Input by the Sri Lanka Tripitaka Project


[PTS Vol Kvu 2] [\z Kv /] [\f II /]    
[PTS Page 317] [\q 317/]      
[BJT Page 230] [\x 230/]     
Jaññhamo vaggo

ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿
³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   ³
³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³
³						   ³
³ Text converted to Classical Sanskrit Extended    ³
³ (CSX) encoding:				   ³
³ 						   ³
³ description             character  =	ASCII	   ³
³  						   ³
³ long a                  à             224	   ³
³ long A                  â             226	   ³
³ long i                  ã             227	   ³
³ long I                  ä             228	   ³
³ long u                  å             229	   ³
³ long U                  æ             230	   ³
³ vocalic r               ç             231	   ³
³ vocalic R               è             232	   ³
³ long vocalic r          é             233	   ³
³ vocalic l               ë             235	   ³
³ long vocalic l          í             237	   ³
³ velar n                 ï             239	   ³
³ velar N                 ð             240	   ³
³ palatal n               ¤             164	   ³
³ palatal N               ¥             165	   ³
³ retroflex t             ñ             241	   ³
³ retroflex T             ò             242	   ³
³ retroflex d             ó             243	   ³
³ retroflex D             ô             244	   ³
³ retroflex n             õ             245	   ³
³ retroflex N             ö             246	   ³
³ palatal s               ÷             247	   ³
³ palatal S               ø             248	   ³
³ retroflex s             ù             249	   ³
³ retroflex S             ú             250	   ³
³ anusvara                ü             252	   ³
³ anusvara (overdot)      §             167	   ³
³ capital anusvara        ý             253	   ³
³ visarga                 þ             254	   ³
³ (capital visarga                      255)	   ³
³ 						   ³
³ Other characters of the CSX encoding table are   ³
³ not included. Accents have been dropped in order ³
³ to facilitate word search.			   ³
ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ


6. 1 Niyàmakathà. 
1. Sa. Pu: niyàmo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü tàõaü leõaü saraõaü paràyatanaü
Accutaü amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: niyàmo asaïkhato, nibbànaü asaïkhatanati. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ni. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni, dve leõàni, dve saraõàni, dve
Paràyanàni, dve accunàni, dve amatàni, dve 
Nibbànàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dve nibbànànã'ni. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi dvinnaü nibbànànaü uccanãcatà hãnappaõittà
Ukkaüsàvakaüso sãmà và bhedo và ràji và
Antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 232] [\x 232/]     
5. Sa. Pu: niyamo asaïkhatànã'ni. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi keci niyàmaü okkamanti, pañalabhanti, uppàdenti, samuppàdenti, uññhàpenti,
samuññhàpenti, samuppàdenti, uññhàpenti, samuññhàpenti. Nibbattenti, abhinibbattenti,
janenti, sa¤jenentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

Sa. Anu: atthi keci asaïkhataü okkamanti pañilabhanti upàdenti samuppàdenti uññhàpeniti
muññhàpenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sa¤jenentã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: niyamo asaïkhatànã'ni. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggo asaïkhatànã'ni. [PTS Page 318] [\q 318/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: niyàmo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sotàpattiniyàmo asaïkhatànã'ni. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattimaggo asaïkhatoti, 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sotàpattimaggo asaïkhatànã'ni. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattiniyàmo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 234] [\x 234/]     
10. Sa. Pu: sakadàgàmã niyàmo -pe- anàgàmi niyàmo
-Pe- arahatta niyàmo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahattamaggo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: arahattamaggo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahattaniyàmo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: sotàpattiniyàmo asaïkhato -pearahatta niyàmo
Asaïkhato nibbànaü asaïkhatatti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sa¤ca asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: pa¤ca saïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤ca tàõàti -pe- antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: niyàmo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchattaniyàmo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: micchattaniyàmo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammattaniyàmo saïkhato'ti. [PTS Page 319] [\q 319/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 236] [\x 236/]     
16. Sa. Pu: na vattabbaü niyàmo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: niyàmo uppajja niruddhe aniyate hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi niyàmo asaïkhato'ti. 
Pa. Anu: micchattaniyàme uppajja niruddhe aniyato hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi micchattaniyàmo asaïkhato'ti. 

Niyàmakathà niññhità. 
[BJT Page 238] [\x 238/]     
6. 2 Pañiccasamuppàdakathà. 
1. Sa. Pu: pañiccasamuppàdo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü tàõaü leõaü saraõaü paràyanaü accunaü amatanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pañiccasamuppado saïkhato nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni dve leõàni dve saraõàni dve paràyanàni dve acvutàni dve amatàni dve
nibbànàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dve nibbànàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi dvinnaü nibbànànaü uccanãcatà hinappaõà1 ukkaüsàvakaüso sãmà và bhodo
và ràji và2 antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 320] [\q 320/]      
5. Sa. Pu: pañiccasamuppado asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avijjà asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Hinapaõittà - sãmu, machasaü 2. Ràji và - machasaü. 

[BJT Page 240] [\x 240/]     
6. Sa. Pu: avijjà saïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañiccasamuppàdo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: pañiccasamuppàdo asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avijjàpaccayà saïkhàrà asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: avijjàpaccayà saïkhàrà saïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañiccasamuppàdo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: pañiccasamuppàdo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü saïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañiccasamuppàdo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: pañiccasamuppàdo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü saïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañiccasamuppàdo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 242] [\x 242/]     
13. Sa. Pu: pañiccasamuppàdo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: jàtipaccayà jaràmaraõaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: jàtipaccayà jaràmaraõaü saïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 321] [\q 321/]      
Sa. Anu: pañiccasamuppàdo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: na vattabbaü: pañiccasamuppàdo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "jàtipaccayà bhikkhave jaràmaraõaü uppàdàvà
tathàgatànaü anuppàdà và tathàgatànaü ñhità'va sà dhàtu dhammaññhittà dhammaniyàmatà
idapaccayatà. Taü tathàgato abhisambujjhati, abhisameti. Abhisambujjhitvà abhisametvà
àcikkhati deseti pa¤¤ajjhitvà paññhapeti vivarati vibhajati uttànikaroti1passathà'ti càha.
Jàtipaccayà bhikkhave jaràmaraõaü bhavapaccayà bhikkhave jàti -peavijjàpaccayà bhikkhave
saïkhàrà uppàdà và tathàgatànaü anuppàdà và tathàgatànaü ñhità'va sà dhàtu -pe-
passathà'ti càha. Avijjàpaccayà bhikkhave saïkhàrà iti kho bhikkhave yà tatra tathatà
avitathatà ana¤¤athatà idaccayatà, ayaü vuccati bhikkhave pañiccasamuppàdo"ti[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Niga: tena hi pañiccasamuppàdo asaïkhato'ti. 

16. Sa. Pu: "avijjàpaccayà saïkhàrà"ti yà tattha dhammaññhitatà
Dhammaniyàmatà asaïkhatà. Nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Uttàniü karoti - machasaü [a] nidànasaüyutta - paccayasuttaü

[BJT Page 244] [\x 244/]     
17. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: avijjà paccayà saïkhàrà'ti yà tattha dhammaññhittà dhammaniyàmatà asaïkhatà.
Saïkhàrapaccayà vi¤¤àõanti yà tattha dhammaññhitatà dhammaniyàmatà asaïkhatà
nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tiõi asaïkhatàni'ti. [PTS Page 322] [\q 322/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: tiõi asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tiõi tàõàni -pe- antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: avijjàpaccayà saïkhàrà'ti yà tattha dhammaññhitatà dhammaniyàmatà asaïkhatà,
saïkhàrapaccayà vi¤¤àõanti'1- yà tattha dhammaññhitatà dhammaniyàmatà asaïkhatà -pe
jàtipaccayà jaràmaraõa'nti yà tattha dhammaññhitatà dhammaniyàmatà asaïkhatà. Nibbànaü
asaïkhanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvàdasa asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: dvàdasa asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve taõàni -pe- dvàdasaleõàni -pedvàdasa antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Pañiccasamuppàdakathà niññhità 
1. Nibbànaü asaïkhatanti. Na hevaü vattabbe -pe- tiõi asaïkhatà'ti. [PTS,] 


[BJT Page 246] [\x 246/]     
6. 3 Saccakathà
1. Sa. Pu: cattàri saccàni asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cattàri tàõàni, cattàri leõàni, cattàri saraõàni, cattàri paràyanàni. Cattàri accutàni,
cattàri amatàni, cattàri nibbànànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: cattàri nibbànànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi catunnaü nibbànànaü uccanicatà hinappaõitanà ukkaüsàmakaüso sãmà và
bhedo và ràji và antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dukkhasaccaü asaïkhatanti. [PTS Page 323] [\q 323/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhaü asaïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dukkhasaccaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàyikaü dukkhaü cetasikaü dukkhaü sokaparidevadukkhadomanassa upàyàsà
asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: samudayasaccaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samudayo asaïkhatoti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 248] [\x 248/]      
6. Sa. Pu: samudayasaccaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà asaïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggasaccaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: maggasaccaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi -pe- sammàsamàdhi asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dukkhaü saïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhasaccaü saïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kàyikaü dukkhaü cetasikaü dukkhaü sokaparidevadukkhadomanassaupàyàsà
saïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhasaccaü saïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: samudayo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samudayosaccaü saïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà asaïkhatà'ti. [PTS Page 324] [\q 324/]    
 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samudayosaccaü saïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 250] [\x 250/]     
13. Sa. Pu: maggo asaïkhato'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasaccaü saïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sammàdiññhi -pe- sammàsamàdhi asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasaccaü saïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nirodhasaccaü asaïkhataü, nirodho asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhasaccaü asaïkhataü, dukkhaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: nirodhasaccaü asaïkhataü nirodho asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samudayasaccaü asaïkhataü samudayo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: nirodhasaccaü asaïkhataü nirodho asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasaccaü asaïkhataü maggo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: dukkhasaccaü asaïkhataü dukkhaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nirodhasaccaü asaïkhataü nirodho saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: samudayasaccaü asaïkhataü samudayo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nirodhasaccaü asaïkhataü nirodho saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 252] [\x 252/]     
20. Sa. Pu: maggasaccaü asaïkhataü maggo saïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nirodhasaccaü asaïkhataü nirodho saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: na vattabbaü cattàri saccàni asaïkhato'ti. [PTS Page 325] [\q 325/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàrimàni bhikkhave tathàni avitathàni ana¤¤athàni.
Katamàni cattàri: idaü dukkhanti bhikkhave tathàmetaü avitathametaü ana¤¤athametaü.
Ayaü dukkhasamudayo'ti -pe- ayaü dukkhanirodho'ti -pe- ayaü
dukkhanirodhagàminipañipadà'ti tathametaü avitathametaü ana¤¤athametaü imàni kho
bhikkhave cattàri tathàni avitathàni ana¤¤athàni"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tena hi cattàri saccàni asaïkhato'ti. 

Saccakathà niññhità. 

[A] saccasaüyutta - tathasutta

[BJT Page 254] [\x 254/]     
6. 4 âruppakathà
1. Sa. Pu: àkàsàna¤càyatanaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü tàõaü leõaü saraõaü paràyanaü accutaü amananti. 
Pa. Pañi: na havaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: àkàsàna¤càyatanaü asaïkhatanti1-. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na havaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- antarikàvà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: àkàsàna¤càyatanaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: àkàsàna¤càyatanaü bhavo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti
attabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 326] [\q 326/]      
Sa. Anu: asaïkhataü bhavo gati sattàvalivàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti
attabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi àkàsàna¤càyupagaü kammanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi asaïkhatupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âkàsàna¤càyatanaü asaïkhataü nibbànaü asaïkhatanti - [PTS]

[BJT Page 256] [\x 256/]     
6. Sa. Pu: atthi àkàsàna¤càyupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi asaïkhatupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: àkàsàna¤càyatane sattà jàyanti, jiyanti miyanti, cavanti upapajjanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhate sattà jàyanti, jiyanti, mãyanti, cavanti, uppajjanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: àkàsàna¤càyatane atthi vedanà sa¤¤à saükhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhate atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: àkàsàna¤càyatanaü catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhataü catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaü: cattàro àruppà asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu cattàro àruppà anejà vuttà bhagavatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci cattàro àruppà anejà vuttà bhagavatà, anu. Pà: tena vata re vattabbe: cattàro
àruppà asaïkhatà'ti. 

Aruppakathà [PTS Page 327] [\q 327/]      niññhità. 
[BJT Page 258] [\x 258/]     
6. 5 Nirodhasamàpattikathà
1. Sa. Pu: nirodhasamàpatti asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü tàõaü leõaü saraõaü paràyanaü accutaü amananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: nirodhasamàpatti asaïkhatà nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- antarikàvà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: nirodhasamàpatti asaïkhatà'ti. 1-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi keci nirodhaü samàpajjanti pañilabhanti uppàdenti samuppàdenti uññhapenti
samuññhapenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sa¤ajanetti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi keci asaïkhataü samàpajjanti pañilabhanti uppàdenti samuppàdenti
uññhapenti samuññhapenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sa¤janentã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Nirodhasamàpatti asaïkhatà'ti, àmantà - [PTS] natthi

[BJT Page 260] [\x 260/]     
5. Sa. Pu: nirodhà1- vodànaü vuññhànaü pa¤¤àyati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhatà vodànaü vuññhànaü pa¤¤àyatã'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: nirodhaü samàpajjantassa pañhamaü nirujjhati vacãsaïkhàro tato kàyasaïkhàro
tato cittasaïkhàro. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhataü samàpajjatassa pañhamaü nirujjhati vacãsaïkhàro tato kàyasaïkhàro
tato cittasaïkhàro'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: nirodhà vuññhihantassa pañhamaü upasampajjati cittasaïkhàro tato kàyasaïkhàro
tato vacãsaïkhàro'ti. [PTS Page 328] [\q 328/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhataü vuññhihantassa pañhamaü upasampajjati citasaïkhàro tato
kàyasaïkhàro tato vacãsaïkhàro'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: nirodhà vuññhitaü tayo phassà phusanti su¤¤ato phasso animitto phasso
appaõihito phasso'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhatà vuññhitaü tayo phassà phusanti su¤¤ato phasso animitto phasso
appaõihito phasso'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Nirodho - sãmu, syà. 

[BJT Page 262] [\x 262/]     
9. Sa. Pu: nirodhà vuññhitassa vivekaninnaü cittaü hoti vivekapoõaü vivekapabbhàranti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhatà vuññhatassa vivekaninnaü cittaü hoti vivekapoõaü vivekapabbhàranti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Pa. Pu: na vattabbaü nirodhasamàpatti asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: saïtà'ti. Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi nirodhasamàpatti asaïkhatà'ti. 

Nirodhasamàpattikathà niññhità. 

[BJT Page 264] [\x 264/]     
6. 6 âkàsakathà
1. Sa. Pu: àkàso asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü tàõaü leõaü saraõaü paràyanaü accutaü amananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: àkàso asaïkhato nibbanaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatàni'ti. [PTS Page 329] [\q 329/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- antarikàvà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: àkàso asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi keci anàkàsaü àkàsaü karonti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà1-. 
Sa. Anu: atthi keci saïkhataü asaïkhataü karontã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi keci àkàsaü anàkàsaü karontã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi keci asaïkhataü saïkhataü karonti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. "Atthi keci anàkàsaü àkàsaü kironti'ti, àmantà" ayaü pàñho [PTS] potthake natthi. 

[BJT Page 266] [\x 266/]     
6. Sa. Pu: àkàse pakkhiyo1- gacchanti, candimasuriyà gacachanti, tàrakaråpàni gacchanti,
iddhiü vikubbanti, bàhuü càlenti, pàõiü càlenti, pàõiü càlenti, leóóuü khipanti, laguëaü
khipanti, iddhiü khipanti, usuü khipanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhate pakkhiyo1- gacchanti, candimasuriyà gacchanti, tàrakaråpàni gacchanti,
iddhiü vikubbanti. Bàhuü càlenti, pàõiü càlenti, pàõiü càlenti, leóóuü khipanti, laguëaü
khipanti, iddhiü khipanti, usuü khipantã'ti. . 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: àkàsaü parivàretvà gharàni karonti, koññhàni karonti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asaïkhataü parivàretvà gharàni karonti, koññhàni karontã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: udapàne kha¤¤amàte anàkàso àkàso hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhataü asaïkhataü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: tucchaudapàne puriyamàne tucchakoññhe purisamàne tucchakumbhiyà
puriyamànàya akàso antaradhàyati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 330] [\q 330/]      
Sa. Anu: asaïkhataü antaradhàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaü: àkàso asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: àkàso saïkhato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi àkàso asaïkhato'ti. 

âkàsakathà niññhità. 
1. Pakkhito - machasaü

[BJT Page 268] [\x 268/]     
6. 7 âkàso sanidassanoti kathà
1. Sa. Pu: akàso sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpaü råpàyatanaü råpadhàtu nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtakaü cakkhuvi¤¤eyyaü
cakkhusmiü pañiha¤¤ati cakkhussa àpàthaü àgacchati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: àkàso sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca àkàsa¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca àkàsa¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca àkàsa¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti" atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aõanti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti'atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbai [PTS Page 331] [\q 331/]      cakkhu¤ca pañicca àkàsa¤ca
uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaü àkàso sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu passati dvinnaü rukkhànaü antaraü dvinnaü thambhànaü antaraü
tàëacchiddaü vàtapànacchiddanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati1- dvinnaü rukkhànaü antaraü dvinnaü thambhànaü antaraü
tàëacchiddaü vàtapànacchiddaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: àkàso sanidassano'ti. 

Akàso sanidassanotikathà niññhità. 

1. Passasi - sãmu [a] majjhimanikàya - uparipaõõàsaka - saëàyatanavagga - jachakkasuttaü

[BJT Page 270] [\x 270/]     
6. 8 Pañhavidhàtu sanidassanoti àdiü katvà kàyakammaü sanidasasnanti pariyosànakathà
1. Sa. Pu: pañhavidhàtu sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpaü råpàyatanaü råpadhàtu nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtakaü cakkhuvi¤¤eyyaü
cakkhusmiü pañiha¤¤ati cakkhussa àpàthaü àgacchati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pañhavidhàtu sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca pañhavidhàtu¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca pañhavidhàtu¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca pañhavidhàtu¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti" atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aõanti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 332] [\q 332/]      
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti'atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbai cakkhu¤ca pañicca pañhavidhàtu¤ca uppajjati
cakkhuvi¤¤àõanti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaü pañhavidhàtu sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu passati1- bhumiü pàsàõaü pabbatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati1- bhumiü pàsàõaü pabbataü, anu. Pà: tena vata re vattabbe'
pañhavidhàtusanidassano'ti. 2-

1. Passasi - sãmu 2. Sanidassanàti -pe- sãmu, machasaü. [A] majjhimanikàya -
uparipaõõasaka - saëàyatanavagga - jachakkasuttaü

[BJT Page 272] [\x 272/]     
4. Pa. Pu: na vattabbà: apodhàtu sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu passati1- udakanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati udakaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe àpodhàtu sanidassanà'ti[a.] 


5. Pa. Pu: na vattabbà: tejodhàtu sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu passati aggiü jalananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati aggiü jalanataü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe tejodhàtu sanidassanà'ti. 

6. Pa. Pu: na vattabbà: vayodhàtu sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu passati vàtena rukkhe sa¤càliyamàne'ti 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati vàtena rukkhe sa¤càliyamàne, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe vàyodhàtu sanidassanà'ti[a.] 

7. Sa. Pu: cakkhundriyaü sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpaü råpàyatanaü råpadhàtu nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtakaü cakkhuvi¤¤eyyaü
cakkhusmiü pañiha¤¤ati cakkhussa àpàthaü àgacchati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: cakkhundriyaü sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca cakkhundriya¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. [PTS Page 333]
[\q 333/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Passasi - simu 2. Sanidassanàti -pe- machasaü, sãmu. 

[BJT Page 274] [\x 274/]     
9. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca cakkhundri¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca cakkhundriya¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti" atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aõanti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti'atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbai cakkhu¤ca pañicca cakkhundriya¤ca uppajjati
cakkhuvi¤¤àõanti. 

10. Sa. Pu: na vattabbaü pa¤cindriyàni sanidassano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu passati1- cakkhuü sotaü ghànaü jivhaü kàyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati cakkhuü sotaü ghànaü jivhaü kàyaü, anu. Pà: tena vata re vattabbe'
pa¤cindriyàni sanidassano'ti. [A]

11. Sa. Pu: kàyakammaü sanidassano'ti. ?
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpaü råpàyatanaü råpadhàtu nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtakaü cakkhuvi¤¤eyyaü
cakkhusmiü pañiha¤¤ati cakkhussa àpàthaü àgacchati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kàyakammaü sanidassananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca kàyakamma¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Passasi - simu 2. Sanidassanàtãti -pe- sãmu, machasaü [a] majjhimanàkàya,
uparipaõõàsaka, saëàyatanavagga - chajakkasuttaü

[BJT Page 276] [\x 276/]     
13. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca kàyakamma¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca kàyakamma¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti" atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. [PTS Page 334] [\q 334/]      
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤aõana"nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhuvi¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti'atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbai cakkhu¤ca pañicca kàyakamma¤ca uppajjati
cakkhuvi¤¤àõanti. 

14. Sa. Pu: na vattabbaü kàyakammaü sanidassana'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu passati1- abhikkamantaü pañikkamantaü àlokentaü vilokentaü sammi¤jentaü
pasàrenta'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci passati abhikkamantaü pañikkamantaü àlokentaü vilokenattaü
sammi¤jentaü pasàrentaü2, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe' kàyakammaü sanidassana'nti. 

Pañhavidhàtu sanidassanàni àdiü katvà
Kàyakammaü sanidassananti pariyosànakathà 
Niññhità
Chaññhamo vaggo niññhito. 

Tassu uddànaü: 
Niyàmo asaïkhato pañiccasamuppàdo asaïkhato, cattàri saccàni asaïkhatàni, cattàro àruppà
asaïkhatà, nirodhasamàpatti asaïkhatà, àkàso asaïkhato, àkàso sanidassano, cattàro
mahàbhåtà, pa¤cindriyàni, tatheva kàyakammanti. [PTS Page 335] [\q 335/]      

1. Passasi - sãmu 2. Pasàrentaü - sãmu, natthi. 

[PTS Page 335] [\q 335/]     
[BJT Page 278] [\x 278/]     
Sattamo vaggo
7. 1 Saïgahitakathà. 
1. Sa. Pu: natthi keci dhammà kehici dhammehi saïgahità'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammà kehici dhammehi paõanaü gacchanti, uddesaü gacchanti.
Pariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi keci dhammà kehici dhammehi gaõanaü gacchanti, uddesaü gacchanti
pariyàpannà, 
Anu pà: no ca vata re vattabbe: natthi keci dhammà kehici dhammehi saïgahità'ti. 

2. Sa. Pu: cakkhàyatanaü katamaü khandhagaõanaü1gacchati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: råpakkhandhagaõanaü gacchatã'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhàyatanaü råpakkhandhaõanaü gacchanti, anu pà: no ca vata re
vattabbe: cakkhàyatanaü råpakkhandhena saïgahità'ti. 
Sa. Pu: sotàyatanaü -pe- ghànàyatanaü -pejivhàyatanaü -pe kàyàyatanaü katamaü
khandhagaõanaü gacchatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: råpakkhandhagaõanaü gacchati. 
Anu.  ha: ha¤ci kàyàyatanaü råpakkhandhagaõanaü gacchati, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: kàyàyatanaü rupakkhandhena saïgahita'nti. 

1. Katamakkhandhaõanaü - machasaü

[BJT Page 280] [\x 280/]     
3. Sa. Pu: råpàyatanaü -pe- saddàyatanaü -pegandhàyatanaü -pe rasàyatanaü
-pephoññhabbàyatanaü katamaü khandhagaõanaü gacchati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: råpakkhandhagaõanaü gacchatã'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci phoññhabbàyatanaü råpakkhandhaõanaü gacchanti, anu pà: tena vata re
vattabbe: phoññhabbàyatanaü råpakkhandhena saïgahita'nti. 

4. Sa. Pu: sukhà vedanà katamaü khandhagaõanaü gacchati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: vedanàkkhandhagaõanaü gacchatã'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci vedanà vedanakkhandhaõanaü gacchanti, anu pà: tena vata re vattabbe:
sukhà vedanà vedanàkkhandhena saïgahità'ti. 
Sa. Pu: sukhàvedanà -pe- adukkhamasukhà vedanà katamaü khandhagaõanaü gacchatã'ti.
[PTS Page 336] [\q 336/]      
Pa. Pañi¤¤à: vedanàkkhandhagaõanaü gacchati. 
Anu.  ha: ha¤ci adukkhamasukhà vadenà vedanàkkhandhagaõanaü gacchati, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: adukkhamasukhà vedanàkkhandhena saïgahita'nti. 

5. Sa. Pu: cakkhusamphassajà sa¤¤à katamaü khandhagaõanaü gacchati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: sa¤¤àkkhandhagaõanaü gacchatã'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhusamphassajà sa¤¤à sa¤¤àkkhandhaõanaü gacchanti, anu pà: tena
vata re vattabbe: cakkhusamphassajà sa¤¤àkkhandhena saïgahità'ti. 
Sa. Pu: sotàsamphassajà sa¤¤à -pemanosamphassajà sa¤¤à katamaü khandhagaõanaü
gacchatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: sa¤¤àkkhandhagaõanaü gacchati. 
Anu.  ha: ha¤ci manosamphassajà sa¤¤à sa¤¤àkkhandhagaõanaü gacchati, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: manosamphassajà sa¤¤à sa¤¤àkkhandhena saïgahita'nti. 

[BJT Page 282] [\x 282/]     
6. Sa. Pu: cakkhusamphassajà cetanà -pemanosamphassajà cetanà katamaü khandhagaõanaü
gacchati'ti. Pa. Pañi¤¤à: saïkhàrakkhandhagaõanaü gacchati'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci manosamphassajà tenà saïkhàrakkhandhagaõanaü gacchati, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: manosamphassajà cetanà saïkhàrakkhandhena saïghahità'ti. 

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü -pe- manovi¤¤àõaü katamaü katamaü khandhagaõanaü
gacchati'ti. Pa. Pañi¤¤à: vi¤¤àõakkhandhagaõanaü gacchati'ti. 
Anu.  ha: ha¤ci manovi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandhagaõanaü gacchati, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: manovi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandhena saïghahità'ti. 

8. Pa. Pu: yathà dàmena và yotetna và dve balivaddà1 saïgahità, sikkàya piõóapàto
saïgahito, sà gaddulenasaïgahito2evameva te dhammà tehi dhammehi saïgahità'ti+ 

Pañi.  ha: ha¤ci dàmena và yottena và dve balivdadà saïgahità, [PTS Page 337] [\q 337/]  
   sikkàya piõóapàto saïgahito, sà gaddulena saïgahito, 
Pañi. Pà: tena vata re vattabbe: "atthi keci dhammà kehici dhammehi saïgahità"ti. 

Saïgahitakathà niññhità. 

1. Balibaddha - machasaü 2. Saïgahità - sãmu. 3. âmantà - sãmu. [PTS]

[BJT Page 284] [\x 284/]     
7. 2 Sampayuttakathà
3. Sa. Pu: natthi keci dhammà kehici dhammehi sampayuttà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammà kehici dhammehi sahagatà sahajàtà saüsaññhà ekuppàdà
ekanirodhà ekavatthukà ekàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi keci dhammà kehici dhammehi sahagatà sahajàtà saüsaññà ekuppadà
ekanirodhà ekavatthukà ekàrammaõà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: natthi keci dhammà kehici dhammehi sampayuttà'ti. 

2. Sa. Pu: vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandhena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi vedànàkkhandho sa¤¤àkkhandhena sahajato, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandhena sampayutto'ti. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho saïkhàrakkhandhena vi¤¤ànkhandhena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci vedanàkkhandho vi¤¤àõakkhandhona sahajato, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: vedanàkkhandho vi¤¤àõakkhandhenasampayutto'ti'ti. 
Sa. Anu: sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho vedanàkkhandhena
sa¤¤àkkhandhena saïkhàrakkhandhena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci vi¤¤àõakkhandho saïkhàrakkhandhena sahajàto, [PTS Page 338] [\q 338/] 
    
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: vi¤¤àõakkhandho saïkhàrakkhandhena sampayutto'ti. 
Pa. Pu: yathà tilamhi telaü anugataü anupaviññhaü, ucchumbhi raso anugato anupaviññho,
evameva te dhammà tehi dhammehi anugatà anupaviññhà'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe- 

Sampayuttakathà niññhità. 

[BJT Page 286] [\x 286/]     
7. 3 Cetasikakathà. 
1. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammà cittena sahagatà sahajàtà saüsaññhàsampayuttà ekuppàdà
ekanirodhà ekavatthukà ekàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi keci dhammà cittena sahagatà sahajàtà saüsaññhà sampayuttà
ekuppadà ekanirodhà ekavatthukà ekàrammaõà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: natthi cetasiko dhammo'ti. 

2. Sa. Pu: phasso cittena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu ñha: ha¤ci phasso cittena sahajàto'ti. 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: phasso cetasiko'ti. 
3. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- cetanà -pesaddhà -pe viriyaü -pe- sati -pesamàdhi -pe-
pa¤¤à -pe ràgo -pedoso -pe- moho -pe anottappaü cittena sahajàtanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu ñha: ha¤ci anottappaü cittena sahajàtaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: anottappaü cetasikanti. 

4. Pa. Pu: cittena sahajàtà'ti katvà cetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: phassena sahajàtà'ti katvà phassikà'ti1-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

1. Phassasikà - sãmu, machasaü, syà. 

[BJT Page 288] [\x 288/]     
Pa. Pu: cittena sahajàtà'ti katvà cetasikà'ti. [PTS Page 339] [\q 339/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: vedanàya-pe- sa¤¤àya -pe cetanàya-pesaddhàya-pe viriyena -pe-
satiyà-pesamàdhinà-pe- pa¤¤àya -pe ràgena -pedosena -pemohena -pe anottappena
sahajàtà'ti katvà anottappikà'ti. [A]
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

5. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
Sa. Anu: "cittaü hidaü cetasikà ca dhammà anantato saüviditassa hotãti. Hinappaõãtaü
tadubhaye viditvà sammaddaso vedi palokadhammanti" attha'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Niga: tena hi atthi cetasiko dhammo'ti. 

6. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha kevañña bhikkhu parasattànaü paramuggalànaü
cittampi àdisati, cetasikampi àdisati, vitakkitampi àdisati, vicàritampi3àdisati: evampi te
mano. Itthampi te mano. Itipi te citta'nti"[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Niga: tena hi atthi cesiko dhammo'ti. 

Cetasikakathà niññhità. 

1. Samàdhiyà - [PTS 2.] Anottappàsikà - sãmu, machasaü, [PTS] anottappasikà - syà 3.
Vicàrikampi - simu [a] dighanikàya - kevaóóha (kevañña) suttaü. 

[BJT Page 290] [\x 290/]     
7. 4 Dànakathà. 
1. Sa. Pu: cetasiko dhammo dànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 340] [\q 340/]      sa. Anu: labhà cetasiko dhammo paresaü dàtunti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: labbhà cetasiko dhammo paresaü dàtunti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: labbhà phasso paresaü dàtunti
Pa pañi: na vehaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà vedanà -pe- sa¤¤à - cetanà - saddhà - viriyaü - sati - samàdhi -pepa¤¤à
paresaü dàtunti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: na vattabbaü: cetasiko dhammo dàna'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: dànaü aniññhaphalaü akantaphalaü amanu¤¤aphalaü secanakaphalaü
dukkhudrayaü dukkhavipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Anu: nanu dànaü iññhaphalaü kantaphalaü manu¤¤aphalaü asecanakaphalaü
sukhudrayaü3sukhavipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci dànaü iññhaphalaü kantaphalaü manu¤¤aphalaü asecanakaphalaü
sukhudrayaü3sukhavipàkaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: cetasiko dhammo dàna'nti. 

1. Dukkhindriyaü - [PTS 2.] Na hevaü vattabbe' iti [PTS,] ånaü 3. Sukhindriyaü - [PTS PTS]

[BJT Page 292] [\x 292/]     
3. Sa. Pu: dànaü iññhaphalaü vuttaü bhagavatà civaraü dànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: cãvaraü iññhaphalaü kantaphalaü manu¤¤aphalaü asecanakaphalaü sukhudrayaü
sukhavipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pañi: dànaü iññhaphalaü vuttaü bhagavatà. Piõóapàto -pe
senàsanaü1-pegilànapaccayabhesajjaparikkhàro dànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: gilànapaccayabhesajjaparikkhàro iññhaphalo kantaphalo manu¤¤aphalo
asecanakaphalo sukhudrayo2- sukhavipàko'ti. 
Pa pañi: na vehaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: na vattabbaü cetasiko dhammo dàna'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: [PTS Page 341] [\q 341/]      
"Saddhà hiriyaü kusalaü ca dànaü dhammà ete sappurisànuyàtà, etaü hi dànaü dibbaü
vadanti etena hi gacchati devalokanti"
Atthe'va suttatto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi cetasiko dhammo dàna'nti. 

5. Sa. Pu: na vattabbaü: cetasiko dhammo dàna'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "pa¤cimàni bhikkhave dànàni mahàdànàni agga¤¤àni
ratta¤¤àni vaüsa¤¤àni poràõàniasaükiõõàni asaükiõõapubbàni na saïkiyanti na
saïkiyissanti appatikuññhàni3- samaõehi bràhmaõehi vi¤¤uhi. Katamàni pa¤ca: idha
bhikkhave ariyasàvako. 

1. Senàsana - sãmu 2. Sukhindriyo - [PTS 3.] Appañikuññhàni - sãmu, machasaü, 
[BJT Page 294] [\x 294/]      pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti. Pàõàtipàtà
pañivirato bhikkhave ariyasàvako aparimàõànaü sattànaü abhayaü deti, averaü deti,
abyàpajjhaü deti. Aparimàõànaü sattànaü abhayaü datvà averaü datvà abyapajjhaü datvà
aparimàõassa abhayassa averassa abyàpajjhassa bhàgã hoti. Idaü bhikkhave pañhamaü
dànaü mahàdànaü agga¤¤aü ratta¤¤aü vaüsa¤¤aü poràõaü asaükiõõaü asaükiõõapubbaü
na saïkãyati na saïkãyissati, appatikuññhaü samaõehi bràhmaõehi vi¤¤uhi. 

Puna ca paraü bhikkhave ariyasàvako adinnàdànaü pahàya -pekàmesu micchàcàraü pahàya
-pe- musàvàdaü pahàya -pesuràmerayamajjapamàdaññhànaü pahàya
suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato bhikkhave ariyasàmako aparimàõànaü sattànaü
abhayaü deti, averaü deti, abyàpajjhaü deti. Aparimàõànaü sattànà abhayaü datvà averaü
datvà abyàpajjhaü datvà aparimàõassa abhayassa averassa abyàpajjhassa bhàgã hoti. Idaü
bhikkhave [PTS Page 342] [\q 342/]      pa¤camaü dànaü mahàdànaü agga¤¤aü ratta¤¤aü
vaüsa¤¤aü poràõaü asaükiõõaü asaükiõõapubbaü na saükiyatina saükiyisasti,
appatikuññhaü1samaõehi bràhmaõehi vi¤¤uhi imàni kho bhikkhave pa¤ca dànàni
mahàdànàni agga¤¤àni ratta¤¤àni vaüsa¤¤àni poràõàni asaükiõõàniasaükiõõapubbàni na
saïkãyanti na saïkiyissanti, appatikuññhàni samaõehi bràhmaõehi vi¤¤rahã"[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi cetasiko dhammo dàna'nti. 

6. Sa. Pu: na vattabbaü: deyyadhammo dàna'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idhekacco annaü deti, pànaü deti, vatthaü deti, yànaü deti,
màlaü deti, gandhaü deti, vilepanaü deti, seyyaü deti, àvasathaü deti, padãpeyyaü detã"ti.
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Niga: tena hi deyyadhammo dàna'nti. 

2. Appañikuññhaü - sãmu, machasaü [a] aññhakaïguttara - abhisandasuttaü. 

[BJT Page 296] [\x 296/]     
7. Sa. Pu: deyyadhammo dàna'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: deyyadhammo iññhaphalo kantaphalo manu¤¤aphalo asecanakaphalo sukhudrayo
sukhavipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dànaü iññhaphalaü vuttaü bhagavatà: cãvaraü dànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: cãvaraü iññhaphalaü kantaphalaü manu¤¤aphalaü asecanakaphalaü sukhudrayaü1-
sukhavipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dànaü iññhaphalaü vuttaü bhagavatà: piõóapàto dànaü -pe senàsanaü dànaü -pe-
gilànapaccaya bhesajjaparikkhàro dànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: gilànapaccayabhesajjaparikkhàro iññhaphalo kantaphalo manu¤¤aphalo
manu¤¤aphalo asecanakaphalo sudhudrayo2 sukhavipàko'ti. [PTS Page 343] [\q 343/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi na vattabbaü: deyyadhammo dànanti. 

Dànakathà niññhità. 

1. -2. Sukhindriyaü - [PTS] 
[BJT Page 298] [\x 298/]     
7. 5 Paribhogamayapu¤¤akathà. 
1. Sa pu: paribhogamayaü pu¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: paribhogamayo phasso vaóóhati, vedanà vaóóhati, sa¤¤à vaóóhati, cetanà
vaóóhati, cittaü vaóóhati, saddhà vaóóhati, viriyaü vaóóhati, sati vaóóhati, samàdhi
vaóóhati, pa¤¤à vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa pu: paribhogamayaü pu¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: latà viya vaóóhati, màluvà viya vaóóhati, rukkho viya vaóóhati tiõaü viya
vaóóhati, mu¤ajapu¤jo1- viya vaóóhati'ti, 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa pu: paribhogamayaü pu¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: dàyako dàü datvà na samannàharati hoti pu¤¤anti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: anàvaññantassa2- hoti, anàbhogassa hoti, asamannàharantassa hoti,
amanasikarontassa hoti, acetayantassa hoti, apatthayantassa hoti, apaõidahantassa hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu àvaññantassa hoti àbhotassa hoti samannàharantassa hoti, manasikarontassa
hoti, cetaytassa hoti, patthayantassa hoti, paõidahantassa hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 344] [\q 344/]      
1. Pu¤ajapu¤jo [PTS 2.] Anàvaññaü tassa - simu, anàvaññentassa - machasaü, anàvajjantassa
- syà. 

[BJT Page 300] [\x 300/]     
Anu.  ha: ha¤ci àvaññantasa hoti, àbhogassa hoti, samantàharantassa hoti, manasikarontassa
hoti, cetayantassa hoti, patthayantassa hoti, paõidahantassa hoti, 
Anu pà: no ca vata re vattabbe paribhogamayaü vaóóhati'ti. 

4. Sa pu: paribhogamayaü pu¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Dàyako dànaü datvà kàvitakkaü vitakketi, vyàpàda viyàpàda vitakkaü vitakketi,
vihiüsàvitakkaü vitakketi. Hoti pu¤¤anti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hoti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa pu: dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà1 kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàri'màni bhikkhave suviduraviduràni. Katamàni cattàri:
nabha¤ca bhikkhave pañhavã ca, idaü pañhamaü suviduriduraü. Orima¤ca bhikkhave tãraü
sumaddassa pàrimaü tãraü, idaü dutiyaü suviduraviduraü. Yato ca bhikkhave verocano
abbhudeti, yattha ca atthameti, idaü tatiyaü suviduraviduraü. Sata¤ca bhikkhave dhammo,
2- asata¤ca dhammo2idaü catutthaü suviduraviduraü. Imàni kho bhikkhave cattàri
suviduravidurànã'ti. 

1. Hãõapaõãtà - machasaü 2. Dhammà - sãmu. 
[BJT Page 302] [\x 302/]     
Nabha¤ca dåre pañhavã ca dåre pàraü samuddassa tadàhu dåre, [PTS Page 345] [\q 345/] 
    yato ca verocano abbhudeti pabhaïkaro yattha ca atthameti, tato bhave1- durataraü
vadanti sata¤ca dhammaü asata¤ca dhammaü. Abyàyiko hoti sataü samàgamo yàvampi
tiññheyya tathe'va hoti, khippaü hi veti2- asataü samàgamo tasmà sataü dhammo asabbhi
àrakà'ti[a]
Attheva suttattoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Niga: tena hi na vattabbaü: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hinappaõãtà
kaõhasukkasappañibhàgà dhammà sammukhibhàvaü àgacchantã'ti. 

7. Pa. Pu: na vattabbaü paribhogamayaü su¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà. 
"âràmaropà3- vanaropà ye janà setukàrakà, papa¤ca udapàna¤ca ye dadanti upassayaü,
tesaü divà ca ratto ca sadà pu¤¤aü pavaóóhati, dhammaññhà sãlasampannà te janà
saggagàmino'ti[b]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi paribhogamayaü pu¤¤aü vaóóhatã'ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaü paribhogamayaü su¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàro me bhikkhave [PTS Page 346] [\q 346/]     
pu¤¤àbhisandàkusalàbhisandà sukhassàhàrà sovaggikà sukhavipàkà saggasaüvattanikà
iññhàya kanatàya manàpàya hitàya sukhàya saüvattanti. Katame cattàro: yassa bhikkhave

1. Heva [PTS 2.] Bhaveti - sãmu 3. âràmà ropà - sãmu [a] catukkaïguttara - suvidurasutta [b]
devatàsaüyutta - vanaropasutta

[BJT Page 304] [\x 304/]     
Bhikkhave cãvaraü paribhu¤jamàno appamàõaü ceto samàdhiü upasampajja viharati,
appamàõo tassa pu¤¤àbhisando kusalàbhisando sukhassàhàro sovaggiko sukhavipàko
saggasaüvattaniko ññhàya kantàya manàpàya hitàya sukhàya saüvattati. Yassa bhikkhave
bhikkhu piõóapàtaü paribhu¤jamàno -pesenàsanaü paribhu¤ajamano -pe
gilànapaccayabhesajjaparikkhàraü paribhu¤jamàno appamàõaü cetosamàdhiü upasampajja
viharati, appamàõo tassa pu¤¤àbhisando kusalàbhisando sukhassàhàro sovaggiko
sukhavipàko saggasaüvattaniko iññhàya kantàya manàpàya hitàya sukhàya saüvattati. Ima
kho bhikkhave cattàro pu¤¤àbhisandà kusalàbhisandà sukhassahàrà sovaggikà sukhavipàkà
saggasaüvattanikà iññhàya kantàya manàpàya hitàya sukhàya saüvattantã"ti[a] 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi paribhogamayaü su¤¤aü vaóóhati'ti. 

9. Pa. Pu: paribhogamayaü su¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: dàyako dànaü deti, pañiggahako pañiggahetvà na paribhu¤jati jaóóeti vissajjeti.
Hoti pu¤¤anti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci dàyako dànaü deti pañiggahako pañiggahetvà na paribhu¤jati jaóóheti
vissajjeti. Hoti pu¤¤aü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe paribhogamayaü pu¤¤aü vaóóatã'ti. 

10. Sa. Pu: paribhogamayaü su¤¤aü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: dàyako dànaü deti, pañiggahake pañiggahite ràjàno và haranti, corà và haranti, aggi
và dahati, udakaü và vahati, appiyà và dàyàdà haranti. Hoti pu¤¤anti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci dàyako dànaü deti pañiggahake pañiggahite ràjàno và haranti, corà và
haranti, aggi và dahati, udakaü và vahati, appiyà va dàyadà haranti, hoti pu¤¤aü, 
Anu. Pà: no [PTS Page 347] [\q 347/]      ca vata re vattabbe paribhogamayaü pu¤¤aü
vaóóatã'ti. 

Paribhogamayapu¤¤akathà niññhità. 

[A] catukkaïguttara - pu¤¤àbhisanda suttaü

[BJT Page 306] [\x 306/]     
7. 6 Itodinnakathà. 
1. Ito dinnena tattha yàpentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: ito cãvaraü denti, taü cãvaraü tattha paribhu¤jantã"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: ito piõóapàtaü denti -pe- ito senàsanaü denti -pe- ito
gilànapaccayabhesajjaparikkhàraü denti -pe ito khàdinãyaü denti -peito pànãyaü denti, taü
pànãyaü tattha paribhu¤jantã"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Ito dinnena tattha yàpentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kàrako, parakataü sukhadukkhaü, a¤¤o karoti, a¤¤o pañisaüvedati"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Na vattabbaü ito dinnena tattha yàpentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu petà attano atthàya dànaü dentaü anumodenti, cittaü pasàdenti, pãtaü
uppàdenti, somanassaü pañilabhantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci petà attano atthàya dànaü dentaü anumodenti, cittaü sàdenti, pãtaü
uppàdenti, somanassaü pañilabhanti, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe ito dinnena tattha yàpentã'ti. 

1. Taü pànãyaü - [PTS] ånaü 

[BJT Page 308] [\x 308/]     
1. Pa. Pu: na vattabbaü ito dinnena tattha yàpentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 

"Unname udakaü vuññhaü yathà ninnaü pavattati [PTS Page 348] [\q 348/]      evameva ito
dinnaü petànaü upakappati. 

Yathà vàrivahà purà paripurenti sàgaraü 
Evameva ito dinnaü petànaü upakappati. 

Na hi tattha kasã atthi gorakkhettha na vijjati vaõijjà tàdisi natthi hira¤¤ena kayàkayaü1ito
dinnena yàpenti petà kàlakatà2tahi"nti[a.] 
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi ito dinnena tattha yàpentã'ti. 

5. Pa. Pu: na vattabbaü ito dinnena tattha yàpentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "pa¤camàni bhikkhave ñhanàni sampassannàmàtàpitaro
puttaü icchanti kule jàyamànaü katamàni pa¤ca: bhato và no bharissati, kiccaü và no
karissati, kulavaüso ciraü ñhassati, dàyajjaü3- pañipajjissati4, athavà pana petànaü
kàlakatànaü dakkhiõaü anuppadassati imàni kho bhikkhave pa¤cañhànàni sampassannà
màtàpitaro puttaü icchanti kule jàyamànanti. 

Pa¤ca ñhàtànisampassaü puttaü icchanti paõóità bhato và no bharissati kiccaü và no
karissati. 

1. Kàyakkayaü - [PTS 2.] Kàlaïkatà - machasaü 3. Dàyajjaü - sãmu
4. Pañijjati - [PTS a] buddakapàñha - nirokuóóasuttaü

[BJT Page 310] [\x 310/]     
Kulavaüso ciraü tiññhe dàyajjaü pañipajjissati [PTS Page 349] [\q 349/]      athavà pana
petànaü dakkhiõànuppadassati1-

 hànànetàni sampassaü puttaü icchanti paõóità
Tasmà satto sappurisà kata¤¤u katavedino

Bharanti màtàpitaro pubbekatatamanussaraü2-
Karonti tesaü kiccàni yathà taü pubbakàritaü

Ovàdakàri bhataposã kulavaüsaü ahàpayaü saddho sãlena sampanno putto hoti
pasaüsiyo'ti[a]
Atthe'va suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi ito dinnena tattha yàpentã'ti. 

Ito dinnakathà niññhità. 

1. Dakkhiõaü anuppadassati - [PTS 2.] Pubbekatamanussari - sãmu, pubbekataü anussaraü
- [PTS] pa¤cakaïguttara - puttasuttaü. 

[BJT Page 312] [\x 312/]     
7. 7 Pañhavã kammavipàkotikathà. 
1. Sa. Pu: pañhavã kammavipàko'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sukhavedaniyà, dukkhavedaniyà, adukkhamasukhavedaniyà, sukhàya vedanàya
sampayuttà, dukkhàya vedanàya sampayuttà, adukkhamusukhàya vedanàya sampayuttà,
phassena sampayuttà, vedanàya sampayuttà, sa¤¤àya sampayuttà, cetanàya sampayuttà,
cittena sampayuttà, sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà àbhogo samannàhàro manasikàro
cetanà patthanà paõidhi'ti. [PTS Page 350] [\q 350/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sa. Anu: nanu nasukhavedaniyà, dukkhavedaniyà, adukkhamasukhavedaniyà, sukhàya
vedanàya sampayuttà, na dukkhàya vedanàya sampayuttà, na adukkhamusukhàya
vedanàya sampayuttà, na phassena sampayuttà, na sampayuttà, na cittena sampayuttà,
anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà àbhogo samannàhàro manasikàro cetanà patthanà
paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci sukhavedaniyà na dukkhavedaniyà -peanàrammaõà, natthi tàya àvaññanà
-pe paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: pañhavã kammavipàkoti'

[BJT Page 314] [\x 314/]     
2. Sa. Pu: phasso kammavipàko phasso sukhavedaniyo dukkhavedaniyo
adukkhamasukhavedaniyo, sukhàya vedanàya sampayutto, dukkhàya
-peadukkhamasukhàya vedanàya sampayutto, phassena sampayutto, vedanàya sampayutto,
sa¤¤àya sampayutto, cetanàya sampayutto, cittena sampayuttosàrammaõo1, atthi tassa
àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

Sa. Anu: pañhavã kammavipàko pañhavã sukhavedaniyo dukkhavedaniyo
adukkhamasukhavedaniyo, sukhàya vedanàya sampayutto, dukkhàya vedanàya sampayuttà,
adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà, phassena sampayuttà vedanàya sampayutto,
sa¤¤àya sampayutto, cetanàya sampayutto, cittena sampayutto sàrammaõà atthi tassa
àvaññanà àbhogo samannàhàro manasikàro cetanà panthanà paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: pañhavã kammavipàko, pañhavã na sukhavedaniyà, na dukkhavedaniyà
-peanàrammaõà, natthi tàya àvaññanà -pe paõidhi'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: phasso kammavipàko, phasso na sukhavedaniyo, na dukkhavedaniyo
-peanàrammaõo, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: pañhavã kammavipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: pañhavã paggahaniggahupagà chedanabhedanupagà'ti. [PTS Page 351] [\q 351/]  
   
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kammavipàko paggahaniggahupago chedahabhedanupago'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Sàrammaõa - [PTS]

[BJT Page 316  [\x 316/]     5.] Sa. Pu: labbhà pañhavã ketuü vikketuü àñhapetuü ocinituü
vicinitu'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: labbhà kammavipàko ketuü vikketuü àñhapetuü ocinituü vicinitunti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: pañhavã paresaü sàdhàraõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kammavipàko paresaü sàdhàraõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kammavipàko paresaü sàdhàraõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"Asàdhàraõama¤¤esaü acoràharaõo nidhi
Kayiràthamacco pu¤¤àni sace sucaritaü care"tiü. 
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Niga: tena hi na vattabbaü kammavipàko paresaü sàdhàraõo'ti. 
8. Sa. Pu: pañhavã kammavipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: pañhamaü pañhavãsaõñhàti, pacchà sattà uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: pañhamaü vipàko uppajjati, pacchà pañilàbhàya kammaü karontã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: pañhavã sabbasattànaü kammavipàko'ti. [PTS Page 352] [\q 352/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 318] [\x 318/]     
Sa. Anu: sabbe sattà pañhaviü paribhu¤jantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sabbe sattà pañhaviü paribhu¤ajanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi keci pañhaviü aparibhu¤ajitvà parinibbàyantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi keci kammavipàkaü akhepetvà parinibbàyantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: pañhaviü cakkavattisattassa kammavipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: a¤¤o sattà pañhaviü paribhu¤ajantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: cakkavattisattassa kammavipàkaü a¤¤e sattà paribhu¤ajantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: cakkavattisattassa kammavipàkaü a¤¤e sattà paribhu¤ajanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: cakkavattisattassa phassaü vedanaü sa¤¤aü cetanaü cittaü saddhaü viriyaü satiü
samàdhiü pa¤¤aü a¤¤e sattà paribhu¤jantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: na vattabbaü pañhavã kammavipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi issariyasaüvattaniyaü1- kammaü àdhipaccasaüvattaniyaü 2- kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci3- atthi issariyasaüvattaniyaü kammaü àdhipaccasaüvattaniyaü kammaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe pañhavã kammavipàko'ti. 

Pañhavã kammavipàkotikathà [PTS Page 353] [\q 353/]      niññhità. 

1. Issariyasaüvattanikaü - [PTS 2.] Akhipaccasaüvattaniyaü - sãmu, machasaü,
adhipaccasaüvattanikaü - [PTS 3.] Ha¤ci - atthi -peayaü pàñho sãmu, potthake natthi. 

[BJT Page 320] [\x 320/]     
1. Sa. Pu: jaràmaraõaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sukhavedaniyaü dukkhavedaniyaü adukkamasukhavedaniyaü, sukhàya vedanàya
sampayuttaü, dukkhàya vedanàya sampayuttaü, adukkhamasukhàya vedanàya
sampayuttaü, phassena sampayuttaü, vedanàya sampayuttaü, sa¤¤àya sampayuttaü,
cetanàya sampayuttaü, cittena sampayuttaü, sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà àbhogo
samannàhàro manasikàro cetanà patthanà paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na sukhavedaniyaü, na dukkhavedaniyaü, -peanàrammaõaü, natthi tassa
àvaññanà -pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci na sukhavedaniyaü, na dukkhavedaniyaü -peanàrammaõaü, natthi tassa
àvaññanà -pe- paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe1jaràmaraõaü vipàko'ti. 

2. Sa. Pu: phasso vipàko. Phasso sukhavedaniyo, dukkhavedaniyo-pesàrammaõo, atthi tassa
àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: jaràmaraõaü vipàko. Jaràmaraõaü sukhavedaniyaniyaü dukkhavedaniyaü -pe-
sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà - pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Vattabbe - pe- sãmu. 

[BJT Page 322] [\x 322/]     
3. Sa. Pu: jaràmaraõaü vipàko jaràmaraõaü na sukhavedaniyaü, na dukkhavedaniyaü
-peanàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: phasso vipàko phasso na sukhavedaniyo, na dukkhavedaniyo -peanàrammaõo,
natthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: akusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü akusalànaü dhammànaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü kusalànaü dhammànaü vipàko'ti. [PTS Page
354] [\q 354/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü vattabbaü kusalànaü dhammànaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü na vattabbaü akusalànaü dhammànaü
vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü akusalànaü dhammànaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü kusalànaü dhammànaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: akusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü na vattabbaü kusalànaü dhammànaü
vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalànaü dhammànaü jaràmaraõaü na vattabbaü akusalànaü dhammànaü
vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 324] [\x 324/]     
8. Sa. Pu: akusalàna¤ca akusalàna¤ca dhammànaü jaràmaraõaü akusalànaü dhammànaü
vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalàna¤ca akusalàna¤ca dhammànaü jaràmaraõaü kusalànaü dhammànaü
vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kusalàna¤ca akusalàna¤ca dhammànaü jaràmaraõaü na vattabbaü kusalànaü
dhammaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalàna¤ca akusalàna¤ca dhammànaü jaràmaraõaü na vattabbaü akusalànaü
dhammànaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaü "jaràmaraõaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi dubbaõõasaüvattaniyaü kammaü, appàyukasaüvattaniyaü kamamnti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi dubbaõõasaüvattiniyaü kammaü, appàyukasaüvattaniyaü [PTS Page
355] [\q 355/]      kammaü, 
Anu. Pà: tana vata re vattabbe jaràmaraõaü vipàko'ti. 

Jaràmaraõaü vipàkotikathà niññhità. 

[BJT Page 326] [\x 326/]     
7. 9 Ariyadhammavipàkakathà
1. Sa. Pu: natthi ariyadhammavipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu mahapphalaü sàma¤¤aü, mahapphalaü brahma¤¤anti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci mahapphalaü sàma¤¤¤aü, mahapphalaü, brahma¤¤aü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe natthi ariyadhammavipàko'ti. 

2. Sa. Pu: natthi ariyadhammavipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi sotàpattiphalaü pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi sotàpattiphalaü anu. Pà: no ca vata re vattabbe natthi
ariyadhammavipàko'ti. 
Sa. Anu: nanu atthi sakadàgàmiphalaü -peanàgàmiphalaü -pe arahattaphalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi arahattaphalaü anu. Pà: no ca vata re vattabbe natthi
ariyadhammavipàko'ti. 

3. Sa. Pu: sotàpattiphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: dànaphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sotàpattiphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 328] [\x 328/]     
Sa. Anu: sãlaphalaü -pe- bhàvanàphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sakadàgàmiphalaü-pe- anàgàmiphalaü -pearahattaphalaü na na vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 356] [\q 356/]      sa. Anu: dànaphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arahattaphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sãlaphalaü -pe- bhàvanàphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: dànaphalaü na vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sotàpattiphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dànaphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sakadàgàmiphalaü -pe- anàgàmiphalaü -pearahattaphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sãlaphalaü -pe- bhàvanàphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sotàpattiphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: bhàvanàphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sakadàgàmiphalaü -pe- anàgàmiphalaü -pearahattaphalaü vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kàmàvacaraü kusalaü savipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 330] [\x 330/]     
Sa. Anu: lokuttaraü kusalaü savipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: råpàvacaraü kusalaü -pe-aråpàvacaraü kusalaü savipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: lokuttaraü kusalaü savipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: lokuttaraü kusalaü avipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmàvacaraü kusalaü avipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: lokuttaraü kusalaü avipàkanti. [PTS Page 357] [\q 357/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpàvacaraü kusalaü-pe- aråpàvacaraü kusalaü avipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kàmàvacaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti. 1-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: lokuttaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti1-. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: råpàvacaraü kusalaü -pearåpàvacaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: lokuttaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti1-. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: lokuttaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti. 2-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmàvacaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti2-. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: lokuttaraü kusalaü savipàkaü àcayagàmã'ti. 2-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpàvacaraü kusalaü -pearåpàvacaraü savipàkaü apacayagàmi'ti2-. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Ariyadhammavipàkatà niññhità. 
1. âcayagàmiüti - sãmu 2. Apacayagàmiüti - simu. 


[BJT Page 332] [\x 332/]     
7. 10 Vipàko vipàkadhammadhammeti kathà. 
1. Sa. Pu: vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
A. Anu: tassa vipàko vipàkadhammadhammo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: vatassa vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
A. Anu: tassa tasse'va natthi dukkhassa antakiriyà, natthi vaññupacchedo, natthi anupàdà
parinibbànanti. [PTS Page 358] [\q 358/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vipàko'ti và vipàkadhammadhammo'ti và, vipàkadhammadhammo'ti và vipàko'ti
và1ese se ekaññhe same samabhàgo tajjàte'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vipàko ca vipàkadhammadhammo ca, vipàkadhammadhammo ca vipàke ca
sahagato sahajàtà saüsaññhà sampayuttà ekuppàdà ekanirodhà ekavatthukà ekàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Vipàko và - sãmu. 

[BJT Page 334] [\x 334/]     

5. Sa. Pu: vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ta¤¤e'va akusalaü, so akusalassa vipàko, ta¤¤e'va kusalaü, so kusalassa vipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yeneva cittena pàõaü hanti teneva cittena niraye paccati, yeneva cittena dànaü deti
teneva cittetana sagge modaniti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: na vattabbaü vipàko vipàkadhammadhamme'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vipàkà cattàro khandhà aråpino a¤¤ama¤¤apaccayà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci vipàkà cattàro khandhà aråpino a¤¤ama¤¤apaccayà, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe vipàko vipàkadhammadhammo'ti. 

Vipàko vipàkadhammadhammoti [PTS Page 359] [\q 359/]      kathà niññhità 
Sattamo vaggo niññhito

Tassa uddànaü: 
Saïgaho, sampayutto, cetasiko dhammo, cetasikaü dànaü, paribhogamayaü pu¤¤aü
vaóóhati, ito dinnena tattha yàpenti, pañhavã kammavipàko, jaràmaraõaü vipàko, natthi
ariyadhammavipàko, vipàko vipàkadhammadhammo'ti. [PTS Page 360] [\q 360/]      

[PTS Page 360] [\q 360/]      
[BJT Page 336] [\x 336/]     
Aññhamo vaggo
8. 1 Gatikathà
1. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu pa¤cagatiyo vuttà bhagavatà "nirayo tiracchànayoni petativisayo manussà
devà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤cagatiyo vuttà bhagavatà: nirayo tiracchanayoni pettivisayo manussà
devà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

2. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu kàlaka¤jikà asurà petànaü samànavaõõà samànabhogà samànàhàra
samànàyukà petehi saha àvàhavivàhaü 
Gacchantãti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Anu.  ha: ha¤ci kàlaka¤ajità asurà petànaü samànavaõõà
samànabhogà samànàhàrà samànàyukà petehi saha àvàhavivàhaü gacchanti, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

3. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vepacittiparisà1- devànaü samànavaõõà samànabhogàsamànàhàrà
samànàyukà devehi saha àvàhavivàhaü gacchantã'ti, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Vepacittisaparisà - sãmu. 

[BJT Page 338] [\x 338/]     
Anu.  ha: ha¤ci vepacittaparisà1- devànaü samànavaõõà samànabhogà samànàhàrà
samànàyukà devehi saha àvàhàvivàhaü gacchanti. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

4. Sa. Pu: cha gatiyo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vepacittiparisà pubbadevà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci vepacittiparisà pubbadevà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

5. Sa. Pu: na vattabbaü cha gatiyo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 361] [\q 361/]      
Sa. Anu: nanu atthi asurakàyo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi asurakàyo, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe cha gatiyo'ti. 

Gatikathà niññhità. 

1. Vepacitti saparisà - sãmu. 

[BJT Page 340] [\x 340/]     
1. Sa. Pu: atthi antaràbhàvo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi antaràbhàvo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi antaràbhàvo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aråpàbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi antaràbhàvo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmabhavassa ca råpabhavassa ca antare atthi antaràbhavo'ti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi antaràbhàvo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpabhavassa ca aråpabhavassa ca antare atthi"antaràbhavo'ti pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kàmabhavassa ca råpabhavassa ca antare natthi antaràbhàvo'ti pa. Pañi¤¤à:
àmantà. 

[BJT Page 342] [\x 342/]     
Anu.  ha: ha¤ci kàmabhavassa ca råpabhavassa ca antare natthi antaràbhavo, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe atthi antaràbhavo'ti. 

7. Sa. Anu: råpabhavassa ca aråpabhavassa ca antare natthi antaràbhavo'ti [PTS Page 362]
[\q 362/]      pa. Pañi¤¤à: àmantà. Anu.  ha: ha¤ci råpabhavassa ca aråpabhavassa ca antare
natthi antaràbhavo, anu. Pà: no ca vata re vattabbe atthi antaràbhavo'ti. 
8. Sa. Anu: atthi antaràbhavo'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: pa¤camã sà yoni, chaññhami
sà gati, aññhami sà vi¤¤àõaññhiti dasamo so sattavàso'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Anu: atthi antaràbhavo'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: antaràbhàvo bhavo, gati,
sattàvàso, saüsàro, yoni, vi¤¤àõaññhiti, , attabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
10. Sa. Anu: atthi antaràbhavupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi antaràbhavupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: antaràbhave sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: antaràbhave atthi råpaü1- vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Råpà - sã

[BJT Page 344] [\x 344/]     
11. Sa. Pu: atthi kàmabhavo kàmabhavo bhavo, gati, sattàvàso, saüsàro, yoni, vi¤¤àõaññhiti,
attabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhavo antaràbhavo bhavo, gati, sattàvaso,
saüsaüro, yoni, vi¤¤àõaññhiti, attabàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi kàmabhavupagaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhavupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: atthi kàmabhavupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 363] [\q 363/]      sa. Anu: atthi antaràbhavupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: kàmabhave sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjantã'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: antaràbhave sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kàmabhave atthi råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: antaràbhave atthi råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: kàmabhave pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: antaràbhavo pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 346] [\x 346/]     
17. Sa. Pu: atthi råpabhavo råpabhavo bhavo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõatthiti
antabhàvapañilàbhoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhavo antaràbhavo bhavo gati sattàvaso saüsàro
yoni vi¤¤àññhiti antabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: atthi råpabhàvupagaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhàvupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: atthi råpabhàvupagaü sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhàvupagaü sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: råpabhave sattà jàyanti jiyanti miyanti cavanti uppajjantã'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: antaràbhave sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 364] [\q 364/]      
21. Sa. Pu: råpabhave atthi råü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: antaràbhave atthi råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõa: nti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: råpabhavo pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: antaràbhavo pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 348] [\x 348/]     
22. Sa. Pu: atthi aråpabhavo aråpabhavo bhavo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõatthiti
antabhàvapañilàbhoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhavo antaràbhavo bhavo gati sattàvaso saüsàro
yoni vi¤¤àññhiti antabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

23. Sa. Pu: atthi aråpabhàvupagaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhàvupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

25. Sa. Pu: atthi aråpabhàvupagaü sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: atthi antaràbhàvupagaü sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

26. Sa. Pu: aråpabhave sattà jàyanti jiyanti miyanti cavanti uppajjantã'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: antaràbhave sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

27. Sa. Pu: aråpabhave atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: antaràbhave atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

28. Sa. Pu: aråpabhavo catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 365] [\q 365/]      sa. Anu: antaràbhavo catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 350] [\x 350/]     
29. Sa. Pu: atthi antaràbhavo'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sabbesa¤¤eva sattànaü atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sabbesa¤¤eva sattànaü natthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci sabbesa¤¤eva sattànaü natthi antaràbhavo, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe atthi antaràbhavo'ti. 

30. Sa. Pu: atthi antaràbhavo'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: ànantarikassa1- puggalassa atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: ànattarikassa puggalla natthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci ànantarikassa puggalassa natthi antaràbhavo, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe atthi antaràbhavo'ti. 

31. Sa. Pu: na àntanarikassa puggalassa atthi antaràbhavo'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: ànantarikassa puggalassa atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sa. Pu: ànantarikassa puggalassa natthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: na ànantarikassa puggalassa natthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. ânattariyassa - sãmu, machasaü

[BJT Page 352] [\x 352/]     
Sa. Anu: nirayupagassa puggalassa -peasa¤¤asattupagassa puggalassa -pearåpupagassa
puggalassa atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: aråpupagassa puggalassa natthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci aråpupagassa puggalassa natthi antaràbhavo, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe atthi antaràbhavo'ti. 

33. Sa. Anu: na aråpupagassa puggalassa natthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 366] [\q 366/]      sa. Anu: aråpupagassa puggalassa atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

34. Sa. Anu: aråpupagassa puggalassa natthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: na aråpupagassa puggalassa natthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

35. Pa. Anu: na vattabbaü atthi attaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu antaràparinibbàyã puggalo atthi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci antaràparinibbàyã puggalo atthi, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe atthi antaràbhavo'ti. 

[BJT Page 354] [\x 354/]     
36. Sa. Pu: antaràparinibbàyã puggalo atthi'ti katvà atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: upahaccaparinibbàyã puggalo atthi'ti katvà atthi upahaccabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

37. Sa. Pu: antaràparinibbàyã puggalo atthi'ti katvà atthi antaràbhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: asaïkhàraparinibbàyã puggalo -pe- sasaïkhàraparinibbàyã puggalo atthi'ti katvà
atthi sasaïkhàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Antaràbhavakathà niññhità. 

[BJT Page 356] [\x 356/]     
8. 3 Kàmaguõakathà. 
1. Sa. Pu: pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi tappañisa¤¤utto chando'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappañisa¤¤utto chando, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu'ti. 

2. Sa. Anu: nanu atthi tappañisa¤¤utto ràgo, tappañisa¤¤utto chando, tappañisa¤¤utto [PTS
Page 367] [\q 367/]      chandaràgo, tappañisa¤¤utto saïkappo, tappañisa¤¤utto ràgo,
ta¤¤uppañisa¤¤utto saïkhapparàppo, tappañisa¤¤uto ràgo, ta¤¤uppañipati, ta
ta¤¤uppañisa¤¤utatto saïkapparàgo, tappañisa¤¤uttà pãti, tappañisa¤¤uttaü somanassaü,
tappañisa¤¤uttaü pitisomanassanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappañisa¤¤uttaü pãtisomanassaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu'ti. 

3. Sa. Pu: pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: manussànaü cakkhu na kàmadhàtu'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: manussànaü sotaü -pe- manussànaü ghànaü kàyo -pe manussànaü mano jivhà1-pe-
manussànaü kàyo -pemanussànaü mano na kàmadhàtu'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: manussànaü mano na kàmadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 358] [\x 358/]     
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà'
"Pa¤cakàmaguõà loke mano chaññhà pavedità, ettha chandaü viràjetvà evaü dukkhà
pamuccatã"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Niga: tena hi na vattabbaü manussànaü mano kàmadhàtu'ti. 

5. Sa. Pu: pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmaguõà bhàvo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti attabhàvapañilàbho'ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi kàmaguõupagaü kammanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi kàmaguõupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: kàmaguõe sattà jàyanti, jiyanti, jiyanti, mãyanti, cavanti, uppajjantã'ti. [PTS Page
368] [\q 368/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: kàmaguõe atthi råpaü1- vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: kàmaguõà pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: kàmaguõe sammàsambuddhà uppajjanti, paccekasambuddhà uppajjanti.
Sàvakayugaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kàmadhàtu bhavo gati sattàvaso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti attabhàvapañilàbhoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

1. Råpà - sãmu [a]suttanipàta hemavata sutta

[BJT Page 360] [\x 360/]     
Sa. Anu: kàmaguõà bhavo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti attabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi kàmadhàtupagaü kammanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi kàmaguõupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi kàmakhàtupagaü sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi kàmaguõupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kàmadhàtuyà sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmaguõe1- sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kàmadhàtuyà atthi råpaü2- vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmaguõe1- atthi råpaü2- vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kàmadhàtu pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmaguõà pa¤cavokàrabhavo'ti. [PTS Page 369] [\q 369/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Kàmaguõà - [PTS 2.] Råpà - sãmu. 

[BJT Page 362] [\x 362/]     
12. Sa. Pu: kàmadhàtuyà sammasasambuddhà uppajjanti, pacceka sambuddhà uppajjanti,
sàvakayugaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmaguõe sammàsambuddhà uppajjanti, paccekasambuddhà uppajjanti,
sàvakayugaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Pa. Pu: nanu vuttaü bhagavatà: "pa¤cime bhikkhave kàmaguõà katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmupasaühità rajaniyà sotavi¤¤eyyà
saddà -peghànavi¤¤eyyà gandhà-pejivhà vi¤¤eyyà ràsà
-Pe- kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmupasaühità rajaniyà ime
kho bhikkhave pa¤cakàmaguõà"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pañi. â: tena hi pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu'ti. 

Kàmaguõakathà niññhità. 
[A] majjhimanikàya - mahàdukkhakkhandhasutta, arayapariyesanasutta

[BJT Page 364] [\x 364/]     
8. 4 Kàmakathà
1. Sa. Pu: pa¤cevàyatanà kàmà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi tappañisaüyutto chando'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappañisaüyutto chando, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe pa¤cevàyatanà kamà'ti. 

2. Sa. Anu: nanu, atthi tappañisaüyutto ràgo, tappañisaüyutto chando, tappañisaüyutto
chandaràgo, tappañisaüyutto saïkappo, tappañisaüyutto ràgo, tappañisaüyutto
saïkapparago, tappañisaüyuttà pãti. Tappañisaüyuttaü somanasasaü, tappañisaüyuttaü
pãtisomanassanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi tappañisaüyuttaü pitisomanassaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: pa¤cevàyatanà kàmà'ti. [PTS Page 370] [\q 370/]      

3. Pa. Pu: na vattabbaü pa¤cevàyatanà kàmà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "pa¤cime bhikkhave kàmaguõà katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyarå kàmupasaühità rajanãyà. Sotavi¤¤eyyà
saddà -pe-

[BJT Page 366] [\x 366/]     
Ghànavi¤¤eyyà gandhà -pe- jivhàvi¤¤eyyà rasà -pe kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà knatà
manàpà piyaråpà kàmupasaühità rajanãyà. Ime kho bhikkhave pa¤cakàmaguõà"[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Niga: tena hi pa¤cevàyatanà kàmà'ti. 

4. Sapu: pa¤cevàyatanà kàmà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "pa¤cime bhikkhave kàmaguõà katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà råpà -pe- kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà
kàmupasaühitàrajanãyà+ api ca kho1bhikkhave nete kàmà2kàmaguõà nàmete3ariyassa
vinaye vuccanti. 

Saïkapparàgo purisassa kàmo na te kàmà yàni citràniloke, saïkapparàgo purisassa kàmo
tiññhanti critràni tatheva loke athettha4dhirà vinayanti chandanti"[b] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pañi. â: tena hi navattabbaü: pa¤cevàyatanà kàmà'ti. 

Kàmakathà niññhità

[A] majjhamanikàya - mahà dukkhakkhandhasutta, ariyapariyesanasutta +ime kho
bhikkhave pa¤cakàmaguõà" iti potthakesu adhikaü 1. Api ca - sabbattha 2. Nete - sãmu,
[PTS 3.] Kàmaguõà nàma te - [PTS 4.] Atthettha - sãmu [b] aïguttara - chakkanipàta -
mahàvaggaü. 

[BJT Page 368] [\x 368/]     
8. 5 Råpadhàtukathà
1. Sa. Pu: råpino dhammà råpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 371] [\q 371/]      sa. Anu: råpaü bhàvo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti
attabhàvapañilàbho'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi råpupagaü kammanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi råpupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: råpe sattà jàyanti, jiyanti, jiyanti, mãyanti, cavanti, uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: råpe atthi råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: råpaü pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: råpadhàtu bhavo gati -peattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü bhavo gati -peattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi råpadhàtupagaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi råpupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 370] [\x 370/]     
4. Sa. Pu: atthi råpadhàtupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi råpupagaü sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: råpadhàtuyà sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpe sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti?
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: råpe atthi råpaü1- vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpe atthi råpaü1- vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti?
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 372] [\q 372/]      
7. Sa. Pu: råpadhàtu pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpaü pa¤cavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: råpino dhammà råpadhàtu, kàmadhàtuyà atthi råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sà'va kàmadhàtu sà råpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sà'va kàmadhàtu råpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmabhavena samannàgato puggalo dvãhi bhavehi samannàgato hoti,
kàmabhavena råpabhatvana cà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Råpadhàtukathà niññhità 1. Råpà - sãmu. 

[BJT Page 372] [\x 372/]     
8. 6 Aråpadhàtukathà
1. Sa. Pu: aråpino dhammà aråpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: vedanà bhàvo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti attabhàvapañilàbho'ti. Pa.
Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi vedanupagaü kammanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi vedanupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanàya sattà jàyanti, jiyanti, jiyanti, mãyanti, cavanti, uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: aråpadhàtu bhavo gati -peattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 373] [\q 373/]      
Sa. Anu: vedanà bhavo gati -peattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi aråpadhàtupagaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 374] [\x 374/]     
Sa. Anu: atthi vedanupagaü kammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi aråpadhàtupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi vedanupagà sattà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: aråpadhàtuyà sattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: vedanàsattà jàyanti jiyanti mãyanti cavanti uppajjanti'ti?
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: aråpadhàtuyà atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: vedanàya atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti?
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: aråpadhàtu catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: vedanà catuvokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: aråpino dhammà aråpadhàtu, kàmadhàtuyà atthi vedanà sa¤¤à saïkhàrà
vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sàva1- kàmadhàtu sà aråpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Sà ca - sãmu

[BJT Page 376] [\x 376/]     
7. Sa. Pu: sàva kàmadhàtu sà aråpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmabhavena samannàgato puggalo dvãhi bhavehi samannàgato hoti,
kàmabhavena ca aråpabhavena cà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
8. Sa. Pu: råpino dhammà råpadhàtu, aråpino dhammà arupadhàtu, kàmadhàtuyà atthi
råpaü vedanà sa¤¤à sàïkhàra vi¤¤àõanti. [PTS Page 374] [\q 374/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàva kàmadhàtu, sà råpadhàtu, sà aråpadhàtu'ti 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sàva kàmadhàtu, sà råpadhàtu, sà aråpadhàtu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmabhavena samannàgato puggalo tãhi bhavehi samannàgato hoti, kàmabhavena
ca råpabhavena ca aråpabhavena cà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe-

Aråpadhàtukathà niññhità. 

[BJT Page 378] [\x 378/]     
8. 7 Råpadhàtuyà àyatana kathà. 
1. Sa. Pu: atthi1- saëàyataniko attabhàvo råpadhàtuyà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tattha ghànàyatananti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tattha gandhàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi tattha jivhàyatananti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tattha rasàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi tattha kàyàyatananti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tattha phoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: natthi tattha gandhàyatananti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi tattha ghànàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: natthi tattha rasàyatanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi tattha jivhàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Atthi [PTS] potthaka ånaü 

[BJT Page 380] [\x 380/]     
6. Sa. Pu: natthi tattha phoññhabbàyatananti. [PTS Page 375] [\q 375/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: natthi tattha kàyàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi tattha cakkhàyatanaü, atthi råpàyatananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha ghànàyatanaü, atthi gandhàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi tattha cakkhàyatanaü, atthi råpàyatananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha jivhàyatanaü, atthi rasàyatanaü -pe- atthi tattha
Kàyàyatanaü, atthi phoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: atthi tattha sotàyatanaü, atthi saddàyatanaü -peatthi tattha manàyatanaü. Atthi
dhammàyatananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha ghànàyatanaü atthi gandhàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: atthi tattha manàyatanaü, atthi dhammàyatananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha jivhàyatanaü -pe atthi tattha kàyàyatanaü, atthi phoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: atthi tattha ghànàyatanaü, natthi gandhàyatananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha cakàyatanaü, natthi råpàyatanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi tattha ghànàyatanaü, natthi gandhàyatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha sotàyatanaü natthi saddhàyatanaü -pe- atthi tattha manàyatanaü, natthi
dhammàyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 382  [\x 382/]     13.] Sa. Pu: atthi tattha jivhàyatanaü, atthi rasàyatanaü -pe- atthi
tattha kàyàyatanaü, natthi phoññhabbàyatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha cakkhàyatanaü, natthi råpàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 376] [\q 376/]      
14. Sa. Pu: atthi tattha kàyàyatanaü, natthi phoññhabbàyatannti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha sotàyatanaü, natthi saddhàyatanaü -peatthi tattha manàyatanaü, natthi
dhammàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: atthi tattha cakkhàyatanaü, atthi råpàyatanaü tena cakkhunà taü råpaü passatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha ghànàyatanaü atthi gandhàyatanaü, tena ghanena taü gandhaü
ghàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: atthi tattha cakkhàyatanaü, atthi råpàyatanaü, tena cakkhunà taü råpaü passatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha jivhàyatanaü, atthi rasàyatanaü, tàya jivhàya taü rasaü sàyati -pe- atthi
tattha kàyàyatanaü, atthi phoññhabbàyatanaü, tena kàyena taü phoññhabbaü phusatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: atthi tattha sotàyatanaü, atthi saddhàyatanaü, -pe- atthi tattha manàyatanaü, athi
dhammàyatanaü, tena manena taü dhammaü vijànàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha ghànàyatanaü, atthi gandhàyatanaü, tena ghànena taü gandhaü
ghàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 384] [\x 384/]     
18. Sa. Pu: atthi tattha manàyatanaü, atthi dhammàyatanaü, tena manena taü dhammaü
vijànàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha jivhàyatanaü, atthi rasàyatanaü -pe- attha tattha kàyàyatanaü, atthi
phoññhabbàyatanaü, tena kàyena taü phoññhabbaü phusatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: atthi tattha ghanàyatanaü, atthi gandhàyatanaü, na va tena ghanena taü gandhaü
ghàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha cakkhàyatanaü, atthi råpàyatanaü, na ca tena cakkhunà råpaü passatã'ti.
[PTS Page 377] [\q 377/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: atthi tattha ghànàyatanaü, atthi gandhàyatanaü, na ca tena ghanena taü gandhaü
ghàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha sotàyatanaü, atthi saddhàyatanaü, -peatthi tattha manàyatanaü, atthi
dhammàyatanaü, na ca tena manena taü dhammaü vijjànàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: atthi tattha jivhàyatanaü, atthi rasàyatanaü, -peatthi tattha kàyàyatanaü, atthi
phoññhabbàyanaü, na ca tena kàyena taü phoññhabbaü phusatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha cakkhàyatanaü, atthi råpàyatanaü, na ca tena cakkhunà taü råü
passatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: atthi tattha kàyàyatanaü, atthi phoññhabbàyatanaü, na ca tena kàyena taü
phoññhabbaü phussatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha sotàyatanaü, atthi saddhàyatanaü, -peattha tattha manàyatanaü, atthi
dhammàyatanaü, na ca tena manena taü dhammaü vijjànàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 386] [\x 386/]     
23. Sa. Pu: atthi tattha ghànàyatanaü, atthi gandhàyatanaü, tena ghànena taü gandhaü
ghàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha mulagandho sàragandho tacagandho pattagandho pupphagandho
phalagandho àmagandho vissagandho sugandho duggandho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: atthi tattha jivhàyatanaü, atthi rasàyatanaü, tàya jivhàya taü rasaü sàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha mularaso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso
ambilaü mudhuraü tittakaü kañukaü loõiyaü khàriyaü lambilaü+ kasàvo sàdu asàdu'ti. [PTS
Page 378] [\q 378/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

25. Sa. Pu: atthi tattha kàyàyatanaü, atthi phoññhabbàyatanaü, tena kàyena taü phoññhabbaü
phussatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi tattha kakkhalaü mudukaü saõhaü1pharusaü sukhasamphassaü
dukkhasamphassaü garukaü lahukanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

26. Sa. Pu: na vattabbaü, saëàyataniko attabhàvo råpadhàtuyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu atthi tattha ghànanimittaü jivhànimittaü kàyanimittanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi tattha ghànanimittaü jivhànimittaü kàyanimittaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: saëàyataniko attabhàvo råpadhàtuyà'ti. 

Råpadhàtuyà àyatanakathà niññhità. 

+Lapilakaü? 1. Saõhakaü - sãmu. 

[BJT Page 388] [\x 388/]     
8. 8 Aråpe råpakathà
1. Sa. Pu: atthi råpaü aråpesu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpabhavo råpagati råpasattàvàso råpasaüsàro råpayoni råpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: nanu aråpabhavo aråpagati aråpasattàvaso aråpasaüsàro aråpayoni
aråpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci aråpabhavo -pearåpaattabhàva pañilàbho, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: atthi råpaü aråpesu'ti. 

3. Sa. Pu: atthi råpaü aråpesu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: pa¤ca vokàrabhavo gati sattàvàso saüsàro yoni vi¤¤àõaññhiti attabàvapañilàbho'ti.
[PTS Page 379] [\q 379/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: nanu catukàra bhavo -peattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci catuvokàrabhavo gati -peattabhàva pañilàbho, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: atthi råpaü aråpesu'ti. 

5. Sa. Pu: atthi råpaü aråpadhàtuyà so ca råpabhavo råpagati. Råpasattàvàso råpasaüsàro
råpayoni råpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 390] [\x 390/]     
Sa. Anu: atthi råpaü aråpesu so ca råpabhavo råpagati -pe råpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atthi råpaü råpadhàtuyà so ca pa¤cavokàrabhavo gati
-pearåpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu. Atthi råpaü aråpesu so ca pa¤cavokàrabhàvo gati 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi råpaü aråpesu so ca aråpabhavo aråpagati. Aråpasattàvàso aråpasaüsàro
aråpayoni aråpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

Sa. Anu: atthi råpaü arådhàtuyà so ca aråpabhavo aråpagati -pearåpaattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi råpaü aråpesu so catuvokàrabhavo gati -pe aattabhàvapañilàbho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu. Atthi råpaü aråpadhàtuyà so ca catuvokàrabhàvo gati -pe- attabhàvapañilàbho'ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: atthi råpaü aråpesu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu råpànaü nissaraõaü aråpaü vuttaü bhagavàtà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci råpànaü nissaraõaü aråpaü vuttaü bhagavatà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: atthi råpaü aråpesu'ti. 

[BJT Page 392] [\x 392/]     
10. Sa. Pu: råpànaü nissaraõaü aråpaü vuttaü bhagavà atthi råpaü aråpesu'ti. [PTS Page 380]
[\q 380/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kàmànaü nissaraõaü nekkhammaü vuttaü bhagavatà atthi nekkhammesu kàmà,
atthi anàsavesu àsavà, atthi apariyàpennesu pariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Aråpe råpakathà niññhità. 

[BJT Page 394] [\x 394/]     
8. 9 Råpaü kammantikathà
1. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà àbhogo samannàhàre manasikàro cetanà
patthanà paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà àbhogo samannàhàro manasikàro
cetanà patthanà paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü
kusala'nti. 

3. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhito phasso kusalo sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà -pe
paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalaü sàrammaõaü, atthi tassa
àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhità vedanà -pe sa¤¤à - cetanà - saddhà - viriyaü - sati -
samàdhi -pe- pa¤¤à kusalà sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 381] [\q 381/]      
[BJT Page 396] [\x 396/]     
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalaü sàrammaõaü, atthi tassa
àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalaü anàrammaõaü, na tthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhito phasso kusalo anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà -pe
paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalaü asàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhità vedanà -pe sa¤¤à - cetanà - saddhà - viriyaü - sati -
samàdhi -pe- pa¤¤à kusalà anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalanti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: yaü ki¤ci kusalena cittena samuññhitaü råpaü sabbaü taü kusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhità kàyakammaü råpaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü kusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü kusalantita
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 398] [\x 398/]     
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe [PTS Page 382] [\q 382/]      pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe-
tejodhàtu -pe vàyodhàtu kusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu
abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü abyàkatanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü anàrammaõaü kusalanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu
anàrammaõà kusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 400] [\x 400/]     
14. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü anàrammaõaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü abyàkatanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe [PTS Page 383] [\q 383/]     
gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü -pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe-
tejodhàtu -pe vàyodhàtu anàrammaõà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü phassasampayuttaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü phassa vippayuttaü kusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü phassavippayuttaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu
phassavippayuttà kusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpàyatanaü phassavippayuttaü
abyàkatatti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 402] [\x 402/]     
19. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu
phassavippayuttà, abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 384] [\q 384/]      sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü
anàrammaõaü kusalanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu
anàrammaõà phassavippayuttà kusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü råpayatanaü anàrammaõaü phassavippayuttaü
abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

23. Sa. Pu kusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu
anàrammaõà phassavippayuttà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 404] [\x 404/]     
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

25. Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalanti.
[PTS Page 385] [\q 385/]      

26. Sa. Pu kusalena cittena samuññhito phasso kusalo sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà -pe
paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalaü sàrammaõaü, atthi tassa
àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

27. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhità vedanà -pe sa¤¤à - cetanà - saddhà - viriyaü - sati -
samàdhi -pe- pa¤¤à kusalà sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

Sa. Anu: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalaü sàrammaõaü, atthi tassa
àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 406] [\x 406/]     
28. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalaü anàrammaõaü, na tthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhito phasso kusalo anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà -pe
paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

29. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalaü anàrammaõaü, natthi
tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalena cittena samuññhità vedanà -pe sa¤¤à - cetanà - saddhà - viriyaü - sati -
samàdhi -pe- pa¤¤à kusalà anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

30. Sa. Pu: kusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalanti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: yaü ki¤ci kusalena cittena samuññhitaü råpaü sabbaü taü kusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
(Yathà kàyakammaü tathà vacãkammanti)

31. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü akusalanti. [PTS Page 386] [\q
386/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà àbhogo samannàhàre manasikàro cetanà
patthanà paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

32. Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà àbhogo samannàhàro manasikàro
cetanà patthanà paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 408] [\x 408/]     
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà àbhogo àbhogo samannàhàro
manasikàro cetanà patthanà paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü
akusala'nti. 

33. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhito phasso akusalo sàrammaõo atthi tassa àvaññanà
-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü akusalaü sàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

34. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhità vedanà-pe sa¤¤à - cetanà -peràgo -pe - doso -
moho-pe- màno -pediññhi -pevicikicchà -pe- thinaü -pe- uddhaccaü -pe anottappaü akusalaü
sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü akusalaü sàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

35. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü akusalaü anàrammaõaü, na
tthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhito phasso akusalo anàrammaõo natthi tassa àvaññanà
-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

36. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü akusalaü asàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 387] [\q 387/]      
[BJT Page 410] [\x 410/]     
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhità vedanà -pe sa¤¤àcetanà - ràgodoso - moho -pe- màno
-pe diññhi -pevicikicchà -pe- thinaü -pe- uddhaccaü -peabhirikaü -pe anottappaü akusalaü
anàrammaõà, natthi tassa àvaññanà -pepaõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

37. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü kàyakammaü råpaü akusalanti. Pa. Pañi¤¤à:
àmantà
Sa. Anu: yaü ki¤ci kusalena cittena samuññhitaü råpaü sabbaü taü akusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

38. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
39. Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü
akusala'nti. 

40. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhito phasso akusalo sàrammaõo atthi tassa àvaññanà
-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalaü sàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 312] [\x 312/]     
41. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhità vedanà-pe sa¤¤à - cetanà -peràgo -pe - doso -
moho-pe- màno -pediññhi -pevicikicchà -pe- thinaü -pe- uddhaccaü
abhirikkaü-pe-anottappaü akusalaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalaü sàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. [PTS Page 388] [\q 388/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

42. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalaü anàrammaõaü,
natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhito phasso akusalo anàrammaõo natthi tassa àvaññanà
-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

43. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalaü anàrammaõaü, atthi
tassa àvaññanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhità vedanà -pe sa¤¤àcetanà - ràgodoso - moho -pe- màno
-pe diññhi -pevicikicchà -pe- thinaü -pe- uddhaccaü -peabhirikaü -pe anottappaü akusalaü
anàrammaõà, natthi tassa àvaññanà -pepaõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

44. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalanti. Pa. Pañi¤¤à:
àmantà
Sa. Anu: yaü ki¤ci akusalena cittena samuññhitaü råpaü sabbaü taü akusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 414] [\x 414/]     
45. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü akusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

46. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü kusalantita
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-perasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -petejodhàtu -pe vàyodhàtu -peasuci
-peassu -pe- lohitaü -pe sedo akusaloti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

47. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü abyàkatanti. [PTS Page 389] [\q 389/] 
    
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü abyàkatanti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-

48. Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-perasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -petejodhàtu -pe vàyodhàtu asuci
-peassu -pelohitaü -pe sedo abyàkàtoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü abyàkatanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

49. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà

[BJT Page 416] [\x 416/]     
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü anàrammaõaü akusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

50. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-perasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -petejodhàtu -pe vàyodhàtu -peasuci
-peassu -pe- lohitaü -pesedo anàrammaõo akusalo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

51. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü anàrammaõaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü abyàkatanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

52. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-perasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -petejodhàtu -pe vàyodhàtu -pe-asuci
-pe- assu -pe- lohitaü -pe sedo anàrammaõà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü abyàkatanti.
[PTS Page 390] [\q 390/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

53. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü phassasampayuttaü
akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü phassa vippayuttaü akusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 418] [\x 418/]     
54. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü phassavippayuttaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-perasàyatanaü -pe
phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -petejodhàtu -pe vàyodhàtu -peasuci
-pelohitaü -pe- sedo phassavippayuttà akusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

55. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü phassavippayuttaü abyàkatatti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü phassavippayuttaü 1-
abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

56. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-perasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -petejodhàtu -pe vàyodhàtu -peasuci
-peassu -pe- lohitaü -pe sedo phassavippayuttà, 2abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

57. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü råpàyatanaü anàrammaõaü akusalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Råpaü anàrammaõaü phassavippayuttaü - sãmu, machasaü, syà 2. Sedo anàrammaõo
phassavippayutto - sãmu, machasaü syà

[BJT Page 420] [\x 420/]     
58. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 391] [\q 391/]      sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe
gandhàyatanaü-perasàyatanaü -pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu
-petejodhàtu -pe vàyodhàtu -peasuci -peassu -pelohitaü -pe sedo anàrammaõà
phassavippayuttà akusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

59. Sa. Pu: akusalena cittena samuññhitaü råpayatanaü anàrammaõaü phassavippayuttaü
abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

60. Sa. Pu akusalena cittena samuññhitaü saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü-pe- rasàyatanaü
-pe phoññhabbàyanaü -pe pañhavãdhàtu -pe àpodhàtu -pe- tejodhàtu -pe vàyodhàtu -peasuci
-peassu -pe-lohitaü -pe sedo anàrammaõà phassavippayuttà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: akusalena cittena samuññhitaü vacãkammaü råpaü anàrammaõaü
phassavippayuttaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

61. Sa. Pu: na vattabbaü råpaü kusalanampi akusampi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: nanu kàyakammaü vacikammaü kusalampi akusalampã'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci kàyakammaü vacãkammaü kusalampi, akusalampi, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe råpaü kusalampi akusalampã'ti. 

[BJT Page 422] [\x 422/]     
62. Sa. Pu: råpaü kusalanampi akusampi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: cakkhàyatanaü kusalampi akusalampã'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

63. Sa. Pu: råpaü kusalanampi akusampi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: sotàyatanaü -pe- ghànàyatanaü -pejivhàyatanaü -pe kàyàyatanaü -peråpàyatanaü
-pe- saddàyatanaü -pe gandhàyatanaü [PTS Page 392  [\q 392/]     -@]pa- rasàyatanaü
-pephoññhabbàyatanaü -pe- pañhavi dhàtu -peapodhàtu -petejodhàtu -pevàyodhàtu -peasuci
-peassu -pe lohitaü -pe- sedo kusalo'pi akusalopi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

64. Sa. Pu: kàyo råpaü, kàyakammaü råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: mano råpaü, manokammaü råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

65. Sa. Pu: mano aråpaü, manokammaü aråpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: kàyo aråpaü, kàyakammaü aråpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

66. Sa. Pu: kàyo råpaü, kàyakammaü aråpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: mano råpaü, manokammaü aråpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

67. Sa. Pu: mano aråpaü, manokammaü aråpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: kàyo aråpaü, kàyakammaü aråpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 424] [\x 424/]     
68. Sa. Pu: kàyo råpanti, kàyakammaü råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: cakkhàyatanaü råpanti, cakkhuvi¤¤àõaü råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

69. Sa. Pu: kàyo råpanti, kàyakammaü råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: sotàyatanaü råpanti, sotàyatanavi¤¤àõaü råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

70. Sa. Pu: kàyo råpanti, kàyakammaü råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: ghanàyatanaü råpanti, ghànavi¤¤àõaü råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

71. Sa. Pu: kàyo råpanti, kàyakammaü råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: javihàyatanaü råpanti, jivhàvi¤¤àõaü råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

72. Sa. Pu: kàyo råpanti, kàyakammaü råpanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 393] [\q 393/]      pa. Anu: kàyàyatanaü råpanti, kàyavi¤¤àõaü råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

73. Sa. Pu: råpaü kammaünti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "cetanàhaü bhikkhave kammaü vadàmi cetayitvà kammaü
karoti kàyena vàcàya manasà"ti [a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu. Pà: tena hi na vattabbaü: råpaü kamma'nti. 

[A] chakkaïguttara - mahàvagga - nibbekhikasutta

[BJT Page 426] [\x 426/]     
74. Sa. Pu: råpaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà' "kàye và ànanda sati kàyasa¤cetanà hetu uppajjati ajjhattaü
sukhadukkhaü, vàcàya và ànanda sati vacisa¤cetanà hetu uppajjati ajjhattaü sukhadukkhaü,
mane và ànanda sati manosa¤cetanà hetu uppajjati ajjhattaü sukhadukkha"nti[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu. â: tena hi na vattabbaü råpaü kammanti. 

75. Sa. Pu: råpaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "tividhà bhikkhave, kàyasa¤cettà akusalaü kàyakammaü
dukkhadrayaü dukkhavipàkaü, catubbidhà bhikkhave, vacãsa¤cetanà akusalaü vacãkammaü
dukkhudrayaü dukkhavipàkaü, tividhà bhikkhave, manosa¤cetanà akusalaü manokammaü
dukkhudrayaü dukkhavipàkaü. Tividhà bhikkhave, kàyasa¤cetanà kusalaü kàyakammaü
sukhudrayaü sukhavipàkaü, catubbidhà bhikkhave, vacisa¤cetanà kusalaü vacikammaü
sukhudrayaü sukhavipàkaü, tividhà bhikkhave, manosa¤cetanà kusalà manokammaü
sukhudrayaü sukhavipàkanti" atthe'va suttanto'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 394] [\q 394/]      anu. â: tena hi na vattabbaü råpaü kammanti. 

[A] saüyutta - nidànavagga - nibebdhikasutta

[BJT Page 428] [\x 428/]     
76. Sa. Pu: råpaü kammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà' "svàyaü ànanda samiddhi moghapuriso pàñaliputtassa1-
paribbàjakassa evaü puññho evaü byàkayye: sa¤cetaniyaü àvuso pàñaliputta1- kammaü
katvà kàyena vàcàya manasà sukhavedaniyaü, sukhaü so vedayati sa¤cetaniyaü àvuso
pàñaliputta, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà dukkhavedaniyaü, dukkhaü so vedayati
sa¤cetatiyaü àvuso pàñaliputta, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà adukkhambasukhaü
vedaniyaü, adukkhamasukhaü so vedayatã'ti evaü byàkaramàno kho ànanda,
samiddhimoghapuriso pàñaliputtassa paribbàjakassa sammàbyàkaramàno byàkareyya"ti[a]
atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu. â: tena hi na vattabbaü råpaü kammanti. 
Råpaü kammattikathà niññhità. 

[A] majjhimanikàya - tatiyapaõõasaka - mahàkammavibhaïgasutta 1. "Potaliputtassa",
"potaliputta" - mahàkammavibhaïgasutta

[BJT Page 430] [\x 430/]     
8. 10 Jãvitindriyakathà
1. Sa. Pu: natthi råpaü jivinindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: natthi råpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattanà pàlanàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi råpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattanà pàlanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atthi råpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattanà pàlanà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe natthi råpaü jivinindriyanti1-
[PTS Page 395] [\q 395/]      
3. Sa. Pu: atthi aråpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattanà pàlanà, atthi
aråpajãvitindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi råpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattatà pàlanà, atthi
råpajãvitindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi råpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattanà pàlanà, natthi
råpajãvitindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi aråpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà iriyanà vattanà pàlanà, natthi
aråpajãvitindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Natthi jãvitindriyanti - [PTS]

[BJT Page 432] [\x 432/]     
5. Sa. Pu: aråpinaü dhammànaü àyu aråpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpinaü dhammànaü àyu råpajãvitindriyanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: råpinaü dhammànaü àyu na vattabbaü råpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: aråpinaü dhammànaü àyu na vattabbaü aråpajãvitindriyanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: råpinaü dhammànaü àyu aråpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: aråpinaü dhammànaü àyu aråpajãvitindriyanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: aråpinaü dhammànaü àyu na vattabbaü råpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpinaü dhammànaü àyu na vattabbaü aråpajãvitindriyanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: råpina¤ca aråpina¤ca dhammànaü àyu aråpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpina¤ca aråpina¤ca dhammànaü àyu råpajãvitindriyanti
[PTS Page 396] [\q 396/]      pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: råpina¤ca aråpina¤ca dhammànaü àyu na vattabbaü råpajãvitindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: råpina¤ca aråpina¤ca dhammànaü àyu na vattabbaü aråpajãvitandriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 434] [\x 434/]     
11. Sa. Pu: natthi råpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nirodhaü samàpannassa natthi jãvitindriyanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: nirodhaü samàpannassa atthi jãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: ha¤ci nirodhaü samàpannassa atthi jãvitindriyanti
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: natthi råpajãvitindriyanti. 

13. Sa. Pu: nirodhaü samàpannassa atthi jãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpannanti. Sa. Anu: nirodhaü samàpannassa atthi
saïkhàrakkhandho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: nirodhaü samàpannassa atthi saïkhàrakkhandho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nirodhaü samàpannassa atthi vedanàkkhandho -pesaïkhàrakkhandho -pe-
vi¤¤àõkhakhandho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nirodhaü samàpannassa atthi vedanàkkhandho -pe sa¤¤àkkhandhandho -pe
vi¤¤àõakkhandho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: na nirodhaü samàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: natthi råpajãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: asa¤¤asattànaü natthi jãvitindriyanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 436] [\x 436/]     
17. Sa. Pu: asa¤¤asattànaü atthi jãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
[PTS Page 397] [\q 397/]      sa. Anu: ha¤ci asa¤¤asattànaü atthi jãvitindriyanti
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: natthi råpajãvitindriyanti. 

18. Sa. Pu: asa¤¤asatnànaü atthi jãvitindriyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Pu: katamakkhandhapariyàpannanti. 
Pa. Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpannanti. Sa. Anu: asa¤¤asattànaü natthi
saïkhàrakkhandho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: asa¤¤asattànaü atthi saïkhàrakkhandho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi vedanàkkhandho -pe- sa¤¤àkkhandho -pe vi¤¤àõkhakhandho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: asa¤¤asattànaü atthi vedanàkkhandho -pe sa¤¤àkkhandho -pe
vi¤¤àõakkhandho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: pa¤camavokàrabhavo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

21. Sa. Pu upapattesiyena cittena samuññhitaü jãvitindriyaü upapattesiye citte bhijjamàne
ekadesaü bhijjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: upapattesiyena cittena samuññhito phasso uppattesiye citte bhijjamàne ekadeso
bhijjati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 438] [\x 438/]     
22. Sa. Pu upapattesiyena cittena samuññhito phasso uppattesiye citte bhijjamàne avaseso
bhijjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: upapattesiyena cittena samuññhito jãvitindriyaü uppattesiye citte bhijjamàne
anavasesaü bhijjati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

23. Pa. Pu: dve jãvitindriyàni'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: dvãhi jivitehi jivati, dvãhi maraõehi mãyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà1-

Jãvitindriyakathà [PTS Page 398] [\q 398/]      niññhità

1. Na hevaü vattabbe - [PTS,] syà

[BJT Page 440] [\x 440/]     
1. Sa. Pu: kammahetu arahà arahattà parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kammahetu sotàpanno sotàpattiphalà parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kammahetu arahà arahattà parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kammahetu sakadàgàmã -pe- anàgàmi anàgàmiphalà
Parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kammahetu sotàpanno sotàpattiphalà na parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kammahetu arahà arahattà na parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: kammahetu sakadàgàmã -pe- anàgàmi anàgàmiphalà na parihàyatã'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kammahetu arahà arahattà na parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 442] [\x 442/]     
5. Sa. Pu: kammahetu arahà arahattà parihàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: paõàtipàtakammassa hetu'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnàdànakammassa hetu -pekàmesumicchàcàrakammassa hetu
-pemusàvàdakammassa hetu -pe pisunàvàcàkammassa hetu -pepharusàvàcàkammassa
hetu-pesamphappalàpakamamssa hetu -pe màtughàtakamssa1- hetu
-pepitughàtakammassa2- hetu -pearahantaghàtakamssa3- hetu -pe ruhiruppàdakammassa
hetu -pesaïghabhedakammassa hetåti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: katamassa kammassa hetåti. 
Pa. Vi: handa bhi arahantànaü abbhàcikkhatiti. [PTS Page 399] [\q 399/]      

6. Sa. Pu: arahantànaü abbhàcikkhitakammassa hetu arahà arahattà parihàyatãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: ye keci arahantànaü abbhàcikkhanti, sabbe te arahattaü sacchikarontãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Kammahetukathà niññhità
Aññhamo vaggo niññhito

Tassuddànaü: 
Chagatiyo, antaràbhavo, pa¤ceva kàmaguõà kàmadhàtu, pa¤ceva àyatanà kàmà, råpino
dhammà råpadhàtu, aråpino dhammà aråpadhàtu, saëàyataniko attabhàvo råpadhàtuyà.
Atthiråpaü aråpesu, råpaü kammaü, råpaü jãvitaü, kammahetu parihàyati'ti. [PTS Page 400]
[\q 400/]      

1. Màtughàtakakammassa - syà 2. Pitughàtakakammassa - syà, 3. Arahattaghàtakammassa
- syà

[PTS Page 400] [\q 400/]     
[BJT Page 444] [\x 444/]     
Navamo vaggo
9. 1 Aniyasaüsakathà. 
1. Sa. Pu: ànisaüsadassàvissa sa¤¤ojanànaü pahànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu saïkhàre aniccato manasikaroto sa¤¤ojanà pahãyantãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa.  ha: ha¤ci saïkhàre aniccato manasikaroto sa¤¤ojanà pahãyanti, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe: ànisaüsadassàvissa sa¤¤ojanànaü pahànanti. 

2. Sa. Pu: nanu saïkhàre dukkhato -perogato -pegaõóato -pesallato -peaghato -pe- àbàdhato
-pe parato -pe- palokato -peãtito -pe upaddavato -pebhayato -peupasaggato -pe calato
-pepabhaïguto -peaddhuvato1-pe atàõato -pealeõato -peasaraõato -pe asaraõibhåtato
-perittato2-petucchato -pe su¤¤ato -peanattato -peàdinavato -pe vipariõàmadhammato
manasikaroto sa¤¤ojanà pahiyantãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa.  ha: ha¤ci saïkhàre vipariõàmadhammato manasikaroto sa¤¤ojanà pahiyanti
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe: ànisaüsadassàvissa sa¤¤ojanànaü pahànanti. 

1. Adhuvato - sãmu syà, [PTS 2.] Riccato - [PTS]

[BJT Page 446] [\x 446/]     
3. Sa.  ha: saïkhàre ca aniccato manasikaroti, nibbane ca anisaüsadassàvi hotãti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: saïkhàre ca dukkhato -perogato -pe vipariõàmadhammato manasikaroti, nibbàne
ca ànisaüsadassàvi hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa.  ha: saïkhàre ca vipariõàmadhammato manasikaroti, nibbane ca anisaüsadassàvi
hotãti
[PTS Page 401] [\q 401/]      pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaü: ànisaüsadassàvissa sa¤¤ojanànaü pahànanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "idha bhikkhave, bhikkhu nibbàne sukhànupassi viharati
sukhasa¤¤ã sukhapañisaüvedã sattaü samitaü abbokiõõaü cetasà adhimuccamàno pa¤¤àya
pariyogàhamàno"ti[a] attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pañi. â: tena hi ànisaüsadassàvissa sa¤¤ojanànaü pahànanti. 

Anisaüsakathà niññhità

[A] sattakaïguttara - anusayavagga - navamasuttaü samantàharitabbaü. 

[BJT Page 448] [\x 448/]     
9. 2 Amatàrammaõakathà. 
1. Sa. Pu: amatàrammaõaü sa¤¤ojananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: amataü sa¤¤ojaniyaü1ganthanãyaü2oghanãyaü3 yoganãyaü4nãvaraõiyaü
paràmaññhaü upadàniyaü saükilesiyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataü asa¤¤ojaniyaü5agatthanãyaü6pe asaükilesiyanti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci amataü asa¤¤ojaniyaü -peasaükilesiyaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe' amatàrammaõaü sa¤¤ojananti. 

2. Sa. Pu: amataü àrabbha ràgo uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu amataü ràgaññhàniyaü7- rajanãyaü kamaniyaü madanãyaü bandhaniyaü
mucchanãyanti8-
[PTS Page 402] [\q 402/]      pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataü na ràgaññhàniyaü na rajanãyaü na kamanãyaü na madaniya na
bandhaniyaü na mucchanãyanti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci amataü na ràgaññhàniyaü na rajanãyaü na kamanãyaü na madanãyaü na
bandhanãyaü na mucchanãyaü, 
Anu. Pà: no ca vata re cattabbe: "amataü àrabbha ràgo uppajjati"ti. 
1. Sa¤¤ejaniyaü - [PTS 2.] Ganthanãyaü - sãmu, machasaü, syà 3. Oghanãyaü - sãmu,
machasaü, syà 4. Yoganiyaü - sãmu, machasaü, syà 5. Asa¤¤ojaniyaü - [PTS 6.]
Agatthaniyaü - sãmu, machasaü, syà 7. Ràgaññhàniyaü -[PTS 8.] Rajaniyaü kamaniyaü
madaniyaü bandhaniyaü mucchaniyaü - machasaü, syà

[BJT Page 450] [\x 450/]     
3. Sa. Pu: amataü àrabbha doso uppajjati'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: amataü dosaññhàniyaü kopaññhàniyaü pañighaññhàniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataü na dosaññhàniyaü na kopaññhàniyaü na pañighaññhàniyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci amataü na dosaññhàniyaü na kopaññhaniyaü na pañighaññhàniyaü, 
Anu. Pà no ca vata re vattabbe: amataü àrabbha doso uppajjatã'ti

4. Sa. Pu: amataü àrabbha moho uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: amataü mohaññhàniyaü a¤¤àõakaraõaü acakkhukaraõaü pa¤¤ànirodhiyaü
vighàtapakkhiyaü anibbànasaüvattaniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataü na mohaññhàniyaü na a¤¤àõakaraõaü na acakkhukaraõaü
pa¤¤àvuddhiyaü avighàtapakkhiyaü nibbànasaüvattaniyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci amataü na mohaññhàniyaü na a¤¤àõakaraõaü -pe nibbànasaüvattaniyaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe amataü àrabbha moho uppajjatã"ti. 

5. Sa. Pu: råpaü àrabbha sa¤¤ojanà uppajjanti. Råpaü sa¤¤ojaniyaü ganthanãyaü
-pesaükilesiyanti. [PTS Page 403] [\q 403/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 452] [\x 452/]     
Sa. Anu: amataü àrabbha sa¤¤ojanà uppajjanti. Amataü sa¤¤ojaniyaü -pesaükilesiyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: råpaü àrabbha ràgo uppajjati. Råpaü ràgaññhàniyaü rajaniyaü kamanãyaü
madanãyaü bandhaniyaü mucchaniyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: amataü àrabbha ràgo uppajjati amataü ràgaññhàniyaü -pe- mucchaniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: råpaü àrabbha doso uppajjati. Råpaü dosaññhàniyaü kopaññhàniyaü
pañighaññhaniyanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: amataü àrabbha doso uppajjati amataü dosaññhàniyaü kopaññhàniyaü
pañighaññhàniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: råpaü àrabbha moho uppajjati. Råpaü mohaññhàniyaü a¤¤àõakaraõaü
-peanibbànasaüvattaniyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: amataü àrabbha moho uppajjati amataü mohaññhàniyaü a¤¤àõakaraõaü
-peanibbànasaüvattaniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: amataü àrabbha sa¤¤ojanà uppajjanti, amataü asa¤¤ojaniyaü1aganthanãyaü
anoghanãyaü2ayoganãyaü3 anivaraõiyaü aparàmaññhaü anupàdàniyaü asaükilesiyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Asa¤¤ojanãyaü - [PTS 2.] Aganthaniyaü anoghaniyaü - sãmu, machasaü, syà 3.
Ayoghaniyaü - sãmu, ayoganãyaü - machasaü, syà

[BJT Page 454] [\x 454/]     
Sa. Anu: råpaü àrabbha sa¤¤ojanà uppajjati. Råpaü asa¤¤ojanãyaü
aganthanãyaü1--peasaükilesiyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: amataü àrabbha ràgo uppajjati. Amataü na ràgaññhaniyaü na rajanãyaü na
kamanãyaü na madaniyaü na bandhanãyaü na mucchaniyanti1pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü àrabbha ràgo uppajjati råpaü na ràgaññhaniyaü -pe- na mucchaniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 404] [\q 404/]      
11. Sa. Pu: amataü àrabbha doso uppajjati amataü na dosaññhàniyaü na kopaññhàniyaü na
pañighaññhàniyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü àrabbha doso uppajjati råpaü na dosaññhàniyaü na kopaññhàniyaü na
pañighaññhàniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: amataü àrabbha moho uppajjati amataü na mohaññhàniyaü na a¤¤àõakaraõaü
-pe- na nibbànasaüvattaniyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü àrabbha moho uppajjati råpaü na mohaññhàniyaü na a¤¤àõakaraõaü -pe- na
nibbànasaüvattaniyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Pa. Pu: na vattabbaü: amatàrammaõaü sa¤¤ojananti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Na rajanãyaü na madaniyaü na bandhaniyaü na mucchaniyaü - sãmu, machasaü. 

[BJT Page 456] [\x 456/]     
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "nibbànaü nibbànato sa¤jànàti nibbànaü nibbànato
sa¤jànitvà nibbànaü ma¤¤ati, nibbànasmiü ma¤¤ati, nibbànato ma¤¤ati, nibbànaü me'ti
ma¤¤ati, nibbànaü abhinandati'ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi "amatàrammaõaü sa¤¤ojana"nti. 
Amatàrammaõakathà niññhità

[A] majjhimanikàya - mulapariyàyasutta
[BJT Page 458] [\x 458/]     
9. 3 Råpaü sàrammaõanti kathà. 1. Sa. Pu: råpaü sàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu natthi tassa àvajjanà1àbhogo -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci natthi tassa àvajjanà1àbhogo -pe- paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: råpaü sàrammaõanti. 

2. Sa. Pu: phasso sàrammaõo, atthi tassa àvajjanà1àbhogo -pe paõidhã'ti. [PTS Page 405] [\q
405/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü sàrammaõaü, atthi tassa àvajjanà1àbhogo -pe paõidhã'ti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- cetanà -pecittaü -pe saddhà -pe- viriyaü -pe- sati -pe-
samàdhi -pe- pa¤¤à -pe- ràgo -pe- doso -pemoho -pe màno -pe- diññhi -pe-vicikicchà -pe-
thinaü -pe uddhaccaü -peahirikaü -pe anottappaü sàrammaõaü, atthi tassa àvajjanà1àbhogo
-pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü sàrammaõaü, atthi tassa àvajjanà1àbhogo -pe paõidhi'ti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-

1. âvaññanà - sãmu, machasaü, [PTS]

[BJT Page 460] [\x 460/]     
4. Sa. Pu: råpaü sàrammaõaü, natthi tassa àvajjanà àbhogo -pe- paõidhi'ti. Pa. Pañi¤¤à:
àmantà. 
Sa. Anu: phasso sàrammaõo, natthi tassa àvajjanà àbhogo -pe- paõidhi'ti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: råpaü sàrammaõaü, natthi tassa àvajjanà àbhogo -pe- paõidhi'ti. Pa. Pañi¤¤à:
àmantà. 
Sa. Anu: vedanaü -pe- sa¤¤à -pe- anottappaü sàrammaõo, natthi tassa àvajjanà àbhogo -pe
paõidhi'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
6. Pa. Pu: na vattabbaü råpaü sàrammaõanti, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu råpaü sappaccayanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci råpaü sappaccayaü, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe' råpaü sàrammaõanti. 

Råpaü sàrammaõantikathà niññhità. 

[BJT Page 462] [\x 462/]     
9. 4 Anusayà anàrammaõà'ti kathà. 
1. Sa. Pu: anusayà anàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 406] [\q 406/]      
Sa. Anu: råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü -pephoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kàmaràgànusayo anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü kàmaràgasa¤¤ojanaü kàmogho kàmayogo
kàmacchandanãvaraõaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü kàmaràga sa¤¤ojanaü kàmaghà kàmaiyogo
kàmacchandanãvaraõaü sàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmàràgànusayo sàrammaõoti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: kàmaràgànusayo anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: katamakkhandhapariyàpanno'ti. 
Pa. Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpanno'ti. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àjhandho vi¤¤àõakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 464] [\x 464/]     
6. Sa. Pu: kàmaràgànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno anàrammaõo'ti pa. Pañi¤¤à:
àmantà. 
Sa. Anu: kàmaràgo saïkhàrakkhandheparipanno anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kàmaràgo saïkhàrakkhandhapariyàpanno sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: kàmaràgànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno sàrammaõo'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 407] [\q 407/]      
8. Sa. Pu: kàmaràgànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno anàrammaõo, kàmaràgo
saïkhàrakkhandhapariyàpanno sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandho ekadeso sàrammaõo, ekadeso anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho ekadeso sàrammaõo, ekadeso anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho -pe- sa¤¤àkkhandho -pe vi¤¤àõakkhandho ekadeso sàrammaõo,
ekadeso anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: pañighànusayo mànànusayo diññhànusayo vicikicchànusayo bhavaràgànusayo
aviccànusayo anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàsa¤¤ojanaü
avijjànãvaraõaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 466] [\x 466/]     
11. Sa. Pu: avijjà avijjogho -peavijjànãvaraõaü sàrammaõanti1-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avijjànusayo sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: avijjànusayo anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: katamakkhandhapariyàpanno'ti. 
Pa. Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpanno'ti. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
13. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àjhandho vi¤¤àõakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: avijjànusayo anàrammaõo'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: katamakkhandha pariyàpanno'ti. 
Pa. Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpanno'ti. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àjhandho vi¤¤àõakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: avijjànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno anàrammaõo'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avijjà saïkhàrakkhandheparipanno anàrammaõo'ti. [PTS Page 408  [\q 408/]     2]
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Sàrammaõo'ti - machasaü, sãmu 2. Saïkharakkhandha pariyàpanno anàrammaõo'ti -
sãmu. 

[BJT Page 468] [\x 468/]     
17. Sa. Pu: avijjà saïkhàrakkhandhapariyàpanno sàrammaõo'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avijjànuso saïkhàrakkhandheparipanno sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: avijjànusa saïkhàrakkhandhapariyàpanno anàrammaõo, avijjà
saïkhàrakkhandhapariyàpannà sàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandho ekadeso sàrammaõo ekadeso anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho ekadeso sàrammaõo, ekadeso anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àjhandho vi¤¤àõakkhandho ekadeso sàrammaõo, ekadeso
anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: na vattabbaü "anusayà anàrammaõo'ti1-
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: puthujjano kusalàbyàkate citte vattamàne sànusayo'ti vattabbo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: atthi tesaü anusayànaü àrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi anusayà anàrammaõà'ti. 

21. Pa. Pu: puthujjano kusalàbyàkate citte vattamàne sàràgo'ti vattabbo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: atthi tassa ràgassa àrammaõantita
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi ràgo anàrammaõo'ti. 

Anusayà anàrammaõàtikathà [PTS Page 409] [\q 409/]      niññhità. 

1. Anàrammaõoti - simu

[BJT Page 470] [\x 470/]     
5. 9. ¥àõaü anàrammaõanti kathà. 
1. Sa. Pu: ¤àõaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü -pephoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ¤àõaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü sammàdiññhi dhammavicaya sambojjhaïgo
anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü, sammàdaññhi dhammavicaya sambojjhaïgo
sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ¤àõaü sàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ¤àõaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: katamakkhandhapariyàpannanti. 
Pa. Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpannati. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhadho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho vi¤¤àõakkhandho anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 472] [\x 472/]     
6. Sa. Pu: ¤àõaü saïkhàrakkhandhapariyàpannaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤¤à saïkhàrakkhandhapariyàpannà anàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: pa¤¤à saïkhàrakkhandhapariyàpannaü sàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ¤àõaü saïkhàrakkhandhapariyàpannà sàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 410] [\q 410/]      
8. Sa. Pu: ¤àõaü saïkhàrakkhandhapariyàpannaü anàrammaõanaü, pa¤¤à
saïkhàrakkhandhapariyàpannà sàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhandho ekadoso sàrammaõo, ekadeso anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: saïkhàrakkhandho ekadeso sàramamaõo, ekadeso pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanakkhandho sa¤¤àkkhandho vi¤¤àõakkhandho ekadeso sàrammaõo, ekadeso
anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Pa. Pu na vattabbaü ¤àõaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: arahà cakkhuvi¤¤àõasamaïgi ¤àõiti vattabbo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: atthi tassa ¤àõassa àrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â. Tena hi ¤àõaü anàrammaõanti. 

[BJT Page 474] [\x 474/]     
11. Pa. Pu: arahà cakkhuvi¤¤àõasamaïgi vattabbo'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà
Pa. Anu: atthi tàya pa¤¤àya àrammaõanti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Pañi. â: tena hi pa¤¤à anàrammaõà'ti. 

¥àõa anàrammaõantikathà niññhità. 

[BJT Page 476] [\x 476/]     
Atãtànàgatàrammaõakathà++
1. Sa. Pu: atãtàrammaõaü cittaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atãtàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci atãtàrammaõaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: atãtàrammaõaü cittaü anàrammaõanti
[PTS Page 411] [\q 411/]      anu. â: atãtàrammaõaü cittaü anàrammaõanti micchà. 
Pañi.  ha: ha¤ci và pana anàrammaõaü, 
Pañi. Pà: no va vata re vattabbe: atãtàrammaõanti. 
Pañi. â: anàrammaõaü cittaü atãtàrammaõanti micchà. 

2. Sa. Pu: atãtàrammaõaü cittaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atãtaü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà+
Anu.  ha: ha¤ci atãtaü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: atãtàrammaõaü cittaü anàrammaõanti

+(Ha¤ci -pe- àmantà) sãmu, adhikaü, ++ ekovàyaü pa¤ho - sãmu pottheke davidhà vibhatto
dissete

[BJT Page 478] [\x 478/]     
3. Sa. Pu: anàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu anàgatàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci anàgatàrammaõaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: anàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti
Anu. â: anàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti micchà. 
Pañi.  ha: ha¤ci và pana anàrammaõaü; 
Pañi. Pà: no va vata re vattabbe: anàgatàrammaõanti. 
Pañi. â: anàrammaõaü cittaü anàgatàrammaõanti micchà. 

4. Sa. Pu: anàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu anàgataü àrabbha atthi àvajjanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci anàgataü àrabbha atthi àvajjanà -pe- paõidhi, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: anàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti

5. Sa. Pu: paccuppannaü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi, paccuppannàrammaõaü cittaü
sàrammaõanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 412] [\q 412/]      
Sa. Anu: atãtaü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi atãtàrammaõaü cittaü sàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 480] [\x 480/]     
6. Sa. Pu: paccuppannaü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi, paccuppannàrammaõaü cittaü
sàrammaõanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: anàgataü àrabbha atthi àvajjanà-pe-paõidhi anàgatàrammaõaü cittaü
sàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atãtaü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi, atãtàrammaõaü cittaü anàrammaõanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paccuppannaü àrabbha atthi àvajjanà-pe paõidhi paccuppannàrammaõaü cittaü
sàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: anàgataü àrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi, anàgatàrammaõaü cittaü
anàrammaõanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paccuppanaàrabbha atthi àvajjanà -pe paõidhi, paccuppannàrammaõaü cittaü
anàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Pa. Pu: na vattabbaü atãtànàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu atitàrammaõàgataü natthi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atãtànàgataü natthi, 
Anu. Pà: tena vata2- re vattabbe: atãtànàgatàrammaõaü cittaü anàrammaõanti. 

Atãtànàgatàrammaõakathà niññhità. 

1. Atãtàrammaõaü - [PTS 2.] No ca vata - sãmu. 

[BJT Page 482] [\x 482/]     
9. 7 Vitakkànupatitakathà. 
1. Sa. Pu: sabbaü cittaü vitakkànupatitanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sabbaü cittaü vicàrànupatitaü pitànupatitaü sukhànupatitaü dukkhànupatitaü
somanassànupatitaü [PTS Page 413] [\q 413/]      domanassànupatitaü upekkhànupatitaü
saddhànupatitaü viriyànupatitaü1- satànupatitaü samàdhànupatitaü pa¤¤ànupatitaü
ràgànupatitaü dosànupatitaü -peanottappànupatitanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbaü cittaü vitakkànupatitanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi avitakko vicàramatto samàdhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi avitakko vicàramatto samàdhi, no ca vata re vattabbe: sabbaü cittaü
vitakkànupatitanti. 

3. Sa. Pu: sabbaü cittaü vitakkànupatitanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi avitakko avicàro samàdhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi avitakko avicàro samàdhi, no ca vata re vattabbe: sabbaü cittaü
vitakkànupatitanti. 

4. Sa. Pu: sabbaü cittaü vitakkànupatitanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu samàdhi vuttà bhagavatà: "savitakko savicàro samàdhi, avitakko vicàramatto
samàdhi, avitakko avicàro samàdhi"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci tayo samàdhi vuttà bhagavata "savitakko savicàro samàdhi, avitakko
vicàramatto samàdhi, avitakko samàdhã"ti, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: sabbaü cittaü vitakkànupatitanti. 
Citakkànupatitakathà niññhità. 1. Viriyànupatinaü - machasaü 
[BJT Page 484] [\x 484/]     
9. 8 Vitakkavipphàrasaddakathà. 
1. Sa. Pu: sabbaso vitakkayato vicàrayato vitakkavipphàro saddo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sabbaso phusayato phassavipphàro saddo, sabbaso [PTS Page 414] [\q 414/]     
vedayato vedanàvipphàro saddo, sabbaso sa¤janato sa¤¤àvipphàro saddo, sabbaso cetayato
cetanàvipphàro saddo, sabbaso cintayato cittavipphàro saddo, sabbaso sarato sativipphàro
saddo, sabbaso pajànato pa¤¤àvipphàro saddo'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbaso vitakkayato vicàrayato vitakkavipphàro saddo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vitakkavipphàro saddo sotavi¤¤eyyo, sotasmiü pañiha¤¤ati, sotassa àpàthaü
àgacchati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: nanu vitakkavipphàro saddo na sotavi¤¤eyyo, na sotasmiü pañiha¤¤ati, na sotassa
àpàthaü àgaccha'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci vitakkavipphàro saddo na sotavi¤¤eyyo, na sotasmiü pañiha¤¤ati, na
sotassa àpàthaü àgacchati, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: sabbaso vitakkayato vicàrayato vitakkavipphàro saddo'ti. 

Vitakkavipphàrasaddakathà niññhità. 

[BJT Page 486] [\x 486/]     
9. 9. Na yathàcittassa vàcàtikathà. 
1. Sa. Pu: na yathàcittassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aphassakassa vàcà, avedanakassa vàcà, asa¤¤akassa vàcà, acetanakassa vàcà,
avittakassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa vàcà, savedanakassa vàcà, sasa¤¤akassa vàcà, sacetanakassa
vàcà savittakassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci saphassakassa vàcà -pesacittakassa vàcà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa vàcàti. [PTS Page 415] [\q 415/]      

2. Sa. Pu: na yathàcittassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: anàvajjantassa1- vàcà, -peanàbhogasa2 vàcà, -peapaõidahantassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu àvajjantassa vàcà, àbhogassa3pepaõidahantassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci àvajjantassa vàcà àbhogassa3vàcà -pe paõidahantassa vàcà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa vàcàti. 

1. Anàvaññentassa - machasaü, anàvaññantassa - [PTS 2.] Anàbhogantassa - sãmu 3.
âbhogantassa - sãmu. 

[BJT Page 488] [\x 488/]     
3. Sa. Pu: na yathàcittassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vàcà cittasamuññhànà cittena sahajàtà cittena saha ekuppàdà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci vàcà cittasamuññhànà, cittena sahajàtà, cittena saha ekuppàdà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa vàcàti. 

4. Sa. Pu: na yathàcittassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: na bhaõitukàmo bhaõati, na kathetukàmo katheti, na àlapitukàmo àlapati, na
voharitukàmo voharatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhaõitukàmo bhaõati, kathetukàmo katheti, àlapitukàmo àlapati,
voharitukàmo voharatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci bhaõitukàmo bhaõati, kathetukàmo katheti, àlapitukàmo àlapati,
voharitukàmo voharati, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa vàcàti. 

5. Sa. Pu: na vattabbaü "na yathàcittassa vàcà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi koci a¤¤aü bhaõissàmi'ti a¤¤aü bhaõati, a¤¤aü kathessàmã'ti a¤¤aü
katheti, a¤¤aü àlapissàmã'ti a¤¤aü katheti, a¤¤aü àlapissàmã'ti a¤¤aü àlapati, a¤¤aü
voharissàmã'ti a¤¤aü voharati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi koci a¤¤aü bhaõissàmãti a¤¤aü bhaõati [PTS Page 416  [\q 416/]    
-@]pa a¤¤aü voharissamã'ti a¤¤aü voharati, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: "na yathàcittassa vàcà"ti. 

Na yathàcittassa vàcàti kathà niññhità

[BJT Page 490] [\x 490/]     
9. 10. Na yathàcittassa kàyakammantikathà. 
1. Sa. Pu: yathàcittassa kàyakammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aphassakassa kàyakammaü -peacittakassakàyakammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa kàyakammaü -pesacittakassa kàyakammanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci saphassakassa kàyakammaü-pesacittakassa kàyakammaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa kàyakammanti. 

2. Sa. Pu: na yathàcittassa kàyakammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: anàvajjantassa kàyakammaü -pe- apaõidahantassa kàyakammanti pa. Pañi: na
hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu àvajjantassa1-kàyakammaü-pe-paõidahantassa kàyakammanti pa. Pañi¤¤à:
àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci àvajjantassa kàyakammaü-pe-paõidahantassa kàyakammaü, anu. Pà: no ca
vata re vattabbe: na yathàcittassa kàyakammanti. 

1. Anàvaññentassa - [PTS] àvaññentassa - machasaü

[BJT Page 492] [\x 492/]     
3. Sa. Pu: na yathàcittassa kàyakammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu kàyakammaü cittasamuññhànaü cittena sahajàtà cittena sahajàtaü saha
ekuppàdà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 417] [\q 417/]      
Anu.  ha: ha¤ci kàyakammaü cittasamuññhànaü cittena sahajàtaü cittena saha ekuppàdaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa kàyakammanti. 

4. Sa. Pu: na yathàcittassa kàyakammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: na abhikkamitukàmo abhikkamati, na pañikkamitukàmo pañikkamati na
aloketukàmo àloketi, na viloketukàmo nasammi¤ajitukàmo sammi¤jeti, na pasàretukàmo
pasàreti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu abhikkamitukàmo abhikkamati, pañikkamitukàmo pañikkamati, àloketukàmo
aloketi, viloketukàmo viloketi sammi¤ajitukàmo sammi¤jeti, pasàretukàmo pàsàretã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci abhikkamati, -pepasàretukàmo pasàreti, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa kàyakammanti. 

[BJT Page 494] [\x 494/]     
5. Sa. Pu: na vattabbaü na yathàcittassa kàyakammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi koci a¤¤atra gacchissàmã'ti a¤¤atra gacchati -pe a¤¤aü pasàressàmã'ti
a¤¤aü pasàretã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi koci a¤¤atra gacchissàmi'ti a¤¤atra gacchati -pe a¤¤aü pasàressamã'ti
a¤¤aü pasàreti, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: na yathàcittassa kàyakammanti. 

Na yathàcittassa kàyakammantikathà niññhità. 
[BJT Page 496] [\x 496/]     
9. 11 Atitànàgatehi samannàgatakathà. 
1. Sa. Pu: atãtena samannàgato'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atãtaü niruddhaü vigataü viparinataü atthaïgataü abbhatthaïganti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 418] [\q 418/]      
Anu.  ha: ha¤ci atãtaü niruddhaü vigataü viparinataü atthaïgataü abbhatthaïgataü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: "atitena samannàgato'ti. 

2. Sa. Pu: anàgatena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu anàgataü ajàtaü abhåtaü asa¤jàtaü anibbattaü anabhinibbàttaü apàtubhåtanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci anàgataü ajàtaü abhåtaü asa¤jàtaü anibbattaü anabhinibbattaü apàtubhåtaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: "anàgatena samannàgato'ti. 

4. Sa. Pu: atitena råpakkhandhena samannàgato anàgatena råpakkhandhena samannàgato
paccuppannena råpakkhandhena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tãhi råpakkhandhehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 498] [\x 498/]     
4. Sa. Pu: atitehi pa¤cahi khandhehi samannàgato anàgatehi pa¤cahi khandhehi
samannàgetà paccuppannehi pa¤cahi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paõõarasahi khandhehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atitena cakkhàyatanena samannàgato anàgatehi cakkhàyatane samannàgetà,
paccuppannena cakkhàyatanena samannàgato'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tãhi cakkhàyatanehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atitehi dvàdasahi àyatanehi samannàgato, anàgatehi dvàdasahi àyatanehi
samannàgato, paccuppannehi dvàdasahi àyatanehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: chattiüsàyatanehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atitàya cakkhudhàtuyà samannàgato, anàgatàya cakkhudhàtuyà samannàgato,
paccuppannoya cakkhudhàtuyà samannàgato'ti
[PTS Page 419] [\q 419/]      pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tãhi cakkhudhàtåhi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atitehi aññhàrasahi dhàtåhi samannàgato, anàgatehi aññhàrasahi dhàtåhi
samannàgato, paccuppannàhi aññhàrasahi dhàtåhi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: catupa¤¤àsadhàtåhi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 500] [\x 500/]     
9. Sa. Pu: atitena cakkhundriyena samannàgato, anàgatena cakkhundriyena samannàgato,
paccuppannena cakkhundriyena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tãhi cakkhundriyena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: atitehi bàvisatindriyehi samannàgato, anàgatehi bàvisatindriyehi samannàgato
paccuppannehi bàvisatindriyehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: chasaññhindriyehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaü atitànàgatehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu atthi aññhavimokkhajhàyã, catunnaü jhànànaü nikàmalàbhi,
navannaü1anupubbavihàrasamàpattãnaü làbhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci, atthi aññhavimokkhajhàyã, catunnaü jhànànaü nikàmalàbhi, navannaü
anupubbavihàrasamàpattinaü làbhã, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: "atitànàgatehi samannàgato'ti. 

Atãtanàgatehi samannàgatakathà niññhità navamo vaggo niññhito 
Tassa uddànaü: 
ânisaüsadassàvissa a¤¤ojanànaü pahànaü, amatàrammaõaü sa¤¤ojanaü, [PTS Page 420] [\q
420/]      
Råpaü sàrammaõaü, anusayà anàrammaõà, evamevaü ¤àõaü, 
Atitànàgatàrammaõaü cittaü, sabbaü cittaü vitakkànupatitaü, 
Sabbaso vitakkayato vicàrayato vitakkavipphàrasaddo, 
Na yathàcittassa vàcà, tatheva kàyakammaü, atitànàgatehi samannàgato'ti. [PTS Page 421]
[\q 421/]      

1. Catunnaü - sãmu, [PTS]

[PTS Page 421] [\q 421/]      
[BJT Page 502] [\x 502/]     
Dasamo vaggo
10. 1 Nirodhakathà
1. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe kiriyà pa¤cakkhandhà uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dasannaü khandhànaü samodhànaü hoti, dasa khandhà sammukhibhàvaü
àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: dasannaü khandhànaü samodhànaü hoti, dasa khandhà sammukhibhàvaü
àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe kiriyà cattàro khandhàuppajjantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: navannaü khandhànaü samodhànaü hoti, nava khandhà sammukhibhàvaü
àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: navannaü khandhànaü samodhànaü hoti, nava khandhà sammukhibhàvaü
àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 504] [\x 504/]     
3. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe kiriyà ¤àõaü uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: channaü khandhànaü samodhànaü hoti, cha khandhà sammukhibhàvaü
àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: channaü khandhànaü samodhànaü hoti, cha khandhà sammukhibhàvaü
àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 422] [\q 422/]      
4. Sa. Pu: upapattesiye pa¤cakkhandhe aniruddhe magge uppajjanti'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: mato maggaü bhàveti, kàlaü kato maggà bhàveti'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Nirodhakathà niññhità. 

[BJT Page 506] [\x 506/]     
10. 2 Råpaü maggotikathà
1. Sa. Pu: maggasamaïgissa råpaü maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvajjanà1àbhogo samannàhàro manasikàro cetanà patthanà
paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvajjanà1-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvajjanà1-pe- paõidhi, anu. Pà: no ca vata re
vattabbe: "maggamaïgissa råpaü maggo"ti. 

2. Sa. Pu: sammà vàcà maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tàya àvajjanà1pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tàya àvajjanà1-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõà, natthi tàya àvajjanà1-pe- paõidhi, anu. Pà: no ca vata re
vattabbe: "sammàvàcà maggo"ti 
3. Sa. Pu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõà, atthi tassa àvajjanà1-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âvaññanà - sãmu, machasaü, [PTS]

[BJT Page 508] [\x 508/]     
Sa. Anu: nanu anàrammaõo, natthi tassa àvajjanà1--pe paõidhi'ti. [PTS Page 423] [\q 423/] 
    pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci anàrammaõo, natthi tassa àvajjanà1-pe paõidhi, anu. Pà: no ca vata re
vattabbe: "sammààjãvo maggo'ti. 

4. Sa. Pu: sammàdiññhi maggo, sà ca sàrammaõà, atthi tàya àvajjanà1-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà maggo, sà ca sàrammaõaü, atthi tàya àvajjanà-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sammàdiññhi maggo, sà ca sàrammaõà, atthi tàya àvajjanà-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo maggo, sà ca sàrammaõo, atthi tassa
àvajjanà-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: sammàsaïkappo -pe sammàvàyàmo -pe sammàsati sammàsamàdhi maggo, sà ca
sàrammaõà, atthi tassa àvajjanà -pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà maggo, sà ca sàrammaõà, atthi tàya àvajjanà-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammàsamàdhi maggo, so ca sàrammaõo, atthi tassa àvajjanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pesammàmaàjivo maggo, so ca sàrammaõo, atthi tassa
àvajjanà-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âvaññanà - sãmu, machasaü, [PTS]

[BJT Page 510] [\x 510/]     
8. Sa. Pu: sammàvàcà maggo, sà ca anàrammaõà, natthi tàya àvajjanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi maggo, sà ca anàrammaõà, natthi tàya àvajjanà-pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sammàvàcà maggo, sà ca anàrammaõà, natthi tàya àvajjanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàsaïkappo -pe sammàvàyàmo -pe- sammàsati [PTS Page 424  [\q 424/]    
-@]pa- sammàsamàdhi maggo, so ca anàrammaõaü, natthi tassa àvajjanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo maggo, so ca anàrammaõo, natthi tassa
àvajjanà -pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi -pe- sammasaïkappo -pe sammàvàyàmo -pe- sammàsati
-pesammàsamàdhi maggo, so ca anàrammaõo, natthi tassa àvajjanà-pe paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: na vattabbaü "maggesaïgissa råpaü maggo"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu sammàvàcà, sammàkammanto, sammààjãvo maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci sammàvàcà, sammàkammanto, sammaàjivo maggo, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: maggasamaïgissa råpaü maggo'ti. 
Råpaü maggo'ti kathà niññhità. 

[BJT Page 512] [\x 512/]     
10. 3 Pa¤cavi¤¤àõasamaïgissa maggakathà. 
1. Sa. Pu: pa¤ca vi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu pa¤cavi¤¤àõà uppannavatthukà uppannàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤àõà uppannavatthukà uppannàrammaõà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe pa¤cavi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti. 

2. Sa. Pu: nanu pa¤ca vi¤¤àõà purejàtavatthukà purejàtàrammaõà, ajjhattikavatthukà
bàhiràrammaõà, asambhinnavatthukà asambhinnàrammaõà, nànà vatthukà nànàrammaõà,
[PTS Page 425] [\q 425/]      na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayà paccanubhonti, na
asamannàhàrà uppajjanti, na amanasikàrà uppajjanti, na abbokiõõà uppajjanti, na apubbaü
acarimaü uppajjanti, na a¤¤ama¤¤assa samanantarà uppajjanti -pe- nanu pa¤cavi¤¤àõà
anàbhogà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤àõà anàbhogà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: pa¤cavi¤¤àõasamaïgissa atthi maggagabhàvanà'ti. 

3. Sa. Pu: cakkhu vi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 514] [\x 514/]     
4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: no hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjatã cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti"nti attheva suttantoti. 
Pa. Pañi: natthi
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa"nti[a] attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa"nti attheva suttanto. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 

6. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àü atãtànàgataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 426] [\q 426/]      
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àü phassaü àrabbha vedanaü àrabbha sa¤¤aü àrabbha cetanà àrabbha
cittaü àrabbha cakkhuü àrabbha -pe kàyaü àrabbha -pe- saddaü àrabbha -pe phoññhabbaü
àrabbhaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[A] majjhimanikàya, uparipaõõàsaka - jajakkasutta
[BJT Page 516] [\x 516/]     
8. Sa. Pu: manovi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà, manovi¤¤àõaü su¤¤aütaü àrabbha
uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà, cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü
àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: manovi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà, manovi¤¤àõaü atitànàgataü
àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà, cakkhuvi¤¤àõaü atãtànàgataü
àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: manovi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà, manovi¤¤àõaü phassaü àrabbha
-pevedanaü àrabbha -pephoññhabbaü àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà, cakkhuvi¤¤àõaü phassaü àrabbha
-pevedanaü àrabbha -pe- phoññhabbaü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: na vattabbaü pa¤cavi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na
nimittaggàhã hoti, nànubya¤janaggàhã -pe sotena saddaü sutvà -pe- ghànena gandhaü
ghàyitvà -pe- jivhàya rasaü sàyitvà -pe kàyena phoññhabbaü pusitvà na nimittaggàhã hoti
nànubya¤janaggàhã"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pañi. â: tena hi pa¤cavi¤¤àõasamaïgissa atthi maggabhàvanà'ti. 

Pa¤cavi¤¤àõasamaïgissa maggakathà [PTS Page 427] [\q 427/]      niññhità. 

[A] majjhimanikàya, mulapaõõasakaka - mahàgopàlaka sutta

[BJT Page 518] [\x 518/]     
10. 4 Pa¤cavi¤¤àõà kusalàpi akusalàpã'tikathà. 
1. Sa. Pu: pa¤cavi¤¤àõà kusalà'pi akusalàpi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu pa¤cavi¤¤àõà uppannavatthukà uppannàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤àõà uppannavatthukà uppannàrammaõà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: pa¤cavi¤¤àõà kusalà'pi. Akusalàpi'ti. 

2. Sa. Pu: nanu pa¤cavi¤¤àõà purejàtavatthukà purejàtàrammaõà ajjhattikavatthukà
bàhiràrammaõà asambhinnavatthukà asambhinnàrammaõà nànà vatthukà nànàrammaõà na
a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaü paccanubhonti. Na asamannàhàrà uppajjanti, na amanasikàrà
uppajjanti, na abbokiõõà uppajjanti, na apubbaü acarimaü uppajjanti, na a¤¤ama¤¤assa
samanantarà uppajjanti -pe nanu pa¤cavi¤à¤àõà anàbhogà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤cavi¤¤àõà anàbhogà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe pa¤cavi¤¤àõà kusalàpi akusalà'piti. 

3. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 520] [\x 520/]     
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañacca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa"nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: natthi
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhu vi¤¤àõa'nti[a] atthe'va suttanto'ti.
[PTS Page 428] [\q 428/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa'nti atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa'nti. 

6. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõa kusalampi akusalàpi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü atãtànàgataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõa kusalampi akusalàpi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü phassaü àrabbha -pecittaü àrabbha -pe-cakkhuü àrabbha -pekàyaü
àrabbha -pe- saddaü àrabbha -pephoññhabbaü àrabbha uppajjatã"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: manovi¤¤àõaü kusalampi akusalàpi manovi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü kusalampi akusalampi cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha
uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[A] majjhimanikàya, uparipaõõàsaka - jajakka sutta 
[BJT Page 522] [\x 522/]     
9. Sa. Pu: manovi¤¤àõa kusalampi akusalàpi manovi¤¤àõaü atitànàgataü àrabbha
uppajjati'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü kusalampi akusalampi cakkhuvi¤¤àõaü atitànàgataü àrabbha
uppajjati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: manovi¤¤àõa kusalampi akusalàpi manovi¤¤àõaü phassaü àrabbha -pecittaü
àrabbha -pe- kàyaü àrabbha -pe saddaü àrabbha -pe- phoññhabbaü àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü kusampi akusalampi cakkhuvi¤¤àõaü phassaü àrabbha
-pephoññhabbaü àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaü: pa¤cavi¤¤àõaü kusalampi akusalampi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu [PTS Page 429] [\q 429/]     
cakkhunà råpaü disvà nimittaggàhã hoti -pe- na nimittaggàhã hoti -pesotena saddaü sutvà
-pe kàyena phoññhabbaü phusitvà nimittaggàhã hoti -pe- na nimittaggàhã hotã'ti[a] atthe'va
suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi "pa¤cavi¤¤àõà kusalà'pi akusalàpã'ti

Pa¤cavi¤¤àõà kusalàpi akusalàpi'ti kathà niññhità. 

[A] majjhimanikàya, mulapaõõàsaka - mahàgopàlaka sutta

[BJT Page 524] [\x 524/]     
10. 5 Pa¤cavi¤¤àõà sàbhogàti kathà. 
1. Sa. Pu: pa¤cavi¤¤àõà sàbhogà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu pa¤cavi¤¤àõà uppannavatthukà uppannàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤ca vi¤¤àõà uppannavatthukà uppannàrammaõà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: pa¤cavi¤¤àõa sàbhogà"ti. 

2. Sa. Pu: nanu pa¤cavi¤¤àõà purejàtavatthukà purejàtàrammaõà ajjhattikavatthukà
bàhiràrammaõà asambhinnavatthukà asambhinnàrammaõà nànà vatthukà nànàrammaõà na
a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaü paccanubhonti. Na asamannàhàrà uppajjanti, na amanasikàrà
uppajjanti, na abbokiõõà1 uppajjanti, na apubbaü acarimaü uppajjanti, nanu pa¤cavi¤¤aõà
na a¤¤ama¤¤assa samanantarà uppajjanti pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pa¤cavi¤¤àõà na a¤¤amassa samanantarà uppajjanti, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "pa¤cavi¤¤àõà sahabhogà"ti. 

3. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü sàbhoganti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Abbhokiõõà - sãmu

[BJT Page 526] [\x 526/]     
4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 430] [\q 430/]      
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa"nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: natthi
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhu vi¤¤àõa'nti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa'nti atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: cakkhu¤ca pañicca su¤¤ata¤ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa'nti. 

6. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü sàbhoganti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü atãtànàgataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü sàbhoganti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü phassaü àrabbha -pephoññhabbaü àrabbha uppajjatã"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 528] [\x 528/]     
8. Sa. Pu: manovi¤¤àõaü sàbhogaü, manovi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü sàbhogaü, cakkhuvi¤¤àõaü su¤¤ataü àrabbha uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: manovi¤¤àõa sàbhogaü manovi¤¤àõaü atitànàgataü àrabbha uppajjati'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü sàbhogaü, cakkhuvi¤¤àõaü atitànàgataü àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 431] [\q 431/]      
10. Sa. Pu: manovi¤¤àõaü sàbhogaü, manovi¤¤àõaü phassaü àrabbha -pe- phoññhabbaü
àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhuvi¤¤àõaü sàbhogaü, cakkhuvi¤¤àõaü phassaü àrabbha -pephoññhabbaü
àrabbha uppajjati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaü: pa¤cavi¤¤àõaü sàbhogà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà
nimittaggàhã hoti -pe- na nimittaggàhã hoti -pesotena saddaü sutvà -pe kàyena
phoññhabbaü phusitvà nimittaggàhã hoti -pe- na nimittaggàhã hotã'ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi "pa¤cavi¤¤àõà sabhogà'ti. 

Pa¤cavi¤¤àõà sàbhogàti kathà niññhità. 

[A] majjhimanikàya, mulapaõõàsaka - mahàgopàlaka sutta

[BJT Page 530] [\x 530/]     
10. 6 Davãhi sãlehã'ti kathà. 
1. Sa. Pu: maggasamaïgã dvãhi sãlehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã dvãhi phassehi dvãhi vedanàhi dvãhi sa¤¤àhi dvãhi cetanàhi dvãhi
cittehi dvãhi saddhàhi dvãhi viriyehi dvãhi satihi dvãhi samàdhihi dvãhi pa¤¤àhi
samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyena sãlena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyena phassena lokiyàya vedanàya lokiyàya sa¤¤àya lokiyàya
cetanàya lokiyena cittena lokiyàya saddhàya lokiyena viriyena lokiyàya satiyà lokiyena
samàdhinà lokiyàya pa¤¤àya samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyena ca lokuttasarena ca sãlena samannàgato'ti pa. Pañi¤¤à:
àmantà. [PTS Page 432] [\q 432/]      
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyena ca lokuttarena ca phassena mannàgato -pe- lokiyàya ca
lokuttaràya ca pa¤¤àya samannàgàto'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyena sãlena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã puthujjano'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 532] [\x 532/]     
5. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyàya sammàvàcàya samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyàya sammàdiññhiyà samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyàya sammàvàcàya samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyena sammàsaïkappena -pelokiyena sammàvàyàmena
-pelokiyàya sammàsatiyà -pe lokiyena sammàsamàdhinà samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyena sammàkammantena -pelokiyena sammààjivena
samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyàya sammàdiññhiyà -pelokiyena sammàsamàdhinà
samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyàya lokuttaràya ca sammàvàcàya samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyàya ca lokuttaràya ca sammàdiññhiyà samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyàya ca lokuttaràya sammàvàcàya samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyena ca lokuttarena ca sammàsaïkappena -pe- lokiyena ca
lokuttarena ca sammàvàyàmena [PTS Page 433  [\q 433/]     -@]palokiyàya ca lotuttaràya ca
sammasatiyà -pe lokiyena ca lotuttarena ca sammàsamàdhinà samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 534] [\x 534/]     
10. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyena ca lokuttarena ca sammààjivena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyàya ca lokuttaràya ca sammàdiññhiyà samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: maggasamaïgã lokiyena ca lokuttarena ca sammààjivena samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggasamaïgã lokiyena ca lokuttarena ca sammàsaïkappena -pe- lokiyena ca
lokuttarena ca sammàsamàdhinà samannàgato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: na vattabbaü: maggasamaïgã dvãhi sãlehi samannàgato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: lokiye sãle niruddhe maggo uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: dussãlo khaõóasãlo jintasãlo maggaü bhàvetã'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi maggasamaïgã dvãhi sãlehi samannàgato'ti. 

Dvãhi sãlehã'ti kathà niññhità. 

[BJT Page 536] [\x 536/]     

10. 7 Sãlaü acetasikanti kathà. 
1. Sa. Pu: sãlaü acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü -pe kàyàyatanaü -pe råpàyatanaü
-pephoññhabbàyatananti. [PTS Page 434] [\q 434/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sãlaü acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: phasso acetasiko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sãlaü acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- cetanà -pesaddhà -pe viriyaü -pe- sati -pesamàdhi -pe-
pa¤¤à acetasikà'ti pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: phasso cetasiko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü cetasikanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- cetanà -pesaddhà -pe-viriyaü -pe- sati -pe- samàdhi -pe-
pa¤¤à cetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü cetasikanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 538] [\x 538/]     
6. Sa. Pu: sãlaü acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aniññhaphalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: nanu iññhaphalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci iññhaphalaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe sãlaü acetasikanti'

9. Sa. Pu: saddhàiññhaphalà, saddhà cetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü iññhaphalaü, sãlaü cetasikanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: viriyaü -pe- sati -pe- samàdhi -pepa¤¤à iññhaphalà, pa¤¤à cetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü iññhàphalaü, sãlaü cetasikanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sãlaü iññhaphalaü, sãlaü acetasikanti. [PTS Page 435] [\q 435/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddhà iññhàphalà, saddhà acetasikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sãlaü iññhaphalaü, sãlaü acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: viriyaü -pe- sati -pe- samàdhi -pepa¤¤à iññhàphalà, pa¤¤à acetasikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sãlaü iññhaphalaü, acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 540] [\x 540/]     
Sa. Anu: aphalaü, avipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: nanu saphalaü savipàkanti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci saphalaü savipàkaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe sãlaü acetasika'nti. 

12. Sa. Pu: cakkhàyatanaü acetasikaü, avipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü acetasikaü avipàkantati. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: sotàyatanaü -pe- kàyàyatanaü -peråpàyatanaü -pe phoññhabbàyatanaü acetasikaü,
avipàkayanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü acetasikaü, avipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sãlaü acetasikaü savipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhàyatanaü acetasikaü savipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: sãlaü acetasikaü savipàkanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàyatanaü -pe- kàyàyatanaü -peråpàyatanaü -pe phoññhabbàyatanaü acetasikaü
savipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: sasmàvàcà acetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi acetasikàti'. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 436] [\q 436/]      
[BJT Page 542  [\x 542/]     17.] Sa. Pu sammàvàcà acetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàsaïkappo -pe sammàvàyàmo -pe- sammàsati -pesammàsamàdhi acetasiko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo acetasikoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi acetasikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: sammààjãvo acetasikoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàsaïkappo -pe- sammàvàyàmo -pe sammàsati -pe- sammàsamàdhi
acetasiko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa. Pu sammàdiññhi cetasikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà cetasikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: sammàdiññhi cetasiko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo cetasikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: sammàsaïkappo -pe sammàvàyàmo -pe sammàsati -pesammàsamàdhi cetasiko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà cetasikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 544  [\x 544/]     23.] Sa. Pu sammàsamàdhi cetasiko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo -pecetasiko'ti pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: na vattabbaü: sãlaü acetasikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: sãle uppajjatvà niruddhe dussãlo hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi sãlaü acetasikanti. 

Sãlaü acetasikanti kathà [PTS Page 437] [\q 437/]      niññhità. 

[BJT Page 546] [\x 546/]     
10. 8 Sãlaü na cittànuparivattãti kathà. 
1. Sa. Pu: sãlaü na cittànuparivatta'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü -pephoññhabbàyatannti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sãlaü na cittànupariyattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: phasso na cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sãlaü na cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- cetanà -pesaddhà -pe viriyaü-pe-sati -pesamàdhi-pe-pa¤¤à
cittànupàrivatti'ti pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: phasso cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- cetanà -pesaddhà -pe-viriyaü -pe- sati -pe- samàdhi -pe-
pa¤¤à cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 548] [\x 548/]     
6. Sa. Pu: sammàvàcà na cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi na cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammàvàcà na cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàsaïkappo -pe sammàvàyàmo -pe- sammàsati -pesammàsamàdhi na
cittànuparivatti'ti 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo na cittànuparivatti'ti [PTS Page 438] [\q 438/] 
    pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi na cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sammààjãvo na cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàsaïkappo -pe- sammàvàyàmo -pe sammàsati -pe- sammàmàdhi na
cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sammàdiññhi cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sammàdiññhi cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[BJT Page 550] [\x 550/]     
12. Sa. Pu sammàsaïkappo -pe- sammàvàyàmo -pe sammàsati -pe- sammàmàdhi
cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: sammàsamàdhi cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo cittànuparivattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: na vattabbaü: sãlaü na cittànuparivatti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãle uppajjitvà niruddhe dussãlo hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi sãlaü na cittànuparivatti'ti. 

Sãlaü na cittànuparivattiti kathà [PTS Page 439] [\q 439/]      niññhità. 

[BJT Page 552] [\x 552/]     
10. 9 Samàdànahetukathà. 
1. Sa. Pu: samàdànahetukaü sãlaü vaóóhati'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàdànahetuko phasso vaóóhati, vedanà vaóóhati, sa¤¤à vaóóhati, cetanà
vaóóhati, cittaü vaóóhati, saddhà vaóóhati, viriyaü vaóóhati, sati vaóóhati, samàdhi
vaóóhati, pa¤¤àvaóóhati, 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: samàdànahetukaü sãlaü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: latà viya vaóóhati, màluvà viya vaóóhati, rukkho viya vaóóhati, tiõaü viya
vaóóhati, mu¤japu¤jo viya vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: samàdànahetukaü sãlaü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sãlaü samàdiyitvà kàmavitakkaü vitakkentassa vyàpàdavitakkaü vitakkentassa
vihiüsàvitakkaü vitakkentassa sãlaü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 554] [\x 554/]     
5. Sa. Pu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hinappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàrimàni bhikkhave suviduraviduràni. Katamàni cattàri:
nabha¤ca1bhikkhave pañhavã ca, idaü pañhama üsuviduraviduraü -pe- tasmà sataü
dhammo asabbhi àrakà"ti[a] attheva suttanto'ti. [PTS Page 440] [\q 440/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü "kusalàkusalà sàvajjànavajjà hinappaõãtà
kaõhasukkasappañibhàgà dhammà sammukhibhàvaü àgacchanti"ti. +

6. Sa. Pu: na vattabbaü: samàdànahetukaü sãlaü vaóóhati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"âràmaropà vanaropà ye janà setukàràkà -pe dhammaññhà sãlasampannà te janà
saggagàmino"ti[b]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi samàdànahetukaü sãlaü vaóóhati'ti. 

Samàdànahetukathà niññhità. 

1. Labha¤ca - [PTS a] catukkaïguttara - suviduravidura sutta +ettha - na hevaü vattabba
-pe- iti, - sãmu, [PTS,] potthakesu adhikaü [b@]davatàsaüyutta - vanaropa sutta

[BJT Page 556  [\x 556/]     10. 10] Vi¤¤atti silanti kathà. 
1. Sa. Pu: vi¤¤anti sãlanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pàõàtipàtà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnàdànà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: kamesu micchàcàrà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: musàvàdà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu abhivàdanaü sãlaü, paccuññhànaü sãlaü, a¤jalikammaü sãlaü, sàmicikammaü sãlaü,
àsanàbhihàro sãlaü, seyyàbhihàro sãlaü, pàdodakàbhihàro sãlaü, pàdakañhalikàbhihàro1
sãlaü, nahàne piññhikammaü sãlanti. [PTS Page 441] [\q 441/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pàõàtipàtà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: suràmerayamajjapamàdaññhànà veramaõã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Pa. Pu: na vattabbaü: vi¤¤atti sãlanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: dussilanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi vi¤¤anti sãlanti. 

Vi¤¤atti sãlantikathà niññhità

1. Pàdakathaliyàbhibhàro - sãmu, [PTS] pàdakathalikàbhibhàro - machasaü. 

[BJT Page 558] [\x 558/]     
10. 11 Avi¤¤atti dusilyantikathà. 
1. Sa. Pu: avi¤¤anti dusãlyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pàõàtipàto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnàdànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: kamesu micchàcàro'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: musàvàdo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: suràmerayamajjapamàdaññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pàpakammaü samàdiyitvà dànaü dadantassa pu¤¤ca apu¤¤va ubho vaóóhanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: pu¤¤ca apu¤¤ca ubho vaóóhantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 442] [\q 442/]      
Sa. Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõsukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 560] [\x 560/]     
4. Sa. Pu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõsukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàri"màni bhikkhave suviduraviduràni katamàni cattàri:
nabha¤ca1- bhikkhave pañhavã ca idaü pañhamaü suviduraviduraü -pe- tasmà sataü
dhammo asabbhi àrakà"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà
kaõhasukkasappañibhàgà dhammà sammukhibhàvaü àgacchantã'ti. 

5. Sa. Pu: pàpàkammaü samàdiyitvà cãvaraü dadantassa, piõóapàtaü dadantassa, senàsanaü
dadantassa, gilànapaccayabhesajja parikkhàraü dadantassa, abhivàdanàrahassa
abhivàdentassa, paccuññhànàrahassa paccuññhentassa. A¤jalikammàrahassa a¤jalikammaü
karontassa. Sàmicikammàrahassa sàmici2 kammaü karontassa, àsanàrahassa àsanaü
dadantassa, maggàrahassa maggaü dadantassa pu¤¤ca apu¤¤ca ubho vaóóhantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: pu¤¤ca apu¤¤va ubho vaóóhanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõsukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Labha¤ca - [PTS 2.] Sammici - [PTS] catukkaïguttara - suvidura vidura sutta

[BJT Page 562] [\x 562/]     
7. Sa. Pu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõsukkasappañibhàgà dhammà
sammukhibhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 443] [\q 443/]      
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàri"màni bhikkhave suviduraviduràni katamàni cattàri:
nabha¤ca bhikkhave pañhavã ca, idaü pañhamaü suviduraviduraü -pe- tasmà sataü dhammo
asabbhi àrakà"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà
kaõhasukkasappañibhàgà dhammà sammukhibhàvaü àgacchantã'ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaü: samàdinno àsã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu pàpakammaü samàdinno àsã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci pàpakammaü samàdinno àsi, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe: avi¤¤atti dussilyanti. 

Avi¤¤atti dussãlyanti kathà niññhità dasamo vaggo niññhito. 

Tassa uddànaü: 
Nirodho råpaü maggoti pa¤cavi¤¤àõasamaïgino 
Atthi maggabhàvanà kusalàpi akusalàpiti
Sàbhogo dvãhi sãlehi sãlaü acetasikanti
Na cittànuparivatti samàdànahetu vaóóhati. 
Vi¤¤atti sãlaü avi¤¤atti dussilyanti bhavanti te. 

Dutiyo paõõàsako. 
[A] catukkaïguttara, rohitassavagga - 7 suttaü. 
[PTS Page 444] [\q 444/]     
[BJT Vol Kvu 3] [\z Kv /] [\w III /]    
[BJT Page 002] [\x   2/]      
Abhidhammapiñake

Kathàvatthuppakaraõaü

Tatiyo bhàgo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa. 

Ekàdasamo vaggo

11. 1. 

Tissopi anusayakathà

1. Sa. Pucchà: anusayà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anuyogo: vipàkàbayàkatà kirayàbyàkatà, råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü
-Pe- phoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañikkhepo: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kàmaràgànusayo abyàkato'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü kàmaràgasa¤¤ojanaü kàmogho kàmayogo
kàmacchandanãvaraõaü abyàkatanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü -pekàmacchandanãvaraõaü akusalanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgànusayo akusalo'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 004] [\x   4/]     

4.Sa.Pu: pañighànusayo abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: pañighaü pañighapariyuññhànaü pañighasa¤¤ojanaü abyàkatanti. 
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

5.Sa.Pu: pañighaü pañighapariyuññhànaü pañighasa¤¤ojanaü akusalanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: parighànusayo akusalo'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6.Sa.Pu: mànànusayo abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: màno mànapariyuññhànaü mànasa¤¤ojanaü abyàkatanti. 
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: màno mànapariyuññhànaü mànasa¤¤ojanaü akusalanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: mànànusayo akusalo'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 445] [\q 445/]      
8. Sa.Pu: diññhànusayo abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: diññhi diññhogho diññhayogo diññhipariyuññhànaü diññhisa¤¤ojanaü abyàkatanti. 
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

9.Sa.Pu: diññhi diññhogho diññhayogo diññhipariyuññhànaü diññhisa¤¤ojanaü akusalanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: diññhànusayo akusalo'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa.Pu: vicikicchànusayo abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: vicikicchà vicikicchàpariyuññhànaü vicikicchàsa¤¤ojanaü vicikicchànãvaraõaü
abyàkatanti. 
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

11. Sa.Pu: vicikicchà vicikicchàpariyuññhànaü vicikicchàsa¤¤ojanaü vicikicchànãvaraõaü
akusalanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: vicikicchànusayo akusalo'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


12. Sa.Pu: bhavaràgànusayo abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: bhavaràgo bhavaràgapariyuññhànaü bhavaràgasa¤¤ojanaü abyàkatanti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa.Pu: bhavaràgo bhavaràgapariyuñañhànaü bhavaràgasa¤¤ojanaü akusalanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: bhavaràgànusayo akusalo'ti. Kàmaràgasa¤¤ojanaü

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa.Pu: avijajànusayo abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: avijajà avijejàgho avijajàyogo
Avijajàpariyuñañhànaü avijajàsaü¤e¤àjanaü avijajànãvaraõaü abyàkatanti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa.Pu: avijjà avijjogho avijjàyogo avijjàpariyuñañhànaü avijjànivaraõaü akusalanti.
Abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
[PTS Page 446] [\q 446/]      sa.Anu: avijjànusayo akusalo'ti

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[BJT Page 008] [\x   8/]      
16. Sa.Pu: na vattabbaü: anusayà abyàkatà,ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: puthujjano kusalàbyàkate citte vattamàne sànusayo.,Ti vattabbo,ti.

Sa.Pañi¤¤à:
Pa.Anu: kusalà, kusalà dhammà sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti.

Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

17. Pa.Pu: puthujjano kusalàbyàkate citte vattamàne saràgo'ti vattabbo'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: kusalà, kusalà dhammà sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti.
Kàmaràgapariyuññhànaü kàmaràgasa¤¤ojanaü
Sa.Pañi:na hevaü vattabbe -pe- kàmayogo kàmacchaõdanãvaraõaü abyàkatanti. 
Pa.â: tena hi ràgo abhyàkato'ti. Hevaü vattabbe -pe-

18. Sa.Pu: anusayà ahetukà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: råpaü nabbànaü cakkhàyatanaü -pe- phoññhabbàyatanti.

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

19. Sa.Pu: kàmaràgànusayo ahetuko'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü kàmaràgasa¤¤ojanaü kàmacchaõdanãvaraõaü
ahetukanti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

20. Sa.Pu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü -pekàmacjandanãvaraõaü sahetukanti.3
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgànusayo sahetuko'ti.

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
1. Anusayo abyàkato'ti - sãmu. 2 Kàmaràganãvaraõaü - [PTS] 
Sa.Pu: pañighànusayo -pe- mànànusayo -pe- diññhànusayo -pe- vicikicchànusayo -pe-
bhavaràgànusayo -pe avijjànusayo ahetuko'ti. Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: avijjà avijjogho avijjàyogo avijjàpariyuññhànaü avijjàsa¤¤ojanaü avijjànãvaraõaü
ahetukanti.

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 447] [\q 447/]      
22. Sa.Pu: avijjà avijjogho -pe- avijjànãvaraõaü sahetukanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: avijjànusayo sahetuko'ti. 

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

23. Pa.Pu: na vattabbaü 'anusayà ahetukà'ti1 
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: puthujjano kusalàbyàkate citte vattamàne sànusayo'ti vattabbo'ti. 

Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: anusayà tena hetunà sahetukà'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Pa.â: tena hi anusayà ahetukà'ti. 

24. Pa.Pu: 'puthujjano kusalàbyàkate catte vattamàne saràgo'ti vattabbo'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: ràgo tena hetunà sahetuko'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Pa.â: tena hi ràgo ahetuko'ti. 

25. Sa.Pu: anusayà cittavippayuttà 'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: råpaü nibbànaü cakakhàyatanaü -pe- phoñañhabbàyatanti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- anusayo ahetuko'ti -sãmu 

[BJT Page 012] [\x  12/]      
26. Sa.Pu: kàmaràgànusayo cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgo kàmaràgapariyuññhànaü kàmaràgasa¤¤ojanaü kàmogho kàmayogo
kàmacchaõdanãvaraõaü cittavippayuttanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

27. Sa.Pu: kàmaràgo -pe- kàmacchandanivaraõaü cittavippayutanti. Abyàkato'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgànusayo cittavippayutto'ti. 

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
28. Sa.Pu: kàmaràgànusayo cittavippayutetà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: katamakkhandhapariyàpanno'ti. 
Pa.Vi: saïkàrakkhandhapariyàpanno'ti.
[PTS Page 448] [\q 448/]      sa.Anu: saïkàrakkhandho cittavippayutto'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

29. Sa.Pu: saïkàrakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho cittavippayutto'tã.

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

30. Sa.Pu: kàmaràgànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittavippayutto'ti.

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

31. Sa.Pu: kàmaràgo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittasamapayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmaràgànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittasamapayutto'ti.

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[BJT Page 014] [\x  14/]     
32. Sa.Pu: kàmaràgànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittavippayutto' kàmaràgo
saïkhàrakkhandhapariñàyàpanno cittasamappayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.Anu: saïkhàrakkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippayutto'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

33. Sa.Pu saïkharakkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à àmantà. 
Sa.Anu vedanakkhandho sa¤¤àkakhandho1 ekadeso cittasamapayutto ekada so
cittavippuyutto'ti.
Pa.Pañi na hevaü vattabbe -pe-
34. Sa.Pu: pañighànusayo mànànusayo diñiñhànusayo vicikicachànusayo bhavaràgànusayo
avijjànusayo cittavippayutto'ti. 
Pa.Pañi àmantà. 
Sa. Anu: avijjà avijjogho avijjàyogo -peavijjànãvaraõaü cittavippayuttanti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 449] [\q 449/]      
35. Sa.Pu: avijjà avijjogho avijjàyogo -peavijjànãvaraõaü cittavippayuttanti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: avijjànusayo cittasamapayutto'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

36. Sa.Pu: avijjànusayo cittavippayutto'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: katamakkhandhapariyàpanno'ti.
Pa.Pavi: saïkhàrakkhandhapariyàpanno'ti. 
Sa.Anu: saïkhàrakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabeba -pe 
1 Vi¤¤àõakkhandho -[PTS.] 

[BJT page 16.] 
37. Sa.Pu: saïkhàrakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

38.Sa.Pu: avijjànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.Anu: avijjà saïkhàrakkhandhapariyàpannà cittavippayuttà'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
39. Sa.Pu:avijjà saïkhàrakkhandhapariyàpannà cittasamapayuttà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: avijjànusayo saïkhàrakkhandhapariyàpanno cittasamapayuttà'ki.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

40. Sa.Pu: avijjànusayo saïkhàrakkhandhaparayàpanno cittavippayutto, avijjà
saïkhàrakkhandhaparyàpannà cittasamapayuttà'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: saïkhàrakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto'ti
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

41. Sa.Pu: saïkhàrakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso 
Cittavippayutto'ti.
[PTS Page 450] [\q 450/]      pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

[BJT Page 018. [\x  18/]     ]
42.Pa.Pu: na vattabbaü 'anusayà cittavippayuttà'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: puthujjano kasalàbyàkate citte vattamàne sànusayo'ti vattabbo'ti. 
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: anusayà tena cittena samapayuttà'ti. 
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Pa.â: tena hi anusayà cittavippayuttanti'ti..
43. Pa.Pu: 'puthujjano kusalàbyàkate citte vattamàne saràgo'ti vattabboti
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: ràgo tena cittena samapayutto'ti. 
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Pa.â: tena hi ràgo cittavippayutto'ti. 
Tisesà'pi anusayakathà niñiñhità.

[BJT page 020.] 
11. 2. 

1. Sa.Pu: a¤¤àõe vigate ¤àõavippayutte citte vattamàne na vattabbaü '¤àõã'ti 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: ràge vigate na vattabbaü: vãtaràgo'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: a¤¤àõe vigate ¤àõavippayutte citte vattamàne na vattabbaü
'¥àõã'ti 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: dose vigate -pe- mohe vigate -pa- kilese vigate .
Na vattabbaü:nikakileso'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
3. Sa.Pu: ràge vigate vattabbaü: vãtaràgo'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
¥àõe vigate ¤àõavippayutte citte vattamàne 
Vattabbaü: ¤àõã'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 451] [\q 451/]      
4. Sa.Pu: dose vigate-pe- mohe vigate-pe- kilese vigate vattabbaü:
Nikakileso'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: a¤¤àõe vigate ¤àõavippayutte citte vattamàne vattabbaü: 
¥àõã'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
5. Sa.Pu: a¤¤àõe vigate ¤àõavippayutte citte vattamàne na vattabbaü
'¥àõã'ti 
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: atãtena ¤àõena ¤àõã, nirudedhana vigatena pañippassadedhana ¤àõena
¥aõã'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

¥aõakathà nañiñhità. 

[BJT page 022.] 

11. 3. 
¥aõaü cittavippayuttantikathà.
1. Sa.Pu: ¤àõaücittavippayuttanti. Pa.Pañi¤¤à: àmantà.

Sa.Anu: råpaü nibbànaü
. Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: ¤àõaücittavippayuttanti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: pa¤¤à pa¤a¤in¤iyaü pa¤¤àbalaü samamàdiñañhã
dhamamavicayasamebàjakadhaïgo cittavippayutto'ti. 

Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


3. Sa.Pu: pa¤¤à pa¤¤in¤iyaü pa¤¤àbalaü samamàdiñañhi dhammavicayasamebàjjhaïgo
cittasamapayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: ¤àõaü cittasamapayuttanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


4.Sa.Pu: ¤àõaü cittavippayuttanti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
[PTS Page 452] [\q 452/]      sa.Anu: katamakkhandhapariyàpannanti.
Pa.Vi: saïkhàrakkhandhapariyàpannanti.
Sa.Anu: saïkhàrakkhandho cittavippayutto'ti..
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe
5. Sa.Pu: saïkharakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à. âmantà.
Sa.Anu: vedanàkakhandho, sa¤¤àkakhandho cittavippayutto'ti. Pa.Pañi: na hevaü vattabbe
-pe-

[BJT page 024.]
6. Sa.Pu: ¤àõaü saïkhàrakkhandhapariyàpannaü cittavippayuttanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: pa¤¤àsaïõàrakkhandhapariyàpannà cittavippayuttà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
7. Sa.Pu: pa¤¤à saïkhàrakkhandhapariyàpannà cittavippayuttà'ti. Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: ¤àõaü saïkhàrakkhandhapariyàpannaü cittasamapayuttanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

8. Sa.Pu: ¤àõaü saïkhàrakkhandhapariyàpannaü cittavippayuttaü, pa¤¤à
saïkhàrakkhandhapariyàpannà cittasamapayuttà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: saïkhàrakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto,ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9.Sa.Pu: saïkhàrakakhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippatto'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso
cittavippayutto'ti. Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

10. Pa.Pu: na vattabbaü ¤àõaü cittavippayutta'nti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: "arahà cakkhuvi¤¤àõasamaïgã ¤àõã'ti vattabbo"ti. 
Sa.Pañi¤¤à: àmantà. Pa.Anu: ¤àõaü tena cittena samapayutta'nti.
[PTS Page 453] [\q 453/]      sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa.Pà: tena hi ¤àõaü cittavippayuttanti.

[BJT page 026.]

11. Pa.Pu: arahà cakakhuvi¤¤àõasamaïgã p¤¤àvà'ti vattabbo'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.Anu: pa¤¤à tena cittena samapayuttà'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa.Pà: tena hi pa¤¤à cittavippayuttà'ti.
¥àõaü cittavippayuttanti kathà niñañhità.

[BJT Page 028] [\x  28/]     

11.4.
1. Idaü dukakhantikathà.
Sa.Pu: idaü dukkhanti vàcaü bhàsato, idaü dukkha'nti ¤àõaü pavattatã'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: ayaü samudayo'ti1 vàcaü bhàsato 'ayaü samudayo'ti.
¥àõaüpavattati'ti. Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[Two and half pages missing 2.] Sa.Pu: iddhibalena samannàgato kappaü tiñeñhayyàti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: atãtaü kappaü tiñeñhayya, anàgataü kappaü tiñeñayyàti'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: iddhibalena samannàgato kappaü tiñeñhayyàti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: ddhe kappe tiñeñhayya, tayo kappe tiñeñayyàti'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: iddhibalena samannàgato kappaü tiñeñhayyàti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sati jãvite jãvitàvasese tiñeñhayya,asati jãvite jãvitàvasese tiñeñhayyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: sati jãvite jãvitàvasese tiñeñhayyà'ti. Anu. ha: ha¤ci sati jãvitàvasese tiññheyya, 
Anu.Pà: no ca vata revattabbe "iddhabalena samannàgato kappaü tiññhevà"ti. 

Asati jãvite jãvite jãvitàvasese tiññheyya,1 mano tiññheyya, kàlaü kato tiññheyyà'ti2.
1.Tiññheyyà'ti-sãmu, machasaü, [PTS ,]syà,
2. Na hevaü vattabbe -sãmu, machasaü,[PTS,] syà, adhikaü.

[BJT Page 036. [\x  36/]     ]

5. Sa.Pu: iddhibalena samannàgato kappaü tiñeñhayyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: uppanno phasesà mà nirujjhã'ti labbhà iddhiyà paggahetunti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: uppannà vedanà -pe- uppannà sa¤¤à -peuppannà cetanà -pe- uppannaü cittaü
-peuppannà saddhà -peuppannaü viriyaü -pe- uppannà sati -pe- uppannà [PTS Page 457]
[\q 457/]      samàdhi, -pe- uppannà pa¤¤à mà nirujjhi'ti labbhà iddhiyà paggahetunti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
6.Sa.Pu: iddhibalena samannàgato kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: råpaü niccaü hetå'ti labbhà iddhiyà paggahetunti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Sa.Anu: vedanà -pe- sa¤¤à-pe- saïkhàrà -pe- vi¤¤àõaü niccaü hotå'ti labbhà iddhiyà
paggahetunti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
7.Sa.Pu: iddhibalenasamannàgato kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: jàtidhammà sattà mà jàyiüså'ti labbhà iddhi paggahetunti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: jaràdhammà sattà mà jãyiüså'ti1 -pe- vyàdhidhammà sattà mà vyàdhiüså'ti -pe-
maraõadhammà sattà mà mãyiüså'ti labbhà iddhãyà paggahetunti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

1.Jãriüså'ti - machasaü, [PTS.]

[BJT Page 038] [\x  38/]     
8.Pa.Pu: na vattabbaü iddhibalena samannàgato kappaü tiññheyyà'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà "yassa kassaci ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà
yànãkatà vatthukatà anuññhitàya paricità susamàraddhà so àkaïkhamàno1 kappaü và
tiññheyya kappàvasesaü và"ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hi iddhibalena samannàgato kappaja tiññheyyà'ti.

9. Sa.Pu: iddhibalena samannàgato kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà "catunnaü bhikkhave dhammànaü natthi koci pàñibhogo
samaõo và bràhmaõo và devo và màro và brahmà và doci và lokasmiü. Katamesaü
catunnaü jaràdhammo mà jãrã'ti natthi koci [PTS Page 458] [\q 458/]      pàñibhogo samaõo
và bràhmaõo và devo và màro và brahmà và koci và lokasmiü. Vyàdhidhammo mà
vyàdhãyãti -pemaraõadhammo mà mãyãti -pe- yàni kho pana tàni pubbekatàni pàpakàni
kammàni saükilesikàni ponobhavikàni2 nissàràni3, dukkhavipàkàni àyatiü jàti jarà
maraõãyàni, tesaü vipàko mà nibbattã'ti natthi koci pàñibhogo samaõo và bràhmaõo và
devo và màro và brahmà và koci và lokasmiü. Imesaü kho bhikkhave catunnaü dhammànaü
natthi koci pàñibhogo samaõo và bràhmaõo và devo và màro và brahmà và koci và
lokasmiü"nti[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.â. Tena hi na vattabbaü 'iddhibalena samannàgato kappaü tiññheyyà'ti.

Iddhibalakathà niññhità.
---------------------------------
1.Akaïkhamàno so ànanda - [PTS]
[A.] Dãghanikàya -mahàparinibbànasutta,- iddhipàdasaüyuttacàpàlavagga - cetiyasutta -
udànapàëi
2. Ponobhavikàni - machasaü.
3. Sadaràni - machasaü.
Catukkaïguttara - pàñibhogasutta

[BJT Page 040] [\x  40/]     
11. 6.
Samàdhikathà

1.Sa.Pu: vattasantati samàdhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Sa.Anu: atãtà cittasantati samàdhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: cittasantati samàdhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: anàgatà cittasantati samàdhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: cittasantati samidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà1.
Sa.Anu: nanu atãtaü niruddhaü anàgataü jàtaü,
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci atãtaü niruddhaü anàgataü ajàtanti.
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "cittasantati samàdhã"ti.

4.Pa.Pu: ekacittakkhaõiko samàdhã'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: cakkhvi¤¤àõasamaïgã samàpanno'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa.Anu: setavi¤¤àõasamïgã -pe- ghànavi¤¤àõasamaïgã -pekàyavi¤¤àõasamaïgã -pe- [PTS
Page 459] [\q 459/]      akusalacittasamaïgã -peràgasahagataü -pedosasahagataü -pe-
anottappasahagataü cittasamaïgã samàpanno'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
-----------------------------
1.Cittasattati -pe- àmantà - [PTS] ånaü

[BJT Page 042] [\x  42/]     

5.Sa.Pu: cittasantati samidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: akusalacittasantati samàdhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: ràgasahagatà -pe- dosasahagatà -pe- moha sahagatà -pe- anottappasahagatà
cittasantati samàdhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6.Pa.Pu: na vattabbaü 'cittasantati samàdhã'ti.
Sa.Pañi¤¤à àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "ahaü kho àvuso nigaõñhà1 pahomi ani¤jamàno2 kàyena,
abhàsamàno vàcaü, satta rattandivàni ekantasukhapañisaüvedã viharitu"nti[a] atthe'va
suttanto'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hà 'cittasantati samàdhã'ti.

Samidhikathà niññhità.

1.Nigaõha - sãmu, [PTS.]
2.Aniccamàno - sãmu.
[A.] Majjhimanikàya - cåëadukkhakhandhasutta.

[BJT Page 044] [\x  44/]     

11. 7.
Dhammaññhitatà kathà

1.Sa.Pu: dhammaññhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu:tàya ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya taye'va natthi dukkhassa antakiriyà, natthi vaññåpacchedo, natthi anupàdà
parinibbananti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 460] [\q 460/]      
3. Sa.Pu: råpassa ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya tàye'va natthi dukkhassa antakiriyà, natthi vaññåpacchedo, natthi anupàdà
parinibbànanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: vedanàya ñhitatà -pe- sa¤¤àya ñhitatà -pesaïkhàrànaü ñhitatà -pe- vi¤¤àõassa
ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: tàya ñhitatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu:tàya tàye'va natthi dukkhassa antakiriyà, natthi vaññupacchedo, natthã anupàdà
parinibbànanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Dhammaññhitatàkathà niññhità.

[BJT Page 046] [\x  46/]     

11. 8.
Aniccatà kathà

1. Sa.Pu:aniccatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya aniccatàya aniccatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: tàya niccatàya tàya aniccatà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya tàye'va natthi dukkhassa antakiriyà natthi vañpecchedo natthi anupàdà
parinibbànanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: jarà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya jaràya jarà parinipphannà'ti.
[PTS Page 461] [\q 461/]      pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: tàya jaràya jarà parinipphannà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tàya tàye'va natthi dukkhassa antakiriyà natthi vañpecchedo natthi anupàdà
parinibbànanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: maraõaü parinipphanna'nti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tassa maraõassa maraõaü parinipphanna'nti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: tassa maraõassa maraõaü parinipphanna'nti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: tassa tasseva natthi dukkhassa antakiriyà natthi vañpecchedo natthi anupàdà
parinibbànanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 048] [\x  48/]      
7. Sa.Pu: råpaü parinipphannaü råpassa aniccatà atthi'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: aniccatà parinipphannà. Aniccatàya aniccatà atthi
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: råpaü parinipphannaü råpassa jarà atthi'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: jarà parinipphannà. Jaràya jarà atthi
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: råpaü parinipphannaü råpassa bhedo atthã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: maraõaü parinipphannà. Maraõadda bhedo atthi
Pa.Pañi: nahevaü vattabbe -pe-

10. Sa.Pu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pe vi¤¤àõaü parinipphannaü vi¤¤àõassa
aniccatà atthi'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: aniccatà parinipphannà. Aniccatàya aniccatà atthã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa.Pu vi¤¤àõaü parinipphannaü vi¤¤àõassa jarà atthi'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: jarà parinipphannà. Jaràya jarà atthã'ti
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 462] [\q 462/]      
12. Sa.Pu: vi¤¤àõaü parinipphantaü vi¤¤àõassa bhedo atthi, antaràdhànaü atthã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: maraõaü parinipphannà. Maraõassa bhedo atthi, antaradhànaü atthã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Aniccatàkathà niññhità 

Ekàdasamo vaggo niññhito.

Tassa uddànaü
Anusayà abyàkatà ahetukà cittavippayuttà
¥àõe vigate ¤àõã ¤àõaü cittavippayuttaü
Yattha saddo ¤àõaü pavattati.
Iddhibalena samannàgato kappaü tiññheyya
Cittasantati samàdhi dhammaññhitatà aniccatà'ti.
[PTS Page 463] [\q 463/]      
[PTS Page 463] [\q 463/]      
[BJT Page 050] [\x  50/]     

Dvàdasamo vaggo
12. 1.
Saüvaro kammanti kathà 
1. Sa.Pu: saüvaro kammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: cakkhundriyasaüvaro cakkhukammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: sotindriyasaüvaro -pe- ghànindriyasaüvaro -pejivhindriyasaüvaro -pe-
kàyindirayasaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
2. Sa.Pu: kàyindriyasaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: cakkhundriyasaüvaro cakkhukammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: kàyindriyasaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sotindriyasaüvaro -pe- ghànindriyasaüvaro -pejivhindriyasaüvaro jivhàkammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: manindriyasaüvaro manokammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: manindriyasaüvaro manokammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: cakkhundriyasaüvaro cakkhukammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 052] [\x  52/]      
Sa.Pu: manindriyasaüvaro manokammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sotindriyasaüvaro -pe- ghànindriyasaüvaro -pejivhindriyasaüvaro -pe-
kàyindirayasaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: asaüvaro kammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: cakkhundriya asaüvaro cakkhukammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: sotindriya asaüvaro -pe- ghànindriya asaüvaro -pe- jivhindriya asaüvaro -pe-
kàyindiraya asaüvaro kàyakammanti.
[PTS Page 464] [\q 464/]      pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: kàyindri asaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: cakkhundriya asaüvaro cakkhukammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: kàyindiraya asaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sotindriya asaüvaro -pe- ghànindriya asaüvaro -pejivhindriya asaüvaro
jivhàkammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: manindriya asaüvaro manokammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: manindriya asaüvaro manokammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: cakkhundriya asaüvaro cakkhukammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 054] [\x  54/]     

10. Sa.Pu: manindiraya asaüvaro manokammanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sotindriya asaüvaro -pe- ghànindriya asaüvaro -pejivhindriya asaüvaro -pe-
kàyindiraya asaüvaro kàyakammanti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Pa.Pu: na vattabbaü saüvaro'pi asaüvaro'pi kammanti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà
nimittaggàhã hoti -pe na nimittaggàhã hoti. Sotena saddaü sutvà -pe- manasà dhammaü
vi¤¤àya nimittaggàhã hoti -pe na nimittaggàhã hotã'ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hi "saüvaro'pi asaüvaro'pi kammanti.

Saüvaro kammantikathà niññhità.

[A.]Majjhimanikàya, målapaõõàsaka - mahàgopàlakasutta.

[BJT Page 056] [\x  56/]     

12. 2.
Kammakathà.

1. Sa.Pu: sabbaü kammaü savipàkanti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
[PTS Page 465] [\q 465/]      sa.Anu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: vipàkàbyàkatà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kiriyàbyàkatà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmàvacara vipàkàbyàkatà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vipàkàbyàkatà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sa.Pu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kàmàvacarà kiriyàbyàkatà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 058] [\x  58/]     
Sa.Pu: sabbà cetanà savipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: råpàvacarà aråpàvacarà kiriyàbyàkatà cetanà savipàkàtã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: vipàkàbyàkatà cetanà avipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci vipàkàbyàkatà cetanà avipàkà.
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipàkà"ti.
Sa.Anu: kiriyàbyàkatà cetanà avipàkà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci kiriyàbyàkatà cetanà avipàkà'ti.
Anu pà: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipàkà"ti.
Sa.Anu. Kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpantà vipàkàbyàkatà cetanà avipàkàti.
[PTS Page 466] [\q 466/]      pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci apariyàpannà vipàkàbyàkatà cetanà avipàkà.
Anu pà: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipàkà"ti.
Sa.Anu. Kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà kiriyàbyàkatà cetanà avipàkàti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci aråpàvacarà kiriyàbyàkatà cetanà avipàkà,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "sabbà cetanà savipàkà"ti.
Sa.Anu: kiriyàbyàkatà cetanà avipàkà'ti.

[BJT Page 060] [\x  60/]     

8.Pa.Pu: na vattabbaü sabbaü kammaü savipàkanti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "nàhaü bhikkhave sa¤cetanikànaü kammànaü katànaü
upacitànaü appañisaüviditvà byantãbhàvaü vadàmi. Ta¤ca kho diññhe và dhamme uppajje
và apare và pariyàye"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hi "sabbaü kammaü savipàka"nti.

Kammakathà niññhità.
--------------------------------
[A.]Dasakaïguttara - pañhamasa¤cetanikasutta.

[BJT Page 062] [\x  62/]     

12. 3.

Saddo vipàkoti kathà.

1. Sa.Pu: saddo vipàko'ti.
Pa. i¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sukhavedanãyo dukkhavedanãyo adukkhamasukhavedanãyo, sukhàya vedanàya
sampayutto dukkhàya vedanàya sampayutto adukkhamasukhàya vedanàya sampayutto,
phassena sampayutto vedanàya sampayutto sa¤¤àya sampayutto cetanàya sampayutto
cittena sampayutto sàrammaõo atthi tassa àvaññanà àbhogo samannàhàro manasikàro cetanà
patthanà paõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu na sukhavedanãyo na dukkhavedanãyo -peanàrammaõo natthi tassa àvaññanà
-pe- paõidhã'ti,
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
[PTS Page 467] [\q 467/]      anu. ha: ha¤ci na sukhavedanãyo -peanàrammaõo. Natthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe 'saddo vipàko'ti.

2.Sa.Pu: phasso vipàko, phasso sukhavedanãyo-pesàrammaõo. Atthi tassa àvaññanà -pe
paõidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: saddo vipàko, saddo sukhavedanãyo -pe- sàrammaõo. Atthi
tassa àvaññanà -pepiõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
---------------------------------
1.âmantà - [PTS]

[BJT Page 064] [\x  64/]     

3.Sa.Pu: saddo vipàko, saddo na srakhavedanãyo -peanàrammaõo. Atthi tassa àvaññanà -pe-
piõidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: phasso vipàko, phasso na sukhavedanãyo na dukkhavedanãyo
-pe- anàrammaõo. Atthi tassa àvaññanà -pe- paõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4.Pa.Pu: na vattabbaü 'saddo vipàko'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "so tassa kammassa katattà upacittà ussannattà upulattà
brahmassaro hoti karavãkabhàõã"ti.[A]
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hi 'saddo vipàko'ti.

Saddo vipàkotikathà niññhità.

[A.] Dãghanikàya - lakkhaõasutta.

[BJT Page 066] [\x  66/]     
12. 4.
Saëàyatanakathà.

1. Sa.Pu: catkhàyatanaü vipàko'ti.
Pa. i¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sukhavedanãyo dukkhavedanãyo -pe- sàrammaõo atthi tassa àvaññanà -pe-
paõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu na sukhavedanãyo -pe- anàrammaõo natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhã'ti,
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
[PTS Page 468] [\q 468/]      anu. ha: ha¤ci na sukhavedanãyo -peanàrammaõo. Natthi
tassa àvaññanà -pe- paõidhi,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe 'cakkhàyatanaü vipàko'ti.

2.Sa.Pu: phasso vipàko, phasso sukhavedanãyo-pesàrammaõo. Atthi tassa àvaññanà -pe
paõidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: cakkhàyatanaü vipàko, cakkhàyatanaü sukhavedanãyaü -pe-
sàrammaõaü. Atthi tassa àvaññanà -pe- piõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: cakkhàyatanaü vipàko, cakkhàyatanaü na srakhavedanãyaü -pe- anàrammaõaü.
Atthi tassa àvaññanà -pe- piõidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: phasso vipàko, phasso na sukhavedanãyo -pe- anàrammaõo.
Atthi tassa àvaññanà -pe paõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 068] [\x  68/]     

4. Sa.Pu: sotàyatanaü -pe- ghànàyatanaü -pe- jivhàyatanaü -pe- kàyàyatanaü vipàko'ti.
Pa. i¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: sukhavedanãyaü dukkhavedanãyaü -pe- sàrammaõaü atthi tassa àvaññanà -pe-
paõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu sukhavedanãyaü-pe- anàrammaõaü natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhã'ti,
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci sukhavedanãyaü -pe- anàrammaõaü. Natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe 'kàyàyatanaü vipàko'ti.

5.Sa.Pu: phasso vipàko, phasso sukhavedanãyo-pesàrammaõo. Atthi tassa àvaññanà -pe
paõidhã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: kàyàyatanaü vipàko, kàyàyatanaü sukhavedanãyaü -pe-
sàrammaõaü. Atthi tassa àvaññanà -pe- piõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6.Sa.Pu: kàyàyatanaü vipàko, kàyàyatanaü na srakhavedanãyaü -pe- anàrammaõaü. Atthi
tassa àvaññanà -pe- piõidhã'ti.
[PTS Page 469] [\q 469/]      pa.Pañi¤¤à: àmantà. Sa.Anu: phasso vipàko, phasso na
sukhavedanãyo -pe- anàrammaõo. Atthi tassa àvaññanà -pe paõidhã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4.Pa.Pu: na vattabbaü 'saëàyatanaü vipàko'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu saëàyatanaü kammassa katattà uppannanti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci saëàyatanaü kammassa katattà uppannà,
Anu.Pà: tena vata re vattabbe "saëàyatanaü vipàko"ti.

Saëàyatana kathà niññhità

[BJT Page 070] [\x  70/]     
12. 5.
Sattakkhattuparamakathà

1.Sa.Pu. Sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatà niyato'ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: màtà jãvità voropito, pità jãvità voropito, arahà jãvità voropito, duññhena cittena
tathàgatassa lohitaü uppàditaü, saïgho bhinno' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe -
2. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: abhabbo antarà dhammaü abhisametunti.
Pa. Pañi: na hevaü pattabbe - pe -
3. Sa. Pu: abhabbo antarà dhammaü abhisametunti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: màtà jãvità voropito, pità jãvità voropito, arahà jãvità voropito, duññhena cittena
tathàgatassa lohitaü uppàditaü, saïgho bhinno 'ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe -
4. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: atthã so niyàmo yena niyàmena 1 sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatàniyato' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe :- pe [PTS Page 470  [\q 470/]     -]

1. Atthi so niyàmo yena nayamena - sãmu.
Atthi so niyamo yena niyamena - machasaü.

[BJT Page 072] [\x  72/]     

Sa. Anu: atthi te satipaññhànà - pe - sammappadhànà - pe - iddhipàdà - pe - indriyà - pe -
balà - pe - te bojjhaïgà yehi bojjhaïgehi sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatàniyato' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 

5. Sa. Pu: natthi so niyàmo yena niyàmena sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatàniyato 'ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Anu.  ha: ha¤ci natthi so niyàmo yena niyàmena sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatà niyato,
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato
'ti. 
6. Sa. Pu: natthi te satipaññhànà - pe - te bojjhaïgà yehi bojjhaïgehi sattakakhattuparamo
puggalo sattakkhattuparamatàniyato' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Anu.  ha: ha¤ci natthi te bojjhaïgà yehi bojjhaïgehi sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatàniyato.
Anu. Pà: no ca vata re vattabeba " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato
" ti. 
7. Sa. Pu: sattakkhattuparamà puggalo sattakkhattuparamatàniyato ' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: sakadàgàminiyàmenà 'ti. 1
Pa. Pañi: sa hevaü vattabbe - pe - 
Sa. Anu: anàgàminàyàmenà ' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe -

1. Niyamenàti - sãmu, machasaü.

[BJT Page 074] [\x  74/]     

Sa. Anu: arahattaniyàmenà ' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 
Sa. Anu: katamena nàyamainà ' ti.
Pa. Pañi¤¤à: sotàpattiniyàmenà ' ti.

8. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato ' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: ye keci sotàpattiniyàmaü okkamanti sabbe te sattakkhattuparamatàniyato ' ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 

9. Pa. Pu: na vattabbaü " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato [PTS
Page 471  [\q 471/]     '] ti.
Sa. Pañi¤¤à: àmantà.
Pa. Anu: nanu so sattakkhattuparamo ' ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà.
Anu.  ha: ha¤ci so sattakkhattuparamo, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatàniyato "
ti.

Sattakkhattuparamakathà niññhità.

[BJT Page 076] [\x  76/]     

12. 6. 
(Kolaükolakathà)

1. Pa.Pu: na vattabbaü : kolaükolo puggalo kolaükolatàniyato ' ti.
Sa. Pañi¤¤à: àmantà.
Pa. Anu: nanu so kolaükolo ' ti.
Sa. Pañi¤¤à: àmantà.
Anu.  ha: ha¤ci so kolaükolo,
Anu. Pà: tena vata re vattabbe " kolaükolo puggalo kolaükolatàniyato ' ti.

Kolaükolakathà niññhità.

[BJT Page 078] [\x  78/]     

12. 7.
(Ekabãjãkathà)

1. Pa. Pu: na vattabbaü " ekabãjã puggalo ekabãjitàniyato ' ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà.
Pa. Anu: nanu so ekabãjã ' ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci so ekabãjã, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe " ekabãjã puggalo ekabãjitàniyato ' ti.

Ekabãjikathà niññhità.

[BJT Page 080] [\x  80/]     

12. 8.
(Jãvitàvoropanakathà)
Sa. Pu. Diññhisampanno puggalo sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyà ' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: diññhisampanno puggalo sa¤cicca màtaraü jãvità voropeyya - pe - pitaraü jãvità
voropeyya - pe - arahantaü jãvità voropeyya - pe - duññhena cittena tathàgatassa lohitaü
uppàdeyya - pe - saïgha bhindeyyà [PTS Page 472  [\q 472/]     '] ti .
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 
2. Sa. Pu: diññhisampanno puggalo sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyà 'ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: diññhisampanenà puggalo satthari agàravo ' ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 
Sa. Anu: dhamme - pe - saïghe - pe - sikkhàya agàravo ' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 
Sa. Anu: nanu diññhisampanno puggalo satthari sagàravo' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Anu.  ha: ha¤ci diññhisampanno puggalo satthari sagàravo, 
Anu. Pà: no vata re vattabbe: diññhisampanno puggalo sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyà ' ti.
Sa. Anu: nanu diññhisampanno puggalo dhamme - pe - saïghe - pe - sikkhàya sagàravo ' ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.

[BJT Page 082. [\x  82/]     ]

Anu.  ha: ha¤ci diññhisampanno puggalo sikkhàya sagàravo, anu. Pà: no ca vata re vattabbe
" diññhisampanno puggalo sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyà " ti.

3. Sa. Pu: diññhisampanno puggalo satthari agàravo ' ti.
Sa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: diññhisampanno puggalo buddhathåpe ohadeyya 1 omutteyya niññhubheyya,
buddhathåpe apabyàmato2 kareyyà ' ti.
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe - pe - 
4. Sa. Pu: diññhisampanno puggalo sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyà' ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà.
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà " seyyathàpi bhikkhave mahàsamuddo ñhitadhammo velaü
nàtivattati, evameva kho yaü mayà sàvakànaü sikkhàpadaü pa¤¤attaü, tà mama sàvakà
jãvitahetå' pi nàtikkamantã " ti [a] attheva suttanto [PTS Page 473] [\q 473/]      ti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. â: tena hi na vattabbaü : diññhisampanno puggalo sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyà 'ti.

Jãvità voropana kathà niññhità.

1. Obhanteyyà - sãmu odayyo - aññhakathà.
2. Asabbhyàkato - sãmu.
[A] aññhakaïguttara - mahàvagga

[PTS Page 084] [\q  84/]     
12.9
Duggatikathà.

1. Sa.Pu: diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Sa.Anu: diññhisampanno puggalo àpàyike råpe rajjeyya'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Anu. ha: ha¤ci diññhisampano puggalo àpàyiko råpe rajjeyya,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã"ti.
Anu.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Sa.Anu: diññhasappanno puggalo àpàyike sadde -pe- gandhe -pe- rase -pe- poññhabbe
rajjeyya -pe- amanussitthiyà tiracchànagatitthiyà nàgaka¤¤àya methunaü dhammaü
pañiseveyya, ajeëakaü1 pañigaõ÷eyya2, kukkuñasukaraü3 pañigaõheyya,
hatthigavàssavaëavaü4 pañigaõheyya, tittiravaññakaü morakapi¤jalaü pañigaõheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à:àmantà
Anu. ha: ha¤ci diññhisampanno puggalo -pe- tittiravaññakaü morakapi¤jalaü pañigaõheyya
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã"ti.
3. Sa.Pu: diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã'ti. Diññhisampanno puggalo
àpàyike råpe rajjeyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Sa.Anu: arahato pañi¤¤à duggati, arahà àpàyike råpe rajjeyyà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe------------------------------
1.Ajelakaü - sãmu
2.Pañiggaõhayya - sãmu, machasaü, syà, [PTS.]
3.Kukkuëa sukaraü - [PTS]
4.Hatthigavàssavalavaü - sãmu.
[BJT Page 086] [\x  86/]     
4.Sa.Pu: diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã'ti. Diññhisampanno puggalo àpàyike
sadde -pe- gandhe -perase -pe- phoññhabbe -pe- tittiravaññakaü morakapi¤jalaü1
pañigaõheyyà'ti.
[PTS Page 474] [\q 474/]      pa.Pañi¤¤à: àmantà
Sa.Anu: arahato pahinà duggati. Arahà -pe- tittiravaññakaü morakapi¤jalaü pañigaõheyyà'ti.
Pu.Pañi: na hevaü vattabbe -pe
5. Sa.Pu: arahato pahãnà duggati. Na ca arahà àpàyike råpe rajjeyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Sa.Anu: diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã"ti.Na ca diññhisampanno puggalo
àpàyike råpe rajjeyyà' ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: arahato pahãnà duggati. Na ca arahà àpàyike sadde -pe- gandhe -pe- rase -pe
phoññhabbe rajjeyya, amanussitthiyà tiracchànagatitthiyà nàgaka¤¤àya methunaü dhammaü
pañiseveyya, ajeëakaü pañigaõheyya, kukkuñasukaraü pañigaõheyya, hatthigavàssavaëavaü
pañigaõheyya tittiravaññakaü morakapi¤jalaü pañigaõheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: diññhasampannassa puggalassa pahãnà duggati, na ca diññhasampanno puggalo-pe-
tittiravaññakaü morakapi¤jalaü pañigaõheyyà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe
7. Sa.Pu: na vattabbaü "diññhisampannassa puggalassa pahãnà duggatã'ti".
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Pa.Anu: diññhisamanno puggalo nirayaü uppajjeyya -petiracthànayoniü uppajjeyya -pe-
pettivisayaü2 uppajjeyyà'ti. Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa.â: tenehi diññhasampannassa puggalassa pahãnà duggatã'ti.
Duggatikathà [PTS Page 475] [\q 475/]      niññhità
-----------------------------------
1.Tittiravañakamorakapi¤jaëaü - [PTS]
" " Kapi¤jaraü - machasaü
" " Kapi¤jalaü - syà
2.Pittivisayaü - sãmu, syà, [PTS.]

[BJT Page 088] [\x  88/]     

12. 10
Sattamabhavikakathà
1.Pa.Pu: na vattabbaü sattamabhavikassa puggalassa pahãnà duggatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà
Pa.Anu: sattamabhaviko puggalo nirayaü uppajjeyya, tiracchànayoniü uppajjeyya,
pettivisayaü uppajjeyyà ti
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa.â: tena hi sattamabhikassa puggalassa pahãnà duggatã'ti.

Dvàdasamo vaggo niññhito
Sattamabhavikakathà niññhità

Tassuddànaü
Saüvaro kammaü tatheva asaüvaro sabbaü kammaü savipàkaü
Saddo vipàko saëàyatanaü vipàko sattakkhattuparamo puggalo
Sattakkhattuparamatà niyato kolaükolo puggalo
Kolaükolatà niyato ekabãjã puggalo ekabãjità niyato
Diññhisampanno puggalo sa¤ciccapàõaü jãvità voropeyya
Diññhasampannassa puggalassa pahãnà duggati tatheva sattamabhavikassà'ti.
[PTS Page 476] [\q 476/]      
[PTS Page 476] [\q 476/]      
[PTS Page 090] [\q  90/]     
Terasamo vaggo
13. 1.
Kappaññhakathà.

1.Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappo ca saõñhàti, buddho ca loke uppajjatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappo ca saõñhàti, saïgho ca bhijjatã'ti
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappo ca saõñhàti, kappaññho ca kappaññhiyaü kammaü karotã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


4. Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappo ca saõñhàti, kappaññho ca puggalo kàlaü karotã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: atãtaü kappaü tiññheyya, anàgataü kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 082] [\x  82/]     

6. Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: dve kappetiññheyya, tayo kappe tiññheyya. Cattàro kappe tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappaññho kappe óayhante kattha gacchatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: a¤¤aü loka dhàtuü gacchatã'ti.
Sa.Anu: mato gacchati, vehàsaü gacchatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: mato gacchatã'ti.
Sa.Anu: kappaññhiyaü kammaü aparàpariya vepakkanti1.
[PTS Page 477] [\q 477/]      pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


8. Sa.Pu: vehàsaü gacchatãti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappaññho iddhimà'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: kappaññho iddhimà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappaññhena chandiddhipàdo bhàvito viriyiddhipàdo bhàvito cittiddhipàdo bhàvito
vãmaüsiddhipàdo bhàvito'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
10.Sa.Pu: na vattabbaü ' kappaññho kappaü tiññheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà.
"âpàyiko nerayiko
Kappaññho saïghabhedako
Vaggarato adhammaññho
Yogakkhemato2 dhaüsatita
Saïghaü samaggaü bhetvàna3
Kappaü nirayamhi paccatã"ti.[A]
Attheva suttanto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hi " kappaññho kappaü tiññheyyà"ti.

Kappaññhakathà niññhità
---------------------------
1.Aparàpariyaü ve pakkhanti - [PTS]
2.Yogakkhemato padhaüsati - machasaü, syà,
3.Bhinditvàna - sãmu. Bhinditvà - machasaü
[A.]Dasakaïguttara upàli vagga

[BJT Page 094] [\x  94/]     

13.2
Kusalapañilàbhakathà

1. Sa.Pu: kappaññho kusalaü cittaü na pañilàbheyyà'ti
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappaññho dànaü dadeyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci kappaññho dànaü dadeyya,
Anu pà: no ca vata re vattabbe "kappaññho kusalaü cittaü na pañilabheyyà"ti.

2. Sa.Pu: kappaññho kusalaü cittaü na pañilabheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kappaññho cãvaraü dadeyya -pe- piõóapàtaü dadeyya -pe- senàsanaü dadeyya
-pegilànapaccayabhesajjaparikkhàraü [PTS Page 478] [\q 478/]      dadeyya -pe- khàdanãyaü
dadeyya -pe- bhojanãyaü dadeyya -pe- pànãyaü dadeyya -pe- cetiyaü vandeyya -pecetiye
màlaü àropeyya -pe- gandhaü àropeyya -pe vilepanaü àropeyya -pe- cetiyaü padakkhiõaü1
kareyyà'ti. 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci kappaññho cetiyaü padakkhiõaü1 kareyya,
Anu pà: no ca vata re vattabbe "kappaññho kusalaü vattaü na pañilabheyyà'ti.

3. Sa.Pu: kappaññho kusalaü cittaü pañilabheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à:àmantà.
Sa.Anu: tato vuññhànaü kusalaü cittaü pañilabheyyà'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: råpàvacaraü -pe- aråpàvacaraü -pe- lokuttaraü kusalaü cittaü pañilabheyyà'ti.
Anu pà: na hevaü vattabbe -pe-

Kusalapañilàbhakathà niññhità
-------------------------------
1.Abhidakkhiõaü - sãmu, machasaü, syà.

[BJT Page 096] [\x  96/]     

13. 3.
Anantaràpayuttakathà

1. Pa.Pu: anantaràpayutto puggalo sammattaniyàmaü okkameyyà'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: macchattaniyàma¤ca sammattaniyàma¤ca ubho okkameyyà'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

2. Pa.Pu: anantaràpayutto puggalo sammattaniyàmaü okkameyyà'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu taü kammaü payuttaü kukkuccaü uppàditaü vippañisàriyaü janitanti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci taü kammaü payuttaü kukkuccaü uppàditaü vippañisàriyaü janitaü,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "anantaràpayutto puggalo sammattaniyàmaü okkameyyà"ti.
[PTS Page 479] [\q 479/]      
3.Sa.Pu: anantarà payutto puggalo abhabbo sammattaniyàmaü okkamitunti. 
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: màtà jãvità voropità, pità jãvità voropito, arahàjãvità voropito,duññhena cittena
tathàgatassa lohitaü uppàditaü saïgho bhinno'ti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

[BJT Page 098] [\x  98/]     

4.Sa.Pu: anantaràpayutto puggalo taü kammaü pañisaüharitvà kukkuccaü pañivinodetvà
vippañisàriyaü pañivinetvà1 abhabbo sammattaniyàmaü okkamitunti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: màtà jãvità voropità pità jãvità voropito -pe- saïgho bhinno'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

5. Sa.Pu: anantaràpayutto puggalo taü kammaü pañisaüharitvà kukkuccaü pañivinodetvà
vippañisàriyaü pañivanetvà1 abhabbo sammattaniyàmaü okkamitunti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: nanu taü kammaü pañisaühataü2 kukkuccaü pañivinoditaü vippañisàriyaü
pañivinãtanti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci taü kammaü pañisaühataü2 kukkuccaü pañivinoditaü vippañisàriyaü
pañivinãtaü,
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "antaràpayutto puggalo taü kammaü pañisaüharitvà
kukkuccaü pañivinodetvà vippañisàriyaü pañivinetvà abhabbo sammattaniyàmaü
okkamitu'nti.

Pa.Pu: anantaràpayutto puggalo samattaniyàmaü okkameyyà'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu taü kammaü payutto àsã'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Anu. ha: ha¤ci taü kammaü payutto àsã2.
Anu.Pà: no ca vata re vattabbe "antaràpayutto puggalo sammattaniyàmaü okkameyyà'ti.

Anattaràpayuttakathà [PTS Page 480] [\q 480/]      niññhità.
---------------------------------
1.Pañivinodetvà - sãmu, [PTS.]
2.Pañisaühataü - machasaü, syà.

[BJT Page 100] [\x 100/]     

13. 4.
Niyatassa niyàmakathà.

1.Sa.Pu: niyato niyàmaü okkamatã'ti 
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: micchattaniyato sammattaniyàmaü okkamati, sammattaniyato micchattaniyàmaü
okkamatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa.Pu. Niyato niyàmaü okkamatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: pubbe maggaü bhàvetvà pacchà niyàmaü okkamatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: pubbe sotàpatti maggaü bhàvetvà pacchà sotàpattiniyàmaü okkamatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: pubbe satipaññhànaü -pe- sammappadhànaü -peiddhipàdaü -pe- indriyaü -pe- balaü
-pebojjhaïgaü bhàvetvà pacchàniyàmaü okkamatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3.Pa.Pu: na vattabbaü niyato niyàmaü okkamatã'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu. Bhabbo bodhisatto tàya jàtiyà dhammaü nàbhisametunti.
Sa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa.â: tena hi " niyato niyàmaü okkamatã"ti.
Niyatassa niyàmakathà niññhità

[BJT Page 102] [\x 102/]     

13.5.
Nivutakathà.

1.Sa.Pu. Nivuto nãvàraõaü jahatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: ratto ràgaü jahati. Duññho dosaü jahati. Måëho mohaü jahati. Kiëiññho kilese
jahatã'ti.
[PTS Page 481] [\q 481/]      pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: ràgena ràgaü jahati, dosena dosaü jahati, mohena mohaü jahati, kilesena kilese
jahatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: ràgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. 
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: ràgo akusalo, maggo akusalo'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4.Sa.Pu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti. Pa.Pañi¤¤à: àmantà.

[BJT Page 104] [\x 104/]     

Sa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàrimàni bhikkhave suvidåraviduràni katamàni cattàri:
nabha¤ca bhikkhave pañhavã ca idaü pañhamaü suvidåraviduraü -pe- tasmà sataü dhammo
asabbhã àrakà'ti[a] attheva suttanto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.â: tena hi na vattabbaü "kusalàkusalà -pe- sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti.

5. Sa.Pu: nivuto nãvaraõaü jahatã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà "so evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgane
vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite ane¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü
abhininnàmetã'ti[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.â: tena hi na vattabbaü "nivuto nãvaraõaü jahatã"ti. 

6. Pa.Pu: na vattabbaü nivuto nãvaraõaü jahatã'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.Anu: nanu vuttaü bhagavatà "tassa evaü jànato evaü [PTS Page 482] [\q 482/]     
passato kàmàsavà'pi cittaü vimuccati -peavijjàsavà'pi cittaü vimuccatã"ti[c.] Attheva
suttanto'ti.
Sa.Pañi¤¤à: àmantà.
Pa.â: tena hi nivuto nãvaraõaü jahatã'ti.

Nivutakathà niññhità.
---------------------------------
[A.]Catakkaïguttara - rohitassa vagga 
[B.C.] Dãghanikàya - sàma¤¤aphala sutta.

[BJT Page 106] [\x 106/]     
13. 6.
Sammukhãbhåkathà

1.Sa.Pu: sammukhãbhåto sa¤¤ojanaü jahatã'ti.
Pa. i¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: ratto ràgaü jahati, duññho dosaü jahati, måëho mohaü jahati, kiliññho kilese jahatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa.Anu: ràgena ràgaü jahati, dosena dosaü jahati, mohena mohaü jahati, kilesehi kilese
jahatã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: ràgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cttànaü samodhànaü hotã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: ràgo akusalo, maggo kusalo'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.
Sa.Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti.
Pa.Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: kusalàkusalà -pe- sammukhibhàvaü àgacchantã'ti.
Pa.Pañi¤¤à: àmantà.

[BJT Page 108] [\x 108/]     

Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàrimàni bhikkhave suvidåravidåràni. Katamàni cattàri:
nabha¤ca bhikkhave pañhavã ca, idaü pañhamaü suridå
Raviduraü -pe- tasmà sataü dhammo asabbhã àrakà"ti. [A] 
Attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi vattabbaü"kusalàkusalà -pe- sammukhã bhàvaü àgacchantã"ti. [PTS Page 483]
[\q 483/]      
5. Sa. Pu: sammukhãbhuto sa¤¤ojanaü jahatã'ti pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà"so evaü samàhite citte parisuddhe
-Pe- àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhininnàmetã"ti[b.] 
Attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü "sammåkhãbhuto sa¤¤ojanaü sahatã'ti. 

6. Pa. Pu: na vattabbaü "sammukhãbhuto sa¤¤ojanaü jahatã"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavà'pi cittaü
vimuccati -pe-avijjàsavà'pi cittaü vimuccatã"ti. [C] atthe'va suttanto'ti. 
Sa. Pañi: àmantà. 
Pa. â: tena hi sammukhãbhuto sa¤¤ojanaü jahatã"ti. 

Sammukhãbhåtakathà niññhità. 

[A.] Catukkaïguttara -rohissavagga [b.] Dãghanikàya sàma¤¤avilasutta. [C.]
Dãghanikàya-sàma¤¤a
Phalasutta. 

[BJT Page 110] [\x 110/]     

13. 7. 
Samàpanno assàdetikathà. 

1. Sa. Pu: samàpanno assàdeti, jhànanikanti jhànàrammaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: taü jhànaü tassa jhànassa àrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: taü jhànaü tassa jhànassa àrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tena phassena taü phassaü phåsati, tàya vedanàya. 
Taü vedanaü vedeti, tàya sa¤¤àya taü sa¤¤aü 
Jànàti, tàya cetanàya taü cetanaü ceteti, 
Tena cittena taü cittaü cinteti, tena
Vitakkena taü vitakkaü vitakketi, tena vicàrena
Taü vicàraü vicàreti, tàya pãtiyà taü pãti piyàyati, 
Tàya satiyà taü satiü sarati, tàya pa¤¤àya taü pa¤¤aü
Pajànàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 484] [\q 484/]      
3. Sa. Pu: jhànanikanti cittasampayuttà, jhànaü cittasampayuttanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü
Hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: jhànanikanti akusalaü, jhànaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà
Dhammà sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 112. [\x 112/]     ] 

5. Sa. Pu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà dhammà
sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàrimàni bhikkhave suridåraviduràni. Katamàni cattàri:
nabha¤ca bhikkhave pañhavã ca, idaü pañhamaü
Suridåra viduraü -pe- tasmà sataü dhammo asabhi àrakà"ti
[A] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà
Kaõhasukkasappañibhàgà dhammà sambukhãbhàvaü àgacchantã'ta 6. Pa. Pu: na vattabbaü
"samàpanno assàdeti. Jhànanikanti jhànàrammaõà"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu vivicceva
kàmehi
Vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü
Pañhamaüjhànaü upasampajja viharati. So taü assàdeti. 
Taü nikàmeti. Tena ca vittiü àpajjati. Vitakkavicàrànaü 
Våpasamà -pe- dutiyaü jhànaü -pe tatiyaü jhànaü -pe-
Catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So taü assàdeti. 
Taü nikàmeti. Tena ca vittiü àpajjatã"ti[b] atthe'va 
Suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi "samàpanno assàdeti, jhànanikanti
Jhànàrammaõà"ti. 

Samàpanno assàdetikathà [PTS Page 485] [\q 485/]      niññhità. 

[A.] Catukkaïguttara - rohitassavagga. 

[BJT Page 114. [\x 114/]     ] 

13. 8. 

Asàtaràgakathà. 

1. Sa. Pu: atthi asàtaràgo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhàbhinandino sattà atthi keci dukkhaü patthenti
Pihenti esanti gavesanti pariyesanti, dukkhaü ajjhosàya
Tiññhantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe. 
Sa. Anu: nanu sukhàbhinandino sattà atthi keci sukhaü patthenti
Pihenti esanti gavesanti pariyesanti, sukhaü ajjhosàya
Tiññhantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci sukhàbhinandino sattà atthi keci sukhaü patthenti pihenti esanti gavesanti
pariyesanti, sukhaü ajjhosàya tiññhanti. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: atthi asàtaràgo'ti. 1

2. Sa. Pu: atthi asàtaràgo'ti1. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhàya vedanàya ràgànusayo anuseti, 
Sukhàya vedanàya pañighànusayo anusetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe. 
Sa. Anu: nanu sukhàya vedanàya ràgànusayo anuseti, dukkhàya vedanàya
Pañighànusayo anusetã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Assàtaràgoti-sãmu. 

[BJT Page 116] [\x 116/]     

Anu.  ha: ha¤ci sukhàya vedanàya ràgànusayo anuseti. 
Dukkhàya vedanàya pañighànusayo anuseti. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi asàtaràgo"ti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaü "atthi asàtaràgo"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "se evaü anurodhavirodhaü samàpanno
Yaü ki¤ci vedanaü vediyati. 1 Sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, so taü vedanaü
abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhatã"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi 'atthi asàtaràgo'ti. 

Asàtaràgakathà [PTS Page 486] [\q 486/]      niññhità. 

1. Vedayati-machasaü. 
[A.] Macjhamanikàya målapaõõàsa-mahàtaõhàsaïkhayasuttaü. 

[BJT Page 118] [\x 118/]     

13. 9. 

Dhammataõhà abyàkatàti kathà. 

1. Sa. Pu: dhammataõhà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vipàkàbyàkatà kiriyàbyàkatà, råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü
-Pe- phoññhabbàyatana'nti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dhammataõhà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpataõhà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

3. Sa. Pu: dhammataõhà abayàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddataõhà -pe- gandhataõhà -perasataõhà -pe-
Phoññhabbataõhà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabba -pe-

4. Sa. Pu: råpataõhà akusalà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammataõhà akusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saddataõhà -pe- phoññhabbataõhà akusalà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammataõhà akusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dhammataõhà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 120] [\x 120/]     

Sa. Anu: nanu taõhà akusalà vuttà bhagavatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci taõhà akusalà vuttà bhagavatà, 
Sa. Pà: no ca vata re, vattabbe dhammataõhà abyàkatà'ti. 

7. Sa. Pu: dhammataõhà abayàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu lobho akusalo vutto bhagavatà, dhammataõhà 
Lobho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci lobho akusalo vutto bhagavatà, dhammataõhà 
Lobho. 
Anu. Pà: no ca vata re, vattabbe 'dhammataõhà abyàkatà'ti. 

8. Sa. Pu: dhammataõhà lobho abyàkato'ti. [PTS Page 487] [\q 487/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpataõhà lobho abyàkato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dhammataõhà lobho abyàkato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: saddataõhà -pe- gandhataõhà -perasataõhà -pephoññha-
Bbataõhà lobho akusalo'ti. 
Pa. Pañi na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddataõhà -pe- phoññhabbataõhà lobho akusalo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammataõhà lobho akusalo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: dhammataõhà abyàkatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "yàyaü taõhà ponobhavikà1 nandiràga
Sahagatà tatratatràbhinndinã seyyathãdaü: kàmataõhà bhavataõhà
Vibhavataõhà"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à. âmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü "dhammataõhà abyàkatà"ti. 

12. Pa. Pu: na vattabbaü "dhammataõhà abyàkatà"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu sà dhammataõhà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci sà dhammataõhà, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe "dhammataõhà abyàkatà"ti. 

Dhammataõhà abyàkatàtikathà [PTS Page 488] [\q 488/]      niññhità. 

1. Ponobbhavikà-machasaü. [A.] Dãghanikàya -mahàsatipaññhànasutta. 

[BJT Page 124] [\x 124/]     

13. 10

Dhammataõhà na dukkhasamudayotikathà. 

1. Sa. Pu: dhammataõhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpataõhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dhammataõhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddataõhà -pe- gandhataõhà -perasataõha -pe-
Phoññhabbataõhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: råpataõhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa anu: dhammataõhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: saddataõhà -pe-gavdhataõhà -perasataõhà -pe-
Phoññhabbataõhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammataõhà dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: dhammataõhà na dukkhasamudayo'ti?
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu taõhà dukkhasamudayo vutto bhagavatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci taõhà dukkhasamudayo vutto bhagavatà, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "dhammataõhà na dukkhasamudayo"ti. 

[BJT Page 126] [\x 126/]     

6. Sa. Pu: dhammataõhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu lobho dukkhasamudayo vutto bhagavatà, 'dhammataõhà
Lobho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci lobho dukkhasamudayo vutto bhagavatà dhammataõhà
Lobho, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "dhammataõhà na dukkhasamudayo"ti. 

7. Sa. Pu: dhammataõhà lobho na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpataõhà lobho na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 489] [\q 489/]      
8. Sa. Pu: dhammataõhà lobho na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddataõhà -pe- gandhataõhà -perasataõhà -pe-
Phoññhabbatanhà lobho na dukkha samudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: råpataõhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammataõhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddataõhà -pe- phoññhabbataõhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammataõhà lobho dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 128] [\x 128/]     

11. Sa. Pu: dhammataõhà na dukkhasamudayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "yà yaü taõhà ponobhavikà1
Nandiràga sahagatà tatra tatràbivavdinã seyyathãdaü: kàmataõhà
Bhavataõhà vibhavataõhà"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü "dhammataõhà na dukkhasamdayo"ti. 

12. Pa. Pu: na vattabbaü "dhammataõhà na dukkhasamudayo"ti
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu sà dhammataõhà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci sà dhammataõhà, 
Anu, pà: no ca vata re vattabbe "dhammataõhà dukkhasamudayo'ti. 2. 

Dhammataõhà na dukkhasamudayoti [PTS Page 490] [\q 490/]      kathà niññhità. 

Terasamo vaggo niññhito. 

Tassa udadànaü

Kappaññho kappaü tiññheyya, kappaññho kusalaü cittaü na pañilabheyya, anantaràpayutto
Puggalo sammattaniyàmaü okkameyya, niyato niyàmaü okkamati, nivuto nãvaraõaü jahati. 
Sammukhãbhåto sa¤¤ojanaü jahati, jhànanikanti, asàtaràgo, dhammataõhà abyàkatà,
dhammataõhà na dukkhasamudayo'ti. [PTS Page 491] [\q 491/]      

1. Ponobbhavikà, machasaü. 2. Na dukkhasamudayoti- machasaü, sãmu. [A.]
Dãghanikàyamahàsatipaññhànasutta. 

[BJT Page 130] [\x 130/]     

Cuddasamo vaggo. 

14. 1. 

Kusalàkusala pañisandahanakathà. 

1. Sa. Pu: akusalamålaü pañisandahati kusalamulanti, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà akusalassa uppàdàya àvaññanà-pe paõidhi, sàva1 kusalassa uppàdàya àvaññanà
-pe-paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
2. Sa. Pu: akusalamålaü pañisandahati kusalamålaü, navattabbaü yà akusalassa uppàdàya
àvaññanà -pepaõidi, sàva kusalassa uppàdàya àvaññanà -pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: kusalaü anàvaññantassa2 uppajjati -pe- apaõidahantassa3
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-
Sa. Anu: kusalaü àvaññantassa uppajjati-pepaõidahantassa uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci kusalaü àvaññantassa uppajjati -pepaõidahantassa
Uppajjati. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "akusalamålaü pañisandahati kusalamåla"nti. 
3. Sa. Pu: akusalamålaü pañisandahati kusalamålanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: akusalaü4 ayoniso manasikàroto uppajjatã'tã. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Sà ca -sãmu. 2. Appaõidahantassa -machasaü 3. Anàvaññentassa -machasaü
4. Akusalamålaü-machasaü. 

[BJT Page 132. [\x 132/]     ] 

Sa. Anu: kusalaü ayoniyo manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanå kusalaü yoniso manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci kusalaü yoniyo manasikaroto uppajjati. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe. Akusalamålaü pañisandahati
Kusalamålanti. 

4. Sa. Pu: akusalamålaü pañisandahati kusalamålanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàmasa¤¤àya anantarà nekkhammasa¤¤à uppajjati, byàpàda
Sa¤¤àya anantarà abyàpàdasa¤¤à uppajjati, vihiüsàsa¤¤àya 
Anantarà avihiüsàsa¤¤à uppajjati, byàpàdassa [PTS Page 492] [\q 492/]      anantarà 
Mettà uppajjati, aratiyà anantarà mudità uppajjati, 
Pañighassa1 anantarà upekkhà uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalamålaü pañisandahati akusalamålanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà kusalassa uppàdàya àvaññanà -pe paõidhi, sà'va2
Akusalassa uppàdàya àvaññanà -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalamålaü pañisandahati akusalamålaü, yà kusalassa uppàdàya
âvaññanà-pe- paõidhi, sà'va akusalassa uppàdàya àvaññanà
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: akusalaü anàvaññantassa uppajjati -peapaõidahantassa uppajjatã'ti. Pa. Pañi: na
hevaü vattabbe -pe-

1. Pañighàya -sãmu. 2. Sà ca-sãmu. 

[BJT Page 134] [\x 134/]     

Sa. Anu: nanu1 akusalaü àvaññantassa uppajjati -pepaõidahantassa
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Anu.  ha: ha¤ci akusalaü àvaññantassa uppajjati -pepaõidahantassa
Uppajjati. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe, "kusalamålaü pañisandahati akusalamålaü"
Nti. 

7. Sa. Pu: kusalamålaü pañisandahati akusalamålanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: kusalaü yonisomanasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: akusalaü yoniyomanasikarono uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalaü ayoniso manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci akusalaü ayonisomanasikaroto uppajjati, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe: kusalamålaü pañisandahati akusalamålanti. 

8. Sa. Pu: kusalamålaü pañisandahati akusalamålanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nekkhammasa¤¤àya anantarà kàmasa¤¤à uppajjati, [PTS Page 493] [\q 493/]     
abyàpàda
Sa¤¤àya anantarà byàpàdasa¤¤à uppajjati, avihiüsàsa¤¤àya
Anantarà vihiüsà sa¤¤à uppajjati, mettàya antarà 
Byàpàdo uppajjati, karunàya anantarà vihiüsà uppajjati, muditàya anantarà arati uppajjati,
upekkhàya anantarà 
Pañighaü uppajjati'ti. 
Pa. Pañi. Na hevaü vattabbe -pe-

1. Nanu- [pts.] ænaü. 

[BJT Page 136] [\x 136/]     

9. Pa. Pu: na vattabbaü akusalamålaü pañisandahati kusalamålaü, kusalamålaü
Pañisavdahati akusalamålanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu yasmi¤¤eva vatthusmiü rajjati, tasmi¤¤eva vatthusmiü virajjati tasmi¤¤eva
vatthusmiü rajjatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci yasmi¤¤eva vatthusmiü virajjati tasmi¤¤eva vatthusmiü
Rajjati, 1
Anu. Pà: tena vata re vattabbe "akusalamålaü pañisandahati kusalamålaü, 
Kusalamålaü pañisavdahati akusalamåla"nti. 

Kusalàkusalapañisavdahanakathà niññhità. 

Rajjatã-sãmu. 

[BJT Page 138] [\x 138/]     
14. 2. 

Saëàyatanuppattikathà. 

1. Sa. Pu: saëàyatanaü apubbaü acarimaü màtukucchismiü saõñhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sabbaïgapaccayà abhinindriyo1 màtukuccismiü okkamatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: upapattesiyena cittena cakkhàyatanaü sanñhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: upapattesiyena cittena hatthà saõñhanti, pàdà saõñhanti, 
Sãsaü ùaõñhàti, kanõo saõñhàti, nàsikà saõñhàti, mukhaü saõñhàti, dantà saõñhantã'ti. Pa.
Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 494] [\q 494/]      
3. Sa. Pu: upapattesiyena cittena sotàyatanaü -peghànàyatanaü -pe- jivhàyatanaü saõñhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: upapattesiyena cittena hatthà saõñhanti, pàdà saõñhanti, sãsaü
Saõñhàti, kaõõo saõñhàti, nàsikà saõñhàti, mukaü saõñhàti, 
Dantà sanñhanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


1. Abhinindriyo -sabbattha. 

[BJT Page 140] [\x 140/]     

4. Pa. Pu: màtukucchigatassa pacchà cakkhàyatanaü uppajjatã'ti. Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: màtukucchismiü cakkhupañilàbhàya kammaü karotã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: màtukucchigatassa pacchà sotàyatanaü -peghànàyatanaü-pe-
Jivhàyatanaü uppajjatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: màtukucchismiü jivhàyatanapañilàbhaya kammaü karotã'ti
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: màtukuccigatassa paccà kesà lomà nakà dantà aññhi
Uppajjantã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: màtukucchismiü aññhipañilàbhàya kammaü karotã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: na vattabbaü màtukucchigatassa paccà kesà lomà nakhà
Dantà aññhi uppajjantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà. 

"Pañhamaü kalalaü hoti kalalà hoti abbudaü
Abbudà jàyate pesã pesã nibbattatã ghano
Ghanà pasàkhà jàyanti kesà lomà nakhà'pi ca. 

Ya¤cassa bhu¤jate1. Màtà annaü pàna¤ca bhojanaü. 
Tena so tattha yàpeti màtukucchigato naro'ti"[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi "màtukuccigatassa pacchà kesà lomà nakhà dantà
Aññhi uppajjantã"ti. 

Saëàyatanuppattikathà [PTS Page 495] [\q 495/]      niññhità. 

1. Gu¤jati sãmu. [A.] Saüyuttanikàya - sakkasaüyutta-indakasutta. 

[BJT Page 142] [\x 142/]     

14. 3. 
Anantarapaccayakathà

1. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõassa anantarà sotavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà cakkhuvi¤¤àõassa uppàdàya àvaññanà -pe-paõidhi, 
Sà'va sotavi¤¤àõassa uppàdàya àvaññanà -pe-paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõassa anantarà sotavi¤¤àõaü uppajjati, 1 na
Na vattabbaü 'yà cakkhuvi¤¤àõassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõidhi, sàva' sotavi¤¤àõassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõã'dhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotavi¤¤àõaü anàvaññantassa uppajjati -peapaõidahannassa
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu sotavi¤¤àõaü àvaññantassa uppajjati -pepaõidahantassa
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci sotavi¤¤àõaü àvaññantassa uppajjati-pe-
Paõidahantassa uppajjati. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe " cakkhuvi¤¤àõassa anantarà sotavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. 
1. Upapajjatã'ti - sãmu, [tps.] 
[BJT Page 144] [\x 144/]     

3. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõassa anantarà sotavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkuvi¤¤àõaü råpanimittaü manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotavi¤¤àõaü råpanimittaü manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõaü råpàrammaõa¤¤eva na a¤¤àrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotavi¤¤àõaü råpàrammaõa¤¤eva na a¤¤àrammaõanni. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 496] [\q 496/]      
Sa. Anu: cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati sotavi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati sotavi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati sotavi¤¤àõanti"
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa. Anu: "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakku vi¤¤àõanti"
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci "cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõa"nti
Atthe'va suttanto, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "cakku¤ca pañicca råpe ca 
Uppajjati sotavi¤¤àõa"nti. 

[BJT Page 146] [\x 146/]     

7. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõassa anantarà sotavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: ta¤¤e'va cakkhuvi¤¤àõaü taü sotavi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sotavi¤¤àõassa anantarà ghànavi¤¤àõaü uppajjati, ghànavi¤¤àõassa anantarà
jivhàvi¤¤àõaü uppajjati, jivhà
Vi¤¤àõassa anantarà kàyavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà jihvàvi¤¤àõassa uppàdàya àvaññanà -pe-paõidi sà'va
Kàyavi¤¤àõassa uppadàya àvaññanà -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: jivhàvi¤¤àõassa anantarà kàyavi¤¤àõaü uppajjati, na vattabbaü "yà
jivihàvi¤¤àõassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõidhi, sà'va kàyavi¤¤àõassa uppàdayà àvaññanà -pe-
Paõãdhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci kàyavi¤¤àõaü àvaññantassa uppajjati. -Pe-paõidahantassa
Uppajjati. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "jivhàvi¤¤àõassa anantarà kàya
Vi¤¤àõaü uppajjatã"ti. [PTS Page 497] [\q 497/]      

10. Sa. Pu: jivhàvi¤¤àõassa anantarà kàyavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 148] [\x 148/]     

Sa. Anu: jivhàvi¤¤àõaü rasanimittaü manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàyavi¤¤àõaü rasanimittaü manasikaroto uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: jivhàvi¤¤àõaü rasàrammaõa¤¤e'va na a¤¤àrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kàyavi¤¤àõaü rasàrammaõa¤¤o'va na a¤¤àrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati jivhà vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati kàyavi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

13. Sa. Pu: jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati kàyavi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati kàyavi¤¤àõa"nti atthe'vasuttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõanti atthe 'va suttanto, 1. Anu.
Pà: no ca vata re vattabbe "jvha¤ca pañicca rase ca uppajjati
Kàyavi¤¤àõa"nti. 

1. Suttanto'ti-sãmu. 

[BJT Page 150] [\x 150/]     

14. Sa. Pu: jivhàvi¤¤àõassa anantarà kàyavi¤¤àõaü uppajjatã'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ta¤¤e'va jivhàvi¤¤àõaü taü kàya vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

15. Pa. Pu: na vattabbaü pa¤cavi¤¤àõà a¤¤ama¤¤assa samanantarà uppajjanti'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu atthi koci naccati, gàyati, vàdeti, råpa¤ca passati, sa¤da¤ca suõàti, gandha¤ca
ghàyati rasa¤ca sàyati, 
Phoññhabba¤ca phåsati, 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: nanu atthi koci naccati, gàyati, vàdeti, råpa¤ca passati, [PTS Page 498] [\q 498/] 
    sa¤da¤ca suõàti, gandha¤ca ghàyati rasa¤ca sàyati, 
Phoññhabba¤ca phåsati, 
Anu. Pà: tena vata re vattabbe "pa¤cavi¤¤ànà a¤¤ama¤¤assa
Samanantarà uppajjantã"ti. 

Anantarapaccayakathà niññhità. 

[BJT Page 152. [\x 152/]     ] 

14. 4. 

Ariyaråpakathà. 

1. Sa. Pu: ariyaråpaü mahàbhåtànaü upàdàya'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ariyaråpaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: mahàbhåtà kusalà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: mahabhåtà abyàkatà'ti. 
Pa. Paña¤¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ariyaråpaü abayàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
3. Sa. Pu: ariyaråpaü mahàbhåtànaü upàdàyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: ariyaråpaü anàsavaü asaüyojaniyaü1 aganthanãyaü2
Anoghanãyaü 3ayoganãyaü4 anãvaraõiyaü aparàmaññhaü
Anupàdàniyaü asaükilesikanti. 5
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: mahàbhåtà anàsavà-pe- asaükilesikàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: mahàbhåtà sàsavà saüyojaniyà -pesaükilesikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ariyaråpaü sàsavaü saüyojaniyaü -pesaükilesikanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaü 'ariyaråpaü mahàbhåtànaü upàdàyà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 499] [\q 499/]      
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "yaü ki¤ci bhikkhave råpaü cattàri mahàbhåtàni
catunna¤ca mahàbhåtànaü upàdàya råpa"nti attheva
Suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi "ariyaråpaü mahàbhåtànaü upàdàya"ti. 4

Ariyaråpakathà niññhità. 

1. Asaüyejanãyaü-[pts. 2.] Agatthanãyaü sãmu, machasaü, syà. 3. Anoghaniyaü -sãmu,
machasaü, syà. 4. Ayoganiyaü -sãmu, machasaü, syà. 5 Asaükilesiyanti -machasaü. [A]

[BJT Page 154] [\x 154/]     

14. 5. 

A¤¤o anusayotikatà. 

1. Sa. Pu: a¤¤o kàmaràgànusayo a¤¤aü kàmaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o kàmaràgo a¤¤aü kàmaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sveva kàmaràgo taü kàmaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva kàmàràgànusayo taü kàmaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

3. Sa. Pu: a¤¤o pañighànusayo a¤¤aü pañighapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤aü pañighaü a¤¤aü pañighapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ta¤¤eva pañighaü taü pañighapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva pañighànusayo taü pañighapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: a¤¤o mànànusayo a¤¤aü mànapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o màno a¤¤aü mànapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 156] [\x 156/]     

6. Sa. Pu: sveva màno taü mànapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva mànànusayo taü mànapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 500] [\q 500/]      
7. Sa. Pu: a¤¤o diññhànusayo a¤¤aü diññhipariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à. âmantà. 
Sa. Anu: a¤¤à diññhi a¤¤aü diññhipariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sà'va diññhi taü diññhipariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva diññhànusayo taü diññhipariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: a¤¤o vicikicchànusayo a¤¤aü vicikicchàpariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o vicikicchà a¤¤aü vicikicchàpariyuññhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sà'va vicikicchà taü vicikicchàpariyuññhànanti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva vicikicchànusayo taü vicikicchàpariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: a¤¤o bhavaràgànusayo a¤¤aü bhavaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o bavaràgo a¤¤aü bhavaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 158] [\x 158/]     

12. Sa. Pu: sveva bhavaràgo taü bhavaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva bhavaràgànusayo taü bhavaràgapariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: a¤¤o avijjànusayo, a¤¤aü avijjàpariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤à avijjà, a¤¤aü avijjàpariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

14. Sa. Pu: sà'va avijjà taü avijjàpariyuññhànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sveva avajjànusayo taü avijjàpariyuññhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Pa. Pu: na vattabbaü a¤¤o anusayo a¤¤aü pariyuññhànanti. [PTS Page 501] [\q 501/]   
  
Sa. Pañi¤¤à àmantà. 
Pa. Anu: puthujjano kusalàbhyàkate citte vattamàne sànusayo'ti
Vattabbo'ti. 
Sa. Pañi¤¤à àmantà. 
Pa. Anu: pariyuññhito'ti vattabbo'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi a¤¤o anusayo, a¤¤aü pariyuññhànanti. 

16. Pa. Pu: kusalàbyàkate citte vattamàne saràgo'ti vattabbo'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: pariyuññhito'ti vattabbo'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi a¤¤o ràgo, a¤¤aü pariyuññhànanti. 

A¤¤o anusayotikathà niññhità. 

[BJT Page 160] [\x 160/]     

14. 6. 

Pariyuññhànaü cittavippayuttantikathà. 

1. Sa. Pu: pariyuññhànaü cittavippayuttanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü -pephoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pariyuññhànaü cittavippayuttanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi saràgaü cittaü, sadosaü cittaü, samohaü cittaü -pe-
Akusalaü cittaü, saükiliññhaü cittanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci atthi saràgaü cittaü, sadosaü cittaü, samohaü cittaü
Pe- akusalaü cittaü saükiliññhaü cittaü. 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe 'pariyuññhànaü cittavippayutta'nti. 

Pariyuññhànaü cittavippayuttantikathà [PTS Page 502] [\q 502/]      niññhità. 

[BJT Page 162. [\x 162/]     ] 

14. 7. 

Pariyàpannakathà. 

1. Sa. Pu: råparàgo råpadhàtuü anuseti, råpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpattesiyo upapattesiyo diññhadhammasukhavihàro, 
Samàpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diññhadhammasukha
Vihàrena cittena sahagato sahajàto saüsaññho sampayutto
Ekuppàdo ekanirodho ekavatthuko ekàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhadhammasukha
Vihàro, na samàpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
diññhadhammasukhavihàrena cittena sahagato sahajàto saüsaññho sampayutto ekuppàdo
ekanirodho ekavatthuko
Ekàrammano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha, ha¤ci na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhadhammasukha
Vihàro -pe- ekàrammaõo, anu. Pà: no ca vata re vattabbe: råparàgo råpadhàtuü anuseti, 
Råpadhàtu pariyàpanno'ti. 
2. Sa. Pu: råparàgo råpadhàtuü anuseti, råpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddaràgo saddadhàtuü anuseti, saddadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi9 na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 164] [\x 164/]     

3. Sa. Pu: råparàgo råpadhàtuü anuseti, råpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: gandharàgo -perasaràgo-pephoññhabbaràgo 
Phoññhabbadhàtuü anuseti, phoññhabbadhàtu pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: saddaràgo saddadhàtuü anuseti, na vattabbaü saddadhàtupariyàpanno'ti. Pa.
Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råparàgo råpadhàtuü anuseti, na vattabbaü råpadhàtupariyà
Panno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 503] [\q 503/]      
5. Sa. Pu: gandharàgo -pe- rasaràgo -pephoññhabbaràgo
Phoññhabbadhàtuü anuseti, na vattabbaü phoññhabbadhàtupariyapa pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råparàgo råpadhàtuü anuseti, na vattabbaü: råpadhàtupariyà
Panno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, aråpadhàtu pariyàpanno'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpattesiyo upapattesiyo diññhadhammasukhavihàro, 
Samàpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diññhadhamma
Sukhavihàrena cittena sahagato sahajàto saüsaññho
Sampayutto ekuppàdo ekanirodho ekavatthuko ekàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

[BJT Page 166] [\x 166/]     

Sa. Anu: nanu na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhadhammasukhavihàro, na
samàpattesiyena cittena sahagato
-Pe- ekàrammano'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci na samàpattesiyo na upapattesiyo -pe ekàrammaõo, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, aråpadhàtupariyàpanno"ti. 

7. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, aråpadhàtu pariyàpa
Nno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddaràgo saddadhàtuü anuseti, saddadhàtu pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, aråpadhàtu pariyà
Panno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: gavdharàgo -pe- rasaràgo -pephoññhabbaràgo
Phoññhabbadhàtuü anuseti, phoññhabbadhàtu pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: saddaràgo saddadhàtuü anuseti, na vattabbaü: saddadhàtu
[PTS Page 504] [\q 504/]      pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, na vattabbaü: 
Aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbaü -pe-

10. Sa. Pu: gavdharàgo -pe- rasaràgo1 -pepoññhabbaràgo
Phoññhabbadhàtuü anuseti, na vattabbaü phoññhabbadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Gavdharàgo -pe- rasaràgo- [pts] ånaü 

[BJT Page 168] [\x 168/]     

Sa. Anu: aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, na vattabbaü: 
Aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaü: råparàgo råpadhàtuü anuseti, råpadhàtu
Pariyàpanno, aråparàgo aråpadhàtuü anuseti, 
Aråpadhàtu pariyàpanno'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu kàmaràgo kàmadhàtuü anuseti, kàmadhàtu 
Pariyàpanno'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci kàmaràgo kàmadhàtuü anuseti, kàmadhàtu pariyàpanno, anu. Pà: tena vata
re vattabbe "råparàgo råpadhàtuü anuseti, 
Råpadhàtupariyàpanno; aråparà aråpadhàtuü anuseti, 
Aråpadhàtupariyàpanno'ti. 

Pariyàpannakathà niññhità. 

1. Gandharàgo -pe- rasaràgo- [pts] ånaü. 

[BJT Page 170] [\x 170/]     

14. 8. 

Abyàkatakathà. 

1. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vipàkàbayàkataü kiriyàbyàkataü råpaü nibbànaü cakkhàyatanaü
-Pe- phoññhabbàyatananti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: diññhigatasampayutto phasso abyàkato'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 505] [\q 505/]      
Sa. Anu: diññhigatasampayuttà vedanà -pe- sa¤¤à -pe cetanà -pe- cittaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: diññhigatasampayutto phasso akusalo'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: diññhigataü akusalanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: diññhigatasampayuttà vedanà -pe-sa¤¤à -pe cetanà -pe- cittaü akusalantã. Pa.
Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: diññhigataü akusalanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 172] [\x 172/]     
6. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aphalaü avipàkanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphalaü savipàkantã. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci saphalaü savipàkaü, 
Anu. Pà: no ca vata re vattabbe "diññhigataü abyàkata'nti. 
7. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu micchàdiññhiparamàni vajjàni, 1vuttàni bhagavatà'ti. Pa. Pañi: àmantà. Anu.
 ha: ha¤ci "micchàdiññhiparamàni vajjàni, 1 vuttàni bhagavatà'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Anu.  ha: ha¤ci "micchàdiññhiparamàni vajjàni. 1Vuttàni bhagavatà, anu. Pà: no ca vata re
vattabbe "diññhigataü abyàkata'nti. 
8. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "micchàdiññhi kho vaccha, akusalaü2 -pe- sammàdiññhi
kusala2nti. [A] attheva suttantà'ti. Pa. Pañi: àmantà. Sa. â: tena hi na vattabbaü "diññhigataü
abyàkata"nti

9. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 506] [\q 506/]      

1. Paramàni mahàsàvajjàni -machasaü. 2. Akusalà - sãmu, machasaü 3. Kusalà-sãmu,
machasaü
[A.] Majjhimanikàya -mahàvacchagottasutta. 

[BJT Page 174] [\x 174/]     

Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "micchàdiññhikassa ko ahaü puõõa dvinnaü
Gatãnaü a¤¤ataraü gatiü vadàmi: 
Nirayaü và tiracchànayoniü và"ti [a] attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. â: tena hi na vattabbaü: diññhigataü abyàkatanti. 

10. Pa. Pu: na vattabbaü "diññhigataü abyàkata"nti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "sassato loko'ti kho vaccha, 
Abyàkatametaü. Asassato loko'ti kho vaccha, 
Abyàkatametaü. Antavà loko'ti kho vaccha, 
Abyàkatametaü. Anantavà loko'ti kho vaccha, 
-Pe- taü jãvaü taü sarãranti kho vaccha -pe- a¤¤aü jãvaü
A¤¤aü sarãranti ko vaccha -pe- hoti tathàgato parammaraõà'ti kho vaccha -pe na hoti
tathàgato 
Parammaraõà'ti kho vaccha -pe- heti ca na ca heti 
Tathàgato parammaraõà'ti ko vaccha -peneva hoti na na
Hoti tathàgato parammaraõà'ti kho vaccha, abyàkatameta"nti[b] attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi "diññhigataü abayàkata"nti. 

11. Sa. Pu: diññhigataü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "micchàdiññhikassa bhikkhave purisapuggalassa
Ya¤ceva kàyakammaü yathàdiññhi samattaü samàdinnaü, ya¤ca vacãkammaü -pe- ya¤ca
manokammaü -pe- yà ca cetanà, yà ca patthanà, yo ca pañhidhi, ye ca saïkhàrà, sabbe te
dhammà aniññhàya akantàya amanàpàya ahitàya dukkhàya
Saüvattantã"ti[c] attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü "diññhigataü abayàkata"nti. 

Abyàkatakathà[PTS Page 507] [\q 507/]      niññhità. 

[A.] Macajhamanikàya -kukkuravatiyasutta. [B.]
Saüyuttanikàya-abyàkatasaütta-moggallànasuttaü
Samantàharitabbaü. [C.] Ekakaïguttara- ekadhammapàëi - dutiyavagga- 9 sutta. 

[BJT Page 176] [\x 176/]     

14. 9. 

Apariyàpannakathà. 

1. Sa. Pu: diññhigataü apariyàpanna'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggo, phalaü, nibbànaü, sotàpattimaggo, sotàpatti
Phalaü, sakadàgàmimaggo, sakadàgàmiphalaü, anàgàmimaggo, 
Anàgàmiphalaü, arahattamaggo, arahattaphalaü, satipaññhànaü, 
Sammappadhànaü iddhipàdo, indriyaü, balaü, bojjhaïgo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaü diññhigataü apariyàpannanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: 'puthujjano kàmesu vãtaràgo'ti vattabbo'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: 'vigatadiññhiyo'ti vattabbo'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi diññhigataü apariyàpannanti. 

Apariyàpannakathà niññhità. 

Cuddasamo vaggo. 

Tassuddànaü: 
Akusalamålaü pañisavdahati kusalamålaü
Kusalamålaü pañisandahati akusalamålaü
Saëàyatanaü cha vi¤¤àõakàyà
Ariyaråpaü mahàbhåtànupàdàya. 
Svevànusayo taü pariyuññhànaü
Yatàdhàtu ta¤¤evanuseti
Diññhigataü abayàkatamapariyàpannanti. [PTS Page 508] [\q 508/]      

[BJT Page 178] [\x 178/]     

Paõõarasamo vaggo. 

15. 1. 

Paccayakathà. 

1. Sa. Pu: paccayatà vavatthità'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vãmaüsà hetu, so ca adipatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci vãmaüsà hetu, so ca adhipati. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "hetupaccayena paccayo, 
Adhipatipaccayena paccayo"ti. 

2. Sa. Anu: nanu chandàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adipatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci chandàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, sahajàta
Paccayena paccayo"ti. 

3. Sa. Anu: nanu viriyàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci viriyàdipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati, 
Sa. Pà' tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, sahajàta
Paccayena paccayo"ti. 

[BJT Page 180] [\x 180/]     

4. Sa. Anu: nanu viriyàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipatu, taü ca indriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci viriyàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati taü ca indriyaü, sa. Pà: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Indriyapaccayena paccayo"ti. 
5. Sa. Anu: nanu viriyàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipati, taü ca indriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci viriyàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati ta¤ca maggaïgaü, sa. Pà: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Maggapaccayena paccayo"ti. 

6. Sa. Anu: nanu cittàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipatã'ti. [PTS Page 509] [\q 509/] 
    pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci cittàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati, sa. Pà: tena vata re vattabbe
"adhipatipaccayena paccayo, 
Sahajàtapaccayena paccayo"ti. 

7. Sa. Anu: nanu cittàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipati, so ca àhàro'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci cittàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati so ca àhàro, sa. Pà: tena vata re
vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
âhàrapaccayena paccayo"ti. 
8. Sa. Anu: nanu viriyàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipati, ta¤ca indriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci cittàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati taü ca indriyaü, sa. Pà: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Indriyapaccayena paccayo"ti. 
[BJT Page 182] [\x 182/]     

9. Sa. Anu: vãmaüsàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipatã'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci vãmaüsàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati sa. Pà: tena vata re
vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Sahajàtapaccayena paccayo"ti. 
10. Sa. Anu: nanu vavãmaüsàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipati, taü ca indriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci vãmaüsàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati taü ca indriyaü, sa. Pà:
tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Indriyapaccayena paccayo"ti. 
11. Sa. Anu: nanu vãmaüsàdhipati sahajàtànaü dhammanaü adhipati, taü ca maggaïganti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci vãmaüsàdhipati sahajàtànaü dhammànaü adhipati taü ca maggaïgaü, sa. Pà:
tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
Maggapaccayena paccayo"ti. 
12. Sa. Anu: nanu arivaü chassaü garuü katvà uppajjati paccavekkhaõà, taü càrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci ariyaü dhammaü garuü katvà uppajjati paccavekkhaõà, taü càrammaõaü, sa.
Pà: tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, 
ârammaõapaccayena paccayo"ti. 
13. Sa. Anu: nanu purimà purimà kusalà dhammà pacchimànaü pacchimànaü
Kusalànaü dhammànaü anantarapaccayena paccayo, sà ca
âsevanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 510] [\q 510/]      

[BJT Page 184] [\x 184/]     

Sa.  ha: ha¤ci purimà purimà kusalà dhammà pacchimànaü
Pacchimànaü kusalànaü dhammànaü anantarapaccayena
Paccayo, sà ca àsevanà. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
âsevanapaccayena paccayo"ti. 
14. Sa. Anu: nanu purimà purimà akusalà dhammà pacchimànaü pacchimànaü
Akusalànaü dhammànaü anantarapaccayena paccayo, sà ca
âsevanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci purimà purimà akusalà dhammà pacchimànaü
Pacchimànaü akusalànaü dhammànaü anantarapaccayena
Paccayo, sà ca àsevanà. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
âsevanapaccayena paccayo"ti. 
15. Sa. Anu: nanu purimà purimà kiriyàbyàkatà dhammà pacchimànaü pacchimànaü
kiriyàbyàkatànaü dhammànaü anantarapaccayena paccayo, sà ca
âsevanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci purimà purimà kiriyàbyàkatà dhammà pacchimànaü
Pacchimànaü kiriyàbyàkatànaü dhammànaü anantarapaccayena
Paccayo, sà ca àsevanà. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
âsevanapaccayena paccayo"ti. 

16. Pa: pu: na vattabbaü paccayatà vavatthità'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: hetupaccayena paccayo hoti, àrammaõa paccayena paccayo
Hoti, anantarapaccayena paccayo hoti, 
Samanantarapaccayena paccayo hotã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pà: tena hi1 paccayatà vavatthità'ti. 

Paccayakathà2 niññhità. 

1. Tena hi na vattabbaü- sãmu, syà, 2. Paccayatàkathà-machasaü, syà. 

[BJT Page 186] [\x 186/]     

15. 2. 

A¤¤ama¤¤apaccayakathà. 

1. Sa. Pu: avijjàpaccayàpisaïkhàrà, na vattabbaü 'saïkhàrapaccayàpi
Avijjà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu avijjà saïkhàrena sahajàtà'ti. [PTS Page 511] [\q 511/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci avijjà saïkhàrena sahajàtà, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "avijjàpaccayàpi saïkhàrà, 
Saïkhàrapaccayàpi avijjà"ti. 

2. Sa. Pu: taõhàpaccayà upàdànaü, na vattabbaü upàdàna paccayàpi
Taõhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu taõhà upàdànena sahajàtà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci taõhà upàdànena sahajàtà, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "taõhàpaccayàpi upàdànaü, 
Upàdànapaccayàpi taõhà"ti. 

[BJT Page 188] [\x 188/]     

3. Pa. Pu: "jaràmaraõapaccayà bhikkhave, jàti, jàtipaccayà bhavo"ti
Attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi: natthi. 
Pa. Niga: tena hi "avijjàpaccayàpi saïkhàrà, na vattabbaü, 
Saïkhàrapaccayàpi avijjà'ti. Taõhàpaccayàpi upàdànaü, na
Vattabbaü upàdànapaccayàpi taõhà"ti. 

4. Sa. Pu: "vi¤¤àõapaccayà bhikkhave nàmaråpaü, nàmaråpapaccayàpi vi¤¤àõa"nti[a]
attheva suttanto'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Niga: tena hi avijjàpaccayàpi saïkhàrà,
saïkhàrapaccayàpi
Avijjà, taõhàpaccayàpi upàdànaü upàdànapaccayàpi
Taõhà'ti. 

A¤¤ama¤¤apaccayakathà niññhità. 

[A] dãghanikàya -mahànidàna suttaü. 

[BJT Page 190] [\x 190/]     

15. 3. 

Addhàkathà

1. Sa. Pu: addhà parinipphanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pevi¤¤àõanti. 
2. Sa. Pu: atãto addhà parinipphanno'ti. [PTS Page 512] [\q 512/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pevi¤¤àõanti. Pa. Pañu: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: anàgato addhà parinipphanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pevi¤¤àõanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
4. Sa. Pu: paccuppanno addhà parinipphanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pevi¤¤àõanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
[BJT Page 192] [\x 192/]     

5. Sa. Pu: atãtà råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü
Atãto addhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atãtà pa¤cadhàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
6. Sa. Pu: anàgatà råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü
Anàgato addhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: anàgatà pa¤cadhàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
7. Sa. Pu: paccuppannà råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü
Paccuppanno addhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paccuppannà pa¤cadhàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
8. Sa. Pu: atãtà pa¤cakkhandhà atãto addhà, anàgatà pa¤cakkhandhà anàgato addhà,
paccuppannà pa¤cakkhandhà paccuppanno addhàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 513] [\q 513/]      
Sa. Anu: paõõarasaddhà'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
9. Sa. Pu: atãtàni dvàdasàyatanàni atãto addhà, anàgatàni dvàdasàyatanàni anàgato addhà,
paccuppannàni dvàdasàyatanàni paccuppanno addhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: chattiüsa addhà'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
10. Sa. Pu: atãtà aññhàrasa dhàtuyo atãto addhà, anàgatà aññhàrasa dhàtuyo anàgato addhà,
paccuppannà aññhàrasa dhàtuyo paccuppanno addhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: catupa¤¤àsaddhàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
[BJT Page 194] [\x 194/]     

11. Sa. Pu: atãtàni bàvãsatindriyàni atãto addhà, anàgatàni bàvãsatindriyàni anàgato addhà,
paccuppannàni bàvãsatindriyàni paccuppanno addhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: chasaññhi addhàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
12. Pa. Pu: na vattabbaü addhà parinipphanno'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "tãnimàni bhikkhave kathàvatthuni. Katamàni 
Tãõi: atãtaü và bikkhave, addhànaü àrabbha kathaü
Katheyya: evaü ahosi atãtamaddhànanti. 1 Anàgataü và
Bhikkhave, addhànaü àrabbha kathaü katheyya: evaü bhavissati
Anàgatamaddhànanti2. Etarahi và bhikkhave, paccuppannaü 
Addhànaü àrabbha kathaü katheyya: evaü hoti
Etarahi paccuppannanti. Imàni kho bhikkhave, tãni
Kathàvatthunã"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi addhà parinipphanno'ti. 

Addhàkathà [PTS Page 514] [\q 514/]      niññhità. 

1. Atãtaü addhànanti - sãmu, [pts]
2. Anàgataü adadhànanti -sãmu, [pts]
[A.] Tikaïguttara- mahàvagga. 

[BJT Page 196] [\x 196/]     

15. 4. 

Khaõa - laya - muhuttakathà. 

1. Sa. Pu: khaõo parinipphanno -pe- layo parinipphanno
-Pe- muhuttaü parinipphannanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pe-
Vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
2. Pa. Pu: na vattabbaü muhuttaü parinipphannanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "tãõimàni bhikkhave, katàvatthuni. Katamàni tãõi: atãtaü
và bhikkhave, addhànaü àrabbha
Kathaü katheyya: evaü ahosi atãtamaddhànanti. 
Anàgataü và bhikkhave addhànaü àrabbha kathàü
Katheyya: evaü bhavissati anàgatamaddhànanti. Etarahi và
Paccuppannaü addhànaü àrabbha kataü katheyya: 
Evaü hoti etarahi paccuppannanti imàni ko bhikkhave, 
Tãõi kathàvatthuni'ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi muhuttaü parinãpphannanti. 

Khaõa -laya -muhuktakathà niññhità. 

[A.] Tikaïguttara -mahàvagga. 
[BJT Page 198] [\x 198/]     

15. 5. 

âsavakathà. 

1. Sa. Pu: cattàro àsavà anàsavà'ti. 
Sa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: maggo -pe- phalaü -pe- nibbànaü -pe-
Sotàpattimaggo -pesotàpattiphalaü 
-Pe- bojjhaïgo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaü: cattàro àsavà anàsavà'ti. 
Sa. Pañi: àmantà. 
Pa. Anu: attha¤¤eva àsavà yehi àsavehi te àsavà sàsavà honti'ti. [PTS Page 515] [\q 515/]  
   sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi cattàro àsavà anàsavà'ti. 

âsavakathà niññhità. 

[BJT Page 200] [\x 200/]     

15. 6. 

Jaràmaraõakathà. 

1. Sa. Pu: lokuttarànaü dhammànaü jaràmaraõaü lokuttaranti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggo phalaü nibbànaü sotàpattimaggo -pe-
Sotàpattiphalaü -pebojjhaïgo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Ana sotàpattimaggassa jaràmaraõaü sotàpatti maggo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe 
2. Sa. Pu: sotàpattimaggassa jaràmaraõaü sotàpatti maggoti. 
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattiphalassa jaràmaraõaü sotàpattiphalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadàgàmimaggassa -pe- sakadàgàmiphassa -pe-
Anàgàmimaggassa -pe- anàgàmiphalassa -pe-
Arahattamaggassa jaràmaraõaü arahattamaggo1ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 202] [\x 202/]     

3. Sa. Pu: arahattamaggassa jaràmaranaü arahattamaggo'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahattaphalassa jaràmaranaü arahattaphalanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: satipaññhànànaü -pe- sammappadhànànaü -pe-
Iddhipàdànaü -pe- indriyànaü -pebalànaü -pe-
Bojjhaïgànaü jaràmaranaü bojjhaïgo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: na vattabbaü lokuttarànaü dhammànaü jaràmaranaü loku
Ttaranti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: lokiyanti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi lokuttaranti. 

Jaràmaraõakathà [PTS Page 516] [\q 516/]      niññhità. 

[BJT Page 204] [\x 204/]     

15. 7. 

Sa¤¤àvedayitakathà. 

1. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti lokuttaràti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: maggo -pe- phalaü -pe- nibbànaü -pesotàpatti
Maggo -pe- sotàpattiphalaü -pebojjhaïgo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaü sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti lokuttarà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: lokiyà'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi lokuttaràti. 

Sa¤¤àvedayitakathà niññhità. 

[BJT Page 206] [\x 206/]     

15. 8
Dutiyasa¤¤àvedayitakathà

1. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti lokiyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà -pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pe-vi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe sa. Anu: kàmàvacaràti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: råpàvacarà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: aråpàvacarà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaü sa¤¤àvedasitanirodhasamàpatti lokiyà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: lokuttarà'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi lokiyà'ti. 

Dutiyasa¤¤àvedayitakathà [PTS Page 517] [\q 517/]      niññhità. 

[BJT Page 208] [\x 208/]     

15. 9. 

Tatiyasa¤¤àvedayitakathà. 

1. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno1 kàlaü kareyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa. 1
Màraõantiyo2 phasso, màraõantiyà3 vedanà, 
Màraõantiyà sa¤¤à, màraõantiyà cetanà, 
Màranantiyaü cittanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa, 1 màraõantiyo2
Phasso, màraõantiyà vedanà, màraõantiyà sa¤¤à, 
Màraõantiyà cetanà, màraõantiyaü3 cittanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi sa¤¤àvedayitanirodaü samàpannassa màraõantiyo
Phasso, màraõantiyà vedanà, màranantiyà sa¤¤à, 
Màraõantiyà cetanà, màraõantiyaü cittaü. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe 'sa¤¤à vedayitanirodaü 
Samàpanno kàlaü kareyyà'ti. 

3. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodaü samàpanno kàlaü kareyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤àvedayitanirodaü samàpannassa phasso vedanà
Sa¤¤à cetanà cittanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: natthi sa¤¤àvedayitanirodaü samàpannassa phasso
Vedanà sa¤¤à cetanà cittanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aphassakassa kàlakiriyà4 àvedakassa kàlakiriyà -pe-
Acittakassa kàlakiriyà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Nirodhasamàpannassa - [pts 2.] Maraõantiyo -sãmu, [pts]
3. Maraõantiyaü-sãmu, [pts 4.] Kàlaü kiriyà -machasaü, 

[BJT Page 210] [\x 210/]     

Sa. Anu: nanu saphassakassa kàlakiriyà -pesacittakassa kàlakiriyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci saphassakassa kàlakiriyà -pesacittakassa kàlakiriyà. 
Sa. Pà: no va vata re vattabbe "sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno
Kàlaü kareyya"ti. 

5. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno kàlaü kareyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa kàye visaü kameyya, satthaü kameyya, aggi.
1 Kameyyà'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 518] [\q 518/]      
6. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodaü samàpannassa kàye visaü
Kameyya, satthaü kameyya, aggi1. Kameyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa kàye visaü 
Kameyya, satthaü kameyya, aggi kameyya, 
Sa. Pà: no ca vata re2. Vattabbe "sa¤¤àvedayita nirodhaü
Samàpanno kàlaü kareyyà"ti. 

7. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno kàlaü kareyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saü¤¤àvedayitanirodaü samàpannassa kàye visaü kameyya, 
Satthaü kameyya, aggi1 kameyyà'ti, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: na nirodaü samàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Pa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno na kàlaü kareyyà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Aggiü -sãmu. 2. No cata re -syà. 

[BJT Page 212] [\x 212/]      

Pa. Anu: atthi so niyàmo yena niyàmena niyato sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno na kàlaü
kareyyà'ti. 
Sa. Pañi: natthi. Pa.  ha: ha¤ci natthi so niyàmo yena niyàmena niyato
sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno na kàlaükareyya, 1, 
Pa. Pà: no ca vata re2 vattabbe "sa¤¤àvedayita nirodaü samàpanno na kàlaü kareyyà"ti. 
9. Sa. Pu: cakkhuvi¤¤àõasamaïgã na kàlaükareyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi so niyàmo yena niyàmena niyato cakkhuvi¤¤¤àõasamaïgã
Na kàlaükareyya'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi so niyàmo yena niyàmena niyato 
Cakkhuvi¤¤àõasamaïgã na kàlaükareyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "cakkhuvi¤¤àõasamaïgã na
Kàlaükareyyà"ti. 

Tatiyasa¤¤àvedayitakathà niññhità. 

1. Kàlaü kareyya-sãmu. 2. No vata re - syà. 

[BJT Page 214] [\x 214/]     

15. 10. 

Asa¤¤asattupikakathà. 

1. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti asa¤¤asattupikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa alobho
Kusalamålaü, [PTS Page 519] [\q 519/]      adoso kusalamålaü, amoho kusalamålaü, 
Saddhà viriyaü sati samàdhi pa¤¤à'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa alobho kusalamålaü, adoso
kusalamålaü, amoho kusalamålaü saddhà -pe- pa¤¤à'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi sa¤¤àvedayitanãrodhaü samàpannassa alobho kusalamålaü, àdoso
kusalamålaü, amoho kusalamålaü, saddhà viriyaü sati samàdhi pa¤¤à, sa. Pà: no ca vata re
vattabbe "sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti 
Asa¤¤asattupikà"ti. 

3. Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti asa¤¤asattupikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 216] [\x 216/]     

4. Sa. Pu: natthi sa¤¤àvedayitanirodaü samàpannassa phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittanti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aóhassakassa maggabhàvanà -pe- acittakassa maggabhàvanà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa maggabhàvanà -pesacittakassa maggabhàvanà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci saphassakassa maggabhàvanà -pesacittakassa maggabhàvanà, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe sa¤¤àvedayitanirodha samàpatti
Asa¤¤asattupikà'ti. 
Sa. Pu: sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti asa¤¤asattupikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ye keci sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpajjanti. Sabbe te
Asa¤¤asattupikàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: na vattabbaü sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti asa¤¤asattupikà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: tanu idhàpi asa¤¤ã tatràpi asa¤¤i'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci idhàpi asa¤¤ã tatràpi asa¤¤i, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "sa¤¤àvedayita nirodhasamàpatti
Asa¤¤asattupikà"ti. 

Asa¤¤asattupikakathà [PTS Page 520] [\q 520/]      niññhità. 

[BJT Page 218] [\x 218/]     

15. 11. 

Kammåpacayakathà. 

1. Sa. Pu: a¤¤aü kammaü, a¤¤o kammåpacayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o phasso, a¤¤o phassupacayo, a¤¤à vedanà, 
A¤¤o vedanåpacayo, a¤¤à sa¤¤à, a¤¤o sa¤¤åpacayo, 
A¤¤à cetanà, a¤¤o cetanåpacayo, a¤¤eü cittaü, 
A¤¤o cittupacayo, a¤¤à saddhà, a¤¤o saddhåpacayo, 
A¤¤aü viriyaü, a¤¤o viriyåpacayo, a¤¤à sati, a¤¤o
Satupacayo, a¤¤o samàdhi, a¤¤o samàdhupacayo, a¤¤à
Pa¤¤à, a¤¤o pa¤¤åpacayo, a¤¤o ràgo, a¤¤o ràgupacayo -pea¤¤aü anottappaü, a¤¤o 
Anottappupacayo'tã. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: a¤¤aü kammaü, a¤¤o kammupacayoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà, 
Sa. Anu: kammupacayo kammena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kammåpacayo kammena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kusalena kammena sahajàto kammupacayo kusalo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 220] [\x 220/]     

4. Sa. Pu: kusalena kammena sahajàto kammåpacayo kusalo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sukhàya vedanàya sampayuttena kammena sahajàto kammupacayo
Sukhàya vedanàya sampayutto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: dukkhàya vedanàya -pe- adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttena
Kammena sahajàto kammåpacayo adukkhamasukhàya vedanàya sampa
Yutto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
5. Sa. Pu: kammåpacayo kammena sahajàto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: akusalena kammena sahajàto kammåpacayo akusaloti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: akusalena kammena sahajàto kammåpacayo akusalo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 521] [\q 521/]      
Sa. Anu: sukhàya vedanàya sampayuttena kammena sahajàto kammupacayo
Sukhàya vedanàya sampayutto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: dukkhàya vedanàya -pe- adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttena
Kammena sahajàto kammåpacayo adukkhamasukhàya vedanàya sampa
Yutto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
7. Sa. Pu: kammaü cittena sahajàtaü, kammaü sàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ammåpacayo cittena sahajàto, kammåpacayo sarammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kammåpacayo cittena sahajàto, kammåpacayo anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 222] [\x 222/]     

Sa. Anu: kammaü cittena sahajàtaü, kammaü anàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kammaü cittena sahajàtaü, cittaü bhijjamànaü kammaü bhijjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammupacayo cittena sahajàto, cittaü bhijjamànaü kammåpacayo bhijjatãti. Pa.
Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kammupacayo cittena sahajàto, cittaü bhijjamànaü kammåpacayo na bhijjatãti, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammaü cittena sahajàtaü, cittaü bhijjamànaü kammaü na
Bhijjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kammambhi kammåpacayo'ti. 
Pa. Pañi: àmantà, 
Sa. Anu: ta¤¤eva kammaü so kammåpacayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kammamhi kammåpacayo, kammåpacayato vipàko nibbattatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 522] [\q 522/]      
Sa. Anu: ta¤¤eva kammaü, so kammupacayo, so kammavipàko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: kammamhi kammåpacayo, kammåpacayato vipàko nibbattati, 
Vipàko sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammupacayo sàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 224] [\x 224/]     

14. Sa. Pu: kammupacayo anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vipàko anàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: a¤¤aü kammaü, a¤¤o kammupacayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha puõõa, ekacco sabyàpajjhampi abyà
Pajjhampi kàyasaïkhàraü abhisaïkharoti, sabyàpajjhampi
Abyàpajjhampi vacãsaïkhàraü -pe- manosaïkhàraü 
Abhisaïkharoti. So sabyàpajjhampi abyàpajjhampi 
Kàyasaïkhàraü abisaïkharitvà sabyàpajjhampi abyàpajjhampi
Vacãsaïkhàraü -pe- manosaïkhàraü abhisaïkharitvà sabyàpapajjhampi abayàpajjhampi lokaü
upapajjati. Tamenaü
Sabyàpajjhampi abyàpajjhampi lokaü upapannaü samànaü 
Sabyàpajjhampi abayàpajjhampi phassà phusanti. So
Sabyàpajjhehipi abayàpajjhehipi phassehi phåññho samàno
Sabyàpajjhampi abayàpajjhampi vedanaü vedeti vokiõõa
Sukhadukkhaü, seyyathàpi manussà ekacce ca devà ecce ca
Vinipàtikà. Iti kho puõõa, bhåtà bhåtassa upapatti1 hoti. 
Yaü karoti tena upapajjati. Upapannametaü phassà phusanti. 
Evampahaü puõõa, kammadàyàdà sattà'ti vadàmi"ti, [a]
Attheva suttanto. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü "a¤¤aü kammaü a¤¤e kammåpacayo"ti, 

Kammåpacayakathà [PTS Page 523] [\q 523/]      niññhità. 
Paõõarasamo vaggo. 

Tassuddànaü: 

"Paccayatà vavatthità pañiccasamuppado addhà ca khaõo layo muhuttaü cattàro àsavà
anàsavà lokuttarànaü dhammànaü jaràmaraõaü, 
Lokuttarà sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti, 
Lokiyà sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti, 
Sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpanno kàlaü kareyya, 
Sveva maggo asa¤¤asattåpapattiyà, 
A¤¤aü kammaü a¤¤o kammåpacayo"ti. 

Tatiyo paõõàsako. [PTS Page 524] [\q 524/]      

1. Upapatti-sãmu. [A.] Majjhimanikàya - majjhimapaõõasa - kukkuravatãyasutta. 

[BJT Page 226] [\x 226/]     

Soëasamo vaggo. 

16. 1. 

Niggahakathà. 

1. Sa. Pu: paro parassa cittaü niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa cittaü mà rajji, mà dussi, mà muyahi mà
Kilissã'ti niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paro parassa cittaü niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa uppanno phasso mà nirujjhã'ti
Niggaõhàtã'ti pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: paro parassa uppannà vedanà -peuppannà sa¤¤à
-Pe- uppannà cetanà -peuppannaü cittaü -pe-
Uppannà saddhà -pe- uppannaü viriyaü -pe- uppannà
Sati -pe- uppanno samàdhi -peuppannà pa¤¤à mà
Nirujjhi'ti niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paro parissa cittaü niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa atthàya ràgaü pajahatã'ti -pedosaü
Pajahati -pe- anottappaü pajahatã'ti. 
Pa. Pañi: * na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa cittaü nigganhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa atthàya maggaü bhàveti -pesatipaññhànaü
Bhàveti -pe- bojjhaïgaü bhàvetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 228] [\x 228/]     

5. Sa. Pu: paro parassa cittaü niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa atthàya dukkhaü parijànàti, samudayaü pajahati, 
Nirodhaü sacchikaroti, maggaü bhàvetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paro parassa cittaü nigganhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 525] [\q 525/]      
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kàrako, paraü kataü såkhaü dukkhaü, a¤¤o
Karoti, a¤¤o pañisaüvedetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-. 

7. Sa. Pu: paro parassa cittaü niggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"Attanà'va kataü pàpaü
Attanà saïkilissati. 
Attanà akataü pàpaü
Attanà: va visujjhati. 
Suddhi asuddhi paccattaü
Nतo a¤¤aü visodhaye"ti[a.] 

Attheva suttanto'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü: "paro parassa cittaü nigganhàtã'ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaü paro parassa cittaü niggaõhàtã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu atthi balappattà, atthi vasãbhåtà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci atthi ilappattà, atthi vasãbhåtà. 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "paro parassa cittaü niggaõhàtã"ti. 

Niggahakathà niññhità. 

[A.] Dhammapada. 

[BJT Page 230] [\x 230/]     

16. 2. 

Paggaha kathà. 

1. Sa. Pu: paro parassa cittaü paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa cittaü mà rajji, mà dussi, mà muyhi, mà
Kilissã'ti paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paro parassa cittaü paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa alobhaü kusalamålaü janeti, adosaü [PTS Page 526] [\q 526/]     
kusalamålaü
Janeti, amohaü kusalamålaü janeti, saddhaü janeti, viriyaü
Janeti, satiü janeti, samàdhiü janeti, pa¤¤aü janetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: pare parassa cittaü paggaõhàti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa uppanno phasso mà nirujjhi'ti 
Paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: paro parassa uppannà vedanà -pe-uppannà sa¤¤à -pe-
Uppannà cetanà -pe- uppannaü cittaü -pe- uppannà 
Saddhà -pe- uppannaü viriyaü -pe- uppannà sati -pe-
Uppanno samàdhi -pe- uppannà pa¤¤à mà nirujjhã'ti
Paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa cittaü paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa atthàya ràgaü pajahati, dosaü pajahati, mohaü
Pajahati-pe- anottappaü pajahatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 232] [\x 232/]     

5. Sa. Pu: paro parassa cittaü pagganhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa atthàya maggaü bhàveti -pesatipaññhànaü 
Bhàveti -pe- bojjhaïgaü bhàvetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paro parassa cittaü paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa atthàya dukkhaü parijànàti -pemaggaü 
Bhàvetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paro parassa cittaü pagganhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kàrako, paraü kataü sukhaü dukkhaü, a¤¤o
Karoti, a¤¤o pañisaüvedetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: paro parassa cittaü paggaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà. [PTS Page 527] [\q 527/]      
"Attanàva kataü pàpaü -pe- nतo a¤¤à
Visodhaye"ti[a] attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü: paro parassa cittaü paggaõhàti'ti. 

9. Pa. Pu: na vattabbaü paro parassa cittaü paggaõhàtã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu ati balappattà atthi vasãbhåtà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci atthi balappattà atthi vasãbhåtà. 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "paro parassa cittaü paggaõhà"ti. 

Paggahakathà niññhità. 

[A.] Dhammapada

[BJT Page 234] [\x 234/]     

16. 3. 
Sukhànuppadàna kathà. 

1 Sa. Pu: paro parassa sukhaü anuppadetã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: paro parassa dukkhaü anuppadetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

2. Sa. Pu: paro parassa dukkhaü anuppadetãti. 
Pa. Pi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa sukhaü anuppadetãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paro parassa sukhaü anuppadetãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: paro parassa attano sukhaü anuppadeti, a¤¤esaü sukhaü
Anuppadeti, tassa sukhaü anuppadetãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa nevattano, na a¤¤esaü, na tassa sukhaü
Anuppadetãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci paro parassa nevattano, na a¤¤esaü, na tassa [PTS Page 528] [\q 528/]     
sukhaü
Anuppadeti. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "paro parassa sukhaü anuppadeti"ti. 

5. Sa. Pu: paro parassa sukhaü anuppadetã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kàrako, paraü kataü sukhaü dukkhaü, a¤¤o
Karoti, a¤¤o pañisaüvedetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 236] [\x 236/]     

6. Pa. Pu: na vattabbaü paro parassa sukhaü anuppadetã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu àyasmà udàyã etadavoca: 
"Bahunnaü 1 vata no bhagavà dukkhadhammànaü apahattà, bahunnaü
Vata no bhagavà sukhadhammànaü upahattà, bahunnaü1 vata no
Bhagavà akusalànaü dhammànaü apahattà, pahunnaü1 vata no
Bhagavà kusalànaü dhammànaü upahattà"ti. [A] attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "paro parassa sukhaü anuppadetã"ti. 
Sukhànuppadànakathà niññhità. 

1. Bahånaü- sãmu, machasaü. [A.] Majjhimanikàya -lañukikopama suttaü. 

[BJT Page 238] [\x 238/]     

16. 4. 
Adhigayhamanasikàrakathà. 

1. Sa. Pu: adigayha manasikarotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tena cittena taü cittaü pajànàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabba -pe-

2. Sa. Pu: tena cittena taü cittaü pajànàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tena cittena taü cittaü 'citta'nti pajànàtãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: tena cittena taü cittaü pajànàtãti. 
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: taü cittaü tassa cittassa àrammaõanti. [PTS Page 529] [\q 529/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: taü cittaü tassa cittassa àrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tena phassena taü phassaü phåsati, tàya vedanàya -pe-
Tàya sa¤¤àya -pe- tàya cetanàya -pe- tena cittena
-Pe- tena vitakkena -pe- tena vicàrena -pe- tàya
Pãtiyà -pe- tàya satiyà -pe- tàya pa¤¤àya taü pa¤¤aü 
Pajànàtãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atãtaü atãtanti manasikaronto anàgataü anàgatanti 
Manasikarotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atãtaü atãtanti manasikaronto anàgataü anàgatanti
Manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 240] [\x 240/]     

Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotãti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe-
Sa. Anu: atãtaü atãtanti manasikaronto paccuppannaü paccuppannanti 
Manasikarotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atãtaü atãtanti manasikaronto paccuppannaü paccuppanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü 
Hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atãtaü atãtanti manasikaronto anàgataü anàgatanti manasikaroti, paccuppannaü
paccuppannanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabba -pe-

7. Sa. Pu: atãtaü atãtanti manasikaronto anàgataü anàgatanti manasikaroti, paccuppannaü
paccuppannanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tiõõaü phassànaü -pe- tiõõaü cittànaü samodhànaü 
Hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: anàgataü anàgatanti manasikaronto atãtaü atãtanti
Manasikarotãti. [PTS Page 530] [\q 530/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
8. Sa. Pu: anàgataü anàgatanti manasikaronto atãtaü atãtanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü 
Hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 242] [\x 242/]     

Sa. Anu: anàgataü anàganti manasikaronto paccuppannaü paccuppannanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabba -pe-

9. Sa. Pu: anàgataü anàgatanti manasikaronto paccuppannaü paccuppanna
Nti manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü
Hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: anàgataü anàgatanti manasikaronto atãtaü atãtanti 
Manasikaroti, paccuppannaü paccuppannanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
10. Sa. Pu: anàgataü anàgatanti manasikaronto atãtaü atãtanti
Manasikaroti, paccuppannaü paccuppannanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tiõõaü phassànaü -pe- tiõõaü cittànaü samodhànaü hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-
Sa. Anu: paccuppantaü paccuppannanti manasikaronto atãtaü atãtanti 
Manasikarotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paccuppannaü paccuppannanti manasikaronto atãtaü atãtanti manasikarotiti pa.
Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü
Hotãti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: paccuppannaü paccuppannanti manasikaronto anàgataü 
Anàgatanti manasikarotãti. [PTS Page 531] [\q 531/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 244] [\x 244/]     

12. Sa. Pu: paccuppannaü paccuppannanti manasikaronto anàgataü
Anàgatanti manasikarotãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü
Hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: paccunnaü paccuppannantã manasikaronto atãtaü atãtanti manasikaroti, anàgataü
anàgatanti manasikarotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tiõõaü phassànaü -pe- tiõõaü cittànaü samodhànaü 
Hotãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Pa. Pu: na vattabbaü "adhigayha manasikarotã"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 

"Sabbe saïkàrà aniccàti yadà pa¤¤àya passati
Atha nibbivdati dukkhe esa maggo visuddhiyà. 

Sabbe saïkhàrà dukkhàti yadà pa¤¤àya passati
Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyà, 

Sabbe dhammà anattàti yadà pa¤¤¤àya passati
Atha nibbivdati dukkhe esa maggo visuddhiyà"ti, [a.] 
Attheva suttantoti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi 'adhigayha manasikarotã'ti. 
Adhigayhamanasikàrakathà [PTS Page 532] [\q 532/]      niññhità. 

[A] dhammapada. 

[BJT Page 246] [\x 246/]     

16. 5. 

Råpaü hetåti kathà. 

1. Sa. Pu: råpaü hetu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: alobho hetåti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pe-
Lobho hetu -pe- doso hetu -pe-
Moho hetu'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: råpaü hetu'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà1 -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà1 -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà1 -pe- paõidhi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe: "råpaü hetu"ti. 

3. Sa. Pu: alobho hetu sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà1 -pe-
Paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü hetu sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà1 -pe-
Paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âvajjanà -syà

[BJT Page 248] [\x 248/]     

4. Sa. Pu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pelobho
Hetu -pe- doso hetu -pemoho hetu
Sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà 1 -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü hetu sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe-paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: råpaü hetu anàrammaõaü2, natthi tassa àvaññanà -pe-
Paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: alobho hetu anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà1, 
-Pe-paõidhãti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: råpaü hetu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà-pe paõãdhiti. [PTS Page 533] [\q
533/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pe-
Lobho hetu -pe- doso hetu -pemoho hetu
Anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhiti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaü råpaü hetåti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu mahàbhåtà upàdàråpànaü3 upàdàya hetutã
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci mahàbhåtà upàdàråpànaü upàdàya hetu, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe 'råpaü hetu'ti. 

Råpaü hetåtikathà niññhità. 

1. âvajjanà -syà 2. Sàrammaõaü -[pts. 3.] Upàdàya råpànaü. 

[BJT Page 250] [\x 250/]     

16. 6. 

Råpaü sahetukantikathà. 

1. Sa. Pu: råpaü sahetukanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: alobhahetunàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-
Sa. Anu: adosahetunàti-pe- amohahetunàti -pe-
Lobhahetunàti -pe- dosahetunàti -pemohahetunàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: råpaü sahetukantã. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammanaü, atthi tassa àvaññanà -pe paõidhãti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anàrammaõa, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhiti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci anàrammaõa, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhi, 
Sa. Pà: no cavata re vattabbe "råpaü sahetuka"nti. 

3. Sa. Pu: alobho sahetuko sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà
-Pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü sahetukaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà
-Pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 534] [\q 534/]      
4. Sa. Pu: adoso sahetuko -pe amoho -pe- saddhà -pe-
Viriyaü -pe- sati -pe- samàdhi -pepa¤¤à -pe-lobho
-Pe- doso-pe- moho -pemàno -pe- diññhi
-Pe- vicikicchà -pe- thinaü -peuddhaccaü-pe- ahirikaü
-Pe- anottappaü sahetukaü sàrammaõaü, atthi tassa 
âvaññanà -pe- paõidhiti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 252] [\x 252/]     

Sa. Anu: råpaü sahetukaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: råpaü sahetukaü anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: alobho sahetuko anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà
-Pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: råpaü sahetukaü anàrammaõa, natthi tassa àvaññanà-pe-
Paõãdhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: adoso sahetuko -peanotattappaü sahetukaü
Anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaü råpaü sahetuka'nti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu råpaü sappaccayanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci råpaü sappaccayaü, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "råpaü sahetuka"nti. 

Råpaü sahetukantikathà niññhità. 

[BJT Page 254] [\x 254/]     

16. 7. 

Råpaü kusalàkusalantikathà. 

1. Sa. Pu: råpaü kusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà1 -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-
Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà1 -pe paõidhãti, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 535] [\q 535/]      
Sa.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe- paõidhi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe råpaü kusala'nti. 

2. Sa. Pu: alobho kusalo sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà-pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü kusalaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
3. Sa. Pu: adoso kusalo -pe-amoho kusalo -pe-saddà
Kusalà -pe- viriyaü -pe- sati -pe-samàdi -pe- pa¤¤à
Kusalà sàrammaõà, atthi tàya2 àvaññanà -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü kusalaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe-
Paõãdhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âvajjanà-syà 2. Tassa-sãmu [pts.] 

[BJT Page 256] [\x 256/]     

4. Sa. Pu: råpaü kusalaü anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe-
Paõãdhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: alobho kusalo anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà
-Pe- paõãdhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: råpaü kusalaü anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà1 -pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: adoso kusalo -pe- pa¤¤à kusalà anàrammaõà, natthi tàya2 àvaññanà1 -pe-
paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: råpaü akusalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà1 -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe-paõidhi, 
Sa. Pà no ca vata re vattabbe "råpaü akusala"nti. 

7. Sa. Pu: lobho akusalo sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà-pe-
Paõidhãti. [PTS Page 536] [\q 536/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü akusalaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà1 -pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âvajjanà-syà 2. Tassa -sãmu. [Pts.] 

[BJT Page 258] [\x 258/]     

8. Sa. Pu: doso akusalo -pe- moho -pemàno -pe-
Anottappaü akusalaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà
Pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü akusalaü sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe-
Paõãdhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: råpaü akusalaü anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe-
Paõãdãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: lobho akusalo anàrammaõo, natthi tassa àvaññanà
-Pe- paõãdhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

10. Sa. Pu: råpaü akusalaü anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe-
Paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: doso -pe- moho -pe anottappaü akusalaü
Anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pepaõãdhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaü råpaü kusalampi akusalampãti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu kàyakammaü vacãkammaü kusalampi akusalampãti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci kàyakammaü vacãkammaü kusalampi akusalampi, 
Pa. Pà: tena vata re 'vattabbe råpaü kusalampi akusalampiti. 
Råpaü kusalàkusalantikathà niññhità. 

[BJT Page 260] [\x 260/]     

16. 8. 

Råpaü vipàkoti kathà. 

1. Sa. Pu: råpaü vipàkoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü sukhavedaniyaü, dukkhavedaniyaü, adukkhamasukhavedaniyaü, [PTS Page
537] [\q 537/]      
Sukhàya vedanàya sampayuttaü, dukkhàya vedanàya sampayuttaü. 
Adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttaü, phassena sampayuttaü, 
-Pe- cittena sampayuttaü sàrammaõaü atthi tassa 
âvaññanà -pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na sukhavedaniyaü -pe- na dukkhavedaniyaü -pe-
Anàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci na sukhavedaniyaü -pe- na dukkhavedaniyaü -pe-
Anàrammaõaü, nattha tassa àvaññanà -pe paõidhi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "råpaü vipàko"ti. 

2. Sa. Pu: phasso vipàko, phasso sukhavedaniyo -pedukkha
Vedaniyo -pe- sàrammaõo, natthi tassa àvaññanà -pe paõidhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü vipàko, råpaü sukhavedanãyaü -pedukkhavedaniyaü
-Pe- sàrammaõaü, atthi tassa àvaññanà -pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: råpaü vipàko, råpaü na sukhavedaniyaü-pe- na dukkhavedaniyaü
-peanàrammaõaü, natthi tassa àvaññanà -pe-paõidhiti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 262. [\x 262/]     ] 

Sa. Anu: phasso vipàko, phasso na sukhavedaniyo -pe- na
Dukkhavedaniyo -pe- anàrammaõo, natthi tassa 
âvaññanà -pe- paõãdhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: na vattabbaü 'råpaü vipàko'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu kammassa katattà uppannà cittacetasikà dhammà
Vipàkoti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci kammassa katattà uppannà cittacetasikà dhammà vipàko, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe: "kammassa katattà uppannaü råpaü
Vipàko"ti. 

Råpaü vipàkoti [PTS Page 538] [\q 538/]      kathà niññhità. 

[BJT Page 264] [\x 264/]     

16. 9. 

Råpaü råpàvacaràråpàvacaranti kathà. 

1. Sa. Pu: atthi råpaü råpàvacaranti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpattesiyaü upapattesiyaü diññhadhammasukha vihàraü samàpatte
Siyena cittena upapattesiyena cittena diññhadhammasukhavihàrena
Cittena sahagataü sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü ekuppàdaü 
Ekanirodhaü ekavatthukaü ekàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samàpattesiyaü na upapattesiyaü na diññhadhammasukhavihàraü
Na samàpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
Diññhadhammasukhavihàrena cittena sahagataü sahajàtaü saüsaññhaü
Sampayuttaü ekuppàdaü ekanirodhaü ekavatthukaü ekàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci na samàpattesiyaü na upapattesiyaü na diññhadhammasukhavihàraü
Na samàpattesiyena cittena -pe ekàrammaõaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi råpaü råpàvacara'nti. 

2. Sa. Pu: atthi råpaü aråpàvacaranti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpattesiyaü upapattesiyaü diññhadhammasukha vihàraü samàpatte
Siyena cittena upapattesiyena cittena diññhadhammasukhavihàrena
Cittena sahagataü sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü ekuppàdaü 
Ekanirodhaü ekavatthukaü ekàrammaõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 266] [\x 266/]     

Sa. Anu: nanu na samàpattesiyaü na upapattesiyaü na diññhadhammasukhavihàraü
Na samàpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
Diññhadhammasukhavihàrena cittena sahagataü sahajàtaü saüsaññhaü
Sampayuttaü ekuppàdaü ekanirodhaü ekavatthukaü ekàrammaõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci na samàpattesiyaü na upapattesiyaü 
-Pe- ekavatthukaü ekàrammaõaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi råpaü aråpàvacara'nti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaü atthi råpaü råpàvacaraü, atthi råpaü aråpà
Vacaranti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu kàmàvacarakammassa katattà råpà kàmà vacaranti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci kàmàvacarakammassa katattà råpaü kàmàvacaraü, [PTS Page 539] [\q 539/] 
    
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "råpàvacarakammassa katattà råpaü
Råpàvacaraü, arupàvacarakammassa katattà råpaü aråpàvacaranti. 

Råpaü råpàvacaràråpàvacaranti kathà niññhità. 

[BJT Page 268] [\x 268/]     

16. 10. 
Råparàgo råpadhàtupariyàpanno aråparàgo aråpadhàtupariyàpannoti kathà. 

1. Sa. Pu: råparàgo rupadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpattesiyo upapattesiyo diññhadhammasukhavihàro samàpa
Ttesiyena cittena upapattesiyena cittena diññhadhammasukhavihà
Rena cittena sahagato sahajàto saüsaññho sampayutto 
Ekuppàdo ekanirodho ekavatthuko ekàrammano'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhadhammasukha
Vihàro, na samàpattesiyena cittena -peekavatthuko ekàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhadhammasukhavihàro, na
samàpattesiyena -pe- ekavatthuko
Ekàrammano, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "råparàgo råpadhàtupariyà
Panno"ti. 

2. Sa. Pu: råparàgo råpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saddaràgo saddadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: råparàgo råpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: andharàgo -pe- rasaràgo -pephoññhabbaràgo
Phoññhabbadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 270] [\x 270/]     

4. Sa. Pu: saddaràgo na vattabbaü saddadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råparàgo na vattabbaü råpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: gandharàgo -pe- rasaràgo -pephoññhabbaràgo na
Vattabbaü phoññhabbadhàtupariyàpanno'ti. [PTS Page 540] [\q 540/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råparàgo na vattabbaü råpadhàtu pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtupariyàpannoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà, 
Sa. Anu: aråparàgo na vattabbaü aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpattesiyo upapattesiyo diññhadhamma sukhavihàro
Samàpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diññhadhammasukha
Vihàrena cittena sahagato sahajàto saüsaññho sampayutto
Ekuppàdo ekanirodho ekavatthuko ekàrammaõo'ti. 
Pa. Pi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhadhammasukha
Vihàro na samàpattesiyena cittena -peekavatthuko
Ekàrammaõo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 272] [\x 272/]     

Sa.  ha: ha¤ci na samàpattesiyo na upapattesiyo na diññhammasukhavihàro na
samàpattesiyena cittena na upapatte
Siyena cittena na diññhadhammasukhavihàrena cittena sahagato
Sahajàto saüsaññho sampayutto ekuppàdo ekanirodho
Ekavatthuko ekàrammaõo. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe"aråparàgo aråpadhàtu pariyàpanno'ti 

8. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: saddaràgo saddadhàtu pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: aråparàgo aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: gandharàgo -pe- rasaràgo -pephoññhabbaràgo
Phoññhabbadhàtu pariyàpannoti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddaràgo na vattabbaü saddadhàtupariyàpannoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aråparàgo na vattabbaü aråpadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: gavdharàgo -perasaràgo-pephoññhabba ràgo na
Vattabbaü phoññhabbadhàtupariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: aråparàgo na vattabbaü aråpadhàtu pariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 541] [\q 541/]      
[BJT Page 274] [\x 274/]     

12. Pa. Pu: na vattabbaü råparàgo råpadhàtupariyàpanno, aruparàgo
Arupadhàtupariyàpanno'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu kàmaràgo kàmadhàtupariyàpanno'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci kàmaràgo kàmadhàtupariyàpanno, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "råparàgo råpadhàtu pariyàpanno, 
Aråparàgo aråpadhàtupariyàpanno'ti. 

Råparàgo rupadhàtupariyàpanno aråparàgo aråpadàtupariyàpannoti kathà niññhità. 


Soëasamo vaggo niññhito

Tassa uddànaü: 

"Cittaniggaho cittapaggaho
Sukhànuppadànaü adhigayhamanasikàro
Råpaü hetu råpaü sahetukaü
Råpaü kusalampi, akusalampi

Råpaü vipàko atthi råpaü
Råpàvacaraü, atthi råpaü aråpàvacaraü
Sabbe kilesà kàmadhàtu pariyàpannà"ti. [PTS Page 542] [\q 542/]      

[BJT Page 276] [\x 276/]     

Sattarasamo vaggo. 

17. 1. 

Atthi arahato pu¤¤upacayoti kathà. 

1. Sa. Pu: atthi arahato pu¤¤upacayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi arahato apu¤¤åpacayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi arahato apu¤¤åpacayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi arahato pu¤¤upacayo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi arahato pu¤¤åpacayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà pu¤¤àbhisaïkàraü abhisaïkharoti, àne¤jàbisaïkhàraü
Abhisaïkharoti, gatisaüvattanikaü. Kammaü karoti, bhavasaüvatta
Nikaü1 kammaü karoti, issariyasaüvattanikaü kammaü karoti, 
âdipacca2 saüvattanikaü kammaü karoti, mahàbhogasaüvattanikàü kammaü karoti,
vahàparivàra-
Saüvattanikaü kammaü karoti, devasobhagyasaüvattanikaü kammaü
Karoti, manussasobhagyasaüvattanikaü kammaü karotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: atthi arahato pu¤¤apacayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà àcinàtãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: arahà apacinàtã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Saüvattaniyaü -machasaü, sayà. 2. Adhipacca -bahusu. 

[BJT Page 278] [\x 278/]     

Sa. Anu: arahà pajahatãti -pe- arahà upàdiyatãti -pearahà 
Visinetãti -pe- arahà ussinetãti -pearahà vidhåpetãti
-Pe- arahà sandhåpetãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 543] [\q 543/]      sa. Anu: nanu arahà nevàcinàti na apavinàti. Apacinitvà
ñhito'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà nevàcinàti nàpacinàti, apacinitvà ñhito. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi arahato pu¤¤åpacayo"ti. 
Sa. Anu: nanu arahà neva pajahati, na upàdiyati, pajahitvà ñhito neva
Visineti, na ussineti, visinetvà ñhito. Neva vidhåpeti, na sandhupeti, vidhåpetvà ñhito'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà neva vidhåpeti, na sandhåpeti, vidhåpetvà ñhito, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi arahato pu¤¤åpacayo"ti. 

8. Pa. Pu: natthi arahato pu¤¤upacayoti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: arahà dànaü dadeyyàti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà dànaü dadeyya, 
Pa. Pà: no ca vata re vattabbe "natthi arahato pu¤¤åpacayo"ti. 
Pa. Anu: arahà cãvaraü dadeyya-pe- piõóapàtaü dadeyya -pe-
Senàsanaü dadeyya -pe- gilànapaccaya bhesajjaparikkhàraü dadeyya -pe- khàdanãyaü
dadeyya -pe-bhojanãyaü dadeyya
-Pe- cetiyaü vandeyya -pe- cetiye màlaü àropeyya
-Pe- gandhaü àropeyya-pevilepanaü àropeyya
-Pe- cetiyaü abidakkhiõaü kareyyàti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà cetiyaü abidakkhiõaü kareyya, 
Pa. Pà: no ca vata re vattabbe "natthi arahato pu¤¤åpacayo"ti. 

Atthi arahato pu¤¤åpacayoti kathà niññhità. 

[BJT Page 280] [\x 280/]     

17. 2. 

Natthi arahato akàlamaccåti kathà. 

1. Sa. Pu: natthi arahato akàlamaccåti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 544] [\q 544/]      
Sa. Anu: natthi arahantaghàtako'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi arahato akàlamaccåti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yo arahantaü jãvità voropeti, sati jivite jãvitàvasese
Jãvità voropeti, asati jivite jãvitàvasese jãvità
Voropetãti. 
Pa. Pañi¤¤à: sati jivito jãvitàvasese jãvità voropetãti. 
Sa.  ha: ha¤ci sati jivito jãvitàvasese jãvità voropeti. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "natthi arahato akàlamaccå"ti. 
Sa. Anu: asati jivite jãvitàvasese jãvità voropeti, natthi
Arahantaghàtako'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: natthi arahato akàlamaccåti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arato kàye visaü na kameyya, satthaü na kameyya, aggiü1
Na kameyyàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Aggi-machasaü. 

[BJT Page 282] [\x 282/]     

Sa. Anu: nanu arahato kàye visaü kameyya, satthaü kameyya, aggiü
Kameyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahato ye visaü kameyya, satthaü kameyya, aggiü
Kameyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "natthi arahato akàlamaccu"ti. 

4. Sa. Pu: arahato kàye visaü na kameyya, satthaü na kameyya, 
Aggiü na kameyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: natthi arahantaghàtako'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: atthi arahato akàlavamaccå'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "nàhaü bhikkhave, sa¤cetanikànaü kammànaü katànaü
upacitànaü appañisaüveditvà1. Byantibàvaü vadàmi, 
Ta¤ca ko diññhe và dhamme2 upapajje và3 apare và 
Pariyàye' ti[a.] Attheva suttantoti. [PTS Page 545] [\q 545/]      
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "natthi arahato akàlamaccå"ti. 
Natthi arahato akàlamaccåti kathà niññhità. 

1. Appañisaüviditvà - a. Ni. 

2. Diññheva dhamme - sãmu, chesaü, syà, [pts, 3.] Upapajjaüvà -machasaü
Uppajjetvà - [pts a.] Dasakaïguttara - karajakàyacaggo. 

[BJT Page 284] [\x 284/]     

17. 3. 

Sabbamidaü kammatoti kathà. 

1. Sa. Pu: sabbamidaü. 1 Kammato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammampi kammatoti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbamidaü kammatoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sabbamidaü pubbekatahetåti. 
Pa. Pañi: na hevaüvattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sabbamidaü. 1 Kammatoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sabbavidaü kammavipàkatoti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sabbavidaü. 1 Kammavipàkatoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammavipàkena pàõaü haneyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: pàõàtipàto saphaloti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammavipàko saphaloti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: kammavipàko aphaloti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa. Anu: pàõàtipàto aphalo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Sabbaü idaü - [pts]

[BJT Page 286] [\x 286/]     

5. Sa. Puccà: kammavipàkena adinnaü àdiyeyya -pemusà bhaõeyya
-Pe- pisuõaü bhaõeyya -pe- pharusaü bhaõeyya -pe- samphaü
Palapeyya1 -pe- sandhiü chindeyya -pe nillopaü hareyya
-Pe- ekàgàrikaü kareyya -peparipatthe tiññheyya
-Pe- paradàraü gaccheyya -pegàmaghàtakaü2 kareyya
-Pe- nigamghàtakaü3 kareyya -pekammavipàkena dànaü
Dadeyya -pe- cãvaraü [PTS Page 546] [\q 546/]      dadeyya -pe-piõóapàtaü dadeyya
-Pe- senàsanaü dadeyya -pegilànapaccaya bhesajja
Parikkhàraü dadeyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: gilànapaccayabhesajjaparikkhàro saphaloti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kammavipàko saphaloti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kammavipàko aphaloti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: gilànapaccayabhesajjaparikkhàro aphaloti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbaü -pe-

9. Pa. Pu: na vattabbaü 'sabbamidaü kammato'ti. 
Sa. Pañi¤¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"Kammunà vattati loko
Kammunà vattatã pajà, 
Kammanibandhanà sattà. 
Rathassàõãva yàyato. [A] 
Kammena kittiü labhate pasaüsaü
Kammena jàniü ca vadhaü ca bandhà. 
Taü kammanànàkaraõaü viditvà
Kasmà vade natthi kammanti lokoti"ti[a]
Attheva suttantoti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "sabbamidaü kammato"ti. 

Sabbamidaü kammatoti kathà niññhità. 

1. Samaphappalapeyya -[pts 2.] Gàmaghàtaü -[pts. 3.] Nigamaghàtaü-[pts.] 
[A.] Majjhimanikàya, suttanipàta -vàseññhasuttaü. 

[BJT Page 288] [\x 288/]     

17. 4. 

Indriyabaddhakathà. 

1. Sa. Pu: indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: indriyabaddha¤¤eva aniccaü saïkhataü pañiccasamuppannaü [PTS Page 547] [\q
547/]      khayadhammaü vayadhammaü viràgadhammaü nirodhadhammaü
viparinàmadhammanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
Sa. Anu: nanu anindriyabaddhaü aniccaü saïkhataü pañicca samuppannaü khayadhammaü
viràgadhammaü nirodhadhammaü viparinàmadhammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci anindriyabaddhaü nuccaü saïkhataü pañiccasamuppannaü khayadhammaü
Vayadhammaü viràgadhadhammaü nirodhadhammaü viparinàmadhammaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe: "indriyabaddha¤¤eva dukkha"nti. 

2. Sa. Pu: indriyabaddhaü aniccaü saïkhataü pañiccasamuppannaü khayadhammaü
vayadhammaü viràgadhammaü nirodhadhammaü viparinàmadhammaü, pa. Pañi¤¤à:
àmantà. 
Sa. Anu: indriyabaddhaü aniccaü saïkhataü -peviparinàmadhammaü 
Ta¤ca na dukkhanti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
[BJT Page 290] [\x 290/]     

3. Sa. Pu: indriyabaddhaü aniccaü saïghataü -peviparinàmadhammaü 
Ta¤ca dukkhanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: anindriyabaddhaü aniccaü saïkhataü -peviparinàmadhammaü, 
Ta¤ca dukkhanti. 
Pa. Pañi: na heva vattabbe -pe
4. Sa. Pu: indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu "yadaniccaü taü dukkhaü" vuttaü bhagavatà, anindriyabaddhaü
Aniccanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci "yadaniccaü taü dukkhaü" vuttaü bhagavatà, anindriyabaddhaü
Aniccaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe: indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 

5. Pa. Pu: na vattabbaü indriyabaddha¤¤eva dukkhanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: yathà indriyabaddhassa dukkhassa pari¤¤àya bhagavati brahmacariyaü
Vussati, evamevaü anindriyabaddhassa dukkhassa pari¤¤àya bhagavati
Brahmacariyaü vussati'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Anu: yathà indriyabaddhaü dukkhaü pari¤¤àtaü na puna [PTS Page 548] [\q 548/]     
uppajjati, 
Evamevaü anañandriyabaddhaü dukkhaü pari¤¤àtaü na puna uppajjatã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "indriyabaddha¤¤eva dukkha"nti. 

Indriyapaddhakathà niññhità. 

[BJT Page 292] [\x 292/]     

17. 5. 

 hapetvà ariyamagganti kathà. 

1. Sa. Pu: ñhapetvà ariyamaggaü avasesà saïkhàrà dukkhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhasamudayopi dukkho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dukkhasamudayopi dukkho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tãõeva ariyasaccànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: tãõeva ariyasaccànãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu cattàri ariyasaccàni vuttàni bhagavatà: "dukkhaü dukkha
Samudayo dukkhanirodo dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci cattàri ariyasaccàni vuttàni bhagavatà: dukkhaü dukkhasamudayo
dukkhanirodho dukkhanirodhagàminã pañipadà, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe: "tãõeva ariyasaccànã"ti. 
4. Sa. Pu: dukkhasamudayo'pi dukkho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: kenaññhenàti. 
Pa. Vi: aniccaññhenàti. 
Sa. Anu: ariyamaggo anicco'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ariyamaggo dukkho'ti. [PTS Page 549] [\q 549/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 294] [\x 294/]     
5. Sa. Pu: ariyamaggo anicco, so ca na dukkhoti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dukkhasamudayo anicco, so ca na dukkho, ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dukkhasamudayo anicco, so ca dukkho'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ariyamaggo anicco, so ca dukkho'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaü ñhapetvà ariyamaggaü avasesà saïkhàrà dukkhà'ti
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu sà dukkhanirodhagàminã pañipadàti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci sà dukkhanirodhagàminã pañipadà, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe: "ñhapetvà ariyamaggaü avasesà
Saïkhàrà dukkhà"ti. 

 hapetvà ariyamagganti kathà niññhità. 

[BJT Page 17.  [\x 17/]     6.] 

Na vattabbaü saïgho dakkhiõaü patigaõhàtãti kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü saïgho dakkhiõaü patigaõhàtãti. 1
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu saïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo
A¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci saïgho àhuneyyopàhuneyyo dakkhiõeyyo
A¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe: 'saïkho dakkhiõaü patigaõhàtãki1. 

2. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïgho dakkhiõaü patigaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà vuttà
Bhagavatàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà [PTS Page 550] [\q 550/] 
    vuttà
Bhagavatà. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe: "saïgho dakkhiõaü patigaõhàtã"ti1. 
3. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïgho dakkhiõaü patigaõhàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi kici saïghassa dànaü dentãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saïghassa dakkhiõaü denti. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe: "saïgho dakkhiõaü patigaõhàtã'ti. 


1. Pañiggaõahàtãti- sãmu, machasaü, syà. Pañigaõhàtãti- [pts.] 

[BJT Page 298] [\x 298/]     
Sa. Anu: nanu atthi keci saïghassa cavaraü denti -pepiõóapàtaü
Denti -pe- senàsanaü denti -pegilànapaccayabhesajja
Parikkhàraü denti -pe- khàdanãyaü denti -pe- bhojanãyaü
Denti -pe- pànãyaü dentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saïghassa pànãyaü dentã, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe: "saïgho dakkhiõaü patigaõhàtã"ti. 

4. Sa. Pu: na vattabbaü saï dakkhiõaü patigaõhàtãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"âhutiü1 jàtavedova
Mahàmeghaüva medinã2. 
Saïgho samàdhisampanno
Patigaõhàti dakkhiõa"nti. 
Attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "saïgho dakkhiõaü patigaõhàtã"ti. 

5. Pa. Pu: saïgho dakkhiõaü patigaõhàtãti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: maggo pañigaõhàti, phalaü pañigaõhàtãti. 
Sa. Pañu: na hevaü vattabbe-pe-

Na vattabbaü saïgho dakkiõaü patigaõhàtãti [PTS Page 551] [\q 551/]      kathà niññhità. 

1. âhuti - sãmu, syà. Pañasã 2. Medanã-machasaü, syà. 

[BJT Page 300] [\x 300/]     

17. 7. 

Na vattabbaü saïgho dakkhiõaü visodhetãti kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü saïgho dakkhinaü visodhetãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu saïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo
Aja¤¤alikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci saïgho àhuneyyo -peanuttaraü pu¤¤akkhettaü
Lokassa, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "saïgho dakkhiõaü visodhetã"ti. 
2. Sa. Pu: na vattabbaü saïgho dakkhiõaü visodhetãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakŠkhiõeyya
Vuttà bhagavatàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà
Vuttà bhagavatà, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "saïgho dakkhiõaü visodhetã"ti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaü saïgho dakkhiõaü visodhetã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 302] [\x 302/]     

Sa. Anu: nanu atthi keci saïghassa dànaü datvà dakkhiõaü àràdhentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci 'atthi keci saïghassa dànaü datvà dakkhiõaü àràdhenti, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "saïgho dakkhiõaü visodhetã"ti. 
Sa. Anu: nanu atthi keci saïghassa cãvaraü datvà -pe-pinóapànataü
Datvà -pe- senàsanaü datvà -pe-gilànapaccayabhesajja
Parikkhàraü datvà -pe- khàdanãyaü datvà -pe- bhojanãyaü
Datvà -pe- pànãyaü datvà dakkinaü àràdhentãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saïghassa pànãyaü datvà dakkhiõaü àràdhenti, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe: "saïgho dakkhiõaü visodhetã"ti. 

4. Pa. Pu: saïgho dakkhiõaü visodhetãti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 552] [\q 552/]      
Pa. Anu: maggo visodheti, phalaü visodhetãti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Na vattabbaü saïgho dakkhiõaü visodhetãti kathà niññhità. 

[BJT Page 304] [\x 304/]     

17. 8. 
Na vattabbaü saïgho bhu¤jatãti kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïgho bhu¤jati, pivati, khàdati, sàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi keci saïghabhattàni karonti, uddesabhattàni karonti, yàgupànàni
karontã'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci saïghabhattàni karonti, uddesabhattàni karonti, yàgupànàni karonti.
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "saïgho bhu¤jati, pivati, khàdati, sàyatã'ti. 
2. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïgho bhu¤jati, pivati khàdati, sàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "gaõabhojanaü paramparabhojanaü 
Atirittabhojanaü anatirittabhojana"nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci vuttaü bhagavatà gaõabhojanaü paramparabhojanaü atiritta
Bhojanaü anatirittabhojanaü, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "saïgho bhu¤jati, pivati khàdati, 
Sàyatã"ti. 
3. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïgho bhu¤jati, pivati khàdati sàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 306] [\x 306/]     

Sa. Anu: nanu aññhapànàni vuttàni bhagavatà: 'ambhapànaü jambupànaü
Vecapànaü mocapànaü madhupànaü muddikapànaü sàlukapànaü
Phàrusakapànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci aññhapànàni vuttàni bhagavatà: 'ambapànaü jambupànaü
Vocapànaü mocapànaü madhupànaü muddikapànaü [PTS Page 553] [\q 553/]     
sàlukapànaü
Phàrusakapànaü, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe 'saïgho bhu¤jati pivati khàdati sàyatã'ti

4. Sa. Pu: saïgho bhu¤jati pivati khàdati sàyatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: maggo bhu¤jati pivati khàdati sàyati, phalaü bhu¤jati pivati 
Khàdati sàyatã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Na vattabbaü saïgho bhu¤jatãti kathà niññhità. 

[BJT Page 308] [\x 308/]     

17. 9. 

Na vattabbaü saïghassa dinnaü mahapphalanti kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü "saïghassa dinnaü mahapphala"nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu saïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo
A¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci saïgho àhuneyyo -peanuttaraü pu¤¤akkhettaü 
Lokassa, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe: "saïghassa dinnaü mahapphala"nti. 

2. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïghassa dinnaü mahapphala'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà vuttà
Bhagavatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà
Vuttà bhagavatà, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "saïghassa dinnaü mahapphala"nti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaü 'saïghassa dinnaü mahapphala'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "saïghe gotami, dehi, saïghe te 
Dinne aha¤ceva påjito bhavissàmi, saïgho cà"ti[a. PTS Page 554] [\q 554/]      
Attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi saïghassa dinnaü mahapphala'nti. 
Majjhimanikàya - dakkhiõàvibhaïgasutta. 

[BJT Page 310] [\x 310/]     

4. Sa. Pu: na vattabbaü saïghassa dinnaü mahapphalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu sakko devànamindo bhagavantaü etadavoca: 
"Yajamànànaü1 manussànaü
Pu¤¤apekhàna2 pàninaü
Tarotaü olachitaü3 lu%%ü
Kattha dinnaü mahapphalanti. 
Cattàro ca pañipannà
Cattàro ca phale ñhità
Esa saïgho ujubhuto
Pa¤¤àsãlasamàhito. 

Yajamànànaü1 manussànaü
Pu¤¤apekhàna2 pàõinaü
Karotaü opadhikaü3 pu¤¤aü
Saïghe dinnaü mahapphalanti. [A]

Eso hi saïgho vipulo mahaggato
Esappameyyo udadhãva sàgaro
Ete hi seññhà naravãra sàvakà
Pabhaïkarà dhammamudãrayanti. 4

Tesaü sudinnaü suhutaü suyiññhaü
Ye saïghamuddissa dadanti dànaü
Sà dakkhiõà saïghagatà patiññhità
Mahapphalà lokavidåna5 vaõõità. 

Etàdisaü ya¤¤amanussarantà
Ye vedajàtà viharanti leke
Vineyya maccheramalaü samålaü6
Anindità saggamupenti ñhàna"nti. [PTS Page 555] [\q 555/]      
Attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi saïghassa dinnaü mahapphalanti. 

Na vattabbaü saïghassa dinnaü mahapphalanti kathà niññhità

1. Yajamànaü-sãmu, machasaü, 2. Pu¤¤asekhàna-sãmu, 3. Opavitaü -sãmu. 
4. Dhammaü udãrayanti -sãmu, 5. Lokavidunà -sãmu, 6. Samàlaü-[pts]
[A.] Saüyuttanikàya -sakka saüyutta. 

[BJT Page 312] [\x 312/]     

17. 10. 

Na vattabbaü buddhassa dinnaü mahapphalanti kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü buddhassa dinnaü mahapphalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu bhagavà dvipadànaü1. Aggo, dvipadànaü
Seññho, dvipadànaü pamokkho, dvipadànaü
Uttamo, dvipàdànaü pararo, asamo asamasamo
Appañisamo appañibhàgo appañipuggalo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà dvipadànaü1. Aggo, dvipadànaü seññho, dvipadànaü pamokkho,
dvipa sa. Pà: tena vata re vattabbe "buddhassa dinnaü mahapphala"nti. 

2. Sa. Pu: na vattabbaü buddhassa dinnaü mahapphalanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi koci2 buddhena samasamo sãlena samàdhinà pa¤¤àyà'ti. 
Pa. Vi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi koci2 buddhena samasamo sãlena samàdhinà
Pa¤¤àyà'ti. 
Sa. Pà: tena vana re vattabbe "buddhassa dinnaü mahapphala"nti. 

1. Dãpadànaü -[pts] pa. A, 
2. Keci-sãmu- [pts] 
[BJT Page 314] [\x 314/]     

3. Sa. Pu: na vattabbaü'buddhassa dinnaü mahapphala'nti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: anu vuttaü bhagavatà: 
"Nayimasmiü loke [PTS Page 556] [\q 556/]      parasmiü và pana1
Buddhena seññho ca same ca vijjati
Yamàhuneyyànaü aggataü gato
Pu¤¤atthikànaü vipulaphalesina"nti. 
Attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "buddhassa dinnaü mahapphala"nti. 

Na vattabbaü buddhassa dinnaü mahapphalanti kathà niññhità. 

[BJT Page 316] [\x 316/]     

17. 11. 
Dakkhiõàvisuddhi kathà. 

1. Sa. Pu: dàyakato'va dànaü visujjhati, no pañiggàhakato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi keci pañiggàhakà àhuneyyà pàhuneyyà
Dakkhiõeyyà a¤jalikaraõãyà anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci pañiggàhakà àhuneyyà pàhuneyyà dakkhiõeyyà a¤jalikaraõãyà
anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "dàyakato'va dànaü visujjhati, 
No pañiggàhakato"ti. 

2. Sa. Pu: dàyakato'va dànaü visujjhati no pañiggàhakato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà
Vuttà bhagavatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci cattàro purisayugà aññhapurisapuggalà dakkhiõeyyà vuttà bhagavatà, sa. Pà:
no ca vata re vattabbe "dàyakato'va dànaü visujjhati, 
No pañiggàhakato"ti. 

[BJT Page 318] [\x 318/]     

3. Sa. Pu: dàyakato'va dànaü visujjhati, no pañiggàhakato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 557] [\q 557/]      
Sa. Anu: nanu atthi keci sotàpanne dànaü datvà dakkhiõaü
âràdhentãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci sotàpanne dànaü datvà dakkhiõaü
âràdhenti. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "dàyakato'va dànaü 
Visujjhati, no pañiggàhakato"ti. 
Sa. Anu: nanu atthi keci sakadàgàmissa -peanàgàmissa -pe-
Arahato dànaü datvà dakkhiõaü àràdhentã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi keci arahato dànaü datvà dakkhiõaü 
âràdhenti, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "dàyakato'va dànaü vusujjhati. 
No pañiggàhakato"ti. 

4. Pa. Pu: pañiggàhakato dànaü visujjhatãti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: a¤¤o a¤¤assa kàrako, parakataü sukhadukkhaü, a¤¤o
Karoti, a¤¤o pañisaüvedetãti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: dàyakato'ca dànaü vusujjhati, no pañiggàhakato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
[BJT Page 320] [\x 320/]     

Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "catasso ko imà ànanda, 
Dakkhiõàvisuddhiyo, katamà catasso: atthànanda, dakkhiõà
Dàyakato visujjhati no pañiggàhakato. Atthànanda dakkhiõà pañiggàhakato visujjhati no
dàyakato. 
Atthànanda dakkhiõà dàyakato ceva visujjhati pañiggakato ca. 
Atthànanda dakkhãõà neva dàyakato vusujjhati no
Pañiggahakato. Imà kho ànanda, catasso dakkhiõà
Visuddhiyo"ti [a.] Attheva suttantoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü "dàyakato'va dànaü visujjhati
No pañiggàhakato"ti. 

Dakkhiõàvisuddhikathà [PTS Page 558] [\q 558/]      niññhità. 

Sattarasamo vaggo niññhito. 

Tassuddànaü: 

"Atthi arahato pu¤¤åpacayo, natthi arahato akàlamaccu, sabbamidaü kammato, 
Indriyabaddha¤¤eva dukkhaü, ñhapetvàriyamaggaü avasesàsaïkhàrà dukkhà, saïgho
dakkhãõaü patigaõhàti, saïgho dakkhiõaü visodheti, saïgho bhu¤jati pivati khàdati sàyati, 
Saïghassa dinnaü mahapphalaü, na vattabbaü buddhassa dinnaü mahapphalaü, atthidànaü
visuddhiyà"ti. [PTS Page 559] [\q 559/]      

[A.] Majjhamanikàya - dakkhaõàvibhaïgasutta. 

[BJT Page 322] [\x 322/]     

Aññhàrasamo vaggo. 

18. 1. 

Manussaloka kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü buddho bhagavà manussaloke aññhàsã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atthi buddhavutthàni cetiyàni àràmavihàragàmanigamanagaràni
Raññhàni janapadàni'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi buddhavutthàni cetiyàni àramavihàragàmanigamanagaràni
Raññhàni janapadàni, 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "buddho bhagavà manussaloke
Aññhàsã"ti. 

2. Sa. Pu: na vattabbaü "buddho bhagavà manussaloke aññhàsã"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu bhagavà lumbiniyà jàto, bodhiyà måle abhisambuddho, 
Bàràõasiyaü bhagavatà dhammacakkaü pavattitaü, càpàle cetiye
âyusaïkhàro ossaññho, kusinàràyaü bhagavà parinibbuto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà lumabiniyà jàto -pekusinàràyaü bhagavà
Parinibbuto. 
Sa. Pà: tena vata re vattabbe "buddho bhagavà manussaleke 
Aññhàsã"ti. 

3. Sa. Pu: na vattabbaü "buddho bhagavà manussaloke aññhàsã"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 324] [\x 324/]     

Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "ekamidàhaü bhikkhave samayaü ukkaññhàyaü
Viharàmi subhagavane sàlaràjamule"ti[a] "ekamidàhaü bhikkhave samayaü uruvelàyaü
viharàmi ajapàle nigrodhe pañhamàbhisambu
Ddho"ti. [B] "ekamidàhaü bhikkhave samayaü ràjagahe viharàmi
Veëuvane kalandakanivàpe"ti. "Ekamidàhaü bhikkhave samayaü
Sàvatthiyaü viharàmi jetavane anàthapiõóikassa àràme"ti. [PTS Page 560] [\q 560/]      
"Ekamidàhaü bhikkhave samayaü vesàliyaü viharàmi mahàvane
Kåñàgàrasàlàya"nti attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi buddho bhagavà manussaloke aññhàsã'ti. 
4. Pa. Pu: bhagavà manussaloko aññhàsã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu bhagavà loke jàto loke saüvaddho1
Lokaü abhibhuyya viharati anupalitto lokenà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci bhagavà loke jàto loke saüvaddho1
Lokaü abhibhuyya viharati anupalitto lokena, 
Pa. Pà: no ca vata re vattabbe "buddho bhagavà manussaloke
Aññhàsã"ti. 

Manussaloka kathà niññhità. 

[A.] Dãghanikàya mahàvagga- mahàpadànasutta. 
[B.] Aïguttara uruvelavagga- pañhama uruvelasutta. 
1. Sambuddho- sãmu. 

[BJT Page 326] [\x 326/]     

18. 2. 
Dhammadesanà kathà. 

1. Sa. Pu: na vattabbaü "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: kena desito'ti. 
Pa. Vi: abhinimmitena desito'ti. 
Sa. Anu: abhinimmito jino satthà sammàsambuddho sabba¤¤å
Sabbadassàvã dhammassàmã dhammapañisaraõo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: na vattabbaü "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: kena desito'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pu: kena desito'ti. 
Pa. Vi: àyasmatà ànandena desito'ti. 
Sa. Anu: àyasmà ànando jino satthà sammàsambuddho sabba¤¤å
Sabbadassàmã dhammassàmã dhammapañisaraõo"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: na vattabbaü "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 561] [\q 561/]      
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "saïkhittena'pi ko ahaü sàriputta dhammaü
Deseyyaü, vitthàrana'pi kho ahaü sàriputta dhammaü deseyyaü, saükittavitthàrena'pi ko
ahaü sàriputta dhammaü
Deseyyaü. A¤¤àtàro ca dullabhà"ti[a] atthe'va 
Suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Pà: tena hi "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 

[A]tikaïguttara -devadåtavagga. 

[BJT Page 328] [\x 328/]     

4. Sa. Pu: na vattabbaü "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "abhi¤¤àyàhaü bhikkhave dhammaü desemi 
No anabhi¤¤àya. Sanidànàhaü bhikkhave dhammaü desemi no
Appañihàriyaü. Tassa1 mayhaü bhikkhave abhi¤¤àya dhammaü 
Desayato no anabhi¤¤àya, sanidànaü dhammaü desayato
No anidànaü, sappañihàriyaü dhammaü desayato no
Appañihàriyaü, karaõãyo ovàdo, karaõãyà anusàsanã, 
Ala¤ca pana vo bhikkhave tuññhiyà, alaü attamanatàya, alaü somanassàya,
'sammàsambuddho bhagavà, svàkkhàto2 dhammo, supañipanno3 saïgho"ti. Imasmi¤ca pana
veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàno dasasahassãlokadhàtu akampitthà'ti. [A] attheva suttanto'ti. 

Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "buddhena bhagavatà dhammo desito"ti. 

Dhammadesanàkathà niññhità. 

1. Ya¤cassa-sãmu [pts 2.] Svàkyàto-sãmu 3. Suppañipanno-sãmu, machaùaü. 
[A.] Tikaïguttara -bharanóuvagga

[BJT Page 330] [\x 330/]     

18. 3. 

Karuõà kathà. 

1. Sa. Pu: natthi "buddhassa bhagavato karunà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi "buddhassa bhagavato mettà"ti. [PTS Page 562] [\q 562/]      
Pa. Pañu: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi "buddhassa bhagavato karuõà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi buddhassa bhagavato mudità -peupekkhà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi buddhassa bhagavato mettà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi buddhassa bhagavato karuõàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi buddhassa bhagavato mudità -peupekkhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: atthi buddhassa bhagavato karuõà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: natthi buddhassa bhagavato karuõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "bhagavà akàruõiko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhagavà karuõiko lokahito lokànukampako
Lokatthacaro'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 332] [\x 332/]     

Sa.  ha: ha¤ci bhagavà kàruõiko lokahito lokànukampako
Lokatthacaro, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe 'natthi buddhassa bhagavato karuõà'ti

6. Sa. Pu: natthi buddhassa bhagavato karunà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu bhagavà mahàkaruõàsamàpattiü samàpajji'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà mahàkaruõàsamàpattiü samàpajji, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe, 'natthi buddhassa bhagavato
Karunà'ti. 

[PTS Page 563  [\q 563/]     7.] Pa. Pu: atthi buddhassa bhagavato karunà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: bhagavà saràgo'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi ' natthi buddhassa bhagavato karuõà'ti. 

Karuõàkathà niññhità. 

[BJT Page 334] [\x 334/]     

18. 4. 

Gandhajàtakathà. 

1. Sa. Pu: buddhassa bhagavato accàrapassàvo ativiya a¤¤e gandhajàte
Adhigaõhàtã'ti1. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bhagavà gandhabhoji'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhagavà odanakummàsaü bhu¤jatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà odanakummàsaü bhu¤jati, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "buddhassa bhagavato uccàrapassàvo ativiya a¤¤o gandhajàte
adhigaõhàtã'ti. 

2. Sa. Pu: buddhassa bhagavato uccàrapassàvo ativiya a¤¤e gandhajàte
Adhigaõhàti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi keci buddhassa bhagavato uccàrapassàvaü nahàyanti. 2 
Vilimpenti3 ucchàdenti. 4 Peëàyapañisàmenti. Karaõóàya
Nikkhipenti. 5 âpaõe pasàrenti. 6 Tena ca gandhena gandha
Karaõãyaü karontã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Gandhajàta kathà niññhità. 

1. Adhiggaõhàti - machasaü. 2. Nhàyanti-machasaü, 3. Vilimpanti -machasaü. 
4. Uccàrenti-sãmu, [pts 5.] Nikkhipanti-machasaü, 6. Passàrenti-sãmu. 

[BJT Page 336] [\x 336/]     

18. 5. 
Ekamagga kathà

1. Sa. Pu: ekena ariyamaggena cattàri sàma¤¤aphalàni sacchikarotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: catunnaü phassànaü -pe- catunnaü sa¤¤ànaü samodhànaü
Hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ekena ariyamaggena cattàri sàma¤¤aphalàni sacchikarotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 564] [\q 564/]      
Sa. Anu: sotàpattimaggenàti. 1
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadàgàmu -pe- anàgàmimaggenàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: katamena maggenàti
Pa. Vi: arahattamaggenà'ti. 
Sa. Anu: arahattamaggena sakkàyadiññhiü vicikicchaü sãlabbataparàmàsaü
Jahatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: arahattamaggena sakkàyadiññhiü vicikicchaü sãlabbataparàmàsaü
Jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu tiõõaü sa¤¤ojanànaü pahànaü sotàpattiphalaü vuttaü bhagavatà'ti pa. Pañi:
àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci tiõõaü sa¤¤ojanànaü pahànaü sotàpattiphalaü vuttaü
Bhagavatà, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe arahattamaggena sakkàyadiññhiü
Vicikicchaü sãlabbataparàmàsaü jahatãti. 

Maggoti- [pts]

[BJT Page 338] [\x 338/]     

4. Sa. Pu: arahattamaggena oëàrikaü kàmaràgaü oëàrikaü byàpàdaü
Jahatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pu: arahattamaggena oëàrikaü kàmaràgaü oëàrikaü byàpàdaü
Jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu kàmaràgabyàpàdànaü tanubhàvaü sakadàgàmiphalaü vuttaü
Bhagavatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci kàmaràgabyàpàdànaü tanubhàvaü sakadàgàmã 
Phalaü vuttaü bhagavatà. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe 'arahattamaggena oëàrikaü kàmaràgaü oëàrikaü byàpàdaü
jahatã'ti. 
5. Sa. Pu: arahattamaggena aõusahagataü kàmaràgaü aõulahagataü byàpàdaü
Jahatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: arahattamaggena aõusahagataü kàmaràgaü aõusahagataü byàpàdaü
Jahatã'ti. [PTS Page 565] [\q 565/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu kàmaràgabyàpàdànaü anavasesappahànaü anàgàmiphalaü vuttaü bhagavatà'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci kàmaràgabyàpàdànaü anavasesappahànaü anàgàmi 
Phalaü vuttaü bhagavatà. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe 'arahattamaggena aõusahagataü kàmaràgaü aõusahagataü
byàpàdaü jahatã'ti. 

[BJT Page 340] [\x 340/]     

6. Pa. Pu: na vattabbaü ekena ariyamaggena cattàri sàma¤¤aphalàni
Sacchikarotã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: bhagavatà sotàpattimaggo bhàvito'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: bhagavà sotàpanno'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Anu: bhagavatà sakadàgàmu -peanàgàmimaggo bhavito'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: bhagavà anàgàmã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: bhagavà ekena ariyamaggena cattàri sàma¤¤aphalàni 
Sacchikaroti, sàvakà catåhi ariyamaggehi cattàrisàma¤¤aphalàni
Sacchikarontã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàvakà buddhassa bhagavato adiññhaü dakkhanti1 anadhigataü
Adhigacchanti, asacchikataü sacchikarontã'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Ekamagga kathà niññhità

1. Dakkhinti -sãmu, [pts]

[BJT Page 342] [\x 342/]     
18. 6. 

Jhànasaïganti kathà. 

1. Sa. Pu: jhànà jhànaü saïkamatãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 566] [\q 566/]      
Sa. Anu: pañhamà jhànaü tatiyaü jhànaü saïkamatãti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: jhànà jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyà jhànaü catutthaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: pañhamà jhànà dutiyaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà pañhamassa jhànassa uppàdàya àvaññanà-pe paõidhi, 
Sà'va dutiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: pañhamà jhànà dutiyaü jhànaü saïkamati, 1na vattabbaü "yà
Pañhamassa jhànassa uppàdàya àvaññanà -pe paõidhi, 
Sà'va dutiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà -pe-paõãdhi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyaü jhànaü anàvaññhentassa uppajjati-pe-
Appaõidahantassa uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Saïkamatã'ti -sãmu, syà. 

[BJT Page 244] [\x 244/]     

Sa. Anu: nanu dutiyaü jhànaü àvaññentassa uppajjati -pe-
Paõidahantassa uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci dutiyaü jhànaü àvaññentassa uppajjati -pe-
Paõidahantassa uppajjati. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "pañhamà jhanà dutiyaü jhànaü
Saïkamatã'ti. 

5. Sa. Pu: pañhamà jhànà dutiyaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañhamaü jhànaü kàme àdãnavato manasikaroto
Uppajjati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyaü jhànaü kàme àdãnavato manasikaroto
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: pañhamaü jhànaü savitakkaü savicàranti. [PTS Page 567] [\q 567/]      
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: dutiyaü jhànaü savitakkaü savicàranti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: pañhamà jhànà dutiyaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ta¤¤eva pañhamaü jhànaü taü dutiyaü jhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: dutiyà jhànà tatiyaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà dutiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà1 -pe-
Paõidhi, sà'va tatiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà
-Pe- paõidhi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. âvajjanà-syà. 

[BJT Page 346] [\x 346/]     

8. Sa. Pu: dutiyà jhànà tatiyaü jhànaü saïkamati, 1 na vattabbaü
"Yà dutiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõidhi, sà'va tatiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tatiyaü jhànaü anàvaññentassa2 uppajjati -pe-
Appaõidahantassa3 uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu tatiyaü jhànaü àvaññentassa uppajjati -pe-
Paõidahantassa uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci tatiyaü jhànaü àvaññentassa uppajjati -pe-
Paõidahantassa uppajjati. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe dutiyà jhànà tatiyaü jhànaü
Saïkamatã'ti. 

9. Sa. Pu: dutiyà jhànà tatiyaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyaü jhànaü vitakkavicàre àdinavato manasikaroto
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: tatiyaü jhànaü vitakkavicàre àdãnavato manasikaroto
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: dutiyaü jhànaü sappãtikanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tatiyaü jhànaü sappitikanti. [PTS Page 568] [\q 568/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: dutiyà jhànà tatiyaü jhànaü saïkamatãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Saïkamati'ti - sãmu, syà, 2. Anàvaññannassa-sãmu. [Pts.] 
Anàvajjantassa -syà 3. Apaõidahantassa -sãmu. 

[BJT Page 348] [\x 348/]     

Sa. Anu: ta¤¤eva dutiyaü jhànaü taü tatiyaü jhànanti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: tatiyà jhànà catutthaü jhànaü saïkamatã'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yà tatiyassa jhànassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõidhi, sà'va catutthassa jhànassa uppàdàya àvaññanà
-Pe- paõidhãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13, Sa. Pu: tatiyà jhànà catutthaü jhànaü saïkamati, na vattabbaü "yà tatiyassa jhànassa
uppàdàya àvaññanà -pepaõàdhi, 
Sà'va catutthassa jhànassa uppàdàya àvaññanà -pe-
Paõidhã'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: catutthaü jhànaü anàvaññentassa uppajjati -peappaõi
Dahantassa uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu catutthaü jhànaü àvaññentassa uppajjati -pe-
Paõidahantassa uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci catutthaü jhànaü àvaññentassa uppajjati -pe-
Paõidahantassa uppajjati. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "tatiyà jhànà catutthaü jhànaü
Saïkamatã'ti. 

14. Sa. Pu: tatiyà jhànà catuthaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tatiyaü jhànaü pãtiü àdinavato manasikaroto
Uppajjatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: catuttha jhànaü pãtiü àdinavato manasikaroto. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 350] [\x 350/]     

15. Sa. Pu: tatiyaü jhànaü sukhasahagatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: catutthaü jhànaü sukhasahagatanti. [PTS Page 569] [\q 569/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: tatiyà jhànà catutthaü jhànaü saïkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ta¤¤eva tatiyaü jhànaü taü catutthaü jhànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

17. Pa. Pu: na vattabbaü "jhànà jhànaü saïkamatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kàmehi
(Pañhamaü jhànaü ) -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharatã'ti. Attheva suttantà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi " jhànà jhànaü saïkamatã'ti. 

Jhànasaïkanti kathà niññhità. 

[BJT Page 352] [\x 352/]     

18. 7. 

Jhàntarika kathà

1. Sa. Pu: atthi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi phassantarikà -pe- atthi sa¤¤àntarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyassa ca jhànassa tatiyassa ca jhànassa antare atthi 
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tatiyassa ca jhànassa catutthassa ca jhànassa antare atthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

4. Sa. Pu: dutiyassa ca jhànassa tatiyassa ca jhànassa antare natthi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. Sa.  ha: ha¤ci dutiyassa ca jhànassa tatiyassa ca jhànassa antare
[PTS Page 570] [\q 570/]      natthi jhànantarikà, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe"atthi jhànantarikà'ti. 

5. Sa. Pu: tatiyassa ca jhànassa catutthassa ca jhànassa antare natthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha. Ha¤ci tatiyassa ca jhànassa catutthassa ca jhànassa antare
Natthi jhànantarikà, 
Sa. Pà: ne ca vata re vattabbe "athi jhànantarikà"ti. 

[BJT Page 354] [\x 354/]     

6. Sa. Pu: pañhamassa ca jhànassa dutiyassa ca jhànassa atere atthi jhàna
Ntarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyassa ca jhànassa tatiyassa ca jhànassa antare atthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: pañhamassa ca jhànassa dutiyassa ca jhànassa antare atthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tatiyassa ca jhànassa catutthassa ca jhànassa antare atthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dutiyassa ca jhànassa tatiyassa ca jhànassa antare natthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañhamassa ca jhànassa dutiyassa ca jhànassa antare natthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: tatiyassa ca jhànassa catutthassa ca jhànassa antare natthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pañhamassa ca jhànassa dutiyassa ca jhànassa antare natthi
Jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: avitakko vicàramatto samàdhi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: savitakko savicàro samàdhi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: avitakko vicàramatto samàdhi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 571] [\q 571/]      
Sa. Anu: avitakko avicàro samàdhi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 356] [\x 356/]     

12. Sa. Pu: savitakko savicàro samàdhi na jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avitakko vicàramatto samàdhi na jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: avitakko avicàro samàdhi na jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: avitakko vicàramatto samàdhi na jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: dvinnaü jhànànaü pañuppannànaü1 antare avitakko
Vicàramatto samàdhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu avitakke vicàramatte samàdhimhi vattamàno pañhamaü
Jhànaü niruddhaü, dutiyaü jhànaü pañuppannanti. 2. 
Pa. Pañ¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci avitakke vicàramatte samàdhimhi vattamàne pañhamaü
Jhànaü niruddhaü, dutiyaü jhànaü pañuppannaü, 2
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "dvinnaü jhànànaü pañuppannànaü
Antare avitakko vicàramatto samàdhi3 jhànantarikà"ti. 4
15. Pa. Pu: avitakko vicàramatto samàdhi na jhànantarikà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: avitakko vicàramatto samàdhi pañhamaü jhànaü -pe-
Dutiyaü jhànaü -pe- tatiyaü jhànaü -pe catutthaü jhànanti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. â: tena hi "avitakko vicàramatto samàdhijhànantarikà"ti. 

1. Pañupannànaü -sãmu, [pts. 2.] Anuppannaü-[pts] pañupannaü-sãmu 3. Samàdhãti-[pts]
4. Jhànantarikà'ti- ånaü

[BJT Page 358] [\x 358/]     

16. Sa. Pu: avitakko vicàramatto samàdhi jhànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu tayo samàdhi vuttà bhagavatà "savikakko savicàro 
Samàdhi, avitakko vicàramatto samàdhi, avitakko
Avicàro samàdhãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci tayo samàdhã vuttà bhagavatà savitakko -pe-
(Vicàramatto-pe-) avicàro samàdhi, 
Sa. Pà: ne ca vata re [PTS Page 572] [\q 572/]      vattabbe "avitakko vicàramatto samàdhi
Jhànantarikà"ti. 

Jhànantarika kathà niññhità. 

[BJT Page 360] [\x 360/]     
18. 8. 

Samàpanno saddaü suõàtãti kathà. 

1. Sa. Pu: samàpanno saddaü suõàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: samàpanno cakkhunà råpaü passati -pesotena -pe-
Ghànena -pe- jivhàya -pe- kàyena phoññhabbaü phåsatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: samàpanno saddaü suõàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotavi¤¤àõasamaïgã samàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu samàdhi manovi¤¤àõasamaïgissà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci samàdhi manovi¤¤àõasamaïgissa. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "samàpanno saddaü suõàtã"ti. 

3. Sa. Pu: samàdhi manovi¤¤àõasamaïgissa , sotavi¤¤àõasamaïgã saddaü
Suõàti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci samàdhi manovi¤¤àõasamaïgissa , sotavi¤¤àõasamaïgã
Saddaü suõàti, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "samàpanno saddaü suõàtã"ti. 

4. Sa. Pu: samàdhi manovi¤¤àõasamaïgissa, sotavi¤¤àõasamaïgã saddaü 
Suõàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 362] [\x 362/]     

Sa. Anu: advinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü
Hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaü samàpanno saddaü suõàtã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu pañhamassa jhànassa saddo kañhmako vutto bhagavatà'ti. [PTS Page 573] [\q
573/]      
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci pañhamassa jhànassa saddo kaõñako vutto bhagavatà, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "samàpanno saddaü suõàtã"ti. 

6. Sa. Pu: "pañhamassa jhànassa saddo kaõñhako vutto bhagavatà'ti
Samàpanno saddaü suõàtã"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dutiyassa jhànassa vitakko vicàro kaõñako vutto 
Bhagavatà, atthi tassa vitakkavicàrà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: "pañhamassa jhànassa saddo kaõñhako vutto bhagavatà'ti
Samàpanno saddaü suõàtã"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tatiyassa jhànassa pãti kaõñhako -pe- catutthassa jhànassa
Assàsapassàsà kaõñhako, . . . âkàsàna¤càyatanaü
Samàpannassa råpasa¤¤à kaõñhako. . Vi¤¤àõa¤càyatanaü
Samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à kaõñhako. . . 
âki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à
Kaõñhako. . . Nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatanaü samàpannassa 
âki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à kaõñhako. . . Sa¤¤àvedahitanirodhaü
Samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca kaõñhako vutto bhagavatà, 
Atthi tassa sa¤¤à ca vedanà cà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-


Samàpanno saddaü suõàtã'ti kathà niññhità. 

[BJT Page 364] [\x 364/]     

18. 9. 

Cakkhunà råpaü passatãti kathà. 

1. Sa. Pu: cakkhunà råpaü passatãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpena råpaü passatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: råpena råpaü passatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpena råpaü pañivijànàtã'ti. [PTS Page 574] [\q 574/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: råpena råpaü pañivijànàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü manovi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhunà råpaü passatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi cakkhussa àvaññanà -pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu natthi cakkhussa àvaññanà -pepaõãdhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi cakkhussa àvaññanà -pe paõidhi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "cakkhunà råpaü passatã"ti. 

[BJT Page 366] [\x 366/]     

5. Sa. Pu: sotena saddaü suõàti'ti -pe ghànena gandhaü ghàyatã'ti
-Pe- jivhàya rasaü sàyatã'ti -pe kàyena poññhabbaü
Phåsatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpena råpaü phusatã'tã. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
6. Sa. Pu: råpena råpaü phusatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpena råpaü pañivijànàti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: råpena råpaü pañivijànàtã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü manovi¤¤àõanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kàyena phoññhabbaü phåsatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa. Anu: atthi kàyassa àvaññanà -pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu natthi kàyassa àvaññanà -pe paõidhã'ti
Pa. Pañi¤¤à àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi kàyassa àvaññanà -pe paõidhi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "kàyena phoññhabbaü phåsatã"ti. 

[BJT Page 368] [\x 368/]     

9. Pa. Pu: na vattabbaü 'cakkhunà råpaü passati-pe kàyena 
Phoññhabbaü phåsatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 575] [\q 575/]      
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü passati
-Pe- kàyena phoññhabbaü phusatã'ti atthe'va suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. â: tena hi 'cakkhunà råpaü passati -pe kàyena phoññhabbaü 
Påsatã'ti. 

Cakkhunà råpaü passatã'ti kathà niññhità

Aññhàrasamo vaggo niññhito. 

Tassa uddànaü. 

Buddo bhagavà manussaloke aññhàsi, buddhena bhagavatà dhammo desito, natthi 
Buddhassa bhagavato karuõà, buddhassa bhagavato uccàrapassàvo ativiya a¤¤e gandhajà
Te adhigaõhàti, ekena ariyamaggena cattàri sàma¤¤aphalàni sacchikaroti, jhànà jhànaü
saïkamati, atthi jhànantarikà, samàpanno saddaü suõàti, cakkhunà råpaü passati -pe-
kàyena poññhabbaü phusati. [PTS Page 576] [\q 576/]      

[BJT Page 370] [\x 370/]     

Ekånavãsatime vaggo. 

19. 1. 
Kilesajahana kathà. 

1. Sa. Pu: atite kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: niruddhaü nirodheti, vigataü vigameti, khãõaü khepeti, 
Atthaïgataü atthaïgameti, abbhatthaïgataü abbhatthaïgametãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atite kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atãtaü niruddhanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atãtaü niruddhaü. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atãte kilese jahatã"ti. 

3. Sa. Pu: atite kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu atãtaü natthi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atãtaü natthi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atãte kilese jahatã"ti. 

4. Sa. Pu: anàgate kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 372] [\x 372/]     

Sa. Anu: ajàtaü ajaneti, asa¤jàtaü asa¤janeti, anibbattaü anibbatteti, apàtubhåtaü
apàtubhàvetã'ti. Pa. Pañi¤¤à: na hevaü vattabbe -pe
5. Sa. Pu: anàgate kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu anàgataü ajàtanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci anàgataü ajàtaü. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "anàgate kilese jahatã"ti. 

6. Sa. Pu: anàgate kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu anàgataü natthi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci anàgataü natthi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "anàgate kilese jahatã"ti. [PTS Page 577] [\q 577/]      

7. Sa. Pu: paccuppanne kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: ratto ràgaü jahati, duññho dosaü jahati, 
Måëho mohaü jahati, kiliññho kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: ràgena ràgaü jahati, dosena dosaü jahati, mohena
Mohaü jahati, kilesehi kilese jahatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: ràgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 374] [\x 374/]     

Sa. Anu: dvinnaü phassànaü -pe- dvinnaü cittànaü samodhànaü hotã'ti. Pa. Pañi: na hevaü
vattabbe -pe
9. Sa. Pu: ràgo akusalo, maggo kusalo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàga
Dhammà sammukhãbhàvaü àgacchanti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kusalàkusalà sàvajjànavajjà hãnappaõãtà kaõhasukkasappañibhàgà
Dhammà sammukhãbhàvaü àgacchantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "cattàrimàni bhikkhave suvidåravidåràni, 
Katamàni cattàri: nabha¤ca bhikkhave pañhavã ca idaü pañhamaü
Suvidåravidåraü -pe- tasmà sataü dhammo asabhi àrakà"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü 'kusalàkusalà -pesammukhãbhàvaü 
âgacchantã'ti. 

11. Pa. Pu: na vattabbaü atãte kilese jahati, anàgato kilese jahati, 
Paccuppanne kilese jahatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: natthi kilese jahatã'ti1. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "atãte kilese jahati, anàgate kilese jahati, 
Paccuppanne kilese jahatã'ti. 

Kilesajahana [PTS Page 578] [\q 578/]      kathà niññhità. 

[A]catukkaïguttara-rohitassavagga 
1. Kilesajahanàti-[pts.] 

[BJT Page 376] [\x 376/]     

19. 2. 

Su¤¤atà kathà. 

1. Sa. Pu: su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: animittaü saïkhàrakkhandhapariyàpannanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: appaõihito saïkhàrakkhandhapariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: animittaü na vattabbaü saïkhàrakkhandhapariyàpannanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: su¤¤atà na vattabbà saïkhàrakkhandhapariyàpannàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: appaõihito na vattabbo saïkhàrakkhandhapariyàpanno'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: su¤¤atà na vattabbà saïkhàrakkhandhapariyàpannàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandho na anicco na saïkhato na pañiccasamuppa
Nno na khayadhammo na vayadhammo na viràgadhammo na
Nirodhadhammo na vipariõàmadhammo'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 378] [\x 378/]      
Sa. Anu: nanu saïkhàrakkhandho anicco saïkhato pañicca samuppa
Nno khayadhammo vayadhammo viràgadhammo nirodhadhammo 
Vipariõàmadhammo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci saïkhàrakkhandho anicco -pevipariõàmadhammo, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 

6. Sa. Pu: råpakkhandhassa su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 579] [\q 579/]      
Sa. Anu: saïkhàrakkhandhassa su¤¤atà råpakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: vedà-pe-sa¤¤à -pevi¤¤àõakkhandhassa su¤¤atà
Saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: saïkhàrakkhandhassa su¤¤atà vi¤¤àõakkhandhapariyàpannàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: saïkhàrakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà råpakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà "saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: saïkhàrakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà vedanà -pe-
Sa¤¤à -pevi¤¤àõakkhandhapariyàpannà'tã. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vi¤¤àõakkhandhassa su¤¤atà na vattabbà saïkhàrakkhandhapariyà
Pannà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe-

[BJT Page 380] [\x 380/]     

10. Pa. Pu: na vattabbaü su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "su¤¤amidaü bhikkhave saükhàrà attena và attatiyena và
"ti[a] attheva suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "su¤¤atà saïkhàrakkhandhapariyàpannà"ti. 

Su¤¤atà kathà niññhità. 

[A.] Majjhimanikàya - [BJT Page 382] [\x 382/]     

19. 3. 

Sàma¤¤aphala kathà

1. Sa. Pu: sàma¤¤aphalaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 580] [\q 580/]      
Sa. Anu: nibbànaü tàõaü leõaü saraõaü paràyaõaü accutaü amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sàma¤¤aphalaü asaïkhataü, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànãti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- antarikàvàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sàma¤¤aphalaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàma¤¤aü saïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sàma¤¤aü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàma¤¤aphalaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Attarãkàvàti- [pts.] 

[BJT Page 384] [\x 384/]     

6. Sa. Pu: sotàpattiphalaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattimaggo asaïkhato. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
7. Sa. Pu: sotàpattimaggo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattiphalaü asaïkhanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
8. Sa. Pu: sakadàgàmi-pe- anàgàmi -pearahattaphalaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahattamaggo asaïkhato. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
9. Sa. Pu: arahattamaggo asaïkhato'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahattamaggo asaïkhatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
10. Sa. Pu: sotàpattiphalaü asaïkhataü, sakadàgàmã -peanàgàmi
[PTS Page 581  [\q 581/]     -@]pa- arahattaphalaü asaïkhataü, nibbànaü asaïkhatanti. Pa.
Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤ca asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤ca tàõàni -pe- antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
Sàma¤¤aphala kathà niññhità. 

[BJT Page 386] [\x 386/]     

19. 4. 

Patti kathà. 

1. Sa. Pu: patti asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: tàõaü leõaü saraõaü paràyanaü accåtaü amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: patti asaïkhatà, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- (dve) antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cãvarassa patti asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü -pe- amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cãvarassa vatti asaïkhatà, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõànà, -pe-(dve) antarivà'ti. [PTS Page 582] [\q 582/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 388] [\x 388/]     

7. Sa. Pu: piõóapàtassa -pe- senàsanassa -pe gilànapaccayabhesajjaparikkhàrassa patti
asaïkhatà'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü -pe- accutaü amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: gilànapaccayabhesajjaparikkhàrassa patti asaïkhatà, nibbànaü
Asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- (dve) antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10 Sa. Pu: cãvarassa patti asaïkhatà -pepiõóapàtassa -pe-
Senàsanassa -pegilànapaccayabhesajjaparikkhàrassa patti
Asaïkhatà, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤ca asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: pa¤ca asaïtànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pa¤ca tàõàni -pe- (pa¤ca) antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
12. Sa. Pu: pañhamassa jhànassa patti asaïkhatà (evaü sabbaü vitthàretabbaü), dutiyassa
jhànassa -pe- tatiyassa
Jhànassa -pe- catutthassa jhànassa -peàkàsàna¤cà
Yatanassa -pe- vi¤¤àõa¤càyatanassa -peàki¤ca¤¤àyatanassa
-Pe- nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanassa -pesotàpattimaggassa
-Pe- sotàpattiphalassa -pesakadàgàmimaggassa -pe-
Sakadàgàmiphalassa -pe- anàgàmimaggassa -peanàgàmi
Phalassa -pe- arahattamaggassa -pearahattaphalassa patti asaïkhatà'ti. [PTS Page 583] [\q
583/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 390] [\x 390/]     

Sa. Anu: nibbànaü -pe- accutaü amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni-pe- (dve) antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sotàpattimaggassa patti asaïkhatà, sotàpattiphalassa patti
Asaïkhatà -pe- arahattamaggassa patti asaïkhatà, arahatta
Phalassa patti asaïkhatà, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nava asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nava asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nava tàõàni -pe- (nava) antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

16. Pa. Pu: na vattabbaü patti asaïkhatà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: patti råpaü1 vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõanti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "patti asaïkhatà"ti. 

Patti kathà niññhità. 

1. Råpà -sãmu. 

[BJT Page 392] [\x 392/]     

19. 5. 

Tathatà kathà. 

1. Sa. Pu: sabbadhammànaü tathatà asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü tànaü leõaü saraõaü paràyanaü accutaü amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbadhammànaü tathatà asaïkhatà, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 584] [\q 584/]      
3. Sa. Pu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- (dve) antarikà và'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

4. Sa. Pu: råpassa råpatà, nanu råpatà asaïkhatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü pe amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: råpassa råpatà, nanu råpatà asaïkhatà, nibbànaü asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 394] [\x 394/]     

6. Sa. Pu: dve asaïkhatàni'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dve tàõàni -pe- (dve) antarikà và'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: vedanàya vedanatà, nanu vedanatà -pe sa¤¤àya sa¤¤atà, 
Nanu sa¤¤atà -pe- saïkhàrànaü saïkhàratà, nanu saïkhàratà
-Pe- vi¤¤àõassa vi¤¤àõatà, nanu vi¤¤àõatà asaïkhatà'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànaü pe amatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: råpassa råpatà, nanu råpatà, -pevi¤¤àõassa
Vi¤¤àõatà, nanu vi¤¤àõatà asaïkhatà, nibbànaü
Asaïkhatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cha asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: cha asaïkhatànã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cha tàõàni-pe- (cha) antarikà và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Pa. Pu: na vattabbaü 'sabbadhammànaü tathatà asaïkhatà'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: sabbadhammànaü tathatà råpaü1 vedanà sa¤¤à saïkhàrà
V¤¤àõanti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe [PTS Page 585] [\q 585/]      
-Pe-
Pa. Pà: tena hi "sabbadhammànaü tathatà asaïkhatà"ti. 

Tathatà kathà niññhità. 

1. Råpà-sãmu. 
[BJT Page 396] [\x 396/]     

19. 6. 

Kusala kathà

1. Sa. Pu: nibbànadhàtu kusalà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà -pepaõãdhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Paanu: nanu anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ca anàrammanà, natthi tàya àvaññanà-pe paõidhi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe 'nibbànadhàtu kusalà'ti. 

2. Sa. Pu: alobho kusalo sàrammaõo, atthi tassa àvaññanà
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànadhàtu kusalà sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: adoso kusalo-pe- amoho kusalo-pesaddhà
-Pe- viriyaü -pe- sati -pe- samàdhi -pepa¤¤à kusalà
Sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà -pe paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nibbànadhàtu kusalà sàrammaõà, atthi tàya àvaññanà -pe-
Paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 398] [\x 398/]     
4. Sa. Pu: nibbànadhàtu kusalà anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: alobho kusalo anàrammaõo, natthi tassa àvaññana
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: nibbànadhàtu kusalà anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà
-Pe- paõidhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 586] [\q 586/]      
Sa. Anu: adoso kusalo -pe- amoho kusalo -pesaddhà
-Pe- viriyaü -pe- sati -pesamàdhi-pepa¤¤à kusalà
Anàrammaõà, natthi tàya àvaññanà -pe- paõidhã'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: na vattabbaü nibbànadhàtu kusalà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu nibbànadhàtu anavajjà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci nibbànadhàtu anavajjà, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "nibbànadhàtu kusalà"ti. 

Kusala kathà niññhità. 

19. 7. 

Accantaniyàma kathà. 

1. Sa. Pu: atthi puthujjanassa accantaniyàmatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: màtughàtako accantaniyato, pitughàtako -pe-
Arahantaghàtako-pe- ruhiruppàdako -pe-
Saïghabhedako accantaniyato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi puthujjanassa accantaniyàmatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: accantaniyatassa puggalassa vicikicchà uppajjeyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci accantaniyatassa puggalassa vicikicchà uppajjeyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa
Accantaniyàmatà'ti. 
3. Sa. Pu: accantaniyatassa puggalassa vicikicchà nuppajjeyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pahãnà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: pahãnà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattimaggenà'ti. [PTS Page 587] [\q 587/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadàgàmã -pe- anàgàmã -pearahattamaggenà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 402] [\x 402/]     

5. Sa. Pu: katamena maggenà'ti. 
Pa. Vi: akusalena maggenà'ti. 
Sa. Anu: akusalo maggo niyyàõiko khayagàmã bodhagàmi 
Anàsavo-pe- asaïkilesiko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalo maggo aniyyàõiko(-pe-)saïkilesiko, 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci akusalo maggo aniyyàõiko-pesaïkilesiko, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe"accantaniyatassa puggalassa 
Vicikicchà akusalena maggena pahãnà'ti. 

6. Sa. Pu: sassatadiññhiyà niyatassa puggalassa ucchedadiññhi uppajjeyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci sassatadiññhiyà niyatassa puggalassa ucchedadiññhi 
Uppajjeyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa accantaniyàmatà"ti 
7. Sa. Pu: sassatadiññhiyà niyatassa puggalassa ucchedadiññhi nuppajjeyyà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pahãnà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: pahãnà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattimaggenà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadàgàmimaggena -pe- anàgàmãvaggena -pe- 
Arahattamaggenàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 404] [\x 404/]     

9. Sa. Pu: katamena maggenà'ti. 
Pa. Vi: akusalena maggenà'ti. 
Sa. Anu: akusalo maggo niyyàõiko khayagàmã bodhagàmã 
Anàsavo-pe- asaïkilesiko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalo maggo aniyyàõiko-pesaïkilesiko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci akusalo maggo aniyyàõiko-pesaïkilesiko, 
Sa. Pà: no ca vata [PTS Page 588] [\q 588/]      re vattabbe "sassatadiññiyà niyatassa
puggalassa
Ucchedadiññhi akusalena maggena pahãnà"ti. 

10. Sa. Pu: ucchedadiññhiyà niyatassa puggalassa sassatadiññhi uppajjeyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci ucchedadiññhiyà niyatassa puggalassa sassatadiññhi
Uppajjeyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa accantaniyàmatà"ti 

11. Sa. Pu: ucchedadiññhiyà niyatassa puggalassa sassatadiññhi nuppajjeyyàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: pahãnà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: pahãnà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sotàpattimaggenà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadàgàmã maggena -peanàgàmimaggena -pe-
Arahattamagganà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe-pe- 

[BJT Page 406] [\x 406/]     

13. Sa. Pu: katamena maggenà'ti. 
Pa. Vi: akusalena maggenà'ti. 
Sa. Anu: akusalo maggo aniyyàõiko-pesaïkilesiko, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "ucchedadiññhiyà niyatassa pugagalassa
Sassatadiññhi akusalena maggena pahãnà"ti. 

14. Pa. Pu: na vattabbaü "atthi putujjanassa accantaniyàmatà"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo 
Samannàgato hoti ekantakàëakehi akusalehi dhammehi, so
Sakiü nimuggo nimuggo'va hetã"ti, [a] atthe'va suttantoti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 589] [\q 589/]      
Pa. Pà: tena hi "atthi putujjanassa accantaniyàmatà"ti. 

15. Sa. Pu: vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo samannàgato
Hoti ekantakàëakehi akusalehi dhammehi. So sakiü nimuggo
Nimuggo: ca hotã"ti. [A] katvà tena ca kàraõena "atthi
Puthujjanassa accantaniyàmatà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjitvà
Nimujjatã"ti. [A.] Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sabbakàlaü ummujjitvà nimujjatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sattakaïguttara -udakupamasutta. 

[BJT Page 408] [\x 408/]     

16. Sa. Pu: vuttaü bhagavatà"idha bhikkhave ekacco puggalo samannàgato 
Hoti ekantakàëakehi akusalehi dhammehi. So sakiü nimuggo
Nimuggo: va hotã"ti katvà tena ca kàraõena "atthi
Puthujjanassa accantaniyàmatà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: vuttaü bhagavatà "idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjitvà
 hito hoti, ummujjitvà vipassati, viloketi, ummujjitvà
Patarati, ummujjitvà patigàdhappatto hotã"ti. [A] attheva
Suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "sabbakàlaü ummujjitvà patigàdhappatto hotã"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Accantaniyàma kathà niññhità. 

[A.] Sattakaïguttara - udakupamasutta. 

[BJT Page 410] [\x 410/]     

19. 8

Indriya kathà. 

1. Sa. Pu: natthi lokiyaü saddhindriyanti. ?
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi lokiyà saddhà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi lokiyaü viriyindriyaü -pesatindriyaü -pesamàdhindriyaü
-Pe- pa¤¤indriyanti. [PTS Page 590] [\q 590/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi lokiyà pa¤¤à'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi lokiyaü viriyaü -pe- sati -pesamàdhi-pe-pa¤¤à'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi lokiyo mano, atthi lokiyaü manindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhà, atthi lokiyaü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atthi lokiyo mano, atthi lokiyaü manindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà pa¤¤à, atthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 412] [\x 412/]     

7. Sa. Pu: atthi lokiyaü somanassaü, atthi lokiyaü somanassindriyaü, 
Atthi lokiyaü jãvitaü, atthi lokiyaü jãvitindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhà, atthi lokiyaü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi lokiyaü jãvitaü, atthi lokiyaü jãvitindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà pa¤¤à, atthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 
9. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhà, atthi lokiyaü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà mano, natthi lokiyaü manindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
10. Sa. Pu: atthi lokiyà pa¤¤à, natthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyo mano, natthi lokiyaü manindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
11. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhà, natthi lokiyaü saddindriyanti. [PTS Page 591] [\q 591/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyaü somanassaü, natthi lokiyaü somanassindriyaü, 
Atthi lokiyaü jãvitaü, natthi lokiyaü jãvitindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi lokiyà pa¤¤à, natthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 414] [\x 414/]     

Sa. Anu: atthi lokiyo mano, natthi lokiyaü manindriyanti -pe-
Atthi lokiyaü jãvitaü, natthi lokiyaü jãvitindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: atthi lokuttarà saddhà, atthi lokuttaraü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà saddhà, atthi lokiyaü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
14. Sa. Pu: atthi lokuttaraü viriyaü -pe atthi lokuttarà pa¤¤à, atthi lokuttaraü pa¤¤indriyanti.
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokiyà pa¤¤à, atthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
15. Sa. Pu: atthi lokiyà saddhà, natthi lokiyaü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokuttarà saddhà, natthi lokuttaraü saddhindriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
16. Sa. Pu: atthi lokiyaü viriyaü, -pe- atthi lokiyà pa¤¤à, natthi lokiyaü pa¤¤indriyanti. Pa.
Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi lokuttarà pa¤¤à, natthi lokuttaraü pa¤¤indriyanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
17. Sa. Pu: natthi lokiyàni pa¤cindriyanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 416] [\x 416/]      
Sa. ;Nu: nanu vuttaü bhagavatà, "addasaü ko ahaü bhikkhave buddhacakkhunà
Lokaü olokento satte apparajakkhe tikkhindriye 
Mudindriye svàkàre dvàkàre suvi¤¤àpaye [PTS Page 592] [\q 592/]      duvi¤¤àpaye 
Appekacce paralokavajjabhayadassàvino viharante"ti[a] atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "atthi lokiyàni pa¤cindriyànã'ti. 

Indrya kathà niññhità. 

Ekunavãsatimo vaggo niññhito. 
Tasasuddànaü: 

Atãte kilese jahati, anàgate kilese jahati, paccuppanne kilese jahati, su¤¤atà
Saïkhàrakkhavdhapariyàpannà, sàma¤¤aphalaü asaïkhataü, patti asaïkhatà,
sabbadhammànaü tathatà
Asaïkhatà, nibbànadhàtu kusalà, atthi putujjanassa accantaniyàmatà, natthi lokiyàni
Pa¤cindriyànã'ti. [PTS Page 593] [\q 593/]      

[A.] Majjhimanikàya, målapaõõàsaka -ariyapariyesana sutta. 

[BJT Page 418] [\x 418/]     

Vãsatime vaggo. 

20. 1. 
Asa¤ciccakathà. 

1. Sa. Pu: "asa¤cicca màtaraü jãvità voropetvà ànantariko
Hetã"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asa¤cicca pàõaü hanatvà pàõàtipàtã hetã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: asa¤cicca màtaraü jãvità voropetvà ànantariko 
Hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asa¤cicca adinnaü àdiyitvà -pemusàbhaõitvà musàvàdã
Hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: asa¤cicca pànaü hantvà pànàtipàtã na hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: asa¤cicca màtaraü jãvità voropetvà ànantariko na hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: asa¤cicca adinnaü àdiyitvà -pemusà bhaõitvà musàvàdi 
Na hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sa¤cicca màtaraü jãvità voropetvà ànantariko na
Hotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: asa¤cicca màtaraü jãvità voropetvà ànantariko
Hotã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 420] [\x 420/]     

Sa. Pu: "asa¤cicca màtaraü jãvitaü vorepetvà ànantariko
Hotã"ti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Vi: natthi. 
Sa. Anu: "asa¤cicca màtaraü jãvitaü vorepetvà ànantariko
Hotã"ti atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci"asa¤cicca màtaraü jãvitaü vorepetvà ànantariko
Hotã"ti atthe'va suttanto. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "asa¤cicca màtaraü jãvitaü vorepetvà ànantariko
Hotã"ti. 

6. Pa. Pu: na vattabbaü "màtughàtako ànantariko"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanå màtà jãvità voropità'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci màtà jãvità voropità, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "màtughàtako ànantariko"ti. 

7. Pa. Pu: na vattabbaü "pitughàtako ànantariko"ti. [PTS Page 594] [\q 594/]      
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanå pità jãvità voropità'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci pità jãvità voropità, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "pitughàtako ànantariko"ti. 

8. Pa. Pu: na vattabbaü "arahantaghàtako ànantariko"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanå arahà jãvità voropità'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà jãvità voropità, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "arahantaghàtako ànantariko"ti. 

[BJT Page 422] [\x 422/]     

9. Pa. Pu: na vattabbaü "lohituppàdako1. ânantariko"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanåtathàgatassa lohitaü uppàditanti. Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci tathàgatassa lohitaü uppàditaü, pa. Pà: tena vata re vattabbe "lohituppàdako
ànantariko"ti. 

10. Sa. Pu: "saïghabhedako ànantariko"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "sabbe saïghabhedakà ànantarikà"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sabbe saïghabhedakà ànantarikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dhammasa¤¤ã saïghabhedako ànantariko'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: dhammasa¤¤ã saïghabhedako ànantariko'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "atthupàli saïghabhedako àpàyiko
Nerayiko kappaññho atekiccho, atthupàli saïghabhedako na apàyiko na nerayiko na
kappaññho na atekiccho"ti. [A]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü "dhammasa¤¤ã saïghabhedako ànantariko"ti. 
1. Ruhiruppàdako -machasaü, lohiruppàdako-simu. 
[A.] Cullavaggapàëi -saïghabhedakkhandhaka. 

[BJT Page 424] [\x 424/]     

13. Pa. Pu: na vattabbaü "dhammasa¤¤ã saïghabhedako ànantariko"ti. [PTS Page 595] [\q
595/]      
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"âpàyiko nerayiko
Kappaññho saïghabhedako
Vaggarato adhammaññho
Yogakkhemà padhaüsati1
Saïghaü samaggaü bhetvàna
Kappaü nirayamhi paccatã"ti[a.] 
Atthe'va suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "saïghabhedako ànantariko"ti. 

Asa¤cicca kathà niññhità. 

1. Yogakkhemato dhaüsati-sãmu. 
[A]dasakaïguttara -pañhama ànandasutta. 

[BJT Page 426] [\x 426/]     

20. 2. 

¥àõa kathà. 

1. Sa. Pu: natthi putujjanassa ¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi puthujjanassa pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhamma
Vicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi puthujjanassa pa¤¤à pajànanà vicayo -pe-
Paccupalakkhaõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi puthujjanassa pa¤¤à pajànanà vicayo -pe-
Paccupalakkhaõà. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "natti puthujjanassa ¤àõa"nti. 

2. Sa. Pu: natthi putujjanassa ¤àõanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: puthujjano pañhamaü jhànaü samàpajjeyyàti. Pa. Pañi: àmantà. Sa.  ha: ha¤ci
puthujjano pañhamaü jhànaü samàpajjeyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "natthi puthujjanassa ¤àõa"nti. 

[BJT Page 428] [\x 428/]     

3. Sa. Pu: puthujjano dutiyaü jhànaü -pe tatiyaü jhànaü -pe-
Catutthaü jhànaü -peàkàsànag¤càyatanaü samàpajjeyya, 
Vi¤¤àõa¤càyatanaü -peàki¤ca¤¤àyatanaü-penevasa¤¤à
Nàsa¤¤àyatanaü samàpajjeyya, putujjano dànaü dadeyya-pe-
[PTS Page 596] [\q 596/]      cãvaraü dadeyya-pe- piõóapàtaü dadeyya-pesenàsanaü
Dadeyya-pe-gilànapaccayabhesajjaparikkhàraü dadeyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci putujjano gilànapaccayabhesajjaparikkhàraü dadeyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "natthi puthujjanassa ¤àõa"nti. 

4. Pa. Pu: atthi puthujjanassa ¤àõanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: puthujjano tena ¤àõena dukkhaü parijànàti, samudayaü pajahati, 
Nirodhaü sacchikaroti, maggaü bhàveti'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

¥àõa kathà niññhità. 

[BJT Page 430] [\x 430/]     

20. 3. 

Nirayapàla kathà. 

1. Sa. Pu: natthi nirayesu nirayapàlà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: natthi nirayesu kammakàraõà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi nirayesu kammakàraõà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi nirayesu nirayapàlà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi manussesu kammakàraõà, atthi ca kàraõikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi nirayesu kammakàraõà, atthã ca kàraõikà'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi nirayesu kammakàraõà, natthi ca kàraõikà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi manussesu kammakàraõà, natthi ca kàraõikà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi nirayesu nirayapàlà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 432] [\x 432/]     

Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: [PTS Page 597] [\q 597/]      "na vessabhu no'pi ca
pettiràjà somo yamo vessavaõo ca ràjà sakàni kammàni hananti tattha ito
Paõunnaü paralokapattanti" atthe'va suttanto'ti. Sa. Pañi: àmantà. Pa. Pà: tena hi natthi
nirayesu nirayapàlà'ti. 

6. Sa. Pu: natthi nirayeyu nirayapàlà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "tamenaü bhikkhave nirayapàlà pa¤cavidha
Bandhanaü nàma kammakàraõaü kàrenti: tattaü ayokhãlaü hatthe
Gamentã, tattaü ayokhãlaü dutiye hatthe gamenti, tattaü 
Ayokhãlaü pàde gamenti, tattaü ayokhãlaü dutiye pàde
Gamenti, tattaü ayokhãlaü majjhe urasmiü gamentã. So tathe dukkhà tibbà kañukà vedanà
vedeti, na ca tàva kàlaü karoti yàva. 1 Na taü pàpaü kammaü. 2 Byantãhotã"ti [a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi atthi nirayesu nirayapàlà'ti. 

7. Sa. Pu: natthi nirayesu nirayapàlà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "tamenaü bhikkhave nirayapàlà saüvese
Tvà kuñhàrãhi3 tacchanti. Tamenaü bhikkhave nirayapàlà uddhapàdaü4. Adhosiraü
ñhapetvà vàsãhi tacchanti. Tamenaü
Bhikkhave nirayapàlà rathe yojetvà àdittàya pañhaviyà
Sampajjalitàya sajotibhåtàya sàrenti'pi paccàsàrentipi -petamenaü bhikkhave nirayapàlà
mahantaü aïgàrapabbataü
âdittaü sampajjalitaü [PTS Page 598] [\q 598/]      sajotibhåtaü àropenti'pi oro
Pentã'pi -pe-

1. Yàva ca-sãmu. 2. Pàpakammaü -sãmu, machasaü, syà, [pts. 3.] Kudhàrãhi -sãmu, [pts.] 
4. Uddhaüpàdaü -sãmu, machasaü, [pts. A.] Majjhimanikàya, devaduta sutta. 

[BJT Page 434] [\x 434/]     

Tamenaü bhikkhave nirayapàlà uddhapàdaü adhosiraü gahetvà
Tattàya lohakumbhiyà pakkhipanti àdittàya sampajjalitàya
Sajotibhåtàya. So tattha pheõuddehakaü paccati. So tattha
Pheõuddehakaü paccamàno sakimpi uddhaü gacchati. Sakimpi
Adhogacchati. Sakimpi tiriyaü gacchati. So tattha tibbà kañukà
Vedanà vedeti, na ca tàva kàlaü karoti yàva na taü pàpaü kammaü byantã hoti. Tamenaü
bhikkhave nirayapàlà
Mahàniraye pakkhipanti. So ko pana bhikkhave mahànirayo: 

"Catukkaõõo catudvàro vibhatto bhàgaso mito
Ayopàkàrapariyanto ayasà pañikujjito. 
Tassa ayomayàbhumu jalità tejasà yutà
Samantà yojanasataü eritvà tiññhati sabbadà"ti. [A]

Atthe va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi atthi nirayesu nirayapàlà'ti. 
Nirayapàla kathà niññhità. 


[A.] Majjhimanikàya -uparipaõõàsaka-devadåta sutta. 

[BJT Page 436] [\x 436/]     

20. 4. 

Tiracchàna kathà. 
1. Sa. Pu: atthi devesu tiracchànagatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tiracchànagatesu devà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi devesu tiracchànagatà'ti. [PTS Page 599] [\q 599/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: devaloko tiracchànayonã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi devesu tiracchànagatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tattha kãñà pañaïgà makasà makkhikà ahã vicchikà
Satapadã gaõóuppàdà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: natthi devesu tiracchànagatà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu atthi tattha eràvaõo nàma hatthinàgo, sahassayuttaü
Dibbaü yànanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci atthi tattha eràvano nàma hatthinàgo, sahassayuttaü
Dibbaü yànaü, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe 'atthi devesu tiracchànagatà"ti. 

[A.] Majjhamanikàya, uparipaõõàsaka-devaduta sutta. 

[BJT Page 438] [\x 438/]     

5. Sa. Pu: atthi devesu tiracchànagatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi tattha hatthibandhà assabandhà yàvasikà kàraõikà
Bhattakàrakà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Pà: tena hi "natthi devesu tiracchànagatà"ti. 

Tiracchàna kathà niññhità. 

[BJT Page 440] [\x 440/]     

20. 5. 

Maggakathà. 

1. Sa. Pu: pa¤caïgiko maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu aññhaïgiko maggo vutto bhagavatà: seyyathãdaü 
Sammàdiññhi -pe- sammàsamàdhã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci aññhaïgiko maggo vutto bhagavatà: seyyathãdaü
[PTS Page 600] [\q 600/]      sammàdiññhi -pe- sammàsamàdhi. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "pa¤caïgiko maggo"ti. 

2. Sa. Pu: pa¤caïgiko maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: 
"Maggànaññhaïgiko1 seññho
Saccànaü caturo padà
Viràgo seññho dhammànaü
Dvipadàna¤ca cakkhumà"ti [a]
Attha'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pa: tena hi "aññhaïgiko maggo"ti. 

3. Sa. Pu: sammàvàcà maggaïgaü, sà ca na maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi maggaïgaü, sà ca na maggo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Maggànaü aññhaïgiko- machasaü, [a.] Dhammapada. 

[BJT Page 442] [\x 442/]     

4. Sa. Pu: sammàvàcà maggaïgaü, sà ca na maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàsaïkappo -pe- sammàvàyàmo -pe sammàsati
-Pe- sammàsamàdi maggaïgaü, so ca na maggo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sammàkammanto -pe- sammà àjivo maggaïgaü, so ca
Na maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàdiññhi -pe- sammàsamàdi maggaïgaü , so ca na 
Maggo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: sammàdiññhi maggaïgaü, sà ca maggo'ti. 
Pa.  i¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà maggaïgaü, sà ca maggo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammàdiññhi maggaïgaü, sà ca maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammàkammanto -pe- sammààjãvo maggaïgaü, 
So ca maggo'ti. [PTS Page 601] [\q 601/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sammàsaïkappo-pe sammàvàyàmo -pesammàsati 
-Pe-sammàsamàdhi maggaïgaü, so ca maggo'ti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: sammàvàcà-pe- sammàkammanto -pesammà àjãvo
Maggaïgaü, so ca maggo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

9. Pa. Pu: ariyo aññhaïkiko maggo'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
[BJT Page 444] [\x 444/]     

Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "pubbe'va ko panassa kàyakammaü
Vacãkammaü àjivo suparisuddho hoti evamasasàyaü ariyo
Aññhaïgiko maggo bhàvanà pàripåriü gacchatã"ti. [A] atthe'va
Suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "pa¤caïgiko maggo"ti. 

10. Sa. Pu: pa¤caïgiko maggo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "yasmiü ko subhadda dhammavinaye ariyo
Aññhaïgiko maggo na upalabbhati, samaõo'pi tattha na
Upalabbhati, dutiyo'pi tattha samano na upalabbhati, tatiyopi
Tattha samaõo na upalabbhati, catuttho'pi tattha samaõo na
Upalabbhati. Yasmi¤ca ko subhadda dhammavinaye ariyo aññhaïgiko maggo upalabbhati,
samaõo'pi tattha upalabbhati
Dutiyo'pi -pe- tatiyo'pi -pecatuttho'pi tattha
Samano upalabbhati. Imasmiü kho subhadda dhammavinaye ariyo
Aññhaïgiko maggo upalabbhati. Idheva subhadda samaõo, idha
Dutiyo samaõo, idha tatiyo samaõo, idha catuttho samaõo. Su¤¤à parappavàdà samaõehi
a¤¤e"ti[b] atthe'va
Suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi"aññhaïgiko maggo"ti. 

Magga [PTS Page 602] [\q 602/]      kathà niññhità. 

[A.] Majjhimanikàya -mahàsaëàyatanika suttaü. 
[B.] Dãghanikàya -mahàparinibbàna sutta. 

[BJT Page 446] [\x 446/]     

20. 6. 

¥àõa kathà. 

1. Sa. Pu: dvàdasavatthukaü ¤àõaü lokuttaranti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvàdasa lokuttara¤àõànã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe- 

2. Sa. Pu: dvàdasa lokuttara¤àõànã'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvàdasa sotàpattimagga'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
3. Sa. Pu: dvàdasa sotàpattimaggà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvàdasa sotàpattiphalànã'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe sa. Anu: dvàdasa
sakadàgàmã -pe- anàgàmi -pe- arahattamaggà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dvàdasa arahattamaggà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: dvàdasa arahattaphalànã'ti. Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe
[BJT Page 448] [\x 448/]     

5. Pa. Pu: na vattabbaü dvàdasavatthukaü ¤àõaü lokuttaranti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "idaü dukkhaü ariyasaccanti me 
Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuü udapàdi
¥ànaü udapàdi vijjà udapàdi pa¤¤à udapàdi 
âloko udapàdi. Taü kho panidaü dukkhaü ariyasaccaü
Pari¤¤eyyanti me bhikkhave -pepari¤¤atanti me
Bhikkhave -pe- idaü dukkhasamudayo ariyasaccanti me
Bhikkhave -pe- taü kho panidaü dukkhasamudayo ariyasaccaü 
Pahàtabbanti me bhikkhave -pe- pahãnanti me bhikkhave
-Pe- idaü dukkhanirodho1 ariyasaccanti me bhikkhave
-Pe- taü ko panidaü dukkhanirodho1 ariyasaccaü
Sacchikàtabbanti me bhikkhave -pe- taü ko panidaü
Dukkhanirodhagàminãpañipadà ariyasasaccaü [PTS Page 603] [\q 603/]      bhàvetabbanti
me
Bhikkhave -pe- bhàvitanti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuü udapàdi
-pe- àloko udapàdã"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Pà: tena hi "dvàdasavatthukaü ¤àõaü lokuttara"nti. 

¥àõa kathà niññhità. 

Vãsatimo vaggo niññhito. 

Tassuddànaü: 

Màtughàtako ànantariko, pitughàtako ànantariko, arahantughàtako ànantariko,
lohituppàdako ànantariko, saïghabhedako ànantariko, natthi puthujjanassa ¤àõaü, natthi
nirayesu nirayapàlà, atthi devesu tiracchànagatà, pa¤caïgiko maggo, dvàdasavatthukaü
¤àõaü lokuttaranti. 

Catuttho paõõasako. [PTS Page 604] [\q 604/]      

1. Dukkhanirodhaü-sãmu. 

[A.] Mahàvaggasaüyutta-dhammacakkappavattanasuttaü. 

[BJT Page 450] [\x 450/]     

Ekavãsatimo vaggo. 

21. 1. 

Sàsana kathà. 

1. Sa. Pu: sàsanaü navaü katanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: satipaññhànaü navaü katanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sàsanaü navaü katantã. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: sammappadhànà-peiddhipàdà-peindriyà -pe- balà
-Pe- bojjhaïgà navaü katà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: pubbe akusalaü pacchà kusalaü katanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: pubbe sàsavaü-pe- sa¤¤ojaniyaü1 -peganthanãyaü2-pe-
Oghanãyaü3 -pe- yoganãyaü4 -pe nãvaraõiyaü5 -pe-
Paràmaññhaü -pe- upàdàniyaü -pesaükilesikaü. 6
Pacchà asaïkilesikaü katanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi koci tathàgatassa sàsanaü navaü karoti'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi koci satipaññhàne navaü karoti'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi koci sammappadhàne -peiddhipàde -pe-
Indriye-pe- bale -pe- bojjhaïge navaü karotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Sa¤¤ojanãyaü - [pts. 2.] Gatthaniyaü -sãmu, machasaü, 3. Oghaniyaü -sãmu, machasaü 
4. Yoganiyaü -sãmu, machasaü. 5. Nãvaraõiyaü -[pts. 6.] Saükilesiyaü - [pts] machasaü. 

[BJT Page 452. [\x 452/]     ] 

Pa. Anu: atthi koci pubbe akusalaü pacchà kusalaü karotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi koci pubbe sàsavaü -pesaükilesikaü pacchà 
Asaükilesikaü karotã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: labbhà tathàgatassa sàsanaü puna navaü kàtunti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: labbhà satipaññhànà puna navaü kàtunti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà sammappadhànà-peiddhipàdà-pe-indriyà -pe-
Balà -pe- bojjhaïgà puna navaü kàtunti. [PTS Page 605] [\q 605/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà pubbe akusalaü pacchà kusalaü kàtunti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhà pubbe sàsavaü -pe- saükilesikaü pacchà
Asaükilesikaü kàtunti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sasàna kathà niññhità. 

[BJT Page 454] [\x 454/]     

21. 2. 

Avivitta kathà. 

1. Sa. Pu: putujjano tedhàtukehi dhammehi avivitto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: puthujjano tedhàtukehi phassehi -petedhàtukàhi vedanàhi
-Pe- sa¤¤àhi -pe- cetanàhi -pecittehi -pe-
Saddhàhi -pe- viriyehi -pe- satihi -pesamàdhãhi -pe-
Tedhàtukàhi pa¤¤àhi avivitto'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: putujjano tedhàtukehi dhammehi avivitto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: yasmiü khaõe puthujjano cãvaraü deti, tasmiü khaõe pañhamaü
Jhànaü upasampajja viharati-peàkàsàna¤càyatanaü 
Upasampajjaviharatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: yasmiü khaõe putujjano piõóapàtaü deti -pesenàsanaü 
Deti -pe- gilànapaccayabhesajjaparikkhàraü deti, tasmiü 
Khaõe catutthaü jhànaü upasampajja viharati -pe- nevasa¤¤à
Nàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Pa. Pu: na vattabbaü puthujjano tedhàtukehi dhammehi avivitto'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Añu: puthujjanassa rupadhàtuaråpadhàtugaü kammaü pari¤¤àtanti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "puthujjano tedhàtukehi dhammehi avivitto"ti. 

Avivitta [PTS Page 606] [\q 606/]      kathà niññhità. 

[BJT Page 456] [\x 456/]     

21. 3. 

Sa¤¤ojana kathà. 

1. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya arahattappattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi ki¤ci sakkàyadiññhiü appahàya -pevicikicchaü appahàya
-Pe- sãlabbataparàmàsaü appahàya -peràgaü appahàya
-Pe- dosaü appahàya -pe- mohaü appahàya -pe-
Anottappaü appahàya arahattappattã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya arahattappattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà saràgo sadoso samoho samàno samakkho
Sapaëàpo saupàyàso sakileso'ti. 
Pa. Pañi na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà niràgo niddoso nimmoho nimmàno
Nimmakkho nippaëàso nirupàyàso nikkileso'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà niràgo -pe nikkileso, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya
Arahattappattã"ti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaü "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya arahattappa
Ttã"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: arahà sabbaü buddhavisayaü jànàtã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya arahattappattã"ti. 

Sa¤¤ojana kathà niññhità. 

[BJT Page 458] [\x 458/]     

21. 4. 

Iddhi kathà. 

1. Sa. Pu: atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 607] [\q 607/]      
Sa. Anu: "niccapaõõarukkhà hontu"ti atthi adhippàya iddhi buddhànaü
Và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: niccapupphà rukkhà hontu -pe niccaphalità rukkhà 
Hontu-pe- niccaü juõhaü hotu -pe niccaü khemaü
Hotu -pe- niccaü subhikkhaü hotu-pe niccaü suvatthi
Hotu"ti atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü và"ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: "uppanno phasso mà nirujjhã"ti atthi adhippàyaiddhi
Buddhànaü và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: uppannà vedanà -pe- sa¤¤à -pe cetanà -pe-cittaü
-Pe- saddhà -pe- viriyaü -pe- sati -pesamàdhi -pe-
Pa¤¤à mà nirujjhi"ti. Atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và
Sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 460] [\x 460/]     

Sa. Anu: råpaü niccaü hotu'ti atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và
Sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanà-pe- sa¤¤à-pe- saïkhàrà -pe vi¤¤àõaü niccaü
Hotu'ti atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaüvà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: jàtidhammà sattà mà jàyiüså'ti atthi adhippàya iddhi-pe-
Jaràdhammà sattà mà jiyiüså'ti1 -pevyàdhidhammà sattà 
Mà vyàdhiüså'ti -pe- maraõaü dhammà sattà mà mãyiüså'ti
Atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü và'ti. 
Pa. Pañi- na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaü atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và sàvakànaü 
Và'ti. [PTS Page 608] [\q 608/]      
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu àyasmà piëindhavaccho ra¤¤o màgadhassa seniyassa
Bimbisàrassa pàsàdaü suvaõõanetvava adhimucci, suvaõõo ca 
Pana àsã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci àyasmà piëindavaccho ra¤¤o màgadhassa seniyassa
Bimbisàrassa pàsàdaü suvaõõanetvava adhimucci, suvaõõo ca 
Pana àsi, 
Pa. Pà: tena vata re vattabbe "atthi adhippàyaiddhi buddhànaü và
Sàvakànaü và"ti. 

Iddhi kathà niññhità. 

1. Màjariüsu-sãmu, [pts.] Màjiriüså'ti -machasaü. 

[BJT Page 462] [\x 462/]     

21. 5. 

Buddha kathà. 

1. Sa. Pu: atthi buddhànaü buddhehi hãnàtirekatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: satipaññhànato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammappadhànato -peiddhipàdato-peindriyato
-Pe- balato -pe- bojjhaïgato -pevasãbhàvato
-Pe- sabba¤¤uta¤àõadassanato'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Buddha kathà niññhità. 

[BJT Page 464] [\x 464/]     

21. 6. 

Sabbadisà kathà. 

1. Sa. Pu: sabbà disà buddhà tiññhantã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: puratthimàya disàya buddho tiññhatã'ti. 1
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: puratthimàya disàya buddho tiññhatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kinnàmo so bhagavà, kiü jacco, kiü gotto, 
Kinnàmà [PTS Page 609] [\q 609/]      tassa bhagavato màtàpitaro, kinnàmaü tassa
Bhagavato sàvakayugaü, konàmo tassa bhagavato sàvakayugaü, konàmo tassa bhagavato
upaññhàko, kãdisaü
Cãvaraü dhàreti, kãdisaü pattaü dhàreti, katarasmiü gàme và
Nigame và nagare và raññhe và janapade và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: dakkhiõàya disàya -pe- pacchimàya disàya -peuttaràya 
Disàya -pe- heññhimàya disàya buddho tiññhitã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: dakkhiõàya disàya -pe- pacchimàya disàya -peuttaràya 
Disàya -pe- heññhimàya disàya buddho tiññhati'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: heññhimàya disàya buddho tiññhatãti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: kinnàmo so bhagavà -pe- janapade và'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: uparimàya disàya buddho tiññhatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: uparimàya disàya buddho tiññhatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: càtummahàràjike tiññhati -petàvatiüse tiññhati -pe-
Yàme tiññhati -pe- tusite tiññhati -pe nimmàõaratiyà
Tiññhati -pe- paranimmita vasavattiyà tiññhati -pe-buhmaloke
Tiññhatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sabbadisà kathà niññhità. 

1. Buddho tiññhàtã'ti [pts]

[BJT Page 466] [\x 466/]     

21. 7. 

Dhamma kathà. 

1. Sa. Pu: sabbe dhammà niyatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchattaniyatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi aniyato ràsã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi aniyato ràsã'ti. [PTS Page 610] [\q 610/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi aniyato ràsi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "sabbe dhammà niyatà"ti. 

2. Sa. Pu: sabbe dhammà niyatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu tayo ràsã vuttà bhagavatà: micchattaniyato ràsi, 
Sammattaniyato ràsi, aniyato ràsã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci tayo ràsã vuttà bhagavatà: micchatta niyato ràsi, 
Sammattaniyato ràsi, aniyato ràsã'ti. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "sabbe dhammà niyatà"ti. 

3. Sa. Pu: råpaü råpaññhena niyatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

[BJT Page 468] [\x 468/]     

Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: vedanà-pe- sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pevi¤¤àõà
Vi¤¤àõaññhena niyatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaü 'råpaü råpaññhena niyataü -pevedanà 
-Pe-sa¤¤à -pe- saïkhàrà -pe vi¤¤àõaü vi¤¤àõaññhena
Niyata"nti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: råpaü hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, saïkhàrà 
Honti, vi¤¤àõaü hoti, vedanà -pe sa¤¤à -pe-
Saïkhàrà -pe- vi¤¤àõaü -pe- råpaü hoti, vedanà
Hoti, sa¤¤à hoti, saïkhàrà hontã"ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pañi: tena hi råpaü råpaññhena niyataü, vedanà -pe sa¤¤à
-Pe- saïkhàrà -pe- vi¤¤àõaü vi¤¤àõaññhena niyatanti. 

Dhamma [PTS Page 611] [\q 611/]      kathà niññhità. 

[BJT Page 470] [\x 470/]     

21. 8. 

Kamma kathà 

1. Sa. Pu: sabbe kammà niyatà'ti 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchattaniyatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi aniyato ràsi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi aniyato ràsi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci atthi aniyato ràsi'ti. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "sabbe kammà niyatà"ti. 
2. Sa. Pu: sabbe kammà niyatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu tayo ràsi vuttà bhagavatà: micchatta niyato ràsi, 
Sammattaniyato ràsi, aniyato ràsi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci tayo ràsi vuttà bhagavatà: micchattaniyato ràsi, sammattaniyato ràsi, aniyato
ràsi, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "sabbe kammà niyatà"ti. 

3. Sa. Pu: diññhadhammavedaniyaü kammaü diññhadhammavedanãyaññhena niyatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchatta niyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: upapajjavedanãyaü kammaü -peaparàpariyavedanãyaü kammaü
Aparàpariyavedanãyaññhena niyatanti(
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: micchattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaü "diññhadhammavedaniyaü kammaü [PTS Page 612] [\q 612/]     
diññhamma vedaniyaññhena
Niyataü, upapajjavedanãyaü kammaü -peaparàpariyavedanãyaü
Kammaü aparàpariya vedanãyaññhena niyatanti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: diññhadhammavedanãyaü kammaü upapajjavedanãyaü hoti, aparàpariya
Vedanãyaü hoti-pe- upapajjavedaniyaü kammaü diññhadhammavedanãyaü hoti,
aparàpariyavedaniyaü hoti -pe- aparàpariyavedaniyaü
Kammaü diññhadhammavedaniyaü hoti, upapajjavedanãyaü hotã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "diññhadhammavedanãyaü kammaü diññhammavedanãyaññhena niyataü, 
Upapajjavedanãyaü kammaü -peaparàpariyavedanãyaü kammaü
Aparàpariya vedanãyaññhena niyatanti. 

Kamma kathà niññhità. Ekavãsatimo vaggo niññhito. 

Tassa uddànaü. 

Sàsanaü navaü kataü- atthi koci tathàgatassa sàsanaü navaü karotilabbhà tathàgatassa 
Sàsanaü puna navaü kàtuü, putujjano tedhàtukehi dhammehi avivitto, atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü
appahàya arahattappatti, atthi adhippàyiddhi buddhànaü và sàvakànaü và, 
Atthi buddhànaü buddhehi hãnàtirekatà, sabba disà buddhà tiññhanti, sabbe dhammà
niyatà, sabbe kammà niyatà'ti. [PTS Page 613] [\q 613/]      

[BJT Page 474] [\x 474/]     

Dvàvãsatimo vaggo. 

22. 1. 

Parinibbàna kathà. 

1. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya parinibbànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi ki¤ci sakkàyadiññhiü appahàya -pe anottappaü
Appahàya parinibbànanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya parinibbànanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà saràgo -pe- sakileso'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà niràgo -pe nikkileso'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà niràgo. . . Nikkileso, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya
Parinibbàna"nti. 

3. Pa. Pu: na vattabbaü" atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya parinibbà
Na"nti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: arahà sabbaü buddhavisayaü jànàtã'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi "atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya parinibbàna"nti. 

Parinibbàna kathà niññhità. 

[BJT Page 476] [\x 476/]     

22. 2. 
Kusalacitta kathà. 

1. Sa. Pu: arahà kusalacitto parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà pu¤¤àbhisaïkhàraü abhisaïkharonto, 1 àne¤jàbhi
Saïkhàraü abhisaïkharonto, gati saüvattaniyaü [PTS Page 614] [\q 614/]      kammaü 
Karonto, bhavasaüvattaniyaü kammaü karonto, issariya
Saüvattaniyaü kammaü karotto, àdhipaccasaüvattaniyaü2
Kammaü karonto, mahàbhogasaüvattaniyaü kammaü karonto, mahàparivàrasaüvattaniyaü
kammaü karonto, 
Devasobhaggiyasaüvattaniyaü kammaü karonto, manussasobha
Ggiyasaüvattaniyaü kammaü karonto parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: arahà kusalacitto parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà àcinanto apacinanto pajahanto upàdiyanto3
Visinento ussinento vidhåpento saüdhåpento
Parinibbàyatã"ti. 

Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà nevàcinàti na apacinàti apacinitvà ñhito'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà nevàcinàti na apacinàti apacinitvà ñhito, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "arahà kusalacitto 
Parinibbàyatã"ti. 

1. Abhisaükaronto -sãmu, 2. Adhipaccasaüvattaniyaü - sãmu, machasaü, [pts.] 
3. Uppàdiyanto-simu

[BJT Page 478] [\x 478/]     

3. Sa. Anu: nanu arahà neva pajahati na upàdiyati pajahitvà ñhito -pe-
Neva visineti na ussineti visinetvà ñhito -pe- nanu
Arahà neva vidhåpeti na saüdhåpeti vidhåpetvà ñhito'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà neva vidhåpeti na saüdhåpeti vidhåpetvà ñhito. 
Sa. Pà: ne ca vata re vattabbe "arahà kusalacitto parinibbàyati"ti. 

4. Pa. Pu: na vattabbaü "arahaü kusalacitto parinibbàyatã"ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu arahà upaññhitasati1 sato sampajàno parinibbàyatã'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci arahà upaññhitasati sato sampajàno parinibbàyati. 
Pa. Pà: tena vata2 re vattabbe "arahà kusalacitto parinibbàyati"ti. 

Kusalacitta [PTS Page 615] [\q 615/]      kathà niññhità. 

1. Upaññhitassati-simu. Machasaü 2. No ca vata re -sã. Mu. 

[BJT Page 480] [\x 480/]     

22. 3. 
âne¤ja kathà. 

1. Sa. Pu: arahà àne¤je ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu arahà pakaticitte ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà pakaticitte ñhito parinibbàyati, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "arahà àne¤jeñhito
Parinibbàyatã"ti. 

2. Sa. Pu: arahà àne¤je ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà kiriyamaye ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà vipàkacitte ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci arahà vipàkacitte ñhito parinibbàyati, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "arahà àne¤jeñhito
Parinibbàyatã"ti. 

3. Sa. Pu: arahà ane¤je ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahà kiriyàbyàkate citte ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahà vipàkàbyàkate citte ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

[BJT Page 482. [\x 482/]     ] 

Sa.  ha: ha¤ci arahà vipàkàbyàkate citte ñhito parinibbàyati. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "arahà ànejjeñhito
Parinibbàyatã"ti. 

4. Sa. Pu: arahà àne¤je ñhito parinibbàyatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà
Sa. Anu: nanu bhagavà catutthajjhànà vuññhahitvà samanantarà parinibbu
To'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci bhagavà catutthajjhànà vuññhahitvà samanantarà parinibbuto, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "arahà àne¤jeñhito
Parinibbàyatã"ti. 

âne¤ja [PTS Page 616] [\q 616/]      kathà niññhità. 

[BJT Page 484] [\x 484/]     

22. 4. 

Dhammàbhisamaya kathà. 

1 Sa. Pu: atthi gabbhaseyyàya dhammàbhisamayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi gabbhaseyyàya dhammadesanà, dhamsamavaõaü, dhammasàkacchà, 
Paripucchà, sãlasamàdànaü, indriyesu guttadvàratà, bhojane
Matta¤¤åtà, pubbarattàpararattaü jàgariyànuyogo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi gabbhaseyyàya dhammadesanà, dhammasavaõaü -pe-
Pubbarattàpararattaü jàgariyànuyogo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci natthi gabbhaseyyàya dhammadesanà, dhammasavaõaü -pe-
Pubbarattàpararattaü jàgariyànuyogo, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe " atthi gabbhaseyyàya dhammàbhi
Samayo"ti. 

2. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyàya dhammàbhisamayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu dve paccayà sammàdiññhiyà uppàdàya. 1 Parato ca
Ghoso yoniso ca manasikàro'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci dve paccayà sammàdiññhiyà uppàdàya. 1 Parato ca
Ghoso yoniso ca manasikàro, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "atthi gabbhaseyyàya dhammàbhisamayo"ti. 

3. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyàya dhammàbhisamayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: suttassa pamattassa muññhassatissa asampajànassa dhammàbhisamayo'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Dhammàbhisamaya kathà niññhità. 

1. Upàdàya -sãmu, [pts.] 

[BJT Page 486] [\x 486/]     

22 5-7

Tissopi kathà. 

1. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyàya arahattappattã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 617] [\q 617/]      
Sa. Anu: suttassa pamattassa muññhassatissa1 asampajànassa arahattappatti'ti
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi supinagatassa dhammàbhisamayo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: suttassa pamattassa muññhassatissa1 asampajànassa dhammàbhisamayo'ti. Pa. Pañi:
na hevaü vattabbe -pe
Tissopi kathà niññhità. 

Muññhasatissa -simu -[pts]

[BJT Page 488] [\x 488/]     

22. 8. 

Abyàkata kathà. 

1. Sa. Pu: sabbaü supinagatassa cittaü abyàkatanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: supinantena pàõaü haneyyà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci supinantena pàõaü haneyya, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "sabbaü supinagatassa cittaü
Abyàkata"nti. 

2. Sa. Pu: supinantena adinnaü àdiyye -pemusà bhaõeyya -pe-
Pisuõaü1 bhaõeyya -pe- pharusaü bhaõeyya -pe- samphaü
Palapeyya2 -pe- sandhiü chindeyya -pe nillopaü hareyya
-Pe- ekàgàrikaü kareyya -peparipatthe tiññheyya -pe-
Paradàraü gaccheyya -pe- gàmaghàtakaü kareyya -pe nigamaghàtakaü kareyya -pe-
supinantena methunaü dhammaü 
Pitaseveyya-pe- supinagatassa asuci mucceyya -pe- supina
Ntena dànaü dadeyya -pe- civaraü dadeyya -pe- piõóapàtaü
Dadeyya -pe- senàsanaü dadeyya -pegilànapaccayabhesajja
Parikkhàraü dadeyya -pe- khàdanãyaü dadeyya -pe- bhojanãyaü
Dadeyya-pe- pànãyaü dadeyya -pecetiyaü vandeyya -pe-
Cetiye màlaü àropeyya -pegandhaü àropeyya 
-Pe- vilepanaü àropeyya pe cetiyaü abhidakkhiõaü 
Kareyyà'ti. [PTS Page 618] [\q 618/]      
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci supinantena cetiyaü abhidakkhiõaü kareyya, 
Sa. Pà: ne ca vata re vattabbe "sabbaü supinagatassa cittaü abyàka
Ta"nti. 

1. Pisuõaü -sãmu. 2. Samphaü phàlàpeyya - sãmu, samphappalàpeyya - [pts.] 

[BJT Page 490] [\x 490/]     

3. Pa. Pu: na vattabbaü "sabbaü supinagatassa cittaü abyàkata"nti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: nanu supinagatassa cittaü abbohàriyaü vuttaü bhagavatà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa.  ha: ha¤ci supinagatassa cittaü abbohàriyaü vuttaü bhagavatà, 
Pa. Pà: tena1 vata re vattabbe "sabbaü supinagatassa cittaü 
Abyàkata"nti. 

Abyàkata kathà niññhità. 

1. No ca -sãmu, 

[BJT Page 492. [\x 492/]     ] 

22. 9. 

âsevanapaccaya kathà. 

1. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "pàõàtipàto bhikkhave àsevito
Bhàvito bahulãkato nirayasaüvattaniko tiracchànayonisaüvatta
Niko pettivisayasaüvattaniko, yo sabbalahuso 
Pàõàtipàtassa vipàko manussabhåtassa appàyukasaüvattaniko
Hotã"ti[a.] Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "atthi kàci àsevanapaccayatà"ti. 

2. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà' "adinnàdànaü bhikkhave asevitaü bhàvitaü
Bahulãkataü nirayasaüvattanikaü tiracchànayonisaüvattanikaü 
Pettivisayasaüvattanikaü, yo sabbalahuso adinnàdànassa 
Vipàko manussabhåtassa bhegabyasanasaüvattaniko hoti -pe-
Yo sabbalahuso kàmesu micchàcàrassa vipàko manussa
Bhåtassa sapattaverasaüvattaniko hoti -peyo sabba
Lahuso musàvàdassa [PTS Page 619] [\q 619/]      vipàko manussabhåtassa
abhåtabbhakkhàna
Saüvattaniko1 hoti -pe- yo sabbalahuso pisunàya
Vàcàya vipàko manussabhåtassa mittehi bhedanasaüvattaniko
Hoti -pe- yo sabbalahuso pharusàya vàcàya vipàko 
Manussabhåtassa amanàpasaddasaüvattaniko hoti -pe-
[A.] Aññhakaïguttara - duccaritavipàkasutta 
Abbhutababhakkhànasaüvattanikeü - sãmu, [pts.] 

[BJT Page 494] [\x 494/]     

Yo sabbalahuso samphappalàpassa1. Vipàko manussabhåtassa 
Anàdeyyavàcasaüvattaniko hoti. Suràmerayapànaü bhikkhave
Asevitaü -pe- yo sabbalahuso suràmerayapànassa 
Vipàko manussabhåtassa ummattakasaüvattaniko hotã"ti, [a]
Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi atthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 

3. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "micchàdiññhi bhikkhave àsevità bhàvità
Bahulãkatà nirayasaüvattanikà tiracchànayonisaüvattanikà 
Pettivisayasaüvattanikà"ti. Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "atthi kàci àsevanapaccayatà"ti. 

4. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "micchàsaükappo -pemicchàsamàdhi
Bhikkhave àsevito bhàvito -pepettivisayasaüvattana 
Nikà"ti. Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "atthi kàci àsevanapaccayatà"ti. 

4. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà"ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà "micchàsaükappo -pemicchàsamàdhi
Bhikkhave àsevito bhàvito -pepettivisayasaüvatta
Niko"ti attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi atthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 

5. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 

1. Samphappalàpassa - sãmu. [A.] Aññhakaïguttaraduccaritavipàkasutta. 

[BJT Page 496] [\x 496/]     

Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà: "sammàdiññhi bhikkhave àsevità bhàvità
Bahulãkatà amatogadhà hoti amataparàyanà amatapariyosàna"ti. Sa. Pà: tena hi "atthi kàci
àsevanapaccayatà"ti. 

6. Sa. Pu: natthi kàci àsevanapaccayatà'ti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: nanu vuttaü bhagavatà' sammàsaükappo bhikkhave àsevito
Bhàvito bahulãkato -pe- sammàsamàdhi bhikkhave àsevito
Bhàvito bahulãkato [PTS Page 620] [\q 620/]      amatogadho hoti amataparàyano
Amatapariyosàno"ti. Atthe'va suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi "atthi kàci àsevanapaccayatà"ti. 

âsevanapaccaya kathà niññhità. 

[BJT Page 498] [\x 498/]     

22. 10. 

Khaõika kathà. 

1. Sa. Pu: vakacittakkhaõikà sabbe dhammà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: citte mahàpañhavã saõñhàti, mahàsamuddo saõñhàti, 
Sinerupabbataràjà saõñhàti, àpo saõñhàti, tejo
Saõñhàti, vàyo saõñhàti, tiõakaññhavanappatayo1
Saõñhahantã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: eka cittakkhaõikà sabbe dhammà'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: cakkhàyatanaü cakkhuvi¤¤àõena sahajàtanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: cakkhàyatanaü cakkhuvi¤¤àõena sahajàtanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu àyasmà sàriputto etadavoca: "ajjhattika¤ce2
âvuso cakkhuü aparibhinnaü hoti, bahirà ca rupà na 
âpàthaü àgacchanti, no ca tajjo samannàhàro hoti, 
Neva tàva tajjassa vi¤¤àõabhàgassa3 pàtubhàvo hoti. 
Ajjhattika¤ceva àvuso cakkhuü aparibhinnaü hoti, bàhirà ca råpà àpàthaü àgacchanti, no ca
tajjo
Samannàhàro hoti, neva tàva tajjassa vi¤¤àõabhàgassa. 3
Pàtubhàvo hoti. Yato ca kho àvuso, ajjhatti
Ka¤ceva cakkhuü aparibhinnaü hoti, bàhirà ca råpà àpàthaü
âgacchanti, tajo ca samannà hàro hoti, evaü tajjassa
Vi¤¤àõabhàgassa pàtubhàvo hotã"ti. [A] attheva suttanto'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü: "cakkhàyatanaü cakkhuvi¤¤àõena sahajà
Ta"nti. 

1. Tiõakaññhavanappatiyo- sãmu, machasaü, [pts.] 
2. Ajjhattika¤ceva -sãmu, machaùaü. 
3. Vi¤¤àõabhàvassa-sãmu. 
[A.] Majjhimanikàya-mahàhatthipadopama sutta. 

[BJT Page 500] [\x 500/]     

4. Sa. Pu: ekacittakkhaõikà sabbe dhammàti. 
Pa. Pañi: àmantà. 
Sa. Anu: sotàyatanaü -pe- ghànàyatanaü -pejivhàyatanaü -pe-
Kàyàyatanaü kàyavi¤¤àõena sahajàtanti. [PTS Page 621] [\q 621/]      
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kàyàyatanaü kàyavi¤¤àõena sahajàtanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu àyasmà sàriputto etadavoca: 
"Ajjhattiko ce 1 àvuso, kàyo aparibhinno hoti, 
Bàhirà ca phoññhabbà na apàthaü àgacchanti, no ca -pe-
Ajjhattiko ceva àvuso kàyo aparibhinno hoti. 
Bàhirà ca phoññhabbà àpàthaü àgacchanti, no ca -pe-
Yato ca ko àvuso, ajjhattiko ceva kàyo
Aparibhinno hoti bàhirà ca phoññhabbà àpàthaü
âgacchanti, tajjo ca samannàhàro hoti, evaü
Tajjassa vi¤¤àõabhàgassa pàtubhàvo hotã"ti[a] attheva
Suttanto'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Pà: tena hi na vattabbaü "kàyàyatanaü kàyavi¤¤àõena sahajàta'nti. 
6. Pa. Pu: na vattabbaü ekacittakkhaõikà sabbe dhammà'ti. 
Sa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Pa. Anu: sabbe dhammà niccà dhuvà sassatà aviparinàma dhammà'ti. 
Sa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Pa. Pà: tena hi ekacittakkhaõikà sabbe dhammà"ti. 

Khaõika kathà niññhità. 

Dvàvãsatimo vaggo niññhito. 

Tassuddànaü: 

"Atthi ki¤ci sa¤¤ojanaü appahàya parinibbànaü, arahà kusalaü citto parinibbàyati, 
Arahà anejke ñhito parinibbàyati, atthi gabbhaseyyàya dhammàbhisamayo, atthi
gabbhaseyyàya arahattappatti, atthi supinagatassa dhammàbisamayo, atthi supinagatassa
arahattappatti, sabbaü supinagatassa cittaü abyàkataü, 
Natthi kàci àsevanapaccayatà, ekacittakkhaõikà sabbe dhammà. [PTS Page 622] [\q 622/]  
   

1. Ceva-sãmu, machasaü. 
[A.] Majjhimanikàya-mahàhatthipadopama sutta. 

[PTS Page 622] [\q 622/]     
[BJT Page 502] [\x 502/]     

Tevãsatimo vaggo

23. 1. 

Ekàdhippàya kathà. 

1. Sa. Pu: ekàdhippàyena1 methuno dhammo patisevitabbo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ekàdhippàyena assamaõena2 hotabbaü abikkhunà hotabbaü
Jinnamålena3 hotabbaü pàràjikena hotabbanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ekàdhippàyena methuno dhammo patisevitabbo'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: ekàdhippàyena pàõo hantabbo -peadinnaü àdiyitabbaü
-Pe-musà bhaõitabbà -pe- pisuõaü bhaõitabbaü -pe- pharusaü
Bhaõitabbaü -pe- samphaü palapitabbaü -pesandhi cheditabbo4
-Pe- nillopaü kàtabbaü -pe ekàgàrikaü kàtabbaü
-Pe- paripanthe ñhàtabbaü -peparadàro gantabbo -pe-
Gàmaghàto5 kàtabbo -pe nigamaghàto6 kàtabbo'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Ekàdhippàyakathà niññhità. 

1. Ekàdhippàyo-[pts.] 
2. Asamanena -sãmu, 
3. Jindamålena -simu, 
4. Cheditabbà-sãmu, [pts]
5. Gàmaghàtako -simu, machaùaü, syà
6. Nigamaghàtako-simu. Machasaü, syà. 

[BJT Page 504. [\x 504/]     ] 

23. 2. 

Arahantavaõõa kathà. 

1. Sa. Pu: arahantànaü vanõena amanussà methunaü dhammaü patisevantã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: arahantànaü vaõõena amanussà pàõaü hanantã -peadinnaü
âdiyanti -pe- musà bhaõanti -pe-pisuõaü bhaõanti -pe pharusaü bhaõanti -pe-
samphaüpalapanti -pe- sandhiü chindanti
-Pe- nillopaü haranti -pe ekàgàrikaü karonti -pe-
Paripatthe tiññhanti -pe- paradàraü gacchanti -pe gàmaghàtaü karonti -pe- nigamaghàtaü
karontã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Arahantavaõõakhathà [PTS Page 623] [\q 623/]      niññhità. 

[BJT Page 506] [\x 506/]     

23. 3. 
Issariyakàmakàrità1 kathà. 

1. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu vinipàtaü gacchatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu nirayaü gacchati-pe-
Sa¤jivaü gacchati -pe- kàlasuttaü gacchati-petàpanaü gacchati
-Pe- patàpanaü2 gacchati -pe- saïghàtaü gacchati -pe-
Roruvaü gacchati -pe- avãciü gacchatã'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu vinipàtaü gacchati'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu vinipàtaü gacchatã'ti
Attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci bodhisatto issariyakàmakàritàhetu vinipàtaü
Gacchatã'ti natthava suttanto. 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "bodhisatto issariyàmakàrità
Hetu vinipàtaü gacchatã"ti. 

3. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu gabbhaseyyaü okkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 3
Sa. Anu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu nirayaü upapajjeyya 
-Pe- tiracchànayonãü uppajjeyyà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Issariyakàmakàrikàkathà-machaùaü
2. Mahàtàpanaü-machasaü
3. âmantà-natthi [pts.] 

[BJT Page 508] [\x 508/]     

4. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu gabbhaseyyaü okkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bodhisatto iddhimàti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: bodhisatto iddhimàti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bodhisattena1 chandiddhipàdo bhàvito -pe- 
Viriyiddhipàdo -pecittiddhipàdo-pevãmaüsiddhipàdo
Bhàvito'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
[PTS Page 624] [\q 624/]      
6. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu gabbhaseyyaü okkamatã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakàmakàritàhetu gabbhaseyyaü okkamatã'ti
Attheva suttanto'ti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa.  ha: ha¤ci 'bodhisatto issariyakàmakàritàhetu gabbhaseyyaü
Okkamatã'ti nattheva suttanto, 
Sa. Pà: no ca vata revattabbe "bodhisatto issariyakàmakàritàhetu gabbhaseyyaü okkamatã"ti. 

7. Sa. Pu: bodhisatto bassariyakàmakàritàhetu dukkarakàrikaü àkàsã'ti
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakàmakàritàhotu sassato lokoti
Pccàgacchi2 asassato lokoti -peantavà lokoti
-Pe- anantavà lokoti -pe- taü jãvaü taü sarãranti
-Pe- a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti -pehoti tathàgato
Parammaraõàti -pe- neva hoti na na hoti tathàgato
Parammaraõàti paccàgacchiti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

1. Bodhisatto -sãmu. 
2. Pacchàga¤ji - [pts]

[BJT Page 510] [\x 510/]     

8 Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu dukkarakàrikaü akàsi'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakàmakàritàhetu dukkarakàrikaü 
Akàsã'ti nattheva suttanto. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa.  ha: 'ha¤ci bodhisatto issariyakàmakàritàhetu dukkarakàrikaü
Akàsã'ti natthava suttanto, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe 'bodhisatto issariyakàmakàritàhetu dukkarakàrikaü akàsã'ti. 

9. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu aparantapaü akàsi, 
A¤¤aü satthàraü uddãsã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu sassato lokoti
Paccàgacchi [PTS Page 625  [\q 625/]     -@]pa- neva hoti na na hoti tathàgato
Parammaraõà'ti paccàgacchi'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: bodhisatto issariyakàmakàritàhetu a¤¤aü satthàraü 
Uddisã'ti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakàmakàritàhetu a¤¤aü satthàraü uddisã'ti attheva suttantoti. 
Pa. Pañi: natthi. 
Sa.  ha: 'ha¤ci bodhisatto issariyakàmakàritàhetu a¤¤aü satthàraü
Uddãsã'ti nattheva suttanto, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "bodhisatto issariyakàmakàritàhetu a¤¤aü satthàraü uddãsã'ti. 

Issariyakàmakàrità kathà niññhità. 

[BJT Page 512] [\x 512/]     

23. 4. 

Patiråpa kathà. 

1. Sa. Pu: attha na ràgo ràgapatiråpakoti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: atthi na phasso phassapatirupako, attha na vedanà
Vedanàpatiråpakà, atthi na sa¤¤à sa¤¤àpatirupakà, atthi na cetanà cetanàpatiråpakà, atthi na
cittaü cittapatiråpakaü, 
Atthi na saddhà saddhàpatirupakà, atthi na viriyaü viriyapati
Råpakaü, atthi na sati satipatiråpakà, atthi na samàdhi
Samàdhipatirupako, atthi na pa¤¤à pa¤¤àpati råpakà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi na doso dosapatiråpako-peatthi na moho
Mohapatiråpako -pe- atthi na kileso kilesapatiråpako'ti. Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 626]
[\q 626/]      
Sa. Anu: atthi na phasso phassapatiråpako -peatthi na pa¤¤à
Pa¤¤àpatiråpakà'ti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-

Patirupa kathà niññhità. 

[BJT Page 514] [\x 514/]     

23. 5. 

Aparinipphanna kathà. 

1. Sa. Pu: råpaü aparinipphannanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: råpaü na aniccaü, na saïkhataü, na pañiccasamuppannaü, na
Khayadhammaü, na vayadhammaü, na viràgadhammaü, na nirodhadhammaü, 
Na viparinàmadhammanti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu råpaü aniccaü saïkhataü pañiccasamuppannaü khayadhammaü
Vayadhammaü viràgadhammaü nirodhadhammaü viparinàmadhammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci råpaü aniccaü saïkhataü -peviparinàmadhammaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "råpaü aparinipphanna"nti. 

2. Sa. Pu: dukkha¤¤eva parinipphannanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu "yadaniccaü taü dukkhaü? Vuttaü bhagavatà, råpaü
Aniccanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci "yadaniccaü taü dukkhaü"vuttaü bhagavatà, råpaü aniccaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "dukkha¤¤eva parinipphanna"nti. 

[BJT Page 516] [\x 516/]     

3. Sa. Pu: vedanà -pe- sa¤¤à -pesaïkhàrà -pe- vi¤¤àõaü
-Pe- cakkhàyatanaü -pe- dhammàyatanaü -pecakkhudhàtu
-Pe- dhammadhàtu -pe- cakkhundriyaü -pea¤¤àtàvindriyaü
Aparinipphannanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. [PTS Page 627] [\q 627/]      
Sa. Anu: a¤¤àtàvindriyaü na aniccaü -pe- na viparinàmadhamma'nti. 
Pa. Pañi: na hevaü vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu a¤¤àtàvindriyaü aniccaü saïkhataü -peviparinàmadhammanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci a¤¤àtàvindriyaü aniccaü saïkhataü pañiccasamuppannaü 
Khayadhammaü vayadhamma viràgadhammaü nirodhadhammaü viparinàmadhammaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "a¤¤àtàvindriyaü aparinipphanna"nti. 

4. Sa. Pu: drakkha¤¤eva parinipphannanti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa. Anu: nanu "yadaniccaü taü dukkhaü vuttaü bhagavatà, a¤¤àtàvindriyaü
Anicca'nti. 
Pa. Pañi¤¤à: àmantà. 
Sa.  ha: ha¤ci "yadaniccaü taü dukkhaü" vuttaü bhagavatà, a¤¤àtàvindriyaü
Aniccaü, 
Sa. Pà: no ca vata re vattabbe "dukkha¤¤eva parinipphanna"nti. 

Aparinipphanna kathà niññhità. 

Tevãsatimo vaggo niññhito. 
[BJT Page 518] [\x 518/]     

Tassa uddànaü: 

Ekàdhippàyena methuno dhammo patisevitabbo, 
Arahantànaü vaõõena amanussà methunaü dhammaü patisevanti. 
Bodhisatto issariyakàmakàritàhetu vinipàtaü gacchati, 
Gabbhaseyyaü okkamati dukkarakàrikaü akàsi aparantapaü akàsi
A¤¤aü satthàraü uddãsi atthi na ràgo ràgapatiråpako, 
Atthi na doso dosapatirupako atthi na moho mohapatiråpako, 
Atthi na kileso kilesapatiråpako. 
Råpaü aparinipphannaü a¤¤àtàvivdriyaü aparinipphannanti. [PTS Page 628] [\q 628/]      

(1)"Mahà niyàmo anusayà niggaho khuddakapa¤camo
Parappavàdamaddano suttamålasamàhità ujjotanà satthusamaye"ti. 

Kathàvatthuppakaraõe pa¤catiüsabhàõavàraü niññhitaü

Kathàvatthuppakaraõaü samattaü. 

Jaya(-