Vimanavatthu Based on the edition by N. A. Jayawickrama: Vimānavatthu and Petavatthu, London : Pali Text Society 1977. Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 [GRETIL-Version vom 20.2.2015] NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. STRUCTURE OF REFERENCES (added): Vv_n,nn[=nn].nn = Vimanavatthu_Vagga(I-VII),Suttanta[=continuous Suttanta-numbering].Verse || nnn || = continuous verse-numbering ANNOTATED VERSION IN PTS LAYOUT ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a ā 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r į 231 vocalic R č 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ī 239 velar N đ 240 palatal n ¤ 164 palatal N Ĩ 165 retroflex t ņ 241 retroflex T ō 242 retroflex d ķ 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ų 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ũ 253 visarga ū 254 long e š 185 long o ē 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Vimānavatthu #<[page 001]># %< 1>% Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. 1 ITTHIVIMâNA 1.ITTHIVIMâNA I-PäōHAVAGGA #<1 Paņhamapãņhavimānavatthu># ## Pãņhaü\<*<1>*>/ te\<*<1>*>/ sovaõõamayaü uëāraü manojavaü gacchati yena kāmaü alaīkate malyadhare\<*<2>*>/ suvatthe obhāsasi vijju-r-iv' abbhakåņaü.\<*<3>*>/ #<|| 1 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 2 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 3 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena\<*<4>*>/ pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 4 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā abbhāgatān' āsanakaü\<*<5>*>/ adāsiü abhivādayiü a¤jalikaü akāsiü yathānubhāva¤ ca adāsi dānaü. #<|| 5 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 6 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 7 ||># Paņhamapãņhavimānaü\<*<6>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R,T pãņhan te. Variants due to different styles of orthography will not be noted generally. The replacement of v with b in B, also followed by N, e.g. sahabyatā, byākāsi, etc. will not be noted generally. 2 T mālya-; (S) malla- 3 R -kåtaü 4 (K) Moggalānena (throughout) 5 C1, VvA(C) -gatānaü āsanakaü 6 B,N add paņhamaü; E,T Pãņhavimānaü paņhamaü >/ #<[page 002]># %<2 Itthivimāna>% #<2 Dutiyapãņhavimānavatthu># ## Pãņhaü te veëuriyamayaü uëāraü manojavaü gacchati yena kāmaü alaīkate malyadhare\<*<1>*>/ suvatthe obhāsasi vijju-r-iv' abbhakåņaü. #<|| 8 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 9 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 10 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 11 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā abbhāgatān' āsanakaü\<*<2>*>/ adāsiü abhivādayiü a¤jalikaü akāsiü yathānubhāva¤ ca adāsi dānaü. #<|| 12 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 13 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 14 ||># Dutiyapãņhavimānaü\<*<3>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T mālya-; (S) malla- 2 C1,VvA(C) -gatānaü āsanakam 3 B,N add dutiyaü; R,T Pãņhavimānaü dutiyaü >/ #<[page 003]># %<3 Pãņhavagga>% #<3 Tatiyapãņhavimānavatthu># ## Pãņhaü te sovaõõamayaü uëāraü manojavaü gacchati yena kāmaü alaīkate malyadhare\<*<1>*>/ suvatthe obhāsasi vijju-r-iv' abbhakåņaü. #<|| 15 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 16 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 17 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 18 ||># ## \<*<2>*>/Appassa kammassa phalaü mamedaü\<*<3>*>/ yen' amhi\<*<4>*>/ evaü jalitānubhāvā. #<|| 19 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke, addasaü virajaü bhikkhuü vippasannam anāvilaü tassa adās' ahaü\<*<5>*>/ pãņhaü pasannā sehi\<*<6>*>/ pāõihi.\<*<6>*>/ #<|| 20 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 21 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 22 ||># Tatiyapãņhavimānaü\<*<7>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T mālya-; (S) malla- 2 (M) omits these two lines. Almost all editions viz. R,C,B,N,VvA add the first two lines of the next verse to these two lines to make up a trisņubh stanza. 3 (K) mam' etaü 4 (K) ten' amhi 5 T adāsi 'haü 6 R,T sakehi pāõihi; B,N sehi pāõibhi 7 B,N add tatiyaü; R,T Pãņhavimānaü tatiyaü >/ #<[page 004]># %<4 Itthivimāna>% #<4 Catutthapãņhavimānavatthu># ## Pãņhaü te veëuriyamayaü uëāraü manojavaü gacchati yena kāmaü alaīkate malyadhare\<*<1>*>/ suvatthe obhāsasi vijju-r-iv' abbhakåņaü. #<|| 23 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 24 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 25 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 26 ||># ## \<*<2>*>/Appassa kammassa phalaü mamedaü yen' amhi evaü jalitānubhāvā. #<|| 27 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke, addasaü virajaü bhikkhuü vippasannam anāvilaü tassa adās' ahaü\<*<3>*>/ pãņhaü pasannā sehi\<*<4>*>/ pāõihi.\<*<4>*>/ #<|| 28 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 29 ||># ## Akkhāmi te\<*<5>*>/ bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam\<*<6>*>/ akāsi pu¤¤aü\<*<6>*>/ ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 30 ||># Catutthapãņhavimānaü\<*<7>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T mālya-; (S) malla- 2 Vide No. 3 n. 2 regarding the arrangement of this verse. 3 T adāsi 'haü 4 R,T sakehi pāõihi; B,N sehi pāõibhi 5 R,T taü 6 R,T yam ahaü akāsiü 7 B,N add catutthaü; R,T Pãņhavimānaü catutthaü >/ #<[page 005]># %<5 Pãņhavagga>% #<5 Ku¤jaravimānavatthu># ## Ku¤jaro te varāroho nānāratanakappano ruciro\<*<1>*>/ thāmavā javasampanno\<*<1>*>/ ākāsamhi samãhati. #<|| 31 ||># ## Padumã padmapattakkhã\<*<2>*>/ padm' uppalajutindharo\<*<2>*>/ padmacuõõābhikiõõaīgo\<*<2>*>/ soõõapokkharamālavā.\<*<3>*>/ #<|| 32 ||># ## Padumānusaņaü\<*<4>*>/ maggaü padmapattavibhåsitaü\<*<2>*>/ ņhitaü vaggum anugghāti\<*<5>*>/ mitaü gacchati vāraõo. #<|| 33 ||># ## Tassa pakkamamānassa soõõakaüsā\<*<6>*>/ ratissarā\<*<6>*>/ tesaü suyyati nigghoso turiye\<*<7>*>/ pa¤caīgike yatha. #<|| 34 ||># ## Tassa nāgassa khandhasmiü\<*<8>*>/ sucivatthā alaīkatā mahantaü accharāsaīghaü vaõõena atirocasi.\<*<9>*>/ #<|| 35 ||># ## Dānassa te idaü phalaü atho sãlassa vā pana atho a¤jalikammassa taü me akkhāhi pucchitā ti. #<|| 36 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 37 ||># ## Disvāna guõasampannaü jhāyiü jhānarataü sataü adāsiü pupphābhikiõõaü āsanaü dussasanthataü. #<|| 38 ||># ## Upaķķhaü\<*<10>*>/ \<*<2>*>/padmamālāhaü\<*<10>*>/ āsanassa samantato abbhokirissaü pattehi pasannā sehi\<*<11>*>/ pāõihi.\<*<11>*>/ #<|| 39 ||># ## Tassa kammassa\<*<12>*>/ kusalassa\<*<12>*>/ idaü me ãdisaü\<*<13>*>/ phalaü sakkāro garukāro ca devānaü apacitā ahaü. #<|| 40 ||># ## Yo ve sammāvimuttānaü santānaü brahmacārinaü pasanno āsanaü dajjā evaü nande yathā ahaü. #<|| 41 ||># ## Tasmā hi attakāmena\<*<14>*>/ mahattam\<*<15>*>/ abhikaīkhatā āsanaü dātabbaü hoti sarãrantimadhārinan ti. #<|| 42 ||># Ku¤jaravimānaü\<*<16>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1,2 in fn. mention a rdg. in (B): ruciyo thāmasampanno. The probable correct rdg. is ruciro javasampanno (vv-vv---) although thāmavā had been includes in the pāda at least as early as the 5th c. A.C. as seen in VvA. 2 C1,2,T,VvA(C) padum(a)- (throughout) 3 R,T sovaõõa-; (G) -māladhā 4 R,T -satam 5 B,N -ghātã 6 R,T sovaõõakaü sāratissarā 7 B tåriye (throughout å) 8 R,T,B,N khandhamhi 9 (S) -rocati 10 R,T upaķķhapadumālāhaü; C1,2,VvA(C) upaķķhapadumamālāhaü; (M),(G) upaddhaü paddhamālāhaü 11 R,T sakehi pāõihi; B,N sehi pāõibhi 12 R,T,B,N kamma-kusalassa 13 R,T tādisaü 14 VvA(C) attha- 15 R mahattham 16 R,T,B,N add pa¤camaü >/ #<[page 006]># %<6 Itthivimāna>% #<6 Paņhamanāvāvimānavatthu># ## Suvaõõacchadanaü nāvaü nāri āruyha tiņņhasi ogāhasi\<*<1>*>/ pokkharaõiü padmaü\<*<2>*>/ chindasi pāõinā.\<*<3>*>/ #<|| 43 ||># ## \<*<4>*>/Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 44 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 45 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 46 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke disvāna bhikkhå tasite kilante uņņhāya pātuü udakaü adāsiü. #<|| 47 ||># ## Yo ve kilantāna\<*<5>*>/ pipāsitānaü uņņhāya pātuü udakaü dadāti sãtodakā\<*<6>*>/ tassa bhavanti najjo pahåtamalyā\<*<7>*>/ bahupuõķarãkā. #<|| 48 ||># ## Tam āpagā anupariyanti sabbadā sãtodakā\<*<6>*>/ vālukasanthatā nadã ambā ca sālā tilakā ca jambuyo uddālakā pāņaliyo ca phullā. #<|| 49 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T ogālhasi 2 C1,2,T,VvA(C) padumaü 3 R paõãnā 4 R,T contain an addtional stanza here (= No. 8,2) not supported by other edd. and VvA. (M) retains this stanza. 5 VvA(R) kilantānaü 6 C1,2,VvA(C) sãtodikā 7 (M) bahutta-malyā (throughout) 7 &1 8 R,T tass' eva 9 R,T contain an addtional stanza here (= No. 8,10) not supported by other edd. and VvA. 10 B,N add chaņņhaü; R,T Nāvāvimānaü chaņņhaü &2 1 T ogāëhasi 2 C1,2,T,VvA(C) padumaü 3 R,T contain an addtional stanza here (= No. 8,2) not supported by other edd. and VvA. (M) retains this stanza. 4 C1,2,VvA(C) sãtodikā >/ #<[page 007]># %<7 Pãņhavagga>% ## Taü bhåmibhāgehi upetaråpaü vimānaseņņhaü bhusa sobhamānaü tassãdha\<*<8>*>/ kammassa ayaü vipāko etādisaü pu¤¤akatā labhanti. #<|| 50 ||># ## \<*<9>*>/Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 51 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 52 ||># Paņhamanāvāvimānaü\<*<10>*>/ \<&1>/ #<7 Dutiyanāvāvimānavatthu># ## Suvaõõacchadanaü nāvaü nāri āruyha tiņņhasi ogāhasi\<*<1>*>/ pokkharaõiü padmaü\<*<2>*>/ chindasi pāõinā. #<|| 53 ||># ## {\<*<3>*>/kena t' etādiso} vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 54 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jahitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 55 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 56 ||># \<&2>/ #<[page 008]># %<8 Itthivimāna>% ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke disvāna bhikkhuü tasitaü kilantaü uņņhāya pātuü udakaü adāsiü. #<|| 57 ||># ## Yo ve kilantassa pipāsitassa uņņhāya pātuü udakaü dadāti sãtodakā\<*<4>*>/ tassa bhavanti najjo pahåtamalyā\<*<5>*>/ {bahupuõķarãkā}. #<|| 58 ||># ## Tam āpagā anupariyanti sabbadā sãtodakā\<*<4>*>/ vālukasanthatā nadã ambā ca sālā tilakā ca jambuyo uddālakā pāņaliyo ca phullā. #<|| 59 ||># ## Taü bhåmibhāgehi upetaråpaü vimānaseņņhaü bhusa sobhamānaü tassãdha\<*<6>*>/ kammassa ayaü vipāko etādisaü pu¤¤akatā labhanti. #<|| 60 ||># ## \<*<7>*>/Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 61 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 62 ||># Dutiyanāvāvimānaü\<*<8>*>/ \<&1>/ #<8 Tatiyanāvāvimānavatthu># ## Suvaõõacchadanaü nāvaü nāri āruyha tiņņhasi ogāhasi\<*<1>*>/ pokkharaõiü padmaü\<*<2>*>/ chindasi pāõinā. #<|| 63 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 5 (M) bahutta-malyā (throughout) 6 R,T tass' eva 7 R,T contain an addtional stanza here (= No. 8,10) not supported by other edd. and VvA. 8 B,N add sattamaü; R,T Nāvāvimānaü sattamaü >/ #<[page 009]># %<9 Pãņhavagga>% ## Kåņāgārā nivesā te vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā caturo disā. #<|| 64 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 65 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 66 ||># ## Sā devatā attamanā sambuddhen' eva pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 67 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke disvāna bhikkhå tasite kilante uņņhāya pātuü udakaü adāsiü. #<|| 68 ||># ## Yo ve kilantāna\<*<3>*>/ pipāsitānaü uņņhāya pātuü udakaü dadāti sãtodakā\<*<4>*>/ tassa bhavanti najjo pahåtamalyā\<*<5>*>/ bahupuõķarãkā. #<|| 69 ||># ## Tam āpagā anupariyanti sabbadā sãtodakā\<*<4>*>/ vālukasanthatā nadã ambā ca sālā tilakā ca jambuyo uddālakā pāņaliyo ca phullā. #<|| 70 ||># ## Taü bhåmibhāgehi upetaråpaü vimānaseņņhaü bhusa sobhamānaü tassãdha\<*<6>*>/ kammassa ayaü vipāko etādisaü pu¤¤akatā labhanti. #<|| 71 ||># ## Kåņāgārā nivesā me vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā caturo disā. #<|| 72 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 73 ||># ## \<*<7>*>/Ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsati Etassa kammassa phalaü\<*<8>*>/ mamedaü\<*<8>*>/ atthāya\<*<9>*>/ buddho udakaü apāyã ti.\<*<10>*>/ #<|| 74 ||># Tatiyanāvāvimanaü\<*<11>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T ogāëhasi 2 C1, 2, T, VvA(C) padumaü 3 VvA(R) kilantānaü 4 C1, 2, VvA(C) sãtodikā 5 (M) bahutta-malyā 6 R, T tass' eva 7 B, N add here the hemistich: Akkhāmi te buddha mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü. (M) has the above hemistich and pādas a, b of v. 12. 8 R, T ayaü vipāko 9 R, T uņņhāya 10 R, T apāsã ti 11 B, N add aņņhamaü; R, T Nāvāvimānaü aņņhamaü >/ #<[page 010]># %<10 Itthivimāna>% #<9 Dãpavimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 75 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 76 ||># ## Kena tvaü vimalobhāsā atirocasi devate kena te sabbagattehi sabbā obhāsate\<*<1>*>/ disā. #<|| 77 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 78 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 79 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke tamandhakāramhi timãsikāyaü padãpakālamhi adaü\<*<2>*>/ padãpaü.\<*<2>*>/ #<|| 80 ||># ## Yo andhakāramhi timãsikāyaü padãpakālamhi dadāti\<*<3>*>/ dãpaü uppajjati jotirasaü vimānaü pahåtamalyaü bahupuõķarãkaü. #<|| 81 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 82 ||># ## Tenāhaü vimalobhāsā atirocāmi devatā tena me sabbagattehi sabbā obhāsate\<*<1>*>/ disā. #<|| 83 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 011]># %<11 Pãņhavagga>% ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 84 ||># Dãpavimānaü\<*<4>*>/ \<&1>/ #<10 Tiladakkhiõavimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tāramā, #<|| 85 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 86 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 87 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 88 ||># ## \<*<1>*>/Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke addasaü virajaü buddhaü vippasannam anāvilaü. #<|| 89 ||># ## âsajja dānaü adāsiü akāmā tiladakkhiõaü dakkhiõeyyassa buddhassa pasannā sehi\<*<2>*>/ pāõihi.\<*<2>*>/ #<|| 90 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 91 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 92 ||># Tiladakkhiõavimānaü\<*<3>*>/ \<&2>/ \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R,T obhāsare 2 B,N,VvA(R) adāsi dãpaü 3 R, dadati 4 B,N add navamaü; R,T Padãpavimānaü navamaü &2 1 The arrangement of stanzas 5,6 differs in C1,2,B,N,VvA (C). 2 R, T,(S) sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 3 R, T, B, N add dasamaü; C1, 2 -dakkhiõa- >/ #<[page 012]># %<12 Itthivimāna>% #<11 Paņhamapatibbatāvimānavatthu># ## Ko¤cā mayårā diviyā ca haüsā vaggussarā kokilā sampatanti pupphābhikiõõaü rammam idaü vimānaü anekacittaü naranārisevitaü. #<|| 93 ||># ## Tatth' acchasi devi mahānubhāve iddhã\<*<1>*>/ vikubbanti anekaråpā imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 94 ||># ## Deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 95 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 96 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā patibbatā nā¤¤amanā\<*<2>*>/ ahosiü mātā va puttaü anurakkhamānā kuddhā p' ahaü\<*<3>*>/ {nappharusaü} avocaü. #<|| 97 ||># ## Sacce ņhitā mosavajjaü pahāya dāne ratā saīgahitattabhāvā anna¤ ca pāna¤ ca pasannacittā sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 98 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 99 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 100 ||># Paņhamapatibbatāvimānaü\<*<4>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 (M) iddhiü 2 R, T ana¤¤amanā; B, N, VvA(R) 'na¤¤amanā 3 R, T, B, N, VvA(R) pi 'haü 4 B, N add ekādasamaü; R, T Patib- ekādasamaü; C1, 2 Patib- >/ #<[page 013]># %<13 Pãņhavagga>% #<12 Dutiyapatibbatāvimānavatthu># ## Veëuriyatthambhaü ruciraü pabhassaraü vimānam āruyha anekacittaü tatth' acchasi devi mahānubhāve uccāvacā iddhi vikubbamānā. #<|| 101 ||># ## \<*<1>*>/Imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti ca pamodayanti\<*<2>*>/ #<|| 102 ||># ## Deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 103 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 104 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā upāsikā cakkhumato ahosiü pāõātipātā viratā ahosiü loke adinnaü parivajjayissaü. #<|| 105 ||># ## Amajjapā no\<*<3>*>/ ca\<*<3>*>/ musā abhāõiü\<*<4>*>/ sakena sāminā\<*<5>*>/ ahosiü tuņņhā anna¤ ca pāna¤ ca pasannacittā sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 106 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 107 ||># ## \<*<6>*>/Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam\<*<7>*>/ akāsi pu¤¤aü\<*<7>*>/ ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 108 ||># Dutiyapatibbatāvimānaü\<*<8>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 There is a confusion in the division into verses in the various editions. B,N,VvA(C) add these two lines to v. 1 and R to v. 2. VvA(R) is not acceptable. Here I follow C2. 2 B,N add ca 3 R,T nāpi 4 C1,2,VvA(C),(K) abhāsiü 5 C1,2,VvA(C) sāminā va 6 VvA(R) and (B) omit this hemistich 7 R,T yam ahaü akāsiü 8 R,T,B,N add dvādasamaü >/ #<[page 014]># %<14 Itthivimāna>% #<13 Paņhamasuõisāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 109 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 110 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 111 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 112 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā suõisā ahosiü sasurassa gehe\<*<1>*>/ \<*<2>*>/addasaü virajaü bhikkhuü vippasannam anāvilaü. #<|| 113 ||># ## Tassa adās' ahaü\<*<3>*>/ påvaü pasannā sehi\<*<4>*>/ pāõihi\<*<4>*>/ bhāgaķķhabhāgaü datvāna modāmi Nandane vane. #<|| 114 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 115 ||># ## \<*<5>*>/Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 116 ||># Paņhamasuõisāvimānaü\<*<6>*>/ \<&1>/ #<14 Dutiyasuõisāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 117 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R,T,(K),VvA(R) ghare 2 C1,2,B,N, VvA(C) differ in the arrangement of verses from here. 3 R,T adāsi 'haü 4 R,T sakehi pāõihi; B,N sehi pāõibhi 5 R,T,VvA(R) omit this hemistich. 6 B,N add terasamaü; C1,2 Suõisā-; R,T Suõisāterasamaü >/ #<[page 015]># %<15 Pãņhavagga>% ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 118 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 119 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idam phalaü: #<|| 120 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā suõisā ahosiü sasurassa gehe\<*<1>*>/ \<*<2>*>/addasaü virajaü bhikkhuü vippasannam anāvilaü. #<|| 121 ||># ## Tassa adās' ahaü\<*<3>*>/ bhāgaü pasannā sehi\<*<4>*>/ pāõihi\<*<4>*>/ kummāsapiõķaü datvāna modāmi Nandane vane. #<|| 122 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 123 ||># ## \<*<5>*>/Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 124 ||># Dutiyasuõisāvimānaü\<*<6>*>/ \<&1>/ #<15 Uttarāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 125 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 126 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 127 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T, (K), VvA(R) ghare 2 C1, 2, B, N, VvA(C) differ in the arrangement of verses from here. 3 R, T adāsi 'haü 4 R, T sakehi paõihi; B, N sehi pāõibhi 5 R, T, VvA(R) omit this hemistich. 6 B, N add cuddasamaü; R, T Suõisā- cuddasamaü >/ #<[page 016]># %<16 Itthivimāna>% ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 128 ||># ## Issā ca maccheram atho\<*<1>*>/ paëāso nāhosi mayhaü gharam āvasantiyā akkodhanā bhattu vasānuvattinã\<*<2>*>/ uposathe nicc' aham appamattā.\<*<3>*>/ #<|| 129 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<4>*>/ ca\<*<4>*>/ pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü #<|| 130 ||># ## Uposathaü upavasissaü\<*<5>*>/ sadā sãlesu saüvutā sa¤¤amā saüvibhāgā ca vimānaü āvasām' ahaü.\<*<6>*>/ #<|| 131 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 132 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 133 ||># ## Sāhaü sakena sãlena yasasā ca yasassinã anubhomi sakaü pu¤¤aü sukhitā c' amhi anāmayā. #<|| 134 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 135 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jatilānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 136 ||># Mama ca bhante vacanena bhagavato pāde sirasā vandeyyāsi: Uttarā nāma bhante upāsikā bhagavato pāde sirasā vandātã ti. Anacchariyaü kho pan' etaü bhante yaü maü bhagavā a¤¤atarasmiü sāma¤¤aphale vyākareyya. Taü bhagavā sakadāgāmiphale vyākāsã ti. Uttarāvimānaü\<*<7>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R macchariyam atho; T machariya-māno; (S) macchariya-mado; B maccheramāno; (K) macchariyamano ca 2 (M) vasānuvattanã 3 R,T niccappamattā (preceded by a lacuna); T (fn),VvA (R) niccam appamattā 4 C1,VvA(C) yāva 5 R,T upavasiü, but see No. 52 v. 24 in R, upavasissaü 6 (M) āvasām' imaü 7 R,T,B,N add paõõarasamaü >/ #<[page 017]># %<17 Pãņhavagga>% #<16 Sirimāvimānavatthu># ## Yuttā ca te parama-alaīkatā hayā adhomukhā aghasigamā balã javā abhinimmitā pa¤carathāsatā ca te anventi taü sārathicoditā hayā. #<|| 137 ||># ## Sā tiņņhasi rathavare alaīkatā obhāsayaü jalam iva jotipāvako pucchāmi taü varatanu\<*<1>*>/ anomadassane\<*<1>*>/ kasmā nu\<*<2>*>/ kāyā anadhivaraü upāgamã ti.\<*<3>*>/ #<|| 138 ||># ## Kāmaggappattānaü yam āhu\<*<4>*>/ anuttaraü\<*<5>*>/ nimmāya nimmāya ramanti devatā tasmā kāyā accharā kāmavaõõinã\<*<6>*>/ idhāgatā anadhivaraü\<*<7>*>/ namassituü.\<*<8>*>/ #<|| 139 ||># ## Kiü tvaü pure sucaritam ācarãdha\<*<9>*>/ ken' acchasi\<*<10>*>/ tvaü amitayasā sukhedhitā iddhã ca te anadhivarā vihaīgamā vaõõo ca te dasadisā virocati. #<|| 140 ||># ## Devehi tvaü parivutā\<*<11>*>/ sakkatā\<*<11>*>/ c' asi kuto cutā sugatigatāsi devate kassa vā tvaü vacanakarānusāsaniü\<*<12>*>/ ācikkha me tvaü yadi buddhasāvikā ti.\<*<13>*>/ #<|| 141 ||># ## Nagantare nagaravare sumāpite paricārikā rājavarassa\<*<14>*>/ sirãmato nacce\<*<15>*>/ gãte\<*<15>*>/ paramasusikkhitā ahuü\<*<16>*>/ Sirimā ti maü Rājagahe avediüsu. #<|| 142 ||># ## Buddho ca me isinisabho\<*<17>*>/ vināyako adesayã\<*<18>*>/ samudayadukkhaniccataü asaīkhataü dukkhanirodhasassataü\<*<19>*>/ magga¤ c' imam akuņilam a¤jasaü sivaü. #<|| 143 ||># ## Sutvān' ahaü amatapadam asaīkhataü tathāgatass' anadhivarassa\<*<20>*>/ sāsanaü {sãlesv' ahaü} paramasusaüvutā ahuü dhamme ņhitā naravarabuddhadesite.\<*<21>*>/ #<|| 144 ||># ## Ĩatvān' ahaü\<*<22>*>/ virajapadaü\<*<23>*>/ asaīkhataü tathāgaten' anadhivarena desitaü tatth' ev' ahaü samathasamādhim āphusiü sā yeva me paramaniyāmatā ahu. #<|| 145 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 018]># %<18 Itthivimāna>% ## Laddhān' ahaü amatavaraü visesanaü ekaüsikā abhisamaye visesiya\<*<24>*>/ asaüsayā bahujanapåjitā ahaü khiķķāratiü\<*<25>*>/ paccanubhom' anappakaü. #<|| 146 ||># ## Evaü ahaü amatadas' amhi\<*<26>*>/ devatā tathāgatass' anadhivarassa sāvikā dhammaddasā paņhamaphale patiņņhitā sotāpannā na ca pana\<*<27>*>/ m' atthi\<*<28>*>/ duggati. #<|| 147 ||># ## Sā vandituü anadhivaraü upāgamiü pāsādike\<*<29>*>/ kusalarate ca bhikkhavo namassituü samaõasamāgamaü sivaü sagāravā sirimato dhammarājino. #<|| 148 ||># ## Disvā muniü muditaman' amhi\<*<30>*>/ pãõitā tathāgataü naravaradammasārathiü\<*<31>*>/ taõhacchidaü\<*<32>*>/ kusalarataü vināyakaü vandām' ahaü paramahitānukampakan ti. #<|| 149 ||># Sirimāvimānaü\<*<33>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 (M) varacāru anumadassane 2 R, T omit nu 3 R, T, B, N omit ti 4 R yayāhu 5 R, T, (K), VvA(R) anuttarā; (M) 'nuttarā 6 R, T kāmavaõõanã 7 C2 Inadhi- 8 C1, 2, VvA add ti 9 R, T acarã idha; (M), VvA(R) acār' idha 10 R, T kenāsi 11 R, T -vutasak-; (M) -vutā sakkatvā 12 R, T -sāsanã 13 R, T omit ti 14 VvA(C) nagaravarassa 15 R naccei gãte; T naccehi gãtehi 16 T ahaü 17 R, T isisanibho 18 R, T -yi 19 R, T -dhaü sassataü 20 R, T, VvA(C) anadhi- 21 C1, 2, VvA(C) -bhāsite 22 R, T -taü 23 R, T, VvA(C) virajaü padaü 24 R, T, (S) visesayi 25 R, T khiķķaü ratiü 26 (M) amatarasamhi 27 R, T puna 28 VvA(R) -m-atthi 29 R, T pasādite 30 R -manaü hi 31 R, T -dhamma- 32 R ta¤ha- 33 R, T, B, N add soëasamaü >/ #<[page 019]># %<19 Pãņhavagga>% #<17 Kesakārãvimānavatthu># ## Idaü vimānaü ruciraü pabhassaraü veëuriyatthambhaü satataü sunimmitaü sovaõõarukkhehi\<*<1>*>/ samantam otthataü\<*<2>*>/ ņhānaü mamaü\<*<3>*>/ kammavipākasambhavaü. #<|| 150 ||># ## Tatr' åpapannā purimaccharā imā sataü sahassāni sakena kammunā tuvaü si ajjhåpagatā\<*<4>*>/ yasassinã obhāsayaü tiņņhasi pubbadevatā. #<|| 151 ||># ## Sasã adhiggayha yathā virocati nakkhattarājā-r-iva tārakāgaõaü\<*<5>*>/ tath' eva tvaü accharāsaīgaõaü\<*<6>*>/ imaü daddallamāmā\<*<7>*>/ yasasā\<*<7>*>/ virocasi. #<|| 152 ||># ## Kuto nu āgamma anomadassane upapannā tvaü bhavanaü mamaü idaü Brahmaü\<*<8>*>/ va devā Tidasā sa-h-Indakā\<*<9>*>/ sabbe\<*<10>*>/ na\<*<10>*>/ tappāmase dassanena tan ti.\<*<11>*>/ #<|| 153 ||># ## Yam etaü Sakka anupucchase mamaü: \<*<12>*>/kuto cutā tvaü idha āgatā ti, Bārāõasã nāma pur' atthi Kāsinaü tattha pure\<*<13>*>/ ahosiü\<*<13>*>/ Kesakārikā. #<|| 154 ||># ## Buddhe ca dhamme ca pasannamānasā saīghe ca ekantagatā\<*<14>*>/ asaüsayā akhaõķasikkhāpadā āgatapphalā sambodhidhamme niyatā anāmayā ti. #<|| 155 ||># ## Tan tyābhinandāmase svāgata¤ ca\<*<15>*>/ te dhammena ca tvaü yasasā virocasi buddhe ca dhamme ca pasannamānase saīghe ca ekantagate\<*<14>*>/ asaüsaye akhaõķasikkhāpade āgatapphale sambodhidhamme niyate anāmaye ti. #<|| 156 ||># Kesakārãvimānaü\<*<16>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T, B, N, VvA(R) suvaõõa- 2 (G) otataü 3 R, T mama 4 B, N ajjhupa-; (G) -rajjhåpagatā 5 (M), VvA(R) tārakānaü 6 R acchara-; VvA(C) -saīgamaü 7 VvA(R) -mānāya saha 8 R Bhramaü 9 C1, 2, VvA(C) sa-Indakā 10 R, T sabbena 11 VvA(C) tvan ti 12 R, T omit tvaü; (M) has whole pāda as kuto cutāya idha āgacchiti tava 13 B, N, VvA(C) ahosiü pure; VvA(R) ahosi pure 14 R, T ekanti- 15 C1, 2, VvA(C) sāgata¤ ca 16 B, N add sattarasamaü; R, T -kāriyavimānaü sattarasamaü; (M) Kesakāri- >/ #<[page 020]># %<20 Itthivimāna>% Tass' uddānaü: Pa¤ca pãņhā, tayo nāvā, dãpatiladakkhiõā,\<*<1>*>/ duve\<*<2>*>/ pati, dve suõisā, Uttarā Sirimā Kesakārikā; vaggo tena pavuccatã ti. Itthivimāne paņhamo vaggo PäōHAVAGGO PAōHAMO \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T padãpa- 2 R, T, B, N dve >/ #<[page 021]># %< 21>% II CITTALATAVâGGA #<18 Dāsivimānavatthu># ## Api Sakko va devindo ramme Cittalatāvane samantā anupariyāsi nārãgaõapurakkhatā\<*<1>*>/ obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā. #<|| 157 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 158 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 159 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 160 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā dāsã ahosiü parapessiyā\<*<2>*>/ kule. \<*<3>*>/upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 161 ||># ## Tassā me nikkamo āsi sāsane tassa tādino: kāmaü bhijjatu 'yaü kāyo n' eva atth' ettha santhanaü. #<|| 162 ||># ## Sikkhāpadānaü pa¤cannaü maggo sovatthiko sivo akaõņako agahaõo\<*<5>*>/ uju sabbhi pavedito. #<|| 163 ||># ## Nikkamassa phalaü passa yath' idaü pāpuõ' itthikā āmantanikā ra¤¤o 'mhi\<*<6>*>/ Sakkassa vasavattino. #<|| 164 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 022]># %<22 Itthivimāna>% ## Saņņhituriyasahassāni\<*<7>*>/ paņibodhaü karonti me âlambo Gaggaro\<*<8>*>/ Bhãmo Sādhuvādã ca\<*<9>*>/ Saüsayo,\<*<9>*>/ #<|| 165 ||># ## Pokkharo ca Suphasso ca Vãõāmokkhā\<*<10>*>/ ca nāriyo Nandā c' eva Sunandā ca Soõadinnā\<*<11>*>/ Sucimhitā\<*<12>*>/ #<|| 166 ||># ## Alambusā\<*<13>*>/ Missakesã ca\<*<14>*>/ Puõķarãkāti {dāruõã}\<*<15>*>/ Eõiphassā\<*<16>*>/ Suphassā\<*<17>*>/ ca Subhaddā Muduvādinã.\<*<18>*>/ #<|| 167 ||># ## Etā c' a¤¤ā\<*<19>*>/ ca seyyāse accharānaü pabodhikā\<*<20>*>/ tā maü kālen' upāgantvā\<*<21>*>/ abhibhāsanti devatā: #<|| 168 ||># ## Handa naccāma gāyāma handa taü ramayāmase na-y-idaü akatapu¤¤ānaü katapu¤¤ānam ev' idaü. #<|| 169 ||># ## Asokaü Nandanaü rammaü Tidasānaü mahāvanaü sukhaü akatapu¤¤ānaü idha natthi parattha ca sukha¤ ca katapu¤¤ānaü idha c' eva parattha ca. #<|| 170 ||># ## Tesaü sahavyakāmanaü\<*<22>*>/kattabbaü\<*<23>*>/ kusalaü bahuü katapu¤¤ā hi modanti sagge bhogasamaīgino ti. #<|| 171 ||># Dāsivimānaü\<*<24>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R nariganapurakkhitā; T -purakkhitā 2 (B), (K), (M) parapesiyā 3 Here onwards the arrangement of verses differs in edd. 4 B, N, (M) saõņhanaü 5 T, (M) agahano 6 (M) ra¤¤' amhi 7 B Saņņhi tåriya- 8 R, T Gaggamo, but see No. 50, 24; VvA(R), (K), (M) Bhaggaro; (S) Saggamo 9 R, T pasaüsiyo; (M) ca saüsiyo, but see No. 50, 24 10 B, N Vinā-; (M) vilāmokkhā 11 VvA(R) Sokatiõõā 12 R, T Sucimbhikā; but Suvimhitā at No. 50, 25 13 T âlambusā 14 R, T omit 15 R, T, B, N ti dāruõã 16 R, T Enipassā 17 R, T Supassā 18 R, T Mudukāvadã; (M), VvA(R) Mudukā Carã but at No. 50, 26 Muduvādinã 19 R, T a¤¤ā 20 (S) pamodikā 21 VvA(C) pālentu 'pāgantvā 22 B, N sahabya- 23 R kātabbaü 24 R, T, B, N add paņhamaü >/ #<[page 023]># %<23 Cittalatāvagga>% #<19 Lakhumāvimānavatthu># ## \<*<1>*>/Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 172 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 173 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 174 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 175 ||># ## Kevaņņadvārā nikkhamma ahu mayhaü nivesanaü tattha sa¤caramānānaü\<*<2>*>/ sāvakānam mahesinaü, #<|| 176 ||># ## Odanaü kummāsaü\<*<3>*>/ ķākaü\<*<4>*>/ loõasovãraka¤ c' ahaü adāsiü ujubhåtesu vippannena cetasā. #<|| 177 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<5>*>/ ca\<*<5>*>/ pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü #<|| 178 ||># ## Uposathaü upavasissaü\<*<6>*>/ sadā sãlesu saüvutā \<*<7>*>/sa¤¤amā saüvibhāgā ca vimānaü āvasām' ahaü. #<|| 179 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 180 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 181 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 182 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 183 ||># Mama ca bhante vacanena bhagavato pāde sirasā vandeyyāsi; Lakhumā nāma bhante upāsikā bhagavato pāde sirasā vandatã ti. Anacchariyaü kho pan' etaü bhante \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 024]># %<24 Itthivimāna>% yaü maü bhagavā a¤¤atarasmiü sāma¤¤aphale vyākareyya. Taü bhagavā sakadāgāmiphale vyākāsã ti. Lakhumāvimānaü\<*<8>*>/ \<&1>/ #<20 âcāmadāyikāvimānavatthu># ## Piõķāya\<*<1>*>/ te carantassa tuõhãbhåtassa tiņņhato daliddā\<*<2>*>/ kapaõā nārã parāgāram avassitā,\<*<3>*>/ #<|| 184 ||># ## Yā te adāsi ācāmaü pasannā sehi\<*<4>*>/ pāõihi\<*<4>*>/ sā hitvā mānusaü\<*<5>*>/ dehaü kaü nu sā\<*<6>*>/ disataü\<*<6>*>/ gatā. #<|| 185 ||># ## Piõķāya me carantassa tuõhãbhåtassa tiņņhato daliddā\<*<2>*>/ kapaõā nārã parāgāram avassitā,\<*<3>*>/ #<|| 186 ||># ## Yā me adāsi ācāmaü pasannā sehi\<*<4>*>/ pāõihi\<*<4>*>/ sā hitvā mānusaü\<*<5>*>/ dehaü vippamuttā ito cutā. #<|| 187 ||># ## Nimmānaratino\<*<7>*>/ nāma santi devā mahiddhikā tattha sā sukhitā nārã modat' ācāmadāyikā.\<*<8>*>/ #<|| 188 ||># ## Aho dānaü varākiyā\<*<9>*>/ Kassape suppatiņņhitaü parābhatena\<*<10>*>/ dānena ijjhittha vata dakkhiõā. #<|| 189 ||># ## Yā mahesittaü kāreyya cakkavattissa rājino nārã sabbaīgakalyāõã bhattu cānomadassikā,\<*<11>*>/ etassācāmadānassa kalaü nāgghati\<*<12>*>/ soëasiü. #<|| 190 ||># ## Sataü nikkhā sataü assā sataü assatarãrathā\<*<13>*>/ sataü ka¤¤āsahassāni āmuttamaõikuõķalā etassācāmadānassa kalaü nāgghanti soëasiü. #<|| 191 ||># ## Sataü Hemavatā nāgā ãsādantā\<*<14>*>/ uråëhavā suvaõõakacchā mātaīgā hemakappanavāsasā\<*<15>*>/ etassācāmadānassa kalaü nāgghanti soëasiü. #<|| 192 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 There is an error in the numbering of verses in R. 2 R, T saüsaramānānaü 3 (M) kumāsaü 4 C1, 2, VvA(C) sākaü 5 C1, 2, VvA(C) yāva 6 R, T upavasiü; (G) upavāsissaü 7 (M), VvA(R) omit this hemistich. 8 R, T, B, N add dutiyaü >/ #<[page 025]># %<25 Cittalatāvagga>% ## Catunnam\<*<16>*>/pi ca dãpānaü\<*<16>*>/ issaraü yo 'dha kāraye etassācāmadānassa kalaü nāgghati\<*<12>*>/ soëasin ti. #<|| 193 ||># âcāmadāyikāvimānaü\<*<17>*>/ \<&1>/ #<21 Caõķālivimānavatthu># ## Caõķālã vanda pādāni Gotamassa yasassino tam eva\<*<1>*>/ anukampāya aņņhāsi isisattamo.\<*<2>*>/ #<|| 194 ||># ## Abhippasādehi manaü arahantamhi tādini\<*<3>*>/ khippaü\<*<4>*>/ pa¤jalikā\<*<4>*>/ vanda parittaü tava jãvitan ti. #<|| 195 ||># ## Coditā bhāvitattena sarãrantimadhārinā: caõķālã vanda pādāni Gotamassa yasassino. #<|| 196 ||># ## Tam enaü avadhã\<*<5>*>/ gāvã caõķāliü pa¤jaliü ņhitaü namassamānaü sambuddhaü andhakāre pabhaīkaraü. #<|| 197 ||># ## Khãõāsavaü vigatarajaü anejaü \<*<6>*>/ekaü ara¤¤amhi raho nisinnaü deviddhipattā upasaīkamitvā vandāmi\<*<7>*>/ taü vãra mahānubhāvā ti.\<*<8>*>/ #<|| 198 ||># ## Suvaõõavaõõā jalitā mahāyasā vimāna-m-oruyha anekacittā parivāritā accharāsaīgaõena\<*<9>*>/ kā tvaü subhe devate vandase mamam ti. #<|| 199 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R pindāya 2 R, T, C1, 2, VvA(C) daëiddā 3 B, N, VvA(R) -apassitā 4 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 5 R manusaü 6 R, T, VvA sādisataü 7 C2 Nimmāõa- 8 R, T, VvA(R) moditā- 9 R varā kiyā; T varā kirā 10 R parābhātena 11 VvA(R) cānuma- 12 R, T nāgghanti 13 R, T, VvA assatarã rathā 14 R, T ãsā dantā 15 R, T, (K), VvA(R) -nivāsasā 16 R, T catunnaü mahādãpānaü; B, VvA(R) catunnam api dãpānaü; N catunnaü pi dãpānaü 17 R, T, B, N add tatiyaü >/ #<[page 026]># %<26 Itthivimāna>% ## Ahaü bhadante caõķālã tayā vãrena\<*<10>*>/ pesitā vandiü arahato pāde Gotamassa yasassino. #<|| 200 ||># ## Sāhaü vanditva\<*<11>*>/ pādāni cutā caõķālayoniyā\<*<12>*>/ vimānaü sabbaso bhaddaü upapanna 'mhi Nandane.\<*<13>*>/ #<|| 201 ||># ## \<*<14>*>/Accharānaü satasahassaü\<*<15>*>/ purakkhatvāna\<*<16>*>/ tiņņhati\<*<16>*>/ tās' āhaü pavarā seņņhā vaõõena yasasāyunā. #<|| 202 ||># ## Pahåtakatakalyāõā sampajānā patissatā\<*<17>*>/ muniü kāruõikaü loke bhante\<*<18>*>/ vanditum āgatā. #<|| 203 ||># ## Idaü vatvāna caõķālã kata¤¤å katavedinã vanditvā arahato pāde tatth' ev' antaradhāyathā ti.\<*<19>*>/ #<|| 204 ||># Caõķālivimānaü\<*<20>*>/ \<&1>/ #<22 Bhadditthivimānavatthu># ## Nãlā pãtā ca kāëā ca ma¤jeņņhā\<*<1>*>/ atha lohitā uccāvacānaü vaõõānaü ki¤jakkhaparivāritā. #<|| 205 ||># ## Mandāravānaü pupphānaü mālaü dhāresi muddhani na-y-ime\<*<2>*>/ a¤¤esu kāyesu rukkhā santi sumedhase. #<|| 206 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 C1, 2 tav' eva 2 C1, 2, VvA(C) isisuttamo 3 T, (K), VvA(R) tādine 4 T khippam a¤jalikā 5 R, T VvA(R) avadhi 6 T omits this pāda 7 R, T vandāma 8 R, T omit ti; B, N, VvA(C) -bhāvan ti 9 C1, 2, VvA(C) accharānaü gaõena 10 (B), (K), VvA(R) therena 11 B, N, VvA(R) vanditvā; T vanditā 12 T caõķāli- 13 C1, 2 Nandanaü 14 R There is an error in the numbering of verses 9-11. 15 R, T sahassāni; VvA(R) satasahassā 16 R, VvA(R) purakkhatvā maü tiņņhanti; T purakkhitvā maü tiņņhanti 17 B, N paņissatā 18 B, N, VvA taü bhante 19 R, T, VvA(R) -dhāyatã ti 20 R, T, B, N add catutthaü >/ #<[page 027]># %<27 Cittalatāvagga>% ## Kena kāyaü upapannā Tāvatiüsaü yasassinã devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti.\<*<3>*>/ #<|| 207 ||># ## Bhadditthikā ti\<*<4>*>/ maü a¤¤iüsu\<*<5>*>/ Kimbilāyaü upāsikā saddhā sãlena sampannā saüvibhāgaratā sadā. #<|| 208 ||># ## Acchādana¤ ca bhatta¤ ca senāsanaü padãpiyaü adāsiü ujubhåtesu vippasannena cetasā. #<|| 209 ||># ## \<*<6>*>/Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<7>*>/ ca pakkhassa aņņhamã\<*<7>*>/ pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü uposathaü upavasissaü\<*<8>*>/ sadā sãlesu saüvutā. #<|| 210 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 211 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato appamādavihārinã,\<*<9>*>/ katāvakānā katakusalā tato\<*<10>*>/ cutā\<*<10>*>/ sayampabhā anuvicarāmi Nandanaü. #<|| 212 ||># ## Bhikkhå c' aham\<*<11>*>/ paramahitānukampake abhojayiü tapassiyugaü mahāmuniü katāvakāsā katakusalā tato\<*<10>*>/ cutā\<*<10>*>/ sayampabhā anuvicarāmi Nandanaü. #<|| 213 ||># ## Aņņhaīgikaü aparimitaü sukhāvahaü uposathaü satatam\<*<12>*>/upāvasiü ahaü katāvakāsā katakusalā tato\<*<10>*>/ cutā\<*<10>*>/ sayampabhā anuvicarāmi Nandanaü. #<|| 214 ||># Bhadditthivimānaü\<*<13>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T, B, N ma¤jiņņhā; VvA(R) ma¤jaņņhā 2 R na 'me, T nāme 3 R omits ti 4 C1, 2, VvA(C) bhadditthã ti; VvA(R) -itthiyā ti 5 B, N, VvA(R) a¤¤aüsu 6 R The numbering varies from here. 7 R yava . . . aņņhamiü; C1, 2, VvA(C) yāva . . . Cf. No. 15, 6 8 R, T upavasiü 9 C1, 2, VvA(C) -vihāriõã 10 VvA(R) omits 11 B, N cāhaü 12 R, T sattatam 13 B, N add pa¤camaü; R, T -itthikāvimānaü pa¤camaü >/ #<[page 028]># %<28 Itthivimāna>% #<23 Soõadinnāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 215 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 216 ||># ## \<*<1>*>/Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 217 ||># ## \<*<2>*>/Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 218 ||># ## Soõadinnā ti\<*<3>*>/ maü a¤¤iüsu\<*<4>*>/ Nālandāyaü upāsikā saddhā sãlena sampannā saüvibhāgaratā sadā. #<|| 219 ||># ## Acchādana¤ ca bhatta¤ ca senāsanaü padãpiyaü adāsiü ujubhåtesu vippasannena cetasā. #<|| 220 ||># ## \<*<5>*>/Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<6>*>/ ca pakkhassa aņņhamã\<*<6>*>/ pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü uposatham upavasissaü\<*<7>*>/ sadā sãlesu\<*<8>*>/ saüvutā.\<*<8>*>/ #<|| 221 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 222 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 223 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 224 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 225 ||># Soõadinnā\<*<3>*>/-vimānaü\<*<9>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2 have No. 9 v. 3 here as an addtional verse. 2 C1, 2 omit this verse. 3 R Sona- 4 B, N, VvA(R) a¤¤aüsu 5 R The numbering varies from here. 6 R yā ca . . . aņņhamiü; C1, 2, VvA(C) yāva . . . Cf. No.15, 6 7 R, T upavasiü 8 R, T sãle susaüvutā 9 R, T, Bö add chaņņhaü >/ #<[page 029]># %<29 Cittalatāvagga>% #<24 Uposathāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 226 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 227 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 228 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalam: #<|| 229 ||># ## Uposathā ti maü a¤¤iüsu\<*<1>*>/ Sāketāyaü upāsikā saddhā sãlena sampannā saüvibhāgaratā sadā. #<|| 230 ||># ## Acchādana¤ ca bhatta¤ ca senāsanaü padãpiyaü adāsiü ujubhåtesu vippasannena cetasā. #<|| 231 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<2>*>/ ca\<*<2>*>/ pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü uposathaü upavasissaü\<*<3>*>/ sadā sãlesu\<*<4>*>/ saüvutā.\<*<4>*>/ #<|| 232 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 233 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 234 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 235 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 236 ||># ## Abhikkhaõaü\<*<5>*>/ Nandanaü sutvā chando me upapajjatha\<*<6>*>/ tattha cittaü paõidhāya upapanna 'mhi\<*<7>*>/ Nandanaü. #<|| 237 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 030]># %<30 Itthivimāna>% ## Nākāsiü satthu vacanaü buddhass' ādiccabandhuno hãne cittaü paõidhāya sāmhi\<*<8>*>/ pacchānutāpinã. #<|| 238 ||># ## Kãva ciraü vimānasmiü\<*<9>*>/ idha vassas' Uposathe\<*<10>*>/ devate pucchitācikkha yadi jānāsi āyuno. #<|| 239 ||># ## Saņņhivassasahassāni tisso\<*<11>*>/ ca vassakoņiyo\<*<11>*>/ idha ņhatvā mahāmuni ito cutā gamissāmi manussānaü sahavyatan\<*<12>*>/ti. #<|| 240 ||># ## Mā tvaü Uposathe bhāyi sambuddhenāsi vyākatā sotāpannā visesayi pahãnā tava duggatã ti. #<|| 241 ||># Uposathāvimānaü\<*<13>*>/ \<&1>/ #<25 Niddāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 242 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 243 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 244 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 245 ||># ## Niddā\<*<1>*>/ ti maü a¤¤iüsu\<*<1>*>/ Rājagahasmiü upāsikā saddhā sãlena sampannā saüvibhāgaratā sadā. #<|| 246 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 B, N, VvA(R) a¤¤aüsu 2 R, C1, 2 yāva 3 R, T upavasiü 4 R, T sãle susaüvutā 5 R, T abhikkhanaü 6 B udapajjatha 7 B upapannāmhi 8 R, T samhi 9 B, N vimānamhi 10 B, N vacchas' Up- 11 T omits this pāda 12 B, N -byatan ti 13 R, T, B, N add sattamaü >/ #<[page 031]># %<31 Cittalatāvagga>% ## Acchādana¤ ca bhatta¤ ca senāsanaü padãpiyaü adāsiü ujubhåtesu vippasannena cetasā. #<|| 247 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<2>*>/ ca\<*<2>*>/ pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü uposathaü upavasissaü\<*<3>*>/ sadā sãlesu\<*<4>*>/ saüvutā.\<*<4>*>/ #<|| 248 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 249 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 250 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 251 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 252 ||># Niddāvimānaü\<*<5>*>/ \<&1>/ #<26 Suniddāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 253 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 254 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 255 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 256 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T Suniddā ti . . .; C1, 2, VvA(C) Saddhā ti . . .; B, N, VvA(R) . . . mamaü a¤¤aüsu 2 C1, 2 yāva 3 R, T upavasiü 4 R, T sãle susaüvutā 5 C1, 2, VvA(C) Saddhā-; R, T Suniddā-; R, T, B, N add aņņhamaü >/ #<[page 032]># %<32 Itthivimāna>% ## Suniddā ti\<*<1>*>/ maü a¤¤iüsu\<*<1>*>/ Rājagahasmiü upāsikā saddhā sãlena sampannā saüvibhāgaratā sadā. #<|| 257 ||># ## Acchādana¤ ca bhatta¤ ca senāsanaü padãpiyaü adāsiü ujubhåtesu vippasannena cetasā. #<|| 258 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<2>*>/ ca\<*<2>*>/ pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü uposatham upavasissaü\<*<3>*>/ sadā sãlesu\<*<4>*>/ saüvutā.\<*<4>*>/ #<|| 259 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 260 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 261 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 262 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 263 ||># Suniddāvimānaü\<*<5>*>/ \<&1>/ #<27 Paņhamabhikkhādāyikāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 264 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 265 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 266 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T Sudinnā ti . . .; C1, 2, VvA(C) Sunandā ti . . .; B, N, VvA(R) . . . a¤¤aüsu 2 C1, 2 yāva 3 R, T upavasiü 4 R, T sãle susaüvutā 5 C1, 2, VvA(C) Sunandā-; R, T Sudinnā-; R, T, B, N add navamaü >/ #<[page 033]># %<33 Cittalatāvagga>% ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 267 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya pātiyā manussaloke addasaü virajaü buddhaü vippasannam anāvilaü. \<*<1>*>/Tassa adās' ahaü bhikkhaü pasannā sehi\<*<2>*>/ pāõihi.\<*<2>*>/ #<|| 268 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 269 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 270 ||># Paņhamabhikkhādāyikāvimānaü\<*<3>*>/ \<&1>/ #<28 Dutiyabhikkhādāyikāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 271 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 272 ||># ## Pucchāmi taü devi mahanubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 273 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 274 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke, addasaü virajaü bhikkhuü\<*<1>*>/ vippasannam anāvilaü. \<*<2>*>/Tassa adās' ahaü bhikkhaü pasannā sehi\<*<3>*>/ pāõihi.\<*<3>*>/ #<|| 275 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 276 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 Here onwards the arrangement of verses varies in edd. 2 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 3 B, N add dasamaü; C1, 2, VvA Bhikkhā-; R, T Bhikkhādasamaü >/ #<[page 034]># %<34 Itthivimāna>% ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 277 ||># Dutiyabhikkhādāyikāvimānaü\<*<4>*>/ \<&1>/ Tass' uddānaü: Dāsã c' eva Lakhumā ca atha ācāmadāyikā caõķālã bhadditthã\<*<1>*>/ c' eva Soõadinnā\<*<2>*>/ Uposathā Niddā\<*<3>*>/ c' eva Suniddā\<*<3>*>/ ca dve ca bhikkhāya dāyikā; vaggo tena pavuccatã ti. Itthivimāne dutiyo vaggo Bhāõavāraü paņhamaü CITTALATâVAGGO DUTIYO \<&2>/ \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 T buddhaü 2 Here onwards the arrangement of verses varies in edd. 3 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 4 R, T, B, N add ekādasamaü &2 1 R, T bhadditthikā 2 R, T Sona- 3 C1, 2 Nandā c' eva Sunandā; R, T Niddā c' eva Sudinnā >/ #<[page 035]># %< 35>% III {PâRICCHATTAKAVAGGA} #<29 Uëāravimānavatthu># ## Uëāro te yaso vaõõo sabbā obhāsate disā nāriyo naccanti gāyanti devaputtā alaīkatā. #<|| 278 ||># ## Modenti\<*<1>*>/ parivārenti tava påjāya devate sovaõõāni vimānāni tav' imāni sudassane. #<|| 279 ||># ## Tuvaü si\<*<2>*>/ issarā tesaü sabbakāmasamiddhinã\<*<3>*>/ abhijātā mahantāsi devakāye pamodasi, devate pucchitācikkha kissa\<*<4>*>/ kammass' idaü phalaü. #<|| 280 ||># ## \<*<5>*>/Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 281 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 282 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 283 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā \<*<6>*>/purimāya jātiyā manussaloke dussãlakule\<*<7>*>/ suõisā ahosiü assaddhesu kadariyesu ahaü.\<*<8>*>/ #<|| 284 ||># ## Saddhā sãlena sampannā\<*<9>*>/ saüvibhāgaratā sadā piõķāya caramānassa apåvaü te adās' ahaü.\<*<10>*>/ #<|| 285 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 036]># %<36 Itthivimāna>% ## \<*<11>*>/Tadāhaü sassuyācikkhiü: samaõo āgato idha tassa adās' ahaü\<*<10>*>/ påvaü pasannā sehi\<*<12>*>/ pāõihi.\<*<13>*>/ #<|| 286 ||># ## Iti ssā\<*<14>*>/ sassu paribhāsi: avinãtā\<*<15>*>/ tuvaü\<*<15>*>/ vadhå na maü sampucchituü icchi: samaõassa dadām' ahaü. #<|| 287 ||># ## Tato me sassu kupitā pahāsi musalena maü kåņaīg' acchi\<*<16>*>/ avadhi maü nāsakkhim jãvituü ciraü. #<|| 288 ||># ## Sā\<*<17>*>/ ahaü\<*<17>*>/ kāyassa bhedā\<*<18>*>/ vippamuttā tato cutā devānaü\<*<19>*>/ Tāvatiüsānaü\<*<19>*>/ upapannā sahavyataü.\<*<20>*>/ #<|| 289 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 290 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 291 ||># Uëāravimānaü\<*<21>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T modanti 2 R, T tuvam pi 3 R, T -samiddhinaü 4 R, T yassa 5 All edd. except C1, 2 and VvA(C) omit verses 4-6. The numbering varies. 6 R, T, VvA(R) omit this pāda 7 R, T dussãle kule 8 R, T, VvA(R) omit 9 R, T, VvA(R) omit this pāda 10 T adāsi 'haü 11 T omits this hemistich. 12 R, T sakehi 13 B, N pāõibhi 14 VvA takes it as iti assā (assā ti nipātamattaü), but prob. it is iti + sā with the gemination of s. 15 B, N avinãtāsi tvaü 16 R, T kuņa- 17 R, T sāhaü 18 R, T add ca 19 R, T, VvA(R) Tāvatiüsānaü devānaü 20 B, N -byataü 21 R, T, B, N add paņhamaü >/ #<[page 037]># %<37 Pāricchattakavagga>% #<30 Ucchudāyikāvimānavatthu># ## Obhāsayitvā paņhaviü\<*<1>*>/ sadevakaü atirocasi candimasåriyā\<*<2>*>/ viya siriyā ca vaõõena yasena tejasā Brahmā va deve\<*<3>*>/ Tidase sa-h-Indake.\<*<4>*>/ #<|| 292 ||># ## Pucchāmi taü uppalamāladhārinã\<*<5>*>/ āveëinã\<*<6>*>/ ka¤canasannibhattace alaīkate uttamavatthadhārinã\<*<5>*>/ kā tvaü subhe devate vandase mamaü. #<|| 293 ||># ## \<*<7>*>/Kiü tvaü pure kammam akāsi attanā manussabhåtā purimāya jātiyā dānaü suciõõaü atha sãlasa¤¤amaü kenåpapannā sugatiü yasassinã. Devate pucchitācikkha kissa kammass' idam phalam. #<|| 294 ||># ## Idāni bhante imam\<*<8>*>/ eva\<*<8>*>/ gāmaü\<*<9>*>/ piõķāya\<*<10>*>/ amhāka\<*<11>*>/ gharaü upāgami tato te\<*<12>*>/ ucchussa\<*<12>*>/ adāsi\<*<13>*>/ khaõķikaü pasannacittā atulāya pãtiyā. #<|| 295 ||># ## Sassu\<*<14>*>/ ca pacchā anuyu¤jate mamaü: kahan nu ucchuü vadhuke avākiri.\<*<15>*>/ Na' cchaķķitaü\<*<16>*>/ no pana\<*<16>*>/ khāditaü mayā santassa bhikkhussa sayaü adās' ahaü.\<*<17>*>/ #<|| 296 ||># ## Tuyham nv idaü\<*<18>*>/ issariyaü atho mama\<*<19>*>/ iti ssā\<*<20>*>/ sassu paribhāsate mamaü; pãņhaü gahetvā pahāram\<*<21>*>/ adāsi me tato cutā kālakatāmhi\<*<22>*>/ devatā. #<|| 297 ||># ## Tad eva kammaü kusalaü kataü mayā sukha¤ ca kammaü anubhomi attanā devehi saddhiü paricārayām' ahaü\<*<23>*>/ modām' ahaü kāmaguõehi\<*<24>*>/ pa¤cahi. #<|| 298 ||># ## Tad eva kammaü kusalaü kataü mayā sukha¤ ca kammaü\<*<25>*>/ anubhomi attanā devindaguttā Tidasehi rakkhitā samappitā kāmaguõehi pa¤cahi. #<|| 299 ||># ## Etādisaü pu¤¤aphalaü anappakaü mahāvipākā mama ucchudakkhiõā devehi saddhiü paricārayām' ahaü\<*<23>*>/ modām' ahaü kāmaguõehi pa¤cahi. #<|| 300 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 038]># %<38 Itthivimāna>% ## Etādisaü pu¤¤aphalaü anappakaü mahājutãkā\<*<26>*>/ mama ucchudakkhiõā devindaguttā Tidasehi rakkhitā sahassanetto-r-iva Nandane vane. #<|| 301 ||># ## Tuva¤ ca bhante anukampakaü viduü upecca vandiü kusala¤ ca pucchisaü\<*<27>*>/ tato te ucchussa adāsi\<*<28>*>/ khaõķikaü pasannacittā atulāya pãtiyā ti. #<|| 302 ||># Ucchudāyikāvimānaü\<*<29>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B pathaviü 2 R, T, N, VvA(R) -suriyā 3 R, T devi 4 C1, 2, VvA(C) sa-Indake; cf. No. 17, n. 9 5 All but R, T -dhārinã (metri causa, voc. sg. -ini) 6 R, T āveëini, cf. prec. note 7 (B), VvA(R) omit pādas a, b 8 R ema meva 9 R, T gāme 10 R pindāya 11 R, T, N, VvA(R) amhākaü 12 R ucchu assa 13 R, T adāsiü 14 R, T, VvA(R) sasså 15 R, T avākari 16 R, T na chaķķitaü na ca; B, N, VvA(R) na chaķ-; C1, 2, VvA(C) . . . na ca pana 17 VvA(R) dadām' ahaü 18 R, T idaü 19 R, T, VvA(R) mamaü 20 Cf. No. 29, n. 14 21 VvA(R) paharaü 22 R, T, VvA(R) -katamhi 23 R, T -cāriyām' ahaü 24 R -gunehi 25 R kammāü 26 R, T, B, N, VvA(R) -jutikā 27 R pucchiya; T -iyā 28 R, T, C1, 2, VvA(C) adāsiü 29 R, T Ucchuvimānaü dutiyaü; B, N add dutiyaü >/ #<[page 039]># %<39 Pāricchattakavagga>% #<31 Pallaīkavimānavatthu># ## Pallaīkaseņņhe maõisoõõacitte\<*<1>*>/ pupphābhikiõõe sayane uëāre tatth' acchasi\<*<2>*>/ devi mahānubhāve uccāvacā iddhi vikubbamānā. #<|| 303 ||># ## Imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti pamodayanti deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 304 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā aķķhe kule suõisā ahosiü akkodhanā bhattu vasānuvattinã appamattā\<*<3>*>/ uposathe[ahosiü].\<*<3>*>/ #<|| 305 ||># ## Manussabhåtā daharā\<*<4>*>/ apāpikā\<*<4>*>/ pasannacittā patim ābhirādhayiü divā ca ratto ca manāpacārinã ahaü pure sãlavatã ahosiü. #<|| 306 ||># ## Pāõātipātā viratā acorikā\<*<5>*>/ saüsuddhakāyā sucibrahmacārinã amajjapā\<*<6>*>/ no\<*<6>*>/ ca musā abhāõiü\<*<7>*>/ sikkhāpadesu\<*<8>*>/ paripårakārinã. #<|| 307 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā\<*<9>*>/ ca\<*<9>*>/ pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakka¤ ca\<*<10>*>/ pasannamānasā ahaü \<*<11>*>/aņņhaīgupetaü anudhammacārinã uposathaü pãtimanā upāvasiü. #<|| 308 ||># ## Imaü cāriyaņņhaīgavareh' upetaü\<*<12>*>/ samādiyitvā\<*<13>*>/ kusalaü sukhudrayaü patimhi kalyāõi\<*<14>*>/ vasānuvattinã ahosiü pubbe sugatassa sāvikā. #<|| 309 ||># ## Etādisaü kusalaü jãvaloke kammaü karitvāna visesabhāginã kāyassa bhedā abhisamparāyaü deviddhipattā sugatimhi\<*<15>*>/ āgatā. #<|| 310 ||># ## Vimānapāsādavare manorame parivāritā accharāsaīgaõena sayaüpabhā devagaõā ramenti\<*<16>*>/ maü dãghāyukiü devavimānam āgatan ti. #<|| 311 ||># Pallaīkavimānaü\<*<17>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T maõisovaõõa- 2 VvA(C) -cchasã 3 R, T, VvA(R) omit ahosiü; C1, 2, VvA(C) begin pāda with ahosiü; B, N uposathe appamattā ahosiü 4 R, T apāvikā; C1, 2, VvA(C) daharās' apāpikā 5 R, T acoriyā 6 R, T -pānā 7 R, T abhāõã 8 R -padisu 9 R, C1, 2, VvA(C) yāva 10 R pātihāriya- 11 The arrangement of verses here follows C1, 2, VvA(C). 12 R, T, B, N, VvA(R) ca ariyaü aņņhaīga- 13 R, T samādayitvā 14 R kalyāõi-; T kalyāõa-; B, N kalyāõã 15 VvA also accepts a reading sugatiü hi 16 R, T ramanti 17 R, T, B, N add tatiyaü >/ #<[page 040]># %<40 Itthivimāna>% #<32 Latāvimānavatthu># ## Latā ca Sajjā Pavarā ca devatā Accimatã\<*<1>*>/ rājavarassa sirãmato Sutā ca ra¤¤o Vessavaõassa dhãtā rājãmatã\<*<2>*>/ dhammaguõehi sobhatha.\<*<3>*>/ #<|| 312 ||># ## Pa¤c' ettha nāriyo agamaüsu nhāyituü sãtodakaü\<*<4>*>/ uppaliniü sivaü nadiü tā tattha nhāyitvā\<*<5>*>/ rametva\<*<6>*>/ devatā naccitva\<*<7>*>/ gāyitva\<*<7>*>/ Sutā Lataü bravi: #<|| 313 ||># ## Pucchāmi taü uppalamāladhārinã\<*<8>*>/ āveëinã\<*<8>*>/ ka¤canasannibhattace\<*<9>*>/ timãratambakkhi\<*<10>*>/ nabheva sobhane\<*<11>*>/ dãghāyukã kena kato yaso tava. #<|| 314 ||># ## Kenāsi bhadde patino piyatarā visiņņhakalyāõitar' assu\<*<12>*>/ råpato padakkhiõā naccagãtavādite ācikkha\<*<13>*>/ no tvaü naranāripucchitā ti. #<|| 315 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā uëārabhoge kule suõisā ahosiü akkodhanā bhattu vasānuvattinã appamattā uposathe[ahosiü].\<*<14>*>/ #<|| 316 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 041]># %<41 Pāricchattakavagga>% ## Manussabhåtā daharā\<*<15>*>/ apāpikā\<*<15>*>/ pasannacittā patim ābhirādhayiü sadevaraü sassasuraü\<*<16>*>/ sadāsakaü abhirādhayiü\<*<17>*>/ tamhi kato yaso mama. #<|| 317 ||># ## Sāhaü tena kusalena kammunā catubbhi ņhānehi\<*<18>*>/ visesam ajjhagā āyu¤ ca vaõõa¤ ca sukhaü bala¤ ca khiķķāratiü\<*<19>*>/ paccanubhom' anappakaü. #<|| 318 ||># ## Sutaü nu taü bhāsati yaü ayaü Latā yaü no apucchimha\<*<20>*>/ akittayã\<*<21>*>/ no\<*<21>*>/ patino kir' amhākaü\<*<22>*>/ visiņņhanārinaü\<*<23>*>/ gatã ca tāsaü\<*<24>*>/ pavarā ca devatā. #<|| 319 ||># ## Patãsu dhammaü pacarāma\<*<25>*>/ sabbā patibbatā yattha\<*<26>*>/ bhavanti itthiyo patãsu dhammam pacaritva\<*<27>*>/ sabbā lacchāmase bhāsati yaü\<*<28>*>/ ayaü Latā. #<|| 320 ||># ## Sãho yathā pabbatasānugocaro mahiüdharaü pabbatam āvasitvā pasayha hantvā\<*<29>*>/ itare catuppade khudde mige khādati maüsabhojano, #<|| 321 ||># ## Tath' eva saddhā\<*<30>*>/ idha\<*<30>*>/ ariyasāvikā bhattāraü nissāya patiü anubbatā kodhaü vadhitvā abhibhuyya\<*<31>*>/ maccharaü\<*<32>*>/ saggamhi sā modati dhammacārinã ti. #<|| 322 ||># Latāvimānaü\<*<33>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 As with B, N, VvA(R); C1, 2, VvA(C) Accimukhã; R, T Acchimutã- 2 VvA(R) rājimati; VvA alternatively takes it as Npr. 3 R, T, N sobhati 4 C1, 2 sãtodikaü 5 B, N, VvA(R) nhāyitvā 6 R, T, VvA(R) ramitvā; B, N rametvā 7 R, T, B, N, VvA(R) -tvā -tvā 8 B, N -ni (the correct voc. sg.), others -nã (-õã) metri causa, cf. No. 30 nn. 5, 6 9 R, T ka¤cana- 10 As with C1, 2, VvA(C); B, N, VvA(R) timira-; R, T pãtarattāmba- 11 R, T sobhaõe 12 R, T -assa (asså ti nipātamattam, i.e. -tarā + ssu - VvA) 13 R ācikka 14 Vide No. 31, n. 3 15 Vide No. 31, n. 4 16 R, T sassuraü; VvA(R) sassusasuraü 17 VvA(R) omits 18 R, T, VvA(R) ņhānesu 19 R, T khiķķaü ratiü 20 T āpucchimha 21 R, T -yãno 22 VvA(C) kir' asmākaü 23 T visiņņhā nārinaü; R visiņņhā nārināü 24 R, T nesaü 25 T paricarāma 26 R, T yathā 27 T paricarāma; VvA(R) pacaritvāna 28 R yāü 29 R, T gantvā 30 VvA(R) saddhãdha 31 R, T anubhuyya 32 R, T maccheraü 33 R, T, B, N add catutthaü >/ #<[page 042]># %<42 Itthivimāna>% #<33 Guttilavimānavatthu># ## Sattatantiü\<*<1>*>/ sumadhuraü rāmaõeyyaü\<*<2>*>/ avācayiü so maü raīgamhi avheti saraõaü me hohi Kosiyā ti. #<|| 323 ||># ## Ahaü te saraõaü homi aham ācariyapåjako na taü jayissati\<*<3>*>/ sisso sissam ācariya jessasã ti. #<|| 324 ||># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 325 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 326 ||># ## Pucchāmi taü devi\<*<4>*>/ mahānubhāve\<*<5>*>/ manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 327 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 328 ||># ## Vatthuttamadāyikā nārã pavarā hoti naresu nārisu evaü piyaråpadāyikā manāpaü dibbaü sā labhate upecca ņhānaü. #<|| 329 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- Preliminary note: There is an error in the numbering of verses in R; the verses numbered 54, 55, 56, 61, the un-numbered hemistich after it, 188 to 192 should read 55, 63, 71, 79, 87, 288 to 292 respectively. Both B and N have numbered the verses correctly, 327-618 making a total of 292. VvA(R) leaves out the repeated verses and numbers the rest, 1-53. The Sinhalese editions and T do not number them. B, N give sub-headings to each one of the 36 episodes in the story: (1) 1-10 Vatthuttamadāyikāvimānavatthu (327-336) (2) 11-18 Pupphuttamadāyikā-v.v. (337-344) (3) 19-26 Gandhuttamadāyikā-v.v. (345-352) (4) 27-34 Phaluttamadāyikā-v.v. (353-360) (5) 35-42 Rasuttamadāyikā-v.v. (361-368) (6) 43-50 Gandhapa¤caīgulikadāyikā-v.v. (369-376) (7) 51-58 Ekåposatha-v.v. (377-384) (8) 59-66 Udakadāyikā-v.v. (385-392) (9) 67-74 Upaņņhāna-v.v. (393-400) (10) 75-82 Aparakammakārinã24-v.v. (401-408) (11) 83-90 Khãrodanadāyikā-v.v. (409-416) (12) 91-98 Phāõita-d.v.v. (417-424) (13) 99-106 Ucchukhaõķika32-d.v.v. (425-432) (14) 107-114 Timbaråsaka-d.v.v. (433-440) (15) 115-122 Kakkārika-d.v.v. (441-448) (16) 123-130 Eëāluka-d.v.v. (449-456) (17) 131-138 Valliphala-d.v.v. (457-464) (18) 139-146 Phārusaka-d.v.v. (465-472) (19) 147-154 Hatthappatāpaka-d.v.v. (473-480) (20) 155-162 Sākamuņņhi-d.v.v. (481-488) (21) 163-170 Pupphakamuņņhi-d.v.v. (489-496) (22) 171-178 Målaka-d.v.v. (497-504) (23) 179-186 Nimbamuņņhi-d.v.v. (505-512) (24) 187-194 Ambaka¤jika-d.v.v. (513-520) (25) 195-202 Doõinimmajjani36-d.v.v. (521-528) (26) 203-210 Kāyabandhana-d.v.v. (529-536) (27) 211-218 Aüsabandhaka37-d.v.v. (537-544) (28) 219-226 âyogapaņņa-d.v.v. (545-552) (29) 227-234 Vidhåpana-d.v.v. (553-560) (30) 235-242 Tālavaõņa-d.v.v. (561-568) (31) 243-250 Morahattha-d.v.v. (569-576) (32) 251-258 Chatta-d.v.v. (577-584) (33) 259-266 Upāhana-d.v.v. (585-592) (34) 267-274 Påva-d.v.v. (593-600) (35) 275-282 Modaka-d.v.v. (601-608) (36) 283-292 Sakkhalika40-d.v.v. (including the concluding verses) (609-618) 1 R -taõtiü 2 R -neyyaü 3 R, T jahissati 4 R deva 5 R mahanubhāve >/ #<[page 043]># %<43 Pāricchattakavagga>% ## Tassā me passa vimānaü accharā kāmavaõõinã 'ham asmi accharāsahassassāhaü\<*<6>*>/ pavarā passa pu¤¤ānaü\<*<7>*>/ vipākaü. #<|| 330 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 331 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 332 ||># \<*<8>*>/Anantaraü\<*<9>*>/ caturavimānaü yathā Vatthadāyikāvimānaü\<*<10>*>/ tathā vitthāretabbaü. %<[Verses 11-18,19-26,27-34,35-42 are repetitions of verses 3-10 four times over with the exception of the following pādas:]>% ##a Pupphuttamadāyikā nārã #<|| 337 ||># ##a Gandhuttamadāyikā nārã #<|| 345 ||># ##a Phaluttamadāyikā nārã #<|| 353 ||># ##a Rasuttamadāyikā nārã #<|| 361 ||># %<[Verses 43-46 are a repetition of verses 3-6.]>% ## Gandhapa¤caīgulikaü aham adāsiü Kassapassa bhagavato thåpasmiü\<*<11>*>/ \<*<12>*>/evaü piyaråpadāyikā manāpaü dibbaü sā labhate upecca ņhānaü. #<|| 369 ||># %<[Verses 48-50 are a repetition of verses 8-10.]>% \<*<13>*>/Anantaraü\<*<9>*>/ caturavimānaü\<*<14>*>/ yathā Gandhapa¤caīgulika- dāyikāvimānaü\<*<15>*>/ tathā vitthāretabbaü. %<[Verses 51-58,59-66,67-74,75-82,83-90 are repetitions of verses 3-10 five times over with the exception of the following verses:]>% ## Bhikkhå\<*<16>*>/ c' ahaü\<*<17>*>/ bhikkhuõiyo ca addasāsiü\<*<18>*>/ panthapaņipanne tesāhaü dhammaü sutvāna ekåposathaü upavasissaü. #<|| 377 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 6 R -sahassasāhaü; T -sahassāhaü 7 R pu¤¤assa 8 C1, 2 give the following sentence here: Yathā ca ettha evaü upari sabbavimānesu vitthāretabbaü 9 R, T itaraü 10 N Vatthu-; R, N -dāyika- 11 B, N thåpamhi 12 R, T omit this hemistich. 13 Not in C1, 2 14 R, T, B, N read catura but require correction to pa¤ca. 15 R, T -gulikaü vimānaü 16 R bhikkhu 17 R, T cāhaü; B, N ca ahaü 18 R, T addasāmi >/ #<[page 044]># %<44 Itthivimāna>% ## Udake ņhitā udakam adāsiü bhikkhuno cittena vippasannena \<*<19>*>/evaü piyaråpadāyikā manāpaü dibbaü sā labhate upecca ņhānaü. #<|| 385 ||># ## Sassu¤ cāhaü sasura¤ ca\<*<20>*>/ caõķike kodhane\<*<21>*>/ ca pharuse ca anussåyikā\<*<22>*>/ upaņņhāsiü\<*<23>*>/ appamattā sakena sãlena. #<|| 393 ||># ## Parakammakārã\<*<24>*>/ āsiü atthenātanditā dāsã akkodhanā anatimānã\<*<25>*>/ saüvibhāginã sakassa bhāgassa.\<*<26>*>/ #<|| 401 ||># ## Khãrodanaü aham adāsiü bhikkhuno piõķāya carantassa \<*<27>*>/evaü karitvā kammaü sugatiü uppajja modāmi. #<|| 409 ||># \<*<28>*>/Anantaraü\<*<29>*>/ pa¤cavãsativimānaü yathā Khãrodanadāyikā- vimānaü\<*<30>*>/ tathā vitthāretabbaü. %<[The same formula as before in cycles of eight verses viz. 91-98,99-106,107-114 etc. is repeated twenty-five times with the fifth verse viz. 95,103,111 etc. in each cycle, mentioning in its first word the gift given. It runs:]>% . . . . ahaü adāsiü bhikkhuno piõķāya carantassa evaü karitvā kammaü sugatiü uppajja modāmi. %<[The following words should be used to fill the blank in the preceding verse and the verses so formed should be numbered as below:]>% ## Phāõitaü #<|| 417 ||># ## \<*<31>*>/Ucchukkaõķakaü\<*<32>*>/ #<|| 425 ||># ## \<*<31>*>/Timbaråsakaü #<|| 433 ||># ## Kakkārikaü\<*<33>*>/ #<|| 441 ||># ## Eëālukaü #<|| 449 ||># ## Valliphalaü\<*<34>*>/ #<|| 457 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 19 R, T, C1, 2 omit this hemistich. 20 R, T sassure ca 21 R kodhare 22 R, T, VvA(R) anussuyyikā; B, N anusåyikā 23 C1, 2, VvA(C) såpaņņhāsiü 24 R -kāri; T -kārinã; B, N, VvA(C) -karã 25 R -māni; B, N -maninã 26 R, T bhātassa 27 R, T omit this hemistich. 28 This statement (omitted here in C1, 2) comes after verse 90. 29 R, T tesu 30 R khãradāyikā- 31 T inverts these two. 32 R, T, B, N, VvA(R) -khaõķikaü 33 T, VvA(R) kakkārukaü 34 R, C1, 2, VvA(C) vallã-; T, VvA(R) vallipakkaü >/ #<[page 045]># %<45 Pāricchattakavagga>% ## Phārusakaü\<*<35>*>/ #<|| 465 ||># ## Hatthappatāpakaü #<|| 473 ||># ## Sākamuņņhiü #<|| 481 ||># ## Pupphakamuņņhiü #<|| 489 ||># ## Målakaü #<|| 497 ||># ## Nimbamuņņhiü #<|| 505 ||># ## Ambaka¤jikaü #<|| 513 ||># ## Doõinimmajjaniü\<*<36>*>/ #<|| 521 ||># ## Kāyabandhanaü #<|| 529 ||># ## Aüsavaņņakaü\<*<37>*>/ #<|| 537 ||># ## âyogapaņņaü\<*<38>*>/ #<|| 545 ||># ## Vidhåpanaü #<|| 553 ||># ## Tālavaõņaü\<*<39>*>/ #<|| 561 ||># ## Morahatthaü #<|| 569 ||># ## Chattaü #<|| 577 ||># ## Upāhanaü #<|| 585 ||># ## Påvaü #<|| 593 ||># ## Modakaü #<|| 601 ||># ## Sakkhaliü\<*<40>*>/ #<|| 609 ||># ##- Tassā me passa vimānaü --pe-- #<|| 610 ||># ## vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti.\<*<41>*>/ #<|| 612 ||># ## Svāgataü vata me ajja suppabhātaü su-h-uņņhitaü yaü addasaü\<*<42>*>/ devatāyo accharā kāmavaõõiyo.\<*<43>*>/ #<|| 613 ||># ## Imāsāhaü\<*<44>*>/ dhammaü sutvā\<*<45>*>/ kāhāmi kusalaü bahuü dānena samacariyāya sa¤¤amena damena ca svāhaü\<*<46>*>/ tattha gamissāmi yattha gantvā na socare ti. #<|| 614 ||># Guttilavimānaü\<*<47>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 35 R, T, B phāråsakaü 36 R, T -nimmujjanaü 37 T, (K), VvA(R) aüsabandhanaü; B, N -bandhakaü 38 R, VvA(R) ayoga-; T ayogapattaü 39 R -vaõņhaü; T, VvA(R) -paõõaü 40 B, N sakkhalikaü 41 After verse 290 VvA has: Evaü mahāsatto tāhi devatāhi katasucarite vyākate tuņņhamānaso sammodanaü karonto (C) attano ca sucaritacaraõe yuttapayuttataü vivaņajjhāsayata¤ ca pavedento āha: svāgataü --pe-- 42 B, N addasāmi; VvA(R) addasāsiü 43 R, T, B, N -vaõõiniyo 44 R tāsahaü; T, (K) tāsāhaü 45 R, T, (K), VvA(R) sutvāna 46 R, T sāhaü 47 R, T, B, N add pa¤camaü >/ #<[page 046]># %<46 Itthivimāna>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 047]># %<47 Pāricchattakavagga>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 048]># %<48 Itthivimāna>% #<34 Daddallavimānavatthu># ## Daddallamānā\<*<1>*>/ vaõõena yasasā\<*<2>*>/ ca yasassinã sabbe deve Tāvatiüse vaõõena atirocasi. #<|| 615 ||># ## Dassanaü nābhijānāmi idaü paņhamadassanaü kasmā kāyā nu āgamma nāmena bhāsase maman ti. #<|| 616 ||># ## Ahaü bhadde Subhaddāsiü pubbe mānusake bhave sahabhariyā ca te āsiü bhaginã ca kaniņņhikā.\<*<3>*>/ #<|| 617 ||># ## Sāhaü\<*<4>*>/ kāyassa bhedāya\<*<4>*>/ vippamuttā tato cutā Nimmānaratidevānaü\<*<5>*>/ upapannā sahavyatan ti. #<|| 618 ||># ## Pahåtakatakalyāõā te deve yanti pāõino yesaü tvaü kittayissasi Subhadde jātim attano. #<|| 619 ||># ## Kathaü\<*<6>*>/ tvaü kena vaõõena kena vā anusāsitā kãdisen' eva dānena subbatena yasassinã #<|| 620 ||># ## Yasaü etādisaü pattā visesaü\<*<7>*>/ vipulam ajjhatā devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti.\<*<8>*>/ #<|| 621 ||># ## Aņņh' eva piõķapātāni yaü dānaü adadaü pure dakkhiõeyyassa saīghassa pasannā sehi\<*<9>*>/ pāõihi,\<*<9>*>/ #<|| 622 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 623 ||># ## Akkhāmi te devi mahānubhāve\<*<10>*>/ manussabhåtā yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 624 ||># ## Ahaü tayā bahutare bhikkhå sa¤¤ate brahmacārino\<*<11>*>/ tappesiü annapānena pasannā sehi\<*<9>*>/ pāõihi\<*<9>*>/ \<*<12>*>/tayā bahutaraü datvā hãnakāyåpagā ahaü.\<*<13>*>/ #<|| 625 ||># ## Kathaü tvaü appataraü datvā visesaü vipulam ajjhagā devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti.\<*<8>*>/ #<|| 626 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 049]># %<49 Pāricchattakavagga>% ## Manobhāvaniyo bhikkhu sandiņņho me pure ahu tāhaü bhattena\<*<14>*>/ nimantesiü Revataü atta-n- aņņhamaü. #<|| 627 ||># ## So me atthapurekkhāro\<*<15>*>/ anukampāya Revato: saīghe dehã ti maü voca\<*<16>*>/ tassāhaü vacanaü kariü. #<|| 628 ||># ## Sā dakkhiõā saīghagatā appameyye\<*<17>*>/ patiņņhitā, puggalesu tayā dinnaü na taü tava mahapphalan ti. #<|| 629 ||># ## Idān' evāhaü jānāmi saīghe dinnaü mahapphalaü sāhaü gantvā manussattaü vada¤¤å vãtamaccharā saīghe dānāni\<*<18>*>/ dassāmi\<*<18>*>/ appamattā punappunan ti. #<|| 630 ||># ## Kā esā devatā bhadde tayā mantayate\<*<19>*>/ saha sabbe deve Tāvatiüse vaõõena atirocatã ti.\<*<8>*>/ #<|| 631 ||># ## Manussabhåtā devinda pubbe mānusake bhave sahabhariyā ca me āsi bhaginã ca kaniņņhikā saīghe dānāni datvāna katapu¤¤ā virocatã ti.\<*<8>*>/ #<|| 632 ||># ## Dhammena pubbe\<*<20>*>/ bhaginã\<*<20>*>/ tayā bhadde virocati\<*<21>*>/ yaü saīghamhi\<*<22>*>/ appameyye\<*<23>*>/ patiņņhāpesi dakkhiõaü. #<|| 633 ||># ## Pucchito hi mayā buddho Gijjhakåņamhi\<*<24>*>/ pabbate vipākaü saüvibhāgassa yattha dinnaü mahapphalaü. #<|| 634 ||># ## Yajamānānaü manussānaü pu¤¤apekkhāna pāõinaü karotaü\<*<25>*>/ opadhikaü pu¤¤aü yattha dinnaü mahapphalaü, #<|| 635 ||># ## Taü me buddho viyākāsi jānaü kammaphalaü sakaü vipākaü saüvibhāgassa yattha dinnaü mahapphalaü. #<|| 636 ||># ## Cattāro ca paņipannā cattāro ca phale ņhitā esa saīgho ujubhåto pa¤¤āsãlasamāhito.\<*<26>*>/ #<|| 637 ||># ## Yajamānānaü manussānaü pu¤¤apekkhāna pāõinaü karotaü\<*<25>*>/ opadhikaü pu¤¤aü saīghe dinnaü mahapphalaü. #<|| 638 ||># ## Eso hi saīgho vipulo mahaggato es' appameyyo udadhãva sāgaro ete hi seņņhā naravãrasāvakā\<*<27>*>/ pabhaīkarā dhammam\<*<28>*>/ udãrayanti. #<|| 639 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 050]># %<50 Itthivimāna>% ## Tesaü sudinnaü suhutaü suyiņņhaü ye saīgham uddissa dadanti dānaü sā dakkhiõā saīghagatā patiņņhitā mahapphalā lokavidåna\<*<29>*>/ vaõõitā. #<|| 640 ||># ## Etādisaü ya¤¤am\<*<30>*>/ anussarantā ye vedajātā vicaranti loke vineyya maccheramalaü samålaü aninditā saggam upenti ņhānan ti. #<|| 641 ||># Daddallavimānaü\<*<31>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R -māno; (K), VvA(R) daddaëha- 2 R yassasā; T yasassā 3 T kaniņņhakā; C1, 2, VvA(C) kaõi- 4 C1, 2, B, N, VvA(C) sā ahaü kāyassa bhedā 5 C1, 2, B, N, VvA -ratãnaü devānaü 6 B, N, VvA(R) atha 7 R visesesaü 8 R omits ti 9 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 10 The reference to I, 6, 7 with the peyyāla in R is not accurate. 11 B, N -cārayo; VvA(R) -cāraye; (K) -cāriye 12 R, B, N take this line with the next verse. 13 (K) ahuü 14 (K) bhadde 15 R atha pure- 16 R, T, C1, 2, VvA(C) avoca 17 R, T -meyyā 18 R dānaü dassām' ahaü; T dānāni dassāmi 'haü 19 R, T mantaya te 20 VvA(R) te pubbabhaginã 21 R, T virocasi 22 R, T, C1, 2, VvA(C) saīghasmiü 23 T -meyya 24 R, T -kåņasmiü 25 T karontaü 26 R, T pu¤¤a- 27 R, T,(M) naraviriya- 28 R, T dhammakatham- 29 R, T, (K), VvA(R) -vidåhi 30 R, T, (K), VvA(R) pu¤¤am- 31 R, T, B, N add chaņņhaü; (K), VvA(R) daddaëha- >/ #<[page 051]># %<51 Pāricchattakavagga>% #<35 Sesavatãvimānavatthu\<*<1>*>/># ## Phaëikarajatahemajālacchannaü vividhavicitratalam\<*<2>*>/ addasaü surammaü vyamhaü sunimmitaü toraõåpapannaü rucakupakiõõam\<*<3>*>/ idaü subhaü vimānaü. #<|| 642 ||># ## Bhāti ca dasa disā nabhe va suriyo sarade tamonudo\<*<4>*>/ sahassaraüsã tathā tapati-m-idaü tava vimānaü jalam iva dhåmasikho nise\<*<5>*>/ nabhagge.\<*<5>*>/ #<|| 643 ||># ## Musatãva nayanaü sateratā\<*<6>*>/ va ākāse ņhapitam idaü manu¤¤aü vãõāmurajasammatāëaghuņņhaü iddhaü Indapuraü yathā tavedaü.\<*<7>*>/ #<|| 644 ||># ## Padumakumuduppalakuvalayaü\<*<8>*>/ yodhikabandhukanojakā\<*<9>*>/ ca santi sālakusumitapupphitā asokā vividhadumaggasugandhasevitam idaü. #<|| 645 ||># ## Saëalalabujabhujakasaüyuttā\<*<10>*>/ kusakasuphullitalatāvalambinãhi\<*<11>*>/ maõijālasadisā\<*<12>*>/ yasassinã rammā pokkharaõã upaņņhitā te. #<|| 646 ||># ## Udakaruhā ca ye 'tthi pupphajātā thalajā\<*<13>*>/ ye ca\<*<14>*>/ santi rukkhajātā mānusakā\<*<15>*>/ amānusakā\<*<15>*>/ ca dibbā sabbe\<*<16>*>/ tuyhaü nivesanamhi jātā. #<|| 647 ||># ## Kissa samadamass' ayaü\<*<17>*>/ vipāko kenāsi\<*<18>*>/ kammaphalen' idhåpapannā yathā ca\<*<19>*>/ te adhigatam idaü vimānaü tad anupadaü avacāsi 'lārapakhume\<*<20>*>/ ti. #<|| 648 ||># ## Yathā ca\<*<21>*>/ me adhigatam idaü vimānaü ko¤camayåracakorasaīghacaritaü\<*<22>*>/ dibbapilavahaüsarājaciõõaü\<*<23>*>/ dijakāraõķavakokilābhinaditaü,\<*<24>*>/ #<|| 649 ||># ## Nānāsantānakapuppharukkhavividhā pāņalijambuasokarukkhavantaü yathā ca me adhigatam idaü vimānaü tan te pavedissāmi\<*<25>*>/ suõohi bhante. #<|| 650 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 052]># %<52 Itthivimāna>% ## Magadhavarapuratthimena\<*<26>*>/ Nālakagāmo\<*<27>*>/ nāma atthi bhante tattha ahosiü pure suõisā Sesavatã\<*<28>*>/ ti tattha jāniüsu mamaü. #<|| 651 ||># ## Sāhaü apacitatthadhammakusalaü\<*<29>*>/ devamanussapåjitaü mahantaü Upatissaü nibbutaü appameyyaü muditamanā kusumehi abbhokiriü.\<*<30>*>/ #<|| 652 ||># ## Paramagatigata¤ ca påjayitvā antimadehadharaü isiü uëāraü pahāya mānusakaü samussayaü Tidasagatā\<*<31>*>/ idha-m-āvasāmi ņhānan ti. #<|| 653 ||># Sesavatã\<*<1>*>/-vimānaü\<*<32>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N, VvA(R) Pesavatã-; see VvA(R) p. 373 for Hardy's note on the name. 2 R, T -phalam- 3 R, T rājakåpa- 4 R, T tamapanudo 5 R, T nisenabhagge 6 R, T, (K), VvA(R) sateritā 7 R, T tava-m-idaü; VvA(R) tava-y-idaü 8 R, T -kumuda-uppala- 9 R, T yothikā bhaõķikā etc.; C1, VvA(C) yådhika-; VvA(R) yodhikagaõķika- 10 R, T Salaëalabujakusaka-; C1, 2, VvA(C) -sa¤¤atā (for sa¤¤utā?) 11 R, T kusuka . . . -latā va lambinã 12 R, T -sadisa- 13 R, T phalajā; (M) talajā 14 R, T va 15 R, T mānussakā amanussakā; B, N mānusakāmānussakā; VvA(R) mānusakāmānusā 16 R, T sagge 17 B, N saüyamadamassa; R, T -damassa ayaü 18 N kanāsi 19 R omits 20 R, T aëāra-; B, N, (M), VvA(R) 'ëārapamhe; (G) ālāra- 21 R ce 22 (K), VvA(R) -mayåracaīkora- 23 R, T, B, N dibya-; R, T -haü sarāja- 24 C1, 2, VvA(C) dvija-; R, T, VvA(R) -nāditaü 25 C1, 2, VvA(C) pavadissāmi; B, N pavediyāmi 26 R, T -puratthime 27 R, T Nālakagāmako; B, N Nāëaka- 28 B, N, (M), VvA(R) Pesavatã 29 R, T apaciü tattha kammakusalaü 30 B, N, (M) abbhukiriü; VvA(R) -kiri 31 R, T, C1, 2 tidasāgatā 32 R, T, B, N add sattamaü >/ #<[page 053]># %<53 Pāricchattakavagga>% #<36 Mallikāvimānavatthu># ## Pãtavatthe pãtadhaje pãtālaīkārabhåsite pãtantarāhi vaggåhi apilandhā\<*<1>*>/ va sobhasi. #<|| 654 ||># ## Kā\<*<2>*>/ kambukāyuradhare\<*<2>*>/ ka¤canāveëabhåsite hemajālakapacchanne\<*<3>*>/ nānāratanamālinã. #<|| 655 ||># ## Sovaõõamayā lohitaīkamayā\<*<4>*>/ muttāmayā veëuriyāmayā\<*<5>*>/ ca masāragallā sahalohitaīkā\<*<6>*>/ pārevatakkhãhi\<*<7>*>/ maõãhi cittatā. #<|| 656 ||># ## Koci koci ettha mayårasussaro haüsassar' a¤¤o\<*<8>*>/ karavãkasussaro tesaü saro suyyati\<*<9>*>/ vagguråpo pa¤caīgikaü turiyam\<*<10>*>/ iva ppavāditaü. #<|| 657 ||># ## Ratho ca te subho vaggu\<*<11>*>/ nānāratanacittito\<*<11>*>/ nānāvaõõāhi\<*<12>*>/ dhātåhi\<*<13>*>/ suvibhatto va sobhati. #<|| 658 ||># ## Tasmiü rathe ka¤canabimbavaõõe\<*<14>*>/ yā\<*<15>*>/ tvaü\<*<15>*>/ ņhitā bhāsas' imaü padesaü devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 659 ||># ## Sovaõõajālaü\<*<16>*>/ maõisoõõacittaü\<*<17>*>/ muttācitaü\<*<18>*>/ hemajālena channaü\<*<19>*>/ parinibbute Gotame appameyye pasannacittā aham ābhiropayiü. #<|| 660 ||># ## Tāhaü kammaü karitvāna kusalaü buddhavaõõitaü apetasokā sukhitā sampamodām' anāmayā ti. #<|| 661 ||># Mallikāvimānaü\<*<20>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2, B, N, (M), VvA apiëandhā 2 R, T ka-; B, N Kā kambukāyåra-; (M) kākamba- 3 R, T, B, N, VvA(R) -sa¤channe 4 B, N, (M) lohitaīga- 5 B, N, VvA(R) veëuriya- 6 B, N, (M) -lohitaīgā; R, T -lohitakā 7 C1, 2 pārāvata-; VvA(C) pārāvaņa- 8 R, T, B, N haüsassa ra¤¤o 9 C1, 2, VvA(C) såyati 10 B tåriyam- 11 T vaggå nānāratanacittaīgo 12 C1, 2, (M) -vaõõehi; T -vaõõãhi 13 R dhātuhi 14 R, T kā¤cana 15 T yatthaü; (G) yatiņ- 16 R sovanna- 17 B, N, VvA(R) -cittitaü; (K) -vicittaü; (M) -sovaõõacittitaü 18 T muttācittaü 19 RhD gives (M) as sacchannaü prob. hemajālasa¤channaü 20 R, T, B, N add aņņhamaü >/ #<[page 054]># %<54 Itthivimāna>% #<37 Visālakkhivimānavatthu># ## Kā nāma tvaü visālakkhi\<*<1>*>/ ramme Cittalatāvane samantā anupariyāsi narãgaõapurakkhatā.\<*<2>*>/ #<|| 662 ||># ## Yadā devā Tāvatiüsā pavisanti imaü vanaü sayoggā sarathā sabbe citrā honti idhāgatā. #<|| 663 ||># ## Tuyha¤ ca idha pattāya uyyāne vicarantiyā kāyena\<*<3>*>/ dissati\<*<4>*>/ cittaü kena råpaü tav' edisaü, devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 664 ||># ## Yena kammena devinda råpaü mayhaü gatã ca me iddhã ca ānubhāvo ca taü suõohi Purindada. #<|| 665 ||># ## Ahaü Rājagahe ramme Sunandā nām' upāsikā saddhā sãlena sampannā saüvibhāgaratā sadā. #<|| 666 ||># ## Acchādana¤ ca bhatta¤ ca senāsanaü padãpiyaü adāsiü ujubhåtesu vippasannena cetasā. #<|| 667 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā ca pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü uposathaü upavasissaü\<*<5>*>/ sadā sãlesu saüvutā.\<*<6>*>/ #<|| 668 ||># ## Pāõātipātā viratā musāvādā ca sa¤¤atā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā #<|| 669 ||># ## Pa¤casikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato Gotamassa yasassino. #<|| 670 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 055]># %<55 Pāricchattakavagga>% ## Tassā me ¤ātikulā\<*<7>*>/ dāsã\<*<7>*>/ sadā mālābhihārati\<*<8>*>/ tāhaü bhagavato thåpe sabbam evābhiropayiü. #<|| 671 ||># ## Uposathe c' ahaü\<*<9>*>/ gantvā mālāgandhavilepanaü thåpasmiü abhiropesiü pasannā sehi\<*<10>*>/ pāõihi.\<*<10>*>/ #<|| 672 ||># ## Tena kammena devinda råpaü mayhaü gatã ca me iddhã ca ānubhāvo ca yaü\<*<11>*>/ mālaü abhiropayiü.\<*<11>*>/ #<|| 673 ||># ## Ya¤ ca sãlavatã āsiü na taü tāva vipaccati āsā ca pana me devinda sakadāgāminã siyan ti. #<|| 674 ||># Visālakkhivimānaü\<*<12>*>/ \<&1>/ #<38 Pāricchattakavimānavatthu># ## Pāricchattake\<*<1>*>/ koviëāre ramaõãye manorame dibbamālaü\<*<2>*>/ ganthamānā gāyantã sampamodasi. #<|| 675 ||># ## Tassā te naccamānāya aīga-m-aīgehi sabbaso dibbā saddā niccharanti savanãyā\<*<3>*>/ manoramā. #<|| 676 ||># ## Tassā te naccamānāya aīga-m-aīgehi sabbaso dibbā gandhā pavāyanti sucigandhā manoramā. #<|| 677 ||># ## Vivattamānā kāyena yā veõãsu pilandhanā\<*<4>*>/ tesaü suyyati\<*<5>*>/ nigghaso turiye\<*<6>*>/ pa¤caīgike yathā. #<|| 678 ||># ## Vaņamsakā vātadhutā\<*<7>*>/ vātena sampakampitā tesaü suyyati\<*<5>*>/ nigghoso turiye\<*<6>*>/ pa¤caīgike yathā. #<|| 679 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T -akkhã 2 T, (K), (M), -purakkhitā 3 C1, 2, B, N, VvA(C) kāye na 4 B, N, VvA(C) dissatã 5 R, T upavasiü 6 The numbering varies in edd. B, N add hemistich sa¤¤amā saüvibhāgā vimānaü āvasām' ahaü and together with the preceding two pādas have it as v. 8 (cf. No.15, 7). 7 R, T, (K), VvA(R) ¤ātikulaü āsi 8 (M) mālābharati 9 R, T vahaü 10 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 11 R, T, (G) ya¤ ca mālābhiropayiü 12 R, T, B, N add navamaü >/ #<[page 056]># %<56 Itthivimāna>% ## Yā pi te sirasmiü mālā sucigandhā manoramā vāti gandho disā sabbā rukkho ma¤jåsako\<*<8>*>/ yathā. #<|| 680 ||># ## Ghāyase taü sucigandhaü\<*<9>*>/ råpaü passasi amānusaü\<*<10>*>/ devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 681 ||># ## Pabhassaraü accimantaü\<*<11>*>/ vaõõagandhena saüyutaü\<*<12>*>/ asokapupphamālāhaü buddhassa upanāmayiü. #<|| 682 ||># ## Tāhaü kammaü karitvāna kusalaü buddhavaõõitaü apetasokā sukhitā sampamodām' anāmayā ti. #<|| 683 ||># Pāricchattakavimānaü\<*<13>*>/ \<&1>/ Tass' uddānaü: Uëāraü\<*<1>*>/ ucchu-pallaīkaü\<*<2>*>/ Latā ca Guttilena ca daddalla-Sesavatã\<*<3>*>/ Mallã\<*<4>*>/ Visalakkhi Pāricchattako;\<*<5>*>/ vaggo tena pavuccatã ti. Itthivimāne tatiyo vaggo PâRICCHATTAKAVAGGO TATIYO \<&2>/ \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 T pārichattake 2 C2 dibbaü mālaü 3 C1, 2, VvA(C) savaõãyā 4 C1, 2, B, N, (M), VvA piëandhanā 5 C1, 2 såyati 6 B tåriye 7 T -dhåtā 8 R, C1, 2, VvA(C) ma¤jussako 9 C1, 2, VvA(C) suciü gandhaü 10 (M), VvA(R) 'mānusaü 11 T acchimantaü 12 C1, 2, VvA(C) sa¤¤utaü 13 R, T, B, N add dasamaü &2 1 B, N, (M) Uëāro 2 B, N, (M) -pallaīko 3 B, N -Pesa; (M) daddaëha-pesa- 4 B, N, (M) Mallikā 5 B, T Pāricchattako >/ #<[page 057]># %< 57>% IV MAĨJEōōHAKAVAGGA #<39 Ma¤jeņņhakavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Ma¤jeņņhake\<*<1>*>/ vimānasmiü soõõavālukasanthate\<*<2>*>/ pa¤caīgikena\<*<3>*>/ turiyena\<*<3>*>/ ramasi suppavādite. #<|| 684 ||># ## Tamhā\<*<4>*>/ vimānā oruyha nimmitā ratanāmayā ogāhasi sālavanaü pupphitaü sabbakālikaü. #<|| 685 ||># ## Yassa yass' eva sālassa måle tiņņhasi devate so so mu¤cati pupphāni onamitvā dumuttamo. #<|| 686 ||># ## Vāteritaü sālavanaü ādhutaü dijasevitaü vāti gandho disā sabbā rukkho ma¤jåsako\<*<5>*>/ yathā. #<|| 687 ||># ## Ghāyase taü sucigandhaü\<*<6>*>/ råpaü passasi amānusaü devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 688 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā dāsã ayirakule\<*<7>*>/ ahuü buddhaü nisinnaü disvāna sālapupphehi okiriü. #<|| 689 ||># ## Vaņaüsaka¤ ca sukataü sālapupphamayaü\<*<8>*>/ ahaü buddhassa upanāmesiü pasannā sehi\<*<9>*>/ pāõihi.\<*<10>*>/ #<|| 690 ||># ## Tāhaü kammaü karitvāna kusalaü buddhavaõõitaü apetasokā sukhitā sampamodām' anāmayā ti. #<|| 691 ||># Ma¤jeņņhaka\<*<1>*>/-vimānaü\<*<11>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N, T Ma¤jiņņha-; (M) Ma¤jaņņha- 2 R, T sovaõõa; (M) -santate 3 B -tåriyena; N pa¤caīgike tu- 4 C1, 2, VvA(C) tasmā 5 C1, 2, VvA(C) ma¤jussako 6 C1, 2, VvA(C) suciü gandhaü 7 R ayyara-; (M), VvA(R) ayyira- 8 R -puppham ayaü 9 R, T sakehi 10 B, N pāõibhi 11 R, T, B, N add paņhamaü >/ #<[page 058]># %<58 Itthivimāna>% #<40 Pabhassaravimānavatthu># ## Pabhassaravaravaõõanibhe surattavatthanivāsane\<*<1>*>/ mahiddhike candanaruciragatte\<*<2>*>/ kā tvaü subhe devate vandase mamaü. #<|| 692 ||># ## Pallaīko ca te mahaggho nānāratanacittito ruciro yattha tvaü nisinnā virocasi devarājā-r-iva\<*<3>*>/ Nandane vane. #<|| 693 ||># ## Kiü tvaü pure sucaritam ācarã bhadde kissa kammassa vipākaü anubhosi devalokasmiü devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 694 ||># ## Piõķāya te carantassa mālaü phāõita¤ ca adadaü bhante tassa kammass' idaü vipākaü anubhomi devalokasmiü. #<|| 695 ||># ## Hoti ca me\<*<4>*>/ anutāpo\<*<4>*>/ aparaddhaü\<*<5>*>/ dukkata¤ ca\<*<6>*>/ me bhante sāhaü dhammaü nāssosiü sudesitaü dhammarājena. #<|| 696 ||># ## Taü taü vadāmi bhaddante yassa me anukampiyo koci dhammesu taü samādapetha sudesitaü dhammarājena. #<|| 697 ||># ## Yesaü atthi saddhā buddhe dhamme ca saīgharatane ca te\<*<7>*>/ maü ativirocanti āyunā yasasā siriyā, #<|| 698 ||># ## \<*<8>*>/Patāpena vaõõena uttaritarā a¤¤e mahiddhikatarā mayā devā ti. #<|| 699 ||># Pabhassaravimānaü\<*<9>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N, (M), VvA(R) -vasane 2 R candara-; (M) -rucigatte 3 VvA(C) -rājā va 4 (M) me-m-anutāpo 5 T aparādhaü 6 R, T, B, N, VvA(R) dukkhita¤ ca 7 C1, 2, VvA(C) taü te 8 All edd. treat this as a seperate verse, but these two pādas should be tacked on to v. 7. 9 R, T, B, N add dutiyaü >/ #<[page 059]># %<59 Ma¤jeņņhakavagga>% #<41 Nāgavimānavatthu># ## Alaīkatā maõika¤canācitaü\<*<1>*>/ suvaõõajālacittaü\<*<2>*>/ mahantaü abhiruyha gajavaraü sukappitaü idhāgamā vehāsayam\<*<3>*>/ antalikkhe.\<*<4>*>/ #<|| 700 ||># ## Nāgassa dantesu duvesu nimmitā acchodikā\<*<5>*>/ paduminiyo suphullā padumesu ca\<*<6>*>/ turiyagaõā\<*<7>*>/ pabhijjare\<*<8>*>/ imā ca naccanti manoharāyo. #<|| 701 ||># ## Dev 'iddhipattāsi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 702 ||># ## Bārāõasiyaü upasaīkamitvā buddhass' ahaü\<*<9>*>/ vatthayugaü adāsiü pādāni vanditva\<*<10>*>/ chamā nisãdiü vittā\<*<11>*>/ v' ahaü\<*<11>*>/ a¤jalikaü akāsiü. #<|| 703 ||># ## Buddho ca me ka¤canasannibhattaco adesayã samudayadukkhaniccataü asaīkhataü dukkhanirodhasassataü\<*<12>*>/ maggaü adesesi\<*<13>*>/ yato vijānisaü.\<*<14>*>/ #<|| 704 ||># ## Appāyukã kālakatā tato cutā upapannā Tidasagaõaü\<*<15>*>/ yasassinã Sakkass' ahaü\<*<16>*>/ a¤¤atarā pajāpatã Yasuttarā nāma disāsu vissutā ti. #<|| 705 ||># Nāgavimānaü\<*<17>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R maõikanakaka¤canācitaü; T kanakaka¤canācitaü; (M) takes the entire pāda as one cpd. 2 B, N sovaõõajāla- 3 B, N, (M) vehāyasam 4 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 5 R, T, B, N acchodakā 6 T omits 7 B tåriya- 8 R, T pavajjare; (pavajjare ti ca paņhanti - VvA) 9 R, T buddhassāhaü 10 T, B, N, VvA(R) vanditvā 11 R vittāva taü; T cittāva taü; C1, 2 vittāvahaü; (M) vittāhaü; (vittā ti tuņņhā - VvA) 12 R, T -nirodhasaccaü 13 R, T, B, N, VvA(R) adesayi 14 R, T vijānissaü; C1, 2, (M), VvA vijāniyaü; but vijāniyan ti (C = R, to be read as vijānisan ti) cattāri ariyasaccāni paņivijjhiü (aor.)-VvA. N vimāniyaü (prob. misprint) 15 (M) -gaõā 16 R, T, C1, 2, VvA(C) Sakkassāhaü 17 R, T, B, N add tatiyaü >/ #<[page 060]># %<60 Itthivimāna>% #<42 Alomavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 706 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 707 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 708 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 709 ||># ## Aha¤ ca\<*<2>*>/ Bārāõasiyaü buddhassādiccabandhuno adāsiü sukkhakummāsaü pasannā sehi\<*<3>*>/ pāõihi.\<*<3>*>/ #<|| 710 ||># ## Sukkhāya aloõikāya ca passa phalaü kummāsapiõķiyā Alomaü sukhitaü disvā ko\<*<4>*>/ pu¤¤aü na karissatã ti. #<|| 711 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 712 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 061]># %<61 Ma¤jeņņhakavagga>% ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 713 ||># Aloma\<*<1>*>/-vimānaü\<*<5>*>/ \<&1>/ #<43 Ka¤jikadāyikāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 714 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 715 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 716 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 717 ||># ## Ahaü Andhakavindasmiü\<*<1>*>/ buddhassādiccabandhuno adāsiü kolasampākaü ka¤jikaü\<*<2>*>/ teladhåpitaü. #<|| 718 ||># ## Pipphalyā lasuõena ca missaü lāma¤jakena\<*<3>*>/ ca adāsiü ujubhåtasmiü\<*<4>*>/ vippasannena cetasā. #<|| 719 ||># ## Yā mahesittaü\<*<5>*>/ kāreyya\<*<6>*>/ cakkavattissa rājino nāri sabbaīgakalyāõã bhattu cānomadassikā etassa\<*<7>*>/ ka¤jikadānassa kalaü nāgghati\<*<8>*>/ soëasiü. #<|| 720 ||># ## Sataü nikkhā sataü assā sataü assatarãrathā\<*<9>*>/ sataü ka¤¤āsahassāni āmuttamaõikuõõalā etassa\<*<7>*>/ ka¤jikadānassa kalaü nāgghanti soëasiü. #<|| 721 ||># ## Sataü Hemavatā nāgā ãsādantā uråëhavā suvaõõakacchā mātaīgā hemakappanavāsasā\<*<10>*>/ etassa\<*<7>*>/ ka¤jikadānassa kalaü nāgghanti soëasiü. #<|| 722 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 C1, 2, VvA(C) Alomā-; (G) âloma- 2 (M) omits ca 3 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 4 R ke 5 R, T, B, N add catutthaü >/ #<[page 062]># %<62 Itthivimāna>% ## Catunnam\<*<11>*>/ api dãpānaü\<*<11>*>/ issaraü yo 'dha kāraye etassa\<*<7>*>/ ka¤jikadānassa kalaü nāgghati\<*<8>*>/ soëasin ti. #<|| 723 ||># Ka¤jikadāyikāvimānaü\<*<12>*>/ \<&1>/ #<44 Vihāravimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 724 ||># ## Tassā te naccamānāya aīga-m-aīgehi sabbaso dibbā saddā niccharanti savanãyā\<*<1>*>/ manoramā. #<|| 725 ||># ## Tassā te naccamānāya aīga-m-aīgehi sabbaso dibbā gandhā pavāyanti sucigandhā manoramā. #<|| 726 ||># ## Vivattamānā kāyena yā veõãsu pilandhanā\<*<2>*>/ tesaü suyyati\<*<3>*>/ nigghoso turiye\<*<4>*>/ pa¤caīgike yathā. #<|| 727 ||># ## Vaņamsakā vātadhutā\<*<5>*>/ vātena sampakampitā tesaü suyyati\<*<3>*>/ nigghoso turiye\<*<4>*>/ pa¤caīgike yathā. #<|| 728 ||># ## Yā pi te sirasmiü\<*<6>*>/ mālā sucigandhā\<*<7>*>/ manoramā vāti gandho disā sabbā rukkho ma¤jåsako\<*<8>*>/ yathā. #<|| 729 ||># ## Ghāyase taü sucigandhaü råpaü passasi amānusaü\<*<9>*>/ devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 730 ||># ## Sāvatthiyaü mayha\<*<10>*>/ sakhã bhadante saīghassa kāresi mahāvihāraü tattha ppasannā aham ānumodiü disvā agāra¤ ca piya¤ ca me taü. #<|| 731 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 B, N -vindamhi 2 (M) ka¤cikaü 3 R, T lāmajja-; (M) lāma¤ca 4 (B), (K) -bhåtesu 5 T mahesitaü 6 (M) kareyya 7 B, N, VvA(R) ekassa 8 T nāgghanti; (M) n' agghati; cf. vv. 8 ff. 9 R assatari- 10 T, (B) -nivāsasā; R nivāsāsā 11 R, VvA catunnam pi ca dãpānaü; T catunnam pi padãpānaü 12 R, T, B, N add pa¤camaü >/ #<[page 063]># %<63 Ma¤jeņņhakavagga>% ## Tāy' eva me suddhanumodanāya\<*<11>*>/ laddhaü vimānabbhutadassaneyyaü\<*<12>*>/ samantato soëasa yojanāni vehāsayaü\<*<13>*>/ gacchati iddhiyā mama. #<|| 732 ||># ## Kuņāgārā nivesā me vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā satayojanaü. #<|| 733 ||># ## Pokkhara¤¤o ca me ettha puthulomanisevitā acchodikā\<*<14>*>/ vippasannā soõõavālukasanthatā. #<|| 734 ||># ## Nānāpadumasa¤channā puõķarãkasamotatā surabhã\<*<15>*>/ sampavāyanti manu¤¤ā\<*<16>*>/ māluteritā.\<*<17>*>/ #<|| 735 ||># ## Jambuyo panasā tālā nāëikeravanāni\<*<18>*>/ ca antonivesane jātā nānārukkhā aropimā.\<*<19>*>/ #<|| 736 ||># ## Nānāturiyasaīghuņņham\<*<20>*>/ accharāgaõaghositaü yo pi maü supine passe so pi vitto siyā naro. #<|| 737 ||># ## Etādisaü abbhutadassaneyyaü\<*<21>*>/ vimānam sabbato\<*<22>*>/ pabhaü mama kammehi nibbattaü alaü pu¤¤āni kātave ti.\<*<23>*>/ #<|| 738 ||># ## Tāy' eva te suddhanumodanāya\<*<11>*>/ laddhaü vimānabbhutadassaneyyaü\<*<12>*>/ yā c' eva sā dānam adāsi nārã tassā gatiü bråhi kuhiü upapannā\<*<24>*>/ sā ti. #<|| 739 ||># ## Yā sā ahu mayha\<*<25>*>/ sakhã bhadante saīghassa kāresi mahāvihāraü vi¤¤ātadhammā sā adāsi dānaü upapannā\<*<24>*>/ Nimmānaratãsu\<*<26>*>/ devesu.\<*<27>*>/ #<|| 740 ||># ## Pajāpatã tassa Sunimmitassa acintiyo\<*<28>*>/ kammavipāka\<*<29>*>/ tassā\<*<30>*>/ yam etaü pucchasi kuhiü upapannā\<*<24>*>/ sā\<*<31>*>/ tan te viyākāsim\<*<32>*>/ ana¤¤athā ahan ti.\<*<33>*>/ #<|| 741 ||># ## Tena h' a¤¤e\<*<34>*>/ pi samādapetha saīghassa dānāni dadātha vittā\<*<35>*>/ dhamma¤ ca suõātha pasannamānasā sudullabho laddho manussalābho. #<|| 742 ||># ## Yaü maggaü maggādhipatã\<*<36>*>/ adesayi\<*<36>*>/ brahmassaro\<*<37>*>/ ka¤canasannibhattaco saīghassa dānāni dadātha vittā\<*<35>*>/ mahapphalā yattha bhavanti dakkhiõā. #<|| 743 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 064]># %<64 Itthivimāna>% ## Ye puggalā aņņha sataü pasatthā cattāri etāni\<*<38>*>/ yugāni honti te dakkhiõeyyā sugatassa sāvakā etesu dinnāni mahapphalāni. #<|| 744 ||># ## Cattāro ca paņipannā cattāro ca phale ņhitā esa saīgho ujubhåto pa¤¤āsãlasamāhito. #<|| 745 ||># ## Yajamānānaü manussānaü pu¤¤apekkhāna pāõinaü karotaü\<*<39>*>/ opadhikaü pu¤¤aü saīghe dinnaü mahapphalaü. #<|| 746 ||># ## Eso hi saīgho vipulo mahaggato es' appameyyo udadhãva sāgaro ete hi seņņhā naravãrasāvakā\<*<40>*>/ pabhaīkarā dhammam udãrayanti. #<|| 747 ||># ## Tesaü sudinnaü suhutaü suyiņņhaü ye saīgham uddissa dadanti dānaü sā dakkhiõā saīghagatā patiņņhitā mahapphalā lokavidåna\<*<41>*>/ vaõõitā. #<|| 748 ||># ## Etādisaü ya¤¤am\<*<42>*>/ anussarantā ye vedajātā vicaranti loke vineyya maccheramalaü samålaü aninditā saggam upenti ņhānan ti. #<|| 749 ||># Vihāravimānaü\<*<43>*>/ Bhāõavāraü dutiyaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2, VvA(C) savaõãyā 2 C1, 2, B, N, VvA piëandhanā 3 C1, 2 såyati 4 B tåriye 5 T -dhåtā 6 R, T sirasi 7 C1, 2 suciü gandhaü 8 C1, 2, VvA(C) ma¤jussako 9 VvA(R) 'mānusaü 10 C1, 2, VvA, B, N mayhaü 11 C1, VvA(C) suddhānu- 12 T vimānabbhåta-; (M) vimānaü abbhutaü da- 13 B, N, (M), VvA(R) vehāyasaü 14 R, T, B, N, VvA(R) acchodakā 15 VvA(R) surabhiü 16 R, T manu¤¤a- 17 C1, 2, VvA(C) māëuteritā 18 R, T nāëikerā vanāni 19 T aropitā 20 R -saīghutthaü; B, N nānātåriya- 21 C1, 2, VvA(C) abbhutaü dassanãyaü; T abbhåta- 22 R, T, B, N sabbaso 23 R, T omit ti 24 R, T, B, N uppannā 25 C1, 2, B, N, VvA mayhaü 26 C1, 2 Nimmāõa- 27 R deve 28 R, T, B, N acintiyā 29 B, N -vipākā; C1, 2 -vipāko; (-vipāka tassā ti vibhattilopaü katvā niddeso . . . kammavipāko . . . appameyyo ti attho - VvA.) 30 B, N tassa 31 B, N add ti 32 VvA(R) viyākāsi 33 R, T, B, N omit ti 34 R, C1, 2 hi a¤¤e 35 VvA(C) cittā 36 C1, 2, VvA(C) maggādhipantyadesayi, consistent with this reading. VvA(C) comments: yaü . . . dānaü maggādhipanti (= B) katvā but (R) has maggādhipatã ti katvā (with vë. -patittaü) 37 T brahmasaro 38 R ye tāni 39 T karontaü 40 T naraviriya- 41 R, T, (K) -vidåhi 42 R, T pu¤¤aü 43 R, T, B, N add chaņņhaü >/ #<[page 065]># %<65 Ma¤jeņņhakavagga>% #<45 Caturitthivimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 750 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 751 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā {pabhāsatã ti}. #<|| 752 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 753 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 066]># %<66 Itthivimāna>% ## Indãvarānaü hatthakam ahaü adāsiü bhikkhuno piõķāya carantassa Esikānaü unnatasmiü\<*<1>*>/ nagaravare\<*<2>*>/ Paõõakate\<*<3>*>/ ramme. #<|| 754 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 755 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 756 ||># ## Abhikkantena vaõõena . . . pe . . . yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 757-760 ||># ## Nãluppalahatthakam ahaü adāsiü bhikkhuno piõķāya carantassa Esikānaü unnatasmiü\<*<1>*>/ nagaravare\<*<2>*>/ Paõõakate\<*<3>*>/ ramme. #<|| 761 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo . . . pe . . . vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. (= vv. 6-7 above) #<|| 762-763 ||># ## Abhikkantena vaõõena . . . pe . . . yassa kammass' idaü phalaü: (= vv. 1-4 above) #<|| 764-767 ||># ## Odātamålakaü\<*<4>*>/ harãtapattaü\<*<5>*>/ udakasmiü\<*<6>*>/ sare jātam ahaü adāsiü Esikānaü unnatasmiü\<*<1>*>/ nagaravare\<*<2>*>/ Paõõakate\<*<3>*>/ ramme. #<|| 768 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo . . . pe . . . vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. (= vv. 6-7 above) #<|| 769-770 ||># ## Abhikkantena vaõõena . . . pe . . . yassa kammass' idam phalam: (= vv. 1-4 above) #<|| 771-774 ||># ## Ahaü Sumanā sumanassa\<*<7>*>/ sumanamakuëāni dantavaõõāni ahaü adāsiü bhikkhuno piõķāya carantassa Esikānaü unnatasmiü\<*<1>*>/ nagaravare\<*<2>*>/ Paõõakate\<*<3>*>/ ramme. #<|| 775 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 067]># %<67 Ma¤jeņņhakavagga>% ## Tena m' etādiso vaõõo . . . pe . . . vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. (= vv. 6-7 above) #<|| 776-777 ||># Caturitthivimānaü\<*<8>*>/ \<&1>/ #<46 Ambavimānavatthu># ## Dibban te ambavanaü rammaü pāsād' ettha mahallako nānāturiyasaīghuņņho\<*<1>*>/ accharāgaõaghosito. #<|| 778 ||># ## Padãpo c' ettha jalati niccaü sovaõõayo mahā dussaphalehi rukkhehi samantā parivārito. #<|| 779 ||># ## \<*<2>*>/Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 780 ||># ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 781 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 782 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā purimāya jātiyā manussaloke vihāraü saīghassa kāresiü ambehi parivāritaü. #<|| 783 ||># ## Pariyosite vihāre kārente niņņhite mahe ambe\<*<3>*>/ acchādayitvāna\<*<3>*>/ katvā dussamaye phale, #<|| 784 ||># ## Padãpaü tattha jāletvā\<*<4>*>/ bhojayitvā gaõuttamaü niyyādesiü taü saīghassa pasannā sehi\<*<5>*>/ pāõihi.\<*<6>*>/ #<|| 785 ||># ## Tena me ambavanaü rammaü pāsād' ettha mahallako nānāturiyasaīghuņņho\<*<1>*>/ accharāgaõaghosito. #<|| 786 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T, B, N, VvA(R) uõõatasmiü 2 R, T nagare vare 3 R peõõakate 4 C1, VvA(C) odāna-; VvA(R) -målaü 5 C1, 2, B, N, VvA harita- 6 R, T udakamhi 7 (M) samaõassa 8 R, T, B, N add sattamaü >/ #<[page 068]># %<68 Itthivimāna>% ## Padãpo c' ettha jalati niccaü sovaõõayo mahā dussaphalehi rukkhehi samantā parivārito. #<|| 787 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 788 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 789 ||># Ambavimānaü\<*<7>*>/ \<&1>/ #<47 Pãtavimānavatthu># ## Pãtavatthe\<*<1>*>/ pãtadhaje\<*<1>*>/ pãtālaīkārabhåsite pãtacandanalittaīge pãtuppalamālinã,\<*<2>*>/ #<|| 790 ||># ## Pãtapāsādasayane\<*<1>*>/ pãtāsane pãtabhājane\<*<3>*>/ pãtachatte\<*<1>*>/ pãtarathe\<*<1>*>/ pãtasse pãtavãjane,\<*<4>*>/ #<|| 791 ||># ## Kiü kammam akarã bhadde pubbe mānusake bhave devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 792 ||># ## Kosātakã nāma lat' atthi bhante tittikā\<*<5>*>/ anabhijjhitā tassā cattāri pupphāni thåpaü abhihariü ahaü. #<|| 793 ||># ## Satthu sarãraü uddissa vippasannena cetasā nāssa maggaü avekkhissaü na taggamanasā\<*<6>*>/ satã. #<|| 794 ||># ## Tato maü avadhã\<*<7>*>/ gāvã thåpaü appattamānasaü ta¤ cāhaü abhisa¤ceyyaü bhiyyo\<*<8>*>/ nåna ito siyā. #<|| 795 ||># ## Tena kammena devinda Maghavā devaku¤jara pahāya mānusaü dehaü tava sahavyatam\<*<9>*>/ āgatā ti. #<|| 796 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 B -tåriya- 2 R, T have an extra hemistich here: Kena te ambavanaü rammaü pāsād' ettha mahallako 3 B, N, (M) ambehi chādayitvāna; (K), VvA(R) ambeh' acchādayitvāna 4 (M) jalitvā 5 R, T sakehi 6 B, N pāõibhi 7 R, T, B, N add aņņhamaü >/ #<[page 069]># %<69 Ma¤jeņņhakavagga>% ## Idaü sutvā Tidasādhipati Maghavā\<*<10>*>/ devaku¤jaro Tāvatiüse pasādento Mātaliü etad abravi:\<*<11>*>/ #<|| 797 ||># ## Passa Mātali accheraü cittaü kammaphalaü idaü appakam pi kataü deyyaü pu¤¤aü hoti mahapphalaü. #<|| 798 ||># ## Natthi citte pasannamhi appakā\<*<12>*>/ nāma dakkhiõā tathāgate vā sambuddhe atha vā tassa sāvake. #<|| 799 ||># ## Ehi Mātali amhe pi bhiyyo bhiyyo mahemase\<*<13>*>/ tathāgatassa dhātuyo sukho pu¤¤ānam uccayo. #<|| 800 ||># ## Tiņņhante nibbute cāpi same citte samaü phalaü cetopaõidhihetu\<*<14>*>/ hi sattā gacchanti suggatiü. #<|| 801 ||># ## Bahunnaü\<*<15>*>/ vata atthāya uppajjanti tathāgatā yattha kāraü karitvāna saggaü gacchanti dāyakā ti. #<|| 802 ||># Pãtavimānaü\<*<16>*>/ \<&1>/ #<48 Ucchuvimānavatthu># ## Obhāsayitvā paņhaviü\<*<1>*>/ sadevakaü atirocasi candimasåriyā\<*<2>*>/ viya siriyā ca vaõõena yasena tejasā Brahmā va deve Tidase sa-h-Indake.\<*<3>*>/ #<|| 803 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R pãtā- 2 R, T -uppalamadhārinã 3 R, T, VvA(R) -bhojane 4 B, N -bãjane 5 C1, 2, VvA(C) kittitā; (M), VvA(R) kittikā 6 C1, 2, VvA(C) tadagga-; R, T tadaīga- (tadaīgamanasā satã ti ca pāņho - VvA) 7 R, T, VvA(R) avadhi 8 R bhãyo 9 (M) sabalyaü 10 R Māghavā 11 C1, 2, VvA(C) abruvã ti; VvA(R) adds ti 12 C1, 2, VvA(C) appikā 13 T mahemhase 14 R, T -hetå 15 R, B, N, (M) bahånaü 16 R, T, B, N add navamaü >/ #<[page 070]># %<70 Itthivimāna>% ## Pucchāmi taü uppalamāladhārinã\<*<4>*>/ āveëinã\<*<5>*>/ ka¤canasannibhattace alaīkate uttamavatthadhārinã\<*<4>*>/ kā tvaü subhe devate vandase mamaü.\<*<6>*>/ #<|| 804 ||># ## \<*<7>*>/Kiü tvaü pure kammam akāsi attanā manussabhåtā purimāya jātiyā dānaü suciõõaü atha sãlasa¤¤amaü\<*<8>*>/ kenåpapannā\<*<9>*>/ sugatiü yasassinã devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti.\<*<10>*>/ #<|| 805 ||># ## Idāni\<*<11>*>/ bhante imam eva\<*<12>*>/ gāmaü piõķāya amhāka gharaü upāgami tato te ucchussa adāsi\<*<13>*>/ khaõķikaü pasannacittā atulāya pãtiyā. #<|| 806 ||># ## Sassu ca pacchā anuyu¤jate mamaü: kahan nu ucchuü\<*<14>*>/ vadhuke\<*<15>*>/ avākiri.\<*<15>*>/ Na\<*<16>*>/ chaķķitaü\<*<16>*>/ no\<*<17>*>/ pana\<*<17>*>/ khāditaü mayā santassa bhikkhussa sayaü adās' ahaü.\<*<18>*>/ #<|| 807 ||># ## Tuyhaü\<*<19>*>/ nv idaü\<*<19>*>/ issariyaü atho mama,\<*<20>*>/ iti ssā\<*<21>*>/ sassu paribhāsate mamaü leķķuü gahetvā pahāraü\<*<22>*>/ adāsi me tato cutā kālakatāmhi\<*<23>*>/ devatā. #<|| 808 ||># ## Tad eva kammaü kusalaü kataü mayā sukha¤ ca kammaü anubhomi attanā devehi saddhiü paricārayām' ahaü\<*<24>*>/ modām' ahaü kāmaguõehi pa¤cahi. #<|| 809 ||># ## Tad eva kammaü kusalaü kataü mayā sukha¤ ca kammaü anubhomi attanā devindaguttā Tidasehi rakkhitā samappitā kāmaguõehi pa¤cahi. #<|| 810 ||># ## Etādisaü pu¤¤aphalaü anappakaü mahāvipākā mama ucchudakkhiõā devehi saddhiü paricārayām' ahaü\<*<24>*>/ modām' ahaü kāmaguõehi pa¤cahi. #<|| 811 ||># ## Etādisaü pu¤¤aphalaü anappakaü mahājutãkā\<*<25>*>/ mama ucchudakkhiõā devindaguttā Tidasehi rakkhitā sahassanetto-r-iva Nandane vane. #<|| 812 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 071]># %<71 Ma¤jeņņhakavagga>% ## Tuva¤ ca bhante anukampakaü viduü upecca vandiü kusala¤ ca pucchisaü\<*<26>*>/ tato te ucchussa adāsi\<*<27>*>/ khaõķikaü pasannacittā atulāya pãtiyā ti. #<|| 813 ||># Ucchuvimānaü\<*<28>*>/ \<&1>/ #<49 Vandanavimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate obhāsentã disā sabbā osadhã viya tārakā, #<|| 814 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 815 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 B, (M) pathaviü 2 R, T, N, VvA(R) -suriyā 3 C1, 2, VvA(C) sa-Indake; cf. No. 17 n. 9 4 C1, 2, VvA(C) -dhāriõã; R, T -dhārine; (M) -dhārini; cf. No. 30 n. 5 5 R, T, (M) āveëine; C1, 2 -ëiõã 6 R mama 7 R, T, VvA(R) omit pādas a, b 8 R, T -sa¤¤amo 9 B -upapannā 10 R, T omit ti 11 R, T, VvA(R) idan te; (M) idha te 12 R, T idham eva 13 R, T, C1, 2, VvA(C) adāsiü 14 R ucchu 15 R, T vadhu te avākari 16 C1, 2, VvA(C) na cchaķ- 17 R, T na pana; (M) no ca 18 T adāsi' haü 19 R, T, VvA(R) tuyha¤ c' idaü 20 (M), VvA(R) mamaü 21 R, T itissa; cf. No. 29 n. 14 22 R paharaü 23 R, T, VvA(R) -katamhi 24 R, T -cāriyām' ahaü 25 R, T, B, N, VvA(R) -jutikā 26 R, T pucch' imaü 27 C1, 2, B, N, VvA(C) adāsiü 28 R, T, B, N add dasamaü >/ #<[page 072]># %<72 Itthivimāna>% ## Pucchāmi taü devi mahānubhāve manussabhåtā kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 816 ||># ## Sā devatā attamanā Moggallānena pucchitā pa¤haü puņņhā viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü: #<|| 817 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåtā disvāna samaõe sãlavante pādāni vanditva\<*<1>*>/ manaü pasādayiü\<*<2>*>/ vittā c' ahaü a¤jalikaü akāsiü. #<|| 818 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 819 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåtā yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvā vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 820 ||># Vandanavimānaü\<*<3>*>/ \<&1>/ #<50 Rajjumālāvimānavatthu># ## Abhikkantena vaõõena yā tvaü tiņņhasi devate hatthe\<*<1>*>/ pāde ca viggayha naccasi suppavādite. #<|| 821 ||># ## Tassā te naccamānāya\<*<2>*>/ aīga-m-aīgehi sabbaso dibbā saddā niccharanti savanãyā\<*<3>*>/ manoramā. #<|| 822 ||># ## Tassā te naccamānāya aīga-m-aīgehi sabbaso dibbā gandhā pavāyanti sucigandhā manoramā. #<|| 823 ||># ## Vivattamānā kāyena yā veõãsu pilandhanā\<*<4>*>/ tesaü suyyati\<*<5>*>/ nigghoso turiye\<*<6>*>/ pa¤caīgike yathā. #<|| 824 ||># ## Vaņamsakā vātadhutā\<*<7>*>/ vātena sampakampitā tesaü suyyati\<*<5>*>/ nigghoso turiye\<*<6>*>/ pa¤caīgike yathā. #<|| 825 ||># ## Yā pi te sirasmiü\<*<8>*>/ mālā sucigandhā\<*<9>*>/ manoramā vāti gandho disā sabbā rukkho ma¤jåsako\<*<10>*>/ yathā. #<|| 826 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T, B, N, VvA(R) vanditvā 2 (M) pasādayaü 3 R, T, B, N add ekādasamaü; (M) Vandavimānaü >/ #<[page 073]># %<73 Ma¤jeņņhakavagga>% ## Ghāyase taü sucigandhaü råpaü passasi amānusaü\<*<11>*>/ devate pucchitācikkha kissa kammass' idaü phalan ti. #<|| 827 ||># ## Dāsã ahaü pure āsiü Gayāyaü brāhmaõass'\<*<12>*>/ ahaü\<*<13>*>/ appapu¤¤ā alakkhikā Rajjumālā ti maü vidå.\<*<14>*>/ #<|| 828 ||># ## Akkosānaü vadhāna¤ ca tajjanāya ca ukkatā\<*<15>*>/ kuņaü gahetvā nikkhamma gacchiü\<*<16>*>/ udakahāriyā.\<*<17>*>/ #<|| 829 ||># ## Vipathe kuņaü nikkhipitvā vanasaõķaü\<*<18>*>/ upāgamiü: idh' evāhaü marissāmi kvattho\<*<19>*>/ pi\<*<19>*>/ jãvitena me. #<|| 830 ||># ## Daëhaü\<*<20>*>/ pāsaü karitvāna āsumbhitvāna\<*<21>*>/ pādape tato disā vilokesiü: ko\<*<22>*>/ nu kho vanam assito.\<*<22>*>/ #<|| 831 ||># ## Tatth' addasāsiü\<*<23>*>/ sambuddhaü sabbalokahitaü muniü\<*<24>*>/ nisinnaü rukkhamålasmiü jhāyantaü akutobhayaü. #<|| 832 ||># ## Tassā me ahu\<*<25>*>/ saüvego abbhuto\<*<26>*>/ lomahaüsano: ko\<*<22>*>/ nu kho vanam assito\<*<22>*>/ manusso udāhu devatā. #<|| 833 ||># ## Pāsādikaü pasādanãyaü\<*<27>*>/ vanā nibbanam\<*<28>*>/ āgataü disvā mano me pasãdi, nāyaü yādisak' ãdiso.\<*<29>*>/ #<|| 834 ||># ## Guttindriyo jhānarato abahiggatamānaso\<*<30>*>/ hito sabbassa lokassa buddho so 'yaü\<*<31>*>/ bhavissati. #<|| 835 ||># ## Bhayabheravo durāsado sãho va guham assito\<*<32>*>/ dullabhāyaü dassanāya pupphaü odumbaraü\<*<33>*>/ yathā. #<|| 836 ||># ## So maü mudåhi vācāhi ālapitvā tathāgato Rajjumāle ti maü voca\<*<34>*>/ saraõaü gaccha tathāgataü. #<|| 837 ||># ## Tāhaü giraü suõitvāna nelaü\<*<35>*>/ atthavatiü suciü\<*<36>*>/ saõhaü mudu¤ ca vaggu¤ ca sabbasokāpanådanaü.\<*<36>*>/ #<|| 838 ||># ## Kallacitta¤ ca maü ¤atvā pasannaü suddhamānasaü hito sabbassa lokassa anusāsi tathāgato. #<|| 839 ||># ## Idaü dukkhan ti maü voca\<*<34>*>/ ayaü dukkhassa sambhavo ayaü\<*<37>*>/ nirodho maggo ca\<*<37>*>/ a¤jaso amatogadho. #<|| 840 ||># ## Anukampakassa kusalassa ovādamhi ahaü ņhitā ajjhagā amataü santiü nibbānaü padam accutaü. #<|| 841 ||># ## Sāhaü avaņņhitā pemā dassane avikampinã målajātāya saddhāya dhãtā buddhassa orasā. #<|| 842 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 074]># %<74 Itthivimāna>% ## Sāhaü ramāmi kãëāmi modāmi akutobhayā dibbaü\<*<38>*>/ mālaü\<*<38>*>/ dhārayāmi pivāmi madhu\<*<39>*>/ maddavaü.\<*<39>*>/ #<|| 843 ||># ## Saņņhi\<*<40>*>/ turiyasahassāni\<*<41>*>/ paņibodhaü karonti me: âlambo\<*<42>*>/ Gaggaro\<*<43>*>/ Bhãmo\<*<44>*>/ Sadhuvādã ca Saüsayo #<|| 844 ||># ## Pokkharo ca Suphasso ca Vãõāmokkhā\<*<45>*>/ ca nāriyo Nandā c' eva Sunandā ca Soõadinnā\<*<46>*>/ Sucimhitā\<*<47>*>/ #<|| 845 ||># ## Alambusā Missakesã ca Puõķarãkātidāruõã\<*<48>*>/ Eõiphassā\<*<49>*>/ Suphassā\<*<50>*>/ ca Subhaddā\<*<51>*>/ Muduvādinã\<*<52>*>/ #<|| 846 ||># ## \<*<53>*>/Etā c' a¤¤ā ca seyyāse accharānaü pabodhikā\<*<54>*>/ tā maü kālen' upāgantvā abhibhāsanti devatā: #<|| 847 ||># ## Handa naccāma gāyāma handa taü ramayāmase na-y-idaü akatapu¤¤ānaü katapu¤¤ānam ev' idaü. #<|| 848 ||># ## Asokaü Nandanaü rammaü Tidasānaü mahāvanaü sukhaü akatapu¤¤ānaü idha natthi parattha ca sukha¤ ca katapu¤¤ānaü idha c' eva parattha ca. #<|| 849 ||># ## Tesaü sahavyakāmānaü kattabbaü\<*<55>*>/ kusalaü bahuü katapu¤¤ā hi modanti sagge bhogasamaīgino. #<|| 850 ||># ## Bahunnaü\<*<56>*>/ vata atthāya uppajjanti tathāgatā dakkhiõeyyā manussānaü pu¤¤akkhettānam ākarā yattha kāraü karitvāna sagge modanti dāyakā ti. #<|| 851 ||># Rajjumālāvimānaü\<*<57>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N, VvA(R) hattha- 2 R nandamānāya 3 C1, 2, VvA(C) savaõãyā 4 C1, 2, B, N, VvA piëandhanā 5 C1, 2 såyati 6 B tåriye 7 T -dhåtā 8 R, T sirasi 9 C1, 2 suciü gandhaü 10 C1, 2, VvA(C) ma¤jussako 11 VvA(R) 'mānusaü 12 B brahmaõassa 13 han ti nipātamattaü - VvA 14 C1, 2, B, VvA(C) viduü; N vidu 15 B, N, (M), VvA(R) uggatā; ukkatā (R, B uggatā) ti ukkatāya (R, B uggatāya) domanassuppattiyā - VvA(C) cf. Skr. avakrta 16 R, VvA(R) agacchiü; T, (K), āgacchim; B, N aga¤chiü; (M) aga¤chi 17 B, N, VvA(R) udahāriyā 18 R -saõķiü 19 R, T kãvattho pi; C1, 2, B, N, VvA(C) ko attho; (M),(K) kvattho 'si; kvattho ti ko attho, so yeva vā pāņho- VvA 20 R, T daëha- 21 R, T ālambitvāna 22 R ko nu kho va namassito (misprint); T ko nu kho namassito (sic.!) 23 R, VvA(R) -ddasāmi 24 R muõiü 25 R āhu 26 T abbhåto 27 R, VvA(R) pasādaniyaü 28 C1, 2, (G), VvA(C) nibbāõam 29 R, T yādisik' 30 R, T, (G) abahigata- 31 R, T, B, N, VvA(R) ayaü 32 R guhanissato; T gåhanissito 33 R, T udumbaraü 34 R, T, C1, 2, VvA(C) maü avoca 35 R neëaü 36 So all. 37 R, T ayaü dukkhanirodho ca; B, N,(M) dukkhanirodho maggo ca 38 R, T, B, N dibbamālaü 39 R, T madhum addhuvaü 40 C1, 2, VvA(C) saņņhiü 41 B tåriya- 42 R, T, C1, 2, VvA(C) âëambo 43 (M), VvA(R) Bhaggaro 44 (M) Bhimmo 45 (M) Vilāmokkhā 46 VvA(R) Sokatiõõā 47 R Suvimhitā 48 C1, 2, VvA(C) -ticāruõã; VvA(R) -kā ti dāruõã 49 R, (M) Enipassā; T Eõipassā; B, N Enãphassā 50 R, T, (K) Supassā 51 (M) Sambaddhā 52 R, T Mudukāvadã; (M) Muducācari 53 Here onwards the numbering of verses differs slightly in various edd. 54 R, T pabodhiyā 55 R, T kātabbaü 56 B, N bahånaü 57 R, T, B, N add dvādasamaü >/ #<[page 075]># %<75 Ma¤jeņņhakavagga>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 076]># %<76 Itthivimāna>% Tass' uddānaü: Ma¤jeņņhā\<*<1>*>/ Pabhassarā nāgā Alomā\<*<2>*>/ ka¤jikadāyikā vihāra-caturitthambā pãtā ucchu-vandana-Rajjumālā;\<*<3>*>/ vaggo tena pavuccatã ti. Itthivimāne catuttho vaggo MAĨJEōōHAKAVAGGO\<*<4>*>/ CATUTTHO \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T, B, N Ma¤jiņņhā; (M) Ma¤jaņņhā 2 (M) Aloma- 3 (M) Rajjumāli; R, T, B, N add ca 4 B, N Ma¤jiņņhaka- >/ #<[page 077]># %< 77>% 2 PURISAVIMâNA V-MAHâRATHAVAGGA #<51 Maõķåkadevaputtavimānavatthu># ## Ko me vandati pādāni iddhiyā yasasā jalaü abhikkantena vaõõena sabbā obhāsayaü disā ti. #<|| 852 ||># ## Maõķåko\<*<1>*>/ 'haü\<*<1>*>/ pure āsiü udake vārigocaro tava dhammaü suõantassa avadhã\<*<2>*>/ vacchapālako. #<|| 853 ||># ## Muhuttaü cittappasādassa\<*<3>*>/ iddhiü passa yasa¤ ca me ānubhāva¤ ca me passa vaõõaü passa juti¤ ca me: #<|| 854 ||># ## Ye ca te dãgham addhānaü dhammaü assosuü Gotama pattā te acalaņņhānaü\<*<4>*>/ yattha gantvā na socare ti. #<|| 855 ||># Maõķåkadevaputtavimānaü\<*<5>*>/ \<&1>/ #<52 Revatãvimānavatthu># ## Cirappavāsiü purisam dårato sotthim āgataü ¤ātimittā suhajjā ca abhinandanti āgataü. #<|| 856 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R Maõķåko ahaü; (M) Maõķuko 'haü 2 R, T, VvA(R) avadhi 3 R, T, B, N cittapasādassa 4 (M) acalaü ņhānaü 5 R, T, B, N add paņhamaü >/ #<[page 078]># %<78 Purisavimāna>% ## Tath' eva katapu¤¤am pi asmā lokā paraü gataü pu¤¤āni paņigaõhanti\<*<2>*>/ piyaü ¤ātã\<*<3>*>/ va āgataü. #<|| 857 ||># ## Uņņhehi Revate supāpadhamme āparutaü\<*<4>*>/ dvāraü\<*<4>*>/ adānasãle nessāma taü yattha thunanti duggatā samappitā nerayikā dukkhenā ti.\<*<5>*>/ #<|| 858 ||># ## Icc eva\<*<6>*>/ vatvāna Yamassa dåtā te dve yakkhā lohitakkhā brahantā paccekabāhāsu gahetvā\<*<7>*>/ Revatiü\<*<8>*>/ pakkāmayuü\<*<9>*>/ devagaõassa santike. #<|| 859 ||># ## âdiccavaõõaü ruciraü pabhassaraü vyamhaü subhaü ka¤canajālachannaü kass' etam ākiõõajanaü vimānaü suriyassa raüsã-r-iva\<*<10>*>/ jotamānaü. #<|| 860 ||># ## Nārãgaõā candanasāralittā\<*<11>*>/ ubhato vimānaü upasobhayanti taü dissati suriyasamānavaõõaü ko modati saggappatto\<*<12>*>/ vimāne ti. #<|| 861 ||># ## Bārāõasiyaü Nandiyo nāmāsi upāsako amaccharã dānapatã vada¤¤å; tass' etam ākiõõajanaü vimānaü suriyassa raüsã-r-iva\<*<10>*>/ jotamānaü. #<|| 862 ||># ## Nārãgaõā\<*<13>*>/ candanasāralittā\<*<11>*>/ ubhato vimānaü upasobhayanti taü dissati suriyasamānavaõõaü so modati saggappatto\<*<12>*>/ vimāne ti. #<|| 863 ||># ## Nandiyassāhaü bhariyā agārinã sabbakulassa issarā bhattu vimāne ramissāmi dān' ahaü\<*<14>*>/ na patthaye nirayaü\<*<15>*>/ dassanāyā ti.\<*<16>*>/ #<|| 864 ||># ## Eso\<*<17>*>/ te nirayo supāpadhamme pu¤¤aü tayā akataü jãvaloke na hi maccharã\<*<18>*>/ rosako pāpadhammo saggåpagānaü labhati\<*<19>*>/ sahavyatan ti. #<|| 865 ||># ## Kin nu gåtha¤ ca mutta¤ ca asucã\<*<20>*>/ paņidissati duggandhaü kim idaü mãëhaü\<*<21>*>/ kim etaü upavāyatã ti.\<*<22>*>/ #<|| 866 ||># ## Esa Saüsavako nāma\<*<23>*>/ gambhãro sataporiso yattha vassasahassāni tuvaü paccasi Revate ti. #<|| 867 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 079]># %<79 Mahārathavagga>% ## Kin nu kāyena vācāya manasā dukkataü\<*<24>*>/ kataü kena Saüsavako laddho\<*<23>*>/ gambhãro sataporiso ti.\<*<22>*>/ #<|| 868 ||># ## Samaõe brāhmaõe cāpi a¤¤e vā\<*<25>*>/ pi vanibbake\<*<25>*>/ musāvādena va¤cesi\<*<26>*>/ taü pāpaü pakataü tayā. #<|| 869 ||># ## Tena Saüsavako laddho gambhãro sataporiso tattha vassasahassāni tuvaü paccasi Revate. #<|| 870 ||># ## Hatthe pi chindanti atho pi pāde kaõõe pi chindanti atho pi nāsaü atho pi kākoëagaõā samecca saīgamma khādanti viphandamānan ti. #<|| 871 ||># ## Sādhu kho maü paņinetha kāhāmi kusalaü bahuü dānena samacariyāya sa¤¤amena\<*<27>*>/ damena ca yaü katvā sukhitā honti na ca pacchānutappare ti. #<|| 872 ||># ## Pure tvaü pamajjitvā idāni paridevasi sayaü katānaü kammānaü vipākaü anubhossasã ti.\<*<22>*>/ #<|| 873 ||># ## Ko devalokato manussalokaü gantvāna puņņho me evaü vadeyya: nikkhittadaõķesu dadātha dānaü acchādanaü sayanam\<*<28>*>/ ath' annapānaü na hi maccharã\<*<18>*>/ rosako pāpadhammo saggåpagānaü labhati\<*<19>*>/ sahavyatan ti. #<|| 874 ||># ## \<*<29>*>/Sāhaü nåna ito gantvā yoniü laddhāna mānusiü vada¤¤å sãlasampannā kāhāmi kusalaü bahuü dānena samacariyāya sa¤¤amena\<*<27>*>/ damena ca. #<|| 875 ||># ## ârāmāni ca ropissaü dugge saīkamanāni ca papa¤ ca udapāna¤ ca vippasannena cetasā. #<|| 876 ||># ## Cātuddasiü pa¤cadasiü yā ca pakkhassa aņņhamã pāņihāriyapakkha¤ ca aņņhaīgasusamāgataü #<|| 877 ||># ## Uposathaü upavasissaü sadā sãlesu saüvutā na ca dāne pamajjissaü sāmaü diņņhaü idaü mayā ti. #<|| 878 ||># ## Icc evaü vippalapantiü\<*<30>*>/ phandamānaü tato tato khipiüsu niraye ghore uddhapādaü\<*<31>*>/ avaüsiraü. #<|| 879 ||># ## Ahaü pure maccharinã ahosiü paribhāsikā sumaõabrāhmaõānaü vitathena sāmikaü va¤cayitvā paccām' ahaü niraye ghoraråpe ti. #<|| 880 ||># Revatãvimānaü\<*<32>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T ¤ātã mittā 2 R, T paņiggaõhanti; C1, 2, VvA(C) pati- 3 R, C1, 2, VvA(C) ¤ātiü; cf. Dh.219 4 B, N, (M), VvA(R) apārutadvāre 5 C1, 2 omit ti. B dukhenā ti, prob. the correct reading, not attested elsewhere. 6 R, T icc' evaü 7 C1, 2, VvA gahetvāna; gahetva is not attested 8 B Revataü 9 R, T pakkāmayiüsu 10 VvA(R) raüsi-r-iva 11 T, (M) -sārānulittā 12 B, N, (M) saggapatto 13 R nārigaõā 14 R, T, (B), VvA(R) dāni' haü 15 R niraya- 16 R, T omit ti 17 R, T, (B) es' eva 18 R, T macchariyo; (M) macchari 19 labhatã is not attested 20 R, T, VvA(R) asuci; C1, 2 asuciü 21 R, T miëhaü 22 R, T omit ti 23 T, (G) add nirayo 24 T, B, N, VvA(R) dukkaņaü 25 T cāpi vaõibbake 26 So all. 27 R, B, N, VvA(R) saüyamena 28 B, N, (M), VvA(R) seyyaü 29 Numbered differently in R. 30 T -ti¤ ca 31 B, VvA(R) uddhaüpādaü 32 R, T, B, N add dutiyaü >/ #<[page 080]># %<80 Purisavimāna>% #<53 Chattamāõavakavimānavatthu># ## Yo vadataü pavaro manujesu Sakyamunã\<*<1>*>/ bhagavā katakicco pāragato balaviriya\<*<2>*>/-samaīgã taü sugataü saraõattham upehi. #<|| 881 ||># ## Rāgavirāgam anejam\<*<3>*>/ asokaü dhammam asaīkhatam appaņikålaü madhuram imaü paguõaü suvibhattaü dhammam imaü saraõattham upehi. #<|| 882 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 1 VvA(R) Sakyamuni 2 (M) valavãra (?); VvA(R) balavãra- 3 T -ane¤ja- >/ #<[page 081]># %<81 Mahārathavagga>% ## Yattha ca dinnamahapphalam āhu catusu\<*<4>*>/ sucãsu purisayugesu aņņha ca puggaladhammadasā\<*<5>*>/ te saīgham imaü saraõattham upehi. #<|| 883 ||># ## Na tathā tapati nabhasmiü\<*<6>*>/ suriyo\<*<7>*>/ cando ca\<*<8>*>/ na bhāsati na phusso yathātulam\<*<9>*>/ idaü mahappabhāsaü ko nu tvaü Tidivā mahiü upāgā.\<*<10>*>/ #<|| 884 ||># ## Chindati ca\<*<11>*>/ raüsi\<*<12>*>/ pabhaīkarassa\<*<13>*>/ sādhikavãsativojanāni\<*<14>*>/ ābhā rattim pi ca\<*<15>*>/ yathā\<*<16>*>/ divaü karoti parisuddhaü vimalaü subhaü vimānaü. #<|| 885 ||># ## Bahupadumavicitrapuõķarãkaü\<*<17>*>/ vokiõõaü kusumehi nekacittaü\<*<18>*>/ arajavirajahemajālacchannaü\<*<19>*>/ ākāse tapati yathā pi suriyo.\<*<7>*>/ #<|| 886 ||># ## Rattambarapãtavāsasāhi\<*<20>*>/ agarupiyaīgucandanussadāhi\<*<21>*>/ ka¤canatanusannibhattacāhi paripåraü gaganaü\<*<22>*>/ va tārakāhi. #<|| 887 ||># ## Naranāriyo\<*<23>*>/ bahuk' ettha nekavaõõā kusumavibhåsitābharaõ' ettha\<*<24>*>/ sumanā\<*<24>*>/ anilapamu¤citā\<*<25>*>/ pavanti\<*<26>*>/ surabhiü.\<*<27>*>/ tapanãyavitatā\<*<28>*>/ suvaõõacchādanā.\<*<29>*>/ #<|| 888 ||># ## Kissa saüyamassa\<*<30>*>/ ayaü vipāko kenāsi kammaphalen' idhåpapanno yathā ca te adhigatam idaü vimānaü tad anupadaü\<*<31>*>/ avacāsi\<*<31>*>/ iīgha puņņho ti. #<|| 889 ||># ## Yam\<*<32>*>/ idha pathe samecca māõavena satthānusāsi\<*<33>*>/ anukampamāno tava\<*<34>*>/ ratanavarassa dhammaü sutvā karissāmã ti\<*<35>*>/ ca\<*<35>*>/ bravittha Chatto, #<|| 890 ||># ## Jinavarapavaraü\<*<36>*>/ upemi\<*<37>*>/ saraõaü dhamma¤ cāpi tath' eva bhikkhusaīghaü, no ti paņhamaü avocāhaü\<*<38>*>/ bhante pacchā te vacanaü tath' ev' akāsiü. #<|| 891 ||># ## Mā ca pāõavadhaü vividhaü carassu\<*<39>*>/ asuciü na hi pāõesu asa¤¤ataü avaõõayiüsu sappa¤¤ā- no ti paņhamaü avocāhaü\<*<38>*>/ bhante pacchā te vacanaü tath' ev' akāsiü. #<|| 892 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 4 T, B, N, VvA(R) catåsu 5 T -dhammaddasā 6 B, N, (M) nabhe 7 B såriyo 8 R, T omit 9 C1, 2, B, N, (G), VvA atulam 10 R, T upāgami 11 B, N, (M) omit 12 B, N, VvA raüsã 13 T pabhākarassa 14 C1, 2, VvA(C) sādhikaü vãsati- 15 R ce; B, N, (M), VvA(R) omit 16 N tathā 17 C1, 2, VvA(C) -vicitta-; T bahå- 18 R, T nekavicittaü 19 R, B, N, VvA(R) -jālachannaü 20 N -vasasāhi; T rattakambala- 21 R, T agalåpiyaīguka-; (B), (M), VvA(R) aggalu-; B agarå- 22 T gagaõaü; (G) gahaõaü 23 (K), VvA(R), (M) naranārã 24 R, T, (M) -bhåsitā bharanettasumanā; T, (M) have õ in -bharaõ- 25 VvA(R) -pamuccitā; anilapadhåpitā ti pi paņhanti - VvA 26 (K), VvA(R) pavāyanti 27 R, T surabhi 28 R, T -cittattā 29 R, T suvaõõachādanā; B, N, (M), VvA(R) -channā 30 R, T kammassa; C1, 2, VvA(C) samadamassa 31 R, T tadānuråpaü avahasi 32 B, N, (M), VvA(R) sayam- 33 R satthanu- 34 VvA(C) nava 35 R, T ca iti; (M) ca 36 R, T, (K), VvA(R) jinapavaraü 37 B, N upehi. The pattern of the subsequent verses seems to support the reading upehi. 38 (M) avoc' ahaü 39 R, T ācārassu >/ #<[page 082]># %<82 Purisavimāna>% ## \<*<40>*>/Mā ca parajanassa rakkhitam\<*<41>*>/ pi\<*<41>*>/ ādātabbam ama¤¤ittha\<*<42>*>/ adinnaü no ti paņhamaü avocāhaü\<*<38>*>/ bhante pacchā te vacanaü tath' ev' akāsiü. #<|| 893 ||># ## Mā ca parajanassa rakkhitāyo parabhariyā\<*<43>*>/ agamā anariyam\<*<43>*>/ etaü no ti paņhamaü avocāhaü\<*<38>*>/ bhante pacchā te vacanaü tath' ev' akāsiü. #<|| 894 ||># ## Mā ca vitathaü a¤¤athā abhāõi\<*<44>*>/ na hi musāvādaü avaõõayiüsu sapa¤¤ā no ti paņhamaü avocāhaü\<*<38>*>/ bhante pacchā te vacanaü tath' ev' akāsiü. #<|| 895 ||># ## Yena ca purisassa apeti sa¤¤ā taü majjaü\<*<45>*>/ parivajjayassu sabbaü no ti paņhamaü avocāhaü\<*<38>*>/ bhante pacchā te vacanaü tath' ev' akāsiü. #<|| 896 ||># ## Svāhaü idha pa¤ca sikkhā karitvā paņipajjitvā tathāgatassa dhamme dvepatham agamāsiü coramajjhe te maü tattha vadhiüsu bhogahetu. #<|| 897 ||># ## Ettakam idaü anussarāmi kusalaü tato paraü na me vijjati a¤¤aü tena sucaritena kammunāhaü upapanno\<*<46>*>/ Tidivesu kāmakāmã. #<|| 898 ||># ## Passa khaõamuhuttasa¤¤amassa anudhammapaņipattiyā\<*<47>*>/ vipākaü jalam iva yasasā samekkhamānā\<*<48>*>/ bahukā\<*<49>*>/ maü pihayanti hãnakāmā.\<*<49>*>/ #<|| 899 ||># ## Passa katipayāya desanāya sugati¤ c' amhi gato sukha¤ ca patto ye ca\<*<15>*>/ te satataü\<*<50>*>/ suõanti dhammaü ma¤¤e te amataü phusanti khemaü. #<|| 900 ||># ## Appakam pi\<*<51>*>/ kataü mahāvipākaü vipulaü hoti\<*<52>*>/ tathāgatassa dhamme passa katapu¤¤atāya Chatto obhāseti paņhaviü\<*<53>*>/ yathā pi suriyo.\<*<7>*>/ #<|| 901 ||># ## Kim idaü kusalaü ācarema icc eke hi samecca mantayanti te\<*<54>*>/ mayaü punar eva\<*<55>*>/ laddha\<*<56>*>/ mānusattaü paņipannā viharemu\<*<57>*>/ sãlavanto. #<|| 902 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 40 T omits this verse. 41 R rakkhitamhi but others including VvA support reading rakkhitam pi. 42 B, N ama¤¤itho; R asa¤¤ittho (a misprint which points to vë. ama¤¤ittho); (M) not clear. 43 R, T -yāyo . . . -riyam; (M) -agamānarãyam 44 R, T abhaõi; (B), (M) abhāõiü 45 T vajjaü 46 B, N uppanno 47 B, N anudhammappaņi- 48 R, T pekkhamānā 49 R, T bahukāmā pi hayanti hãnadhammā; VvA(C) -hãnakammā but accepts reading hãnakāmā in the exegesis (p. 193); (M) hinnakāmā 50 R, T add ca 51 B, N, (M), VvA(R) appam pi 52 (K), (M), (B), VvA(R) phalaü 53 B, N, R pathaviü 54 (M) omits. VvA(R) also deletes; the deletion is justified by the phrase: ten' eva āha: mayan ti adi in the exegesis. 55 R, T, VvA(R) puna-d-eva 56 R, T laddhā; C1, 2, B, N, VvA laddha- 57 R, T vicāremu >/ #<[page 083]># %<83 Mahārathavagga>% ## Bahukāro m' anukampako\<*<58>*>/ ca\<*<59>*>/ satthā iti me sati agamā divādivassa svāhaü upagato 'mhi saccanāmaü anukampassu puna pi suõemu\<*<60>*>/ dhammaü. #<|| 903 ||># ## Ye 'dha\<*<61>*>/ pajahanti kāmarāgaü bhavarāgānusaya¤ ca pahāya mohaü na ca te puna\<*<62>*>/ upenti\<*<62>*>/ gabbhaseyyaü parinibbānagatā\<*<63>*>/ hi sãtibhåtā ti. #<|| 904 ||># Chattamāõavakavimānaü\<*<64>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 58 T, B, N delete m; ma-kāro padasandhikaro -VvA, but more probably me anukampako = m' anu- 59 R, T add me 60 R, T suõomi; C1, 2, VvA(C) suõoma 61 B, N ye c' idha; (M) ye 'dhap- 62 R omits puna; B, N, VvA(R) puna-m-; (M) na te puna-m-apenti 63 C1, 2, VvA(C) -nibbāõa- 64 R, T, B, N add tatiyaü >/ #<[page 084]># %<84 Purisavimāna>% #<54 Kakkaņarasadāyakavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Uccam idaü maõithåõaü vimānaü samantato dvāvasayojanāni kåņāgārā sattasatā uëārā veëuriyatthambhā\<*<2>*>/ rucakatthatā\<*<3>*>/ subhā. #<|| 905 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 085]># %<85 Mahārathavagga>% ## Tatth' acchasi\<*<4>*>/ pivasi khādasã\<*<5>*>/ ca dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<6>*>/ dibbā rasā kāmaguõ' ettha pa¤ca nāriyo ca naccanti suvaõõachannā.\<*<7>*>/ #<|| 906 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 907 ||># ## Pucchāmi taü deva mahānubhāva manussabhåto\<*<8>*>/ kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo\<*<9>*>/ vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 908 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho\<*<10>*>/ viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 909 ||># ## Satisamuppādakaro dvāre kakkaņako ņhito niņņhito jātaråpassa sobhati dasapādako. #<|| 910 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 911 ||># ## \<*<11>*>/Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 912 ||># Kakkaņarasadāyaka\<*<1>*>/-vimānaü\<*<12>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N, (M), VvA(R) kakkaņaka- 2 B, N, (M), VvA(R) veëuriyathambhā 3 R rucika-; T, (M), (K), VvA(R) rucira- 4 R -cchasã 5 B, N khādasi 6 C1, 2, VvA(C), (K) vaggu; B, N vagguü 7 (S) -cchannā 8 C2 -bhåtā; R, -bhuto 9 R -bhavo 10 R puttho 11 R, T, C1, 2, VvA omit this hemistich. 12 R, T, B, N add catutthaü >/ #<[page 086]># %<86 Purisavimāna>% \<*<1>*>/Anantaraü\<*<2>*>/ pa¤cavimānaü yathā Kakkaņarasadāyakavimānaü\<*<3>*>/ tathā vitthāretabbaü. #<55 Dvārapālakavimānavatthu\<*<4>*>/># %<[Verses 1-5 and 7-8 of No. 54 are repeated in Nos. 55-59 though they do not always bear the same numbers as in No. 54. The repeated verses are not reproduced here.]>% ## As in No. 54 #<|| 913-917 ||># ## Dibbaü mamaü\<*<5>*>/ vassasahassam āyu vācābhigãtaü manasā pavattitaü ettāvatā ņhassati pu¤¤akammo dibbehi kāmehi\<*<6>*>/ samaīgibhåto. #<|| 918 ||># ## As in No. 54 #<|| 919-920 ||># Dvārapālakavimānaü\<*<7>*>/ #<56 Karaõãyavimānavatthu\<*<8>*>/># ## As in No. 54 #<|| 921-925 ||># ## Karaõãyāni pu¤¤āni paõķitena vijānatā sammaggatesu\<*<9>*>/ buddhesu yattha dinnaü mahapphalaü. #<|| 926 ||># ## Atthāya vata me buddho ara¤¤ā gāmam āgato tattha cittaü pasādetvā Tāvatiüsåpago ahaü.\<*<10>*>/ #<|| 927 ||># %% Karaõãyavimānaü\<*<11>*>/ #<57 Dutiyakaraõãyavimānavatthu># ## As in No. 54 #<|| 930-934 ||># ## Karaõãyāni pu¤¤āni paõķitena vijānatā sammaggatesu\<*<9>*>/ bhikkhåsu yattha dinnaü mahapphalaü. #<|| 935 ||># ## Atthāya vata me bhikkhå ara¤¤ā gāmam āgatā tattha cittaü pasādetvā Tāvatiüsåpago ahaü. #<|| 936 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 087]># %<87 Mahārathavagga>% %% Dutiyakaraõãyavimānaü\<*<12>*>/ #<58 Såcivimānavatthu\<*<13>*>/># ## As in No. 54 #<|| 939-943 ||># ## Yaü dadāti na taü hoti ya¤ c' eva dajjā ta¤ c' eva seyyo såci\<*<14>*>/ dinnā såcim eva seyyo. #<|| 944 ||># ## As in No. 54 #<|| 945-946 ||># Såcivimānaü\<*<15>*>/ #<59 Dutiyasåcivimānavatthu># ## As in No. 54 #<|| 947-951 ||># ## \<*<16>*>/Ahaü manussesu manussabhåto purimāya\<*<17>*>/ jātiyā manussaloke addasaü virajaü bhikkhuü vippasannam anāvilaü tassa adās' ahaü såciü pasanno sehi\<*<18>*>/ pāõihi.\<*<19>*>/ #<|| 952 ||># ## As in No. 54 #<|| 953-954 ||># Dutiyasåcivimānaü\<*<20>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2, B, N, VvA repeat verses 1-5 and 7-8 with peyyāla for verses 3-4 and 7-8 (of No. 54) in the five stories that follow. The verses omitted here in Nos. 55-59 have to be supplied to complete each vatthu. 2 R, T itaraü; (M) omits this sentence and repeats the verses in full. 3 R, T kakkaņavimānaü 4 B, N dvārapālavimāna- 5 R, T mama 6 R adds ca 7 R, T add pa¤camaü; B, N dvārapālavimānaü pa¤camaü 8 B, N Paņhamakaraõãya- 9 R, T samaggatesu 10 R ahāü; C1, 2, VvA(C) ahuü 11 R, T add chaņņhaü; B, N Paņhama- chaņņhaü 12 R, T, B, N add sattamaü 13 B, N Paņhamasåci- 14 R, T såci- 15 R, T, B, N add aņņhamaü 16 B, N, C1, 2, VvA treat this hemistich as a seperate verse. 17 B, N purima- 18 R, T sakehi 19 B, N pāõibhi 20 R, T, B, N add navamaü >/ #<[page 088]># %<88 Purisavimāna>% #<60 Nāgavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Susukkakhandhaü abhiruyha nāgaü ākācinaü\<*<2>*>/ dantiü\<*<3>*>/ baliü mahājavaü āruyha gajavaraü\<*<4>*>/ sukappitaü idhāgamā vehāsayam\<*<5>*>/ antalikkhe. #<|| 955 ||># ## Nāgassa dantesu duvesu nimmitā acchodikā\<*<6>*>/ paduminiyo suphullā padumesu ca turiyagaõā\<*<7>*>/ pavajjare\<*<8>*>/ imā ca naccanti manoharāyo. #<|| 956 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 957 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 958 ||># ## Aņņh' eva muttapupphāni\<*<9>*>/ Kassapassa mahesino\<*<10>*>/ thåpasmiü abhiropesiü\<*<11>*>/ pasanno sehi\<*<12>*>/ pāõihi.\<*<13>*>/ #<|| 959 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 960 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 961 ||># Nāgavimānaü\<*<14>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N Paņhamanāga- 2 ājāniyan ti pi pāëi - VvA 3 R, T danti-: reading metrically acceptable 4 R, T gajaü pavaraü 5 B, N vehāyasaü 6 Vide No. 41 n. 5 7 Vide ib. n. 7 8 So all, but cf. No. 41 n. 8 9 T muņņhipupphāni 10 T, (K) bhagavato 11 T abhiropayiü 12 R, T sakehi 13 B, N pāõibhi 14 R, T add dasamaü; B, N Paņhamanāga- dasamaü >/ #<[page 089]># %<89 Mahārathavagga>% #<61 Dutiyanāgavimānavatthu># ## Mahantaü nāgaü abhiruyha sabbasetaü gajuttamaü vanā\<*<1>*>/ vanaü\<*<1>*>/ anupariyāsi nārãgaõapurakkhato\<*<2>*>/ obhāsento disā sabbā osadhã viya tārakā. #<|| 962 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 963 ||># ## Pucchāmi taü deva mahānubhāva manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 964 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 965 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto upāsako cakkhumato ahosiü pāõātipātā virato ahosiü loke adinnaü parivajjayissaü. #<|| 966 ||># ## Amajjapo na ca musā abhāõiü\<*<3>*>/ sakena dārena ca tuņņho ahosiü anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca\<*<4>*>/ dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 967 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 968 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 969 ||># Dutiyanāgavimānaü\<*<5>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 (G), (S) vanānaü 2 T, (M) -purakkhito 3 (G), (K), VvA(C) abhāsiü 4 R sakkaccaü 5 R, T, B, N add ekādasamaü >/ #<[page 090]># %<90 Purisavimāna>% #<62 Tatiyanāgavimānavatthu># ## Ko nu dibbena yānena sabbasetena hatthinā turiyatāëitanigghoso\<*<1>*>/ antalikkhe\<*<2>*>/ mahãyati.\<*<3>*>/ #<|| 970 ||># ## Devatā nu 'si gandhabbo ādu\<*<4>*>/ Sakko purindado ajānantā taü pucchāma kathaü jānemu taü mayan ti. #<|| 971 ||># ## N' amhi devo na gandhabbo nāpi\<*<5>*>/ Sakko purindado Sudhammā nāma ye devā tesaü a¤¤ataro ahan ti. #<|| 972 ||># ## Pucchāma devaü\<*<6>*>/ Sudhammaü\<*<6>*>/ puthuü katvāna a¤jaliü kiü katvā mānuse kammaü Sudhammaü upapajjatã ti.\<*<7>*>/ #<|| 973 ||># ## Ucchāgāraü tãõāgāraü vatthāgāra¤ ca yo dade tiõõam a¤¤ataraü datvā Sudhammaü upapajjatã ti. #<|| 974 ||># Tatiyanāgavimānaü\<*<8>*>/ \<&1>/ #<63 Cåëarathavimānavatthu># ## Daëhadhammā\<*<1>*>/ nisārassa dhanuü olubbha tiņņhasi khattiyo nu 'si rāja¤¤o ādu\<*<2>*>/ luddo\<*<3>*>/ vane caro\<*<3>*>/ ti. #<|| 975 ||># ## Assakādhipatissāhaü bhante putto vane caro nāmaü me bhikkhu te bråmi Sujāto iti maü vidå.\<*<4>*>/ #<|| 976 ||># ## Mige gavesamāno 'haü ogāhanto brahāvanaü migaü\<*<5>*>/ ta¤ c' eva\<*<5>*>/ nāddakkhiü ta¤ ca disvā ņhito\<*<6>*>/ ahan ti.\<*<6>*>/ #<|| 977 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 B tåriya-; T turiyāëita- 2 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 3 R, T mahiyyati 4 T ādå; B, N, (M) adu 5 VvA(C) na pi; (M), VvA(R) n' amhi; (K) nāmhi 6 R, T deva Sudhamma; (K) deva -aü 7 R, T, VvA(R) upapajjasã ti 8 R, T, B, N add dvādasamaü >/ #<[page 091]># %<91 Mahārathavagga>% ## Svāgataü te mahāpu¤¤a atho te adurāgataü\<*<7>*>/ etto\<*<8>*>/ udakam ādāya pāde pakkhālayassu te. #<|| 978 ||># ## Idam pi pāniyaü\<*<9>*>/ sãtaü ābhataü girigabbharā rājaputta tato pãtvā\<*<10>*>/ santhatasmiü upāvisā ti. #<|| 979 ||># ## Kalyāõã\<*<11>*>/ vata te vācā savaõãyā\<*<12>*>/ mahāmuni nelā\<*<13>*>/ atthavatã\<*<14>*>/ vaggu\<*<15>*>/ mantā\<*<16>*>/ attha¤ ca bhāsasi.\<*<17>*>/ #<|| 980 ||># ## Kā\<*<18>*>/ te rati vane viharato\<*<18>*>/ isinisabha vadehi puņņho tava vacanapathaü nisāmayitvā atthadhammapadaü samācaremase ti. #<|| 981 ||># ## Ahiüsā sabbapāõãnaü kumār' amhāka\<*<19>*>/ ruccati theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārati, #<|| 982 ||># ## ârati\<*<20>*>/ samacariyā ca bāhusaccaü kata¤¤utā diņņh' eva dhamme pāsaüsā\<*<21>*>/ dhammā ete pasaüsiyā ti. #<|| 983 ||># ## Santike maraõaü tuyhaü oraü māsehi pa¤cahi rājaputta vijānāhi attānaü parimocayā ti. #<|| 984 ||># ## Katamaü svāhaü janapadaü gantvā kiü kammaü ki¤ ca\<*<22>*>/ porisaü kāya vā pana vijjāya bhaveyyaü ajarāmaro ti. #<|| 985 ||># ## Na vijjate so\<*<23>*>/ padeso\<*<23>*>/ kammaü vijjā ca porisaü yattha gantvā bhave macco rājaputtājarāmaro.\<*<24>*>/ #<|| 986 ||># ## Mahaddhanā mahābhogā raņņhavanto pi khattiyā pahåtadhanadha¤¤āse te\<*<25>*>/ pi na\<*<25>*>/ ajarāmarā. #<|| 987 ||># ## Yadi te sutā Andhakaveõhuputtā\<*<26>*>/ sårā vãrā vikkantappahārino te pi āyukkhayaü\<*<27>*>/ pattā viddhastā sassatã\<*<28>*>/ samā.\<*<28>*>/ #<|| 988 ||># ## Khattiyā brāhmaõā vessā suddā caõķālapukkusā ete c' a¤¤e ca jātiyā te\<*<29>*>/ pi na\<*<29>*>/ ajarāmarā. #<|| 989 ||># ## Ye mantaü parivattenti\<*<30>*>/ chaëaīgaü brahmacintitaü ete c' a¤¤e ca vijjāya\<*<31>*>/ te\<*<29>*>/ pi no\<*<29>*>/ ajarāmarā. #<|| 990 ||># ## Isayo cāpi ye santā sa¤¤atattā tapassino sarãraü te pi kālena vijahanti tapassino. #<|| 991 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T daëhadhamma- 2 T ādå; B, N, (B), VvA(R) adu 3 R, T luddho vanācaro; (K), VvA(R) luddo vanācaro 4 C1, 2, VvA(C) viduü 5 R, T migaü gantveva; (K), (B), (M), VvA(R) migavadha¤ ca 6 R, T ahaü ņhito (probably M) 7 T, (M) adårāgataü (without metr. shortening); adhunāgatan ti pi pāņho - VvA 8 T ito 9 C1, 2, B, N, VvA(C) pānãyaü 10 R, T, B, N, VvA(R) pitvā 11 R, VvA(R) kalyāõi 12 R savanãyā 13 R neëā 14 C1, 2, VvA(C) c' atthavatã 15 R, T vaggå 16 C1, 2, B, N mantvā 17 C1, 2, VvA(C) bhāsase 18 (M) kena tvaü vane viharasi 19 R, T -mhākaü 20 R, T arati; (M) ārate 21 T pasaüsā 22 R, T ki¤ci 23 R hi so deso 24 R rājaputt' ajarā- 25 R, T, VvA(C) na te pi; B, N te pi no 26 R -veõha-; T, (K), (M) -veõķa-; B, N -veõķu- 27 R āyakkhayaü 28 VvA(R) sassatisamā 29 B, N te pi no 30 T, (M) parivattanti 31 R vijjā ca >/ #<[page 092]># %<92 Purisavimāna>% ## Bhāvitattā pi arahanto katakiccā anāsavā nikkhipanti imaü dehaü pu¤¤apāpaparikkhayā ti.\<*<32>*>/ #<|| 992 ||># ## Subhāsitā atthavatã gāthāyo te mahāmuni nijjhatto 'mhi subhaņņhena tva¤ ca me saraõaü bhavā ti. #<|| 993 ||># ## Mā maü tvaü saraõaü gaccha tam eva saraõaü vaja\<*<33>*>/ Sakyaputtaü mahāvãraü yam ahaü saraõaü gato ti. #<|| 994 ||># ## Katarasmiü so janapade satthā tumhāka mārisa aham pi daņņhuü gacchissaü jinaü appaņipuggalan ti. #<|| 995 ||># ## Puratthimasmiü janapade Okkākakulasambhavo satthāsi\<*<34>*>/ purisāja¤¤o so ca kho parinibbuto ti. #<|| 996 ||># ## Sace hi buddho tiņņheyya satthā tumhāka mārisa yojanāni sahassāni gaccheyyaü\<*<35>*>/ payirupāsituü. #<|| 997 ||># ## Yato ca\<*<36>*>/ kho\<*<36>*>/ {parinibbuto} satthā tumhāka mārisa nibbutam pi\<*<37>*>/ mahāvãraü gacchāmi saraõaü ahaü. #<|| 998 ||># ## Upemi saraõaü buddhaü dhamma¤ cāpi anuttaraü saīgha¤ ca naradevassa gacchāmi saraõaü ahaü. #<|| 999 ||># ## Pāõātipātā viramāmi khippaü loke adinnaü parivajjayāmi amajjapo no ca musā bhaõāmi sakena dārena ca homi tuņņho ti. #<|| 1000 ||># ## Sahassaraüsãva yathā mahappabho disaü yathā bhāti nabhe anukkamaü tathappakāro\<*<38>*>/ tav' ayaü\<*<39>*>/ mahāratho samantato yojanasatta-m-āyato.\<*<40>*>/ #<|| 1001 ||># ## Suvaõõapaņņehi samantam otthaņo\<*<41>*>/ ur' assa muttāhi maõãhi cittito lekhā suvaõõassa ca råpiyassa ca\<*<42>*>/ sobhanti\<*<43>*>/ veëuriyamayā sunimmitā. #<|| 1002 ||># ## Sãsa¤ c' idaü veëuriyassa nimmitaü yuga¤ c' idaü lohitakāya cittitaü yuttā\<*<44>*>/ suvaõõassa ca råpiyassa ca sobhanti assā ca\<*<45>*>/ p' ime\<*<45>*>/ manojavā. #<|| 1003 ||># ## So tiņņhasi hemarathe adhiņņhito devānam indo va sahassavāhano pucchāmi tāhaü yasavanta kovidaü kathaü tayā laddho ayaü uëāro ti. #<|| 1004 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 32 R omits ti 33 (K), (M) bhaja 34 R, T -pi; (M) tatthāsi 35 T, (B), (K), (M), VvA(R) gacche 36 (K) omits ca; (B), VvA(R) omit kho 37 R, T, (K), (B), VvA(R) parinibbutaü 38 B, N, VvA(R) tathāpakāro 39 T, B, N, (G) tavāyaü 40 R, T, (G), VvA(R) yojanasataü āyato 41 R oõato; T onaņo; (M), VvA(R) otthato; (S) otato 42 VvA(C) omits 43 C2, B, N sobhenti 44 (G) suttā; VvA admits a reading yotto too. 45 R, T pi c' ime; C1, 2 pi ca 'me; B, N ca ime >/ #<[page 093]># %<93 Mahārathavagga>% ## Sujāto nām' ahaü bhante rājaputto pure ahuü tva¤ ca\<*<46>*>/ maü anukampāya sa¤¤amasmiü nivesayi. #<|| 1005 ||># ## Khãõāyuka¤ ca maü ¤atvā sarãraü pādāsi satthuno: imaü Sujāta påjehi taü te atthāya hehiti.\<*<47>*>/ #<|| 1006 ||># ## Tāhaü gandhehi mālehi påjayitvā samuyyuto\<*<48>*>/ pahāya mānusaü dehaü upapanno 'mhi Nandanaü.\<*<49>*>/ #<|| 1007 ||># ## Nandanopavane\<*<50>*>/ ramme nānādijagaõāyute ramāmi naccagãtehi accharāhi purakkhato\<*<51>*>/ ti. #<|| 1008 ||># Cåëarathavimānaü\<*<52>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 46 R, T ta¤ ca 47 T, (G) hohiti 48 T, (M) samuyyuko 49 R, T, VvA(R) Nandane 50 R, (K) Nandane pavane; T Nandane pavare; B, N, VvA(R) Nandane ca vane; see No. 78 n. 18 51 T purakkhito; cf. (M) 52 R Cåla; R, T, B, N add terasamaü >/ #<[page 094]># %<94 Purisavimāna>% #<64 Mahārathavimānavatthu># ## Sahassayuttaü\<*<1>*>/ hayavāhanaü subhaü āruyh' imaü\<*<2>*>/ sandanaü\<*<3>*>/ nekacittaü uyyānabhåmiü abhito anukkamaü purindado bhåtapatãva Vāsavo. #<|| 1009 ||># ## Sovaõõamayā te rathakubbarā ubho thalehi\<*<4>*>/ aüsehi atãva saīgatā\<*<5>*>/ sujātagumbā naravãraniņņhitā\<*<6>*>/ virocatã\<*<7>*>/ paõõarase va cando. #<|| 1010 ||># ## Suvaõõajālāvatato\<*<8>*>/ ratho ayaü bahåhi nānāratanehi cittito sunandighoso ca subhassaro ca virocatã\<*<7>*>/ cāmarahatthabāhuhi. #<|| 1011 ||># ## Imā ca nābhyo\<*<9>*>/ manasābhinimmitā\<*<10>*>/ rathassa pādantaramajjhabhåsitā imā ca nābhyo\<*<9>*>/ satarājicittitā sateratā\<*<11>*>/ vijju-\<*<12>*>/r-iva ppabhāsare. #<|| 1012 ||># ## Anekacittāvatato\<*<13>*>/ ratho ayaü puthå ca nemã ca sahassaraüsiko\<*<14>*>/ tesaü saro suyyati\<*<15>*>/ vagguråpo pa¤caīgikaü turiyam iva ppavāditaü.\<*<16>*>/ #<|| 1013 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2 in fn. attribute a reading sahassayutta- to keci. 2 R aruyhimaü 3 R, T sandana- 4 R, T, B, N, VvA(R) phalehi 5 C1, 2 saīgato 6 Naravãranimmitā ti vā pāņho - VvA 7 R, T, VvA(R) virocati 8 R, T -jālāvitato; (G) -jālavicittito 9 (B), (M), VvA(R) nabhyo 10 T, (G) manasāhi- 11 R, T sateritā 12 R vijjår- 13 R, T -cittāvitato; (M) cittavatato; -cittāvitato ti pi paņhanti - VvA 14 R, T -raüsiyo 15 C1, 2 såyati 16 B tåriya-; (G) -va pavāditaü >/ #<[page 095]># %<95 Mahārathavagga>% ## Sirasmiü cittaü\<*<17>*>/ maõicandakappitaü\<*<17>*>/ sadā visuddhaü ruciraü pabhassaraü suvaõõarājãhi atãva saīgataü veëuriyarājiva\<*<18>*>/ atãva sobhati. #<|| 1014 ||># ## Ime ca vāëã\<*<19>*>/ maõicandakappitā\<*<17>*>/ ārohakambå sujavā brahåpamā\<*<20>*>/ brahā mahantā balino mahājavā mano tav' a¤¤āya tath' eva siüsare.\<*<21>*>/ #<|| 1015 ||># ## Ime ca sabbe sahitā catukkamā mano tav' a¤¤āya tath' eva siüsare\<*<21>*>/ samaü vahantā\<*<22>*>/ mudukā anuddhatā āmodamānā turagānam\<*<23>*>/ uttamā. #<|| 1016 ||># ## Dhunanti\<*<24>*>/ vagganti\<*<25>*>/ patanti\<*<26>*>/ c' ambare\<*<27>*>/ abbhuddhunantā\<*<28>*>/ sukate pilandhane\<*<29>*>/ tesaü saro suyyati\<*<15>*>/ vagguråpo\<*<30>*>/ pa¤caīgikaü turiyam iva ppavāditaü.\<*<16>*>/ #<|| 1017 ||># ## Rathassa ghoso apilandhanāna\<*<31>*>/ ca\<*<31>*>/ khurassa nādo\<*<32>*>/ abhihiüsanāya\<*<33>*>/ ca ghoso suvaggå samitassa\<*<34>*>/ suyyati\<*<15>*>/ gandhabbaturiyāni\<*<35>*>/ vicitrasaüvane.\<*<35>*>/ #<|| 1018 ||># ## Rathe ņhitā tā migamandalocanā\<*<36>*>/ āëārapamhā hasitā piyaüvadā veëuriyajālāvatatā\<*<37>*>/ tanucchavā sad' eva gandhabbasuraggapåjitā.\<*<38>*>/ #<|| 1019 ||># ## Tā\<*<39>*>/ rattarattambarapãtavāsasā\<*<39>*>/ visālanettā abhirattalocanā kule\<*<40>*>/ sujātā\<*<40>*>/ sutanå sucimhitā\<*<41>*>/ rathe ņhitā pa¤jalikā upaņņhitā. #<|| 1020 ||># ## Tā\<*<42>*>/ kambukāyuradharā\<*<42>*>/ suvāsasā\<*<43>*>/ sumajjhimā åruthan' åpapannā\<*<44>*>/ vaņņ' aīgulãyo\<*<45>*>/ sumukhā\<*<46>*>/ sudassanā rathe ņhitā pa¤jalikā upaņņhitā. #<|| 1021 ||># ## A¤¤ā\<*<47>*>/ suveõã susu missakesiyo\<*<47>*>/ samaü vibhattāhi pabhassarāhi ca anubbatā\<*<48>*>/ tā tava mānase ratā rathe ņhitā pa¤jalikā upaņņhitā. #<|| 1022 ||># ## âveëiniyo padumuppalacchadā alaīkatā candanasāravāsitā\<*<49>*>/ anubbatā\<*<50>*>/ tā tava mānase ratā rathe ņhitā pa¤jalikā upaņņhitā. #<|| 1023 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 17 R, T -maõisanda-; (M) cittamaõi- 18 R, T -rājãhi; veluriyarājãhã ti ca paņhanti - VvA 19 R balã; vājã ti vā pāņho - VvA 20 R, T, VvA(R) brahmåpamā 21 (K), (M) sabbare 22 R, T vahanti 23 (K) turaīgāna 24 T, (G) dhånanti 25 R, T vattanti 26 R, T, (K), VvA(R) pavattanti 27 R, T ambare 28 R, T abbhuddhanantā 29 C1, 2, B, (M), N, VvA piëandhane 30 R -råpe 31 R, T, (G) apilandhanāni; C1, 2, VvA(C) apiëandhanāni ca; VvA(R) apilandhanāna¤ ca; B, N apila- 32 R, T nādã; VvA(R) nādi 33 R, T abhisaüsanāya; (S) siüsitāya; (M) abhihisanāya ca; abhihesanāya cā ti keci paņhanti - VvA 34 (S) santassa 35 R, T -savane; VvA(R), (M) pavane; gandhabbaturiyāna ca citrasaüvane ti ca pāņho . . . apare gandhabbaturiyāni vicitrapavane ti paņhanti - VvA (B, C); (R) differs. 36 R, T mitamanda- 37 R -jālā vinatā; T, VvA(R), (G) -jālāvitatā 38 B, N, (M) -såragga- 39 R, T, (M) rattā rattambara- 40 R, T, VvA(R) kulesu jātā 41 R, T suvimhitā 42 R, T kākambukā yuradharā; C1, 2, B, N -keyåra-; VvA(R) -kāyåra- 43 R, T suvavāsasā 44 R, T -thanopapannā; (M) -thanåpa- 45 R, T, B, N vaņņaīguliyo (without metr. lengthening) 46 R sukhumukha 47 R, T a¤¤āsu veõãsu sumissakesiyo 48 VvA(R) anupubbatā 49 R, T -vositā; (S), (M), VvA(R) -ropitā 50 R, T anupubbatā >/ #<[page 096]># %<96 Purisavimāna>% ## Tā māliniyo padumuppalacchadā alaīkatā candanasāravāsitā\<*<49>*>/ anubbatā\<*<50>*>/ tā tava mānase ratā rathe ņhitā pa¤jalikā upaņņhitā. #<|| 1024 ||># ## Kaõņhesu te\<*<51>*>/ yāni pilandhanāni\<*<52>*>/ hatthesu pādesu tath' eva sãse obhāsayantã\<*<53>*>/ dasa sabbaso\<*<54>*>/ disā abbhuddayaü sāradiko va bhānumā. #<|| 1025 ||># ## Vātassa vegena ca sampakampitā bhujesu mālā apilandhanāni\<*<55>*>/ ca mu¤canti ghosaü ruciraü suciü subhaü sabbehi vi¤¤åhi sutabbaråpaü.\<*<56>*>/ #<|| 1026 ||># ## Uyyānabhåmyā\<*<57>*>/ ca duvaddhato\<*<58>*>/ ņhitā rathā ca nāgā turiyāni\<*<59>*>/ ca ssaro\<*<60>*>/ tam eva devinda pamodayanti vãõā yathā pokkharapattabāhuhi.\<*<61>*>/ #<|| 1027 ||># ## Imāsu vãõāsu bahåsu vaggusu\<*<62>*>/ manu¤¤aråpāsu hadayeritaü pati\<*<63>*>/ pavajjamānāsu atãva accharā bhamanti ka¤¤ā padumesu sikkhitā. #<|| 1028 ||># ## Yadā\<*<64>*>/ ca gãtāni ca vāditāni ca naccāni cemāni\<*<65>*>/ samenti ekato ath' ettha naccanti ath' ettha accharā obhāsayantã\<*<53>*>/ dubhato\<*<66>*>/ varitthiyo.\<*<67>*>/ #<|| 1029 ||># ## So modasi turiyagaõappabodhano\<*<68>*>/ mahãyamāno vajirāvudho-r-iva\<*<69>*>/ imāsu vãõāsu bahåsu vaggusu\<*<70>*>/ manu¤¤aråpāsu hadayeritaü pati.\<*<63>*>/ #<|| 1030 ||># ## Kiü tvaü pure kammam akāsi attanā manussabhåto purimāya jātiyā uposathaü kaü\<*<71>*>/ vā tuvaü upāvasi\<*<72>*>/ kaü\<*<71>*>/ dhammacariyaü vatam ābhirocayi.\<*<73>*>/ #<|| 1031 ||># ## Na-y-idaü\<*<74>*>/ appassa katassa\<*<74>*>/ kammuno pubbe suciõõassa uposathassa vā iddhānubhāvo vipulo ayaü tava yaü devasaīghaü abhirocase bhusaü. #<|| 1032 ||># ## Dānassa te idaü phalaü atho sãlassa vā pana atho a¤jalikammassa taü me akkhāhi pucchito ti. #<|| 1033 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 51 R tava 52 cf. n. 29; R, T add ca 53 R, T, VvA(R) -yanti 54 R, T, (S) sabbato 55 C1, 2, B, N, (M), VvA apiëa- 56 R, T susattaråpaü; (M), VvA(R) sutagga- 57 R, T, VvA(R) -bhumyā 58 R duhatthato; T duvaņņhito; (M) dubandhato 59 B, N tåriyāni; turiyāna not attested 60 R, T vāsaro; B, N, (M), VvA(R) ca saro 61 B, N -bāhubhi; (M) -bāhusi 62 B, N vaggåsu 63 R, T, (G) pi taü; B, N, VvA(R), (M) pãtiü 64 R, T yathā 65 R, T, B, N, VvA(R), (G) c' imāni 66 R, T, B, N ubhato 67 R, T va rattiyā 68 B tåriya- 69 C1, 2 -āvudho va; (M) -viya 70 R, T, B, N, VvA vaggåsu 71 R, T kiü 72 R, T upāvisi 73 R, T -rocesi; (M) -rocasiü 74 B, N nayãdam appassa katassa; VvA(R) sāveh' idaü appakatassa; (M) sā ve yidaü appakatassa >/ #<[page 097]># %<97 Mahārathavagga>% ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalan ti.\<*<75>*>/ #<|| 1034 ||># ## Jitindriyaü buddham anomanikkamaü naruttamaü Kassapam aggapuggalaü avāpurantaü\<*<76>*>/ amatassa dvāraü devātidevaü satapu¤¤alakkhaõaü, #<|| 1035 ||># ## Tam addasaü ku¤jaram oghatiõõaü suvaõõasiīgãnadabimbasādisaü\<*<77>*>/ disvāna taü khippam ahuü sucãmano\<*<78>*>/ tam eva disvāna subhāsitaddhajaü. #<|| 1036 ||># ## Tamh' annapānaü\<*<79>*>/ athavā pi cãvaraü suciü\<*<80>*>/ paõitaü rasasā upetaü pupphābhikiõõamhi sake nivesane\<*<81>*>/ patiņņhapesiü\<*<82>*>/ sa asaīgamānaso.\<*<82>*>/ #<|| 1037 ||># ## Tam annapānena ca cãvarena ca khajjena bhojjena ca sāyanena ca santappayitvā dvipadānam\<*<83>*>/ uttamaü. so saggaso devapure ramām' ahaü. #<|| 1038 ||># ## Eten' upāyena imaü niraggaëaü ya¤¤aü yajitvā tividhaü visuddhaü pahāy' ahaü mānusakaü\<*<84>*>/ samussayaü Indåpamo\<*<85>*>/ devapure ramām' ahaü. #<|| 1039 ||># ## âyu¤ ca vaõõa¤ ca sukhaü bala¤ ca paõãtaråpaü\<*<86>*>/ abhikaīkhatā muni anna¤ ca pāna¤ ca bahuü susaīkhataü patiņņhapetabbam\<*<87>*>/ asaīgamānase.\<*<88>*>/ #<|| 1040 ||># ## Na\<*<89>*>/-y-imasmim\<*<89>*>/ loke parasmiü vā pana buddhena seņņho va\<*<90>*>/ samo va\<*<91>*>/ vijjati āhuneyyānaü paramāhutiü\<*<92>*>/ gato pu¤¤atthikānaü\<*<93>*>/ vipulapphalesinan ti. #<|| 1041 ||># Mahārathavimānaü\<*<94>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 75 R omits ti 76 R, T, VvA(R) apāpurantaü 77 R, T, VvA(R) -siīgi 78 R, T, VvA(R) sucimano 79 R, T, B, N tam annapānaü; v. VvA 80 R såciü 81 R, T nivāsane 82 (G) patiņņhapesi asaīga- 83 R, T dipadānam- 84 R, T mānussakaü 85 R, T, VvA(R), (M) Indasamo 86 R paõãtaü råpaü 87 R patiņņhāpetabbaü 88 R, T -mānaso 89 R, T imasmiü 90 R, T ca 91 R, T na; (M) ca 92 T -āhutaü 93 R -atthikāna 94 R, T, B, N add cuddasamaü >/ #<[page 098]># %<98 Purisavimāna>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 099]># %<99 Mahārathavagga>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 100]># %<100 Purisavimāna>% Tass' uddānaü: Maõķåko Revatã\<*<1>*>/ Chatto kakkaņo\<*<2>*>/ dvārapālako dve karaõãyā dve såcã\<*<3>*>/ tayo nāgā ca dve rathā; purisānaü paņhamo\<*<4>*>/ vaggo\<*<5>*>/ pavuccatã ti. Purisavimāne paņhamo vaggo Bhāõavāraü tatiyaü MAHâRATHAVAGGO PAĨCAMO \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T Revati 2 T kakkaņako 3 C 1, 2, B, N såci 4 R, T pa¤camo 5 R adds ti; T adds ti paņhamo >/ #<[page 101]># %< 101>% VI. PâYâSIVAGGA #<65 Agāriyavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Yathā vanaü Cittalataü pabhāsati uyyānaseņņhaü Tidasānam uttamaü tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe.\<*<2>*>/ #<|| 1042 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1043 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena\<*<3>*>/ pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1044 ||># ## Aha¤ ca bhariyā ca manussaloke opānabhåtā\<*<4>*>/ gharam āvasimha\<*<5>*>/ anna¤ ca pāna¤ ca pasannacittā sakkacca dānaü vipulaü adamha. #<|| 1045 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1046 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatãti. #<|| 1047 ||># Agāriyavimānaü\<*<6>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N paņhama-agāriya- 2 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 3 R Moggallanena 4 R opanabhåtā 5 R, T āvasimhā 6 R, T add paņhamaü; B, N paņhama-agāraya- paņhamaü >/ #<[page 102]># %<102 Purisavimāna>% #<66 Dutiya-agāriyavimānavatthu># ## Yathā vanaü Cittalataü pabhāsati uyyānaseņņhaü Tidasānam uttamaü tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe.\<*<1>*>/ #<|| 1048 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1049 ||># ## So devaputto attamano\<*<2>*>/ Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1050 ||># ## Aha¤ ca bhariyā ca manussaloke opānabhåtā gharam āvasimha\<*<3>*>/ anna¤ ca pāna¤ ca pasannacittā sakkacca dānaü vipulaü adamha. #<|| 1051 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1052 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1053 ||># Dutiya-agāriyavimānaü\<*<4>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 2 R attamanā 3 T āvasimhā 4 R, T, B, N add dutiyaü >/ #<[page 103]># %<103 Pāyāsivagga>% #<67 Phaladāyakavimānavatthu># ## Uccam idaü maõithåõaü vimānaü samantato soëasa\<*<1>*>/ yojanāni kåņāgārā sattasatā uëārā veëuriyatthambhā\<*<2>*>/ rucakatthatā\<*<3>*>/ subhā. #<|| 1054 ||># ## Tatth' acchasi pivasi khādasã\<*<4>*>/ ca dibbā\<*<5>*>/ ca vãõā pavadanti\<*<6>*>/ vaggå\<*<7>*>/ aņņhaņņhakā sikkhitā sādhuråpā dibbā ca ka¤¤ā Tidasacarā\<*<8>*>/ uëārā naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 1055 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1056 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1057 ||># ## Phaladāyã phalaü vipulaü labhati dadam ujjugatesu\<*<9>*>/ pasannamānaso so\<*<10>*>/ hi modati\<*<10>*>/ saggagato\<*<11>*>/ Tidive\<*<12>*>/ anubhoti\<*<13>*>/ ca pu¤¤aphalaü vipulaü, tath' evāham\<*<14>*>/ mahāmuni adāsiü caturo phale. #<|| 1058 ||># ## Tasmā hi phalaü alam eva dātuü niccaü manussena sukhatthikena dibbāni vā patthayatā sukhāni manussasobhaggatam\<*<15>*>/ icchatā vā.\<*<16>*>/ #<|| 1059 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1060 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1061 ||># Phaladāyakavimānaü\<*<17>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T dvādasa 2 B, N, VvA(R) veëuriyathambhā 3 R rucika-; T, (B), (M), VvA(R) rucira- 4 T, B, N khādasi 5 R dibba 6 (S) pavajjanti 7 C1, 2, VvA(R) vaggu; B, N vagguü 8 R, VvA(R) Tidasavarā 9 R, T, B, N, VvA(R) ujugatesu 10 (S) so 'haü modāmi; (B), (M) sampamodati; B, N so hi pamodati 11 R, T saggappatto 12 (K) tattha 13 (S) anubhomi 14 R tathevahaü; B, N, (S) tavevāhaü; B tamevāhaü; these two pādas are treated as a seperate verse in B, N. 15 R, T -sobhāgyataü 16 R, T add ti 17 R, T, B, N add tatiyaü >/ #<[page 104]># %<104 Purisavimāna>% #<68 Upassayadāyakavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Cando yathā vigatavalāhake\<*<2>*>/ nabhe obhāsayaü gacchati antalikkhe\<*<3>*>/ tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe.\<*<3>*>/ #<|| 1062 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1063 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1064 ||># ## Aha¤ ca bhariyā ca manussaloke upassayaü arahato adamha anna¤ ca pāna¤ ca pasannacittā\<*<4>*>/ sakkacca dānaü vipulaü adamha. #<|| 1065 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1066 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1067 ||># Upassayadāyakavimānaü\<*<5>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, N Paņhama-upassaya- 2 T, (M) viggata- 3 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 4 R pāsannacittā 5 R, T add catutthaü; B, N Paņhama- -vimānaü catutthaü >/ #<[page 105]># %<105 Pāyāsivagga>% #<69 Dutiya-upassayadāyakavimānavatthu># ## Suriyo yathā vigatavalāhake nabhe obhāsayaü gacchati antalikkhe tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe. #<|| 1068 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1069 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1070 ||># ## Aha¤ ca bhariyā ca manussaloke upassayaü arahato adamha anna¤ ca pāna¤ ca pasannacittā sakkacca dānaü vipulaü adamha. #<|| 1071 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1072 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1073 ||># Dutiya-upassayadāyakavimānaü\<*<1>*>/ \<&1>/ #<70 Bhikkhādāyakavimānavatthu># ## Uccam idaü maõithåõaü vimānaü samantato dvādasa yojanāni kåņāgārā sattasatā uëārā veëuriyatthambhā\<*<1>*>/ rucakatthatā\<*<2>*>/ subhā. #<|| 1074 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T, B, N add pa¤camaü >/ #<[page 106]># %<106 Purisavimāna>% ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1075 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1076 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto disvāna bhikkhuü tasitaü kilantaü ekāhaü bhikkhaü paņipādayissaü samaīgibhattena tadā akāsiü.\<*<3>*>/ #<|| 1077 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1078 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1079 ||># Bhikkhādāyakavimānaü\<*<4>*>/ \<&1>/ #<71 Yavapālakavimānavatthu># ## Uccam idaü maõithåõaü vimānaü samantato dvādasa yojanāni kåņāgārā sattasatā uëārā veëuriyatthambhā rucakatthatā subhā. #<|| 1080 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1081 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1082 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto ahosiü yavapālako addasaü virajaü bhikkhuü vippasannam anāvilaü. #<|| 1083 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R veëuriyattambhā; B, N, VvA(R) veëuriyathambhā 2 R rucika-; (B), VvA(R) rucira- 3 R adāsiü 4 R, T, B, N add chaņņhaü >/ #<[page 107]># %<107 Pāyāsivagga>% ## Tassa adās' ahaü\<*<1>*>/ bhāgaü\<*<1>*>/ pasanno sehi\<*<2>*>/ pāõihi\<*<2>*>/ kummāsapiõķaü\<*<3>*>/ datvāna modāmi Nandane vane. #<|| 1084 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1085 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1086 ||># Yavapālakavimānaü\<*<4>*>/ \<&1>/ #<72 Kuõķalãvimānavatthu\<*<1>*>/># ## Alaīkato malyadharo\<*<2>*>/ suvattho sukuõķalã kappitakesamassu āmuttahatthābharaõo yasassã dibbe vimānamhi yathāsi\<*<3>*>/ candimā. #<|| 1087 ||># ## Dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<4>*>/ aņņhaņņhakā sikkhitā sādhuråpā dibbā ca ka¤¤ā Tidasacarā\<*<5>*>/ uëārā naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 1088 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1089 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1090 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto disvāna samaõe sãlavante sampannavijjācaraõe yasassã bahussute\<*<6>*>/ taõhakkhayåpapanne, anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 1091 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R adāsiü kummāsaü 2 R, T sakehi pāõihi; B, N sehi pāõibhi 3 (M) kumāsapiõķaü 4 R, T, B, N add sattamaü >/ #<[page 108]># %<108 Purisavimāna>% ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1092 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1093 ||># Kuõķalãvimānaü\<*<7>*>/ \<&1>/ #<73 Dutiyakuõķalãvimānavatthu># ## Alaīkato malyadharo\<*<1>*>/ suvattho\<*<2>*>/ sukuõķalã kappitakesamassu āmuttahatthābharaõo yasassã dibbe vimānamhi yathāsi\<*<3>*>/ candimā. #<|| 1094 ||># ## Dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<4>*>/ aņņhaņņhakā sikkhitā sādhuråpā dibbā ca ka¤¤ā Tidasacarā\<*<5>*>/ uëārā naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 1095 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1096 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1097 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto disvāna samaõe sādhuråpe\<*<6>*>/ sampannavijjācaraõe yasassã bahussute sãlavante\<*<7>*>/ pasanne\<*<7>*>/ anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 1098 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 B, N Paņhamakuõķalã- 2 T mālyadharo 3 R, T, B, N yathā pi 4 C1, 2, VvA vaggu; B, N vagguü 5 R, VvA(R) Tidasavarā 6 R bahussutte 7 R, T add aņņhamaü; B, N Paņhama- aņņhamaü >/ #<[page 109]># %<109 Pāyāsivagga>% ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1099 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1100 ||># Dutiyakuõķalãvimānaü\<*<8>*>/ \<&1>/ #<74 Uttaravimānavatthu\<*<1>*>/># ## Yā devarājassa sabhā Sudhammā yatth' acchati\<*<2>*>/ devasaīgho samaggo tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe.\<*<3>*>/ #<|| 1101 ||># ## Dibbā ca vãõā pavadanti vaggå aņņhaņņhakā sikkhitā sādhuråpā dibbā ca ka¤¤ā Tidasacarā uëārā naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 1102 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1103 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto ra¤¤o Pāyāsissa ahosiü\<*<4>*>/ māõavo laddhā dhanaü saüvibhāgaü akāsiü piyā ca me sãlavanto ahesuü anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 1104 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1105 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 T mālyadharo; (S) mālabhārã; VvA(R) malyadharã 2 VvA(R) suvāsaso; VvA(C) suvāso 3 R, T, B, N yathā pi 4 C1, 2, VvA vaggu; B, N vagguü 5 R, VvA(R) Tidasavarā 6 (K) sãlavante 7 R taõhakkhayåpapanne; (S), (K) sãlavatåpapanne 8 R, T, B, N add navamaü >/ #<[page 110]># %<110 Purisavimāna>% ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1106 ||># Uttaravimānaü\<*<5>*>/ \<&1>/ Tass' uddānaü: Dve agārino phaladāyã dve upassayadāyã bhikkhāya\<*<1>*>/ yavapālako c' eva dve kuõķalino\<*<2>*>/ Pāyāsã ti\<*<3>*>/. Purisavimāne dutiyo vaggo PâYâSIVAGGO CHAōōHO \<&2>/ \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 All edd. other than B, N and VvA(B, C, R) give the name Uttara to this vatthu though the chapter is throughout called Pāyāsivagga. B, N Pāyāsivimānavatthu 2 T -acchasi; (M) yathacchasi 3 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 4 R, T, VvA(R) ahosi 5 R, T add dasamaü; B, N, (M) Pāyāsivimānaü dasamaü &2 1 R bhikkhaya 2 R kuõķalãno 3 (M) adds purisānaü dutiyo vaggo >/ #<[page 111]># %< 111>% VII SUNIKKHITTAVAGGA #<75 Cittalatāvimānavatthu># ## Yathā vanaü Cittalataü pabhāsati uyyānaseņņhaü Tidasānam uttamaü tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe.\<*<1>*>/ #<|| 1107 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1108 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1109 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto daliddo\<*<2>*>/ atāõo kapaõo kammakaro ahosiü jiõõe ca mātāpitaro abhāriü\<*<3>*>/ piyā ca me sãlavanto ahesuü anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 1110 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1111 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1112 ||># Cittalatāvimānaü\<*<4>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 C1, 2, VvA(C) antaëikkhe 2 C1, 2, VvA(C) daëiddo 3 R, T, C1, 2, VvA abhariü 4 R, T, B, N add paņhamaü >/ #<[page 112]># %<112 Purisavimāna>% #<76 Nandanavimānavatthu># ## Yathā vanaü Nandanaü\<*<1>*>/ Cittalataü\<*<2>*>/ uyyānaseņņhaü Tidasānam uttamaü tathåpamaü tuyham idaü vimānaü obhāsayaü tiņņhati antalikkhe. #<|| 1113 ||># ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1114 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1115 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto daliddo atāõo kapaõo kammakaro ahosiü jiõõe ca mātāpitaro abhāriü\<*<3>*>/ piyā ca me sãlavanto ahesuü anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 1116 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1117 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1118 ||># Nandanavimānaü\<*<4>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T omits 2 B, N, (K) pabhāsati 3 cf. 75, n. 3 4 R, T, B, N add dutiyaü >/ #<[page 113]># %<113 Sunikkhittavagga>% #<77 Maõithåõavimānavatthu># ## Uccam idaü maõithåõaü vimānaü samantato dvādasa yojanāni kåņāgārā sattasatā\<*<1>*>/ uëārā veëuriyatthambhā\<*<2>*>/ rucakatthatā\<*<2>*>/ subhā. #<|| 1119 ||># ## Tatth' acchasi pivasi khādasã\<*<3>*>/ ca dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<4>*>/ dibbā rasā kāmaguõ' ettha pa¤ca nāriyo ca naccanti suvaõõachannā. #<|| 1120 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1121 ||># ## Pucchāmi taü deva mahānubhāva manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1122 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1123 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto vivane pathe saīkamanaü\<*<5>*>/ akāsiü ārāmarukkhāni ca ropayissaü piyā ca me sãlavanto ahesuü anna¤ ca pāna¤ ca pasannacitto sakkacca dānaü vipulaü adāsiü. #<|| 1124 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1125 ||># ## Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam akāsi pu¤¤aü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1126 ||># Maõithåõavimānaü\<*<6>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R sattarasā 2 cf. 70 nn. 1-2 3 T, B, N khādasi 4 C1, 2, VvA(R) vaggu; B, N vagguü 5 R, T caīkamaü; C1, 2, VvA(C) caīkamanaü; (K), (S) samakaü 6 R, T, B, N add tatiyaü >/ #<[page 114]># %<114 Purisavimāna>% #<78 Suvaõõavimānavatthu># ## Sovaõõamaye pabbatasmiü sabbato pabhaü hemajālakapacchannaü\<*<1>*>/ kiīkiõijālakappitaü.\<*<2>*>/ #<|| 1127 ||># ## Aņņhaüsā sukatā\<*<3>*>/ thambhā sabbe veëuriyāmayā eka-m-ekāya aüsiyā ratanā satta nimmitā. #<|| 1128 ||># ## Veëuriyasuvaõõassa phaëikāråpiyassa\<*<4>*>/ ca masāragallamuttāhi lohitaīkamaõãhi\<*<5>*>/ ca #<|| 1129 ||># ## Citrā manoramā bhåmi na tatth' uddhaüsatã\<*<6>*>/ rajo gopāõasãgaõā\<*<7>*>/ pãtā kåņaü dhārenti nimmitā. #<|| 1130 ||># ## Sopānāni ca cattāri nimmitā caturo disā nānāratanagabbhehi ādicco va virocati. #<|| 1131 ||># ## Vediyā\<*<8>*>/ catasso tattha vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā\<*<9>*>/ ābhanti samantā caturo disā. #<|| 1132 ||># ## Tasmiü vimāne pavare devaputto\<*<10>*>/ mahappabho\<*<10>*>/ atirocasi vaõõena udayanto va bhānumā. #<|| 1133 ||># ## Dānassa te idaü phalaü atho sãlassa vā pana atho a¤jalikammassa taü me akkhāhi pucchito ti.\<*<11>*>/ #<|| 1134 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena\<*<12>*>/ pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1135 ||># ## Ahaü Andhakavindasmiü buddhass' ādiccabandhuno vihāraü satthu\<*<13>*>/ kāresiü pasanno sehi\<*<14>*>/ pāõihi.\<*<15>*>/ #<|| 1136 ||># ## Tattha gandha¤ ca māla¤ ca paccaya¤ ca\<*<16>*>/ vilepanaü vihāraü satthuno\<*<17>*>/ 'dāsiü\<*<17>*>/ vippasannena cetasā. #<|| 1137 ||># ## Tena mayhaü idaü laddhaü vasaü vattemi Nandane Nandane ca\<*<18>*>/ vane\<*<18>*>/ ramme nānādijagaõāyute ramāmi naccagãtehi accharāhi purakkhato\<*<19>*>/ ti. #<|| 1138 ||># Suvaõõavimānaü\<*<20>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 All but C1, 2, VvA(C) -paņicchannaü 2 R, N, (B), VvA(R) kiīkiõikajāla-; T, (K), (M) kiīkaõikajāla- 3 VvA(C) sukkā 4 All phalikā- 5 B, N, (M) lohitaīga- 6 R, T uddhaüsate; (M), VvA(R) -sati 7 T, (G) gopāõase gaõā 8 R, T vedikā 9 R, VvA(R), (M), (G) daddaëhamānā 10 T, G -puttā -pabhā 11 B, N omit ti 12 R Moggallanena 13 T, VvA(R), (M) satthuno 14 R, T sakehi 15 B, N pāõibhi 16 C1, 2, VvA(C) paccagga¤ ca; but VvA(C) p. 245 paccaya¤ ca; B in fn. queries: paccaggha¤ ca? 17 R satthu pādāsiü; B, N satthu adāsiü; (M) satthuno adāsiü; VvA(R) satthuno dāsi 18 R, T, (S) pavare; C1, 2, VvA(C) pavane but VvA(B, C, R) in the exegesis vane 19 T purakkhito 20 R, T, B, N add catutthaü >/ #<[page 115]># %<115 Sunikkhittavagga>% #<79 Ambavimānavatthu># ## Uccam idaü maõithåõaü\<*<1>*>/ vimānaü samantato dvādasa yojanāni kåņāgārā sattasatā uëārā veëuriyatthambhā\<*<2>*>/ rucakatthatā\<*<3>*>/ subhā. #<|| 1139 ||># ## Tatth' acchasi pivasi khādasã\<*<4>*>/ ca dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<5>*>/ dibbā rasā kāmaguõ' ettha pa¤ca nāriyo ca naccanti suvaõõachannā. #<|| 1140 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1141 ||># ## Pucchāmi taü deva mahānubhāva manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1142 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1143 ||># ## Gimhānaü pacchime mase patapante\<*<6>*>/ divaīkare\<*<7>*>/ paresaü bhatako poso ambārāmam asi¤cati.\<*<8>*>/ #<|| 1144 ||># ## Atha tenāgamā\<*<9>*>/ bhikkhu Sāriputto ti vissuto kilantaråpo kāyena akilanto va\<*<10>*>/ cetasā. #<|| 1145 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 116]># %<116 Purisavimāna>% ## Ta¤ ca disvāna āyantaü avocaü ambasi¤cako: sādhu taü bhante nhāpeyyaü yaü mam' assa sukhāvahaü. #<|| 1146 ||># ## Tassa me anukampāya nikkhipi pattacãvaraü nisãdi rukkhamålasmiü chāyāya ekacãvaro. #<|| 1147 ||># ## Ta¤ ca acchena vārinā pasannamānaso\<*<11>*>/ naro\<*<12>*>/ nhāpayã\<*<13>*>/ rukkhamålasmiü chāyāya ekacãvaraü. #<|| 1148 ||># ## Ambo ca sitto samaõo ca\<*<14>*>/ nhāpito\<*<15>*>/ mayā ca pu¤¤aü pasutaü anappakaü iti so pãtiyā kāyaü sabbaü pharati attano. #<|| 1149 ||># ## Tad eva ettakaü kammaü akāsiü tāya jātiyā pahāya mānusaü dehaü upapanno 'mhi\<*<16>*>/ Nandanaü. #<|| 1150 ||># ## Nandane ca\<*<17>*>/ vane\<*<17>*>/ ramme nānādijagaõāyute ramāmi naccagãtehi accharāhi purakkhato\<*<18>*>/ ti.\<*<19>*>/ #<|| 1151 ||># Ambavimānaü\<*<20>*>/ \<&1>/ #<80 Gopālavimānavatthu># ## Disvāna devaü paņipucchi bhikkhu: ucce vimānamhi ciraņņhitãke\<*<1>*>/ āmuttahatthābharaõo yasassã dibbe vimānamhi yathāsi\<*<2>*>/ candimā. #<|| 1152 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R mani- 2-3 cf. 70, nn. 1-2 4-5 cf. 77, nn. 3-4 6 R, (B), VvA(R) patāpente; T, (G) patāpante 7 R divākare: ayam eva vā pāņho -VvA 8 R, T asi¤c' ahaü; asi¤cathā ti ca pāņho, asi¤c' ahan ti ca paņhanti - VvA 9 R ten' agamā 10 R, T pi 11 R, (B) -manaso 12 R, T theraü 13 R, T nhāpayiü 14 R, T omit 15 R, T, VvA(C) nahāpito 16 (M), VvA(R) upapann' amhi 17 R, C1, 2, VvA(C) pavane; T pavare, v. 78, n. 18 18 v. 78, n. 19 19 R omits ti 20 R, T, B, N add pa¤camaü >/ #<[page 117]># %<117 Sunikkhittavagga>% ## \<*<3>*>/Alaīkato malyadharo\<*<4>*>/ suvattho sukuõķalã kappitakesamassu āmuttahatthābharaõo yasassã dibbe vimānamhi yathāsi\<*<2>*>/ candimā. #<|| 1153 ||># ## Dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<5>*>/ aņņhaņņhakā sikkhitā sādhuråpā dibbā ca ka¤¤ā Tidasacarā\<*<6>*>/ uëārā naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 1154 ||># ## Deviddhipatto 'si mahāhubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1155 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1156 ||># ## Ahaü manussesu manussabhåto saīgamma rakkhissaü paresaü dhenuyo tato ca āgā samaõo mam' antike\<*<7>*>/ gāvo ca māse agamaüsu khādituü. #<|| 1157 ||># ## Dvay' ajja kiccaü ubhaya¤ ca kāriyaü\<*<8>*>/ icc ev' ahaü\<*<9>*>/ bhante tadā vicintayiü\<*<10>*>/ tato ca sa¤¤aü paņiladdha yoniso dadāmi\<*<11>*>/ bhante ti khipiü anantakaü.\<*<12>*>/ #<|| 1158 ||># ## So māsakhettaü turito avāsariü purā\<*<13>*>/ ayaü\<*<13>*>/ bha¤jati\<*<14>*>/ yass' idaü dhanaü tato ca kaõho urago mahāviso adaüsi\<*<15>*>/ pāde turitassa me sato. #<|| 1159 ||># ## Svāhaü aņņo 'mhi dukkhena pãëito bhikkhu ca taü sāmaü\<*<16>*>/ mu¤citvā\<*<17>*>/ nantakaü\<*<18>*>/ ahāsi\<*<19>*>/ kummāsaü mamānukampayā\<*<20>*>/ tato cuto kālakato 'mhi devatā. #<|| 1160 ||># ## Tad eva kammaü kusalaü kataü mayā sukha¤ ca kammaü anubhomi attanā tayā hi bhante anukampito bhusaü kata¤¤utāya abhivādayāmi taü. #<|| 1161 ||># ## Sadevake\<*<21>*>/ loke samārake ca a¤¤o muni natthi tayānukampako tayā hi bhante anukampito bhusaü kata¤¤utāya abhivādayāmi taü. #<|| 1162 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 118]># %<118 Purisavimāna>% ## Imasmiü loke parasmiü vā pana a¤¤o muni natthi tayānukampako tayā hi bhante anukampito bhusaü kata¤¤utāya abhivādayāmi taü. #<|| 1163 ||># Gopālavimānaü\<*<22>*>/ \<&1>/ #<81 Kanthakavimānavatthu\<*<1>*>/># ## Puõõamāse\<*<2>*>/ yathā cando nakkhattaparivārito samantā anupariyāti tārakādhipatã\<*<3>*>/ sasã. #<|| 1164 ||># ## Tathåpamaü idaü vyamhaü dibbaü devapuramhi ca atirocati vaõõena udayanto va raüsimā. #<|| 1165 ||># ## Veëuriyasuvaõõassa phaëikāråpiyassa\<*<4>*>/ ca masāragallamuttāhi lohiteīkamaõãhi\<*<5>*>/ ca #<|| 1166 ||># ## Citrā manoramā bhåmi veëuriyassa santhatā\<*<6>*>/ kåņāgārā subhā rammā pāsādo te sumāpito. #<|| 1167 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R, T, B, N, VvA(R) ciraņņhitike; ciraņņhitikan ti pi keci paņhanti - VvA 2 cf. 72, n. 3, add VvA(R) 3 T omits this verse. 4 As with B, N and 72, 1; (B), (K), VvA(R) māladharã; C1, 2, VvA(C) mālabhārã 5 R, C1, 2, VvA vaggu; B, N vagguü 6 R, VvA(R) Tidasavarā 7 T mama santike 8 T kārissaü 9 (K) icc evaü 10 T vicintayaü; (S) vicintesiü 11 R dadāhi; T dadāsi; (M) adāsi 12 a-kāro c' ettha nipātamattaü - VvA i.e. nantakaü, see v. 9. 13 R, T purāyaü 14 C1, 2 bhu¤jati 15 R, T, B, N, VvA(R) aķaüsi; VvA(C) adhaüsi 16 T omits; (M) yāmaü 17 R bhu¤ji ca; C2 mu¤citva (metrically more suitable) 18 T, (M) anantakaü 19 R ahosi 20 (K), VvA(R) -kampiyā 21 VvA(R) sadevaloke 22 R, T, B, N add chaņņhaü >/ #<[page 119]># %<119 Sunikkhittavagga>% ## Rammā ca te pokkharaõã puthulomanisevitā\<*<7>*>/ acchodikā\<*<8>*>/ vippasannā soõõavālukasanthatā.\<*<9>*>/ #<|| 1168 ||># ## Nānāpadumasa¤channā puõķarãkasamotatā\<*<10>*>/ surabhiü\<*<11>*>/ sampavāyanti manu¤¤ā māluteritā.\<*<12>*>/ #<|| 1169 ||># ## Tassā te ubhato passe vanagumbā sumāpitā upetā puppharukkhehi phalarukkhehi cåbhayaü. #<|| 1170 ||># ## Sovaõõapāde\<*<13>*>/ pallaīke muduke goõasanthate\<*<14>*>/ nisinnaü devarājaü va upatiņņhanti accharā. #<|| 1171 ||># ## Sabbābharaõasa¤channā nānāmālāvibhåsitā ramenti\<*<15>*>/ taü mahiddhikaü\<*<16>*>/ Vasavattãva modasi. #<|| 1172 ||># ## Bherisaīkhamudiīgāhi vãõāhi paõavehi ca ramasi\<*<17>*>/ ratisampanno naccagãte\<*<18>*>/ suvādite.\<*<18>*>/ #<|| 1173 ||># ## Dibbā te vividhā råpā dibbā saddā atho rasā gandhā ca te adhippetā\<*<19>*>/ phoņņhabbā ca manoramā. #<|| 1174 ||># ## Tasmiü vimāne pavare devaputta\<*<20>*>/ mahappabho\<*<20>*>/ atirocasi\<*<21>*>/ vaõõena udayanto va bhānumā.\<*<22>*>/ #<|| 1175 ||># ## Dānassa te idaü phalaü atho sãlassa vā pana atho a¤jalikammassa taü me akkhāhi pucchito ti.\<*<23>*>/ #<|| 1176 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1177 ||># ## Ahaü Kapilavatthusmiü Sākiyānaü puruttame Suddhodanassa puttassa Kanthako\<*<24>*>/ sahajo ahaü.\<*<25>*>/ #<|| 1178 ||># ## Yadā so aķķharattāyaü bodhāya\<*<26>*>/-m-abhinikkhami so maü\<*<27>*>/ mudåhi pāõãhi\<*<28>*>/ jālatambanakhehi\<*<29>*>/ ca #<|| 1179 ||># ## Satthiü ākoņayitvāna, vaha sammā ti c' abravã,\<*<30>*>/ ahaü lokaü tārayissaü patto sambodhim uttamaü. #<|| 1180 ||># ## Tam me giraü suõantassa hāso me vipulo ahu udaggacitto sumano abhisiüsiü\<*<31>*>/ tadā ahaü. #<|| 1181 ||># ## Abhiråëha¤ ca maü ¤atvā Sakyaputtaü\<*<32>*>/ mahāyasaü udaggacitto mudito vahissaü\<*<33>*>/ purisuttamaü. #<|| 1182 ||># ## Paresaü vijitaü gantvā uggatasmiü divākare\<*<34>*>/ mamaü Channa¤ ca ohāya anapekkho so\<*<35>*>/ apakkami. #<|| 1183 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 120]># %<120 Purisavimāna>% ## Tassa tambanakhe pāde jivhāya parilehisaü gacchanta¤ ca mahāvãraü rudamāno udikkhisaü.\<*<36>*>/ #<|| 1184 ||># ## Adassanen' ahaü tassa Sakyaputtassa\<*<37>*>/ sirãmato alatthaü garukābādhaü khippaü me maraõaü ahu. #<|| 1185 ||># ## Tass' eva ānubhāvena vimānaü āvasām' idaü\<*<38>*>/ sabbakāmaguõopetaü\<*<39>*>/ dibbaü devapuramhi ca. #<|| 1186 ||># ## Ya¤ ca me ahuvā\<*<40>*>/ hāso\<*<40>*>/ saddaü sutvāna bodhiyā ten' eva kusalamålena phusissaü āsavakkhayaü. #<|| 1187 ||># ## Sace hi bhante gaccheyyāsi satthu buddhassa santike mamāpi naü\<*<41>*>/ vacanena sirasā vajjāsi vandanaü. #<|| 1188 ||># ## Aham pi daņņhuü gacchissaü jinaü appaņipuggalaü dullabhaü dassanaü hoti lokanāthāna tādinan ti. #<|| 1189 ||># ## So\<*<42>*>/ kata¤¤å katavedã satthāraü upasaīkami sutvā giraü cakkhumato dhammacakkhuü visodhayi. #<|| 1190 ||># ## Visodhetvā\<*<43>*>/ diņņhigataü vicikicchaü\<*<44>*>/ vatāni ca vanditvā satthuno pāde tatth' ev' antaradhāyathā ti.\<*<45>*>/ #<|| 1191 ||># Kanthaka\<*<1>*>/-vimānaü\<*<46>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 T, VvA(R), (M) Kaõņhaka-; B Kaõķaka- 2 R, T puõõamāye 3 VvA(R) -pati; tārakādhipa dissatã ti keci paņhanti- VvA (B, C), not in (R) 4-5 cf. 78, nn. 4-5 6 T saõņhitā; (M) santatā 7 R, T puthulā macchasevitā 8 R, T, B, N, VvA(R) acchodakā 9 R, T, N sovaõõavālikā santhatā; (M) -santatā 10 R -samogatā; (K) samotthatā; VvA(R), (M) samohatā 11 R, T surabhi but cf. 44, 12 12 cf. 44, n. 17 13 N suvaõõapāde 14 C1, 2, VvA(C) colasanthate; B, N goõakatthate 15 C1, VvA, (M) ramanti 16 (B), (M) mahiddhikā 17 (B), VvA(R) manasi; VvA(C) ramati 18 R, T naccagãtesu vādite 19 (B) adhinetā 20 T -puttā -pabhā; C2 -putto -pabho 21 R, T abhirocayi 22 C1, 2, B, N, (M) bhāõumā 23 R, B, N omit ti 24 B Kaõķako; T, VvA(R), (M) Kaõņhako 25 R, T VvA(R) ahuü; ettha ahan ti nipātamattaü, ahå ti keci vadanti - VvA 26 T, (G) sambodhāya; R deletes -m- 27 (M) 'haü 28 cf. v. 21 tambanakhe pāde, paõhãhi, not attested, but note satthiü ākoņayitvā (not parāmasitvā) in v. 17; R pānihi 29 R, T, B, N, VvA(R) jāli- 30 R, T m' abravã; B, N omit ca 31 B, N abhisãsiü; (M), VvA(R) abhisãsi; a reading abhihiüsiü is not known even to VvA (cf. 64, 10 and 64, n. 33). A neigh of joy rather than blessings (v. āsiüsiü in VvA, omitted in VvA(R)) is to be expected here. 32 R, T Sākyaputtaü 33 R, T vāhissaü 34 T, (K), (B) divaīkare 35 R, T omit 36 R, T udikkhissaü 37 R Sakyaputta-; T Sākyaputtassa 38 -ahaü 39 R, T -guõåpetaü 40 R, T ahu vāhāso; N ahu vā hāso 41 R, T taü 42 R, T so ca 43 R, T visodhayitvā 44 R vicikicchā 45 (K) -ntaradhāyatã ti; (G) -dhāyitā ti 46 R, T, B, N add sattamaü >/ #<[page 121]># %<121 Sunikkhittavagga>% #<82 Anekavaõõavimānavatthu># ## Anekavaõõaü darasokanāsanaü vimānam āruyha anekacittaü parivārito accharāsaīgaõena\<*<1>*>/ Sunimmito bhåtapatãva modasi. #<|| 1192 ||># ## Samassamo\<*<2>*>/ natthi kuto pan' uttaro\<*<3>*>/ yasena pu¤¤ena ca iddhiyā ca sabbe ca devā Tidasagaõā\<*<4>*>/ samecca\<*<5>*>/ taü taü namassanti sasiü va devā, imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti pamodayanti. #<|| 1193 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 122]># %<122 Purisavimāna>% ## Deviddhipatto 'si mahānubhāvo manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1194 ||># ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1195 ||># ## Ahaü\<*<6>*>/ bhadante\<*<6>*>/ ahuvāsi\<*<7>*>/ pubbe Sumedhanāmassa jinassa sāvako puthujjano anavabodho\<*<8>*>/ 'ham asmiü\<*<9>*>/ so satta vassāni paribbajiss' ahaü.\<*<10>*>/ #<|| 1196 ||># ## Svāhaü\<*<11>*>/ Sumedhassa jinassa satthuno parinibbutass' oghatiõõassa\<*<12>*>/ tādino ratanuccayaü hemajālena channaü vanditvā\<*<13>*>/ thåpasmiü manaü pasādayiü. #<|| 1197 ||># ## Na m' āsi dānaü na ca\<*<14>*>/ m' atthi dātuü pare\<*<15>*>/ ca kho tattha samādapesiü:\<*<15>*>/ påjetha naü påjanãyassa\<*<16>*>/ dhātuü evaü kira saggam ito gamissatha. #<|| 1198 ||># ## Tad eva kammaü kusalaü kataü mayā sukha¤ ca dibbaü\<*<17>*>/ anubhomi attanā\<*<17>*>/ modām' ahaü Tidasagaõassa majjhe na tassa pu¤¤assa khayam pi\<*<18>*>/ ajjhagan ti.\<*<19>*>/ #<|| 1199 ||># Anekavaõõavimānaü\<*<20>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R, T accharānaü gaõena; (M) accharāgaõena 2 R samā samo; (S) samo samo 3 (K), (M), VvA(R) uttari 4 R, T Tidasā gaõā 5 C1, 2 sammecca 6 R, T so 'ham pi bhante 7 C1, 2, VvA ahuvāsiü 8 R, T anobodho; B, N ananubodho 9 R, T, B, N 'ham asmi; (M) hasmi 10 R, T, (K) pabbajissāhaü; VvA(R) pabbajisāhaü; (M) pabbajiss' ahaü 11 B, N, VvA(R), (M) so 'haü 12 T -oghotiõõassa 13 R vanditva 14 R, T add pana 15 paresa¤ ca tattha samādapesin ti ca paņhanti - VvA 16 R påjaniyassa; T, (K) påjaneyyassa 17 R kammaü dibbaü anubhomi; (S) kammaü --pe-- 18 R, T khayamhi 19 R, T ajjhagā ti; (B) ajjhaguü 20 R, T, B, N add aņņhamam >/ #<[page 123]># %<123 Sunikkhittavagga>% #<83 Maņņakuõķalã\<*<1>*>/-vimānavatthu># ## Alaīkato maņņakuõķalã\<*<1>*>/ mālādhārã\<*<2>*>/ haricandanussado bāhā\<*<3>*>/ paggayha kandasi vanamajjhe kiü dukkhito tuvan ti. #<|| 1200 ||># ## Sovaõõamayo pabhassaro uppanno rathapa¤jaro mama tassa cakkayugaü na vindāmi tena dukkhena jahissaü\<*<4>*>/ jãvitan ti. #<|| 1201 ||># ## Sovaõõamayaü maõimayaü lohitaīkamayaü\<*<5>*>/ atha råpiyāmayaü\<*<6>*>/ ācikkha\<*<7>*>/ me\<*<8>*>/ bhadda māõava\<*<7>*>/ cakkayugaü paņilābhayāmi\<*<9>*>/ te\<*<10>*>/ ti. #<|| 1202 ||># ## So māõavo tassa pāvadi: candasuriyā\<*<11>*>/ ubhay' ettha dissare\<*<12>*>/ sovaõõamayo ratho mama tena cakkayugena sobhatã ti. #<|| 1203 ||># ## Bālo kho tvam asi\<*<13>*>/ māõava yo\<*<14>*>/ tvaü patthayase\<*<15>*>/ apatthiyaü ma¤¤āmi tuvaü\<*<16>*>/ marissasi na hi\<*<17>*>/ tuvaü\<*<16>*>/ lacchasi candasåriye\<*<18>*>/ ti. #<|| 1204 ||># ## Camanāgamanam pi dissati vaõõadhātu ubhayattha\<*<19>*>/ vãthiyā\<*<20>*>/ peto pana\<*<21>*>/ kālakato\<*<22>*>/ na\<*<22>*>/ dissati ko n' idha\<*<23>*>/ kandataü bālyataro\<*<24>*>/ ti. #<|| 1205 ||># ## Saccaü kho vadesi māõava aham eva kandataü bālyataro\<*<24>*>/ candaü viya dārako rudaü petaü kālakatābhipatthayan\<*<25>*>/ ti. #<|| 1206 ||># ## âdittaü vata maü santaü ghatasittaü va pāvakaü vārinā viya osi¤caü\<*<26>*>/ sabbaü nibbāpaye daraü. #<|| 1207 ||># ## Abbahã\<*<27>*>/ vata me sallaü sokaü\<*<28>*>/ hadayanissitaü yo me sokaparetassa puttasokaü apānudi. #<|| 1208 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 124]># %<124 Purisavimāna>% ## Svāhaü\<*<29>*>/ abbåëhasallo 'smi sãtibhåto 'smi\<*<30>*>/ nibbuto\<*<30>*>/ na socāmi na rodāmi tava sutvāna māõavā ti. #<|| 1209 ||># ## Devatā nu 'si gandhabbo ādu\<*<31>*>/ Sakko purindado ko vā tvaü kassa vā putto kathaü jānemu taü mayan ti. #<|| 1210 ||># ## Ya¤ ca\<*<32>*>/ kandasi ya¤ ca rodasi puttaü āëāhane\<*<33>*>/ sayaü ķahitvā\<*<34>*>/ svāhaü kusalaü karitvā\<*<35>*>/ kammaü Tidasānaü sahavyataü patto\<*<36>*>/ ti. #<|| 1211 ||># ## Appaü vā bahuü vā nāddasāma\<*<37>*>/ dānaü dadantassa sake agāre uposathakammaü vā tādisaü kena kammena gato 'si devalokan ti. #<|| 1212 ||># ## âbādhiko 'haü dukkhito gilāno\<*<38>*>/ āturaråpo\<*<39>*>/ 'mhi sake nivesane buddhaü vigatarajaü vitiõõakaīkhaü addakkhiü sugataü anomapa¤¤aü. #<|| 1213 ||># ## Svāhaü muditamano pasannacitto a¤jaliü akariü tathāgatassa tāhaü kusalaü karitvāna\<*<40>*>/ kammaü Tidasānaü sahavyataü patto\<*<36>*>/ ti.\<*<41>*>/ #<|| 1214 ||># ## Acchariyaü vata abbhåtaü\<*<42>*>/ a¤jalikammassa\<*<43>*>/ ayam ãdiso vipāko aham pi muditamano pasannacitto ajj' eva buddhaü saraõaü vajāmã ti. #<|| 1215 ||># ## Ajj' eva buddhaü saraõaü vahāhi dhamma¤ ca saīgha¤ ca pasannacitto tath' eva sikkhāya padāni pa¤ca akhaõķaphullāni samādiyassu. #<|| 1216 ||># ## Pāõātipātā viramassu khippaü loke adinnaü parivajjayassu amajjapo mā\<*<44>*>/ ca musā bhaõāhi sakena dārena ca hohi tuņņho. #<|| 1217 ||># ## Atthakāmo 'si me yakkha hitakāmo 'si devate karomi tuyhaü vacanaü tvaü si ācariyo mama. #<|| 1218 ||># ## Upemi buddhaü\<*<45>*>/ saraõaü\<*<45>*>/ dhamma¤ cāpi anuttaraü saīgha¤ ca naradevassa gacchāmi saraõaü ahaü. #<|| 1219 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 125]># %<125 Sunikkhittavagga>% ## Pāõātipātā viramāmi khippaü loke adinnaü parivajjayāmi amajjapo no ca musā bhaõāmi sakena dārena ca homi tuņņho ti. #<|| 1220 ||># Maņņakuõķalã\<*<1>*>/-vimānaü\<*<46>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 DhAi, 25 ff. and J iv, 59 ff. are compared here. The title occurs as Maņņha- in DhA. B, N, (M), VvA(R) Maņņha- 2 R, B, VvA(R) māladhārã; DhA, J mālābhārã 3 (B) bāhu; (M) bāhuü 4 R, T, VvA(R) jahissāmi; B, N, J jahāmi 5 T lohitaīga-; B, N lohitaka-; (B), DhA, J loha- 6 R, T, B, N, VvA(R) råpiyamayaü 7 J pāvada rathaü kārayāmi te; (M) ācikkhatha . . . 8 R, T add tvaü 9 B, N, (M), VvA(R), J paņipādayāmi 10 J taü (acc. with paņipādayāmi) 11 R, T, N candimasuriyā; B -såriyā 12 DhA, J bhātaro, (as pl. of bhāti?) 13 J tvaü si 14 R adds kho 15 R, T patthayasi 16 R, T tvaü 17 (M), VvA(R) omit 18 R, T, N candimasåriye; VvA(R)DhA -suriye 19 ubhay' etthā ti pi pāņho - VvA 20 Vv consistently so, also supported by VvA; DhA, J vãthiyo (acc. pl.) 21 B, N, VvA(R) omit 22 J n' eva 23 T, VvA(R) nãdha; J no kho 24 J balyataro 25 R kālakatabhi-; C1, 2, B, N, VvA -patthayiü; J -patthaye 26 (M), J osi¤ci 27 R, T, (B), VvA(R) abbåëhaü; cf. (G) 28 J yam āsi 29 J so 'haü 30 T sãtabhåto-; J vãtasoko anāvilo 31 T ādå; B, N, (M), VvA(R) adu 32 (K) yaü 33 R āëahane; (G) āhaëane 34 C1, 2, B, N, (M), VvA(C) dahitvā 35 T karitvāna 36 B, N, (M) gato 37 R, T na addasāmi; DhA nāddasaü; (M) naddasāmi 38 DhA bāëhagilāno 39 T ātåra- 40 (S) karitvā; DhA after kammaü, karitvā 41 R omits ti. v. 16 which follows is omitted by (G). 42 metr. lengthening in T only, others abbhutaü; R, T, B, N add vata 43 T a¤jalã- 44 R, T, DhA no 45 (M) saraõaü buddhaü 46 R, T, B, N add navamaü >/ #<[page 126]># %<126 Purisavimāna>% #<84 Serissakavimānavatthu># ## Suõotha\<*<1>*>/ yakkhassa ca vāõijāna ca samāgamo yattha tadā ahosi yathā kathaü itarãtarena\<*<2>*>/ cāpi subhāsitaü ta¤ ca suõātha\<*<3>*>/ sabbe. #<|| 1221 ||># ## Yo so ahu rājā Pāyāsi nāma\<*<4>*>/ Bhummānaü sahavyagato yasassã so modamāno va sake vimāne amānuso mānuse ajjhabhāsã ti. #<|| 1222 ||># ## Vaīke\<*<5>*>/ ara¤¤e amanussaņņhāne\<*<6>*>/ kantāre appodake appabhakkhe suduggame vaõõupathassa\<*<7>*>/ majjhe vaīkaübhayā\<*<8>*>/ naņņhamanā manussā. #<|| 1223 ||># ## Na-y-idha phalā målamayā ca santi upādānaü natthi kuto 'dha bhakkho\<*<9>*>/ a¤¤atra paüsåhi ca vālukāhi ca tattāhi\<*<10>*>/ uõhāhi ca dāruõāhi ca. #<|| 1224 ||># ## Ujjaīgalaü tattaü ivaü\<*<11>*>/ kapālaü anāyasaü\<*<12>*>/ paralokena tulyaü luddānaü āvāsam idaü purāõaü bhåmippadeso abhisattaråpo. #<|| 1225 ||># ## Atha tumhe kena\<*<13>*>/ vaõõena kim āsamānā\<*<14>*>/ imaü padesaü\<*<15>*>/ hi\<*<15>*>/ anuppaviņņhā sahasā samecca lobhā bhayā athavā sampamåëhā ti. #<|| 1226 ||># ## Magadhesu Aīgesu ca satthavāhā āropayissaü\<*<16>*>/ paõiyaü\<*<17>*>/ puthuttaü\<*<17>*>/ te yāmase Sindhu-Sovãrabhåmiü dhanatthikā uddayaü\<*<18>*>/ patthayānā. #<|| 1227 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 1 R sunotha; C2 suõātha 2 R, T, B, N, VvA(R) itaritarena 3 VvA suõotha 4 C1, 2, VvA(C) nāmo 5 T, (G) saīke; (S) savaīke 6 R, T amanussaņhāne 7 T vanapathassa; (M) vaõõa-; also later. 8 C, B, N vaīkaü bhayā; (K), VvA(R) dhaīkaü bhayā; v. VvA 9 R, T bhikkhā; (B), (M) bhikkho 10 B, N tatāhi 11 T tattam idaü; v. VvA 12 anassayan ti keci paņhanti - VvA 13 R, T, (B), (K) kena nu 14 R kāya āsiüsanāya; kim āsasānā not attested 15 padesampã ti ca paņhanti - VvA 16 R, T āropiyamha; B, N āropayitvā; āropayimhā is not attested 17 R paõiyaü pahåtaü; T, (G) papaniyaü pahuttaü; (M) paõiyaü pahuttaü 18 T udayaü >/ #<[page 127]># %<127 Sunikkhittavagga>% ## Divā pipāsaü 'nadhivāsayantā\<*<19>*>/ yoggānukampa¤ ca samekkhamānā etena vegena āyāma sabbe\<*<20>*>/ rattiü maggaü paņipannā vikāle. #<|| 1228 ||># ## Te duppayātā aparaddhamaggā andhākulā vippanaņņhā ara¤¤e suduggame vaõõupathassa\<*<7>*>/ majjhe disaü na jānāma pamåëhacittā. #<|| 1229 ||># ## Ida¤ ca disvāna adiņņhapubbaü vimānaseņņha¤ ca tava¤ ca\<*<21>*>/ yakkha tat uttariü jãvitam āsamānā\<*<22>*>/ disvā patãtā sumanā udaggā ti. #<|| 1230 ||># ## Pāraü samuddassa ida¤ ca\<*<23>*>/ vaõõuü\<*<24>*>/ vettācaraü\<*<25>*>/ saīkupatha¤ ca\<*<26>*>/ maggaü nadiyo pana pabbatāna¤ ca duggā puthuddisā\<*<27>*>/ gacchatha bhogahetu. #<|| 1231 ||># ## Pakkhandiyāna\<*<28>*>/ vijitaü paresaü verajjake mānuse pekkhamānā yaü vo sutaü vā\<*<29>*>/ athavā pi diņņhaü accherakaü taü vo suõoma tātā ti. #<|| 1232 ||># ## Ito pi accherataraü kumāra na no sutaü vā athavā pi diņņhaü atãtamānussakam eva sabbaü disvā\<*<30>*>/ na\<*<30>*>/ tappāma anomavaõõaü. #<|| 1233 ||># ## Vehāsayaü\<*<31>*>/ pokkhara¤¤o savanti pahåtamalyā\<*<32>*>/ bahupuõķarãkā dumā c' ime\<*<33>*>/ niccaphalåpapannā atãva gandhā surabhiü\<*<34>*>/ pavāyanti. #<|| 1234 ||># ## Veëuriyatthambhā\<*<35>*>/ satam ussitāse silāpavāëassa\<*<36>*>/ ca āyataüsā masāragallā sahā lohitaīkā\<*<37>*>/ thambhā ime\<*<38>*>/ jotirasāmayāse. #<|| 1235 ||># ## Sahassatthambhaü\<*<39>*>/ atulānubhāvaü tesåpari\<*<40>*>/ sādhu-m-idaü vimānaü ratanantaraü\<*<41>*>/ ka¤canavedimissaü tapanãyapaņņehi ca sādhu channaü. #<|| 1236 ||># ## Jambonaduttattam\<*<42>*>/ idaü sumaņņho pāsādasopānaphalåpapanno daëho ca vaggu\<*<43>*>/ ca\<*<44>*>/ susaīgato ca\<*<44>*>/ atãva nijjhānakhamo manu¤¤o. #<|| 1237 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 19 VvA anadhi- 20 (S), (K), VvA(R) sabbe te; R, T take te with the next word rattiü. 21 R, T tuva¤ ca 22 R, T, (G) āsiüsanā; (S) saüsamānā; see n. 14 above. 23 R, T, B, N, VvA(R) ima¤ ca 24 T vanaü; (G), (M), (K) vaõõaü 25 T, (G) vettaü paraü 26 R, T sakupatha¤ ca 27 R, T puthu disā 28 R, T pakkhindiyānaü 29 R, T omit 30 R, T, N, VvA disvāna 31 B, N vehāyasaü 32 R, T -mālyā; (M) pahutta- 33 R, T, (K), (B) ca te 34 R, T surabhã 35 B, N veëåriyathambhā 36 R, T silappavāëassa 37 B, N, (M) lohitaīgā; T lohitakā 38 C1, 2 c' ime 39 B, N, VvA(R), (M) sahassathambhaü 40 R, T tesuppari 41 R ratanattara- 42 T -naduttam-; (G) Jambå- 43 R, T, VvA(R) vaggå 44 C1, 2, VvA(C) sumukho susaīgato >/ #<[page 128]># %<128 Purisavimāna>% ## Ratanantarasmiü\<*<41>*>/ bahuannapānaü parivārito accharāsaīgaõena muraja\<*<45>*>/-āëambaraturiyaghuņņo\<*<46>*>/ abhivandito 'si thutivandanāya.\<*<47>*>/ #<|| 1238 ||># ## So modasi nārigaõappabodhano vimānapāsādavare manorame acintiyo sabbaguõåpapanno rājā yathā Vessavaõo Naëinyā.\<*<48>*>/ #<|| 1239 ||># ## Devo nu āsi\<*<49>*>/ udavāsi yakkho udāhu devindo manussabhåto pucchanti taü vāõijā\<*<50>*>/ satthavāhā ācikkha ko nāma tuvaü si yakkho\<*<51>*>/ ti. #<|| 1240 ||># ## Serissako\<*<52>*>/ nāma aham hi\<*<53>*>/ yakkho kantāriyo vaõõupathamhi gutto imaü padesaü abhipālayāmi vacanakaro\<*<54>*>/ Vessavaõassa\<*<55>*>/ ra¤¤o ti. #<|| 1241 ||># ## Adhiccaladdhaü pariõāmajan te sayaü kataü udāhu devehi dinnaü pucchanti taü vāõijā\<*<50>*>/ satthavāhā kathaü tayā laddham idaü manu¤¤an ti. #<|| 1242 ||># ## Nādhiccaladdhaü na pariõāmajaü me\<*<56>*>/ na sayaü kataü na hi devehi dinnaü sakehi kammehi apāpakehi pu¤¤ehi me laddham idaü manu¤¤an ti. #<|| 1243 ||># ## Kin te vataü kiü pana brahmacariyaü kissa suciõõassa ayaü vipāko pucchanti taü vāõijā\<*<50>*>/ satthavāhā kathaü tayā laddhaü idaü vimānan ti. #<|| 1244 ||># ## Mamaü\<*<57>*>/ Pāyāsã ti ahå\<*<58>*>/ sama¤¤ā rajjaü yadā kārayiü Kosalānaü natthikadiņņhi kadariyo pāpadhammo ucchedavādã ca tadā ahosiü. #<|| 1245 ||># ## Samaõo ca kho āsi Kumārakassapo bahussuto cittakathã uëāro so me tadā dhammakathaü akāsi\<*<60>*>/ diņņhivisåkāni vinodayã\<*<61>*>/ me. #<|| 1246 ||># ## Tāhaü tassa\<*<62>*>/ dhammakathaü suõitvā upāsakattaü paņivedayissaü pāõātipātā virato ahosiü loke adinnaü parivajjayissaü \<-------------------------------------------------------------------------- 45 C1, 2, VvA(C), (M) murajja 46 R, T, VvA(R) -turiyasaīghuņņo; B, N -tåriya-; (M), (G) ālambara- 47 T thåti- 48 C2 Naëiõyā; (M), (K), VvA(R) Naëi¤¤aü 49 C2 āsã; āsã ti asi bhavasi - VvA 50 R, T, (B), vāõija- 51 VvA(C) yakkhā 52 B, N, VvA(R) Serãsako 53 C1, 2, VvA(C) aham pi 54 C1, 2 vācaīkaro; (B), (M) vacanaīkaro 55 T Vessavaõõassa 56 T te 57 R, T, C1, 2, VvA(C) mama 58 R, T, B, N ahu; (M) ahuü 59 C1, 2, VvA(C) -diņņhã 60 B, N, VvA(R), (M) abhāsi 61 R, T, VvA(R) vinodayi 62 (K) tāhaü; (M) omits >/ #<[page 129]># %<129 Sunikkhittavagga>% amajjapo no ca musā abhāõiü sakena dārena ca homi\<*<63>*>/ tuņņho. #<|| 1247 ||># ## Taü me vataü taü pana brahmacariyaü tassa suciõõassa ayaü vipāko teh' eva kammehi apāpakehi pu¤¤ehi me laddham idaü vimānan ti.\<*<64>*>/ #<|| 1248 ||># ## Saccaü kirāhaüsu narā sapa¤¤ā ana¤¤athā vacanaü paõķitānaü yahiü yahiü gacchati pu¤¤akammo tahiü tahiü modati kāmakāmã. #<|| 1249 ||># ## Yahiü yahiü sokapariddavo ca vadho ca bandho ca parikkileso tahiü tahiü gacchati pāpakammo na muccati duggatiyā kadācã ti.\<*<64>*>/ #<|| 1250 ||># ## Sammåëharåpo va jano ahosi asmiü muhutte kalalãkato va\<*<65>*>/ janass' imassa tuyha¤ ca kumāra appaccayo\<*<66>*>/ kena nu kho ahosã ti.\<*<64>*>/ #<|| 1251 ||># ## Ime pi\<*<67>*>/ sirãsavanā ca\<*<67>*>/ tātā dibbā\<*<68>*>/ gandhā surabhiü\<*<69>*>/ sampavanti\<*<70>*>/ te sampavāyanti imaü\<*<71>*>/ vimānaü divā ca ratto ca tamaü nihantā.\<*<72>*>/ #<|| 1252 ||># ## Imesa¤ ca kho vassataccayena sipāņikā phalati\<*<73>*>/ ekamekā mānussakaü vassasataü atãtaü yadagge kāyamhi idhåpapanno. #<|| 1253 ||># ## Disvān' ahaü\<*<74>*>/ vassasatāni pa¤ca asmiü vimāne\<*<75>*>/ ņhatvāna tātā āyukkhayā pu¤¤akkhayā cavissaü ten' eva sokena pamucchito 'smã ti.\<*<76>*>/ #<|| 1254 ||># ## Kathaü nu soceyya tathāvidho so laddhā vimānaü atulaü cirāya\<*<77>*>/ ye cāpi kho ittaram upapannā\<*<78>*>/ te nåna soceyyuü\<*<79>*>/ parittapu¤¤ā ti. #<|| 1255 ||># ## Anucchaviü ovadiya¤ ca me taü yaü maü tumhe peyyavācaü vadetha tumhe ca\<*<80>*>/ kho tātā\<*<81>*>/ mayānuguttā yen' icchakaü tena paletha sotthin ti. #<|| 1256 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 63 C1, 2, VvA(C) ahosiü; VvA(R) 'hosi 64 R, T omit ti 65 R, T, VvA(R) ca 66 T apaccayo 67 R pi sirãsapavanā ca; T sirãsapavanā; C1, 2, VvA(C), (G) sirãsåpavanā ca; B, N ca sirãsavanā 68 R, VvA(R) dibbā ca 69 R, B, N surabhã; (M) sarabhip- 70 R, T pavanti; (K) sampavāyanti 71 R, T idaü 72 R, B, N, (G) nihantvā 73 R, T, VvA(R) phalanti 74 R, T dibbānahaü 75 R, T vimānamhi 76 B, N pamucchito 'smã ti; R, T omit ti; (K), (M) samucchito 'smã ti 77 T cirāyaü 78 R, T upapanno; åpa- not attested 79 R, T, (M) soceyya- 80 R, T, (G) va; (G) omits kho 81 R, T, (M) tāta >/ #<[page 130]># %<130 Purisavimāna>% ## Gantvā mayaü Sindhu-Sovãrabhåmiü dhanatthikā uddayaü\<*<82>*>/ patthayānā yathāpayogā paripuõõacāgā kāhāma Serissa\<*<83>*>/ mahaü uëāran ti. #<|| 1257 ||># ## Mā c' eva\<*<84>*>/ Serissa\<*<83>*>/ mahaü akattha sabba¤ ca vo bhavissati yaü vadetha pāpāni kammāni vivajjayātha dhammānuyoga¤ ca adhiņņhahāthā ti. #<|| 1258 ||># ## Upāsako atthi imamhi saīghe bahussuto sãlavatåpapanno saddho ca cāgã ca supesalo ca vicakkhaõo santusito mutãmā. #<|| 1259 ||># ## Sa¤jānamāno na musā bhaõeyya paråpaghātāya na cetayeyya vebhåtikaü pesuõaü\<*<85>*>/ no kareyya saõha¤ ca vācaü sakhilaü bhaõeyya. #<|| 1260 ||># ## Sagāravo sapatisso\<*<86>*>/ vinãto apāpako adhisãle visuddho so mātaraü pitara¤ cāpi jantu dhammena poseti ariyavutti. #<|| 1261 ||># ## Ma¤¤e so mātāpitunnaü\<*<87>*>/ kāraõā bhogāni pariyesati na attahetu mātāpitunna¤ ca\<*<88>*>/ yo accayena nekkhammapoõo carissati brahmacariyaü. #<|| 1262 ||># ## Ujå avaīko asaņho\<*<89>*>/ amāyo na lesakappena ca vohareyya so tādiso sukatakammakārã\<*<90>*>/ dhamme ņhito kinti labhetha dukkhaü. #<|| 1263 ||># ## Taü kāraõā\<*<91>*>/ pātukato 'mhi attanā tasmā dhammaü\<*<92>*>/ passatha vāõijāse a¤¤atra ten' iha\<*<93>*>/ bhasmã\<*<94>*>/ bhavetha andhākulā vippanaņņhā ara¤¤e, taü khippamānena lahuü parena sukho ha ve sappurisena saīgamo ti. #<|| 1264 ||># ## Kiü nāma so ki¤ca karoti kammaü kiü nāmadheyyaü kiü pana tassa gottaü mayam pi naü daņņhukām' amha yakkha yassānukampāya idhāgato 'si lābhā hi tassa yassa tuvaü\<*<95>*>/ pihesã ti.\<*<95>*>/ #<|| 1265 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- 82 R, T, VvA(R) uddaya- 83 B, N, VvA(R), (M) Serãsa- 84 R, T heva 85 T, VvA pisuõaü; (M) pesuõa- 86 B, N, VvA(R) sappaņisso 87 B, N, (M), VvA(R) mātāpitånaü; R, T add hi (R misprint) 88 cf. n. 87 89 R asātho 90 C1, 2, (M), VvA sukkata- 91 R kāruõā 92 R, T ca maü 93 R, T te na hi 94 T bhasmi; (K) bhasma; (B), (M), VvA(R) bhasmaü 95 R tuvaü pi hesãti >/ #<[page 131]># %<131 Sunikkhittavagga>% ## Yo kappako Sambhavanāmadheyyo upāsako kocchaphalåpajãvã\<*<96>*>/ jānātha naü tumhākaü pesiyo\<*<97>*>/ so mā\<*<98>*>/ kho naü hãëittha supesalo so ti. #<|| 1266 ||># ## Jānāmase yaü tvaü vadesi\<*<99>*>/ yakkha na kho naü\<*<100>*>/ jānāma\<*<101>*>/ sa\<*<101>*>/ ediso\<*<102>*>/ ti mayam pi naü påjayissāma yakkha sutvāna tuyhaü vacanaü uëāran ti. #<|| 1267 ||># ## Ye kec' imasmiü\<*<103>*>/ satthe\<*<104>*>/ manussā daharā mahantā athavā pi majjhimā sabbe va te ālambantu\<*<105>*>/ vimānaü passantu pu¤¤āna\<*<106>*>/ phalaü kadariyā ti. #<|| 1268 ||># ## Te tattha sabbe va: ahaü pure ti taü kappakaü tattha purakkhipitvā\<*<107>*>/ sabbe va te ālaübiüsu\<*<108>*>/ vimānaü Masakkasāraü viya Vāsavassa. #<|| 1269 ||># ## Te tattha sabbe va: ahaü pure ti upāsakattaü paņivedayiüsu\<*<109>*>/ pāõātipātā viratā ahesuü loke adinnaü parivajjayiüsu amajjapā no ca musā bhaõiüsu sakena dārena ca\<*<110>*>/ ahesuü tuņņhā. #<|| 1270 ||># ## Te tattha sabbe va: ahaü pure ti upāsakattaü paņivedayitvā\<*<111>*>/- pakkāmi sattho\<*<112>*>/ anumodamāno yakkhiddhiyā anumato punappunaü. #<|| 1271 ||># ## Gantvāna te Sindhu-Sovãrabhåmiü dhanatthikā uddayaü\<*<113>*>/ patthayānā yathāpayogā paripuõõalābhā paccāgamuü Pāņaliputtam\<*<114>*>/ akkhataü. #<|| 1272 ||># ## Gantvāna te saü gharaü sotthivanto puttehi dārehi samaīgibhåtā ānandã\<*<115>*>/ vittā\<*<115>*>/ sumanā patãtā akaüsu Serissa\<*<83>*>/ mahaü uëāraü Serissakaü\<*<116>*>/ te\<*<117>*>/ pariveõaü māpayiüsu. #<|| 1273 ||># ## Etādisā sappurisāna sevanā mahatthikā\<*<118>*>/ dhammaguõāna sevanā ekassa atthāya upāsakassa sabbe va sattā sukhitā\<*<119>*>/ ahesun ti. #<|| 1274 ||># Serissakavimānaü\<*<120>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 96 R, T kocchabhaõķåpajãvã; cf. (G) 97 R, T pesasi yo 98 R, T, (B) add ca 99 B, N, (M) pavadesi 100 T taü 101 T, (G) jānāmase 102 C1, 2, VvA(C) ãdiso; (G) yediso 103 B, N keci imasmiü 104 R, T sabbe 105 T, (M) alabhantu 106 T, B, N, (G) pu¤¤ānaü 107 R, T, (M), (G) purakkhitvā; B, N purakkhatvā 108 T, (M) ālabhiüsu; (G) alamb- 109 T paņidesayiüsu 110 R, T, VvA(R) omit 111 T paņidesayitvā 112 R satthe; T satthā 113 R, VvA(R) uddaya-; (G) udayaü 114 T pataliputtam- 115 R anandacittā; T ānandacittā; (K) ānandicittā 116 B, N, VvA(R), (M) Serãsakaü 117 R, T, (M) omit 118 R, T mahiddhiyā 119 (K), VvA(R) sukhino 120 B, N, (M) Serãsaka-; R, T, B, N add dasamaü >/ #<[page 132]># %<132 Purisavimāna>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 133]># %<133 Sunikkhittavagga>% [FOOTNOTES (moved to the bottom of the respective page)] \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 134]># %<134 Purisavimāna>% #<85 Sunikkhittavimānavatthu># ## Uccam\<*<1>*>/ idaü maõithåõaü vimānaü samantato dvādasayojanāni kåņāgārā sattasatā uëārā veëuriyatthambhā\<*<2>*>/ rucakatthatā\<*<3>*>/ subhā. #<|| 1275 ||># ## Tatth' acchasi pivasi khādasã\<*<4>*>/ ca dibbā ca vãõā pavadanti vaggå\<*<5>*>/ dibbā rasā kāmaguõ' ettha pa¤ca nāriyo ca naccanti suvaõõachannā. #<|| 1276 ||># ## Kena t' etādiso vaõõo kena te idha-m-ijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1277 ||># ## Pucchāmi taü deva mahānubhāva manussabhåto kim akāsi pu¤¤aü kenāsi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca te sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1278 ||># \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 135]># %<135 Sunikkhittavagga>% ## So devaputto attamano Moggallānena pucchito pa¤haü puņņho viyākāsi yassa kammass' idaü phalaü. #<|| 1279 ||># ## Dunikkhittaü mālaü sunikkhipitvā patiņņhapetvā sugatassa thåpe mahiddhiko c' amhi mahānubhāvo dibbehi kāmehi samaīgibhåto. #<|| 1280 ||># ## Tena m' etādiso vaõõo tena me idha-m-ijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā. #<|| 1281 ||># ## \<*<6>*>/Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhåto yam ahaü akāsiü ten' amhi evaü jalitānubhāvo vaõõo ca me sabbadisā pabhāsatã ti. #<|| 1282 ||># Sunikkhittavimānaü\<*<7>*>/ \<&1>/ Tass' uddānaü: Dve daliddā\<*<1>*>/ dve\<*<2>*>/ vihārā\<*<2>*>/ bhatako\<*<3>*>/ gopāla-Kanthakā\<*<4>*>/ anekavaõõa-maņņakuõķalã\<*<5>*>/ Serissako\<*<6>*>/ sunikkhittaü; purisānaü tatiyo\<*<7>*>/ vaggo\<*<8>*>/ ti. Purisavimāne tatiyo vaggo Bhāõavāraü catutthaü Vimānavatthu\<*<9>*>/ niņņhitaü\<*<9>*>/ SUNIKKHITTAVAGGO SATTAMO \<&2>/ \<-------------------------------------------------------------------------- &1 1 R uccham- 2 R, B, N, VvA(R) veëuriyathambhā 3 R rucika-; T, VvA(R) rucira- 4 B, N khādasi 5 C1, 2, VvA(C) vaggu; B, N vagguü 6 R, T, VvA(R) omit this hemistich. 7 R, T, B, N add ekādasamaü &2 1 C1, 2 daëiddā; (G) daliddi 2 B, N, (M) vanavihāra; (G) vihārasāka 3 T, (M) bhaņako 4 T, (G) -Kaõņhako; B -Kaõķako 5 T, B, N -maņņha- 6 B, N, (M) Serãsako 7 R, T sattamo 8 B, N add pavuccati. A full hemistich purisānaü tatiyo vaggo sattamo ti pavuccati is not attested 9 R, T omit; B, N Vimānavatthupāëi niņņhitā>/