Dhammasangani
Based on the edition by Edward Müller, London : Pali Text Society 1885.
(Reprinted 1978)


Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 14.05.2016]


NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.


ADDITIONAL NOTE
Corrections in braces were already inserted in the original Dhammakaya file.


ANNOTATED VERSION IN PTS LAYOUT


#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
*<...>* = SUPERSCRIPT
\<...>\ = REDLINE


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________





DhammasaÇgaïÅ

#<[page 001]>#
%<                                 1>%
                           DHAMMA-SA§GA×I.
           Namo tassa Bhagavato Arahato SammÃsambuddhassa.
                              {MùTIKù.}
          KusalÃ dhammÃ, akusalÃ dhammÃ,avyÃkatÃ dhammÃ.
     SukhÃya vedanÃya sampayuttÃ dhammÃ, dukkhÃya veda-
nÃya sampayuttÃ dhammÃ, adukkham-asukhÃya vedanÃya
sampayuttÃ dhammÃ.
     VipÃkÃ dhammÃ, vipÃkadhammadhammÃ, nevavipÃka-na-
vipÃkadhammadhammÃ.
     UpÃdiïïupÃdÃniyÃ dhammÃ, anupÃdiïïupÃdÃniyÃ dhammÃ,
anupÃdiïïa-anupÃdÃniyÃ dhammÃ.
     SaÇkiliÂÂha-saÇkilesikÃ dhammÃ, {asaÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ}
dhammÃ, asaÇkiliÂÂha-asaÇkilesikÃ dhammÃ.
     Savitakka-savicÃrÃ dhammÃ, avitakka-vicÃramattÃ dhammÃ,
avitakka-avicÃrÃ dhammÃ.
     PÅti-sahagatÃ dhammÃ, sukha-sahagatÃ dhammÃ, upekkhÃ-
sahagatÃ dhammÃ.
     Dassanena pahÃtabbÃ dhammÃ, bhÃvanÃya pahÃtabbÃ
dhammÃ, neva dassanena na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ dhammÃ.
     Dassanena pahÃtabba-hetukÃ dhammÃ, bhÃvanÃya pahÃ-
tabba-hetukÃ dhammÃ, neva dassanena na bhÃvanÃya pahÃ-
tabba-hetukÃ dhammÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 002]>#
%<2                      DHAMMA-SA§GA×I.>%
     ùcaya-gÃmino dhammÃ, apacaya-gÃmino dhammÃ, nevÃ-
cayagÃmino na apacayagÃmino dhammÃ.
     SekkhÃ dhammÃ, asekkhÃ dhammÃ, neva sekkhÃ nÃsekkhÃ
dhammÃ.
     ParittÃ dhammÃ, mahaggatÃ dhammÃ, appamÃïÃ dhammÃ.
     ParittÃrammaïÃ dhammÃ, mahaggatÃrammaïÃ dhammÃ,
appamÃïÃrammaïÃ dhammÃ.
     HÅnÃ dhammÃ, majjhimÃ dhammÃ, {païÅtÃ} dhammÃ.
     MicchattaniyatÃ dhammÃ, sampattaniyatÃ dhammÃ, ani-
yatÃ dhammÃ.
     MaggÃrammaïÃ dhammÃ, maggahetukÃ dhammÃ, maggÃ-
dhipatino dhammÃ.
     UppannÃ dhammÃ, anuppannÃ dhammÃ, {uppÃdino} dhammÃ.
     AtÅtÃ dhammÃ, anÃgatÃ dhammÃ, paccuppannÃ dhammÃ.
     AtÅtÃrammaïÃ dhammÃ, anÃgatÃrammaïÃ dhammÃ, paccu-
ppannÃrammaïÃ dhammÃ.
     AjjhattÃ dhammÃ, bahiddhÃ dhammÃ, ajjhatta-bahiddhÃ
dhammÃ.
     AjjhattÃrammaïÃ dhammÃ, bahiddhÃrammaïÃ dhammÃ,
ajjhatta-bahiddhÃrammaïÃ dhammÃ.
     Sanidassana-sappaÂighÃ dhammÃ, anidassana-sappaÂighÃ
dhammÃ, anidassana-appaÂighÃ dhammÃ.
                         Tikaæ niÂÂhitaæ
     HetÆ dhammÃ, na hetÆ dhammÃ.
     SahetukÃ dhammÃ, ahetukÃ dhammÃ.
     Hetu-sampayuttÃ dhammÃ, hetu-vippayuttÃ dhammÃ.
     Hetu c' eva dhammÃ, sahetukÃ ca, sahetukÃ c' eva dhammÃ
na ca hetÆ.
     HetÆ c' eva dhammÃ hetu-sampayuttÃ ca, hetu-sampayuttÃ
c' eva dhammÃ na ca hetÆ.
     No hetÆ kho pana dhammÃ sahetukÃ pi ahetukÃ pi.
                         Hetu-gocchakaæ.
     SappaccayÃ dhammÃ, appaccayÃ dhammÃ.
     SaÇkhatÃ dhamma, asaÇkhatÃ dhammÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 003]>#
%<                            MùTIKù.                     3>%
     SanidassanÃ dhammÃ, anidassanÃ dhammÃ.
     SappaÂighÃ dhammÃ, appaÂighÃ dhammÃ.
     RÆpino dhammÃ, arÆpino {dhammÃ}.
     LokiyÃ dhammÃ, lokuttarÃ dhammÃ.
     Kenaci vi¤¤eyyÃ dhammÃ, kenaci na vi¤¤eyyÃ dhammÃ.
                        CÆÊantara-dukaæ.
     ùsavÃ dhammÃ, no ÃsavÃ dhammÃ.
     SÃsavÃ dhammÃ, anÃsavÃ dhammÃ.
     {ùsava-sampayuttÃ} {dhammÃ}, Ãsava-vippayuttÃ dhammÃ.
     ùsavÃ c' eva dhammÃ sÃsavÃ ca, sÃsavÃ c' eva dhammÃ no
ca ÃsavÃ.
     ùsavÃ c' eva dhammÃ Ãsava-sampayuttÃ ca Ãsava-sampa-
yuttÃ c' eva dhammÃ no ca ÃsavÃ.
     ùsava-vippayuttÃ kho pana dhammÃ sÃsavÃpi anÃsavÃpi.
                        ùsava-gocchakaæ.
     Sa¤¤ojanÃ dhammÃ, no sa¤¤ojanÃ dhammÃ.
     Sa¤¤ojaniyÃ dhammÃ, asa¤¤ojaniyÃ dhammÃ.
     {Sa¤¤ojanasampayuttÃ} dhammÃ, sa¤¤ojana-vippayuttÃ
dhammÃ.
     Sa¤¤ojanÃ c' eva dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ ca, sa¤¤ojaniyÃ c' eva
dhammÃ no ca sa¤¤ojanÃ.
     Sa¤¤ojanÃ c' eva dhammÃ sa¤¤ojana-sampayuttÃ ca, sÃ¤¤o-
jana-sampayuttÃ c' eva dhammÃ no ca sa¤¤ojanÃ.
     Sa¤¤ojana-vippayuttÃ kho pana dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ pi
asa¤¤ojaniyÃ pi.
                      Sa¤¤ojana-goacchakaæ.
     GanthÃ dhammÃ, no ganthÃ dhammÃ.
     GanthaniyÃ dhammÃ, aganthaniyÃ-dhammÃ.
     {Gantha-sampayuttÃ} dhammÃ, gantha-vippayuttÃ dhammÃ.
     GanthÃ c' eva dhammÃ ganthaniyÃ ca, ganthaniyÃ c' eva
dhammÃ no ca ganthÃ.
     GanthÃ c' eva dhammÃ gantha-sampayuttÃ ca, gantha-sam-
payuttÃ c' eva dhammÃ no ca ganthÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 004]>#
%<4                      DHAMMA-SA§GA×I.>%
     Gantha-vippayuttÃ kho pana dhammÃ ganthaniyÃ pi
aganthaniyÃ pi.
                        Gantha-gocchakaæ.
     OghÃ dhammÃ, no oghÃ dhammÃ.
     OghaniyÃ dhammÃ, anoghaniyÃ dhammÃ.
     {Ogha-sampayuttÃ} dhammÃ, ogha-vippayuttÃ dhammÃ.
     OghÃ c' eva dhammÃ oghaniyÃ ca, oghaniyÃ c' eva dhammÃ
no ca oghÃ.
     OghÃ c' eva dhammÃ ogha-sampayuttÃ ca, ogha-sampayuttÃ
c' eva dhammÃ no ca oghÃ.
     Ogha-vippayuttÃ kho pana dhammÃ oghaniyÃ pi anogha-
niyÃ pi.
                         Ogha-gocchakaæ.
     YogÃ dhammÃ, no yogÃ dhammÃ.
     YoganiyÃ dhammÃ, ayoganiyÃ dhammÃ
     Yoga-sampayuttÃ dhammÃ, yoga-vippayuttÃ dhammÃ.
     YogÃ c' eva dhammÃ yoganiyÃ ca, yoganiyÃ c' eva dhammÃ
no ca yogÃ.
     YogÃ c' eva dhammÃ yoga-sampayuttÃ ca, {yoga-sampayuttÃ}
c' eva dhammÃ no ca yogÃ.
     Yoga-vippayuttÃ kho pana dhammÃ yoganiyÃ pi ayoga-
niyÃ pi.
                         Yoga-gocchakaæ.
     NÅvaraïÃ dhammÃ, no nÅvaraïÃ dhammÃ.
     NÅvaraïÅyÃ dhammÃ, anÅvaraïÅyÃ dhammÃ
     NÅvaraïa-sampayuttÃ dhammÃ, nÅvaraïa-vippayuttÃ
dhammÃ.
     NÅvaraïÃ c' eva dhammÃ nÅvaraïÅyÃ ca, nÅvaraïÅyÃ c' eva
dhammÃ no ca nÅvaraïÃ.
     NÅvaraïa-vippayuttÃ kho pana dhammÃ nÅvaraïÅyÃ pi
anÅvaraïÅyÃ pi.
                       NÅvaraïa-gocchakaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 005]>#
%<                            MùTIKù.                    5>%
     ParÃmÃsÃ dhammÃ, no parÃmÃsÃ dhammÃ.
     ParÃmaÂÂhÃ dhammÃ, aparÃmaÂÂhÃ dhammÃ.
     ParÃmÃsa-sampayuttÃ dhammÃ parÃmÃsa-vippayuttÃ
dhammÃ.
     ParÃmÃsÃ c' eva dhammÃ parÃmaÂÂhÃ ca, parÃmaÂÂhÃ c' eva
dhammÃ no ca parÃmÃsÃ.
     ParÃmÃsa-vippayuttÃ kho pana dhammÃ parÃmaÂÂhÃ pi
aparÃmaÂÂhÃ pi.
                       ParÃmÃsa-gocchakaæ.
     SÃrammaïÃ dhammÃ, anÃrammaïÃ dhammÃ.
     CittÃ dhammÃ, no cittÃ dhammÃ.
     CetasikÃ dhammÃ, acetasikÃ dhammÃ.
     {Citta-sampayuttÃ} dhammÃ, citta-vippayuttÃ dhammÃ.
     Citta-saæsaÂÂhÃ dhammÃ, citta-visaæsaÂÂhÃ dhammÃ.
     Citta-samuÂÂhÃnÃ dhammÃ, no citta-samuÂÂhÃnÃ dhammÃ.
     Citta-sahabhuno dhammÃ, no citta-sahabhuno dhammÃ.
     CittÃnuparivattino dhammÃ, no cittÃnuparivattino dhammÃ.
     Citta-saæsaÂÂhÃ-samuÂÂhÃnÃ dhammÃ, no citta-saæsaÂÂha-
samuÂÂhÃnÃ dhammÃ.
     Citta-saæsaÂÂha-samuÂÂhÃna-sahabhuno dhammÃ, no citta-
saæsaÂÂha-samuÂÂhÃna-sahabhuno dhammÃ.
     Citta-saæsaÂÂhÃ-samuÂÂhÃnÃnuparivattino dhammÃ, no citta-
saæsaÂÂha-samuÂÂhÃnÃnuparivattino dhammÃ.
     AjjhattikÃ dhammÃ, bÃhirÃ dhammÃ.
     UpÃdÃ dhammÃ, no upÃdÃ dhammÃ.
     UpÃdiïïÃ dhammÃ, anupÃdiïïÃ dhammÃ.
                        Mahantara-dukaæ.
     UpÃdÃnÃ dhammÃ, no upÃdÃnÃ dhammÃ.
     UpÃdÃniyÃ dhammÃ, anupÃdÃniyÃ dhammÃ.
     {UpÃdÃna-sampayuttÃ} dhammÃ, upÃdÃna-vippayuttÃ dhammÃ
     UpÃdÃnÃ c' eva dhammÃ upÃdÃniyÃ ca, upÃdÃniyÃ c' eva
dhammÃ no ca upÃdÃnÃ.
     UpÃdÃnÃ c' eva dhammÃ upÃdÃna-sampayuttÃ ca, upÃdÃna-
sampayuttÃ c' eva dhammÃ no ca upÃdÃnÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 006]>#
%<6                      DHAMMA-SA§GA×I.>%
     UpÃdÃna-vippayuttÃ kho pana dhammÃ upÃdÃniyÃ pi anu-
pÃdÃniyÃ pi.
                       UpÃdÃna-gocchakaæ.
     KilesÃ dhammÃ, no kilesÃ dhammÃ.
     SaÇkilesikÃ dhammÃ, asaÇkilesika dhammÃ.
     SaÇkiliÂÂhÃ dhammÃ, asaÇkiliÂÂhÃ dhammÃ.
     Kilesa-sampayuttÃ dhammÃ, kilesa-vippayuttÃ dhammÃ.
     KilesÃ c' eva dhammÃ saÇkilesikÃ ca, saÇkilesikÃ c' eva
dhammÃ no ca kilesÃ.
     KilesÃ c' eva dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ ca, saÇkiliÂÂhÃ c' eva
dhammÃ no ca kilesÃ.
     KilesÃ c' eva dhammÃ {kilesa-sampayuttÃ} ca, kilesa-sampa-
yuttÃ c' eva dhammÃ no ca kilesÃ.
     Kilesa-vippayuttÃ kho pana dhammÃ saÇkilesikÃ pi asaÇki-
lesikÃ pi.
                        Kilesa-gocchakaæ.
     Dassanena pahÃtabbÃ dhammÃ, na dassanena pahÃtabbÃ
dhammÃ.
     BhÃvanÃya pahÃtabbÃ dhammÃ, na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ
dhammÃ.
     Dassanena pahÃtabba-hatukÃ dhammÃ, na dassanena pahÃ-
tabba-hetukÃ dhammÃ.
     BhÃvanÃya pahÃtabba-hetukÃ dhammÃ, na bhÃvanÃya
pahÃtabba-hetukÃ dhammÃ.
     SavitakkÃ dhammÃ, avitakkÃ dhammÃ.
     SavicÃrÃ dhammÃ, avicÃrÃ dhammÃ.
     SappÅtikÃ dhammÃ, appÅtikÃ dhammÃ.
     PÅtÅ-sahagatÃ dhammÃ, na pÅti-sahagatÃ dhammÃ.
     Sukha-sahagatÃ dhammÃ, na sukha-sahagatÃ dhammÃ.
     UpekkhÃ-sahagatÃ dhammÃ, na upekkhÃ-sahagatÃ dhammÃ.
     KÃmÃvacarÃ dhammÃ, na kÃmÃvacarÃ dhammÃ.
     RÆpÃvacarÃ dhammÃ, na rÆpÃvacarÃ dhammÃ.
     ArÆpÃvacarÃ dhammÃ, na arÆpÃvacarÃ dhammÃ.
     PariyÃpannÃ dhammÃ, apariyÃpannÃ dhammÃ.
     NiyyÃnikÃ dhammÃ, aniyyÃnikÃ dhammÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 007]>#
%<                            MùTIKù                     7>%
     NiyatÃ dhammÃ, aniyatÃ dhammÃ.
     Sa-uttarÃ dhammÃ, anuttarÃ dhammÃ.
     SaraïÃ dhammÃ, asaraïÃ dhammÃ.
                          PiÂÂhi-dukaæ.
                       Abhidhamma-mÃtikÃ.
     VijjÃbhÃgino dhammÃ, avijjÃbhÃgino dhammÃ.
     VijjÆpama dhammÃ, vajirÆpamÃ dhammÃ.
     BÃlÃ dhammÃ, paï¬itÃ dhammÃ.
     KaïhÃ dhammÃ, sukkÃ dhammÃ.
     TapanÅyÃ dhammÃ, atapanÅyÃ dhammÃ.
     AdhivacanÃ dhammÃ, adhivacanapathÃ dhammÃ.
     Nirutti dhammÃ, niruttipathÃ dhammÃ.
     Pa¤¤atti dhammÃ, pa¤¤attipathÃ dhammÃ.
     NÃma¤ ca rÆpa¤ ca.
     AvijjÃ ca bhavataïhÃ ca.
     BhavadiÂÂhi ca vibhavadiÂÂhi ca.
     SassatadiÂÂhi ca ucchedadiÂÂhi ca.
     AntavÃdiÂÂhi ca anantavÃdiÂÂhi ca.
     PubbantÃnudiÂÂhi ca aparantÃnudiÂÂhi ca.
     Ahirika¤ ca anottappa¤ ca.
     Hiri ca ottappa¤ ca.
     DovacassatÃ ca pÃpamittatÃ ca.
     SovacassatÃ ca kalyÃïamittatÃ ca.
     ùpatti-kusalatÃ ca Ãpatti-vuÂÂhÃna-kusalatÃ ca.
     SamÃpatti-kusalatÃ ca samÃpatti-vuÂÂhÃna-kusalatÃ ca.
     DhÃtu-kusalatÃ ca manasikÃra-kusalatÃ ca.
     ùyatana-kusalatÃ ca paÂiccasamuppÃda-kusalatÃ ca.
     èhÃna-kusalatÃ ca aÂÂhÃna-kusalatÃ ca.
     Ajjavo ca maddavo ca.
     {KhantÅ} ca soracca¤ ca.
     SÃkhalya¤ ca paÂisanthÃro ca.
     Indriyesu agutta-dvÃratÃ ca bhojane amatta¤¤utÃ ca.
     Indriyesu gutta-dvÃratÃ ca, bhojane matta¤¤utÃ ca.
     MuÂÂhasacca¤ ca, asampaja¤¤a¤ ca.
     Sati ca sampaja¤¤a¤ ca.
     PaÂisaÇkhÃna-bala¤ ca bhÃvanÃ-bala¤ ca.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 008]>#
%<8                      DHAMMA-SA§GA×I.>%
     Samatho ca vipassanÃ ca.
     Samatha-nimitta¤ ca paggÃha-nimitta¤ ca.
     PaggÃho ca avikkhepo ca.
     SÅlavipatti ca diÂÂhivipatti ca.
     SÅlasampadÃ ca diÂÂhisampadÃ ca.
     SÅlavisuddhi ca diÂÂhivisuddhi ca.
     DiÂÂhi-visuddhi kho pana yathÃ diÂÂhissa ca padhÃnaæ.
     Saævego ca saævejaniyesu ÂhÃnesu saæviggassa ca yoniso
padhÃnaæ.
     AsantuÂÂhitÃ ca kusalesu dhammesu, appaÂivÃnitÃ ca padhÃ-
nasmiæ.
     VijjÃ ca vimutti ca.
     Khaye ¤Ãïaæ anuppÃde ¤Ãïan ti.
                        Suttanta-mÃtikÃ.
                        MùTIKù NIèèHITù.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 009]>#
%<                               9>%
     1. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittam uppannaæ
hoti, somanassasahagataæ {¤Ãïasampayuttaæ} rÆpÃrammaïaæ
vÃ saddÃrammaïaæ vÃ gandhÃrammaïaæ vÃ rasÃrammaïaæ
vÃ phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha, tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti,
sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti,vitakko hoti,vicÃro hoti,
pÅti hoti, sukhaæ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti,saddhindriyaæ
hoti, viriyindriyaæ hoti,satindriyaæ hoti,samÃdhindriyaæ
hoti, pa¤¤indriyaæ hoti,manindriyaæ hoti,somanassindri-
yaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti,sammÃdiÂÂhi hoti,sammÃsaÇ-
kappo hoti, sammÃvÃyÃmo hoti,sammÃsati hoti,sammÃsa-
mÃdhi hoti, saddhÃbalaæ hoti,viriyabalaæ hoti,satibalaæ
hoti, samÃdhibalaæ hoti,pa¤¤Ãbalaæ hoti,hiribalaæ hoti,
ottappabalaæ hoti, alobho hoti,adoso hoti,amoho hoti,ana-
bhijjhÃ hoti, avyÃpÃdo hoti,sammÃdiÂÂhi hoti,hiri hoti,
ottappam hoti, kÃyapassaddhi hoti,cittapassaddhi hoti,
kÃyalahutÃ hoti, cittalahutÃ hoti,kÃyamudutÃ hoti,citta-
mudutÃ hoti, kÃyakamma¤¤atÃ hoti,cittakamma¤¤atÃ hoti,
kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti, cittapÃgu¤¤atÃ hoti, kÃyujjukatÃ hoti,
cittujjukatÃ hoti, sati hoti,sampaja¤¤aæ hoti,samatho hoti,
vipassanÃ hoti, paggÃho hoti,avikkhepo hoti,ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi {paÂiccasamuppannÃ} arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     2.\<*<1>*>\ Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ {samphusanÃ} {samphusi-
tattaæ} -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     3. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu\<*<2>*>\ samphassa-
jaæ cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ cetosamphassajaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
1 All the following questions are repeated below, 282 and foll.,
     but the answers occasionally differ.
2 See 63, 65.
>\

#<[page 010]>#
%<10                    DHAMMA-SA§GA×I 4.>%
sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ
-- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     4. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu {samphassajÃ}
sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã
hoti.
     5. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
cetanÃ saæcetanÃ saæcetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye
cetanÃ hoti.
     6. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãnaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye cittaæ hoti.
     7. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ-
vyappanÃ cetaso abhiniropanÃ sammÃsaÇkappo -- ayaæ tas-
miæ samaye vitakko hoti.
     8. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye cÃro vicÃro anuvicÃro upavicÃro cittassa
anusandhanatÃ anupekkhanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vicÃro
hoti.
     9. KatamÃ tasmiæ samaye pÅti hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pÅti pÃmojjaæ ÃmodanÃ pamodanÃ
hÃso pahÃso vitti odagyaæ attamanatÃ cittassa -- ayaæ
tasmiæ samaye pÅti hoti.
     10. Katamaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassa-
jÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti.
     11. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye cittass' eka-
ggatÃ hoti.
     12. Katamaæ tasmim samaye saddhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye saddhÃ saddahanÃ okappanÃ abhippa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 011]>#
%<                      DHAMMA-SA§GA×I 19.                   11>%
sÃdo saddhÃ saddhindriyaæ saddhÃbalaæ -- idaæ tasmiæ sa-
maye saddhindriyaæ hoti.
     13. Katamaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo
parakkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti
asithilaparakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ
dhurasampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sam-
mÃvÃyÃmo -- idaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti.
     14. Katamaæ tasmiæ samaye satindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsati -- idaæ tasmiæ samaye satindriyaæ hoti.
     15. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhindri-
yaæ hoti.
     16. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤¤indriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï¬i-
ccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã
pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pannÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-
Ãloko pa¤¤a-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho dham-
mavicayo sammÃdiÂÂhi -- idaæ tasmiæ samaye pa¤¤indriyaæ
hoti.
     17. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ã-
ïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu. idaæ tasmiæ samaye
manindriyaæ hoti.
     18. Katamaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
{cetosamphassajaæ} sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye samanassindriyaæ
hoti.
     19. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 012]>#
%<12                      DHAMMA-SA§GA×I 20.>%
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ hoti -- idaæ
tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti.
     20. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï¬ic-
caæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ {sampaja¤¤aæ} patodo pa¤¤Ã
pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤Ã-pÃsÃdo pa¤-
¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ã-pajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ tasmim samaye sammÃ-
diÂÂhi hoti.
     21. Katamo tasmiæ samaye sammÃsaÇkappo hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ vyappa-
nÃ cetaso abhiniropanÃ sammÃsaÇkappo -- ayaæ tasmiæ sama-
ye sammÃsaÇkappo hoti.
     22. Katamo tasmiæ samaye sammÃvÃyÃmo hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhura-
sampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sammÃvÃyÃ-
mo -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃvÃyÃmo hoti.
     23. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃsati hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ dhÃ-
raïatÃ apilÃpanatÃ asaæmussanatÃ sati satindriyaæ satibalaæ
sammÃsati -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃsati hoti.
     24. Katamo tasmiæ samaye sammÃsamÃdhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃ-
hÃro avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ
samÃdhibalaæ sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye sam-
mÃsamÃdhi hoti.
     25. Katamaæ tasmiæ samaye saddhÃbalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye saddhÃ saddahanÃ okappanÃ abhippasÃ-
do saddhÃ saddhindriyaæ saddhÃbalaæ -- idaæ tasmiæ sama-
ye saddhÃbalaæ hoti.
     26. Katamaæ tasmiæ samaye viribalaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo parakka-
mo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithilapa-
rakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ {dhurasam-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 013]>#
%<                       DHAMMA-SA§GA×I 34                  13>%
paggÃho} viriyaæ viriyindriyaæ {viriyabalaæ} sammÃvÃyÃmo
--idaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti.
     27. Katamaæ tasmiæ samaye satibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asaæmussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsati -- idaæ tasmiæ samaye satibalaæ hoti.
     28. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃ-
hÃro avikkhepo avisÃhaÂamÃnasÃtÃ samatho samÃdhindriyaæ
samÃdhibalaæ sammÃsamÃdhi -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhi-
balaæ hoti.
     29. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤¤Ãbalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï¬i-
ccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã
pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-
Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ã-pajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- idaæ tasmiæ samaye pa¤¤Ã-
balaæ hoti.
     30. Katamaæ tasmiæ samaye hiribalam hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ tasmiæ
samaye hiribalaæ hoti.
     31. Katamaæ tasmiæ samaye ottappabalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye ottappati ottappitabbena ottappati
pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ
tasmiæ samaye ottappabalaæ hoti.
     32. Katamo tasmiæ samaye alobho hoti?
     Yo tasmiæ samaye alobho alubbhanÃ alubbhitattaæ asÃ-
rÃgo asÃrajjanÃ asÃrajjitattaæ anabhijjhÃ alobho kusalamÆ-
laæ -- ayaæ tasmiæ samaye alobho hoti.
     33. Katamo tasmiæ samaye adoso hoti?
     Yo tasmiæ samaye adoso adussanÃ adussitattaæ avyÃpÃdo
avyÃpajjo adoso kusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye adoso
hoti.
     34. Katamo tasmiæ samaye amoho hoti?
     YÃ tasmaæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 014]>#
%<14                    DHAMMA-SA§GA×I 35.>%
dhammavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ
paï¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ
bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo
pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤abalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo
pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi amoho kusalamÆlaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye amoho hoti.
     35. KatamÃ tasmiæ samaye anabhijjhÃ hoti?
     Yo tasmiæ samaye alobho alubbhanÃ alubbhitattaæ asÃ-
rÃgo asÃrajjanÃ asÃrajjitattaæ anabhijjhÃ alobho kusalamÆlaæ
ayaæ tasmiæ samaye anabhijjhÃ hoti.
     36. Katamo tasmiæ samaye avyÃpÃdo hoti?
     Yo tasmiæ samaye adoso adussanÃ adussitattaæ avyÃpÃdo
avyÃpajjo adoso kusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye abyÃ-
pÃdo hoti.
     37. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï-
¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ
bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo
pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo
pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃ-
diÂÂhi hoti.
     38. KatamÃ tasmiæ samaye hiri hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- ayaæ tasmiæ
samaye hiri hoti.
     39. Katamaæ tasmiæ samaye ottappaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye ottappati ottappitabbena ottappati
pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ
tasmiæ samaye ottappaæ hoti.
     40. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyapassaddhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa passaddhi paÂipassaddhi passambhanÃ
paÂipassambhanÃ paÂipassambhitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye
kÃyapassaddhi hoti.
     41. KatamÃ tasmiæ samaye cittapassaddhi hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 015]>#
%<                      DHAMMA-SA§GA×I 50.                 15>%
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa passaddhi paÂi-
passaddhi passambhanÃ paÂipassambhanÃ paÂipassambhitattaæ
  -- ayaæ tasmiæ samaye cittapassaddhi hoti.
     42. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyalahutÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa lahutÃ lahupariïÃmatÃ adandhaïatÃ
avitthanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyalahutÃ hoti.
     43. KatamÃ tasmiæ samaye cittalahutÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa lahutÃ lahupari-
ïÃmatÃ adandhanatÃ avitthanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye citta-
lahutÃ hoti.
     44. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyamudutÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa mudutÃ maddavatÃ akakkhalatÃ aka-
ÂhinatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyamudutÃ hoti.
     45. KatamÃ tasmiæ samaye cittamudutÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa mudutÃ madda-
vatÃ akakkhaÊatÃ akaÂhinatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye citta-
mudutÃ hoti.
     46. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyakamma¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa kamma¤¤atÃ kamma¤¤attaæ kam-
ma¤¤abhÃvo -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyakamma¤¤atÃ
hoti.
     47. KatamÃ tasmiæ samaye cittakamma¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa kamma¤¤atÃ
kamma¤¤attaæ kamma¤¤abhÃvo -- ayaæ tasmiæ samaye
cittakamma¤¤atÃ hoti.
     48. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa paguïatÃ paguïattaæ paguïabhÃvo-
ayaæ tasmiæ samaye kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti.
     49. KatamÃ tasmiæ samaye citta-pÃgu¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa paguïatÃ pagu-
ïattaæ paguïabhÃvo -- ayaæ tasmiæ samaye cittapÃgu¤¤atÃ
hoti.
     50. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyujjukatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤akkhandhassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 016]>#
%<16                    DHAMMA-SA§GA×I 51.>%
saÇkhÃrakkhandhassa ujutÃ ujukatÃ {ajimhatÃ} avaÇkatÃ aku-
ÂilatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyujjukatÃ hoti.
     51. KatamÃ tasmiæ samaye cittujjukatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa ujutÃ ujjukatÃ
ajimhatÃ avaÇkatÃ akuÂilatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye cittujju-
katÃ hoti.
     52. KÃtamÃ tasmiæ samaye sati hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ dhÃ-
raïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati {satindriyaæ} satibalaæ
sammÃsati -- ayaæ tasmiæ samaye sati hoti.
     53. Katamaæ tasmim samaye {sampaja¤¤aæ} hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ {upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ} paï¬i-
ccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã pa¤¤-
indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-Ãloko
pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho dhamma-
vicayo sammÃdiÂÂhi -- idaæ tasmiæ samaye {sampaja¤¤aæ}
hoti.
     54. Katamo tasmiæ samaye samatho hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa thiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃ-
hÃro avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ
samÃdhibalaæ sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye samatho
hoti.
     55. KatamÃ tasmiæ samaye vipassanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï¬i-
ccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã
pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-
Ãloko {pa¤¤Ã-obhÃso} pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratamaæ amoho dham-
mavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ tasmiæ samaye vipassanÃ hoti.
     56. Katamo tasmiæ samaye paggÃho hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo
parakkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asi-
thila-parakkamatÃ anikkhitta-chandatÃ anikkhittadhuratÃ
dhurasampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sam-
mÃvÃyÃmo -- ayaæ tasmiæ samaye paggÃho hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 017]>#
%<                        DHAMMA-SA§GA×I 62.                 17>%
     57. Katamo tasmiæ samaye avikkhepo hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye avikkhepo
hoti. Ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasa-
muppannÃ arÆpino dhammÃ ime dhammÃ kusalÃ.
                     Pada-bhÃjaniyaæ niÂÂhitaæ.
                         PAèHAMA-BHù×AVùRAõ.
     58. Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti,
dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti,
aÂÂhindriyÃni honti, pa¤caÇgikaæ jhÃnaæ hoti, pa¤caÇgiko
maggo hoti, satta balÃni honti, tayo hetÆ honti, eko phasso
hoti, ekÃ vedanÃ hoti, ekÃ sa¤¤Ã hoti, ekÃ cetanÃ hoti,
ekaæ cittaæ hoti, eko vedanÃkkhandho hoti, eko {sa¤¤Ã-
kkhandho} hoti, eko saÇkhÃrakkhandho hoti, eko vi¤¤Ãïa-
kkhandho hoti, ekaæ manÃyatanaæ hoti, ekaæ manindriyaæ
hoti, ekÃ mano-vi¤¤ÃïadhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ
hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ kusalÃ.
     59. Katame tasmiæ samaye cattÃro khandhÃ honti?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤-
¤Ãïakkhandho.
     60. Katamo tasmiæ samaye vedanÃkkhandho hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassa-
jÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃkkhandho
hoti.
     61. Katamo tasmiæ samaye sa¤¤Ãkkhandho hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye sa¤¤Ãkkhandho hoti.
     62.\<*<1>*>\ Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro pÅti cittass' ekaggatÃ sad-
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 342 and 401.
>\

#<[page 018]>#
%<18                       DHAMMA-SA§GA×I 62.>%
dhindriyaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ
pa¤¤indriyaæ jÅvitindriyaæ sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo
sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi saddhÃbalaæ viri-
yabalaæ satibalaæ samÃdhibalaæ pa¤¤Ãbalaæ hiribalaæ
ottappabalaæ alobho adoso amoho anabhijjhÃ avyÃpÃdo
sammÃdiÂÂhi hiri ottappaæ kÃyapassaddhi cittapassaddhi kÃ-
yalahutÃ cittalahutÃ kÃyamudutÃ cittamudutÃ dÃyakamma-
¤¤atÃ cittakamma¤¤atÃ kÃyapÃgu¤¤atÃ cittapÃgu¤¤atÃ kÃ-
yujjukatÃ cittujjukatÃ sati {sampaja¤¤aæ} samatho vipassanÃ
paggÃho avikkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃ-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakk-
handaæ ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti.
     63. Katamo tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandho {hoti}?
Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤-
¤Ãnakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- ayaæ tasmiæ sa-
maye vi¤¤Ãïakkhandho hoti.
     Ime tasmiæ samaye cattÃro khandhÃ honti.
     64. KatamÃni tasmiæ samaye dvÃyatanÃni honti?
     ManÃyatanaæ, dhammÃyatanaæ.
     65. Katamaæ tasmiæ samaye manÃyatanaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤-
¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ sama-
ye manÃyatanaæ hoti.
     66. Katamaæ tasmiæ samaye dhammÃyatanaæ hoti?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
{idaæ} tasmiæ samaye dhammÃyatanaæ hoti.
     ImÃni tasmiæ samaye dvÃyatanÃni honti.
     67. KatamÃ tasmiæ samaye dve dhÃtuyo honti?
Manovi¤¤ÃïadhÃtu, dhammadhÃtu.
     68. KatamÃ tasmiæ samaye manovi¤¤ÃïadhÃtu hoti.
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤-
¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- ayaæ tasmiæ sa-
maye manovi¤¤ÃnadhÃtu hoti.
     69. KatamÃ tasmiæ samaye dhammadhÃtu hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 019]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 78.                  19>%
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho ayaæ
tasmiæ samaye dhammadhÃtu hoti.
     ImÃ tasmiæ samaye dve dhÃtuyo hoti.
     70. Katame tasmiæ samaye tayo ÃhÃrÃ honti?
     PhassÃhÃro, manosa¤cetanÃhÃro, vi¤¤ÃïÃhÃro.
     71. Katamo tasmiæ samaye phassÃhÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ {samphusi-
tattaæ} -- ayaæ tasmiæ samaye phassÃhÃro hoti.
     72. Katamo tasmiæ samaye manosa¤cetanÃhÃro hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cetanÃ sa¤cetanÃ saæcetayitattaæ --
ayaæ tasmiæ samaye manosa¤cetanÃhÃro hoti.
     73. Katamo tasmiæ samaye vi¤¤ÃïÃhÃro hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- ayaæ tasmiæ
samaye vi¤¤ÃïÃhÃro hoti.
     Ime tasmiæ samaye tayo ÃhÃrÃ honti.
     74. KatamÃni tasmiæ samaye aÂÂhindriyÃni honti?
     Saddhindriyaæ, viriyindriyaæ, satindriyaæ, samÃdhindri-
yaæ, pa¤¤indriyaæ, manindriyaæ, somanassindriyaæ, jÅvi
tindriyaæ.
     75. Katamaæ tasmiæ samaye saddhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye saddhÃ saddahanÃ okappanÃ abhippa-
sÃdo saddhÃ saddhindriyaæ saddhÃbalaæ -- idaæ tasmiæ
samaye saddhindriyaæ hoti.
     76. Katamaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti?
Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo
parakkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti
asithila-parakkamatÃ anikkhitta-chandatÃ anikkhitta-dhuratÃ
dhurasampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ {sam-
mÃvÃyÃmo} -- idaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti.
     77. Katamaæ tasmiæ samaye satindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asaæmussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsati -- idaæ tasmiæ samaye satindriyaæ hoti.
     78. Katamaæ tasmim samaye samÃdhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 020]>#
%<20                       DHAMMA-SA§GA×I 78.>%
dhibalaæ sammÃsamÃdhi -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhindri-
yaæ hoti.
     79. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤¤indriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï-
¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ
bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo
pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo
pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanam amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- idaæ tasmiæ samaye pa¤¤in-
driyaæ hoti.
     80. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye manindriyaæ hoti.
     81. Katamam tasmiæ samaye somanassindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ
hoti.
     82. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idaæ tasmiæ
samaye jÅvitindriyaæ hoti.
     ImÃni tasmiæ samaye aÂÂhindriyÃni honti.
     83. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤caÇgikaæ jhÃnaæ hoti?
     Vitakko, vicÃro, pÅti, sukhaæ, cittass' ekaggatÃ.
     84. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ vyappanÃ
cetaso abhiniropanÃ sammÃsaÇkappo -- ayaæ tasmiæ samaye
vitakko hoti.
     85. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye cÃro vicÃro anuvicÃro upavicÃro cittassa
anusandhanatÃ anupekkhanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vicÃro
hoti.
     86. KatamÃ tasmiæ samaye pÅti hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 021]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 93.                 21>%
YÃ tasmiæ samaye pÅti pÃmojjaæ ÃmodanÃ pamodanÃ hÃso
pahÃso vitti odagyaæ attamanatÃ cittassa -- ayaæ tasmiæ
pÅti hoti.
     87. Katamaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti.
     88. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye cittass'
ekaggatÃ hoti.
     Idaæ tasmiæ samaye pa¤caÇgikaæ jhÃnaæ hoti.
     89. Katamo tasmiæ samaye pa¤caÇgiko maggo hoti?
     SammÃdiÂÂhi, sammÃsaÇkappo, sammÃvÃyÃmo, sammÃsati,
sammÃsamÃdhi.
     90. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ pan-
diccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ
bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo
pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo
pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃ-
diÂÂhi hoti.
     91. Katamo tasmiæ samaye sammÃsaÇkappo hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ
vyappanÃ cetaso abhiniropanÃ sammÃsaÇkappo -- ayaæ tas-
miæ samaye sammÃsaÇkappo hoti.
     92. Katamo tasmiæ samaye sammÃvÃyÃmo hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo {dhiti} asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ {dhura-
sampaggÃho} viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sammÃvÃ-
yÃmo -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃvÃyÃmo {hoti}.
     93. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃsati hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ dhÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 022]>#
%<22                       DHAMMA-SA§GA×I 93.>%
raïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati satindriyaæ satibalaæ
sammÃsati -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃsati hoti.
     94. Katamo tasmiæ samaye sammÃsamÃdhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃ-
hÃro avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ
samÃdhibalaæ sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃ-
samÃdhi hoti.
     Ayaæ tasmiæ samaye pa¤caÇgiko maggo hoti.
     95. KatamÃni tasmiæ samaye satta balÃni honti?
     SaddhÃbalaæ, viriyabalaæ, satibalaæ, samÃdhibalaæ, pa¤-
¤Ãbalaæ hiribalaæ, ottappabalaæ.
     96. Katamaæ tasmiæ samaye saddhÃbalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye saddhÃ saddahanÃ okappanÃ abhippa-
sÃdo saddhÃ saddhindriyaæ saddhÃbalaæ -- idaæ tasmiæ sa-
maye saddhÃbalaæ hoti.
     97. Katamaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhura-
sampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sammÃvÃ-
yÃmo.
     Idaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti.
     98. Katamaæ tasmiæ samaye satibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsati -- idaæ tasmiæ samaye satibalaæ hoti.
     99. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasaÂÃ samatho samÃdhindriyaæ sam-
Ãdhibalaæ sammÃsamÃdhi -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhi-
balaæ hoti.
     100. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤¤Ãbalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï¬i-
ccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã
pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 023]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 109.                 23>%
Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho dham-
mavicayo sammÃdiÂÂhi -- idaæ tasmiæ samaye pa¤¤Ãbalaæ
hoti.
     101. Katamaæ tasmiæ samaye hiribalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ tasmiæ
samaye hiribalaæ hoti.
     102. Katamaæ tasmiæ samaye ottappabalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye ottappati ottappitabbena ottappati
pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ
tasmiæ samaye ottappabalaæ hoti.
     ImÃmi tasmiæ samaye satta balÃni honti.
     103. Katame tasmiæ samaye tayo hetÆ honti?
     Alobho, adoso amoho.
     104. Katamo tasmiæ samaye alobho hoti?
     Yo tasmiæ samaye alobho alubbhanÃ alubbhitattaæ asÃrÃgo
asÃrajjanÃ asÃrajjitattaæ anabhijjhÃ alobho kusalamÆlaæ -
ayaæ tasmiæ samaye alobho hoti.
     105. Katamo tasmiæ samaye adoso hoti?
     Yo tasmiæ samaye adoso adussanÃ adussitattaæ avyÃpÃdo
avyÃpajjo adoso kusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye adoso
hoti.
     106. Katamo tasmiæ samaye amoho hoti?
     Ya tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe (43) . . .
amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ tasmiæ samaye
amoho hoti.
          Ime tasmiæ samaye tayo hetÆ honti.
     107. Katamo tasmiæ samaye eko passo hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ {samphusanÃ} {samphusi-
     tattaæ} -- ayaæ tasmiæ samaye eko phasso hoti.
     108. KatamÃ tasmiæ samaye ekÃ vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassa-
jÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye ekÃ vedanÃ
hoti.
     109. KatamÃ tasmiæ samaye ekÃ sa¤¤Ã hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 024]>#
%<24                      DHAMMA-SA§GA×I 109.>%
     YÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ ayaæ
tasmiæ samaye ekÃ sa¤¤Ã hoti.
     110. KatamÃ tasmiæ samaye ekÃ cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cetamÃ sa¤cetanÃ cetayitattaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye ekÃ cetanÃ hoti.
     111. Katamaæ tasmiæ samaye ekaæ cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ mamovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye ekaæ cittaæ hoti.
     112. Katamo tasmiæ samaye eko vedanÃkkhandho hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye eko vedanÃkkhan-
dho hoti.
     113. Katamo tasmiæ samaye eko sa¤¤Ãkkhandho hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye eko sa¤¤Ãkkhandho hoti.
     114. Katamo tasmiæ samaye eko saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso vedanÃ vitakko vicÃro pÅti cittass' ekaggatÃ saddhin-
driyaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤i-
driyaæ jÅvitindriyaæ sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sam-
mÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi saddhÃbalaæ viri-
yabalaæ satibalaæ samÃdhibalaæ pa¤¤Ãbalaæ hiribalaæ
ottappabalaæ alobho adoso amoho anabhijjhÃ avyÃpÃdo
sammÃdiÂÂhi hiri ottappaæ kÃyapassaddhi cittapassaddhi
kÃyalahutÃ cittalahutÃ kÃyamudutÃ cittamudutÃ kÃya-
kamma¤¤atÃ cittakamma¤¤atÃ kÃyapÃgu¤¤atÃ cittapÃgu¤-
¤atÃ kÃyujjukatÃ cittujjukatÃ sati sampaja¤¤aæ samatho
vipassanÃ paggÃho avikkhepo -- ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ, ÂhapetvÃ
vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ã-
ïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye eko saÇkhÃrakkhandho
hoti.
     115. Katamo tasmiæ samaye eko vi¤¤Ãïakkhandho hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- ayaæ tasmiæ
samaye eko vi¤¤Ãïakkhandho hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 025]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 123.                     25>%
     116. Katamaæ tasmiæ samaye ekaæ manÃyatanaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤aïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye ekaæ manÃyatanaæ hoti.
     117. Katamaæ tasmiæ samaye ekaæ manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye ekaæ manindriyaæ hoti.
     118. KatamÃ tasmiæ samaye ekÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤aïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- ayaæ tasmiæ
samaye ekÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu hoti.
     119. Katamaæ tasmiæ samaye ekaæ dhammÃyatanaæ hoti?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
idaæ tasmiæ samaye ekaæ dhammÃyatanaæ hoti.
     120. KatamÃ tasmiæ samaye ekÃ dhammadhÃtu hoti?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
ayaæ tasmiæ samaye ekÃ dhammadhÃtu hoti.
     Ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
                           KoÂÂhÃsavÃraæ.
     121. Tasmiæ kho pana samaye dhammÃ honti, khandhÃ
honti, ÃyatanÃni honti, dhÃtuyo honti, ÃhÃrÃ honti, indriyÃni
honti, jhÃnaæ hoti, maggo hoti, balÃni honti, hetÆ honti,
phasso hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti,
vedanÃkkhandho hoti, sa¤¤Ãkkhandho hoti,saÇkhÃrakkhandho
hoti, vi¤¤Ãïakkhandho hoti, manÃyatanaæ hoti, manindriyaæ
hoti, manovi¤¤ÃïadhÃtu hoti, dhammÃyatanaæ hoti, dham-
madhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     122. Katame tasmiæ samaye dhammÃ honti?
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho,
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime tasmiæ samaye dhammÃ honti.
     123. Katame tasmiæ samaye khandhÃ honti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 026]>#
%<26                      DHAMMA-SA§GA×I 123.>%
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho,
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime tasmiæ samaye khandhÃ honti.
     124. KatamÃni tasmiæ samaye ÃyatanÃni honti?
     ManÃyatanaæ dhammÃyatanaæ -- imÃni tasmiæ samaye
ÃyatanÃni honti.
     125. KatamÃ tasmiæ samaye dhÃtuyo honti?
     Manovi¤¤ÃïadhÃtu dhammadhÃtu, imÃ tasmiæ samaye
dhÃtuyo honti.
     126. Katame tasmiæ samaye ÃhÃrÃ honti?
     PhassÃhÃto manosa¤cetanÃhÃro vi¤¤ÃïÃhÃro -- ime tasmiæ
samaye ÃhÃrÃ honti.
     127. KatamÃni tasmiæ samaye indriyÃni honti?
     Saddhindriyaæ, viriyindriyaæ, satindriyaæ, samÃdhindri-
yaæ pa¤¤indriyaæ, manindriyaæ, somanassindriyaæ, jÅvi-
tindriyaæ -- imÃni tasmiæ samaye indriyÃni honti.
     128. Katamaæ tasmiæ samaye jhÃnaæ hoti?
     Vitakko vicÃro pÅti sukhaæ cittass' ekaggatÃ -- idaæ tasmiæ
samaye jhÃnaæ hoti.
     129. Katamo tasmiæ samaye maggo hoti?
     SammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃyÃmo sammÃsati
sammÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye maggo hoti.
     130. KatamÃni tasmiæ samaye balÃni honti?
     SaddhÃbalaæ, viriyabalaæ, satibalaæ, samÃdhibalaæ, pa¤-
¤Ãbalaæ, hiribalaæ, ottappabalaæ -- imÃni tasmiæ samaye
balÃni honti.
     131. Katame tasmiæ samaye hetÆ honti?
     Alobho adoso amoho -- ime tasmiæ samaye hetÆ honti.
     132-145. The questions repeated with . . . pe (107-120)
. . . phasso vedanÃ sa¤¤Ã cetanÃ cittaæ vedanÃkkhandho
sa¤¤Ãkkhandho {saÇkhÃrakkhandho} vi¤¤Ãïakkhandho manÃya-
tanaæ manindriyaæ vi¤¤ÃïadhÃtu dhammÃyatanaæ dham-
madhÃtu ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
                    Su¤¤atavÃro. PaÂhamacittaæ.
     146.\<*<1>*>\ Katame dhammÃ kusalÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 411 and following.
>\

#<[page 027]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 147.                    27>%
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti, somanassasahagataæ ¤Ãïasampayuttaæ sasaÇkhÃrena
rÆpÃrammaïaæ vÃ . . . pe (147) . . . dhammÃrammaïaæ
vÃ, yaæ yaæ vÃ pan' Ãrabbha tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe (147) . . . avikkhepo hoti . . . pe (147) . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
                              Dutiyaæ.
     147. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti, somanassasahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ rÆpÃrammaïaæ
vÃ saddÃrammaïaæ vÃ gandhÃrammaïaæ vÃ rasÃrammaïaæ
vÃ phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ, yaæ yaæ
vÃ pan' Ãrabbha tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti,
sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro hoti,
pÅti hoti, sukhaæ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, saddhindriyaæ
hoti, viriyindriyaæ hoti, satindriyaæ hoti, samÃdhindriyaæ
hoti, manindriyaæ hoti, somanassindriyaæ hoti, jÅvitindriyam
hoti, sammÃdiÂÂhi hoti, sammÃsaÇkappo hoti, sammÃvÃyÃmo
hoti, sammÃsati hoti, sammÃsamÃdhi hoti, saddhÃbalaæ hoti,
viriyabalaæ hoti, satibalaæ hoti, samÃdhibalaæ hoti, hiribalaæ
hoti, ottappabalaæ hoti, alobho hoti, adoso hoti, anabhijjhÃ
hoti, avyÃpÃdo hoti, hiri hoti, ottappaæ hoti, kÃyapassadhi
hoti, cittapassaddhi hoti, kÃyalahutÃ hoti, cittalahutÃ hoti,
kÃyamudutÃ hoti, cittamudutÃ hoti, kÃyakamma¤¤atÃ hoti,
cittakamma¤¤atÃ hoti, kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti, cittapÃgu¤¤atÃ
hoti, kÃyujjukatÃ hoti, cittujjukatÃ hoti, sati hoti,samatho
hoti, paggÃho hoti, avikkhepo hoti, ye vÃ pana tasmiæ sa-
maye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ-
ime dhammÃ kusalÃ. Tasmiæ kho pano samaye cattÃro
khandhÃ honti; dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo
ÃhÃrÃ honti, sattindriyÃni honti, pa¤caÇgikaæ jhÃnaæ hoti,
caturaÇgiko maggo hoti, cha balÃni honti, dve hetÆ honti,
eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekaæ dhammÃyatanaæ
hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ kusalÃ.
                              Tatiyaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 028]>#
%<28                      DHAMMA-SA§GA×I 148.>%
     148. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso . . . pe (62) . . . saÇkhÃrakkhandho hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     149. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ . . . pe (147) . . .
avikkhepo hoti . . . pe (147) . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                              Catutthaæ
     150. Katame dhammÃ kusalÃ.
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ . . . pe (156) . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     151. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphu-
sitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     152. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassa-
jaæ cetasihaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ {cetosamphassajaæ} adu-
kkhamasukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ adukkhamasukhÃ
vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti . . . pe . . .
     153. KatamÃ tasmiæ samaye upekkhÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ ceto-
samphassajaæ adukkhamasukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye upekkhÃ
hoti . . . pe . . .
     154. Katamaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ . . . pe (153) . . . vedanÃ
idaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti . . . pe . . . ye
vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti
dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti,
aÂÂhindriyÃni honti, caturaÇkikaæ jhÃnaæ hoti, pa¤caÇgiko
maggo hoti, satta balÃni honti, tayo hetÆ honti, eko phasso
hoti . . . pe (58) . . . ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ
dhammadhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ
. . . pe . . . (59-61)
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 029]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 157.                   29>%
     155. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti
     Passo . . . pe (62) . . . saÇkhÃrakkhandho hoti.
                         Ime dhammÃ kusalÃ.
                              Pa¤camaæ.
     156. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti, upekkhÃsahagataæ ¤Ãïasampayuttaæ sasaÇkhÃreïa rÆpÃ-
rammaïaæ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïaæ vÃ, yaæ yaæ
vÃ pan' Ãrabbha tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                              ChaÂÂhaæ.
     157. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti upekkhÃsahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ rÆpÃrammaïaæ
vÃ saddÃrammaïaæ vÃ gandhÃrammaïaæ vÃ rasÃrammaïaæ
vÃ phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ, yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha, tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã
hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro hoti,
upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, saddhindriyaæ hoti,
viriyindriyaæ hoti, satindriyaæ hoti, samÃdhindriyaæ hoti,
¤Ãïindriyaæ hoti, upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti,
sammÃsaÇkappo hoti, sammÃvÃyÃmo ghoti, sammÃsati hoti,
sammÃsamÃdhi hoti, saddhÃbalaæ hoti, viriyabalaæ hoti, sati-
balaæ hoti, samÃdhibalaæ hoti, hiribalaæ hoti, ottappabalaæ
hoti, alobho hoti, adoso hoti, anabhijjhÃ hoti, avyÃpÃdo hoti,
hiri hoti, ottappaæ hoti, kÃyapassaddhi hoti, cittapassaddhi
hoti, kÃyalahutÃ hoti, cittalahutÃ hoti, kÃyamudutÃ hoti,
cittamudutÃ hoti, kÃyakÃmma¤¤atÃ hoti, cittakamma¤¤atÃ
hoti, kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti, cittapÃgu¤¤atÃ hoti, kÃyujjukatÃ
hoti, cittujjukatÃ hoti, sati hoti, sampaja¤¤aæ hoti, samatho
hoti, paggÃho hoti, avikkhepe hoti; ye vÃ pana tasmiæ sama-
ye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ kusalÃ. Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ
honti, dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 030]>#
%<30                        DHAMMA-SA§GA×I 157.>%
honti, sattindriyÃni honti, caturaÇgikaæ jhÃnaæ hoti,
caturaÇgiko maggo hoti, cha balÃni honti, dve hetÆ honti,
eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekaæ dhammÃyatanaæ hoti,
ekÃ dhammadhÃtu hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ . . . pe . . . (59-61)
     158. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ saddhindri-
yaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ jÅvitindri-
yaæ sammÃsaÇkappo, sammÃvÃyÃmo, sammÃsati, sammÃsa-
mÃdhi, saddhÃbalaæ, viriyabalaæ, satibalaæ, samÃdhibalaæ,
hiribalaæ ottappabalaæ, alobho, adoso, anabhijjhÃ, avyÃpÃdo,
hiri, ottappaæ, kÃyapassaddhi, cittapassaddhi, kÃyalahutÃ,
cittalahutÃ, kÃyamudutÃ, cittamudutÃ, kÃyakamma¤¤atÃ, citta-
kamma¤¤atÃ, kÃyapÃgu¤¤atÃ, cittapÃgu¤¤atÃ, kÃyujjukatÃ,
cittujjukatÃ, sati, samatho, paggÃho, avikkhepo, ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ, ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ, ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhand-
haæ, ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ; ayaæ tasmiæ samaye
saÇkhÃrakkhandho hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ.
                              Sattamaæ.
     159. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti, upekkhÃsahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ sasaÇkhÃrena rÆ-
pÃrammaïaæ vÃ . . . pe (147) . . . dhammÃrammaïaæ vÃ,
yaæ yaæ vÃ panÃrabbha tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
(147) . . . avikkhepo hoti . . . pe (147) . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
                              AÂÂhamaæ.
                    KÃmÃvacara-aÂÂhamahÃcittÃni.
                         DUTIYAõ BHù×AVùRAM.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 031]>#
%<                        DHAMMA-SA§GA×I 163.              31>%
     160. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicc'
eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃ-
raæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
(147) . . . avikkhepo hoti -- ye vÃ pana tasmim samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ.
     161. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodi-
bhavaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ duti-
yaæ jhÃnaæ upasampajja viharati pathavÅkasiïaæ, tasmiæ
samaye phasso hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã hoti,cetanÃ hoti,
cittaæ hoti, pÅti hoti,sukhaæ hoti,citass' ekaggatÃ hoti, sadd-
hindriyaæ hoti, viriyindriyaæ hoti, satindriyaæ hoti, samÃ-
dhindriyaæ hoti, pa¤¤indriyaæ hoti, manindriyaæ hoti, soma-
nassindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti, sammÃdiÂÂhi hoti, sam-
mÃvÃyÃmo hoti . . . pe (157) . . . paggÃho hoti, avikkhepo hoti
--ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti dvÃya-
tanÃni honti dve dhÃtuyo honti tayo ÃhÃrÃ honti aÂÂhindriyÃni
honti tivaÇgikaæ jhÃnaæ hoti caturaÇgiko maggo hoti, satta
balÃni honti tayo hetÆ honti eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye vÃ
pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆ-
pino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe.
     162. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ pÅti cittas' ekaggatÃ saddhindriyaæ viri-
yindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ jÅvi-
tindriyaæ sammÃdiÂÂhi sammÃvÃyÃmo . . . pe (158) . . . paggÃ-
ho avikkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ, ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
     163. Katame dhammÃ kusalÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 032]>#
%<32                      DHAMMA-SA§GA×I 163.>%
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti pÅtiyÃ ca
virÃgÃ upekkhako ca viharati sato ca sampajÃno sukha¤ ca
kÃyena paÂisaævedeti yaæ taæ ariyÃ Ãcikkhanti upekkhako
satimÃ sukhavihÃrÅti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ hoti
sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti sukhaæ hoti cittass'
ekaggatÃ hoti saddhindriyaæ hoti viriyindriyaæ hoti
samÃdhindriyam hoti pa¤¤indriyaæ hoti manindriyaæ hoti
somanassindriyaæ hoti jÅvitindriyaæ hoti sammÃdiÂÂhi hoti
sammÃsati hoti sammÃvÃyÃmo hoti . . . pe (157) . . . paggÃho
hoti avikkhepo hoti ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ
. . . pe . . . Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ
honti dvÃyatanÃni honti dve dhÃtuyo honti tayo ÃhÃrÃ honti
aÂÂhindriyÃni honti duvaÇgikaæ jhÃnaæ hoti caturaÇgiko
maggo hoti satta balÃni honti tayo hetÆ honti eko phasso
hoti . . . pe . . . ekaæ dhammÃyatanaæ hoti ekÃ dhamma-
dhÃtu hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . .
     164. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ cittass' ekaggatÃ saddhindriyaæ viriyindri-
yaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ jÅvitindri-
yaæ sammÃdiÂÂhi sammÃvÃyÃmo . . . pe (148) . . . paggÃho
avikkhepo, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti -- ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     165. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sukhassa
ca pahÃnÃ dukkhassa ca pavÃnÃ pubb' eva somanassadoma-
nassÃnaæ atthaÇgamÃ adukkhamasukhaæ upekkhÃ satipÃri-
suddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati paÂhavÅkasi-
ïaæ, tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti
cetanÃ hoti cittaæ hoti upekkhÃ hoti cittass' ekaggatÃ hoti
saddhindriyaæ hoti viriyindriyaæ hoti satindriyaæ hoti
samÃdhindriyaæ hoti pa¤¤indriyaæ hoti manindriyaæ hoti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 033]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 168.                     33>%
upekkhindriyaæ hoti jÅvitindriyaæ hoti sammÃdiÂÂhi hoti
sammÃvÃyÃmo hoti . . . pe (157) . . . paggÃho hoti avikkhepo
hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . .
tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti dvÃyatanÃni
honti dve dhÃtuyo honti tayo ÃhÃrÃ honti atthindriyÃni honti
duvaÇgikaæ jhÃnaæ hoti caturaÇgiko maggo hoti satta balÃni
honti tayo hetÆ honti eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekaæ
dhammÃyatanaæ hoti ekÃ dhammadhÃtu hoti ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . . (59-61)
     166. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ cittassekaggatÃ saddhindriyaæ viriyindri-
yaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ jÅvitindriyaæ sammÃ-
diÂÂhi sammÃvÃyÃmo . . . pe . . . paggÃho avikkhepo ye vÃ
pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhand-
haæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye
saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                            Catukkanayo.
     167. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     168. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti avitakkaæ
vicÃramattaæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti
vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti vicÃro hoti
pÅti hoti sukhaæ hoti cittass' ekaggatÃ hoti saddhindriyaæ
hoti viriyindriyaæ hoti satindriyaæ hoti samÃdhindriyaæ
hoti pa¤¤indriyaæ hoti manindriyaæ hoti somanassindriyaæ
hoti jÅvitindriyaæ hoti sammÃdiÂÂhi hoti sammÃvÃyÃmo hoti
. . . pe . . . paggÃho hoti avikkhepo hoti ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 034]>#
%<34                      DHAMMA-SA§GA×I 168.>%
ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . . Tasmiæ kho pana samaye
cattÃro khandhÃ honti dvÃyatanÃni honti dve dhÃtuyo honti
tayo ÃhÃrÃ honti aÂÂhindriyÃni honti caturaÇgikaæ jhÃnaæ
hoti caturaÇgiko maggo hoti satta balÃni honti tayo hetÆ
honti eko phasso hoti . . . pe . . . ekaæ dhammÃyatanaæ
hoti ekÃ dhammadhÃtu hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂicasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ . . . pe . . . (59-61)
     169. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vicÃro pÅti cittass' ekaggatÃ saddhindriyaæ
viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ
jÅvitindriyaæ sammÃdiÂÂhi sammÃvÃyÃmo . . . pe . . .
paggÃho avikkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhand-
haæ ÂhÃpetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãnakkhandhaæ
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
     170. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti
vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti pÅti hoti
sukhaæ hoti cittass' ekaggatÃ hoti saddhindriyaæ hoti
viriyindriyaæ hoti satindriyaæ hoti samÃdhindriyaæ hoti
pa¤¤indriyaæ hoti manindriyaæ hoti somanassindriyaæ
hoti jÅvitindriyaæ hoti sammÃdiÂÂhi hoti sammÃvÃyÃmo hoti
. . . pe . . . paggÃho hoti avikkhepo hoti ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . . (157)
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti dvÃyata-
nÃni honti dve dhÃtuyo honti tayo ÃhÃrÃ honti aÂÂhindriyÃni
honti tivaÇgikaæ jhÃnaæ hoti caturaÇgiko maggo hoti satta
balÃni honti tayo hetÆ honti eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti ye vÃ
pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆ-
pino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . . (59-61)
     171. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ pÅti [sukhaæ] citass' ekaggatÃ saddhindri-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 035]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 174.                  35>%
yaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indri-
yaæ jÅvitindriyaæ sammÃdiÂÂhi sammÃvÃyÃmo . . . pe . . .
paggÃho avikkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ, ÂhapetvÃ vedanÃ-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ, ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïa-
kkhandhaæ ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     172. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti pÅtiyÃ
ca virÃgÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja vi-
harati paÂhavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ
hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti sukhaæ hoti cittass'
ekaggatÃ hoti saddhindriyaæ hoti viriyindriyaæ hoti sa-
tindriyaæ hoti samÃdhindriyaæ hoti pa¤¤indriyaæ hoti
manindriyaæ hoti somanass' indriyaæ hoti jÅvitindriyaæ
hoti sammÃdiÂÂhi hoti sammÃvÃyÃmo hoti . . . pe . . .
paggÃho hoti avikkhepo hoti ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ . . . pe . . . tasmiæ kho pana samaye cattÃro
khandhÃ honti dvÃyatanÃni honti dve dhÃtuyo honti tayo
ÃhÃrÃ honti aÂÂhindriyÃni honti duvaÇgihaæ jhÃnaæ hoti
caturaÇgiko maggo hoti satta balÃni honti tayo hetÆ honti
eko phasso hoti . . . pe . . . ekaæ dhammÃyatanaæ hoti
ekÃ dhammadhÃtu hoti ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ . . . pe . . . (59-61)
     173. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakhandho hoti?
     Phasso cetanÃ citass' ekaggatÃ saddhindriyaæ viriyindri-
yaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ jÅvitindri-
yaæ {sammÃdiÂÂhi} sammÃvÃyÃmo . . . pe . . . paggÃho
avikkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ,
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
     174. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sakhassa
ca pahÃnÃ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 036]>#
%<36                      DHAMMA-SA§GA×I 174.>%
viharati pathavÅkasiïam tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ
hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti upekkhÃ goti cittass'
ekaggatÃ hoti saddhindriyaæ hoti viriyindriyaæ hoti satindri-
yaæ hoti samÃdhindriyaæ hoti pa¤¤indriyaæ hoti manindri-
yaæ hoti upekkhindriyaæ hoti jÅvitindriyaæ hoti sammÃ-
diÂÂhi hoti sammÃvÃyÃmo hoti . . . pe . . . paggÃho hoti
avikkhepo hoti ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ
. . . pe . . . (157) tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ
honti dvÃyatanÃni honti dve dhÃtuyo honti tayo ÃhÃrÃ honti
aÂÂhindriyÃni honti duvaÇgikaæ jhÃnaæ hoti caturaÇgiko
maggo hoti satta balÃni honti tayo hetu honti eko phasso
hoti . . . pe . . . (58) ekaæ dhammÃyatanaæ hoti ekÃ dhamma-
dhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi pa-
ÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ
. . . pe . . . (59-61)
     175. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ cittass' ekaggatÃ saddhindriyaæ viriyindri-
yaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ jÅvitindriyaæ
sammÃdiÂÂhi sammÃvÃyÃmo . . . pi . . . paggÃho avi-
kkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ ayaæ
tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
                            Pa¤cakanayo.
     176. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ pathavÅkasiïaæ -
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo koti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     177. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ pathavÅkasiïaæ tas-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 037]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 182.            37>%
miæ samaye phass hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     178. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbi¤¤aæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     179. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ {upasampajja} viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ pathavÅkasinaæ tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     180. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ
jhÃnaæ {upasampajja} viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂi-
padaæ dandhÃbhi¤¤aæ pathavÅkasinaæ . . . pe . . . sukhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
                          Catasso paÂipadÃ.
     181. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati parittaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ, tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     182. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati parittaæ appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 038]>#
%<38                        DHAMMA-SA§GA×I 182.>%
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     183. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye tÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati appamÃïaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     184. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati apamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasimaæ tas-
miæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     185. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmim samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati pa-
rittaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . pa-
rittaæ appamÃnÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . .
appamÃïaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . .
appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasiïam, tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dham-
mÃ kusalÃ.
                         CattÃri ÃrammaïÃni.
     186. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadam dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃram-
maïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti -- ime dhammÃ kusalÃ.
     187. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicce-
va kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja vi-
harati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 039]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 193.              39>%
nÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ, tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     188. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃïaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃ-
rammaïaæ pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe.. ime dhammÃ kusalÃ.
     189. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃ-
ïÃrammaïaæ paÂhavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     190. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃram-
maïaæ paÂhavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     191. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃ-
nÃrammaïaæ paÂhavÅkasiïaæ, tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     192. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadam khippÃbhi¤¤aæ appamÃïam parittÃ-
rammaïaæ paÂhavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     193. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja vi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 040]>#
%<40                       DHAMMA-SA§GA×I 193.>%
harati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appa-
mÃnÃrammaïaæ paÂhavÅkasiïaæ, tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     194. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittÃrammaïaæ
pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     195. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃ-
rammaïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . ime dhammÃ kusalÃ
     196. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhiïïaæ appamÃïaæ parittÃ-
rammaïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     197. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃnÃ-
rammaïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     198. Katame dhammÃ kusalÃ?
     {Yasmiæ} samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃramma-
ïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     199. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 041]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 202.              41>%
rammaïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     200. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appamÃnaæ parittÃramma-
ïaæ pathavÅkasiïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     201. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appamÃnaæ appamÃïaram-
maïaæ pathavÅkasinaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     202. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakkavi-
cÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
parittaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃramma-
ïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . .
pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ
appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ patha-
vÅkasiïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
parittaæ appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ khippabhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃramma-
ïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ
. . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ
parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . .pe . . . sukhÃpaÂi-
padaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃnÃrammaïaæ patha-
vÅkasiïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
appamÃïaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 042]>#
%<42                       DHAMMA-SA§GA×I 202.>%
sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃram-
maïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . .
pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃ-
ïÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ paÂhavÅkasi-
ïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appamÃ-
ïaæ appamÃïÃrammaïaæ pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
                           SoÊasakkhattukaæ.
     203. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
Ãpokasiïaæ . . . pe . . . tejokasiïaæ . . . pe . . . vÃyo-
kasiïaæ . . . pe . . . nÅlakasiïaæ . . . pe . . . pÅtakasi-
ïaæ . . . pe . . . lohitakasiïaæ . . . pe . . . odÃtakasi-
ïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammÃ kusalÃ.
                   AÂÂhakasiïaæ soÊasakkhattukaæ.
     204. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattam
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     205. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
{arÆpasa¤¤Å} bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . .
dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe
catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe
pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 043]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 210.      43>%
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     206. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     207. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     208. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti, ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammÃ kusalÃ.
     209. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     210. Katame dhammÃ {kusalÃ}?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . .
dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe
pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ {khippÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 044]>#
%<44                  DHAMMA-SA§GA×I 210>%
bhi¤¤aæ} . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ . . .
pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe,.. ime
dhammÃ kusalÃ.
                           Catasso paÂipadÃ.
     211. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati parittaæ parittÃrammaïaæ
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     212. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati appamÃïaæ parittÃ-
rammaïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avi-
kkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     213. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni, tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . .
pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . .pe . . . tatiyaæ jhÃnam
. . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati parittaæ parittÃrammaïaæ . . . pe . . . appamÃïaæ
parittÃrammaïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
                           Dve ÃrammaïÃni.
     214. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammanaæ tasmiæ samaye
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 045]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 219.                     45>%
phasso hoti . . . pe . . . avikkepo hote . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     215. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni, tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     216. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni, tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤-
¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     217. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     218. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni; tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃvhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ: tasmiæ samaye
phasso hote . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime
dhammÃ kusalÃ.
     219. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 046]>#
%<46                        DHAMMA-SA§GANI 219.>%
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ tasmiæ
samaye phasso hoti . . .pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     220. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
parittaæ parittÃrammaïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammÃ kusalÃ.
     221. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe.. paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
appamÃïaæ parittÃrammaïaæ: tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammÃ kusalÃ.
     222. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni tÃni abhibhuyya
jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . .
dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂi-
padaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ . . . pe
. . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃ-
rammaïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
parittaæ parittÃrammaïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ
. . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ
parittÃrammaïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ parittaæ parittÃrammaïaæ . . . pe . . . sukhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ parittÃrammaïaæ --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ
                           AÂÂhakkhattuæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 047]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 227.                       47>%
     223. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni suvaïïadubbaï-
ïÃni tÃni abhibhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati tas-
miæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     224. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati parittÃni suvaïïadub-
baïïÃni tÃni abhibhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃ-
naæ vÆpasamÃ . . . pe.. dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe
paÂhamaæ jhÃnaæ . . .pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                         Idaæ pi aÂÂhakkhattuæ.
     225. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     226. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . .
pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     227. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 048]>#
%<48                     DHAMMA-SA§GA×I 227.>%
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     228. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     229. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe..
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe.. ime dhammÃ kusalÃ.
     230. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     231. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃraïaæ rÆpasamÃ . . .
pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ . . . pe . . . duk-
khÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤-
¤aæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                        Catasso paÂipadÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 049]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I236.                      49>%
     232. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasamajja viharati parittaæ appamÃ-
ïÃrammaïaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     233. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiya maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati appamÃïaæ appa-
mÃïÃrammaïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     234. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . .
pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati parittaæ appamÃïÃrammaïaæ . . . pe . . . appamÃ-
ïaæ appamÃïÃrammaïaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                           Dve ÃrammaïÃni.
     235. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃrammaïaæ tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
ime dhammÃ kusalÃ.
     236. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 050]>#
%<50                       DHAMMA-SA§GA×I 236.>%
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     237. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃrammaïaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     238. Katame dhammÃ kusalaæ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     239. Katame dhammÃ kusalaæ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃrammaïaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     240. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     241. Katame dhammÃ kusalÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 051]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 243.                    51>%
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃrammaïaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     242. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni: tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     243. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni tÃni abhi-
bhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . .
pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati duk-
khÃpaÂipadam dandhÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃramma-
ïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appa-
mÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ parittaæ appamÃïÃrammaïaæ . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃ-
rammaïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
parittaæ appamÃïÃrammaïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appamÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ . . . pe
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ parittam appamÃïÃramma-
ïaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appa-
mÃïaæ appamÃïÃrammaïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
                          Aparaæ pi aÂÂhakkhattukam.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 052]>#
%<52                         DHAMMA-SA§GA×I 244.>%
     244. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni suvaïïa-
dubbaïïÃni: tÃni abhibhuyya jÃnÃmi pasÃmÅti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     245. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati appamÃïÃni suvaïïa-
dubbaïïÃni tÃni abhibhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vitakkavicÃrÃ-
naæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe
paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                          idam pi aÂÂhakkhattukaæ.
     246. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
{arÆpasa¤¤Å} bahiddhÃ rÆpÃni passati nÅlÃni nÅlavaïïÃni nÅlani-
dassanÃni nÅlanibhÃsÃni tÃni abhibhuyya jÃnÃmi passÃmÅti
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     247. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati pÅtÃni pÅtavaïïÃni pÅtani-
dassanÃni pÅtanibhÃsÃni . . . pe . . . lohitakÃni lohitaka-
vaïïÃni lokitakanidassanÃni lohitakanibhÃsÃni . . . pe . . .
odÃtÃni odÃtavaïïÃni odÃtanidassanÃni odÃtanibhÃsÃni tÃni
abhibhuyya jÃnÃmi passÃmÅti vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati: tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     ImÃni pi abhibhÃyatanÃni soÊasakkhattukÃni.
     248. Katame dhammÃ kusalÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 053]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 255.                    53>%
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti rÆpÅ rÆ-
pÃni passati vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     249. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti ajjhattaæ
arÆpasa¤¤Å bahiddhÃ rÆpÃni passati vivicceva kÃmehi . . . pe
. . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati: tasmim sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     250. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti subhanti
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     ImÃni pi tÅïi vimokkhÃni soÊasakkhattukÃni.
     251. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati mettÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo goti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     252. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati mettÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     253. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti pÅtiyÃ ca
virÃgÃ.. pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
mettÃsahagataæ: tasmim samaye phasso hoti . . .pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     254. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati mettÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     225. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti avitakka-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 054]>#
%<54                       DHAMMA-SA§GA×I 255.>%
vicÃramattaæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati mettÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe.. avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     256. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati mettÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . .avikkhepo hoti . . .pe . . .ime dhammÃ kusalÃ.
     257. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti pÅtiyÃ ca
virÃgÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati mettÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     258. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati karuïÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     259. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pathamaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati karuïÃsahÃ-
gataæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     260. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati muditÃsahagataæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     261. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati muditÃ-
sahagataæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 055]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 266.                     55>%
     262. Katame dhammÃ kusalÃ.
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sukhassa
ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati upekkhÃsahagataæ: tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . .ime dhammÃ kusalÃ.
     CattÃri brahmavihÃrajhÃnÃni soÊasakkhattukÃni.
     263. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati uddhumÃtakasa¤¤Ãsahagataæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     264. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati vinÅlakasa¤¤Ãsahagataæ . . . pe . . . vipubbakasa¤¤Ã-
sahagataæ . . . pe . . . vichiddakasa¤¤Ãsahagataæ . . .
pe . . . vikkhÃyitakasa¤¤Ãsahagataæ . . . pe . . . vikkhitta-
kasa¤¤Ãsahagataæ . . . pe . . . hatavikkhittakasa¤¤Ãsaha-
gataæ . . . pe . . . lohitakasa¤¤Ãsahagataæ . . . pe . . .
puÊavakasa¤¤Ãsahagataæ . . . pe . . . aÂÂhikasa¤¤Ãsahaga-
taæ . . . pe . . . tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                        ùsubhajhÃnaæ soÊasakkhattukaæ.
                             RôPùVACARAKUSALAõ.
     265. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
rÆpasa¤¤Ãïaæ samatikkamÃ paÂighasa¤¤Ãïaæ {atthaÇgamÃ}
nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrÃ ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤Ãsaha-
gataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati upekkhÃsahagataæ tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
     266. {Katame} dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamÃ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ãsa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 056]>#
%<56                      DHAMMA-SA§GA×I 266>%
hagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati upekkhÃsahagataæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     267. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamÃ Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ã-
sahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati upekkhÃsahagataæ tasmiæ sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ?
     268. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamÃ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatana-
sa¤¤Ãsahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati upekkhÃsahagataæ tasmiæ sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
                    CattÃri arÆpajjhÃnÃni soÊasakkhattukÃni.
     269. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti somanassasahagataæ ¤Ãïasampayuttaæ hÅnaæ . . . pe
majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . chandÃdhi-
pateyyaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ . . . pe . . .
cittÃdhipateyyaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . .
pe . . . chandÃdhipateyyam hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ
. . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ
hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe païÅtaæ . . .
pe . . . cittÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ
. . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ
hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     270. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacaraæ kusalaæ cittaæ uppannaæ
hoti somanassasahagataæ ¤Ãïasampayuttaæ sasaÇkhÃreïa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 057]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 272.                      57>%
. . . pe . . . somanassasahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ . . .
pe . . . somanassasahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ sasaÇkhÃrena
. . . pe . . . upekkhÃsahagataæ ¤Ãïasampayuttaæ . . . pe
. . . upekkhÃsahagataæ ¤Ãïasampayuttaæ sasaÇkhÃrena . . .
pe . . . upekkhÃsahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ . . . pe . . .
upekkhÃsahagataæ ¤Ãïavippayuttaæ sasaÇkhÃrena hÅnaæ
. . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe
. . . chandÃdhipateyyaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . cittÃdhipateyyaæ . . . pe . . . chandÃdhi-
pateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . .
païÅtaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe
majjhimaæ . . . pe.. païÅtaæ . . . pe . . . cittÃdhipa-
teyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅ-
taæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                          KÃmÃvacarakusalaæ.
     271. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati pathavikasiïaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . .
pe . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . chandÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ . . . pe . . . cittÃdhipa-
teyyaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . . chandÃdhi-
pateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . .
païÅtaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe
. . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . cittÃ-
dhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . .
païÅtaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . .
pe . . . majjhimaæ . . . pe.. panÅtaæ . . . pe . . .
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     272. Katame dhammÃ kusalÃ.
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 058]>#
%<58                       DHAMMA-SA§GA×I 272.>%
naæ upasampajja viharati paÂhavÅkasiïaæ hÅnaæ.. pe . . .
majjhimaæ . . . pe.. païÅtaæ . . . pe . . . chandÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ . . .pe . . .cittÃdhipateyyaæ . . .pe
. . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . . pe . . . chandÃdhipateyyaæ
hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ
. . . pe.. viriyÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhi-
maæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . cittÃdhipateyyaæ
hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ . . .
pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . .pe.. majjhimaæ
. . . pe.. païÅtaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . .avikkhepo hoti . . .pe . . .ime dhammÃ kusalÃ.
                           RÆpÃvacara-kusalaæ.
     273. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamÃ paÂighasa¤¤Ãnaæ {atthaÇgamÃ
nÃnattasa¤¤Ãnaæ} amanasikÃrÃ ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤Ãsaha-
gataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . .
pe . . . païÅtam . . . pe . . . chandÃdhipateyyaæ . . . pe
. . . viriyÃdhipateyyaæ . . . pe . . . cittÃdhipateyyaæ . . .
pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . . pe . . . chandÃdhipÃ-
teyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅ-
taæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . .
majjhimaæ . . . pe . . . panÅtaæ . . . pe . . . cittÃdhi-
pateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . .
panÅtaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe
. . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
     274. Katame dhammÃ kusalÃ.
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamÃ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ãsa-
hagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati hÅnaæ . . . pe . . . majjhi-
maæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . chandÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ . . . pe . . . cittÃdhipa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 059]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 276.                     59>%
teyyaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . . pe . . .
chandÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . .
pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ hÅnaæ
. . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . .
cittÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe
. . . païÅtaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ hÅnaæ
. . .pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     275. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamÃ Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ãsaha-
gataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . .
pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . chandÃdhipateyyaæ . . . pe
. . . viriyÃdhipateyyaæ . . . pe . . . cittÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . . pe . . . chandÃ-
dhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . .
païÅtaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe
. . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . cittÃ-
dhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ
hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     276. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamÃ {nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatana-
sahagataæ} sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati hÅnaæ . . . pe . . . majjhi-
maæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . chandÃdhipa-
teyyaæ . . . pe . . . viriyÃdhipateyyaæ . . . pe . . .
cittÃdhipateyyaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ . . .
pe . . . chandÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhi-
maæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe.. viriyÃdhipateyyaæ
hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . païÅtaæ
. . . pe . . . cittÃdhipateyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhi-
maæ . . . pe . . . païÅtaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipa-
eyyaæ hÅnaæ . . . pe . . . majjhimaæ . . . pe . . . panÅ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 060]>#
%<60                       DHAMMA-SA§GA×I 276.>%
taæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                           ArÆpÃvacarakusalaæ.
     277. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummiyÃ-
pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ: tas-
miæ samaye phasso hoti vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cit-
taæ hoti vitakko hoti vicÃro hoti pÅti hoti sukhaæ hoti {cittass-
ekaggatÃ} hoti saddhindriyaæ hoti viriyindriyaæ hoti satin-
driyaæ hoti samÃdhindriyaæ hoti pa¤¤indriyaæ hoti manin-
driyaæ hoti somanassindriyaæ hoti jÅvitindriyaæ hoti ana¤¤Ã-
ta¤¤assÃmÅtindriyaæ hoti, sammÃdiÂÂhi hoti sammÃsaÇkappo
hoti sammÃvÃcÃ hoti sammÃkammanto hoti sammÃÃjÅvo hoti
sammÃvÃyÃmo hoti sammÃsati hoti sammÃsamÃdhi hoti
saddhÃbalaæ hoti viriyabalaæ hoti satibalaæ hoti samÃdhi-
balaæ hoti pa¤¤Ãbalaæ hoti hiribalaæ hoti ottappabalaæ
hoti alobho hoti adoso hoti amoho hoti anabhijjhÃ hoti avyÃ-
pÃdo hoti sammÃdiÂÂhi hoti hiri hoti ottappaæ hoti kÃya-
passaddhi hoti cittapassaddhi hoti kÃyalahutÃ hoti cittalahutÃ
hoti kÃyamudutÃ hoti cittamudutÃ hoti kÃyakamma¤¤atÃ
hoti cittakamma¤¤atÃ hoti kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti cittapÃ-
gu¤¤atÃ hoti kÃyujjukatÃ hoti cittujjukatÃ hoti sati hoti
sampaja¤¤aæ hoti samatho hoti vipassanÃ hoti paggÃho hoti
avikkhepo hoti: ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     278.\<*<1>*>\ Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samayo phasso phusanÃ samphusanÃ samphu-
sitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     279. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassa-
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Questions 282-302 are the same as questions 2-21,but 300 is a fresh
     one inserted; 303-305 are new; 306-341 are the same as 22-57.
     The answers differ slightly throughout. Some of the same questions
     recur, 370-400 and 407-411, and 446 foll.
>\

#<[page 061]>#
%<                        DHAMMA-SA§GA×I 287.                       61>%
jaæ cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ cetosamphassajaæ
sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ
-- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     280. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã
hoti.
     281. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
cetanÃ sa¤cetanÃ cetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ
hoti.
     282. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnaÂaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye cittaæ hoti.
     283. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ
vyappanÃ cetaso abhiniropanÃ sammÃsaÇkappo maggaÇgaæ
maggapariyÃpannaæ -- ayaæ tasmiæ samaye vitakko hoti.
     284. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye cÃro vicÃro anuvicÃro upavicÃro cittassa
anusandhanatÃ an upekkhanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vicÃro
hoti.
     285. KatamÃ tasmiæ samaye pÅti hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pÅti pÃmojjaæ ÃmodanÃ pamodanÃ hÃso
pahÃso vitti odagyaæ attamanatÃ cittassa pÅtisambojjhaÇgo --
ayaæ tasmiæ samaye pÅti hoti.
     286. Katamaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti.
     287. KatamÃ tasmiæ samaye cittass ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi samÃdhisambojjhaÇgo maggaÇgaæ
maggapariyÃpannaæ: ayaæ tasmiæ samaye cittassekaggatÃ
hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 062]>#
%<62                      DHAMMA-SA§GA×I 288.>%
     288. Katamaæ tasmiæ samaye saddhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye saddhÃ saddahanÃ okappanÃ abhippÃ-
sÃdo saddhÃ saddhindriyaæ saddhÃbalaæ -- idaæ tasmiæ
samaye saddhindriyaæ hoti.
     289. Katamaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhura-
sampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalam sammÃvÃyÃmo
viriyasambojjhaÇgo maggaÇgaæ naggapariyÃpannaæ -- idaæ
tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti.
     290. Katamaæ tasmiæ samaye satindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati saraïatÃ dhÃra-
ïatÃ apilÃpanatÃ asaæmussanatÃ sati satindriyaæ satibalaæ
sammÃsati satisambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpan-
naæ -- idaæ tasmiæ samaye satindriyaæ hoti.
     291. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhitti saïÂhiti {avaÂÂhiti} avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi samÃdhisambojjhaÇgo maggaÇgaæ
maggapariyÃpannaæ -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhindriyaæ
hoti.
     292. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤¤indriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï-
¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebbavyÃ cintÃ upaparikkhÃ
bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo
pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo
pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi dhammavicayasambojjhaÇgo
maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ -- idaæ tasmiæ samaye
pa¤¤indriyaæ hoti.
     293. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye manindriyaæ hoti.
     294. Katamaæ tasmiæ samaye {somanassindriyaæ} hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 063]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 299.                    63>%
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ ceto-
samphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ sÃtÃ
sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ hoti.
     295. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idaæ tasmiæ
samaye jÅvitindriyaæ hoti.
     296. Katamaæ tasmiæ samaye ana¤¤Ãta¤¤assÃmÅtindri-
yaæ hoti?
     YÃ tesaæ dhammÃnaæ a¤¤ÃtÃnaæ adiÂÂhÃnaæ apattÃnaæ
aviditÃnaæ asacchikatÃnaæ sacchikiriyÃya pa¤¤Ã pajÃnanÃ
vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ
{paccupalakkhaïÃ} paï¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ
cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampa-
ja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ
pÃ¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ã-
ratanaæ amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi dhammavicaya-
sambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ -- idaæ tas-
miæ samaye ana¤¤Ãta¤¤assÃmÅtindriyaæ hoti.
     297. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï-
¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ
bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo
pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃ-
sÃdo pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ
amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi dhammavicayasambojjh-
aÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ -- avaæ tasmiæ
samaye sammÃdiÂÂhi hoti.
     298. Katamo tasmiæ samaye sammÃsaÇkappo hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ vyappanÃ
cetaso abhiniropanÃ sammÃsaÇkappo maggaÇgaæ maggapari-
yÃpannaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃsaÇkappo hoti.
     299. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃvÃcÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye catÆhi vaciduccaritehi Ãrati virati
paÂivirati varamaïÅ akiriyÃ akaraïaæ anajjhÃpatti velÃ ana-
tikkamo setughÃto sammÃvÃcÃ maggaÇgam maggapariyÃpan-
naæ -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃvÃcÃ hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 064]>#
%<64                     DHAMMA-SA§GA×I 300.>%
     300. Katamo tasmiæ samaye sammÃkammanto hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tÅhi kÃyaduccaritehi Ãrati virati paÂivi-
rati veramaïÅ akiriyÃ akaraïaæ anajjhÃpatti velÃ anatikkamo
setughÃto sammÃkammanto maggaÇgaæ maggapariyÃpan-
naæ -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃkammanto hoti.
     301. Katamo tasmiæ samaye sammÃ-ÃjÅvo hoti?
     YÃ tasmiæ samaye micchÃjÅvÃ Ãrati virati paÂivirati
veramaïÅ akiriyÃ akaraïaæ anajjhÃpatti velÃ anatikkamo
setughÃto sammÃ-ÃjÅvo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ --
ayaæ tasmiæ samaye sammÃ-ÃjÅvo hoti.
     302. Katamo tasmiæ samaye sammÃvÃyÃmo hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhura-
sampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sammÃvÃ-
yamo viriyasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ
-- ayaæ tasmiæ samaye sammÃvÃyÃmo hoti.
     303. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃsati hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsati satisambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃ-
pannaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃsati hoti.
     304. Katamo tasmiæ samaye sammÃsamÃdhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhisambojjhaÇgo maggaÇgaæ magga-
pariyÃpannaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃsamÃdhi hoti.
     305. Katamaæ tasmiæ samaye saddhÃbalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye saddhÃ saddahanÃ okappanÃ abhippÃ-
sÃdo saddhÃ saddhindriyaæ saddhÃbalaæ -- idaæ tasmiæ
samaye saddhÃbalaæ hoti.
     306. Katamaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhura-
sampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ sammÃvÃ-
yÃmo viriyasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ
--idaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 065]>#
%<                  DHAMMA-SA§GA×I 314.                     65>%
     307. Katamaæ tasamiæ samaye satibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsati satisambojjhaÇgo maggaÇgaæ magga-
pariyÃpanaæ -- idaæ tasmiæ samaye satibalaæ hoti.
     308. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ sammÃsamÃdhi samÃdhisambojjhaÇgo maggaÇgaæ
maggapariyÃpannaæ -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhibalaæ
hoti.
     309. Katamaæ tasmiæ samaye pa¤¤Ãbalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï-
¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ
medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã
pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-
Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho dham-
mavicayo sammÃdiÂÂhi dhammavicayasambojjhaÇgo maggaÇ-
gaæ maggapariyÃpannaæ -- idaæ tasmiæ samaye pa¤¤Ãba-
laæ hoti.
     310. Katamaæ tasmiæ samaye hiribalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye hiriyati hiriyitabbena, hiriyati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ tasmiæ
samaye hiribalaæ hoti.
     311. Katamaæ tasmiæ samaye ottappabalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye ottappati ottappitabbena, ottappati pÃ-
pakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idam tasmiæ
samaye ottappabalaæ hoti.
     312. Katamo tasmiæ samaye alobho hoti?
     Yo tasmiæ samaye alobho alubbhanÃ alubbhitattaæ asÃrÃgo
asÃrajjanÃ asÃrajjitattaæ anabhijjhÃ alobho kusalamÆlaæ --
ayaæ tasmiæ samaye alobho hoti.
     313. Katamo tasimiæ samaye adoso hoti?
     Yo tasmiæ samaye adoso adussanÃ a¬ussitattaæ avyÃpÃdo
avyÃpajjo adoso kusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye adoso hoti.
     314. Katamo tasmiæ samaye amoho hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 066]>#
%<66                  DHAMMA-SA§GA×I 314.>%
dhammavicayasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpan-
naæ -- ayaæ tasmiæ samaye amoho hoti.
     315. KatamÃ tasmiæ samaye anabhijjhÃ hoti?
     Yo tasmiæ samaye alobho alubbhanÃ alubbhitattaæ asÃrÃgo
asÃrajjanÃ asÃrajjitattaæ anabhijjhÃ alobho kusalamÆlaæ --
ayaæ tasmiæ samaye anabhijjhÃ hoti.
     316. Katamo tasmiæ avyÃpÃdo hoti.
     Yo tasmiæ samaye adoso adussanÃ adussitattaæ avyÃpÃdo
avyÃpajjo adoso kusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye avyÃ-
pÃdo hoti.
     317. KatamÃ tasmiæ samaye sammÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo . . . pe . . .
dhammavicayo sambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpan-
naæ -- ayaæ tasmiæ samaye sammÃdiÂÂhi hoti.
     318. KatamÃ tasmiæ samaye hiri hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- ayaæ tasmiæ
samaye hiri hoti.
     319. Katamaæ tasmiæ samaye ottappaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye ottappati ottappitabbena ottappati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ tasmiæ
samaye ottappaæ hoti.
     320. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyapassaddhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa passaddhi paÂipassaddhi passambhanÃ
paÂipassambhanÃ paÂipassambhitattaæ passaddhisambojjh-
aÇgo -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyapassaddhi hoti.
     321. KatamÃ tasmiæ samaye cittapassaddhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa passaddhi paÂi-
passaddhi passambhanÃ paÂipassambhanÃ paÂipassambhi-
tattaæ passaddhisambojjhaÇgo -- ayaæ tasmiæ samaye citta-
passaddhi hoti.
     322. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyalahutÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa lahutÃ lahupariïÃmatÃ adandhanatÃ
avitthanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyalahutÃ hoti.
     323. KatamÃ tasmiæ samaye cittalahutÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa lahutÃ lahupariïÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 067]>#
%<                     DHAMMA-SA§GA×I 332.                 67>%
matÃ adandhanatÃ avitthanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye citta-
lahutÃ hoti.
     324. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyamudutÃ hoti.
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa mudutÃ maddavatÃ akakkhaÊatÃ akathi-
natÃ -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyamudutÃ hoti.
     325. KatamÃ tasmiæ samaye cittamudutÃ hoti.
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa mudutÃ maddavatÃ
akakkhaÊatÃ akathinatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye cittamudutÃ
hoti.
     326. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyakamma¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandassa kamma¤¤atÃ kamma¤¤attaæ kam-
ma¤¤abhÃvo -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyakamma¤¤atÃ hoti.
     327. KatamÃ tasmiæ samaye cittakamma¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandhassa kamma¤¤atÃ kam-
ma¤¤attaæ kamma¤¤abhÃvo -- ayaæ tasmiæ samaye citta-
kamma¤¤atÃ hoti.
     328. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa paguïatÃ paguïattaæ paguïabhÃvo --
ayaæ tasmiæ samaye kÃyapÃgu¤¤atÃ hoti.
     329. KatamÃ tasmiæ samaye cittapÃgu¤¤atÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhadhassa paguïatÃ paguïat-
taæ paguïabhÃvo -- ayaæ tasmiæ samaye cittapÃgu¤¤atÃ hoti.
     330. KatamÃ tasmiæ samaye kÃyujjukatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vedanÃkkhandhassa sa¤¤Ãkkhandhassa
saÇkhÃrakkhandhassa ujutÃ ujjukatÃ ajimhatÃ avaÇkatÃ aku-
ÂilatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye kÃyujjukatÃ hoti.
     331. KatamÃ tasmiæ samaye cittujjukatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye vi¤¤Ãïakkhandassa ujutÃ ujutÃ ujjukatÃ
ajimhatÃ avaÇkatÃ akuÂilatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye cittujju-
katÃ hoti.
     332. KatamÃ tasmiæ samaye sati hoti?
     YÃ tasmiæ samaye sati anussati paÂissati sati saraïatÃ
dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ asammussanatÃ sati satindriyaæ sati-
balaæ sammÃsatisambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃ-
pannaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sati hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 068]>#
%<68                   DHAMMA-SA§GA×I 333.>%
     333. Katamaæ tasmiæ samaye sampaja¤¤aæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . dham-
mavicayasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ --
idaæ tasmiæ samaye sampaja¤¤aæ hoti.
     334. Katamo tasmiæ samaye samatho hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . samÃdhi-
sambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ -- ayaæ tas-
miæ samaye samatho hoti.
     335. KatamÃ tasmiæ samaye vipassanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . dham-
mavicayasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ --
ayaæ tasmiæ samaye vipassanÃ hoti.
     336. Katamo tasmiæ samaye paggÃho hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho . . . pe . . .
viriyasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye paggÃho hoti.
     337. Katamo tasmiæ samaye avikkhepo hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . samÃdhi-
sambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpannaæ -- ayaæ tas-
mim samaye avikkhepo hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
kusalÃ. Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti
dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, navin-
driyÃni honti, pa¤caÇgikaæ jhÃnaæ hoti, aÂÂhaÇgiko maggo
hoti, satta balÃni honti, tayo hetÆ honti, eko phasso hoti, ekÃ
vedanÃ hoti, ekÃ sa¤¤Ã hoti, ekÃ cetanÃ hoti, ekaæ cittaæ
hoti, eko vedanÃkkhandho hoti, eko sa¤¤Ãkkhandho hoti,
eko saÇkhÃrakkhandho hoti, eko vi¤¤Ãïakkhanando hoti ekaæ
manÃyatanaæ hoti, ekaæ manindriyaæ hoti, ekÃ manovi¤¤Ã-
ïadhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu
hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamu-
ppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ kusalÃ . . . pe . . .
     338.\<*<1>*>\ Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso vedanÃ vitakko vicÃro pÅti cittassekaggatÃ saddhin-
driyaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤in-
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 62.
>\

#<[page 069]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 343.                    69>%
driyaæ jÅvitindriyaæ ana¤¤Ãtta¤¤assÃmÅtindriyaæ sammÃ-
diÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcÃ sammÃkammanto, sammÃ-
ÃjÅvo, sammÃvÃyÃmo, sammÃsati, sammÃsamÃdhi, saddhÃba-
laæ, viriyabalaæ, satibalaæ, samÃdhibalaæ, pa¤¤Ãbalaæ, hiri-
balaæ, ottappabalaæ, alobho, adoso, amoho, anabhijjhÃ, avyÃ-
pÃdo, sammÃdiÂÂhi hiri ottappaæ kÃyapassaddhi cittapassaddhi
kÃyalahutÃ cittalahutÃ kÃyamudutÃ, cittamudutÃ, kÃyakam-
ma¤¤atÃ, cittakamma¤¤atÃ, kÃyapÃgu¤¤atÃ, cittapÃgu¤¤atÃ,
kÃyujjukatÃ cittujjukatÃ, sati, sampaja¤¤aæ, samatho, vipas-
sanÃ, paggÃho avikkhepo -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ, ÂhapetvÃ veda-
nÃkkhandhaæ, ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ, ÂhapetvÃ vi¤¤Ã-
ïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     339. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤-
¤am: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ?
     340. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ ditthigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
nam upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤-
¤aæ: tasmiæ samaye phasso hoti.. pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     341. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . viharati sukhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     342. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . viharati sukhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     343. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 070]>#
%<70                   DHAMMA-SA§GA×I 343.>%
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
. . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ . . . pe . . . tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
                           SuddhikapaÂipadÃ.
     344. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati su¤¤ataæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     345. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃ-
naæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤ca-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤ataæ: tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ.
                           Su¤¤ataæ.
     346. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivi-
cceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     347. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 071]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 352.                 71>%
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avi-
kkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     348. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
     349. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . kÃmehi . . . pe
. . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     350. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤-
¤ataæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤-
¤ataæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤-
¤ataæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤¤a-
taæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                           Su¤¤atamÆlakapaÂipadÃ.
     351. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati appaïihitaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . .pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     352. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 072]>#
%<72                      DHAMMA-SA§GA×I 352.>%
pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂÂhamaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati appaïi-
hitaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                           Appaïihitaæ.
     353. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     354. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     355. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivi-
cceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ: tas-
miæ samaye phasso hoti . . .pe . . .avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     356. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ.
     357. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤-
¤aæ appaïihitaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ khippÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 073]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 360.                 73>%
bhi¤¤aæ appaïihitaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ appaïihitaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ appaïihitaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                        AppaïihitamÆlakapaÂipadaæ.
     358. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ maggaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ satipaÂÂhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
sammappadhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ iddhipÃ-
daæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ indriyaæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ balaæ bhÃveti . . .pe . . . lokuttaraæ
bojjhaÇgaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ saccaæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ samathaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ dhammaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
khandhaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ Ãyatanaæ bhÃ-
veti . . . pe . . . lokuttaraæ dhÃtuæ bhÃveti . . . lokutta-
raæ ÃhÃraæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ phassaæ bhÃ-
veti . . . pe . . . lokuttaraæ vedanaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ sa¤¤aæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ ceta-
naæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ cittaæ bhÃveti niyyÃ-
nikaæ apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya
bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤-
¤aæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
                           VÅsati mahÃnayÃ.
     359. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . .
pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
chandÃdhipateyyaæ viriyÃdhipateyyaæ cittÃdhipateyyaæ
vimaæsÃdhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     360. Katame dhammÃ kusalÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 074]>#
%<74                       DHAMMA-SA§GA×I 360.>%
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
chandÃdhipateyyaæ . . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ: tas-
miæ samaye phasso hoti . . . avikkepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     361. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ maggaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ cittaæ bhÃveti niyyÃnikaæ apacayagÃmiæ diÂÂhi-
gatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . vimaæsÃdhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ.
                           Adhipati.
                      PAèHAMO MAGGO.
     362. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ kÃmarÃgavyÃpadÃnaæ {patanubhÃvÃya} duti-
yÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi. . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
a¤¤indriyaæ hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
                      Dutiyo maggo.
     363. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ kÃmarÃgavyÃpÃdÃnaæ anavasesappahÃnÃya
tatiyÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 075]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 365.                     75>%
dandhÃbhi¤¤aæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
a¤¤indriyaæ hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ.
                        Tatiyo maggo
     364. Katame dhammÃ kusalÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ rÆparÃga-arÆparÃgamÃna-uddhacca-avijjÃya
anavasesappahÃnÃya catutthÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ: tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . a¤¤indriyaæ hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ.
     Katamaæ tasmiæ samaye a¤¤indriyaæ hoti.
     YÃ tesaæ dhammÃnaæ ¤ÃtÃnaæ diÂÂhÃnaæ pattÃnaæ vidi-
tÃnaæ sacchikatÃnaæ sacchikiriyÃya pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo
pavicayo dhammavicayo . . . pe . . . dhammavicayasammÃ-
diÂÂhi dhammavicayasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapari-
yÃpannaæ -- idaæ tasmiæ samaye a¤¤indriyaæ hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ kusalÃ.
                     Catuttho maggo
                 LOKUTTARAõ CITTAõ.
     365. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti soma-
nassasahagataæ diÂÂhigatasampayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ
{saddÃrammaïaæ} vÃ gandhÃrammaïaæ vÃ phoÂÂhabbÃramma-
ïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ vÃ panÃrabbha: tas-
miæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ
hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro hoti, pÅti hoti, sukhaæ
hoti, cittassekaggatÃ hoti, viriyindriyaæ hoti, samÃdhindri-
yaæ hoti, manindriyaæ hoti, somanassindriyaæ hoti, jÅvi-
tindriyaæ hoti, micchÃdiÂÂhi hoti, micchÃsaÇkappo hoti,
micchÃvÃyÃmo hoti, micchÃsamÃdhi hoti, viriyabalaæ hoti,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 076]>#
%<76                  DHAMMA-SA§GANI 365.>%
samÃdhibalaæ hoti, ahirikabalaæ hoti, anottappabalaæ hoti,
lobho hoti, moho hoti, abhijjhÃ hoti, micchÃdiÂÂhi hoti,
abirikaæ hoti, anottappaæ hoti, samatho hoti, vipassanÃ hoti
paggÃho hoti, avikkhepo hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ {akusalÃ}.
     366.\<*<1>*>\ Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     367. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajaæ
cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ cetosamphassajaæ sÃtaæ
sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ: ayaæ
tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     368. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ: ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã
hoti.
     369. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
cetanÃ sa¤cetanÃ cetayitattaæ: ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ
hoti.
     370. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu: idaæ tasmiæ
samaye cittaæ hoti.
     371. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ
vyappanÃ cetaso abhiniropanÃ micchÃsaÇkappo -- ayaæ tas-
miæ samaye vitakko hoti.
     372. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye cÃro vicÃro anuvicÃro upavicÃro cittassa
\<--------------------------------------------------------------------------
1 The questions following are the same as 2 foll. and 282 foll., but the answers sometimes differ.
>\

#<[page 077]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 380.                     77>%
anusandhanatÃ anupekkhanatÃ: ayaæ tasmiæ samaye vicÃro
hoti.
     373. KatamÃ tasmiæ samaye pÅti hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pÅti pÃmojjaæ ÃmodanÃ pamodanÃ
hÃso pahÃso vitti odagyaæ attamanatÃ cittassa -- ayaæ tasmiæ
samaye pÅti hoti.
     374. Katamaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti.
     375. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ micchÃsamÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye cittass'
ekaggatÃ hoti.
     376. Katamaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhura-
samphaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ micchÃvÃ-
yÃmo -- idaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti.
     377. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ-
dhibalaæ micchÃsamÃdhi -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhindri-
yaæ hoti.
     378. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu: idaæ tasmiæ
samaye manindriyaæ hoti.
     379. Katamaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ
hoti.
     380. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 078]>#
%<78                  DHAMMA-SA§GA×I 380.>%
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idaæ tasmiæ
samaye jÅvitindriyaæ hoti.
     381. KatamÃ tasmiæ samaye micchÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahaïaæ diÂÂhi-
kantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisa¤¤o-
janaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃmÃso kummaggo
micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ vipariyesagÃho --
ayaæ tasmiæ samaye micchÃdiÂÂhi hoti.
     382. Katamo tasmiæ samaye micchÃsaÇkappo hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ vya-
ppanÃ cetaso abhiniropanÃ micchÃsaÇkappo -- ayaæ tasmiæ
samaye micchÃsaÇkappo hoti
     383. Katamo tasmiæ samaye micchÃvÃyÃmo hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo
parakkamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asi-
thilaparakkamatÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ dhu-
rasampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ micchÃvÃ-
yÃmo: ayaæ tasmiæ samaye micchÃvÃyÃmo hoti.
     384. Katamo tasmiæ samaye micchÃsamÃdhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro
avikkhepo avisÃhaÂamÃnasatÃ samatho samÃdhindriyaæ samÃ
dhibalaæ micchÃsamÃdhi: ayaæ tasmiæ samaye micchÃ-
samÃdhi hoti.
     385. Katamaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko . . . pe . . . micchÃvÃyÃmo
--idaæ tasmiæ samaye viriyabalaæ hoti.
     386. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhibalaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . micchÃsa-
mÃdhi -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhibalaæ hoti.
     387. Katamaæ tasmiæ samaye ahirikabalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye na hiriyati hitiyitabbena, na hiriyati
pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ
tasmiæ samaye ahirikabalaæ hoti.
     388. Katamaæ tasmiæ samÃye anottappabalaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye na ottappati ottappitabbena ottappati
pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ
idaæ tasmiæ samaye anothappabalaæ hoti.
     389. Katamo tasmiæ samaye lobho hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 079]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 397.                     79>%
     Yo tasmiæ samaye lobho lubbhanÃ lubbhitattaæ sÃrÃgo
sÃrajjanÃ sÃrajjitattaæ abhijjhÃ lobho akusalamÆlaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye lobho hoti.
     390. Katamo tasmiæ samaye moho hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye a¤¤Ãïaæ adassanaæ anabhisamayo
ananubodho asambodho appaÂivedho asaægÃhanÃ apariyogÃ-
hanÃ asamapekkhanÃ apaccavekkhanÃ apaccakkhakammaæ
dummejjhaæ balyaæ asampaja¤¤aæ moho pamoho sammoho
avijjÃ avijjogho avijjÃyogo avijjÃnusayo avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ
avijjÃlaÇgÅ moho akusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye moho
hoti.
     391. KatamÃ tasmiæ samaye abhijjhÃ hoti?
     Yo tasmiæ samaye lobho . . . pe . . . abhijjhÃ lobho
akusalamÆlaæ -- ayaæ tasmiæ samaye abhijjhÃ hoti.
     392. KatamÃ tasmiæ samaye micchÃdiÂÂhi hoti?
     YÃ tasmiæ samaye diÂÂhi diÂÂhigataæ . . . pe . . .
vipariyesagÃho -- ayaæ tasmiæ samaye micchÃdiÂÂhi hoti.
     393. Katamaæ tasmiæ samaye ahirikaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye na hiriyati . . . pe . . . samÃpattiyÃ
--idaæ tasmiæ samaye ahirikaæ hoti.
     394. Katamaæ tasmiæ samaye anottappaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye na ottappati . . . pe . . . samÃ-
pattiyÃ -- idaæ tasmiæ samaye anottappaæ hoti.
     395. Katamo tasmiæ samaye samatho hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . micchÃ-
samÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye samatho hoti.
     396. Katamo tasmiæ samaye paggÃho hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho . . . pe . . .
micchÃvÃyÃmo -- ayaæ tasmiæ samaye paggÃho hoti.
     397. Katamo tasmiæ samaye avikkhepo hoti.
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . micchÃ-
samÃdhi -- ayaæ tasmiæ samaye avikkhepo hoti.
     Ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamu-
ppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ. Tasmiæ
kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃyatanÃni honti,
dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honit, pa¤cindriyÃni honti,
pa¤caÇgikaæ jhÃnaæ hoti, caturaÇgiko maggo honti, cattÃri
balÃni honti, dve hetÆ honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 080]>#
%<80                    DHAMMA-SA§GA×I 397.>%
dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti -- ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     398.\<*<1>*>\ Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro pÅti cittassekaggatÃ viri-
yindriyaæ samÃdhindriyaæ jÅvitindriyaæ micchÃdiÂÂhi
micchÃsaÇkappo micchÃvÃyÃmo micchÃsamÃdhi viriyabalaæ
samÃdhibalaæ ahirikabalaæ anottappabalaæ lobho moho
abhijjhÃ micchÃdiÂÂhi ahirikaæ anottappaæ samatho paggÃho
avikkhepo -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ --
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ akusalÃ.
     399. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalacittaæ uppannaæ hoti somanassa-
sahagataæ diÂÂhigatasampayuttaæ sasaÇkhÃrena rÆpÃramma-
ïaæ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avi-
kkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     400. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalacittaæ . . . pe . . . diÂÂhigata-
vippayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ saddÃrammaïaæ vÃ gandhÃ-
rammaïaæ vÃ rasÃrammaïaæ vÃ phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ
dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ vÃ panÃrabbha: tasmiæ
samaye phasso hoti vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti
vitakko hoti vicÃro hoti pÅti hoti sukhaæ hoti cittassekaggatÃ
hoti viriyindriyaæ hoti samÃdhindriyaæ hoti manindriyaæ
hoti [somanassindriyaæ hoti] jÅvitindriyaæ hoti micchÃsaÇ-
kappo hoti micchÃvÃyÃmo hoti micchÃsamÃdhi hoti viriya-
balam hoti samÃdhibalaæ hoti ahirikabalaæ hoti anottappa-
balaæ hoti lobho hoti moho hoti abhijjhÃ hoti ahirikaæ hoti
anottappaæ hoti samatho hoti paggÃho hoti avikkhepo hoti --
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ. Tasmiæ kho pana
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 62 and 342.
>\

#<[page 081]>#
%<                   DHAMMA-SA§GA×I 405.                  81>%
samaye cattÃro khandhÃ honti . . . pe . . . tivaÇgiko
maggo hoti . . . pe . . . eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaæ dhammÃyatanaæ hoti ekÃ dhammadhÃtu hoti: ye vÃ
pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆ-
pino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     401. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso . . . pe (398) . . . ime dhammÃ akusalÃ.
                      (Omitting micchÃdiÂÂhi.)
     402. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti soma-
nassasahagataæ diÂÂhigatavippayuttaæ sasaÇkhÃrena rÆpÃ-
rammaïaæ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     403. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalacittaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ diÂÂhigatasampayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ saddÃ-
rammaïaæ vÃ gandhÃrammaïaæ vÃ rasÃrammaïaæ vÃ
phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha: tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ hoti sa¤¤Ã
hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti vitakko hoti vicÃro hoti upekkhÃ
hoti cittassekaggatÃ hoti viriyindriyaæ hoti samÃdhindriyaæ
hoti manindriyaæ hoti upekkhindriyaæ hoti jÅvitindriyaæ
hoti micchÃdiÂÂhi hoti micchÃsaÇkappo hoti micchÃvÃyÃmo
hoti micchÃsamÃdhi hoti viriyabalaæ hoti samÃdhibalaæ hoti
ahirikabalaæ hoti anottappabalaæ hoti lobho hoti moho hoti
abhijjhÃ hoti micchÃdiÂÂhi hoti ahirikaæ hoti anottappaæ
hoti samatho hoti paggÃho hoti avikkhepo hoti -- ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     404. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     405. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajaæ
cetasikaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ cetosamphassajaæ adukkhaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 082]>#
%<82                  DHAMMA-SA§GA×I 405.>%
asukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ adukkhamasukhÃ vedanÃ
-- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     406. KatamÃ tasmiæ samaye upekkhÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ ceto-
samphassajaæ adukkhamasukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye upekkhÃ
hoti.
     407. Katamaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ . . . pe . . . vedanÃ --
idaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti . . . pe . . . ye
vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ. Tasmiæ kho pana
samaye cattÃro khandhÃ honti . . . pe . . . caturaÇgikaæ
jhÃnaæ hoti, caturaÇgiko maggo hoti . . . pe . . . arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     408. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso . . . pe . . . omitting pÅti . . . pe (398) . . .
ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃ-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     409.\<*<1>*>\ Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ diÂÂhigatasampayuttaæ sasaÇkhÃrena rÆpÃramma-
ïaæ vÃ . . . pe (403) . . . dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
(403) . . .avikkhepo hoti . . . pe(403) . . . ime dhammÃ
akusalÃ.
     410. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ diÂÂhigatavippayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ saddÃ-
rammaïaæ vÃ {gandhÃrammaïaæ} vÃ rasÃrammaïaæ vÃ
phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ vÃ
panÃrabbha: tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã
hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro hoti,
upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, viriyindriyaæ hoti,
samÃdhindriyaæ hoti, manindriyaæ hoti, upekkhindriyaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 147 and following.
>\

#<[page 083]>#
%<                     DHAMMA-SA§GA×I 413.                    83>%
hoti, jÅvitindriyaæ hoti, micchÃsaÇkappo hoti, micchÃ-
vÃyamo hoti, micchÃsamÃdhi hoti, viriyabalaæ hoti, samÃ-
dhibalaæ hoti, ahirikabalaæ hoti, anottappabalaæ hoti,
lobho hoti, moho hoti, abhijjhÃ hoti, ahirikaæ hoti anottap-
paæ hoti, samatho hoti, paggÃho hoti, avikkhepo hoti
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ. Tasmiæ kho pana
samaye cattÃro khandhÃ honti dvÃyatanÃni honti dve dhÃtuyo
honti, tayo ÃhÃrÃ honti pa¤cindriyÃni honti caturaÇgikaæ
jhÃnaæ hoti tivaÇgiko maggo hoti cattÃri balÃni honti dve hetÆ
honti eko phasso hoti . . . pe . . . ekaæ dhammÃyatanaæ
hoti ekÃ dhammadhÃtu hoti ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
akusalÃ.
     411. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ . . . pe . . . [omitting pÅti and micchÃdiÂÂhi]
ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃra-
kkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     412. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ diÂÂhigatavippayuttaæ sasaÇkhÃrena rÆpÃram-
maïaæ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     413. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti domanassa-
sahagataæ paÂighasampayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ saddÃ-
rammaïaæ vÃ gandhÃrammaïaæ vÃ rasÃrammaïaæ vÃ
phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ dhammÃrammaïaæ vÃ -- yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti,
sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro
hoti, dukkhaæ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, viriyindriyaæ hoti,
samÃdhindriyam hoti, manindriyaæ hoti, domanassindriyaæ
hoti, jÅvitindriyaæ hoti, micchÃsaÇkappo hoti, micchÃvÃyÃmo
hoti, micchÃsamÃdhi hoti, viriyabalaæ hoti, samÃdhibalaæ
hoti, ahirikabalaæ hoti, anottappabalaæ hoti, doso hoti,
moho hoti, vyÃpÃdo hoti, ahirikaæ hoti, anottappaæ hoti,
samatho hoti, paggÃho hoti, avikkhepo hoti, ye vÃ pana
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 084]>#
%<84                  DHAMMA-SA§GA×I 413.>%
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paticcasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     414. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattam -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     415. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassa-
jaæ cetasikaæ asÃtaæ cetasikaæ dukkhaæ cetosamphassajaæ
asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ asÃtÃ dukkhÃ
vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     416. Katamaæ tasmiæ samaye dukkhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ asÃtaæ cetasikam dukkhaæ
cetosamphassajaæ asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ cetosampha-
ssajÃ asÃtÃ dukkhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye dukkhaæ hoti.
     417. Katamaæ tasmiæ samaye domanassindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ asÃtaæ cetasikaæ dukkhaæ
cetosamphassajaæ asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ cetosam-
phassajÃ asÃtÃ dukkhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye doma-
nassindriyaæ hoti.
     418. Katamo tasmiæ samaye doso hoti?
     Yo tasmiæ samaye doso dussanÃ dussitattaæ vyÃpatti
vyÃpajjanÃ virodho paÂivirodho {caï¬ikkaæ} asuropo anattama-
natÃ cittassa -- ayaæ tasmiæ samaye doso hoti.
     419. Katamo tasmiæ samaye vyÃpÃdo hoti?
     Yo tasmiæ samaye doso . . . pe . . . cittassa, ayaæ tasmiæ
samaye vyÃpÃdo hoti . . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ime dhammÃ akussalÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti dvÃ-
yatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti,
pa¤cindriyÃni honti, caturaÇgikaæ jhÃnaæ hoti, tivaÇgiko
maggo hoti cattÃri balÃni honti, dve hetÆ honti, eko phasso
hoti . . . pe . . . ekam dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhamma-
dhÃtu hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paticcasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     420. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso, cetanÃ, vitakko, vicÃro, cittass' ekaggatÃ, viriyindri-
yaæ, samÃdhindriyaæ, jÅvitindriyaæ, micchÃsaÇkappo,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 085]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 425.                85>%
micchÃvÃyÃmo, micchÃsamÃdhi, viriyabalaæ, samÃdhibalam,
ahirikabalaæ anottappabalaæ, doso, moho, vyÃpÃdo, ahirikaæ,
anottappaæ, samatho, paggÃho, avikkhepo, ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ, ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ,
thapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃ-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     421. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti domanassa-
sahagataæ paÂighasampayuttaæ sasaÇkhÃrena rÆpÃrammaïaæ
vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïaæ vÃ . . . pe . . . yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     422. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ vicikicchÃsampayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ, saddÃ-
rammaïaæ vÃ, gandhÃrammaïaæ vÃ, rasÃrammaïaæ vÃ,
phoÂÂhabbÃrammaïaæ vÃ, dhammÃrammaïaæ vÃ yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha: tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti,
sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro
hoti, upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, viriyindriyaæ hoti,
manindriyaæ hoti, upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti,
micchÃsaÇkappo hoti, micchÃvÃyÃmo hoti, viriyabalaæ hoti,
{ahirikabalaæ} hoti, anottappabalaæ hoti, vicikicchÃ hoti,
moho hoti, ahirikaæ hoti, anottappaæ hoti, paggÃho hoti;
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     423. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ . . . pe . . . ayaæ
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
     424. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . ayaæ tasmiæ
samaye cittass' ekaggatÃ hoti . . . pe . . .
     425. KatamÃ tasmiæ samaye vicikicchÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye kaÇkhÃ kaÇkhÃyanÃ kaÇkhÃyitattaæ
vimati vicikicchÃ dveÊhakaæ dvedhÃpatho saæsayo anekaæ-
sagÃho ÃsappanÃ parisappanÃ {apariyogÃhanÃ} thambhitattaæ
cittassa mano vilekho -- ayaæ tasmiæ samaye vicikicchÃ hoti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 086]>#
%<86                  DHAMMA-SA§GA×I 425.>%
. . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃyatanÃni
honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, cattÃri indriyÃni
honti, caturaÇgikaæ jhÃnaæ hoti, duvaÇgiko maggo hoti,
tÅni balÃni honti, eko hetu hoti, eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye vÃ
pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     426. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittassekaggatÃ viriyindriyaæ
jÅvitindriyaæ micchÃsaÇkappo micchÃvÃyÃmo viriyabalaæ
ahirikabalaæ anottappabalaæ vicikicchÃ moho ahirikaæ
anottappaæ paggÃho -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃ-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïa-
kkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
     427. Katame dhammÃ akusalÃ?
     Yasmiæ samaye akusalaæ cittaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ uddhaccasampayuttaæ rÆpÃrammaïaæ vÃ . . . pe
. . . yam yam vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti,
vedanÃ hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko
hoti, vicÃro hoti, upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, viri-
yindriyaæ hoti, samÃdhindriyaæ hoti, manindriyam hoti,
upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti, micchÃsaÇkappo hoti,
micchÃvÃyÃmo hoti, micchÃsamÃdhi hoti, viriyabalaæ hoti,
samÃdhibalaæ hoti, ahirikabalaæ hoti, anottappabalaæ hoti,
uddhaccaæ hoti, moho hoti, ahirikaæ hoti, anottappaæ hoti,
samatho hoti, paggÃho hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ akusalÃ.
     428. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     429. Katamaæ tasmiæ samaye uddhaccaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittassa uddhaccaæ avÆpasamo cetaso
vikkhepo bhantattaæ cittassa: idaæ tasmiæ samaye uddhaccaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 087]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 433.                     87>%
hoti . . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ: ime dhammÃ akusalÃ.
Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃyata-
nÃni hoti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, pa¤cindriyÃni
honti, caturaÇgikaæ jhÃnaæ hoti, tivaÇgiko maggo hoti,
cattÃri balÃni honti, eko hetu hoti, eko phasso hoti . . . pe
. . . ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti:
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     430. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ viriyindriyaæ
samÃdhindriyaæ jÅvitindriyaæ micchÃsaÇkappo micchÃvÃyÃmo
micchÃsamÃdhi viriyabalaæ samÃdhibalaæ ahirikabalaæ anot-
tappabalaæ uddhaccaæ moho ahirikaæ anottappaæ samatho
paggÃho avikkhepo ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃ-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïa-
kkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ akusalÃ.
                  DvÃdasa akusalacittÃni.
     431. Katame dhammÃ avyÃkatÃ.
     Yasmiæ samaye kÃmÃ vacarassa kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkaæ cakkhuvi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti upekkhÃ-
sahagataæ rÆpÃrammaïaæ: tasmiæ samaye phasso hoti
vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti cetanÃ hoti cittaæ hoti upekkhÃ hoti
cittass' ekaggatÃ hoti manindriyaæ hoti upekkhindriyaæ hoti
jÅvitindriyaæ hoti: ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     432. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     433. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu samphassajaæ
cetasikaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ cetosamphassajaæ adukkham-
asukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ adukkhamasukhÃ vedanÃ
-- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 088]>#
%<88             DHAMMA-SA§GA×I 434.>%
     434. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã
hoti.
     435. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
cetanÃ sa¤cetanÃ cetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ
hoti.
     436. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ã-
ïakkhandho tajjÃ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ samaye
cittaæ hoti.
     437. KatamÃ tasmiæ samaye upekkhÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ ceto-
samphassajaæ adukkhamasukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye upekkhÃ
hoti.
     438. KatamÃ tasmiæ samaye cittassekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . ayaæ tasmiæ
samaye cittassekaggatÃ hoti.
     439. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye manindriyaæ hoti.
     440. Katamaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ . . . pe . . . vedanÃ --
idaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti.
     441. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idaæ tasmiæ
samaye jÅvitindriyaæ hoti. Ye vÃ pana tasmiæ samaye
a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime
dhammÃ avyÃkatÃ. Tasmiæ kho pana samaye cattÃro
khandhÃ honti, dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo
ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni honti, eko phasso hoti . . . pe . . .
ekÃ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 089]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 447.                89>%
ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi
atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ . . . pe . . .
     442. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ cittassekaggatÃ jÅvitindriyaæ: ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhÃndhaæ, ÂhapetvÃ sa¤¤Ã-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãnakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ
samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     443. Katame dhammÃ avyÃkatÃ.
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkaæ sotavi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti, upekkhÃ-
sahagataæ saddÃrammaïaæ . . . pe . . . ghÃïavi¤¤Ãïaæ
uppannaæ hoti upekkhÃsahagataæ gandhÃrammaïaæ . . .
pe . . . jivhÃvi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti upekkhÃsahagataæ
rasÃrammaïaæ . . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti
sukhasahagataæ phoÂÂhabbÃrammaïaæ: tasmiæ samaye
phasso hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, sukhaæ hoti,
cittassekaggatÃ hoti, manindriyaæ hoti, sukhindriyaæ hoti,
jÅvitindriyaæ hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     444. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     445. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu samphassajaæ
kÃyikaæ sataæ kÃyikaæ sukhaæ kÃyasamphassajaæ sÃtaæ
sukhaæ vedayitaæ kÃyasamphassajÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ --
ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     446. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
sa¤¤Ã sa¤jananÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã
hoti.
     447. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ {kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu} samphassajÃ
cetanÃ sa¤cetanÃ cetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ
hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 090]>#
%<90                  DHAMMA-SA§GA×I 448.>%
     448. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ
samaye cittaæ hoti.
     449. Katamaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye kÃyikaæ sÃtaæ kÃyikaæ sukhaæ
kÃyasamphassajam sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ kÃyasamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti.
     450. KatamÃ tasmiæ samaye cittassekaggatÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . ayaæ tasmiæ
samaye cittassekaggatÃ hoti.
     451. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ . . . pe . . . vi¤¤ÃïadhÃtu --
idaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti.
     452. Katamaæ tasmiæ samaye sukhindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye kÃyikaæ sÃtaæ . . . pe . . . sukhÃ
vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye sukhindriyaæ hoti.
     453. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idaæ tasmiæ
samaye jÅvitindriyaæ hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃyata-
nÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni
honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekÃ kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu
hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti,ekÃ dhammadhÃtu hoti --
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     454. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ cittassekaggatÃ jÅvitindriyaæ -- ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ã-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ: ayaæ tasmiæ
samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
                 KusalavipÃkÃni pa¤cavi¤¤ÃïÃni.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 091]>#
%<                     DHAMMA-SA§GA×I 463.                91>%
     455. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkÃ manodhÃtu uppannÃ hoti upekkhÃsahagatÃ
rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃrammaïÃ vÃ
yaæ yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ
hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti,vicÃro
hoti, upekkhÃ hoti, cittassekaggatÃ hoti, manindriyaæ hoti,
upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti: ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     456. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     457. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manodhÃtu samphassajaæ cetasi-
kaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ cetosamphassajaæ adukkhamasukhaæ
vedayitaæ cetosamphassajÃ adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ
tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     458. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manodhÃtu samphassajÃ sa¤¤Ã
sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti.
     459. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manodhÃtu samphassajÃ cetanÃ
sa¤cetanÃ cetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ hoti.
     460. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïakkhandho tajjÃ manodhÃtu -- idaæ tasmiæ samaye
cittaæ hoti.
     461. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti.
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ
vyappanÃ cetaso abhiniropanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vitakko
hoti.
     462. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye cÃro vicÃro anuvicÃro upavicÃro cittassa
anusandhanatÃ anupekkhanatÃ -- ayaæ {tasmiæ} samaye vicÃro
hoti.
     463. KatamÃ tasmiæ samaye upekkhÃ hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 092]>#
%<92               DHAMMA-SA§GA×I 463.>%
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ nÃsÃtaæ ceto-
{samphassajaæ} adukkhamasukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye upekkhÃ
hoti.
     464. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe (11) . . . ayaæ
tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti.
     465. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano . . . pe (17) . . . tajjÃ
manodhÃtu -- idaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti.
     466. Katamaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ . . . pe (465)
. . . adukkhamasukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye
upekkhindriyaæ hoti.
     467. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ . . . pe (19) jÅvitindri-
yaæ -- idaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti -- ye vÃ pana
tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino
dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ. Tasmiæ kho pana samaye
cattÃro khandhÃ honti, dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti,
tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni honti, eko phasso hoti . . .
pe (58) . . . ekÃ manodhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ
hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ . . . pe . . .
     468. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhadho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ jÅvitindri-
yaæ ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamup-
pannÃ arÆpino dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ Âha-
petvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ
tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti -- ime dhammÃ avyÃ-
katÃ.
                 KusalavipÃkÃ manodhÃtu.
     469. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkÃ manovi¤¤ÃnadhÃtu uppannÃ hoti soma-
nassasahagatÃ rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe (147) . . . dhammÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 093]>#
%<                     DHAMMA-SA§GA×I                             93>%
rammaïÃ vÃ yaæ yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso
hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko
hoti, vicÃro hoti, pÅti hoti, sukhaæ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti,
manindriyaæ hoti, somanassindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ
hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamup-
pannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     470. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     471. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajaæ
cetasikaæ sÃtaæ cetasikhaæ sukhaæ cetosamphassajaæ sÃtaæ
sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ sÃtÃ sukhÃ vedanÃ --
ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     472. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
sa¤¤Ã sa¤jÃnanÃ sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã
hoti.
     473. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu samphassajÃ
cetanÃ sa¤cetanÃ cetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ
hoti.
     474. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ {vi¤¤Ã-
ïakkhandho} tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ samaye
cittaæ hoti.
     475. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko vitakko saÇkappo appanÃ vyap-
panÃ cetaso abhiniropanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye takko hoti.
     476. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     Yo tasmiæ samaye cÃro vicÃro anuvicÃro upavicÃro cittassa
anusandhanatÃ anupekkhanatÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vicÃro
hoti.
     477. KatamÃ tasmiæ samaye pÅti hoti?
     YÃ tasmiæ samaye pÅti pÃmojjaæ ÃmodanÃ pamodanÃ hÃso
pahÃso vitti odagyaæ attamanatÃ cittassa -- ayaæ tasmiæ
samaye pÅti hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 094]>#
%<94                  DHAMMA-SA§GA×I 478.>%
     478. Katamaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
{cetosamphassajaæ} sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ: idaæ tasmiæ samaye sukhaæ hoti?
     479. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe (11) . . . ayaæ
tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti.
     480. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ . . . pe (17)
. . . vi¤¤ÃïadhÃtu idaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti.
     481. Katamaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ
cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ cetosamphassajÃ
sÃtÃ sukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye somanassindriyaæ
hoti.
     482. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ
. . . pe . . . jÅvitindriyaæ idaæ tasmiæ samaye jÅvitindri-
yaæ hoti: ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti dvÃyata-
nÃni honti dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni
honti, eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu
hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye
vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     483. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro pÅti cittass' ekaggatÃ jÅvi-
tindriyaæ, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ --
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     KusalavipÃkÃ somanassasahagatÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu.
     484. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacarassa kusalassa kammassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 095]>#
%<                        DHAMMA-SA§GA×I 494.                      95>%
katÃttÃ upacitattÃ vipÃkÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu uppannÃ hoti
upekkhÃsahagatÃ rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe . . . dhammÃ-
rammaïÃ vÃ yaæ yaæ vÃ panÃrabbha: tasmiæ samaye
phasso hoti, vedanÃ hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti,
vitakko hoti, vicÃro hoti upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti,
manindriyaæ hoti, upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti:
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     485. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti.
     486. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu . . . pe . . .
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     487. KatamÃ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu . . . pe . . .
sa¤jÃnitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye sa¤¤Ã hoti.
     488. KatamÃ tasmiæ samaye cetanÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye tajjÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu . . . pe . . .
cetayitattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cetanÃ hoti.
     489. Katamaæ tasmiæ samaye cittaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ
. . . pe . . . vi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ samaye cittaæ
hoti.
     490. Katamo tasmiæ samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiæ samaye takko . . . pe . . . abhiniropanÃ --
ayaæ tasmiæ samaye vitakko hoti.
     491. Katamo tasmiæ samaye vicÃro hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cÃro . . . pe . . . anupekkhanatÃ --
ayaæ tasmiæ samaye vicÃro hoti.
     492. KatamÃ tasmiæ samaye upekkhÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ . . . pe . . .
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye upekkhÃ
hoti.
     493. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . ayaæ tasmiæ
samaye cittass' ekaggatÃ hoti.
     494. Katamaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 096]>#
%<96                        DHAMMA-SA§GA×I 494.>%
     Yaæ tasmiæ samaye cittaæ mano mÃnasaæ . . . pe . . .
vi¤¤ÃïadhÃtu -- idaæ tasmiæ samaye manindriyaæ hoti.
     495. Katamaæ tasmiæ samaye upekkhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cetasikaæ neva sÃtaæ . . . pe . . .
adukkhamasukhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye upekkhindri-
yaæ hoti.
     496. Katamaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti?
     Yo tesaæ arÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ . . . pe
. . . jÅvitindriyaæ -- idaæ tasmiæ samaye jÅvitindriyaæ hoti --
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃya-
tanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindri-
yÃni honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekÃ manovi¤¤Ãïa-
dhÃtu hoti ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu
hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     497. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ jÅvitindriyaæ
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ, ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ã-
kkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ
samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
             KusalavipÃkÃ upekkhÃsahagatÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu.
     498. Katame dhammÃ avyÃkatÃ.
     Yasmiæ samaye kÃmÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu uppannÃ hoti somanassa-
sahagatÃ ¤ÃïasampayuttÃ . . . pe . . . somanassasahagatÃ
¤ÃnasampayuttÃ sasaÇkhÃrena . . . pe . . . somanassasaha-
gatÃ ¤ÃïavippayuttÃ . . . pe . . . somanassasahagatÃ ¤Ãïa-
vippayuttÃ sasaÇkhÃrena . . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ
¤ÃïasampayuttÃ . . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ ¤Ãïasam-
payuttÃ sasaÇkhÃrena . . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ ¤Ãïa-
vippayuttÃ . . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ ¤ÃïavippayuttÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 097]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 501.                     97>%
sasaÇkhÃrena rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe . . . dhammÃ-
rammaïÃ vÃ -- yaæ yaæ vÃpanÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     Alobho avyÃkatamÆlaæ . . . pe . . . adoso avyÃkatamÆ-
laæ . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                 AÂÂha mahÃvipÃkÃ.
     499. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
{paÂhavÅkasinaæ} tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ -- tass' eva
rÆpÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ upacitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati pathavÅkasinaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     500. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati pathavÅkasinaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva rÆpÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkaæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . pa¤ca-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati pathavÅkasinaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                      RÆpÃvacaravipÃkÃ.
     501. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamÃ paÂighasa¤¤Ãnaæ {atthaÇgamÃ nÃ-
nattasa¤¤Ãnaæ} amanasikÃrÃ ÃkÃsÃna¤cÃyatanasahagataæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 098]>#
%<98                  DHAMMA-SA§GA×I 501.>%
sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ . . . pe
. . . tass' eva {arÆpÃvacarassa} kusalassa kammassa katattÃ
upacitattÃ vipÃkÃ sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamÃ
paÂighasa¤¤Ãnaæ {atthaÇgamÃ nÃnattasa¤¤Ãnaæ} amanasikÃrÃ
ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤Ãsahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . .
pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     502. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamÃ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ã-
sahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ . . . pe . . . tass' eva arÆpÃvacarassa kusalassa kam-
massa katattÃ upacitattÃ vipÃkaæ sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ
samatikkamÃ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ãsahagataæ sukhassa ca
pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     503. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamÃ Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ãsaha-
gataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
upasampajjÃ viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ:
tass' eva arÆpÃvacarassa kusalassa kammassa katattÃ upa-
citattÃ vipÃkaæ sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamÃ
Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ãsahagataæ sukkhassa ca pahÃnÃ . . . pe
. . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     504. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÆpapattiyÃ maggaæ bhÃveti sabbaso
Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamÃ neva {sa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanasahagataæ}
sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasam-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 099]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 507.                     99>%
pajja viharati: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva
arÆpÃvacarassa kusalassa kammassa katÃttÃ upacitattÃ
vipÃkaæ sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamÃ -- neva
sa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanasahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe
. . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
                      ArÆpÃvacaravipÃkÃ.
     505. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati {dukkhÃpaÂipadaæ} dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . a¤¤indriyaæ hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     506. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dhandhÃbhi¤¤aæ --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃ-
nassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ animittaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . a¤¤indriyaæ hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     507. Katame dhammÃ avyÃkatÃ.
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 100]>#
%<100                 DHAMMA-SA§GA×I 507.>%
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ:
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . pa¤¤indriyaæ hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime dhammÃ kusalÃ:
tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ
vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
appaïihitaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . a¤¤indri-
yaæ hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     508. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . duti-
yaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe
pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti vipÃko . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤an ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ animittan ti vipÃko . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤an ti kusalaæ . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appanihitan ti vipÃko --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     509. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhÃmaya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ . . .
pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃ-
naæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤-
camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤an ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ su¤¤atan ti vippÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤an ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadam
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 101]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 512.                     101>%
khippÃbhi¤¤aæ animittan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂi-
padaæ khippÃbhi¤¤an ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂi-
padaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitan vipÃko -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
                  Suddhika-paÂipadÃ.
     510. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati su¤¤ataæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤ataæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     511. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati su¤¤ataæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime dhammÃ
kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati animittaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     512. Katame dhammÃ avyÃkata?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpaÂÂiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃ-
naæ upasampajja viharati su¤¤ataæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 102]>#
%<102                 DHAMMA-SA§GA×I 512.>%
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati appaïihitaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     513. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnnaæ . . . pe . . .
pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤atan ti kusalaæ
. . . pe . . . su¤¤atan ti vipÃko . . . pe . . . su¤¤atan ti
kusalaæ . . . pe . . . animittan ti vipÃko . . . pe . . .
su¤¤atan ti kusalaæ . . . pe . . . appaïihitan ti vipÃko --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                 Suddhikasu¤¤ataæ.
     514. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤-
¤ataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokutta-
rassa [kusalassa] jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivi-
cceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     515. Katame dhammÃ avyÃkata?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 103]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 518.                     103>%
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati dukkhÃpaÂidaæ dandhÃbhi¤¤aæ animittaæ:
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     516. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhum-
miyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbi¤¤aæ appaïihitaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     517. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤-
camaæ jhÃnaæ upasampajjÃ viharati dukkhÃpaÂipadaæ dan-
dhÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂi-
padaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti vipÃko . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti kusalaæ . . .
pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ animittan ti vipÃko
. . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti kusa-
laæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appa-
ïihitan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     518. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 104]>#
%<104                 DHAMMA-SA§GA×I 518.>%
su¤¤ataæ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tati-
yaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti
kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤-
¤atan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
su¤¤atan ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ animittan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ su¤¤atan ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpa-
Âipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti vipÃko: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
                 Su¤¤apaÂipadÃ.
     519. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati appaïihitaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass'
eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upa-
sampajja viparati appaïihitaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     520. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagamiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati appaïihitaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃ-
vitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati animittaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     521. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 105]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 524.                     105>%
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati appaïihitaæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤ataæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     522. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂhamÃya bhummi-
yÃpattiyÃ vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati appaïihitan ti kusa-
laæ . . . pe . . . appaïihitan ti vipÃko . . . pe . . .
appaïihitan ti kusalaæ . . . pe . . . animitan ti vipÃko
. . . pe . . . appaïihitan ti kusalaæ . . . pe . . . su¤¤atan
ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                 Suddhika-appaïihitaæ.
     523. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime
dhammÃ kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa kusalass jhÃnassa
katattÃ bhÃvittÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     524. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 106]>#
%<106                 DHAMMA-SA§GA×I 524.>%
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa
katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
pÃÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ animittaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     525. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe
. . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂi-
padaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ: tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ su¤¤ataæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     526. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti kusalaæ
. . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihi-
tan ti vipÃko . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
appaïihitan ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dan-
dhÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti vipÃko . . . pe . . . dukkhÃpaÂi-
padaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti kusalaæ . . . pe . . .
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ ti vipÃko -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . .avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     527. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ . . . pe . . . sukhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ . . . pe . . . sukkhÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 107]>#
%<                  DHAMMA-SA§AGA×I 528.                       107>%
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ . . . pe . . . dutiyaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤ca-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ appaïihitan ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti kusalaæ . . . pe
. . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitan ti nimittan ti
vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïi-
hitan ti kusalaæ . . .pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
su¤¤atan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                 AppaïihitapaÂipadÃ.
     528. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ maggaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ satipaÂÂhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
sammappadhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ iddhippÃ-
daæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ indriyaæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ balaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ bojjhaÇgaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
saccaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ samathaæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ dhammaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ khandhaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
Ãyatanaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ dhÃtuæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ ÃhÃraæ bhÃveti . . . pe . . .
{lokuttaraæ} phassaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ veda-
naæ bhÃveti . . . pe . . Êokuttaraæ sa¤¤aæ bhÃveti . . .
pe . . . lokuttaraæ cetanaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
cittaæ bhÃveti niyyÃnikaæ apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ
pahÃnÃya paÂhamÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipa-
daæ dandhÃbhi¤¤aæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti -- ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa
kusalassa cittassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 108]>#
%<108                 DHAMMA-SA§GA×I 528.>%
animittaæ . . . pe . . . appaïihitaæ tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
                           VÅsati mahÃnayÃ.
     529. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
. . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ chandhÃdhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkata.
     530. Katame dhammÃ avyakatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
. . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ chandhÃdhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃ-
vitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ appanimittaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     531. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . paÂÂiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhama. jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ chandhÃdhipateyyaæ:
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandhÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 109]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 533                      109>%
dhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     532, Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti vipÃko . . .
pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyan
ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
animittaæ chandÃdhipateyyaæ ti vipÃko . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ
. . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ
chandÃdhipateyyan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     533. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyaæ . . .
pe . . . sukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyaæ
. . . pe . . . sukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ chandÃdhipa-
teyyaæ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . cattutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂha-
maæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja
viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyan
ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃ-
paÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ chandhÃdhipateyyan ti kusalaæ
. . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ animittaæ
chandÃdhipateyyan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipa-
teyyan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
          ChandÃdhipateyyaæ suddhikapaÂipadÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 110]>#
%<110                 DHAMMA-SA§IGA×I 534.>%
     534. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤ataæ
chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     535. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤ataæ
chandÃdhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati animittaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     536. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati appaïihitaæ chandÃdhipatey-
yaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     537. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . cattuthaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
paÂhÃnaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . .
pe . . . su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ ti vipÃko . . . pe . . .
su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . ani-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 111]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 540.                     111>%
mittaæ chandÃdhipateyyan ti vipÃko . . . pe . . . su¤¤ataæ
chandhÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . appaïihitaæ
chÃndÃdhipateyyan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
            ChandÃdhipateyyaæ suddhikasu¤¤atÃ.
     538. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhi-
pateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamam jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dhandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chÃndÃdhipa-
teyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     539. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃ-
dhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ
chandÃdhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     540. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃ-
paÂipadaæ. dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ --
tasmiæ samaye lokuttaro phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa
jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . .
pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpa-
Âipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ --
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 112]>#
%<112                 DHAMMA-SA§IGA×I 540.>%
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     541. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃ-
maæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti
vipÃko . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤-
¤ataæ dhandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ animittaæ chandÃdhipateyyan ti
vipÃko . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤-
¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyan
ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     542. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajjÃ viha-
rati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃ-
dhipateyyaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
khippÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ . . . pe . . . duti-
yaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .catutthaæ
jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤-
camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipa-
teyyan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤-
¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ animittaæ chandÃdhipa-
teyyan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤-
¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipa-
teyyan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 113]>#
%<                DHAMMA-SA§GA×I 546.                     113>%
     543. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati appaïihitaæ chandÃdhipa-
teyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     544. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ. jhÃnaæ upasam-
pajja viharati appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa
katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati animittaæ chandÃ-
dhipateyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     545. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vivicceva
kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati su¤¤ataæ chandÃdhipateyyaæ --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     546. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ . . . pe . . . pattiyÃ vitakka-
vicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti
kusalaæ . . . pe . . . appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti
vipÃko . . . pe . . . appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 114]>#
%<114                DHAMMA-SA§GA×I 546.>%
kusalaæ . . . pe . . . animittaæ chandÃdhipateyyan ti vipÃko
. . . pe . . .appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . .
pe . . . su¤¤ataæ chandÃdhipateyyan ti vipÃko: tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo {hoti} . . . pe . . .
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     547. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upa-
sampajjÃ viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandÃbhi¤¤aæ appaïi-
hitaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ kusalÃ:
tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ
vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     548. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ
chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe ime dhammÃ kusalÃ --
tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ
vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ
animittaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     549. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasam-
pajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïi-
hitaæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammÃ akusalÃ -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ
vivicceva kÃmehi paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajjÃ viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃdhipa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 115]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 551.                 115>%
teyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     550. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ . . . pe . . . pattiyÃ
vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamÃ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . .
pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ
chandÃdhipateyyan ti vipÃko . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ
. . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ animittaæ
chandÃdhipateyyan ti vipÃko . . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ
. . . pe . . . dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ
chandÃdhipateyyan ti vipÃko: tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     551. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . .
pattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ khippÃbi¤¤aæ ap-
païihitaæ chandÃdhipateyyaæ . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ . . . pe
. . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃ-
dhipateyyaæ . . . pe . . . dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ . . . pe
. . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . . pa¤camaæ jhÃnaæ
upasampajja viharati sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ appa-
ïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . . sukhÃ-
paÂipadaæ dhippÃbhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyan
ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ
appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . . pe . . .
sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ animittaæ chandÃdhipa-
teyyan ti vipÃko . . . pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃ-
bhi¤¤aæ appaïihitaæ chandÃdhipateyyan ti kusalaæ . . .
pe . . . sukhÃpaÂipadaæ khippÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ chandÃ-
dhipateyyan ti vipÃko -- tasmiæ samaye phasso hoti . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 116]>#
%<116                DHAMMA-SA§IGA×I 551.>%
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     552. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ maggaæ bhÃveti . . . pe . . .
lokuttaraæ satipaÂÂhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
sammappadhÃnaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ iddhi-
pÃdaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ indriyaæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ balaæ bhÃveti . . . pe . . . loku-
ttaraæ bojjhaÇgaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ saccaæ
bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ samathaæ bhÃveti . . . pe
. . . lokuttaraæ dhammaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
khandhaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ Ãyatanaæ bhÃveti
. . . pe . . . lokuttaraæ dhÃtum bhÃveti . . . pe . . . loku-
ttaraæ ÃhÃraæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ phassaæ
bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ vedanaæ bhÃveti . . . pe
. . . lokuttaraæ sa¤¤aæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ
cetanaæ bhÃveti . . . pe . . . lokuttaraæ cittaæ bhÃveti
niyyÃnikaæ apacayagÃmiæ diÂÂhigatÃnaæ pahÃnÃya paÂha-
mÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . .
paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ
dandhÃbhi¤¤aæ chandÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
kusalÃ -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhÃnassa katattÃ
bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃ-
bhi¤¤aæ su¤¤ataæ . . . pe . . . animittaæ . . . pe . . .
appaïihitaæ chandÃdhipateyyaæ . . . pe . . . viriyÃdhipa-
teyyaæ . . . pe . . . cittÃdhipateyyaæ . . . pe . . . vimaæ-
sÃdhipateyyaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                      PaÂhamamaggavipÃko.
     553. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye lokuttaraæ jhÃnaæ bhÃveti niyyÃnikaæ
apacayagÃmiæ {kÃmarÃgavyÃpÃdÃnaæ} paÂanubhÃvÃya dutiyÃya
bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . vimaæsÃdhipa-
teyyaæ: tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . kÃmarÃgavyÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 117]>#
%<                     DHAMMA-SA§GA×I 556.                  117>%
pÃdÃnaæ anavasesappahÃnÃya tatiyÃya bhummiyÃpattiyÃ . . .
pe . . . rÆparÃga-arÆparÃgamÃna-uddhacca-avijjÃya anavase-
sappahÃnÃya catutthÃya bhummiyÃpattiyÃ vivicceva kÃmehi
. . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati dukkhÃ-
paÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ tasmiæ samaye phasso hoti . . .
pe . . . a¤¤indriyaæ hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ -- tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhÃnassa katattÃ bhÃvitattÃ vipÃkaæ vivicceva kÃ-
mehi . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati
dukkhÃpaÂipadaæ dandhÃbhi¤¤aæ su¤¤ataæ -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . a¤¤ÃtÃvindriyaæ hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     554. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tattaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
     555. Katame tasmiæ samaye a¤¤ÃtÃvindriyaæ hoti?
     YÃ tesaæ a¤¤ÃtÃvinaæ dhammÃnaæ a¤¤Ã pa¤¤Ã pajÃnanÃ
vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ
paccupalakkhaïÃ paï¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ
cintÃ upaparikkhÃ bhÆrÅ medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ sampa-
ja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ã-
satthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ã-
pajjoto pa¤¤Ãratanaæ amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi
dhammavicayasambojjhaÇgo maggaÇgaæ maggapariyÃpan-
naæ, idaæ tasmiæ samaye a¤¤ÃtÃvindriyaæ hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
                      LokuttaravipÃko.
     556. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye akusalassa kammassa katattÃ upacitattÃ
vipÃkaæ cakkhuvi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti upekkhÃsaha-
gataæ rÆpÃrammaïaæ . . . pe . . . sotavi¤¤Ãïaæ uppannaæ
hoti upekkhÃsahagataæ saddÃrammaïaæ . . . pe . . .
ghÃnavi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti upekkhÃsahagataæ gandhÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 118]>#
%<118                DHAMMA-SA§GA×I 556.>%
rammaïaæ . . . pe . . . jivhÃvi¤¤Ãïaæ uppannaæ hoti
upekkhÃsahagataæ rasÃrammaïaæ . . . pe . . . kÃyavi¤¤Ã-
ïaæ uppannaæ hoti dukkhÃsahagataæ phoÂÂhabbÃramma-
ïaæ -- tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ hoti sa¤¤Ã hoti
cetanÃ hoti cittaæ hoti dukkhaæ hoti cittass' ekaggatÃ hoti
manindriyaæ hoti, dukkhindriyaæ hoti jÅvitindriyaæ hoti
. . . pe . . . ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃ-
katÃ.
     557. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso . . . pe . . . ayaæ tasmiæ
samaye phasso hoti.
     558. KatamÃ tasmiæ samaye vedanÃ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye tajjÃ kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu samphassa-
jaæ kÃyikaæ asÃtaæ kÃyikaæ dukkhaæ kÃyasamphassajaæ
asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ kÃyasamphassajÃ asÃtÃ dukkhÃ
vedanÃ -- ayaæ tasmiæ samaye vedanÃ hoti.
     559. Katamaæ tasmiæ samaye dukkhaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye kÃyikaæ asÃtaæ kÃyikaæ dukkhaæ
kÃyasamphassajaæ asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ kÃyasam-
phassajÃ asÃtÃ dukkhÃ vedanÃ -- idaæ tasmiæ samaye dukk-
haæ hoti.
     560. Katamaæ tasmiæ samaye dukkhindriyaæ hoti?
     Yaæ tasmiæ samaye kÃyikaæ . . . pe . . . dukkhÃ vedanÃ
--idaæ tasmiæ samaye dukkhindriyaæ hoti . . . pe . . .
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccassamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, {dvÃyata-
nÃni} honti, dve dhÃtuyo honit, tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni
honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekÃ {manovi¤¤ÃnadhÃtu}
hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti --
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     561. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso, cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ, jÅvitindri-
yaæ; ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ,
ÂhapetvÃ {sa¤¤Ãkkhandhaæ}, ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ --
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 119]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 564.                 119>%
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     562. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye akusalassa kammassa katattÃ upacitattÃ
vipÃkÃ manodhÃtu uppannÃ hoti upekkhÃsahagatÃ rÆpÃ-
rammaïÃ vÃ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃrammaïÃ vÃ -- yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ
hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitako hoti, vicÃro
hoti, upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, manindriyaæ hoti,
upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti; ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃya-
tanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃra honti, tÅïindri-
yÃni honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekÃ manodhÃtu
hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti
--ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     563. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ jÅvitindri-
yaæ -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhadhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ --
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     564. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye akusalassa kammassa katattÃ upacitattÃ
vipÃkÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu uppannÃ hoti upekkhÃsahagatÃ
rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïÃ vÃ -- yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ
hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro
hoti, upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, manindriyaæ hoti,
upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti, ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃyata-
nÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni
honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 120]>#
%<120                DHAMMA-SA§GA×I 564.>%
hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti --
ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     565. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ jÅvitindri-
yaæ -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ,
ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ --
ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                     AkusalavipÃkÃ avyÃkatÃ.
     566. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye manodhÃtu uppannÃ hoti kiriyÃ neva
kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ upekkhÃsahagatÃ rÆpÃ-
rammaïÃ vÃ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃrammaïÃ vÃ -- yaæ yaæ
vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ hoti,
sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro
hoti, upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, manindriyaæ hoti,
upekkhindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti, ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ
--ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . . tasmiæ kho pana
samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo
honti, tayo ÃhÃrÃ honti, tÅïindriyÃni honti, eko phasso hoti
. . . pe . . . ekÃ manodhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ
hoti, ekÃ dhammadhÃtu hoti, ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     567. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhando hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ jÅvitindriyaæ
--ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ
arÆpino dhammÃ -- ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ
sa¤¤Ãkkhandhaæ ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ
samaye saÇkhÃrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
     568. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye manovi¤¤ÃïadhÃtu uppannÃ hoti kiriyÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 121]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 573.                 121>%
neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ somanassasahagatÃ
rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïÃ vÃ -- yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti, vedanÃ
hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti vitakko hoti, vicÃro
hoti, pÅti hoti, sukhaæ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, viriyindri-
yaæ hoti, samÃdhindriyaæ hoti, manindriyaæ hoti, soma-
nassindriyaæ hoti, jÅvitindriyaæ hoti, ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     569. Katamo tasmiæ samaye phasso hoti?
     Yo tasmiæ samaye phasso phusanÃ samphusanÃ samphusi-
tatthaæ -- ayaæ tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .
     570. KatamÃ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti saïÂhiti {avaÂÂhiti} avisÃ-
hÃro avikkhepo avisÃhaÂamanasatÃ samatho samÃdhindriyaæ
samÃdhibalaæ -- ayaæ tasmiæ samaye cittass' ekaggatÃ
hoti.
     571. Katamaæ tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti?
     Yo tasmiæ samaye cetasiko viriyÃrambho nikkamo para-
kkhamo uyyÃmo vÃyÃmo ussÃho ussoÊhi thÃmo dhiti asithila-
parakkamatÃ anikkhitacchandatÃ anikkhittadhuratÃ dhu-
rasampaggÃho viriyaæ viriyindriyaæ viriyabalaæ -- idaæ
tasmiæ samaye viriyindriyaæ hoti.
     572. Katamaæ tasmiæ samaye samÃdhindriyaæ hoti?
     YÃ tasmiæ samaye cittassa Âhiti . . . pe . . . samÃdhi-
balaæ -- idaæ tasmiæ samaye samÃdhindriyaæ hoti . . . pe
. . . ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasa-
muppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     Tasmiæ kho pana samaye cattÃro khandhÃ honti, dvÃya-
tanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo ÃhÃrÃ honti, pa¤cindri-
yÃni honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekÃ manovi¤¤Ã-
ïadhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ dhammadhÃtu
hoti; ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi paÂicca-
samuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     573. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro pÅti cittass' ekaggatÃ viri-
yindriyaæ samÃdhindriyaæ jÅvitindriyaæ -- ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ --
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 122]>#
%<122                DHAMMA-SA§GA×I 573.>%
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkhandhaæ Âha-
petvÃ vi¤¤Ãïakkhandhaæ -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃ-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     574. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye manovi¤¤ÃïadhÃtu uppannÃ hoti kiriyÃ
neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ upekkhÃsahagatÃ
rÆpÃrammaïÃ vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïÃ vÃ -- yaæ
yaæ vÃ panÃrabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti vedanÃ
hoti, sa¤¤Ã hoti, cetanÃ hoti, cittaæ hoti, vitakko hoti, vicÃro
hoti, upekkhÃ hoti, cittass' ekaggatÃ hoti, viriyindriyaæ hoti,
samÃdhindriyaæ hoti, manindriyaæ hoti, upekkhindriyaæ
hoti, jÅvitindriyaæ hoti -- ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e
pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ
avyÃkatÃ . . . pe . . . Tasmiæ kho pana samaye cattÃro
khandhÃ honti, dvÃyatanÃni honti, dve dhÃtuyo honti, tayo
ÃhÃrÃ honti, pa¤cindriyÃni honti, eko phasso hoti . . . pe . . .
ekÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu hoti, ekaæ dhammÃyatanaæ hoti, ekÃ
dhammadhÃtu hoti; ye vÃ pana tasmiæ samaye a¤¤e pi atthi
paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ -- ime dhammÃ avyÃkatÃ
. . . pe . . .
     575. Katamo tasmiæ samaye saÇkhÃrakkhandho hoti?
     Phasso cetanÃ vitakko vicÃro cittass' ekaggatÃ viriyindri-
yaæ samÃdhindriyaæ jÅvitindriyaæ -- ye vÃ pana tasmiæ
samaye a¤¤e pi atthi paÂiccasamuppannÃ arÆpino dhammÃ
--ÂhapetvÃ vedanÃkkhandhaæ ÂhapetvÃ sa¤¤Ãkkandhaæ
ÂhapetvÃ vi¤¤Ãïakkhandham -- ayaæ tasmiæ samaye saÇkhÃ-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     576. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye manovi¤¤ÃïadhÃtu uppannÃ hoti kiriyÃ
neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ somannasasahagatÃ
¤ÃïasampayuttÃ . . . pe . . . somanassasahagatÃ ¤Ãïasam-
payuttÃ sasaÇkhÃrena . . . pe . . . somanassasahagatÃ
¤ÃïavippayuttÃ . . . pe . . . somanassasahagatÃ nÃïavippayuttÃ
sasaÇkhÃrena . . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ ¤ÃïasampayuttÃ
. . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ ¤ÃïasampayuttÃ sasaÇkhÃrena
. . . pe . . . upekkhÃsahagatÃ ¤ÃïavippayuttÃ . . . pe . . .
upekkhÃsahagatÃ ¤ÃïavippayuttÃ sasaÇkhÃrena rÆpÃrammaïÃ
vÃ . . . pe . . . dhammÃrammaïÃ vÃ -- yaæ yaæ vÃ panÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 123]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 580.                 123>%
rabbha -- tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . .avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ . . . pe . . .
     Alobho avyÃkatamÆlaæ . . . pe . . . adoso avyÃkatamÆlaæ
. . . pe . . . amoho avyÃkatamÆlaæ . . . pe . . .ime dhammÃ
avyÃkatÃ.
                        KÃmÃvacarakiriyÃ.
     577. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÃvacaraæ jhÃnaæ bhaveti kiriyaæ nava
kusalaæ nÃkusalaæ na ca kammavipÃkaæ diÂÂhidhamma-
sukhavihÃraæ vivicceva kÃmehi . . . pe . . . paÂhamaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati pathavÅkasiïaæ -- tasmiæ sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     578. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye rÆpÃvacaraæ jhÃnaæ bhÃveti kiriyaæ
neva kusalaæ nÃkusalaæ na ca kammavipÃkaæ diÂÂhidhamma-
sukhavihÃraæ vitakkavicÃrÃïaæ vÆpasamÃ . . . pe . . .
dutiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . . tatiyaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
catutthaæ jhÃnaæ . . . pe . . . paÂhamaæ jhÃnaæ . . . pe . . .
pa¤camaæ jhÃnaæ upasampajja viharati pathavÅkasiïaæ --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                      RÆpÃvacakiriyÃ.
     579. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÃvacaraæ jhÃnaæ bhÃveti kiriyaæ
neva kusalaæ nÃkusalaæ na ca kammavipÃkaæ diÂÂhidhamma-
sukkhavihÃraæ sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamÃ paÂigha-
sa¤¤Ãnaæ {atthaÇgamÃ nÃnattasa¤¤Ãnaæ} amanasikÃrÃ ÃkÃsÃ-
na¤cÃyatanasa¤¤Ãsahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . .
catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime
dhammÃ avyÃkatÃ.
     580. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÃvacaraæ jhÃnaæ bhÃveti kiriyaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 124]>#
%<124                DHAMMA-SA§GA×I 580.>%
neva kusalaæ nÃkusalaæ na ca kammavipÃkaæ diÂÂhi-
dhammasukhÃvihÃraæ sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samati-
kkamÃ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ãsahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ
. . . pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati --
tasmiæ samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     581. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÃvacaraæ jhÃnaæ bhÃveti kiriyaæ
neva kusalaæ nÃkusalaæ na ca kammavipÃkaæ diÂÂhidham-
masukkhavihÃraæ sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamÃ
Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ãsahagataæ sukhassa ca pahÃnÃ . . .
pe . . . catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     528. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     Yasmiæ samaye arÆpÃvacaraæ . . . pe . . . sabbaso
Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamÃ neva sa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatana-
sa¤¤Ãsahagataæ sukkhassa ca pahÃnÃ . . . pe . . . catutthaæ
jhÃnaæ upasampajja viharati -- tasmiæ samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammÃ
avyÃkatÃ . . . pe . . . alobho avyÃkatamÆlaæ . . . pe . . .
adoso avyÃkatamÆlaæ . . . pe . . . amoho avyÃkatamÆlaæ
. . . pe . . . ime dhammÃ avyÃkatÃ.
                     ArÆpÃvacarakiriyÃ.
                     CITTUPPùDAKA×ÖAõ.
     583. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     KusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ, rÆpÃ-
vacarÃ, arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ vedanÃkkhandho sa¤¤Ã-
kkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho ye ca
dhammÃ kiriyÃ neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ
sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     584. Tattha katamaæ sabbaæ rÆpaæ?
     CattÃro ca mahÃbhÆtÃ catunna¤ ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya
rÆpaæ -- idaæ vuccati sabbaæ rÆpaæ.
     Sabbaæ rÆpaæ na hetu ahetukaæ hetuvippayuttaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 125]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 585.                 125>%
sappaccayaæ saÇkhataæ rÆpiyaæ lokiyaæ sÃsavaæ saæyo-
janiyaæ ganthaniyaæ oghaniyaæ yoganiyaæ {nÅvaraïiyaæ}
parÃmaÂÂhaæ upÃdÃniyaæ saÇkilesikaæ avyÃkataæ anÃram-
manaæ acetasikaæ cittavippayuttaæ neva vipÃkanavipÃka-
dhammadhammaæ asaÇkiliÂÂhasaÇkilesikaæ na savitakka-
savicÃraæ na avitakkavicÃramattaæ avitakka-avicÃraæ na
pÅtisahagataæ na sukhasahagataæ na upekkhÃsahagaæ
neva dassanena na bhÃvanÃya pahÃtabbaæ neva dassanena
na bhÃvanÃya pahÃtabbahetukaæ neva ÃcayagÃmiæ na
apacayagÃmiæ neva sekkhaæ nÃsekkhaæ parittaæ kÃmÃva-
caraæ na rÆpÃvacaraæ na arÆpÃvacaraæ pariyÃpannaæ na
apariyÃpannaæ aniyataæ aniyyÃnikaæ uppannaæ chahi
vi¤¤Ãnehi vi¤¤eyyaæ aniccaæ jarÃbhibhÆtaæ evaæ ekavi-
dhena rÆpasaÇgaho.
                           Ekakaæ.
     585. Duvidhena rÆpasaÇgaho: atthi rÆpaæ upÃdÃ, atthi
rÆpaæ no upÃdÃ, atthi rÆpaæ upÃdiïïaæ atthi rÆpaæ anupÃ-
diïïaæ, atthi rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ, atthi rÆpaæ
anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, atthi rÆpaæ sanidassanaæ, atthi
rÆpaæ anidassanaæ atthi rÆpaæ sappaÂighaæ, atthi rÆpaæ
appaÂighaæ, atthi rÆpaæ indriyaæ, atthi rÆpaæ na indri-
yaæ, atthi rÆpaæ mahÃbhÆtaæ atthi rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ,
atthi rÆpaæ vi¤¤ati, atthi rÆpaæ na vi¤¤atti, atthi rÆpaæ
cittasamuÂÂhÃnaæ, atthi rÆpaæ na cittasamuÂÂhÃnaæ, atthi
rÆpaæ cittasahabhÆ, atthi rÆpaæ na cittasahabhÆ, atthi
rÆpaæ cittÃnuparivatti, atthi rÆpaæ na cittÃnuparivatti,
atthi rÆpaæ {ajjhattikaæ,} atthi rÆpaæ bÃhiraæ, atthi rÆpaæ
oÊÃrikaæ, atthi rÆpaæ sukhumam, atthi rÆpaæ dÆre, atthi
rÆpaæ santike, atthi rÆpaæ cakkhusamphassassa vatthu,
atthi rÆpaæ cakkhusamphassassa na vatthu, atthi rÆpaæ
cakkhusamphassajÃya vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . .
pe . . . cetanÃya . . . pe . . .cakkhuvi¤¤Ãïassa vatthu,
atthi rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu, atthi rÆpaæ sota-
samphassassa . . . pe . . . ghÃnasamphassassa . . . pe . . .
jivhÃsamphassassa . . . pe . . . kÃyasamphassassa vatthu,
atthi rÆpaæ kÃyasamphassassa na vatthu, atthi rÆpaæ kÃya-
samphassajÃya vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 126]>#
%<126                 DHAMMA-SA§GA×I 585.>%
cetanÃya . . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïassa vatthu, atthi rÆpaæ
kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu, atthi rÆpaæ cakkhusamphassassa
Ãrammanaæ, atthi rÆpaæ cakkhusamphassassa nÃrammaïaæ,
atthi rÆpaæ cakkhusamphassajÃya vedanÃya . . . pe . . .
sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe . . . cakkhu-
vi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ, atthi rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa
nÃrammaïaæ, atthi rÆpaæ sotasamphassassa . . . pe . . .
ghÃnasamphassassa . . . pe . . . jivhÃsamphassassa . . .
pe . . . kÃyasamphassassa Ãrammaïaæ -- atthi rÆpaæ kÃya-
samphassassa nÃrammaïaæ, atthi rÆpaæ kÃyasamphassajÃya
vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya
. . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ -- atthi rÆpaæ
kÃyavi¤¤Ãïassa nÃrammaïaæ, atthi rÆpaæ cakkhÃyatanaæ
atthi rÆpaæ na cakkhÃyatanaæ, atthi rÆpaæ sotÃyatanaæ
. . . pe . . . ghÃnÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ
. . . pe . . . kÃyÃyatanaæ, atthi rÆpaæ kÃyÃyatanaæ, atthi
rÆpaæ rÆpÃyatanaæ, atthi rÆpaæ na rÆpÃyatanaæ, atthi
rÆpaæ saddÃyatanaæ . . . pe . . . gandhÃyatanaæ . . . pe . . .
rasÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ atthi rÆpaæ na
phoÂÂhabbÃyatanaæ, atthi rÆpaæ cakkhudhÃtu, atthi rÆpaæ
na cakkhudhÃtu, atthi rÆpaæ sotadhÃtu . . . pe . . .
ghÃnadhÃtu . . . pe . . . jivhÃdhÃtu . . . pe . . . kÃya-
dhÃtu, atthi rÆpaæ na kÃyadhÃtu atthi rÆpaæ rÆpadhÃtu
atthi rÆpaæ na rÆpadhÃtu atthi rÆpaæ saddadhÃtu . . . pe
. . . gandhadhÃtu . . . pe . . . rasadhÃtu . . . pe . . .
phoÂÂhabbadhÃtu . . . pe . . . atthi rÆpaæ na phoÂÂhabba-
dhÃtu . . . pe . . . atthi rÆpaæ cakkhudriyaæ atthi rÆpaæ
na cakkhundriyaæ atthi rÆpaæ sotindriyaæ . . . pe . . .
ghÃnindriyaæ . . . pe . . . jivhindriyaæ . . . pe . . .
kÃyindriyaæ atthi rÆpaæ na kÃyindriyaæ atthi rÆpaæ
itthindriyaæ atthi rÆpaæ na itthindriyaæ atthi rÆpaæ
purisindriyaæ atthi rÆpaæ na purisindriyaæ atthi rÆpaæ
jÅvitindriyaæ atthi rÆpaæ na jÅvitindriyaæ atthi rÆpaæ
kÃyavi¤¤atti atthi rÆpaæ na kÃyavi¤¤atti atthi rÆpaæ
vacÅvi¤¤atti atthi rÆpaæ na vacÅvi¤¤atti, atthi rÆpaæ ÃkÃsa-
dhÃtu, atthi rÆpaæ na ÃkÃsadhÃtu, atthi rÆpaæ ÃpodhÃtu,
atthi rÆpaæ na ÃpodhÃtu, atthi rÆpaæ rÆpassa lahutÃ, atthi
rÆpaæ na rÆpassa lahutÃ, atthi rÆpaæ rÆpassa mudutÃ atthi
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 127]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 586.                 127>%
rÆpaæ rÆpassa na mudutÃ, atthi rÆpaæ rÆpassa kamma¤¤atÃ,
atthi rÆpaæ rÆpassa na kamma¤¤atÃ, atthi rÆpaæ rÆpassa
upacayo, atthi rÆpaæ rÆpassa na upacayo, atthi rÆpaæ rÆpassa
santati atthi rÆpaæ rÆpassa na santati, atthi rÆpaæ rÆpassa
jaratÃ, atthi rÆpaæ rÆpassa na jaratÃ atthi rÆpaæ aniccatÃ
atthi rÆpaæ na aniccatÃ atthi rÆpaæ kabaÊiÇkÃro ÃhÃro, atthi
rÆpaæ na kabaÊiÇkÃro ÃhÃro, evaæ duvidhena rÆpasaÇgaho.
                           Dukaæ.
     586. Tividhena rÆpasaÇgaho?
     Yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ upÃdÃ, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi upÃdÃ, atthi nopÃdÃ, yan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ, taæ upÃdiïïaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ taæ
atthi upÃdiïïaæ, atthi anupÃdiïïaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhatti-
kaæ tam upÃdiïïupÃdÃniyaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ
atthi upÃdiïïupÃdÃniyaæ, atthi anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, yan
taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ anidassanaæ, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi sanidassanaæ, atthi anidassanaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ sappaÂighaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhi-
raæ, taæ atthi sappaÂighaæ, atthi appaÂighaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ indriyaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ,
taæ atthi indriyaæ, atthi na indriyaæ, yan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ, taæ na mahÃbhÆtaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ
taæ atthi mahÃbhÆtaæ, atthi na mahÃbhÆtaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na vi¤¤atti, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ,
taæ atthi vi¤¤atti, atthi na vi¤¤atti, yan taæ rÆpaæ ajjhati-
kaæ, taæ na cittasamuÂÂhÃnaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ
atthi cittasamuÂÂhÃnaæ atthi na cittasamuÂÂhÃnaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na cittasahabhÆ, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ taæ atthi cittasahabhÆ, atthi na cittasahabhÆ,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na cittÃnuparivatti, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi cittÃnuparivatti, atthi na cittÃnu-
parivatti, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ oÊÃrikaæ yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi oÊÃrikaæ, atthi sukhumaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ santike, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ,
taæ atthi dÆre, atthi santike, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ
cakkhusamphassassa na vatthu, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 128]>#
%<128                DHAMMA-SA§GA×I 586.>%
taæ atthi cakkhusamphassassa vatthu, atthi cakkhusamphas-
sassa na vatthu, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ cakkhusam-
phassajÃya vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . .
cetanÃya . . . pe . . . cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi cakkhuvi¤¤Ãïassa vatthu, atthi
cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ
sotasamphassassa . . . pe . . . ghÃnasamphassassa . . .
pe . . . jivhÃsamphassassa . . . pe . . . kÃyasamphassassa
na vatthu, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi kÃyasam-
phassassa vatthu, atthi kÃyasamphassassa na vatthu, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ taæ kÃyasamphassajÃya vedanÃya . . . pe
. . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe . . .kÃya-
vi¤¤Ãïassa na vatthu, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi
kÃyavi¤¤Ãïassa vatthu, atthi kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu, yan
taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ cakkhusamphassassa nÃram-
maïaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi cakkhusam-
phassassa Ãrammaïaæ, atthi cakkhusamphassassa nÃramma-
ïaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ cakkhusaphassajÃya
vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤aya . . . pe . . . cetanÃya
. . . pe . . . cakkhuvi¤¤Ãïassa nÃrammaïaæ, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi cakkhuvi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ atthi
cakkhuvi¤¤Ãïassa nÃrammaïaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ,
taæ sotasamphassassa . . . pe . . . ghÃïasamphassa . . .
pe . . . jivhÃsamphassassa . . . pe . . . kÃyasamphassassa
nÃrammaïaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi kÃyasam-
phassassa Ãrammaïaæ, atthi kÃyasamphassassa nÃrammaïaæ,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ taæ kÃyasamphassajÃya vedanÃya
. . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe . . .
kÃyavi¤¤Ãïassa nÃrammaïam, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ
atthi kÃyavi¤¤Ãïassa Ãrammanaæ, atthi kÃyavi¤¤Ãïassa
nÃrammaïaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ na cakkhÃyata-
naæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi cakkhÃyatanaæ,
atthi na cakkhÃyatanaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ na
sotÃyatanaæ . . . pe . . . na ghÃïÃyatanaæ . . . pe . . .
na jivhÃyatanaæ . . . pe . . . na kÃyÃyatanaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi kÃyÃyatanaæ, atthi na kÃyÃ-
yatanaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na rÆpÃyatanaæ,
yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi rÆpÃyatanaæ, atthi na
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 129]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 586.                 129>%
rÆpÃyatanaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na saddÃya-
tanaæ . . . pe . . . na gandhÃyatanaæ . . . pe . . . na
rasÃyatanaæ . . . pe . . . na phoÂÂhabbÃyatanaæ, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi phoÂÂhabbÃyatanaæ, atthi na
phoÂÂhabbÃyatanaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ na cakkhu-
dhÃtu, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi cakkhudhÃtu,
atthi na cakkhudhÃtu, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ na sota-
dhÃtu . . . pe . . . na ghÃnadhÃtu . . . pe . . . na jivhÃdhÃtu . . .
pe . . . na kÃyadhÃtu . . . pe . . . yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ
taæ atthi kÃyadhÃtu, atthi na kÃyadhÃtu yan taæ rÆpaæ ajjha-
ttikaæ, taæ rÆpadhÃtu, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi
rÆpadhÃtu, atthi na rÆpadhÃtu, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ,
taæ na saddadhÃtu . . . pe . . . na gandhadhÃtu . . . pe
. . . na rasadhÃtu, na phoÂÂhabbadhÃtu,yan taæ rÆpaæ bÃhi-
raæ, taæ atthi phoÂÂhabbadhÃtu, atthi na phoÂÂhabbadhÃtu,
yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ na cakkhundriyaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ atthi cakkhundriyaæ atthi na
cakkhundriyaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ na sotindriyaæ
. . . pe . . . na ghÃnindriyaæ . . . pe . . . na jivhindriyaæ
. . . pe . . . na kÃyindriyaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ,
taæ atthi kÃyindriyaæ, atthi na kÃyindriyaæ, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na itthindriyaæ, yan taæ rÆpaæ bÃhi-
raæ, taæ atthi itthindriyaæ, atthi na itthindriyaæ yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na purisindriyaæ, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi purisindriyaæ, atthi na purisindriyaæ,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na jÅvitindriyaæ, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi jÅvitindriyaæ, atthi na jÅvitindri-
yaæ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na kÃyavi¤¤atti, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi kÃyavi¤¤atti, atthi na kÃyavi¤¤atti,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ va vacÅvi¤¤atti, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi vacÅvi¤¤atti, atthi na vacÅvi¤¤atti,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na ÃkÃsadhÃtu, yan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi ÃkÃsadhÃtu, atthi na ÃkÃsadhÃtu,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ na ÃpodhÃtu, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi ÃpodhÃtu, atthi na ÃpodhÃtu, yan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ taæ rÆpassa na lahutÃ, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi rÆpassa lahutÃ, atthi rÆpassa na lahutÃ,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ taæ rÆpassa na mudutÃ, yan taæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 130]>#
%<130                DHAMMA-SA§GA×I 586.>%
rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi rÆpassa mudutÃ, atthi rÆpassa na
mudutÃ, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ rÆpassa na kam-
ma¤¤atÃ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi rÆpassa kam-
ma¤¤atÃ, atthi rÆpassa na kamma¤¤atÃ, yan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ, taæ rÆpassa na upacayo, yan taæ rÆpaæ bÃhi-
raæ, taæ atthi rÆpassa upacayo, atthi rÆpassa na upacayo,
yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ taæ rÆpassa na santati,
yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi rÆpassa santati, atthi
rÆpassa na santati, yan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ, taæ rÆpassa
na jaratÃ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi rÆpassa jaratÃ,
atthi rÆpassa na jaratÃ, yan taæ rÆpaæ {ajjhattikaæ}, taæ
rÆpassa na aniccatÃ, yan taæ rÆpaæ bÃhiraæ, taæ atthi
rÆpassa aniccatÃ, atthi rÆpassa na aniccatÃ, yan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ, taæ na kabaÊiækÃro ÃhÃro, yan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ, taæ atthi kabaÊiækÃro ÃhÃro, atthi na kabaÊaækÃro
ÃhÃro. Evaæ tividhena rÆpasaÇgaho.
                      Tikaæ.
     587. Catubbidhena rÆpasaÇgaho:
     Yan taæ rÆpaæ upÃdÃ, taæ atthi upÃdiïïaæ, atthi anupÃ-
diïïaæ, yan taæ rÆpaæ anupÃdÃ, taæ atthi upÃdiïïaæ, atthi
anupÃdiïïaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdÃ, taæ atthi upÃdiïïupÃ-
dÃniyaæ, atthi anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, yan taæ rÆpaæ anu-
pÃdÃ, taæ atthi upÃdiïïupÃdÃniyaæ, atthi anupÃdiïïupÃdÃni-
yaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdÃ taæ atthi sappaÂighaæ, atthi
appaÂighaæ, yan tam rÆpaæ anupÃdÃ, taæ atthi sappaÂighaæ
atthi appaÂighaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdÃ, taæ atthi oÊÃrikaæ,
atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ {nÆpÃdÃ}, taæ atthi oÊÃrikaæ,
atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdÃ, taæ atthi dÆre, atthi
santike, yan taæ rÆpaæ nÆpÃdÃ, taæ atthi dure, atthi
santike, yan taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ, taæ atthi sanidassanaæ,
atthi anidassanaæ, yan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ, taæ atthi
sanidassanaæ, atthi anidassanaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ,
taæ atthi sappaÂighaæ, atthi appaÂighaæ, yan taæ rÆpaæ
anupÃdiïïaæ, taæ atthi sappaÂighaæ, atthi appaÂighaæ,
yan taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ, taæ atthi mahÃbhÆtaæ, atthi na
mahÃbhÆtaæ, yan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ, taæ atthi mahÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 131]>#
%<                 DHAMMA-SA§GA×I 587                     131>%
bhÆtaæ, atthi na mahÃbhÆtaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ,
taæ atthi oÊÃrikaæ, atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ anupÃ-
diïïaæ, taæ atthi oÊÃrikaæ, atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ
upÃdiïïaæ, taæ atthi dÆre, atthi santike, yan taæ rÆpaæ
anupÃdiïïaæ, taæ atthi dÆre atthi santike, yan taæ rÆpaæ
upÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi sanidassanaæ, atthi anidassa-
naæ, yan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi sani-
dassanaæ, atthi anidassanaæ,yan taæ rÆpaæ upÃdinnupÃdÃ
niyaæ, taæ atthi sappaÂighaæ, atthi appaÂighaæ, yan taæ
rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi sappaÂighaæ,
atthi appaÂighaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ
atthi mahÃbhÆtaæ, atthi na mahÃbhÆtaæ, yan taæ rÆpaæ
anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi mahÃbhÆtaæ, atthi na
mahÃbhÆtaæ, yan taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi
oÊÃrikaæ, atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃ-
niyaæ, taæ atthi oÊÃrikaæ, atthi sukhumam, yan taæ rÆpaæ
upÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi dÆre, atthi santike, yan taæ
rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ, taæ atthi dÆre, atthi santike,
yan taæ rÆpaæ sappaÂighaæ, taæ atthi indriyaæ, atthi na
indriyaæ, yan taæ rÆpaæ appaÂighaæ, taæ atthi indriyaæ,
atthi na indriyaæ, yan taæ rÆpaæ sappaÂighaæ, taæ atthi
mahÃbhÆtaæ, atthi na mahÃbhÆtaæ, yan taæ rÆpaæ appaÂi-
ghaæ, taæ atthi mahÃbhÆtaæ, atthi na mahÃbhÆtaæ, yan taæ
rÆpaæ indriyaæ, taæ atthi oÊÃrikaæ, atthi sukhumaæ,
yan taæ rÆpaæ na indriyaæ, taæ atthi oÊÃrikaæ, atthi
sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ indriyaæ, taæ atthi dÆre, atthi
santike, yan taæ rÆpaæ na indriyaæ, taæ atthi dÆre, atthi
santike, yan taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ, taæ atthi oÊÃrikaæ,
atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ, taæ atthi
oÊÃrikaæ, atthi sukhumaæ, yan taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ, taæ
atthi dÆre, atthi santike, yan taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ,
taæ atthi dÆre, atthi santike, diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ã-
taæ rÆpaæ. Evaæ catubbidhena rÆpasaÇgaho.
                      Catukkaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 132]>#
%<132                DHAMMA-SA§GA×I 588.>%
     588. Pa¤cavidhena rÆpasaÇgaho:
     PathavÅdhÃtu ÃpodhÃtu tejodhÃtu vÃyodhÃtu -- ya¤ ca
rÆpaæ upÃdÃ -- evaæ pa¤cavidhena rÆpasaÇgaho.
                      Pa¤cakaæ.
     589. Chabbidhena rÆpasaÇgaho:
     Cakkhuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- sotavi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- ghÃna-
vi¤¤eyyaæ rÆpaæ, jivhÃvi¤¤eyyaæ rÆpaæ, kÃyavi¤¤eyyaæ
rÆpaæ, manovi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- evaæ chabbidhena rÆpa-
saÇgaho.
                      Chakkaæ.
     590. Sattavidhena rÆpasaÇgaho:
     Cakkhuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ, sotavi¤¤eyyaæ rÆpaæ, ghÃna-
vi¤¤eyyaæ rÆpaæ, jivhÃvi¤¤eyyaæ rÆpaæ, kÃyavi¤¤eyyaæ
rÆpaæ, manovi¤¤eyyaæ rÆpaæ, dhÃtuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ --
evaæ sattavidhena rÆpasaÇgaho.
                      Sattakaæ.
     591. AÂÂhavidhena rÆpasaÇgaho:
     Cakkhuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ, sotavi¤¤eyyaæ rÆpaæ, ghÃna-
vi¤¤eyyaæ rÆpaæ, jivhÃvi¤¤eyyaæ rÆpaæ, kÃyavi¤¤eyyaæ
rÆpaæ, atthi sukhasamphassaæ atthi dukkhasamphassaæ --
manodhÃtuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- manovi¤¤ÃïadhÃtuvi¤¤eyyaæ
rÆpaæ -- evaæ aÂÂhavidhena rÆpasaÇgaho.
                      AÂÂhakaæ.
     592. Navavidhena rÆpasaÇgaho:
     Cakkhundriyaæ, sotindriyaæ, ghÃnindriyaæ, jivhindri-
yaæ, kÃyindriyaæ, itthindriyaæ, purisindriyaæ, jÅvitindri-
yaæ ya¤ ca rÆpaæ na indriyaæ -- evaæ navavidhena
rÆpasaÇgaho.
                      Navakaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 133]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 595                  133>%
     593. Dasavidhena rÆpasaÇgaho:
     Cakkhundriyaæ, sotindriyaæ, ghÃnindriyaæ, jivhindriyaæ,
kÃyindriyaæ, itthindriyaæ, purisindriyaæ, jÅvitindriyaæ, na
indriyaæ rÆpaæ atthi sappaÂighaæ -- atthi appaÂigham -- evaæ
dasavidhena rÆpasaÇgaho.
                          Dasakaæ.
     594. EkÃdasavidhena rÆpasaÇgaho:
     CakkhÃyatanaæ, sotÃyatanaæ, ghÃnÃyatanaæ, jivhÃyata-
naæ, kÃyÃyatanaæ, rÆpÃyatanaæ, saddÃyatanaæ, gandhÃya-
tanaæ, rasÃyatanaæ, phoÂÂhabbÃyatanaæ ya¤ ca rÆpaæ ani-
dassanaæ appaÂighaæ dhammÃyatanapariyÃpannaæ -- evaæ
ekÃdasavidhena rÆpasaÇgaho.
                      EkÃdasakaæ.
                        MùTIKù.
     595. Sabbaæ rÆpaæ na hetum eva ahetukam eva hetuvippa-
yuttam eva sappaccayam eva saÇkhatan eva lokiyam eva sÃsa-
vam eva sa¤¤ojaniyam eva ganthaniyam eva oghaniyam eva
yoghaniyam eva {nÅvaraïiyaæ} eva parÃmaÂÂhaæ eva upÃdÃ-
niyaæ eva saÇkilesikam eva avyÃkatam eva anÃrammaïaæ
eva acetasikam eva cittavippayuttam eva neva vipÃkanavipÃ-
kadhammadhammam eva asaÇkiliÂÂhasaÇkilesikam eva na
savitakka-savicÃram eva na avitakkavicÃramattam eva avi-
takka-avicÃram eva na pÅtisahagatam eva na sukhasahagatam
{eva na upekkhÃsahagataæ} eva neva dassanena na bhÃvanÃya
pahÃtabbam eva neva dassanena na bhÃvanÃya pahÃtabba-
hetukam eva neva ÃcayagÃminÃpacayagÃmim eva neva
sekkhanÃsekkham eva parittaæ eva kÃmÃvacaram eva rÆpÃ-
vacaram eva na arÆpÃvacaram eva pariyÃpannam eva no
apariyÃpannam eva aniyatam eva aniyyÃnikam eva uppannaæ
chahi vi¤¤Ãnehi vi¤¤eyyaæ eva aniccam eva jarÃbhibhÆtam
eva -- evaæ ekavidhena rÆpasaÇgaho.
                       Ekakaniddeso.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 134]>#
%<134                DHAMMA-SA§GA×I 596.>%
     596. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ?
CakkhÃyatanaæ, sotÃyatanaæ, ghÃnÃyatanaæ, jivhÃyata-
naæ, kÃyÃyatanaæ, rÆpÃyatanaæ, saddÃyatanaæ, gandhÃya-
tanaæ, rasÃyatanaæ, itthindriyaæ, purisindriyaæ, jÅvi-
tindriyaæ, kÃyavi¤¤atti, vacÅvi¤¤atti, ÃkÃsadhÃtu, rÆpassa
lahutÃ, rÆpassa mudutÃ, rÆpassa kamma¤¤atÃ, rÆpassa upa-
cayo, rÆpassa santati, rÆpassa jaratÃ, rÆpassa aniccatÃ kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro.
     597. Kataman taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhuæ catunnaæ mahÃbhÆtanaæ upÃdÃya pasÃdo
attabhÃvapariyÃpanno anidassano sappaÂigho -- yena cakkhunÃ
anidassanena sappaÂighena rÆpaæ sanidassanaæ sappaÂighaæ
passi vÃ passati vÃ passissati vÃ passe vÃ cakkhuæ petaæ
cakkhÃyatanaæ petaæ cakkhudhÃtu pesÃ cakkhundriyaæ
petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ
khettaæ petaæ vatthum petaæ nettaæ petaæ nayanaæ
petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ
rÆpaæ cakkhÃyatanaæ.
     598. Kataman taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhuæ . . . pe . . . sappaÂigho yamhi cakkhumhi
anidassanamhi sappaÂighamhi rÆpaæ sanidassanaæ sappa-
Âighaæ paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂi-
ha¤¤e vÃ cakkhuæ petaæ cakkhÃyatanaæ petaæ cakkhudhÃtu
pesÃ cakkhundriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso
paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthum petaæ nettaæ
petaæ nayanaæ petaæ orimaæ tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso
--idaæ taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ.
     599. Kataman taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhuæ catunnaæ . . . pe . . . sappaÂigho -- yaæ
cakkhuæ anidassanaæ sappaÂighaæ rÆpamhi sanidassanamhi
sappaÂighamhi paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ
paÂiha¤¤e vÃ cakkhuæ petaæ cakkÃyatanaæ petaæ cakkhu-
dhÃtu pesÃ cakkhundriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ
samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ
petaæ nettaæ petaæ nayanaæ petaæ oriman tÅraæ petaæ
su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ.
     600. Kataman taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhuæ catunnaæ . . . pe . . . sappaÂigho -- yaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 135]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 604.            135>%
cakkhuæ nissÃya rÆpaæ Ãrabbha cakkhusamphasso uppajji vÃ
uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ yaæ cakkhuæ nissÃya
rÆpaæ Ãrabbha cakkhusamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . .
sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . cakkhuvi¤¤Ãïaæ
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ cakkhum
petaæ cakkhÃyatanaæ petaæ cakkhudhÃtu pesÃ cakkhundri-
yaæ petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ
petaæ khettaæ petaæ vatthuæ petaæ nettaæ petaæ nayanaæ
petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ
rÆpaæ cakkhÃyatanaæ.
     601. Kataman taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ?
     Yaæ sotaæ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
attabhÃvapariyÃpanno anidassano sappaÂigho -- yena sotena
anidassanena sappaÂighena saddaæ anidassanaæ sappaÂighaæ
suïi vÃ suïÃti vÃ suïissati vÃ suïe vÃ -- sotaæ petaæ sotÃya-
tanaæ petaæ sotadhÃtu pesÃ sotindriyaæ petaæ loko peso
dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ
vatthuæ petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idaæ
taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ.
     602. Kataman taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ?
     Yaæ sotaæ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappa-
Âigho yamhi sotamhi anidassanamhi sappaÂighamhi saddo
anidassano sappaÂigho paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤-
¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ -- sotaæ petaæ sotÃyatanaæ petaæ
sotadhÃtu pesÃ sotindriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ
samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ
petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idaæ taæ
rÆpaæ sotÃyatanaæ.
     603. Kataman taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ?
     Yaæ sotaæ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappa-
Âigho -- yaæ sotaæ anidassanaæ sappaÂighaæ saddamhi ani-
dassanamhi sappaÂighamhi paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ
paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ -- sotaæ petaæ sotÃyatanaæ
petaæ sotadhÃtu pesÃ sotindriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ
pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ
petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idaæ taæ rÆpaæ
sotÃyatanaæ.
     604. Kataman taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 136]>#
%<136                DHAMA-SA§GA×I 604.>%
     Yaæ sotaæ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho
--yaæ sotaæ nissÃya saddaæ Ãrabbha sotasamphasso uppajji
vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ
sotaæ nissÃya saddaæ Ãrabbha sotasamphassajÃ vedanÃ . . .
pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . sotavi¤¤Ã-
ïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . .
pe . . . yaæ sotaæ nissÃya saddÃrammaïo sotasamphasso
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . .
yaæ sotaæ nissÃya saddÃrammaïÃ sotasamphassajÃ vedanÃ
. . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . sota-
vi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ
--sotaæ petaæ sotÃyatanaæ petaæ sotadhÃtu pesÃ sotindriyaæ
petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ
khettaæ petaæ vatthum petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o
gÃmo peso -- idaæ taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ.
     605. Kataman taæ rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ?
     Yaæ ghÃnaæ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
attabhÃvapariyÃpanno anidassano sappaÂigho -- yena ghÃnena
anidassanena sappaÂighena gandhaæ anidassanaæ sappaÂi-
ghaæ ghÃyi vÃ ghayati vÃ ghÃyissati vÃ ghÃye vÃ ghÃnaæ
petaæ ghÃnÃyatanaæ petaæ ghÃnadhÃtu pesÃ ghÃnindriyaæ
petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ
khettaæ petaæ vatthuæ petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o
gÃmo peso -- idaæ taæ rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ.
     606. Kataman taæ rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ?
     Yaæ ghÃnaæ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano
sappaÂigho -- yamhi ghÃnamhi anidassanamhi sappaÂighamhi
gandho anidassano sappaÂigho paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ
paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ ghÃnaæ petaæ ghÃnÃyatanaæ
petaæ ghÃnadhÃtu pesÃ ghÃnindriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ
pesÃ samaddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ
petaæ oriman tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ
rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ.
     607. Kataman taæ rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ?
     Yaæ ghÃnaæ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappa-
Âigho -- yaæ ghÃnaæ anidassanaæ sappaÂighaæ gandhamhi
anidassanamhi sappaÂighamhi paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ
paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ -- ghÃnaæ petaæ ghÃnÃyatanaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 137]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 610.                 137>%
pataæ ghÃnadhÃtu pesÃ ghÃnindriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ
pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ
petaæ orimaæ tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ
rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ.
     608. Kataman taæ rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ?
     Yaæ ghÃnaæ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappa-
Âigho yaæ ghÃnaæ nissÃya gandhaæ Ãrabbha ghÃnasamphasso
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe
. . . yaæ ghÃnaæ nissÃya gandhaæ Ãrabbha ghÃnasamphassajÃ
vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . .
ghÃnavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ
uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ ghÃnaæ nissÃya gandhÃram-
maïo ghÃnasamphasso uppajjati vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ
uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ ghÃnaæ nissÃya gandhÃram-
maïÃ ghÃnasamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . .
pe . . . cetanÃ . . . pe . . .ghÃnavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ
uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ -- ghÃnaæ petaæ ghÃnÃ-
yatanaæ petaæ ghÃnadhÃtu pesÃ ghÃnindriyaæ petaæ loko
peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ
vatthuæ petaæ orimaæ tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso --
idan taæ rÆpaæ ghÃnÃyatanaæ.
     609. Katamaæ taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ?
     YÃ jivhÃ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo atta-
bhÃvapariyÃpanno anidassano sappaÂigho yÃya jivhÃya
anidassanÃya sappaÂighÃya rasaæ anidassanaæ sappaÂighaæ
sÃyi vÃ sÃyati vÃ sÃyissati vÃ sÃye vÃ -- jivhÃ pesÃ jivhÃyata-
naæ petaæ jivhÃdhÃtu pesÃ jivhindriyaæ petaæ loko peso
dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ
vatthuæ petaæ orimaæ tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idaæ
taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ.
     610. Kataman taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ?
     YÃ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho yÃya
jivhÃya anidassanÃya sappaÂighÃya raso anidassano sappa-
Âigho paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂi-
ha¤¤evÃ jivhÃ pesÃ jivhÃyatanaæ petaæ jivhÃdhÃtu pesÃ
jivhindriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso
paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ petaæ orimaæ tÅraæ
petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idaæ taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 138]>#
%<138                DHAMMA-SA§GA×I 611.>%
     611. Katamaæ taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ?
     YÃ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho yÃ
jivhÃ anidassanÃ sappaÂighÃ rasamhi anidassanamhi sappaÂi-
ghamhi paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂi-
ha¤¤e vÃ jivhÃ pesÃ jivhÃyatanaæ petaæ jivhÃdhÃtu pesÃ
jivhindriyaæ petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso
paï¬araæ petaæ khettaæ petaæ vatthuæ petaæ oriman
tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso -- idaæ taæ rÆpaæ jivhÃ-
yatanaæ.
     612. Katamaæ taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ?
     YÃ . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho yaæ
jivhaæ nissÃya rasaæ Ãrabbha jivhÃsamphasso uppajji vÃ
upajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ
jivhaæ nissÃya rasaæ Ãrabbha jivhÃsamphassajÃ vedanÃ . . .
pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . .jivhÃvi¤¤Ã-
ïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . .
pe . . . yaæ jivhaæ nissÃya rasÃrammaïo jivhÃsamphasso
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . .
yaæ jivhaæ nissÃya rasÃrammaïÃ jivhÃ-samphassajÃ vedanÃ
. . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . .jivhÃ-
vi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ
jivhÃ pesÃ jivhÃyatanaæ petaæ jivhÃdhÃtu pesÃ jivhindriyaæ
petaæ loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ petaæ
khettaæ petaæ vatthuæ petaæ -- oriman tÅraæ petaæ su¤¤o
gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ jivhÃyatanaæ.
     613. Kataman taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ?
     Yo kÃyo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo atta-
bhÃvapariyÃpanno anidassano sappaÂigho yena kÃyena
anidassanena sappaÂighena phoÂÂhabbaæ anidassanaæ sappa-
Âighaæ phusi vÃ phusati vÃ phusissati vÃ phuse vÃ -- kÃyo
peso kÃyÃyatanaæ petaæ kÃyadhÃtu pesÃ kÃyindriyaæ petaæ
loko peso dvÃrÃ pesÃ samuddo peso paï¬araæ pataæ khettaæ
petaæ vatthuæ petaæ orimaæ tÅraæ petaæ su¤¤o gÃmo peso
--idan taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ.
     614. Kataman taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ?
     Yo kÃyo . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho
yamhi kÃyamhi anidassanamhi sappaÂighÃmhi phoÂÂhabbo
anidassano sappaÂigho paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 139]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 617.                 139>%
ha¤¤issati vÃ paÂha¤¤e vÃ -- kÃyo peso . . . pe . . . gÃmo peso
--idan taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ.
     615. Kataman taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ?
     Yo kÃyo . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho
yo kÃyo anidassano sappaÂigho phoÂÂhabbamhi anidassanamhi
sappaÂighamhi paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ
paÂiha¤¤e vÃ -- kÃyo peso . . . pe . . . gÃmo peso -- idaæ taæ
rÆpaæ kÃyÃyatanaæ.
     616. Kataman taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ?
     Yo kÃyo . . . pe . . . pariyÃpanno anidassano sappaÂigho
yaæ kÃyaæ nissÃya phoÂÂhabbaæ Ãrabbha kÃyasamphasso
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe
. . . yaæ kÃyaæ nissÃya phoÂÂhabbaæ Ãrabbha kÃyasam-
phassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . .pe..
kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje
vÃ . . . pe . . . yaæ kÃyaæ nissÃya phoÂÂhabbÃrammaïo
kÃyasamphasso uppajji vÃ {uppajjati} vÃ uppajjissati vÃ
uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ kÃyaæ nissÃya phoÂÂhabbÃ-
rammaïÃ kÃyasamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . .
pe . . . cetanÃ . . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ
uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajji vÃ -- kÃyo peso . . . pe
. . . gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ.
     617. Kataman taæ rÆpaæ. rÆpayatanaæ?
     Yaæ rÆpaæ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya vaïïani-
bhÃsanidassanaæ sappaÂighaæ nÅlaæ pÅtakaæ lohitakaæ
odÃtaæ kÃÊakaæ ma¤jeÂÂhakaæ harivaïïaæ aÇkuravaï-
ïaæ dÅghaæ rassaæ aïuæ thÆlaæ vaÂÂaæ parimaï¬alaæ
caturaæsaæ chaÊaæsaæ aÂÂhaæsaæ soÊasaæsaæ ninnatha-
laæ chÃyÃ Ãtapo Ãloko andhakÃro abbhÃ mahikÃ dhÆmo rajo
candamaï¬alassa vaïïanibhÃ suriyamaï¬alassa vaïïanibhÃ
tÃrakarÆpÃnaæ vaïïanibhÃ ÃdÃsamaï¬alassa vaïïanibhÃ
maïisaÇkhamuttaveÊuriyassa vaïïanibhÃ jÃtarÆparajatassa
vaïïanibhÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ catunnaæ
mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya vaïïanibhÃsanidassanaæ sappaÂi-
ghaæ -- yaæ rÆpaæ sanidassanaæ sappaÂighaæ cakkhunÃ
anidassanena sappaÂighena passi vÃ passati vÃ passissati vÃ
passe vÃ rÆpaæ petaæ rÆpÃyatanaæ petaæ rÆpadhÃtu pesÃ --
idaæ taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 140]>#
%<140                DHAMMA-SA§GA×I 618.>%
     618. Kataman taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ?
     Yaæ rÆpaæ . . . pe . . . sappaÂighaæ yamhi rÆpamhi
sanidassanamhi sappaÂighamhi cakkhuæ anidassanaæ sappa-
Âighaæ paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂi-
ha¤¤e vÃ -- rÆpaæ petaæ rÆpÃyatanaæ petaæ rÆpadhÃtu
pesÃ -- idan taæ rÆpaæ rÆpayatanaæ.
     619. Kataman taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ?
     Yaæ rÆpaæ . . . pe . . . sappaÂighaæ -- yaæ rÆpaæ sani-
dassanaæ sappaÂighaæ cakkhumhi anidassanamhi sappaÂi-
ghamhi paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂi-
ha¤¤e vÃ -- rÆpaæ petaæ rÆpÃyatanaæ petaæ rÆpadhÃtu pesÃ
--idan taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ.
     620. Kataman taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ?
     Yaæ rÆpaæ . . . pe . . . sappaÂighaæ -- yaæ rÆpaæ
Ãrabbha cakkhuæ nissÃya cakkhusamphasso uppajji vÃ
uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ
rÆpaæ Ãrabbha cakkhuæ nissÃya cakkhusamphassajÃ vedanÃ
. . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . .
cakkhuvi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ
uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ rÆpÃrammaïaæ cakkhuæ nissÃya
cakkhusamphasso uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ
uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ rÆpÃrammaïaæ cakkhuæ nissÃya
cakkhusamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . .
cetanÃ . . . pe . . . cakkhuvi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati
vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ -- rÆpaæ petaæ rÆpÃyatanaæ
petaæ rÆpadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ.
     621. Kataman taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ?
     Yo saddo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya anidassano
sappaÂigho bherisaddo mutiÇgasaddo saÇkhasaddo païava-
saddo gÅtasaddo vÃditasaddo sammasaddo pÃïisaddo sattÃnaæ
nigghosasaddo dhÃtÆnaæ sannighÃtasaddo vÃtasaddo udaka-
saddo manussasaddo amanussasaddo -- yo vÃ pana¤¤o pi
atthi saddo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya anidassano
sappaÂigho -- yaæ saddaæ anidassanaæ sappaÂighaæ sotena
anidassanena sappaÂighena suïi vÃ suïÃti vÃ suïissati vÃ suïe
vÃ -- saddo peso saddÃyatanaæ petaæ saddadhÃtu pesÃ -- idan
taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ.
     622. Kataman taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 141]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 626.                 141>%
     Yo saddo . . . pe . . . sappaÂigho -- yamhi saddamhi ani-
dassanamhi sappaÂighamhi sotaæ anidassanaæ sappaÂighaæ
paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ
--saddo peso saddÃyatanaæ petaæ saddadhÃtu pesÃ -- idan
taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ.
     623. Kataman taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ?
     Yo saddo . . . pe . . . sappaÂigho -- yo saddo anidassano
sappaÂigho sotamhi anidassanamhi sappaÂighamhi paÂiha¤¤i
vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ -- saddo
peso saddÃyatanaæ petaæ saddadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ
saddÃyatanaæ.
     624. Kataman taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ?
     Yo saddo . . . pe . . . sappaÂigho -- yaæ saddaæ ÃrÃbbha
sotaæ nissÃya sotasamphasso uppajji vÃ uppajjati vÃ uppa-
jjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ saddaæ Ãrabbha
sotaæ nissÃya sotasamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã
. . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . sotavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ
uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ saddÃ-
rammaïaæ sotaæ nissÃya sotasamphasso uppajji vÃ uppajjati
vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ saddÃrammaïaæ
sotaæ nissÃya sotasamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . .
pe . . . cetanÃ . . . pe . . . sotavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati
vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ -- saddo peso saddÃyatanaæ petaæ
saddadhÃtu pesÃ -- idaæ taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ.
     625. Kataman taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ?
     Yo gandho catunnaæ mahÃbhÆtanaæ upÃdÃya anidassano
sappaÂigho mÆlagandho sÃragandho, tacagandho, patta-
gandho, pupphagandho, phalagandho, Ãmagandho, vissa-
gandho, sugandho, duggandho yo vÃ pana¤¤o pi atthi gandho
catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya anidassano sappaÂigho --
yaæ gandhaæ anidassanaæ sappaÂighaæ [tena] ghÃnena
anidassanena sappaÂighena ghÃyi vÃ ghÃyati vÃ ghÃyissati
vÃ ghÃye vÃ -- gandho peso gandhÃyatanaæ petaæ gandha-
dhÃtu pesÃ -- idan tam rÆpaæ gandhÃyatanaæ.
     626. Kataman taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ?
     Yo gandho . . . pe . . . sappaÂigho -- yamhi gandhamhi
anidassanamhi sappaÂighamhi ghÃnaæ anidassanaæ sappa-
Âighaæ paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 142]>#
%<142                DHAMMA-SA§GA×I 626.>%
ha¤¤e vÃ -- gandho peso gandhÃyatanaæ petaæ gandhadhÃtu
pesÃ -- idan taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ.
     627. Kataman taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ?
     Yo gandho . . . pe . . . sappaÂigho -- yo gandho anidassano
sappaÂigho ghÃnamhi anidassanamhi sappaÂighamhi paÂi-
ha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂha¤¤e vÃ --
gandho peso gandhÃyatanaæ petaæ gandhadhÃtu pesÃ -- idan
taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ.
     628. Kataman taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ?
     Yo gandho . . . pe . . . sappaÂigho -- yaæ gandhaæ
Ãrabbha ghÃnaæ nissÃya ghÃnasamphasso uppajji vÃ uppajjati
vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ gandhaæ Ãrabbha
ghÃnaæ nissÃya ghÃnasamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã
. . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . ghÃnavi¤¤Ãïaæ uppajji
vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ
gandhÃrammaïaæ ghÃnaæ nissÃya ghÃnasamphasso uppajji
vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ
gandhÃrammaïaæ ghÃnaæ nissÃya ghÃnasamphasso vedanÃ
. . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . ghÃna-
vi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajje vÃ --
gandho peso gandhÃyatanaæ . . . pe . . . gandhadhÃtu pesÃ
--idan taæ rÆpaæ gandhÃyatanaæ.
     629. Kataman taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ?
     Yo raso catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya anidassano
sappaÂigho mÆlaraso, khandharaso, tacaraso, pattaraso,
puppharaso, phalaraso, ambilaæ, madhuraæ tittakaæ kaÂu-
kaæ loïikaæ khÃrikaæ lapilaæ kasÃvo sÃdu asÃdu yo vÃ
pana¤¤o pi atthi raso catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya
anidassano sappaÂigho -- yaæ rasaæ anidassanaæ sappaÂi-
ghaæ jivhÃya anidassanÃya sappaÂighÃya sÃyi vÃ sÃyati vÃ
sÃyissati vÃ sÃye vÃ -- raso peso rasÃyatanaæ petaæ rasadhÃtu
pesÃ -- idan taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ.
     630. Kataman taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ?
     Yo raso . . . pe . . . sappaÂigho -- yamhi rasamhi anidassa-
namhi sappaÂighamhi jivhÃ anidassanÃ sappaÂighÃ paÂi-
ha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ -- raso
peso rasÃyatanaæ petaæ rasadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ
rasÃyatanaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 143]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 637.                 143>%
     631. Katamaæ taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ?
     Yo raso . . . pe . . . sappaÂigho -- yo raso anidassano sappa-
Âigho jivhÃya anidassanÃya sappaÂighÃya paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤-
¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ -- raso peso rasÃyatanaæ
petaæ rasadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ.
     632. Kataman taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ?
     Yo raso . . . pe . . . sappaÂigho -- yaæ rasaæ Ãrabbha
jivhaæ nissÃya jivhÃsamphasso uppajji vÃ uppajjati vÃ uppaj-
jissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ rasaæ Ãrabbha jivhaæ
nissÃya jivhÃsamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . .
cetanÃ . . . pe . . . jivhÃvi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ
uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ rasÃrammaïaæ
jivhaæ nissÃya jivhÃsamphasso uppajji vÃ uppajjati vÃ uppaj-
jissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ rasÃrammaïaæ jivhaæ
nissÃya jivhÃsamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . .
cetanÃ . . . pe . . . jivhÃvi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ
uppajjissati vÃ uppajje vÃ -- raso peso rasÃyatanaæ petaæ
rasadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ rasÃyatanaæ.
     633. Kataman taæ rÆpaæ itthindriyaæ?
     Yaæ itthiyÃ itthiliÇgaæ itthinimittaæ itthikuttaæ itthÃ-
kappo itthattaæ itthibhÃvo -- idan taæ rÆpaæ itthindriyaæ.
     634. Kataman taæ rÆpaæ purisindriyaæ?
     Yaæ purisassa purisaliÇgaæ purisanimittaæ purisakuttaæ
purisÃkappo purisattaæ purisabhÃvo -- idan taæ rÆpaæ puri-
sindriyaæ.
     635. Kataman taæ rÆpaæ jÅvitindriyaæ?
     Yo tesaæ rÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ jÅvitindriyaæ.
     636. Katamaæ taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤atti?
     YÃ kusalacittassa vÃ akusalacittassa vÃ avyÃkatacittassa vÃ
abhikkamantassa vÃ paÂikkamantassa vÃ Ãlokentassa vÃ vilo-
kentassa vÃ sammi¤jentassa vÃ pasÃrentassa vÃ kÃyassa tham-
bhanÃ santhambhanÃ santhambhitattaæ vi¤¤atti vi¤¤ÃpanÃ
vi¤¤Ãpitattaæ idan taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤atti.
     637. Kataman taæ rÆpaæ vacÅvi¤¤atti?
     YÃ kusalacittassa vÃ akusalacittassa vÃ avyÃkatacittassa vÃ
vÃcÃ girÃ vyappatho udÅraïaæ ghoso ghosakammaæ vÃcÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 144]>#
%<144                DHAMMA-SA§GA×I 637.>%
vacÅbhedo -- ayaæ vuccati vÃcÃ -- yÃ tÃya vÃcÃya vi¤¤atti
{vi¤¤ÃpanÃ} vi¤¤Ãpitattaæ -- idan taæ rÆpaæ vacÅvi¤¤atti.
     638. Kataman taæ rÆpaæ ÃkÃsadhÃtu?
     Yo ÃkÃso ÃkÃsaÇgataæ aghaæ aghagataæ vivaro vivara-
gataæ asamphuÂÂhaæ catÆhi mahÃbhÆtehi -- idan taæ rÆpaæ
ÃkÃsadhÃtu.
     639. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa lahutÃ?
     YÃ rÆpassa lahutÃ lahupariïÃmatÃ adandhanatÃ avittha-
natÃ -- idan taæ rÆpaæ rÆpassa lahutÃ.
     640. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa mudutÃ?
     YÃ rÆpassa mudutÃ maddavatÃ akakkhaÊatÃ akathinatÃ --
idan taæ rÆpaæ rÆpassa mudutÃ.
     641. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa kamma¤¤atÃ?
     YÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ kamma¤¤attaæ kamma¤¤abhÃvo
--idan taæ rÆpaæ rÆpassa kamma¤¤atÃ.
     642. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa upacayo?
     Yo ÃyatanÃnaæ Ãcayo -- yo rÆpassa upacayo -- idan taæ
rÆpaæ rÆpassa upacayo.
     643. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa santati?
     Yo rÆpassa upacayo -- yÃ rÆpassa santati -- idan taæ rÆpaæ
rÆpassa santati.
     644. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa jaratÃ?
     YÃ rÆpass jarÃ jÅraïatÃ khaï¬iccaæ pÃliccaæ valittacatÃ
Ãyuno saæhÃni, indriyÃnaæ paripÃko -- idan taæ rÆpaæ
rÆpassa jaratÃ.
     645. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa aniccatÃ?
     Yo rÆpassa khayo vayo bhedo [paribhedo] aniccatÃ antara-
dhÃnaæ -- idan taæ rÆpaæ rÆpassa aniccatÃ.
     646. Kataman taæ rÆpaæ kabaÊiÇkÃro ÃhÃro?
     Odano kummÃso sattu maccho maæsaæ khÅraæ dadhi
sappi navanÅtaæ telaæ madhupphÃïitaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am
pi atthi yamhi yamhi janapade tesaæ tesaæ sattÃnaæ
mukkhÃsiyaæ dantavikhÃdanaæ galajjhoharaïÅyaæ kucchi-
vitthambhanaæ yÃya ojÃya sattÃ yÃpenti -- idan taæ rÆpaæ
kabaÊiÇkÃro ÃhÃro.
                    Idan taæ rÆpaæ upÃdÃ.
     UPùDùBHùJANIYAõ RôPAKA×ÖE {PAèHAMABHù×AVùRAõ}.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 145]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 652.                  145>%
     647. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ.
     648. Kataman taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     PathavÅdhÃtu tejodhÃtu vÃyodhÃtu kakkhaÊaæ mudukaæ
saïhaæ pharusaæ sukhasamphassaæ dukkhasamphassaæ
garukaæ lahukaæ -- yaæ phoÂÂhabbaæ anidassanaæ sappa-
Âighaæ kÃyena anidassanena sappaÂighena phusi vÃ phusati
vÃ phusissati vÃ phuse vÃ phoÂÂhabbo peso phoÂÂhabbÃya-
tanaæ petaæ phoÂÂhabbadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     649. Kataman taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     PathavÅdhÃtu . . . pe . . . lahukaæ -- yamhi phoÂÂha-
bbamhi anidassanamhi sappaÂighamhi kÃyo anidassano
sappaÂigho paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ
paÂiha¤¤e vÃ -- phoÂÂhabbo peso phoÂÂhabbÃyatanaæ petaæ
phoÂÂhabbadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃ-
yatanaæ.
     650. Kataman taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     PathavÅdhÃtu . . . pe . . . lahukaæ -- yo phoÂÂhabbo
anidassano sappaÂigho kÃyamhi anidassanamhi sappaÂighamhi
paÂiha¤¤i vÃ paÂiha¤¤ati vÃ paÂiha¤¤issati vÃ paÂiha¤¤e vÃ --
phoÂÂhabbo peso phoÂÂhabbÃyatanaæ petaæ phoÂÂhabba-
dhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     651. Kataman taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     PathavÅdhÃtu . . . pe . . . lahukaæ -- yaæ phoÂÂhabbaæ
Ãrabbha kÃyaæ nissÃya kÃyasamphasso uppajji vÃ uppajjati vÃ
uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . . yaæ phoÂÂhabbaæ
Ãrabbha kÃyaæ nissÃya kÃyasamphassajÃ vedanÃ . . . pe . . .
sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïaæ
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . .
yaæ phoÂÂhabbÃrammaïaæ kÃyaæ nissÃya kÃyasamphasso
uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ uppajje vÃ . . . pe . . .
yaæ phoÂÂhabbÃrammaïaæ kÃyaæ nissÃya kÃyasamphassajÃ
vedanÃ . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . cetanÃ . . . pe . . .
kÃyavi¤¤Ãïaæ uppajji vÃ uppajjati vÃ uppajjissati vÃ
uppajje vÃ -- phoÂÂhabbo peso phoÂÂhabbÃyatanaæ petaæ
phoÂÂhabbadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     625. Kataman taæ rÆpaæ ÃpodhÃtu?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 146]>#
%<146                DHAMMA-SA§GA×I 652.>%
     Yaæ Ãpo Ãpogataæ sineho sinehagataæ bandhanattaæ
rÆpassa idan taæ rÆpaæ ÃpodhÃtu.
                      Idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ.
     653. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ?
     CakkhÃyatanaæ, sotÃyatanaæ ghÃïÃyatanaæ, jivhÃyata-
naæ, kÃyÃyatanaæ, itthindriyaæ, purisindriyaæ, jÅvitindri-
yaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ
rÆpÃyatanaæ, gandhÃyatanaæ, rasÃyatanaæ, phoÂÂhabbÃya-
tanaæ, ÃkÃsadhÃtu, ÃpodhÃtu, rÆpassa upacayo rÆpasantati
kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ.
     654. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ?
SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccata -- yaæ vÃ pan' a¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂha-
bbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa
santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ.
     655. Kataman taæ {rÆpaæ} upÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ itthindriyaæ
purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pan' a¤¤am pi atthi
rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ
rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu, ÃpodhÃtu,
rÆpassa upacayo rÆpasantati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ.
     656. Katamaæ taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     SaddÃyatamaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ rÆpÃyatanaæ saddÃyatanaæ, gandhÃyatanaæ, rasÃ-
yatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ, ÃkÃsadhÃtu rÆpassa upacayo
rÆpasantati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïu-
pÃdÃniyaæ.
     657. Kataman taæ rÆpaæ sanidassanaæ?
     RÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ sanidassanaæ.
     658. Kataman taæ rÆpaæ anidassanaæ.
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ anidassanaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 147]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 668.                 147>%
     659. Kataman taæ rÆpaæ sappaÂighaæ?
     CakkhÃyatanaæ, sotÃyatanaæ ghÃnÃyatanaæ, jivhÃyata-
naæ, kÃyÃyatanaæ, rÆpÃyatanaæ, saddÃyatanaæ, gandhÃya-
tanaæ, rasÃyatanaæ, phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
sappaÂighaæ.
     660. Kataman taæ rÆpaæ appaÂighaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ appaÂighaæ.
     661. Kataman taæ rÆpaæ indriyaæ?
     Cakkhundriyaæ, sotindriyaæ ghÃnindriyaæ, jivhindri-
yaæ kÃyindriyaæ, itthindriyaæ, purisindriyaæ, jÅvitindriyaæ
--idan taæ rÆpaæ indriyaæ.
     662. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na indriyaæ.
     663. Kataman taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ mahÃ-
bhÆtaæ.
     664. Kataman taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ
taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ.
     665. Kataman taæ rÆpaæ vi¤¤atti?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- idan taæ rÆpaæ vi¤¤atti.
     666. Kataman taæ rÆpaæ na vi¤¤atti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na vi¤¤atti.
     667. Kataman taæ rÆpaæ cittasamuÂÂhÃnaæ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- yaæ vÃ pan' a¤¤am pi atthi
rÆpaæ cittajaæ cittahetukaæ cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpÃyatanaæ
saddÃyatanaæ, gandhÃyatanaæ, rasÃyatanaæ, phoÂÂhabbÃya-
tanaæ, ÃkÃsadhÃtu, ÃpodhÃtu, rÆpassa lahutÃ, rÆpassa mudutÃ,
rÆpassa kamma¤¤atÃ, rÆpassa upacayo, rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ cittasamuÂÂhÃnaæ.
     668. Kataman tam rÆpaæ na cittasamuÂÂhÃnaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- itthindriyaæ
purisindriyaæ, jÅvitindriyaæ, rÆpassa jaratÃ, rÆpassa aniccatÃ
--yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na cittajaæ na cittahe-
tukaæ na cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpÃyatanaæ, saddÃyatanaæ,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 148]>#
%<148                DHAMMA-SA§GA×I 668.>%
gandhÃyatanaæ, rasÃyatanaæ, phoÂÂhabbÃyatanaæ, ÃkÃsa-
dhÃtu, ÃpodhÃtu, rÆpassa lahutÃ, rÆpassa mudutÃ, rÆpassa
kamma¤¤atÃ, rÆpassa upacayo, rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ na cittasamuÂÂhÃnaæ.
     669. Kataman taæ rÆpaæ cittasahabhÆ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- idan taæ rÆpaæ cittasahabhÆ.
     670. Kataman taæ rÆpaæ na cittasahabhu?
     {CakkhÃyatanaæ} . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na cittasahabhÆ.
     671. Kataman taæ rÆpaæ cittÃnuparivatti?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- idan taæ rÆpaæ cittÃnuparivatti.
     672. Kataman taæ rÆpaæ na cittÃnuparivatti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na cittÃnuparivatti.
     673. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ.
     647. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ.
     675. Kataman taæ rÆpaæ oÊÃrikaæ.
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan
taæ rÆpaæ oÊÃrikaæ.
     676. Kataman taæ rÆpaæ sukhumaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaliÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ sukhumaæ.
     677. Kataman taæ rÆpaæ dÆre?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ dÆre.
     678. Kataman taæ rÆpaæ santike?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan
taæ rÆpaæ santike.
     679. Kataman taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa vatthu?
     CakkhÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa
vatthu.
     680. Kataman taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa na vatthu?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ taæ
rÆpaæ cakkhusamphassassa na vatthu.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 149]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 691.                 149>%
     681. Kataman taæ rÆpaæ cakkhusamphassajÃya veda-
nÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe
. . . cakkhuvi¤¤Ãïassa vatthu?
     CakkhÃyatanaæ -- idaæ taæ rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa
vatthu.
     682. Kataman taæ rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu.
     683. Kataman taæ rÆpaæ sotasamphassassa . . . pe . . .
ghÃnasamphassassa . . . pe . . . kÃyasamphassassa vatthu?
     KÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa vatthu.
     684. Kataman taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa na vatthu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa na vatthu.
     685. Kataman taæ rÆpaæ kÃyasamphassajÃyÃ vedanÃya
. . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe . . .
kÃyavi¤¤Ãïassa vatthu?
     KÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤Ãïassa vatthu.
     686. Kataman taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ
taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu.
     687. Kataman taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa Ãram-
maïaæ?
     RÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa
Ãrammaïaæ.
     688. Kataman taæ rÆpam cakkhusamphassassa na Ãram-
maïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa na Ãrammaïaæ.
     689. {Kataman} taæ rÆpaæ cakkhusamphassajÃya vedanÃya
. . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe . . .
cakkhuvi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ.
     RÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa Ãram-
maïaæ.
     690. Kataman taæ rÆpaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ?
     CakkhÃyatanaæ -- kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ
cakkhuvi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ.
     691. Kataman taæ rÆpaæ sotasamphassassa . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 150]>#
%<150                DHAMMA-SA§GA×I 691.>%
ghÃnasamphassassa . . . pe . . . jivhÃsamphassassa . . . pe
. . . kÃyasamphassassa Ãrammaïaæ.
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa
Ãrammaïaæ.
     692. Kataman taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa na Ãram-
maïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa na Ãrammaïaæ.
     693. Kataman taæ rÆpaæ kÃyasamphassajÃya vedanÃya
. . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . . pe . . .
kÃyavi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤Ãïassa
Ãrammaïaæ.
     694. Kataman taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ.
     695. Kataman taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
. . . pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ cakkhÃ-
yatanaæ.
     696. Kataman taæ rÆpaæ na cakkhÃyatanaæ?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . {kabaÊiÇkÃro} ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na cakkhÃyatanaæ.
     697. Kataman taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ . . . pe . . .
ghÃnÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃ-
yatanaæ?
     Yo kÃyo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo . . . pe
. . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ kÃyÃyatanaæ.
     698. Kataman taæ rÆpaæ na kÃyÃyatanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na kÃyÃyatanaæ.
     699. Kataman taæ rÆpaæ rÆpÃyatanam?
     Yaæ rÆpaæ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya vaïïanibhÃ
. . . pe . . . rÆpadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ rÆpÃyatanaæ.
     700. Kataman taæ rÆpaæ na rÆpÃyatanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na rÆpÃyatanaæ.
     701. Kataman taæ rÆpaæ saddÃyatanaæ . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 151]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 713.                 151>%
gandhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ . . . pe . . .
phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     PathavÅdhÃtu . . . pe . . . phoÂÂhabbadhÃtu pesÃ -- idaæ
taæ rÆpaæ phoÂÂhabbadhÃtu.
     702. Kataman taæ rÆpaæ na phoÂÂhabbÃyatanaæ?
CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     703. Kataman taæ rÆpaæ cakkhudhÃtu.
     CakkhÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ cakkhudhÃtu.
     704 Kataman taæ rÆpaæ na cakkhudhÃtu?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na cakkhudhÃtu.
     705. Kataman taæ rÆpaæ rÆpadhÃtu?
     RÆpayatanaæ -- idan taæ rÆpaæ rÆpadhÃtu.
     706. Kataman taæ rÆpaæ na rÆpadhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na rÆpadhÃtu.
     707. Kataman taæ rÆpaæ saddadhÃtu . . . pe . . . gandha-
dhÃtu . . . pe . . . phoÂÂhabbadhÃtu?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ phoÂÂhabbadhÃtu.
     708. Kataman taæ rÆpaæ na phoÂÂhabbadhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . {kabaÊiÇkÃro} ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na phoÂÂhabbadhÃtu.
     709. Kataman taæ rÆpaæ cakkhundriyaæ?
Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
. . . pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ cakkhun-
driyaæ.
     710. Kataman taæ rÆpaæ na cakkhundriyaæ?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na cakkhundriyaæ.
     711. Kataman taæ rÆpaæ sotindriyaæ . . . pe . . . ghÃ-
nindriyaæ . . . pe . . . jivhindriyaæ . . . pe . . . kÃyindriyaæ?
     Yo kÃyo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo . . . pe
. . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ kÃyindriyaæ.
     712. Kataman taæ rÆpaæ na kÃyindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na kÃyindriyaæ.
     713. Kataman taæ rÆpaæ itthindriyaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 152]>#
%<152                DHAMMA-SA§GA×I 713.>%
     Yaæ itthiyÃ itthiliÇgaæ itthinimittaæ itthikuttaæ itthÃ-
kappo itthattaæ itthibhÃvo -- idan taæ rÆpaæ itthindriyaæ.
     714. Kataman taæ rÆpaæ purisindriyaæ?
     Yaæ purisassa purisaliÇgaæ purisanimittaæ purisakuttaæ
purisÃkappo purisattaæ purisabhÃvo -- idan taæ rÆpaæ puri-
sindriyaæ.
     715. Kataman taæ rÆpaæ na purisindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na purisindriyaæ.
     716. Kataman taæ rÆpaæ jÅvitindriyaæ?
     Yo tesaæ rÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ jÅvitindriyaæ.
     717. Kataman taæ rÆpaæ na jÅvitindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na jÅvitindriyaæ.
     718. Kataman taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤atti?
     YÃ kusalacittassa vÃ akusalacittassa vÃ avyÃkatacittassa vÃ
abhikkamantassa vÃ paÂikkamantassa vÃ Ãlokentassa vÃ vilo-
kentassa vÃ sammi¤jentassa vÃ pasÃrentassa vÃ kÃyassa tham-
bhanÃ santhambhanÃ santhambhitattaæ vi¤¤atti vi¤¤ÃpanÃ
vi¤¤Ãpitattaæ: idan taæ rÆpaæ kÃyavi¤¤atti.
     719. Kataman taæ rÆpaæ na kÃyavi¤¤atti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na kÃyavi¤¤atti.
     720. Kataman taæ rÆpaæ vacÅci¤¤atti?
     YÃ kusalacittassa vÃ akusalacittassa vÃ avyÃkatacittassa vÃ
vÃcÃ girÃ vyappatho udÅraïaæ ghoso ghosakammaæ vÃcÃ
vacÅbhedo -- ayaæ vuccati vÃcÃ -- yÃ tÃya vÃcÃya vi¤¤atti
vi¤¤ÃpanÃ vi¤¤Ãpitattaæ -- idan taæ rÆpaæ vacÅvi¤¤atti.
     721. Kataman taæ rÆpaæ na vacÅvi¤¤atti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na vacÅvi¤¤atti.
     722. Kataman taæ rÆpaæ ÃkÃsadhÃtu?
     Yo ÃkÃso ÃkÃsagataæ aghaæ aghagataæ vivaro vivaragataæ
asamphuÂÂhaæ catÆhi mahÃbhÆtehi -- idan taæ rÆpaæ ÃkÃsa-
dhÃtu.
     723. Kataman taæ rÆpaæ na ÃkÃsadhÃtu?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 153]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 735.                 153>%
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ ÃkÃsadhÃtu.
     724. Kataman taæ rÆpaæ ÃpodhÃtu?
     Yaæ Ãpo Ãpogataæ sineho sinehagataæ bandhanattaæ
rÆpassa -- idan taæ rÆpaæ ÃpodhÃtu.
     725. Kataman taæ rÆpaæ na ÃpodhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ na ÃpodhÃtu.
     726. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa lahutÃ?
     YÃ rÆpassa lahutÃ lahutapariïÃmatÃ adandhanatÃ avittha-
natÃ -- idan taæ rÆpaæ rÆpassa lahutÃ.
     727. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na lahutÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpam rÆpassa na lahutÃ.
     728. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa mudutÃ?
     YÃ rÆpassa mudutÃ maddavatÃ akakkhaÊatÃ akathinatÃ --
idan taæ rÆpaæ rÆpassa mudutÃ.
     729. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na mudutÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ rÆpassa na mudutÃ.
     730. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa kamma¤¤atÃ?
     YÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ kamma¤¤attaæ kamma¤¤a-
bhÃvo -- idan taæ rÆpaæ rÆpassa kamma¤¤atÃ.
     731. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na kamma¤¤atÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ rÆpassa na kamma¤¤atÃ.
     732. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa upacayo?
     Yo ÃyatanÃnaæ Ãcayo -- so rÆpassa upacayo -- idan taæ
rÆpaæ rÆpassa upacayo.
     733. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na upacayo?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ rÆpassa na upacayo.
     734. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa santati?
     Yo rÆpassa upacayo -- sÃ rÆpassa santati -- idaæ taæ rÆpaæ
rÆpassa santati.
     735. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na santati?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ
taæ rÆpaæ rÆpassa na santati.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 154]>#
%<154                    DHAMMA-SA§GA×I 736.>%
     736. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa jaratÃ?
     YÃ rÆpassa jarÃ jÅraïatÃ khaï¬iccaæ pÃliccaæ valittacatÃ
Ãyuno saæhÃni indriyÃnaæ paripÃko -- idan taæ rÆpaæ
rÆpassa jaratÃ.
     737. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na jaratÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ
taæ rÆpaæ rÆpassa na jaratÃ.
     738. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa aniccatÃ?
     Yo rÆpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatÃ antara-
dhÃnaæ: idan taæ rÆpaæ rÆpassa aniccatÃ.
     739. Kataman taæ rÆpaæ rÆpassa na aniccatÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ
taæ rÆpaæ rÆpassa na aniccatÃ.
     740. Kataman taæ rÆpaæ kabaÊiÇkÃro ÃhÃro?
     Odano kummÃso sattu maccho maæsaæ khÅraæ dadhi
sappi navanÅtaæ telaæ madhu phÃïitaæ-yaæ vÃ pana¤¤am
pi atthi rÆpaæ yamhi yamhi janapade tesaæ tesaæ sattÃnaæ
mukhÃsiyaæ dantavikhÃdanaæ galajjhoharaïiyaæ kucchi-
vitthambhanaæ-yÃya ojÃya sattÃ yÃpenti -- idan taæ rÆpaæ
kabaÊiÇkÃro ÃhÃro.
     741. Kataman taæ rÆpaæ na kabaÊiÇkÃro ÃhÃro?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . rÆpassa aniccatÃ -- idan taæ
rÆpaæ na kabaÊiÇkÃro ÃhÃro.
     Evaæ duvidhena rÆpasaÇgaho. Dukkhaniddeso.
     742. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ upÃdÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idaæ taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ upÃdÃ.
     743. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ upÃdÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ upÃdÃ.
     744. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ no upÃdÃ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ
no upÃdÃ.
     745. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ upÃdiïïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ upÃdiïïaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 155]>#
%<                           DHAMMA-SA§GA×I 753                       155>%
     746. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ upÃdiïïaæ.
     Itthindriyaæ, purisindriyaæ, jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ
pana¤¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu
ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati -- kabaÊiÇkÃro ÃhÃro
idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ upÃdiïïaæ.
     747. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ anupÃdiïïaæ?
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ rÆpÃyatanaæ saddÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃ-
yatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa
upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ anupÃdiïïaæ.
     748. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ upÃdiïïupÃdÃ-
niyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idaæ taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ {upÃdiïïupÃdÃiyaæ}.
     749. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pana¤-
¤aæ pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃ-
yatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu Ãpo-
dhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro --
idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ.
     750. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na katattÃ rÆpÃ-
yatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ
ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ anupÃdiïïupÃdÃ-
niyaæ.
     751. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ anidassanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ anidassanaæ.
     752. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ sanidassanaæ?
     RÆpÃyatanaæ -- idaæ taæ rÆpaæ bÃhiraæ sanidassanaæ.
     753. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ anidassanaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 156]>#
%<156                       DHAMMA-SA§GA×I 753.>%
     SaddÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro: idaæ taæ
rÆpaæ bÃhiraæ anidassanaæ.
     754. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ sappaÂighaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ idaæ taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ sappaÂighaæ.
     755. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ sappaÂighaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idaæ
taæ rÆpaæ bÃhiraæ sappaÂighaæ.
     756. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ sappaÂighaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ taæ
rÆpaæ bÃhiraæ sappaÂighaæ.
     757. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ indriyaæ?
     Cakkhundriyaæ . . . pe . . . kÃyindriyaæ -- idaæ taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ indriyaæ.
     758. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ indriyaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ indriyaæ.
     759. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na indriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idaæ
taæ rÆpaæ bÃhiraæ na indriyaæ.
     760. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na mahÃbhÆtaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na mahÃbhÆtaæ.
     761. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ mahÃbhÆtaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idaæ taæ rÆpaæ bÃhiraæ
mahÃbhÆtaæ.
     762. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na mahÃbhÆtaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na mahÃbhÆtaæ.
     763. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na vi¤¤atti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na vi¤¤atti.
     764. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ vi¤¤atti?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ
vi¤¤atti.
     765. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na vi¤¤atti?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ bÃhiraæ na vi¤¤atti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 157]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 775.                   157>%
     776. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na cittassa samu-
ÂÂhÃnaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na cittassa samuÂÂhÃnaæ.
     767. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cittasamuÂÂhÃnaæ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi
rÆpaæ cittajaæ cittahetukaæ cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpÃyata-
naæ saddÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanam phoÂÂhabbÃ-
yatanaæ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa upacayo rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ cittasamuÂÂhÃnaæ.
     768. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cittasamuÂÂhÃnaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ rÆpassa jaratÃ
rÆpassa aniccatÃ yaæ vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na cittajaæ
na cittahetukaæ na cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpÃyatanaæ saddÃ-
yatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ
ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ rÆpassa
kamma¤¤atÃ rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cittasamuÂÂhÃnaæ.
     769. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na cittasahabhÆ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na cittasahabhÆ.
     770. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cittasahabhÆ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ citta-
sahabhÆ.
     771. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cittasahabhÆ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na cittasahabhÆ.
     772. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na cittÃnuparivatti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idaæ taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na cittÃnuparivatti.
     773. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cittÃnuparivatti?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ cittÃ-
nuparivatti.
     774. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cittÃnuparivatti?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na cittÃnuparivatti?
     775. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ oÊÃrikaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 158]>#
%<158                         DHAMMA-SA§GA×I 775.>%
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ oÊÃrikaæ.
     776. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ oÊÃrikaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ oÊÃrikaæ.
     777. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ sukhumaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ sukhumaæ.
     778. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ santike?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ santike.
     779. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ dÆre?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ dÆre.
     780. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ santike?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan
taæ rÆpaæ bÃhiraæ santike.
     781. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhusamphassassa na
vatthu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ cakkhusamphassassa na vatthu.
     782. Kataman taæ rupaæ ajjhattikaæ cakkhusamphassassa
vatthu?
     CakkhÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhu-
samphassassa vatthu.
     783. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhusamphassassa
na vatthu?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ cakkhusamphassassa na vatthu.
     784. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhusamphassajÃya
vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . .
pe . . . cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkaro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu.
     785. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa
vatthu?
     CakkhÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhu-
vi¤¤Ãïassa vatthu.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 159]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 794.                       159>%
     786. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa
na vatthu?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na vatthu.
     787. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ sotasamphassassa . . .
pe . . . ghÃnasamphassassa . . . pe . . . jivhÃsamphassassa
. . . pe . . . kÃyasamphassassa na vatthu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ kÃyasamphassassa na vatthu.
     788. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyasamphassassa
vatthu?
     KÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyasam-
phassassa vatthu.
     789. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyasamphassassa
na vatthu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyasamphassassa na vatthu.
     790. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyasamphassajÃya
vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya . . .
pe . . . kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe.. kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu.
     791. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyavi¤¤Ãïassa
vatthu?
     KÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyavi¤¤Ãïassa
vatthu?
     792. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na
vatthu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na vatthu.
     793. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhusamphassassa
na Ãrammaïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ cakkhusamphassassa na Ãrammaïaæ.
     794. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhusamphassassa
Ãrammaïaæ?
     RÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ cakkhusamphassassa
Ãrammaïaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 160]>#
%<160                     DHAMMA-SA§GA×I 795.>%
     795. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhusamphassassa na
Ãrammaïaæ?
     SaddÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ cakkhusamphassassa na Ãrammaïaæ?
     796. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhusamphassa-
jÃya vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya
. . . pe . . . cakkhuvi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ . . . pe . . .
idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na Ãram-
maïaæ.
     797. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhuvi¤¤Ãïassa
Ãrammaïaæ?
     RÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhuvi¤¤Ãïassa
Ãrammaïaæ.
     798. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na
Ãrammaïaæ?
     SaddÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ cakkhuvi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ.
     799. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ sotasamphassassa
. . . pe . . . ghÃnasamphassassa . . . pe . . . jivhÃsam-
phassassa . . . pe . . . kÃyasamphassassa na Ãrammaïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyasamphassassa na Ãrammaïaæ.
     800. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyasamphassassa
Ãrammaïaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ kÃyasamphassassa
Ãrammaïaæ.
     801. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyasamphassassa na
Ãrammaïaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ kÃyasamphassassa na Ãrammaïaæ.
     802. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyasamphassajÃya
vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . cetanÃya
. . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyavi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ.
     803. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyavi¤¤Ãïassa
Ãrammaïaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 161]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 814.                    161>%
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃya-
vi¤¤Ãïassa Ãrammaïaæ.
     804. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyavi¤¤Ãïassa na
Ãrammaïaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ kÃyavi¤¤Ãïassa na Ãrammaïaæ.
     805. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cakkhÃyatanaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na cakkhÃyatanaæ.
     806. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo . . .
pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ
cakkhÃyatanaæ.
     807. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na cakkhÃyatanaæ?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃtanaæ -- idan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ na cakkhÃyatanaæ.
     808. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na sotÃyatanaæ . . .
pe . . . na ghÃnÃyatanaæ . . . pe . . . na jivhÃyatanaæ
. . . pe . . . na kÃyÃyatanaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na kÃyÃyatanaæ.
     809. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyÃyatanaæ?
     Yo kÃyo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo . . . pe . . .
su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyÃyatanaæ.
     810. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyÃyatanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyÃyatanaæ.
     811. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na rÆpÃyatanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na rÆpÃyatanaæ.
     812. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpÃyatanaæ?
     Yaæ rÆpaæ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya vaïïanibhÃ
. . . pe . . . rÆpadhÃtu pesÃ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ
rÆpÃyatanaæ.
     813. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na rÆpÃyatanaæ?
     SaddÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na rÆpÃyatanaæ.
     814. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na saddÃyatanaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 162]>#
%<162                             DHAMMA-SA§GA×I 814.>%
. . . pe . . . na gandhÃyatanaæ . . . pe . . . na rasÃyatanaæ
. . . pe . . . na phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     815. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     PathavÅdhÃtu . . . pe . . . phoÂÂhabbadhÃtu pesÃ -- idan
taæ rÆpaæ bÃhiraæ phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     816. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na phoÂÂhabbÃyatanaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     817. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cakkhudhÃtu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . {kabaÊiÇkÃro} ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na cakkhudhÃtu.
     818. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhudhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhu-
dhÃtu.
     819. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na cakkhudhÃtu?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ na cakkhudhÃtu.
     820. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na sotadhÃtu . . . pe
. . . na ghÃnadhÃtu, . . . pe . . . na jivhÃdhÃtu . . . pe
. . . na kÃyadhÃtu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na kÃyadhÃtu.
     821. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyadhÃtu?
     KÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyadhÃtu.
     822. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyadhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyadhÃtu.
     823. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na rÆpadhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na rÆpadhÃtu.
     824. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpadhÃtu?
     RÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpadhÃtu.
     825. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na rÆpadhÃtu?
     SaddÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na rÆpadhÃtu.
     826. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na saddadhÃtu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 163]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 836.                    163>%
. . . pe . . . na gandhadhÃtu . . . pe . . . na rasadhÃtu
. . . pe . . . na phoÂÂhabbadhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na phoÂÂhabbadhÃtu.
     827. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ phoÂÂhabbadhÃtu?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ phoÂÂhabba-
dhÃtu.
     828. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na phoÂÂhabbadhÃtu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkaro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na phoÂÂhabbadhÃtu.
     829. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na cakkhundriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na cakkhundriyaæ.
     830. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ cakkhundriyaæ?
Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo . . .
pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ
cakkhundriyaæ.
     831. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na cakkhundriyaæ?
     SotÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
ajjhattikaæ na cakkhundriyaæ.
     832. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na sotindriyaæ . . . pe
. . . na ghÃnindriyaæ . . . pe . . . na jivhindriyaæ . . .
pe . . . na kÃyindriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na kÃyindriyaæ.
     833. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyindriyaæ?
     Yo kÃyo catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo . . . pe
. . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ ajjhattikaæ kÃyin-
driyaæ.
     834. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyindriyaæ.
     835. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na itthindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na itthindriyaæ.
     836. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ itthindriyaæ?
     Yaæ itthiyÃ itthiliÇgaæ itthinimittaæ itthikuttaæ itthÃ-
kappo itthattaæ itthibhÃvo -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ
itthindriyaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 164]>#
%<164                     DHAMMA-SA§GA×I 837.>%
     837. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na itthindriyaæ?
RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na itthindriyaæ.
     838. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na purisindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na purisindriyaæ.
     839. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ purisindriyaæ?
     Yaæ purisassa purisaliÇgaæ purisanimittaæ purisakuttaæ
purisÃkappo purisattaæ purisabhÃvo -- idan taæ rÆpaæ bÃhi-
raæ purisindriyaæ.
     840. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na purisindriyaæ.
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na purisindriyaæ.
     841. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na jÅvitindriyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na jÅvitindriyaæ.
     842. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ jÅvitindriyaæ?
     Yo tesaæ rÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ jÅvitindriyaæ.
     843. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na jÅvitindriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na jÅvitindriyaæ.
     844. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyavi¤¤atti.
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na kÃyavi¤¤atti.
     845. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyavi¤¤atti?
     YÃ kusalacittassa vÃ akusalacittassa vÃ avyÃkatacittassa
vÃ abhikkamantassa vÃ paÂikkamantassa vÃ Ãlokentassa vÃ
vilokentassa vÃ sammi¤jentassa vÃ pasÃrentassa vÃ kÃyassa
thambhanÃ santhambhanÃ santhambhitattaæ vi¤¤atti vi¤¤Ã-
panÃ vi¤¤Ãpitattaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ kÃyavi¤¤atti.
     846. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na kÃyavi¤¤atti?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na kÃyavi¤¤atti.
     847. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na vacÅvi¤¤atti?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na vacÅvi¤¤atti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 165]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 859.                    165>%
     848. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ vacÅvi¤¤atti?
     YÃ kusalacittassa vÃ akusalacittassa vÃ avyÃkatacittassa vÃ
vÃcÃ girÃ vyappatho udÅraïaæ ghoso ghosakammaæ vÃcÃ
vacÅbhedo -- ayaæ vuccati vÃcÃ -- yÃ tÃya vÃcÃya vi¤¤atti
vi¤¤ÃpanÃ vi¤¤Ãpitattaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ vacÅ-
vi¤¤atti.
     849. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na vacÅvi¤¤atti.
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na vacÅvi¤¤atti.
     850. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na ÃkÃsadhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na ÃkÃsadhÃtu.
     851. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ ÃkÃsadhÃtu?
     Yo ÃkÃso ÃkÃsagataæ aghaæ aghagataæ vivaro vivara-
gataæ asamphuÂÂhaæ catÆhi mahÃbhÆtehi -- idan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ ÃkÃsadhÃtu.
     852. Katamaæ taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na ÃpodhÃtu?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na ÃpodhÃtu.
     853. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ ÃpodhÃtu?
     Yaæ Ãpo Ãpogataæ sineho sinehagataæ bandhanattaæ
rÆpassa -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ ÃpodhÃtu.
     854. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na ÃpodhÃtu?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na ÃpodhÃtu.
     855. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na lahutÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na lahutÃ.
     856. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa lahutÃ?
     YÃ rÆpassa lahutÃ lahupariïÃmatÃ adandhanatÃ avittha-
natÃ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa lahutÃ.
     857. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na lahutÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
     rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na lahutÃ.
     858. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na mudutÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na mudutÃ.
     859. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa mudutÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 166]>#
%<166                DHAMMA-SA§GA×I 859.>%
     YÃ rÆpassa mudutÃ maddavatÃ akakkhaÊatÃ akathinatÃ --
idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa mudutÃ.
     860. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na mudutÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na mudutÃ.
     861. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na kam-
ma¤¤atÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na kamma¤¤atÃ.
     862. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa kamma¤¤atÃ?
     YÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ kamma¤¤attaæ kamma¤¤abhÃvo
--idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa kamma¤¤atÃ.
     863. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na kam-
ma¤¤atÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na kamma¤¤atÃ.
     864. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na upacayo?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na upacayo.
     865. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa upacayo?
     Yo ÃyatanÃnaæ Ãcayo -- so rÆpassa upacayo -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa upacayo.
     866. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa santati?
     Yo rÆpassa upacayo -- sÃ rÆpassa santati -- idan taæ rÆpaæ
bÃhiraæ rÆpassa santati.
     867. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na santati?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na santati.
     868. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na jaratÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na jaratÃ.
     869. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa jaratÃ?
     YÃ rÆpassa jarÃ jÅraïatÃ khaï¬iccaæ pÃliccaæ valittacatÃ
Ãyuno sanhÃni indriyÃnaæ paripÃko -- idan taæ rÆpaæ bÃhi-
raæ rÆpassa jaratÃ.
     870. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na jaratÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na jaratÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 167]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 878.                   167>%
     871. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na aniccatÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ rÆpassa na aniccatÃ.
     872. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa aniccatÃ?
     Yo rÆpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatÃ antara-
dhÃnaæ -- idan taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa aniccatÃ.
     873. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na aniccatÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ rÆpassa na aniccatÃ.
     874. Kataman taæ rÆpaæ ajjhattikaæ na kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ ajjhattikaæ na kabaÊiÇkÃro ÃhÃro.
     875. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ kabaÊiÇkÃro ÃhÃro?
     Odano kummÃso satthu maccho maæsaæ khÅraæ dadhi
sappi navanÅtaæ telaæ madhu phÃïitaæ -- yaæ vÃ pana¤-
¤am pi atthi rÆpaæ yamhi yamhi janapade tesaæ tesaæ
sattÃnaæ mukhÃsiyaæ dantavikhÃdanaæ galajjhoharaïiyaæ
kucchivitthambhanaæ -- yÃya ojÃya sattÃ yÃpenti -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ kabaÊiÇkÃro ÃhÃro.
     876. Kataman taæ rÆpaæ bÃhiraæ na kabaÊiÇkÃro ÃhÃro?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . rÆpassa aniccatÃ -- idan taæ
rÆpaæ bÃhiraæ na kabaÊiÇkÃro ÃhÃro.
                       Evaæ tividhena rÆpasaÇgaho.
                              TIKANIDDESO.
     877. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ upÃdiïïaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- itthindriyaæ
purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi
rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃ-
yatanaæ ÃkÃsadhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃdÃ upÃdiïïaæ.
     878. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ anupÃdiïïaæ?
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 168]>#
%<168                         DHAMMA-SA§GA×I 878.>%
katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ ÃkÃsa-
dhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro --
idan taæ rÆpaæ upÃdÃ anupÃdiïïaæ.
     879. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ upÃdiïïaæ?
     Kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ
rÆpaæ no upÃdÃ upÃdiïïaæ.
     880. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ anupÃdiïïaæ?
     Na kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodehÃtu -- idan
taæ rÆpaæ no upÃdÃ anupÃdiïïaæ.
     881. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ upÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ, itthindriyaæ
purisindriyaæ jÅvitindriyaæ yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi
rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃ-
yatanaæ ÃkÃsadhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇ-
kÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃdÃ upÃdiïïupÃdÃniyaæ.
     882. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ ÃkÃsa-
dhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro --
idan taæ rÆpaæ upÃdÃ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ.
     883. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ upÃdiïïupÃdÃniyaæ?
     Kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan
taæ rÆpaæ no upÃdÃ upÃdiïïupÃdÃniyaæ.
     884. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ anupÃdiïïupÃdÃ-
niyaæ?
     Kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ
rÆpaæ no upÃdÃ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ.
     885. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ sappaÂighaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdÃ sappaÂighaæ.
     886. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ appaÂighaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdÃ appaÂighaæ.
     887. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ sappaÂighaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ sappaÂi-
ghaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 169]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 900.                  169>%
     888. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ appaÂighaæ?
     ùpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ appaÂighaæ.
     889. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ oÊÃrikaæ?
     {CakkhÃyatanaæ} . . . pe . . . rasÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
upadÃ oÊÃrikaæ.
     890. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ sukhumaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdÃ sukhumaæ.
     891. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ oÊÃrikaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ oÊÃrikaæ.
     892. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ sukhumaæ?
     ùpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ sukhumaæ.
     893. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ dÆre?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdÃ dÆre.
     894. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ santike?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdÃ santike.
     895. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ dÆre?
     ùpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ dÆre.
     896. Kataman taæ rÆpaæ no upÃdÃ santike?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ no upÃdÃ santike.
     897. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ sanidassanaæ?
     Kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ upÃ-
diïïaæ sanidassanaæ.
     898. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ anidassanaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- itthindri-
yaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi
atthi rÆpaæ kammasa katattÃ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo
rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃ-
diïïaæ anidassanaæ.
     899. Kataman taæ rÆpassa upÃdiïïaæ sanidassanaæ?
     Na kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ upÃ-
diïïaæ sanidassanaæ.
     900. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ anidassanaæ?
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 170]>#
%<170                          DHAMMA-SA§GA×I 900.>%
aniccatÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ
ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ anidassanaæ.
     901. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ sappaÂighaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- yaæ vÃ
pan' a¤¤aæ atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïaæ sappaÂighaæ.
     902. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ appaÂighaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pan-
a¤¤aæ pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu
rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïaæ appaÂighaæ.
     903. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ sappaÂighaæ?
     SaddÃyatanaæ -- yaæ vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ sappa-
Âighaæ.
     904. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ appaÂighaæ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa aniccatÃ -- yaæ
vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu
ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro
--idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ appaÂighaæ.
     905. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ mahÃbhÆtaæ?
     Kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïaæ mahÃbhÆtaæ.
     906. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ na mahÃbhÆtaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ itthindriyaæ
purisindriyaæ jÅvitindriyaæ yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi
rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃ-
yatanaæ ÃkÃsadhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ na mahÃbhÆtaæ.
     907. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ mahÃbhÆtaæ?
     Na kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- ÃpodhÃtu --
idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ mahÃbhÆtaæ.
     908. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ na mahÃbhÆtaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 171]>#
%<              DHAMMA-SA§GA×I 915.                      171>%
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ va pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu
rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ anupÃdiïïaæ na mahÃbhÆtaæ.
     909. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ oÊÃrikaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- yaæ vÃ
pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïaæ oÊÃrikaæ.
     910. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ sukhumaæ?
     Itthindriyaæ, purisindriyaæ,jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pan-
a¤¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu
rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïaæ sukhumaæ?
     911. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ oÊÃrikaæ?
     SaddÃyatanaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ oÊÃrikaæ.
     912. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ sukhumaæ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ,
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa aniccatÃ -- yaæ
vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa katattÃ ÃkÃsa-
dhÃtu -- rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro
--idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ sukhumaæ.
     913. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ dÆre?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pana¤-
¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu
rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ dÆre.
     914. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïaæ santike?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- yaæ vÃ
pan' a¤¤aæ pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïaæ santike.
     915. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ dÆre?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 172]>#
%<172                          DHAMMA-SA§GA×I 915.>%
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa aniccatÃ -- yaæ
vÃ pan' a¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa katattÃ ÃkÃsa-
dhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ dÆre.
     916. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ santike?
     SaddÃyatanaæ -- yaæ vÃ pan' a¤¤am pi atthi rÆpaæ na
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyata-
naæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïaæ
santike.
     917. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ sani-
dassanaæ?
     Na kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
upÃdiïïupÃdÃniyaæ sanidassanaæ.
     918. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ anidassa-
naæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- itthindriyaæ
purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi
rÆpaæ kammassa katattÃ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo
rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃ-
diïïupÃdÃniyaæ anidassanaæ.
     919. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ sani-
dassanaæ?
     Na kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ
anupÃdiïïupÃdÃniyaæ sanidassanaæ.
     920. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ anidassa-
naæ?
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ
ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kaba-
ÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ ani-
dassanaæ.
     921. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ sappa-
Âighaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- yaæ vÃ
pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 173]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 928.                  173>%
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ sappaÂighaæ.
     922. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ appaÂi-
ghaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pan-
a¤¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu apodhÃtu
rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan
taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ appaÂighaæ.
     923. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ sappa-
Âighaæ?
     SaddÃyatanaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ
sappaÂighaæ.
     924. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ appa-
Âighaæ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa aniccatÃ -- yaæ
vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu
ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro
--idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ appaÂighaæ.
     925. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ mahÃ-
bhÆtaæ?
     Kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ mahÃbhÆtaæ.
     926. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ na mahÃ-
bhÆtaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ itthindriyaæ
purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pana¤¤am pi atthi
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
ÃkÃsadhÃtu rÆpassa upÃcayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ na mahÃbhÆtaæ.
     927. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ mahÃ-
bhÆtaæ?
     Na kammassa katattÃ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃpodhÃtu -- idan
taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ mahÃbhÆtaæ.
     928. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ na
mahÃbhÆtaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 174]>#
%<174                      DHAMMA-SA§GA×I 928.>%
     SaddÃyatanaæ kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ
rÆpassa mudutÃ rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa
aniccatÃ -- yaæ vÃ pan' a¤¤am pi atthi rÆpaæ na kammassa
katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ ÃkÃsa-
dhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro --
idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ na mahÃbhÆtaæ.
     929. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ oÊÃrikaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- yaæ vÃ
pana¤¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ oÊÃrikaæ.
     930. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ sukhumaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- yaæ vÃ pan-
a¤¤am pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu
rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upadiïïupÃdÃniyaæ sukhumaæ.
     931. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ oÊÃrikaæ?
     SaddÃyatanaæ -- yaæ vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ
oÊÃrikaæ.
     932. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ sukhu-
maæ?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa aniccatÃ -- yaæ
vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na kammassa katattÃ ÃkÃsa-
dhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ sukhumaæ.
     933. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ dÆre?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ yaæ vÃ pana¤¤aæ
pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ ÃkÃsadhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa
upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ
upÃdiïïupÃdÃniyaæ dÆre.
     934. Kataman taæ rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ santike?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ -- yaæ vÃ pan-
a¤¤aæ pi atthi rÆpaæ kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ
gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ upÃdiïïupÃdÃniyaæ santike.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 175]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 946.                      175>%
     935. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ dÆre?
     KÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti rÆpassa lahutÃ rÆpassa mudutÃ
rÆpassa kamma¤¤atÃ rÆpassa jaratÃ rÆpassa aniccatÃ -- yaæ
vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na kammassa katattÃ ÃkÃsa-
dhÃtu ÃpodhÃtu rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro
ÃhÃro -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ dÆre.
     936. Kataman taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ santike?
     SaddÃyatanaæ -- yaæ vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ na
kammassa katattÃ rÆpÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ anupÃdiïïupÃdÃniyaæ
santike.
     937. Kataman taæ rÆpaæ sappaÂighaæ indriyaæ?
     Cakkhundriyaæ . . . pe . . . kÃyindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ sappaÂighaæ indriyaæ.
     938. Kataman taæ rÆpaæ sappaÂighaæ na indriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ sappaÂighaæ na indriyaæ.
     939. Kataman taæ rÆpaæ appaÂighaæ indriyaæ?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ appaÂighaæ indriyaæ?
     940. Kataman taæ rÆpaæ appaÂighaæ na indriyaæ?
     KÃyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ appaÂighaæ na indriyaæ.
     941. Kataman taæ rÆpaæ sappaÂighaæ mahÃbhÆtaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ sappaÂighaæ mahÃ-
bhÆtaæ.
     942. Kataman taæ rÆpaæ sappaÂighaæ na mahÃbhÆtaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ sappaÂighaæ na mahÃbhÆtaæ.
     943. Kataman taæ rÆpaæ appaÂighaæ mahÃbhÆtaæ?
     ùpodhÃtu -- idan taæ. rÆpaæ appaÂighaæ mahÃbhÆtaæ.
     944. Kataman taæ rÆpaæ appaÂighaæ na mahÃbhÆtaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ appaÂighaæ na mahÃbhÆtaæ.
     945. Kataman taæ rÆpaæ indriyaæ oÊÃrikaæ?
     Cakkhundriyaæ . . . pe . . . kÃyindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ indriyaæ oÊÃrikaæ.
     946. Kataman taæ rÆpaæ indriyaæ sukhumaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 176]>#
%<176                       DHAMMA-SA§GA×I 946.>%
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ indriyaæ sukhumaæ.
     947. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ oÊÃrikaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan
taæ rÆpaæ na indriyaæ oÊÃrikaæ.
     948. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ sukhumaæ?
     KÃyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na indriyaæ sukhumaæ.
     949. Kataman taæ rÆpaæ indriyaæ dÆre?
     Itthindriyaæ purisindriyaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ rÆpaæ
indriyaæ dÆre.
     950. Kataman taæ rÆpaæ indriyaæ santike?
     Cakkhundriyaæ . . . pe . . . kÃyindriyaæ -- idan taæ rÆpaæ
indriyaæ santike.
     951. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ dÆre?
     KÃyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na indriyaæ dÆre.
     952. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ santike?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ na indriyaæ santike.
     953. Kataman taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ oÊÃrikaæ?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ
oÊÃrikaæ.
     954. Kataman taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ sukhumaæ?
     ùpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ sukhumaæ.
     955. Kataman taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ oÊÃrikaæ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ oÊÃrikaæ.
     956. Kataman taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ sukhumaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ sukhumaæ.
     957. Kataman taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ dÆre?
     ùpodhÃtu -- idan taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ dÆre.
     958. Kataman taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ santike?
     PhoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan taæ rÆpaæ mahÃbhÆtaæ
santike.
     959. Kataman taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ dÆre.
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ dÆre.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 177]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 967.                        177>%
     960. Kataman taæ rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ santike?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ -- idan taæ
rÆpaæ na mahÃbhÆtaæ santike.
     961. RÆpÃyatanaæ diÂÂhaæ saddÃyatanaæ sutaæ gandhÃ-
yatanam rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ mutaæ -- sabbaæ
rÆpaæ manasÃ vi¤¤Ãtaæ rÆpaæ evaæ catubbidhena rÆpa-
saÇgaho.
                                Catukkaæ.
     962. Kataman taæ rÆpaæ pathavÅdhÃtu?
     Yaæ kakkhaÊaæ kharagataæ kakkhaÊattaæ kakkhaÊabhÃvo
ajjhattaæ vÃ bahiddhÃ vÃ upÃdiïïaæ vÃ anupÃdinnaæ vÃ
--idan taæ rÆpaæ pathavÅdhÃtu.
     963. Kataman taæ rÆpaæ ÃpodhÃtu?
     Yaæ Ãpo Ãpogataæ sineho sinehagataæ bandhanattaæ
rÆpassa ajjhattaæ vÃ bahiddhÃ vÃ upÃdiïïaæ vÃ anupÃ-
diïïaæ vÃ -- idan taæ rÆpaæ ÃpodhÃtu.
     964. Kataman taæ rÆpaæ tejodhÃtu?
     Yaæ tejo tejogataæ usmÃ usmÃgataæ usumaæ usumÃgataæ
ajjhattaæ vÃ . . . pe . . . anupÃdiïïaæ vÃ -- idan taæ rÆpaæ
tejodhÃtu.
     965. Kataman taæ rÆpaæ vÃyodhÃtu?
     Yaæ vÃyo vÃyogataæ chambhitattaæ thambhitattaæ
rÆpassa ajjhattaæ vÃ . . . pe . . . anupÃdiïïaæ vÃ -- idan
taæ rÆpaæ vÃyodhÃtu.
     966. Kataman taæ rÆpaæ upÃdÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ upÃdÃ.
                      Evaæ pa¤cavidhena rÆpasaÇgaho.
                                 PA¥CAKAõ.
     967. RÆpÃyatanaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- saddÃ-
yatanaæ sotavi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- gandhÃyatanaæ ghÃna-
vi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- rasÃyatanaæ jivhÃvi¤¤eyyaæ rÆpaæ --
phoÂÂhabbÃyatanaæ kÃyavi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- sabbaæ rÆpaæ
manovi¤¤eyyaæ rÆpaæ.
                      Evaæ chabbidhena rÆpasaÇgaho.
                                 CHAKKAõ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 178]>#
%<178                       DHAMMA-SA§GA×I 968.>%
     968. RÆpÃyatanaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- saddÃyata-
naæ sotavi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- gandhÃyatanaæ ghÃnavi¤¤ey-
yaæ rÆpaæ -- rasÃyatanaæ jivhÃvi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- phoÂ-
ÂhabbÃyatanaæ kÃyavi¤¤eyyaæ rÆpaæ.
     969. RÆpÃyatanaæ saddÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃ-
yatayaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ manodhÃtuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ --
sabbaæ rÆpaæ manovi¤¤ÃïadhÃtuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ.
                      Evaæ sattavidhena rÆpasaÇgaho.
                                SATTAKAõ.
     970. RÆpÃyatanaæ cakkhuvi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- saddÃya-
tanaæ sotavi¤¤eyyaæ rÆpaæ -- gandhÃyatanaæ ghÃnavi¤¤ey-
yaæ rÆpaæ -- rasÃyatanaæ jivhÃvi¤¤eyyaæ rÆpaæ.
     ManÃpiyo phoÂÂhabbo sukhasamphasso kÃyavi¤¤eyyaæ
rÆpaæ -- amanÃpiyo phoÂÂhabbo dukkhasamphasso kÃya-
vi¤¤eyyaæ rÆpaæ. RÆpÃyatanaæ saddÃyatanaæ gandhÃ-
yatanaæ rasÃyatanaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ manodhÃtuvi¤-
¤eyyaæ rÆpaæ -- sabbaæ rÆpaæ manovi¤¤ÃïadhÃtuvi¤-
¤eyyaæ rÆpaæ.
                     Evaæ aÂÂhavidhena rÆpasaÇgaho.
                                AèèHAKAõ.
     971. Kataman taæ rÆpaæ cakkhundriyaæ?
     Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
. . . pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ cakkhundriyaæ.
     972. Kataman taæ rÆpaæ sotindriyaæ . . . pe . . . ghÃ-
nindriyaæ . . . pe . . . jivhindriyaæ . . . pe . . . kÃyin-
driyaæ . . . pe . . . itthindriyaæ . . . pe . . . purisindri-
yaæ . . . pe . . . jÅvitindriyaæ?
     Yo tesaæ rÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ jÅvitindriyaæ.
     973. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro: idan taæ
rÆpaæ na indriyaæ.
                      Evaæ navavidhena rÆpasaÇgaho.
                                 NAVAKAõ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 179]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 980.                    179>%
     974. Kataman taæ rÆpaæ cakkhundriyaæ?
     Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
. . . pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ cakkhundriyaæ.
     975. Kataman taæ rÆpaæ sotindriyaæ . . . pe . . . ghÃ-
nindriyaæ . . . pe . . . jivhindriyaæ . . . pe . . . kÃyin-
driyaæ . . . pe . . . itthindriyaæ . . . pe . . . purisindri-
yaæ . . . pe . . . jÅvitindriyaæ?
     Yo tesaæ rÆpÅnaæ dhammÃnaæ Ãyu Âhiti yapanÃ yÃpanÃ
iriyanÃ vattanÃ pÃlanÃ jÅvitaæ jÅvitindriyaæ -- idan taæ
rÆpaæ jÅvitindriyaæ.
     976. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ sappaÂighaæ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- idan
taæ rÆpaæ na indriyaæ sappaÂighaæ.
     977. Kataman taæ rÆpaæ na indriyaæ appaÂighaæ?
     KÃyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ indriyaæ appaÂighaæ.
                      Evaæ dasavidhena rÆpasaÇgaho.
                                 DASAKAõ.
     978. Kataman taæ rÆpaæ cakkhÃyatanaæ?
     Yaæ cakkhu catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya pasÃdo
. . . pe . . . su¤¤o gÃmo peso -- idan taæ rÆpaæ cakkhÃya-
tanaæ.
     979. Kataman taæ rÆpaæ sotÃyatanaæ . . . pe . . .
ghÃnÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ . . . pe . . .
kÃyÃyatanaæ . . . pe . . . rÆpÃyatanaæ . . . pe . . . saddÃ-
yatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃ-
yatanaæ?
     PathavÅdhÃtu . . . pe . . . phoÂÂhabbadhÃtu -- idan taæ
rÆpaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ.
     980. Kataman taæ rÆpaæ anidassanaæ appaÂighaæ dham-
{mÃyatana} pariyÃpannaæ?
     Itthindriyaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- idan taæ
rÆpaæ anidassanaæ appaÂighaæ {dhammÃyatana} pariyÃ-
pannaæ.
                     Evaæ ekÃdasavidhena rÆpasaÇgaho.
                    RôPAVIBHATTI AèèHAMAõ BHù×AVùRAõ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 180]>#
%<180                DHAMMA-SA§GA×I 981.>%
     981. Katame dhammÃ kusalÃ?
     TÅni kusalamÆlÃni -- alobho adoso amoho -- taæ {sampayutto}
vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ
--ime dhammÃ kusalÃ.
     982. Katame dhammÃ akusalÃ?
     TÅïi akusalamÆlÃni -- lobho doso moho -- tad ekaÂÂhÃ ca
kilesÃ -- taæ sampayutto vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho
saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho -- taæ samuÂÂhÃnaæ
kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokammaæ -- ime dhammÃ
akusalÃ.
     983. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     KusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ vedanÃkkhandho sa¤¤Ã-
kkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho: ye ca
dhammÃ kiriyÃ neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ --
sabba¤ ca rÆpaæ {asaÇkhatÃ} ca dhÃtu -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
     984. Katame dhammÃ sukhÃya vedanÃya samphayuttÃ?
     Sukhabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvaccare apariyÃpanne
sukhaæ vedanaæ ÂhapetvÃ sampayutto sa¤¤Ãkkhandho
saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho: ime dhammÃ sukhÃya
vedanÃya samphayuttÃ.
     985. Katame dhammÃ dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ?
     Dukkhabhummiyaæ kÃmÃvacare dukkhaæ vedanaæ
ÂhapetvÃ taæ sampayutto sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho
vi¤¤Ãïakkhando -- ime dhammÃ dukkhÃya vedanÃya sam-
payuttÃ.
     986. Katame dhammÃ adukkhamasukhÃya vedanÃya
sampayuttÃ?
     Adukkhamasukhabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆ-
pÃvacare apariyÃpanne adukkhamasukhaæ vedanaæ ÂhapetvÃ
taæ sampayutto sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dahammÃ adukkhamasukhÃya vedanÃya
sampayuttÃ.
     987. Katame dhammÃ vipÃkÃ?
     KusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpaïïÃ vedanÃkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho: ime dhammÃ vipÃkÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 181]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 996.                 181>%
     988. Katame dhammÃ vipÃkadhammadhammÃ?
     KusalÃkusalÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃva-
carÃ apariyÃpannÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dhammÃ vipÃkadhammadhammÃ.
     989. Katame dhammÃ neva vipÃkanavipÃkadhamma-
dhammÃ?
     Ye ca dhammÃ kiriyÃ neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kamma-
vipÃkÃ -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ
neva vipÃkanavipÃkadhammadhammÃ.
     990. Katame dhammÃ upÃdiïïupÃdÃniyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ
rÆpÃvacarÃ ÃrÆpÃvacarÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ya¤ ca rÆpaæ kammassa katattÃ -- ime dhammÃ
upÃdiïïupÃdÃniyÃ.
     991. Katame dhammÃ anupÃdiïïupÃdÃniyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ
arÆpÃvacarÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--ye ca dhammÃ kiriyÃ -- neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kamma-
vipÃkÃ -- ya¤ ca rÆpaæ na kammassa katattÃ -- ime dhammÃ
anupÃdiïïupÃdÃniyÃ.
     992. Katame dhammÃ anupÃdiïïÃnupÃdÃniyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni asaÇkhatÃ ca
dhÃtu: ime dhammÃ anupÃdiïïÃnupÃdÃniyÃ.
     993. Katame dhammÃ saÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ?
     TÅïi akusalamÆlÃni lobho doso moho -- tadekaÂÂhÃ ca kilesÃ --
taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho taæ samuÂÂhÃnaæ -- kÃyakammaæ vacÅkammaæ
manokammaæ -- ime dhammÃ saÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ.
     994. Katame dhammÃ asaÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ?
     SÃsavÃ kusalÃ vyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ
arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho vedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho
saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ asaÇki-
liÂÂhasaÇkilesikÃ.
     995. Katame dhammÃ {asaÇkiliÂÂhÃsaÇkilesikÃ?}
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ asaÇkiliÂÂhÃsaÇkilesikÃ.
     996. Katame dhammÃ savitakkasavicÃrÃ?
SavitakkasavicÃrabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 182]>#
%<182                DHAMMA-SA§GA×I 996.>%
apariyÃpanne vitakkavicÃre ÂhapetvÃ sampayutto vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
savitakkasavicÃrÃ.
     997. Katame dhammÃ avitakkavicÃramattÃ?
     AvitakkavicÃramattabhummiyaæ rÆpÃvacare apariyÃpanne
vicÃraæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ avitakkavicÃra-
mattÃ.
     998. Katame dhammÃ avitakka-avicÃrÃ?
     Avitakka-avicÃrabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆ-
pÃvacare apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ avitakka-avicÃrÃ.
     999. Katame dhammÃ pÅtisahagatÃ?
     PÅtibhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare apariyÃpanne
pÅtiæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ pÅtisahagatÃ.
     1000. Katame dhammÃ sukhasahagatÃ?
     Sukhabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare apariyÃpanne
sukhaæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃ-
rakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sukhasahagatÃ.
     1001. Katame dhammÃ upekkhÃsahagatÃ?
     UpekkhÃbhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne upekkhaæ ÂhapetvÃ -- taæ sampayutto sa¤¤Ã-
kkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho -- ime
dhammÃ upekkhÃsahagatÃ.
     1002. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ?
     TÅïi sa¤¤ojanÃni -- sakkÃyadiÂÂhi, vicikicchÃ, sÅlabbata-
parÃmÃso.
     1003. Tattha katamÃ sakkÃyadiÂÂhi?
     Idha assutavÃ puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadham-
massa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ {adassÃvÅ}
sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto rÆpaæ
attato samanupassati -- rÆpavantaæ vÃ attÃnaæ attani vÃ
rÆpaæ rÆpasmiæ va attÃnaæ -- vedanaæ attato samanupassati
--vedanÃvantaæ vÃ attÃnaæ attani vÃ vedanaæ vedanÃya
vÃ attÃnaæ -- sa¤¤aæ attato samanupassati -- sa¤¤Ãvantaæ vÃ
attÃnaæ attani vÃ sa¤¤aæ sa¤¤Ãya vÃ attÃnaæ -- saÇkhÃre
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 183]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1008.               183>%
attato samanupassati saÇkhÃravantaæ vÃ attÃnaæ attani vÃ
saÇkhÃre saÇkhÃresu vÃ attÃnaæ -- vi¤¤Ãïaæ attato samanu
passati -- vi¤¤Ãïavantaæ vÃ attÃnaæ attani vÃ vi¤¤Ãïaæ
vi¤¤Ãïasmiæ vÃ attÃnaæ -- yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
diÂÂhigahanaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivip-
phanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso
parÃmÃso kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ
vipariyesaggÃho -- ayaæ vuccati sakkÃyadiÂÂhi.
     1004. Tattha katamÃ vicikicchÃ?
     Satthari kaÇkhati vicikicchati -- dhamme kaÇkhati vici-
kicchati -- saÇghe kaÇkhati vicikicchati -- sikkhÃya kaÇkhati
vicikicchati -- pubbante kaÇkhati vicikicchati -- aparante kaÇ-
khati vicikicchati -- pubbantÃparante kaÇkhati vicikicchati
idappaccayatÃ {paÂiccasamuppannesu} dhammesu kaÇkhati vici-
kicchati -- yÃ evarÆpÃ kaÇkhÃ kaÇkhÃyanÃ kaÇkhÃyitattaæ
vimati vicikicchÃ dveÊhakaæ dvedhÃpatho saæsayo anekaæ-
sagÃho ÃsappanÃ parisappanÃ apariyogÃhanÃ thambhitattaæ
cittassa mano vilekho -- ayaæ vuccati vicikicchÃ.
     1005. Tattha katamo sÅlabbataparÃmÃso?
     Ito bahiddhÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÅlena suddhivatena
suddhisÅlabbatena suddhiti -- evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhi-
gahaïaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ
diÂÂhisa¤¤ojanaæ -- gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃmÃso kum-
maggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ vipariyesa-
gÃho -- ayaæ vuccati sÅlabbataparÃmÃso.
     1006. ImÃni tÅni sa¤¤ojanÃni -- {tad ekaÂÂhÃ} ca kilesÃ -- taæ
sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokam-
maæ -- ime dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ.
     1007. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtÃbbÃ?
     Avaseso lobho doso moho -- tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ -- taæ
sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ mano-
kammaæ -- ime dhammÃ bhÃvanÃyÃ pahÃtabbÃ.
     1008. Katame dhammÃ neva dassanena na bhÃvanÃya
pahÃtabbÃ?
     KusalÃ vyÃkatÃ dhammÃ -- kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃ-
vacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 184]>#
%<184                DHAMMA-SA§GA×I 1008.>%
ïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ neva dassanena na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ.
     1009. Katame dhammÃ dassamena pahÃtabbahetukÃ?
     TÅïi sa¤¤ojanÃni sakkÃyadiÂÂhi vicikicchÃ sÅlabbataparÃ-
mÃso. Tattha sakkÃyadiÂÂhi vicikicchÃ sÅlabbataparÃmÃso.
     1010. ImÃni tÅïi sa¤¤ojanÃni -- tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ -- taæ
sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ mano-
kammaæ -- ime dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ.
     1011. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ?
     Avaseso lobho doso moho -- ime dhammÃ bhÃvanÃya pahÃ-
tabbahetukÃ tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ -- taæ sampayutto veda-
nÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- taæ samuÂÂhÃ-
naæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokammaæ -- ime
dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtÃbbahetukÃ.
     1012. Katame dhammÃ neva dassanena na bhÃvanÃya
pahÃtabbahetukÃ
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ {kusÃlÃkusalÃvyÃkatÃ} dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- veda-
nÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ neva dassena na bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ.
     1013. Katame dhammÃ ÃcayagÃmino?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆ-
pÃvacarÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ ÃcayagÃmino.
     1014. Katame dhammÃ apacayagÃmino?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ apacayagÃmino.
     1015. Katame dhammÃ neva ÃcayagÃmino na apacaya-
gÃmino?
     KusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ye ca dhammÃ kiriyÃ neva kusalÃ
nÃkusalÃ na ca kammavipÃkÃ sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ neva ÃcayagÃmino na apacayagÃmino.
     1016. Katame dhammÃ sekkhÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ heÂÂhimÃni ca tÅïi sÃma¤¤a-
phalÃni -- ime dhammÃ sekkhÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 185]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1027.                185>%
     1017. Katame dhammÃ asekkhÃ?
     UpariÂÂhimaæ arahattaphalaæ -- ime dhammÃ asekkhÃ.
     1018. Katame dhammÃ neva sekkhÃ na asekkhÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ vedanÃkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤Ãïakhandho -- sabha¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ neva sekkhÃ na asekkhÃ.
     1019. Katame dhammÃ parittÃ?
     Sabbeva kÃmÃvacarÃ kusalÃkusÃlÃvyÃkatÃ dhammÃ -- rÆpa-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ parittÃ.
     1020. Katame dhammÃ mahaggatÃ?
     RÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ --
vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
mahaggatÃ.
     1021. Katame dhammÃ appamÃnÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ appamÃnÃ.
     1022. Katame dhammÃ parittÃrammaïÃ?
     Paritte dhamme Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ parittÃrammaïÃ.
     1023. Katame dhammÃ mahaggatÃrammaïÃ?
     Mahaggate dhamme Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ mahaggatÃrammaïÃ.
     1024. Katame dhammÃ appamÃnÃrammaïÃ?
     AppamÃïe dhamme Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ appamÃnÃrammaïÃ.
     1025. Katame dhammÃ hÅnÃ?
     TÅïi akusalamÆlÃni -- lobho doso moho -- tad ekaÂÂhÃ ca
kilesÃ -- taæ sampayutto vedanÃkkhando . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ
manokammaæ -- ime dhammÃ hÅnÃ.
     1026. Katame dhammÃ majjhimÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ -- kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--ime dhammÃ majjhimÃ.
     1027. Katame dhammÃ païÅtÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ païÅtÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 186]>#
%<186                DHAMMA-SA§GA×I 1028.>%
     1028. Katame dhammÃ micchattaniyatÃ?
     Pa¤ca kammÃni anantarakÃni yÃ ca micchÃdiÂÂhi niyatÃ --
ime dhammÃ micchattaniyatÃ.
     1029. Katame dhammÃ sampattaniyatÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ sampattani-
yatÃ.
     1030. Katame dhammÃ aniyatÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- veda-
nÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ aniyatÃ.
     1031. Katame dhammÃ maggÃrammaïÃ?
     Ariyamaggaæ Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ dhammÃ
ime dhammÃ maggÃrammaïÃ.
     1032. Katame dhammÃ maggahetukÃ?
     AriyamaggasamaÇgissa maggaÇgÃni ÂhapetvÃ taæ sampa-
yutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ maggahetukÃ.
     1033. AriyamaggasamaÇgissa sammÃdiÂÂhi maggo ceva
hetu ca sammÃdiÂÂhiæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
maggahetukÃ.
     AriyamaggasamaÇgissa alobho adoso amoho -- ime dhammÃ
maggahetukÃ -- taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ maggahetukÃ.
     1034. Katame dhammÃ maggÃdhipatino?
     Ariyamaggaæ adhipatiæ karitvÃ ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ maggÃdhipatino -- ariyamaggasamaÇ-
gissa vimaæsÃdhipateyyaæ maggaæ bhÃvayantassa vimaæ-
saæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ maggÃdhipatino.
     1035. Katame dhammÃ uppannÃ?
     Ye dhammÃ jÃtÃ bhÆtÃ sa¤jÃtÃ nippattÃ abhinippattÃ pÃtu-
bhÆtÃ uppannÃ samuppannÃ uÂÂhitÃ samuÂÂhitÃ uppannÃ
uppannaæsena saÇgahitÃ rÆpÃ vedanÃ sa¤¤Ã saÇkÃrÃ vi¤-
¤Ãïaæ -- ime dhammÃ uppannÃ.
     1036. Katame dhammÃ anuppannÃ?
     Ye dhammÃ ajÃtÃ abhÆtÃ asa¤jÃtÃ anippattÃ anabhinippattÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 187]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1045.                     187>%
apÃtubhuta anuppannÃ asamuppannÃ anuÂÂhitÃ asamuÂÂhitÃ
anuppannÃ anuppannaæsena saÇgahitÃ rÆpÃ vedanÃ sa¤¤Ã
saÇkhÃrÃ vi¤¤Ãïaæ -- ime dhammÃ anuppannÃ.
     1037. Katame dhammÃ uppÃdino?
     KusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ vedanÃkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ya¤ ca rÆpaæ kammassa katattÃ
uppajjissati -- ime dhammÃ uppÃdino.
     1038. Katame dhammÃ atÅtÃ?
     Ye dhammÃ atÅtÃ niruddhaÇgatÃ vipariïatÃ -- atthaÇgatÃ
abbhatthaÇgatÃ uppajjitvÃ vigatÃ atÅtÃ atÅtaæsena saÇga-
hitÃ rÆpÃ vedanÃ sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ vi¤¤Ãïaæ -- ime dhammÃ
atÅtÃ.
     1039. Katame dhammÃ anÃgatÃ?
     Ye dhammÃ ajÃtÃ abhÆtÃ asa¤jÃtÃ anippattÃ anabhinip-
pattÃ apÃtubhÆtÃ anuppannÃ asamuppannÃ anuÂÂhitÃ asamu-
ÂÂhitÃ anÃgatÃ anÃgataæsena saÇgahitÃ rÆpÃ vedanÃ sa¤¤Ã
saÇkhÃrÃ vi¤¤Ãïaæ -- ime dhammÃ anÃgatÃ.
     1040. Katame dhammÃ paccuppannÃ?
     Ye dhammÃ jÃtÃ bhÆtÃ sa¤jÃtÃ nippattÃ pÃtubhÆtÃ uppannÃ
samuppannÃ uÂÂhitÃ samuÂÂhitÃ paccuppannÃ paccuppannaæ-
sena saÇgahitÃ rÆpÃ vedanÃ sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ vi¤¤Ãïaæ -- ime
dhammÃ paccuppannÃ.
     1041. Katame dhammÃ atÅtÃrammaïÃ?
     AtÅte dhamme {Ãrabbha} ye uppajjanti cittacetasikÃ dhammÃ
--ime dhammÃ atÅtÃrammaïÃ.
     1042. Katame dhammÃ anÃgatÃrammaïÃ?
     AnÃgate dhamme Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ anÃgatÃrammaïÃ.
     1043. Katame dhammÃ paccuppannÃrammaïÃ?
     Paccuppanne dhamme Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ paccuppannÃrammaïÃ.
     1044. Katame dhammÃ ajjhattÃ?
     Ye dhammÃ tesaæ tesaæ sattÃnaæ ajjhattaæ paccattaæ
niyatÃ paÂipuggalikÃ upÃdiïïÃ rÆpÃ vedanÃ sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ
vi¤¤Ãïaæ -- ime dhammÃ ajjhattÃ.
     1045. Katame dhammÃ bahiddhÃ?
     Ye dhammÃ tesaæ tesaæ parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 188]>#
%<188                DHAMMA-SA§GA×I 1045.>%
ajjhattaæ paccattaæ niyatÃ paÂipuggalikÃ . . . pe . . .
vi¤¤Ãïaæ ime dhammÃ bahiddhÃ.
     1046. Katame dhammÃ ajjhattabahiddhÃ?
     Tad ubhayaæ -- ime dhammÃ ajjhattabahiddhÃ.
     1047. Katame dhammÃ ajjhattÃrammaïÃ?
     Ajjhatte dhamme Ãrabbha ye uppajjanti cittacetasikÃ
dhammÃ -- ime dhammÃ ajjhattÃrammaïÃ.
     1048. Katame dhammÃ bahiddhÃrammaïÃ?
     BahiddhÃ dhamme Ãrabbha ye . . . pe . . . dhammÃ -- ime
dhammÃ bahiddhÃrammaïÃ.
     1049. Katame dhammÃ ajjhattabahiddhÃrammaïÃ?
     AjjhattabahiddhÃ dhamme Ãrabbha ye . . . pe . . .
dhammÃ -- ime dhammÃ ajjhattabahiddhÃrammaïÃ.
     1050. Katame dhammÃ sanidassanasappaÂighÃ?
     RÆpÃyatanaæ -- ime dhammÃ sanidassanasappaÂighÃ.
     1051. Katame dhammÃ anidassanasappaÂighÃ?
     CakkhÃyatanaæ sotÃyatanaæ ghÃnÃyatanaæ jivhÃyatanaæ
kÃyÃyatanaæ saddÃyatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ
phoÂÂhabbÃyatanaæ -- ime dhammÃ anidassanasappaÂighÃ.
     1052. Katame dhammÃ anidassana-appaÂighÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho
vi¤¤Ãïakkhandho -- ya¤ ca rÆpaæ anidassanaæ appaÂighaæ
dhammÃyatanapariyÃpannaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ anidassana-appaÂighÃ.
                           Tikkaæ.
     1053. Katame dhammÃ hetÆ?
     Tayo kusalahetÆ, tayo akusalahetÆ, tayo avyÃkatahetÆ --
nava kÃmÃvacarahetÆ, cha rÆpÃvacarahetÆ, cha arÆpÃvacara-
hetÆ cha apariyÃpannahetÆ.
     1054. Tattha katame tayo kusalahetÆ?
     Alobho adoso amoho.
     1055. Tattha katamo alobho?
     Yo alobho alubbhanÃ alubbhitattaæ asÃrÃgo asÃrajjanÃ
asÃrajjitattaæ anabhijjhÃ alobho kusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati
alobho.
     1056. Tattha katamo adoso?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 189]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1059.                189>%
     Yo adoso adussanÃ adussitattaæ mettaæ mettÃyanÃ mettÃ-
yitattaæ anuddÃ anuddÃyanÃ anuddÃyitattaæ hitesitÃ anu-
kampÃ avyÃpÃdo avyÃpajjo adoso kusalamÆlaæ -- ayaæ
vuccati adoso.
     1057. Tattha katamo amoho?
     Dukkhe ¤Ãïaæ, dukkhasamudaye ¤Ãïaæ, dukkhanirodhe
¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyÃ paÂipadÃya ¤Ãïaæ pubbante
¤Ãïaæ, aparante ¤Ãïaæ pubbantÃparante ¤Ãïaæ -- idappacca-
yatÃ paÂiccasamuppannesu dhammesu ¤Ãïaæ -- yÃ evarÆpÃ
pa¤¤Ã pajÃnanÃ vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaïÃ
upalakkhaïÃ paccupalakkhaïÃ paï¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ
vebhavyÃ cintÃ upaparikkhÃ bhÆri medhÃ pariïÃyikÃ vipassanÃ
sampaja¤¤aæ patodo pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ã-
satthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ã-pajjoto
pa¤¤Ãratanaæ amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ
vuccati amoho.
                      Ime tayo kusalahetÆ.
     1058. Tattha katame tayo akusalahetÆ?
     Lobho doso moho.
     1059. Tattha katamo lobho?
     Yo rÃgo sÃrÃgo anunayo anurodho nandÅ nandÅrÃgo cittassa
sÃrÃgo -- icchÃ mucchÃ ajjhosÃnaæ gedho paligedho saÇgo paÇ-
ko ejÃ mÃyÃ janikÃ sa¤jananÅ sibbinÅ jÃlinÅ saritÃ visattikÃ sut-
taæ visaÂÃ ÃyÆhanÅ dutiyÃ païidhi bhavanettÅ vanaæ vanatho
santhavo sineho apekkhÃ paÂibandhu ÃsÃ ÃsiæsanÃ asiæsitattaæ
rÆpÃsÃ saddÃsÃ gandhÃsÃ rasÃsÃ phoÂÂhabbÃsÃ lÃbhÃsÃ dhanÃsÃ
puttÃsÃ jÅvitÃsÃ jappÃ pajappÃ abhijappÃ jappanÃ jappitattaæ
loluppaæ loluppÃyanÃ loluppÃyitattaæ pu¤cikatÃ sÃdukamyatÃ
adhammarÃgo visamalobho nikanti nikÃmanÃ patthanÃ pihanÃ
sampatthanÃ kÃmataïhÃ bhavataïha vibhavataïhÃ rÆpataïhÃ
arÆpataïhÃ nirodhataïhÃ saddataïhÃ gandhataïhÃ rasataïhÃ
phoÂÂhabbataïhÃ dhammataïhÃ ogho yogo gantho upÃdÃnaæ
Ãvaraïaæ nÅvaraïaæ chandÃnaæ bandhanaæ upakkileso
anusayo pariyuÂÂhÃnaæ latÃ vevicchaæ dukkhamÆlaæ dukkha-
nidÃnaæ dukkhappabhavo mÃrapÃso mÃrabalisaæ mÃravisayo
taïhÃ nandÅtaïhÃ jÃlaætaïhÃ gaddulaætaïhÃ samuddo abhi-
jjhÃ lobho akusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati lobho.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 190]>#
%<190                DHAMMA-SA§GA×I 1060.>%
     1060. Tattha katamo doso?
     Anatthaæ me acarÅti ÃghÃto jÃyati -- anatthaæ me caratÅti
ÃghÃto jÃyati -- anatthaæ me carissatÅti ÃghÃto jÃyati --
piyassa me manÃpassa anatthaæ acari . . . pe . . . anatthaæ
carati . . . pe . . . anatthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati appi-
yassa me amanÃpassa atthaæ acari . . . pe . . . atthaæ
carati . . . pe . . . atthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati --
aÂÂhÃne vÃ pana ÃghÃto jÃyati -- yo evarÆpo cittassa ÃghÃto
paÂighÃto paÂighaæ paÂivirodho kopo pakopo sampakopo
doso padoso sampadoso cittassa vyÃpatti manopadoso kodho
kujjhanÃ kujjhitattaæ doso dussanÃ dussitattaæ vyÃpatti
vyÃpajjanÃ vyÃpajjitattaæ virodho paÂivirodho caï¬ikkaæ
asuropo anattamanatÃ cittassa -- ayaæ vuccati doso.
     1061. Tattha katamo moho?
     Dukkhe a¤¤Ãïaæ dukkhasamudaye a¤¤Ãïaæ dukkhani-
rodhe a¤¤Ãïaæ dukkhanirodhagÃminiyÃ paÂipadÃya a¤¤Ãïaæ
pubbante a¤¤Ãïaæ aparante a¤¤Ãïaæ pubbantÃparante
a¤¤Ãïaæ idappaccayatÃ paÂiccasamuppannesu dhammesu
a¤¤Ãïaæ -- yaæ evarÆpaæ a¤¤Ãïaæ adassanaæ anabhisamayo
ananubodho asambodho appaÂivedho asaÇgÃhanÃ apariyo-
gÃhanÃ asamapekkhanÃ apaccavekkhanÃ apaccakkhakammaæ
--dummejjhaæ balyaæ asampaja¤¤aæ moho pamoho sam-
moho avijjÃ avijjogho avijjÃyogo avijjÃnusayo avijjÃpari-
yuÂÂhÃnaæ avijjÃlaÇgÅ moho akusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati
moho.
                     Ime tayo akusalahetÆ.
     1062. Tattha katame tayo avyÃkatahetÆ?
KusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkato kiriyÃ vyÃkatesu vÃ
dhammesu alobho adoso amoho -- ime tayo avyÃkatahetÆ.
     1063. Tattha katame nava kÃmÃvacarahetÆ?
     Tayo kusalahetÆ tayo akusalahetÆ tayo avyÃkatahetÆ -- ime
nava kÃmÃvacarahetÆ.
     1064. Tattha katame cha rÆpÃvacarahetÆ?
     Tayo kusalahetÆ, tayo avyÃkatahetÆ -- ime cha rÆpÃvacara-
hetÆ.
     1065. Tattha katame cha arÆpÃvacarahetÆ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 191]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1074.                191>%
     Tayo kusalahetÆ tayo avyÃkatahetÆ -- ime cha arÆpÃvacara-
hetÆ.
     1066. Tattha katame cha apariyÃpannahetÆ?
     Tayo kusalahetÆ tayo avyÃkatahetÆ -- ime cha apariyÃ-
pannahetÆ.
     1067. Tattha katame tayo kusalahetÆ?
     Alobho adoso amoho.
     1068. Tattha katamo alobho . . . pe . . .
     1069. Tattha katamo adoso?
     AdussanÃ adussitattaæ avyÃpÃdo avyÃpajjo adoso kusala-
mÆlaæ -- ayaæ vuccati adoso.
     1070. Tattha katamo amoho?
     Dukkhe ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃ evarÆpÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ
vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaïÃ upalakkhaïÃ
paccupalakkhaïÃ paï¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhavyÃ
cintÃ upaparikkhÃ bhÆri medhÃ . . . pe . . . amoho dhamma-
vicayo sammÃdiÂÂhi dhammavicayasambojjhaÇgo maggaÇgaæ
maggapariyÃpannaæ -- ayaæ vuccati amoho.
                   Ime tayo kusalahetÆ.
     1071. Tattha katame tayo avyÃkatahetÆ?
     KusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkato alobho adoso amoho --
ime tayo avyÃkatahetÆ -- ime cha apariyÃpannahetÆ.
                      Ime dhammÃ hetÆ.
     1072. Katame dhammÃ na hetÆ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃ avyÃkatÃ
dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ -- apariyÃpannÃ
vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca
rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na hetÆ.
     1073. Katame dhammÃ sahetukÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sahetukÃ vedanÃkkhandho --
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sahetukÃ.
     1074. Katame dhammÃ ahetukÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ ahetukÃ vedanÃkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ ahetukÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 192]>#
%<192                DHAMMA-SA§GA×I 1075.>%
     1075. Katame dhammÃ hetusampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ hetusampa-
yuttÃ.
     1076. Katame dhammÃ hetuvipayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ
ca dhÃtu -- ime dhammÃ hetuvippayuttÃ.
     1077. Katame dhammÃ hetÆ ceva sahetukÃ ca?
     Lobho mohena hetu ceva sahetuko ca -- moho lobhena hetu
ceva sahetuko ca -- doso mohena hetu ceva sahetuko -- moho
dosena hetu ceva sahetuko ca.
     Alobho adoso amoho -- te a¤¤ama¤¤aæ hetÆ ceva sahe-
tukÃ ca -- ime dhammÃ hetÆ sahetukÃ ca.
     1078. Katame dhammÃ sahetukÃ ceva na ca hetÆ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sahetukÃ -- te dhamme Âha-
petvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho . . .
pe . . . ime dhammÃ sahetukÃ ceva na ca hetÆ.
     1079. Katame dhammÃ hetÆ ceva hetusampayuttÃ ca?
     Lobho mohena hetu ceva hetusampayutto ca -- moho lobhena
hetu ceva hetusampayutto ca -- doso mohena hetu ceva hetu-
sampayutto ca -- moho dosena hetu ceva hetusampayutto ca.
     Alobho adoso amoho -- te a¤¤ama¤¤aæ hetÆ ceva hetu-
sampayuttÃ ca -- ime dhammÃ hetÆ ceva hetusampayuttÃ ca.
     1080. Katame dhammÃ hetusampayuttÃ ceva na ca hetÆ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ . . . pe . . . hetÆ.
     1081. Katame dhammÃ {na hetukÃ sahetukÃ}?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ {na hetu sahetukÃ} -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ {na
hetukÃ sahetukÃ.}
     1082. Katame dhammÃ na hetÆ ahetukÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ na hetÆ ahetukÃ -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na hetÆ ahetukÃ.
     1083. Katame dhammÃ sappaccayÃ?
     Pa¤ca khandhÃ -- rÆpakkhandho, vedanÃkkhandho, {sa¤-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 193]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1095                 193>%
kkhando}, saÇkhÃrakkhandho, vi¤¤Ãïakkhandho -- ime
dhammÃ sappaccayÃ.
     1084. Katame dhammÃ appaccayÃ?
     AsaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ appaccayÃ.
     1085. Katame dhammÃ saÇkhatÃ?
     Yeva te dhammÃ sappaccayÃ -- teva te dhammÃ saÇkhatÃ.
     1086. Katame dhammÃ asaÇkhatÃ?
     Yo eva so dhammo appaccayo -- so eva so dhammo asaÇ-
khato.
     1087. Katame dhammÃ sanidassanÃ?
     RÆpÃyatanaæ -- ime dhammÃ sanidassanÃ.
     1088. Katame dhammÃ anidassanÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ya¤ ca rÆpaæ
anidassanaæ appaÂighaæ {dhammÃyatanapariyÃpannaæ -- }
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ anidassanÃ.
     1089. Katame dhammÃ sappaÂighÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- ime
dhammÃ sappaÂighÃ.
     1990. Katame dhammÃ appaÂighÃ?
     VedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ya¤ ca
rÆpaæ anidassanaæ appaÂighaæ dhammÃyatanaæ pariyÃ-
pannaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ appaÂighÃ.
     1091. Katame dhammÃ rÆpino?
     CattÃro ca mahÃbhÆtÃ catunna¤ ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya
rÆpaæ -- ime dhammÃ rÆpino.
     1092. Katame dhammÃ arÆpino?
     VedanÃkkhandho . . . pe . . .vi¤¤Ãïakkhandho asaÇ-
khatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ arÆpino.
     1093. Katame dhammÃ lokiyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃ vyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ime dhammÃ lokiyÃ.
     1094. Katame dhammÃ lokuttarÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni va asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ lokuttarÃ.
     1095. Katame dhammÃ kenaci vi¤¤eyyÃ kenaci na vi¤-
¤eyyÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 194]>#
%<194                DHAMMA-SA§GA×I 1095.>%
     Ye te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ sota-
vi¤¤eyyÃ ye vÃ pana te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ
cakkhuvi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, na te
dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ ghÃna-
vi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ
cakkhuvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana
te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ,
ye te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ,
ye vÃ pana te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ cakkhu-
vi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ ghÃna-
vi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, na te
dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, na te
dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ
na te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, na te
dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ
na te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, na te
dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ cakkhu-
vi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ ghÃna-
vi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ
jivhÃvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ
ghÃnavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te
dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, ye te
dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ cakkhuvinneyyÃ, ye vÃ
pana te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ ghÃnavi¤-
¤eyyÃ, ye te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ sotavi¤-
¤eyyÃ, ye vÃ pana tedhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, {na te} dhammÃ ghÃna-
vi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ kÃya-
vi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ
jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ
cakkhuvi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, na
te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, na
te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ,
na te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ,
na te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ ghÃna-
vi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ kÃya-
vi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te
dhammÃ cakkhuvi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, ye
te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, ye vÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 195]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1100.              195>%
pana te dhammÃ sotavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ,
ye te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ
ye vÃ pana te dhammÃ ghÃnavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ kÃya-
vi¤¤eyyÃ, ye te dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ, na te dhammÃ jivhÃ-
vi¤¤eyyÃ, ye vÃ pana te dhammÃ jivhÃvi¤¤eyyÃ, na te
dhammÃ kÃyavi¤¤eyyÃ -- ime dhammÃ kenaci vi¤¤eyyÃ --
kenaci na vi¤¤eyyÃ.
     1096. Katame dhammÃ ÃsavÃ?
     CattÃro ÃsavÃ -- kÃmÃsavo bhavÃsavo diÂÂhÃsavo avijjÃsavo.
     1097. Tattha katamo kÃmÃsavo?
     Yo kÃmesu kÃmacchando kÃmarÃgo kÃmanandÅ kÃmataïhÃ
kÃmasineho kÃmapipÃso kÃmapariÊÃho kÃmamucchÃ kÃmajjho-
sÃnaæ -- ayaæ vuccati kÃmÃsavo.
     1098. Tattha katamo bhÃvÃsavo?
     Yo bhavesu bhavacchando bhavarago bhavanandÅ -- bhava-
taïhÃ bhÃvasineho bhavapariÊÃho bhavamucchÃ bhavajjho-
sÃnam ayaæ vuccati bhavÃsavo.
     1099. Tattha katamo diÂÂhÃsavo?
     Sassato loko ti vÃ asassato loko ti vÃ antavÃ loko ti vÃ
anatavÃ loko ti vÃ, taæ jÅvan taæ sarÅran ti vÃ a¤¤aæ jÅvaæ
a¤¤aæ sarÅran ti vÃ hoti tathÃgato paraæ maraïÃ ti vÃ, na
hoti tathÃgato paraæ maraïÃ ti vÃ, hoti ca na ca hoti tathÃ-
gato paraæ maraïÃ ti vÃ, neva hoti na na hoti tathÃgato
paraæ maraïÃ ti vÃ, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhi-
gahaïaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ
diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abiniveso parÃmÃso kum-
maggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ vipariye-
saggÃho -- ayaæ vuccati diÂÂhÃsavo -- sabbÃpi micchÃdiÂÂhi
diÂÂhÃsavo.
     1100. Tattha katamo avijjÃsavo?
     Dukkhe a¤¤Ãïaæ dukkhudaye a¤¤enaæ dukkhanirodha-
gÃminiyÃ paÂipadÃya a¤¤Ãïaæ -- pubbante a¤¤Ãïaæ aparante
a¤¤Ãïaæ pubbantÃparante a¤¤Ãïaæ -- idappaccayatÃ paÂicca-
samuppannesu dhammesu a¤¤Ãnaæ yaæ evarÆpaæ a¤¤Ãïaæ
adassanaæ anabhisamayo ananubodho asambodho appaÂivedho
asaÇgÃhanÃ apariyogÃhaïÃ asamapekkhanÃ apaccavekkhanÃ
apaccakkhakammaæ dummejjhaæ balyaæ asampaja¤¤aæ
moho pamoho sammoho avijjÃ avijjogho avijjÃyogo avijjÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 196]>#
%<196                DHAMMA-SA§GA×I 1100.>%
nusayo avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ {avijjÃlaÇgÅ} moho akusalamÆlaæ
-- ayaæ vuccati avijjÃsavo -- Ime dhammÃ ÃsavÃ.
     1101. Katame dhammÃ anÃsavÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ anÃsavÃ.
     1102. Katame dhammÃ no ÃsavÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃ vyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpavacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- veda-
nÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca
rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na ÃsavÃ.
     1103. Katame dhammÃ sÃsava?
     KusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ
arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--ime dhammÃ sÃsavÃ.
     1104. Katame dhammÃ anÃsavÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ anÃsavÃ.
     1105. Katame dhammÃ ÃsavasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ Ãsavasampa-
yuttÃ.
     1106. Katame dhammÃ ÃsÃvavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ
ca dhÃtu -- ime dhammÃ ÃsavavippayuttÃ.
     1107. Katame dhammÃ ÃsavÃ ceva sÃsavÃ ca?
     Te ca ÃsavÃ ÃsavÃ ceva sÃsavÃ ca.
     1108. Katame dhammÃ sÃsavÃ ceva no ca ÃsavÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sÃsavÃ te dhamme ÂhapetvÃ
avasesÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ
rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sÃsava ceva no ca ÃsavÃ.
     1109. Katame dhammÃ ÃsavÃ ceva ÃsavasampayuttÃ ca?
     KÃmÃsavo avijjÃsavena Ãsavo ceva Ãsavasampayutto ca --
avijjÃsavo kÃmÃsavena Ãsavo ceva Ãsavasampayutto ca --
bhavÃsavo avijjÃsavena Ãsavo ceva Ãsavasampayutto ca
avijjÃsavo bhÃsavena Ãsavo ceva Ãsavasampayutto ca
diÂÂhÃsavo avijjÃsavena Ãsavo ceva Ãsavasampayutto ca
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 197]>#
%<                     DHAMMA-SA§GA×I                197>%
avijjÃsavo diÂÂhÃsavena Ãsavo ceva Ãsavasampayutto ca -- ime
dhammÃ ÃsavÃ ÃsavasampayuttÃ ca.
     1110. Katame ceva dhammÃ ÃsavasampayuttÃ ceva no ca ÃsavÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ ÃsavasampayuttÃ ceva no ca ÃsavÃ.
     1111. Katame dhammÃ ÃsavavippayuttÃ sÃsavÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃ-
kusalÃvyÃkÃtÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ
rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
ÃsavavippayuttÃ sÃsÃvÃ.
     1112. Katame dhammÃ ÃsavavippayuttÃ anÃsavÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtÆ -- ime dhammÃ ÃsavavippayuttÃ anÃsavÃ.
     1113. Katame dhammÃ sa¤¤ojanÃ?
     Dasa sa¤¤ojanÃni -- kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ paÂighasa¤¤o-
janaæ mÃnasa¤¤ojanaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ vicikicchÃsa¤¤o-
janaæ sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanaæ bhavarÃgasa¤¤ojanaæ
issÃsa¤¤ojamaæ macchariyasa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanaæ.
     1114. Tattha -- katamaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ?
     Yo kÃmesu kÃmachando kÃmarÃgo kÃmanandÅ kÃmataïhÃ
kÃmasineho kÃmapariÊÃho kÃmamucchÃ kÃmajjhosÃnaæ idaæ
vuccati kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ.
     1115. Tattha katamaæ paÂighasa¤¤ojanaæ?
     Anatthaæ me acarÅti ÃghÃto jÃyati -- anatthaæ me caratÅti
ÃghÃto jÃyati -- anatthaæ me carissatÅti ÃghÃto jÃyati --
piyassa me manÃpassa anatthaæ acari . . . pe . . . anatthaæ
carati . . . pe . . . anatthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati --
apiyassa amanÃpassa atthaæ acari . . . pe . . . atthaæ carati
. . . pe . . . atthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati -- aÂÂhÃne vÃ
pana ÃghÃto jÃyati -- yo evarÆpo cittena ÃghÃto paÂighÃto
paÂighaæ paÂivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso cittassa vyÃpatti manopadoso kodho kujjhanÃ
kujjhitattaæ doso dussanÃ dussitattaæ vyÃpatti vyÃpajjanÃ
vyÃpajjitattaæ virodho paÂivirodho caï¬ikkaæ asuropo
anattamanatÃ cittassa -- idaæ vuccati paÂighasa¤¤ojanaæ.
     1116. Tattha katamaæ mÃnasa¤¤ojanaæ?
     Seyyo 'hamasmÅti mÃno -- sadiso 'hamasmÅti mÃno -- hÅno
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 198]>#
%<198                DHAMMA-SA§GA×I 1116.>%
'hamasmÅti mÃno -- ye evarÆpo mÃno ma¤¤aïÃ ma¤¤itattaæ
uïïati uïïamo dhajo sampaggÃho ketukamyatÃ cittassa --
idam vuccati mÃnasa¤¤ojanaæ.
     1117. Tattha katamaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ?
     Sassato loko ti vÃ asassato loko ti vÃ antavÃ loko ti vÃ
anantavÃ loko ti vÃ taæ jÅvan taæ sarÅran ti vÃ a¤¤aæ jÅvaæ
a¤¤aæ sarÅran ti vÃ -- hoti tathÃgato param maraïÃ ti vÃ na hoti
tathÃgato param maraïÃ ti vÃ, hoti ca na ca hoti tathÃgato
param maraïÃ ti vÃ, neva hoti na na hoti tathÃgato param
maraïÃ ti vÃ, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahanaæ
diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhi-
sa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃmÃso kummaggo
micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ vipariyesagÃho --
idaæ vuccati diÂÂhisa¤¤ojanaæ -- ÂhapetvÃ sÅlabbataparÃmÃsa-
sa¤¤ojanaæ sabbÃ pi micchÃdiÂÂhi diÂÂhisa¤¤ojanaæ.
     1118. Tattha katamaæ vicikicchÃsa¤¤ojanaæ?
     Satthari kaÇkhati vicikicchati, dhamme kaÇkhati vici-
kicchati, saÇghe kaÇkhati vicikicchati, sikkhÃya kaÇkhati
vicikicchati, pubbante kaÇkhati vicikicchati, aparante kaÇkhati
vicikicchati, pubbantÃparante kaÇkhati vicikicchati, idappacca-
yatÃ paÂiccasamuppannesu dhammesu kaÇkhati vicikicchati,
yÃ evarÆpÃ kaÇkhÃ kaÇkhÃyanÃ kaÇkhÃyitattaæ vimati vici-
kicchÃ dveÊhakaæ dvedhÃpatho saæsayo anekaæsagÃho
ÃsappanÃ parisappanÃ apariyogÃhanÃ thambhitattaæ cittassa
manovilekho -- idaæ vuccati vicikicchÃsa¤¤ojanaæ.
     1119. Tattha katamaæ sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanaæ?
     Ito bahiddhÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÅlena suddhivatena
suddhisÅlalabbatena suddhÅti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
diÂÂhigahanaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhi-
vipphanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso
parÃmÃso kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ
vipariyesagÃho -- idaæ vuccati sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanaæ.
     1120. Tattha katamaæ bhavarÃgasa¤¤ojanaæ?
     Yo bhavesu bhavachando bhavarÃgo bhavanandÅ bhava-
taïhÃ bhavasineho bhavapariÊÃho bhavamucchÃ bhavajjhosÃ-
naæ. -- idaæ vuccati bhavarÃgasa¤¤ojanaæ.
     1121. Tattha katamaæ issÃsa¤¤ojanaæ?
     YÃ paralobhasakkÃragarukÃramÃnanavandanapÆjanÃsu issÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 199]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1128.                199>%
issÃyanÃ issÃyitattaæ usuyyÃ usuyyanÃ usuyitattaæ -- idaæ
vuccati issÃsa¤¤ojanaæ.
     1122. Tattha katamaæ macchariyasa¤¤ojanaæ?
     Pa¤ca macchariyÃni -- ÃvÃsamacchariyaæ kusalamacchari-
yaæ lÃbhamacchariyaæ vaïïamacchariyaæ dhammamaccha-
riyaæ -- yaæ evarÆpaæ maccharaæ maccharÃyanÃ maccharÃ-
yitattaæ vevicchaæ kadariyaæ kaÂaka¤cukatÃ aggahitattaæ
cittassa -- idaæ vuccati macchariyasa¤¤ojanaæ.
     1123. Tattha katamaæ avijjÃsa¤¤ojanaæ?
     Dukkhe a¤¤Ãïaæ . . . pe . . . dukkhanirodhagÃminiyÃ
paÂipadÃya a¤¤Ãïaæ, pubbante a¤¤Ãïaæ, aparante a¤¤Ãïaæ
pubbantÃparante a¤¤Ãïaæ, idappaccayatÃ paÂiccasamuppan-
nesu dhammesu a¤¤Ãïaæ -- yaæ evarÆpaæ Ã¤¤Ãïaæ adassa-
naæ anabhisamayo ananubodho asambodho appaÂivedho
asaÇgÃhanÃ apariyogÃhanÃ asamapekkhanÃ apaccavekkhanÃ
apaccakkhakammaæ dummejjhaæ balayaæ asampaja¤¤aæ
moho pamoho sammoho avijjÃ avijjogho avijjÃyogo avijjÃnusayo
avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ avijjÃlaÇgÅ moho akusalamÆlaæ -- idaæ
vuccati avijjÃsa¤¤ojanaæ -- {ime} dhammÃ sa¤¤ojanÃ.
     1124. Katame dhammÃ no sa¤¤ojanÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no sa¤¤ojanÃ.
     1125. Katame dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacÃrÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ.
     1126. Katame dhammÃ asa¤¤ojaniyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ asa¤¤ojaniyÃ.
     1127. Katame dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ vedanÃkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ.
     1128. Katame dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ
ca dhÃtu -- ime dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 200]>#
%<200                DHAMMA-SA§GA×I 1129.>%
     1129. Katame dhammÃ sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤oja-
niyÃ ca?
     TÃneva sa¤¤ojanÃni sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤ojaniyÃ ca.
     1130. Katame dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ ceva no ca sa¤¤ojanÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ -- te dhamme Âha-
petvÃ avasesÃ sÃsava kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ ceva no ca
sa¤¤ojanÃ.
     1131. Katame dhammÃ sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤ojanasampa-
yuttÃ ca?
     KÃmarÃgasa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva
sa¤¤ojanasampayutta¤ ca -- avijjÃsa¤¤ojanaæ kÃmarÃgasa¤¤o-
janena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca; paÂigha-
sa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojaneva sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasam-
{payutta¤ ca}; avijjÃsa¤¤ojanaæ paÂighasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤
ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca; mÃnasa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤o-
janena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca -- avijjÃ-
sa¤¤ojanaæ mÃnasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojana-
sampayutta¤ ca -- {diÂÂhisa¤¤ojanaæ} avijjÃsa¤¤ojanena sa¤¤o-
jana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca.
     AvijjÃsa¤¤ojanaæ diÂÂhisa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤o-
janasampayuttÃ¤ ca, vicikicchÃsa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, avijjÃsa¤¤ojanaæ
vicikicchÃsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampa-
yutta¤ ca, sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayuttÃ¤ ca, avijjÃsa¤¤ojanaæ
sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojana-
sampayutta¤ ca, bhavarÃgasa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, avijjÃsa¤¤ojanaæ
bhavarÃgasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampa-
yutta¤ ca, issÃsa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva
sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, avijjÃsa¤¤ojanaæ issÃsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, macchariyasa¤¤o-
janaæ avijjÃsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampa-
yutta¤ ca, avijjÃsa¤¤ojanaæ macchariyasa¤¤ojanena sa¤¤o-
jana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca -- ime dhammÃ sa¤¤ojanÃ
ceva sa¤¤ojanasampayuttÃ ca.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 201]>#
%<             DHAMMA-SA§GA×I 1137                      201>%
     1132. Katame dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ ceva no ca
sa¤¤ojanÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ ceva no ca sa¤¤ojanÃ.
     1133. Katame dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ sa¤¤ojaniyÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃ
vyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacÃrÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ --
rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
sa¤¤ojanavippayuttÃ sa¤¤ojaniyÃ.
     1134. Katame dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ {asa¤¤ojaniyÃ?}
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ {asa¤¤ojaniyÃ.}
     1135. Katame dhammÃ ganthÃ?
     CattÃro ganthÃ abijjhÃkÃyagantho vyÃpÃdo kÃyagantho
sÅlabbataparÃmÃso kÃyagantho idaæ saccÃbhiniveso kÃya-
gantho.
     1136. Thattha katamo abhijjhÃkÃyagantho?
     Yo rÃgo sÃrÃgo anunayo anurodho nandÅ nandÅrÃgo cittassa
sÃrÃgo -- icchÃ mucchÃ ajjhosÃnaæ gedho paligedho saÇgo
paÇko ejÃ mÃyÃ janikÃ sa¤jananÅ sibbinÅ jÃlinÅ saritÃ
visattikÃ suttaæ visaÂÃ ÃyÆhanÅ dutiyÃ païidhi bhavanetti
vanaæ vanatho santhavo sineho apekkhÃ paÂibandhu ÃsÃ
ÃsiæsanÃ Ãsiæsitattaæ rÆpÃsÃ saddÃsÃ gandhÃsÃ rasÃsÃ
phoÂÂhabbÃsÃ lÃbhÃsÃ dhanÃsÃ puttÃsÃ jÅvitÃsÃ jappÃ pajappÃ
abhijappÃ jappanÃ jappitattaæ loluppaæ loluppÃyanÃ loluppÃ-
yitattaæ pu¤cikatÃ sÃdukamyatÃ adhammarÃgo visamalobho
nikanti nikÃmanÃ patthanÃ pihanÃ sampatthanÃ kÃmataïhÃ
bhavataïhÃ vibhavataïhÃ rÆpataïhÃ arÆpataïhÃ nirodha-
taïhÃ saddataïhÃ gandhataïhÃ rasataïhÃ phoÂÂhabbataïhÃ
dhammataïhÃ ogho yogo gantho upÃdÃnaæ Ãvaraïaæ nÅva-
raïaæ chandanaæ bandhanaæ upakkileso anusayo pari-
yuÂÂhÃnaæ lÃtÃ vevicchaæ dukkhamÆlaæ dukkhanidÃnaæ
dukkhappabhavo mÃrapÃso mÃrabaÊisaæ mÃravisayo taïhÃ
nandÅtaïhÃ jÃlaætaïhÃ gaddulaætaïhÃ samuddo abhijjhÃlobho
akusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati abhijjhÃkÃyagantho.
     1137. Tattha katamo vyÃpÃdo kÃyagantho?
     Anatthaæ me acarÅti ÃghÃto jÃyati -- anatthaæ me caratÅti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 202]>#
%<202                DHAMMA-SA§GA×I 1137.>%
ÃghÃto jÃyati, anatthaæ me carissatÅti ÃghÃto jÃyati, piyassa
me manÃpassa anatthaæ acari . . . pe . . . anatthaæ carati
. . . pe . . . anatthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati, appiyassa
me amanÃpassa atthaæ acari . . . pe . . . atthaæ carati
. . . pe . . . atthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati, aÂÂhÃne vÃ
pana ÃghÃto jÃyati yo evarÆpo cittassa ÃghÃto paÂighÃto
paÂighaæ paÂivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso cittassa vyÃpatti manopadoso kodho kujjhanÃ
kujjhitattaæ doso dussanÃ dussitattaæ vyÃpatti vyÃpajjanÃ
vyÃpajjitattaæ virodho paÂivirodho caï¬ikkaæ asuropo anatta-
manatÃ cittassa -- ayaæ vuccati vyÃpÃdo kÃyagantho.
     1138. Tattha katamo sÅlabbataparÃmÃso kÃyagantho?
     Ito bahiddhÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÅlena suddhivatena
suddhisÅlabbatena suddhÅti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivip-
phanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃ-
mÃso kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ
vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati sÅlabbataparÃmÃso kÃyagantho
     1139. Tattha katamo idaæ saccÃbhiniveso kÃyagantho?
     Sassato loko idam eva saccaæ moghaæ a¤¤an ti vÃ; asassato
loko, idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ; antavÃ loko,
idam eva saccam mogham a¤¤an ti vÃ; anantavÃ loko, idam
eva saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ; jÅvan taæ sarÅraæ idaæ eva
saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ; a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅraæ
idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ; hoti tathÃgato param
maraïÃ idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ, na hoti
tathÃgato param maraïÃ idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti
vÃ, hoti ca na ca hoti tathÃgato param maraïÃ, idam eva
saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ, neva hoti na na hoti tathÃgato
param maraïÃ idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti vÃ, yÃ
evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃro
diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ
gÃho {paÂiggÃho} abhiniveso parÃmÃso kummaggo micchÃpatho
micchattaæ titthÃyatanaæ vipÃriyesagÃho, ayaæ vuccati
idam saccÃbhiniveso kÃyagantho, ÂhapetvÃ sÅlabbataparÃ-
mÃsaæ kÃyaganthaæ sabbÃ pi micchÃdiÂÂhi, idaæ saccÃbhini-
veso kÃyagantho -- ime dhammÃ ganthÃ.
     1140. Katame dhammÃ no ganthÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 203]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1148                 203>%
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ {kusalÃ-ÃvyakatÃ} dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no ganthÃ.
     1141. Katame dhammÃ ganthaniyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ime dhammÃ ganthaniyÃ.
     1142. Katame dhammÃ aganthaniyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ aganthaniyÃ.
     1143. Katame dhammÃ ganthasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- Ime dhammÃ ganthasampa-
yuttÃ.
     1144. Katame dhammÃ ganthavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippÃyuttÃ vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ ganthavippa-
yuttÃ.
     1145. Katame dhammÃ ganthÃ ceva ganthaniyÃ ca?
     Teva ganthÃ ganthÃ ceva ganthaniyÃ ca.
     1146. Katame dhammÃ ganthaniyÃ ceva no ca ganthÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ ganthaniyÃ -- te dhamme
ÂhapetvÃ avasesÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ ganthaniyÃ ceva no ca
ganthÃ.
     1147. Katame dhammÃ ganthÃ ceva ganthasampayuttÃ ca?
     SÅlabbataparÃmÃso kÃyagantho, abhijjhÃkÃyaganthena
gantho ceva ganthasampayutto ca -- abhijjhÃkÃyagantho
sÅlabbataparÃmÃsakÃyaganthena gantho ceva ganthasampa-
yutto ca idaæ saccÃbhiniveso kÃyagantho abhijjhÃkÃya-
ganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, abhijjhÃkÃya-
gandho idaæ saccÃbhinivesakÃyaganthena gandho ceva
ganthasampayutto ca -- ime dhammÃ ganthÃ ceva ganthasam-
payuttÃ ca.
     1148. Katame dhammÃ ganthasampayuttÃ ceva no ca
ganthÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 204]>#
%<204                DHAMMA-SA§GA×I 1148.>%
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme Âha-
petvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandhaæ --
ime dhammÃ . . . pe . . . no ca ganthÃ.
     1149. Katame dhammÃ ganthavippayuttÃ ganthaniyÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃ
vyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ, rÆpa-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
ganthavippayuttÃ ganthaniyÃ.
     1150. Katame dhammÃ ganthavippayuttÃ aganthaniyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ ganthavippayuttÃ ganthaniyÃ.
     1151. Katame dhammÃ oghÃ . . . pe . . .
     Katame dhammÃ yogÃ . . . pe . . .
     1152. Katame dhammÃ nÅvaraïÃ?
     Cha nÅvaraïÃ, kÃmacchandanÅvaraïaæ, {vyÃpÃdanÅvaraïaæ,}
thÅnamiddhanÅvaraïaæ, {uddhacca-nÅvaranaæ,} vici-
kicchÃnÅvaraïaæ, avijjÃnÅvaraïaæ.
     1153. Tattha katamaæ kÃmacchandhanÅvaraïaæ?
     Yo kÃmesu {kÃmacchando} kÃmarÃgo kÃmanandÅ kÃmataïhÃ
kÃmasineho kÃmapariÊÃho kÃmamucchÃ kÃmajjhosÃnaæ --
idaæ vuccati kÃmacchandanÅvaraïaæ.
     1154. Tattha katamaæ vyÃpÃdÃnÅvaraïaæ?
     Anatthaæ me acarÅti ÃghÃto jÃyati, anatthaæ me caratÅti
ÃghÃto jÃyati, anatthaæ me carissatÅti ÃghÃto jÃyati, piyassa
me manÃpassa anatthaæ acari . . . pe . . . anatthaæ carati
. . . pe . . . anatthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati, appiyassa
me amanÃpassa atthaæ acari . . . pe . . . atthaæ carati
. . . pe . . . atthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati aÂÂhÃne vÃ pana
ÃghÃto jÃyati, yo evarÆpo cittassa ÃghÃto paÂighÃto paÂighaæ
virodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso
cittassa vyÃpatti manopadoso kodho kujjhanÃ kujjhitattaæ
doso dussanÃ dussitattaæ vyÃpatti vyÃpajjanÃ vyÃpajjitattaæ
viro¬ho paÂivirodho caï¬ikkaæ asuropo anaÂÂamanatÃ cittassa,
idaæ vuccati vyÃpÃdanÅvaraïaæ.
     1155. Tattha katamaæ thÅnamiddhanÅvaraïaæ?
     Atthi thÅnaæ atthi middhaæ.
     1156. Tattha katamaæ thÅnaæ?
     YÃ cittassa akalyatÃ akamma¤¤atÃ oÊÅyanÃ sallÅyanÃ lÅnaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 205]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1162.                205>%
     lÅyanÃ lÅyitattaæ thÅnaæ thÅyanÃ thÅyitattaæ cittassa -- idaæ
vuccati thÅnaæ.
     1157. Tattha katamaæ middhaæ?
     YÃ kÃyassa akalyatÃ akamma¤¤atÃ onÃho pariyonÃho anto
samorodho middhaæ soppaæ pacalÃyikÃ soppaæ supinÃ
supitattaæ, idaæ vuccati middhaæ. Iti ida¤ ca thÅnaæ ida¤
ca middhaæ idaæ vuccati thÅnamiddhanÅvaraïaæ.
     1158. Tattha katamaæ uddhaccakukkuccanÅvaraïaæ?
     Atthi uddhaccaæ atthi kukkuccaæ.
     1159. Tattha katamaæ uddhaccaæ?
     {Yaæ} cittassa uddhaccaæ avÆpasamo cetaso vikkhepo bhan-
tattaæ cittassa -- idaæ vuccati uddhaccaæ.
     1160. Tattha katamaæ kukkuccaæ?
     Akappiye kappiyasa¤¤ita, kappiye akappiyasa¤¤itÃ, avajje
vajjasa¤¤itÃ, vajje avajjasa¤¤itÃ, yaæ evarÆpaæ kukkuccaæ
kukkuccÃyanÃ kukkuccÃyitattaæ cetaso vippaÂisÃro mano-
vilekho, idaæ vuccati kukkuccaæ. Iti, ida¤ ca uddhaccaæ ida¤
ca kukkuccaæ -- idaæ vuccati uddhaccakukkuccanÅvaraïaæ.
     1161. Tattha katamaæ vicikicchÃnÅvaraïaæ?
     Satthari kaÇkhati vicikicchati dhamme kaÇkhati vici-
kicchati, saÇghe kaÇkhati vicikicchati, sikkhÃya kaÇkhati
vicikicchati, pubbante kaÇkhati vicikicchati, aparante kaÇkhati
vicikicchati, pubbantÃparante kaÇkhati vicikicchati, idappa-
ccayatÃ paÂiccasamuppannesu dhammesu kaÇkhati vicikicchati,
yÃ evarÆpÃ kaÇkhÃ kaÇkhÃyanÃ kaÇkhÃyitattaæ vimati vici-
kicchÃ dveÊhakaæ dvedhÃpatho saæsayo anekaæsagÃho Ãsa-
ppanÃ parisappanÃ apariyogÃhanÃ thambhitattaæ cittassa
manovilekho -- idaæ vuccati vicikicchÃnÅvaraïaæ.
     1162. Tattha katamaæ avijjÃnÅvaraïaæ?
     Dukkhe a¤¤aïaæ . . . pe . . . pubbante a¤¤Ãïaæ aparante
a¤¤Ãïaæ pubbantÃparante a¤¤Ãïaæ idappaccayatÃ paÂicca-
samuppannesu dhammesu a¤¤Ãïaæ -- yaæ evarÆpaæ a¤¤Ãïaæ
adassanaæ anabhisamayo ananubodho asambodho appaÂivedho
asaÇgÃhaïÃ apariyogÃhanÃ asamapekkhanÃ apaccavekkhaïÃ
apaccakkhakammaæ dummejjham balyaæ asampaja¤¤aæ
moho pamoho sammoho avijjÃ avijjogho avijjÃyogo avijjÃ-
nusayo avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ {avijjÃlaÇgÅ} moho akusalamÆlaæ
--idaæ vuccati avijjÃnÅvaraïaæ -- ime dhammÃ nÅvaraïÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 206]>#
%<206                DHAMMA-SA§GA×I 1163.>%
     1163. Katame dhammÃ no {nÅvaraïÃ?}
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- veda-
nÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca
rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no nÅvaraïÃ.
     1164. Katame dhammÃ nÅvaraïiyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dhammÃ nÅvaraïiyÃ.
     1165. Katame dhammÃ anÅvaraïiyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ anÅvaraïiyÃ.
     1166. Katame dhammÃ nÅvaraïasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- Ime dhammÃ nÅvaraïa-
sampayuttÃ?
     1167. Katame dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ
ca dhÃtu -- ime dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ.
     1168. Katame dhammÃ nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïiyÃ ca?
     TÃneva nÅvaraïÃni nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïiyÃ ca.
     1169. Katame dhammÃ nÅvaraïiyÃ ceva no ca nÅvaraïÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ nÅvaraïiyÃ, te dhamme
ÂhapetvÃ avasesÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ rÆpÃvacarÃ ÃrÆpÃvacarÃ, rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤-
¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ nÅvaraïiyÃ ceva no ca nÅvaraïÃ.
     1170. Katame dhammÃ nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïasampa-
yuttÃ ca?
     KÃmacchandanÅvaraïaæ avijjÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva
nÅvaraïasampayutta¤ ca, avijjÃnÅvaraïaæ kÃmacchandanÅva-
raïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, vyÃpÃdanÅ-
varaïaæ avijjÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampa-
yutta¤ ca, avijjÃnÅvaranaæ vyÃpÃdanÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva
nÅvaraïasampayutta¤ ca thÅnamiddhanÅvaraïaæ avijjÃnÅva-
raïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayuttÃ¤ ca, avijjÃnÅva-
raïaæ thÅnamiddhanÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasam-
payuttÃ¤ ca, uddhaccanÅvaraïaæ avijjÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 207]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1173.                207>%
ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, avijjÃnÅvaraïaæ uddhaccanÅ-
varaïeva nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca kukkucca-
nÅvaraïaæ avijjÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampa-
yutta¤ ca, avijjÃnÅvaraïaæ kukkuccanÅvaraïena nÅvaraïa¤
ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, vicikicchÃnÅvaraïaæ avijjÃnÅ-
varaïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, avijjÃnÅva-
raïaæ vicikicchÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampa-
yutta¤ ca, kÃmacchandanÅvaraïaæ uddhaccanÅvaraïena nÅva-
raïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, uddhaccanÅvaraïaæ kÃ-
macchandanÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca,
vyÃpÃdÃnÅvaraïaæ uddhaccanÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅva-
raïasampayutta¤ ca, uddhaccanÅvaraïaæ vyÃpÃdanÅvaraïena
nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, thÅnamiddhanÅvara-
ïaæ uddhaccanÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampa-
yutta¤ ca, uddhaccanÅvaraïaæ thÅnamiddhanÅvaraïena nÅva-
raïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, kukkuccanÅvaraïaæ
uddaccanÅvaraïaæ nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca,
uddaccanÅvaraïaæ kukkuccanÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva
nÅvaraïasampayutta¤ ca, vicikicchÃnÅvaraïaæ uddhaccanÅva-
raïena {nÅvarana¤} ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, uddhaccanÅ-
varaïaæ vicikicchÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïa-
sampayutta¤ ca, avijjÃnÅvaraïaæ uddhaccanÅvaraïena nÅva-
raïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca, uddhaccanÅvaraïaæ
avijjÃnÅvaraïena nÅvaraïa¤ ceva nÅvaraïasampayutta¤ ca --
Ime dhammÃ nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïasampayuttÃ ca.
     1171. Katame dhammÃ nÅvaraïasampayuttÃ ceva no ca
nÅvaraïÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ nÅvaraïasampayuttÃ ceva no ca nÅvaraïÃ.
     1172. Katame dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ nÅvaraïiyÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃ-
kusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ {rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ}
rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãnakkhandho -- ime dhammÃ
nÅvaraïavippayuttÃ nÅvaraïiyÃ.
     1173. Katame dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ anÅvaraïiyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ anÅvaraïiyÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 208]>#
%<208                DHAMMA-SA§GA×I 1174.>%
     1174. Katame dhammÃ parÃmÃsÃ?
     DiÂÂhiparÃmÃso.
     1175. Tattha katamo diÂÂhiparÃmÃso?
     Sassato loko ti vÃ asassato loko ti vÃ antavÃ loko ti vÃ
anantavÃ loko to vÃ taæ jÅvan taæ sarÅran ti vÃ a¤¤aæ jÅvaæ
a¤¤aæ sarÅran ti vÃ, hoti tathÃgato param maraïÃ ti vÃ na
hoti tathÃgato param maraïÃ ti vÃ, hoti ca na ca hoti
tathÃgato param maraïÃ ti vÃ, neva hoti na na hoti tathÃ-
gato param maraïÃ ti vÃ, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivip-
phanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃ-
mÃso kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ
vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati diÂÂhiparÃmÃso -- sabbÃ pi
micchÃdiÂÂhi diÂÂhiparÃmÃso -- ime dhammÃ pÃrÃmÃsÃ.
     1176. Katame dhammÃ no parÃmÃsÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no parÃmÃsÃ.
     1177. Katame dhammÃ parÃmaÂÂhÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ime dhammÃ parÃmaÂÂhÃ.
     1178. Katame dhammÃ aparÃmaÂÂhÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ aparÃmaÂÂhÃ.
     1179. Katame dhammÃ parÃmÃsasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ parÃmÃsa-
sampayuttÃ.
     1180. Katame dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ -- vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ {asaÇ-
khatÃ} ca dhÃtu -- ime dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ.
     1181. Katame dhammÃ parÃmÃsÃ ceva parÃmaÂÂhÃ ca?
     Sveva parÃmÃso parÃmÃso ceva parÃmaÂÂho ca.
     1182. Katame dhammÃ parÃmaÂÂhÃ ceva no ca parÃmÃsÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ parÃmaÂÂhÃ te dhamme
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 209]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1192.                209>%
ÂhapetvÃ avasesÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ -- rÆpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ parÃmaÂÂhÃ ceva no ca
parÃmÃsÃ.
     1183. Katame dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ parÃ-
maÂÂhÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃ-
kusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ
--rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime
dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ parÃmÃÂÂhÃ.
     1184. Katame dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ aparÃ-
maÂÂhÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ parÃmÃsavippÃyuttÃ aparÃmaÂÂhÃ.
     1185. Katame dhammÃ sÃrammaïÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sÃrammaïÃ.
     1186. Katame dhammÃ anÃrammaïa?
     Sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ anÃ-
rammaïÃ.
     1187. Katame dhammÃ cittÃ?
     Cakkhuvi¤¤Ãïaæ. sotavi¤¤Ãïaæ ghÃnavi¤¤Ãïaæ jivhÃ-
vi¤¤Ãïaæ kÃyavi¤¤Ãïaæ manodhÃtu manovi¤¤ÃïadhÃtu --
ime dhammÃ cittÃ.
     1188. Katame dhammÃ no cittÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no
cittÃ.
     1189. Katame dhammÃ cetasikÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cetasikÃ.
     1190. Katame dhammÃ acetasikÃ?
     Citta¤ ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ acetasikÃ.
     1191. Katame dhammÃ cittasampayuttÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho -- ime
dhammÃ cittasampayuttÃ.
     1192. Katame dahammÃ cittavippÃyuttÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 210]>#
%<210                DHAMMA-SA§GA×I 1192.>%
     Sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ citta-
vippayuttÃ.
     Cittaæ na vattabbaæ citena sampayuttan ti pi cittena
vippayuttan ti pi.
     1193. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho -- ime
dhammÃ cittasaæsaÂÂhÃ.
     1194. Katame dhammÃ cittavisaæsaÂÂhÃ?
     Sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ citta-
visaæsaÂÂhÃ.
     Cittaæ na vattabbaæ cittena {saæsaÂÂhan} ti pi cittena
visaæsaÂÂhan ti pi.
     1195. Katame dhammÃ cittasamuÂÂhÃnÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho kÃya-
vi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- {yaæ} vÃ pana¤¤am pi atthi rÆpaæ
cittajaæ cittahetukaæ cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpÃyatanaæ saddÃ-
yatanaæ gandhÃyatÃnaæ phoÂÂhabbÃyatanaæ ÃkÃsadhÃtu
ÃpodhÃtu rÆpÃssa lahutÃ rÆpÃssa mudutÃ rÆpÃssa kam-
ma¤¤atÃ rÆpassa upacayo rÆpassa santati kabaÊiÇkÃro ÃhÃro
--ime dhammÃ cittasamuÂÂhÃnÃ.
     1196. Katame dhammÃ no cittasamuÂÂhÃnÃ?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ no cittasamuÂÂhÃnÃ.
     1197. Katame dhammÃ cittasahabhuno?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho kÃya-
vi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- ime dhammÃ cittasahabhuno.
     1198. Katame dhammÃ no cittasahabhuno?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ no cittasahabhuno.
     1199. Katame dhammÃ cittÃnuparivattino?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho kÃya-
vi¤¤atti vacÅvi¤¤atti -- ime dhammÃ cittÃnuparivattino.
     1200. Katame dhammÃ no cittÃnuparivattino?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ no cittÃnuparivattino.
     1201. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho -- ime
dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 211]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1212.                 211>%
     1202. Katame dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ?
Citta¤ ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamutthÃnÃ.
     1203. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasaha-
bhuno?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasahabhuno.
     1204. Katame dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasaha-
bhuno.
     Citta¤ ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasahabhuno.
     1205. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnupari-
vattino?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnuparivattino.
     1206. Katame dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnu-
parivattino.
     Citta¤ ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnuparivattino.
     1207. Katame dhammÃ ajjhattikÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . manÃyatanaæ -- ime dhammÃ
ajjhattikÃ.
     1208. Katame dhammÃ bÃhirÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . dhammÃyatanaæ -- ime dhammÃ
bÃhirÃ.
     1209. Katame dhammÃ upÃdÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- ime
dhammÃ upÃdÃ.
     1210. Katame dhammÃ no upÃdÃ?
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho,
vi¤¤Ãïakkhandho, cattÃro mahÃbhÆtÃ, asaÇkhatÃ ca dhÃtu --
ime dhammÃ no upÃdÃ.
     1211. Katame dhammÃ upÃdiïïÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃnaæ dhammÃnaæ vipÃkÃ kÃmÃvacarÃ
rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ya¤ ca rÆpaæ kammassa katattÃ -- ime dhammÃ
upÃdiïïÃ.
     1212. Katame dhammÃ anupÃdiïïÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 212]>#
%<212                DHAMMA-SA§GA×I 1212.>%
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆ-
pÃvacarÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho,
ye ca dhammÃ kiriyÃ neva kusalÃ nÃkusalÃ na ca kammavi-
pÃkÃ, ya¤ ca rÆpaæ na kammassa katattÃ, apariyÃpannÃ
maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ
anupÃdiïïÃ.
     1213. Katame dhammÃ upÃdÃnÃ?
     CattÃri upÃdÃnÃni -- kÃmupÃdÃnaæ diÂÂhupÃdÃnaæ sÅlabba-
tupÃdÃnaæ attavÃdupÃdÃnaæ.
     1214. Tattha katamaæ kÃmupÃdÃnaæ?
     Yo kÃmesu kÃmacchando kÃmarÃgo kÃmanandÅ kÃmataïhÃ
kÃmasineho kÃmapariÊÃho kÃmamucchÃ kÃmajjhosÃnaæ --
idaæ vuccati kÃmupÃdÃnaæ.
     1215. Tattha katamaæ diÂÂhupÃdÃnaæ?
     Natthi diïïaæ, natthi yiÂÂhaæ, natthi hutaæ, natthi sukaÂa-
dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, natthi ayaæ loko,
natthi paraloko natthi mÃtÃ, natthi pitÃ, natthi sattÃ opapÃ-
tikÃ, natthi loke samaïabrÃhmaïÃ sammaggatÃ sammÃpaÂi-
pannÃ, ye ima¤ ca lokaæ para¤ ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã
sacchÅkatvÃ pavedentÅti -- yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhi-
gahanaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ
diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃmÃso kum-
maggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ vipariyesa-
gÃho -- idaæ vuccati diÂÂhupÃdÃnaæ, ÂhapetvÃ sÅlabbatupÃ-
dÃnaæ ca attavÃdupÃdÃna¤ ca, sabbÃpi micchÃdiÂÂhi diÂÂhu-
pÃdÃnaæ.
     1216. Tattha katamaæ sÅlabbatupÃdÃnaæ?
     Ito bahiddhÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÅlena suddhivatena
suddhisÅlabbatena suddhÅtiyÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
diÂÂhigahanaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivip-
phanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃ-
mÃso kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ
vipariyesagÃho -- idaæ vuccati sÅlabbatupÃdÃnaæ.
     1217. Tattha katamaæ attavÃdupÃdÃnaæ?
     Idha assutavÃ puthujjano, ariyÃnaæ adassÃvÅ ariya-
dhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ
adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme
avinÅto rÆpaæ attato samanupassati, rÆpavantaæ vÃ attÃnaæ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 213]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1225.                     213>%
attani vÃ rÆpaæ, rÆpasmiæ vÃ attÃnaæ vedanaæ . . . pe . . .
sa¤¤aæ . . . pe . . . saÇkhÃre . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ
attato samanupassati, vi¤¤Ãïavantaæ vÃ attÃnaæ, attani vÃ
vi¤¤aïaæ, vi¤¤Ãïasmiæ vÃ attÃnaæ, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi
diÂÂhigataæ diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ
diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhini-
veso parÃmÃso kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃ-
yatanaæ vipariyesaggÃho, idaæ vuccati attavÃdupÃdÃnaæ --
ime dhammÃ upÃdÃnÃ.
     1218. Katame dhammÃ no upÃdÃnÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no upÃdÃnÃ.
     1219. Katame dhammÃ upÃdÃniyÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ, rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dhammÃ upÃdÃniyÃ.
     1220. Katame dhammÃ anupÃdÃniyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ anupÃdÃniyÃ?
     1221. Katame dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ vedakÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ upÃdÃna-
sampayuttÃ.
     1222. Katame dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippÃyuttÃ, vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho, sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ
ca dhÃtu -- ime dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ.
     1223. Katame dhammÃ upÃdÃnÃ ceva upÃdÃniyÃ ca?
     TÃneva upÃdÃnÃni upÃdÃnÃ ceva upÃdÃniyÃ ca.
     1224. Katame dhammÃ upÃdÃniyÃ ceva no ca upÃdÃnÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ upÃdÃniyÃ -- te dhamme Âha-
petvÃ avasesÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃva-
carÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ime dhammÃ upÃdÃniyÃ ceva no ca upÃdÃnÃ.
     1225. Katame dhammÃ upÃdÃnÃ ceva upÃdÃnasampa-
yuttÃ ca?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 214]>#
%<214                DHAMMA-SA§GA×I 1225.>%
     DiÂÂhupÃdÃnaæ kÃmupÃdÃnena upÃdÃna¤ ceva upÃdÃnasam-
payutta¤ ca -- kÃmupÃdÃnaæ diÂÂhupÃdÃnena upÃdÃnÃ¤ ceva
upÃdÃnasampayutta¤ ca -- sÅlabbatupÃdÃnaæ kÃmupÃdÃnena
upÃdÃna¤ ceva upÃdÃnasampayutta¤ ca -- {kÃmupÃdÃnaæ} sÅlab-
batupÃdÃnena upÃdÃna¤ ceva upÃdÃnasampayutta¤ ca -- atta-
vÃdupÃdÃnaæ kÃmupÃdÃnena upÃdÃna¤ ceva upÃdÃnasampa-
yutta¤ ca kÃmupÃdÃnaæ attavÃdupÃdÃnena upÃdÃna¤ ceva
upÃdÃnasampayutta¤ ca -- ime dhammÃ upÃdÃnÃ ceva upÃdÃ-
nasampayuttÃ ca.
     1226. Katame dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ ceva no ca
upÃdÃnÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme Âha-
petvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime
dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ ceva no ca upÃdÃnÃ.
     1227. Katame dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ upÃdÃniyÃ ca?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃku-
salÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ --
rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
upÃdÃnavippayuttÃ upÃdÃniyÃ ca.
     1228. Katame dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ anupÃdÃniyÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ anupÃdÃniyÃ?
     1229. Katame dhammÃ kilesÃ?
     Dasa kilesavatthÆni -- Lobho doso moho mÃno, diÂÂhi,
vicikicchÃ, thÅnaæ, uddhaccaæ, ahirikaæ, anottappam.
     1230. Tattha katamo lobho?
     Yo rÃgo sÃrÃgo anunayo anurodho nandÅ nandÅrÃgo
cittassa sÃrÃgo -- icchÃ mucchÃ ajjhosÃnaæ gedho paligedho
saÇgo paÇko ejÃ mÃyÃ janikÃ sa¤jananÅ sibbinÅ jÃlinÅ saritÃ
visattikÃ suttaæ visaÂÃ ÃyÆhanÅ dutiyÃ païidhi bhavanetti
vanaæ vanatho santhavo sineho apekkhÃ paÂibandhu ÃsÃ
ÃsiæsanÃ Ãsiæsitattaæ rÆpÃsÃ saddÃsa gandhÃsÃ rasÃsÃ
phoÂÂhabbÃsÃ lÃbhÃsÃ dhanÃsÃ puttÃsÃ jÅvitÃsÃ jappÃ pajappÃ
abhijappÃ jappanÃ jappitattaæ loluppaæ loluppÃyanÃ loluppÃ-
yitattaæ -- pu¤cikatÃ sÃdukamyatÃ adhammarÃgo visama-
lobho nikantÅ nikÃmanÃ patthanÃ sampatthanÃ kÃma-
taïhÃ bhavataïhÃ {vihavataïhÃ} rÆpataïhÃ, arÆpataïhÃ
nirodhataïhÃ saddataïhÃ gandhataïhÃ rasataïhÃ phoÂÂhabba-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 215]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1234.                215>%
taïhÃ dhammataïhÃ ogho yogo gantho upÃdÃnaæ Ãvaraïaæ
nÅvaraïaæ chandanaæ bandhanaæ upakkileso anusayo {pari-
yuÂÂhÃnaæ} latÃ vevicchaæ dukkhamÆlaæ dukkhanidÃnaæ
dukkhappabhavo mÃrapÃso mÃrabaÊisaæ mÃravisayo taïhÃ
nandÅtaïhÃ jÃlaætaïhÃ gaddulaætaïhÃ samuddo abhijjhÃ-
lobho akusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati lobho.
     1231. Tattha katamo doso?
     Anatthaæ me acarÅti ÃghÃto jÃyati, anatthaæ me caratÅti
ÃghÃto jÃyati, anatthaæ me carissatÅti ÃghÃto jÃyati, piyassa
me manÃpassa anatthaæ acari . . . pe . . . anatthaæ carati
. . . pe . . . anatthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati, appiyassa
me amanÃpassa atthaæ acari . . . pe . . . atthaæ carati
. . . pe . . . atthaæ carissatÅti ÃghÃto jÃyati, aÂÂhÃne vÃ
pana ÃghÃto jÃyati, yo evarÆpo cittassa ÃghÃto paÂighÃto
paÂighaæ paÂivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso citassa vyÃpatti manopadoso kodho kujjhanÃ
kujjhitattaæ doso dussanÃ dussitattaæ vyÃpaÂÂi vyÃpajjanÃ
vyÃpajjitattaæ virodho paÂivirodho caï¬ikkaæ asuropo
anukkamanatÃ cittassa -- ayaæ vuccati doso.
     1232. Tattha katamo moho?
     Dukkhe a¤¤Ãïaæ . . . pe . . . pubbante a¤¤Ãïaæ apa-
rante a¤¤Ãïaæ pubbantÃparante a¤¤Ãïaæ idappaccayatÃ
paÂiccasamuppannesu dhammesu a¤¤Ãïaæ -- yaæ evarÃpaæ
a¤¤Ãïaæ adassanaæ anabhisamayo ananubodho asambodho
appaÂivedho asaÇgÃhanÃ apariyogÃhanÃ asamapekkhanÃ
apaccavekkhanÃ apaccakkhakammaæ dummejjhaæ balyaæ
asampaja¤¤aæ moho pamoho sammoho avijjÃ avijjogho
avijjÃyogo avijjÃnusayo avijjÃpariyuÂÂhÃnaæ avijjÃlaÇgÅ
moho akusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati moho.
     1233. Tattha katamo mÃno?
     Seyyo 'hamasmÅti mÃno sadiso 'hamasmÅti mÃno, hÅno
'hamasmÅti mÃno, yo evarÆpo mÃno ma¤¤anÃ ma¤¤itattaæ
unnati unnamo dhajo sampaggÃho ketukamyatÃ cittassa --
ayaæ vuccati mÃno.
     1234. Tattha katamÃ diÂÂhi?
     Sassato loko ti vÃ asassato loko ti vÃ antavÃ loko ti vÃ
anantavÃ loko ti vÃ taæ jÅvan taæ sarÅran ti vÃ a¤¤aæ jÅvaæ
a¤¤aæ sarÅran ti vÃ, hoti tathÃgato param maraïÃ ti vÃ na
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 216]>#
%<216                DHAMMA-SA§GA×I 1234.>%
hoti tathÃgato param maraïÃ ti vÃ, hoti ca na ca hoti tathÃ-
gato param maraïÃ ti vÃ, neva hoti na na hoti tathÃgato
param maraïÃ ti vÃ, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhiga-
haïaæ diÂÂhikantÃro diÂÂhivisÆkÃyikaæ diÂÂhivipphanditaæ
diÂÂhisa¤¤ojanaæ gÃho paÂiggÃho abhiniveso parÃmÃso
kummaggo micchÃpatho micchattaæ titthÃyatanaæ vipari-
yesagÃho -- ayaæ vuccati diÂÂhi -- sabbÃ pi micchÃdiÂÂhi
diÂÂhi.
     1235. Tattha katamÃ vicikicchÃ?
     Satthari kaÇkhati vicikicchati, dhamme kaÇkhati vici-
kicchati, saÇghe kaÇkhati vicikicchati sikkhÃya kaÇkhati
vicikicchati, pubbante kaÇkhati vicikicchati, aparante kaÇ-
khati vicikicchati, pubbantÃparante kaÇkhati vicikicchati,
idappaccayatÃ paÂiccasamuppannesu dhammesu kaÇkhati
vicikicchati, yÃ evarÆpÃ kaÇkhÃ kaÇkhÃyanÃ kaÇkhÃyitattaæ
vimati vicikicchÃ dveÊhakaæ dvedhÃpatho saæsayo, anekaæ-
sagÃho ÃsappanÃ parisappanÃ apariyogÃhanÃ thambhitattaæ
cittassa manovilekho -- ayaæ vuccati vicikicchÃ.
     1236. Tattha katamaæ thÅnaæ?
     YÃ cittassa akalayatÃ akamma¤¤atÃ olÅyanÃ sallÅyanÃ lÅnaæ
lÅyanÃ lÅyitattaæ thÅnaæ thÅyanÃ thÅyitattaæ cittassa -- idaæ
vuccati thÅnaæ.
     1237. Tattha katamaæ uddhaccaæ?
     Yaæ cittassa uddhaccaæ vÆpasamo cetaso vikkhepo
bhantattaæ cittassa -- idaæ vuccati uddhaccaæ.
     1238. Tattha katamaæ ahirikaæ?
     Yaæ na hiriyati hiriyitabbena -- na hiriyati pÃpakÃnaæ
akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ vuccati ahirikaæ.
     1239. Tattha katamaæ anottappaæ?
     Yaæ na ottappati ottappitabbena -- na ottappati pÃpakÃnaæ
akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ vuccati ano-
ttappaæ.
                 Ime dhammÃ kilesÃ.
     1240. Katame dhammÃ no kilesÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 217]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1250.                217>%
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ no kilesÃ.
     1241. Katame dhammÃ saÇkilesikÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ, rÆpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ saÇkilesikÃ.
     1242. Katame dhammÃ asaÇkilesikÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca -- asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ asaÇkilesikÃ.
     1243. Katame dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ?
     TÅni akusalamÆlÃni, lobho doso moho, tadekaÂÂhÃ ca
kilesÃ taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ
manokammaæ -- ime dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ.
     1244. Katame dhammÃ kilesasampayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ kilesasampa-
yuttÃ.
     1245. Katame dhammÃ kilesavippayuttÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ vippayuttÃ, vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho, sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ
ca dhÃtu -- ime dhammÃ kilesavippayuttÃ.
     1246. Katame dhammÃ kilesÃ ceva saÇkilesikÃ ca?
     Teva kilesÃ kilesÃ ceva saÇkilesikÃ ca.
     1247. Katame dhammÃ saÇkilesikÃ ceva no ca kilesÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ saÇkilesikÃ, te dhamme
ÂhapetvÃ avasesÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ, rÆpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ saÇkilesikÃ ceva no ca
kilesÃ.
     1248. Katame dhammÃ kilesÃ ceva saÇkiliÂÂhÃ ca?
     Teva kilesÃ kilesÃ ceva saÇkiliÂÂhÃ ca.
     1249. Katame dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ ceva no ca kilesÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ te dhamme ÂhapetvÃ
vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
saÇkiliÂÂhÃ ceva no kilesÃ.
     1250. Katame dhammÃ kilesÃ ceva kilesasampayuttÃ ca?
     Lobho mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 218]>#
%<218                DHAMMA-SA§GA×I 1250>%
lobhena kileso ceva kilesasampayutto ca, doso mohena kileso
ceva kilesasampayutto ca, moho dosena kileso ceva kilesa-
sampayutto ca, mÃno mohena kileso ceva kilesasampayutto
ca, moho mÃnena kileso ceva kilesasampayutto ca, diÂÂhi
mohena kileso ceva {kilesasampayuttÃ} ca, moho diÂÂhiyÃ
kileso ceva kilesasampayutto ca, vicikicchÃ mohena kileso
ceva kilesasampayuttÃ ca, moho vicikicchÃya kileso ceva
kilesasampayutto ca, thÅnaæ mohena kileso ceva kilese-
sampatutta¤ ca, moho thÅnena kileso ceva kilesasampayutto
ca, uddhaccaæ mohena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca.
Moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaæ
mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho ahirikena
kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaæ mohena kileso
ceva kilesasampayutta¤ ca, moho anottappena kileso ceva
kilesasampayutto ca.
     Lobho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca,
uddhaccaæ lobhena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, doso
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaæ
dosena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, moho uddhaccena
kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaæ mohena kileso
ceva kilesasampayutta¤ ca, mÃno uddhaccena kileso ceva
kilesasampayutto ca, uddhaccaæ mÃnena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, diÂÂhi uddhaccena kileso ceva kilesasampa-
yuttÃ ca, uddhaccaæ diÂÂhiyÃ kileso ceva kilesasampayutta¤
ca, vicikicchÃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttÃ ca,
uddhaccaæ vicikicchÃya kileso ceva kilesasampayutta¤ ca,
thÅnaæ uddhacena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddha-
cchaæ thÅnena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, ahirikaæ
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddhaccaæ
ahirikena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anottappaæ
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddhaccaæ
anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, lobho ahirikena
kileso ceva kilesasampayutto ca.
     Ahirikaæ lobhena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, doso
ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaæ dosena
kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, moho ahirikena kileso ceva
kilesasampayutto ca, ahirikaæ mohena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, mÃno ahirikena kileso ceva kilesasampayutto
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 219]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1252.                     219>%
ca, ahirikaæ mÃnena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, diÂÂhi
ahirikena kileso ceva kilesasampayuttÃ ca, ahirikaæ diÂÂhiyÃ
kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, vicikicchÃ ahirikena kileso
ceva kilesasampayuttÃ ca, ahirikaæ vicikicchÃya kileso ceva
kilesasampayutta¤ ca, thÅnaæ ahirikena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, ahirikaæ thÅnena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, uddhaccaæ ahirikena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, ahirikaæ uddaccena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, anottappaæ ahirikena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, ahirikaæ anottappena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, lobho anattappena kileso ceva kilesasampayutto ca,
anottappaæ lobhena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, doso
anothappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaæ
dosena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, moho anottappena
kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaæ mohena kileso
ceva kilesasampayutta¤ ca, mÃno anottappena kileso ceva
kilesasampayutto ca, anottappaæ. mÃnena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, diÂÂhi anottappena kileso ceva kilesasampa-
yuttÃ ca, anottappaæ diÂÂhiyÃ kileso ceva kilesasampayutta¤
ca, vicikicchÃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttÃ ca,
anottappaæ vicikicchÃya kileso ceva kilesasampayutta¤ ca,
thÅnaæ anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anotta-
ppaæ thÅnena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddhaccaæ
anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anottappaæ
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, ahirikaæ
anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anottappaæ
ahirikena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca.
     Ime dhammÃ kilesÃ ceva kilesasampayuttÃ ca.
     1251. Katame dhammÃ kilesasampayuttÃ ceva no ca
kilesÃ?
     Tehi dhammehi ye dhammÃ sampayuttÃ -- te dhamme
ÂhapetvÃ vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
ime dhammÃ kilesasampayuttÃ ceva no ca kilesÃ.
     1252. Katame dhammÃ kilesavippayuttÃ saÇkilesikÃ?
     Tehi dhammehi vippayuttÃ sÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ
dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 220]>#
%<220               DHAMMA-SA§GA×I 1252.>%
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ kilesavippa-
yuttÃ saÇkilesikÃ.
     1253. Katame dhammÃ kilesavippayuttÃ asaÇkilesikÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni asaÇkhatÃ ca dhÃtu
--ime dhammÃ kilesavippayuttÃ asaÇkilesikÃ.
     1254. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ?
     TÅïi sa¤¤ojanÃni -- sakkÃyadiÂÂhi vicikicchÃ sÅlabbataparÃ-
mÃso.
     1255. Tattha katamÃ sakkÃyadiÂÂhi?
     Idha assutavÃ puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadham-
massa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ adassÃvÅ
sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto rÆpaæ
attato samanupassati, rÆpavantaæ vÃ attÃnaæ, attani vÃ rÆpaæ
rÆpasmiæ vÃ attÃnaæ, vedanaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ . . .
pe . . . saÇkhÃre . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ attato samanu-
passati vi¤¤Ãïavantaæ vÃ attÃnaæ attani vÃ vi¤¤Ãïaæ,
vi¤¤Ãïasmiæ vÃ attÃnaæ yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
. . . pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati sakkÃyadiÂÂhi.
     1256. Tattha katamÃ vicikicchÃ?
     Satthari kaÇkhati vicikicchati . . . pe . . . thambhi-
tattaæ cittassa manovilekho -- ayaæ vuccati vicikicchÃ.
     1257. Tattha katamo sÅlabbataparÃmÃso?
     Ito bahiddhÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÅlena suddhivatena
suddhisÅlabbatena suddhÅtiya evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ . . .
pe . . . vipariyesagÃho -- ayam vuccati sÅlabbataparÃmÃso.
     ImÃni tÅïi sa¤¤ojanÃni tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ -- taæ sampa-
yutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho --
taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokammaæ
--ime dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ.
     1258. Katame dhammÃ na dassanena pahÃtabbÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na dassanena pahÃtabbÃ.
     1259. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbÃ?
     Avaseso lobho doso moho, tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ, taæ sampa-
yutto vedaïÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho, taæ
samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokammaæ --
ime dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 221]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1265.                221>%
     1260. Katame dhammÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ,
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ, vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho, sabba¤ ca
rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na bhÃvanÃya
pahÃtabbÃ.
     1261. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ?
     TÅni sa¤¤ojanÃni -- sakkÃyadiÂÂhi vicikicchÃ sÅlabbatapa-
rÃmÃso.
     1262. Tattha katamÃ sakkÃyadiÂÂhi?
     Idha assutavÃ puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariya-
dhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ
adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme
avinÅto rÆpaæ attato samanupassati rÆpavantaæ vÃ attÃnaæ
attani vÃ rÆpaæ rÆpasmiæ vÃ attÃnaæ, vedanaæ . . . pe . . .
sa¤¤aæ . . . pe . . . saÇkhÃre . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ attato
samanupassati, vi¤¤Ãïavantaæ vÃ attÃnaæ, attani vÃ vi¤¤Ã-
ïaæ vi¤¤Ãïasmiæ vÃ attÃnaæ, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
. . . pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati sakkÃyadiÂÂhi.
     1263. Tattha katamÃ vicikicchÃ?
     Satthari kaÇkhati vicikicchati . . . pe . . . thambhittaæ
cittassa manovilekho -- ayaæ vuccati vicikicchÃ.
     1264. Tattha katamo sÅlabbataparÃmÃso?
     Ito bahiddhÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÅlena suddhivatena
suddhisÅlabbatena suddhÅtiyÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ . . .
pe . . . vipariyesagÃho, ayaæ vuccati sÅlabbataparÃmÃso,
imÃni tÅïi saæyojanÃni, tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ, taæ sampayutto
vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho, taæ samu-
ÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokammaæ, ime
dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ, tÅni sa¤¤ojanÃni sakkÃ-
yadiÂÂhi vicikicchÃ sÅlabbataparÃmÃso, ime dhammÃ dassanena
pahÃtabbahetukÃ, tad ekaÂÂho ca lobho doso moho, ime
dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ, tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ,
taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . {vi¤¤Ãïa-
kkhandho}, taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ
manokammaæ -- ime dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ.
     1265. Katame dhammÃ na dassanena pahÃtabbahetukÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 222]>#
%<222                DHAMMA-SA§GA×I 1265.>%
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na dassanena pahÃtabba-
hetukÃ.
     1266. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ?
     Avaseso lobho doso moho -- ime dhammÃ bhÃvanÃya
pahÃtabbahetukÃ -- tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ -- taæ sampayutto
vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- taæ
samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokammaæ --
ime dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ.
     1267. Katame dhammÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ na bhÃvanÃya pahÃtabba-
hetukÃ.
     1268. Katame dhammÃ savitakkÃ?
     Savitakkabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
pariyÃpanne vitakkaæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ
savitakkÃ.
     1269. Katame dhammÃ avitakkÃ?
     Avitakkabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--vitakko ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ avitakkÃ.
     1270. Katame dhammÃ savicÃrÃ?
     SavicÃrabhummiyaæ -- kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne vicÃraæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃ-
kkhandho sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho, vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dhammÃ savicÃrÃ.
     1271. Katame dhammÃ avicÃrÃ?
     AvicÃrabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--vicÃro sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ
avicÃrÃ.
     1272. Katame dhammÃ sappÅtikÃ?
     SappÅtikabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 223]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1280.                223>%
apariyÃpanne pÅtiæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ sappÅtikÃ.
     1273. Katame dhammÃ appÅtikÃ?
     AppÅtikabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--pÅti ca sabba¤ ca rupaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ
appÅtikÃ.
     1274. Katame dhammÃ pÅtisahagatÃ?
     PÅtibhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare apari-
yÃpanne pÅtiæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto vedanÃkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- ime dhammÃ pÅtisahagatÃ.
     1275. Katame dhammÃ na pÅtisahagatÃ?
     Na pÅtibhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
pÅti ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ
na pÅtisahagatÃ.
     1276. Katame dhammÃ sukhasahagatÃ?
     Sukhabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne sukhaæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto sa¤¤Ã-
kkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho -- ime
dhammÃ sukhasahagatÃ.
     1277. Katame dhammÃ na sukhasahagatÃ?
     Na sukhabhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho
--sukha¤ ca sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ na sukhasahagatÃ.
     1278. Katame dhammÃ upekkhÃsahagatÃ?
     UpekkhÃbhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃvacare
apariyÃpanne upekkhaæ ÂhapetvÃ taæ sampayutto sa¤¤Ã-
kkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤¤Ãïakkhandho -- ime
dhammÃ upekkhÃsahagatÃ.
     1279. Katame dhammÃ na upekkhÃsahagatÃ?
     Na upekkhÃbhummiyaæ kÃmÃvacare rÆpÃvacare arÆpÃ-
vacare apariyÃpanne vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- upekkhÃ sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu --
ime dhammÃ na upekkhÃsahagatÃ.
     1280. Katame dhammÃ kÃmÃvacarÃ?
     HeÂÂhato avÅcinirayaæ pariyantaæ karitvÃ uparito pari-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 224]>#
%<224                DHAMMA-SA§GA×I 1280.>%
nimmitavasavattideve anto karitvÃ yaæ etasmiæ antare
etthÃvacarÃ etthapariyÃpannÃ khandhadhÃtu ÃyatanÃ rÆpÃ
vedanÃ sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ vi¤¤Ãïaæ -- ime dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ.
     1281. Katame dhammÃ na kÃmÃvacarÃ?
     RÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ na
kÃmÃvacarÃ.
     1282. Katame dhammÃ rÆpÃvacarÃ?
     HeÂÂhato brahmalokaæ pariyantaæ karitvÃ uparito aka-
niÂÂhadeve anto karitvÃ yaæ etasmiæ antare etthÃvacarÃ
etthapariyÃpannÃ samÃpannassa vÃ uppannassa vÃ diÂÂha-
dhammasukhavihÃrissa vÃ cittacetasikÃ dhammÃ -- ime
dhammÃ rÆpÃvacarÃ.
     1283. Katame dhammÃ na rÆpÃvacarÃ?
     KÃmÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ na
rÆpÃvacarÃ.
     1284. Katame dhammÃ arÆpÃvacarÃ?
     HeÂÂhato ÃkÃsÃna¤cÃyatanupage deve pariyantaæ karitvÃ
uparito nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanupage deve anto karitvÃ yaæ
etasmiæ antare etthÃvacarÃ etthapariyÃpannÃ samÃpannassa
vÃ uppannassa vÃ diÂÂhadhammasukhavihÃrissa vÃ citta-
cetasikÃ dhammÃ -- ime dhammÃ arÆpÃvacarÃ.
     1285. Katame dhammÃ na arÆpÃvacarÃ?
     RÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ na arÆpÃvacarÃ.
     1286. Katame dhammÃ pariyÃpannÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ã-
ïakkhandho -- ime dhammÃ pariyÃpannÃ.
     1287. Katame dhammÃ apariyÃpannÃ?
     MaggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ apariyÃpannÃ.
     1288. Katame dhammÃ niyyÃnikÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ niyyÃnikÃ.
     1289. Katame dhammÃ aniyyÃnikÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ aniyyÃnikÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 225]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1299.                225>%
     1290. Katame dhammÃ niyatÃ?
     Pa¤ca kammÃni ÃnantarikÃni yÃ ca micchÃdiÂÂhi niyatÃ
cattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ niyatÃ.
     1291. Katame dhammÃ aniyatÃ?
     Te dhamme ÂhapetvÃ avasesÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ
kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃ-
khandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandho -- sabba¤ ca rÆpaæ
asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime dhammÃ aniyatÃ.
     1292. Katame dhammÃ sauttarÃ?
     SÃsavÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃ-
vacarÃ arÆpÃvacarÃ rÆpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho -- ime dhammÃ sauttarÃ.
     1293. Katame dhammÃ anuttarÃ?
     ApariyÃpannÃ maggÃ ca maggaphalÃni ca asaÇkhatÃ ca
dhÃtu -- ime dhammÃ anuttarÃ.
     1294. Katame dhammÃ saraïÃ?
     TÅïi akusalamÆlÃni lobho doso moho -- tad ekaÂÂhÃ ca kilesÃ
--taæ sampayutto vedanÃkkhandho . . . pe . . . vi¤¤Ãïa-
kkhandho taæ samuÂÂhÃnaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ
manokammaæ -- ime dhammÃ saraïÃ.
     1295. Katame dhammÃ asaraïÃ?
     KusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ kÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ
arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- vedanÃkkhandho . . . pe . . .
vi¤¤Ãïakkhandho sabba¤ ca rÆpaæ asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- ime
dhammÃ asaraïÃ.
     1296. Katame dhammÃ vijjÃbhÃgino?
     VijjÃya sampayuttakÃ dhammÃ -- ime dhammÃ vijjÃbhÃ-
gino.
     1297. Katame dhammÃ avijjÃbhÃgino?
     AvijjÃya sampayuttakÃ dhammÃ -- ime dhammÃ avijjÃbhÃ-
gino
     1298. Katame dhammÃ vijjÆpamÃ?
     HeÂÂhimesu tÅsu ariyamaggesu pa¤¤Ã -- ime dhammÃ vijjÆ-
pamÃ.
     1299. Katame dhammÃ vajirÆpamÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 226]>#
%<226                DHAMMA-SA§GA×I 1299.>%
     UpariÂÂhime arahattamagge pa¤¤Ã -- ime dhammÃ vaji-
rÆpamÃ.
     1300. Katame dhammÃ bÃlÃ?
     Ahirika¤ ca anottappa¤ ca -- ime dhammÃ bÃlÃ -- sabbe pi
akusalÃ bÃlÃ.
     1301. Katame dhammÃ paï¬itÃ?
     Hiri ca ottappa¤ ca -- ime dhammÃ paï¬itÃ -- sabbe pi
kusalÃ dhammÃ paï¬itÃ.
     1302. Katame dhammÃ kaïhÃ?
     Ahirika¤ ca anottappa¤ ca -- ime dhammÃ kaïhÃ -- sabbe
pi akusalÃ dhammÃ kaïhÃ.
     1303. Katame dhammÃ sukkÃ?
     Hiri ca ottappa¤ ca -- ime dhammÃ sukkÃ -- sabbe pi kusalÃ
dhammÃ sukkÃ.
     1304. Katame dhammÃ tapaniyÃ?
     KÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ -- ime
dhammÃ tapaniyÃ -- sabbe pi akusalÃ dhammÃ tapaniyÃ.
     1305. Katame dhammÃ atapaniyÃ?
     KÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ -- ime dhammÃ
atapaniyÃ -- sabbe pi kusalÃ dhammÃ atapaniyÃ.
     1036. Katame dhammÃ adhivacanÃ?
     YÃ tesaæ tesaæ dhammÃnaæ saÇkhÃ sama¤¤Ã pa¤¤atti
vohÃro nÃmaæ nÃmakammaæ nÃmadheyyaæ nirutti vya¤-
janaæ abhilÃpo -- ime dhammÃ adhivacanÃ.
     Sabbeva dhammÃ adhivacanapathÃ.
     1307. Katame dhammÃ nirutti?
     YÃ tesaæ tesaæ dhammÃnaæ saÇkhÃ sama¤¤Ã pa¤¤atti
vohÃro nÃmaæ nÃmakammaæ nÃmadheyyaæ nirutti vya¤-
janaæ abhilÃpo -- ime dhammÃ nirutti.
     Sabbeva dhammÃ niruttipathÃ.
     1038. Katame dhammÃ pa¤¤atti?
     YÃ tesaæ tesaæ dhammÃnaæ saÇkhÃ sama¤¤Ã pa¤¤atti
vohÃro nÃmaæ nÃmakammaæ nÃmadheyyaæ nirutti vya¤-
janaæ abhilÃpo -- ime dhammÃ pa¤¤Ãtti.
     Sabbeva dhammÃ pa¤¤attipathÃ.
     1309. Tattha katamaæ nÃmaæ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho vi¤-
¤Ãïakkhandho -- asaÇkhatÃ ca dhÃtu -- idaæ vuccati nÃmaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 227]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1322.                227>%
     1310. Tattha katamaæ rÆpaæ?
     CattÃro mahÃbhÆtÃ catunna¤ ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya
rÆpaæ -- idaæ vuccati rÆpaæ.
     1311. Tattha katamÃ avijjÃ?
     Yaæ a¤¤Ãïaæ adassanaæ . . . pe . . . avijjÃlaÇgÅ moho
akusalamÆlaæ -- ayaæ vuccati avijjÃ.
     1312. Tattha katamÃ bhavataïhÃ?
     Yo bhavesu bhavacchando . . . pe . . . bhavajjhosÃnaæ --
ayaæ vuccati bhavataïhÃ.
     1313. Tattha katamÃ bhavadiÂÂhi?
     Bhavissati attÃ ca loko cÃti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
. . . pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati bhavadiÂÂhi?
     1314. Tattha katamÃ vibhavadiÂÂhi?
     Na bhavissati attÃ ca loko cÃti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
--vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati vibhavadiÂÂhi.
     1315. Tattha katamÃ sassatadiÂÂhi?
     Sassato attÃ ca loko cÃti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ . . .
pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati sassatadiÂÂhi.
     1316. Tattha katamÃ ucchedadiÂÂhi?
     Ucchijjissati attÃ ca loko cÃti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
. . . pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati ucchedadiÂÂhi.
     1317. Tattha katamÃ antavÃ diÂÂhi?
     AntavÃ attÃ ca loko cÃti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ . . .
pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati antavÃ diÂÂhi.
     1318. Tattha katamÃ anantavÃ diÂÂhi?
     AnantavÃ attÃ ca loko cÃti yÃ evarÆpÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ
. . . pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati anantavÃ diÂÂhi.
     1319. Tattha katamÃ pubbantÃnudiÂÂhi?
     Pubbantaæ Ãrabbha yÃ uppajjati diÂÂhi diÂÂhigataæ . . .
pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati pubbantÃnudiÂÂhi.
     1320. Tattha katamÃ aparantÃnudiÂÂhi?
     Aparantaæ Ãrabbha yÃ upajjati diÂÂhi diÂÂhigataæ . . .
pe . . . vipariyesagÃho -- ayaæ vuccati aparantÃnudiÂÂhi.
     1321. Tattha katamaæ ahirikaæ?
     Yaæ na hiriyati hiriyitabbena -- na hiriyati pÃpakÃnaæ
akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ vuccati
ahirikaæ.
     1322. Tattha katamaæ anottappaæ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 228]>#
%<228                DHAMMA-SA§GA×I 1322>%
     Yaæ na ottappati ottappitabbena -- na ottappati pÃpa-
kÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idam vuccati
anottappaæ.
     1323. Tattha katamÃ hiri?
     Yaæ hiriyati hiriyitabbena -- hiriyati pÃpakÃnaæ akusalÃ-
naæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- ayaæ vuccati hiri.
     1324. Tattha katamaæ ottappaæ?
     Yaæ ottappati ottappitabbena -- ottappati pÃpakÃnaæ aku-
salÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ -- idaæ vuccati ottappaæ.
     1325. Tattha katamÃ dovacassatÃ?
     Sahadhammike vuccamÃne dovacassatÃyaæ dovacassiyaæ
dovacassatÃ vippaÂikÆlagÃhitÃ vipaccanÅkasÃtatÃ anÃdariyaæ
anÃdaratÃ agÃravatÃ appaÂissavatÃ -- ayaæ vuccati dova-
cassatÃ.
     1326. Tattha katamÃ pÃpamittatÃ?
     Ye te puggalÃ assaddhÃ dussÅlÃ appassutÃ macchÃrino
duppa¤¤Ã -- yÃ tesaæ sevanÃ nisevanÃ saæsevaïÃ bhajanÃ
sambhajanÃ bhatti sambhatti sampavaÇkatÃ -- ayaæ vuccati
pÃpamittatÃ.
     1327. Tattha katamÃ sovacassatÃ?
     Sahadhammike vuccamÃne sovacassatÃyaæ sovacassiyaæ
sovacassatÃ appaÂikÆlagÃhitÃ avipaccanÅkasÃtatÃ sagÃravatÃ
sappaÂissavatÃ -- ayaæ vuccati sovacassatÃ.
     1328. Tattha katamÃ kalyÃïamittatÃ?
     Ye te puggalÃ saddhÃ sÅlavanto bahussutÃ cÃgavanto
pa¤¤Ãvanto -- yÃ tesaæ sevanÃ nisevanÃ saæsevanÃ bhajanÃ
sambhajanÃ bhatti sambhatti sampavaÇkatÃ -- ayaæ vuccati
kalyÃïamittatÃ.
     1329. Tattha katamÃ ÃpattikusalatÃ?
     Pa¤ca pi ÃpattikkhandhÃ Ãpattiyo, satta pi ÃpattikkhandhÃ
Ãpattiyo, yÃ tÃsaæ ÃpattÅnaæ ÃpattikusalatÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ
. . . pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ
vuccati ÃpattikusalatÃ.
     1330. Tattha katamÃ ÃpattivuÂÂhÃnakusalatÃ?
     YÃ tÃhi ÃpattÅhi vuÂÂhÃnakusalatÃ, pa¤¤Ã pajÃnanÃ, . . .
pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati
ÃpattivuÂÂhÃnakusalatÃ.
     1331. Tattha katamÃ samÃpattikusalatÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 229]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1336.            229>%
     Atthi savitakkasavicÃrÃ samÃpatti, atthi avitakkavicÃra-
mattÃ samÃpatti, atthi avitakka-avicÃrÃ samÃpatti, yÃ tÃsam
samÃpattÅnaæ samÃpattikusalatÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . .
amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati samÃpatti-
kusalatÃ.
     1332. Tattha katamÃ samÃpattivuÂÂhÃnakusalatÃ?
YÃ tÃhi samÃpattÅhi vuÂÂhÃnakusalatÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . .
pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati
samÃpattivuÂÂhÃnakusalatÃ.
     1333. Tattha katamÃ dhÃtukusalatÃ?
AÂÂhÃrasa dhÃtuyo -- cakkhudhÃtu rÆpadhÃtu cakkhuvi¤¤Ã-
ïadhÃtu sotadhÃtu saddadhÃtu sotavi¤¤aïadhÃtu ghÃnadhÃtu
gandhadhÃtu ghÃnavi¤¤ÃïadhÃtu jivhÃdhÃtu rasadhÃtu jivhÃ
vi¤¤ÃïadhÃtu kÃyadhÃtu phoÂÂhabbadhÃtu kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu
manodhÃtu dhammadhÃtu manovi¤¤ÃïadhÃtu yÃ tÃsaæ dhÃtÆ-
naæ dhÃtukusalatÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati dhÃtukusalatÃ.
     1334. Tattha katamÃ manasikÃrakusalatÃ?
YÃ tÃsaæ dhÃtÆnaæ manasikÃkusalatÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ
. . . pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ
vuccati manasikÃrakusalatÃ.
     1335. Tattha katamÃ ÃyatanakusalatÃ?
     DvÃdasayatanÃni -- cakkhÃyatanaæ, rÆpÃyatanaæ sotÃ-
yatanaæ saddÃyatanaæ, ghÃyÃyatanaæ gandhÃyatanuæ,
jivhÃyatanaæ, rasÃyatanaæ, kÃyÃyatanaæ phoÂÂhabbÃya-
tanaæ, manÃyatanaæ, dhammÃyatanaæ, -- yÃ tesaæ Ãyata-
nÃnaæ ÃyatanakusalatÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati ÃyatanakusalatÃ
     1336. Tattha katamÃ paÂiccasamuppÃdakusalatÃ?
     AvijjÃpaccayÃ saÇkhÃrÃ, saÇkhÃrapaccayÃ vi¤¤aïaæ,
vi¤¤ÃïapaccayÃ nÃmarÆpaæ. nÃmarÆpapaccayÃ saÊÃyatanaæ,
saÊÃyatanapaccayÃ phasso, phassapaccayÃ vedanÃ, vedanÃ-
paccayÃ taïhÃ, taïhÃpaccayÃ upÃdÃnaæ, upÃdÃnapaccayÃ
bhavo, bhavapaccayÃ jÃti jÃtipaccayÃ jarÃmaraïaæ sokapari-
devadukkhadomanassupÃyÃsÃ sambhavanti, evam etassa
kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotÅti, yÃ tattha
pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati paÂiccasamuppÃdakusalatÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 230]>#
%<230                DHAMMA-SA§GA×I 1337.>%
     1337. Tattha katamÃ ÂhÃnakusalatÃ?
     Ye ye dhammÃ yesaæ yesaæ dhammÃnaæ hetu paccayÃ
uppÃdÃya taæ taæ ÂhÃnan ti yÃ tattha pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . .
pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati
ÂhÃnakusalatÃ.
     1338. Tattha katamÃ aÂÂhÃnakusalatÃ?
     Ye ye dhammÃ yesaæ yesaæ dhammÃnaæ na hetu appac-
cayÃ uppÃdÃya taæ taæ aÂÂhÃnan ti yÃ tattha pa¤¤Ã pajÃnanÃ
. . . pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi -- ayaæ
vuccati aÂÂhÃnakusalatÃ.
     1339. Tattha katamo ajjavo?
     AjjavatÃ ajimhatÃ avaÇkatÃ akuÂilatÃ -- ayaæ vuccati
ajjavo.
     1340. Tattha katamo maddavo?
     YÃ mudutÃ maddavatÃ akakkhaÊatÃ -- akaÂhinatÃ nÅcacittatÃ
-- ayaæ vuccati maddavo.
     1341. Tattha katamÃ khantÅ?
     YÃ khantÅ khamanatÃ adhivÃsanatÃ acaï¬ikkaæ anasuropo
attamanatÃ cittassa -- ayaæ vuccati khantÅ.
     1342. Tattha katamaæ soraccaæ?
     Yo kÃyiko avÅtikkamo vÃcasiko avÅtikkamo kÃyikavÃcasiko
avÅtikkamo -- idaæ vuccati soraccaæ.
     Sabbo pi sÅlasaævaro soraccaæ.
     1343. Tattha katamaæ sÃkhalyaæ?
     YÃ sÃ vÃcÃ aï¬akÃ asÃtÃ kakkasÃ parakaÂukÃ parÃbhi-
sajjanikodhasÃmantÃ asamÃdhisaævattanikÃ -- tathÃrÆpiæ
vÃcaæ pahÃya yÃ sÃ vÃcÃ neÊÃ kaïïasukhÃ pemaniyÃ hadayaæ-
gamÃ porÅ bahujanakantÃ bahujanamanÃpÃ -- tathÃrÆpiæ
vÃcaæ bhÃsitÃ hoti -- yÃ tattha saïhavÃcatÃ sakhilavÃcatÃ
apharusavÃcatÃ -- idaæ vuccati sÃkhalyaæ.
     1344. Tattha katamo paÂisanthÃro?
     Dve paÂisanthÃrÃ -- ÃmisapaÂisanthÃro ca dhammapaÂisan-
thÃro ca -- idhekacco paÂisanthÃrako hoti -- ÃmisapaÂisanthÃ-
reïa vÃ dhammapaÂisanthÃrena vÃ -- ayaæ vuccati paÂisan-
thÃro.
     1345. Tattha katamÃ indriyesu aguttadvÃratÃ?
     Idhekacco puggalo cakkhunÃ rÆpaæ disvÃ nimittaggÃhÅ
hoti anuvya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam enaæ cakkhundri-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 231]>#
%<                    DHAMMA-SA§GA×I 1348.                     231>%
     Yaæ asaævutaæ viharataæ abhijjhÃdomanassÃ pÃpakÃ
akusalÃ dhammÃ anvÃssaveyyuæ, tassa saævarÃya na paÂi-
pajjati na rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye na saæ-
varaæ Ãpajjati, sotena saddaæ sutvÃ . . . pe . . . ghÃnena
gandhaæ ghÃyitvÃ . . . pe . . . jivhÃya rasaæ sÃyitvÃ . . .
pe . . . kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvÃ . . . pe . . . manasÃ
dhammaæ vi¤¤Ãya nimittaggÃhÅ hoti anuvya¤janaggÃhÅ,
{yatvÃdhikaraïam} enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ
abhijjhÃdomanassÃ pÃpakÃ akusalÃ dhammÃ anvÃssaveyyuæ,
tassa saævarÃya na paÂipajjati, na rakkhati manindriyaæ,
manindriye na saævaraæ Ãpajjati. YÃ imesaæ channaæ indri-
yÃnaæ agutti agopanÃ anÃrakkho asaævaro -- ayaæ vuccati
indriyesu aguttadvÃratÃ.
     1346. Tattha katamÃ bhojane amatta¤¤utÃ?
     Idhekacco appaÂisaÇkhÃ ayoniso ÃhÃraæ ÃhÃreti, davÃya
madÃya maï¬anÃya vibhÆsanÃya, yÃ tattha asantuÂÂhitÃ
amatta¤¤utÃ appaÂisaÇkhÃ bhojane -- ayaæ vuccati bhojane
amatta¤¤utÃ.
     1347. Tattha katamÃ indriyesu guttadvÃratÃ?
     Idhekacco cakkhunÃ rÆpaæ disvÃ na nimittaggÃhÅ hoti
na anuvya¤janaggÃhi, yatvÃdhikaraïam enaæ cakkhundri-
yaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassÃ pÃpakÃ
akusalÃ dhammÃ anvÃssaveyyuæ, tassa saævarÃya paÂipajjati,
rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati,
sotena saddaæ sutvÃ . . . pe . . . ghÃnena gandhaæ ghÃyitvÃ
. . . pe . . . jivhÃya rasaæ sÃyitvÃ . . . pe . . . kÃyena
phoÂÂhabbaæ phusitvÃ . . . pe . . . manasÃ dhammaæ
vi¤¤Ãya na nimittaggÃhi hoti nÃnuvya¤janaggÃhi, yatvÃdhi-
karaïam enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃ-
domanassÃ pÃpakÃ akusalÃ dhammÃ anvÃssaveyyuæ, tassa
saævarÃya paÂipajjati rakkhati manindriyaæ manindriye
saævaraæ Ãpajjati; yÃ imesaæ channaæ indriyÃnaæ gutti
gopanÃ Ãrakkho saævaro -- ayaæ vuccati indriyesu guttadvÃ-
ratÃ.
     1348. Tattha katamÃ bhojane matta¤¤utÃ?
     Idhekacco paÂisaÇkhÃ yoniso ÃhÃraæ ÃhÃreti, neva davÃya
na madÃya na maï¬anÃya na vibhÆsanÃya yÃvad eva
imassa kÃyassa ÂhitiyÃ yÃpanÃya vihiæsÆparatiyÃ brahma-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 232]>#
%<232                     DHAMMA-SA§GA×I 1348.>%
cariyÃnuggahÃya iti purÃïa¤ ca vedanaæ paÂihaÇkhÃmi,
nava¤ ca vedanaæ na uppÃdessÃmi, yÃtrÃ ca me bhavissati
anavajjatÃ ca phÃsuvihÃro cÃti; yÃ tattha santuÂÂhitÃ
matta¤¤utÃ paÂisaÇkhÃ bhojane -- ayaæ vuccati bhojane
matta¤¤utÃ.
     1349. Tattha katamaæ muÂÂhasaccaæ?
     YÃ anussati ananussati appaÂissati, asaraïata adhÃraïatÃ
apilÃpanatÃ asammussanatÃ -- idaæ vuccati muÂÂhasaccaæ.
     1350. Tattha katamaæ asampaja¤¤aæ?
     Yam a¤¤Ãïaæ, adassanaæ . . . pe . . . avijjÃlaÇgÅ moho
akusalamÆlaæ -- idaæ vuccati asampaja¤¤aæ.
     1351. Tattha katamÃ sati?
     YÃ sati anussati paÂissati saraïatÃ dhÃraïatÃ apilÃpanatÃ
asammussanatÃ sati satindriyaæ satibalaæ sammÃsati -- ayaæ
vuccati sati.
     1352. Tattha katamaæ sampaja¤¤aæ?
     YÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammÃdiÂÂhi -- idaæ vuccati sampaja¤¤aæ.
     1353. Tattha katamaæ paÂisaÇkhÃnabalaæ?
     YÃ pa¤¤Ã-pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammÃdiÂÂhi idaæ vuccati patisaÇkhÃnabalaæ?
     1354. Tattha katamaæ bhÃvanÃbalaæ?
     YÃ kusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃsevanÃ bhÃvanÃ bahulÅ-
kammaæ -- idaæ vuccati bhÃvanÃbalaæ -- satta pi bojjhaÇgÃ
bhÃvanÃbalaæ.
     1355. Tattha katamo samatho?
     YÃ cittassa Âhiti . . . pe . . . sammÃsamÃdhi -- ayaæ
vuccati samatho.
     1356. Tattha katamÃ vipassanÃ?
     YÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammÃdiÂÂhi -- ayaæ vuccati vipassanÃ.
     1357. Tattha katamaæ samathanimittaæ?
     YÃ cittassa Âhiti . . . pe . . . sammÃsamÃdhi -- idaæ vuccati
samathanimittaæ.
     1358. Tattha katamaæ paggÃhanimittaæ?
     Yo cetasiko viriyÃrambho . . . pe . . . sammÃvÃyÃmo
idaæ vuccati paggÃhanimittaæ.
     1359. Tattha katamo paggÃho?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 233]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1366.                  233>%
     Yo cetasiko viriyÃrambho . . . pe . . . sammÃvÃyÃmo --
ayaæ vuccati paggÃho.
     1360. Tattha katamo avikkhepo?
     YÃ cittassa Âhiti . . . pe . . . sammÃsamÃdhi -- ayaæ
vuccati avikkhepo.
     1361. Tattha katamÃ sÅlavipatti?
     Yo kÃyiko vÅtikkamo vÃcasiko vÅtikkamo kÃyikavÃcasiko
vÅtikkamo -- ayaæ vuccati sÅlavipatti -- sabbam pi dussÅlyaæ
sÅlavipatti.
     1362. Tattha katamÃ diÂÂhivipatti?
     Natthi dinnaæ, natthi yiÂÂhaæ, natthi hutaæ, natthi
sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, natthi ayaæ
loko, natthi paraloko, natthi mÃtÃ, natthi pitÃ, natthi sattÃ
opapÃtikÃ, natthi loke {samaïabrahmaïÃ} sammaggatÃ sammÃ-
paÂipannÃ, ye ima¤ ca lokaæ para¤ ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã
sacchÅkatvÃ pavedentÅti, yÃ evarÆpÃ diÂÂhi {diÂÂhigatam} . . .
pe . . . vipariyesagÃho, ayaæ vuccati diÂÂhivipatti -- sabbÃpi
micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti.
     1363. Thattha katamÃ sÅlasampadÃ?
     KÃyiko avÅtikkamo vÃcasiko avÅtikkamo kÃyikavÃcasiko
avÅtikkamo -- ayaæ vuccati sÅlasampadÃ -- sabbo pi sÅlasaævaro
sÅlasampadÃ.
     1364. Tattha katamÃ diÂÂhisampadÃ?
     Atthi dinnaæ, atthi yiÂÂhaæ, atthi hutaæ, atthi sukaÂa-
dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, atthi ayaæ loko,
atthi paraloko, atthi mÃtÃ, atthi pitÃ atthi sattÃ opapÃtikÃ,
atthi loke {samaïabrÃhmaïÃ} sammaggatÃ sammÃpaÂipannÃ,
ye ima¤ ca lokaæ para¤ ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchÅkatvÃ
pavedentÅti yÃ evarÆpÃ pÃ¤¤Ã pajÃnanÃ . . . pe . . . amoho
dhammavicayo sammÃdiÂÂhi, ayaæ vuccati diÂÂhisampadÃ --
sabbÃ pi sammÃdiÂÂhi diÂÂhisampadÃ.
     1365. Tattha katamÃ sÅlavisuddhi?
     KÃyiko avÅtikkamo vÃcasiko avÅtikkamo kÃyikavÃcasiko
avÅtikkamo -- ayaæ vuccati sÅlavisuddhi -- sabbo pi sÅlasaævaro
sÅlavisuddhi.
     1366. Tattha katamÃ diÂÂhivisuddhi?
     Kammassa kataæ ¤ÃïasaccÃnulomikaæ ¤Ãïaæ maggasa
maÇgissa ¤Ãïaæ phalasamaÇgissa ¤Ãïaæ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 234]>#
%<234                     DHAMMA-SA§GA×I 1366.>%
     DiÂÂhivisuddhi kho panÃti yÃ pa¤¤Ã pajÃnanÃ.. pe . . .
amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi.
     YathÃ diÂÂhissa ca padhÃnan ti yo cetasiko viriyÃrambho
. . . pe . . . sammÃvÃyÃmo.
     {1367}. Saævego ti jÃtibhayaæ jarÃbhayaæ vyÃdhibhayaæ maraïa-
bhayaæ saævejaniyaæ ÂhÃnan ti jÃti jarÃ vyÃdhi maraïaæ.
     Saæviggassa ca yoniso padhÃnan ti idha bhikkhu anup-
pannÃnaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ anuppÃdÃya
chandaæ janeti vÃyamati viriyaæ Ãrabhati cittaæ paggaï-
hÃti padahati -- uppannÃnaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃ-
naæ pahÃnÃya chandaæ janeti vÃyamati viriyaæ Ãrabhati
cittaæ paggaïhÃti padahati -- anuppannÃnaæ kusalÃnaæ
dhammÃnaæ uppÃdÃya chandaæ janeti vÃyamati viriyaæ
Ãrabhati cittaæ paggaïhÃti padahati -- uppannÃnaæ kusalÃ-
naæ dhammÃnaæ ÂhitiyÃ asammosÃya bhiyyobhÃvÃya vepul-
lÃya bhÃvanÃya pÃripÆriyÃ chandaæ janeti vÃyamati viriyaæ
Ãrabhati cittaæ paggaïhÃti padahati.
     AsantuÂÂhitÃ ca kusalesu dhammesu ti yÃ kusalÃnaæ
dhammÃnaæ bhÃvanÃya asantuÂÂhassa bhiyyokamyatÃ.
     AppaÂivÃnitÃ ca padhÃnasmin ti yÃ kusalÃnaæ dhammÃnaæ
bhÃvanÃya sakkaccakiriyatÃ sÃtaccakiriyatÃ aÂÂhitakiriyatÃ
anolÅnavuttitÃ anikkhittachandatÃ anikkhittadhuratÃ ÃsevanÃ
bhÃvanÃ bahulÅkammaæ.
     VijjÃ ti tisso vijjÃ -- pubbenivÃsÃnussativi¤¤Ãïaæ vijjÃ;
sattÃnaæ cutupapÃte ¤Ãïaæ vijjÃ ÃsavÃnaæ khaye ¤Ãïaæ vijjÃ.
     VimuttÅti dve vimuttiyo -- cittassa ca adhimutti nibbÃna¤ ca.
                 Khaye ¤Ãïan ti -- maggasamaÇgissa ¤Ãïaæ.
                 AnuppÃde ¤Ãïan ti -- phalasamaÇgissa ¤Ãïaæ.
                        Nikkhepakhando niÂÂhito.
     1368. Katame dhammÃ kusalÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ -- ime dhammÃ kusalÃ.
     1369. Katame dhammÃ akusalÃ?
     DvÃdasa akusalacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ akusalÃ.
     1370. Katame dhammÃ avyÃkatÃ?
     CatÆsu bhummÅsu vipÃko -- tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ avyÃkatÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 235]>#
%<                        DHAMMA-SA§GA×I 1378.                   235>%
     1371. Katame dhammÃ sukhÃya vedanÃya sampayuttÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatacittuppÃdÃ,
akusalato cattÃro kÃmÃvacarassa kusalassa vipÃkato cha
kiriyato pa¤ca rÆpÃvacaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato ca
vipÃkato ca kiriyato ca lokuttaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato
ca vipÃkato ca, etth' uppannaæ sukhaæ vedanaæ ÂhapetvÃ --
ime dhammÃ sukhÃya vedanÃya sampayuttÃ.
     1372. Katame dhammÃ dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ?
     Dve domanassasahagatÃ cittuppÃdÃ dukkhasahagataæ kÃya-
vi¤¤Ãïaæ, etth' uppannaæ dukkhaæ vedanaæ ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ.
     1373. Katame dhammÃ adukkhamasukhÃya vedanÃya
sampayuttÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro upekkhÃsahagatÃ cittuppÃdÃ
akusalato cha, kÃmÃvacarassa akusalassa vipÃkato dasa,
akusalassa vipÃkato cha, kiriyato cha, rÆpÃvacaracatutthaæ
jhÃnaæ kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro arÆpÃ-
vacarÃkusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, lokuttaraæ
catutthaæ jhÃnaæ kusalato ca vipÃkato ca, etth' uppannaæ
adukkhamasukhaæ vedanaæ ÂhapetvÃ, ime dhammÃ adu-
kkhamasukhÃya vedanÃya sampayuttÃ, tisso ca vedanÃ rÆpa¤
ca nibbÃna¤ ca, ime dhammÃ na vattabbÃ sukhÃya vedanÃya
sampayuttÃ ti pi, dukkhÃya vedanÃya sampayuttÃ ti pi --
adukkhamasukhÃya vedanÃya sampayuttÃ ti pi.
     1374. Katame dhammÃ vipÃkÃ?
     CatÆsu bhummÅsu vipÃko -- ime dhammÃ vipÃkÃ.
     1375. Katame dhammÃ vipÃkadhammadhammÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ -- ime dhammÃ vipÃka-
dhammadhammÃ.
     1376. Katame dhammÃ nevavipÃkanavipÃkadhamma-
dhammÃ?
     TÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca --
ime dhammÃ nevavipÃkanavipÃkadhammadhammÃ.
     1377. Katame dhammÃ upÃdiïïupÃdÃniyÃ?
     TÅsu bhummÅsu vipÃko -- ya¤ ca rÆpaæ kammassa katattÃ --
ime dhammÃ upÃdiïïupÃdÃniyÃ.
     1378. Katame dhammÃ anupÃdiïïupÃdÃniyÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, tÅsu bhummÅsu kiriyÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 236]>#
%<236                     DHAMMA-SA§GA×I 1378.>%
vyÃkataæ, ya¤ ca rÆpaæ na kammassa katattÃ -- ime dhammÃ
anupÃdiïïupÃdÃniyÃ.
     1379. Katame dhammÃ anupÃdiïïÃ anupÃdÃniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ anupÃdiïïÃ anupÃdÃniyÃ.
     1380. Katame dhammÃ saÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ?
     DvÃdasÃkusalacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ saÇkiliÂÂhasaÇki-
lesikÃ?
     1381. Katame dhammÃ asaÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ, tÅsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ
{asaÇkiliÂÂhasaÇkilesikÃ}.
     1382. Katame dhammÃ asaÇkiliÂÂhÃsaÇkilesikÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ, cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ {asaÇkiliÂÂhÃsaÇkilesikÃ.}
     1383. Katame dhammÃ savitakkasavicÃrÃ?
     KÃmÃvacaraæ kusalaæ akusalaæ -- kÃmÃvacarakusalassa
vipÃkato ekÃdasa cittuppÃdÃ, akusalassa vipÃkato dve, kiriyato
ekÃdasa, rÆpÃvacarapaÂhamaæ jhÃnaæ kusalato ca vipÃkato
ca kiriyato ca, lokuttaraæ paÂhamaæ jhÃnaæ kusalato ca
vipÃkato ca etth' uppanne vitakkavicÃre ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ savitakkasavicÃrÃ.
     1384. Katame dhammÃ avitakkavicÃramattÃ?
     RÆpÃvacarapa¤cakanaye dutiyaæ jhÃnaæ kusalato ca vipÃ-
kato ca kiriyato ca, lokuttarapa¤cakanaye dutiyaæ jhÃnaæ
kusalato ca vipÃkato ca, etth' uppannaæ vicÃraæ ÂhapetvÃ
vitakko ca -- ime dhammÃ avitakkavicÃramattÃ.
     1385. Katame dhammÃ avitakka-avicÃrÃ?
     Dve pa¤ca vi¤¤ÃïÃni rÆpÃvacaratikatikajjhÃnÃ kusalato
ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato ca vipÃkato
ca kiriyato ca, lokuttaratikatikajjhÃnÃ kusalato ca vipÃkato
ca, pa¤cakanaye dutiye jhÃne uppanno ca vicÃro, rÆpa¤ ca
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ avitakka-avicÃrÃ.
     1386. VitakkasahajÃto vicÃro na vattabbo savitakka-
savicÃro ti pi.
     AvitakkavicÃramatto ti pi. Avitakka-avicÃro ti pi.
     1387. Katame dhamme pÅtisahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatÃ cittup-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 237]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1396.                237>%
pÃdÃ, akusalato cattÃro, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato pa¤ca,
kiriyato pa¤ca, rÆpÃvacaradukatikajjhÃnÃ kusalato ca vipÃ-
kato ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajjhÃnÃ kusalato ca
vipÃkato ca, etth' uppannaæ pÅtiæ Âhapetva -- ime dhammÃ
pÅtisahagatÃ.
     1388. Katame dhammÃ sukhasahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatacittuppÃdÃ,
akusalato cattÃro, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato cha, kiri-
yato pa¤ca, rÆpÃvacaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato ca
vipÃkato ca, kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhÃna kusalato
ca vipÃkato ca, etth' uppannaæ sukhaæ ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ sukhasahagatÃ.
     1389. Katame dhamma upekkhÃsahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro upekkhÃsahagatacittuppÃdÃ,
akusalato cha, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato dasa, akusala-
vipÃkato cha, kiriyato cha, rÆpÃvacaracatutthaæ jhÃnaæ
kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato
ca vipÃkato ca kiriyato ca, lokuttaraæ catutthaæ jhÃnaæ
kusalato ca vipÃkato ca, etth' uppannaæ upekkhaæ ÂhapetvÃ
--ime dhammÃ upekkhÃsahagatÃ.
     PÅti na pÅtisahagatÃ sukhasahagatÃ na upekkhÃsahagatÃ,
sukhaæ na sukhasahagataæ siyÃ pÅtisahagataæ na upekkhÃ-
sahagataæ, siyÃ na vattabbam pÅtisahagatan ti pi.
     Dve domanassasahagatacittuppÃdÃ, dukkhasahagataæ kÃya-
vi¤¤Ãïaæ, yÃ ca vedanÃ upekkhÃ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca;
--ime dhammÃ na vattabbÃ pÅtisahagatÃ ti pi sukhasahagatÃ
ti pi upekkhÃsahagatÃ ti pi.
     1390. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttacittuppÃdÃ -- vicikicchÃsaha-
gato cittuppÃdo -- ime dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ.
     1391. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbÃ?
     Uddhaccasahagato cittuppÃdo -- ime dhammÃ bhÃvanÃya
pahÃtabbÃ.
     1392. CattÃro diÂÂhigatavippayuttÃ lobhasahagatacittup-
pÃdÃ.
     Dve domanassasahagatacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ
dassanena pahÃtabbÃ siyÃ bhÃvanÃya pahÃtabbÃ.
     1393. Katame dhammÃ neva dassanena na bhÃvanÃya
pahÃtabbÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 238]>#
%<238                     DHAMMA-SA§GA×I 1393.>%
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ, catÆsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ neva dassanena na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ.
     1394. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttacittuppÃdÃ, vicikicchÃsaha-
gato cittuppÃdo, etth' uppannaæ mohaæ ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ.
     1395. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ?
     Uddhaccasahagato cittuppÃdo, etth' uppannaæ mohaæ
ÂhapetvÃ, ime dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ, cattÃro
diÂÂhigatavippayuttÃ lobhasahagatacittuppÃdÃ dve domanas-
sasahagatacittuppÃdÃ, ime dhammÃ siyÃ dassanena pahÃ-
tabbahetukÃ, siyÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ.
     1396. Katame dhammÃ neva dassanena na bhÃvanÃya
pahÃtabbahetukÃ?
     VicikicchÃsahagato moho, uddhaccasahagato moho, catÆsu
bhummÅsu kusalaæ, catÆsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu bhummÅsu
{kiriyÃvyÃkataæ,} rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ neva
dassanena na bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ.
     1397. Katame dhammÃ ÃcayagÃmino?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ -- ime dhammÃ Ãcaya-
gÃmino.
     1398. Katame dhammÃ apacayagÃmino?
     CattÃromaggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ apacayagÃmino.
     1399. Katame dhammÃ nevÃcayagÃmino nÃpacayagÃmino?
     CatÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ nevÃcayagÃmino nÃpaca-
yagÃmino
     1400. Katame dhammÃ sekkhÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ heÂÂhimÃni ca tÅïi sÃma¤¤a-
phalÃni -- ime dhammÃ sekkhÃ.
     1401. Katame dhammÃ asekkhÃ?
     UpariÂÂhimaæ arahattaphalaæ -- ime dhammÃ asekkhÃ.
     1402. Katame dhammÃ neva sekkhÃ nÃsekkhÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ -- tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyakataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca ime
dhammÃ neva sekkhÃ nÃsekkhÃ.
     1403. Katame dhammÃ parittÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 239]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 1410.                  239>%
     kÃmÃvacarakusalaæ akusalaæ sabbo kÃmÃvacarassa vipÃko
kÃmÃvacarakiriyÃvyÃkataæ, sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ
parittÃ.
     1404. Katame dhammÃ mahaggatÃ?
     RÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ kusalÃvyÃkatÃ -- ime dhammÃ
mahaggatÃ.
     1405. Katame dhammÃ appamÃnÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ appamÃnÃ.
     1406. Katame dhammÃ parittÃrammaïÃ?
     Sabbo kÃmÃvacarassa vipÃko kiriyÃ manodhÃtu. kiriyÃ-
hetukamanovi¤¤ÃïadhÃtu somanassasahagatÃ -- ime dhammÃ
parittÃrammaïÃ.
     1407. Katame dhammÃ mahaggatÃrammaïÃ?
     Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ -- ime
dhammÃ mahaggatÃrammaïÃ.
     1408. Katame dhammÃ appamÃnÃrammaïÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni --
ime dhammÃ appamÃnÃrammaïÃ.
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro ¤ÃïavippayuttacittuppÃdÃ,
kiriyato cattÃro ¤ÃïavippayuttacittuppÃdÃ, sabbaæ akusalaæ,
ime dhammÃ siyÃ parittÃrammaïÃ, siyÃ mahaggatÃrammaïÃ,
na appamÃnÃrammaïÃ, siyÃ na vattabbÃ parittÃrammaïÃ ti
pi mahaggatÃrammaïÃ ti pi, kÃmÃvacarakusalato cattÃro
¤aïasampayuttÃ cittuppÃdÃ, kiriyato cattÃro ¤ÃïasampayuttÃ
cittuppÃdÃ, rÆpÃvacaracatutthaæ jhÃnaæ kusalato ca kiriyato
ca, kiriyÃhetukamanovi¤¤ÃïadhÃtu upekkhÃsahagatÃ -- ime
dhammÃ siyÃ parittÃrammaïÃ, siyÃ mahaggatÃrammaïÃ,
siyÃ appamÃïÃrammaïÃ siyÃ na vattabbÃ parittÃrammaïÃ ti
pi, mahaggatÃrammaïÃ ti pi, appamÃïÃ ti pi, rÆpÃvacaratika-
catukkajjhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca catutthassa
jhÃnassa vipÃko ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ, ime
dhammÃ na vattabbÃ parittÃrammaïÃ ti pi mahaggatÃ-
rammaïÃ ti pi appamÃïÃrammaïÃ ti pi -- rÆpa¤ ca nibbÃna¤
ca anÃrammaïÃ.
     1409. Katame dhammÃ hÅnÃ?
     DvÃdasa akusalacittuppÃdÃ -- ime {dhammÃ} hÅnÃ.
     1410. Katame dhammÃ majjhimÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 240]>#
%<240                     DHAMMA-SA§GA×I 1410.>%
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ, tÅsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ
majjhimÃ.
     1411. Katame dhammÃ païÅtÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ païÅtÃ.
     1412. Katame dhammÃ micchattaniyatÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttacittuppÃdÃ, dve domanassa-
sahagatacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ micchattaniyatÃ siyÃ
aniyatÃ.
     1413. Katame dhammÃ sampattaniyatÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ sampattaniyatÃ.
     1414. Katame dhammÃ aniyatÃ?
     CattÃro diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatacittuppÃdÃ, vici-
kicchÃsahagato cittuppÃdo uddhaccasahagato cittuppÃdo,
tÅsu bhummÅsu kusalaæ, catÆsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ aniyatÃ.
     1415. Katame dhammÃ maggÃrammaïÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro ¤ÃïasampayuttacittuppÃdÃ ki-
riyato cattÃro ¤ÃïasampayuttacittuppÃdÃ, ime dhammÃ siyÃ
maggÃrammaïÃ, na maggahetukÃ, siyÃ maggÃdhipatino,
siyÃ na vattabbÃ maggÃrammaïÃ ti pi maggÃdhipatino ti
pi, cattÃro ariyamaggÃ na maggÃrammaïÃ, maggahetukÃ,
siyÃ maggÃdhipatino siyÃ na vattabbÃ maggÃdhipatino ti
rÆpÃvacaracatutthaæ jhÃnaæ kusalato ca kiriyato ca kiriyÃ-
hetukamanovi¤¤ÃïadhÃtu upekkhÃsahagatÃ, ime dhammÃ
siyÃ maggÃrammaïÃ, na maggahetukÃ, na maggÃdhipatino
siyÃ na vattabbÃ maggÃrammaïÃ ti, kÃmÃvacarakusalato
cattÃro ¤ÃïavippayuttacittuppÃdÃ sabbaæ akusalaæ, sabbo
kÃmÃvacarassa vipÃko, kiriyato cha cittuppÃdÃ rÆpÃvacara-
tikacatukkajjhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca
catutthajhÃnassa vipÃko, cattÃro ÃruppÃ kusalato ca vipÃkato
ca kiriyato ca cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni -- ime dhammÃ na
vattabbÃ maggÃrammanÃ ti pi maggahetukÃ ti pi maggÃ-
dhipatino ti pi, rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca anÃrammaïÃ.
     1416. Katame dhammÃ uppannÃ?
     CatÆsu bhummÅsu vipÃko, ya¤ ca rÆpaæ kammassa katattÃ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 241]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 1420.                  241>%
ime dhammÃ siyÃ uppannÃ, siyÃ uppÃdino, na vattabbÃ
anuppannÃ ti, catÆsu bhummÅsu kusalaæ, akusalaæ, tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, ya¤ ca rÆpaæ na kammassa
katattÃ, ime dhammÃ siyÃ uppannÃ, siyÃ anuppannÃ, na
vattabbÃ uppÃdino ti, nibbÃnaæ na vattabbaæ uppannan ti pi
anuppannan ti pi [uppÃdÅti pi].
     NibbÃnaæ ÂhapetvÃ sabbe dhammÃ siyÃ atÅtÃ, siyÃ anÃgatÃ,
siyÃ paccuppannÃ, nibbÃnaæ na vattabbaæ atÅtan ti pi anÃ-
gatan ti pi paccuppannan ti pi.
     1417. Katame dhammÃ atÅtÃrammaïÃ?
     Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ neva sa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ -- ime
dhammÃ atÅtÃrammaïÃ.
     NiyogÃ anÃgatÃrammaïÃ natthi.
     1418. Katame dhammÃ paccuppannÃrammaïÃ?
     Dve pa¤ca vi¤¤ÃïÃni tisso ca manodhÃtuyo ime dhammÃ
paccuppannÃrammaïÃ.
     KÃmÃvacarakusalassa vipÃkato dasa cittuppÃdÃ akusa-
lassa vipÃkato manovi¤¤ÃïadhÃtu upekkhÃsahagatÃ kiri-
yahetukÃ manovi¤¤ÃïadhÃtu somanassasahagatÃ, ime
dhammÃ siyÃ atÅtÃrammaïÃ, siyÃ anÃgatÃrammaïÃ, siyÃ
paccuppannÃrammaïÃ, kÃmÃvacarakusalaæ akusalaæ kiriyato
na cittuppÃdÃ, rÆpÃvacaracatutthaæ jhÃnaæ kusalato ca
kiriyato ca, ime dhammÃ siyÃ atÅtÃrammaïÃ, siyÃ anÃgatÃ-
rammaïÃ, siyÃ paccuppannÃrammaïÃ, siyÃ na vattabbÃ atÅtÃ-
rammaïÃ ti pi anÃgatÃrammaïÃ ti pi paccuppannÃrammaïÃ ti
pi, rÆpÃvacaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato ca, vipÃkato ca
kiriyato ca catutthassa jhÃnassa vipÃko, ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ
Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ cattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca
sÃma¤¤aphalÃni, ime dhammÃ na vattabbÃ atÅtÃrammaïÃ ti
pi anÃgatÃrammaïÃ ti pi paccuppannÃrammaïÃ ti pi -- rÆpa¤
ca nibbÃna¤ ca anÃrammaïÃ. Manindriyaæ baddharÆpa¤
ca nibbÃna¤ ca ÂhapetvÃ sabbe dhammÃ siyÃ ajjhattÃ siyÃ
bahiddhÃ, siyÃ ajjhattabahiddhÃ -- manindriyam baddha-
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca bahiddhÃ.
     1419. Katame dhammÃ ajjhattÃrammaïÃ?
     Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ neva sa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ -- ime
dhammÃ ajjhattÃrammaïÃ.
     1420. Katame dhammÃ bahiddhÃrammaïÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 242]>#
%<242                    DHAMMA-SA§GA×I 1420.>%
     RÆpÃvacaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca kiri-
yato ca, catutthassa jhÃnassa vipÃko, ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ,
cattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni -- ime
dhammÃ bahiddhÃrammaïÃ. RÆpaæ ÂhapetvÃ sabbeva kÃmÃ-
vacarÃ kusalÃkusalÃvyÃkatÃ dhammÃ, rÆpÃvacaracatutthajjhÃ-
naæ kusalato ca kiriyato ca, ime dhammÃ siyÃ ajjhattÃram-
maïÃ, siyÃ bahiddhÃrammaïÃ, siyÃ ajjhattabahiddhÃrammaïÃ,
Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ na vattabbaæ ajjhattÃrammaïan ti pi
bahiddhÃrammaïan ti pi ajjhattabahiddhÃrammaïan ti pi --
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca anÃrammaïÃ.
     1421. Katame dhammÃ sanidassanasappaÂighÃ?
     RÆpÃyatanaæ -- ime dhammÃ sanidassanasappaÂighÃ.
     1422. Katame dhammÃ anidassanasappaÂighÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- ime
dhammÃ anidassanasappaÂighÃ.
     1423. Katame dhammÃ anidassana-appaÂighÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, ya¤ ca rÆpaæ
anidassanaæ appaÂighaæ dhammÃyatanapariyÃpannaæ, nibbÃ-
na¤ ca -- ime dhammÃ anidassana-appaÂighÃ.
                              Tikaæ.
     1424. Katame dhammÃ hetÆ?
     Tayo kusalahetÆ, tayo akusalahetÆ, tayo avyÃkatahetÆ,
alobho kusalahetu, adoso kusalahetu, amoho kusalahetu,
catÆsu bhummÅsu kusalesu uppajjanti, amoho kusalahetu
kÃmÃvacarakusalato cattÃro ¤ÃïavippayuttacittuppÃde Âha-
petvÃ catÆsu bhummÅsu kusalesu uppajjati, lobho aÂÂhasu
lobhasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, doso dvÅsu doma-
nassasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, moho sabbÃkusalesu
uppajjati, alobho vipÃkahetu, adoso vipÃkahetu, kÃmÃvaca-
rassa vipÃkato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu
vipÃkesu uppajjanti amoho vipÃkahetu kÃmÃvacarassa vipÃ-
kato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ cattÃro ¤Ãïavippayutta-
cittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu vipÃkesu uppajjati,
alobho kiriyahetu adoso kiriyahetu kÃmÃvacarassa kiriyato
ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ tÅsu bhummÅsu kiriyesu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 243]>#
%<                         DHAMMA-SA§GA×I 1431.                  243>%
uppajjanti, amoho kiriyahetu kÃmÃvacarakiriyato ahetuke
cittuppÃde ÂhapetvÃ cattÃro ¤ÃïavippayuttacittuppÃde Âha-
petvÃ tÅsu bhummÅsu kiriyesu uppajjati -- ime dhammÃ hetÆ.
     1425. Katame dhammÃ na hetÆ?
     èhapetvÃ hetÆ catÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ --
catÆsu bhummÅsu vipÃko -- tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ --
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ na hetÆ.
     1426. Katame dhammÃ sahetukÃ?
     VicikicchÃsahagataæ uddhaccasahagataæ mohaæ ÂhapetvÃ
avasesaæ akusalaæ, catÆsu bhummÅsu kusalaæ, kÃmÃvaca-
rassa vipÃkato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu
vipÃko kÃmÃvacarakiriyato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ -- ime dhammÃ sahetukÃ.
     1427. Katame dhammÃ ahetukÃ?
     VicikicchÃsahagato moho uddhaccasahagato moho dve pa¤-
ca vi¤¤ÃïÃni -- tisso ca manodhÃtuyo -- pa¤ca ca ahetukamano-
vi¤¤ÃïadhÃtuyo rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ ahetukÃ.
     1428. Katame dhammÃ hetusampayuttÃ?
     VicikicchÃsahagataæ uddhaccasahagataæ mohaæ ÂhapetvÃ,
avasesaæ akusalaæ, catÆsu bhummÅsu kusalaæ kÃmÃvaca-
rassa vipÃkato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu
vipÃko, kÃmÃvacarakiriyato ahetukacittuppÃde ÂhapetvÃ tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ -- ime dhammÃ hetusampayuttÃ.
     1429. Katame dhammÃ hetuvippayuttÃ?
     VicikicchÃsahagato moho uddhaccasahagato moho dve
pa¤ca vi¤¤ÃïÃni -- tisso ca manodhÃtuyo -- pa¤ca ca ahetuka-
manovi¤¤ÃïadhÃtuyo rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ
hetuvippayuttÃ.
     1430. Katame dhammÃ hetÆ ceva sahetukÃ ca?
     Yattha dve tayo hetÆ ekato uppajjanti -- ime dhammÃ hetÆ
ceva sahetukÃ ca.
     1431. Katame dhammÃ sahetukÃ ceva na ca hetÆ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ, akusalaæ kÃmÃvacarassa vipÃ-
kato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu vipÃko,
kÃmÃvacarakiriyato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ tÅsu bhum-
mÅsu kiriyÃvyÃkataæ, etth' uppanne hetÆ ÂhapetvÃ, ime
dhammÃ sahetukÃ ceva na ca hetÆ. AhetukÃ dhammÃ na
vattabbÃ hetÆ ceva sahetukÃ ti pi sahetukÃ ceva na ca hetÆ ti pi.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 244]>#
%<244                     DHAMMA-SA§GA×I 1432.>%
     1432. Katame dhammÃ hetÆ ceva hetusampayuttÃ ca?
     Yattha dve tayo hetÆ ekato uppajjanti -- ime dhammÃ
hetÆ ceva hetusampayuttÃ ca.
     1433. Katame dhammÃ hetusampayuttÃ ceva na ca hetÆ?
     CatÆsu bhummÅsu, kusalam akusalaæ, kÃmÃvacarassa vipÃ-
kato ahetukacittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu vipÃko,
kÃmÃvacarakiriyato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ tÅsu bhum-
mÅsu kiriyÃvyÃkataæ, etth' uppanne hetÆ ÂhapetvÃ, ime
dhammÃ hetusampayuttÃ ceva na ca hetÆ. HetuvippayuttÃ
dhammÃ na vattabbÃ hetÆ ceva hetusampayuttÃ ti pi hetu-
sampayuttÃ ceva na ca hetÆ ti pi.
     1434. Katame dhammÃ na hetÆ sahetukÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, kÃmÃvacarassa vipÃ-
kato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ catÆsu bhummÅsu vipÃko,
kÃmÃvacarakiriyato ahetuke cittuppÃde ÂhapetvÃ tÅsu bhum-
mÅsu kiriyÃvyÃkataæ, etth' uppanne hetÆ ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ na hetÆ sahetukÃ.
     1435. Katame dhammÃ na hetÆ ahetukÃ?
     Dve pa¤ca vi¤¤ÃïÃni, tisso ca manodhÃtuyo, pa¤ca
ahetukamanovi¤¤ÃïadhÃtuyo, rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ na hetÆ ahetukÃ.
     HetÆ dhammÃ na vattabbÃ na hetÆ sahetukÃ ti pi na hetÆ
ahetukÃ ti pi.
     1436. Katame dhammÃ sappaccayÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, catÆsu bhummÅsu
vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ --
ime dhammÃ sappaccayÃ.
     1437. Katame dhammÃ appaccayÃ?
     NibbÃnaæ -- ime dhammÃ appaccayÃ.
     1438. Katame dhammÃ saÇkhatÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ
--ime dhammÃ saÇkhatÃ.
     1439. Katame dhammÃ asaÇkhatÃ?
     NibbÃnaæ -- ime dhammÃ asaÇkhatÃ.
     1440. Katame dhammÃ sanidassanÃ?
     RÆpÃyatanaæ -- ime dhammÃ sanidassanÃ.
     1441. Katame dhammÃ anidassanÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 245]>#
%<                           DHAMMA-SA§GA×I 1449.                245>%
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ, catÆsu
bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, catÆsu bhummÅsu vipÃko,
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, ya¤ ca rÆpaæ anidassanaæ
appaÂighaæ dhammÃyatanapariyÃpannaæ nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ anidassanÃ.
     1442. Katame dhammÃ sappaÂighÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ -- ime
dhammÃ sappaÂighÃ.
     1443. Katame dhammÃ appaÂighÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, ya¤ ca rÆpaæ ani-
dassanaæ appaÂighaæ dhammÃyatanapariyÃpannaæ nibbÃ-
na¤ ca -- ime dhammÃ appaÂighÃ.
     1444. Katame dhammÃ rÆpino?
     CattÃro ca mahÃbhÆtÃ catunna¤ ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya
rÆpaæ -- ime dhammÃ rÆpino.
     1445. Katame dhammÃ arÆpino?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, catÆsu bhummÅsu
vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ arÆpino.
     1446. Katame dhammÃ lokiyÃ.
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, tÅsu bhummÅsu vipÃko,
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ lokiyÃ.
     1447. Katame dhammÃ lokuttarÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ, cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ lokuttarÃ.
     Sabbe dhammÃ kenaci vi¤¤eyyÃ kenaci na vi¤¤eyyÃ.
     1448. Katame dhammÃ ÃsavÃ?
     CattÃro ÃsavÃ, kÃmÃsavo bhavÃsavo diÂÂhÃsavo avijjÃ-
savo.
     KÃmÃsavo aÂÂhasu lobhasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati,
bhavÃsavo catÆsu diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu cittup-
pÃdesu uppajjati, diÂÂhÃsavo catÆsu diÂÂhigatasampayuttesu
cittuppÃdesu uppajjati, avijjÃsavo sabbÃkusalesu uppajjati --
ime dhammÃ ÃsavÃ.
     1449. Katame dhammÃ no ÃsavÃ?
     èhapetvÃ Ãsave, avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 246]>#
%<246                      DHAMMA-SA§GA×I 1449.>%
kusalaæ, catÆsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ, rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no ÃsavÃ.
     1450. Katame dhammÃ sÃsavÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ, tÅsu bhummÅsu vipÃko,
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ, sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ sÃsavÃ.
     1451. Katame dhammÃ anÃsavÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ anÃsavÃ.
     1452. Katame dhammÃ ÃsavasampayuttÃ?
     Dve domanassasahagatacittuppÃdÃ, etth' uppannaæ mohaæ
ÂhapetvÃ, vicikicchÃsahagataæ uddhaccasahagataæ mohaæ
ÂhapetvÃ avasesaæ akusalaæ -- ime dhammÃ ÃsavasampayuttÃ.
     1453. Katame dhammÃ ÃsavavippayuttÃ?
     DvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu uppanno moho,
vicikicchÃsahagato moho uddhaccasahagato moho, catÆsu
bhummÅsu kusalaæ, catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu
kiriyÃvyÃkataæ, rÆpaæ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ Ãsava-
vippayuttÃ.
     1454. Katame dhammÃ ÃsavÃ ceva sÃsavÃ ca?
     Teva ÃsavÃ ÃsavÃ ceva sÃsavÃ ca.
     1455. Katame dhammÃ sÃsavÃ ceva no ca ÃsavÃ?
     èhapetvÃ Ãsave avasesaæ akusalaæ, tÅsu bhummÅsu kusa-
laæ, tÅsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ,
sabba¤ ca rÆpaæ, ime dhammÃ sÃsavÃ ceva no ca ÃsavÃ.
AnÃsavÃ dhammÃ na vattabbÃ ÃsavÃ ceva sÃsavÃ ti pi sÃsavÃ
ceva no ca ÃsavÃ ti pi.
     1456. Katame dhammÃ ÃsavÃ ceva ÃsavasampayuttÃ ca?
     Yattha dve tayo ÃsavÃ ekato uppajjanti -- ime dhammÃ
ÃsavÃ ceva ÃsavasampayuttÃ ca.
     1457. Katame dhammÃ ÃsavasampayuttÃ ceva no ca ÃsavÃ?
     èhapetvÃ Ãsave avasesaæ akusalaæ, ime dhammÃ Ãsavasam-
payuttÃ no ca ÃsavÃ. ùsavavippayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ
ÃsavÃ ceva ÃsavasampayuttÃ ti pi -- ÃsavasampayuttÃ ceva no
ca ÃsavÃ ti pi.
     1458. Katame dhammÃ ÃsavavippayuttÃ sÃsavÃ?
     DvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu uppanno moho
vicikicchÃsahagato moho uddhaccasahagato moho sutÅ
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 247]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1464.                 247>%
bhummÅsu kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu
kiriyÃvyÃkataæ, sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ Ãsava-
vippayuttÃ sÃsavÃ.
     1459. Katame dhammÃ ÃsavavippayuttÃ anÃsavÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ ÃsavavippayuttÃ anÃsavÃ -- Ãsava-
sampayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ ÃsavavippayuttÃ sÃsavÃ ti
pi ÃsavavippayuttÃ anÃsavÃ ti pi.
     1460. Katame dhammÃ sa¤¤ojanÃ?
     Dasa sa¤¤ojanÃni, kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ, paÂighasa¤¤o-
janaæ, mÃnasa¤¤ojanaæ, diÂÂhisa¤¤ojanaæ, vicikicchÃsa¤¤o-
janaæ, sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanaæ, bhavarÃgasa¤¤ojanaæ,
issÃsa¤¤ojanaæ, macchariyasa¤¤ojanaæ, avijjÃsa¤¤ojanaæ.
     KÃmarÃgasa¤¤ojanaæ aÂÂhasu lobhasahagatesu cittuppÃ-
desu uppajjati, paÂighasa¤¤ojanaæ dvÅsu domanassasaha-
gatesu cittuppÃdesu uppajjati, mÃnasa¤¤ojanaæ catÆsu
diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati,
diÂÂhisa¤¤ojanaæ catÆsu diÂÂhigatasampayuttesu cittuppÃ-
desu uppajjati, vicikicchÃsa¤¤ojanaæ vicikicchÃsahagata-
cittuppÃde uppajjati, sÅlabbataparÃmÃsasa¤¤ojanaæ catÆsu
diÂÂhigatasampayuttesu cittuppÃdesu uppajjati, bhavarÃ-
gasa¤¤ojanaæ catÆsu diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu
cittuppÃdesu uppajjati, issÃsa¤¤ojana¤ ca macchariyasa¤¤o-
jana¤ ca dvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu uppajjanti,
avijjÃsa¤¤ojanaæ sabbÃkusalesu uppajjati -- ime dhammÃ
sa¤¤ojanÃ.
     1461. Katame dhammÃ no sa¤¤ojanÃ?
     èhapetvÃ sa¤¤ojane avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no sa¤¤ojanÃ.
     1462. Katame dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ -- tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ.
     1463. Katame dhammÃ asa¤¤ojaniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ asa¤¤ojaniyÃ.
     1464. Katame dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 248]>#
%<248                      DHAMMA-SA§GA×I 1464.>%
     Uddhaccasahagataæ mohaæ ÂhapetvÃ avasesaæ akusalaæ
-- ime dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ.
     1465. Katame dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ?
     Uddhaccasahagato moho catÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu
bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ.
     1466. Katame dhammÃ sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤ojaniyÃ ca?
     TÃneva sa¤¤ojanÃni sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤ojaniyÃ ca.
     1467. Katame dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ ceva no ca sa¤¤ojanÃ?
     èhapetvÃ sa¤¤ojane avasesaæ akusalaæ, tÅsu bhummÅsu
kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ sa¤¤ojaniyÃ ceva no ca
sa¤¤ojanÃ. Asa¤¤ojaniyÃ dhammÃ na vattabbÃ sa¤¤ojanÃ
ceva sa¤¤ojaniyÃ ti pi asa¤¤ojaniyÃ ceva no ca sa¤¤ojanÃ
ti pi.
     1468. Katame dhammÃ sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤ojanasampa-
yuttÃ ca?
     Yattha dve tÅïi sa¤¤ojanÃni ekato uppajjanti -- ime
dhammÃ sa¤¤ojanÃ ceva sa¤¤ojanasampayuttÃ ca.
     1469. Katame dhammÃ sa¤¤ojanasampayuttÃ ceva no ca
sa¤¤ojanÃ?
     èhapetvÃ sa¤¤ojane avasesaæ akusalaæ -- ime dhammÃ
sa¤¤ojanasampayuttÃ ceva no ca sa¤¤ojanÃ.
     Sa¤¤ojanavippayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ sa¤¤ojanÃ ceva
sa¤¤ojanasampayuttÃ ti pi -- sa¤¤ojanasampayuttÃ ceva no
ca sa¤¤ojanÃ ti pi.
     1470. Katame dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ sa¤¤o-
janiyÃ?
     Uddhaccasahagato moho tÅsu bhummÅsu kusalaæ tÅsu
bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca
rÆpaæ -- ime dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ sa¤¤ojaniyÃ.
     1471. Katame dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ asa¤¤ojaniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ sa¤¤ojanavippayuttÃ asa¤¤ojaniyÃ.
     Sa¤¤ojanasampayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ sa¤¤ojana-
vippayuttÃ sa¤¤ojaniyÃ ti pi sa¤¤ojanavippayuttÃ asa¤¤o-
janiyÃ ti pi.
     1472. Katame dhammÃ ganthÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 249]>#
%<                        DHAMMA-SA§GA×I 1479.                   249>%
     CattÃro ganthÃ, abhijjhÃkÃyagantho, vyÃpÃdo kÃyagantho
sÅlabbataparÃmÃso kÃyagantho, idaæ saccÃbhiniveso kÃya-
gantho.
     AbhijjhÃkÃyagantho aÂÂhasu lobhasahagatesu cittuppÃdesu
uppajjati, vyÃpÃdo kÃyagantho dvÅsu domanassasahagatesu
cittuppÃdesu uppajjati, sÅlabbataparÃmÃso kÃyagantho ca
idaæ saccÃbhiniveso kÃyagantho ca catÆsu diÂÂhigatasampa-
yuttesu cittuppÃdesu uppajjanti -- ime dhammÃ ganthÃ.
     1473. Katame dhammÃ no ganthÃ?
     èhapetvÃ ganthe avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no
ganthÃ.
     1474. Katame dhammÃ ganthaniyÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ ganthaniyÃ.
     1475. Katame dhammÃ aganthaniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ, cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ aganthaniyÃ.
     1476. Katame dhammÃ ganthasampayuttÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttacittuppÃdÃ, cattÃro diÂÂhigata-
vippayuttÃ lobhasahagatacittuppÃdÃ, etth' uppannaæ lobhaæ
ÂhapetvÃ dve domanassasahagatacittuppÃdÃ, etth' uppannaæ
paÂighaæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ ganthasampayuttÃ.
     1477. Katame dhammÃ ganthavippayuttÃ?
     CatÆsu diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu cittupÃdesu
uppanno lobho, dvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu
uppannaæ paÂighaæ, vicikicchÃsahagato cittuppÃdo uddhac-
casahagato cittuppÃdo catÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu
bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ ganthavippayuttÃ.
     1478. Katame dhammÃ ganthÃ ceva ganthaniyÃ ca?
     Teva ganthÃ ganthÃ ceva ganthaniyÃ ca.
     1479. Katame dhammÃ ganthaniyÃ ceva no ca ganthÃ?
     èhapetvÃ ganthe avasesaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu kusa-
laæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
sabba¤ ca rÆpaæ, ime dhammÃ ganthaniyÃ ceva no ca ganthÃ,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 250]>#
%<250                    DHAMMA-SA§GA×I 1479.>%
aganthaniyÃ dhammÃ na vattabbÃ ganthÃ ceva ganthaniyÃ
ti pi ganthaniyÃ ceva no ca ganthÃ ti pi.
     1480. Katame dhammÃ ganthÃ ceva ganthasampa-
yuttÃ ca?
     Yattha diÂÂhi ca lobho ca ekato uppajjanti -- ime dhammÃ
ganthÃ ceva ganthasampayuttÃ ca.
     1481. Katame dhammÃ ganthasampayuttÃ ceva no ca
ganthÃ?
     AÂÂha lobhasahagatacittuppÃdÃ, dve domanassasahagata-
cittuppÃdÃ, etth' uppanne ganthe ÂhapetvÃ, ime dhammÃ
ganthasampayuttÃ ceva no ca ganthÃ. GanthavippayuttÃ
dhammÃ na vattabbÃ ganthÃ ceva ganthasampayuttÃ ti pi --
ganthasampayuttÃ ceva no ca ganthÃ ti pi.
     1482. Katame dhammÃ ganthavippayuttÃ ganthaniyÃ?
     CatÆsu diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppÃdesu
uppanno lobho dvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu
uppannaæ paÂighaæ vicikicchÃsahagato cittuppÃdo uddhacca-
sahagato cittuppÃdo tÅsu bhummÅsu kusalaæ tÅsu bhummÅsu
vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ --
ime dhammÃ ganthavippayuttÃ ganthaniyÃ.
     1483. Katame dhammÃ ganthavippayuttÃ aganthaniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca, ime dhammÃ ganthavippayuttÃ aganthaniyÃ.
GanthasampayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ ganthavippayuttÃ
ganthaniyÃ ti pi ganthavippayuttÃ aganthaniyÃ ti pi.
     1484. Katame dhammÃ oghÃ . . . pe . . .
     1485. Katame dhammÃ yogÃ . . . pe . . .
     1486. Katame dhammÃ nÅvaraïÃ?
     Cha nÅvaraïÃni, kÃmacchandanÅvaraïaæ, vyÃpÃdanÅvara-
ïaæ thÅnamiddhanÅvaraïaæ, uddhaccakukkuccanÅvaraïaæ,
vicikicchÃnÅvaraïaæ avijjÃnÅvaraïaæ.
     KÃmacchandanÅvaraïaæ aÂÂhasu lobhasahagatesu cittup-
pÃdesu uppajjati, vyÃpÃdanÅvaraïaæ dvÅsu domanassasaha-
gatesu cittuppÃdesu uppajjati, thÅnamiddhanÅvaraïaæ
sasaÇkhÃrike akusale uppajjati, uddhaccanÅvaraïaæ
uddhaccasahagate cittuppÃde uppajjati, kukkuccanÅvaraïaæ
dvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, vici-
kicchÃnÅvaraïaæ vicikicchÃsahagate cittuppÃde uppajjati,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 251]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1495.                251>%
avijjÃnÅvaraïaæ sabbÃkusalesu uppajjati -- ime dhammÃ
nÅvaraïÃ.
     1487. Katame dhammÃ no nÅvaraïÃ?
     èhapetvÃ nÅvaraïe avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
akusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no nÅvaraïÃ.
     1488. Katame dhammÃ {nÅvaraïiyÃ?}
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ {nÅvaraïiyÃ.}
     1489. Katame dhammÃ anÅvaraïiyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ anÅvaraïiyÃ.
     1490. Katame dhammÃ nÅvaraïasampayuttÃ?
     DvÃdasa akusalacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ nÅvaraïasampa-
yuttÃ.
     1491. Katame dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ.
     1492. Katame dhammÃ nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïiyÃ ca?
     TÃneva nÅvaraïÃni nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïiyÃ ca.
     1493. Katame dhammÃ nÅvaraïiyÃ ceva no ca nÅvaraïÃ?
     èhapetvÃ nÅvaraïe avasesaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu
kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ nÅvaraïiyÃ ceva
no ca nÅvaraïÃ.
     AnÅvaraïiyÃ dhammÃ na vattabbÃ nÅvaraïÃ ceva nÅva-
raïiyÃ ti pi nÅvaraïiyÃ ceva no ca nÅvaraïÃ ti pi.
     1494. Katame dhammÃ nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïasampa-
yuttÃ ca.
     Yattha dve tÅïi nÅvaraïÃni ekato uppajjanti -- ime dhammÃ
nÅvaraïÃ ceva nÅvaraïasampayuttÃ ca.
     1495. Katame dhammÃ nÅvaraïasampayuttÃ ceva no ca
nÅvaraïÃ.
     èhapetvÃ nÅvaraïe avasesaæ akusalaæ, ime dhammÃ
nÅvaraïasampayuttÃ ceva no ca nÅvaraïÃ, nÅvaraïavippa-
yuttÃ dhammÃ na vattabbÃ nÅvaranÃ ceva nÅvaraïasam -
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 252]>#
%<252                     DHAMMA-SA§GA×I 1495.>%
payuttÃ ti pi -- nÅvaraïasampayuttÃ ceva no ca nÅvaraïÃ
ti pi.
     1496. Katame dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ nÅvaraïiyÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ
nÅvaraïavippayuttÃ nÅvaraïiyÃ.
     1497. Katame dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ anÅvaraïiyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ nÅvaraïavippayuttÃ anÅvaraïiyÃ.
     NÅvaraïasampayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ nÅvaraïa-
vippayuttÃ nÅvaraïiyÃ ti pi nÅvaraïavippayuttÃ anÅvaraïiyÃ
ti pi.
     1498. Katame dhammÃ parÃmÃsÃ?
     DiÂÂhiparÃmÃso catÆsu diÂÂhigatasampayuttesu cittuppÃ-
desu uppajjati -- ime dhammÃ parÃmÃsÃ.
     1499. Katame dhammÃ no parÃmÃsÃ?
     èhapetvÃ parÃmÃsaæ avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no parÃmÃsÃ.
     1500. Katame dhammÃ parÃmaÂÂhÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ parÃmaÂÂhÃ.
     1501. Katame dhammÃ aparÃmaÂÂhÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ aparÃmaÂÂhÃ.
     1502. Katame dhammÃ parÃmÃsasampayuttÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttacittuppÃdÃ, etth' uppannaæ
parÃmÃsaæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ parÃmÃsasampayuttÃ.
     1503. Katame dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ?
     CattÃro diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatacittuppÃdÃ, dve
domanassasahagatacittuppÃdÃ vicikicchÃsahagato cittuppÃdo
uddhaccasahagato cittuppÃdo catÆsu bhummÅsu kusalaæ
catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca, ime dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ.
ParÃmÃso na vattabbo parÃmÃsasampayutto ti pi parÃmÃsa-
vippayutto ti pi.
     1504. Katame dhammÃ parÃmÃsÃ ceva parÃmaÂÂhÃ ca?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 253]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1513.                 253>%
     So eva parÃmÃso parÃmÃso ceva parÃmaÂÂho ca.
     1505. Katame dhammÃ parÃmaÂÂhÃ ceva no ca parÃ-
mÃsÃ?
     èhapetvÃ parÃmÃsaæ avasesaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu
kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
sabba¤ ca rÆpaæ, ime dhammÃ parÃmaÂÂhÃ ceva no ca
parÃmÃsÃ. AparÃmaÂÂhÃ dhammÃ na vattabbÃ parÃmÃsÃ ceva
parÃmaÂÂhÃ ti pi -- parÃmaÂÂhÃ ceva no ca parÃmÃsÃ ti pi.
     1506. Katame dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ parÃmaÂÂhÃ?
     CattÃro diÂÂhigatavippayuttÃ lobhasahagatacittuppÃdÃ dve
domanassasahagatacittuppÃdÃ vicikicchÃsahagato cittuppÃdo
uddhaccasahagato cittuppÃdo tÅsu bhummÅsu kusalaæ tÅsu
bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤
ca rÆpaæ -- ime dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ parÃmaÂÂhÃ.
     1507. Katame dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ aparÃmaÂÂhÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca, ime dhammÃ parÃmÃsavippayuttÃ aparÃmaÂÂhÃ.
ParÃmÃsÃ ceva parÃmÃsasampayuttÃ ca dhammÃ na vattabbÃ
parÃmÃsavippayuttÃ parÃmaÂÂhÃ ti pi -- parÃmÃsavippayuttÃ
aparÃmaÂÂhÃ ti pi.
     1508. Katame dhammÃ sÃrammaïÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ -- ime dhammÃ
sÃrammaïÃ.
     1509. Katame dhammÃ anÃrammaïÃ?
     RÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ anÃrammaïÃ.
     1510. Katame dhammÃ cittÃ?
     Cakkhuvi¤¤Ãïaæ, sotavi¤¤Ãïaæ, ghÃnavi¤¤Ãïaæ, jivhÃ-
vi¤¤Ãïaæ, kÃyavi¤¤Ãïaæ, manodhÃtu manovi¤¤ÃïadhÃtu --
ime dhammÃ cittÃ.
     1511. Katame dhammÃ no cittÃ?
     {VedanÃkkhandho,}{sa¤¤Ãkkhandho,} saÇkhÃrakkhandho, rÆpa¤
ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no cittÃ.
     1512. Katame dhammÃ cetasika?
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cetasikÃ.
     1513. Katame dhammÃ acetasikÃ?
     Citta¤ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ acetasikÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 254]>#
%<254                      DHAMMA-SA§GA×I 1514.>%
     1514. Katame dhammÃ cittasampayuttÃ?
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cittasampayuttÃ.
     1515. Katame dhammÃ cittavippayuttÃ?
     RÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca, ime dhammÃ cittavippayuttÃ. Cittaæ
na vattabbaæ cittena sampayuttan ti pi cittena vippayut-
tan ti pi.
     1516. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhÃ?
     VedanÃkkandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cittasaæsaÂÂhÃ.
     1517. Katame dhammÃ cittavisaæsaÂÂhÃ?
     RÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ cittavisaæsaÂÂhÃ.
     Cittaæ na vattabbaæ cittena saæsaÂÂhan ti pi cittena
visaæsaÂÂhan ti pi.
     1518. Katame dhammÃ cittasamuÂÂhÃnÃ?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho,
kÃyavi¤¤atti vacÅvi¤¤atti, yaæ vÃ pana¤¤aæ pi atthi rÆpaæ
cittajaæ cittahetukaæ cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpÃyatanaæ saddÃ-
yatanaæ gandhÃyatanaæ rasÃyatanaæ, phoÂÂabbÃyatanaæ,
ÃkÃsadhÃtu, ÃpodhÃtu, rÆpassa lahutÃ, rÆpassa mudutÃ, rÆpassa
kamma¤¤atÃ, rÆpassa upacayo, rÆpassa santati, {kabaÊiÇkÃro}
ÃhÃro -- ime dhammÃ cittasamuÂÂhÃnÃ.
     1519. Katame dhammÃ no cittasamuÂÂhÃnÃ?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ
no cittasamuÂÂhÃnÃ.
     1520. Katame dhammÃ cittasahabhuno?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho
kÃyavi¤¤atti {vacÅvi¤¤atti} -- ime dhammÃ cittasahabhuno.
     1521. Katame dhammÃ no cittasahabhuno?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca rÆpaæ nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no
cittasahabhuno.
     1522. Katame dhammÃ cittÃnuparivattino?
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho,
kÃyavi¤¤atti, vacÅvi¤¤atti -- ime dhammÃ cittÃnuparivattino.
     1523. Katame dhammÃ no cittÃnuparivattino?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ
no cittÃnuparivattino.
     1524. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 255]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1535.                 255>%
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ.
     1525. Katame dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ?
     Citta¤ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no cittasaæ-
saÂÂhasamuÂÂhÃnÃ.
     1526. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasaha-
bhuno?
     VedanÃkkhandho sa¤¤Ãkkhandho saÇkhÃrakkhandho -- ime
dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasahabhuno.
     1527. Katame dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnasaha-
bhuno?
     Citta¤ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no cittasaæ-
saÂÂhasamuÂÂhÃnasahabhuno.
     1528. Katame dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnupari-
vattino?
     VedanÃkkhandho, sa¤¤Ãkkhandho, saÇkhÃrakkhandho --
ime dhammÃ cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnuparivattino.
     1529. Katame dhammÃ no cittasaæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃ-
nuparivattino?
     Citta¤ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no citta-
saæsaÂÂhasamuÂÂhÃnÃnuparivattino.
     1530. Katame dhammÃ ajjhattikÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . manÃyatanaæ -- ime dhammÃ
ajjhattikÃ.
     1531. Katame dhammÃ bÃhirÃ?
     RÆpÃyatanaæ . . . pe . . . dhammÃyatanaæ -- ime dhammÃ
bÃhirÃ.
     1532. Katame dhammÃ upÃdÃ?
     CakkhÃyatanaæ . . . pe . . . kabaÊiÇkÃro ÃhÃro -- ime
dhammÃ upÃdÃ.
     1533. Katame dhammÃ no upÃdÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
vipÃko, tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ cattÃro ca mahÃ-
bhÆtÃ nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no upÃdÃ.
     1534. Katame dhammÃ upÃdiïïÃ?
     TÅsu bhummÅsu vipÃko ya¤ ca rÆpaæ kammassa katattÃ --
ime dhammÃ upÃdiïïÃ.
     1535. Katame dhammÃ anupÃdiïïÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 256]>#
%<256                      DHAMMA-SA§GA×I 1535.>%
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ, ya¤ ca rÆpaæ na kammassa katattÃ, cattÃro maggÃ
apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ anupÃdiïïÃ.
     1536. Katame dhammÃ upÃdÃnÃ?
     CattÃri upÃdÃnÃni, kÃmupÃdÃnaæ diÂÂhupÃdÃnaæ sÅlabba-
tupÃdÃnaæ attavÃdupÃdÃnaæ -- kÃmupÃdÃnaæ aÂÂhasu lobha-
sahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, diÂÂhupÃdÃna¤ ca sÅlabba-
tupÃdÃna¤ ca attavÃdupÃdÃna¤ ca catÆsu diÂÂhigatasampa-
yuttesu cittuppÃdesu uppajjanti -- ime dhammÃ upÃdÃnÃ.
     1537. Katame dhammÃ no upÃdÃnÃ?
     èhapetvÃ upÃdÃne avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no upÃdÃnÃ.
     1538. Katame dhammÃ upÃdÃniyÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ upÃdÃniyÃ.
     1539. Katame dhammÃ anupÃdÃniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ anupÃdÃniyÃ.
     1540. Katame dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttÃ lobhasahagatacittuppÃdÃ, cat-
tÃro diÂÂhigatavippayuttÃ {lobhasahagatacittuppÃdÃ,} etth' uppan-
naæ lobhaæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ.
     1541. Katame dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ?
     CatÆsu diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppÃdesu
uppanno lobho dve domanassasahagatacittuppÃdÃ vicikicchÃ-
sahagato cittuppÃdo uddhaccasahagato cittuppÃdo catÆsu
bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu
kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ upÃdÃ-
navippayuttÃ.
     1542. Katame dhammÃ upÃdÃnÃ ceva upÃdÃniyÃ ca?
     TÃneva upÃdÃnÃni upÃdÃnÃ ceva upÃdÃniyÃ ca.
     1543. Katame dhammÃ upÃdÃniyÃ ceva no ca upÃdÃnÃ?
     èhapetvÃ upÃdÃne avasesaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu
kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃ-
kataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ upÃdÃniyÃ ceva no ca
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 257]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1549.                 257>%
upÃdÃnÃ. AnupÃdÃniyÃ dhammÃ na vattabbÃ upÃdÃnÃ ceva
upÃdÃniyÃ ti pi -- upÃdÃniyÃ ceva no ca upÃdÃnÃ ti pi.
     1544. Katame dhammÃ upÃdÃnÃ ceva upÃdÃnasampa-
yuttÃ ca?
     Yattha diÂÂhi ca lobho ca ekato uppajjanti -- ime dhammÃ
upÃdÃnÃ ceva upÃdÃnasampayuttÃ ca.
     1545. Katame dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ ceva no ca
upÃdÃnÃ?
     AÂÂha lobhasahagatacittuppÃdÃ -- etth' uppanne upÃdÃne
ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ upÃdÃnasampayuttÃ ceva no ca
upÃdÃnÃ.
     UpÃdÃnavippayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ upÃdÃnÃ ceva
upÃdÃnasampayuttÃ ti pi -- upÃdÃnasampayuttÃ ceva no ca
upÃdÃnÃ ti pi.
     1546. Katame dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ upÃdÃniyÃ?
     CatÆsu diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppÃdesu
uppanno lobho dve domanassasahagatÃ cittuppÃdÃ vici-
kicchÃsahagato cittuppÃdo uddhaccasahagato cittuppÃdo tÅsu
bhummÅsu kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu
kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ upÃdÃna-
vippayuttÃ upÃdÃniyÃ.
     1547. Katame dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ anupÃdÃniyÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri sÃma¤¤aphalÃni
nibÃna¤ ca -- ime dhammÃ upÃdÃnavippayuttÃ anupÃdÃniyÃ.
UpÃdÃnasampayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ upÃdÃnavippayuttÃ
upÃdÃniyÃ ti pi -- upÃdÃnavippayuttÃ anupÃdÃniyÃ ti pi.
     1548. Katame dhammÃ kilesÃ?
     Dasa kilesavatthÆni, lobho, doso, moho, mÃno,diÂÂhi,
vicikicchÃ, thÅnaæ, uddhaccaæ, ahirikaæ, anottappaæ.
Lobho aÂÂhasu lobhasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, doso
dvÅsu domanassasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, moho
sabbÃkusalesu uppajjati, mÃno catÆsu diÂÂhigatavippayutta-
lobhasahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, diÂÂhi catÆsu diÂÂhi-
gatasampayuttesu cittuppÃdesu uppajjati, vicikicchÃ vicikicchÃ-
sahagatesu cittuppÃdesu uppajjati, thÅnaæ sasaÇkhÃrike
akusale uppajjati, uddhacca¤ ca ahirika¤ ca anottappa¤ ca
sabbÃkusalesu uppajjanti -- ime dhammÃ kilesÃ.
     1549. Katame dhammÃ no kilesÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 258]>#
%<258                    DHAMMA-SA§GA×I 1549.>%
     èhapetvÃ kilese avasesaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu
kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃ-
kataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ no kilesÃ.
     1550. Katame dhammÃ saÇkilesikÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ saÇkilesikÃ.
     1551. Katame dhammÃ asaÇkilesikÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ asaÇkilesikÃ.
     1552. Katame dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ?
     DvÃdasa akusalacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ.
     1553. Katame dhammÃ asaÇkiliÂÂhÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ asaÇkiliÂÂhÃ.
     1554. Katame dhammÃ kilesasampayuttÃ?
     DvÃdasa akusalacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ kilesasampa-
yuttÃ.
     1555. Katame dhammÃ kilesavippayuttÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ kilesavippayuttÃ.
     1556. Katame dhammÃ kilesÃ ceya saÇkilesikÃ ca?
     Teva kilesÃ kilesÃ ceva saÇkilesikÃ ca.
     1557. Katame dhammÃ saÇkilesikÃ ceva no ca kilesÃ?
     èhapetvÃ kilese avasesaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu kusalaæ
tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤
ca rÆpaæ -- ime dhammÃ saÇkilesikÃ ceva no ca kilesÃ.
AsaÇkilesikÃ dhammÃ na vattabbÃ -- kilesÃ ceva saÇkilesikÃ
ti pi -- saÇkilesikÃ ceva no ca kilesÃ ti pi.
     1558. Katame dhammÃ kilesÃ ceva saÇkiliÂÂhÃ ca?
     Teva kilesÃ kilesÃ ceva saÇkiliÂÂhÃ ca.
     1559. Katame dhammÃ saÇkiliÂÂhÃ ceva no ca kilesÃ?
     èhapetvÃ kilese avasesaæ akusalaæ -- ime dhammÃ saÇki-
liÂÂhÃ ceva no ca kilesÃ. AsaÇkiliÂÂhÃ dhammÃ na vattabbÃ
kilesÃ ceva saÇkiliÂÂhÃ ti pi, saÇkiliÂÂhÃ ceva no ca kilesÃ
ti pi.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 259]>#
%<                          DHAMMA-SA§GANI 1567.                 259>%
     1560. Katame dhammÃ kilesÃ ceva kilesasampayuttÃ ca?
     Yattha dve tayo kilesÃ ekato uppajjanti -- ime dhammÃ
kilesÃ ceva kilesasampayuttÃ ca.
     1561. Katame dhammÃ kilesasampayuttÃ ceva no ca kilesÃ?
     èhapetvÃ kilese avasesaæ akusalaæ -- ime dhammÃ kilesa-
sampayuttÃ ceva no ca kilesÃ. KilesavippayuttÃ dhammÃ na
vattabbÃ kilesÃ ceva kilesasampayuttÃ ti pi -- kilesasampa-
yuttÃ ceva no ca kilesÃ ti pi.
     1562. Katame dhammÃ kilesavippayuttÃ saÇkilesikÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ
kilesavippayuttÃ saÇkilesikÃ.
     1563. Katame dhammÃ kilesavippayuttÃ asaÇkilesikÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ kilesavippayuttÃ asaÇkilesikÃ.
     KilesasampayuttÃ dhammÃ na vattabbÃ kilesavippayuttÃ
saÇkilesikÃ ti pi, kilesavippayuttÃ asaÇkilesikÃ ti pi.
     1564. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttÃ vicikicchÃsahagatÃ cittup-
pÃdÃ, ime dhammÃ dassanena pahÃtabbÃ, cattÃro diÂÂhigata-
vippayuttÃ lobhasahagatÃ cittuppÃdÃ, dve domanassasahagatÃ
cittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ dassanena pahÃtabbÃ, siyÃ na
dassanena pahÃtabbÃ.
     1565. Katame dhammÃ na dassanena pahÃtabbÃ?
     Uddhaccasahagato cittuppÃdo catÆsu bhummÅsu kusalaæ
catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ
rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ na dassanena pahÃtabbÃ.
     1566. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbÃ?
     Uddhaccasahagato cittuppÃdo -- ime dhammÃ bhÃvanÃya
pahÃtabbÃ.
     CattÃro diÂÂhigatavippayuttÃ lobhasahagatÃ cittuppÃdÃ, dve
domanassasahagatÃ cittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ bhÃvanÃya
pahÃtabbÃ, siyÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ.
     1567. Katame dhammÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttÃ cittuppÃdÃ, vicikicchÃsaha-
gato cittuppÃdo catÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu
vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca
--ime dhammÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 260]>#
%<260                      DHAMMA-SA§GA×I 1568.>%
     1568. Katame dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttÃ cittuppÃdÃ vicikicchÃsaha-
gato cittuppÃdo, etth' uppannaæ mohaæ ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ dassanena pahÃtabbahetukÃ.
     CattÃro diÂÂhigatavippayuttÃ lobhasahagatÃ cittuppÃdÃ
dve domanassasahagatacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ dassa-
nena pahÃtabbahetukÃ, siyÃ na dassanena pahÃtabbahetukÃ.
     1569. Katame dhammÃ na dassanena pahÃtabbahetukÃ?
     VicikicchÃsahagato moho uddhaccasahagato cittuppÃdo
catÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ na dassanena pahÃtabbahetukÃ.
     1570. Katame dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ?
     Uddhaccasahagato cittuppÃdo etth' uppannaæ mohaæ Âha-
petvÃ -- ime dhammÃ bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ. CattÃro
diÂÂhigatavippayuttÃ lobhasahagatacittuppÃdÃ dve domanassa-
sahagatÃ cittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ bhÃvanÃya pahÃtabba-
hetukÃ, siyÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ.
     1571. Katame dhammÃ na bhÃvanÃya pahÃtabbahetukÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttÃ cittuppÃdÃ vicikicchÃsaha-
gato cittuppÃdo uddhaccasahagato moho catÆsu bhummÅsu
kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu kiriyÃ-
vyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ na bhÃvanÃya
pahÃtabbahetukÃ.
     1572. Katame dhammÃ savitakkÃ?
     KÃmÃvacarakusalaæ akusalaæ kÃmÃvacarassa kusalassa
vipÃkato ekÃdasa cittuppÃdÃ akusalassa vipÃkato dve, kiriyato
ekÃdasa, rÆpÃvacarapaÂhamaæ jhÃnaæ kusalato ca vipÃkato
ca kiriyato ca, lokuttarapaÂhamaæ jhÃnaæ kusalato ca vipÃ-
kato ca, etth' uppannaæ vitakkaæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ
savitakkÃ.
     1573. Katame dhammÃ avitakkÃ?
     Dve pa¤ca vi¤¤ÃïÃni rÆpÃvacaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato
ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato ca
vipÃkato ca kiriyato ca lokuttaratikacatukkajjhÃnÃ kusalato
ca vipÃkato ca vitakko ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ
avitakkÃ.
     1574. Katame dhammÃ savicÃrÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 261]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1579.                 261>%
     KÃmÃvacarakusalaæ akusalaæ kÃmÃvacarakusalassa vipÃ-
kato ekÃdasa cittuppÃdÃ akusalassa vipÃkato dve, kiriyato
ekÃdasa, rÆpÃvacaraekakadukajjhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca,
kiriyato ca, lokuttaraekakadukajhÃnÃ kusalato ca vipÃkato
ca, etth' uppannaæ vicÃraæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ savi-
cÃrÃ.
     1575. Katame dhammÃ avicÃrÃ?
     Dve pa¤ca vi¤¤ÃïÃni rÆpÃvacaratikatikajhÃnÃ kusalato ca
vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato ca vipÃkato
ca kiriyato ca, lokuttaratikatikajhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca
vicÃro ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ avicÃrÃ.
     1576. Katame dhammÃ sappÅtikÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatÃ cittuppÃdÃ
akusalato cattÃro, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato pa¤ca,
kiriyato pa¤ca, rÆpÃvacaradukatikajhÃnÃ kusalato ca vipÃ-
kato ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajhÃnÃ kusalato ca
vipÃkato ca, etth' uppannaæ pÅtim ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ
sappÅtikÃ.
     1577. Katame dhammÃ appÅtikÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro upekkhÃsahagatÃ cittuppÃdÃ,
akusalÃ aÂÂha, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato ekÃdasa, akusa-
lassa vipÃkato satta, kiriyato cha, rÆpÃvacaradukadukajhÃnÃ
kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato
ca vipÃkato ca kiriyato ca lokuttaradukadukajhÃnÃ kusalato
ca vipÃkato ca, pÅti ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ
appÅtikÃ.
     1578. Katame dhammÃ pÅtisahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatÃ cittup-
pÃdÃ, akusalato cattÃro, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato pa¤ca,
kiriyato pa¤ca, rÆpÃvacaradukatikajhÃnÃ kusalato ca vipÃkato
ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca,
etth' uppannaæ pÅtiæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ pÅtisahÃ-
gatÃ.
     1579. Katame dhammÃ na pÅtisahagatÃ?
     kÃmÃvacarakusalato cattÃro upekkhÃsahagatacittuppÃdÃ
akusalato aÂÂha kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato ekÃdasa, aku-
salassa vipÃkato satta, kiriyato cha, rÆpÃvacaradukadukajhÃnÃ
kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 262]>#
%<262                     DHAMMA-SA§GA×I 1579.>%
ca vipÃkato ca kiriyato ca, lokuttaradukadukajhÃnÃ kusalato
ca vipÃkato ca, pÅti ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ
na pÅtisahagatÃ.
     1580. Katame dhammÃ sukhasahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatacittuppÃdÃ,
akusalato cattÃro, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato cha, kiriyato
pa¤ca, rÆpÃvacaratikacatukkajhÃnÃ kusalato ca vipakato
ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajhÃnÃ kusalato ca vipÃ-
kato ca, etth' uppannaæ sukhaæ ÂhapetvÃ -- ime dhammÃ
sukhasahagatÃ.
     1581. Katame dhammÃ na sukhasahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro upekkhÃsahagatÃ cittuppÃdÃ,
akusalato aÂÂha, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato dasa, aku-
salassa vipÃkato satta, kiriyato cha, rÆpÃvacaracatutthaæ
jhÃnaæ kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ
kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, lokuttaracatutthaæ
jhÃnaæ kusalato ca vipÃkato ca, sukha¤ ca rÆpa¤ ca nibbana¤
ca -- ime dhammÃ na sukhasahagatÃ.
     1582. Katame dhammÃ upekkhÃsahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro, upekkhÃsahagatacittuppÃdÃ,
akusalato cha, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato dasa, akusalassa
vipÃkato cha, kiriyato cha, rÆpÃvacaracatutthaæ jhÃnaæ
kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, cattÃro ÃruppÃ kusalato ca
vipÃkato ca kiriyato ca, lokuttaracatutthaæ jhÃnaæ kusalato
ca vipÃkato ca, etth' uppannaæ upekkhaæ ÂhapetvÃ -- ime
dhammÃ upekkhÃsahagatÃ.
     1583. Katame dhammÃ na upekkhÃsahagatÃ?
     KÃmÃvacarakusalato cattÃro somanassasahagatacittuppÃdÃ,
akusalato cha, kÃmÃvacarakusalassa vipÃkato cha, akusalassa
vipÃkato eko, kiriyato pa¤ca, rÆpÃvacaratikacatukkajhÃnÃ
kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukka-
jhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca upekkhÃ ca rÆpa¤ ca nibbÃna¤
ca -- ime dhammÃ na upekkhÃsahagatÃ.
     1584. Katame dhammÃ kÃmÃvacarÃ?
     Kusalaæ akusalaæ sabbo kÃmÃvacarassa vipÃko kÃmÃva-
carakiriyÃvyÃkataæ -- sabba¤ ca rÆpaæ -- ime dhammÃ kÃmÃ-
vacarÃ.
     1585. Katame dhammÃ na kÃmÃvacarÃ?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 263]>#
%<                          DHAMMA-SA§GA×I 1596.                 263>%
     RÆpÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ na
kÃmÃvacarÃ.
     1586. Katame dhammÃ rÆpÃvacarÃ?
     RÆpÃvacaracatukkapa¤cakajhÃnÃ kusalato ca vipÃkato ca
kiriyato ca -- ime dhammÃ rÆpÃvacarÃ.
     1587. Katame dhammÃ na rÆpÃvacarÃ?
     KÃmÃvacarÃ arÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ na
rÆpÃvacarÃ.
     1588. Katame dhammÃ arÆpÃvacarÃ?
     CattÃro ÃruppÃ kusalato ca vipÃkato ca kiriyato ca -- ime
dhammÃ arÆpÃvacarÃ.
     1589. Katame dhammÃ na arÆpÃvacarÃ?
     KÃmÃvacarÃ rÆpÃvacarÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ na
arÆpÃvacarÃ.
     1590. Katame dhammÃ pariyÃpannÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃkato
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ pariyÃpannÃ.
     1591. Katame dhammÃ apariyÃpannÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ apariyÃpannÃ.
     1592. Katame dhammÃ niyyÃnikÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ niyyÃnikÃ.
     1593. Katame dhammÃ aniyyÃnikÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ aniyyÃnikÃ.
     1594. Katame dhammÃ niyatÃ?
     CattÃro diÂÂhigatasampayuttacittuppÃdÃ dve domanassa-
sahagatacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ siyÃ niyatÃ, siyÃ aniyatÃ,
cattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- ime dhammÃ niyatÃ.
     1595. Katame dhammÃ aniyatÃ?
     CattÃro diÂÂhigatavippayuttalobhasahagatacittuppÃdÃ vici-
kicchÃsahagato cittuppÃdo uddhaccasahagato cittuppÃdo tÅsu
bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu bhummÅsu
kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ aniyatÃ.
     1596. Katame dhammÃ sa-uttarÃ?
     TÅsu bhummÅsu kusalaæ akusalaæ tÅsu bhummÅsu vipÃko
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 264]>#
%<264                     DHAMMA-SA§GA×I 1596.>%
tÅsu bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ sabba¤ ca rÆpaæ -- ime
dhammÃ sa-uttarÃ.
     1597. Katame dhammÃ anuttarÃ?
     CattÃro maggÃ apariyÃpannÃ -- cattÃri ca jhÃnabalÃni ca
nibbÃna¤ ca -- ime dhammÃ anuttarÃ.
     1598. Katame dhammÃ saraïÃ?
     DvÃdasa akusalacittuppÃdÃ -- ime dhammÃ saraïÃ.
     1599. Katame dhammÃ asaraïÃ?
     CatÆsu bhummÅsu kusalaæ catÆsu bhummÅsu vipÃko tÅsu
bhummÅsu kiriyÃvyÃkataæ rÆpa¤ ca nibbÃna¤ ca -- ime
dhammÃ asaraïÃ.
                  {DhammasaÇgaïippakaranÅ} samattÃ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\