Samantapasadika, Buddhaghosa's Commentary on the Vinaya Pitaka, Vol. IV:
Vinayapitaka: Suttavibhanga: Bhikkuvibhanga:
Pacittiya (V.1-92), Patidesaniya (VI.1-4), Sekhiya (VII.1-75), Adhikaranasamatha (VIII.1-7)
Vinayapitaka: Suttavibhanga: Bhikkunivibhanga:
Parajika (I.1-8), Sanghadisesa (II.1-10), Nissagiya-Pacittiya (III.1-12), Pacittiya (IV.1-96), Patidesaniya (V.1-4), Sekhiya (VI.1-75)

Based on the edition J. Takakusu and Makoto Nagai, assisted by Kogen Mizuno,
London : Pali Text Society 1934 (Reprinted 1967)


Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 14.3.2016]


NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.


ADDITIONAL NOTES
Headline references have been standardized according to the following pattern:
Bhvibh_n.n. = Bhikkhuvibhaīga_Class of offence(Roman).rule(Arabic).
Bhnãvibh_n.n. = Bhikkhuõãvibhaīga_Class of offence(Roman).rule(Arabic).
References in Bhikkhuõãvibhaīga IV:
Bhnãvibh_IV.n.n. (IV.n) = Bhikkhuõãvibhaīga_Class IV of offence(Roman).vagga(Arabic).rule(Arabic). (Class of offence(Roman).running number of rule(Arabic))


Italicized catchwords of the printed edition were already reduced
to plain Roman type in the original Dhammakaya file.



PLAIN TEXT VERSION
(In order to fascilitate word search, all annotations have been removed,
and the line breaks of the printed edition have been converted into floating text.)






#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
\<...>\ = REDLINE



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  ā             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               į             231   
vocalic R               č             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235
vocalic L               ė             236
long vocalic l          í             237   
velar n                 ī             239   
velar N                 đ             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               Ĩ             165   
retroflex t             ņ             241   
retroflex T             ō             242   
retroflex d             ķ             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ų             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ũ             253   
visarga                 ū             254   

long e                  š             185   
long o                  ē             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________






SAMANTAPâSâDIKâ BUDDHAGHOSA'S COMMENTARY ON THE VINAYA

#<[page 735]>#
%<735>%
                        Samantapāsādikāya
                   Vinayatthasaüvaõõāya Pācittiy-
                           ādi aņņhakathā
                 NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMâ-
                           SAMBUDDHASSA.
          yesaü navahi vaggehi saīgaho suppatiņņhito
          khuddakānaü ayaü dāni tesaü bhavati vaõõanā.
     Tattha musāvādavaggassa tāva paņhamasikkhāpade Hatthako ti tassa therassa nāmaü. Sakyānaü putto ti Sakyaputto, buddhakāle kira Sakyakulato asãtipurisasahassāni pabbajiüsu tesaü so a¤¤ataro ti. vādakkhitto ti vādaü karissāmã 'ti evaü parivitakkitena vādena paravādisantikaü khitto pakkhitto pahito pesito ti attho. vādamhi vā sakena cittena khitto yatra yatra vādo tatra tatr'eva sandissatã 'ti pi vādakkhitto. avajānitvā paņijānātã 'ti attano vāde ki¤ci dosaü sallakkhento n' āyaü mama vādo ti avajānitvā puna kathento niddosataü sallakkhetvā mam' eva ayaü vādo ti paņijānāti. paņijānitvā avajānātã 'ti kismicid eva vacane ānisaüsaü sallakkhento ayaü mama vādo ti paņijānitvā puna kathento tattha dosaü sallakkhetvā n' āyaü mama vādo ti avajānāti. a¤¤en' ā¤¤aü paņicaratã 'ti a¤¤ena kāraõena a¤¤aü kāraõaü paņicarati paņicchādeti ajjhottharati, råpaü aniccaü jānitabbato ti vatvā puna jātidhammato ti ādãni vadati. Kurundiyaü pana etassa paņicchādanahetu a¤¤aü bahuü kathetã 'ti vuttaü. tatr' āyaü adhippāyo: yan taü paņijānana¤ ca avajānana¤ ca tassa paņicchādanatthaü ko āha kiü āha kismiü āhā 'ti evam ādi bahuü bhāsati.


#<[page 736]>#
%<736                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.1.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  puna Mahāaņņhakathāyaü avajānitvā paņijānanto paņijānitvā avajānanto eva ca a¤¤en' ā¤¤aü paņicaratã 'ti vuttaü. sampajānamusā bhāsatã 'ti jānanto musā bhāsati. saīketaü katvā visaüvādetã 'ti purebhattādãsu asukasmiü nāma kāle asukasmiü padese vādo hotå 'ti saīketaü katvā saīketato pure vā pacchā vā gantvā passatha bho titthiyā na āgatā parājitā 'ti pakkamati. sampajānamusāvāde 'ti jānitvā jānantassa ca musā bhaõane. visaüvādanapurekkhārassā 'ti visaüvādanacittaü purato katvā vadantassa. vācā 'ti micchāvācāpariyāpannavacanasamuņņhāpikā cetanā. girā 'ti tāya cetanāya samuņņhāpitasaddaü dasseti. vyappatho ti vacanapatho, vācā yeva hi a¤¤esaü pi diņņhānugatiü āpajjantānaü pathabhåtato vyappatho ti vuccati. vacãbhedo ti vacãsa¤¤atāya vācāyabhedopabhedagatā vācā eva evaü vuccati.
     vācasikā vi¤¤attã 'ti vacãci¤¤atti. evaü paņhamapadena suddhacetanā majjhe tãhi taü samuņņhāpitasaddasahitā cetanā ante ekena vi¤¤attisahitā cetanā kathitā 'ti veditabbā.
anariyavohārā 'ti anariyānaü bālaputhujjanānaü vohārā.
evaü sampajānamusāvādaü dassetvā idāni ante vuttānaü sampajānamusāvādasaīkhātānaü anariyavohārānaü lakkhaõaü dessento adiņņhaü diņņhaü me 'ti ādim āha. tattha adiņņhaü diņņhaü me 'ti evaü vadato vacanaü taü samuņņhāpikā vā cetanā eko anariyavohāro ti iminā nayena attho veditabbo. api c' ettha cakkhuvasena agahitārammaõaü adiņņhaü, sotavasena agahitaü asutaü, ghāõādivasena måtvā tãhi indriyehi ekābaddhaü viya katvā patvā agahitaü amutaü, a¤¤atra pa¤cahi indriyehi suddhena vi¤¤āõen' eva agahitaü avi¤¤ātan ti veditabbaü.
     pāëiyaü pana adiņņhaü nāma na cakkhunā diņņhan ti evaü oëāriken' eva nayena desanā katā. diņņhādãsu ca attanā pi parenā 'pi diņņhaü diņņham eva,


#<[page 737]>#
%<Bhvibh_V.1.]                   Pācittiya-vaõõanā                737>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü sutamutavi¤¤ātānã 'ti ayam eko pariyāyo. aparo nayo yaü attanā diņņhaü diņņham eva taü, es' eva nayo sutādãsu, yaü pana parena diņņhaü taü attanā sutaņņhāne tiņņhati, evaü mutādãni pi.
idāni tesaü anariyavohārānaü vasena āpattiü ropetvā dassento tãhi ākārehã 'ti ādim āha. tass' attho tãhi ākārehi paņhamajjhānaü samāpajjanti sampajānamusā bhaõantassa āpatti pārājikassā 'ti evam ādi catutthapārājikavaõõanāyaü vuttanayen' eva veditabbo. kevaëaü hi tattha paņhamajjhānaü samāpajjanti idha adiņņhaü diņņham me 'ti, tattha ca āpatti pārājikassā 'ti idha āpatti pācittiyassā 'ti, evaü vatthumatte āpattimatte ca viseso, sesaü eka lakkhaõam evā 'ti. tãh' ākārehi diņņhe vematiko ti ādãnam pi attho diņņhassa hoti pārājikaü dhammaü ajjhāpajjanto diņņhe vematiko ti evam ādi duņņhadosapāëivaõõanāya vuttanayena veditabbo.
pāëimattam eva hi ettha viseso, attho pan' esa theravāde ki¤ci nānākaraõaü n' atthi. sahasā bhaõatã 'ti avãmaüsitvā anupadhāretvā vā vegena diņņham pi adiņņhaü me 'ti bhaõati.
a¤¤aü bhaõissāmã 'ti a¤¤aü bhaõatã 'ti mandattā jaëattā pakkhalanto cãvaran ti vattabbe cãran ti ādi bhaõati. yo pana sāmaõerena api bhante mayhaü upajjhāyaü passitthā 'ti vutto keëiü kurumāno tava upajjhāyo dārusakaņaü yojetvā gato bhavissatã 'ti vā sigālasaddaü sutvā kass' āyaü bhante saddo ti vutto mātuyā te yānena gacchantiyā kaddame laggacakkaü uddharantānaü ayaü saddo ti vā evaü n' eva davā na ravā a¤¤aü bhaõati, so āpattiü āpajjati yeva. a¤¤ā påraõakathā nāma hoti eko gāme thokaü telaü labhitvā vihāraü āgato sāmaõeraü bhaõati tvaü ajja kuhiü gato gāmo ekatelo ahosã 'ti vā pacchikāya ņhapitaü påvakhaõķaü labhitvā ajja gāme pacchikāhi påve cāresuü vā ti, ayaü musāvādo 'va hoti. sesaü uttānam evā 'ti. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti.


#<[page 738]>#
%<738                         Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.1-2.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü tivedanan ti. musāvādasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiyasikkhāpade, omasantã 'ti ovijjhanti. khuüsentã 'ti akkosenti. vambhentã 'ti padhaüsenti. bhåtapubban ti idaü vatthuü bhagavā omasavādagarahaõatthaü āhari.
Nandivisālo nāmā 'ti nandã 'ti tassa balivaddassa nāmaü, visāõāni pan' assa visālāni tasmā nandivisālo ti vuccati, bodhisatto tena samayena hoti. brāhmaõo taü yāgubhattādãhi ativiya posesi. atha so brāhmaõaü anukampamāno gaccha tvaü ti ādim āha. tatth' eva aņņhāsã 'ti ahetukapaņisandhikāle pi parakhuüsanaü amanāpato yeva paccesi, tasmā brāhmaõassa dosaü dassetukāmo aņņhāsi. sakaņasataü atibaddhaü pavaņņesã'ti paņipāņiyā ņhapetvā heņņhā rukkhe datvā ekābaddhaü katvā muggamāsavālukādãhi puõõaü sakaņasataü pavaņņento ki¤c'āpi pubbe patiņņhitārappadesaü puna are patte pavaņņitaü hoti. bodhisatto pana purimasakaņena patiņņhitaņņhāne pacchimasakaņaü patiņņhāpetuü sakaņasatappamāõaü padesaü pavaņņesi. bodhisattānaü hi sithilakaraõaü nāma n'atthi. tena c'attamano ahå 'ti tena brāhmaõassa dhanalābhena attano kammena ca so Nandivisālo attamano ahosi. akkosena pã 'ti ettha pana yasmā parato dve akkosā hãno ca akkoso ukkaņņho cā 'ti vibhajitukāmo tasmā yathā pubbe hãnena pi akkosena khuüsentã 'ti vuttaü. evaü avatvā akkosena icc evam āha. venajātã 'ti tacchakajāti, veõukārajātã 'ti pi vadanti. nesādajātã 'ti migaluddakajāti. rathakārajātã 'ti cammakārajāti. pukkusajātã 'ti pupphachaķķakajāti. avakaõõakādi dāsānaü nāmaü hoti, tasmā hãnaü. o¤ātan ti ava¤ātaü, u¤¤ātan ti pi paņhanti. ava¤¤ātan ti vambhetvā ¤ataü. hãlitan ti jegucchitaü.


#<[page 739]>#
%<Bhvibh_V.2.]                         Pācittiya-vaõõanā             739>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  paribhåtan ti kim etenā 'ti paribhavakataü. acittãkatan ti agarukataü. koņņhakakamman ti tacchakakammaü. muddā 'ti hatthamuddagaõanā. gaõanā'ti acchiddakādi avasesagaõanā. lekhā 'ti akkharalekhā. madhumehābādho vedanāya abhāvato ukkaņņho ti vutto. pāņikaīkhā 'ti icchitabbā. ya-kārena vā bha-kārena vā 'ti yakārabhakāre yojetvā yo akkoso. kāņakoņacikāya vā ti kāņan ti purisanimittaü, koņacikā 'ti itthãnimittaü. etehi vā yo akkoso eso hãno nāma akkoso ti. idāni tesaü jātiādãnaü pabhedavasena āpattiü ropetvā dassento upasampanno upasampannan ti ādim āha. tattha khuüsetukāmo vambhetukāmo maīkukattukāmo ti akkositukāmo vidhaüsitukāmo garahitukāmo nittejaü kattukāmo ti attho. hãnena hãnan ti hãnena jātivacanena hãnajātiyā 'ti etena upāyena sabbapadesu attho veditabbo. ettha ca hãnena hãnaü vadanto ki¤c'āpi saccaü vadati, omasitukāmatāya pan' assa vācāya vācāya pācittiyaü.
     ukkaņņhena hãnaü vadanto ca ki¤cāpi alikaü bhaõati, omasitukāmatāya pana iminā va sikkhāpadena pācittiyaü āpajjati na purimena. yo pi aticaõķālo 'si atibrāhmaõo 'si duņņhacaõķālo 'si duņņhabrāhmaõo 'sã 'ti ādãni vadati, so pi āpattiyā kāretabbo. santi idh'ekacce 'ti vāre pana pariharitvā vuttabhāvena dukkaņaü, es' eva nayo ye nåna ...pe...
na mayan ti vāresu pi. anupasampanne pana catåsu pi vāresu dukkaņam eva. coro 'si gaõņhibhedako sã 'ti ādivacanehi pana upasampanne pi anupasampanne pi sabbavāresu dukkaņam eva. davakamyatāya pana upasampanne pi anupasampanne pi sabbavāresu dubbhāsitaü. davakamyatā nāma keëihassādhippāyatā, imasmi¤ ca sikkhāpade ņhapetvā bhikkhuü bhikkhunãādayo sabbasattā anupasampannaņņhāneņhitā 'ti veditabbā.


#<[page 740]>#
%<740                  Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.2-3.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  atthapurekkhārassā 'ti ādãsu pāëiyā atthaü vaõõayanto atthapurekkhāro, pāëiü vācento dhammapurekkhāro, anusiņņhiyaü ņhatvā idāni pi caõķālo 'si pāpaü mā akāsi mā tamotamaparāyano ahosã 'ti ādinā nayena kathento anusāsanãpurekkhāro nāmā 'ti veditabbo. sesaü uttānam evā 'ti. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavāvācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. dubbhāsitāpatti pan' ettha vācācittato samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhā sacittakā akusalacittā dvivedanā sukhā ca majjhatā cā 'ti. omasavādasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiyasikkhāpade, bhaõķanajātānan ti sa¤jātabhaõķanānaü bhaõķanan ti kalahassa pubbabhāgo, iminā ca iminā ca idaü kataü, evaü vutte evaü vakkhāmā 'ti ādikaü sakasakapakkhe sammantanaü. kalaho ti āpattigāmiko kāyavācā vãtikkamo. vivādo ti viggāhikakathā, taü vivādaü āpannānaü vivādāpannānaü. pesu¤¤an ti pisuõavācaü, piyabhāvassa su¤¤akaraõavācan ti vuttaü hoti. bhikkhupesu¤¤e 'ti bhikkhånaü pesu¤¤e bhikkhuto sutvā bhikkhunā bhikkhussa upasaühaņapesu¤¤e 'ti attho. dvãhi ākārehã 'ti dvãhi kāraõehi. piyakamyassa vā 'ti evaü ahaü etassa piyo bhavissāmã 'ti attano piyabhāvaü patthayamānassa vā.
bhedādhippāyassa vā 'ti evam ayaü etena saddhiü bhijjissatã 'ti parassa parena bhedaü icchantassa vā. jātito vā 'ti ādisabbaü purimasikkhāpade vuttanayam eva. idhāpi bhikkhunã ādiü katvā sabbe anupasampannā nāma, na piyakamyassa na bhedādhippāyassā 'ti ekaü akkosantaü eka¤ ca khamantaü disvā aho nillajjo ãdisam pi nāma bhavantaü puna vattabbaü ma¤¤issatã 'ti evaü kevalaü pāpagarahitāya bhaõantassa anāpatti, sesaü uttānattham eva. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti,


#<[page 741]>#
%<Bhvibh_V.3-4.]             Pācittiya-vaõõanā             741>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü tivedanan ti. pesu¤¤asikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthasikkhāpade, appatissā 'ti appatissavā upāsakā 'ti vuttavacanam pi na sotukāmā anādarā 'ti attho. appatissayā vā anãcavuttino ti attho. asabhāgavuttikā 'ti visabhāgajãvikā, yathā bhikkhåsu vattitabbaü, evaü appavattavuttino ti attho. padaso dhammaü vāceyyā 'ti ekato padaü padaü dhammaü vāceyya koņņhāsaü koņņhāsaü vāceyyā 'ti attho, yasmā pana taü koņņhāsanāmakaü padaü catubbidhaü hoti, tasmā taü dassetuü padaü anupadaü anvakkharaü anubya¤janan ti padabhājanaü vuttaü. tattha padan ti eko gāthāpādo adhippeto, anupadan ti dutiyapādo, anvakkharan ti ekekamakkharaü, anubya¤janan ti purimabya¤janena sadisaü pacchā bya¤janaü, yaü ki¤ci ekam akkharaü anvakkharaü, akkharasamåho anuvya¤janaü, akkharānubya¤janasamåho padaü, paņhamaü padaü padam eva dutiyaü anupadan ti evam ettha nānākaraõaü veditabbaü. idāni padaü nāma ekato paņņhapetvā ekato osāpentã 'ti gāthābandhaü dhammaü vācento manopubbaīgamā dhammā 'ti ekamekaü padaü sāmaõerena saddhiü ekato ārabhitvā ekato yeva niņņhāpeti, evaü vācentassa padagaõanāya pācittiyo veditabbā.
     anupadaü nāma pāņekkaü paņņhapetvā ekato osāpentã 'ti therena manopubbaīgamā dhammā 'ti vutte sāmaõero taü padaü apāpuõitvā manoseņņhā manomayā 'ti dutiyaü padaü ekato bhaõati, ime pāņekkaü paņņhapetvā ekato osāpenti nāma. evaü vācentassāpi anupadagaõanāya pācittiyo. anvakkharaü nāma råpaü aniccan ti vuccamāno run ti opātetã 'ti. råpaü aniccan ti bhaõa sāmaõerā 'ti vuccamāno rå-kāramattam eva ekato vatvā tiņņhati, evaü vācentassāpi anvakkharagaõanāya pācittiyo. gāthābandhe pi ca esa nayo labbhati yeva. anubya¤janaü nāma råpaü aniccan ti vuccamāno vedanā aniccā 'ti saddaü nicchāretã 'ti råpaü bhikkhave aniccaü vedanā aniccā 'ti imaü suttaü vācayamāno therena råpaü aniccan ti vuccamāno sāmaõero sãghapa¤¤atāya vedanā aniccā 'ti imaü aniccapadaü therassa råpaü aniccan ti etena aniccapadena saddhiü ekato bhaõanto vācaü nicchāreti,


#<[page 742]>#
%<742                 Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.4.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü vācentassāpi anubya¤janagaganāya pācittiyo. ayaü pan' ettha saīkhepo imesu padādãsu yaü yaü ekato bhaõati tena tena āpatti āpajjatã 'ti. buddhabhāsito ti sakalaü vinayapiņakaü abhidhammapiņakaü dhammapadaü cariyāpiņakaü udānaü itivuttakaü jātakaü suttanipāto vimānavatthu petavatthu brahmajālādãni ca suttāni. sāvakabhāsito ti catuparisapariyāpannehi sāvakehi bhāsito anaīgaõa sammādiņņhi anumānasutta cullavedalla mahāvedallādiko. isibhāsito ti bāhiraparibbājakehi bhāsito sakalo paribbājakavaggo Bāvāriyassa antevāsikānaü soëasaõõaü brāhmaõānaü pucchā 'ti evam ādi. devabhāsito ti devatāhi bhāsito, so devatāsaüyutta devaputtasaüyutta mārasaüyutta brahmasaüyutta sakkasaüyuttādivasena veditabbo. atthåpasaühito ti aņņhakathānissito. dhammåpasaühito ti pāëinissito, ubhayenāpi vivaņņåpanissitam eva vadati, ki¤cāpi vivaņņåpanissitaü vadati, tisso saīgãtiyo āråëhadhammaü yeva padaso vācentassa āpatti. vivaņņåpanissite 'pi nānābhāsāvasena gāthāsilokabandhādãhi abhisaīkhate anāpatti. tisso saīgãtiyo anāråëhe pi kulumbasuttaü rājovādasuttaü tikkhindriyaü catuparivaņņaü nandopanandan ti ãdise āpatti yeva, Apalāladamanan pi vuttaü Mahāpaccariyaü pana paņisiddhaü meõķaka-Milindapa¤hesu therassa sakapaņibhāõe anāpatti, yaü ra¤¤o sa¤¤āpanatthaü āharitvā vuttaü tattha āpatti. vaõõapiņaka aīgulimālapiņaka raņņhapālagajjita āëavakagajjita guëhumagga guëhavessantara guëhavinaya vedaëhapiņakādãni pana abuddhavacanāni yevā 'ti vuttaü.


#<[page 743]>#
%<Bhvibh_V.4.]               Pācittiya-vaõõanā                   743>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sãlåpadeso nāma dhammasenāpatinā vutto ti vadanti, tasmiü āpatti yeva. a¤¤āni pi maggakathā ārammaõakathā buddhikaradaõķaka ¤āõavatthu asubhakathādãni atthi, tesu sattatiüsabodhipakkhiyadhammā vibhattā, dhutaīgapa¤he paņipadā vibhattā, tasmā tesu āpattã 'ti vuttaü.
Mahāpaccari ādãsu pana asaīgãti āråëhesu rājovāda tikkhindriya catuparivaņņa nandopananda kulumbasuttesu yeva āpattã 'ti vatvā avasesesu yaü buddhavacanato āharitvā vuttaü, tad eva āpattivatthu hoti na itaran ti ayam attho paņiggahãto. ekato uddisāpento ti anupasampannena saddhiü ekato uddesaü gaõhanto pi ekato vadati anāpattã 'ti attho.
tatr' āyaü vinicchayo, upasampanno ca anupasampanno ca nisãditvā uddisāpenti ācariyo nisinnānaü bhaõāmã 'ti tehi saddhiü ekato vadati ācariyass 'eva āpatti, anupasampannena saddhiü gaõhantassa anāpatti, dve pi ņhitā gaõhanti es' eva nayo. daharabhikkhu nisinno sāmaõero ņhito nisinnassa bhaõāmã 'ti bhaõato anāpatti. sace daharo tiņņhati itaro nisãdati ņhitassa bhaõāmã 'ti bhaõato pi anāpatti. sace bahunnaü bhikkhånaü antare eko sāmaõero nisinno hoti, tasmiü nisinne padaso dhammaü vācentassa ācariyassa acittakāpatti. sace sāmaõero upacāraü mu¤citvā ņhito vā nisinno vā hoti yesaü vāceti tesu apariyāpannattā ekena disābhāgena palāyanakagandhaü nāma gaõhātã 'ti saīkhyaü gacchati tasmā anāpatti. ekato sajjhāyaü karonto pi anupasampannena saddhiü upasampanno ekato sajjhāyaü karonto tena saddhiü yeva bhaõati anāpatti. anupasampannassa santike uddesaü gaõhantassāpi tena saddhiü ekato bhaõantassa anāpatti. ayam pi ekato sajjhāyaü karoti cceva saīkhyaü gacchati. yebhuyyena paguõaü ganthaü bhaõantaü opātetã 'ti sace ekagāthāya eko pādo na āgacchati, sesaü āgacchati ayaü yebhuyyena paguõagantho nāma.


#<[page 744]>#
%<744                  Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.4-5.>%
etena upāyena sutte pi veditabbo. taü opādentassa evaü bhaõāmã 'ti ekato pi bhaõantassa anāpatti. osārentaü opātetã 'ti suttaü uccārentaü parisamajjhe parisaīkamānaü evaü vadehã 'ti tena saddhiü ekato pi vadantassa anāpatti.
yaü pana Mahāpaccariyādãsu mayā saddhiü mā vadā 'ti vutto yadi vadati anāpattã 'ti vuttaü. taü Mahāaņņhakathāyaü n' atthi, n' atthi bhāvo yeva c' assa yutto. kasmā, kiriyasamuņņhānattā. itarathā hi kiriyākiriyaü bhaveyya, sesaü uttānattham eva. padasodhammasamuņņhānaü vācato ca vācācittato ca samuņņhāti. kiriyā nosa¤¤ovimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. padasodhammasikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤camasikkhāpade, muņņhassatã asampajānā 'ti pubbabhāge satisampaja¤¤assa akaraõavasen' etaü vuttaü, bhavaīgotiõõakāle pana kuto satisampaja¤¤aü. vikåjamānā 'ti vippalapamānā. kākacchamānā 'ti nāsāya kākasaddaü viya niratthakasaddaü mu¤camānā. upāsakā 'ti paņhamataraü uņņhitaupāsakā. etad avocun ti bhagavatā āvuso Rāhula sikkhāpadaü pa¤¤attan ti bhikkhå sikkhāpadagāraven' eva etaü avocuü. pakatiyā pana te bhagavati ca gāravena āyasmato ca Rāhulassa sikkhākāmatāya tass' āyasmato ca vasanaņņhānaü āgatassa cåëama¤cakaü vā apassenaü vā yaü atthi taü pa¤¤āpetvā cãvaraü vā uttarāsaīgaü vā ussãsakaraõatthāya denti. tatr' ãdaü tassa āyasmato sikkhākāmatāya, bhikkhå kira taü dårato 'va āgacchantaü disvā muņņhisammu¤janã ca kacavarachaķķanaka¤ ca bahi khipanti. ath' a¤¤ehi āvuso ken' idaü pātitaü ti vutte a¤¤e evaü vadanti, bhante Rāhulo imasmiü padese sa¤cari tena nu kho pātitaü ti. so pan' āyasmā na mayhaü bhante idakamman ti ekadivasam pi avatvā taü paņisāmetvā bhikkhå khamāpetvā gacchati. vaccakuņiyā seyyaü kappesã 'ti taü yeva sikkhākāmataü anubråhanto dhammasenāpati Mahāmoggallāna ânandattherādãnaü santikaü agantvā bhagavato vala¤janakavaccakuņiyā seyyaü kappesi,


#<[page 745]>#
%<Bhvibh_V.5.]                Pācittiya-vaõõanā                  745>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sā kira kuņã kavāņabaddhā gandhaparibhaõķakatā samosāritapupphadāmā cetiyaņņhānam iva tiņņhati aparibhogā a¤¤esaü.
     uttariü dvirattatirattan ti bhagavā sāmaõerānaü saīgahakaraõatthāya tirattaü parihāraü adāsi, na hi yuttaü kuladārake pabbājetvā nānuggahetun ti. sahaseyyan ti ekato seyyaü. seyyā 'ti kāyapasāraõasaīkhātaü sayanam pi vuccati yasmiü senāsane sayanti tam pi. tattha senāsanaü tāva dassetuü seyyā nāma sabbacchannā 'ti ādivuttaü.
kāyapasāraõaü dassetuü anupasampanne nipanne bhikkhu nipajjatã 'ti ādivuttaü, tasmā ayam ettha attho, senāsanasaīkhātaü seyyaü pavisitvā kāyapasāraõasaīkhātaü seyyaü kappeyya vidaheyya sampādeyyā 'ti. sabbacchannā 'ti ādinā pana tassā senāsanasaīkhātāya seyyāya lakkhaõaü vuttaü, tasmā yaü senāsanaü upari pa¤cahi chadanehi a¤¤ena vā kenaci sabbam eva paņicchannaü ayaü sabbacchannā nāma seyyā. aņņhakathāsu pana pākaņavohāraü gahetvā vācuggatavasena sabbacchannā nāma pa¤cahi chadanehi channā 'ti ki¤cāpi vuttaü atha kho dussakuņiyaü vasantassāpi na sakkā anāpatti kātuü, tasmā yaü ki¤ci paņicchādanasamatthaü idha chadana¤ ca parichadana¤ ca veditabbaü. pa¤cavidhachadane yeva hi gayhamāne padaracchanne pi sahaseyyā na bhaveyya, tasmā yaü pana senāsanaü bhåmito paņņhāya yāva chadanaü āhacca pākārena vā a¤¤ena vā kenaci antamaso vatthena pi parikkhittaü ayaü sabbaparicchannā nāma seyyā. chadanaü anāhacca sabbantimena pariyāyena diyaķķhahatthubbedhena pākārādinā parikkhittāpi sabbaparicchannā yevā 'ti Kurundaņņhakathāyaü vuttaü. yassa pana upari bahutaraü ņhānaü channaü appaü acchannaü, samantato vā bahutaraü parikkhittaü appaü aparikkhittaü ayaü yebhuyyena channā yebhuyyena paricchannā nāma.


#<[page 746]>#
%<746                  Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.5.>%
iminā hi lakkhaõena samannāgato sace pi sattabhåmiko pāsādo ekåpacāro hoti satagabbhaü vā catussālaü vā ekaseyyā icc eva saīkhyaü gacchati, taü sandhāya vuttaü catutthe divase atthaīgate suriye anupasampanne nipanne bhikkhu nipajjati āpatti pācittiyassā 'ti ādi. tattha ca nipajjanamatten' eva pācittiyaü. sace pana sambahulā sāmaõerā eko bhikkhu sāmaõeragaõanāya pācittiyo. te ce uņņhāyuņņhāya nipajjanti, tesaü payoge payoge bhikkhussa āpatti. bhikkhussa uņņhāyuņņhāya nipajjane pana bhikkhuss' eva payogena bhikkhussa āpatti. sace sambahulā bhikkhå eko sāmaõero sabbesaü āpatti karoti, tassa uņņhāyuņņhāya nipajjanena pi bhikkhånaü āpatti yeva, ubhayesaü sambahulabhāve pi es' eva nayo. api c' ettha ekāvāsādikam pi catukkaü veditabbaü, yo hi ekasmiü āvāse eken' eva anupasampannena saddhiü tirattaü sahaseyyaü kappeti tassa catutthadivasato paņņhāya devasikaü āpatti. yo pi ekasmiü yeva āvāse nānāanupasampannehi saddhiü tirattaü sahaseyyaü kappeti tassāpi, yo pi nānāāvāsesu eken' eva anupasampannena saddhiü tirattaü sahaseyyaü kappeti tassāpi, yo pi nānāāvāsesu nānāanupasampannehi saddhiü yojanasatam pi gantvā sahaseyyaü kappeti tassāpi catutthadivasato paņņhāya devasikā āpatti. aya¤ ca sahaseyyāpatti nāma bhikkhuü ņhapetvā avaseso anupasapanno nāmā 'ti vacanato tiracchānagatena pi saddhiü hoti, tatra tiracchānagatassa paricchedo methunadhammāpattiyā vuttanayen' eva veditabbo, tasmā sace pi godhā biëāra muīgusādãsu koci pavisitvā bhikkhuno vasanasenāsane ekåpacāraņņhāne sayati sahaseyyā 'va hoti, yadi pana thambhānaü uparikatapāsādassa uparimatalena saddhiü asambandhabhittikassa bhittiyā upariņhitasusirena pavisitvā tulāya abbhantare sayitvā ten' eva susirena nikkhamitvā gacchati heņņhāpāsāde sayitabhikkhussa anāpatti.


#<[page 747]>#
%<Bhvibh_V.5.]                Pācittiya-vaõõanā                   747>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace chadane chiddaü hoti tena pavisitvā anto chadane vasitvā ten' eva pakkamati, nānåpacāre uparimatale chadanabbhantare sayitassa āpatti, heņņhimatale sayitassa anāpatti. sace antopāsāden' eva ārohitvā sabbatalāni paribhu¤janti ekåpacārāni honti, tesu yattha katthaci sayitassa āpatti, sabhāsaīkhepena kate aķķhakuķķakasenāsane sayitassa vāëasaīghāņādãsu kapotādāyo pavisitvā sayanti āpatti yeva, parikkhepassa bahi gate nimbakosabbhantare sayanti anāpatti. parimaõķalaü vā caturassaü vā ekacchadanāya gabbhamālāya satagabbhaü ce pi senāsanaü hoti, tatra ce ekena sādhāraõadvārena pavisitvā visuü pākārena aparicchinnagabbhåpacāre sabbagabbhe pavisanti ekagabbhe pi anupasampanne nipanne sabbagabbhesu nipannānaü āpatti. sace sapamukhā gabbhā honti pamukhassa upari acchannaü uccavatthuka¤ ce pi hoti pamukhe sayito gabbhe sayitānaü āpatti na karoti. sace pana gabbhachadanen' eva saddhiü sambandhachadanaü hoti tatra sayito sabbesaü āpatti karoti. kasmā, sabbacchannattā sabbaparicchannattā ca, gabbhaparikkhepo yeva hi 'ssa parikkhepo ti. eten' eva hi nayena aņņhakathāsu lohapāsādaparikkhepassa catåsu dvārakoņņhakesu āpatti vuttā.
     yam pana Andhakaņņhakathāyaü aparikkhitte pamukhe anāpatti, bhåmiyaü vinā jagatiyā pamukhaü sandhāya kathitan ti vuttaü, taü Andhakaraņņhe pāņekkaü sannivesā ekacchadanā gabbhapāliyo sandhāya vuttaü. ya¤ ca tattha bhåmiyaü vinā jagatiyā 'ti vuttaü, taü n' eva aņņhakathāsu atthi na pāliyā sameti, dasahatthubbedhāpi hi jagati parikkhepasaīkhyaü na gacchati, tasmā yam pi tattha dutiyasikkhāpade jagatiyā pamāõaü vatvā etaü ekåpacāraü paņicchannaü nāma hotã 'ti vuttaü taü na gahetabbaü. ye pi ekasāladvisālatisālacatussālasannivesā mahāpāsādā ekasmiü okāse pāde dhovitvā paviņņhena sakkā honti sabbattha anuparigantuü tesu pi sahaseyyāpattiyā na muccati.


#<[page 748]>#
%<748                 Samantapāsādikā                  [Bhvibh_V.5.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace tasmiü tasmiü ņhāne upacāraü paricchinditvā katā honti ekåpacāraņņhāne yeva āpatti. dvãhi dvārehi yuttassa sudhāchadanamaõķapassa majjhe pākāraü karonti, ekena dvārena pavisitvā ekasmiü paricchede anupasampanno sayati ekasmiü bhikkhu anāpatti, pākāre godhādãnaü pavisanamattam pi chiddaü hoti, ekasmi¤ ca paricchede godhā sayanti anāpatti yeva. na hi chiddena gehaü ekåpacāram nāma hoti. sace pākāramajjhe chinditvā dvāraü yojenti ekåpacāratāya āpatti, taü dvāraü kavāņena pidahitvā sayante āpatti yeva, na hi dvārapidahanena gehaü nānåpacāraü nāma hoti dvāraü vā advāraü kavāņaü hi saüvaraõavivaraõehi yathāsukhaü vala¤janatthāya kataü na vala¤jåpacchedanatthāya, sace pana taü dvāraü puna iņņhakāhi pidahanti advāraü hoti, purime nānåpacārabhāve yeva tiņņhati, dãghapamukhaü cetiyagharaü hoti. ekaü kavāņaü anto ekaü bahi dvinnaü kavāņānaü antare anupasampanno anto cetiyaghare sayitassa āpattiü karoti ekåpacārattā. tattha yassa siyā ayaü ekåpacāranānåpacāratā nāma uddositasikkhāpade vuttā.
idha pana seyyā nāma sabbacchannā sabbaparicchannā yebhuyyena channā yebhuyyena paricchannā 'ti ettakam eva vuttaü. pihitadvāro ca gabbho sabbaparicchanno 'va hoti, tasmā tattha anto sayiten' eva saddhiü āpatti bahi sayitena anāpattã 'ti. so evaü vattabbo apihitadvāre pana kasmā bahi sayitena āpattã 'ti, pamukhassa gabbhena saddhiü sabbacchannattā. kiü pana gabbhe pidahite chadanaü viddhastaü hotã 'ti. na viddhastaü gabbhena saddhiü pamukhassa sabbaparicchannatā na hoti. kiü parikkhepo viddhasto ti. addhā vakkhati na viddhasto kavāņena upacāro paricchinno ti, evaü sudåram pi gantvā puna ekåpacāranānåpacārataü yeva paccā gamissati. api ca yadi vya¤janamatten' eva attho suvi¤¤eyyo siyā sabbacchannā 'ti vacanato pa¤cannaü a¤¤atarena chadanena channā eva seyyā siyā na a¤¤ena. eva¤ ca sati padaracchannādãsu anāpatti siyā, tato yad atthaü sikkhāpadaü pa¤¤attaü sveva attho parihāyeyya,


#<[page 749]>#
%<Bhvibh_V.5.]                 Pācittiya-vaõõanā                   749>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  parihāyatu vā mā vā kathaü avuttaü gahetabban ti, ko vā vadati avuttaü gahetabban ti. vuttaü h' etaü aniyatesu aņicchannaü nāma āsanaü kuķķena vā kavāņena vā kila¤jena vā sāõipākārena vā rukkhena vā thambhena vā koņņhalikāya vā yena kenaci paņicchannaü hotã 'ti, tasmā yathā tattha yena kenaci paņicchannaü paņicchannam eva ca, evam idhāpi gahetabbaü. tasmā senāsanaü khuddakaü vā hotu mahantaü vā a¤¤ena saddhiü sambandhaü vā asambandhaü vā dãghaü vā vaņņaü vā caturassaü vā ekabhåmakaü vā anekabhåmakaü vā yaü yaü ekåpacāraü sabbattha yena kenaci paņicchādanena sabbacchanne sabbaparicchanne yebhuyyena vā channe yebhuyyena paricchanne sahaseyyāpatti hotã 'ti. upaķķhacchanne upaķķhaparicchanne āpatti dukkaņassā 'ti ettha sabbacchanne upaķķhaparicchanne 'ti evam ādãsu pi Mahāpaccariyaü dukkaņaü evā 'ti vuttaü. Mahāaņņhakathāyaü pana sabbacchanne yebhuyyena paricchanne pācittiyaü. sabbacchanne upaķķhaparicchanne pācittiyaü, yebhuyyenacchanne upaķķhaparicchanne pācittiyaü. sabbacchanne yebhuyyenaparicchanne pācittiyaü, sabbacchanne upaķķhaparicchanne pācittiyaü.
yebhuyyenaparicchanne upaķķhaparicchanne pācittiyaü.
pāliyaü vuttapācittiyena saddhiü sabba pācittiyānã 'ti vuttaü. sabbacchanne cåëakapaņicchanne dukkaņaü.
yebhuyyenacchanne cåëakaparicchanne dukkaņaü. sabbaparicchanne cåëakacchanne dukkaņaü, yebhuyyena paricchanne cåëakacchanne dukkaņaü. pāliyā dukkaņena saha pa¤cadukkaņānã 'ti vuttaü. upaķķhacchanne cåëakaparicchanne anāpatti. upaķķhaparicchanne cåëakacchanne anāpatti, cåëakacchanne cåëakaparicchanne anāpatti. sabbacchanne sabbaparicchanne 'ti ca ettha senāsanaü maõķapavaõõaü hotã 'ti vuttaü.


#<[page 750]>#
%<750                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.5-7.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  iminā p' etaü veditabbaü yathā jagati parikkhepasaīkhyaü na gacchatã 'ti, sesaü vuttānattham eva. eëakalomasamuņņhānaü kāyato ca kāyacittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. sahaseyyasikkhāpadaü pa¤camaü.
     Dutiyasahaseyyasikkhāpade, āvasathāgāran ti āgantukānaü vasanāgāraü. pa¤¤attaü hotã 'ti pu¤¤akāmatāya katvā ņhapitaü hoti. yena sā itthã ten' åpasaīkamã 'ti asukasmiü nāma ņhāne āvasathāgāraü pa¤¤attaü atthã 'ti manussānaü sutvā upasaīkami. gandhagandhinã 'ti agarukuīkumādãnaü gandhānaü gandho gandhagandho, so assā atthã 'ti gandhagandhinã 'ti. sāņakaü nikkhipitvā 'ti app eva nāmassa imam pi vippakāraü passantassa rāgo uppajjeyyā 'ti cintetvā evam akāsi. okkhipitvā 'ti adhokhipitvā. accayo ti aparādho. maü accagamā 'ti maü atikkamma abhibhavitvā pavatto, sesaü paņhamasikkhāpade vuttanayen' eva veditabbaü. ayam eva hi viseso paņhamasikkhāpade catutthadivase āpatti, idha paņhamadivase pi, yakkhãpetãhi dissamānakaråpāhi tiracchānagatitthiyā ca methunakammavatthubhåtāya eva dukkaņaü, sesāhi anāpatti, samuņņhānādãni paņhamasadisān' evā 'ti. dutiyasahaseyyasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattamasikkhāpade, gharaõã 'ti gharasāminã. nivesanadvāre 'ti nivesanassa mahādvāre. gharasuõhā 'ti tasmiü ghare suõhā. āvasathadvāre 'ti ovarakadvāre. vissaņņhenā 'ti suniggatena saddena. vivaņenā 'ti suņņhupakāsena asaüvutena. dhammo desetabbo ti ayaü saraõasãlādibhedo dhammo kathetabbo. a¤¤ātun ti ājānituü. vi¤¤unā purisaviggahenā 'ti vi¤¤unā purisena purisaviggahaü gahetvāpi ņhitena, na yakkhena na petena na tiracchānagatena. anāpatti vi¤¤unā purisaviggahenā 'ti vi¤¤unā purisaviggahena saddhiü ņhitāya bahum pi dhammaü desentassa anāpatti.


#<[page 751]>#
%<Bhvibh_V.7-8.]          Pācittiya-vaõõanā                   751>%
chappa¤ca vācāhã 'ti chahi pa¤cahi vācāhi yo deseti tassāpi anāpatti. tattha eko gāthāpādo ekā vācā 'ti evaü sabbattha vācāpamāõaü veditabbaü. sace aņņhakathādhammapadaü jātakādi vatthuü vā kathetukāmo hoti chappadamattam eva kathetuü vaņņati. pāëiyā saddhiü kathentena ekapadaü pāëito pa¤ca aņņhakathāto ti evaü chappadāni anatikkamitvā 'va kathetabbo. padaso dhamme vuttappabhedo hi idhāpi sabbo dhammo vutto yeva. tasmiü desetã 'ti tasmiü khaõe deseti. sampadānthe vā etaü bhummavacanaü, tassā desetã 'ti attho. a¤¤issā mātugāmāyā 'ti ekissā desetvā puna āgatāgatāya a¤¤issāpi desetã 'ti evaü ekāsane nisinno mātugāmasatasahassam pi desetã 'ti attho. Mahāpaccariyaņņhakathāyaü vuttaü, samaü nisinnānaü mātugāmānaü tumhākaü ekekissā ekekaü gāthaü desessāmi taü suõathā 'ti deseti anāpatti. paņhamaü ekekissā ekekaü gāthaü kathessāmã 'ti ābhogaü katvā jānāpetvā kathetuü vaņņati na pacchā 'ti. pa¤haü pucchati pa¤haü puņņho kathetã 'ti mātugāmo Dãghanikāyo nāma kim atthaü dãpetã 'ti pucchati, evaü pa¤haü puņņho bhikkhu sabba¤ c' eva pi Dãghanikāyaü katheti anāpatti. sesam ettha uttānam evā 'ti, padasodhammasamuņņhānaü vācato ca vācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. dhammadesanasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhamasikkhāpade, vatthukathāya tāva yaü vattabbaü siyā, taü sabbaü catutthapārājikavaõõanāyaü vuttanayam eva. ayam eva hi viseso, tattha abhåtaü ārocesuü, idha bhåtaü, bhåtam pi puthujjanā ārocesuü na ariyā, ariyānaü hi payuttavācā nāma n' atthi, attano guõe ārocayamāne pana a¤¤e na paņisedhesuü,


#<[page 752]>#
%<752                Samantapāsādikā                     [Bhvibh_V.8.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tathā uppanne ca paccaye sādiyiüsu, tathā uppannabhāvaü ajānantā. atha kho te bhikkhå bhagavato etam atthaü ārocesun ti ādim hi pana ye uttarimanussadhammassa vaõõaü bhāsiüsu, te ārocesun ti veditabbo.
kacci pana vo bhikkhave bhåtan ti pucchi, te pana sabbe pi bhåtaü bhagavā 'ti paņijāniüsu. ariyānam pi hi abbhantare bhåto uttarimanussadhammo ti. atha bhagavā ariyamissakattā moghapurisā 'ti avatvā katha¤ hi māna tumhe bhikkhave 'ti vatvā udarassa kāraõā ti ādim āha. tattha yasmā ariyā a¤¤esaü sutvā ayyo kira bhante sotāpanno ti ādinā nayena pasannehi manussehi pucchiyamānā appa¤¤atte sikkhāpade anādãnavadassino suddhacittatāya attano ca paresa¤ ca visesādhigamaü paņijāniüsu. evaü paņijānantehi ca tehi yaü a¤¤e udarassa kāraõā uttarimanussadhammassa vaõõaü bhāsitvā piõķapātaü uppādesuü, taü suddhacittāya sādiyantehi pi udarassa kāraõā uttarimanussadhammassa vaõõo bhāsito viya hoti, tasmā sabbasaīgāhiken' eva nayena katha¤ hi nāma tumhe bhikkhave udarassa kāraõā gihãnaü a¤¤ama¤¤assa uttarimanussadhammassa vaõõaü bhāsissathā 'ti āha. sesaü catutthapārājikavatthusadisam eva. sikkhāpadavibhaīge pi kevalaü tattha pārājika¤ c' eva thullaccaya¤ ca idha bhåtattā pācittiya¤ c' eva dukkaņa¤ ca ayaü viseso, sesaü vuttanayam eva.
     upasampannassa bhåtaü ārocetã 'ti utarimanussadhammam eva sandhāya vuttaü. parinibbānakāle hi antarā vā atikaķķhiyamānena upasampannassa bhåtaü ārocetuü vaņņati, sutapariyattisãlaguõaü pana anupampannassāpi ārocetuü vaņņati. ādikammikassa anāpatti. ummattakassā 'ti idaü pana idha na vuttaü. kasmā, diņņhisampannānaü ummādassa vā cittakkhepassa vā abhāvā 'ti. Mahāpaccariyaü pi hi vicāritaü, jhānalābhã pana parihãne jhāne ummattako bhaveyya, tassāpi bhåtārocanappaccayā anāpatti na vattabbā bhåtass' eva abhāvato ti. sesaü vuttānam eva. bhåtārocanaü nām' etaü pubbe avutte pi tãhi samuņņhāõehi samuņņhāti, kāyato vācato kāyavācato cā 'ti.


#<[page 753]>#
%<Bhvibh_V.8-9.]              Pācittiya-vaõõanā                   753>%
kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõativajjaü kāyakammaü vacãkammaü kusalābyākatacittehi dvicittaü sukhamajjhattavedanāhi dvivedanan ti. bhåtārocanasikkhāpadaü aņņhamaü.
     Navamasikkhāpade, duņņhullā nāma āpatti cattāri pārājikāni terasasaīghādisesā 'ti imissā pāëiyā pārājikāni duņņhullasaddatthadassanatthaü vuttāni, saīghādisesaü pana idhādhippetan ti aņņhakathāsu vuttaü. tatrāyaü vicāraõā. sace pārājikaü dhammaü ārocentassa pācittiyaü na bhaveyya, yathā samāne pi bhikkhubhikkhunãnaü upasampannasadde yattha bhikkhunã anadhippetā hoti. tattha bhikkhuü ņhapetvā avaseso anupasampanno ti vuccati. evam idha samāne pi pārājikasaīghādisesānaü duņņhullasadde yadi pārājikaü anadhippetaü duņņhullā nāma āpatti terasasaīghādisesā 'ti etad eva vattabbaü siyā. tattha bhaveyya yo pārājikaü āpanno so bhikkhubhāvato cuto, tasmā tassa āpattiü ārocento dukkaņaü āpajjatã 'ti. evaü sati akkosento pi dukkaņaü āpajjeyya pācittiyam eva ca āpajjati. vuttaü h' etaü asuddho hoti puggalo a¤¤ataraü pārājikaü dhammaü ajjhāpanno ta¤ ce asuddhadiņņhi samāno okāsaü kārāpetvā akkosādhippāyo vadati āpatti omasavādassā 'ti, evaü pāëiyā vicāriyamānāya pārājikaü ārosentassāpi pācittiyam eva dissati. ki¤ cāpi dissati. atha kho sabbāņņhakathāsu vuttattā aņņhakathācariyā 'va ettha pamāõaü na a¤¤ā vicāraõā, pubbe pi ca avocumhā: buddhena dhammo vinayo ca vutto, yo tassa puttehi tath' eva ¤āto ti ādi. aņņhakathācariyā hi buddhassa adhippāyaü jānanti, imināpi c' etaü pariyāyena veditabbaü.
     a¤¤atra bhikkhusammutiyā 'ti hi vuttaü. bhikkhusammuttiyā ca ārocanaü āyatiü saüvaratthāya puna tathāråpaü āpattiü anāpajjanatthāya bhagavatā anu¤¤ātaü na tassa bhikkhuno avaõõamattappakāsanatthāya na sāsane vāssa patiņņhā nisedhanatthāya,


#<[page 754]>#
%<754                Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.9-10.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na ca pārājikaü āpannassa puna tathāråpāya āpattiyā anāpajjanena bhikkhubhāvo nāma atthi, tasmā pārājikāni duņņhullasaddatthadassanatthaü vuttāni. saīghādisesaü pana idhādhippetan ti yaü aņņhākathāsu vuttaü taü suvuttam eva. atthi bhikkhusammuti āpattipariyantā 'ti ādãsu pana yā ayaü bhikkhusammuti vuttā, sā na katthaci āgatā, idha vuttattā yeva pana abhiõhāpattikaü bhikkhuü disvā evaü c' esa paresu hirottappenāpi āyatiü saüvaraü āpajjissatã 'ti tassa bhikkhuno hitesitāya tikkhattuü apaloketvā saīghena kātabbā 'ti veditabbā. aduņņhullaü āpattim āroceti āpatti dukkhaņassā 'ti pa¤caāpattikkhandhe ārocentassa dukkaņaü. Mahāpaccariyaü pana pārājikaü ārocentassāpi dukkaņam eva vuttaü. anupasampannassa duņņhullaü vā aduņņhullaü vā ajjhācāran ti ettha ādito pa¤casikkhāpadāni duņņhullo nāma ajjhācāro, sesāni aduņņhullāni. sukkavisaņņhi kāyasaüsagga duņņhulla attakāmā pan' assa dujjhācāro nāmā 'ti vuttaü. vatthuü ārocetã 'ti ayaü sukkavisaņņhiü āpanno duņņhullaü āpanno attakāmaü āpanno kāyasaüsaggaü āpanno ti evaü vadantassa anāpatti. āpattiü ārocetã 'ti ayaü pārājikaü āpanno saīghāsidesaü thullaccayaü pācittiyaü pāņidesanãyaü dukkaņaü dubbhāsitaü āpanno ti vadati anāpatti. ayaü asuciü mocetvā saīghādisesaü āpanno ti ādinā pana nayena vatthunā saddhiü āpattiü ghaņetvā ārocentass' eva āpatti.
sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. duņņhullārocanasikkhāpadaü navamaü.
     Dasamasikkhāpade, jātā ca paņhavã ajātā ca paņhavã 'ti imehi padehi jātapaņhavi¤ ca ajātapaņhavi¤ ca dasseti. appapāsāõādãsu appā pāsāõā etthā 'ti appapāsaõā 'ti evam attho daņņhabbo.


#<[page 755]>#
%<Bhvibh_V.10.]                 Pācittiya-vaõõanā                   755>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha muņņhippamāõato upari pāsāõā veditabbā. muņņhippamāõā sakkharā. kaņhalā 'ti kapālakhaõķāni. marumbā 'ti kaņasakkharā. vālikā 'ti vālikā yeva. yebhuyyena paüså 'ti tãsu koņņhāsesu dve koņņhāsā paüsum eko pāsāõādãsu a¤¤atarakoņņhāso. adaķķhāpã 'ti uddhana pattapacana kumbhakārāvāpādivasena tathātathā adaķķhā, sā pana visuü n' atthi suddhapaüsuādãsu a¤¤atarā 'va veditabbā. yebhuyyena sakkharā 'ti bahutarā sakkharā.
Hatthikucchiyaü kira ekaü pacchipåraü āharāpetvā doõiyaü dhovitvā paņhaviyā yebhuyyena sakkharābhāvaü ¤atvā sayaü bhikkhå pokkharaõiü khaõiüsu. yāni pana majjhe appapaüsu appamattikā 'ti dvepadāni, tāni yebhuyyena pāsāõādi pa¤cakam eva pavisanti,tesaü yeva hi dvinnaü pabhedadassanam etaü. sayaü khaõati āpatti pācittiyassā 'ti ettha pahāre pahāre pācittiyaü veditabbaü. sakiü āõatto bahukam pi khaõatã 'ti sace pi sakaladivasaü khaõati āõāpakassa eka¤ ¤eva pācittiyaü, sace pana kusãto hoti punappunaü āõāpetabbo, taü āõāpetvā khaõāpentassa vācāya vācāya pācittiyaü. ayaü tāva pāëãvaõõanā. ayaü pana pāëimuttakavinicchayo, pokkharaõiü khaõā 'ti vadati vaņņati, khatā yeva hi pokkharaõã nāma hoti, tasmā ayaü kappiyavohāro, esanayo vāpiü taëākaü āvāņaü khaõā 'ti ādãsu pi. imaü okāsaü khaõa imasmiü okāse pokkharaõiü khaõā 'ti vattuü pana na vaņņati, kandaü khaõa målaü khaõā 'ti aniyametvā vattuü vaņņati, imaü valliü khaõa imasmiü okāse kandaü vā målaü vā khaõā 'ti vattuü na vaņņati, pokkharaõiü sodhentehi yo kåņehi ussi¤cituü sakkā hoti tanukakaddamo taü apanetuü vaņņati, bahaëo na vaņņati, ātapena sukkhakaddamo phalati, tatra yo heņņhā paņhaviyā asambaddho tam eva apanetuü vaņņati.
     udakena gataņņhāne udakapappaņako nāma hoti vātappahārena calati taü apanetuü vaņņati. pokkharaõã ādãnaü taņaü bhijjitvā udakasāmantā patati,


#<[page 756]>#
%<756                Samantapāsādikā                     [Bhvibh_V.10.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace omakacātumāsaü ovaņņaü chindituü vā bhindituü vā vaņņati. cātumāsato uddhaü na vaņņati. sace pana udake yeva patati deve atireka cātumāsaü ovaņņe pi udake yeva udakassa patitattā vaņņati, pāsāõapiņņhiyaü soõķiü khaõanti, sace tattha paņhamam eva sukhumarajaü patati, taü devena ovaņņaü hoti cātumāsaccayena akappiyapaņhavãsaīkhyaü gacchati. udake pariyādiõõe soõķiü sodhentehi vikopetuü na vaņņati. sace paņhamam eva udakena påreti pacchā rajaü patati taü vikopetuü vaņņati. tattha hi deve vassante pi udake yeva udakaü patatã 'ti. piņņhipāsāõe sukhumarajaü hoti, deve phusāyante alliyati, tam pi cātumāsaccayena vikopetuü na vaņņati. sace pana akaņapabbhāre vammiko uņņhito hoti yathāsukhaü vikopetuü vaņņati. sace abbhokāse uņņhahati omakacātumāsaü ovaņņo yeva vaņņati. rukkhādãsu āråëhaupacikāmattikāya pi es' eva nayo. gaõķuppāda gåtha måsikakukkura gokaõņakādãsu pi es' eva nayo.
     gokaõņako nāma gāvãnaü khuracchinnakaddamo vuccati sace pana heņņhimatalena bhåmisambandho hoti ekadivasam pi na vaņņati. kasitaņņhāne pi naīgalacchinna mattikāpiõķaü gaõhantassa es' eva nayo. purāõasenāsanaü hoti, acchadanaü vā vinaņņhacchadanaü vā atirekacātumāsaü ovaņņaü jātapaņhavã saīkhyam eva gacchati. tato avasesaü chadaniņņhikaü vā gopāõasãādikaü upakaraõaü vā gaõhantena iņņhakaü gaõhāmi gopāõasiü bhittipādaü padarattharaõaü pāsāõatthambhaü gaõhāmã 'ti sa¤¤āya gaõhituü vaņņati. tena saddhiü mattikā patati anāpatti, bhittimattikaü gaõhantassa pana āpatti. sace yā yā atintā taü taü gaõhāti anāpatti. antogehe mattikāpu¤jo hoti, tasmiü ekadivasaü ovaņņe gehaü chādenti,


#<[page 757]>#
%<Bhvibh_V.10.]                    Pācittiya-vaõõanā                    757>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace sabbo tinto cātumāsaccayena jātapaņhavã yeva. ath' assa uparibhāgo yeva tinto anto atinto yattakaü tintaü taü kappiyakārakehi kappiyavohārena apanāmetvā sesaü yathāsukhaü vala¤jetuü vaņņati. udakena temetvā ekābaddhā yeva hi jātapaņhavã hoti, na itarā 'ti. abbhokāse mattikāpākāro hoti, atirekacātumāsaccayena ovaņņo jātapaņhavãsaīkhyaü gacchati. tattha laggapaüsuü pana allahatthena chupitvā gahetuü vaņņati. sace iņņhakapākāro hoti yebhuyyena kaņhalaņņhāne tiņņhati yathāsukhaü vikopetuü vaņņati. abbhokāse ņhitamaõķapatthambhaü itocito ca sa¤caletvā paņhaviü vikopentena gahetuü na vaņņati. ujukam eva uddharituü vaņņati. a¤¤am pi sukkharukkhaü vā sukkhakhāõukaü vā gaõhantassa es' eva nayo.
     navakammatthaü thambhaü vā pāsāõaü vā rukkhaü vā daõķakehi uccāletvā pavaņņentā gacchanti, tattha paņhavã bhijjati, sace suddhacittā pavaņņenti anāpatti. atha pana tena apadesena paņhaviü bhinditukāmā yeva honti anāpatti.
sākhādãni kaķķhantānam pi paņhaviyaü dāråni phālentānam pi es' eva nayo. paņhaviyaü aņņhisåcikaõņakādãsu pi yaü ki¤ci ākoņetuü vā pavesetuü vā na vaņņati. passāvadhārāya vegena paņhaviü bhindissāmã 'ti evaü passāvam pi kātuü na vaņņati, karontassa bhijjati āpatti. visamabhåmiü samaü karissāmã 'tiammu¤janiyā ghaüsituü na vaņņati, vattasãsen' eva hi sammajjitabbaü. keci kattarayaņņhiyā bhåmiü koņņenti pādaīguņņhakena pi vilikhanti caīkamitaņņhānaü dassessāmā 'ti punappunaü bhåmiü bhindantā caīkamanti sabbaü na vaņņati, viriyasampaggahatthaü pana samaõadhammaü karontena suddhacittena caīkamituü vaņņati. hatthaü dhovissāmā 'ti paņhaviyaü ghaüsanti na vaņņati.


#<[page 758]>#
%<758                Samantapāsādikā                    [Bhvibh_V.10.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  aghaüsantena pana allahatthaü paņhaviyaü ņhapetvā rajaü gahetuü vaņņati, keci kaõķukacchuādãhi ābādhikā chinnataņādãsu aīgapaccaīgāni ghaüsanti na vaņņati.
     khaõati vā khaõāpeti vā 'ti antamaso pādaīguņņhakena pi sammajjanãsalākāya pi sayaü vā khaõati a¤¤ena vā khaõāpeti. bhindati vā bhindāpeti vā 'ti antamaso udakam pi chaķķento sayaü vā bhindati a¤¤ena vā bhindāpeti. dahati vā dahāpeti vā 'ti anatamaso pattam pi pacanto sayaü va dahati a¤¤ena vā dahāpeti, yattakesu ņhānesu aggiü deti vā dāpeti vā tattakāni pācittiyāni. pattaü pacantena pi hi pubbe pakkaņņhāne yeva hi pacitabbo. adaķķhāya paņhaviyā aggiü ņhapetuü na vaņņati. pattapacanakapālassa pana upari aggiü ņhapetuü vaņņati. dārånaü upari ņhapeti, so aggi tāni dahanto gantvā paņhaviü dahati na vaņņati, iņņhaka kapālādãsu pi es' eva nayo. tatrāpi hi iņņhakādãnaü yeva upari ņhapetuü vaņņati. kasmā, tesam anupādānattā, na hi tāni aggissa upadānasaīkhyaü gacchanti. sukkhakhāõusukkharukkhādãsu aggiü dātuü na vaņņati. sace pana paņhaviü appattam eva nibbāpetvā gamissāmã 'ti deti vaņņati.
pacchā nibbāpetuü na sakkoti avisayattā anāpatti. tiõukkaü gahetvā gacchanto hatthe ķayhamāne bhåmiyaü pāteti anāpatti. patitaņņhāne yeva upādānaü datvā aggiü kātuü vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. daķķhapaņhaviyā ca yattakaü ņhānaü usumāya anugataü sabbaü vikopetuü vaņņatã 'ti tatth' eva vuttaü. yo pana ajānanako bhikkhu araõisahitena aggiü nibbattetvā hatthena ukkhipitvā kiü karomã 'ti vadati jālehã 'ti vattabbo. hattho ķayhatã 'ti vadati, yathā na ķayhati tathā karohã 'ti vattabbo. bhåmiyaü pātehã 'ti pana na vattabbo. sace hatthe ķayhamāne pāteti paņhaviü ķahissāmã 'ti apātitattā anāpatti. patitaņņhāne pana aggiü kātuü vaņņatã 'ti Kurundiyaü vuttaü.
anāpatti imaü jānāhã 'ti ādãsu imassa thambhassa āvāņaü jāna mahāmattikaü jāna thusamattikaü jāna mahāmattikaü dehi thusamattikaü dehi mattikaü āhara paüsuü āhara mattikāya attho paüsunā attho imassa thambhassa āvāņaü kappiyaü karohi imaü mattikaü kappiyaü karohi imaü paüsuü kappiyaü karohã 'ti evaü attho veditabbo.


#<[page 759]>#
%<Bhvibh_V.10-11.]              Pācittiya-vaõõanā                      759>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  asa¤ciccā 'ti pāsāõarukkhādãni vā pavaņņentassa kattaradaõķena vā āhacca gacchantassa paņhavã bhijjati, sā tena bhindissāmã 'ti evaü sa¤cicca abhiõõattā asa¤cicca bhiõõa nāma hoti, iti asa¤cicca bhindantassa anāpatti.
     asatiyā 'ti a¤¤avihito kenaci saddhiü ki¤ci kathento pādaīguņņhakena vā kattarayaņņhiyā vā paņhaviü vilikhanto tiņņhati, evaü asatiyā vilikhantassa vā bhindantassa vā anāpatti. ajānantassā 'ti anto gehe ovaņņaü channaü paņhaviü akappiyapaņhavã 'ti na jānāti kappiyapaņhavã 'ti sa¤¤āya vikopeti, khaõāmi bhindāmi dahāmi vā na jānāti, kevalaü saīgopanatthāya khaõittādãni vā ņhapeti, ķayhamānahattho vā aggiü pāteti, evaü ajānantassa anāpatti, sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. paņhavãkhaõasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena musāvādavaggo paņhamo.
     Senāsanavaggassa paņhamasikkhāpade anādiyanto ti tassā vacanaü agaõhanto. dārakassa bāhuü ākoņesã 'ti ukkhittaü pharasuü niggahetuü asakkonto manussānaü cakkhuvisayātãte mahārājasantikā laddhe rukkhaņņhakadibbavimāne nipannassa dārakassa bāhuü thanamåle yeva chindi. na kho m' etaü paņiråpan ti ādimhi ayaü saīkhepavaõõanā. Himavante kira pakkhadivasesu devatāsannipāto hoti, tattha rukkhadhammaü pucchanti tvaü rukkhadhamme ņhitā na ņhitā 'ti. rukkhadhammo nāma rukkhe chijjamāne rukkhadevatāya manopadosassa akaraõaü. tattha ya devatā rukkhadhamme aņņhitā hoti sā devatāsannipātaü pavisituü na labhati. iti sā devatā ima¤ ca rukkhadhamme aņņhānapaccayaü ādãnavaü addasa,


#<[page 760]>#
%<760                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.11.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhagavato ca sammukhā sutadhammadesanānusārena tathāgatassa chaddantādikāle pubbacaritaü anussari. ten' assā etad ahosi na kho m' etaü paņiråpaü ...pe... voropeyyan ti. yannånāhaü bhagavato etam attham āroceyyan ti idaü pan' assā ayaü bhikkhu sapitiko putto addhā bhagavā imaü imassa ajjhācāraü sutvā mariyādaü bandhissati sikkhāpadaü pa¤¤āpessatã 'ti iti paņisa¤cikkhantiyā ahosi. sacajja tvaü devate 'ti sace ajja tvaü devate.
     pasaveyyāsã 'ti janeyyāsi uppādeyyāsi, eva¤ ca pana vatvā bhagavā taü devataü sa¤¤āpento:
          yo ve uppitaü kodhaü
          rathaü bhantaü 'va vāraye
          tam ahaü sārathi bråmi,
          rasmiggāho itaro jano.
ti imaü gātham abhāsi, gāthāpariyosāne sā devatā sotāpattiphale patiņņhāsi. puna bhagavā sampattaparisāya dhammaü desento:
          yo ve uppatitaü vineti kodhaü,
          visataü sappavisaü 'va osadhehi
          so bhikkhu jahāti orapāraü,
          urago jiõõam iva tacaü purāõan.
ti imaü gātham abhāsi. tatra paņhamagāthā dhammapade saīgahaü āruëhā, dutiyā suttanipāte, vatthuü pana vinaye 'ti.
     atha bhagavā dhammaü desento yeva tassā devatāya vasanaņņhānaü āvajjento paņiråpaü ņhānaü disvā gaccha devate amukasmiü okāse rukkho vivitto tasmiü upagacchā 'ti āha. so kira rukkho na âëavãraņņhe Jetavanassa anto parikkhep' assa devaputtassa pariggaho ahosi, so cuto tasmā vivitto ti vutto. tato paņņhāya ca pana sā devatā sammāsambuddhato laddhaparihārā buddhupaņņhāyikā ahosi. yadā devatāsamāgamo hoti, tadā mahesakkhadevatāsu āgacchantãsu a¤¤ā appesakkhā devatā yāva mahāsamudda-Cakkavāëapabbatā tāva paņikkamanti.


#<[page 761]>#
%<Bhvibh_V.11.]                Pācittiya-vaõõanā                    761>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ayaü pana attanā vasanaņņhāne nisãditvā 'va dhammaü suõāti, yam pi paņhamayāme bhikkhå pa¤haü pucchanti majjhimayāme devatā taü sabbaü tath' eva nisãditvā suõāti, cattāro ca mahārājāno pi bhagavato upaņņhānaü āgantvā gacchantā taü devataü disvā 'va gacchanti. bhåtagāmapātabyatāyā 'ti ettha bhavanti ahuvanti cā 'ti bhåtā, jāyanti vaķķhanti vā jātā vaķķhitā cā 'ti attho. gāmo ti rāsi, bhåtānaü gāmo ti bhåtagāmo bhåtā eva vā gāmo bhåtāgāmo, patiņņhitaharitatiõarukkhānam etaü adhivacanaü. pātabyassa bhāvo pātabyatā, chedanabhedanādãhi yathāråciü paribhu¤jitabbatā 'ti attho. tassā bhåtagāmapātabyatāya nimittatthe bhummavacanaü, bhåtagāmapātabyatāya hetu bhåtagāmassa chedanādipaccayā pācittiyan ti attho. idāni taü bhåtagāmaü vibhajitvā dassento bhåtagāmo nāma pa¤cabãjajātānã 'ti ādim aha.
tattha bhåtagāmo nāmā 'ti bhåtagāmaü uddharitvā yasmiü sati bhåtāgamo hoti taü dassetuü pa¤ca bãjajātānã 'ti āhā 'ti aņņhakathāsu vuttaü, evaü sante pi yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi måle jāyantã 'ti ādãni na samenti. na hi målabãjāni målādãsu jāyanti, målādãsu jāyamānāni pana tāni bãjāni, tasmā evam ettha vaõõanā veditabbā. bhåtagāmo nāmā 'ti vibhajitabbapadaü. pa¤cā 'ti tassa vibhāgaparicchedo, bãjajātānã 'ti paricchinnadhammanidassanaü. tass' attho bãjehi jātāni bãjajātāni, rukkhādãnaü etaü adhivacanaü.
aparo nayo bãjāni ca tāni jātāni ca bãjajātāni pasutāni nibbattapaõõamålānã 'ti bãjajātāni, etena allavālikādãsu ņhapitānaü nibbattapaõõamålānaü siīgiverādãnaü saīgaho kato hoti. idāni yehi bãjehi jātattā rukkhādãni bãjajātānã 'ti vuttāni, tāni dassento målabãjan ti ādim āha. tesaü uddeso pākaņo eva. niddese yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi måle jāyanti måle sa¤jāyantã 'ti ettha bãjato nibbattena bãjaü dassitaü,


#<[page 762]>#
%<762                  Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.11.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tasmā evam ettha attho daņņhabbo, yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi āluva-kaseru-kamaëuppala-puõķarãka-kuvalaya-kandapāņalimålādibhede måle gacchavallirukkhādãni jāyanti sa¤jāyanti, tāni yamhi måle jāyanti c' eva sa¤jāyanti ca, ta¤ ca pāëiyaü vuttahaliddādi ca sabbam pi etaü målabãjaü nāma, esa nayo khandhabãjādãsu, ye vā pana khandhabãjesu pan' ettha ambāņaka-indasāla-nuhã-pāëibhadda-kaõikārādãni khandhabãjāni, amålakavalli caturassavalli kaõavãrādãni phaëubãjāni nāma, makacisumana-jayasumanādãni aggabãjāni, amba-jambå panasaņņhiādãni bãjabãjānã 'ti daņņhabbāni.
     idāni yaü vuttaü bhåtagāmapātabyatāya pācittiyan ti tattha sa¤¤āvasena āpattānāpattibhedaü pātabyatābheda¤ ca dassento bãje bãjasa¤¤ã 'ti ādim āha. tattha yathā sālãna¤ ce pi odanaü bhu¤jattã 'ti ādãsu sālitaõķulānaü odano sālãnaü odano ti vuccati, evaü bãjato sambhåto bhåtagāmo bãjan ti vutto ti veditabbo. yam pana bãjagāmabhåtagāmasamārambhā paņivirato ti ādãsu vuttaü bhåtagāmaparimocanaü katvā ņhapitaü bãjaü, taü dukkaņavatthu. athavā yad etaü bhåtagāmo nāmā ti sikkhāpade vibhaīgassa ādipadaü tena saddhiü yojetvā yaü bãjaü bhåtagāmo nāma hoti. tasmiü bãje bãjasa¤¤ã satthakādãni gahetvā sayaü vā chindati a¤¤ena vā chedāpeti pāsāõādãni gahetvā sayaü vā bhindati a¤¤ena vā bhedāpeti, aggiü upasaüharitvā sayaü vā pacati a¤¤ena vā pacāpeti āpatti pācittiyassā 'ti evam ettha attho veditabbo. yathārutaü pana gahetvā bhåtagāmavinimmuttassa bãjassa chindanādibhedāya pātabyatāya pācittiyaü na vattabbaü. ayaü h' ettha vinicchayakathā.
bhåtagāmaü vikopentassa pācittiyaü, bhåtagāmaparimocitaü pa¤cavidham pi bãjagāmaü vikopentassa dukkaņaü, bãjagāmabhåtagāmo nām' esa atthi udakaņņho atthi thalaņņho.


#<[page 763]>#
%<Bhvibh_V.11.]                Pācittiya-vaõõanā                   763>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha udakaņņho sāsapamattika-tilabãjakādibhedā sapattikā apattikā ca sabbā sevālajāti antamaso udakapappaņakaü upādāya bhåtagāmo ti veditabbo. udakapappaņako nāma upari thaddho pharusavaõõo heņņhā mudu nãlavaõõo hoti. tattha yassa sevālassa målaü orohitvā paņhaviyaü patiņņhitaü tassa paņhavãņņhānaü, yo udake sa¤carati tassa udakaü, paņhaviyaü patiņņhitaü yattha katthaci vikopentassa vā uddharitvā vā ņhānantaraü saīkāmentassa pācittiyaü. udake sa¤carantaü vikopentassa pācittiyaü, hatthehi pana itocito ca viyåhitvā nahāyituü vaņņati. sakalaü hi udakaü tassa ņhānaü, tasmā na so ettāvatā ņhānantaraü saīkāmito hoti, udakato pana udakena vinā sa¤cicca ukkhipituü na vaņņati, udakena saddhiü ukkhipitvā puna udake pakkhipituü vaņņati. parissāvanantarena nikkhamati kappiyaü kārāpetvā 'va udakaü paribhu¤jitabbaü. uppalapaduminiādãni jalajavallitiõāni udakato uddharantassa vā tatth' eva vikopentassa vā pācittiyaü. parehi uppāņitāni vikopentassa dukkaņaü. tāni hi bãjagāme saīgahaü gacchanti. tilabãjaka sāsapamattikasevālo pi udakato uddhaņo amilāto aggabãjasaīgahaü gacchati. Mahāpaccarãādãsu anantakatilabãjakaudakapappaņakādãni dukkaņavatthukānã 'ti vuttaü, tattha kāraõaü na dissati. Andhakaņņhakathāyaü sampuõõabhåtagāmo na hoti tasmā dukkaņan ti vuttaü tam pi na sameti, bhåtagāme hi pācittiyaü bãjagāme dukkaņaü vuttaü, asampuõõabhåtagāmo nāma tatiyo koņņhāso n' eva pāliyaü na aņņhakathāsu āgato. api ca taü bãjagāmasaīgahaü gacchissatã 'ti, tam pi na yuttaü abhåtagāmamålattā tādisassa bãjagāmassā 'ti, api ca garukalahukesu garuke ņhātabban ti etaü vinayalakkhaõaü.
     thalaņņhe chinnarukkhānaü avasiņņho haritakhāõu nāma hoti, tattha kakudha kara¤ja piyaīgu paõasādãnaü khāõu uddhaü vaķķhati,


#<[page 764]>#
%<764                   Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.11.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  so bhåtagāmena saīgahãto, tāëanāëikerādãnaü khāõu uddhaü na vaķķhati, so bãjagena saīgahãto, kadaliyā pana aphalitāya khāõu bhåtagāmena saīgahito, phalitāya bãjagāmena, kadalã pana phalitā yāva nãlapaõõã tāva bhåtagāmen' eva saīgahãtā, tathā phalito veëu. yadā pana aggato paņņhāya sussati tadā bãjagāmena saīgahaü gacchati, katarabãjagāmena, phaëubãjagāmena, kiü tato nibbattati, na ki¤ci, yadi hi nibbatteyya bhåtagāmena saīgahaü gaccheyya, indasālādirukkhe chinditvā rāsiü karonti, ki¤cāpi rāsikatadaõķakehi ratanappamāõāpi sākhā nikkhamanti bãjagamen' eva saīgahaü gacchanti, maõķapatthāya vā vatiatthāya vā valliāropanatthāya vā bhåmiü nikhaõanti, målesu c' eva paõõesu ca niggatesu pana bhåtagāmasaīkhyaü gacchanti. målamattesu pana paõõamattesu vā niggatesu bãjagāme saīgahãtā eva. yāni kānici bãjāni paņhaviyaü vā udakena si¤citvā ņhapitāni kapālādãsu vā allapaüsuü pakkhipitvā nikkhittāni honti. sabbāni målamatte vā paõõamatte vā niggate pi bãjāni yeva. sace pi målāni ca upari aīkuro ca niggacchati, yāva aīkuro harito na hoti tāva bãjāni yeva. muggādãnaü pana paõõesu uņņhitesu vãhiādãnaü vā aīkure harite nãlapaõõavaõõe jāte bhåtagāmasaīgahaü gacchanti, tālaņņhãnaü paņhamaü såkaradāņhā viya målaü niggacchati, niggate pi yāva upari pattavaņņã na niggacchati tāva bãjagāmo yeva. nāëikerassa tacaü bhinditvā dantasåci viya aīkuro niggacchati yāva migasiīgasadisā nãlapattavaņņã na hoti tāva bãjagāmo yeva. måle aniggate pi tādisāya pattavaņņiyā jātāya amålakabhåtagāme saīgahaü gacchati. ambaņņhi ādãni vãhiādãhi vinicchanitabbāni. vandakā vā a¤¤ā vā yā kāci rukkhe jāyitvā rukkhaü ottharati rukkho 'va tassā ņhānaü, taü vikopentassa vā tato uddharantassa vā pācittiyaü. ekā amålakā latā hoti, aīguliveņhako viya vanappagumbadaõķake veņheti, tassāpi ayam eva vinicchayo. gehamukhapākāravedikācetiyādãsu nãlavaõõo sevāëo hoti,


#<[page 765]>#
%<Bhvibh_V.11.]                Pācittiya-vaõõanā                   765>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yāva dve tãõi pattāni na sa¤jāyanti tāva aggabãjasaīgahaü gacchati. pattesu jātesu pācittiyavatthu, tasmā tādisesu ņhānesu sudhālepam pi dātuü na vaņņati. anupasampannena littassa upari snehalepo dātuü vaņņati. sace nidāghasamaye sukkhasevāëo tiņņhati, taü sammu¤janã ādãhi ghaüsitvā apanetuü vaņņati. pāõãyaghaņādãnaü bahi sevāëo dukkaņavatthu anto abbohāriko, dantakaņņhapåvādãsu kaõõakam pi abbohārikam eva. vuttaü h' etaü sace gerukaparikammatā bhitti kaõõakitā hoti coëakaü temetvā pãëetvā pamajjitabbā 'ti. pāsāõajāti pāsāõadaddu sevāëa seleyyakādãni aharitavaõõāni apattāni ca dukkaņavatthukāni, ahicchattakaü yāva makulaü hoti tāva dukkaņavatthu, pupphitakālato paņņhāya abbohārikaü, allarukkhato pana chattakaü gaõhanto rukkhattacaü vikopeti, tasmā tattha pācittiyaü. rukkhapapaņikāya pi es' eva nayo. yā pana indasālakakudhādãnaü papaņikā rukkhato muccitvā tiņņhati, taü gaõhantassa anāpatti. nãyāsam pi rukkhato muccitvā vā ņhitaü sukkharukkhe vā laggaü gaõhituü vaņņati allarukkhato na vaņņati, sākhāya pi es' eva nayo. rukkhaü cāletvā paõķupalāsaü vā pariõatakaõikārādipupphaü vā pātentassa pācittiyam eva. hatthakukkuccena mudukesu indasālanuhikhandhādãsu vā tattha jātakatālapaõõādãsu vā akkharaü chindantassāpi es' eva nayo.
sāmaõerānaü pupphaü ocinantānaü sākhaü nāmetvā dātuü vaņņati, tehi pana pupphehi pāõãyaü na vāsetabbaü pānãyavāsatthikena sāmaõeraü ukkhipitvā ocināpetabbāni.
phalasākhāpi attanā khāditukāmena na onametabbā, sāmaõeraü ukkhipitvā phalaü gāhāpetabbaü. yaü ki¤ci gacchaü vā lataü vā uppāņentehi sāmaõerehi saddhiü gahetvā ākaķķhituü na vaņņati, tesaü pana ussāhajananatthaü anākaķķhantena kaķķhanākāraü dassentena viya agge gahetuü vaņņati, yesaü rukkhānaü sākhā råhati tesaü sākhaü makkhikabãjanādãnaü atthāya kappiyaü akārāpetvā gahitaü tace vā patte vā antamaso nakhena pi vilikhantassa duk kaņaü.


#<[page 766]>#
%<766                   Samantapāsādikā                  [Bhvibh_V.11.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  allasiīgiverādãsu pi es' eva nayo. sace pana kappiyaü kārāpetvā sãtale padese ņhapitassa målaü sa¤jāyati uparibhāge chindituü vaņņati. sace aīkuro jāyati heņņhā bhāge chindituü vaņņati måle ca nãlaīkure ca jāte na vaņņati.
     chindati vā chedāpeti vā 'ti antamaso sammu¤janãsalākāya pi tiõāni chindissāmã 'ti bhåmiü sammajjanto sayaü vā chindati a¤¤ena vā chedāpeti. bhindati vā bhedāpeti vā 'ti anatamaso caīkamanto pi chijjanakaü chijjatu bhijjanakaü bhijjatu caīkamitaņņhānaü dassessāmã 'ti sa¤cicca pādehi akkamanto tiõavallãādãni sayaü bhindati vā a¤¤ena vā bhedāpeti. sace pi hi tiõaü vā lataü vā gaõthiü karontassa bhijjati gaõņhim pi kātuü na vaņņati. tāëarukkhādãsu pana corānaü anāruhanatthāya dārumakkaņakaü ākoņenti kaõņake bandhanti, bhikkhussa evaü kātuü na vaņņati. sace dārumakkaņako rukkhe allãnamatto 'va hoti rukkhaü na pãëeti vaņņati. rukkhaü chinda lataü chinda kandaü vā målaü vā uppaņehã 'ti vattum pi vaņņati aniyāmitattā, niyāmetvā pana imaü rukkhaü chindā 'ti ādi vattuü na vaņņati. nāmaü gahetvā 'pi ambarukkhaü caturassa valliü āluvakandaü mu¤jatiõaü asukarukkhacchalliü chinda bhinda uppāņehã 'ti ādivacanam pi aniyāmitam eva hoti, imaü ambarukkhan ti ādivacanam eva hi niyāmitaü nāma, taü na vaņņati. pacati vā pacāpeti vā 'ti antamaso pattam pi pacitukāmo tiõādinaü upari sa¤cicca aggiü karonto sayaü vā pacati a¤¤ena vā pacāpetã 'ti sabbaü paņhavãkkhaõanasikkhāpade vuttanayena veditabbaü. aniyāmetvā pana mugge paca māse pacā 'ti ādivuttaü vaņņati. ime mugge paca ime māse pacā 'ti evaü vattuü na vaņņati. anāpatti imaü jānā 'ti ādãsu imaü målabhesajjaü jāna imaü målaü vā paõõaü vā dehi imaü rukkhaü vā lataü vā āhara iminā pupphena vā phalena vā attho imaü rukkhaü vā lataü vā phalaü vā kappiyaü karohã 'ti evam attho daņņhabbo.


#<[page 767]>#
%<Bhvibh_V.11.]                Pācittiya-vaõõanā                   767>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ettāvatā bhåtāgamaparimocanaü kataü hoti, paribhu¤jantena pana bãjagāmaparimocanatthaü puna kappiyaü karetabbā.
     kappiyakaraõaü c' ettha iminā suttānusārena veditabbaü, anujānāmi bhikkhave pa¤cahi samaõakappehi phalaü paribhu¤jituü aggiparijitaü satthaparijitaü nakhaparijitaü abãjaü nibbaņņabãjam eva pa¤caman ti. tattha aggiparijitan ti agginā parijitaü adhibhåtaü daķķhaü phuņņhan ti attho. satthaparijitan ti satthena parijitaü adhibhåtaü jinnaü viddhaü vā 'ti attho, es' nayo nakhaparijite. abãjanibbaņņabãjāni sayam eva kappiyāni. agginā kappiyaü karontena kaņņhaggigomayaggiādãsu yena kenaci antamaso lohakhanķena pi ādittena kappiyaü kātabbaü. ta¤ ca kho ekadese phusantena kappiyan ti vatvā va kātabbaü. satthena karontena yassa kassaci lohamayasatthassa antamaso såcãnakhacchedanādãnam pi tuõķena vā dhārāya vā chedaü vā vedhaü vā dassentena kappiyan ti vatvā va kātabbaü, nakhena kappiyaü karontena påtinakhena na kātabbaü, manussānaü pana sãha-byaggha-dãpa-makkaņānaü sakuntāna¤ ca nakhā tikhiõā honti tehi kātabbaü. assa-mahisasåkara-miga-goråpādãnaü khurā atikhiõā tehi na kātabbaü, katam pi akataü hoti. hatthinakhā pana khurā na honti tehi vaņņati, yehi pana kātuü vaņņati tehi tattha jātakehi pi uddharitvā gahitakehi pi chedaü vā vedhaü vā dassentena kappiyan ti vatvā 'va kātabbaü. tattha sace pi bãjānaü pabbatamatto rāsi rukkhasahassaü vā chinditvā ekābaddhaü katvā ucchånaü vā mahābhāro bandhitvā ņhapito hoti ekasmiü bãje vā rukkhasākhāya vā ucchumhi vā kappiye kate sabbaü kataü hoti, ucchå ca dāråni ca ekato baddhā honti, ucchuü kappiyaü karissāmã 'ti dāru vijjhati vaņņati yeva.
sace pana yāya rajjuyā vā valliyā vā baddhāni tan tā vijjhati na vaņņati.


#<[page 768]>#
%<768                   Samantapāsādikā                    [Bhvibh_V.11.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ucchukhaõķānaü pacchiü påretvā āharanti, ekasmiü khaõķe kappiye kate sabbaü katam eva hoti.
maricapakkādãhi missetvā bhattaü āharanti kappiyaü karohã 'ti vutte sace pi bhattasitthe vijjhati vaņņati yeva. tiëataõķulādãsu pi es' eva nayo. yāguya pakkhittāni pana ekābaddhāni hutvā na santiņņhanti, tattha ekam ekaü vijjhitvā kappiyaü kātabbam eva. kapitthaphalādãnaü anto bãjāni kaņāhaü mu¤citvā sa¤caranti bhindāpetvā kappiyaü kārāpetabbaü, sace ekābaddhā honti kaņāhe pi kātuü vaņņati.
     asa¤ciccā 'ti pāsāõarukkhādãni vā pavaņņentassa sākhaü vā kaķķhantassa kattaradaõķena vā bhåmiü paharitvā gacchantassa tiõāni chijjanti, tāni tena chindissāmã 'ti evaü sa¤cicca acchinnattā asa¤cicca chinnāni nāma honti. iti asa¤cicca chindantassa anāpatti. asatiyā 'ti a¤¤āvihito kenaci saddhiü ki¤ci kathento pādaīguņņhakena vā hatthena vā tiõaü vā lataü vā chindanto tiņņhati, evaü asatiyā chindantassa anāpatti. ajānantassā 'ti etth' abbhantare bãjagāmo 'ti vā bhåtagāmo ti vā na jānāti, chindāmã 'ti pi na jānāti, kevalaü tiõe vā palāëapu¤je vā khaõittiü vā kuddālaü vā saīgopanatthāya ņhapeti, ķayhamānahattho vā aggiü pāteti, tatra ce tiõādãni chijjanti vā ķayhanti vā anāpatti.
manussaviggahapārājikavaõõanāyaü pana sabbāņņhakathāsu sace bhikkhu rukkhena vā ajjhotthaņo hoti opāte vā patito sakkā ca hoti rukkhaü chinditvā bhåmiü vā khaõitvā nikkhamituü jãvitahetu pi attanā na kātabbaü.
     a¤¤ena pana bhikkhunā bhåmiü vā khaõitvā rukkhaü vā chinditvā allarukkhato vā daõķakaü chinditvā taü ukkhaü pavaņņetvā nikkhāmetuü vaņņati anāpattã 'ti vuttaü. tattha kāraõaü na dissati,


#<[page 769]>#
%<Bhvibh_V.11-12.]          Pācittiya-vaõõanā                   769>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  anujānāmi bhikkhave davaķāhe ķayhamāne paņaggiü dātuü parittaü kātun ti, idaü pana ekam eva suttaü dissati. sace etassa anulomaü attano na vaņņati a¤¤assa vaņņatã 'ti idaü nānākaraõaü na sakkā laddhuü, attano atthāya karonto attasinehena akusalacitten' eva karoti.
paro pana kāru¤¤ena, tasmā anāpattã 'ti ce. etam pi akāraõaü, kusalacittenāpi hi idaü āpattiü āpajjati. sabbaaņņhakathāsu pana vuttattā na sakkā paņisedhetuü gavesitabbā ettha yutti. aņņhakathācariyānaü vā saddhāya gantabban ti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti. bhåtagāmasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiyasikkhāpade, anācāraü ācaritvā 'ti akātabbaü katvā.
kāyavacãdvāresu āpattiü āpajjitvā 'ti vuttaü hoti. a¤¤en' a¤¤aü paņicaratã 'ti a¤¤ena vacanena a¤¤aü vacanaü paņicarati paņicchādeti ajjhottharati, idāni taü paņicaraõavidhiü dassento ko āpanno ti ādim āha. tatrāyaü vacanasambandho.
so kira ki¤ci vãtikkamaü disvā āvuso āpattiü āpanno 'sã 'ti saīghamajjhe āpattiyā anuyu¤jiyamāno ko āpanno ti vadati.
tato tvan ti vutte ahaü kiü āpanno ti vadati, atha pācittiyaü vā dukkaņaü vā 'ti vutte vatthuü pucchanto ahaü kismiü āpanno ti vadati. tato asukasmiü nāma vatthusmin ti vutte ahaü kathaü āpanno kiü karonto āpanno 'mhã 'ti pucchati, atha idaü nāma karonto āpanno ti vutte kiü bhaõathā ti vadati, tato taü bhaõāmā 'ti vutte kiü bhaõathā 'ti vadati. api c' ettha ayaü pāëimuttakko 'pi a¤¤ena a¤¤aü paņicaraõavidhi, bhikkhåhi tava sipāņikāya kahāpaõo diņņho kiss' eva masāruppaü karosã 'ti vutto sudiņņhaü bhante na pan' eso kahāpaõo tipumaõķalaü etan ti bhaõanto vā tvaü suraü pivanno diņņho kiss' eva masāruppaü karosã 'ti vutto sudiņņho bhante na pan' esā surā bhesajjatthāya sampāditaü ariņņhan ti bhaõanto vā,


#<[page 770]>#
%<770                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.12-13.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tvaü paņicchanne āsane mātugāmena saddhiü nisinno diņņho kiss' eva masāruppaü karosã 'ti vutto yena diņņhaü sudiņņhaü vi¤¤å pan' ettha dutiyo atthi, so kissa na diņņho ti bhaõanto vā ãdisaü tayā ki¤ci diņņhan ti puņņho na suõāmã 'ti sotam upanento vā sotadvāre pucchantānaü cakkhuü upanento vā a¤¤en' a¤¤aü paņicaratã 'ti veditabbo.
     a¤¤avādake vihesake pācittiyan ti ettha a¤¤aü vadatã 'ti a¤¤avādakaü, a¤¤en' a¤¤aü paņicaraõass' etaü nāmaü.
vihesetã 'ti vihesakaü, tuõhãbhåtass' etaü nāmaü, tasmiü a¤¤avādake vihesake. pācittiyan ti vatthudvaye pācittidvayaü vuttaü. a¤¤avādakaü ropetå 'ti a¤¤avādakaü āropetu patiņņhāpetå 'ti attho. vihesakaü ropetå 'ti ekasmim pi es' eva nayo. aropite a¤¤avādake 'ti kammavācāya anāropite a¤¤avādake. āropite vihesake 'ti ekasmim pi es' eva nayo.
dhammakamme dhammakammasa¤¤ã 'ti ādãsu yan taü a¤¤avādakavihesakaropanakammaü kataü, taü ce dhammakammaü hoti, so ca bhikkhu tasmiü dhammakammasa¤¤ã a¤¤avādaka¤ ca vihesaka¤ ca karoti, ath' assa tasmiü a¤¤avādake ca vihesake ca āpatti pācittiyassā 'ti iminā nayena attho veditabbo. ajānanto pucchatã 'ti āpattiü vā āpannabhāvaü vā ajānanto yeva kiü tumhe bhaõatha ahaü na jānāmã 'ti pucchati. gilāno na kathetã 'ti mukhe tādiso vyādhi hoti yena kathetuü na sakkoti. saīghassa bhaõķanaü vā ...pe ... vivādo vā bhavissati so mā ahosã 'ti ma¤¤amāno na kathetã 'ti iminā nayena attho veditabbo, sesaü uttānam evā 'ti. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato samuņņhāti, siyā kiriyā siyā akiriyā, a¤¤en' a¤¤aü paņicarantassa hi kiriyā hoti. tuõhãbhāvena hi vihesentassa akiriyā, sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedan ti. a¤¤avādakasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiyasikkhāpade, Dabbaü Mallaputtaü bhikkhå ujjhāyantã 'ti chandāya Dabbo Mallaputto ti ādãni vadantā taü āyasmantaü tehi bhikkhåhi avajānāpenti ava¤¤āya olokāpenti lāmakato vā cintāpentã 'ti attho. lakkhaõaü pan' ettha saddasatthānusārena veditabbaü. ujjhāpentã 'ti pi pāņho. ayam ev' attho.


#<[page 771]>#
%<Bhvibh_V.13.]           Pācittiya-vaõõanā                   771>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  chandāyā 'ti chandena pakkhapātena, attano attano sandiņņhasambhattānaü paõãtāni pa¤¤āpetã 'ti adhippāyo.
khãyantã 'ti chandāya Dabbo Mallaputto ti ādãni vadantā pakāsenti. ujjhāpanake khãyanake pācittiyan ti ettha yena vacanena ujjhāpenti taü ujjhāpanakaü, yena ca khãyanti taü khãyanakaü, tasmiü ujjhāpanake khãyanake, pācittiyan ti vatthudvaye pācittiyadvayaü vuttaü. ujjhāpanakaü nāma upasampannaü saīghena sammataü senāsanapa¤¤āpakaü vā ...pe... appamattakavissajjanakaü vā 'ti etesaü padānaü maīkuü kattukāmo ti iminā sambandho.
avaõõaü kattukāmo ayasaü kattukāmo ti imesaü pana vasena upasampannan ti ādãsu upasampannassā 'ti evaü vibhattivipariõāmo kātabbo. ujjhāpeti vā khãyati vā āpatti pācittiyassā 'ti ettha pana yasmā khãyanakaü nāmā 'ti evaü mātikāpadaü uddharitvāpi ujjhāpanakaü nāmā 'ti imassa padassa vuttavibhaīgo yeva vattabbo hoti, a¤¤avādakasikkhāpade viya a¤¤o viseso n' atthi, tasmā taü visuü anuddharitvā avibhajivā 'va nigamanam eva ekato katan ti veditabbaü. dhammakamme dhammakammasa¤¤ã 'ti ādãsu yaü tassa upasampannassa sammutikammaü kataü, ta¤ ce dhammakammaü hoti so ca bhikkhu tasmiü dhammakammasa¤¤ã ujjhāpanaka¤ ca khãyanaka¤ ca karoti, ath' assa tasmiü ujjhāpanake ca khãyanake ca āpatti pācittiyassā 'ti iminā nayen' attho veditabbo. anupasampannaü ujjhāpeti vā khãyati vā 'ti ettha upasampannaü saīghena sammataü a¤¤aü anupasampannaü ujjhāpeti avajānāpeti, tassa vā taü santike khãyatã 'ti attho. upasampannaü saīghena asammatan ti kammavācāya asammataü, kevalaü tav' eso bhāro ti saīghena āropitabhāraü bhikkhånaü vā phāsuvihāratthāya sayam eva taü bhāraü vahantaü, yatra vā dve tayo bhikkhå viharanti tatra tādisaü kammaü karontan ti adhippāyo.
anupasampannaü saīghena sammataü vā asammataü vā 'ti ettha pana ki¤cāpi anupasampannassa terasa sammutiyo dātuü na vaņņati. atha kho upasampannakāle laddhasammutiko pacchā anupasampannabhāve ņhito taü sandhāya saīghena sammatam vā 'ti vuttaü.


#<[page 772]>#
%<772                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.13-14.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yassa pana vyattassa sāmaõerassa kevalaü saīghena vā sammatena vā bhikkhunā tvaü idaü kammaü karohã 'ti bhāro kato tādisaü sandhāya asammataü vā 'ti vuttaü. sesam ettha uttānam evā 'ti. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti.
ujjhāpanasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catusikkhāpade, hemantike kāle 'ti hemantakāle himapātasamaye. kāyaü otāpentā 'ti ma¤capãņhādãsu nisinnā bālātapena kāyaü otāpentā. kāle ārocite 'ti yāgubhattādãsu yassa kassaci kāle ārocite. ovaņņhaü hotã 'ti himavassena ovaņņhaü tintaü hoti. avassikasaīkete 'ti vassikā vassāna māsā 'ti evaü apa¤¤atte cattāro hemantike cattāro ca gimhike aņņha māse 'ti attho. maõķape vā 'ti sākhāmaõķape vā padaramaõķape vā. rukkhamåle 'ti yassa kassaci rukkhassa heņņhā.
yattha kākā vā kulalā vā na åhadantã 'ti yattha dhuvanivāsena kulāvake katvā vasamānā ete kākakulalā vā a¤¤e vā sakuntā taü senāsanaü na åhadanti tādise rukkhamåle nikkhipituü anujānāmã 'ti, tasmā yattha gocarapasutādi sakuntā vissamitvā gacchanti, tassa rukkhassa måle nikkhipituü vaņņati.
yasmiü pana dhuvanivāsena kulāvake katvā vasanti, tassa rukkhassa måle na nikkhipitabbaü. aņņha māse 'ti vacanto yesu janapadesu vassakāle na vassati, tesu pi cattāro māse nikkhipituü na vaņņati yeva. avassikasaīkete 'ti vacanato yattha hemante devo vassati, tattha hemante pi ajjhokāse nikkhipituü na vaņņati, gimhe pana sabbattha vigatavaëāhakaü visuddhaü nabhaü hoti, evaråpe kāle kenacid eva karaõãyena ajjhokāse ma¤capãņhaü nikkhipituü vaņņati.
abbhokāsikenāpi vattaü jānitabbaü, tassa hi sace puggalikakama¤cako atthi tatth' eva sayitabbaü, saīghikaü gaõhantena vettena vā vākena vā vāyitama¤cako gahetabbo,


#<[page 773]>#
%<Bhvibh_V.14.]               Pācittiya-vaõõanā                773>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tasmiü asati purāõama¤cako gahetabbo, tasmiü pi asati navavāyimo vā onaddhako vā gahetabbo, gahetvā pana ahaü ukkaņņharukkhamåliko vā ukkaņņhābbhokāsiko ti cãvarakuņim pi akatvā asamaye ajjhokāse vā rukkhamåle vā pa¤¤āpetvā nipajjituü na vaņņati. sace pana catugguõena pi cãvarena katākuņiü atementaü rakkhituü na sakkoti, sattāhavaddalikādãni bhavanti, bhikkhuno kāyānugatikattā vaņtati. ara¤¤e paõõakuņãsu vasantānaü sãlasampadāya pasannacittā manussā navama¤capãņhaü denti saīghikaparibhogena paribhu¤jathā 'ti, vasitvā gacchantehi sāmantavihāre sabhāgabhikkhånaü pesetvā gantabbaü. sabhāgānaü abhāve anovassake nikkhipitvā gantabbaü, anovassake asati rukkhe laggetvā gantabbaü. cetiyaīgaõe sammajjaniü gahetvā bhojanasālaīgaõaü vā uposathāgāraīgaõaü vā pariveõadivāņņhāna-aggisālādãsu vā a¤¤ataraü sammajjitvā dhovitvā puna sammajjanãmāëake yeva ņhapetabbā. uposathāgārādãsu a¤¤atarasmiü gahetvā avasesāni sammajjantassāpi es' eva nayo. yo pana bhikkhācāramaggaü sammajjanto gantukāmo hoti tena sammajjitvā sace antarāmagge sālā atthi tattha ņhapetabbā, sace n' atthi valāhakānaü anuņņhitabhāvaü sallakkhetvā yāvāhaü gāmato nikkhamāmi tāva na vassissatã 'ti jānantena yattha katthaci nikkhipitvā puna pacchāgacchantena pākatikaņņhāne ņhapetabbā. sace vassissatã 'ti jānanto ajjhokāse ņhapeti dukkaņan ti Mahāpaccariyaü vuttaü. sace pana tatra tatr' eva sammajjanatthāya sammajjanã nikkhittā hoti taü taü ņhānaü sammajjitvā tatra tatr' eva nikkhipituü vaņņati. āsanasālaü sammajjantena vattaü jānitabbaü. tatr' ãdaü vattaü, majjhato paņņhāya pādaņņhānābhimukhā vālikā haritabbā, kacavaraü hatthehi gahetvā bahi chaķķetabbaü. masārako ti ma¤capāde vijjhitvā tattha aņaniyo pavesetvā kato. bundikābaddho ti aņanãhi ma¤capāde ķaüsāpetvā pallaīkasaīkhepena kato. kuëãrapādako ti assa-meõķakādãnaü pādasadisehi pādehi kato.


#<[page 774]>#
%<774                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.14.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yo vā pana koci vaīkapādako ayaü vuccati kuëãrapādako.
āhaccapādako ti ayaü pana āhaccapādako nāma ma¤caīge vijjhitvā kato hotã 'ti evaü parato pāëiyaü yeva vutto, tasmā aņaniyo vijjhitvā tattha pādasikhaü pavesetvā upari āõiü datvā katama¤co āhaccapādako ti veditabbo.
pãņhe pi es' eva nayo. anto saüveņhetvā baddhaü hotã 'ti heņņhā ca upari ca vitthataü, majjhe saīkhittaü paõavasaõņhānaü katvā baddhaü hoti, taü kira majjhe sãha-byagghacammaparikkhittan pi karonti, akappiyacammaü nām' ettha n' atthi, senāsanaü hi sovaõõamayam pi vaņņati, tasmā taü mahagghaü hoti. anupasampannaü santharāpeti tassa paëibodho ti yena santharāpitaü tassa paëibodho. leķķupātaü atikkamantassa āpatti pācittiyassā 'ti thāmamajjhimassa purisassa leķķupātaü atikkāmentassa pācittiyaü.
ayaü pan' ettha vinicchayo, thero bhojanasālāyaü bhattakiccaü katvā daharaü āõāpeti gaccha divāņņhāne ma¤capãņhaü pa¤¤āpehã 'ti, so tathā katvā nisinno. thero yathāruciü vicaritvā tattha gantvā thavikaü vā uttarāsaīgaü vā ņhapeti, tato paņņhāya therassa paëibodho. nisãditvā sayaü gacchanto n' eva uddharati na uddharāpeti leķķupātātikkame pācittiyaü. sace pana thero tattha thavikaü vā uttarāsaīgaü vā aņhapetvā caīkamanto 'va daharaü gaccha tvan ti bhaõati, tena idaü bhante ma¤capãņhan ti ācikkhitabbaü.
sace thero vattaü jānāti tvaü gaccha ahaü pākatikaü karissāmã 'ti vattabbaü. sace bālo hoti anuggahãtavatto gaccha mā idha tiņņha n' eva nisãdituü na nipajjituü dehã 'ti daharaü tajjeti yeva. daharena bhante sukhaü sayathā 'ti kappaü labhitvā vanditvā gantabbaü. tasmiü gate therass' eva paëibodho, purimanayen' eva c' assa āpatti veditabbo. atha pana āõattikkhaõe yeva daharo mayhaü bhante bhaõķakadhovanādi ki¤ci karaõãyaü atthã 'ti vadati, thero ca naü tvaü pa¤¤āpetvā gacchāhã 'ti vatvā bhojanasālato nikkhamitvā a¤¤attha gacchati pāduddhārena kāretabbo. sace tatth' eva gantvā nisãdati purimanayen' eva tassa leķķupātātikkame āpatti. sace pana thero sāmaõeraü āõāpeti,


#<[page 775]>#
%<Bhvibh_V.14.]               Pācittiya-vaõõanā                    775>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sāmaõero tattha ma¤capãņhaü pa¤¤āpetvā nisinno pi bhojanasālato a¤¤attha gacchanto pāduddhārena kāretabbo.
gantvā nisinno puna gamanakāle leķķupātātikkame āpattiyā kāretabbo. sace pana aõānatto ma¤capãņhaü pa¤¤āpetvā tatth' eva nisãdā 'ti āõāpeti yatr' icchati tatra gantvā āgantuü labhati. sayaü pana pākatikaü akatvā gacchantassa leķķupātātikkame pācittiyaü. antarasannipāte ma¤capãņhāni pa¤¤āpetvā nisinnehi gamanakāle ārāmikānaü idaü paņisāmethā 'ti vattabbaü, avatvā gacchantānaü leķķupātātikkame āpatti.
     mahādhammasavaõaü nāma hoti tattha uposathāgārato pi bhojanasālato pi āharitvā ma¤capãņhāni pa¤¤āpenti āvāsikānaü yeva paëibodho. sace āgantukā idaü amhākaü upajjhāyassa idaü ācariyassā 'ti gaõhanti tato paņņhāya tesaü paëibodho, gamanakāle pākatikaü akatvā leķķupātaü atikkamantānaü āpatti.
     Mahāpaccariyaü pana vuttaü yāva a¤¤e na nisãdanti tāva yehi pa¤¤attaü tesaü bhāro, a¤¤esu āgantvā nisinnesu nisinnakānaü bhāro, sace te anuddharitvā vā anuddharāpetvā vā gacchanti dukkaņaü. kasmā, anāõattiyā pa¤¤āpitattā 'ti dhammāsane pa¤¤atte yāva ussārako vā dhammakathiko vā nāgacchati tāva pa¤¤āpakānaü paëibodhotasmiü āgantvā nisinne tassa paëibodho. sakalaü ahorattaü dhammasavaõaü hoti, a¤¤o ussārako vā dhammakathiko vā uņņhahati a¤¤o nisãdati, yo yo āgantvā nisãdati tassa tassa bhāro, uņņhahantena pana idam āsanaü tumhākaü bhāro ti vatvā 'va gantabbaü. sace pi itarasmiü anāgate yeva paņhamaü nisinno uņņhāya gacchati, tasmiü ca anto upacāraņņhe yeva itaro āgantvā nisãdati, uņņhāya gato āpattiyā na kāretabbo. sace pana itarasmiü anāgate yeva paņhamaü nisinno uņņhāy' āsanā leķķupātaü atikkamati āpattiyā kāretabbo. sabbatth' eva leķķupātātikkame paņhamapāde dukkaņaü, dutiye pācittiyan ti ayaü nayo Mahāpaccariyaü vutto. cimilikaü vā 'ti ādãsu cimilikaü nāma sudhādi parikammakatāya bhåmiyā vaõõānurakkhaõatthaü katā hoti,


#<[page 776]>#
%<776                  Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.14.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taü heņņhā pattharitvā upari kaņasārakaü pattharanti.
     uttarattharaõaü nāma ma¤capãņhānaü upari attharitabbakaü paccattharaõaü. bhummattharaõaü nāma bhåmiyaü attharitabbakaņasārakādivikati. taņņikā nāma tālapaõõehi vā vākehi vā katataņņikā. cammakhaõķaü nāma sãhabyaggha-dipã-taraccha cammādãsu pi yaü ki¤ci cammaü. aņņhakathāsu hi senāsanaparibhoge paņikkhittacammaü nāma na dissati, tasmā sãhacammādãnaü pariharaõe yeva paņikkhepo veditabbo. pādapu¤chanã nāma rajjukehi vā pilotikāhi vā pādapu¤chanatthaü katā. phalakapãņhaü nāma phalakamayaü pãņhaü, athavā phalaka¤ c' eva dārumayapãņha¤ ca, etena sabbam pi dārubhaõķādi saīgahãtaü. Mahāpaccariyaü pana vitthāren' eva vuttaü, ādhārakaü pattapidhānakaü pādakaņhalikaü tālavaõõaü vãjanãpattakaü yaü ki¤ci dārubhaõķaü antamaso pānãyauëuīkaü pānãyasaīkhaü ajjhokāse nikkhipitvā gacchantassa dukkaņan ti.
Mahāaņņhakathāyaü pana esa nayo dutiyasikkhāpade dassito, ajjhokāse rajanaü pacitvā rajanabhājanaü rajanauëuīko rajanadoõikā 'ti sabbaü aggisālāya paņisāmetabbaü.
sace aggisālā n' atthi anovassake pabbhāre nikkhipitabbaü.
tasmim pi asati yattha olokentā bhikkhå passanti tādise ņhāne ņhapetvāpi gantuü vaņņati. a¤¤assa puggalike 'ti yasmiü vissāsagāho na råhati, tassa santake dukkaņaü. yasmiü pana vissāso råhati tassa santakaü attano puggalikam iva hotã 'ti Mahāpaccariyādãsu vuttaü.
     āpucchitvā gacchatã 'ti yo bhikkhu vā sāmaõero vā ārāmiko vā lajjã hoti attano pāëibodhaü viya ma¤¤ati yo tathāråpaü āpucchitvā gacchati tassa anāpatti. otāpento gacchatã 'ti ātape otāpento āgantvā uddharissāmã 'ti gacchati evaü gacchato anāpatti. kenaci paëibuddhaü hotã 'ti senāsanaü kenaci upaddutaü hotã 'ti attho. sace pi hi buķķhataro bhikkhu uņņhāpetvā gaõhāti, sace pi yakkho vā peto vā āgantvā nisãdati, koci vā issaro āgantvā gaõhāti senāsanaü paëibuddhaü hoti, sãha-vyagghādãsu vā pana taü padesaü āgantvā ņhitesu pi senāsanaü paëibuddhaü yeva hoti,


#<[page 777]>#
%<Bhvibh_V.14-15.]            Pācittiya-vaõõanā                   777>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü kenaci paëibuddhe anuddharitvāpi gacchato anāpatti. āpadāså 'ti jãvitabrahmacariyantarāyesu anāpatti, sesaü uttānam evā 'ti. kaņhiõasamuņņhānaü kāyato vācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. paņhamasenāsanasikkhāpadaü catuttham.
     Dutiyasenāsanasikkhāpade, bhisã 'ti ma¤cakabhisi vā pãthakabhisi vā. cimilikādãni pi purimasikkhāpade vuttappakārāni yeva. nisãdanan ti sadasaü veditabbaü. paccattharaõan ti pāvāro kojavo ti ettakam eva vuttaü. tiõasanthāro ti yesaü kesa¤ci tiõānaü santhāro, esa nayo paõõasanthāre.
parikkhepaü atikkamantassā 'ti ettha paņhamaü pādaü atikkamantassa dukkaņaü, dutiyātikkame pācittiyaü. aparikkhittassa upacāro nāma senāsanato dve leķķupātā. anāpucchaü vā gaccheyyā 'ti ettha bhikkhumhi sati bhikkhu āpucchitabbo, tasmiü asati sāmaõero, tasmiü asati ārāmiko, tasmim pi asati yena vihāro kārito so vihārasāmiko, tassa vā kule yo koci āpucchitabbo, tasmim pi asati catåsu pāsāõesu ma¤caü ņhapetvā ma¤ce avasesama¤capãņhāni āropetvā upari bhisãādikaü dasavidham pi seyyaü rāsiü katvā dārubhaõķaü mattikābhaõķaü paņisāmetvā dvāravātapāõāni pidahitvā gamiyavattaü påretvā gantabbaü. sace pana senāsanaü ovassati chādanattha¤ ca tiõaü vā iņņhakā vā ānãtā honti sace ussahati chādetabbaü. no ce sakkoti yo okāso anovassako tattha ma¤capãņhādãni nikkhipitvā gantabbaü.
sace sabbam pi ovassati ussāhantena antogāme upāsakānaü ghare ņhapetabbaü, sace te pi saīghikaü nāma bhante bhāriyaü aggidāhādãnaü bhāyāmā 'ti na sampaņicchanti, ajjhokāse pi pāsāõānaü upari ma¤caü ņhapetvā sesaü pubbe vuttanayen' eva nikkhipitvā tiõehi ca paõõehi ca paņicchādetvā gantuü vaņņati. yaü hi tattha aīgamattam pi avasissati, taü a¤¤esaü tattha āgatānaü bhikkhånaü upakāraü bhavissatã 'ti.


#<[page 778]>#
%<778                   Samantapāsādikā                  [Bhvibh_V.15.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vihārassa upacāre 'ti ādãsu vihārassåpacāro nāma pariveõaü. upaņņhānasālā 'ti pariveõabhojanasālā.
maõķapo ti pariveõamaõķapo. rukkhamålan ti pariveõarukkhamålaü, ayaü tāva nayo Kurundaņņhakathāyaü vutto.
ki¤cāpi vutto, atha kho vihāro ti antogabbho vā a¤¤aü vā sabbaparicchannaü guttasenāsanaü veditabbaü. vihārassa upacāre 'ti tassa bahi āsanne okāse. upaņņhānasālāya vā 'ti bhojanasālāya vā. maõķape vā 'ti aparicchanne paricchanne vā 'pi bahunnaü sannipātamaõķape. rukkhamåle vattabbaü n' atthi. āpatti dukkaņassā 'ti vuttappakāraü hi dasavidhaü seyyaü antogabbhādimhi guttaņņhāne pa¤¤āpetvā gacchantassa yasmā seyyāpi senāsanam pi upacikāhi palujjati vammikarāsi yeva hoti, tasmā pācittiyaü vuttaü. bahi pana upaņņhānasālādãsu pa¤¤āpetvā gacchantassa seyyamattam eva nasseyyaņhānassa aguttatāya na senāsanaü tasmā ettha dukkaņaü vuttaü. ma¤caü vā pãņhaü vā 'ti ettha yasmā na sakkā ma¤capãņhaü sahasā upacikāhi khādituü, tasmā taü vihāre 'pi santharitvā gacchantassa dukkaņaü vuttaü. vihāråpacāre pana taü vihāracārikaü āhiõķantāpi disvā paņisāmessanti. uddharitvāpi gacchatã 'ti ettha uddharitvā gacchantena ma¤capãņhakavāņaü sabbaü apanetvā saüharitvā cãvaravaüse lagetvā gantabbaü, pacchā āgantvā vasanakabhikkhunāpi puna ma¤capãņhaü pa¤¤āpetvā sayitvā gacchantena tath' eva kātabbaü, antokuķķato seyyaü bahi kuķķe pa¤¤āpetvā vasantena gamanakāle gahitaņņhāne yeva paņisāmetabbaü. upari pāsādato oropetvā heņņhā pāsāde vasantassāpi es' eva nayo. rattiņņhānadivāņņhānesu ma¤capãņhaü pa¤¤āpetvāpi gamaõakāle puna gahitaņņhāne yeva ņhapetabbaü.
     āpucchitva gacchatã 'ti etthāyaü āpucchitabbānāpupucchitabbavinicchayo, yā vatā bhåmiya dãghasālā vā paõõasālā vā hoti,


#<[page 779]>#
%<Bhvibh_V.15.]                Pācittiya-vaõõanā                     779>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yaü vā rukkhatthambhesu katagehaü upacikānaü uņņhānaņņhānaü hoti, tato pakkamantena tāva āpucchitvā 'va pakkamitabbaü, tasmiü hi katipayadivasāni ajaggiyamāne vammikāvasantiņņhan ti. yaü pana pāsāõapiņņhiyaü vā pāsāõatthambhesu vā katasenāsanaü siluccayaleõaü vā sudhālittasenāsanaü vā yattha upacikāsaīkā n' atthi, tato pakkamantassa āpucchitvāpi anāpucchitvāpi gantuü vaņņati, āpucchanaü pana vattaü. sace tādise pi senāsane ekena passena upacikā ārohanti āpucchitvā gantabbaü. yo pi āgantuko bhikkhu saīghikaü senāsanaü gahetvā vasantaü bhikkhuü anuvattanto attano senāsanaü agahetvā vasati, yāva so na gaõhāti tāva taü senāsanaü purimabhikkhuss' eva paëibodho. yadā pana senāsanaü gahetvā attano issariyena vasati, tato paņņhāya āgantukass' eva paëibodho.
sace ubho pi vibhajitvā gaõhanti ubhinnam pi paëibodho.
Mahāpaccariyaü pana vuttaü sace dve tayo ekato hutvā pa¤¤āpenti gamanakāle sabbehi pi āpucchitabbaü, tesu sace paņhamaü gacchanto pacchimo jaggissatã 'ti ābhogaü katvā gacchati vaņņati. pacchimassa ābhogena mutti n' atthi, bahå ekaü pesetvā santharāpeti gamanakāle sabbehi pi āpucchitabbaü ekaü vā pesetvā āpucchitabbaü, a¤¤ato ma¤capãņhādãni ānetvā a¤¤atra vasitvāpi gamanakāle tatth' eva netabbāni. sace a¤¤āvāsato ānetvā vasamānassa a¤¤o buķķhataro āgacchati na paņibāhitabbo, mayā bhante a¤¤āvāsato ānãtaü pākatikaü kareyyāthā 'ti vattabbaü. tena evaü karissāmã 'ti sampaņicchite itarassa gantuü vaņņati.
evaü a¤¤attha haritvāpi saīghikaparibhogena paribhu¤jantassa hi naņņhaü vā jiõõaü vā corehi vā haņaü gãvā na hoti, puggalikaparibhogena paribhu¤jantassa pana gãvā hoti, a¤¤assa ma¤capãņhaü pana saīghikaparibhogena vā puggalikaparibhogena vā paribhu¤jantassa naņņhaü gãvā yeva. kenaci paëibuddhaü hotã 'ti buķķatarabhikkhu-issariya-yakkha-sãha vāëamiga-kaõhasappāsãdu yena kenaci senāsanaü paëibuddhaü hoti, sāpekho gantvā tattha ņhito āpucchati kenaci paëibuddho hotã 'ti ajj' eva āgantvā paņijaggissāmã 'ti evaü sāpekkho nadãparaü vā gāmantaraü vā gantvā yatth' assa gamanacittaü uppannaü tatth' eva ņhito ka¤ci pesetvā āpucchati,


#<[page 780]>#
%<780                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.15-16.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  nadãpårarājacorādãsu vā kenaci paëibuddho hoti, upadduto na sakkoti paccāgantuü evaü bhåtassa 'pi anāpatti.
sesaü paņhamasikkhāpade vuttanayam eva saddhiü samuņņhānādãhã 'ti. dutiyasenāsanasikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhasikkhāpade, paëibuddhantã 'ti paņhamataraü gantvā pattacãvaraü atiharitvā rumbhitvā tiņņhanti. there bhikkhå vuņņhāpentã 'ti amhākaü āvuso pāpuõātã 'ti vassaggena gahetvā vuņņhāpenti. anupakhajja seyyaü kappentã 'ti tumhākaü bhante ma¤caņņhānaü yeva pāpuõāti, na sabbo vihāro amhākaü dāni idaü ņhānaü pāpuõātã 'ti anupavisitvā ma¤capãņhaü pa¤¤āpetvā nisãdanti pi nipajjanti pi sajjhāyam pi karonti. jānan ti anuņņhāpanãyo ayan ti jānanto, ten' ev' assa Vibhaīge vuķķho ti jānātã 'ti ādivuttaü. vuķķho hi attano vuķķhatā hi anuņņhāpanãyo, gilāno gilānatāya, saīgho pana bhaõķagārikassa vā dhammakathikavinayadharādãnaü vā gaõavācakāacariyassa vā bahåpakārataü guõavisiņņhata¤ ca sallakkhento dhuvavāsatthāya vihāraü sammannitvā deti, tasmā yassa saīghena dinno, so pi anuņņhāpanãyo. kāma¤ c' ettha gilānassāpi saīgho yeva anucchavikaü senāsanaü deti, gilāno pana apaloketvā saīghena adinnasenāsano pi na pãëetabbo anukampitabbo ti dassetuü visuü vutto.
     upacāre 'ti ettha ma¤capãņhānaü tāva mahallake vihāre samantā diyaķķho hattho upacāro, khuddake yato pahoti tato diyaķķho hattho, pāde dhovitvā pavisantassa passāvatthāya nikkhamantassa ca yāva dvāre nikkhittapādadhovanapāsāõato passāvaņņhānato ca ma¤capãņhaü tāva diyaķķhahatthavitthāro maggo upacāro nāma, tasmiü ma¤cassa vā pãņhassa vā upacāre ņhitassa vā bhikkhuno pavisantassa vā nikkhamantassa vā upacāre yo anupakhajja seyyaü kappetukāmo seyyaü santharati vā santharāpeti vā āpatti dukkaņassa.


#<[page 781]>#
%<Bhvibh_V.16-17.]          Pācittiya-vaõõanā                  781>%
     abhinisãdati vā abhinipajjati vā 'ti ettha abhinisãdanamattena abhinipajjanamatten' eva vā pācittiyaü. sace pana dve pi karoti dve pācittiyāni, uņņhāyuņņhāya nisãdato vā nipajjato vā payoge poyoge pācittiyaü. upacāraü ņhapetvā seyyaü santharati vā santharāpeti vā 'ti imasmiü itopare ca vihārassa upacāre 'ti ādike vā dukkaņavāre pi yathā idha abhinisãdanamatte abhinipajjanamatte ubhayakaraõe payogabhede ca pācittiyappabhedo vutto, evaü dukkaņappabhedo veditabbo. evaråpena hi visabhāgapuggalena ekavihāre vā ekapariveõe vā vasantena attho n' atthi, tasmā sabbatth' ev' assa nivāso vārito. a¤¤assa puggalike 'ti idhāpi vissāsikassa puggalikaü attano puggalikasadisam eva, tattha anāpatti. āpadāså 'ti sace bahi vasantassa jãvitabrahmacariyantarāyo hoti evaråpāsu āpadāsu yo pavisati, tassāpi anāpatti. sesaü uttānam evā 'ti, paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. anupakhajjasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattamasikkhāpade, ekena payogena bahuke pi dvāre atikkāmetã 'ti ye catubhåmikā pa¤cabhåmikā vā pāsādā chasattakoņņhakāni vā catussālāni vā, tādisesu senāsanesu hatthe vā gãvāya vā gahetvā antarā aņņhapento ekena payogena atikkāmeti ekam eva pācittiyaü, ņhapetvā ņhapetvā nānāpayoge hi atikkāmentassa dvāragaõanāya pācittiyāni, hatthena anāmasitvā nikkhamā 'ti vatvā vācāya nikkaķķhantassāpi es' eva nayo. a¤¤aü āõāpetã 'ti ettha imaü nikkaķķhā 'ti āõattimatte dukkaņaü. sace so sakiü āõatto bahuke pi dvāre atikkāmeti ekaü pācittiyaü. sace pana ettakāni dvārāni nikkaķķhāhã 'ti vā yāva mahādvāraü tāva nikkaķķhāhã 'ti vā evaü niyāmetvā āõatto hoti dvāragaõanāya pācittiyāni. tassa parikkhāran ti yaü ki¤ci tassa santakaü patta-cãvara-parissāvana-dhammakaraka ma¤capãņhaü-bhisi-bimbohanādi bhedaü antamaso rajanachallim pi, yo nikkaķķhati vā nikkaķķhāpeti vā tassa vatthugaõ anāya dukkaņāni.


#<[page 782]>#
%<782                   Samantapāsādikā            [Bhvibh_V.17-18.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  gāëhaü bandhitvā ņhapitake pana ekā 'va āpattã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. a¤¤assa puggalike 'ti idhāpi vissāsikapuggalikaü attano puggalikasadisam eva.
yathā ca idha evaü sabbattha. yatra pana viseso bhavissati tatra vakkhāma. alajjiü nikkaķķhati vā 'ti ādãsu bhaõķanakārakakalahakārakam eva sakalasaīghārāmato nikkaķķhituü labbhati, so hi pakkhaü labhitvā saīgham pi bhindeyya.
alajjiādayo pana attano vasanaņņhānato yeva nikkaķķhitabbā.
sakalasaīghārāmato te nikkaķķhituü na vaņņati. ummattakassā 'ti sayaü ummattakassa anāpatti, sesaü uttānam evā 'ti. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhati. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedan ti. nikkaķķhanasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhasikkhāpade, uparivehāsakuņiyā 'ti upari acchannatalāya dvibhåmikakuņiyā vā tibhåmikādikuņiyā vā. ma¤caü sahasā abhinisãdatã 'ti ma¤caü sahasā abhibhavitvā ajjhottaritvā nisãdati, bhummatthe vā etaü upayogavacanaü, ma¤ce nisãdatã 'ti attho. abhã 'ti idaü pana padasobhaõatthaü upasaggamattam eva. nippaņitvā 'ti nipatitvā nikkhamitvā vā, tassa hi upari āõi pi na dinnā tasmā nikkhanto.
vissaram akāsã 'ti viråpaü āturassaram akāsi. vehāsakuņã nāma majjhimassa purisassa asãsaghaņņā 'ti yā pamāõamajjhimassa purisassa sabbaheņņhimāhi tulāhi sãsaü na ghaņņeti.
etena idha adhippetā vehāsakuņã dassitā hoti. na vehāsakuņãlakkhaõaü, yā hi kāci upari acchannatalā dvibhåmikakuņikā vā tibhåmikādikuņikā vā vehāsakuņã 'ti vuccati, idha pana asãsaghaņņā adhippetā. abhinisãdanādãsu pubbe vuttanayen' eva payogavasena āpattibhedo veditabbo. avehāsakuņiyā 'ti bhåmiyaü katapaõõasālādãsu anāpatti, na hi sakkā tattha parassa pãëā kātuü.


#<[page 783]>#
%<Bhvibh_V.18-19.]         Pācittiya-vaõõanā                  783>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sãsaghaņņāyā 'ti yā sãsaghaņņā hoti tatthāpi anāpatti, na hi sakkā tattha heņņhāpāsāde anonatena vicarituü, tasmā asa¤caraõaņņhānattā parapãëā na bhavissati. heņņhā aparibhogaü hotã 'ti yassā heņņhā dabbasambhārādãnaü nikkhittattā aparibhogaü hoti tatthāpi anāpatti. padarasa¤citaü hotã 'ti yassā uparimatalaü dāruphalakehi vā ghanasanthataü hoti, sudhādiparikammakataü vā tatthāpi anāpatti. paņānã dinnā hotã 'ti ma¤capãņhānaü pādasikhāsu āõã dinnā hoti, yattha nisãdante pi na nippaņan ti tādise ma¤capãņhe nisãdato 'pi anāpatti.
tasmiü ņhito ti āhaccapādake ma¤ce vā pãņhe vā ņhito upari nāgadantakādãsu lagitakaü cãvaraü vā ki¤ci vā gaõhā 'ti vā a¤¤aü vā laggeti tassāpi anāpatti. sesaü uttānam eva.
eëakalomasamuņņhānaü kāyato ca kāyacittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. vehāsakuņãsikkhāpadaü aņņhamaü.
     Navasikkhāpade, yāva dvārakosā 'ti ettha dvārakoso nāma piņņhasaüghāņakassa samantā kavāņavitthārappamāõo okāso.
Mahāpaccariyaü pana dvārabāhato paņņhāya diyaķķhahattho ti vuttaü. Kurundiyam pana dvārassa ubhosu passesu kavāņappamāõan ti. Mahāaņņhakathāyaü kavāņaü nāma diyaķķhahattham pi hoti dvihattham pi aķķhateyyahattham pi vuttaü, taü suvuttaü tad eva hi sandhāya bhagavatāpi piņņhasaüghāņassa samantā hatthapāsā 'ti ayaü ukkaņņhaniddeso kato. aggalaņņhapanāyā 'ti sakavāņakadvārabandhaņņhapanāya, sakavāņakassa dvārabandhassa niccalabhāvatthāyā 'ti attho. dvāraņhapanāyā 'ti idam pi hi padabhājanaü imam ev' atthaü sandhāya bhāsitaü. ayaü pan' ettha adhippāyo, kavāņaü hi lahuparivaņņakaü vivaraõakāle bhittiü āhananti, pidahanakāle dvārabandhaü. tena āhaõanena bhitti kampati,


#<[page 784]>#
%<784                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.19.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tato mattikā calati calitvā sithilā vā hoti patati vā, ten' āha bhagavā yāva dvārakosā aggalaņņhapanāyā 'ti, tattha ki¤cāpi idaü nāma kattabban ti. n' eva mātikāya na padabhājane vuttaü. aņņhuppattiyaü pana punappunaü chādāpesi punappunaü limpāpesã 'ti adhikārato yāva dvārakosā aggalaņņhapanāya punappunaü lepitabbā vā lepāpetabbā vā 'ti evam attho daņņhabbo. yaü pana padabhājane piņņhasaīghāņassa samantā hatthapāsā 'ti vuttaü.
tattha yassa vemajjhe dvāraü hoti upari bhāge 'va uccā bhitti tassa tãsu disāsu samantā hatthapāsā upacāro hoti, khuddakassa vihārassa dvãsu disāsu upacāro hoti, tatrāpi yaü bhittiü vivariyamānaü kavāņaü āhanti sā aparipåraupacārāpi hoti. ukkaņņhaparicchedena pana tãsu disāsu samantā hatthapāsā dvārassa niccalabhāvatthāya lepo anu¤¤āto, sace pana dvārassa adhobhāge pi lepokāso atthi tam pi limpituü vaņņati. ālokasandhiparikammāyā 'ti ettha ālokasandhã 'ti vātapānakavāņakā vuccati, te vivaraõakāle vidatthimattam pi atirekam pi bhittippadesaü paharanti.
upacāro pan' ettha sabbadisāsu labbhati, tasmā sabbadisāsu kavāņavitthārappamāõo okāso ālokasandhiparikammatthāya limpitabbo vā limpāpetabbo vā 'ti ayam ettha adhippāyo.
setavaõõan ti ādikaü na mātikāya padabhājanaü, iminā hi vihārassa bhārikattaü nāma n' atthã 'ti padabhājane yeva anu¤¤ātaü, tasmā sabbam etaü yathāsukhaü kattabbaü.
     evaü lepakamme yaü kattabbaü taü dassetvā puna chadane kattabbaü dassetuü dvatticchadanassā 'ti ādi vuttaü. tattha dvatticchadanassa pariyāyan ti chadanassa dvattipariyāyaü, pariyāyaü vuccati parikkhepo, parikkhepadvayaü vā parikkhepattayaü vā adhiņņhātabban ti attho.
appaharite ņhitenā 'ti aharite ņhitena. haritan ti c' ettha sattadha¤¤abhedaü pubbaõõaü mugga-māsa-tila-kulatthaalābu-kumbhaõķādibhedaü ca aparaõõaü adhippetaü, ten' ev' āha haritaü nāma pubbaõõaü aparaõõaü ti. sace harite ņhito adhiņņhāti āpatti dukkaņassā 'ti ettha pana yasmim pi khette vuttaü bãjaü na tāva sampajjati,


#<[page 785]>#
%<Bhvibh_V.19-20.]            Pācittiya-vaõõanā                 785>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vasse vā pana patite sampajjissati, tam pi haritasaīkhyam eva gacchati, tasmā evaråpe khette pi ņhitena na adhiņņhātabbaü, aharite yeva ņhitena adhiņņhātabbaü, tatrāpi ayaü paricchedo, piņņhivaüsassa vā kåņagārakaõõikāya vā upari thåpikāya vā passe nisinno chadanamukhavaņņi antena olokento yasmiü bhåmibhāge ņhitaü passati, yasmi¤ ca bhåmibhāge ņhito taü upari nisinnakaü passati, tasmiü ņhāne adhiņņhātabbaü, tassa anto aharite pi ņhatvā adhiņņhātuü na labbhati. kasmā, vihārassa hi patantassa ayaü patanokāso ti. maggena chādentassā 'ti ettha maggena chādanaü nāma aparikkhipitvā ujukam eva chādanaü, taü iņņhaka-silā-sudhāhi labbhati. dve magge adhiņņhahitvā 'ti dve maggā sace ducchannā honti apanetvāpi punappunaü chādāpetuü labbhati, tasmā yathā icchati tathā dve magge adhiņņhahitvā tatiyaü maggaü idāni evaü chādehã 'ti āõāpetvā pakkamitabbaü. pariyāyenā 'ti parikkhepena. evaü chadanaü pana tiõā-paõõehi labbhati, tasmā idhāpi yathā icchati tathā dve pariyāye adhiņņhahitvā tatiyaü pariyāyaü idāni evaü chādehã 'ti āõāpetvā pakkamitabbaü. sace na pakkamati tuõhãbhåtena ņhātabbaü. sabbam pi ce taü chadanaü chadanåpari veditabbaü. uparåparicchanno hi vihāro ciraü anovassako hotã 'ti ma¤¤amānā evaü chādenti. tato ce uttarin ti tiõõaü maggānaü vā pariyāyānaü pā upari catutthe magge vā pariyāye vā. karaëe karaëe ti tiõamuņņhiyaü. sesam ettha uttānam evā 'ti. chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. mahallakavihārasikkhāpadaü navamaü.
     Dasasikkhāpade, jānaü sappāõakan ti sappāõakaü etan ti yathā tathā vā jānanto. si¤ceyya vā si¤cāpeyya vā 'ti tena udakena sayaü vā si¤ceyya a¤¤ena vā āõāpetvā si¤cāpeyya.


#<[page 786]>#
%<786                   Samantapāsādikā            [Bhvibh_V.20-21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pāëiyam pana si¤ceyyā 'ti sayaü si¤catã 'ti ãdisānaü vacanānaü attho pubbe vuttanayen' eva veditabbo. tattha dhāraü avicchinditvā si¤cantassa ekasmiü udakaghaņe ekā 'va āpatti. esanayo sabbabhājanesu, dhāraü vicchindantassa pana payoge payoge āpatti. mātikaü sammukhaü karoti divasam pi sandatu ekā 'va āpatti. sace tattha tattha bandhitvā a¤¤ato a¤¤ato neti payoge payoge āpatti. sakaņabhāramattaü ce pi tiõaü ekapayogena udake pakkhipati ekā 'va āpatti. ekeka tiõaü vā paõõaü vā pakkhipantassa payoge payoge āpatti. mattikāya 'pi a¤¤esu pi kaņņhagomayādãsu es' eva nayo. idam pana na mahāudakaü sandhāya vuttaü, yaü tiõena vā mattikāya vā pakkhittāva pariyādānaü gacchati, āvilaü vā hoti, yattha pāõakā maranti tādisaü udakaü sandhāya vuttan ti veditabbaü. sesam uttānam evā 'ti. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. sappāõakasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena senāsanavaggo dutiyo.
     Bhikkhunãvaggassa paņhamasikkhāpade, lābhino hontã 'ti ettha na tesaü bhikkhuniyo denti na dāpenti, mahākulehi pabbajitā pana kuladhãtaro attano santikaü āgatānaü ¤ātimanussānaü kuto ayye ovādaü uddesaü paripucchaü labhathā 'ti pucchantānaü asuko ca asuko ca thero ovadatã 'ti asãtimahāsāvake uddisitvā kathānusārena tesaü sãlasutācārajātigottādibhedaü vijjamānaguõaü kathayanti. evaråpāpi vijjamānaguõā kathetuü vaņņanti. tato pasannacittā manussā therānaü cãvarādibhedaü mahantaü lābhasakkāraü abhihariüsu. tena vuttaü lābhino honti cãvara ...pe ... parikkhārānan ti. bhikkhuniyo upasaīkamitvā 'ti tesaü kira santike tāsu ekā bhikkhunã pi na āgacchati, lābhataõhāya pana ākaķķhiyamānahadayā tāsaü upassayaü agamaüsu.


#<[page 787]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                 787>%
taü sandhāya vuttaü bhikkhuniyo upasaīkamitvā 'ti.
tāpi bhikkhuniyo calacittatāya tesaü vacanaü akaüsu yeva. tena vuttaü atha kho tā bhikkhuniyo ...pe... nisãdiüså 'ti.
     tiracchānakathan ti saggamaggagamane 'pi tiracchānabhåtaü rājakathādim anekavidhaü tiracchānakathaü. iddho ti samiddho sahitatto gambhãro bahuraso lakkhaõapaņivedasaüyutto ti adhippāyo. anujānāmi bhikkhave 'ti ettha yasmā te bhikkhå mā tumhe bhikkhave bhikkhuniyo ovaditthā 'ti vuccamānā adiņņhasaccattā tathāgate āghātaü bandhitvā apāyåpagā bhaveyyuü, tasmā nesaü taü apāyåpagataü pariharanto bhagavā a¤¤en' eva upāyena te bhikkhuniovādato paribāhire kattukāmo imaü bhikkhuniovādakasammutiü anujānã 'ti veditabbo. evaü idha paribāhire kattukāmatāya anujānitvā purato karontā ca anujānāmi bhikkhave aņņhah' aīgehi samannāgatan ti ādim āha. imāni hi aņņhaīgāni chabbaggiyānaü supinantena pi na bhåtapubbānã 'ti.
     tattha sãlam assa atthã 'ti sãlavā, idāni yaü ca taü sãlaü yathā ca taü tassa atthi nāma hoti, taü dassento pātimokkhasaüvarasaüvuto ti ādim āha. tattha pātimokkho 'va saüvaro pātimokkhasaüvaro, pātimokkhasaüvarena saüvuto samannāgato ti pātimokkhasaüvarasaüvuto viharatã 'ti vattati.
vuttaü h' etaü Vibhaīge, pātimokkhan ti sãlaü patiņņhāādi caraõaü saüyamo saüvaro mokkhaü pamokkhaü kusalānaü dhammānaü samāpattiyā. saüvaro ti kāyito avãtikkamo vācasiko avãtikkamo kāyikavācāsiko avãtikkamo.
saüvuto ti iminā pātimokkhasaüvarena upeto hi samupeto upagato samupagato uppanno sampanno samannāgato, tena vuccati pātimokkhasaüvarasaüvuto ti. viharatã 'ti irãyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati, tena vuccati viharatã 'ti.


#<[page 788]>#
%<788                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ācāragocarasampanno ti micchājãvapaņisedhakena na veëudānādinā ācārena vesiyādiagocaraü sahāya saddhāsampannakulādinā ca gocarena sampanno. aõumattesu vajjesu bhayadassāvã 'ti appamattakesu vajjesu bhayadassāvã, tāni tāni vajjāni bhayato dassanasãlo ti vuttaü hoti. sāmādāya sikkhati sikkhāpadeså 'ti adhisãlasikkhādibhāvena tidhā thitesu sikkhāpadesu taü taü sikkhāpadaü samādāya sammā ādāya sādhukaü gahetvā avijahanto sikkhatã 'ti attho.
ayam ettha saīkhepo, vitthāraü pana yo icchati tena Visuddhimaggato gahetabbo. bahuü sutamassā 'ti bahussuto, sutaü dhāretã 'ti sutadharo, yad' assa taü bahussutaü nāma taü na sutamattam eva, atha kho taü dhāretã 'ti attho.
ma¤jåsāyaü viya ratanaü sutaü sannicitam asmin ti sutasannicayo. etena yaü so sutaü dhāreti tassa ma¤jåsāya gopetvā sannicitaratanass' eva cirakālenāpi avināsanaü dasseti. idāni taü sutaü saråpato dassento ye te dhammā 'ti ādim āha, taü Vera¤jākaõķe uttanayam eva. idaü pan' ettha nigamanaü, tathāråpassa dhammā bahussutā honti, tasmā bahussuto, dhatā tasmā sutadharo, vacasā paricitā manasānupekkhitā diņņhiyāsuppaņividdhā tasmā sutasannicayo, tattha vacasā paricitā 'ti vācāya paguõaü katā. manasānupekkhitā 'ti manasā anupekkhitā, āvajjantassa dãpasahassena obhāsitā viya honti. diņņhiyā suppaņividdhā 'ti atthato ca kāraõato ca pa¤¤āya suņņhu paņividdhā supaccakkhakatā honti.
     ayaü pana bahussuto nāma tividho hoti nissayamuccanako parisupaņņhāko bhikkhun' ovādako ti. tattha nissayamuccanakena upasampadāya pa¤cavassena sabbantimena paricchedena dve mātikā paguõā vācuggatā katvā pakkhadivasesu dhammasāvanaņņhāya suttantato cattāro bhāõavārā sampattānaü parikathanatthāya Andhakavinda Mahārāhulovāda Ambaņņhasadiso eko kathāmaggo,


#<[page 789]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                   789>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  saīghabhatta maīgalāmaīgalesu anumodanatthāya tisso anumodanā uposathapavāraõādi jānanatthaü kammākammavinicchayo samaõadhammakaraõatthaü samādhivasena vā vipassanāvasena vā arahattapariyosānam ekaü kammaņņhānaü ettakaü uggahetabbaü. ettāvatā hi ayaü bahussuto hoti cātuddiso yattha katthaci attano issariyena vasituü labhati. purisupaņņhāpakena upasampadāya dasavassena sabbantimena paricchedena parisaü abhivinaye vinetuü dvevibhaīgā paguõā vācuggatā kātabbā, asakkontena tãhi janehi saddhiü parivattanakkhamā kātabbā, kammākamma¤ ca khandhakavattaü ca uggahetabbaü. parisāya pana abhidhamme vinayanatthaü sace majjhimabhāõako hoti målapaõõāsako uggahetabbo, dãghabhāõakena mahāvaggo, saüyuttakabhāõakena heņņhimā vā tayo vaggā mahāvaggo vā, aīguttarabhāõakena heņņhā vā upari vā upaķķhanikāyo uggahetabbo, asakkontena tikanipātato paņņhāya heņņhā uggahetum pi vaņņati.
     Mahāpaccariyaü pana ekaü gaõhantena catukkanipātaü vā pa¤canipātaü vā gahetuü vaņņatã 'ti vuttaü. jātakabhāõakena sāņņhakathaü jātakaü uggahetabbaü, tato oraü na vaņņati. dhammapadam pi saha vatthunā uggahetuü vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. tato tato samucchayaü katvā målapaõõāsakamattaü vaņņati na vaņņatã ti. na vaņņatã 'ti Kurandaņņhakathāyaü parikkhittaü, itarāsu vicāraõā yeva n' atthi. abhidhamme ki¤ci gahetabban ti na vuttaü, yassa pana sāņņhakatham pi vinayapiņakaü abhidhammapiņaka¤ ca paguõaü suttante ca vuttappakāro gantho n' atthi parisaü upaņņhāpetuü na labhati. yena pana suttantato ca vinayato ca vuttappamāõo gantho uggahãto ayaü parisåpaņņhāpako bahussuto hoti disāpāmokkho yena kāmaīgamo parisaü upaņņhāpetuü labhati. bhikkhun' ovadakena pana sāņņhakathāni tãõi piņakāni uggahetabbāni,


#<[page 790]>#
%<790                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  asakkontena catåsu nikāyesu ekassa aņņhakathā paguõā kātabbā. ekanikāyena hi sesanikāyesu pi pa¤haü kathetuü sakkhissati, sattasu pakaraõesu catuppakaraõassa aņņhakathā paguõā kātabbā, tattha laddhanayehi sesapakaraõesu pa¤haü kathetuü sakkhissati. vinayapiņakaü pana nānatthaü nānākāraõaü tasmā taü saddhiü aņņhakathāya paguõaü kātabbam eva, ettāvatā hi bhikkhun' ovādako bahussuto hotã 'ti.
     ubhayāni kho pan' assā 'ti ādi pana yasmā a¤¤asmiü sakale navaīge pi bāhusacce sati sāņņhakathaü vinayapiņakaü vinā na vaņņati yeva, tasmā visuü vuttaü. tattha vitthārenā 'ti ubhato-Vibhaīgena saddhiü. svāgatānã 'ti suņņhu āgatāni, yathā āgatāni pana svāgatāni honti taü dassetuü suvibhattānã 'ti ādi vuttaü, tattha suvibhattānã 'ti suņņhubhattāni, padapaccābhaņņhasaīkaradosavirahitāni. suppavattãnã 'ti paguõāni vācuggatāni. suvinicchitāni suttato ti khandhakaparivārato āharitabbasuttavasena suņņhu vinicchitāni. anubya¤janaso ti akkharapadapāripåriyā ca suvinicchitāni akhaõķāni aviparãtakkharāni, etena aņņhakathā dãpitā, aņņhakathāto hi esa vinicchayo hotã 'ti. kalyāõavāco ti sithiladhanitādãnaü yathā vidhānavacanena parimaõķalapadabya¤janāya poriyā vācāya samannāgato vissaņņhāya anelagalāya atthassa vi¤¤āpaniyā. kalyāõavākkaraõo ti madhurassaro, mātugāmo hi sarasampattirato tasmā parimaõķalapadabya¤janam pi vacanaü sarasampattirahitaü hãëeti. yebhuyyena bhikkhunãnaü piyo hoti manāpo ti sabbāsaü piyo nāma dullabho, bahutarānaü pana paõķitānaü bhikkhunãnaü sãlācārasampattiyā piyo hoti manavaķķhanako. paņibalo hoti bhikkhuniyo ovaditun ti suttaü ca kāraõaü ca dassento vaņņabhayena tajjetvā bhikkhuniyo ovadituü tādisaü dhammaü desetuü samattho hoti. kāsāyavatthavasanāyā 'ti kāsāyavatthanivatthāya. garudhamman ti gihikāle bhikkhuniyā kāyasaüsaggaü vā sikkhamānasāmaõerāsu methunadhammaü vā anajjhāpannapubbo hoti,


#<[page 791]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                  791>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  mātugāmo hi pubbe katam anussaranto saüvare ņhitassāpi dhammadesanāya gāravaü na karoti.
athavā tasmi¤ ¤eva asaddhamme cittaü uppādeti. vãsativasso vā 'ti upasampadāya vãsativasso tato atirekavasso vā, evaråpo hi visabhāgehi vatthåhi punappunaü samāgacchanto pi daharo viya sahasā sãlavināsaü na pāpuõāti, attano vayaü paccavekkhitvā ayuttaņņhāne chandarāgaü vinetuü paņibalo hoti, tena vuttaü vãsativasso vā hoti atirekavãsativasso vā ti. ettha ca sãlavā 'ti ādi ekamaīgaü, bahussuto hotã 'ti ādi dutiyaü, ubhayāni kho pan' assā 'ti ādi tatiyaü, kalyāõavāco hoti kalyāõavākkaraõo ti catutthaü, yebhuyyena bhikkhunãnaü piyo hoti manāpo ti pa¤camaü, paņibalo hoti bhikkhunãyo ovaditun ti chaņņhaü, na kho pan' etan ti ādi sattamaü, vãsativasso ti ādi aņņhaman ti veditabbaü.
     ¤atticatutthenā 'ti pubbe vatthusmiü vuttanayen' eva. garudhammehã 'ti garukehi dhammehi, te hi gāravaü katvā bhikkhunãhi sampaņicchitabbattā garudhammā 'ti vuccanti.
ekato upasampannāyā 'ti ettha bhikkhunãnaü santike ekato upasampannāya, yo garudhammena vadati tassa dukkaņaü, bhikkhånaü santike upasampannāya pana yathā vatthukam eva. pariveõaü sammajjitvā 'ti sace pāto asammaņņhaü sammaņņham pi vā puna tiõapaõõādãni uklāpaü pādappahārehi ca vikiõõavālikaü jātaü sammajjitabbaü, asammaņņhaü hi taü disvā ayyo attano nissitake daharabhikkhå pi vattapaņivattiyaü na yojeti, dhammaü yeva kathetã 'ti tā bhikkhuniyo asotukāmā viya bhaveyyuü, tena vuttaü pariveõaü sammajjitvā 'ti. antogāmato pana bhikkhuniyo āgacchantiyo pipāsitā ca kilantā ca honti, tā pānãyaü ca hatthapādamukhasãtalakaraõaü ca paccāsiüsanti, tasmiü ca asati purimanayen' eva agāravaü janetvā asotukāmāpi honti.


#<[page 792]>#
%<792                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tena vuttaü pānãyaü paribhojanãyaü upaņņhapetvā 'ti.
āsanan ti nãcapãņhakaphalakataņņikakaņasārakādibhedaü antamaso sākhābhaīgam pi idaü tāsaü āsanaü bhavissatã 'ti evaü āsanaü pa¤¤āpetvā. dhammadesanāpattimocanatthaü pana dutiyo icchitabbo, tena vuttaü dutiyaü gahetvā nisãditabbaü ti, na vihārapaccante atha kho vihāramajjhe uposathāgārassa vā bhojanasālāya vā dvāre sabbesaü osaraõaņņhāne nisãditabbaü. samagg' atthā 'ti sabbā āgaman' atthā 'ti attho, vattantã 'ti āgacchanti, paguõā vācuggatā 'ti attho.
niyyādetabbo ti appetabbo. osāretabbo ti pāëi vattabbo. vassasatåpasampannāyā 'ti ādi vattabbapāëidassanaü, tattha sāmãcikamman ti maggasampadānavãjanapānãyāpucchanādikaü anucchavikavattam. ettha ca bhikkhuniyā bhikkhussa abhivādanaü nāma anto gāme vā bahi gāme vā anto vihāre va bahi vihāre vā antaraghare vā rathikāya vā antamaso rājussāraõāya pi vattamānāya deve vassamāne sakaddamāya bhåmiyā chattapattahatthāya pi hatthi-assādãhi anubaddhāya pi kattabbam eva. ekābaddhāya pāëiyā bhikkhācāraü pavisante disvā ekasamiü ņhāne panamāmi ayyā 'ti vandituü vaņņati, sace antarantarā dvādasahatthe mu¤citvā gacchanti visuü visuü vanditabbā, mahāsannipāte nisinne ekasmiü yeva ņhāne vandituü vaņņati. esa nayo a¤jalikamme pi, yattha katthaci nisinnāya pana paccuņņhānaü kātabbaü, tassa tassa sāmãcikammassa anuråpadese ca kāle ca taü taü kātabbaü. sakkatvā 'ti yathā kato sukato hoti evaü katvā.
garukatvā 'ti tattha gāravaü janetvā. mānetvā 'ti manena piyaü katvā. påjetvā imesaü yeva tiõõaü kiccānaü karaõena påjetvā. anatikkamanãyo ti na atikkamitabbo.
abhikkhuke āvāse 'ti ettha sace bhikkhunãupassayato addhayojanabbhantare ovādadāyakā bhikkhå na vasanti, ayaü abhikkhuko āvāso nāma,


#<[page 793]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                   793>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ettha vassaü na vasitabbaü. vuttaü h' etaü abhikkhuko nāma āvāso na sakkā hoti ovādāya vā saüvāsāya vā gantun ti. na ca sakkā tato paraü pacchābhattaü gantvā dhammaü sutvā āgantuü, sace tattha vassaü vasituü anicchamānā bhikkhuniyo ¤ātakā vā upaņņhākā vā evaü vadanti vasatha ayye mayaü bhikkhå ānessāmā 'ti vaņņati. sace pana vuttappamāõe padese vassaü upagantukāmā bhikkhå āgantvā sākhāmaõķape pi ekarattaü vutthā honti, na nimantitā bhutvā gantukāmā ettāvatāpi sabhikkhuko āvāso hoti, ettha vassaü upagantuü vaņņati.
upagacchantãhi ca pakkhassa terasiyaü yeva bhikkhå yācitabbā mayaü ayyā tumhākaü ovādena vasissāmā 'ti, yato pana ujunā maggena addhayojane bhikkhånaü vasanaņņhānaü tena pana maggena gacchantãnaü jãvitantarāyo vā brahmacariyantarāyo vā hoti a¤¤ena maggena gacchantãnaü atirekaddhayojanaü hoti ayaü abhikkhukāvāsaņņhāne yeva tiņņhati. sace pana tato gāvutamatte a¤¤o bhikkhunãupassayo khemaņņhāne hoti, tāhi bhikkhunãhi tā bhikkhuniyo yācitvā puna gantvā bhikkhå yācitabbā ayyā amhākaü ujukamagge antarāyo atthi, a¤¤ena maggena atirekaddhayojanaü hoti, antarāmagge pana amhākaü upassayato gāvutamatte a¤¤o bhikkhunãupassayo atthi ayyānaü santikā tattha āgataovādena vasissāmã ti, tehi bhikkhåhi sampaņicchitabbaü, tato tāhi bhikkhunãhi taü bhikkhunãupassayaü āgantvā uposatho kātabbo. tā vā bhikkhuniyo disvā attano upassayam eva gantvā kātum pi vaņņati. sace pana vassaü upagantukāmā bhikkhå cātuddese vihāraü āgacchanti, bhikkhunãhi ca idha ayyā vassaü vasissathā 'ti pucchitā āmā 'ti vatvā puna tāhi tena hi ayyā mayam pi tumhākaü ovādaü anujãvantiyo vasissāmā 'ti vuttā, dutiyadivase gāme bhikkhācārasampadaü apassantā na sakkā idha vasitun ti pakkamanti, atha tā bhikkhuniyo uposathadivase vihāragatā bhikkhå na passanti ettha kiü kātabban ti, yattha bhikkhå vasanti tattha gantvā pacchimikāya vassaü upagantabbaü, pacchimikāya vassaü upagantuü āgamissantã 'ti vā ābhogaü katvā āgatānaü santike ovādena vasitabbaü.


#<[page 794]>#
%<794                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana pacchimikāya pi na keci āgacchanti, antarāmagge ca rājabhayaü vā corabhayaü vā dubhikkhaü vā hoti abhikkhukāvāse vasantiyā āpatti vassacchedaü katvā gacchantiyāpi āpatti, sā rakkhitabbā. āpadāsu hi abhikkhuke āvāse vasantiyā anāpatti vuttā. sace āgantvā vassaü upagatā bhikkhå puna kenaci kāraõena pakkamanti vasitabbam eva. vuttam h' etaü anāpatti vassåpagatā bhikkhå pakkantā vā honti vibbhantā vā kālakatā vā pakkhasaīkantā vā āpadāsu ummattikāya ādikammikāyā 'ti, pavārentiyā pana yattha bhikkhå atthi tattha gantvā pavāretabbaü. anvaddhamāsan ti addhamāse addhamāse. dve dhammā paccāsiüsitabbā ti dve dhammā icchitabbā. uposathapucchakan ti uposathapucchanaü, tattha paõõarasike uposathe pakkhassa cātuddasiyaü cātuddasike terasiyaü gantvā uposatho pucchitabbo. Mahāpaccariyaü pana pakkhassa terasiyaü yeva gantvā ayaü uposatho cātuddasiko paõõarasiko ti pucchitabban ti vuttaü.
uposathadivase ovādatthāya upasaīkamitabbaü, pāņipadadivasato pana paņņhāya dhammasavaõatthāya gantabbaü.
     iti bhagavā a¤¤assa kammassa okāsaü adatvā nirantaraü bhikkhunãnaü bhikkhånaü santike gamanam eva pa¤¤āpesi.
kasmā, mandapa¤¤attā mātugāmassa, mandapa¤¤o hi mātugāmo, tassa niccaü dhammasavaõaü bahåpakāraü, eva¤ ca sati yaü mayaü jānāma tad eva ayyā jānantã 'ti mānaü akatvā bhikkhusaīghaü payiråpāsamānā sātthikaü pabbajjaü karissantã 'ti, tasmā bhagavā evam akāsi. bhikkhuniyo pi yathānusiņņhaü paņipajjissāmā 'ti sabbā eva nirantaraü vihāraü upasaīkamiüsu. vuttaü h' etaü tena kho pana samayena sabbo bhikkhunãsaīgho ovādaü gacchati, manussā ujjhāyanti khãyanti vipācenti jāyāyo imā imesaü jāriyo imā imesaü idāni ime imāhi saddhiü abhiramissantã'ti, bhagavato etam atthaü ārocesuü. na bhikkhave sabbena bhikkhunãsaīghena ovādo gantabbo gaccheyya ce āpatti dukkaņassa, anujānāmi bhikkhave catåhi pa¤cahi bhikkhunãhi ovādaü gantuü ti.


#<[page 795]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                 795>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  puna pi tath' eva ujjhāyiüsu, puna bhagavā anujānāmi bhikkhave dve tisso bhikkhuniyo ovādaü gantun ti āha. tasmā bhikkhunãsaīghena dve tisso bhikkhuniyo yācitvā pesetabbā, eth' ayye bhikkhusaīghaü ovādåpasaīkamanaü yācatha bhikkhunãsaīgho ayyā bhikkhusaīghassa pāde vandati ovādåpasaīkamanaü ca yācati labhatu kira ayyā bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanaü ti. tāhi bhikkhunãhi ārāmaü gantabbaü, tato ovādapaņiggāhakaü ekaü bhikkhuü upasaīkamitvā vanditvā so bhikkhu ekāya bhikkhuniyā evam assa vacanãyo bhikkhunãsaīgho ayya bhikkhusaīghassa pāde vandati ovādåpasaīkamanaü ca yācati, labhatu kira ayya bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanaü ti. tena bhikkhunā pātimokkuddesako bhikkhu upasaīkamitvā evam assa vacanãyo bhikkhunãsaīgho bhante bhikkhusaīghassa pāde vandati ovādåpasaīkamana¤ ca yācati labhatu kira bhante bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanaü ti pātimokkhuddesakena vattabbo atthi koci bhikkhu bhikkhun' ovādako sammato ti. sace hoti koci bhikkhu bhikkhun' ovādako sammato pātimokkhuddesakena vattabbo itthannāmo bhikkhu bhikkhun' ovādako sammato taü bhikkhunãsaīgho upasaīkamantå 'ti, sace na hoti koci bhikkhu bhikkhun' ovādako sammato pātimokkhuddesakena vattabbo ko āyasmā ussahati bhikkhunãyo ovadituü ti.
sace koci ussahati bhikkhuniyo ovadituü so ca hoti uņņhahaīgehi samannāgato sammannitvā vattabbo itthannāmo bhikkhu bhikkhun' ovādako sammato taü bhikkhunãsaīgho upasaīkamatå 'ti. sace pana koci na ussahati bhikkhu bhikkhuniyo ovadituü pātimokkhuddesakena vattabbo n' atthi koci bhikkhu bhikkhun' ovādako sammato pāsādikena bhikkhunãsaīgho sampādetå 'ti, ettāvatā hi sakalaü sikkhattayasaīgahaü sāsanam ārocitaü hoti. tena bhikkhunā sādhå 'ti sampaņicchitvā pāņipade bhikkhunãnaü ārocetabbaü.
bhikkhunãsaīghena pi tā bhikkhuniyo pesetabbā gacchath' ayye pucchata kiü ayya labhati bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanaü ti. tāhi sādhu ayye 'ti sampaņicchitvā ārāmaü gantvā taü bhikkhuü upasaīkamitvā evaü vattabbaü.


#<[page 796]>#
%<796                  Samantāsādikā               [Bhvibh_V.21.>%
kiü ayya labhati bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanan ti, tena vattabbaü n' atthi koci bhikkhu bhikkhun' ovādakena sammato pāsādikena bhikkhunãsaīgho sampādetå 'ti, tāhi sādhu ayyā 'ti sampaņicchitabbaü. ekato āgatānaü vasena c' taü vuttaü, tāsu pana ekāya bhikkhuniyā vattabbaü ca sampaņicchitabbaü ca, itarā tassā sahāyikā, sace pana bhikkhunãsaīsaīgho vā bhikkhusaīgho vā na pårati ubhayato pi vā gaõamattam eva puggalamattaü vā hoti ekā bhikkhunã vā bahåhi bhikkhunãupassayehi ovādatthāya pesitā hoti.
tatrāyaü vacanakkamo, bhikkhuniyo ayya bhikkhusaīghassa pāde vandanti ovādåpasaīkamana¤ ca yācanti labhantu kira ayya bhikkhuniyo ovādåpasaīkamanan ti, ahaü ayya bhikkhusaīghassa pāde vandāmi ovādåpasaīkamanaü ca yācāmi labhām' ahaü ayya ovādåpasaīkamanan ti. bhikkhunãsaīgho ayya ayyānaü pāde vandati ovādåpasaīkamana¤ ca yācati labhatu kira ayya bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanan ti. bhikkhuniyo ayya ayyānaü pāde vandanti ovādåpasaīkamana¤ ca yācanti labhantu kira ayya bhikkhuniyo ovādåpasaīkamanan ti. ahaü ayya ayyānaü pāde vandāmi ovādåpasaīkamana¤ ca yācāmi labhām' ahaü ayya ovādåpasaīkamanan ti, bhikkhunãsaīgho ayya ayyassa pāde vandati ovādåpasaīkamana¤ ca yācati labhatu kira ayya bhikkhunãsaīgho ovādåpasaīkamanan ti, bhikkhuniyo ayya ayyassa pāde vandanti ovādåpasaīkamana¤ ca yācanti labhantu kira ayya bhikkhuniyo ovādåpasaīkamanan ti, ahaü ayya ayyassa pāde vandāmi ovādåpasaīkamana¤ ca yācāmi labhām' ahaü ayya ovādåpasaīkamanan ti. bhikkhunãsaīgho ca ayya bhikkhuniyo ca bhikkhunã ca bhikkhusaīghassa ayyānaü ayyassa pāde vandati vandanti vandati ovādåpasaīkamanaü ca yācati yācanti yācati labhatu kira labhantu kira labhatu kira ayya bhikkhunãsaīgho ca bhikkhuniyo ca bhikkhunã ca ovādåpasaīkamanan ti.
     tena pi bhikkhunā uposathakāle evaü vattabbaü bhikkhuniyo bhante bhikkhusaīghassa pāde vandanti ovādåpasaīkamana¤ ca yācanti labhantu kira bhante bhikkhuniyo ovādåpasaīkamanan ti, bhikkhunã bhante bhikkhusaīghassa pāde vandati ovādåpasaīkamana¤ ca yācati labhatu kira bhante bhikkhunãovādåpasaīkamanan ti.

#<[page 797]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                797>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhikkhunãsaīgho bhante bhikkhuniyo bhante bhikkhunã bhante āyasmantānaü pāde vandati ovādåpasaīkamana¤ ca yācati labhatu kira bhante bhikkhunãovādåpasaīkamanan ti. bhikkhunãsaīgho ca bhante bhikkhuniyo ca bhikkhunã ca bhikkhusaīghassa āyasmantānaü ayyassa pāde vandati vandanti vandati ovādåpasaīkamana¤ ca yācati yācanti yācati labhatu kira labhantu kira labhatu kira bhante bhikkhunãsaīgho ca bhikkhuniyo ca bhikkhunã ca ovādåpasaīkamanan ti. pātimokkhuddesakenāpi sace sammato bhikkhu atthi purimanayen' eva taü bhikkhuniyo ca taü bhikkhunã ca taü bhikkhunãsaīgho ca bhikkhuniyo ca bhikkhunã ca upasaīkamantu upasaīkamatu upasaīkamatu upasaīkamantu upasaīkamatå 'ti vattabbaü.
     sace n' atthi pāsādikena bhikkhuniyo bhikkhånã bhikkhunãsaīgho ca bhikkhuniyo ca bhikkhunã ca sampādentu sampādetu sampādetu sampādentu sampadetå 'ti vattabbaü. ovādapaņiggāhakena pāņipade paccāharitvā tath' eva vattabbaü. ovādaü pana bālagilānagamike ņhapetvā a¤¤o sace pi āra¤¤ako hoti apaņiggahetuü na labhati, vuttaü h' etaü bhagavatā, anujānāmi bhikkhave ņhapetvā bālaü ņhapetvā gilānaü ņhapetvā gamikaü avasesehi ovādaü gahetun ti.
tattha yo cātuddasikapaõõarasikesu vā uposathesu pāņipāde vā gantukāmo so gamiyo dutiyapakkhadivase gacchanto 'pi agahetuü na labhati. na bhikkhave ovādo na gahetabbo yo na gaõheyya āpatti dukkaņassā 'ti vuttaü āpattiü āpajjati yeva. ovādaü gahetvā ca uposathagge anārocetuü vā pāņipade bhikkhunãnaü apaccāharituü vā na vaņņati, vuttaü h' etaü,


#<[page 798]>#
%<798                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na bhikkhave ovādo nārocetabbo yo nāroceyya āpatti dukkaņassā 'ti. aparam pi vuttaü, na bhikkhave ovādo na paccāharitabbo yo na paccāhareyya āpatti dukkaņassā 'ti. tattha āra¤¤akena paccāharaõatthaü saīketo kātabbo. vuttaü h' etaü, anujānāmi bhikkhave āra¤¤akena bhikkhunā ovādaü gahetuü saīketaü ca kātuü atra paņiharissāmã 'ti. tasmā āra¤¤ako bhikkhu sace bhikkhunãnaü vasanagāme bhikkhuü labhati tatth' eva caritvā bhikkhuniyo disvā ārocetvā gantabbaü. no c' assa tattha bhikkhā sulabhā hoti sāmantagāme caritvā bhikkhunãnaü gāmaü āgamma tath' eva kātabbaü. sace dåraü gantabbaü hoti saīketo kātabbo ahaü amukaü nāma tumhākaü gāmadvāre sabhaü vā maõķapaü vā rukkhamålaü vā upasaīkamissāmi tatra āgaccheyyathā 'ti. bhikkhunãhi tattha gantabbā, agantuü na labhati. vuttaü h' etam, na bhikkhave bhikkhuniyā saīketaü na gantabbaü yā na gaccheyya āpatti dukkaņassā 'ti.
     ubhato saīghe tãhi ņhānehi pavāretabban ti ettha bhikkhunãhi cātuddase attanā pavāretvā uposathe bhikkhusaīghe pavāretabbaü. vuttaü h' etaü, anujānāmi bhikkhave ajjatanāya pavāretvā aparajju bhikkhusaīghe pavāretuü ti, bhikkhunãkhandhake vuttanayan' eva c' ettha vinicchayo veditabbo. vuttaü h' etaü, tena kho pana samayena sabbo bhikkhunãsaīgho pavārento kolāhaëam akāsi. anujānāmi bhikkhave ekaü bhikkhuniü vyattaü paņibalaü sammannituü bhikkhunãsaīghassa atthāya bhikkhusaīghaü pavāretuü, eva¤ ca pana bhikkhave sammannitabbā, paņhamaü bhikkhunã yācitabbā, yācitvā vyattāya bhikkhuniyā paņibalāya saīgho ¤āpetabbo. suõātu me ayye saīgho, yadi saīghassa pattakallaü saīgho itthannāmaü bhikkhuniü sammanneyya bhikkhunãsaīghassa atthāya bhikkhusaīghaü pavāretuü, esā ¤atti. suõātu me ayye saīgho itthannāmaü bhikkhuniü sammannati bhikkhunãsaīghassa atthāya bhikkhusaīghaü pavāretuü, yassā ayyāya khamati ittannāmāya bhikkhuniyā sammati bhikkhunãsaīghassa atthāya bhikkhusaīghaü pavāretuü,


#<[page 799]>#
%<Bhvibh_V.21.]               Pācittiya-vaõõanā                 799>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sā tuõh' assa, yassā na kkhamati sā bhāseyya. sammatā saīghena itthannāmā bhikkhunã bhikkhunãsaīghassa atthāya bhikkhusaīghaü pavāretuü, khamati saīghassa tasmā tuõhã evam etaü dhārayāmã 'ti.
     tāya sammatāya bhikkhuniyā bhikkhunãsaīghaü ādāya bhikkhusaīghaü upasaīkamitvā ekaüsaü uttarāsaīgaü karitvā a¤jaliü paggahetvā evam assa vacanãyo bhikkhunãsaīgho ayya bhikkhusaīghaü pavāreti diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vadath' ayya bhikkhusaīgho bhikkhunãsaīghaü anukampaü upādāya passanto paņikarissati. dutiyam pi ayya tatiyam pi ayya bhikkhunãsaīgho ... pe ... paņikarissatã 'ti. sace bhikkhunãsaīgho na pårati bhikkhuniyo ayya bhikkhusaīghaü pavārenti diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā, vadath' ayya bhikkhusaīgho bhikkhunãnaü anukampaü upādāya passantiyo paņikarissantã 'ti ca, ahaü ayya bhikkhusaīghaü pavāremi diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā, vadatu maü ayya bhikkhusaīgho anukampaü upādāya passantã paņikarissāmã 'ti ca, evaü tikkhattuü vattabbaü. sace bhikkhusaīgho na pårati bhikkhunãsaīgho ayyā ayye pavāreti diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vandant' ayyā bhikkhunãsaīghaü anukampaü upādāya passanto paņikarissatã 'ti ca, bhikkhunãsaīgho ayya ayyaü pavāreti diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vadat' ayyo bhikkhunãsaīghaü anukampaü upādāya passanto paņikarissatã 'ti ca evaü tikkhattuü vattabbaü. ubhinnaü upāripåriyā bhikkhuniyo ayyā ayye pavārenti diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vadant' ayyā bhikkhunãnaü anukampaü upādāya passantiyo paņikarissantãti ca, bhikkhuniyo ayya ayyaü pavārenti diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vadat' ayyo bhikkhunãnaü anukampaü upādāya passantiyo paņikarissantã 'ti ca, ahaü ayyā ayye pavāremi diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vadantu maü ayyā anukampaü upādāya passantã paņikarissāmã 'ti ca, ahaü ayya ayyaü pavāremi diņņhena vā sutena vā parisaīkāya vā vadatu maü ayyo anukampaü upādāya passantã paņikarissāmã 'ti ca,


#<[page 800]>#
%<800                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.21.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü tikkhattuü vattabbaü. mānattacaraõa¤ ca upasampadāpariyesanā ca yathāņhāne yeva āvibhavissati.
     na bhikkhuniyā kenaci pariyāyenā 'ti dasahi vā akkosavatthåhi a¤¤ena vā kenaci pariyāyena bhikkhu n' eva akkositabbo na paribhāsitabbo na bhayena tajjetabbo. ovaņo ti pihito vārito paņikkhitto. vacanaü yeva vacanapatho.
anovaņo ti apihito avārito apaņikkhitto, tasmā bhikkhuniyā ādhipaccaņņhāne jeņņhakaņņhāne ņhatvā evaü abhikkama evaü paņikkama evaü nivāsehi evaü pārupāhã 'ti kenaci pariyāyena n' eva bhikkhu ovaditabbo na anusāsitabbo.
dosaü pana disvā pubbe mahātherā na evaü abhikkamanti na paņikkamanti na nivāsenti na pārupanti, ãdisaü kāsāvam pi na dhārenti, na evaü akkhãni a¤jentã 'ti ādinā nayena vijjamānadose dassetuü vaņņati, bhikkhåhi pana ayaü buķķhasamaõã evaü nivāseti evaü pārupati mā evaü nivāsehi mā evaü pārupāhi mā tilakammapaõõakammādãni karohã 'ti yathā sukhaü bhikkhuniü ovadituü anusāsituü vaņņati.
     samaggamhayyā 'ti bhaõantan ti samaggā amha ayya iti bhaõantaü bhikkhunãsaīghaü. a¤¤aü dhammaü bhaõatã 'ti a¤¤aü suttantaü vā abhidhammaü vā, samaggamhayyā 'ti vacanena pi ovādaü paccasiüsanti, tasmā ņhapetvā ovādaü a¤¤aü dhammaü bhaõantassa dukkaņaü. ovādaü anãyādetvā 'ti eso bhaginãyo ovādo ti avatvā. adhammakamme 'ti ādãsu bhikkhun' ovādakasammutikammaü kamman ti veditabbaü. tattha adhammakamme dvinnaü navakānaü vasena aņņhārasa pācittiyāni, dhammakamme dutiyassa navakassa avasānapade anāpatti, sesesu sattarasa dukkaņāni.
uddesaü dento ti aņņhannaü garudhammānaü pāëiü uddisanto. paripucchaü dento ti tassā yeva paguõāya garudhammapāëiyā aņņhakathaü bhaõanto ti attho. osārehi ayyā 'ti vuccamāno osārehã 'ti evaü vuccamāno aņņhagarudhammapāëiü osāretã 'ti attho.


#<[page 801]>#
%<Bhvibh_V.21-22.]          Pācittiya-vaõõanā                  801>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü uddesaü dento paripucchaü dento yo ca osārehã 'ti vuccamāno aņņhagarudhamme bhaõati tassa pācittiyena anāpatti. a¤¤aü dhammaü bhaõantassa dukkaņena anāpatti.
     pa¤haü pucchati pa¤haü puņņho kathetã 'ti bhikkhunã garudhammanissitaü vā khandhādinissitaü vā pa¤haü pucchati, taü yo bhikkhu katheti tassāpi anāpatti. a¤¤ass' atthāya bhaõantan ti catuparisatiü dhammaü desentaü bhikkhuü upasaīkamitvā bhikkhuniyo suõanti, tatrāpi bhikkhussa anāpatti. sikkhamānāya sāmaõerāyā 'ti etāsaü desentassāpi anāpatti, sesaü uttānam eva. padaso dhammasamuņņhānaü vācato ca vācācittato ca samuņņhāti. kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. ovādasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiyasikkhāpade, pariyāyenā 'ti vārena, paņipāņiyā ti attho. adhicetaso ti adhicittavaso, sabbacittānaü adhikena arahattaphalacittena samannāgatassā 'ti attho. appamajjato ti nappamajjito, appamādena kusalānaü dhammānaü sātaccakiriyāya samannāgatassā 'ti vuttaü hoti. munino ti yo munāti ubho loke munã tena pavuccatã 'ti evaü ubhayalokamunanena vā monaü vuccati ¤āõaü, tena ¤āõena samannāgatattā vā khãõāsavo muni nāma vuccati, tassa munino.
monapathesu sikkhato ti arahatta¤āõasaīkhātassa monassa pathesu sattatiüsabodhipakkhiyadhammesu tãsu vā sikkhāsu sikkhato. idaü ca pubbabhāgapaņipadaü gahetvā vuttaü, tasmā evaü pubbabhāge sikkhato imāya sikkhāya munibhāvaü pattassa munino ti evam ettha attho daņņhabbo. sokā na bhavanti tādino ti tādisassa khãõāsavamunino abbhantare iņņhaviyogādivatthukā sokā na santi. athavā, tādino ti tādilakkhaõasamannāgatassa evaråpassa munino sokā na bhavantã 'ti ayam ettha attho.
     upasantassā 'ti rāgādãnaü upasamena upasantassa. sadā satãmato ti sativepullapattattā niccakālaü satiyā avijahitassa.


#<[page 802]>#
%<802                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.23.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ākāse antalikkhe 'ti antalikkhasaīkhāte ākāse na kasiõugghāņime na råpaparicchede. caīkamati pi tiņņhati pã 'ti tāsaü bhikkhunãnaü kathaü sutvā imā bhikkhuniyo maü ettakam eva ayaü jānātã 'ti avama¤¤anti handa dāni etāsaü attano ānubhāvaü dassessāmã 'ti dhammabahumānaü uppādetvā abhi¤¤āpādakaü catutthajjhānaü samāpajjitvā vuņņhāya evaråpaü iddhipāņihāriyaü dassesi. ākāse antalikkhe caīkamati pi ... pe ... antaradhāyati pã 'ti, tattha antaradhāyati pã 'ti antaradhāyati pi adassanam pi gacchatã 'ti attho. ta¤ c' eva udānaü bhaõati a¤¤a¤ ca bahuü buddhavacanan ti thero kira attano bhātutherassa santike,
          padumaü yathā kokanadaü sugandhaü
          pāto siyā phullamavãtagandhaü
          aīgãrasaü passa virocamānaü
          tapantam ādiccam iv' antalikkhe 'ti imaü gāthaü uddisāpetvā cattāro māse sajjhāyi, na ca paguõaü kattum asakkhi, tato naü thero abhabbo tvaü imasmiü sāsāne 'ti vihārā nikkaķķhāpesi, so rudamāno dvārakoņņhake aņņhāsi. atha bhagavā buddhacakkhunā veneyyasatte olokento taü disvā vihāracārikaü caramāno viya tassa santikaü gantvā Cåëapanthaka kasmā rodasã 'ti āha. so tam atthaü ārocesi. ath' assa bhagavā suddhaü pilotikakhaõķaü datvā idaü rajoharaõaü rajoharaõan ti parimajjāhã 'ti āha. so sādhå 'ti sampaņicchitvā attano nivāsaņņhāne nisãditvā tassa ekamantaü parimajji, parimajjitaņņhānaü kāëakam ahosi. so evaü parisuddham pi nāma vatthaü imaü attabhāvaü nissāya kāëakaü jātan ti saüvegaü paņilabhitvā vipassanaü ārabhi, ath' assa bhagavā āraddhaviriyabhāvaü ¤atvā adhicetaso ti imaü obhāsagāthaü abhāsi. thero gāthāpariyosāne arahattaü pāpuõi, tasmā thero pakatiyā ca imaü gāthaü mamāyati. so taü imissā gāthāya mamāyanabhāvaü jānāpetuü ta¤ ¤eva bhaõati a¤¤a¤ ca antarantarā āharitvā bahuü buddhavacanaü.


#<[page 803]>#
%<Bhvibh_V.23.]             Pācittiya-vaõõanā                  803>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tena vuttaü ta¤ c' eva udānaü bhaõati a¤¤a¤ ca bahuü buddhavacanan ti. ekato upasampannāyā 'ti bhikkhunãsaīghe upasampannāya, bhikkhusaīghe pana upasampannaü ovadantassa pācittiyaü. sesam ettha uttānam eva, idam pi padasodhammasamuņņhānam eva.
atthaīgatasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiyasikkhāpade, a¤¤atra samayā ovadati āpatti pācittiyassā 'ti ādãsu aņņhahi garudhammehi ovadantass' eva pācittiyaü, a¤¤ena dhammena dukkaņan ti veditabbaü. ekato upasampannāyā 'ti bhikkhunãsaīghe upasampannāya, bhikkhusaīghe upasampannāya pana ovadato pācittiyam eva, ito param pi ca yattha yattha ekato upasampannā 'ti vuccati sabbattha ayam ev' attho daņņhabbo, sesaü uttanām eva.
kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. bhikkhunãupassayasikkhāpadaü tatiyaü.
     idaü pan' ettha Mahāpaccariyaü vuttaü pakiõõakaü.
asammato ce bhikkhu atthaīgate suriye bhikkhunã upassayaü upasaīkamitvā aņņhahi garudhammehi ovadati tãõã pācittiyāni. a¤¤ena dhammena ovadato dve dukkaņāni ekaü pācittiyaü. kathaü, asammatamålakaü dukkaņaü, upassayaü gantvā a¤¤ena dhammena ovadanamålakaü dukkaņaü, aņņhaīgate suriye ovadanamålakaü pācittiyan ti. sammatassa atthaīgate suriye tattha gantvā aņņhahi garudhammehi ovadantassa ekā anāpatti dve pācittiyāni. kathaü, sammatattā anāpatti, atthaīgate suriye ovadanamålakaü ekaü, gantvā aņņhahi garudhammehi ovadanamålakaü ekan ti dve pācittiyāni. tass' eva a¤¤ena dhammena ovadato ekā anāpatti ekaü dukkaņaü ekaü pācittiyaü. kathaü, sammatattā anāpatti, gantvā a¤¤ena dhammena ovadanamålakaü dukkaņaü, aņņhaīgate suriye ovadanamålakaü pācittiyan ti.


#<[page 804]>#
%<804                   Samantapāsādikā            [Bhvibh_V.24-26.>%
divā pana gantvā ovadato sammatassa asammatassa ca rattiovadanamålakaü pācittiyaü apanetvā avasesā āpattānāpattiyo veditabbā ti.
     Catutthasikkhāpade, na bahukatā 'ti na katabahumānā, na dhammabahumānaü katvā ovadantã 'ti adhippāyo.
bhikkhun' ovādakaü avaõõaü kattukāmo ti ādãnaü ujjhāpanake vuttanayen' ev' attho veditabbo. upasampannaü saīghena asammatan ti ettha asammato nāma sammatena vā saīghena vā bhāraü katvā ņhapito veditabbo. anupasampannaü sammataü vā asammataü vā 'ti ettha pana bhikkhukāle sammutiü labhitvā sāmaõerabhåmiyaü ņhito sammato, sammatena vā saīghena vā ņhapito bahussuto sāmaõero asammato ti veditabbo. sesaü vuttanayattā uttānam eva. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. āmisasikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤camasikkhāpade, visikhāyā 'ti rathikāya. piõķāya caratã 'ti nibaddhācāravasena abhiõhaü carati. sandiņņhā 'ti sandiņņhamittā ahesuü. sesam ettha padato uttānatthaü, vinicchayato cãvarapaņiggahaõasikkhāpade vuttanayan' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānādãhi, tatra hi bhikkhu paņiggāhako, idha bhikkhunã, ayaü viseso. sesaü tādisam evā 'ti.
cãvaradānasikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhamasikkhāpade, Udāyã 'ti Lāëudāyi. paņå 'ti paņibalo, nipuõo c' eva samattho cā 'ti vuttaü hoti. a¤¤atarā bhikkhunã 'ti tass' eva purāõadutiyikā. paņibhāõacittan ti attano paņibhāõena katacittaü, so kira cãvaraü rajitvā tassa majjhe nānāvaõõehi vippakatamethunaü itthipurisaråpam akāsi. tena vuttaü majjhe paņibhāõacittaü vuņņhāpetvā 'ti.
yathā saühatan ti yathā saüharitam eva. cãvaran ti yaü nivāsituü vā pārupituü vā sakkā hoti evaü hi Mahāpaccariyādãsu vuttaü.


#<[page 805]>#
%<Bhvibh_V.24-27.]        Pācittiya-vaõõanā                   805>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sayaü sibbatã 'ti ettha sibbissāmã 'ti vicārentassāpi chindantassāpi dukkaņaü, sibbantassa pana pācittiyaü. ārapathe ārapathe 'ti såciü pavesetvā pavesetvā nãharaõe. sace pana sakalasåciü anãharanto dãghasuttappavesanatthaü satakkhattum pi vijjhiyitvā nãharati ekam eva pācittiyaü. sakiü āõatto ti sakiü cãvaraü sibbā 'ti vutto. bahukam pi sibbatã 'ti sace pi sabbaü såcikammaü pariyosāpetvā cãvaraü niņņhāpeti ekam eva pācittiyaü. atha pana imasmiü cãvare kattabbakiccaü tava bhāro ti vutto karoti āõattassa ārapathe ārapathe ekam ekaü pācittiyaü, āõāpakassa ekavācāya sambahulāni pi, punappunaü āõattiyaü pana vattabbam eva n' atthi. ye pi sace ācariyupajjhāyesu attano ¤ātikānaü cãvaraü sibbantesu tesaü nissitakā ācariyupajjhāyavattaü vā kaņhinavattaü vā karomā 'ti sibbanti tesaü pi ārapathagananāya āpattiyo, ācariyupajjhāyā attano ¤ātikānaü cãvaraü antevāsikehi sibbāpenti ācariyupajjhāyānaü dukkaņaü, antevāsikānaü pācittiyaü, antevāsikā attano ¤ātikānaü ācariyupajjhāyehi sibbāpenti tatrāpi es' eva nayo. antevāsikānam pi ācariyupajjhāyānam pi ¤ātikāya cãvaraü hoti, ācariyupajjhāyā pana antevāsike va¤cetvā sibbāpenti ubhinnam pi dukkaņaü. kasmā, antevāsikānaü a¤¤ātikasa¤¤āya sibbitattā, itaresaü akappiye niyojitattā, tasmā idaü te mātu cãvaraü idaü bhaginiyā 'ti ācikkhitvā sibbāpetabbaü. a¤¤aü parikkhāran ti yaü ki¤ci upāhanatthavikādi. sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. cãvarasibbanasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattamasikkhāpade, pacchā gacchantãnaü corā acchindiüså 'ti pacchā gacchantãnaü pattacãvaraü corā hariüsu. dåsesun ti tā bhikkhuniyo carā dåsayiüsu, sãlavināsaü pāpayiüså 'ti attho.


#<[page 806]>#
%<806                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.27.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  saüvidhāyā 'ti saüvidahitvā, gamanakāle saīketaü katvā 'ti attho. kukkuņasampāde 'ti ettha yasmā gāmā nikkhamitvā kukkuņo padasā 'va a¤¤aü gāmaü gacchati ayaü kukkuņasampādo ti vuccati. tatrāyaü vacanattho, sampadan ti etthā 'ti sampādo, ke sampadan ti, kukkuņā, kukkuņānaü sampādo kukkuņasampādo. athavā sampādo ti gamanaü, kukkuņānaü sampādo ettha atthã 'ti pi kukkuņasampādo, kukkuņasampāte iti pi pāņho. tattha yassa gāmassa gehacchadanapiņņhito kukkuņo uppatitvā a¤¤assa gehacchadanapiņņhiyaü patati ayaü kukkuņasampāto ti vuccati, vacanattho pan' ettha vuttanayen' eva veditabbo. dvidhā vuttappakāro pi c' esa gāmo accāsanno hoti upacāro na labbhati, yasmiü pana gāme paccåse vassantassa kukkuņassa saddo anantaragāme suyyati, tādisehi gāmehi sampuõõaraņņhe gāmantare gāmantare pācittiyan ti aņņhakathāyaü vuttaü.
ki¤cāpi vuttaü gāmantare gāmantare āpatti pācittiyassā 'ti vacanato pana sace pi ratanamattantaro gāmo hoti yo tassa manussehi ņhapitaupacāro taü okkamantassa āpatti yeva.
tatrāyaü āpattivinicchayo saüvidhānakāle hi sace ubho pi bhikkhunãupassaye vā antarārāme vā āsanasālāya vā titthiyaseyyāya vā ņhatvā saüvidahanti anāpatti. kappiyabhåmi kirāyaü, tasmā ettha saüvidahanapaccayā dukkaņāpattiü na vadanti, gacchantassa yathāvatthukam eva. sace pana antogāme bhikkhunãupassayadvāre rathikāya a¤¤esu vā catukkasiīghāņakahatthisālādisu saüvidahanti bhikkhuno āpatti dukkaņassa. evaü saüvidahitvā gāmato nikkhamanti, nikkhamane anāpatti, anantaragāmassa upacārokkamane pana bhikkhuno pācittiyaü, tatrāpi paņhamapāde dukkaņaü dutiyapāde pācittiyan ti Mahāpaccariyaü vuttaü. gāmato nikkhmamitvā pana yāva antaragāmassa upacāraü na okkamanti etthantare saüvidahite 'pi bhikkhuno dukkaņaü,


#<[page 807]>#
%<Bhvibh_V.27.]             Pācittiya-vaõõanā                    807>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  antaragāmassa upacārokkamane purimanayen' eva āpatti.
sace dåraü gantukāmo hoti, gāmåpacāragaõanāya okkamane okkamane āpatti. tassa tassa pana gāmassa atikkamane anāpatti. sace pana bhikkhunã asukaü nāma gāmāü gamissāmã 'ti upassayato nikkhamati bhikkhu pi tam eva gāmaü sandhāya asukaü nāma gāmaü gamissāmã 'ti vihārato nikkhamati, atha dve pi gāmadvāre samāgantvā tumhe kuhiü gacchatha asukaü nāma gāmaü tumhe kuhin ti mayam pi tatth' evā 'ti vatvā, ehi dāni gacchāmā 'ti saüvidhāya gacchanti anāpatti. kasmā, pubbam eva gamissāmã 'ti nikkhantattā 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü, taü n' eva pāëiyā na sesāņņhakathāya sameti. addhayojane addhayojane 'ti ekam ekaü addhayojanaü atikkamantassa idāni atikkamissatã 'ti paņhamapāde dukkaņaü dutiyapāde pācittiyaü, imasmiü hi naye atikkamane āpatti okkamane anāpatti. bhikkhu saüvidahatã 'ti nagaradvāre vā rathikāya vā bhikkhuniü disvā asukaü gāmaü nāma gatapubbatthā 'ti vadati, nāmhi ayyā gatapubbā 'ti, ehi gacchāmā 'ti vā sve ahaü gamissāmi tvam pi āgaccheyyāsã 'ti vā vadati. bhikkhunã saüvidahatã 'ti gāmantare cetiyavandanatthaü gāmato nikkhamantaü bhikkhuü disvā ayyā kuhiü gacchathā 'ti vadati. asukaü gāmaü cetiyavandanatthan ti, aham pi ayyā āgacchāmã 'ti evaü bhikkhunã yeva saüvidahati na bhikkhu. visaīketenā 'ti ettha purebhattaü gacchissāmā 'ti vatvā pacchābhattaü gacchanti, ajja vāgamissāmā 'ti vatvā sve gacchanti evaü kālavisaīkete yeva anāpatti, dvāravisaīkete pana maggavisaīkete vā sati pi āpatti yeva. āpadāså 'ti raņņhabhede cakkasamāråëhā janapadā pariyāyan ti evaråpāsu āpadāsu anāpatti. sesaü uttānam evā 'ti. catusamuņņhānaü kāyato kāyāvācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. saüvidhānasikkhāpadaü sattamaü.


#<[page 808]>#
%<808                   Samantapāsādikā           [Bhvibh_V.28-29.>%
     Aņņhamasikkhāpade, saüvidhāyā 'ti lokassādamittasanthavavasena kãëāpurekkhārā saüvidahitvā. uddhagāminin ti uddhaü nadiyā paņisotaü gacchantiü, yasmā pana yo uddhaü javanato ujjavanikāya nāvāya kãëati so uddhagāminiü abhiråhatã 'ti vuccati. ten' assa padabhājane attham eva dassetuü ujjavanikāyā 'ti vuttaü. adhogāminin ti adho anusotaü gacchantiü. yasmā pana yo adhojavanato ojavanikāya nāvāya kãëati so adhogāminiü abhiråhatã 'ti vuccati, ten' assāpi padabhājane attham eva dassetuü ojavanikāyā 'ti vuttaü. tattha yaü titthaü sampaņipādanatthaü uddhaü vā adho vā haranti ettha anāpatti. tiriyaü taraõāyā 'ti upayogatthe nissakkavacanaü. gāmantare gāmantare 'ti ettha yassā nadiyā ekaü tãraü kukkuņasampādehi gāmehi nirantaraü ekaü agāmakaü ara¤¤aü tassā sagāmakatãrapassena gamanakāle gāmantaragaõanāya pācittiyāni, agāmakatãrapassena gamanakāle addhayojanagaõanāya, yā pana yojanavitthatā hoti tassā majjhena gamane pi addhayojanagaõanāya pācittiyāni veditabbāni. anāpatti tiriyaü taraõāyā 'ti ettha na kevalaü nadiyā yo pi mahātitthapaņņanato Tāmalittiü vā Suvaõõabhåmiü vā gacchati tassāpi anāpatti, sabbaaņņhakathāsu hi nadiyaü yeva āpatti vicāritā na samudde.
visaīketenā 'ti idhāpi kālavisaīketen' eva anāpatti. titthavisaīketena pana nāvāvisaīketena vā gacchantassa āpatti yeva, sesaü paņhamasikkhāpadasadisam eva saddhiü samuņņhānādãhã 'ti. nāvābhiråhaõasikkhāpadaü aņņhamaü.
     Navamasikkhāpade, mahānāge tiņņhamāne 'ti bhummatthe upayogavacanaü, mahānāgesu tiņņhamāneså 'ti attho. athavā mahānāge tiņņhamāne adisvā 'ti ayam ettha pāņhaseso daņņhabbo. itarathā hi attho na yujjati. antarā kathā 'ti avasānaü appatvā ārambhassa ca avasānassa ca vemajjhaņņhānaü pattakathā. vippakathā 'ti kayiramānā hoti. saccaü mahānāgā kho tayā gahapatã 'ti addhacchikena olokayamānā there pavisante disvā tehi sutabhāvaü ¤atvā evam āha.


#<[page 809]>#
%<Bhvibh_V.30-31.]          Pācittiya-vaõõanā                   809>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhikkhunãparipācitan ti bhikkhuniya paripācitaü, guõappakāsanena nipphāditaü laddhabbaü katan ti attho. padabhājane pan' assa bhikkhuni¤ ca tassā paripācanākāra¤ ca dassetuü bhikkhunã nāma ubhato saīghe upasampannā. paripāceti nāma pubbe adātukāmānan ti ādi vuttaü. pubbe gihãsamārambhā 'ti ettha pubbe ti paņhamaü. samārambho ti samāraddhaü vuccati, paņiyāditass' etaü adhivacanaü, gihãnaü samārambho gihãsamārambho, bhikkhuniyā paripācanato paņhamam eva, yaü gihãnaü paņiyāditam bhattaü tato a¤¤atra tam pi piõķapātaü ņhapetvā a¤¤aü bhu¤jantassa āpatti, taü pana bhu¤jantassa anāpattã 'ti vuttaü hoti. padabhājane pana yasmā ¤ātakapavāritehi bhikkhussa atthāya asamāraddho pi piõķapāto atthato samāraddho 'va hoti yathāsukhaü āharāpetabbato, tasmā vya¤janaü anādiyitvā attham eva dassetuü gihãsamārambho nāma ¤ātakā vā honti pavāritā vā 'ti vuttaü. pakati paņiyattan ti pakatiyā tass' eva bhikkhuno atthāya paņiyāditaü hoti therassa dassamā 'ti. Mahāpaccariyaü pana tassa a¤¤assā 'ti avatvā bhikkhånaü dassāmā 'ti paņiyattaü hotã 'ti avisesena vuttaü. pa¤cabhojanāni ņhapetvā sabbattha anāpattã 'ti yāgukhajjakaphalāphale sabbattha bhikkhunãparipācite pi anāpatti, sesaü uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kāyacittato samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. paripācitasikkhāpadaü navamaü.
     Dasamasikkhāpade, sabbo pāëiattho ca vinicchayo ca dutiyaaniyate vuttanayen' eva veditabbo, idaü hi sikkhāpadaü dutiyāniyatena ca upari Upanandassa catutthasikkhāpadena ca saddhiü ekaparicchedaü, aņņhuppattivasena pana visuü pa¤¤attan ti. rahonisajjasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena bhikkhunã vaggo tatiyo.
     Bhojanavaggassa paņhamasikkhāpade, āvasathapiõķo ti āvasathe piõķo. samantā parikkhittaü adhikagilānagabbhinãpabbajitānaü yathānuråpaü pa¤¤attama¤capãņhaü anekagabbhapamukhaparicchedaü āvasathaü katvā tattha pu¤¤akāmatāya piõķo pa¤¤atto hoti,


#<[page 810]>#
%<810                   Samantapāsādikā             [Bhvibh_V.31.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yāgubhattabhesajjādi sabbaü tesaü tesaü dānatthāya ņhapitaü hotã 'ti attho. bhãyyo pã 'ti sve pi. apasakkantã 'ti apagacchanti. manussā ujjhāyantã 'ti titthiye apassantā titthiyā kuhiü gatā ime passitvā pakkantā 'ti sutvā ujjhāyanti. kukkuccāyanto ti kukkuccaü karonto, akappiyasa¤¤aü uppādento ti attho. sakkoti tamhā āvasathā pakkamitun ti addhayojanaü vā yojanaü vā gantuü sakkoti. na sakkotã 'ti ettakam eva na sakkoti.
anodissā 'ti imesaü yeva vā ettakānaü yeva vā 'ti ekaü pāsaõķaü anuddisitvā sabbesaü pa¤¤atto hoti. yāvadattho ti bhojanam pi ettakan ti aparicchinditvā yāvadattho pa¤¤atto hoti. sakiü bhu¤jitabban ti ekadivasaü bhu¤jitabbaü, dutiyadivasato paņņhāya paņiggahaõe dukkaņaü, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaü, ayaü pan' ettha vinicchayo. ekakulena vā nānākulehi vā ekato hutvā ekasmiü ņhāne vā nānāņhānesu va ajja ekasmiü sve ekasmin ti evaü aniyataņņhāne vā pa¤¤attaü ekasmiü ņhāne ekadivasaü bhu¤jitvā dutiyadivase tasmiü vā ņhāne a¤¤asmiü vā bhu¤jituü na vaņņati, nānākulehi pana nānāņhānesu pa¤¤attaü ekasmiü ņhāne ekadivasaü bhu¤jitvā dutiyadivase a¤¤attha bhu¤jituü vaņņati.
paņipāņiü pana khepetvā puna ādito paņņhāya bhu¤jituü na vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. ekapåganānāpågaekagāmanānāgāmesu pi es' eva nayo, yo pi ekakulassa vā nānākulānaü vā ekato pa¤¤atto taõķulādãnaü abhāvena antarantarā chijjati so pi na bhu¤jitabbo. sace pana na sakkoma dātun ti upacchinditvā puna kaëyāõacitte uppanne dātuü ārabhanti etaü puna ekadivasaü bhu¤jituü vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. anāpatti gilānassā 'ti gilānassa anuvasitvā bhu¤jantassa anāpatti, gacchanto vā 'ti yo gacchanto antarāmagge ekadivasaü gataņņhāne ca ekadivasaü bhu¤jati, tassāpi anāpatti, āgacchante pi es' eva nayo. gantvā pacchāgacchanto pi antarāmagge ekadivasaü āgataņņhāne ca ekadivasaü bhu¤jituü labbhati, gacchissāmã 'ti bhu¤jitvā nikkhantassa nadã vā pårati corādibhayaü vā hoti,


#<[page 811]>#
%<Bhvibh_V.32.]             Pācittiya-vaõõanā                    811>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  so nivattitvā khemabhāvaü ¤atvā gacchanto puna ekadivasaü bhu¤jituü labhatã 'ti sabbam idaü Mahāpaccariyādãsu vuttaü.
odissa pa¤¤atto hotã 'ti bhikkhånaü yeva atthāya uddisitvā pa¤¤atto hoti. na yāvad attho ti yāvad atthaü pa¤¤atto na hoti, thokaü thokaü labbhati, tādisaü niccam pi bhu¤jituü vaņņati. pa¤cabhojanāni ņhapetvā sabbatthā ti yāgukhajjakaphalāphalādibhede sabbattha anāpatti, yāguādãni hi niccam pi bhu¤jituü vaņņati, sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kāyato ca kāyacittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. āvāsathasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiyasikkhāpade, parihãnalābhasakkāro ti so kira Ajātasattunā rājānaü mārāpetvāpi abhimāre payojetvā pi ruhiruppādaü katvāpi guëhapaņicchanno 'va ahosi. yadā pana divāye 'va dhanapālakaü payojesi tadā pākaņo jāto.
kathaü, Devadatto hatthim payojesã 'ti hi kathāya uppannāya na kevalaü hatthim payojesi rājānam pi mārāpesi abhimāre pi pesesi silam pi pavijjhi pāpo Devadatto ti pākaņo ahosi. kena saddhiü idaü kammam akāsã 'ti ca vutte ra¤¤ā Ajātasattunā 'ti āhaüsu. tato nāgarā kaņhaü hi nāma rājā evaråpaü coraü sāsanakaõņakaü gahetvā vicarissatã 'ti uņņhahiüsu. rājā nagarasaīkhobhaü ¤atvā Devadattaü nãhari.
tato paņņhāya c' assa pa¤cathālipākasatāni upacchindi, upaņthānam pi 'ssa na agamāsi. a¤¤e pi 'ssa manussā na ki¤ci dātabbaü vā kātabbaü vā ma¤¤iüsu. tena vuttaü parihãnalābhasakkāro ti. kulesu vi¤¤āpetvā vi¤¤āpetvā bhu¤jatã 'ti mā me gaõo bhijjã 'ti parisaü posento tvaü ekassa bhikkhuno bhattaü dehi tvaü dvinnan ti, evaü vi¤¤āpetvā sapariso kulesu bhu¤jati. cãvaraü parittaü uppajjatã 'ti bhattaü agaõhantānaü cãvaraü na denti tasmā parittaü uppajjati. cãvarakārake bhikkhå bhattena nimantentã 'ti gāme piõķāya caritvā cirena cãvaraü niņņhapente disvā evaü lahuü niņņhapetvā cãvaraü paribhu¤jissantã 'ti pu¤¤akāmatāya nimantenti.


#<[page 812]>#
%<812                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.32.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  nānāverajjake 'ti nānāvidhehi a¤¤arajjehi āgate, nānāvera¤jake iti pi pāņho, ayam ev' attho. gaõabhojane 'ti gaõassa bhojane. idha gaõo nāma cattāro bhikkhå ādiü katvā tanuttariü bhikkhå adhippetā. ten' eva sabbantimaü paricchedaü dassento āha yattha cattāro bhikkhå ... pe ... etaü gaõabhojanaü nāmā 'ti. taü pan' etaü gaõabhojanaü dvãhi ākārehi pasavati nimantanato vā vi¤¤attito vā kathaü nimantito pasavati. cattāro bhikkhå upasaīkamitvā tumhe bhante odanena nimantemi odanaü me gaõhatha ākaīkhatha oloketha adhivāsetha paņimānethā 'ti. evaü yena kenaci vevacanena vā bhāsantarena vā pa¤cannaü bhojanānaü nāmaü gahetvā nimanteti. evaü ekato nimantitā paricchinnakālavasena ajjatanāya vā svātanāya vā ekato gacchanti ekato gaõhanti ekato bhu¤janti gaõabhojanaü hoti sabbesaü āpatti. ekato nimantitā ekato vā nānato vā gacchanti ekato gaõhanti nānato bhu¤janti āpatti yeva, paņiggahanam eva hi pamāõaü. ekato nimantitā ekato vā nānato vā gacchanti nānato gaõhanti ekato vā nānato vā bhu¤janti anāpatti. cattāri pariveõāni vā vihāre vā gantvā nānato nimantitā ekaņņhāne ņhitesu yeva vā eko puttena eko pitarā 'ti evam pi nānato nimantitā ekato ca nānato vā gacchantu ekato vā nānato vā bhu¤jantu sace ekato gaõhanti gaõabhojanaü hoti, sabbesaü āpatti, evaü tāva nimantanato pasavati. kathaü vi¤¤attito, cattāro bhikkhå ekato ņhitā vā nisinnā vā upāsakaü disvā amhākaü catuõõam pi bhattaü dehã 'ti vi¤¤āpeyyuü, pāņekkaü vā passitvā mayhaü dehi mayhaü dehã 'ti evaü ekato vā nānato vā vi¤¤āpetvā ekato vā gacchantu nānato vā, bhattaü gahetvāpi ekato vā bhu¤jantu nānato vā sace ekato gaõhanti gaõabhojanaü hoti sabbesaü āpatti. evaü vi¤¤attito pasavati.
pādāpi phālitā 'ti yathā cammassa parato maüsaü dissati evaü phālitā, vāëikāya vā sakkharāya vā pahaņamatte dukkhaü uppādenti, na sakkā hoti antogāme piõķāya carituü,


#<[page 813]>#
%<Bhvibh_V.32.]             Pācittiya-vaõõanā                 813>%
ãdise gela¤¤e gilānasamayo ti bhu¤jitabbaü, na lesakappaü kātabbaü. cãvare kayiramāne 'ti yadā sāņaka¤ ca sutta¤ ca labhitvā cãvaraü karonti tadā visuü hi cãvarakārasamayo nāma n' atthi, tasmā yo tattha cãvare kattabbaü yaü ki¤ci kammaü karoti, Mahāpaccariyaü hi antamaso såcivedhanako ti pi vuttaü, tena cãvarakārasamayo ti bhu¤jitabbaü.
Kurundiyaü pana vitthāren' eva vuttaü, yo cãvaraü vicāreti chindati moghasuttaü saõņhapeti āgantukapattaü ņhapeti paccāgataü sibbeti āgantukapattaü bandhati anuvātaü chindati ghaņņeti āropeti, tattha paccāgataü sibbati suttaü karoti valeti pipphalikaü niseti parivattanaü karoti sabbo pi cãvaraü karoti yevā 'ti vuccati, yo pana samãpe nisinno Jātakaü vā Dhammapadaü vā katheti ayaü na cãvarakārako, etaü ņhapetvā sesānaü gaõabhojane anāpattã 'ti.
addhayojanan ti ettakam pi addhānaü gantukāmena, yo pana dåraü gantukāmo tattha vattabbam eva n' atthi, gacchantenā 'ti addhānaü gacchantena, addhayojanabbhantare gāvute pi bhu¤jituü vaņņati. gatena bhu¤jitabban ti gatena ekadivasaü bhu¤jitabbaü. nāvābhiruhane pi es' eva nayo, ayaü pana viseso, abhiråëhena icchitaņņhānaü gantvāpi yāva na orohati tāva bhu¤jitabban ti Mahāpaccariyaü vuttaü. catutthe āgate 'ti ayaü antimaparicchedo, catutthe 'pi āgate yattha na yāpenti so mahāsamayo, yattha pana sataü vā sahassaü vā sannipatanti tattha vattabbam eva n' atthi, tasmā tādise kāle mahāsamayo ti adhiņņhahitvā bhu¤jitabbaü. yo koci paribbājakasamāpanno ti sahadhammikesu vā titthiyesu vā a¤¤ataro. etesaü hi yena kenaci kate bhante samaõabhattasamayo ti bhu¤jitabbaü. anāpatti samaye 'ti sattasu samayesu a¤¤atarasmiü anāpatti. dve tayo ekato ti ye pi akappiyanimantanaü sādiyitvā dve tayo vā ekato gahetvā bhu¤janti tesam pi anāpatti, tattha animantitacatukkaü piõķapātikacatukkaü anupasampannacatukkaü pattacatukkaü gilānacatukkan ti pa¤cannaü catukkānaü vasena vinicchayo veditabbo.


#<[page 814]>#
%<814                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.32.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kathaü, idh' ekacco cattāro bhikkhå bhattaü gaõhāthā 'ti nimanteti, tesu tayo gatā eko na gato, upāsako eko bhante thero kuhin ti pucchati, nāgato upāsakā 'ti. so a¤¤aü taīkhaõappattaü ki¤ci ehi bhante 'ti pavesetvā catuõõam pi bhattaü deti, sabbesaü anāpatti. kasmā, gaõapårakassa animantitattā, tayo eva hi tattha nimantitā gaõhiüsu tehi gaõo na pårati gaõapårako ca animantito tena gaõo bhijjatã 'ti, idaü animantitacatukkaü. piõķapātikacatukke nimantanakāle 'pi eko piõķapātiko hoti so nādhivāseti, gamanavelāyaü pana ehi bhante 'ti vutte anadhivāsitattā anāgacchantam pi etha bhikkhaü lacchathā 'ti gahetvā gacchanti, so taü gaõaü bhindati, tasmā sabbesaü anāpatti. anupasampannacatukke, sāmaõerena saddhiü nimantitā honti, so pi gaõaü bhindati, pattacatukke eko sayaü agantvā pattaü peseti, evam pi gaõo bhijjati, tasmā sabbesaü anāpatti. gilānacatukke gilānena saddhiü nimantitā honti, tattha gilānass' eva anāpatti, itaresaü pana gaõapårako hoti, na hi gilānena gaõo bhijjati, tasmā tesaü āpatti yeva. Mahāpaccariyaü pana avisesena vuttaü, samayaladdhako sayam eva muccati, sesānaü gaõapårakattā āpattikaro hoti, tasmā cãvaradānasamayaladdhakādãnam pi vasena catukkāni veditabbāni.
     sace pana adhivāsetvā gatesu pi catåsu janesu eko paõķito bhikkhu ahaü tumhākaü gaõaü bhindissāmã 'ti nimantanaü sādiyathā 'ti vatvā yāgukhajjakāvasāne bhattatthāya pattaü gaõhantānaü adatvā ime tāva bhikkhå bhojetvā vissajjetha ahaü pacchā anumodanaü katvā gamissāmã 'ti nisinno, tesu bhutvā gatesu detha bhante pattan ti upāsakena pattaü gahetvā bhatte dinne bhu¤jitvā anumodanaü katvā gacchati sabbesaü anāpatti. pa¤cannaü hi bhojanānaü yeva vasena gaõabhojane visaīketaü n' atthi, odanena nimantitā kummāsaü gaõhantāpi āpattiü āpajjanti tāni ca tehi ekato na gahitāni, yāguādãhi pana visaīketaü hoti, tāni tehi ekato gahitānã 'ti, evaü eko paõķito a¤¤esam pi anāpattiü karoti, tasmā sace koci saīghabhattaü kattukāmena nimantanatthāya pesito vihāraü āgamma bhante sve amhākaü ghare bhikkhaü gaõhathā 'ti avatvā bhattaü gaõhathā 'ti vā saīghabhattaü gaõhathā 'ti vā saīgho bhattaü gaõhatå 'ti vā vadati,


#<[page 815]>#
%<Bhvibh_V.32.]             Pācittiya-vaõõanā                  815>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhattuddesakena paõķitena bhavitabbaü, nemantanikā gaõabhojanato piõķapātikā ca dhutaīgabhedato mocetabbā. kathaü, evaü tāva vattabbaü sve na sakkā upāsakā 'ti, punadivase bhante ti, punadivase pi na sakkā 'ti evaü yāva addhamāsam pi haritvā puna vattabbo tvaü kiü avacā 'ti. sace puna pi saīghabhattaü gaõhathā 'ti vadati, tato imaü tāva upāsaka pupphaü kappiyaü karohi imaü tiõan ti evaü vikkhepaü katvā puna tvaü kiü kathayitthā 'ti pucchitabbo. sace puna pi tath' eva vadati āvuso tvaü piõķapātike vā mahāthere vā na lacchasi, sāmaõere lacchasã 'ti vattabbo. nanu bhante asukasmiü ca asukasmiü ca gāme bhadante bhojesuü ahaü kasmā na labhāmã 'ti vutte te nimantetuü jānanti tvaü na jānāsã 'ti.
te kathaü nimantesuü bhante 'ti. te evam āhaüsu amhākam bhante bhikkhaü gaõhathā 'ti. sace so pi tath' eva vadati vaņņati. atha puna pi bhattaü gaõhathā 'ti vadati, na dāni tvaü āvuso bahåbhikkhå lacchasi tayo eva lacchasã 'ti vattabbo. nanu bhante amukasmiü ca amukasmiü ca gāme sakalaü bhikkhusaīgham bhojesuü, ahaü kasmā na labhāmã 'ti. tvaü nimantituü na jānāsã 'ti. te kathaü nimantesun ti. te bhikkhaü gaõhathā 'ti āhaüså 'ti.
sace so pi bhikkhaü gaõhathā 'ti vadati vaņņati. atha puna pi bhattam evā 'ti vadati, tato vattabbo gaccha tvaü n' atth' amhākaü tava bhatten' attho nibaddhagocāro esa amhākaü mayam ettha piõķāya carissāmā 'ti, taü caratha bhante 'ti vatvā āgataü pucchanti kiü bho laddhā bhikkhå 'ti. kiü etena bahuü ettha vattabbaü therā sve piõķāya carissāmā 'ti āhaüsu, mā dāni tumhe pamajjitthā 'ti, dutiyadivase cetiyavattaü katvā ņhitā bhikkhå saīghattherena vattabbā āvuso dhuragāme saīghabhattaü apaõķitamanusso pana agamāsi gacchāma dhuragāme piõķāya carissāmā 'ti.


#<[page 816]>#
%<816                Samantapāsādikā           [Bhvibh_V.32-33.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhikkhåhi therassa vacanaü kātabbaü, na dubbacehi bhavitabbaü, gāmadvāre aņhatvā 'va piõķāya caritabbaü, tesu pattāni gahetvā nisãdāpetvā bhojentesu bhu¤jitabbaü. sace āsanasālāya bhattaü ņhapetvā rathikāsu āhiõķantā ārocenti āsanasālāya bhante bhattaü gaõhathā 'ti na vaņņati. atha pana bhattaü ādāya tattha tattha gantvā bhattaü gaõhathā 'ti vadanti, paņigacc' eva vā vihāraü abhiharitvā patiråpe ņhāne ņhapetvā āgatāgatānaü denti, ayaü abhihaņabhikkhā nāma vaņņati. sace pana bhattasālāya dānaü sajjetvā taü taü pariveõaü pahiõanti bhattasālāya bhattaü gaõhathā 'ti na vaņņati. ye pana manussā piõķacārike bhikkhå disvā āsanasālaü sammajjitvā tattha nisãdāpetvā bhojenti na te paņikkhipitabbā. ye pana gāme bhikkhaü alabhitvā gāmato nikkhamante bhikkhå disvā bhante bhattaü gaõhathā 'ti vadanti te paņikkhipitabbā, na vā nivattitabbā. sace nivattatha bhante bhattaü gaõhathā 'ti vadanti, nivattathā 'ti vuttapade nivattituü vaņņati. nivattatha bhante ghare bhattaü kataü gāme ca bhattaü katan ti vadanti, gehe ca gāme ca bhattaü nāma yassa kassaci hoti nivattituü vaņņati.
nivattatha bhattaü gaõhathā 'ti sambandhaü katvā vadanti nivattituü na vaņņati. āsanasālato piõķāya carituü nikkhamante disvā nisãdatha bhante bhattaü gaõhathā 'ti vutte pi es' eva nayo.
     niccabhattan ti dhuvabhattaü vuccati. niccabhattaü gaõhathā 'ti vadanti bahunnam pi ekato gahetuü vaņņati. salākabhattādãsu pi es' eva nayo. sesam ettha uttānam eva.
eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. gaõabhojanasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiyasikkhāpade, na kho orokaü bhavissati yathā ime manussā sakkaccaü bhattaü karontã 'ti yena niyāmena ime manussā sakkaccaü bhattaü karonti tena ¤āyati idaü sāsanaü idaü vā buddhapamukhe saīghe dānaü na kho orakaü bhavissati parittaü lāmakaü n' eva bhavissatã 'ti.


#<[page 817]>#
%<Bhvibh_V.33.]         Pācittiya-vaõõanā                   817>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Kirapatiko ti ettha kiro ti tassa kulaputtassa nāmaü, adhipaccaņņhena pana Kirapatiko ti vuccati. so kira issaro adhipati māsa-utu-saüvaccharaniyāmena vetanaü datvā kammakare kammaü kāreti. badarā paņiyattā 'ti upacāravasena vadati. badaramissenā 'ti badarasāëavena. ussåre āhariyitthā 'ti atidivā āhariyittha. mayhaü bhattapaccāsaü itthannāmassa dammã 'ti ayaü bhattavikappanā nāma sammukhāpi parammukhāpi vaņņati. sammukhā disvā tuyhaü vikappemã 'ti vatvā bhu¤jitabbaü, adisvā pa¤casu sahadhammikesu itthannāmassa vikappemã 'ti vatvā bhu¤jitabbaü.
Mahāpaccariādãsu pana parammukhāvikappanā 'va vuttā.
sa cāyaü yasmā vinayakammena saīgahãtā tasmā bhagavato vikappetuü na vaņņati, bhagavati hi gandhakuņiyaü nisinne 'pi saīghamajjhe nisinne pi saīghena gaõapahoõake bhikkhå gahetvā taü taü kammaü kataü sukatam eva hoti.
bhagavā n' eva kammaü kopeti na sampādeti, na kopeti dhammassarattā, na sampādeti gaõapårakattā. dve tayo nimantane ekato bhu¤jatã 'ti dvetãõi nimantaõāni ekapatte pakkhipitvā missetvā ekaü katvā bhu¤jatã 'ti attho. dvetãõi kulāni nimaītetvā ekasmiü ņhāne nisãdāpetvā itocito ca āharitvā bhattaü ākiranti såpabya¤janaü ākiranti ekamissekaü hoti, ettha anāpattã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü.
sace pana målanimantaõaü heņņhā hoti pacchimaü pacchimaü upari taü uparito paņņhāya bhu¤jantassa āpatti, hatthaü pana anto pavesetvā paņhamanimantaõato ekam pi kabaëaü uddharitvā bhuttakālato paņņhāya yathā tathā vā bhu¤jantassa anāpatti. sace pi tattha khãraü vā rasaü vā ākiranti yena ajjhotthaņaü bhattaü ekarasaü hoti koņito paņņhāya bhu¤jantassa anāpattã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. Mahāaņņhakathāyaü pana vuttaü khãrabhattaü vā rasabhattaü vā labhitvā nisinnassa tatth' eva a¤¤e pi khãrabhattaü vā rasabhattaü vā ākiranti,


#<[page 818]>#
%<818                   Samantapāsādikā            [Bhvibh_V.33.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  khãraü vā rasaü vā pivato anāpatti. bhu¤jantena paņhamaü laddhamaüsakhaõķaü vā bhattapiõķaü vā mukhe pakkhipitvā koņito paņņhāya bhu¤jituü vaņņati. sappipāyāse pi es' eva nayo. mahāupāsako bhikkhuü nimanteti tassa kulaü upagatassa upāsako 'pi tassa putta-dāra-bhātu-bhaginã-ādayo pi attano attano koņņhāsaü āharitvā patte pakkhipanti. upāsakena paņhamaü dinnaü abhu¤jitvā pacchā laddhaü bhu¤jantassa anāpattã 'ti Mahāaņņhakathāyaü vuttaü. Kurundaņņhakathāyaü pana vaņņatã 'ti vuttaü. Mahāpaccariyaü sace pāņekkaü pacanti attano attano pakkabhattato āharitvā denti, tattha pacchā āhaņaü paņhamaü bhu¤jantassa pācittiyaü. yadi pana sabbesaü eko va pāko hoti paramparabhojanaü na hotã 'ti vuttaü. mahāupāsako nimantetvā nisãdāpeti a¤¤o manusso pattaü gaõhāti na dātabbaü, kiü bhante na dethā 'ti. nanu upāsaka tayā nimantit' amhā 'ti, hotu bhante laddhaü laddhaü bhu¤jathā 'ti vadati bhu¤jituü vaņņati, a¤¤ena āharitvā bhatte dinne āpucchitvā bhu¤jituü vaņņatã 'ti Kurundiyaü vuttaü. anumodanaü katvā gacchantaü dhammaü sotukāmā sve pi bhante āgaccheyyāthā 'ti sabbe nimantenti, punadivase āgantvā laddhaü laddhaü bhu¤jituü vaņņati. kasmā, sabbe nimantitattā, eko bhikkhu piõķāya caranto bhattaü labhati, tam a¤¤o upāsako nimantetvā ghare nisãdāpeti na ca bhattaü sampajjati, sace so bhikkhu piõķāya caritvā laddhabhattaü bhu¤jati āpatti, abhutvā nisinne kiü bhante na bhu¤jasã 'ti vutte, tayā nimantitattā 'ti vatvā laddhaü laddhaü bhu¤jatha bhante 'ti vutte bhu¤jati vaņņati. sakalena gāmenā 'ti sakalena gāmena ekato hutvā nimantitass' eva yattha katthaci bhu¤jato anāpatti. påge pi es' eva nayo. nimantiyamāno bhikkhaü gahessāmã 'ti bhaõatã 'ti bhattaü gaõhāti nimantiyamāno na mayhaü tava bhatten' attho bhikkhaü gaõhissāmã 'ti vadati.


#<[page 819]>#
%<Bhvibh_V.33-34.]      Pācittiya-vaõõanā                   819>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ettha pana Mahāpadumatthero āha, evaü vadanto imasmiü sikkhāpade animantanaü kātuü na sakkoti, bhu¤janatthāya pana okāso kato hotã 'ti n' eva gaõabhojanato na cārittato muccatã 'ti. Mahāsummatthero pana āha, yad aggena animantaõaü kātuü sakkoti tad aggena n' eva gaõabhojanaü na cārittaü hotã 'ti, sesaü uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriya¤ ca ettha hi bhojanaü kiriyā, avikappanaü akiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. paramparabhojanasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthasikkhāpade, Kāõamātā 'ti kāõāya mātā. sā kir' assā dhãtā abhiråpā ahosi ye ye taü passanti te te rāgena kāõā honti rāgandhā hontã 'ti attho, tasmā paresaü kāõabhāvakaraõato kāõā 'ti vissutā ahosi, tassā vasena mātā 'pi 'ssā kāõamātā ti pākaņā jātā. āgatan ti āgamanaü. kismiü viyā 'ti kãdisaü viya, lajjanakaü viya hotã 'ti adhippāyo.
rittahatthaü gantun ti rittā hatthā asmiü gamane tad idaü rittahatthaü, taü rittahatthaü gamanaü gantuü lajjanakaü viya hotã 'ti vuttaü hoti. parikkhayaü agamāsã 'ti upāsikā ariyasāvikā, sā bhikkhå disvā santaü adātuü na sakkoti tasmā tāva dāpesi yāva sabbaü parikkhayaü agamāsi.
dhammiyā kathāyā 'ti ettha Kāõāpi mātu atthāya desiyamānaü dhammaü suõanti desanāpariyosāne sotāpannā ahosi.
uņņhāyāsanā pakkāmã 'ti āsanato uņņhahitvā gato. so pi puriso satthā kira Kāõāmātāya nivesanaü agamāsã 'ti sutvā Kāõaü ānetvā pakatiņņhāne yeva ņhapesi. imismiü pana vatthusmiü uppannamatte appa¤¤atte yeva sikkhāpade pātheyyavatthu udapādi, tasmā anantaram eva c' etaü dassetuü tena kho pana samayenā 'ti ādi vuttaü. so pi ca upāsako ariyasāvakattā sabbam eva dāpesi, tena vuttaü parikkhayaü agamāsã 'ti. yaü ki¤ci paheõakatthāyā 'ti paõõākāratthāya paņiyattaü yaü ki¤ci atirasakamodakasakkhalikādi sabbaü idha påvo tv eva saīkhyaü gacchati. yaü ki¤ci patheyyatthāyā 'ti maggaü gacchantānaü antarāmaggatthāya paņiyattaü yaü ki¤ci baddhasattu abaddhasattutilataõķulādi sabbaü idha mantho tv eva saīkhyaü gacchati.


#<[page 820]>#
%<820                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.34.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tato ce uttarin ti sace pi tatiyaü pattaü thåpikataü gaõhāti påvagaõanāya pācittiyaü. dvattipattapåre paņiggahetvā 'ti mukhavaņņiyā hetthimalekhā samaü påre patte gahetvā.
tatra mayā dvattipattapårā 'ti ettha sace dvegahitā atra mayā dve pattapårā paņiggahãtā tvaü ekaü gaõheyyāsã 'ti vattabbaü. tenāpi a¤¤aü passitvā paņhamaü āgatena dve pattapårā gahitā mayā eko mā tvaü gaõhā 'ti vattabbaü, yena paņhamaü eko gahito tassāpi paramparārocaõe es' eva nayo, yena pana sayam eva tayo gahitā tena a¤¤aü disvā mā kho ettha patigaõhi cc' eva vattabbaü. paņikkamanaü haritvā 'ti āsanasālaü haritvā, āsanasālaü gacchantena ca chaķķitasālā na gantabbaü, yattha hi bhikkhusaīgho nisãdati tattha gantabbaü. Mahāpaccariyaü pana vuttaü yā laddhaņņhānato āsannā āsanasālā tattha gantabbaü, attano sandiņņhasambhattānaü vā ekanikāyikānaü vā dassāmã 'ti a¤¤attha gantuü na labbhati, sace pan' assa nibaddhanisãdanaņņhānaü hoti dåram pi gantuü vaņņati. saüvibhajitabban ti sace tayo pattapårā gahitā ekaü attano ņhapetvā dve bhikkhusaīghassa dātabbā.
     sace dve gahitā ekaü attano ņhapetvā eko saīghassa dātabbo. yathā mittaü pana dātuü na labbhati, yena eko gahito na tena ki¤ci akāmā dātabbaü yathāruci kātabbaü. gamane paņippassaddhe 'ti antarāmagge upaddavaü vā disvā anatthikatāya vā mayaü idāni na pesissāma na gamissāmā 'ti evaü gamane paņippassaddhe upacchinne. ¤ātakānaü pavāritānan ti etesaü bahum pi dentānaü patigaõhantassa anāpatti.
aņņhakathāsu pana tesam pi pātheyyapaheõakathāya paņiyattato pamāõaü eva vaņņatã 'ti vuttaü, sesaü uttānam eva.


#<[page 821]>#
%<Bhvibh_V.34-35.]        Pācittiya-vaõõanā                    821>%
chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. Kāõamātusikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤camasikkhāpade, bhikkhå bhuttāvã pavāritā 'ti brāhmaõena gaõhatha bhante yāva icchathā 'ti evaü yāvad atthapavāraõāya saya¤ ca alaü āvuso thokaü thokaü dehã 'ti evaü paņikkhepapavāraõāya pavāritā. paņivissake 'ti sāmantagharavāsike. kākoravasaddan ti kākānaü oravasaddaü sannipatitvā viravantānaü saddaü. alam etaü sabban ti ettha tikāraü avatvā 'va alam etaü sabbaü ettakaü vattuü vaņņati. bhuttavã 'ti bhuttavā, tattha ca yasmā yena ekam pi sitthaü saīkhāditvā vā asaīkhāditvā vā ajjhoharitaü hoti so bhuttāvã 'ti saīkhyaü gacchati. ten' assa padabhājane bhuttāvã nāma pa¤cannaü bhojanānan ti ādi vuttaü. pavārito ti katapavāraõo katapaņikkhepo, so pi ca yasmā na paņikkhepamattena atha kho sa¤caīgavasena, ten' assa padabhājane pavārito nāma asanaü pa¤¤āyatã 'ti ādi vuttaü.
tattha yasmā asanaü pa¤¤āyatã 'ti iminā vippakatabhojano pavārito ti vutto, yo ca vippakatabhojano tena ki¤ci bhuttaü ki¤ci abhuttaü ya¤ ca bhuttaü taü sandhāya bhuttāvã 'ti pi saükhyaü gacchati, tasmā bhuttāvã vacanena visuü ka¤ci atthasiddhiü na passāma. dvirattatirattaü chappa¤cavācāhã 'ti ādãsu pana dvirattādivacanaü viya pavāritapadassa parivārakabhāvena bya¤janasiliņņhatāya c' etaü vuttan ti veditabbaü. asanaü pa¤¤āyatã 'ti ādãsu vippakatabhojanaü dissati, bhu¤jamāno ce so puggalo hotã 'ti attho.
bhojanaü pa¤¤āyatã 'ti pavāraõapahoõakaü bhojanaü dissati. odanādinaü ce a¤¤ataraü paņikkhipitabbabhojanaü hotã 'ti attho. hatthapāse ņhito ti pavāraõapahoõakaü ce bhojanaü gaõhitvā dāyako aķķhateyyahatthappamāõe okāse hotã 'ti attho. abhiharatã 'ti so ce dāyako tassa taü bhattaü kāyena abhiharatã 'ti attho. paņikkhepo pa¤¤āyatã 'ti paņikkhepo dissati. ta¤ c' eva abhihaņaü so bhikkhu kāyena vā vācāya vā paņikkhipatã 'ti attho,


#<[page 822]>#
%<822                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.35.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü pa¤cannaü aīgānaü vasena pavārito nāma hotã 'ti. vuttam pi c' etaü pa¤cahi Upāëi ākārehi pavāraõā pa¤¤āyati asanaü pa¤¤āyati, bhojanaü pa¤¤āyati hatthapāse ņhito abhiharati paņikkhepo pa¤¤āyatã 'ti. tatrāyaü vinicchayo, asanan ti ādãsu tāva ya¤ ca asanaü, ya¤ ca bhojanaü hatthapāse ņhitena abhihaņaü paņikkhipati taü odano kummāso sattu maccho maüsan ti imesaü a¤¤ataram eva veditabbaü. tattha odano nāma sāëi vãhi yavo godhumo kaīgu varako kudråso ti sattannaü dha¤¤ānaü taõķulehi nibbatto. tattha sāëã 'ti antamaso nivāraü upādāya sabbāpi sāëijāti. vãhã 'ti sabbāpi vãhijāti, yavagodhumesu bhedo n' atthi.kaīgå 'ti setarattakāëabhedā sabbāpi kaīgujāti. varako ti antamaso varakacorakaü upādāya sabbāpi setavaõõā varakajāti. kudråsako ti kāëakodruvo c' eva sāmākādibhedā ca sabbāpi tiõadha¤¤ajāti, nãvāravarakacorakā c' ettha dha¤¤ānulomakā 'ti vadanti.
dha¤¤āni vā hontu dha¤¤ānulomāni vā etesaü vuttappabhedānaü sattannaü dha¤¤ānaü taõķule gahetvā bhattaü pacissāmā 'ti vā yāguü pacissāmā 'ti vā ambilapāyāsādãsu a¤¤ataraü pacissāmā 'ti vā yaü ki¤ci sandhāya pacantu.
sace uõhaü vā sãtalaü vā bhu¤jantānaü bhojanakāle gahitagahitaņņhāne odhi pa¤¤āyati odanasaīgaham eva gacchati pavāraõaü janeti. sace odhi na pa¤¤āyati yāgusaīgahaü gacchati pavāraõaü na janeti, yo pi pāyāse vā paõõaphalakaëãramissikā ambilayāgu vā uddhanato otāritamattā abbhuõõa hoti āvijjhitvā pivituü sakkā hatthena gahitokāse pi odhiü na dasseti pavāraõaü na janeti. sace pana usumāya vigatāya sãtalãbhåtā ghanabhāvaü gacchati odhim dasseti puna pavāraõaü janeti, pubbe tanubhāvo na rakkhati. sace pi dadhi-takkādãni āropetvā bahu paõõaphalakaëãre pakkhipitvā muņņhimattāpi taõķulā pakkhittā honti, bhojanakāle odhi pa¤¤āyati pavāraõaü janeti.


#<[page 823]>#
%<Bhvibh_V.35.]              Pācittiya-vaõõanā                   823>%
     ayāguke nimantaõe yāguü dassāmā 'ti bhatte udakaka¤jikakhãrādãni ākiritvā yāguü gaõhathā 'ti denti, ki¤cāpi tanukā hoti pavāraõaü janeti yeva. sace pana pakkaņņhitesu udakādãsu pakkhipitvā pacitvā denti yāgusaīgaham eva gacchati. yāgusaīgahaü gate pi tasmiü vā a¤¤asmiü vā yattha macchamaüsaü pakkhipanti, sace sāsapamattam pi macchamaüsakhaõķaü vā nahāruü vā pa¤¤āyati pavāraõaü janeti, suddharasako pana rasakayāgu vā na janeti, ņhapetvā vuttadha¤¤ānaü taõķule a¤¤ehi veõutaõķuëādãhi vā kanda-måla-phalehi vā yehi kehici kataü bhattam pi pavāraõaü na janeti, pag eva ghanayāguü, sace pan' ettha macchamaüsaü pakkhipanti janeti.
     Mahāpaccariyaü pana buddhiatthāya bhattam pi pavāraõaü janetã 'ti vuttaü. buddhiatthāya bhattaü nāma buddhikhajjakatthāya kaņhitådake pakkhipitvā seditā taõķuëā vuccanti. sace pana taõķule sukkhāpetvā khādanti vaņņati. n' eva sattusaīkhyaü na bhattasaīkhyaü gacchanti, puna tehi katabhattaü pavāreti yeva. te taõķule sappitelādãsu vā pacanti påvaü vā karonti na pavārenti, puthukā vā tāhi katasattubhattādãni vā na pavārenti. kummāso nāma yavehi katakummāso, a¤¤ehi pana muggādãhi katakummāso pavāraõaü na janeti. sattu nāma sāëivãhiyavehi katasattu, kaīguvarakakudråsakasãsāni pi bhajjitvā ãsakaü koņņetvā thuse palāpetvā puna daëhaü koņņetvā cuõõaü karonti, sace pi taü allattā ekābaddhaü hoti sattusaīgaham eva gacchati, kharapākabhajjitānaü vãhãnaü taõķule koņņetvā denti, tam pi cuõõaü sattusaīgaham eva gacchati.
samapākabhajjitānaü pana vãhãnaü vā vãhipalāpānaü vā taõķulā bhajjitataõķulā eva vā na pavārenti, tesaü pana taõķulādãnaü cuõõaü pavāreti kharapākabhajjitānaü vãhãnaü kuõķakam pi pavāreti,


#<[page 824]>#
%<824                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.35.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  samapākabhajjitānaü pana ātape sukkhānaü vā kuõķakaü na pavāreti, lājā vā tehi katabhattasattuādãni vā na pavārenti, bhajjitapiņņhaü vā yaü ki¤ci suddhakhajjakaü vā na pavāreti, macchamaüsapåritakhajjakaü pana sattumodako vā pavāreti. maccho maüsa¤ ca pākaņam eva, ayaü pana viseso, sace pi yāguü pivantassa yāgusitthamattān' eva dve macchakhaõķāni vā maüsakhaõķāni vā ekabhājane vā nānābhājane vā denti, tāni ce akhādanto a¤¤aü yaü ki¤ci pavāraõapahonakaü paņikkhipati na pavāreti, tato ekaü khādati, ekaü hatthe vā patte vā hoti, so ce a¤¤aü paņikkhipati pavāreti, dve pi khāditā honti mukhe sāsapamattam pi avasiņņhaü n' atthi, sace pi a¤¤aü paņikkhipati na pavāreti. kappiyamaüsaü khādanto kappiyamaüsaü paņikkhipati pavāreti, kappiyamaüsaü khādanto akappiyamaüsaü paņikkhipati na pavāreti.
kasmā, avatthutāya, yaü hi bhikkhuno khādituü vaņņati, taü yeva paņikkhipato pavāraõā hoti, idaü pana jānanto akappiyattā paņikkhipati, ajānanto pi paņikkhitabbaņņhāne ņhitam eva paņikkhipati nāma, tasmā na pavāreti.
     sace pana akappiyamaüsaü khādanto kappiyamaüsaü paņikkhipati pavāreti. kasmā, vatthutāya, yaü hi tena paņikkhittaü, taü pavāraõāya vattu, yaü pana khādati taü ki¤cāpi paņikkhipitabbaņņhāne ņhitaü khādiyamānaü pana maüsabhāvaü na jahāti, tasmā pavāreti. akappiyamaüsaü khādanto akappiyamaüsaü paņikkhipati purimanayen' eva na pavāreti, kappiyamaüsaü vā akappiyamaüsaü vā khādanto pa¤cannaü bhojanānaü yaü ki¤ci kappiyabhojanaü paņikkhipati pavāreti, kuladåsakavejjakamma uttarimanussadhammārocana-sāditaråpiyādãhi nibbattaü buddhapaņikuņņhaü anesanāya uppannaü akappiyabhojanaü paņikkhipati na pavāreti, kappiyabhojanaü vā akappiyabhojanaü vā bhu¤janto 'pi kappiyabhojanaü paņikkhipati pavāreti, akappiyaü bhojanaü paņikkhipati na pavāreti, sabbattha vuttanayan' eva kāraõaü veditabbaü.


#<[page 825]>#
%<Bhvibh_V.35.]              Pācittiya-vaõõanā                  825>%
     evaü yaü asnān ti ādãsu yaü ca asnāti ya¤ ca bhojanaü hatthapāse ņhitena abhihaņaü paņikkhipanto pavāranaü āpajjati, taü ¤atvā idāni yathā āpajjati, tassa jānanatthaü ayaü vinicchayo, asanaü bhojanan ti ettha tāva yena ekasittham pi ajjhohaņaü hoti, so sace pattamukhahatthānaü yattha katthaci pa¤casu bhojanesu ekasmin pi sati a¤¤aü pa¤casu bhojanesu ekam pi paņikkhipati pavāreti, katthaci bhojanaü n' atthi āmisagandhamattaü pa¤¤āyati na pavāreti, mukhe vā hatthe vā bhājanaü n' atthi patte atthi, tasmiü pana āsane na bhu¤jitukāmo vihāraü pavisitvā bhu¤jitukāmo a¤¤assa vā dātukāmo, tasmiü ce antare bhojanaü paņikkhipati na pavāreti. kasmā, vippakatabhojanabhāvassa upacchinnattā. yo pi a¤¤atra gantvā bhu¤jitukāmo mukhe bhattaü gilitvā sesaü ādāya gacchanto antarāmagge a¤¤aü bhojanaü paņikkhipati, tassāpi pavāraõā na hotã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. yathā ca patte evaü hatthe pi mukhe pi vā vijjamānabhojanaü sace anajjhoharitukāmo hoti tasmi¤ ca khaõe a¤¤aü paņikkhipati na pavāreti, ekasmiü hi pade vuttalakkhaõaü sabbattha veditabbaü hoti. api ca Kurundiyaü esa nayo dassito yeva. vuttaü hi tattha mukhe bhattaü gilitvā hatthe bhattaü vighāsādassa dātukāmo patte bhattaü bhikkhussa dātukāmo sace tasmiü khaõe paņikkhipati ppavāretã 'ti.
     hatthapāse ņhito ti ettha pana sace bhikkhu nisinno hoti āsanassa pacchimantato paņņhāya, sace ņhito paõhiantato paņņhāya sace nipanno yena passena nipanno tassa pārimantato paņņhāya dāyakassa nisinnassa vā ņhitassa vā nipannassa vā ņhapetvā pasāritahatthaü yaü āsannataraü aīgaü tassa orimantena paricchinditvā aķķhateyyahattho hatthapāso ti veditabbo. tasmiü ņhatvā abhihaņaü paņikkhipantass' eva pāvaraõā hoti na tato paraü. abhiharatã 'ti hatthapāsabbhantare ņhito gahaõatthaü upanāmeti. sace pana anantaranisinno 'pi bhikkhu hatthe vā åråsu vā ādhārake vā ņhitaü pattaü anabhiharitvā 'va bhattaü gaõhāti vadati, taü paņikkhipato pavāraõā n' atthi,


#<[page 826]>#
%<826                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.35.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhattapacchiü ānetvā purato bhåmiyaü ņhapetvā gaõhāhã 'ti vutte pi es' eva nayo. ãsakaü pana uddharitvā vā apaõāmetvā vā gaõhathā 'ti vutte paņikkhipato pavāraõā hoti, therāsane nisinno thero dåre nisinnassa daharabhikkhussa pattaü pesetvā ito odanaü gaõhāhã 'ti vadati, gaõhitvā pana gato tuõhã ņhito, daharo alaü mayhan ti paņikkhipati na pavāreti. kasmā, therassa dårabhāvato dåtassa ca anabhiharaõato ti.
     sace pana gahetvā āgato bhikkhu idaü bhattaü gaõhā 'ti vadati taü paņikkhipato pavāraõā hoti. parivesanāya eko ekena hatthena odanapacchiü ekena kaņacchuü gahetvā bhikkhå parivasati. tatra ce a¤¤o āgantvā ahaü pacchiü dhāressāmi tvaü odanaü dehã 'ti vatvā gahitamattakam eva karoti, parivesako eva pana taü dhāreti, tasmā sā abhihaņā 'va hoti, tato dātukāmatāya gaõhantaü paņikkhipantassa pavāraõā hoti. sace pana parivesakena phuņņhamattā 'va hoti itaro ca naü dhāreti, tato dātukāmatāya gaõhantaü paņikkhipantassa pavāraõā na hoti. kaņacchunā uddhaņamatte pana hoti, kaņacchuabhihāro yeva hi tassa abhihāro, dvinnaü sambhāre pi paņikkhipanto pavāreti yevā 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. anantarassa bhikkhuno bhatte diyyamāne itaro pattaü hatthena pidahati pavāraõā n' atthi. kasmā, a¤¤assa abhihaņe paņikkhittattā.
     paņikkhepo pa¤¤āyatã 'ti ettha vācāya abhihaņaü paņikkhipato pavāraõā n' atthi, kāyena vā abhihaņaü pana kāyena vācāya vā paņikkhipantassa pavāraõā hotã 'ti veditabbā.
tattha kāyena paņikkhepo nāma aīguliü vā hatthaü vā macchikavãjaniü vā cãvarakaõõaü vā cāleti, bhamukāya vā ākāraü karoti, kuddho vā oloketi, vācāya paņikkhepo nāma alan ti vā na gaõhāmã 'ti vā mā ākirā 'ti vā apagacchā 'ti vā vadati, evaü yena kenaci ākārena kāyena vā vācāya vā paņikkhitte pavāraõā hoti. eko abhihaņe bhatte pavāraõāya bhãto hatthe apanetvā punappunaü patte odanaü ākirantaü ākirākira koņņetvā koņņetvā pårehã 'ti vadati ettha,


#<[page 827]>#
%<Bhvibh_V.35.]              Pācittiya-vaõõanā                    827>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kathan ti.
Mahāsummatthero tāva anākiraõatthāya vuttattā pavāraõā hotã 'ti āha. Mahāpadumatthero pana ākira pårehã 'ti vadantassa nāma kassaci pavāraõā atthã 'ti vatvā na pavāretã 'ti āha.
     aparo bhattaü abhiharantaü bhikkhuü sallakkhetvā kiü āvuso ito pi ki¤ci gaõhissasi, dammi te ki¤cã 'ti āha. tatrāpi evaü nāma gamissatã 'ti vuttattā pavāraõā hotã 'ti Mahāsummatthero āha. Mahāpadumatthero pana gaõhissasã 'ti vadantassa nāma kassaci pavāraõā atthã 'ti vatvā na pavāretã 'ti āha. eko samaüsakaü rasaü abhiharitvā rasaü gaõhathā 'ti vadati, taü sutvā paņikkhipato pavāraõā n' atthi, maccharasaü maüsarasan ti vutte paņikkhipato hoti. idaü gaõhathā 'ti. vutte pi hoti yeva. maüsaü visuü katvā maüsarasaü gaõhathā 'ti vadati. tattha ce sāsapamattaü pi maüsakhaõķaü atthi, taü paņikkhipato pavāraõā hoti, sace parissāvito hoti vaņņatã 'ti. Abhayatthero āha, maüsarasena āpucchantaü mahātthero muhuttaü āgamehã'ti vatvā thālakaü āvuso āharā 'ti āha ettha kathan ti. Mahāsummatthero tāva abhiharākassa gamanaü upacchinnaü tasmā pavāretã 'ti āha. Mahāpadumatthero pana ayaü kuhiü gacchati kãdisaü etassa gamaõaü gaõhantassa pi nāma pavāraõā atthã 'ti vatvā na pavāretã 'ti āha. kaëãrapanasādãhi missetvā maüsaü pacanti taü gahetvā kaëãrasåpaü gaõhatha pana sabya¤janaü gaõhathā 'ti vadanti, evam pi na pavāreti. kasmā, apavāraõārahassa nāmena vuttattā. sace pana macchasåpaü maüsasåpan ti vā idaü gaõhathā 'ti vā vadati pavāreti. maüsakarambako nāma hoti taü dātukāmo 'pi karambakaü gaõhathā 'ti vadati vaņņati na pavāreti. maüsakarambakan ti vā idan ti vā vutte pana pavāreti, es' eva nayo sesa macchamaüsamissakesu.
     yo pana nimantanena bhu¤jamāno maüsaü abhihaņaü uddissa kaņan ti ma¤¤amāno paņikkhipati pavārito 'va hoti 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü.


#<[page 828]>#
%<828                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.35.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  missakakathā pana Kurundiyaüuņņhu vuttā, evaü hi tattha vuttaü piõķacāriko bhikkhu bhattamissakaü yāguü āharitvā yāguü gaõhathā 'ti vadati na pavāreti, bhattaü gaõhathā 'ti vutte pavāreti.
kasmā, yen' āpucchito tassa atthitāya, ayam ettha adhippāyo, yāgumissakaü gaõhathā 'ti vadati, tatra ce yāgu bahutarā vā hoti samasamā vā na pavāreti. yāgu mandā bhattaü bahutaraü pavāreti, idaü ca sabbaņņhakathāsu vuttattā na sakkā paņikkhipituü kāraõaü pan' ettha duddasaü, bhattamissakaü gaõhathā 'ti vadati, bhattaü bahukaü vā maüsaü vā appataraü vā hoti pavāreti eva. bhattaü vā yāguü vā anāmasitvā missakaü gaõhathā 'ti vadati, tatra ce bhattaü bahutaraü vā samakaü cā hoti pavāreti, appataraü na pavāreti, ida¤ ca karambakena na samānetabbaü. karambako hi maüsamissako pi hoti amaüsamissako pi tasmā karambakan ti vutte pavāraõā n' atthi, idaü pana bhattamissakaü yeva, ettha vuttanayen' eva pavāraõā hoti, bahurase bhatte rasaü bahu khãre khãraü bahu sappimhi ca pāyāse sappiü gaõhathā 'ti visuü katvā deti, taü paņikkhipito pavāraõā n' atthi. yo pana gacchanto pavāreti so gacchanto 'va bhu¤jituü labhati, kaddamaü vā udakaü vā patvā ņhitena atirittaü kāretabbaü, sace antarā nadã purā hoti nadãtãre gumbaü anupariyāyantena bhu¤jitabbaü. atha nāvā vā setu vā atthi taü abhiråhitvāpi caīkamanten' eva bhu¤jitabbaü gamanaü na upacchinditabbaü. yāne vā hatthiassapiņņhe vā candamaõķale vā suriyamaõķale vā nisãditvā pavāritena yāva majjhantikaü tāva tesu gacchantesu pi nisinnen' eva bhu¤jitabbaü. yo ņhito pavāreti ņhiten' eva, yo nisinno nisinnen' eva bhu¤jitabbaü, taü taü iriyāpathaü kopentena atirittaü kāretabbaü. yo ukkuņiko nisãditvā pavāreti tena ukkuņiken' eva bhu¤jitabbaü, tassa pana heņņhā palāëapãņhaü vā ki¤ci vā nisãdanakaü dātabbaü, pãņhake nisãditvā pavāritena āsanaü acāletvā 'va catasso disā parivattentena bhu¤jituü labbhati. ma¤ce ca nisãditvā pavāritena ito vā etto vā saüsarituü na labbhati,


#<[page 829]>#
%<Bhvibh_V.35.]              Pācittiya-vaõõanā                    829>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana naü saha ma¤cena ukkhipitvā a¤¤atra nenti vaņņati.
nipajjitvā pavāritena nipannen' eva bhu¤jitabbaü, parivattentena yena passena nipanno tassa ņhānaü nātikkametabbaü.
     anatirittan ti na atirittaü na adhikan ti attho, taü pana yasmā akappiyakatādãhi sattahi vinayakammākārehi akataü vā gilānassa anadhikaü vā hoti, tasmā padabhājane akappiyakatan ti ādi vuttaü. tattha akappiyakatan ti yaü tattha phalaü vā kandamålādi vā pa¤cahi samaõakappehi kappiyaü akataü, yaü ca akappiyamaüsaü vā akappiyabhojanaü vā etaü akappiyaü nāma, taü akappiyaü alam etaü sabban ti evaü atirittaü kataü akappiyakatan ti veditabbaü. apaņiggahãtakatan ti bhikkhunā apaņiggahitaü yeva purimanayen' eva atirittaü kataü. anuccāritakatan ti kappiyaü kārāpetuü āgatena bhikkhunā ãsakam pi anukkhittaü vā anapanāmitaü vā kataü. ahatthapāse katan ti kappiyaü kāretuü āgatassa hatthapāsato bahi ņhitena kataü. abhuttāvinā katan ti yo alam etaü sabban ti atirittaü karoti, tena pavāraõapahonakabhojanaü abhuttena kataü. bhuttāvinā pavāritena āsanā vuņņhitena katan ti idaü uttānam eva. alam etaü sabban ti avuttan ti vacãbhedaü katvā evaü avuttaü hoti. iti imehi sattahi vinayakammākārehi yaü atirittaü kappiyaü akataü, yaü ca na gilānātirittaü, tad ubhayam pi anatirittan ti veditabbaü. atirittaü pana tass' eva paņipakkhanayena veditabbaü. api c' ettha bhuttāvinā kataü hotã 'ti anantaranisinnassa sabhāgassa bhikkhuno pattato ekam pi sitthaü vā saüsahãraü vā khāditvā katam pi bhuttāvinā vā kataü hotã 'ti veditabbaü.
     āsanā avuņņhitenā 'ti ettha pana asammohatthaü ayaü vinicchayo. dve bhikkhå pāto 'va bhu¤jamānā pavāritā honti, ekena tatth' eva nisãditabbaü, itarena niccabhattaü vā saëākabhattaü vā ānetvā upaķķaü tassa bhikkhuno patte ākiritvā hatthaü dhovitvā sesaü tena bhikkhunā kappiyaü kārāpetvā bhu¤jitabbaü.


#<[page 830]>#
%<830                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.35.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kasmā, ya hiü tassa hatthe laggaü taü akappiyaü hoti, sace pana paņhamaü nisinno bhikkhu sayam eva tassa pattato hatthena gaõhāti hatthadhovanakiccaü n' atthi. sace pana evaü kappiyaü kāretvā bhu¤jantassa puna ki¤ci bya¤janaü vā khādanãyaü vā patte ākiranti yena paņhamaü kappiyaü kataü so puna kātuü na labbhati. yena akataü tena kātabbaü, yaü ca akataü taü kātabbaü, yena akatan ti a¤¤ena bhikkhunā yena paņhamaü na kataü tena kātabbaü. yaü ca akatan ti yena paņhamaü kappiyaü kataü tenāpi yaü akataü taü kātabbaü, paņhamabhājane pana kātuü na labhati, tattha hi kayiramānā paņhamaü katena saddhiü kataü hoti, tasmā a¤¤asmiü bhājane kātuü vaņņatã 'ti adhippāyo, evaü kataü pana tena bhikkhunā paņhamaü katena saddhiü bhu¤jituü vaņņati. kappiyaü karontena ca na kevalaü patte yeva bhaõķukkhaliyam pi kuõķe pi pacchiyam pi yattha katthaci purato ņhapetvā onāmitabhājane kātabbaü, taü sace pi bhikkhusataü pavāritaü hoti sabbesaü bhu¤jituü vaņņati.
appavāritānam pi vaņņati. yena pana kappiyaü kataü tassa na vaņņati. sace pi pavāretvā piõķāya paviņņhaü bhikkhuü pattaü gahetvā avassaü bhu¤janake maīgalanimantaõe nisãdāpenti atirittaü kāretvā 'va bhu¤jitabbaü.
sace tattha a¤¤o bhikkhu n' atthi āsanasālaü vā vihāraü vā pattaü pesetvā kāretabbaü. kappiyaü karontena pana anupasampannassa hatthe ņhitaü na kātabbaü. sace pana āsanasālāyaü abyatto bhikkhu hoti sayaü gantvā kappiyaü kārāpetvā ānetvā bhu¤jitabbaü.
     gilānātirittan ti ettha na kevalaü yaü gilānassa bhuttāvasesaü hoti taü gilānātirittaü, atha kho yaü ki¤ci gilānaü uddissa ajja vā sve vā yadā vā icchati tadā khādissatã 'ti āhaņaü, taü sabbaü gilānātirittan ti veditabbaü. yaü yāmakālikādãsu ajjhohāre ajjhohāre dukkaņaü, taü asaüsaņņhavasena vuttaü,


#<[page 831]>#
%<Bhvibh_V.35-37.]       Pācittiya-vaõõanā                   831>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana āmisasaüsaņņhāni honti āhāratthāya pi anāhāratthāya pi paņiggahetvā ajjhoharantassa pācittiyam eva. satipaccaye 'ti yāmakālikaü pipāsāya sati pipāsacchedanatthaü sattāhakālikaü yāvajãvikaü ca tena tena upasametabbake ābādhe sati tassa upasamanatthaü paribhu¤jato anāpatti, sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyakiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. paņhamapavāraõāsikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhamasikkhhāpade, anācāraü ācaratã 'ti paõõattivãtikkamaü karoti, upanandhã 'ti upanāhaü janento tasmiü puggale attano kodhaü bandhi, punappunaü āghātaü janesã 'ti attho. upanando bhikkhå 'ti so janitaupanāho bhikkhu. abhihaņņhuü pavāreyyā 'ti abhiharitvā handa bhikkhu khāda vā bhu¤ja vā 'ti evaü pavāreyya. padabhājane pana handa bhikkhå 'ti ādiü anuddharitvā sādhāraõam eva abhihaņņhuü pavāraõāya atthaü dassetuü yāvatakaü icchasi tāvatakaü gaõhāhã 'ti vuttaü. jānan ti pavāritabhāvaü jānanto. taü pan' assa jānanaü yasmā tãh' ākārehi hoti tasmā jānāti nāma sāmaü vā jānātã 'ti ādina nayena padabhājanaü vuttaü. āsādanāpekkho ti āsādanaü codanaü maīkukaraõabhāvaü apekkhamāno. patigaõhāti āpatti dukkaņassā 'ti yassa abhihaņaü tasmiü paņiggaõhante abhihārakassa bhikkhunā dukkaņaü, itarassa pana sabbo āpattibhedo paņhamasikkhāpade vutto. imasmiü pana sikkhāpade sabbā āpattiyo abhihārakass' eva veditabbo, sesaü paņhamasikkhāpade vuttanayattā pākaņam eva. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti.
dutiyapavāraõasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattamasikkhāpade, giraggasamajjo ti girimhi aggasamajjo, girassa vā aggadese samajjo. so kira sattame divase bhavissatã 'ti nagare ghosanā kayirati nagarassa bahiddhā same bhåmibhāge pabbatacchāyāya mahājanakāyo sannipatati anekappakārāni naņanāņakāni pavattanti,


#<[page 832]>#
%<832                   Samantapāsādikā                [Bhvibh_V.37.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tesaü dassanatthaü ma¤cātima¤ce bandhanti. sattarasavaggiyā appa¤¤atte sikkhāpade daharā 'va upasampannā, te nāņakāni āvuso passissāmā 'ti tattha agamaüsu. atha nesaü ¤ātakā amhākaü ayyā āgatā 'ti tuņņhacittā nahāpetvā vilimpitvā bhojetvā a¤¤am pi påvakhādanãyādiü hatthe adaüsu, te sandhāya vuttaü manussā sattarasavaggiye bhikkhå passitvā 'ti ādi. vikāle 'ti vigate kāle, kālo ti bhikkhånaü bhojanakālo adhippeto. so ca sabbantimena paricchedena majjhantiko tasmiü vãtivatte 'ti adhippāyo. ten' ev' assa padabhājane vikālo nāma majjhantike vãtivatte yāva aruõuggamanā 'ti vuttaü. ņhitamajjhantiko pi vikālasaīgahaü gacchati, tato paņņhāya pana khādituü vā bhu¤jituü vā na sakkā sahasā pivituü sakkā bhaveyya, na kukkuccakena pana kattabbaü, kālaparicchedajānanatthaü ca kālatthambo yojetabbo. kālantare vā bhattakiccaü kātabbaü. avasesaü khādanãyaü nāmā 'ti ettha yaü tāva sakkhalimodakādi pubbaõõāparaõõamayaü tattha vattabbam eva n' atthi.
yam pi vanamålādippabhedaü āmisagatikaü hoti, seyyathãdaü, målakhādanãyaü kaõķakhādanãyaü mulālakhādanãyaü matthakakhādanãyaü khandhakhādanãyaü tacakhādanãyaü pattakhādanãyaü pupphakhādaniyaü phalakhādanãyaü aņņhikhādanãyaü piņņhakhādanãyaü niyyāsakhādanãyan ti, idam pi khādanãyasaīgaham eva gacchati. tattha pana āmisagatikasallakkhanatthaü, idaü mukhamattanidassanaü.
     målakhādanãye tāva målakamålaü khārakamålaü cuccumålaü tambakamålaü taõķuleyyakamålaü vatthuleyyakamålaü vajakalãmålaü jajjharãmålan ti evam ādãni, såpeyyapaõõamålāni āmisagatikāni,


#<[page 833]>#
%<Bhvibh_V.37.]            Pācittiya-vaõõanā                  833>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ettha ca vajakalãmåle jaraņņhaü chinditvā chaķķenti, taü yāvajãvikaü hoti, a¤¤am pi evaråpaü eten' eva nayena veditabbaü. målakakhārakajajjharãmålānaü pana jaraņņhāni pi āmisagatikān' evā 'ti vuttaü.
yāni pana pāëiyaü, anujānāmi bhikkhave målāni bhesajjāni haëiddaü siīgiveraü vacaü vacatthaü ativisaü kaņukarohiõã usãraü bhaddamuttakaü, yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi målāni bhesajjāni n' eva khādanãye khādanãyatthaü pharanti na bhojanãye bhojanãyatthaü pharantã 'ti vuttāni tāni yāvajãvikāni, tesaü cåëhapa¤camålaü mahāpa¤camålan ti ādinā nayena gaõãyamānānaü gaõanāya anto n' atthi, khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca apharaõabhāvo yeva pana tesaü lakkhaõaü, tasmā yaü ki¤ci målaü tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü Khādanãyatthaü bhojanãyattha¤ ca pharati taü yāvakālikaü itaraü yāvajãvakan ti veditabbaü. te subahuü vatvāpi hi imasmiü yeva lakkhaõe ņhātabbaü. nāmasa¤¤āsu pana vuccamānāsu taü taü nāmaü ajānantānaü sammoho yeva hoti, tasmā nāmasa¤¤āya ādaraü akatvā lakkhaõam eva dassitaü.
yathā ca måle evaü kandādãsu pi yaü lakkhaõaü dassitaü tass' eva vasena vinicchayo veditabbo. ya¤ ca taü pāëiyaü haëiddādi aņņhavidhaü vuttaü tassa khandatacapupphaphalam pi sabbaü yāvajãvikan ti vuttaü målakhādanãyaü.
     kandakhādanãye duvidho kando dãgho ca rasso ca, bhisakiüsukakandādi vaņņo ca uppalakaserukakandādi, yaü gaõņhã 'ti pi vadanti. tattha sabbesaü kandānaü jiõõajaraņņhānaü ca jalliü ca sukhumamålāni ca yāvajãvikāni, taruõo pana sukhakhādanãyo sālakaëyānipotakakando, kiüsukapotakakando ambāņakakando ketakakando māluvakando bhisasaīkhāto padumapuõķarãkakando piõķālumasāluādayo ca khãravallikando āluvakando siggukando tālakando nãluppalarattuppalakumudasogandhikānaü kandā kadalãkando veõukando kaserukakando ti evam ādayo tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharaõakandā yāvakālikā.


#<[page 834]>#
%<834                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.37.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  khãravallãkando adhoto yāvajãviko dhoto yāvakāliko. khãrakākoli-jãvikausabhaka-lasuõādãsu kandā pana yāvajãvikā. te pāëiyaü yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi målāni bhesajjānã 'ti evaü målabhesajjasaīgahen' eva saīgahãtā.
     muëālakhādanãye padumamuëālaü puõķarãkamuëālasadisaü yeva. erakamålaü kaõķulamålan ti evam ādi tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü ca bhojanãyatthaü ca pharaõakamuëālaü yāvakālikaü.
haëiddi siīgivera makaci caturassavalli ketaka tāla hintāla kuntāla nālikera pågarukkhādi muëālaü pana yāvajãvikaü.
taü sabbam pi pāëiyaü yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi målāni bhesajjānã 'ti evaü målabhesajjasaīgahen' eva saīgahãtaü.
     matthakakhādanãye tāla hintāla kuntāla ketaka nālikera pågarukkha khajjåri vettaeraka kadalãnaü kaëãrasaīkhātā matthakā veõukaëãro naëakaëãro ucchukaëãro målakakaëãro sāsapakaëãro satavārikaëãro sattannaü dha¤¤ānaü kaëãrā 'ti evam ādi tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharaõako rukkhavalliādãnaü matthako yāvakāliko. haëiddi siīgivera vaca makaci lasuõānaü kaëãrā tāla hintāla kuntāla nāëikerakaëãrāna¤ ca chinditvā pātito jaraņņhabundo yāvajãviko. khandakhādanãye anto paņhavãgato sālakaëyaõãkhandho ucchukhando nãluppala rattuppala kumuda sogandhikānaü daõķakā 'ti evam ādi tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharaõako khandho yāvakāliko, uppalajātãnaü pana daõķako padumajātãnaü sabbo pi daõķako karavandakadaõķādayo ca avasesā sabbakhandhā yāvajãvikā.


#<[page 835]>#
%<Bhvibh_V.37.]            Pācittiya-vaõõanā                  835>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tacakhādanãye ucchukataco 'va eko yāvakāliko, so pi saraso, seso sabbo yāvajãviko, tesaü pana matthakakhandhatacānaü tiõõam pi pāëiyaü kasāvabhesajjena saīgaho veditabbo. vuttaü h' etaü, anujānāmi bhikkhave kasāvāni bhesajjāni nimbakasāvaü kuņajakasāvaü phaggavakasāvaü nattamālakasāvaü yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi kasāvāni bhesajjāni n' eva khādanãye khādanãyatthaü pharanti na bhojanãye bhojanãyatthaü pharantã 'ti ettha etesaü saīgaho sijjhati, vuttakasāvāni ca sabbāni kappiyāni kasāvānã 'ti veditabbāni.
     pattakhādanãye målakaü varako cuccutambako taõķuleyyako papuõõāgo vatthuleyyako vajakalã jajjharã sellu siggu kāsamandako ummā cãnamuggo māso rājamāso ņhapetvā mahānippāvaü avasesanippāvo aggimattho sunãsinnako setavaraõo nālikā bhåmiyaü jātalonã 'ti etesaü pattāni a¤¤āni ca evaråpāni tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharanakāni pattāni ekaüsena yāvakālikāni. yā pan' a¤¤ā mahānakhapiņņhimattā paõõaloõi rukkhe ca gacche ca ārohati tassa pattaü yāvajãvikaü, brahmãpattaü ca yāvakālikan ti dãpavāsino vadanti, ambapallavaü yāvakālikaü, asokapallavaü pana yāvajãvikaü, yāni vā pan' a¤¤āni pāëiyaü, anujānāmi bhikkhave paõõāni bhesajjāni nibbapaõõaü kuņajapaõõaü paņolapaõõaü sulasapaõõaü kappāsikapaõõaü yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi paõõāni bhesajjāni n' eva khādanãye khādanãyatthaü na bhojanãye bhojanãyatthaü pharantã 'ti vuttāni tāni yāvajãvikāni. na kevalaü ca paõõāni yeva tesaü pupphaphalādãni pi yāvajãvikāni,


#<[page 836]>#
%<836                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.37.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  paõõānaü pana phaggavapaõõaü ajjukapaõõaü phaõijjakapaõõaü paņolapaõõaü tambålapaõõaü padumiõãpaõõan ti evaü gaõanavasena anto n' atthi.
     pupphakhādanãye målakapupphaü khārakapupphaü cuccupupphaü tambakapupphaü vajakalipupphaü jajjhalãpupphaü cåëhanippāvapupphaü mahānipphāvapupphaü kaserukapupphaü nālikeratālaketakānaü taruõapupphāni setavaraõapupphaü siggupupphaü uppalapadumajātikānaü pupphānaü kaõõikāmattaü, agandhikapupphaü karãrapupphaü jãvantãpupphan ti evam ādi tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharaõakapupphaü yāvakālikaü. asoka vakula kuyhaka punnāga campaka jāti sumana kaõavãra kaõikāra kunda navamālika mallikādãnaü pana pupphaü yāvajãvikaü, tassa gaõanāya anto n' atthi. pāëiyaü pan' assa kasāvabhesajjen' eva saīgaho veditabbo. phalakhādanãye pan' sa labuja tāla nāëikera amba jambå ambāņaka tintiõika mātuluīga kapittha lābu kumbaõķa pussaphala timbaråsaka tipusa vātiīgaõa coma moca madhukādãnaü phalāni yāni loke tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyattha¤ ca pharanti, sabbāni tāni yāvakālikāni. nāmagaõanāvasena ca nesaü na sakkā pariyantaü dassetuü. yāni ca pana pāëiyaü, anujānāmi bhikkhave phalāni bhesajjāni bilaīgaü pipphaliü maricaü harãņakaü vibhãtakaü āmalakaü goņņhaphalaü, yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi phalāni bhesajjāni n' eva khādanãye khādaniyatthaü pharanti na bhojanãye bhojaniyatthaü pharantã 'ti vuttāni,


#<[page 837]>#
%<Bhvibh_V.37.]            Pācittiya-vaõõanā                   837>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tāni yāvajãvikāni. tesam pi aparipakkāni accã ca bimba varaõa ketaka kāsmari ādãnaü phalāni jātiphalaü kaņukaphalaü elāëa takkolan ti evaü nāmavasena na sakkā pariyantaü dassetuü.
     aņņhikhādanãye labujaņņhi panasaņņhi ambāņakaņņhi sālaņņhi khajjuri ketaka timbaråsakānaü taruõaphalaņņhi tintiõikaņņhi bimbaphalaņņhi kosambaņņhi uppalapadumajātãnaü pokkharaņņhã 'ti evam ādãni tesu tesu janapadesu manussānaü pakatiāhāravasena khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharaõakāni aņņhãni yāvakālikāni. madhukaņņhi punnāgaņņhi harãņakādãnaü aņņhãni siddhatthakaņņhi rājakaņņhã 'ti evam ādãni aņņhãni yāvajãvikāni, tesaü pāëiyaü phalabhesajjen' eva saīgaho veditabbo.
     piņņhakhādanãye sattannaü tāva dha¤¤ānaü dha¤¤ānulomānaü aparaõõānaü ca piņņhaü panasapiņņhaü labujapiņņhaü ambāņakapiņņhaü sālapiņņhaü dhotakaü tālapiņņhaü ca khãravallãpiņņhaü cā 'ti evam ādãni tesu tesu janapadesu pakati āhāravasena manussānaü khādanãyatthaü bhojanãyatthaü ca pharaõakāni piņņhakāni yāvakālikāni. adhotakaü tālapiņņhaü khãravallãpiņņhaü assagandhādi piņņhāni ca yāvajãvikāni, tesaü pāëiyaü kasāvehi ca målaphalehi ca saīgaho veditabbo.
     niyyāsakhādanãye eko ucchunãyyāso 'va sattāhakāliko, sesā anujānāmi bhikkhave jatåni bhesajjāni hiīgu hiīgujatu hiīgusipāņikaü takaü takapaõõiü sajjulasaü yāni vā pan' a¤¤āni pi atthi jatåni bhesajjānã 'ti evaü pāëiyaü vuttaniyyāsā yāvajãvikā. tattha yevāpanakavasena gahitānaü ambaniyyāso kaõikāraniyyaso ti evaü nāmavasena na sakkā pariyantaü dassetuü.
     evaü imesu målakhādanãyādãsu yaü ki¤ci yāvakālikaü sabbam pi imasmiü atthe avasesaü khādanãyaü nāmā 'ti saīgahãtaü.


#<[page 838]>#
%<838                   Samantapāsādikā          [Bhvibh_V.37-38.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhojanãyaü nāma pa¤cabhojanānã 'ti ādimhi yaü vattabbaü taü vuttam eva. khādissāmi bhu¤jissāmã 'ti paņigaõhatã 'ti yo bhikkhu vikāle etaü khādanãya¤ ca bhojanãya¤ ca patigaõhāti tassa paņiggahaõe tāva āpatti dukkaņassa, sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü kāyato ca kāyacittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. vikālabhojanasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhamasikkhāpade, Belaņņhisãso nāma jaņilasahassassa abbhantaro mahāthero. ara¤¤e viharatã 'ti Jetavanassa avidåre padhānaghare ekasmiü āvāse vasati. sukkhakhuran ti asåpabya¤janaü odanaü, so kira antogāme bhu¤jitvā pacchā piõķāya caritvā tādisaü odanaü āharati, ta¤ ca kho appicchatāya na paccayagiddhatāya, thero kira sattāhaü nirodhasamāpattiyā vãtināmetvā samāpattito vuņņhāya taü piõķapātaü udakena temetvā bhu¤jati, tato puna sattāhaü samāpattiyā nisãdati, evaü dve pi tãõi pi cattāri pi sattāhāni vãtināmetvā gāmaü piõķāya pavisati, tena vuttaü cirena gāmaü piõķāya pavisatã 'ti. kāro karaõaü kiriyā 'ti atthato ekaü, sannidhikāro assā 'ti sannidhikāraü, sannidhikāram eva sannidhikārakaü, sannidhikriyan ti attho, paņiggahetvā ekarattiü vãtināmitass' etaü adhivacanaü, ten' ev' assa padabhājane vuttaü sannidhikārakaü nāma ajjapaņiggahitaü aparajjå 'ti. patigaõhāti āpatti dukkaņassā 'ti, evaü sannidhikataü yaü ki¤ci yāvakālikaü vā yāmakālikaü vā ajjhoharitukāmatāya gaõhantassa paņiggahaõe tāva āpatti dukkaņassa, ajjhoharato pana ekam ekasmiü ajjhohāre pācittiyaü. sace pi patto duddhoto hoti, yaü aīguliyā ghaüsantassa lekhā pa¤¤āyati gaõķikapattassa vā gaõķikantarena sneho paviņņho hoti so uõhe otāpentassa paggharati uõhayāguyā gahitāya sandissati, tādise patte pi punadivasaü bhu¤jantassa pācittiyaü, tasmā pattaü dhovitvā puna tattha acchodakaü vā āsi¤citvā aīguliyā vā ghaüsitvā nisnehabhāvo jānitabbo.


#<[page 839]>#
%<Bhvibh_V.38.]           Pācittiya-vaõõanā                   839>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace hi udake vā snehabhāvo patte vā aīgulilekhā pa¤¤āyati duddhoto hoti, telavaõõapatte pana aīgulilekhā pa¤¤āyati, sā abbohārikā, yaü bhikkhå nirapekkhā sāmaõerānaü pariccajanti, ta¤ ce sāmaõerā nidahitvā denti sabbaü vaņņati. sayaü paņiggahetvā apariccattam eva hi dutiyadivase na vaņņati, tato hi ekasittham pi ajjhoharato pācittiyam eva. akappiyamaüsesu manussamaüse thullaccayena saddhiü pācittiyaü, avasese dukkaņena saddhiü, yāmakālikaü sati paccaye ajjhoharato pācittiyaü, āhāratthāya ajjhoharato dukkaņena saddhiü pācittiyaü. sace pavārito hutvā anatirittakaü ajjhoharati pakatiāmise dve pācittiyāni, manussamaüse thullaccayena saddhiü dve, sesa akappiyamaüse dukkaņena saddhiü. yāmakālikaü sati paccaye sāmisena mukhena ajjhoharato dve, nirāmisena ekam eva. āhāratthāya ajjhoharato vikappadvaye pi dukkaņaü vaķķhati, sace vikāle ajjhoharati pakatibhojane sannidhipaccayā ca vikālabhojanapaccayā ca dve pācittiyāni, akappiyamaüsesu thullaccaya¤ ca dukkaņaü ca vaķķhati, yāmakālikesu vikālapaccayā anāpatti, anatirittapaccayā pana vikāle sabbavikappesu anāpatti.
     sattāhakālikaü yāvajãvikaü āhāratthāyā 'ti āhāratthāya paņigaõhato paņiggahaõapaccayā tāva dukkaņaü, ajjhoharato pana sace nirāmisaü hoti ajjhohāre ajjhohāre dukkaņaü.
atha āmisasaüsaņņhaü paņiggahetvā ņhapitaü hoti yathāvatthukaü pācittiyam eva. anāpatti yāvakālikan ti ādimhi vikālabhojanasikkhāpade niddiņņhaü khādanãyabhojanãyaü yāva majjhantikasaīkhāto kālo tāva bhu¤jitabbato yāvakālikaü, saddhiü anulomapānehi, aņņhavidhaü pānaü yāva rattiyā pacchimayāmasaīkhāto yāmo tāva paribhu¤jitabbato yāmo kālo assā 'ti yāmakālikaü. sappiādi pa¤cavidhaü bhesajjaü sattāhaü nidhetabbato sattāho kālo assā 'ti sattāhakālikaü, ņhapetvā udakaü avasesaü sabbam pi yāvajãvaü pariharitvā sati paccaye paribhu¤jitabbo yāvajãvikan ti vuccati.


#<[page 840]>#
%<840                   Samantapāsādikā        [Bhvibh_V.38-39.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha aruõodaye paņiggahãtaü yāvakālikaü satakkhattum pi nidahitvā yāvakālo nātikkamati tāva, yāmakālikaü ekaü ahorattaü, sattāhakālikaü sattarattaü, itaraü sati paccaye yāvajãvam pi paribhu¤jantassa anāpatti, sesam ettha uttānam eva. aņņhakathāsu pana imasmiü ņhāne pāõakakathā kappiyānulomakakathā kappati nu kho yāvakālikena yāmakālikan ti ādikathā ca kappiyabhåmikathā ca vitthāritā, taü mayaü āgataņņhāne yeva kathayissāma.
eëakalomasamuņņhānaü kāyato ca kāyacittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõnattivajjaü kayakammaü ticittaü tivedanan ti. sannidhikārasikkhāpadaü aņņhamaü.
     Navamasikkhāpade, paõãtabhojanānã 'ti uttamabhojanāni.
kassa sampannaü na manāpan ti sampattiyuttaü kassa na ppiyaü. sādun ti surasaü. yo pana bhikkhu evaråpāni paõãtabhojanāni agilāno attano atthāya vi¤¤āpetvā bhu¤jeyyā 'ti ettha suddhāni sappiādãni vi¤¤āpetvā bhu¤janto pācittiyaü nāpajjati, sekhiyesu såpodanavi¤¤atti dukkaņāni āpajjati, odanasaüsaņņhāni pana vi¤¤āpetvā bhu¤janto pācittiyaü āpajjatã'ti veditabbo. ayaü pan' ettha adhippāyo, ten' eva ca paõãtāõã 'ti avatvā paõãtabhojanānã 'ti sutte vuttaü. paõãtānã 'ti vutte sappiādãnaü yeva gahaõaü hoti, paõãtabhojanānã 'ti vutte pana paõãtasaüsaņņhāni sattadha¤¤anibbattāni bhojanāni paõãtabhojanānã 'ti ayam attho pa¤¤āyati.
     idāni vi¤¤āpeti payoge dukkaņan ti ādãsu ayaü vinicchayo, sappinā bhattaü dehi sappiü ākiritvā dehi sappimissakaü katvā dehi saha sappiü dehi sappi¤ ca bhattaü ca dehã 'ti vi¤nāpentassa vi¤¤attiyā dukkaņaü paņiggahaõe dukkaņaü ajjhohāre pācittiyaü. sappibhattaü dehã 'ti vutte pana yasmā sālibhattaü viya sappibhattaü nāma n' atthi tasmā såpodanavi¤¤atti dukkaņam eva veditabbaü. sace pana sappinā bhattaü dehã 'ti vutte bhattaü datvā sappiü katvā bhu¤jati navanãtaü vā khãraü vā dadhi vā deti målaü vā pana deti iminā sappiü gahetvā bhu¤jā 'ti yathā vatthum eva.


#<[page 841]>#
%<Bhvibh_V.39.]             Pācittiya-vaõõanā                    841>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  gosappinā bhattaü dehã 'ti vutte pana gosappinā vā detu gosappimhi asati purimanayen' eva gonavanãtādãni vā gāviü yeva vā detu ito sappinā bhu¤jā 'ti yathāvatthukaü eva. sace pana gosappinā yācito ajiyā sappiādãhi deti visaīkhetaü, evaü hi sati a¤¤aü yācitena a¤¤aü dinnaü nāma hoti, tasmā anāpatti. esa nayo ajiyā sappinā dehã 'ti ādãsu pi, kappiyasappinā dehã 'ti vutto akappiyasappinā deti visaīketam eva. akappiyasappinā dehã 'ti vutte akappiyasappinā deti paņiggahaõe pi paribhoge pi dukkaņam eva, akappiyasappimhi asati purimanayen' eva akappiyanavanãtādãni deti sappiü katvā bhu¤jā 'ti akappiyasappinā 'va dinnaü hoti, akappiyasappinā 'ti vutte kappiyena deti visaīketaü eva. sappinā 'ti vutte sesesu navanãtādãsu a¤¤atarena deti visaīketam eva. esa nayo navanãtena dehã 'ti ādãså 'pi, yena yena hi vi¤¤attaü hoti, tasmiü vā tassa måle vā laddhe taü taü laddham eva hoti. sace pana a¤¤aü pāëiyaü āgataü vā anāgataü vā denti visaīketaü, pāëiyaü āgatanavanãtādãni ņhapetvā a¤¤ehi navanãtādãhi vi¤¤āpentassa dukkaņaü, yathā ca sappibhattaü dehã 'ti vutte sāëibhattassa viya sappibhattassa abhāvā såpodanavi¤¤atti dukkaņam eva hotã 'ti vuttaü, evaü navanãtabhattaü dehã 'ti ādãsu pi. paņipāņiyā ekam ekaü vitthāretvā vuccamāne pi ayam ev' attho vattabbo siyā, so ca saīkhepena pi sakkā ¤ātuü, kiü tattha vitthārena, tena vuttaü esa nayo navanãtena dehã 'ti ādãsu pã 'ti. sace pana sabbehi pi sappiādãhi ekaņņhāne vā nānāņņhāne vā vi¤¤āpetvā paņiladdhaü ekabhājane ākiritvā ekarasaü katvā tato kusaggenā 'pi jivhagge binduü ņhapetvā ajjhoharati nava pācittiyāni āpajjati, vuttam pi c' etaü Parivāre:
          kāyikāni na vācasikāni, sabbāni nava
          nānāvatthukāni
          apubbaü acarimaü āpajjeyya ekato,
          paõhā me sā kusalehi cintitā 'ti.


#<[page 842]>#
%<842                   Samantapāsādikā          [Bhvibh_V.39-40.>%
     agilāno gilānasa¤¤ã 'ti ettha sace gilānasa¤¤ã 'pi hutvā bhesajjatthāya pa¤ca bhesajjāni vi¤¤āpeti Mahānāmasikkhāpadena kāretabbo. nava panãtabhojanāni vi¤¤āpento pana iminā sikkhāpadena kāretabbo. bhikkhuõãnaü pana etāni pāņidesaniyavatthåni honti, såpodanavi¤¤attiyā ubhayesam pi sekhapaõõattidukkaņam eva. sesam ettha uttānam eva.
catusamuņņhānaü, kāyato kāyavācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti. kiriyā nosa¤¤āvimokkaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. paõãtabhojanasikkhāpadaü navamaü.
     Dasamasikkhāpade, catåsu paccayesu antamaso dantakaņņham pi sabbaü paüsukålikam eva assā 'ti sabbapaüsukåliko. so kira susāne chaķķitabhājanam eva pattaü katvā tattha chaķķitacoëakeh' eva cãvaraü katvā tattha chaķķitama¤capãņhakāni yeva gahetvā paribhu¤jati. ayyavosāņikatānã 'ti ettha ayyā kho vuccanti kālakatā pitipitāmahā, vosāņikatāni vuccanti tesaü atthāya susānādãsu chaķķitakāni khādanãyabhojanãyāni, manussā kira kālakata¤ātake uddissa yaü tesaü sajãvakāle piyaü hoti, taü etesu susānādãsu piõķapiõķaü katvā ¤ātakā no paribhu¤jantå 'ti ņhapenti, so bhikkhu taü gahetvā bhu¤jati, a¤¤aü paõãtam pi dãyyamānaü na icchati. tena vuttaü susāne pi rukkhamåle pi ummāre pi ayyavosaņikatāni sāmaü gahetvā paribhu¤jatã 'ti. thero ti thiro ghanabaddho. vaņharo ti thålo, thålo ca ghaõasarãro cāyaü bhikkhå'ti vuttaü hoti. manussamaüsaü ma¤¤e khādatã'ti manussamaüsaü khādatã'ti sallakkhema, manussamaüsaü khādantā hi ãdisā bhavantã 'ti ayaü tesaü adhippāyo.
udakadantapoõe kukkuccāyantã 'ti ettha te bhikkhå adinnaü mukhadvāraü āhāraü āhareyyā 'ti padassa sammā atthaü asallakkhetvā kukkuccāyiüsu. bhagavā pana yathā uppannassa vatthussa vasena pitā viya dārake te bhikkhå sa¤¤āpento anuppa¤¤attiü ņhapesi. adinnan ti kāyena vā kāyapaņibaddhena vā gaõhantassa kāyakāyapatibaddhanissaggiyānaü a¤¤ataravasena na dinnaü.


#<[page 843]>#
%<Bhvibh_V.40.]                Pācittiya-vaõõanā                  843>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  etad eva hi sandhāya padabhājane adinnaü nāma appaņiggahãtakaü vuccatã 'ti vuttaü.
dutiyapārājike pana adinnaü nāma parapariggahãtakaü vuccatã 'ti vuttaü. dinnan ti idaü padaü tass' eva adinnassa paņipakkhavasena lakkhaõadassanatthaü uddhaņaü, niddese c' assa kāyena vā kāyapaņibaddhena vā nissaggiyena vā dentã 'ti, evaü a¤¤asmiü dadamāne hatthapāse ņhito kāyena vā kāyapaņibaddhena vā patigaõhatã 'ti taü evaü dãyyamānaü antamaso rathareõum pi sace pubbe vuttalakkhaõe hatthapāse ņhito kāyena vā kāyapaņibaddhena vā paņigaõhāti, evaü etaü paņiggahãtaü dinnaü nāma vuccati, idaü gaõha idaü tava hotå 'ti ādivacanena nissaņņhaü. tattha kāyena vā 'ti hatthādãsu yena kenaci sarãrāvayavena antamaso pādaīguliyāpi dãyyamānaü kāyena dinnaü nāma hoti, paņiggahaõe pi es' eva nayo. yena kenaci sarãrāvayavena gahitaü kāyena gahitam eva hoti. sace pi natthukaraõãyā dãyyamānaü nāsāpuņena akallako vā mukhena patigaõhāti, ābhogam eva hi ettha pamāõan ti, ayaü nayo Mahāpaccariyaü vutto. kāyapaņibaddhenā 'ti kaņacchuādãsu yena kenaci upakaraõena dinnaü kāyapaņibaddhena dinnaü nāma hoti. paņiggahaõe pi es' eva nayo, yena kenaci sarãrasambandhena sattathālakādinā gahitaü kāyapaņibaddhena gahitam eva hoti. nissaggiyenā 'ti kāyato ca kāyapaņibaddhato ca mocetvā hatthapāse ņhitassa kāyena vā kāyapaņibaddhena vā pātiyamānaü hi nissaggiyena payogena dinnaü nāma hoti, ayaü tāva pāëivaõõanā.
     ayaü pan' ettha pāëimuttakavinicchayo, pa¤cahi aīgehi paņiggahaõaü råhati, thāmamajjhimassa purisassa uddhāraõamattaü hoti hatthapāso pa¤¤āyati abhihāro pa¤¤āyati devo vā manusso vā tiracchānagato vā deti, taü ce bhikkhu kāyena vā kāyapaņibaddhena vā patigaõhāti,


#<[page 844]>#
%<844                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.40.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü pa¤cah' aīgehi paņiggahaõaü råhati, tattha ņhitanisinnanipannānaü pavāraõasikkhāpade vuttanayen' eva hatthapāso veditabbo. sace pana dāyakapaņiggāhakesu eko ākāse hoti eko bhåmiyaü bhummaņņhassa ca sãsena ākāsaņņhassa ca ņhapetvā dātuü vā gahetuü vā pasāritahatthaü yaü āsannataraü aīgaü tassa orimantena hatthapāsappamāõaü paricchinditabbaü. sace pi eko kåpe hoti eko kåpataņe eko vā pana rukkhe eko paņhaviyaü vuttanayen' eva hatthapāsappamāõaü paricchindittabbaü.
evaråpe hatthapāse ņhatvā sace pi pakkhã mukhatuõķakena vā hatthã vā soõķāya gahetvā pupphaü vā phalaü vā deti paņiggahaõaü råhati. sace pana aķķhaņņhamaratanassāpi hatthino khande nisinno tena soõķāya dãyyamānaü gaõhāti vaņņati yeva. eko bahåni bhattabu¤janabhājanāni sãse katvā bhikkhussa santikaü āgantvā ņhitako 'va gaõhathā 'ti vadati na tāva abhihāro pa¤¤āyati, tasmā na gahetabbam.
sace pana ãsakam pi onamati bhikkhunā hatthaü pasāsetvā heņņhimabhājanaü ekadesenāpi sampaņicchitabbaü. ettāvatā sabbabhājanāni paņiggahitāni honti, tato paņņhāya oropetvā vā ugghāņetvā vā yaü icchati taü gahetuü vaņņati, bhattapacchiādimhi pana ekabhājane vattabbam eva n' atthi, kājena bhattaü haranto 'pi sace kājaü onamitvā deti vaņņati.
tiüsahaņņho veõu hoti ekasmiü ante guëakumbho baddho hoti ekasmiü sappikumbho ta¤ ce paņigaõhāti sabbaü paņiggahitam eva, ucchuyantadoõito paggharantam eva rasaü gaõhathā 'ti vadati abhihāro na pa¤¤āyatã 'ti na gahetabbo, sace pana kasaņaü chaķķetvā hatthena ussi¤citvā ussi¤citvā deti vaņņati. bahå pattā ma¤ce vā pãņhe vā kaņasārake vā doõiyaü vā phalake vā ņhapitā honti, yattha ņhitassa dāyako hatthapāse hoti, tattha ņhatvā paņiggahaõasa¤¤āya ma¤cādãni aīguliyāpi phusitvā ņhitena vā nisinnena vā nipannena vā yaü tesu pattesu dãyyati taü sabbaü paņiggahãtaü hoti, sace paņiggahessāmã 'ti ma¤cādãni abhiråhitvā nisãdati vaņņati yeva.


#<[page 845]>#
%<Bhvibh_V.40.]               Pācittiya-vaõõanā                 845>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  paņhaviyaü pana sace pi kucchiyā kucchiü āhacca ņhitā honti yaü yaü aīguliyā vā såciyā vā phusitvā nisinno hoti tattha tattha diyyamānam eva paņiggahãtaü hoti, katthaci katthaci mahākaņasārahatthattharādãsu ņhapitapatte paņiggahaõaü na råhatã 'ti vuttaü, taü hatthapāsātikkamaü sandhāya vuttan veditabbaü. hatthapāse pana sati yattha katthaci vaņņati a¤¤atra tatra jātakā, tattha jātake pana paduminãpaõõe vā kiüsukapaõnādimhi vā na vaņņati, na hi taü kāyapaņibaddhasaīkhyaü gacchati. yathā ca tattha jātake evaü khāõuke bandhitvā ņhapitama¤cādimhi asaühārime phalake vā pāsāõe vā na råhati yeva. te pi hi tattha jātakasaīkhe påpagā honti, bhåmiyaü atthatesu sukhumesu tintiõikādipaõõesu pi paņiggahaõaü na råhati, na hi tāni sandhāretuü samatthānã 'ti. mahantesu pana padumiõãpaõõādãsu råhati yeva. sace tattha hatthapāsaü atikkamma ņhito dãghadaõķakena uëuīkena deti āgantvā dehã 'ti vattabbo. vacanaü asutvā vā anādiyitvā vā patte ākirati yeva puna paņiggahetabbaü, dåre ņhatvā bhattapiõķaü khipante pi es' eva nayo. sace pattatthavikato nãhariyamāne patte rajanacuõõāni honti sati udake dhovitabbo, asati rajanacuõõaü pu¤chitvā paņiggahetvā piõķāya caritabbaü, sace piõķāya carantassa rajaü patati paņiggahetvā bhikkhā gaõhitabbā, apaņiggahetvā gahaõhato vinayadukkaņaü, taü pana puna paņiggahetvā bhu¤jato anāpatti, sace pana paņiggahetvā dethā 'ti vutte vacanaü asutvā vā anādiyitvā vā bhikkhaü denti yeva vinayadukkaņaü, n' atthi, puna paņiggahetvā a¤¤ā bhikkhā gahetabbā. sace mahāvāto tato tato rajaü pātete na sakkā hoti bhikkhaü gahetuü anupasampannassa dassāmã 'ti suddhacittena ābhogaü katvā gaõhituü vaņņati. evaü piõķāya caritvā vihāraü vā āsanasālaü vā gantvā taü anupasampannassa datvā puna tena dinnaü vā tassa vissāsena vā paņiggahetvā bhu¤jituü vaņņati. sace bhikkhācāre sarajaü pattaü bhikkhussa deti so vattabbo imaü paņiggahetvā bhikkhaü vā gaõheyyāsi paribhu¤jeyyāsã'ti, tena tathā kātabbaü.


#<[page 846]>#
%<846                   Samantapāsādikā                     [Bhvibh_V.40.>%
sace rajaü upari uplavati ka¤jitaü pavāhetvā sesaü bhu¤jitabbaü. sace anto paviņņho hoti paņiggahetabbaü, anupasampanne asati hatthato amocenten' eva, yattha anupasampanno atthi tattha netvā paņiggahetabbaü. sukkhabhatte patitarajaü apanetvā bhu¤jituü vaņņati. sace atisukhumaü hoti uparibhattena saddhiü apanetabbaü, paņiggahetvā vā bhu¤jitabbaü. yāguü vā såpaü vā purato ņhapetvā āëulentānaü bhājane phusitāni uggantvā patte patanti patto paņiggahetabbo, uëuīkena āharitvā dentānaü paņhamataraü uëuīkato thevā patte patanti supatitā abhihaņattā doso n' atthi, sace pi carukena bhatte ākirayamāne carukato masi vā chārikā vā patati abhihaņattā n' ev' atthi doso. anantarassa bhikkhuno dãyyamānaü pattato uppatitvā itarassa patte patati supatitaü paņiggahitakam eva hi taü hoti. sace jajjharisākādiü phāletvā ekassa bhikkhuno dentānaü sākato phusitāni a¤¤assa bhikkhuno patte patanti patto paņiggahetabbo, yassa pattassa upari phālenti tassa patte patitesu dātukāmatāya abhihaņattā doso n' atthi. pāyāsassa påretvā pattaü denti, uõhattā heņņhā gahetuü na sakkoti mukhavaņņiyāpi gahetuü vaņņati.
sace tathāpi na sakkoti ādhārakena gaõhitabbo, āsanasālāya pattaü gahetvā nisinno bhikkhu niddaü okkanto hoti, n' ev' āharãyamānaü na dãyyamānaü jānāti apaņiggahitakaü hoti, sace pana ābhogaü katvā nisinno hoti vaņņati, sace pi so hatthena ādhārakaü mu¤citvā pādena pelletvā niddāyati vaņņati yeva. pādena ādhārakaü akkamitvā patigaõhantassa pana jāgarantassa pi anādarapaņiggahanaü hoti, tasmā na kātabbaü. keci evaü ādhārakena paņiggahanaü kāyapaņibaddhapaņibaddhena paņiggahanaü nāma hoti, tasmā na vaņņatã 'ti vadanti, taü vacanamattam eva, atthato pana sabbam p' etaü kāyapaņibaddham eva hoti, kāyasaüsagge pi c' eva nayo dassito. yam pi bhikkhussa dãyyamānaü patati tam pi sāmaü gahetvā parihu¤jituü vaņņati.


#<[page 847]>#
%<Bhvibh_V.40.]                Pācittiya-vaõõanā                    847>%
     tatr' ãdaü suttaü, anujānāmi bhikkhave yaü dãyyamānaü patati taü sāmaü gahetvā paribhu¤jituü, taü kissa hetu, pariccattaü taü bhikkhave dāyakehã 'ti. idaü ca pana suttaü neyyatthaü tasmā evam ettha adhippāyo veditabbo.
yaü dãyyamānaü dāyakassa hatthato parigalitvā suddhāya vā bhåmiyā paduminãpaõõavatthakaņasārakādãsu vā patati taü sāmaü gahetvā paribhu¤jituü vaņņati. yaü pana sarajāya bhåmiyā patati taü rajaü pu¤chitvā vā dhovitvā vā paņiggahetvā paribhu¤jitabbaü. sace pana vaņņantaü a¤¤assa bhikkhuno santikaü gacchati tena āharāpetum pi vaņņati.
sace taü bhikkhuü vadati tvaü yeva khādā 'ti tassāpi khādituü vaņņati, anānattena pana tena na gahetabbaü.
aõānattenā pi itarassa dassāmã 'ti gahetuü vaņņatã 'ti Kurundiyaü vuttaü. kasma pan' etaü itarassa bhikkhuno gahetuü na vaņņatã 'ti. bhagavatā ananu¤¤ātattā, bhagavā hi sāmaü gahetvā paribhu¤jitun vadantena yass' eva taü dãyyamānaü patati tassa apaņiggahitakam pi taü gahetvā paribhogo anu¤¤āto. pariccattaü taü bhikkhave dāyakehã 'ti vacanena pan' ettha parasantakābhāvo dãpito, tasmā a¤¤assa sāmaü gahetvā vā paribhu¤jituü na vaņņati, tassa pana āõattiyā vaņņati, ayaü kir' ettha adhippāyo, yasmā ca taü apaņiggahãtakattā anu¤¤ātaü tasmā yathā ņhitaü yeva anāmasitvā kenaci pidahitvā ņhapitaü dutiyadivase pi paribhu¤jituü vaņņati. sannidhippaccayā anāpatti, paņiggahetvā pana paribhu¤jitabbaü. taü divasaü yeva hi tassa sāmaü gahetvā paribhogo anu¤¤āto, na tato paran ti ayam pi kir' ettha adhippāyo.
     idāni abbohārikanayo vuccati, bhu¤jantānaü hi dantā khãyanti nakhā khãyanti pattassa vaõõo khãyati sabbaü abbohārikaü, satthakena ucchuādãsu phālitesu malaü pa¤¤āyati etaü navasamuņņhitaü nāma paņiggahetvā paribhu¤jitabbaü.
satthakaü dhovitvā phālitesu malaü na pa¤¤āyati lohagandhamattaü hoti taü abbohārikaü, yam pi satthakaü gahetvā pariharanti tena phālite pi es' eva nayo, na hi taü paribhogatthāya pariharantã 'ti. målabhesajjādãni pi santānaü vā koņņentānaü vā nisadanisadapotakaudukkhalamusalāni khãyanti,


#<[page 848]>#
%<848                   Samantapāsādikā                    [Bhvibh_V.40.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pariharaõakavāsiü tāpetvā bhesajjatthāya takke vā khãre vā pakkhipanti, tattha nãlikā pa¤¤āyati, satthake vuttasadiso 'va vinicchayo. āmakatakkādãsu pana sayaü na pakkhipitabbā, pakkhipati ce sāmapākato na muccati, deve vassante piõķāya carantassa sarãrato vā cãvarato vā kiliņņhaudakaü patte patati taü paņiggahetabbaü. rukkhamålādãsu bhu¤jamānassa patite pi 'es eva nayo. sace pana sattāhaü vassante deve suddhaü udakaü hoti abbhokāsato vā patati vaņņati.
     sāmaõerassa odanaü dentena tassa pattagataü acchupanten' eva dātabbo, patto v' āssa paņiggahetabbo. apaņiggahãte odanaü chupitvā puna attano patte odanaü gaõhantassa uggahitako hoti. sace pana dātukāmo hutvā āhara sāmaõera pattaü odanaü gaõhā 'ti vadati, itaro ca alaü mayhan ti paņikkhipati puna tav' etaü mayā pariccattan ti ca vutte pi na mayhaü eten' attho ti vadati satakkhatum pi pariccajatu yāva attano hatthagataü paņiggahitakam eva hoti. sace pana ādhārake ņhitaü nirapekkho gaõhā 'ti vadati puna paņiggahetabbaü. sace sāpekkho ādhārake pattaü ņhapetvā etto påvaü vā bhattaü vā gaõhā 'ti sāmaõeraü vadati.
sāmaõero hatthaü dhovitvā sace pi satakkhattuü gahetvā attano pattagataü aphusanto 'va attano patte pakkhipati puna paņiggahanakiccaü n' atthi. yadi pana attano pattagataü phusitvā tato gaõhāti sāmanerasantakena saüsaņņhaü hoti puna paņiggahetabbaü. keci pana sace pi gayhamānaü chijjitvā tattha patati puna paņiggahetabban ti vadanti, taü ekaü bhattapiõķaü gaõha ekaü påvaü gaõha imassa guëapiõķassa ettakaü padesaü gaõhā 'ti evaü paricchinditvā vutte veditabbaü. idha pana paricchedo n' atthi, tasmā yaü sāmaõerassa patte patati, tad eva paņiggahanaü vijahati, hatthagataü pana yāva sāmaõero vā alan ti na oramati bhikkhu vā na vāreti tāva bhikkhuss' eva santakaü tasmā paņiggahanaü na vijahati. sace attano vā bhikkhånaü vā yāgupacanakabhājane kesa¤ci atthāya bhattam pakkhipati,


#<[page 849]>#
%<Bhvibh_V.40.]                Pācittiya-vaõõanā                      849>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sāmaõera bhājanassa upari hatthaü karohã ti vatvā tassa hatthe pakkhipitabbaü, tassa hatthato bhājane patitaü hi dutiyadivase bhājanassa akappiyabhāvaü na karoti pariccattattā. sace evaü akatvā pakkhipati pattam iva bhājanaü nirāmisaü katvā paribhu¤jitabbaü, dāyakā yāgukåņaü ņhapetvā gatā, taü daharasāmaõero patigaõhāpetuü na sakkoti. bhikkhu pattaü upanāmeti sāmaõero kåņassa gãvaü pattassa mukhavaņņiyaü ņhapetvā āvajjeti, pattagatā yāgu paņiggahitā 'va hoti. athavā bihkkhå bhåmiyaü hatthaü ņhapeti, sāmaõero pavaņņetvā tattha āropeti vaņņati, påvapacchibhattapacchiucchubhārādãsu pi es' eva nayo.
     sace paņiggahaõåpagaü bhāraü dve tayo sāmaõerā denti, ekena vā balavatā ukkhittaü dve tayo bhikkhå gaõhanti vaņņati, ma¤cassa vā pãņhassa vā pāde telaghaņaü vā phāõitaghaņaü vā navaõãtaghaņaü vā lagenti bhikkhussa ma¤ce pãņhe pi nisãdituü vaņņati, uggahitakaü nāma na hoti. nāgadantake vā aīkusake vā dve telaghaņā laggitā honti, upari paņiggahitako heņņhā apaņiggahitako uparimaü gahetuü vaņņati, heņņhā paņiggahitako upari apaņiggahitako, uparimaü gahetvā itaraü gaõhato uparimo uggahitako hoti, heņņhā ma¤ce apaņiggahitakaü telathālakaü hoti, ta¤ ce sammajjanto sammujaniyā ghaņņeti uggahitakaü na hoti, paņiggahitaü gaõhissāmã 'ti apaņiggahitakaü gaõhitvā ¤atvā puna gahitaņņhāne ņhapeti uggahitakaü na hoti, bahi nãharitvā sa¤jānāti, bahi aņņhapetvā haritvā tatth' eva ņhapetabbaü, n' atthi doso. sace pana pubbe vivaritvā ņhapitaü na pidahitabbaü, yathā pubbe ņhitaü tath' eva ņhapetabbaü. sace bahi ņhapeti puna na cchupitabbaü. atha heņņhā pāsādaü orohanto nisseõimajjhe sa¤jānāti anokāsattā uddhaü vā adho vā haritvā ņhapetabbaü, paņiggahitake telādimhi kaõõikaü uņņheti, siīgiverādimhi ghanacuõõaü, taü samuņņhānam eva nām' etaü puna paņiggahaõakiccaü n' atthi,


#<[page 850]>#
%<850                   Samantapāsādikā                     [Bhvibh_V.40.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tālaü vā nāëikeraü vā āruëho yottena phalapiõķiü otāretvā upari ņhito 'va gaõhathā 'ti vadati na gahetabbaü. sace a¤¤o bhåmiyaü ņhito yottapāsake gahetvā ukkhipitvā deti vaņņati. saphalaü mahāsākhaü kappiyaü kāretvā paņigaõhāti phalāni paņiggahitān' eva honti, yathāsukhaü paribhu¤jituü vaņņati. anto vatiyaü ņhatvā vatiü chinditvā ucchuü vā timbaråsakaü vā denti hatthapāse sati vaņņati.
daõķakesu appaharitvā niggataü gaõhantassa vaņņati, paharitvā niggate aņņhakathāsu doso na dassito. mayaü pana yaü ņhanaü pahaņaü tato sayaü patitam iva hotã 'ti takkayāma, tam pi ņhatvā gacchante yujjati, suükaghātato pavaņņetvā bahi patitabhaõķaü viya, vatiü vā pākāraü vā laīghāpetvā denti, sace pana na puthulo pākāro antopākāre ca bahipākāre ca ņhitassa hatthapāso pahoti hatthasatam pi uddhaü gantvā sampattaü gahetuü vaņņati.
     bhikkhu gilānaü sāmaõeraü khandhena vahati so phalāphalaü disvā gahetvā khandhe nisinno 'va deti vaņņati.
aparo bhikkhuü vahanto khandhe nisinnassa bhikkhuno deti vaņņati yeva. bhikkhu phaliniü sākhaü chāyatthāya gahetvā gacchati, phalāni khādituü citte uppanne paņiggāhāpetvā khādituü vaņņati. macchikāvāraõatthaü kappiyaü kāretvā paņigaõhi, khāditukāmo c' eva hoti målapaņiggahaõam eva vaņņati, khādantassa n' atthi doso. bhikkhu paņiggahaõārahaü bhaõķaü manussānaü yāne ņhapetvā maggaü gacchati, yānaü kaddame laggati, daharo cakkaü gahetvā ukkhipati vaņņati. uggahitakaü nāma na hoti.
nāvāya ņhapetvā nāvaü arittena vā pājeti hatthena vā kaķķhati vaņņati yeva, ulumpe pi es' eva nayo. cāņiyaü kuõķake vā ņhapetvāpi taü anupasampannena gāhāpetvā anupasampannaü bāhāyaü gahetvā tarituü vaņņati. tasmim pi asati anupasampannaü gāhāpetvā taü bāhāyaü gahetvā tarituü vaņņati. upāsakā gamikabhikkhånaü pātheyyataõķule denti sāmaõerā bhikkhånaü taõķule gahetvā attano taõķule gahetuü na sakkonti,


#<[page 851]>#
%<Bhvibh_V.40.]                Pācittiya-vaõõanā                   851>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  bhikkhå tesaü taõķule gaõhanti sāmaõerā attano gahitataõķulesu khãõesu itarehi taõķulehi yāguü pacitvā sabbesaü pattāni paņipāņiyā ņhapetvā yāguü ākiranti, paõķito sāmaõero attano pattaü gahetvā therassa deti therassa pattaü dutiyatherassā 'ti evaü sabbāni parivatteti, sabbehi sāmaõerassa santakam eva bhuttaü hoti vaņņati. sace pi sāmaõero apaõķito hoti attano patte yāguü sayam eva pātuü ārabhati āvuso tuyhaü yāguü mayhaü dehã 'ti evaü therehi patipāņiyā yācitvāpi pivituü vaņņati.
sabbehi sāmaõerassa santakam eva bhuttaü hoti, n' eva uggahitapaccayā na sannidhipaccayā vajjaü phusanti. ettha pana mātāpitunnaü telādãni chāyādãnaü atthāya sākhādãni ca harantānaü imesa¤ ca viseso na dissati, tasmā kāraõaü upaparikkhitabbaü. sāmaõero bhattaü pacitukāmo taõķule dhovitvā niccāletuü na sakkoti, bhikkhunā taõķule ca bhājana¤ ca paņiggahetvā taõķule dhovitvā niccāletvā bhājanaü uddhanaü āropetabbo, aggi na kātabbo, pakkakāle vivaritvā pakkabhāvo jānitabbo. sace duppakkaü hoti pākatthāya pidahituü na vaņņati. rajassa vā chārikāya vā apatanatthāya vaņņati. pakkakāle oropetum pi bhu¤jitum pi vaņņati. puna paņiggahaõakiccaü n' atthi, sāmaõero paņibalo pacituü khaõo pan' assa n' atthi katthaci gantukāmo bhikkhunā sataõķulodakaü bhājanaü paņiggahetvā uddhanaü āropetvā aggiü jāletvā gacchati vattabbo, tato paraü purimanayen' eva sabbaü kātuü vaņņati. bhikkhu yāguatthāya suddhaü bhājanaü āropetvā udakaü tāpeti vaņņati. tatte udake sāmaõero taõķule pakkhipati, tato paņņhāya bhikkhunā aggi na kātabbo. pakkayāguü paņiggahetvā pātuü vaņņati.
sāmaõero yāguü pacati, hatthakukkuccako bhikkhu kãëanto bhājanaü āmasati pidhānaü āmasati uggataü pheõaü taü chinditvā harati, tass' eva pātuü na vaņņati. durupaciõõaü nāma hoti, sace pana dabbiü vā uëuükaü vā gahetvā anukkhipanto āloleti sabbesaü na vaņņati. sāmaü pākaü c' eva hoti durupaciõõaü ca,


#<[page 852]>#
%<852                   Samantapāsādikā                  [Bhvibh_V.40.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace ukkhipati uggahitakam pi hoti, bhikkhunā piõķāya caritvā ādhārake patto ņhapito hoti, tatra ce a¤¤o lolabhikkhu kãëanto pattaü āmasati pattapidhānaü āmasati tass' eva tato laddhabhattaü na vaņņati. sace pana pattaü ukkhipitvā ņhapeti sabbesaü na vaņņati. tattha jātaphalāni sākhāya vā valliyā vā gahetvā cāleti, tass' eva tato laddhaphalaü na vaņņati. durupaciõõadukkaņaü ca āpajjati, phalarukkhaü pana apassāyituü vā tattha kaõņake vā bandhituü na vaņņati. durupaciõõaü na hotã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. ara¤¤e patitaü pana ambaphalādiü disvā sāmaõerassa dassāmã 'ti āharitvā dātuü vaņņati. sãhavighāsādiü disvāpi sāmaõerassa dassamã 'ti paņiggahetvā vā apaņiggahetvā vā āharitvā dātuü vaņņati.
sace pana sakkoti vitakkaü sodhetuü tato laddhaü khāditum pi vaņņati, n' eva āmakamaüsapaņiggahaõapaccayā na uggahitakapaccayā vajjaü phusati, mātāpitunnaü atthāya telādãni gahetvā gacchato antarāmagge vyādhi uppajjati, tato yaü icchati taü paņiggahetvā paribhu¤jituü vaņņati. sace pana måle 'pi paņiggahitaü hoti puna paņiggahaõakiccaü n' atthi, mātāpitunnaü taõķule āharitvā deti, tato yeva yāguādãni sampādetvā tassa denti vaņņati. sannidhipaccayā vā uggahitakapaccayā vā doso n' atthi. bhikkhu pidahitvā udakaü tāpeti, yāva parikkhayā paribhu¤jituü vaņņati.
sace pan' ettha chārikā patati paņiggahetabbaü. dãghasaõķāsena thālakaü gahetvā telaü pacantassa chārikā patati, hatthena amu¤canten' eva pacitvā otāretvā paņiggahetabbaü.
sace agārā pi dāråni pi vā paņiggahetvā ņhapitāni målapaņiggahaõam eva vaņņati. bhikkhu ucchuü khādati, sāmaõero mayham pi dethā 'ti vadati, ito chinditvā gaõhāti vutto gaõhāti, avasesesu puna paņiggahaõakiccaü n' atthi, guëapiõķakaü khādantassāpi es' eva nayo. vuttokāsato bhinditvā gahitāvasesaü hi ajahitapaņiggahaõam eva hoti, bhikkhu guëaü bhājento paņiggahetvā koņņhāse karoti, bhikkhå 'pi sāmaõerāpi āgantvā ekagahaõen' eva ekam ekaü koņņhāsaü gaõhanti,


#<[page 853]>#
%<Bhvibh_V.40.]                Pācittiya-vaõõanā                   853>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  gahitāvasesaü paņiggahitam eva hoti. sace lolasāmaõero gaõhitvā gaõhitvā puna ņhapeti tassa gahitāvasesaü apaņiggahitakaü hoti, bhikkhu dhåmavattiü paņiggahetvā dhåmaü pivati, mukha¤ ca kaõņho ca manosilāya litto viya hoti, yāvakālikaü bhu¤jituü vaņņati. yāvakālikena yāvajãvikasaüsaggadoso n' atthi, pattaü vā rajanaü vā pacantassa kaõõanāsamukhacchiddehi dhåmo pavisati vyādhipaccayā pupphaü vā phalaü vā upasiīghati, abbohārikattā vaņņati, bhattuggāro tāluü āhacca anto yeva pavisati, avisayattā vaņņati. mukhaü paviņņhaü puna ajjhoharato vikāle āpatti.
tad anantare laggassa āmisassa raso pavisati āpatti yeva.
sace sukhumaü āmisaü hoti raso na pa¤¤āyati abbohārikapakkhaü bhajati, upakaņņhe kāle nirudakaņņhāne bhattaü bhu¤jitvā kakkhāretvā dve tayo kheëapiõķe pātetvā udakaņņhānaü gantvā mukhaü vikkhaletabbaü. paņiggahetvā ņhapitasiīgiverādãnaü aükurā nikkhamanti, puna paņiggahaõakiccaü n' atthi, loõe asati samuddodakena loõakiccaü kātuü vaņņati. paņiggahetvā ņhapitaü loõodakaü loõaü hoti, loõaü vā udakaü hoti, raso vā phāõitaü vā raso hoti, målapaņiggahaõam eva vaņņati, himakarakā udakagatikā eva, pārihārikena katakaņņhinā udakaü pasādenti taü abbohārikaü na āmisena saddhiü vaņņati, āmisagatikehi kapiņņhaphalādãhi pasāditaü purebhattam eva vaņņati. pokkharaõãādãsu udakaü bahalaü hoti vaņņati. sace pana mukhe ca hatthe ca laggati na vaņņati, paņiggahetvā paribhu¤jitabbaü.
khettesu kasitaņņhāne bahalaü udakaü hoti paņiggahetabbaü.
sace sanditvā kandarādãni pavisitvā nadiü påreti vaņņati.
kakudhasobbhādayo honti rukkhato patitehi pupphehi sa¤channodakā, sace puppharaso na pa¤¤āyati paņiggahaõakiccaü n' atthi, parittaü udakaü hoti raso pa¤¤āyati paņiggahetabbaü. pabbatakandarādãsu kāëavaõõapaõõacchannaudake pi es' eva nayo. pānãyaghaņe sareõukāni vā savaõņakhãrāni vā pupphāni pakkhittāni honti paņiggahetabbaü. pupphāni vā paņiggahetvā pakkhipitabbāni,


#<[page 854]>#
%<854                   Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.40.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pāņali campaka mallikā pakkhittā honti vāsamattaü tiņņhati taü abbohārikaü, dutiyadivase pi āmisena saddhiü vaņņati. bhikkhunā ņhapitapupphavāsitapānãyato sāmaõero pānãyaü gahetvā pãtāvasesaü tatth' eva ākirati paņiggahetabbaü. padumasarādãsu udakaü santharitvā ņhitaü pupphareõuü ghaņena vikkhambhetvā udakaü gahetuü vaņņati. kappiyaü kāretvā paņiggahetvā ņhapitaü dantakaņņhaü hoti, sace tassa rasaü pivitukāmo målapaņiggahaõam eva vaņņati. apaņiggahetvā ņhapitaü paņiggahetabbaü, ajānantassa rase paviņņhe pi āpatti yeva, acittakaü hi idaü sikkhāpadaü. mahābhåtesu kiü vaņņati kiü na vaņņatã 'ti, khãraü tāva vaņņati. kappiyamaüsakhãraü vā akappiyamaüsakhãraü vā hotu pivantassa anāpatti.
assu kheëo siüghānikā muttaü karãsaü semhaü dantamalaü akkhigåthako kaõõagåthako sarãre uņņhitaloõan ti idaü sabbaü vaņņati. yaü pan' ettha ņhānato cavitvā patte vā hatthe vā patati taü paņigahetabbaü. aīgalaggaü paņiggahitakam eva, uõhaü pāyāsaü bhu¤jantassa sedo aīgulianusārena ekabaddho 'va hutvā pāyāse santiņņhati piõķāya vā carantassa hatthato pattassa mukhavaņņiü tato pattatalaü orohati, ettha paņiggahaõakiccaü n' atthi. jhāmamahābhåtesu idaü nāma na vattatã 'ti n' atthi, dujjhāmitaü pana na vaņņati, sujjhāmitaü manussaņņhi cuõõaü katvā lehe upanetuü vaņņati. cattāri mahāvikaņāni asati kappiyakārake sāmam pi gahetvā paribhu¤jituü vaņņati. ettha ca dubbaco pi asamattho pi kappiyakārako asantapakkhe yeva tiņņhati. chārikāya asati sukkhadāruü jhāpetvā chārikā gahetabbā. sukkhadārumhi asati alladāruü rukkhato chinditvāpi kātuü vaņņati. ida¤ ca pana catubbidham pi mahāvikaņaü kālodissaü nāma sappadaņņhakkhaõe yeva vaņņati, sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kāyato ca kāyacittato ca samuņņhāti, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti.


#<[page 855]>#
%<Bhvibh_V.40-42.]           Pācittiya-vaõõanā               855>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  dantapoõasikkhāpadaü dasamaü.
samatto vaõõanakammena bhojanavaggo catuttho.
     Acelakavaggassa paņhamasikkhāpade, parivesanan ti parivisanaņņhānaü, paribbājakasamāpanno ti pabbajjāsamāpanno, deti āpatti pācittiyassā 'ti samatittikaü yāgupattaü ekapayogena deti ekaü pācittiyaü, vicchinditvā vicchinditvā deti payoge payoge pācittiyaü, esa nayo påvabhattādãsu. titthiye atitthiyasa¤¤ã 'ti mātā vā pitā vā titthiyesu pabbajati, tesaü mātāpitusa¤¤āya dentassāpi pācittiyam eva hoti. dāpetã 'ti anupasampannena dāpeti, upanikkhipitvā detã 'ti tathāråpe bhājane ņhapetvā taü bhājanaü tesaü santike bhåmiyaü nikkhipitvā deti, tesaü vā bhājane nikkhipāpetvā tattha deti, pattaü ādhārake vā bhåmiyaü vā ņhapetvā pi ito vā gaõhathā 'ti vattuü vaņņati. sace titthiyo vadati mayhaü nāma idaü santakaü idha naü ākirathā 'ti ākiritabbaü, tassa santakattā sahatthā dānaü nāma na hoti, sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti. acelakasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiyasikkhāpade, paņikkamane pã 'ti āsanasālāyam pi bhattavissaggaü ti bhattabbakiccaü, na saübhāvesã 'ti na pāpuõi, anācāraü ti uttāvasesaü kāyavacãdvāravãtikkamaü, dassanåpacāraü vā savanåpacāraü vā vijahantassā 'ti ettha yadi ņņhito vā nisinno vā uyyojeti, yo uyyojito so vijahati tassa ca āpatti nāma n' atthi, tasmiü pana vijahante pi atthato itarena vijahitam eva hoti, tasmā yo uyyojeti tass' ev' āyaü āpatti. tattha sace upacārabbhantare eko pādo hoti dukkaņaü, sãmātikkame pācittiyaü. ettha ca dassanåpacārassa ajjhokāse dvādasahatthappamāõaü, tathā savaõåpacārassa. sace pana antarā kuķķidvārapākārādayo honti, tehi tehi antaritabhāvo dassanåpacārātikkamano tassa vasena āpatti veditabbā,


#<[page 856]>#
%<856                   Samantapāsādikā             [Bhvibh_V.42-45.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na a¤¤o koci paccayo hotã 'ti ņhapetvā uttappakāramanācāraü a¤¤aü ki¤ci kāraõaü na hoti. kalisāsanaü āropetã 'ti kalã 'ti kodho tassa sāsanaü āropeti, kodhassa āõaü āropeti, kodhavasena ņhānanisajjādãsu dosaü dassetvā passatha bho imassa ņhānaü nisajjaü ālokitaü vilokitaü khāõu viya tiņņhati sunakho viya nisãdati makkaņo viya ito cito ca viloketã 'ti evaü amanāpavacanaü vadati app' eva nāma imināpi ubbāëho pakkameyyā 'ti, sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü tivedanan ti. uyyojanasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiyasikkhāpade, sayanãghare 'ti sayanãyaghare, yato ayyassa bhikkhā dinnā 'ti yasmā bhikkhā dinnā, yaü āgatena laddhabbaü taü laddhaü gacchathā 'ti adhippāyo. pariyuņņhito ti rāgapariyuņņhito methunādhippayo ti attho. sabhojane 'ti saha ubhohi janehã 'ti sabhojanaü tasmiü sabhojane. athavā sabhojane 'ti sabhoge. rāgapariyuņņhitassa purisassa hi itthã bhogo itthiyā ca puriso, ten' ev' assa padabhājane itthã c' eva hoti puriso vā 'ti ādi vuttaü. mahallake ghare 'ti mahallake sayanãghare. piņņhasaīghāņakassa hatthapāsaü vijahitvā 'ti tassa sayanãgharagabbhassa yo piņņhasaüghāņo tassa hatthapāsaü vijahitvā antosayanassa āsanne ņhāne nisãdatã 'ti attho. ãdisaü ca sayanãgharaü mahācatussālādãsu hoti, piņņhivaüsaü atikkamitvā 'ti iminā majjhātikkamaü dasseti, tasmā yathātathā vā katassa khuddakassa sayanãgharassa majjhātikkame āpatti veditabbā, sesam ettha uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü dvivedanan ti. sabhojanasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthapa¤camasikkhāpadesu, yaü vattabbaü siyā taü sabbaü aniyatadvaye vuttanayam eva. yathā ca sabhojanasikkhāpadaü evam etāni pi paņhamapārājikasamuņņhānān' evā 'ti.


#<[page 857]>#
%<Bhvibh_V.45-47.]         Pācittiya-vaõõanā                   857>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\ 
     Chaņņhasikkhāpade, deth' āvuso bhattan ti ettha taü kira bhattaü abhihaņaü ahosi tasmā evam āhaüsu. anabhihaņe pana evaü vattuü na labbhati payuttavācā hoti, tena hi bhikkhave paņiggahetvā nikkhipathā 'ti idaü pana bhagavā kulassa saddhānurakkhaõatthāya āha. yadi bhājetvā khādathā 'ti vadeyya manussānaü pasāda¤¤athattaü siyā, ussādiyitthā 'ti paņiharãyittha, gharaü yeva naü gahetvā agamaüså 'ti vuttaü hoti. santaü bhikkhun ti ettha kittāvatā santo hoti kittāvatā asanto. anto vihāre yattha ņhitassa kulāni payirupāsanacittaü uppannaü, tato paņņhāya yaü passe vā abhimukhe vā passati yassa sakkā hoti pakativacanena ārocetuü ayaü santo nāma, ito cito ca pariyesitvā ārocanakiccaü pana n' atthi, yo hi evaü pariyesitabbo so asanto yeva.
api ca anto upacārasãmāya bhikkhuü disvā āpucchissāmã 'ti tattha yaü passati so āpucchitabbo. no ce passati asantaü bhikkhuü anāpucchā paviņņho nāma hoti. antarārāman ti anto gāme vihāro hoti taü gacchati. bhattiyagharan ti nimantitagharaü vā salākabhattādidāyakānaü vā gharaü. āpadāså 'ti jãvitabrahmacariyantarāye sati gantuü vaņņati, sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānam, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. cārittasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattamasikkhāpade, Mahānāmo nāma bhagavato cåëapituputto māsamattena mahallakataro dvãsu phalesu patiņņhito ariyasāvako. bhesajjaü ussannaü hotã 'ti vajato āharitvā ņhapitaü sappi bahuü hoti. sāditabbā 'ti tasmiü samaye rogo n' atthã 'ti na paņikkhitabbā, roge sati vi¤¤āpessāmã 'ti adhivāsetabbā. ettakehi bhesajjehi pavāremã 'ti nāmavasena sappitelādãsu dvãhi vā tãhi vā parimāõavasena patthena nāëiyā āëhakenā 'ti vā,


#<[page 858]>#
%<858                   Samantapāsādikā           [Bhvibh_V.47-48.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  a¤¤aü bhesajjaü vi¤¤āpetã 'ti sappinā pavārito telaü vi¤¤āpeti, āëhakena pavārito doõam, na bhesajjena karaõãye 'ti missakabhattena pi ce yāpetuü sakkoti na bhesajjakaraõãyaü nāma hoti. pavāritānan ti ye attano puggalikāya pavāraõāya pavāritā tesaü pavāritānuråpena vi¤¤attiyā anāpatti. saīghavasena pavāritesu pana pamāõaü sallakkhetabbam evā 'ti, sesaü uttanām eva. chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti.
Mahānāmasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhame, abbhuyyāto ti abhiuyyāto, parasenaü abhimukho gamissāmã 'ti nagarato niggato ti attho. uyyuttan ti katauyyogaü gāmato nikkhantan ti attho. dvādasapuriso hatthã 'ti cattāro ārohakā ekekapādarakkhaõakā dve dve 'ti evaü dvādasapuriso hoti. tipuriso asso ti eko ārohako dve pādarakkhakā 'ti evaü tipuriso hoti. catupuriso ratho ti eko sārathã eko yodho dve āõirakkhakā 'ti evaü catupuriso hoti. cattāro purisā sarahatthā 'ti āyudhahatthā cattāro purisā 'ti ayaü pacchimakoņiyā caturaīgasamannāgatā senā nāma, ãdisaü senaü dassanāya gacchato pade pade dukkaņaü. dassanåpacāraü vijahitvā 'ti kenaci antaritā vā ninnaü oråëhā vā na dissati idha ņhatvā na sakkā daņņhun ti a¤¤aü ņhānaü gantvā passato payoge payoge pācittiyan ti attho. ekam ekan ti hatthiādãsu catåsu aīgesu ekam ekaü. antamaso ekapurisāråëhakahatthim pi ekam pi padahatthaü purisaü anuyuttā nāma. rājā uyyānaü vā nadiü vā gacchati evaü anuyuttā hoti. āpadāså 'ti jãvitabrahmacariyantarāye sati ettha gato mu¤cissāmã 'ti gacchato anāpatti, sesam uttānam eva.
eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü, tivedanan ti.
uyyuttasenāsikkhāpadaü aņņhamaü.


#<[page 859]>#
%<Bhvibh_V.49-51.]           Pācittiya-vaõõanā                   859>%
     Navame, atthaīgate suriye senāya vasatã 'ti tiņņhatu vā nisãdatu vā sayatu vā sace pi ākāse iddhiyā ka¤ci iriyāpathaü kappeti pācittiyam eva. senāya vā paņisenāya ruddhā hotã 'ti yathā sa¤cāro chijjati evaü ruddhā hoti. paëibuddho ti verikena vā issareõa vā ruddho, sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. senāvāsasikkhāpadaü navamaü.
     Dasame, uggantvā uggantvā ettha yujjhantã 'ti uyyodhikaü, saüpahāraņņhānass' etaü adhivacanaü. balassa aggaü jānanti etthā 'ti balaggaü, balagaõanaņņhānan ti attho, senāya viyåhaü senābyåhaü senānivesass' etaü adhivacanaü.
tayo hatthã pacchimaü hatthānãkan ti yo pubbe vutto dvādasapuriso hatthã 'ti tena hatthinā tayo hatthã. sesesu pi es' eva nayo, sesaü uyyuttasenāsikkhāpade vuttanayen' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānādãhã 'ti. uyyodhikasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena acelakavaggo pa¤camo.
     Surāpānavaggassa paņhasikkhāpade, Bhaddavatikā 'ti eko gāmo, so bhaddikāya vatiyā samannāgatattā etaü nāmaü labhi, pathāvino ti addhikā, tejasā tejan ti attano tejasā ānubhāvena nāgassa tejaü, kāpotikā 'ti kapotapādasamavaõõarattobhāsā. pasannā 'ti surāmaõķass' etaü adhivacanaü. ananucchaviyaü bhikkhave Sāgatassā 'ti pa¤cābhi¤¤assa sato majjapānaü nāma na anucchaviyan ti vuttaü hoti.
pupphāsavo nāma madhukapupphādãnaü rasena kato, phalāsavo nāma muddikāphalādãni madditvā tesaü rasena kato, madhvāsavo nāma muddikānaü jātirasena kato, makkhikāmadhunāpi kayiratã 'ti vadanti. guëāsavo nāma ucchurasādãhi karãyati. surā nāma piņņhakiõõapakkhittānāëikerādãnaü rasena katā surā tv eva saīkhyaü gacchatã 'ti. tassā yeva kiõnapakkhittāya maõķe gahite merayā tv eva saīkhyaü gacchatã 'ti vadanti. antamaso kusaggena pi pivatã 'ti etaü suraü vā merayaü vā bãjato paņņhāya kusaggena pivato 'pi pācittiyan ti attho.


#<[page 860]>#
%<860                Samantapāsādikā                   [Bhvibh_V.51-53.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ekena pana payogena bahum pi pivantassa ekā āpatti, vicchinditvā vicchinditvā pivato payogagaõāya āpattiyo. amajja¤ ca hoti majjavaõõaü majjagandhaü majjarasan ti loõasovãrakaü vā suttaü vā hoti. såpasampāke 'ti vāsagāhāpanatthaü ãsakaü majjaü pakkhipitvā såpaü pacanti tasmiü anāpatti. maüsasampāke pi es' eva nayo.
telaü pana vātabhesajjattham pi majjena saddhiü pacanti tasmim pi anatikkhittamajje yeva anāpatti, yaü pana atikkhittamajjaü hoti yattha majjassa vaõõagandharasā pa¤¤āyanti tasmiü āpatti yeva. amajjaü ariņņhan ti yo ariņņho majjaü na hoti tasmiü anāpatti. āmalakādãnaü yeva kira rasena ariņņhaü karonti so majjavaõõagandharaso c' eva hoti na ca majjaü, taü sandhāy' etaü vuttaü. yo pana sambhārapakkhitto so majjaü hoti bãjato paņņhāya na vaņņati, sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü tivedanan ti. vatthuajānanatāya c' ettha acittakatā veditabbā, akusalen' eva pātabbatāya lokavajjatā ti. surāpānasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiye, aīgulipatodako ti aīgulãhi upakacchādighaņņanaü vuccati. uttasanto ti atihāsena kãëanto. anassāsako ti upacchinnāssāsapassāsasa¤cāro hutvā. anupasampannaü kāyena kāyan ti ettha bhikkhunã 'pi anupasampannaņņhāne ņhitā tam pi khiķķādhippāyena phusantassa dukkataü, sesam ettha uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü dvivedanan ti. aīgulipatodakasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiye, appakata¤¤uno ti yaü bhagavatā pakataü yaü pa¤¤attaü taü na jānantã 'ti attho. udake hassadhammo ti udakakãëikā vuccati.


#<[page 861]>#
%<Bhvibh_V.53-54.]          Pācittiya-vaõõanā                    861>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  upari gopphake 'ti gopphakānaü uparibhāgappamāõe, hassādhippāyo ti kãëādhippayo. nimujjati vā 'ti ādãsu nimujjanatthāya orohantassa padavāre padavāre dukkaņaü. nimujjanummujjanesu payoge payoge pācittiyaü.
nimujjitvā anto udake yeva gacchantassa hatthavārapadavāresu sabbattha pācittiyaü. plavatã 'ti tarati, hatthehi tarantassa hatthavāre hatthavāre pācittiyaü, pādesu pi es' eva nayo. yena yena aīgena tarati tassa tassa payoge payoge pācittiyaü. tãrato vā rukkhato vā udake patati pācittiyam eva. nāvāya kãëatã 'ti piyārittādãhi nāvaü pājento vā tãre ussādento vā nāvāya kãëati dukkaņaü. hatthena vā 'ti ādãsu pi payoge payoge dukkaņaü. keci hatthena udake khittāya kaņhalāya patanuppatanavāresu dukkaņaü vadanti taü na gahetabbaü. tattha hi ekapayogattā ekam eva dukkaņaü. api ca upari gopphake vuttāni ummujjanādãni ņhapetvā a¤¤ena yena kenaci ākārena udakaü otaritvā vā anotaritvā vā yattha katthaci ņhitaü udakaü antamaso binduü gahetvā khipanakãëāya pi kãëantassa dukkaņaü eva.
atthajjotakam pana akkharaü likhituü vaņņati, ayam ettha vinicchayo, sesaü uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü tivedanan ti. hassadhammasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthe, kathāyaü nasseyyā 'ti kathaü ayaü dhammo tan ti paveõã nasseyya. taü vā na sikkhitukāmo ti yena pa¤¤attena vuccati taü pa¤¤attaü na sikkhitukāmo. appa¤¤attenā 'ti sutte vā abhidhamme vā āgatena. evaü amhākaü ācariyānaü uggaho ti ettha gārayhācariyuggaho na gahetabbo paveõiyā āgato ācariyuggaho 'va gahetabbo. Kurundiyaü pana lokavajje ācariyuggaho na vaņņati paõõattivajje pana vaņņatã 'ti vuttaü. Mahāpaccariyaü suttaü suttānuloma¤ ca uggahitakānaü yeva ācariyānaü uggaho pamāõaü, ajānantānaü kathā appamāõan ti vuttaü, taü sabbaü paveõiyā āgate samodhānaü gacchati, sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü,


#<[page 862]>#
%<862                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.54-57.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti.
anādariyasikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤came, råpåpahārādayo manussaviggahe vuttanayen' eva veditabbā, sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni anādariyasadisāne vā 'ti. bhiüsāpanasikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhe, Bhaggā 'ti janapadassa nāmaü. Suüsumāragiran ti nagarassa nāmaü. Bhesakaëāvanan ti taü nissitavanassa nāmaü, taü pana migānaü phāsuvihāratthāya dinnattā migadāyo ti vuccati. samādahitvā 'ti jāletvā. paripātesã 'ti anubandhi. sayaü samādahatã 'ti ettha jotiü samādahitukāmatāya araõãsaõņhapanato paņņhāya yāva jālā na uņņhahati tāva sabbappayogesu dukkaņaü. padãpe pã 'ti padãpujjalane 'pi. jotike pã 'ti pattapacanasedakammādãsu jotikaraõe.
tathāråpappaccayā 'ti padãpādãnaü paccayā. paņilātaü ukkhipatã 'ti ķayhamānaü alātaü patitaü ukkhipati, puna yathāņhāne ņhapetã 'ti attho. evaü avijjhātaü ukkhipitvā pakkhipantass' eva dukkaņaü, vijjhātaü puna jālāpentassa pācittiyam eva. tathāråpappaccayā 'ti ņhapetvā padãpādãni, a¤¤ena pi tathāråpena paccayena samādahantassa anāpatti.
āpadāså 'ti duņņhavāëamigāmanussehi upaddavo hoti tattha samādahantassāpi anāpatti, sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤avimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. jotisikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattame, cuõõena vā mattikāya vā 'ti ettha cuõõamattikānaü abhisaīkharaõakālato paņņhāya sabbapayogesu dukkaņaü.
pāraü gacchanto nhāyatã 'ti ettha sukkhāya nadiyā vāëikaü ukkiritvā katāavāņakesu pi nhāyituü vaņņati. āpadāså 'ti bhamarādãhi anubaddhassa udake nimu¤jituü vaņņatã 'ti,


#<[page 863]>#
%<Bhvibh_V.57-58.]        Pācittiya-vaõõanā                   863>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānam, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. nhānasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhame, navaü pana bhikkhunā cãvaralābhenā 'ti ettha alabhã 'ti labho labho yeva lābho. kiü alabhi, cãvaraü.
kãdisaü, navaü, iti navaü cãvaraü lābhenā 'ti vattabbe anunāsikalopaü katvā navaü cãvaralābhenā 'ti vuttaü, paņiladdhanavacãvarenā 'ti attho. majjhe ņhitapadadvaye panā 'ti nipāto. bhikkhunā 'ti yena laddhaü tassa nidassanaü, padabhājane pana padavya¤janaü anādiyitvā yaü laddhaü taü dassetuü cãvaraü nāma channaü cãvarānan ti ādi vuttaü. cãvaran ti ettha yaü nivāsetuü vā pārupituü vā sakkā hoti tad eva veditabbaü. ten' eva vikappanåpagapacchiman ti na vuttaü. kaüsanãlan ti cammakāranãlaü.
Mahāpaccariyaü pana ayomalaü lohamalaü etaü kaüsanãlaü nāmā 'ti vuttaü. palāsanãlaü ti yo koci nãlavaõõo paõõaraso. dubbaõõakaraõaü ādātabban ti etaü kappabinduü sandhāya vuttaü, na nãlādãhi sakalacãvarassa dubbaõõakaraõaü, ta¤ ca pana kappaü ādiyantena cãvaraü rajitvā catåsu vā koõesu tãsu vā dvãsu vā ekasmiü vā koõe morassa akkhimaõķalamattaü vā maīkuõapiņņhimattaü vā ādātabbaü. Mahāpaccariyaü patte vā gaõņhiyaü vā na vaņņatã 'ti vuttaü. Mahāaņņhakathāyaü pana vaņņati yevā 'ti vuttaü. pāëikappakaõõikakappādayo pana sabbattha paņisiddhā, tasmā ņhapetvā ekaü vaņņabinduü a¤¤ena kenaci pi vikārena kappo na kātabbo. aggale 'ti ādãsu etāni aggalādãni kappakatacãvare pacchā āropetvā kappakaraõakiccaü n' atthi, sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. dubbaõõakaraõasikkhāpadaü aņņhamaü.


#<[page 864]>#
%<864                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.59-61.>%
     Navame, tassa vā adinnan ti tassa cãvarasāmikassa paribhu¤jāhi vā vissajjehi vā yaņhāpaccayaü vā karohã 'ti evaü vatvā adinnaü. tassa vā avissāsanto ti yena vinayakammaü kataü tassa avissāsena vā, tena pana dinne vā tassa vissāsena vā paribhu¤jantassa anāpatti, sesam ettha tiüsakavaõõanāyaü vuttanayattā uttānam evā 'ti. kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. vikappanasikkhāpadaü navamaü.
     Dasame, apanidhentã 'ti apanetvā nidhenti. hassāpekkho ti hassādhippāyo. a¤¤aü parikkhāran ti pāëiyā anāgataü pattatthavikādiü. dhammakathaü kathetvā 'ti samaõena nāma anihitaparikkhārena bhavituü na vaņņatã 'ti evaü dhammakathaü kathetvā dassāmã 'ti nikkhipato anāpatti, sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü tivedanan ti. cãvarāpanidhānasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena surāpānavaggo chaņņho.
     Sappāõavaggassa paņhamasikkhāpade, issāso hotã 'ti gihãkāle dhanuggahācariyo hoti. jãvitā voropitā 'ti jãvitā viyojitā, sikkhāpade 'pi voropeyyā 'ti viyojeyya, yasmā pana vohāramattam ev' etaü na hatthe ki¤ci viyojite sãsālaīkāre sãsaü viya jãvitā voropite pāõe jãvitaü nāma visuü na tiņņhati, a¤¤ad atthu antaradhānam eva gacchati tasmā tam atthaü dassetuü padabhājane jãvitindriyaü upacchindatã 'ti ādi vuttaü. imasmiü sikkhāpade tiracchānagato yeva pāõo ti veditabbo. taü khuddakam pi mahantam pi mārentassa āpatti nānākaraõaü n' atthi. mahante pana upakkamamahattā akusalamahattaü hoti. pāõe pāõasa¤¤ã 'ti antamaso ma¤capãthaü sodhento maīkuõabãjake pi pāõasa¤¤ã nikkāruõikatāya taü bhindanto apaneti pācittiyaü.


#<[page 865]>#
%<Bhvibh_V.61-63.]         Pācittiya-vaõõanā                  865>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tasmā evaråpesu ņhānesu kāru¤¤aü upaņņhāpetvā appamattena vattaü kātabbaü, sesaü manussaviggahe vuttanayen' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānādãhã 'ti. sa¤ciccapāõasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiye, sappāõakan ti ye pāõakā paribhogena maranti tehi pāõakehi sappāõakaü, tādisaü hi jānaü paribhu¤jato payoge payoge pācittiyaü. pattapåram pi avicchinditvā ekapayogena pivato ekā āpatti. tādisena udakena sāmisaü pattaü āvichitvā dhovane pi tādisena udakena uõhayāgupattaü nibbāpayato taü udakaü hatthena vā uëuüdena vā gahetvā nhāyato pi payoge payoge pācittiyaü. udakasoõķiü vā pokkharaõiü vā pavisitvā bahi nikkhamanatthāya vãciü uņņhāpayato 'pi soõķiü vā pokkharaõiü vā sodhentehi tato gahitaudakaü udake yeva āsi¤citabbaü. samãpamhi udake asati kappiyaudakassa aņņha vā dasa vā ghaņe udakasaõņhānakappadese āsi¤citvā tattha āsi¤citabbaü. pavaņņitvā udake patissatã 'ti uõhapāsāõe udakaü n' āsi¤citabbaü, kappiyaudakena pana pāsāõaü nibbāpetvā āsi¤cituü vaņņati, sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. ettha ca paņaīgapāõakānaü patanaü ¤atvā 'pi suddhacittatāya dãpajālane viya sappāõakabhāvaü ¤atvāpi udakasa¤¤āya paribhu¤jitabbato paõõattivajjatā veditabbā 'ti. sappāõakasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiye, ukkoņentã 'ti tassa tassa bhikkhuno santikaü gantvā, akataü kamman ti ādãni vadantā uccālenti yathā patiņņhitabhāvena patiņņhātuü na denti. yathādhamman ti yo yassa adhikaraõassa våpasamanāya dhammo vutto ten' eva dhammenā 'ti attho. nihatādhikaraõan ti nihataü adhikaraõaü, satthārā vuttadhammen' eva våpasamitaü adhikaraõan ti attho. dhammakamme dhammakammasa¤¤ã 'ti yena kammena taü adhikaraõaü våpasamitaü ta¤ ce dhammakammaü hoti,


#<[page 866]>#
%<866                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.63-64.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tasmiü dhammakamme ayam pi dhammakammasa¤¤ã hutvā yadi ukkoņeti pācittiyaü āpajjatã 'ti attho. etena nayena sesapadāni pi veditabbāni, ayam ettha saükhepo.
vitthāro pana imesaü catunnaü adhikataõānaü kati ukkoņanā 'ti ādinā nayena Parivāre vuttaü. aņņhakarhāsu taü sabbaü āharitvā tass' eva attho vaõõito. mayaü pana taü tatth' eva vaõõayissāma idha āharitvā vaõõiyamāne hi suņņhutaraü sammoho bhaveyyā 'ti na vaõõayimha, sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānam, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü, lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. ukkoņanasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthe, duņņhullā nāma apattã 'ti ettha cattāri pārājikāni atthuddhāravasena dassitāni, saīghādisesāpatti pana adhippetā, taü chādentassa pācittiyaü. dhuraü nikkhittamatte 'ti dhure nikkhittamatte, sace pi dhuraü nikkhipitvā pacchā āroceti na rakkhati, dhuraü nikkhittamatte yeva pācittiyan ti vuttaü hoti. sace pana evaü dhuraü nikkhipitvā paņicchādanattham eva a¤¤assa āroceti so pi a¤¤assā 'ti eten' upāyena samaõasatam pi samaõasahassam pi āpattiü āpajjati yeva tāva yāva koņi na cchijjati. kadā pana koņi cchijjati.
Mahāsummatthero tāva vadati āpattiü āpanno ekassa āroceti so paņinivattitvā tass' eva āroceti evaü koņi chijjatã 'ti.
Mahāpadumatthero pan' āha, ayaü hi vatthu paggalo yeva āpattiü āpanno pana paņicchādanatthaü ekassa bhikkhuno āroceti ayaü a¤¤assa āroceti so paņinivattitvā yen' assa ārocitaü tass' eva āroceti evaü tatiyena puggalena dutiyassa ārocite koņi cchinnā hotã'ti. aduņņhullaü āpattin ti avasesapa¤cāpattikkhandhe. anupasampannassa duņņhullaü va aduņņhullaü vā ajjhācāran ti ettha anupasampannassa sukkavisaņņhi ca kāyasaüsaggo cā 'ti ayaü duņņhullājjhācāro nāma, sesam ettha uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, akiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti.


#<[page 867]>#
%<Bhvibh_V.64-65.]          Pācittiya-vaõõanā                  867>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  duņņhullasikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤came, aīguliyo dukkhā bhavissantã 'ti akkharāni likhantassa aīguliyo dukkhā bhavissantã 'ti cintesuü. urassa dukkho ti gaõanaü sikkhantena bahu cintetabbaü hoti ten' assa uro dukkho bhavissatã 'ti ma¤¤iüsu. akkhãni dukkhā bhavissantã 'ti råpasuttaü sikkhantena kahāpaõā parivattetvā parivattetvā passitabbā honti ten' assa akkhãni dukkhā bhavissantã 'ti ma¤¤iüsu. ķaüsādãsu ķaüsā 'ti piīgalamakkhikāyo. dukkānan ti dukkhamānaü. tibbānan ti bahulānaü. kharānan ti tikhiõānaü. kaņukānan ti pharusānaü, amanāpatāya vā kaņukarasasadisānaü. asātānan ti amadhurānaü. pāõaharānan ti jãvitaharānaü. sãmaü sammannatã 'ti navaü sãmaü bandhati. Kurundiyaü pana udakukkhepaparicchindane 'pi dukkaņaü vuttaü. paripuõõavãsativasso ti paņisandhigahaõato paņņhāya paripuõõavãsativasso. gabbhavãso 'pi hi paripuõõavãsativasso tv eva saīkhaü gacchati.
yath' āha, tena kho pana samayena āyasmā Kumārakassapo gabbhavãso upasampanno hoti. atha kho āyasmato Kumārakassapassa etad ahosi: bhagavatā pa¤¤attaü na ånavãsativasso puggalo upasampadetabbo ti aha¤ c' amhi gabbhavãso upasampanno upasampanno nu kho 'mhi nanu kho upasampanno ti. bhagavato etam atthaü ārocesuü. yaü bhikkhave mātukucchismiü paņhamaü cittaü upannaü paņhamaü vi¤¤ānaü pātubhåtaü tad upādāya sā vassajāti, anujānāmi bhikkhave gabbhavãsaü upasampādetun ti. tattha yo dvādasamāse mātukucchismiü vasitvā mahāpavāraõāya jāto so tato paņņhāya yāva ekånavãsatime vasse mahāpavāraõā taü atikkāmetvā pāņipade upasampādetabbo, eten' upāyena hāpanavaķķhanaü veditabbaü. porāõakattherā pana ekånavãsativassaü sāmaõeraü nikkhamanãyapuõõamāsiü atikkamma pāņipadadivase upasampādenti. taü kasmā 'ti vuccate.


#<[page 868]>#
%<868                   Samantapāsādikā              [Bhvibh_V.65-66.>%
ekasmiü vasse chacātudassã uposathā honti, iti vãsatiyā vassesu cattāro māsā parihāyanti, rājāno tatiye tatiye vasse vassaü upakkaķķhanti, iti aņņhārasasu vassesu chammāsā vaķķhanti. tato uposathavasena parihãne cattāro māse apanetvā dve māsā avasesā honti. te dve māse gahetvā vãsati vassāni paripuõõāni hontã 'ti nikkaīkhā hutvā nikkhamanãyapuõõamāsiü atikkamma pāņipade upasampadenti. ettha pana yo pavāretvā vãsativasso bhavissati taü sandhāya ekånavãsativassan ti vuttaü. tasmā yo mātukucchismiü dvādasamāse vasi so ekavãsativasso hoti, yo sattamāse vasi so sattamāsādhikavãsativasso, chammāsajāto pana na jãvati. anāpatti ånavãsativassaü puggalaü paripuõõasa¤¤ã 'ti ettha knicāpi upasampādentassa anāpatti. puggalo pana anupasampanno 'va hoti, sace pana so dasavassaccayena a¤¤aü upasampādeti ta¤ ce mu¤citvā gaõo pårati såpasampanno, so pi ca yāva na jānāti tāv' assa n' eva saggantarāyo na mokkhantarāyo, ¤atvā pana puna upasampajjitabbaü, sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõativajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. ånavãsativassasikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhe, paņiyālokan ti suriyālokassa paņimukhaü pacchimadisan attho. kammikā 'ti suükaņņhāne kammikā. rājānaü vā theyyaü gacchantã 'ti rājānaü vā thenetvā va¤cetvā ra¤¤o santakaü ki¤ci gahetvā idāni tassa na dassāmā 'ti gacchanti. visaīketenā 'ti kālavisaīketena divasavisaīketen' eva ca gacchato anāpatti, maggavisaīketena pana aņavãvisaīkentena vā āpatti yeva. sesam ettha bhikkhunãvagge vuttanayattā uttānam eva. theyyasatthasamuņņhānaü, kāyacittato ca kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. theyyasatthasikkhāpadaü chaņņhaü.


#<[page 869]>#
%<Bhvibh_V.67-68.]      Pācittiya-vaõõanā                   869>%
     Sattame, padhåpento nisãdã 'ti pajjhāyanto attānaü yeva paribhāsanto nisãdi. na ayyo so bhikkhu maü nippātesã 'ti ayyo ayaü bhikkhu maü na nikkhāmesi, na maü gahetvā agamāsã 'ti attho. sesam ettha bhikkhuniyā saddhiü saüvidhānasikkhāpade vuttanayan' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānadãhã 'ti. saüvidhānasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhame, gaddhe bādhayiüså 'ti gaddhabādhino, gaddhabādhino pubbapurisā assā 'ti gaddhabāhipubbo, tassa gaddhabādhipubbassa gijjhaghātakakulappasuttassā 'ti attho. saggamokkhānaü antarāyaü karontã 'ti antarāyikā, te kammakilesavipākaupavādāaõāvãtikkamavasena pa¤cavidhā, tattha pa¤cānantariyakammā kammantarāyikā nāma, tathā bhikkhunãdåsakakammaü, taü pana mokkhass' eva antarāyaü karoti na saggassa, niyatamicchādiņņhidhammā kilesantarāyikā nāma, paõķakatiracchānagataubhatobya¤janakādãnaü paņisandhidhammā vipākantarāyikā nāma, ariyåpavādāupavādantarāyikā nāma, te pana yāva ariye na khamāpenti tāvad eva na tato paraü, sa¤cicca āpannāpattiyo āõāvãtikkamantarāyikā nāma, tāpi yāva bhikkhubhāvaü vā paņijānāti na vuņņhāti vā na deseti vā tāvad eva na tato paraü. tatr' āyaü bhikkhu bahussuto dhammakaņhiko sesantārayike jānāti, vinaye pana akovidattā paõõattivãtikkamantarāyike na jānāti, tasmā rahogato evaü cintesi ime agārikā pa¤cakāmaguõe paribhu¤jantā sotāpannā pi sakadāgāmino 'pi anāgāmino 'pi honti, bhikkhå 'pi manāpikāni cakkhuvi¤¤eyyāni råpāni passanti ... pe ... kāyavi¤¤eyye poņņhabbe phusanti, mudukāni attharaõapāpuraõādãni paribhu¤janti, etaü sabbaü vaņņati. kasmā itthãråpā ... pe ... itthãpoņņhabbā eva na vaņņanti ete pi vaņņantã 'ti. evaü rasena rasaü saüsandetvā sacchandarāgaparibhoga¤ ca nicchandarāgaparibhoga¤ ca ekaü katvā thålavākehi saddhiü atisukhumasuttaü upanento viya sāsapena saddhiü Sineruü upasaüharanto viya pāpakaü diņņhigataü uppādetvā kiü bhagavatā mahāsamuddaü bandhantena viya mahatā ussāhena paņhamaü pārājikaü pa¤¤attaü n' atthi ettha doso ti sabba¤¤uta¤āõena saddhiü paņivirujjhanto sabbapuggalānaü āsaü chindanto jinassa āõācakke pahāram adāsi.


#<[page 870]>#
%<870                   Samantapāsādikā             [Bhvibh_V.68-70.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ten' āha tath' āhaü bhagavatā dhammaü desitaü ājānāmã 'ti ādi.
aņņhikaükalåpamā 'ti ādimhi aņņhikaükalåpamā appassādaņņhena, maüsapesåpamā bahusādhāraõaņņhena, tiõukkåpamā anudahanaņņhena, aīgārakāsåpamā mahābhitāpaņņhena, supinakåpamā ittarapaccupaņņhānaņņhena, yācitakåpamā tāvakālikaņņhena, rukkhaphalåpamā sabbaīgapaccaīgapaëibha¤janaņņhena, asisåõåpamā adhikuņņanaņņhena, sattisålåpamā vinivijjhanaņņhena, sappasiråpamā sāsaükasappaņibhayaņņhenā 'ti ayam ettha saükhepo, vitthāro pana Papa¤casådaniyā Majjhimanikāyaņņhakathāya gahetabbaü. evaü byā kho ti evaü viya kho. sesam ettha pubbe vuttayayattā uttānam eva. samanubhāsanasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, akiriyaü sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. ariņņhasikkhāpadaü aņņhamaü.
     Navame, akaņānudhammenā 'ti anudhammo vuccati āpattiyā adassane vā appaņikamme vā pāpikāya diņņhiyā appaņinissagge vā dhammena vinayena satthusāsanena ukkhittakassa anulomavattaü disvā katā osāraõā, so osāraõasaīkhāto anudhammo yassa na kato, ayaü akaņānudhammo nāma, tādisena saddhin ti attho. ten' ev' assa padabhājane akaņānudhammo nāma ukkhitto anosārito ti vuttaü. deti vā patigaõhā 'ti vā 'ti ekapayogena bahum pi dadato gaõhato vā ekaü pācittiyaü.
vicchinditvā vicchinditvā dentassa gaõhantassa vā payogagaõanāya pācittiyāni, sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü sacittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. ukkhittasambhogasikkhāpadaü navamaü.
     Dasame, diņņhigaņaü uppannan ti Ariņņhassa viya etassāpi ayoniso ummujjantassa uppannaü diņņhigataü. nāsetå 'ti ettha tividhā nāsanā saüvāsanāsanā liīganāsanā daõķakammanāsanā 'ti. tattha āpattiyā adassanādãsu ukkhepanā saüvāsanāsanā nāma.


#<[page 871]>#
%<Bhvibh_V.70-72.]         Pācittiya-vaõõanā                    871>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  dåsako nāsetabbo Mettiyaü bhikkhuniü nāsethā 'ti ayaü liīganāsanā nāma. ajjatagge te āvuso samaõuddesa na c' eva so bhagavā satthā apadisitabbo ti ayaü daõķakammanāsanā nāma, ayaü idha adhippeta.
ten' āha eva¤ ca pana bhikkhave nāsetabbo ... pe ... vinassā 'ti. tattha carā 'ti gaccha. pire 'ti para amāmaka.
vinassā 'ti nassa, yattha te na passāma tattha gacchā 'ti.
upalāpeyyā 'ti saīgaõheyya. upaņņhāpeyyā 'ti tena attano upaņņhānaü kārāpeyya, sesaü ariņņhasikkhāpade vuttanayan' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānādãhã 'ti. kaõņakasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena sappāõakavaggo sattamo.
     Sahadhammikavaggassa paņhamasikkhāpade, etasmiü sikkhāpade 'ti etasmiü sikkhāpade yaü vuttaü taü na tāva sikkhissāmi. āpatti pācittiyassā 'ti ettha pana vācāya vācāya āpatti veditabbā. sikkhamānena bhikkhave bhikkhunā 'ti ovādaü sirasā sampaņicchitvā sikkhitukāmen' eva hutvā ājānitabba¤ c' eva pucchitabba¤ ca upaparikkhitabba¤ ca, sesam ettha dubbacasikkhāpade vuttanayen' eva padatthato veditabbaü. vinicchayato uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. sahadhammikasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiye, vinayakathaü kathetã 'ti vinayakathā nāma kappiyākappiya-āpattānāpattisaüvarapahānapaņisaüyuttakathā taü katheti. vinayassa vaõõaü bhāsatã 'ti vinayassa vaõõo nāma pa¤cannam pi sattannam pi āpattikkhandhānaü vasena mātikaü nikkhipitvā padabhājanena vaõõanā taü bhāsati.
vinayapariyattiyā vaõõaü bhāsatã 'ti vinayaü pariyāpuõantānaü vinayapariyattimålakaü vaõõaü guõaü ānisaüsaü bhāsati. vinayadharo hi vinayapariyattimålake pa¤cānisaüse chāanisaüse sattānisaüse aņņhānisaüse navānisaüse dasānisaüse ekādasānisaüse ca labhatã 'ti te sabbe bhāsatã 'ti attho. katame pa¤cānisaüse labhatã 'ti, attano sãlakkhandhasuguttiādike.


#<[page 872]>#
%<872                   Samantapāsādikā               [Bhvibh_V.72.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vuttaü h' etaü, pa¤cime bhikkhave ānisaüsā vinayadhare puggale attano sãlakkhandho sugutto hoti surakkhito, kukkuccapakatānaü bhikkhånaü paņisaraõaü hoti, visārado saīghamajjhe voharati, paccatthike sahadhammena suniggahãtaü niggaõhāti, saddhammaņņhitiyā paņipanno hotã 'ti. kathamassa attano sãlakkhandho sugutto hoti surakkhito. idh' ekacco bhikkhu āpattiü āpajjanto chah' ākārehi āpajjati alajjitā a¤¤āõatā kukkuccapakattā akappiye kappiyasa¤¤itā kappiye akappiyasa¤¤itā satisammosā. kathaü alajjitā āpajjati. akappiyabhāvaü jānanto yeva madditvā vãtikkamaü karoti. vuttaü pi c' etaü:
     sa¤cicca āpattiü āpajjati āpannaü parigåhati agatigamana¤ ca gacchati ediso vuccati alajjã puggalo ti.
     kathaü a¤¤āõatā āpajjati. a¤¤āõipuggalo hi mando momuho kattabbākattabbaü ajānanto akattabbaü karoti kattabbaü virādheti evam a¤¤āõatā āpajjati. kathaü kukkuccapakatatā āpajjati. kappiyākappiyaü nissāya kukkucce uppanne vinayadharaü pucchitvā kappiya¤ ce kattabbaü siyā akappiya¤ ce na kātabbaü siyā ayaü pana vaņņatã 'ti madditvā vãtikkamati yeva, evaü kukkuccapakatatā āpajjati.
kathaü akappiye kappiyasa¤¤itā āpajjati. acchamaüsaü såkaramaüsan ti khādati, dãpimaüsaü migamaüsan ti khādati, akappiyabhojanaü kappiyabhojanan ti bhu¤jati, vikāle kālasa¤¤āya bhu¤jati, akappiyapānakaü kappiyapānakan ti pivati, evaü akappiye kappiyasa¤¤itā āpajjati. kathaü kappiye akappiyasa¤¤itā āpajjati. såkaramaüsaü acchamaüsan ti khādati, migamaüsaü dãpamaüsan ti khādati, kappiyabhojanaü akappiyabhojanan ti bhu¤jati, kāle vikālasa¤¤āya bhu¤jati, kappiyapānakaü akappiyapānakan ti pivati, evaü kappiye akappiyasa¤¤itā āpajjati. kathaü satisammosā āpajjati. sahaseyya-cãvaravippavāsa-bhesajjacãvarakālātikkamanapaccayā āpatti¤ ca satisammosā āpajjati.


#<[page 873]>#
%<Bhvibh_V.72.]             Pācittiya-vaõõanā                    873>%
evam idh' ekacco bhikkhu imehi chahi ākārehi āpattiü āpajjati. vinayadharo pana imehi chahi ākārehi āpattiü na āpajjati. kathaü alajjitā n' āpajjati. so hi passatha bho ayaü kappiyākappiyaü jānanto yeva paõõattivãtikkamaü karotã 'ti idaü paråpavādaü rakkhanto pi n' āpajjati. evaü alajjitā n' āpajjati. sahasā āpannam pi desanāgāminiü desetvā vuņņhānagāminiyā vuņņhahitvā suddhante patiņņhāti, tato:
     sa¤cicca āpattiü na āpajjati āpannaü na parigåhati
     agatigama¤ ca na gacchati ediso vuccati lajjã puggalo ti.
     imasmiü lajjãbhāve patiņņhito 'va hoti. kathaü a¤¤āõatā n' āpajjati. so hi kappiyākappiyaü jānāti, tasmā kappiyaü yeva karoti akappiyaü na karoti, evaü a¤¤āõatā n' āpajjati.
kathaü kukkuccapakatatā n' āpajjati. so hi kappiyākappiyaü nissāya kukkucce uppanne vatthuü oloketvā mātikaü padabhājanaü antarāpattiü anāpattiü ca oloketvā kappiya¤ ce karoti akappiya¤ ce na karoti evaü kukkuccapakatatā n' āpajjati. kathaü akappiye kappiyasa¤¤itādãhi n' āpajjati. so hi kappiyākappiyaü jānāti, tasmā akappiye kappiyasa¤¤ã na hoti, kappiye akappiyasa¤¤ã na hoti, supatiņņhitā v' assa sati hoti, adhiņņhātabbaü adhiņņheti vikappetabbaü vikappeti, iti imehi chahi ākārehi āpattiü n' āpajjati. anāpajjanto akhaõķasãlo hoti parisuddhasãlo, evam assa attano sãlakkhandho sugutto hoti surakkhito. kathaü kukkuccapakatānaü paņisaraõaü hoti. tiroraņņhesu tirojanapadesu ca uppannakukkuccā bhikkhå asukasmiü kira vihāre vinayadharo vasatã 'ti dårato 'pi tassa santikaü āgantvā kukkuccaü pucchanti, so tehi katassa kammassa vatthuü oloketvā āpattānāpattiü garukalahukādibhedaü sallakkhetvā desanāgāminiü desāpetvā vuņņhānagāminiyā vuņņhāpetvā suddhante patiņņhāpeti, evaü kukkuccapakatānaü paņisaraõaü hoti. visārado saīghamajjhe voharatã 'ti avinayadharassa hi saīghamajjhe kathentassa bhayaü sārajjaü okkamati,


#<[page 874]>#
%<874                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_V.72.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vinayadharassa taü na hoti, kasmā, evaü kathentassa doso hoti, evaü na doso ti ¤atvā kathanato. paccatthike sahadhammena suniggahãtaü niggaõhātã 'ti ettha dvidhā paccatthikā nāma attapaccatthikā ca sāsanapaccatthikā ca, tattha Mettiyabhummajakā ca bhikkhå vaķķho ca Licchavã amålakena antimavatthunā codesuü, ime attapaccatthikā nāma. ye vā pan' a¤¤e pi dussãlā pāpadhammā sabbe te attapaccatthikā nāma. viparãtadassanā pana Ariņņhabhikkhu Kaõņakasāmaõera Vesālikavajjiputtakā paråpahārā¤¤āõakaīkhāparavitaõādivādā mahāsaīghikādayo ca abuddhasāsanaü buddhasāsanan ti vatvā katapaggahā sāsanapaccatthikā nāma. te sabbe pi sahadhammena sakāraõena vacanena yathā taü asaddhammaü patiņņhāpetuü na sakkonti evaü suniggahãtaü katvā niggaõhāti. sadhammaņhitiyā paņipanno hotã 'ti ettha pana tividho saddhammo pariyatti paņipatti adhigamavasena, tattha tepiņakaü buddhavacanaü pariyattisaddhammo nāma, terasa dhutaīguõā cuddasakhandhakavattāni dveasãti mahāvattānã 'ti ayaü paņipattisaddhammo nāma. cattāro maggā cattāri phalāni ca ayaü adhigamasaddhammo nāma. tattha keci therā, yo vo ânanda mayā dhammo ca vinayo ca desito pa¤¤atto so vo mam ' accayena satthā 'ti iminā suttena sāsanassa pariyatti målan ti vadanti. keci therā, ime ca Subhadda bhikkhå sammā vihareyyuü asu¤¤o loko arahantehi assā 'ti iminā suttena sāsanassa paņiyatti målan ti vatvā yāva pa¤ca bhikkhå sammā paņipannā saüvijjanti tāva sāsanaü ņhitaü hotã 'ti āhaüsu. itare pana therā, pariyattiyā antarahitāya suppaņipannassāpi dhammābhisamayo n' atthã 'ti āhaüsu.
sace pi pa¤ca bhikkhå cattāri pārājikāni rakkhaõakā honti te saddhe kulaputte pabbājetvā paccantime janapade upasampādetvā dasavaggaü gaõaü påretvā majjhimajanapade 'pi upasampadaü karissanti, etena upāyena vãsativaggaü saīghaü påretvā attano pi abbhānakammaü katvā sāsanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü gamayissanti. evam ayaü vinayadharo tividhassāpi saddhamassa ciraņņhitiyā paņipanno hoti.


#<[page 875]>#
%<Bhvibh_V.72.]             Pācittiya-vaõõanā                   875>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evam ayaü vinayadharo ime tāva pa¤ca ānisaüse paņilabhatã 'ti veditabbo. katame cha ānisaüse labhatã 'ti.
tassādheyyo uposatho pavāraõā saīghakammaü pabbajjā upasampadā nissayaü deti sāmaõeraü upaņņhāpeti. ye hi ime cātuddasiko paõõarasiko sāmaggã uposatho saīghe uposatho gaõapuggale uposatho suttuddeso uposatho pārisuddhi uposatho adhiņņhānauposatho ti navauposathā, sabbe te vinayadharāyattā. yāpi ca imā cātuddasikā paõõarasikā sāmaggãpavāraõā saīghapavāraõā gaõapuggalapavāraõā tevācikā dvevācikā samānavassikapavāraõā 'ti navapavāraõāyo, tāpi vinayadharāyattā eva tassa santakā so tāsaü sāmi. yāni pi imāni apalokanakammaü ¤attikammaü ¤attidutiyakammaü ¤atticatutthakamman ti cattāri saīghakam-, māni, tāni vinayadharāyattāni, yāpi c' āyaü upajjhāyena hutvā kulaputtānaü pabbajjā ca upasampadā ca kātabbā, ayam pi vinayadharāyattā 'va, na hi a¤¤o dvipiņakadharo pi etaü kātuü labhati. so eva nissayaü deti sāmaõeraü upaņņhāpeti. a¤¤o n' eva nissayaü dātuü labhati na sāmaõeraü upaņņhāpetuü. sāmaõeråpaņņhāpanaü paccāsiüsanto pana vinayadharassa santike upajjhaü gāhāpetvā vattapaņivattaü sādituü labhati. ettha ca nissayadānaü c' eva samaõeråpaņņhānaü ca ekam aīgaü. iti imesu chasu ānisaüsesu ekena saddhiü purimāni pa¤ca cha honti, dvãhi saddhiü satta, tãhi saddhiü aņņha, catåhi saddhiü nava, pa¤cahi saddhiü dasa, sabbehi p' etehi saddhiü ekādasā 'ti evaü vinayadharo puggalo pa¤ca cha satta aņņha nava dasa ekādasa ca ānisaüse labhatã 'ti veditabbo. evaü bhagavā ime ānisaüse dassento vinayapariyattiyā vaõõaü bhāsatã 'ti veditabbo.
ādissa ādissā 'ti punappunaü vavatthapetvā visuü visuü katvā. āyasmato Upālissa vaõõaü bhāsātã 'ti vinayapariyattiü nissāya Upālittherassa guõaü bhāsati thometi pasaüsati.


#<[page 876]>#
%<876                   Samantapāsādikā          [Bhvibh_V.72-73.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kasmā, app' eva nāma mama vaõõanaü sutvāpi bhikkhå Upālissa santike vinayaü uggahetabbaü pariyāpuõitabbaü ma¤¤eyyuü, evam idaü sāsanaü addhaniyaü bhavissati, pa¤ca vassasahassāni vattissatã 'ti. te 'dha bahå bhikkhå 'ti te imaü bhagavato vaõõanaü sutvā ime kir' ānisaüse n' eva suttantikā na ābhidhammikā labhantã 'ti yathā parikittitānisaüsādhigame ussāhajātā bahå bhikkhå therā ca navā ca majjhimā ca āyasmato Upālissa santike vinayaü pariyāpuõantã 'ti ayam ettha attho. idhā 'ti padaü nipātamattam eva. uddissamāne 'ti ācariyena antevāsikassa uddissamāne.
so pan' āyasmā ācariye attano ruciyā uddisante vā taü ācariyaü yācitvā antevāsike uddisāpento vā yo naü dhāreti tasmiü sajjhāyaü karonte vā uddissamāno nāma hoti, tasmā uddisante vā uddisāpente vā sajjhāyaü vā karonte 'ti padabhājanaü vuttaü. khuddānukhuddakehã 'ti khuddakehi ca anukhuddakehi ca. yāvad evā 'ti tesaü saüvattanamariyādāparicchedavacanaü, idaü vuttaü hoti. etāni hi ye uddisanti uddisāpenti sajjhāyanti vā tesaü tāva saüvattanti yāva kappati nu kho na kappati nu kho ti kukkuccasaükhāto vippaņisāro vihesā vicikicchāsaükhātā manovilekhā ca uppajjati yeva. athavā, yāvad evā 'ti atisayavavatthāpanaü.
tassa saüvattantã 'ti iminā sambaddho, kukkuccāya vihesāya vilekhāya ativiya saüvattanti yevā 'ti vuttaü hoti. upasampannassa vinayaü vivaõõetã 'ti upasampannassa santike tassa tasmiü vimatiü uppādetukāmo vinayaü vivaõõeti nindati garahati, sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. vilekhanasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiye, anvaddhamāsan ti anupaņipāņiyā addhamāse addhamāse, yasmā pana so uposathadivase uddisiyyati tasmā anåposathikan ti padabhājane vuttaü. uddissamāne 'ti uddisiyamāne,


#<[page 877]>#
%<Bhvibh_V.73-74.]      Pācittiya-vaõõanā                     877>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yasmā pana so pātimokkhuddesakena uddisante uddisiyamāno nāma hoti, tasmā uddisante 'ti padabhājane vuttaü. yaü ca tattha āpattiü āpanno ti tasmiü anācāre ciõõe yaü āpattiü āpanno. yathādhammo kāretabbo ti a¤¤āõena āpannattā tassā āpattiyā mokkho n' atthi, yathā pana dhammo ca vinayo ca ņhito tathā kāretabbo, desanāgāminiü ce āpanno hoti desāpetabbo, vuņņhānagāminiü ce vuņņhāpetabbo ti attho. sādhukan ti suņņhu. aņņhãkatvā 'ti aņņhikabhāvaü katvā, aņņhiko hutvā 'ti vuttaü hoti. dhammakamme 'ti ādãsu mohāropanakammaü adhippetaü, sesam ettha uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü, akusalacittaü dukkhavedanan ti. mohanasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthe, pahāraü dentã 'ti āvuso pãņhakaü pa¤¤āpetha pādadhovanaü āharathā 'ti ādãni vatvā tathā akarontānaü pahāraü denti. pahāraü deti āpatti pācittiyassā 'ti ettha paharitukāmatāya pahāre dinne sace pi marati pācittiyam eva. pahārena hattho vā pādo vā bhijjati sãsaü vā chiddaü hoti pācittiyam eva. yath' āyaü saīghamajjhe na virocati tathā naü karomã 'ti evaü viråpakaraõādhippāyena kaõõaü vā nāsaü vā chindati dukkaņaü. anupasampannassā 'ti gahaņņhassa vā pabbajitassa vā itthiyā vā purisassa vā antamaso tiracchānagatassāpi pahāraü deti dukkaņaü. sace pana rattacitto itthiü paharati saīghādiseso. kenaci viheņhiyamāno ti manussena vā tiracchānagatena vā viheņhiyamāno. mokkhādhippāyo ti tato attano mokkhaü patthayamāno. pahāraü detã 'ti kāyakāyapaņibaddhanissaggiyānaü a¤¤atarena pahāraü deti anāpatti. sace pi antarāmagge coraü vā paccatthikaü vā viheņhetukāmaü disvā upāsaka etth' eva tiņņha mā āgamā 'ti vatvā vacanaü anādiyitvā āgacchantaü gaccha re 'ti muggarena vā satthakena vā paharitvā yāti. so ce tena pahārena marati anāpatti yeva, vāëamigesu pi es' eva nayo. sesam ettha uttānam eva. samuņņhānādãni pan' assa paņhamapārājikasadisāni.


#<[page 878]>#
%<878                   Samantapāsādikā        [Bhvibh_V.74-77.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  idaü pana dukkhavedanan ti. pahārasikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤came, talasattikaü uggirantã 'ti pahāradānākāraü dassetvā kāyam pi kāyapaņibaddham pi uccārenti. te pahārasamu¤citā rodantã 'ti te pahāraparicitā pubbe pi laddhapahārattā, idāni ca pahāraü dassantã 'ti ma¤¤amānā rodantã 'ti attho. pahārassa mucchitā 'ti pi sajjhāyanti, tattha pahārassa bhãtā 'ti attho. uggirati āpatti pācittiyassā 'ti ettha sace uggiritvā viraddho pahāraü deti, avassaü vāretuü asakkontassa pahāro sahasā patati na paharitukāmatāya dinnattā dukkaņaü. tena pahārena hatthādãsu yaü ki¤ci bhijjati dukkaņam eva. paharitukāmassa yena kenaci daõķādinā pahāro vā mokkhito attanā vā satiü paņilabhitvā na paharati dukkataü. paharantassa kenaci vā hattho dhārito dukkaņaü.
mokkhādhippāyo talasattikaü uggiratã 'ti ettha pubbe vuttesu vatthåsu purimanayen' eva talasattikaü uggirantassa anāpatti.
sace pi virajjhitvā pahāraü deti anāpatti yeva. sesaü purimasadisam eva saddhiü samuņņhānādãhi. talasattikasikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhe, anuddhaüsentã 'ti te kira sayaü ākiõõadosattā evaü bhikkhå n' eva amhe codessanti na sāressantã 'ti attaparittānaü karonto paņigacc' eva bhikkhå amålakena saīghādisesena codenti. sesam ettha terasakakaõķamhi amålakasikkhāpade vuttanayattā uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. amålakasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattame, upadahantã 'ti uppādenti. kukkuccaü upadahati āpatti pācittiyassā 'ti vācāya vācāya āpatti. anupasampannassā 'ti sāmaõerassa, mātugāmena saddhiü raho ma¤¤e tayā nisinnaü nipannaü bhuttaü pãtaü saīghamajjhe ida¤ c' ida¤ ca kataü ti ādinā nayena kukkuccaü upadahati vācāya vācāya dukkaņaü. sesam ettha uttānam eva. samuņņhānādãni pi amålakasadisān' evā 'ti.


#<[page 879]>#
%<Bhvibh_V.78-80.]      Pācittiya-vaõõanā                     879>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sa¤ciccasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhame, adhikaraõajātānan ti etehi bhaõķanādãhi uppannavivādādhikaraõānaü. upassutin ti sutisamãpaü, yattha ņhatvā sakkā hoti tesaü vacanaü sotuü tatthā 'ti attho.
gacchati āpatti dukkaņassā 'ti ettha padavāre padavāre dukkaņaü. mantentan ti a¤¤ena saddhiü a¤¤asmiü mantayamāne.
mantente 'ti vā pāņho ayam ev' attho. våpasamessāmã 'ti upasamissāmi våpasamaü gamissāmi kalahaü na karissāmi.
attānaü parimocessāmã 'ti mama akārakabhāvaü kathetvā attānaü mocessāmi, sesam ettha uttānam eva, theyyasatthasamuņņhānaü, kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti.
siyā kiriyā sotukāmatāya gamanavasena, siyā akiriyaü ņhitaņņhānaü āgantvā mantayamānānaü ajānāpanavasena, råpiyaü a¤¤avādaü upassutã 'ti imāni hi tãõi sikkhāpadāni ekaparicchedāni. sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akulacittaü dukkhavedanan ti.
upassutisikkhāpadaü aņņhamaü.
     Navame, sace ca mayaü jāneyyāmā 'ti sace mayaü jāneyyāma, ca-kāro pana nipātamattam eva. dhammikānan ti dhammena vinayena satthusāsanena katattā dhammo etesu atthã 'ti dhammikāni, tesaü dhammikānaü catunnaü saīghakammānaü. khãyati āpatti pācittiyassā 'ti ettha vācāya vācāya pācittiyaü. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. kammapaņibāhanasikkhāpadaü navamaü.
     Dasame, vatthuü ārocitan ti codake ca cuditakena ca attano kathā kathitā anuvijjako sammato ettāvatā vatthum eva ārocitaü hoti. sesam ettha uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, kiriyākiriyaü sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti.


#<[page 880]>#
%<880                   Samantapāsādikā        [Bhvibh_V.81-83.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  chandaüadatvāgamanasikkhāpadaü dasamaü.
     Ekādasame, yathāmittatā 'ti yathā mittatāya yo yo mitto tassa tassa detã 'ti vuttaü hoti. esanayo sabbapadesu, sesaü ujjhāpanakādãsu vuttanayattā uttānattham eva. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü, dukkhavedanan ti. Dabbasikkhāpadaü ekādasamaü.
     Dvādasame, yaü vattabbaü siyā taü sabbaü tiüsakakaõķe pariõāmanasikkhāpade vuttanayam eva. ayaü eva hi viseso. tattha attano pariõāmitattā nissaggiyaü pācittiyaü.
idha puggalassa pariõāmitattā suddhikapācittiyan ti. tisamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü tivedanan ti.
pariõāmanasikkhāpadaü dvādasamaü. samatto vaõõanākkamena sahadhammikavaggo aņņhamo.
     Rājavaggassa paņhamasikkhāpade, orako ti parittako.
upari pāsādavaragato ti pāsādavarassa upari gato. ayyānaü vāhasā 'ti ayyānaü kāraõā, tehi jānāpitattā jānāmã 'ti vuttaü hoti. pitaraü patthetã ti antaraü passitvā ghātetuü icchati. rājantepuraü hatthisammaddan ti ādisu satthãhi sammaddo etthā 'ti hatthisammaddaü, hatthisambādhan ti attho, assarathasammaddapade pi es' eva nayo, sammatan ti keci paņhanti, taü na gahetabbaü. ra¤¤o antepure hatthisammaddan ti pi pāņho, tattha hatthãnaü sammaddaü hatthisammaddan ti attho, ra¤¤o antepure hatthisammaddo atthã 'ti vuttaü hoti, es' nayo sesapadesu pi. rajanãyānã 'ti tasmiü antepure edisāni råpādãni. muddhāvasittassā 'ti muddhani avasittassa, anikkhanto rājā ito ti anikkhantarājakaü, tasmiü anikkhantarājake sayanãghare 'ti attho.


#<[page 881]>#
%<Bhvibh_V.83-84.]       Pācittiya-vaõõanā                    881>%
ratanaü vuccati mahesã, nãbhatan ti nikkhantaü, anãbhataü ratanaü ito ti anãbhataratanakaü, tasmiü anãbhataratanake sayanãghare 'ti attho, sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti.
kiriyākiriyaü nosa¤¤avimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. rājante purasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiye, vissaritvā 'ti pammussitvā. puõõapattaü nāma satato pa¤ca kahāpaõā. kyāhaü karissāmã 'ti kiü ahaü karissāmi. ābharaõaü omu¤citvā 'ti mahālataü nāma navakoņiagghanakaü alaīkāraü apanetvā. antevāsã 'ti paricārako. aparikkhittassa upacāro ti ettha upacāro nāma ārāmassa dve leķķupātā, āvasathassa pana suppapāto vā musalapāto vā 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. uggaõhāti āpatti pācittiyassā 'ti ettha jātaråparajataü attano atthāya uggaõhantassa vā uggaõhāpentassa vā nissaggiyaü pācittiyaü. saīghagaõapuggalacetiyanavakammānaü atthāya dukkaņaü. avasesaü muttādiratanaü attano vā saīghādãnaü vā atthāya uggaõhantassa vā uggaõhāpentassa vā dukkaņaü. kappiyavatthu vā akappiyavatthu vā hotu antamaso mātukaõõapiëandhanatālapaõõam pi gihãsantakaü bhaõķāgārikasãsena paņisāmentassa pācittiyam eva. sace pana mātāpitunnaü santakaü avassaü paņisāmetabbaü kappiyabhaõķaü hoti attano atthāya gahetvā paņisāmetabbo. idaü paņisāmetvā dehã 'ti pana vutte na vaņņatã 'ti paņikkhipitabbaü. sace paņisāmehã 'ti pātetvā gacchanti paëibodho nāma hoti paņisāmetuü vaņņati. vihāre kammaü karonto vaķķhakãādayo vā rājavallabhā vā attano upakaraõabhaõķaü vā sayanabhaõķaü vā paņisāmetvā dethā ti vadanti chandena pi bhayena pi na kātabbam eva. guttaņņhānaü pana dassetuü vaņņati. balakkārena pātetvā gatesu ca paņisāmetuü vaņņati. ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā 'ti ettha sace mahāvihārasadiso mahārāmo hoti tattha pākāraparikkhitte pariveõe yattha katthaci bhikkhåhi vā sāmaõerehi vā gahitaü bhavissatã 'ti saīkā uppajjati tādise eva ņhāne uggaõhitvā vā uggaõhāpetvā vā ņhapetabbaü,


#<[page 882]>#
%<882                   Samantapāsādikā      [Bhvibh_V.84.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  mahābodhidvārakoņņhakāmbaīgaõasadisesu pana mahājanasa¤caraõaņņhānesu na gahetabbaü. Kurundiyaü pana vuttaü eko maggaü gacchanto nimmanussaņņhāne ki¤ci bhaõķaü passati ākiõõamanusse pi jāte manussā tam eva bhikkhuü āsaīkanti tasmā maggā okkamma nisãditabbaü, sāmikesu āgatesu taü ācikkhitabbaü, sace sāmike na passati patiråpaü karissatã 'ti. råpena vā nimittena vā sa¤¤āõaü katvā 'ti ettha råpaü nāma antobhaõķikāya bhaõķaü, tasmā bhaõķikaü mu¤citvā gaõetvā ettakā kahāpaõā vā jātaråparajataü vā 'ti sallakkhetabbo. nimittan ti la¤chanādi, tasmā la¤chitāya bhaõķikāya mattikāla¤chanan ti vā lākhāla¤chanan ti vā nãlapilotikāya bhaõķikāya katā 'ti vā setapilotikāya katā 'ti vā evam ādi sabbaü sallakkhetabbaü. bhikkhå patiråpā 'ti lajjino kukkuccakā, lolajātikānaü hi hatthe ņhapetuü na labbhati. yo pana n' eva tamhā āvāsā pakkamati na sāmike passati tenāpi attano cãvarādimålaü na kātabbaü. thāvaraü pana senāsanaü vā cetiyaü vā pokkharaõã vā kāretabbaü. sace dãghassa addhuno accayena sāmiko āgacchati upāsaka tava santakena idaü nāma kataü anumodāhã 'ti vattabbo. sace anumodati icc' etaü kusalaü, no ce anumodati mama dhanaü dethā 'ti codeti yeva a¤¤aü samādapetvā dātabbaü. ratanasammataü vissāsaü gaõhātã 'ti ādãsu āmāsam eva sandhāya vuttaü, anāmāsaü na vaņņati, sesam ettha uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. ratanasikkhāpadaü dutiyaü.
     Tatiye, tiracchānakathan ti ariyamaggassa tiracchānabhåtaü kathaü. rājakathan ti rājapaņisamyuttakathaü, corakathādãsu pi es' eva nayo. santaü bhikkhun ti ettha yaü vattabbaü taü cārittasikkhāpade vuttam eva.


#<[page 883]>#
%<Bhvibh_V.84-87.]    Pācittiya-vaõõanā                   883>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace sambahulā kenaci kammena gāmaü pavisanti vikāle gāmappavesanaü āpucchāmã 'ti sabbehi a¤¤ama¤¤aü āpucchitabbaü, tasmiü gāme taü kammaü na sampajjatã 'ti a¤¤aü gāmaü gacchanti gāmasatam pi hotu puna āpucchanakiccaü n' atthi. sace pana ussāhaü paņippassambhetvā vihāraü gacchantā antarā a¤¤aü gāmaü pavisitukāmā honti puna āpucchitabbam eva, kulaghare vā āsanasālāya vā bhattakiccaü katvā telabhikkhāya vā sappibhikkhāya vā caritukāmo hoti. sace passe bhikkhu atthi āpucchitvā gantabbaü, asante n' atthã 'ti gantabbaü, vãthiü otaritvā bhikkhuü passati āpucchanakiccaü n' atthi, anāpucchitvā vicaritabbam eva, gāmamajjhena maggo hoti tena gacchantassa telādibhikkhāya carissāmã 'ti citte uppanne sace passe bhikkhu atthi āpucchitvā caritabbaü, maggā anokkamma bhikkhāya carantassa pana āpucchanakiccaü n' atthi. aparikkhitassa gāmassa upacāro adinnādāne vuttanayen' eva veditabbo. antarārāman ti ādãsu na kevalaü anāpucchā kāyabandhanaü abandhitvā saīghāņiü apārupitvā gacchantassāpi anāpatti. āpadāså 'ti sãho vā vyaggho vā āgacchati, megho vā uņņheti, a¤¤o vā koci upaddavo uppajjati anāpatti. evaråpāsu āpadāsu bahigāmato antogāmaü pavisituü vaņņati. sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü kāyavācato kāyavācacittato ca samuņņhāti kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü, vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. vikāle gāmappavesanasikkhāpadaü tatiyaü.
     Catutthe, bhedanam eva bhedanakaü taü assa atthã 'ti bhedanakam eva. araõike 'ti araõidhanuke. vãņhe 'ti vãņhake, sesam ettha uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü, kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. såcigharasikkhāpadaü catutthaü.
     Pa¤came, chedanakaü vuttanayam eva. chinditvā paribhu¤jatã 'ti ettha sace na chinditukāmo hoti bhåmiyaü nikhaõitvā pamāõaü upari dasseti uttānaü katvā paribhu¤jati.


#<[page 884]>#
%<884                   Samantapāsādikā        [Bhvibh_V.87-90.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ukkhipitvā vā tulāsaīghāņe ņhapetvā aņņaü katvā paribhu¤jati sabbaü vaņņati. sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü. ma¤casikkhāpadaü pa¤camaü.
     Chaņņhe, tålaü onaddham etthā 'ti tålonaddhaü. tålaü pakkhipitvā upari cilimikāya onaddhan ti vuttaü hoti.
sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü. tålonaddhasikkhāpadaü chaņņhaü.
     Sattame, nisãdanam anu¤¤ātaü hotã 'ti, kattha anu¤¤ātaü.
cãvarakkhandhake paõãtabhojanavatthusmiü. vuttaü hi tattha anujānāmi bhikkhave kāyaguttiyā cãvaraguttiyā senāsanaguttiyā nisãdanan ti. seyyathāpi purāõasikoņņho ti yathā nāma purāõacammakaro ti attho, yathā hi cammakāro cammaü vitthataü karissāmã 'ti ito cito ca sama¤chati kaķķhati evaü so pi taü nisãdanaü, tena taü bhagavā evam āha. nisãdanaü nāma sadasaü vuccatã 'ti santhatasadisaü santharitvā ekasmiü ante sugatavidatthiyā vidatthimatte padese dvãsu ņhānesu phāletvā tisso dasā kayiranti. tāhi dasāhi sadasaü nāma vuccati. sesam ettha uttānam eva.
chasamuņņhānaü. nisãdanasikkhāpadaü sattamaü.
     Aņņhame, kaõķupaņicchādã anu¤¤ātā hotã 'ti, kattha anu¤¤ātā. cãvarakkhandhake Belaņņhisãsavatthusmiü. vuttaü hi tattha anujānāmi bhikkhave yassa kaõķu vā pãëakā vā assāvo vā thullakacchu vā ābādho kaõķupaņicchādin ti.
yassa adhonābhi ubbhajānumaõķalan ti yassa bhikkhuno nābhiyā heņņhā jānumaõķalānaü upari. kaõķå 'ti kacchu.
pãëakā 'ti lohitutaõķikā sukhumapãëakā. assāvo ti arisa bhagandara pamehādãnaü vā vasena asucipaggharaõaü. thullakacchu vā ābādho ti mahāpiëakābadho vuccati. sesam ettha uttānam eva. chasamuņņhānaü. kaõķupaņicchādãsikkhāpadaü aņņhamaü.


#<[page 885]>#
%<Bhvibh_V.91-92.]          Pācittiya-vaõõanā                 885>%
     Navame, vassikasāņikā anu¤¤ātā hotã 'ti, kattha anu¤¤ātā, cãvarakkhandhake visākhāvatthusmiü. vuttam hi tattha anujānāmi bhikkhave vassikasāņikan ti. sesam ettha uttānam eva. chasamuņņhānaü. vassikasāņikasikkhāpadaü navamaü.
     Dasame, caturaīgulomako ti catuhi aīglãhi ånakappamāõo.
sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü. Nandattherasikkhāpadaü dasamaü. samatto vaõõanākkamena rājavaggo navamo.
               uddiņņhā kho ti ādi vuttanayam evā 'ti.
     Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya khuddakavaõõanā samattā.


#<[page 886]>#
%<886>%
                      [PâōIDESANäYâ DHAMMâ]
          pāņidesanãyā dhammā khuddakānaü anantarā,
          ņhapitā ye ayaü dāni tesaü bhavati vaõõanā.
     Paņhamapāņidesanãye tāva, paņikkamanakāle 'ti piõķāya caritvā paņiāgamanakāle. sabbe 'va aggahesã 'ti sabbam eva aggahesi. pavedhentã 'ti kampamānā. apehã 'ti apagaccha na okāsam dethā 'ti attho. gārayhaü āvuso ti ādi paņidesetabbākāradassanaü. rathikā 'ti racchā. vyåhan ti anibbijjhitvā ņhitā gatapaccāgataracchā. siüghāņakan ti catukoõaü vā tikoõaü vā maggasamodhānaņņhānaü. gharan ti kulagharaü. etesu rathikādãsu yattha katthaci ņhatvā gaõhantassa gahaõe dukkaņaü. ajjhohāragaõanāya pāņidesanãyaü, hatthisālādãsu gaõhantassāpi es' eva nayo. bhikkhunã rathikāya ņhatvā deti bhikkhu sace pi antarārāmādãsu ņhatvā gaõhāti āpatti yeva. antaragharaü paviņņhāyā 'ti hi vacanato bhikkhuniyā antaraghare ņhatvā dadamānāya vasen' ettha āpatti veditabbā. bhikkhussa ņhitaņņhānaü pana appamāõaü. tasmā sace pi vãthiādãsu ņhito bhikkhu antarārāmādãsu ņhatvā dadamānāya bhikkhuniyā gaõhāti anāpatti yeva. yāmakālikaü sattāhakālikaü yāvajãvikaü āhāratthāya paņigaõhāti āpatti dukkaņassa. ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaņassā 'ti idaü āmisena asambhinnaü sandhāya vuttaü. sambhinne pana ekarase pāņidesanãyam eva. ekato upasampannāyā 'ti bhikkhunãnaü santike upasampannāya, bhikkhånaü santike upasampannāya pana yathā vatthukam eva. dāpeti na detã 'ti a¤¤ātikā a¤¤ena kenaci dāpeti taü gaõhantassa anāpatti. upanikkhipitvā detã 'ti bhåmiyaü ņhapetvā idaü ayya tumhākaü dammã 'ti deti. evaü dinnaü sādhu bhaginã 'ti sampaņicchitvā tāya eva vā bhikkhuniyā a¤¤ena vā kenaci paņiggāhāpetvā bhu¤jituü vaņņati.


#<[page 887]>#
%<Bhvibh_VI.1-4.]              Pāņidesanãyā-vaõõanā                   887>%
sace hi hatthagate patte āmisaü gaīheyya pariccattaü te mayā 'ti deti bhikkhu gahitaü bhaginã 'ti paņiggaõhāti gaõhantassa āpattã 'ti vadanti. sikkhamānāya sāmaõerāyā 'ti etāsaü dadamānānaü gaõhantassa anāpatti. sesaü ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤avimokkhaü acittakaü paõõativajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti.
paņhamapāņidesanãyaü.
     Dutiye, apasakka tāva bhaginã 'ti ādi apasādetabbākāradassanaü. attano bhattaü dāpeti n' detã 'ti ettha sace pi attano bhattaü deti iminā sikkhāpadena anāpatti yeva, purimasikkhāpadena āpatti. a¤¤assa bhattaü deti na dāpetã 'ti ettha pana sace dāpeyya iminā sikkhāpadena āpatti bhaveyya.
dentiyā pana n' eva iminā na purimena āpatti. sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. dutiyapāņidesanãyaü.
     Tatiye, ubhato pasannan ti dvãhi pasannaü, upāsakena pi upāsikāya pi, tasmiü kira kule ubho 'pi te sotāpannā yeva.
bhogena hāyatã 'ti edisaü hi kulaü sace pi asãtikoņidhanaü hoti bhogehi hāyati yeva. kasmā, yasmā tattha n' eva upāsikā na upāsako bhoge rakkhati. gharato nãharitvā dentã 'ti āsanasālaü vā vihāraü vā ānetvā denti. sace pi anāgate bhikkhumhi paņhamaü yeva nãharitvā dvāre ņhapetvā pacchā sampattassa denti vaņņati. bhikkhuü pana disvā anto gehato nãharitvā dãyyamānaü na vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā nosa¤¤āvimokkham acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. tatiyapāņidesanãyaü.
     Catutthe, avaruddhā hontã 'ti paņiviruddhā honti. pa¤cannaü paņisamviditan ti pa¤casu sahadhammikesu yaü ki¤ci pesetvā khādanãyaü bhojanãyaü āharissāmā 'ti paņisaüviditaü katam pi appaņisaüviditam evā 'ti attho. ārāmaü ārāmåpacāraü ņhapetvā 'ti āra¤¤akasenāsanārāma¤ ca tassa upacāra¤ ca ņhapetvā upacārato nikkhantaü antarāmagge bhikkhuü disvā vā gāmaü āgatassa vā paņisaüviditaü katam pi appaņisaüviditam eva hotã 'ti veditabbaü.


#<[page 888]>#
%<888                   Samantapāsādikā                 [Bhvibh_VI.4.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace sāsaīkaü hoti sāsaīkan ti ācikkhitabban ti kasmā ācikkhitabbaü. ārāme core vasante amhākaü n' ārocentã 'ti vacanapaņimocanatthaü, corā vattabbā mamussā idh' åpacārantã 'ti kasmā vattabbā. attano upaņņhākehi amhe gaõhāpentã 'ti vacanapaņimocanatthaü, yāguyā paņisaüvidite tassā parivāro āhariyyatã 'ti yāguyā paņisaüviditaü katvā kiü suddhayāguyā dinnāya påvabhattāni pi etissā yāguyā paricāraü katvā dassāmā 'ti evaü yaü ki¤ci āharanti sabbaü paņisamviditam eva hoti. bhattena paņisaüvidite 'ti ādãsu pi es' eva nayo.
asukaü nāma kulaü paņisaüviditaü katvā khādanãyādãni gahetvā gacchatã 'ti sutvā a¤¤āni pi tena saddhiü attano deyyadhammaü āharanti vaņņati. yāguyā paņisaüviditaü katvā påvaü vā bhattaü vā āharanti etam pi vaņņã 'ti Kurundiyaü vuttaü. gilānassā 'ti appaņisaüvidite pi gilānassa anāpatti.
paņisaüvidite vā gilānassa vā sesakan ti ekass' atthāya paņisaüviditaü katvā āhaņaü, tassa sesakaü a¤¤assāpi bhu¤jituü vaņņati. catunnaü vā pa¤cannaü vā paņisaüviditaü katvā bahuü āhaņaü hoti a¤¤esam pi dātuü icchanti, etam pi paņisaüviditasesakam eva sabbam pi vaņņati. atha adhikam eva hoti sannidhiü mocetvā ņhapitaü dutiyadivase pi vaņņati. gilānassa āhaņāvasese 'pi es' eva nayo. yaü pana appaņisaüviditam eva katvā āhaņaü taü bahi ārāmaü pesetvā paņisaüviditaü kāretvā āharāpetabbaü. bhikkhåhi vā gantvā antarāmagge gahetabbaü. yam pi vihāramajjhena gacchanto vā vanacarakādayo vā vanato āharitvā denti purimanayen' eva paņisaüviditaü kāretabbaü. tattha jātakan ti ārāme jātakam eva, målahkādanãyādiü a¤¤ena kappiyaü katvā dinnaü paribhu¤jato anāpatti. sace pana taü gāmaü haritvā pacitvā āharanti na vaņņati, paņisaüviditaü kāretabbaü, sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti.


#<[page 889]>#
%<Bhvibh_VII.1.]                    Sekhiya-vaõõanā                   889>%
catutthapāņidesanãyaü samattaü. Samantapāsādikāya vinayavaõõanāya pāņidesanãyavaõõanā niņņhitā.
          yāni sikkhitasikkhena sekhiyānã 'ti tādinā,
          bhāsitāni ayaü dāni tesam pi vaõõaõākkamo.
     Tattha parimaõķalan ti samantato maõķalaü. nābhimaõķalaü jānumaõķan ti uddhaü nābhimaõķalaü adho jānumaõķalaü paņicchādento jānumaõķalassa heņņhā jaīghaņņikato paņņhāya aņņhaīgulamattaü nivāsanaü otāretvā nivāsetabbaü. tato paraü otārentassa dukkaņan ti vuttaü.
tathā nisinnassa jānumaõķalato heņņhā caturaīgulamattaü paņicchannaü hotã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü. evaü nivāsentassa pana nivāsanaü pamāõikaü vaņņati. tatr' idaü pamāõaü, dãghato muņņhipa¤camaü tiriyaü aķķhateyyahatthaü, tādisassa pana alābhe tiriyaü dvihatthappamāõam pi vaņņati jānumaõķalapaņicchādanatthaü nābhimaõķalaü pana cãvarenāpi sakkā paņicchādetun ti. tattha ekapaņņacãvaraü evaü nivattham pi ņhāne na tiņņhati dupaņņaü pana tiņņhati. olambento nivāseti āpatti dukkaņassā 'ti ettha na kevalaü purato vā pacchato vā olambetvā nivāsentass' eva dukkaņaü. ye pan' a¤¤e tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhå gihãnivatthaü nivāsenti hatthisoõķakaü macchavāëakaü catukkaõõakaü tālavaõņakaü satavallikaü nivāsentã 'ti ādinā nayena khandhake nivāsanadosā vuttā tathā nivāsentassāpi dukkaņam eva. te sabbe vuttanayena parimaõķalaü nivāsentassa na hontã ti ayam ettha saükhepo, vitthārato pana tath' eva āvibhavissati.
asa¤ciccā 'ti purato vā pacchato vā olambetvā nivāsessāmã 'ti evaü asa¤cicca atha kho parimaõķalaü yeva nivāsessāmã 'ti virajjhitvā aparimaõķalaü nivāsentassa anāpatti. asatiyā 'ti a¤¤āvihitassāpi tathā nivāsentassa anāpatti. ajānantassā 'ti ettha nivāsanavattaü ajānantassa mokkho n' atthi, nivāsanavattaü hi sādhukaü uggahetabbaü, tassa anuggahaõam ev' assa anādariyaü. taü pana sa¤cicca anuggahaõtass' eva yujjati. tasmā uggahitavatto 'pi yo āruëhabhāvaü vā oruëhabhāvaü vā na jānāti,


#<[page 890]>#
%<890                   Samantapāsādikā                     [Bhvibh_VII.1.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tassa anāpatti. Kurundiyaü pana parimaõķalaü nivāsetuü ajānantassa anāpattã 'ti vuttaü. yo pana sukkhaja¤gho vā mahāpiņņhikamaüso vā hoti tassa sāruppatthāya aņņhaīgulādikam pi otāretvā nivāsetuü vaņņati. gilānassā 'ti jaīghāya vā pāde vā vaõo hoti ukkhipitvā vā otāretvā vā nivāsetuü vaņņati. āpadāså 'ti vāëamigā vā corā vā anubandhanti evaråpāsu āpadāsu anāpatti, sesam uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü dukkhavedanan ti. Phussadevatthero pana sacittakaü paõõattivajjaü tivedanan ti āha. Upatissatthero pana anādariyaü paņiccā 'ti vuttattā lokavajjaü, akusalacittaü dukkhavedanan ti āha.
     parimaõķalaü pārupitabban ti tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhå gihãpārupanaü pārupantã 'ti evaü vuttaü anekappakāraü gihãpārupanaü apārupitvā idha vuttanayen' eva ubho kaõõe samaü katvā pārupanavattaü pårentena parimaõķalaü pārupitabbaü. imāni ca dve pi sikkhāpadāni avisesena vuttāni, tasmā vihāre pi antaraghare pi parimaõķalam eva nivāsetabba¤ ca pārupitabba¤ cā 'ti.
samuņņhānādãni paņhamasikkhāpade vuttanayān' eva saddhiü theravādena.
     kāyaü vivaritvā 'ti jānum pi uram pi vivaritvā. supaņicchannenā 'ti na sasãsaü pārutena, atha kho gaõņhikaü paņimu¤citvā ubhato anuvātantena gãvaü paņicchādetvā ubho kaõõe samaü katvā paņisaüharitvā yāva maõibandhaü paņicchādetvā antaraghare gantabbaü.
     dutiyasikkhāpade, galavāņakato paņņhāya sãsaü maõibandhato paņņhāya hatthe piõķikamaüsato ca paņņhāya pāde vivaritvā nisãditabbaü. vāsåpagatassā 'ti vāsatthāya upagatassa rattibhāge vā divasabhāge vā kāyaü vivaritvā nisãdato anāpatti. susaüvuto ti hatthaü vā pādaü vā akãëāpento suvinãto ti attho.
     okkhittacakkhå 'ti heņņhā khittacakkhu hutvā. yugamattaü pekkhamāno ti yugayuttako hi danto ājāneyyo yugamattaü pekkhati purato catåhatthappamāõaü bhåmibhāgaü iminā pi ettakaü pekkhantena gantabbaü.


#<[page 891]>#
%<Bhvibh_VII.1-3.]                Sekhiya-vaõõanā                    891>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  yo anādariyaü paņicca tahaü tahaü olokento ti yo taü taü disābhāgaü pāsādaü kåņāgāraü vãņhiü olokento gacchati āpatti dukkaņassa.
ekasmiü pana ņhāne ņhatvā hatthiassādiparissayābhāvaü oloketuü vaņņati. nisãdantenāpi okkhittacakkhunā 'va nisãditabbaü. ukkhittakāyā 'ti ukkhepena, itthambhåtalakkhaõe karaõavacanaü, ekato vā ubhato vā ukkhittacãvaro hutvā 'ti attho. anto indakhãlato paņņhāya evaü na gantabbaü. nisinnakāle dhammakarakaü nãharantenāpi cãvaraü anukkhipitvā nãharitabban ti. paņhamo vaggo.
     ujjagghikāyā 'ti mahāhasitaü hasanto, vuttanayen' ev' ettha karaõavacanaü. appasaddo antaraghare 'ti ettha kittāvatā appasaddo hoti. dvādasahatthe gehe ādimhi saīghatthero majjhe dutiyatthero ante tatiyatthero ti evaü nisinnesu saīghatthero dutiyena saddhiü manteti. dutiyatthero tassa saddaü c' eva suõāti katha¤ ca vavatthapeti. tatiyatthero pana saddam eva suõāti kathaü na vavatthapeti.
ettāvatā appasaddo hoti. sace pana tatiyatthero kathaü vavatthapeti mahāsaddo nāma hotã 'ti. kāyaü paggahetvā 'ti niccalaü katvā ujukena kāyena samena iriyāpathena gantabbaü c' eva nisãditabba¤ ca. bāhuü paggahetvā 'ti niccalaü katvā. sãsaü paggahetvā 'ti niccalaü ujuü ņhapayitvā. dutiyo vaggo.
     khambhakato nāma kaņiyaü hatthaü ņhapetvā katakhambho. oguõņhito ti sasãsaü pāruto. ukkuņikāyā 'ti ettha ukkuņikā vuccati paõhiyo ukkhipitvā aggapādehi vā aggapāde ukkhipitvā paõhãhi yeva vā bhåmiü phusantassa gamanaü, karaõavacanaü pan' ettha vuttalakkhaõam eva. dussapallatthikāyā 'ti ettha āyogapallatthikāpi dussapallatthikāy' eva.
ākirante pã 'ti piõķapātaü dente pi. sakkaccaü ti satiü upaņņhapetvā. pattasa¤¤ã 'ti patte sa¤¤aü katvā. samasåpako nāma yattha bhattassa catutthabhāgappamāõo såpo hoti.


#<[page 892]>#
%<892                   Samantapāsādikā                   [Bhvibh_VII.3.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  muggasåpo māsasåpo ti ettha kulatthādãhi katasåpā pi saügahaü gacchanti yevā 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü.
rasarase 'ti ettha ņhapetvā dve såpe avasesāni loni sāka såpeyya maccharasa maüsarasādãni rasarasā 'ti veditabbāni, taü rasarasaü bahum pi gaõhantassa anāpatti. samatittikan ti samapuõõaü samabharitaü. thåpãkataü piõķapātaü patigaõhāti āpatti dukkatassā 'ti ettha thåpãkato nāma pattassa antomukhavaņņilekhaü atikkamitvā kato patte pakkhitto racito pårito ti attho. evaü kataü agahetvā antomukhavaņņilekhāsamappamāõo gahetabbo, tattha thåpãkataü nāma pa¤cahi bhojanehi katan ti Abhayatthero āha. tipiņaka-Cåëanāgatthero pana piõķapāto nāma yāgu pi bhattam pi khādanãyam pi cuõõapiõķo pi dantakaņņham pi dasikasuttam pã 'ti, idaü suttaü vatvā dasikasuttam pi thåpãkataü na vaņņatã 'ti āha. tesaü vādaü sutvā bhikkhå rohaõaü gantvā cåëa-Summattheraü pucchiüsu, bhante thåpãkatapiõķapāto kena paricchinno ti tesa¤ ca therānaü vādaü ārocesuü. thero sutvā āha, aho Cåëanāgo sāsanato bhaņņo aho tena bahunnaü dvāraü dinnaü ahaü etassa sattakkhattuü vinayaü vācento na kadāci evaü avacaü ayaü kuto labhitvā evaü vadatã 'ti. bhikkhå theraü yāciüsu kathetha dāni bhante kena paricchinno ti. yāvakālikena āvuso ti thero āha. tasmā yaü ki¤ci yāgubhattaü vā phalāphalaü vā āmisajātikaü samatittikam eva gahetabbaü. ta¤ ca kho adhiņņhānåpagena pattena, itarena pana thåpãkatam pi vaņņati.
yāmakālika sattāhakālika yāvajãvikāni pana adhiņņhānåpage patte 'pi thåpãkatāni vaņņanti. dvãsu pattesu bhattaü gahetvā ekasmiü påretvā vihāraü pesetuü vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü pana vuttaü, yaü patte pakkhippamānaü påvaucchukhaõķaphalāphādi heņņhā orohati taü thåpãkataü nāma na hoti. påvavaņaüsakaü ņhapetvā piõķapātaü denti thåpãkatam eva hoti. pupphavaņaüsakatakkolakakaņukaphalādi vaņaüsake pana ņhapetvā dinnaü thåpãkataü na hoti. bhattassa upari thālakaü vā pattaü vā ņhapetvā påretvā gaõhāti thåpãkataü nāma na hoti.


#<[page 893]>#
%<Bhvibh_VII.3-5.]                Sekhiya-vaõõanā                    893>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  Kurundiyaü vuttaü thālake vā paõõe vā pakkhipitvā taü pattamatthake ņhapetvā denti pāņekkabhājanaü vaņņatã 'ti. idha anāpattiyaü gilāno na āgato, tasmā gilānassāpi thåpãkataü na vaņņati. sabbattha pana paņiggahetum eva na vaņņati, paņiggahãtaü pana supaņiggahãtam eva hoti, paribhu¤jituü vaņņatã 'ti. tatiya vaggo.
     sakkaccan ti ca pattasa¤¤ã ti cā 'ti ubhayaü vuttanayam eva. sapadānan ti tattha tattha odhiü akatvā anupaņipāņiyā, samasåpake vattabbaü vuttam eva. thåpato ti matthakato, vemajjhato ti attho. paņicchādetvā dentã 'ti māghātasamayādãsu paņicchannaü vya¤janaü katvā denti, vi¤¤attiyaü vattabbaü n' atthi, ujjhānasa¤¤ãsikkhāpade pi gilāno na muccati. nātimahanto kabaëo ti mayåraõķaü atimahantaü, kukkuņaõķaü atikhuddakaü, tesaü vemajjhappamāõo.
khajjake 'ti ettha målakhādanãyādi sabbaü gahetabbaü.
catuttho vaggo.
     anāhaņe 'ti anāharite, mukhadvāraü asampāpite 'ti attho.
sabbaü hatthan ti sakalahatthaü. sakabaëenā 'ti ettha dhammaü kathento harãņakaü vā laņņhimadhukaü vā mukhe pakkhipitvā katheti, yattakena vacanaü aparipuõõaü na hoti tattakena mukhamhi sante kathetuü vaņņati. piõķukkhepakan ti piõķaü ukkhipitvā ukkhipitvā. kabaëāvacchedakan ti kabalaü avacchinditvā avacchinditvā. avagaõķakārakan ti makkaņo viya gaõķe katvā katvā. hatthaniddhånakan ti hatthaü niddhånitvā niddhånitvā. sitthāvakārakan ti sitthāni avakiritvā avakiritvā. jãvhānicchārakan ti jãvhaü nicchāretvā nicchāretvā. capucapukārakan ti capucapå 'ti evaü saddaü katvā katvā. pa¤camo vaggo.
     surusurukārakan ti surusurå 'ti evaü saddaü katvā katvā.
davo ti parihāsavacanaü, taü yena kenaci pariyāyena kiü buddho sãlakabuddho paņibuddho,


#<[page 894]>#
%<894                   Samantapāsādikā                   [Bhvibh_VII.6.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kiü dhammo godhammo ajadhammo, kiü saīgho migasaīgho pasusaīgho ti ādinā nayena tãõi ratanāni ārabbha na kātabban ti attho. hatthanillehakan ti hatthaü nillehitvā nillehitvā, bhu¤jantena hi aīgulimattam pi nillehituü na vaņņati. ghanayāguphāõitapāyāsādike pana aīgulãhi gahetvā aīguliyo mukhe pavesetvā pavesetvā bhu¤jituü vaņņati. pattanillehakaoņņhanillehakādãsu pi es' eva nayo, tasmā ekaīguliyāpi patto na nillehitabbo ekaoņņho pi jãvhāya na nillehitabbo. oņņhamaüsehi eva pana gahetvā anto pavesetuü vaņņati. kokanade 'ti evaü nāmake, kokanadan ti padumaü vuccati. so ca pāsādo padumakasaõņhāno, ten' assa kokanado tv' eva nāmaü akaüsu.
     na sāmikena hatthena pānãyathālakan ti etaü paņikkålavasena paņikkhittaü, tasmā saüghikam pi puggalikam pi gihãsantakam pi attano santakam pi saükham pi sarāvam pi thālakam pi na gahetabbam eva, gaõhantassa dukkaņaü.
sace pana hatthassa ekadoso āmisamakkhito na hoti tena padesena gahetuü vaņņati. uddharitvā vā ti sitthāni udakato uddharitvā ekasmiü ņhāne rāsiü katvā udakaü chaķķeti.
bhinditvā 'ti sitthāni bhinditvā udakagatikāni katvā chaķķeti.
paņiggahe vā 'ti paņiggahena paņicchannāniü paņiggahe chaķķeti. nãharitvā 'ti bahi nãharitvā chaķķeti, evaü chaķķentassa anāpatti. setacchattan ti vatthapaliguõņhitaü paõķaracchattaü. kila¤jacchattan ti vilãvachattaü. paõõacchattan ti tālapaõõādãhi yehi kehici kataü. maõķalabaddhaü salākabaddhan ti idaü pana tiõõam pi chattānaü pa¤jaradassanatthaü vuttaü, tāni hi maõķalabaddhāni c' eva honti salākabaddhāni ca, yam pi tattha jātakadaõķakena kataü ekapaõõacchattaü hoti tam pi chattam eva, etesu yaü ki¤ci chattaü pāõimhi assā 'ti chattapāõã, so taü chattaü dhārayamāno vā aüse vā katvā årumhi vā ņhapetvā yāva hatthena na mu¤cati tāv' assa dhammaü desetuü na vaņņati, desentassa vuttanayena dukkaņaü. sace pan' assa a¤¤o chattaü dhāreti chattapādukāya vā ņhitaü hoti hatthato apagatamatte chatte chattapāõi nāma na hoti tassa dhammaü desetuü vaņņati.


#<[page 895]>#
%<Bhvibh_VII.6-7.]               Sekhiya-vaõõanā                   895>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  dhammaparicchedo pan' ettha padaso dhamme vuttanayen' eva veditabbo. daõķapāõissā 'ti ettha daõķo nāma majjhimassa purisassa catåhatthappamāõo daõķo, daõķapāõibhāvo pan' assa chattapāõimhi vuttanayen' eva veditabbo, satthapāõimhi pi es' eva nayo. asiü sannayhitvā ņhito pi hi satthapāõisaīkhaü na gacchati. āyudhapāõissā 'ti ettha ki¤cāpi vuttaü āyudhaü nāma cāpo kodaõķo ti atha kho sabbāpi dhanuvikatã saddhiü saravikatiyā āyudhan ti veditabbaü. tasmā saddhiü vā sarena dhanuü gahetvā suddhadhanuü vā suddhasaraü vā sajãyadhanuü vā nijjiyadhanuü vā gahetvā ņhitassa vā nisinnassa vā dhammo desetuü na vaņņati. sace pan' assa dhanukaõņhe pi paņimukkaü hoti, yāva hatthena na gaõhāti tāva dhammaü desetuü vaņņati yevā 'ti. chaņņho vaggo.
     akkantassā 'ti chattadaõķake aīgulantaraü appavesetvā kevalaü pādukaü akkamitvā ņhitassa. paņimukkassā 'ti paņimu¤citvā ņhitassa, upāhanāya pi es' eva nayo. omukko ti pan' ettha paõhikavaņņaü omu¤citvā ņhito vuccati. yānagatassā 'ti ettha sace pi dvãhi janehi hatthasaüghātena gahito sāņake vā ņhapetvā vaüsena vayhati, ayutte vā vayhādike yāne visaükharitvā vā ņhapite cakkamatte pi nisinno yānagato tv eva saükhaü gacchati. sace pana dve pi ekayāne nisinnā honti vaņņati, visuü nisinnesu pi ucce yāne nisinnena nãce nisinnassa dhammaü desetuü vaņņati, samappamāõe pi vaņņati, purime yāne nisinnena pacchime nisinnassa vaņņati, pacchime pana uccatare pi nisinnena desetuü na vaņņati. sayanagatassā 'ti antamaso kaņasārake pi pakatibhåmiyam pi nipannassa ucce pi ma¤ce vā pãņhe vā bhåmippadese vā ņhitena nisinnena vā desetuü na vaņņati, sayanagatena pana sayanagatassa uccatare vā samappamāõe vā nipannena desetuü vaņņati, nipannena ca ņhitassa vā nisinnassa vā desetuü vaņņati, nisinnenāpi ņhitassa vā nisinnassa vā vaņņati, ņhitena ņhitass' eva vā vaņņati.


#<[page 896]>#
%<896                   Samantapāsādikā                   [Bhvibh_VII.7.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pallatthikāyā 'ti ayogapallatthikāya vā hatthapallatthikāya vā dussapallatthikāya vā yāya kāyaci pallatthikāya nisinnassa agilānassa desetuü na vaņņati.
veņhitasãsassā 'ti dussaveņhanena vā moëiādãhi vā yathā kesanto na dissati evaü veņhitasãsassa. oguõņhitasãsassā 'ti sasãsaü pārutassa. chamāya nisinnenā 'ti bhåmiyaü nisinnena.
āsane nisinnassā 'ti antamaso vattham pi tiõāni pi santharitvā nisinnassa. chapakassā 'ti caõķālassa. chapakã 'ti caõķālã.
nilãno ti paņicchanno hutvā. yatra hi nāmā 'ti yo nāma.
sabbam ida¤ ca parigatan ti tatth' eva paripaņã 'ti sabbo ayaü loko saükaraü gato nimmariyādo ti imaü vacanaü vatvā tatth' eva tesaü dvinnam pi antarā rukkhato patito, patitvā ca pana ubhinnam pi purato ņhatvā imaü gāthaü abhāsi, ubho atthaü na jānanti ... pe ... asmā kumbhamãvābhidā 'ti.
tattha ubho atthaü na jānantã 'ti dve pi janā pāliyā atthaü na jānanti. dhammaü na passare 'ti pāliü na passanti. katame te ubho, yo c' āyaü mantaü vāceti yo ca adhammena adhiyatã 'ti evaü brāhmaõaü ca rājānaü ca ubho 'pi adhammikabhāve ņhapeti, tato brāhmaõo sālãnan ti gātham āha.
tass' attho, jānām' aham bho ayaü dhammo ti, api ca kho mayā dãgharattaü saputtadāraparijanena ra¤¤o santako sālãnaü odano bhutto. sucimaüsåpasecano ti nānappakāravikatisampāditaü sucimaüsåpasecanaü missãkaraõamassā 'ti sucimaüsåpasecano. tasmā dhamme na vattāmã 'ti yasmā evaü mayā ra¤¤o odano bhutto a¤¤e ca bahulā vā laddhā tasmā dhamme ahaü na vattāmi udare baddho hutvā na dhammaü ajānanto, ayaü hi dhammo ariyehi vaõõito pasattho thomito ti jānāmi, atha naü chapako dhiratthå 'ti ādinā gāthādvayena ajjhabhāsi, tassa attho yo tayā dhanalābho ca yasalābho ca laddho dhir atthu taü dhanalābhaü yasalābha¤ ca brāhmaõa.


#<[page 897]>#
%<Bhvibh_VII.7.]                  Sekhiya-vaõõanā                    897>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  kasmā, yasmā ayaü tayā laddhalābho āyatiü apāyesu vinipātanahetunā hoti sampati ca adhammacaraõena vutti nāma hoti, evaråpā yā vutti āyatiü vinipātena idha adhammacaraõena vā nipphajjati kiü tāya vuttiyā, tena vuttaü:
     dhir atthu taü dhanalābhaü yasalābha¤ ca brāhmaõa,
     yā vutti vinipātena adhammacaraõena vā 'ti.
paribbaja mahābrahme 'ti mahābrāhmaõa ito desā sãghaü palāyassu. pacant' a¤¤e pi pāõino ti a¤¤e pi sattā pacanti c' eva bhu¤janti ca na kevalaü tva¤ c' eva rājā ca. mā tvaü adhammo ācarito, asmā kumbhamivābhidā 'ti sace hi tvaü ito aparibbajitvā imaü adhammaü ācarissasi, tato tvaü so adhammo evaü ācarito, yathā udakakumbhaü pāsāõo bhindeyya evaü mā bhijjati, tena mayaü taü vadāma:
     paribbaja mahābrahme pacant' a¤¤e pi pāõino,
     mā tvaü adhammo ācarito asmā kumbham iv' ābhidā 'ti.
ucce āsane 'ti antamaso bhåmippadese pi unnataņņhāne nisinnassa desetuü na vaņņati. na ņhitena nisinnassā 'ti sace pi theråpaņņhānaü gantvā ņhitaü daharabhikkhuü āsane nisinno mahāthero pa¤haü pucchati na kathetabbaü, gāravena pana theraü uņņhahitvā pucchathā 'ti vattuü na sakkā, passe ņhitabhikkhussa kathemã 'ti kathetuü vaņņati. na pacchato gacchanto ti ettha sace purato gacchanto pacchato gacchantaü pa¤haü pucchati na kathetabbaü. pacchimassa bhikkhuno kathessāmã 'ti kathetuü vaņņati. saddhiü uggahitadhammaü pana sajjhāyituü vaņņati, samadhurena gacchantassa kathetuü vaņņati. na uppathenā 'ti etthāpi sace dve pi sakaņapathena ekekacakkapathena vā uppathen' eva vā samadhuraü gacchanti vaņņati. asa¤ciccā 'ti paņicchannaņņhānaü gacchantassa sahasā uccāro vā passāvo vā nikkhamati asa¤cicca kato nāma anāpatti. na harite 'ti ettha yam pi jãvarukkhassa målaü paņhaviyaü dissamānaü gacchati sākhā vā bhåmilaggā gacchati sabbaü haritasaükhātam eva,


#<[page 898]>#
%<898                   Samantapāsādikā                  [Bhvibh_VII.7.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  khandhe nisãditvā appaharitaņņhāne pātetuü vaņņati, appaharitaņņhānaü olokentass' eva sahasā nikkhamati gilānaņņhāne ņhito hoti vaņņati. appaharite kato ti appaharitaü alabhantena tiõaõķåpakaü vā palālaõķåpakaü vā ņhapetvā kato 'pi pacchā haritaü ottharati vaņņati yeva, kheëena c' ettha siüghāõikāpi saügahitā 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü.
na udake 'ti etaü paribhogaudakam eva sandhāya vuttaü, vaccakuņãsamuddādi udakesu pana aparibhogesu anāpatti.
deve vasante samantato udakogho hoti, anudakaü ņhānaü olokentass' eva nikkhamati vaņņati. Mahāpaccariyaü pana vuttaü etādise kāle anudakaņņhānaü alabhantena kātuü vattã'ti, sesaü sabbasikkhāpadesu uttānattham eva. sattamo vaggo.
     samuņņhānādi dãpanatthāya pan' ettha idaü pakiõõakaü, ujjagghikauccāsaddapaņisaüyuttāni cattāri, sakabaëena mukhena byāharaõaü ekaü, chamānãcāsanaņņhānapacchatogamanauppathagamanapaņisaüyuttāni pa¤cā 'ti imāni dasasikkhāpadāni samanubhāsanasamuņņhānāni, kāyavācācittato samuņņhanti, kiriyā sa¤¤āvimokkhāni sacittakāni lokavajjāni kāyakammāni vacãkammāni akusalacittāni dukkhavedānã 'ti. såpodanavi¤¤attisikkhāpadaü theyyasatthasamuņņhānaü, kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. chattapāõi daõķapāõi satthapāõi āyudhapāõi pāduka upāhana yāna sayana pallatthika veņhita oguõņhita nāmakāni ekādasasikkhāpadāni dhammadesanasamuņņhānāni, vācācittato samuņņhahanti, kiriyākiriyāni sa¤¤āvimokkhāni sacittakāni lokavajjāni vacãkammāni akusalacittāni dukkhavedanānã 'ti. avasesāni tepaõõāsasikkhāpadāni paņhamapārājikasamuņņhānānã 'ti, sabbasekhiyesu ābādhappaccayā anāpatti, thåpãkatapiõķapāte såpavya¤janapaņicchādane ujjhānasa¤¤imhã 'ti tãsu sikkhāpadesu gilāno n' atthã 'ti. sekhiyavaõõanā niņņhitā.


#<[page 899]>#
%<Bhvibh_VIII.1-7.]                  Sekhiya-vaõõanā                    899>%
     Adhikaraõasamathesu sattā 'ti tesaü dhammānaü samkhāparicchedo, catubbidhaü adhikaraõaü samenti våpasamentã 'ti adhikaraõasamathā. tesaü vitthārato Khandhake ca Parivāre ca vutto, tass' atthaü tatth' eva vaõõayissāma.
sesaü sabbattha uttānam evā 'ti.
     Samantapāsādikāya vinayavaõõanāya Bhikkhuvibhaīgavaõõanā niņņhitā.


#<[page 900]>#
%<900>%
                      BHIKKHUNä VIBHAđGAVAööANâ
         NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMâSAMBUDDHASSA.
          Yo bhikkhånaü Vibhaīgassa saīgahãto anantaraü
          bhikkhunãnaü Vibhaīgassa tassa saüvaõõanākkamo.
          patto yato tato tassa apubbapadavaõõanā
          kātuü pārājike tāva hoti saüvaõõanā ayaü.
     Tena samayena buddho bhagavā Sāvatthiyaü viharati ...
pe ... Sāëho Migāranattā 'ti ettha Sāëho ti tassa nāmaü, Migāramātāya pana nattā hoti, tena vuttaü Migāranattā 'ti. navakammikan ti navakammādhiņņhāyikaü. paõķitā ti paõķiccena samannāgatā. vyattā 'ti veyyattiyena samannāgatā. medhāvinã 'ti pāligahaõe sati pubbaīgamāya pa¤¤āya atthagahaõe pa¤¤ā pubbaīgamāya satiyā samannāgatā. dakkhā 'ti chekā, avirajjhitvā sãghaü kattabbakāriõã 'ti attho. analasā 'ti ālasiyavirahitā. tatrupāyāyā 'ti tesu tesu kammesu upāyabhåtāya. vãmaüsāyā 'ti kattabbakammåpaparikkhāya. samannāgatā 'ti sampayuttā. alaü kātun ti samatthā taü taü kammaü kātuü. alaü saüvidhātun ti eva¤ ca eva¤ ca idaü hotå 'ti evaü saüvidahitum pi samatthā. katākataü jānitun ti kata¤ ca akata¤ ca jānituü.
te ti te ubho, sā ca Sundarãnandā so ca Sāëho ti attho. bhattagge 'ti parivesanaņņhāne. nikåņe 'ti koõasadisaü katvā dassite gambhãre.


#<[page 901]>#
%<Bhnãvibh_I.1.]                 Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               901>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vissaro me bhavissatã 'ti viråpo me saro bhavissati, vippakārasaddo bhavissatã 'ti attho. patimānentã 'ti apekkhamānā. kyāhan ti kiü ahaü. jarādubbalā 'ti jarāya dubbalā. caraõagilānā 'ti pādarogena samannāgatā.
avassutā 'ti kāyasaüsaggarāgena avassutā, tintā kilinnā 'ti attho. padabhājane pan' assa tam eva rāgaü gahetvā sārattā 'ti ādi vuttaü. tattha sārattā 'ti vatthaü viya raīgajātena kāyasaüsaggarāgena suņņhu rattā. apekkhavā 'ti tass' eva rāgassa vasena tasmiü purise pavattāya apekkhāya samannāgatā. paņibaddhacittā 'ti tena rāgena tasmiü purise bandhitvā ņhapitacittā viya. es' eva nayo dutiyapade vibhaīge 'pi.
purisapuggalassā 'ti purisasaīkhātassa puggalassa. adhakkhakan ti akkhakānaü adho. ubbhajāõumaõķalan ti jāõumaõķalānaü upari, padabhājane pana padapaņipāņiyā eva heņņhakkhakaü upari jāõumaõķalan ti vuttaü. ettha ca ubbhakapparam pi ubbhajāõumaõķalen' eva saīgahãtaü. sesaü Mahāvibhaīge vuttanayen' eva veditabbaü. purimāyo upādāyā 'ti sādhāranapārājikehi pārājikāyo catasso upādāyā 'ti attho.
ubbhajāõumaõķalikā 'ti idaü pana imissā pārājikāya nāmamattaü, tasmā padabhājane na vicāritaü. evaü udiņņhasikkhāpadaü padānukkamena vibhajitvā idāni avassutādibhedena āpattibhedaü dassetuü. ubhato avassute 'ti ādim āha. tattha ubhato avassute 'ti ubhato avassave, bhikkhuniyā c' eva purisassa ca kāyasaüsaggarāgena avassutabhāve satã 'ti attho.
kāyena kāyaü āmasatã 'ti bhikkhunã yathāparicchinnena kāyena purisassa yaü ki¤ci kāyaü, puriso vā yena kenaci kāyena bhikkhuniyā yathāparicchinnaü kāyaü āmasati ubhayathāpi bhikkhuniyā pārājikaü. kāyena kāyapaņibaddhan ti vuttappakāren' eva attano kāyena purisassa kāyapaņibaddhaü. āmasatã 'ti ettha sayaü vā āmasatu tassa vā āmasanaü sādiyatu thullaccayam eva. kāyapaņibaddhena kāyan ti attano vuttappakārakāyapaņibaddhena purisassa kāyaü. āmasatã 'ti idhāpi sayaü vā āmasatu tassa vā āmasanaü sādiyatu thullaccayam eva. avasesapadesu pi iminā 'va nayena vinicchayo veditabbo.


#<[page 902]>#
%<902                   Samantapāsādikā                   [Bhnãvibh_I.1.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sace pana bhikkhu c' eva bhikkhunã ca hoti tatra ce bhikkhunã āmasati bhikkhu niccalo hutvā cittena sādiyati bhikkhu āpattiyā na kāretabbo, sace bhikkhu āmasati bhikkhunã niccalā hutvā citten' eva adhivāseti kāyaīgaü acopayamānāpi pārājikakkhette pārājikena thullaccayakkhette thullaccayena dukkaņakhette dukkaņena kāretabbā. kasmā, kāyasaüsaggaü sādiyeyyā 'ti vuttattā.
ayaü aņņhakathāsu vinicchayo, evaü pana sati kiriyāsamuņņhānatā na dissati, tasmā tabbahulanayena sā vuttā ti veditabbā. ubbhakkhakan ti akkhakānaü upari. adho jāõumaõķalan ti jāõumaõķalānaü heņņhā, ettha ca adho kapparam pi adhojāõumaõķalen' eva saügahãtaü. ekato avassute 'ti ettha ki¤capi ekato ti avisesena vuttaü, tathāpi bhikkhuniyā eva avassave sati ayaü āpattibhedo vutto ti veditabbo.
tatrāyaü ādito paņņhāya vinicchayo, bhikkhunã kāyasaüsaggarāgena avassutā puriso 'pi tath' eva adhakkhake ubbhajāõumaõķale kāyappadese kāyasaüsaggasādiyane sati bhikkhuniyā pārājikaü, bhikkhuniyā kāyasaüsaggarāgo purisassa methunarāgo vā gehasitapemaü vā suddhacittaü vā hotu thullaccayam eva, bhikkhuniyā methunarāgo purisassa kāyasaüsaggarāgo vā methunarāgo vā gehasitapemaü vā suddhacittaü vā hotu dukkaņaü, bhikkhuniyā gehasitapemaü purisassa vuttesu catåsu yaü vā taü vā hotu dukkaņam eva, bhikkhuniyā suddhacittaü purisassa vuttesu catåsu yaü vā taü vā hotu anāpatti. sace pana bhikkhu c' eva hoti bhikkhunã ca ubhinnaü kāyasaüsaggarāgo bhikkhussa saīghādiseso bhikkhuniyā pārājikaü, bhikkhuniyā kāyasaüsaggarāgo bhikkhussa methunarāgo vā gehasitapemaü vā bhikkhuniyā thullaccayaü bhikkhussa dukkaņaü, ubhinnaü methunarāgo gehasitapemaü vā ubhinnam pi dukkaņam eva. yassa yattha suddhacittaü tassa tattha anāpatti, ubhinnam pi suddhacittaü ubhinnam pi anāpatti. anāpatti asa¤ciccā 'ti ādãsu virajjhitvā vā āmasantiyā a¤¤āvihitāya vā ayaü puriso vā itthã vā 'ti ajānantiyā vā tena phuņņhāya 'pi taü phassaü asādiyantiyā vā āmasane 'pi sati anāpatti. sesaü sabbattha uttānam eva.


#<[page 903]>#
%<Bhnãvibh_I.2-3.]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā              903>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkham, sacittakaü, lokavajjam, kāyakammaü, akusalacittaü, dvivedanan ti paņhamapārājikasikkhāpadaü.
     Dutiyapārājike, kacci no sā 'ti kacci nu sā. avaõõo ti aguõo. akittã 'ti nindā. ayaso ti parivāravipatti parammukhagarahā vā. sā vā ārocetã ti yā pārājikaü āpannā sā ayaü āroceti. aņņhannaü pārājikānaü a¤¤ataran ti bhikkhåhi sādhāraõānaü catunnaü asādhāranānaü ca catunnam eva a¤¤ataraü, idaü ca pārājikaü pacchā pa¤¤attaü tasmā aņņhannan ti Vibhaīge vuttaü, purimena pana saddhiü yugalakattā imasmiü okāse ņhapitan ti veditabbaü. dhuraü nikkkhittamatte 'ti dhure nikkhittamatte. vitthārakathā pan' ettha sappāõakavaggamhi duņņhullasikkhāpade vuttanayen' eva veditabbā. tatra hi pācittiyaü idha pārājikan ti ayam eva hi viseso. sesaü tādisam eva. vajjapaņicchādikā 'ti idam pi imissā pārājikāya nāmamattam eva, tasmā padabhājane na vicāritaü, sesam ettha uttānam eva. dhuranikkhepa samuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti
                        dutiyapārājikaü.
     Tatiye, dhammenā 'ti bhåtena vatthunā. vinayenā 'ti codetvā sāretvā, padabhājanaü pan' assa yena dhammena yena vinayena ukkhitto såkkhitto hotã 'ti imam adhippāyamattaü dassetuü vuttaü. satthusāsanenā 'ti ¤attisampadāya c' eva anusāvaõasampadāya ca. padabhājane pan' assa jinasāsanena buddhasāsanenā 'ti vevacanamattam eva vuttaü. saīghaü vā gaõaü vā 'ti ādãsu yena saīghena kammaü kataü saīghaü vā tattha sambahulapuggalasaīkhātaü gaõaü vā ekapuggalaü vā,


#<[page 904]>#
%<904                   Samantapāsādikā                [Bhnãvibh_I.3-4.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  taü kammaü vā na ādiyati na anuvattati na tattha ādaraü janetã 'ti attho.
samānasaüvāsakā bhikkhå vuccanti sahāyā so tehi saddhiü n' atthã 'ti ettha ekaü kammaü ekuddeso samasikkhātā 'ti ayaü tāva saüvāso, samāno saüvāso etesan ti samānasaüvāsakā, evaråpā bhikkhå bhikkhussa tasmiü saüvāse saha ayanabhāvena sahāyā 'ti vuccanti, idāni yena saüvāsena te samānasaüvāsakā 'ti vuttā so saüvāso tassa ukkhittakassa tehi saddhiü n' atthi, yehi ca saddhiü tassa so saüvāso n' atthi na tena te bhikkhå attano sahāyā katā honti, tasmā vuttaü samānasaüvāsakā bhikkhå vuccanti sahāyā so tehi saddhiü n' atthi tena vuccati akatasahāyo ti. sesaü saīghabhedasikkhāpadādãsu vuttanayattā uttānam eva. samanubhāsanasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti,
                        tatiyapārājikaü.
     Catutthe, avassutā 'ti lokassādamittasanthavavasena kāyasaüsaggarāgena avassutā. dutiyapade 'pi es' eva nayo.
purisapuggalassa hatthagahaõan vā 'ti ādãsu pana yaü purisapuggalena hatthe gahaõaü kataü taü purisapuggalassa hatthagahaõan ti vuttaü, esanayo saīghāņikaõõagahaõe 'pi.
hatthagahaõan ti ettha ca hatthagahaõa¤ ca a¤¤am pi apārājikakkhette gahaõa¤ ca ekajjhaü katvā hatthagahaõan ti vuttan ti veditabbaü. ten' ev' assa padabhājane hatthagahaõaü vā sādiyeyyā 'ti hattho nāma kapparaü upādāya yāva agganakhā etassa asaddhammassa patisevanatthāya ubbhakkhaka adhojāõumaõķalagahaõaü sādiyati āpatti thullaccayassā 'ti vuttaü. ettha ca asaddhammo ti kāyasaüsaggo veditabbo, na methunadhammo, na hi methunassa sāmantā thullaccayaü hoti,


#<[page 905]>#
%<Bhnãvibh_I.4.]                Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                905>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vi¤¤å paņibalo kāyasaüsaggaü samāpajjitun ti vacanam pi c' ettha sādhakaü,
          tiss' itthiyo methunaü taü na seve,
          tayo purise tayo ca anariyapaõķake,
          na c' ācare methunaü vya¤janasmiü,
          chejjā siyā methunadhammapaccayā,
          pa¤hā me sā kusalehi cintitā 'ti.
     imāya Parivāre vuttāya sedamocanakagāthāya virujjhatã 'ti, ce. na, methunadhammassa pubbabhāgattā. Parivāre yeva hi methunadhammassa pubbabhāgo jānitabbo ti vaõõo avaõõo kāyasaüsaggo duņņhullavācā attakāmapāricariyā gamanuppādanan ti evaü sukkavisaņņhiādãni pa¤ca sikkhāpadāni methunadhammassa pubbabhāgo ti vuttāni. tasmā kāyasaüsaggo methunadhammassa pubbabhāgattā paccayo hoti. iti chejjā siyā methunadhammapaccayā 'ti ettha iminā pariyāyena attho veditabbo. eten' upāyena sabbapadesu pi vinicchayo veditabbo. api ca saüketaü vā gaccheyyā 'ti etassa padabhājane itthannāmaü āgacchā 'ti evaü nāmakaü ņhānaü āgacchā 'ti attho. aņņhamaü vatthuü paripåreti assamaõã hotã 'ti anulomato vā paņilomato vā ekantarikāya vā yena tena nayena aņņhamaü vatthuü paripårentã yeva assamaõã hoti, yā pana ekaü vā vatthuü satta vā vatthåni sattakkhattum pi påreti n' eva assamaõã hoti, āpannā āpattiyo desetvā muccati api c' ettha gaõanåpikā āpatti veditabbā. vuttam h' etaü, atth' āpatti desitā gaõanåpikā, atth' āpatti desitā na gaõanåpikā 'ti. tatrāyaü vinicchayo, idāni nāpajjissāmã 'ti dhuranikkhepaü katvā desitā gaõanåpikā desitagaõanaü upeti pārājikassa aīgaü na hoti. tasmā yā ekaü āpannā dhuranikkhepaü katvā desetvā puna kilesavasena āpajjati puna deseti evaü aņņha vatthåni pårentã pi pārājikā na hoti. yā pana āpajjitvā puna pi a¤¤aü vatthuü āpajjissāmã 'ti saussāhā 'va deseti tassā sā āpatti na gaõanåpikā,


#<[page 906]>#
%<906                   Samantapāsādikā                   [Bhnãvibh_II.1.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  desitāpi adesitā hoti, desitagaõanaü na gacchati, pārājikass' eva aīgaü hoti, aņņhame vatthumhi paripuõõamatte pārājikā hoti. sesaü uttānam evā 'ti dhuranikkhepasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
               catutthapārājikasikkhāpadaü samattaü.
     uddiņņhā kho ayyāyo aņņha pārājikā dhammā 'ti bhikkhå ārabbha pa¤¤attā sādhāraõā cattāro ime ca cattāro ti evaü pātimokkhuddesamaggena uddiņņhā kho ayyāyo aņņha pārājikā dhammā 'ti evam ettha attho daņņhabbo. sesaü Mahāvibhaīge vuttanayam evā 'ti.
     Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya Bhikkhunãvibhaīge pārājikakaõķavaõõanā niņņhitā.
          Pārājikānantarassa ayaü dāni bhavissati.
          saīghādisesakaõķassa anuttānatthavaõõanā.
     Uddositan ti bhaõķasālā. māyyo evaü avacā 'ti ayyo mā evaü avaca. api nāyye 'ti api nu ayye. accāvadathā 'ti atikkamitvā vadatha, akkosathā 'ti vuttaü hoti. ussayavādikā 'ti mānussayavasena kodhussayavasena vivadamānā, yasmā pana sā atthato aņņakārikā hoti tasmā ussayavādikā nāma aņņakārikā vuccatã 'ti padabhājane vuttaü.
ettha ca aņņo ti vohārikavinicchayo vuccati, yaü pabbajitā adhikaraõan ti pi vadanti. dutiyaü vā pariyesatã 'ti sakkhiü vā sahāyaü vā pariyesati dukkaņaü.


#<[page 907]>#
%<Bhnãvibh_II.1.]                 Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                907>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  gacchati vā 'ti upassayo vā hoti bhikkhācāramaggo vā yattha ņhitāya aņņaü karissāmã 'ti cittaü uppajjati, tato vohārikānaü santikaü gacchantiyā padavāre padavāre dukkaņaü. ekassa ārocetã 'ti dvãsu janesu yassa kassaci ekassa kathaü yo koci vohārikānaü āroceti. dutiyassa ārocetã 'ti etthāpi es' eva nayo. ayaü pan' ettha asammohatthāya vitthārakathā. yattha katthaci antamaso bhikkhunãupassayaü āgate 'pi vohārike disvā bhikkhunã attano kathaü āroceti bhikkhuniyā dukkaņaü. upāsako attano kathaü āroceti bhikkhuniyā thullaccayaü, paņhamaü upāsako attano kathaü āroceti bhikkhuniyā dukkaņam. atha sā attano kathaü āroceti thullaccayaü. bhikkhunã upāsakaü vadati mama¤ ca tava¤ ca kathaü tvaü yeva ārocehã 'ti. so attano vā kathaü paņhamaü ārocetu bhikkhuniyā vā paņhamārocane dukkaņaü, dutiyārocane thullaccayaü. upāsako bhikkhuniü vadati mama¤ ca tava¤ ca kathaü tvaü yena ārocehã, 'ti, etthāpi es' eva nayo. bhikkhunã kappiyakārakena kathāpeti, tattha kappiyakārako vā bhikkhuniyā kathaü paņhamaü ārocetu itaro vā attano kathaü kappiyakārako vā ubhinnam pi kathaü itaro vā ubhinnam pi kathaü ārocetu, yathā vā tathā vā ārociyamāne paņhame ārocane bhikkhuniyā dukkaņaü, dutiye thullaccayaü. yathā vā tathā vā ārocitaü pana ubhinnam pi kathaü sutvā vohārikehi vinicchaye kate parājite aņņakārike aņņapariyosānaü nāma hoti, tasmiü aņņapariyosāne bhikkhuniyā jaye 'pi parājaye 'pi saīghādiseso. sace pana gatigataü adhikaraõaü hoti sutapubbaü vohārikehi, atha te bhikkhuniü ca aņņakārakaü ca disvā 'va tumhākaü kathanakiccaü n' atthi jānāma mayaü etam atthan ti sayam eva vinicchinitvā denti, evaråpe aņņapariyosāne 'pi bhikkhuniyā anāpatti, paņhamaü āpatti etassā 'ti paņhamāpattiko, vãtikkamakkhaõe yeva āpajjitabbo ti attho, taü paņhamāpattikaü, padabhājane pana adhippāyamattaü dassetuü saha vatthajjhācārā āpajjati asamanubhāsanāyā 'ti vuttā.


#<[page 908]>#
%<908                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_II.1.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  ayaü h' ettha attho: saha vatthajjhācārāyaü bhikkhunã āpajjati na tatiyāya samanubhāsanāya, ayaü paņhamam eva saha vatthajjhācārena āpajjitabbattā paņhamāpattiko ti, bhikkhuniü saīghato nissāretã 'ti nissāraõãyo, taü nissāraõãyaü, padabhājane pana adhippāyamattaü dassetuü saīghamhā nissārãyatã ti vuttaü. tattha yaü āpannā bhikkhunã saīghato nissārãyati so nissāraõãyo ti evam attho daņņhabbo. na hi so eva dhammo saīghamhā kenaci nissārãyati, tena pana dhammena bhikkhunã nissārãyati, tasmā so nissāretã 'ti nissāraõãyo. ākaķķhiyamānā gacchatã 'ti aņņakārakamanussehi sayaü vā āgantvā dåtaü vā pesetvā ehã 'ti vuccamānā vohārikānaü santikaü gacchati, tato aņņakārako attano vā kathaü paņhamaü ārocetu bhikkhuniyā vā, n' eva paņhamārocane dukkaņaü, na dutiyārocane thullaccayaü, sace amaccehi vinicchinitvā kate aņņapariyosāne 'pi anāpatti yeva. sace 'pi aņņakārako bhikkhuniü vadati, mama¤ ca tava¤ ca kathaü tvam eva kathehã 'ti. taü kathentiyāpi kathaü sutvā kate aņņapariyosāne 'pi anāpatti yeva. rakkhaü yācatã 'ti dhammikaü rakkhaü yācati anāpatti, idāni yathā yācitārakkhā dhammikā hoti taü dassetuü anodissa ācikkhatã 'ti āha. tattha atãtaü ārabbha atthi odissa ācikkhanā atthi anodissa ācikkhanā, anāgataü ārabbhāpi atthi odissa ācikkhanā atthi anodissa ācikkhanā.
kathaü atãtaü ārabbha odissa ācikkhanā hoti. bhikkhunãupassaye gāmadārakā dhuttādayo vā ye keci anācāraü vā ācaranti rukkhaü vā chindanti phalāphalaü vā āharanti parikkhāre vā acchindanti, bhikkhunã vohārike upasaükamitvā amhākaü upassaye idaü nāma katan ti vadati, kenā 'ti vutte asukena ca asukena cā 'ti ācikkhati,


#<[page 909]>#
%<Bhnãvibh_II.1.]                 Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā              909>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaü atãtaü ārabbha odissa ācikkhanā hoti, sā na vaņņati, ta¤ ce sutvā te vohārikā tesaü daõķaü karonti, sabbaü bhikkhuniyā gãvā hoti, daõķaü gaõhissantã 'ti adhippāye 'pi sati gãvā yeva hoti, sace pan' assa daõķaü gaõhathā 'ti vadati pa¤camāsakamatte gahite pārājikaü hoti, kenā 'ti vutte pana asukenā 'ti vattuü amhākaü na vaņņati, tumhe yeva jānissatha, kevalaü hi mayaü rakkhaü yācāma, taü no detha avahaņabhaõķa¤ ca āharāpethā 'ti vattabbaü. evaü anodissācikkhanā hoti, sā vaņņati. evaü vutte sace 'pi te vohārikā kārake gavesetvā tesaü daõķaü karonti, sabbasāpateyye 'pi gahite bhikkhuniyā n' eva gãvā na āpatti. parikkhāraü harante disvā tesaü anatthakāmatāya cora corā 'ti vattum pi na vaņņati, evaü vutte 'pi yaü tesaü daõķam karonti sabbam pi bhikkhuniyā givā hoti, attano vacanakaraü pana iminā me parikkhāro gahito taü āharāpehi, mā c' assa daõķaü karohã 'ti vattuü vaņņati, dāsadāsã vāpi ādãnaü atthāya aņņaü karonti ayaü akappiyāņņo nāma, na vaņņati. kathaü anāgataü ārabbha odissācikkhanā hoti. vuttanayen' eva parehi anācārādãsu katesu bhikkhunã vohārike evaü vadati amhākaü upassaye idaü ca idaü ca karonti, rakkhaü no detha āyatiü akaraõatthāyā 'ti. kena evaü katan ti vutte ca asukena ca asukena cā 'ti ācikkhati, evaü anāgataü ārabbha odissa ācikkhanā hoti, sāpi na vaņņati. tesaü hi daõķe kate purimanayen' eva sabbaü bhikkhuniyā gãvā; sesaü purimasadisam eva. sace pana vohārikā bhikkhunãupassaye evaråpaü anācāraü karontānaü imaü nāma daõķaü karomā 'ti bheriü carāpetvā āõāya atiņņhamāne pariyesitvā daõķenti bhikkhuniyā n' eva gãvā na āpatti. yo cāyaü bihkkhunãnaü vutto bhikkhånam pi es' eva nayo. bhikkhuno 'pi hi odissācikkhanā na vaņņati, yaü tathā ācikkhite daõķaü karonti sabbaü gãvā hoti,


#<[page 910]>#
%<910                   Samantapāsādikā                [Bhnãvibh_II.1-2.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  vuttanayen' eva daõķaü gaõhāpentassa pārājikaü. yo pana daõķaü karissantã 'ti jānanto 'pi anodissa katheti, te ca pariyesitvā daõķaü karonti yeva na doso. vihārasãmāya rukkhādãni chindantānaü vāsipharasuādãni gahetvā pāsāõehi koņņenti na vaņņati. sace dhārā bhijjati kārāpetvā dātabbā, upadhāvitvā tesaü parikkhāre gaõhanti tam pi na kātabbaü, lahuparivattaü hi cittaü theyyacetanāya uppannāya målacchejjaü pi gaccheyya, sesaü uttānam eva.
kaņhinasamuņņhānaü, kiriyā, no sa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                 sattarasake paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye, varabhaõķan ti muttāmaõiveëuriyādi mahagghaü bhaõķaü. anapaloketvā 'ti anāpucchitvā. gaõaü vā 'ti mallagaõabhaņņiputtagaõādikaü. pågan ti dhammagaõaü.
senin ti gandhikasenã dussikasenã ādikaü. yattha yattha hi rājāno gaõādãnaü gāmanigame nãyyātenti tumhe 'va ettha anusāsathā 'ti, tattha tattha te eva issarā honti, tasmā te sandhāya idaü vuttaü. ettha ca rājānaü vā gaõādike vā āpucchitvāpi bhikkhunãsaīgho āpucchitabbo 'va. ņhapetvā kappan ti titthiyesu vā a¤¤abhikkhunãsu vā pabbajitapubbaü kappagatikaü ņhapetvā 'ti, sesaü uttānam eva. corãvuņņhāpanasamuņņhānaü, kenaci karaõãyena pakkantāsu bhikkhunãsu āgantvā khaõķasãmaü yathā nisinnaņņhāne yeva attano nissitakaparisāya saddhiü uņņhāpentiyā vācācittato samuņņhāti, khaõķasãmaü vā nadiü vā gantvā vuņņhāpentiyā kāyavācācittato samuņņhāti anāpucchā vuņņhāpanavasena kiriyākiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.


#<[page 911]>#
%<Bhnãvibh_II.3.]               Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               911>%
     Tatiye, parikkhepaü atikkāmentiyā 'ti ettha ekaü pādaü atikkāmentiyā thullaccayaü, dutiye atikkantamatte saīghādiseso. aparikkhittassa gāmassa upacāran ti ettha parikkhepārahaņņhānaü ekena pādena atikkamati thullaccayaü, dutiyena atikkantamatte saīghādiseso. api c' ettha ekagāmato nikkhamantiyā gāmantarapaccayā anāpatti, nikkhamitvā pana gāmantaraü gacchantiyā padavāre padavāre dukkaņaü, ekena pādena itarassa gāmassa parikkhepe vā upacāre vā atikkantamatte thullaccayaü, dutiyena atikkantamatte saīghādiseso, tato nikkhamitvā puna sakaü gāmaü pavisantiyāpi es' eva nayo. sace pana khaõķapākārena vā vaticchiddena vā bhikkhunãvihārabhåmiü yeva sakkā hoti pavisituü, evaü pavisamānā kappiyabhåmiü nāma paviņņhā hoti, tasmā vaņņati. sace 'pi hatthipiņņhiādãhi vā iddhiyā vā pavisati vaņņati yeva. padasā gamanam eva hi idhādhippetaü. ten' eva paņhamaü pādaü atikkāmentiyā 'ti ādim āha. dve gāmā bhikkhunãvihārena sambandhavatikā honti, yasmiü gāme bhikkhunãvihāro tattha piõķāya caritvā puna vihāraü pavisitvā sace vihāramajjhena itarassa gāmassa maggo atthi, gantuü vaņņati, tato pana gāmato ten' eva maggena paccāgantabbaü. sace pana gāmadvārena nikkhamitvā āgacchati, purimanayen' eva āpattibhedo veditabbo. sakagāmato kenaci karaõãyena bhikkhunãhi saddhiü nikkhantāya puna pavisanakāle hatthã vā muccati ussāraõā vā hoti, itarā bhikkhuniyo sahasā gāmaü pavisanti, yāva a¤¤ā bhikkhunã āgacchati tāva bahigāmadvāre ņhātabbaü, sace na āgacchati dutiyikā bhikkhunã pakkantā nāma hoti, pavisituü vaņņati, pubbe mahāgāmo hoti majjhe bhikkhunãvihāro pacchā taü gāmaü cattāro janā labhitvā visuü visuü vatiparikkhepaü katvā vibhajitvā bhu¤janti, vihārato ekaü gāmaü gantuü vaņņati, tato aparaü gāmaü dvārena vā vaticchiddena vā pavisituü na vaņņati,


#<[page 912]>#
%<912                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_II.3.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  puna vihāram eva paccāgantuü vaņņati. kasmā. vihārassa catugāmasādhāraõattā.
antaravāsako temãyatã 'ti yattha yathā timaõķalapaņicchādanaü hoti evaü nivatthāya bhikkhuniyā vassakāle titthena vā atitthena vā otaritvā yattha katthaci uttarantiyā ekadvaīgulamattam pi antaravāsako temãyati, tesaü nadãlakkhaõaü nadãnimittakathāya āvibhavissati, evaråpaü nadiü titthena vā atitthena vā otaritvā uttaraõakāle paņhamaü pādaü uddharitvā tãre ņhapentiyā thullaccayaü, dutiyapāduddhāre saīghādiseso, setunā gacchati anāpatti, padasā otaritvā uttaraõakāle setuü ārohitvā uttarantiyāpi anāpatti, setunā pana gantvā uttaraõakāle padasā gacchantiyā āpatti yeva.
yānanāvāākāsagamanādãsu pi es' eva nayo. orimatãrato pana paratãram eva akkamantiyā anāpatti, rajanakammatthaü gantvā dārusaükaķķhanādikiccena dve tisso ubhayatãresu vicaranti vaņņati. sace pan' ettha kāci kalahaü katvā itaraü tãraü gacchati āpatti, dve ekato uttaranti ekā majjhe nadiyā kalahaü katvā nivattitvā orimatãram eva āgacchati āpatti, itarassā pana ayaü pakkantaņņhāne ņhitā hoti tasmā paratãraü gacchantiyāpi anāpatti, nahāyituü vā pātuü vā otiõõā tam eva tãraü paccuttarati anāpatti. saha aruõuggamanā 'ti ettha sace sajjhāyaü vā padhānaü vā a¤¤aü vā ki¤ci kammaü kurumānā pure aruõe yeva dutiyikāya santikaü āgamissāmã 'ti ābhogaü karoti ajānantiyā yeva c' assā aruõo uggacchati anāpatti, atha pana yāva aruõuggamanā idh' eva bhavissāmã 'ti ābhogena vā anābhogena vā vihārassa ekadese acchati, dutiyikāya hatthapāsaü na otarati aruõuggamane saīghādiseso, hatthapāso eva hi idha pamāõaü, hatthapāsātikkame ekagabbho pi na rakkhati. agāmake ara¤¤e 'ti ettha nikkhamitvā bahi indakhãlā sabbam etaü ara¤¤an ti evaü vuttalakkhaõam eva ara¤¤aü taü pan' etaü kevalaü gāmābhāvena agāmakan ti vuttan, na Vi¤jhāņavisadisatāya,


#<[page 913]>#
%<Bhnãvibh_II.3-4.]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā              913>%
tādise ara¤¤e okkante dassanåpacāre vijahite sace pi savaõåpacāro atthi āpatti, ten' eva vuttaü aņņhakathāyaü, sace bhikkhunãsu mahābodhiaīgaõaü pavisantãsu ekā bahi tiņņhati tassāpi āpatti, lohapāsādaü pavisantãsu 'pi pariveõaü pavisantãsu 'pi es' eva nayo. Mahācetiyaü vandamānāsu 'pi ekā uttaradvārena nikkhamitvā gacchati tassāpi āpatti, Thåpārāmaü pavisantãsu ekā bahi tiņņhati tassāpi āpattã 'ti.
ettha ca dassanåpacāro nāma yattha ņhitaü dutiyikā passati, sace pana sāõipākārantarikāpi hoti dassanåpacāraü vijahati nāma. savaõåpacāro nāma yattha ņhitā maggamåëhasaddena viya dhammasavaõārocanasaddena viya ca ayye 'ti saddāyantiyā saddaü suõāti ajjhokāse dåre 'pi savaõåpacāro nāma hoti, so evaråpe savaõåpacāre vijahite na rakkhati, vijahitamatte 'va āpatti saīghādisesassa, ekā maggaü gacchantã ohãyati saussāhā ce hutvā idāni pāpuõissāmã 'ti anubandhati anāpatti, sace purimāyo a¤¤ena maggena gacchanti pakkantā nāma honti, anāpatti yeva. dvinnaü gacchantãnaü ekā anubandhituü asakkontã gacchatu ayan ti ohãyati, itarāpi ohãyatu ayan ti gacchati dvinnam pi āpatti, sace pana gacchantãsu purimāpi a¤¤aü maggaü gacchati pacchimāpi a¤¤aü, ekā ekissā pakkantaņņhāne tiņņhati dvinnam pi anāpatti. pakkhasaükantā vā 'ti titthāyatanaü saīkantā, sesaü uttānam eva.
paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, pādapãņhaü nāma dhotapādaņņhapanakam. pādakaņhalikā nāma adhotapādaņņhapanakaü. ana¤¤āya gaõassa chandan ti tass' eva kārakagaõassa chandaü ajānitvā. vatte vattantin 'ti tecattāëãsappabhede netthāravatte vattamānaü, sesaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, kiriyākiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü,


#<[page 914]>#
%<914                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_II.4-8.>%
sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü akusala cittaü, dukkhavedanan ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, ekato avassute 'ti ettha bhikkhuõiyā avassutabhāvo daņņhabbo ti Mahāpaccariyaü vuttaü, Mahāaņņhakathāyaü pan' etaü na vuttaü, taü pāliyā sameti, sesaü uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe yato tvan ti yasmā tvaü. uyyojeti āpatti dukkatassā 'ti ādikā saīghādisesapariyosānā āpattiyo kassā hontã 'ti. uyyojikāya, vuttaü c' etaü Parivāre 'pi:
     na deti na patigaõhāti paņiggaho tena na vijjati,
     āpajjati garukaü na lahukaü ta¤ ca paribhogapaccayā,
     pa¤hā me sā kusalehi cintitā 'ti.
     ayaü hi gāthā imaü uyyojikaü sandhāya vuttā. itarissā pana āpattibhedo paņhamasikkhāpade vibhatto ti, sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattame, yāva tatiyakapadattho Mahāvibhaīge vuttanayen' eva veditabbo, sesaü uttānam evā 'ti. samanubhāsanasamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhame, kismi¤cid eva adhikaraõe 'ti catunnaü a¤¤atarasmiü. padabhājane pana kevalaü adhikaraõavibhāgaü dassetuü adhikaraõaü nāma cattāri adhikaraõānã 'ti ādi vuttaü,


#<[page 915]>#
%<Bhnãvibh_II.8-10]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā             915>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sesaü uttānam eva saddhiü samuņņhānādãhã 'ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, saüsaņņhā 'ti missãbhåtā. ananulomikenā 'ti pabbajitānaü ananulomikena kāyikavācasikena. saüsaņņhā 'ti gihãnaü koņņanapacanagandhapiüsanamālāgaõņhanādinā kāyikena sāsanapaņisāsanāharaõasaücarittādinā vācasikena ca saüsaņņhā. pāpo kittisaddo etāsan ti pāpasaddā. pāpo ājãvasaükhāto siloko etāsan ti pāpasilokā, sesaü uttānam eva saddhiü samuņņhānādãhã 'ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, evācārā 'ti evaü ācārā. yādiso tumhākaü ācāro tādisācārā 'ti attho. esa nayo sabbattha. u¤¤āyā 'ti ava¤¤āya, nãcaü katvā jānanāya. paribhavenā 'ti kiü imā karissantã 'ti evaü paribhavitvā jānanena. akkhantiyā 'ti asahanatāya, kopenā 'ti attho. vebhassā 'ti balavabhassabhāvena, attano balappakāsanena samutrāsanenā 'ti attho.
dubbalyā 'ti tumhākaü dubbalabhāvena. sabbattha u¤¤āya ca paribhavena cā 'ti evaü samuccayattho daņņhabbo. viviccathā 'ti vinā hotha. sesaü uttānam eva saddhiü samuņņhānādãhã 'ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
     Uddiņņhā kho ayyāyo sattarasa saīghādisesā 'ti ettha channaü paņhamāpattikānaü anantarā sa¤carittaü dve duņņhadosā 'ti imāni tãõi sikkhāpadāni Mahāvibhaīgato pakkhipitvā nava paņhamāpattikā, catuõõam yāva tatiyakānaü anantarā Mahāvibhaīgato pi cattāro yāva tatiyake pakkhipitvā aņņha vāva tatiyakā veditabbā. evaü sabbe pi pātimokkhuddesamaggena uddiņņhā kho ayyāyo sattarasa saīghādisesā dhammā 'ti evam ettha attho daņņhabbo.


#<[page 916]>#
%<916                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_III.1-2.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sesaü uttānam eva a¤¤atra pakkhamānattā. taü pana khandhake vitthārena vaõõayissāmā ti.
     Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya Bhikkhuõãvibhaīge sattarasakavaõõanā niņņhitā.
     Tiüsa nissaggiyā dhammā bhikkhunãnaü pakāsitā
     ye tesaü dāni bhavati ayaü saüvaõõanākkamo ti.
     āmattikāpaõan ti amattāni vuccanti bhājanāni, tāni ye vikkiõanti te vuccanti āmattikā, tesaü āpaõo āmattikāpaõo.
taü vā pasāressantã 'ti attho. patta sannicayaü kareyyā 'ti pattasannidhiü kareyya, ekāhaü anadhiņņhahitvā vā avikappetvā vā pattaü ņhapeyyā 'ti attho. sesaü Mahāvibhaīge vuttanayen' eva veditabbaü. ayam eva hi viseso, tattha dasāhaü parihāro, idha ekāham pi n' atthi, sesaü tādisam eva. idam pi kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, akiriyaü, nosa¤¤āvimokkham, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadam.
     Dutiye, duccoëā 'ti viråpacoëā, jiõõacoëā 'ti attho. apayyāhã 'ti api ayyāhi. ādissa dinnan ti sampattā bhājentå 'ti vatvāpi idaü gaõassa idaü tumhākaü dammã 'ti vatvā vā dātukamyatāya pādamåle ņhapetvā vā dinnam pi ādissa dinnaü nāma hoti. etaü sabbam pi akālacãvaraü. ayyāya dammã 'ti evaü paņiladdhaü pana yathādāne yeva upanetabbaü. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.


#<[page 917]>#
%<Bhnãvibh_III.3-5.]             Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                917>%
     Tatiye, handā 'ti gaõha. sayaü acchindatã 'ti ekaü datvā ekaü acchindantiyā ekaü nissaggiyaü, bahåsu bahåni; sace saüharitvā ņhapitāni ekato acchindati vatthugaõanāya āpattiyo, bandhitvā ņhapitesu pana ekā 'va āpatti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü dukkhavedanan ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, kayenā 'ti målena. na me āvuso sappinā attho telena me attho ti idaü kira sā āhaņasappiü datvā telam pi āharissatã 'ti ma¤¤amānā āha. vi¤¤āpetvā 'ti jānāpetvā, idaü nāma āharā 'ti yācitvā vā. ta¤ ¤eva vi¤¤āpetã 'ti yaü paņhamaü vi¤¤attaü taü thokaü na ppahoti, tasmā puna ta¤¤ eva vi¤¤āpetã 'ti attho. a¤¤a¤ ca vi¤¤āpetã 'ti sace paņhamaü sappi vi¤¤attaü yamakaü, pacitabban ti ca vejjena vuttattā telena attho hoti, tato telenāpi me attho ti evaü a¤¤a¤ ca vi¤¤āpeti. ānisaüsaü dassetvā 'ti sace kahāpaõassa sappi ābhataü hoti iminā målena diguõam telaü labbhati, tenāpi ca idaü kiccaü nipphajjati tasmā telaü āharā 'ti evaü ānisaüsaü dassetvā vi¤¤āpetã 'ti. sesaü uttānaü eva. chasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakam, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, na me sikkhamāne 'ti idaü kira sā kuladhãtā ayaü addhā evaü vuttā, idaü telaü ņhapetvā sappim pi me attano kulagharā āharissatã 'ti ma¤¤amānā āha. cetāpetvā 'ti vi¤¤āpetvā jānāpetvā icc eva attho. sesaü sabbattha catutthasadisam evā 'ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.


#<[page 918]>#
%<918                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_III.6-10.>%
     Chaņņhe, chaõķakan ti idaü nāma dhammakiccaü karissāma yaü sakkotha taü dethā 'ti evaü paresaü chanda¤ ca ruci¤ ca uppādetvā gahitaparikkhārass' etaü adhivacanaü.
a¤¤adatthikenā 'ti a¤¤ass' atthāya dinnena. a¤¤uddissikenā 'ti a¤¤aü uddisitvā dinnena. saīghikenā 'ti saīghassa pariccattena. sesakaü upanetã 'ti yad atthāya dinno taü cetāpetvā avasesaü a¤¤ass' atthāya upaneti. sāmike apaloketvā 'ti tumhehi cãvaratthāya dinno amhāka¤ ca cãvaraü atthi telādãhi pana attho ti evaü āpucchitvā upaneti. āpadāså 'ti tathāråpesu upaddavesu bhikkhuniyo vihāraü chaķķhetvā pakkamanti, evaråpāsu āpadāsu yaü vā taü vā cetāpetuü vaņņati. sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattame, sa¤¤ācikenā 'ti sayaü yācitakena. etad ev' ettha nānākaraõaü. sesaü chaņņhasadisam evā 'ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhame, mahājanikenā 'ti gaõassa pariccattena. etad ev' ettha nānākaraõaü.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navamasikkhāpade, sa¤¤ācikenā 'ti idaü padaü ito adhikataraü.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, pariveõaü uddiyatã 'ti pariveõaü vinassati paripaņati ida¤ ca padaü. puggalikena sa¤¤ācikenā 'ti ida¤ ca ettakam eva nānākaraõaü. sesaü pubbasadisam evā 'ti.
                       dasamasikkhāpadaü.


#<[page 919]>#
%<Bhnãvibh_III.11-12.]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               919>%
     Ekadasame, garupāpuraõan ti sãtakāle pāpuraõaü. catukkaüsaparaman ti ettha kaüso nāma catukahāpaõiko hoti, tasmā padabhājane soëasakahāpaõagghanakan ti vuttaü.
                      ekādasamasikkhāpadaü.
     Dvādasame, lahupāpuraõan ti uõhakāle pāpuraõaü. sesaü sikkhāpadadvaye 'pi uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      dvādasamasikkhāpadaü.
     Uddiņņhā kho ayyāyo tiüsanissaggiyā pācittiyā dhammā 'ti ettha Mahāvibhaīge cãvaravaggato dhovana¤ ca paņiggahaõa¤ cā 'ti dve sikkhāpadāni apanetvā akālacãvaraü kālacãvaran ti adhiņņhahitvā vibhajitasikkhāpadena ca parivattetvā acchinnacãvarena ca paņhamavaggo påretabbo. puna eëakalomavaggassa ādito satta sikkhāpadāni apanetvā satta a¤¤adatthikāni pakkhipitvā dutiyavaggo påretabbo, tatiyavaggato paņhamapattaü vassikasāņikaü ara¤¤akasikkhāpadan ti imāni tãõi apanetvā pattasannicayagarupāpuraõalahupāpuraõa-sikkhāpadehi vaggo påretabbo; iti bhikkhuõãnaü dvādasa sikkhāpadāni ekato pa¤¤attāni aņņhārasa ubhato pa¤¤attānã 'ti evaü sabbe 'pi pātimokkhuddesamaggena uddiņņhā kho ayyāyo tiüsa nissaggiyā pācittiyā dhammā 'ti evam ettha attho daņņhabbo. sesaü vuttanayam evā 'ti.
     Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya bhikkhuõãvibhaīge tiüsakavaõõanā niņņhitā.
                        Khuddakavaõõanā.
          Tiüsakānantaraü dhammā chasaņņhisatasaīgahā,
          saõgãtā ye ayaü dāni hoti tesam pi vaõõanā.
     Tattha lasuõavaggassa tāva paņhamasikkhāpade dve tayo bhaõķike 'ti dve vā tayo vā poņņalike sampuõõami¤jānam etaü adhivacanaü.


#<[page 920]>#
%<920                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_IV.1.1. (IV.1)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  na mattaü jānitvā 'ti pamāõaü ajānitvā, khettapālassa vārentassa bahuü lasuõaü harāpesi. a¤¤ataraü haüsayonin ti suvaõõahaüsayoniü. so tāsaü ekekan ti so haüso jātissaro ahosi, atha pubbasinehena āgantvā tāsaü ekekaü pattaü deti, taü tāpanatāëanacchedenakkhamaü suvaõõam eva hoti. Māgadhakan ti Magadhesu jātaü, Magadharaņņhe jātalasuõam eva hi idha lasuõan ti adhippetaü, tam pi bhaõķikalasuõam eva, na ekadvitimi¤jakaü. Kurundiyaü pana jātadesaü avatvā Māgadhakaü nāma bhaõķikalasuõan ti vuttaü. ajjhohāre ajjhohāre 'ti ettha sace dve tayo bhaõķike ekato yeva saükhāditvā ajjhoharati ekaü pācittiyaü, bhinditvā ekekami¤jaü khādantiyā pana payogagaõanāya pācittiyānã 'ti. palaõķukādãnaü vaõõena vā mi¤jāya vā nānattaü veditabbaü, vaõõena tāva palaõķuko nāma paõķuvaõõo hoti, bha¤janako lohitavaõõo, harãtako harãtapaõõavaõõo, mi¤jāya pana palaõķukassa ekā mi¤jā hoti, bha¤janakassa dve, harãtakassa tisso, cāpalasuõo ami¤jako aīkuramattam eva hi tassa hoti. Mahāpaccariādãsu pana palaõķukassa tãõi mi¤jāni, bha¤janakassa dve, harãtakassa ekan ti vuttaü. ete palaõķukādayo sakabhāven' eva vaņņanti, såpasampākādãsu pana Māgadhakam pi vaņņati, taü hi paccamānesu muggasåpādãsu vā macchamaüsavikatiyā vā telādãsu vā badarasāëavādãsu vā ambilasākādãsu vā uttaribhaīgesu vā yattha katthaci antamaso yāgubhatte 'pi pakkhittaü vaņņati, sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                   lasuõasikkhāpadaü paņhamaü.
     Dutiye, sambādhe 'ti paņicchannokāse. tassa vibhāgadassanatthaü pana ubho upakacchakā muttakaraõan ti vuttaü.


#<[page 921]>#
%<Bhnãvibh_IV.1.1-4. (IV.1-4)]        Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā              921>%
ekam pi loman ti kattariyā vā saõķāsakena vā khurena vā yena kenaci payogena ekaü vā bahåni vā saüharāpentiyā payogagaīanāya pācittiyāni, na lomagaõanāya. ābādappaccayā 'ti kaõķukacchuādi ābādhapaccayā saüharāpentiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. catusamuņņhānaü, kāyato kāyavācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõativajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.
     Tatiye, talaghātake 'ti muttakaraõatalaghātane. antamaso uppalapattenāpã 'ti ettha pattaü tāva mahantaü kesarenāpi pahāraü dentiyā āpatti yeva. ābādhapaccayā 'ti gaõķaü vā vaõaü vā paharituü vaņņati. sesaü uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, purāõarājorodhā 'ti purāõe gihãbhāve ra¤¤o orodhā. cirāciraü gacchatã 'ti cirena cirena gacchati.
dhārethā 'ti sakkotha. kass' idaü kamman ti vutte anārocite 'pi etā mayi āsaīkaü karissantã 'ti ma¤¤amānā evam āha mayh' idaü kamman ti. jatumaņņake 'ti jatunā kate maņņadaõķake. vatthuvasen' ev' etaü vuttaü, yaü ki¤ci pana daõķakaü pavesentiyā āpatti yeva. tenāha antamaso uppalapattam pi muttakaraõaü pavesetã 'ti. etam pi ca atimahantaü, kesaramattam pi pana pavesentiyā āpatti yeva. sesam uttānam eva. samuņņhānādãni talaghātake vuttasadisān' evā 'ti.
                      catutthasikkhāpadaü.


#<[page 922]>#
%<922                   Samantapāsādikā             [Bhnãvibh_IV.1.5-6. (IV.5-6)>%
     Pa¤came, atigambhãraü udakasuddhikaü ādiyantã 'ti atianto pavesetvā udakena dhovanaü kurumānā. kesaggamattam pi atikkāmetã 'ti vitthārato tatiyaü vā catutthaü vā aīgulaü gambhãrato dvinnaü pabbānaü upari kesaggamattam pi pavesentiyā pācittiyan ti attho. vuttaü h' etaü Mahāpaccariyaü, ekissā aīguliyā tãni pabbāni ādātuü na labhati, tiõõaü vā catunnaü vā ekekam pi pabbaü ādātuü na labhatã 'ti. sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni pi talaghātake vuttasadisān' evā 'ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe, bhattavissaggan ti bhattakiccaü. pānãyena ca vidhåpanena ca upatiņņhitvā 'ti ekena hatthena pānãyathālakaü ekena vãjaniü gahetvā vãjayamānā, samãpe ņhatvā 'ti attho. accāvadatã 'ti pubbe 'pi tumhe evaü bhu¤jatha ahaü evaü upaņņhānaü karomã 'ti pabbajitacārittaü atikkamitvā gehasitakathaü kathetã 'ti attho. yaü ki¤ci pānãyan ti suddhaudakaü vā hotu takkadadhimatthurasakhãrādãnaü vā a¤¤ataraü. yā kāci vãjanã 'ti antamaso cãvarakaõõo 'pi. hatthapāse tiņņhati āpatti pācittiyassā 'ti idha ņhānappaccayā 'va pācittiyaü vuttaü, pahārapaccayā pana khandhake dukkaņaü pa¤¤attaü. deti dāpetã 'ti pānãyaü vā såpādiü vā imaü pivatha iminā bhu¤jathā 'ti deti, tālavaõņaü iminā vãjanto bhu¤jathā 'ti deti, a¤¤ena vā ubhayam pi dāpeti, anāpatti. anupasampannaü āõāpetã 'ti upatiņņhanatthaü sāmaõerādiü āõāpeti anāpatti. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.


#<[page 923]>#
%<Bhnãvibh_IV.1.7. (IV.7)]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā             923>%
     Sattame, bhu¤jissāmã 'ti patigaõhāti āpatti dukkaņassā 'ti idaü payogadukkaņaü nāma, tasmā na kevalaü paņiggahaõe yeva hoti, patigaõhitvā pana ara¤¤ato āharaõe 'pi sukkhāpane 'pi vaddalidivase bhajjanatthāya uddhanasajjane 'pi kapallasajjane 'pi dabbisajjane 'pi dāråni ādāya aggikaraõe 'pi kapallamhi dha¤¤apakkhipane 'pi dabbiyā saüghaņņanesu 'pi koņņanatthaü udukkhalamusalādisajjanesu 'pi koņņanapapphoņanadhovanādãsu 'pi yāva mukhe ņhapetvā ajjhoharaõatthaü dantehi saükhādati tāva sabbapayogesu dukkaņāni, ajjhohārakāle pana ajjhohāragaõanāya pācittiyāni, ettha ca vi¤¤atti c' eva bhojana¤ ca pamāõaü, tasmā sayaü vi¤¤āpetvā a¤¤āya bhajjanakoņņanapacanādãni kārāpetvā bhu¤jantiyāpi āpatti. a¤¤āya vi¤¤āpetvā sayaü bhajjanādãni katvā bhu¤jantiyāpi āpatti. Mahāpaccariyaü pana vuttaü, idaü āmakadha¤¤aü nāma mātaram pi vi¤¤āpetvā bhu¤jantiyā pācittiyam eva, avi¤¤attiyā laddhaü ta¤ ce sayaü vā bhajjanādãni katvā vā kārāpetvā vā bhu¤jantiyā dukkaņaü, a¤¤āya vi¤¤attiyā vā laddhaü sayaü vā bhajjanādãni katvā tāya vā kārāpetvā a¤¤āya vā kārāpetvā bhu¤jantiyāpi dukkaņam evā 'ti. puna pi vuttaü a¤¤āya vi¤¤attiyā laddhaü tam ce sayaü bhajjanādãni katvā bhu¤jantiyā pācittiyam eva, bhajjanādãni kārāpetvā bhu¤jantiyā pana dukkaņan ti. taü pubbāparaviruddhaü hoti.
na hi bhajjanādãnaü karaõe vā kārāpane vā viseso atthi.
Mahāaņņhakathāyaü pana, a¤¤āya vi¤¤attaü bhu¤jantiyā dukkaņan ti avisesena vuttaü. taü yuttaü ābādhappaccayā 'ti sedakammādãnaü atthāya dha¤¤avi¤¤attiyā anāpatti. avi¤¤attiyā labbhamānam pana nava kammatthāya sampaņicchituü vaņņatã 'ti Mahāpaccariyaü vuttaü.
aparannaü vi¤¤āpetã 'ti ņhapetvā satta dha¤¤āni muggamāsādiü vā alābukumbhaõķādiü vā a¤¤aü yaü ki¤ci ¤ātakapavāritaņņhāne vi¤¤āpentiyā anāpatti.


#<[page 924]>#
%<924                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_IV.1.7-9. (IV.7-9)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  āmakadha¤¤am pana ¤ātakapavāritaņņhāne 'pi na vaņņati. sesaü uttānam eva. catusamuņņhānaü, kāyato kāyavācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā, nosa¤¤avimokkhaü, acittakaü, paõõativajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhame, nibbiņņharājabhaņo ti niviņņhā ra¤¤o bhati keõi etenā 'ti nibbiņņharājabhaņo, ekaü ņhānantaraü keõiyā gahetvā tato laddhaudayo ti attho. taü yeva bhaņapathaü yācissāmã 'ti ra¤¤o keõiü datvā puna taü yeva ņhānantaraü yācissāmã 'ti cintento. paribhāsã 'ti tā bhikkhuõiyo mā ssu puna evaü karitthā 'ti santajjesi. sayaü chaķķetã 'ti cattāri pi vatthåni ekapayogena chaķķentiyā ekā 'va āpatti, pāņekkaü chaķķentiyā vatthugaõanāya āpattiyo; āõattiyam pi es' eva nayo, dantakaņņhacchaķķane 'pi bhikkhuõiyā pācittiyam eva, bhikkhussa sabbattha dukkaņaü. sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, yaü manussānaü upabhogaparibhogaü ropiman ti khettaü vā hotu õālikerādi ārāmo vā yattha katthaci ropimaharitaņņhāne etāni vatthåni chaķķentiyā purimanayen' eva āpattibhedo veditabbo. khette vā ārāme vā nisãditvā bhu¤jamānā ucchuādãni vā khādati, gacchamānā ucciņņhodakacalakādãni vā haritaņņhāne chaķķeti, antamaso udakaü pivitvā matthakacchinnanāëikeram pi chaķķeti pācittiyam eva, bhikkhuno dukkaņaü, kasitaņņhāne pana nikkhittabãje yāva aīkuraü na uņņhahati tāva sabbesaü dukkaņaü,

#<[page 925]>#
%<Bhnãvibh_IV.1.9-10. (IV.9-10)]              Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               925>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  anikkhittabãjesu khettesu koõādãsu vā asa¤jātaropimesu khettamariyādādãsu vā chaķķetuü vaņņati, mannussānaü kacavarachaķķanaņņhāne 'pi vaņņati. chaķķitakhette 'ti manussesu sassaü uddharitvā gatesu chaķķitakhettaü nāma hoti; tatth' eva vaņņati, yattha pana lāyitam pi pubbannādi puna vuņņhahissatã 'ti rakkhanti tattha yathā vatthukam eva. sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü ... pe ... tivedanan ti.
                      navamasikkhāpadaü.
     Dasame, yaü ki¤ci naccan ti naņādayo vā naccanti soõķā vā antamaso mora-suva-makkaņādayo 'pi, sabbam p' etaü naccam eva. yaü ki¤ci gãtan ti yaü ki¤ci naņādãnaü vā gãtaü hotu, ariyānaü parinibbāõakāle ratanattayaguõåpasaühitaü sādhukãëikagãtaü vā asa¤¤atabhikkånaü dhammabhāõakagãtaü vā sabbam p' etaü gãtam eva. yaü ki¤ci vāditan ti tantibaddhādivādanãyabhaõķavāditaü vā hotu kuņabherãvāditaü vā antamaso udakabherãvāditam pi sabbam p' etaü vāditam eva. dassanāya gacchati āpatti dukkaņassā 'ti padavāragaõanāya āpatti dukkaņassa. yattha thitā passati vā suõāti vā 'ti ekapayogena olokentã passati tesaü yeva gãtavāditaü suõāti ekam eva pācittiyaü. sace pana ekaü disaü oloketvā naccaü passati puna a¤¤ato oloketvā gāyante passati, a¤¤ato vādante, pāņekko āpattiyo. bhikkhunã sayam pi naccituü vā gāyituü vā vādituü vā na labhati, a¤¤aü nacca gāya vādehã 'ti vattum pi na labbhati, cetiyassa upahāraü detha upāsakā 'ti vattum pi tumhākaü cetiyassa upaņņhānaü karomā 'ti vutte sādhå 'ti sampaņicchitum pi na labbhati;


#<[page 926]>#
%<926                   Samantapāsādikā                   [Bhnãvibh_IV.2.1-2. (IV.11-12)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sabbattha pācittiyan ti sabba aņņhakathāsu vuttaü, bhikkhuno dukkaņaü; tumhākaü cetiyassa upaņņhānaü karomā 'ti vutte pana upaņņhānakaraõam pana sundaran ti vattuü vaņņati. ārāme ņhitā 'ti ārāme ņhatvā antarārāme vā bahi ārāme vā naccādãni passati vā suõāti vā anāpatti. sati karaõãye 'ti salākabhattādãnaü vā atthāya a¤¤ena vā kenaci karaõiyena gantvā gataņņhāne passati vā suõāti vā anāpatti. āpadāså 'ti tādisena upaddavena upaddutā samajjaņņhānaü pavisati, evaü pavisitvā passantiyā suõantiyā vā anāpatti. sesaü uttānam eva.
eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
                      Lasuõavaggo paņhamo.
     Andhakāravaggassa paņhamasikkhāpade, appadãpe 'ti padãpacandasuriyāggãsu ekenāpi anobhāsite. ten' ev' assa padabhājane anāloke 'ti vuttaü. sallapeyya vā 'ti gehasitakathaü katheyya. arahopekkhā a¤¤avihitā 'ti na raho assādapekkhā raho assādato a¤¤avihitā 'va hutvā ¤ātã vā pucchati dāne vā påjāya vā manteti. sesaü uttānam eva.
theyyasatthasamuņņhānaü, kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü dvivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye, paņicchanne okāse 'ti idam eva nānaü, sesaü sabbaü purimasadisam evā 'ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.


#<[page 927]>#
%<Bhnãvibh_IV.2.3-6. (IV.13-16)]          Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                927>%
     Tatiye, ajjhokāse 'ti nānaü. sesaü sabbaü tādisam evā 'ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, nikaõõikan ti kaõõamålaü vuccati, kaõõamåle jappeyyā 'ti vuttaü hoti. sati karaõãye 'ti salākabhattādãnaü āharaõatthāya vihāre vā dunnikkhittapaņisāmanatthāya. sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni purimasadisān' evā 'ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, gharaü sodhentā 'ti tesaü kira etad ahosi: theriyā koci kāyikavācasiko vãtikkamo na dissati, gharam pi tāva sodhemā 'ti tato gharaü sodhentā naü addasaüsu. anovassakaü atikkamentiyā 'ti paņhamaü pādaü atikkamentiyā dukkaņaü, dutiyaü atikkamentiyā pācittiyaü, upacārātikkame 'pi es' eva nayo. gilānāyā 'ti yādisena gela¤¤ena āpucchituü na sakkoti. āpādāså 'ti ghare aggi vā uņņhito hoti corā vā evaråpe upaddave anāpucchā pakkamanti anāpatti.
sesam ettha uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe, abhinisãdeyyā 'ti nisãdeyya, nisãditvā gacchantiyā ekā āpatti, anisãditvā nipajjitvā gacchantiyā ekā, nisãditvā nippajjitvā gacchantiyā dve. dhuvapa¤¤atte 'ti bhikkhunãnaü atthāya niccapa¤¤atte. sesaü uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü . . . pe . . . tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.


#<[page 928]>#
%<928                   Samantapāsādikā            [Bhnãvibh_IV.2.7-10. (IV.17-20)>%
     Sattame pi sabbaü chaņņhe vuttanayen' eva veditabbaü.
                       sattamasikkhāpadam.
     Aņņhame sabbaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, abhisapeyyā 'ti sapathaü kareyya, nirayena abhisapati nāma: niraye nibbattāmi avãcimhi nibbattāmi niraye nibbattatu avãcimhi nibbattatå 'ti evam ādinā nayena akkosati. brahmacariyena abhisapati nāma: gihinã homi odātavatthā homi paribbājikā homi, itarā vā mādisā hotå 'ti evam ādinā nayena akkosati; vācāya vācāya pācittiyaü, ņhapetvā pana niraya¤ ca brahmacariya¤ ca. sunakhã såkarã kānā kuõã 'ti ādinā nayena akkosantiyā vācāya vācāya dukkaņaü. atthapurekkhārāyā 'ti aņņhakathaü kathentiyā.
dhammapurekkhārāyā 'ti pāliü vācentiyā. anusāsanipurekkhārāyā 'ti idāni pi tvaü edisā sādhu viramassu no ce viramasi addhā puna evaråpāni kammāni katvā niraye uppajjissasi tiracchānayoniyā uppajjissasã 'ti evaü anusāsaniyaü ņhatvā vadantiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame sabbaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, kāyavācācittato samuņņhāti, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakam, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
                     Andhakāravaggo dutiyo.


#<[page 929]>#
%<Bhnãvibh_IV.3.1-4. (IV.21-24)]             Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā              929>%
     Naggavaggassa paņhamasikkhāpade, brahmacariyaü ciõõenā 'ti brahmacariyena ciõõena, athavā brahmacariyassa caraõenā 'ti, evaü karaõatthe vā sāmiatthe vā upayogavacanaü veditabbaü. acchinnacãvarikāyā 'ti idaü udakasāņikaü sandhāya vuttaü, na a¤¤aü cãvaraü, tasmā udakasāņikāya acchinnāya vā naņņhāya vā naggāya nahāyantiyā anāpatti, sace 'pi udakasāņikacãvaraü mahagghaü hoti, na sakkā nivāsetvā bahi gantuü, evam pi naggāya nahāyituü vaņņati.
sesam ettha uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye sabbaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā, no sa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.
     Tatiye, anantarāyikinã 'ti dasasu antarāyesu ekena 'pi antarāyena anantarāyā. dhuraü nikkhittamatte 'ti dhuraü nikkhipitvā sace 'pi pacchā sibbati, āpatti yevā 'ti attho. sesaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, pa¤ca ahāni pa¤cāhaü, pa¤cāham eva pa¤cāhikaü. saüghāņãnaü cāro saüghāņicāro; paribhogavasena vā otāpanavasena vā saüghaņitaņņhena saüghāņã 'ti laddhanāmānaü pa¤cannaü cãvarānaü parivattanan ti attho. tasmā yeva padabhājane, pa¤camaü divasaü pa¤ca cãvarānã 'ti ādim āha. āpatti pācittiyassā 'ti ettha ca ekasmiü cãvare ekā āpatti, pa¤casu pa¤ca. āpadāså 'ti mahagghaü cãvaraü, na sakkā hoti corabhayādãsu 'pi paribhu¤jituü, evaråpe upaddave anāpatti. sesaü uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü,

#<[page 930]>#
%<930                   Samantapāsādikā               [Bhnãvibh_IV.3.4-7. (IV.24-27)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  akiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, cãvarasaükamaõãyan ti saükametabbaü cãvaraü a¤¤issā santakaü anāpucchā gahitaü puna paņidātabbacãvaran ti attho. āpadāså 'ti sace apārutaü vā anivatthaü vā corā haranti, evaråpāsu āpadāsu dhārentiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe, a¤¤aü parikkhāran ti yaü ki¤ci thālakādãnaü vā sappitelādãnaü vā a¤¤ataraü. ānisaüsan ti kittakaü agghanakaü dātukāmatthā 'ti pucchati, ettakaü nāmā 'ti vadanti, āgametha tāva idāni vatthaü mahagghaü, katipāhena kappāse āgate samagghaü bhavissatã 'ti evaü vatvā nivārentiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattame, pakkamiüså 'ti a¤¤esam pi āgamanaü āgamenti addhā amhākam pi āgamessantã 'ti tattha tattha agamaüsu.
paņibāheyyā 'ti paņisedheyya. ānisaüsan ti ekaü sāņakaü na ppahoti āgametha tāva katipāhena uppajjissati tato bhājessāmā 'ti evaü ānisaüsaü dassetvā paņibāhentiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       sattamasikkhāpadaü.


#<[page 931]>#
%<Bhnãvibh_IV.3.8-10. (IV.28-30)]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               931>%
     Aņņhame, naņā nāma ye nāņakaü nāņenti. nāņakā nāma ye naccanti. laīghakā nāma ye vaüsavarattādãsu laīghanakammaü karonti. sokasāyikā nāma māyākārā. kumbhathuõikā nāma ghaņakena kãëanakā, bibbisakavādakā 'ti pi vadanti. deti āpatti pācittiyassā 'ti ettha cãvaragaõanāya āpattiyo veditabbā. sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, dubbalacãvarapaccāsāyā 'ti dubbalāya cãvarapaccāsāya. ānisaüsan ti ki¤cāpi na mayaü ayye sakkomā 'ti vadanti idāni tesaü kāppāso āgamissati saddho pasanno puriso āgamissati addhā dassatã 'ti evaü ānisaüsaü dassetvā nivārentiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, kaņhinuddhāraü na dassantã 'ti ettha kãdiso kaņhinuddhāro dātabbo kãdiso na dātabbo ti ? yassa atthāramålako mahānisaüso ubbhāramålako appo evaråpo na dātabbo, yassa pana atthāramålako ānisaüso appo ubbhāramålako mahānisaüso evaråpo dātabbo, samānisaüso 'pi saddhāparipālanatthaü dātabbo 'va. ānisaüsan ti bhikkhuõãsaīgho jiõõacãvaro kaņhinānisaüsamålako mahālābho ti.


#<[page 932]>#
%<932                   Samantapāsādikā                  [Bhnãvibh_IV.4.1-3. (IV.31-33)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  evaråpaü ānisaüsaü dassetvā paņibahantiyā anāpatti.
sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittam, tivedanan ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
                       Naggavaggo tatiyo.
     Tuvaņņavaggassa paņhamasikkhāpade, tuvaņņeyyun ti nipajjeyyuü. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye ekaü attharaõaü c' eva pāpuraõa¤ ca etāsan ti ekattharaõapāpuraõā, saühāriyamānānaü pāvārattharaõakaņasārakādãnaü ekaü antaü attharitvā ekaü pārupitvā tuvaņņentãnam etaü adhivacanaü. vavatthānaü dassetvā 'ti majjhe kāsāvaü vā kattarayaņņhiü vā antamaso kāyabandhanam pi ņhapetvā nippajjantãnaü anāpattã 'ti attho.
sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, no sa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.
     Tatiye, uëārasambhāvitā 'ti uëārakulā pabbajitattā guõehi ca uëārattā uëārā 'ti sambhāvitā. issāpakatā 'ti issāya apakatā, abhibhåtā 'ti attho. sa¤¤atti bahulā etāsan ti sa¤¤attibahulā, divasaü mahājanaü pa¤¤āpayamānā 'ti attho.
vi¤¤atti bahulā etāsan ti vi¤¤attibahulā. vi¤¤attã 'ti hetådāharaõādãhi vividhehi nayehi sa¤¤āpanā veditabbā, na yācanā, caükamane nivattanagaõanāya āpattiyo veditabbā.
tiņņhati vā ti ādãsu poyogagaõanāya. uddisati vā 'ti ādãsu padādigaõanāya. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyākiriyaü,


#<[page 933]>#
%<Bhnãvibh_IV.4.4-10. (IV.34-40)]              Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                933>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, sati antarāye 'ti dasavidhe antarāye sati. pariyesitvā na labhatã 'ti a¤¤aü upaņņhāyikaü na labhati. gilānāyā 'ti sayaü gilānāya. āpadāså 'ti tathāråpe upaddave sati anāpatti. sesaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, a¤¤aü āõāpetã 'ti ettha sace nikkaķķhāti āõattā ekapayogena bahåni 'pi dvārāni atikkameti ekā āpatti. atha ima¤c' ima¤ ca dvāraü atikkamehã 'ti evaü āõattā atikkāmeti dvāragaõanāya āpattiyo. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe sabbaü uttānam eva. samanubhāsanasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattama-aņņhama-navamesu sabbaü uttānam eva. sabbāni eëakalomasamuņņhānāni, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhāni, acittakāni, paõõattivajjāni, kāyakammāni, ticittāni, tivedanānã ti.
                  sattaņņhanavamasikkhāpadāni.
     Dasame, āhundarikā 'ti sambādhā. dhuranikkhittamatte 'ti sace 'pi dhuraü nikkhipitvā pacchā pakkamati āpatti yevā 'ti attho,


#<[page 934]>#
%<934                   Samantapāsādikā                   [Bhnãvibh_IV.5.1. (IV.41)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  pavāretvā pa¤ca yojanāni gacchantiyāpi anāpatti.
chasu vattabbam eva n' atthi. sace pana tãõi gantvā ten' eva maggena paccāgacchati na vaņņati, a¤¤ena maggena āgantuü vaņņati. antarāye 'ti dasavidhe antarāye, pāraü gacchissāmã 'ti nikkhantā nadã pårā puna āgatā corā vā magge honti megho vā uņņhāti nivattati vaņņati. sesaü uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
                      Tuvaņavaggo catuttho.
     Cittāgāravaggassa paņhamasikkhāpade, rājāgāran ti ra¤¤o kãëanagharaü. cittāgāran ti kãëanacittasālaü. ārāman ti kãëanaupavanaü. uyyānan ti kãëanuyyānaü. pokkharaõã 'ti kãëanapokkharaõã. tasmā yeva padabhājane, yattha katthaci ra¤¤o kãëitun ti ādi vuttaü. dassanāya gacchati āpatti dukkaņassā 'ti ettha padavāragaõanāya dukkaņaü.
yattha ņhitā passatã 'ti ettha pana sace ekasmiü yeva ņhāne ņhitā padaü anuddharamānā pa¤cāpi passati, ekam eva pācittiyaü, taü taü disābhāgaü oloketvā passantiyā pana pāņekkā āpattiyo. bhikkhussa pana sabbattha dukkaņaü.
ārāme ņhitā 'ti ajjhārāme rājāgārādãni karonti, tāni passantiyā anāpatti. gacchantã vā āgacchantã vā 'ti piõķapātādãnaü atthāya gacchantiyā maggo hoti, tāni passati ānapatti. sati karaõãye gantvā 'ti ra¤¤o santikaü kenaci karaõãyena gantvā passati anāpatti. āpadāså ti kenaci upaddutā pavisitvā passati anāpatti. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, akusalacittaü, tivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadaü.


#<[page 935]>#
%<Bhnãvibh_IV.5.2-5. (IV.42-45)]              Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                935>%
     Dutiye abhinisãdanābhinipajjanesu payogagaõanāya āpattiyo veditabbā. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpedaü.
     Tatiye, ujjavåjjave 'ti yatthakaü hatthena a¤jitaü hoti, tasmiü takkamhi veņhite ekā āpatti, kantanato pana pubbe kappāsavicinanaü ādiü katvā sabbapayogesu hatthavāragaõanāya dukkaņaü. kantitasuttan ti dasikasuttādiü saüghāņetvā kantati dukkantitaü vā paņikantati. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe, yāguü vā 'ti ādãsu taõķulakoņņanaü ādiü katvā sabbesu pubbapayogesu payogagaõanāya dukkaņaü, yāgubhattesu bhājanagaõanāya, khādanãyādãsu råpagaõanāya pācittiyāni. yāgupāne 'ti manussehi saīghass' atthāya kayiramāne yāgupāne vā saīghabhatte vā tesaü sabhāgabhāvena yaü ki¤ci pacantiyā anāpatti, cetiyapåjāya sahāyikā hutvā gandhādãhi påjeti vaņņati. attano veyyāvaccakarassā 'ti sace 'pi mātāpitaro āgacchanti yaü ki¤ci vãjaniü vā sammu¤janãdaõķakaü vā kārāpetvā veyyāvaccakaraņņhāne ņhapetvā 'va yaü ki¤ci pacituü vaņņati. sesaü uttānam eva.
samuņņhānādãni tatiyasadisān' evā 'ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, asati antarāye 'ti dasavidhe antarāye asati, dhuraü nikkhipitvā pacchā vinicchinantã āpattiü āvajjitvā 'va vinicchinati. pariyesitvā na labhatã 'ti sahāyikā bhikkhuniyo na labhati.


#<[page 936]>#
%<936                   Samantapāsādikā                [Bhnãvibh_IV.5.5-9. (IV.45-49)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  sesaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe sabbaü naggavagge agārikasikkhāpade vuttanayen' eva veditabbaü. ayaü pana viseso: taü chasamuņņhānaü, idaü sahatthā 'ti vuttattā eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, no sa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattame, puna pariyāyenā 'ti puna vāre. āpadāså 'ti mahagghaü cãvaraü sarãrato mocetvā suppaņisāmitam pi corā haranti, evaråpāsu āpadāsu anissajitvā nivāsentiyā anāpatti. sesaü uttānam evā 'ti. kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü, no sa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhame, anissajitvā 'ti rakkhaõatthāya adatvā, imaü jaggeyyāsã 'ti evaü anāpucchitvā 'ti attho. pariyesitvā na labhatã 'ti paņijaggikaü na labhati. gilānāyā 'ti vacãbhedaü kātuü asamatthāya. āpadāså 'ti raņņhe bhijjante āvāse chaķķhetvā āgacchanti evaråpāsu āpadāsu anāpatti. sesaü uttānam eva. samuņņhånādãni anantarasikkhāpadasadisān' evā 'ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, bāhirakaü anatthasaühitan ti hatthi-assa-rathadhanu-tharu-sippa-athabbanakhãlana vasãkaraõa-sosāpanamantāgadappayogādibhedaü paråpaghātakaraü.


#<[page 937]>#
%<Bhnãvibh_IV.5.9-10;6.1-2. (IV.49-52)]              Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                937>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  parittan ti yakkhaparittanāgamaõķalādibhedaü sabbam pi vaņņati.
sesaü uttānam eva. padasodhammasamuņņhānaü, vācato vācācittato ca samuņņhāti, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, vāceyyā 'ti padaü viseso. sesaü navame vuttanayen' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānādãhã 'ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
                     Cittāgāravaggo pa¤camo.
     ârāmavaggassa paņhamasikkhāpade, parikkhepaü atikkāmentiyā, upacāraü okkamantiyā 'ti ettha paņhaüapāde dukkaņaü, dutiyapāde pācittiyaü. sãsānulokikā 'ti paņhamaü pavisantãnaü bhikkhunãnaü sãsaü anulokentã pavisati anāpatti. yattha bhikkhuniyo ti yattha bhikkhuniyo paņhamataraü pavisitvā sajjhāyacetiyavandanādãni karonti, tattha tāsaü santikaü gacchāmã 'ti gantuü vaņņati. āpadāså 'ti kenaci upaddutā hoti evaråpāsu āpadāsu pavisituü vaņņati.
sesaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye, āyasmā Kappitako ti ayaü jaņilasahassassa abbhantaro thero. saüharã 'ti saükāmesi. saühaņo ti saükāmito. kāsāvaņo ti nahāpitā kāsāvaü nivāsetvā kammaü karonti, taü sandhāy' āhaüsu. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.


#<[page 938]>#
%<938                   Samantapāsādikā                 [Bhnãvibh_IV.6.3-6. (IV.53-56)>%
     Tatiye, anusāsanã purekkhārāyā 'ti idāni 'pi tvaü bālā avyattā 'ti ādinā nayena anusāsanãpakkhe ņhatvā vadantiyā anāpatti. sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni anantarasikkhāpadasadisān' evā 'ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe sabbaü uttānam eva. catusamuņņhānaü, kāyato kāyavācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, nimantitāya anāpucchā bhu¤jantiyā āpattisambhavato siyā kiriyākiriyaü, pavāritāya kappiyaü kāretvāpi akāretvāpi bhu¤jantiyā āpattisambhavato siyā kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, kule maccharo kulamaccharo, kulamaccharo etissā atthã 'ti kulamaccharinã, kulaü vā maccharāyatã 'ti kulamaccharinã. kulassa avaõõan ti taü kulaü assaddhaü appasannan ti. bhikkhunãnaü avaõõan ti bhikkhuniyo dussãlā pāpadhammā 'ti. santaü yeva ādãnavan ti kulassa vā bhikkhunãnaü vā santaü aguõaü. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe ovādāyā 'ti garudhammatthāya. saüvāsāyā 'ti uposathapavāraõapucchanatthāya. ayam ettha saükhepo, vitthāro pana bhikkhunovādasikkhāpadavaõõanāya vutto yeva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.


#<[page 939]>#
%<Bhnãvibh_IV.6.7-10. (IV.57-60)]             Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               939>%
     Sattame, pariyesitvā na labhatã 'ti bhikkhuü na labhati.
sesaü uttānam eva. imassāpi vitthāro bhikkhunovādake vutto yeva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhame, ekaü kamman ti ādãni uposathapavāraõā yeva vuttāni. sesaü uttānam eva. imissāpi vitthāro bhikkhunovādake vutto yeva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame sabbaü uttānam eva. imissāpi vitthāro bhikkhunovādake vutto yeva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, pasākhe 'ti adhokāye. adhokāyo hi yasmā tato rukkhassa sākhā viya ubho årå pabhijjitvā gatā tasmā pāsā kho ti vuccati. bhindā 'ti ādãsu sace bhinda phālehã 'ti sabbāni āõāpeti, so ca tath' eva karoti cha āõattidukkaņāni, cha ca pācittiyāni āpajjati, athāpi evaü āõāpeti upāsaka yaü ki¤ci ettha kātabbaü taü sabbaü karotã 'ti. so ca sabbāni 'pi bhedanādãni karoti ekāya vācāya cha dukkaņāni, cha pācittiyānã 'ti dvādasa āpattiyo, sace pana bhedanādāsu ekaü yeva vatvā idaü karohã 'ti āõāpeti so ca sabbāni karoti yaü āõattaü tass' eva karaõe pācittiyaü, sesesu anāpatti.
sesaü uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü,


#<[page 940]>#
%<940                   Samantapāsādikā                 [Bhnãvibh_IV.7.1-4. (IV.61-64)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
                   Samatto ārāmavaggo chaņņho.
     Gabbhinãvaggassa paņhamasikkhāpade, āpannasattā 'ti kucchiü paviņņhasattā.
                       paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye, pāyantã 'ti tha¤¤aü pāyamānaü. mātā vā hotã 'ti yaü dārakaü pāyeti tassa mātā vā hoti dhātã vā. sesaü uttānam eva. ubhayam pi tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.
     Tatiye, sikkhāsammutiü dātuü ti kasmā dāpesi. mātugāmo nāma lolo hoti dve vassāni chasu dhammesu asikkhitvā sãlāni pårayamāno kilamati, sikkhitvā pana pacchā na kilamissati. nittharissatã 'ti dāpeti. pāõātipātā veramaõiü dve vassāni avãtikkamasamādānaü samādiyāmã 'ti yan taü pāõātipātā veramaõã 'ti pa¤¤attaü sikkhāpadaü taü pāõātipātā veramaõãsikkhāpadaü dve vassāni avãtikkamitabbasamādānaü katvā samādiyāmã 'ti attho. esa nayo sabbattha.
imā cha sikkhāyo saņņhivassāya 'pi pabbajitāya dātabbā yeva.
na etāsu asikkhitā upasampādetabbā.
                       tatiyasikkhāpadaü.
     Catutthe sabbaü uttānam eva. sace pana paņhamaü sikkhāsammuti na dinnā hoti, upasampadamālake 'pi dātabbā yeva. imā dve 'pi mahāsikkhā nāma.
                      catutthasikkhāpadaü.


#<[page 941]>#
%<Bhnãvibh_IV.7.5-10. (IV.65-70)]           Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā           941>%
     Pa¤came, ki¤cāpi ånadvādasavassaü paripuõõasa¤¤āya vuņņhāpentiyā anāpatti, sā pana anupasampannā 'va hoti.
sesaü uttānam eva.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe, dasavassāya gihãgatāya sikkhāsammutiü datvā paripuõõadvādasavassaü upasampādetuü vaņņati.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattame, sabbaü uttānam evā. samuņņhānādãni pi sabbesu dutiye vuttasadisān' eva. ayaü pana viseso: yattha sammuti atthi tattha kiriyākiriyaü hotã 'ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhame, na anuggaõhāpeyyā 'ti imissā ayye uddesādãni dehã 'ti evaü uddesādãhi na anuggaõhāpeyyā. pariyesitvā 'ti a¤¤aü pariyesitvā na labhati sayaü gilānā hoti na sakkoti uddesādãni dātuü tassā anāpatti. sesaü uttānam eva.
dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, na upaņņhaheyyā 'ti cuõõena mattikāya dantakaņņhena mukhodakenā 'ti evaü tena tena karanãyena na upaņņhaheyya. sesaü uttānam eva. paņhamapārājikasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, n' eva våpakāseyyā 'ti na gahetvā gaccheyya. na våpakāsāpeyyā 'ti imaü ayye gahetvā gacchā 'ti a¤¤aü na āõāpeyya. sesaü ettha uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, akiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                      dasamasikkhāpadaü.
                     Gabbhinãvaggo sattamo.


#<[page 942]>#
%<942                   Samantapāsādikā                     [Bhnãvibh_IV.8.1-6. (IV.71-76)>%
     Kumārãbhåtavaggassa paņhama-dutiya-tatiya-sikkhāpadāni tãni tãhi gihãgatasikkhāpadehi sadisāni. yā pana tā sabbapaņhamā dve mahāsikkhamānā tā atikkhantavãsativassā 'ti veditabbā, tā gihãgatā vā hontu agihãgatā vā sikkhamānā icc eva vattabbā, gihãgatā 'ti vā kumārãbhåtā 'ti vā na vattabbā. gihãgatāya dasavasakāle sikkhāsammutiü datvā dvādasavassakāle upasampadā kātabbā, ekādasavassakāle datvā terasavassakāle kātabbā, dvādasa terasa cuddasa paõõarasa soëasa sattarasa aņņhārasa vassakāle sammutiü datvā vãsativassakāle upasampadā kātabbā. aņņhārasavassakālato paņņhāya panāyaü gihãgatā 'ti pi kumārãbhåtā 'ti pi vattuü vaņņati, kumārãbhåtā pana gihãgatā 'ti na vattabbā, kumārãbhåtā icc eva vattabbā, mahāsikkhamānā pana gihãgatā 'ti pi vattuü na vaņņati, kumārãbhåtā 'ti 'pi vattuü na vaņņati, sikkhāsammutidānavasena pana tisso 'pi sikkhamānā 'ti vattuü vaņņati.
               paņhama-dutiya-tatiya-sikkhāpadāni.
     Catuttha pa¤cama chaņņhesu sabbaü uttānam eva. sabbāni tisamuņņhānānã 'ti. catutthaü kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti. pa¤camaü kiriyākiriyaü, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti. ya¤ c' ettha saīghena paricchinditabbā 'ti vuttaü tassa upaparikkhitabbā 'ti attho.
chaņņhaü kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti. yaü pan' ettha paricchinditvā ti vuttaü tassa upaparikkhitvā 'ti attho.
               catuttha-pa¤cama-chaņņha-sikkhāpadāni.
     Sattame sabbaü uttānam eva. dhuranikkhepasamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, lokavajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, akusalacittaü, dukkhavedanan ti.
                       sattamasikkhāpadaü.


#<[page 943]>#
%<Bhnãvibh_IV.8.8-10. (IV.78-80)]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                943>%
     Aņņhame sabbaü uttānam eva. samuņņhānādãni pi anantarasadisān' evā 'ti.
                       aņņhamasikkhāpadaü.
     Navame, sokavassan ti saüketaü katvā āgacchamānānaü purisānaü antosokaü pavesetã 'ti sokavassā, taü sokavassaü, ten' ev' āha sokavassā nāma paresaü dukkhaü uppādetã 'ti.
athavā gharaü viya gharasāmikā, ayam pi purisasamāgamaü alabhamānā sokaü āvisati, iti yaü āvisati svāssā āvāso hotã 'ti sokāvāsā, ten' ev' āha sokaü āvisatã 'ti. ajānantã 'ti edisā ayaü ti ajānamānā. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü tivedanan ti.
                       navamasikkhāpadaü.
     Dasame, anāpucchā 'ti anāpucchitvā, bhikkhunãhi dvikkhattuü āpucchitabbaü, pabbajjākāle ca upasampadākāle ca, bhikkhånaü pana sakiü āpucchite 'pi vaņņati. ajānantã 'ti mātādãnaü atthibhāvaü ajānantã. sesaü uttānam eva.
idaü apubbasamuņņhānasãsaü, catusamuņņhānaü, vācato kāyavācato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhānti. kathaü. abbhānakammādãsu kenacid eva karaõãyena khaõķasãmāyaü nisinnā pakkosatha sikkhamānaü idh' eva naü upasampādessāmā 'ti upasampādeti, evaü vācato samuņņhāti, upassayato paņņhāya upasampādessāmã 'ti vatvā khaõķasãmaü gacchantiyā kāyavācato samuņņhāti, dvãsu 'pi ņhānesu paõõattibhāvaü jānitvā 'va vãtikkamaü karontiyā vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, ananujānāpetvā upasampādanato kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       dasamasikkhāpadaü.
     Ekādasame, pārivāsiyachandadānenā 'ti pārivāsiyena chandadānena. tattha catubbidhaü pārivāsiyaü, parisapārivāsiyam rattipārivāsiyaü chandapārivāsiyaü ajjhāsayapārivāsiyan ti.


#<[page 944]>#
%<944                   Samantapāsādikā                     [Bhnãvibh_IV.8.11. (IV.81)>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  tattha pārivāsiyaü nāma bhikkhå kenacid eva karaõãyena sannipatitā honti, atha megho vā uņņhāti ussāraõā vā karãyati, manussā vā ajjhottharantā āgacchanti, bhikkhå anokāsā mayaü a¤¤attha gacchāmā 'ti chandaü avissajitvā 'va uņņhahanti, idaü parisapārivāsiyaü. ki¤cāpi parisapārivāsiyaü chandassa pana avissaņņhattā kammaü kātuü vaņņati. puna bhikkhå uposathādãni karissāmā 'ti rattiü sannipatitvā yāva sabbe sannipatanti tāva dhammaü suõissāmā 'ti ekaü ajjhesanti, tasmiü dhammakathaü kathente yeva aruõo uggacchati, sace cātuddasikkaü uposathaü karissāmā 'ti nisinnā paõõaraso ti kātuü vaņņati, sace paõõarasikkaü kātuü nisinnā pāņipade anuposathe uposathaü kātuü na vaņņati a¤¤aü pana saīghakiccaü kātuü vaņņati, idaü rattipārivāsiyaü nāma. puna bhikkhå ki¤cid eva abbhānādiü saīghakammaü karissāmā 'ti nisinnā honti tatr' eko nakkhattapāņhako bhikkhu evaü vadati ajjaü nakkhattaü dāruõaü, mā imaü kammaü karothā 'ti, te tassa vacanena chandaü vissajjetvā tatth' eva nisinnā honti, atha a¤¤o āgantvā nakkhattaü patimānentaü attho bālaü upaccagā 'ti kiü nakkhattena karothā 'ti vadati, idaü chandapārivāsiya¤ c' eva ajjhāsayapārivāsiya¤ ca, etasmiü pārivāsiye puna chandapārisuddhiü anānetvā kammaü kātuü na vaņņati. vuņņhitāya parisāyā 'ti chandaü vissajjetvā kāyena vā vācāya vā chandavissajjanamatten' eva vā uņņhitāya parisāya anāpatti. avuņņhitāya parisāyā 'ti chandaü avissajjetvā avuņņhitāya anāpatti. sesaü uttānam eva. tisamuņņhānaü, kiriyā, sa¤¤āvimokkhaü, sacittakaü,


#<[page 945]>#
%<Bhnãvibh_IV.8.11-13;9.1-3. (IV.81-86)]             Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā            945%
paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      ekādasamasikkhāpadaü.
     Dvādasame, upassayo na sammatã 'ti vasanokāso na ppahoti.
sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni anantarasadisān' evā 'ti.
                      dvādasamasikkhāpadaü.
     Terasame, ekaü vassaü dve 'ti ekantarike ekasmiü saüvacchare dve vuņņhāpeti. sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni vuttasadisān' evā 'ti.
                      terasamasikkhāpadaü.
                    Kumārãbhåtavaggo aņņhamo.
     Chattavaggassa paņhamasikkhāpade, sakim pi dhāreti āpatti pācittiyassā 'ti maggagamane ekappayogen' eva divasam pi dhāreti ekā 'va āpatti, sace kaddamādãni patvā upāhanā omu¤citvā chattam eva dharentã gacchati dukkaņaü, atthāpi gacchādãni disvā chattaü apanāmetvā upāhanāråëhā 'va gacchati dukkaņam eva, sace chattam pi apanāmetvā upāhanāpi omu¤citvā puna dhāreti puna pācittiyaü, evaü payogagaõanāya āpattiyo veditabbā. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                       paņhamasikkhāpadaü.
     Dutiye, yānena yāyantã 'ti etthāpi orohitvā punappunaü abhiråhantiyā payogagaõanāya āpattiyo veditabbo. sesaü paņhame vuttanayam evā 'ti.
                       dutiyasikkhāpadaü.
     Tatiye, vippakiriyiüså 'ti maõiyo vippakiõnā idhāpi omu¤cetvā dhārentiyā payogagaõanāya āpattiyo. samuņņhānādãni vuttanayān' eva. kevalaü idha akusalacittaü hotã 'ti.
                       tatiyasikkhāpadaü.


#<[page 946]>#
%<946                   Samantapāsādikā                   [Bhnãvibh_IV.9.4-12. (IV.87-95)>%
     Catutthe, sãsåpagādãsu yaü yaü dhāreti tassa tassa vasena vatthugaõanāya āpattiyo veditabbā. sesaü tatiye vuttanayenevā 'ti.
                      catutthasikkhāpadaü.
     Pa¤came, gandhavaõõakenā 'ti gandhena ca vaõõakena ca.
sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni tatiyasadisān' evā 'ti.
                       pa¤camasikkhāpadaü.
     Chaņņhe sabbaü pa¤came vuttasadisam evā 'ti.
                       chaņņhasikkhāpadaü.
     Sattame, ubbaņņāpeti āpatti pācittiyassā 'ti ettha hatthaü amocetvā ubbāņņane ekā 'va āpatti, mocetvā mocetvā ubbaņņane payogagaõanāya āpattiyo. sambāhane 'pi es' eva nayo. gilānāyā 'ti antamaso maggagamanaparissamenāpi ābādhāya. āpadāså 'ti corabhayādãhi sarãrakampanādãsu. sesaü uttānam eva. samuņņhānādãni tatiyasadisān' evā ti.
                       sattamasikkhāpadaü.
     Aņņhamādãsu tãsu, sikkhaüānāya sāmaõerāya gihiniyā 'ti idam eva nānākaraõaü. sesaü sattame vuttasadisam evā 'ti.
               aņņhama-navama-dasama-sikkhāpadāni.
     Ekādasame, bhikkhussa purato ti abhimukham evā 'ti attho.
idaü pana upacāraü sandhāya katan ti veditabbaü. sesaü uttānam eva. kaņhinasamuņņhānaü, kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      ekādasamasikkhāpadaü.
     Dvādasame, anokāsakatan ti asukasmiü ņhāne pucchāmã 'ti evaü akataokāsaü. ten' ev' āha, anokāsakatan ti anāpucchā 'ti.


#<[page 947]>#
%<Bhnãvibh_IV.9.12-13. (IV.95-96)]            Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā               947>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\  anodissā 'ti asukasmiü nāma ņhāne pucchāmã 'ti evaü aniyāmetvā kevalaü pucchitabbaü atthi pucchāmi ayyā 'ti evaü vatvā. sesaü uttānam eva. padasodhammasamuņņhānaü, vācato, vācācittato ca samuņņhāti, kiriyākiriyaü, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      dvādasamasikkhāpadaü.
     Terasame, parikkhepaü atikkāmentiyā 'ti ekena pādena atikkamante dukkaņaü, dutiyena pācittiyaü, upacāre 'pi es' eva nayo. acchinnacãvarikāyā 'ti ādãsu saükaccikacãvaram eva cãvaran ti veditabbaü. āpadāså 'ti mahagghaü hoti saükaccikaü pārupitvā gacchantiyā 'va upaddavo uppajjati evaråpāsu āpadāsu. sesaü uttānam eva. eëakalomasamuņņhānaü, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                      terasamasikkhāpadaü.
                       Chattavagga Navamo.
     Uddiņņhā kho ayyāyo chasaņņhisata pācittiyā dhammā 'ti ettha sabban' eva bhikkhunãnaü khuddake 'pi navuti bhikkhånaü dve navutã 'ti aņņhāsãtisata sikkhāpadāni, tato sakalaü bhikkhunãvaggaü paraüparabhojanaü, anatirittabhojanaü, anatirittena abhihaņņhuü pavāraõaü, paõãtabhojanavi¤¤atti, acelakasikkhāpadaü, duņņhullapaņicchādanaü, ånavãsativassåpasampādanaü, mātugāmena saddhiü saüvidhāya addhānagamaraü, rājantepurappavesanaü, santaü bhikkhuü anāpucchā vikāle gāmappavesanaü, nisãdanaü, vassikasāņikan ti imāni dvāvãsati sikkhāpadāni apanetvā sesāni sata¤ ca cha saņņhã ca sikkhāpadāni pāņimokkhuddesamaggena uddiņņhāni hontã 'ti veditabbāni. ten' āha, uddiņņhā kho ayyāyo cha saņņhi sata pācittiyā dhammā .


#<[page 948]>#
%<948                   Samantapāsādikā
>%\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>\ .. pe ...
evam etaü dhārayāmã 'ti. tatrāyaü saükhepato samuņņhānavinicchayo: giraggasammajjaü cittāgārasikkhāpadaü, saüghāni itthālaükāro, gandhavaõõako, vāsitakapi¤¤āko, bhikkhunãādãhi ubbaņņanaparimaddanānã 'ti imāni dasa sikkhāpadāni acittakāni, lokavajjāni, ayam pan' ettha adhippāyo: vināpi cittena āpajjitabbattā acittakāni, citte pana sati akusalen' eva āpajjitabbattā lokavajjāni, avesesāni acittakāni paõõattivajjān' eva, corã uņņhānaü, gāmantaraü ārāmasikkhāpadaü, gabbinãvagge ādito paņņhāya satta, kumārãbhåtavagge ādito paņņhāya pa¤ca, purisasaüsaņņhaü, pārivāsiyachandadānaü, anuvassavuņņhāpanaü, ekantarikavuņņhāpanan ti imāni ekånavãsati sikkhāpadāni sacittakāni, paõõattivajjāni, avasesāni sacittakāni, lokavajjān' evā 'ti.
Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya Bhikkhunãvibhaīge
                    Khuddakavaõõanā niņņhitā.
          Pāņidesanãyā nāma khuddakānaü anantarā
          ye dhammā aņņha āråëhā saīkhepen' eva saīgahaü
          tesaü pavattate esā saīkhepen' eva vaõõanā.
     Yāni hi ettha pāliyaü sappitelādãni niddiņņhāni tāni yeva vi¤¤āpetvā bhu¤jantiyā pāņidesanãyaü, pāëivinimmuttakesu pana sabbesu dukkaņaü. sesam ettha uttānam eva.
aņņhavidham pi pan' etaü pāņidesanãyaü catusamuņņhānaü, kāyato kāyavācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā, nosa¤¤āvimokkhaü, acittakaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, ticittaü, tivedanan ti.
                  Pāņidesanãyavaõõanā niņņhitā.
     Sekhiyā pana uddiņņhā ye dhammā pa¤casattati
     tesaü anantarā yeva sattādhikaraõavhayā


#<[page 949]>#
%<                   Bhikkhunã-vibhaīgavaõõanā                 949>%
     Mahāvibhaīge yo vutto tesaü atthavinicchayo
     bhikkhunãnaü Vibhaīge 'pi tādisaü yeva taü viduü.
     yasmā tasmā visuü tesaü dhammānam atthavaõõanā
     na vuttā tattha yā vuttā vuttā yeva hi sā idhā 'ti.
     Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya Bhikkhunã-
                vibhaīgavaõõanā niņņhitā.
     Sabbāsavapahaü esā niņņhitā vaõõanā yathā,
     sabbāsavapahaü maggaü pavāpassantunibbutin ti.