Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 4.1.6] [SL Vol NDÃth ] [\z NDÃÂh /] [\w I /] [SL Page 001] [\x 1/] DhÃtuvaæso ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa. 1. TathÃgatassÃgamanakathà Sambuddhamatulaæ suddhaæ dhammaæ saÇghaæ anuttaraæ Namassitvà 1 pavakkhÃmi dhÃtuvaæsappakÃsanaæ 2. Tikkhattumagamà nÃtho laÇkÃdÅpaæ manoramaæ SattÃnaæ hitamicchanto sÃsanassa ciraÂÂhitiæ. Tattha tikkhattumagamà nÃtho'ti anamatagge saæsÃravaÂÂe parinÃmetvà 3 appatisaraïabhÃvappattÃnaæ 4 lokiyalokuttarasukhanipphÃdanabhÃvena nÃtho patisaraïa 5 bhÆto bhagavà buddhadhammasaÇgharatanattayamaggaæ 6 Ãcikkhanto laÇkÃdÅpaæ tikkhattuæ gato. Tattha paÂhamagamane tÃva bodhimaï¬aæ Ãruyha puratthÅmÃbhimukho 7 nisÅditvà suriye anatthamiteyeva 8 mÃrabalaæ vidhametvÃ, paÂhamayÃme pubbenivÃsa¤Ãïaæ anussaritvà majjhimayÃme cutupapÃta¤Ãïaæ patvà pacchimayÃmÃvasÃne paccayÃkÃre ¤Ãïaæ otÃretvà dasabalacatuvesÃrajjÃdi guïapatimaï¬itaæ sabba¤¤uta¤Ãïaæ paÂivijjhitvà bodhimaï¬appadese anukkamena sattasattÃhaæ vÅtinÃmetvà aÂÂhame sattÃhe ajapÃlanigrodhamÆle 9 nisinno dhammagambhirataæ paccavekkhanena 10 appossukkataæ ÃpajjamÃno dasasahassa brahmaparivÃrena sahampatimahÃbrahmunà ÃyÃcitadhammadesano ----------------------- 1. Namassetvà - ji.Vi.Kau. 2. DhÃtuvaæsapakÃsakaæ - ji.Kau. DhÃtuvaæsaæ suhaæpiyaæ - siæ.DhÃ. 3. Parinametvà - ji. 4. AppatissaraïabhÃva sattÃnaæ - jÅ.VÅ.Kau. 5. Patissaraïa - jÅ.VÅ.Kau. 6. Ratanattayaæ maggaæ - jÅ.VÅ.Kau.. 7. PuratthimÃyabhimukho - kau. 8. AtthaÇgamiteyeva - jÅ.VÅ.Kau. 9. NigrodharukkhamÆle - jÅ.VÅ. 10. Paccavekkhaïena - jÅ.ÖÅ.Kau. [SL Page 002] [\x 2/] Hutvà buddhacakkhunà lokaæ olokento pa¤cavaggiyÃnaæ bhikkhunaæ bahÆpakÃrakaæ anussaritvà uÂÂhÃyÃsanà kÃsÅnaæ 1 puraæ gantvà a¤¤Ãkoïa¬a¤¤appamukhe aÂÂhÃrasa brahmakoÂiyo amataæ pÃyento dhammacakkaæ pavattetvà pakkhassa pa¤camiyaæ pa¤cavaggiye sabbepi te arahante patiÂÂhÃpetvà taæ divasameva yasakulaputtassa rattibhÃge sotÃpattiphalaæ datvà punadivase arahantaæ datvà tassa sahÃyake catupa¤¤Ãsajane arahantaæ pÃpetvà evaæ loke ekasaÂÂhiyà 2 arahantesu jÃtesu vutthavasso pavÃretvÃ,'caratha bhikkhave cÃrika' nti 3 bhikkhu disÃsu pesetvà sayaæ uruvelaæ gacchanto antarÃmagge kappÃsikavanasaï¬e bhaddavaggiye kumÃre tiæsajane vinetvà ehibhikkhubhÃvena pabbÃjetvà uruvelaæ gantvà a¬¬hu¬¬hÃni pÃÂihÃriyasahassÃni dassento uruvelakassapÃdayo sahassajaÂilaparivÃre tebhÃtikajaÂile vinento tattheva vihÃsi. AparabhÃge aÇgamagadharaÂÂhavÃsino uruvelakassapassa mahÃya¤¤aæ upaÂÂhÃpesuæ. So pana icchÃcÃrÃbhibhÆto 4 cintesi: "sacÃyaæ mahÃsamaïo imassa samÃgamassa majjhe pÃÂihÃriyaæ kareyya lÃbhasakkÃro me parihÃyissati" ti. Tassevaæ pavattaajjhÃsayaæ ¤atvà pÃtova uttarakuruto bhikkhaæ Ãharitvà anotatte ÃhÃraæ paribhu¤jitvà sÃyanha 5 samaye phussapuïïamÅuposathadivase laÇkÃdÅpassatthÃya laÇkÃdÅpamupÃgami. Tassa pana dÅpassa mahÃgaÇgÃya dakkhiïapasse ÃyÃmato tiyojane puthulato ekayojanappamÃïe mahÃnÃgavanuyyÃne yakkhasamÃgamassa majjhe tassa upari mahiyaÇgaïathÆpassa patiÂÂhÃnaÂÂhÃne 6 ÃkÃseyeva ÂhÅto vuÂÂhivÃtandhakÃraæ dassetvà tesaæ bhayaæ uppÃdesi. Te bhayena upaddutà " kassa nu kho imaæ kamma "nti ito cito olokento addasaæsu 7 bhagavantaæ ÃkÃse nisinnaæ. DisvÃna 8 bhagavantaæ abhayaæ yÃviæsu. Tesaæ bhagavà Ãha: 1. KÃsikaæ - ji.Vi.Kau. 2. EkasaÂÂhi - kau. EkasaÂÂhÅsu - ji.Vi.: 3. CÃrikaæ bhikkhave carathÃ'ti - ji.Vi.Kau. 4. IcchÃmÃrÃbhibhuto - kau. 5. SÃhaïha - jÅ.VÅ.Kau. 6. PatiÂÂhitaÂÂhÃne - jÅ.VÅ.Kau. 7. Addassiæsu - jÅ. Adassiæsu - vi.Kau. 8. Disvà - jÅ.VÅ.Kau. [SL Page 003] [\x 3/] "Sace tumhe abhayaæ icchatha mayhaæ nisajjaÂÂhÃnassa okÃsaæ dethÃ" ti. Sabbepi te tassa nisajjaÂÂhÃnaæ adaæsu. Bhagavà nisajjÃya okÃsaæ gahetvà tesaæ bhayaæ vinodetvà tehi dinne bhumibhÃge cammakhaï¬aæ pattharitvà nisÅdi. Nisinno va pana bhagavà cammakhaï¬aæ pasÃresi. 1 Te yakkhà bhÅtatasità a¤¤attha gantuæ asahamÃnà samantato sÃgaratÅre rÃsibhÆtà ahesuæ. Satthà giridÅpaæ 2 iddhÃnubhÃvena Ãharitvà dassesi. Tesu tattha patiÂÂhitesu puna yathÃÂÂhÃneva Âhapetvà pattharitacammakhaï¬ampi saækhipi. Tasmiæ khaïe tato tato devà sannipatiæsu. Tesaæ samÃgame dhammaæ desesi. Anekesaæ pÃïakoÂÅnaæ dhammÃbhisamayo ahosi. Saraïesu ca sÅlesu ca patiÂÂhità asaÇkheyyà ahesuæ. SumanakÆÂe pana mahÃsumanadevo sotÃpattiphalaæ patvà attano pÆjanÅyaæ bhagavantaæ yÃci. Bhagavà tena yÃcito sÅsaæ pÃïinà parÃmasitvà kesadhÃtuægahetvà tassa adÃsi. Datvà ca pana laÇkÃdÅpaæ tikkhattuæ padakkhiïaæ katvà 3 parittaæ katvà Ãrakkhaæ saævidhÃya puna uruvelameva Ãgato. So pana kesadhÃtuyo suvaïïacaÇgoÂakenÃdÃya satthu nisinnaÂÂhÃne nÃnÃratanehi vicittaæ thÆpaæ patiÂÂhÃpetvà 4 upari indanÅlamaïithÆpikÃhi pidahitvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjento vihÃsi. Parinibbute pana bhagavati sÃriputtassa antevÃsiko sarabhÆ nÃma thero khÅïÃsavo citakato iddhiyà tathÃgatassa gÅvaÂÂhiæ ÃdÃya tasmiæ indanÅlamaïithÆpe patiÂÂhÃpetvà 4 meghavaïïapÃsÃïehi dvÃdasahatthaæ thÆpaæ kÃrÃpetvà gato. 5 Tato devÃnampiyatissara¤¤o bhÃtà cÆÊÃbhayo nÃma kumÃro tamabbhutaæ cetiyaæ disvà abhippasanno taæ paÂicchÃdento tiæsahatthaæ cetiyaæ patiÂÂhÃpesi. Puna duÂÂhagÃmaïÅ abhayamahÃrÃjà taæ paÂicchÃdetvà asÅtihatthaæ ka¤cukacetiyaæ 6 kÃrÃpesi. -------------------------- 1. PasÃdesi - ji.Vi.Kau. 2. YakkhagiridÅpaæ - ji.Vi. 3. Tikkhattuæ vicÃretvà - jÅ.Vi.Kau. 4. PatiÂÂhapetvà - vi. 5. 'Gato' iti - ji.Vi.Kau. Potthakesu natthi 6. Cetiyaæ - ji.Vi. Kanaka cetiyaæ - kau. Ka¤cukacetiyaæ - mava. [SL Page 004] [\x 4/] MahiyaÇgaïa 1 thÆpassa patiÂÂhÃnÃdhikÃro evaæ vitthÃrato 2 veditabbo: Bodhiæ patvÃna sambuddho bodhimÆle narÃsabho NisÅditvÃna sattÃhaæ pÃÂihÅraæ tato akÃ. Tato pubbuttare Âhatvà pallaÇkà Åsake jino Animisena 3 nettena sattÃhaæ taæ udikkhayi. CaÇkamitvÃna sattÃhaæ cakkhame ratanÃmaye Vicinitvà 4 jino dhammaæ varaæ so ratanÃghare. AjapÃlamhi sattÃhaæ anubhosi samÃdhijaæ Ramme ca mucalindasmiæ vimuttisukhamuttamaæ. RÃjÃyatanamÆlamhi sattarattindivaæ vasÅ Dantaponodakaæ sakko adÃsi satthuno tadÃ. Catuhi lokapÃlehi silÃpattaæ samÃhaÂaæ catukkamekakaæ katvà adhiÂÂhÃnena nÃyako. VÃïijehi tadà dinnaæ mantha¤ca madhupiï¬ikaæ Tahiæ pana gahetvÃna bhattakiccaæ akà jino. Gaïhiæsu saraïaæ tassa tapussabhallikà 5 ubho Saraïaæ agamuæ te taæ 6 satthu dinnasiroruhÃ. 7 GantvÃna te sakaæ 8 raÂÂhaæ thÆpaæ katvà manoramaæ Namassiæsu ca pÆjesuæ dvebhÃtikaupÃsakÃ. Iti so sattasattÃhaæ vÅtinÃmesi nÃyako: Brahmunà yÃcito satthà dhammacakkaæ pavattituæ. Tato bÃrÃïasiæ gantvà dhammacakkaæ pavattayi 9 Koï¬a¤¤o desite dhamme sotÃpattiphalaæ labhi. BrahmÃno'ÂÂhÃrasakoÂÅ 10 devatà ca asaÇkhiyà SotÃpattiphalaæ pattà dhammacakke pavattite. ------------------ 1. MayihaÇgaïa - vi.MayhaÇgana -ji. 2. VitthÃro - ji.Vi.Kau. 3. Animissena -kau. 4. Vicinetvà - vi.Kau. 5. Tapassubhallikà -vi.Ji.. 6. Tesaæ - ji.Vi.Kau. 7. Siroruhaæ - ji.Vi.Kau. 8. Saka - ji.Vi.Kau. 9. Pavattiya - kau. 10.BrahmaÂÂhÃrasakoÂi ca - ji.Vi.Kau. [SL Page 005] [\x 5/] Patto pÃÂipade vappo bhaddiyo dutiye 1 phalaæ Tatiye 2 ca mahÃnÃmo assajÅ ca catutthÅyaæ. Te sabbe sannipÃtetvà pa¤ca'me pa¤cavaggiye Anattasuttaæ desetvà bodhiyagga 3 phalena te. Bodhiæ pÃpetvà 4 pa¤cÃhe yasattherÃdike jane Tato maggantare tiæsakumÃre bhaddavaggiye. Uruvelaæ tato gantvà uruvelÃya sa¤¤itaæ 5 Uruvelenanu¤¤Ãto uruvelanÃgaæ dami. Taæ taæ damÅ jino nÃgaæ damanena urÃdigaæ TathÃgataæ nimantiæsu disvà te pÃÂihÃriyaæ. Idheva vanasaï¬asmiæ vihÃretvà mahÃmunÅ UpaÂÂhÃhÃmase sabbe niccabhattena taæ mayaæ. Uruvelakassapassa mahÃya¤¤e upaÂÂhite Tassa'ttano nÃgamane icchÃcÃraæ vijÃniya.[A] Uttarakuruto bhikkhaæ haritvà 6 dipaduttamo 6 Anotattadahe bhutvà sÃyanha 7 samaye sayaæ,[a] Bodhito navame mÃse phussapuïïamiyaæ jino LaÇkÃdÅpaæ visodhetuæ laÇkÃdÅpamupÃgami.[A] Yakkhe damitvà sambuddho dhÃtuæ datvÃna nÃyako GantvÃna uruvelaæ so vasÅ tattha vane jino. PaÂhamagamanakathà samattÃ. Dutiyagamane pana bodhito pa¤came vasse jetavanamahÃvihÃre vasanto cÆÊodara'mahodarÃnaæ mÃtulabhÃgineyyÃnaæ nÃgÃnaæ maïipallaÇkaæ nissÃya saÇgÃmaæ paccupaÂÂhitaæ disvà sayaæ pattacÅvaramÃdÃya cittamÃsassa kÃÊapakkhe ------------------------ 1. Dutiyaæ - ji.Vi.Kau. 2. Tatiyaæ - ji.Vi.Kau. 3. BodhiyaÇga - ji.Vi.Kau. 4. Patthà ca - ji.Vi.Kau. 5. Uruvelena saæpaya - ji.Vi.Kau. 6. ùharitvÃrimaddano - mava. 7. SÃyaïha - ji.Vi.Kau. 8. Cullodara - kau. [A.] MahÃvaæsa. [SL Page 006] [\x 6/] Uposathadivase nÃgadÅpaæ gantvà tesaæ saÇgÃmamajjhe 1 ÃkÃse nisinno andhakÃraæ akÃsi. Te andhakÃrÃbhibhÆte samassÃsetvà Ãlokaæ dassetvà attano saraïabhÆtÃnaæ tesaæ sÃmaggikaraïatthaæ phalabharitarukkhaæ cÃlento viya dhammaæ desesi. Te ubhopi dhamme pasÅditvà tampi pallaÇkaæ tathÃgatassa adaæsu. Bhagavà pallaÇke nisinno dibbannapÃnehi santappito bhattÃnumodanaæ katvà asÅtikoÂiyo nÃge saraïesu ca sÅlesu ca patiÂÂhÃpesi. Tasmiæ samÃgame mahodarassa mÃtulo maïiakkhiko nÃma nÃgarÃjà bhagavantaæ puna kalyÃïidesamÃgamanatthaæ. 2 AyÃci. Bhagavà pana tuïhÅbhÃvena adhivÃsetvà "jetavanameva gato. Evaæ hi so nÃgadÅpaæ upeto MÃrÃbhibhu sabbavidu sumedho Dametva nÃge karuïÃyupeto 3 Gantvà vasÅ jetavane munindo Dutiyagamanakathà samattÃ. Tatiyagamane pana bodhito aÂÂhame vasse jetavanamahÃvihÃre viharanto bhagavÃ: " mama parinibbÃnato pacchà tambapaïïidÅpe sÃsanaæ patiÂÂhahissati, so dÅpo bahu bhikkhubhikkhunÅupÃsakaupÃsikÃdi ariyagaïasevito kÃsÃvapajjoto bhavissati, mayhaæ catunnaæ dÃÂhÃdhÃtunaæ antare ekà dÃÂhà ca dakkhiïaakkhadhÃtu ca nalÃÂadhÃtu 4 ca rÃmagÃmavÃsÅhi laddho ekakoÂÂhÃso ca a¤¤e bahusarÅradhÃtu ca kesadhÃtuyo ca tattheva patiÂÂhahissanti anekÃni saÇghÃrÃmasahassÃni ca. BuddhadhammasaÇgharatane patiÂÂhitasaddho mahÃjano bhavissati. Tasmà laÇkÃdÅpaæ gantvà tattha samÃpattiæ samÃpajjitvà Ãgantuæ vaÂÂatÅ "ti cintetvà Ãnandattheraæ Ãmantesi: "Ãnanda catupaÂisambhidappattÃnaæ pa¤casatamahÃkhÅïÃsavÃnaæ bhikkhÆnaæ paÂivedesi. Amhehi saddhiæ gantabba "nti. ùnandatthero kapilavatthukoÊiya nagaravÃsÅnaæ pa¤casatamahÃkhÅïÃsavÃnaæ bhikkhÆnaæ paÂivedesi. Te paÂivedità pa¤casatakhÅïÃsavà pattacÅvaradhÃrà hutvà satthÃraæ ---------------------- 1. GÃmamajjhe - ji.Vi.Kau. 2. KalyÃïidesa Ãgamanatthaæ - ji.Vi.Kau. 3. Karuïà vuÂÂhito - jÅ.KaruïÃya vuÂÂhito - vi.Kau. 4. LalÃÂadhÃtu - vÅ. [SL Page 007] [\x 7/] Vanditvà a¤jaliæ paggayha namassamÃnà aÂÂhaæsu. Satthuno pana salalÃya nÃma gandhakuÂiyà avidÆre rattasetanÅluppalakumudapadumapuï¬arÅkasatapattasahassapattajalajehi sogandhika nÃnÃpupphehi sa¤cannÃ,subhasopÃnÃ, pasÃditasamatittikakÃkapeyyasuramaïÅyasÅtalamadhurodakà suphullapupphaphaladhÃrita nÃnÃvidhavicittasÃlasalalacampakÃsokarukkhÃnÃgarukkhÃdÅhi susajjitabhÆmipadesà accantaramaïiyà pokkharaïÅ atthi. Tattha adhivattho mahÃnubhÃvo sumanonÃma nÃgarÃjà soÊasasahassamattÃhi nÃgamÃïavikÃhi parivuto mahantaæ sirisampattiæ anubhavamÃno tathÃgatassa rÆpasobhaggappattaæ attabhÃvaæ oloketvà mahantaæ sukhasomanassaæ anubhavamÃno attano mÃtaraæ nandanÃgamÃnavikaæ 1 garuÂÂhÃne Âhapetvà tassà veyyÃvaccaæ kurumÃno tasmiæyeva pokkharaïiæ ajjhÃvasati. Satthà pana attano gamanaæ saævidhÃnÃnantare sumanaæ nÃgarÃjÃnaæ avidure Âhitaæ Ãmantetvà saparivÃro Ãgacchà hÅ ti Ãha. So sÃdhuti sampaÂicchitvà attano parivÃre chakoÂimatte nÃge gahetvà supuppÅtacampakarukkhaæ tathÃgatassa suriyaraæsinivÃraïatthaæ chattaæ katvà gaïhi. Atha bhagavà ravirasmipatthaÂasuvaïïapabbato viya virocamÃno attano pattacÅvaramÃdÃya ÃkÃsaæ abbhÆgga¤chi. 2 SatthÃraæ parivÃretvà ÂhÅtà te pa¤casatakhÅïÃsavÃpi sakaæ sakaæ pattacÅvaramÃdÃya ÃkÃsaæ uggantvà satthÃraæ parivÃrayiæsu. Satthà pa¤casatakhÅïÃsavaparivuto visÃkhapuïïamuposathadivase kalyÃïiyaæ gantvà mahÃrahe maï¬apamajjhe pa¤¤attavara buddhÃsane pa¤casatakhÅïÃsavaparivuto hutvà nisÅdi. Atha maïiakkhiko nÃma nÃgarÃjà buddhapamukhaæ bhikkhu saÇghaæ anekehi dibbehi khajjabhojjehi santappetvà ekamantaæ nisÅdi. Satthà tassa bhattÃnumodanaæ 3 katvà sumanakuÂe padala¤chanaæ dassetvà tasmiæ pabbatapÃde anekapÃdapÃkiïïabhÆmippadese nisinno divÃvihÃraæ katvà tato vuÂÂhÃya dÅghavÃpicetiyaÂÂhÃne samÃpattiæ samÃpajji. MahÃpaÂhavÅ udakapariyantaæ katvà satavÃraæ sahassavÃraæ saÇkampi. Tattha mahÃsenaæ nÃma devaputtaæ ÃrakkhatthÃya 4 nivattetvà 5 -------------------------- 1. MÃïavikaæ - ji.Vi.Kau. 2. Abbhuggacchi - kau. 3. BhuttÃnumodanaæ - ji. 4. ùrakkhanatthÃya - ji.Vi.Kau. 5. NÅyyÃdetvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 008] [\x 8/] Tato vuÂÂhÃya mahÃthÆpaÂÂhÃne tatheva samÃpattiæ samÃpajji. 1 MahÃpaÂhavi tatheva kampi. TatrÃpi visÃlarÆpa 2 devaputtaæ Ãrakkhaæ gaïhanatthÃya Âhapetvà tato vuÂÂhÃya thÆpÃrÃma cetiyaÂÂhÃne tatheva nirodhasamÃpattiæ samÃpajji. MahÃpaÂhavÅ tatheva kampi. Tattha ca paÂhavipÃla 3 devaputtaæ ÃrakkhatthÃya. 4 Nivattetvà 5 tato vuÂÂhÃya maricavaÂÂicetiyaÂÂhÃnaæ gantvà pa¤cahi bhikkhusatehi 6 saddhiæ samÃpattiæ appayi. PaÂhavi tatheva kampi. Tasmiæ ÂhÃne indakadevaputtaæ Ãrakkhaæ gaïhanatthÃya Âhapesi. Tato vuÂÂhÃya kÃcaragÃmacetiyaÂÂhÃne 7 tatheva samÃpattiæ 8 samÃpajji. PaÂhavi tatheva kampi. (Tasmiæ ÂhÃne mahÃghosa 9 devaputtaæ Ãrakkhaæ gaïhanatthÃya niyyÃdesi) * etasmiæ mahÃcetiyaÂÂhÃne mahÃghosaæ 10 nÃma devaputtaæ Ãrakkhaæ gahaïatthÃya nivattetvà tato vuÂÂhÃya tissamahÃvihÃracetiyaÂÂhÃne tatheva samÃpattiæ samÃpajji. PaÂhavi tatheva kampi. Tattha maïimekhalaæ 11 nÃma devadhÅtaraæ 12 Ãrakkhaæ gÃhÃpetvà tato nÃgamahÃvihÃracetiyaÂÂhÃne tatheva samÃpattiæ samÃpajji. PaÂhavi tatheva kampi. Tasmimpi mahindaæ nÃma devaputtaæ Ãrakkhaæ gahaïatthÃya 13 Âhapesi. Tato vuÂÂhÃya mahÃgaÇgÃya dakkhiïadisÃbhÃge seru nÃma dahassa ante varÃha nÃma soï¬imatthake atimanoramaæ udakabubbuÊakelÃsakÆÂapaÂibhÃgaæ cetiyaæ patiÂÂhahissatÅ'ti pa¤casatakhÅïÃsavehi saddhiæ nirodhasamÃpattiæ samÃpajji. BahalaghanamahÃpaÂhavi paribbhamitakumbhakÃracakkaæ viya pabhintamadamahà hatthinÃgassa 14 ku¤canÃdakaraïaæ viya ucchukoÂÂana 15 yanta- ------------------------ 1. SamÃpajjitvà - ji.Vi.Kau. 2. VisÃrÆpa - ji.Vi. VisÃru - vi. VisÃla - siæ.DhÃ. 3. PuthuvimÃla - jÅ. 4. ùrakkhanatthÃya - ji.Vi.Kau. 5. NiyyÃdetvà - ji.Vi.Kau. 6. BhikkhusaÇgha satehi - ji.Vi.Kau. 7. GÃma cetiyaÂÂhÃne - ji.Vi.Kau. 8. SamÃdhiæ - ji.Vi.Kau. 9. Gandha - ji.Vi.Kau. MahÃghosa - siæ.DhÃ. * Ayaæ pÃÂho adhiko viya g¤Ãyate. 10. MahÃmeghaæ - ji.Vi.Kau. 11. MaïikÃra - ji. Nakà samaïibhÃra - siæ.DhÃ. 12. DevadhÅtà - ji.Vi.Kau. 13. ùrakkhaæ - ji.Vi.Kau. 14. NÃgo - ji.Vi.Kau. 15. KoÂÂita - ji.Vi.Kau. [SL Page 009] [\x 9/] Mukhasaddo viya (ca) satavÃraæ sahassavÃraæ nadamÃnà somanassappattà viya sakalalaÇkÃdÅpaæ unnÃdaæ kurumÃnà saækampi. Tato vuÂÂhÃya sumananÃgara¤¤o hatthesu Âhita 1 campakarukkhato pupphÃni 2 ÃdÃya tattha pÆjetvà punappunaæ taæ olokesi. So satthÃraæ vanditvà mayà bhante kiæ kattabbanti pucchi. Imassa ÂhÃnassa Ãrakkhaæ karohÅti Ãha. So taæ sutvà bhante tumhÃkaæ gandhakuÂiæ 3 mama Ãrakkhaæ karontassa rÆpasobhaggappattaæ asÅtyÃnubya¤janabyÃmappabhÃdvattiæsamahÃpurisalakkhaïavicittaæ dassanÃnuttariyabhÆtaæ passantassa manosilÃtale sÅhanÃdaæ nadanto taruïasÅho viya gajjanto 4 pÃvussakamahÃmegho viya ÃkÃsagaÇgaæ otaranto viya ratanadÃmaæ ganthento 5 viya ca aÂÂhaÇgasamannÃgataæ savanÅyasaraæ vissajjetvà 6 bramhaghosaæ nicchÃrento nÃnÃnayehi vicittakathaæ kathayamÃnÃnaæ 7 savanÃnurittayabhÆtaæ saæsÃraïïavanimuggÃnaæ tÃraïasamatthaæ madhura dhammadesanaæ suïantassa, ¤Ãïiddhiyà koÂippatte sÃriputtamoggallÃnÃdayo asÅtimahÃsÃvake passantassa, tattheva mayhaæ vasanaæ 8 ruccati. Na sakkomi a¤¤attha tumhehi vinà vasitunti Ãha. Bhagavà tassa kathaæ sutvà nagarÃja, imaæ padesaæ tayà ciraæ vasitaÂÂhÃnaæ. Kakusandhassa bhagavato dhÃtu imasmiæyeva ÂhÃne patiÂÂhitÃ, tvameva tasmiæ kÃle varaniddo nÃma nÃgarÃjà hutvà tassà dhÃtuyà Ãrakkhaæ gahetvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjaæ karonto ciraæ vihÃsi. Puna koïÃgamanassa bhagavato dhÃtu imasmiæ yeva ÂhÃne patiÂÂhità tvameva tasmiæ kÃle jayaseno nÃma devaputto hutvà tassà dhÃtuyà Ãrakkhaæ gahetvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjaæ katvà tattheva ciraæ vihÃsi. Puna kassapassa bhagavato dhÃtu imasmiæyeva ÂhÃne patiÂÂhitÃ. Tvameva tasmiæ kÃle dÅghasÃlo nÃma nÃgarÃjà hutvà tÃya dhÃtuyà Ãrakkhaæ gahetvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjaæ karonto vihÃsi. Mayi pana parinibbute kÃkavaïïatissamahÃrÃjà mayhaæ nalÃÂadhÃtuæ ------------------------ 1. Hatthe suppÅta - ji.Vi.Kau. 2. Pupphaæ - ji.Vi.Kau. 3. GandhakuÂiyaæ - ji.Vi.Kau. 4. Vijambhitvà gajjanto - ji.Vi.Kau. 5. Gandhanto - vi.Kau. 6. Visajjitvà - ji.Vi.Kau. 7. KathayamÃnaæ - ji.Vi.Kau. 8. Vacanaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 010] [\x 10/] Imasmiæyeva ÂhÃne patiÂÂhÃpessati 1, tasmà tvaæ imassa ÂhÃnassa Ãrakkhaæ karohÅti vatvà pa¤casÅlesu patiÂÂhÃpetvà pa¤casatakhÅïÃsavehi saddhiæ cetiyaÂÂhÃnaæ padakkhiïaæ katvà tvaæ appamatto hohÅti vatvà ÃkÃsaæ uppatitvà jetavanameva gato. Tassa pana nÃgara¤¤o mÃtà indamÃnavikà nÃma 2 Ãgantvà tathÃgataæ vanditvà ekamantaæ 3 ÂhitÃ, bhante mama putto sumano nÃma nÃgarÃjà kuhinti Ãha. Tava putto tambapaïïidÅpe mahÃvÃlukagaÇgÃya 4 dakkhiïabhÃge seru nÃma dahassa samÅpe varÃha nÃma soï¬iyaæ samÃdhi appitattà attano parivÃre chakoÂimatte nÃge gahetvà satthÃraæ vanditvà bhante ito paÂÂhÃya tumhÃkaæ dassanaæ dullabhaæ, khamatha meti accayaæ desetvà 5 mahatiæ 6 nÃgasampattiæ gahetvà puttassa sumananÃgarÃjassa santikaæ gantvà mahatiæ issariyasampattiæ anubhavanti tattheva Ãrakkhaæ gahetvà ciraæ vihÃsi. MahÃpa¤¤o mahÃsaddho mahÃvÅro mahÃisi MahÃbalena sampanno mahantaguïabhusito. GantvÃna tambapaïïiæ so sattÃnuddayamÃnaso Gantvà nÃgavaraæ dÅpaæ agà jetavanaæ vidu. AtisayamatisÃro sÃradÃnaæ karonto Atiadhiramaïiyo sabbalokekanetto AtiguïadharaïÅyo sabbasatte tamaggaæ Ativipuladayo tÃnetumÃgà sudÅpaæ. * Tatiyagamanakathà samattÃ. Iti ariyajanapasÃdanatthÃya kate dhÃtuvaæse tathÃgatassa gamanaæ nÃma paÂhamo paricchedo. -----------------------1. PatiÂÂhahissati - ji.Vi.Kau. 4. MahÃgaÇgÃya - ji.Kau. 2. NÃmanÃgaka¤¤Ã - ji.Vi.Kau. 5. Dassetvà - ji.Vi.Kau. 3. Ekamante - ji.Vi.Kau. 6. Mahantaæ - ji.Vi.Kau. * " MahÃpa¤¤o mahÃvÅro mahesimunisattamo MahÃbalehÅ sampanno mahÃthiraguïe Âhito ùgantvà tambapaïïiæ so sattÃnuddayamÃnaso Puna gantvà nÃgadÅpaæ agà jetavanaæ varaæ AtisayamatisÃro sÃradÃneka ratto Atidhitiramaïiyo sabbalokekanetto AtiguïaramaïÅyaæ sabbasantekamaggaæ Ativipuladayattà laÇkamÃgà sudÅpaæ " Iti sÅhaÊabhÃsÃya kate dhÃtuvaæse dissate. [SL Page 011] [\x 11/] 2. ParinibbÃnakathà Satthà pana tato pa¤cacattÃlÅsavassÃni tipiÂakapariyattidhammaæ desetvà veneyyajane saæsÃrato catuariyamaggaphalapaÂilÃbhavasena uddhÃretvà nibbÃne patiÂÂhÃpetvà pacchime kÃle vesÃlinagaraæ upanissÃya cÃpÃlacetiyaæ nissÃya viharanto mÃrena parinibbÃnatthÃya ÃrÃdhito sato sampajÃno ÃyusaÇkhÃre vissajjesi. Tassa vissaÂÂhabhÃvaæ Ãnandoyeva a¤¤Ãsi. A¤¤o koci pi jÃnanto nÃma natthi. Tasmà bhikkhusaÇghampi jÃnÃpessÃmÅti jetavanamahÃvihÃraæ gantvà sabbaæ bhikkhusaÇghaæ sannipÃtÃpetvà bhikkhave tathÃgatassa 1 na cirasseva tiïïaæ mÃsÃnaæ accayena parinibbÃnaæ bhavissati, tumhe sattatiæsabodhi pakkhiyadhammesu samaggà hutvà ekÅbhÃvà 2 hotha, tumhe vivÃdaæ mà karotha. AppamÃdena tisso sikkhà sampÃdethÃti vatvà puna divase vesÃliyaæ piï¬Ãya caritvà piï¬apÃtà 3 paÂikkamitvà 4 bhaï¬agÃmaæ gato. Bhaï¬agÃmato hatthigÃmaæ hatthigÃmato ambagÃmaæ ambagÃmato jambugÃmaæ jambugÃmato nigrodhagÃmaæ nigrodhagÃmato bhoganagaraæ bhoganagarato pÃvÃnagaraæ pÃvÃnagarato kusinÃrÃnagaraæ patto. Tattha yamakasÃlÃnamantare ÂhÅto Ãnandattheraæ Ãmantetvà untarasÅsakaæ katvà ma¤cakaæ pa¤¤Ãpehi kilantosmi Ãnanda nipajjissÃmi'ti Ãha. Taæ sutvà Ãnandatthero uttarasÅsakaæ katvà ma¤cakaæ pa¤¤Ãpetvà catugguïaæ saÇghÃÂiæ attharitvà pa¤cacattÃlÅsavassÃni asayitabuddhaseyyaæ sayanto dakkhiïapassena sato sampajÃno anuÂÂhÃnasa¤¤aæ manasikaritvà sÅhaseyyaæ kappesi. AtÅtamaddhÃna bhave caranto Anantasatte karuïÃyupeto 5 KatvÃna pu¤¤Ãni anappakÃni Patto sivaæ lokahitÃya nÃtho. ------------------- 1. TathÃgate - ji.Vi.Kau. 2. EkabhÃvà - ji.Vi. EkabhÃgà - kau. 3. Piï¬apÃtaæ - ji.Vi.Kau. 4. PaÂikkametvà - ji.Vi.Kau. 5. KaruïÃya yutte - ji.Vi.Kau. [SL Page 012] [\x 12/] Evaæ hi so dasabalopi vihÅnathÃmo Yamassa sÃlÃna 1 nipajji majjhe KatvÃna sa¤¤aæ hi 2 anuÂÂhahÃnaæ 3 Sa iddhimà 4 mÃramukhaæ paviÂÂho. Tasmiæ khaïe samakasÃlà supupphità ahesuæ. Na kevalaæ yamakasÃlÃyeva supupphÅtÃ, atha kho dasasahassÅ lokadhÃtu cakkavÃÊesu sÃlarukkhÃpi pupphitÃ. Na sÃlarukkhÃyeva supupphitÃ, atha kho yaæ ki¤ci pupphupagaphalÆpaga rukkhajÃtaæ sabbampi puppha¤ca phala¤ca gaïhi. Jalesu jalapadumÃni thalesu thalapadumÃni khandhesu khandhapadumÃni sÃkhÃsu sÃkhÃpadumÃni latÃsu latÃpadumÃni ÃkÃse olambapadumÃni piÂÂhipÃsÃïe hinditvà satapattapadumÃni supupphitÃni ahesuæ. PaÂhavito yÃva brahmaloko tÃva dasasahassi cakkavÃÊà ekamÃlÃguïà viya ahesuæ. Devà ÃkÃsato dibbamandÃravapÃricchattakakoviÊÃrapupphÃni ca candanacuïïÃni ca samÃkiranti. DibbaturiyasaÇgitiyo ca antalikkhe pavattanti. AnekÃni acchariyasahassÃni ahesuæ. Evaæ pÆjÃvisese pavattamÃne paÂhamayÃme subhaddaparibbÃjakaæ vinetvà majjhimayÃme dasasahassi lokadhÃtu devatÃnaæ anusÃsitvà 5 pacchimayÃmÃvasÃne paÂhamajjhÃnaæ samÃpajjitvà tato vuÂÂhÃya dutiyajjhÃnaæ catutthajjhÃnaæ samÃpajji. Tato vuÂÂhÃya ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samÃpajjitvà tato vuÂÂhÃya nirodhasamÃpattiæ samÃpajji. Tato vuÂÂhÃya paÂhamajjhÃnaæ dutiyajjhÃnaæ tatiyajjhÃnaæ catutthajjhÃna¤ca samÃpajji. Tato vuÂÂhÃya etthantarato anupÃdisesanibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. MahÃmohatamaæ hantvà 6 sattÃnaæ hadayassitaæ 7 RavÅva jotamÃno 8 so lokassa anukampako, ------------------- 1. YamakasÃlÃya - ji.Vi.Kau. 2. PassÃni - ji.Vi. PadassÃni - kau. 3. AnuÂÂhahÃni - ji.Vi.Kau. 4. Sayiddhiyà - ji. Sa iddhiyà - kau. 5. AnusÃsetvà - ji.Vi.Kau. 6. MahÃmohatamonaddhaæ - ji.Vi.Kau. 7. Hadayanissitaæ - ji.Vi.Kau. Siæ.DhÃ. 8. RavipajjotamÃno - ji.Vi.Kau. RavivajjotamÃno - siæ.DhÃ. [SL Page 013] [\x 13/] VassÃni pa¤catÃlÅsaæ katvà sattahitaæ bahuæ Adhunà 1 aggikkhandhova parinibbÃyi so jino. Evaæ pana bhagavati parinibbute vissakammadevaputto tathÃgatassa sarÅrappamÃïaæ varadoïiæ ratanehi 2 mÃpetvà visuddhakappÃsehi tathÃgatassa sarÅraæ veÂhetvà ratanadoïiyaæ 3 pakkhipitvà gandhatelehi pÆretvà 4 aparÃya doïiyà pidahitvà sabbagandhadÃrucitakaæ katvà yebhuyyena devatÃyo lohitacandanaghaÂikÃyo ÃdÃya citakÃyaæ pakkhipitvà aggiæ gÃhÃpetuæ nÃsakkhiæsu. Kasmà ? MahÃkassapattherassa anÃgatattÃ. So Ãyasmà mahÃkassapatthero yebhuyyena bahunnaæ 5 devÃnaæ piyo manÃpo. Therassa hi dÃnaæ datvà sagge nibbattÃnaæ pamÃïo nÃma natthi. Tasmà devatà tasmiæ samÃgame attano kulÆpagattheraæ 6 adisvà amhÃkaæ mahÃkassapatthero kuhinti olokento attano parivÃrehi pa¤camattehi bhikkhusatehi saddhiæ maggaæ paÂipannoti ¤atvà yÃva thero imasmiæ na sampatto citakaæ tÃva na pajjalatuti adhiÂÂhahiæsu. Tasmiæ kÃle thero yebhuyyena terasadhutaÇgadharehi pa¤camattehi bhikkhusatehi saddhiæ Ãgantvà citakaæ tikkhattuæ padakkhiïaæ katvà pÃdapasse ÂhÅto, bhante tumhÃkaæ dassanatthÃya ito kappasatasahassamatthake padumuttarasatthuno pÃdamule abhinÅhÃrato paÂÂhÃya avijahitvà Ãgato. IdÃni me avasÃnadassananti pÃde gahetvà vandituæ adhiÂÂhÃsi. MahÃkassapathero so bhikkhusaÇghapurakkhato Ekaæsaæ cÅvaraæ katvà paggahetvÃna a¤jaliæ. Padakkhiïa¤ca tikkhattuæ katvà Âhatvà padantike 7 PatiÂÂhahantu sÅse me jinapÃdeti 8'dhiÂÂhahi. SahÃdhiÂÂhÃnaæ citakà dussÃni ca vibhindiya Nikkhamiæsu tadà pÃdà ghanamuttova candimÃ. Uho hatthehi paggayha Âhapetvà attano sire 9 Vanditvà 10 satthuno pÃde khamÃpetvà visajjayÅ. ------------------- 1. Ambunà - siæ.DhÃ. 2. Suvaïeïahi ? (Randeïak mavà - siæ.DhÃ.) 3. Suvaïïadoïiyaæ - ? (Randeïa-siæ.DhÃ.) 4. PurÃpetvà - ji.Vi.Kau. 5. BahÆnaæ - ji.Vi.Kau. 6. Kulupakattheraæ - kau. 7. Padantikaæ - ji.Vi.Kau. 8. JinapadÃti - ji.Vi.Kau. 9. SÅse - ji.Vi.Kau. 10. Avandiya - ji.Vi.Kau. [SL Page 014] [\x 14/] Puïïacando yathà abbhaæ citakaæ pÃvisi tadà Idaæ accherakaæ disvà ravaæ ravi mahÃjano. UÂÂhahitvÃna pÃcÅnà vando atthaÇgato yathà PÃde antaradhÃyante arodiæsu mahÃjanÃ. Tadà mallarÃjÃno bhagavato sarÅrakiccaæ karissÃmÃti vatvà nÃnÃvatthÃbharaïÃni nivÃsetvà parivÃrayiæsu. Tato rÃjÃno manussà ca aggiæ dÃtuæ Ãrahiæsu. Tadà sakko: mayi pana parinibbute sakko devarÃjà maïijotirasaæ pasÃretvà nikkhantaagginà mama sarÅrakiccaæ karissati. Maïiaggino avasÃne manussà aggiæ karissantiti. Evaæ buddhavacanaæ paribhÃvetvà 1 nikkhattuæ padakkhiïaæ katvà bhagavato sarÅrakiccaæ katvà samantato uÂÂhahatuti adhiÂÂhahi. Tasmiæ khaïe sayameva citakaæ aggi gaïhi. SarÅraæ pana bhagavato jhÃyÃmÃnaæ chavicammamaæsanahÃruaÂÂhiaÂÂhimi¤jaæ asesetvà sumanamakuÊamuttÃrÃsisadisameva dhÃtuyo avasesà ahesuæ. ParinibbutakÃlepi sakalaæ kalunaæ ahu Paridevo mahà Ãsi mahÅ udriyanaæ yathÃ. DevatÃyÃnubhÃvena satthuno citako sayaæ Tato ekappahÃrena pajjalittha samantato. Ya¤ca abbhantaraæ dussaæ yaæ dussaæ sabbabÃhiraæ 2 Dusse dveva na jhÃyiæsu tesaæ dussÃnamantare. Yathà niruddhatelassa na masÅ na ca chÃrikà 3 Evamassa na dissati buddhagattassa jhÃyato. SumanamakuÊasabhÃvà 4 ca dhotamuttÃbhameva ca SuvaïïavaïïasaækÃsà avasissaæsu dhÃtuyo. DÃÂhà catasso uïhÅsaæ akkhakà dve ca sattimà 5 Na vikiïïà tato sesà vippakiïïÃva dhÃtuyo. Ahosi tanukà dhÃtu sÃsapabÅjamattikà 6 DhÃtuyo majjhimà majjhebhinnataï¬ulamattikÃ. ------------------- 1. ParisÃmetvà - kau. ParisÃvetvà - ji.Vi. 2. Dussaæ yaæ sabbathà bÃhiraæ - kau. 3. Yà chÃrikà - vi. 4. SabhÃvo - ji.Vi.Kau. 5. Sattamà - ji.Vi.Kau. 6. Mattakà - ji.Vi.Kau. [SL Page 015] [\x 15/] DhÃtuyo mahati majjhe bhinnamuggappamÃïikà 1 DhÃtuvaïïà tayo Ãsuæ buddhÃdhiÂÂhÃnatejasÃ. SÃriputtassa therassa sisso sarabhunÃmako ùdÃya jinagÅvaÂÂhiæ citakÃtova dhÃtu so. Saddhiæ sissasahassena cetiye mahiyaÇgaïe hapetvà cetiyaæ katvà kusinÃramagà muni. ChaÊabhi¤¤o vasippatto khemo kÃruïiko muni Sahasà citakÃtova 2 vÃmadÃÂhaæ samaggahÅ. ùkÃsato patitvÃpi nikkhamitvÃpi sÃlato Samantatombumuggantvà 3 nibbÃpesuæ 4 jalÃnalaæ. 5 MallarÃjagaïà sabbe sabbagandhodakena taæ Citakaæ lokanÃthassa nibbÃpesuæ mahesino. Evaæ pana sabbaloke 6 karuïÃdhiko sammÃsambuddho vesÃkhapuïïamuposathe aÇgÃradivase parinibbuto. DevamanussÃnaæ saÇgahakaraïatthÃya yamakasÃlÃnamantare citakaæ sattarattindivaæ 7 vasÅ. Tato vÅsaæ hatthasatikassa 8 upari sattarattindivaæ vasi. YÃva aggiparinibbÃpanaæ sattarattindivaæ hoti. Tato sattadivasÃni kusinÃrÃyaæ mallarÃjaputtesu gandhodakena citakaæ nibbÃpayamÃnesu sÃlarukkhato udakadhÃrà nikkhamitvà citakaæ nibbÃpayiæsu. Tato dasabalassa dhÃtuyo suvaïïacaÇgoÂake pakkhipitvà attano nagare santhÃgÃre Âhapetvà sattipa¤jaraæ katvà dhanupÃkÃrehi parikkhipÃpetvà sattÃhaæ naccagÅtavÃditagandhamÃlÃdÅhi mallarÃjaputtà sakkÃraæ kariæsu. Tato te mallarÃjÃno rammaæ devasabhopamaæ Sabbathà maï¬uyitvÃna santhÃgÃraæ tato pana, ------------------ 1. BhinnamuggappamÃïakà - kau. 2. Citakatova - ji.Vi.Kau. 3. SÃmantatumbamugganatvà - ji.Vi.Kau. 4. HarÃpesuæ - ji.Vi.Kau. 5. JalÃjalaæ - ji.Vi.Kau. 6. Sabbalokaæ - ji.Vi.Kau. 7. Sattarattivandisaæ - ji.Vi.Kau. 8. Visatihatthasatikassa - ji.Vi.Kau. [SL Page 016] [\x 16/] Maggaæ alaÇkaritvÃna yÃva makuÂacetiyà HatthÅkkhandhe ÂhapetvÃna hemadoïiæ sadhÃtukaæ. GandhÃdÅhipi pÆjetvà kÅÊantà sÃdhukÅÊitaæ PavesetvÃna nagaraæ santhÃgÃre manorame. DasabhÆmasmiæ 1 pallaÇke Âhapetvà jinadhÃtuyo Ussayuæ 2 te tadà chatte santhÃgÃrasamantato. HatthÅhi parikkhipÃpesuæ tato asse tato rathe A¤¤o'¤¤aæ parivÃretvà 3 tato yodhe tato dhanu. Iti parikkhipÃpesuæ samantà yojanaæ kamà 4 Tadà naccehi gÅtehi vÃditehi ca pÆjayuæ.) ParinibbÃnakathà samattÃ. Tato bhagavato parinibbutabhÃvaæ sutvà ajÃtasattu mahÃrÃjà kosinÃrakÃnaæ 5 mallÃnaæ sÃsanaæ pesesi. Ahampi khattiyo bhagavÃpi khattiyo satthuno sarÅradhÃtunaæ thÆpa¤ca maha¤ca karomÅti. Teneva upÃyena vesÃliyaæ licchavirÃjÃno ca kapilavatthumhi sakyarÃjÃno ca allakappake bulayo 6 ca rÃmagÃmake koÊiyà ca veÂhadÅpake 7 brÃhmaïo ca pÃvÃyaæ pÃveyyakà ca sÃsanaæ pesetvà sabbe ekato hutvà kosinÃrakehi saddhiæ vivÃdaæ uppÃdesuæ. Tesaæ pana Ãcariyo droïabrÃhmaïo nÃma. So tesaæ: mà bhonto viggahavivÃdaæ karotha, amhÃkaæ bhagavà khantivÃdÅyevÃti vatvà tÃdisassa ca khantimettÃnuddayasampannassa sarÅrabhÃge 8 kalahaæ kÃtuæ ayuttanti Ãha. (RÃjà ajÃtasattu ca licchavÅ ca narÃdhipà Sakyà ca allakappà ca koÊiyÃpi 9 ca rÃmake, BrÃhmaïo veÂhadÅpo 10 ca mallapÃveyyakÃpi ca Mallà ca dhÃtu atthÃya 11 a¤¤ama¤¤aæ vivÃdayuæ. ------------------- 1. Dasabhumassa - ji.Vi.Kau. 2. Dassesuæ - ji.Vi.Kau. 3. A¤¤ama¤¤aæ parivÃriko - ji.Vi.Kau. 4. AhÆ - ji.Vi.Kau. 5. KusinÃrakÃnaæ - ji.Vi.Kau. 6. CÆliyo - ji.Vi.Kau. 7. VettadÅpake - ji.Vi.Kau. 8. SarÅrabhÃve - ji.Vi.Kau. 9. KolirÃjà - ji.Vi.Kau. 10. VettadÅpo - ji.Vi.Kau. 11. DhÃtussatthÃya - ji.Vi.Kau. [SL Page 017] [\x 17/] Evaæ sante tadà doïo brÃhmaïo etadabravÅ: Suïantu bhonto me vÃcaæ hitamatthupasaæhitaæ. 1 KhantivÃdÅ isikÃle dhammapÃlakumÃrake Chaddante bhuridatte ca campeyye saÇkhapÃlake, MahÃkapijÃtakÃle amhÃkaæ lokanÃyako Kopaæ akatvà a¤¤esu khantimeva 2 akà jino. SiÂÂhÃsiÂÂhe sukhe dukkhe 3 lÃbhÃlÃbhe yasÃyase TÃdÅ 4 lakkhaïasampanno khantivÃdesu kà kathÃ. Evaæ bhavataæ 5 vivÃde sampahÃro na sÃdhuko Sabbeva sahità hotha samaggà modamÃnakÃ. 6 TathÃgatassa sÃrÅraæ 7 aÂÂhabhÃgaæ karomase ThÆpà vitthÃrità hontu pasannà hi bahujjanÃ. Tena hi vibhajehi 8 tvaæ aÂÂhabhÃgantu brÃhmaïa ThÆpà vitthÃrità hontu 9 pasannà hi bahujjanÃ. 10 Evaæ vutte tadà doïo brÃhmaïo gaïajeÂÂhako Suvaïïaæ nÃÊiæ katvÃna samaæ bhÃjesi rÃjunaæ. SoÊasanÃÊiyo Ãsuæ sabbà tà sesadhÃtuyo EkekapuravÃsÅnaæ dve dve doïo adà tadÃ. DhÃtuyo ca gahetvÃna haÂÂhatuÂÂhà narÃdhipà Gantvà sake sake raÂÂhe cetiyÃni akÃrayuæ. Doïo tumbaæ gahetvÃna kÃresi tumbacetiyaæ AÇgÃrathÆpaæ kÃresuæ moriyà haÂÂhamÃnasÃ. Ekà dÃÂhà tidasapure ekà nÃgapure ahu Ekà gandhÃravisaye ekà kÃliÇgarÃjino.)[A] ------------------- 1. Hitamattupasa¤¤itaæ - ji.Vi., Hitamatthupasa¤¤itaæ - kau. 2. Khantiyeva - jÅ.Vi.Kau. 3. IÂÂhÃniÂÂhamaniÂÂhepi - ji.Vi.Kau. 4. TÃdisÃni - ji.Vi.Kau. 5. Bhavissaæ - ji.Vi.Kau. 6. ModamÃnasà - ji.Vi.Kau. 7. SarÅraæ - ji.Vi.Kau. 8. Vibhajjehi - ji.Vi.Kau. 9. ùsi - ji.Vi.Kau. 10. BahÆ janà - ji.Vi.Kau. [A.] Buddhavaæsa [SL Page 018] [\x 18/] Tattha doïoti: tadà gaïÃcariyo. So dhÃtuyo 1 vibhajanto 2 ekaæ dakkhiïadÃÂhÃdhÃtuæ gahetvà veÂhantare Âhapesi. Tadà sakko ajja dakkhiïadÃÂhÃdhÃtuæ ko labhatÅti cintetvà veÂhantare passi. So ratanacaÇgoÂakaæ gahetvà adissamÃnakÃyena gantvà dhÃtuæ gahetvà tÃvatiæsabhavane cÆÊÃmaïicetiya ekayojanubbedhaæ yeva mahantaæ thÆpaæ katvà Âhapesi. Ekaæ dakkhiïadaÂhÃdhÃtuæ pÃdaggantare akkamitvà gaïhi. EttÃvatà tÃvatiæsabhavanadantadhÃtukathà paripuïïà veditabbÃ. Tadà jayaseno nÃma nÃgarÃjà bhagavato parinibbutabhÃvaæ sutvà ajja pacchimadassanaæ passissÃmÅti 3 mahantaæ nÃgarÃjasampattiæ gahetvà kusinÃraæ gantvà mahÃpÆjaæ katvà ekamantaæ Âhatvà pÃdaggantare Âhitaæ dhÃtuæ disvà nÃgaiddhibalena gahetvà nÃgabhavanaæ netvà nÃgapurassa majjhe ratanakhacite cetiye Âhapesi. Taæ tambapaïïiyaæ kÃkavaïïatissarÃjakÃle mahÃdevattherassa sisso mahindatthero nÃma nÃgabhavanaæ gantvà dakkhiïadÃÂhaæ gahetvà tambapaïïiyaæ serunagaraæ haritvà 4 giriabhayassa serunagarapabbatantare cetiyaæ kÃrÃpetvà Âhapesi. EttÃvatà nÃgabhavanadantadhÃtukathà paripuïïà veditabbÃ. TatrÃyaæ gandhÃravÃsinoti: ekà vÃmadÃÂhà doïo nÃma Ãcariyo nivattha 5 vatthantare Âhapetvà gaïhi. Tadà eko gandhÃravÃsÅ pubbe laddhabyÃkaraïo katÃbhinÅhÃro vatthantare ÂhatapidantadhÃtuæ disvà kusalacittena tato dantadhÃtuæ gahetvà gandhÃravÃsikehi saddhiæ attano raÂÂhaæ gantvà cetiyavane Âhapesi. EttÃvatà vÃmadantadhÃtukathà paripuïïà veditabbÃ. Tattha adho vÃmadantadhÃtuæ sÃriputtattherassa sisso khemo nÃma muni jÃlacitakatova uppatitvà vÃmadÃÂhaæ gahetvà kÃliÇgapuraæ netvà brahmadattassa ra¤¤o samÅpaæ ------------------- 1. DhÃtu - ji.Vi.Kau. 2. Vibhajjanto - ji.Kau. 3. PassissÃmÃti - ji.Vi.Kau. 4. Pariharitvà - ji.Vi.Kau. 5. NivÃsa - ji.Vi.Kau. [A.] BuddhavaæÓa [SL Page 019] [\x 19/] Gantvà 1 dantadhÃtuæ dassetvÃ: mahÃrÃja vÃmadantadhÃtuæ bhagavà tameva imasmiæ jambudÅpe yÃva guhasÅvaparamparà devamanussÃnaæ atthaæ karitvà pariyosÃne guhasÅvara¤¤o pÃhessatÅti (nÅyÃdetuæ) ÃhÃti nÅyyÃdesi. AparabhÃge hemamÃlà rÃjaka¤¤Ã dantakumÃrena saddhiæ * brÃhmaïavesaæ gahetvà 2 dantadhÃtuæ ÃdÃya palÃyitvà vÃïije Ãrocetvà 3 nÃvà vegena gantvà ceva nÃgasupaïïehi mahantaæ pÆjaæ kÃretvà anukkamenÃgantvà jambukoÊapaÂÂanaæ patvà dijavarassa Ãcikkhitamaggena anurÃdhapuraæ patvà kittissirimeghassa pavattiæ pucchitvà navavassaÃyusamÃno tÅsu saraïesu pasannabhÃvaæ sutvà meghagiri 4 mahÃtherassa santikaæ gantvà vanditvà ekamantaæ nisÅditvà dantadhÃtuæ jambudÅpato gahetvà ÃgatabhÃvaæ Ãrocetvà dassesi. Disvà 5 ca pana pÅtiyà phuÂo 6 ubhinnampi saÇgahaæ katvà mahÃvihÃraæ alaÇkÃretvà jinadantadhÃtuæ Âhapetvà ekaæ bhikkhuæ pesetvà taæ pavattiæ ra¤¤o ÃrocÃpesi. Taæ sutvà rÃjà pÅtipÃmojjo cakkavattissa sirisampatto daÊiddo viya tassa pÃÂihÃriyaæ disvà vÅmaæsitvà nikkaÇkho hutvà sakalalaÇkÃdÅpena pÆjesi. Etena nayena pÆjaæ katvà ekadivaseneva navalakkhaæ pÆjesi. SÅhaÊindo ubhinnampi bahÆni ratanÃni ca GÃme ca issare ceva datvÃna saÇgahaæ akÃ. EttÃvatà adhodÃÂhÃdhÃtukathà paripuïïà veditabbÃ. CattÃlÅsa samà dantà kesà lomà ca sabbaso Devà hariæsu ekekaæ cakkavÃÊaparamparÃ. [A] Tatra vacane, cattÃlÅsa samà dantÃti: sesadantà 7 ca kesà ca lomà ca nakhà ca sabbasopi mayi parinibbuta- ------------------- 1. UpasaÇkamitvà - ji.Vi. Upagantvà - kau. 2. Katvà - ji.Vi.Kau. 3. ùrocÃpetvà - ji.Vi.Kau. 4. SaÇghari - ji.Vi.Kau. 5. Dassetvà - ji.Vi.Kau. 6. PitipuÂÂho - ji.Vi.Kau. 7. Setadantà - ji.Vi.Kau. * Etva " te jayampatikà ubho heÂÂhà vuttanayenevÃ" tipi. Adhiko pÃÂho dissate. JinakÃlamÃliyampi evaæ dissati. [A.] Buddhavaæsa [SL Page 020] [\x 20/] KÃle mà ¬ayhantu 1 lu¤citvà ÃkÃse patiÂÂhantu 2 ekekacakkavÃÊa¤ca ekekakesalomanakhadantadhÃtuparamparà netvà cetiyaæ kÃretvÃna devamanussÃnaæ atthaæ karotuti 3 adhiÂÂhahi. Tasmà parinibbutakÃlato yÃva sarÅraæ na ¬ayhati tÃva chabbaïïarasmiyo lomadhÃtu na pajahati. DoïabrÃhmaïopi dhÃtuvibhajanÃvasÃne veÂhantare ca nivÃsanantare ca pÃdaggantare ca dhÃtunaæ vinaÂÂhabhÃvaæ 4 ¤atvà paÂhaviyaæ uttÃnakoyevajÃto. Tadà sakko devarÃjà disvà ayaæ deïÃcariyo dhÃtu atthÃya anuparivattetvà vinÃsaæ pÃpuïeyya 5 ahaæ vÅïÃcariyavesaæ gahetvà 6 tassa santikaæ gantvà sokaæ vinodessÃmÅti sakkarÆpaæ jahitvà vÅïÃcariyavesaæ gahetvà tassa santikaæ gantvà 7 ekamantaæ Âhito dibbagÅtaæ gÃyitvà vÅïaæ vÃdento nÃnappakÃraæ udÃnesi. Yaæ dhammametaæ 8 purisassa vÃdaæ chindissÃmÅti vatvà kathÃya sotunaæ 9 lobhaæ parassa atthaæ vinÃsetvà atilobhena 10 puriso pÃpako hotÅti. HaæsarÃjajÃtakaæ 11 dÅpetvà yaæ laddhaæ taæ suladdhanti Ãha. Taæ sutvà doïo ayaæ vÅïÃcariyo mayhaæ thenabhÃvaæ a¤¤ÃsÅti sokaæ vinodetvà uÂÂhÃya ÃvajjamÃno tumbaæ disvà yena bhagavato sarÅradhÃtuyo mità 12 sopi dhÃtugatikova. Idaæ thÆpaæ karissÃmÅti cintetvà tumbaæ gahetvÃna cetiye Âhapesi. Moriyà aÇgÃraæ gahetvà aÇgÃracetiyaæ nÃma kÃresuæ. (Nagare kapilavatthumhi sammÃdiÂÂhi bahujjano 13 Tattha sÃrÅrikaæ thÆpaæ akÃsi ratanÃmayaæ. ------------------- 1. Da¬¬hÃtu - ji.Vi.Kau. 2. PatiÂÂhÃtu - ji.Vi.Kau. 3. Karoti - ji.Vi.Kau. 4. VinassabhÃvaæ - ji.Vi.Kau. 5. PÃpuïiyyati - ji. PÃpuïiyÃti - vi.Kau. 6. Katvà - ji.Vi.Kau. 7. UpasaÇkamitvà - ji.Vi.Kau. 8. Yaædhammetaæ - ji.Vi.Kau. 9. Kathanaæ sotuæ - ji.Vi.Kau. 10. Atilobho - ji.Vi.Kau. 11. HaæsarÃjajÃtake - ji.Vi.Kau. 12. Minità - ji. 13. Bahu jano - ji.Vi.Kau. [SL Page 021] [\x 21/] Nagare allake ramme buddhadhÃtu patiÂÂhiya SilÃya muggavaïïÃya thÆpaæ sadhÃtukaæ akÃ. Jano pÃveyyaraÂÂhasmiæ 1 patiÂÂhiya sÃrÅrikaæ SilÃya maïivaïïÃya pÃveyyaæ 2 cetiyaæ akÃ. CÅvaraæ pattadaï¬a¤ca madhurÃyaæ 3 apÆjayuæ NivÃsanaæ kusaghare pÆjayiæsu mahÃjanÃ. Paccattharaïaæ kapile uïïaloma¤ca kosale PÆjesuæ pÃÂaliputte karakaæ kÃyabandhanaæ. NisÅdanaæ avantisu 4 campÃyaæ 'dakasÃÂakaæ DevaraÂÂhe attharaïaæ videhe parissÃvanaæ. VÃsi-sÆcighara¤cÃpi indapatthe 5 apÆjayuæ PÃsÃïake padaæ 6 seÂÂhaæ bhaï¬asesaæ parantake. Mahiæsu manujà dhÃtuæ aÂÂhadoïamitaæ tadà 7 DhÃtu vitthÃrità Ãsi lokanÃthassa satthuno).* Te pana rÃjÃno hi attanoladdhadhÃtuæ gahetvà sakasakanagaraæ gantvà cetiyaæ kÃrÃpetvà mahantaæ pÆjÃvidhÃnaæ kariæsu. Cakkhumantassa bhagavato sarÅradhÃtu aÂÂhadoïamattaæ suvaïïanÃÊiyà ekasataaÂÂhavÅsatinÃÊikà ahosi: satthà pana uttarÃsÃÊhanakkhattena mÃtukucchiyaæ paÂisandhiæ gaïhi. VisÃkhanakkhattena mÃtukucchito nikkhami. UttarÃsÃÊhanakkhattena mahÃbhinikkhamanaæ nikkhami. VisÃkhanakkhattena buddho ahosi. UttarÃsÃÊhanakkhattena dhammacakkaæ pavattesi. Teneva yamakapÃÂihÃriyaæ akÃsi. Assayujanakkhattena devorohaïaæ akÃsi. VisÃkhanakkhattena parinibbÃyi. MahÃkassapattherà ca anuruddhatthero ca dve mahÃtherà bhagavato sarÅradhÃtuyo vissajjÃpetvà adaæsu. ------------------- 1. Tuï¬anaraÂÂhasmiæ - kau. Tuï¬anaraÂÂhampi - ji. 2. Setuï¬aæ - ji.Vi.Kau. 3. VajirÃyaæ - ji.Vi.Kau. MadhurÃyaæ - buddhavaæsa. 4. Avantipure - ji.Vi.Kau. 5. Indasatthe - ji.Vi.Indapatte - jiïakÃ. IndaraÂÂhe - kau. 6. PÃsÃïakosaraæ - ji.Vi.Kau. PÃsÃïake padaæ - jiïakÃ. 7. AÂÂhadoïamattaæsu - ji.Vi.Kau. * "RÃjà ajÃtasattu ca" Ãdiæ katvà ettakaæ ÂhÃnaæ sihaÊa bhÃsÃya kate dhÃtu vaæsamhi na dissate. [SL Page 022] [\x 22/] Tesaæ rÃjunaæ 1 bhagavato 2 sarÅradhÃtuæ labhitvà sattadivasasattamÃsÃdhikÃni 3 sattavassÃni 4 mahÃrahaæ pÆjaæ katvà gatakÃle micchÃdiÂÂhikamanussÃ: samaïo gotamo parinibbuto. Tassa dhÃtu atthÃya amhÃkaæ jÅvitakappanaæ nÃsetvà pÆjaæ karotÅ'ti sammÃsambuddhe padussanti. Sakko Ãvajjento taæ kÃraïaæ ¤atvà mahÃkassapattherassa Ãrocesi : 'bhante micchÃdiÂÂhikà manussà bhagavati 5 paduÂÂhacittena ito cutà avÅcinirayaæ uppajjanti. Bahutarà anÃgate micchÃdiÂÂhikà mÃtupitughÃtakà rÃjÃno bhavissanti. Ajjeva dhÃtuyo nidahituæ 6 vaÂÂatÅ'ti thero vicÃretvà addasa.* Anantamatthaæ dharamÃnakÃle katvÃna sattÃnamalÅnacitto SesÃnamatthÃya sarÅradhÃtuæ Âhapetva so maccumukhaæ upeto. (Katvà yo bodhi¤Ãïaæ vividhabalavaraæ bujjhituæ pÃramÅyo vatvà 7 saÇkheyyapuïïe aparimitabhave uttaritvà sumuttaæ. ùrohitvÃna 8 sÅghaæ ariyasivapadaæ accutaæ sÅtibhÃvaæ ** Patto so jÃtipÃraæ nikhilapadahanaæ 9 dukkaraæ kÃrayitvÃ. DhÃtvantarÃyaæ disvÃna thero kassapasavhayo NidhÃnaæ sabbadhÃtunaæ karohÅtyÃha bhÆpatiæ. SÃdhÆti so paÂissutvà mÃgadho 11 tuÂÂhamÃnaso DhÃtunidhÃnaæ kÃresi sabbattha vattitÃdiya. 12 KÃrÃpetvÃna so rÃjà kassapassa nivedayÅ DhÃtuyo ÃharÅ thero idaæ kÃraïamaddasa. ------------------- 1. Te rÃjÃno - ji.Vi.Kau. 2. Bhagavantaæ - ji.Vi.Kau. 3. MÃsika - ji.Vi.Kau. 4. SattavassÃdhikÃni - ji.Vi.Kau. 5. Bhagavato - ji.Vi.Kau. 6. NidhÃtuæ - ji.Vi.Kau. 7. Sattà - ji.Vi.Kau. 8. ùropetvÃna - ji.Vi.Kau. 9. Budhagaïaæ - ji.Vi.Kau. 10. AnÃgate - ji.Vi.Kau. 11. MÃgato - ji.Vi.Kau. 12. VattanÃdikà - ji.Vi. VandanÃdikà - kau. * SÅhaÊa dhÃtuvaæse natthi. ** Ji.Vi.Kau.Potthakesu "dassattamme tÃraïite guïagaïasahite jÃpayitvÃna nÃtho" itipi pÃÂho dissate, so aÂÂhÃnapatitoti ma¤¤e. [SL Page 023] [\x 23/] BhujaÇgà parigaïhiæsu rÃmagÃmamhi dhÃtuyo: Cetiye dhÃrayissanti laÇkÃdÅpe anÃgate. Tà dhÃtuyo ÂhapetvÃna thero kassapasavhayo Ra¤¤o ajÃtasattussa adÃsi dhÃtuyo tadÃ. Gehe cÆpakaraïÃni catusaÂÂhisatÃni so Abbhantare Âhapesi rÃjà sabbà tà buddhadhÃtuyo. Karaï¬ÃsÅti saækiïïaæ 1 cetiyÃsÅtilaÇkataæ Gehe bahusamÃkiïïaæ thÆpÃrÃmappamÃïakaæ. KÃretvà sabbakaraïaæ vÃlikaæ okirÅ tahiæ NÃnÃpupphasahassÃni nÃnà gandhaæ samÃkiri. AsÅtitherarÆpÃni aÂÂhacakkasatÃni ca Suddhodhanassa rÆpampi mÃyÃpajÃpatÃdinaæ. SabbÃni tÃni rÆpÃni suvaïïasseva kÃrayi Pa¤ca chattadhajasate ussÃpesi mahÅpatÅ. JÃtarÆpamaye kumbhe kumbhe ca ratanÃmaye Pa¤ca pa¤ca sateyeva ÂhapÃpesi samantato. Sovaïïanikkhamayena ca kapÃle 2 rajatÃmaye Puresi gandhatelassa jÃlÃpetvà padÅpake. Pa¤ca pa¤ca sateyeva ÂhapÃpesi disampati: Ime tatheva tiÂÂhanta adhiÂÂhÃsi mahÃmuni. VitthÃrità dhammÃsoko bhavissati anÃgate Akkhare soïïapattamhi chindÃpesi mahÃmatÅ. 4 Pakappitvà visukammaæ 3 dhÃtugabbhasamantato VÃtavegena yÃyantaæ yantarÆpamakÃrayÅ. Katvà silÃparikkhepaæ 5 pidahitvà silÃhi taæ 6 TassÆpari karÅ thÆpaæ samaæ pÃsÃïathÆpiyaæ.) * DhÃtunidhÃnakathà samattÃ. Iti ariyajanappasÃdanatthÃya kate dhÃtuvaæse tathÃgatassa parinibbutÃdhikÃro nÃma Dutiyo paricchedo. ------------------- 1. Sampuïïaæ - kau. 2. Kambale - ji.Vi.Kau. 3. Vissakammaæ - ji.Vi. 4. MahÅpati - kau. 5. Parikkhayaæ - ji.Vi.Kau. 6. SusilÃya - ji.Vi.Kau. * SÅhaÊa dhÃtuvaæse natthi. [SL Page 024] [\x 24/] 3. DhÃtuparamparÃkathà DhÃtusu pana vibhajitvà dÅyamÃnesu satthuno nalÃÂadhÃtu kosinÃrakÃnaæ 1 mallÃnaæ laddhakoÂÂhÃseyeva ahosi. MahÃkassapatthero te upasaÇkamitvà satthuno nalÃÂadhÃtu tumhÃkaæ koÂÂhÃse ahosi, taæ gahetuæ Ãgato, bhagavà hi dharamÃneyeva tambapaïïidÅpassa anujÃni, 'tasmà taæ amhÃkaæ dethÃ'ti. Taæ sutvà mallarÃjÃno: 'evaæ patigaïhatha bhante dhÃtu'ti mahÃkassapattherassa adaæsu. So attano saddhivihÃrikaæ mahÃnandattheraæ pakkosÃpetvà nalÃÂadhÃtuæ therassa niyyÃdetvà 'imaæ dhÃtuæ tambapaïïi dÅpe mahÃvÃlukagaÇgÃya dakkhiïabhÃge serunÃma dahassa ante varÃha 2 nÃma soï¬imatthake kÃkavaïïatisso nÃma rÃjà patiÂÂhÃpessati, cetiyaæ saÇghÃrÃmaæ kÃrÃpessati, tvaæ imaæ dhÃtuæ gahetvà vesÃliyaæ upanissÃya mahÃvanavihÃre kuÂÃgÃrasÃlÃyaæ satthuno vasitagandhakuÂiyaæ Âhapetvà dhÃtupÆjaæ katvà ÃyusaÇkhÃre ossaÂÂhe 3 parinibbÃpayamÃne attano saddhivihÃrikassa candaguttattherassa dhÃtuvaæsaæ kathetvà appamatto hohÅ'ti vatvà dhÃtuæ therassa datvà anupÃdisesanibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. SÃvako satthukappo so pabhÅnnapaÂisambhido Gahetvà mÃnayÅ dhÃtuæ mahÃnando mahÃvane. Tassa therassa saddhivihÃriko candaguttatthero dhÃtuæ gahetvà ÃkÃsaæ uggantvà sÃvatthÅyaæ jetavanamahÃvihÃre dasabalena vasitagandhakuÂiyaæ Âhapetvà dhÃtupÆjaæ katvà ciraæ vihÃsi. Sopi ÃyusaÇkhÃre ossaÂÂhe 3 parinibbÃpayamÃne attano. SaddhivihÃrikaæ bhaddasenattheraæ pakkosÃpetvà dhÃtuæ therassa niyyÃdetvà dhÃtuvaæsaæ kathetvà anusÃsitvà 4 anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. Candagutto mahÃpa¤¤o chaÊabhi¤¤o visÃrado Ramme jetavane dhÃtuæ Âhapetvà vandanaæ akÃ. ------------------- 1. KusinÃrakÃnaæ - ji.Vi.Kau. 2. Varahaya - ji.Vi.Kau. 3. OsaÂÂhe - ji.Vi.Kau. 4. AnusÃsetvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 025] [\x 25/] Tassa sisso bhaddasenatthero dhÃtuæ gahetvà ÃkÃsena gantvà dhammacakkappavattane isipatane mahà vihÃre satthuno vasitagandhakuÂiyaæ Âhapetvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjetvà ciraæ vihÃsi. So parinibbÃpayamÃno attano saddhivihÃrikassa jayasenattherassa dhÃtuæ niyyÃdetvà dhÃtuvaæsaæ kathetvà anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. Bhaddaseno mahÃthero katakicco mahÃisi DhÃtuæ Âhapetvà isipatane vanditvà nibbutiæ gato. So pana jayasenatthero taæ dhÃtuæ gahetvà veluvanamahÃvihÃre satthuno 1 vasitagandhakuÂiyaæ Âhapetvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjetvà ciraæ vasitvà parinibbÃpayamÃno attano saddhivihÃrikassa mahÃsaÇgharakkhitattherassa dhÃtuæ niyyÃdetvà dhÃtuvaæsaæ kathetvà anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. GahetvÃna dhÃtuvaraæ jayaseno mahÃmuni NidhÃya veluvane ramme akà pÆjaæ manoramaæ. So panÃyasmà saÇgharakkhitatthero dhÃtuæ gahetvà ÃkÃsena Ãgantvà kosambiæ 2 upanissÃya ghosita seÂÂhinà kÃrÃpite ghositÃrÃme bhagavato vasitagandhakuÂiyaæ Âhapetvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjaæ katvà ciraæ vihÃsi. So'pi parinibbÃpayamÃno attano saddhivihÃrikaæ mahÃdevattheraæ pakkosÃpetvà dhÃtuvaæsaæ kathetvà appamatto hohÅ'ti vatvà anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. SaÇgharakkhitavhayo thero cando viya supÃkaÂo hapetvà ghositÃrÃme akà pÆjaæ manoramaæ. Tassa therassa saddhivihÃriko mahÃdevatthero dhÃtuæ gahetvà devÃnampiyatissassa mahÃra¤¤o bhÃtu mahÃnÃgassa uparÃjassa mahÃgÃme setacchattaæ ussÃpitakÃle hatthoÂÂha nÃmajanapade kukkuÂapabbatantare mahÃsÃlarukkhamÆle ÃkÃsato otaritvà nisÅdi. Tasmiæ samaye mahÃkÃÊo nÃma upÃsako attano puttadÃrehi saddhiæ mÃlÃgandhavilepanaæ dhajapatÃkÃdÅni gÃhÃpetvà divasassa tikkhattuæ mahantehi pÆjÃvidhÃnehi dhÃtuæ pariharitvà ciraæ vasi. MÃsassa aÂÂha- ------------------- 1. Satathuno nÃthassa - ji.Vi.Kau. 2. Kosambiyaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 026] [\x 26/] Uposathadivase dhÃtuto chabbaïïaraæsiyo uggacchiæsu. Tasmiæ samaye so padeso buddhassa 1 dharamÃnakÃlo viya ahosi. JanapadavÃsÅ manussÃpi therassa santike sÅlÃni gaïhanti, uposathavÃsaæ vasanti, dÃnaæ denti, cetiyassa mahantaæ pÆjaæ karontÅ. Tato aparabhÃge uparÃjà mahÃgÃme viharanto bheriæ carÃpesi: yo amhÃkaæ dasabalassa dhÃtuæ gahetvà idhÃgato, tassa mahantaæ sampattiæ dassÃmÅti. Tasmiæ kÃle kuÂumbiko mahÃkÃÊo uparÃjaæ passissÃmÅti tassa anucchavikaæ païïÃkÃraæ gahetvà rÃjadvÃre Âhatvà sÃsanaæ pahiïi. UparÃjà taæ pakkosÃpesi. So gantvà vanditvà Âhito taæ païïÃkÃraæ rÃjapurisÃnaæ paÂicchÃpesi. UparÃjÃ: mÃtula mahÃkÃÊa, tumhÃkaæ janapade amhÃkaæ satthuno 2 dhÃtu atthÅ'ti 3 Ãha. MahÃkÃÊo upa rÃjassa kathaæ sutvà atthi deva, mayhaæ kulupagattherassa 4 santike ÃdÃsamaï¬alappamÃïaæ satthuno nalÃÂadhÃtu 5 chabbaïïaraæsÅhi ÃkÃsappadese suriyasahassacandasahassÃnaæ uÂÂhitakÃlo viya obhÃseti. So janapado buddhassa 6 uppannakÃlo 7 viya ahosÅti Ãha. Tassa kuÂumbikassa kathaæ suïantassaeva ra¤¤o sakalasarÅraæ pa¤cavaïïÃya pÅtiyà paripuïïaæ ahosi. Ativiya somanassappatto rÃjà mayhaæ mÃtulassa mahÃkÃÊassa satasahassaæ kahÃpaïÃni ca catusindhavayuttaratha¤ca suvaïïÃlaÇkÃrehi susajjitaæ ekaæ assa¤ca udakaphÃsukaÂÂhÃnake khetta¤ca pa¤cadÃsÅsata¤ca dethÃ' ti vatvà a¤¤a¤ca pasÃdaæ 8 dÃpesi. So uparÃjà ettakaæ kuÂumbikassa dÃpetvà taæ divasameva nagare bheriæ carÃpetvà hatthassarathayÃnÃni gahetvà kuÂumbikaæ maggadesakaæ katvà anupubbena hatthoÂÂhajanapadaæ patvà ramaïÅye bhÆmippadese khandhÃvÃraæ bandhitvà amaccagaïaparivuto kuÂumbikaæ gahetvà therassa vasanaÂÂhÃnaæ gantvà vanditvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Sesà amaccà kuÂumbiko ca theraæ vanditvà eka------------------- 1. BuddhÃnaæ - ji.Vi.Kau. 2. Gotamassa - ji.Kau. 3. Atthi nanthiti - ji.Vi.Kau. 4. Kulupaka therassa - kau. Kulupagatherassa - ji.Vi. 5. NalÃÂadhÃtuæ - ji.Vi.Kau. 6. BuddhÃnaæ - ji.Vi.Kau. 7. UppajjanakÃlo - ji.Vi.Kau. 8. A¤¤aæ pasÃdhanaæ ca - ji.Vi.Kau. [SL Page 027] [\x 27/] Mantaæ aÂÂhaæsu. UparÃjà theraæ vanditvà sÃrÃïÅyaæ kathaæ katvà 1 ekamantaæ nisinno paÂisanthÃramakÃsi. MahÃdevattheropi sammodanÅyaæ kathaæ katvà kissa tvaæ mahÃrÃja idhÃgatosi 2 ÃgatakÃraïaæ me ÃrocehÅ' ti Ãha. Bhante tumhÃkaæ. Santike amhÃkaæ bhagavato nalÃÂadhÃtu 3 atthÅ kira. Taæ vandissÃmi'ti ÃgatomhÅ'ti Ãha. Thero: bhaddakaæ mahà rÃja tayà katanti vatvà dhÃtugharadvÃraæ vivaritvà mahÃrÃja buddhassa 4 nalÃÂadhÃtu atidullabhÃ'ti Ãha. RÃjà soÊasehi gandhodakehi nahÃyitvà sabbÃlaÇkÃrapatimaï¬ito ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà a¤jaliæ paggayha namassamÃno aÂÂhÃsi. BuddhÃrammaïÃya pÅtiyà sakalasarÅraæ phuÂaæ ahosi. (RÃjà pÅtivegena imà gÃthà Ãha. 5 NamÃmi vÅra pÃde te cakkaÇkita tale subhe Vandite naradevehi amataæ dehi 6 vandite. LokanÃtha 7 tuvaæ eko saraïaæ sabbapÃïinaæ Loke tayà samo natthi tÃrehi janataæ bahuæ. Mahaïïave mayaæ bhante nimuggà dÅghasambhave Appatissà 8 appatiÂÂhà saæsarÃma ciraæ tahiæ. Etarahi tumhe Ãpajja patiÂÂhaæ adhigacchare TumhÃkaæ vandanaæ katvà uttiïïamha 9 bhavaïïavÃ'ti. 10 )* Tasmiæ khaïe dhÃtuto rasmiyo nikkhamiæsu. Sakala laÇkÃdÅpaæ suvaïïarasadhÃrÃhi sa¤channaæ viya ahosi. Mahantaæ pÅtisomanassaæ uppajji. RÃjà mahantaæ somanassaæ patto hutvà haÂÂhatuÂÂho ahosi. So dhÃtugharato nikkhamitvà therena saddhiæ alaÇkatamaï¬ape ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno (nisajjÃdose vajjetvà seyyathÅdaæ : atiduraccÃsanta - uparivÃta - unnatappadesa - ati ------------------- 1. Kathetvà - ji.Vi.Kau. 2. IdhÃgatosÅti - ji.Vi.Kau. 3. NalÃÂadhÃtuæ - ji.Vi.Kau. 4. BuddhÃnaæ - ji.Vi.Kau. 5. Imaæ gÃthamÃha - ji.Vi.Kau. 6. ùmanteti - kau. Amadandehi - ji.Vi. 7. LokanÃtho - ji.Vi.Kau. 8. Appattanà - jÅ.Vi.Kau. 9. OtiïïÃmha - kau.Vi. Otiïïamhi - ji. 10. VaïïavÃti - vi. * (-) Imà gÃthÃyo sihaÊa dhÃtuvaæse natthi. [SL Page 028] [\x 28/] Sammukha-atipacachÃ'ti. AtidÆre nisinno sace kathetukÃmo uccÃsaddena kathetabbaæ hoti. AccÃsanne nisinno saÇkaraæ karoti. UparivÃte nisinno sarÅragandho vÃyati. Unnatappadese nisinno agÃravaæ karoti. Atisammukhe nisinno cakkhunà cakkhuæ paharitvà daÂÂhabbaæ hoti. Atipacchà nisinno gÅvaæ parivattetvà daÂÂhabbaæ hoti. Iti nisajjÃdosaæ vajjetvà nisinno)*. EvamÃha. Bhante imaæ dhÃtuæ mayhaæ detha. Mahantaæ pÆjÃsakkaraæ katvà pariharÃmÅti. Bhaddakaæ mahÃrÃja imÃya dhÃtuyà sammÃsambuddho dharamÃnoyeva 1 vyÃkaraïaæ akÃsi. 2 TumhÃkaæ vaæse jÃto kÃkavaïïatisso nÃma rÃjà imasmiæ dÅpe mahÃvÃlukagaÇgÃya dakkhiïatÅre seru nÃma dahassa ante varÃha nÃma soï¬iyà matthake patiÂÂhapetvà mahantaæ thÆpaæ karissatÅ'ti vatvà satthà tattha samÃpattiæ 3 samÃpajjitvà pa¤casatakhÅïÃsavehi saddhiæ tikkhattuæ padakkhiïaæ katvà gato. Tasmà gaïhatha mahÃrÃjÃ'ti vatvà dhÃtuæ adÃsi. RÃjà dhÃtuæ gahetvà caturassapallaÇke dhÃtukaraï¬akaæ nidahitvà karaï¬ake dhÃtuæ patiÂÂhÃpetvà taæ kumudapattasannihamaÇgalasindhavayuttarathe Âhapetvà samantà 4 Ãrakkhaæ saævidahitvà (rÃjà dhÃtuæ gahetvÃ) ** pa¤caÇgaturiye paggaïhÃpayamÃno pacchà Ãgacchatu'ti mahÃjanassa sÃsanaæ vatvà mahÃdevattherassa santikaæ gantvÃ: tumhe bhante, dhÃtuyà upaÂÂhÃnaæ karonto ÃgacchathÃ'ti Ãha. Thero tassa kathaæ sutvà : 'mahÃrÃja ayaæ dhÃtu paramparà ÃgatÃ. Ahaæ bhagavato dhammabhaï¬ÃgÃrikaÃnandatthero viya imaæ dhÃtuæ pariharissÃmÅ'ti vatvà attano paccayadÃyakaæ kuÂumbikaæ Ãpucchitvà pattacÅvaramÃdÃya dhÃtuæ upaÂÂhahiyamÃno pacchato pacchato gacchati. RÃjà dhÃtuæ gahetvà anupubbena mahÃgÃmaæ patto mahÃsenaguttaæ pakkosÃpetvà nagaraæ alaÇkarÃpehÅ'ti Ãha. So nagare bheriæ carÃpetvà aÂÂhÃrasa vÅthiyo sammajjantu,5 puïïaghaÂe 6 Âhapentu, dhajapatÃkÃdayo ussÃpentu, toraïÃni 7 ussÃpentu, pa¤cavaïïÃni ------------------- 1. DharamÃneyeva - ji.Vi.Kau. 2. AdÃsi - ji.Vi.Kau. 3. SamÃdhiæ - ji.Vi.Kau. 4. Kumudapattasannivesa - ji.Vi.Kau. 5. Smajjantu - ji.Vi.Kau. 6. PuïïaghaÂaæ - ji.Vi.Kau. 7. Toraïaæ - ji.Vi.Kau. * (-) SihaÊa dhÃtuvaæse natthÅ. ** (-) Ayaæ pÃÂho adhiko. [SL Page 029] [\x 29/] PupphÃni okirantu, sakalanagaraæ alaÇkarontu, gandhamÃlÃdayo gahetvà suddhuttarÃsaÇgà 1 hutvà sakalanÃgarà paÂipathaæ Ãgacchantuti ÃïÃpesi. Tato mahÃjano sabbaturiyÃni ghosÃpayamÃno gandhamÃlÃdihattho paÂipathaæ nikkhanto 2. Devamanussà bhikkhubhikkhuniyo upÃsakaupÃsikà appamÃïà ahesuæ. ("GandhamÃlÃdi puïïaghaÂasamussitadhajÃkiïïÃ) " * parisà velukkhepasahassÃni pavattayiæsu. SugandhavÃtÃbhighÃtasamuddaghoso viya sakalanagaraæ ekaninnÃdajÃtaæ. So rÃjà nagare bandhanÃgÃre sabbasatte bandhanà mu¤cantu, dhammena samena anusÃsantuti vatvà dhÃtuæ gahetvà attano nagaraæ pavesetvà attano rÃjanivesanaæ Ãgantvà nÃÂakÅnaæ 3 sa¤¤amadÃsi dhÃtuæ vandantuti. NÃÂakÅ 4 nÃnÃbharaïehi patimaï¬ità rÃjagehato nikkhamitvà dhÃtuæ vanditvà attano attano hatthagatÃni turiyabhaï¬Ãni sÃdhukaæ paggaïhitvà mahantaæ pÆjamakaæsu. Tato va¬¬hakiæ 5 pakkosÃpetvà rÃjanivesanato nÃtidÆre nÃccÃsante subhumitale dhÃtugharaæ kÃrÃpetvà mÃlÃkammalatÃkammÃdiæ patiÂÂhÃpetvà dhÃtughare vicittamaï¬apaæ kÃrÃpetvÃna sattaratanamayaæ dhÃtukaraï¬akaæ kÃrÃpetvà dhÃtukaraï¬ake dhÃtuæ Âhapetvà ratanapallaÇka matthake dhÃtuæ Âhapetvà upari vicittavitÃnaæ bandhitvà sÃïiyà parikkhipÃpetvà mahantena parivÃrena mahantaæ dhÃtupÆjaæ akÃsi. MahÃjanà gandhamÃlaæ gahetvà mÃsassa aÂÂhÆposathadivase dhÃtuyà 6 mahantaæ pÆjaæ akaæsu. DhÃtuto raæsiyo samuggacchanti 7. MahÃjanà vimbhayajÃtà sÃdhukÃraæ karonti. SomanassabhÆtà sakalanagaravÃsino buddhÃrammaïa pÅtiæ gahetvà divase divase dhÃtuyà mahantaæ pÆjaæ karontà vÅtinÃmenti. Pa¤casÅlÃni rakkhanti, buddhamÃmakà dhammamÃmakà saÇghamÃmakà hutvà saraïÃni gacchanti. RÃjà mahÃjanassa ovadati. 8 "Mettaæ bhÃvetha, karuïaæ muditaæ upekkhaæ bhÃvetha, kule jeÂÂhÃpacÃyanakammaæ karothÃ"ti. Ovaditvà 9 bhikkhusaÇghassapi cattÃro paccaye gaÇgÃya maho- ------------------- 1. SuÂÂhuttarÃsaÇgÃ. - Ji.Vi.Kau. 2. Pakkhanto - kau. 3. NÃÂakÃnaæ - ji.Vi.Kau. 4. NÃÂakà - ji.Vi.Kau. 5. Va¬¬hakÅ - ji.Vi.Kau. 6. DhÃtuæ - ji.Vi.Kau. 7. Samupagacchanti - ji.Vi.Kau. 8. OvÃdeti - ji.Vi.Kau. 9. OvÃdetvà - ji.Vi.Kau. * (-) Ayaæ pÃÂho adhiko. [SL Page 030] [\x 30/] GhappavattanakÃlo viya mahÃdÃnaæ pavattesi. MÃtÃpituÂÂhÃne Âhatvà 1 bhikkhusaÇghaæ saÇgaïhi. MahÃjanà tassa ovÃde Âhatvà dÃnÃdÅni 2 pu¤¤Ãni katvà yebhuyyena tasmiæ kÃle matà saggaæ gatÃ. KalyÃïavaggamhi patiÂÂhità janà DÃnÃdi pu¤¤Ãni karitva 3 sabbadà Cutà cutà sabbajanà sumÃnasà Gatà asesaæ sugatiæ subhe ratÃ. RÃjà dhÃtuyà mahantaæ pÆjaæ karonto mahagÃme vihÃsi. Tena patiÂÂhÃpitavihÃrà kathetabbÃ: kathaæ : lenavihÃraæ candagirivihÃraæ 4 koÂipabbatavihÃraæ nagaraÇgaïavihÃraæ 5 selakà 6 vihÃraæ talÃkÃvihÃranti evamÃdayo vihÃre 7 patiÂÂhÃpetvà tipiÂakamahÃariÂÂhattherassa dakkhiïodakaæ datvà mahÃvihÃre niyyÃdesi. Evaæ so rÃjà yÃvajÅvaæ dhÃtuæ pariharitvà pacchime kÃle maraïama¤ce nipanno attano puttaæ yaÂÃlatissa kumÃraæ pakkosÃpetvà : tÃta tissa, amhehi pariharita nalÃÂadhÃtu 8 pÆjehÅ'ti dhÃtuvaæsaæ kathetvà puttaæ anusÃsitvà 9 kÃlaæ katvà saggapuraæ 10 gato. RÃjà mahÃnÃgavaro 11 yasassi KatvÃpi rajjaæ matimà susaddho MÃnetva saÇghaæ catupaccayehi Agà asoko varadevalokaæ. 12 Tassa putto yaÂÃlatissakumÃro pitu accayena pitarà vuttaniyÃmeneva dhÃtuyà mahantaæ pÆjaæ kÃresi. So'pi divasassa tayo vÃre dhÃtupaÂÂhÃnaæ karonto rajjaæ kÃretvà ciraæ vihÃsi. IminÃ'pi patiÂÂhÃpitavihÃrà kathetabbà : dhammasÃlavihÃraæ mahÃdhammasÃlavihÃraæ selÃbhayavihÃranti ------------------- 1. Evaæ dissati sabbatthaæ. 2. DÃnÃdi - ji.Vi.Kau. 3. Karonti - ji.Vi.Kau. 4. SandagirivihÃraæ - ji.Vi.Kau. 5. RatnavihÃraæ - ji.Vi.Kau. 6. Senalena - siæ.DhÃ. 7. VihÃraÂÂhÃnÃni - ji.Vi.Kau. 8. NalÃÂadhÃtu - ji.Vi.Kau. 9. AnusÃsetvà - ji.Vi.Kau. 10. Saggapuraæ purayamÃno - ji.Vi.Kau. 11. MahÃnÃmavaro - ji.Vi.Kau. 12. Paridevalokaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 031] [\x 31/] EvamÃdayo patiÂÂhÃpetvà - tipiÂakamahÃariÂÂhattherassa saddhivihÃriko tipiÂakamahÃabhayatthero uparÃjassa mahÃnÃgassa ayyako. - Tassa therassa dakkhiïodakaæ adÃsi. So'pi rÃjà yÃvajÅvaæ dhÃtuæ pariharitvà pacchime kÃle maraïama¤ce nipanno attano puttaæ goÂhÃbhayakumÃraæ pakkosÃpetvà 'dhÃtuyà mahantaæ pÆjaæ karonto appamatto hohÅ'ti vatvà dhÃtuvaæsaæ kathetvà kÃlaæ katvà sagge nibbatti. YaÂÂhÃlako 1 nÃma mahÃmahÅpati MahÃjanassatthakaro guïÃlayo 2 So dhÃtupÆjaæ vipulaæ anekadhà Katvà gato devapuraæ anindito. Tassa putto goÂhÃbhayakumÃro pitu accayena pitarà vuttaniyÃmeneva dhÃtuyà mahantaæ pÆjaæ katvà goÂhÃbhaya mahÃrÃjà hutvà rajjaæ karonto kÃcaragÃme 4 dasabhÃtike rÃjÃno 5 ghÃtetvà daï¬akammatthÃya goÂhÃbhayamahÃtherassa hatthoÂÂhajanapade vasantassa mattikalenavihÃraæ khÅrasÃla vihÃraæ nÃgamahÃvihÃraæ kumbhaselavihÃraæ cetiyapabbatavihÃraæ sÃnupabbatavihÃraæ kaïikÃra 6 selavihÃraæ ambasela 7 vihÃraæ tindukalena 8 vihÃraæ karaï¬akavihÃraæ godhasÃlavihÃraæ vÃlukatitthavihÃranti evamÃdayo gaÇgÃya paratÅre pa¤casatavihÃre orimatÅre pa¤casatavihÃre cÃ'ti vihÃrasahassaæ kÃretvà 9 attano sadisanÃmassa goÂhÃbhayattherassa dakkhiïodakaæ datvà adÃsi. So yÃvajÅvaæ dhÃtupÆjaæ katvà pacchime kÃle maraïama¤ce nipanno attano puttaæ kÃkavaïïatissa kumÃraæ pakkosÃpetvà ÃliÇgitvà : 'tÃta tissa, ayaæ nalÃÂadhÃtu amhÃkaæ paramparÃya ÃgatÃ. Tvaæ kira dhÃtuæ gahetvà mahÃgaÇgÃya passe seru nÃma dahassa ante varÃha nÃma soï¬iyà matthake patiÂÂhÃpetvà saÇghÃrÃmaæ kÃrÃpessasÅ'ti satthà jÅvamÃno vyÃkaraïamakÃsi. Tasmà tvaæ imaæ dhÃtuæ gahetvà mamaccayena tasmiæ ÂhÃne patiÂÂhÃpehÅ'ti puttaæ anusÃsitvà kÃlakiriyaæ katvà sagge nibbatti. ------------------- 1. ChaÂÂhÃlayo - sÅdhà 2. GuïÃkaro - sÅdhà 3. Anopamaæ - sÅdhà 4. MahÃgÃme - ji.Vi.Kau. 5. DasabhÃtike - ji.Vi.Kau. 6. KaïïikÃra - ji.Vi.Kau. 7. Se¬akalla - ji.Vi.Kau. 8. Tiï¬akalena - ji.Vi.Kau. 9. Katvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 032] [\x 32/] GoÂhÃbhayo nÃma mahÅpatissaro MahÃjane tosayi appamatto So dhÃtupÆjaæ vipulaæ karitvà Agà asoko varadevalokaæ 1. MahÃnando mahÃpa¤¤o candagutto bahussuto Bhaddaseno mahÃthero 2 bhaddadhamme visÃrado. Jayaseno ca so vÅro thero so saÇgharakkhito Devatthero ca medhÃvÅ rakkhakà 3 dhÃtu bhaddakÃ. UparÃjà mahÃnÃgo yaÂÂhÃlako mahÃbalo 4 GoÂhÃbhayo mahÃpu¤¤o kÃkavaïïo ca viriyavÃ. Ete therà ca rÃjÃno pu¤¤avanto sumÃnasà DhÃtu paramparÃnÅtà dhÃtà dhÃtusukovidÃ. KassapÃdÅnatherÃnaæ paramparÃyamÃgatà MahÃnÃgÃdi hatthato yÃva tissamupÃgatÃ. Iti ariyajanappasÃdanatthÃya kate dhÃtuvaæse DhÃtuparamparà kathà 5 nÃma Tatiyo paricchedo. ------------------- 1. Paridevalokaæ - ji.Vi.Kau. 2. Haddaseno ca so thero - siæ.DhÃ. 3. Rakkhità - ji.Vi.Kau. 4. Mahabbalo - siæ.DhÃ. 5. Kato - kau. Kato - ji.Vi. [SL Page 033] [\x 33/] 4. Pakiïïakakathà Tatra Âhatvà ra¤e¤o uppatti kathetabbÃ. (So pana)* amhÃkaæ satthuno bodhippattito 1 puretarameva mahÃmalaya 2 raÂÂhe vanacarakaæ paÂicca tassa bhariyÃya kucchiyaæ paÂisandhiæ gaïhi. Nava¬¬hamÃsÃvasÃne mÃtukucchito nikkhamitvà kamena va¬¬hanto vi¤¤ubhÃvaæ pÃpuïi. Tassa pità ekaæ dÃrikaæ Ãnetvà puttassa gehe akÃsi. AparabhÃge tassa pità kÃlamakÃsi. KumÃro 'carako'ti pa¤¤Ãyi. So tato paÂÂhÃya paccekabuddhaæ upaÂÂhahi. Carako attano nivÃsavatthusmiæ kadalipanasÃdÅni ropetvà 3 phalÃrÃmaæ 4 akÃsi. Tato aparabhÃge tena ropitapanasarukkho mahantaæ cÃÂippamÃïaæ panasaphalaæ gaïhi. Carako attano vatthuæ gantvà sÃkhÃya supakkaæ panasaphalaæ passitvà chinditvà 5 gehaæ Ãharitvà apassÃyaæ 6 lu¤citvà upadhÃresi. Tato samantà catumadhuraæ viya yÆsaæ otaritvà apassayaæ apanÅta ÃvÃÂaæ pÆretvà aÂÂhÃsi. Tato carako evaæ 7 cintesi. Imaæ panasaphalaæ amhÃkaæ paccekabuddhena vinà a¤¤esaæ nÃnucchavikanti. PaÂisÃmetvà Âhapesi. Punadivase paccekabuddho lenato nikkhamitvà sarÅrapaÂijagganaæ katvà surattapallavasadisaæ antaravÃsakaæ parimaï¬alaæ katvà nivÃsetvà bahalapavaramahÃpaæsukÆlacÅvaraæ pÃrupitvà nÅlabhamaravaïïaæ pattaæ hatthena gahetvà ÃkÃsena Ãgantvà tassa kuÂidvÃre pÃkaÂo ahosi. Carako kuÂito nikkhamitvà taæ vanditvà hatthato pattaæ gahetvà gehaæ pavesetvà pÅÂhe nisÅdÃpetvà attanà 8 ÂhapitaÂÂhÃnato panasaphalaæ gahetvà yÆsaæ patte pÆretvà paÂiggahÃpesi. ------------------- * Sopana i ti ji.Vi.Kau. Potthakesu natthi. 1. Bodhippattato - ji.Vi.Kau. 2. MahÃmallaya - ji.Vi.Kau. 3. RopÃpetvà - ji.Vi.Kau. 4. PupphÃrÃmaæ - ji.Vi.Kau. 5. Bhinditvà - ji.Vi.Kau. 6. Assayaæ - ji.Vi.Kau. 7. Evaæ samaæ - ji.Vi.Kau. 8. Attano - ji.Vi.Kau. [SL Page 034] [\x 34/] Paccekabuddho taæ paribhu¤jitvà ÃkÃsato attano vasanaÂÂhÃnameva gato. Athekadivasaæ carako paradesà gacchanto bhariyaæ pakkosÃpetvà : 'amma, ayyassa appamatto hutvà dÃnaæ dehÅ'ti sabbÆpakaraïaæ 1 niyyÃdetvà paradesaæ gato. Punadivase paccekabuddho lenato nikkhamitvà cÅvaraæ pÃrupitvà pattamÃdÃya ÃkÃsato Ãgantvà kuÂidvÃre otaritvà aÂÂhÃsi. Tasmiæ khaïe carakassa bhariyà kuÂito nikkhamitvà paccekabuddhassa hatthato pattaæ gahetvà gehe nisÅdÃpetvà bhattaæ adÃsi. Tena bhattakicce pariniÂÂhite sà taruïapaccekabuddhaæ passitvà kilesapaÂisaæyuttaæ cittaæ uppÃdetvà paccekabuddhassa attano ajjhÃsayaæ kathesi. Paccekabuddho tassà kathaæ sutvà jigucchamÃno uppatitvà ÃkÃsato attano vasanaÂÂhÃnameva gato. Sà paccekabuddhassa gatakÃle attano sarÅraæ telena makkhetvà bhaï¬anakà viya nitthunamÃnà ma¤ce nipajji. Carako paradesato Ãgantvà bhariyaæ nipajjamÃnaæ evamÃha: 'bhadde, kiæ ayyassa bhikkhaæ adÃsÅ'ti. Sà nitthunamÃnà Ãha: mà puccha tava ayyassa kammanti. Kathehi bhadde, kiæ tena kammaæ katanti. So attanà saddhiæ kilesavasne okÃsaæ kÃrÃpetuæ vÃyamitvà mayà ayuttanti vutte mama 2 kese gahetvà hatthapÃdehi ÃkoÂetvà sarÅraæ nakhena ottharitvà sÅse paharitvà gato'ti vutte carako taæ sutvà asahanto (eso mayà 3 ) evarÆpassa assamaïakammassa posito'ti 4 vatvà tassà sokaæ vinodetvà dhanuæ ÃdÃya tikkhasaraæ gahetvà etaæ mÃretvà ÃgamissÃmÅ'ti vatvà vasanaÂÂhÃnaæ agamÃsi. Tasmiæ samaye paccekabuddho nahÃnatthÃya gato. Gantvà ca pana kÃyabandhanaæ ÃkÃse cÅvaravaæsaæ viya katvà nivÃsanapÃpuraïaæ tasmiæ Âhapetvà jalasÃÂakaæ nivÃsetvà udakamatthakà ÃkÃse nisÅditvà nahÃyituæ Ãrabhi. Carako paccekabuddhassa garugÃravakÃraïaæ passanto gumbantare ------------------- 1. Sabbopakaraïaæ - ji.Vi.Kau. 2. Me - ji.Vi.Kau. 3. Esomayà iti - ji.Vi.Kau. Potthakesu natthi. 4. PositomhÅti - ji.Vi.Kau. [SL Page 035] [\x 35/] NilÅno 1 aÂÂhÃsi. hatvà ca pana evarÆpaæ acchariyaæ 2 disvà cintesi: ayaæ ca evarÆpaæ na karoti, addhà esà musÃvÃdÃ'ti. Ahaæ etissà vacanaæ gahetvà evarÆpassa samaïassa akÃraïe 3 aparÃdhaæ 4 kataæ. Eso tÃdisaæ na karotÅ'ti cintetvà paccekabuddhassa nahatvà ÂhÅtakÃle gantvà pÃdesu nipatitvÃ: 'mayhaæ khamatha ayyÃ'ti Ãha. Pacceka buddho: kiæ kathesi upÃsakÃ'ti. So attano mÃtugÃmassa kathitaæ Ãcikkhi. Evaæ hi sati upÃsaka tumhÃkaæ Ãgatakammaæ niÂÂhapetvà gantuæ vaÂÂatÅ'ti Ãha. Mà evaæ kathetha sÃmi, ahaæ a¤¤ÃïabhÃvena tassà vacanaæ gahetvà tumhÃkaæ akÃraïe 3 dubbhituæ Ãgatomhi'ti sabbaæ attanà cintitaæ Ãcikkhi. Paccekabuddho: Ãma upÃsaka, sà attanà saddhiæ asaddhammapaÂisaæyuttakathaæ kathesÅ'ti Ãha. So tassà kujjhitvà ahaæ etaæ nissÃya imassa aparajjhÃmi. Gantvà taæ mÃressÃmÅ'ti paccekabuddhaæ pa¤capatiÂÂhitena vanditvà nikkhami. Paccekabuddho taæ nivattetvà mÃtugÃmaæ mà mÃrehÅ'ti anekavidhÃni kÃraïÃni kathetvà pa¤casÅle patiÂÂhapetvà tassa dhammaæ desento imaæ gÃthamÃha: Yo appaduÂÂhassa narassa dussati Suddhassa posassa anaÇgaïassa Tameva bÃlaæ pacceti pÃpaæ Sukhumo rajo paÂivÃtaæ va khitto'ti. Carako tassa dhammadesanaæ sutvà pasantacitto hutvà pa¤capatiÂÂhitena vanditvà gehaæ gantvà tÃya saddhiæ samaggavÃsaæ vasitvà tato paÂÂhÃya yÃvajÅvaæ paccekabuddhassa cÅvarapiï¬apÃtasenÃsanagilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃdayo parikkhÃre ca datvà paÂijaggi. So tasmiæ yeva lene vasanto aparabhÃge anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. ------------------- 1. Nisinno - ji.Vi. Ninno - kau. 2. AcintanÅyaæ - ji.Vi.Kau. 3. Antare mayà - ji.Vi.Kau. 4. Sabbattha napuæsakaliÇgena dissati.. [SL Page 036] [\x 36/] Sayambhu¤Ãïena vigayha dhammaæ Dukkhaæ anantaæ sakalaæ pahÃya 1 SamÃdhijhÃnÃbhirato yasassi Gato vinÃsaæ pavaro yasassi. Atha pacchà carako kÃlaæ katvà sagge nibbatti. Tattha ciraæ dibbasampattiæ anubhavitvà devalokato cavitvà imasmiæ dÅpe malaya 2 raÂÂhe amaruppala 3 lenassa ÃsannaÂÂhÃne upacarakassa putto hutvà nibbatti. So navamÃsa¬¬hapariyosÃne mÃtukucchito nikkhami 4. Tassa nÃmagahaïadivase ¤Ãtakà amaruppala 5 kumÃroti nÃmaæ akaæsu. So pana aparabhÃge va¬¬hento dÃrakehi saddhiæ kÅÊanto pattapuÂena vÃlukabhattaæ pacitvÃ, dÃrakà ime samaïÃti vatvà paÂipÃÂiyà nisÅdÃpetvà dÃnaæ dassÃmÅ'ti vatvà kÅÊÃdÃnaæ deti. Ekadivasaæ amaruppala 5 kumÃro vÃlukathupaæ katvà attano nivÃsanavatthadussaæ gahetvà khuddakadaï¬ake 6 bandhitvà paÂÃkaæ katvà pÆjanatthÃya Âhapesi. Amaruppala 7 lenavÃsÅ maliya 8 devattheraæ nissÃya dÃnÃdÅni pu¤¤Ãni katvà tato cuto imasmiæyeva dÅpe mahÃgÃme goÂhÃbhayamahÃrÃjassa aggamahesiyà kucchimhi paÂisandhiæ gaïhi. So navamÃsa¬¬hapariyosÃne mÃtukucchito nikkhami. Tassa nÃmagahaïa divase 'kÃkavaïïatisso'ti nÃmaæ akaæsu. So anupubbena va¬¬hitvà pitu accayena chattaæ ussÃpetvà kÃkavaïïatissamahÃrÃjà ahosi. Tassa chatte ussÃpiteyeva sakalaraÂÂhaæ subhikkhaæ ahosi. Pa¤ca và dvÃdasa và divase anatikkamitvà devo sammà vassati. Vessantarabodhisattassa dÃnagge yÃcakÃnaæ hatthe bhikkhÃbhÃjanaæ viya tasmiæ kÃle vÃpÅpokkharaïÅ - nadÅ - kandara - sobbha - jÃtasarÃdayo vassodakena pÆrità ahesuæ. Pa¤cavidhapadumasa¤channà anekadijasamÃkiïïà nÃnÃrukkhehi virocità ahesuæ. NÃnà sassÃni sampajjiæsu, uttarakuru Ãlakamandà rÃjadhÃnisadisaæ va hira¤¤asuvaïïÃdi ratanaÂÂhÃnaæ. ------------------- 1. Sakalampi hÅno - ji.Vi.Kau. 2. Mallaya - ji.Vi.Kau. 3. Aparassa - ji.Vi.Kau. Amarassa - siæ.DhÃ. Amaruppalalenassa samÅpe - rasa. 4. Nikkhamitvà - ji.Vi.Kau. 5. Anugala - ji.Vi.Kau. Amaruppala - siæ.DhÃ., 6. Khuddakadaï¬akaæ - ji.Vi.Kau. 7. Apara - ji.Vi.Kau. Amara - siæ.DhÃ. 8. Malla - ji.Vi.Kau. [SL Page 037] [\x 37/] So rÃjà saddhÃya sampanno mahÃbhikkhusaÇghassa cattÃro paccaye anÆnaæ 1 katvà dÃpesi. SaÂÂhimattÃnaæ tipiÂakadharÃnaæ candanadoïiyà satapÃkatelassa pÆrÃpetvà yÃvapiÂÂhipÃdaæ tÃva osÅdÃpetvà nisinnÃnaæ laÂÂhima dhudantakaÂÂhaæ catumadhuraæ pakkhipitvà dÃpesi. Ucchukaï¬a - sakkharà - nÃlikera - phalamÆlakhandhakhÃdanaæ ca nÃnÃvidhamaccharasehi sugandhasÃlitaï¬ulena sÃdhitayÃgubhatta¤ca pÃto va adÃsi. AntarÃbhatte aÂÂhÃrasavidha-antarakhajjaka¤ca ucchukadalipanasaphalÃdayo ca nÃnÃvidhauttaribhaÇgena saddhiæ sugandhasÃlitaï¬ulabhattaæ nÃnaggarasaæ dÃpetvà pacchÃbhattaæ aÂÂhavidhakappÅyapÃnake ca dÃpesi. A¤¤e samaïaparikkhÃre ca dÃpesi. Iminà niyÃmeneva bhikkhusaÇghassa tipiÂakadharabhikkhÆna¤ca nirantaraæ mahà dÃnaæ datvà vasati. AthÃparena samayena kalyÃïiyaæ sivo nÃma mahÃrÃjà attano bhÃgineyyassa abhayakumÃrassa kÃkavaïïatissa ra¤¤o bhaginiyà somadeviyà nÃma rÃjaputtiyà ÃvÃhamaÇgalaæ katvà Ãnetvà 2 pÃdaparicÃrikaæ dÃpesi. Datvà ca pana abhaya kumÃraæ girinagaramhi nisÅdÃpesÅ. So girinagare rajjaæ kÃrÃpetvà giriabhayo nÃma rÃjà hutvà mahantaæ sampattiæ anubhavamÃno vihÃsi. Tato aparabhÃge kÃkavaïïatissa mahÃrÃjà mahÃgÃme viharanto a¤¤atarassa bhikkhussa gatte maÇkunà daÂÂhaÂÂhÃne gaï¬aæ 3 uÂÂhitaæ 4 disvà kimetaæ 5 ayyÃ'ti pucchi. MaÇkunà daÂÂhaÂÂhÃnaæ mahÃrÃjà ti. Taæ sutvà saævegappatto, bhante maÇkunà kismiæ na bhavanti'ti pucchi. PaÂÂasÃÂake na bhavanti'ti. Ime pana bhaddantà paÂÂasÃÂake kuto labhantÅ' ti 6 cintetvà gato. Taæ divasameva pÃnÅyamÃÊake nisinno tipiÂakatissatthero nÃma ra¤¤o buddhasÅhanÃdasuttaæ nÃma kathesi. So there 7 pasanno : uttarÃsaÇge dÅyamÃne 'ekasÃÂako bhavissÃmi' tasmà imameva dÃtuæ na sakkÃ, kathaæ karissÃmÅ'ti cintento therena saddhiæ kathayamÃno tattha mÃÊakeyeva aÂÂhÃsi. Tasmiæ khaïe eko kÃko ambasÃkhantare nisÅditvà ------------------- 1. AnÆno - ji.Vi.Kau. 2. Attano bhÃgineyyassa - ji.Vi.Kau. 3. Gaï¬o - ji.Vi.Kau. 4. UÂÂhÅto taæ - ji.Vi.Kau. 5. RÃjà kimetaæ - ji.Vi.Kau. 6. LabbhantÅti - ji.Vi.Kau. 7. Therassa - ji.Vi.Kau. [SL Page 038] [\x 38/] Saddaæ karonto evamÃcikkhi. Ayya kÃkavaïïatissamahÃrÃja, tumhÃkaæ kaÇkhà nÃma natthÅ, pasÃdakkhaïe dhammakathikassa uttarÃsaÇgaæ dehÅ'ti Ãha. (KÃko so kÃkavaïïassa vadeti vacanakkhamo 1 PasÃdajÃto therassa tuvaæ saddhammadesane DadÃhi uttarÃsaÇgaæ mahÃtherassa bhÆmipÃ'ti.)* MahÃrÃja, ahaæ tumhÃkaæ pa¤casÃsanaæ gahetvà Ãgato. VihÃradevi puttaæ vijÃyi. Idamekaæ sÃsanaæ. Ekà kareïukà suvÅrahatthipotakaæ titthasare vijÃyÅ. Idaæ 2 dutiyaæ sÃsanaæ. GoÂhasamuddamajjhena 3 sattamattà nÃvà paÂÂane paccuÂÂhitÃ, idaæ tatiyaæ sÃsanaæ uttara 4 va¬¬hamÃnapabbatapÃde dvikarÅsappamÃïe khette taruïatÃlakkhandhappamÃïà suvaïïakkhandhà uggacchiæsu, idaæ catutthaæ sÃsanaæ. GiripabbatapÃde koÂa raÂÂhaka 5 vihÃre koÂaraÂÂhako 6 nÃma thero maggopasamaæ 7 vatvà 8 giripabbatamatthake sattatÃlappamÃïaæ uggantvà ÃkÃse nisinno parinibbÃyi,9 idaæ pa¤camaæ sÃsanaæ. (Putto hatthÅ ca nÃvà ca catutthaæ hemakhandhakaæ Therassa parinibbÃnaæ pa¤camaæ sÃsanaæ idaæ. Imaæ gahetvÃna ahaæ Ãgato tava santikaæ SÃsanaæ Ådisaæ sutvà pu¤¤akamme rato bhava. Vatthaæ sahasà dÃpehi kato sabbasamÃgamo Idaæ niccaæ jÃnanto kiæ laggo 10 uttarÃsaÇge'ti.)* RÃjà kÃkassa vacanaæ sutvà hasi. Thero: kasmà mahÃrÃja hasÅ'ti pucchi. Bhante, etasmiæ ambasÃkhantare nisÅditvà saddaæ karontassa kÃkassa kathaæ sutvà hasinti sabbaæ Ãrocesi. Thero'pi ra¤¤Ã 11 purimattabhÃve kata ------------------- 1. Vacanakkhaïe - ji.Vi.Kau. 2. Imaæ - ji.Vi.Kau. 3. Majhejaca - ji.Vi.Kau. 4. Uttare - ji.Vi.Kau. 5. KontaraÂÂhaka -siæ.DhÃ. 6. KontaraÂÂhako - siæ.DhÃ. 7. Magge samaæ - ji.Vi.Kau. 8. Katvà - ji.Vi.Kau. 9. ParinibbÃyÅti - ji.Vi.Kau. 10. Laggi - ji.Vi.Kau. 11. Ra¤¤o - ji.Vi.Kau. * (-) SÅhala dhÃtu vaæse natthi. [SL Page 039] [\x 39/] Kammaæ passitvà hasi. RÃjà kasmà ayyo 1 hasÅ' ti pucchi. MahÃrÃja, tumhÃkaæ anantare attabhÃve malayaraÂÂhe amaruppala 2 nÃma kÃle katakammaæ passitvà hasitti. Tena puÂÂho katakusalakammaæ sabbaæ vitthÃrena tassa Ãcikkhi. RÃjà somanassappatto 3 attano uttarÃsaÇgaæ datvà theraæ vanditvà gehaæ gato. KoÂaraÂÂhakavihÃraæ gantvà therassa sarÅrajjhÃpanaæ 4 kÃrÃpetvà dhÃtuæ ÃdÃya cetiyaæ kÃrÃpetvà mahantaæ pÆjaæ katvà mahÃgÃmaæ gato. Suvaïïaæ ÃharÃpetvà rÃjaÇgaïe ÂhapÃpesi. GoÂhasamuddakucchiyaæ patta nÃvÃto vatthÃni ÃharÃpetvà bhikkhusaÇghassa cÅvaratthÃya dÃpetvà mahÃdÃnaæ pavattetvà mahÃgÃmasamÅpe vihÃraæ kÃrÃpetvà viharanto attano puttaæ duÂÂhagÃmaïiæ pakkosÃpetvà : tÃta, tvaæ gantvà girimhi nagare nisÅdÃ'ti vatvà amacca¤cassa pituÂÂhÃne Âhapetvà girinagaraæ pÃhesi. Taæ disvà giriabhaya 5 kumÃro kumÃrena saddhiæ ÃgatabaÊassa vatthÃhÃrÃdÅni dÃpetvà mahantaæ sammÃnaæ akÃsi. RÃjakumÃro giripabbatapÃde vihÃsi. Tato aparabhÃge jÃtiæ nissÃya khattiyÃnaæ vivÃdo ahosi. So abhayarÃjà kiæ mevivÃdenÃ'ti attano bhariyÃya somadeviyà saddhiæ balavÃhanaæ gahetvà anukkamena gacchanto serunagare rajjaæ kÃrentaæ attasahÃyaæ sivarÃjaæ sandhÃya tassa santikaæ Ãga¤ji. So'pi sivarÃjà giriabhayara¤¤Ã saddhiæ ÃgatabaÊassa mahantaæ sakkÃraæ kÃretvà ahatavatthatilataï¬ulÃdÅni ÃharÃpetvà dÃpesi. KatipÃhaccaye : samma, kasmà Ãgatosi'ti pucchi. So ÃgatakÃraïaæ sabbamassa Ãcikkhi. Bhaddakaæ samma, te kataæ Ãgantabbameva Ãgato. Ahaæ te kattabbaæ jÃnissÃmi. Tvaæ mà cintayÅ'ti vatvà tassa vasanatthÃya nagarabhÆmiæ gavesanto sarakoÂiyaæ atiramaïÅyabhÆmiæ passitvà tasmiæ bhÆmibhÃge so nagaraæ mÃpetvà deviyà ekasadisanÃmaæ karissÃmÅ'ti somanagaranti nÃmaæ akÃsi. Taæ nagaraæ susamiddhaæ sampannadhanadha¤¤ÃdÅhi upakaraïehi dvÃraÂÂÃlakagopuraparikhÃpokkhara- ------------------1. Ayya - ji.Vi.Kau. 2. AnupÃla - ji.Vi.Kau. 3. Therassa somanassa bhÆto - ji.Vi.Kau. 4. SarÅranikkhepaæ - ji.Vi.Kau. 5. Abhayagiri - ji.Vi.Kau. [SL Page 040] [\x 40/] ×iyÃdÅhi sahitaæ hatthiassarathapattiÃdÅhi samÃkulaæ saÇkhapaïavabherisaddÃdÅhi samÃkiïïaæ nagaraæ ahosi. So abhayo ciraæ somanagare mahantaæ issariyaæ anubhavanto vihÃsi. 1 AthÃparasmiæ kÃle somadevÅ ra¤¤Ã saddhiæ kathesi : ayya amhÃkaæ paÂisaraïaæ cetiya¤ca vihÃra¤ca kÃretuæ vaÂÂatÅ'ti. Bhaddakaæ te kathitanti somanassappatto hutvà vihÃrabhÆmiæ gavesanto nagarato nÃtidure nÃccÃsanne mahantaæ sÃlavanaæ atthi. Taæ passituæ gato. Tadà tasmiæ sÃlavane mahÃariÂÂhattherassa vaæse mahÃmahindatthero nÃma eko thero atthi. So saÂÂhimatte bhikkhÆ gahetvà viharati. Taæ disvà iriyÃpathe pasanno theraæ 2 evamÃha : 'ayya tumhÃkaæ imasmiæ sÃlavane vihÃraæ karissÃmi'ti. Thero tassa vacanaæ sutvà tuïhÅhÃvena adhivÃsesi. RÃjà somanassappatto theraæ vanditvà nagarameva gantvà somadeviæ Ãmantetvà : bhaddesomadevi, amhÃkaæ manoratho matthakaæ patto. VihÃrakaraïatthÃya manÃpo bhÆmibhÃgo laddho. Tattha ca 3 mahindo nÃma thero samaïÃnaæ saÂÂhimattaæ gahetvà viharati. Taæ vanditvà viharaïatthÃya paÂi¤¤aæ gahetvà Ãgato. Tattha vihÃraæ karissÃmÅ'ti Ãha. Sà taæ sutvà somanassappattà sÃdhÆ'ti sampaÂicchi. Punadivase deviyà saddhiæ therassa santikaæ gantvà vanditvà ekamantaæ nisÅdi. Thero tesaæ mahÃsamayasuttaæ kathesi. Te ubho'pi dhammaæ sutvà somanassajÃtà ahesuæ. Atha rÃjà ayya dhÃtuæ kuto labhissÃmÃ'ti theraæ pucchi. Mà cintayi mahÃrÃja, dhÃtuæ amhe jÃnissÃmÃ'ti Ãcikkhi. So tato paÂÂhÃya vihÃrabhumiæ sodhÃpetvà khÃïukaïÂakÃdayo nÅharitvà bheritalamiva ramaïÅyaæ samaæ kÃrÃpetvà iÂÂhakava¬¬hakiæ pakkosÃpetvà iÂÂhacitaæ kÃrÃpetvà cetiyakammaæ paÂÂhapesi. 4 Va¬¬hakÅ cetiyaæ cinanto katipÃhena pupphÃdhÃnattayaæ 5 niÂÂhapetvà dhÃtugabbhe sabbaæ kattabbaæ kammaæ niÂÂhapetvà 6 ra¤¤o paÂivedesi. RÃjÃ, Ãgantvà therassa Ãrocesi. NiÂÂhÃpito ayya dhÃtu gabbho'ti. Thero ra¤¤o vacanaæ sutvà attanà ------------------- 1. Viharati - ji.Vi.Kau. 2. Therassa - ji.Vi.Kau. 3. Tatthapi - ji.Vi.Kau. 4. hapesi - ji.Vi.Kau. 5. PupphaÂÂhÃnattayaæ - ji.Vi.Kau. 6. NiÂÂhÃpite - ji.Vi.Kau. [SL Page 041] [\x 41/] Pariharitaæ 1 tathÃgatassa dakkhiïadÃÂhÃdhÃtuæ tassa adÃsi. RÃjà dhÃtuæ gahetvà sunakkhattena sumuhuttena mahatà 2 parivÃrena dhÃtugabbhe 3 nidahitvà atimanoramaæ udakabubbuÊakelÃsakuÂapaÂibhÃgaæ cetiyaæ kÃrÃpesi. SaddhÃdiguïasampanno lokasÃsanarakkhako 4 Sacetiyaæ mahÃrÃjà kÃrÃpesi vihÃrakaæ. Tato therassa santike saÂÂhimattÃnaæ bhikkhunaæ atthÃya saÂÂhimattÃni pariveïÃni kÃrÃpetvà dvÃraÂÂÃlakapÃkÃrehi sobhitaæ vihÃraæ niÂÂhapetvà attano deviyà ekanÃmaæ katvà mahindattherassa dakkhiïodakaæ datvà gandhamÃlÃdhÆpadhajehi pÆjaæ karonto divasassa tikkhattuæ dhÃtupaÂÂhÃnaæ gantvà dÃnÃdÅni pu¤¤Ãni kurumÃno giriabhayarÃjà mahantaæ sampattiæ anubhavamÃno somanagaraæ 5 paÂivasati. (Nagare somanÃmamhi ramaïÅye manorame Deviyà saha modanto rajjaæ kÃresi nÃyako.)* Tato vihÃradeviyà bhÃtà cullapiï¬apÃtiyatissatthero nÃma ekadivasaæ kÃkavaïïatissamahÃra¤¤o ÃyusaÇkhÃramolokento na cirappavattanabhÃvaæ ¤atvà punadivase ra¤¤o santikaæ gantvà tena saddhiæ kathesi. MahÃrÃja tumhÃkaæ nalÃÂadhÃtuyà satthÃrà byÃkaraïaæ dinnaæ : 'mahÃvÃlukagaÇgÃya dakkhiïabhÃge seru nÃma dahassa ante varÃha nÃma soï¬iyà matthake anÃgate kÃkavaïïatisso nÃma mahÃrÃjà mayhaæ nalÃÂadhÃtuæ patiÂÂhapessatÅ'ti vatvà taæ sandhÃya bhagavà samÃpattiæ 6 samÃpajjitvà gato. Tassa vacanaæ manasikarohÅ'ti Ãha. Tassa kathaæ sutvà amhÃkaæ kusalasampattiæ 7 avinÃsetvà ayyassa vacanamuddissa cetiyaæ kÃrÃpanatthÃya gantabbanti mantvà 8 bhaddakaæ ayyÃ'ti therassa vacanaæ sampaÂicchitvà attano puttaæ duÂÂhagÃmaïiæ girinagarato pakkosÃpetvà mahÃgÃme nisÅdÃpetvà nagare bheriæ carÃpesi : ahaæ mahÃvÃlukÃya gaÇgÃya samÅpe seru ------------------- 1. Attano pariharaïakaæ - ji.Vi.Kau. 2. Mahantena - ji.Vi.Kau. 3. DhÃtugabbhe dhÃtuæ - ji.Vi.Kau. 4. Rakkhiko - ji.Vi.Kau. 5. Nagare - ji.Vi.Kau. 6. SamÃdhiæ - ji.Vi.Kau. 7. Kulasampattiæ - ji.Vi. 8. Vatvà - ji.Vi.Kau. * (-) SÅhaÊa dhÃtuvaæse natthi [SL Page 042] [\x 42/] NÃma dahassa ante varÃha nÃma soï¬iyà matthake cetiyaæ kÃrÃpanatthÃya gamissÃmi, sabbaseniyo ca mahà jano ca mayà saddhiæ Ãgacchantu'ti vatvà rÃjà culapiï¬apÃtiyatissattherassa tissamahÃvihÃre 1 sÃgalattherassa ca santikaæ gantvà 2 bhante tumhÃkaæ parivÃre pa¤casatamatte bhikkhu gahetvà 3 dhÃtuæ upaÂÂhahantà mayà saddhiæ yeva ÃgacchathÃ'ti 4 vatvà bhaddamÃse bhaddadivase sunakkhatte sumuhutte bandhÃvÃraæ sajjetvà dhÃtugharato dhÃtukaraï¬akaæ nÅharitvà 5 susajjitarathe Âhapetvà 6 upari setacchatta¤ca katvà purato purato ratanamaïa¬ape kÃrÃpetvà puretaramakÃsi. Tato rÃjà puttaæ duÂÂhagÃmaïiæ pakkosÃpetvà anusÃsitvà 7 puttaæ saddhÃtissakumÃra¤ca vihÃradevi¤ca 8 gahetvà sÅghaæ nikkhami. CÆÊapiï¬apÃtiyatissatthero ca attano parivÃre pa¤casatabhikkhÆ gahetvà dhÃtuæ upaÂÂhahanto pacchato Ãga¤chi. Sabbaseniyo ca rÃjà ca bhikkhusaÇghassa mahÃdÃnaæ datvà bhikkhu saÇghena saddhiæ gantvà dÅghavÃpiæ pÃpuïiæsu. Tasmiæ saddhÃtissakumÃraæ nisÅdÃpetvà anukkamena Ãgantvà sumanamÃlÃpiÂÂhiyaæ 9 khandhavÃraæ bandhitvà nisÅdi. Kasmà pana taæ ÂhÃnaæ evaæ nÃmakaæ jÃtanti. SumananÃgarÃjà sattadivasÃni nÃgasampattiæ abhiramamÃno (nalÃÂadhÃtuæ vissari.)10 SattÃhaccayena nalÃÂadhÃtuæ anussaritvà 11 pacchà ÃvajjamÃno ra¤¤o dhÃtuæ gahetvà ÃgatabhÃvaæ ¤atvà mahantaæ somanassaæ patto mahantajjhÃsayo attano parivÃre chakoÂimatte nÃge gahetvà dhÃtupaÂipathaæ gantvà dhÃtupatiÂÂhitaÂÂhÃneva paÂhaviyaæ nÃbhippamÃïato sumanamÃlÃvassaæ vassesi. Tasmà taæ ÂhÃnaæ sumanamÃlÃpiÂÂhiti 12 jÃtaæ. Punadivase rÃjà dhÃtuæ gahetvà ------------------- 1. MahÃvihÃre - ji.Vi.Kau. 2. Gantvà Ãmantetvà - ji.Vi.Kau. 3. GÃhÃpetvà - ji.Vi.Kau. 4. GacchathÃti - ji.Vi.Kau. 5. NÅharÃpetvà - ji.Vi.Kau. 6. hapÃpetvà - ji.Vi.Kau. 7. AnusÃsetvà - ji.Vi.Kau. 8. VihÃradevÅca - ji.Vi.Kau. 9. SumanamÃlà muÂÂhiyaæ - kau. SumanamÃlà vuÂÂhiyaæ - jÅ.Vi. 10. Potthakesu Ænaæ - ji.Vi.Kau. 11. Anussaretà - ji.Vi.Kau. 12. SumanamÃlÃvuÂÂhiti - ji.Vi.Kau. [SL Page 43] [\x 43/] VarÃha nÃma soï¬iæ 1 pÃpuïi. SampattÃya dhÃtuyà tasmiæ ÂhÃne sumananÃgarÃjà rathacakke yÃva nÃbhiæ tÃva osÅdÃpetvà aparivattanaæ akÃsi. Taæ disvà rÃjà saævegappatto theraæ pucchi. Mà bhÃyi mahÃrÃja, dhÃtu patiÂÂhÃnaÂÂhÃnaæ 2 Ãgato. Imasmiæ ÂhÃne patiÂÂhahissatÅ'ti Ãha. Taæ sutvà rÃjà dhÃtupatiÂÂhÃna 3 bhÆmibhÃgaæ bhavissatÅ'ti cintetvà tattheva senaænivesetvà 4 idaæ ÂhÃnaæ 5 samantato sakaïÂakaæ vanaæ 6 nÅharÃpetvà bhÆmibhÃgaæ atiramaïÅyaæ 7 bheritalamiva samaæ kÃrÃpetvà seniyapÃmokkhaæ 8 Ãmantetvà tumhe dhÃtuæ ÂhapanatthÃya paÂhamaæ dhÃtugharaæ kÃrÃpetvà dhÃtu gabbhaæ 9 patiÂÂhÃpetvà nivedesi. RÃjà anto dhÃtughare tasmiæ dhÃtugabbhe dhÃtukaraï¬akaæ patiÂÂhapetvà 10 bahi Ãrakkhaæ saævidhÃya tattha mahantaæ pÆjÃvidhÃnaæ kÃrÃpetvà dhÃtugharaæ catujÃtiyagandhena vilimpÃpesi. TadupÃdÃya taæ gehaæ gandhamÆlaæ 11 nÃma jÃtaæ. Tasmiæ ÂhÃne bahÆ sannipatiæsu. Tattha mahindo nÃma thero Ãgantuka 12 bhikkhÆnaæ vattapaÂivattaæ akÃsi. Punadivase rÃjà vihÃraæ gantvà sukhena vasittha ayyÃ'ti pucchitvà sabbe bhikkhu nimantetvà 13 rÃjagehe 14 nisÅdÃpetvà yÃgubhattaæ sakkaccaæ datvà pacchà bhattaæ anumodanaæ sutvà nisinnakÃle thero ovadanto mahÃrÃja, pamÃdena vasituæ na vaÂÂati jÅvitaæ nÃma na ciraÂÂhitikaæ, dhÃtupatiÂÂhÃpanaæ papa¤caæ akatvà kÃrehÅ'ti vatvà gÃthamÃha : Yasmà hi jÅvitaæ nÃma appaæ bubbulakupamaæ Tasmà hi paï¬ito poso kareyya kusalaæ sadÃ'ti. ------------------- 1. Soï¬iyaæ - kau. 2. DhÃtupatiÂÂhÃnaæ - ji.Vi. 3. PatiÂÂhÃpanaæ - ji.Vi.Kau. 4. Nidahitvà - kau. Nidahetvà - ji.Vi. 5. VihÃrÃÂÂhÃnaæ - ji.Vi.Kau. 6. Sakaï¬akaæ bhÆmiæ - ji.Vi.Kau. 7. Abhiramaïiya - ji.Vi.Kau. 8. SenipÃmokkhaæ - ji.Vi.Kau. Seïiyapade kutrÃpi ïikÃro na dissati 9. Cetiyaæ - ji.Vi.Kau. 10. PatiÂÂhÃpetvÃ- ji.Vi.Kau. 11. Gandhagokulaæ - ji.Vi.Kau. 12. ùgantuga - kau. 13. Gahetvà - ji.Vi.Kau. 14. Punadivase rÃjagehe - ji.Vi.Kau. [SL Page 044] [\x 44/] Iminà nayena dhammaæ kathetvà cÆÊapiï¬apÃtiyatissa 1 tthero ca sÃgalatthero ca mahindatthero cÃ'ti tayo therà attano attano parivÃre bhikkhÆ gahetvà dhÃtu pariharaïatthÃya Ãgacchiæsu. Vipulayaso parahitÃvahanto Sujanahito dhitimà avÅtasaddho, Suparivuto mahatiyà hi parisà RÃjaseÂÂho pavarathÆpamÃrabhÅ'ti. Iti ariyajanappasÃdanatthÃya kate dhÃtuvaæse Pakiïïako nÃma Catuttho paricchedo. [SL Page 045] [\x 45/] 5. DhÃtunidhÃnÃdhikÃro Tato vimaæsetvà bhumibhÃgaæ gahetuæ vaÂÂatÅ'ti bhÆmi bhÃgaæ vÅmaæsento maÇgalasammate aÂÂha goïe ÃharÃpetvà gandhodakena nahÃpetvà siÇgesu suvaïïaka¤cukaæ patimu¤cÃpetvà gandhapa¤caÇgulikaæ 1 dÃpetvà gÅvÃya mÃlÃdÃmaæ bandhÃpetvà 2 ayodÃmena 3 bandhÃpetvà evaæ cintesi: yadi pana bhagavato nalÃÂadhÃtu yasmiæ ÂhÃne patiÂÂhahitvà lokatthacariyaæ karontÅ 4 pa¤cavassasahassÃni sÃsanaæ patiÂÂhahissati tasmiæ ÂhÃne goïà sayameva ayodÃmato 5 mu¤citvà thupaÂÂhÃnaæ samantato vicaritvà catusu disÃsu sayantuti 6 adhiÂÂhahitvà purise ÃïÃpesi. Te tatheva akaæsu. Tato vibhÃtÃya rattiyà rÃjÃgoïe gÃhÃpanatthÃya Ãyuttake ÃïÃpesi. Te manussà gantvà goïe apassitvà na passÃma devÃ'ti ra¤¤o Ãrocesuæ. Gaccha bhaïe, goïÃnaæ gataÂÂhÃnaæ olokethÃ'ti Ãha. Te gavesamÃnà bandhanaÂÂhÃne adisvà padÃnupadaæ gantvà thÆpakaraïaÂÂhÃnaæ samantà vicaritvà catusu disÃsu sayitagoïe disvà sayitaÂÂhÃnato naÇguÂÂhÃdÅni maddantÃpi uÂÂhÃpetuæ asakkontà gantvà ra¤¤o Ãrocesu : deva, goïà na uÂÂhahanti,7 ekaæ ÂhÃnaæ samantà vicaritvà catusu disÃsu sayitÃ'ti. Taæ sutvà rÃjà senaÇgaparivuto sayameva gantvÃ'pi goïe uÂÂhÃpetuæ asakkonto rÃjà evaæ adhiÂÂhÃsi : yadi imasmiæ ÂhÃne dhÃtu patiÂÂhÃpetabbà 9 bhaveyya goïà uÂÂhahitvà gacchantu'ti. Goïà cittakkhaïeyeva uÂÂhahitvà palÃyiæsu. RÃjà taæ acchariyaæ disvà pasannamano hutvà punekadivasaæ vuttaniyÃmeneva ------------------- 1. Pa¤caÇguliyà - ji.Vi.Kau. 2. Bandhitvà - ji. Bandhetvà - ji.Vi.Kau. 3. AyadÃmena - ji.Vi.Kau. 4. Karonto - ji.Vi.Kau. 5. AyadÃmato - ji.Vi.Kau. 6. Passantuti - ji.Vi.Kau. 7. VuÂÂhahanti - ji.Vi.Kau. 8. hÃne - ji.Vi.Kau. 9. PatiÂÂhÃpetabbaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 046] [\x 46/] Asse alaÇkÃrÃpetvà ayodÃmena 1 bandhÃpetvà 2 Âhapesi. AssÃpi te goïà viya gantvà nipajjiæsu. RÃjà gantvà tatheva adhiÂÂhahitvà asse uÂÂhÃpesi. Punekadivasaæ hatthÅæ alaÇkÃrÃpetvà tatheva adhiÂÂhÃsi. Sopi bandhadÃme chinditvà pacchimayÃmasamanantare gantvà cetiyakaraïaÂÂhÃne nipajji. PabhÃtÃya rattiyà rÃjà hatthÅgopake pakkosÃpetvà hatthiæ ÃnethÃ'ti Ãha. Hatthigopakà hatthiæ bandhanaÂÂhÃne adisvÃ, hatthiæ bandhanaÂÂhÃne na passÃma devÃ'ti Ãhaæsu. Tenahi bhaïe, sÅghaæ upadhÃrethÃ'ti vutte hatthigopakà padÃnupadaæ gavesamÃnà cetiyaÂÂhÃne nipannaæ hatthiæ disvà Ãgantvà ra¤¤o Ãrocesuæ. Taæ sutvà rÃjà heÂÂhà vuttappakÃrena paÂipajjitvà hatthiæ pure katvà Ãgacchi. Evaæ tÅhi vimaæsanÃhi vÅmaæsetvà bhumigahitabhÃvaæ therassa santikaæ gantvà 3 vanditvà upaÂÂhahamÃno Ãrocesi. Tasmiæ kÃle serunagare sivarÃjà bahÆ païïÃkÃre gÃhÃpetvà rÃjÃnaæ passissÃmi'ti Ãgantvà vanditvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. RÃjà tena saddhiæ sammodanÅyaæ kathaæ katvà 4 nisinnakÃle loïanagare mahÃnÃgarÃjÃ'pi bahupaïïÃkÃraæ gÃhÃpetvà rÃjÃnaæ passissÃmi'ti Ãgantvà vanditvà ekamantaæ nisÅdi. Tena saddhiæ sammodanÅyaæ kathaæ akÃsi : 5 imasmiæ ÂhÃne dasabaladhÃtuæ 6 patiÂÂhÃpessÃmi, tumhe mama sahÃyà hothÃ'ti te gahetvà gantvà dhÃtuæ vandathÃ'ti vandÃpesi. Tasmiæ khaïe dhÃtuto chabbaïïaraæsiyo uggacchiæsu. Devà 7 sÃdhukÃraæ karontà ÃkÃsato mÃlÃyo 8 khipiæsu. RÃjÃno somanassappattà amhÃkaæ laÇkÃyaæ dasabalassa nalÃÂadhÃtu amhÃkaæ raÂÂhe patiÂÂhahissati 9. Esà dhÃtu mahà janassa satthukiccaæ sÃdheyyÃti vanditvà gatÃ. RÃjà tesaæ gatakÃle giriabhayaæ pakkosÃpetvà tÃta, iÂÂhakaæ janassa pÅÊanaæ 10 akatvà kÃrÃpemÃ'tÅ Ãha. Mà cintayittha deva, ------------------- 1. AyadÃmena - ji.Vi.Kau. 2. Bandhetvà - ji.Vi.Kau. 3. UpasaÇkamitvà - ji.Vi.Kau. 4. Kathetvà - ji.Vi.Kau. 5. Kathesi - ji.Vi.Kau. 6. DhÃtu - ji.Vi.Kau. 7. Tasmiæ khaïe devatà - ji.Vi.Kau. 8. MÃlaæ - ji.Vi.Kau. 9. PatiÂÂhahessati - ji.Vi.Kau. 10. PÅÊitaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 047] [\x 47/] Ahaæ iÂÂhakaæ kÃrÃpessÃmÅ 1 ti. Evaæ hi sati papa¤co bhavissatÅ'ti Ãha. AmhÃkaæ santike suvaïïarajatÃni mandÃni kuto labhissÃmÃ'ti 2 vutte giriabhayo evamÃha : deva, satthà mahÃpu¤¤o mahantaæ pÆjÃsakkÃrasammÃnaæ labhissati. Tvaæ acintetvà cetiyakammaæ paÂÂhapehÅ'ti 3 Ãha. So tassa taæ acintanÅyaæ kathaæ sutvà somanassappatto therassa 4 santike dhammaæ sutvà dhÃtuæ vanditvà nagaraæ gantvà bhuttasÃyamÃso 5 sayane nipanno 6 niddaæ okkami. VibhÃtÃya 7 rattiyà pabujjhitvà 8 iÂÂhakaæ cintayamÃnassa 9 domanassaæ ahosi. Tasmiæ kÃle sakko devarÃjà vissakammaæ devaputtaæ Ãmantetvà : tÃta, vissakamma, kÃkavaïïatissamahÃrÃjà amhÃkaæ satthuno nalÃÂa dhÃtuæ nidahitvà 10 mahantaæ cetiyaæ kÃrÃpetukÃmo iÂÂhakaæ cintayi. Tvaæ gantvà phÃsukaÂÂhÃne iÂÂhakaæ mÃpehÅti Ãha. Taæ sutvà vissakammadevaputto duggatassa brÃhmaïassa khette iÂÂhakaæ mÃpetvà devalokameva gato. Tasmiæ khaïe khettasÃmiko duggatabrÃhmaïo pÃtova attano khettaæ olokanatthÃya gato itovito olokento iÂÂhakarÃsiæ disvà cintesi : hÅyo rÃjà iÂÂhakaæ kathaæ labhissÃmÅti kathesi. Mahantaæ vata païïÃkÃraæ mayà laddhanti tuÂÂho devaiÂÂhakÃni kÃjena gahetvà ra¤¤o dassanatthÃya gantvà rÃjadvÃre Âhatvà sÃsanaæ pahiïi. Taæ pakkosÃpetvà kasmà pÃto'va ÃgatosÅ'ti pucchi. Deva mayhaæ khette iÂÂhakarÃsiæ disvà pÃto'va iÂÂhakÃni gahetvà ÃgatomhÅ'ti. ýdisÃni iÂÂhakÃni cetiyassa anucchavikÃnÅti dassesi. RÃjà passitvà somanassappatto brÃhmaïassa bahuæ dhanaæ dÃpesi. ------------------- 1. KaromÅti - ji.Vi.Kau. 2. LabhissÃmÅti - ji.Vi.Kau. 3. PatiÂÂhÃpehÅti - ji.Vi.Kau. 4. TherÃnaæ - ji.Vi.Kau. 5. PÃtarÃso - ji.Vi.Kau. 6. Nisinno - ji.Vi.Kau. 7. EkÃbhÃgÅya - jÅ.Vi. EkabhÃvaya -kau. 8. NiddÃya pabujjhitvà - ji.Vi.Kau. 9. CintayamÃno - ji.Vi.Kau. 10. Nidahetvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 048] [\x 48/] Tasmiæ khaïe a¤¤aæ sÃsanaæ Ãhari.1 MadanapaÂÂanadvÃrato catasso rajatanÃvà suvaïïabhumito catasso suvaïïanÃvà ukkamiæsÆti 2 paÂÂanamukhadvÃre viharanto 3 Ãrakkhaka 4 jeÂÂhako dhammapÃlo nÃma Ãgantvà ra¤¤o Ãrocesi. RÃjà tuÂÂho suvaïïarajate ÃharÃpesi. (IÂÂhakaæ rajata¤ceva suvaïïa¤ca mahÃrahaæ ùharitvÃna taæ sabbaæ kammaæ 5 Ãrabhi cetiye. Satthu pu¤¤ÃnubhÃvena ra¤¤o pu¤¤abalena 6 ca Cintitacintitaæ sabbaæ khaïeneva samijjhati.)* Tato rÃjà cÆÊapiï¬apÃtiyatissattherassa santikaæ gantvÃ: ayya iÂÂhakabhumiæ gamissÃmÅti Ãha. Thero sutvà tuÂÂho attano parivÃrehi pa¤casatabhikkhÆhi saddhiæ iÂÂhaka bhÆmiæ gato. Tato mahÃsÃgalatthero ca mahindatthero ca attano parivÃrehi bhikkhuhi saddhiæ iÂÂhakabhumiæ 7 gatÃ. Siva nagare rÃjÃpi iÂÂhakabhumiæ gato. Loïanagare nÃgarÃjÃpi iÂÂhakabhumiæ gato. Somanagare giriabhayarÃjÃpi attano senaÇgehi parivÃretvà iÂÂhakabhumiæ gato. Tesaæ samaïa brÃhmaïÃnaæ rÃjabaÊÃna¤ca sampiï¬itattà so piÂÂhipÃsÃïo balavÃhano nÃma jÃto. Te sabbe iÂÂhakabhumiæ samosariæsu. Thero iÂÂhakarÃsiæ oloketvà rÃjÃnaæ evamÃha: mahÃrÃja, ayaæ iÂÂhakarÃsi cetiye sabbakammatthÃya pahotÅ'ti.8 RÃjà attamano senaÇgaparivuto sayameva paÂhamaæ iÂÂhakaæ gaïhi. Taæ disvà sesarÃjÃno ca amaccÃdayo ca parisà ca sabbe bhikkhu ca iÂÂhakÃni gaïhiæsu tasmiæ kÃle bhÃraæ ukkhipitvà gamanaæ papa¤caæ bhavissatÅ'ti rÃjà cintesi. Thero tassa cittaæ jÃnitvà evamÃha: mà cintayittha mahÃrÃja, iÂÂhakÃni gahetvà gaccha. Pacchà devanÃgÃdayo iÂÂhakabhumito paÂÂhÃya yÃva cetiyaÂÂhÃnaæ nirantarà Âhità ÃharissantÅ'ti. Te Ãharitvà cetiyaÂÂhÃne rÃsiæ karonti. ------------------- 1. ùhariæsu - ji.Vi.Kau. 2. Ukkamiæsu so - ji.Vi.Kau. 3. PamukhadvÃravihÃre - ji.Vi.Kau. 4. ùrÃmaka - ji.Vi.Kau. 5. Kamme - ji.Vi.Kau. 6. Phalena - ji.Vi. 7. Bhumimeva - ji.Vi.Kau. 8. PÃhosÅti - ji.Vi.Kau. * (-)SÅhaÊa dhÃtuvaæse natthi. [SL Page 049] [\x 49/] Teneva nÅyÃmena 1 yÃva cetiyassa niÂÂhaÇgamà tÃva devanÃgasupaïïÃdayo nirantaraæ Âhatvà iÂÂhakÃni Ãharitvà cetiyakaraïaÂÂhÃneva catusu disÃsu rÃsiæ akaæsu. Tato rÃjà sabbe iÂÂhakava¬¬hakÅ rÃsiæ kÃrÃpetvà tesaæ va¬¬hakÅnaæ antare jayasenaæ nÃma iÂÂhakava¬¬hakiæ parigaïhitvà tassa pana satasahassagghanakÃni 2 dve sÃÂakÃni kahÃpaïasatasahassÃni ca suvaïïakuï¬alÃdayo ÃbharaïÃni 3 ca dÃpesi. Tassa parivÃrÃnaæ va¬¬hakÅnaæ ahatavatthÃdÅni sabbupakaraïÃni dÃpesi. Anekavidhaæ mahantaæ sammÃnaæ kÃretvà therena saddhiæ mantento : ayya ajja visÃkhapuïïamÅ 4 uposathadivaso, tasmà nalÃÂadhÃtuyà maÇgalaæ karitvà cetiyaÂÂhÃne iÂÂhakaæ patiÂÂhÃpetuæ vaÂÂatÅ'ti Ãha. Taæ sutvà thero : bhaddakaæ mahÃrÃja, buddhassa bhagavato jÃtadivaso'ti vatvà cetiyakammakaraïatthÃya pa¤ca jane gaïhi. Tesu eko varadevo nÃma, eko saÇkho nÃma, eko vijjo nÃma, eko pussadevo 5 nÃma, eko mahÃdevo 6 nÃma. Imesaæ va¬¬hakÅnaæ maÇgalaæ kÃrÃpetvà chaïavesaæ gahetvà sabbÃlaÇkÃrena alaÇkÃrÃpetvà rÃjà sayampi sabbÃlaÇkÃrena patimaï¬ito maÇgalavidhÃnaæ kÃrÃpetvà bhikkhusaÇghaæ gandhamÃlÃdÅhi pÆjetvà tikkhattuæ padakkhiïaæ katvà catusu ÂhÃnesu pa¤capatiÂÂhitena vanditvà vijamhetvà suvaïïaghaÂÂhÃnaæ pavisitvà suvaïïakhacitaæ 7 maïimuttÃratanamayaæ paribbhamanadaï¬aæ jÅvamÃnakamÃtÃpitarena ubhatosumaï¬itapasÃdhitena abhimaÇgalasammatena amaccaputtena gÃhÃpetvà mahantaæ cetiyaæ tattha karonto sayampi paribbhamanadaï¬aæ gahetvà parikammakatabhumiyaæ paribbhamitvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Tato mahÃva¬¬hakÅ sunakkhattena sumuhuttena cetiyaÂÂhÃne iÂÂhakaæ patiÂÂhÃpesi. ------------------- 1. NiyÃmeneva - ji.Vi.Kau. 2. SatasahassagghanikÃti - vi. 3. ùbharaïe - ji.Vi.Kau. 4. Puïïama - ji.Vi.Kau. 5. Pu¤¤adevà - ji.Vi.Kau. 6. MahÃphussadevo - ji.Vi.Kau. 7 Suvaïïalikhitaæ- chi.Vi.Kau. [SL Page 050] [\x 50/] Tasmiæ khaïe catunahutÃdhika dviyojana satasahassabahulà ayaæ mahÃpaÂhavÅ sÃdhukÃraæ pavattentÅ viya mahÃnÃdaæ pavattesi. Devamanussà divase divase pahonaka-mattikaæ nisadena piæsitvà suppehi papphoÂhetvà denti. Evaæ karonto katipayeneva divasena pupphÃdhÃnattayaæ cinitvà 1 mahÃbhikkhu saÇghassa nivedesi. Taæ sutvà saÇgho cunduttaranÃmake dve sÃmaïere ÃïÃpesi: tumhe himavantaæ gantvà medavaïïapÃsÃïe ÃharathÃ'ti. Te pana sÃmaïerà jÃtiyà soÊasavassikà chaÊabhi¤¤Ãppabhedena paÂisambhidappattÃ. MahÃkhÅïÃsavabhikkhusaÇghassa santikà bhikkhusaÇghassa vacanaæ sampaÂicchitvà ÃkÃsaæ abbhuggantvà himavantato attano iddhibalena medavaïïapÃsÃïe Ãhariæsu 2. Etesu ekaæ pÃsÃïaæ dhÃtugabbhassa bhumiyaæ pattharitvà catusu passesu cattÃro pÃsÃïe patiÂÂhÃpetvà aparaæ dhÃtugabbhaæ pidahituæ 3 adassanaæ katvà 4 Âhapayiæsu. Tadà rÃjà dhÃtugabbhe kammaæ niÂÂhapento nava koÂippamÃïaæ suvaïïaæ ÃharÃpetvà suvaïïakÃrÃnaæ datvà dhÃtugabbhassa iÂÂhakÃni 5 karothÃ'ti ÃïÃpesi. Te suvaïïakÃrà dÅghato ratanappamÃïaæ puthulato vidatthÅppamÃïaæ bahalato caturaÇgulappamÃïaæ iÂÂhakaæ katvà dhÃtugabbhaæ ciniæsu. Taæ pana dhÃtugabbhaæ uccato soÊasahatthaæ vitthÃratopi itocito dasadasaratanaæ katvà suvaïïiÂÂhakeheva 6 niÂÂhapetvà dhÃtugabbhassa majjhe sattaratanamayaæ sineruæ kÃrÃpetvà sinerussa upari jÃtihiÇgulakena paï¬ukambalasilÃsanaæ sattaratanena pÃricchattakarukkhaæ rajatamayaæ setacchattaæ brahmunà gÃhÃpetvà satthuno paÂimÃya upari dhÃriyamÃnaæ kÃresi. SinerupÃdamÆle gandhakalalapÆrita nÅluppalavibhusitasuvaïïamayaaÂÂhuttarasataghaÂapantiyo ÂhapÃpesi. Tadanantaraæ gandhakalalapÆritaratnapadumavibhusitarajatamayaaÂÂhuttara - ------------------- 1. Cinetvà - ji.Vi.Kau. 2. Hariæsu - ji.Vi.Kau. 3. Pidahitvà - ji.Vi.Kau. 4. Katvà mahiÂÂhakaæ - ji.Vi.Kau. 5. IÂÂhakaæ - ji.Vi.Kau. 6. SuvaïïiÂÂhakeneva - ji.Vi.Kau. [SL Page 051] [\x 51/] - sataghaÂapantiyo ÂhapÃpesi. Tadanantaraæ gandhakalalapÆrita setuppalamÃlÃvibhusitamaïimayaaÂÂhuttarasataghaÂapattiyo ÂhapÃpesi. Tadanantaraæ gandhakalalapÆritasetuppalavibhusita-masÃragallamaya aÂÂhuttarasataghaÂapantiyo ÂhapÃpesi. Tadanantaraæ gandhakalalapÆritacampakapupphavibhusitalohitaÇkamayaaÂÂhuttarasata ghaÂapattiyo ÂhapÃpesi. Tadanantaraæ gandhakalalapÆritapa¤cuppalavibhusitamattikÃmayaaÂÂhuttarasataghaÂapantiyo ÂhapÃpesi. TÃsaæ ghaÂapantÅnaæ antare 1 gandhakalalapÆritasattaratanamayasarÃvake ÂhapÃpesi. Ka¤canamaya - sattaratanamaya - vicittamÃlÃlatÃpuïïaghaÂasirivacchanandiyÃvaÂÂabhaddapÅÂhÃdayo ca hatthiassasÅhavyagghausabhapantiÃdayo ca kÃresi. Devorohaïaæ yamakapÃÂihÅrÃdayo dhanapÃla-aÇgulimÃla-ÃÊavakadamanÃdayo, sÃriputta-moggallÃna - mahÃkassapattherÃdayo, asÅtimahÃsÃvakarÆpÃdÅni ca kÃrÃpesi. Sinerussa majjhimabhÃge tÃrÃgaïaparivÃritaæ rajatamayaæ candamaï¬ala¤ca kÃrÃpesi. RaæsijÃlavibhusitaæ kanakamayaæ suriyamaï¬ala¤ca kÃrÃpesi. Tato sinerussa matthake pÃricchattakamule paï¬ukambalasilÃsane amhÃkaæ satthuno paÂimaæ ghanakoÂÂima rattasuvaïïamayaæ kÃrÃpetvà mÃtudevapÃmokkha 2 dasasahassa cakkavÃÊadevatÃnaæ sattappakaraïaæ abhidhammaæ desanÃkÃrena nisÅdÃpesi. Tassa vÅsatinakhà akkhitalÃnaæ setaÂÂhÃnÃni jÃtiphalikamayÃni. AÇguliyo suvaïïamayà hatthapÃdatalÃni ca dantÃvaraïÃni ca akkhÅnaæ rattaÂÂhÃnÃni ca jÃtipavÃÊamayÃni, kesamassubhamukaÂÂhÃnÃni indanÅlamayÃni, samacattÃlÅsa dantà vajiramayà ahesuæ. Uïïalomaæ pana suvaïïa bhittiyaæ ÂhapitarajatabubbuÊavilÃsaæ rajatamayaæ ahosi. Bhagavato anavalokita 3 muddhani matthake sattaratanamayaæ vicittakiækiïijÃlaæ parikkhipÃpesi. Maï¬apassa anto navasatasahassagghanakaæ 4 muttÃkalÃpamolambakaæ manoramaæ celavitÃnaæ bandhÃpetvà maï¬apakoÂiyaæ muttÃjÃlaæ 5 tadanantaraæ satta ratanavicittaæ kiækiïijÃlaæ parikkhipÃpesi. ------------------- 1. Antaraæ - ji.Vi.Kau. 2. Pamukhà - kau. 3. Anulokita - ji.Vi.Kau. 4. Agghanikaæ - ji.Vi.Kau. 5. MuttajÃlaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 052] [\x 52/] AmhÃkaæ bhagavato mÃtudevaputtampi sattaratanena kÃrÃpesi. Tathà erÃvaïavissakammadevaputtÃdayo ca saparivÃro 1 sakko devarÃjà ca cattÃro mahÃrÃjÃno ca pa¤casikhadevaputtÃdayo gandhabbadevaputtà ca sahampati mahà brahmÃdayo mahÃbrahmano ca kÃrÃpesi. VessantarajÃtakaæ karonto saæjayamahÃrÃjà phusatÅdevÅ Ãdayo ca maddÅdevÅ dve dÃrake ca jÆjakabrÃhmaïÃdayo ca kÃrÃpesi. Vidhura - soïadatta mahÃnÃradakassapa - sutasoma - suppÃraka - saÇkhapÃlajÃtakÃdÅni ca, dhammacakkappavattana - mahÃsamayasuttÃdi desanÃkÃro ca, suddhodanamahÃrÃjà mahÃmÃyà mahÃpajÃpatÅ gotamÅ bhaddakaccÃnà rÃhulamÃtÃdevÅ ca rÃhulakumÃro ca channa¤ca kanthaka¤ca mahÃbhinikkhamanaæ mahÃbodhimaï¬alaæ asÅtimahÃsÃvakà kosalamahÃrÃjà anÃthapiï¬ikamahÃseÂÂhi cÆÊaanÃthapiï¬ika-visÃkhà suppavÃsà ca pacchà cÆÊapiï¬apÃtiya tissatthera¤ca attÃna¤ca kÃrÃpetvà te sabbe dhÃtu gabbhe patiÂÂhÃpesi. DhÃtugabbhavaïïaïà samattÃ. Evaæ dhÃtugabbhe pÆjÃvidhÃnaæ suvibhattaæ sumanoramaæ kÃrÃpetvà therena saddhiæ kathesi: bhante dhÃtugabbhe mayà kattabbaæ niÂÂhÃpitaæ. Sve rohiïÅnakkhattena dhÃtu nidhÃnaæ karissÃmÅ. Ayyà pana kesadhÃtuyo gahetvà Ãgacchantuti. Tissattherassa bhÃramakÃsi. Thero taæ sutvà bhaddakaæ mahÃrÃja, kesadhÃtuyo vicinitvà ÃharÃpessÃmÃti vatvà attano saddhivihÃrikaæ sivattheraæ pakkosÃpetvà Ãvuso bhÆmindharanÃgavimÃne jayaseno nÃma nÃgarÃjà vasati. Tassa santike (kesadhÃtuyo santi.)* Tapussa bhallikÃnaæ 2 dvebhÃtikavÃïijÃnaæ paricaraïakÃle tesaæ pamÃdaæ ¤atvà nÃgarÃjà dve kesadhÃtuyo 3 gahetvà nÃgabhavane Âhapesi. Tvaæ tà dhÃtuyo Ãharitvà ra¤¤o dehÅti ÃïÃpesi. Thero taæ vacanaæ sampaÂicchitvà gato. Tato rÃjà attano bhaginiyà somadeviyà ca bhÃgineyyassa giriabhayara¤¤o ca sÃsanaæ pesesi: sve dhÃtunidhÃnaækarissÃma. Tumhe senaÇgaæ gahetvà ÃgacchathÃ'ti. ------------------- 1. SaparivÃra -ji.Vi.Kau. Upayogavacanaæ ettha bahusu ÂhÃnesu na dissati. 2. TapassubhaÊikÃnaæ ji.Vi.Kau. * Ayaæ pÃÂho tÃlapaïïapotthake natthi. 3. KesadhÃtu - ji.Vi.Kau.. [SL Page 053] [\x 53/] Loïanagare mahÃnÃgara¤¤o ca seru nagare sivara¤¤o ca tatheva sÃsanaæ pesetvà sayampi attano vijite 1 yena mayhaæ hatthato antamaso ekakarÅsamattampi laddhaæ tadupÃdÃya 2 sabbepi tumhe saddhiæ parivÃrena ÃgacchathÃ'ti bheriæ carÃpesi. Taæ sutvà somanassappattà mahÃjanà attano attano vibhavÃnurÆpena alaÇkatapaÂiyattà agamiæsu. RÃjà pabhÃtÃya rattiyà sabbe seniyo gandhamÃlÃdhÆpadhajÃdayo gahetvà 3 dhÃtunidhÃnaæ Ãgacchantuti vatvà bhikkhusaÇghassa mahÃdÃnaæ datvà tivÅvaratthÃya mahagghavatthÃdÅni datvà sayampi sabbÃlaÇkÃrapatimaï¬ito nÃnaggarasabhojanaæ bhu¤jitvà uposathaæ adhiÂÂhÃya maïikuï¬alamekhalÃnÆpura 4 valayÃdivicittasabbÃlaÇkÃravibhÆsitÃhi koseyyÃdisukhumanÃnÃvidhavicittavatthanivatthÃhi naccagÅtavÃditaturiyabhaï¬agahita 5 hatthÃhi devaccharÃpaÂibhÃganÃÂakitthÅhi parivÃrito vuttappakÃrehi saddhiæ cetiyaÂÂhÃnaæ gantvà mahÃbhikkhusaÇghaæ vanditvà aÂÂhÃsi. Tato somanagare giriabhayarÃjÃ'pi sabbe nÃgarà attano attano vibhavÃnurÆpena dhÃtunidhÃnaÂÂhÃnaæ Ãgacchantuti nagare bheriæ carÃpetvà sayaæ sabbÃlaÇkÃrapatimaï¬ito susajjitaamaccagaïaparivÃrito nikkhami. Soma devÅpi sÅsaæ nahÃtvà 6 ahatavatthanivatthà sabbÃlaÇkÃrapatimaï¬ità devaccharà viya attano parivÃrà pa¤casatakumÃriyo nÅlavatthehi paridahÃpetvà tatheva alaÇkÃretvà puïïaghaÂe 7 gÃhÃpetvà tÃsaæ anantarà pa¤casatakumÃriyo pÅtavatthehi paridahÃpetvà tatheva alaÇkÃretvà pÆjÃbhaï¬Ãni 8 gÃhÃpetvÃ, tÃsaæ anantarà pa¤casata 9 kumÃriyo rattavatthehi paridahÃpetvà tatheva. AlaÇkÃretvà vicitrapupphapÆritama¤jusÃyo 10 gÃhÃpetvà tÃsaæ anantarà pa¤casatakumÃriyo setavatthehi 11 paridahÃpetvà tatheva alaÇkÃretvà dhÆma kaÂacchuke 12 gÃhÃpetvà evaæ pÆjÃvidhÃnaæ saævidahitvà 13 ------------------- 1. KhandhavÃre - ji.Vi.Kau. 2. UpÃdÃya - ji.Vi.Kau. 3. GÃhÃpetvà - ji.Vi.Kau. 4. MekhalÃdisura - ji.Vi.Kau. 5. Turiyabhaï¬abheri¤ca - ji.Vi.Kau. 6. NahÃpetvà - ji.Vi.Kau. 7. PuïïaghaÂaæ - ji.Vi.Kau. 8. PÆjÃvidhÃnaæ - ji.Vi.Kau. 9. Anantarà - ji.Vi.Kau. 10. Ma¤jusÃdayo - ji.Vi.Kau. 11. Suddhavatthehi - ji.Vi.Kau. 12. KaÂacchaæ - ji.Vi.Kau. 13. Saævidahetvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 054] [\x 54/] ParivÃrena cetiÇgaïaæ gantvà mahÃbhikkhusaÇghaæ pa¤capatiÂÂhitena vanditvà gandhamÃlÃdÅhi pÆjaæ katvà attano sÃminà giriabhayarÃjena saddhiæ ekapasse ÂhÅtÃ. Loïanagare mahÃnÃgarÃjÃ'pi sabbÃlaÇkÃrehi patimaï¬ito 1 sabbÃbharaïehi susajjÅtaamaccamaï¬alaparivuto naccagÅtaturÅyÃni paggaïhÃpayamÃno gandhamÃlà dhÆmakaÂacchu gÃhÃpetvà cetiyaÂÂhÃnaæ Ãgantvà bhikkhusaÇghaæ vanditvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Serunagare sivarÃjÃ'pi attÃnaæ sabbÃlaÇkÃrehi alaÇkaritvà mahantena parivÃrena pÆjÃvidhÃnaæ gÃhÃpetvà cetiyaÂÂhÃnaæ Ãgantvà mahÃbhikkhusaÇghaæ vanditvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. RÃjaparisà attano vibhavÃnurÆpena vatthÃlaÇkÃrehi 2 candana mÃlÃdÅhi ca sobhamÃnà nalÃÂe muttÃkalÃpamolambaka vicittasuvaïïapaÂÂÃni 3 bandhitvà hatthÃbharaïÃdi anekÃbharaïehi dibbaparisà viya sumaï¬itapasÃdhità vesÃnurÆpÃni 4 vividhÃvudhÃni 5 gahetvà ekapasse ÂhÅtÃ. SÅhavyagghadÅpicammehi pasÃdhitasuvaïïÃlaÇkÃrasuvaïïadhajahemajÃlasa¤channe ratha vare ca sabbÃlaÇkÃravibhusità rathikà Ãruyha ekapasse ÂhÅtÃ. BrÃhmaïaputtÃdayo maï¬itacamme pÃrupitvà upasobhayamÃnà ekapasse ÂhÅtÃ. Bahu amaccà attano attano vesÃnurÆpena mahagghavatthÃbharaïavibhÆsità saparivÃrà ekapasse ÂhÅtÃ. Gandhodaka 6 pÆrita dakkhiïÃvatta 7 saÇkhaæ gahetvà upavÅtasuttaæ 8 ekaæsaæ karitvà brÃhmaïaveÂhanaæ veÂhetvà purohitabrÃhmaïà mahantena parivÃrena pÆjÃvidhÃnaæ gÃhÃpetvà cetiyaÂÂhÃnaæ Ãgantvà mahÃbhikkhusaÇghaæ vanditvà jayaghosaæ sÃventà evamÃhaæsu: Khemaæ subhikkhaæ bhavatu niccaæ janapadaæ sivaæ SassÃni samuppajjantu ra¤¤o evaæ jayà siyuæ. Avasesà mahÃjanà evamÃhaæsu: ------------------- 1. Patimaï¬etvà - ji.Vi.Kau. 2. VatthÃlaÇkÃrena - ji.Vi.Kau. 3. PaÂÂena - ji.Vi.Kau. 4. RÆpaæ - ji.Vi.Kau. 5. VividhÃvudhaæ - ji.Vi.Kau. 6. Gandha - ji.Vi.Kau. 7. DakkhiïÃvaÂÂa - ji.Vi.Kau. 8. Suttaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 055] [\x 55/] Samuddapariyantaæ hi 1 mahiæ sÃgarakuï¬alaæ 2 Vasundharaæ Ãvasatu amaccaparivÃrito. Evaæ vatvÃ: amhÃkaæ ayyo kÃkavaïïatisso mahà rÃjà sadevake loke ekapuggalassa lokanÃthassanalÃÂadhÃtuæ patiÂÂhÃpetÅ'ti attano attano vibhavÃnurÆpena sumaï¬itapasÃdhitÃ. KhujjavÃmanakÃdayo'pi sabbe janà pÆjÃbhaï¬Ãni 3 gahetvà sÃdhukÃraæ dadamÃnà aÂÂhaæsu. Imasmiæ cetiyaÂÂhÃne rÃsÅbhÆtà parisà evaæ veditabbÃ: Khattiyà brÃhmaïà vessà negamà ca samÃgatà PupphÃdigahità sabbe alaÇkÃravibhÆsitÃ. Gaïanà vÅtivattà te aneke ca mahÃjanà Samuddo pattharantova khattiyà samupÃgatÃ. AlaÇkato mahÃrÃjà 4 sarÃjaparivÃrito DevarÃjà yathà sakko aÂÂhÃsi cetiyaÇgaïe. SÃdhuvÃdena sattÃnaæ pa¤caÇgaturiyehi ca Hatthassarathasaddena samÃkiïïaæ mahÅtalaæ. Tato cÆÊapiï¬apÃtiyatissatthero attano saddhivihÃrÅke pa¤casata khÅïÃsave 5 parivÃretvà cetiyaÂÂhÃnameva Ãgato. MahÃsÃgalatthero'pi pa¤casata khÅïÃsave 5 parivÃretvà cetiyaÂÂhÃnameva Ãgato. Mahindatthero'pi attano sÃvake saÂÂhimatte khiïÃsave gahetvà cetiyaÂÂhÃnameva Ãgato. Iti iminà niyÃmeneva eko 7 dve tayo 8 cattÃro 9 pa¤ca khÅïÃsavà Ãgacchantà 10 satta sahassamattà ahesuæ. Tato cÆÊapiï¬apÃtiyatissatthero ettake 11 bhikkhÆ 12 parivÃretvà cetiyaÇgaïe nisÅdÅ. Tato rÃjà Ãgantvà pa¤capatiÂÂhitena vanditvà therena saddhiæ ------------------- 1. SasamuddaparivÃraæ - ji.Vi.Kau. 2. SÃbharaïakuï¬alaæ - ji.Vi.Kau. 3. Bhaï¬aæ - ji.Vi.Kau. 4. AlaÇkatÃmahÃjanà - ji.Vi.Kau. 5. KhÅïÃsavehi - ji.Vi.Kau. 7. Ekaæ - ji.Vi.Kau. 8. TÅïi - ji.Vi.Kau. 9. CattÃri - ji.Vi.Kau. 10. ùgacchantÅti - ji.Vi.Kau. 11. Ettakehi - ji.Vi.Kau. 12. BhikkhÆhi - ji.Vi.Kau. [SL Page 056] [\x 56/] Kathesi: kesadhÃtu kuto labhissÃma ayyÃ'ti. Tasmiæ khaïe tissatthero attano saddhivihÃrikaæ sivattheraæ olokesi. So 1 olokitakkhaïeyeva nisinnaÂÂhÃnato uÂÂhÃya cÅvaraæ pÃrupitvà 2 mahÃbhikkhusaÇghaæ vanditvà chaÊabhi¤¤o mahÃkhÅïÃsavo catutthajjhÃnaæ samÃpajjitvà tato vuÂÂhÃya paÂhaviyaæ nimujjitvà bhumindharanÃgavimÃne pÃturahosi. (SutvÃssa 3 sivathero ca vasippatto visÃrado PÃkaÂo abhavi nÃganagaraæ purato khaïe.)* Tasmiæ kho pana samaye jayaseno nÃgarÃjà attano bhÃgineyyaæ dvikoÂimatte 4 nÃge 5 parivÃretvà 6 mahà yasaæ anubhavamÃnaæ nisinnaæ iÇgitasa¤¤aæ datvà theraæ duratova Ãgacchantaæ disvà cintesi: imasmiæ nÃgabhavane samaïehi kattabbakiccaæ natthÅ. Nissaæsayaæ kesadhÃtuæ nissÃya Ãgato bhavissatÅti uÂÂhÃya dhÃtugharaæ pavisitvà 7 dhÃtukaraï¬akaæ gilitvà ki¤ci ajÃnanto viya nisÅdi. Tasmiæ kÃle thero tassa santikaæ agamÃsi. NÃgarÃjà paccuggantvà paÂisanthÃraæ karonto therena saddhiæ kathesi. Kasmà ayyo Ãgato'ti vutte evamÃha: tilokanÃthassa amhÃkaæ sambuddhassa kesadhÃtÆnaæ atthÃya Ãgato, tuyhaæ santike ÂhapitakesadhÃtuyo papa¤caæ akatvà mayhaæ dehi, teyeva sandhÃya upajjhÃyena pesitomhÅ'ti vutte amhÃkaæ sammà sambuddhassa kesadhÃtuyo mama santike natthÅ'ti Ãha. Thero dhÃtukaraï¬akaæ gilitabhÃvaæ ¤atvà gaïhÃmi mahÃrÃjà kesadhÃtuyo'ti vutte Ãma passanto gahetvà gacchÃhÅ ti Ãha. Evaæ tayo vÃre paÂi¤¤aæ gahetvà tatheva ÂhÅto: Iddhiyà mÃpayitvÃna tato so sukhumaæ karaæ Pavesetvà mukhe tassa gaïhÅ dhÃtukaraï¬akaæ NÃgÃlayÃbhinikkhami tiÂÂha nÃgÃ'ti bhÃsiya. ------------------- 1. So attato - ji.Vi.Kau. 2. PÃrupetvà - ji.Vi. 3. Sutassa - ji.Vi.Kau. 4. DvikoÂimattena - ji.Vi.Kau. 5. NÃgena - ji.Vi.Kau. 6. ParivÃritvà - ji.Vi.Kau. 7. Pavisetvà - ji.Vi.Kau. * (-) SÅhaÊa dhÃtuvaæse natthÅ [SL Page 057] [\x 57/] Tasmiæ khaïe jayaseno nÃgarÃjà samaïaæ va¤cetvà pesitomhÅ'ti vatvà tassa gatakÃle dhÃtukaraï¬akaæ oloketvà dhÃtu apassitvà samaïena nÃsitomhÅ'ti dve hatthe ukkhipitvà Âhapetvà attano sakalanÃgabhavanaæ eka kolÃhalaæ katvà mahantena saddena paridevanto: amhÃkaæ cakkhuni uppÃÂetvà gato viya sadevakassa lokassa patiÂÂhÃnabhÆtassa sammÃsambuddhassa kesadhÃtuyo apÃyadukkhato amu¤cantÃnaæ amhÃkaæ abhibhavitvà dhÃtuyo gahetvà gatasamaïaæ anubandhitvà 1 gaïhissÃmÃ'ti dvekoÂimatte nÃge gahetvà attano bhÃgineyyena saddhiæ tassa piÂÂhito piÂÂhito anubandhitvà 1 ÃkÃsaæ uggacchiæ (su). Tasmiæ khaïe pana 2 sivatthero akÃsato otaritvà paÂhaviyaæ pÃvisi. Puna tepi paÂhaviyaæ pavisiæsu. Evaæ thero tehi saddhiæ ummujja nimujjaæ karonto pÃÂihÃriyaæ dassetvà serunagarassa nÃtidÆre piÂÂhipÃsÃïe ugga¤ji. Tattheva 3 te saævejetvà cetiyaÇgaïe mahÃbhikkhusaÇghassa purato pÃkaÂo ahosi. NÃgà taæ gahetuæ asakkontà mahantena saddena ravaæ patiravaæ datvÃ. Ito paÂÂhÃya naÂÂhamhÃ'ti tasmiæ piÂÂhi pÃsÃïe sabbe samÃgamaæ katvà mahÃsaddena parideviæsu: naÂÂhambhà vata bho'ti. Tato paÂÂhÃya so piÂÂhipÃsÃïo nÃgÃnaæ ravaæ patiravaæ datvà paridevitahÃvena nÃgagallaæ 4 nÃma ahosi. NÃgo therassa piÂÂhitoyeva 5 anubandhitvà cetiyaÇgaïaæ gantvà rÃjÃnaæ evamÃha: deva, eso bhikkhu mayà adinnadhÃtu gahetvà Ãgato'ti.6 Taæ sutvà rÃjÃ: saccaæ kira ayya nÃgassa vacananti vutte naheva mahÃrÃja, iminà dinnaæ eva dhÃtuæ aggahesinti vutte: nÃgo tava sakkhiæ dehÅti Ãha. Thero tassa bhÃginyeæ samaïuppala nÃgarÃjÃnaæ sakkhiæ akÃsi. RÃjà tassa bhÃgineyyassa sabbavacanaæ sutvà saddahi. Tasmiæ kÃle dukkhÃbhibhÆto nÃgarÃjà gantvà bahi ÂhÅto. Tato paÂÂhÃya so nÃga ------------------- 1. Anubadhetvà - ji.Vi.Kau. 2. Puna - ji.Vi.Kau. 3. Tatheva - ji.Vi.Kau. 4. NÃgaggala - ji.Vi. NÃgaggallaæ - kau. 5. PatiÂÂhitoyeva - ji.Vi.Kau. 6. ùgato'ti Ãha - ji.Vi.Kau. 7. Sabbavacanaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 058] [\x 58/] RÃjà bahi hutvà nisinnattà bahinÃgarÃjà nÃma ahosi. Tassa pana bhÃgineyyaæ anto cetiyaÇgaïe nisÅdÃpesi. Imassa pana cetiyassa Ãrakkhaæ gahitanÃgà kathetabbÃ. SumananÃgara¤¤o parivÃrà chakoÂimattà nÃgÃ, jayasenassa parivÃrà koÂisatamattà nÃgÃ, samaïuppalanÃgara¤¤o parivÃrà dvikoÂimattà nÃgà ahesuæ. Sabbe dhÃtuyà Ãrakkhaæ gaïhiæsu. RÃjà therassa hatthato kesadhÃtuæ gahetvà ratanacaÇegÃÂake Âhapetvà mahindassa nÃma amaccassa adÃsi. Tasmiæ samÃgame tipiÂakamahÃphussadevattherassa saddhivihÃrikà paÂisambhidappattà cattÃro sÃmaïerà ahesuæ. Tesu eko malaya 1 rÃjaputto sumanasÃmaïero nÃma, eko serunagare sivarÃjabhÃgineyyassa putto uttara sÃmaïero nÃma. Eko mahÃgÃme mÃlÃkÃraputto cunda sÃmaïero nÃma eko mahÃgÃme ekassa kuÂumbikassa putto mahÃkassapasÃmaïero nÃma, ime cattÃro sÃmaïerà ajja kÃkavaïïatissamahÃrÃjà mahÃcetiye dhÃtu nidhÃnaæ karissati, mayaæ himavantaæ gantvà sukusumÃni ÃharissÃmÃti theraæ vanditvà ÃkÃsato himavantaæ gantvà campakanÃgasalalÃdayo pÆjanÅyamÃlaæ 2 gahetvà tÃvatiæsadeva lokaæ gatÃ. Tasmiæ kÃle sakko devarÃjà sabbÃbharaïapatimaï¬ito 3 dvisu devalokesu devatÃyo gahetvà erÃvaïahatthÅkkhandhamÃruyha a¬¬hateyyakoÂidevaccharÃparivÃrito sudassanamahà vÅthiyaæ vicaranto savaÇgoÂake te cattÃro sÃmaïere duratova Ãgacchante disvà hatthÅkkhandhato oruyha pa¤ca patiÂÂhitena vanditvà tesaæ hatthe mÃlÃcaÇgoÂake disvÃ: kiæ ayyà tumhÃkaæ hatthe'ti pucchi. Taæ sutvà sÃmaïerà mahÃrÃja, kiæ tvaæ na jÃnÃsi. LaÇkÃyaæ kÃkavaïïatissa mahÃrÃjà dasabalassa nalÃÂadhÃtuæ gahetvà mahÃvÃlukagaÇagÃya dakkhiïapasse seru nÃma dahassa ante varÃha nÃma soï¬imatthake cetiyaæ kÃrÃpetuæ tumhÃkaæ niyogena vissakammadevaputtena nimmitaiÂÂhakÃni 4 gahetvà cetiyaæ kÃrÃpetvà ajja dhÃtunidhÃnaæ karoti. Tattha pÆjanatthÃya himavantato ÃnÅtapupphamidanti vatvà itopi kusumaæ gahetuæ ÃgatamhÃ'ti vadiæsu. Sakko tesaæ vacanaæ sutvÃ: ------------------- 1. Mallaya - ji.Vi.Kau. 2. Himanavantaæ pÆjanÅyamÃlaæ - ji.Vi.Kau. 3. PaÂimaï¬ito - ji.Vi.Kau. 4. IÂÂhakaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 059] [\x 59/] Ayya tumhÃkaæ hatthe pupphÃni cÆÊÃmaïicetiye pujetvà amhÃkaæ uyyÃnato pupphÃni 1 gahetvà gacchathÃti vatvà 2 tehi saddhiæ gantvà tesaæ pupphehi cÆÊÃmaïicetiyaæ 3 pÆjesi. Tato papa¤caæ na bhavitabbanti 4 sakkassa nivedesuæ. Taæ sutvà sakko sÃmaïerÃnaæ pa¤camahÃuyyÃnato pÃricchatta - koviÊÃrÃdÅni 5 pupphÃni ca candanacuïïa¤ca gahetvà dÃpesi. SÃmaïerà pupphÃni gahetvà devalokato otaritvà 6 himavantaæ pavisitvà suvaïïamaïipabbate santacchÃyÃya nasÅditvà divÃvihÃraæ katvà nakkhattavelÃya sampattÃya maïÅ gavesamÃnà cattÃro maïayo addasaæsu. 7 Tesaæ eko indanÅlamaïÅ, eko pahassarajotiraÇga 8 maïÅ, eko veluriyamaïi, eko masÃragallamaïi, cattÃro maïayo ca dibbapupphÃni ca gahetvà therÃnaæ dassesuæ. Thero: mahÃrÃja, ime sÃmaïerà pÃricchattakakoviÊÃrÃdÅni pupphÃni ca candanacuïïa¤ca cattÃro maïayo ca gahetvà ÃgatÃ'ti ra¤¤o Ãrocesuæ. RÃjà taæ sutvà somanassajÃto 9 sÃmaïere pa¤ca patiÂÂhÅtena vanditvà tesamÃhatamaïayo gahetvà mahÃnanda nÃma amaccassa datvà therehÅ saddhiæ mahantena parivÃrena 10 cetiyaÇgaïaæ gantvà maïikaraï¬akena dhÃtuæ 11 gahetvà attano sÅse dhÃtuæ Âhapetvà upari setacchattaæ 12 kÃrÃpetvà cetiyaæ tikkhattuæ padakkhiïaæ katvà pÃcÅnadvÃre ÂhÅto: ayaæ dasabalassa nalÃÂadhÃtu amhehi kÃrÃpitÃya buddhapaÂimÃya nalÃÂe uïïalomÃkÃraæ hutvà patiÂÂhahatÆti adhiÂÂhÃsi. Tassa cintitakkhaïeyeva dhÃtu karaï¬ato nabhamuggantvà 13 ÃkÃse sattatÃlappamÃïe Âhatvà chabbaïïa raæsiyo vissajjesi. Tà raæsiyo kuÂena Ãsi¤camÃnavilÅna suvaïïaæ viya antalikkhato nikkhantasuvaïïarasadhÃrà viya ------------------- 1. Pupphaæ - ji.Vi.Kau. 2. Gahetvà - ji.Vi.Kau. 3. Cetiye - ji.Vi.Kau. 4. Na bhajitabbanti - ji.Vi. 5. KovilÃrÃdayo - ji.Vi.Kau. 6. Uttaritvà - ji.Vi.Kau. 7. Addasiæsu - ji.Vi.Kau. 8. Jotirasa - kau. 9. Somanassabhuto - vi. 10. ParivÃrena parivÃretvà - ji.Vi.Kau. 11. MaïisilÃcetiye nidhÃtuæ - ji.Vi.Kau. 12. Setacchatte - ji.Vi.Kau. 13. Nabhuggantvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 060] [\x 60/] SakalalaÇkÃdÅpaæ raæsijÃlehi ekobhÃsaæ katvà gaïhiæsu. Tasmiæ kÃle yamakapÃÂihÃriyasadisaæ pÃÂihÃriyaæ ahosi. MahÃkÃruïikassa bhagavato adiÂÂhapubbaæ pÃÂihÃriyaæ disvà 1 mahÃjanà tathÃgatassa rÆpakÃyaæ 2 paccakkhabhutà viya ahesuæ. AdiÂÂhapubbaæ satthussa pÃÂihÅraæ mahÃjanà Disvà pÅtiparà jÃtà pasÃdamajjhaguæ jine. 3 PÆjesuæ gandhamÃla¤ca alaÇkÃraæ sakaæ sakaæ Sabbe vandiæsu sirasÃ-cetiyaæ Ådisaæ varaæ. Tasmiæ samÃgame eko paï¬itapuriso jinaæ thomento evamÃha: NibbutassÃpi buddhassa yaso bhavati Ådiso hÅtassa lokanÃthassa kÅdisà 4 Ãsi sampadÃ. 5 AnubhÃvamidaæ sabbaæ pu¤¤eneva mahesino Kareyya 6 ¤atvà pu¤¤aæ taæ patthento bodhimuttamaæ. Tasmiæ kÃle nÃnÃratanavicittaæ anekÃlaÇkÃrapatimaï¬itaæ mahÃrahaæ samussitadhajapatÃkaæ nÃnÃvidhakusumasamÃkiïïaæ anekapÆjÃvidhÃnaæ gahetvà manussà chaïavesaæ gaïhiæsu. AnekavidhaturiyasaÇghuÂÂaæ ahosi. Tasmiæ khaïe devatÃyo pupphavassaæ vassÃpenti. MahÃnubhÃvasampannà nÃgà pÆjaæ karonti. Evaæ sabbe devà nÃgà manussà sÃdhukÃraæ denti, apphoÂenti, velukkhepaæ karonti, hatthÅno ku¤canÃdaæ 7 nadanti. Assà tuÂÂhiravaæ ravanti, bahalaghana mahÃpaÂhavÅ yÃva udakapariyantaæ kampi. DisÃsu vijjullatà nicchariæsu. SakalalaÇkÃdÅpe sumanakÆÂÃdayo mahÃnagà kusumagaïasamÃkiïïà ahesuæ. Sabbe jalÃsayà pa¤cavidha padumasa¤chantÃ, devatÃnamantare manussÃ, manussÃnaæ antare yakkhanÃgasupaïïÃdayo ca ahesuæ. BhikkhubhikkhunÅupÃsaka upÃsikà aparimÃïà ahesuæ. Mahantena sÃdhukÃrena mahà nigghosena sakalalaÇkÃdÅpe tibbavÃtÃbhihatasamuddo viya ------------------- 1. Disvà - ji.Vi.Kau. 2. RÆpakÃyà - ji.Vi.Kau. 3. PasÃdamajjhagà janà - ji.Vi.Kau. 4. KÅdiso - ji.Vi.Kau. 5. Sabbadà - ji.Vi.Kau. 6. Kareyya pu¤¤aæ sappa¤¤o - siæ.DhÃ. 7. Ko¤canÃdaæ - ji.Vi.Kau. [SL Page 061] [\x 61/] EkaninnÃdaæ ekanigghosaæ ahosi. Iminà pÆjÃvidhÃnena pasÃdakabhÆtamahÃjanakÃyamajjhe dhÃtu pÃÂihÃriyaæ dassetvà ÃkÃsato otaritvà 1 buddhapaÂimÃya nalÃÂe puïïacandasassirÅkaæ abhibhavantamiva virocamÃnà patiÂÂhÃsi. RÃjà mahÃnandanÃmakassa amaccassa hatthato kesadhÃtuæ gahetvà vihÃradeviyà datvà tvaæ 2 imà 3 kesadhÃtuyo 4 dasabalassa anavalokita 5 matthake patiÂÂhÃpehÅ'ti Ãha. Sà kesadhÃtuyo gahetvà tattheva patiÂÂhahantu'ti adhiÂÂhÃnaæ akÃsi. Tasmiæ khaïe kesadhÃtuyo karaï¬ato nabhaæ uggantvà mayÆragÅvasaækÃsanÅlaraæsiyo 6 vissajjentÅ 7 ÃkÃsato otaritvà buddhapaÂimÃya 8 uttamaÇge sirasmiæ patiÂÂhahiæsu. Tato rÃjà therena saddhiæ dhÃtugabbhaæ pavisitvà dibbacandanacuïïasamÃkiïïaæ pÃricchattakakoviÊÃrÃdi sugandhapupphasantharaæ 9 viyÆhitvà pabhÃsamudayasamÃkiïïe cattÃro maïi pÃsÃïe Âhapesi. Tesaæ ÃlokÃbhibhÆto dhÃtugabbho ativiya virocittha. SabbanÃÂakitthÅyo attano attano ÃbharaïÃni omu¤citvà 10 dhÃtugabbheyeva pÆjesuæ. Tato rÃjà dhÃtunidhÃnaæ katvà buddharÆpassa pÃdatale sÅsaæ Âhapetvà nipanno 11 evaæ paridevi : mayhaæ pitupitÃmahaparamparÃgatÃdhÃtu 12 ajja Ãdiæ katvà ito paÂÂhÃya viyogà jÃtà 13 ahaæ dÃni tumhÃkaæ aticiraæ (ÂhÅtÃ) 14 ramaïÅyà rohaïajanapadà Ãharitvà imasmiæ ÂhÃne patiÂÂhÃpesinti 15 vatvà sineru ------------------- 1. OtÃretvà - ji.Vi.Kau. 2. Taæ - ji.Vi.Kau. 3. Ime - ji.Vi.Kau. 4. DhÃtu - ji.Vi.Kau. 5. Anulokita - ji.Vi.Kau. 6. Raæsi - ji.Vi.Kau. 7. Vissajjento - ji.Vi.Kau. 8. PatimÃya - ji.Vi.Kau. 9. SandhÃraæ - ji.Vi.Kau. 10. Mu¤citvà - ji.Vi. 11. Nisinno - ji.Vi.Kau. 12. DhÃtuyo - ji.Vi.Kau. 13. Viyogo jÃto - ji.Vi.Kau. 14. ' hÅtÃ' itipotthakesu natthi - 15. PatiÂÂhÃpesÅti - jÅ.Vi.Kau. [SL Page 062] [\x 62/] Muddhani samujjalamahÃpadÅpo viya tumhe idheva ÂhÅtÃ. IdÃni na gamissÃma 1 mayaæ khamatha bhagavÃ'ti paridevamÃno dhÃtu gabbheyeva patitvà Ãha: Aho viyogaæ dukkhaæ me età bÃdhenti 2 dhÃtuyo 3 Vatvà so paridevanto dhÃtugabbhe sayÅ tadÃ. MarissÃmi no gamissaæ ayyaæ 4 hitvà idheva'haæ Dullabhaæ dassanaæ tassa saæsÃre carato mamÃ'ti. Vatvà paridevanto nipajji. Tassa pana bhikkhusaÇghassa antare sahadevo nÃma thero rÃjÃnaæ dhÃtugabbhe rodamÃnaæ nipannaæ disvà kimajjhÃsayo etassÃ'ti cetopariya¤Ãïena samantÃharitvà idha nipanno marissÃmÅ'ti 5 nipannabhÃvaæ jÃnitvà iddhiyà saæsaraæ 6 piyarÆpaæ mÃpetvà dhÃtugabbhato taæ bahi akÃsi. (Iddhiyà so vasipatto chaÊabhi¤¤o visÃrado Taæ khaïa¤¤eva sappa¤¤o rÃjÃnaæ taæ bahiæ akÃ.)* Tato paÂhamÃnÅtajotiraÇga 7 pÃsÃïaæ dhÃtugabbhassa upari vitÃnaæ viya Âhapetvà arahantÃ: dhÃtugabbho 8 samantato caturassama¤caæ viya ekaghano 9 hotu. DhÃtu gabbhe gandhà mà sussantu, pupphÃni mà milÃyantu, ratanÃni mà vivaïïà hontu, pÆjanÅyabhaï¬Ãni mà nassantu, paccatthikapaccÃmittÃnaæ okÃso và vivaro và mà hotu'ti adhiÂÂhahiæsu. Tato rÃjà dhÃtuyo mahantaæ pÆjaæ katvà maÇgalacetiye caturassakoÂÂhakaæ atimanoramaæ chattakamma¤ca kelÃsakÆÂaæ viya sudhÃkamma¤ca vÃlukapÃdato paÂÂhÃya sabba¤ca 10 kattabbaæ kammaæ niÂÂhÃpesi. So pana seta nimmalacandaraæsi viya 11 udakabubbuÊakelÃsakÆÂapaÂibhÃgo12 1. GamissÃmi - ji.Vi.Kau. 2. Me bÃdheti me - ji.Vi.Kau. 3. SadhÃti yo - ji.Vi.Kau. 4. KÃyaæ - ji.Vi.Kau. 5. MarissatÅti - ji.Vi.Kau. 6. Saraæ -jÅ, sÃsaraæ -vi, satthÃraæ -kau. 7. Jotirasa - ji.Vi.Kau. 8. DhÃtu - ji.Vi.Kau. 9. Ekaghanaæ - ji.Kau. EkaÇgano - vi. 10. Sabbaæ - ji.Vi.Kau. 11. Mattahaæsabila - ji.Vi.Kau. 12. PaÂibhÃga - ji.Vi.Kau. * (-) SÅhaÊa dhÃtuvaæse natthÅ [SL Page 063] [\x 63/] Chattadharo 1 acalappatiÂÂhito 2 sujanappasÃdako 3 a¤¤atitthÅya maddanakaro maÇgalathÆpo virocittha. VilÃsamÃno aÂÂhÃsi tosayanto mahÃjane MaÇgalakelÃsathÆpo acalo suppatiÂÂhito. SujanappasÃdanakaro titthiyadiÂÂhimaddano Bhavi saddhÃkaro seÂÂho sabbajanapasÃdako. Cetiyo pavaro loke mahÃjananisevito DhajapupphasamÃkiïïo sadà pÆjÃraho bhavi. BahÆ janà 4 samÃgamma nÃnà desà samÃgatà PÆjesuæ taæ mahÃthÆpaæ 5 sabbadÃpi atanditÃ. ýdiso patirÆpavÃso so deso dullabho bhave Appamattà sadà santà vinÃtha kusalaæ bahunti. RÃjà kappÃsikasukhumavatthena mahÃrahaæ cetiyaæ veÂhetvÃ, siriva¬¬hanaæ nÃma mahÃbodhiæ patiÂÂhapetvà tattha bodhighara¤ca kÃrÃpetvà tibhÆmakaæ uposathÃgÃraæ kÃrÃpetvà rattiÂÂhÃna divÃÂÂhÃnÃdÅni katvà sabbaæ vihÃre kattabbaæ kÃresi. Ettakaæ kÃrÃpetvà vihÃraæ dakkhiïodakaæ dassÃmÅ'ti cintetvà asÅtisahassamattÃnaæ bhikkhÆnaæ sattadivasÃni nÃnÃvidha sÆpavya¤janehi mahÃdÃnaæ datvà sattame divase mahÃbhikkhu saÇghassa ticÅvaratthÃya vatthÃni dÃpetvà pÃtova pÃtarÃsabhattaæ bhu¤jitvà therassa santikaæ gantvà vanditvà ekamantaæ ÂhÅto evamÃha: ayyÃ, cÃtuddasike mahÃbhikkhusaÇghassa dakkhiïaæ dÃtumicchÃmÅ'ti. So panÃyasmà evamÃha : upakaÂÂha 6 puïïamÃyaæ uposathadivase assayujanakkhattena dakkhiïaæ dhÃtuæ bhaddakanti. So therassa vacanaæ 7 sutvà pa¤capatiÂÂhitena theraæ vanditvà somanagare attano bhaginiæ 8 deviæ kathesi: bhagini, dasabalassa nalÃÂadhÃtuæ nidahitvà maÇgala 9 ------------------- 1. Dhara - ji.Vi.Kau. 2. PatiÂÂhita - ji.Vi.Kau. 3. PasÃdaka - ji.Vi.Kau. 4. Bahujano - ji.Vi.Kau. 5. PÆjaæ katvà mahÃthÆpaæ - ji.Vi.Kau. 6. Upacanda - ji.Vi.Kau. 7. Kathaæ - ji. 8. Bhaginiyà - ji.Vi.Kau. 9. Deviyà - ji.Vi.Kau. [SL Page 064] [\x 64/] MahÃcetiyÃnurÆpaæ pÃsÃdaæ alaÇkatadvÃraÂÂÃlakatoraïaæ seta 1 vattha anekadhajasamÃkiïïaæ vihÃra¤ca kÃrÃpetvà dakkhiïaæ dassÃmÅ'ti ayyassa kathesiæ 2. So panÃyasmà : upakaÂÂha 3 puïïamÃya uposathadivase dÃtuæ yuttanti ÃhÃ'ti. 4 Deva, kiæ kathesi, ayyassa kathÅtaniyÃmeneva upakaÂÂha puïïamÃya uposathadivase dakkhiïaæ dehÅ'ti Ãha. So tassà kathaæ sutvà somanassapatto sÃdhu bhadde'ti sampaÂicchitvà somanagare viharanto, upakaÂÂha puïïamÃya uposathe sampatteyeva ajjuposatho'ti ¤atvà giriabhayaæ pakkosÃpetvÃ, tÃta sve dakkhiïaæ dÃtabbaæ tvaæ senaÇgaæ alaÇkaritvà sve amhehi saddhiæ ehÅ'ti vatvà serunagare sivara¤¤o loïanagare mahÃnÃgara¤¤o païïaæ pahiïÅ. Sve tumhÃkaæ hatthiassarathapattÃdÅni suvaïïÃlaÇkÃrehi alaÇkaritvà sve amhehi saddhiæ chaïa vesaæ gÃhÃpetvà ayyassa tissattherassa dakkhiïaæ dÅyamÃnaæ samosarantuti. Te pana rÃjÃno sÃsanaæ sutvà attano attano vibhavÃnurÆpena hatthiassarathapattÃdÅni alaÇkaritvà gandhapa¤caÇgulikaæ datvà suvaïïamÃlÃdÅni pilandhÃpetvà mahà goïepi tatheva alaÇkaritvà siÇgesu suvaïïaka¤cukaæ (paÂi) mu¤cÃpetvà amaccagahapati - brÃhmaïaputta - ajagopaka - khujjavÃmanaka - senÃpatiÃdayo ca vicittavatthÃni 5 nivÃsetvà nÃnÃvidhavilepanÃni vilimpetvà Ãgantvà ra¤¤o dassayiæsu. RÃjÃpi caturaÇginiyà senÃya parivuto alaÇkatahatthikkhandhaæ Ãruhi 6. SesarÃjÃno ca attano attano senaÇgehi parivÃretvà hatthikkhandhe nisÅditvà 7 rÃjÃnaæ majjhe katvà vÃmadakkhiïapassato namassamÃnà nikkhamiæsu. Tassa pana gamanaæ ajÃtasattuno 8 tathÃgatassa dassanatthÃya jÅvakambavanagamanaæ viya tiæsayojanappamÃïaæ erÃvaïahatthikkhandhaæ Ãruhitvà dvÅsu devalokesu devehi parivÃretvà sakkassa devÃnamindassa nandanavanagamanakÃlo viya ca 9 ahosi. So ------------------- 1. Suddha - ji.Vi.Kau. 2. Kathesi - ji.Kau. Kathemi - vi. 3. Upacanda - ji.Vi.Kau. 4. ùha - ji.Vi.Kau. 5. Vatthaæ - ji.Vi.Kau. 6. ùruyha - ji.Vi.Kau. 7. NisÅdÃpetvà - kau. NisÅdetvà - vi. 8. AjÃtasattunà - ji.Vi.Kau. 9. Viya - ji.Vi.Kau. [SL Page 065] [\x 65/] Va¬¬hamÃsakacchÃyÃya sampattÃya somanagarato nikkhamitvà serudahassa ante nÃnÃvidha alaÇkatapaÂiyattanÃÂakitthÅnaæ pa¤caÇgikaturiyaæ paggaïhÃpayamÃno 1 aÂÂhÃsi. MahÃpaÂhavÅ bhijjamÃnà viya pabbatà parivattamÃnà 2 viya mahÃsamuddo 3 (thalaæ)4 avattharitvà bhijjamÃnakÃlo viya ca 5 ahosi. BrÃhmaïà jayamukhamaÇgalikà sotthi vacanaæ vadiæsu. SabbÃlaÇkÃrapatimaï¬ità nÃÂakitthiyo pa¤caÇgikaturiyaæ pavattayiæsu. MahÃjano velukkhepasahassÃni pavattesi. Tato rÃjà bahÆ gandhadÅpadhÆpÃdayo gÃhÃpetvà uÂÂhÃya senÃya parivuto therassa vasanaÂÂhÃnaæ pavisitvà theraæ vanditvà nisinno Ãha: ayya rÃjÃno ca sampiï¬itvà dakkhiïodakassa dÅyamÃnassa kÃlo'ti. Thero tassa kathaæ sutvà bhaddakaæ mahÃrÃjÃ'ti sampaÂicchi.6 Tasmiæ dakkhiïodakassa dÃnadivase nÃnÃvidhavicittamaïidaï¬akesu nÃnÃvidha dhajapatÃkÃdÅni bandhÃpetvà samussitÃni ahesuæ. PurimÃdÅ disÃsu manu¤¤avÃtà vÃyiæsu. Tathà mahÃraæsijÃlasamujjalito sahassaraæsibhÃkaro atthaÇgato 7 ahosi. VipphuritakiraïarajadhÆmarÃhuabbhÃdÅhi uparodhehi virahito tÃrÃgaïaparivuto puïïacando samujjalarajatamayaæ ÃdÃsamaï¬alaæ viya pÃcÅnadisato samuggato. Tasmiæ khaïe daï¬adÅpikÃdayo samujjalÃpesuæ. MahÃmaÇgalacetiyaæ 8 pana jÃtisumanamÃlÃdÃmena parikkhipitvà ekamÃlÃguïaæ viya alaÇkari.9 Yathà tÃrÃgaïaparivuto puïïacando tathà padÅpamÃlÃlaÇkato mahÃcetiyo * ativiya virocati. Sakala laÇkÃdÅpe pana sabbe rukkhÃpi vicittadhajena alaÇkatà viya 10 akÃlaphalapallavehi 11 vicittà ahesuæ. MahÃsamuddaloïasÃgarÃdayo'pi pa¤cavidhapadumasa¤channà ahesuæ. VicitravatthÃbharaïehi sabbe AlaÇkatà devasamÃnavaïïà AnekasaÇkhyà sumanà patÅtà Janà samantà parivÃrayiæsu. ------------------- 1. PaggaïahÃpayamÃnà - ji.Vi.Kau. 2. Pabbataæ pavattamÃnaæ - ji.Vi.Kau. 3. MahÃsamuddaæ - ji.Vi.Kau. 4. 'Thalaæ'iti natthi - ji.Vi.Kau. 5. Viya - ji.Vi.Kau. 6. SampaÂicchitvà - ji.Vi.Kau. 7. AtthaÇgamito - ji.Vi.Kau. 8. Cetiye - ji.Vi.Kau. 9. AlaÇkaritvà - ji.Vi.Kau. 10. Viya honti - ji.Vi.Kau. 11. AkÃluppalapallavehi - ji.Vi.Kau. * LiÇgavipallÃso ettha dissati. [SL Page 066] [\x 66/] Sabbeva ujjalÃpesuæ daï¬adÅpaæ manoramaæ Sakalampi idaæ dÅpaæ Ãsi obhÃsitaæ 1 tadÃ. TÃrÃgaïasamÃkiïïo 2 puïïacandova jotayÅ SÃrade nabhamajjhamhi Âhito ruciraraæsiyÃ. Tathà ayaæ thÆpavaro suppabhÃso alaÇkato MÃlÃpadÅpamajjhamhi bhÃti bhutilakuttamo. 3 Sabbe'pi pÃdapà 4 assa laÇkÃdÅpassa sabbaso Dhajehi'va samÃkiïïà 5 Ãsuæ pupphaphalandadÃ. 6 Sacetanà yathà sabbe akà pÆjaæ akà tadà Tathà 7 acetanà sabbe akà pÆjaæ 8 anappakaæ. Yebhuyyena bhumaÂÂhe deve upÃdÃya yÃva akaïiÂÂhakà 9 devà brahmà 10 dibbamÃlÃpÃricchattakakoviÊÃracandanacuïïaæ gahetvà ÃgatÃdevÃti và manussÃti và jÃnituæ asakkonti. UkkaÂÂhamahÃsamÃgamo ahosi. Tasmimpi divase mahÃpaÂhavi ÃkÃsayugandharacakkavÃÊapabbatuttamÃdayo kampiæsu. Taæ disvà rÃjà ativiya somanassappatto there ca 11 avasesa mahÃmattÃdayo sannipÃtetvà nÃÂakÃdayo ca gahetvÃ, idÃnevÃhaæ vihÃradakkhiïaæ dassÃmi'ti cetiyaÇgaïaæ agamÃsi. Theropi bhikkhusaÇghaæ gahetvà cetiyaÇgaïe alaÇkatamaï¬ape 12 nisÅdi. RÃjà vÃsitagandhodakasuvaïïabhiÇkÃraæ gahetvà udakaæ therassa hatthe Ãsi¤citvà dakkhiïaæ adÃsi. Datvà ca pana evamÃha : ayyà esà dhÃtu mayhaæ pitÃmahavaæsena ÃgatÃ. IdÃni amhÃkaæ atiruciraramaïiyà rohaïajanapadà Ãharitvà suvaïïena dhÃtugabbhaæ, sattaratanena dhÃtumaï¬apaæ kÃrÃpetvà tasmiæ suvaïïamayaæ buddhapaÂimaæ nisÅdÃpetvà amhÃkaæ dasabalassa ------------------- 1. OhÃsito - ji.Vi.Kau. 2. SamÃkiïïadhajà - ji.Vi. TÃrÃgaïakiïïadhajà - kau. 3. BhutilaÇkuttamo - ji.Vi. 4. Sabbopi pÃdapo - ji.Vi.Kau. 5. DhajadhÆpasamÃkiïïà - kau. DhajadhÆmasamÃkiïïà - ji.Vi. 6. ùdipupphaphalado tadà - ji.Vi. ùdimupphalado tadà -kau 7. Natà - kau. Nagà - ji.Vi.Siædhà 8. ThÆpaæ - ji.Vi.Kau. Imissaæ gÃthÃyaæ akÃ'ti appÃÂho. 9. BrÃhmaïÃyakkhà - ji.Vi.Kau. 10. Devà - ji.Vi.Kau. 11. TherÃna¤ca - ji.Vi.Kau. 12. SÃlamaï¬ape - ji.Vi.Kau. [SL Page 067] [\x 67/] NalÃÂadhÃtuæ nidahitvà ayyassa cÅvarÃdÅnamatthÃya idÃni soÊasagÃmavarÃni dassÃmi'ti gÃmavarÃni datvà samantato tigÃvutappamÃïe serudahe 1 bheriæ carÃpetvà ÃrÃmikaæ katvà Ãha: bhante, tumhÃkaæ mayà dinnasoÊasagÃmaæ ajjeva gantabbaæ. Gantvà ca pana ajjeva pariggahaæ karothÃti vatvà tattheva vÃsupagato 2 puna divase samÃgantvà sattÃhaæ mahÃdÃnaæ datvà sattame divase mahÃbhikkhusaÇghassa tÅcÅvarappahonakasÃÂakaæ païÅtaæ bhojanaæ datvà therassa santikaæ 3 Ãgato, ayya vihÃre kattabbaæ aparihÃpetvà mayà kataæ, gehaæ gamissÃmÅti (nivedesi)4. Thero tassa kathaæ sutvà sÃdhu mahÃrÃjÃti sampaÂicchi. So pana cetiyassa pÆjanatthÃya pupphÃrÃmaæ kÃrÃpetvà mÃlÃkÃrÃnaæ paribbayaæ 5 dÃpesi. Tathà bherivÃdakanÃÂakÃnampi 6 vihÃrasÅmante suvaïïanaÇgalena paricchinditvà ÃrÃmikÃnampi gÃmaæ kÃrÃpesi. BhikkhusaÇghassa veyyÃvaccatthÃya attano santike pa¤casataamaccadhÅtaro 7 tattake amaccaputte dÃsadÃsiyo ca datvà paribbayatthÃya tesaæ tesaæ pa¤casatasahassakahÃpaïe ca dÃpesi. BhikkhusaÇghassa ca dhÃtupujanatthÃya soÊasasahassaæ kahÃpaïaæ dÃpesi. Tato giriabhayaæ pakkosÃpetvÃ, tÃta tumhe idheva niccaæ vasatha. AmhÃkaæ vihÃre ca ÃrÃmikesu ca ayyesu ca appamatto hohÅti ovaditvà 8 sabbaæ tassa niyyÃdesi. Thero tassa evamÃha: mahÃrÃja samantato mahÃsÅmaæ bandhitabbanti. Bandhatha bhanteti vutte: mahÃrÃja akittitena 9 nimittena sÅmaæ bandhituæ nasakkÃ,10 vihÃrassa pÃcÅna pacchimuttaradakkhiïato mahÃsÅmaæ bandhanÃya nimittaæ sallakkhetvà dehi,11 mayaæ sÅmaæ bandhissÃmÃti Ãha. RÃjà tuÂÂho satta amacce 12 sabbÃlaÇkÃrena alaÇkaritvà sÅmÃnimittaæ kittetvà ------------------- 1. Dahade - kau. 2. VÃsupakato - ji.Vi.Kau. 3. Santike - ji.Vi.Kau. 4. Ji.Vi.Kau. - Potthakesu natthi. 5. PaÂibbayaæ - vi. 6. RodivÃtakÃnamhi - ji.Vi. TherodivÃtakÃnamhi - kau. 7. DhÅtÃyo - ji.Vi.Kau. 8. Ovadetvà - ji.Vi.Kau. 9. Akittakena - ji.Vi.Kau. Akittanena - kau. 10. Na sakkÃti - ji.Vi.Kau. 11. DÃpehi - ji.Vi.Kau. 12. AmaccÃnà - ji.Vi.Kau. [SL Page 068] [\x 68/] ùgamanatthaæ pesesi. Te pana satta amaccà catusu disÃsu nimittaæ sallakkhetvà païïe likhitvà Ãharitvà ra¤¤o adaæsu. RÃjà ekekaæ satakahÃpaïaæ datvà catusu disÃsu Ãrakkhaæ dÃpetvà sÅmaæ bandhantÆti mahÃbhikkhusaÇghassa nivedesi. Atha thero bhikkhusaÇghaparivuto cetiyaÇgaïe nisÅditvà vappamÃsakÃÊapakkhadvÃdasadivase sÅmaæ bandhitvà niÂÂhapesi. Tattha sÅmÃnimittaæ evaæ jÃnitabbaæ : purimÃya disÃya sigÃla 1 pÃsÃïaæ gato. Tato2 macchaselagÃmassa 3 vÃma passena koÂasÅmà 4 nÃma gÃmakkhettaæ 5 vissajjetvà gaïadvÃragÃmaæ gato. CittavÃpiyà 6 uttaravÃna 7 koÂito varagÃmakkhette piÂÂhipÃsÃïaæ gato. Tato sÃlikaæ 8 nÃma madhukarukkhe ÂhÅtapÃsÃïathÆpassa 10 gato. Tato vuttika nÃma vÃpiyà dakkhiïavÃna 11 koÂito kaïikÃra selassa 12 gato. Tato channajjhÃpitaselassa 13 gato. Tato kukkuÂasiva 14 nÃma upÃsakassa madhukarukkhe ÂhÅtaæ 15 thÆpaæ gato. Tato soï¬aæ 16 nÃma selaæ gato. Tato sabaraæ 17 nÃma pÃsÃïaæ gato. Tato elÃlatitthassa 18 gato. Tato sobbha 19 majjhimena gantvà 20 assabandhanaæ nÃma ÂhÃnaæ gato. Tato pÃsÃïassa matthake 21 udaka kÃkaæ nÃma nigrodhaæ gato. So rukkho udaka kÃkÃnaæ vusita 22 bhÃvena evaæ nÃma jÃto. Tato tambatitthaæ 23 nÃma gantà mahÃcÃrikassanÃma thÆpamaggassa ------------------- 1. SiÇgÃla - ji.Vi.Kau. KŠnahilÃgala - siæ.DhÃ. 2. Tato sÅmà - ji.Vi.Kau. 3. MacchÃselagaÇgÃya - ji.Vi.Kau. Massala nam gamaÂa - siæ.DhÃ. 4. KoÂisiÇgà - ji.Vi.Kau. KoÂasÅma - siæ.DhÃ. 5. Khettaæ - ji.Vi.Kau. 6. Go¬agama vŠva - siæ.DhÃ. 7. UttaranÃma - ji.Vi.Kau. Uturu diÓÃvehi go¬avÃn - siæ.DhÃ. 8. SÃlika nÃma - ji.Vi.Kau. SÃlikà nam - siæ.DhÃ. 10. ThÆpanti upayogavacanameva sundarataraæ tathÃpi idha ca 12, 13, 18, aÇkitaÂÂhÃnesu ca sampadÃnarÆpameva dissate. SÅhaÊÃya niruttiyà mÃgadhiæ Ãropentena sÅhaÊasaddarupaæ anuyÃyinà evaæ Âhapitanti ma¤¤o saddasatthe ca 'gÃmaægato' tipi gÃmassagatotipi dissate. Athavà samphadÃnapadassa anantaraæ samÅpanti yojetabbaæ. 11. DakkhiïavÃma - ji.Vi.Kau. DakuïudiÓÃvehi go¬avÃn - siædhÃ. 14. KukkuÂasÅma - ji.Vi.Kau. 15. hÅta - ji.Vi.Kau. 16. Asosa - ji.Vi.Kau. 17. Sabharaæ - ji.Vi.Kau. 18. Ekatitthassa - ji.Vi.Kau. 19. Sabbhaya - ji.Vi.Kau. 20. Patvà - ji.Vi.Kau. 21. Gato - ji.Vi.Kau. 22. Gahita - kau. Gasita -ji. Ghasita - vi lagina - siæ.DhÃ. 23. TambatitthÅyà -jÅ. TambatitthÅyaæ - vi.Kau. Dhamma nam toÂa - siæ.DhÃ. [SL Page 069] [\x 69/] Gato. Tato assamaï¬alapiÂÂhiæ 1 gato. Tato mahà kadamba 2 passe ÂhÅtaæ pÃsÃïathÆpaæ 3 gato. Tato mahà rÃjuvÃpiyà uttarakoÂiyà ÂhÅtaæ 4 mahÃnigrodharukkhaæ gato. Tato mahÃvanapiÂÂhiæ gato. Tato loïasÃgarassa ante 5 rajataselaæ gato. Puna Ãvattitvà sigÃla 6 pÃsÃïeyeva ÂhÅto. Imaæ ettakaæ padesaæ samantato 7 paricchindÃpetvà rÃjà adÃsi. VihÃrassa bahÆ ÃrÃmike ca 8 (tesaæ) vividhÃni 9 upakaraïÃni (ca) dÃpetvà sabbe pÃkÃratoraïÃdayo 10 kÃrÃpetvà 11 vihÃraæ niÂÂhÃpetvà rohaïameva gato. RÃjà pasannahadayo mahÃpu¤¤o mahÃbalo KÃretvà 11 uttamaæ thÆpaæ ka¤canagghÅka 13 sobhitaæ. BandhÃpetvà tato sÅmaæ vaÂÂagÃma¤ca 14 soÊasa Datvà 15 ÃrÃmikÃna¤ca sabbupakaraïÃni 16 ca. Tato so rohaïaæ gantvà 17 mahÃsenÃpurakkhato 18 VihÃradeviyà saddhiæ modamÃno vasÅ tahiæ. 19 Thero pana tattheva 20 viharanto yo imasmiæ vihÃre vasanto tathÃgatassa ekagandhakuÂiyaæ vuttho 21 viya bhavissatÅti khyÃkaritvà tato paÂÂhÃya sÅlÃcÃrasamÃdhisamÃpattipaÂiladdhajaÊabhi¤¤ÃpaÂisambhidappattehi khÅïÃsavehi parivÃretvà 22 sabba buddhaguïaæ anussaranto ciraæ vasitvà tattheva anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyi. ------------------- 1. Assamaï¬alassa piÂÂhÅssa - ji.Vi.Kau. 2. MahÃkaramba - ji.Vi.Kau. 3. hÅtapÃsÃïathÆpassa -ji.Vi.Kau. 4. UttarakoÂiyatitthamhà - ji. 5. Anto - ji.Vi.Kau. 6. SiÇgÃla - ji.Vi.Kau. 7. ùvÃsato - ji.Vi.Kau. 8. ùrÃmikÃna¤ca - ji.Vi.Kau. 9. VividhÃnaæ - ji.Vi.Kau. 10. SabbÃkÃrato - ji.Vi.Kau. 11. Karitvà - ji.Vi.Kau. 13. Ka¤canaæ viya - ji.Vi.Kau. Ka¤canagghika - siæ.DhÃ. 14. SabbagÃma¤ca -ji.Vi.Kau. Siæ. 15. BahÆ - ji.Vi.Kau. 16. SabbhÆpakaraïampi -ji.Vi.Kau. 17. Rammaæ -ji.Vi.Kau. 18. Purakkhito - ji.Kau. 19. MahÅpati - ji.Vi.Kau. 20. Tatheva - ji.Vi.Kau. 21. Vutto - ji.Vi.Kau. 22. ParivÃritvà - ji.Vi.Kau. [SL Page 070] [\x 70/] Anekaguïasampanno tissatthero bahussuto JanÃnaæ saÇgahaækatvà nibbuto so anÃsavo. TherÃpi te sÅlasamÃdhiyuttà Bahussutà sÃdhuguïÃbhirÃmà Pa¤¤ÃpabhÃvÃyuppannacittà 1 GuïÃkarà tÃnayutà janÃnaæ. 2 PahÅnabhavasaæsÃrà 3 pabhinnapaÂisambhidà 4 NÃmarÆpaæ samÃsanto pesalà 5 chinnabandhanÃ. 6 SattÃnaæ uttamaæ santiæ katvà ca janasaÇgahaæ Nibbutà te mahÃpa¤¤Ã 7 padÅpoca sumÃnasÃ. Iti ariyajanappasÃdanatthÃya kate dhÃtuvaæse DhÃtunidhÃnÃdhikÃro nÃma Pa¤camo paricchedo. ------------------- 1. Pa¤¤Ã sagÃthà supasannacittà - vi. Pa¤¤Ã sagÃthÃyupasanna città - ji. Pa¤¤ÃsagÃmassa pasannacittà - kau. Pu¤¤appabhà cÃrupasannacitta - siæ.DhÃ. 2. Janassa - ji.Vi.Kau. 3. PahÅnabhavasaæsÃro - ji.Vi.Kau. 4. PabhinnapaÂisambhido - ji.Vi.Kau. 5. Pesalo - ji.Vi.Kau. 6. Chinnabandhano - ji.Vi.Kau. 7. Nibbuto so mahÃpa¤¤o - ji.Vi.Kau. [SL Page 071] [\x 71/] Iminà kÃrÃpitavihÃrà kathetabbà : vihÃradevÅmahÃvihÃraæ, chÃtapabbata 1 vihÃraæ, samuddavihÃraæ, cittalapabbatavihÃraæ, bhaddapÃsÃïadvÃravihÃraæ, acchagalla 2 vihÃraæ, koÊambatissapabbatavihÃraæ, gaïavihÃraæ, kÃlakavihÃraæ, dukkhapÃlaka 3 vihÃraæ, uccaÇgaïavihÃraæ, koÂitissavihÃraæ, tassa pana ekanÃmaæ katvà kÃrÃpite mahÃgÃme tissamahÃvihÃrÃdiæ katvà ekasataaÂÂhavÅsavihÃrÃni 4 katÃni 5 ahesuæ. AÂÂhavÅsaekasatavihÃra¤ca mahÃrahaæ VihÃradeviyà saddhiæ kÃrÃpesi mahÃyaso. Tato paÂÂhÃya rÃjà mahÃdÃnaæ datvà pu¤¤Ãni katvà tato cuto devaloke nibbatti. KatvÃni pu¤¤akammÃni anekÃni mahÃyaso Atthaæ janassa katvÃna gantvÃna tusitaæ puraæ. So tattha dibbasampattiæ cÅraæ bhu¤jiya nandito 6 MahÃvÅbhavasampanno devatÃnaæ purakkhato. 7 Tampi sampattimohÃya jÅvavaloke manorame Lokuttaraæ sivaæ khemaæ icchanto Ãgamissati. So tato cuto jambudÅpe nibbattitvà metteyya bhagavato pità subrahmà nÃma bhavissati. VihÃradevÅ tasseva mÃtà brahmavatÅ nÃma brÃhmaïÅ bhavissati. AbhayagÃmaïÅkumÃro tasseva metteyyassa 8 bhagavato paÂhamaggasÃvako bhavissati. KaniÂÂho saddhÃtisso dutiyaggasÃvako bhavissati. EttÃvatà nalÃÂadhÃtu saævaïïanà samattÃ. DhÃtuvaæso samatto. ------------------- 1. TulÃkÃrapabbata - siæ.DhÃ. 2. Accagalla - ji.Kau. Accagale - vi. 3. DukkhalapÃka - ji.Kau. 4. Ekasiya aÂatisak (138)- siæ.DhÃ. 5. TÃni tÃni -ji.Vi.Kau. 6. Bhu¤ji anindito - ji.Vi.Kau. 7. Purakkhito - ji.Vi.Kau. 8. Metteyya - ji.Vi. [SL Page 072] [\x 72/] Anena pu¤¤akammena saæsaranto bhavÃbhave Sabbattha paï¬ito homÅ sÃriputtova pa¤¤avÃ. Arimedassa buddhassa pabbajitvÃna sÃsane NibbÃnaæ pÃpuïitvÃna mu¤cemi bhavabandhanÃ.* Anena me sabbabhavÃbhave'haæ BhaveyyamekantaparÃnukampÅ KulÅ balÅ ceva satÅ matÅ ca KavÅhisantehi sadà samaÇgÅ. ** Pa¤¤ÃvantÃnaæ aggo bhavatu. Siddhiratthu ------------------- * Imà dve gÃthà kau. Potthakeyeva dissante. ** Ayaæ gÃthà jÅ. Potthakeyeva dissate vi. Potthake ekÃpi natthÅ. Tissopimà gÃthÃyo lipikÃreheva likhitÃ, na vaæsakathÃcariyena.