Input by the Sri Lanka Tripitaka Project


[PTS Vol Kvu 2] [\z Kv /] [\f II /]    
[PTS Page 317] [\q 317/]      
[BJT Page 230] [\x 230/]     
JaÂÂhamo vaggo

ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿
³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!	³
³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.	³
³							³
³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for   ³
³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes 	³
³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): 			³
³ 							³
³ description             character  =	ASCII		³
³  							³
³ long a                  Ã             195		³
³ long A                  ù             249		³
³ long i                  Å             197		³
³ long I                  ý             253		³
³ long u                  Æ             198		³
³ long U                  ô             244		³
³ vocalic r               ­             173		³
³ vocalic R               ã             227		³
³ long vocalic r          Ì             204		³
³ vocalic l               Ê             202		³
³ long vocalic l          Ë             203		³
³ velar n                 Ç             199		³
³ velar N                 §             167		³
³ palatal n               ¤             164		³
³ palatal N               ¥             165		³
³ retroflex t             Â             194		³
³ retroflex T             è             232		³
³ retroflex d             ¬             172		³
³ retroflex D             Ö             214		³
³ retroflex n             ï             239		³
³ retroflex N             ×             215		³
³ palatal s               Ó             211		³
³ palatal S               Á             193		³
³ retroflex s             «             171		³
³ retroflex S             å             229		³
³ anusvara                æ             230		³
³ capital anusvara        õ             245		³
³ visarga                 ÷             247		³
³ capital visarga         ê             234		³
ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ


6. 1 NiyÃmakathÃ. 
1. Sa. Pu: niyÃmo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyatanaæ
Accutaæ amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: niyÃmo asaÇkhato, nibbÃnaæ asaÇkhatanati. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ni. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni, dve leïÃni, dve saraïÃni, dve
ParÃyanÃni, dve accunÃni, dve amatÃni, dve 
NibbÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dve nibbÃnÃnÅ'ni. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi dvinnaæ nibbÃnÃnaæ uccanÅcatà hÅnappaïittÃ
UkkaæsÃvakaæso sÅmà và bhedo và rÃji vÃ
Antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 232] [\x 232/]     
5. Sa. Pu: niyamo asaÇkhatÃnÅ'ni. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi keci niyÃmaæ okkamanti, paÂalabhanti, uppÃdenti, samuppÃdenti, uÂÂhÃpenti,
samuÂÂhÃpenti, samuppÃdenti, uÂÂhÃpenti, samuÂÂhÃpenti. Nibbattenti, abhinibbattenti,
janenti, sa¤jenentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

Sa. Anu: atthi keci asaÇkhataæ okkamanti paÂilabhanti upÃdenti samuppÃdenti uÂÂhÃpeniti
muÂÂhÃpenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sa¤jenentÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: niyamo asaÇkhatÃnÅ'ni. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggo asaÇkhatÃnÅ'ni. [PTS Page 318] [\q 318/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: niyÃmo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sotÃpattiniyÃmo asaÇkhatÃnÅ'ni. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattimaggo asaÇkhatoti, 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sotÃpattimaggo asaÇkhatÃnÅ'ni. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattiniyÃmo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 234] [\x 234/]     
10. Sa. Pu: sakadÃgÃmÅ niyÃmo -pe- anÃgÃmi niyÃmo
-Pe- arahatta niyÃmo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahattamaggo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: arahattamaggo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahattaniyÃmo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: sotÃpattiniyÃmo asaÇkhato -pearahatta niyÃmo
AsaÇkhato nibbÃnaæ asaÇkhatatti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sa¤ca asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: pa¤ca saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤ca tÃïÃti -pe- antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: niyÃmo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchattaniyÃmo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: micchattaniyÃmo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammattaniyÃmo saÇkhato'ti. [PTS Page 319] [\q 319/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 236] [\x 236/]     
16. Sa. Pu: na vattabbaæ niyÃmo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: niyÃmo uppajja niruddhe aniyate hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi niyÃmo asaÇkhato'ti. 
Pa. Anu: micchattaniyÃme uppajja niruddhe aniyato hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi micchattaniyÃmo asaÇkhato'ti. 

NiyÃmakathà niÂÂhitÃ. 
[BJT Page 238] [\x 238/]     
6. 2 PaÂiccasamuppÃdakathÃ. 
1. Sa. Pu: paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyanaæ accunaæ amatanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paÂiccasamuppado saÇkhato nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni dve leïÃni dve saraïÃni dve parÃyanÃni dve acvutÃni dve amatÃni dve
nibbÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dve nibbÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi dvinnaæ nibbÃnÃnaæ uccanÅcatà hinappaïÃ1 ukkaæsÃvakaæso sÅmà và bhodo
và rÃji vÃ2 antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 320] [\q 320/]      
5. Sa. Pu: paÂiccasamuppado asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjà asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Hinapaïittà - sÅmu, machasaæ 2. RÃji và - machasaæ. 

[BJT Page 240] [\x 240/]     
6. Sa. Pu: avijjà saÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂiccasamuppÃdo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paÂiccasamuppÃdo asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjÃpaccayà saÇkhÃrà asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: avijjÃpaccayà saÇkhÃrà saÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂiccasamuppÃdo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ saÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂiccasamuppÃdo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpaæ saÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂiccasamuppÃdo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 242] [\x 242/]     
13. Sa. Pu: paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ saÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 321] [\q 321/]      
Sa. Anu: paÂiccasamuppÃdo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: na vattabbaæ: paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "jÃtipaccayà bhikkhave jarÃmaraïaæ uppÃdÃvÃ
tathÃgatÃnaæ anuppÃdà và tathÃgatÃnaæ ÂhitÃ'va sà dhÃtu dhammaÂÂhittà dhammaniyÃmatÃ
idapaccayatÃ. Taæ tathÃgato abhisambujjhati, abhisameti. Abhisambujjhitvà abhisametvÃ
Ãcikkhati deseti pa¤¤ajjhitvà paÂÂhapeti vivarati vibhajati uttÃnikaroti1passathÃ'ti cÃha.
JÃtipaccayà bhikkhave jarÃmaraïaæ bhavapaccayà bhikkhave jÃti -peavijjÃpaccayà bhikkhave
saÇkhÃrà uppÃdà và tathÃgatÃnaæ anuppÃdà và tathÃgatÃnaæ ÂhitÃ'va sà dhÃtu -pe-
passathÃ'ti cÃha. AvijjÃpaccayà bhikkhave saÇkhÃrà iti kho bhikkhave yà tatra tathatÃ
avitathatà ana¤¤athatà idaccayatÃ, ayaæ vuccati bhikkhave paÂiccasamuppÃdo"ti[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Niga: tena hi paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato'ti. 

16. Sa. Pu: "avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ"ti yà tattha dhammaÂÂhitatÃ
DhammaniyÃmatà asaÇkhatÃ. NibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. UttÃniæ karoti - machasaæ [a] nidÃnasaæyutta - paccayasuttaæ

[BJT Page 244] [\x 244/]     
17. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: avijjà paccayà saÇkhÃrÃ'ti yà tattha dhammaÂÂhittà dhammaniyÃmatà asaÇkhatÃ.
SaÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïanti yà tattha dhammaÂÂhitatà dhammaniyÃmatà asaÇkhatÃ
nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tiïi asaÇkhatÃni'ti. [PTS Page 322] [\q 322/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: tiïi asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tiïi tÃïÃni -pe- antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ'ti yà tattha dhammaÂÂhitatà dhammaniyÃmatà asaÇkhatÃ,
saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïanti'1- yà tattha dhammaÂÂhitatà dhammaniyÃmatà asaÇkhatà -pe
jÃtipaccayà jarÃmaraïa'nti yà tattha dhammaÂÂhitatà dhammaniyÃmatà asaÇkhatÃ. NibbÃnaæ
asaÇkhanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvÃdasa asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: dvÃdasa asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve taïÃni -pe- dvÃdasaleïÃni -pedvÃdasa antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

PaÂiccasamuppÃdakathà niÂÂhità 
1. NibbÃnaæ asaÇkhatanti. Na hevaæ vattabbe -pe- tiïi asaÇkhatÃ'ti. [PTS,] 


[BJT Page 246] [\x 246/]     
6. 3 SaccakathÃ
1. Sa. Pu: cattÃri saccÃni asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cattÃri tÃïÃni, cattÃri leïÃni, cattÃri saraïÃni, cattÃri parÃyanÃni. CattÃri accutÃni,
cattÃri amatÃni, cattÃri nibbÃnÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: cattÃri nibbÃnÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi catunnaæ nibbÃnÃnaæ uccanicatà hinappaïitanà ukkaæsÃmakaæso sÅmà vÃ
bhedo và rÃji và antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dukkhasaccaæ asaÇkhatanti. [PTS Page 323] [\q 323/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhaæ asaÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dukkhasaccaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃyikaæ dukkhaæ cetasikaæ dukkhaæ sokaparidevadukkhadomanassa upÃyÃsÃ
asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: samudayasaccaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samudayo asaÇkhatoti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 248] [\x 248/]      
6. Sa. Pu: samudayasaccaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmataïhà bhavataïhà vibhavataïhà asaÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggasaccaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: maggasaccaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi -pe- sammÃsamÃdhi asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dukkhaæ saÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhasaccaæ saÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kÃyikaæ dukkhaæ cetasikaæ dukkhaæ sokaparidevadukkhadomanassaupÃyÃsÃ
saÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhasaccaæ saÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: samudayo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samudayosaccaæ saÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kÃmataïhà bhavataïhà vibhavataïhà asaÇkhatÃ'ti. [PTS Page 324] [\q 324/]    
 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samudayosaccaæ saÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 250] [\x 250/]     
13. Sa. Pu: maggo asaÇkhato'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasaccaæ saÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi -pe- sammÃsamÃdhi asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasaccaæ saÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nirodhasaccaæ asaÇkhataæ, nirodho asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhasaccaæ asaÇkhataæ, dukkhaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: nirodhasaccaæ asaÇkhataæ nirodho asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samudayasaccaæ asaÇkhataæ samudayo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: nirodhasaccaæ asaÇkhataæ nirodho asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasaccaæ asaÇkhataæ maggo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: dukkhasaccaæ asaÇkhataæ dukkhaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nirodhasaccaæ asaÇkhataæ nirodho saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: samudayasaccaæ asaÇkhataæ samudayo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nirodhasaccaæ asaÇkhataæ nirodho saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 252] [\x 252/]     
20. Sa. Pu: maggasaccaæ asaÇkhataæ maggo saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nirodhasaccaæ asaÇkhataæ nirodho saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: na vattabbaæ cattÃri saccÃni asaÇkhato'ti. [PTS Page 325] [\q 325/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃrimÃni bhikkhave tathÃni avitathÃni ana¤¤athÃni.
KatamÃni cattÃri: idaæ dukkhanti bhikkhave tathÃmetaæ avitathametaæ ana¤¤athametaæ.
Ayaæ dukkhasamudayo'ti -pe- ayaæ dukkhanirodho'ti -pe- ayaæ
dukkhanirodhagÃminipaÂipadÃ'ti tathametaæ avitathametaæ ana¤¤athametaæ imÃni kho
bhikkhave cattÃri tathÃni avitathÃni ana¤¤athÃni"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tena hi cattÃri saccÃni asaÇkhato'ti. 

Saccakathà niÂÂhitÃ. 

[A] saccasaæyutta - tathasutta

[BJT Page 254] [\x 254/]     
6. 4 ùruppakathÃ
1. Sa. Pu: ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyanaæ accutaæ amananti. 
Pa. PaÂi: na havaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ asaÇkhatanti1-. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na havaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- antarikÃvÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ bhavo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti
attabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 326] [\q 326/]      
Sa. Anu: asaÇkhataæ bhavo gati sattÃvalivÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti
attabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi ÃkÃsÃna¤cÃyupagaæ kammanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi asaÇkhatupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùkÃsÃna¤cÃyatanaæ asaÇkhataæ nibbÃnaæ asaÇkhatanti - [PTS]

[BJT Page 256] [\x 256/]     
6. Sa. Pu: atthi ÃkÃsÃna¤cÃyupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi asaÇkhatupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: ÃkÃsÃna¤cÃyatane sattà jÃyanti, jiyanti miyanti, cavanti upapajjanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhate sattà jÃyanti, jiyanti, mÅyanti, cavanti, uppajjanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: ÃkÃsÃna¤cÃyatane atthi vedanà sa¤¤Ã saækhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhate atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhataæ catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaæ: cattÃro Ãruppà asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu cattÃro Ãruppà anejà vuttà bhagavatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci cattÃro Ãruppà anejà vuttà bhagavatÃ, anu. PÃ: tena vata re vattabbe: cattÃro
Ãruppà asaÇkhatÃ'ti. 

Aruppakathà [PTS Page 327] [\q 327/]      niÂÂhitÃ. 
[BJT Page 258] [\x 258/]     
6. 5 NirodhasamÃpattikathÃ
1. Sa. Pu: nirodhasamÃpatti asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyanaæ accutaæ amananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: nirodhasamÃpatti asaÇkhatà nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- antarikÃvÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: nirodhasamÃpatti asaÇkhatÃ'ti. 1-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi keci nirodhaæ samÃpajjanti paÂilabhanti uppÃdenti samuppÃdenti uÂÂhapenti
samuÂÂhapenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sa¤ajanetti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi keci asaÇkhataæ samÃpajjanti paÂilabhanti uppÃdenti samuppÃdenti
uÂÂhapenti samuÂÂhapenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sa¤janentÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. NirodhasamÃpatti asaÇkhatÃ'ti, Ãmantà - [PTS] natthi

[BJT Page 260] [\x 260/]     
5. Sa. Pu: nirodhÃ1- vodÃnaæ vuÂÂhÃnaæ pa¤¤Ãyati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhatà vodÃnaæ vuÂÂhÃnaæ pa¤¤ÃyatÅ'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: nirodhaæ samÃpajjantassa paÂhamaæ nirujjhati vacÅsaÇkhÃro tato kÃyasaÇkhÃro
tato cittasaÇkhÃro. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhataæ samÃpajjatassa paÂhamaæ nirujjhati vacÅsaÇkhÃro tato kÃyasaÇkhÃro
tato cittasaÇkhÃro'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: nirodhà vuÂÂhihantassa paÂhamaæ upasampajjati cittasaÇkhÃro tato kÃyasaÇkhÃro
tato vacÅsaÇkhÃro'ti. [PTS Page 328] [\q 328/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhataæ vuÂÂhihantassa paÂhamaæ upasampajjati citasaÇkhÃro tato
kÃyasaÇkhÃro tato vacÅsaÇkhÃro'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: nirodhà vuÂÂhitaæ tayo phassà phusanti su¤¤ato phasso animitto phasso
appaïihito phasso'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhatà vuÂÂhitaæ tayo phassà phusanti su¤¤ato phasso animitto phasso
appaïihito phasso'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Nirodho - sÅmu, syÃ. 

[BJT Page 262] [\x 262/]     
9. Sa. Pu: nirodhà vuÂÂhitassa vivekaninnaæ cittaæ hoti vivekapoïaæ vivekapabbhÃranti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhatà vuÂÂhatassa vivekaninnaæ cittaæ hoti vivekapoïaæ vivekapabbhÃranti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Pa. Pu: na vattabbaæ nirodhasamÃpatti asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: saÇtÃ'ti. Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi nirodhasamÃpatti asaÇkhatÃ'ti. 

NirodhasamÃpattikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 264] [\x 264/]     
6. 6 ùkÃsakathÃ
1. Sa. Pu: ÃkÃso asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyanaæ accutaæ amananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ÃkÃso asaÇkhato nibbanaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃni'ti. [PTS Page 329] [\q 329/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- antarikÃvÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ÃkÃso asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi keci anÃkÃsaæ ÃkÃsaæ karonti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ1-. 
Sa. Anu: atthi keci saÇkhataæ asaÇkhataæ karontÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi keci ÃkÃsaæ anÃkÃsaæ karontÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi keci asaÇkhataæ saÇkhataæ karonti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. "Atthi keci anÃkÃsaæ ÃkÃsaæ kironti'ti, ÃmantÃ" ayaæ pÃÂho [PTS] potthake natthi. 

[BJT Page 266] [\x 266/]     
6. Sa. Pu: ÃkÃse pakkhiyo1- gacchanti, candimasuriyà gacachanti, tÃrakarÆpÃni gacchanti,
iddhiæ vikubbanti, bÃhuæ cÃlenti, pÃïiæ cÃlenti, pÃïiæ cÃlenti, le¬¬uæ khipanti, laguÊaæ
khipanti, iddhiæ khipanti, usuæ khipanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhate pakkhiyo1- gacchanti, candimasuriyà gacchanti, tÃrakarÆpÃni gacchanti,
iddhiæ vikubbanti. BÃhuæ cÃlenti, pÃïiæ cÃlenti, pÃïiæ cÃlenti, le¬¬uæ khipanti, laguÊaæ
khipanti, iddhiæ khipanti, usuæ khipantÅ'ti. . 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: ÃkÃsaæ parivÃretvà gharÃni karonti, koÂÂhÃni karonti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asaÇkhataæ parivÃretvà gharÃni karonti, koÂÂhÃni karontÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: udapÃne kha¤¤amÃte anÃkÃso ÃkÃso hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhataæ asaÇkhataæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: tucchaudapÃne puriyamÃne tucchakoÂÂhe purisamÃne tucchakumbhiyÃ
puriyamÃnÃya akÃso antaradhÃyati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 330] [\q 330/]      
Sa. Anu: asaÇkhataæ antaradhÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaæ: ÃkÃso asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: ÃkÃso saÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi ÃkÃso asaÇkhato'ti. 

ùkÃsakathà niÂÂhitÃ. 
1. Pakkhito - machasaæ

[BJT Page 268] [\x 268/]     
6. 7 ùkÃso sanidassanoti kathÃ
1. Sa. Pu: akÃso sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpaæ rÆpÃyatanaæ rÆpadhÃtu nÅlaæ pÅtakaæ lohitakaæ odÃtakaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ
cakkhusmiæ paÂiha¤¤ati cakkhussa ÃpÃthaæ Ãgacchati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ÃkÃso sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca ÃkÃsa¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca ÃkÃsa¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca ÃkÃsa¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti" atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aïanti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti'atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbai [PTS Page 331] [\q 331/]      cakkhu¤ca paÂicca ÃkÃsa¤ca
uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaæ ÃkÃso sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu passati dvinnaæ rukkhÃnaæ antaraæ dvinnaæ thambhÃnaæ antaraæ
tÃÊacchiddaæ vÃtapÃnacchiddanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati1- dvinnaæ rukkhÃnaæ antaraæ dvinnaæ thambhÃnaæ antaraæ
tÃÊacchiddaæ vÃtapÃnacchiddaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: ÃkÃso sanidassano'ti. 

AkÃso sanidassanotikathà niÂÂhitÃ. 

1. Passasi - sÅmu [a] majjhimanikÃya - uparipaïïÃsaka - saÊÃyatanavagga - jachakkasuttaæ

[BJT Page 270] [\x 270/]     
6. 8 PaÂhavidhÃtu sanidassanoti Ãdiæ katvà kÃyakammaæ sanidasasnanti pariyosÃnakathÃ
1. Sa. Pu: paÂhavidhÃtu sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpaæ rÆpÃyatanaæ rÆpadhÃtu nÅlaæ pÅtakaæ lohitakaæ odÃtakaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ
cakkhusmiæ paÂiha¤¤ati cakkhussa ÃpÃthaæ Ãgacchati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paÂhavidhÃtu sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca paÂhavidhÃtu¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca paÂhavidhÃtu¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca paÂhavidhÃtu¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti" atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aïanti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 332] [\q 332/]      
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti'atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbai cakkhu¤ca paÂicca paÂhavidhÃtu¤ca uppajjati
cakkhuvi¤¤Ãïanti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaæ paÂhavidhÃtu sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu passati1- bhumiæ pÃsÃïaæ pabbatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati1- bhumiæ pÃsÃïaæ pabbataæ, anu. PÃ: tena vata re vattabbe'
paÂhavidhÃtusanidassano'ti. 2-

1. Passasi - sÅmu 2. SanidassanÃti -pe- sÅmu, machasaæ. [A] majjhimanikÃya -
uparipaïïasaka - saÊÃyatanavagga - jachakkasuttaæ

[BJT Page 272] [\x 272/]     
4. Pa. Pu: na vattabbÃ: apodhÃtu sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu passati1- udakanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati udakaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe ÃpodhÃtu sanidassanÃ'ti[a.] 


5. Pa. Pu: na vattabbÃ: tejodhÃtu sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu passati aggiæ jalananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati aggiæ jalanataæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe tejodhÃtu sanidassanÃ'ti. 

6. Pa. Pu: na vattabbÃ: vayodhÃtu sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu passati vÃtena rukkhe sa¤cÃliyamÃne'ti 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati vÃtena rukkhe sa¤cÃliyamÃne, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe vÃyodhÃtu sanidassanÃ'ti[a.] 

7. Sa. Pu: cakkhundriyaæ sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpaæ rÆpÃyatanaæ rÆpadhÃtu nÅlaæ pÅtakaæ lohitakaæ odÃtakaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ
cakkhusmiæ paÂiha¤¤ati cakkhussa ÃpÃthaæ Ãgacchati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: cakkhundriyaæ sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca cakkhundriya¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. [PTS Page 333]
[\q 333/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Passasi - simu 2. SanidassanÃti -pe- machasaæ, sÅmu. 

[BJT Page 274] [\x 274/]     
9. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca cakkhundri¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca cakkhundriya¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti" atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aïanti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti'atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbai cakkhu¤ca paÂicca cakkhundriya¤ca uppajjati
cakkhuvi¤¤Ãïanti. 

10. Sa. Pu: na vattabbaæ pa¤cindriyÃni sanidassano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu passati1- cakkhuæ sotaæ ghÃnaæ jivhaæ kÃyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati cakkhuæ sotaæ ghÃnaæ jivhaæ kÃyaæ, anu. PÃ: tena vata re vattabbe'
pa¤cindriyÃni sanidassano'ti. [A]

11. Sa. Pu: kÃyakammaæ sanidassano'ti. ?
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpaæ rÆpÃyatanaæ rÆpadhÃtu nÅlaæ pÅtakaæ lohitakaæ odÃtakaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ
cakkhusmiæ paÂiha¤¤ati cakkhussa ÃpÃthaæ Ãgacchati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kÃyakammaæ sanidassananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca kÃyakamma¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Passasi - simu 2. SanidassanÃtÅti -pe- sÅmu, machasaæ [a] majjhimanÃkÃya,
uparipaïïÃsaka, saÊÃyatanavagga - chajakkasuttaæ

[BJT Page 276] [\x 276/]     
13. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca kÃyakamma¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca kÃyakamma¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti" atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. [PTS Page 334] [\q 334/]      
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aïana"nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti'atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbai cakkhu¤ca paÂicca kÃyakamma¤ca uppajjati
cakkhuvi¤¤Ãïanti. 

14. Sa. Pu: na vattabbaæ kÃyakammaæ sanidassana'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu passati1- abhikkamantaæ paÂikkamantaæ Ãlokentaæ vilokentaæ sammi¤jentaæ
pasÃrenta'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci passati abhikkamantaæ paÂikkamantaæ Ãlokentaæ vilokenattaæ
sammi¤jentaæ pasÃrentaæ2, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe' kÃyakammaæ sanidassana'nti. 

PaÂhavidhÃtu sanidassanÃni Ãdiæ katvÃ
KÃyakammaæ sanidassananti pariyosÃnakathà 
NiÂÂhitÃ
ChaÂÂhamo vaggo niÂÂhito. 

Tassu uddÃnaæ: 
NiyÃmo asaÇkhato paÂiccasamuppÃdo asaÇkhato, cattÃri saccÃni asaÇkhatÃni, cattÃro ÃruppÃ
asaÇkhatÃ, nirodhasamÃpatti asaÇkhatÃ, ÃkÃso asaÇkhato, ÃkÃso sanidassano, cattÃro
mahÃbhÆtÃ, pa¤cindriyÃni, tatheva kÃyakammanti. [PTS Page 335] [\q 335/]      

1. Passasi - sÅmu 2. PasÃrentaæ - sÅmu, natthi. 

[PTS Page 335] [\q 335/]     
[BJT Page 278] [\x 278/]     
Sattamo vaggo
7. 1 SaÇgahitakathÃ. 
1. Sa. Pu: natthi keci dhammà kehici dhammehi saÇgahitÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammà kehici dhammehi païanaæ gacchanti, uddesaæ gacchanti.
PariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi keci dhammà kehici dhammehi gaïanaæ gacchanti, uddesaæ gacchanti
pariyÃpannÃ, 
Anu pÃ: no ca vata re vattabbe: natthi keci dhammà kehici dhammehi saÇgahitÃ'ti. 

2. Sa. Pu: cakkhÃyatanaæ katamaæ khandhagaïanaæ1gacchati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: rÆpakkhandhagaïanaæ gacchatÅ'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhÃyatanaæ rÆpakkhandhaïanaæ gacchanti, anu pÃ: no ca vata re
vattabbe: cakkhÃyatanaæ rÆpakkhandhena saÇgahitÃ'ti. 
Sa. Pu: sotÃyatanaæ -pe- ghÃnÃyatanaæ -pejivhÃyatanaæ -pe kÃyÃyatanaæ katamaæ
khandhagaïanaæ gacchatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: rÆpakkhandhagaïanaæ gacchati. 
Anu.  ha: ha¤ci kÃyÃyatanaæ rÆpakkhandhagaïanaæ gacchati, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: kÃyÃyatanaæ rupakkhandhena saÇgahita'nti. 

1. Katamakkhandhaïanaæ - machasaæ

[BJT Page 280] [\x 280/]     
3. Sa. Pu: rÆpÃyatanaæ -pe- saddÃyatanaæ -pegandhÃyatanaæ -pe rasÃyatanaæ
-pephoÂÂhabbÃyatanaæ katamaæ khandhagaïanaæ gacchati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: rÆpakkhandhagaïanaæ gacchatÅ'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci phoÂÂhabbÃyatanaæ rÆpakkhandhaïanaæ gacchanti, anu pÃ: tena vata re
vattabbe: phoÂÂhabbÃyatanaæ rÆpakkhandhena saÇgahita'nti. 

4. Sa. Pu: sukhà vedanà katamaæ khandhagaïanaæ gacchati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: vedanÃkkhandhagaïanaæ gacchatÅ'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci vedanà vedanakkhandhaïanaæ gacchanti, anu pÃ: tena vata re vattabbe:
sukhà vedanà vedanÃkkhandhena saÇgahitÃ'ti. 
Sa. Pu: sukhÃvedanà -pe- adukkhamasukhà vedanà katamaæ khandhagaïanaæ gacchatÅ'ti.
[PTS Page 336] [\q 336/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: vedanÃkkhandhagaïanaæ gacchati. 
Anu.  ha: ha¤ci adukkhamasukhà vadenà vedanÃkkhandhagaïanaæ gacchati, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: adukkhamasukhà vedanÃkkhandhena saÇgahita'nti. 

5. Sa. Pu: cakkhusamphassajà sa¤¤Ã katamaæ khandhagaïanaæ gacchati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: sa¤¤Ãkkhandhagaïanaæ gacchatÅ'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhusamphassajà sa¤¤Ã sa¤¤Ãkkhandhaïanaæ gacchanti, anu pÃ: tena
vata re vattabbe: cakkhusamphassajà sa¤¤Ãkkhandhena saÇgahitÃ'ti. 
Sa. Pu: sotÃsamphassajà sa¤¤Ã -pemanosamphassajà sa¤¤Ã katamaæ khandhagaïanaæ
gacchatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: sa¤¤Ãkkhandhagaïanaæ gacchati. 
Anu.  ha: ha¤ci manosamphassajà sa¤¤Ã sa¤¤Ãkkhandhagaïanaæ gacchati, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: manosamphassajà sa¤¤Ã sa¤¤Ãkkhandhena saÇgahita'nti. 

[BJT Page 282] [\x 282/]     
6. Sa. Pu: cakkhusamphassajà cetanà -pemanosamphassajà cetanà katamaæ khandhagaïanaæ
gacchati'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: saÇkhÃrakkhandhagaïanaæ gacchati'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci manosamphassajà tenà saÇkhÃrakkhandhagaïanaæ gacchati, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: manosamphassajà cetanà saÇkhÃrakkhandhena saÇghahitÃ'ti. 

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ -pe- manovi¤¤Ãïaæ katamaæ katamaæ khandhagaïanaæ
gacchati'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: vi¤¤Ãïakkhandhagaïanaæ gacchati'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci manovi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïakkhandhagaïanaæ gacchati, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: manovi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïakkhandhena saÇghahitÃ'ti. 

8. Pa. Pu: yathà dÃmena và yotetna và dve balivaddÃ1 saÇgahitÃ, sikkÃya piï¬apÃto
saÇgahito, sà gaddulenasaÇgahito2evameva te dhammà tehi dhammehi saÇgahitÃ'ti+ 

PaÂi.  ha: ha¤ci dÃmena và yottena và dve balivdadà saÇgahitÃ, [PTS Page 337] [\q 337/]  
   sikkÃya piï¬apÃto saÇgahito, sà gaddulena saÇgahito, 
PaÂi. PÃ: tena vata re vattabbe: "atthi keci dhammà kehici dhammehi saÇgahitÃ"ti. 

SaÇgahitakathà niÂÂhitÃ. 

1. Balibaddha - machasaæ 2. SaÇgahità - sÅmu. 3. ùmantà - sÅmu. [PTS]

[BJT Page 284] [\x 284/]     
7. 2 SampayuttakathÃ
3. Sa. Pu: natthi keci dhammà kehici dhammehi sampayuttÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammà kehici dhammehi sahagatà sahajÃtà saæsaÂÂhà ekuppÃdÃ
ekanirodhà ekavatthukà ekÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi keci dhammà kehici dhammehi sahagatà sahajÃtà saæsaÂÂà ekuppadÃ
ekanirodhà ekavatthukà ekÃrammaïÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: natthi keci dhammà kehici dhammehi sampayuttÃ'ti. 

2. Sa. Pu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandhena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi vedÃnÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandhena sahajato, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandhena sampayutto'ti. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho saÇkhÃrakkhandhena vi¤¤Ãnkhandhena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci vedanÃkkhandho vi¤¤Ãïakkhandhona sahajato, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: vedanÃkkhandho vi¤¤Ãïakkhandhenasampayutto'ti'ti. 
Sa. Anu: sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho vedanÃkkhandhena
sa¤¤Ãkkhandhena saÇkhÃrakkhandhena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci vi¤¤Ãïakkhandho saÇkhÃrakkhandhena sahajÃto, [PTS Page 338] [\q 338/] 
    
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: vi¤¤Ãïakkhandho saÇkhÃrakkhandhena sampayutto'ti. 
Pa. Pu: yathà tilamhi telaæ anugataæ anupaviÂÂhaæ, ucchumbhi raso anugato anupaviÂÂho,
evameva te dhammà tehi dhammehi anugatà anupaviÂÂhÃ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe- 

Sampayuttakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 286] [\x 286/]     
7. 3 CetasikakathÃ. 
1. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammà cittena sahagatà sahajÃtà saæsaÂÂhÃsampayuttà ekuppÃdÃ
ekanirodhà ekavatthukà ekÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi keci dhammà cittena sahagatà sahajÃtà saæsaÂÂhà sampayuttÃ
ekuppadà ekanirodhà ekavatthukà ekÃrammaïÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: natthi cetasiko dhammo'ti. 

2. Sa. Pu: phasso cittena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu Âha: ha¤ci phasso cittena sahajÃto'ti. 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: phasso cetasiko'ti. 
3. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- cetanà -pesaddhà -pe viriyaæ -pe- sati -pesamÃdhi -pe-
pa¤¤Ã -pe rÃgo -pedoso -pe- moho -pe anottappaæ cittena sahajÃtanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu Âha: ha¤ci anottappaæ cittena sahajÃtaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: anottappaæ cetasikanti. 

4. Pa. Pu: cittena sahajÃtÃ'ti katvà cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: phassena sahajÃtÃ'ti katvà phassikÃ'ti1-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

1. Phassasikà - sÅmu, machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 288] [\x 288/]     
Pa. Pu: cittena sahajÃtÃ'ti katvà cetasikÃ'ti. [PTS Page 339] [\q 339/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: vedanÃya-pe- sa¤¤Ãya -pe cetanÃya-pesaddhÃya-pe viriyena -pe-
satiyÃ-pesamÃdhinÃ-pe- pa¤¤Ãya -pe rÃgena -pedosena -pemohena -pe anottappena
sahajÃtÃ'ti katvà anottappikÃ'ti. [A]
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

5. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
Sa. Anu: "cittaæ hidaæ cetasikà ca dhammà anantato saæviditassa hotÅti. HinappaïÅtaæ
tadubhaye viditvà sammaddaso vedi palokadhammanti" attha'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Niga: tena hi atthi cetasiko dhammo'ti. 

6. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha kevaÂÂa bhikkhu parasattÃnaæ paramuggalÃnaæ
cittampi Ãdisati, cetasikampi Ãdisati, vitakkitampi Ãdisati, vicÃritampi3Ãdisati: evampi te
mano. Itthampi te mano. Itipi te citta'nti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Niga: tena hi atthi cesiko dhammo'ti. 

Cetasikakathà niÂÂhitÃ. 

1. SamÃdhiyà - [PTS 2.] AnottappÃsikà - sÅmu, machasaæ, [PTS] anottappasikà - syà 3.
VicÃrikampi - simu [a] dighanikÃya - keva¬¬ha (kevaÂÂa) suttaæ. 

[BJT Page 290] [\x 290/]     
7. 4 DÃnakathÃ. 
1. Sa. Pu: cetasiko dhammo dÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 340] [\q 340/]      sa. Anu: labhà cetasiko dhammo paresaæ dÃtunti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: labbhà cetasiko dhammo paresaæ dÃtunti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: labbhà phasso paresaæ dÃtunti
Pa paÂi: na vehaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà vedanà -pe- sa¤¤Ã - cetanà - saddhà - viriyaæ - sati - samÃdhi -pepa¤¤Ã
paresaæ dÃtunti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: na vattabbaæ: cetasiko dhammo dÃna'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: dÃnaæ aniÂÂhaphalaæ akantaphalaæ amanu¤¤aphalaæ secanakaphalaæ
dukkhudrayaæ dukkhavipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Anu: nanu dÃnaæ iÂÂhaphalaæ kantaphalaæ manu¤¤aphalaæ asecanakaphalaæ
sukhudrayaæ3sukhavipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci dÃnaæ iÂÂhaphalaæ kantaphalaæ manu¤¤aphalaæ asecanakaphalaæ
sukhudrayaæ3sukhavipÃkaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: cetasiko dhammo dÃna'nti. 

1. Dukkhindriyaæ - [PTS 2.] Na hevaæ vattabbe' iti [PTS,] Ænaæ 3. Sukhindriyaæ - [PTS PTS]

[BJT Page 292] [\x 292/]     
3. Sa. Pu: dÃnaæ iÂÂhaphalaæ vuttaæ bhagavatà civaraæ dÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: cÅvaraæ iÂÂhaphalaæ kantaphalaæ manu¤¤aphalaæ asecanakaphalaæ sukhudrayaæ
sukhavipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. PaÂi: dÃnaæ iÂÂhaphalaæ vuttaæ bhagavatÃ. Piï¬apÃto -pe
senÃsanaæ1-pegilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃro dÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃro iÂÂhaphalo kantaphalo manu¤¤aphalo
asecanakaphalo sukhudrayo2- sukhavipÃko'ti. 
Pa paÂi: na vehaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: na vattabbaæ cetasiko dhammo dÃna'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: [PTS Page 341] [\q 341/]      
"Saddhà hiriyaæ kusalaæ ca dÃnaæ dhammà ete sappurisÃnuyÃtÃ, etaæ hi dÃnaæ dibbaæ
vadanti etena hi gacchati devalokanti"
Atthe'va suttatto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi cetasiko dhammo dÃna'nti. 

5. Sa. Pu: na vattabbaæ: cetasiko dhammo dÃna'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "pa¤cimÃni bhikkhave dÃnÃni mahÃdÃnÃni agga¤¤Ãni
ratta¤¤Ãni vaæsa¤¤Ãni porÃïÃniasaækiïïÃni asaækiïïapubbÃni na saÇkiyanti na
saÇkiyissanti appatikuÂÂhÃni3- samaïehi brÃhmaïehi vi¤¤uhi. KatamÃni pa¤ca: idha
bhikkhave ariyasÃvako. 

1. SenÃsana - sÅmu 2. Sukhindriyo - [PTS 3.] AppaÂikuÂÂhÃni - sÅmu, machasaæ, 
[BJT Page 294] [\x 294/]      pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti. PÃïÃtipÃtÃ
paÂivirato bhikkhave ariyasÃvako aparimÃïÃnaæ sattÃnaæ abhayaæ deti, averaæ deti,
abyÃpajjhaæ deti. AparimÃïÃnaæ sattÃnaæ abhayaæ datvà averaæ datvà abyapajjhaæ datvÃ
aparimÃïassa abhayassa averassa abyÃpajjhassa bhÃgÅ hoti. Idaæ bhikkhave paÂhamaæ
dÃnaæ mahÃdÃnaæ agga¤¤aæ ratta¤¤aæ vaæsa¤¤aæ porÃïaæ asaækiïïaæ asaækiïïapubbaæ
na saÇkÅyati na saÇkÅyissati, appatikuÂÂhaæ samaïehi brÃhmaïehi vi¤¤uhi. 

Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako adinnÃdÃnaæ pahÃya -pekÃmesu micchÃcÃraæ pahÃya
-pe- musÃvÃdaæ pahÃya -pesurÃmerayamajjapamÃdaÂÂhÃnaæ pahÃya
surÃmerayamajjapamÃdaÂÂhÃnà paÂivirato bhikkhave ariyasÃmako aparimÃïÃnaæ sattÃnaæ
abhayaæ deti, averaæ deti, abyÃpajjhaæ deti. AparimÃïÃnaæ sattÃnà abhayaæ datvà averaæ
datvà abyÃpajjhaæ datvà aparimÃïassa abhayassa averassa abyÃpajjhassa bhÃgÅ hoti. Idaæ
bhikkhave [PTS Page 342] [\q 342/]      pa¤camaæ dÃnaæ mahÃdÃnaæ agga¤¤aæ ratta¤¤aæ
vaæsa¤¤aæ porÃïaæ asaækiïïaæ asaækiïïapubbaæ na saækiyatina saækiyisasti,
appatikuÂÂhaæ1samaïehi brÃhmaïehi vi¤¤uhi imÃni kho bhikkhave pa¤ca dÃnÃni
mahÃdÃnÃni agga¤¤Ãni ratta¤¤Ãni vaæsa¤¤Ãni porÃïÃni asaækiïïÃniasaækiïïapubbÃni na
saÇkÅyanti na saÇkiyissanti, appatikuÂÂhÃni samaïehi brÃhmaïehi vi¤¤rahÅ"[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi cetasiko dhammo dÃna'nti. 

6. Sa. Pu: na vattabbaæ: deyyadhammo dÃna'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idhekacco annaæ deti, pÃnaæ deti, vatthaæ deti, yÃnaæ deti,
mÃlaæ deti, gandhaæ deti, vilepanaæ deti, seyyaæ deti, Ãvasathaæ deti, padÅpeyyaæ detÅ"ti.
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Niga: tena hi deyyadhammo dÃna'nti. 

2. AppaÂikuÂÂhaæ - sÅmu, machasaæ [a] aÂÂhakaÇguttara - abhisandasuttaæ. 

[BJT Page 296] [\x 296/]     
7. Sa. Pu: deyyadhammo dÃna'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: deyyadhammo iÂÂhaphalo kantaphalo manu¤¤aphalo asecanakaphalo sukhudrayo
sukhavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dÃnaæ iÂÂhaphalaæ vuttaæ bhagavatÃ: cÅvaraæ dÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: cÅvaraæ iÂÂhaphalaæ kantaphalaæ manu¤¤aphalaæ asecanakaphalaæ sukhudrayaæ1-
sukhavipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dÃnaæ iÂÂhaphalaæ vuttaæ bhagavatÃ: piï¬apÃto dÃnaæ -pe senÃsanaæ dÃnaæ -pe-
gilÃnapaccaya bhesajjaparikkhÃro dÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃro iÂÂhaphalo kantaphalo manu¤¤aphalo
manu¤¤aphalo asecanakaphalo sudhudrayo2 sukhavipÃko'ti. [PTS Page 343] [\q 343/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi na vattabbaæ: deyyadhammo dÃnanti. 

DÃnakathà niÂÂhitÃ. 

1. -2. Sukhindriyaæ - [PTS] 
[BJT Page 298] [\x 298/]     
7. 5 Paribhogamayapu¤¤akathÃ. 
1. Sa pu: paribhogamayaæ pu¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: paribhogamayo phasso va¬¬hati, vedanà va¬¬hati, sa¤¤Ã va¬¬hati, cetanÃ
va¬¬hati, cittaæ va¬¬hati, saddhà va¬¬hati, viriyaæ va¬¬hati, sati va¬¬hati, samÃdhi
va¬¬hati, pa¤¤Ã va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa pu: paribhogamayaæ pu¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: latà viya va¬¬hati, mÃluvà viya va¬¬hati, rukkho viya va¬¬hati tiïaæ viya
va¬¬hati, mu¤ajapu¤jo1- viya va¬¬hati'ti, 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa pu: paribhogamayaæ pu¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: dÃyako dÃæ datvà na samannÃharati hoti pu¤¤anti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: anÃvaÂÂantassa2- hoti, anÃbhogassa hoti, asamannÃharantassa hoti,
amanasikarontassa hoti, acetayantassa hoti, apatthayantassa hoti, apaïidahantassa hotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu ÃvaÂÂantassa hoti Ãbhotassa hoti samannÃharantassa hoti, manasikarontassa
hoti, cetaytassa hoti, patthayantassa hoti, païidahantassa hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 344] [\q 344/]      
1. Pu¤ajapu¤jo [PTS 2.] AnÃvaÂÂaæ tassa - simu, anÃvaÂÂentassa - machasaæ, anÃvajjantassa
- syÃ. 

[BJT Page 300] [\x 300/]     
Anu.  ha: ha¤ci ÃvaÂÂantasa hoti, Ãbhogassa hoti, samantÃharantassa hoti, manasikarontassa
hoti, cetayantassa hoti, patthayantassa hoti, païidahantassa hoti, 
Anu pÃ: no ca vata re vattabbe paribhogamayaæ va¬¬hati'ti. 

4. Sa pu: paribhogamayaæ pu¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
DÃyako dÃnaæ datvà kÃvitakkaæ vitakketi, vyÃpÃda viyÃpÃda vitakkaæ vitakketi,
vihiæsÃvitakkaæ vitakketi. Hoti pu¤¤anti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hoti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa pu: dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtÃ1 kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃri'mÃni bhikkhave suviduravidurÃni. KatamÃni cattÃri:
nabha¤ca bhikkhave paÂhavÅ ca, idaæ paÂhamaæ suviduriduraæ. Orima¤ca bhikkhave tÅraæ
sumaddassa pÃrimaæ tÅraæ, idaæ dutiyaæ suviduraviduraæ. Yato ca bhikkhave verocano
abbhudeti, yattha ca atthameti, idaæ tatiyaæ suviduraviduraæ. Sata¤ca bhikkhave dhammo,
2- asata¤ca dhammo2idaæ catutthaæ suviduraviduraæ. ImÃni kho bhikkhave cattÃri
suviduravidurÃnÅ'ti. 

1. HÅïapaïÅtà - machasaæ 2. Dhammà - sÅmu. 
[BJT Page 302] [\x 302/]     
Nabha¤ca dÆre paÂhavÅ ca dÆre pÃraæ samuddassa tadÃhu dÆre, [PTS Page 345] [\q 345/] 
    yato ca verocano abbhudeti pabhaÇkaro yattha ca atthameti, tato bhave1- durataraæ
vadanti sata¤ca dhammaæ asata¤ca dhammaæ. AbyÃyiko hoti sataæ samÃgamo yÃvampi
tiÂÂheyya tathe'va hoti, khippaæ hi veti2- asataæ samÃgamo tasmà sataæ dhammo asabbhi
ÃrakÃ'ti[a]
Attheva suttattoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Niga: tena hi na vattabbaæ: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hinappaïÅtÃ
kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammà sammukhibhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 

7. Pa. Pu: na vattabbaæ paribhogamayaæ su¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ. 
"ùrÃmaropÃ3- vanaropà ye janà setukÃrakÃ, papa¤ca udapÃna¤ca ye dadanti upassayaæ,
tesaæ divà ca ratto ca sadà pu¤¤aæ pava¬¬hati, dhammaÂÂhà sÅlasampannà te janÃ
saggagÃmino'ti[b]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi paribhogamayaæ pu¤¤aæ va¬¬hatÅ'ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaæ paribhogamayaæ su¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃro me bhikkhave [PTS Page 346] [\q 346/]     
pu¤¤ÃbhisandÃkusalÃbhisandà sukhassÃhÃrà sovaggikà sukhavipÃkà saggasaævattanikÃ
iÂÂhÃya kanatÃya manÃpÃya hitÃya sukhÃya saævattanti. Katame cattÃro: yassa bhikkhave

1. Heva [PTS 2.] Bhaveti - sÅmu 3. ùrÃmà ropà - sÅmu [a] catukkaÇguttara - suvidurasutta [b]
devatÃsaæyutta - vanaropasutta

[BJT Page 304] [\x 304/]     
Bhikkhave cÅvaraæ paribhu¤jamÃno appamÃïaæ ceto samÃdhiæ upasampajja viharati,
appamÃïo tassa pu¤¤Ãbhisando kusalÃbhisando sukhassÃhÃro sovaggiko sukhavipÃko
saggasaævattaniko ÂÂhÃya kantÃya manÃpÃya hitÃya sukhÃya saævattati. Yassa bhikkhave
bhikkhu piï¬apÃtaæ paribhu¤jamÃno -pesenÃsanaæ paribhu¤ajamano -pe
gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ paribhu¤jamÃno appamÃïaæ cetosamÃdhiæ upasampajja
viharati, appamÃïo tassa pu¤¤Ãbhisando kusalÃbhisando sukhassÃhÃro sovaggiko
sukhavipÃko saggasaævattaniko iÂÂhÃya kantÃya manÃpÃya hitÃya sukhÃya saævattati. Ima
kho bhikkhave cattÃro pu¤¤Ãbhisandà kusalÃbhisandà sukhassahÃrà sovaggikà sukhavipÃkÃ
saggasaævattanikà iÂÂhÃya kantÃya manÃpÃya hitÃya sukhÃya saævattantÅ"ti[a] 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi paribhogamayaæ su¤¤aæ va¬¬hati'ti. 

9. Pa. Pu: paribhogamayaæ su¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: dÃyako dÃnaæ deti, paÂiggahako paÂiggahetvà na paribhu¤jati ja¬¬eti vissajjeti.
Hoti pu¤¤anti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci dÃyako dÃnaæ deti paÂiggahako paÂiggahetvà na paribhu¤jati ja¬¬heti
vissajjeti. Hoti pu¤¤aæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe paribhogamayaæ pu¤¤aæ va¬¬atÅ'ti. 

10. Sa. Pu: paribhogamayaæ su¤¤aæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: dÃyako dÃnaæ deti, paÂiggahake paÂiggahite rÃjÃno và haranti, corà và haranti, aggi
và dahati, udakaæ và vahati, appiyà và dÃyÃdà haranti. Hoti pu¤¤anti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci dÃyako dÃnaæ deti paÂiggahake paÂiggahite rÃjÃno và haranti, corà vÃ
haranti, aggi và dahati, udakaæ và vahati, appiyà va dÃyadà haranti, hoti pu¤¤aæ, 
Anu. PÃ: no [PTS Page 347] [\q 347/]      ca vata re vattabbe paribhogamayaæ pu¤¤aæ
va¬¬atÅ'ti. 

Paribhogamayapu¤¤akathà niÂÂhitÃ. 

[A] catukkaÇguttara - pu¤¤Ãbhisanda suttaæ

[BJT Page 306] [\x 306/]     
7. 6 ItodinnakathÃ. 
1. Ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: ito cÅvaraæ denti, taæ cÅvaraæ tattha paribhu¤jantÅ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: ito piï¬apÃtaæ denti -pe- ito senÃsanaæ denti -pe- ito
gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ denti -pe ito khÃdinÅyaæ denti -peito pÃnÅyaæ denti, taæ
pÃnÅyaæ tattha paribhu¤jantÅ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kÃrako, parakataæ sukhadukkhaæ, a¤¤o karoti, a¤¤o paÂisaævedati"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Na vattabbaæ ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu petà attano atthÃya dÃnaæ dentaæ anumodenti, cittaæ pasÃdenti, pÅtaæ
uppÃdenti, somanassaæ paÂilabhantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci petà attano atthÃya dÃnaæ dentaæ anumodenti, cittaæ sÃdenti, pÅtaæ
uppÃdenti, somanassaæ paÂilabhanti, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 

1. Taæ pÃnÅyaæ - [PTS] Ænaæ 

[BJT Page 308] [\x 308/]     
1. Pa. Pu: na vattabbaæ ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 

"Unname udakaæ vuÂÂhaæ yathà ninnaæ pavattati [PTS Page 348] [\q 348/]      evameva ito
dinnaæ petÃnaæ upakappati. 

Yathà vÃrivahà purà paripurenti sÃgaraæ 
Evameva ito dinnaæ petÃnaæ upakappati. 

Na hi tattha kasÅ atthi gorakkhettha na vijjati vaïijjà tÃdisi natthi hira¤¤ena kayÃkayaæ1ito
dinnena yÃpenti petà kÃlakatÃ2tahi"nti[a.] 
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 

5. Pa. Pu: na vattabbaæ ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "pa¤camÃni bhikkhave ÂhanÃni sampassannÃmÃtÃpitaro
puttaæ icchanti kule jÃyamÃnaæ katamÃni pa¤ca: bhato và no bharissati, kiccaæ và no
karissati, kulavaæso ciraæ Âhassati, dÃyajjaæ3- paÂipajjissati4, athavà pana petÃnaæ
kÃlakatÃnaæ dakkhiïaæ anuppadassati imÃni kho bhikkhave pa¤caÂhÃnÃni sampassannÃ
mÃtÃpitaro puttaæ icchanti kule jÃyamÃnanti. 

Pa¤ca ÂhÃtÃnisampassaæ puttaæ icchanti paï¬ità bhato và no bharissati kiccaæ và no
karissati. 

1. KÃyakkayaæ - [PTS 2.] KÃlaÇkatà - machasaæ 3. DÃyajjaæ - sÅmu
4. PaÂijjati - [PTS a] buddakapÃÂha - niroku¬¬asuttaæ

[BJT Page 310] [\x 310/]     
Kulavaæso ciraæ tiÂÂhe dÃyajjaæ paÂipajjissati [PTS Page 349] [\q 349/]      athavà pana
petÃnaæ dakkhiïÃnuppadassati1-

 hÃnÃnetÃni sampassaæ puttaæ icchanti paï¬itÃ
Tasmà satto sappurisà kata¤¤u katavedino

Bharanti mÃtÃpitaro pubbekatatamanussaraæ2-
Karonti tesaæ kiccÃni yathà taæ pubbakÃritaæ

OvÃdakÃri bhataposÅ kulavaæsaæ ahÃpayaæ saddho sÅlena sampanno putto hoti
pasaæsiyo'ti[a]
Atthe'va suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi ito dinnena tattha yÃpentÅ'ti. 

Ito dinnakathà niÂÂhitÃ. 

1. Dakkhiïaæ anuppadassati - [PTS 2.] Pubbekatamanussari - sÅmu, pubbekataæ anussaraæ
- [PTS] pa¤cakaÇguttara - puttasuttaæ. 

[BJT Page 312] [\x 312/]     
7. 7 PaÂhavÅ kammavipÃkotikathÃ. 
1. Sa. Pu: paÂhavÅ kammavipÃko'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sukhavedaniyÃ, dukkhavedaniyÃ, adukkhamasukhavedaniyÃ, sukhÃya vedanÃya
sampayuttÃ, dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ, adukkhamusukhÃya vedanÃya sampayuttÃ,
phassena sampayuttÃ, vedanÃya sampayuttÃ, sa¤¤Ãya sampayuttÃ, cetanÃya sampayuttÃ,
cittena sampayuttÃ, sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro
cetanà patthanà païidhi'ti. [PTS Page 350] [\q 350/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Sa. Anu: nanu nasukhavedaniyÃ, dukkhavedaniyÃ, adukkhamasukhavedaniyÃ, sukhÃya
vedanÃya sampayuttÃ, na dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ, na adukkhamusukhÃya
vedanÃya sampayuttÃ, na phassena sampayuttÃ, na sampayuttÃ, na cittena sampayuttÃ,
anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro cetanà patthanÃ
païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci sukhavedaniyà na dukkhavedaniyà -peanÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanÃ
-pe païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: paÂhavÅ kammavipÃkoti'

[BJT Page 314] [\x 314/]     
2. Sa. Pu: phasso kammavipÃko phasso sukhavedaniyo dukkhavedaniyo
adukkhamasukhavedaniyo, sukhÃya vedanÃya sampayutto, dukkhÃya
-peadukkhamasukhÃya vedanÃya sampayutto, phassena sampayutto, vedanÃya sampayutto,
sa¤¤Ãya sampayutto, cetanÃya sampayutto, cittena sampayuttosÃrammaïo1, atthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

Sa. Anu: paÂhavÅ kammavipÃko paÂhavÅ sukhavedaniyo dukkhavedaniyo
adukkhamasukhavedaniyo, sukhÃya vedanÃya sampayutto, dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ,
adukkhamasukhÃya vedanÃya sampayuttÃ, phassena sampayuttà vedanÃya sampayutto,
sa¤¤Ãya sampayutto, cetanÃya sampayutto, cittena sampayutto sÃrammaïà atthi tassa
ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro cetanà panthanà païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paÂhavÅ kammavipÃko, paÂhavÅ na sukhavedaniyÃ, na dukkhavedaniyÃ
-peanÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: phasso kammavipÃko, phasso na sukhavedaniyo, na dukkhavedaniyo
-peanÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paÂhavÅ kammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: paÂhavÅ paggahaniggahupagà chedanabhedanupagÃ'ti. [PTS Page 351] [\q 351/]  
   
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kammavipÃko paggahaniggahupago chedahabhedanupago'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. SÃrammaïa - [PTS]

[BJT Page 316  [\x 316/]     5.] Sa. Pu: labbhà paÂhavÅ ketuæ vikketuæ ÃÂhapetuæ ocinituæ
vicinitu'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: labbhà kammavipÃko ketuæ vikketuæ ÃÂhapetuæ ocinituæ vicinitunti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paÂhavÅ paresaæ sÃdhÃraïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kammavipÃko paresaæ sÃdhÃraïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kammavipÃko paresaæ sÃdhÃraïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"AsÃdhÃraïama¤¤esaæ acorÃharaïo nidhi
KayirÃthamacco pu¤¤Ãni sace sucaritaæ care"tiæ. 
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Niga: tena hi na vattabbaæ kammavipÃko paresaæ sÃdhÃraïo'ti. 
8. Sa. Pu: paÂhavÅ kammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: paÂhamaæ paÂhavÅsaïÂhÃti, pacchà sattà uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: paÂhamaæ vipÃko uppajjati, pacchà paÂilÃbhÃya kammaæ karontÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: paÂhavÅ sabbasattÃnaæ kammavipÃko'ti. [PTS Page 352] [\q 352/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 318] [\x 318/]     
Sa. Anu: sabbe sattà paÂhaviæ paribhu¤jantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sabbe sattà paÂhaviæ paribhu¤ajanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi keci paÂhaviæ aparibhu¤ajitvà parinibbÃyantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi keci kammavipÃkaæ akhepetvà parinibbÃyantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paÂhaviæ cakkavattisattassa kammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: a¤¤o sattà paÂhaviæ paribhu¤ajantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: cakkavattisattassa kammavipÃkaæ a¤¤e sattà paribhu¤ajantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: cakkavattisattassa kammavipÃkaæ a¤¤e sattà paribhu¤ajanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: cakkavattisattassa phassaæ vedanaæ sa¤¤aæ cetanaæ cittaæ saddhaæ viriyaæ satiæ
samÃdhiæ pa¤¤aæ a¤¤e sattà paribhu¤jantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: na vattabbaæ paÂhavÅ kammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi issariyasaævattaniyaæ1- kammaæ Ãdhipaccasaævattaniyaæ 2- kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci3- atthi issariyasaævattaniyaæ kammaæ Ãdhipaccasaævattaniyaæ kammaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe paÂhavÅ kammavipÃko'ti. 

PaÂhavÅ kammavipÃkotikathà [PTS Page 353] [\q 353/]      niÂÂhitÃ. 

1. Issariyasaævattanikaæ - [PTS 2.] Akhipaccasaævattaniyaæ - sÅmu, machasaæ,
adhipaccasaævattanikaæ - [PTS 3.] Ha¤ci - atthi -peayaæ pÃÂho sÅmu, potthake natthi. 

[BJT Page 320] [\x 320/]     
1. Sa. Pu: jarÃmaraïaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sukhavedaniyaæ dukkhavedaniyaæ adukkamasukhavedaniyaæ, sukhÃya vedanÃya
sampayuttaæ, dukkhÃya vedanÃya sampayuttaæ, adukkhamasukhÃya vedanÃya
sampayuttaæ, phassena sampayuttaæ, vedanÃya sampayuttaæ, sa¤¤Ãya sampayuttaæ,
cetanÃya sampayuttaæ, cittena sampayuttaæ, sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo
samannÃhÃro manasikÃro cetanà patthanà païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na sukhavedaniyaæ, na dukkhavedaniyaæ, -peanÃrammaïaæ, natthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci na sukhavedaniyaæ, na dukkhavedaniyaæ -peanÃrammaïaæ, natthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe- païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe1jarÃmaraïaæ vipÃko'ti. 

2. Sa. Pu: phasso vipÃko. Phasso sukhavedaniyo, dukkhavedaniyo-pesÃrammaïo, atthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: jarÃmaraïaæ vipÃko. JarÃmaraïaæ sukhavedaniyaniyaæ dukkhavedaniyaæ -pe-
sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà - pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Vattabbe - pe- sÅmu. 

[BJT Page 322] [\x 322/]     
3. Sa. Pu: jarÃmaraïaæ vipÃko jarÃmaraïaæ na sukhavedaniyaæ, na dukkhavedaniyaæ
-peanÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: phasso vipÃko phasso na sukhavedaniyo, na dukkhavedaniyo -peanÃrammaïo,
natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: akusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃko'ti. [PTS Page
354] [\q 354/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ vattabbaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ na vattabbaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ
vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: akusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ na vattabbaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ
vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ na vattabbaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ
vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 324] [\x 324/]     
8. Sa. Pu: akusalÃna¤ca akusalÃna¤ca dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ
vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalÃna¤ca akusalÃna¤ca dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ
vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kusalÃna¤ca akusalÃna¤ca dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ na vattabbaæ kusalÃnaæ
dhammaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalÃna¤ca akusalÃna¤ca dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ na vattabbaæ akusalÃnaæ
dhammÃnaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaæ "jarÃmaraïaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi dubbaïïasaævattaniyaæ kammaæ, appÃyukasaævattaniyaæ kamamnti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi dubbaïïasaævattiniyaæ kammaæ, appÃyukasaævattaniyaæ [PTS Page
355] [\q 355/]      kammaæ, 
Anu. PÃ: tana vata re vattabbe jarÃmaraïaæ vipÃko'ti. 

JarÃmaraïaæ vipÃkotikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 326] [\x 326/]     
7. 9 AriyadhammavipÃkakathÃ
1. Sa. Pu: natthi ariyadhammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu mahapphalaæ sÃma¤¤aæ, mahapphalaæ brahma¤¤anti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci mahapphalaæ sÃma¤¤¤aæ, mahapphalaæ, brahma¤¤aæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe natthi ariyadhammavipÃko'ti. 

2. Sa. Pu: natthi ariyadhammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi sotÃpattiphalaæ pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi sotÃpattiphalaæ anu. PÃ: no ca vata re vattabbe natthi
ariyadhammavipÃko'ti. 
Sa. Anu: nanu atthi sakadÃgÃmiphalaæ -peanÃgÃmiphalaæ -pe arahattaphalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi arahattaphalaæ anu. PÃ: no ca vata re vattabbe natthi
ariyadhammavipÃko'ti. 

3. Sa. Pu: sotÃpattiphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: dÃnaphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sotÃpattiphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 328] [\x 328/]     
Sa. Anu: sÅlaphalaæ -pe- bhÃvanÃphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sakadÃgÃmiphalaæ-pe- anÃgÃmiphalaæ -pearahattaphalaæ na na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 356] [\q 356/]      sa. Anu: dÃnaphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arahattaphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÅlaphalaæ -pe- bhÃvanÃphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: dÃnaphalaæ na vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sotÃpattiphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dÃnaphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sakadÃgÃmiphalaæ -pe- anÃgÃmiphalaæ -pearahattaphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sÅlaphalaæ -pe- bhÃvanÃphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sotÃpattiphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: bhÃvanÃphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sakadÃgÃmiphalaæ -pe- anÃgÃmiphalaæ -pearahattaphalaæ vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kÃmÃvacaraæ kusalaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 330] [\x 330/]     
Sa. Anu: lokuttaraæ kusalaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: rÆpÃvacaraæ kusalaæ -pe-arÆpÃvacaraæ kusalaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: lokuttaraæ kusalaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: lokuttaraæ kusalaæ avipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmÃvacaraæ kusalaæ avipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: lokuttaraæ kusalaæ avipÃkanti. [PTS Page 357] [\q 357/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpÃvacaraæ kusalaæ-pe- arÆpÃvacaraæ kusalaæ avipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kÃmÃvacaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti. 1-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: lokuttaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti1-. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: rÆpÃvacaraæ kusalaæ -pearÆpÃvacaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: lokuttaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti1-. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: lokuttaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti. 2-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmÃvacaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti2-. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: lokuttaraæ kusalaæ savipÃkaæ ÃcayagÃmÅ'ti. 2-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpÃvacaraæ kusalaæ -pearÆpÃvacaraæ savipÃkaæ apacayagÃmi'ti2-. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

AriyadhammavipÃkatà niÂÂhitÃ. 
1. ùcayagÃmiæti - sÅmu 2. ApacayagÃmiæti - simu. 


[BJT Page 332] [\x 332/]     
7. 10 VipÃko vipÃkadhammadhammeti kathÃ. 
1. Sa. Pu: vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
A. Anu: tassa vipÃko vipÃkadhammadhammo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: vatassa vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
A. Anu: tassa tasse'va natthi dukkhassa antakiriyÃ, natthi vaÂÂupacchedo, natthi anupÃdÃ
parinibbÃnanti. [PTS Page 358] [\q 358/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vipÃko'ti và vipÃkadhammadhammo'ti vÃ, vipÃkadhammadhammo'ti và vipÃko'ti
vÃ1ese se ekaÂÂhe same samabhÃgo tajjÃte'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vipÃko ca vipÃkadhammadhammo ca, vipÃkadhammadhammo ca vipÃke ca
sahagato sahajÃtà saæsaÂÂhà sampayuttà ekuppÃdà ekanirodhà ekavatthukà ekÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. VipÃko và - sÅmu. 

[BJT Page 334] [\x 334/]     

5. Sa. Pu: vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ta¤¤e'va akusalaæ, so akusalassa vipÃko, ta¤¤e'va kusalaæ, so kusalassa vipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yeneva cittena pÃïaæ hanti teneva cittena niraye paccati, yeneva cittena dÃnaæ deti
teneva cittetana sagge modaniti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: na vattabbaæ vipÃko vipÃkadhammadhamme'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vipÃkà cattÃro khandhà arÆpino a¤¤ama¤¤apaccayÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci vipÃkà cattÃro khandhà arÆpino a¤¤ama¤¤apaccayÃ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe vipÃko vipÃkadhammadhammo'ti. 

VipÃko vipÃkadhammadhammoti [PTS Page 359] [\q 359/]      kathà niÂÂhità 
Sattamo vaggo niÂÂhito

Tassa uddÃnaæ: 
SaÇgaho, sampayutto, cetasiko dhammo, cetasikaæ dÃnaæ, paribhogamayaæ pu¤¤aæ
va¬¬hati, ito dinnena tattha yÃpenti, paÂhavÅ kammavipÃko, jarÃmaraïaæ vipÃko, natthi
ariyadhammavipÃko, vipÃko vipÃkadhammadhammo'ti. [PTS Page 360] [\q 360/]      

[PTS Page 360] [\q 360/]      
[BJT Page 336] [\x 336/]     
AÂÂhamo vaggo
8. 1 GatikathÃ
1. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu pa¤cagatiyo vuttà bhagavatà "nirayo tiracchÃnayoni petativisayo manussÃ
devÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤cagatiyo vuttà bhagavatÃ: nirayo tiracchanayoni pettivisayo manussÃ
devÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

2. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu kÃlaka¤jikà asurà petÃnaæ samÃnavaïïà samÃnabhogà samÃnÃhÃra
samÃnÃyukà petehi saha ÃvÃhavivÃhaæ 
GacchantÅti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Anu.  ha: ha¤ci kÃlaka¤ajità asurà petÃnaæ samÃnavaïïÃ
samÃnabhogà samÃnÃhÃrà samÃnÃyukà petehi saha ÃvÃhavivÃhaæ gacchanti, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

3. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vepacittiparisÃ1- devÃnaæ samÃnavaïïà samÃnabhogÃsamÃnÃhÃrÃ
samÃnÃyukà devehi saha ÃvÃhavivÃhaæ gacchantÅ'ti, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. Vepacittisaparisà - sÅmu. 

[BJT Page 338] [\x 338/]     
Anu.  ha: ha¤ci vepacittaparisÃ1- devÃnaæ samÃnavaïïà samÃnabhogà samÃnÃhÃrÃ
samÃnÃyukà devehi saha ÃvÃhÃvivÃhaæ gacchanti. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

4. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vepacittiparisà pubbadevÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci vepacittiparisà pubbadevÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

5. Sa. Pu: na vattabbaæ cha gatiyo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 361] [\q 361/]      
Sa. Anu: nanu atthi asurakÃyo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi asurakÃyo, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

Gatikathà niÂÂhitÃ. 

1. Vepacitti saparisà - sÅmu. 

[BJT Page 340] [\x 340/]     
1. Sa. Pu: atthi antarÃbhÃvo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi antarÃbhÃvo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi antarÃbhÃvo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arÆpÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi antarÃbhÃvo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmabhavassa ca rÆpabhavassa ca antare atthi antarÃbhavo'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi antarÃbhÃvo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpabhavassa ca arÆpabhavassa ca antare atthi"antarÃbhavo'ti pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kÃmabhavassa ca rÆpabhavassa ca antare natthi antarÃbhÃvo'ti pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. 

[BJT Page 342] [\x 342/]     
Anu.  ha: ha¤ci kÃmabhavassa ca rÆpabhavassa ca antare natthi antarÃbhavo, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe atthi antarÃbhavo'ti. 

7. Sa. Anu: rÆpabhavassa ca arÆpabhavassa ca antare natthi antarÃbhavo'ti [PTS Page 362]
[\q 362/]      pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Anu.  ha: ha¤ci rÆpabhavassa ca arÆpabhavassa ca antare
natthi antarÃbhavo, anu. PÃ: no ca vata re vattabbe atthi antarÃbhavo'ti. 
8. Sa. Anu: atthi antarÃbhavo'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: pa¤camÅ sà yoni, chaÂÂhami
sà gati, aÂÂhami sà vi¤¤ÃïaÂÂhiti dasamo so sattavÃso'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Anu: atthi antarÃbhavo'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: antarÃbhÃvo bhavo, gati,
sattÃvÃso, saæsÃro, yoni, vi¤¤ÃïaÂÂhiti, , attabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
10. Sa. Anu: atthi antarÃbhavupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi antarÃbhavupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: antarÃbhave sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: antarÃbhave atthi rÆpaæ1- vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. RÆpà - sÅ

[BJT Page 344] [\x 344/]     
11. Sa. Pu: atthi kÃmabhavo kÃmabhavo bhavo, gati, sattÃvÃso, saæsÃro, yoni, vi¤¤ÃïaÂÂhiti,
attabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhavo antarÃbhavo bhavo, gati, sattÃvaso,
saæsaæro, yoni, vi¤¤ÃïaÂÂhiti, attabÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi kÃmabhavupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhavupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: atthi kÃmabhavupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 363] [\q 363/]      sa. Anu: atthi antarÃbhavupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: kÃmabhave sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjantÅ'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: antarÃbhave sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kÃmabhave atthi rÆpaæ vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: antarÃbhave atthi rÆpaæ vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: kÃmabhave pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: antarÃbhavo pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 346] [\x 346/]     
17. Sa. Pu: atthi rÆpabhavo rÆpabhavo bhavo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤Ãïatthiti
antabhÃvapaÂilÃbhoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhavo antarÃbhavo bhavo gati sattÃvaso saæsÃro
yoni vi¤¤ÃÂÂhiti antabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: atthi rÆpabhÃvupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhÃvupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: atthi rÆpabhÃvupagaæ sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhÃvupagaæ sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: rÆpabhave sattà jÃyanti jiyanti miyanti cavanti uppajjantÅ'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: antarÃbhave sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 364] [\q 364/]      
21. Sa. Pu: rÆpabhave atthi rÆæ vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: antarÃbhave atthi rÆpaæ vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïa: nti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: rÆpabhavo pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: antarÃbhavo pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 348] [\x 348/]     
22. Sa. Pu: atthi arÆpabhavo arÆpabhavo bhavo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤Ãïatthiti
antabhÃvapaÂilÃbhoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhavo antarÃbhavo bhavo gati sattÃvaso saæsÃro
yoni vi¤¤ÃÂÂhiti antabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

23. Sa. Pu: atthi arÆpabhÃvupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhÃvupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

25. Sa. Pu: atthi arÆpabhÃvupagaæ sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: atthi antarÃbhÃvupagaæ sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

26. Sa. Pu: arÆpabhave sattà jÃyanti jiyanti miyanti cavanti uppajjantÅ'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: antarÃbhave sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

27. Sa. Pu: arÆpabhave atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: antarÃbhave atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

28. Sa. Pu: arÆpabhavo catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 365] [\q 365/]      sa. Anu: antarÃbhavo catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 350] [\x 350/]     
29. Sa. Pu: atthi antarÃbhavo'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sabbesa¤¤eva sattÃnaæ atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sabbesa¤¤eva sattÃnaæ natthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci sabbesa¤¤eva sattÃnaæ natthi antarÃbhavo, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe atthi antarÃbhavo'ti. 

30. Sa. Pu: atthi antarÃbhavo'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: Ãnantarikassa1- puggalassa atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: Ãnattarikassa puggalla natthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci Ãnantarikassa puggalassa natthi antarÃbhavo, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe atthi antarÃbhavo'ti. 

31. Sa. Pu: na Ãntanarikassa puggalassa atthi antarÃbhavo'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: Ãnantarikassa puggalassa atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Sa. Pu: Ãnantarikassa puggalassa natthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: na Ãnantarikassa puggalassa natthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùnattariyassa - sÅmu, machasaæ

[BJT Page 352] [\x 352/]     
Sa. Anu: nirayupagassa puggalassa -peasa¤¤asattupagassa puggalassa -pearÆpupagassa
puggalassa atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arÆpupagassa puggalassa natthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci arÆpupagassa puggalassa natthi antarÃbhavo, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe atthi antarÃbhavo'ti. 

33. Sa. Anu: na arÆpupagassa puggalassa natthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 366] [\q 366/]      sa. Anu: arÆpupagassa puggalassa atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

34. Sa. Anu: arÆpupagassa puggalassa natthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: na arÆpupagassa puggalassa natthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

35. Pa. Anu: na vattabbaæ atthi attarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu antarÃparinibbÃyÅ puggalo atthi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci antarÃparinibbÃyÅ puggalo atthi, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe atthi antarÃbhavo'ti. 

[BJT Page 354] [\x 354/]     
36. Sa. Pu: antarÃparinibbÃyÅ puggalo atthi'ti katvà atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: upahaccaparinibbÃyÅ puggalo atthi'ti katvà atthi upahaccabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

37. Sa. Pu: antarÃparinibbÃyÅ puggalo atthi'ti katvà atthi antarÃbhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: asaÇkhÃraparinibbÃyÅ puggalo -pe- sasaÇkhÃraparinibbÃyÅ puggalo atthi'ti katvÃ
atthi sasaÇkhÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

AntarÃbhavakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 356] [\x 356/]     
8. 3 KÃmaguïakathÃ. 
1. Sa. Pu: pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi tappaÂisa¤¤utto chando'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappaÂisa¤¤utto chando, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu'ti. 

2. Sa. Anu: nanu atthi tappaÂisa¤¤utto rÃgo, tappaÂisa¤¤utto chando, tappaÂisa¤¤utto [PTS
Page 367] [\q 367/]      chandarÃgo, tappaÂisa¤¤utto saÇkappo, tappaÂisa¤¤utto rÃgo,
ta¤¤uppaÂisa¤¤utto saÇkhapparÃppo, tappaÂisa¤¤uto rÃgo, ta¤¤uppaÂipati, ta
ta¤¤uppaÂisa¤¤utatto saÇkapparÃgo, tappaÂisa¤¤uttà pÅti, tappaÂisa¤¤uttaæ somanassaæ,
tappaÂisa¤¤uttaæ pitisomanassanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappaÂisa¤¤uttaæ pÅtisomanassaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu'ti. 

3. Sa. Pu: pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: manussÃnaæ cakkhu na kÃmadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: manussÃnaæ sotaæ -pe- manussÃnaæ ghÃnaæ kÃyo -pe manussÃnaæ mano jivhÃ1-pe-
manussÃnaæ kÃyo -pemanussÃnaæ mano na kÃmadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: manussÃnaæ mano na kÃmadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 358] [\x 358/]     
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ'
"Pa¤cakÃmaguïà loke mano chaÂÂhà paveditÃ, ettha chandaæ virÃjetvà evaæ dukkhÃ
pamuccatÅ"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Niga: tena hi na vattabbaæ manussÃnaæ mano kÃmadhÃtu'ti. 

5. Sa. Pu: pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmaguïà bhÃvo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti attabhÃvapaÂilÃbho'ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi kÃmaguïupagaæ kammanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi kÃmaguïupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kÃmaguïe sattà jÃyanti, jiyanti, jiyanti, mÅyanti, cavanti, uppajjantÅ'ti. [PTS Page
368] [\q 368/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kÃmaguïe atthi rÆpaæ1- vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kÃmaguïà pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kÃmaguïe sammÃsambuddhà uppajjanti, paccekasambuddhà uppajjanti.
SÃvakayugaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kÃmadhÃtu bhavo gati sattÃvaso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti attabhÃvapaÂilÃbhoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

1. RÆpà - sÅmu [a]suttanipÃta hemavata sutta

[BJT Page 360] [\x 360/]     
Sa. Anu: kÃmaguïà bhavo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti attabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi kÃmadhÃtupagaæ kammanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi kÃmaguïupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi kÃmakhÃtupagaæ sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi kÃmaguïupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kÃmadhÃtuyà sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmaguïe1- sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kÃmadhÃtuyà atthi rÆpaæ2- vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmaguïe1- atthi rÆpaæ2- vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kÃmadhÃtu pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmaguïà pa¤cavokÃrabhavo'ti. [PTS Page 369] [\q 369/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. KÃmaguïà - [PTS 2.] RÆpà - sÅmu. 

[BJT Page 362] [\x 362/]     
12. Sa. Pu: kÃmadhÃtuyà sammasasambuddhà uppajjanti, pacceka sambuddhà uppajjanti,
sÃvakayugaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmaguïe sammÃsambuddhà uppajjanti, paccekasambuddhà uppajjanti,
sÃvakayugaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Pa. Pu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "pa¤cime bhikkhave kÃmaguïà katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmupasaæhità rajaniyà sotavi¤¤eyyÃ
saddà -peghÃnavi¤¤eyyà gandhÃ-pejivhà vi¤¤eyyà rÃsÃ
-Pe- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmupasaæhità rajaniyà ime
kho bhikkhave pa¤cakÃmaguïÃ"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
PaÂi. ù: tena hi pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu'ti. 

KÃmaguïakathà niÂÂhitÃ. 
[A] majjhimanikÃya - mahÃdukkhakkhandhasutta, arayapariyesanasutta

[BJT Page 364] [\x 364/]     
8. 4 KÃmakathÃ
1. Sa. Pu: pa¤cevÃyatanà kÃmÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi tappaÂisaæyutto chando'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappaÂisaæyutto chando, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe pa¤cevÃyatanà kamÃ'ti. 

2. Sa. Anu: nanu, atthi tappaÂisaæyutto rÃgo, tappaÂisaæyutto chando, tappaÂisaæyutto
chandarÃgo, tappaÂisaæyutto saÇkappo, tappaÂisaæyutto rÃgo, tappaÂisaæyutto
saÇkapparago, tappaÂisaæyuttà pÅti. TappaÂisaæyuttaæ somanasasaæ, tappaÂisaæyuttaæ
pÅtisomanassanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappaÂisaæyuttaæ pitisomanassaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: pa¤cevÃyatanà kÃmÃ'ti. [PTS Page 370] [\q 370/]      

3. Pa. Pu: na vattabbaæ pa¤cevÃyatanà kÃmÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "pa¤cime bhikkhave kÃmaguïà katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆ kÃmupasaæhità rajanÅyÃ. Sotavi¤¤eyyÃ
saddà -pe-

[BJT Page 366] [\x 366/]     
GhÃnavi¤¤eyyà gandhà -pe- jivhÃvi¤¤eyyà rasà -pe kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà knatÃ
manÃpà piyarÆpà kÃmupasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho bhikkhave pa¤cakÃmaguïÃ"[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Niga: tena hi pa¤cevÃyatanà kÃmÃ'ti. 

4. Sapu: pa¤cevÃyatanà kÃmÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "pa¤cime bhikkhave kÃmaguïà katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà -pe- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpÃ
kÃmupasaæhitÃrajanÅyÃ+ api ca kho1bhikkhave nete kÃmÃ2kÃmaguïà nÃmete3ariyassa
vinaye vuccanti. 

SaÇkapparÃgo purisassa kÃmo na te kÃmà yÃni citrÃniloke, saÇkapparÃgo purisassa kÃmo
tiÂÂhanti critrÃni tatheva loke athettha4dhirà vinayanti chandanti"[b] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
PaÂi. ù: tena hi navattabbaæ: pa¤cevÃyatanà kÃmÃ'ti. 

KÃmakathà niÂÂhitÃ

[A] majjhamanikÃya - mahà dukkhakkhandhasutta, ariyapariyesanasutta +ime kho
bhikkhave pa¤cakÃmaguïÃ" iti potthakesu adhikaæ 1. Api ca - sabbattha 2. Nete - sÅmu,
[PTS 3.] KÃmaguïà nÃma te - [PTS 4.] Atthettha - sÅmu [b] aÇguttara - chakkanipÃta -
mahÃvaggaæ. 

[BJT Page 368] [\x 368/]     
8. 5 RÆpadhÃtukathÃ
1. Sa. Pu: rÆpino dhammà rÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 371] [\q 371/]      sa. Anu: rÆpaæ bhÃvo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti
attabhÃvapaÂilÃbho'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi rÆpupagaæ kammanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi rÆpupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rÆpe sattà jÃyanti, jiyanti, jiyanti, mÅyanti, cavanti, uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rÆpe atthi rÆpaæ vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rÆpaæ pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rÆpadhÃtu bhavo gati -peattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ bhavo gati -peattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi rÆpadhÃtupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi rÆpupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 370] [\x 370/]     
4. Sa. Pu: atthi rÆpadhÃtupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi rÆpupagaæ sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rÆpadhÃtuyà sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpe sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti?
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rÆpe atthi rÆpaæ1- vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpe atthi rÆpaæ1- vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti?
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 372] [\q 372/]      
7. Sa. Pu: rÆpadhÃtu pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpaæ pa¤cavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: rÆpino dhammà rÆpadhÃtu, kÃmadhÃtuyà atthi rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÃ'va kÃmadhÃtu sà rÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sÃ'va kÃmadhÃtu rÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmabhavena samannÃgato puggalo dvÅhi bhavehi samannÃgato hoti,
kÃmabhavena rÆpabhatvana cÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

RÆpadhÃtukathà niÂÂhità 1. RÆpà - sÅmu. 

[BJT Page 372] [\x 372/]     
8. 6 ArÆpadhÃtukathÃ
1. Sa. Pu: arÆpino dhammà arÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: vedanà bhÃvo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti attabhÃvapaÂilÃbho'ti. Pa.
PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi vedanupagaæ kammanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi vedanupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanÃya sattà jÃyanti, jiyanti, jiyanti, mÅyanti, cavanti, uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: arÆpadhÃtu bhavo gati -peattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 373] [\q 373/]      
Sa. Anu: vedanà bhavo gati -peattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi arÆpadhÃtupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 374] [\x 374/]     
Sa. Anu: atthi vedanupagaæ kammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi arÆpadhÃtupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi vedanupagà sattÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: arÆpadhÃtuyà sattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: vedanÃsattà jÃyanti jiyanti mÅyanti cavanti uppajjanti'ti?
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: arÆpadhÃtuyà atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: vedanÃya atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti?
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: arÆpadhÃtu catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: vedanà catuvokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arÆpino dhammà arÆpadhÃtu, kÃmadhÃtuyà atthi vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ
vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÃva1- kÃmadhÃtu sà arÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. SÃ ca - sÅmu

[BJT Page 376] [\x 376/]     
7. Sa. Pu: sÃva kÃmadhÃtu sà arÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmabhavena samannÃgato puggalo dvÅhi bhavehi samannÃgato hoti,
kÃmabhavena ca arÆpabhavena cÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: rÆpino dhammà rÆpadhÃtu, arÆpino dhammà arupadhÃtu, kÃmadhÃtuyà atthi
rÆpaæ vedanà sa¤¤Ã sÃÇkhÃra vi¤¤Ãïanti. [PTS Page 374] [\q 374/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃva kÃmadhÃtu, sà rÆpadhÃtu, sà arÆpadhÃtu'ti 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sÃva kÃmadhÃtu, sà rÆpadhÃtu, sà arÆpadhÃtu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmabhavena samannÃgato puggalo tÅhi bhavehi samannÃgato hoti, kÃmabhavena
ca rÆpabhavena ca arÆpabhavena cÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe-

ArÆpadhÃtukathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 378] [\x 378/]     
8. 7 RÆpadhÃtuyà Ãyatana kathÃ. 
1. Sa. Pu: atthi1- saÊÃyataniko attabhÃvo rÆpadhÃtuyÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tattha ghÃnÃyatananti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tattha gandhÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi tattha jivhÃyatananti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tattha rasÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi tattha kÃyÃyatananti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tattha phoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: natthi tattha gandhÃyatananti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi tattha ghÃnÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: natthi tattha rasÃyatanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi tattha jivhÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Atthi [PTS] potthaka Ænaæ 

[BJT Page 380] [\x 380/]     
6. Sa. Pu: natthi tattha phoÂÂhabbÃyatananti. [PTS Page 375] [\q 375/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: natthi tattha kÃyÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpÃyatananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ, atthi gandhÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpÃyatananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha jivhÃyatanaæ, atthi rasÃyatanaæ -pe- atthi tattha
KÃyÃyatanaæ, atthi phoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: atthi tattha sotÃyatanaæ, atthi saddÃyatanaæ -peatthi tattha manÃyatanaæ. Atthi
dhammÃyatananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ atthi gandhÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: atthi tattha manÃyatanaæ, atthi dhammÃyatananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha jivhÃyatanaæ -pe atthi tattha kÃyÃyatanaæ, atthi phoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ, natthi gandhÃyatananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha cakÃyatanaæ, natthi rÆpÃyatanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ, natthi gandhÃyatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha sotÃyatanaæ natthi saddhÃyatanaæ -pe- atthi tattha manÃyatanaæ, natthi
dhammÃyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 382  [\x 382/]     13.] Sa. Pu: atthi tattha jivhÃyatanaæ, atthi rasÃyatanaæ -pe- atthi
tattha kÃyÃyatanaæ, natthi phoÂÂhabbÃyatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, natthi rÆpÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 376] [\q 376/]      
14. Sa. Pu: atthi tattha kÃyÃyatanaæ, natthi phoÂÂhabbÃyatannti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha sotÃyatanaæ, natthi saddhÃyatanaæ -peatthi tattha manÃyatanaæ, natthi
dhammÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpÃyatanaæ tena cakkhunà taæ rÆpaæ passatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ atthi gandhÃyatanaæ, tena ghanena taæ gandhaæ
ghÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpÃyatanaæ, tena cakkhunà taæ rÆpaæ passatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha jivhÃyatanaæ, atthi rasÃyatanaæ, tÃya jivhÃya taæ rasaæ sÃyati -pe- atthi
tattha kÃyÃyatanaæ, atthi phoÂÂhabbÃyatanaæ, tena kÃyena taæ phoÂÂhabbaæ phusatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: atthi tattha sotÃyatanaæ, atthi saddhÃyatanaæ, -pe- atthi tattha manÃyatanaæ, athi
dhammÃyatanaæ, tena manena taæ dhammaæ vijÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ, atthi gandhÃyatanaæ, tena ghÃnena taæ gandhaæ
ghÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 384] [\x 384/]     
18. Sa. Pu: atthi tattha manÃyatanaæ, atthi dhammÃyatanaæ, tena manena taæ dhammaæ
vijÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha jivhÃyatanaæ, atthi rasÃyatanaæ -pe- attha tattha kÃyÃyatanaæ, atthi
phoÂÂhabbÃyatanaæ, tena kÃyena taæ phoÂÂhabbaæ phusatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: atthi tattha ghanÃyatanaæ, atthi gandhÃyatanaæ, na va tena ghanena taæ gandhaæ
ghÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpÃyatanaæ, na ca tena cakkhunà rÆpaæ passatÅ'ti.
[PTS Page 377] [\q 377/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ, atthi gandhÃyatanaæ, na ca tena ghanena taæ gandhaæ
ghÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha sotÃyatanaæ, atthi saddhÃyatanaæ, -peatthi tattha manÃyatanaæ, atthi
dhammÃyatanaæ, na ca tena manena taæ dhammaæ vijjÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: atthi tattha jivhÃyatanaæ, atthi rasÃyatanaæ, -peatthi tattha kÃyÃyatanaæ, atthi
phoÂÂhabbÃyanaæ, na ca tena kÃyena taæ phoÂÂhabbaæ phusatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpÃyatanaæ, na ca tena cakkhunà taæ rÆæ
passatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: atthi tattha kÃyÃyatanaæ, atthi phoÂÂhabbÃyatanaæ, na ca tena kÃyena taæ
phoÂÂhabbaæ phussatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha sotÃyatanaæ, atthi saddhÃyatanaæ, -peattha tattha manÃyatanaæ, atthi
dhammÃyatanaæ, na ca tena manena taæ dhammaæ vijjÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 386] [\x 386/]     
23. Sa. Pu: atthi tattha ghÃnÃyatanaæ, atthi gandhÃyatanaæ, tena ghÃnena taæ gandhaæ
ghÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha mulagandho sÃragandho tacagandho pattagandho pupphagandho
phalagandho Ãmagandho vissagandho sugandho duggandho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: atthi tattha jivhÃyatanaæ, atthi rasÃyatanaæ, tÃya jivhÃya taæ rasaæ sÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha mularaso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso
ambilaæ mudhuraæ tittakaæ kaÂukaæ loïiyaæ khÃriyaæ lambilaæ+ kasÃvo sÃdu asÃdu'ti. [PTS
Page 378] [\q 378/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

25. Sa. Pu: atthi tattha kÃyÃyatanaæ, atthi phoÂÂhabbÃyatanaæ, tena kÃyena taæ phoÂÂhabbaæ
phussatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi tattha kakkhalaæ mudukaæ saïhaæ1pharusaæ sukhasamphassaæ
dukkhasamphassaæ garukaæ lahukanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

26. Sa. Pu: na vattabbaæ, saÊÃyataniko attabhÃvo rÆpadhÃtuyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu atthi tattha ghÃnanimittaæ jivhÃnimittaæ kÃyanimittanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi tattha ghÃnanimittaæ jivhÃnimittaæ kÃyanimittaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: saÊÃyataniko attabhÃvo rÆpadhÃtuyÃ'ti. 

RÆpadhÃtuyà Ãyatanakathà niÂÂhitÃ. 

+Lapilakaæ? 1. Saïhakaæ - sÅmu. 

[BJT Page 388] [\x 388/]     
8. 8 ArÆpe rÆpakathÃ
1. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpabhavo rÆpagati rÆpasattÃvÃso rÆpasaæsÃro rÆpayoni rÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: nanu arÆpabhavo arÆpagati arÆpasattÃvaso arÆpasaæsÃro arÆpayoni
arÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci arÆpabhavo -pearÆpaattabhÃva paÂilÃbho, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. 

3. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: pa¤ca vokÃrabhavo gati sattÃvÃso saæsÃro yoni vi¤¤ÃïaÂÂhiti attabÃvapaÂilÃbho'ti.
[PTS Page 379] [\q 379/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: nanu catukÃra bhavo -peattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci catuvokÃrabhavo gati -peattabhÃva paÂilÃbho, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. 

5. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpadhÃtuyà so ca rÆpabhavo rÆpagati. RÆpasattÃvÃso rÆpasaæsÃro
rÆpayoni rÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 390] [\x 390/]     
Sa. Anu: atthi rÆpaæ arÆpesu so ca rÆpabhavo rÆpagati -pe rÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atthi rÆpaæ rÆpadhÃtuyà so ca pa¤cavokÃrabhavo gati
-pearÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu. Atthi rÆpaæ arÆpesu so ca pa¤cavokÃrabhÃvo gati 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpesu so ca arÆpabhavo arÆpagati. ArÆpasattÃvÃso arÆpasaæsÃro
arÆpayoni arÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

Sa. Anu: atthi rÆpaæ arÆdhÃtuyà so ca arÆpabhavo arÆpagati -pearÆpaattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpesu so catuvokÃrabhavo gati -pe aattabhÃvapaÂilÃbho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu. Atthi rÆpaæ arÆpadhÃtuyà so ca catuvokÃrabhÃvo gati -pe- attabhÃvapaÂilÃbho'ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu rÆpÃnaæ nissaraïaæ arÆpaæ vuttaæ bhagavÃtÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci rÆpÃnaæ nissaraïaæ arÆpaæ vuttaæ bhagavatÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. 

[BJT Page 392] [\x 392/]     
10. Sa. Pu: rÆpÃnaæ nissaraïaæ arÆpaæ vuttaæ bhagavà atthi rÆpaæ arÆpesu'ti. [PTS Page 380]
[\q 380/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kÃmÃnaæ nissaraïaæ nekkhammaæ vuttaæ bhagavatà atthi nekkhammesu kÃmÃ,
atthi anÃsavesu ÃsavÃ, atthi apariyÃpennesu pariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

ArÆpe rÆpakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 394] [\x 394/]     
8. 9 RÆpaæ kammantikathÃ
1. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃre manasikÃro cetanÃ
patthanà païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro
cetanà patthanà païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ
kusala'nti. 

3. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhito phasso kusalo sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhità vedanà -pe sa¤¤Ã - cetanà - saddhà - viriyaæ - sati -
samÃdhi -pe- pa¤¤Ã kusalà sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 381] [\q 381/]      
[BJT Page 396] [\x 396/]     
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalaæ anÃrammaïaæ, na tthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhito phasso kusalo anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalaæ asÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhità vedanà -pe sa¤¤Ã - cetanà - saddhà - viriyaæ - sati -
samÃdhi -pe- pa¤¤Ã kusalà anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalanti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: yaæ ki¤ci kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpaæ sabbaæ taæ kusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhità kÃyakammaæ rÆpaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ kusalantita
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 398] [\x 398/]     
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe [PTS Page 382] [\q 382/]      paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe-
tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu kusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu
abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ abyÃkatanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ anÃrammaïaæ kusalanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu
anÃrammaïà kusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 400] [\x 400/]     
14. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ anÃrammaïaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ abyÃkatanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe [PTS Page 383] [\q 383/]     
gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ -pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe-
tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu anÃrammaïà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ phassasampayuttaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ phassa vippayuttaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ phassavippayuttaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu
phassavippayuttà kusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpÃyatanaæ phassavippayuttaæ
abyÃkatatti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 402] [\x 402/]     
19. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu
phassavippayuttÃ, abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 384] [\q 384/]      sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ
anÃrammaïaæ kusalanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu
anÃrammaïà phassavippayuttà kusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpayatanaæ anÃrammaïaæ phassavippayuttaæ
abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

23. Sa. Pu kusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu
anÃrammaïà phassavippayuttà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 404] [\x 404/]     
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

25. Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalanti.
[PTS Page 385] [\q 385/]      

26. Sa. Pu kusalena cittena samuÂÂhito phasso kusalo sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

27. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhità vedanà -pe sa¤¤Ã - cetanà - saddhà - viriyaæ - sati -
samÃdhi -pe- pa¤¤Ã kusalà sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa
ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 406] [\x 406/]     
28. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalaæ anÃrammaïaæ, na tthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhito phasso kusalo anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

29. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalaæ anÃrammaïaæ, natthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalena cittena samuÂÂhità vedanà -pe sa¤¤Ã - cetanà - saddhà - viriyaæ - sati -
samÃdhi -pe- pa¤¤Ã kusalà anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

30. Sa. Pu: kusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalanti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: yaæ ki¤ci kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpaæ sabbaæ taæ kusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
(Yathà kÃyakammaæ tathà vacÅkammanti)

31. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ akusalanti. [PTS Page 386] [\q
386/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃre manasikÃro cetanÃ
patthanà païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

32. Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro
cetanà patthanà païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 408] [\x 408/]     
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo Ãbhogo samannÃhÃro
manasikÃro cetanà patthanà païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ
akusala'nti. 

33. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhito phasso akusalo sÃrammaïo atthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

34. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhità vedanÃ-pe sa¤¤Ã - cetanà -perÃgo -pe - doso -
moho-pe- mÃno -pediÂÂhi -pevicikicchà -pe- thinaæ -pe- uddhaccaæ -pe anottappaæ akusalaæ
sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

35. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ akusalaæ anÃrammaïaæ, na
tthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhito phasso akusalo anÃrammaïo natthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

36. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ akusalaæ asÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 387] [\q 387/]      
[BJT Page 410] [\x 410/]     
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhità vedanà -pe sa¤¤Ãcetanà - rÃgodoso - moho -pe- mÃno
-pe diÂÂhi -pevicikicchà -pe- thinaæ -pe- uddhaccaæ -peabhirikaæ -pe anottappaæ akusalaæ
anÃrammaïÃ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pepaïidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

37. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ kÃyakammaæ rÆpaæ akusalanti. Pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ
Sa. Anu: yaæ ki¤ci kusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpaæ sabbaæ taæ akusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

38. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
39. Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ
akusala'nti. 

40. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhito phasso akusalo sÃrammaïo atthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 312] [\x 312/]     
41. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhità vedanÃ-pe sa¤¤Ã - cetanà -perÃgo -pe - doso -
moho-pe- mÃno -pediÂÂhi -pevicikicchà -pe- thinaæ -pe- uddhaccaæ
abhirikkaæ-pe-anottappaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. [PTS Page 388] [\q 388/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

42. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalaæ anÃrammaïaæ,
natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhito phasso akusalo anÃrammaïo natthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

43. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalaæ anÃrammaïaæ, atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhità vedanà -pe sa¤¤Ãcetanà - rÃgodoso - moho -pe- mÃno
-pe diÂÂhi -pevicikicchà -pe- thinaæ -pe- uddhaccaæ -peabhirikaæ -pe anottappaæ akusalaæ
anÃrammaïÃ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pepaïidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

44. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalanti. Pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ
Sa. Anu: yaæ ki¤ci akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpaæ sabbaæ taæ akusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 414] [\x 414/]     
45. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

46. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ kusalantita
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -peasuci
-peassu -pe- lohitaæ -pe sedo akusaloti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

47. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ abyÃkatanti. [PTS Page 389] [\q 389/] 
    
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ abyÃkatanti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-

48. Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu asuci
-peassu -pelohitaæ -pe sedo abyÃkÃtoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ abyÃkatanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

49. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ

[BJT Page 416] [\x 416/]     
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ anÃrammaïaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

50. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -peasuci
-peassu -pe- lohitaæ -pesedo anÃrammaïo akusalo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

51. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ anÃrammaïaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ abyÃkatanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

52. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -pe-asuci
-pe- assu -pe- lohitaæ -pe sedo anÃrammaïà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ abyÃkatanti.
[PTS Page 390] [\q 390/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

53. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ phassasampayuttaæ
akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ phassa vippayuttaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 418] [\x 418/]     
54. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ phassavippayuttaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ -pe
phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -peasuci
-pelohitaæ -pe- sedo phassavippayuttà akusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

55. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ phassavippayuttaæ abyÃkatatti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ phassavippayuttaæ 1-
abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

56. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -peasuci
-peassu -pe- lohitaæ -pe sedo phassavippayuttÃ, 2abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

57. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpÃyatanaæ anÃrammaïaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. RÆpaæ anÃrammaïaæ phassavippayuttaæ - sÅmu, machasaæ, syà 2. Sedo anÃrammaïo
phassavippayutto - sÅmu, machasaæ syÃ

[BJT Page 420] [\x 420/]     
58. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 391] [\q 391/]      sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe
gandhÃyatanaæ-perasÃyatanaæ -pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu
-petejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -peasuci -peassu -pelohitaæ -pe sedo anÃrammaïÃ
phassavippayuttà akusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

59. Sa. Pu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ rÆpayatanaæ anÃrammaïaæ phassavippayuttaæ
abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

60. Sa. Pu akusalena cittena samuÂÂhitaæ saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ-pe- rasÃyatanaæ
-pe phoÂÂhabbÃyanaæ -pe paÂhavÅdhÃtu -pe ÃpodhÃtu -pe- tejodhÃtu -pe vÃyodhÃtu -peasuci
-peassu -pe-lohitaæ -pe sedo anÃrammaïà phassavippayuttà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: akusalena cittena samuÂÂhitaæ vacÅkammaæ rÆpaæ anÃrammaïaæ
phassavippayuttaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

61. Sa. Pu: na vattabbaæ rÆpaæ kusalanampi akusampi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: nanu kÃyakammaæ vacikammaæ kusalampi akusalampÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci kÃyakammaæ vacÅkammaæ kusalampi, akusalampi, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe rÆpaæ kusalampi akusalampÅ'ti. 

[BJT Page 422] [\x 422/]     
62. Sa. Pu: rÆpaæ kusalanampi akusampi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: cakkhÃyatanaæ kusalampi akusalampÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

63. Sa. Pu: rÆpaæ kusalanampi akusampi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: sotÃyatanaæ -pe- ghÃnÃyatanaæ -pejivhÃyatanaæ -pe kÃyÃyatanaæ -perÆpÃyatanaæ
-pe- saddÃyatanaæ -pe gandhÃyatanaæ [PTS Page 392  [\q 392/]     -@]pa- rasÃyatanaæ
-pephoÂÂhabbÃyatanaæ -pe- paÂhavi dhÃtu -peapodhÃtu -petejodhÃtu -pevÃyodhÃtu -peasuci
-peassu -pe lohitaæ -pe- sedo kusalo'pi akusalopi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

64. Sa. Pu: kÃyo rÆpaæ, kÃyakammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: mano rÆpaæ, manokammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

65. Sa. Pu: mano arÆpaæ, manokammaæ arÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: kÃyo arÆpaæ, kÃyakammaæ arÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

66. Sa. Pu: kÃyo rÆpaæ, kÃyakammaæ arÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: mano rÆpaæ, manokammaæ arÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

67. Sa. Pu: mano arÆpaæ, manokammaæ arÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: kÃyo arÆpaæ, kÃyakammaæ arÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 424] [\x 424/]     
68. Sa. Pu: kÃyo rÆpanti, kÃyakammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: cakkhÃyatanaæ rÆpanti, cakkhuvi¤¤Ãïaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

69. Sa. Pu: kÃyo rÆpanti, kÃyakammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: sotÃyatanaæ rÆpanti, sotÃyatanavi¤¤Ãïaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

70. Sa. Pu: kÃyo rÆpanti, kÃyakammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: ghanÃyatanaæ rÆpanti, ghÃnavi¤¤Ãïaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

71. Sa. Pu: kÃyo rÆpanti, kÃyakammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: javihÃyatanaæ rÆpanti, jivhÃvi¤¤Ãïaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

72. Sa. Pu: kÃyo rÆpanti, kÃyakammaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 393] [\q 393/]      pa. Anu: kÃyÃyatanaæ rÆpanti, kÃyavi¤¤Ãïaæ rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

73. Sa. Pu: rÆpaæ kammaænti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "cetanÃhaæ bhikkhave kammaæ vadÃmi cetayitvà kammaæ
karoti kÃyena vÃcÃya manasÃ"ti [a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu. PÃ: tena hi na vattabbaæ: rÆpaæ kamma'nti. 

[A] chakkaÇguttara - mahÃvagga - nibbekhikasutta

[BJT Page 426] [\x 426/]     
74. Sa. Pu: rÆpaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ' "kÃye và Ãnanda sati kÃyasa¤cetanà hetu uppajjati ajjhattaæ
sukhadukkhaæ, vÃcÃya và Ãnanda sati vacisa¤cetanà hetu uppajjati ajjhattaæ sukhadukkhaæ,
mane và Ãnanda sati manosa¤cetanà hetu uppajjati ajjhattaæ sukhadukkha"nti[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu. ù: tena hi na vattabbaæ rÆpaæ kammanti. 

75. Sa. Pu: rÆpaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "tividhà bhikkhave, kÃyasa¤cettà akusalaæ kÃyakammaæ
dukkhadrayaæ dukkhavipÃkaæ, catubbidhà bhikkhave, vacÅsa¤cetanà akusalaæ vacÅkammaæ
dukkhudrayaæ dukkhavipÃkaæ, tividhà bhikkhave, manosa¤cetanà akusalaæ manokammaæ
dukkhudrayaæ dukkhavipÃkaæ. Tividhà bhikkhave, kÃyasa¤cetanà kusalaæ kÃyakammaæ
sukhudrayaæ sukhavipÃkaæ, catubbidhà bhikkhave, vacisa¤cetanà kusalaæ vacikammaæ
sukhudrayaæ sukhavipÃkaæ, tividhà bhikkhave, manosa¤cetanà kusalà manokammaæ
sukhudrayaæ sukhavipÃkanti" atthe'va suttanto'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 394] [\q 394/]      anu. ù: tena hi na vattabbaæ rÆpaæ kammanti. 

[A] saæyutta - nidÃnavagga - nibebdhikasutta

[BJT Page 428] [\x 428/]     
76. Sa. Pu: rÆpaæ kammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ' "svÃyaæ Ãnanda samiddhi moghapuriso pÃÂaliputtassa1-
paribbÃjakassa evaæ puÂÂho evaæ byÃkayye: sa¤cetaniyaæ Ãvuso pÃÂaliputta1- kammaæ
katvà kÃyena vÃcÃya manasà sukhavedaniyaæ, sukhaæ so vedayati sa¤cetaniyaæ Ãvuso
pÃÂaliputta, kammaæ katvà kÃyena vÃcÃya manasà dukkhavedaniyaæ, dukkhaæ so vedayati
sa¤cetatiyaæ Ãvuso pÃÂaliputta, kammaæ katvà kÃyena vÃcÃya manasà adukkhambasukhaæ
vedaniyaæ, adukkhamasukhaæ so vedayatÅ'ti evaæ byÃkaramÃno kho Ãnanda,
samiddhimoghapuriso pÃÂaliputtassa paribbÃjakassa sammÃbyÃkaramÃno byÃkareyya"ti[a]
atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu. ù: tena hi na vattabbaæ rÆpaæ kammanti. 
RÆpaæ kammattikathà niÂÂhitÃ. 

[A] majjhimanikÃya - tatiyapaïïasaka - mahÃkammavibhaÇgasutta 1. "Potaliputtassa",
"potaliputta" - mahÃkammavibhaÇgasutta

[BJT Page 430] [\x 430/]     
8. 10 JÅvitindriyakathÃ
1. Sa. Pu: natthi rÆpaæ jivinindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: natthi rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattanà pÃlanÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattanà pÃlanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atthi rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattanà pÃlanÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe natthi rÆpaæ jivinindriyanti1-
[PTS Page 395] [\q 395/]      
3. Sa. Pu: atthi arÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattanà pÃlanÃ, atthi
arÆpajÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattatà pÃlanÃ, atthi
rÆpajÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattanà pÃlanÃ, natthi
rÆpajÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi arÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanà yÃpanà iriyanà vattanà pÃlanÃ, natthi
arÆpajÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Natthi jÅvitindriyanti - [PTS]

[BJT Page 432] [\x 432/]     
5. Sa. Pu: arÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu arÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu rÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu na vattabbaæ rÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: arÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu na vattabbaæ arÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu arÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: arÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu arÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: arÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu na vattabbaæ rÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpinaæ dhammÃnaæ Ãyu na vattabbaæ arÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: rÆpina¤ca arÆpina¤ca dhammÃnaæ Ãyu arÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpina¤ca arÆpina¤ca dhammÃnaæ Ãyu rÆpajÅvitindriyanti
[PTS Page 396] [\q 396/]      pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: rÆpina¤ca arÆpina¤ca dhammÃnaæ Ãyu na vattabbaæ rÆpajÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: rÆpina¤ca arÆpina¤ca dhammÃnaæ Ãyu na vattabbaæ arÆpajÅvitandriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 434] [\x 434/]     
11. Sa. Pu: natthi rÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nirodhaæ samÃpannassa natthi jÅvitindriyanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: nirodhaæ samÃpannassa atthi jÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: ha¤ci nirodhaæ samÃpannassa atthi jÅvitindriyanti
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: natthi rÆpajÅvitindriyanti. 

13. Sa. Pu: nirodhaæ samÃpannassa atthi jÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannanti. Sa. Anu: nirodhaæ samÃpannassa atthi
saÇkhÃrakkhandho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: nirodhaæ samÃpannassa atthi saÇkhÃrakkhandho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nirodhaæ samÃpannassa atthi vedanÃkkhandho -pesaÇkhÃrakkhandho -pe-
vi¤¤Ãïkhakhandho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nirodhaæ samÃpannassa atthi vedanÃkkhandho -pe sa¤¤Ãkkhandhandho -pe
vi¤¤Ãïakkhandho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: na nirodhaæ samÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: natthi rÆpajÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: asa¤¤asattÃnaæ natthi jÅvitindriyanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 436] [\x 436/]     
17. Sa. Pu: asa¤¤asattÃnaæ atthi jÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
[PTS Page 397] [\q 397/]      sa. Anu: ha¤ci asa¤¤asattÃnaæ atthi jÅvitindriyanti
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: natthi rÆpajÅvitindriyanti. 

18. Sa. Pu: asa¤¤asatnÃnaæ atthi jÅvitindriyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Pu: katamakkhandhapariyÃpannanti. 
Pa. Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannanti. Sa. Anu: asa¤¤asattÃnaæ natthi
saÇkhÃrakkhandho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: asa¤¤asattÃnaæ atthi saÇkhÃrakkhandho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi vedanÃkkhandho -pe- sa¤¤Ãkkhandho -pe vi¤¤Ãïkhakhandho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: asa¤¤asattÃnaæ atthi vedanÃkkhandho -pe sa¤¤Ãkkhandho -pe
vi¤¤Ãïakkhandho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: pa¤camavokÃrabhavo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu upapattesiyena cittena samuÂÂhitaæ jÅvitindriyaæ upapattesiye citte bhijjamÃne
ekadesaæ bhijjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: upapattesiyena cittena samuÂÂhito phasso uppattesiye citte bhijjamÃne ekadeso
bhijjati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 438] [\x 438/]     
22. Sa. Pu upapattesiyena cittena samuÂÂhito phasso uppattesiye citte bhijjamÃne avaseso
bhijjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: upapattesiyena cittena samuÂÂhito jÅvitindriyaæ uppattesiye citte bhijjamÃne
anavasesaæ bhijjati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

23. Pa. Pu: dve jÅvitindriyÃni'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: dvÅhi jivitehi jivati, dvÅhi maraïehi mÅyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ1-

JÅvitindriyakathà [PTS Page 398] [\q 398/]      niÂÂhitÃ

1. Na hevaæ vattabbe - [PTS,] syÃ

[BJT Page 440] [\x 440/]     
1. Sa. Pu: kammahetu arahà arahattà parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kammahetu sotÃpanno sotÃpattiphalà parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kammahetu arahà arahattà parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kammahetu sakadÃgÃmÅ -pe- anÃgÃmi anÃgÃmiphalÃ
ParihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kammahetu sotÃpanno sotÃpattiphalà na parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kammahetu arahà arahattà na parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: kammahetu sakadÃgÃmÅ -pe- anÃgÃmi anÃgÃmiphalà na parihÃyatÅ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kammahetu arahà arahattà na parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 442] [\x 442/]     
5. Sa. Pu: kammahetu arahà arahattà parihÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: païÃtipÃtakammassa hetu'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnÃdÃnakammassa hetu -pekÃmesumicchÃcÃrakammassa hetu
-pemusÃvÃdakammassa hetu -pe pisunÃvÃcÃkammassa hetu -pepharusÃvÃcÃkammassa
hetu-pesamphappalÃpakamamssa hetu -pe mÃtughÃtakamssa1- hetu
-pepitughÃtakammassa2- hetu -pearahantaghÃtakamssa3- hetu -pe ruhiruppÃdakammassa
hetu -pesaÇghabhedakammassa hetÆti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: katamassa kammassa hetÆti. 
Pa. Vi: handa bhi arahantÃnaæ abbhÃcikkhatiti. [PTS Page 399] [\q 399/]      

6. Sa. Pu: arahantÃnaæ abbhÃcikkhitakammassa hetu arahà arahattà parihÃyatÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: ye keci arahantÃnaæ abbhÃcikkhanti, sabbe te arahattaæ sacchikarontÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Kammahetukathà niÂÂhitÃ
AÂÂhamo vaggo niÂÂhito

TassuddÃnaæ: 
Chagatiyo, antarÃbhavo, pa¤ceva kÃmaguïà kÃmadhÃtu, pa¤ceva Ãyatanà kÃmÃ, rÆpino
dhammà rÆpadhÃtu, arÆpino dhammà arÆpadhÃtu, saÊÃyataniko attabhÃvo rÆpadhÃtuyÃ.
AtthirÆpaæ arÆpesu, rÆpaæ kammaæ, rÆpaæ jÅvitaæ, kammahetu parihÃyati'ti. [PTS Page 400]
[\q 400/]      

1. MÃtughÃtakakammassa - syà 2. PitughÃtakakammassa - syÃ, 3. ArahattaghÃtakammassa
- syÃ

[PTS Page 400] [\q 400/]     
[BJT Page 444] [\x 444/]     
Navamo vaggo
9. 1 AniyasaæsakathÃ. 
1. Sa. Pu: ÃnisaæsadassÃvissa sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu saÇkhÃre aniccato manasikaroto sa¤¤ojanà pahÅyantÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.  ha: ha¤ci saÇkhÃre aniccato manasikaroto sa¤¤ojanà pahÅyanti, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe: ÃnisaæsadassÃvissa sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnanti. 

2. Sa. Pu: nanu saÇkhÃre dukkhato -perogato -pegaï¬ato -pesallato -peaghato -pe- ÃbÃdhato
-pe parato -pe- palokato -peÅtito -pe upaddavato -pebhayato -peupasaggato -pe calato
-pepabhaÇguto -peaddhuvato1-pe atÃïato -pealeïato -peasaraïato -pe asaraïibhÆtato
-perittato2-petucchato -pe su¤¤ato -peanattato -peÃdinavato -pe vipariïÃmadhammato
manasikaroto sa¤¤ojanà pahiyantÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.  ha: ha¤ci saÇkhÃre vipariïÃmadhammato manasikaroto sa¤¤ojanà pahiyanti
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe: ÃnisaæsadassÃvissa sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnanti. 

1. Adhuvato - sÅmu syÃ, [PTS 2.] Riccato - [PTS]

[BJT Page 446] [\x 446/]     
3. Sa.  ha: saÇkhÃre ca aniccato manasikaroti, nibbane ca anisaæsadassÃvi hotÅti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: saÇkhÃre ca dukkhato -perogato -pe vipariïÃmadhammato manasikaroti, nibbÃne
ca ÃnisaæsadassÃvi hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.  ha: saÇkhÃre ca vipariïÃmadhammato manasikaroti, nibbane ca anisaæsadassÃvi
hotÅti
[PTS Page 401] [\q 401/]      pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaæ: ÃnisaæsadassÃvissa sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "idha bhikkhave, bhikkhu nibbÃne sukhÃnupassi viharati
sukhasa¤¤Å sukhapaÂisaævedÅ sattaæ samitaæ abbokiïïaæ cetasà adhimuccamÃno pa¤¤Ãya
pariyogÃhamÃno"ti[a] attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
PaÂi. ù: tena hi ÃnisaæsadassÃvissa sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnanti. 

Anisaæsakathà niÂÂhitÃ

[A] sattakaÇguttara - anusayavagga - navamasuttaæ samantÃharitabbaæ. 

[BJT Page 448] [\x 448/]     
9. 2 AmatÃrammaïakathÃ. 
1. Sa. Pu: amatÃrammaïaæ sa¤¤ojananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: amataæ sa¤¤ojaniyaæ1ganthanÅyaæ2oghanÅyaæ3 yoganÅyaæ4nÅvaraïiyaæ
parÃmaÂÂhaæ upadÃniyaæ saækilesiyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataæ asa¤¤ojaniyaæ5agatthanÅyaæ6pe asaækilesiyanti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci amataæ asa¤¤ojaniyaæ -peasaækilesiyaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe' amatÃrammaïaæ sa¤¤ojananti. 

2. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha rÃgo uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu amataæ rÃgaÂÂhÃniyaæ7- rajanÅyaæ kamaniyaæ madanÅyaæ bandhaniyaæ
mucchanÅyanti8-
[PTS Page 402] [\q 402/]      pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataæ na rÃgaÂÂhÃniyaæ na rajanÅyaæ na kamanÅyaæ na madaniya na
bandhaniyaæ na mucchanÅyanti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci amataæ na rÃgaÂÂhÃniyaæ na rajanÅyaæ na kamanÅyaæ na madanÅyaæ na
bandhanÅyaæ na mucchanÅyaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re cattabbe: "amataæ Ãrabbha rÃgo uppajjati"ti. 
1. Sa¤¤ejaniyaæ - [PTS 2.] GanthanÅyaæ - sÅmu, machasaæ, syà 3. OghanÅyaæ - sÅmu,
machasaæ, syà 4. Yoganiyaæ - sÅmu, machasaæ, syà 5. Asa¤¤ojaniyaæ - [PTS 6.]
Agatthaniyaæ - sÅmu, machasaæ, syà 7. RÃgaÂÂhÃniyaæ -[PTS 8.] Rajaniyaæ kamaniyaæ
madaniyaæ bandhaniyaæ mucchaniyaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 450] [\x 450/]     
3. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha doso uppajjati'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: amataæ dosaÂÂhÃniyaæ kopaÂÂhÃniyaæ paÂighaÂÂhÃniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataæ na dosaÂÂhÃniyaæ na kopaÂÂhÃniyaæ na paÂighaÂÂhÃniyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci amataæ na dosaÂÂhÃniyaæ na kopaÂÂhaniyaæ na paÂighaÂÂhÃniyaæ, 
Anu. PÃ no ca vata re vattabbe: amataæ Ãrabbha doso uppajjatÅ'ti

4. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha moho uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: amataæ mohaÂÂhÃniyaæ a¤¤Ãïakaraïaæ acakkhukaraïaæ pa¤¤Ãnirodhiyaæ
vighÃtapakkhiyaæ anibbÃnasaævattaniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataæ na mohaÂÂhÃniyaæ na a¤¤Ãïakaraïaæ na acakkhukaraïaæ
pa¤¤Ãvuddhiyaæ avighÃtapakkhiyaæ nibbÃnasaævattaniyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci amataæ na mohaÂÂhÃniyaæ na a¤¤Ãïakaraïaæ -pe nibbÃnasaævattaniyaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe amataæ Ãrabbha moho uppajjatÅ"ti. 

5. Sa. Pu: rÆpaæ Ãrabbha sa¤¤ojanà uppajjanti. RÆpaæ sa¤¤ojaniyaæ ganthanÅyaæ
-pesaækilesiyanti. [PTS Page 403] [\q 403/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 452] [\x 452/]     
Sa. Anu: amataæ Ãrabbha sa¤¤ojanà uppajjanti. Amataæ sa¤¤ojaniyaæ -pesaækilesiyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rÆpaæ Ãrabbha rÃgo uppajjati. RÆpaæ rÃgaÂÂhÃniyaæ rajaniyaæ kamanÅyaæ
madanÅyaæ bandhaniyaæ mucchaniyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: amataæ Ãrabbha rÃgo uppajjati amataæ rÃgaÂÂhÃniyaæ -pe- mucchaniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: rÆpaæ Ãrabbha doso uppajjati. RÆpaæ dosaÂÂhÃniyaæ kopaÂÂhÃniyaæ
paÂighaÂÂhaniyanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: amataæ Ãrabbha doso uppajjati amataæ dosaÂÂhÃniyaæ kopaÂÂhÃniyaæ
paÂighaÂÂhÃniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: rÆpaæ Ãrabbha moho uppajjati. RÆpaæ mohaÂÂhÃniyaæ a¤¤Ãïakaraïaæ
-peanibbÃnasaævattaniyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: amataæ Ãrabbha moho uppajjati amataæ mohaÂÂhÃniyaæ a¤¤Ãïakaraïaæ
-peanibbÃnasaævattaniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha sa¤¤ojanà uppajjanti, amataæ asa¤¤ojaniyaæ1aganthanÅyaæ
anoghanÅyaæ2ayoganÅyaæ3 anivaraïiyaæ aparÃmaÂÂhaæ anupÃdÃniyaæ asaækilesiyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. Asa¤¤ojanÅyaæ - [PTS 2.] Aganthaniyaæ anoghaniyaæ - sÅmu, machasaæ, syà 3.
Ayoghaniyaæ - sÅmu, ayoganÅyaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 454] [\x 454/]     
Sa. Anu: rÆpaæ Ãrabbha sa¤¤ojanà uppajjati. RÆpaæ asa¤¤ojanÅyaæ
aganthanÅyaæ1--peasaækilesiyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha rÃgo uppajjati. Amataæ na rÃgaÂÂhaniyaæ na rajanÅyaæ na
kamanÅyaæ na madaniyaæ na bandhanÅyaæ na mucchaniyanti1pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ Ãrabbha rÃgo uppajjati rÆpaæ na rÃgaÂÂhaniyaæ -pe- na mucchaniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 404] [\q 404/]      
11. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha doso uppajjati amataæ na dosaÂÂhÃniyaæ na kopaÂÂhÃniyaæ na
paÂighaÂÂhÃniyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ Ãrabbha doso uppajjati rÆpaæ na dosaÂÂhÃniyaæ na kopaÂÂhÃniyaæ na
paÂighaÂÂhÃniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: amataæ Ãrabbha moho uppajjati amataæ na mohaÂÂhÃniyaæ na a¤¤Ãïakaraïaæ
-pe- na nibbÃnasaævattaniyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ Ãrabbha moho uppajjati rÆpaæ na mohaÂÂhÃniyaæ na a¤¤Ãïakaraïaæ -pe- na
nibbÃnasaævattaniyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Pa. Pu: na vattabbaæ: amatÃrammaïaæ sa¤¤ojananti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. Na rajanÅyaæ na madaniyaæ na bandhaniyaæ na mucchaniyaæ - sÅmu, machasaæ. 

[BJT Page 456] [\x 456/]     
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "nibbÃnaæ nibbÃnato sa¤jÃnÃti nibbÃnaæ nibbÃnato
sa¤jÃnitvà nibbÃnaæ ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ ma¤¤ati, nibbÃnato ma¤¤ati, nibbÃnaæ me'ti
ma¤¤ati, nibbÃnaæ abhinandati'ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi "amatÃrammaïaæ sa¤¤ojana"nti. 
AmatÃrammaïakathà niÂÂhitÃ

[A] majjhimanikÃya - mulapariyÃyasutta

[BJT Page 458] [\x 458/]     
9. 3 RÆpaæ sÃrammaïanti kathÃ. 1. Sa. Pu: rÆpaæ sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu natthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci natthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo -pe- païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: rÆpaæ sÃrammaïanti. 

2. Sa. Pu: phasso sÃrammaïo, atthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo -pe païidhÅ'ti. [PTS Page 405] [\q
405/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo -pe païidhÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- cetanà -pecittaæ -pe saddhà -pe- viriyaæ -pe- sati -pe-
samÃdhi -pe- pa¤¤Ã -pe- rÃgo -pe- doso -pemoho -pe mÃno -pe- diÂÂhi -pe-vicikicchà -pe-
thinaæ -pe uddhaccaæ -peahirikaæ -pe anottappaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo
-pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo -pe païidhi'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-

1. ùvaÂÂanà - sÅmu, machasaæ, [PTS]

[BJT Page 460] [\x 460/]     
4. Sa. Pu: rÆpaæ sÃrammaïaæ, natthi tassa Ãvajjanà Ãbhogo -pe- païidhi'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. 
Sa. Anu: phasso sÃrammaïo, natthi tassa Ãvajjanà Ãbhogo -pe- païidhi'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rÆpaæ sÃrammaïaæ, natthi tassa Ãvajjanà Ãbhogo -pe- païidhi'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanaæ -pe- sa¤¤Ã -pe- anottappaæ sÃrammaïo, natthi tassa Ãvajjanà Ãbhogo -pe
païidhi'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
6. Pa. Pu: na vattabbaæ rÆpaæ sÃrammaïanti, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu rÆpaæ sappaccayanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci rÆpaæ sappaccayaæ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe' rÆpaæ sÃrammaïanti. 

RÆpaæ sÃrammaïantikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 462] [\x 462/]     
9. 4 Anusayà anÃrammaïÃ'ti kathÃ. 
1. Sa. Pu: anusayà anÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 406] [\q 406/]      
Sa. Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ -pephoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kÃmarÃgÃnusayo anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ kÃmogho kÃmayogo
kÃmacchandanÅvaraïaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ kÃmarÃga sa¤¤ojanaæ kÃmaghà kÃmaiyogo
kÃmacchandanÅvaraïaæ sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmÃrÃgÃnusayo sÃrammaïoti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: kÃmarÃgÃnusayo anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: katamakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Pa. Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãjhandho vi¤¤Ãïakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 464] [\x 464/]     
6. Sa. Pu: kÃmarÃgÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno anÃrammaïo'ti pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmarÃgo saÇkhÃrakkhandheparipanno anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kÃmarÃgo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: kÃmarÃgÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno sÃrammaïo'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 407] [\q 407/]      
8. Sa. Pu: kÃmarÃgÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno anÃrammaïo, kÃmarÃgo
saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso sÃrammaïo, ekadeso anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso sÃrammaïo, ekadeso anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho -pe- sa¤¤Ãkkhandho -pe vi¤¤Ãïakkhandho ekadeso sÃrammaïo,
ekadeso anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: paÂighÃnusayo mÃnÃnusayo diÂÂhÃnusayo vicikicchÃnusayo bhavarÃgÃnusayo
aviccÃnusayo anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjà avijjogho avijjÃyogo avijjÃnusayo avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ avijjÃsa¤¤ojanaæ
avijjÃnÅvaraïaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 466] [\x 466/]     
11. Sa. Pu: avijjà avijjogho -peavijjÃnÅvaraïaæ sÃrammaïanti1-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjÃnusayo sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: avijjÃnusayo anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: katamakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Pa. Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
13. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãjhandho vi¤¤Ãïakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: avijjÃnusayo anÃrammaïo'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: katamakkhandha pariyÃpanno'ti. 
Pa. Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãjhandho vi¤¤Ãïakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: avijjÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno anÃrammaïo'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjà saÇkhÃrakkhandheparipanno anÃrammaïo'ti. [PTS Page 408  [\q 408/]     2]
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. SÃrammaïo'ti - machasaæ, sÅmu 2. SaÇkharakkhandha pariyÃpanno anÃrammaïo'ti -
sÅmu. 

[BJT Page 468] [\x 468/]     
17. Sa. Pu: avijjà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno sÃrammaïo'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjÃnuso saÇkhÃrakkhandheparipanno sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: avijjÃnusa saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno anÃrammaïo, avijjÃ
saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà sÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso sÃrammaïo ekadeso anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso sÃrammaïo, ekadeso anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãjhandho vi¤¤Ãïakkhandho ekadeso sÃrammaïo, ekadeso
anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: na vattabbaæ "anusayà anÃrammaïo'ti1-
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: puthujjano kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sÃnusayo'ti vattabbo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: atthi tesaæ anusayÃnaæ Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi anusayà anÃrammaïÃ'ti. 

21. Pa. Pu: puthujjano kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sÃrÃgo'ti vattabbo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: atthi tassa rÃgassa Ãrammaïantita
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi rÃgo anÃrammaïo'ti. 

Anusayà anÃrammaïÃtikathà [PTS Page 409] [\q 409/]      niÂÂhitÃ. 

1. AnÃrammaïoti - simu

[BJT Page 470] [\x 470/]     
5. 9. ¥Ãïaæ anÃrammaïanti kathÃ. 
1. Sa. Pu: ¤Ãïaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ -pephoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ¤Ãïaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ sammÃdiÂÂhi dhammavicaya sambojjhaÇgo
anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ, sammÃdaÂÂhi dhammavicaya sambojjhaÇgo
sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ¤Ãïaæ sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ¤Ãïaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: katamakkhandhapariyÃpannanti. 
Pa. Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannati. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhadho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho vi¤¤Ãïakkhandho anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 472] [\x 472/]     
6. Sa. Pu: ¤Ãïaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤¤Ã saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà anÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: pa¤¤Ã saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannaæ sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ¤Ãïaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà sÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 410] [\q 410/]      
8. Sa. Pu: ¤Ãïaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannaæ anÃrammaïanaæ, pa¤¤Ã
saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà sÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhandho ekadoso sÃrammaïo, ekadeso anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso sÃramamaïo, ekadeso pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanakkhandho sa¤¤Ãkkhandho vi¤¤Ãïakkhandho ekadeso sÃrammaïo, ekadeso
anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Pa. Pu na vattabbaæ ¤Ãïaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: arahà cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgi ¤Ãïiti vattabbo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: atthi tassa ¤Ãïassa Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù. Tena hi ¤Ãïaæ anÃrammaïanti. 

[BJT Page 474] [\x 474/]     
11. Pa. Pu: arahà cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgi vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa. Anu: atthi tÃya pa¤¤Ãya Ãrammaïanti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
PaÂi. ù: tena hi pa¤¤Ã anÃrammaïÃ'ti. 

¥Ãïa anÃrammaïantikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 476] [\x 476/]     
AtÅtÃnÃgatÃrammaïakathÃ++
1. Sa. Pu: atÅtÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atÅtÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci atÅtÃrammaïaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: atÅtÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti
[PTS Page 411] [\q 411/]      anu. ù: atÅtÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti micchÃ. 
PaÂi.  ha: ha¤ci và pana anÃrammaïaæ, 
PaÂi. PÃ: no va vata re vattabbe: atÅtÃrammaïanti. 
PaÂi. ù: anÃrammaïaæ cittaæ atÅtÃrammaïanti micchÃ. 

2. Sa. Pu: atÅtÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atÅtaæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ+
Anu.  ha: ha¤ci atÅtaæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: atÅtÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti

+(Ha¤ci -pe- ÃmantÃ) sÅmu, adhikaæ, ++ ekovÃyaæ pa¤ho - sÅmu pottheke davidhà vibhatto
dissete

[BJT Page 478] [\x 478/]     
3. Sa. Pu: anÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu anÃgatÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci anÃgatÃrammaïaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: anÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti
Anu. ù: anÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti micchÃ. 
PaÂi.  ha: ha¤ci và pana anÃrammaïaæ; 
PaÂi. PÃ: no va vata re vattabbe: anÃgatÃrammaïanti. 
PaÂi. ù: anÃrammaïaæ cittaæ anÃgatÃrammaïanti micchÃ. 

4. Sa. Pu: anÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu anÃgataæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci anÃgataæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe- païidhi, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: anÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti

5. Sa. Pu: paccuppannaæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi, paccuppannÃrammaïaæ cittaæ
sÃrammaïanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 412] [\q 412/]      
Sa. Anu: atÅtaæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi atÅtÃrammaïaæ cittaæ sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 480] [\x 480/]     
6. Sa. Pu: paccuppannaæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi, paccuppannÃrammaïaæ cittaæ
sÃrammaïanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: anÃgataæ Ãrabbha atthi ÃvajjanÃ-pe-païidhi anÃgatÃrammaïaæ cittaæ
sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atÅtaæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi, atÅtÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paccuppannaæ Ãrabbha atthi ÃvajjanÃ-pe païidhi paccuppannÃrammaïaæ cittaæ
sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: anÃgataæ Ãrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi, anÃgatÃrammaïaæ cittaæ
anÃrammaïanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paccuppanaÃrabbha atthi Ãvajjanà -pe païidhi, paccuppannÃrammaïaæ cittaæ
anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Pa. Pu: na vattabbaæ atÅtÃnÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu atitÃrammaïÃgataæ natthi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atÅtÃnÃgataæ natthi, 
Anu. PÃ: tena vata2- re vattabbe: atÅtÃnÃgatÃrammaïaæ cittaæ anÃrammaïanti. 

AtÅtÃnÃgatÃrammaïakathà niÂÂhitÃ. 

1. AtÅtÃrammaïaæ - [PTS 2.] No ca vata - sÅmu. 

[BJT Page 482] [\x 482/]     
9. 7 VitakkÃnupatitakathÃ. 
1. Sa. Pu: sabbaæ cittaæ vitakkÃnupatitanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sabbaæ cittaæ vicÃrÃnupatitaæ pitÃnupatitaæ sukhÃnupatitaæ dukkhÃnupatitaæ
somanassÃnupatitaæ [PTS Page 413] [\q 413/]      domanassÃnupatitaæ upekkhÃnupatitaæ
saddhÃnupatitaæ viriyÃnupatitaæ1- satÃnupatitaæ samÃdhÃnupatitaæ pa¤¤Ãnupatitaæ
rÃgÃnupatitaæ dosÃnupatitaæ -peanottappÃnupatitanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbaæ cittaæ vitakkÃnupatitanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi avitakko vicÃramatto samÃdhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi avitakko vicÃramatto samÃdhi, no ca vata re vattabbe: sabbaæ cittaæ
vitakkÃnupatitanti. 

3. Sa. Pu: sabbaæ cittaæ vitakkÃnupatitanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi avitakko avicÃro samÃdhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi avitakko avicÃro samÃdhi, no ca vata re vattabbe: sabbaæ cittaæ
vitakkÃnupatitanti. 

4. Sa. Pu: sabbaæ cittaæ vitakkÃnupatitanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu samÃdhi vuttà bhagavatÃ: "savitakko savicÃro samÃdhi, avitakko vicÃramatto
samÃdhi, avitakko avicÃro samÃdhi"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci tayo samÃdhi vuttà bhagavata "savitakko savicÃro samÃdhi, avitakko
vicÃramatto samÃdhi, avitakko samÃdhÅ"ti, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: sabbaæ cittaæ vitakkÃnupatitanti. 
CitakkÃnupatitakathà niÂÂhitÃ. 1. ViriyÃnupatinaæ - machasaæ 
[BJT Page 484] [\x 484/]     
9. 8 VitakkavipphÃrasaddakathÃ. 
1. Sa. Pu: sabbaso vitakkayato vicÃrayato vitakkavipphÃro saddo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sabbaso phusayato phassavipphÃro saddo, sabbaso [PTS Page 414] [\q 414/]     
vedayato vedanÃvipphÃro saddo, sabbaso sa¤janato sa¤¤ÃvipphÃro saddo, sabbaso cetayato
cetanÃvipphÃro saddo, sabbaso cintayato cittavipphÃro saddo, sabbaso sarato sativipphÃro
saddo, sabbaso pajÃnato pa¤¤ÃvipphÃro saddo'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbaso vitakkayato vicÃrayato vitakkavipphÃro saddo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vitakkavipphÃro saddo sotavi¤¤eyyo, sotasmiæ paÂiha¤¤ati, sotassa ÃpÃthaæ
Ãgacchati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: nanu vitakkavipphÃro saddo na sotavi¤¤eyyo, na sotasmiæ paÂiha¤¤ati, na sotassa
ÃpÃthaæ Ãgaccha'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci vitakkavipphÃro saddo na sotavi¤¤eyyo, na sotasmiæ paÂiha¤¤ati, na
sotassa ÃpÃthaæ Ãgacchati, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: sabbaso vitakkayato vicÃrayato vitakkavipphÃro saddo'ti. 

VitakkavipphÃrasaddakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 486] [\x 486/]     
9. 9. Na yathÃcittassa vÃcÃtikathÃ. 
1. Sa. Pu: na yathÃcittassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: aphassakassa vÃcÃ, avedanakassa vÃcÃ, asa¤¤akassa vÃcÃ, acetanakassa vÃcÃ,
avittakassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa vÃcÃ, savedanakassa vÃcÃ, sasa¤¤akassa vÃcÃ, sacetanakassa
vÃcà savittakassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci saphassakassa vÃcà -pesacittakassa vÃcÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa vÃcÃti. [PTS Page 415] [\q 415/]      

2. Sa. Pu: na yathÃcittassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: anÃvajjantassa1- vÃcÃ, -peanÃbhogasa2 vÃcÃ, -peapaïidahantassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu Ãvajjantassa vÃcÃ, Ãbhogassa3pepaïidahantassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci Ãvajjantassa vÃcà Ãbhogassa3vÃcà -pe païidahantassa vÃcÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa vÃcÃti. 

1. AnÃvaÂÂentassa - machasaæ, anÃvaÂÂantassa - [PTS 2.] AnÃbhogantassa - sÅmu 3.
ùbhogantassa - sÅmu. 

[BJT Page 488] [\x 488/]     
3. Sa. Pu: na yathÃcittassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vÃcà cittasamuÂÂhÃnà cittena sahajÃtà cittena saha ekuppÃdÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci vÃcà cittasamuÂÂhÃnÃ, cittena sahajÃtÃ, cittena saha ekuppÃdÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa vÃcÃti. 

4. Sa. Pu: na yathÃcittassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: na bhaïitukÃmo bhaïati, na kathetukÃmo katheti, na ÃlapitukÃmo Ãlapati, na
voharitukÃmo voharatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhaïitukÃmo bhaïati, kathetukÃmo katheti, ÃlapitukÃmo Ãlapati,
voharitukÃmo voharatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci bhaïitukÃmo bhaïati, kathetukÃmo katheti, ÃlapitukÃmo Ãlapati,
voharitukÃmo voharati, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa vÃcÃti. 

5. Sa. Pu: na vattabbaæ "na yathÃcittassa vÃcÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi koci a¤¤aæ bhaïissÃmi'ti a¤¤aæ bhaïati, a¤¤aæ kathessÃmÅ'ti a¤¤aæ
katheti, a¤¤aæ ÃlapissÃmÅ'ti a¤¤aæ katheti, a¤¤aæ ÃlapissÃmÅ'ti a¤¤aæ Ãlapati, a¤¤aæ
voharissÃmÅ'ti a¤¤aæ voharati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi koci a¤¤aæ bhaïissÃmÅti a¤¤aæ bhaïati [PTS Page 416  [\q 416/]    
-@]pa a¤¤aæ voharissamÅ'ti a¤¤aæ voharati, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: "na yathÃcittassa vÃcÃ"ti. 

Na yathÃcittassa vÃcÃti kathà niÂÂhitÃ

[BJT Page 490] [\x 490/]     
9. 10. Na yathÃcittassa kÃyakammantikathÃ. 
1. Sa. Pu: yathÃcittassa kÃyakammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: aphassakassa kÃyakammaæ -peacittakassakÃyakammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa kÃyakammaæ -pesacittakassa kÃyakammanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci saphassakassa kÃyakammaæ-pesacittakassa kÃyakammaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 

2. Sa. Pu: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: anÃvajjantassa kÃyakammaæ -pe- apaïidahantassa kÃyakammanti pa. PaÂi: na
hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu Ãvajjantassa1-kÃyakammaæ-pe-païidahantassa kÃyakammanti pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci Ãvajjantassa kÃyakammaæ-pe-païidahantassa kÃyakammaæ, anu. PÃ: no ca
vata re vattabbe: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 

1. AnÃvaÂÂentassa - [PTS] ÃvaÂÂentassa - machasaæ

[BJT Page 492] [\x 492/]     
3. Sa. Pu: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu kÃyakammaæ cittasamuÂÂhÃnaæ cittena sahajÃtà cittena sahajÃtaæ saha
ekuppÃdÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 417] [\q 417/]      
Anu.  ha: ha¤ci kÃyakammaæ cittasamuÂÂhÃnaæ cittena sahajÃtaæ cittena saha ekuppÃdaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 

4. Sa. Pu: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: na abhikkamitukÃmo abhikkamati, na paÂikkamitukÃmo paÂikkamati na
aloketukÃmo Ãloketi, na viloketukÃmo nasammi¤ajitukÃmo sammi¤jeti, na pasÃretukÃmo
pasÃreti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu abhikkamitukÃmo abhikkamati, paÂikkamitukÃmo paÂikkamati, ÃloketukÃmo
aloketi, viloketukÃmo viloketi sammi¤ajitukÃmo sammi¤jeti, pasÃretukÃmo pÃsÃretÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci abhikkamati, -pepasÃretukÃmo pasÃreti, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 

[BJT Page 494] [\x 494/]     
5. Sa. Pu: na vattabbaæ na yathÃcittassa kÃyakammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi koci a¤¤atra gacchissÃmÅ'ti a¤¤atra gacchati -pe a¤¤aæ pasÃressÃmÅ'ti
a¤¤aæ pasÃretÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi koci a¤¤atra gacchissÃmi'ti a¤¤atra gacchati -pe a¤¤aæ pasÃressamÅ'ti
a¤¤aæ pasÃreti, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: na yathÃcittassa kÃyakammanti. 

Na yathÃcittassa kÃyakammantikathà niÂÂhitÃ. 
[BJT Page 496] [\x 496/]     
9. 11 AtitÃnÃgatehi samannÃgatakathÃ. 
1. Sa. Pu: atÅtena samannÃgato'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atÅtaæ niruddhaæ vigataæ viparinataæ atthaÇgataæ abbhatthaÇganti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 418] [\q 418/]      
Anu.  ha: ha¤ci atÅtaæ niruddhaæ vigataæ viparinataæ atthaÇgataæ abbhatthaÇgataæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: "atitena samannÃgato'ti. 

2. Sa. Pu: anÃgatena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu anÃgataæ ajÃtaæ abhÆtaæ asa¤jÃtaæ anibbattaæ anabhinibbÃttaæ apÃtubhÆtanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci anÃgataæ ajÃtaæ abhÆtaæ asa¤jÃtaæ anibbattaæ anabhinibbattaæ apÃtubhÆtaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: "anÃgatena samannÃgato'ti. 

4. Sa. Pu: atitena rÆpakkhandhena samannÃgato anÃgatena rÆpakkhandhena samannÃgato
paccuppannena rÆpakkhandhena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tÅhi rÆpakkhandhehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 498] [\x 498/]     
4. Sa. Pu: atitehi pa¤cahi khandhehi samannÃgato anÃgatehi pa¤cahi khandhehi
samannÃgetà paccuppannehi pa¤cahi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: païïarasahi khandhehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atitena cakkhÃyatanena samannÃgato anÃgatehi cakkhÃyatane samannÃgetÃ,
paccuppannena cakkhÃyatanena samannÃgato'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tÅhi cakkhÃyatanehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atitehi dvÃdasahi Ãyatanehi samannÃgato, anÃgatehi dvÃdasahi Ãyatanehi
samannÃgato, paccuppannehi dvÃdasahi Ãyatanehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: chattiæsÃyatanehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atitÃya cakkhudhÃtuyà samannÃgato, anÃgatÃya cakkhudhÃtuyà samannÃgato,
paccuppannoya cakkhudhÃtuyà samannÃgato'ti
[PTS Page 419] [\q 419/]      pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tÅhi cakkhudhÃtÆhi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atitehi aÂÂhÃrasahi dhÃtÆhi samannÃgato, anÃgatehi aÂÂhÃrasahi dhÃtÆhi
samannÃgato, paccuppannÃhi aÂÂhÃrasahi dhÃtÆhi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: catupa¤¤ÃsadhÃtÆhi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 500] [\x 500/]     
9. Sa. Pu: atitena cakkhundriyena samannÃgato, anÃgatena cakkhundriyena samannÃgato,
paccuppannena cakkhundriyena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tÅhi cakkhundriyena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: atitehi bÃvisatindriyehi samannÃgato, anÃgatehi bÃvisatindriyehi samannÃgato
paccuppannehi bÃvisatindriyehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: chasaÂÂhindriyehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaæ atitÃnÃgatehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu atthi aÂÂhavimokkhajhÃyÅ, catunnaæ jhÃnÃnaæ nikÃmalÃbhi,
navannaæ1anupubbavihÃrasamÃpattÅnaæ lÃbhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci, atthi aÂÂhavimokkhajhÃyÅ, catunnaæ jhÃnÃnaæ nikÃmalÃbhi, navannaæ
anupubbavihÃrasamÃpattinaæ lÃbhÅ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: "atitÃnÃgatehi samannÃgato'ti. 

AtÅtanÃgatehi samannÃgatakathà niÂÂhità navamo vaggo niÂÂhito 
Tassa uddÃnaæ: 
ùnisaæsadassÃvissa a¤¤ojanÃnaæ pahÃnaæ, amatÃrammaïaæ sa¤¤ojanaæ, [PTS Page 420] [\q
420/]      
RÆpaæ sÃrammaïaæ, anusayà anÃrammaïÃ, evamevaæ ¤Ãïaæ, 
AtitÃnÃgatÃrammaïaæ cittaæ, sabbaæ cittaæ vitakkÃnupatitaæ, 
Sabbaso vitakkayato vicÃrayato vitakkavipphÃrasaddo, 
Na yathÃcittassa vÃcÃ, tatheva kÃyakammaæ, atitÃnÃgatehi samannÃgato'ti. [PTS Page 421]
[\q 421/]      

1. Catunnaæ - sÅmu, [PTS]

[PTS Page 421] [\q 421/]      
[BJT Page 502] [\x 502/]     
Dasamo vaggo
10. 1 NirodhakathÃ
1. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe kiriyà pa¤cakkhandhà uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dasannaæ khandhÃnaæ samodhÃnaæ hoti, dasa khandhà sammukhibhÃvaæ
Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dasannaæ khandhÃnaæ samodhÃnaæ hoti, dasa khandhà sammukhibhÃvaæ
Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe kiriyà cattÃro khandhÃuppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: navannaæ khandhÃnaæ samodhÃnaæ hoti, nava khandhà sammukhibhÃvaæ
Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: navannaæ khandhÃnaæ samodhÃnaæ hoti, nava khandhà sammukhibhÃvaæ
Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 504] [\x 504/]     
3. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe kiriyà ¤Ãïaæ uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: channaæ khandhÃnaæ samodhÃnaæ hoti, cha khandhà sammukhibhÃvaæ
Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: channaæ khandhÃnaæ samodhÃnaæ hoti, cha khandhà sammukhibhÃvaæ
Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 422] [\q 422/]      
4. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe magge uppajjanti'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: mato maggaæ bhÃveti, kÃlaæ kato maggà bhÃveti'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Nirodhakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 506] [\x 506/]     
10. 2 RÆpaæ maggotikathÃ
1. Sa. Pu: maggasamaÇgissa rÆpaæ maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvajjanÃ1Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro cetanà patthanÃ
païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvajjanÃ1-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvajjanÃ1-pe- païidhi, anu. PÃ: no ca vata re
vattabbe: "maggamaÇgissa rÆpaæ maggo"ti. 

2. Sa. Pu: sammà vÃcà maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tÃya ÃvajjanÃ1pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tÃya ÃvajjanÃ1-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvajjanÃ1-pe- païidhi, anu. PÃ: no ca vata re
vattabbe: "sammÃvÃcà maggo"ti 
3. Sa. Pu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïÃ, atthi tassa ÃvajjanÃ1-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùvaÂÂanà - sÅmu, machasaæ, [PTS]

[BJT Page 508] [\x 508/]     
Sa. Anu: nanu anÃrammaïo, natthi tassa ÃvajjanÃ1--pe païidhi'ti. [PTS Page 423] [\q 423/] 
    pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci anÃrammaïo, natthi tassa ÃvajjanÃ1-pe païidhi, anu. PÃ: no ca vata re
vattabbe: "sammÃÃjÅvo maggo'ti. 

4. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi maggo, sà ca sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvajjanÃ1-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà maggo, sà ca sÃrammaïaæ, atthi tÃya ÃvajjanÃ-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi maggo, sà ca sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvajjanÃ-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo maggo, sà ca sÃrammaïo, atthi tassa
ÃvajjanÃ-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: sammÃsaÇkappo -pe sammÃvÃyÃmo -pe sammÃsati sammÃsamÃdhi maggo, sà ca
sÃrammaïÃ, atthi tassa Ãvajjanà -pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà maggo, sà ca sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvajjanÃ-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammÃsamÃdhi maggo, so ca sÃrammaïo, atthi tassa Ãvajjanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pesammÃmaÃjivo maggo, so ca sÃrammaïo, atthi tassa
ÃvajjanÃ-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùvaÂÂanà - sÅmu, machasaæ, [PTS]

[BJT Page 510] [\x 510/]     
8. Sa. Pu: sammÃvÃcà maggo, sà ca anÃrammaïÃ, natthi tÃya Ãvajjanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi maggo, sà ca anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvajjanÃ-pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sammÃvÃcà maggo, sà ca anÃrammaïÃ, natthi tÃya Ãvajjanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃsaÇkappo -pe sammÃvÃyÃmo -pe- sammÃsati [PTS Page 424  [\q 424/]    
-@]pa- sammÃsamÃdhi maggo, so ca anÃrammaïaæ, natthi tassa Ãvajjanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo maggo, so ca anÃrammaïo, natthi tassa
Ãvajjanà -pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi -pe- sammasaÇkappo -pe sammÃvÃyÃmo -pe- sammÃsati
-pesammÃsamÃdhi maggo, so ca anÃrammaïo, natthi tassa ÃvajjanÃ-pe païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: na vattabbaæ "maggesaÇgissa rÆpaæ maggo"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu sammÃvÃcÃ, sammÃkammanto, sammÃÃjÅvo maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci sammÃvÃcÃ, sammÃkammanto, sammaÃjivo maggo, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: maggasamaÇgissa rÆpaæ maggo'ti. 
RÆpaæ maggo'ti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 512] [\x 512/]     
10. 3 Pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgissa maggakathÃ. 
1. Sa. Pu: pa¤ca vi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu pa¤cavi¤¤Ãïà uppannavatthukà uppannÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤Ãïà uppannavatthukà uppannÃrammaïÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti. 

2. Sa. Pu: nanu pa¤ca vi¤¤Ãïà purejÃtavatthukà purejÃtÃrammaïÃ, ajjhattikavatthukÃ
bÃhirÃrammaïÃ, asambhinnavatthukà asambhinnÃrammaïÃ, nÃnà vatthukà nÃnÃrammaïÃ,
[PTS Page 425] [\q 425/]      na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayà paccanubhonti, na
asamannÃhÃrà uppajjanti, na amanasikÃrà uppajjanti, na abbokiïïà uppajjanti, na apubbaæ
acarimaæ uppajjanti, na a¤¤ama¤¤assa samanantarà uppajjanti -pe- nanu pa¤cavi¤¤ÃïÃ
anÃbhogÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤Ãïà anÃbhogÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggagabhÃvanÃ'ti. 

3. Sa. Pu: cakkhu vi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 514] [\x 514/]     
4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: no hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjatÅ cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti"nti attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi: natthi
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa"nti[a] attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa"nti attheva suttanto. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 

6. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãæ atÅtÃnÃgataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 426] [\q 426/]      
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãæ phassaæ Ãrabbha vedanaæ Ãrabbha sa¤¤aæ Ãrabbha cetanà Ãrabbha
cittaæ Ãrabbha cakkhuæ Ãrabbha -pe kÃyaæ Ãrabbha -pe- saddaæ Ãrabbha -pe phoÂÂhabbaæ
Ãrabbhaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[A] majjhimanikÃya, uparipaïïÃsaka - jajakkasutta
[BJT Page 516] [\x 516/]     
8. Sa. Pu: manovi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ, manovi¤¤Ãïaæ su¤¤aætaæ Ãrabbha
uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ
Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: manovi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ, manovi¤¤Ãïaæ atitÃnÃgataæ
Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgataæ
Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: manovi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ, manovi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha
-pevedanaæ Ãrabbha -pephoÂÂhabbaæ Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha
-pevedanaæ Ãrabbha -pe- phoÂÂhabbaæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: na vattabbaæ pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvà na
nimittaggÃhÅ hoti, nÃnubya¤janaggÃhÅ -pe sotena saddaæ sutvà -pe- ghÃnena gandhaæ
ghÃyitvà -pe- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -pe kÃyena phoÂÂhabbaæ pusitvà na nimittaggÃhÅ hoti
nÃnubya¤janaggÃhÅ"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
PaÂi. ù: tena hi pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgissa atthi maggabhÃvanÃ'ti. 

Pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgissa maggakathà [PTS Page 427] [\q 427/]      niÂÂhitÃ. 

[A] majjhimanikÃya, mulapaïïasakaka - mahÃgopÃlaka sutta

[BJT Page 518] [\x 518/]     
10. 4 Pa¤cavi¤¤Ãïà kusalÃpi akusalÃpÅ'tikathÃ. 
1. Sa. Pu: pa¤cavi¤¤Ãïà kusalÃ'pi akusalÃpi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu pa¤cavi¤¤Ãïà uppannavatthukà uppannÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤Ãïà uppannavatthukà uppannÃrammaïÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: pa¤cavi¤¤Ãïà kusalÃ'pi. AkusalÃpi'ti. 

2. Sa. Pu: nanu pa¤cavi¤¤Ãïà purejÃtavatthukà purejÃtÃrammaïà ajjhattikavatthukÃ
bÃhirÃrammaïà asambhinnavatthukà asambhinnÃrammaïà nÃnà vatthukà nÃnÃrammaïà na
a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaæ paccanubhonti. Na asamannÃhÃrà uppajjanti, na amanasikÃrÃ
uppajjanti, na abbokiïïà uppajjanti, na apubbaæ acarimaæ uppajjanti, na a¤¤ama¤¤assa
samanantarà uppajjanti -pe nanu pa¤cavi¤Ã¤Ãïà anÃbhogÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤cavi¤¤Ãïà anÃbhogÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe pa¤cavi¤¤Ãïà kusalÃpi akusalÃ'piti. 

3. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 520] [\x 520/]     
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂacca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa"nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: natthi
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhu vi¤¤Ãïa'nti[a] atthe'va suttanto'ti.
[PTS Page 428] [\q 428/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa'nti atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa'nti. 

6. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïa kusalampi akusalÃpi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïa kusalampi akusalÃpi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha -pecittaæ Ãrabbha -pe-cakkhuæ Ãrabbha -pekÃyaæ
Ãrabbha -pe- saddaæ Ãrabbha -pephoÂÂhabbaæ Ãrabbha uppajjatÅ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: manovi¤¤Ãïaæ kusalampi akusalÃpi manovi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ kusalampi akusalampi cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha
uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[A] majjhimanikÃya, uparipaïïÃsaka - jajakka sutta 
[BJT Page 522] [\x 522/]     
9. Sa. Pu: manovi¤¤Ãïa kusalampi akusalÃpi manovi¤¤Ãïaæ atitÃnÃgataæ Ãrabbha
uppajjati'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ kusalampi akusalampi cakkhuvi¤¤Ãïaæ atitÃnÃgataæ Ãrabbha
uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: manovi¤¤Ãïa kusalampi akusalÃpi manovi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha -pecittaæ
Ãrabbha -pe- kÃyaæ Ãrabbha -pe saddaæ Ãrabbha -pe- phoÂÂhabbaæ Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ kusampi akusalampi cakkhuvi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha
-pephoÂÂhabbaæ Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaæ: pa¤cavi¤¤Ãïaæ kusalampi akusalampi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu [PTS Page 429] [\q 429/]     
cakkhunà rÆpaæ disvà nimittaggÃhÅ hoti -pe- na nimittaggÃhÅ hoti -pesotena saddaæ sutvÃ
-pe kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà nimittaggÃhÅ hoti -pe- na nimittaggÃhÅ hotÅ'ti[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi "pa¤cavi¤¤Ãïà kusalÃ'pi akusalÃpÅ'ti

Pa¤cavi¤¤Ãïà kusalÃpi akusalÃpi'ti kathà niÂÂhitÃ. 

[A] majjhimanikÃya, mulapaïïÃsaka - mahÃgopÃlaka sutta

[BJT Page 524] [\x 524/]     
10. 5 Pa¤cavi¤¤Ãïà sÃbhogÃti kathÃ. 
1. Sa. Pu: pa¤cavi¤¤Ãïà sÃbhogÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu pa¤cavi¤¤Ãïà uppannavatthukà uppannÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤Ãïà uppannavatthukà uppannÃrammaïÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: pa¤cavi¤¤Ãïa sÃbhogÃ"ti. 

2. Sa. Pu: nanu pa¤cavi¤¤Ãïà purejÃtavatthukà purejÃtÃrammaïà ajjhattikavatthukÃ
bÃhirÃrammaïà asambhinnavatthukà asambhinnÃrammaïà nÃnà vatthukà nÃnÃrammaïà na
a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaæ paccanubhonti. Na asamannÃhÃrà uppajjanti, na amanasikÃrÃ
uppajjanti, na abbokiïïÃ1 uppajjanti, na apubbaæ acarimaæ uppajjanti, nanu pa¤cavi¤¤aïÃ
na a¤¤ama¤¤assa samanantarà uppajjanti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤cavi¤¤Ãïà na a¤¤amassa samanantarà uppajjanti, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "pa¤cavi¤¤Ãïà sahabhogÃ"ti. 

3. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sÃbhoganti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Abbhokiïïà - sÅmu

[BJT Page 526] [\x 526/]     
4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 430] [\q 430/]      
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa"nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: natthi
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhu vi¤¤Ãïa'nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa'nti atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: cakkhu¤ca paÂicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa'nti. 

6. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sÃbhoganti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sÃbhoganti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha -pephoÂÂhabbaæ Ãrabbha uppajjatÅ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 528] [\x 528/]     
8. Sa. Pu: manovi¤¤Ãïaæ sÃbhogaæ, manovi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sÃbhogaæ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ su¤¤ataæ Ãrabbha uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: manovi¤¤Ãïa sÃbhogaæ manovi¤¤Ãïaæ atitÃnÃgataæ Ãrabbha uppajjati'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sÃbhogaæ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ atitÃnÃgataæ Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 431] [\q 431/]      
10. Sa. Pu: manovi¤¤Ãïaæ sÃbhogaæ, manovi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha -pe- phoÂÂhabbaæ
Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sÃbhogaæ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ phassaæ Ãrabbha -pephoÂÂhabbaæ
Ãrabbha uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaæ: pa¤cavi¤¤Ãïaæ sÃbhogÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvÃ
nimittaggÃhÅ hoti -pe- na nimittaggÃhÅ hoti -pesotena saddaæ sutvà -pe kÃyena
phoÂÂhabbaæ phusitvà nimittaggÃhÅ hoti -pe- na nimittaggÃhÅ hotÅ'ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi "pa¤cavi¤¤Ãïà sabhogÃ'ti. 

Pa¤cavi¤¤Ãïà sÃbhogÃti kathà niÂÂhitÃ. 

[A] majjhimanikÃya, mulapaïïÃsaka - mahÃgopÃlaka sutta

[BJT Page 530] [\x 530/]     
10. 6 DavÅhi sÅlehÅ'ti kathÃ. 
1. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ dvÅhi sÅlehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ dvÅhi phassehi dvÅhi vedanÃhi dvÅhi sa¤¤Ãhi dvÅhi cetanÃhi dvÅhi
cittehi dvÅhi saddhÃhi dvÅhi viriyehi dvÅhi satihi dvÅhi samÃdhihi dvÅhi pa¤¤Ãhi
samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyena sÅlena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyena phassena lokiyÃya vedanÃya lokiyÃya sa¤¤Ãya lokiyÃya
cetanÃya lokiyena cittena lokiyÃya saddhÃya lokiyena viriyena lokiyÃya satiyà lokiyena
samÃdhinà lokiyÃya pa¤¤Ãya samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyena ca lokuttasarena ca sÅlena samannÃgato'ti pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. [PTS Page 432] [\q 432/]      
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyena ca lokuttarena ca phassena mannÃgato -pe- lokiyÃya ca
lokuttarÃya ca pa¤¤Ãya samannÃgÃto'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyena sÅlena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ puthujjano'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 532] [\x 532/]     
5. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya sammÃvÃcÃya samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya sammÃdiÂÂhiyà samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya sammÃvÃcÃya samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyena sammÃsaÇkappena -pelokiyena sammÃvÃyÃmena
-pelokiyÃya sammÃsatiyà -pe lokiyena sammÃsamÃdhinà samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyena sammÃkammantena -pelokiyena sammÃÃjivena
samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya sammÃdiÂÂhiyà -pelokiyena sammÃsamÃdhinÃ
samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya lokuttarÃya ca sammÃvÃcÃya samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya ca lokuttarÃya ca sammÃdiÂÂhiyà samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya ca lokuttarÃya sammÃvÃcÃya samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyena ca lokuttarena ca sammÃsaÇkappena -pe- lokiyena ca
lokuttarena ca sammÃvÃyÃmena [PTS Page 433  [\q 433/]     -@]palokiyÃya ca lotuttarÃya ca
sammasatiyà -pe lokiyena ca lotuttarena ca sammÃsamÃdhinà samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 534] [\x 534/]     
10. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyena ca lokuttarena ca sammÃÃjivena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyÃya ca lokuttarÃya ca sammÃdiÂÂhiyà samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: maggasamaÇgÅ lokiyena ca lokuttarena ca sammÃÃjivena samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggasamaÇgÅ lokiyena ca lokuttarena ca sammÃsaÇkappena -pe- lokiyena ca
lokuttarena ca sammÃsamÃdhinà samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: na vattabbaæ: maggasamaÇgÅ dvÅhi sÅlehi samannÃgato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: lokiye sÅle niruddhe maggo uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: dussÅlo khaï¬asÅlo jintasÅlo maggaæ bhÃvetÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi maggasamaÇgÅ dvÅhi sÅlehi samannÃgato'ti. 

DvÅhi sÅlehÅ'ti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 536] [\x 536/]     

10. 7 SÅlaæ acetasikanti kathÃ. 
1. Sa. Pu: sÅlaæ acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ -pe kÃyÃyatanaæ -pe rÆpÃyatanaæ
-pephoÂÂhabbÃyatananti. [PTS Page 434] [\q 434/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sÅlaæ acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: phasso acetasiko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sÅlaæ acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- cetanà -pesaddhà -pe viriyaæ -pe- sati -pesamÃdhi -pe-
pa¤¤Ã acetasikÃ'ti pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: phasso cetasiko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ cetasikanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- cetanà -pesaddhà -pe-viriyaæ -pe- sati -pe- samÃdhi -pe-
pa¤¤Ã cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ cetasikanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 538] [\x 538/]     
6. Sa. Pu: sÅlaæ acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: aniÂÂhaphalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: nanu iÂÂhaphalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci iÂÂhaphalaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe sÅlaæ acetasikanti'

9. Sa. Pu: saddhÃiÂÂhaphalÃ, saddhà cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ iÂÂhaphalaæ, sÅlaæ cetasikanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: viriyaæ -pe- sati -pe- samÃdhi -pepa¤¤Ã iÂÂhaphalÃ, pa¤¤Ã cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ iÂÂhÃphalaæ, sÅlaæ cetasikanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sÅlaæ iÂÂhaphalaæ, sÅlaæ acetasikanti. [PTS Page 435] [\q 435/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddhà iÂÂhÃphalÃ, saddhà acetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sÅlaæ iÂÂhaphalaæ, sÅlaæ acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: viriyaæ -pe- sati -pe- samÃdhi -pepa¤¤Ã iÂÂhÃphalÃ, pa¤¤Ã acetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sÅlaæ iÂÂhaphalaæ, acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 540] [\x 540/]     
Sa. Anu: aphalaæ, avipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: nanu saphalaæ savipÃkanti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci saphalaæ savipÃkaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe sÅlaæ acetasika'nti. 

12. Sa. Pu: cakkhÃyatanaæ acetasikaæ, avipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ acetasikaæ avipÃkantati. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: sotÃyatanaæ -pe- kÃyÃyatanaæ -perÆpÃyatanaæ -pe phoÂÂhabbÃyatanaæ acetasikaæ,
avipÃkayanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ acetasikaæ, avipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sÅlaæ acetasikaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhÃyatanaæ acetasikaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: sÅlaæ acetasikaæ savipÃkanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃyatanaæ -pe- kÃyÃyatanaæ -perÆpÃyatanaæ -pe phoÂÂhabbÃyatanaæ acetasikaæ
savipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: sasmÃvÃcà acetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi acetasikÃti'. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 436] [\q 436/]      
[BJT Page 542  [\x 542/]     17.] Sa. Pu sammÃvÃcà acetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃsaÇkappo -pe sammÃvÃyÃmo -pe- sammÃsati -pesammÃsamÃdhi acetasiko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo acetasikoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi acetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: sammÃÃjÅvo acetasikoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃsaÇkappo -pe- sammÃvÃyÃmo -pe sammÃsati -pe- sammÃsamÃdhi
acetasiko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu sammÃdiÂÂhi cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi cetasiko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: sammÃsaÇkappo -pe sammÃvÃyÃmo -pe sammÃsati -pesammÃsamÃdhi cetasiko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà cetasikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 544  [\x 544/]     23.] Sa. Pu sammÃsamÃdhi cetasiko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo -pecetasiko'ti pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: na vattabbaæ: sÅlaæ acetasikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: sÅle uppajjatvà niruddhe dussÅlo hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi sÅlaæ acetasikanti. 

SÅlaæ acetasikanti kathà [PTS Page 437] [\q 437/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 546] [\x 546/]     
10. 8 SÅlaæ na cittÃnuparivattÅti kathÃ. 
1. Sa. Pu: sÅlaæ na cittÃnuparivatta'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ -pephoÂÂhabbÃyatannti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sÅlaæ na cittÃnupariyattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: phasso na cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sÅlaæ na cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- cetanà -pesaddhà -pe viriyaæ-pe-sati -pesamÃdhi-pe-pa¤¤Ã
cittÃnupÃrivatti'ti pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: phasso cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- cetanà -pesaddhà -pe-viriyaæ -pe- sati -pe- samÃdhi -pe-
pa¤¤Ã cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 548] [\x 548/]     
6. Sa. Pu: sammÃvÃcà na cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi na cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammÃvÃcà na cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃsaÇkappo -pe sammÃvÃyÃmo -pe- sammÃsati -pesammÃsamÃdhi na
cittÃnuparivatti'ti 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo na cittÃnuparivatti'ti [PTS Page 438] [\q 438/] 
    pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi na cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sammÃÃjÅvo na cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃsaÇkappo -pe- sammÃvÃyÃmo -pe sammÃsati -pe- sammÃmÃdhi na
cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[BJT Page 550] [\x 550/]     
12. Sa. Pu sammÃsaÇkappo -pe- sammÃvÃyÃmo -pe sammÃsati -pe- sammÃmÃdhi
cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: sammÃsamÃdhi cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo cittÃnuparivattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: na vattabbaæ: sÅlaæ na cittÃnuparivatti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅle uppajjitvà niruddhe dussÅlo hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi sÅlaæ na cittÃnuparivatti'ti. 

SÅlaæ na cittÃnuparivattiti kathà [PTS Page 439] [\q 439/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 552] [\x 552/]     
10. 9 SamÃdÃnahetukathÃ. 
1. Sa. Pu: samÃdÃnahetukaæ sÅlaæ va¬¬hati'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃdÃnahetuko phasso va¬¬hati, vedanà va¬¬hati, sa¤¤Ã va¬¬hati, cetanÃ
va¬¬hati, cittaæ va¬¬hati, saddhà va¬¬hati, viriyaæ va¬¬hati, sati va¬¬hati, samÃdhi
va¬¬hati, pa¤¤Ãva¬¬hati, 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: samÃdÃnahetukaæ sÅlaæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: latà viya va¬¬hati, mÃluvà viya va¬¬hati, rukkho viya va¬¬hati, tiïaæ viya
va¬¬hati, mu¤japu¤jo viya va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: samÃdÃnahetukaæ sÅlaæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÅlaæ samÃdiyitvà kÃmavitakkaæ vitakkentassa vyÃpÃdavitakkaæ vitakkentassa
vihiæsÃvitakkaæ vitakkentassa sÅlaæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 554] [\x 554/]     
5. Sa. Pu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hinappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃrimÃni bhikkhave suviduravidurÃni. KatamÃni cattÃri:
nabha¤ca1bhikkhave paÂhavÅ ca, idaæ paÂhama æsuviduraviduraæ -pe- tasmà sataæ
dhammo asabbhi ÃrakÃ"ti[a] attheva suttanto'ti. [PTS Page 440] [\q 440/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ "kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hinappaïÅtÃ
kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammà sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti"ti. +

6. Sa. Pu: na vattabbaæ: samÃdÃnahetukaæ sÅlaæ va¬¬hati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"ùrÃmaropà vanaropà ye janà setukÃrÃkà -pe dhammaÂÂhà sÅlasampannà te janÃ
saggagÃmino"ti[b]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi samÃdÃnahetukaæ sÅlaæ va¬¬hati'ti. 

SamÃdÃnahetukathà niÂÂhitÃ. 

1. Labha¤ca - [PTS a] catukkaÇguttara - suviduravidura sutta +ettha - na hevaæ vattabba
-pe- iti, - sÅmu, [PTS,] potthakesu adhikaæ [b@]davatÃsaæyutta - vanaropa sutta

[BJT Page 556  [\x 556/]     10. 10] Vi¤¤atti silanti kathÃ. 
1. Sa. Pu: vi¤¤anti sÅlanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pÃïÃtipÃtà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnÃdÃnà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kamesu micchÃcÃrà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: musÃvÃdà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: surÃmerayamajjapamÃdaÂÂhÃnà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu abhivÃdanaæ sÅlaæ, paccuÂÂhÃnaæ sÅlaæ, a¤jalikammaæ sÅlaæ, sÃmicikammaæ sÅlaæ,
ÃsanÃbhihÃro sÅlaæ, seyyÃbhihÃro sÅlaæ, pÃdodakÃbhihÃro sÅlaæ, pÃdakaÂhalikÃbhihÃro1
sÅlaæ, nahÃne piÂÂhikammaæ sÅlanti. [PTS Page 441] [\q 441/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pÃïÃtipÃtà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: surÃmerayamajjapamÃdaÂÂhÃnà veramaïÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Pa. Pu: na vattabbaæ: vi¤¤atti sÅlanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: dussilanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi vi¤¤anti sÅlanti. 

Vi¤¤atti sÅlantikathà niÂÂhitÃ

1. PÃdakathaliyÃbhibhÃro - sÅmu, [PTS] pÃdakathalikÃbhibhÃro - machasaæ. 

[BJT Page 558] [\x 558/]     
10. 11 Avi¤¤atti dusilyantikathÃ. 
1. Sa. Pu: avi¤¤anti dusÅlyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pÃïÃtipÃto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnÃdÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kamesu micchÃcÃro'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: musÃvÃdo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: surÃmerayamajjapamÃdaÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pÃpakammaæ samÃdiyitvà dÃnaæ dadantassa pu¤¤ca apu¤¤va ubho va¬¬hanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: pu¤¤ca apu¤¤ca ubho va¬¬hantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 442] [\q 442/]      
Sa. Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïsukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 560] [\x 560/]     
4. Sa. Pu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïsukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃri"mÃni bhikkhave suviduravidurÃni katamÃni cattÃri:
nabha¤ca1- bhikkhave paÂhavÅ ca idaæ paÂhamaæ suviduraviduraæ -pe- tasmà sataæ
dhammo asabbhi ÃrakÃ"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtÃ
kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammà sammukhibhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 

5. Sa. Pu: pÃpÃkammaæ samÃdiyitvà cÅvaraæ dadantassa, piï¬apÃtaæ dadantassa, senÃsanaæ
dadantassa, gilÃnapaccayabhesajja parikkhÃraæ dadantassa, abhivÃdanÃrahassa
abhivÃdentassa, paccuÂÂhÃnÃrahassa paccuÂÂhentassa. A¤jalikammÃrahassa a¤jalikammaæ
karontassa. SÃmicikammÃrahassa sÃmici2 kammaæ karontassa, ÃsanÃrahassa Ãsanaæ
dadantassa, maggÃrahassa maggaæ dadantassa pu¤¤ca apu¤¤ca ubho va¬¬hantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: pu¤¤ca apu¤¤va ubho va¬¬hanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïsukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Labha¤ca - [PTS 2.] Sammici - [PTS] catukkaÇguttara - suvidura vidura sutta

[BJT Page 562] [\x 562/]     
7. Sa. Pu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïsukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhibhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 443] [\q 443/]      
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃri"mÃni bhikkhave suviduravidurÃni katamÃni cattÃri:
nabha¤ca bhikkhave paÂhavÅ ca, idaæ paÂhamaæ suviduraviduraæ -pe- tasmà sataæ dhammo
asabbhi ÃrakÃ"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtÃ
kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammà sammukhibhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaæ: samÃdinno ÃsÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu pÃpakammaæ samÃdinno ÃsÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci pÃpakammaæ samÃdinno Ãsi, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe: avi¤¤atti dussilyanti. 

Avi¤¤atti dussÅlyanti kathà niÂÂhità dasamo vaggo niÂÂhito. 

Tassa uddÃnaæ: 
Nirodho rÆpaæ maggoti pa¤cavi¤¤ÃïasamaÇgino 
Atthi maggabhÃvanà kusalÃpi akusalÃpiti
SÃbhogo dvÅhi sÅlehi sÅlaæ acetasikanti
Na cittÃnuparivatti samÃdÃnahetu va¬¬hati. 
Vi¤¤atti sÅlaæ avi¤¤atti dussilyanti bhavanti te. 

Dutiyo païïÃsako. 
[A] catukkaÇguttara, rohitassavagga - 7 suttaæ. 
[PTS Page 444] [\q 444/]     
[BJT Vol Kvu 3] [\z Kv /] [\w III /]    
[BJT Page 002] [\x   2/]      
AbhidhammapiÂake

KathÃvatthuppakaraïaæ

Tatiyo bhÃgo

Namo tassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa. 

EkÃdasamo vaggo

11. 1. 

Tissopi anusayakathÃ

1. Sa. PucchÃ: anusayà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anuyogo: vipÃkÃbayÃkatà kirayÃbyÃkatÃ, rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ
-Pe- phoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂikkhepo: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kÃmarÃgÃnusayo abyÃkato'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ kÃmogho kÃmayogo
kÃmacchandanÅvaraïaæ abyÃkatanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ -pekÃmacchandanÅvaraïaæ akusalanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgÃnusayo akusalo'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 004] [\x   4/]     

4.Sa.Pu: paÂighÃnusayo abyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: paÂighaæ paÂighapariyuÂÂhÃnaæ paÂighasa¤¤ojanaæ abyÃkatanti. 
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

5.Sa.Pu: paÂighaæ paÂighapariyuÂÂhÃnaæ paÂighasa¤¤ojanaæ akusalanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: parighÃnusayo akusalo'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6.Sa.Pu: mÃnÃnusayo abyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: mÃno mÃnapariyuÂÂhÃnaæ mÃnasa¤¤ojanaæ abyÃkatanti. 
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: mÃno mÃnapariyuÂÂhÃnaæ mÃnasa¤¤ojanaæ akusalanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: mÃnÃnusayo akusalo'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 445] [\q 445/]      
8. Sa.Pu: diÂÂhÃnusayo abyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: diÂÂhi diÂÂhogho diÂÂhayogo diÂÂhipariyuÂÂhÃnaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ abyÃkatanti. 
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

9.Sa.Pu: diÂÂhi diÂÂhogho diÂÂhayogo diÂÂhipariyuÂÂhÃnaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ akusalanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: diÂÂhÃnusayo akusalo'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa.Pu: vicikicchÃnusayo abyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: vicikicchà vicikicchÃpariyuÂÂhÃnaæ vicikicchÃsa¤¤ojanaæ vicikicchÃnÅvaraïaæ
abyÃkatanti. 
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

11. Sa.Pu: vicikicchà vicikicchÃpariyuÂÂhÃnaæ vicikicchÃsa¤¤ojanaæ vicikicchÃnÅvaraïaæ
akusalanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: vicikicchÃnusayo akusalo'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


12. Sa.Pu: bhavarÃgÃnusayo abyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: bhavarÃgo bhavarÃgapariyuÂÂhÃnaæ bhavarÃgasa¤¤ojanaæ abyÃkatanti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa.Pu: bhavarÃgo bhavarÃgapariyuÂaÂhÃnaæ bhavarÃgasa¤¤ojanaæ akusalanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: bhavarÃgÃnusayo akusalo'ti. KÃmarÃgasa¤¤ojanaæ

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa.Pu: avijajÃnusayo abyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: avijajà avijejÃgho avijajÃyogo
AvijajÃpariyuÂaÂhÃnaæ avijajÃsaæ¤e¤Ãjanaæ avijajÃnÅvaraïaæ abyÃkatanti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa.Pu: avijjà avijjogho avijjÃyogo avijjÃpariyuÂaÂhÃnaæ avijjÃnivaraïaæ akusalanti.
AbyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
[PTS Page 446] [\q 446/]      sa.Anu: avijjÃnusayo akusalo'ti

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[BJT Page 008] [\x   8/]      
16. Sa.Pu: na vattabbaæ: anusayà abyÃkatÃ,ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: puthujjano kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sÃnusayo.,Ti vattabbo,ti.

Sa.PaÂi¤¤Ã:
Pa.Anu: kusalÃ, kusalà dhammà sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti.

Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

17. Pa.Pu: puthujjano kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sarÃgo'ti vattabbo'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: kusalÃ, kusalà dhammà sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti.
KÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ
Sa.PaÂi:na hevaæ vattabbe -pe- kÃmayogo kÃmacchaïdanÅvaraïaæ abyÃkatanti. 
Pa.ù: tena hi rÃgo abhyÃkato'ti. Hevaæ vattabbe -pe-

18. Sa.Pu: anusayà ahetukÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: rÆpaæ nabbÃnaæ cakkhÃyatanaæ -pe- phoÂÂhabbÃyatanti.

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

19. Sa.Pu: kÃmarÃgÃnusayo ahetuko'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ kÃmacchaïdanÅvaraïaæ
ahetukanti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

20. Sa.Pu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ -pekÃmacjandanÅvaraïaæ sahetukanti.3
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgÃnusayo sahetuko'ti.

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
1. Anusayo abyÃkato'ti - sÅmu. 2 KÃmarÃganÅvaraïaæ - [PTS] 
Sa.Pu: paÂighÃnusayo -pe- mÃnÃnusayo -pe- diÂÂhÃnusayo -pe- vicikicchÃnusayo -pe-
bhavarÃgÃnusayo -pe avijjÃnusayo ahetuko'ti. Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: avijjà avijjogho avijjÃyogo avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ avijjÃsa¤¤ojanaæ avijjÃnÅvaraïaæ
ahetukanti.

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 447] [\q 447/]      
22. Sa.Pu: avijjà avijjogho -pe- avijjÃnÅvaraïaæ sahetukanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: avijjÃnusayo sahetuko'ti. 

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

23. Pa.Pu: na vattabbaæ 'anusayà ahetukÃ'ti1 
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: puthujjano kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sÃnusayo'ti vattabbo'ti. 

Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: anusayà tena hetunà sahetukÃ'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
Pa.ù: tena hi anusayà ahetukÃ'ti. 

24. Pa.Pu: 'puthujjano kusalÃbyÃkate catte vattamÃne sarÃgo'ti vattabbo'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: rÃgo tena hetunà sahetuko'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
Pa.ù: tena hi rÃgo ahetuko'ti. 

25. Sa.Pu: anusayà cittavippayuttà 'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ cakakhÃyatanaæ -pe- phoÂaÂhabbÃyatanti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- anusayo ahetuko'ti -sÅmu 

[BJT Page 012] [\x  12/]      
26. Sa.Pu: kÃmarÃgÃnusayo cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgo kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ kÃmogho kÃmayogo
kÃmacchaïdanÅvaraïaæ cittavippayuttanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

27. Sa.Pu: kÃmarÃgo -pe- kÃmacchandanivaraïaæ cittavippayutanti. AbyÃkato'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgÃnusayo cittavippayutto'ti. 

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
28. Sa.Pu: kÃmarÃgÃnusayo cittavippayutetÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: katamakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Pa.Vi: saÇkÃrakkhandhapariyÃpanno'ti.
[PTS Page 448] [\q 448/]      sa.Anu: saÇkÃrakkhandho cittavippayutto'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

29. Sa.Pu: saÇkÃrakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho cittavippayutto'tÅ.

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

30. Sa.Pu: kÃmarÃgÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittavippayutto'ti.

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

31. Sa.Pu: kÃmarÃgo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittasamapayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmarÃgÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittasamapayutto'ti.

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[BJT Page 014] [\x  14/]     
32. Sa.Pu: kÃmarÃgÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittavippayutto' kÃmarÃgo
saÇkhÃrakkhandhapariÂÃyÃpanno cittasamappayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.Anu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippayutto'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

33. Sa.Pu saÇkharakkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa.Anu vedanakkhandho sa¤¤Ãkakhandho1 ekadeso cittasamapayutto ekada so
cittavippuyutto'ti.
Pa.PaÂi na hevaæ vattabbe -pe-
34. Sa.Pu: paÂighÃnusayo mÃnÃnusayo diÂiÂhÃnusayo vicikicachÃnusayo bhavarÃgÃnusayo
avijjÃnusayo cittavippayutto'ti. 
Pa.PaÂi ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avijjà avijjogho avijjÃyogo -peavijjÃnÅvaraïaæ cittavippayuttanti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 449] [\q 449/]      
35. Sa.Pu: avijjà avijjogho avijjÃyogo -peavijjÃnÅvaraïaæ cittavippayuttanti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: avijjÃnusayo cittasamapayutto'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

36. Sa.Pu: avijjÃnusayo cittavippayutto'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: katamakkhandhapariyÃpanno'ti.
Pa.Pavi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Sa.Anu: saÇkhÃrakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabeba -pe 
1 Vi¤¤Ãïakkhandho -[PTS.] 

[BJT page 16.] 
37. Sa.Pu: saÇkhÃrakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

38.Sa.Pu: avijjÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.Anu: avijjà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà cittavippayuttÃ'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
39. Sa.Pu:avijjà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà cittasamapayuttÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: avijjÃnusayo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno cittasamapayuttÃ'ki.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

40. Sa.Pu: avijjÃnusayo saÇkhÃrakkhandhaparayÃpanno cittavippayutto, avijjÃ
saÇkhÃrakkhandhaparyÃpannà cittasamapayuttÃ'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto'ti
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

41. Sa.Pu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso 
Cittavippayutto'ti.
[PTS Page 450] [\q 450/]      pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

[BJT Page 018. [\x  18/]     ]
42.Pa.Pu: na vattabbaæ 'anusayà cittavippayuttÃ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: puthujjano kasalÃbyÃkate citte vattamÃne sÃnusayo'ti vattabbo'ti. 
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: anusayà tena cittena samapayuttÃ'ti. 
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
Pa.ù: tena hi anusayà cittavippayuttanti'ti..
43. Pa.Pu: 'puthujjano kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sarÃgo'ti vattabboti
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: rÃgo tena cittena samapayutto'ti. 
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
Pa.ù: tena hi rÃgo cittavippayutto'ti. 
TisesÃ'pi anusayakathà niÂiÂhitÃ.

[BJT page 020.] 
11. 2. 

1. Sa.Pu: a¤¤Ãïe vigate ¤Ãïavippayutte citte vattamÃne na vattabbaæ '¤ÃïÅ'ti 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: rÃge vigate na vattabbaæ: vÅtarÃgo'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: a¤¤Ãïe vigate ¤Ãïavippayutte citte vattamÃne na vattabbaæ
'¥ÃïÅ'ti 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: dose vigate -pe- mohe vigate -pa- kilese vigate .
Na vattabbaæ:nikakileso'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
3. Sa.Pu: rÃge vigate vattabbaæ: vÅtarÃgo'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
¥Ãïe vigate ¤Ãïavippayutte citte vattamÃne 
Vattabbaæ: ¤ÃïÅ'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 451] [\q 451/]      
4. Sa.Pu: dose vigate-pe- mohe vigate-pe- kilese vigate vattabbaæ:
Nikakileso'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: a¤¤Ãïe vigate ¤Ãïavippayutte citte vattamÃne vattabbaæ: 
¥ÃïÅ'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
5. Sa.Pu: a¤¤Ãïe vigate ¤Ãïavippayutte citte vattamÃne na vattabbaæ
'¥ÃïÅ'ti 
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: atÅtena ¤Ãïena ¤ÃïÅ, nirudedhana vigatena paÂippassadedhana ¤Ãïena
¥aïÅ'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

¥aïakathà naÂiÂhitÃ. 

[BJT page 022.] 

11. 3. 
¥aïaæ cittavippayuttantikathÃ.
1. Sa.Pu: ¤Ãïaæcittavippayuttanti. Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.

Sa.Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ
. Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: ¤Ãïaæcittavippayuttanti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: pa¤¤Ã pa¤a¤in¤iyaæ pa¤¤Ãbalaæ samamÃdiÂaÂhÅ
dhamamavicayasamebÃjakadhaÇgo cittavippayutto'ti. 

Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


3. Sa.Pu: pa¤¤Ã pa¤¤in¤iyaæ pa¤¤Ãbalaæ samamÃdiÂaÂhi dhammavicayasamebÃjjhaÇgo
cittasamapayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: ¤Ãïaæ cittasamapayuttanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


4.Sa.Pu: ¤Ãïaæ cittavippayuttanti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
[PTS Page 452] [\q 452/]      sa.Anu: katamakkhandhapariyÃpannanti.
Pa.Vi: saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannanti.
Sa.Anu: saÇkhÃrakkhandho cittavippayutto'ti..
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
5. Sa.Pu: saÇkharakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã. ùmantÃ.
Sa.Anu: vedanÃkakhandho, sa¤¤Ãkakhandho cittavippayutto'ti. Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe
-pe-

[BJT page 024.]
6. Sa.Pu: ¤Ãïaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannaæ cittavippayuttanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: pa¤¤ÃsaÇïÃrakkhandhapariyÃpannà cittavippayuttÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
7. Sa.Pu: pa¤¤Ã saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà cittavippayuttÃ'ti. Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: ¤Ãïaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannaæ cittasamapayuttanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

8. Sa.Pu: ¤Ãïaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannaæ cittavippayuttaæ, pa¤¤Ã
saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannà cittasamapayuttÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: saÇkhÃrakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto,ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9.Sa.Pu: saÇkhÃrakakhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippatto'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso
cittavippayutto'ti. Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

10. Pa.Pu: na vattabbaæ ¤Ãïaæ cittavippayutta'nti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: "arahà cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgÅ ¤ÃïÅ'ti vattabbo"ti. 
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Pa.Anu: ¤Ãïaæ tena cittena samapayutta'nti.
[PTS Page 453] [\q 453/]      sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa.PÃ: tena hi ¤Ãïaæ cittavippayuttanti.

[BJT page 026.]

11. Pa.Pu: arahà cakakhuvi¤¤ÃïasamaÇgÅ p¤¤ÃvÃ'ti vattabbo'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.Anu: pa¤¤Ã tena cittena samapayuttÃ'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa.PÃ: tena hi pa¤¤Ã cittavippayuttÃ'ti.
¥Ãïaæ cittavippayuttanti kathà niÂaÂhitÃ.

[BJT Page 028] [\x  28/]     

11.4.
1. Idaæ dukakhantikathÃ.
Sa.Pu: idaæ dukkhanti vÃcaæ bhÃsato, idaæ dukkha'nti ¤Ãïaæ pavattatÅ'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: ayaæ samudayo'ti1 vÃcaæ bhÃsato 'ayaæ samudayo'ti.
¥Ãïaæpavattati'ti. Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[Two and half pages missing 2.] Sa.Pu: iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂeÂhayyÃti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: atÅtaæ kappaæ tiÂeÂhayya, anÃgataæ kappaæ tiÂeÂayyÃti'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂeÂhayyÃti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: ddhe kappe tiÂeÂhayya, tayo kappe tiÂeÂayyÃti'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂeÂhayyÃti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sati jÅvite jÅvitÃvasese tiÂeÂhayya,asati jÅvite jÅvitÃvasese tiÂeÂhayyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: sati jÅvite jÅvitÃvasese tiÂeÂhayyÃ'ti. Anu. ha: ha¤ci sati jÅvitÃvasese tiÂÂheyya, 
Anu.PÃ: no ca vata revattabbe "iddhabalena samannÃgato kappaæ tiÂÂhevÃ"ti. 

Asati jÅvite jÅvite jÅvitÃvasese tiÂÂheyya,1 mano tiÂÂheyya, kÃlaæ kato tiÂÂheyyÃ'ti2.
1.TiÂÂheyyÃ'ti-sÅmu, machasaæ, [PTS ,]syÃ,
2. Na hevaæ vattabbe -sÅmu, machasaæ,[PTS,] syÃ, adhikaæ.

[BJT Page 036. [\x  36/]     ]

5. Sa.Pu: iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂeÂhayyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: uppanno phasesà mà nirujjhÅ'ti labbhà iddhiyà paggahetunti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: uppannà vedanà -pe- uppannà sa¤¤Ã -peuppannà cetanà -pe- uppannaæ cittaæ
-peuppannà saddhà -peuppannaæ viriyaæ -pe- uppannà sati -pe- uppannà [PTS Page 457]
[\q 457/]      samÃdhi, -pe- uppannà pa¤¤Ã mà nirujjhi'ti labbhà iddhiyà paggahetunti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
6.Sa.Pu: iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: rÆpaæ niccaæ hetÆ'ti labbhà iddhiyà paggahetunti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
Sa.Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã-pe- saÇkhÃrà -pe- vi¤¤Ãïaæ niccaæ hotÆ'ti labbhà iddhiyÃ
paggahetunti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
7.Sa.Pu: iddhibalenasamannÃgato kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: jÃtidhammà sattà mà jÃyiæsÆ'ti labbhà iddhi paggahetunti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: jarÃdhammà sattà mà jÅyiæsÆ'ti1 -pe- vyÃdhidhammà sattà mà vyÃdhiæsÆ'ti -pe-
maraïadhammà sattà mà mÅyiæsÆ'ti labbhà iddhÅyà paggahetunti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

1.JÅriæsÆ'ti - machasaæ, [PTS.]

[BJT Page 038] [\x  38/]     
8.Pa.Pu: na vattabbaæ iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "yassa kassaci Ãnanda cattÃro iddhipÃdà bhÃvità bahulÅkatÃ
yÃnÅkatà vatthukatà anuÂÂhitÃya paricità susamÃraddhà so ÃkaÇkhamÃno1 kappaæ vÃ
tiÂÂheyya kappÃvasesaæ vÃ"ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hi iddhibalena samannÃgato kappaja tiÂÂheyyÃ'ti.

9. Sa.Pu: iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "catunnaæ bhikkhave dhammÃnaæ natthi koci pÃÂibhogo
samaïo và brÃhmaïo và devo và mÃro và brahmà và doci và lokasmiæ. Katamesaæ
catunnaæ jarÃdhammo mà jÅrÅ'ti natthi koci [PTS Page 458] [\q 458/]      pÃÂibhogo samaïo
và brÃhmaïo và devo và mÃro và brahmà và koci và lokasmiæ. VyÃdhidhammo mÃ
vyÃdhÅyÅti -pemaraïadhammo mà mÅyÅti -pe- yÃni kho pana tÃni pubbekatÃni pÃpakÃni
kammÃni saækilesikÃni ponobhavikÃni2 nissÃrÃni3, dukkhavipÃkÃni Ãyatiæ jÃti jarÃ
maraïÅyÃni, tesaæ vipÃko mà nibbattÅ'ti natthi koci pÃÂibhogo samaïo và brÃhmaïo vÃ
devo và mÃro và brahmà và koci và lokasmiæ. Imesaæ kho bhikkhave catunnaæ dhammÃnaæ
natthi koci pÃÂibhogo samaïo và brÃhmaïo và devo và mÃro và brahmà và koci vÃ
lokasmiæ"nti[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.ù. Tena hi na vattabbaæ 'iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.

Iddhibalakathà niÂÂhitÃ.
---------------------------------
1.AkaÇkhamÃno so Ãnanda - [PTS]
[A.] DÅghanikÃya -mahÃparinibbÃnasutta,- iddhipÃdasaæyuttacÃpÃlavagga - cetiyasutta -
udÃnapÃÊi
2. PonobhavikÃni - machasaæ.
3. SadarÃni - machasaæ.
CatukkaÇguttara - pÃÂibhogasutta

[BJT Page 040] [\x  40/]     
11. 6.
SamÃdhikathÃ

1.Sa.Pu: vattasantati samÃdhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.Anu: atÅtà cittasantati samÃdhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: cittasantati samÃdhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: anÃgatà cittasantati samÃdhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: cittasantati samidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ1.
Sa.Anu: nanu atÅtaæ niruddhaæ anÃgataæ jÃtaæ,
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci atÅtaæ niruddhaæ anÃgataæ ajÃtanti.
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "cittasantati samÃdhÅ"ti.

4.Pa.Pu: ekacittakkhaïiko samÃdhÅ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: cakkhvi¤¤ÃïasamaÇgÅ samÃpanno'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa.Anu: setavi¤¤ÃïasamÇgÅ -pe- ghÃnavi¤¤ÃïasamaÇgÅ -pekÃyavi¤¤ÃïasamaÇgÅ -pe- [PTS
Page 459] [\q 459/]      akusalacittasamaÇgÅ -perÃgasahagataæ -pedosasahagataæ -pe-
anottappasahagataæ cittasamaÇgÅ samÃpanno'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
-----------------------------
1.Cittasattati -pe- Ãmantà - [PTS] Ænaæ

[BJT Page 042] [\x  42/]     

5.Sa.Pu: cittasantati samidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: akusalacittasantati samÃdhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: rÃgasahagatà -pe- dosasahagatà -pe- moha sahagatà -pe- anottappasahagatÃ
cittasantati samÃdhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6.Pa.Pu: na vattabbaæ 'cittasantati samÃdhÅ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "ahaæ kho Ãvuso nigaïÂhÃ1 pahomi ani¤jamÃno2 kÃyena,
abhÃsamÃno vÃcaæ, satta rattandivÃni ekantasukhapaÂisaævedÅ viharitu"nti[a] atthe'va
suttanto'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hà 'cittasantati samÃdhÅ'ti.

Samidhikathà niÂÂhitÃ.

1.Nigaïha - sÅmu, [PTS.]
2.AniccamÃno - sÅmu.
[A.] MajjhimanikÃya - cÆÊadukkhakhandhasutta.

[BJT Page 044] [\x  44/]     

11. 7.
DhammaÂÂhitatà kathÃ

1.Sa.Pu: dhammaÂÂhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu:tÃya Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya taye'va natthi dukkhassa antakiriyÃ, natthi vaÂÂÆpacchedo, natthi anupÃdÃ
parinibbananti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 460] [\q 460/]      
3. Sa.Pu: rÆpassa Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya tÃye'va natthi dukkhassa antakiriyÃ, natthi vaÂÂÆpacchedo, natthi anupÃdÃ
parinibbÃnanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: vedanÃya Âhitatà -pe- sa¤¤Ãya Âhitatà -pesaÇkhÃrÃnaæ Âhitatà -pe- vi¤¤Ãïassa
Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: tÃya Âhitatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu:tÃya tÃye'va natthi dukkhassa antakiriyÃ, natthi vaÂÂupacchedo, natthÅ anupÃdÃ
parinibbÃnanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

DhammaÂÂhitatÃkathà niÂÂhitÃ.

[BJT Page 046] [\x  46/]     

11. 8.
Aniccatà kathÃ

1. Sa.Pu:aniccatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya aniccatÃya aniccatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: tÃya niccatÃya tÃya aniccatà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya tÃye'va natthi dukkhassa antakiriyà natthi vaÂpecchedo natthi anupÃdÃ
parinibbÃnanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: jarà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya jarÃya jarà parinipphannÃ'ti.
[PTS Page 461] [\q 461/]      pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: tÃya jarÃya jarà parinipphannÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tÃya tÃye'va natthi dukkhassa antakiriyà natthi vaÂpecchedo natthi anupÃdÃ
parinibbÃnanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: maraïaæ parinipphanna'nti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tassa maraïassa maraïaæ parinipphanna'nti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: tassa maraïassa maraïaæ parinipphanna'nti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: tassa tasseva natthi dukkhassa antakiriyà natthi vaÂpecchedo natthi anupÃdÃ
parinibbÃnanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 048] [\x  48/]      
7. Sa.Pu: rÆpaæ parinipphannaæ rÆpassa aniccatà atthi'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: aniccatà parinipphannÃ. AniccatÃya aniccatà atthi
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: rÆpaæ parinipphannaæ rÆpassa jarà atthi'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: jarà parinipphannÃ. JarÃya jarà atthi
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: rÆpaæ parinipphannaæ rÆpassa bhedo atthÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: maraïaæ parinipphannÃ. Maraïadda bhedo atthi
Pa.PaÂi: nahevaæ vattabbe -pe-

10. Sa.Pu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pe vi¤¤Ãïaæ parinipphannaæ vi¤¤Ãïassa
aniccatà atthi'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: aniccatà parinipphannÃ. AniccatÃya aniccatà atthÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa.Pu vi¤¤Ãïaæ parinipphannaæ vi¤¤Ãïassa jarà atthi'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: jarà parinipphannÃ. JarÃya jarà atthÅ'ti
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 462] [\q 462/]      
12. Sa.Pu: vi¤¤Ãïaæ parinipphantaæ vi¤¤Ãïassa bhedo atthi, antarÃdhÃnaæ atthÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: maraïaæ parinipphannÃ. Maraïassa bhedo atthi, antaradhÃnaæ atthÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

AniccatÃkathà niÂÂhità 

EkÃdasamo vaggo niÂÂhito.

Tassa uddÃnaæ
Anusayà abyÃkatà ahetukà cittavippayuttÃ
¥Ãïe vigate ¤ÃïÅ ¤Ãïaæ cittavippayuttaæ
Yattha saddo ¤Ãïaæ pavattati.
Iddhibalena samannÃgato kappaæ tiÂÂheyya
Cittasantati samÃdhi dhammaÂÂhitatà aniccatÃ'ti.
[PTS Page 463] [\q 463/]      
[PTS Page 463] [\q 463/]      
[BJT Page 050] [\x  50/]     

DvÃdasamo vaggo
12. 1.
Saævaro kammanti kathà 
1. Sa.Pu: saævaro kammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: cakkhundriyasaævaro cakkhukammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: sotindriyasaævaro -pe- ghÃnindriyasaævaro -pejivhindriyasaævaro -pe-
kÃyindirayasaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
2. Sa.Pu: kÃyindriyasaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: cakkhundriyasaævaro cakkhukammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: kÃyindriyasaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sotindriyasaævaro -pe- ghÃnindriyasaævaro -pejivhindriyasaævaro jivhÃkammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: manindriyasaævaro manokammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: manindriyasaævaro manokammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: cakkhundriyasaævaro cakkhukammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 052] [\x  52/]      
Sa.Pu: manindriyasaævaro manokammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sotindriyasaævaro -pe- ghÃnindriyasaævaro -pejivhindriyasaævaro -pe-
kÃyindirayasaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: asaævaro kammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: cakkhundriya asaævaro cakkhukammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: sotindriya asaævaro -pe- ghÃnindriya asaævaro -pe- jivhindriya asaævaro -pe-
kÃyindiraya asaævaro kÃyakammanti.
[PTS Page 464] [\q 464/]      pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: kÃyindri asaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: cakkhundriya asaævaro cakkhukammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: kÃyindiraya asaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sotindriya asaævaro -pe- ghÃnindriya asaævaro -pejivhindriya asaævaro
jivhÃkammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: manindriya asaævaro manokammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: manindriya asaævaro manokammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: cakkhundriya asaævaro cakkhukammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 054] [\x  54/]     

10. Sa.Pu: manindiraya asaævaro manokammanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sotindriya asaævaro -pe- ghÃnindriya asaævaro -pejivhindriya asaævaro -pe-
kÃyindiraya asaævaro kÃyakammanti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Pa.Pu: na vattabbaæ saævaro'pi asaævaro'pi kammanti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvÃ
nimittaggÃhÅ hoti -pe na nimittaggÃhÅ hoti. Sotena saddaæ sutvà -pe- manasà dhammaæ
vi¤¤Ãya nimittaggÃhÅ hoti -pe na nimittaggÃhÅ hotÅ'ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hi "saævaro'pi asaævaro'pi kammanti.

Saævaro kammantikathà niÂÂhitÃ.

[A.]MajjhimanikÃya, mÆlapaïïÃsaka - mahÃgopÃlakasutta.

[BJT Page 056] [\x  56/]     

12. 2.
KammakathÃ.

1. Sa.Pu: sabbaæ kammaæ savipÃkanti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
[PTS Page 465] [\q 465/]      sa.Anu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: vipÃkÃbyÃkatà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kiriyÃbyÃkatà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmÃvacara vipÃkÃbyÃkatà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: rÆpÃvacarà arÆpÃvacarà apariyÃpannà vipÃkÃbyÃkatà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Sa.Pu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kÃmÃvacarà kiriyÃbyÃkatà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 058] [\x  58/]     
Sa.Pu: sabbà cetanà savipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: rÆpÃvacarà arÆpÃvacarà kiriyÃbyÃkatà cetanà savipÃkÃtÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: vipÃkÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci vipÃkÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ.
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipÃkÃ"ti.
Sa.Anu: kiriyÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci kiriyÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ'ti.
Anu pÃ: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipÃkÃ"ti.
Sa.Anu. KÃmÃvacarà rÆpÃvacarà arÆpÃvacarà apariyÃpantà vipÃkÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃti.
[PTS Page 466] [\q 466/]      pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci apariyÃpannà vipÃkÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ.
Anu pÃ: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipÃkÃ"ti.
Sa.Anu. KÃmÃvacarà rÆpÃvacarà arÆpÃvacarà kiriyÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci arÆpÃvacarà kiriyÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipÃkÃ"ti.
Sa.Anu: kiriyÃbyÃkatà cetanà avipÃkÃ'ti.

[BJT Page 060] [\x  60/]     

8.Pa.Pu: na vattabbaæ sabbaæ kammaæ savipÃkanti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "nÃhaæ bhikkhave sa¤cetanikÃnaæ kammÃnaæ katÃnaæ
upacitÃnaæ appaÂisaæviditvà byantÅbhÃvaæ vadÃmi. Ta¤ca kho diÂÂhe và dhamme uppajje
và apare và pariyÃye"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hi "sabbaæ kammaæ savipÃka"nti.

Kammakathà niÂÂhitÃ.
--------------------------------
[A.]DasakaÇguttara - paÂhamasa¤cetanikasutta.

[BJT Page 062] [\x  62/]     

12. 3.

Saddo vipÃkoti kathÃ.

1. Sa.Pu: saddo vipÃko'ti.
Pa. i¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sukhavedanÅyo dukkhavedanÅyo adukkhamasukhavedanÅyo, sukhÃya vedanÃya
sampayutto dukkhÃya vedanÃya sampayutto adukkhamasukhÃya vedanÃya sampayutto,
phassena sampayutto vedanÃya sampayutto sa¤¤Ãya sampayutto cetanÃya sampayutto
cittena sampayutto sÃrammaïo atthi tassa ÃvaÂÂanà Ãbhogo samannÃhÃro manasikÃro cetanÃ
patthanà païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu na sukhavedanÅyo na dukkhavedanÅyo -peanÃrammaïo natthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-pe- païidhÅ'ti,
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
[PTS Page 467] [\q 467/]      anu. ha: ha¤ci na sukhavedanÅyo -peanÃrammaïo. Natthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe 'saddo vipÃko'ti.

2.Sa.Pu: phasso vipÃko, phasso sukhavedanÅyo-pesÃrammaïo. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: saddo vipÃko, saddo sukhavedanÅyo -pe- sÃrammaïo. Atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pepiïidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
---------------------------------
1.ùmantà - [PTS]

[BJT Page 064] [\x  64/]     

3.Sa.Pu: saddo vipÃko, saddo na srakhavedanÅyo -peanÃrammaïo. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
piïidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: phasso vipÃko, phasso na sukhavedanÅyo na dukkhavedanÅyo
-pe- anÃrammaïo. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4.Pa.Pu: na vattabbaæ 'saddo vipÃko'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "so tassa kammassa katattà upacittà ussannattà upulattÃ
brahmassaro hoti karavÅkabhÃïÅ"ti.[A]
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hi 'saddo vipÃko'ti.

Saddo vipÃkotikathà niÂÂhitÃ.

[A.] DÅghanikÃya - lakkhaïasutta.

[BJT Page 066] [\x  66/]     
12. 4.
SaÊÃyatanakathÃ.

1. Sa.Pu: catkhÃyatanaæ vipÃko'ti.
Pa. i¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sukhavedanÅyo dukkhavedanÅyo -pe- sÃrammaïo atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu na sukhavedanÅyo -pe- anÃrammaïo natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti,
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
[PTS Page 468] [\q 468/]      anu. ha: ha¤ci na sukhavedanÅyo -peanÃrammaïo. Natthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe 'cakkhÃyatanaæ vipÃko'ti.

2.Sa.Pu: phasso vipÃko, phasso sukhavedanÅyo-pesÃrammaïo. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: cakkhÃyatanaæ vipÃko, cakkhÃyatanaæ sukhavedanÅyaæ -pe-
sÃrammaïaæ. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- piïidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: cakkhÃyatanaæ vipÃko, cakkhÃyatanaæ na srakhavedanÅyaæ -pe- anÃrammaïaæ.
Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- piïidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: phasso vipÃko, phasso na sukhavedanÅyo -pe- anÃrammaïo.
Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 068] [\x  68/]     

4. Sa.Pu: sotÃyatanaæ -pe- ghÃnÃyatanaæ -pe- jivhÃyatanaæ -pe- kÃyÃyatanaæ vipÃko'ti.
Pa. i¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: sukhavedanÅyaæ dukkhavedanÅyaæ -pe- sÃrammaïaæ atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu sukhavedanÅyaæ-pe- anÃrammaïaæ natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti,
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci sukhavedanÅyaæ -pe- anÃrammaïaæ. Natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe 'kÃyÃyatanaæ vipÃko'ti.

5.Sa.Pu: phasso vipÃko, phasso sukhavedanÅyo-pesÃrammaïo. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe
païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: kÃyÃyatanaæ vipÃko, kÃyÃyatanaæ sukhavedanÅyaæ -pe-
sÃrammaïaæ. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- piïidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6.Sa.Pu: kÃyÃyatanaæ vipÃko, kÃyÃyatanaæ na srakhavedanÅyaæ -pe- anÃrammaïaæ. Atthi
tassa ÃvaÂÂanà -pe- piïidhÅ'ti.
[PTS Page 469] [\q 469/]      pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.Anu: phasso vipÃko, phasso na
sukhavedanÅyo -pe- anÃrammaïo. Atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4.Pa.Pu: na vattabbaæ 'saÊÃyatanaæ vipÃko'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu saÊÃyatanaæ kammassa katattà uppannanti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci saÊÃyatanaæ kammassa katattà uppannÃ,
Anu.PÃ: tena vata re vattabbe "saÊÃyatanaæ vipÃko"ti.

SaÊÃyatana kathà niÂÂhitÃ

[BJT Page 070] [\x  70/]     
12. 5.
SattakkhattuparamakathÃ

1.Sa.Pu. Sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatà niyato'ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: mÃtà jÅvità voropito, pità jÅvità voropito, arahà jÅvità voropito, duÂÂhena cittena
tathÃgatassa lohitaæ uppÃditaæ, saÇgho bhinno' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe -
2. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: abhabbo antarà dhammaæ abhisametunti.
Pa. PaÂi: na hevaæ pattabbe - pe -
3. Sa. Pu: abhabbo antarà dhammaæ abhisametunti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: mÃtà jÅvità voropito, pità jÅvità voropito, arahà jÅvità voropito, duÂÂhena cittena
tathÃgatassa lohitaæ uppÃditaæ, saÇgho bhinno 'ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe -
4. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: atthÅ so niyÃmo yena niyÃmena 1 sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatÃniyato' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe :- pe [PTS Page 470  [\q 470/]     -]

1. Atthi so niyÃmo yena nayamena - sÅmu.
Atthi so niyamo yena niyamena - machasaæ.

[BJT Page 072] [\x  72/]     

Sa. Anu: atthi te satipaÂÂhÃnà - pe - sammappadhÃnà - pe - iddhipÃdà - pe - indriyà - pe -
balà - pe - te bojjhaÇgà yehi bojjhaÇgehi sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatÃniyato' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 

5. Sa. Pu: natthi so niyÃmo yena niyÃmena sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatÃniyato 'ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu.  ha: ha¤ci natthi so niyÃmo yena niyÃmena sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatà niyato,
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato
'ti. 
6. Sa. Pu: natthi te satipaÂÂhÃnà - pe - te bojjhaÇgà yehi bojjhaÇgehi sattakakhattuparamo
puggalo sattakkhattuparamatÃniyato' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu.  ha: ha¤ci natthi te bojjhaÇgà yehi bojjhaÇgehi sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatÃniyato.
Anu. PÃ: no ca vata re vattabeba " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato
" ti. 
7. Sa. Pu: sattakkhattuparamà puggalo sattakkhattuparamatÃniyato ' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: sakadÃgÃminiyÃmenà 'ti. 1
Pa. PaÂi: sa hevaæ vattabbe - pe - 
Sa. Anu: anÃgÃminÃyÃmenà ' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe -

1. NiyamenÃti - sÅmu, machasaæ.

[BJT Page 074] [\x  74/]     

Sa. Anu: arahattaniyÃmenà ' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 
Sa. Anu: katamena nÃyamainà ' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: sotÃpattiniyÃmenà ' ti.

8. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato ' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: ye keci sotÃpattiniyÃmaæ okkamanti sabbe te sattakkhattuparamatÃniyato ' ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 

9. Pa. Pu: na vattabbaæ " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato [PTS
Page 471  [\q 471/]     '] ti.
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa. Anu: nanu so sattakkhattuparamo ' ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu.  ha: ha¤ci so sattakkhattuparamo, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatÃniyato "
ti.

Sattakkhattuparamakathà niÂÂhitÃ.

[BJT Page 076] [\x  76/]     

12. 6. 
(KolaækolakathÃ)

1. Pa.Pu: na vattabbaæ : kolaækolo puggalo kolaækolatÃniyato ' ti.
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa. Anu: nanu so kolaækolo ' ti.
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu.  ha: ha¤ci so kolaækolo,
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe " kolaækolo puggalo kolaækolatÃniyato ' ti.

Kolaækolakathà niÂÂhitÃ.

[BJT Page 078] [\x  78/]     

12. 7.
(EkabÅjÅkathÃ)

1. Pa. Pu: na vattabbaæ " ekabÅjÅ puggalo ekabÅjitÃniyato ' ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa. Anu: nanu so ekabÅjÅ ' ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci so ekabÅjÅ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe " ekabÅjÅ puggalo ekabÅjitÃniyato ' ti.

EkabÅjikathà niÂÂhitÃ.

[BJT Page 080] [\x  80/]     

12. 8.
(JÅvitÃvoropanakathÃ)
Sa. Pu. DiÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropeyyà ' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: diÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca mÃtaraæ jÅvità voropeyya - pe - pitaraæ jÅvitÃ
voropeyya - pe - arahantaæ jÅvità voropeyya - pe - duÂÂhena cittena tathÃgatassa lohitaæ
uppÃdeyya - pe - saÇgha bhindeyyà [PTS Page 472  [\q 472/]     '] ti .
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 
2. Sa. Pu: diÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropeyyà 'ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: diÂÂhisampanenà puggalo satthari agÃravo ' ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 
Sa. Anu: dhamme - pe - saÇghe - pe - sikkhÃya agÃravo ' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 
Sa. Anu: nanu diÂÂhisampanno puggalo satthari sagÃravo' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu.  ha: ha¤ci diÂÂhisampanno puggalo satthari sagÃravo, 
Anu. PÃ: no vata re vattabbe: diÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropeyyà ' ti.
Sa. Anu: nanu diÂÂhisampanno puggalo dhamme - pe - saÇghe - pe - sikkhÃya sagÃravo ' ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.

[BJT Page 082. [\x  82/]     ]

Anu.  ha: ha¤ci diÂÂhisampanno puggalo sikkhÃya sagÃravo, anu. PÃ: no ca vata re vattabbe
" diÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropeyyà " ti.

3. Sa. Pu: diÂÂhisampanno puggalo satthari agÃravo ' ti.
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: diÂÂhisampanno puggalo buddhathÆpe ohadeyya 1 omutteyya niÂÂhubheyya,
buddhathÆpe apabyÃmato2 kareyyà ' ti.
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe - pe - 
4. Sa. Pu: diÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropeyyÃ' ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà " seyyathÃpi bhikkhave mahÃsamuddo Âhitadhammo velaæ
nÃtivattati, evameva kho yaæ mayà sÃvakÃnaæ sikkhÃpadaæ pa¤¤attaæ, tà mama sÃvakÃ
jÅvitahetÆ' pi nÃtikkamantÅ " ti [a] attheva suttanto [PTS Page 473] [\q 473/]      ti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ : diÂÂhisampanno puggalo sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropeyyà 'ti.

JÅvità voropana kathà niÂÂhitÃ.

1. Obhanteyyà - sÅmu odayyo - aÂÂhakathÃ.
2. AsabbhyÃkato - sÅmu.
[A] aÂÂhakaÇguttara - mahÃvagga

[PTS Page 084] [\q  84/]     
12.9
DuggatikathÃ.

1. Sa.Pu: diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.Anu: diÂÂhisampanno puggalo ÃpÃyike rÆpe rajjeyya'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu. ha: ha¤ci diÂÂhisampano puggalo ÃpÃyiko rÆpe rajjeyya,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ"ti.
Anu.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.Anu: diÂÂhasappanno puggalo ÃpÃyike sadde -pe- gandhe -pe- rase -pe- poÂÂhabbe
rajjeyya -pe- amanussitthiyà tiracchÃnagatitthiyà nÃgaka¤¤Ãya methunaæ dhammaæ
paÂiseveyya, ajeÊakaæ1 paÂigaïÓeyya2, kukkuÂasukaraæ3 paÂigaïheyya,
hatthigavÃssavaÊavaæ4 paÂigaïheyya, tittiravaÂÂakaæ morakapi¤jalaæ paÂigaïheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã:ÃmantÃ
Anu. ha: ha¤ci diÂÂhisampanno puggalo -pe- tittiravaÂÂakaæ morakapi¤jalaæ paÂigaïheyya
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ"ti.
3. Sa.Pu: diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti. DiÂÂhisampanno puggalo
ÃpÃyike rÆpe rajjeyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.Anu: arahato paÂi¤¤Ã duggati, arahà ÃpÃyike rÆpe rajjeyyÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe------------------------------
1.Ajelakaæ - sÅmu
2.PaÂiggaïhayya - sÅmu, machasaæ, syÃ, [PTS.]
3.KukkuÊa sukaraæ - [PTS]
4.HatthigavÃssavalavaæ - sÅmu.
[BJT Page 086] [\x  86/]     
4.Sa.Pu: diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti. DiÂÂhisampanno puggalo ÃpÃyike
sadde -pe- gandhe -perase -pe- phoÂÂhabbe -pe- tittiravaÂÂakaæ morakapi¤jalaæ1
paÂigaïheyyÃ'ti.
[PTS Page 474] [\q 474/]      pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.Anu: arahato pahinà duggati. Arahà -pe- tittiravaÂÂakaæ morakapi¤jalaæ paÂigaïheyyÃ'ti.
Pu.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
5. Sa.Pu: arahato pahÅnà duggati. Na ca arahà ÃpÃyike rÆpe rajjeyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa.Anu: diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ"ti.Na ca diÂÂhisampanno puggalo
ÃpÃyike rÆpe rajjeyyÃ' ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: arahato pahÅnà duggati. Na ca arahà ÃpÃyike sadde -pe- gandhe -pe- rase -pe
phoÂÂhabbe rajjeyya, amanussitthiyà tiracchÃnagatitthiyà nÃgaka¤¤Ãya methunaæ dhammaæ
paÂiseveyya, ajeÊakaæ paÂigaïheyya, kukkuÂasukaraæ paÂigaïheyya, hatthigavÃssavaÊavaæ
paÂigaïheyya tittiravaÂÂakaæ morakapi¤jalaæ paÂigaïheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: diÂÂhasampannassa puggalassa pahÅnà duggati, na ca diÂÂhasampanno puggalo-pe-
tittiravaÂÂakaæ morakapi¤jalaæ paÂigaïheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
7. Sa.Pu: na vattabbaæ "diÂÂhisampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti".
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa.Anu: diÂÂhisamanno puggalo nirayaæ uppajjeyya -petiracthÃnayoniæ uppajjeyya -pe-
pettivisayaæ2 uppajjeyyÃ'ti. Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa.ù: tenehi diÂÂhasampannassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti.
Duggatikathà [PTS Page 475] [\q 475/]      niÂÂhitÃ
-----------------------------------
1.TittiravaÂakamorakapi¤jaÊaæ - [PTS]
" " Kapi¤jaraæ - machasaæ
" " Kapi¤jalaæ - syÃ
2.Pittivisayaæ - sÅmu, syÃ, [PTS.]

[BJT Page 088] [\x  88/]     

12. 10
SattamabhavikakathÃ
1.Pa.Pu: na vattabbaæ sattamabhavikassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Pa.Anu: sattamabhaviko puggalo nirayaæ uppajjeyya, tiracchÃnayoniæ uppajjeyya,
pettivisayaæ uppajjeyyà ti
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa.ù: tena hi sattamabhikassa puggalassa pahÅnà duggatÅ'ti.

DvÃdasamo vaggo niÂÂhito
Sattamabhavikakathà niÂÂhitÃ

TassuddÃnaæ
Saævaro kammaæ tatheva asaævaro sabbaæ kammaæ savipÃkaæ
Saddo vipÃko saÊÃyatanaæ vipÃko sattakkhattuparamo puggalo
Sattakkhattuparamatà niyato kolaækolo puggalo
Kolaækolatà niyato ekabÅjÅ puggalo ekabÅjità niyato
DiÂÂhisampanno puggalo sa¤ciccapÃïaæ jÅvità voropeyya
DiÂÂhasampannassa puggalassa pahÅnà duggati tatheva sattamabhavikassÃ'ti.
[PTS Page 476] [\q 476/]      
[PTS Page 476] [\q 476/]      
[PTS Page 090] [\q  90/]     
Terasamo vaggo
13. 1.
KappaÂÂhakathÃ.

1.Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappo ca saïÂhÃti, buddho ca loke uppajjatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappo ca saïÂhÃti, saÇgho ca bhijjatÅ'ti
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappo ca saïÂhÃti, kappaÂÂho ca kappaÂÂhiyaæ kammaæ karotÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


4. Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappo ca saïÂhÃti, kappaÂÂho ca puggalo kÃlaæ karotÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: atÅtaæ kappaæ tiÂÂheyya, anÃgataæ kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 082] [\x  82/]     

6. Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: dve kappetiÂÂheyya, tayo kappe tiÂÂheyya. CattÃro kappe tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappaÂÂho kappe ¬ayhante kattha gacchatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: a¤¤aæ loka dhÃtuæ gacchatÅ'ti.
Sa.Anu: mato gacchati, vehÃsaæ gacchatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: mato gacchatÅ'ti.
Sa.Anu: kappaÂÂhiyaæ kammaæ aparÃpariya vepakkanti1.
[PTS Page 477] [\q 477/]      pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


8. Sa.Pu: vehÃsaæ gacchatÅti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappaÂÂho iddhimÃ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: kappaÂÂho iddhimÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappaÂÂhena chandiddhipÃdo bhÃvito viriyiddhipÃdo bhÃvito cittiddhipÃdo bhÃvito
vÅmaæsiddhipÃdo bhÃvito'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
10.Sa.Pu: na vattabbaæ ' kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ.
"ùpÃyiko nerayiko
KappaÂÂho saÇghabhedako
Vaggarato adhammaÂÂho
Yogakkhemato2 dhaæsatita
SaÇghaæ samaggaæ bhetvÃna3
Kappaæ nirayamhi paccatÅ"ti.[A]
Attheva suttanto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hi " kappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyyÃ"ti.

KappaÂÂhakathà niÂÂhitÃ
---------------------------
1.AparÃpariyaæ ve pakkhanti - [PTS]
2.Yogakkhemato padhaæsati - machasaæ, syÃ,
3.BhinditvÃna - sÅmu. Bhinditvà - machasaæ
[A.]DasakaÇguttara upÃli vagga

[BJT Page 094] [\x  94/]     

13.2
KusalapaÂilÃbhakathÃ

1. Sa.Pu: kappaÂÂho kusalaæ cittaæ na paÂilÃbheyyÃ'ti
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappaÂÂho dÃnaæ dadeyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci kappaÂÂho dÃnaæ dadeyya,
Anu pÃ: no ca vata re vattabbe "kappaÂÂho kusalaæ cittaæ na paÂilabheyyÃ"ti.

2. Sa.Pu: kappaÂÂho kusalaæ cittaæ na paÂilabheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kappaÂÂho cÅvaraæ dadeyya -pe- piï¬apÃtaæ dadeyya -pe- senÃsanaæ dadeyya
-pegilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ [PTS Page 478] [\q 478/]      dadeyya -pe- khÃdanÅyaæ
dadeyya -pe- bhojanÅyaæ dadeyya -pe- pÃnÅyaæ dadeyya -pe- cetiyaæ vandeyya -pecetiye
mÃlaæ Ãropeyya -pe- gandhaæ Ãropeyya -pe vilepanaæ Ãropeyya -pe- cetiyaæ padakkhiïaæ1
kareyyÃ'ti. 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci kappaÂÂho cetiyaæ padakkhiïaæ1 kareyya,
Anu pÃ: no ca vata re vattabbe "kappaÂÂho kusalaæ vattaæ na paÂilabheyyÃ'ti.

3. Sa.Pu: kappaÂÂho kusalaæ cittaæ paÂilabheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã:ÃmantÃ.
Sa.Anu: tato vuÂÂhÃnaæ kusalaæ cittaæ paÂilabheyyÃ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: rÆpÃvacaraæ -pe- arÆpÃvacaraæ -pe- lokuttaraæ kusalaæ cittaæ paÂilabheyyÃ'ti.
Anu pÃ: na hevaæ vattabbe -pe-

KusalapaÂilÃbhakathà niÂÂhitÃ
-------------------------------
1.Abhidakkhiïaæ - sÅmu, machasaæ, syÃ.

[BJT Page 096] [\x  96/]     

13. 3.
AnantarÃpayuttakathÃ

1. Pa.Pu: anantarÃpayutto puggalo sammattaniyÃmaæ okkameyyÃ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: macchattaniyÃma¤ca sammattaniyÃma¤ca ubho okkameyyÃ'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

2. Pa.Pu: anantarÃpayutto puggalo sammattaniyÃmaæ okkameyyÃ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu taæ kammaæ payuttaæ kukkuccaæ uppÃditaæ vippaÂisÃriyaæ janitanti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci taæ kammaæ payuttaæ kukkuccaæ uppÃditaæ vippaÂisÃriyaæ janitaæ,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "anantarÃpayutto puggalo sammattaniyÃmaæ okkameyyÃ"ti.
[PTS Page 479] [\q 479/]      
3.Sa.Pu: anantarà payutto puggalo abhabbo sammattaniyÃmaæ okkamitunti. 
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: mÃtà jÅvità voropitÃ, pità jÅvità voropito, arahÃjÅvità voropito,duÂÂhena cittena
tathÃgatassa lohitaæ uppÃditaæ saÇgho bhinno'ti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

[BJT Page 098] [\x  98/]     

4.Sa.Pu: anantarÃpayutto puggalo taæ kammaæ paÂisaæharitvà kukkuccaæ paÂivinodetvÃ
vippaÂisÃriyaæ paÂivinetvÃ1 abhabbo sammattaniyÃmaæ okkamitunti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: mÃtà jÅvità voropità pità jÅvità voropito -pe- saÇgho bhinno'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

5. Sa.Pu: anantarÃpayutto puggalo taæ kammaæ paÂisaæharitvà kukkuccaæ paÂivinodetvÃ
vippaÂisÃriyaæ paÂivanetvÃ1 abhabbo sammattaniyÃmaæ okkamitunti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: nanu taæ kammaæ paÂisaæhataæ2 kukkuccaæ paÂivinoditaæ vippaÂisÃriyaæ
paÂivinÅtanti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci taæ kammaæ paÂisaæhataæ2 kukkuccaæ paÂivinoditaæ vippaÂisÃriyaæ
paÂivinÅtaæ,
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "antarÃpayutto puggalo taæ kammaæ paÂisaæharitvÃ
kukkuccaæ paÂivinodetvà vippaÂisÃriyaæ paÂivinetvà abhabbo sammattaniyÃmaæ
okkamitu'nti.

Pa.Pu: anantarÃpayutto puggalo samattaniyÃmaæ okkameyyÃ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu taæ kammaæ payutto ÃsÅ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Anu. ha: ha¤ci taæ kammaæ payutto ÃsÅ2.
Anu.PÃ: no ca vata re vattabbe "antarÃpayutto puggalo sammattaniyÃmaæ okkameyyÃ'ti.

AnattarÃpayuttakathà [PTS Page 480] [\q 480/]      niÂÂhitÃ.
---------------------------------
1.PaÂivinodetvà - sÅmu, [PTS.]
2.PaÂisaæhataæ - machasaæ, syÃ.

[BJT Page 100] [\x 100/]     

13. 4.
Niyatassa niyÃmakathÃ.

1.Sa.Pu: niyato niyÃmaæ okkamatÅ'ti 
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: micchattaniyato sammattaniyÃmaæ okkamati, sammattaniyato micchattaniyÃmaæ
okkamatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu. Niyato niyÃmaæ okkamatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: pubbe maggaæ bhÃvetvà pacchà niyÃmaæ okkamatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: pubbe sotÃpatti maggaæ bhÃvetvà pacchà sotÃpattiniyÃmaæ okkamatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: pubbe satipaÂÂhÃnaæ -pe- sammappadhÃnaæ -peiddhipÃdaæ -pe- indriyaæ -pe- balaæ
-pebojjhaÇgaæ bhÃvetvà pacchÃniyÃmaæ okkamatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3.Pa.Pu: na vattabbaæ niyato niyÃmaæ okkamatÅ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu. Bhabbo bodhisatto tÃya jÃtiyà dhammaæ nÃbhisametunti.
Sa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa.ù: tena hi " niyato niyÃmaæ okkamatÅ"ti.
Niyatassa niyÃmakathà niÂÂhitÃ

[BJT Page 102] [\x 102/]     

13.5.
NivutakathÃ.

1.Sa.Pu. Nivuto nÅvÃraïaæ jahatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: ratto rÃgaæ jahati. DuÂÂho dosaæ jahati. MÆÊho mohaæ jahati. KiÊiÂÂho kilese
jahatÅ'ti.
[PTS Page 481] [\q 481/]      pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: rÃgena rÃgaæ jahati, dosena dosaæ jahati, mohena mohaæ jahati, kilesena kilese
jahatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: rÃgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. 
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: rÃgo akusalo, maggo akusalo'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4.Sa.Pu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.

[BJT Page 104] [\x 104/]     

Sa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃrimÃni bhikkhave suvidÆravidurÃni katamÃni cattÃri:
nabha¤ca bhikkhave paÂhavÅ ca idaæ paÂhamaæ suvidÆraviduraæ -pe- tasmà sataæ dhammo
asabbhÅ ÃrakÃ'ti[a] attheva suttanto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.ù: tena hi na vattabbaæ "kusalÃkusalà -pe- sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti.

5. Sa.Pu: nivuto nÅvaraïaæ jahatÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "so evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgane
vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite ane¤jappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ
abhininnÃmetÅ'ti[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.ù: tena hi na vattabbaæ "nivuto nÅvaraïaæ jahatÅ"ti. 

6. Pa.Pu: na vattabbaæ nivuto nÅvaraïaæ jahatÅ'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "tassa evaæ jÃnato evaæ [PTS Page 482] [\q 482/]     
passato kÃmÃsavÃ'pi cittaæ vimuccati -peavijjÃsavÃ'pi cittaæ vimuccatÅ"ti[c.] Attheva
suttanto'ti.
Sa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Pa.ù: tena hi nivuto nÅvaraïaæ jahatÅ'ti.

Nivutakathà niÂÂhitÃ.
---------------------------------
[A.]CatakkaÇguttara - rohitassa vagga 
[B.C.] DÅghanikÃya - sÃma¤¤aphala sutta.

[BJT Page 106] [\x 106/]     
13. 6.
SammukhÅbhÆkathÃ

1.Sa.Pu: sammukhÅbhÆto sa¤¤ojanaæ jahatÅ'ti.
Pa. i¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: ratto rÃgaæ jahati, duÂÂho dosaæ jahati, mÆÊho mohaæ jahati, kiliÂÂho kilese jahatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa.Anu: rÃgena rÃgaæ jahati, dosena dosaæ jahati, mohena mohaæ jahati, kilesehi kilese
jahatÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: rÃgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cttÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: rÃgo akusalo, maggo kusalo'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.
Sa.Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti.
Pa.PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: kusalÃkusalà -pe- sammukhibhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti.
Pa.PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ.

[BJT Page 108] [\x 108/]     

Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃrimÃni bhikkhave suvidÆravidÆrÃni. KatamÃni cattÃri:
nabha¤ca bhikkhave paÂhavÅ ca, idaæ paÂhamaæ suridÆ
Raviduraæ -pe- tasmà sataæ dhammo asabbhÅ ÃrakÃ"ti. [A] 
Attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi vattabbaæ"kusalÃkusalà -pe- sammukhÅ bhÃvaæ ÃgacchantÅ"ti. [PTS Page 483]
[\q 483/]      
5. Sa. Pu: sammukhÅbhuto sa¤¤ojanaæ jahatÅ'ti pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ"so evaæ samÃhite citte parisuddhe
-Pe- ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmetÅ"ti[b.] 
Attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ "sammÆkhÅbhuto sa¤¤ojanaæ sahatÅ'ti. 

6. Pa. Pu: na vattabbaæ "sammukhÅbhuto sa¤¤ojanaæ jahatÅ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavÃ'pi cittaæ
vimuccati -pe-avijjÃsavÃ'pi cittaæ vimuccatÅ"ti. [C] atthe'va suttanto'ti. 
Sa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi sammukhÅbhuto sa¤¤ojanaæ jahatÅ"ti. 

SammukhÅbhÆtakathà niÂÂhitÃ. 

[A.] CatukkaÇguttara -rohissavagga [b.] DÅghanikÃya sÃma¤¤avilasutta. [C.]
DÅghanikÃya-sÃma¤¤a
Phalasutta. 

[BJT Page 110] [\x 110/]     

13. 7. 
SamÃpanno assÃdetikathÃ. 

1. Sa. Pu: samÃpanno assÃdeti, jhÃnanikanti jhÃnÃrammaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: taæ jhÃnaæ tassa jhÃnassa Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: taæ jhÃnaæ tassa jhÃnassa Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tena phassena taæ phassaæ phÆsati, tÃya vedanÃya. 
Taæ vedanaæ vedeti, tÃya sa¤¤Ãya taæ sa¤¤aæ 
JÃnÃti, tÃya cetanÃya taæ cetanaæ ceteti, 
Tena cittena taæ cittaæ cinteti, tena
Vitakkena taæ vitakkaæ vitakketi, tena vicÃrena
Taæ vicÃraæ vicÃreti, tÃya pÅtiyà taæ pÅti piyÃyati, 
TÃya satiyà taæ satiæ sarati, tÃya pa¤¤Ãya taæ pa¤¤aæ
PajÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 484] [\q 484/]      
3. Sa. Pu: jhÃnanikanti cittasampayuttÃ, jhÃnaæ cittasampayuttanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: jhÃnanikanti akusalaæ, jhÃnaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgÃ
Dhammà sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 112. [\x 112/]     ] 

5. Sa. Pu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammÃ
sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃrimÃni bhikkhave suridÆravidurÃni. KatamÃni cattÃri:
nabha¤ca bhikkhave paÂhavÅ ca, idaæ paÂhamaæ
SuridÆra viduraæ -pe- tasmà sataæ dhammo asabhi ÃrakÃ"ti
[A] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtÃ
KaïhasukkasappaÂibhÃgà dhammà sambukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ta 6. Pa. Pu: na vattabbaæ
"samÃpanno assÃdeti. JhÃnanikanti jhÃnÃrammaïÃ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu vivicceva
kÃmehi
Vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ
PaÂhamaæjhÃnaæ upasampajja viharati. So taæ assÃdeti. 
Taæ nikÃmeti. Tena ca vittiæ Ãpajjati. VitakkavicÃrÃnaæ 
VÆpasamà -pe- dutiyaæ jhÃnaæ -pe tatiyaæ jhÃnaæ -pe-
Catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So taæ assÃdeti. 
Taæ nikÃmeti. Tena ca vittiæ ÃpajjatÅ"ti[b] atthe'va 
Suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi "samÃpanno assÃdeti, jhÃnanikanti
JhÃnÃrammaïÃ"ti. 

SamÃpanno assÃdetikathà [PTS Page 485] [\q 485/]      niÂÂhitÃ. 

[A.] CatukkaÇguttara - rohitassavagga. 

[BJT Page 114. [\x 114/]     ] 

13. 8. 

AsÃtarÃgakathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi asÃtarÃgo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhÃbhinandino sattà atthi keci dukkhaæ patthenti
Pihenti esanti gavesanti pariyesanti, dukkhaæ ajjhosÃya
TiÂÂhantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe. 
Sa. Anu: nanu sukhÃbhinandino sattà atthi keci sukhaæ patthenti
Pihenti esanti gavesanti pariyesanti, sukhaæ ajjhosÃya
TiÂÂhantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci sukhÃbhinandino sattà atthi keci sukhaæ patthenti pihenti esanti gavesanti
pariyesanti, sukhaæ ajjhosÃya tiÂÂhanti. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: atthi asÃtarÃgo'ti. 1

2. Sa. Pu: atthi asÃtarÃgo'ti1. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo anuseti, 
SukhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo anusetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe. 
Sa. Anu: nanu sukhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo anuseti, dukkhÃya vedanÃya
PaÂighÃnusayo anusetÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. AssÃtarÃgoti-sÅmu. 

[BJT Page 116] [\x 116/]     

Anu.  ha: ha¤ci sukhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo anuseti. 
DukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo anuseti. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi asÃtarÃgo"ti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaæ "atthi asÃtarÃgo"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "se evaæ anurodhavirodhaæ samÃpanno
Yaæ ki¤ci vedanaæ vediyati. 1 Sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so taæ vedanaæ
abhinandati abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhatÅ"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi 'atthi asÃtarÃgo'ti. 

AsÃtarÃgakathà [PTS Page 486] [\q 486/]      niÂÂhitÃ. 

1. Vedayati-machasaæ. 
[A.] MacjhamanikÃya mÆlapaïïÃsa-mahÃtaïhÃsaÇkhayasuttaæ. 

[BJT Page 118] [\x 118/]     

13. 9. 

Dhammataïhà abyÃkatÃti kathÃ. 

1. Sa. Pu: dhammataïhà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vipÃkÃbyÃkatà kiriyÃbyÃkatÃ, rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ
-Pe- phoÂÂhabbÃyatana'nti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dhammataïhà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpataïhà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

3. Sa. Pu: dhammataïhà abayÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddataïhà -pe- gandhataïhà -perasataïhà -pe-
PhoÂÂhabbataïhà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabba -pe-

4. Sa. Pu: rÆpataïhà akusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammataïhà akusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saddataïhà -pe- phoÂÂhabbataïhà akusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammataïhà akusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dhammataïhà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 120] [\x 120/]     

Sa. Anu: nanu taïhà akusalà vuttà bhagavatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci taïhà akusalà vuttà bhagavatÃ, 
Sa. PÃ: no ca vata re, vattabbe dhammataïhà abyÃkatÃ'ti. 

7. Sa. Pu: dhammataïhà abayÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu lobho akusalo vutto bhagavatÃ, dhammataïhà 
Lobho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci lobho akusalo vutto bhagavatÃ, dhammataïhà 
Lobho. 
Anu. PÃ: no ca vata re, vattabbe 'dhammataïhà abyÃkatÃ'ti. 

8. Sa. Pu: dhammataïhà lobho abyÃkato'ti. [PTS Page 487] [\q 487/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpataïhà lobho abyÃkato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dhammataïhà lobho abyÃkato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddataïhà -pe- gandhataïhà -perasataïhà -pephoÂÂha-
Bbataïhà lobho akusalo'ti. 
Pa. PaÂi na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddataïhà -pe- phoÂÂhabbataïhà lobho akusalo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammataïhà lobho akusalo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: dhammataïhà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "yÃyaæ taïhà ponobhavikÃ1 nandirÃga
Sahagatà tatratatrÃbhinndinÅ seyyathÅdaæ: kÃmataïhà bhavataïhÃ
VibhavataïhÃ"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã. ùmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ "dhammataïhà abyÃkatÃ"ti. 

12. Pa. Pu: na vattabbaæ "dhammataïhà abyÃkatÃ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu sà dhammataïhÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci sà dhammataïhÃ, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe "dhammataïhà abyÃkatÃ"ti. 

Dhammataïhà abyÃkatÃtikathà [PTS Page 488] [\q 488/]      niÂÂhitÃ. 

1. PonobbhavikÃ-machasaæ. [A.] DÅghanikÃya -mahÃsatipaÂÂhÃnasutta. 

[BJT Page 124] [\x 124/]     

13. 10

Dhammataïhà na dukkhasamudayotikathÃ. 

1. Sa. Pu: dhammataïhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpataïhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dhammataïhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddataïhà -pe- gandhataïhà -perasataïha -pe-
PhoÂÂhabbataïhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rÆpataïhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa anu: dhammataïhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: saddataïhà -pe-gavdhataïhà -perasataïhà -pe-
PhoÂÂhabbataïhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammataïhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: dhammataïhà na dukkhasamudayo'ti?
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu taïhà dukkhasamudayo vutto bhagavatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci taïhà dukkhasamudayo vutto bhagavatÃ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "dhammataïhà na dukkhasamudayo"ti. 

[BJT Page 126] [\x 126/]     

6. Sa. Pu: dhammataïhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu lobho dukkhasamudayo vutto bhagavatÃ, 'dhammataïhÃ
Lobho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci lobho dukkhasamudayo vutto bhagavatà dhammataïhÃ
Lobho, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "dhammataïhà na dukkhasamudayo"ti. 

7. Sa. Pu: dhammataïhà lobho na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpataïhà lobho na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 489] [\q 489/]      
8. Sa. Pu: dhammataïhà lobho na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddataïhà -pe- gandhataïhà -perasataïhà -pe-
PhoÂÂhabbatanhà lobho na dukkha samudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: rÆpataïhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammataïhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddataïhà -pe- phoÂÂhabbataïhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammataïhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 128] [\x 128/]     

11. Sa. Pu: dhammataïhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "yà yaæ taïhà ponobhavikÃ1
NandirÃga sahagatà tatra tatrÃbivavdinÅ seyyathÅdaæ: kÃmataïhÃ
Bhavataïhà vibhavataïhÃ"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ "dhammataïhà na dukkhasamdayo"ti. 

12. Pa. Pu: na vattabbaæ "dhammataïhà na dukkhasamudayo"ti
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu sà dhammataïhÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci sà dhammataïhÃ, 
Anu, pÃ: no ca vata re vattabbe "dhammataïhà dukkhasamudayo'ti. 2. 

Dhammataïhà na dukkhasamudayoti [PTS Page 490] [\q 490/]      kathà niÂÂhitÃ. 

Terasamo vaggo niÂÂhito. 

Tassa udadÃnaæ

KappaÂÂho kappaæ tiÂÂheyya, kappaÂÂho kusalaæ cittaæ na paÂilabheyya, anantarÃpayutto
Puggalo sammattaniyÃmaæ okkameyya, niyato niyÃmaæ okkamati, nivuto nÅvaraïaæ jahati. 
SammukhÅbhÆto sa¤¤ojanaæ jahati, jhÃnanikanti, asÃtarÃgo, dhammataïhà abyÃkatÃ,
dhammataïhà na dukkhasamudayo'ti. [PTS Page 491] [\q 491/]      

1. PonobbhavikÃ, machasaæ. 2. Na dukkhasamudayoti- machasaæ, sÅmu. [A.]
DÅghanikÃyamahÃsatipaÂÂhÃnasutta. 

[BJT Page 130] [\x 130/]     

Cuddasamo vaggo. 

14. 1. 

KusalÃkusala paÂisandahanakathÃ. 

1. Sa. Pu: akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamulanti, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà akusalassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ-pe païidhi, sÃva1 kusalassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ
-pe-païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
2. Sa. Pu: akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamÆlaæ, navattabbaæ yà akusalassa uppÃdÃya
ÃvaÂÂanà -pepaïidi, sÃva kusalassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: kusalaæ anÃvaÂÂantassa2 uppajjati -pe- apaïidahantassa3
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-
Sa. Anu: kusalaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati-pepaïidahantassa uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci kusalaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati -pepaïidahantassa
Uppajjati. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamÆla"nti. 
3. Sa. Pu: akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamÆlanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: akusalaæ4 ayoniso manasikÃroto uppajjatÅ'tÅ. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. SÃ ca -sÅmu. 2. Appaïidahantassa -machasaæ 3. AnÃvaÂÂentassa -machasaæ
4. AkusalamÆlaæ-machasaæ. 

[BJT Page 132. [\x 132/]     ] 

Sa. Anu: kusalaæ ayoniyo manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanÆ kusalaæ yoniso manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci kusalaæ yoniyo manasikaroto uppajjati. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe. AkusalamÆlaæ paÂisandahati
KusalamÆlanti. 

4. Sa. Pu: akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamÆlanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃmasa¤¤Ãya anantarà nekkhammasa¤¤Ã uppajjati, byÃpÃda
Sa¤¤Ãya anantarà abyÃpÃdasa¤¤Ã uppajjati, vihiæsÃsa¤¤Ãya 
Anantarà avihiæsÃsa¤¤Ã uppajjati, byÃpÃdassa [PTS Page 492] [\q 492/]      anantarà 
Mettà uppajjati, aratiyà anantarà mudità uppajjati, 
PaÂighassa1 anantarà upekkhà uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà kusalassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhi, sÃ'va2
Akusalassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlaæ, yà kusalassa uppÃdÃya
ùvaÂÂanÃ-pe- païidhi, sÃ'va akusalassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: akusalaæ anÃvaÂÂantassa uppajjati -peapaïidahantassa uppajjatÅ'ti. Pa. PaÂi: na
hevaæ vattabbe -pe-

1. PaÂighÃya -sÅmu. 2. SÃ ca-sÅmu. 

[BJT Page 134] [\x 134/]     

Sa. Anu: nanu1 akusalaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati -pepaïidahantassa
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Anu.  ha: ha¤ci akusalaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati -pepaïidahantassa
Uppajjati. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe, "kusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlaæ"
Nti. 

7. Sa. Pu: kusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: kusalaæ yonisomanasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: akusalaæ yoniyomanasikarono uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalaæ ayoniso manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci akusalaæ ayonisomanasikaroto uppajjati, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: kusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlanti. 

8. Sa. Pu: kusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nekkhammasa¤¤Ãya anantarà kÃmasa¤¤Ã uppajjati, [PTS Page 493] [\q 493/]     
abyÃpÃda
Sa¤¤Ãya anantarà byÃpÃdasa¤¤Ã uppajjati, avihiæsÃsa¤¤Ãya
Anantarà vihiæsà sa¤¤Ã uppajjati, mettÃya antarà 
ByÃpÃdo uppajjati, karunÃya anantarà vihiæsà uppajjati, muditÃya anantarà arati uppajjati,
upekkhÃya anantarà 
PaÂighaæ uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi. Na hevaæ vattabbe -pe-

1. Nanu- [pts.] ônaæ. 

[BJT Page 136] [\x 136/]     

9. Pa. Pu: na vattabbaæ akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamÆlaæ, kusalamÆlaæ
PaÂisavdahati akusalamÆlanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu yasmi¤¤eva vatthusmiæ rajjati, tasmi¤¤eva vatthusmiæ virajjati tasmi¤¤eva
vatthusmiæ rajjatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci yasmi¤¤eva vatthusmiæ virajjati tasmi¤¤eva vatthusmiæ
Rajjati, 1
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe "akusalamÆlaæ paÂisandahati kusalamÆlaæ, 
KusalamÆlaæ paÂisavdahati akusalamÆla"nti. 

KusalÃkusalapaÂisavdahanakathà niÂÂhitÃ. 

RajjatÅ-sÅmu. 

[BJT Page 138] [\x 138/]     

14. 2. 

SaÊÃyatanuppattikathÃ. 

1. Sa. Pu: saÊÃyatanaæ apubbaæ acarimaæ mÃtukucchismiæ saïÂhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sabbaÇgapaccayà abhinindriyo1 mÃtukuccismiæ okkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: upapattesiyena cittena cakkhÃyatanaæ sanÂhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: upapattesiyena cittena hatthà saïÂhanti, pÃdà saïÂhanti, 
SÅsaæ «aïÂhÃti, kanïo saïÂhÃti, nÃsikà saïÂhÃti, mukhaæ saïÂhÃti, dantà saïÂhantÅ'ti. Pa.
PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 494] [\q 494/]      
3. Sa. Pu: upapattesiyena cittena sotÃyatanaæ -peghÃnÃyatanaæ -pe- jivhÃyatanaæ saïÂhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: upapattesiyena cittena hatthà saïÂhanti, pÃdà saïÂhanti, sÅsaæ
SaïÂhÃti, kaïïo saïÂhÃti, nÃsikà saïÂhÃti, mukaæ saïÂhÃti, 
Dantà sanÂhanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


1. Abhinindriyo -sabbattha. 

[BJT Page 140] [\x 140/]     

4. Pa. Pu: mÃtukucchigatassa pacchà cakkhÃyatanaæ uppajjatÅ'ti. Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: mÃtukucchismiæ cakkhupaÂilÃbhÃya kammaæ karotÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: mÃtukucchigatassa pacchà sotÃyatanaæ -peghÃnÃyatanaæ-pe-
JivhÃyatanaæ uppajjatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: mÃtukucchismiæ jivhÃyatanapaÂilÃbhaya kammaæ karotÅ'ti
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: mÃtukuccigatassa paccà kesà lomà nakà dantà aÂÂhi
UppajjantÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: mÃtukucchismiæ aÂÂhipaÂilÃbhÃya kammaæ karotÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: na vattabbaæ mÃtukucchigatassa paccà kesà lomà nakhÃ
Dantà aÂÂhi uppajjantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ. 

"PaÂhamaæ kalalaæ hoti kalalà hoti abbudaæ
Abbudà jÃyate pesÅ pesÅ nibbattatÅ ghano
Ghanà pasÃkhà jÃyanti kesà lomà nakhÃ'pi ca. 

Ya¤cassa bhu¤jate1. MÃtà annaæ pÃna¤ca bhojanaæ. 
Tena so tattha yÃpeti mÃtukucchigato naro'ti"[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi "mÃtukuccigatassa pacchà kesà lomà nakhà dantÃ
AÂÂhi uppajjantÅ"ti. 

SaÊÃyatanuppattikathà [PTS Page 495] [\q 495/]      niÂÂhitÃ. 

1. Gu¤jati sÅmu. [A.] SaæyuttanikÃya - sakkasaæyutta-indakasutta. 

[BJT Page 142] [\x 142/]     

14. 3. 
AnantarapaccayakathÃ

1. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïassa anantarà sotavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà cakkhuvi¤¤Ãïassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-païidhi, 
SÃ'va sotavi¤¤Ãïassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïassa anantarà sotavi¤¤Ãïaæ uppajjati, 1 na
Na vattabbaæ 'yà cakkhuvi¤¤Ãïassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
Païidhi, sÃva' sotavi¤¤Ãïassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
PaïÅ'dhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotavi¤¤Ãïaæ anÃvaÂÂantassa uppajjati -peapaïidahannassa
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu sotavi¤¤Ãïaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati -pepaïidahantassa
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci sotavi¤¤Ãïaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati-pe-
Païidahantassa uppajjati. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe " cakkhuvi¤¤Ãïassa anantarà sotavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. 
1. UpapajjatÅ'ti - sÅmu, [tps.] 
[BJT Page 144] [\x 144/]     

3. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïassa anantarà sotavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkuvi¤¤Ãïaæ rÆpanimittaæ manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotavi¤¤Ãïaæ rÆpanimittaæ manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïaæ rÆpÃrammaïa¤¤eva na a¤¤Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotavi¤¤Ãïaæ rÆpÃrammaïa¤¤eva na a¤¤Ãrammaïanni. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 496] [\q 496/]      
Sa. Anu: cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati sotavi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati sotavi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati sotavi¤¤Ãïanti"
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakku vi¤¤Ãïanti"
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci "cakkhu¤ca paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïa"nti
Atthe'va suttanto, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "cakku¤ca paÂicca rÆpe ca 
Uppajjati sotavi¤¤Ãïa"nti. 

[BJT Page 146] [\x 146/]     

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤Ãïassa anantarà sotavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: ta¤¤e'va cakkhuvi¤¤Ãïaæ taæ sotavi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sotavi¤¤Ãïassa anantarà ghÃnavi¤¤Ãïaæ uppajjati, ghÃnavi¤¤Ãïassa anantarÃ
jivhÃvi¤¤Ãïaæ uppajjati, jivhÃ
Vi¤¤Ãïassa anantarà kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà jihvÃvi¤¤Ãïassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-païidi sÃ'va
KÃyavi¤¤Ãïassa uppadÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: jivhÃvi¤¤Ãïassa anantarà kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajjati, na vattabbaæ "yÃ
jivihÃvi¤¤Ãïassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
Païidhi, sÃ'va kÃyavi¤¤Ãïassa uppÃdayà ÃvaÂÂanà -pe-
PaïÅdhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci kÃyavi¤¤Ãïaæ ÃvaÂÂantassa uppajjati. -Pe-païidahantassa
Uppajjati. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "jivhÃvi¤¤Ãïassa anantarà kÃya
Vi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ"ti. [PTS Page 497] [\q 497/]      

10. Sa. Pu: jivhÃvi¤¤Ãïassa anantarà kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 148] [\x 148/]     

Sa. Anu: jivhÃvi¤¤Ãïaæ rasanimittaæ manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃyavi¤¤Ãïaæ rasanimittaæ manasikaroto uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: jivhÃvi¤¤Ãïaæ rasÃrammaïa¤¤e'va na a¤¤Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kÃyavi¤¤Ãïaæ rasÃrammaïa¤¤o'va na a¤¤Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: jivha¤ca paÂicca rase ca uppajjati jivhà vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: jivha¤ca paÂicca rase ca uppajjati kÃyavi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

13. Sa. Pu: jivha¤ca paÂicca rase ca uppajjati kÃyavi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "jivha¤ca paÂicca rase ca uppajjati kÃyavi¤¤Ãïa"nti atthe'vasuttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci jivha¤ca paÂicca rase ca uppajjati jivhÃvi¤¤Ãïanti atthe 'va suttanto, 1. Anu.
PÃ: no ca vata re vattabbe "jvha¤ca paÂicca rase ca uppajjati
KÃyavi¤¤Ãïa"nti. 

1. Suttanto'ti-sÅmu. 

[BJT Page 150] [\x 150/]     

14. Sa. Pu: jivhÃvi¤¤Ãïassa anantarà kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajjatÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ta¤¤e'va jivhÃvi¤¤Ãïaæ taæ kÃya vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

15. Pa. Pu: na vattabbaæ pa¤cavi¤¤Ãïà a¤¤ama¤¤assa samanantarà uppajjanti'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu atthi koci naccati, gÃyati, vÃdeti, rÆpa¤ca passati, sa¤da¤ca suïÃti, gandha¤ca
ghÃyati rasa¤ca sÃyati, 
PhoÂÂhabba¤ca phÆsati, 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: nanu atthi koci naccati, gÃyati, vÃdeti, rÆpa¤ca passati, [PTS Page 498] [\q 498/] 
    sa¤da¤ca suïÃti, gandha¤ca ghÃyati rasa¤ca sÃyati, 
PhoÂÂhabba¤ca phÆsati, 
Anu. PÃ: tena vata re vattabbe "pa¤cavi¤¤Ãnà a¤¤ama¤¤assa
Samanantarà uppajjantÅ"ti. 

Anantarapaccayakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 152. [\x 152/]     ] 

14. 4. 

AriyarÆpakathÃ. 

1. Sa. Pu: ariyarÆpaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ariyarÆpaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: mahÃbhÆtà kusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: mahabhÆtà abyÃkatÃ'ti. 
Pa. PaÂa¤¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ariyarÆpaæ abayÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
3. Sa. Pu: ariyarÆpaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ariyarÆpaæ anÃsavaæ asaæyojaniyaæ1 aganthanÅyaæ2
AnoghanÅyaæ 3ayoganÅyaæ4 anÅvaraïiyaæ aparÃmaÂÂhaæ
AnupÃdÃniyaæ asaækilesikanti. 5
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: mahÃbhÆtà anÃsavÃ-pe- asaækilesikÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: mahÃbhÆtà sÃsavà saæyojaniyà -pesaækilesikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ariyarÆpaæ sÃsavaæ saæyojaniyaæ -pesaækilesikanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaæ 'ariyarÆpaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃyÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 499] [\q 499/]      
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "yaæ ki¤ci bhikkhave rÆpaæ cattÃri mahÃbhÆtÃni
catunna¤ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya rÆpa"nti attheva
Suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi "ariyarÆpaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya"ti. 4

AriyarÆpakathà niÂÂhitÃ. 

1. AsaæyejanÅyaæ-[pts. 2.] AgatthanÅyaæ sÅmu, machasaæ, syÃ. 3. Anoghaniyaæ -sÅmu,
machasaæ, syÃ. 4. Ayoganiyaæ -sÅmu, machasaæ, syÃ. 5 Asaækilesiyanti -machasaæ. [A]

[BJT Page 154] [\x 154/]     

14. 5. 

A¤¤o anusayotikatÃ. 

1. Sa. Pu: a¤¤o kÃmarÃgÃnusayo a¤¤aæ kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o kÃmarÃgo a¤¤aæ kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sveva kÃmarÃgo taæ kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva kÃmÃrÃgÃnusayo taæ kÃmarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

3. Sa. Pu: a¤¤o paÂighÃnusayo a¤¤aæ paÂighapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤aæ paÂighaæ a¤¤aæ paÂighapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ta¤¤eva paÂighaæ taæ paÂighapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva paÂighÃnusayo taæ paÂighapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: a¤¤o mÃnÃnusayo a¤¤aæ mÃnapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o mÃno a¤¤aæ mÃnapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 156] [\x 156/]     

6. Sa. Pu: sveva mÃno taæ mÃnapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva mÃnÃnusayo taæ mÃnapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 500] [\q 500/]      
7. Sa. Pu: a¤¤o diÂÂhÃnusayo a¤¤aæ diÂÂhipariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã. ùmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤aæ diÂÂhipariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sÃ'va diÂÂhi taæ diÂÂhipariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva diÂÂhÃnusayo taæ diÂÂhipariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: a¤¤o vicikicchÃnusayo a¤¤aæ vicikicchÃpariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o vicikicchà a¤¤aæ vicikicchÃpariyuÂÂhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sÃ'va vicikicchà taæ vicikicchÃpariyuÂÂhÃnanti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva vicikicchÃnusayo taæ vicikicchÃpariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: a¤¤o bhavarÃgÃnusayo a¤¤aæ bhavarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o bavarÃgo a¤¤aæ bhavarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 158] [\x 158/]     

12. Sa. Pu: sveva bhavarÃgo taæ bhavarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva bhavarÃgÃnusayo taæ bhavarÃgapariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: a¤¤o avijjÃnusayo, a¤¤aæ avijjÃpariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤Ã avijjÃ, a¤¤aæ avijjÃpariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

14. Sa. Pu: sÃ'va avijjà taæ avijjÃpariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sveva avajjÃnusayo taæ avijjÃpariyuÂÂhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Pa. Pu: na vattabbaæ a¤¤o anusayo a¤¤aæ pariyuÂÂhÃnanti. [PTS Page 501] [\q 501/]   
  
Sa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Pa. Anu: puthujjano kusalÃbhyÃkate citte vattamÃne sÃnusayo'ti
Vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Pa. Anu: pariyuÂÂhito'ti vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi a¤¤o anusayo, a¤¤aæ pariyuÂÂhÃnanti. 

16. Pa. Pu: kusalÃbyÃkate citte vattamÃne sarÃgo'ti vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: pariyuÂÂhito'ti vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi a¤¤o rÃgo, a¤¤aæ pariyuÂÂhÃnanti. 

A¤¤o anusayotikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 160] [\x 160/]     

14. 6. 

PariyuÂÂhÃnaæ cittavippayuttantikathÃ. 

1. Sa. Pu: pariyuÂÂhÃnaæ cittavippayuttanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ -pephoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pariyuÂÂhÃnaæ cittavippayuttanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi sarÃgaæ cittaæ, sadosaæ cittaæ, samohaæ cittaæ -pe-
Akusalaæ cittaæ, saækiliÂÂhaæ cittanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi sarÃgaæ cittaæ, sadosaæ cittaæ, samohaæ cittaæ
Pe- akusalaæ cittaæ saækiliÂÂhaæ cittaæ. 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe 'pariyuÂÂhÃnaæ cittavippayutta'nti. 

PariyuÂÂhÃnaæ cittavippayuttantikathà [PTS Page 502] [\q 502/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 162. [\x 162/]     ] 

14. 7. 

PariyÃpannakathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, rÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpattesiyo upapattesiyo diÂÂhadhammasukhavihÃro, 
SamÃpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diÂÂhadhammasukha
VihÃrena cittena sahagato sahajÃto saæsaÂÂho sampayutto
EkuppÃdo ekanirodho ekavatthuko ekÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhadhammasukha
VihÃro, na samÃpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
diÂÂhadhammasukhavihÃrena cittena sahagato sahajÃto saæsaÂÂho sampayutto ekuppÃdo
ekanirodho ekavatthuko
EkÃrammano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha, ha¤ci na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhadhammasukha
VihÃro -pe- ekÃrammaïo, anu. PÃ: no ca vata re vattabbe: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, 
RÆpadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
2. Sa. Pu: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, rÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddarÃgo saddadhÃtuæ anuseti, saddadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi9 na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 164] [\x 164/]     

3. Sa. Pu: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, rÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: gandharÃgo -perasarÃgo-pephoÂÂhabbarÃgo 
PhoÂÂhabbadhÃtuæ anuseti, phoÂÂhabbadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: saddarÃgo saddadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ saddadhÃtupariyÃpanno'ti. Pa.
PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ rÆpadhÃtupariyÃ
Panno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 503] [\q 503/]      
5. Sa. Pu: gandharÃgo -pe- rasarÃgo -pephoÂÂhabbarÃgo
PhoÂÂhabbadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ phoÂÂhabbadhÃtupariyapa pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ: rÆpadhÃtupariyÃ
Panno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, arÆpadhÃtu pariyÃpanno'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpattesiyo upapattesiyo diÂÂhadhammasukhavihÃro, 
SamÃpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diÂÂhadhamma
SukhavihÃrena cittena sahagato sahajÃto saæsaÂÂho
Sampayutto ekuppÃdo ekanirodho ekavatthuko ekÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

[BJT Page 166] [\x 166/]     

Sa. Anu: nanu na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhadhammasukhavihÃro, na
samÃpattesiyena cittena sahagato
-Pe- ekÃrammano'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci na samÃpattesiyo na upapattesiyo -pe ekÃrammaïo, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, arÆpadhÃtupariyÃpanno"ti. 

7. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, arÆpadhÃtu pariyÃpa
Nno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddarÃgo saddadhÃtuæ anuseti, saddadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, arÆpadhÃtu pariyÃ
Panno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: gavdharÃgo -pe- rasarÃgo -pephoÂÂhabbarÃgo
PhoÂÂhabbadhÃtuæ anuseti, phoÂÂhabbadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: saddarÃgo saddadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ: saddadhÃtu
[PTS Page 504] [\q 504/]      pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ: 
ArÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbaæ -pe-

10. Sa. Pu: gavdharÃgo -pe- rasarÃgo1 -pepoÂÂhabbarÃgo
PhoÂÂhabbadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ phoÂÂhabbadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. GavdharÃgo -pe- rasarÃgo- [pts] Ænaæ 

[BJT Page 168] [\x 168/]     

Sa. Anu: arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, na vattabbaæ: 
ArÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaæ: rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, rÆpadhÃtu
PariyÃpanno, arÆparÃgo arÆpadhÃtuæ anuseti, 
ArÆpadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu kÃmarÃgo kÃmadhÃtuæ anuseti, kÃmadhÃtu 
PariyÃpanno'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci kÃmarÃgo kÃmadhÃtuæ anuseti, kÃmadhÃtu pariyÃpanno, anu. PÃ: tena vata
re vattabbe "rÆparÃgo rÆpadhÃtuæ anuseti, 
RÆpadhÃtupariyÃpanno; arÆparà arÆpadhÃtuæ anuseti, 
ArÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 

PariyÃpannakathà niÂÂhitÃ. 

1. GandharÃgo -pe- rasarÃgo- [pts] Ænaæ. 

[BJT Page 170] [\x 170/]     

14. 8. 

AbyÃkatakathÃ. 

1. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vipÃkÃbayÃkataæ kiriyÃbyÃkataæ rÆpaæ nibbÃnaæ cakkhÃyatanaæ
-Pe- phoÂÂhabbÃyatananti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: diÂÂhigatasampayutto phasso abyÃkato'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 505] [\q 505/]      
Sa. Anu: diÂÂhigatasampayuttà vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe cetanà -pe- cittaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: diÂÂhigatasampayutto phasso akusalo'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: diÂÂhigataæ akusalanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: diÂÂhigatasampayuttà vedanà -pe-sa¤¤Ã -pe cetanà -pe- cittaæ akusalantÅ. Pa.
PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: diÂÂhigataæ akusalanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 172] [\x 172/]     
6. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: aphalaæ avipÃkanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphalaæ savipÃkantÅ. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci saphalaæ savipÃkaæ, 
Anu. PÃ: no ca vata re vattabbe "diÂÂhigataæ abyÃkata'nti. 
7. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu micchÃdiÂÂhiparamÃni vajjÃni, 1vuttÃni bhagavatÃ'ti. Pa. PaÂi: ÃmantÃ. Anu.
 ha: ha¤ci "micchÃdiÂÂhiparamÃni vajjÃni, 1 vuttÃni bhagavatÃ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Anu.  ha: ha¤ci "micchÃdiÂÂhiparamÃni vajjÃni. 1VuttÃni bhagavatÃ, anu. PÃ: no ca vata re
vattabbe "diÂÂhigataæ abyÃkata'nti. 
8. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "micchÃdiÂÂhi kho vaccha, akusalaæ2 -pe- sammÃdiÂÂhi
kusala2nti. [A] attheva suttantÃ'ti. Pa. PaÂi: ÃmantÃ. Sa. ù: tena hi na vattabbaæ "diÂÂhigataæ
abyÃkata"nti

9. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 506] [\q 506/]      

1. ParamÃni mahÃsÃvajjÃni -machasaæ. 2. Akusalà - sÅmu, machasaæ 3. KusalÃ-sÅmu,
machasaæ
[A.] MajjhimanikÃya -mahÃvacchagottasutta. 

[BJT Page 174] [\x 174/]     

Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "micchÃdiÂÂhikassa ko ahaæ puïïa dvinnaæ
GatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi: 
Nirayaæ và tiracchÃnayoniæ vÃ"ti [a] attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. ù: tena hi na vattabbaæ: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 

10. Pa. Pu: na vattabbaæ "diÂÂhigataæ abyÃkata"nti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "sassato loko'ti kho vaccha, 
AbyÃkatametaæ. Asassato loko'ti kho vaccha, 
AbyÃkatametaæ. Antavà loko'ti kho vaccha, 
AbyÃkatametaæ. Anantavà loko'ti kho vaccha, 
-Pe- taæ jÅvaæ taæ sarÅranti kho vaccha -pe- a¤¤aæ jÅvaæ
A¤¤aæ sarÅranti ko vaccha -pe- hoti tathÃgato parammaraïÃ'ti kho vaccha -pe na hoti
tathÃgato 
ParammaraïÃ'ti kho vaccha -pe- heti ca na ca heti 
TathÃgato parammaraïÃ'ti ko vaccha -peneva hoti na na
Hoti tathÃgato parammaraïÃ'ti kho vaccha, abyÃkatameta"nti[b] attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi "diÂÂhigataæ abayÃkata"nti. 

11. Sa. Pu: diÂÂhigataæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "micchÃdiÂÂhikassa bhikkhave purisapuggalassa
Ya¤ceva kÃyakammaæ yathÃdiÂÂhi samattaæ samÃdinnaæ, ya¤ca vacÅkammaæ -pe- ya¤ca
manokammaæ -pe- yà ca cetanÃ, yà ca patthanÃ, yo ca paÂhidhi, ye ca saÇkhÃrÃ, sabbe te
dhammà aniÂÂhÃya akantÃya amanÃpÃya ahitÃya dukkhÃya
SaævattantÅ"ti[c] attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ "diÂÂhigataæ abayÃkata"nti. 

AbyÃkatakathÃ[PTS Page 507] [\q 507/]      niÂÂhitÃ. 

[A.] MacajhamanikÃya -kukkuravatiyasutta. [B.]
SaæyuttanikÃya-abyÃkatasaætta-moggallÃnasuttaæ
SamantÃharitabbaæ. [C.] EkakaÇguttara- ekadhammapÃÊi - dutiyavagga- 9 sutta. 

[BJT Page 176] [\x 176/]     

14. 9. 

ApariyÃpannakathÃ. 

1. Sa. Pu: diÂÂhigataæ apariyÃpanna'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggo, phalaæ, nibbÃnaæ, sotÃpattimaggo, sotÃpatti
Phalaæ, sakadÃgÃmimaggo, sakadÃgÃmiphalaæ, anÃgÃmimaggo, 
AnÃgÃmiphalaæ, arahattamaggo, arahattaphalaæ, satipaÂÂhÃnaæ, 
SammappadhÃnaæ iddhipÃdo, indriyaæ, balaæ, bojjhaÇgo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaæ diÂÂhigataæ apariyÃpannanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: 'puthujjano kÃmesu vÅtarÃgo'ti vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: 'vigatadiÂÂhiyo'ti vattabbo'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi diÂÂhigataæ apariyÃpannanti. 

ApariyÃpannakathà niÂÂhitÃ. 

Cuddasamo vaggo. 

TassuddÃnaæ: 
AkusalamÆlaæ paÂisavdahati kusalamÆlaæ
KusalamÆlaæ paÂisandahati akusalamÆlaæ
SaÊÃyatanaæ cha vi¤¤ÃïakÃyÃ
AriyarÆpaæ mahÃbhÆtÃnupÃdÃya. 
SvevÃnusayo taæ pariyuÂÂhÃnaæ
YatÃdhÃtu ta¤¤evanuseti
DiÂÂhigataæ abayÃkatamapariyÃpannanti. [PTS Page 508] [\q 508/]      

[BJT Page 178] [\x 178/]     

Païïarasamo vaggo. 

15. 1. 

PaccayakathÃ. 

1. Sa. Pu: paccayatà vavatthitÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vÅmaæsà hetu, so ca adipatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci vÅmaæsà hetu, so ca adhipati. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "hetupaccayena paccayo, 
Adhipatipaccayena paccayo"ti. 

2. Sa. Anu: nanu chandÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adipatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci chandÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, sahajÃta
Paccayena paccayo"ti. 

3. Sa. Anu: nanu viriyÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci viriyÃdipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati, 
Sa. PÃ' tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, sahajÃta
Paccayena paccayo"ti. 

[BJT Page 180] [\x 180/]     

4. Sa. Anu: nanu viriyÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipatu, taæ ca indriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci viriyÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati taæ ca indriyaæ, sa. PÃ: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Indriyapaccayena paccayo"ti. 
5. Sa. Anu: nanu viriyÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipati, taæ ca indriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci viriyÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati ta¤ca maggaÇgaæ, sa. PÃ: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Maggapaccayena paccayo"ti. 

6. Sa. Anu: nanu cittÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipatÅ'ti. [PTS Page 509] [\q 509/] 
    pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci cittÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati, sa. PÃ: tena vata re vattabbe
"adhipatipaccayena paccayo, 
SahajÃtapaccayena paccayo"ti. 

7. Sa. Anu: nanu cittÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipati, so ca ÃhÃro'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci cittÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati so ca ÃhÃro, sa. PÃ: tena vata re
vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
ùhÃrapaccayena paccayo"ti. 
8. Sa. Anu: nanu viriyÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipati, ta¤ca indriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci cittÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati taæ ca indriyaæ, sa. PÃ: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Indriyapaccayena paccayo"ti. 
[BJT Page 182] [\x 182/]     

9. Sa. Anu: vÅmaæsÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipatÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci vÅmaæsÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati sa. PÃ: tena vata re
vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
SahajÃtapaccayena paccayo"ti. 
10. Sa. Anu: nanu vavÅmaæsÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipati, taæ ca indriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci vÅmaæsÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati taæ ca indriyaæ, sa. PÃ:
tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Indriyapaccayena paccayo"ti. 
11. Sa. Anu: nanu vÅmaæsÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammanaæ adhipati, taæ ca maggaÇganti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci vÅmaæsÃdhipati sahajÃtÃnaæ dhammÃnaæ adhipati taæ ca maggaÇgaæ, sa. PÃ:
tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Maggapaccayena paccayo"ti. 
12. Sa. Anu: nanu arivaæ chassaæ garuæ katvà uppajjati paccavekkhaïÃ, taæ cÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci ariyaæ dhammaæ garuæ katvà uppajjati paccavekkhaïÃ, taæ cÃrammaïaæ, sa.
PÃ: tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
ùrammaïapaccayena paccayo"ti. 
13. Sa. Anu: nanu purimà purimà kusalà dhammà pacchimÃnaæ pacchimÃnaæ
KusalÃnaæ dhammÃnaæ anantarapaccayena paccayo, sà ca
ùsevanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 510] [\q 510/]      

[BJT Page 184] [\x 184/]     

Sa.  ha: ha¤ci purimà purimà kusalà dhammà pacchimÃnaæ
PacchimÃnaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ anantarapaccayena
Paccayo, sà ca ÃsevanÃ. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
ùsevanapaccayena paccayo"ti. 
14. Sa. Anu: nanu purimà purimà akusalà dhammà pacchimÃnaæ pacchimÃnaæ
AkusalÃnaæ dhammÃnaæ anantarapaccayena paccayo, sà ca
ùsevanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci purimà purimà akusalà dhammà pacchimÃnaæ
PacchimÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ anantarapaccayena
Paccayo, sà ca ÃsevanÃ. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
ùsevanapaccayena paccayo"ti. 
15. Sa. Anu: nanu purimà purimà kiriyÃbyÃkatà dhammà pacchimÃnaæ pacchimÃnaæ
kiriyÃbyÃkatÃnaæ dhammÃnaæ anantarapaccayena paccayo, sà ca
ùsevanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci purimà purimà kiriyÃbyÃkatà dhammà pacchimÃnaæ
PacchimÃnaæ kiriyÃbyÃkatÃnaæ dhammÃnaæ anantarapaccayena
Paccayo, sà ca ÃsevanÃ. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
ùsevanapaccayena paccayo"ti. 

16. Pa: pu: na vattabbaæ paccayatà vavatthitÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: hetupaccayena paccayo hoti, Ãrammaïa paccayena paccayo
Hoti, anantarapaccayena paccayo hoti, 
Samanantarapaccayena paccayo hotÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. PÃ: tena hi1 paccayatà vavatthitÃ'ti. 

PaccayakathÃ2 niÂÂhitÃ. 

1. Tena hi na vattabbaæ- sÅmu, syÃ, 2. PaccayatÃkathÃ-machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 186] [\x 186/]     

15. 2. 

A¤¤ama¤¤apaccayakathÃ. 

1. Sa. Pu: avijjÃpaccayÃpisaÇkhÃrÃ, na vattabbaæ 'saÇkhÃrapaccayÃpi
AvijjÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu avijjà saÇkhÃrena sahajÃtÃ'ti. [PTS Page 511] [\q 511/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci avijjà saÇkhÃrena sahajÃtÃ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "avijjÃpaccayÃpi saÇkhÃrÃ, 
SaÇkhÃrapaccayÃpi avijjÃ"ti. 

2. Sa. Pu: taïhÃpaccayà upÃdÃnaæ, na vattabbaæ upÃdÃna paccayÃpi
TaïhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu taïhà upÃdÃnena sahajÃtÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci taïhà upÃdÃnena sahajÃtÃ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "taïhÃpaccayÃpi upÃdÃnaæ, 
UpÃdÃnapaccayÃpi taïhÃ"ti. 

[BJT Page 188] [\x 188/]     

3. Pa. Pu: "jarÃmaraïapaccayà bhikkhave, jÃti, jÃtipaccayà bhavo"ti
Attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi: natthi. 
Pa. Niga: tena hi "avijjÃpaccayÃpi saÇkhÃrÃ, na vattabbaæ, 
SaÇkhÃrapaccayÃpi avijjÃ'ti. TaïhÃpaccayÃpi upÃdÃnaæ, na
Vattabbaæ upÃdÃnapaccayÃpi taïhÃ"ti. 

4. Sa. Pu: "vi¤¤Ãïapaccayà bhikkhave nÃmarÆpaæ, nÃmarÆpapaccayÃpi vi¤¤Ãïa"nti[a]
attheva suttanto'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Niga: tena hi avijjÃpaccayÃpi saÇkhÃrÃ,
saÇkhÃrapaccayÃpi
AvijjÃ, taïhÃpaccayÃpi upÃdÃnaæ upÃdÃnapaccayÃpi
TaïhÃ'ti. 

A¤¤ama¤¤apaccayakathà niÂÂhitÃ. 

[A] dÅghanikÃya -mahÃnidÃna suttaæ. 

[BJT Page 190] [\x 190/]     

15. 3. 

AddhÃkathÃ

1. Sa. Pu: addhà parinipphanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pevi¤¤Ãïanti. 
2. Sa. Pu: atÅto addhà parinipphanno'ti. [PTS Page 512] [\q 512/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pevi¤¤Ãïanti. Pa. PaÂu: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: anÃgato addhà parinipphanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pevi¤¤Ãïanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
4. Sa. Pu: paccuppanno addhà parinipphanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pevi¤¤Ãïanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
[BJT Page 192] [\x 192/]     

5. Sa. Pu: atÅtà rÆpà vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïaæ
AtÅto addhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atÅtà pa¤cadhÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
6. Sa. Pu: anÃgatà rÆpà vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïaæ
AnÃgato addhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: anÃgatà pa¤cadhÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
7. Sa. Pu: paccuppannà rÆpà vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïaæ
Paccuppanno addhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paccuppannà pa¤cadhÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: atÅtà pa¤cakkhandhà atÅto addhÃ, anÃgatà pa¤cakkhandhà anÃgato addhÃ,
paccuppannà pa¤cakkhandhà paccuppanno addhÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 513] [\q 513/]      
Sa. Anu: païïarasaddhÃ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
9. Sa. Pu: atÅtÃni dvÃdasÃyatanÃni atÅto addhÃ, anÃgatÃni dvÃdasÃyatanÃni anÃgato addhÃ,
paccuppannÃni dvÃdasÃyatanÃni paccuppanno addhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: chattiæsa addhÃ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: atÅtà aÂÂhÃrasa dhÃtuyo atÅto addhÃ, anÃgatà aÂÂhÃrasa dhÃtuyo anÃgato addhÃ,
paccuppannà aÂÂhÃrasa dhÃtuyo paccuppanno addhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: catupa¤¤ÃsaddhÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
[BJT Page 194] [\x 194/]     

11. Sa. Pu: atÅtÃni bÃvÅsatindriyÃni atÅto addhÃ, anÃgatÃni bÃvÅsatindriyÃni anÃgato addhÃ,
paccuppannÃni bÃvÅsatindriyÃni paccuppanno addhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: chasaÂÂhi addhÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
12. Pa. Pu: na vattabbaæ addhà parinipphanno'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "tÅnimÃni bhikkhave kathÃvatthuni. KatamÃni 
TÅïi: atÅtaæ và bikkhave, addhÃnaæ Ãrabbha kathaæ
Katheyya: evaæ ahosi atÅtamaddhÃnanti. 1 AnÃgataæ vÃ
Bhikkhave, addhÃnaæ Ãrabbha kathaæ katheyya: evaæ bhavissati
AnÃgatamaddhÃnanti2. Etarahi và bhikkhave, paccuppannaæ 
AddhÃnaæ Ãrabbha kathaæ katheyya: evaæ hoti
Etarahi paccuppannanti. ImÃni kho bhikkhave, tÅni
KathÃvatthunÅ"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi addhà parinipphanno'ti. 

AddhÃkathà [PTS Page 514] [\q 514/]      niÂÂhitÃ. 

1. AtÅtaæ addhÃnanti - sÅmu, [pts]
2. AnÃgataæ adadhÃnanti -sÅmu, [pts]
[A.] TikaÇguttara- mahÃvagga. 

[BJT Page 196] [\x 196/]     

15. 4. 

Khaïa - laya - muhuttakathÃ. 

1. Sa. Pu: khaïo parinipphanno -pe- layo parinipphanno
-Pe- muhuttaæ parinipphannanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pe-
Vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
2. Pa. Pu: na vattabbaæ muhuttaæ parinipphannanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "tÅïimÃni bhikkhave, katÃvatthuni. KatamÃni tÅïi: atÅtaæ
và bhikkhave, addhÃnaæ Ãrabbha
Kathaæ katheyya: evaæ ahosi atÅtamaddhÃnanti. 
AnÃgataæ và bhikkhave addhÃnaæ Ãrabbha kathÃæ
Katheyya: evaæ bhavissati anÃgatamaddhÃnanti. Etarahi vÃ
Paccuppannaæ addhÃnaæ Ãrabbha kataæ katheyya: 
Evaæ hoti etarahi paccuppannanti imÃni ko bhikkhave, 
TÅïi kathÃvatthuni'ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi muhuttaæ parinÅpphannanti. 

Khaïa -laya -muhuktakathà niÂÂhitÃ. 

[A.] TikaÇguttara -mahÃvagga. 
[BJT Page 198] [\x 198/]     

15. 5. 

ùsavakathÃ. 

1. Sa. Pu: cattÃro Ãsavà anÃsavÃ'ti. 
Sa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggo -pe- phalaæ -pe- nibbÃnaæ -pe-
SotÃpattimaggo -pesotÃpattiphalaæ 
-Pe- bojjhaÇgo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaæ: cattÃro Ãsavà anÃsavÃ'ti. 
Sa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: attha¤¤eva Ãsavà yehi Ãsavehi te Ãsavà sÃsavà honti'ti. [PTS Page 515] [\q 515/]  
   sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi cattÃro Ãsavà anÃsavÃ'ti. 

ùsavakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 200] [\x 200/]     

15. 6. 

JarÃmaraïakathÃ. 

1. Sa. Pu: lokuttarÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ lokuttaranti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggo phalaæ nibbÃnaæ sotÃpattimaggo -pe-
SotÃpattiphalaæ -pebojjhaÇgo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Ana sotÃpattimaggassa jarÃmaraïaæ sotÃpatti maggo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe 
2. Sa. Pu: sotÃpattimaggassa jarÃmaraïaæ sotÃpatti maggoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattiphalassa jarÃmaraïaæ sotÃpattiphalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadÃgÃmimaggassa -pe- sakadÃgÃmiphassa -pe-
AnÃgÃmimaggassa -pe- anÃgÃmiphalassa -pe-
Arahattamaggassa jarÃmaraïaæ arahattamaggo1ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 202] [\x 202/]     

3. Sa. Pu: arahattamaggassa jarÃmaranaæ arahattamaggo'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahattaphalassa jarÃmaranaæ arahattaphalanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: satipaÂÂhÃnÃnaæ -pe- sammappadhÃnÃnaæ -pe-
IddhipÃdÃnaæ -pe- indriyÃnaæ -pebalÃnaæ -pe-
BojjhaÇgÃnaæ jarÃmaranaæ bojjhaÇgo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: na vattabbaæ lokuttarÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaranaæ loku
Ttaranti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: lokiyanti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi lokuttaranti. 

JarÃmaraïakathà [PTS Page 516] [\q 516/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 204] [\x 204/]     

15. 7. 

Sa¤¤ÃvedayitakathÃ. 

1. Sa. Pu: sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti lokuttarÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: maggo -pe- phalaæ -pe- nibbÃnaæ -pesotÃpatti
Maggo -pe- sotÃpattiphalaæ -pebojjhaÇgo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaæ sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti lokuttarÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: lokiyÃ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi lokuttarÃti. 

Sa¤¤Ãvedayitakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 206] [\x 206/]     

15. 8
Dutiyasa¤¤ÃvedayitakathÃ

1. Sa. Pu: sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti lokiyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pe-vi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe sa. Anu: kÃmÃvacarÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rÆpÃvacarÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arÆpÃvacarÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaæ sa¤¤ÃvedasitanirodhasamÃpatti lokiyÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: lokuttarÃ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi lokiyÃ'ti. 

Dutiyasa¤¤Ãvedayitakathà [PTS Page 517] [\q 517/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 208] [\x 208/]     

15. 9. 

Tatiyasa¤¤ÃvedayitakathÃ. 

1. Sa. Pu: sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno1 kÃlaæ kareyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa. 1
MÃraïantiyo2 phasso, mÃraïantiyÃ3 vedanÃ, 
MÃraïantiyà sa¤¤Ã, mÃraïantiyà cetanÃ, 
MÃranantiyaæ cittanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa, 1 mÃraïantiyo2
Phasso, mÃraïantiyà vedanÃ, mÃraïantiyà sa¤¤Ã, 
MÃraïantiyà cetanÃ, mÃraïantiyaæ3 cittanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi sa¤¤Ãvedayitanirodaæ samÃpannassa mÃraïantiyo
Phasso, mÃraïantiyà vedanÃ, mÃranantiyà sa¤¤Ã, 
MÃraïantiyà cetanÃ, mÃraïantiyaæ cittaæ. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe 'sa¤¤Ã vedayitanirodaæ 
SamÃpanno kÃlaæ kareyyÃ'ti. 

3. Sa. Pu: sa¤¤Ãvedayitanirodaæ samÃpanno kÃlaæ kareyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤Ãvedayitanirodaæ samÃpannassa phasso vedanÃ
Sa¤¤Ã cetanà cittanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: natthi sa¤¤Ãvedayitanirodaæ samÃpannassa phasso
Vedanà sa¤¤Ã cetanà cittanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: aphassakassa kÃlakiriyÃ4 Ãvedakassa kÃlakiriyà -pe-
Acittakassa kÃlakiriyÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. NirodhasamÃpannassa - [pts 2.] Maraïantiyo -sÅmu, [pts]
3. Maraïantiyaæ-sÅmu, [pts 4.] KÃlaæ kiriyà -machasaæ, 

[BJT Page 210] [\x 210/]     

Sa. Anu: nanu saphassakassa kÃlakiriyà -pesacittakassa kÃlakiriyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci saphassakassa kÃlakiriyà -pesacittakassa kÃlakiriyÃ. 
Sa. PÃ: no va vata re vattabbe "sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno
KÃlaæ kareyya"ti. 

5. Sa. Pu: sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno kÃlaæ kareyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa kÃye visaæ kameyya, satthaæ kameyya, aggi.
1 KameyyÃ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 518] [\q 518/]      
6. Sa. Pu: sa¤¤Ãvedayitanirodaæ samÃpannassa kÃye visaæ
Kameyya, satthaæ kameyya, aggi1. KameyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa kÃye visaæ 
Kameyya, satthaæ kameyya, aggi kameyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re2. Vattabbe "sa¤¤Ãvedayita nirodhaæ
SamÃpanno kÃlaæ kareyyÃ"ti. 

7. Sa. Pu: sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno kÃlaæ kareyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sa椤Ãvedayitanirodaæ samÃpannassa kÃye visaæ kameyya, 
Satthaæ kameyya, aggi1 kameyyÃ'ti, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: na nirodaæ samÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Pa. Pu: sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno na kÃlaæ kareyyÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. Aggiæ -sÅmu. 2. No cata re -syÃ. 

[BJT Page 212] [\x 212/]      

Pa. Anu: atthi so niyÃmo yena niyÃmena niyato sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno na kÃlaæ
kareyyÃ'ti. 
Sa. PaÂi: natthi. Pa.  ha: ha¤ci natthi so niyÃmo yena niyÃmena niyato
sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno na kÃlaækareyya, 1, 
Pa. PÃ: no ca vata re2 vattabbe "sa¤¤Ãvedayita nirodaæ samÃpanno na kÃlaæ kareyyÃ"ti. 
9. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgÅ na kÃlaækareyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi so niyÃmo yena niyÃmena niyato cakkhuvi¤¤¤ÃïasamaÇgÅ
Na kÃlaækareyya'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi so niyÃmo yena niyÃmena niyato 
Cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgÅ na kÃlaækareyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "cakkhuvi¤¤ÃïasamaÇgÅ na
KÃlaækareyyÃ"ti. 

Tatiyasa¤¤Ãvedayitakathà niÂÂhitÃ. 

1. KÃlaæ kareyya-sÅmu. 2. No vata re - syÃ. 

[BJT Page 214] [\x 214/]     

15. 10. 

Asa¤¤asattupikakathÃ. 

1. Sa. Pu: sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti asa¤¤asattupikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa alobho
KusalamÆlaæ, [PTS Page 519] [\q 519/]      adoso kusalamÆlaæ, amoho kusalamÆlaæ, 
Saddhà viriyaæ sati samÃdhi pa¤¤Ã'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa alobho kusalamÆlaæ, adoso
kusalamÆlaæ, amoho kusalamÆlaæ saddhà -pe- pa¤¤Ã'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi sa¤¤ÃvedayitanÅrodhaæ samÃpannassa alobho kusalamÆlaæ, Ãdoso
kusalamÆlaæ, amoho kusalamÆlaæ, saddhà viriyaæ sati samÃdhi pa¤¤Ã, sa. PÃ: no ca vata re
vattabbe "sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti 
Asa¤¤asattupikÃ"ti. 

3. Sa. Pu: sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti asa¤¤asattupikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa phasso vedanà sa¤¤Ã cetanà cittanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 216] [\x 216/]     

4. Sa. Pu: natthi sa¤¤Ãvedayitanirodaæ samÃpannassa phasso vedanà sa¤¤Ã cetanà cittanti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¬hassakassa maggabhÃvanà -pe- acittakassa maggabhÃvanÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa maggabhÃvanà -pesacittakassa maggabhÃvanÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci saphassakassa maggabhÃvanà -pesacittakassa maggabhÃvanÃ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe sa¤¤Ãvedayitanirodha samÃpatti
Asa¤¤asattupikÃ'ti. 
Sa. Pu: sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti asa¤¤asattupikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ye keci sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjanti. Sabbe te
Asa¤¤asattupikÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: na vattabbaæ sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti asa¤¤asattupikÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: tanu idhÃpi asa¤¤Å tatrÃpi asa¤¤i'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci idhÃpi asa¤¤Å tatrÃpi asa¤¤i, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "sa¤¤Ãvedayita nirodhasamÃpatti
Asa¤¤asattupikÃ"ti. 

Asa¤¤asattupikakathà [PTS Page 520] [\q 520/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 218] [\x 218/]     

15. 11. 

KammÆpacayakathÃ. 

1. Sa. Pu: a¤¤aæ kammaæ, a¤¤o kammÆpacayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o phasso, a¤¤o phassupacayo, a¤¤Ã vedanÃ, 
A¤¤o vedanÆpacayo, a¤¤Ã sa¤¤Ã, a¤¤o sa¤¤Æpacayo, 
A¤¤Ã cetanÃ, a¤¤o cetanÆpacayo, a¤¤eæ cittaæ, 
A¤¤o cittupacayo, a¤¤Ã saddhÃ, a¤¤o saddhÆpacayo, 
A¤¤aæ viriyaæ, a¤¤o viriyÆpacayo, a¤¤Ã sati, a¤¤o
Satupacayo, a¤¤o samÃdhi, a¤¤o samÃdhupacayo, a¤¤Ã
Pa¤¤Ã, a¤¤o pa¤¤Æpacayo, a¤¤o rÃgo, a¤¤o rÃgupacayo -pea¤¤aæ anottappaæ, a¤¤o 
Anottappupacayo'tÅ. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: a¤¤aæ kammaæ, a¤¤o kammupacayoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ, 
Sa. Anu: kammupacayo kammena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kammÆpacayo kammena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kusalena kammena sahajÃto kammupacayo kusalo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 220] [\x 220/]     

4. Sa. Pu: kusalena kammena sahajÃto kammÆpacayo kusalo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sukhÃya vedanÃya sampayuttena kammena sahajÃto kammupacayo
SukhÃya vedanÃya sampayutto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dukkhÃya vedanÃya -pe- adukkhamasukhÃya vedanÃya sampayuttena
Kammena sahajÃto kammÆpacayo adukkhamasukhÃya vedanÃya sampa
Yutto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
5. Sa. Pu: kammÆpacayo kammena sahajÃto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: akusalena kammena sahajÃto kammÆpacayo akusaloti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: akusalena kammena sahajÃto kammÆpacayo akusalo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 521] [\q 521/]      
Sa. Anu: sukhÃya vedanÃya sampayuttena kammena sahajÃto kammupacayo
SukhÃya vedanÃya sampayutto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dukkhÃya vedanÃya -pe- adukkhamasukhÃya vedanÃya sampayuttena
Kammena sahajÃto kammÆpacayo adukkhamasukhÃya vedanÃya sampa
Yutto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
7. Sa. Pu: kammaæ cittena sahajÃtaæ, kammaæ sÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ammÆpacayo cittena sahajÃto, kammÆpacayo sarammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kammÆpacayo cittena sahajÃto, kammÆpacayo anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 222] [\x 222/]     

Sa. Anu: kammaæ cittena sahajÃtaæ, kammaæ anÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kammaæ cittena sahajÃtaæ, cittaæ bhijjamÃnaæ kammaæ bhijjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammupacayo cittena sahajÃto, cittaæ bhijjamÃnaæ kammÆpacayo bhijjatÅti. Pa.
PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kammupacayo cittena sahajÃto, cittaæ bhijjamÃnaæ kammÆpacayo na bhijjatÅti, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammaæ cittena sahajÃtaæ, cittaæ bhijjamÃnaæ kammaæ na
BhijjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kammambhi kammÆpacayo'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ, 
Sa. Anu: ta¤¤eva kammaæ so kammÆpacayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kammamhi kammÆpacayo, kammÆpacayato vipÃko nibbattatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 522] [\q 522/]      
Sa. Anu: ta¤¤eva kammaæ, so kammupacayo, so kammavipÃko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: kammamhi kammÆpacayo, kammÆpacayato vipÃko nibbattati, 
VipÃko sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammupacayo sÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 224] [\x 224/]     

14. Sa. Pu: kammupacayo anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vipÃko anÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: a¤¤aæ kammaæ, a¤¤o kammupacayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha puïïa, ekacco sabyÃpajjhampi abyÃ
Pajjhampi kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti, sabyÃpajjhampi
AbyÃpajjhampi vacÅsaÇkhÃraæ -pe- manosaÇkhÃraæ 
AbhisaÇkharoti. So sabyÃpajjhampi abyÃpajjhampi 
KÃyasaÇkhÃraæ abisaÇkharitvà sabyÃpajjhampi abyÃpajjhampi
VacÅsaÇkhÃraæ -pe- manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃpapajjhampi abayÃpajjhampi lokaæ
upapajjati. Tamenaæ
SabyÃpajjhampi abyÃpajjhampi lokaæ upapannaæ samÃnaæ 
SabyÃpajjhampi abayÃpajjhampi phassà phusanti. So
SabyÃpajjhehipi abayÃpajjhehipi phassehi phÆÂÂho samÃno
SabyÃpajjhampi abayÃpajjhampi vedanaæ vedeti vokiïïa
Sukhadukkhaæ, seyyathÃpi manussà ekacce ca devà ecce ca
VinipÃtikÃ. Iti kho puïïa, bhÆtà bhÆtassa upapatti1 hoti. 
Yaæ karoti tena upapajjati. Upapannametaæ phassà phusanti. 
Evampahaæ puïïa, kammadÃyÃdà sattÃ'ti vadÃmi"ti, [a]
Attheva suttanto. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ "a¤¤aæ kammaæ a¤¤e kammÆpacayo"ti, 

KammÆpacayakathà [PTS Page 523] [\q 523/]      niÂÂhitÃ. 
Païïarasamo vaggo. 

TassuddÃnaæ: 

"Paccayatà vavatthità paÂiccasamuppado addhà ca khaïo layo muhuttaæ cattÃro ÃsavÃ
anÃsavà lokuttarÃnaæ dhammÃnaæ jarÃmaraïaæ, 
Lokuttarà sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti, 
Lokiyà sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti, 
Sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno kÃlaæ kareyya, 
Sveva maggo asa¤¤asattÆpapattiyÃ, 
A¤¤aæ kammaæ a¤¤o kammÆpacayo"ti. 

Tatiyo païïÃsako. [PTS Page 524] [\q 524/]      

1. Upapatti-sÅmu. [A.] MajjhimanikÃya - majjhimapaïïasa - kukkuravatÅyasutta. 

[BJT Page 226] [\x 226/]     

SoÊasamo vaggo. 

16. 1. 

NiggahakathÃ. 

1. Sa. Pu: paro parassa cittaæ niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa cittaæ mà rajji, mà dussi, mà muyahi mÃ
KilissÅ'ti niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paro parassa cittaæ niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa uppanno phasso mà nirujjhÅ'ti
NiggaïhÃtÅ'ti pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paro parassa uppannà vedanà -peuppannà sa¤¤Ã
-Pe- uppannà cetanà -peuppannaæ cittaæ -pe-
Uppannà saddhà -pe- uppannaæ viriyaæ -pe- uppannÃ
Sati -pe- uppanno samÃdhi -peuppannà pa¤¤Ã mÃ
Nirujjhi'ti niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paro parissa cittaæ niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa atthÃya rÃgaæ pajahatÅ'ti -pedosaæ
Pajahati -pe- anottappaæ pajahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: * na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa cittaæ nigganhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa atthÃya maggaæ bhÃveti -pesatipaÂÂhÃnaæ
BhÃveti -pe- bojjhaÇgaæ bhÃvetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 228] [\x 228/]     

5. Sa. Pu: paro parassa cittaæ niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa atthÃya dukkhaæ parijÃnÃti, samudayaæ pajahati, 
Nirodhaæ sacchikaroti, maggaæ bhÃvetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paro parassa cittaæ nigganhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 525] [\q 525/]      
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kÃrako, paraæ kataæ sÆkhaæ dukkhaæ, a¤¤o
Karoti, a¤¤o paÂisaævedetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-. 

7. Sa. Pu: paro parassa cittaæ niggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"AttanÃ'va kataæ pÃpaæ
Attanà saÇkilissati. 
Attanà akataæ pÃpaæ
AttanÃ: va visujjhati. 
Suddhi asuddhi paccattaæ
Nä¤o a¤¤aæ visodhaye"ti[a.] 

Attheva suttanto'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ: "paro parassa cittaæ nigganhÃtÅ'ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaæ paro parassa cittaæ niggaïhÃtÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu atthi balappattÃ, atthi vasÅbhÆtÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci atthi ilappattÃ, atthi vasÅbhÆtÃ. 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "paro parassa cittaæ niggaïhÃtÅ"ti. 

Niggahakathà niÂÂhitÃ. 

[A.] Dhammapada. 

[BJT Page 230] [\x 230/]     

16. 2. 

Paggaha kathÃ. 

1. Sa. Pu: paro parassa cittaæ paggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa cittaæ mà rajji, mà dussi, mà muyhi, mÃ
KilissÅ'ti paggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paro parassa cittaæ paggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa alobhaæ kusalamÆlaæ janeti, adosaæ [PTS Page 526] [\q 526/]     
kusalamÆlaæ
Janeti, amohaæ kusalamÆlaæ janeti, saddhaæ janeti, viriyaæ
Janeti, satiæ janeti, samÃdhiæ janeti, pa¤¤aæ janetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: pare parassa cittaæ paggaïhÃti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa uppanno phasso mà nirujjhi'ti 
PaggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paro parassa uppannà vedanà -pe-uppannà sa¤¤Ã -pe-
Uppannà cetanà -pe- uppannaæ cittaæ -pe- uppannà 
Saddhà -pe- uppannaæ viriyaæ -pe- uppannà sati -pe-
Uppanno samÃdhi -pe- uppannà pa¤¤Ã mà nirujjhÅ'ti
PaggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa cittaæ paggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa atthÃya rÃgaæ pajahati, dosaæ pajahati, mohaæ
Pajahati-pe- anottappaæ pajahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 232] [\x 232/]     

5. Sa. Pu: paro parassa cittaæ pagganhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa atthÃya maggaæ bhÃveti -pesatipaÂÂhÃnaæ 
BhÃveti -pe- bojjhaÇgaæ bhÃvetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paro parassa cittaæ paggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa atthÃya dukkhaæ parijÃnÃti -pemaggaæ 
BhÃvetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paro parassa cittaæ pagganhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kÃrako, paraæ kataæ sukhaæ dukkhaæ, a¤¤o
Karoti, a¤¤o paÂisaævedetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: paro parassa cittaæ paggaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ. [PTS Page 527] [\q 527/]      
"AttanÃva kataæ pÃpaæ -pe- nä¤o a¤¤Ã
Visodhaye"ti[a] attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ: paro parassa cittaæ paggaïhÃti'ti. 

9. Pa. Pu: na vattabbaæ paro parassa cittaæ paggaïhÃtÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu ati balappattà atthi vasÅbhÆtÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci atthi balappattà atthi vasÅbhÆtÃ. 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "paro parassa cittaæ paggaïhÃ"ti. 

Paggahakathà niÂÂhitÃ. 

[A.] Dhammapada

[BJT Page 234] [\x 234/]     

16. 3. 
SukhÃnuppadÃna kathÃ. 

1 Sa. Pu: paro parassa sukhaæ anuppadetÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: paro parassa dukkhaæ anuppadetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

2. Sa. Pu: paro parassa dukkhaæ anuppadetÅti. 
Pa. Pi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa sukhaæ anuppadetÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paro parassa sukhaæ anuppadetÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paro parassa attano sukhaæ anuppadeti, a¤¤esaæ sukhaæ
Anuppadeti, tassa sukhaæ anuppadetÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa nevattano, na a¤¤esaæ, na tassa sukhaæ
AnuppadetÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci paro parassa nevattano, na a¤¤esaæ, na tassa [PTS Page 528] [\q 528/]     
sukhaæ
Anuppadeti. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "paro parassa sukhaæ anuppadeti"ti. 

5. Sa. Pu: paro parassa sukhaæ anuppadetÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kÃrako, paraæ kataæ sukhaæ dukkhaæ, a¤¤o
Karoti, a¤¤o paÂisaævedetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 236] [\x 236/]     

6. Pa. Pu: na vattabbaæ paro parassa sukhaæ anuppadetÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu Ãyasmà udÃyÅ etadavoca: 
"Bahunnaæ 1 vata no bhagavà dukkhadhammÃnaæ apahattÃ, bahunnaæ
Vata no bhagavà sukhadhammÃnaæ upahattÃ, bahunnaæ1 vata no
Bhagavà akusalÃnaæ dhammÃnaæ apahattÃ, pahunnaæ1 vata no
Bhagavà kusalÃnaæ dhammÃnaæ upahattÃ"ti. [A] attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "paro parassa sukhaæ anuppadetÅ"ti. 

SukhÃnuppadÃnakathà niÂÂhitÃ. 

1. BahÆnaæ- sÅmu, machasaæ. [A.] MajjhimanikÃya -laÂukikopama suttaæ. 

[BJT Page 238] [\x 238/]     

16. 4. 
AdhigayhamanasikÃrakathÃ. 

1. Sa. Pu: adigayha manasikarotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tena cittena taæ cittaæ pajÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabba -pe-

2. Sa. Pu: tena cittena taæ cittaæ pajÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tena cittena taæ cittaæ 'citta'nti pajÃnÃtÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: tena cittena taæ cittaæ pajÃnÃtÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: taæ cittaæ tassa cittassa Ãrammaïanti. [PTS Page 529] [\q 529/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: taæ cittaæ tassa cittassa Ãrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tena phassena taæ phassaæ phÆsati, tÃya vedanÃya -pe-
TÃya sa¤¤Ãya -pe- tÃya cetanÃya -pe- tena cittena
-Pe- tena vitakkena -pe- tena vicÃrena -pe- tÃya
PÅtiyà -pe- tÃya satiyà -pe- tÃya pa¤¤Ãya taæ pa¤¤aæ 
PajÃnÃtÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atÅtaæ atÅtanti manasikaronto anÃgataæ anÃgatanti 
ManasikarotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atÅtaæ atÅtanti manasikaronto anÃgataæ anÃgatanti
ManasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 240] [\x 240/]     

Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe-
Sa. Anu: atÅtaæ atÅtanti manasikaronto paccuppannaæ paccuppannanti 
ManasikarotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atÅtaæ atÅtanti manasikaronto paccuppannaæ paccuppanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ 
HotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atÅtaæ atÅtanti manasikaronto anÃgataæ anÃgatanti manasikaroti, paccuppannaæ
paccuppannanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabba -pe-

7. Sa. Pu: atÅtaæ atÅtanti manasikaronto anÃgataæ anÃgatanti manasikaroti, paccuppannaæ
paccuppannanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tiïïaæ phassÃnaæ -pe- tiïïaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ 
HotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: anÃgataæ anÃgatanti manasikaronto atÅtaæ atÅtanti
ManasikarotÅti. [PTS Page 530] [\q 530/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: anÃgataæ anÃgatanti manasikaronto atÅtaæ atÅtanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ 
HotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 242] [\x 242/]     

Sa. Anu: anÃgataæ anÃganti manasikaronto paccuppannaæ paccuppannanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabba -pe-

9. Sa. Pu: anÃgataæ anÃgatanti manasikaronto paccuppannaæ paccuppanna
Nti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ
HotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: anÃgataæ anÃgatanti manasikaronto atÅtaæ atÅtanti 
Manasikaroti, paccuppannaæ paccuppannanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: anÃgataæ anÃgatanti manasikaronto atÅtaæ atÅtanti
Manasikaroti, paccuppannaæ paccuppannanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tiïïaæ phassÃnaæ -pe- tiïïaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-
Sa. Anu: paccuppantaæ paccuppannanti manasikaronto atÅtaæ atÅtanti 
ManasikarotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paccuppannaæ paccuppannanti manasikaronto atÅtaæ atÅtanti manasikarotiti pa.
PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ
HotÅti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paccuppannaæ paccuppannanti manasikaronto anÃgataæ 
AnÃgatanti manasikarotÅti. [PTS Page 531] [\q 531/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 244] [\x 244/]     

12. Sa. Pu: paccuppannaæ paccuppannanti manasikaronto anÃgataæ
AnÃgatanti manasikarotÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ
HotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: paccunnaæ paccuppannantÅ manasikaronto atÅtaæ atÅtanti manasikaroti, anÃgataæ
anÃgatanti manasikarotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tiïïaæ phassÃnaæ -pe- tiïïaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ 
HotÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Pa. Pu: na vattabbaæ "adhigayha manasikarotÅ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 

"Sabbe saÇkÃrà aniccÃti yadà pa¤¤Ãya passati
Atha nibbivdati dukkhe esa maggo visuddhiyÃ. 

Sabbe saÇkhÃrà dukkhÃti yadà pa¤¤Ãya passati
Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyÃ, 

Sabbe dhammà anattÃti yadà pa¤¤¤Ãya passati
Atha nibbivdati dukkhe esa maggo visuddhiyÃ"ti, [a.] 
Attheva suttantoti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi 'adhigayha manasikarotÅ'ti. 
AdhigayhamanasikÃrakathà [PTS Page 532] [\q 532/]      niÂÂhitÃ. 

[A] dhammapada. 

[BJT Page 246] [\x 246/]     

16. 5. 

RÆpaæ hetÆti kathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆpaæ hetu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: alobho hetÆti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pe-
Lobho hetu -pe- doso hetu -pe-
Moho hetu'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rÆpaæ hetu'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe- païidhi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe: "rÆpaæ hetu"ti. 

3. Sa. Pu: alobho hetu sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe-
PaïidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ hetu sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe-
PaïidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùvajjanà -syÃ

[BJT Page 248] [\x 248/]     

4. Sa. Pu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pelobho
Hetu -pe- doso hetu -pemoho hetu
SÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanà 1 -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ hetu sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rÆpaæ hetu anÃrammaïaæ2, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: alobho hetu anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ1, 
-Pe-païidhÅti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rÆpaæ hetu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ-pe païÅdhiti. [PTS Page 533] [\q
533/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pe-
Lobho hetu -pe- doso hetu -pemoho hetu
AnÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhiti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaæ rÆpaæ hetÆti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu mahÃbhÆtà upÃdÃrÆpÃnaæ3 upÃdÃya hetutÅ
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci mahÃbhÆtà upÃdÃrÆpÃnaæ upÃdÃya hetu, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe 'rÆpaæ hetu'ti. 

RÆpaæ hetÆtikathà niÂÂhitÃ. 

1. ùvajjanà -syà 2. SÃrammaïaæ -[pts. 3.] UpÃdÃya rÆpÃnaæ. 

[BJT Page 250] [\x 250/]     

16. 6. 

RÆpaæ sahetukantikathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆpaæ sahetukanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: alobhahetunÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-
Sa. Anu: adosahetunÃti-pe- amohahetunÃti -pe-
LobhahetunÃti -pe- dosahetunÃti -pemohahetunÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rÆpaæ sahetukantÅ. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammanaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anÃrammaïa, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhiti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci anÃrammaïa, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi, 
Sa. PÃ: no cavata re vattabbe "rÆpaæ sahetuka"nti. 

3. Sa. Pu: alobho sahetuko sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ sahetukaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 534] [\q 534/]      
4. Sa. Pu: adoso sahetuko -pe amoho -pe- saddhà -pe-
Viriyaæ -pe- sati -pe- samÃdhi -pepa¤¤Ã -pe-lobho
-Pe- doso-pe- moho -pemÃno -pe- diÂÂhi
-Pe- vicikicchà -pe- thinaæ -peuddhaccaæ-pe- ahirikaæ
-Pe- anottappaæ sahetukaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa 
ùvaÂÂanà -pe- païidhiti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 252] [\x 252/]     

Sa. Anu: rÆpaæ sahetukaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rÆpaæ sahetukaæ anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: alobho sahetuko anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rÆpaæ sahetukaæ anÃrammaïa, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ-pe-
PaïÅdhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: adoso sahetuko -peanotattappaæ sahetukaæ
AnÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaæ rÆpaæ sahetuka'nti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu rÆpaæ sappaccayanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci rÆpaæ sappaccayaæ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "rÆpaæ sahetuka"nti. 

RÆpaæ sahetukantikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 254] [\x 254/]     

16. 7. 

RÆpaæ kusalÃkusalantikathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆpaæ kusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-
Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe païidhÅti, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 535] [\q 535/]      
Sa.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe rÆpaæ kusala'nti. 

2. Sa. Pu: alobho kusalo sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ-pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ kusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
3. Sa. Pu: adoso kusalo -pe-amoho kusalo -pe-saddÃ
Kusalà -pe- viriyaæ -pe- sati -pe-samÃdi -pe- pa¤¤Ã
Kusalà sÃrammaïÃ, atthi tÃya2 ÃvaÂÂanà -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ kusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïÅdhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùvajjanÃ-syà 2. Tassa-sÅmu [pts.] 

[BJT Page 256] [\x 256/]     

4. Sa. Pu: rÆpaæ kusalaæ anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïÅdhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: alobho kusalo anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païÅdhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rÆpaæ kusalaæ anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: adoso kusalo -pe- pa¤¤Ã kusalà anÃrammaïÃ, natthi tÃya2 ÃvaÂÂanÃ1 -pe-
païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rÆpaæ akusalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-païidhi, 
Sa. PÃ no ca vata re vattabbe "rÆpaæ akusala"nti. 

7. Sa. Pu: lobho akusalo sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ-pe-
PaïidhÅti. [PTS Page 536] [\q 536/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ1 -pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùvajjanÃ-syà 2. Tassa -sÅmu. [Pts.] 

[BJT Page 258] [\x 258/]     

8. Sa. Pu: doso akusalo -pe- moho -pemÃno -pe-
Anottappaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ
Pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ akusalaæ sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïÅdhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: rÆpaæ akusalaæ anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïÅdÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: lobho akusalo anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païÅdhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

10. Sa. Pu: rÆpaæ akusalaæ anÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: doso -pe- moho -pe anottappaæ akusalaæ
AnÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pepaïÅdhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaæ rÆpaæ kusalampi akusalampÅti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu kÃyakammaæ vacÅkammaæ kusalampi akusalampÅti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci kÃyakammaæ vacÅkammaæ kusalampi akusalampi, 
Pa. PÃ: tena vata re 'vattabbe rÆpaæ kusalampi akusalampiti. 

RÆpaæ kusalÃkusalantikathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 260] [\x 260/]     

16. 8. 

RÆpaæ vipÃkoti kathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆpaæ vipÃkoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ sukhavedaniyaæ, dukkhavedaniyaæ, adukkhamasukhavedaniyaæ, [PTS Page
537] [\q 537/]      
SukhÃya vedanÃya sampayuttaæ, dukkhÃya vedanÃya sampayuttaæ. 
AdukkhamasukhÃya vedanÃya sampayuttaæ, phassena sampayuttaæ, 
-Pe- cittena sampayuttaæ sÃrammaïaæ atthi tassa 
ùvaÂÂanà -pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na sukhavedaniyaæ -pe- na dukkhavedaniyaæ -pe-
AnÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci na sukhavedaniyaæ -pe- na dukkhavedaniyaæ -pe-
AnÃrammaïaæ, nattha tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "rÆpaæ vipÃko"ti. 

2. Sa. Pu: phasso vipÃko, phasso sukhavedaniyo -pedukkha
Vedaniyo -pe- sÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ vipÃko, rÆpaæ sukhavedanÅyaæ -pedukkhavedaniyaæ
-Pe- sÃrammaïaæ, atthi tassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rÆpaæ vipÃko, rÆpaæ na sukhavedaniyaæ-pe- na dukkhavedaniyaæ
-peanÃrammaïaæ, natthi tassa ÃvaÂÂanà -pe-païidhiti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 262. [\x 262/]     ] 

Sa. Anu: phasso vipÃko, phasso na sukhavedaniyo -pe- na
Dukkhavedaniyo -pe- anÃrammaïo, natthi tassa 
ùvaÂÂanà -pe- païÅdhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: na vattabbaæ 'rÆpaæ vipÃko'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu kammassa katattà uppannà cittacetasikà dhammÃ
VipÃkoti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci kammassa katattà uppannà cittacetasikà dhammà vipÃko, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe: "kammassa katattà uppannaæ rÆpaæ
VipÃko"ti. 

RÆpaæ vipÃkoti [PTS Page 538] [\q 538/]      kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 264] [\x 264/]     

16. 9. 

RÆpaæ rÆpÃvacarÃrÆpÃvacaranti kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi rÆpaæ rÆpÃvacaranti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpattesiyaæ upapattesiyaæ diÂÂhadhammasukha vihÃraæ samÃpatte
Siyena cittena upapattesiyena cittena diÂÂhadhammasukhavihÃrena
Cittena sahagataæ sahajÃtaæ saæsaÂÂhaæ sampayuttaæ ekuppÃdaæ 
Ekanirodhaæ ekavatthukaæ ekÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samÃpattesiyaæ na upapattesiyaæ na diÂÂhadhammasukhavihÃraæ
Na samÃpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
DiÂÂhadhammasukhavihÃrena cittena sahagataæ sahajÃtaæ saæsaÂÂhaæ
Sampayuttaæ ekuppÃdaæ ekanirodhaæ ekavatthukaæ ekÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci na samÃpattesiyaæ na upapattesiyaæ na diÂÂhadhammasukhavihÃraæ
Na samÃpattesiyena cittena -pe ekÃrammaïaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi rÆpaæ rÆpÃvacara'nti. 

2. Sa. Pu: atthi rÆpaæ arÆpÃvacaranti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpattesiyaæ upapattesiyaæ diÂÂhadhammasukha vihÃraæ samÃpatte
Siyena cittena upapattesiyena cittena diÂÂhadhammasukhavihÃrena
Cittena sahagataæ sahajÃtaæ saæsaÂÂhaæ sampayuttaæ ekuppÃdaæ 
Ekanirodhaæ ekavatthukaæ ekÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 266] [\x 266/]     

Sa. Anu: nanu na samÃpattesiyaæ na upapattesiyaæ na diÂÂhadhammasukhavihÃraæ
Na samÃpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
DiÂÂhadhammasukhavihÃrena cittena sahagataæ sahajÃtaæ saæsaÂÂhaæ
Sampayuttaæ ekuppÃdaæ ekanirodhaæ ekavatthukaæ ekÃrammaïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci na samÃpattesiyaæ na upapattesiyaæ 
-Pe- ekavatthukaæ ekÃrammaïaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi rÆpaæ arÆpÃvacara'nti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaæ atthi rÆpaæ rÆpÃvacaraæ, atthi rÆpaæ arÆpÃ
Vacaranti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu kÃmÃvacarakammassa katattà rÆpà kÃmà vacaranti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci kÃmÃvacarakammassa katattà rÆpaæ kÃmÃvacaraæ, [PTS Page 539] [\q 539/] 
    
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "rÆpÃvacarakammassa katattà rÆpaæ
RÆpÃvacaraæ, arupÃvacarakammassa katattà rÆpaæ arÆpÃvacaranti. 

RÆpaæ rÆpÃvacarÃrÆpÃvacaranti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 268] [\x 268/]     

16. 10. 
RÆparÃgo rÆpadhÃtupariyÃpanno arÆparÃgo arÆpadhÃtupariyÃpannoti kathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆparÃgo rupadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpattesiyo upapattesiyo diÂÂhadhammasukhavihÃro samÃpa
Ttesiyena cittena upapattesiyena cittena diÂÂhadhammasukhavihÃ
Rena cittena sahagato sahajÃto saæsaÂÂho sampayutto 
EkuppÃdo ekanirodho ekavatthuko ekÃrammano'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhadhammasukha
VihÃro, na samÃpattesiyena cittena -peekavatthuko ekÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhadhammasukhavihÃro, na
samÃpattesiyena -pe- ekavatthuko
EkÃrammano, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "rÆparÃgo rÆpadhÃtupariyÃ
Panno"ti. 

2. Sa. Pu: rÆparÃgo rÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saddarÃgo saddadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rÆparÃgo rÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: andharÃgo -pe- rasarÃgo -pephoÂÂhabbarÃgo
PhoÂÂhabbadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 270] [\x 270/]     

4. Sa. Pu: saddarÃgo na vattabbaæ saddadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆparÃgo na vattabbaæ rÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: gandharÃgo -pe- rasarÃgo -pephoÂÂhabbarÃgo na
Vattabbaæ phoÂÂhabbadhÃtupariyÃpanno'ti. [PTS Page 540] [\q 540/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆparÃgo na vattabbaæ rÆpadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtupariyÃpannoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ, 
Sa. Anu: arÆparÃgo na vattabbaæ arÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpattesiyo upapattesiyo diÂÂhadhamma sukhavihÃro
SamÃpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diÂÂhadhammasukha
VihÃrena cittena sahagato sahajÃto saæsaÂÂho sampayutto
EkuppÃdo ekanirodho ekavatthuko ekÃrammaïo'ti. 
Pa. Pi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhadhammasukha
VihÃro na samÃpattesiyena cittena -peekavatthuko
EkÃrammaïo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 272] [\x 272/]     

Sa.  ha: ha¤ci na samÃpattesiyo na upapattesiyo na diÂÂhammasukhavihÃro na
samÃpattesiyena cittena na upapatte
Siyena cittena na diÂÂhadhammasukhavihÃrena cittena sahagato
SahajÃto saæsaÂÂho sampayutto ekuppÃdo ekanirodho
Ekavatthuko ekÃrammaïo. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe"arÆparÃgo arÆpadhÃtu pariyÃpanno'ti 

8. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: saddarÃgo saddadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: arÆparÃgo arÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: gandharÃgo -pe- rasarÃgo -pephoÂÂhabbarÃgo
PhoÂÂhabbadhÃtu pariyÃpannoti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddarÃgo na vattabbaæ saddadhÃtupariyÃpannoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arÆparÃgo na vattabbaæ arÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: gavdharÃgo -perasarÃgo-pephoÂÂhabba rÃgo na
Vattabbaæ phoÂÂhabbadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arÆparÃgo na vattabbaæ arÆpadhÃtu pariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 541] [\q 541/]      
[BJT Page 274] [\x 274/]     

12. Pa. Pu: na vattabbaæ rÆparÃgo rÆpadhÃtupariyÃpanno, aruparÃgo
ArupadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu kÃmarÃgo kÃmadhÃtupariyÃpanno'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci kÃmarÃgo kÃmadhÃtupariyÃpanno, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "rÆparÃgo rÆpadhÃtu pariyÃpanno, 
ArÆparÃgo arÆpadhÃtupariyÃpanno'ti. 

RÆparÃgo rupadhÃtupariyÃpanno arÆparÃgo arÆpadÃtupariyÃpannoti kathà niÂÂhitÃ. 


SoÊasamo vaggo niÂÂhito

Tassa uddÃnaæ: 

"Cittaniggaho cittapaggaho
SukhÃnuppadÃnaæ adhigayhamanasikÃro
RÆpaæ hetu rÆpaæ sahetukaæ
RÆpaæ kusalampi, akusalampi

RÆpaæ vipÃko atthi rÆpaæ
RÆpÃvacaraæ, atthi rÆpaæ arÆpÃvacaraæ
Sabbe kilesà kÃmadhÃtu pariyÃpannÃ"ti. [PTS Page 542] [\q 542/]      

[BJT Page 276] [\x 276/]     

Sattarasamo vaggo. 

17. 1. 

Atthi arahato pu¤¤upacayoti kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi arahato pu¤¤upacayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi arahato apu¤¤Æpacayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi arahato apu¤¤Æpacayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi arahato pu¤¤upacayo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi arahato pu¤¤Æpacayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà pu¤¤ÃbhisaÇkÃraæ abhisaÇkharoti, Ãne¤jÃbisaÇkhÃraæ
AbhisaÇkharoti, gatisaævattanikaæ. Kammaæ karoti, bhavasaævatta
Nikaæ1 kammaæ karoti, issariyasaævattanikaæ kammaæ karoti, 
ùdipacca2 saævattanikaæ kammaæ karoti, mahÃbhogasaævattanikÃæ kammaæ karoti,
vahÃparivÃra-
Saævattanikaæ kammaæ karoti, devasobhagyasaævattanikaæ kammaæ
Karoti, manussasobhagyasaævattanikaæ kammaæ karotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: atthi arahato pu¤¤apacayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà ÃcinÃtÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arahà apacinÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Saævattaniyaæ -machasaæ, sayÃ. 2. Adhipacca -bahusu. 

[BJT Page 278] [\x 278/]     

Sa. Anu: arahà pajahatÅti -pe- arahà upÃdiyatÅti -pearahà 
VisinetÅti -pe- arahà ussinetÅti -pearahà vidhÆpetÅti
-Pe- arahà sandhÆpetÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 543] [\q 543/]      sa. Anu: nanu arahà nevÃcinÃti na apavinÃti. ApacinitvÃ
Âhito'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà nevÃcinÃti nÃpacinÃti, apacinitvà Âhito. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi arahato pu¤¤Æpacayo"ti. 
Sa. Anu: nanu arahà neva pajahati, na upÃdiyati, pajahitvà Âhito neva
Visineti, na ussineti, visinetvà Âhito. Neva vidhÆpeti, na sandhupeti, vidhÆpetvà Âhito'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà neva vidhÆpeti, na sandhÆpeti, vidhÆpetvà Âhito, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi arahato pu¤¤Æpacayo"ti. 

8. Pa. Pu: natthi arahato pu¤¤upacayoti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: arahà dÃnaæ dadeyyÃti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà dÃnaæ dadeyya, 
Pa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natthi arahato pu¤¤Æpacayo"ti. 
Pa. Anu: arahà cÅvaraæ dadeyya-pe- piï¬apÃtaæ dadeyya -pe-
SenÃsanaæ dadeyya -pe- gilÃnapaccaya bhesajjaparikkhÃraæ dadeyya -pe- khÃdanÅyaæ
dadeyya -pe-bhojanÅyaæ dadeyya
-Pe- cetiyaæ vandeyya -pe- cetiye mÃlaæ Ãropeyya
-Pe- gandhaæ Ãropeyya-pevilepanaæ Ãropeyya
-Pe- cetiyaæ abidakkhiïaæ kareyyÃti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà cetiyaæ abidakkhiïaæ kareyya, 
Pa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natthi arahato pu¤¤Æpacayo"ti. 

Atthi arahato pu¤¤Æpacayoti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 280] [\x 280/]     

17. 2. 

Natthi arahato akÃlamaccÆti kathÃ. 

1. Sa. Pu: natthi arahato akÃlamaccÆti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 544] [\q 544/]      
Sa. Anu: natthi arahantaghÃtako'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi arahato akÃlamaccÆti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yo arahantaæ jÅvità voropeti, sati jivite jÅvitÃvasese
JÅvità voropeti, asati jivite jÅvitÃvasese jÅvitÃ
VoropetÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: sati jivito jÅvitÃvasese jÅvità voropetÅti. 
Sa.  ha: ha¤ci sati jivito jÅvitÃvasese jÅvità voropeti. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natthi arahato akÃlamaccÆ"ti. 
Sa. Anu: asati jivite jÅvitÃvasese jÅvità voropeti, natthi
ArahantaghÃtako'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: natthi arahato akÃlamaccÆti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arato kÃye visaæ na kameyya, satthaæ na kameyya, aggiæ1
Na kameyyÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Aggi-machasaæ. 

[BJT Page 282] [\x 282/]     

Sa. Anu: nanu arahato kÃye visaæ kameyya, satthaæ kameyya, aggiæ
KameyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahato ye visaæ kameyya, satthaæ kameyya, aggiæ
Kameyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natthi arahato akÃlamaccu"ti. 

4. Sa. Pu: arahato kÃye visaæ na kameyya, satthaæ na kameyya, 
Aggiæ na kameyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: natthi arahantaghÃtako'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: atthi arahato akÃlavamaccÆ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "nÃhaæ bhikkhave, sa¤cetanikÃnaæ kammÃnaæ katÃnaæ
upacitÃnaæ appaÂisaæveditvÃ1. ByantibÃvaæ vadÃmi, 
Ta¤ca ko diÂÂhe và dhamme2 upapajje vÃ3 apare và 
PariyÃye' ti[a.] Attheva suttantoti. [PTS Page 545] [\q 545/]      
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "natthi arahato akÃlamaccÆ"ti. 
Natthi arahato akÃlamaccÆti kathà niÂÂhitÃ. 

1. AppaÂisaæviditvà - a. Ni. 

2. DiÂÂheva dhamme - sÅmu, chesaæ, syÃ, [pts, 3.] Upapajjaævà -machasaæ
Uppajjetvà - [pts a.] DasakaÇguttara - karajakÃyacaggo. 

[BJT Page 284] [\x 284/]     

17. 3. 

Sabbamidaæ kammatoti kathÃ. 

1. Sa. Pu: sabbamidaæ. 1 Kammato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammampi kammatoti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbamidaæ kammatoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sabbamidaæ pubbekatahetÆti. 
Pa. PaÂi: na hevaævattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sabbamidaæ. 1 Kammatoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sabbavidaæ kammavipÃkatoti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sabbavidaæ. 1 KammavipÃkatoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammavipÃkena pÃïaæ haneyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: pÃïÃtipÃto saphaloti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammavipÃko saphaloti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: kammavipÃko aphaloti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa. Anu: pÃïÃtipÃto aphalo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Sabbaæ idaæ - [pts]

[BJT Page 286] [\x 286/]     

5. Sa. PuccÃ: kammavipÃkena adinnaæ Ãdiyeyya -pemusà bhaïeyya
-Pe- pisuïaæ bhaïeyya -pe- pharusaæ bhaïeyya -pe- samphaæ
Palapeyya1 -pe- sandhiæ chindeyya -pe nillopaæ hareyya
-Pe- ekÃgÃrikaæ kareyya -peparipatthe tiÂÂheyya
-Pe- paradÃraæ gaccheyya -pegÃmaghÃtakaæ2 kareyya
-Pe- nigamghÃtakaæ3 kareyya -pekammavipÃkena dÃnaæ
Dadeyya -pe- cÅvaraæ [PTS Page 546] [\q 546/]      dadeyya -pe-piï¬apÃtaæ dadeyya
-Pe- senÃsanaæ dadeyya -pegilÃnapaccaya bhesajja
ParikkhÃraæ dadeyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃro saphaloti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kammavipÃko saphaloti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kammavipÃko aphaloti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃro aphaloti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbaæ -pe-

9. Pa. Pu: na vattabbaæ 'sabbamidaæ kammato'ti. 
Sa. PaÂi¤¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"Kammunà vattati loko
Kammunà vattatÅ pajÃ, 
Kammanibandhanà sattÃ. 
RathassÃïÅva yÃyato. [A] 
Kammena kittiæ labhate pasaæsaæ
Kammena jÃniæ ca vadhaæ ca bandhÃ. 
Taæ kammanÃnÃkaraïaæ viditvÃ
Kasmà vade natthi kammanti lokoti"ti[a]
Attheva suttantoti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "sabbamidaæ kammato"ti. 

Sabbamidaæ kammatoti kathà niÂÂhitÃ. 

1. Samaphappalapeyya -[pts 2.] GÃmaghÃtaæ -[pts. 3.] NigamaghÃtaæ-[pts.] 
[A.] MajjhimanikÃya, suttanipÃta -vÃseÂÂhasuttaæ. 

[BJT Page 288] [\x 288/]     

17. 4. 

IndriyabaddhakathÃ. 

1. Sa. Pu: indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: indriyabaddha¤¤eva aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ [PTS Page 547] [\q
547/]      khayadhammaæ vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhammaæ
viparinÃmadhammanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
Sa. Anu: nanu anindriyabaddhaæ aniccaæ saÇkhataæ paÂicca samuppannaæ khayadhammaæ
virÃgadhammaæ nirodhadhammaæ viparinÃmadhammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci anindriyabaddhaæ nuccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ
Vayadhammaæ virÃgadhadhammaæ nirodhadhammaæ viparinÃmadhammaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe: "indriyabaddha¤¤eva dukkha"nti. 

2. Sa. Pu: indriyabaddhaæ aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ
vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhammaæ viparinÃmadhammaæ, pa. PaÂi¤¤Ã:
ÃmantÃ. 
Sa. Anu: indriyabaddhaæ aniccaæ saÇkhataæ -peviparinÃmadhammaæ 
Ta¤ca na dukkhanti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
[BJT Page 290] [\x 290/]     

3. Sa. Pu: indriyabaddhaæ aniccaæ saÇghataæ -peviparinÃmadhammaæ 
Ta¤ca dukkhanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: anindriyabaddhaæ aniccaæ saÇkhataæ -peviparinÃmadhammaæ, 
Ta¤ca dukkhanti. 
Pa. PaÂi: na heva vattabbe -pe
4. Sa. Pu: indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu "yadaniccaæ taæ dukkhaæ" vuttaæ bhagavatÃ, anindriyabaddhaæ
Aniccanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci "yadaniccaæ taæ dukkhaæ" vuttaæ bhagavatÃ, anindriyabaddhaæ
Aniccaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe: indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 

5. Pa. Pu: na vattabbaæ indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: yathà indriyabaddhassa dukkhassa pari¤¤Ãya bhagavati brahmacariyaæ
Vussati, evamevaæ anindriyabaddhassa dukkhassa pari¤¤Ãya bhagavati
Brahmacariyaæ vussati'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Anu: yathà indriyabaddhaæ dukkhaæ pari¤¤Ãtaæ na puna [PTS Page 548] [\q 548/]     
uppajjati, 
Evamevaæ anaÂandriyabaddhaæ dukkhaæ pari¤¤Ãtaæ na puna uppajjatÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "indriyabaddha¤¤eva dukkha"nti. 

Indriyapaddhakathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 292] [\x 292/]     

17. 5. 

 hapetvà ariyamagganti kathÃ. 

1. Sa. Pu: Âhapetvà ariyamaggaæ avasesà saÇkhÃrà dukkhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhasamudayopi dukkho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dukkhasamudayopi dukkho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tÅïeva ariyasaccÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: tÅïeva ariyasaccÃnÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu cattÃri ariyasaccÃni vuttÃni bhagavatÃ: "dukkhaæ dukkha
Samudayo dukkhanirodo dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci cattÃri ariyasaccÃni vuttÃni bhagavatÃ: dukkhaæ dukkhasamudayo
dukkhanirodho dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe: "tÅïeva ariyasaccÃnÅ"ti. 
4. Sa. Pu: dukkhasamudayo'pi dukkho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: kenaÂÂhenÃti. 
Pa. Vi: aniccaÂÂhenÃti. 
Sa. Anu: ariyamaggo anicco'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ariyamaggo dukkho'ti. [PTS Page 549] [\q 549/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 294] [\x 294/]     
5. Sa. Pu: ariyamaggo anicco, so ca na dukkhoti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dukkhasamudayo anicco, so ca na dukkho, ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dukkhasamudayo anicco, so ca dukkho'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ariyamaggo anicco, so ca dukkho'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaæ Âhapetvà ariyamaggaæ avasesà saÇkhÃrà dukkhÃ'ti
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu sà dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci sà dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe: "Âhapetvà ariyamaggaæ avasesÃ
SaÇkhÃrà dukkhÃ"ti. 

 hapetvà ariyamagganti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 17.  [\x 17/]     6.] 

Na vattabbaæ saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅti kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅti. 1
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu saÇgho Ãhuneyyo pÃhuneyyo dakkhiïeyyo
A¤jalikaraïÅyo anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci saÇgho ÃhuneyyopÃhuneyyo dakkhiïeyyo
A¤jalikaraïÅyo anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassa, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe: 'saÇkho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅki1. 

2. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyà vuttÃ
BhagavatÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyà [PTS Page 550] [\q 550/] 
    vuttÃ
BhagavatÃ. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe: "saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅ"ti1. 
3. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi kici saÇghassa dÃnaæ dentÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saÇghassa dakkhiïaæ denti. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe: "saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅ'ti. 


1. PaÂiggaïahÃtÅti- sÅmu, machasaæ, syÃ. PaÂigaïhÃtÅti- [pts.] 

[BJT Page 298] [\x 298/]     
Sa. Anu: nanu atthi keci saÇghassa cavaraæ denti -pepiï¬apÃtaæ
Denti -pe- senÃsanaæ denti -pegilÃnapaccayabhesajja
ParikkhÃraæ denti -pe- khÃdanÅyaæ denti -pe- bhojanÅyaæ
Denti -pe- pÃnÅyaæ dentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saÇghassa pÃnÅyaæ dentÅ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe: "saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅ"ti. 

4. Sa. Pu: na vattabbaæ saÇ dakkhiïaæ patigaïhÃtÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"ùhutiæ1 jÃtavedova
MahÃmeghaæva medinÅ2. 
SaÇgho samÃdhisampanno
PatigaïhÃti dakkhiïa"nti. 
Attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅ"ti. 

5. Pa. Pu: saÇgho dakkhiïaæ patigaïhÃtÅti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: maggo paÂigaïhÃti, phalaæ paÂigaïhÃtÅti. 
Sa. PaÂu: na hevaæ vattabbe-pe-

Na vattabbaæ saÇgho dakkiïaæ patigaïhÃtÅti [PTS Page 551] [\q 551/]      kathà niÂÂhitÃ. 

1. ùhuti - sÅmu, syÃ. PaÂasÅ 2. MedanÅ-machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 300] [\x 300/]     

17. 7. 

Na vattabbaæ saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅti kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ saÇgho dakkhinaæ visodhetÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu saÇgho Ãhuneyyo pÃhuneyyo dakkhiïeyyo
Aja¤¤alikaraïÅyo anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassÃti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci saÇgho Ãhuneyyo -peanuttaraæ pu¤¤akkhettaæ
Lokassa, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅ"ti. 
2. Sa. Pu: na vattabbaæ saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakŠkhiïeyya
Vuttà bhagavatÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyÃ
Vuttà bhagavatÃ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅ"ti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaæ saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 302] [\x 302/]     

Sa. Anu: nanu atthi keci saÇghassa dÃnaæ datvà dakkhiïaæ ÃrÃdhentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci 'atthi keci saÇghassa dÃnaæ datvà dakkhiïaæ ÃrÃdhenti, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅ"ti. 
Sa. Anu: nanu atthi keci saÇghassa cÅvaraæ datvà -pe-pin¬apÃnataæ
Datvà -pe- senÃsanaæ datvà -pe-gilÃnapaccayabhesajja
ParikkhÃraæ datvà -pe- khÃdanÅyaæ datvà -pe- bhojanÅyaæ
Datvà -pe- pÃnÅyaæ datvà dakkinaæ ÃrÃdhentÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saÇghassa pÃnÅyaæ datvà dakkhiïaæ ÃrÃdhenti, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe: "saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅ"ti. 

4. Pa. Pu: saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 552] [\q 552/]      
Pa. Anu: maggo visodheti, phalaæ visodhetÅti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Na vattabbaæ saÇgho dakkhiïaæ visodhetÅti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 304] [\x 304/]     

17. 8. 
Na vattabbaæ saÇgho bhu¤jatÅti kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇgho bhu¤jati, pivati, khÃdati, sÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi keci saÇghabhattÃni karonti, uddesabhattÃni karonti, yÃgupÃnÃni
karontÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saÇghabhattÃni karonti, uddesabhattÃni karonti, yÃgupÃnÃni karonti.
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "saÇgho bhu¤jati, pivati, khÃdati, sÃyatÅ'ti. 
2. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇgho bhu¤jati, pivati khÃdati, sÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "gaïabhojanaæ paramparabhojanaæ 
Atirittabhojanaæ anatirittabhojana"nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci vuttaæ bhagavatà gaïabhojanaæ paramparabhojanaæ atiritta
Bhojanaæ anatirittabhojanaæ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "saÇgho bhu¤jati, pivati khÃdati, 
SÃyatÅ"ti. 
3. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇgho bhu¤jati, pivati khÃdati sÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 306] [\x 306/]     

Sa. Anu: nanu aÂÂhapÃnÃni vuttÃni bhagavatÃ: 'ambhapÃnaæ jambupÃnaæ
VecapÃnaæ mocapÃnaæ madhupÃnaæ muddikapÃnaæ sÃlukapÃnaæ
PhÃrusakapÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci aÂÂhapÃnÃni vuttÃni bhagavatÃ: 'ambapÃnaæ jambupÃnaæ
VocapÃnaæ mocapÃnaæ madhupÃnaæ muddikapÃnaæ [PTS Page 553] [\q 553/]     
sÃlukapÃnaæ
PhÃrusakapÃnaæ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe 'saÇgho bhu¤jati pivati khÃdati sÃyatÅ'ti

4. Sa. Pu: saÇgho bhu¤jati pivati khÃdati sÃyatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: maggo bhu¤jati pivati khÃdati sÃyati, phalaæ bhu¤jati pivati 
KhÃdati sÃyatÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Na vattabbaæ saÇgho bhu¤jatÅti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 308] [\x 308/]     

17. 9. 

Na vattabbaæ saÇghassa dinnaæ mahapphalanti kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ "saÇghassa dinnaæ mahapphala"nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu saÇgho Ãhuneyyo pÃhuneyyo dakkhiïeyyo
A¤jalikaraïÅyo anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci saÇgho Ãhuneyyo -peanuttaraæ pu¤¤akkhettaæ 
Lokassa, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe: "saÇghassa dinnaæ mahapphala"nti. 

2. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇghassa dinnaæ mahapphala'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyà vuttÃ
BhagavatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyÃ
Vuttà bhagavatÃ, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "saÇghassa dinnaæ mahapphala"nti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaæ 'saÇghassa dinnaæ mahapphala'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "saÇghe gotami, dehi, saÇghe te 
Dinne aha¤ceva pÆjito bhavissÃmi, saÇgho cÃ"ti[a. PTS Page 554] [\q 554/]      
Attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi saÇghassa dinnaæ mahapphala'nti. 
MajjhimanikÃya - dakkhiïÃvibhaÇgasutta. 

[BJT Page 310] [\x 310/]     

4. Sa. Pu: na vattabbaæ saÇghassa dinnaæ mahapphalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu sakko devÃnamindo bhagavantaæ etadavoca: 
"YajamÃnÃnaæ1 manussÃnaæ
Pu¤¤apekhÃna2 pÃninaæ
Tarotaæ olachitaæ3 lu%%æ
Kattha dinnaæ mahapphalanti. 
CattÃro ca paÂipannÃ
CattÃro ca phale ÂhitÃ
Esa saÇgho ujubhuto
Pa¤¤ÃsÅlasamÃhito. 

YajamÃnÃnaæ1 manussÃnaæ
Pu¤¤apekhÃna2 pÃïinaæ
Karotaæ opadhikaæ3 pu¤¤aæ
SaÇghe dinnaæ mahapphalanti. [A]

Eso hi saÇgho vipulo mahaggato
Esappameyyo udadhÅva sÃgaro
Ete hi seÂÂhà naravÅra sÃvakÃ
PabhaÇkarà dhammamudÅrayanti. 4

Tesaæ sudinnaæ suhutaæ suyiÂÂhaæ
Ye saÇghamuddissa dadanti dÃnaæ
Sà dakkhiïà saÇghagatà patiÂÂhitÃ
Mahapphalà lokavidÆna5 vaïïitÃ. 

EtÃdisaæ ya¤¤amanussarantÃ
Ye vedajÃtà viharanti leke
Vineyya maccheramalaæ samÆlaæ6
Anindità saggamupenti ÂhÃna"nti. [PTS Page 555] [\q 555/]      
Attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi saÇghassa dinnaæ mahapphalanti. 

Na vattabbaæ saÇghassa dinnaæ mahapphalanti kathà niÂÂhitÃ

1. YajamÃnaæ-sÅmu, machasaæ, 2. Pu¤¤asekhÃna-sÅmu, 3. Opavitaæ -sÅmu. 
4. Dhammaæ udÅrayanti -sÅmu, 5. Lokavidunà -sÅmu, 6. SamÃlaæ-[pts]
[A.] SaæyuttanikÃya -sakka saæyutta. 

[BJT Page 312] [\x 312/]     

17. 10. 

Na vattabbaæ buddhassa dinnaæ mahapphalanti kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ buddhassa dinnaæ mahapphalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu bhagavà dvipadÃnaæ1. Aggo, dvipadÃnaæ
SeÂÂho, dvipadÃnaæ pamokkho, dvipadÃnaæ
Uttamo, dvipÃdÃnaæ pararo, asamo asamasamo
AppaÂisamo appaÂibhÃgo appaÂipuggalo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà dvipadÃnaæ1. Aggo, dvipadÃnaæ seÂÂho, dvipadÃnaæ pamokkho,
dvipa sa. PÃ: tena vata re vattabbe "buddhassa dinnaæ mahapphala"nti. 

2. Sa. Pu: na vattabbaæ buddhassa dinnaæ mahapphalanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi koci2 buddhena samasamo sÅlena samÃdhinà pa¤¤ÃyÃ'ti. 
Pa. Vi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi koci2 buddhena samasamo sÅlena samÃdhinÃ
Pa¤¤ÃyÃ'ti. 
Sa. PÃ: tena vana re vattabbe "buddhassa dinnaæ mahapphala"nti. 

1. DÅpadÃnaæ -[pts] pa. A, 
2. Keci-sÅmu- [pts] 
[BJT Page 314] [\x 314/]     

3. Sa. Pu: na vattabbaæ'buddhassa dinnaæ mahapphala'nti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: anu vuttaæ bhagavatÃ: 
"Nayimasmiæ loke [PTS Page 556] [\q 556/]      parasmiæ và pana1
Buddhena seÂÂho ca same ca vijjati
YamÃhuneyyÃnaæ aggataæ gato
Pu¤¤atthikÃnaæ vipulaphalesina"nti. 
Attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "buddhassa dinnaæ mahapphala"nti. 

Na vattabbaæ buddhassa dinnaæ mahapphalanti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 316] [\x 316/]     

17. 11. 
DakkhiïÃvisuddhi kathÃ. 

1. Sa. Pu: dÃyakato'va dÃnaæ visujjhati, no paÂiggÃhakato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi keci paÂiggÃhakà Ãhuneyyà pÃhuneyyÃ
Dakkhiïeyyà a¤jalikaraïÅyà anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci paÂiggÃhakà Ãhuneyyà pÃhuneyyà dakkhiïeyyà a¤jalikaraïÅyÃ
anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassa, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "dÃyakato'va dÃnaæ visujjhati, 
No paÂiggÃhakato"ti. 

2. Sa. Pu: dÃyakato'va dÃnaæ visujjhati no paÂiggÃhakato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyÃ
Vuttà bhagavatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci cattÃro purisayugà aÂÂhapurisapuggalà dakkhiïeyyà vuttà bhagavatÃ, sa. PÃ:
no ca vata re vattabbe "dÃyakato'va dÃnaæ visujjhati, 
No paÂiggÃhakato"ti. 

[BJT Page 318] [\x 318/]     

3. Sa. Pu: dÃyakato'va dÃnaæ visujjhati, no paÂiggÃhakato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 557] [\q 557/]      
Sa. Anu: nanu atthi keci sotÃpanne dÃnaæ datvà dakkhiïaæ
ùrÃdhentÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci sotÃpanne dÃnaæ datvà dakkhiïaæ
ùrÃdhenti. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "dÃyakato'va dÃnaæ 
Visujjhati, no paÂiggÃhakato"ti. 
Sa. Anu: nanu atthi keci sakadÃgÃmissa -peanÃgÃmissa -pe-
Arahato dÃnaæ datvà dakkhiïaæ ÃrÃdhentÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci arahato dÃnaæ datvà dakkhiïaæ 
ùrÃdhenti, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "dÃyakato'va dÃnaæ vusujjhati. 
No paÂiggÃhakato"ti. 

4. Pa. Pu: paÂiggÃhakato dÃnaæ visujjhatÅti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kÃrako, parakataæ sukhadukkhaæ, a¤¤o
Karoti, a¤¤o paÂisaævedetÅti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: dÃyakato'ca dÃnaæ vusujjhati, no paÂiggÃhakato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
[BJT Page 320] [\x 320/]     

Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "catasso ko imà Ãnanda, 
DakkhiïÃvisuddhiyo, katamà catasso: atthÃnanda, dakkhiïÃ
DÃyakato visujjhati no paÂiggÃhakato. AtthÃnanda dakkhiïà paÂiggÃhakato visujjhati no
dÃyakato. 
AtthÃnanda dakkhiïà dÃyakato ceva visujjhati paÂiggakato ca. 
AtthÃnanda dakkhÅïà neva dÃyakato vusujjhati no
PaÂiggahakato. Imà kho Ãnanda, catasso dakkhiïÃ
Visuddhiyo"ti [a.] Attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ "dÃyakato'va dÃnaæ visujjhati
No paÂiggÃhakato"ti. 

DakkhiïÃvisuddhikathà [PTS Page 558] [\q 558/]      niÂÂhitÃ. 

Sattarasamo vaggo niÂÂhito. 

TassuddÃnaæ: 

"Atthi arahato pu¤¤Æpacayo, natthi arahato akÃlamaccu, sabbamidaæ kammato, 
Indriyabaddha¤¤eva dukkhaæ, ÂhapetvÃriyamaggaæ avasesÃsaÇkhÃrà dukkhÃ, saÇgho
dakkhÅïaæ patigaïhÃti, saÇgho dakkhiïaæ visodheti, saÇgho bhu¤jati pivati khÃdati sÃyati, 
SaÇghassa dinnaæ mahapphalaæ, na vattabbaæ buddhassa dinnaæ mahapphalaæ, atthidÃnaæ
visuddhiyÃ"ti. [PTS Page 559] [\q 559/]      

[A.] MajjhamanikÃya - dakkhaïÃvibhaÇgasutta. 

[BJT Page 322] [\x 322/]     

AÂÂhÃrasamo vaggo. 

18. 1. 

Manussaloka kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ buddho bhagavà manussaloke aÂÂhÃsÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atthi buddhavutthÃni cetiyÃni ÃrÃmavihÃragÃmanigamanagarÃni
RaÂÂhÃni janapadÃni'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi buddhavutthÃni cetiyÃni ÃramavihÃragÃmanigamanagarÃni
RaÂÂhÃni janapadÃni, 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "buddho bhagavà manussaloke
AÂÂhÃsÅ"ti. 

2. Sa. Pu: na vattabbaæ "buddho bhagavà manussaloke aÂÂhÃsÅ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu bhagavà lumbiniyà jÃto, bodhiyà mÆle abhisambuddho, 
BÃrÃïasiyaæ bhagavatà dhammacakkaæ pavattitaæ, cÃpÃle cetiye
ùyusaÇkhÃro ossaÂÂho, kusinÃrÃyaæ bhagavà parinibbuto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà lumabiniyà jÃto -pekusinÃrÃyaæ bhagavÃ
Parinibbuto. 
Sa. PÃ: tena vata re vattabbe "buddho bhagavà manussaleke 
AÂÂhÃsÅ"ti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaæ "buddho bhagavà manussaloke aÂÂhÃsÅ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 324] [\x 324/]     

Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "ekamidÃhaæ bhikkhave samayaæ ukkaÂÂhÃyaæ
ViharÃmi subhagavane sÃlarÃjamule"ti[a] "ekamidÃhaæ bhikkhave samayaæ uruvelÃyaæ
viharÃmi ajapÃle nigrodhe paÂhamÃbhisambu
Ddho"ti. [B] "ekamidÃhaæ bhikkhave samayaæ rÃjagahe viharÃmi
VeÊuvane kalandakanivÃpe"ti. "EkamidÃhaæ bhikkhave samayaæ
SÃvatthiyaæ viharÃmi jetavane anÃthapiï¬ikassa ÃrÃme"ti. [PTS Page 560] [\q 560/]      
"EkamidÃhaæ bhikkhave samayaæ vesÃliyaæ viharÃmi mahÃvane
KÆÂÃgÃrasÃlÃya"nti attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi buddho bhagavà manussaloke aÂÂhÃsÅ'ti. 
4. Pa. Pu: bhagavà manussaloko aÂÂhÃsÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu bhagavà loke jÃto loke saævaddho1
Lokaæ abhibhuyya viharati anupalitto lokenÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci bhagavà loke jÃto loke saævaddho1
Lokaæ abhibhuyya viharati anupalitto lokena, 
Pa. PÃ: no ca vata re vattabbe "buddho bhagavà manussaloke
AÂÂhÃsÅ"ti. 

Manussaloka kathà niÂÂhitÃ. 

[A.] DÅghanikÃya mahÃvagga- mahÃpadÃnasutta. 
[B.] AÇguttara uruvelavagga- paÂhama uruvelasutta. 
1. Sambuddho- sÅmu. 

[BJT Page 326] [\x 326/]     

18. 2. 
Dhammadesanà kathÃ. 

1. Sa. Pu: na vattabbaæ "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: kena desito'ti. 
Pa. Vi: abhinimmitena desito'ti. 
Sa. Anu: abhinimmito jino satthà sammÃsambuddho sabba¤¤Æ
SabbadassÃvÅ dhammassÃmÅ dhammapaÂisaraïo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: na vattabbaæ "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: kena desito'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pu: kena desito'ti. 
Pa. Vi: Ãyasmatà Ãnandena desito'ti. 
Sa. Anu: Ãyasmà Ãnando jino satthà sammÃsambuddho sabba¤¤Æ
SabbadassÃmÅ dhammassÃmÅ dhammapaÂisaraïo"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: na vattabbaæ "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 561] [\q 561/]      
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "saÇkhittena'pi ko ahaæ sÃriputta dhammaæ
Deseyyaæ, vitthÃrana'pi kho ahaæ sÃriputta dhammaæ deseyyaæ, saækittavitthÃrena'pi ko
ahaæ sÃriputta dhammaæ
Deseyyaæ. A¤¤ÃtÃro ca dullabhÃ"ti[a] atthe'va 
Suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. PÃ: tena hi "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 

[A]tikaÇguttara -devadÆtavagga. 

[BJT Page 328] [\x 328/]     

4. Sa. Pu: na vattabbaæ "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "abhi¤¤ÃyÃhaæ bhikkhave dhammaæ desemi 
No anabhi¤¤Ãya. SanidÃnÃhaæ bhikkhave dhammaæ desemi no
AppaÂihÃriyaæ. Tassa1 mayhaæ bhikkhave abhi¤¤Ãya dhammaæ 
Desayato no anabhi¤¤Ãya, sanidÃnaæ dhammaæ desayato
No anidÃnaæ, sappaÂihÃriyaæ dhammaæ desayato no
AppaÂihÃriyaæ, karaïÅyo ovÃdo, karaïÅyà anusÃsanÅ, 
Ala¤ca pana vo bhikkhave tuÂÂhiyÃ, alaæ attamanatÃya, alaæ somanassÃya,
'sammÃsambuddho bhagavÃ, svÃkkhÃto2 dhammo, supaÂipanno3 saÇgho"ti. Imasmi¤ca pana
veyyÃkaraïasmiæ bha¤¤amÃno dasasahassÅlokadhÃtu akampitthÃ'ti. [A] attheva suttanto'ti. 

Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 

DhammadesanÃkathà niÂÂhitÃ. 

1. Ya¤cassa-sÅmu [pts 2.] SvÃkyÃto-sÅmu 3. SuppaÂipanno-sÅmu, macha«aæ. 
[A.] TikaÇguttara -bharan¬uvagga

[BJT Page 330] [\x 330/]     

18. 3. 

Karuïà kathÃ. 

1. Sa. Pu: natthi "buddhassa bhagavato karunÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi "buddhassa bhagavato mettÃ"ti. [PTS Page 562] [\q 562/]      
Pa. PaÂu: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi "buddhassa bhagavato karuïÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi buddhassa bhagavato mudità -peupekkhÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi buddhassa bhagavato mettÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi buddhassa bhagavato karuïÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi buddhassa bhagavato mudità -peupekkhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: atthi buddhassa bhagavato karuïÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: natthi buddhassa bhagavato karuïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "bhagavà akÃruïiko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhagavà karuïiko lokahito lokÃnukampako
Lokatthacaro'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 332] [\x 332/]     

Sa.  ha: ha¤ci bhagavà kÃruïiko lokahito lokÃnukampako
Lokatthacaro, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe 'natthi buddhassa bhagavato karuïÃ'ti

6. Sa. Pu: natthi buddhassa bhagavato karunÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu bhagavà mahÃkaruïÃsamÃpattiæ samÃpajji'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà mahÃkaruïÃsamÃpattiæ samÃpajji, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe, 'natthi buddhassa bhagavato
KarunÃ'ti. 

[PTS Page 563  [\q 563/]     7.] Pa. Pu: atthi buddhassa bhagavato karunÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: bhagavà sarÃgo'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi ' natthi buddhassa bhagavato karuïÃ'ti. 

KaruïÃkathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 334] [\x 334/]     

18. 4. 

GandhajÃtakathÃ. 

1. Sa. Pu: buddhassa bhagavato accÃrapassÃvo ativiya a¤¤e gandhajÃte
AdhigaïhÃtÅ'ti1. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bhagavà gandhabhoji'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhagavà odanakummÃsaæ bhu¤jatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà odanakummÃsaæ bhu¤jati, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "buddhassa bhagavato uccÃrapassÃvo ativiya a¤¤o gandhajÃte
adhigaïhÃtÅ'ti. 

2. Sa. Pu: buddhassa bhagavato uccÃrapassÃvo ativiya a¤¤e gandhajÃte
AdhigaïhÃti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi keci buddhassa bhagavato uccÃrapassÃvaæ nahÃyanti. 2 
Vilimpenti3 ucchÃdenti. 4 PeÊÃyapaÂisÃmenti. Karaï¬Ãya
Nikkhipenti. 5 ùpaïe pasÃrenti. 6 Tena ca gandhena gandha
KaraïÅyaæ karontÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

GandhajÃta kathà niÂÂhitÃ. 

1. AdhiggaïhÃti - machasaæ. 2. NhÃyanti-machasaæ, 3. Vilimpanti -machasaæ. 
4. UccÃrenti-sÅmu, [pts 5.] Nikkhipanti-machasaæ, 6. PassÃrenti-sÅmu. 

[BJT Page 336] [\x 336/]     

18. 5. 
Ekamagga kathÃ

1. Sa. Pu: ekena ariyamaggena cattÃri sÃma¤¤aphalÃni sacchikarotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: catunnaæ phassÃnaæ -pe- catunnaæ sa¤¤Ãnaæ samodhÃnaæ
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ekena ariyamaggena cattÃri sÃma¤¤aphalÃni sacchikarotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 564] [\q 564/]      
Sa. Anu: sotÃpattimaggenÃti. 1
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadÃgÃmu -pe- anÃgÃmimaggenÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: katamena maggenÃti
Pa. Vi: arahattamaggenÃ'ti. 
Sa. Anu: arahattamaggena sakkÃyadiÂÂhiæ vicikicchaæ sÅlabbataparÃmÃsaæ
JahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: arahattamaggena sakkÃyadiÂÂhiæ vicikicchaæ sÅlabbataparÃmÃsaæ
JahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu tiïïaæ sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnaæ sotÃpattiphalaæ vuttaæ bhagavatÃ'ti pa. PaÂi:
ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci tiïïaæ sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnaæ sotÃpattiphalaæ vuttaæ
BhagavatÃ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe arahattamaggena sakkÃyadiÂÂhiæ
Vicikicchaæ sÅlabbataparÃmÃsaæ jahatÅti. 

Maggoti- [pts]

[BJT Page 338] [\x 338/]     

4. Sa. Pu: arahattamaggena oÊÃrikaæ kÃmarÃgaæ oÊÃrikaæ byÃpÃdaæ
JahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Pu: arahattamaggena oÊÃrikaæ kÃmarÃgaæ oÊÃrikaæ byÃpÃdaæ
JahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu kÃmarÃgabyÃpÃdÃnaæ tanubhÃvaæ sakadÃgÃmiphalaæ vuttaæ
BhagavatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci kÃmarÃgabyÃpÃdÃnaæ tanubhÃvaæ sakadÃgÃmÅ 
Phalaæ vuttaæ bhagavatÃ. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe 'arahattamaggena oÊÃrikaæ kÃmarÃgaæ oÊÃrikaæ byÃpÃdaæ
jahatÅ'ti. 
5. Sa. Pu: arahattamaggena aïusahagataæ kÃmarÃgaæ aïulahagataæ byÃpÃdaæ
JahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arahattamaggena aïusahagataæ kÃmarÃgaæ aïusahagataæ byÃpÃdaæ
JahatÅ'ti. [PTS Page 565] [\q 565/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu kÃmarÃgabyÃpÃdÃnaæ anavasesappahÃnaæ anÃgÃmiphalaæ vuttaæ bhagavatÃ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci kÃmarÃgabyÃpÃdÃnaæ anavasesappahÃnaæ anÃgÃmi 
Phalaæ vuttaæ bhagavatÃ. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe 'arahattamaggena aïusahagataæ kÃmarÃgaæ aïusahagataæ
byÃpÃdaæ jahatÅ'ti. 

[BJT Page 340] [\x 340/]     

6. Pa. Pu: na vattabbaæ ekena ariyamaggena cattÃri sÃma¤¤aphalÃni
SacchikarotÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: bhagavatà sotÃpattimaggo bhÃvito'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: bhagavà sotÃpanno'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. Anu: bhagavatà sakadÃgÃmu -peanÃgÃmimaggo bhavito'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: bhagavà anÃgÃmÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: bhagavà ekena ariyamaggena cattÃri sÃma¤¤aphalÃni 
Sacchikaroti, sÃvakà catÆhi ariyamaggehi cattÃrisÃma¤¤aphalÃni
SacchikarontÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃvakà buddhassa bhagavato adiÂÂhaæ dakkhanti1 anadhigataæ
Adhigacchanti, asacchikataæ sacchikarontÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Ekamagga kathà niÂÂhitÃ

1. Dakkhinti -sÅmu, [pts]

[BJT Page 342] [\x 342/]     
18. 6. 

JhÃnasaÇganti kathÃ. 

1. Sa. Pu: jhÃnà jhÃnaæ saÇkamatÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 566] [\q 566/]      
Sa. Anu: paÂhamà jhÃnaæ tatiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: jhÃnà jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyà jhÃnaæ catutthaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paÂhamà jhÃnà dutiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà paÂhamassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ-pe païidhi, 
SÃ'va dutiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: paÂhamà jhÃnà dutiyaæ jhÃnaæ saÇkamati, 1na vattabbaæ "yÃ
PaÂhamassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhi, 
SÃ'va dutiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-païÅdhi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyaæ jhÃnaæ anÃvaÂÂhentassa uppajjati-pe-
Appaïidahantassa uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. SaÇkamatÅ'ti -sÅmu, syÃ. 

[BJT Page 244] [\x 244/]     

Sa. Anu: nanu dutiyaæ jhÃnaæ ÃvaÂÂentassa uppajjati -pe-
Païidahantassa uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci dutiyaæ jhÃnaæ ÃvaÂÂentassa uppajjati -pe-
Païidahantassa uppajjati. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "paÂhamà jhanà dutiyaæ jhÃnaæ
SaÇkamatÅ'ti. 

5. Sa. Pu: paÂhamà jhÃnà dutiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂhamaæ jhÃnaæ kÃme ÃdÅnavato manasikaroto
Uppajjati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyaæ jhÃnaæ kÃme ÃdÅnavato manasikaroto
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paÂhamaæ jhÃnaæ savitakkaæ savicÃranti. [PTS Page 567] [\q 567/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyaæ jhÃnaæ savitakkaæ savicÃranti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paÂhamà jhÃnà dutiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ta¤¤eva paÂhamaæ jhÃnaæ taæ dutiyaæ jhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: dutiyà jhÃnà tatiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà dutiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ1 -pe-
Païidhi, sÃ'va tatiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. ùvajjanÃ-syÃ. 

[BJT Page 346] [\x 346/]     

8. Sa. Pu: dutiyà jhÃnà tatiyaæ jhÃnaæ saÇkamati, 1 na vattabbaæ
"Yà dutiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
Païidhi, sÃ'va tatiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tatiyaæ jhÃnaæ anÃvaÂÂentassa2 uppajjati -pe-
Appaïidahantassa3 uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu tatiyaæ jhÃnaæ ÃvaÂÂentassa uppajjati -pe-
Païidahantassa uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci tatiyaæ jhÃnaæ ÃvaÂÂentassa uppajjati -pe-
Païidahantassa uppajjati. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe dutiyà jhÃnà tatiyaæ jhÃnaæ
SaÇkamatÅ'ti. 

9. Sa. Pu: dutiyà jhÃnà tatiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyaæ jhÃnaæ vitakkavicÃre Ãdinavato manasikaroto
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: tatiyaæ jhÃnaæ vitakkavicÃre ÃdÅnavato manasikaroto
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: dutiyaæ jhÃnaæ sappÅtikanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tatiyaæ jhÃnaæ sappitikanti. [PTS Page 568] [\q 568/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: dutiyà jhÃnà tatiyaæ jhÃnaæ saÇkamatÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. SaÇkamati'ti - sÅmu, syÃ, 2. AnÃvaÂÂannassa-sÅmu. [Pts.] 
AnÃvajjantassa -syà 3. Apaïidahantassa -sÅmu. 

[BJT Page 348] [\x 348/]     

Sa. Anu: ta¤¤eva dutiyaæ jhÃnaæ taæ tatiyaæ jhÃnanti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: tatiyà jhÃnà catutthaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yà tatiyassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
Païidhi, sÃ'va catutthassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13, Sa. Pu: tatiyà jhÃnà catutthaæ jhÃnaæ saÇkamati, na vattabbaæ "yà tatiyassa jhÃnassa
uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pepaïÃdhi, 
SÃ'va catutthassa jhÃnassa uppÃdÃya ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: catutthaæ jhÃnaæ anÃvaÂÂentassa uppajjati -peappaïi
Dahantassa uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu catutthaæ jhÃnaæ ÃvaÂÂentassa uppajjati -pe-
Païidahantassa uppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci catutthaæ jhÃnaæ ÃvaÂÂentassa uppajjati -pe-
Païidahantassa uppajjati. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "tatiyà jhÃnà catutthaæ jhÃnaæ
SaÇkamatÅ'ti. 

14. Sa. Pu: tatiyà jhÃnà catuthaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tatiyaæ jhÃnaæ pÅtiæ Ãdinavato manasikaroto
UppajjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: catuttha jhÃnaæ pÅtiæ Ãdinavato manasikaroto. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 350] [\x 350/]     

15. Sa. Pu: tatiyaæ jhÃnaæ sukhasahagatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: catutthaæ jhÃnaæ sukhasahagatanti. [PTS Page 569] [\q 569/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: tatiyà jhÃnà catutthaæ jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ta¤¤eva tatiyaæ jhÃnaæ taæ catutthaæ jhÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

17. Pa. Pu: na vattabbaæ "jhÃnà jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kÃmehi
(PaÂhamaæ jhÃnaæ ) -pe- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharatÅ'ti. Attheva suttantÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi " jhÃnà jhÃnaæ saÇkamatÅ'ti. 

JhÃnasaÇkanti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 352] [\x 352/]     

18. 7. 

JhÃntarika kathÃ

1. Sa. Pu: atthi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi phassantarikà -pe- atthi sa¤¤ÃntarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyassa ca jhÃnassa tatiyassa ca jhÃnassa antare atthi 
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tatiyassa ca jhÃnassa catutthassa ca jhÃnassa antare atthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

4. Sa. Pu: dutiyassa ca jhÃnassa tatiyassa ca jhÃnassa antare natthi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. Sa.  ha: ha¤ci dutiyassa ca jhÃnassa tatiyassa ca jhÃnassa antare
[PTS Page 570] [\q 570/]      natthi jhÃnantarikÃ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe"atthi jhÃnantarikÃ'ti. 

5. Sa. Pu: tatiyassa ca jhÃnassa catutthassa ca jhÃnassa antare natthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha. Ha¤ci tatiyassa ca jhÃnassa catutthassa ca jhÃnassa antare
Natthi jhÃnantarikÃ, 
Sa. PÃ: ne ca vata re vattabbe "athi jhÃnantarikÃ"ti. 

[BJT Page 354] [\x 354/]     

6. Sa. Pu: paÂhamassa ca jhÃnassa dutiyassa ca jhÃnassa atere atthi jhÃna
NtarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyassa ca jhÃnassa tatiyassa ca jhÃnassa antare atthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paÂhamassa ca jhÃnassa dutiyassa ca jhÃnassa antare atthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tatiyassa ca jhÃnassa catutthassa ca jhÃnassa antare atthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dutiyassa ca jhÃnassa tatiyassa ca jhÃnassa antare natthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂhamassa ca jhÃnassa dutiyassa ca jhÃnassa antare natthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: tatiyassa ca jhÃnassa catutthassa ca jhÃnassa antare natthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: paÂhamassa ca jhÃnassa dutiyassa ca jhÃnassa antare natthi
JhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: avitakko vicÃramatto samÃdhi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: savitakko savicÃro samÃdhi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: avitakko vicÃramatto samÃdhi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 571] [\q 571/]      
Sa. Anu: avitakko avicÃro samÃdhi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 356] [\x 356/]     

12. Sa. Pu: savitakko savicÃro samÃdhi na jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avitakko vicÃramatto samÃdhi na jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: avitakko avicÃro samÃdhi na jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: avitakko vicÃramatto samÃdhi na jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: dvinnaæ jhÃnÃnaæ paÂuppannÃnaæ1 antare avitakko
VicÃramatto samÃdhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu avitakke vicÃramatte samÃdhimhi vattamÃno paÂhamaæ
JhÃnaæ niruddhaæ, dutiyaæ jhÃnaæ paÂuppannanti. 2. 
Pa. Pa¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci avitakke vicÃramatte samÃdhimhi vattamÃne paÂhamaæ
JhÃnaæ niruddhaæ, dutiyaæ jhÃnaæ paÂuppannaæ, 2
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "dvinnaæ jhÃnÃnaæ paÂuppannÃnaæ
Antare avitakko vicÃramatto samÃdhi3 jhÃnantarikÃ"ti. 4
15. Pa. Pu: avitakko vicÃramatto samÃdhi na jhÃnantarikÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: avitakko vicÃramatto samÃdhi paÂhamaæ jhÃnaæ -pe-
Dutiyaæ jhÃnaæ -pe- tatiyaæ jhÃnaæ -pe catutthaæ jhÃnanti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. ù: tena hi "avitakko vicÃramatto samÃdhijhÃnantarikÃ"ti. 

1. PaÂupannÃnaæ -sÅmu, [pts. 2.] Anuppannaæ-[pts] paÂupannaæ-sÅmu 3. SamÃdhÅti-[pts]
4. JhÃnantarikÃ'ti- Ænaæ

[BJT Page 358] [\x 358/]     

16. Sa. Pu: avitakko vicÃramatto samÃdhi jhÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu tayo samÃdhi vuttà bhagavatà "savikakko savicÃro 
SamÃdhi, avitakko vicÃramatto samÃdhi, avitakko
AvicÃro samÃdhÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci tayo samÃdhÅ vuttà bhagavatà savitakko -pe-
(VicÃramatto-pe-) avicÃro samÃdhi, 
Sa. PÃ: ne ca vata re [PTS Page 572] [\q 572/]      vattabbe "avitakko vicÃramatto samÃdhi
JhÃnantarikÃ"ti. 

JhÃnantarika kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 360] [\x 360/]     
18. 8. 

SamÃpanno saddaæ suïÃtÅti kathÃ. 

1. Sa. Pu: samÃpanno saddaæ suïÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: samÃpanno cakkhunà rÆpaæ passati -pesotena -pe-
GhÃnena -pe- jivhÃya -pe- kÃyena phoÂÂhabbaæ phÆsatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: samÃpanno saddaæ suïÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotavi¤¤ÃïasamaÇgÅ samÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu samÃdhi manovi¤¤ÃïasamaÇgissÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci samÃdhi manovi¤¤ÃïasamaÇgissa. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "samÃpanno saddaæ suïÃtÅ"ti. 

3. Sa. Pu: samÃdhi manovi¤¤ÃïasamaÇgissa , sotavi¤¤ÃïasamaÇgÅ saddaæ
SuïÃti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci samÃdhi manovi¤¤ÃïasamaÇgissa , sotavi¤¤ÃïasamaÇgÅ
Saddaæ suïÃti, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "samÃpanno saddaæ suïÃtÅ"ti. 

4. Sa. Pu: samÃdhi manovi¤¤ÃïasamaÇgissa, sotavi¤¤ÃïasamaÇgÅ saddaæ 
SuïÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 362] [\x 362/]     

Sa. Anu: advinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaæ samÃpanno saddaæ suïÃtÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu paÂhamassa jhÃnassa saddo kaÂhmako vutto bhagavatÃ'ti. [PTS Page 573] [\q
573/]      
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci paÂhamassa jhÃnassa saddo kaïÂako vutto bhagavatÃ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "samÃpanno saddaæ suïÃtÅ"ti. 

6. Sa. Pu: "paÂhamassa jhÃnassa saddo kaïÂhako vutto bhagavatÃ'ti
SamÃpanno saddaæ suïÃtÅ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dutiyassa jhÃnassa vitakko vicÃro kaïÂako vutto 
BhagavatÃ, atthi tassa vitakkavicÃrÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: "paÂhamassa jhÃnassa saddo kaïÂhako vutto bhagavatÃ'ti
SamÃpanno saddaæ suïÃtÅ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tatiyassa jhÃnassa pÅti kaïÂhako -pe- catutthassa jhÃnassa
AssÃsapassÃsà kaïÂhako, . . . ùkÃsÃna¤cÃyatanaæ
SamÃpannassa rÆpasa¤¤Ã kaïÂhako. . Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ
SamÃpannassa ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤Ã kaïÂhako. . . 
ùki¤ca¤¤Ãyatanaæ samÃpannassa vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ã
KaïÂhako. . . Nevasa¤¤Ã nÃsa¤¤Ãyatanaæ samÃpannassa 
ùki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ã kaïÂhako. . . Sa¤¤Ãvedahitanirodhaæ
SamÃpannassa sa¤¤Ã ca vedanà ca kaïÂhako vutto bhagavatÃ, 
Atthi tassa sa¤¤Ã ca vedanà cÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-


SamÃpanno saddaæ suïÃtÅ'ti kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 364] [\x 364/]     

18. 9. 

Cakkhunà rÆpaæ passatÅti kathÃ. 

1. Sa. Pu: cakkhunà rÆpaæ passatÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpena rÆpaæ passatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rÆpena rÆpaæ passatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpena rÆpaæ paÂivijÃnÃtÅ'ti. [PTS Page 574] [\q 574/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rÆpena rÆpaæ paÂivijÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ manovi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhunà rÆpaæ passatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi cakkhussa ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu natthi cakkhussa ÃvaÂÂanà -pepaïÅdhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi cakkhussa ÃvaÂÂanà -pe païidhi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "cakkhunà rÆpaæ passatÅ"ti. 

[BJT Page 366] [\x 366/]     

5. Sa. Pu: sotena saddaæ suïÃti'ti -pe ghÃnena gandhaæ ghÃyatÅ'ti
-Pe- jivhÃya rasaæ sÃyatÅ'ti -pe kÃyena poÂÂhabbaæ
PhÆsatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpena rÆpaæ phusatÅ'tÅ. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
6. Sa. Pu: rÆpena rÆpaæ phusatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpena rÆpaæ paÂivijÃnÃti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: rÆpena rÆpaæ paÂivijÃnÃtÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ manovi¤¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kÃyena phoÂÂhabbaæ phÆsatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi kÃyassa ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu natthi kÃyassa ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi kÃyassa ÃvaÂÂanà -pe païidhi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "kÃyena phoÂÂhabbaæ phÆsatÅ"ti. 

[BJT Page 368] [\x 368/]     

9. Pa. Pu: na vattabbaæ 'cakkhunà rÆpaæ passati-pe kÃyena 
PhoÂÂhabbaæ phÆsatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 575] [\q 575/]      
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà rÆpaæ passati
-Pe- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusatÅ'ti atthe'va suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. ù: tena hi 'cakkhunà rÆpaæ passati -pe kÃyena phoÂÂhabbaæ 
PÆsatÅ'ti. 

Cakkhunà rÆpaæ passatÅ'ti kathà niÂÂhitÃ

AÂÂhÃrasamo vaggo niÂÂhito. 

Tassa uddÃnaæ. 

Buddo bhagavà manussaloke aÂÂhÃsi, buddhena bhagavatà dhammo desito, natthi 
Buddhassa bhagavato karuïÃ, buddhassa bhagavato uccÃrapassÃvo ativiya a¤¤e gandhajÃ
Te adhigaïhÃti, ekena ariyamaggena cattÃri sÃma¤¤aphalÃni sacchikaroti, jhÃnà jhÃnaæ
saÇkamati, atthi jhÃnantarikÃ, samÃpanno saddaæ suïÃti, cakkhunà rÆpaæ passati -pe-
kÃyena poÂÂhabbaæ phusati. [PTS Page 576] [\q 576/]      

[BJT Page 370] [\x 370/]     

EkÆnavÅsatime vaggo. 

19. 1. 
Kilesajahana kathÃ. 

1. Sa. Pu: atite kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: niruddhaæ nirodheti, vigataæ vigameti, khÅïaæ khepeti, 
AtthaÇgataæ atthaÇgameti, abbhatthaÇgataæ abbhatthaÇgametÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atite kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atÅtaæ niruddhanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atÅtaæ niruddhaæ. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atÅte kilese jahatÅ"ti. 

3. Sa. Pu: atite kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu atÅtaæ natthi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atÅtaæ natthi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atÅte kilese jahatÅ"ti. 

4. Sa. Pu: anÃgate kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 372] [\x 372/]     

Sa. Anu: ajÃtaæ ajaneti, asa¤jÃtaæ asa¤janeti, anibbattaæ anibbatteti, apÃtubhÆtaæ
apÃtubhÃvetÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: na hevaæ vattabbe -pe
5. Sa. Pu: anÃgate kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu anÃgataæ ajÃtanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci anÃgataæ ajÃtaæ. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "anÃgate kilese jahatÅ"ti. 

6. Sa. Pu: anÃgate kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu anÃgataæ natthi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci anÃgataæ natthi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "anÃgate kilese jahatÅ"ti. [PTS Page 577] [\q 577/]      

7. Sa. Pu: paccuppanne kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ratto rÃgaæ jahati, duÂÂho dosaæ jahati, 
MÆÊho mohaæ jahati, kiliÂÂho kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rÃgena rÃgaæ jahati, dosena dosaæ jahati, mohena
Mohaæ jahati, kilesehi kilese jahatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: rÃgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 374] [\x 374/]     

Sa. Anu: dvinnaæ phassÃnaæ -pe- dvinnaæ cittÃnaæ samodhÃnaæ hotÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ
vattabbe -pe
9. Sa. Pu: rÃgo akusalo, maggo kusalo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃga
Dhammà sammukhÅbhÃvaæ Ãgacchanti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kusalÃkusalà sÃvajjÃnavajjà hÅnappaïÅtà kaïhasukkasappaÂibhÃgÃ
Dhammà sammukhÅbhÃvaæ ÃgacchantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "cattÃrimÃni bhikkhave suvidÆravidÆrÃni, 
KatamÃni cattÃri: nabha¤ca bhikkhave paÂhavÅ ca idaæ paÂhamaæ
SuvidÆravidÆraæ -pe- tasmà sataæ dhammo asabhi ÃrakÃ"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ 'kusalÃkusalà -pesammukhÅbhÃvaæ 
ùgacchantÅ'ti. 

11. Pa. Pu: na vattabbaæ atÅte kilese jahati, anÃgato kilese jahati, 
Paccuppanne kilese jahatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: natthi kilese jahatÅ'ti1. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "atÅte kilese jahati, anÃgate kilese jahati, 
Paccuppanne kilese jahatÅ'ti. 

Kilesajahana [PTS Page 578] [\q 578/]      kathà niÂÂhitÃ. 

[A]catukkaÇguttara-rohitassavagga 
1. KilesajahanÃti-[pts.] 

[BJT Page 376] [\x 376/]     

19. 2. 

Su¤¤atà kathÃ. 

1. Sa. Pu: su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: animittaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: appaïihito saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: animittaæ na vattabbaæ saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: su¤¤atà na vattabbà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: appaïihito na vattabbo saÇkhÃrakkhandhapariyÃpanno'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: su¤¤atà na vattabbà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandho na anicco na saÇkhato na paÂiccasamuppa
Nno na khayadhammo na vayadhammo na virÃgadhammo na
Nirodhadhammo na vipariïÃmadhammo'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 378] [\x 378/]      
Sa. Anu: nanu saÇkhÃrakkhandho anicco saÇkhato paÂicca samuppa
Nno khayadhammo vayadhammo virÃgadhammo nirodhadhammo 
VipariïÃmadhammo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci saÇkhÃrakkhandho anicco -pevipariïÃmadhammo, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 

6. Sa. Pu: rÆpakkhandhassa su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 579] [\q 579/]      
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandhassa su¤¤atà rÆpakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: vedÃ-pe-sa¤¤Ã -pevi¤¤Ãïakkhandhassa su¤¤atÃ
SaÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: saÇkhÃrakkhandhassa su¤¤atà vi¤¤ÃïakkhandhapariyÃpannÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà rÆpakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà "saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: saÇkhÃrakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà vedanà -pe-
Sa¤¤Ã -pevi¤¤ÃïakkhandhapariyÃpannÃ'tÅ. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vi¤¤Ãïakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà saÇkhÃrakkhandhapariyÃ
PannÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe-

[BJT Page 380] [\x 380/]     

10. Pa. Pu: na vattabbaæ su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "su¤¤amidaæ bhikkhave saækhÃrà attena và attatiyena vÃ
"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "su¤¤atà saÇkhÃrakkhandhapariyÃpannÃ"ti. 

Su¤¤atà kathà niÂÂhitÃ. 

[A.] MajjhimanikÃya - [BJT Page 382] [\x 382/]     

19. 3. 

SÃma¤¤aphala kathÃ

1. Sa. Pu: sÃma¤¤aphalaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 580] [\q 580/]      
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyaïaæ accutaæ amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sÃma¤¤aphalaæ asaÇkhataæ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- antarikÃvÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sÃma¤¤aphalaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃma¤¤aæ saÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sÃma¤¤aæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃma¤¤aphalaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. AttarÅkÃvÃti- [pts.] 

[BJT Page 384] [\x 384/]     

6. Sa. Pu: sotÃpattiphalaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattimaggo asaÇkhato. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
7. Sa. Pu: sotÃpattimaggo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattiphalaæ asaÇkhanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: sakadÃgÃmi-pe- anÃgÃmi -pearahattaphalaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahattamaggo asaÇkhato. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
9. Sa. Pu: arahattamaggo asaÇkhato'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahattamaggo asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: sotÃpattiphalaæ asaÇkhataæ, sakadÃgÃmÅ -peanÃgÃmi
[PTS Page 581  [\q 581/]     -@]pa- arahattaphalaæ asaÇkhataæ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. Pa.
PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤ca asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤ca tÃïÃni -pe- antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
SÃma¤¤aphala kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 386] [\x 386/]     

19. 4. 

Patti kathÃ. 

1. Sa. Pu: patti asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: tÃïaæ leïaæ saraïaæ parÃyanaæ accÆtaæ amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: patti asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- (dve) antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cÅvarassa patti asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ -pe- amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cÅvarassa vatti asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃnÃ, -pe-(dve) antarivÃ'ti. [PTS Page 582] [\q 582/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 388] [\x 388/]     

7. Sa. Pu: piï¬apÃtassa -pe- senÃsanassa -pe gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrassa patti
asaÇkhatÃ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ -pe- accutaæ amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrassa patti asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ
AsaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- (dve) antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10 Sa. Pu: cÅvarassa patti asaÇkhatà -pepiï¬apÃtassa -pe-
SenÃsanassa -pegilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrassa patti
AsaÇkhatÃ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤ca asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: pa¤ca asaÇtÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pa¤ca tÃïÃni -pe- (pa¤ca) antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
12. Sa. Pu: paÂhamassa jhÃnassa patti asaÇkhatà (evaæ sabbaæ vitthÃretabbaæ), dutiyassa
jhÃnassa -pe- tatiyassa
JhÃnassa -pe- catutthassa jhÃnassa -peÃkÃsÃna¤cÃ
Yatanassa -pe- vi¤¤Ãïa¤cÃyatanassa -peÃki¤ca¤¤Ãyatanassa
-Pe- nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanassa -pesotÃpattimaggassa
-Pe- sotÃpattiphalassa -pesakadÃgÃmimaggassa -pe-
SakadÃgÃmiphalassa -pe- anÃgÃmimaggassa -peanÃgÃmi
Phalassa -pe- arahattamaggassa -pearahattaphalassa patti asaÇkhatÃ'ti. [PTS Page 583] [\q
583/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 390] [\x 390/]     

Sa. Anu: nibbÃnaæ -pe- accutaæ amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni-pe- (dve) antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sotÃpattimaggassa patti asaÇkhatÃ, sotÃpattiphalassa patti
AsaÇkhatà -pe- arahattamaggassa patti asaÇkhatÃ, arahatta
Phalassa patti asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nava asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nava asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nava tÃïÃni -pe- (nava) antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

16. Pa. Pu: na vattabbaæ patti asaÇkhatÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: patti rÆpaæ1 vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïanti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "patti asaÇkhatÃ"ti. 

Patti kathà niÂÂhitÃ. 

1. RÆpà -sÅmu. 

[BJT Page 392] [\x 392/]     

19. 5. 

Tathatà kathÃ. 

1. Sa. Pu: sabbadhammÃnaæ tathatà asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ tÃnaæ leïaæ saraïaæ parÃyanaæ accutaæ amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbadhammÃnaæ tathatà asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 584] [\q 584/]      
3. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- (dve) antarikà vÃ'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

4. Sa. Pu: rÆpassa rÆpatÃ, nanu rÆpatà asaÇkhatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ pe amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rÆpassa rÆpatÃ, nanu rÆpatà asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ asaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 394] [\x 394/]     

6. Sa. Pu: dve asaÇkhatÃni'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dve tÃïÃni -pe- (dve) antarikà vÃ'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: vedanÃya vedanatÃ, nanu vedanatà -pe sa¤¤Ãya sa¤¤atÃ, 
Nanu sa¤¤atà -pe- saÇkhÃrÃnaæ saÇkhÃratÃ, nanu saÇkhÃratÃ
-Pe- vi¤¤Ãïassa vi¤¤ÃïatÃ, nanu vi¤¤Ãïatà asaÇkhatÃ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnaæ pe amatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: rÆpassa rÆpatÃ, nanu rÆpatÃ, -pevi¤¤Ãïassa
Vi¤¤ÃïatÃ, nanu vi¤¤Ãïatà asaÇkhatÃ, nibbÃnaæ
AsaÇkhatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cha asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: cha asaÇkhatÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cha tÃïÃni-pe- (cha) antarikà vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Pa. Pu: na vattabbaæ 'sabbadhammÃnaæ tathatà asaÇkhatÃ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: sabbadhammÃnaæ tathatà rÆpaæ1 vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ
V¤¤Ãïanti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe [PTS Page 585] [\q 585/]      
-Pe-
Pa. PÃ: tena hi "sabbadhammÃnaæ tathatà asaÇkhatÃ"ti. 

Tathatà kathà niÂÂhitÃ. 

1. RÆpÃ-sÅmu. 
[BJT Page 396] [\x 396/]     

19. 6. 

Kusala kathÃ

1. Sa. Pu: nibbÃnadhÃtu kusalÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanà -pepaïÅdhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Paanu: nanu anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ca anÃrammanÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanÃ-pe païidhi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe 'nibbÃnadhÃtu kusalÃ'ti. 

2. Sa. Pu: alobho kusalo sÃrammaïo, atthi tassa ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnadhÃtu kusalà sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: adoso kusalo-pe- amoho kusalo-pesaddhÃ
-Pe- viriyaæ -pe- sati -pe- samÃdhi -pepa¤¤Ã kusalÃ
SÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nibbÃnadhÃtu kusalà sÃrammaïÃ, atthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe-
PaïidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 398] [\x 398/]     
4. Sa. Pu: nibbÃnadhÃtu kusalà anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: alobho kusalo anÃrammaïo, natthi tassa ÃvaÂÂana
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: nibbÃnadhÃtu kusalà anÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanÃ
-Pe- païidhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 586] [\q 586/]      
Sa. Anu: adoso kusalo -pe- amoho kusalo -pesaddhÃ
-Pe- viriyaæ -pe- sati -pesamÃdhi-pepa¤¤Ã kusalÃ
AnÃrammaïÃ, natthi tÃya ÃvaÂÂanà -pe- païidhÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: na vattabbaæ nibbÃnadhÃtu kusalÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu nibbÃnadhÃtu anavajjÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci nibbÃnadhÃtu anavajjÃ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "nibbÃnadhÃtu kusalÃ"ti. 

Kusala kathà niÂÂhitÃ. 

19. 7. 

AccantaniyÃma kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi puthujjanassa accantaniyÃmatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: mÃtughÃtako accantaniyato, pitughÃtako -pe-
ArahantaghÃtako-pe- ruhiruppÃdako -pe-
SaÇghabhedako accantaniyato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi puthujjanassa accantaniyÃmatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: accantaniyatassa puggalassa vicikicchà uppajjeyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci accantaniyatassa puggalassa vicikicchà uppajjeyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa
AccantaniyÃmatÃ'ti. 
3. Sa. Pu: accantaniyatassa puggalassa vicikicchà nuppajjeyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pahÅnÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: pahÅnÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattimaggenÃ'ti. [PTS Page 587] [\q 587/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadÃgÃmÅ -pe- anÃgÃmÅ -pearahattamaggenÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 402] [\x 402/]     

5. Sa. Pu: katamena maggenÃ'ti. 
Pa. Vi: akusalena maggenÃ'ti. 
Sa. Anu: akusalo maggo niyyÃïiko khayagÃmÅ bodhagÃmi 
AnÃsavo-pe- asaÇkilesiko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalo maggo aniyyÃïiko(-pe-)saÇkilesiko, 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci akusalo maggo aniyyÃïiko-pesaÇkilesiko, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe"accantaniyatassa puggalassa 
Vicikicchà akusalena maggena pahÅnÃ'ti. 

6. Sa. Pu: sassatadiÂÂhiyà niyatassa puggalassa ucchedadiÂÂhi uppajjeyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci sassatadiÂÂhiyà niyatassa puggalassa ucchedadiÂÂhi 
Uppajjeyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa accantaniyÃmatÃ"ti 
7. Sa. Pu: sassatadiÂÂhiyà niyatassa puggalassa ucchedadiÂÂhi nuppajjeyyÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pahÅnÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: pahÅnÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattimaggenÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadÃgÃmimaggena -pe- anÃgÃmÅvaggena -pe- 
ArahattamaggenÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 404] [\x 404/]     

9. Sa. Pu: katamena maggenÃ'ti. 
Pa. Vi: akusalena maggenÃ'ti. 
Sa. Anu: akusalo maggo niyyÃïiko khayagÃmÅ bodhagÃmÅ 
AnÃsavo-pe- asaÇkilesiko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalo maggo aniyyÃïiko-pesaÇkilesiko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci akusalo maggo aniyyÃïiko-pesaÇkilesiko, 
Sa. PÃ: no ca vata [PTS Page 588] [\q 588/]      re vattabbe "sassatadiÂÂiyà niyatassa
puggalassa
UcchedadiÂÂhi akusalena maggena pahÅnÃ"ti. 

10. Sa. Pu: ucchedadiÂÂhiyà niyatassa puggalassa sassatadiÂÂhi uppajjeyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci ucchedadiÂÂhiyà niyatassa puggalassa sassatadiÂÂhi
Uppajjeyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa accantaniyÃmatÃ"ti 

11. Sa. Pu: ucchedadiÂÂhiyà niyatassa puggalassa sassatadiÂÂhi nuppajjeyyÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: pahÅnÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: pahÅnÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃpattimaggenÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadÃgÃmÅ maggena -peanÃgÃmimaggena -pe-
ArahattamagganÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe-pe- 

[BJT Page 406] [\x 406/]     

13. Sa. Pu: katamena maggenÃ'ti. 
Pa. Vi: akusalena maggenÃ'ti. 
Sa. Anu: akusalo maggo aniyyÃïiko-pesaÇkilesiko, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "ucchedadiÂÂhiyà niyatassa pugagalassa
SassatadiÂÂhi akusalena maggena pahÅnÃ"ti. 

14. Pa. Pu: na vattabbaæ "atthi putujjanassa accantaniyÃmatÃ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo 
SamannÃgato hoti ekantakÃÊakehi akusalehi dhammehi, so
Sakiæ nimuggo nimuggo'va hetÅ"ti, [a] atthe'va suttantoti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 589] [\q 589/]      
Pa. PÃ: tena hi "atthi putujjanassa accantaniyÃmatÃ"ti. 

15. Sa. Pu: vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo samannÃgato
Hoti ekantakÃÊakehi akusalehi dhammehi. So sakiæ nimuggo
Nimuggo: ca hotÅ"ti. [A] katvà tena ca kÃraïena "atthi
Puthujjanassa accantaniyÃmatÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjitvÃ
NimujjatÅ"ti. [A.] Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sabbakÃlaæ ummujjitvà nimujjatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

SattakaÇguttara -udakupamasutta. 

[BJT Page 408] [\x 408/]     

16. Sa. Pu: vuttaæ bhagavatÃ"idha bhikkhave ekacco puggalo samannÃgato 
Hoti ekantakÃÊakehi akusalehi dhammehi. So sakiæ nimuggo
Nimuggo: va hotÅ"ti katvà tena ca kÃraïena "atthi
Puthujjanassa accantaniyÃmatÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: vuttaæ bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjitvÃ
 hito hoti, ummujjitvà vipassati, viloketi, ummujjitvÃ
Patarati, ummujjitvà patigÃdhappatto hotÅ"ti. [A] attheva
Suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "sabbakÃlaæ ummujjitvà patigÃdhappatto hotÅ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
AccantaniyÃma kathà niÂÂhitÃ. 

[A.] SattakaÇguttara - udakupamasutta. 

[BJT Page 410] [\x 410/]     

19. 8

Indriya kathÃ. 

1. Sa. Pu: natthi lokiyaæ saddhindriyanti. ?
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi lokiyà saddhÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi lokiyaæ viriyindriyaæ -pesatindriyaæ -pesamÃdhindriyaæ
-Pe- pa¤¤indriyanti. [PTS Page 590] [\q 590/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi lokiyà pa¤¤Ã'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi lokiyaæ viriyaæ -pe- sati -pesamÃdhi-pe-pa¤¤Ã'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi lokiyo mano, atthi lokiyaæ manindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhÃ, atthi lokiyaæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atthi lokiyo mano, atthi lokiyaæ manindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà pa¤¤Ã, atthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 412] [\x 412/]     

7. Sa. Pu: atthi lokiyaæ somanassaæ, atthi lokiyaæ somanassindriyaæ, 
Atthi lokiyaæ jÅvitaæ, atthi lokiyaæ jÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhÃ, atthi lokiyaæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi lokiyaæ jÅvitaæ, atthi lokiyaæ jÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà pa¤¤Ã, atthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 
9. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhÃ, atthi lokiyaæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà mano, natthi lokiyaæ manindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: atthi lokiyà pa¤¤Ã, natthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyo mano, natthi lokiyaæ manindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
11. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhÃ, natthi lokiyaæ saddindriyanti. [PTS Page 591] [\q 591/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyaæ somanassaæ, natthi lokiyaæ somanassindriyaæ, 
Atthi lokiyaæ jÅvitaæ, natthi lokiyaæ jÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi lokiyà pa¤¤Ã, natthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 414] [\x 414/]     

Sa. Anu: atthi lokiyo mano, natthi lokiyaæ manindriyanti -pe-
Atthi lokiyaæ jÅvitaæ, natthi lokiyaæ jÅvitindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: atthi lokuttarà saddhÃ, atthi lokuttaraæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhÃ, atthi lokiyaæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
14. Sa. Pu: atthi lokuttaraæ viriyaæ -pe atthi lokuttarà pa¤¤Ã, atthi lokuttaraæ pa¤¤indriyanti.
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokiyà pa¤¤Ã, atthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
15. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhÃ, natthi lokiyaæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokuttarà saddhÃ, natthi lokuttaraæ saddhindriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
16. Sa. Pu: atthi lokiyaæ viriyaæ, -pe- atthi lokiyà pa¤¤Ã, natthi lokiyaæ pa¤¤indriyanti. Pa.
PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi lokuttarà pa¤¤Ã, natthi lokuttaraæ pa¤¤indriyanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
17. Sa. Pu: natthi lokiyÃni pa¤cindriyanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 416] [\x 416/]      
Sa. ;Nu: nanu vuttaæ bhagavatÃ, "addasaæ ko ahaæ bhikkhave buddhacakkhunÃ
Lokaæ olokento satte apparajakkhe tikkhindriye 
Mudindriye svÃkÃre dvÃkÃre suvi¤¤Ãpaye [PTS Page 592] [\q 592/]      duvi¤¤Ãpaye 
Appekacce paralokavajjabhayadassÃvino viharante"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "atthi lokiyÃni pa¤cindriyÃnÅ'ti. 

Indrya kathà niÂÂhitÃ. 

EkunavÅsatimo vaggo niÂÂhito. 
TasasuddÃnaæ: 

AtÅte kilese jahati, anÃgate kilese jahati, paccuppanne kilese jahati, su¤¤atÃ
SaÇkhÃrakkhavdhapariyÃpannÃ, sÃma¤¤aphalaæ asaÇkhataæ, patti asaÇkhatÃ,
sabbadhammÃnaæ tathatÃ
AsaÇkhatÃ, nibbÃnadhÃtu kusalÃ, atthi putujjanassa accantaniyÃmatÃ, natthi lokiyÃni
Pa¤cindriyÃnÅ'ti. [PTS Page 593] [\q 593/]      

[A.] MajjhimanikÃya, mÆlapaïïÃsaka -ariyapariyesana sutta. 

[BJT Page 418] [\x 418/]     

VÅsatime vaggo. 

20. 1. 
Asa¤ciccakathÃ. 

1. Sa. Pu: "asa¤cicca mÃtaraæ jÅvità voropetvà Ãnantariko
HetÅ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asa¤cicca pÃïaæ hanatvà pÃïÃtipÃtÅ hetÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: asa¤cicca mÃtaraæ jÅvità voropetvà Ãnantariko 
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asa¤cicca adinnaæ Ãdiyitvà -pemusÃbhaïitvà musÃvÃdÅ
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: asa¤cicca pÃnaæ hantvà pÃnÃtipÃtÅ na hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: asa¤cicca mÃtaraæ jÅvità voropetvà Ãnantariko na hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: asa¤cicca adinnaæ Ãdiyitvà -pemusà bhaïitvà musÃvÃdi 
Na hotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sa¤cicca mÃtaraæ jÅvità voropetvà Ãnantariko na
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: asa¤cicca mÃtaraæ jÅvità voropetvà Ãnantariko
HotÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 420] [\x 420/]     

Sa. Pu: "asa¤cicca mÃtaraæ jÅvitaæ vorepetvà Ãnantariko
HotÅ"ti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Vi: natthi. 
Sa. Anu: "asa¤cicca mÃtaraæ jÅvitaæ vorepetvà Ãnantariko
HotÅ"ti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci"asa¤cicca mÃtaraæ jÅvitaæ vorepetvà Ãnantariko
HotÅ"ti atthe'va suttanto. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "asa¤cicca mÃtaraæ jÅvitaæ vorepetvà Ãnantariko
HotÅ"ti. 

6. Pa. Pu: na vattabbaæ "mÃtughÃtako Ãnantariko"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanÆ mÃtà jÅvità voropitÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci mÃtà jÅvità voropitÃ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "mÃtughÃtako Ãnantariko"ti. 

7. Pa. Pu: na vattabbaæ "pitughÃtako Ãnantariko"ti. [PTS Page 594] [\q 594/]      
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanÆ pità jÅvità voropitÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci pità jÅvità voropitÃ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "pitughÃtako Ãnantariko"ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaæ "arahantaghÃtako Ãnantariko"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanÆ arahà jÅvità voropitÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà jÅvità voropitÃ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "arahantaghÃtako Ãnantariko"ti. 

[BJT Page 422] [\x 422/]     

9. Pa. Pu: na vattabbaæ "lohituppÃdako1. ùnantariko"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanÆtathÃgatassa lohitaæ uppÃditanti. Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci tathÃgatassa lohitaæ uppÃditaæ, pa. PÃ: tena vata re vattabbe "lohituppÃdako
Ãnantariko"ti. 

10. Sa. Pu: "saÇghabhedako Ãnantariko"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "sabbe saÇghabhedakà ÃnantarikÃ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sabbe saÇghabhedakà ÃnantarikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dhammasa¤¤Å saÇghabhedako Ãnantariko'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: dhammasa¤¤Å saÇghabhedako Ãnantariko'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "atthupÃli saÇghabhedako ÃpÃyiko
Nerayiko kappaÂÂho atekiccho, atthupÃli saÇghabhedako na apÃyiko na nerayiko na
kappaÂÂho na atekiccho"ti. [A]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ "dhammasa¤¤Å saÇghabhedako Ãnantariko"ti. 
1. RuhiruppÃdako -machasaæ, lohiruppÃdako-simu. 
[A.] CullavaggapÃÊi -saÇghabhedakkhandhaka. 

[BJT Page 424] [\x 424/]     

13. Pa. Pu: na vattabbaæ "dhammasa¤¤Å saÇghabhedako Ãnantariko"ti. [PTS Page 595] [\q
595/]      
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"ùpÃyiko nerayiko
KappaÂÂho saÇghabhedako
Vaggarato adhammaÂÂho
Yogakkhemà padhaæsati1
SaÇghaæ samaggaæ bhetvÃna
Kappaæ nirayamhi paccatÅ"ti[a.] 
Atthe'va suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "saÇghabhedako Ãnantariko"ti. 

Asa¤cicca kathà niÂÂhitÃ. 

1. Yogakkhemato dhaæsati-sÅmu. 
[A]dasakaÇguttara -paÂhama Ãnandasutta. 

[BJT Page 426] [\x 426/]     

20. 2. 

¥Ãïa kathÃ. 

1. Sa. Pu: natthi putujjanassa ¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi puthujjanassa pa¤¤Ã pajÃnanà vicayo pavicayo dhamma
Vicayo sallakkhaïà upalakkhaïà paccupalakkhaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi puthujjanassa pa¤¤Ã pajÃnanà vicayo -pe-
PaccupalakkhaïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi puthujjanassa pa¤¤Ã pajÃnanà vicayo -pe-
PaccupalakkhaïÃ. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natti puthujjanassa ¤Ãïa"nti. 

2. Sa. Pu: natthi putujjanassa ¤Ãïanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: puthujjano paÂhamaæ jhÃnaæ samÃpajjeyyÃti. Pa. PaÂi: ÃmantÃ. Sa.  ha: ha¤ci
puthujjano paÂhamaæ jhÃnaæ samÃpajjeyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natthi puthujjanassa ¤Ãïa"nti. 

[BJT Page 428] [\x 428/]     

3. Sa. Pu: puthujjano dutiyaæ jhÃnaæ -pe tatiyaæ jhÃnaæ -pe-
Catutthaæ jhÃnaæ -peÃkÃsÃnag¤cÃyatanaæ samÃpajjeyya, 
Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ -peÃki¤ca¤¤Ãyatanaæ-penevasa¤¤Ã
NÃsa¤¤Ãyatanaæ samÃpajjeyya, putujjano dÃnaæ dadeyya-pe-
[PTS Page 596] [\q 596/]      cÅvaraæ dadeyya-pe- piï¬apÃtaæ dadeyya-pesenÃsanaæ
Dadeyya-pe-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ dadeyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci putujjano gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ dadeyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "natthi puthujjanassa ¤Ãïa"nti. 

4. Pa. Pu: atthi puthujjanassa ¤Ãïanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: puthujjano tena ¤Ãïena dukkhaæ parijÃnÃti, samudayaæ pajahati, 
Nirodhaæ sacchikaroti, maggaæ bhÃveti'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

¥Ãïa kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 430] [\x 430/]     

20. 3. 

NirayapÃla kathÃ. 

1. Sa. Pu: natthi nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: natthi nirayesu kammakÃraïÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi nirayesu kammakÃraïÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi manussesu kammakÃraïÃ, atthi ca kÃraïikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi nirayesu kammakÃraïÃ, atthÅ ca kÃraïikÃ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi nirayesu kammakÃraïÃ, natthi ca kÃraïikÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi manussesu kammakÃraïÃ, natthi ca kÃraïikÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 432] [\x 432/]     

Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: [PTS Page 597] [\q 597/]      "na vessabhu no'pi ca
pettirÃjà somo yamo vessavaïo ca rÃjà sakÃni kammÃni hananti tattha ito
Païunnaæ paralokapattanti" atthe'va suttanto'ti. Sa. PaÂi: ÃmantÃ. Pa. PÃ: tena hi natthi
nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 

6. Sa. Pu: natthi nirayeyu nirayapÃlÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "tamenaæ bhikkhave nirayapÃlà pa¤cavidha
Bandhanaæ nÃma kammakÃraïaæ kÃrenti: tattaæ ayokhÅlaæ hatthe
GamentÅ, tattaæ ayokhÅlaæ dutiye hatthe gamenti, tattaæ 
AyokhÅlaæ pÃde gamenti, tattaæ ayokhÅlaæ dutiye pÃde
Gamenti, tattaæ ayokhÅlaæ majjhe urasmiæ gamentÅ. So tathe dukkhà tibbà kaÂukà vedanÃ
vedeti, na ca tÃva kÃlaæ karoti yÃva. 1 Na taæ pÃpaæ kammaæ. 2 ByantÅhotÅ"ti [a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi atthi nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 

7. Sa. Pu: natthi nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "tamenaæ bhikkhave nirayapÃlà saævese
Tvà kuÂhÃrÅhi3 tacchanti. Tamenaæ bhikkhave nirayapÃlà uddhapÃdaæ4. Adhosiraæ
Âhapetvà vÃsÅhi tacchanti. Tamenaæ
Bhikkhave nirayapÃlà rathe yojetvà ÃdittÃya paÂhaviyÃ
SampajjalitÃya sajotibhÆtÃya sÃrenti'pi paccÃsÃrentipi -petamenaæ bhikkhave nirayapÃlÃ
mahantaæ aÇgÃrapabbataæ
ùdittaæ sampajjalitaæ [PTS Page 598] [\q 598/]      sajotibhÆtaæ Ãropenti'pi oro
PentÅ'pi -pe-

1. YÃva ca-sÅmu. 2. PÃpakammaæ -sÅmu, machasaæ, syÃ, [pts. 3.] KudhÃrÅhi -sÅmu, [pts.] 
4. UddhaæpÃdaæ -sÅmu, machasaæ, [pts. A.] MajjhimanikÃya, devaduta sutta. 

[BJT Page 434] [\x 434/]     

Tamenaæ bhikkhave nirayapÃlà uddhapÃdaæ adhosiraæ gahetvÃ
TattÃya lohakumbhiyà pakkhipanti ÃdittÃya sampajjalitÃya
SajotibhÆtÃya. So tattha pheïuddehakaæ paccati. So tattha
Pheïuddehakaæ paccamÃno sakimpi uddhaæ gacchati. Sakimpi
Adhogacchati. Sakimpi tiriyaæ gacchati. So tattha tibbà kaÂukÃ
Vedanà vedeti, na ca tÃva kÃlaæ karoti yÃva na taæ pÃpaæ kammaæ byantÅ hoti. Tamenaæ
bhikkhave nirayapÃlÃ
MahÃniraye pakkhipanti. So ko pana bhikkhave mahÃnirayo: 

"Catukkaïïo catudvÃro vibhatto bhÃgaso mito
AyopÃkÃrapariyanto ayasà paÂikujjito. 
Tassa ayomayÃbhumu jalità tejasà yutÃ
Samantà yojanasataæ eritvà tiÂÂhati sabbadÃ"ti. [A]

Atthe va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi atthi nirayesu nirayapÃlÃ'ti. 

NirayapÃla kathà niÂÂhitÃ. 


[A.] MajjhimanikÃya -uparipaïïÃsaka-devadÆta sutta. 

[BJT Page 436] [\x 436/]     

20. 4. 

TiracchÃna kathÃ. 
1. Sa. Pu: atthi devesu tiracchÃnagatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tiracchÃnagatesu devÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi devesu tiracchÃnagatÃ'ti. [PTS Page 599] [\q 599/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: devaloko tiracchÃnayonÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi devesu tiracchÃnagatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tattha kÅÂà paÂaÇgà makasà makkhikà ahÅ vicchikÃ
SatapadÅ gaï¬uppÃdÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: natthi devesu tiracchÃnagatÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu atthi tattha erÃvaïo nÃma hatthinÃgo, sahassayuttaæ
Dibbaæ yÃnanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci atthi tattha erÃvano nÃma hatthinÃgo, sahassayuttaæ
Dibbaæ yÃnaæ, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe 'atthi devesu tiracchÃnagatÃ"ti. 

[A.] MajjhamanikÃya, uparipaïïÃsaka-devaduta sutta. 

[BJT Page 438] [\x 438/]     

5. Sa. Pu: atthi devesu tiracchÃnagatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi tattha hatthibandhà assabandhà yÃvasikà kÃraïikÃ
BhattakÃrakÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. PÃ: tena hi "natthi devesu tiracchÃnagatÃ"ti. 

TiracchÃna kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 440] [\x 440/]     

20. 5. 

MaggakathÃ. 

1. Sa. Pu: pa¤caÇgiko maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu aÂÂhaÇgiko maggo vutto bhagavatÃ: seyyathÅdaæ 
SammÃdiÂÂhi -pe- sammÃsamÃdhÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci aÂÂhaÇgiko maggo vutto bhagavatÃ: seyyathÅdaæ
[PTS Page 600] [\q 600/]      sammÃdiÂÂhi -pe- sammÃsamÃdhi. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "pa¤caÇgiko maggo"ti. 

2. Sa. Pu: pa¤caÇgiko maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: 
"MaggÃnaÂÂhaÇgiko1 seÂÂho
SaccÃnaæ caturo padÃ
VirÃgo seÂÂho dhammÃnaæ
DvipadÃna¤ca cakkhumÃ"ti [a]
Attha'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Pa: tena hi "aÂÂhaÇgiko maggo"ti. 

3. Sa. Pu: sammÃvÃcà maggaÇgaæ, sà ca na maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi maggaÇgaæ, sà ca na maggo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. MaggÃnaæ aÂÂhaÇgiko- machasaæ, [a.] Dhammapada. 

[BJT Page 442] [\x 442/]     

4. Sa. Pu: sammÃvÃcà maggaÇgaæ, sà ca na maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃsaÇkappo -pe- sammÃvÃyÃmo -pe sammÃsati
-Pe- sammÃsamÃdi maggaÇgaæ, so ca na maggo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sammÃkammanto -pe- sammà Ãjivo maggaÇgaæ, so ca
Na maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃdiÂÂhi -pe- sammÃsamÃdi maggaÇgaæ , so ca na 
Maggo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi maggaÇgaæ, sà ca maggo'ti. 
Pa.  i¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcà maggaÇgaæ, sà ca maggo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammÃdiÂÂhi maggaÇgaæ, sà ca maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃkammanto -pe- sammÃÃjÅvo maggaÇgaæ, 
So ca maggo'ti. [PTS Page 601] [\q 601/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sammÃsaÇkappo-pe sammÃvÃyÃmo -pesammÃsati 
-Pe-sammÃsamÃdhi maggaÇgaæ, so ca maggo'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammÃvÃcÃ-pe- sammÃkammanto -pesammà ÃjÅvo
MaggaÇgaæ, so ca maggo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

9. Pa. Pu: ariyo aÂÂhaÇkiko maggo'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
[BJT Page 444] [\x 444/]     

Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "pubbe'va ko panassa kÃyakammaæ
VacÅkammaæ Ãjivo suparisuddho hoti evamasasÃyaæ ariyo
AÂÂhaÇgiko maggo bhÃvanà pÃripÆriæ gacchatÅ"ti. [A] atthe'va
Suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "pa¤caÇgiko maggo"ti. 

10. Sa. Pu: pa¤caÇgiko maggo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "yasmiæ ko subhadda dhammavinaye ariyo
AÂÂhaÇgiko maggo na upalabbhati, samaïo'pi tattha na
Upalabbhati, dutiyo'pi tattha samano na upalabbhati, tatiyopi
Tattha samaïo na upalabbhati, catuttho'pi tattha samaïo na
Upalabbhati. Yasmi¤ca ko subhadda dhammavinaye ariyo aÂÂhaÇgiko maggo upalabbhati,
samaïo'pi tattha upalabbhati
Dutiyo'pi -pe- tatiyo'pi -pecatuttho'pi tattha
Samano upalabbhati. Imasmiæ kho subhadda dhammavinaye ariyo
AÂÂhaÇgiko maggo upalabbhati. Idheva subhadda samaïo, idha
Dutiyo samaïo, idha tatiyo samaïo, idha catuttho samaïo. Su¤¤Ã parappavÃdà samaïehi
a¤¤e"ti[b] atthe'va
Suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi"aÂÂhaÇgiko maggo"ti. 

Magga [PTS Page 602] [\q 602/]      kathà niÂÂhitÃ. 

[A.] MajjhimanikÃya -mahÃsaÊÃyatanika suttaæ. 
[B.] DÅghanikÃya -mahÃparinibbÃna sutta. 

[BJT Page 446] [\x 446/]     

20. 6. 

¥Ãïa kathÃ. 

1. Sa. Pu: dvÃdasavatthukaæ ¤Ãïaæ lokuttaranti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvÃdasa lokuttara¤ÃïÃnÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe- 

2. Sa. Pu: dvÃdasa lokuttara¤ÃïÃnÅ'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvÃdasa sotÃpattimagga'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
3. Sa. Pu: dvÃdasa sotÃpattimaggÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvÃdasa sotÃpattiphalÃnÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe sa. Anu: dvÃdasa
sakadÃgÃmÅ -pe- anÃgÃmi -pe- arahattamaggÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dvÃdasa arahattamaggÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: dvÃdasa arahattaphalÃnÅ'ti. Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe
[BJT Page 448] [\x 448/]     

5. Pa. Pu: na vattabbaæ dvÃdasavatthukaæ ¤Ãïaæ lokuttaranti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "idaæ dukkhaæ ariyasaccanti me 
Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuæ udapÃdi
¥Ãnaæ udapÃdi vijjà udapÃdi pa¤¤Ã udapÃdi 
ùloko udapÃdi. Taæ kho panidaæ dukkhaæ ariyasaccaæ
Pari¤¤eyyanti me bhikkhave -pepari¤¤atanti me
Bhikkhave -pe- idaæ dukkhasamudayo ariyasaccanti me
Bhikkhave -pe- taæ kho panidaæ dukkhasamudayo ariyasaccaæ 
PahÃtabbanti me bhikkhave -pe- pahÅnanti me bhikkhave
-Pe- idaæ dukkhanirodho1 ariyasaccanti me bhikkhave
-Pe- taæ ko panidaæ dukkhanirodho1 ariyasaccaæ
SacchikÃtabbanti me bhikkhave -pe- taæ ko panidaæ
DukkhanirodhagÃminÅpaÂipadà ariyasasaccaæ [PTS Page 603] [\q 603/]      bhÃvetabbanti
me
Bhikkhave -pe- bhÃvitanti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuæ udapÃdi
-pe- Ãloko udapÃdÅ"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. PÃ: tena hi "dvÃdasavatthukaæ ¤Ãïaæ lokuttara"nti. 

¥Ãïa kathà niÂÂhitÃ. 

VÅsatimo vaggo niÂÂhito. 

TassuddÃnaæ: 

MÃtughÃtako Ãnantariko, pitughÃtako Ãnantariko, arahantughÃtako Ãnantariko,
lohituppÃdako Ãnantariko, saÇghabhedako Ãnantariko, natthi puthujjanassa ¤Ãïaæ, natthi
nirayesu nirayapÃlÃ, atthi devesu tiracchÃnagatÃ, pa¤caÇgiko maggo, dvÃdasavatthukaæ
¤Ãïaæ lokuttaranti. 

Catuttho païïasako. [PTS Page 604] [\q 604/]      

1. Dukkhanirodhaæ-sÅmu. 

[A.] MahÃvaggasaæyutta-dhammacakkappavattanasuttaæ. 

[BJT Page 450] [\x 450/]     

EkavÅsatimo vaggo. 

21. 1. 

SÃsana kathÃ. 

1. Sa. Pu: sÃsanaæ navaæ katanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: satipaÂÂhÃnaæ navaæ katanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sÃsanaæ navaæ katantÅ. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sammappadhÃnÃ-peiddhipÃdÃ-peindriyà -pe- balÃ
-Pe- bojjhaÇgà navaæ katÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: pubbe akusalaæ pacchà kusalaæ katanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: pubbe sÃsavaæ-pe- sa¤¤ojaniyaæ1 -peganthanÅyaæ2-pe-
OghanÅyaæ3 -pe- yoganÅyaæ4 -pe nÅvaraïiyaæ5 -pe-
ParÃmaÂÂhaæ -pe- upÃdÃniyaæ -pesaækilesikaæ. 6
Pacchà asaÇkilesikaæ katanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi koci tathÃgatassa sÃsanaæ navaæ karoti'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi koci satipaÂÂhÃne navaæ karoti'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi koci sammappadhÃne -peiddhipÃde -pe-
Indriye-pe- bale -pe- bojjhaÇge navaæ karotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Sa¤¤ojanÅyaæ - [pts. 2.] Gatthaniyaæ -sÅmu, machasaæ, 3. Oghaniyaæ -sÅmu, machasaæ 
4. Yoganiyaæ -sÅmu, machasaæ. 5. NÅvaraïiyaæ -[pts. 6.] Saækilesiyaæ - [pts] machasaæ. 

[BJT Page 452. [\x 452/]     ] 

Pa. Anu: atthi koci pubbe akusalaæ pacchà kusalaæ karotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi koci pubbe sÃsavaæ -pesaækilesikaæ pacchà 
Asaækilesikaæ karotÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: labbhà tathÃgatassa sÃsanaæ puna navaæ kÃtunti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: labbhà satipaÂÂhÃnà puna navaæ kÃtunti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà sammappadhÃnÃ-peiddhipÃdÃ-pe-indriyà -pe-
Balà -pe- bojjhaÇgà puna navaæ kÃtunti. [PTS Page 605] [\q 605/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà pubbe akusalaæ pacchà kusalaæ kÃtunti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà pubbe sÃsavaæ -pe- saækilesikaæ pacchÃ
Asaækilesikaæ kÃtunti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

SasÃna kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 454] [\x 454/]     

21. 2. 

Avivitta kathÃ. 

1. Sa. Pu: putujjano tedhÃtukehi dhammehi avivitto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: puthujjano tedhÃtukehi phassehi -petedhÃtukÃhi vedanÃhi
-Pe- sa¤¤Ãhi -pe- cetanÃhi -pecittehi -pe-
SaddhÃhi -pe- viriyehi -pe- satihi -pesamÃdhÅhi -pe-
TedhÃtukÃhi pa¤¤Ãhi avivitto'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: putujjano tedhÃtukehi dhammehi avivitto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: yasmiæ khaïe puthujjano cÅvaraæ deti, tasmiæ khaïe paÂhamaæ
JhÃnaæ upasampajja viharati-peÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ 
UpasampajjaviharatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: yasmiæ khaïe putujjano piï¬apÃtaæ deti -pesenÃsanaæ 
Deti -pe- gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ deti, tasmiæ 
Khaïe catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -pe- nevasa¤¤Ã
NÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Pa. Pu: na vattabbaæ puthujjano tedhÃtukehi dhammehi avivitto'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. AÂu: puthujjanassa rupadhÃtuarÆpadhÃtugaæ kammaæ pari¤¤Ãtanti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "puthujjano tedhÃtukehi dhammehi avivitto"ti. 

Avivitta [PTS Page 606] [\q 606/]      kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 456] [\x 456/]     

21. 3. 

Sa¤¤ojana kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya arahattappattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi ki¤ci sakkÃyadiÂÂhiæ appahÃya -pevicikicchaæ appahÃya
-Pe- sÅlabbataparÃmÃsaæ appahÃya -perÃgaæ appahÃya
-Pe- dosaæ appahÃya -pe- mohaæ appahÃya -pe-
Anottappaæ appahÃya arahattappattÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya arahattappattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà sarÃgo sadoso samoho samÃno samakkho
SapaÊÃpo saupÃyÃso sakileso'ti. 
Pa. PaÂi na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà nirÃgo niddoso nimmoho nimmÃno
Nimmakkho nippaÊÃso nirupÃyÃso nikkileso'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà nirÃgo -pe nikkileso, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya
ArahattappattÅ"ti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaæ "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya arahattappa
TtÅ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: arahà sabbaæ buddhavisayaæ jÃnÃtÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya arahattappattÅ"ti. 

Sa¤¤ojana kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 458] [\x 458/]     

21. 4. 

Iddhi kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 607] [\q 607/]      
Sa. Anu: "niccapaïïarukkhà hontu"ti atthi adhippÃya iddhi buddhÃnaæ
VÃ sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: niccapupphà rukkhà hontu -pe niccaphalità rukkhà 
Hontu-pe- niccaæ juïhaæ hotu -pe niccaæ khemaæ
Hotu -pe- niccaæ subhikkhaæ hotu-pe niccaæ suvatthi
Hotu"ti atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ"ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: "uppanno phasso mà nirujjhÅ"ti atthi adhippÃyaiddhi
BuddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: uppannà vedanà -pe- sa¤¤Ã -pe cetanà -pe-cittaæ
-Pe- saddhà -pe- viriyaæ -pe- sati -pesamÃdhi -pe-
Pa¤¤Ã mà nirujjhi"ti. Atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ vÃ
SÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 460] [\x 460/]     

Sa. Anu: rÆpaæ niccaæ hotu'ti atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ vÃ
SÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanÃ-pe- sa¤¤Ã-pe- saÇkhÃrà -pe vi¤¤Ãïaæ niccaæ
Hotu'ti atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaævÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: jÃtidhammà sattà mà jÃyiæsÆ'ti atthi adhippÃya iddhi-pe-
JarÃdhammà sattà mà jiyiæsÆ'ti1 -pevyÃdhidhammà sattà 
Mà vyÃdhiæsÆ'ti -pe- maraïaæ dhammà sattà mà mÅyiæsÆ'ti
Atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ'ti. 
Pa. PaÂi- na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaæ atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ 
VÃ'ti. [PTS Page 608] [\q 608/]      
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu Ãyasmà piÊindhavaccho ra¤¤o mÃgadhassa seniyassa
BimbisÃrassa pÃsÃdaæ suvaïïanetvava adhimucci, suvaïïo ca 
Pana ÃsÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci Ãyasmà piÊindavaccho ra¤¤o mÃgadhassa seniyassa
BimbisÃrassa pÃsÃdaæ suvaïïanetvava adhimucci, suvaïïo ca 
Pana Ãsi, 
Pa. PÃ: tena vata re vattabbe "atthi adhippÃyaiddhi buddhÃnaæ vÃ
SÃvakÃnaæ vÃ"ti. 

Iddhi kathà niÂÂhitÃ. 

1. MÃjariæsu-sÅmu, [pts.] MÃjiriæsÆ'ti -machasaæ. 

[BJT Page 462] [\x 462/]     

21. 5. 

Buddha kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi buddhÃnaæ buddhehi hÅnÃtirekatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: satipaÂÂhÃnato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammappadhÃnato -peiddhipÃdato-peindriyato
-Pe- balato -pe- bojjhaÇgato -pevasÅbhÃvato
-Pe- sabba¤¤uta¤Ãïadassanato'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Buddha kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 464] [\x 464/]     

21. 6. 

Sabbadisà kathÃ. 

1. Sa. Pu: sabbà disà buddhà tiÂÂhantÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: puratthimÃya disÃya buddho tiÂÂhatÅ'ti. 1
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: puratthimÃya disÃya buddho tiÂÂhatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kinnÃmo so bhagavÃ, kiæ jacco, kiæ gotto, 
KinnÃmà [PTS Page 609] [\q 609/]      tassa bhagavato mÃtÃpitaro, kinnÃmaæ tassa
Bhagavato sÃvakayugaæ, konÃmo tassa bhagavato sÃvakayugaæ, konÃmo tassa bhagavato
upaÂÂhÃko, kÅdisaæ
CÅvaraæ dhÃreti, kÅdisaæ pattaæ dhÃreti, katarasmiæ gÃme vÃ
Nigame và nagare và raÂÂhe và janapade vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dakkhiïÃya disÃya -pe- pacchimÃya disÃya -peuttarÃya 
DisÃya -pe- heÂÂhimÃya disÃya buddho tiÂÂhitÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dakkhiïÃya disÃya -pe- pacchimÃya disÃya -peuttarÃya 
DisÃya -pe- heÂÂhimÃya disÃya buddho tiÂÂhati'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: heÂÂhimÃya disÃya buddho tiÂÂhatÅti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: kinnÃmo so bhagavà -pe- janapade vÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: uparimÃya disÃya buddho tiÂÂhatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: uparimÃya disÃya buddho tiÂÂhatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cÃtummahÃrÃjike tiÂÂhati -petÃvatiæse tiÂÂhati -pe-
YÃme tiÂÂhati -pe- tusite tiÂÂhati -pe nimmÃïaratiyÃ
TiÂÂhati -pe- paranimmita vasavattiyà tiÂÂhati -pe-buhmaloke
TiÂÂhatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Sabbadisà kathà niÂÂhitÃ. 

1. Buddho tiÂÂhÃtÅ'ti [pts]

[BJT Page 466] [\x 466/]     

21. 7. 

Dhamma kathÃ. 

1. Sa. Pu: sabbe dhammà niyatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchattaniyatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi aniyato rÃsÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi aniyato rÃsÅ'ti. [PTS Page 610] [\q 610/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi aniyato rÃsi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbe dhammà niyatÃ"ti. 

2. Sa. Pu: sabbe dhammà niyatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu tayo rÃsÅ vuttà bhagavatÃ: micchattaniyato rÃsi, 
Sammattaniyato rÃsi, aniyato rÃsÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci tayo rÃsÅ vuttà bhagavatÃ: micchatta niyato rÃsi, 
Sammattaniyato rÃsi, aniyato rÃsÅ'ti. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbe dhammà niyatÃ"ti. 

3. Sa. Pu: rÆpaæ rÆpaÂÂhena niyatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

[BJT Page 468] [\x 468/]     

Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: vedanÃ-pe- sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pevi¤¤ÃïÃ
Vi¤¤ÃïaÂÂhena niyatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaæ 'rÆpaæ rÆpaÂÂhena niyataæ -pevedanà 
-Pe-sa¤¤Ã -pe- saÇkhÃrà -pe vi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïaÂÂhena
Niyata"nti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: rÆpaæ hoti, vedanà hoti, sa¤¤Ã hoti, saÇkhÃrà 
Honti, vi¤¤Ãïaæ hoti, vedanà -pe sa¤¤Ã -pe-
SaÇkhÃrà -pe- vi¤¤Ãïaæ -pe- rÆpaæ hoti, vedanÃ
Hoti, sa¤¤Ã hoti, saÇkhÃrà hontÅ"ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PaÂi: tena hi rÆpaæ rÆpaÂÂhena niyataæ, vedanà -pe sa¤¤Ã
-Pe- saÇkhÃrà -pe- vi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïaÂÂhena niyatanti. 

Dhamma [PTS Page 611] [\q 611/]      kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 470] [\x 470/]     

21. 8. 

Kamma kathà 

1. Sa. Pu: sabbe kammà niyatÃ'ti 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchattaniyatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi aniyato rÃsi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi aniyato rÃsi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi aniyato rÃsi'ti. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbe kammà niyatÃ"ti. 
2. Sa. Pu: sabbe kammà niyatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu tayo rÃsi vuttà bhagavatÃ: micchatta niyato rÃsi, 
Sammattaniyato rÃsi, aniyato rÃsi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci tayo rÃsi vuttà bhagavatÃ: micchattaniyato rÃsi, sammattaniyato rÃsi, aniyato
rÃsi, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbe kammà niyatÃ"ti. 

3. Sa. Pu: diÂÂhadhammavedaniyaæ kammaæ diÂÂhadhammavedanÅyaÂÂhena niyatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchatta niyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: upapajjavedanÅyaæ kammaæ -peaparÃpariyavedanÅyaæ kammaæ
AparÃpariyavedanÅyaÂÂhena niyatanti(
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: micchattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaæ "diÂÂhadhammavedaniyaæ kammaæ [PTS Page 612] [\q 612/]     
diÂÂhamma vedaniyaÂÂhena
Niyataæ, upapajjavedanÅyaæ kammaæ -peaparÃpariyavedanÅyaæ
Kammaæ aparÃpariya vedanÅyaÂÂhena niyatanti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: diÂÂhadhammavedanÅyaæ kammaæ upapajjavedanÅyaæ hoti, aparÃpariya
VedanÅyaæ hoti-pe- upapajjavedaniyaæ kammaæ diÂÂhadhammavedanÅyaæ hoti,
aparÃpariyavedaniyaæ hoti -pe- aparÃpariyavedaniyaæ
Kammaæ diÂÂhadhammavedaniyaæ hoti, upapajjavedanÅyaæ hotÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "diÂÂhadhammavedanÅyaæ kammaæ diÂÂhammavedanÅyaÂÂhena niyataæ, 
UpapajjavedanÅyaæ kammaæ -peaparÃpariyavedanÅyaæ kammaæ
AparÃpariya vedanÅyaÂÂhena niyatanti. 

Kamma kathà niÂÂhitÃ. EkavÅsatimo vaggo niÂÂhito. 

Tassa uddÃnaæ. 

SÃsanaæ navaæ kataæ- atthi koci tathÃgatassa sÃsanaæ navaæ karotilabbhà tathÃgatassa 
SÃsanaæ puna navaæ kÃtuæ, putujjano tedhÃtukehi dhammehi avivitto, atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ
appahÃya arahattappatti, atthi adhippÃyiddhi buddhÃnaæ và sÃvakÃnaæ vÃ, 
Atthi buddhÃnaæ buddhehi hÅnÃtirekatÃ, sabba disà buddhà tiÂÂhanti, sabbe dhammÃ
niyatÃ, sabbe kammà niyatÃ'ti. [PTS Page 613] [\q 613/]      

[BJT Page 474] [\x 474/]     

DvÃvÅsatimo vaggo. 

22. 1. 

ParinibbÃna kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya parinibbÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi ki¤ci sakkÃyadiÂÂhiæ appahÃya -pe anottappaæ
AppahÃya parinibbÃnanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya parinibbÃnanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà sarÃgo -pe- sakileso'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà nirÃgo -pe nikkileso'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà nirÃgo. . . Nikkileso, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya
ParinibbÃna"nti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaæ" atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya parinibbÃ
Na"nti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: arahà sabbaæ buddhavisayaæ jÃnÃtÅ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya parinibbÃna"nti. 

ParinibbÃna kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 476] [\x 476/]     

22. 2. 
Kusalacitta kathÃ. 

1. Sa. Pu: arahà kusalacitto parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà pu¤¤ÃbhisaÇkhÃraæ abhisaÇkharonto, 1 Ãne¤jÃbhi
SaÇkhÃraæ abhisaÇkharonto, gati saævattaniyaæ [PTS Page 614] [\q 614/]      kammaæ 
Karonto, bhavasaævattaniyaæ kammaæ karonto, issariya
Saævattaniyaæ kammaæ karotto, Ãdhipaccasaævattaniyaæ2
Kammaæ karonto, mahÃbhogasaævattaniyaæ kammaæ karonto, mahÃparivÃrasaævattaniyaæ
kammaæ karonto, 
Devasobhaggiyasaævattaniyaæ kammaæ karonto, manussasobha
Ggiyasaævattaniyaæ kammaæ karonto parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: arahà kusalacitto parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà Ãcinanto apacinanto pajahanto upÃdiyanto3
Visinento ussinento vidhÆpento saædhÆpento
ParinibbÃyatÅ"ti. 

Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà nevÃcinÃti na apacinÃti apacinitvà Âhito'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà nevÃcinÃti na apacinÃti apacinitvà Âhito, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "arahà kusalacitto 
ParinibbÃyatÅ"ti. 

1. Abhisaækaronto -sÅmu, 2. Adhipaccasaævattaniyaæ - sÅmu, machasaæ, [pts.] 
3. UppÃdiyanto-simu

[BJT Page 478] [\x 478/]     

3. Sa. Anu: nanu arahà neva pajahati na upÃdiyati pajahitvà Âhito -pe-
Neva visineti na ussineti visinetvà Âhito -pe- nanu
Arahà neva vidhÆpeti na saædhÆpeti vidhÆpetvà Âhito'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà neva vidhÆpeti na saædhÆpeti vidhÆpetvà Âhito. 
Sa. PÃ: ne ca vata re vattabbe "arahà kusalacitto parinibbÃyati"ti. 

4. Pa. Pu: na vattabbaæ "arahaæ kusalacitto parinibbÃyatÅ"ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu arahà upaÂÂhitasati1 sato sampajÃno parinibbÃyatÅ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà upaÂÂhitasati sato sampajÃno parinibbÃyati. 
Pa. PÃ: tena vata2 re vattabbe "arahà kusalacitto parinibbÃyati"ti. 

Kusalacitta [PTS Page 615] [\q 615/]      kathà niÂÂhitÃ. 

1. UpaÂÂhitassati-simu. Machasaæ 2. No ca vata re -sÅ. Mu. 

[BJT Page 480] [\x 480/]     

22. 3. 
ùne¤ja kathÃ. 

1. Sa. Pu: arahà Ãne¤je Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu arahà pakaticitte Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà pakaticitte Âhito parinibbÃyati, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "arahà Ãne¤jeÂhito
ParinibbÃyatÅ"ti. 

2. Sa. Pu: arahà Ãne¤je Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà kiriyamaye Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà vipÃkacitte Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà vipÃkacitte Âhito parinibbÃyati, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "arahà Ãne¤jeÂhito
ParinibbÃyatÅ"ti. 

3. Sa. Pu: arahà ane¤je Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahà kiriyÃbyÃkate citte Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà vipÃkÃbyÃkate citte Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

[BJT Page 482. [\x 482/]     ] 

Sa.  ha: ha¤ci arahà vipÃkÃbyÃkate citte Âhito parinibbÃyati. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "arahà ÃnejjeÂhito
ParinibbÃyatÅ"ti. 

4. Sa. Pu: arahà Ãne¤je Âhito parinibbÃyatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ
Sa. Anu: nanu bhagavà catutthajjhÃnà vuÂÂhahitvà samanantarà parinibbu
To'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà catutthajjhÃnà vuÂÂhahitvà samanantarà parinibbuto, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "arahà Ãne¤jeÂhito
ParinibbÃyatÅ"ti. 

ùne¤ja [PTS Page 616] [\q 616/]      kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 484] [\x 484/]     

22. 4. 

DhammÃbhisamaya kathÃ. 

1 Sa. Pu: atthi gabbhaseyyÃya dhammÃbhisamayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi gabbhaseyyÃya dhammadesanÃ, dhamsamavaïaæ, dhammasÃkacchÃ, 
ParipucchÃ, sÅlasamÃdÃnaæ, indriyesu guttadvÃratÃ, bhojane
Matta¤¤ÆtÃ, pubbarattÃpararattaæ jÃgariyÃnuyogo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi gabbhaseyyÃya dhammadesanÃ, dhammasavaïaæ -pe-
PubbarattÃpararattaæ jÃgariyÃnuyogo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi gabbhaseyyÃya dhammadesanÃ, dhammasavaïaæ -pe-
PubbarattÃpararattaæ jÃgariyÃnuyogo, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe " atthi gabbhaseyyÃya dhammÃbhi
Samayo"ti. 

2. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyÃya dhammÃbhisamayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu dve paccayà sammÃdiÂÂhiyà uppÃdÃya. 1 Parato ca
Ghoso yoniso ca manasikÃro'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci dve paccayà sammÃdiÂÂhiyà uppÃdÃya. 1 Parato ca
Ghoso yoniso ca manasikÃro, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "atthi gabbhaseyyÃya dhammÃbhisamayo"ti. 

3. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyÃya dhammÃbhisamayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: suttassa pamattassa muÂÂhassatissa asampajÃnassa dhammÃbhisamayo'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

DhammÃbhisamaya kathà niÂÂhitÃ. 

1. UpÃdÃya -sÅmu, [pts.] 

[BJT Page 486] [\x 486/]     

22 5-7

Tissopi kathÃ. 

1. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyÃya arahattappattÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 617] [\q 617/]      
Sa. Anu: suttassa pamattassa muÂÂhassatissa1 asampajÃnassa arahattappatti'ti
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi supinagatassa dhammÃbhisamayo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: suttassa pamattassa muÂÂhassatissa1 asampajÃnassa dhammÃbhisamayo'ti. Pa. PaÂi:
na hevaæ vattabbe -pe
Tissopi kathà niÂÂhitÃ. 

MuÂÂhasatissa -simu -[pts]

[BJT Page 488] [\x 488/]     

22. 8. 

AbyÃkata kathÃ. 

1. Sa. Pu: sabbaæ supinagatassa cittaæ abyÃkatanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: supinantena pÃïaæ haneyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci supinantena pÃïaæ haneyya, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "sabbaæ supinagatassa cittaæ
AbyÃkata"nti. 

2. Sa. Pu: supinantena adinnaæ Ãdiyye -pemusà bhaïeyya -pe-
Pisuïaæ1 bhaïeyya -pe- pharusaæ bhaïeyya -pe- samphaæ
Palapeyya2 -pe- sandhiæ chindeyya -pe nillopaæ hareyya
-Pe- ekÃgÃrikaæ kareyya -peparipatthe tiÂÂheyya -pe-
ParadÃraæ gaccheyya -pe- gÃmaghÃtakaæ kareyya -pe nigamaghÃtakaæ kareyya -pe-
supinantena methunaæ dhammaæ 
Pitaseveyya-pe- supinagatassa asuci mucceyya -pe- supina
Ntena dÃnaæ dadeyya -pe- civaraæ dadeyya -pe- piï¬apÃtaæ
Dadeyya -pe- senÃsanaæ dadeyya -pegilÃnapaccayabhesajja
ParikkhÃraæ dadeyya -pe- khÃdanÅyaæ dadeyya -pe- bhojanÅyaæ
Dadeyya-pe- pÃnÅyaæ dadeyya -pecetiyaæ vandeyya -pe-
Cetiye mÃlaæ Ãropeyya -pegandhaæ Ãropeyya 
-Pe- vilepanaæ Ãropeyya pe cetiyaæ abhidakkhiïaæ 
KareyyÃ'ti. [PTS Page 618] [\q 618/]      
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci supinantena cetiyaæ abhidakkhiïaæ kareyya, 
Sa. PÃ: ne ca vata re vattabbe "sabbaæ supinagatassa cittaæ abyÃka
Ta"nti. 

1. Pisuïaæ -sÅmu. 2. Samphaæ phÃlÃpeyya - sÅmu, samphappalÃpeyya - [pts.] 

[BJT Page 490] [\x 490/]     

3. Pa. Pu: na vattabbaæ "sabbaæ supinagatassa cittaæ abyÃkata"nti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: nanu supinagatassa cittaæ abbohÃriyaæ vuttaæ bhagavatÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa.  ha: ha¤ci supinagatassa cittaæ abbohÃriyaæ vuttaæ bhagavatÃ, 
Pa. PÃ: tena1 vata re vattabbe "sabbaæ supinagatassa cittaæ 
AbyÃkata"nti. 

AbyÃkata kathà niÂÂhitÃ. 

1. No ca -sÅmu, 

[BJT Page 492. [\x 492/]     ] 

22. 9. 

ùsevanapaccaya kathÃ. 

1. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "pÃïÃtipÃto bhikkhave Ãsevito
BhÃvito bahulÅkato nirayasaævattaniko tiracchÃnayonisaævatta
Niko pettivisayasaævattaniko, yo sabbalahuso 
PÃïÃtipÃtassa vipÃko manussabhÆtassa appÃyukasaævattaniko
HotÅ"ti[a.] Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "atthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ"ti. 

2. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ' "adinnÃdÃnaæ bhikkhave asevitaæ bhÃvitaæ
BahulÅkataæ nirayasaævattanikaæ tiracchÃnayonisaævattanikaæ 
Pettivisayasaævattanikaæ, yo sabbalahuso adinnÃdÃnassa 
VipÃko manussabhÆtassa bhegabyasanasaævattaniko hoti -pe-
Yo sabbalahuso kÃmesu micchÃcÃrassa vipÃko manussa
BhÆtassa sapattaverasaævattaniko hoti -peyo sabba
Lahuso musÃvÃdassa [PTS Page 619] [\q 619/]      vipÃko manussabhÆtassa
abhÆtabbhakkhÃna
Saævattaniko1 hoti -pe- yo sabbalahuso pisunÃya
VÃcÃya vipÃko manussabhÆtassa mittehi bhedanasaævattaniko
Hoti -pe- yo sabbalahuso pharusÃya vÃcÃya vipÃko 
ManussabhÆtassa amanÃpasaddasaævattaniko hoti -pe-
[A.] AÂÂhakaÇguttara - duccaritavipÃkasutta 
AbbhutababhakkhÃnasaævattanikeæ - sÅmu, [pts.] 

[BJT Page 494] [\x 494/]     

Yo sabbalahuso samphappalÃpassa1. VipÃko manussabhÆtassa 
AnÃdeyyavÃcasaævattaniko hoti. SurÃmerayapÃnaæ bhikkhave
Asevitaæ -pe- yo sabbalahuso surÃmerayapÃnassa 
VipÃko manussabhÆtassa ummattakasaævattaniko hotÅ"ti, [a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi atthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 

3. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "micchÃdiÂÂhi bhikkhave Ãsevità bhÃvitÃ
BahulÅkatà nirayasaævattanikà tiracchÃnayonisaævattanikà 
PettivisayasaævattanikÃ"ti. Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "atthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ"ti. 

4. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "micchÃsaækappo -pemicchÃsamÃdhi
Bhikkhave Ãsevito bhÃvito -pepettivisayasaævattana 
NikÃ"ti. Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "atthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ"ti. 

4. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ"ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatà "micchÃsaækappo -pemicchÃsamÃdhi
Bhikkhave Ãsevito bhÃvito -pepettivisayasaævatta
Niko"ti attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi atthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 

5. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 

1. SamphappalÃpassa - sÅmu. [A.] AÂÂhakaÇguttaraduccaritavipÃkasutta. 

[BJT Page 496] [\x 496/]     

Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ: "sammÃdiÂÂhi bhikkhave Ãsevità bhÃvitÃ
BahulÅkatà amatogadhà hoti amataparÃyanà amatapariyosÃna"ti. Sa. PÃ: tena hi "atthi kÃci
ÃsevanapaccayatÃ"ti. 

6. Sa. Pu: natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ'ti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu vuttaæ bhagavatÃ' sammÃsaækappo bhikkhave Ãsevito
BhÃvito bahulÅkato -pe- sammÃsamÃdhi bhikkhave Ãsevito
BhÃvito bahulÅkato [PTS Page 620] [\q 620/]      amatogadho hoti amataparÃyano
AmatapariyosÃno"ti. Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi "atthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ"ti. 

ùsevanapaccaya kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 498] [\x 498/]     

22. 10. 

Khaïika kathÃ. 

1. Sa. Pu: vakacittakkhaïikà sabbe dhammÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: citte mahÃpaÂhavÅ saïÂhÃti, mahÃsamuddo saïÂhÃti, 
SinerupabbatarÃjà saïÂhÃti, Ãpo saïÂhÃti, tejo
SaïÂhÃti, vÃyo saïÂhÃti, tiïakaÂÂhavanappatayo1
SaïÂhahantÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: eka cittakkhaïikà sabbe dhammÃ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: cakkhÃyatanaæ cakkhuvi¤¤Ãïena sahajÃtanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: cakkhÃyatanaæ cakkhuvi¤¤Ãïena sahajÃtanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu Ãyasmà sÃriputto etadavoca: "ajjhattika¤ce2
ùvuso cakkhuæ aparibhinnaæ hoti, bahirà ca rupà na 
ùpÃthaæ Ãgacchanti, no ca tajjo samannÃhÃro hoti, 
Neva tÃva tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa3 pÃtubhÃvo hoti. 
Ajjhattika¤ceva Ãvuso cakkhuæ aparibhinnaæ hoti, bÃhirà ca rÆpà ÃpÃthaæ Ãgacchanti, no ca
tajjo
SamannÃhÃro hoti, neva tÃva tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa. 3
PÃtubhÃvo hoti. Yato ca kho Ãvuso, ajjhatti
Ka¤ceva cakkhuæ aparibhinnaæ hoti, bÃhirà ca rÆpà ÃpÃthaæ
ùgacchanti, tajo ca samannà hÃro hoti, evaæ tajjassa
Vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hotÅ"ti. [A] attheva suttanto'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ: "cakkhÃyatanaæ cakkhuvi¤¤Ãïena sahajÃ
Ta"nti. 

1. TiïakaÂÂhavanappatiyo- sÅmu, machasaæ, [pts.] 
2. Ajjhattika¤ceva -sÅmu, macha«aæ. 
3. Vi¤¤ÃïabhÃvassa-sÅmu. 
[A.] MajjhimanikÃya-mahÃhatthipadopama sutta. 

[BJT Page 500] [\x 500/]     

4. Sa. Pu: ekacittakkhaïikà sabbe dhammÃti. 
Pa. PaÂi: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: sotÃyatanaæ -pe- ghÃnÃyatanaæ -pejivhÃyatanaæ -pe-
KÃyÃyatanaæ kÃyavi¤¤Ãïena sahajÃtanti. [PTS Page 621] [\q 621/]      
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kÃyÃyatanaæ kÃyavi¤¤Ãïena sahajÃtanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu Ãyasmà sÃriputto etadavoca: 
"Ajjhattiko ce 1 Ãvuso, kÃyo aparibhinno hoti, 
BÃhirà ca phoÂÂhabbà na apÃthaæ Ãgacchanti, no ca -pe-
Ajjhattiko ceva Ãvuso kÃyo aparibhinno hoti. 
BÃhirà ca phoÂÂhabbà ÃpÃthaæ Ãgacchanti, no ca -pe-
Yato ca ko Ãvuso, ajjhattiko ceva kÃyo
Aparibhinno hoti bÃhirà ca phoÂÂhabbà ÃpÃthaæ
ùgacchanti, tajjo ca samannÃhÃro hoti, evaæ
Tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hotÅ"ti[a] attheva
Suttanto'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. PÃ: tena hi na vattabbaæ "kÃyÃyatanaæ kÃyavi¤¤Ãïena sahajÃta'nti. 
6. Pa. Pu: na vattabbaæ ekacittakkhaïikà sabbe dhammÃ'ti. 
Sa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Pa. Anu: sabbe dhammà niccà dhuvà sassatà aviparinÃma dhammÃ'ti. 
Sa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Pa. PÃ: tena hi ekacittakkhaïikà sabbe dhammÃ"ti. 

Khaïika kathà niÂÂhitÃ. 

DvÃvÅsatimo vaggo niÂÂhito. 

TassuddÃnaæ: 

"Atthi ki¤ci sa¤¤ojanaæ appahÃya parinibbÃnaæ, arahà kusalaæ citto parinibbÃyati, 
Arahà anejke Âhito parinibbÃyati, atthi gabbhaseyyÃya dhammÃbhisamayo, atthi
gabbhaseyyÃya arahattappatti, atthi supinagatassa dhammÃbisamayo, atthi supinagatassa
arahattappatti, sabbaæ supinagatassa cittaæ abyÃkataæ, 
Natthi kÃci ÃsevanapaccayatÃ, ekacittakkhaïikà sabbe dhammÃ. [PTS Page 622] [\q 622/]  
   

1. Ceva-sÅmu, machasaæ. 
[A.] MajjhimanikÃya-mahÃhatthipadopama sutta. 

[PTS Page 622] [\q 622/]     
[BJT Page 502] [\x 502/]     

TevÅsatimo vaggo

23. 1. 

EkÃdhippÃya kathÃ. 

1. Sa. Pu: ekÃdhippÃyena1 methuno dhammo patisevitabbo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ekÃdhippÃyena assamaïena2 hotabbaæ abikkhunà hotabbaæ
JinnamÆlena3 hotabbaæ pÃrÃjikena hotabbanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ekÃdhippÃyena methuno dhammo patisevitabbo'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: ekÃdhippÃyena pÃïo hantabbo -peadinnaæ Ãdiyitabbaæ
-Pe-musà bhaïitabbà -pe- pisuïaæ bhaïitabbaæ -pe- pharusaæ
Bhaïitabbaæ -pe- samphaæ palapitabbaæ -pesandhi cheditabbo4
-Pe- nillopaæ kÃtabbaæ -pe ekÃgÃrikaæ kÃtabbaæ
-Pe- paripanthe ÂhÃtabbaæ -peparadÃro gantabbo -pe-
GÃmaghÃto5 kÃtabbo -pe nigamaghÃto6 kÃtabbo'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

EkÃdhippÃyakathà niÂÂhitÃ. 

1. EkÃdhippÃyo-[pts.] 
2. Asamanena -sÅmu, 
3. JindamÆlena -simu, 
4. CheditabbÃ-sÅmu, [pts]
5. GÃmaghÃtako -simu, macha«aæ, syÃ
6. NigamaghÃtako-simu. Machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 504. [\x 504/]     ] 

23. 2. 

Arahantavaïïa kathÃ. 

1. Sa. Pu: arahantÃnaæ vanïena amanussà methunaæ dhammaæ patisevantÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: arahantÃnaæ vaïïena amanussà pÃïaæ hanantÅ -peadinnaæ
ùdiyanti -pe- musà bhaïanti -pe-pisuïaæ bhaïanti -pe pharusaæ bhaïanti -pe-
samphaæpalapanti -pe- sandhiæ chindanti
-Pe- nillopaæ haranti -pe ekÃgÃrikaæ karonti -pe-
Paripatthe tiÂÂhanti -pe- paradÃraæ gacchanti -pe gÃmaghÃtaæ karonti -pe- nigamaghÃtaæ
karontÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Arahantavaïïakhathà [PTS Page 623] [\q 623/]      niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 506] [\x 506/]     

23. 3. 
IssariyakÃmakÃritÃ1 kathÃ. 

1. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu vinipÃtaæ gacchatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu nirayaæ gacchati-pe-
Sa¤jivaæ gacchati -pe- kÃlasuttaæ gacchati-petÃpanaæ gacchati
-Pe- patÃpanaæ2 gacchati -pe- saÇghÃtaæ gacchati -pe-
Roruvaæ gacchati -pe- avÅciæ gacchatÅ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu vinipÃtaæ gacchati'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu vinipÃtaæ gacchatÅ'ti
Attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu vinipÃtaæ
GacchatÅ'ti natthava suttanto. 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "bodhisatto issariyÃmakÃritÃ
Hetu vinipÃtaæ gacchatÅ"ti. 

3. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu gabbhaseyyaæ okkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 3
Sa. Anu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu nirayaæ upapajjeyya 
-Pe- tiracchÃnayonÅæ uppajjeyyÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. IssariyakÃmakÃrikÃkathÃ-macha«aæ
2. MahÃtÃpanaæ-machasaæ
3. ùmantÃ-natthi [pts.] 

[BJT Page 508] [\x 508/]     

4. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu gabbhaseyyaæ okkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bodhisatto iddhimÃti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: bodhisatto iddhimÃti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bodhisattena1 chandiddhipÃdo bhÃvito -pe- 
ViriyiddhipÃdo -pecittiddhipÃdo-pevÅmaæsiddhipÃdo
BhÃvito'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
[PTS Page 624] [\q 624/]      
6. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu gabbhaseyyaæ okkamatÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu gabbhaseyyaæ okkamatÅ'ti
Attheva suttanto'ti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci 'bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu gabbhaseyyaæ
OkkamatÅ'ti nattheva suttanto, 
Sa. PÃ: no ca vata revattabbe "bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu gabbhaseyyaæ okkamatÅ"ti. 

7. Sa. Pu: bodhisatto bassariyakÃmakÃritÃhetu dukkarakÃrikaæ ÃkÃsÅ'ti
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhotu sassato lokoti
PccÃgacchi2 asassato lokoti -peantavà lokoti
-Pe- anantavà lokoti -pe- taæ jÅvaæ taæ sarÅranti
-Pe- a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅranti -pehoti tathÃgato
ParammaraïÃti -pe- neva hoti na na hoti tathÃgato
ParammaraïÃti paccÃgacchiti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

1. Bodhisatto -sÅmu. 
2. PacchÃga¤ji - [pts]

[BJT Page 510] [\x 510/]     

8 Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu dukkarakÃrikaæ akÃsi'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu dukkarakÃrikaæ 
AkÃsÅ'ti nattheva suttanto. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa.  ha: 'ha¤ci bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu dukkarakÃrikaæ
AkÃsÅ'ti natthava suttanto, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe 'bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu dukkarakÃrikaæ akÃsÅ'ti. 

9. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu aparantapaæ akÃsi, 
A¤¤aæ satthÃraæ uddÅsÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu sassato lokoti
PaccÃgacchi [PTS Page 625  [\q 625/]     -@]pa- neva hoti na na hoti tathÃgato
ParammaraïÃ'ti paccÃgacchi'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu a¤¤aæ satthÃraæ 
UddisÅ'ti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu a¤¤aæ satthÃraæ uddisÅ'ti attheva suttantoti. 
Pa. PaÂi: natthi. 
Sa.  ha: 'ha¤ci bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu a¤¤aæ satthÃraæ
UddÅsÅ'ti nattheva suttanto, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu a¤¤aæ satthÃraæ uddÅsÅ'ti. 

IssariyakÃmakÃrità kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 512] [\x 512/]     

23. 4. 

PatirÆpa kathÃ. 

1. Sa. Pu: attha na rÃgo rÃgapatirÆpakoti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: atthi na phasso phassapatirupako, attha na vedanÃ
VedanÃpatirÆpakÃ, atthi na sa¤¤Ã sa¤¤ÃpatirupakÃ, atthi na cetanà cetanÃpatirÆpakÃ, atthi na
cittaæ cittapatirÆpakaæ, 
Atthi na saddhà saddhÃpatirupakÃ, atthi na viriyaæ viriyapati
RÆpakaæ, atthi na sati satipatirÆpakÃ, atthi na samÃdhi
SamÃdhipatirupako, atthi na pa¤¤Ã pa¤¤Ãpati rÆpakÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi na doso dosapatirÆpako-peatthi na moho
MohapatirÆpako -pe- atthi na kileso kilesapatirÆpako'ti. Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 626]
[\q 626/]      
Sa. Anu: atthi na phasso phassapatirÆpako -peatthi na pa¤¤Ã
Pa¤¤ÃpatirÆpakÃ'ti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-

Patirupa kathà niÂÂhitÃ. 

[BJT Page 514] [\x 514/]     

23. 5. 

Aparinipphanna kathÃ. 

1. Sa. Pu: rÆpaæ aparinipphannanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: rÆpaæ na aniccaæ, na saÇkhataæ, na paÂiccasamuppannaæ, na
Khayadhammaæ, na vayadhammaæ, na virÃgadhammaæ, na nirodhadhammaæ, 
Na viparinÃmadhammanti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu rÆpaæ aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ
Vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhammaæ viparinÃmadhammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci rÆpaæ aniccaæ saÇkhataæ -peviparinÃmadhammaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "rÆpaæ aparinipphanna"nti. 

2. Sa. Pu: dukkha¤¤eva parinipphannanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu "yadaniccaæ taæ dukkhaæ? Vuttaæ bhagavatÃ, rÆpaæ
Aniccanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci "yadaniccaæ taæ dukkhaæ"vuttaæ bhagavatÃ, rÆpaæ aniccaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "dukkha¤¤eva parinipphanna"nti. 

[BJT Page 516] [\x 516/]     

3. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤Ã -pesaÇkhÃrà -pe- vi¤¤Ãïaæ
-Pe- cakkhÃyatanaæ -pe- dhammÃyatanaæ -pecakkhudhÃtu
-Pe- dhammadhÃtu -pe- cakkhundriyaæ -pea¤¤ÃtÃvindriyaæ
Aparinipphannanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. [PTS Page 627] [\q 627/]      
Sa. Anu: a¤¤ÃtÃvindriyaæ na aniccaæ -pe- na viparinÃmadhamma'nti. 
Pa. PaÂi: na hevaæ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu a¤¤ÃtÃvindriyaæ aniccaæ saÇkhataæ -peviparinÃmadhammanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci a¤¤ÃtÃvindriyaæ aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ 
Khayadhammaæ vayadhamma virÃgadhammaæ nirodhadhammaæ viparinÃmadhammaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "a¤¤ÃtÃvindriyaæ aparinipphanna"nti. 

4. Sa. Pu: drakkha¤¤eva parinipphannanti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa. Anu: nanu "yadaniccaæ taæ dukkhaæ vuttaæ bhagavatÃ, a¤¤ÃtÃvindriyaæ
Anicca'nti. 
Pa. PaÂi¤¤Ã: ÃmantÃ. 
Sa.  ha: ha¤ci "yadaniccaæ taæ dukkhaæ" vuttaæ bhagavatÃ, a¤¤ÃtÃvindriyaæ
Aniccaæ, 
Sa. PÃ: no ca vata re vattabbe "dukkha¤¤eva parinipphanna"nti. 

Aparinipphanna kathà niÂÂhitÃ. 

TevÅsatimo vaggo niÂÂhito. 
[BJT Page 518] [\x 518/]     

Tassa uddÃnaæ: 

EkÃdhippÃyena methuno dhammo patisevitabbo, 
ArahantÃnaæ vaïïena amanussà methunaæ dhammaæ patisevanti. 
Bodhisatto issariyakÃmakÃritÃhetu vinipÃtaæ gacchati, 
Gabbhaseyyaæ okkamati dukkarakÃrikaæ akÃsi aparantapaæ akÃsi
A¤¤aæ satthÃraæ uddÅsi atthi na rÃgo rÃgapatirÆpako, 
Atthi na doso dosapatirupako atthi na moho mohapatirÆpako, 
Atthi na kileso kilesapatirÆpako. 
RÆpaæ aparinipphannaæ a¤¤ÃtÃvivdriyaæ aparinipphannanti. [PTS Page 628] [\q 628/]      

(1)"Mahà niyÃmo anusayà niggaho khuddakapa¤camo
ParappavÃdamaddano suttamÆlasamÃhità ujjotanà satthusamaye"ti. 

KathÃvatthuppakaraïe pa¤catiæsabhÃïavÃraæ niÂÂhitaæ

KathÃvatthuppakaraïaæ samattaæ. 

Jaya(-