannÃ 'va honti, na te labbhÃ ki¤ci vattuæ. ÃcariyupajjhÃyÃ pana kÃrakasaÇgho ca sÃtisÃrÃ, na koci Ãpattito muccati.
     [Mv_IX.5:] idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti Ãpatti daÂÂhabbÃ 'ti Ãdi abhÆtavatthuvasena adhammakammaæ bhÆtavatthuvasena dhammakamma¤ ca dassetuæ vuttaæ. tattha paÂinissajjetÃ 'ti paÂinissajjitabbÃ. [Mv_IX.6:] UpÃlipa¤hesu pi vatthuvasen' eva dhammÃdhammakammaæ vibhattaæ.


#<[page 1148]>#
%<1148                    SamantapÃsÃdikÃ                [Mv_IX.16>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha dve nayÃ, ekamÆlako ca dvimÆlako ca. ekamÆlako uttÃno yava. dvimÆlake yathÃ sativinayo amÆÊhavinayena saddhiæ ekÃ pucchÃ katÃ, evaæ amÆÊhavinayÃdayo 'pi tassa pÃpiyasikÃdÅhi. avasÃne pana upasampadÃrahaæ upasampÃdetÅ 'ti ekam eva padaæ hoti. parato bhikkhÆnaæ pi sativinayaæ Ãdiæ katvÃ ekekena saddhiæ sasapadÃni yojitÃni. [Mv_IX.7:] idha pana bhikkhave bhikkhu bhaï¬anakÃrako ti Ãdi adhammena vaggaæ adhammena samaggaæ dhammena vaggaæ dhammapaÂirÆpakena vaggaæ dhammapaÂirÆpakena samaggan ti imesaæ vasena cakkaæ bandhitvÃ tajjanÅyÃdÅsu sattasu kammesu sapaÂippassaddhÅsu vipattidassanatthaæ vuttaæ.
tattha anapadÃno ti apadÃnavirahito. apadÃnaæ vuccati paricchedo. Ãpattiparicchedavirahito ti attho. tato paraæ paÂikkuÂÂhakatakammappabhedaæ dassetuæ sÃ yeva pÃÊi akataæ kamman ti ÃdÅhi saæsandetvÃ vuttÃ. tattha na ki¤ci pÃÊianusÃrena na sakkÃ vedituæ, tasmÃ vaïïanaæ na vitthÃrayimhÃ 'ti.
               CampeyyakkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
                    KosambikkhandhakavaïïanÃ.
     [Mv_X.1:] Kosambikkhandhake, taæ bhikkhuæ ÃpattiyÃ adassane ukkhipimsÆ 'ti ettha ayaæ anupubbikathÃ, dve kira bhikkhÆ ekasmiæ ÃvÃse vasanti vinayadharo ca suttantiko ca. tesu suttantiko bhikkhu ekadivasaæ vaccakuÂiæ paviÂÂho ÃcamanaudakÃvasesaæ bhÃjane ÂhapetvÃ nikkhami. vinayadharo pacchÃ paviÂÂho taæ udakaæ disvÃ nikkhamitvÃ taæ bhikkhuæ pucchi Ãvuso tayÃ idaæ udakaæ Âhapitan ti. Ãma Ãvuso ti. tvaæ ettha ÃpattibhÃvaæ na jÃnÃsÅ 'ti. Ãma na jÃnÃmÅ 'ti. hoti Ãvuso ettha ÃpattÅ 'ti. sace hoti, desissÃmÅ 'ti. sace pana te Ãvuso asa¤cicca asatiyÃ kataæ,


#<[page 1149]>#
%<Mv_X.1]                     MahÃvagga-vaïïanÃ                1149>%
n' atthi ÃpattÅ 'ti. so tassÃ ÃpattiyÃ anÃpattidiÂÂhi ahosi.
vinayadharo 'pi attano nissitakÃnaæ ayaæ suttantiko Ãpattiæ ÃpajjamÃno 'pi na jÃnÃtÅ 'ti Ãrocesi. te tassa nissitake disvÃ tumhÃkaæ upajjhÃyo Ãpattiæ ÃpajjitvÃ 'pi ÃpattibhÃvaæ na jÃnÃti 'ti Ãhaæsu. te ÃgantvÃ upajjhÃyassa Ãrocesuæ. so evam Ãha ayaæ vinayadharo pubbe anÃpattÅ 'ti vatvÃ idÃni ÃpattÅ 'ti vadati, musÃvÃdÅ eso 'ti. te gantvÃ tumhÃkaæ upajjhÃyo musÃvÃdÅ 'ti evaæ a¤nama¤¤aæ kalahaæ va¬¬hayiæsu. tato vinayadharo okÃsaælabhitvÃ tassa ÃpattiyÃ adassane ukkhepanÅyakammaæ akÃsi. tena vuttaæ taæ bhikkhuæ ÃpattiyÃ adassane ukkhipiæsÆ 'ti. bhinno bhikkhusaÇgho bhinno bhikkhusaÇgho ti ettha na tÃva bhinno, api ca kho yathÃ deve vuÂÂhe idÃni sassaæ nipphannan ti vuccati, avassaæ hi taæ nipphajjissati, evam eva iminÃ kÃraïena Ãyatiæ avassaæ bhijjissati. so ca kho kalahavasena, na saÇghabhedavasena, tasmÃ bhinno ti vuttaæ. sambhavaatthavasena c' ettha Ãmeï¬itaæ veditabbaæ. etam atthaæ bhÃsitvÃ uÂÂhÃyÃsanÃ pakkÃmÅ 'ti, kasmÃ evaæ bhÃsitvÃ pakkÃmi. sace hi bhagavÃ ukkhepake vÃ akÃraïena tumhehi so bhikkhu ukkhitto ti vadeyya, ukkhittÃnuvattake vÃ tumhehi Ãpattiæ ÃpannÃ 'ti vadeyya, etesaæ bhagavÃ pakkho, etesaæ bhagavÃ pakkho 'ti vatvÃ ÃghÃtaæ bandheyyuæ, tasmÃ tantiæ eva ÂhapetvÃ etam atthaæ bhÃsitvÃ uÂÂhÃyÃsanÃ pakkÃmi. attanÃ 'va attÃnan ti ettha yo saÇghena ukkhepanÅyakammÃnaæ adhammavÃdÅnaæ pakkhe nisinno tumhe kiæ bhaïathÃ 'ti, tesa¤ ca itaresa¤ ca laddhiæ sutvÃ ime adhammavÃdino, itare dhammavÃdino ti cittaæ uppÃdeti, ayaæ tesaæ majjhe nisinno 'va tesaæ nÃnÃsaævÃsako hoti, kammaæ kopeti, itaresam pi hatthapÃsaæ anÃgatattÃ kopeti. evaæ attanÃ 'va attÃnaæ nÃnÃsaævÃsakaæ karoti. samÃnasaævÃsakan ti etthÃ 'pi yo adhammavÃdÅnaæ pakkhe nisinno adhammavÃdino ime itare dhammavÃdino ti tesaæ majjhe pavisati, yattha vÃ tattha vÃ pakkhe nisinno ime dhammavÃdino ti gaïhÃti,


#<[page 1150]>#
%<1150                     SamantapÃsÃdikÃ                 [Mv_X.2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ayaæ attanÃ va attÃnaæ samÃnasaævÃsakaæ karotÅ 'ti veditabbo.
[Mv_X.2:] kÃyakammaæ vacÅkamman ti ettha kÃyena paharantÃ kÃyakammaæ upadaæsenti pharusaæ vadantÃ vacÅkammaæ upadaæsentÅ 'ti veditabbÃ. hatthaparÃmÃsaæ karontÅ 'ti kodhavasena hatthehi a¤¤ama¤¤aæ parÃmasanaæ karonti.
adhammiyamÃne 'ti adhammiyÃni kiccÃni kurumÃne. asammodikÃya vattamÃnÃyÃ 'ti sammodikÃya avattamÃnÃya. ayam eva vÃ pÃÂho. sammodanakathÃya avattamÃnÃyÃ 'ti attho. ettÃvatÃ na a¤¤ama¤¤an ti ettha dve pantiyo katvÃ upacÃraæ mu¤citvÃ nisÅditabbaæ. dhammiyamÃne pana pakkhe sammodikÃya vattamÃnÃya ÃsanantarikÃya nisÅditabbaæ ekekaæ Ãsanaæ antaraæ katvÃ nisÅditabbaæ.
mÃ bhaï¬anan ti ÃdÅsu akatthÃ 'ti pÃÂhasesaæ gahetvÃ mÃ bhaï¬anaæ akatthÃ 'ti evaæ attho daÂÂhabbo. adhammavÃdÅ 'ti ukkhittÃnuvattakesu a¤¤ataro. ayaæ pana bhikhu bhagavato atthakÃmo. ayaæ kir' assa adhippÃyo ime bhikkhÆ kodhÃbhibhÆtÃ satthuvacanaæ na gaïhanti, mÃ bhagavÃ ete ovadanto kilamitthÃ 'ti, tasmÃ evam Ãha. bhagavÃ pana pacchÃ 'pi sa¤¤aæ labhitvÃ oramissantÅ 'ti tesaæ anukampÃya atÅtavatthuæ ÃharitvÃ kathesi. tattha anatthato 'ti anattho ato. etasmÃ me purisÃ anattho 'ti vuttaæ hoti.
atha vÃ anatthato 'ti anatthado. sesaæ pÃkaÂam eva.
[Mv_X.3:] puthusaddo ti ÃdigÃthÃsu pana puthu mahÃ saddo assÃ 'ti puthusaddo. samajano ti ekasadiso jano. sabbo c' Ãyaæ bhaï¬anakÃrakajano samantato saddanicchÃraïena puthusaddo c' eva sadiso cÃ 'ti vuttaæ hoti. na bÃlo koci ma¤¤athÃ 'ti tattha koci eko 'pi ahaæ bÃlo ti ma¤¤ittha, sabbe 'pi paï¬itamÃnino yeva. nÃ¤¤aæ bhiyyo ama¤¤arun ti koci eko 'pi ahaæ bÃlo ti ca na ma¤¤ittha, bhiyyo ca saÇghasmiæ bhijjamÃne a¤¤aæ pi ekaæ mayhaæ kÃraïÃ saÇgho bhijjatÅ 'ti idaæ kÃraïaæ na ma¤¤itthÃ 'ti attho. parimuÂÂhÃ 'ti muÂÂhassatino. vÃcÃgocarabhÃïino ti ra-kÃrassa rassÃdeso kato,


#<[page 1151]>#
%<Mv_X.2]                    MahÃvagga-vaïïanÃ                   1151>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vÃcÃgocÃrÃ na satipaÂÂhÃnÃdigocarÃ. bhÃïino ti kathaæ bhÃïino. yÃvicchanti mukhÃyÃman ti yÃva mukhaæ pasÃretuæ icchanti, tÃva pasÃretvÃ bhÃïino, eko 'pi saÇghagÃravena mukhasaÇkocanaæ na karotÅ 'ti attho. yena nÅtÃ 'ti yena kalahena imaæ nilajjabhÃvaæ nÅtÃ. na taæ vidÆ 'ti taæ na jÃnanti evaæ sÃdÅnavo ayan ti. ye ca taæ upanayhantÅ 'ti taæ akkocchi ayaæ man ti Ãdikaæ ÃkÃraæ ye upanayhanti. sanantano ti porÃïo. pare 'ti paï¬ite ÂhapetvÃ tato a¤¤e bhaï¬anakÃrakÃ, pare nÃma. te ettha saÇghamajjhe kalahaæ karontÃ mayaæ yamÃmhase uparamÃma nassÃma satataæ samitaæ maccusantikaæ gacchÃmÃ 'ti na jÃnanti yeva. ye ca tattha vijÃnantÅ 'ti ye ca tattha paï¬itÃ mayaæ maccusamÅpaæ gacchÃmÃ 'ti vijÃnanti tato sammanti medhagÃ 'ti evaæ hi te jÃnantÃ yonisomanasikÃraæ uppÃdetvÃ medhagÃnaæ kalahÃnaæ vÆpasamÃya paÂipajjanti. aÂÂhicchidÃ 'ti ayaæ gÃthÃ Brahmadatta¤ ca DÅghÃvukumÃra¤ ca sandhÃya vuttÃ. tesaæ pi hoti saÇgati, kasmÃ tumhÃkaæ na hoti. yesaæ vo n' eva mÃtÃpitÆnaæ aÂÂhÅni chinnÃni, pÃïÃni hatÃni, na gavÃssa dhanÃni haÂÃnÅ 'ti. sace labhethÃ 'ti ÃdigÃthÃ paï¬itasahÃyassa ca bÃlasahÃyassa ca vaïïÃvaïïadÅpanatthaæ vuttÃ. abhibhuyya sabbÃni parissayÃnÅ 'ti pÃkaÂaparissaye ca paÂicchannaparissaye ca abhibhavitvÃ tena saddhiæ attamano 'va satimÃ careyya. rÃjÃ 'va raÂÂhaæ vijitan ti yathÃ attano vijitaæ raÂÂhaæ MahÃjanakarÃjÃ ca ArindamamahÃrÃjÃ ca pahÃya ekakÃ cariæsu, evaæ careyyÃ 'ti attho. mÃtaÇgara¤¤' eva nÃgo ti mÃtaÇgo ara¤¤' eva nÃgo. mÃtaÇgo ti hatthÅ vuccati. nÃgo ti mahantÃdhivacanam etaæ. yathÃ hi mÃtuposako mÃtaÇgo nÃgo ara¤¤e ekako 'va cari, na ca pÃpÃni akÃsi,


#<[page 1152]>#
%<1152                     SamantapÃsÃdikÃ                      [Mv_X.2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yathÃ ca pÃrileyyako, evaæ eko care, na ca pÃpÃni kayirÃ 'ti vuttaæ hoti. pÃrileyyake viharati rakkhitavanasaï¬e 'ti pÃrileyyakaæ upanissÃya rakkhitavanasaï¬e viharati. [Mv_X.4:] hatthinÃgo ti mahÃhatthÅ hatthikalabhehÅ 'ti hatthipotakehi. hatthicchÃpehÅ 'ti khÅrapakehi daharapotakehi. chinnaggÃnÅ 'ti tehi purato purato gacchantehi chinnaggÃni khÃyitÃvasesÃni khÃïusadisÃni tiïÃni khÃdati.
obhaggobhaggan ti tena hatthinÃgena uccaÂÂhÃnato bha¤jitvÃ pÃtitaæ. assa sÃkhÃbhaÇgan ti etassa santakaæ sÃkhÃbhaÇgaæ te khÃdanti. ÃvilÃnÅ 'ti tehi paÂhamataraæ otaritvÃ pivantehi ÃlulitÃni kaddamodakÃni pivati. agÃhÃ 'ti titthato. nÃgassa nÃgenÃ 'ti hatthinÃgassa buddhanÃgena. [Mv_X.5:] ÅsÃdantassÃ 'ti rathaÅsÃsadisadantassa. yad eko ramati vane 'ti yasmÃ buddhanÃgo viya ayaæ pi hatthinÃgo eko pavivitto vane ramati, tasmÃssa nÃgassa nÃgena cittaæ sameti ekÅbhÃvaratiyÃ ekasadisaæ hotÅ 'ti attho. yathÃthirantaæ viharitvÃ 'ti ettha temÃsaæ bhagavÃ tattha vihÃsÅ 'ti veditabbo. ettÃvatÃ Kosambikehi kira ubbÃÊho bhagavÃ temÃsaæ ara¤¤aæ pavisitvÃ vasatÅ 'ti sabbattha kathÃ patthaÂÃ ahosi. atha kho KosambikÃ upÃsakÃ 'ti atha kho imaæ kathÃsallÃpaæ sutvÃ KosambivÃsino upÃsakÃ. adhammaæ dhammo ti ÃdÅni aÂÂhÃrasa bhedakaravatthÆni. SaÇghabhedakkhandhake vaïïayissÃma. ÃdÃyan ti laddhipÃraæ. vivittan ti su¤¤aæ. taæ ukkhittakaæ bhikkhuæ osÃretvÃ 'ti taæ gahetvÃ nissÅmaæ gantvÃ Ãpattiæ desÃpetvÃ kammavÃcÃya osÃretvÃ. tÃvad eva uposatho ti taæ divasam eva Uposathakkhandhake vuttanayena sÃmaggÅuposatho kÃtabbo. [Mv_X.6:] amÆlÃ mÆlaæ gantvÃ 'ti na mÆlÃ mÆlaæ gantvÃ.
taæ vatthuæ avinicchanÅ 'ti attho. ayaæ vuccati UpÃli saÇghasÃmaggÅ atthÃpetÃ bya¤janupetÃ 'ti atthato apagatÃ saÇghasÃmaggÅ 'ti imaæ pana bya¤janamattaæ upetÃ. saÇghassa kiccesÆ 'ti saÇghassa karaïÅyesu uppannesu. mantanÃsÆ 'ti vinayamantanÃsu.


#<[page 1153]>#
%<Mv_X.6]                     MahÃvagga-vaïïanÃ                   1153>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  atthesu jÃtesÆ 'ti vinayÃtthesu uppannesu. vinicchayesÆ 'ti tesaæ yeva atthÃnaæ vinicchayesu. mahatthiko ti mahÃupakÃro. paggahÃraho ti paggahituæ yutto. anÃnuvajjo paÂhamena sÅlato ti Ãdimhi yeva tÃva sÅlato na upavajjo. avekkhitÃcÃro ti apekkhitÃcÃro, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ 'ti ÃdinÃ nayena upaparikkhitÃcÃro.
aÂÂhakathÃsu pana appaÂicchannÃcÃro ti vuttaæ. visayhÃ 'ti abhibhavitvÃ. anuyyuttaæ bhaïan ti anuyyuttaæ anupagataæ bhaïanto. yasmÃ hi so anuyyuttaæ bhaïati, usuyyÃya vÃ agatigamanavasena vÃ kÃraïÃ apagataæ na bhaïati, tasmÃ atthaæ na hÃpeti. usuyyÃya pana agatigamanavasena vÃ bhaïanto, atthaæ hÃpeti kÃraïaæ na vadati, parisagato chambhati c' eva vedhati ca, yo Ådiso na hoti, ayaæ paggahÃraho ti dasseti. ki¤ci bhiyyo tath' eva pa¤han ti gÃthÃ tassattho yath' eva anuyyuttu bhaïanto, atthaæ na hÃpeti, tath' eva parisÃya majjhe pa¤haæ pucchito samÃno na c' eva pajjhÃyati, na maÇku hoti. yo hi atthaæ na jÃnÃti, so pajjhÃyati, yo vattuæ na sakkoti, so maÇkaæ hoti. yo pana attha¤ ca jÃnÃti vatta¤ ca sakkoti, so na pajjhÃyati na maÇku hoti. kÃlÃgatan ti kathetabbayuttakÃle Ãgataæ. byÃkaraïÃrahan ti pa¤hassa atthÃnulomatÃya byÃkaraïÃnucchavikaæ. vaco ti vadanto, evarÆpaæ vacanaæ bhaïanto ti attho. ra¤jetÅ 'ti toseti. vi¤¤Æparisan ti vi¤¤Ænaæ parisaæ. Ãcerakamhi ca sake 'ti attano ÃcariyavÃde.
alaæ pametun ti vÅmaæsituæ taæ taæ kÃraïaæ pa¤¤Ãya tulayituæ samattho. paguïo ti kataparicayo laddhÃsevano.
kathetave 'ti kathetabbe. viraddhikovido ti viruddhaÂÂhÃnakusalo. paccatthikÃ yena vajantÅ 'ti ayaæ gÃthÃ yÃdise kathetabbe paguïo taæ dassetuæ vuttÃ. ayaæ h' ettha attho, yÃdisena kathitena paccatthikÃ ca niggahaæ gacchanti, mahÃjano ca sa¤¤Ãpanaæ gacchati, sa¤¤attiavabodhanaæ gacchatÅ 'ti attho.


#<[page 1154]>#
%<1154                 SamantapÃsÃdikÃ                     [Mv_X.6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  aya¤ ca kathento sakaæ ÃdÃyaæ attano ÃcariyavÃdaæ na hÃpeti. yasmiæ vatthusmiæ adhikaraïaæ uppannaæ tad-anurÆpaæ anupaghÃtakaraæ pa¤haæ byÃkaramÃno tÃdise kathetabbe paguïo hoti. dÆteyyakammesu alan ti aÂÂhahi dÆtaÇgehi samannÃgatattÃ saÇghassa dÆteyyakammesu samattho. saæ suÂÂhu uggaïhÃtÅ 'ti samuggaho.
idaæ vuttaæ hoti yathÃ nÃma Ãhunaæ ÃhÆ ti piï¬aæ samuggaïhanti, evaæ pÅtisomanassajÃten' eva cetasÃ saÇghassa kiccesu samuggaho, saÇghakiccesu tassa kiccassa paÂiggÃhako ti attho. karaæ vaco ti vacanaæ karonto. na tena ma¤¤atÅ 'ti tena vacanakaraïena ahaæ karomi, saÇghabhÃraæ nittharÃmÅ 'ti na nÃnÃtimÃnaæ jappeti. Ãpajjati yÃvatakesu ti yattakesu vatthÆsu Ãpattiæ ÃpajjamÃno Ãpajjati. hoti yathÃ ca vuÂÂhitÅ 'ti tassÃ ca ÃpattiyÃ yathÃ vuÂÂhÃnaæ hoti. ete vibhaÇgÃ 'ti yesu ca vatthÆsu Ãpajjati yathÃ ca vuÂÂhÃnaæ hoti, imesaæ atthÃnaæ jotakÃ ete vibhaÇgÃ. ubhayassÃ 'ti ubhayo assa. sÃgatÃ 'ti suÂÂhu ÃgatÃ. ÃpattivuÂÂhÃnapadassa kovido ti ÃpattivuÂÂhÃnakÃraïakusalo. yÃni cÃcaran ti yÃni ca bhaï¬anakÃrakÃdÅni Ãcaranto tajjanÅyakammÃdivasena nissÃraïaæ gacchati.
osÃraïaæ taæ vusitassa jantuno ti taæ vattaæ vusitassa jantuno, yÃ osÃraïÃ kÃtabbÃ, etam pi jÃnÃti. sesaæ sabbattha uttÃnam evÃ 'ti.
               KosambikkhandhakavaïïanÃ niÂÂhitÃ.
iti SamantapÃsÃdikÃya vinayasaævaïïanÃya MahÃvaggavaïïanÃ samattÃ.
     yathÃ ca vaïïanÃ esÃ samattÃ nirupaddavÃ,
     evaæ sabbe janÃ santiæ pappontu nirupaddavan ti.