Dhammasangani
Based on the edition by Edward Müller, London : Pali Text Society 1885.
(Reprinted 1978)


Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 14.05.2016]


NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.


ADDITIONAL NOTE
Corrections in braces were already inserted in the original Dhammakaya file.


ANNOTATED VERSION IN PTS LAYOUT


#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
*<...>* = SUPERSCRIPT
\<...>\ = REDLINE


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235
vocalic L               ì             236
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________





Dhammasaïgaõã

#<[page 001]>#
%<                                 1>%
                           DHAMMA-SAðGAöI.
           Namo tassa Bhagavato Arahato Sammàsambuddhassa.
                              {MâTIKâ.}
          Kusalà dhammà, akusalà dhammà,avyàkatà dhammà.
     Sukhàya vedanàya sampayuttà dhammà, dukkhàya veda-
nàya sampayuttà dhammà, adukkham-asukhàya vedanàya
sampayuttà dhammà.
     Vipàkà dhammà, vipàkadhammadhammà, nevavipàka-na-
vipàkadhammadhammà.
     Upàdiõõupàdàniyà dhammà, anupàdiõõupàdàniyà dhammà,
anupàdiõõa-anupàdàniyà dhammà.
     Saïkiliññha-saïkilesikà dhammà, {asaïkiliññhasaïkilesikà}
dhammà, asaïkiliññha-asaïkilesikà dhammà.
     Savitakka-savicàrà dhammà, avitakka-vicàramattà dhammà,
avitakka-avicàrà dhammà.
     Pãti-sahagatà dhammà, sukha-sahagatà dhammà, upekkhà-
sahagatà dhammà.
     Dassanena pahàtabbà dhammà, bhàvanàya pahàtabbà
dhammà, neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà dhammà.
     Dassanena pahàtabba-hetukà dhammà, bhàvanàya pahà-
tabba-hetukà dhammà, neva dassanena na bhàvanàya pahà-
tabba-hetukà dhammà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 002]>#
%<2                      DHAMMA-SAðGAöI.>%
     âcaya-gàmino dhammà, apacaya-gàmino dhammà, nevà-
cayagàmino na apacayagàmino dhammà.
     Sekkhà dhammà, asekkhà dhammà, neva sekkhà nàsekkhà
dhammà.
     Parittà dhammà, mahaggatà dhammà, appamàõà dhammà.
     Parittàrammaõà dhammà, mahaggatàrammaõà dhammà,
appamàõàrammaõà dhammà.
     Hãnà dhammà, majjhimà dhammà, {paõãtà} dhammà.
     Micchattaniyatà dhammà, sampattaniyatà dhammà, ani-
yatà dhammà.
     Maggàrammaõà dhammà, maggahetukà dhammà, maggà-
dhipatino dhammà.
     Uppannà dhammà, anuppannà dhammà, {uppàdino} dhammà.
     Atãtà dhammà, anàgatà dhammà, paccuppannà dhammà.
     Atãtàrammaõà dhammà, anàgatàrammaõà dhammà, paccu-
ppannàrammaõà dhammà.
     Ajjhattà dhammà, bahiddhà dhammà, ajjhatta-bahiddhà
dhammà.
     Ajjhattàrammaõà dhammà, bahiddhàrammaõà dhammà,
ajjhatta-bahiddhàrammaõà dhammà.
     Sanidassana-sappañighà dhammà, anidassana-sappañighà
dhammà, anidassana-appañighà dhammà.
                         Tikaü niññhitaü
     Hetå dhammà, na hetå dhammà.
     Sahetukà dhammà, ahetukà dhammà.
     Hetu-sampayuttà dhammà, hetu-vippayuttà dhammà.
     Hetu c' eva dhammà, sahetukà ca, sahetukà c' eva dhammà
na ca hetå.
     Hetå c' eva dhammà hetu-sampayuttà ca, hetu-sampayuttà
c' eva dhammà na ca hetå.
     No hetå kho pana dhammà sahetukà pi ahetukà pi.
                         Hetu-gocchakaü.
     Sappaccayà dhammà, appaccayà dhammà.
     Saïkhatà dhamma, asaïkhatà dhammà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 003]>#
%<                            MâTIKâ.                     3>%
     Sanidassanà dhammà, anidassanà dhammà.
     Sappañighà dhammà, appañighà dhammà.
     Råpino dhammà, aråpino {dhammà}.
     Lokiyà dhammà, lokuttarà dhammà.
     Kenaci vi¤¤eyyà dhammà, kenaci na vi¤¤eyyà dhammà.
                        Cåëantara-dukaü.
     âsavà dhammà, no àsavà dhammà.
     Sàsavà dhammà, anàsavà dhammà.
     {âsava-sampayuttà} {dhammà}, àsava-vippayuttà dhammà.
     âsavà c' eva dhammà sàsavà ca, sàsavà c' eva dhammà no
ca àsavà.
     âsavà c' eva dhammà àsava-sampayuttà ca àsava-sampa-
yuttà c' eva dhammà no ca àsavà.
     âsava-vippayuttà kho pana dhammà sàsavàpi anàsavàpi.
                        âsava-gocchakaü.
     Sa¤¤ojanà dhammà, no sa¤¤ojanà dhammà.
     Sa¤¤ojaniyà dhammà, asa¤¤ojaniyà dhammà.
     {Sa¤¤ojanasampayuttà} dhammà, sa¤¤ojana-vippayuttà
dhammà.
     Sa¤¤ojanà c' eva dhammà sa¤¤ojaniyà ca, sa¤¤ojaniyà c' eva
dhammà no ca sa¤¤ojanà.
     Sa¤¤ojanà c' eva dhammà sa¤¤ojana-sampayuttà ca, sतo-
jana-sampayuttà c' eva dhammà no ca sa¤¤ojanà.
     Sa¤¤ojana-vippayuttà kho pana dhammà sa¤¤ojaniyà pi
asa¤¤ojaniyà pi.
                      Sa¤¤ojana-goacchakaü.
     Ganthà dhammà, no ganthà dhammà.
     Ganthaniyà dhammà, aganthaniyà-dhammà.
     {Gantha-sampayuttà} dhammà, gantha-vippayuttà dhammà.
     Ganthà c' eva dhammà ganthaniyà ca, ganthaniyà c' eva
dhammà no ca ganthà.
     Ganthà c' eva dhammà gantha-sampayuttà ca, gantha-sam-
payuttà c' eva dhammà no ca ganthà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 004]>#
%<4                      DHAMMA-SAðGAöI.>%
     Gantha-vippayuttà kho pana dhammà ganthaniyà pi
aganthaniyà pi.
                        Gantha-gocchakaü.
     Oghà dhammà, no oghà dhammà.
     Oghaniyà dhammà, anoghaniyà dhammà.
     {Ogha-sampayuttà} dhammà, ogha-vippayuttà dhammà.
     Oghà c' eva dhammà oghaniyà ca, oghaniyà c' eva dhammà
no ca oghà.
     Oghà c' eva dhammà ogha-sampayuttà ca, ogha-sampayuttà
c' eva dhammà no ca oghà.
     Ogha-vippayuttà kho pana dhammà oghaniyà pi anogha-
niyà pi.
                         Ogha-gocchakaü.
     Yogà dhammà, no yogà dhammà.
     Yoganiyà dhammà, ayoganiyà dhammà
     Yoga-sampayuttà dhammà, yoga-vippayuttà dhammà.
     Yogà c' eva dhammà yoganiyà ca, yoganiyà c' eva dhammà
no ca yogà.
     Yogà c' eva dhammà yoga-sampayuttà ca, {yoga-sampayuttà}
c' eva dhammà no ca yogà.
     Yoga-vippayuttà kho pana dhammà yoganiyà pi ayoga-
niyà pi.
                         Yoga-gocchakaü.
     Nãvaraõà dhammà, no nãvaraõà dhammà.
     Nãvaraõãyà dhammà, anãvaraõãyà dhammà
     Nãvaraõa-sampayuttà dhammà, nãvaraõa-vippayuttà
dhammà.
     Nãvaraõà c' eva dhammà nãvaraõãyà ca, nãvaraõãyà c' eva
dhammà no ca nãvaraõà.
     Nãvaraõa-vippayuttà kho pana dhammà nãvaraõãyà pi
anãvaraõãyà pi.
                       Nãvaraõa-gocchakaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 005]>#
%<                            MâTIKâ.                    5>%
     Paràmàsà dhammà, no paràmàsà dhammà.
     Paràmaññhà dhammà, aparàmaññhà dhammà.
     Paràmàsa-sampayuttà dhammà paràmàsa-vippayuttà
dhammà.
     Paràmàsà c' eva dhammà paràmaññhà ca, paràmaññhà c' eva
dhammà no ca paràmàsà.
     Paràmàsa-vippayuttà kho pana dhammà paràmaññhà pi
aparàmaññhà pi.
                       Paràmàsa-gocchakaü.
     Sàrammaõà dhammà, anàrammaõà dhammà.
     Città dhammà, no città dhammà.
     Cetasikà dhammà, acetasikà dhammà.
     {Citta-sampayuttà} dhammà, citta-vippayuttà dhammà.
     Citta-saüsaññhà dhammà, citta-visaüsaññhà dhammà.
     Citta-samuññhànà dhammà, no citta-samuññhànà dhammà.
     Citta-sahabhuno dhammà, no citta-sahabhuno dhammà.
     Cittànuparivattino dhammà, no cittànuparivattino dhammà.
     Citta-saüsaññhà-samuññhànà dhammà, no citta-saüsaññha-
samuññhànà dhammà.
     Citta-saüsaññha-samuññhàna-sahabhuno dhammà, no citta-
saüsaññha-samuññhàna-sahabhuno dhammà.
     Citta-saüsaññhà-samuññhànànuparivattino dhammà, no citta-
saüsaññha-samuññhànànuparivattino dhammà.
     Ajjhattikà dhammà, bàhirà dhammà.
     Upàdà dhammà, no upàdà dhammà.
     Upàdiõõà dhammà, anupàdiõõà dhammà.
                        Mahantara-dukaü.
     Upàdànà dhammà, no upàdànà dhammà.
     Upàdàniyà dhammà, anupàdàniyà dhammà.
     {Upàdàna-sampayuttà} dhammà, upàdàna-vippayuttà dhammà
     Upàdànà c' eva dhammà upàdàniyà ca, upàdàniyà c' eva
dhammà no ca upàdànà.
     Upàdànà c' eva dhammà upàdàna-sampayuttà ca, upàdàna-
sampayuttà c' eva dhammà no ca upàdànà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 006]>#
%<6                      DHAMMA-SAðGAöI.>%
     Upàdàna-vippayuttà kho pana dhammà upàdàniyà pi anu-
pàdàniyà pi.
                       Upàdàna-gocchakaü.
     Kilesà dhammà, no kilesà dhammà.
     Saïkilesikà dhammà, asaïkilesika dhammà.
     Saïkiliññhà dhammà, asaïkiliññhà dhammà.
     Kilesa-sampayuttà dhammà, kilesa-vippayuttà dhammà.
     Kilesà c' eva dhammà saïkilesikà ca, saïkilesikà c' eva
dhammà no ca kilesà.
     Kilesà c' eva dhammà saïkiliññhà ca, saïkiliññhà c' eva
dhammà no ca kilesà.
     Kilesà c' eva dhammà {kilesa-sampayuttà} ca, kilesa-sampa-
yuttà c' eva dhammà no ca kilesà.
     Kilesa-vippayuttà kho pana dhammà saïkilesikà pi asaïki-
lesikà pi.
                        Kilesa-gocchakaü.
     Dassanena pahàtabbà dhammà, na dassanena pahàtabbà
dhammà.
     Bhàvanàya pahàtabbà dhammà, na bhàvanàya pahàtabbà
dhammà.
     Dassanena pahàtabba-hatukà dhammà, na dassanena pahà-
tabba-hetukà dhammà.
     Bhàvanàya pahàtabba-hetukà dhammà, na bhàvanàya
pahàtabba-hetukà dhammà.
     Savitakkà dhammà, avitakkà dhammà.
     Savicàrà dhammà, avicàrà dhammà.
     Sappãtikà dhammà, appãtikà dhammà.
     Pãtã-sahagatà dhammà, na pãti-sahagatà dhammà.
     Sukha-sahagatà dhammà, na sukha-sahagatà dhammà.
     Upekkhà-sahagatà dhammà, na upekkhà-sahagatà dhammà.
     Kàmàvacarà dhammà, na kàmàvacarà dhammà.
     Råpàvacarà dhammà, na råpàvacarà dhammà.
     Aråpàvacarà dhammà, na aråpàvacarà dhammà.
     Pariyàpannà dhammà, apariyàpannà dhammà.
     Niyyànikà dhammà, aniyyànikà dhammà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 007]>#
%<                            MâTIKâ                     7>%
     Niyatà dhammà, aniyatà dhammà.
     Sa-uttarà dhammà, anuttarà dhammà.
     Saraõà dhammà, asaraõà dhammà.
                          Piññhi-dukaü.
                       Abhidhamma-màtikà.
     Vijjàbhàgino dhammà, avijjàbhàgino dhammà.
     Vijjåpama dhammà, vajiråpamà dhammà.
     Bàlà dhammà, paõóità dhammà.
     Kaõhà dhammà, sukkà dhammà.
     Tapanãyà dhammà, atapanãyà dhammà.
     Adhivacanà dhammà, adhivacanapathà dhammà.
     Nirutti dhammà, niruttipathà dhammà.
     Pa¤¤atti dhammà, pa¤¤attipathà dhammà.
     Nàma¤ ca råpa¤ ca.
     Avijjà ca bhavataõhà ca.
     Bhavadiññhi ca vibhavadiññhi ca.
     Sassatadiññhi ca ucchedadiññhi ca.
     Antavàdiññhi ca anantavàdiññhi ca.
     Pubbantànudiññhi ca aparantànudiññhi ca.
     Ahirika¤ ca anottappa¤ ca.
     Hiri ca ottappa¤ ca.
     Dovacassatà ca pàpamittatà ca.
     Sovacassatà ca kalyàõamittatà ca.
     âpatti-kusalatà ca àpatti-vuññhàna-kusalatà ca.
     Samàpatti-kusalatà ca samàpatti-vuññhàna-kusalatà ca.
     Dhàtu-kusalatà ca manasikàra-kusalatà ca.
     âyatana-kusalatà ca pañiccasamuppàda-kusalatà ca.
     òhàna-kusalatà ca aññhàna-kusalatà ca.
     Ajjavo ca maddavo ca.
     {Khantã} ca soracca¤ ca.
     Sàkhalya¤ ca pañisanthàro ca.
     Indriyesu agutta-dvàratà ca bhojane amatta¤¤utà ca.
     Indriyesu gutta-dvàratà ca, bhojane matta¤¤utà ca.
     Muññhasacca¤ ca, asampaja¤¤a¤ ca.
     Sati ca sampaja¤¤a¤ ca.
     Pañisaïkhàna-bala¤ ca bhàvanà-bala¤ ca.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 008]>#
%<8                      DHAMMA-SAðGAöI.>%
     Samatho ca vipassanà ca.
     Samatha-nimitta¤ ca paggàha-nimitta¤ ca.
     Paggàho ca avikkhepo ca.
     Sãlavipatti ca diññhivipatti ca.
     Sãlasampadà ca diññhisampadà ca.
     Sãlavisuddhi ca diññhivisuddhi ca.
     Diññhi-visuddhi kho pana yathà diññhissa ca padhànaü.
     Saüvego ca saüvejaniyesu ñhànesu saüviggassa ca yoniso
padhànaü.
     Asantuññhità ca kusalesu dhammesu, appañivànità ca padhà-
nasmiü.
     Vijjà ca vimutti ca.
     Khaye ¤àõaü anuppàde ¤àõan ti.
                        Suttanta-màtikà.
                        MâTIKâ NIòòHITâ.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 009]>#
%<                               9>%
     1. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittam uppannaü
hoti, somanassasahagataü {¤àõasampayuttaü} råpàrammaõaü
và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü
và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü
và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti,
sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti,vitakko hoti,vicàro hoti,
pãti hoti, sukhaü hoti, cittass' ekaggatà hoti,saddhindriyaü
hoti, viriyindriyaü hoti,satindriyaü hoti,samàdhindriyaü
hoti, pa¤¤indriyaü hoti,manindriyaü hoti,somanassindri-
yaü hoti, jãvitindriyaü hoti,sammàdiññhi hoti,sammàsaï-
kappo hoti, sammàvàyàmo hoti,sammàsati hoti,sammàsa-
màdhi hoti, saddhàbalaü hoti,viriyabalaü hoti,satibalaü
hoti, samàdhibalaü hoti,pa¤¤àbalaü hoti,hiribalaü hoti,
ottappabalaü hoti, alobho hoti,adoso hoti,amoho hoti,ana-
bhijjhà hoti, avyàpàdo hoti,sammàdiññhi hoti,hiri hoti,
ottappam hoti, kàyapassaddhi hoti,cittapassaddhi hoti,
kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti,kàyamudutà hoti,citta-
mudutà hoti, kàyakamma¤¤atà hoti,cittakamma¤¤atà hoti,
kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà hoti,
cittujjukatà hoti, sati hoti,sampaja¤¤aü hoti,samatho hoti,
vipassanà hoti, paggàho hoti,avikkhepo hoti,ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi {pañiccasamuppannà} aråpino
dhammà -- ime dhammà kusalà.
     2.\<*<1>*>\ Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà {samphusanà} {samphusi-
tattaü} -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     3. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu\<*<2>*>\ samphassa-
jaü cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü
\<--------------------------------------------------------------------------
1 All the following questions are repeated below, 282 and foll.,
     but the answers occasionally differ.
2 See 63, 65.
>\

#<[page 010]>#
%<10                    DHAMMA-SAðGAöI 4.>%
sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà
-- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     4. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu {samphassajà}
sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à
hoti.
     5. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
cetanà saücetanà saücetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye
cetanà hoti.
     6. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤ànaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye cittaü hoti.
     7. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà-
vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo -- ayaü tas-
miü samaye vitakko hoti.
     8. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa
anusandhanatà anupekkhanatà -- ayaü tasmiü samaye vicàro
hoti.
     9. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?
     Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà
hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa -- ayaü
tasmiü samaye pãti hoti.
     10. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassa-
jà sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.
     11. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye cittass' eka-
ggatà hoti.
     12. Katamaü tasmim samaye saddhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 011]>#
%<                      DHAMMA-SAðGAöI 19.                   11>%
sàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü -- idaü tasmiü sa-
maye saddhindriyaü hoti.
     13. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo
parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti
asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà
dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sam-
màvàyàmo -- idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.
     14. Katamaü tasmiü samaye satindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsati -- idaü tasmiü samaye satindriyaü hoti.
     15. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi -- idaü tasmiü samaye samàdhindri-
yaü hoti.
     16. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõói-
ccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à
pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pannàpàsàdo pa¤¤à-
àloko pa¤¤a-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dham-
mavicayo sammàdiññhi -- idaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü
hoti.
     17. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤à-
õakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu. idaü tasmiü samaye
manindriyaü hoti.
     18. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
{cetosamphassajaü} sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye samanassindriyaü
hoti.
     19. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 012]>#
%<12                      DHAMMA-SAðGAöI 20.>%
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü hoti -- idaü
tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti.
     20. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóic-
caü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà {sampaja¤¤aü} patodo pa¤¤à
pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤à-pàsàdo pa¤-
¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤à-pajjoto pa¤¤àratanaü amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü tasmim samaye sammà-
diññhi hoti.
     21. Katamo tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappa-
nà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo -- ayaü tasmiü sama-
ye sammàsaïkappo hoti.
     22. Katamo tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhura-
sampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyà-
mo -- ayaü tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti.
     23. Katamà tasmiü samaye sammàsati hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhà-
raõatà apilàpanatà asaümussanatà sati satindriyaü satibalaü
sammàsati -- ayaü tasmiü samaye sammàsati hoti.
     24. Katamo tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisà-
hàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü
samàdhibalaü sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye sam-
màsamàdhi hoti.
     25. Katamaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippasà-
do saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü -- idaü tasmiü sama-
ye saddhàbalaü hoti.
     26. Katamaü tasmiü samaye viribalaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakka-
mo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilapa-
rakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà {dhurasam-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 013]>#
%<                       DHAMMA-SAðGAöI 34                  13>%
paggàho} viriyaü viriyindriyaü {viriyabalaü} sammàvàyàmo
--idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti.
     27. Katamaü tasmiü samaye satibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asaümussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsati -- idaü tasmiü samaye satibalaü hoti.
     28. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisà-
hàro avikkhepo avisàhañamànasàtà samatho samàdhindriyaü
samàdhibalaü sammàsamàdhi -- idaü tasmiü samaye samàdhi-
balaü hoti.
     29. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõói-
ccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à
pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-
àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤à-pajjoto pa¤¤àratanaü amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- idaü tasmiü samaye pa¤¤à-
balaü hoti.
     30. Katamaü tasmiü samaye hiribalam hoti?
     Yaü tasmiü samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü tasmiü
samaye hiribalaü hoti.
     31. Katamaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena ottappati
pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü
tasmiü samaye ottappabalaü hoti.
     32. Katamo tasmiü samaye alobho hoti?
     Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asà-
ràgo asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamå-
laü -- ayaü tasmiü samaye alobho hoti.
     33. Katamo tasmiü samaye adoso hoti?
     Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo
avyàpajjo adoso kusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye adoso
hoti.
     34. Katamo tasmiü samaye amoho hoti?
     Yà tasmaü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 014]>#
%<14                    DHAMMA-SAðGAöI 35.>%
dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà
paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà
bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo
pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤abalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo
pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho
dhammavicayo sammàdiññhi amoho kusalamålaü -- ayaü
tasmiü samaye amoho hoti.
     35. Katamà tasmiü samaye anabhijjhà hoti?
     Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asà-
ràgo asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü
ayaü tasmiü samaye anabhijjhà hoti.
     36. Katamo tasmiü samaye avyàpàdo hoti?
     Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo
avyàpajjo adoso kusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye abyà-
pàdo hoti.
     37. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõ-
óiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà
bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo
pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo
pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü tasmiü samaye sammà-
diññhi hoti.
     38. Katamà tasmiü samaye hiri hoti?
     Yaü tasmiü samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- ayaü tasmiü
samaye hiri hoti.
     39. Katamaü tasmiü samaye ottappaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena ottappati
pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü
tasmiü samaye ottappaü hoti.
     40. Katamà tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa passaddhi pañipassaddhi passambhanà
pañipassambhanà pañipassambhitattaü -- ayaü tasmiü samaye
kàyapassaddhi hoti.
     41. Katamà tasmiü samaye cittapassaddhi hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 015]>#
%<                      DHAMMA-SAðGAöI 50.                 15>%
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa passaddhi pañi-
passaddhi passambhanà pañipassambhanà pañipassambhitattaü
  -- ayaü tasmiü samaye cittapassaddhi hoti.
     42. Katamà tasmiü samaye kàyalahutà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa lahutà lahupariõàmatà adandhaõatà
avitthanatà -- ayaü tasmiü samaye kàyalahutà hoti.
     43. Katamà tasmiü samaye cittalahutà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa lahutà lahupari-
õàmatà adandhanatà avitthanatà -- ayaü tasmiü samaye citta-
lahutà hoti.
     44. Katamà tasmiü samaye kàyamudutà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa mudutà maddavatà akakkhalatà aka-
ñhinatà -- ayaü tasmiü samaye kàyamudutà hoti.
     45. Katamà tasmiü samaye cittamudutà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa mudutà madda-
vatà akakkhaëatà akañhinatà -- ayaü tasmiü samaye citta-
mudutà hoti.
     46. Katamà tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kam-
ma¤¤abhàvo -- ayaü tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà
hoti.
     47. Katamà tasmiü samaye cittakamma¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa kamma¤¤atà
kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo -- ayaü tasmiü samaye
cittakamma¤¤atà hoti.
     48. Katamà tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa paguõatà paguõattaü paguõabhàvo-
ayaü tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti.
     49. Katamà tasmiü samaye citta-pàgu¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa paguõatà pagu-
õattaü paguõabhàvo -- ayaü tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà
hoti.
     50. Katamà tasmiü samaye kàyujjukatà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤akkhandhassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 016]>#
%<16                    DHAMMA-SAðGAöI 51.>%
saïkhàrakkhandhassa ujutà ujukatà {ajimhatà} avaïkatà aku-
ñilatà -- ayaü tasmiü samaye kàyujjukatà hoti.
     51. Katamà tasmiü samaye cittujjukatà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa ujutà ujjukatà
ajimhatà avaïkatà akuñilatà -- ayaü tasmiü samaye cittujju-
katà hoti.
     52. Kàtamà tasmiü samaye sati hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhà-
raõatà apilàpanatà asammussanatà sati {satindriyaü} satibalaü
sammàsati -- ayaü tasmiü samaye sati hoti.
     53. Katamaü tasmim samaye {sampaja¤¤aü} hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà {upalakkhaõà paccupalakkhaõà} paõói-
ccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤-
indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-àloko
pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhamma-
vicayo sammàdiññhi -- idaü tasmiü samaye {sampaja¤¤aü}
hoti.
     54. Katamo tasmiü samaye samatho hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa thiti saõñhiti avaññhiti avisà-
hàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü
samàdhibalaü sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye samatho
hoti.
     55. Katamà tasmiü samaye vipassanà hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõói-
ccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à
pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-
àloko {pa¤¤à-obhàso} pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratamaü amoho dham-
mavicayo sammàdiññhi -- ayaü tasmiü samaye vipassanà hoti.
     56. Katamo tasmiü samaye paggàho hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo
parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asi-
thila-parakkamatà anikkhitta-chandatà anikkhittadhuratà
dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sam-
màvàyàmo -- ayaü tasmiü samaye paggàho hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 017]>#
%<                        DHAMMA-SAðGAöI 62.                 17>%
     57. Katamo tasmiü samaye avikkhepo hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye avikkhepo
hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasa-
muppannà aråpino dhammà ime dhammà kusalà.
                     Pada-bhàjaniyaü niññhitaü.
                         PAòHAMA-BHâöAVâRAý.
     58. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti,
dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti,
aññhindriyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, pa¤caïgiko
maggo hoti, satta balàni honti, tayo hetå honti, eko phasso
hoti, ekà vedanà hoti, ekà sa¤¤à hoti, ekà cetanà hoti,
ekaü cittaü hoti, eko vedanàkkhandho hoti, eko {sa¤¤à-
kkhandho} hoti, eko saïkhàrakkhandho hoti, eko vi¤¤àõa-
kkhandho hoti, ekaü manàyatanaü hoti, ekaü manindriyaü
hoti, ekà mano-vi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü
hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà kusalà.
     59. Katame tasmiü samaye cattàro khandhà honti?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤-
¤àõakkhandho.
     60. Katamo tasmiü samaye vedanàkkhandho hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassa-
jà sàtà sukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye vedanàkkhandho
hoti.
     61. Katamo tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti?
     Yà tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü
tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti.
     62.\<*<1>*>\ Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittass' ekaggatà sad-
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 342 and 401.
>\

#<[page 018]>#
%<18                       DHAMMA-SAðGAöI 62.>%
dhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü
pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàsaïkappo
sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viri-
yabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü
ottappabalaü alobho adoso amoho anabhijjhà avyàpàdo
sammàdiññhi hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kà-
yalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudutà dàyakamma-
¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kà-
yujjukatà cittujjukatà sati {sampaja¤¤aü} samatho vipassanà
paggàho avikkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanà-
kkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakk-
handaü ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti.
     63. Katamo tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandho {hoti}?
Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤-
¤ànakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- ayaü tasmiü sa-
maye vi¤¤àõakkhandho hoti.
     Ime tasmiü samaye cattàro khandhà honti.
     64. Katamàni tasmiü samaye dvàyatanàni honti?
     Manàyatanaü, dhammàyatanaü.
     65. Katamaü tasmiü samaye manàyatanaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤-
¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü sama-
ye manàyatanaü hoti.
     66. Katamaü tasmiü samaye dhammàyatanaü hoti?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
{idaü} tasmiü samaye dhammàyatanaü hoti.
     Imàni tasmiü samaye dvàyatanàni honti.
     67. Katamà tasmiü samaye dve dhàtuyo honti?
Manovi¤¤àõadhàtu, dhammadhàtu.
     68. Katamà tasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu hoti.
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤-
¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- ayaü tasmiü sa-
maye manovi¤¤ànadhàtu hoti.
     69. Katamà tasmiü samaye dhammadhàtu hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 019]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 78.                  19>%
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho ayaü
tasmiü samaye dhammadhàtu hoti.
     Imà tasmiü samaye dve dhàtuyo hoti.
     70. Katame tasmiü samaye tayo àhàrà honti?
     Phassàhàro, manosa¤cetanàhàro, vi¤¤àõàhàro.
     71. Katamo tasmiü samaye phassàhàro hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà {samphusi-
tattaü} -- ayaü tasmiü samaye phassàhàro hoti.
     72. Katamo tasmiü samaye manosa¤cetanàhàro hoti?
     Yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà saücetayitattaü --
ayaü tasmiü samaye manosa¤cetanàhàro hoti.
     73. Katamo tasmiü samaye vi¤¤àõàhàro hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- ayaü tasmiü
samaye vi¤¤àõàhàro hoti.
     Ime tasmiü samaye tayo àhàrà honti.
     74. Katamàni tasmiü samaye aññhindriyàni honti?
     Saddhindriyaü, viriyindriyaü, satindriyaü, samàdhindri-
yaü, pa¤¤indriyaü, manindriyaü, somanassindriyaü, jãvi
tindriyaü.
     75. Katamaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippa-
sàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü -- idaü tasmiü
samaye saddhindriyaü hoti.
     76. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?
Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo
parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti
asithila-parakkamatà anikkhitta-chandatà anikkhitta-dhuratà
dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü {sam-
màvàyàmo} -- idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.
     77. Katamaü tasmiü samaye satindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asaümussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsati -- idaü tasmiü samaye satindriyaü hoti.
     78. Katamaü tasmim samaye samàdhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 020]>#
%<20                       DHAMMA-SAðGAöI 78.>%
dhibalaü sammàsamàdhi -- idaü tasmiü samaye samàdhindri-
yaü hoti.
     79. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõ-
óiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà
bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo
pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo
pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanam amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- idaü tasmiü samaye pa¤¤in-
driyaü hoti.
     80. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye manindriyaü hoti.
     81. Katamam tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye somanassindriyaü
hoti.
     82. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idaü tasmiü
samaye jãvitindriyaü hoti.
     Imàni tasmiü samaye aññhindriyàni honti.
     83. Katamaü tasmiü samaye pa¤caïgikaü jhànaü hoti?
     Vitakko, vicàro, pãti, sukhaü, cittass' ekaggatà.
     84. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà
cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo -- ayaü tasmiü samaye
vitakko hoti.
     85. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa
anusandhanatà anupekkhanatà -- ayaü tasmiü samaye vicàro
hoti.
     86. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 021]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 93.                 21>%
Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso
pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa -- ayaü tasmiü
pãti hoti.
     87. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.
     88. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye cittass'
ekaggatà hoti.
     Idaü tasmiü samaye pa¤caïgikaü jhànaü hoti.
     89. Katamo tasmiü samaye pa¤caïgiko maggo hoti?
     Sammàdiññhi, sammàsaïkappo, sammàvàyàmo, sammàsati,
sammàsamàdhi.
     90. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà pan-
diccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà
bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo
pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo
pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü tasmiü samaye sammà-
diññhi hoti.
     91. Katamo tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà
vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo -- ayaü tas-
miü samaye sammàsaïkappo hoti.
     92. Katamo tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo {dhiti} asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà {dhura-
sampaggàho} viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvà-
yàmo -- ayaü tasmiü samaye sammàvàyàmo {hoti}.
     93. Katamà tasmiü samaye sammàsati hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 022]>#
%<22                       DHAMMA-SAðGAöI 93.>%
raõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü satibalaü
sammàsati -- ayaü tasmiü samaye sammàsati hoti.
     94. Katamo tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisà-
hàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü
samàdhibalaü sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye sammà-
samàdhi hoti.
     Ayaü tasmiü samaye pa¤caïgiko maggo hoti.
     95. Katamàni tasmiü samaye satta balàni honti?
     Saddhàbalaü, viriyabalaü, satibalaü, samàdhibalaü, pa¤-
¤àbalaü hiribalaü, ottappabalaü.
     96. Katamaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippa-
sàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü -- idaü tasmiü sa-
maye saddhàbalaü hoti.
     97. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhura-
sampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvà-
yàmo.
     Idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti.
     98. Katamaü tasmiü samaye satibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsati -- idaü tasmiü samaye satibalaü hoti.
     99. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasañà samatho samàdhindriyaü sam-
àdhibalaü sammàsamàdhi -- idaü tasmiü samaye samàdhi-
balaü hoti.
     100. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõói-
ccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à
pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 023]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 109.                 23>%
àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dham-
mavicayo sammàdiññhi -- idaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü
hoti.
     101. Katamaü tasmiü samaye hiribalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü tasmiü
samaye hiribalaü hoti.
     102. Katamaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena ottappati
pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü
tasmiü samaye ottappabalaü hoti.
     Imàmi tasmiü samaye satta balàni honti.
     103. Katame tasmiü samaye tayo hetå honti?
     Alobho, adoso amoho.
     104. Katamo tasmiü samaye alobho hoti?
     Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo
asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü -
ayaü tasmiü samaye alobho hoti.
     105. Katamo tasmiü samaye adoso hoti?
     Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo
avyàpajjo adoso kusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye adoso
hoti.
     106. Katamo tasmiü samaye amoho hoti?
     Ya tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà . . . pe (43) . . .
amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü tasmiü samaye
amoho hoti.
          Ime tasmiü samaye tayo hetå honti.
     107. Katamo tasmiü samaye eko passo hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà {samphusanà} {samphusi-
     tattaü} -- ayaü tasmiü samaye eko phasso hoti.
     108. Katamà tasmiü samaye ekà vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassa-
jà sàtà sukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye ekà vedanà
hoti.
     109. Katamà tasmiü samaye ekà sa¤¤à hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 024]>#
%<24                      DHAMMA-SAðGAöI 109.>%
     Yà tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü ayaü
tasmiü samaye ekà sa¤¤à hoti.
     110. Katamà tasmiü samaye ekà cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye cetamà sa¤cetanà cetayitattaü -- ayaü
tasmiü samaye ekà cetanà hoti.
     111. Katamaü tasmiü samaye ekaü cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà mamovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye ekaü cittaü hoti.
     112. Katamo tasmiü samaye eko vedanàkkhandho hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye eko vedanàkkhan-
dho hoti.
     113. Katamo tasmiü samaye eko sa¤¤àkkhandho hoti?
     Yà tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü
tasmiü samaye eko sa¤¤àkkhandho hoti.
     114. Katamo tasmiü samaye eko saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso vedanà vitakko vicàro pãti cittass' ekaggatà saddhin-
driyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤i-
driyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàsaïkappo sam-
màvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viri-
yabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü
ottappabalaü alobho adoso amoho anabhijjhà avyàpàdo
sammàdiññhi hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi
kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudutà kàya-
kamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤-
¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati sampaja¤¤aü samatho
vipassanà paggàho avikkhepo -- ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà
vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤à-
õakkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye eko saïkhàrakkhandho
hoti.
     115. Katamo tasmiü samaye eko vi¤¤àõakkhandho hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- ayaü tasmiü
samaye eko vi¤¤àõakkhandho hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 025]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 123.                     25>%
     116. Katamaü tasmiü samaye ekaü manàyatanaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤aõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye ekaü manàyatanaü hoti.
     117. Katamaü tasmiü samaye ekaü manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye ekaü manindriyaü hoti.
     118. Katamà tasmiü samaye ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤aõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- ayaü tasmiü
samaye ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti.
     119. Katamaü tasmiü samaye ekaü dhammàyatanaü hoti?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
idaü tasmiü samaye ekaü dhammàyatanaü hoti.
     120. Katamà tasmiü samaye ekà dhammadhàtu hoti?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
ayaü tasmiü samaye ekà dhammadhàtu hoti.
     Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà.
                           Koññhàsavàraü.
     121. Tasmiü kho pana samaye dhammà honti, khandhà
honti, àyatanàni honti, dhàtuyo honti, àhàrà honti, indriyàni
honti, jhànaü hoti, maggo hoti, balàni honti, hetå honti,
phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti,
vedanàkkhandho hoti, sa¤¤àkkhandho hoti,saïkhàrakkhandho
hoti, vi¤¤àõakkhandho hoti, manàyatanaü hoti, manindriyaü
hoti, manovi¤¤àõadhàtu hoti, dhammàyatanaü hoti, dham-
madhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà.
     122. Katame tasmiü samaye dhammà honti?
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho,
vi¤¤àõakkhandho -- ime tasmiü samaye dhammà honti.
     123. Katame tasmiü samaye khandhà honti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 026]>#
%<26                      DHAMMA-SAðGAöI 123.>%
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho,
vi¤¤àõakkhandho -- ime tasmiü samaye khandhà honti.
     124. Katamàni tasmiü samaye àyatanàni honti?
     Manàyatanaü dhammàyatanaü -- imàni tasmiü samaye
àyatanàni honti.
     125. Katamà tasmiü samaye dhàtuyo honti?
     Manovi¤¤àõadhàtu dhammadhàtu, imà tasmiü samaye
dhàtuyo honti.
     126. Katame tasmiü samaye àhàrà honti?
     Phassàhàto manosa¤cetanàhàro vi¤¤àõàhàro -- ime tasmiü
samaye àhàrà honti.
     127. Katamàni tasmiü samaye indriyàni honti?
     Saddhindriyaü, viriyindriyaü, satindriyaü, samàdhindri-
yaü pa¤¤indriyaü, manindriyaü, somanassindriyaü, jãvi-
tindriyaü -- imàni tasmiü samaye indriyàni honti.
     128. Katamaü tasmiü samaye jhànaü hoti?
     Vitakko vicàro pãti sukhaü cittass' ekaggatà -- idaü tasmiü
samaye jhànaü hoti.
     129. Katamo tasmiü samaye maggo hoti?
     Sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati
sammàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye maggo hoti.
     130. Katamàni tasmiü samaye balàni honti?
     Saddhàbalaü, viriyabalaü, satibalaü, samàdhibalaü, pa¤-
¤àbalaü, hiribalaü, ottappabalaü -- imàni tasmiü samaye
balàni honti.
     131. Katame tasmiü samaye hetå honti?
     Alobho adoso amoho -- ime tasmiü samaye hetå honti.
     132-145. The questions repeated with . . . pe (107-120)
. . . phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü vedanàkkhandho
sa¤¤àkkhandho {saïkhàrakkhandho} vi¤¤àõakkhandho manàya-
tanaü manindriyaü vi¤¤àõadhàtu dhammàyatanaü dham-
madhàtu ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà.
                    Su¤¤atavàro. Pañhamacittaü.
     146.\<*<1>*>\ Katame dhammà kusalà?
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 411 and following.
>\

#<[page 027]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 147.                    27>%
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti, somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena
råpàrammaõaü và . . . pe (147) . . . dhammàrammaõaü
và, yaü yaü và pan' àrabbha tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe (147) . . . avikkhepo hoti . . . pe (147) . . . ime
dhammà kusalà.
                              Dutiyaü.
     147. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti, somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü råpàrammaõaü
và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü
và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và, yaü yaü
và pan' àrabbha tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti,
sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti,
pãti hoti, sukhaü hoti, cittass' ekaggatà hoti, saddhindriyaü
hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü
hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyam
hoti, sammàdiññhi hoti, sammàsaïkappo hoti, sammàvàyàmo
hoti, sammàsati hoti, sammàsamàdhi hoti, saddhàbalaü hoti,
viriyabalaü hoti, satibalaü hoti, samàdhibalaü hoti, hiribalaü
hoti, ottappabalaü hoti, alobho hoti, adoso hoti, anabhijjhà
hoti, avyàpàdo hoti, hiri hoti, ottappaü hoti, kàyapassadhi
hoti, cittapassaddhi hoti, kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti,
kàyamudutà hoti, cittamudutà hoti, kàyakamma¤¤atà hoti,
cittakamma¤¤atà hoti, kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà
hoti, kàyujjukatà hoti, cittujjukatà hoti, sati hoti,samatho
hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü sa-
maye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà-
ime dhammà kusalà. Tasmiü kho pano samaye cattàro
khandhà honti; dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo
àhàrà honti, sattindriyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti,
caturaïgiko maggo hoti, cha balàni honti, dve hetå honti,
eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekaü dhammàyatanaü
hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà kusalà.
                              Tatiyaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 028]>#
%<28                      DHAMMA-SAðGAöI 148.>%
     148. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso . . . pe (62) . . . saïkhàrakkhandho hoti . . .
pe . . . ime dhammà kusalà.
     149. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü . . . pe (147) . . .
avikkhepo hoti . . . pe (147) . . . ime dhammà kusalà.
                              Catutthaü
     150. Katame dhammà kusalà.
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü . . . pe (156) . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     151. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphu-
sitattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     152. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassa-
jaü cetasihaü neva sàtaü nàsàtaü {cetosamphassajaü} adu-
kkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà
vedanà -- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti . . . pe . . .
     153. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü ceto-
samphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà
adukkhamasukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye upekkhà
hoti . . . pe . . .
     154. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü . . . pe (153) . . . vedanà
idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti . . . pe . . . ye
và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti
dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti,
aññhindriyàni honti, caturaïkikaü jhànaü hoti, pa¤caïgiko
maggo hoti, satta balàni honti, tayo hetå honti, eko phasso
hoti . . . pe (58) . . . ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà
dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà
. . . pe . . . (59-61)
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 029]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 157.                   29>%
     155. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti
     Passo . . . pe (62) . . . saïkhàrakkhandho hoti.
                         Ime dhammà kusalà.
                              Pa¤camaü.
     156. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti, upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàreõa råpà-
rammaõaü và . . . pe . . . dhammàrammaõaü và, yaü yaü
và pan' àrabbha tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . ime dhammà kusalà.
                              Chaññhaü.
     157. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü råpàrammaõaü
và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü
và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và, yaü yaü
và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à
hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti,
upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti,
viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti,
¤àõindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti,
sammàsaïkappo hoti, sammàvàyàmo ghoti, sammàsati hoti,
sammàsamàdhi hoti, saddhàbalaü hoti, viriyabalaü hoti, sati-
balaü hoti, samàdhibalaü hoti, hiribalaü hoti, ottappabalaü
hoti, alobho hoti, adoso hoti, anabhijjhà hoti, avyàpàdo hoti,
hiri hoti, ottappaü hoti, kàyapassaddhi hoti, cittapassaddhi
hoti, kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti, kàyamudutà hoti,
cittamudutà hoti, kàyakàmma¤¤atà hoti, cittakamma¤¤atà
hoti, kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà
hoti, cittujjukatà hoti, sati hoti, sampaja¤¤aü hoti, samatho
hoti, paggàho hoti, avikkhepe hoti; ye và pana tasmiü sama-
ye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà kusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà
honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 030]>#
%<30                        DHAMMA-SAðGAöI 157.>%
honti, sattindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti,
caturaïgiko maggo hoti, cha balàni honti, dve hetå honti,
eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekaü dhammàyatanaü hoti,
ekà dhammadhàtu hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà . . . pe . . . (59-61)
     158. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà saddhindri-
yaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü jãvitindri-
yaü sammàsaïkappo, sammàvàyàmo, sammàsati, sammàsa-
màdhi, saddhàbalaü, viriyabalaü, satibalaü, samàdhibalaü,
hiribalaü ottappabalaü, alobho, adoso, anabhijjhà, avyàpàdo,
hiri, ottappaü, kàyapassaddhi, cittapassaddhi, kàyalahutà,
cittalahutà, kàyamudutà, cittamudutà, kàyakamma¤¤atà, citta-
kamma¤¤atà, kàyapàgu¤¤atà, cittapàgu¤¤atà, kàyujjukatà,
cittujjukatà, sati, samatho, paggàho, avikkhepo, ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà, ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhand-
haü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü; ayaü tasmiü samaye
saïkhàrakkhandho hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà.
                              Sattamaü.
     159. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti, upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena rå-
pàrammaõaü và . . . pe (147) . . . dhammàrammaõaü và,
yaü yaü và panàrabbha tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
(147) . . . avikkhepo hoti . . . pe (147) . . . ime dhammà
kusalà.
                              Aññhamaü.
                    Kàmàvacara-aññhamahàcittàni.
                         DUTIYAý BHâöAVâRAM.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 031]>#
%<                        DHAMMA-SAðGAöI 163.              31>%
     160. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicc'
eva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicà-
raü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja
viharati pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
(147) . . . avikkhepo hoti -- ye và pana tasmim samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà.
     161. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodi-
bhavaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü duti-
yaü jhànaü upasampajja viharati pathavãkasiõaü, tasmiü
samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti,cetanà hoti,
cittaü hoti, pãti hoti,sukhaü hoti,citass' ekaggatà hoti, sadd-
hindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samà-
dhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, soma-
nassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sam-
màvàyàmo hoti . . . pe (157) . . . paggàho hoti, avikkhepo hoti
--ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti dvàya-
tanàni honti dve dhàtuyo honti tayo àhàrà honti aññhindriyàni
honti tivaïgikaü jhànaü hoti caturaïgiko maggo hoti, satta
balàni honti tayo hetå honti eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và
pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà arå-
pino dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe.
     162. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà pãti cittas' ekaggatà saddhindriyaü viri-
yindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvi-
tindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo . . . pe (158) . . . paggà-
ho avikkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà vedanàkkhandhaü
ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
     163. Katame dhammà kusalà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 032]>#
%<32                      DHAMMA-SAðGAöI 163.>%
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca
viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukha¤ ca
kàyena pañisaüvedeti yaü taü ariyà àcikkhanti upekkhako
satimà sukhavihàrãti tatiyaü jhànaü upasampajja viharati
pathavãkasiõaü -- tasmiü samaye phasso hoti vedanà hoti
sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti sukhaü hoti cittass'
ekaggatà hoti saddhindriyaü hoti viriyindriyaü hoti
samàdhindriyam hoti pa¤¤indriyaü hoti manindriyaü hoti
somanassindriyaü hoti jãvitindriyaü hoti sammàdiññhi hoti
sammàsati hoti sammàvàyàmo hoti . . . pe (157) . . . paggàho
hoti avikkhepo hoti ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà
. . . pe . . . Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà
honti dvàyatanàni honti dve dhàtuyo honti tayo àhàrà honti
aññhindriyàni honti duvaïgikaü jhànaü hoti caturaïgiko
maggo hoti satta balàni honti tayo hetå honti eko phasso
hoti . . . pe . . . ekaü dhammàyatanaü hoti ekà dhamma-
dhàtu hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe . . .
     164. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà cittass' ekaggatà saddhindriyaü viriyindri-
yaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindri-
yaü sammàdiññhi sammàvàyàmo . . . pe (148) . . . paggàho
avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü
ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti -- ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà kusalà.
     165. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti sukhassa
ca pahànà dukkhassa ca pavànà pubb' eva somanassadoma-
nassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhà satipàri-
suddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasi-
õaü, tasmiü samaye phasso hoti vedanà hoti sa¤¤à hoti
cetanà hoti cittaü hoti upekkhà hoti cittass' ekaggatà hoti
saddhindriyaü hoti viriyindriyaü hoti satindriyaü hoti
samàdhindriyaü hoti pa¤¤indriyaü hoti manindriyaü hoti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 033]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 168.                     33>%
upekkhindriyaü hoti jãvitindriyaü hoti sammàdiññhi hoti
sammàvàyàmo hoti . . . pe (157) . . . paggàho hoti avikkhepo
hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe . . .
tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti dvàyatanàni
honti dve dhàtuyo honti tayo àhàrà honti atthindriyàni honti
duvaïgikaü jhànaü hoti caturaïgiko maggo hoti satta balàni
honti tayo hetå honti eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekaü
dhammàyatanaü hoti ekà dhammadhàtu hoti ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe . . . (59-61)
     166. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindri-
yaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammà-
diññhi sammàvàyàmo . . . pe . . . paggàho avikkhepo ye và
pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhand-
haü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye
saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                            Catukkanayo.
     167. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     168. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti avitakkaü
vicàramattaü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upa-
sampajja viharati pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti
vedanà hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti vicàro hoti
pãti hoti sukhaü hoti cittass' ekaggatà hoti saddhindriyaü
hoti viriyindriyaü hoti satindriyaü hoti samàdhindriyaü
hoti pa¤¤indriyaü hoti manindriyaü hoti somanassindriyaü
hoti jãvitindriyaü hoti sammàdiññhi hoti sammàvàyàmo hoti
. . . pe . . . paggàho hoti avikkhepo hoti ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 034]>#
%<34                      DHAMMA-SAðGAöI 168.>%
ime dhammà kusalà . . . pe . . . Tasmiü kho pana samaye
cattàro khandhà honti dvàyatanàni honti dve dhàtuyo honti
tayo àhàrà honti aññhindriyàni honti caturaïgikaü jhànaü
hoti caturaïgiko maggo hoti satta balàni honti tayo hetå
honti eko phasso hoti . . . pe . . . ekaü dhammàyatanaü
hoti ekà dhammadhàtu hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañicasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà . . . pe . . . (59-61)
     169. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vicàro pãti cittass' ekaggatà saddhindriyaü
viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü
jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo . . . pe . . .
paggàho avikkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhand-
haü ñhàpetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤ànakkhandhaü
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
     170. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . tatiyaü jhànaü upasam-
pajja viharati pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti
vedanà hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti pãti hoti
sukhaü hoti cittass' ekaggatà hoti saddhindriyaü hoti
viriyindriyaü hoti satindriyaü hoti samàdhindriyaü hoti
pa¤¤indriyaü hoti manindriyaü hoti somanassindriyaü
hoti jãvitindriyaü hoti sammàdiññhi hoti sammàvàyàmo hoti
. . . pe . . . paggàho hoti avikkhepo hoti ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe . . . (157)
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti dvàyata-
nàni honti dve dhàtuyo honti tayo àhàrà honti aññhindriyàni
honti tivaïgikaü jhànaü hoti caturaïgiko maggo hoti satta
balàni honti tayo hetå honti eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti ye và
pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà arå-
pino dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe . . . (59-61)
     171. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà pãti [sukhaü] citass' ekaggatà saddhindri-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 035]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 174.                  35>%
yaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indri-
yaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo . . . pe . . .
paggàho avikkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà vedanà-
kkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõa-
kkhandhaü ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     172. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà
ca viràgà . . . pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja vi-
harati pañhavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti vedanà
hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti sukhaü hoti cittass'
ekaggatà hoti saddhindriyaü hoti viriyindriyaü hoti sa-
tindriyaü hoti samàdhindriyaü hoti pa¤¤indriyaü hoti
manindriyaü hoti somanass' indriyaü hoti jãvitindriyaü
hoti sammàdiññhi hoti sammàvàyàmo hoti . . . pe . . .
paggàho hoti avikkhepo hoti ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà . . . pe . . . tasmiü kho pana samaye cattàro
khandhà honti dvàyatanàni honti dve dhàtuyo honti tayo
àhàrà honti aññhindriyàni honti duvaïgihaü jhànaü hoti
caturaïgiko maggo hoti satta balàni honti tayo hetå honti
eko phasso hoti . . . pe . . . ekaü dhammàyatanaü hoti
ekà dhammadhàtu hoti ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà . . . pe . . . (59-61)
     173. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakhandho hoti?
     Phasso cetanà citass' ekaggatà saddhindriyaü viriyindri-
yaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindri-
yaü {sammàdiññhi} sammàvàyàmo . . . pe . . . paggàho
avikkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü,
ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
     174. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti sakhassa
ca pahànà . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 036]>#
%<36                      DHAMMA-SAðGAöI 174.>%
viharati pathavãkasiõam tasmiü samaye phasso hoti vedanà
hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti upekkhà goti cittass'
ekaggatà hoti saddhindriyaü hoti viriyindriyaü hoti satindri-
yaü hoti samàdhindriyaü hoti pa¤¤indriyaü hoti manindri-
yaü hoti upekkhindriyaü hoti jãvitindriyaü hoti sammà-
diññhi hoti sammàvàyàmo hoti . . . pe . . . paggàho hoti
avikkhepo hoti ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà
. . . pe . . . (157) tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà
honti dvàyatanàni honti dve dhàtuyo honti tayo àhàrà honti
aññhindriyàni honti duvaïgikaü jhànaü hoti caturaïgiko
maggo hoti satta balàni honti tayo hetu honti eko phasso
hoti . . . pe . . . (58) ekaü dhammàyatanaü hoti ekà dhamma-
dhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pa-
ñiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà
. . . pe . . . (59-61)
     175. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà cittass' ekaggatà saddhindriyaü viriyindri-
yaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü
sammàdiññhi sammàvàyàmo . . . pi . . . paggàho avi-
kkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü
ñhapetvà sa¤¤àkkhandaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü ayaü
tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
                            Pa¤cakanayo.
     176. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü pathavãkasiõaü -
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo koti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     177. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü pathavãkasiõaü tas-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 037]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 182.            37>%
miü samaye phass hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà kusalà.
     178. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü dandhàbi¤¤aü pathavãkasiõaü tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     179. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü {upasampajja} viha-
rati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü pathavãkasinaü tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . ime
dhammà kusalà.
     180. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü
jhànaü {upasampajja} viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü pathavãkasiõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü pathavãkasiõaü . . . pe . . . sukhàpañi-
padaü dandhàbhi¤¤aü pathavãkasinaü . . . pe . . . sukhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü pathavãkasiõaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
                          Catasso pañipadà.
     181. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati parittaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü, tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     182. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati parittaü appamàõàrammaõaü pathavãkasiõaü -- tasmiü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 038]>#
%<38                        DHAMMA-SAðGAöI 182.>%
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     183. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye tåpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati appamàõaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     184. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati apamàõaü appamàõàrammaõaü pathavãkasimaü tas-
miü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà kusalà.
     185. Katame dhammà kusalà?
     Yasmim samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . .
pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pa-
rittaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . . pa-
rittaü appamànàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . .
appamàõaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . .
appamàõaü appamàõàrammaõaü pathavãkasiõam, tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dham-
mà kusalà.
                         Cattàri àrammaõàni.
     186. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadam dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàram-
maõaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti -- ime dhammà kusalà.
     187. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicce-
va kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja vi-
harati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 039]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 193.              39>%
nàrammaõaü pathavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     188. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhàõaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittà-
rammaõaü pathavãkasiõaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe.. ime dhammà kusalà.
     189. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamà-
õàrammaõaü pañhavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     190. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàram-
maõaü pañhavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     191. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja
viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamà-
nàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     192. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadam khippàbhi¤¤aü appamàõam parittà-
rammaõaü pañhavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     193. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja vi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 040]>#
%<40                       DHAMMA-SAðGAöI 193.>%
harati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appa-
mànàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     194. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittàrammaõaü
pathavãkasiõaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     195. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kamehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõà-
rammaõaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . ime dhammà kusalà
     196. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü dandhàbhiõõaü appamàõaü parittà-
rammaõaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     197. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamànà-
rammaõaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     198. Katame dhammà kusalà?
     {Yasmiü} samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàramma-
õaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     199. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 041]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 202.              41>%
rammaõaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     200. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamànaü parittàramma-
õaü pathavãkasiõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     201. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamànaü appamàõaram-
maõaü pathavãkasinaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     202. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakkavi-
càrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
parittaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàramma-
õaü pathavãkasiõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . .
pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü
appamàõàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü patha-
vãkasiõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
parittaü appamàõàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü khippabhi¤¤aü appamàõaü parittàramma-
õaü pathavãkasiõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pathavãkasiõaü
. . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü
parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . .pe . . . sukhàpañi-
padaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamànàrammaõaü patha-
vãkasiõaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
appamàõaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 042]>#
%<42                       DHAMMA-SAðGAöI 202.>%
sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàram-
maõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pathavãkasiõaü . . .
pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamà-
õàrammaõaü pathavãkasiõaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasi-
õaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamà-
õaü appamàõàrammaõaü pathavãkasiõaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
                           Soëasakkhattukaü.
     203. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
àpokasiõaü . . . pe . . . tejokasiõaü . . . pe . . . vàyo-
kasiõaü . . . pe . . . nãlakasiõaü . . . pe . . . pãtakasi-
õaü . . . pe . . . lohitakasiõaü . . . pe . . . odàtakasi-
õaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammà kusalà.
                   Aññhakasiõaü soëasakkhattukaü.
     204. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattam
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     205. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
{aråpasa¤¤ã} bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . .
dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe
catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe
pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 043]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 210.      43>%
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     206. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     207. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     208. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammà kusalà.
     209. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     210. Katame dhammà {kusalà}?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . .
dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . .
catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe
pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü {khippà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 044]>#
%<44                  DHAMMA-SAðGAöI 210>%
bhi¤¤aü} . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü . . .
pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe,.. ime
dhammà kusalà.
                           Catasso pañipadà.
     211. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati parittaü parittàrammaõaü
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     212. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appamàõaü parittà-
rammaõaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avi-
kkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     213. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . .
pe . . . dutiyaü jhànaü . . .pe . . . tatiyaü jhànam
. . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viha-
rati parittaü parittàrammaõaü . . . pe . . . appamàõaü
parittàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
                           Dve àrammaõàni.
     214. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammanaü tasmiü samaye
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 045]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 219.                     45>%
phasso hoti . . . pe . . . avikkepo hote . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     215. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     216. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤-
¤aü parittaü parittàrammaõaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     217. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .pe
. . . ime dhammà kusalà.
     218. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni; tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
dandhàvhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü: tasmiü samaye
phasso hote . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime
dhammà kusalà.
     219. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 046]>#
%<46                        DHAMMA-SAðGANI 219.>%
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü tasmiü
samaye phasso hoti . . .pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     220. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
parittaü parittàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammà kusalà.
     221. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe.. pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
appamàõaü parittàrammaõaü: tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammà kusalà.
     222. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya
jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . .
dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . .
catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe
. . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañi-
padaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü . . . pe
. . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittà-
rammaõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
parittaü parittàrammaõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü
. . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü
parittàrammaõaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü . . . pe . . . sukhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà
                           Aññhakkhattuü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 047]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 227.                       47>%
     223. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadubbaõ-
õàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati tas-
miü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà kusalà.
     224. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadub-
baõõàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrà-
naü våpasamà . . . pe.. dutiyaü jhànaü . . . pe . . .
tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe
pañhamaü jhànaü . . .pe . . . pa¤camaü jhànaü upa-
sampajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                         Idaü pi aññhakkhattuü.
     225. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     226. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . .
pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü
. . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viha-
rati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     227. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 048]>#
%<48                     DHAMMA-SAðGAöI 227.>%
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     228. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     229. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe..
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati -- sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe.. ime dhammà kusalà.
     230. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati -- sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     231. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàraõaü råpasamà . . .
pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü
. . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü . . . pe . . . duk-
khàpañipadaü khippàbhi¤¤aü . . . pe . . . sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤-
¤aü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                        Catasso pañipadà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 049]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI236.                      49>%
     232. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasamajja viharati parittaü appamà-
õàrammaõaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     233. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiya maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appamàõaü appa-
màõàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     234. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . .
pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü
. . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viha-
rati parittaü appamàõàrammaõaü . . . pe . . . appamà-
õaü appamàõàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                           Dve àrammaõàni.
     235. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
ime dhammà kusalà.
     236. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 050]>#
%<50                       DHAMMA-SAðGAöI 236.>%
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     237. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     238. Katame dhammà kusalaü?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     239. Katame dhammà kusalaü?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     240. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     241. Katame dhammà kusalà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 051]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 243.                    51>%
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     242. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni: tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . ime
dhammà kusalà.
     243. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni tàni abhi-
bhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà . . .
pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . .
pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
. . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati duk-
khàpañipadam dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàramma-
õaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appa-
màõaü appamàõàrammaõaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõà-
rammaõaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
parittaü appamàõàrammaõaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü . . . pe
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittam appamàõàramma-
õaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appa-
màõaü appamàõàrammaõaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
                          Aparaü pi aññhakkhattukam.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 052]>#
%<52                         DHAMMA-SAðGAöI 244.>%
     244. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõa-
dubbaõõàni: tàni abhibhuyya jànàmi pasàmãti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     245. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõa-
dubbaõõàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrà-
naü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . .
tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe
pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upa-
sampajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                          idam pi aññhakkhattukaü.
     246. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
{aråpasa¤¤ã} bahiddhà råpàni passati nãlàni nãlavaõõàni nãlani-
dassanàni nãlanibhàsàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upa-
sampajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     247. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtani-
dassanàni pãtanibhàsàni . . . pe . . . lohitakàni lohitaka-
vaõõàni lokitakanidassanàni lohitakanibhàsàni . . . pe . . .
odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàtanibhàsàni tàni
abhibhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati: tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     Imàni pi abhibhàyatanàni soëasakkhattukàni.
     248. Katame dhammà kusalà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 053]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 255.                    53>%
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti råpã rå-
pàni passati vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     249. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü
aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati vivicceva kàmehi . . . pe
. . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati: tasmim sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     250. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti subhanti
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upa-
sampajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     Imàni pi tãõi vimokkhàni soëasakkhattukàni.
     251. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati mettàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo goti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     252. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànnaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü upasam-
pajja viharati mettàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     253. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca
viràgà.. pe . . . tatiyaü jhànaü upasampajja viharati
mettàsahagataü: tasmim samaye phasso hoti . . .pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     254. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati mettàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     225. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti avitakka-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 054]>#
%<54                       DHAMMA-SAðGAöI 255.>%
vicàramattaü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upa-
sampajja viharati mettàsahagataü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe.. avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     256. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . tatiyaü jhànaü upasam-
pajja viharati mettàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . .avikkhepo hoti . . .pe . . .ime dhammà kusalà.
     257. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca
viràgà . . . pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja viha-
rati mettàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     258. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati karuõàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     259. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . .
tatiyaü jhànaü . . . pe . . . pathamaü jhànaü . . . pe
. . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahà-
gataü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     260. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati muditàsahagataü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     261. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . .
pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati mudità-
sahagataü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 055]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 266.                     55>%
     262. Katame dhammà kusalà.
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti sukhassa
ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja
viharati upekkhàsahagataü: tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . .ime dhammà kusalà.
     Cattàri brahmavihàrajhànàni soëasakkhattukàni.
     263. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati uddhumàtakasa¤¤àsahagataü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     264. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati vinãlakasa¤¤àsahagataü . . . pe . . . vipubbakasa¤¤à-
sahagataü . . . pe . . . vichiddakasa¤¤àsahagataü . . .
pe . . . vikkhàyitakasa¤¤àsahagataü . . . pe . . . vikkhitta-
kasa¤¤àsahagataü . . . pe . . . hatavikkhittakasa¤¤àsaha-
gataü . . . pe . . . lohitakasa¤¤àsahagataü . . . pe . . .
puëavakasa¤¤àsahagataü . . . pe . . . aññhikasa¤¤àsahaga-
taü . . . pe . . . tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                        âsubhajhànaü soëasakkhattukaü.
                             RæPâVACARAKUSALAý.
     265. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
råpasa¤¤àõaü samatikkamà pañighasa¤¤àõaü {atthaïgamà}
nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsaha-
gataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü
upasampajja viharati upekkhàsahagataü tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
     266. {Katame} dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
àkàsàna¤càyatanaü samatikkamà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 056]>#
%<56                      DHAMMA-SAðGAöI 266>%
hagataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     267. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à-
sahagataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü tasmiü sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà?
     268. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatana-
sa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü tasmiü sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
                    Cattàri aråpajjhànàni soëasakkhattukàni.
     269. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü hãnaü . . . pe
majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . chandàdhi-
pateyyaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü . . . pe . . .
cittàdhipateyyaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü . . .
pe . . . chandàdhipateyyam hãnaü . . . pe . . . majjhimaü
. . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü
hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe paõãtaü . . .
pe . . . cittàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü
. . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü
hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     270. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü
hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàreõa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 057]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 272.                      57>%
. . . pe . . . somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü . . .
pe . . . somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena
. . . pe . . . upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü . . . pe
. . . upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena . . .
pe . . . upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü . . . pe . . .
upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena hãnaü
. . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe
. . . chandàdhipateyyaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü
. . . pe . . . cittàdhipateyyaü . . . pe . . . chandàdhi-
pateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . .
paõãtaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü hãnaü . . . pe
majjhimaü . . . pe.. paõãtaü . . . pe . . . cittàdhipa-
teyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõã-
taü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                          Kàmàvacarakusalaü.
     271. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati pathavikasiõaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . .
pe . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . chandàdhipateyyaü
. . . pe . . . viriyàdhipateyyaü . . . pe . . . cittàdhipa-
teyyaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü . . . chandàdhi-
pateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . .
paõãtaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü hãnaü . . . pe
. . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . città-
dhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . .
paõãtaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü hãnaü . . .
pe . . . majjhimaü . . . pe.. panãtaü . . . pe . . .
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     272. Katame dhammà kusalà.
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 058]>#
%<58                       DHAMMA-SAðGAöI 272.>%
naü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü hãnaü.. pe . . .
majjhimaü . . . pe.. paõãtaü . . . pe . . . chandàdhipateyyaü
. . . pe . . . viriyàdhipateyyaü . . .pe . . .cittàdhipateyyaü . . .pe
. . . vimaüsàdhipateyyaü . . . pe . . . chandàdhipateyyaü
hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü
. . . pe.. viriyàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhi-
maü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . cittàdhipateyyaü
hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü . . .
pe . . . vimaüsàdhipateyyaü hãnaü . . .pe.. majjhimaü
. . . pe.. paõãtaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . .avikkhepo hoti . . .pe . . .ime dhammà kusalà.
                           Råpàvacara-kusalaü.
     273. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü {atthaïgamà
nànattasa¤¤ànaü} amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsaha-
gataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü
upasampajja viharati hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . .
pe . . . paõãtam . . . pe . . . chandàdhipateyyaü . . . pe
. . . viriyàdhipateyyaü . . . pe . . . cittàdhipateyyaü . . .
pe . . . vimaüsàdhipateyyaü . . . pe . . . chandàdhipà-
teyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõã-
taü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . .
majjhimaü . . . pe . . . panãtaü . . . pe . . . cittàdhi-
pateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . .
panãtaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü hãnaü . . . pe
. . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
     274. Katame dhammà kusalà.
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
àkàsàna¤càyatanaü samatikkamà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsa-
hagataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati hãnaü . . . pe . . . majjhi-
maü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . chandàdhipateyyaü
. . . pe . . . viriyàdhipateyyaü . . . pe . . . cittàdhipa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 059]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 276.                     59>%
teyyaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü . . . pe . . .
chandàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . .
pe . . . paõãtaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü hãnaü
. . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . .
cittàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe
. . . paõãtaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü hãnaü
. . .pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     275. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àsaha-
gataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü
upasampajja viharati hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . .
pe . . . paõãtaü . . . pe . . . chandàdhipateyyaü . . . pe
. . . viriyàdhipateyyaü . . . pe . . . cittàdhipateyyaü
. . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü . . . pe . . . chandà-
dhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . .
paõãtaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü hãnaü . . . pe
. . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . città-
dhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü
hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     276. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamà {nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatana-
sahagataü} sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati hãnaü . . . pe . . . majjhi-
maü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . chandàdhipa-
teyyaü . . . pe . . . viriyàdhipateyyaü . . . pe . . .
cittàdhipateyyaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü . . .
pe . . . chandàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhi-
maü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe.. viriyàdhipateyyaü
hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . paõãtaü
. . . pe . . . cittàdhipateyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhi-
maü . . . pe . . . paõãtaü . . . pe . . . vimaüsàdhipa-
eyyaü hãnaü . . . pe . . . majjhimaü . . . pe . . . panã-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 060]>#
%<60                       DHAMMA-SAðGAöI 276.>%
taü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                           Aråpàvacarakusalaü.
     277. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummiyà-
pattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü: tas-
miü samaye phasso hoti vedanà hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cit-
taü hoti vitakko hoti vicàro hoti pãti hoti sukhaü hoti {cittass-
ekaggatà} hoti saddhindriyaü hoti viriyindriyaü hoti satin-
driyaü hoti samàdhindriyaü hoti pa¤¤indriyaü hoti manin-
driyaü hoti somanassindriyaü hoti jãvitindriyaü hoti ana¤¤à-
ta¤¤assàmãtindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti sammàsaïkappo
hoti sammàvàcà hoti sammàkammanto hoti sammààjãvo hoti
sammàvàyàmo hoti sammàsati hoti sammàsamàdhi hoti
saddhàbalaü hoti viriyabalaü hoti satibalaü hoti samàdhi-
balaü hoti pa¤¤àbalaü hoti hiribalaü hoti ottappabalaü
hoti alobho hoti adoso hoti amoho hoti anabhijjhà hoti avyà-
pàdo hoti sammàdiññhi hoti hiri hoti ottappaü hoti kàya-
passaddhi hoti cittapassaddhi hoti kàyalahutà hoti cittalahutà
hoti kàyamudutà hoti cittamudutà hoti kàyakamma¤¤atà
hoti cittakamma¤¤atà hoti kàyapàgu¤¤atà hoti cittapà-
gu¤¤atà hoti kàyujjukatà hoti cittujjukatà hoti sati hoti
sampaja¤¤aü hoti samatho hoti vipassanà hoti paggàho hoti
avikkhepo hoti: ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà.
     278.\<*<1>*>\ Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samayo phasso phusanà samphusanà samphu-
sitattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     279. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassa-
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Questions 282-302 are the same as questions 2-21,but 300 is a fresh
     one inserted; 303-305 are new; 306-341 are the same as 22-57.
     The answers differ slightly throughout. Some of the same questions
     recur, 370-400 and 407-411, and 446 foll.
>\

#<[page 061]>#
%<                        DHAMMA-SAðGAöI 287.                       61>%
jaü cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü
sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà
-- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     280. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à
hoti.
     281. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
cetanà sa¤cetanà cetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye cetanà
hoti.
     282. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànañaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye cittaü hoti.
     283. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà
vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo maggaïgaü
maggapariyàpannaü -- ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.
     284. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa
anusandhanatà an upekkhanatà -- ayaü tasmiü samaye vicàro
hoti.
     285. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?
     Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso
pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa pãtisambojjhaïgo --
ayaü tasmiü samaye pãti hoti.
     286. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.
     287. Katamà tasmiü samaye cittass ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü
maggapariyàpannaü: ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà
hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 062]>#
%<62                      DHAMMA-SAðGAöI 288.>%
     288. Katamaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippà-
sàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü -- idaü tasmiü
samaye saddhindriyaü hoti.
     289. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhura-
sampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalam sammàvàyàmo
viriyasambojjhaïgo maggaïgaü naggapariyàpannaü -- idaü
tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.
     290. Katamaü tasmiü samaye satindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati saraõatà dhàra-
õatà apilàpanatà asaümussanatà sati satindriyaü satibalaü
sammàsati satisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpan-
naü -- idaü tasmiü samaye satindriyaü hoti.
     291. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhitti saõñhiti {avaññhiti} avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü
maggapariyàpannaü -- idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü
hoti.
     292. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõ-
óiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebbavyà cintà upaparikkhà
bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo
pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo
pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho
dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo
maggaïgaü maggapariyàpannaü -- idaü tasmiü samaye
pa¤¤indriyaü hoti.
     293. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye manindriyaü hoti.
     294. Katamaü tasmiü samaye {somanassindriyaü} hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 063]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 299.                    63>%
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü ceto-
samphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà
sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti.
     295. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idaü tasmiü
samaye jãvitindriyaü hoti.
     296. Katamaü tasmiü samaye ana¤¤àta¤¤assàmãtindri-
yaü hoti?
     Yà tesaü dhammànaü a¤¤àtànaü adiññhànaü apattànaü
aviditànaü asacchikatànaü sacchikiriyàya pa¤¤à pajànanà
vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà
{paccupalakkhaõà} paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà
cintà upaparikkhà bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampa-
ja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü
pतàpàsàdo pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤à-
ratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicaya-
sambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü -- idaü tas-
miü samaye ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü hoti.
     297. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõ-
óiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà
bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo
pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpà-
sàdo pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü
amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjh-
aïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü -- avaü tasmiü
samaye sammàdiññhi hoti.
     298. Katamo tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà
cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo maggaïgaü maggapari-
yàpannaü -- ayaü tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti.
     299. Katamà tasmiü samaye sammàvàcà hoti?
     Yà tasmiü samaye catåhi vaciduccaritehi àrati virati
pañivirati varamaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velà ana-
tikkamo setughàto sammàvàcà maggaïgam maggapariyàpan-
naü -- ayaü tasmiü samaye sammàvàcà hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 064]>#
%<64                     DHAMMA-SAðGAöI 300.>%
     300. Katamo tasmiü samaye sammàkammanto hoti?
     Yà tasmiü samaye tãhi kàyaduccaritehi àrati virati pañivi-
rati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velà anatikkamo
setughàto sammàkammanto maggaïgaü maggapariyàpan-
naü -- ayaü tasmiü samaye sammàkammanto hoti.
     301. Katamo tasmiü samaye sammà-àjãvo hoti?
     Yà tasmiü samaye micchàjãvà àrati virati pañivirati
veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velà anatikkamo
setughàto sammà-àjãvo maggaïgaü maggapariyàpannaü --
ayaü tasmiü samaye sammà-àjãvo hoti.
     302. Katamo tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhura-
sampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvà-
yamo viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü
-- ayaü tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti.
     303. Katamà tasmiü samaye sammàsati hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsati satisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyà-
pannaü -- ayaü tasmiü samaye sammàsati hoti.
     304. Katamo tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhisambojjhaïgo maggaïgaü magga-
pariyàpannaü -- ayaü tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti.
     305. Katamaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippà-
sàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü -- idaü tasmiü
samaye saddhàbalaü hoti.
     306. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhura-
sampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvà-
yàmo viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü
--idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 065]>#
%<                  DHAMMA-SAðGAöI 314.                     65>%
     307. Katamaü tasamiü samaye satibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsati satisambojjhaïgo maggaïgaü magga-
pariyàpanaü -- idaü tasmiü samaye satibalaü hoti.
     308. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü
maggapariyàpannaü -- idaü tasmiü samaye samàdhibalaü
hoti.
     309. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dham-
mavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõ-
óiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã
medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à
pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-
àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dham-
mavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaï-
gaü maggapariyàpannaü -- idaü tasmiü samaye pa¤¤àba-
laü hoti.
     310. Katamaü tasmiü samaye hiribalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye hiriyati hiriyitabbena, hiriyati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü tasmiü
samaye hiribalaü hoti.
     311. Katamaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena, ottappati pà-
pakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idam tasmiü
samaye ottappabalaü hoti.
     312. Katamo tasmiü samaye alobho hoti?
     Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo
asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü --
ayaü tasmiü samaye alobho hoti.
     313. Katamo tasimiü samaye adoso hoti?
     Yo tasmiü samaye adoso adussanà aóussitattaü avyàpàdo
avyàpajjo adoso kusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye adoso hoti.
     314. Katamo tasmiü samaye amoho hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 066]>#
%<66                  DHAMMA-SAðGAöI 314.>%
dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpan-
naü -- ayaü tasmiü samaye amoho hoti.
     315. Katamà tasmiü samaye anabhijjhà hoti?
     Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo
asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü --
ayaü tasmiü samaye anabhijjhà hoti.
     316. Katamo tasmiü avyàpàdo hoti.
     Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo
avyàpajjo adoso kusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye avyà-
pàdo hoti.
     317. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo . . . pe . . .
dhammavicayo sambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpan-
naü -- ayaü tasmiü samaye sammàdiññhi hoti.
     318. Katamà tasmiü samaye hiri hoti?
     Yaü tasmiü samaye hiriyati hiriyitabbena hiriyati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- ayaü tasmiü
samaye hiri hoti.
     319. Katamaü tasmiü samaye ottappaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena ottappati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü tasmiü
samaye ottappaü hoti.
     320. Katamà tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa passaddhi pañipassaddhi passambhanà
pañipassambhanà pañipassambhitattaü passaddhisambojjh-
aïgo -- ayaü tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti.
     321. Katamà tasmiü samaye cittapassaddhi hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa passaddhi pañi-
passaddhi passambhanà pañipassambhanà pañipassambhi-
tattaü passaddhisambojjhaïgo -- ayaü tasmiü samaye citta-
passaddhi hoti.
     322. Katamà tasmiü samaye kàyalahutà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa lahutà lahupariõàmatà adandhanatà
avitthanatà -- ayaü tasmiü samaye kàyalahutà hoti.
     323. Katamà tasmiü samaye cittalahutà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa lahutà lahupariõà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 067]>#
%<                     DHAMMA-SAðGAöI 332.                 67>%
matà adandhanatà avitthanatà -- ayaü tasmiü samaye citta-
lahutà hoti.
     324. Katamà tasmiü samaye kàyamudutà hoti.
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akathi-
natà -- ayaü tasmiü samaye kàyamudutà hoti.
     325. Katamà tasmiü samaye cittamudutà hoti.
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa mudutà maddavatà
akakkhaëatà akathinatà -- ayaü tasmiü samaye cittamudutà
hoti.
     326. Katamà tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kam-
ma¤¤abhàvo -- ayaü tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti.
     327. Katamà tasmiü samaye cittakamma¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa kamma¤¤atà kam-
ma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo -- ayaü tasmiü samaye citta-
kamma¤¤atà hoti.
     328. Katamà tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa paguõatà paguõattaü paguõabhàvo --
ayaü tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti.
     329. Katamà tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhadhassa paguõatà paguõat-
taü paguõabhàvo -- ayaü tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà hoti.
     330. Katamà tasmiü samaye kàyujjukatà hoti?
     Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa
saïkhàrakkhandhassa ujutà ujjukatà ajimhatà avaïkatà aku-
ñilatà -- ayaü tasmiü samaye kàyujjukatà hoti.
     331. Katamà tasmiü samaye cittujjukatà hoti?
     Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandassa ujutà ujutà ujjukatà
ajimhatà avaïkatà akuñilatà -- ayaü tasmiü samaye cittujju-
katà hoti.
     332. Katamà tasmiü samaye sati hoti?
     Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà
dhàraõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü sati-
balaü sammàsatisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyà-
pannaü -- ayaü tasmiü samaye sati hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 068]>#
%<68                   DHAMMA-SAðGAöI 333.>%
     333. Katamaü tasmiü samaye sampaja¤¤aü hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . dham-
mavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü --
idaü tasmiü samaye sampaja¤¤aü hoti.
     334. Katamo tasmiü samaye samatho hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . samàdhi-
sambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü -- ayaü tas-
miü samaye samatho hoti.
     335. Katamà tasmiü samaye vipassanà hoti?
     Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . dham-
mavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü --
ayaü tasmiü samaye vipassanà hoti.
     336. Katamo tasmiü samaye paggàho hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho . . . pe . . .
viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü -- ayaü
tasmiü samaye paggàho hoti.
     337. Katamo tasmiü samaye avikkhepo hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . samàdhi-
sambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü -- ayaü tas-
mim samaye avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
kusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti
dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, navin-
driyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, aññhaïgiko maggo
hoti, satta balàni honti, tayo hetå honti, eko phasso hoti, ekà
vedanà hoti, ekà sa¤¤à hoti, ekà cetanà hoti, ekaü cittaü
hoti, eko vedanàkkhandho hoti, eko sa¤¤àkkhandho hoti,
eko saïkhàrakkhandho hoti, eko vi¤¤àõakkhanando hoti ekaü
manàyatanaü hoti, ekaü manindriyaü hoti, ekà manovi¤¤à-
õadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu
hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamu-
ppannà aråpino dhammà -- ime dhammà kusalà . . . pe . . .
     338.\<*<1>*>\ Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso vedanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà saddhin-
driyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤in-
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 62.
>\

#<[page 069]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 343.                    69>%
driyaü jãvitindriyaü ana¤¤àtta¤¤assàmãtindriyaü sammà-
diññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto, sammà-
àjãvo, sammàvàyàmo, sammàsati, sammàsamàdhi, saddhàba-
laü, viriyabalaü, satibalaü, samàdhibalaü, pa¤¤àbalaü, hiri-
balaü, ottappabalaü, alobho, adoso, amoho, anabhijjhà, avyà-
pàdo, sammàdiññhi hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi
kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà, cittamudutà, kàyakam-
ma¤¤atà, cittakamma¤¤atà, kàyapàgu¤¤atà, cittapàgu¤¤atà,
kàyujjukatà cittujjukatà, sati, sampaja¤¤aü, samatho, vipas-
sanà, paggàho avikkhepo -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà veda-
nàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤à-
õakkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     339. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
naü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤-
¤am: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà?
     340. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü ditthigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
nam upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤-
¤aü: tasmiü samaye phasso hoti.. pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     341. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . viharati sukhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     342. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . viharati sukhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     343. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 070]>#
%<70                   DHAMMA-SAðGAöI 343.>%
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . .
pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
. . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü . . . pe . . . tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
                           Suddhikapañipadà.
     344. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
naü upasampajja viharati su¤¤ataü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     345. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü
. . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhà-
naü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤ca-
maü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü: tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà.
                           Su¤¤ataü.
     346. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivi-
cceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja
viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     347. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 071]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 352.                 71>%
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
naü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
su¤¤ataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avi-
kkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     348. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
     349. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . kàmehi . . . pe
. . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü: tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     350. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤-
¤ataü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤-
¤ataü . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤-
¤ataü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤a-
taü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                           Su¤¤atamålakapañipadà.
     351. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati appaõihitaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . .pe . . . ime dhammà kusalà.
     352. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 072]>#
%<72                      DHAMMA-SAðGAöI 352.>%
pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . paññhamaü jhànaü
. . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati appaõi-
hitaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                           Appaõihitaü.
     353. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     354. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     355. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivi-
cceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja
viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü: tas-
miü samaye phasso hoti . . .pe . . .avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà kusalà.
     356. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà.
     357. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . .
pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤-
¤aü appaõihitaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü khippà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 073]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 360.                 73>%
bhi¤¤aü appaõihitaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü appaõihitaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü appaõihitaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                        Appaõihitamålakapañipadaü.
     358. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
sammappadhànaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü iddhipà-
daü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü indriyaü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü balaü bhàveti . . .pe . . . lokuttaraü
bojjhaïgaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü saccaü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü samathaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü dhammaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
khandhaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü àyatanaü bhà-
veti . . . pe . . . lokuttaraü dhàtuü bhàveti . . . lokutta-
raü àhàraü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü phassaü bhà-
veti . . . pe . . . lokuttaraü vedanaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü sa¤¤aü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü ceta-
naü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü cittaü bhàveti niyyà-
nikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya
bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤-
¤aü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
                           Vãsati mahànayà.
     359. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti . . . pe . . .
pattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
chandàdhipateyyaü viriyàdhipateyyaü cittàdhipateyyaü
vimaüsàdhipateyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     360. Katame dhammà kusalà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 074]>#
%<74                       DHAMMA-SAðGAöI 360.>%
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhà-
naü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
chandàdhipateyyaü . . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü: tas-
miü samaye phasso hoti . . . avikkepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà kusalà.
     361. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü cittaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhi-
gatànaü pahànàya pañhamàya bhummiyàpattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü
. . . pe . . . vimaüsàdhipateyyaü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà.
                           Adhipati.
                      PAòHAMO MAGGO.
     362. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü kàmaràgavyàpadànaü {patanubhàvàya} duti-
yàya bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi. . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
a¤¤indriyaü hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
                      Dutiyo maggo.
     363. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü kàmaràgavyàpàdànaü anavasesappahànàya
tatiyàya bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 075]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 365.                     75>%
dandhàbhi¤¤aü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
a¤¤indriyaü hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà.
                        Tatiyo maggo
     364. Katame dhammà kusalà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü råparàga-aråparàgamàna-uddhacca-avijjàya
anavasesappahànàya catutthàya bhummiyàpattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü: tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . a¤¤indriyaü hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà.
     Katamaü tasmiü samaye a¤¤indriyaü hoti.
     Yà tesaü dhammànaü ¤àtànaü diññhànaü pattànaü vidi-
tànaü sacchikatànaü sacchikiriyàya pa¤¤à pajànanà vicayo
pavicayo dhammavicayo . . . pe . . . dhammavicayasammà-
diññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapari-
yàpannaü -- idaü tasmiü samaye a¤¤indriyaü hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà kusalà.
                     Catuttho maggo
                 LOKUTTARAý CITTAý.
     365. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti soma-
nassasahagataü diññhigatasampayuttaü råpàrammaõaü và
{saddàrammaõaü} và gandhàrammaõaü và phoññhabbàramma-
õaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha: tas-
miü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà
hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü
hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindri-
yaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvi-
tindriyaü hoti, micchàdiññhi hoti, micchàsaïkappo hoti,
micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 076]>#
%<76                  DHAMMA-SAðGANI 365.>%
samàdhibalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti,
lobho hoti, moho hoti, abhijjhà hoti, micchàdiññhi hoti,
abirikaü hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, vipassanà hoti
paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà {akusalà}.
     366.\<*<1>*>\ Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     367. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajaü
cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü
sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà: ayaü
tasmiü samaye vedanà hoti.
     368. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü: ayaü tasmiü samaye sa¤¤à
hoti.
     369. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
cetanà sa¤cetanà cetayitattaü: ayaü tasmiü samaye cetanà
hoti.
     370. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu: idaü tasmiü
samaye cittaü hoti.
     371. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà
vyappanà cetaso abhiniropanà micchàsaïkappo -- ayaü tas-
miü samaye vitakko hoti.
     372. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa
\<--------------------------------------------------------------------------
1 The questions following are the same as 2 foll. and 282 foll., but the answers sometimes differ.
>\

#<[page 077]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 380.                     77>%
anusandhanatà anupekkhanatà: ayaü tasmiü samaye vicàro
hoti.
     373. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?
     Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà
hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa -- ayaü tasmiü
samaye pãti hoti.
     374. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.
     375. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü micchàsamàdhi -- ayaü tasmiü samaye cittass'
ekaggatà hoti.
     376. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhura-
samphaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü micchàvà-
yàmo -- idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.
     377. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà-
dhibalaü micchàsamàdhi -- idaü tasmiü samaye samàdhindri-
yaü hoti.
     378. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu: idaü tasmiü
samaye manindriyaü hoti.
     379. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye somanassindriyaü
hoti.
     380. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 078]>#
%<78                  DHAMMA-SAðGAöI 380.>%
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idaü tasmiü
samaye jãvitindriyaü hoti.
     381. Katamà tasmiü samaye micchàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye diññhi diññhigataü diññhigahaõaü diññhi-
kantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisa¤¤o-
janaü gàho pañiggàho abhiniveso paràmàso kummaggo
micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho --
ayaü tasmiü samaye micchàdiññhi hoti.
     382. Katamo tasmiü samaye micchàsaïkappo hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vya-
ppanà cetaso abhiniropanà micchàsaïkappo -- ayaü tasmiü
samaye micchàsaïkappo hoti
     383. Katamo tasmiü samaye micchàvàyàmo hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo
parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asi-
thilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhu-
rasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü micchàvà-
yàmo: ayaü tasmiü samaye micchàvàyàmo hoti.
     384. Katamo tasmiü samaye micchàsamàdhi hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro
avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samà
dhibalaü micchàsamàdhi: ayaü tasmiü samaye micchà-
samàdhi hoti.
     385. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko . . . pe . . . micchàvàyàmo
--idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti.
     386. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . micchàsa-
màdhi -- idaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti.
     387. Katamaü tasmiü samaye ahirikabalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye na hiriyati hitiyitabbena, na hiriyati
pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü
tasmiü samaye ahirikabalaü hoti.
     388. Katamaü tasmiü samàye anottappabalaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye na ottappati ottappitabbena ottappati
pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü
idaü tasmiü samaye anothappabalaü hoti.
     389. Katamo tasmiü samaye lobho hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 079]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 397.                     79>%
     Yo tasmiü samaye lobho lubbhanà lubbhitattaü sàràgo
sàrajjanà sàrajjitattaü abhijjhà lobho akusalamålaü -- ayaü
tasmiü samaye lobho hoti.
     390. Katamo tasmiü samaye moho hoti?
     Yaü tasmiü samaye a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo
ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogà-
hanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü
dummejjhaü balyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho
avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü
avijjàlaïgã moho akusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye moho
hoti.
     391. Katamà tasmiü samaye abhijjhà hoti?
     Yo tasmiü samaye lobho . . . pe . . . abhijjhà lobho
akusalamålaü -- ayaü tasmiü samaye abhijjhà hoti.
     392. Katamà tasmiü samaye micchàdiññhi hoti?
     Yà tasmiü samaye diññhi diññhigataü . . . pe . . .
vipariyesagàho -- ayaü tasmiü samaye micchàdiññhi hoti.
     393. Katamaü tasmiü samaye ahirikaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye na hiriyati . . . pe . . . samàpattiyà
--idaü tasmiü samaye ahirikaü hoti.
     394. Katamaü tasmiü samaye anottappaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye na ottappati . . . pe . . . samà-
pattiyà -- idaü tasmiü samaye anottappaü hoti.
     395. Katamo tasmiü samaye samatho hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . micchà-
samàdhi -- ayaü tasmiü samaye samatho hoti.
     396. Katamo tasmiü samaye paggàho hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho . . . pe . . .
micchàvàyàmo -- ayaü tasmiü samaye paggàho hoti.
     397. Katamo tasmiü samaye avikkhepo hoti.
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . micchà-
samàdhi -- ayaü tasmiü samaye avikkhepo hoti.
     Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamu-
ppannà aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà. Tasmiü
kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti,
dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honit, pa¤cindriyàni honti,
pa¤caïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo honti, cattàri
balàni honti, dve hetå honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 080]>#
%<80                    DHAMMA-SAðGAöI 397.>%
dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti -- ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà akusalà.
     398.\<*<1>*>\ Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà viri-
yindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàdiññhi
micchàsaïkappo micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü
samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü lobho moho
abhijjhà micchàdiññhi ahirikaü anottappaü samatho paggàho
avikkhepo -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü
ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü --
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà akusalà.
     399. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalacittaü uppannaü hoti somanassa-
sahagataü diññhigatasampayuttaü sasaïkhàrena råpàramma-
õaü và . . . pe . . . dhammàrammaõaü và yaü yaü
và panàrabbha: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avi-
kkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     400. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalacittaü . . . pe . . . diññhigata-
vippayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhà-
rammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và
dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha: tasmiü
samaye phasso hoti vedanà hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti
vitakko hoti vicàro hoti pãti hoti sukhaü hoti cittassekaggatà
hoti viriyindriyaü hoti samàdhindriyaü hoti manindriyaü
hoti [somanassindriyaü hoti] jãvitindriyaü hoti micchàsaï-
kappo hoti micchàvàyàmo hoti micchàsamàdhi hoti viriya-
balam hoti samàdhibalaü hoti ahirikabalaü hoti anottappa-
balaü hoti lobho hoti moho hoti abhijjhà hoti ahirikaü hoti
anottappaü hoti samatho hoti paggàho hoti avikkhepo hoti --
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 62 and 342.
>\

#<[page 081]>#
%<                   DHAMMA-SAðGAöI 405.                  81>%
samaye cattàro khandhà honti . . . pe . . . tivaïgiko
maggo hoti . . . pe . . . eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaü dhammàyatanaü hoti ekà dhammadhàtu hoti: ye và
pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà arå-
pino dhammà -- ime dhammà akusalà.
     401. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso . . . pe (398) . . . ime dhammà akusalà.
                      (Omitting micchàdiññhi.)
     402. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti soma-
nassasahagataü diññhigatavippayuttaü sasaïkhàrena råpà-
rammaõaü và . . . pe . . . dhammàrammaõaü và yaü
yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     403. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalacittaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü diññhigatasampayuttaü råpàrammaõaü và saddà-
rammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và
phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü
và panàrabbha: tasmiü samaye phasso hoti vedanà hoti sa¤¤à
hoti cetanà hoti cittaü hoti vitakko hoti vicàro hoti upekkhà
hoti cittassekaggatà hoti viriyindriyaü hoti samàdhindriyaü
hoti manindriyaü hoti upekkhindriyaü hoti jãvitindriyaü
hoti micchàdiññhi hoti micchàsaïkappo hoti micchàvàyàmo
hoti micchàsamàdhi hoti viriyabalaü hoti samàdhibalaü hoti
ahirikabalaü hoti anottappabalaü hoti lobho hoti moho hoti
abhijjhà hoti micchàdiññhi hoti ahirikaü hoti anottappaü
hoti samatho hoti paggàho hoti avikkhepo hoti -- ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà akusalà.
     404. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     405. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajaü
cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 082]>#
%<82                  DHAMMA-SAðGAöI 405.>%
asukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà
-- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     406. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü ceto-
samphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà
adukkhamasukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye upekkhà
hoti.
     407. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü . . . pe . . . vedanà --
idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti . . . pe . . . ye
và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana
samaye cattàro khandhà honti . . . pe . . . caturaïgikaü
jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti . . . pe . . . aråpino
dhammà -- ime dhammà akusalà.
     408. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso . . . pe . . . omitting pãti . . . pe (398) . . .
ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhà-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     409.\<*<1>*>\ Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü diññhigatasampayuttaü sasaïkhàrena råpàramma-
õaü và . . . pe (403) . . . dhammàrammaõaü và yaü
yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
(403) . . .avikkhepo hoti . . . pe(403) . . . ime dhammà
akusalà.
     410. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü diññhigatavippayuttaü råpàrammaõaü và saddà-
rammaõaü và {gandhàrammaõaü} và rasàrammaõaü và
phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và
panàrabbha: tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à
hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti,
upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti,
samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü
\<--------------------------------------------------------------------------
1 Compare 147 and following.
>\

#<[page 083]>#
%<                     DHAMMA-SAðGAöI 413.                    83>%
hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàsaïkappo hoti, micchà-
vàyamo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samà-
dhibalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti,
lobho hoti, moho hoti, abhijjhà hoti, ahirikaü hoti anottap-
paü hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana
samaye cattàro khandhà honti dvàyatanàni honti dve dhàtuyo
honti, tayo àhàrà honti pa¤cindriyàni honti caturaïgikaü
jhànaü hoti tivaïgiko maggo hoti cattàri balàni honti dve hetå
honti eko phasso hoti . . . pe . . . ekaü dhammàyatanaü
hoti ekà dhammadhàtu hoti ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
akusalà.
     411. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà . . . pe . . . [omitting pãti and micchàdiññhi]
ñhapetvà vi¤¤àõakkhandaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhàra-
kkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     412. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü diññhigatavippayuttaü sasaïkhàrena råpàram-
maõaü và . . . pe . . . dhammàrammaõaü và yaü yaü
và panàrabbha: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     413. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti domanassa-
sahagataü pañighasampayuttaü råpàrammaõaü và saddà-
rammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và
phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và -- yaü yaü
và panàrabbha tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti,
sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro
hoti, dukkhaü hoti, cittass' ekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti,
samàdhindriyam hoti, manindriyaü hoti, domanassindriyaü
hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo
hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samàdhibalaü
hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti, doso hoti,
moho hoti, vyàpàdo hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti,
samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 084]>#
%<84                  DHAMMA-SAðGAöI 413.>%
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi paticcasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà akusalà.
     414. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattam -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     415. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassa-
jaü cetasikaü asàtaü cetasikaü dukkhaü cetosamphassajaü
asàtaü dukkhaü vedayitaü cetosamphassajà asàtà dukkhà
vedanà -- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     416. Katamaü tasmiü samaye dukkhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü asàtaü cetasikam dukkhaü
cetosamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü cetosampha-
ssajà asàtà dukkhà vedanà -- idaü tasmiü samaye dukkhaü hoti.
     417. Katamaü tasmiü samaye domanassindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü asàtaü cetasikaü dukkhaü
cetosamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü cetosam-
phassajà asàtà dukkhà vedanà -- idaü tasmiü samaye doma-
nassindriyaü hoti.
     418. Katamo tasmiü samaye doso hoti?
     Yo tasmiü samaye doso dussanà dussitattaü vyàpatti
vyàpajjanà virodho pañivirodho {caõóikkaü} asuropo anattama-
natà cittassa -- ayaü tasmiü samaye doso hoti.
     419. Katamo tasmiü samaye vyàpàdo hoti?
     Yo tasmiü samaye doso . . . pe . . . cittassa, ayaü tasmiü
samaye vyàpàdo hoti . . . pe . . . ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ime dhammà akussalà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti dvà-
yatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti,
pa¤cindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, tivaïgiko
maggo hoti cattàri balàni honti, dve hetå honti, eko phasso
hoti . . . pe . . . ekam dhammàyatanaü hoti, ekà dhamma-
dhàtu hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
paticcasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà.
     420. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso, cetanà, vitakko, vicàro, cittass' ekaggatà, viriyindri-
yaü, samàdhindriyaü, jãvitindriyaü, micchàsaïkappo,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 085]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 425.                85>%
micchàvàyàmo, micchàsamàdhi, viriyabalaü, samàdhibalam,
ahirikabalaü anottappabalaü, doso, moho, vyàpàdo, ahirikaü,
anottappaü, samatho, paggàho, avikkhepo, ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü,
thapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhà-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     421. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti domanassa-
sahagataü pañighasampayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü
và . . . pe . . . dhammàrammaõaü và . . . pe . . . yaü
yaü và panàrabbha: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     422. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü vicikicchàsampayuttaü råpàrammaõaü và, saddà-
rammaõaü và, gandhàrammaõaü và, rasàrammaõaü và,
phoññhabbàrammaõaü và, dhammàrammaõaü và yaü yaü
và panàrabbha: tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti,
sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro
hoti, upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti,
manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti,
micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, viriyabalaü hoti,
{ahirikabalaü} hoti, anottappabalaü hoti, vicikicchà hoti,
moho hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, paggàho hoti;
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà.
     423. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà . . . pe . . . ayaü
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
     424. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . ayaü tasmiü
samaye cittass' ekaggatà hoti . . . pe . . .
     425. Katamà tasmiü samaye vicikicchà hoti?
     Yà tasmiü samaye kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü
vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaü-
sagàho àsappanà parisappanà {apariyogàhanà} thambhitattaü
cittassa mano vilekho -- ayaü tasmiü samaye vicikicchà hoti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 086]>#
%<86                  DHAMMA-SAðGAöI 425.>%
. . . pe . . . ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà.
Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni
honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, cattàri indriyàni
honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, duvaïgiko maggo hoti,
tãni balàni honti, eko hetu hoti, eko phasso hoti . . . pe . . .
ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và
pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà.
     426. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà viriyindriyaü
jãvitindriyaü micchàsaïkappo micchàvàyàmo viriyabalaü
ahirikabalaü anottappabalaü vicikicchà moho ahirikaü
anottappaü paggàho -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ñhapetvà vedanà-
kkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõa-
kkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti
. . . pe . . . ime dhammà akusalà.
     427. Katame dhammà akusalà?
     Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü uddhaccasampayuttaü råpàrammaõaü và . . . pe
. . . yam yam và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti,
vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko
hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, viri-
yindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyam hoti,
upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàsaïkappo hoti,
micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti,
samàdhibalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti,
uddhaccaü hoti, moho hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti,
samatho hoti, paggàho hoti, ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà akusalà.
     428. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     429. Katamaü tasmiü samaye uddhaccaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittassa uddhaccaü avåpasamo cetaso
vikkhepo bhantattaü cittassa: idaü tasmiü samaye uddhaccaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 087]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 433.                     87>%
hoti . . . pe . . . ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà: ime dhammà akusalà.
Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyata-
nàni hoti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindriyàni
honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, tivaïgiko maggo hoti,
cattàri balàni honti, eko hetu hoti, eko phasso hoti . . . pe
. . . ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti:
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà akusalà.
     430. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà viriyindriyaü
samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàsaïkappo micchàvàyàmo
micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anot-
tappabalaü uddhaccaü moho ahirikaü anottappaü samatho
paggàho avikkhepo ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanà-
kkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõa-
kkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti
. . . pe . . . ime dhammà akusalà.
                  Dvàdasa akusalacittàni.
     431. Katame dhammà avyàkatà.
     Yasmiü samaye kàmà vacarassa kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkaü cakkhuvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhà-
sahagataü råpàrammaõaü: tasmiü samaye phasso hoti
vedanà hoti sa¤¤à hoti cetanà hoti cittaü hoti upekkhà hoti
cittass' ekaggatà hoti manindriyaü hoti upekkhindriyaü hoti
jãvitindriyaü hoti: ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     432. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     433. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà cakkhuvi¤¤àõadhàtu samphassajaü
cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkham-
asukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà
-- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 088]>#
%<88             DHAMMA-SAðGAöI 434.>%
     434. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà cakkhuvi¤¤àõadhàtu samphassajà
sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à
hoti.
     435. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà cakkhuvi¤¤àõadhàtu samphassajà
cetanà sa¤cetanà cetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye cetanà
hoti.
     436. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤à-
õakkhandho tajjà cakkhuvi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü samaye
cittaü hoti.
     437. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü ceto-
samphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà
adukkhamasukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye upekkhà
hoti.
     438. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . ayaü tasmiü
samaye cittassekaggatà hoti.
     439. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà cakkhuvi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye manindriyaü hoti.
     440. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü . . . pe . . . vedanà --
idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti.
     441. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idaü tasmiü
samaye jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye
a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime
dhammà avyàkatà. Tasmiü kho pana samaye cattàro
khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo
àhàrà honti, tãõindriyàni honti, eko phasso hoti . . . pe . . .
ekà cakkhuvi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 089]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 447.                89>%
ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi
atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
avyàkatà . . . pe . . .
     442. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà cittassekaggatà jãvitindriyaü: ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà ñhapetvà vedanàkkhàndhaü, ñhapetvà sa¤¤à-
kkhandhaü ñhapetvà vi¤¤ànakkhandhaü -- ayaü tasmiü
samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     443. Katame dhammà avyàkatà.
     Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkaü sotavi¤¤àõaü uppannaü hoti, upekkhà-
sahagataü saddàrammaõaü . . . pe . . . ghàõavi¤¤àõaü
uppannaü hoti upekkhàsahagataü gandhàrammaõaü . . .
pe . . . jivhàvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü
rasàrammaõaü . . . pe . . . kàyavi¤¤àõaü uppannaü hoti
sukhasahagataü phoññhabbàrammaõaü: tasmiü samaye
phasso hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, sukhaü hoti,
cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, sukhindriyaü hoti,
jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     444. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     445. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà kàyavi¤¤àõadhàtu samphassajaü
kàyikaü sataü kàyikaü sukhaü kàyasamphassajaü sàtaü
sukhaü vedayitaü kàyasamphassajà sàtà sukhà vedanà --
ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     446. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà kàyavi¤¤àõadhàtu samphassajà
sa¤¤à sa¤jananà sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à
hoti.
     447. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà {kàyavi¤¤àõadhàtu} samphassajà
cetanà sa¤cetanà cetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye cetanà
hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 090]>#
%<90                  DHAMMA-SAðGAöI 448.>%
     448. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà kàyavi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü
samaye cittaü hoti.
     449. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye kàyikaü sàtaü kàyikaü sukhaü
kàyasamphassajam sàtaü sukhaü vedayitaü kàyasamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.
     450. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . ayaü tasmiü
samaye cittassekaggatà hoti.
     451. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü . . . pe . . . vi¤¤àõadhàtu --
idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.
     452. Katamaü tasmiü samaye sukhindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye kàyikaü sàtaü . . . pe . . . sukhà
vedanà -- idaü tasmiü samaye sukhindriyaü hoti.
     453. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idaü tasmiü
samaye jãvitindriyaü hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
avyàkatà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyata-
nàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni
honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekà kàyavi¤¤àõadhàtu
hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti,ekà dhammadhàtu hoti --
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     454. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà cittassekaggatà jãvitindriyaü -- ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤à-
kkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü: ayaü tasmiü
samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
                 Kusalavipàkàni pa¤cavi¤¤àõàni.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 091]>#
%<                     DHAMMA-SAðGAöI 463.                91>%
     455. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkà manodhàtu uppannà hoti upekkhàsahagatà
råpàrammaõà và . . . pe . . . phoññhabbàrammaõà và
yaü yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti, vedanà
hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti,vicàro
hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti,
upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti: ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ime dhammà avyàkatà.
     456. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     457. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manodhàtu samphassajaü cetasi-
kaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü
vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà -- ayaü
tasmiü samaye vedanà hoti.
     458. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manodhàtu samphassajà sa¤¤à
sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.
     459. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manodhàtu samphassajà cetanà
sa¤cetanà cetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.
     460. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü
vi¤¤àõakkhandho tajjà manodhàtu -- idaü tasmiü samaye
cittaü hoti.
     461. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti.
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà
vyappanà cetaso abhiniropanà -- ayaü tasmiü samaye vitakko
hoti.
     462. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa
anusandhanatà anupekkhanatà -- ayaü {tasmiü} samaye vicàro
hoti.
     463. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 092]>#
%<92               DHAMMA-SAðGAöI 463.>%
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü ceto-
{samphassajaü} adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà
adukkhamasukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye upekkhà
hoti.
     464. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe (11) . . . ayaü
tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti.
     465. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano . . . pe (17) . . . tajjà
manodhàtu -- idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.
     466. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü . . . pe (465)
. . . adukkhamasukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye
upekkhindriyaü hoti.
     467. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü . . . pe (19) jãvitindri-
yaü -- idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti -- ye và pana
tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino
dhammà -- ime dhammà avyàkatà. Tasmiü kho pana samaye
cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti,
tayo àhàrà honti, tãõindriyàni honti, eko phasso hoti . . .
pe (58) . . . ekà manodhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü
hoti, ekà dhammadhàtu hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
avyàkatà . . . pe . . .
     468. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhadho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà jãvitindri-
yaü ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamup-
pannà aråpino dhammà -- ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñha-
petvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü
tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti -- ime dhammà avyà-
katà.
                 Kusalavipàkà manodhàtu.
     469. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkà manovi¤¤ànadhàtu uppannà hoti soma-
nassasahagatà råpàrammaõà và . . . pe (147) . . . dhammà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 093]>#
%<                     DHAMMA-SAðGAöI                             93>%
rammaõà và yaü yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso
hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko
hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittass' ekaggatà hoti,
manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü
hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamup-
pannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     470. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     471. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajaü
cetasikaü sàtaü cetasikhaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü
sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà --
ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     472. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à
hoti.
     473. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu samphassajà
cetanà sa¤cetanà cetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye cetanà
hoti.
     474. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü {vi¤¤à-
õakkhandho} tajjà manovi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü samaye
cittaü hoti.
     475. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyap-
panà cetaso abhiniropanà -- ayaü tasmiü samaye takko hoti.
     476. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa
anusandhanatà anupekkhanatà -- ayaü tasmiü samaye vicàro
hoti.
     477. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?
     Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso
pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa -- ayaü tasmiü
samaye pãti hoti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 094]>#
%<94                  DHAMMA-SAðGAöI 478.>%
     478. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
{cetosamphassajaü} sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà: idaü tasmiü samaye sukhaü hoti?
     479. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe (11) . . . ayaü
tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti.
     480. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü . . . pe (17)
. . . vi¤¤àõadhàtu idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.
     481. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü
cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà
sàtà sukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye somanassindriyaü
hoti.
     482. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tasmiü samaye aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà
. . . pe . . . jãvitindriyaü idaü tasmiü samaye jãvitindri-
yaü hoti: ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti dvàyata-
nàni honti dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni
honti, eko phasso hoti . . . pe (58) . . . ekà manovi¤¤àõadhàtu
hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye
và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     483. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittass' ekaggatà jãvi-
tindriyaü, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü
ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü --
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà avyàkatà.
     Kusalavipàkà somanassasahagatà manovi¤¤àõadhàtu.
     484. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 095]>#
%<                        DHAMMA-SAðGAöI 494.                      95>%
katàttà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti
upekkhàsahagatà råpàrammaõà và . . . pe . . . dhammà-
rammaõà và yaü yaü và panàrabbha: tasmiü samaye
phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti,
vitakko hoti, vicàro hoti upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti,
manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti:
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     485. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti.
     486. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu . . . pe . . .
adukkhamasukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     487. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu . . . pe . . .
sa¤jànitattaü -- ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.
     488. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?
     Yà tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtu . . . pe . . .
cetayitattaü -- ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.
     489. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü
. . . pe . . . vi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü samaye cittaü
hoti.
     490. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?
     Yo tasmiü samaye takko . . . pe . . . abhiniropanà --
ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.
     491. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?
     Yà tasmiü samaye càro . . . pe . . . anupekkhanatà --
ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.
     492. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?
     Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü . . . pe . . .
adukkhamasukhà vedanà -- ayaü tasmiü samaye upekkhà
hoti.
     493. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . ayaü tasmiü
samaye cittass' ekaggatà hoti.
     494. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 096]>#
%<96                        DHAMMA-SAðGAöI 494.>%
     Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü . . . pe . . .
vi¤¤àõadhàtu -- idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.
     495. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü . . . pe . . .
adukkhamasukhà vedanà -- idaü tasmiü samaye upekkhindri-
yaü hoti.
     496. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?
     Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà . . . pe
. . . jãvitindriyaü -- idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti --
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàya-
tanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõindri-
yàni honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekà manovi¤¤àõa-
dhàtu hoti ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu
hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     497. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà jãvitindriyaü
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà, ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤à-
kkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü tasmiü
samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
             Kusalavipàkà upekkhàsahagatà manovi¤¤àõadhàtu.
     498. Katame dhammà avyàkatà.
     Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti somanassa-
sahagatà ¤àõasampayuttà . . . pe . . . somanassasahagatà
¤ànasampayuttà sasaïkhàrena . . . pe . . . somanassasaha-
gatà ¤àõavippayuttà . . . pe . . . somanassasahagatà ¤àõa-
vippayuttà sasaïkhàrena . . . pe . . . upekkhàsahagatà
¤àõasampayuttà . . . pe . . . upekkhàsahagatà ¤àõasam-
payuttà sasaïkhàrena . . . pe . . . upekkhàsahagatà ¤àõa-
vippayuttà . . . pe . . . upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 097]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 501.                     97>%
sasaïkhàrena råpàrammaõà và . . . pe . . . dhammà-
rammaõà và -- yaü yaü vàpanàrabbha -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     Alobho avyàkatamålaü . . . pe . . . adoso avyàkatamå-
laü . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                 Aññha mahàvipàkà.
     499. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
{pañhavãkasinaü} tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà -- tass' eva
råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati pathavãkasinaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     500. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe
. . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü
upasampajja viharati pathavãkasinaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkaü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . pa¤ca-
maü jhànaü upasampajja viharati pathavãkasinaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
                      Råpàvacaravipàkà.
     501. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü {atthaïgamà nà-
nattasa¤¤ànaü} amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasahagataü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 098]>#
%<98                  DHAMMA-SAðGAöI 501.>%
sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü upa-
sampajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà . . . pe
. . . tass' eva {aråpàvacarassa} kusalassa kammassa katattà
upacitattà vipàkà sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà
pañighasa¤¤ànaü {atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü} amanasikàrà
àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà . . .
pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
     502. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
àkàsàna¤càyatanaü samatikkamà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à-
sahagataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà . . . pe . . . tass' eva aråpàvacarassa kusalassa kam-
massa katattà upacitattà vipàkaü sabbaso àkàsàna¤càyatanaü
samatikkamà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca
pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     503. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àsaha-
gataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü
upasampajjà viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà:
tass' eva aråpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upa-
citattà vipàkaü sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamà
àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukkhassa ca pahànà . . . pe
. . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     504. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso
àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamà neva {sa¤¤ànàsa¤¤àyatanasahagataü}
sukhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü jhànaü upasam-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 099]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 507.                     99>%
pajja viharati: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass' eva
aråpàvacarassa kusalassa kammassa katàttà upacitattà
vipàkaü sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamà -- neva
sa¤¤ànàsa¤¤àyatanasahagataü sukhassa ca pahànà . . . pe
. . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
                      Aråpàvacaravipàkà.
     505. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja
viharati {dukkhàpañipadaü} dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . a¤¤indriyaü hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     506. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dhandhàbhi¤¤aü --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhà-
nassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü animittaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . a¤¤indriyaü hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     507. Katame dhammà avyàkatà.
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 100]>#
%<100                 DHAMMA-SAðGAöI 507.>%
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü:
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . pa¤¤indriyaü hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime dhammà kusalà:
tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà
vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
appaõihitaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . a¤¤indri-
yaü hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     508. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . duti-
yaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . .
catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe
pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü ti kusalaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü su¤¤atan ti vipàko . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤an ti kusalaü . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittan ti vipàko . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤an ti kusalaü . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appanihitan ti vipàko --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     509. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhàmaya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü . . .
pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü . . . pe . . . dutiyaü jhà-
naü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü
jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤-
camaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤an ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü su¤¤atan ti vippàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤an ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpañipadam
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 101]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 512.                     101>%
khippàbhi¤¤aü animittan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañi-
padaü khippàbhi¤¤an ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpañi-
padaü khippàbhi¤¤aü appaõihitan vipàko -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
                  Suddhika-pañipadà.
     510. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
naü upasampajja viharati su¤¤ataü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     511. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
naü upasampajja viharati su¤¤ataü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime dhammà
kusalà -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü upasampajja viharati animittaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
     512. Katame dhammà avyàkata?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpaññiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhà-
naü upasampajja viharati su¤¤ataü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 102]>#
%<102                 DHAMMA-SAðGAöI 512.>%
maü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
     513. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü
jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . .
catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànnaü . . . pe . . .
pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤atan ti kusalaü
. . . pe . . . su¤¤atan ti vipàko . . . pe . . . su¤¤atan ti
kusalaü . . . pe . . . animittan ti vipàko . . . pe . . .
su¤¤atan ti kusalaü . . . pe . . . appaõihitan ti vipàko --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                 Suddhikasu¤¤ataü.
     514. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤-
¤ataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass' eva lokutta-
rassa [kusalassa] jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivi-
cceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja
viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     515. Katame dhammà avyàkata?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
su¤¤ataü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 103]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 518.                     103>%
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati dukkhàpañidaü dandhàbhi¤¤aü animittaü:
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     516. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhum-
miyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
su¤¤ataü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbi¤¤aü appaõihitaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
     517. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü
jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü
jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤-
camaü jhànaü upasampajjà viharati dukkhàpañipadaü dan-
dhàbhi¤¤aü su¤¤atan ti kusalaü . . . pe . . . dukkhàpañi-
padaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atan ti vipàko . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atan ti kusalaü . . .
pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittan ti vipàko
. . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atan ti kusa-
laü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appa-
õihitan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     518. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
su¤¤ataü . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
su¤¤ataü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 104]>#
%<104                 DHAMMA-SAðGAöI 518.>%
su¤¤ataü . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tati-
yaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasam-
pajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atan ti
kusalaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤-
¤atan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
su¤¤atan ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü animittan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü su¤¤atan ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpa-
ñipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitan ti vipàko: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammà
avyàkatà.
                 Su¤¤apañipadà.
     519. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati appaõihitaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass'
eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upa-
sampajja viparati appaõihitaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     520. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagamiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati appaõihitaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhà-
vitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati animittaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammà
avyàkatà.
     521. Katame dhammà avyàkatà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 105]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 524.                     105>%
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati appaõihitaü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
     522. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhummi-
yàpattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü
jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü
jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . .
pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitan ti kusa-
laü . . . pe . . . appaõihitan ti vipàko . . . pe . . .
appaõihitan ti kusalaü . . . pe . . . animitan ti vipàko
. . . pe . . . appaõihitan ti kusalaü . . . pe . . . su¤¤atan
ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                 Suddhika-appaõihitaü.
     523. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti -- ime
dhammà kusalà -- tass' eva lokuttarassa kusalass jhànassa
katattà bhàvittà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     524. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 106]>#
%<106                 DHAMMA-SAðGAöI 524.>%
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa
katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pàñhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü animittaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     525. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi . . . pe
. . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañi-
padaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü: tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü su¤¤ataü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime dhammà avyàkatà.
     526. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü
. . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitan ti kusalaü
. . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihi-
tan ti vipàko . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
appaõihitan ti kusalaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dan-
dhàbhi¤¤aü appaõihitan ti vipàko . . . pe . . . dukkhàpañi-
padaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitan ti kusalaü . . . pe . . .
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü ti vipàko -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . .avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     527. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü . . . pe . . . sukhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü . . . pe . . . sukkhà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 107]>#
%<                  DHAMMA-SAðAGAöI 528.                       107>%
pañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü . . . pe . . . dutiyaü
jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü
jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤ca-
maü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü appaõihitan ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü appaõihitan ti vipàko . . . pe . . . sukhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitan ti kusalaü . . . pe
. . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitan ti nimittan ti
vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõi-
hitan ti kusalaü . . .pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
su¤¤atan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                 Appaõihitapañipadà.
     528. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
sammappadhànaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü iddhippà-
daü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü indriyaü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü balaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü bojjhaïgaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
saccaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü samathaü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü dhammaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü khandhaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
àyatanaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü dhàtuü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü àhàraü bhàveti . . . pe . . .
{lokuttaraü} phassaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü veda-
naü bhàveti . . . pe . . ëokuttaraü sa¤¤aü bhàveti . . .
pe . . . lokuttaraü cetanaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
cittaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü
pahànàya pañhamàya bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipa-
daü dandhàbhi¤¤aü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti -- ime dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa
kusalassa cittassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 108]>#
%<108                 DHAMMA-SAðGAöI 528.>%
animittaü . . . pe . . . appaõihitaü tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
                           Vãsati mahànayà.
     529. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
. . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü chandhàdhipateyyaü: tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkata.
     530. Katame dhammà avyakatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
. . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü chandhàdhipateyyaü: tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhà-
vitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü appanimittaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     531. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . paññiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhama. jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandhàdhipateyyaü:
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà kusalà -- tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandhà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 109]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 533                      109>%
dhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     532, Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti vipàko . . .
pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyan
ti kusalaü . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
animittaü chandàdhipateyyaü ti vipàko . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyan ti kusalaü
. . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü
chandàdhipateyyan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     533. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü . . .
pe . . . sukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü
. . . pe . . . sukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipa-
teyyaü . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü
jhànaü . . . pe . . . cattutthaü jhànaü . . . pe . . . pañha-
maü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasampajja
viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyan
ti kusalaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti vipàko . . . pe . . . sukhà-
pañipadaü khippàbhi¤¤aü chandhàdhipateyyan ti kusalaü
. . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittaü
chandàdhipateyyan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipa-
teyyan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
          Chandàdhipateyyaü suddhikapañipadà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 110]>#
%<110                 DHAMMA-SAðIGAöI 534.>%
     534. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü
chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     535. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü
chandàdhipateyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati animittaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime
dhammà avyàkatà.
     536. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
su¤¤ataü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipatey-
yaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammà avyàkatà.
     537. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . cattuthaü jhànaü . . . pe . . .
pañhànaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü upasam-
pajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . .
pe . . . su¤¤ataü chandàdhipateyyaü ti vipàko . . . pe . . .
su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . ani-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 111]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 540.                     111>%
mittaü chandàdhipateyyan ti vipàko . . . pe . . . su¤¤ataü
chandhàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . appaõihitaü
chàndàdhipateyyan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
            Chandàdhipateyyaü suddhikasu¤¤atà.
     538. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhi-
pateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamam jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dhandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chàndàdhipa-
teyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     539. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viha-
rati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandà-
dhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü
chandàdhipateyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     540. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye . . . pe . . . pattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà-
pañipadaü. dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü --
tasmiü samaye lokuttaro phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti -- ime dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa
jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . .
pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpa-
ñipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü --
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 112]>#
%<112                 DHAMMA-SAðIGAöI 540.>%
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     541. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü
. . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhà-
maü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti
vipàko . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤-
¤ataü dhandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyan ti
vipàko . . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤-
¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyan
ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     542. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajjà viha-
rati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandà-
dhipateyyaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
su¤¤ataü chandàdhipateyyaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü
khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü . . . pe . . . duti-
yaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . .catutthaü
jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤-
camaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipa-
teyyan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤-
¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipa-
teyyan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤-
¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipa-
teyyan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 113]>#
%<                DHAMMA-SAðGAöI 546.                     113>%
     543. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
appaõihitaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipa-
teyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     544. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü. jhànaü upasam-
pajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyaü: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa
katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati animittaü chandà-
dhipateyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     545. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vivicceva
kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
appaõihitaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà: tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . .
pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     546. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü . . . pe . . . pattiyà vitakka-
vicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe
. . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe
. . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü
upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyan ti
kusalaü . . . pe . . . appaõihitaü chandàdhipateyyan ti
vipàko . . . pe . . . appaõihitaü chandàdhipateyyan ti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 114]>#
%<114                DHAMMA-SAðGAöI 546.>%
kusalaü . . . pe . . . animittaü chandàdhipateyyan ti vipàko
. . . pe . . .appaõihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . .
pe . . . su¤¤ataü chandàdhipateyyan ti vipàko: tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo {hoti} . . . pe . . .
ime dhammà avyàkatà.
     547. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upa-
sampajjà viharati dukkhàpañipadaü dandàbhi¤¤aü appaõi-
hitaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà kusalà:
tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà
vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
appaõihitaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     548. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü
chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe
. . . avikkhepo hoti . . . pe ime dhammà kusalà --
tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà
vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü
animittaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     549. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasam-
pajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõi-
hitaü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti -- ime dhammà akusalà -- tass' eva
lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü
vivicceva kàmehi pañhamaü jhànaü upasampajjà viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipa-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 115]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 551.                 115>%
teyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     550. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü . . . pe . . . pattiyà
vitakkavicàrànaü våpasamà . . . pe . . . dutiyaü jhànaü
. . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . .
pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü
chandàdhipateyyan ti vipàko . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü
. . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü
chandàdhipateyyan ti vipàko . . . pe . . . dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü
. . . pe . . . dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü
chandàdhipateyyan ti vipàko: tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     551. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti . . . pe . . .
pattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü
upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbi¤¤aü ap-
paõihitaü chandàdhipateyyaü . . . pe . . . sukhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü . . . pe
. . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandà-
dhipateyyaü . . . pe . . . dutiyaü jhànaü . . . pe . . .
tatiyaü jhànaü . . . pe . . . catutthaü jhànaü . . . pe
. . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . . pa¤camaü jhànaü
upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appa-
õihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . . sukhà-
pañipadaü dhippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyan
ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü
appaõihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . . pe . . .
sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipa-
teyyan ti vipàko . . . pe . . . sukhàpañipadaü khippà-
bhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyan ti kusalaü . . .
pe . . . sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandà-
dhipateyyan ti vipàko -- tasmiü samaye phasso hoti . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 116]>#
%<116                DHAMMA-SAðIGAöI 551.>%
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     552. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti . . . pe . . .
lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
sammappadhànaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü iddhi-
pàdaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü indriyaü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü balaü bhàveti . . . pe . . . loku-
ttaraü bojjhaïgaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü saccaü
bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü samathaü bhàveti . . . pe
. . . lokuttaraü dhammaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
khandhaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü àyatanaü bhàveti
. . . pe . . . lokuttaraü dhàtum bhàveti . . . pe . . . loku-
ttaraü àhàraü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü phassaü
bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü vedanaü bhàveti . . . pe
. . . lokuttaraü sa¤¤aü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü
cetanaü bhàveti . . . pe . . . lokuttaraü cittaü bhàveti
niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañha-
màya bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . .
pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü
dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso
hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
kusalà -- tass' eva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà
bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhà-
bhi¤¤aü su¤¤ataü . . . pe . . . animittaü . . . pe . . .
appaõihitaü chandàdhipateyyaü . . . pe . . . viriyàdhipa-
teyyaü . . . pe . . . cittàdhipateyyaü . . . pe . . . vimaü-
sàdhipateyyaü -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                      Pañhamamaggavipàko.
     553. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü
apacayagàmiü {kàmaràgavyàpàdànaü} pañanubhàvàya dutiyàya
bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi . . . pe . . . vimaüsàdhipa-
teyyaü: tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . kàmaràgavyà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 117]>#
%<                     DHAMMA-SAðGAöI 556.                  117>%
pàdànaü anavasesappahànàya tatiyàya bhummiyàpattiyà . . .
pe . . . råparàga-aråparàgamàna-uddhacca-avijjàya anavase-
sappahànàya catutthàya bhummiyàpattiyà vivicceva kàmehi
. . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà-
pañipadaü dandhàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti . . .
pe . . . a¤¤indriyaü hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà -- tass' eva lokuttarassa
kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kà-
mehi . . . pe . . . pañhamaü jhànaü upasampajja viharati
dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . a¤¤àtàvindriyaü hoti . . .
pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ime dhammà avyàkatà.
     554. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tattaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
     555. Katame tasmiü samaye a¤¤àtàvindriyaü hoti?
     Yà tesaü a¤¤àtàvinaü dhammànaü a¤¤à pa¤¤à pajànanà
vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà
paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà
cintà upaparikkhà bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampa-
ja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤à-
satthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤à-
pajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi
dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpan-
naü, idaü tasmiü samaye a¤¤àtàvindriyaü hoti . . . pe . . .
avikkhepo hoti . . . pe . . . ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
avyàkatà.
                      Lokuttaravipàko.
     556. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà
vipàkaü cakkhuvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsaha-
gataü råpàrammaõaü . . . pe . . . sotavi¤¤àõaü uppannaü
hoti upekkhàsahagataü saddàrammaõaü . . . pe . . .
ghànavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü gandhà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 118]>#
%<118                DHAMMA-SAðGAöI 556.>%
rammaõaü . . . pe . . . jivhàvi¤¤àõaü uppannaü hoti
upekkhàsahagataü rasàrammaõaü . . . pe . . . kàyavi¤¤à-
õaü uppannaü hoti dukkhàsahagataü phoññhabbàramma-
õaü -- tasmiü samaye phasso hoti vedanà hoti sa¤¤à hoti
cetanà hoti cittaü hoti dukkhaü hoti cittass' ekaggatà hoti
manindriyaü hoti, dukkhindriyaü hoti jãvitindriyaü hoti
. . . pe . . . ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyà-
katà.
     557. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso . . . pe . . . ayaü tasmiü
samaye phasso hoti.
     558. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?
     Yaü tasmiü samaye tajjà kàyavi¤¤àõadhàtu samphassa-
jaü kàyikaü asàtaü kàyikaü dukkhaü kàyasamphassajaü
asàtaü dukkhaü vedayitaü kàyasamphassajà asàtà dukkhà
vedanà -- ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.
     559. Katamaü tasmiü samaye dukkhaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye kàyikaü asàtaü kàyikaü dukkhaü
kàyasamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü kàyasam-
phassajà asàtà dukkhà vedanà -- idaü tasmiü samaye dukk-
haü hoti.
     560. Katamaü tasmiü samaye dukkhindriyaü hoti?
     Yaü tasmiü samaye kàyikaü . . . pe . . . dukkhà vedanà
--idaü tasmiü samaye dukkhindriyaü hoti . . . pe . . .
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccassamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, {dvàyata-
nàni} honti, dve dhàtuyo honit, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni
honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekà {manovi¤¤ànadhàtu}
hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti --
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     561. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso, cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà, jãvitindri-
yaü; ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ñhapetvà vedanàkkhandhaü,
ñhapetvà {sa¤¤àkkhandhaü}, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü --
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 119]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 564.                 119>%
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     562. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà
vipàkà manodhàtu uppannà hoti upekkhàsahagatà råpà-
rammaõà và . . . pe . . . phoññhabbàrammaõà và -- yaü
yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti, vedanà
hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitako hoti, vicàro
hoti, upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, manindriyaü hoti,
upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti; ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàya-
tanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàra honti, tãõindri-
yàni honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekà manodhàtu
hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti
--ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     563. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà jãvitindri-
yaü -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ñhapetvà vedanàkkhandhaü
ñhapetvà sa¤¤àkkhadhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü --
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà avyàkatà.
     564. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà
vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti upekkhàsahagatà
råpàrammaõà và . . . pe . . . dhammàrammaõà và -- yaü
yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti, vedanà
hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro
hoti, upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, manindriyaü hoti,
upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyata-
nàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni
honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekà manovi¤¤àõadhàtu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 120]>#
%<120                DHAMMA-SAðGAöI 564.>%
hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti --
ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     565. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà jãvitindri-
yaü -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ñhapetvà vedanàkkhandhaü,
ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü --
ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . .
ime dhammà avyàkatà.
                     Akusalavipàkà avyàkatà.
     566. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye manodhàtu uppannà hoti kiriyà neva
kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà upekkhàsahagatà råpà-
rammaõà và . . . pe . . . phoññhabbàrammaõà và -- yaü yaü
và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti,
sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro
hoti, upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, manindriyaü hoti,
upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà
--ime dhammà avyàkatà . . . pe . . . tasmiü kho pana
samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo
honti, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni honti, eko phasso hoti
. . . pe . . . ekà manodhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü
hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
avyàkatà.
     567. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhando hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà jãvitindriyaü
--ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà
aråpino dhammà -- ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà
sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü tasmiü
samaye saïkhàrakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà.
     568. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 121]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 573.                 121>%
neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà somanassasahagatà
råpàrammaõà và . . . pe . . . dhammàrammaõà và -- yaü
yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti, vedanà
hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti vitakko hoti, vicàro
hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittass' ekaggatà hoti, viriyindri-
yaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, soma-
nassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
ime dhammà avyàkatà.
     569. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?
     Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusi-
tatthaü -- ayaü tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .
     570. Katamà tasmiü samaye cittass' ekaggatà hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti {avaññhiti} avisà-
hàro avikkhepo avisàhañamanasatà samatho samàdhindriyaü
samàdhibalaü -- ayaü tasmiü samaye cittass' ekaggatà
hoti.
     571. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?
     Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo para-
kkhamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithila-
parakkamatà anikkhitacchandatà anikkhittadhuratà dhu-
rasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü -- idaü
tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.
     572. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?
     Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti . . . pe . . . samàdhi-
balaü -- idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti . . . pe
. . . ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañiccasa-
muppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàya-
tanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindri-
yàni honti, eko phasso hoti . . . pe . . . ekà manovi¤¤à-
õadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu
hoti; ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi pañicca-
samuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà.
     573. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittass' ekaggatà viri-
yindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü -- ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà --
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 122]>#
%<122                DHAMMA-SAðGAöI 573.>%
ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñha-
petvà vi¤¤àõakkhandhaü -- ayaü tasmiü samaye saïkhà-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     574. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà
neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà upekkhàsahagatà
råpàrammaõà và . . . pe . . . dhammàrammaõà và -- yaü
yaü và panàrabbha -- tasmiü samaye phasso hoti vedanà
hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro
hoti, upekkhà hoti, cittass' ekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti,
samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü
hoti, jãvitindriyaü hoti -- ye và pana tasmiü samaye a¤¤e
pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà
avyàkatà . . . pe . . . Tasmiü kho pana samaye cattàro
khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo
àhàrà honti, pa¤cindriyàni honti, eko phasso hoti . . . pe . . .
ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà
dhammadhàtu hoti; ye và pana tasmiü samaye a¤¤e pi atthi
pañiccasamuppannà aråpino dhammà -- ime dhammà avyàkatà
. . . pe . . .
     575. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?
     Phasso cetanà vitakko vicàro cittass' ekaggatà viriyindri-
yaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü -- ye và pana tasmiü
samaye a¤¤e pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà
--ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkandhaü
ñhapetvà vi¤¤àõakkhandham -- ayaü tasmiü samaye saïkhà-
rakkhandho hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
     576. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà
neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà somannasasahagatà
¤àõasampayuttà . . . pe . . . somanassasahagatà ¤àõasam-
payuttà sasaïkhàrena . . . pe . . . somanassasahagatà
¤àõavippayuttà . . . pe . . . somanassasahagatà nàõavippayuttà
sasaïkhàrena . . . pe . . . upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà
. . . pe . . . upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena
. . . pe . . . upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà . . . pe . . .
upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena råpàrammaõà
và . . . pe . . . dhammàrammaõà và -- yaü yaü và panà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 123]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 580.                 123>%
rabbha -- tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . .avikkhepo
hoti . . . pe . . . ime dhammà avyàkatà . . . pe . . .
     Alobho avyàkatamålaü . . . pe . . . adoso avyàkatamålaü
. . . pe . . . amoho avyàkatamålaü . . . pe . . .ime dhammà
avyàkatà.
                        Kàmàvacarakiriyà.
     577. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye råpàvacaraü jhànaü bhaveti kiriyaü nava
kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhidhamma-
sukhavihàraü vivicceva kàmehi . . . pe . . . pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati pathavãkasiõaü -- tasmiü sa-
maye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .
ime dhammà avyàkatà.
     578. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye råpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü
neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhidhamma-
sukhavihàraü vitakkavicàràõaü våpasamà . . . pe . . .
dutiyaü jhànaü . . . pe . . . tatiyaü jhànaü . . . pe . . .
catutthaü jhànaü . . . pe . . . pañhamaü jhànaü . . . pe . . .
pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati pathavãkasiõaü --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                      Råpàvacakiriyà.
     579. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü
neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhidhamma-
sukkhavihàraü sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañigha-
sa¤¤ànaü {atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü} amanasikàrà àkàsà-
na¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà . . . pe . . .
catutthaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye
phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . .ime
dhammà avyàkatà.
     580. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 124]>#
%<124                DHAMMA-SAðGAöI 580.>%
neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhi-
dhammasukhàvihàraü sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samati-
kkamà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà
. . . pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati --
tasmiü samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti
ime dhammà avyàkatà.
     581. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü
neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhidham-
masukkhavihàraü sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamà
àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà . . .
pe . . . catutthaü jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü
samaye phasso hoti . . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe
. . . ime dhammà avyàkatà.
     528. Katame dhammà avyàkatà?
     Yasmiü samaye aråpàvacaraü . . . pe . . . sabbaso
àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamà neva sa¤¤ànàsa¤¤àyatana-
sa¤¤àsahagataü sukkhassa ca pahànà . . . pe . . . catutthaü
jhànaü upasampajja viharati -- tasmiü samaye phasso hoti
. . . pe . . . avikkhepo hoti . . . pe . . . ime dhammà
avyàkatà . . . pe . . . alobho avyàkatamålaü . . . pe . . .
adoso avyàkatamålaü . . . pe . . . amoho avyàkatamålaü
. . . pe . . . ime dhammà avyàkatà.
                     Aråpàvacarakiriyà.
                     CITTUPPâDAKAöôAý.
     583. Katame dhammà avyàkatà?
     Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà, råpà-
vacarà, aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho sa¤¤à-
kkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho ye ca
dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà
sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà avyàkatà.
     584. Tattha katamaü sabbaü råpaü?
     Cattàro ca mahàbhåtà catunna¤ ca mahàbhåtànaü upàdàya
råpaü -- idaü vuccati sabbaü råpaü.
     Sabbaü råpaü na hetu ahetukaü hetuvippayuttaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 125]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 585.                 125>%
sappaccayaü saïkhataü råpiyaü lokiyaü sàsavaü saüyo-
janiyaü ganthaniyaü oghaniyaü yoganiyaü {nãvaraõiyaü}
paràmaññhaü upàdàniyaü saïkilesikaü avyàkataü anàram-
manaü acetasikaü cittavippayuttaü neva vipàkanavipàka-
dhammadhammaü asaïkiliññhasaïkilesikaü na savitakka-
savicàraü na avitakkavicàramattaü avitakka-avicàraü na
pãtisahagataü na sukhasahagataü na upekkhàsahagaü
neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbaü neva dassanena
na bhàvanàya pahàtabbahetukaü neva àcayagàmiü na
apacayagàmiü neva sekkhaü nàsekkhaü parittaü kàmàva-
caraü na råpàvacaraü na aråpàvacaraü pariyàpannaü na
apariyàpannaü aniyataü aniyyànikaü uppannaü chahi
vi¤¤ànehi vi¤¤eyyaü aniccaü jaràbhibhåtaü evaü ekavi-
dhena råpasaïgaho.
                           Ekakaü.
     585. Duvidhena råpasaïgaho: atthi råpaü upàdà, atthi
råpaü no upàdà, atthi råpaü upàdiõõaü atthi råpaü anupà-
diõõaü, atthi råpaü upàdiõõupàdàniyaü, atthi råpaü
anupàdiõõupàdàniyaü, atthi råpaü sanidassanaü, atthi
råpaü anidassanaü atthi råpaü sappañighaü, atthi råpaü
appañighaü, atthi råpaü indriyaü, atthi råpaü na indri-
yaü, atthi råpaü mahàbhåtaü atthi råpaü na mahàbhåtaü,
atthi råpaü vi¤¤ati, atthi råpaü na vi¤¤atti, atthi råpaü
cittasamuññhànaü, atthi råpaü na cittasamuññhànaü, atthi
råpaü cittasahabhå, atthi råpaü na cittasahabhå, atthi
råpaü cittànuparivatti, atthi råpaü na cittànuparivatti,
atthi råpaü {ajjhattikaü,} atthi råpaü bàhiraü, atthi råpaü
oëàrikaü, atthi råpaü sukhumam, atthi råpaü dåre, atthi
råpaü santike, atthi råpaü cakkhusamphassassa vatthu,
atthi råpaü cakkhusamphassassa na vatthu, atthi råpaü
cakkhusamphassajàya vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . .
pe . . . cetanàya . . . pe . . .cakkhuvi¤¤àõassa vatthu,
atthi råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu, atthi råpaü sota-
samphassassa . . . pe . . . ghànasamphassassa . . . pe . . .
jivhàsamphassassa . . . pe . . . kàyasamphassassa vatthu,
atthi råpaü kàyasamphassassa na vatthu, atthi råpaü kàya-
samphassajàya vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 126]>#
%<126                 DHAMMA-SAðGAöI 585.>%
cetanàya . . . pe . . . kàyavi¤¤àõassa vatthu, atthi råpaü
kàyavi¤¤àõassa na vatthu, atthi råpaü cakkhusamphassassa
àrammanaü, atthi råpaü cakkhusamphassassa nàrammaõaü,
atthi råpaü cakkhusamphassajàya vedanàya . . . pe . . .
sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe . . . cakkhu-
vi¤¤àõassa àrammaõaü, atthi råpaü cakkhuvi¤¤àõassa
nàrammaõaü, atthi råpaü sotasamphassassa . . . pe . . .
ghànasamphassassa . . . pe . . . jivhàsamphassassa . . .
pe . . . kàyasamphassassa àrammaõaü -- atthi råpaü kàya-
samphassassa nàrammaõaü, atthi råpaü kàyasamphassajàya
vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya
. . . pe . . . kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü -- atthi råpaü
kàyavi¤¤àõassa nàrammaõaü, atthi råpaü cakkhàyatanaü
atthi råpaü na cakkhàyatanaü, atthi råpaü sotàyatanaü
. . . pe . . . ghànàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü
. . . pe . . . kàyàyatanaü, atthi råpaü kàyàyatanaü, atthi
råpaü råpàyatanaü, atthi råpaü na råpàyatanaü, atthi
råpaü saddàyatanaü . . . pe . . . gandhàyatanaü . . . pe . . .
rasàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü atthi råpaü na
phoññhabbàyatanaü, atthi råpaü cakkhudhàtu, atthi råpaü
na cakkhudhàtu, atthi råpaü sotadhàtu . . . pe . . .
ghànadhàtu . . . pe . . . jivhàdhàtu . . . pe . . . kàya-
dhàtu, atthi råpaü na kàyadhàtu atthi råpaü råpadhàtu
atthi råpaü na råpadhàtu atthi råpaü saddadhàtu . . . pe
. . . gandhadhàtu . . . pe . . . rasadhàtu . . . pe . . .
phoññhabbadhàtu . . . pe . . . atthi råpaü na phoññhabba-
dhàtu . . . pe . . . atthi råpaü cakkhudriyaü atthi råpaü
na cakkhundriyaü atthi råpaü sotindriyaü . . . pe . . .
ghànindriyaü . . . pe . . . jivhindriyaü . . . pe . . .
kàyindriyaü atthi råpaü na kàyindriyaü atthi råpaü
itthindriyaü atthi råpaü na itthindriyaü atthi råpaü
purisindriyaü atthi råpaü na purisindriyaü atthi råpaü
jãvitindriyaü atthi råpaü na jãvitindriyaü atthi råpaü
kàyavi¤¤atti atthi råpaü na kàyavi¤¤atti atthi råpaü
vacãvi¤¤atti atthi råpaü na vacãvi¤¤atti, atthi råpaü àkàsa-
dhàtu, atthi råpaü na àkàsadhàtu, atthi råpaü àpodhàtu,
atthi råpaü na àpodhàtu, atthi råpaü råpassa lahutà, atthi
råpaü na råpassa lahutà, atthi råpaü råpassa mudutà atthi
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 127]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 586.                 127>%
råpaü råpassa na mudutà, atthi råpaü råpassa kamma¤¤atà,
atthi råpaü råpassa na kamma¤¤atà, atthi råpaü råpassa
upacayo, atthi råpaü råpassa na upacayo, atthi råpaü råpassa
santati atthi råpaü råpassa na santati, atthi råpaü råpassa
jaratà, atthi råpaü råpassa na jaratà atthi råpaü aniccatà
atthi råpaü na aniccatà atthi råpaü kabaëiïkàro àhàro, atthi
råpaü na kabaëiïkàro àhàro, evaü duvidhena råpasaïgaho.
                           Dukaü.
     586. Tividhena råpasaïgaho?
     Yan taü råpaü ajjhattikaü, taü upàdà, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi upàdà, atthi nopàdà, yan taü råpaü
ajjhattikaü, taü upàdiõõaü, yan taü råpaü bàhiraü taü
atthi upàdiõõaü, atthi anupàdiõõaü, yan taü råpaü ajjhatti-
kaü tam upàdiõõupàdàniyaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü
atthi upàdiõõupàdàniyaü, atthi anupàdiõõupàdàniyaü, yan
taü råpaü ajjhattikaü, taü anidassanaü, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi sanidassanaü, atthi anidassanaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü sappañighaü, yan taü råpaü bàhi-
raü, taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü indriyaü, yan taü råpaü bàhiraü,
taü atthi indriyaü, atthi na indriyaü, yan taü råpaü
ajjhattikaü, taü na mahàbhåtaü, yan taü råpaü bàhiraü
taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü na vi¤¤atti, yan taü råpaü bàhiraü,
taü atthi vi¤¤atti, atthi na vi¤¤atti, yan taü råpaü ajjhati-
kaü, taü na cittasamuññhànaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü
atthi cittasamuññhànaü atthi na cittasamuññhànaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü na cittasahabhå, yan taü råpaü
bàhiraü taü atthi cittasahabhå, atthi na cittasahabhå,
yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na cittànuparivatti, yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi cittànuparivatti, atthi na cittànu-
parivatti, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü oëàrikaü yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü santike, yan taü råpaü bàhiraü,
taü atthi dåre, atthi santike, yan taü råpaü bàhiraü, taü
cakkhusamphassassa na vatthu, yan taü råpaü ajjhattikaü,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 128]>#
%<128                DHAMMA-SAðGAöI 586.>%
taü atthi cakkhusamphassassa vatthu, atthi cakkhusamphas-
sassa na vatthu, yan taü råpaü bàhiraü, taü cakkhusam-
phassajàya vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . .
cetanàya . . . pe . . . cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü atthi cakkhuvi¤¤àõassa vatthu, atthi
cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu, yan taü råpaü bàhiraü, taü
sotasamphassassa . . . pe . . . ghànasamphassassa . . .
pe . . . jivhàsamphassassa . . . pe . . . kàyasamphassassa
na vatthu, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü atthi kàyasam-
phassassa vatthu, atthi kàyasamphassassa na vatthu, yan taü
råpaü bàhiraü taü kàyasamphassajàya vedanàya . . . pe
. . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe . . .kàya-
vi¤¤àõassa na vatthu, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü atthi
kàyavi¤¤àõassa vatthu, atthi kàyavi¤¤àõassa na vatthu, yan
taü råpaü ajjhattikaü, taü cakkhusamphassassa nàram-
maõaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi cakkhusam-
phassassa àrammaõaü, atthi cakkhusamphassassa nàramma-
õaü, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü cakkhusaphassajàya
vedanàya . . . pe . . . sa¤¤aya . . . pe . . . cetanàya
. . . pe . . . cakkhuvi¤¤àõassa nàrammaõaü, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü atthi
cakkhuvi¤¤àõassa nàrammaõaü, yan taü råpaü ajjhattikaü,
taü sotasamphassassa . . . pe . . . ghàõasamphassa . . .
pe . . . jivhàsamphassassa . . . pe . . . kàyasamphassassa
nàrammaõaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi kàyasam-
phassassa àrammaõaü, atthi kàyasamphassassa nàrammaõaü,
yan taü råpaü ajjhattikaü taü kàyasamphassajàya vedanàya
. . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe . . .
kàyavi¤¤àõassa nàrammaõam, yan taü råpaü bàhiraü, taü
atthi kàyavi¤¤àõassa àrammanaü, atthi kàyavi¤¤àõassa
nàrammaõaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü na cakkhàyata-
naü, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü atthi cakkhàyatanaü,
atthi na cakkhàyatanaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü na
sotàyatanaü . . . pe . . . na ghàõàyatanaü . . . pe . . .
na jivhàyatanaü . . . pe . . . na kàyàyatanaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü atthi kàyàyatanaü, atthi na kàyà-
yatanaü, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na råpàyatanaü,
yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi råpàyatanaü, atthi na
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 129]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 586.                 129>%
råpàyatanaü, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na saddàya-
tanaü . . . pe . . . na gandhàyatanaü . . . pe . . . na
rasàyatanaü . . . pe . . . na phoññhabbàyatanaü, yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi phoññhabbàyatanaü, atthi na
phoññhabbàyatanaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü na cakkhu-
dhàtu, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü atthi cakkhudhàtu,
atthi na cakkhudhàtu, yan taü råpaü bàhiraü, taü na sota-
dhàtu . . . pe . . . na ghànadhàtu . . . pe . . . na jivhàdhàtu . . .
pe . . . na kàyadhàtu . . . pe . . . yan taü råpaü ajjhattikaü
taü atthi kàyadhàtu, atthi na kàyadhàtu yan taü råpaü ajjha-
ttikaü, taü råpadhàtu, yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi
råpadhàtu, atthi na råpadhàtu, yan taü råpaü ajjhattikaü,
taü na saddadhàtu . . . pe . . . na gandhadhàtu . . . pe
. . . na rasadhàtu, na phoññhabbadhàtu,yan taü råpaü bàhi-
raü, taü atthi phoññhabbadhàtu, atthi na phoññhabbadhàtu,
yan taü råpaü bàhiraü, taü na cakkhundriyaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü atthi cakkhundriyaü atthi na
cakkhundriyaü, yan taü råpaü bàhiraü, taü na sotindriyaü
. . . pe . . . na ghànindriyaü . . . pe . . . na jivhindriyaü
. . . pe . . . na kàyindriyaü, yan taü råpaü ajjhattikaü,
taü atthi kàyindriyaü, atthi na kàyindriyaü, yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü na itthindriyaü, yan taü råpaü bàhi-
raü, taü atthi itthindriyaü, atthi na itthindriyaü yan taü
råpaü ajjhattikaü, taü na purisindriyaü, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi purisindriyaü, atthi na purisindriyaü,
yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na jãvitindriyaü, yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi jãvitindriyaü, atthi na jãvitindri-
yaü, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na kàyavi¤¤atti, yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi kàyavi¤¤atti, atthi na kàyavi¤¤atti,
yan taü råpaü ajjhattikaü, taü va vacãvi¤¤atti, yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi vacãvi¤¤atti, atthi na vacãvi¤¤atti,
yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na àkàsadhàtu, yan taü
råpaü bàhiraü, taü atthi àkàsadhàtu, atthi na àkàsadhàtu,
yan taü råpaü ajjhattikaü, taü na àpodhàtu, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi àpodhàtu, atthi na àpodhàtu, yan taü
råpaü ajjhattikaü taü råpassa na lahutà, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi råpassa lahutà, atthi råpassa na lahutà,
yan taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na mudutà, yan taü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 130]>#
%<130                DHAMMA-SAðGAöI 586.>%
råpaü bàhiraü, taü atthi råpassa mudutà, atthi råpassa na
mudutà, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü råpassa na kam-
ma¤¤atà, yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi råpassa kam-
ma¤¤atà, atthi råpassa na kamma¤¤atà, yan taü råpaü
ajjhattikaü, taü råpassa na upacayo, yan taü råpaü bàhi-
raü, taü atthi råpassa upacayo, atthi råpassa na upacayo,
yan taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na santati,
yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi råpassa santati, atthi
råpassa na santati, yan taü råpaü ajjhattikaü, taü råpassa
na jaratà, yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi råpassa jaratà,
atthi råpassa na jaratà, yan taü råpaü {ajjhattikaü}, taü
råpassa na aniccatà, yan taü råpaü bàhiraü, taü atthi
råpassa aniccatà, atthi råpassa na aniccatà, yan taü råpaü
ajjhattikaü, taü na kabaëiükàro àhàro, yan taü råpaü
bàhiraü, taü atthi kabaëiükàro àhàro, atthi na kabaëaükàro
àhàro. Evaü tividhena råpasaïgaho.
                      Tikaü.
     587. Catubbidhena råpasaïgaho:
     Yan taü råpaü upàdà, taü atthi upàdiõõaü, atthi anupà-
diõõaü, yan taü råpaü anupàdà, taü atthi upàdiõõaü, atthi
anupàdiõõaü, yan taü råpaü upàdà, taü atthi upàdiõõupà-
dàniyaü, atthi anupàdiõõupàdàniyaü, yan taü råpaü anu-
pàdà, taü atthi upàdiõõupàdàniyaü, atthi anupàdiõõupàdàni-
yaü, yan taü råpaü upàdà taü atthi sappañighaü, atthi
appañighaü, yan tam råpaü anupàdà, taü atthi sappañighaü
atthi appañighaü, yan taü råpaü upàdà, taü atthi oëàrikaü,
atthi sukhumaü, yan taü råpaü {nåpàdà}, taü atthi oëàrikaü,
atthi sukhumaü, yan taü råpaü upàdà, taü atthi dåre, atthi
santike, yan taü råpaü nåpàdà, taü atthi dure, atthi
santike, yan taü råpaü upàdiõõaü, taü atthi sanidassanaü,
atthi anidassanaü, yan taü råpaü anupàdiõõaü, taü atthi
sanidassanaü, atthi anidassanaü, yan taü råpaü upàdiõõaü,
taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü, yan taü råpaü
anupàdiõõaü, taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü,
yan taü råpaü upàdiõõaü, taü atthi mahàbhåtaü, atthi na
mahàbhåtaü, yan taü råpaü anupàdiõõaü, taü atthi mahà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 131]>#
%<                 DHAMMA-SAðGAöI 587                     131>%
bhåtaü, atthi na mahàbhåtaü, yan taü råpaü upàdiõõaü,
taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü, yan taü råpaü anupà-
diõõaü, taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü, yan taü råpaü
upàdiõõaü, taü atthi dåre, atthi santike, yan taü råpaü
anupàdiõõaü, taü atthi dåre atthi santike, yan taü råpaü
upàdiõõupàdàniyaü, taü atthi sanidassanaü, atthi anidassa-
naü, yan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü, taü atthi sani-
dassanaü, atthi anidassanaü,yan taü råpaü upàdinnupàdà
niyaü, taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü, yan taü
råpaü anupàdiõõupàdàniyaü, taü atthi sappañighaü,
atthi appañighaü, yan taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü, taü
atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü, yan taü råpaü
anupàdiõõupàdàniyaü, taü atthi mahàbhåtaü, atthi na
mahàbhåtaü, yan taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü, taü atthi
oëàrikaü, atthi sukhumaü, yan taü råpaü anupàdiõõupàdà-
niyaü, taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumam, yan taü råpaü
upàdiõõupàdàniyaü, taü atthi dåre, atthi santike, yan taü
råpaü anupàdiõõupàdàniyaü, taü atthi dåre, atthi santike,
yan taü råpaü sappañighaü, taü atthi indriyaü, atthi na
indriyaü, yan taü råpaü appañighaü, taü atthi indriyaü,
atthi na indriyaü, yan taü råpaü sappañighaü, taü atthi
mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü, yan taü råpaü appañi-
ghaü, taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü, yan taü
råpaü indriyaü, taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü,
yan taü råpaü na indriyaü, taü atthi oëàrikaü, atthi
sukhumaü, yan taü råpaü indriyaü, taü atthi dåre, atthi
santike, yan taü råpaü na indriyaü, taü atthi dåre, atthi
santike, yan taü råpaü mahàbhåtaü, taü atthi oëàrikaü,
atthi sukhumaü, yan taü råpaü na mahàbhåtaü, taü atthi
oëàrikaü, atthi sukhumaü, yan taü råpaü mahàbhåtaü, taü
atthi dåre, atthi santike, yan taü råpaü na mahàbhåtaü,
taü atthi dåre, atthi santike, diññhaü sutaü mutaü vi¤¤à-
taü råpaü. Evaü catubbidhena råpasaïgaho.
                      Catukkaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 132]>#
%<132                DHAMMA-SAðGAöI 588.>%
     588. Pa¤cavidhena råpasaïgaho:
     Pathavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu -- ya¤ ca
råpaü upàdà -- evaü pa¤cavidhena råpasaïgaho.
                      Pa¤cakaü.
     589. Chabbidhena råpasaïgaho:
     Cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü -- sotavi¤¤eyyaü råpaü -- ghàna-
vi¤¤eyyaü råpaü, jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, kàyavi¤¤eyyaü
råpaü, manovi¤¤eyyaü råpaü -- evaü chabbidhena råpa-
saïgaho.
                      Chakkaü.
     590. Sattavidhena råpasaïgaho:
     Cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, sotavi¤¤eyyaü råpaü, ghàna-
vi¤¤eyyaü råpaü, jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, kàyavi¤¤eyyaü
råpaü, manovi¤¤eyyaü råpaü, dhàtuvi¤¤eyyaü råpaü --
evaü sattavidhena råpasaïgaho.
                      Sattakaü.
     591. Aññhavidhena råpasaïgaho:
     Cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, sotavi¤¤eyyaü råpaü, ghàna-
vi¤¤eyyaü råpaü, jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, kàyavi¤¤eyyaü
råpaü, atthi sukhasamphassaü atthi dukkhasamphassaü --
manodhàtuvi¤¤eyyaü råpaü -- manovi¤¤àõadhàtuvi¤¤eyyaü
råpaü -- evaü aññhavidhena råpasaïgaho.
                      Aññhakaü.
     592. Navavidhena råpasaïgaho:
     Cakkhundriyaü, sotindriyaü, ghànindriyaü, jivhindri-
yaü, kàyindriyaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindri-
yaü ya¤ ca råpaü na indriyaü -- evaü navavidhena
råpasaïgaho.
                      Navakaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 133]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 595                  133>%
     593. Dasavidhena råpasaïgaho:
     Cakkhundriyaü, sotindriyaü, ghànindriyaü, jivhindriyaü,
kàyindriyaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindriyaü, na
indriyaü råpaü atthi sappañighaü -- atthi appañigham -- evaü
dasavidhena råpasaïgaho.
                          Dasakaü.
     594. Ekàdasavidhena råpasaïgaho:
     Cakkhàyatanaü, sotàyatanaü, ghànàyatanaü, jivhàyata-
naü, kàyàyatanaü, råpàyatanaü, saddàyatanaü, gandhàya-
tanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàyatanaü ya¤ ca råpaü ani-
dassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü -- evaü
ekàdasavidhena råpasaïgaho.
                      Ekàdasakaü.
                        MâTIKâ.
     595. Sabbaü råpaü na hetum eva ahetukam eva hetuvippa-
yuttam eva sappaccayam eva saïkhatan eva lokiyam eva sàsa-
vam eva sa¤¤ojaniyam eva ganthaniyam eva oghaniyam eva
yoghaniyam eva {nãvaraõiyaü} eva paràmaññhaü eva upàdà-
niyaü eva saïkilesikam eva avyàkatam eva anàrammaõaü
eva acetasikam eva cittavippayuttam eva neva vipàkanavipà-
kadhammadhammam eva asaïkiliññhasaïkilesikam eva na
savitakka-savicàram eva na avitakkavicàramattam eva avi-
takka-avicàram eva na pãtisahagatam eva na sukhasahagatam
{eva na upekkhàsahagataü} eva neva dassanena na bhàvanàya
pahàtabbam eva neva dassanena na bhàvanàya pahàtabba-
hetukam eva neva àcayagàminàpacayagàmim eva neva
sekkhanàsekkham eva parittaü eva kàmàvacaram eva råpà-
vacaram eva na aråpàvacaram eva pariyàpannam eva no
apariyàpannam eva aniyatam eva aniyyànikam eva uppannaü
chahi vi¤¤ànehi vi¤¤eyyaü eva aniccam eva jaràbhibhåtam
eva -- evaü ekavidhena råpasaïgaho.
                       Ekakaniddeso.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 134]>#
%<134                DHAMMA-SAðGAöI 596.>%
     596. Kataman taü råpaü upàdà?
Cakkhàyatanaü, sotàyatanaü, ghànàyatanaü, jivhàyata-
naü, kàyàyatanaü, råpàyatanaü, saddàyatanaü, gandhàya-
tanaü, rasàyatanaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvi-
tindriyaü, kàyavi¤¤atti, vacãvi¤¤atti, àkàsadhàtu, råpassa
lahutà, råpassa mudutà, råpassa kamma¤¤atà, råpassa upa-
cayo, råpassa santati, råpassa jaratà, råpassa aniccatà kaba-
ëiïkàro àhàro.
     597. Kataman taü råpaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtanaü upàdàya pasàdo
attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho -- yena cakkhunà
anidassanena sappañighena råpaü sanidassanaü sappañighaü
passi và passati và passissati và passe và cakkhuü petaü
cakkhàyatanaü petaü cakkhudhàtu pesà cakkhundriyaü
petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü
khettaü petaü vatthum petaü nettaü petaü nayanaü
petaü oriman tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idan taü
råpaü cakkhàyatanaü.
     598. Kataman taü råpaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhuü . . . pe . . . sappañigho yamhi cakkhumhi
anidassanamhi sappañighamhi råpaü sanidassanaü sappa-
ñighaü pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañi-
ha¤¤e và cakkhuü petaü cakkhàyatanaü petaü cakkhudhàtu
pesà cakkhundriyaü petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso
paõóaraü petaü khettaü petaü vatthum petaü nettaü
petaü nayanaü petaü orimaü tãraü petaü su¤¤o gàmo peso
--idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.
     599. Kataman taü råpaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhuü catunnaü . . . pe . . . sappañigho -- yaü
cakkhuü anidassanaü sappañighaü råpamhi sanidassanamhi
sappañighamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và
pañiha¤¤e và cakkhuü petaü cakkàyatanaü petaü cakkhu-
dhàtu pesà cakkhundriyaü petaü loko peso dvàrà pesà
samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü
petaü nettaü petaü nayanaü petaü oriman tãraü petaü
su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü cakkhàyatanaü.
     600. Kataman taü råpaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhuü catunnaü . . . pe . . . sappañigho -- yaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 135]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 604.            135>%
cakkhuü nissàya råpaü àrabbha cakkhusamphasso uppajji và
uppajjati và uppajjissati và uppajje và yaü cakkhuü nissàya
råpaü àrabbha cakkhusamphassajà vedanà . . . pe . . .
sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . . cakkhuvi¤¤àõaü
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và cakkhum
petaü cakkhàyatanaü petaü cakkhudhàtu pesà cakkhundri-
yaü petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü
petaü khettaü petaü vatthuü petaü nettaü petaü nayanaü
petaü oriman tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idan taü
råpaü cakkhàyatanaü.
     601. Kataman taü råpaü sotàyatanaü?
     Yaü sotaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho -- yena sotena
anidassanena sappañighena saddaü anidassanaü sappañighaü
suõi và suõàti và suõissati và suõe và -- sotaü petaü sotàya-
tanaü petaü sotadhàtu pesà sotindriyaü petaü loko peso
dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü
vatthuü petaü oriman tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idaü
taü råpaü sotàyatanaü.
     602. Kataman taü råpaü sotàyatanaü?
     Yaü sotaü . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappa-
ñigho yamhi sotamhi anidassanamhi sappañighamhi saddo
anidassano sappañigho pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤-
¤issati và pañiha¤¤e và -- sotaü petaü sotàyatanaü petaü
sotadhàtu pesà sotindriyaü petaü loko peso dvàrà pesà
samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü
petaü oriman tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idaü taü
råpaü sotàyatanaü.
     603. Kataman taü råpaü sotàyatanaü?
     Yaü sotaü . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappa-
ñigho -- yaü sotaü anidassanaü sappañighaü saddamhi ani-
dassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và
pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và -- sotaü petaü sotàyatanaü
petaü sotadhàtu pesà sotindriyaü petaü loko peso dvàrà
pesà samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü
petaü oriman tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idaü taü råpaü
sotàyatanaü.
     604. Kataman taü råpaü sotàyatanaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 136]>#
%<136                DHAMA-SAðGAöI 604.>%
     Yaü sotaü . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho
--yaü sotaü nissàya saddaü àrabbha sotasamphasso uppajji
và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü
sotaü nissàya saddaü àrabbha sotasamphassajà vedanà . . .
pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . . sotavi¤¤à-
õaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . .
pe . . . yaü sotaü nissàya saddàrammaõo sotasamphasso
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . .
yaü sotaü nissàya saddàrammaõà sotasamphassajà vedanà
. . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . . sota-
vi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và
--sotaü petaü sotàyatanaü petaü sotadhàtu pesà sotindriyaü
petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü
khettaü petaü vatthum petaü oriman tãraü petaü su¤¤o
gàmo peso -- idaü taü råpaü sotàyatanaü.
     605. Kataman taü råpaü ghànàyatanaü?
     Yaü ghànaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho -- yena ghànena
anidassanena sappañighena gandhaü anidassanaü sappañi-
ghaü ghàyi và ghayati và ghàyissati và ghàye và ghànaü
petaü ghànàyatanaü petaü ghànadhàtu pesà ghànindriyaü
petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü
khettaü petaü vatthuü petaü oriman tãraü petaü su¤¤o
gàmo peso -- idaü taü råpaü ghànàyatanaü.
     606. Kataman taü råpaü ghànàyatanaü?
     Yaü ghànaü . . . pe . . . pariyàpanno anidassano
sappañigho -- yamhi ghànamhi anidassanamhi sappañighamhi
gandho anidassano sappañigho pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và
pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và ghànaü petaü ghànàyatanaü
petaü ghànadhàtu pesà ghànindriyaü petaü loko peso dvàrà
pesà samaddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü
petaü oriman tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idan taü
råpaü ghànàyatanaü.
     607. Kataman taü råpaü ghànàyatanaü?
     Yaü ghànaü . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappa-
ñigho -- yaü ghànaü anidassanaü sappañighaü gandhamhi
anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và
pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và -- ghànaü petaü ghànàyatanaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 137]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 610.                 137>%
pataü ghànadhàtu pesà ghànindriyaü petaü loko peso dvàrà
pesà samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü
petaü orimaü tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idan taü
råpaü ghànàyatanaü.
     608. Kataman taü råpaü ghànàyatanaü?
     Yaü ghànaü . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappa-
ñigho yaü ghànaü nissàya gandhaü àrabbha ghànasamphasso
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe
. . . yaü ghànaü nissàya gandhaü àrabbha ghànasamphassajà
vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . .
ghànavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và
uppajje và . . . pe . . . yaü ghànaü nissàya gandhàram-
maõo ghànasamphasso uppajjati và uppajjati và uppajjissati và
uppajje và . . . pe . . . yaü ghànaü nissàya gandhàram-
maõà ghànasamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . .
pe . . . cetanà . . . pe . . .ghànavi¤¤àõaü uppajji và
uppajjati và uppajjissati và uppajje và -- ghànaü petaü ghànà-
yatanaü petaü ghànadhàtu pesà ghànindriyaü petaü loko
peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü
vatthuü petaü orimaü tãraü petaü su¤¤o gàmo peso --
idan taü råpaü ghànàyatanaü.
     609. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?
     Yà jivhà catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo atta-
bhàvapariyàpanno anidassano sappañigho yàya jivhàya
anidassanàya sappañighàya rasaü anidassanaü sappañighaü
sàyi và sàyati và sàyissati và sàye và -- jivhà pesà jivhàyata-
naü petaü jivhàdhàtu pesà jivhindriyaü petaü loko peso
dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü khettaü petaü
vatthuü petaü orimaü tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idaü
taü råpaü jivhàyatanaü.
     610. Kataman taü råpaü jivhàyatanaü?
     Yà . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho yàya
jivhàya anidassanàya sappañighàya raso anidassano sappa-
ñigho pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañi-
ha¤¤evà jivhà pesà jivhàyatanaü petaü jivhàdhàtu pesà
jivhindriyaü petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso
paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü petaü orimaü tãraü
petaü su¤¤o gàmo peso -- idaü taü råpaü jivhàyatanaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 138]>#
%<138                DHAMMA-SAðGAöI 611.>%
     611. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?
     Yà . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho yà
jivhà anidassanà sappañighà rasamhi anidassanamhi sappañi-
ghamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañi-
ha¤¤e và jivhà pesà jivhàyatanaü petaü jivhàdhàtu pesà
jivhindriyaü petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso
paõóaraü petaü khettaü petaü vatthuü petaü oriman
tãraü petaü su¤¤o gàmo peso -- idaü taü råpaü jivhà-
yatanaü.
     612. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?
     Yà . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho yaü
jivhaü nissàya rasaü àrabbha jivhàsamphasso uppajji và
upajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü
jivhaü nissàya rasaü àrabbha jivhàsamphassajà vedanà . . .
pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . .jivhàvi¤¤à-
õaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . .
pe . . . yaü jivhaü nissàya rasàrammaõo jivhàsamphasso
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . .
yaü jivhaü nissàya rasàrammaõà jivhà-samphassajà vedanà
. . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . .jivhà-
vi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và
jivhà pesà jivhàyatanaü petaü jivhàdhàtu pesà jivhindriyaü
petaü loko peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü petaü
khettaü petaü vatthuü petaü -- oriman tãraü petaü su¤¤o
gàmo peso -- idan taü råpaü jivhàyatanaü.
     613. Kataman taü råpaü kàyàyatanaü?
     Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo atta-
bhàvapariyàpanno anidassano sappañigho yena kàyena
anidassanena sappañighena phoññhabbaü anidassanaü sappa-
ñighaü phusi và phusati và phusissati và phuse và -- kàyo
peso kàyàyatanaü petaü kàyadhàtu pesà kàyindriyaü petaü
loko peso dvàrà pesà samuddo peso paõóaraü pataü khettaü
petaü vatthuü petaü orimaü tãraü petaü su¤¤o gàmo peso
--idan taü råpaü kàyàyatanaü.
     614. Kataman taü råpaü kàyàyatanaü?
     Yo kàyo . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho
yamhi kàyamhi anidassanamhi sappañighàmhi phoññhabbo
anidassano sappañigho pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 139]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 617.                 139>%
ha¤¤issati và pañha¤¤e và -- kàyo peso . . . pe . . . gàmo peso
--idan taü råpaü kàyàyatanaü.
     615. Kataman taü råpaü kàyàyatanaü?
     Yo kàyo . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho
yo kàyo anidassano sappañigho phoññhabbamhi anidassanamhi
sappañighamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và
pañiha¤¤e và -- kàyo peso . . . pe . . . gàmo peso -- idaü taü
råpaü kàyàyatanaü.
     616. Kataman taü råpaü kàyàyatanaü?
     Yo kàyo . . . pe . . . pariyàpanno anidassano sappañigho
yaü kàyaü nissàya phoññhabbaü àrabbha kàyasamphasso
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe
. . . yaü kàyaü nissàya phoññhabbaü àrabbha kàyasam-
phassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . .pe..
kàyavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje
và . . . pe . . . yaü kàyaü nissàya phoññhabbàrammaõo
kàyasamphasso uppajji và {uppajjati} và uppajjissati và
uppajje và . . . pe . . . yaü kàyaü nissàya phoññhabbà-
rammaõà kàyasamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . .
pe . . . cetanà . . . pe . . . kàyavi¤¤àõaü uppajji và
uppajjati và uppajjissati và uppajji và -- kàyo peso . . . pe
. . . gàmo peso -- idan taü råpaü kàyàyatanaü.
     617. Kataman taü råpaü. råpayatanaü?
     Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõani-
bhàsanidassanaü sappañighaü nãlaü pãtakaü lohitakaü
odàtaü kàëakaü ma¤jeññhakaü harivaõõaü aïkuravaõ-
õaü dãghaü rassaü aõuü thålaü vaññaü parimaõóalaü
caturaüsaü chaëaüsaü aññhaüsaü soëasaüsaü ninnatha-
laü chàyà àtapo àloko andhakàro abbhà mahikà dhåmo rajo
candamaõóalassa vaõõanibhà suriyamaõóalassa vaõõanibhà
tàrakaråpànaü vaõõanibhà àdàsamaõóalassa vaõõanibhà
maõisaïkhamuttaveëuriyassa vaõõanibhà jàtaråparajatassa
vaõõanibhà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü catunnaü
mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhàsanidassanaü sappañi-
ghaü -- yaü råpaü sanidassanaü sappañighaü cakkhunà
anidassanena sappañighena passi và passati và passissati và
passe và råpaü petaü råpàyatanaü petaü råpadhàtu pesà --
idaü taü råpaü råpàyatanaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 140]>#
%<140                DHAMMA-SAðGAöI 618.>%
     618. Kataman taü råpaü råpàyatanaü?
     Yaü råpaü . . . pe . . . sappañighaü yamhi råpamhi
sanidassanamhi sappañighamhi cakkhuü anidassanaü sappa-
ñighaü pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañi-
ha¤¤e và -- råpaü petaü råpàyatanaü petaü råpadhàtu
pesà -- idan taü råpaü råpayatanaü.
     619. Kataman taü råpaü råpàyatanaü?
     Yaü råpaü . . . pe . . . sappañighaü -- yaü råpaü sani-
dassanaü sappañighaü cakkhumhi anidassanamhi sappañi-
ghamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañi-
ha¤¤e và -- råpaü petaü råpàyatanaü petaü råpadhàtu pesà
--idan taü råpaü råpàyatanaü.
     620. Kataman taü råpaü råpàyatanaü?
     Yaü råpaü . . . pe . . . sappañighaü -- yaü råpaü
àrabbha cakkhuü nissàya cakkhusamphasso uppajji và
uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü
råpaü àrabbha cakkhuü nissàya cakkhusamphassajà vedanà
. . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . .
cakkhuvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và
uppajje và . . . pe . . . yaü råpàrammaõaü cakkhuü nissàya
cakkhusamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và
uppajje và . . . pe . . . yaü råpàrammaõaü cakkhuü nissàya
cakkhusamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . .
cetanà . . . pe . . . cakkhuvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati
và uppajjissati và uppajje và -- råpaü petaü råpàyatanaü
petaü råpadhàtu pesà -- idan taü råpaü råpàyatanaü.
     621. Kataman taü råpaü saddàyatanaü?
     Yo saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano
sappañigho bherisaddo mutiïgasaddo saïkhasaddo paõava-
saddo gãtasaddo vàditasaddo sammasaddo pàõisaddo sattànaü
nigghosasaddo dhàtånaü sannighàtasaddo vàtasaddo udaka-
saddo manussasaddo amanussasaddo -- yo và pana¤¤o pi
atthi saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano
sappañigho -- yaü saddaü anidassanaü sappañighaü sotena
anidassanena sappañighena suõi và suõàti và suõissati và suõe
và -- saddo peso saddàyatanaü petaü saddadhàtu pesà -- idan
taü råpaü saddàyatanaü.
     622. Kataman taü råpaü saddàyatanaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 141]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 626.                 141>%
     Yo saddo . . . pe . . . sappañigho -- yamhi saddamhi ani-
dassanamhi sappañighamhi sotaü anidassanaü sappañighaü
pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và
--saddo peso saddàyatanaü petaü saddadhàtu pesà -- idan
taü råpaü saddàyatanaü.
     623. Kataman taü råpaü saddàyatanaü?
     Yo saddo . . . pe . . . sappañigho -- yo saddo anidassano
sappañigho sotamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤i
và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và -- saddo
peso saddàyatanaü petaü saddadhàtu pesà -- idan taü råpaü
saddàyatanaü.
     624. Kataman taü råpaü saddàyatanaü?
     Yo saddo . . . pe . . . sappañigho -- yaü saddaü àràbbha
sotaü nissàya sotasamphasso uppajji và uppajjati và uppa-
jjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü saddaü àrabbha
sotaü nissàya sotasamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à
. . . pe . . . cetanà . . . pe . . . sotavi¤¤àõaü uppajji và
uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü saddà-
rammaõaü sotaü nissàya sotasamphasso uppajji và uppajjati
và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü saddàrammaõaü
sotaü nissàya sotasamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . .
pe . . . cetanà . . . pe . . . sotavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati
và uppajjissati và uppajje và -- saddo peso saddàyatanaü petaü
saddadhàtu pesà -- idaü taü råpaü saddàyatanaü.
     625. Kataman taü råpaü gandhàyatanaü?
     Yo gandho catunnaü mahàbhåtanaü upàdàya anidassano
sappañigho målagandho sàragandho, tacagandho, patta-
gandho, pupphagandho, phalagandho, àmagandho, vissa-
gandho, sugandho, duggandho yo và pana¤¤o pi atthi gandho
catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho --
yaü gandhaü anidassanaü sappañighaü [tena] ghànena
anidassanena sappañighena ghàyi và ghàyati và ghàyissati
và ghàye và -- gandho peso gandhàyatanaü petaü gandha-
dhàtu pesà -- idan tam råpaü gandhàyatanaü.
     626. Kataman taü råpaü gandhàyatanaü?
     Yo gandho . . . pe . . . sappañigho -- yamhi gandhamhi
anidassanamhi sappañighamhi ghànaü anidassanaü sappa-
ñighaü pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañi-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 142]>#
%<142                DHAMMA-SAðGAöI 626.>%
ha¤¤e và -- gandho peso gandhàyatanaü petaü gandhadhàtu
pesà -- idan taü råpaü gandhàyatanaü.
     627. Kataman taü råpaü gandhàyatanaü?
     Yo gandho . . . pe . . . sappañigho -- yo gandho anidassano
sappañigho ghànamhi anidassanamhi sappañighamhi pañi-
ha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañha¤¤e và --
gandho peso gandhàyatanaü petaü gandhadhàtu pesà -- idan
taü råpaü gandhàyatanaü.
     628. Kataman taü råpaü gandhàyatanaü?
     Yo gandho . . . pe . . . sappañigho -- yaü gandhaü
àrabbha ghànaü nissàya ghànasamphasso uppajji và uppajjati
và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü gandhaü àrabbha
ghànaü nissàya ghànasamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à
. . . pe . . . cetanà . . . pe . . . ghànavi¤¤àõaü uppajji
và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü
gandhàrammaõaü ghànaü nissàya ghànasamphasso uppajji
và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü
gandhàrammaõaü ghànaü nissàya ghànasamphasso vedanà
. . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . . ghàna-
vi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajje và --
gandho peso gandhàyatanaü . . . pe . . . gandhadhàtu pesà
--idan taü råpaü gandhàyatanaü.
     629. Kataman taü råpaü rasàyatanaü?
     Yo raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano
sappañigho målaraso, khandharaso, tacaraso, pattaraso,
puppharaso, phalaraso, ambilaü, madhuraü tittakaü kañu-
kaü loõikaü khàrikaü lapilaü kasàvo sàdu asàdu yo và
pana¤¤o pi atthi raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya
anidassano sappañigho -- yaü rasaü anidassanaü sappañi-
ghaü jivhàya anidassanàya sappañighàya sàyi và sàyati và
sàyissati và sàye và -- raso peso rasàyatanaü petaü rasadhàtu
pesà -- idan taü råpaü rasàyatanaü.
     630. Kataman taü råpaü rasàyatanaü?
     Yo raso . . . pe . . . sappañigho -- yamhi rasamhi anidassa-
namhi sappañighamhi jivhà anidassanà sappañighà pañi-
ha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và -- raso
peso rasàyatanaü petaü rasadhàtu pesà -- idan taü råpaü
rasàyatanaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 143]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 637.                 143>%
     631. Katamaü taü råpaü rasàyatanaü?
     Yo raso . . . pe . . . sappañigho -- yo raso anidassano sappa-
ñigho jivhàya anidassanàya sappañighàya pañiha¤¤i và pañiha¤-
¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và -- raso peso rasàyatanaü
petaü rasadhàtu pesà -- idan taü råpaü rasàyatanaü.
     632. Kataman taü råpaü rasàyatanaü?
     Yo raso . . . pe . . . sappañigho -- yaü rasaü àrabbha
jivhaü nissàya jivhàsamphasso uppajji và uppajjati và uppaj-
jissati và uppajje và . . . pe . . . yaü rasaü àrabbha jivhaü
nissàya jivhàsamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . .
cetanà . . . pe . . . jivhàvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và
uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü rasàrammaõaü
jivhaü nissàya jivhàsamphasso uppajji và uppajjati và uppaj-
jissati và uppajje và . . . pe . . . yaü rasàrammaõaü jivhaü
nissàya jivhàsamphassajà vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . .
cetanà . . . pe . . . jivhàvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và
uppajjissati và uppajje và -- raso peso rasàyatanaü petaü
rasadhàtu pesà -- idan taü råpaü rasàyatanaü.
     633. Kataman taü råpaü itthindriyaü?
     Yaü itthiyà itthiliïgaü itthinimittaü itthikuttaü itthà-
kappo itthattaü itthibhàvo -- idan taü råpaü itthindriyaü.
     634. Kataman taü råpaü purisindriyaü?
     Yaü purisassa purisaliïgaü purisanimittaü purisakuttaü
purisàkappo purisattaü purisabhàvo -- idan taü råpaü puri-
sindriyaü.
     635. Kataman taü råpaü jãvitindriyaü?
     Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü jãvitindriyaü.
     636. Katamaü taü råpaü kàyavi¤¤atti?
     Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và
abhikkamantassa và pañikkamantassa và àlokentassa và vilo-
kentassa và sammi¤jentassa và pasàrentassa và kàyassa tham-
bhanà santhambhanà santhambhitattaü vi¤¤atti vi¤¤àpanà
vi¤¤àpitattaü idan taü råpaü kàyavi¤¤atti.
     637. Kataman taü råpaü vacãvi¤¤atti?
     Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và
vàcà girà vyappatho udãraõaü ghoso ghosakammaü vàcà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 144]>#
%<144                DHAMMA-SAðGAöI 637.>%
vacãbhedo -- ayaü vuccati vàcà -- yà tàya vàcàya vi¤¤atti
{vi¤¤àpanà} vi¤¤àpitattaü -- idan taü råpaü vacãvi¤¤atti.
     638. Kataman taü råpaü àkàsadhàtu?
     Yo àkàso àkàsaïgataü aghaü aghagataü vivaro vivara-
gataü asamphuññhaü catåhi mahàbhåtehi -- idan taü råpaü
àkàsadhàtu.
     639. Kataman taü råpaü råpassa lahutà?
     Yà råpassa lahutà lahupariõàmatà adandhanatà avittha-
natà -- idan taü råpaü råpassa lahutà.
     640. Kataman taü råpaü råpassa mudutà?
     Yà råpassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akathinatà --
idan taü råpaü råpassa mudutà.
     641. Kataman taü råpaü råpassa kamma¤¤atà?
     Yà råpassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo
--idan taü råpaü råpassa kamma¤¤atà.
     642. Kataman taü råpaü råpassa upacayo?
     Yo àyatanànaü àcayo -- yo råpassa upacayo -- idan taü
råpaü råpassa upacayo.
     643. Kataman taü råpaü råpassa santati?
     Yo råpassa upacayo -- yà råpassa santati -- idan taü råpaü
råpassa santati.
     644. Kataman taü råpaü råpassa jaratà?
     Yà råpass jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittacatà
àyuno saühàni, indriyànaü paripàko -- idan taü råpaü
råpassa jaratà.
     645. Kataman taü råpaü råpassa aniccatà?
     Yo råpassa khayo vayo bhedo [paribhedo] aniccatà antara-
dhànaü -- idan taü råpaü råpassa aniccatà.
     646. Kataman taü råpaü kabaëiïkàro àhàro?
     Odano kummàso sattu maccho maüsaü khãraü dadhi
sappi navanãtaü telaü madhupphàõitaü -- yaü và pana¤¤am
pi atthi yamhi yamhi janapade tesaü tesaü sattànaü
mukkhàsiyaü dantavikhàdanaü galajjhoharaõãyaü kucchi-
vitthambhanaü yàya ojàya sattà yàpenti -- idan taü råpaü
kabaëiïkàro àhàro.
                    Idan taü råpaü upàdà.
     UPâDâBHâJANIYAý RæPAKAöôE {PAòHAMABHâöAVâRAý}.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 145]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 652.                  145>%
     647. Kataman taü råpaü no upàdà?
     Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü råpaü no upàdà.
     648. Kataman taü råpaü phoññhabbàyatanaü?
     Pathavãdhàtu tejodhàtu vàyodhàtu kakkhaëaü mudukaü
saõhaü pharusaü sukhasamphassaü dukkhasamphassaü
garukaü lahukaü -- yaü phoññhabbaü anidassanaü sappa-
ñighaü kàyena anidassanena sappañighena phusi và phusati
và phusissati và phuse và phoññhabbo peso phoññhabbàya-
tanaü petaü phoññhabbadhàtu pesà -- idan taü råpaü
phoññhabbàyatanaü.
     649. Kataman taü råpaü phoññhabbàyatanaü?
     Pathavãdhàtu . . . pe . . . lahukaü -- yamhi phoññha-
bbamhi anidassanamhi sappañighamhi kàyo anidassano
sappañigho pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và
pañiha¤¤e và -- phoññhabbo peso phoññhabbàyatanaü petaü
phoññhabbadhàtu pesà -- idan taü råpaü phoññhabbà-
yatanaü.
     650. Kataman taü råpaü phoññhabbàyatanaü?
     Pathavãdhàtu . . . pe . . . lahukaü -- yo phoññhabbo
anidassano sappañigho kàyamhi anidassanamhi sappañighamhi
pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và --
phoññhabbo peso phoññhabbàyatanaü petaü phoññhabba-
dhàtu pesà -- idan taü råpaü phoññhabbàyatanaü.
     651. Kataman taü råpaü phoññhabbàyatanaü?
     Pathavãdhàtu . . . pe . . . lahukaü -- yaü phoññhabbaü
àrabbha kàyaü nissàya kàyasamphasso uppajji và uppajjati và
uppajjissati và uppajje và . . . pe . . . yaü phoññhabbaü
àrabbha kàyaü nissàya kàyasamphassajà vedanà . . . pe . . .
sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . . kàyavi¤¤àõaü
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . .
yaü phoññhabbàrammaõaü kàyaü nissàya kàyasamphasso
uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và . . . pe . . .
yaü phoññhabbàrammaõaü kàyaü nissàya kàyasamphassajà
vedanà . . . pe . . . sa¤¤à . . . pe . . . cetanà . . . pe . . .
kàyavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và
uppajje và -- phoññhabbo peso phoññhabbàyatanaü petaü
phoññhabbadhàtu pesà -- idan taü råpaü phoññhabbàyatanaü.
     625. Kataman taü råpaü àpodhàtu?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 146]>#
%<146                DHAMMA-SAðGAöI 652.>%
     Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü
råpassa idan taü råpaü àpodhàtu.
                      Idan taü råpaü no upàdà.
     653. Kataman taü råpaü upàdiõõaü?
     Cakkhàyatanaü, sotàyatanaü ghàõàyatanaü, jivhàyata-
naü, kàyàyatanaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindri-
yaü -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü kammassa katattà
råpàyatanaü, gandhàyatanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàya-
tanaü, àkàsadhàtu, àpodhàtu, råpassa upacayo råpasantati
kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü upàdiõõaü.
     654. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü?
Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccata -- yaü và pan' a¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññha-
bbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa
santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõaü.
     655. Kataman taü {råpaü} upàdiõõupàdàniyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü itthindriyaü
purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pan' a¤¤am pi atthi
råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü
rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu, àpodhàtu,
råpassa upacayo råpasantati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdiõõupàdàniyaü.
     656. Katamaü taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü?
     Saddàyatamaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà råpàyatanaü saddàyatanaü, gandhàyatanaü, rasà-
yatanaü phoññhabbàyatanaü, àkàsadhàtu råpassa upacayo
råpasantati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõu-
pàdàniyaü.
     657. Kataman taü råpaü sanidassanaü?
     Råpàyatanaü -- idan taü råpaü sanidassanaü.
     658. Kataman taü råpaü anidassanaü.
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü anidassanaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 147]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 668.                 147>%
     659. Kataman taü råpaü sappañighaü?
     Cakkhàyatanaü, sotàyatanaü ghànàyatanaü, jivhàyata-
naü, kàyàyatanaü, råpàyatanaü, saddàyatanaü, gandhàya-
tanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü
sappañighaü.
     660. Kataman taü råpaü appañighaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü appañighaü.
     661. Kataman taü råpaü indriyaü?
     Cakkhundriyaü, sotindriyaü ghànindriyaü, jivhindri-
yaü kàyindriyaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindriyaü
--idan taü råpaü indriyaü.
     662. Kataman taü råpaü na indriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na indriyaü.
     663. Kataman taü råpaü mahàbhåtaü?
     Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü råpaü mahà-
bhåtaü.
     664. Kataman taü råpaü na mahàbhåtaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü
taü råpaü mahàbhåtaü.
     665. Kataman taü råpaü vi¤¤atti?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- idan taü råpaü vi¤¤atti.
     666. Kataman taü råpaü na vi¤¤atti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na vi¤¤atti.
     667. Kataman taü råpaü cittasamuññhànaü?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- yaü và pan' a¤¤am pi atthi
råpaü cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyatanaü
saddàyatanaü, gandhàyatanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàya-
tanaü, àkàsadhàtu, àpodhàtu, råpassa lahutà, råpassa mudutà,
råpassa kamma¤¤atà, råpassa upacayo, råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü cittasamuññhànaü.
     668. Kataman tam råpaü na cittasamuññhànaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- itthindriyaü
purisindriyaü, jãvitindriyaü, råpassa jaratà, råpassa aniccatà
--yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na cittajaü na cittahe-
tukaü na cittasamuññhànaü råpàyatanaü, saddàyatanaü,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 148]>#
%<148                DHAMMA-SAðGAöI 668.>%
gandhàyatanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàyatanaü, àkàsa-
dhàtu, àpodhàtu, råpassa lahutà, råpassa mudutà, råpassa
kamma¤¤atà, råpassa upacayo, råpassa santati kabaëiïkàro
àhàro -- idan taü råpaü na cittasamuññhànaü.
     669. Kataman taü råpaü cittasahabhå?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- idan taü råpaü cittasahabhå.
     670. Kataman taü råpaü na cittasahabhu?
     {Cakkhàyatanaü} . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na cittasahabhå.
     671. Kataman taü råpaü cittànuparivatti?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- idan taü råpaü cittànuparivatti.
     672. Kataman taü råpaü na cittànuparivatti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na cittànuparivatti.
     673. Kataman taü råpaü ajjhattikaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü.
     647. Kataman taü råpaü bàhiraü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü.
     675. Kataman taü råpaü oëàrikaü.
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan
taü råpaü oëàrikaü.
     676. Kataman taü råpaü sukhumaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaliïkàro àhàro -- idan taü
råpaü sukhumaü.
     677. Kataman taü råpaü dåre?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü dåre.
     678. Kataman taü råpaü santike?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan
taü råpaü santike.
     679. Kataman taü råpaü cakkhusamphassassa vatthu?
     Cakkhàyatanaü -- idan taü råpaü cakkhusamphassassa
vatthu.
     680. Kataman taü råpaü cakkhusamphassassa na vatthu?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü taü
råpaü cakkhusamphassassa na vatthu.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 149]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 691.                 149>%
     681. Kataman taü råpaü cakkhusamphassajàya veda-
nàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe
. . . cakkhuvi¤¤àõassa vatthu?
     Cakkhàyatanaü -- idaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa
vatthu.
     682. Kataman taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu.
     683. Kataman taü råpaü sotasamphassassa . . . pe . . .
ghànasamphassassa . . . pe . . . kàyasamphassassa vatthu?
     Kàyàyatanaü -- idan taü råpaü kàyasamphassassa vatthu.
     684. Kataman taü råpaü kàyasamphassassa na vatthu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü kàyasamphassassa na vatthu.
     685. Kataman taü råpaü kàyasamphassajàyà vedanàya
. . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe . . .
kàyavi¤¤àõassa vatthu?
     Kàyàyatanaü -- idan taü råpaü kàyavi¤¤àõassa vatthu.
     686. Kataman taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü
taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.
     687. Kataman taü råpaü cakkhusamphassassa àram-
maõaü?
     Råpàyatanaü -- idan taü råpaü cakkhusamphassassa
àrammaõaü.
     688. Kataman taü råpam cakkhusamphassassa na àram-
maõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü cakkhusamphassassa na àrammaõaü.
     689. {Kataman} taü råpaü cakkhusamphassajàya vedanàya
. . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe . . .
cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü.
     Råpàyatanaü -- idan taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa àram-
maõaü.
     690. Kataman taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü?
     Cakkhàyatanaü -- kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü
cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü.
     691. Kataman taü råpaü sotasamphassassa . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 150]>#
%<150                DHAMMA-SAðGAöI 691.>%
ghànasamphassassa . . . pe . . . jivhàsamphassassa . . . pe
. . . kàyasamphassassa àrammaõaü.
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü kàyasamphassassa
àrammaõaü.
     692. Kataman taü råpaü kàyasamphassassa na àram-
maõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü kàyasamphassassa na àrammaõaü.
     693. Kataman taü råpaü kàyasamphassajàya vedanàya
. . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . . pe . . .
kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü kàyavi¤¤àõassa
àrammaõaü.
     694. Kataman taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü.
     695. Kataman taü råpaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
. . . pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü cakkhà-
yatanaü.
     696. Kataman taü råpaü na cakkhàyatanaü?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . {kabaëiïkàro} àhàro -- idan taü
råpaü na cakkhàyatanaü.
     697. Kataman taü råpaü sotàyatanaü . . . pe . . .
ghànàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü . . . pe . . . kàyà-
yatanaü?
     Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo . . . pe
. . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü kàyàyatanaü.
     698. Kataman taü råpaü na kàyàyatanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na kàyàyatanaü.
     699. Kataman taü råpaü råpàyatanam?
     Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà
. . . pe . . . råpadhàtu pesà -- idan taü råpaü råpàyatanaü.
     700. Kataman taü råpaü na råpàyatanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na råpàyatanaü.
     701. Kataman taü råpaü saddàyatanaü . . . pe . . .
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 151]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 713.                 151>%
gandhàyatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü . . . pe . . .
phoññhabbàyatanaü?
     Pathavãdhàtu . . . pe . . . phoññhabbadhàtu pesà -- idaü
taü råpaü phoññhabbadhàtu.
     702. Kataman taü råpaü na phoññhabbàyatanaü?
Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na phoññhabbàyatanaü.
     703. Kataman taü råpaü cakkhudhàtu.
     Cakkhàyatanaü -- idan taü råpaü cakkhudhàtu.
     704 Kataman taü råpaü na cakkhudhàtu?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na cakkhudhàtu.
     705. Kataman taü råpaü råpadhàtu?
     Råpayatanaü -- idan taü råpaü råpadhàtu.
     706. Kataman taü råpaü na råpadhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na råpadhàtu.
     707. Kataman taü råpaü saddadhàtu . . . pe . . . gandha-
dhàtu . . . pe . . . phoññhabbadhàtu?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü phoññhabbadhàtu.
     708. Kataman taü råpaü na phoññhabbadhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . {kabaëiïkàro} àhàro -- idan
taü råpaü na phoññhabbadhàtu.
     709. Kataman taü råpaü cakkhundriyaü?
Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
. . . pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü cakkhun-
driyaü.
     710. Kataman taü råpaü na cakkhundriyaü?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na cakkhundriyaü.
     711. Kataman taü råpaü sotindriyaü . . . pe . . . ghà-
nindriyaü . . . pe . . . jivhindriyaü . . . pe . . . kàyindriyaü?
     Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo . . . pe
. . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü kàyindriyaü.
     712. Kataman taü råpaü na kàyindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na kàyindriyaü.
     713. Kataman taü råpaü itthindriyaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 152]>#
%<152                DHAMMA-SAðGAöI 713.>%
     Yaü itthiyà itthiliïgaü itthinimittaü itthikuttaü itthà-
kappo itthattaü itthibhàvo -- idan taü råpaü itthindriyaü.
     714. Kataman taü råpaü purisindriyaü?
     Yaü purisassa purisaliïgaü purisanimittaü purisakuttaü
purisàkappo purisattaü purisabhàvo -- idan taü råpaü puri-
sindriyaü.
     715. Kataman taü råpaü na purisindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na purisindriyaü.
     716. Kataman taü råpaü jãvitindriyaü?
     Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü jãvitindriyaü.
     717. Kataman taü råpaü na jãvitindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na jãvitindriyaü.
     718. Kataman taü råpaü kàyavi¤¤atti?
     Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và
abhikkamantassa và pañikkamantassa và àlokentassa và vilo-
kentassa và sammi¤jentassa và pasàrentassa và kàyassa tham-
bhanà santhambhanà santhambhitattaü vi¤¤atti vi¤¤àpanà
vi¤¤àpitattaü: idan taü råpaü kàyavi¤¤atti.
     719. Kataman taü råpaü na kàyavi¤¤atti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na kàyavi¤¤atti.
     720. Kataman taü råpaü vacãci¤¤atti?
     Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và
vàcà girà vyappatho udãraõaü ghoso ghosakammaü vàcà
vacãbhedo -- ayaü vuccati vàcà -- yà tàya vàcàya vi¤¤atti
vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü -- idan taü råpaü vacãvi¤¤atti.
     721. Kataman taü råpaü na vacãvi¤¤atti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na vacãvi¤¤atti.
     722. Kataman taü råpaü àkàsadhàtu?
     Yo àkàso àkàsagataü aghaü aghagataü vivaro vivaragataü
asamphuññhaü catåhi mahàbhåtehi -- idan taü råpaü àkàsa-
dhàtu.
     723. Kataman taü råpaü na àkàsadhàtu?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 153]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 735.                 153>%
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü àkàsadhàtu.
     724. Kataman taü råpaü àpodhàtu?
     Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü
råpassa -- idan taü råpaü àpodhàtu.
     725. Kataman taü råpaü na àpodhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü na àpodhàtu.
     726. Kataman taü råpaü råpassa lahutà?
     Yà råpassa lahutà lahutapariõàmatà adandhanatà avittha-
natà -- idan taü råpaü råpassa lahutà.
     727. Kataman taü råpaü råpassa na lahutà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpam råpassa na lahutà.
     728. Kataman taü råpaü råpassa mudutà?
     Yà råpassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akathinatà --
idan taü råpaü råpassa mudutà.
     729. Kataman taü råpaü råpassa na mudutà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü råpassa na mudutà.
     730. Kataman taü råpaü råpassa kamma¤¤atà?
     Yà råpassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤a-
bhàvo -- idan taü råpaü råpassa kamma¤¤atà.
     731. Kataman taü råpaü råpassa na kamma¤¤atà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü råpassa na kamma¤¤atà.
     732. Kataman taü råpaü råpassa upacayo?
     Yo àyatanànaü àcayo -- so råpassa upacayo -- idan taü
råpaü råpassa upacayo.
     733. Kataman taü råpaü råpassa na upacayo?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü råpassa na upacayo.
     734. Kataman taü råpaü råpassa santati?
     Yo råpassa upacayo -- sà råpassa santati -- idaü taü råpaü
råpassa santati.
     735. Kataman taü råpaü råpassa na santati?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü
taü råpaü råpassa na santati.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 154]>#
%<154                    DHAMMA-SAðGAöI 736.>%
     736. Kataman taü råpaü råpassa jaratà?
     Yà råpassa jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittacatà
àyuno saühàni indriyànaü paripàko -- idan taü råpaü
råpassa jaratà.
     737. Kataman taü råpaü råpassa na jaratà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü
taü råpaü råpassa na jaratà.
     738. Kataman taü råpaü råpassa aniccatà?
     Yo råpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatà antara-
dhànaü: idan taü råpaü råpassa aniccatà.
     739. Kataman taü råpaü råpassa na aniccatà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü
taü råpaü råpassa na aniccatà.
     740. Kataman taü råpaü kabaëiïkàro àhàro?
     Odano kummàso sattu maccho maüsaü khãraü dadhi
sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü-yaü và pana¤¤am
pi atthi råpaü yamhi yamhi janapade tesaü tesaü sattànaü
mukhàsiyaü dantavikhàdanaü galajjhoharaõiyaü kucchi-
vitthambhanaü-yàya ojàya sattà yàpenti -- idan taü råpaü
kabaëiïkàro àhàro.
     741. Kataman taü råpaü na kabaëiïkàro àhàro?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . råpassa aniccatà -- idan taü
råpaü na kabaëiïkàro àhàro.
     Evaü duvidhena råpasaïgaho. Dukkhaniddeso.
     742. Kataman taü råpaü ajjhattikaü upàdà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idaü taü
råpaü ajjhattikaü upàdà.
     743. Kataman taü råpaü bàhiraü upàdà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü upàdà.
     744. Kataman taü råpaü bàhiraü no upàdà?
     Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü råpaü bàhiraü
no upàdà.
     745. Kataman taü råpaü ajjhattikaü upàdiõõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü idan taü
råpaü ajjhattikaü upàdiõõaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 155]>#
%<                           DHAMMA-SAðGAöI 753                       155>%
     746. Kataman taü råpaü bàhiraü upàdiõõaü.
     Itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindriyaü -- yaü và
pana¤¤am pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu
àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati -- kabaëiïkàro àhàro
idan taü råpaü bàhiraü upàdiõõaü.
     747. Kataman taü råpaü bàhiraü anupàdiõõaü?
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasà-
yatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa
upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü
bàhiraü anupàdiõõaü.
     748. Kataman taü råpaü ajjhattikaü upàdiõõupàdà-
niyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idaü taü
råpaü ajjhattikaü {upàdiõõupàdàiyaü}.
     749. Kataman taü råpaü bàhiraü upàdiõõupàdàniyaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pana¤-
¤aü pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhà-
yatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpo-
dhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro --
idan taü råpaü bàhiraü upàdiõõupàdàniyaü.
     750. Kataman taü råpaü bàhiraü anupàdiõõupàdàniyaü?
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na katattà råpà-
yatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü
àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü bàhiraü anupàdiõõupàdà-
niyaü.
     751. Kataman taü råpaü ajjhattikaü anidassanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü anidassanaü.
     752. Kataman taü råpaü bàhiraü sanidassanaü?
     Råpàyatanaü -- idaü taü råpaü bàhiraü sanidassanaü.
     753. Kataman taü råpaü bàhiraü anidassanaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 156]>#
%<156                       DHAMMA-SAðGAöI 753.>%
     Saddàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro: idaü taü
råpaü bàhiraü anidassanaü.
     754. Kataman taü råpaü ajjhattikaü sappañighaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü idaü taü
råpaü ajjhattikaü sappañighaü.
     755. Kataman taü råpaü bàhiraü sappañighaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idaü
taü råpaü bàhiraü sappañighaü.
     756. Kataman taü råpaü bàhiraü sappañighaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü taü
råpaü bàhiraü sappañighaü.
     757. Kataman taü råpaü ajjhattikaü indriyaü?
     Cakkhundriyaü . . . pe . . . kàyindriyaü -- idaü taü
råpaü ajjhattikaü indriyaü.
     758. Kataman taü råpaü bàhiraü indriyaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- idan taü råpaü
bàhiraü indriyaü.
     759. Kataman taü råpaü bàhiraü na indriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idaü
taü råpaü bàhiraü na indriyaü.
     760. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na mahàbhåtaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na mahàbhåtaü.
     761. Kataman taü råpaü bàhiraü mahàbhåtaü?
     Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idaü taü råpaü bàhiraü
mahàbhåtaü.
     762. Kataman taü råpaü bàhiraü na mahàbhåtaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na mahàbhåtaü.
     763. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na vi¤¤atti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na vi¤¤atti.
     764. Kataman taü råpaü bàhiraü vi¤¤atti?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- idan taü råpaü bàhiraü
vi¤¤atti.
     765. Kataman taü råpaü bàhiraü na vi¤¤atti?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü bàhiraü na vi¤¤atti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 157]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 775.                   157>%
     776. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na cittassa samu-
ññhànaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na cittassa samuññhànaü.
     767. Kataman taü råpaü bàhiraü cittasamuññhànaü?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- yaü và pana¤¤am pi atthi
råpaü cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyata-
naü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanam phoññhabbà-
yatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà
råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü bàhiraü cittasamuññhànaü.
     768. Kataman taü råpaü bàhiraü na cittasamuññhànaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü råpassa jaratà
råpassa aniccatà yaü và pana¤¤aü pi atthi råpaü na cittajaü
na cittahetukaü na cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddà-
yatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü
àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa
kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro
àhàro -- idan taü råpaü bàhiraü na cittasamuññhànaü.
     769. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na cittasahabhå?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na cittasahabhå.
     770. Kataman taü råpaü bàhiraü cittasahabhå?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- idan taü råpaü bàhiraü citta-
sahabhå.
     771. Kataman taü råpaü bàhiraü na cittasahabhå?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na cittasahabhå.
     772. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na cittànuparivatti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idaü taü
råpaü ajjhattikaü na cittànuparivatti.
     773. Kataman taü råpaü bàhiraü cittànuparivatti?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- idan taü råpaü bàhiraü città-
nuparivatti.
     774. Kataman taü råpaü bàhiraü na cittànuparivatti?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na cittànuparivatti?
     775. Kataman taü råpaü ajjhattikaü oëàrikaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 158]>#
%<158                         DHAMMA-SAðGAöI 775.>%
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü oëàrikaü.
     776. Kataman taü råpaü bàhiraü oëàrikaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü bàhiraü oëàrikaü.
     777. Kataman taü råpaü bàhiraü sukhumaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü sukhumaü.
     778. Kataman taü råpaü ajjhattikaü santike?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü idan taü
råpaü ajjhattikaü santike.
     779. Kataman taü råpaü bàhiraü dåre?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü dåre.
     780. Kataman taü råpaü bàhiraü santike?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan
taü råpaü bàhiraü santike.
     781. Kataman taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na
vatthu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na vatthu.
     782. Kataman taü rupaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa
vatthu?
     Cakkhàyatanaü -- idan taü råpaü ajjhattikaü cakkhu-
samphassassa vatthu.
     783. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa
na vatthu?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü råpaü
ajjhattikaü cakkhusamphassassa na vatthu.
     784. Kataman taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassajàya
vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . .
pe . . . cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkaro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu.
     785. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa
vatthu?
     Cakkhàyatanaü -- idan taü råpaü ajjhattikaü cakkhu-
vi¤¤àõassa vatthu.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 159]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 794.                       159>%
     786. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa
na vatthu?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü råpaü
ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu.
     787. Kataman taü råpaü bàhiraü sotasamphassassa . . .
pe . . . ghànasamphassassa . . . pe . . . jivhàsamphassassa
. . . pe . . . kàyasamphassassa na vatthu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü kàyasamphassassa na vatthu.
     788. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa
vatthu?
     Kàyàyatanaü -- idan taü råpaü ajjhattikaü kàyasam-
phassassa vatthu.
     789. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa
na vatthu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa na vatthu.
     790. Kataman taü råpaü bàhiraü kàyasamphassajàya
vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya . . .
pe . . . kàyavi¤¤àõassa na vatthu?
     Råpàyatanaü . . . pe.. kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.
     791. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa
vatthu?
     Kàyàyatanaü -- idan taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa
vatthu?
     792. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa na
vatthu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.
     793. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa
na àrammaõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü cakkhusamphassassa na àrammaõaü.
     794. Kataman taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa
àrammaõaü?
     Råpàyatanaü -- idan taü råpaü cakkhusamphassassa
àrammaõaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 160]>#
%<160                     DHAMMA-SAðGAöI 795.>%
     795. Kataman taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na
àrammaõaü?
     Saddàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na àrammaõaü?
     796. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassa-
jàya vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya
. . . pe . . . cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü . . . pe . . .
idan taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa na àram-
maõaü.
     797. Kataman taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa
àrammaõaü?
     Råpàyatanaü -- idan taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa
àrammaõaü.
     798. Kataman taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa na
àrammaõaü?
     Saddàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü.
     799. Kataman taü råpaü ajjhattikaü sotasamphassassa
. . . pe . . . ghànasamphassassa . . . pe . . . jivhàsam-
phassassa . . . pe . . . kàyasamphassassa na àrammaõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa na àrammaõaü.
     800. Kataman taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa
àrammaõaü?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü kàyasamphassassa
àrammaõaü.
     801. Kataman taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa na
àrammaõaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü kàyasamphassassa na àrammaõaü.
     802. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassajàya
vedanàya . . . pe . . . sa¤¤àya . . . pe . . . cetanàya
. . . pe . . . kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü.
     803. Kataman taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa
àrammaõaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 161]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 814.                    161>%
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü bàhiraü kàya-
vi¤¤àõassa àrammaõaü.
     804. Kataman taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa na
àrammaõaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü.
     805. Kataman taü råpaü bàhiraü na cakkhàyatanaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na cakkhàyatanaü.
     806. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo . . .
pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü ajjhattikaü
cakkhàyatanaü.
     807. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na cakkhàyatanaü?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kàyàtanaü -- idan taü råpaü
ajjhattikaü na cakkhàyatanaü.
     808. Kataman taü råpaü bàhiraü na sotàyatanaü . . .
pe . . . na ghànàyatanaü . . . pe . . . na jivhàyatanaü
. . . pe . . . na kàyàyatanaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na kàyàyatanaü.
     809. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyàyatanaü?
     Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo . . . pe . . .
su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü ajjhattikaü kàyàyatanaü.
     810. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na kàyàyatanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na kàyàyatanaü.
     811. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na råpàyatanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na råpàyatanaü.
     812. Kataman taü råpaü bàhiraü råpàyatanaü?
     Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà
. . . pe . . . råpadhàtu pesà -- idan taü råpaü bàhiraü
råpàyatanaü.
     813. Kataman taü råpaü bàhiraü na råpàyatanaü?
     Saddàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na råpàyatanaü.
     814. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na saddàyatanaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 162]>#
%<162                             DHAMMA-SAðGAöI 814.>%
. . . pe . . . na gandhàyatanaü . . . pe . . . na rasàyatanaü
. . . pe . . . na phoññhabbàyatanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na phoññhabbàyatanaü.
     815. Kataman taü råpaü bàhiraü phoññhabbàyatanaü?
     Pathavãdhàtu . . . pe . . . phoññhabbadhàtu pesà -- idan
taü råpaü bàhiraü phoññhabbàyatanaü.
     816. Kataman taü råpaü bàhiraü na phoññhabbàyatanaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na phoññhabbàyatanaü.
     817. Kataman taü råpaü bàhiraü na cakkhudhàtu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . {kabaëiïkàro} àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na cakkhudhàtu.
     818. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhudhàtu?
     Cakkhàyatanaü -- idan taü råpaü ajjhattikaü cakkhu-
dhàtu.
     819. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na cakkhudhàtu?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü råpaü
ajjhattikaü na cakkhudhàtu.
     820. Kataman taü råpaü bàhiraü na sotadhàtu . . . pe
. . . na ghànadhàtu, . . . pe . . . na jivhàdhàtu . . . pe
. . . na kàyadhàtu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na kàyadhàtu.
     821. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyadhàtu?
     Kàyàyatanaü -- idan taü råpaü ajjhattikaü kàyadhàtu.
     822. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na kàyadhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na kàyadhàtu.
     823. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na råpadhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü idan taü
råpaü ajjhattikaü na råpadhàtu.
     824. Kataman taü råpaü bàhiraü råpadhàtu?
     Råpàyatanaü -- idan taü råpaü bàhiraü råpadhàtu.
     825. Kataman taü råpaü bàhiraü na råpadhàtu?
     Saddàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na råpadhàtu.
     826. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na saddadhàtu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 163]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 836.                    163>%
. . . pe . . . na gandhadhàtu . . . pe . . . na rasadhàtu
. . . pe . . . na phoññhabbadhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na phoññhabbadhàtu.
     827. Kataman taü råpaü bàhiraü phoññhabbadhàtu?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü bàhiraü phoññhabba-
dhàtu.
     828. Kataman taü råpaü bàhiraü na phoññhabbadhàtu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkaro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na phoññhabbadhàtu.
     829. Kataman taü råpaü bàhiraü na cakkhundriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na cakkhundriyaü.
     830. Kataman taü råpaü ajjhattikaü cakkhundriyaü?
Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo . . .
pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü ajjhattikaü
cakkhundriyaü.
     831. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na cakkhundriyaü?
     Sotàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü råpaü
ajjhattikaü na cakkhundriyaü.
     832. Kataman taü råpaü bàhiraü na sotindriyaü . . . pe
. . . na ghànindriyaü . . . pe . . . na jivhindriyaü . . .
pe . . . na kàyindriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na kàyindriyaü.
     833. Kataman taü råpaü ajjhattikaü kàyindriyaü?
     Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo . . . pe
. . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü ajjhattikaü kàyin-
driyaü.
     834. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na kàyindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na kàyindriyaü.
     835. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na itthindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na itthindriyaü.
     836. Kataman taü råpaü bàhiraü itthindriyaü?
     Yaü itthiyà itthiliïgaü itthinimittaü itthikuttaü itthà-
kappo itthattaü itthibhàvo -- idan taü råpaü bàhiraü
itthindriyaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 164]>#
%<164                     DHAMMA-SAðGAöI 837.>%
     837. Kataman taü råpaü bàhiraü na itthindriyaü?
Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na itthindriyaü.
     838. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na purisindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na purisindriyaü.
     839. Kataman taü råpaü bàhiraü purisindriyaü?
     Yaü purisassa purisaliïgaü purisanimittaü purisakuttaü
purisàkappo purisattaü purisabhàvo -- idan taü råpaü bàhi-
raü purisindriyaü.
     840. Kataman taü råpaü bàhiraü na purisindriyaü.
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na purisindriyaü.
     841. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na jãvitindriyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na jãvitindriyaü.
     842. Kataman taü råpaü bàhiraü jãvitindriyaü?
     Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü bàhiraü jãvitindriyaü.
     843. Kataman taü råpaü bàhiraü na jãvitindriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na jãvitindriyaü.
     844. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na kàyavi¤¤atti.
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na kàyavi¤¤atti.
     845. Kataman taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤atti?
     Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa
và abhikkamantassa và pañikkamantassa và àlokentassa và
vilokentassa và sammi¤jentassa và pasàrentassa và kàyassa
thambhanà santhambhanà santhambhitattaü vi¤¤atti vi¤¤à-
panà vi¤¤àpitattaü -- idan taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤atti.
     846. Kataman taü råpaü bàhiraü na kàyavi¤¤atti?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na kàyavi¤¤atti.
     847. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na vacãvi¤¤atti?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na vacãvi¤¤atti.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 165]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 859.                    165>%
     848. Kataman taü råpaü bàhiraü vacãvi¤¤atti?
     Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và
vàcà girà vyappatho udãraõaü ghoso ghosakammaü vàcà
vacãbhedo -- ayaü vuccati vàcà -- yà tàya vàcàya vi¤¤atti
vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü -- idan taü råpaü bàhiraü vacã-
vi¤¤atti.
     849. Kataman taü råpaü bàhiraü na vacãvi¤¤atti.
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na vacãvi¤¤atti.
     850. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na àkàsadhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na àkàsadhàtu.
     851. Kataman taü råpaü bàhiraü àkàsadhàtu?
     Yo àkàso àkàsagataü aghaü aghagataü vivaro vivara-
gataü asamphuññhaü catåhi mahàbhåtehi -- idan taü råpaü
bàhiraü àkàsadhàtu.
     852. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na àpodhàtu?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na àpodhàtu.
     853. Kataman taü råpaü bàhiraü àpodhàtu?
     Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü
råpassa -- idan taü råpaü bàhiraü àpodhàtu.
     854. Kataman taü råpaü bàhiraü na àpodhàtu?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü na àpodhàtu.
     855. Kataman taü råpaü ajjhattikaü råpassa na lahutà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü råpassa na lahutà.
     856. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa lahutà?
     Yà råpassa lahutà lahupariõàmatà adandhanatà avittha-
natà -- idan taü råpaü bàhiraü råpassa lahutà.
     857. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa na lahutà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
     råpaü bàhiraü råpassa na lahutà.
     858. Kataman taü råpaü ajjhattikaü råpassa na mudutà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü råpassa na mudutà.
     859. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa mudutà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 166]>#
%<166                DHAMMA-SAðGAöI 859.>%
     Yà råpassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akathinatà --
idan taü råpaü bàhiraü råpassa mudutà.
     860. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa na mudutà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü råpassa na mudutà.
     861. Kataman taü råpaü ajjhattikaü råpassa na kam-
ma¤¤atà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü råpassa na kamma¤¤atà.
     862. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa kamma¤¤atà?
     Yà råpassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo
--idan taü råpaü bàhiraü råpassa kamma¤¤atà.
     863. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa na kam-
ma¤¤atà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü råpassa na kamma¤¤atà.
     864. Kataman taü råpaü ajjhattikaü råpassa na upacayo?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü råpassa na upacayo.
     865. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa upacayo?
     Yo àyatanànaü àcayo -- so råpassa upacayo -- idan taü
råpaü bàhiraü råpassa upacayo.
     866. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa santati?
     Yo råpassa upacayo -- sà råpassa santati -- idan taü råpaü
bàhiraü råpassa santati.
     867. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa na santati?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü råpassa na santati.
     868. Kataman taü råpaü ajjhattikaü råpassa na jaratà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü råpassa na jaratà.
     869. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa jaratà?
     Yà råpassa jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittacatà
àyuno sanhàni indriyànaü paripàko -- idan taü råpaü bàhi-
raü råpassa jaratà.
     870. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa na jaratà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü råpassa na jaratà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 167]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 878.                   167>%
     871. Kataman taü råpaü ajjhattikaü råpassa na aniccatà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü råpassa na aniccatà.
     872. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa aniccatà?
     Yo råpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatà antara-
dhànaü -- idan taü råpaü bàhiraü råpassa aniccatà.
     873. Kataman taü råpaü bàhiraü råpassa na aniccatà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü bàhiraü råpassa na aniccatà.
     874. Kataman taü råpaü ajjhattikaü na kabaëiïkàro
àhàro?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- idan taü
råpaü ajjhattikaü na kabaëiïkàro àhàro.
     875. Kataman taü råpaü bàhiraü kabaëiïkàro àhàro?
     Odano kummàso satthu maccho maüsaü khãraü dadhi
sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü -- yaü và pana¤-
¤am pi atthi råpaü yamhi yamhi janapade tesaü tesaü
sattànaü mukhàsiyaü dantavikhàdanaü galajjhoharaõiyaü
kucchivitthambhanaü -- yàya ojàya sattà yàpenti -- idan taü
råpaü bàhiraü kabaëiïkàro àhàro.
     876. Kataman taü råpaü bàhiraü na kabaëiïkàro àhàro?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . råpassa aniccatà -- idan taü
råpaü bàhiraü na kabaëiïkàro àhàro.
                       Evaü tividhena råpasaïgaho.
                              TIKANIDDESO.
     877. Kataman taü råpaü upàdà upàdiõõaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- itthindriyaü
purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pana¤¤am pi atthi
råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasà-
yatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü upàdà upàdiõõaü.
     878. Kataman taü råpaü upàdà anupàdiõõaü?
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 168]>#
%<168                         DHAMMA-SAðGAöI 878.>%
katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsa-
dhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro --
idan taü råpaü upàdà anupàdiõõaü.
     879. Kataman taü råpaü no upàdà upàdiõõaü?
     Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü
råpaü no upàdà upàdiõõaü.
     880. Kataman taü råpaü no upàdà anupàdiõõaü?
     Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodehàtu -- idan
taü råpaü no upàdà anupàdiõõaü.
     881. Kataman taü råpaü upàdà upàdiõõupàdàniyaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü, itthindriyaü
purisindriyaü jãvitindriyaü yaü và pana¤¤am pi atthi
råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasà-
yatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiï-
kàro àhàro -- idan taü råpaü upàdà upàdiõõupàdàniyaü.
     882. Kataman taü råpaü upàdà anupàdiõõupàdàniyaü?
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsa-
dhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro --
idan taü råpaü upàdà anupàdiõõupàdàniyaü.
     883. Kataman taü råpaü no upàdà upàdiõõupàdàniyaü?
     Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan
taü råpaü no upàdà upàdiõõupàdàniyaü.
     884. Kataman taü råpaü no upàdà anupàdiõõupàdà-
niyaü?
     Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü
råpaü no upàdà anupàdiõõupàdàniyaü.
     885. Kataman taü råpaü upàdà sappañighaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdà sappañighaü.
     886. Kataman taü råpaü upàdà appañighaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdà appañighaü.
     887. Kataman taü råpaü no upàdà sappañighaü?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü no upàdà sappañi-
ghaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 169]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 900.                  169>%
     888. Kataman taü råpaü no upàdà appañighaü?
     âpodhàtu -- idan taü råpaü no upàdà appañighaü.
     889. Kataman taü råpaü upàdà oëàrikaü?
     {Cakkhàyatanaü} . . . pe . . . rasàyatanaü -- idan taü råpaü
upadà oëàrikaü.
     890. Kataman taü råpaü upàdà sukhumaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdà sukhumaü.
     891. Kataman taü råpaü no upàdà oëàrikaü?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü no upàdà oëàrikaü.
     892. Kataman taü råpaü no upàdà sukhumaü?
     âpodhàtu -- idan taü råpaü no upàdà sukhumaü.
     893. Kataman taü råpaü upàdà dåre?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdà dåre.
     894. Kataman taü råpaü upàdà santike?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdà santike.
     895. Kataman taü råpaü no upàdà dåre?
     âpodhàtu -- idan taü råpaü no upàdà dåre.
     896. Kataman taü råpaü no upàdà santike?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü no upàdà santike.
     897. Kataman taü råpaü upàdiõõaü sanidassanaü?
     Kammassa katattà råpàyatanaü -- idan taü råpaü upà-
diõõaü sanidassanaü.
     898. Kataman taü råpaü upàdiõõaü anidassanaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- itthindri-
yaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pana¤¤am pi
atthi råpaü kammasa katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo
råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü upà-
diõõaü anidassanaü.
     899. Kataman taü råpassa upàdiõõaü sanidassanaü?
     Na kammassa katattà råpàyatanaü -- idan taü råpaü upà-
diõõaü sanidassanaü.
     900. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü anidassanaü?
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 170]>#
%<170                          DHAMMA-SAðGAöI 900.>%
aniccatà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü
àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõaü anidassanaü.
     901. Kataman taü råpaü upàdiõõaü sappañighaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- yaü và
pan' a¤¤aü atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdiõõaü sappañighaü.
     902. Kataman taü råpaü upàdiõõaü appañighaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pan-
a¤¤aü pi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu
råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdiõõaü appañighaü.
     903. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü sappañighaü?
     Saddàyatanaü -- yaü và pana¤¤aü pi atthi råpaü na
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü anupàdiõõaü sappa-
ñighaü.
     904. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü appañighaü?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà
råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà -- yaü
và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu
àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro
--idan taü råpaü anupàdiõõaü appañighaü.
     905. Kataman taü råpaü upàdiõõaü mahàbhåtaü?
     Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü
råpaü upàdiõõaü mahàbhåtaü.
     906. Kataman taü råpaü upàdiõõaü na mahàbhåtaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü itthindriyaü
purisindriyaü jãvitindriyaü yaü và pana¤¤am pi atthi
råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasà-
yatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü upàdiõõaü na mahàbhåtaü.
     907. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü mahàbhåtaü?
     Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü -- àpodhàtu --
idan taü råpaü anupàdiõõaü mahàbhåtaü.
     908. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü na mahàbhåtaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 171]>#
%<              DHAMMA-SAðGAöI 915.                      171>%
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü va pana¤¤aü pi atthi råpaü na kammassa
katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu
råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü anupàdiõõaü na mahàbhåtaü.
     909. Kataman taü råpaü upàdiõõaü oëàrikaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- yaü và
pana¤¤aü pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdiõõaü oëàrikaü.
     910. Kataman taü råpaü upàdiõõaü sukhumaü?
     Itthindriyaü, purisindriyaü,jãvitindriyaü -- yaü và pan-
a¤¤am pi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu
råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdiõõaü sukhumaü?
     911. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü oëàrikaü?
     Saddàyatanaü -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü anupàdiõõaü oëàrikaü.
     912. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü sukhumaü?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà,
råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà -- yaü
và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsa-
dhàtu -- råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro
--idan taü råpaü anupàdiõõaü sukhumaü.
     913. Kataman taü råpaü upàdiõõaü dåre?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pana¤-
¤am pi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu
råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü upàdiõõaü dåre.
     914. Kataman taü råpaü upàdiõõaü santike?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- yaü và
pan' a¤¤aü pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdiõõaü santike.
     915. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü dåre?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 172]>#
%<172                          DHAMMA-SAðGAöI 915.>%
råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà -- yaü
và pan' a¤¤am pi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsa-
dhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro
àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõaü dåre.
     916. Kataman taü råpaü anupàdiõõaü santike?
     Saddàyatanaü -- yaü và pan' a¤¤am pi atthi råpaü na
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyata-
naü phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü anupàdiõõaü
santike.
     917. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü sani-
dassanaü?
     Na kammassa katattà råpàyatanaü -- idan taü råpaü
upàdiõõupàdàniyaü sanidassanaü.
     918. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü anidassa-
naü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- itthindriyaü
purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pana¤¤am pi atthi
råpaü kammassa katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo
råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü upà-
diõõupàdàniyaü anidassanaü.
     919. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü sani-
dassanaü?
     Na kammassa katattà råpàyatanaü -- idan taü råpaü
anupàdiõõupàdàniyaü sanidassanaü.
     920. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü anidassa-
naü?
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü
àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kaba-
ëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü ani-
dassanaü.
     921. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü sappa-
ñighaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- yaü và
pana¤¤aü pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 173]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 928.                  173>%
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdiõõupàdàniyaü sappañighaü.
     922. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü appañi-
ghaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pan-
a¤¤am pi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu apodhàtu
råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan
taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü appañighaü.
     923. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü sappa-
ñighaü?
     Saddàyatanaü -- yaü và pana¤¤am pi atthi råpaü na
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü
sappañighaü.
     924. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü appa-
ñighaü?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà
råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà -- yaü
và pana¤¤am pi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu
àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro
--idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü appañighaü.
     925. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü mahà-
bhåtaü?
     Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan taü
råpaü upàdiõõupàdàniyaü mahàbhåtaü.
     926. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü na mahà-
bhåtaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü itthindriyaü
purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pana¤¤am pi atthi
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
àkàsadhàtu råpassa upàcayo råpassa santati kabaëiïkàro
àhàro -- idan taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü na mahàbhåtaü.
     927. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü mahà-
bhåtaü?
     Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu -- idan
taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü mahàbhåtaü.
     928. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü na
mahàbhåtaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 174]>#
%<174                      DHAMMA-SAðGAöI 928.>%
     Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà
råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa
aniccatà -- yaü và pan' a¤¤am pi atthi råpaü na kammassa
katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsa-
dhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro --
idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü na mahàbhåtaü.
     929. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü oëàrikaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- yaü và
pana¤¤am pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdiõõupàdàniyaü oëàrikaü.
     930. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü sukhumaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- yaü và pan-
a¤¤am pi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu
råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upadiõõupàdàniyaü sukhumaü.
     931. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü oëàrikaü?
     Saddàyatanaü -- yaü và pana¤¤aü pi atthi råpaü na
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü
oëàrikaü.
     932. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü sukhu-
maü?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà
råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà -- yaü
và pana¤¤aü pi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsa-
dhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro
àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü sukhumaü.
     933. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü dåre?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü yaü và pana¤¤aü
pi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa
upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro -- idan taü råpaü
upàdiõõupàdàniyaü dåre.
     934. Kataman taü råpaü upàdiõõupàdàniyaü santike?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kàyàyatanaü -- yaü và pan-
a¤¤aü pi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü
gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü upàdiõõupàdàniyaü santike.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 175]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 946.                      175>%
     935. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü dåre?
     Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà
råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà -- yaü
và pana¤¤aü pi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsa-
dhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro
àhàro -- idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü dåre.
     936. Kataman taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü santike?
     Saddàyatanaü -- yaü và pana¤¤aü pi atthi råpaü na
kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü anupàdiõõupàdàniyaü
santike.
     937. Kataman taü råpaü sappañighaü indriyaü?
     Cakkhundriyaü . . . pe . . . kàyindriyaü -- idan taü
råpaü sappañighaü indriyaü.
     938. Kataman taü råpaü sappañighaü na indriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü sappañighaü na indriyaü.
     939. Kataman taü råpaü appañighaü indriyaü?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü appañighaü indriyaü?
     940. Kataman taü råpaü appañighaü na indriyaü?
     Kàyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü appañighaü na indriyaü.
     941. Kataman taü råpaü sappañighaü mahàbhåtaü?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü sappañighaü mahà-
bhåtaü.
     942. Kataman taü råpaü sappañighaü na mahàbhåtaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü -- idan taü
råpaü sappañighaü na mahàbhåtaü.
     943. Kataman taü råpaü appañighaü mahàbhåtaü?
     âpodhàtu -- idan taü. råpaü appañighaü mahàbhåtaü.
     944. Kataman taü råpaü appañighaü na mahàbhåtaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü appañighaü na mahàbhåtaü.
     945. Kataman taü råpaü indriyaü oëàrikaü?
     Cakkhundriyaü . . . pe . . . kàyindriyaü -- idan taü
råpaü indriyaü oëàrikaü.
     946. Kataman taü råpaü indriyaü sukhumaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 176]>#
%<176                       DHAMMA-SAðGAöI 946.>%
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü indriyaü sukhumaü.
     947. Kataman taü råpaü na indriyaü oëàrikaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan
taü råpaü na indriyaü oëàrikaü.
     948. Kataman taü råpaü na indriyaü sukhumaü?
     Kàyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na indriyaü sukhumaü.
     949. Kataman taü råpaü indriyaü dåre?
     Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü -- idan taü råpaü
indriyaü dåre.
     950. Kataman taü råpaü indriyaü santike?
     Cakkhundriyaü . . . pe . . . kàyindriyaü -- idan taü råpaü
indriyaü santike.
     951. Kataman taü råpaü na indriyaü dåre?
     Kàyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na indriyaü dåre.
     952. Kataman taü råpaü na indriyaü santike?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan taü
råpaü na indriyaü santike.
     953. Kataman taü råpaü mahàbhåtaü oëàrikaü?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü mahàbhåtaü
oëàrikaü.
     954. Kataman taü råpaü mahàbhåtaü sukhumaü?
     âpodhàtu -- idan taü råpaü mahàbhåtaü sukhumaü.
     955. Kataman taü råpaü na mahàbhåtaü oëàrikaü?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü -- idan taü
råpaü na mahàbhåtaü oëàrikaü.
     956. Kataman taü råpaü na mahàbhåtaü sukhumaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na mahàbhåtaü sukhumaü.
     957. Kataman taü råpaü mahàbhåtaü dåre?
     âpodhàtu -- idan taü råpaü mahàbhåtaü dåre.
     958. Kataman taü råpaü mahàbhåtaü santike?
     Phoññhabbàyatanaü -- idan taü råpaü mahàbhåtaü
santike.
     959. Kataman taü råpaü na mahàbhåtaü dåre.
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü na mahàbhåtaü dåre.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 177]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 967.                        177>%
     960. Kataman taü råpaü na mahàbhåtaü santike?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü -- idan taü
råpaü na mahàbhåtaü santike.
     961. Råpàyatanaü diññhaü saddàyatanaü sutaü gandhà-
yatanam rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü mutaü -- sabbaü
råpaü manasà vi¤¤àtaü råpaü evaü catubbidhena råpa-
saïgaho.
                                Catukkaü.
     962. Kataman taü råpaü pathavãdhàtu?
     Yaü kakkhaëaü kharagataü kakkhaëattaü kakkhaëabhàvo
ajjhattaü và bahiddhà và upàdiõõaü và anupàdinnaü và
--idan taü råpaü pathavãdhàtu.
     963. Kataman taü råpaü àpodhàtu?
     Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü
råpassa ajjhattaü và bahiddhà và upàdiõõaü và anupà-
diõõaü và -- idan taü råpaü àpodhàtu.
     964. Kataman taü råpaü tejodhàtu?
     Yaü tejo tejogataü usmà usmàgataü usumaü usumàgataü
ajjhattaü và . . . pe . . . anupàdiõõaü và -- idan taü råpaü
tejodhàtu.
     965. Kataman taü råpaü vàyodhàtu?
     Yaü vàyo vàyogataü chambhitattaü thambhitattaü
råpassa ajjhattaü và . . . pe . . . anupàdiõõaü và -- idan
taü råpaü vàyodhàtu.
     966. Kataman taü råpaü upàdà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü upàdà.
                      Evaü pa¤cavidhena råpasaïgaho.
                                 PA¥CAKAý.
     967. Råpàyatanaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü -- saddà-
yatanaü sotavi¤¤eyyaü råpaü -- gandhàyatanaü ghàna-
vi¤¤eyyaü råpaü -- rasàyatanaü jivhàvi¤¤eyyaü råpaü --
phoññhabbàyatanaü kàyavi¤¤eyyaü råpaü -- sabbaü råpaü
manovi¤¤eyyaü råpaü.
                      Evaü chabbidhena råpasaïgaho.
                                 CHAKKAý.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 178]>#
%<178                       DHAMMA-SAðGAöI 968.>%
     968. Råpàyatanaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü -- saddàyata-
naü sotavi¤¤eyyaü råpaü -- gandhàyatanaü ghànavi¤¤ey-
yaü råpaü -- rasàyatanaü jivhàvi¤¤eyyaü råpaü -- phoñ-
ñhabbàyatanaü kàyavi¤¤eyyaü råpaü.
     969. Råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasà-
yatayaü phoññhabbàyatanaü manodhàtuvi¤¤eyyaü råpaü --
sabbaü råpaü manovi¤¤àõadhàtuvi¤¤eyyaü råpaü.
                      Evaü sattavidhena råpasaïgaho.
                                SATTAKAý.
     970. Råpàyatanaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü -- saddàya-
tanaü sotavi¤¤eyyaü råpaü -- gandhàyatanaü ghànavi¤¤ey-
yaü råpaü -- rasàyatanaü jivhàvi¤¤eyyaü råpaü.
     Manàpiyo phoññhabbo sukhasamphasso kàyavi¤¤eyyaü
råpaü -- amanàpiyo phoññhabbo dukkhasamphasso kàya-
vi¤¤eyyaü råpaü. Råpàyatanaü saddàyatanaü gandhà-
yatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü manodhàtuvi¤-
¤eyyaü råpaü -- sabbaü råpaü manovi¤¤àõadhàtuvi¤-
¤eyyaü råpaü.
                     Evaü aññhavidhena råpasaïgaho.
                                AòòHAKAý.
     971. Kataman taü råpaü cakkhundriyaü?
     Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
. . . pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü cakkhundriyaü.
     972. Kataman taü råpaü sotindriyaü . . . pe . . . ghà-
nindriyaü . . . pe . . . jivhindriyaü . . . pe . . . kàyin-
driyaü . . . pe . . . itthindriyaü . . . pe . . . purisindri-
yaü . . . pe . . . jãvitindriyaü?
     Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü jãvitindriyaü.
     973. Kataman taü råpaü na indriyaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro: idan taü
råpaü na indriyaü.
                      Evaü navavidhena råpasaïgaho.
                                 NAVAKAý.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 179]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 980.                    179>%
     974. Kataman taü råpaü cakkhundriyaü?
     Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
. . . pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü cakkhundriyaü.
     975. Kataman taü råpaü sotindriyaü . . . pe . . . ghà-
nindriyaü . . . pe . . . jivhindriyaü . . . pe . . . kàyin-
driyaü . . . pe . . . itthindriyaü . . . pe . . . purisindri-
yaü . . . pe . . . jãvitindriyaü?
     Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà
iriyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü -- idan taü
råpaü jãvitindriyaü.
     976. Kataman taü råpaü na indriyaü sappañighaü?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- idan
taü råpaü na indriyaü sappañighaü.
     977. Kataman taü råpaü na indriyaü appañighaü?
     Kàyavi¤¤atti . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü indriyaü appañighaü.
                      Evaü dasavidhena råpasaïgaho.
                                 DASAKAý.
     978. Kataman taü råpaü cakkhàyatanaü?
     Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo
. . . pe . . . su¤¤o gàmo peso -- idan taü råpaü cakkhàya-
tanaü.
     979. Kataman taü råpaü sotàyatanaü . . . pe . . .
ghànàyatanaü . . . pe . . . jivhàyatanaü . . . pe . . .
kàyàyatanaü . . . pe . . . råpàyatanaü . . . pe . . . saddà-
yatanaü . . . pe . . . rasàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbà-
yatanaü?
     Pathavãdhàtu . . . pe . . . phoññhabbadhàtu -- idan taü
råpaü phoññhabbàyatanaü.
     980. Kataman taü råpaü anidassanaü appañighaü dham-
{màyatana} pariyàpannaü?
     Itthindriyaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- idan taü
råpaü anidassanaü appañighaü {dhammàyatana} pariyà-
pannaü.
                     Evaü ekàdasavidhena råpasaïgaho.
                    RæPAVIBHATTI AòòHAMAý BHâöAVâRAý.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 180]>#
%<180                DHAMMA-SAðGAöI 981.>%
     981. Katame dhammà kusalà?
     Tãni kusalamålàni -- alobho adoso amoho -- taü {sampayutto}
vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤à-
õakkhandho -- taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü
--ime dhammà kusalà.
     982. Katame dhammà akusalà?
     Tãõi akusalamålàni -- lobho doso moho -- tad ekaññhà ca
kilesà -- taü sampayutto vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho
saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho -- taü samuññhànaü
kàyakammaü vacãkammaü manokammaü -- ime dhammà
akusalà.
     983. Katame dhammà avyàkatà?
     Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho sa¤¤à-
kkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho: ye ca
dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà --
sabba¤ ca råpaü {asaïkhatà} ca dhàtu -- ime dhammà avyàkatà.
     984. Katame dhammà sukhàya vedanàya samphayuttà?
     Sukhabhummiyaü kàmàvacare råpàvaccare apariyàpanne
sukhaü vedanaü ñhapetvà sampayutto sa¤¤àkkhandho
saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho: ime dhammà sukhàya
vedanàya samphayuttà.
     985. Katame dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà?
     Dukkhabhummiyaü kàmàvacare dukkhaü vedanaü
ñhapetvà taü sampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho
vi¤¤àõakkhando -- ime dhammà dukkhàya vedanàya sam-
payuttà.
     986. Katame dhammà adukkhamasukhàya vedanàya
sampayuttà?
     Adukkhamasukhabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare arå-
pàvacare apariyàpanne adukkhamasukhaü vedanaü ñhapetvà
taü sampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dahammà adukkhamasukhàya vedanàya
sampayuttà.
     987. Katame dhammà vipàkà?
     Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà apariyàpaõõà vedanàkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤àõakkhandho: ime dhammà vipàkà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 181]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 996.                 181>%
     988. Katame dhammà vipàkadhammadhammà?
     Kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàva-
carà apariyàpannà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dhammà vipàkadhammadhammà.
     989. Katame dhammà neva vipàkanavipàkadhamma-
dhammà?
     Ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kamma-
vipàkà -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà
neva vipàkanavipàkadhammadhammà.
     990. Katame dhammà upàdiõõupàdàniyà?
     Sàsavà kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà
råpàvacarà àråpàvacarà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ya¤ ca råpaü kammassa katattà -- ime dhammà
upàdiõõupàdàniyà.
     991. Katame dhammà anupàdiõõupàdàniyà?
     Sàsavà kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà
aråpàvacarà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--ye ca dhammà kiriyà -- neva kusalà nàkusalà na ca kamma-
vipàkà -- ya¤ ca råpaü na kammassa katattà -- ime dhammà
anupàdiõõupàdàniyà.
     992. Katame dhammà anupàdiõõànupàdàniyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni asaïkhatà ca
dhàtu: ime dhammà anupàdiõõànupàdàniyà.
     993. Katame dhammà saïkiliññhasaïkilesikà?
     Tãõi akusalamålàni lobho doso moho -- tadekaññhà ca kilesà --
taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho taü samuññhànaü -- kàyakammaü vacãkammaü
manokammaü -- ime dhammà saïkiliññhasaïkilesikà.
     994. Katame dhammà asaïkiliññhasaïkilesikà?
     Sàsavà kusalà vyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà
aråpàvacarà råpakkhandho vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho
saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà asaïki-
liññhasaïkilesikà.
     995. Katame dhammà {asaïkiliññhàsaïkilesikà?}
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà asaïkiliññhàsaïkilesikà.
     996. Katame dhammà savitakkasavicàrà?
Savitakkasavicàrabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 182]>#
%<182                DHAMMA-SAðGAöI 996.>%
apariyàpanne vitakkavicàre ñhapetvà sampayutto vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
savitakkasavicàrà.
     997. Katame dhammà avitakkavicàramattà?
     Avitakkavicàramattabhummiyaü råpàvacare apariyàpanne
vicàraü ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà avitakkavicàra-
mattà.
     998. Katame dhammà avitakka-avicàrà?
     Avitakka-avicàrabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare arå-
pàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà avitakka-avicàrà.
     999. Katame dhammà pãtisahagatà?
     Pãtibhummiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne
pãtiü ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà pãtisahagatà.
     1000. Katame dhammà sukhasahagatà?
     Sukhabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne
sukhaü ñhapetvà taü sampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhà-
rakkhandho vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sukhasahagatà.
     1001. Katame dhammà upekkhàsahagatà?
     Upekkhàbhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne upekkhaü ñhapetvà -- taü sampayutto sa¤¤à-
kkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho -- ime
dhammà upekkhàsahagatà.
     1002. Katame dhammà dassanena pahàtabbà?
     Tãõi sa¤¤ojanàni -- sakkàyadiññhi, vicikicchà, sãlabbata-
paràmàso.
     1003. Tattha katamà sakkàyadiññhi?
     Idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadham-
massa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü {adassàvã}
sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü
attato samanupassati -- råpavantaü và attànaü attani và
råpaü råpasmiü va attànaü -- vedanaü attato samanupassati
--vedanàvantaü và attànaü attani và vedanaü vedanàya
và attànaü -- sa¤¤aü attato samanupassati -- sa¤¤àvantaü và
attànaü attani và sa¤¤aü sa¤¤àya và attànaü -- saïkhàre
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 183]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1008.               183>%
attato samanupassati saïkhàravantaü và attànaü attani và
saïkhàre saïkhàresu và attànaü -- vi¤¤àõaü attato samanu
passati -- vi¤¤àõavantaü và attànaü attani và vi¤¤àõaü
vi¤¤àõasmiü và attànaü -- yà evaråpà diññhi diññhigataü
diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivip-
phanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso
paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü
vipariyesaggàho -- ayaü vuccati sakkàyadiññhi.
     1004. Tattha katamà vicikicchà?
     Satthari kaïkhati vicikicchati -- dhamme kaïkhati vici-
kicchati -- saïghe kaïkhati vicikicchati -- sikkhàya kaïkhati
vicikicchati -- pubbante kaïkhati vicikicchati -- aparante kaï-
khati vicikicchati -- pubbantàparante kaïkhati vicikicchati
idappaccayatà {pañiccasamuppannesu} dhammesu kaïkhati vici-
kicchati -- yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü
vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaü-
sagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü
cittassa mano vilekho -- ayaü vuccati vicikicchà.
     1005. Tattha katamo sãlabbataparàmàso?
     Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhivatena
suddhisãlabbatena suddhiti -- evaråpà diññhi diññhigataü diññhi-
gahaõaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü
diññhisa¤¤ojanaü -- gàho pañiggàho abhiniveso paràmàso kum-
maggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesa-
gàho -- ayaü vuccati sãlabbataparàmàso.
     1006. Imàni tãni sa¤¤ojanàni -- {tad ekaññhà} ca kilesà -- taü
sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokam-
maü -- ime dhammà dassanena pahàtabbà.
     1007. Katame dhammà bhàvanàya pahàtàbbà?
     Avaseso lobho doso moho -- tad ekaññhà ca kilesà -- taü
sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü mano-
kammaü -- ime dhammà bhàvanàyà pahàtabbà.
     1008. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya
pahàtabbà?
     Kusalà vyàkatà dhammà -- kàmàvacarà råpàvacarà aråpà-
vacarà apariyàpannà -- vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 184]>#
%<184                DHAMMA-SAðGAöI 1008.>%
õakkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà.
     1009. Katame dhammà dassamena pahàtabbahetukà?
     Tãõi sa¤¤ojanàni sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparà-
màso. Tattha sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso.
     1010. Imàni tãõi sa¤¤ojanàni -- tad ekaññhà ca kilesà -- taü
sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü mano-
kammaü -- ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.
     1011. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà?
     Avaseso lobho doso moho -- ime dhammà bhàvanàya pahà-
tabbahetukà tad ekaññhà ca kilesà -- taü sampayutto veda-
nàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- taü samuññhà-
naü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü -- ime
dhammà bhàvanàya pahàtàbbahetukà.
     1012. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya
pahàtabbahetukà
     Te dhamme ñhapetvà avasesà {kusàlàkusalàvyàkatà} dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- veda-
nàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõa-
kkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà neva dassena na bhàvanàya pahàtabbahetukà.
     1013. Katame dhammà àcayagàmino?
     Sàsavà kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà arå-
pàvacarà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà àcayagàmino.
     1014. Katame dhammà apacayagàmino?
     Cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà apacayagàmino.
     1015. Katame dhammà neva àcayagàmino na apacaya-
gàmino?
     Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanàkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤àõakkhandho -- ye ca dhammà kiriyà neva kusalà
nàkusalà na ca kammavipàkà sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà neva àcayagàmino na apacayagàmino.
     1016. Katame dhammà sekkhà?
     Cattàro maggà apariyàpannà heññhimàni ca tãõi sàma¤¤a-
phalàni -- ime dhammà sekkhà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 185]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1027.                185>%
     1017. Katame dhammà asekkhà?
     Upariññhimaü arahattaphalaü -- ime dhammà asekkhà.
     1018. Katame dhammà neva sekkhà na asekkhà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà vedanàkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤àõakhandho -- sabha¤ ca råpaü asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà neva sekkhà na asekkhà.
     1019. Katame dhammà parittà?
     Sabbeva kàmàvacarà kusalàkusàlàvyàkatà dhammà -- råpa-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà parittà.
     1020. Katame dhammà mahaggatà?
     Råpàvacarà aråpàvacarà kusalàkusalàvyàkatà dhammà --
vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
mahaggatà.
     1021. Katame dhammà appamànà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà appamànà.
     1022. Katame dhammà parittàrammaõà?
     Paritte dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà parittàrammaõà.
     1023. Katame dhammà mahaggatàrammaõà?
     Mahaggate dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà mahaggatàrammaõà.
     1024. Katame dhammà appamànàrammaõà?
     Appamàõe dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà appamànàrammaõà.
     1025. Katame dhammà hãnà?
     Tãõi akusalamålàni -- lobho doso moho -- tad ekaññhà ca
kilesà -- taü sampayutto vedanàkkhando . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü
manokammaü -- ime dhammà hãnà.
     1026. Katame dhammà majjhimà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà -- kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--ime dhammà majjhimà.
     1027. Katame dhammà paõãtà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkatà ca
dhàtu -- ime dhammà paõãtà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 186]>#
%<186                DHAMMA-SAðGAöI 1028.>%
     1028. Katame dhammà micchattaniyatà?
     Pa¤ca kammàni anantarakàni yà ca micchàdiññhi niyatà --
ime dhammà micchattaniyatà.
     1029. Katame dhammà sampattaniyatà?
     Cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà sampattani-
yatà.
     1030. Katame dhammà aniyatà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- veda-
nàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà aniyatà.
     1031. Katame dhammà maggàrammaõà?
     Ariyamaggaü àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà
ime dhammà maggàrammaõà.
     1032. Katame dhammà maggahetukà?
     Ariyamaggasamaïgissa maggaïgàni ñhapetvà taü sampa-
yutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà maggahetukà.
     1033. Ariyamaggasamaïgissa sammàdiññhi maggo ceva
hetu ca sammàdiññhiü ñhapetvà taü sampayutto vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
maggahetukà.
     Ariyamaggasamaïgissa alobho adoso amoho -- ime dhammà
maggahetukà -- taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà maggahetukà.
     1034. Katame dhammà maggàdhipatino?
     Ariyamaggaü adhipatiü karitvà ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà maggàdhipatino -- ariyamaggasamaï-
gissa vimaüsàdhipateyyaü maggaü bhàvayantassa vimaü-
saü ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà maggàdhipatino.
     1035. Katame dhammà uppannà?
     Ye dhammà jàtà bhåtà sa¤jàtà nippattà abhinippattà pàtu-
bhåtà uppannà samuppannà uññhità samuññhità uppannà
uppannaüsena saïgahità råpà vedanà sa¤¤à saïkàrà vi¤-
¤àõaü -- ime dhammà uppannà.
     1036. Katame dhammà anuppannà?
     Ye dhammà ajàtà abhåtà asa¤jàtà anippattà anabhinippattà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 187]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1045.                     187>%
apàtubhuta anuppannà asamuppannà anuññhità asamuññhità
anuppannà anuppannaüsena saïgahità råpà vedanà sa¤¤à
saïkhàrà vi¤¤àõaü -- ime dhammà anuppannà.
     1037. Katame dhammà uppàdino?
     Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho . . . pe
. . . vi¤¤àõakkhandho -- ya¤ ca råpaü kammassa katattà
uppajjissati -- ime dhammà uppàdino.
     1038. Katame dhammà atãtà?
     Ye dhammà atãtà niruddhaïgatà vipariõatà -- atthaïgatà
abbhatthaïgatà uppajjitvà vigatà atãtà atãtaüsena saïga-
hità råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü -- ime dhammà
atãtà.
     1039. Katame dhammà anàgatà?
     Ye dhammà ajàtà abhåtà asa¤jàtà anippattà anabhinip-
pattà apàtubhåtà anuppannà asamuppannà anuññhità asamu-
ññhità anàgatà anàgataüsena saïgahità råpà vedanà sa¤¤à
saïkhàrà vi¤¤àõaü -- ime dhammà anàgatà.
     1040. Katame dhammà paccuppannà?
     Ye dhammà jàtà bhåtà sa¤jàtà nippattà pàtubhåtà uppannà
samuppannà uññhità samuññhità paccuppannà paccuppannaü-
sena saïgahità råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü -- ime
dhammà paccuppannà.
     1041. Katame dhammà atãtàrammaõà?
     Atãte dhamme {àrabbha} ye uppajjanti cittacetasikà dhammà
--ime dhammà atãtàrammaõà.
     1042. Katame dhammà anàgatàrammaõà?
     Anàgate dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà anàgatàrammaõà.
     1043. Katame dhammà paccuppannàrammaõà?
     Paccuppanne dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà paccuppannàrammaõà.
     1044. Katame dhammà ajjhattà?
     Ye dhammà tesaü tesaü sattànaü ajjhattaü paccattaü
niyatà pañipuggalikà upàdiõõà råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà
vi¤¤àõaü -- ime dhammà ajjhattà.
     1045. Katame dhammà bahiddhà?
     Ye dhammà tesaü tesaü parasattànaü parapuggalànaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 188]>#
%<188                DHAMMA-SAðGAöI 1045.>%
ajjhattaü paccattaü niyatà pañipuggalikà . . . pe . . .
vi¤¤àõaü ime dhammà bahiddhà.
     1046. Katame dhammà ajjhattabahiddhà?
     Tad ubhayaü -- ime dhammà ajjhattabahiddhà.
     1047. Katame dhammà ajjhattàrammaõà?
     Ajjhatte dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà
dhammà -- ime dhammà ajjhattàrammaõà.
     1048. Katame dhammà bahiddhàrammaõà?
     Bahiddhà dhamme àrabbha ye . . . pe . . . dhammà -- ime
dhammà bahiddhàrammaõà.
     1049. Katame dhammà ajjhattabahiddhàrammaõà?
     Ajjhattabahiddhà dhamme àrabbha ye . . . pe . . .
dhammà -- ime dhammà ajjhattabahiddhàrammaõà.
     1050. Katame dhammà sanidassanasappañighà?
     Råpàyatanaü -- ime dhammà sanidassanasappañighà.
     1051. Katame dhammà anidassanasappañighà?
     Cakkhàyatanaü sotàyatanaü ghànàyatanaü jivhàyatanaü
kàyàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü
phoññhabbàyatanaü -- ime dhammà anidassanasappañighà.
     1052. Katame dhammà anidassana-appañighà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho
vi¤¤àõakkhandho -- ya¤ ca råpaü anidassanaü appañighaü
dhammàyatanapariyàpannaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà anidassana-appañighà.
                           Tikkaü.
     1053. Katame dhammà hetå?
     Tayo kusalahetå, tayo akusalahetå, tayo avyàkatahetå --
nava kàmàvacarahetå, cha råpàvacarahetå, cha aråpàvacara-
hetå cha apariyàpannahetå.
     1054. Tattha katame tayo kusalahetå?
     Alobho adoso amoho.
     1055. Tattha katamo alobho?
     Yo alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjanà
asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü -- ayaü vuccati
alobho.
     1056. Tattha katamo adoso?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 189]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1059.                189>%
     Yo adoso adussanà adussitattaü mettaü mettàyanà mettà-
yitattaü anuddà anuddàyanà anuddàyitattaü hitesità anu-
kampà avyàpàdo avyàpajjo adoso kusalamålaü -- ayaü
vuccati adoso.
     1057. Tattha katamo amoho?
     Dukkhe ¤àõaü, dukkhasamudaye ¤àõaü, dukkhanirodhe
¤àõaü, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü pubbante
¤àõaü, aparante ¤àõaü pubbantàparante ¤àõaü -- idappacca-
yatà pañiccasamuppannesu dhammesu ¤àõaü -- yà evaråpà
pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà
upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü
vebhavyà cintà upaparikkhà bhåri medhà pariõàyikà vipassanà
sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤à-
satthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à-àloko pa¤¤à-obhàso pa¤¤à-pajjoto
pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü
vuccati amoho.
                      Ime tayo kusalahetå.
     1058. Tattha katame tayo akusalahetå?
     Lobho doso moho.
     1059. Tattha katamo lobho?
     Yo ràgo sàràgo anunayo anurodho nandã nandãràgo cittassa
sàràgo -- icchà mucchà ajjhosànaü gedho paligedho saïgo paï-
ko ejà màyà janikà sa¤jananã sibbinã jàlinã sarità visattikà sut-
taü visañà àyåhanã dutiyà paõidhi bhavanettã vanaü vanatho
santhavo sineho apekkhà pañibandhu àsà àsiüsanà asiüsitattaü
råpàsà saddàsà gandhàsà rasàsà phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà
puttàsà jãvitàsà jappà pajappà abhijappà jappanà jappitattaü
loluppaü loluppàyanà loluppàyitattaü pu¤cikatà sàdukamyatà
adhammaràgo visamalobho nikanti nikàmanà patthanà pihanà
sampatthanà kàmataõhà bhavataõha vibhavataõhà råpataõhà
aråpataõhà nirodhataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà
phoññhabbataõhà dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü
àvaraõaü nãvaraõaü chandànaü bandhanaü upakkileso
anusayo pariyuññhànaü latà vevicchaü dukkhamålaü dukkha-
nidànaü dukkhappabhavo màrapàso màrabalisaü màravisayo
taõhà nandãtaõhà jàlaütaõhà gaddulaütaõhà samuddo abhi-
jjhà lobho akusalamålaü -- ayaü vuccati lobho.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 190]>#
%<190                DHAMMA-SAðGAöI 1060.>%
     1060. Tattha katamo doso?
     Anatthaü me acarãti àghàto jàyati -- anatthaü me caratãti
àghàto jàyati -- anatthaü me carissatãti àghàto jàyati --
piyassa me manàpassa anatthaü acari . . . pe . . . anatthaü
carati . . . pe . . . anatthaü carissatãti àghàto jàyati appi-
yassa me amanàpassa atthaü acari . . . pe . . . atthaü
carati . . . pe . . . atthaü carissatãti àghàto jàyati --
aññhàne và pana àghàto jàyati -- yo evaråpo cittassa àghàto
pañighàto pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo
doso padoso sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho
kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti
vyàpajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü
asuropo anattamanatà cittassa -- ayaü vuccati doso.
     1061. Tattha katamo moho?
     Dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhani-
rodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü
pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubbantàparante
a¤¤àõaü idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu
a¤¤àõaü -- yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo
ananubodho asambodho appañivedho asaïgàhanà apariyo-
gàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü
--dummejjhaü balyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sam-
moho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpari-
yuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü -- ayaü vuccati
moho.
                     Ime tayo akusalahetå.
     1062. Tattha katame tayo avyàkatahetå?
Kusalànaü dhammànaü vipàkato kiriyà vyàkatesu và
dhammesu alobho adoso amoho -- ime tayo avyàkatahetå.
     1063. Tattha katame nava kàmàvacarahetå?
     Tayo kusalahetå tayo akusalahetå tayo avyàkatahetå -- ime
nava kàmàvacarahetå.
     1064. Tattha katame cha råpàvacarahetå?
     Tayo kusalahetå, tayo avyàkatahetå -- ime cha råpàvacara-
hetå.
     1065. Tattha katame cha aråpàvacarahetå?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 191]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1074.                191>%
     Tayo kusalahetå tayo avyàkatahetå -- ime cha aråpàvacara-
hetå.
     1066. Tattha katame cha apariyàpannahetå?
     Tayo kusalahetå tayo avyàkatahetå -- ime cha apariyà-
pannahetå.
     1067. Tattha katame tayo kusalahetå?
     Alobho adoso amoho.
     1068. Tattha katamo alobho . . . pe . . .
     1069. Tattha katamo adoso?
     Adussanà adussitattaü avyàpàdo avyàpajjo adoso kusala-
målaü -- ayaü vuccati adoso.
     1070. Tattha katamo amoho?
     Dukkhe ¤àõaü . . . pe . . . yà evaråpà pa¤¤à pajànanà
vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà
paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà
cintà upaparikkhà bhåri medhà . . . pe . . . amoho dhamma-
vicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü
maggapariyàpannaü -- ayaü vuccati amoho.
                   Ime tayo kusalahetå.
     1071. Tattha katame tayo avyàkatahetå?
     Kusalànaü dhammànaü vipàkato alobho adoso amoho --
ime tayo avyàkatahetå -- ime cha apariyàpannahetå.
                      Ime dhammà hetå.
     1072. Katame dhammà na hetå?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalà avyàkatà
dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà -- apariyàpannà
vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca
råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na hetå.
     1073. Katame dhammà sahetukà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sahetukà vedanàkkhandho --
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sahetukà.
     1074. Katame dhammà ahetukà?
     Tehi dhammehi ye dhammà ahetukà vedanàkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà ahetukà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 192]>#
%<192                DHAMMA-SAðGAöI 1075.>%
     1075. Katame dhammà hetusampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà hetusampa-
yuttà.
     1076. Katame dhammà hetuvipayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà
ca dhàtu -- ime dhammà hetuvippayuttà.
     1077. Katame dhammà hetå ceva sahetukà ca?
     Lobho mohena hetu ceva sahetuko ca -- moho lobhena hetu
ceva sahetuko ca -- doso mohena hetu ceva sahetuko -- moho
dosena hetu ceva sahetuko ca.
     Alobho adoso amoho -- te a¤¤ama¤¤aü hetå ceva sahe-
tukà ca -- ime dhammà hetå sahetukà ca.
     1078. Katame dhammà sahetukà ceva na ca hetå?
     Tehi dhammehi ye dhammà sahetukà -- te dhamme ñha-
petvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho . . .
pe . . . ime dhammà sahetukà ceva na ca hetå.
     1079. Katame dhammà hetå ceva hetusampayuttà ca?
     Lobho mohena hetu ceva hetusampayutto ca -- moho lobhena
hetu ceva hetusampayutto ca -- doso mohena hetu ceva hetu-
sampayutto ca -- moho dosena hetu ceva hetusampayutto ca.
     Alobho adoso amoho -- te a¤¤ama¤¤aü hetå ceva hetu-
sampayuttà ca -- ime dhammà hetå ceva hetusampayuttà ca.
     1080. Katame dhammà hetusampayuttà ceva na ca hetå?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme
ñhapetvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà . . . pe . . . hetå.
     1081. Katame dhammà {na hetukà sahetukà}?
     Tehi dhammehi ye dhammà {na hetu sahetukà} -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà {na
hetukà sahetukà.}
     1082. Katame dhammà na hetå ahetukà?
     Tehi dhammehi ye dhammà na hetå ahetukà -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na hetå ahetukà.
     1083. Katame dhammà sappaccayà?
     Pa¤ca khandhà -- råpakkhandho, vedanàkkhandho, {sa¤-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 193]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1095                 193>%
kkhando}, saïkhàrakkhandho, vi¤¤àõakkhandho -- ime
dhammà sappaccayà.
     1084. Katame dhammà appaccayà?
     Asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà appaccayà.
     1085. Katame dhammà saïkhatà?
     Yeva te dhammà sappaccayà -- teva te dhammà saïkhatà.
     1086. Katame dhammà asaïkhatà?
     Yo eva so dhammo appaccayo -- so eva so dhammo asaï-
khato.
     1087. Katame dhammà sanidassanà?
     Råpàyatanaü -- ime dhammà sanidassanà.
     1088. Katame dhammà anidassanà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ya¤ ca råpaü
anidassanaü appañighaü {dhammàyatanapariyàpannaü -- }
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà anidassanà.
     1089. Katame dhammà sappañighà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- ime
dhammà sappañighà.
     1990. Katame dhammà appañighà?
     Vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ya¤ ca
råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanaü pariyà-
pannaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà appañighà.
     1091. Katame dhammà råpino?
     Cattàro ca mahàbhåtà catunna¤ ca mahàbhåtànaü upàdàya
råpaü -- ime dhammà råpino.
     1092. Katame dhammà aråpino?
     Vedanàkkhandho . . . pe . . .vi¤¤àõakkhandho asaï-
khatà ca dhàtu -- ime dhammà aråpino.
     1093. Katame dhammà lokiyà?
     Sàsavà kusalàkusalà vyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ime dhammà lokiyà.
     1094. Katame dhammà lokuttarà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni va asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà lokuttarà.
     1095. Katame dhammà kenaci vi¤¤eyyà kenaci na vi¤-
¤eyyà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 194]>#
%<194                DHAMMA-SAðGAöI 1095.>%
     Ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà sota-
vi¤¤eyyà ye và pana te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà
cakkhuvi¤¤eyyà, ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te
dhammà ghànavi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà ghàna-
vi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, ye te dhammà
cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, ye và pana
te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà,
ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà kàyavi¤¤eyyà,
ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhu-
vi¤¤eyyà, ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà ghàna-
vi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà ghànavi¤¤eyyà, na te
dhammà sotavi¤¤eyyà, ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te
dhammà jivhàvi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà jivhàvi¤¤eyyà
na te dhammà sotavi¤¤eyyà, ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te
dhammà kàyavi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà
na te dhammà sotavi¤¤eyyà, ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te
dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà cakkhu-
vi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà, ye te dhammà ghàna-
vi¤¤eyyà, na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà
jivhàvi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤¤eyyà, ye te dhammà
ghànavi¤¤eyyà, na te dhammà kàyavi¤¤eyyà, ye và pana te
dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤¤eyyà, ye te
dhammà ghànavi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvinneyyà, ye và
pana te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤-
¤eyyà, ye te dhammà ghànavi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤-
¤eyyà, ye và pana tedhammà sotavi¤¤eyyà, {na te} dhammà ghàna-
vi¤¤eyyà, ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na te dhammà kàya-
vi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà
jivhàvi¤¤eyyà, ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na te dhammà
cakkhuvi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na
te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na
te dhammà sotavi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà sotavi¤¤eyyà,
na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà,
na te dhammà ghànavi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà ghàna-
vi¤¤eyyà, na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, ye te dhammà kàya-
vi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, ye và pana te
dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà kàyavi¤¤eyyà, ye
te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà, ye và
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 195]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1100.              195>%
pana te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà kàyavi¤¤eyyà,
ye te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤¤eyyà
ye và pana te dhammà ghànavi¤¤eyyà, na te dhammà kàya-
vi¤¤eyyà, ye te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà jivhà-
vi¤¤eyyà, ye và pana te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na te
dhammà kàyavi¤¤eyyà -- ime dhammà kenaci vi¤¤eyyà --
kenaci na vi¤¤eyyà.
     1096. Katame dhammà àsavà?
     Cattàro àsavà -- kàmàsavo bhavàsavo diññhàsavo avijjàsavo.
     1097. Tattha katamo kàmàsavo?
     Yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo kàmanandã kàmataõhà
kàmasineho kàmapipàso kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjho-
sànaü -- ayaü vuccati kàmàsavo.
     1098. Tattha katamo bhàvàsavo?
     Yo bhavesu bhavacchando bhavarago bhavanandã -- bhava-
taõhà bhàvasineho bhavapariëàho bhavamucchà bhavajjho-
sànam ayaü vuccati bhavàsavo.
     1099. Tattha katamo diññhàsavo?
     Sassato loko ti và asassato loko ti và antavà loko ti và
anatavà loko ti và, taü jãvan taü sarãran ti và a¤¤aü jãvaü
a¤¤aü sarãran ti và hoti tathàgato paraü maraõà ti và, na
hoti tathàgato paraü maraõà ti và, hoti ca na ca hoti tathà-
gato paraü maraõà ti và, neva hoti na na hoti tathàgato
paraü maraõà ti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhi-
gahaõaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü
diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abiniveso paràmàso kum-
maggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariye-
saggàho -- ayaü vuccati diññhàsavo -- sabbàpi micchàdiññhi
diññhàsavo.
     1100. Tattha katamo avijjàsavo?
     Dukkhe a¤¤àõaü dukkhudaye a¤¤enaü dukkhanirodha-
gàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü -- pubbante a¤¤àõaü aparante
a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü -- idappaccayatà pañicca-
samuppannesu dhammesu a¤¤ànaü yaü evaråpaü a¤¤àõaü
adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho
asaïgàhanà apariyogàhaõà asamapekkhanà apaccavekkhanà
apaccakkhakammaü dummejjhaü balyaü asampaja¤¤aü
moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 196]>#
%<196                DHAMMA-SAðGAöI 1100.>%
nusayo avijjàpariyuññhànaü {avijjàlaïgã} moho akusalamålaü
-- ayaü vuccati avijjàsavo -- Ime dhammà àsavà.
     1101. Katame dhammà anàsavà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà anàsavà.
     1102. Katame dhammà no àsavà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalà vyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpavacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- veda-
nàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca
råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na àsavà.
     1103. Katame dhammà sàsava?
     Kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà
aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--ime dhammà sàsavà.
     1104. Katame dhammà anàsavà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà anàsavà.
     1105. Katame dhammà àsavasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà àsavasampa-
yuttà.
     1106. Katame dhammà àsàvavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà
ca dhàtu -- ime dhammà àsavavippayuttà.
     1107. Katame dhammà àsavà ceva sàsavà ca?
     Te ca àsavà àsavà ceva sàsavà ca.
     1108. Katame dhammà sàsavà ceva no ca àsavà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sàsavà te dhamme ñhapetvà
avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà
råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sàsava ceva no ca àsavà.
     1109. Katame dhammà àsavà ceva àsavasampayuttà ca?
     Kàmàsavo avijjàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca --
avijjàsavo kàmàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca --
bhavàsavo avijjàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca
avijjàsavo bhàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca
diññhàsavo avijjàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 197]>#
%<                     DHAMMA-SAðGAöI                197>%
avijjàsavo diññhàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca -- ime
dhammà àsavà àsavasampayuttà ca.
     1110. Katame ceva dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme
ñhapetvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà.
     1111. Katame dhammà àsavavippayuttà sàsavà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalà-
kusalàvyàkàtà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà
råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
àsavavippayuttà sàsàvà.
     1112. Katame dhammà àsavavippayuttà anàsavà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtå -- ime dhammà àsavavippayuttà anàsavà.
     1113. Katame dhammà sa¤¤ojanà?
     Dasa sa¤¤ojanàni -- kàmaràgasa¤¤ojanaü pañighasa¤¤o-
janaü mànasa¤¤ojanaü diññhisa¤¤ojanaü vicikicchàsa¤¤o-
janaü sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü bhavaràgasa¤¤ojanaü
issàsa¤¤ojamaü macchariyasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanaü.
     1114. Tattha -- katamaü kàmaràgasa¤¤ojanaü?
     Yo kàmesu kàmachando kàmaràgo kàmanandã kàmataõhà
kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü idaü
vuccati kàmaràgasa¤¤ojanaü.
     1115. Tattha katamaü pañighasa¤¤ojanaü?
     Anatthaü me acarãti àghàto jàyati -- anatthaü me caratãti
àghàto jàyati -- anatthaü me carissatãti àghàto jàyati --
piyassa me manàpassa anatthaü acari . . . pe . . . anatthaü
carati . . . pe . . . anatthaü carissatãti àghàto jàyati --
apiyassa amanàpassa atthaü acari . . . pe . . . atthaü carati
. . . pe . . . atthaü carissatãti àghàto jàyati -- aññhàne và
pana àghàto jàyati -- yo evaråpo cittena àghàto pañighàto
pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà
kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà
vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo
anattamanatà cittassa -- idaü vuccati pañighasa¤¤ojanaü.
     1116. Tattha katamaü mànasa¤¤ojanaü?
     Seyyo 'hamasmãti màno -- sadiso 'hamasmãti màno -- hãno
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 198]>#
%<198                DHAMMA-SAðGAöI 1116.>%
'hamasmãti màno -- ye evaråpo màno ma¤¤aõà ma¤¤itattaü
uõõati uõõamo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa --
idam vuccati mànasa¤¤ojanaü.
     1117. Tattha katamaü diññhisa¤¤ojanaü?
     Sassato loko ti và asassato loko ti và antavà loko ti và
anantavà loko ti và taü jãvan taü sarãran ti và a¤¤aü jãvaü
a¤¤aü sarãran ti và -- hoti tathàgato param maraõà ti và na hoti
tathàgato param maraõà ti và, hoti ca na ca hoti tathàgato
param maraõà ti và, neva hoti na na hoti tathàgato param
maraõà ti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü
diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhi-
sa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso paràmàso kummaggo
micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho --
idaü vuccati diññhisa¤¤ojanaü -- ñhapetvà sãlabbataparàmàsa-
sa¤¤ojanaü sabbà pi micchàdiññhi diññhisa¤¤ojanaü.
     1118. Tattha katamaü vicikicchàsa¤¤ojanaü?
     Satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kaïkhati vici-
kicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati, sikkhàya kaïkhati
vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati
vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappacca-
yatà pañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati,
yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vici-
kicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho
àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa
manovilekho -- idaü vuccati vicikicchàsa¤¤ojanaü.
     1119. Tattha katamaü sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü?
     Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhivatena
suddhisãlalabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü
diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhi-
vipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso
paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü
vipariyesagàho -- idaü vuccati sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü.
     1120. Tattha katamaü bhavaràgasa¤¤ojanaü?
     Yo bhavesu bhavachando bhavaràgo bhavanandã bhava-
taõhà bhavasineho bhavapariëàho bhavamucchà bhavajjhosà-
naü. -- idaü vuccati bhavaràgasa¤¤ojanaü.
     1121. Tattha katamaü issàsa¤¤ojanaü?
     Yà paralobhasakkàragarukàramànanavandanapåjanàsu issà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 199]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1128.                199>%
issàyanà issàyitattaü usuyyà usuyyanà usuyitattaü -- idaü
vuccati issàsa¤¤ojanaü.
     1122. Tattha katamaü macchariyasa¤¤ojanaü?
     Pa¤ca macchariyàni -- àvàsamacchariyaü kusalamacchari-
yaü làbhamacchariyaü vaõõamacchariyaü dhammamaccha-
riyaü -- yaü evaråpaü maccharaü maccharàyanà maccharà-
yitattaü vevicchaü kadariyaü kañaka¤cukatà aggahitattaü
cittassa -- idaü vuccati macchariyasa¤¤ojanaü.
     1123. Tattha katamaü avijjàsa¤¤ojanaü?
     Dukkhe a¤¤àõaü . . . pe . . . dukkhanirodhagàminiyà
pañipadàya a¤¤àõaü, pubbante a¤¤àõaü, aparante a¤¤àõaü
pubbantàparante a¤¤àõaü, idappaccayatà pañiccasamuppan-
nesu dhammesu a¤¤àõaü -- yaü evaråpaü तàõaü adassa-
naü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho
asaïgàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà
apaccakkhakammaü dummejjhaü balayaü asampaja¤¤aü
moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo
avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü -- idaü
vuccati avijjàsa¤¤ojanaü -- {ime} dhammà sa¤¤ojanà.
     1124. Katame dhammà no sa¤¤ojanà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no sa¤¤ojanà.
     1125. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacàrà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dhammà sa¤¤ojaniyà.
     1126. Katame dhammà asa¤¤ojaniyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà asa¤¤ojaniyà.
     1127. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà vedanàkkhandho . . .
pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sa¤¤ojanasampayuttà.
     1128. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho sabba¤ ca råpaü asaïkhatà
ca dhàtu -- ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 200]>#
%<200                DHAMMA-SAðGAöI 1129.>%
     1129. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤oja-
niyà ca?
     Tàneva sa¤¤ojanàni sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyà ca.
     1130. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sa¤¤ojaniyà -- te dhamme ñha-
petvà avasesà sàsava kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmà-
vacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca
sa¤¤ojanà.
     1131. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampa-
yuttà ca?
     Kàmaràgasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva
sa¤¤ojanasampayutta¤ ca -- avijjàsa¤¤ojanaü kàmaràgasa¤¤o-
janena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca; pañigha-
sa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojaneva sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasam-
{payutta¤ ca}; avijjàsa¤¤ojanaü pañighasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤
ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca; mànasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤o-
janena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca -- avijjà-
sa¤¤ojanaü mànasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojana-
sampayutta¤ ca -- {diññhisa¤¤ojanaü} avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤o-
jana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca.
     Avijjàsa¤¤ojanaü diññhisa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤o-
janasampayuttठca, vicikicchàsa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, avijjàsa¤¤ojanaü
vicikicchàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampa-
yutta¤ ca, sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayuttठca, avijjàsa¤¤ojanaü
sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojana-
sampayutta¤ ca, bhavaràgasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, avijjàsa¤¤ojanaü
bhavaràgasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampa-
yutta¤ ca, issàsa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva
sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, avijjàsa¤¤ojanaü issàsa¤¤ojanena
sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca, macchariyasa¤¤o-
janaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ ceva sa¤¤ojanasampa-
yutta¤ ca, avijjàsa¤¤ojanaü macchariyasa¤¤ojanena sa¤¤o-
jana¤ ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ ca -- ime dhammà sa¤¤ojanà
ceva sa¤¤ojanasampayuttà ca.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 201]>#
%<             DHAMMA-SAðGAöI 1137                      201>%
     1132. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca
sa¤¤ojanà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme
ñhapetvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ojanà.
     1133. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalà
vyàkatà dhammà kàmàvacàrà råpàvacarà aråpàvacarà --
råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà.
     1134. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà {asa¤¤ojaniyà?}
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà {asa¤¤ojaniyà.}
     1135. Katame dhammà ganthà?
     Cattàro ganthà abijjhàkàyagantho vyàpàdo kàyagantho
sãlabbataparàmàso kàyagantho idaü saccàbhiniveso kàya-
gantho.
     1136. Thattha katamo abhijjhàkàyagantho?
     Yo ràgo sàràgo anunayo anurodho nandã nandãràgo cittassa
sàràgo -- icchà mucchà ajjhosànaü gedho paligedho saïgo
païko ejà màyà janikà sa¤jananã sibbinã jàlinã sarità
visattikà suttaü visañà àyåhanã dutiyà paõidhi bhavanetti
vanaü vanatho santhavo sineho apekkhà pañibandhu àsà
àsiüsanà àsiüsitattaü råpàsà saddàsà gandhàsà rasàsà
phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà jappà pajappà
abhijappà jappanà jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppà-
yitattaü pu¤cikatà sàdukamyatà adhammaràgo visamalobho
nikanti nikàmanà patthanà pihanà sampatthanà kàmataõhà
bhavataõhà vibhavataõhà råpataõhà aråpataõhà nirodha-
taõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà
dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü nãva-
raõaü chandanaü bandhanaü upakkileso anusayo pari-
yuññhànaü làtà vevicchaü dukkhamålaü dukkhanidànaü
dukkhappabhavo màrapàso màrabaëisaü màravisayo taõhà
nandãtaõhà jàlaütaõhà gaddulaütaõhà samuddo abhijjhàlobho
akusalamålaü -- ayaü vuccati abhijjhàkàyagantho.
     1137. Tattha katamo vyàpàdo kàyagantho?
     Anatthaü me acarãti àghàto jàyati -- anatthaü me caratãti
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 202]>#
%<202                DHAMMA-SAðGAöI 1137.>%
àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati, piyassa
me manàpassa anatthaü acari . . . pe . . . anatthaü carati
. . . pe . . . anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa
me amanàpassa atthaü acari . . . pe . . . atthaü carati
. . . pe . . . atthaü carissatãti àghàto jàyati, aññhàne và
pana àghàto jàyati yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto
pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà
kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà
vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anatta-
manatà cittassa -- ayaü vuccati vyàpàdo kàyagantho.
     1138. Tattha katamo sãlabbataparàmàso kàyagantho?
     Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhivatena
suddhisãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü
diññhigahaõaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivip-
phanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso parà-
màso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü
vipariyesagàho -- ayaü vuccati sãlabbataparàmàso kàyagantho
     1139. Tattha katamo idaü saccàbhiniveso kàyagantho?
     Sassato loko idam eva saccaü moghaü a¤¤an ti và; asassato
loko, idam eva saccaü mogham a¤¤an ti và; antavà loko,
idam eva saccam mogham a¤¤an ti và; anantavà loko, idam
eva saccaü mogham a¤¤an ti và; jãvan taü sarãraü idaü eva
saccaü mogham a¤¤an ti và; a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãraü
idam eva saccaü mogham a¤¤an ti và; hoti tathàgato param
maraõà idam eva saccaü mogham a¤¤an ti và, na hoti
tathàgato param maraõà idam eva saccaü mogham a¤¤an ti
và, hoti ca na ca hoti tathàgato param maraõà, idam eva
saccaü mogham a¤¤an ti và, neva hoti na na hoti tathàgato
param maraõà idam eva saccaü mogham a¤¤an ti và, yà
evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahaõaü diññhikantàro
diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü
gàho {pañiggàho} abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho
micchattaü titthàyatanaü vipàriyesagàho, ayaü vuccati
idam saccàbhiniveso kàyagantho, ñhapetvà sãlabbataparà-
màsaü kàyaganthaü sabbà pi micchàdiññhi, idaü saccàbhini-
veso kàyagantho -- ime dhammà ganthà.
     1140. Katame dhammà no ganthà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 203]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1148                 203>%
     Te dhamme ñhapetvà avasesà {kusalà-àvyakatà} dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no ganthà.
     1141. Katame dhammà ganthaniyà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ime dhammà ganthaniyà.
     1142. Katame dhammà aganthaniyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà aganthaniyà.
     1143. Katame dhammà ganthasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- Ime dhammà ganthasampa-
yuttà.
     1144. Katame dhammà ganthavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippàyuttà vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà ganthavippa-
yuttà.
     1145. Katame dhammà ganthà ceva ganthaniyà ca?
     Teva ganthà ganthà ceva ganthaniyà ca.
     1146. Katame dhammà ganthaniyà ceva no ca ganthà?
     Tehi dhammehi ye dhammà ganthaniyà -- te dhamme
ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmà-
vacarà råpàvacarà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà ganthaniyà ceva no ca
ganthà.
     1147. Katame dhammà ganthà ceva ganthasampayuttà ca?
     Sãlabbataparàmàso kàyagantho, abhijjhàkàyaganthena
gantho ceva ganthasampayutto ca -- abhijjhàkàyagantho
sãlabbataparàmàsakàyaganthena gantho ceva ganthasampa-
yutto ca idaü saccàbhiniveso kàyagantho abhijjhàkàya-
ganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, abhijjhàkàya-
gandho idaü saccàbhinivesakàyaganthena gandho ceva
ganthasampayutto ca -- ime dhammà ganthà ceva ganthasam-
payuttà ca.
     1148. Katame dhammà ganthasampayuttà ceva no ca
ganthà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 204]>#
%<204                DHAMMA-SAðGAöI 1148.>%
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme ñha-
petvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandhaü --
ime dhammà . . . pe . . . no ca ganthà.
     1149. Katame dhammà ganthavippayuttà ganthaniyà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalà
vyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpa-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
ganthavippayuttà ganthaniyà.
     1150. Katame dhammà ganthavippayuttà aganthaniyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà ganthavippayuttà ganthaniyà.
     1151. Katame dhammà oghà . . . pe . . .
     Katame dhammà yogà . . . pe . . .
     1152. Katame dhammà nãvaraõà?
     Cha nãvaraõà, kàmacchandanãvaraõaü, {vyàpàdanãvaraõaü,}
thãnamiddhanãvaraõaü, {uddhacca-nãvaranaü,} vici-
kicchànãvaraõaü, avijjànãvaraõaü.
     1153. Tattha katamaü kàmacchandhanãvaraõaü?
     Yo kàmesu {kàmacchando} kàmaràgo kàmanandã kàmataõhà
kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü --
idaü vuccati kàmacchandanãvaraõaü.
     1154. Tattha katamaü vyàpàdànãvaraõaü?
     Anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti
àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati, piyassa
me manàpassa anatthaü acari . . . pe . . . anatthaü carati
. . . pe . . . anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa
me amanàpassa atthaü acari . . . pe . . . atthaü carati
. . . pe . . . atthaü carissatãti àghàto jàyati aññhàne và pana
àghàto jàyati, yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü
virodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso
cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü
doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü
viroóho pañivirodho caõóikkaü asuropo anaññamanatà cittassa,
idaü vuccati vyàpàdanãvaraõaü.
     1155. Tattha katamaü thãnamiddhanãvaraõaü?
     Atthi thãnaü atthi middhaü.
     1156. Tattha katamaü thãnaü?
     Yà cittassa akalyatà akamma¤¤atà oëãyanà sallãyanà lãnaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 205]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1162.                205>%
     lãyanà lãyitattaü thãnaü thãyanà thãyitattaü cittassa -- idaü
vuccati thãnaü.
     1157. Tattha katamaü middhaü?
     Yà kàyassa akalyatà akamma¤¤atà onàho pariyonàho anto
samorodho middhaü soppaü pacalàyikà soppaü supinà
supitattaü, idaü vuccati middhaü. Iti ida¤ ca thãnaü ida¤
ca middhaü idaü vuccati thãnamiddhanãvaraõaü.
     1158. Tattha katamaü uddhaccakukkuccanãvaraõaü?
     Atthi uddhaccaü atthi kukkuccaü.
     1159. Tattha katamaü uddhaccaü?
     {Yaü} cittassa uddhaccaü avåpasamo cetaso vikkhepo bhan-
tattaü cittassa -- idaü vuccati uddhaccaü.
     1160. Tattha katamaü kukkuccaü?
     Akappiye kappiyasa¤¤ita, kappiye akappiyasa¤¤ità, avajje
vajjasa¤¤ità, vajje avajjasa¤¤ità, yaü evaråpaü kukkuccaü
kukkuccàyanà kukkuccàyitattaü cetaso vippañisàro mano-
vilekho, idaü vuccati kukkuccaü. Iti, ida¤ ca uddhaccaü ida¤
ca kukkuccaü -- idaü vuccati uddhaccakukkuccanãvaraõaü.
     1161. Tattha katamaü vicikicchànãvaraõaü?
     Satthari kaïkhati vicikicchati dhamme kaïkhati vici-
kicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati, sikkhàya kaïkhati
vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati
vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappa-
ccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati,
yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vici-
kicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsa-
ppanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa
manovilekho -- idaü vuccati vicikicchànãvaraõaü.
     1162. Tattha katamaü avijjànãvaraõaü?
     Dukkhe a¤¤aõaü . . . pe . . . pubbante a¤¤àõaü aparante
a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü idappaccayatà pañicca-
samuppannesu dhammesu a¤¤àõaü -- yaü evaråpaü a¤¤àõaü
adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho
asaïgàhaõà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhaõà
apaccakkhakammaü dummejjham balyaü asampaja¤¤aü
moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjà-
nusayo avijjàpariyuññhànaü {avijjàlaïgã} moho akusalamålaü
--idaü vuccati avijjànãvaraõaü -- ime dhammà nãvaraõà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 206]>#
%<206                DHAMMA-SAðGAöI 1163.>%
     1163. Katame dhammà no {nãvaraõà?}
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- veda-
nàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca
råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no nãvaraõà.
     1164. Katame dhammà nãvaraõiyà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dhammà nãvaraõiyà.
     1165. Katame dhammà anãvaraõiyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà anãvaraõiyà.
     1166. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- Ime dhammà nãvaraõa-
sampayuttà?
     1167. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü asaïkhatà
ca dhàtu -- ime dhammà nãvaraõavippayuttà.
     1168. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca?
     Tàneva nãvaraõàni nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca.
     1169. Katame dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà?
     Tehi dhammehi ye dhammà nãvaraõiyà, te dhamme
ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmà-
vacarà råpàvacarà àråpàvacarà, råpakkhandho . . . pe . . . vi¤-
¤àõakkhandho -- ime dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà.
     1170. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõasampa-
yuttà ca?
     Kàmacchandanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõa¤ ceva
nãvaraõasampayutta¤ ca, avijjànãvaraõaü kàmacchandanãva-
raõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, vyàpàdanã-
varaõaü avijjànãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampa-
yutta¤ ca, avijjànãvaranaü vyàpàdanãvaraõena nãvaraõa¤ ceva
nãvaraõasampayutta¤ ca thãnamiddhanãvaraõaü avijjànãva-
raõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayuttठca, avijjànãva-
raõaü thãnamiddhanãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasam-
payuttठca, uddhaccanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõa¤
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 207]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1173.                207>%
ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, avijjànãvaraõaü uddhaccanã-
varaõeva nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca kukkucca-
nãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampa-
yutta¤ ca, avijjànãvaraõaü kukkuccanãvaraõena nãvaraõa¤
ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, vicikicchànãvaraõaü avijjànã-
varaõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, avijjànãva-
raõaü vicikicchànãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampa-
yutta¤ ca, kàmacchandanãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãva-
raõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, uddhaccanãvaraõaü kà-
macchandanãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca,
vyàpàdànãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãva-
raõasampayutta¤ ca, uddhaccanãvaraõaü vyàpàdanãvaraõena
nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, thãnamiddhanãvara-
õaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampa-
yutta¤ ca, uddhaccanãvaraõaü thãnamiddhanãvaraõena nãva-
raõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, kukkuccanãvaraõaü
uddaccanãvaraõaü nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca,
uddaccanãvaraõaü kukkuccanãvaraõena nãvaraõa¤ ceva
nãvaraõasampayutta¤ ca, vicikicchànãvaraõaü uddhaccanãva-
raõena {nãvarana¤} ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, uddhaccanã-
varaõaü vicikicchànãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõa-
sampayutta¤ ca, avijjànãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãva-
raõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca, uddhaccanãvaraõaü
avijjànãvaraõena nãvaraõa¤ ceva nãvaraõasampayutta¤ ca --
Ime dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõasampayuttà ca.
     1171. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca
nãvaraõà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme
ñhapetvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà.
     1172. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalà-
kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà {råpàvacarà aråpàvacarà}
råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤ànakkhandho -- ime dhammà
nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà.
     1173. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 208]>#
%<208                DHAMMA-SAðGAöI 1174.>%
     1174. Katame dhammà paràmàsà?
     Diññhiparàmàso.
     1175. Tattha katamo diññhiparàmàso?
     Sassato loko ti và asassato loko ti và antavà loko ti và
anantavà loko to và taü jãvan taü sarãran ti và a¤¤aü jãvaü
a¤¤aü sarãran ti và, hoti tathàgato param maraõà ti và na
hoti tathàgato param maraõà ti và, hoti ca na ca hoti
tathàgato param maraõà ti và, neva hoti na na hoti tathà-
gato param maraõà ti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü
diññhigahaõaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivip-
phanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso parà-
màso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü
vipariyesagàho -- ayaü vuccati diññhiparàmàso -- sabbà pi
micchàdiññhi diññhiparàmàso -- ime dhammà pàràmàsà.
     1176. Katame dhammà no paràmàsà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no paràmàsà.
     1177. Katame dhammà paràmaññhà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ime dhammà paràmaññhà.
     1178. Katame dhammà aparàmaññhà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà aparàmaññhà.
     1179. Katame dhammà paràmàsasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà paràmàsa-
sampayuttà.
     1180. Katame dhammà paràmàsavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà -- vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü {asaï-
khatà} ca dhàtu -- ime dhammà paràmàsavippayuttà.
     1181. Katame dhammà paràmàsà ceva paràmaññhà ca?
     Sveva paràmàso paràmàso ceva paràmaññho ca.
     1182. Katame dhammà paràmaññhà ceva no ca paràmàsà?
     Tehi dhammehi ye dhammà paràmaññhà te dhamme
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 209]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1192.                209>%
ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmà-
vacarà råpàvacarà aråpàvacarà -- råpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà paràmaññhà ceva no ca
paràmàsà.
     1183. Katame dhammà paràmàsavippayuttà parà-
maññhà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalà-
kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà
--råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime
dhammà paràmàsavippayuttà paràmàññhà.
     1184. Katame dhammà paràmàsavippayuttà aparà-
maññhà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà paràmàsavippàyuttà aparàmaññhà.
     1185. Katame dhammà sàrammaõà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sàrammaõà.
     1186. Katame dhammà anàrammaõa?
     Sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà anà-
rammaõà.
     1187. Katame dhammà città?
     Cakkhuvi¤¤àõaü. sotavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõaü jivhà-
vi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõaü manodhàtu manovi¤¤àõadhàtu --
ime dhammà città.
     1188. Katame dhammà no città?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no
città.
     1189. Katame dhammà cetasikà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cetasikà.
     1190. Katame dhammà acetasikà?
     Citta¤ ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà acetasikà.
     1191. Katame dhammà cittasampayuttà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho -- ime
dhammà cittasampayuttà.
     1192. Katame dahammà cittavippàyuttà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 210]>#
%<210                DHAMMA-SAðGAöI 1192.>%
     Sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà citta-
vippayuttà.
     Cittaü na vattabbaü citena sampayuttan ti pi cittena
vippayuttan ti pi.
     1193. Katame dhammà cittasaüsaññhà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho -- ime
dhammà cittasaüsaññhà.
     1194. Katame dhammà cittavisaüsaññhà?
     Sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà citta-
visaüsaññhà.
     Cittaü na vattabbaü cittena {saüsaññhan} ti pi cittena
visaüsaññhan ti pi.
     1195. Katame dhammà cittasamuññhànà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàya-
vi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- {yaü} và pana¤¤am pi atthi råpaü
cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddà-
yatanaü gandhàyatànaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu
àpodhàtu råpàssa lahutà råpàssa mudutà råpàssa kam-
ma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaëiïkàro àhàro
--ime dhammà cittasamuññhànà.
     1196. Katame dhammà no cittasamuññhànà?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà no cittasamuññhànà.
     1197. Katame dhammà cittasahabhuno?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàya-
vi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- ime dhammà cittasahabhuno.
     1198. Katame dhammà no cittasahabhuno?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà no cittasahabhuno.
     1199. Katame dhammà cittànuparivattino?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàya-
vi¤¤atti vacãvi¤¤atti -- ime dhammà cittànuparivattino.
     1200. Katame dhammà no cittànuparivattino?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà no cittànuparivattino.
     1201. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho -- ime
dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 211]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1212.                 211>%
     1202. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànà?
Citta¤ ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà no cittasaüsaññhasamutthànà.
     1203. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasaha-
bhuno?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.
     1204. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasaha-
bhuno.
     Citta¤ ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.
     1205. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànupari-
vattino?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.
     1206. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànànu-
parivattino.
     Citta¤ ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.
     1207. Katame dhammà ajjhattikà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . manàyatanaü -- ime dhammà
ajjhattikà.
     1208. Katame dhammà bàhirà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . dhammàyatanaü -- ime dhammà
bàhirà.
     1209. Katame dhammà upàdà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- ime
dhammà upàdà.
     1210. Katame dhammà no upàdà?
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho,
vi¤¤àõakkhandho, cattàro mahàbhåtà, asaïkhatà ca dhàtu --
ime dhammà no upàdà.
     1211. Katame dhammà upàdiõõà?
     Sàsavà kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà
råpàvacarà aråpàvacarà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ya¤ ca råpaü kammassa katattà -- ime dhammà
upàdiõõà.
     1212. Katame dhammà anupàdiõõà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 212]>#
%<212                DHAMMA-SAðGAöI 1212.>%
     Sàsavà kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà arå-
pàvacarà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho,
ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavi-
pàkà, ya¤ ca råpaü na kammassa katattà, apariyàpannà
maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà
anupàdiõõà.
     1213. Katame dhammà upàdànà?
     Cattàri upàdànàni -- kàmupàdànaü diññhupàdànaü sãlabba-
tupàdànaü attavàdupàdànaü.
     1214. Tattha katamaü kàmupàdànaü?
     Yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo kàmanandã kàmataõhà
kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü --
idaü vuccati kàmupàdànaü.
     1215. Tattha katamaü diññhupàdànaü?
     Natthi diõõaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukaña-
dukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko,
natthi paraloko natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapà-
tikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañi-
pannà, ye ima¤ ca lokaü para¤ ca lokaü sayaü abhi¤¤à
sacchãkatvà pavedentãti -- yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhi-
gahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü
diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso paràmàso kum-
maggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesa-
gàho -- idaü vuccati diññhupàdànaü, ñhapetvà sãlabbatupà-
dànaü ca attavàdupàdàna¤ ca, sabbàpi micchàdiññhi diññhu-
pàdànaü.
     1216. Tattha katamaü sãlabbatupàdànaü?
     Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhivatena
suddhisãlabbatena suddhãtiyà evaråpà diññhi diññhigataü
diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivip-
phanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso parà-
màso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü
vipariyesagàho -- idaü vuccati sãlabbatupàdànaü.
     1217. Tattha katamaü attavàdupàdànaü?
     Idha assutavà puthujjano, ariyànaü adassàvã ariya-
dhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü
adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme
avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 213]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1225.                     213>%
attani và råpaü, råpasmiü và attànaü vedanaü . . . pe . . .
sa¤¤aü . . . pe . . . saïkhàre . . . pe . . . vi¤¤àõaü
attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và
vi¤¤aõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü, yà evaråpà diññhi
diññhigataü diññhigahaõaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü
diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhini-
veso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthà-
yatanaü vipariyesaggàho, idaü vuccati attavàdupàdànaü --
ime dhammà upàdànà.
     1218. Katame dhammà no upàdànà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no upàdànà.
     1219. Katame dhammà upàdàniyà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà, råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dhammà upàdàniyà.
     1220. Katame dhammà anupàdàniyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà anupàdàniyà?
     1221. Katame dhammà upàdànasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà vedakàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà upàdàna-
sampayuttà.
     1222. Katame dhammà upàdànavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippàyuttà, vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ ca råpaü asaïkhatà
ca dhàtu -- ime dhammà upàdànavippayuttà.
     1223. Katame dhammà upàdànà ceva upàdàniyà ca?
     Tàneva upàdànàni upàdànà ceva upàdàniyà ca.
     1224. Katame dhammà upàdàniyà ceva no ca upàdànà?
     Tehi dhammehi ye dhammà upàdàniyà -- te dhamme ñha-
petvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàva-
carà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ime dhammà upàdàniyà ceva no ca upàdànà.
     1225. Katame dhammà upàdànà ceva upàdànasampa-
yuttà ca?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 214]>#
%<214                DHAMMA-SAðGAöI 1225.>%
     Diññhupàdànaü kàmupàdànena upàdàna¤ ceva upàdànasam-
payutta¤ ca -- kàmupàdànaü diññhupàdànena upàdànठceva
upàdànasampayutta¤ ca -- sãlabbatupàdànaü kàmupàdànena
upàdàna¤ ceva upàdànasampayutta¤ ca -- {kàmupàdànaü} sãlab-
batupàdànena upàdàna¤ ceva upàdànasampayutta¤ ca -- atta-
vàdupàdànaü kàmupàdànena upàdàna¤ ceva upàdànasampa-
yutta¤ ca kàmupàdànaü attavàdupàdànena upàdàna¤ ceva
upàdànasampayutta¤ ca -- ime dhammà upàdànà ceva upàdà-
nasampayuttà ca.
     1226. Katame dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca
upàdànà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme ñha-
petvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime
dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca upàdànà.
     1227. Katame dhammà upàdànavippayuttà upàdàniyà ca?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàku-
salàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà --
råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
upàdànavippayuttà upàdàniyà ca.
     1228. Katame dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà?
     1229. Katame dhammà kilesà?
     Dasa kilesavatthåni -- Lobho doso moho màno, diññhi,
vicikicchà, thãnaü, uddhaccaü, ahirikaü, anottappam.
     1230. Tattha katamo lobho?
     Yo ràgo sàràgo anunayo anurodho nandã nandãràgo
cittassa sàràgo -- icchà mucchà ajjhosànaü gedho paligedho
saïgo païko ejà màyà janikà sa¤jananã sibbinã jàlinã sarità
visattikà suttaü visañà àyåhanã dutiyà paõidhi bhavanetti
vanaü vanatho santhavo sineho apekkhà pañibandhu àsà
àsiüsanà àsiüsitattaü råpàsà saddàsa gandhàsà rasàsà
phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà jappà pajappà
abhijappà jappanà jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppà-
yitattaü -- pu¤cikatà sàdukamyatà adhammaràgo visama-
lobho nikantã nikàmanà patthanà sampatthanà kàma-
taõhà bhavataõhà {vihavataõhà} råpataõhà, aråpataõhà
nirodhataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabba-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 215]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1234.                215>%
taõhà dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü
nãvaraõaü chandanaü bandhanaü upakkileso anusayo {pari-
yuññhànaü} latà vevicchaü dukkhamålaü dukkhanidànaü
dukkhappabhavo màrapàso màrabaëisaü màravisayo taõhà
nandãtaõhà jàlaütaõhà gaddulaütaõhà samuddo abhijjhà-
lobho akusalamålaü -- ayaü vuccati lobho.
     1231. Tattha katamo doso?
     Anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti
àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati, piyassa
me manàpassa anatthaü acari . . . pe . . . anatthaü carati
. . . pe . . . anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa
me amanàpassa atthaü acari . . . pe . . . atthaü carati
. . . pe . . . atthaü carissatãti àghàto jàyati, aññhàne và
pana àghàto jàyati, yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto
pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso
sampadoso citassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà
kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpaññi vyàpajjanà
vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo
anukkamanatà cittassa -- ayaü vuccati doso.
     1232. Tattha katamo moho?
     Dukkhe a¤¤àõaü . . . pe . . . pubbante a¤¤àõaü apa-
rante a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü idappaccayatà
pañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü -- yaü evaràpaü
a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho
appañivedho asaïgàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà
apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü balyaü
asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho
avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã
moho akusalamålaü -- ayaü vuccati moho.
     1233. Tattha katamo màno?
     Seyyo 'hamasmãti màno sadiso 'hamasmãti màno, hãno
'hamasmãti màno, yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü
unnati unnamo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa --
ayaü vuccati màno.
     1234. Tattha katamà diññhi?
     Sassato loko ti và asassato loko ti và antavà loko ti và
anantavà loko ti và taü jãvan taü sarãran ti và a¤¤aü jãvaü
a¤¤aü sarãran ti và, hoti tathàgato param maraõà ti và na
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 216]>#
%<216                DHAMMA-SAðGAöI 1234.>%
hoti tathàgato param maraõà ti và, hoti ca na ca hoti tathà-
gato param maraõà ti và, neva hoti na na hoti tathàgato
param maraõà ti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhiga-
haõaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü
diññhisa¤¤ojanaü gàho pañiggàho abhiniveso paràmàso
kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipari-
yesagàho -- ayaü vuccati diññhi -- sabbà pi micchàdiññhi
diññhi.
     1235. Tattha katamà vicikicchà?
     Satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kaïkhati vici-
kicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati sikkhàya kaïkhati
vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaï-
khati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati,
idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati
vicikicchati, yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü
vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo, anekaü-
sagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü
cittassa manovilekho -- ayaü vuccati vicikicchà.
     1236. Tattha katamaü thãnaü?
     Yà cittassa akalayatà akamma¤¤atà olãyanà sallãyanà lãnaü
lãyanà lãyitattaü thãnaü thãyanà thãyitattaü cittassa -- idaü
vuccati thãnaü.
     1237. Tattha katamaü uddhaccaü?
     Yaü cittassa uddhaccaü våpasamo cetaso vikkhepo
bhantattaü cittassa -- idaü vuccati uddhaccaü.
     1238. Tattha katamaü ahirikaü?
     Yaü na hiriyati hiriyitabbena -- na hiriyati pàpakànaü
akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü vuccati ahirikaü.
     1239. Tattha katamaü anottappaü?
     Yaü na ottappati ottappitabbena -- na ottappati pàpakànaü
akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü vuccati ano-
ttappaü.
                 Ime dhammà kilesà.
     1240. Katame dhammà no kilesà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 217]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1250.                217>%
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà no kilesà.
     1241. Katame dhammà saïkilesikà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà apariyàpannà, råpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà saïkilesikà.
     1242. Katame dhammà asaïkilesikà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca -- asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà asaïkilesikà.
     1243. Katame dhammà saïkiliññhà?
     Tãni akusalamålàni, lobho doso moho, tadekaññhà ca
kilesà taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü
manokammaü -- ime dhammà saïkiliññhà.
     1244. Katame dhammà kilesasampayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà kilesasampa-
yuttà.
     1245. Katame dhammà kilesavippayuttà?
     Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà, vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ ca råpaü asaïkhatà
ca dhàtu -- ime dhammà kilesavippayuttà.
     1246. Katame dhammà kilesà ceva saïkilesikà ca?
     Teva kilesà kilesà ceva saïkilesikà ca.
     1247. Katame dhammà saïkilesikà ceva no ca kilesà?
     Tehi dhammehi ye dhammà saïkilesikà, te dhamme
ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmà-
vacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà saïkilesikà ceva no ca
kilesà.
     1248. Katame dhammà kilesà ceva saïkiliññhà ca?
     Teva kilesà kilesà ceva saïkiliññhà ca.
     1249. Katame dhammà saïkiliññhà ceva no ca kilesà?
     Tehi dhammehi ye dhammà saïkiliññhà te dhamme ñhapetvà
vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
saïkiliññhà ceva no kilesà.
     1250. Katame dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca?
     Lobho mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 218]>#
%<218                DHAMMA-SAðGAöI 1250>%
lobhena kileso ceva kilesasampayutto ca, doso mohena kileso
ceva kilesasampayutto ca, moho dosena kileso ceva kilesa-
sampayutto ca, màno mohena kileso ceva kilesasampayutto
ca, moho mànena kileso ceva kilesasampayutto ca, diññhi
mohena kileso ceva {kilesasampayuttà} ca, moho diññhiyà
kileso ceva kilesasampayutto ca, vicikicchà mohena kileso
ceva kilesasampayuttà ca, moho vicikicchàya kileso ceva
kilesasampayutto ca, thãnaü mohena kileso ceva kilese-
sampatutta¤ ca, moho thãnena kileso ceva kilesasampayutto
ca, uddhaccaü mohena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca.
Moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaü
mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho ahirikena
kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü mohena kileso
ceva kilesasampayutta¤ ca, moho anottappena kileso ceva
kilesasampayutto ca.
     Lobho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca,
uddhaccaü lobhena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, doso
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü
dosena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, moho uddhaccena
kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü mohena kileso
ceva kilesasampayutta¤ ca, màno uddhaccena kileso ceva
kilesasampayutto ca, uddhaccaü mànena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, diññhi uddhaccena kileso ceva kilesasampa-
yuttà ca, uddhaccaü diññhiyà kileso ceva kilesasampayutta¤
ca, vicikicchà uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttà ca,
uddhaccaü vicikicchàya kileso ceva kilesasampayutta¤ ca,
thãnaü uddhacena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddha-
cchaü thãnena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, ahirikaü
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddhaccaü
ahirikena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anottappaü
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddhaccaü
anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, lobho ahirikena
kileso ceva kilesasampayutto ca.
     Ahirikaü lobhena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, doso
ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaü dosena
kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, moho ahirikena kileso ceva
kilesasampayutto ca, ahirikaü mohena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, màno ahirikena kileso ceva kilesasampayutto
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 219]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1252.                     219>%
ca, ahirikaü mànena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, diññhi
ahirikena kileso ceva kilesasampayuttà ca, ahirikaü diññhiyà
kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, vicikicchà ahirikena kileso
ceva kilesasampayuttà ca, ahirikaü vicikicchàya kileso ceva
kilesasampayutta¤ ca, thãnaü ahirikena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, ahirikaü thãnena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, uddhaccaü ahirikena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, ahirikaü uddaccena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, anottappaü ahirikena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, ahirikaü anottappena kileso ceva kilesasampa-
yutta¤ ca, lobho anattappena kileso ceva kilesasampayutto ca,
anottappaü lobhena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, doso
anothappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü
dosena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, moho anottappena
kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü mohena kileso
ceva kilesasampayutta¤ ca, màno anottappena kileso ceva
kilesasampayutto ca, anottappaü. mànena kileso ceva kilesa-
sampayutta¤ ca, diññhi anottappena kileso ceva kilesasampa-
yuttà ca, anottappaü diññhiyà kileso ceva kilesasampayutta¤
ca, vicikicchà anottappena kileso ceva kilesasampayuttà ca,
anottappaü vicikicchàya kileso ceva kilesasampayutta¤ ca,
thãnaü anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anotta-
ppaü thãnena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, uddhaccaü
anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anottappaü
uddhaccena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, ahirikaü
anottappena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca, anottappaü
ahirikena kileso ceva kilesasampayutta¤ ca.
     Ime dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca.
     1251. Katame dhammà kilesasampayuttà ceva no ca
kilesà?
     Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà -- te dhamme
ñhapetvà vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
ime dhammà kilesasampayuttà ceva no ca kilesà.
     1252. Katame dhammà kilesavippayuttà saïkilesikà?
     Tehi dhammehi vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà
dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 220]>#
%<220               DHAMMA-SAðGAöI 1252.>%
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà kilesavippa-
yuttà saïkilesikà.
     1253. Katame dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni asaïkhatà ca dhàtu
--ime dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà.
     1254. Katame dhammà dassanena pahàtabbà?
     Tãõi sa¤¤ojanàni -- sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparà-
màso.
     1255. Tattha katamà sakkàyadiññhi?
     Idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadham-
massa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã
sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü
attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü
råpasmiü và attànaü, vedanaü . . . pe . . . sa¤¤aü . . .
pe . . . saïkhàre . . . pe . . . vi¤¤àõaü attato samanu-
passati vi¤¤àõavantaü và attànaü attani và vi¤¤àõaü,
vi¤¤àõasmiü và attànaü yà evaråpà diññhi diññhigataü
. . . pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati sakkàyadiññhi.
     1256. Tattha katamà vicikicchà?
     Satthari kaïkhati vicikicchati . . . pe . . . thambhi-
tattaü cittassa manovilekho -- ayaü vuccati vicikicchà.
     1257. Tattha katamo sãlabbataparàmàso?
     Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhivatena
suddhisãlabbatena suddhãtiya evaråpà diññhi diññhigataü . . .
pe . . . vipariyesagàho -- ayam vuccati sãlabbataparàmàso.
     Imàni tãõi sa¤¤ojanàni tad ekaññhà ca kilesà -- taü sampa-
yutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho --
taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü
--ime dhammà dassanena pahàtabbà.
     1258. Katame dhammà na dassanena pahàtabbà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na dassanena pahàtabbà.
     1259. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà?
     Avaseso lobho doso moho, tad ekaññhà ca kilesà, taü sampa-
yutto vedaõàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho, taü
samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü --
ime dhammà bhàvanàya pahàtabbà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 221]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1265.                221>%
     1260. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà,
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ ca
råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na bhàvanàya
pahàtabbà.
     1261. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà?
     Tãni sa¤¤ojanàni -- sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbatapa-
ràmàso.
     1262. Tattha katamà sakkàyadiññhi?
     Idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariya-
dhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü
adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme
avinãto råpaü attato samanupassati råpavantaü và attànaü
attani và råpaü råpasmiü và attànaü, vedanaü . . . pe . . .
sa¤¤aü . . . pe . . . saïkhàre . . . pe . . . vi¤¤àõaü attato
samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤à-
õaü vi¤¤àõasmiü và attànaü, yà evaråpà diññhi diññhigataü
. . . pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati sakkàyadiññhi.
     1263. Tattha katamà vicikicchà?
     Satthari kaïkhati vicikicchati . . . pe . . . thambhittaü
cittassa manovilekho -- ayaü vuccati vicikicchà.
     1264. Tattha katamo sãlabbataparàmàso?
     Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhivatena
suddhisãlabbatena suddhãtiyà evaråpà diññhi diññhigataü . . .
pe . . . vipariyesagàho, ayaü vuccati sãlabbataparàmàso,
imàni tãõi saüyojanàni, tad ekaññhà ca kilesà, taü sampayutto
vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho, taü samu-
ññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime
dhammà dassanena pahàtabbahetukà, tãni sa¤¤ojanàni sakkà-
yadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso, ime dhammà dassanena
pahàtabbahetukà, tad ekaññho ca lobho doso moho, ime
dhammà dassanena pahàtabbahetukà, tad ekaññhà ca kilesà,
taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . {vi¤¤àõa-
kkhandho}, taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü
manokammaü -- ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.
     1265. Katame dhammà na dassanena pahàtabbahetukà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 222]>#
%<222                DHAMMA-SAðGAöI 1265.>%
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na dassanena pahàtabba-
hetukà.
     1266. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà?
     Avaseso lobho doso moho -- ime dhammà bhàvanàya
pahàtabbahetukà -- tad ekaññhà ca kilesà -- taü sampayutto
vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- taü
samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü --
ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà.
     1267. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbahetukà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà na bhàvanàya pahàtabba-
hetukà.
     1268. Katame dhammà savitakkà?
     Savitakkabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
pariyàpanne vitakkaü ñhapetvà taü sampayutto vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà
savitakkà.
     1269. Katame dhammà avitakkà?
     Avitakkabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--vitakko ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà avitakkà.
     1270. Katame dhammà savicàrà?
     Savicàrabhummiyaü -- kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne vicàraü ñhapetvà taü sampayutto vedanà-
kkhandho sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dhammà savicàrà.
     1271. Katame dhammà avicàrà?
     Avicàrabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--vicàro sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà
avicàrà.
     1272. Katame dhammà sappãtikà?
     Sappãtikabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 223]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1280.                223>%
apariyàpanne pãtiü ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà sappãtikà.
     1273. Katame dhammà appãtikà?
     Appãtikabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--pãti ca sabba¤ ca rupaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà
appãtikà.
     1274. Katame dhammà pãtisahagatà?
     Pãtibhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apari-
yàpanne pãtiü ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho
. . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- ime dhammà pãtisahagatà.
     1275. Katame dhammà na pãtisahagatà?
     Na pãtibhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
pãti ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà
na pãtisahagatà.
     1276. Katame dhammà sukhasahagatà?
     Sukhabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne sukhaü ñhapetvà taü sampayutto sa¤¤à-
kkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho -- ime
dhammà sukhasahagatà.
     1277. Katame dhammà na sukhasahagatà?
     Na sukhabhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho
--sukha¤ ca sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà na sukhasahagatà.
     1278. Katame dhammà upekkhàsahagatà?
     Upekkhàbhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare
apariyàpanne upekkhaü ñhapetvà taü sampayutto sa¤¤à-
kkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho -- ime
dhammà upekkhàsahagatà.
     1279. Katame dhammà na upekkhàsahagatà?
     Na upekkhàbhummiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpà-
vacare apariyàpanne vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho -- upekkhà sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu --
ime dhammà na upekkhàsahagatà.
     1280. Katame dhammà kàmàvacarà?
     Heññhato avãcinirayaü pariyantaü karitvà uparito pari-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 224]>#
%<224                DHAMMA-SAðGAöI 1280.>%
nimmitavasavattideve anto karitvà yaü etasmiü antare
etthàvacarà etthapariyàpannà khandhadhàtu àyatanà råpà
vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü -- ime dhammà kàmà-
vacarà.
     1281. Katame dhammà na kàmàvacarà?
     Råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- ime dhammà na
kàmàvacarà.
     1282. Katame dhammà råpàvacarà?
     Heññhato brahmalokaü pariyantaü karitvà uparito aka-
niññhadeve anto karitvà yaü etasmiü antare etthàvacarà
etthapariyàpannà samàpannassa và uppannassa và diññha-
dhammasukhavihàrissa và cittacetasikà dhammà -- ime
dhammà råpàvacarà.
     1283. Katame dhammà na råpàvacarà?
     Kàmàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- ime dhammà na
råpàvacarà.
     1284. Katame dhammà aråpàvacarà?
     Heññhato àkàsàna¤càyatanupage deve pariyantaü karitvà
uparito nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanupage deve anto karitvà yaü
etasmiü antare etthàvacarà etthapariyàpannà samàpannassa
và uppannassa và diññhadhammasukhavihàrissa và citta-
cetasikà dhammà -- ime dhammà aråpàvacarà.
     1285. Katame dhammà na aråpàvacarà?
     Råpàvacarà apariyàpannà -- ime dhammà na aråpàvacarà.
     1286. Katame dhammà pariyàpannà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤à-
õakkhandho -- ime dhammà pariyàpannà.
     1287. Katame dhammà apariyàpannà?
     Maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà apariyàpannà.
     1288. Katame dhammà niyyànikà?
     Cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà niyyànikà.
     1289. Katame dhammà aniyyànikà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
kkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà aniyyànikà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 225]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1299.                225>%
     1290. Katame dhammà niyatà?
     Pa¤ca kammàni ànantarikàni yà ca micchàdiññhi niyatà
cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà niyatà.
     1291. Katame dhammà aniyatà?
     Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà
kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanà-
khandho . . . pe . . . vi¤¤àõakkhandho -- sabba¤ ca råpaü
asaïkhatà ca dhàtu -- ime dhammà aniyatà.
     1292. Katame dhammà sauttarà?
     Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpà-
vacarà aråpàvacarà råpakkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho -- ime dhammà sauttarà.
     1293. Katame dhammà anuttarà?
     Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca
dhàtu -- ime dhammà anuttarà.
     1294. Katame dhammà saraõà?
     Tãõi akusalamålàni lobho doso moho -- tad ekaññhà ca kilesà
--taü sampayutto vedanàkkhandho . . . pe . . . vi¤¤àõa-
kkhandho taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü
manokammaü -- ime dhammà saraõà.
     1295. Katame dhammà asaraõà?
     Kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà
aråpàvacarà apariyàpannà -- vedanàkkhandho . . . pe . . .
vi¤¤àõakkhandho sabba¤ ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu -- ime
dhammà asaraõà.
     1296. Katame dhammà vijjàbhàgino?
     Vijjàya sampayuttakà dhammà -- ime dhammà vijjàbhà-
gino.
     1297. Katame dhammà avijjàbhàgino?
     Avijjàya sampayuttakà dhammà -- ime dhammà avijjàbhà-
gino
     1298. Katame dhammà vijjåpamà?
     Heññhimesu tãsu ariyamaggesu pa¤¤à -- ime dhammà vijjå-
pamà.
     1299. Katame dhammà vajiråpamà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 226]>#
%<226                DHAMMA-SAðGAöI 1299.>%
     Upariññhime arahattamagge pa¤¤à -- ime dhammà vaji-
råpamà.
     1300. Katame dhammà bàlà?
     Ahirika¤ ca anottappa¤ ca -- ime dhammà bàlà -- sabbe pi
akusalà bàlà.
     1301. Katame dhammà paõóità?
     Hiri ca ottappa¤ ca -- ime dhammà paõóità -- sabbe pi
kusalà dhammà paõóità.
     1302. Katame dhammà kaõhà?
     Ahirika¤ ca anottappa¤ ca -- ime dhammà kaõhà -- sabbe
pi akusalà dhammà kaõhà.
     1303. Katame dhammà sukkà?
     Hiri ca ottappa¤ ca -- ime dhammà sukkà -- sabbe pi kusalà
dhammà sukkà.
     1304. Katame dhammà tapaniyà?
     Kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü -- ime
dhammà tapaniyà -- sabbe pi akusalà dhammà tapaniyà.
     1305. Katame dhammà atapaniyà?
     Kàyasucaritaü vacãsucaritaü manosucaritaü -- ime dhammà
atapaniyà -- sabbe pi kusalà dhammà atapaniyà.
     1036. Katame dhammà adhivacanà?
     Yà tesaü tesaü dhammànaü saïkhà sama¤¤à pa¤¤atti
vohàro nàmaü nàmakammaü nàmadheyyaü nirutti vya¤-
janaü abhilàpo -- ime dhammà adhivacanà.
     Sabbeva dhammà adhivacanapathà.
     1307. Katame dhammà nirutti?
     Yà tesaü tesaü dhammànaü saïkhà sama¤¤à pa¤¤atti
vohàro nàmaü nàmakammaü nàmadheyyaü nirutti vya¤-
janaü abhilàpo -- ime dhammà nirutti.
     Sabbeva dhammà niruttipathà.
     1038. Katame dhammà pa¤¤atti?
     Yà tesaü tesaü dhammànaü saïkhà sama¤¤à pa¤¤atti
vohàro nàmaü nàmakammaü nàmadheyyaü nirutti vya¤-
janaü abhilàpo -- ime dhammà pa¤¤àtti.
     Sabbeva dhammà pa¤¤attipathà.
     1309. Tattha katamaü nàmaü?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤-
¤àõakkhandho -- asaïkhatà ca dhàtu -- idaü vuccati nàmaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 227]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1322.                227>%
     1310. Tattha katamaü råpaü?
     Cattàro mahàbhåtà catunna¤ ca mahàbhåtànaü upàdàya
råpaü -- idaü vuccati råpaü.
     1311. Tattha katamà avijjà?
     Yaü a¤¤àõaü adassanaü . . . pe . . . avijjàlaïgã moho
akusalamålaü -- ayaü vuccati avijjà.
     1312. Tattha katamà bhavataõhà?
     Yo bhavesu bhavacchando . . . pe . . . bhavajjhosànaü --
ayaü vuccati bhavataõhà.
     1313. Tattha katamà bhavadiññhi?
     Bhavissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü
. . . pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati bhavadiññhi?
     1314. Tattha katamà vibhavadiññhi?
     Na bhavissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü
--vipariyesagàho -- ayaü vuccati vibhavadiññhi.
     1315. Tattha katamà sassatadiññhi?
     Sassato attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü . . .
pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati sassatadiññhi.
     1316. Tattha katamà ucchedadiññhi?
     Ucchijjissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü
. . . pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati ucchedadiññhi.
     1317. Tattha katamà antavà diññhi?
     Antavà attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü . . .
pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati antavà diññhi.
     1318. Tattha katamà anantavà diññhi?
     Anantavà attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü
. . . pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati anantavà diññhi.
     1319. Tattha katamà pubbantànudiññhi?
     Pubbantaü àrabbha yà uppajjati diññhi diññhigataü . . .
pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati pubbantànudiññhi.
     1320. Tattha katamà aparantànudiññhi?
     Aparantaü àrabbha yà upajjati diññhi diññhigataü . . .
pe . . . vipariyesagàho -- ayaü vuccati aparantànudiññhi.
     1321. Tattha katamaü ahirikaü?
     Yaü na hiriyati hiriyitabbena -- na hiriyati pàpakànaü
akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü vuccati
ahirikaü.
     1322. Tattha katamaü anottappaü?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 228]>#
%<228                DHAMMA-SAðGAöI 1322>%
     Yaü na ottappati ottappitabbena -- na ottappati pàpa-
kànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà -- idam vuccati
anottappaü.
     1323. Tattha katamà hiri?
     Yaü hiriyati hiriyitabbena -- hiriyati pàpakànaü akusalà-
naü dhammànaü samàpattiyà -- ayaü vuccati hiri.
     1324. Tattha katamaü ottappaü?
     Yaü ottappati ottappitabbena -- ottappati pàpakànaü aku-
salànaü dhammànaü samàpattiyà -- idaü vuccati ottappaü.
     1325. Tattha katamà dovacassatà?
     Sahadhammike vuccamàne dovacassatàyaü dovacassiyaü
dovacassatà vippañikålagàhità vipaccanãkasàtatà anàdariyaü
anàdaratà agàravatà appañissavatà -- ayaü vuccati dova-
cassatà.
     1326. Tattha katamà pàpamittatà?
     Ye te puggalà assaddhà dussãlà appassutà macchàrino
duppa¤¤à -- yà tesaü sevanà nisevanà saüsevaõà bhajanà
sambhajanà bhatti sambhatti sampavaïkatà -- ayaü vuccati
pàpamittatà.
     1327. Tattha katamà sovacassatà?
     Sahadhammike vuccamàne sovacassatàyaü sovacassiyaü
sovacassatà appañikålagàhità avipaccanãkasàtatà sagàravatà
sappañissavatà -- ayaü vuccati sovacassatà.
     1328. Tattha katamà kalyàõamittatà?
     Ye te puggalà saddhà sãlavanto bahussutà càgavanto
pa¤¤àvanto -- yà tesaü sevanà nisevanà saüsevanà bhajanà
sambhajanà bhatti sambhatti sampavaïkatà -- ayaü vuccati
kalyàõamittatà.
     1329. Tattha katamà àpattikusalatà?
     Pa¤ca pi àpattikkhandhà àpattiyo, satta pi àpattikkhandhà
àpattiyo, yà tàsaü àpattãnaü àpattikusalatà pa¤¤à pajànanà
. . . pe . . . amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü
vuccati àpattikusalatà.
     1330. Tattha katamà àpattivuññhànakusalatà?
     Yà tàhi àpattãhi vuññhànakusalatà, pa¤¤à pajànanà, . . .
pe . . . amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü vuccati
àpattivuññhànakusalatà.
     1331. Tattha katamà samàpattikusalatà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 229]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1336.            229>%
     Atthi savitakkasavicàrà samàpatti, atthi avitakkavicàra-
mattà samàpatti, atthi avitakka-avicàrà samàpatti, yà tàsam
samàpattãnaü samàpattikusalatà pa¤¤à pajànanà . . . pe . . .
amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü vuccati samàpatti-
kusalatà.
     1332. Tattha katamà samàpattivuññhànakusalatà?
Yà tàhi samàpattãhi vuññhànakusalatà pa¤¤à pajànanà . . .
pe . . . amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü vuccati
samàpattivuññhànakusalatà.
     1333. Tattha katamà dhàtukusalatà?
Aññhàrasa dhàtuyo -- cakkhudhàtu råpadhàtu cakkhuvi¤¤à-
õadhàtu sotadhàtu saddadhàtu sotavi¤¤aõadhàtu ghànadhàtu
gandhadhàtu ghànavi¤¤àõadhàtu jivhàdhàtu rasadhàtu jivhà
vi¤¤àõadhàtu kàyadhàtu phoññhabbadhàtu kàyavi¤¤àõadhàtu
manodhàtu dhammadhàtu manovi¤¤àõadhàtu yà tàsaü dhàtå-
naü dhàtukusalatà pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü vuccati dhàtukusalatà.
     1334. Tattha katamà manasikàrakusalatà?
Yà tàsaü dhàtånaü manasikàkusalatà pa¤¤à pajànanà
. . . pe . . . amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü
vuccati manasikàrakusalatà.
     1335. Tattha katamà àyatanakusalatà?
     Dvàdasayatanàni -- cakkhàyatanaü, råpàyatanaü sotà-
yatanaü saddàyatanaü, ghàyàyatanaü gandhàyatanuü,
jivhàyatanaü, rasàyatanaü, kàyàyatanaü phoññhabbàya-
tanaü, manàyatanaü, dhammàyatanaü, -- yà tesaü àyata-
nànaü àyatanakusalatà pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . amoho
dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü vuccati àyatanakusalatà
     1336. Tattha katamà pañiccasamuppàdakusalatà?
     Avijjàpaccayà saïkhàrà, saïkhàrapaccayà vi¤¤aõaü,
vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü. nàmaråpapaccayà saëàyatanaü,
saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanà-
paccayà taõhà, taõhàpaccayà upàdànaü, upàdànapaccayà
bhavo, bhavapaccayà jàti jàtipaccayà jaràmaraõaü sokapari-
devadukkhadomanassupàyàsà sambhavanti, evam etassa
kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotãti, yà tattha
pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammàdiññhi -- ayaü vuccati pañiccasamuppàdakusalatà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 230]>#
%<230                DHAMMA-SAðGAöI 1337.>%
     1337. Tattha katamà ñhànakusalatà?
     Ye ye dhammà yesaü yesaü dhammànaü hetu paccayà
uppàdàya taü taü ñhànan ti yà tattha pa¤¤à pajànanà . . .
pe . . . amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü vuccati
ñhànakusalatà.
     1338. Tattha katamà aññhànakusalatà?
     Ye ye dhammà yesaü yesaü dhammànaü na hetu appac-
cayà uppàdàya taü taü aññhànan ti yà tattha pa¤¤à pajànanà
. . . pe . . . amoho dhammavicayo sammàdiññhi -- ayaü
vuccati aññhànakusalatà.
     1339. Tattha katamo ajjavo?
     Ajjavatà ajimhatà avaïkatà akuñilatà -- ayaü vuccati
ajjavo.
     1340. Tattha katamo maddavo?
     Yà mudutà maddavatà akakkhaëatà -- akañhinatà nãcacittatà
-- ayaü vuccati maddavo.
     1341. Tattha katamà khantã?
     Yà khantã khamanatà adhivàsanatà acaõóikkaü anasuropo
attamanatà cittassa -- ayaü vuccati khantã.
     1342. Tattha katamaü soraccaü?
     Yo kàyiko avãtikkamo vàcasiko avãtikkamo kàyikavàcasiko
avãtikkamo -- idaü vuccati soraccaü.
     Sabbo pi sãlasaüvaro soraccaü.
     1343. Tattha katamaü sàkhalyaü?
     Yà sà vàcà aõóakà asàtà kakkasà parakañukà paràbhi-
sajjanikodhasàmantà asamàdhisaüvattanikà -- tathàråpiü
vàcaü pahàya yà sà vàcà neëà kaõõasukhà pemaniyà hadayaü-
gamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà -- tathàråpiü
vàcaü bhàsità hoti -- yà tattha saõhavàcatà sakhilavàcatà
apharusavàcatà -- idaü vuccati sàkhalyaü.
     1344. Tattha katamo pañisanthàro?
     Dve pañisanthàrà -- àmisapañisanthàro ca dhammapañisan-
thàro ca -- idhekacco pañisanthàrako hoti -- àmisapañisanthà-
reõa và dhammapañisanthàrena và -- ayaü vuccati pañisan-
thàro.
     1345. Tattha katamà indriyesu aguttadvàratà?
     Idhekacco puggalo cakkhunà råpaü disvà nimittaggàhã
hoti anuvya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõam enaü cakkhundri-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 231]>#
%<                    DHAMMA-SAðGAöI 1348.                     231>%
     Yaü asaüvutaü viharataü abhijjhàdomanassà pàpakà
akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya na pañi-
pajjati na rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye na saü-
varaü àpajjati, sotena saddaü sutvà . . . pe . . . ghànena
gandhaü ghàyitvà . . . pe . . . jivhàya rasaü sàyitvà . . .
pe . . . kàyena phoññhabbaü phusitvà . . . pe . . . manasà
dhammaü vi¤¤àya nimittaggàhã hoti anuvya¤janaggàhã,
{yatvàdhikaraõam} enaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü
abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü,
tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati manindriyaü,
manindriye na saüvaraü àpajjati. Yà imesaü channaü indri-
yànaü agutti agopanà anàrakkho asaüvaro -- ayaü vuccati
indriyesu aguttadvàratà.
     1346. Tattha katamà bhojane amatta¤¤utà?
     Idhekacco appañisaïkhà ayoniso àhàraü àhàreti, davàya
madàya maõóanàya vibhåsanàya, yà tattha asantuññhità
amatta¤¤utà appañisaïkhà bhojane -- ayaü vuccati bhojane
amatta¤¤utà.
     1347. Tattha katamà indriyesu guttadvàratà?
     Idhekacco cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti
na anuvya¤janaggàhi, yatvàdhikaraõam enaü cakkhundri-
yaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà
akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati,
rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjati,
sotena saddaü sutvà . . . pe . . . ghànena gandhaü ghàyitvà
. . . pe . . . jivhàya rasaü sàyitvà . . . pe . . . kàyena
phoññhabbaü phusitvà . . . pe . . . manasà dhammaü
vi¤¤àya na nimittaggàhi hoti nànuvya¤janaggàhi, yatvàdhi-
karaõam enaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà-
domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa
saüvaràya pañipajjati rakkhati manindriyaü manindriye
saüvaraü àpajjati; yà imesaü channaü indriyànaü gutti
gopanà àrakkho saüvaro -- ayaü vuccati indriyesu guttadvà-
ratà.
     1348. Tattha katamà bhojane matta¤¤utà?
     Idhekacco pañisaïkhà yoniso àhàraü àhàreti, neva davàya
na madàya na maõóanàya na vibhåsanàya yàvad eva
imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya vihiüsåparatiyà brahma-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 232]>#
%<232                     DHAMMA-SAðGAöI 1348.>%
cariyànuggahàya iti puràõa¤ ca vedanaü pañihaïkhàmi,
nava¤ ca vedanaü na uppàdessàmi, yàtrà ca me bhavissati
anavajjatà ca phàsuvihàro càti; yà tattha santuññhità
matta¤¤utà pañisaïkhà bhojane -- ayaü vuccati bhojane
matta¤¤utà.
     1349. Tattha katamaü muññhasaccaü?
     Yà anussati ananussati appañissati, asaraõata adhàraõatà
apilàpanatà asammussanatà -- idaü vuccati muññhasaccaü.
     1350. Tattha katamaü asampaja¤¤aü?
     Yam a¤¤àõaü, adassanaü . . . pe . . . avijjàlaïgã moho
akusalamålaü -- idaü vuccati asampaja¤¤aü.
     1351. Tattha katamà sati?
     Yà sati anussati pañissati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà
asammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati -- ayaü
vuccati sati.
     1352. Tattha katamaü sampaja¤¤aü?
     Yà pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammàdiññhi -- idaü vuccati sampaja¤¤aü.
     1353. Tattha katamaü pañisaïkhànabalaü?
     Yà pa¤¤à-pajànanà . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammàdiññhi idaü vuccati patisaïkhànabalaü?
     1354. Tattha katamaü bhàvanàbalaü?
     Yà kusalànaü dhammànaü àsevanà bhàvanà bahulã-
kammaü -- idaü vuccati bhàvanàbalaü -- satta pi bojjhaïgà
bhàvanàbalaü.
     1355. Tattha katamo samatho?
     Yà cittassa ñhiti . . . pe . . . sammàsamàdhi -- ayaü
vuccati samatho.
     1356. Tattha katamà vipassanà?
     Yà pa¤¤à pajànanà . . . pe . . . amoho dhammavicayo
sammàdiññhi -- ayaü vuccati vipassanà.
     1357. Tattha katamaü samathanimittaü?
     Yà cittassa ñhiti . . . pe . . . sammàsamàdhi -- idaü vuccati
samathanimittaü.
     1358. Tattha katamaü paggàhanimittaü?
     Yo cetasiko viriyàrambho . . . pe . . . sammàvàyàmo
idaü vuccati paggàhanimittaü.
     1359. Tattha katamo paggàho?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 233]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1366.                  233>%
     Yo cetasiko viriyàrambho . . . pe . . . sammàvàyàmo --
ayaü vuccati paggàho.
     1360. Tattha katamo avikkhepo?
     Yà cittassa ñhiti . . . pe . . . sammàsamàdhi -- ayaü
vuccati avikkhepo.
     1361. Tattha katamà sãlavipatti?
     Yo kàyiko vãtikkamo vàcasiko vãtikkamo kàyikavàcasiko
vãtikkamo -- ayaü vuccati sãlavipatti -- sabbam pi dussãlyaü
sãlavipatti.
     1362. Tattha katamà diññhivipatti?
     Natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi
sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü
loko, natthi paraloko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà
opapàtikà, natthi loke {samaõabrahmaõà} sammaggatà sammà-
pañipannà, ye ima¤ ca lokaü para¤ ca lokaü sayaü abhi¤¤à
sacchãkatvà pavedentãti, yà evaråpà diññhi {diññhigatam} . . .
pe . . . vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhivipatti -- sabbàpi
micchàdiññhi diññhivipatti.
     1363. Thattha katamà sãlasampadà?
     Kàyiko avãtikkamo vàcasiko avãtikkamo kàyikavàcasiko
avãtikkamo -- ayaü vuccati sãlasampadà -- sabbo pi sãlasaüvaro
sãlasampadà.
     1364. Tattha katamà diññhisampadà?
     Atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukaña-
dukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko,
atthi paraloko, atthi màtà, atthi pità atthi sattà opapàtikà,
atthi loke {samaõabràhmaõà} sammaggatà sammàpañipannà,
ye ima¤ ca lokaü para¤ ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchãkatvà
pavedentãti yà evaråpà pतà pajànanà . . . pe . . . amoho
dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati diññhisampadà --
sabbà pi sammàdiññhi diññhisampadà.
     1365. Tattha katamà sãlavisuddhi?
     Kàyiko avãtikkamo vàcasiko avãtikkamo kàyikavàcasiko
avãtikkamo -- ayaü vuccati sãlavisuddhi -- sabbo pi sãlasaüvaro
sãlavisuddhi.
     1366. Tattha katamà diññhivisuddhi?
     Kammassa kataü ¤àõasaccànulomikaü ¤àõaü maggasa
maïgissa ¤àõaü phalasamaïgissa ¤àõaü.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 234]>#
%<234                     DHAMMA-SAðGAöI 1366.>%
     Diññhivisuddhi kho panàti yà pa¤¤à pajànanà.. pe . . .
amoho dhammavicayo sammàdiññhi.
     Yathà diññhissa ca padhànan ti yo cetasiko viriyàrambho
. . . pe . . . sammàvàyàmo.
     {1367}. Saüvego ti jàtibhayaü jaràbhayaü vyàdhibhayaü maraõa-
bhayaü saüvejaniyaü ñhànan ti jàti jarà vyàdhi maraõaü.
     Saüviggassa ca yoniso padhànan ti idha bhikkhu anup-
pannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü anuppàdàya
chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõ-
hàti padahati -- uppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammà-
naü pahànàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati
cittaü paggaõhàti padahati -- anuppannànaü kusalànaü
dhammànaü uppàdàya chandaü janeti vàyamati viriyaü
àrabhati cittaü paggaõhàti padahati -- uppannànaü kusalà-
naü dhammànaü ñhitiyà asammosàya bhiyyobhàvàya vepul-
làya bhàvanàya pàripåriyà chandaü janeti vàyamati viriyaü
àrabhati cittaü paggaõhàti padahati.
     Asantuññhità ca kusalesu dhammesu ti yà kusalànaü
dhammànaü bhàvanàya asantuññhassa bhiyyokamyatà.
     Appañivànità ca padhànasmin ti yà kusalànaü dhammànaü
bhàvanàya sakkaccakiriyatà sàtaccakiriyatà aññhitakiriyatà
anolãnavuttità anikkhittachandatà anikkhittadhuratà àsevanà
bhàvanà bahulãkammaü.
     Vijjà ti tisso vijjà -- pubbenivàsànussativi¤¤àõaü vijjà;
sattànaü cutupapàte ¤àõaü vijjà àsavànaü khaye ¤àõaü vijjà.
     Vimuttãti dve vimuttiyo -- cittassa ca adhimutti nibbàna¤ ca.
                 Khaye ¤àõan ti -- maggasamaïgissa ¤àõaü.
                 Anuppàde ¤àõan ti -- phalasamaïgissa ¤àõaü.
                        Nikkhepakhando niññhito.
     1368. Katame dhammà kusalà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü -- ime dhammà kusalà.
     1369. Katame dhammà akusalà?
     Dvàdasa akusalacittuppàdà -- ime dhammà akusalà.
     1370. Katame dhammà avyàkatà?
     Catåsu bhummãsu vipàko -- tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà avyàkatà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 235]>#
%<                        DHAMMA-SAðGAöI 1378.                   235>%
     1371. Katame dhammà sukhàya vedanàya sampayuttà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà,
akusalato cattàro kàmàvacarassa kusalassa vipàkato cha
kiriyato pa¤ca råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca
vipàkato ca kiriyato ca lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato
ca vipàkato ca, etth' uppannaü sukhaü vedanaü ñhapetvà --
ime dhammà sukhàya vedanàya sampayuttà.
     1372. Katame dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà?
     Dve domanassasahagatà cittuppàdà dukkhasahagataü kàya-
vi¤¤àõaü, etth' uppannaü dukkhaü vedanaü ñhapetvà -- ime
dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà.
     1373. Katame dhammà adukkhamasukhàya vedanàya
sampayuttà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatà cittuppàdà
akusalato cha, kàmàvacarassa akusalassa vipàkato dasa,
akusalassa vipàkato cha, kiriyato cha, råpàvacaracatutthaü
jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro aråpà-
vacaràkusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü
catutthaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca, etth' uppannaü
adukkhamasukhaü vedanaü ñhapetvà, ime dhammà adu-
kkhamasukhàya vedanàya sampayuttà, tisso ca vedanà råpa¤
ca nibbàna¤ ca, ime dhammà na vattabbà sukhàya vedanàya
sampayuttà ti pi, dukkhàya vedanàya sampayuttà ti pi --
adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà ti pi.
     1374. Katame dhammà vipàkà?
     Catåsu bhummãsu vipàko -- ime dhammà vipàkà.
     1375. Katame dhammà vipàkadhammadhammà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü -- ime dhammà vipàka-
dhammadhammà.
     1376. Katame dhammà nevavipàkanavipàkadhamma-
dhammà?
     Tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca --
ime dhammà nevavipàkanavipàkadhammadhammà.
     1377. Katame dhammà upàdiõõupàdàniyà?
     Tãsu bhummãsu vipàko -- ya¤ ca råpaü kammassa katattà --
ime dhammà upàdiõõupàdàniyà.
     1378. Katame dhammà anupàdiõõupàdàniyà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü, tãsu bhummãsu kiriyà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 236]>#
%<236                     DHAMMA-SAðGAöI 1378.>%
vyàkataü, ya¤ ca råpaü na kammassa katattà -- ime dhammà
anupàdiõõupàdàniyà.
     1379. Katame dhammà anupàdiõõà anupàdàniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà anupàdiõõà anupàdàniyà.
     1380. Katame dhammà saïkiliññhasaïkilesikà?
     Dvàdasàkusalacittuppàdà -- ime dhammà saïkiliññhasaïki-
lesikà?
     1381. Katame dhammà asaïkiliññhasaïkilesikà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü, tãsu bhummãsu vipàko, tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü, sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà
{asaïkiliññhasaïkilesikà}.
     1382. Katame dhammà asaïkiliññhàsaïkilesikà?
     Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà {asaïkiliññhàsaïkilesikà.}
     1383. Katame dhammà savitakkasavicàrà?
     Kàmàvacaraü kusalaü akusalaü -- kàmàvacarakusalassa
vipàkato ekàdasa cittuppàdà, akusalassa vipàkato dve, kiriyato
ekàdasa, råpàvacarapañhamaü jhànaü kusalato ca vipàkato
ca kiriyato ca, lokuttaraü pañhamaü jhànaü kusalato ca
vipàkato ca etth' uppanne vitakkavicàre ñhapetvà -- ime
dhammà savitakkasavicàrà.
     1384. Katame dhammà avitakkavicàramattà?
     Råpàvacarapa¤cakanaye dutiyaü jhànaü kusalato ca vipà-
kato ca kiriyato ca, lokuttarapa¤cakanaye dutiyaü jhànaü
kusalato ca vipàkato ca, etth' uppannaü vicàraü ñhapetvà
vitakko ca -- ime dhammà avitakkavicàramattà.
     1385. Katame dhammà avitakka-avicàrà?
     Dve pa¤ca vi¤¤àõàni råpàvacaratikatikajjhànà kusalato
ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato
ca kiriyato ca, lokuttaratikatikajjhànà kusalato ca vipàkato
ca, pa¤cakanaye dutiye jhàne uppanno ca vicàro, råpa¤ ca
nibbàna¤ ca -- ime dhammà avitakka-avicàrà.
     1386. Vitakkasahajàto vicàro na vattabbo savitakka-
savicàro ti pi.
     Avitakkavicàramatto ti pi. Avitakka-avicàro ti pi.
     1387. Katame dhamme pãtisahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatà cittup-
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 237]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1396.                237>%
pàdà, akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato pa¤ca,
kiriyato pa¤ca, råpàvacaradukatikajjhànà kusalato ca vipà-
kato ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajjhànà kusalato ca
vipàkato ca, etth' uppannaü pãtiü ñhapetva -- ime dhammà
pãtisahagatà.
     1388. Katame dhammà sukhasahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà,
akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato cha, kiri-
yato pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca
vipàkato ca, kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhàna kusalato
ca vipàkato ca, etth' uppannaü sukhaü ñhapetvà -- ime
dhammà sukhasahagatà.
     1389. Katame dhamma upekkhàsahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà,
akusalato cha, kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa, akusala-
vipàkato cha, kiriyato cha, råpàvacaracatutthaü jhànaü
kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato
ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü catutthaü jhànaü
kusalato ca vipàkato ca, etth' uppannaü upekkhaü ñhapetvà
--ime dhammà upekkhàsahagatà.
     Pãti na pãtisahagatà sukhasahagatà na upekkhàsahagatà,
sukhaü na sukhasahagataü siyà pãtisahagataü na upekkhà-
sahagataü, siyà na vattabbam pãtisahagatan ti pi.
     Dve domanassasahagatacittuppàdà, dukkhasahagataü kàya-
vi¤¤àõaü, yà ca vedanà upekkhà råpa¤ ca nibbàna¤ ca;
--ime dhammà na vattabbà pãtisahagatà ti pi sukhasahagatà
ti pi upekkhàsahagatà ti pi.
     1390. Katame dhammà dassanena pahàtabbà?
     Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà -- vicikicchàsaha-
gato cittuppàdo -- ime dhammà dassanena pahàtabbà.
     1391. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà?
     Uddhaccasahagato cittuppàdo -- ime dhammà bhàvanàya
pahàtabbà.
     1392. Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittup-
pàdà.
     Dve domanassasahagatacittuppàdà -- ime dhammà siyà
dassanena pahàtabbà siyà bhàvanàya pahàtabbà.
     1393. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya
pahàtabbà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 238]>#
%<238                     DHAMMA-SAðGAöI 1393.>%
     Catåsu bhummãsu kusalaü, catåsu bhummãsu vipàko, tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü, råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà.
     1394. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà?
     Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsaha-
gato cittuppàdo, etth' uppannaü mohaü ñhapetvà -- ime
dhammà dassanena pahàtabbahetukà.
     1395. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà?
     Uddhaccasahagato cittuppàdo, etth' uppannaü mohaü
ñhapetvà, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà, cattàro
diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà dve domanas-
sasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà dassanena pahà-
tabbahetukà, siyà bhàvanàya pahàtabbahetukà.
     1396. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya
pahàtabbahetukà?
     Vicikicchàsahagato moho, uddhaccasahagato moho, catåsu
bhummãsu kusalaü, catåsu bhummãsu vipàko, tãsu bhummãsu
{kiriyàvyàkataü,} råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà neva
dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà.
     1397. Katame dhammà àcayagàmino?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü -- ime dhammà àcaya-
gàmino.
     1398. Katame dhammà apacayagàmino?
     Cattàromaggà apariyàpannà -- ime dhammà apacayagàmino.
     1399. Katame dhammà nevàcayagàmino nàpacayagàmino?
     Catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà nevàcayagàmino nàpaca-
yagàmino
     1400. Katame dhammà sekkhà?
     Cattàro maggà apariyàpannà heññhimàni ca tãõi sàma¤¤a-
phalàni -- ime dhammà sekkhà.
     1401. Katame dhammà asekkhà?
     Upariññhimaü arahattaphalaü -- ime dhammà asekkhà.
     1402. Katame dhammà neva sekkhà nàsekkhà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü -- tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyakataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca ime
dhammà neva sekkhà nàsekkhà.
     1403. Katame dhammà parittà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 239]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 1410.                  239>%
     kàmàvacarakusalaü akusalaü sabbo kàmàvacarassa vipàko
kàmàvacarakiriyàvyàkataü, sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà
parittà.
     1404. Katame dhammà mahaggatà?
     Råpàvacarà aråpàvacarà kusalàvyàkatà -- ime dhammà
mahaggatà.
     1405. Katame dhammà appamànà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà appamànà.
     1406. Katame dhammà parittàrammaõà?
     Sabbo kàmàvacarassa vipàko kiriyà manodhàtu. kiriyà-
hetukamanovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatà -- ime dhammà
parittàrammaõà.
     1407. Katame dhammà mahaggatàrammaõà?
     Vi¤¤àõa¤càyatanaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü -- ime
dhammà mahaggatàrammaõà.
     1408. Katame dhammà appamànàrammaõà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni --
ime dhammà appamànàrammaõà.
     Kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõavippayuttacittuppàdà,
kiriyato cattàro ¤àõavippayuttacittuppàdà, sabbaü akusalaü,
ime dhammà siyà parittàrammaõà, siyà mahaggatàrammaõà,
na appamànàrammaõà, siyà na vattabbà parittàrammaõà ti
pi mahaggatàrammaõà ti pi, kàmàvacarakusalato cattàro
¤aõasampayuttà cittuppàdà, kiriyato cattàro ¤àõasampayuttà
cittuppàdà, råpàvacaracatutthaü jhànaü kusalato ca kiriyato
ca, kiriyàhetukamanovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatà -- ime
dhammà siyà parittàrammaõà, siyà mahaggatàrammaõà,
siyà appamàõàrammaõà siyà na vattabbà parittàrammaõà ti
pi, mahaggatàrammaõà ti pi, appamàõà ti pi, råpàvacaratika-
catukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca catutthassa
jhànassa vipàko àkàsàna¤càyatanaü àki¤ca¤¤àyatanaü, ime
dhammà na vattabbà parittàrammaõà ti pi mahaggatà-
rammaõà ti pi appamàõàrammaõà ti pi -- råpa¤ ca nibbàna¤
ca anàrammaõà.
     1409. Katame dhammà hãnà?
     Dvàdasa akusalacittuppàdà -- ime {dhammà} hãnà.
     1410. Katame dhammà majjhimà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 240]>#
%<240                     DHAMMA-SAðGAöI 1410.>%
     Tãsu bhummãsu kusalaü, tãsu bhummãsu vipàko, tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü, sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà
majjhimà.
     1411. Katame dhammà paõãtà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà paõãtà.
     1412. Katame dhammà micchattaniyatà?
     Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, dve domanassa-
sahagatacittuppàdà -- ime dhammà siyà micchattaniyatà siyà
aniyatà.
     1413. Katame dhammà sampattaniyatà?
     Cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà sampattaniyatà.
     1414. Katame dhammà aniyatà?
     Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, vici-
kicchàsahagato cittuppàdo uddhaccasahagato cittuppàdo,
tãsu bhummãsu kusalaü, catåsu bhummãsu vipàko, tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà aniyatà.
     1415. Katame dhammà maggàrammaõà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõasampayuttacittuppàdà ki-
riyato cattàro ¤àõasampayuttacittuppàdà, ime dhammà siyà
maggàrammaõà, na maggahetukà, siyà maggàdhipatino,
siyà na vattabbà maggàrammaõà ti pi maggàdhipatino ti
pi, cattàro ariyamaggà na maggàrammaõà, maggahetukà,
siyà maggàdhipatino siyà na vattabbà maggàdhipatino ti
råpàvacaracatutthaü jhànaü kusalato ca kiriyato ca kiriyà-
hetukamanovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatà, ime dhammà
siyà maggàrammaõà, na maggahetukà, na maggàdhipatino
siyà na vattabbà maggàrammaõà ti, kàmàvacarakusalato
cattàro ¤àõavippayuttacittuppàdà sabbaü akusalaü, sabbo
kàmàvacarassa vipàko, kiriyato cha cittuppàdà råpàvacara-
tikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca
catutthajhànassa vipàko, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato
ca kiriyato ca cattàri ca sàma¤¤aphalàni -- ime dhammà na
vattabbà maggàrammanà ti pi maggahetukà ti pi maggà-
dhipatino ti pi, råpa¤ ca nibbàna¤ ca anàrammaõà.
     1416. Katame dhammà uppannà?
     Catåsu bhummãsu vipàko, ya¤ ca råpaü kammassa katattà
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 241]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 1420.                  241>%
ime dhammà siyà uppannà, siyà uppàdino, na vattabbà
anuppannà ti, catåsu bhummãsu kusalaü, akusalaü, tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü, ya¤ ca råpaü na kammassa
katattà, ime dhammà siyà uppannà, siyà anuppannà, na
vattabbà uppàdino ti, nibbànaü na vattabbaü uppannan ti pi
anuppannan ti pi [uppàdãti pi].
     Nibbànaü ñhapetvà sabbe dhammà siyà atãtà, siyà anàgatà,
siyà paccuppannà, nibbànaü na vattabbaü atãtan ti pi anà-
gatan ti pi paccuppannan ti pi.
     1417. Katame dhammà atãtàrammaõà?
     Vi¤¤àõa¤càyatanaü neva sa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü -- ime
dhammà atãtàrammaõà.
     Niyogà anàgatàrammaõà natthi.
     1418. Katame dhammà paccuppannàrammaõà?
     Dve pa¤ca vi¤¤àõàni tisso ca manodhàtuyo ime dhammà
paccuppannàrammaõà.
     Kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa cittuppàdà akusa-
lassa vipàkato manovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatà kiri-
yahetukà manovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatà, ime
dhammà siyà atãtàrammaõà, siyà anàgatàrammaõà, siyà
paccuppannàrammaõà, kàmàvacarakusalaü akusalaü kiriyato
na cittuppàdà, råpàvacaracatutthaü jhànaü kusalato ca
kiriyato ca, ime dhammà siyà atãtàrammaõà, siyà anàgatà-
rammaõà, siyà paccuppannàrammaõà, siyà na vattabbà atãtà-
rammaõà ti pi anàgatàrammaõà ti pi paccuppannàrammaõà ti
pi, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca, vipàkato ca
kiriyato ca catutthassa jhànassa vipàko, àkàsàna¤càyatanaü
àki¤ca¤¤àyatanaü cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca
sàma¤¤aphalàni, ime dhammà na vattabbà atãtàrammaõà ti
pi anàgatàrammaõà ti pi paccuppannàrammaõà ti pi -- råpa¤
ca nibbàna¤ ca anàrammaõà. Manindriyaü baddharåpa¤
ca nibbàna¤ ca ñhapetvà sabbe dhammà siyà ajjhattà siyà
bahiddhà, siyà ajjhattabahiddhà -- manindriyam baddha-
råpa¤ ca nibbàna¤ ca bahiddhà.
     1419. Katame dhammà ajjhattàrammaõà?
     Vi¤¤àõa¤càyatanaü neva sa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü -- ime
dhammà ajjhattàrammaõà.
     1420. Katame dhammà bahiddhàrammaõà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 242]>#
%<242                    DHAMMA-SAðGAöI 1420.>%
     Råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiri-
yato ca, catutthassa jhànassa vipàko, àkàsàna¤càyatanaü,
cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni -- ime
dhammà bahiddhàrammaõà. Råpaü ñhapetvà sabbeva kàmà-
vacarà kusalàkusalàvyàkatà dhammà, råpàvacaracatutthajjhà-
naü kusalato ca kiriyato ca, ime dhammà siyà ajjhattàram-
maõà, siyà bahiddhàrammaõà, siyà ajjhattabahiddhàrammaõà,
àki¤ca¤¤àyatanaü na vattabbaü ajjhattàrammaõan ti pi
bahiddhàrammaõan ti pi ajjhattabahiddhàrammaõan ti pi --
råpa¤ ca nibbàna¤ ca anàrammaõà.
     1421. Katame dhammà sanidassanasappañighà?
     Råpàyatanaü -- ime dhammà sanidassanasappañighà.
     1422. Katame dhammà anidassanasappañighà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- ime
dhammà anidassanasappañighà.
     1423. Katame dhammà anidassana-appañighà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü catåsu bhummãsu
vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü, ya¤ ca råpaü
anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, nibbà-
na¤ ca -- ime dhammà anidassana-appañighà.
                              Tikaü.
     1424. Katame dhammà hetå?
     Tayo kusalahetå, tayo akusalahetå, tayo avyàkatahetå,
alobho kusalahetu, adoso kusalahetu, amoho kusalahetu,
catåsu bhummãsu kusalesu uppajjanti, amoho kusalahetu
kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõavippayuttacittuppàde ñha-
petvà catåsu bhummãsu kusalesu uppajjati, lobho aññhasu
lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, doso dvãsu doma-
nassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, moho sabbàkusalesu
uppajjati, alobho vipàkahetu, adoso vipàkahetu, kàmàvaca-
rassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu
vipàkesu uppajjanti amoho vipàkahetu kàmàvacarassa vipà-
kato ahetuke cittuppàde ñhapetvà cattàro ¤àõavippayutta-
cittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu vipàkesu uppajjati,
alobho kiriyahetu adoso kiriyahetu kàmàvacarassa kiriyato
ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhummãsu kiriyesu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 243]>#
%<                         DHAMMA-SAðGAöI 1431.                  243>%
uppajjanti, amoho kiriyahetu kàmàvacarakiriyato ahetuke
cittuppàde ñhapetvà cattàro ¤àõavippayuttacittuppàde ñha-
petvà tãsu bhummãsu kiriyesu uppajjati -- ime dhammà hetå.
     1425. Katame dhammà na hetå?
     òhapetvà hetå catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü --
catåsu bhummãsu vipàko -- tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü --
råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà na hetå.
     1426. Katame dhammà sahetukà?
     Vicikicchàsahagataü uddhaccasahagataü mohaü ñhapetvà
avasesaü akusalaü, catåsu bhummãsu kusalaü, kàmàvaca-
rassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu
vipàko kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü -- ime dhammà sahetukà.
     1427. Katame dhammà ahetukà?
     Vicikicchàsahagato moho uddhaccasahagato moho dve pa¤-
ca vi¤¤àõàni -- tisso ca manodhàtuyo -- pa¤ca ca ahetukamano-
vi¤¤àõadhàtuyo råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà ahetukà.
     1428. Katame dhammà hetusampayuttà?
     Vicikicchàsahagataü uddhaccasahagataü mohaü ñhapetvà,
avasesaü akusalaü, catåsu bhummãsu kusalaü kàmàvaca-
rassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu
vipàko, kàmàvacarakiriyato ahetukacittuppàde ñhapetvà tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü -- ime dhammà hetusampayuttà.
     1429. Katame dhammà hetuvippayuttà?
     Vicikicchàsahagato moho uddhaccasahagato moho dve
pa¤ca vi¤¤àõàni -- tisso ca manodhàtuyo -- pa¤ca ca ahetuka-
manovi¤¤àõadhàtuyo råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà
hetuvippayuttà.
     1430. Katame dhammà hetå ceva sahetukà ca?
     Yattha dve tayo hetå ekato uppajjanti -- ime dhammà hetå
ceva sahetukà ca.
     1431. Katame dhammà sahetukà ceva na ca hetå?
     Catåsu bhummãsu kusalaü, akusalaü kàmàvacarassa vipà-
kato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu vipàko,
kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhum-
mãsu kiriyàvyàkataü, etth' uppanne hetå ñhapetvà, ime
dhammà sahetukà ceva na ca hetå. Ahetukà dhammà na
vattabbà hetå ceva sahetukà ti pi sahetukà ceva na ca hetå ti pi.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 244]>#
%<244                     DHAMMA-SAðGAöI 1432.>%
     1432. Katame dhammà hetå ceva hetusampayuttà ca?
     Yattha dve tayo hetå ekato uppajjanti -- ime dhammà
hetå ceva hetusampayuttà ca.
     1433. Katame dhammà hetusampayuttà ceva na ca hetå?
     Catåsu bhummãsu, kusalam akusalaü, kàmàvacarassa vipà-
kato ahetukacittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu vipàko,
kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhum-
mãsu kiriyàvyàkataü, etth' uppanne hetå ñhapetvà, ime
dhammà hetusampayuttà ceva na ca hetå. Hetuvippayuttà
dhammà na vattabbà hetå ceva hetusampayuttà ti pi hetu-
sampayuttà ceva na ca hetå ti pi.
     1434. Katame dhammà na hetå sahetukà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü, kàmàvacarassa vipà-
kato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catåsu bhummãsu vipàko,
kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhum-
mãsu kiriyàvyàkataü, etth' uppanne hetå ñhapetvà -- ime
dhammà na hetå sahetukà.
     1435. Katame dhammà na hetå ahetukà?
     Dve pa¤ca vi¤¤àõàni, tisso ca manodhàtuyo, pa¤ca
ahetukamanovi¤¤àõadhàtuyo, råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà na hetå ahetukà.
     Hetå dhammà na vattabbà na hetå sahetukà ti pi na hetå
ahetukà ti pi.
     1436. Katame dhammà sappaccayà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü, catåsu bhummãsu
vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü --
ime dhammà sappaccayà.
     1437. Katame dhammà appaccayà?
     Nibbànaü -- ime dhammà appaccayà.
     1438. Katame dhammà saïkhatà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü catåsu bhummãsu
vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü
--ime dhammà saïkhatà.
     1439. Katame dhammà asaïkhatà?
     Nibbànaü -- ime dhammà asaïkhatà.
     1440. Katame dhammà sanidassanà?
     Råpàyatanaü -- ime dhammà sanidassanà.
     1441. Katame dhammà anidassanà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 245]>#
%<                           DHAMMA-SAðGAöI 1449.                245>%
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü, catåsu
bhummãsu kusalaü akusalaü, catåsu bhummãsu vipàko,
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü, ya¤ ca råpaü anidassanaü
appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü nibbàna¤ ca -- ime
dhammà anidassanà.
     1442. Katame dhammà sappañighà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . phoññhabbàyatanaü -- ime
dhammà sappañighà.
     1443. Katame dhammà appañighà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü catåsu bhummãsu
vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü, ya¤ ca råpaü ani-
dassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü nibbà-
na¤ ca -- ime dhammà appañighà.
     1444. Katame dhammà råpino?
     Cattàro ca mahàbhåtà catunna¤ ca mahàbhåtànaü upàdàya
råpaü -- ime dhammà råpino.
     1445. Katame dhammà aråpino?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü, catåsu bhummãsu
vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü, nibbàna¤ ca -- ime
dhammà aråpino.
     1446. Katame dhammà lokiyà.
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü, tãsu bhummãsu vipàko,
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà lokiyà.
     1447. Katame dhammà lokuttarà?
     Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà lokuttarà.
     Sabbe dhammà kenaci vi¤¤eyyà kenaci na vi¤¤eyyà.
     1448. Katame dhammà àsavà?
     Cattàro àsavà, kàmàsavo bhavàsavo diññhàsavo avijjà-
savo.
     Kàmàsavo aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati,
bhavàsavo catåsu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittup-
pàdesu uppajjati, diññhàsavo catåsu diññhigatasampayuttesu
cittuppàdesu uppajjati, avijjàsavo sabbàkusalesu uppajjati --
ime dhammà àsavà.
     1449. Katame dhammà no àsavà?
     òhapetvà àsave, avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 246]>#
%<246                      DHAMMA-SAðGAöI 1449.>%
kusalaü, catåsu bhummãsu vipàko, tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü, råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no àsavà.
     1450. Katame dhammà sàsavà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü, tãsu bhummãsu vipàko,
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü, sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà sàsavà.
     1451. Katame dhammà anàsavà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà anàsavà.
     1452. Katame dhammà àsavasampayuttà?
     Dve domanassasahagatacittuppàdà, etth' uppannaü mohaü
ñhapetvà, vicikicchàsahagataü uddhaccasahagataü mohaü
ñhapetvà avasesaü akusalaü -- ime dhammà àsavasampayuttà.
     1453. Katame dhammà àsavavippayuttà?
     Dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppanno moho,
vicikicchàsahagato moho uddhaccasahagato moho, catåsu
bhummãsu kusalaü, catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu
kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà àsava-
vippayuttà.
     1454. Katame dhammà àsavà ceva sàsavà ca?
     Teva àsavà àsavà ceva sàsavà ca.
     1455. Katame dhammà sàsavà ceva no ca àsavà?
     òhapetvà àsave avasesaü akusalaü, tãsu bhummãsu kusa-
laü, tãsu bhummãsu vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü,
sabba¤ ca råpaü, ime dhammà sàsavà ceva no ca àsavà.
Anàsavà dhammà na vattabbà àsavà ceva sàsavà ti pi sàsavà
ceva no ca àsavà ti pi.
     1456. Katame dhammà àsavà ceva àsavasampayuttà ca?
     Yattha dve tayo àsavà ekato uppajjanti -- ime dhammà
àsavà ceva àsavasampayuttà ca.
     1457. Katame dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà?
     òhapetvà àsave avasesaü akusalaü, ime dhammà àsavasam-
payuttà no ca àsavà. âsavavippayuttà dhammà na vattabbà
àsavà ceva àsavasampayuttà ti pi -- àsavasampayuttà ceva no
ca àsavà ti pi.
     1458. Katame dhammà àsavavippayuttà sàsavà?
     Dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppanno moho
vicikicchàsahagato moho uddhaccasahagato moho sutã
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 247]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1464.                 247>%
bhummãsu kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu
kiriyàvyàkataü, sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà àsava-
vippayuttà sàsavà.
     1459. Katame dhammà àsavavippayuttà anàsavà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà àsavavippayuttà anàsavà -- àsava-
sampayuttà dhammà na vattabbà àsavavippayuttà sàsavà ti
pi àsavavippayuttà anàsavà ti pi.
     1460. Katame dhammà sa¤¤ojanà?
     Dasa sa¤¤ojanàni, kàmaràgasa¤¤ojanaü, pañighasa¤¤o-
janaü, mànasa¤¤ojanaü, diññhisa¤¤ojanaü, vicikicchàsa¤¤o-
janaü, sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü, bhavaràgasa¤¤ojanaü,
issàsa¤¤ojanaü, macchariyasa¤¤ojanaü, avijjàsa¤¤ojanaü.
     Kàmaràgasa¤¤ojanaü aññhasu lobhasahagatesu cittuppà-
desu uppajjati, pañighasa¤¤ojanaü dvãsu domanassasaha-
gatesu cittuppàdesu uppajjati, mànasa¤¤ojanaü catåsu
diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati,
diññhisa¤¤ojanaü catåsu diññhigatasampayuttesu cittuppà-
desu uppajjati, vicikicchàsa¤¤ojanaü vicikicchàsahagata-
cittuppàde uppajjati, sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü catåsu
diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, bhavarà-
gasa¤¤ojanaü catåsu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu
cittuppàdesu uppajjati, issàsa¤¤ojana¤ ca macchariyasa¤¤o-
jana¤ ca dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjanti,
avijjàsa¤¤ojanaü sabbàkusalesu uppajjati -- ime dhammà
sa¤¤ojanà.
     1461. Katame dhammà no sa¤¤ojanà?
     òhapetvà sa¤¤ojane avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no sa¤¤ojanà.
     1462. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü -- tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà sa¤¤ojaniyà.
     1463. Katame dhammà asa¤¤ojaniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà asa¤¤ojaniyà.
     1464. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 248]>#
%<248                      DHAMMA-SAðGAöI 1464.>%
     Uddhaccasahagataü mohaü ñhapetvà avasesaü akusalaü
-- ime dhammà sa¤¤ojanasampayuttà.
     1465. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà?
     Uddhaccasahagato moho catåsu bhummãsu kusalaü catåsu
bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca
nibbàna¤ ca -- ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà.
     1466. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyà ca?
     Tàneva sa¤¤ojanàni sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyà ca.
     1467. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà?
     òhapetvà sa¤¤ojane avasesaü akusalaü, tãsu bhummãsu
kusalaü tãsu bhummãsu vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca
sa¤¤ojanà. Asa¤¤ojaniyà dhammà na vattabbà sa¤¤ojanà
ceva sa¤¤ojaniyà ti pi asa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà
ti pi.
     1468. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampa-
yuttà ca?
     Yattha dve tãõi sa¤¤ojanàni ekato uppajjanti -- ime
dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampayuttà ca.
     1469. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca
sa¤¤ojanà?
     òhapetvà sa¤¤ojane avasesaü akusalaü -- ime dhammà
sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ojanà.
     Sa¤¤ojanavippayuttà dhammà na vattabbà sa¤¤ojanà ceva
sa¤¤ojanasampayuttà ti pi -- sa¤¤ojanasampayuttà ceva no
ca sa¤¤ojanà ti pi.
     1470. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤o-
janiyà?
     Uddhaccasahagato moho tãsu bhummãsu kusalaü tãsu
bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca
råpaü -- ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà.
     1471. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyà.
     Sa¤¤ojanasampayuttà dhammà na vattabbà sa¤¤ojana-
vippayuttà sa¤¤ojaniyà ti pi sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤o-
janiyà ti pi.
     1472. Katame dhammà ganthà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 249]>#
%<                        DHAMMA-SAðGAöI 1479.                   249>%
     Cattàro ganthà, abhijjhàkàyagantho, vyàpàdo kàyagantho
sãlabbataparàmàso kàyagantho, idaü saccàbhiniveso kàya-
gantho.
     Abhijjhàkàyagantho aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu
uppajjati, vyàpàdo kàyagantho dvãsu domanassasahagatesu
cittuppàdesu uppajjati, sãlabbataparàmàso kàyagantho ca
idaü saccàbhiniveso kàyagantho ca catåsu diññhigatasampa-
yuttesu cittuppàdesu uppajjanti -- ime dhammà ganthà.
     1473. Katame dhammà no ganthà?
     òhapetvà ganthe avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü sabba¤ ca råpaü nibbàna¤ ca -- ime dhammà no
ganthà.
     1474. Katame dhammà ganthaniyà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà ganthaniyà.
     1475. Katame dhammà aganthaniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà aganthaniyà.
     1476. Katame dhammà ganthasampayuttà?
     Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, cattàro diññhigata-
vippayuttà lobhasahagatacittuppàdà, etth' uppannaü lobhaü
ñhapetvà dve domanassasahagatacittuppàdà, etth' uppannaü
pañighaü ñhapetvà -- ime dhammà ganthasampayuttà.
     1477. Katame dhammà ganthavippayuttà?
     Catåsu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittupàdesu
uppanno lobho, dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu
uppannaü pañighaü, vicikicchàsahagato cittuppàdo uddhac-
casahagato cittuppàdo catåsu bhummãsu kusalaü catåsu
bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca
nibbàna¤ ca -- ime dhammà ganthavippayuttà.
     1478. Katame dhammà ganthà ceva ganthaniyà ca?
     Teva ganthà ganthà ceva ganthaniyà ca.
     1479. Katame dhammà ganthaniyà ceva no ca ganthà?
     òhapetvà ganthe avasesaü akusalaü tãsu bhummãsu kusa-
laü tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
sabba¤ ca råpaü, ime dhammà ganthaniyà ceva no ca ganthà,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 250]>#
%<250                    DHAMMA-SAðGAöI 1479.>%
aganthaniyà dhammà na vattabbà ganthà ceva ganthaniyà
ti pi ganthaniyà ceva no ca ganthà ti pi.
     1480. Katame dhammà ganthà ceva ganthasampa-
yuttà ca?
     Yattha diññhi ca lobho ca ekato uppajjanti -- ime dhammà
ganthà ceva ganthasampayuttà ca.
     1481. Katame dhammà ganthasampayuttà ceva no ca
ganthà?
     Aññha lobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagata-
cittuppàdà, etth' uppanne ganthe ñhapetvà, ime dhammà
ganthasampayuttà ceva no ca ganthà. Ganthavippayuttà
dhammà na vattabbà ganthà ceva ganthasampayuttà ti pi --
ganthasampayuttà ceva no ca ganthà ti pi.
     1482. Katame dhammà ganthavippayuttà ganthaniyà?
     Catåsu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu
uppanno lobho dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu
uppannaü pañighaü vicikicchàsahagato cittuppàdo uddhacca-
sahagato cittuppàdo tãsu bhummãsu kusalaü tãsu bhummãsu
vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü --
ime dhammà ganthavippayuttà ganthaniyà.
     1483. Katame dhammà ganthavippayuttà aganthaniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca, ime dhammà ganthavippayuttà aganthaniyà.
Ganthasampayuttà dhammà na vattabbà ganthavippayuttà
ganthaniyà ti pi ganthavippayuttà aganthaniyà ti pi.
     1484. Katame dhammà oghà . . . pe . . .
     1485. Katame dhammà yogà . . . pe . . .
     1486. Katame dhammà nãvaraõà?
     Cha nãvaraõàni, kàmacchandanãvaraõaü, vyàpàdanãvara-
õaü thãnamiddhanãvaraõaü, uddhaccakukkuccanãvaraõaü,
vicikicchànãvaraõaü avijjànãvaraõaü.
     Kàmacchandanãvaraõaü aññhasu lobhasahagatesu cittup-
pàdesu uppajjati, vyàpàdanãvaraõaü dvãsu domanassasaha-
gatesu cittuppàdesu uppajjati, thãnamiddhanãvaraõaü
sasaïkhàrike akusale uppajjati, uddhaccanãvaraõaü
uddhaccasahagate cittuppàde uppajjati, kukkuccanãvaraõaü
dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, vici-
kicchànãvaraõaü vicikicchàsahagate cittuppàde uppajjati,
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 251]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1495.                251>%
avijjànãvaraõaü sabbàkusalesu uppajjati -- ime dhammà
nãvaraõà.
     1487. Katame dhammà no nãvaraõà?
     òhapetvà nãvaraõe avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
akusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no nãvaraõà.
     1488. Katame dhammà {nãvaraõiyà?}
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà {nãvaraõiyà.}
     1489. Katame dhammà anãvaraõiyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà anãvaraõiyà.
     1490. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà?
     Dvàdasa akusalacittuppàdà -- ime dhammà nãvaraõasampa-
yuttà.
     1491. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà nãvaraõavippayuttà.
     1492. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca?
     Tàneva nãvaraõàni nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca.
     1493. Katame dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà?
     òhapetvà nãvaraõe avasesaü akusalaü tãsu bhummãsu
kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà nãvaraõiyà ceva
no ca nãvaraõà.
     Anãvaraõiyà dhammà na vattabbà nãvaraõà ceva nãva-
raõiyà ti pi nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà ti pi.
     1494. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõasampa-
yuttà ca.
     Yattha dve tãõi nãvaraõàni ekato uppajjanti -- ime dhammà
nãvaraõà ceva nãvaraõasampayuttà ca.
     1495. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca
nãvaraõà.
     òhapetvà nãvaraõe avasesaü akusalaü, ime dhammà
nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà, nãvaraõavippa-
yuttà dhammà na vattabbà nãvaranà ceva nãvaraõasam -
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 252]>#
%<252                     DHAMMA-SAðGAöI 1495.>%
payuttà ti pi -- nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà
ti pi.
     1496. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà
nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà.
     1497. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà.
     Nãvaraõasampayuttà dhammà na vattabbà nãvaraõa-
vippayuttà nãvaraõiyà ti pi nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà
ti pi.
     1498. Katame dhammà paràmàsà?
     Diññhiparàmàso catåsu diññhigatasampayuttesu cittuppà-
desu uppajjati -- ime dhammà paràmàsà.
     1499. Katame dhammà no paràmàsà?
     òhapetvà paràmàsaü avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no paràmàsà.
     1500. Katame dhammà paràmaññhà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà paràmaññhà.
     1501. Katame dhammà aparàmaññhà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà aparàmaññhà.
     1502. Katame dhammà paràmàsasampayuttà?
     Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, etth' uppannaü
paràmàsaü ñhapetvà -- ime dhammà paràmàsasampayuttà.
     1503. Katame dhammà paràmàsavippayuttà?
     Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, dve
domanassasahagatacittuppàdà vicikicchàsahagato cittuppàdo
uddhaccasahagato cittuppàdo catåsu bhummãsu kusalaü
catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
råpa¤ ca nibbàna¤ ca, ime dhammà paràmàsavippayuttà.
Paràmàso na vattabbo paràmàsasampayutto ti pi paràmàsa-
vippayutto ti pi.
     1504. Katame dhammà paràmàsà ceva paràmaññhà ca?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 253]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1513.                 253>%
     So eva paràmàso paràmàso ceva paràmaññho ca.
     1505. Katame dhammà paràmaññhà ceva no ca parà-
màsà?
     òhapetvà paràmàsaü avasesaü akusalaü tãsu bhummãsu
kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
sabba¤ ca råpaü, ime dhammà paràmaññhà ceva no ca
paràmàsà. Aparàmaññhà dhammà na vattabbà paràmàsà ceva
paràmaññhà ti pi -- paràmaññhà ceva no ca paràmàsà ti pi.
     1506. Katame dhammà paràmàsavippayuttà paràmaññhà?
     Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà dve
domanassasahagatacittuppàdà vicikicchàsahagato cittuppàdo
uddhaccasahagato cittuppàdo tãsu bhummãsu kusalaü tãsu
bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤
ca råpaü -- ime dhammà paràmàsavippayuttà paràmaññhà.
     1507. Katame dhammà paràmàsavippayuttà aparàmaññhà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca, ime dhammà paràmàsavippayuttà aparàmaññhà.
Paràmàsà ceva paràmàsasampayuttà ca dhammà na vattabbà
paràmàsavippayuttà paràmaññhà ti pi -- paràmàsavippayuttà
aparàmaññhà ti pi.
     1508. Katame dhammà sàrammaõà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü catåsu bhummãsu
vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü -- ime dhammà
sàrammaõà.
     1509. Katame dhammà anàrammaõà?
     Råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà anàrammaõà.
     1510. Katame dhammà città?
     Cakkhuvi¤¤àõaü, sotavi¤¤àõaü, ghànavi¤¤àõaü, jivhà-
vi¤¤àõaü, kàyavi¤¤àõaü, manodhàtu manovi¤¤àõadhàtu --
ime dhammà città.
     1511. Katame dhammà no città?
     {Vedanàkkhandho,}{sa¤¤àkkhandho,} saïkhàrakkhandho, råpa¤
ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no città.
     1512. Katame dhammà cetasika?
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cetasikà.
     1513. Katame dhammà acetasikà?
     Citta¤ ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà acetasikà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 254]>#
%<254                      DHAMMA-SAðGAöI 1514.>%
     1514. Katame dhammà cittasampayuttà?
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cittasampayuttà.
     1515. Katame dhammà cittavippayuttà?
     Råpa¤ ca nibbàna¤ ca, ime dhammà cittavippayuttà. Cittaü
na vattabbaü cittena sampayuttan ti pi cittena vippayut-
tan ti pi.
     1516. Katame dhammà cittasaüsaññhà?
     Vedanàkkandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cittasaüsaññhà.
     1517. Katame dhammà cittavisaüsaññhà?
     Råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà cittavisaüsaññhà.
     Cittaü na vattabbaü cittena saüsaññhan ti pi cittena
visaüsaññhan ti pi.
     1518. Katame dhammà cittasamuññhànà?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho,
kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, yaü và pana¤¤aü pi atthi råpaü
cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddà-
yatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü, phoññabbàyatanaü,
àkàsadhàtu, àpodhàtu, råpassa lahutà, råpassa mudutà, råpassa
kamma¤¤atà, råpassa upacayo, råpassa santati, {kabaëiïkàro}
àhàro -- ime dhammà cittasamuññhànà.
     1519. Katame dhammà no cittasamuññhànà?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà
no cittasamuññhànà.
     1520. Katame dhammà cittasahabhuno?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho
kàyavi¤¤atti {vacãvi¤¤atti} -- ime dhammà cittasahabhuno.
     1521. Katame dhammà no cittasahabhuno?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca råpaü nibbàna¤ ca -- ime dhammà no
cittasahabhuno.
     1522. Katame dhammà cittànuparivattino?
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho,
kàyavi¤¤atti, vacãvi¤¤atti -- ime dhammà cittànuparivattino.
     1523. Katame dhammà no cittànuparivattino?
     Citta¤ ca avasesa¤ ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà
no cittànuparivattino.
     1524. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 255]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1535.                 255>%
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà.
     1525. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànà?
     Citta¤ ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no cittasaü-
saññhasamuññhànà.
     1526. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasaha-
bhuno?
     Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho -- ime
dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.
     1527. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasaha-
bhuno?
     Citta¤ ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no cittasaü-
saññhasamuññhànasahabhuno.
     1528. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànupari-
vattino?
     Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho --
ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.
     1529. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànà-
nuparivattino?
     Citta¤ ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no citta-
saüsaññhasamuññhànànuparivattino.
     1530. Katame dhammà ajjhattikà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . manàyatanaü -- ime dhammà
ajjhattikà.
     1531. Katame dhammà bàhirà?
     Råpàyatanaü . . . pe . . . dhammàyatanaü -- ime dhammà
bàhirà.
     1532. Katame dhammà upàdà?
     Cakkhàyatanaü . . . pe . . . kabaëiïkàro àhàro -- ime
dhammà upàdà.
     1533. Katame dhammà no upàdà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü akusalaü catåsu bhummãsu
vipàko, tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü cattàro ca mahà-
bhåtà nibbàna¤ ca -- ime dhammà no upàdà.
     1534. Katame dhammà upàdiõõà?
     Tãsu bhummãsu vipàko ya¤ ca råpaü kammassa katattà --
ime dhammà upàdiõõà.
     1535. Katame dhammà anupàdiõõà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 256]>#
%<256                      DHAMMA-SAðGAöI 1535.>%
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü, ya¤ ca råpaü na kammassa katattà, cattàro maggà
apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni nibbàna¤ ca -- ime
dhammà anupàdiõõà.
     1536. Katame dhammà upàdànà?
     Cattàri upàdànàni, kàmupàdànaü diññhupàdànaü sãlabba-
tupàdànaü attavàdupàdànaü -- kàmupàdànaü aññhasu lobha-
sahagatesu cittuppàdesu uppajjati, diññhupàdàna¤ ca sãlabba-
tupàdàna¤ ca attavàdupàdàna¤ ca catåsu diññhigatasampa-
yuttesu cittuppàdesu uppajjanti -- ime dhammà upàdànà.
     1537. Katame dhammà no upàdànà?
     òhapetvà upàdàne avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no upàdànà.
     1538. Katame dhammà upàdàniyà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà upàdàniyà.
     1539. Katame dhammà anupàdàniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà anupàdàniyà.
     1540. Katame dhammà upàdànasampayuttà?
     Cattàro diññhigatasampayuttà lobhasahagatacittuppàdà, cat-
tàro diññhigatavippayuttà {lobhasahagatacittuppàdà,} etth' uppan-
naü lobhaü ñhapetvà -- ime dhammà upàdànasampayuttà.
     1541. Katame dhammà upàdànavippayuttà?
     Catåsu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu
uppanno lobho dve domanassasahagatacittuppàdà vicikicchà-
sahagato cittuppàdo uddhaccasahagato cittuppàdo catåsu
bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu
kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà upàdà-
navippayuttà.
     1542. Katame dhammà upàdànà ceva upàdàniyà ca?
     Tàneva upàdànàni upàdànà ceva upàdàniyà ca.
     1543. Katame dhammà upàdàniyà ceva no ca upàdànà?
     òhapetvà upàdàne avasesaü akusalaü tãsu bhummãsu
kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyà-
kataü sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà upàdàniyà ceva no ca
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 257]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1549.                 257>%
upàdànà. Anupàdàniyà dhammà na vattabbà upàdànà ceva
upàdàniyà ti pi -- upàdàniyà ceva no ca upàdànà ti pi.
     1544. Katame dhammà upàdànà ceva upàdànasampa-
yuttà ca?
     Yattha diññhi ca lobho ca ekato uppajjanti -- ime dhammà
upàdànà ceva upàdànasampayuttà ca.
     1545. Katame dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca
upàdànà?
     Aññha lobhasahagatacittuppàdà -- etth' uppanne upàdàne
ñhapetvà -- ime dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca
upàdànà.
     Upàdànavippayuttà dhammà na vattabbà upàdànà ceva
upàdànasampayuttà ti pi -- upàdànasampayuttà ceva no ca
upàdànà ti pi.
     1546. Katame dhammà upàdànavippayuttà upàdàniyà?
     Catåsu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu
uppanno lobho dve domanassasahagatà cittuppàdà vici-
kicchàsahagato cittuppàdo uddhaccasahagato cittuppàdo tãsu
bhummãsu kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu
kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà upàdàna-
vippayuttà upàdàniyà.
     1547. Katame dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri sàma¤¤aphalàni
nibàna¤ ca -- ime dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà.
Upàdànasampayuttà dhammà na vattabbà upàdànavippayuttà
upàdàniyà ti pi -- upàdànavippayuttà anupàdàniyà ti pi.
     1548. Katame dhammà kilesà?
     Dasa kilesavatthåni, lobho, doso, moho, màno,diññhi,
vicikicchà, thãnaü, uddhaccaü, ahirikaü, anottappaü.
Lobho aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, doso
dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, moho
sabbàkusalesu uppajjati, màno catåsu diññhigatavippayutta-
lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, diññhi catåsu diññhi-
gatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, vicikicchà vicikicchà-
sahagatesu cittuppàdesu uppajjati, thãnaü sasaïkhàrike
akusale uppajjati, uddhacca¤ ca ahirika¤ ca anottappa¤ ca
sabbàkusalesu uppajjanti -- ime dhammà kilesà.
     1549. Katame dhammà no kilesà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 258]>#
%<258                    DHAMMA-SAðGAöI 1549.>%
     òhapetvà kilese avasesaü akusalaü catåsu bhummãsu
kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyà-
kataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà no kilesà.
     1550. Katame dhammà saïkilesikà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà saïkilesikà.
     1551. Katame dhammà asaïkilesikà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà asaïkilesikà.
     1552. Katame dhammà saïkiliññhà?
     Dvàdasa akusalacittuppàdà -- ime dhammà saïkiliññhà.
     1553. Katame dhammà asaïkiliññhà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà asaïkiliññhà.
     1554. Katame dhammà kilesasampayuttà?
     Dvàdasa akusalacittuppàdà -- ime dhammà kilesasampa-
yuttà.
     1555. Katame dhammà kilesavippayuttà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà kilesavippayuttà.
     1556. Katame dhammà kilesà ceya saïkilesikà ca?
     Teva kilesà kilesà ceva saïkilesikà ca.
     1557. Katame dhammà saïkilesikà ceva no ca kilesà?
     òhapetvà kilese avasesaü akusalaü tãsu bhummãsu kusalaü
tãsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤
ca råpaü -- ime dhammà saïkilesikà ceva no ca kilesà.
Asaïkilesikà dhammà na vattabbà -- kilesà ceva saïkilesikà
ti pi -- saïkilesikà ceva no ca kilesà ti pi.
     1558. Katame dhammà kilesà ceva saïkiliññhà ca?
     Teva kilesà kilesà ceva saïkiliññhà ca.
     1559. Katame dhammà saïkiliññhà ceva no ca kilesà?
     òhapetvà kilese avasesaü akusalaü -- ime dhammà saïki-
liññhà ceva no ca kilesà. Asaïkiliññhà dhammà na vattabbà
kilesà ceva saïkiliññhà ti pi, saïkiliññhà ceva no ca kilesà
ti pi.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 259]>#
%<                          DHAMMA-SAðGANI 1567.                 259>%
     1560. Katame dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca?
     Yattha dve tayo kilesà ekato uppajjanti -- ime dhammà
kilesà ceva kilesasampayuttà ca.
     1561. Katame dhammà kilesasampayuttà ceva no ca kilesà?
     òhapetvà kilese avasesaü akusalaü -- ime dhammà kilesa-
sampayuttà ceva no ca kilesà. Kilesavippayuttà dhammà na
vattabbà kilesà ceva kilesasampayuttà ti pi -- kilesasampa-
yuttà ceva no ca kilesà ti pi.
     1562. Katame dhammà kilesavippayuttà saïkilesikà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü tãsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà
kilesavippayuttà saïkilesikà.
     1563. Katame dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà.
     Kilesasampayuttà dhammà na vattabbà kilesavippayuttà
saïkilesikà ti pi, kilesavippayuttà asaïkilesikà ti pi.
     1564. Katame dhammà dassanena pahàtabbà?
     Cattàro diññhigatasampayuttà vicikicchàsahagatà cittup-
pàdà, ime dhammà dassanena pahàtabbà, cattàro diññhigata-
vippayuttà lobhasahagatà cittuppàdà, dve domanassasahagatà
cittuppàdà -- ime dhammà siyà dassanena pahàtabbà, siyà na
dassanena pahàtabbà.
     1565. Katame dhammà na dassanena pahàtabbà?
     Uddhaccasahagato cittuppàdo catåsu bhummãsu kusalaü
catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü
råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà na dassanena pahàtabbà.
     1566. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà?
     Uddhaccasahagato cittuppàdo -- ime dhammà bhàvanàya
pahàtabbà.
     Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatà cittuppàdà, dve
domanassasahagatà cittuppàdà -- ime dhammà siyà bhàvanàya
pahàtabbà, siyà na bhàvanàya pahàtabbà.
     1567. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbà?
     Cattàro diññhigatasampayuttà cittuppàdà, vicikicchàsaha-
gato cittuppàdo catåsu bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu
vipàko tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca
--ime dhammà na bhàvanàya pahàtabbà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 260]>#
%<260                      DHAMMA-SAðGAöI 1568.>%
     1568. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà?
     Cattàro diññhigatasampayuttà cittuppàdà vicikicchàsaha-
gato cittuppàdo, etth' uppannaü mohaü ñhapetvà -- ime
dhammà dassanena pahàtabbahetukà.
     Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatà cittuppàdà
dve domanassasahagatacittuppàdà -- ime dhammà siyà dassa-
nena pahàtabbahetukà, siyà na dassanena pahàtabbahetukà.
     1569. Katame dhammà na dassanena pahàtabbahetukà?
     Vicikicchàsahagato moho uddhaccasahagato cittuppàdo
catåsu bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà na dassanena pahàtabbahetukà.
     1570. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà?
     Uddhaccasahagato cittuppàdo etth' uppannaü mohaü ñha-
petvà -- ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà. Cattàro
diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà dve domanassa-
sahagatà cittuppàdà -- ime dhammà siyà bhàvanàya pahàtabba-
hetukà, siyà na bhàvanàya pahàtabbahetukà.
     1571. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbahetukà?
     Cattàro diññhigatasampayuttà cittuppàdà vicikicchàsaha-
gato cittuppàdo uddhaccasahagato moho catåsu bhummãsu
kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu kiriyà-
vyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà na bhàvanàya
pahàtabbahetukà.
     1572. Katame dhammà savitakkà?
     Kàmàvacarakusalaü akusalaü kàmàvacarassa kusalassa
vipàkato ekàdasa cittuppàdà akusalassa vipàkato dve, kiriyato
ekàdasa, råpàvacarapañhamaü jhànaü kusalato ca vipàkato
ca kiriyato ca, lokuttarapañhamaü jhànaü kusalato ca vipà-
kato ca, etth' uppannaü vitakkaü ñhapetvà -- ime dhammà
savitakkà.
     1573. Katame dhammà avitakkà?
     Dve pa¤ca vi¤¤àõàni råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato
ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca
vipàkato ca kiriyato ca lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato
ca vipàkato ca vitakko ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà
avitakkà.
     1574. Katame dhammà savicàrà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 261]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1579.                 261>%
     Kàmàvacarakusalaü akusalaü kàmàvacarakusalassa vipà-
kato ekàdasa cittuppàdà akusalassa vipàkato dve, kiriyato
ekàdasa, råpàvacaraekakadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca,
kiriyato ca, lokuttaraekakadukajhànà kusalato ca vipàkato
ca, etth' uppannaü vicàraü ñhapetvà -- ime dhammà savi-
càrà.
     1575. Katame dhammà avicàrà?
     Dve pa¤ca vi¤¤àõàni råpàvacaratikatikajhànà kusalato ca
vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato
ca kiriyato ca, lokuttaratikatikajhànà kusalato ca vipàkato ca
vicàro ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà avicàrà.
     1576. Katame dhammà sappãtikà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatà cittuppàdà
akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato pa¤ca,
kiriyato pa¤ca, råpàvacaradukatikajhànà kusalato ca vipà-
kato ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajhànà kusalato ca
vipàkato ca, etth' uppannaü pãtim ñhapetvà -- ime dhammà
sappãtikà.
     1577. Katame dhammà appãtikà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatà cittuppàdà,
akusalà aññha, kàmàvacarakusalassa vipàkato ekàdasa, akusa-
lassa vipàkato satta, kiriyato cha, råpàvacaradukadukajhànà
kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato
ca vipàkato ca kiriyato ca lokuttaradukadukajhànà kusalato
ca vipàkato ca, pãti ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà
appãtikà.
     1578. Katame dhammà pãtisahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatà cittup-
pàdà, akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato pa¤ca,
kiriyato pa¤ca, råpàvacaradukatikajhànà kusalato ca vipàkato
ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajhànà kusalato ca vipàkato ca,
etth' uppannaü pãtiü ñhapetvà -- ime dhammà pãtisahà-
gatà.
     1579. Katame dhammà na pãtisahagatà?
     kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà
akusalato aññha kàmàvacarakusalassa vipàkato ekàdasa, aku-
salassa vipàkato satta, kiriyato cha, råpàvacaradukadukajhànà
kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 262]>#
%<262                     DHAMMA-SAðGAöI 1579.>%
ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaradukadukajhànà kusalato
ca vipàkato ca, pãti ca råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà
na pãtisahagatà.
     1580. Katame dhammà sukhasahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà,
akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato cha, kiriyato
pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajhànà kusalato ca vipakato
ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajhànà kusalato ca vipà-
kato ca, etth' uppannaü sukhaü ñhapetvà -- ime dhammà
sukhasahagatà.
     1581. Katame dhammà na sukhasahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatà cittuppàdà,
akusalato aññha, kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa, aku-
salassa vipàkato satta, kiriyato cha, råpàvacaracatutthaü
jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà
kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaracatutthaü
jhànaü kusalato ca vipàkato ca, sukha¤ ca råpa¤ ca nibbana¤
ca -- ime dhammà na sukhasahagatà.
     1582. Katame dhammà upekkhàsahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro, upekkhàsahagatacittuppàdà,
akusalato cha, kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa, akusalassa
vipàkato cha, kiriyato cha, råpàvacaracatutthaü jhànaü
kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca
vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaracatutthaü jhànaü kusalato
ca vipàkato ca, etth' uppannaü upekkhaü ñhapetvà -- ime
dhammà upekkhàsahagatà.
     1583. Katame dhammà na upekkhàsahagatà?
     Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà,
akusalato cha, kàmàvacarakusalassa vipàkato cha, akusalassa
vipàkato eko, kiriyato pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajhànà
kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukka-
jhànà kusalato ca vipàkato ca upekkhà ca råpa¤ ca nibbàna¤
ca -- ime dhammà na upekkhàsahagatà.
     1584. Katame dhammà kàmàvacarà?
     Kusalaü akusalaü sabbo kàmàvacarassa vipàko kàmàva-
carakiriyàvyàkataü -- sabba¤ ca råpaü -- ime dhammà kàmà-
vacarà.
     1585. Katame dhammà na kàmàvacarà?
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 263]>#
%<                          DHAMMA-SAðGAöI 1596.                 263>%
     Råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- ime dhammà na
kàmàvacarà.
     1586. Katame dhammà råpàvacarà?
     Råpàvacaracatukkapa¤cakajhànà kusalato ca vipàkato ca
kiriyato ca -- ime dhammà råpàvacarà.
     1587. Katame dhammà na råpàvacarà?
     Kàmàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà -- ime dhammà na
råpàvacarà.
     1588. Katame dhammà aråpàvacarà?
     Cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca -- ime
dhammà aråpàvacarà.
     1589. Katame dhammà na aråpàvacarà?
     Kàmàvacarà råpàvacarà apariyàpannà -- ime dhammà na
aråpàvacarà.
     1590. Katame dhammà pariyàpannà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàkato
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà pariyàpannà.
     1591. Katame dhammà apariyàpannà?
     Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni
nibbàna¤ ca -- ime dhammà apariyàpannà.
     1592. Katame dhammà niyyànikà?
     Cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà niyyànikà.
     1593. Katame dhammà aniyyànikà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü catåsu bhummãsu vipàko
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà aniyyànikà.
     1594. Katame dhammà niyatà?
     Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà dve domanassa-
sahagatacittuppàdà -- ime dhammà siyà niyatà, siyà aniyatà,
cattàro maggà apariyàpannà -- ime dhammà niyatà.
     1595. Katame dhammà aniyatà?
     Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà vici-
kicchàsahagato cittuppàdo uddhaccasahagato cittuppàdo tãsu
bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu bhummãsu
kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime dhammà aniyatà.
     1596. Katame dhammà sa-uttarà?
     Tãsu bhummãsu kusalaü akusalaü tãsu bhummãsu vipàko
\<--------------------------------------------------------------------------
>\

#<[page 264]>#
%<264                     DHAMMA-SAðGAöI 1596.>%
tãsu bhummãsu kiriyàvyàkataü sabba¤ ca råpaü -- ime
dhammà sa-uttarà.
     1597. Katame dhammà anuttarà?
     Cattàro maggà apariyàpannà -- cattàri ca jhànabalàni ca
nibbàna¤ ca -- ime dhammà anuttarà.
     1598. Katame dhammà saraõà?
     Dvàdasa akusalacittuppàdà -- ime dhammà saraõà.
     1599. Katame dhammà asaraõà?
     Catåsu bhummãsu kusalaü catåsu bhummãsu vipàko tãsu
bhummãsu kiriyàvyàkataü råpa¤ ca nibbàna¤ ca -- ime
dhammà asaraõà.
                  {Dhammasaïgaõippakaranã} samattà.
\<--------------------------------------------------------------------------
>\