Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 2.5.3] [PTS Vol Ud - ] [\z Ud /] [\f I /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Vol Ud - ] [\z Ud /] [\w I /] [BJT Page 130] [\x 130/] Suttantapiñake Khuddakanikàyo (Tatiyo gantho) Udànapàëi Bodhivaggo pañhamo ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa. 1. 1 Pañhamabodhisuttaü [PTS Page 001] [\q 1/] evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre bodhirukkhamåle pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena1 bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedã. Atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà rattiyà pañhamaü yàmaü pañiccasamuppàdaü anulomaü sàdhukaü manasàkàsi "iti imasmiü sati idaü hoti, imassuppàdà idaü uppajjati, yadidaü avijjàpaccayà saïkhàrà, saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü, nàmaråpapaccayà saëàyatanaü, saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà, taõhàpaccayà upàdànaü, upàdànapaccayà bhavo, bhavapaccayà jàti, jàtipaccayà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà sambhavanti.Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotã"ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Yadà have pàtubhavanti dhammà âtàpino jhàyato bràhmaõassa, Athassa kaïkhà vapayanti sabbà Yato pajànàti sahetudhammanti. 1. Tena samayena, vinayapàëi [BJT Page 132] [\x 132/] 1. 2. Dutiyabodhisuttaü Evaü [PTS Page 002] [\q 2/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre bodhirukkhamåle pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena1 bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedã. Atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà rattiyà majjhimaü yàmaü pañiccasamuppàdaü pañilomaü sàdhukaü manasàkàsi: "iti imasmiü asati idaü na hoti, imassa nirodhà idaü nirujjhati, yadidaü avijjànirodhà saïkhàranirodho, saïkhàranirodhà vi¤¤àõanirodho, vi¤¤àõanirodhà nàmaråpanirodho, nàmaråpanirodhà saëàyatananirodho, saëàyatananirodhà phassanirodho, phassanirodhà vedanànirodho, vedanànirodhà taõhànirodho, taõhànirodhà upàdànanirodho, upàdànanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jàtinirodho, jàtinirodhà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho [PTS Page 003] [\q 3/] hotã"ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Yadà have pàtubhavanti dhammà âtàpino jhàyato bràhmaõassa, Athassa kaïkhà vapayanti sabbà Yato khayaü paccayànaü avediti. 1. 3. Tatiyabodhisuttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre bodhirukkhamåle pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena1 bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedi. Atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà rattiyà pacchimaü yàmaü pañiccasamuppàdaü anulomapañilomaü sàdhukaü manasàkàsi: " iti imasmiü sati idaü hoti, imassåppàdà idaü uppajjati, imasmiü asati idaü na hoti, imassa nirodhà idaü nirujjhati, yadidaü avijjàpaccayà saïkhàrà, saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü, nàmaråpapaccayà saëàyatanaü, saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà, taõhàpaccayà upàdànaü, upàdànapaccayà bhavo, bhavapaccayà jàti, jàtipaccayà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. 1. Tena samayena, vinayamahàvaggo. [BJT Page 134] [\x 134/] Avijjàyatveva asesaviràganirodhà saïkhàranirodho, saïkhàranirodhà vi¤¤àõanirodho, vi¤¤àõanirodhà nàmaråpanirodho, nàmaråpanirodhà saëàyatananirodho, saëàyatananirodhà phassanirodho, phassanirodhà vedanànirodho, vedanànirodhà taõhànirodho, taõhànirodhà upàdànanirodho, upàdànanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jàtinirodho, jàtinirodhà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanasupàyàsà nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotã"ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Yadà have pàtubhavanti dhammà âtàpino jhàyato bràhmaõassa, Vidhåpayaü tiññhati màrasenaü Såriyo'vaobhàsayamantaëikkhanti. 1. 4. Nigrodhasuttaü. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjànera¤jaràya tãre ajapàlanigrodhamåle 1 pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedi. Atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhàsi. Atha kho a¤¤ataro huhuïkajàtiko2 bràhmaõo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho so bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: "Kittàvatà nu kho bho gotama bràhmaõo hoti? Katame ca pana bràhmaõakaraõà dhammà?"Ti3 Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Yo bràhmaõo bàhitapàpadhammo Nihuhuïko4 nikkasàvo yatatto Vedantagu vusitabrahmacariyo Dhammena so brahmavàdaü vadeyya Yassussadà natthi kuhi¤ci loketi. 1. Nigrodhe - kesu ci potthakesu 2. Huhuükajàtiko, machasaü. 3. Bràhmaõakaraõàdhammà, si. Bràhmaõa kàrakà kesuci potthakesu 4. Nihuhuïkako vima. Nihuühuïko, machasaü. [BJT Page 136] [\x 136/] 1. 5 Therasuttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà ca sàriputto àyasmà ca mahàmoggallano àyasmà ca mahàkassapo ayasmà ca vahàkaccàyano ayasmà ca mahàkoññhito ayasmà ca vahàkappãno àyasmà ca mahàcundo àyasmà ca anuruddho àyasmà ca revato àyasmà ca ànando1 yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. [PTS Page 004] [\q 4/] addasà kho bhagavà te àyasmante dårato'va àgacchante. Disvàna bhikkhå àmantesi. "Ete bhikkhave bràhmaõà àgacchanti, ete bhikkhave bràhmaõà àgacchantã"ti Evaü vutte a¤¤ataro bràhmaõajàtiko bhikkhu bhagavantaü etadavoca: "kittàvatà nu kho bhante, bràhmaõo hoti? Katame ca pana bràhmaõakaraõà dhammà?"Ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Bahitvà pàpake dhamme ye caranti sadà satà, Khãõasaüyojanà buddhà te ve2 lokasmiü bràhmaõà'ti. 1. 6. Kassapasuttaü. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà mahàkassapo pipphaliguhàyaü3 viharati àbàdhiko dukkhito bàëhagilàno. Atha kho àyasmà mahàkassapo aparena samayena tamhà àbàdhà vuññhàsi. Atha kho àyasmato mahàkassapassa tamhà àbàdhà vuññhitassa etadahosi. "Yannånàhaü ràjagahaü piõóàya paviseyya"nti Tena kho pana samayena pa¤camattàni devatàsatàni ussukkaü àpannàni honti àyasmato mahàkassapassa piõóapàtapañilàbhàya. Atha kho àyasmà mahàkassapo tàni pa¤camattàni devatàsatàni pañikkhipitvà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya ràjagahaü piõóàya pàvisi, yena daëiddavisikhà kapaõavisikhà pesakàravisikhà. Addasà kho bhagavà àyasmantaü mahàkassapaü ràjagahe piõóàya carantaü, yena daëiddavisikhà kapaõavisikhà pesakàravisikhà. Atha kho bhagavà etamatthaü vidatvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: 1. Nando, machasaü. 2. Teca, sã 3. Pippaliguhàyaü. Syà. [BJT Page 138] [\x 138/] "Ana¤¤aposiü a¤¤àtaü1 dantaü sàre patiññhitaü, Khãõàsavaü vantadosaü tamahaü bråmi bràhmaõa"nti. 1. 7. Pàvàsuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà pàvàyaü2 viharati ajakalàpake cetiye ajakalàpakassa yakkhassa bhavane. Tena kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü abbhokàse [PTS Page 005] [\q 5/] nisinno hoti. Devo ca ekamekaü phåsàyati, atha kho ajakalàpako yakkho bhagavatà bhayaü chambhitattaü lomahaüsaü uppàdetukàmo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavato avidåre tikkhattuü ' akkulo pakkulo'ti akkulapakkulikaü akàsi, 'eso te samaõa pisàco'ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Yadà sakesu dhammesu pàragu hoti buhmaõo, Atha etaü pisàca¤ca pakkula¤càtivattatãti. 1. 8. Saïgàmajisuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà saïgàmaji sàvatthiü anuppatto hoti bhagavantaü dassanàya. Assosi kho àyasmato saïgàmajissa puràõadutiyikà ' ayyo kira saïgàmaji sàvatthiü anuppatto'ti. Sà dàrakaü àdàya jetavanaü agamàsi. Tena kho pana samayena àyasmà saïgàmaji a¤¤atarasmiü rukkhamåle divàvihàraü nisinno hoti. Atha kho àyasmato saïgàmajissa påràõadutiyikà yenàyasmà saïgàmaji tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü saïgàmajiü etadavoca: 'khuddaputtàmhã samaõa, posa ma'nti. Evaü vutte àyasmà saïgàmaji tuõhã ahosi. Dutiyampi kho àyasmato saïgàmajissa puràõadutiyikà àyasmantaü saïgàmajiü etadavoca: 'khuddaputtàmhi samaõa, posama'nti. Dutiyampi kho àyasmà saïgàmaji tuõhã ahosi. Tatiyampi kho àyasmato saïgàmajissa puràõadutiyikà àyasmantaü saïgàmajiü etadavoca: 'khuddaputtàmhi samaõa, posa ma'nti. Tatiyampi kho àyasmà saïgàmaji tuõhã ahosi. 2. Atha kho àyasmato saïgàmajissa puràõadutiyikà taü dàrakaü àyasmato saïgàmajissa purato nikkhipitvà pakkàmi 'esa te samaõa, putto. Posana'nti. 1. Ana¤¤aposiü a¤¤àtaü. Machasaü. 2. Pàñaliyaü. I. [BJT Page 140] [\x 140/] 2. Atha kho àyasmà saïgàmaji taü dàrakaü neva olokesi, napi alàpi. Atha kho àyasmato saïgàmajissa puràõadutiyikà avidåraü [PTS Page 006] [\q 6/] gantvà apalokentã addasa àyasmantaü saïgàmajiü taü dàrakaü neva olokentaü napi àlapantaü. Disvànassà etadahosi: 'na càyaü samaõo puttenapi atthiko'ti. Tato pañinivattitvà dàrakaü àdàya pakkàmi. Addasà kho bhagavà dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena àyasmato saïgàmajissa puràõadutiyikàya evaråpaü vippakàraü. 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: âyantiü nàbhinandati pakkamantiü na socati. Saïgà saïgàmajiü muttaü tamahaü bråmi bràhmaõa'nti. 1. 9. Jañilasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà gayàyaü viharati gayàsãse. Tena kho pana samayena sambahulà jañilà sãtàsu hemantikàsu rattãsu antaraññhake himapàtasamaye gayàyaü ummujjanti'pi, nimujjanti'pi, ammujjanimujjampi karonti, osi¤canti'pi, aggimpi juhanti iminà suddhã'ti Addasà kho bhagavà te sambahule jañile sitàsu hemantikàsu rattãsu antaraññhake himapàtasamaye gayàyaü ummujjante'pi nimujjante'pi ummujjanimujjaü karonte'pi osi¤cante'pi aggimpi juhante 'iminà suddhã'ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Na udakena suci hoti bavhettha nahàyati jano Yamhi sacca¤ca dhammo ca so sucã so ca bràhmaõo'ti. [BJT Page 142] [\x 142/] 1. 10. Bàhiyasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bàhiye dàruciriye suppàrake pañivasati samuddatãre sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã civarapiõóapàtasenàsana gilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Atha kho bàhiyassa dàrucãriyassa rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: ' ye ca kho keci1 loke arahanto và arahattamaggaü và samàpannà, ahaü tesama¤¤ataro'ti. Atha kho [PTS Page 007] [\q 7/] bàhiyassa dàrucãriyassa puràõasàlalohità devatà anukampikà atthakàmà bàhiyassa dàrucãriyassa cetasà cetoparivitakkama¤¤àya, yena bàhiyo dàrucãriye tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bàhiyaü dàrucãriyaü etadavoca: ' ne va kho tvaü bàhiya arahà. Nàpi arahattamaggaü và samàpanno. Sàpi te pañipadà natthi yàya và tvaü arahà assa, 2 arahattamaggaü và samàpanno'ti. ' Atha ko carahi sadevake loke arahanto và, arahattamaggaü và samàpanno?'Ti. ' Atthi bàhiya uttaresu janapadesu sàvatthi nàma nagaraü. Tattha so bhagavà etarahi viharati arahaü sammàsambuddho. So hi bàhiya bhagavà arahà ceva, arahattàya ca dhammaü desetã'ti Atha kho bàhiyo dàrucãriyo tàya devatàya saüvejito tàvadeva suppàrakà3 pakkàmi sabbattha ekarattiparivàsena. Yena sàvatthi jetavanaü anàthapiõóikassa àràmo4tenupasaïkami. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå abbhokàse caïkamanti. Atha kho bàhiyo dàrucãriyo yena te bhikkhå tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: ' kahannu kho bhante etarahi so bhagavà viharati arahaü sammàsambuddho?Dassanakàmamhà mayaü taü bhagavantaü5 arahantaü sammàsambuddha'nti. Antaragharaü paviññho kho bàhiya, bhagavà piõóàyà'ti 2. Atha kho bàhiyo dàrucãriyo taramànaråpo jetavanà nikkhamitvà sàvatthiü pavisitvà addasa bhagavantaü sàvatthiyaü piõóàya carantaü pàsàdikaü pasàdanãyaü santidriyaü santamànasaü uttamadamathasamathamanuppattaü6 dantaü guttaü yatinduriyaü nàgaü. Disvàna yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaükamitvà bhagavato pàde sirasà nipatitvà bhagavantaü etadavoca: 'desetu me bhante bhagavà dhammaü, desetu sugato dhammaü, yaü mamassa dãgharattaü hitàya sukhàyà'ti. 1. Ye kho keci. Machasaü 2. Assasi, syà. 3. Suppàrakamhà. Machasaü. 4. Bhagavàsàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme, så. 5. Dassanakàmamahà bhagavantaü, machasaü. 6. Uttamasamathadamathamanuppattaü, machasaü. [BJT Page 144] [\x 144/] Evaü vutte bhagavà bàhiyaü dàrucãriyaü etadavoca: ' akàlo kho tàva bàhiya. Antaragharaü paviññhamhà piõóàyà'ti. Dutiyampi kho bàhiyo dàrucãriyo bhagavantaü etadavoca: "dujjànaü kho panetaü bhante bhagavato và jãvitantaràyànaü, mayhaü và jãvitantaràyànaü. Desetu [PTS Page 008] [\q 8/] me bhantebhagavà dhammaü, desetu sugato dhammaü, yà mamassa dãgharattaü hitàya sukhàyà"ti. Dutiyampi kho bhagavà bàhiyaü dàrucãriyaü etadavoca: " akàlo kho tàva bàhiya. Antaragharaü paviññhamhà piõóàyà"ti. Tatiyampi kho bàhiyo dàrucãriyo bhagavantaü etadavoca: " dujjànaü kho panetaü bhante, bhagavato và jãvitantaràyànaü, mayhaü và jãvitantaràyànaü desetu me bhante bhagavà dhammaü, desetu sugato dhammaü, yaü mamassa dãgharattaü hitàya sukhàyà"ti. Tasmàtiha te bàhiya, evaü sikkhitabbaü: "diññhe diññhamattaü bhavissati, sute sutamattaü bhavissati, mute mutamattaü bhavissati, vi¤¤àte vi¤¤àtamattaü bhavissatã"ti. Evaü hi te bàhiya, sikkhitabbaü. Yato kho te bàhiya, diññhe diññhamattaü bhavissati, sute sutamattaü bhavissati, mute mutamattaü bhavissati. Vi¤¤àte vi¤¤àtamattaü bhavissati, tato tvaü bàhiya na tena. Yato tvaü bàhiya na tena, tato tvaü bàhiya na tattha. Yato tvaü bàhiya na tattha, tato tvaü bàhiya nevidha, na huraü, na ubhayamantare1. Esevanto dukkhassà"ti, 3. Atha kho bàhiyassa dàrucãriyassa bhagavato imàya saïkhittàya dhammadesanàya tàvadeva anupàdàya àsavehi cittaü vimucci. Atha kho bhagavà bàhiyaü dàrucãriyaü iminà saïkhittena ovàdena ovaditvà pakkàmi. Atha kho acirapakkantassa bhagavato bàhiyaü dàrucãriyaü gavã taruõavacchà adhipàtetvà jãvità voropesi. 1. Ubhayamantahena. Sã. [BJT Page 146] [\x 146/] Atha kho bhagavà sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto sambahulehi bhikkhåhi saddhiü nagaramhà nikkhamitvà addasa bàhiyaü dàrucãriyaü kàlakataü. Disvàna bhikkhå àmantesi: " gaõhatha bhikkhave bàhiyassa dàrucãriyassa sarãrakaü. Ma¤cakaü àropetvà nãharitvà jhàpetha. Phåpa¤cassa karotha. Sabrahmacàrã vo bhikkhave kàlakato"ti. "Evaü bhante"ti kho te bhikkhå bhagavato pañissutvà bàhiyassa dàrucãriyassa sarãrakaü ma¤cakaü àropetvà nãharitvà jhàpetvà phåpa¤cassa karitvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhu bhagavantaü etadavocuü: " daóóhaü bhante bàhiyassa dàrucãriyassa sarãraü. Thupo cassa kato tassa kà gati? Ko abhisamparàyo?"Ti. "Paõóito bhikkhave, bàhiyo dàrucãriyo paccapàdi dhammassànudhammaü. Na ca maü dhammàdhikaraõaü [PTS Page 009] [\q 9/] vihesesi. Parinibbåto bhikkhave bàhiyo dàrucãriyo"ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yattha àpoca pañhavã tejo vàyo na gàdhati. Na tattha sukkà jotanti àdicco nappakàsati, Na tattha candimà bhàti tamo tattha na vijjati. Yadà ca attanà vedã muni monena bràhmaõo, Atha råpà aråpà ca sukhadukkhà pamuccatã"ti. Ayampi udàno vutto bhagavatà iti me sutanti. Bodhivaggo pañhamo. Tatruddànaü bhavati: Tayo ca bodhi nigrodho te therà kassapena ca, Pàvàya saïgàmaji jañilà bàhiyena te dasàti. [BJT Page 148] [\x 148/] Mucalindavaggo dutiyo 2. 1. Mucalindasuttaü. [PTS Page 010] [\q 10/] evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre mucalindamåle pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti, vimuttisukhapañisaüvedi. Tena kho pana samayena mahà akàlamegho udapàdi sattàhavaddalikà sãtavàtaduddinã. Atha kho mucalindo nàgaràjà sakabhavanà nikkhamitvà bhagavato kàyaü sattakkhattuü bhogehi parikkhipitvà upari muddhani mahantaü phaõaü vihacca aññhàsi: " mà bhagavantaü sãtaü, mà bhagavantaü uõhaü. Mà bhagavantaü óaüsamakasavàtàtapasiriüsapasamphasso"ti. Atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhàsi. Atha kho mucalindo nàgaràjà viddhaü vigatavalàhakaü devaü viditvà bhagavato kàyà bhoge viniveñhetvà sakavaõõaü pañisaüharitvà màõavakavaõõaü abhinimminitvà bhagavato purato aññhàsi pa¤jaliko bhagavantaü namassamàno. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi. Sukho viveko tuññhassa sutadhammassa passato Abyàpajjaü1 sukhaü loke pàõabhutesu saüyamo. Sukhà viràgatà loke kàmànaü samatikkamo Asmimànassa yo vinayo etaü ve paramaü sukhanti. 2 2. 2 Ràjasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulànaü bhikkhånaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü [PTS Page 011] [\q 11/] upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantaràkathà udapàdi: "Ko nu kho àvuso imesaü dvinnaü ràjånaü mahaddhanataro và mahàbhogataro và mahàkosataro và mahàvijitataro và mahàvàhanataro và mahabbalataro và mahiddhikataro và mahànubhàvataro và ràjà và màgadho seniyo bimbisàro, ràjà và pasenadi kosalo"ti. Aya¤carahi tesaü bhikkhånaü antarà kathà hoti vippakatà. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito yenupaññhànasàlà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi: " kàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannisinnà sannipatità, kà ca pana vo antarà kathà vippakatà?"Ti. 1. Abyàpajjhaü - katthaci. 2. Sukho vivekastuùñasya ÷rutadharmasya pa÷yata: Avyàbàdhyaü sukhaü loke pàõibhåteùu saüyama: Sukhà ciràgatà loke pàpànàü samatikrama: Asmin mànuùyaviùaye etadaiva paramaü sukham (lalitacistara) [BJT Page 150] [\x 150/] Idha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü upaññhànasàlàyaü sannisinnànaüsannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: " ko nu kho àvuso imesaü dvinnaü ràjunaü mahaddhanataro và mahàbhogataro và mahàkosataro và mahàvijitataro và mahàvàhanataro và, mahabbalatarovà mahiddhikataro và mahànubhàvataro và, ràjà và màgadho seniyo bimbisàro, ràjà và pasenadã kosalo'ti. Ayaü kho no bhante antaràkathà vippakatà, atha kho bhagavà anuppatto?"Ti. " Nakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü, yaü tumhe evaråpiü kathaü katheyyàtha. Sannipatitànaü vo bhikkhave dvayaükaraõãyaü dhammã và kathà ariyo và tuõhã bhàvo"ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ya¤ca kàmasukhaü loke ya¤cidaü diviyaü sukhaü. Taõhakkhayasukhassete kalaü nàgghanti soëasi"nti. 2. 3. Daõóasuttaü. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulà kumàrakà antarà ca sàvatthiü antarà ca jetavanaü ahiü daõóena hananti. Atha kho bhagavà pubanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Addasà kho bhagavà sambahule kumàrake antarà ca sàvatthiü antarà ca jetavanaü ahiü daõóena hanante. [PTS Page 012] [\q 12/] Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Sukhakàmàni bhåtàni yo daõóena vihiüsati, Attano sukhamesàno pecca so na labhate sukhaü. Sukhakàmàni bhåtàni yo daõóena na hiüsati. Attano sukhamesàno pecca so labhate sukha"nti. [BJT Page 152] [\x 152/] 2. 4. Sakkàrasuttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà sakkato hoti garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Bhikkhusaïgho'pi sakkato hoti garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. A¤¤atitthiyà pana paribbàjakà asakkatà honti agarukatà amànità apåjità anapacità, na làbhino cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Atha kho te a¤¤atitthiyà paribbàjakà bhagavato sakkàraü asahamànà bhikkhåsaïghassa ca, gàme ca ara¤¤e ca bhikkhå disvà asabbhàhi pharusàhi vàcàhi akkosanti paribhàsanti rosenti vihesenti. Atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: "Etarahi bhante bhagavà sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccaya bhesajjaparikkhàrànaü. Bhikkhåsaïgho'pi sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccaya bhesajjaparikkhàrànaü. A¤¤atitthiyà pana paribbàjakà asakkatà agarukatà amànità apåjità anapacità, na làbhino1 cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Atha kho te bhante a¤¤atitthiyà paribbàjakà bhagavato sakkàraü asahamànà bhikkhåsaïghassa ca. Gàme ca ara¤¤e ca bhikkhå disvà asabbhàhã pharusàhi vàcàhi akkosanti paribhàsanti rosenti vihesentã"ti. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Game ara¤¤e sukhadukkhaphuññho Nevattato no parato dahetha2 Phusanti phassà upadhiü pañicca Niråpadhiü kena phuseyyuü phassàti. 1. Alàbhino. Sã. 2. Rahetha, katthaci [BJT Page 154] [\x 154/] 2. 5. Upàsakasuttaü Evaü [PTS Page 013] [\q 13/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena a¤¤ataro icchànaïgalako upàsako sàvatthiü anuppatto hoti kenacãdeva karaõãyena. Atha kho so upàsako sàvatthiyaü taü karaõãyaü tãretvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho taü upàsakaü bhagavà etadavoca: " cirassaü kho tvaü upàsakaü, imaü pariyàyamakàsi yadidaü idhàgamanàyà"ti. "Cirapañikàhaü bhante bhagavantaü dassanàya upasaïkamitukàmo, api càhaü kehi ci kehi ci kiccakaraõiyehi vyàvaño. Evàhaü nàsakkhiü bhagavantaü dassanàya upasaïkamitu"ntã. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà kàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Sukhaü vata tassa na hoti ki¤ci Saïkhàtadhammassa bahussutassa, Saki¤canaü passa viha¤¤amànaü Jano janasmiü pañibaddharåpo1ti. 2. 6 Gabhinãsuttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa paribbàjakassa daharà màõavikà pajàpatã hoti gabbhinã upavija¤¤à. Atha kho sà paribbàjikà taü paribbàjakaü etadavoca: "gaccha tvaü bràhmaõa, telaü àhàra, yaü me vijàtàya bhavissatã"ti. Evaü vutte so paribbàjako taü paribbàjikaü etadavoca: "kuto panàhaü bhoti telaü àharàmã"ti. Dutiyampi kho sà paribbàjikà taü paribbàjikaü etadavoca: " gaccha tvaü bràhmaõa, telaü àhara, yaü me vijàtàya bhavissatã"ti. Dutiyampi kho so paribbàjako taü paribbàjikaü etadavoca: "kuto panàhaü hoti telaü àharàmã"ti. Tatiyampi kho sà paribbàjikà taü paribbàjakaü etadavoca: " gaccha tvaü bràhmaõa, telaü àhara, yaü me vijàtàya bhavissatã"ti. 1. Pañibandharåpo. Sã. Mu. [BJT Page 156] [\x 156/] 2. Tena kho pana samayena ra¤¤o [PTS Page 014] [\q 14/] pasenadissa kosalassa koññhàgàre samaõasasa và bràhmaõassa và sappissa và telassa và yàvadatthaü pàtuü diyyati no nãharãtuü. Atha kho tassa paribbàjakassa etadahosi-" ra¤¤o kho pana1 pasenadissa kosalassa koññhàgàre samaõassa và buhmaõassa và sappissa và telassa và yàvadatthaü pàtuü diyyati no nãharãtuü. Yannånàhaü ra¤¤o pasenadissa kosalassa koññhàgàraü gantvà telassa yàvadatthaü pivitvà gharaü àgantvà uggiritvàna2 dadeyyaü, yaü imissà vijàtàya bhavissatã"ti. Atha kho so paribbàjako ra¤¤o pasenadissa kosalassa koññhàgàraü gantvà telassa yàvadatthaü pivitvà gharaü àgantvà neva sakkoti uddhaü kàtuü, na pana adho. So dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phåññho àvaññati. Parivaññati. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Addasà kho bhagavà taü paribbàjakaü dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phåññhaü àvaññamànaü parivaññamànaü. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Sukhino vata ye aki¤canà Vedaguno hi janà aki¤canà, Saki¤canaü passa viha¤¤amànaü Jano janasmiü pañibaddhacitto3ti. 2. 7. Ekaputtasuttaü. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvattiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa upàsakassa ekaputtako piyo manàpo kàlaïkato hoti. Atha kho sambahulà upàsakà allavatthà allakesà divà divassa yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinne kho te upàsake bhagavà etadavoca: " kinnukho tumbhe upàsakà, allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divà divassà"ti. Evaü vutte so upàsako bhagavantaü etadavoca: " mayhaü kho bhante ekaputtakosi piyo manàpo kàlaïkato. Tena mayaü allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divà divassà"ti. 1. Ra¤¤o kho. Machasaü. 2. Ucchàditvà. Aññhakathà. Ucchaóóhitvàna. Machasaü 3. Pañibandhacitto sã. Mu. [BJT Page 158] [\x 158/] Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà kàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Piyaråpassàdagathitàse1 [PTS Page 015] [\q 15/] devakàyà puthu manussà ca, Aghàvino parijunnà maccuràjassa vasaü gacchanti. Ye ve divà ca ratto ca appamattà jahanti piyaråpaü, Te ve khananti aghamålaü maccuno àmãsaü durativattanti. 2. 8. Suppàvàsàsuttaü. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kuõóiyàyaü2 viharati kuõóadhànavane. Tena kho pana samayena suppavàsà koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàretisattàhaü måëhagabbhà. Sà dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phåññhà tãhi vitakkehi adhivàseti: " Sammàsambuddho vata so bhagavà imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya dhammaü deseti, supañipanno vata tassa bhagavato sàvakasaïgho, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya pañipanno. Susukhaü vata taü nibbànaü yatthidaü3 evaråpaü dukkhaü na saüvijjatã"ti Atha kho suppavàsà koliyadhãtà sàmikaü àmantesi: "ehi tvaü ayyaputta, yena bhagavà tenupasaïkama. Upasaïkamitvà mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandàhi. Appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü puccha: "suppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandati. Appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü pucchatã"ti. Eva¤ca vadehi: "suppavàsà bhante koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàreti, sattàhaü muëhagabbhà. Sà dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phuññhà tãhi vitakkehi adhivàseti: "sammàsambuddho vata so bhagavà, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya dhammaü deseti. Supañipanno vata tassa bhagavato sàvakasaïgho, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya pañipanno. Susukhaü vata taü nibbànaü, yatthidaü evaråpaü dukkhaü na saüvijjatã"ti 1. Piyaråpà sàtagathitàse - sã 2. Kuõóakàyaü -machasaü. 3. Yadidaü - machasaü. [BJT Page 160] [\x 160/] 3. Paramanti kho so koliyaputto suppavàsàya koliyadhãtàya pañissuõitvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so koliyaputto bhagavantaü etadavoca: "Suppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü pucchatãti. Eva¤ca vadeti: ' suppavàsà bhante koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàreti sattàhaü måëhagabbhà sà dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phåññhà tãhi vitakkehi adhivàseti: 'sammàsambuddho vata so bhagavà, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya dhammaü deseti. Supañipanno vata tassa bhagavato sàvakasaïgho, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya pañipanno. Susukhaü vata taü nibbànaü, yatthidaü evaråpaü dukkhaü na saüvijjatã"ti. "Sukhinã [PTS Page 016] [\q 16/] hotu suppavàsà koliyadhãtà arogà, arogaü puttaü vijàyatå"ti. Saha vacanà ca pana bhagavato suppavàsà koliyadhãtà sukhinã arogà arogaü puttaü vijàyi. 'Evaü bhante'ti kho so koliyaputto bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà sakaü gharaü paccàyàsi. Addasà kho koliyaputto suppavàsaü koliyadhãtaraü sukhiniü arogaü, arogaü puttaü vijàtaü. Disvànassa etadahosi: " acchariyaü vata bho, abbhåtaü vata bho, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà, yatura hinàmàyaü suppavàsà koliyadhãtà saha vacanà ca pana bhagavato sukhinã arogà arogaü puttaü vijàyissatã"ti. Attamano pamudito pãtisomanassajàto ahosi. Atha kho suppavàsà koliyadhãtà sàmikaü àmantesi: " ehi tvaü ayyaputta, yena bhagavà tenupasaïkama, upasaïkamitvà mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandàhi, suppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandatã"ti. Eva¤ca vadehi: " suppavàsà bhante koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi, sattàhaü måëhagabbhà. Sà etarahi sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàtà. Sà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhåsaïghaü bhattena nimanteti. Adhivàsetu kira bhante bhagavà suppavàsàya koliyadhãtàya satta bhattàni saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. [BJT Page 162] [\x 162/] 6. Paramanti kho so koliyaputto suppavàsàya koliyadhãtàya pañissuõitvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so koliyaputto bhagavantaü etadavoca: "suppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandati. Eva¤ca vadeti: suppàvàsà bhante koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi. Sattàhaü måëhagabbhà. Sà etarahi sukhinã arogà arogaü puttaü vijàtà. Sà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. Adhivàsetu kira bhante bhagavà suppavàsàya koliyadhãtàya satta bhattàni saddhi bhikkhusaïghenà"ti. 7. Tena kho pana samayena a¤¤atarena upàsakena buddhapamukho bhikkhusaïgho svàtanàya bhattena nimantito hoti. So ca upàsako àyasmato mahàmoggallànassa upaññhàko hoti. Atha kho bhagavà àyasmantaü mahàmoggallànaü àmantesi: " ehi tvaü moggallàna, yena so upàsako tenupasaïkameyyàsi: 1 upasaïkamitvà taü upàsakaü evaü vadehi: "suppavàsà àvuso koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi, sattàhaü måëhagabbhà. Sà etarahi sukhinã arogà arogaü puttaü vijàtà. Sà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. Karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni. Pacchà so karissati. 2 Tuyheso upaññhàko"ti. 8. Evaü bhante'ti kho àyasmà mahàmoggallàno bhagavato pañissuõitvà yena so upàsako, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà taü upàsakaü etadavoca: " suppavàsà àvuso koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi. Sattàhaü måëhagabbhà. Sà etarahi sukhinã, arogà, arogaü puttaü vijàtà. Sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. Karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni. Pacchà tvaü karissasã2"ti. " Sace me bhante ayyo mahàmeggallàno tiõõaü dhammànaü pàñibhogo bhogàna¤ca jãvitassa ca saddhàya ca, karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni. Pacchà ahaü karissàmã"ti. "Dvinnaü kho te ahaü àvuso dhammànaü pàñibhogo bhogàna¤ca, jãvitassa ca. Saddhàya pana tvaüyeva pàñibhogo"ti. "Sace me bhante ayyo mahàmoggallàno dvinnaü dhammànaü pàñibhogo bhogàna¤ca, jãvitassa ca. Karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà ahaü karissàmã"ti. 1. Tenupasaïkama, ma. 2. Pacchà tvaü karissasã'ti sa¤¤àpehi, ma. [BJT Page 164] [\x 164/] Atha kho àyasmà mahàmoggallàno taü upàsakaü sa¤¤àpetvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: " Sa¤¤atto bhante so upàsako mayà, karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà so karissatã"ti. 9. Atha kho suppavàsà koliyadhãtà sattàhaü buddhapamukhaü bhikhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappesi, sampavàresi. Ta¤ca dàrakaü bhagavantaü vandàpesi, sabba¤ca bhikkhusaïghaü. 10. Atha kho àyasmà sàriputto taü dàrakaü etadavoca: " taccã te dàraka, khamanãyaü. Kacci yàpanãyaü, kacci na ki¤ci dukkha"nti. "Kuto me bhante sàriputta, khamanãyaü. Kuto yàpanãyaü. Sattavassàni me lohitakumhiyaü1 vutthànã"ti. 11. Atha kho suppavàsà koliyadhãtà "putto me dhammasenàpatinà saddhiü mantetã"ti, attamanà pamudità2 pãtisomanassajàtà ahosi. 12. Atha kho bhagavà suppavàsaü koliyadhãtaraü attamanaü pamuditaü3 pãtisomanassajàtaü disvà4 suppavàsaü koliyadhitaraü etadavoca: " iccheyyàsi tvaü suppavàse, a¤¤ampi evaråpaü putta"nti. "Iccheyyà mahaü bhagavà a¤¤àni'pi evaråpàni satta puttànã"ti. 13. Atha [PTS Page 018] [\q 18/] kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Asàtaü sàtaråpena piyaråpena appiyaü, Dukkhaü sukhassa råpena pamattamativattatã"ti. 2. 9. Visàkhàsuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde. Tena kho pana samayena visàkhàya migàramàtuyà kocideva attho ra¤¤e pasenadãmhi kosale pañibaddho hoti. Taü ràjà pasenadã kosalo na yathàdhippàyaü tãreti. Atha kho visàkhà migàramàtà divàdivassa yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho visàkhaü migàramàtaraü bhagavà etadavoca: " handa kuto nu tvaü visàkhe, àgacchasi divàdivassà"ti. 1. Satta me vassàni lohakumbhiyà - ma. 2. Pamodità -ma. 3. Pamoditaü - ma 4. Vidatvà - ma. [BJT Page 166] [\x 166/] "Idha me bhante kocideva attho ra¤¤e pasenadimhi kosale pañibaddho hoti. Taü ràjà pasenadã kosalo na yathàdhippàyaü tãretã"ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü vãditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Sabbaü paramasaü dukkhaü sabbaü issariyaü sukhaü, Sàdhàraõe viha¤¤anti yogà hi duratikkamà"ti. 2. 10. Bhaddiyasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà anupiyàyaü viharati ambavane. Tena kho pana samayena àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi abhikkhaõaü udànaü udàneti: " aho sukhaü, aho sukha"nti. Assosuü kho sambahulà bhikkhu àyasmato bhaddiyassa kàëigodhàya puttassa ara¤¤agatassa'pi rukkhamålagatassa'pi su¤¤àgàragatassa'pi abhikkhaõaü udànaü udànentassa "aho sukhaü aho sukha"nti. Sutvàna nesaü etadahosi: "nissaüsayaü kho àvuso àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto anabhirato brahmacariyaü carati, yaü'sa pubbe agàriyabhåtassa rajjasukhaü, so tamanussaramàno ara¤¤agato'pi [PTS Page 019] [\q 19/] rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi abhikkhaõaü udànaü udàneti: aho sukhaü aho sukha"nti. 2. Atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: "àyasmà bhante bhaddiyo kàëigodhàya putto ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi abhikkhaõaü udànaü udàneti: " aho sukhaü aho sukha"nti. Nissaüsayaü kho bhante àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto anabhirato brahmacariyaü carati, yaü' sa pubbe agàriyabhåtassa rajjasukhaü, so tamanussaramàno ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi abhikkhaõaü udànaü udàneti: " aho sukhaü aho sukha"nti. 3. Atha kho bhagavà a¤¤ataraü bhikkhuü àmantesi: "ehi tvaü bhikkhu, mama vacanena bhaddiyaü bhikkhuü àmantehi- satthà taü àvuso bhaddiya àmantetã"ti. [BJT Page 168] [\x 168/] "Evaü bhante"ti kho so bhikkhu bhagavato pañissutvà yenàyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü bhaddiyaü kàëigodhàya puttaü etadavoca "satthà taü àvuso bhaddiya, àmantetã"ti. "Evamàvuso"ti kho àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto tassa bhikkhuno pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü bhaddiyaü kàëigodhàya puttaü bhagavà etadavoca: "saccaü kira tvaü bhaddiya, ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàra gato'pi abhikkhaõaü udànaü udànesi: aho sukhaü aho sukha"nti. Evaü bhante"ti. Kiü pana tvaü bhaddiya, atthavasaü sampassamàno ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi abhikkhaõaü udànaü udànesi: 'aho sukhaü aho sukha'nti. "Pubbe me bhante agàriyabhåtassa rajjaü kàrentassa anto'pi antepure rakkhà susaüvihità ahosi. Bahi'pi antepure rakkhà susaüvihità ahosi. Anto'pi nagare rakkhà susaüvihità ahosi bahi'pi nagare rakkhà susaüvihità ahosi. Anto'pi janapade rakkhà susaüvihità ahosi bahi'pi janapade rakkhà susaüvihità ahosi. So kho ahaü bhante evaü rakkhitagopito santo bhãto ubbiggo ussaïkã utràsã1 vihàsiü. Etarahi kho panàhaü bhante ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi eko abhãto anubbiggo anussaïki anutràsi2 appossukko pannalomo paradavutto3 migabhåtena cetasà viharàmi. Idaü kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno ara¤¤agato'pi rukkhamålagato'pi su¤¤àgàragato'pi abhikkhaõaü udànaü udànemi: 4 " aho sukhaü aho sukha"nti. 4. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: " Yassantarato na santi kopà Iti bhavàbhavata¤ca vãtivatto. , Taü vigatabhayaü sukhiü asokaü Devà nànubhavanti dassanàyà"ti. Mucalindavaggo dutiyo. Tassuddànaü: Mucalindo ràjà daõóena sakkàro upàsakena ca Gabhinã ekaputto ca suppavàsà visàkhà ca Kàëãgodhàya bhaddiyoti 1. Utràso - ma 2. Anutràso-ma 3 paravutto - sã. Mu. 4. Udànesi. - Sãmu. [BJT Page 170] [\x 170/] Nandavaggo tatiyo 3. 1. Kammasuttaü. [PTS Page 021 [\q 21/] 1.] Evaü mesutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya puràõakammavipàkajaü dukkhaü tibbaü1 kharaü kañukaü vedanaü adhivàsento sato sampajàno aviha¤¤amàno. 2. Addasà kho bhagavà taü bhikkhuü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhåjitvà ujuü kàyaü paõidhàya puràõakammavipàkajaü dukkhaü tibbaü1 kharaü kañukaü vedanaü adhivàsentaü sataü sampajànaü aviha¤¤amànaü. 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Sabbakammajahassa bhikkhuno dhunamànassa purekataü rajaü, Amamassa ñhitassa tàdino attho natthi janaü lapetaveti" 3. 2. Nandasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà nando bhagavato bhàtà màtucchàputto sambahulànaü bhikkhånaü evamàroceti: " anabhirato ahaü àvuso brahmacariyaü caràmi. Na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü, sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmã"ti 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so bhikkhå bhagavantaü etadavoca: "àyasmà bhante nando bhagavato bhàtà màtucchàputto sambahulànaü bhikkhånaü evamàroceti. "Anabhirato ahaü àvuso brahmacariyaü caràmi. Na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü. Sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmã"ti. [PTS Page 022] [\q 22/] 3. Atha kho bhagavà a¤¤ataraü bhikkhuü àmantesi. "Ehi tvaü bhikkhu, mama vacanena nandaü bhikkhuü àmantehi" satthà taü àvuso nanda, àmantetã"ti. 'Evaü bhante'ti kho so bhikkhu bhagavato pañissutvà yenàyasmà nando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü nandaü etadavoca: " satthà taü àvuso nanda, àmantetã"ti. 1. Tippaü -sã. [BJT Page 172] [\x 172/] 4. 'Evamàvuso'ti kho àyasmà nando tassa bhikkhuno pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü nandaü bhagavà etadavoca: saccaü kira tvaü nanda, sambahulànaü bhikkhånaü evamàrocesi "anabhirato ahaü àvuso buhmacariyaü caràmi. Na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü. Sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmãti. " Evaü bhante"ti. "Kissa pana tvaü nanda, anabhirato brahmacariyaü carasi? Na sakkosi brahmacariyaü sandhàretuü sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissasã?"Ti. " Sàkiyànã maü bhante janapadakalyàõã gharà nikkhamantassa upaóóhullikhitehi1 kesebhi apaloketvà maü etadavoca: "tuvañaü kho ayyaputta, àgaccheyyàsã"ti. So kho ahaü bhante tamanussaramàno anabhirato brahmacariyaü caràmi. Na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü. Sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmã"ti. 5. Atha kho bhagavà àyasmantaü nandaü bàhàya2 gahetvà seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evameva jetavane antarahito devesu tàvatiüsesu pàturahosi. 6. Tena kho pana samayena pa¤camattàni accharàsatàni sakkassa devànamindassa upaññhànaü àgatàni honti kakuñapàdàni. Atha kho bhagavà àyasmantaü nandaü àmantesi: "passasi no tvaü nanda, imàni pa¤ca accharàsatàni kakuñapàdàni?"Ti. "Evaü bhante"ti. 7. Taü kiü va¤¤asi nanda, katamà nu kho abhiråpataràca dassanãyatarà ca pàsàdikatarà ca, sàkiyànã và janapadakalyàõã imàni và pa¤ca accharàsatàni kakuñapàdànã?"Ti. "Seyyathàpi bhante paluññhamakkañã kaõõanàsacchinnà. Evameva kho bhante sàkiyànã janapadakalyàõã imesaü pa¤cannaü accharàsatànaü upanidhàya [PTS Page 023] [\q 23/] saïkhampi na upeti, kalampi na upeti, kalabhàgampi na upeti, 3 upanidhimpi na upeti. Atha kho imàni pa¤ca accharàsatàni abhiråpataràni ce va dassanãyataràni ca pàsàdikatarànicà"ti. "Abhirama nanda, abhirama nanda, ahaü te pàñibhogo pa¤cannaü acchàràsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdàna"nti. "Sace me bhante bhagavà pàñibhogo pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànaü, abhiramissàmahaü bhante bhagavatã buhmacariye"ti. 1. Upaóóhalikhitehi, ma. Aóóhullikhitehi, sã. 2. Bàhàyaü. Ma. 3. Saïkhyampi nopeti kalabhàgampi nopeti, ma. [BJT Page 174] [\x 174/] 8. Atha kho bhagavà àyasmantaü nandaü bàhàya gahetvà seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evameva devesu tàvatiüsesu antarahito jetavane pàturahosi. 9. Assosuü kho bhikkhå " àyasmà kira nando bhagavato bhàtà màtucchàputto accharànaü hetu buhmacariyaü carati, bhagavà kirassa pàñibhogo pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdàna"nti. Atha kho àyasmato nandassa sahàyakà bhikkhå àyasmantaü nandaü bhatakavàdena ca upakkitakavàdena ca samudàcaranti. "Bhatako kiràyasmà nando, upakkitako kiràyasmà nando, accharànaü hetu brahmacariyaü carati. Bhagavà kirassa pàñibhogo pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdàna"nti. 10. Atha kho àyasmà nando sahàyakànaü bhikkhånaü bhatakavàdena ca upakkitakavàdenaca aññãyamàno haràyamàno jigucchamàno eko våpakaññho appamatto àtàpi pahitatto viharanto na cirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmàanagàriyaü pabbajantã. Tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi. " Khãõà jàti, våsitaü brahmacariyaü; kataü karaõãyaü. Nàparaü itthattàyà"ti abbha¤¤àsi. A¤¤ataro ca kho panàyasmà nando arahataü ahosi. 11. Atha kho a¤¤atarà devatà abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevalakappaü jetavanaü obhàsetvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhità kho sà devatà bhagavantaü etadavoca: "àyasmà bhante nando bhagavato bhàtà màtucchàputto àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à [PTS Page 024] [\q 24/] sacchikatvà upasampajja viharatã"ti. Bhagavato'pi kho ¤àõaü udapàdi: " nando àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã"ti. 12. Atha kho àyasmà nando tassà rattiyà accayena yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà nando bhagavantaü etadavoca: " yaü me bhante bhagavà pàñibhogo, pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànaü. Mu¤càmahaü bhante bhagavantaü etasmà pañissavà"ti. Mayàpi kho te nanda1 cetasà ceto paricca vidito: "nando àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã"ti 1. Mayàpi kho nanda, ma [BJT Page 176] [\x 176/] 13. Devatàpi me etamatthaü àrocesi: "àyasmà bhante nando bhagavato bhàtà màtucchàputto àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvumuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã"ti yadeva kho te nanda anupàdàya àsavehi cittaü vimuttaü, 1athàhaü mutto etasmà pañissavà"ti. 14. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yassa nittiõõo païko ca 2 maddito kàmakaõñako. Mohakkhayaü anuppatto sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhå"ti. 3 3. 3 Yasojasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena yasojapamukhàni pa¤camattàni bhikkhusatàni sàvatthiü anuppattàni honti, bhagavantaü dassanàya. Te ca kho4 àgantukà bhikkhå nevàsikehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodamànà senàsanàni pa¤¤àpayamànà pattacãvaràni pañisàmayamànàuccàsaddà mahàsaddà5 ahesuü. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ' ke panete ànanda, uccàsaddàmahàsaddà5 kevaññà ma¤¤e macchavilope'?Ti. "Etàni bhante yasojapamukhàni pa¤camattàni bhikkhusatàni sàvatthiü anuppattàni bhagavantaü dassanàya. Te'te àgantukà bhikkhå nevàsikehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodamànà senàsanàni pa¤¤àpayamànà pattacãvaràni pañisàmayamànà uccàsaddà mahàsaddà"ti. 'Tenahànanda mama vacanena te bhikkhå àmantehi " satthà àyasmante àmantetã'ti. 'Evaü bhanta'ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà yena te bhikkhå tenupasaïkami. [PTS Page 025] [\q 25/] upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: 'satthà àyasmante àmantetã'ti. 'Evamàvuso'ti kho te bhikkhå àyasmato ànandassa pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinne kho te bhikkhå bhagavà etadavoca: "kinnu tumhe bhikkhave uccàsaddà mahàsaddà kevaññà ma¤¤e macchavilope"ti. 1. Vimucci, - machasaü 2. Yassa tiõeõàkàmapaïko, dhammapadaññhakathà 3. Sukhadukkhe na vedhati, machasaü 4. Te dha. - Sã. Må 5. Uccàsadda mahàsaddà. Machasaü. [BJT Page 178] [\x 178/] 2. Evaü vutte àyasmà yasojo bhagavantaü etadavoca: "imàni bhante pa¤camattàni bhikkhusatàni sàvatthiü anuppattàni bhagavantaü dassanàya. Te'me àgantukà bhikkhu nevàsikehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodamànà senàsanàni pa¤¤àpayamànà pattacãvaràni pañisàmayamànà uccàsaddà mahàsaddà"2ti. "Gacchatha bhikkhave, vo panàmemi. Na vo mama santike vatthabba"nti. "Evaü bhante"ti kho te bhikkhå bhagavato pañissutvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaramàdàya yena vajji, tena càrikaü pakkamiüsu vajjisu anupubbena càrikaü caramànà yena vaggumudà nadã, tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà vaggumudàya nadiyà tãre paõõakuñiyo karitvà vassaü upagacchiüsu. 3. Atha kho àyasmà yasojo vassåpagato bhikkhå àmantesi: "bhagavatà mayaü àvuso paõàmità atthakàmena hitesinà anukampakena anukampaü upàdàya. Handa mayaü àvuso tathà vihàraü kappema, yathà no viharataü bhagavà attamano asasà"ti. 'Evamàvuso'ti kho te bhikkhå àyasmato yasojassa paccassosuü. Atha kho te bhikkhå våpakaññhà appamattà àtàpino pahitattà viharantà tenevantaravassena sabbeva tisso vijjà sacchàkaüsu. 4. Atha kho bhagavà sàvatthiyaü yathàbhirantaü viharitvà yena vesàli tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena vesàli tadavasari tatra sudaü bhagavà vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho bhagavà vaggumudàtãriyànaü bhikkhånaü cetasà ceto paricca manasi karitvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: "àlokajàtà viya me ànanda, esà disà. Obhàsajàtà viya me ànanda, esà disà. Yassaü disàyaü vaggumudàtãriyà bhikkhå viharanti. Gantuü appañikulàsi me [PTS Page 026] [\q 26/] manasi kàtuü. Pahãõeyyàsi tvaü ànanda vaggumudàtiriyànaü bhikkhånaü santike dåtaü, satthà àyasmante àmanteti. Satthà àyasmantànaü dassanakàmo"ti. 'Evaü bhante'ti khe àyasmà ànando bhagavato pañissutvà yena a¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "ehi tvaü àvuso. Yena vaggumudàtiriyà bhikkhå, tenupasaïkameyyàsi1 upasaïkamitvà vaggumudàtiriye bhikkhå evaü vadehi: satthà àyasmante àmanteti. Satthà àyasmantànaü dassanakàmo"ti. 1. Upasaïkama, ma. [BJT Page 180] [\x 180/] "Evamàvuso"ti kho so bhikkhå àyasmato ànandassa pañissutvà seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pàsàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya. Evameva mahàvane kuñàgàrasàlàyaü antarahito vaggumudàya nadiyà tãre tesaü bhikkhånaü pårato pàturahosi. Atha kho so bhikkhu vaggumudàtiriye bhikkhå etadavoca: "satthà àyasmante àmanteti, satthà àsmantànaü dassanakàmo"ti. 'Evamàvuso'ti kho te bhikkhå tassa bhikkhåno pañissåtvà senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaramàdàya seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya. Evameva vaggumudàya nadiyà tãre antarahità mahàvane kåñàgàrasàlàyaü bhagavato sammukhe pàturahesuü. 5. Tena kho pana samayena bhagavà àne¤jena samàdhinà nisinno hoti. Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi " katamena nu kho bhagavà vihàrena etarahi viharatã"ti. Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi: "àne¤jena kho bhagavà vihàrena etarahi viharatã"ti. Sabbeva àne¤jena samàdhinà nisãdiüsu 6. Atha kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà nikkhante pañhame yàme uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: "abhikkantà bhante ratti, nikkhanto pañhamo yàmo. Ciranisinnà àgantukà bhikkhå. Pañisammodatu bhante bhagavà àgantukehi bhikkhåhi"ti. 7. Evaü vutte bhagavà tuõhã ahosi. Dutiyampi kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà nikkhante majjhime yàme uññhàyàsanà ekaüsaü civaraü karitvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü [PTS Page 027] [\q 27/] etadavoca: "abhikkantà bhante ratti, nikkhanto mjjhimo yàmo. Ciranisinnà àgantukà bhikkhå, pañisammodatu bhante bhagavà àgantukehi bhikkhåhã"ti dutiyampi kho bhagavà tuõhã ahosi. Tatiyampi kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà nikkhante pacchime yàme uddhate aruõe nandimukhiyà rattiyà uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: "abhikkantà bhante ratti. Nikkhanto pacchimo yàmo. Uddhato aruõo. Nandimukhã ratti. Ciranisinnà àgantukà bhikkhå, pañisammodatu bhante bhagavà àgantukehi bhikkhåhã"ti. Atha kho bhagavà tamhà samàdhimbhà vuññhahitvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: "sace kho tvaü ànanda jàneyyàsi, ettakampi te nappañibhàseyya. Aha¤ca ànanda, imàni ca pa¤ca bhikkhusatàni sabbeva àne¤jasamàdinà nisãdimhà"ti. [BJT Page 182] [\x 182/] 8. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yassa jito kàmakaõñako Akkoso ca vadho ca bandhana¤ca, pabbato viya so ñhito anejo Sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhå"ti. 3. 4. Sàriputtasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto bhagavato avidåre nisinno hoti pallaïkaü àbhåjitvà ujuü kàyaü paõãdhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. Addasà kho bhagavà àyasmantaü sàriputtaü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõãdhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yathàpi pabbato selo acalo suppatiññhito. Evaü mohakkhayà bhikkhu pabbato: va na vedhatã"ti 3. 5. Kolitasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena [PTS Page 029] [\q 29/] àyasmà mahà moggallàno bhagavato avidåre nisinno hoti pallaïkaü àbhåjitvà ujuü kàyaü paõãdhàya kàyagatàya satiyà ajjhattaü såpaññhitàya. Addasà kho bhagavà àyasmantaü mahà moggallànaü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõãdhàya kàyagatàya satiyà ajjhattaü såpaññhitàya. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Sati kàyagatà upaññhità chasu phassàyatanesu saüvuto. Sattaü bhikkhå samàhito ja¤¤à nibbàõamattano'ti. [BJT Page 184] [\x 184/] 3. 6 Pilindivacchasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvano kalandaka nivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà pilindivaccho1 bhikkhå vasalavàdena samudàcarati. Atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: 'àyasmà bhante pilindivaccho bhikkhå vasalavàdena samudàcaratã'ti. 2. Atha kho bhagavà a¤¤ataraü bhikkhuü àmantesi: ehi tvaü bhikkhu, mama vacanena pilindivacchaü bhikkhuü àmantehi: satthà taü àvuso pilindiccha àmantetã'ti. 'Evaü bhante'ti kho so bhikkhu bhagavato pañissutvà yenàyasmà pilindicaccho tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü pilindicchaü etadavoca: 'satthà taü àvuso àmantetã'ti. 'Evamàvuso'ti kho àyasmà pilindivaccho tassa bhikkhuno pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü pilindicacchaü bhagavà etadavoca: 'saccaü kira tvaü vaccha, bhikkhå vasalavàdena samudàcarasã'ti. 'Evaü bhante'ti. 3. Atha kho bhagavà àyasmato pilindicchassa pubbenivàsaü manasi karitvà bhikkhå àmantesi: " mà kho tumhe bhikkhave vacchassa2 bhikkhuno ujjhàyitva. Na bhikkhave vaccho dosantaro, bhikkhå vasalavàdena samudàcarati. Vacchassa bhikkhave bhikkhuno pa¤ca jàtisatàni abbokiõõàni bràhmaõakule paccàjàtàni. So tassa vasalavàdo dãgharattaü [PTS Page 029] [\q 29/] samudàciõõo. 3 Tenàyaü vaccho bhikkhå vasalavàdena samudàcaratã"ti. 4. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yamhi na màyà vasati4 na màno Yo vãtalobho amamo niràso Panunnakodho5 abhinibbutatto So bràhmaõo so samaõo sa bhikkhå"ti. 3. 7. Kassapasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà mahàkassapo pipphaliguhàyaü6 viharati. Sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti a¤¤ataraü samàdhiü samàpajjitvà. 1. Pilindavaccho, ma. 2. âyasmato vacchassa, sã. 3. Ajjhàciõõo, 4. Vattatã. Katthaci. 5. Paõunnakodho, sã 6. Simbali guhàyaü, ma. Pippali guhàyaü, katthaci. [BJT Page 186] [\x 186/] 2. Atha kho àyasmà mahàkassapo tassa sattàhassa accayena tambhà samàdhimhà vuññhàsi: atha kho àyasmato mahàkassapassa tamhà samàdhimhà vuññhitassa etadahosi: 'yannånàhaü ràjagahaü piõóàya paviseyya'nti. Tena kho pana samayena pa¤camattàni devatàsatàni ussukkaü àpannàni honti, àyasmato mahàkassapassa piõóapàtapañilàbhàya. Atha kho àyasmà mahàkassapo tàni pa¤camattàni devatàsatàni pañikkhipitvà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya ràjagahaü piõóàya pàvisi. 3. Tena kho pana samayena sakko devànamindo àyasmato mahàkassapassa piõóapàtaü dàtukàmo hoti pesakàravaõõaü abhinimminitvà tantaü vinàti. Sujà1 asuraka¤¤à tasaraü påreti. 4. Atha kho àyasmà mahàkassapo ràjagahe sapadànaü piõóàya caramàno yena sakkassa devànamindassa nivesanaü tenupasaïkami. Addasà kho sakko devànamindo àyasmantaü mahàkassapaü dåratova àgacchantaü. Disvàna gharà nikkhamitvà paccuggantvà hatthato pattaü gahetvà gharaü pavisitvà ghañiyà odanaü uddharitvà pattaü påretvà àyasmato mahàkassapassa pàdàsi. So ahosi piõóapàto anekasupo anekabya¤jano anekasåparasabya¤jano. 5. Atha kho àyasmato mahàkassapassa etadahosi: 'ko nu kho ayaü satto, yassàyaü [PTS Page 030] [\q 30/] evaråpo iddhànubhàvo'ti. Atha kho àyasmato mahàkassapassa etadahosi: 'sakko kho ayaü devànamindo'ti. Iti viditvà sakkaü devànamindaü etadavoca: kataü kho te idaü kosiya. Màssu punapi evaråpamakàsã'ti. 6. 'Ambhàkampi bhante kassapa, pu¤¤ena attho: amhàkampi pu¤¤ena karaõãya"nti. Atha kho sakko devànamindo àyasmantaü mahàkassapaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe tikkhattaü udànaü udànesi: " aho dànaü paramadànaü kassape suppatiññhitaü, aho dànaü paramadànaü kassape suppatiññhita"nti. 7. Assosi kho bhagavà dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya2 sakkasasa devànamindassa vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe tikkhattuü udànaü udànentassa "aho dànaü paramadànaü kassape suppatiññhitaü, aho dànaü paramadànaü kassape suppatiññhita"nti. 8. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Piõóapàtikassa bhikkhuno attabharassa ana¤¤aposino. Devà pihayanti tàdino upasantassa sadà satimato"ti. 1. Sujàtàti, bahåsu 2. Mànusakàya, bahåsu. [BJT Page 188] [\x 188/] 3. 8. Piõóapàtikasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulànaü bhikkhunaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü karerimaõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: "Piõóapàtiko àvuso bhikkhu piõóàya caranto labhati, kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü. Labhati kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü. Labhati kàlena kàlaü manàpike ghànena gandhe ghàyituü. Labhati kàlena kàlaü manàpike jivhàyarase sàyituü. Labhati kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phåsituü. Piõóapàtiko àvuso bhikkhu sakkato garukato mànito påjito apacito piõóàya carati. Handa àvuso mayampi piõóapàtikà homa. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpiko ghànena gandhe ghàyituü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike kàyena pheññhabbe [PTS Page 031] [\q 31/] phåsituü. Mayampi sakkatà garukatà mànità påjità apacità piõóàya carissàmà"ti. Aya¤carahi tesaü bhikkhånaü antarà kathà hoti vippakatà. 2. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena karerimaõóalamàlo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi: "kàyanuttha bhikkhave, etarahi kathàya sannisinnà kà ca pana vo antarà kathà vippakatà"ti. 3. Idha bhante ambhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü karerimaõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: "piõóapàtiko àvuso bhikkhu piõóàya caranto labhati kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü labhati kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü. Labhati kàlena kàlaü manàpike ghànena gandhe ghàyituü. Labhati kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü labhati kàlena kàlaü manàpike kàyena poññhabbe phusituü. Piõóapàtiko àvuso bhikkhu sakkato garukato mànito påjito apacito piõóàya carati. Handa àvuso mayampi piõóapàtikà homa. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpiko ghànena gandhe ghàyituü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü. Mayampi lacchàma kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phåsituü. Mayampi sakkatà garukatà mànità påjità apacità piõóàya carissàmà"ti. Ayaü kho no bhante antarà kathà hoti vippakatà. Atha kho bhagavà1 anuppatto"ti. 4. Nakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü. Yaü tumhe evaråpi kathaü katheyyàthà " sannipatitànaü kho bhikkhave dvayaü karaõãyaü, dhammi và kathà ariyo ca. Tuõhãbhàvo"ti. 1. Atha bhagavà, ma. [BJT Page 190] [\x 190/] 5. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Piõóapàtikassa bhikkhuno attabharassa ana¤¤aposino, Devà pihayanti tàdino no ce saddasilokanissito"ti. 3. 9 Sippasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulànaü bhikkhånaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü maõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: "ko nu kho àvuso sippaü jànàti, ko kiü sippaü sikkhi, kataraü sippaü sippànaü agga"nti. 2. Tatthekacce evamàhaüsu. "Hatthisippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "assasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "rathasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "dhanusippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "tharusippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "muddàsippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "gaõanasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "saïkhànasippaü [PTS Page 032] [\q 32/] sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "lekhàsippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "kàveyyasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "khattavijjàsippaü1 sippànaü agga"nti. Aya¤carahi tesaü bhikkhånaü antarà kathà hoti vippakatà. 3. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena maõóalamàlo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi: "kàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannisinnà, kà ca pana vo antarà kathà vippakatà"ti. 4. Idha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü maõóalamàle sannisinnànaüsannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi; "ko nu kho àvuso sippaü jànàti, ko kiü sippaü sikkhi, kataraü sippaü sippànaü agga"nti. Tatthekacce evamàhaüsu: "hatthisippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: 'assasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: " rathasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "dhanusippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: 'tharusippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: " muddàsippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "gaõanasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu9 " saïkhànasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "lekhàsippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "kàveyyasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: "lokàyatasippaü sippànaü agga"nti. Ekacce evamàhaüsu: khattavijjà sippaü1 sippànaü agga"nti. Ayaü kho no bhante antarà kathà hoti vippakatà. Atha kho bhagavà2 anuppattoti. 1. Khettavijjàsippaü, sã, ma. 2. Atha bhagavà. [BJT Page 192] [\x 192/] 5. "Nakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü, yaü tumhe evaråpiü kathaü katheyyàtha. Sannipatitànaü ve bhikkhave dvayaü karaõãyaü, "dhammã và kathà ariyo và tuõhãbhàvo"ti. 6. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà kàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Asippajivã lahu atthakàmo yatindriyo sabbadhi vippamutto, Anokasàrã amamo niràso hitvà mànaü ekacaro sa bhikkhå"ti 3. 10. Lokavolokanasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre bodhirukkhamåle pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedã. 2. Atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhahitvà buddhacakkhunà lokaü volokesi. Addasà kho bhagavà buddhacakkhunà lokaü volokento satte anekehi santàpehi santappamàne anekehi ca pariëàhehi parióayhamàne ràgajehipi dosajehipi mohajehipiti. 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ayaü loko santàpajàto phassapareto rogaü vadati attato, yena yena hi ma¤¤ati tato taü hoti a¤¤athà. A¤¤athàbhàvi bhavasatto loko bhavapareto bhavamevàbhinandati. Yadabhinandati [PTS Page 033] [\q 33/] taü bhayaü yassa bhàyati taü dukkhaü. Bhavavippanànàya kho panidaü brahmacariyaü vussati. [BJT Page 194] [\x 194/] Ye hi keci samaõà và Bràhmaõà và bhavena bhavassa Vippamokkhamàhaüsu Sabbe te avippamuttà bhavasmàti vadàmi. Ye và pana keci samaõà và Bràhmaõà và vibhavena bhavassa nissaraõamàhaüsu Sabbe te anissañà bhavasmàti vadàmi. Upadhiü1 pañicca dukkhamidaü sambhoti Sabbåpàdànakkhayà natthi dukkhassa sambhavo Lokamimaü passa puthu Avijjàya paretà bhåtà bhåtaratà Bhavà aparimuttà. Ye hi keci bhavà Sabbadhi sabbattatàya2 Sabbe te bhavà aniccà Dukkhà vipariõàmadhammà. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato Bhavataõhà pahãyati vibhavaü nàbhinandati Sabbaso taõhànaü khayà asesaviràganirodho nibbànaü. Tassa nibbutassa bhikkhuno anupàdànà punabbhavo na hoti Abhibhuto màro vijitasaïgàmo upaccagà sabbabhavàni tàdã"ti. Nandavaggo tatiyo. Tassuddànaü: Kammaü nando yasojo ca sàriputto ca kolito, Pilindi kassapo piõóo sippaü lokena te dasàti. Meghiyavaggo catuttho 4. 1. Meghiyasuttaü. 1. Evaü [PTS Page 034] [\q 34/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà càlikàyaü viharati càlike pabbate. Tena kho pana samayena àyasmà meghiyo bhagavato upaññhàko hoti. Atha kho àyasmà meghiyo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: ' icchàmahaü bhante jantugàmaü piõóàya pavisitu'nti. "Yassadàni tvaü meghiya kàlaü ma¤¤asã'ti. 1. Upadhihi. Sã 2. Sabbatthatàya, si [BJT Page 196] [\x 196/] 2, Atha kho àyasmà meghiyo pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya jantugàmaü piõóàya pàvisi. Jantugàme piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena kimikàlàya nadiyà tãraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà kimikàlàya nadiyà tãre jaïghàvihàraü anucaïkamamàno anuvicaramàno addasà kho ambavanaü pàsàdikaü ramaõãyaü. Disvànassa etadahosi: "pàsàdikaü vatidaü ambavanaü ramaõãyaü. Alaü vatidaü kulaputtassa padhànatthikassa padhànàya. Sace maü bhagavà anujàneyya àgaccheyyàhaü imaü ambavanaü padhànàyà"ti. 3. Atha kho àyasmà meghiyo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: " idhàhaü bhante pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàyajantugàmaü piõóàya pàvisiü. Jantugàme piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena kimikàlàya nadiyà tãraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà kimikàlàya nadiyà tãre jaïghàvihàraü anucaïkamamàno anuvicaramàno addasaü ambavanaü pàsàdikaü ramaõãyaü. Disvàna me etadahosi: 'pàsàdikaü vatidaü ambavanaü ramaõãyaü, alaü vatidaü kulaputtassa padhànatthikassa padhànàya. Sace maü bhagavà anujàneyya, àgaccheyyàhaü imaü ambavanaü padhànàyàti. Sace maü bhante bhagavà anujànàti, gaccheyyàhaü taü ambavanaü padhànàyà'ti. [PTS Page 035] [\q 35/] 4. Evaü vutte bhagavà àyasmantaü meghiyaü etadavoca: 'àgamehi tàva meghiya, ekakamhà yàva a¤¤o koci1 bhikkhå àgacchatã'ti. 2 Dutiyampi kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: "bhagavato bhante, natthi ki¤ci uttari3 karaõãyaü, natthi katassa và paticayo. Mayhaü kho pana bhante, atthi uttari3 karaõãyaü, atthi katassa paticayo. Sace maü bhante, bhagavà anujànàti gaccheyyàhaü taü ambavanaü padhànàyà"ti. Dutiyampi kho bhagavà àyasmantaü meghiyaü etadavoca: "àgamehi tàva meghiya, ekakamhà yàva a¤¤o koci4 bhikkhu àgacchatã"ti. Tatiyampi kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: "bhagavato bhante, natthi ki¤ci uttari3 karaõiyaü, natthi katassa và paticayo mayhaü kho pana bhante, atthi uttari3 karaõãyaü, atthi katassa paticayo sace maü bhante, bhagavà anujànàti, gaccheyyàhaü taü ambavanaü padhàniyà"ti. 5. "Padhànanti kho meghiya, vadamànaü kinti vadeyyàma? Yassadàni tvaü meghiya, kàlaü ma¤¤asã"ti. Atha kho àyasmà meghiyo uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena taü ambavanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ambavanaü ajjhogahetvà a¤¤atarasmiü rukkhamåle divàvihàraü nisãdi. Atha kho àyasmato meghiyassa tasmiü ambavane viharantassa yebhuyyena tayo pàpakà akusalà vitakkà samudàcarantã. Seyyathãdaü? "Kàmavitakko, byàpàdavitakko, vihiüsàvitakko"ti. Atha kho àyasmato meghiyassa etadahosi: "acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, saddhàya ca vatamhi agàrasmà anagàriyaü pabbajito atha ca panimehi tãhi pàpakehi akusalehi vitakkehi anvàsattà. Seyyathãdaü? "Kàmavitakkena, byàpàdavitakkena, vãhiüsàvitakkenà"ti. 1. A¤¤opi koci, sã 2. Dissatuti navaïguttarapàëã 3. Uttariü, sã [BJT Page 198] [\x 198/] 6. Atha kho àyasmà meghiyo sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: "idha mayhaü bhante, tasmiü ambavane viharantassa yebhuyyena tayo pàpakà akusalà vitakkà samudàcaranti. Seyyathãdaü: kàmavitakko, byàpàdavitakko, vihiüsàvitakkoti. Tassa mayhaü bhante, etadahosi: "acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, saddhàya ca vatamhi agàrasmà anagàriyaü pabbajito, atha ca panimehi tãhi pàpakehi akusalehi vitattehi anvàsattà. 1 Seyyathãdaü: " kàmavitakkena, byàpàdavitakkena, vihiüsàvitakkenà"ti. [PTS Page 036] [\q 36/] 7. Aparipakkàya meghiya, cetovimuttiyà pa¤ca dhammà paripàkàya saüvattanti. Katame pa¤ca? Idha meghiya, bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko. Aparipakkàya meghiya cetovimuttiyà ayaü pañhamo dhammo paripàkàya saüvattati. Punacaparaü meghiya, bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Aparipakkàya meghãya, cetovimuttiyà ayaü dutiyo dhammo paripàkàya saüvattati. Punacaparaü meghiya, bhikkhu yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà ekantanibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü? Appicchakathà, santuññhikathà, pavivekakathà, asaüsaggakathà, viriyàrambhakathà, sãlakathà, samàdhikathà, pa¤¤àkathà, vimuttikathà, vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpàya kathàya nikàmalàbhi hoti akicchalàbhã akasiralàbhã; aparipakkàya meghãya cetovimuttiyà ayaü tatiyo dhammo paripàkàya saüvattati. Punacaparaü meghiya, bhikkhu àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya kusalànaü dhammànaü upasampadàya, thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu, aparipakkàya meghãya cetovimuttiyà ayaü catuttho dhammo paripàkàya saüvattati. Punacaparaü meghãya, bhikkhå pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammà dukkhakkhayagàminiyà. Aparipakkàya meghiya cetovimuttiyà ime pa¤ca dhammà paripàkàya saüvattati. Aparipakkàya meghiya, cetovimuttiyà ime pa¤ca dhammà paripàkàya saüvattanti. 1. Anvàsattotipi pàñho- aññha: [BJT Page 200] [\x 200/] 8. " Kalyàõamittassetaü meghiya, bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa yaü [PTS Page 037] [\q 37/] sãlavà bhavissati, pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharissati, àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã, samàdàya sikkhissati sikkhàpadesu. Kalyàõamittassetaü meghiya, bhikkhuno pàñikaïkhaü1 kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà ekantanibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. 2 Seyyathãdaü? Appicchakathà, santuññhikathà, pavivekakathà, asaüsaggakathà, viriyàrambhakathà, sãlakathà, samàdhikathà, pa¤¤àkathà, vimuttikathà, vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpàya3 kathàya nikàmalàbhã bhavissati akicchalàbhã akasiralàbhã. Kalyàõamittassetaü meghiya, bhikkhuno pàñikaïkhaü1 kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa yaü àraddhaviriyo bhavissati4 akusalànaü dhammànaü pahànàya kusalànaü dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhåro kusalesu dhammesu. Kalyàõamittassetaü meghiya, bhikkhuno pàñikaïkhaü1 kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa yaü pa¤¤avà bhavissati. Udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammà dukkhakkhayagàminiyà. Tena ca pana meghiya. Bhikkhunà imesu pa¤casu dhammesu patiññhàya cattàro dhammà uttari5 bhàvetabbà. "Asubhà bhàvetabbà ràgassa pahànàya, mettà bhàvetabbà byàpàdassa pahànàya, ànàpànassati bhàvetabbà vitakkupacchedàya, aniccasa¤¤à bhàvetabbà asmimànasamugghàtàya. Aniccasa¤¤ino meghiya, anattasa¤¤à saõñhàti, anattasa¤¤i asmimànasamugghàtaü pàpuõàti, diññheva dhamme nibbànaü"ti. 9. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: Khuddà vitakkà sukhumà vitakkà anuggatà manaso uppilàvà, 6 Ete avidvà manaso vitakke huràhuraü dhàvati bhantacitto. Ete ca vidvà manaso vitakke àtàpi yo saüvaratã satãmà, Anuggate manaso uppilàve7 asesamete pajahàsi buddho"ti 1. Pàñikaïkhaü, sã. 2. Saüvassati, sã 3. Evaråpiyà, sã. 4. Viharissati, ma. 5. Uttariü. Sã. 6. Ubbilàpà, sã. 7. Ubbilàpe. Sã. [BJT Page 202] [\x 202/] 4. 2. Uddhatasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kusinàràyaü viharati, upavattane mallanaü sàlavane. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå bhagavato avidåre ara¤¤akuñikàyaü viharanti, uddhatà1 unnaëà capalà mukharà vikiõõavàcà muññhassatino asampajànà asamàhità vibbhantacittà pàkatindriririyà. 2. Addasà kho bhagavà te sambahule bhikkhå [PTS Page 038] [\q 38/] avidåre ara¤¤akuñikàyaü viharante uddhate unnaëe capale mukhare vikiõõavàce muññhassatino asampajàne asamàhite vibbhantacitte pàkatindriye. 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Arakkhitena kàyena micchàdiññhigatena ca, Thãnamiddhàbhibhåtena vasaü màrassa gacchati. Tasmà rakkhitacittassa sammàsaïkappagocaro, Thãnamiddhàbhibhå bhikkhå sabbà duggatiyo jahe"ti. 4. 3. Gopàlasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosalesu2 càrikaü carati mahatà bhikkhusaïghena saddhiü. Atha kho bhagavà maggà okkamma yena a¤¤ataraü rukkhamålaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho a¤¤ataro gopàlako yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho taü gopàlakaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi, samàdapesi, samuttejesi, sampahaüsesi. 2. Atha kho so gopàlako bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito bhagavantaü etadavoca: adhivàsetu me bhante, bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà'ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho so gopàlako bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. Atha kho so gopàlako tassà rattiyà accayena sake nivesane pahåtaü appodakapàyàsaü pañiyàdàpetvà nava¤ca sappiü, bhagavato kàlaü àrocesi: ' kàlo bhante, niññhitaü bhattaü'ti. 1. Uddhatà hontã, sãü 2. Janapadesu. Katthaci. [BJT Page 204] [\x 204/] 3. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena tassa gopàlakassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho so gopàlako buddhapamukhaü bhikkhåsaïghaü appodakapàyàsena navena ca sappinà sahatthà santappesi, sampavàresi. Atha kho so gopàlako bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü a¤¤ataraü nãcaü [PTS Page 039] [\q 39/] àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho taü gopàlakaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà, samàdapetvà, samuttejetvà, sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. Atha kho acirapakkantassa bhagavato taü gopàlakaü a¤¤ataro puriso sãmantarikàya jãvità voropesi. 4. Atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: " yena bhante, gopàlakena ajja buddhapamukho bhikkhusaïgho appodakapàyàsena navena ca sappinà sahatthà santappito sampavàrito, so kira bhante, gopàlako a¤¤atarena purisena sãmantarikàya jãvità voropito"ti 5. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Diso disaü yantaü kayirà verã và pana verinaü. Micchàpaõãhitaü cittaü pàpiyo naü tato kare"ti. 4. 4. Juõhasuttaü1 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati. Veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà ca sàriputto àyasmà ca mahàmoggalalàno kapotakandaràyaü viharanti. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto juõhàya rattiyà navoropitehi kesehi abbhokàse nisinno hoti, a¤¤ataraü samàdhiü samàpajjitvà. Tena kho pana samayena dve yakkhà sahàyakà uttaràya disàya dakkhiõaüdisaü gacchanti, kenacideva karaõãyena. Addasaüsu kho te yakkhà àyasmantaü sàriputtaü juõhàya rattiyà navoropitehi kesehi abbhokàse nisinnaü. Disvàna eko yakkho dutiyaü yakkhaü etadavoca: "pañibhàti maü samma, imassa samaõassa sise pahàraü dàtuü"ti. Evaü vutte so yakkho taü yakkhaü etadavoca: " alaü samma, mà samaõaü àsàdesi. Uëàro so samma samaõo mahiddhiko mahànubhàvo"ti dutiyampi kho so yakkho taü yakkhaü etadavoca: " pañibhàti maü samma, imassa samaõassa [PTS Page 040] [\q 40/] sãse pahàraü dàtuü"ti. Dutiyampi kho so yakkho taü yakkhaü etadavoca: "alaü samma, mà samaõaü àsàdesi. Uëàro so samma, samaõo mahiddhiko mahànubhàvo"ti. Tatiyampi kho so yakkho taü yakkhaü etadavoca: "pañibhàti maü samma, imassa samaõassasãse pahàraü dàtuü"ti. Tatiyampi kho so yakkho taü yakkhaü etadavoca: "alaü samma, mà samaõaü àsàdesi. Uëàro so samma, samaõo mahiddhiko mahànubhàvo"ti. 1. Yakkhapahàrasutta, machasaü. [BJT Page 206] [\x 206/] 2. Atha kho so yakkho taü yakkhaü anàdiyitvà àyasmato sàriputtattherassa sãse pahàraü adàsi: tàva mahàpahàro ahosi, api tena pahàrena sattaratanaü và aóóhaññharatanaü và nàgaü osàdeyya1 mahantaü và pabbatakåñaü padàëeyya. Atha ca pana so yakkho 'óayhàmi, óayhàmã"ti tattheva mahànirayaü avatthàsi. 2 3. Addasà kho àyasmà mahàmoggallàno dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena tena yakkhena àyasmato sàriputtassa sãse pahàraü dãyamànaü. Disvàna yenàyasmà sàriputto tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü sàriputtaü etadavoca: " kacci te àvuso khamanãyaü? Kacci yàpanãyaü? Kacci na ki¤ci dukkhaü?"Ti. "Khamanãyaü me àvuso moggallàna, yàpanãyaü me àvuso moggallàna, api ca me sãse thokaü dukkhaü"ti. 4. "Acchariyaü àvuso sàriputta, abbhåtaü àvuso sàriputta, yàva mahiddhiko àyasmà sàriputto mahànubhàvo. Idha te àvuso sàriputta, a¤¤ataro yakkho sãse pahàraü adàsi. Tàva mahàpahàro ahosi, api tena pahàrena sattaratanaü và aóóhaññharatanaü và nàgaü osàdeyya1mahantaü và pabbatakåñaü padàëeyya. Atha ca panàyasmà sàriputto evamàha: "khamanãyaü me àvuso moggallàna, yàpanãyaü me àvuso moggallàna, api ca me sãse thokaü dukkhaü"ti, acchariyaü àvuso moggallàna, abbhutaü àvuso moggallàna, yàva mahiddhiko àyasmà mahàmoggallàno mahànubhàvo. Yatra hi nàma yakkhampi passissati, mayaü panetarahi paüsupisàcakampi na passàmà"ti. Assosi kho bhagavà dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànussikàya tesaü ubhinnaü mahànàgànaü imaü evaråpaü kathàsallàpaü. 5. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yassa [PTS Page 041] [\q 41/] selåpamaü cittaü ñhitaü nànåpakampati, Virattaü rajaniyesu kopaneyye na kuppati, Yassevaü bhàvitaü cittaü kuto taü dukkhamessatã"ti. 1, Osàreyya, katthaci 2. Apatàsi, machasaü. [BJT Page 208] [\x 208/] 4. 5. Nàgasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosambiyaü viharati, ghositàràme. Tena kho pana samayena bhagavà àkiõõo viharati bhikkhåhi bhikkhånãhi upàsakehi upàsikàhi ràjåhi ràjamahàmattehi titthiyehi titthiyasàvakehi. âkiõõo dukkhaü. Na phàsu viharati. 2. Atha kho bhagavato etadahosi "ahaü kho etarahi àkiõõo viharàmi, bhikkhåhi bhikkhånãhi upàsakehi upàsikàhi ràjåhã ràjamahàmattehi titthiyehi titthiyasàvakehi. âkiõõo dukkhaü, na phàsu viharàmi. Yannånàhaü eko gaõamhà vupakaññho vihareyyaü"ti. 3. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya kosambiyaü piõóàya pàvisi. Kosambiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto sàmaü senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaramàdàya anàmantetvà upaññhàke, anapaloketvà bhikkhusaïghaü, eko adutiyo yena pàrileyyakaü tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena pàrileyyakaü tadavasari. Tatrasudaü bhagavà pàrileyyake viharati, rakkhitavanasaõóe bhaddasàlamåle. 4. A¤¤ataro'pi kho hatthinàgo àkiõõo viharati, hatthihi hatthinãhi hatthikalabhehi hatthicchàpehi1 chinnaggàni ceva tiõàni khàdati. Obhaggobhagga¤cassa sàkhàbhaïgaü khàdanti. âvilàni ca pànãyàni pivati. Ogàhà cassa uttiõõassa hatthiniyo kàyaü upanighaüsantiyo gacchanti. âkiõõo dukkhaü, na phàsu viharati. Atha kho tassa hatthinàgassa etadahosi: "ahaü kho etarahi àkiõõo viharàmi, hatthihi hatthinãhi hatthikalabhehi hatthicchàpehi. 1 Chinnaggàni ceva tiõàni khàdàmi. Obhaggobhagga¤ca me sàkhàbhaïgaü khàdanti, avilàni ca pànãyàni pivàmi. Ogàhà ca me uttiõõassa hatthiniyo kàyaü upanighaüsantiyo gacchanti. âkiõõo dukkhaü, na phàsu viharàmi. Yannånàhaü eko gaõamhà våpakaññho vihareyyaü"ti. 5. Atha kho so hatthinàgo yåthà apakkamma yena pàrileyyakaü rakkhitavanasaõóo [PTS Page 042] [\q 42/] bhaddasàlamålaü, yena bhagavà tenupasaïkami. Tatra sudaü2 so hatthinàgo yasmiü padese bhagavà viharati, taü padesaü appaharita¤ca karoti, soõóàya bhagavato pànãyaü paribhojanãya¤ca upaññhapeti3 1. Hatthicchàpakehi, sã. 2. Upasaïkamitvà, tatrasudaü, syà. 3. Upaññhapeti, machasaü. [BJT Page 210] [\x 210/] 6. Atha kho bhagavato rahogatassa patisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdã: "ahaü kho pubbe àkiõõo vihàsiü, bhikkhåhi bhikkhunãhi upàsakehi upàsikàhã ràjåhi ràjamahàmattehi titthiyehi titthiyasàvakehi. âkiõõo dukkhaü, na phàsu vihàsiü. So'mbhi etarahi anàkiõõo viharàmi, bhikkhåhi bhikkhånãhi upàsakehi upàsikàhi ràjåhi ràjamahàmattehi titthiyehi titthiyasàvakehi. Anàkiõõo sukhaü phàsu viharàmã"ti. 7. Tassapi kho hatthinàgassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: ahaü kho pubbe àkiõõo vihàsiü, hatthihi hatthinãhi hatthikalabhehi hatthicchàpehi. Chinnaggàni ceva tiõàni khàdiü. Obhaggobhagga¤ca me sàkhàbhaïgaü khàdiüsu. âvilàni ca pànãyàni pivàsiü, ogàhà ca me uttiõõassa hatthiniyo kàyaü upanighaüsantiyo agamaüsu. âkiõõo dukkhaü na phàsu vihàsiü. So'mhi etarahi anàkiõõo viharàmi, hatthãhi hatthinãhi hatthikalabhehi hatthicchàpehi. Acchinnaggàni ceva tiõàni khàdàmi. Obhaggobhagga¤ca me sàkhàbhaïgaü na khàdanti. Anàvilàni ca pànãyàni pivàmi. Ogàhà ca me uttiõõassa hatthiniyo na kàyaü upanighaüsantiyo gacchanti. Anàkiõõo sukhaü phàsu viharàmã"ti. 8. Atha kho bhagavà attano ca pavivekaü viditvà tassa ca hatthinàgassa cetasà cetoparivitakkama¤¤àya tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Etaü nàgassa nàgena ãsàdantassa hatthino, Sameti cittaü cittena yadeko ramate1 vane"ti. 4. 6. Piõóolasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà piõóolabhàradvàjo bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya, àra¤¤iko2. Piõóapàtiko, paüsukåliko, tecãvariko, appiccho, santuññho, pavivitto, asaüsaññho, àraddhaviriyo, dhåtavàdo adhicittamanuyutto. 2. Addasà kho bhagavà àyasmantaü piõóolabhàradvàjaü [PTS Page 043] [\q 43/] avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõãdhàya, àra¤¤ikaü, piõóapàtikaü, paüsukulikaü, tecãvarikaü, appicchaü, santuññhaü, pavivittaü, asaüsaññhaü, àraddhaviriyaü, dhutavàdaü adhicittamanuyuttaü. 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: 1. Ramatã, sabbattha. 2. âra¤¤ako, sã. [BJT Page 212] [\x 212/] "Anåpavàdo anåpaghàto pàtimokkhe ca saüvaro, Matta¤¤utà ca bhattasmiü panta¤ca1 sayanàsanaü, Adhicitte ca àyogo etaü buddhànasàsanaü"ti. 4. 7. Sàriputta suttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhåjitvà ujuü kàyaü paõidhàya, appicco, santuññho, pavivitto, asaüsaññho, àraddhaviriyo, adhicittamanuyutto. Addasà kho bhagavà àyasmantaü sàriputtaü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya appicchaü santuññhaü pavivittaü asaüsaññhaü àraddhaviriyaü adhicittamanuyuttaü. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Adhicetaso appamajjato munino monapathesu sikkhato, Sokà na bhavanti tàdino upasantassa sadà satãmato"ti. 4, 8. Sundarãsåttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà sakkato hoti garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvara piõóapàta senàsana gilànapaccaya bhesajja parikkhàrànaü. Bhikkhusaïghopi sakkato hoti garukato mànito påjito apacito. Làbhã cãvara piõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajja parikkhàrànaü. A¤¤atitthiyà pana paribbàjakà asakkatà honti agarukatà amànità apåjità anapacità. Na làbhino cãvara piõóapàta senàsanagilànapaccaya bhesajja parikkhàrànaü. 2. Atha kho te a¤¤atitthiyà paribbàjakà bhagavato sakkàraü asahamànà bhikkhusaïghassaca. Yena sundarã paribbàjikà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà sundariü [PTS Page 044] [\q 44/] paribbàjikaü etadavocuü: "ussahasi bhagini, ¤àtãnaü atthaü kàtuü?"Ti. "Kyàhaü ayyà, karomi, kiü mayà na sakkà kàtuü? 2 Jãvitampi me pariccattaü ¤àtãnaü atthàyà"ti. 1. Pattha¤ca. Sã. 2. Kiü mayà sakkà kàtuü, sã. Syà. [BJT Page 214] [\x 214/] 3. "Tena hi bhagini, abhikkhaõaü jetavanaü gacchàhã"ti. "Evamayyà"ti kho sundarã paribbàjikà tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü pañissutvà abhikkhaõaü jetavanaü agamàsi. Yadà te a¤¤iüsu" a¤¤atitthiyà paribbàjakà "vodiññhà1 kho sundarã paribbàjikà bahujanena abhikkhaõaü jetavanaü gacchatã"ti2. Atha naü jãvità voropetvà tattheva jetavanassa parikhàkåpe nikhaõitvà3 yena ràjà pasenadi kosalo tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà ràjànaü panediü kosalaü etadavocuü: " yà sà mahàràja, sundarã paribbàjikà, sà no nadissatã"ti. "Kattha pana tumhe àsaïkathà"ti. "Jetavane mahàràjà"ti. "Tena hi jetavanaü vicinathà"ti. 4. Atha kho te a¤¤atitthiyà paribbàjakà jetavanaü vicinitvà yathà nikhaõitaü parikhàkåpà5 uddharitvà ma¤cakaü àropetvà sàvatthiü pavesetvà rathiyà rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà manusse ujjhàpesuü: "Passathayyà, samaõànaü sakyaputtiyànaü kammaü, alajjino ime samaõà sakyaputtiyà dussãlà pàpadhammà musàvàdino abrahmacàrino. Ime hi nàma dhammacàrino samacàrino brahmacàrino saccavàdãno sãlavanto kalyàõadhammà pañijànissanti. Natthi imesaü sàma¤¤aü. Natthi imesaü brahma¤¤aü. Naññhaü imesaü sàma¤¤aü. Naññhaü imesaü brahma¤¤aü. Kuto imesaü sàma¤¤aü? Kuto imesaü brahma¤¤aü? Apagatà ime sàma¤¤à. Apagatà ime buhma¤¤à. Kathaü hi nàma puriso purisakiccaü karitvà itthiü jãvità voropessatã"ti. 5. Te na kho pana samayena sàvatthiyaü manussà bhikkhå disvà asabbhàhi pharusàhi6 vàcàhi akkosanti, parihàsanti, rosenti 4 vihesenti: "alajjino ime samaõà sakyaputtiyà dussãlà pàpadhammà musàvàdino abrahmacàrino, ime hi nàma dhammacàrino samacàrino brahmacàrino saccavàdino sãlavanto kalyàõadhammà pañijànissanti. Natthi imesaü sàma¤¤aü, natthi imesaü brahma¤¤aü, naññhaü imesaü sàma¤¤aü, naññhaü imesaü brahma¤¤aü. Kuto imesaü sàma¤¤aü? Kuto imesaü brahma¤¤aü? Apagatà ime sàma¤¤à apagatà ime buhma¤¤à. Kathaü hi nàma puriso purisakiccaü karitvà itthiü jãvità voropessatã?"Ti. 1. Te diññhà, sã. 2. âgacchatãti, sã 3. Parikhàkupe nikkhipitvà, machasaü 4. Rosanti, machasaü. [BJT Page 216] [\x 216/] 6. Atha kho sambahulà bhikkhå pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pavisiüsu. Sàvatthiyaü [PTS Page 045] [\q 45/] piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Usaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: "etarahi bhante, sàvatthiyaü manussà bhikkhu disvà asabbhàhi pharusàhi vàcàhi akkosanti, paribhàsanti rosenti vihesenti. ' Alajjino ime samaõà sakyaputtiyà dussãlà pàpadhammà musàvàdino abrahmacàrino, ime hi nàma dhammacàrino samacàrino brahmacàrino saccavàdino sãlavanto kalyàõadhammà pañijànissanti. Natthi imesaü sàma¤¤aü. Natthi imesaü brahma¤¤aü. Naññhaü imesaü sàma¤¤aü. Naññhaü imesaü brahma¤¤aü. Kuto imesaü sàma¤¤aü? Kuto imesaü buhma¤¤aü? Apagatà ime sàma¤¤à. Apagatà ime brahma¤¤à. Kathaü hi nàma puriso purisakiccaü karitvà itthiü jãvità voropessati?"Ti. 7. Neso bhikkhave saddo ciraü bhavissati. Sattàhameva1 bhavissati. Sattàhassa accayena antaradhàyissati. Tena hi bhikkhave ye manussà bhikkhå disvà asabbhàhi pharusàhi vàcàhi akkosanti, rosenti, vihesenti. Te tumbhe imàya gàthàya pañicodetha: "Abhåtavàdã nirayaü upeti Yo càpi katvà na karomi càha, 2 Ubho'pi te pecca samà bhavanti Nihãnakammà manujà paratthà'ti 8. Atha kho te bhikkhå bhagavato santike imaü gàthaü pariyàpuõitvà ye manussà bhikkhå disvà asabbhàgi pharusàhi vàcàhi akkosanti paribhàsanti rosenti, vihesenti. Te manusse imàya gàthàya pañicodenti: "Abhåtavàdã nirayaü upeti Yo càpi katvà na karomi càha, 2 Ubho pi te pecca samà bhavanti Nihãnakammà manujà paratthà"ti. 9. Manussànaü etadahosi: " akàrakà ime samaõà sakyaputtiyà, nayimehi kataü, sapanti ime samaõà sakyaputtiyà"ti. Neva so saddo ciraü ahosi. Sattàhameva ahosi, sattàhassa accayena antaradhàyi. Atha kho sambahulà bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: " acchariyaü bhante! Abbhåtaü bhante! Yàva subhàsita¤cidaü bhante, bhagavatà 'neso bhikkhave saddo ciraü bhavissati, sattàhameva bhavissati, sattàhassa accayena antaradhàyissatã'ti. Antarahito so bhante saddo"ti. 1. Sattàhameva so saddo, sã. 2. Na karomãti càha, sã. [BJT Page 218] [\x 218/] 10. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Tudanti vàcàya janà asa¤¤atà Sarehi1 saïgàmagataü'va ku¤jaraü, Sutvàna vàkyaü pharusaü udãritaü Adhivàsaye bhikkhu aduññhacitto"ti. 4. 9. Upasenasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. Atha kho àyasmato upasenassa [PTS Page 046] [\q 46/] vaïgantaputtassa rahogatassa patisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: " làbhà vata me, suladdhaü vata me, satthà ca me bhagavà arahaü sammàsambuddho. Svàkkhàte camhi dhammavinaye agàrasmà anagàriyaü pabbajito. Sabrahmacàrino2 ca me sãlavanto kalyàõadhammà. Sãlesu ca'mhi paripårakàrã, samàhito ca'mhi ekaggacitto. Arahà ca'mhi khãõàsavo, mahiddhiko ca'mhi mahànubhàvo. Bhaddakaü me jãvitaü bhaddakaü maraõaü"ti. 2. Atha kho bhagavà àyasmato upasenassa vaïgantaputtassa cetasà cetoparivitakkama¤¤àya tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: " Yaü jãvitaü na tapati maraõante na socati, Sa ce diññhapado dhãro sokamajjhe na socati. Ucchinnabhavataõhassa santacittassa bhikkhuno, Vikkhãõo jàtisaüsàro natthi tassa punabbhavo"ti. 4. 10. Sàriputtasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya attano upasamaü paccavekkhamàno. Addasà kho bhagavà àyasmantaü sàriputtaü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya attano upasamaü paccavekkhamànaü. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: 1. Parehi, si. 2. Sabrahmacàriyo. Mudditapàëi, sabrahmacàrayo, mudditaññhakathà. [BJT Page 220] [\x 220/] "Upasantasantacittassa netticchinnassa bhikkhuno, Vikkhãõo jàtisaüsàro mutto so màrabandhanà"ti. Meghiyavaggo catuttho. Tassuddànaü: Meghiyaü1 uddhataü2 gopàlaü3 juõhaü 4 nàgena pa¤camaü Piõóolo sàriputto ca sundarã bhavati aññhamaü, Upaseno vaïgantaputto sàriputto ca te dasàti. Soõavaggo5 pa¤camo 5. 1. Ràjasuttaü. [PTS Page 047 [\q 47/] 1.] Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena ràjà pasenadã kosalo mallikàya deviyà saddhiü uparipàsàdavaragato hoti. Atha kho ràjà pasenadã kosalo mallikaü deviü etadavoca: " atthi nu kho te mallike, koca¤¤o attanà piyataro?"Ti. "Natthi kho me mahàràja, koca¤¤o attanà piyataro"ti. "Tuyhaü pana mahàràja, attha¤¤o koci attanà piyataro?"Ti. Mayhampi kho mallike, nattha¤¤o koci attanà piyataro"ti. 2. Atha kho ràjà pasenadã kosalo pàsàdà orohitvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadã kosalo bhagavantaü etadavoca: "Idhàhaü bhante, mallikàya deviyà saddhiü uparipàsàdavaragato mallikàdeviü etadavocaü: "atthi nu kho te mallike, koca¤¤o attanà piyataro?"Ti. Evaüvutte mallikàdevi maü etadavoca. " Natthi kho me mahàràja, koca¤¤o attanà piyataro"ti. Evaü vutte ahaü bhante, mallikaü deviü etadavocaü: 'mayhaüpi kho mallike, nattha¤¤o koci attanà piyataro"ti. 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: 1. Meghiyo, si 2. Uddhatà, sã 3. Gopàlo, sã. 4.Juõhà, sã 5. Soõattherassa, sã. [BJT Page 222] [\x 222/] "Sabbà disà anuparigamma cetasà Nevajjhagà piyataramattanà kvaci. Evaü piyo puthu attà paresaü Tasmà na hiüse paramattakàmo"ti. 5. 2. Appàyukasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho àyasmà ànando [PTS Page 048] [\q 48/] sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: "acchariyaü! Bhante, abbhutaü! Bhante, yàva appàyukà hi bhante, bhagavato màtà ahosi. Sattàhajàte bhagavati bhagavato màtà kàlamakàsi. Tusitaü kàyaü upapajji"ti. 1 "Evametaü ànanda, appàyukà hi ànanda, bodhisattamàtaro honti, Sattàhajàtesu bodhisattesu bodhisattamàtaro kàlaü karonti, tusitaü kàyaü upapajjantã"ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ye keci bhåtà bhavissanti Ye vàpi sabbe gamissanti pahàya dehaü. Taü sabbaü jàniü kusalo viditvà âtàpiyo brahmacariyaü careyyà"ti. 5. 3. Suppabuddhakuññhisuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena ràjagahe suppabuddho nàma kuññhi ahosi, manussadaëiddo manussakapaõo manussavaràko. 2. Tena kho pana samayena bhagavà mahatiyà parisàya parivuto dhammaü desento nisinno hoti. Addasà kho suppabuddho kuññhi taü mahàjanakàyaü dåratova sannipatitaü. Disvànassa etadahosi: " nissaüsayaü kho ettha ki¤ci khàdanãyaü và bhojanãyaü và bhàjiyissati. Yannånàhaü yena so mahàjanakàyo tenupasaïkameyyaü. Appevanàmettha ki¤ci khàdanãyaü và bhojanãyaü và labheyyanti". 1. Upapajjatã. Sã. [BJT Page 224] [\x 224/] 3. Atha kho suppabuddho kuññhi yena so mahàjanakàyo tenupasaïkami. Addasà kho suppabuddho kuññhi bhagavantaü mahatiyà parisàya parivutaü dhammaü desentaü nisinnaü. Disvànassa etadahosi: "na kho ettha ki¤ci khàdanãyaü và bhojanãyaü và bhàjiyati, samaõo ayaü gotamo parisatiü dhammaü deseti. Yannånàhampi dhammaü suõeyyanti. Tattheva ekamantaü nisãdi. "Ahampi dhammaü sossàmã"ti. Atha kho bhagavà sabbàvantaü parisaü [PTS Page 048] [\q 48/] cetasà cetoparicca manasàkàsi 'ko nu kho idha bhabbo dhammaü vi¤¤àtuü?"Ti. 4. Addasà kho bhagavà suppabuddhaü kuññhiü tassaü parisàyaü nisinnaü, disvànassa etadahosi: " ayaü kho idha bhabbo dhammaü vi¤¤àtuü"ti. Suppabuddhaü kuññhiü àrabbha ànupubbãkathaü1 kathesi. Seyyathidaü? Dànakathaü, sãlakathaü, saggakathaü, kàmànaü àdãnavaü okàraü saïkilesaü, nekkhamme ca2 ànisaüsaü pakàsesi. Yadà bhagavà a¤¤àsi, suppabuddhaü kuññhiü kallacittaü muducittaü vinãvaraõacittaü udaggacittaü pasannacittaü. Atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà taü pakàsesi, dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. Seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàlakaü sammadeva rajanaü patigaõheyya. Evameva suppabuddhassa kuññhissa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: 'yaü ki¤ci samudayadhammaü, sabbaü taü nirodhadhammanti. ' 5. Atha kho suppabuddho kuññhi diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaükatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane, uññhàyàsanà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho suppabuddho kuññhi bhagavantaü etadavoca: "abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante, seyyathàpi bhante, nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintã"ti. Evameva bhagavatà anekapariyàyena dhamme pakàsito. Esàhaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàmi, dhamma¤cabhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu, ajjatagge pàõupetaü saraõaü gata"nti. 6. Atha kho suppabuddho kuññhi bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito, samàdapito, samuttejito, sampahaüsito, bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. 1. Anupubbãkathaü, si. Katthaci. [BJT Page 226] [\x 226/] Atha kho suppabuddhaü kuññhiü acirapakkantaü1 gàvã taruõavacchà adhipàtetvà jãvità voropesi. 7. Atha kho sambahulà bhikkhå [PTS Page 050] [\q 50/] yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: "yo so bhante, suppabuddho nàma kuññhi bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito, samàdapito, samuttejito, sampahaüsito, so kàlakato. Tassa kà gati, ko abhisamparàyo"ti? 8. "Paõóito bhikkhave, suppabuddho kuññhi, paccapàdi dhammassànudhammaü, na ca maü dhammàdhikaraõaü vihesesi. Suppabuddho bhikkhave, kuññhi tiõõaü saüyojanànaü parikkhayà sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyano"ti. 9. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhå bhagavantaü etadavoca: "ko nu kho bhante, hetu, ko paccayo yena suppabuddho kuññhi ahosi, manussadaëiddo manussakapaõo manussavaràko?"Ti. 10. "Bhåtapubbaü bhikkhave suppabuddho kuññhi imasmiü yeva ràjagahe seññhiputto ahosi. So uyyànabhåmiü niyyanto addasa tagarasikhiü paccekabuddhaü nagaraü piõóàya pavisantaü, disvànassa etadahosi: "kvàyaü kuññhi kuññhicãvarena hi vicaratã"ti, niññhuhitvà apasabyato2 karitvà pakkàmi. So tassa kammassa vipàkena bahåni vassàni bahåni vassasatàni bahåni vassasahassàni bahåni vassasatasahassàni niraye paccittha. Tasseva kammassa vipàkàvasesena imasmiü yeva ràjagahe kuññhi ahosi, manussadaëiddo manussakapaõo manussavaràko. So tathàgatappaveditaü dhammavinayaü àgamma saddhaü samàdiyi, sãlaü samàdiyi, sutaü samàdiyi, càgaü samàdiyi, pa¤¤aü samàdiyi. So tathàgatappaveditaü dhammavinayaü àgamma saddhaü samàdiyi, sãlaü samàdiyi, sutaü samàdiyi, càgaü samàdiyi, pa¤¤aü samidiyi. So tathàgatappaveditaü dhammavinayaü àgamma saddhaü samàdiyitvà sãlaü samàdiyitvà sutaü samàdiyitvà càgaü samàdiyitvà pa¤¤aü samàdiyitvà kàyassa bhedà paraü maraõà sugatiü saggaü lokaü upapanno devànaü tàvatiüsànaü sahabyataü. So tattha a¤¤e deve atirocati vaõõena ceva yasasà càti. 11. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Cakkhumà visamàniva vijjamàne parakkame, Paõóito jãvalokasmiü pàpàni parivajjaye"ti. 1. Atha kho suppabuddhaü acirapakkantaü, sã. 2. Apasabyàmato, syà. Apasàda, dhammapadaññha kathà - apasahavyataü = ivetaña nisise?. [BJT Page 228] [\x 228/] 5. 4. Kumàrakasuttaü. 1. Evaü [PTS Page 051] [\q 51/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulà kumàrakà antarà ca sàvatthiü antarà ca jetavanaü macchake bàdhenti. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Addasà kho bhagavà te sambahule kumàrake antarà ca sàvatthiü antarà ca jetavanaü macchake bàdhente. Disvàna yena te kumàrakà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te kumàrake etadavoca: " bhàyatha tumhe1 kumàrakà, dukkhassa? Appiyaü vo dukkhaü?"Ti. "Evaü bhante, bhàyàma mayaü2 dukkhassa, appiyaü no dukkhaü"ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: " Sace bhàyatha dukkhassa sace vo dukkhamappiyaü, Mà'kattha pàpakaü kammaü àvi và yadi và raho. Sace ca pàpakaü kammaü karissatha karotha và, Na vo dukkhà pamuttyatthi upecca pi palàyataü"ti. 5. 5. Uposathasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, pubbàràme migàramàtupàsàde. Tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe bhikkhusaïghaparivuto nisinno hoti. Atha kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà nikkhante pañhame yàme uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü katvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: "abhikkantà bhante, ratti. Nikkhanto pañhamo yàmo. Cãranisinno bhikkhåsaïgho. Uddisatu bhante, bhagavà bhikkhånaü pàtimokkhaü"ti. Evaü vutte bhagavà tuõhã ahosi. Dutiyampi kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà nikkhante majjhime yàme uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü katvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: "abhikkantà bhante ratti. Nikkhanto majjhimo yàmo. Ciranisinno bhikkhusaïgho. Uddisatu bhante, bhagavà bhikkhånaü pàtimokkhaü"ti. Dutiyampi kho bhagavà tuõhã [PTS Page 052] [\q 52/] ahosi. Tatiyampi kho àyasmà anando abhikkantàya rattiyà nikkhante pacchime yàme uddhañe aruõe nandimukhiyà rattiyà uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü katvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: "abhikkantà bhante ratti. Nikkhanto pacchimo yàmo. Uddhaño aruõo, nandimukhã ratti. Ciranisinno bhikkhusaïgho. Uddisatu bhante, bhagavà bhikkhånaü pàtimokkhaü"ti. 'Aparisuddhà ànanda parisà'ti. 1. Vo tumhe, katthaci. 2 Mayaü bhante, katthaci. [BJT Page 230] [\x 230/] 2. Atha kho àyasmato mahàmoggallànassa etadahosi: "kaü nu kho bhagavà puggalaü sandhàya evamàha 'aparisuddhà ànanda, parisà'ti. Atha kho àyasmà mahàmoggallàno sabbàvantaü bhikkhåsaïghaü cetasà ceto paricca manasàkàsi. Addasà kho àyasmà mahàmoggallàno taü puggalaü dussãlaü pàpadhammaü asucisaïkassarasamàcàraü pañicchannakammantaü assamaõaü samaõapañi¤¤aü abrahmacàriü brahmacàrãpañi¤¤aü antopåtiü avassutaü kasambujàtaü majjhe bhikkhusaïghassa nisinnaü. Disvàna uññhàyàsanà yena so puggalo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà taü puggalaü etadavoca: 'uññhehàvuso, diññhosi bhagavatà, natthi te bhikkhåhi saddhiü saüvàso'ti. Atha kho so puggalo tuõhã ahosi. Dutiyampi kho àyasmà mahàmoggallàno taü puggalaü etadavoca: 'uññhehàvuso, diññhosi bhagavatà. Natthi te bhikkhåhi saddhiü saüvàso'ti. Dutiyampi kho so puggalo tuõhã ahosi. Tatiyampi kho àyasmà mahàmoggallàno taü puggalaü etadavoca: "uññhehàvuso, diññhosi bhagavatà. Natthi te bhikkhåhi saddhiü saüvàso'ti. Tatiyampi kho so puggalo tuõhã ahosi. 3. Atha kho àyasmà mahàmoggallàno taü puggalaü bàhàyaü gahetvà bahidvàrakoññhakà nikkhàmetvà såcighañhikaü datvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: "nikkhàmito bhante, so puggalo mayà. Parisuddhà parisà. Uddisatu bhante. Bhagavà bhikkhånaü pàtimokkhaü"ti. "Acchariyaü moggallàna, abbhutaü moggallàna, yàva bàhà gahaõàpi nàma so moghapuriso àgamessatã"ti. 4. Atha kho bhagavà [PTS Page 053] [\q 53/] bhikkhå àmantesi: "na dànàhaü bhikkhave, itoparaü uposathaü karissàmi pàtimokkhaü uddisissàmi. Tumheva dàni bhikkhave itoparaü uposathaü kareyyàtha, pàtimokkhaü uddiseyyàtha. Aññhànametaü bhikkhave anavakàso, yaü tathàgato aparisuddhàya parisàya uposathaü kareyya, pàtimokkhaü uddiseyya. " 5. Aññhime bhikkhave, mahàsamudde acchariyà abbhutà dhammà, ye disvà disvà asuràmahàsamudde abhiramanti. Katame aññha1 (1) Mahàsamuddo bhikkhave, anupubbaninno, anupubbapoõo, anupubbapabbhàro, nàyatakeneva papàto. Yaü bhikkhave mahàsamuddo anupubbaninno, anupubbapoõo, anupubbapabbhàro, nàyatakeneva papàto. Ayaü bhikkhave, mahàsamudde pañhamo acchariyo abbhuto dhammo, yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. (2.) Punacaparaü bhikkhave, mahàsamuddo ñhitadhammo velaü nàtivattati. Yaü bhikkhave, mahàsamuddo ñhitadhammo velaü nàtivattati. Ayampi bhikkhave mahàsamudde dutiyo acchariyo abbhåto dhammo, yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. 1. Nadànàbhaü bhikkhave ajjatagge uposathaü karissàmi pàtimokkhaü uddisissàmãti, aññhaïguttare pahàràdasuttaü". [BJT Page 232] [\x 232/] (3. ) Puna ca paraü bhikkhave, mahàsamuddo na matena kuõapena saüvasati. Yaü hoti mahàsamudde mataü kuõapaü. Taü kippa¤¤eva tãraü vàheti, 1 thalaü ussàdeti2. Yaü bhikkhave mahàsamuddo na matena kuõapena saüvasati, yaü hoti mahàsamudde mataü kuõapaü, taü khippa¤¤eva tãraü vàheti, thalaü ussàdeti. Ayampi bhikkhave, mahàsamudde tatiyo acchariyo abbhuto dhammo, yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. (4. ) Puna caparaü bhikkhave, yà kàci mahànadiyo, seyyathãdaü: gaïgà, yamunà, aciravatã, sarabhu, mahã. Tà mahàsamuddaü patvà jahanti purimàni nàmagottàni, mahàsamuddotveva saïkhaü gacchantã. Yaü bhikkhave. Yà kàci mahànadiyo, seyyathãdaü: gaïgà, yamunà, aciravatã, sarabhå, mahã. Tà mahàsamuddaü patvà jahanti purimàni nàmagottàni, mahàsamuddotveva saïkhaü gacchanti. Ayampi bhikkhave mahàsamudde catuttho acchariyo abbhuto dhammo, yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. (5. ) Puna ca paraü bhikkhave, yà ca loke savantiyo mahàsamuddaü appenti, yàca antaëikkhà dhàrà papatanti, na tena mahàsamuddassa ånattaü và pårattaü và pa¤¤àyati. Yaü bhikkhave, [PTS Page 054] [\q 54/] yà ca loke savantiyo mahàsamuddaü appenti, yà ca antaëikkhà dhàrà papatanti, na tena mahàsamuddassa ånattaü và pårattaü và pa¤¤àyati. Ayampi bhikkhave, mahàsamudde pa¤camo acchariyo abbhåtadhammo, 3 yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. (6. ) Puna ca paraü bhikkhave, mahàsamuddo ekaraso loõaraso. Yaü bhikkhave, mahàsamuddo ekaraso loõaraso, ayampi bhikkhave, mahàsamudde chaññho acchariyo abbhåtadhammo, yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti (7. ) Punaca paraü bhikkhave mahàsamuddo bahåratano, anekaratano. Tatiramàni ratanàni. Seyyathãdaü: muttà, maõi, veëuriyo, saïkho, sãlà, pavàëaü, rajataü, jàtaråpaü, lohitaïko, masàragallaü. Yaü bhikkhave mahàsamuddo bahuratano anekaratano, tatiramàni ratanàni. Seyyathãdaü: muttà, maõi, veëuriyo, saïkho, silà, pavàëaü, rajataü, jàtaråpaü, lohitaïko, masàragallaü. Ayampi bhikkhave mahàsamudde sattamo acchariyo abbhutadhammo, yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. 1. Pàpeti, kesu ci 2. Ussàretã, sã. Mu. 3. Abbhuto dhammo, sã. [BJT Page 234] [\x 234/] (8. ) Punacaparaü bhikkhave. Mahàsamuddo mahataü bhåtànaü àvàso. Tatirame bhåtà: timi, timiïgalo, timirapiïgalo, asurà, nàgà, gandhabbà. Santi mahàsamudde yojanasatikàpi attabhàvà, dviyojanasatikàpi attabhàvà, tiyojanasatikàpi attabhàvà, catuyojanasatikàpi attabhàvà, pa¤cayojanasatikàpi attabhàvà. Yaü bhikkhave, mahàsamuddo mahataü bhåtànaü àvàso. Tatirame bhåtà: timi, timiïgalo, timirapiïgalo, asurà nàgà, gandhabbà. Santi mahàsamudde yojanasatikàpi attabhàvà, dviyojanasatikàpi attabhàvà, tiyojanasatikàpi attabhàvà, catuyojanasatikàpi attabhàvà, pa¤cayojanasatikàpi attabhàvà. Ayampi bhikkhave, mahàsamudde aññhamo acchariyo abbhutadhammo. Yaü disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. Ime kho bhikkhave, mahàsamudde aññha acchariyà abbhutadhammà1 ye disvà disvà asurà mahàsamudde abhiramanti. 6. Evameva kho bhikkhave, imasmiü dhammavinaye aññha acchariyà abbhutadhammà1 ye disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. Katame aññha? (1. ) Seyyathàpi bhikkhave, mahàsamuddo anupubbaninno, anupubbapoõo, anupubbapabbhàro, nàyatakeneva papàto, evameva kho bhikkhave, imasmiü dhammavinaye anupubbasikkhà, anupubbakiriyà, anupubbapañipadà, nàyatakeneva a¤¤àpañivedho. Yaü bhikkhave, imasmiü dhammavinaye anupubbasikkhà, anupubbakiriyà, anububbapañipadà, nàyatakeneva a¤¤àpañivedho. Ayaü bhikkhave, imasmiü dhammavinaye anupubbasikkhà, anububbakiriyà, anupubbapañipadà, nàyatakeneva a¤¤àpañivedho. Ayaü bhikkhave, imasmiü dhammavinaye pañhamo acchariyo abbhutadhammo. 2 Yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. (2) Seyyathàpi [PTS Page 055] [\q 55/] bhikkhave mahasamuddo ñhitadhammo velaü nàtivattati, evameva kho bhikkhave yaü mayà sàvakànaü sikkhàpadaü pa¤¤attaü, taü mama sàvakà jãvitahetu pi nàtikkamanti. Yaü bhikkhave mayà sàvakànaü sikkhàpadaü pa¤¤attaü taü mama sàvakà jãvitahetu pi nàtikkamanti. Ayampi bhikkhave imasmiü dhammavinaye dutiyo acchariyo abbhutadhammo2. Yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. (3. ) Seyyathàpi bhikkhave, mahàsamuddo na matena kuõapena saüvasati, yaü hoti mahàsamudde mataü kuõapaü taü khippa¤¤eva tãraü vàheti, thalaü ussàdeti. Evameva kho bhikkhave yo so puggalo dussãlo papadhammo asuci saïkassarasamàcàro pañicchannakammanto, assamaõo samaõapañi¤¤o, abuhmacàrã brahmacàrãpañi¤¤o, antopåti avassuto kasambujàto, na tena saïgho saüvasati. Atha kho naü khippa¤¤eva sannipatitvà ukkhipati. 1. Abbhutà dhammà. Sã 2. Abbhuto dhammo, sã [BJT Page 236] [\x 236/] Ki¤càpi so hoti majjhe bhikkhusaïghassa nisinno, atha kho so àrakàva saïghambhà, saïgho ca tena. Yaü bhikkhave, yo so puggalo dussãlo, pàpadhammo, asucisaïkassarasamàcàro pañicchannakammanto, assamaõo samaõapañi¤¤o, abrahmacàrã brahmacàripañi¤¤o, antopåti, avassuto, kasambujàto, na tena saïgho saüvasati. Atha kho naü khippa¤¤eva sannipatitvà ukkhipati, ki¤càpi so hoti majjhe bhikkhusaïghassa nisinno, atha kho so àrakàva saïghambhà, saïgho ca tena. Ayampi bhikkhave, imasmiü dhammavinaye tatiyo acchariyo abbhutadhammo,1 yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. (4). Seyyathàpi bhikkhave, yà kàci mahànadiyo, seyyathãdaü: gaïgà, yamunà, aciravatã, sarabhu, mahã. Tà mahàsamuddaü patvà2 jahanti pårimàni nàmagottàni, mahàsamuddotveva saïkhaü gacchanti. Evameva kho bhikkhave cattàro me vaõõà khattiyà, bràhmaõà, vessà suddà. Te tathàgatappavedite dhammavinaye agàrasmà anagàriyaü pabbajitvà jahanti purimàni nàmagottàni, samaõà sakyaputtiyàtveva saïkhaü gacchantã. Yaü bhikkhave cattàro me vaõõà khattiyà, bràhmaõà, vessà. Suddhà, te tathàgatappavedite dhammavinaye agàrasmà anagàriyaü pabbajitvà jahanti purimàni nàmagottàni, samaõà sakyaputtiyàtveva saïkhaü gacchanti ayampi bhikkhave imasmiü dhammavinaye catuttho acchariyo abbhutadhammo1, yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. (5. ) Seyyathàpi bhikkhave yà ca loke savantiyo mahàsamuddaü appenti, yàca antaëikkhà dhàrà papatanti, na tena mahàsamuddassa ånattaü và pårattaü và pa¤¤àyati. Eva meva kho bhikkhave, bahå cepi bhikkhå anupàdisesàya nibbànadhàtuyà parinibbàyanti. Na tena nibbànadhàtuyà ånattaü và pårattaü và pa¤¤àyati. Yaü bhikkhave, bahå cepi bhikkhå anupàdisesàya nibbànadhàtuyà parinibbàyanti. Na tena nibbànadhàtuyà ånattaü và pårattaü và pa¤¤àyati. Ayampi bhikkhave, imasmiü dhammavinaye pa¤camo acchariyo abbhutadhammo. 1 Yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. (6. Seyyathàpi [PTS Page 056] [\q 56/] bhikkhave, mahàsamuddo ekaraso loõaraso. Evameva kho bhikkhave, ayaü dhammavinayo ekaraso vimuttiraso. Yaü bhikkhave, ayaü dhammavinayo ekaraso vimuttiraso. Ayampi bhikkhave imasmiü dhammavinaye chaññho acchariyo abbhutadhammo. 1 Yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. 1. Abbhuto dhammo, sã. 2. Pattà, ma. [BJT Page 238] [\x 238/] (7. ) Seyyathàpi bhikkhave, mahàsamuddo bahuratano anekaratano, tatiramàni ratanàni: seyyathãdaü? Muttà, maõi, veëuriyo saïkho, sãlà pavàëaü, rajataü, jàtaråpaü, lohitaïko. Masàragallaü. Evameva kho bhikkhave ayaü dhammavinayo bahuratano anekaratano, tatiramàni ratanàni: seyyathãdaü? Cattàri satipaññhànàni, 1 cattàri sammappadhànàni, 2 cattàro iddhipàdà, pa¤cindrurayàni, pa¤cabalàni, sattabojjhaïgà, ariyo aññhaïgiko maggo, yaü bhikkhave, ayaü dhammavinayo bahuratano, anekaratano tatiramàni ratanàni: seyyathãdaü? Cattàri satipaññhànàni, cattàri sammappadhànàni, 3 cattàro iddhipàdà, pa¤cindriyàni, pa¤cabalàni. Sattabojjhaïgà, ariyo aññhaïgiko maggo. Ayampi bhikkhave imasmiü dhammavinaye sattamo acchariyo abbhutadhammo4, yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. (8. ) Seyyathàpi bhikkhave, mahàsamuddo mahataü bhåtànaü àvàso. Tatirame bhåtà: timi, timiïgalo, timirapiïgalo, asurà, nàgà, gandhabbà. Santi mahàsamudde yojanasatikàpi attabhàvà, dviyojanasatikàpi attabhàvà, tiyojanasatikàpi attabhàvà, catuyojanasatikàpi attabhàvà, pa¤cayojanasatikàpi attabhàvà. Evameva kho bhikkhave, ayaü dhamamavinayo mahataü bhåtànaü àvàso. Tatirame bhåtà: sotàpanno, sotàpattiphalasacchikiriyàya pañipanno, sakadàgàmi, sakadàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanno, anàgàmi, anàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanno, arahà arahattaphalasacchikiriyàya5 pañipanno. Ayaü bhikkhave, imasmiü dhammavinaye aññhamo acchariyo abbhutadhammo, 4 yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye aññhamoacchariyo abbhutadhammo, 4 yaü disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramanti. Ime kho bhikkhave, imasmiü dhammavinaye aññha acchariyà. Abbhutadhammà. 6 Ye disvà disvà bhikkhå imasmiü dhammavinaye abhiramantã"ti. 7. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Channamativivassati7 vivañaü nàtivassati, Tasmà channaü vivaretha evaü taü nàtivassatã"ti. 5. 6. Soõasuttaü 1. Evaü [PTS Page 057] [\q 57/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà mahàkaccàyano avantisu viharati, kuraraghare pavatte pabbate. Tena kho pana samayena soõo upàsako kuñikaõõo àyasmato mahàkaccàyanassa upaññhàko hoti. Atha kho soõassa upàsakassa kuñikaõõassa rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: "yathà yathà kho ayyo mahàkaccàyano dhammaü deseti, nayidaü såkaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü buhmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyyanti. 1. Cattàro satipaññhànà, sabbattha 2. Cattàro sammappadhàni. Sabbattha 3. Cattàro satipaññhànà cattàro sammappadhànà, sabbattha. 4. Abbhåto dhammo. Sã 5. Arahattàya, ma 6. Abbhåtà dhammà, sã 7. Channaü ativassatã, si. [BJT Page 240] [\x 240/] 2. Atha kho soõo upàsako kuñikaõõo yenàyasmà mahàkaccàyano tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccàyanaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho soõo upàsako kuñukaõõo àyasmantaü mahàkaccàyanaü etadavoca: "idha mayhaü bhante, rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: 'yathà yathà kho ayyo mahàkaccàyano dhammaü deseti. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmàanagàriyaü pabbajeyya'nti. Pabbàjetu maü bhante, ayyo mahàkaccàyano"ti. 3. Evaü vutte àyasmà mahàkaccàyano soõaü upàsakaü kuñikaõõaü etadavoca: "dukkaraü kho soõa yàvajãvaü ekabhattaü ekaseyyaü brahmacariyaü, iïgha tvaü soõa, tattheva agàrikabhuto samàno buddhànaü sàsanaü anuyu¤ja, kàlayuttaü ekabhattaü ekaseyyaü brahmacariyaü"ti. Atha kho soõassa upàsakassa kuñikaõõassa yo ahosi pabbajjàbhisaïkhàro so pañippassambhi. 4. Dutiyampi kho soõassa upàsakassa kuñikaõõassa rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: "yathà yathà kho ayyo mahàkaccàyano dhammaü deseti. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasati ekantaparipåõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya"nti. Dutiyampi kho soõo upàsako kuñikaõõo yenàyasmà mahàkaccàyano tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccàyanaü etadavoca: "idha mayhaü bhante, rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: 'yathà yathà kho ayyo mahàkaccàyano dhammaü deseti. Nayidaü såkaraü agàraü ajjhàvasati ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya"nti. "Pabbàjetu maü bhante, ayyo mahakaccàyano"ti. [BJT Page 242] [\x 242/] 5. Dutiyampi kho àyasmà mahàkaccàyano soõaü upàsakaü kuñikaõõaü etadavoca: "dukkaraü kho soõa, yàvajãvaü ekabhattaü ekaseyyaü brahmacariyaü, iïgha tvaü soõa, tattheva agàrikabhuto samàno buddhànaü sàsanaü anuyu¤ja, kàlayuttaü ekabhattaü ekaseyyaü brahmacariyaü"ti. Dutiyampi kho soõassa upàsakassa kuñikaõõassa yo ahosi pabbajjàbhisaïkhàro so pañippassamhi. 6. Tatiyampi kho soõassa upàsakassa kuñikaõõassa rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: 'yathà yathà kho ayyo mahàkaccàyano dhammaü deseti. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya"nti. Tatiyampi kho soõo upàsako kuñikaõõo yenàyasmà mahàkaccàyano tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccàyanaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho soõo upàsako kuñikaõõo àyasmantaü mahàkaccàyanaü etadavoca: [PTS Page 058] [\q 58/] "idha mayhaü bhante, rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: "yathà yathà kho ayyo mahàkaccàyano dhammaü deseti. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya"nti. "Pabbàjetu maü bhante, ayyo mahàkaccàyano"ti. 7. Atha kho àyasmà mahàkaccàyano soõaü upàsakaü kuñikaõõaü pabbàjesi. Tena kho pana samayena avantidakkhiõàpatho appabhikkhuko hoti. Atha kho àyasmà mahàkaccàyano tiõõaü vassànaü accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaü bhikkhusaïghaü sannipàtetvà àyasmantaü soõaü upasampàdesi. 8. Atha kho àyasmato soõassa vassaü vutthassa rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: "na kho me so bhagavà sammukhà diññho. Api ca suto yeva me so bhagavà ãdiso ca ãdiso cà'ti. Sace maü upajjhàyo anujàneyya, gaccheyyàhaü taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammàsambuddhanti. Atha kho àyasmà soõo sàyanhasamayaü patisallàõà vuññhito yenàyasmà mahàkaccàyano tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccàyanaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà soõo àyasmantaü mahàkaccàyanaü etadavoca: idha mayhaü bhante, rahogatassa patisallãõassa evaü cetaso parivitakko udapàdi, "na kho me so bhagavà sammukhà diññho. Api ca suto yeva me so bhagavà ãdiso ca ãdiso cà'ti. Sace maü upajjhàyo anujàneyya, gaccheyyàhaü taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammàsambuddhantã. " Sàdhu, sàdhu, soõa, gaccha tvaü soõa, taü bhagavantaü dassanàya arahantaü sammàsambuddha"nti. [BJT Page 244] [\x 244/] 9. Dakkhissasi tvaü soõa, taü bhagavantaü pàsàdikaü pasàdanãyaü santindriyaü santamànasaü uttamasamathadamathamanuppattaü dantaü guttaü yatãndriyaü nàgaü. Disvàna mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandàhi, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàra¤ca puccha: 1upajjhàye me bhante, àyasmà mahàkaccàyano bhagavato pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàra¤ca pucchatã'ti. 'Evaü bhante'ti kho àyasmà soõo àyasmato mahàkaccàyanaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaramàdàya yena sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena sàvatthi jetavanaü anàthapiõóikassa àràmo yena [PTS Page 059] [\q 59/] bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà soõo bhagavantaü etadavoca: upajjhàyo me bhante, àyasmà mahàkaccàyano bhagavato pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàra¤ca pucchatã"ti kacci bhikkhu khamanãyaü? Kacci yàpanãyaü? Kacci'si appakilamathena addhànaü àgato? Na ca piõóakena kilantosã2"ti. Khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, appakilamathena càhaü bhante, addhànaü àgato na ca piõóakena kilantomhã"ti 10. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'imassànanda àgantukassa bhikkhuno senàsanaü pa¤¤àpehã'ti. Atha kho àyasmato ànandassa etadahosi: yassa kho maü bhagavà àõàpeti, imassà'nanda, àgantukassa bhikkhuno senàsanaü pa¤¤àpehã'ti. Icchati bhagavà tena bhikkhunà saddhiü ekavihàre vatthuü. Icchati bhagavà àyasmatà soõena saddhiü ekavihàre vatthuü, yasmiü vihàre bhagavà viharati tasmiü vihare àyasmato soõassa senàsanaü pa¤¤àpesi. Atha kho bhagavà bahudevarattiü abbhokàse nisajjàya vãtinàmetvà pàde pakkhàletvà vihàraü pàvisi. âyasmà'pi kho soõo bahudevarattiü abbhokàse nisajjàya vãtinàmetvà pàde pakkhàletvà vihàraü pàvisi. Atha kho bhagavà rattiyà paccusasamayaü paccuññhàya àyasmantaü soõaü ajjhesi, pañibhàtu taü bhikkhu dhammo2 bhàsitunti. Evaü bhante'ti kho àyasmà soõo bhagavato pañissutvà soëasa aññhakavaggikàni sabbàneva sarena abhaõã. Atha kho bhagavà àyasmato soõassa sarabha¤¤apariyosàne abbhanumodi: sàdhu! Sàdhu! Bhikkhå, suggahitàni bhikkhu, soëasa aññhakavaggikàni sumanasikatàni supadhàrãtàni, kalyàõiyàsi3 vàcàya samannàgato vissaññhàya aneëagalàya atthassa vi¤¤àpaniyà, kativasso'si tvaü bhikkhå?'Ti. ' Ekavasso ahaü bhagavàti. Kissapana tvaü bhikkhu evaü ciraü akàsã?"Ti. Ciradiññho me bhante kàmesu àdãnavo, api ca sambàdho gharàvàso bahukicco bahukaraõãyo'ti 11. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Disvà àdãnavaü loke ¤atvà dhammaü niråpadhiü, Ariyo na ramatã pàpe pàpe na ramatã sucã"ti. 1. Pucchàbhãti, ma. 2. Dhammaü, si 3. Kalyàõãyàva, ma. [BJT Page 246] [\x 246/] 5. 7. Revatasuttaü 1. Evaü [PTS Page 060] [\q 60/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa âràme. Tena kho pana samayena àyasmà kaïkhàrevato bhagavato avidåre nisinno hoti pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya attano1 kaïkhàvitaraõavisuddhiü paccavekkhamàno. Addasà kho bhagavà àyasmantaü kaïkhàrevataü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya attano kaïkhàvitaraõavisuddhiü paccavekkhamànaü. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Yà kàci kaïkhà idha và huraü và sakavediyà và paravediyà và, Jhàyino2 tà pajahanti sabbà àtàpino brahmacariyaü carantà"ti. 5. 8. ânandasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà ànando tadahuposathe pubbanhasamayaünivàsetvà pattacãvaramàdàya ràjagahaü piõóàya pàvisi. Addasà kho devadatto àyasmantaü ànandaü ràjagahe piõóàya carantaü, disvàna yena àyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etadavoca: ajjatagge dànàhaü àvuso ànanda, a¤¤atreva bhagavatà a¤¤atra bhikkhusaïghà uposathaü karissàmi saïghakammàni cà'ti. Atha kho àyasmà ànando ràjagahe piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: " idhàhaü bhante pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya ràjagahaü piõóàya pàvisiü. Addasà kho maü bhante devadatto ràjagahe piõóàya carantaü. Disvàna yenàhaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà maü etadavoca: ' ajjataggedànàhaü àvuso ànanda, a¤¤atreva bhagavatà a¤¤atra bhikkhusaïghà uposathaü karissàmi saïghakammàni cà'ti. Ajja bhante devadatto saïghaü bhindissati uposatha¤ca karissati saïghakammàni cà'ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Sukaraü [PTS Page 061] [\q 61/] sàdhunà sàdhu sàdhu pàpena dukkaraü, Pàpaü pàpena sukaraü pàpamariyehi dukkaraü"ti. 1. Attanoca, ma. 2. Yejhàyino, ma. [BJT Page 248] [\x 248/] 5. 9. Saddhàyamànasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosalesu càrikaü carati mahatà bhikkhåsaïghena saddhiü. Tena kho pana samayena sambahulà màõavakà bhagavato avidåre saddhàyamànaråpà1 atikkamanti. Addasà kho bhagavà sambahule màõavake avidåre saddhàyamànaråpe atikkamante. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Parimuññhà paõóitàbhàsà vàcàgocarabhàõino, Yàvicchanti mukhàyàmaü yena nãtà na taü vidå"ti. 5. 10. Panthakasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà cullapanthako bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. Addasà kho bhagavà àyasmantaü cullapanthakaü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: " hitena kàyena ñhitena cetasà tiññhaü nisinno uda và sayàno, Evaü2 satiü bhikkhu adhiññhahàno, Labhetha pubbàpariyaü visesaü. Laddhàna pubbàpariyaü visesaü Adassanaü macacuràjassa gacche"ti Soõavaggo pa¤camo. Tassuddànaü: Ràjà appàyukà kuññhi kumàrakà ca uposatho Soõo ca revato nando saddhàya panthakena càti. 1. Padhàyamànaråpà, ma. [BJT Page 250] [\x 250/] Jaccandhavaggo chaññho. [PTS Page 062] [\q 62/] 6. 1. âyusaïkhàravossajanasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati, mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya vesàliü piõóàya pàvisi. Vesàliyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto àyasmantaü ànandaü àmantesi: gaõhàhi ànanda, nisãdanaü. Yena càpàlaü cetiyaü tenupasaïkamissàma1 divàvihàràyà' ti. 'Evaü bhante'ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà nisãdanamàdàya bhagavantaü piññhito piññhito anubandhi, atha kho bhagavà yena càpàlaü cetiyaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho2 bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ramaõiyà ànanda vesàlã, ramaõiyaü udenaü cetiyaü, ramaõãyaü gotamakaü cetiyaü, ramaõiyaü sattambaü cetiyaü, ramaniyaü bahuputtaü cetiyaü, ramaõiyaü sàrandadaü cetiyaü, ramaõiyaü càpàlaü cetiyaü. Yassa kasasaci ànanda, cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, so àkaïkhamàno3 kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và. Tathàgatassa kho ànanda, cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. âkaïkhamàno ànanda, tathàgato kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và'ti. Evampi kho àyasmà ànando bhagavatà oëàrike nimitte kayiramàne oëàrike obhàse kayiramàne nàsakkhi pañivijjhituü. Na bhagavantaü yàci: tiññhatu bhante, bhagavà kappaü, tiññhatu sugato kappaü bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànanti. Yathà taü màrena pariyuññhitacitto. [PTS Page 063] [\q 63/] Dutiyampi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'ramaõãyà ànanda vesàlã, ramaõiyaü udenaü cetiyaü, ramaõãyaü gotamakaü cetiyaü, ramaõiyaü sattambaü cetiyaü, ramaõãyaü bahuputtaü cetiyaü, ramaõiyaü sàrandadaü cetiyaü, ramaõiyaü càpàlaü cetiyaü. Yassa kasasaci ànanda, cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, so àkaïkhamàno3 kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và. Tathàgatassa kho ànanda, cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. âkaïkhamàno ànanda, tathàgato kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và'ti. Evampi kho àyasmà ànando bhagavatà oëàrike nimitte kayiramàne oëàrike obhàse kayiramàne nàsakkhi pañivijjhituü. Na bhagavantaü yàci: tiññhatu bhante, bhagavà kappaü, tiññhatu sugato kappaü bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànanti. Yathà taü màrena pariyuññhitacitto. 2. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'gaccha tvaü ànanda, yassa'dàni kàlaü ma¤¤asãti. Evaü bhante'ti ko àyasmà ànando bhagavato pañissutvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà avidåre a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisãdi: 1. âyasmà pi kho ànando bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, mahàparinibbàna sutta, ma. 2. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü, tatve. 3. âkaïkhamàno ànanda, ma. [BJT Page 252] [\x 252/] 3. Atha kho màro pàpimà acirapakkante àyasmante ànande yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho màro pàpimà bhagavantaü etadavoca: 'parinibbàtu1 bhante, bhagavà, parinibbàtu sugato. Parinibbànakàlo' dàni bhante bhagavato. Bhàsità kho panesà bhante bhagavatà vàcà: na tàvàhaü pàpima, parinibbàyissàmi yàva me bhikkhu na sàvakà bhavissanti, viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino sakaü2 àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desessantã'ti. Santi kho pana bhante etarahi bhikkhå bhagavato sàvakà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desenti. Parinibbàtu3 bhante, bhagavà. Parinibbàtu sugato parinibbànakàlo'dàni bhante, bhagavato. 4. Bhàsità kho panesà bhagavatà vàcà: na tàvàhaü pàpima, parinibbàyissàmi, yàva me bhikkhunãyo na sàvikà bhavissanti viyattà vinità visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino sakaü2 àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desessantã'ti. Santi kho pana bhante etarahi bhikkhuniyo bhagavato sàvikà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desentã'ti. Parinibbàtu bhante, bhagavà. Parinibbàtu sugato. Parinibbànakàlo'dàni bhante bhagavato. [PTS Page 064] [\q 64/] bhàsità kho panesà bhagavato vàcà: na tàvàhaü pàpima, parinibbàyissàmi yàva me upàsakà na sàvakà bhavissanti, viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desessantã'ti. Santi kho pana bhante etarahi upàsakà bhagavato sàvakà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desenti. Parinibbàtu3 bhante, bhagavà. Parinibbàtu sugato parinibbànakàlo'dàni bhante, bhagavato. 5. Bhàsità kho panesà bhagavato vàcà: na tàvàhaü pàpima, parinibbàyissàmi, yàva me upàsikà na sàvikà bhavissanti viyattà vinità visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desessantã'ti. Santi kho pana bhante etarahi upàsikà bhagavato sàvikà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desentã'ti. Santi kho panabhante, etarahi upàsikà bhagavato sàvikà viyattà vinità visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessantipaññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà sappàñihàriyaü dhammaü desessantã'ti. Parinibbàtu bhante, bhagavà. Parinibbàtu sugato. Parinibbànakàlo'dàni bhante,bhagavato. 1. Parinibbàtudàni, sabbattha 2. Ye sakaü, ma 3. Parinibbàtudàni, sabbattha [BJT Page 254] [\x 254/] 6. Bhàsità kho panesà bhagavato vàcà: na tàvàhaü pàpima, parinibbàyissàmi, yàva me idaü brahmacariyaü na iddha¤ceva bhavassati thita¤ca vitthàrikaü bàhuja¤¤aü puthubhåtaü yàvadeva manussehi suppakàsita'nti. Etarahi kho pana bhante bhagavato brahmacariyaü iddha¤ceva thita¤ca vitthàhikaü bàhuja¤¤aü puthubhåtaü yàvadeva manussehi suppakàsitaü. Parinibbàtu'dàni bhante, bhagavà. Parinibbàtu sutato. Parinibbànakàlo'dàni bhante bhagavato"ti. Evaü vutte bhagavà màraü pàpimantaü etadavoca: appossukko tvaü pàpima, hohi. Na cãraü tathàgatassa parinibbànaü bhavissati. Ito tiõõaü màsànaü accayena tathàgato parinibbàyissatã'ti. Atha kho bhagavà càpàle cetiye sato sampajàno àyusaïkhàraü ossajji. Ossaññhe ca bhagavatà àyusaïkhàre mahàbhåmicàlo ahosi, bhãüsanako lomahaüso. Devadundubhiyo ca eliüsu. 7. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Tulamatula¤ca sambhavaü bhavasaïkhàramavassajji1 muni, Ajjhattarato samàhito abindi kavacamivattasambhavaü"ti. 2 6. 2. Jañilasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde. Tena kho pana samayena [PTS Page 065] [\q 65/] bhagavà sàyanhasamayaü patisallàõà vuññhitobahidvàrakoññhake nisinno hoti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaüabivàdetvà ekamantaü nisãdi. Tena kho pana samayena satta ca jañilà, satta ca nigaõñhà, satta ca acelakà, satta ca ekasàmakà, satta ca paribbàjakà, paråëhakacchanakhalomà khàrivicidhamàdàya bhagavato avidåre atikkamanti. 1. Bhavasaïkhàramosaji, sã 2. Tulyamatulyaü ca sambhavaü bhavasaüsakàramapotasajanmuniþ Adhyàtmarata: samàhito bhyahinatko÷amivàõóasambhava: . (Divyàvadàna. 17-1) [BJT Page 256] [\x 256/] 2. Addasà ko ràjà pasenadi kosalo te satta ca jañile, sata ca nigaõñhe, satta ca acelake, satta ca ekasàñake, satta ca paribbàjake, paråëhakacchanakhalome khàrivividhamàdàya bhagavato avidåre atikkamante. Disvàna uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà dakkiõaü jàõumaõóaü pañhaviyaü nihantvà yena te satta ca jañilà, satta ca nigaõñhà, satta ca acelakà, satta ca ekasàmakà, satta ca paribbàjakà tena¤jali paõàmetvà tikkhattuü nàmaü sàvesi: ràjàhaü bhante pasenadã kosalo'ti. 3. Atha kho ràjà pasenadã kosalo acirapakkantesu tesu sattasuca jañilesu sattasu ca nigaõñhesu sattasu ca acalekesu sattasu ca ekasàmakesu sattasu ca paribbàjakesu yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno ko ràjà pasenadã kosalo bhagavantaü etadavoca: " ye ca kho bhante, loke arahanto và arahattamaggaü và samàpannà, ete tesaü1 a¤¤atarà"ti. "Dujjànaü ko panetaü mahàràja, tayà gihinà kàmabhoginà puttasambàdhasayanaü ajjhàvasantena kàsikacandanaü paccanubhontena màlàgandhavilepanaü dhàrayantena jàtaråparajataü sàdiyantena: ime và arahanto ime và arahattamaggaü samàpannà'ti. Saüvàsena kho mahàràja, sãlaü veditabbaü. Ta¤ca kho dãghena addhunà. Na ittahena, manasikarotà no amanasikaroti. Pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. Saüvohàrena2 kho mahàràja, soceyyaü veditabbaü, ta¤ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. âpadàsu kho mahàràja, thàmo veditabbo. So ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. Sàkacchàya ko mahàràja, pa¤¤à veditabbà, sà ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤enà'ti. [PTS Page 066] [\q 66/] 4. "Acchariyaü! Bhante, abbhutaü! Bhante, yàva subhàsita¤cidaü bhante bhagavatà: dujjànaü kho panetaü mahàràja, tayà gihinà kàmabhoginà puttasambàdhasayanaü ajjhàvasantena kàsikacandanaü paccanubhontena màlàgandhavilepanaü dhàrayantena jàtaråparajataü sàdiyantena: ime và arahanto ime và arahattamaggaü samàpannà'ti. Saüvàsena kho mahàràja, sãlaü veditabbaü. Ta¤ca kho dãghena addhunà. Na ittahena, manasikarotà no amanasikaroti. Pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. Saüvohàrena2 kho mehàràja, soceyyaü veditabbaü, ta¤ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà. Pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. âpadàsu kho mahàràja, thàmo veditabbo. So ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. Sàkacchàya ko mahàràja, pa¤¤à veditabbà, sà ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤enà'ti. Ete bhante, mama purisà vorà ocarakà janapadaü ocaritvà àgacchanti3. Tehi pañhamaü otiõõaü ahaü pacchà otarissàmi4. Idàni te bhante, taü rajojallaü pavàhetvà nhàtà suvilittà kappitakesamasså odàtavatthavasanà pa¤cahi kàmaguõehi samappità samaïgãbhåtà paricàressantã'ti. 5. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Na vàyameyya sabbattha nतassapuriso siyà. Nतaü nissàya jiveyya dhammena na vaõiü care"ti5. 1. Etesaü, machasaü. 2. Sabyohàrena, machasaü 3. Gacchanti, machasaü 4. Osarissàmi. Ma. Osàdissàmi. Osàdhissàmi. Kesuci potthakesu. 5. Na vàõijjaü care, kesuci Potthakesu. [BJT Page 258] [\x 258/] 6. 3. Paccavekkhanasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena ko pana samayena bhagavà attano aneke pàpake akusale dhamme pahãõe paccavekkhamàno nisinno hoti. Aneke ca kusalo dhamme bhàvanàya pàripåriü gate. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ahu pubbe tadà nàhu nàhu pubbe tadà ahu, Navàhu na ca bhavissati na cetarahi vijjatã"ti. 6. 4. Pañhama nànàtitthiya suttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõa1 paribbàjakà sàvatthiyaü [PTS Page 067] [\q 67/] pañivasanti, nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità. Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino 'sassato loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (1) Santi paneke samaõabràhmanà evaüvàdino evaüdiññhino 'asassato loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (2) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino 'antavà loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (3) Santi paneke samaõabràhmanà evaüvàdino evaüdiññhino ' anantavà loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti (4) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino ' taü jãvaü taü sarãraü idameva sacacaü moghama¤¤a'nti. (5) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino 'a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãraü idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (6) 1. Samaõabràhmanà, kesuci potthakesu. [BJT Page 260] [\x 260/] Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdaññhino 'hoti tathàgato parammaranà idameva saccaü meghama¤¤a'nti (7) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdaññhino 'hoti tathàgato parammaranà idameva saccaü meghama¤¤a'nti (8) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdaññhino 'hoti ca na hoti ca tathàgato parammaranà idameva saccaü meghama¤¤a'nti (9) Santi paneke samaõabràhmaõà evàvàdino evaüdiññhino 'neva hoti ca, na na hoti tathàgato parammaraõà idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (10) Te bhaõanejàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti 'ediso dhamo nediso dhammo, nediso dhammo ediso dhammo'ti. 2. Atha kho sambahulà bhikkå pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pavisuüsu. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bagavantaü etadavocuü: idha bhante, sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõa1 paribbàjakà sàvatthiyaü pañivasanti nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità. Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino 'sassato loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (1) Santi paneke samaõabràhmanà evaüvàdino evaüdiññhino 'asassato loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (2) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino 'antavà loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (3) Santi paneke samaõabràhmanà evaüvàdino evaüdiññhino ' anantavà loko idameva saccaü moghama¤¤a'nti (4) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino ' taü jãvaü taü sarãraü idameva sacacaü moghama¤¤a'nti. (5) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino 'a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãraü idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (6) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdaññhino 'hoti tathàgato parammaranà idameva saccaü meghama¤¤a'nti (7) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdaññhino 'hoti tathàgato parammaranà idameva saccaü meghama¤¤a'nti (8) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdaññhino 'hoti ca na hoti ca tathàgato parammaranà idameva saccaü meghama¤¤a'nti (9) Santi paneke samaõabràhmaõà evàvàdino evaüdiññhino 'neva hoti ca, na na hoti tathàgato parammaraõà idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (10) Te bhaõanejàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti 'ediso dhamo nediso dhammo, nediso dhammo ediso dhammo'ti. 3. A¤¤atitthiyà bhikkhave, paribbàjakà andhà, acakkhukà, atthaü na jànanti2 anatthaü na jananti, dhammaü na jànanti, adhammaü [PTS Page 068] [\q 68/] na jànanti. Te atthaü ajànantà anatthaü ajànantà, dhammaü ajànantà, adhammaü ajànantà bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhà vitudantà viharanti: 'ediso dhammo kediso dhammo, nediso dhammo ediso dhammo'ti. 4. Bhåtapubbaü bhikkhave, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤ataro ràjà ahosi. Atha kho bhikkhave, so ràjà a¤¤ataraü purisaü àmantesi: ehi tvaü ambho purisa, yàvatakà3sàvatthiyà4 jaccandhà te sabbe ekajjhaü sannipàtehã'ti. 'Evaü devà'tikho bhikkhave, so puriso tassa ra¤¤o pañissutvà yàvatakà sàvatthiyà jaccandhà, te sabbe gahetvà yena so ràjà tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü ràjànaü etadavoca: 'sannipàtità5 kho te deva, yàvatakà sàvatthiyaü jaccandhà'ta. ' Tena hi bhaõe, jaccandhànaü hatthiü dassehã'ti. 'Evaü devà'ti kho bhikkhave, so puriso tassa ra¤¤o pañissutvà jaccandhànaü hatthiü dassesi. Ediso jaccandhà, hatthiti: 1. Samaõa bràhmaõà. 2. Te atthaü najànanti, maü 3. Yàvatikà. Sabbattha 4. Sàvatthiyaü. Sã 5. Sannipatità, ma. [BJT Page 262] [\x 262/] Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa sãsaü dassesi. 'Ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa kaõõaü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa dantaü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa soõóaü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa kàyaü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa pàdaü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa satthiü1 dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa naïguññhaü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa vàladhiü dassesi, 'ediso jaccandhà, hatthi'ti. Atha kho bhikkhave, so puriso jaccandhànaü hatthiü dassetvà yena so ràjà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà taü ràjànaü etadaveca: 'diññho kho tehi deva, jaccandhehi hatthi, yassa'dàni devo kàlaü ma¤¤asi'ti. 5. Atha kho bhikkhave so ràjà yena te jaccandhà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te jaccandhe etadavoca: 'diññho vo jaccandhà hatthi'ti. 'Evaü deva, diññho no hatthi'ti. Vadetha jaccandhà, 'ediso2 hatthi'ti. Yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa sãsaü diññhaü ahosi, te evamàhaüsu: 'ediso deva, hatthi, seyyathàpi kumho'ti. Yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa kaõõo diññho ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi suppaü3'ti. Yehi bhikkhave jaccandhehi bhatthissa danto diññho ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi phàlo'ti, yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa soõóo diññho ahosi, te evamàhaüsu, [PTS Page 069 [\q 69/] ']ediso deva hatthi seyyathàpi naïgalãsà'ti. Yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa kàyo diññho ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi koññho'ti, yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa pàdo diññho ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi thåno'ti, yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa satthi4 diññho ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi udukkhalo'ti, yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa naïguññhaü diññhaü ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi musalo'ti, yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa vàladhi diññho ahosi, te evamàhaüsu, 'ediso deva hatthi seyyathàpi sammajjanã'ti. Te 'ediso hatthi nediso hatthi, nediso hatthi ediso hatthi'ti. A¤¤ama¤¤aü muññhihi saükhubhiüsu. 5 Tena ca pana bhikkhave so ràjà attamano ahosi. Evameva kho bhikkhave, a¤¤atitthiyà paribbàjakà andhà acakkhukà atthaü na jànanti2 anatthaü na jananti, dhammaü na jànanti, adhammaü na jànanti. Te atthaü ajànantà anatthaü ajànantà, dhammaü ajànantà, adhammaü ajànantà bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhà vitudantà viharanti: 'ediso dhammo kediso dhammo, nediso dhammo ediso dhammo'ti. 6. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Imesu kira sajjanti eke samaõabràhmaõà, Viggayha naü vivadanti janà ekaïgadassãno"ti. 1. Piññhiü, sã. 2. Kãdãso, sã. 3. Suppo, sã. 4. Piññhi, sã. 5. Saüyujjhiüsu, sã. [BJT Page 264] [\x 264/] 6. 5. Dutiyanànàtitthiyasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõa1 paribbàjakà sàvatthiyaü pañivasanti, nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità. Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (1) Santi paneke samaõabràhmaõà evàvàdino evaüdiññhino: -'asassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (2) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato asassato2 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (3) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassato nàsassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (4) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (5) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' paraü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (6) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato paraükato3 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (7) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaü kàro aparaükàro4 adhiccasamuppanno attà ca loko ca, idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (8) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. 2 (9) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (10) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü asassataü5 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (11) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassataü nàsassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (12) 1. Samaõabràhmaõà, si. 2. Sassatoca. Asasasato ca. Machasaü 3. Sayaü kato ca paraü kato ca, sabbattha 4. Asayaükàro ca aparaükàro ca, tathà. 5. Sassata¤ca asassata¤ca, tathà. [BJT Page 266] [\x 266/] Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (13) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'paraükataü sukhadukkhaü attà caloko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (14) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü paraükataü1 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (15) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaükàraü aparaükàraü adhiccasamuppannaü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (16) Te bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattihi vitudantà viharanti: 'ediso dhammo, nediso mmo. Nediso dhammo, ediso dhammo'ti. 2. Atha kho sambahulà bhikkhå pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pavisiüsu. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: Idha bhante sambahulà nànàtittiyà samaõabràhmaõa2 paribbàjakà sàvatthiyaü pañivasanti nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità. Santeke samaõaba;hmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤anti Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (1) Santi paneke samaõabràhmaõà evàvàdino evaüdiññhino: -'asassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (2) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato asassato2 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (3) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassato nàsassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (4) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (5) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' paraü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (6) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato paraükato3 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (7) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaü kàro aparaükàro4 adhiccasamuppanno attà ca loko ca, idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (8) Santeke [PTS Page 070] [\q 70/] samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. 2 (9) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (10) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü asassataü5 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (11) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassataü nàsassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (12) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (13) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'paraükataü sukhadukkhaü attà caloko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (14) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü paraükataü1 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (15) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaükàraü aparaükàraü adhiccasamuppannaü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (16) Te bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattihi vitudantà viharanti: 'ediso dhammo, nediso mmo. Nediso dhammo, ediso dhammo'ti. 3. A¤¤atitthiyà bhikkhave, paribbàjakà andhà acakkhukà atthaü na jànanti. 3 Anatthaü na jànanti, dhammaü na jànanti, adhammaü na jànanti. Te atthaü ajànantà anatthaü ajànantà dhammaü ajànantà adhammaü ajànantà bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vutudantà viharanti: 'ediso dhammo nediso dhammo, nedisodhammo ediso dhammo'ti 4. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Imesu kira sajjanti eke samaõabràhmaõà, Antaràva visãdanti apatvàva tamogadhaü"ti. 6. 6 Tatiya nànàtitthiyasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Te na kho pana samayena sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõa4 paribbàjakà sàvatthiyaü pañivasanti, nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità. 1. Sayaü kata¤ca paraü kata¤ca, sabbattha 2. Samaõabràhmaõà sã 3. Te atthaü na jànanti, ma. 4. Samaõabràhmaõà, sã. [BJT Page 268] [\x 268/] Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (1) Santi paneke samaõabràhmaõà evàvàdino evaüdiññhino: -'asassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (2) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato asassato2 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (3) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassato nàsassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (4) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (5) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' paraü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (6) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato paraükato3 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (7) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaü kàro aparaükàro4 adhiccasamuppanno attà ca loko ca, idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (8) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. 2 (9) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (10) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü asassataü5 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (11) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassataü nàsassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (12) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (13) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'paraükataü sukhadukkhaü attà caloko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (14) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü paraükataü1 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (15) 1. Sayaükato ca paraükato ca, sabbattha. 2. Asayaükaroca aparaükaro ca, tathà 3. Sassata¤ca asassata¤ca, tathà, 4. Sayaükata¤ca paraükata¤ca, tathà. [BJT Page 270] [\x 270/] Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaükàraü aparaükàraü adhiccasamuppannaü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (16) Te bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattihi vitudantà viharanti: 'ediso dhammo, nediso mmo. Nediso dhammo, ediso dhammo'ti. 2. Atha kho sambahulà bhikkhå pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pavisiüsu. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: Idha bhante sambahulà nànàtittiyà samaõabràhmaõa2 paribbàjakà sàvatthiyaü pañivasanti nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità. Santeke samaõaba;hmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤anti Santi paneke samaõabràhmaõà evàvàdino evaüdiññhino: -'asassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (2) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sassato asassato2 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (3) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassato nàsassato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (4) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (5) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' paraü kato attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (6) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sayaü kato paraükato3 attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (7) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaü kàro aparaükàro4 adhiccasamuppanno attà ca loko ca, idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (8) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. 2 (9) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (10) Santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ' sassataü asassataü5 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (11) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'neva sassataü nàsassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (12) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (13) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'paraükataü sukhadukkhaü attà caloko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (14) Santeke samanabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'sayaükataü paraükataü1 sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (15) Santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: 'asayaükàraü aparaükàraü adhiccasamuppannaü sukhadukkhaü attà ca loko ca idameva saccaü moghama¤¤a'nti. (16) Te bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattihi vitudantà viharanti: 'ediso dhammo, nediso mmo. Nediso dhammo, ediso dhammo'ti. A¤¤atitthiyà bhikkhave, paribbàjakà andhà acakkhukà atthaü na jànanti. 3 Anatthaü na jànanti, dhammaü na jànanti, adhammaü na jànanti. Te atthaü ajànantà anatthaü ajànantà dhammaü ajànantà adhammaü ajànantà bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vutudantà viharanti: 'ediso dhammo nediso dhammo, nedisodhammo ediso dhammo'ti 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ahaïkàrapasutàya pajà paraïkàråpasaühità. Etadeke nàbbha¤¤iüsu na naü sallanti addasuü. Eta¤ca sallaü pañicca3 passato Ahaü karomã'ti na tassa hoti, Paro karotãti na tassa hoti, Mànupetà ayaü pajà mànaganthà mànavinibandhà, Diññhisu sàrambhakathà saüsàraü nàtivattatã"ti. 1. Samaõabràhmaõà, sã 2. Te atthaü na jànanti, maü 3, pañigacca, sã. [BJT Page 272] [\x 272/] 6. 7. Subhåtisuttaü 1. Evaü [PTS Page 071] [\q 71/] me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà subhåti bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya avitakkasamàdhiü1 samàpajjitvà. Addasà khobhagavà àyasmantaü subhåtiü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya avitakkasamàdhiü1 samàpannaü. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü valoyaü imaü udànaü udànesi: "Yassa vitakkà vidhåpità Ajjhattaü suvikappità asesà, Taü saïgamaticca aråpasa¤¤i Catuyogàtigato na jàtumetã"ti. 6. 8. Gaõikàsuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena ràjagahe dve pågà a¤¤atarissà gaõikàya sàratatà honti pañibaddhacittà. 2 Bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü pàõihipi upakkamanti, lehipi upaikkamanti daõóehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti. Te tattha maraõampi nigacchanti, maraõamattampi dukkhaü. Atha kho sambahulà bhikkhå pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya ràjagahaü piõóàya pavisiüsu. Ràjagahe piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: idha bhante ràjagahe dve pågà a¤¤atarissà ganikàya sàrattà pañibaddhacittà2 bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü pàõihipi upakkamanti, leóóåhipi upakkamanti, daõóehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti, te tattha maraõampi nigacchanti, maraõamattampi dukkhanti. 3. Atha kho bhagavà etamattha viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: 1. Avitakkaü samàdhiü, sã 2. Pañibandhacittàtipi atthi [BJT Page 274] [\x 274/] "Ya¤ca pattaü ya¤ca pattabbaü, ubayametaü rajànukiõõaü àturassànusikkhato. Ye ca sikkhàsàrà, sãlabbatajãvitabrahmacariyaupaññhànasàrà, 1 ayameko anto. Ye ca evaüvàdino: 'natthi kàmesu doso'ti ayaü dutiyo anto. Iccete [PTS Page 072] [\q 72/] ubho antà kañasivaóóhanà. Kañasiyo diññhiü vaóóhenti. Ete te ubho ante anabi¤¤àya oliyanti eke atidhàvanti eko. Ye ca kho te abhi¤¤àya tata; ca nàhesuü tena ca na ma¤¤iüsu. Vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàyà"ti. 6. 9. Upàtisuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü vimarati. Jetavane anàthapiõóikassa àràmega tena kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü abbhokàse nisinno hoti, telappadãpesu jhàmànesu. Te na kho pana samayena sambahulà adhipàtakà tesu telappadipesu àpàtaparipàtaü anayaü àpajjanti. Vyasanaü àpajjanti. Addasà kho bhagavà te sambahule adhipàtake tesu telappadãpesu àpàtaparipàtaü anayaü àpajjante vyasanaü àpajjante. 2 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velajayaü imaü udànaü udànesi: - "Upàtidhàvanti na sàramenti navaü navaü bandhanaü bråhayanti, Patanti pajjotamivàdhipàtakà3 diññhe sute itiheke niviññhà"ti. 1. Sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànaü, mudditaññhakathà. Upaññhànasàro. Mudditapàëi. 2. Anayavyasanaü àpajjante, sabbattha. 3. Adhipàtà, si. [BJT Page 276] [\x 276/] 6. 10. Tathàgatuppàdasuttaü. 1. Evaü me staü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü vimarati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: yàvakãva¤ca bhante, tathàgatà loke nåppajjanti arahanto sammàsambuddhà, tàva a¤¤atitthiyà paribbàjakà sakkatà honti garukatà mànità påjità apacità làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Yato ca kho bhante, tathàgatà loke uppajjanti arahanto sammàsambuddhà, atha1 a¤¤atitthiyà paribbàjakà asakkatà honti agarukatà amànità apåjità anapacità, na làbhã cãvarapiõóa pàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Bhagavà yeva'dàni [PTS Page 073] [\q 73/] bhante, sakkato garu kato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü, bhikkhusaïgho càti. 2. Evametaü ànanda, yàvatãva¤ca ànanda, tathàgatà loke nuppajjanti arahanto sammàsambuddhà. Tàva a¤¤atitthiyà paribbàjakà sakkatà honti garukatà mànità påjità apacità, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Yato ca kho ànanda tathàgatà loke uppajjanti arahanto sammàsambuddhà, atha1 a¤¤atitthiyà paribbàjakà asakkatà honti agarukatà mànità apåjità anapacità, na làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccaya bhesajjaparikkhàrànaü. Tathàgato'ca'dàni sakkato garukato mànito påjito apacito. Làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü, bhikkhusaïgho càti3. 3. Atha kho bhagavà ekamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Obhàsati tàva so kimi yàva na uggamati2 pabhaïkaro, Verovanambhi3 uggate hatappabho hoti na càpi bhasati. Evaü obhàsitameva takkikànaü Yàva sammàsambuddhà loke nåppajjanti, Na takkikà sujjhanti na càpi sàvakà Duddiññhi na dukkhà pamuccare"ti. Jaccandhavaggo kammo. Tassuddànaü âyu jamula vekkhaõa tãõi titthiyà subhåti, 4 Gaõikà5 upàti navamo uppajjanti'ti tedasa. 1. Atha kho, sabbattha. 2. Annamatã, sã, unnamate, ma. 3. Virocanamhi, si. Saverocanamhi, ma 4. Tayo titthiya subhåhi, si, 5. âyusamossajjanaü ca pañisallà àhu tãni tira titthiyà sattamamàna subhåtiü gaõikà, si. [BJT Page 278] [\x 278/] Cullavaggo sattamo. [PTS Page 074 [\q 74/] 7. 1.] Pañhamabhaddiyasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü vimarati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto àyasmantaü lakuõñakabhaddiyaü anekapariyàyena dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Atha kho àyasmato lakuõñakabhaddiyassa àyasmatà sàriputtena anekapariyàyena dhammiyà kathàya sandassiyamànassa samàdapiyamànassa samuttejiyamànassa sampahaüsiyamànassa anupàdàya àsavehi cittaü vimucci. Addasà kho bhagavà àyasmantaü lakuõñakabhaddiyaü àyasmatà sàriputtena anekapariyàyena dhammiyà kathàya sandassiyamànaü samàdapiyamànaü samuttejiyamànaü sampahaüsiyamànaü, anupàdàya àsavi cittaü vimu¤camànaü. 1 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü voyaü imaü udànaü udànesi: - (Uddhaü adho2 sabbadhi vippamutto Ayamahamasmi'ti3 anànupassã. Evaü vumutto udatàri oghaü Atiõõapubbaü apunabbhavàyà'ti. 7. 2. Dutiyabhaddiyasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àme. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto àyasmantaü lakuõñakabhaddiyaü sekkhaü ma¤¤amàno bhiyyosomattàya anekapariyàyena dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaseti. Addasà kho, bhagavà àyasmantaü sàriputtaü àyasmantaü lakuõañakabhaddiyaü sekkhaü ma¤¤amànaü4 bhiyoyàsomattàya anekapariyàyena [PTS Page 075] [\q 75/] dhammiyà kathaya sandassentaü samàdapentaü samuttejentaü sampahaüsentaü, anupàdàya àsavehi cittaü vimu¤camànaü. 1 2. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Uddhaü adho2 sabbadhi vippamutto Ayamahamasmi'ti3 anànupassã, Evaü vimutto udatàri oghaü Atiõõapubbaü apunabbhavàyà'ti. 7. 2. Dutiyabhaddiyasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü vimarati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà sàriputto àyasmantaü lakuõñakabhaddiyaü sekkhaü ma¤¤amàno bhiyyosomattàya anetapariyàyena dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaseti. Addasà ko, bhagavà àyasmantaü sàriputtaü àyasmantaü lakuõañakabhaddiyaü sekkhaü ma¤¤amànaü4 bhiyyosomattàya anekapariyàyena dhammiyà kathàya sandassentaü samàdapentaü samuttejentaü sampahaüsantaü. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Acchecchi5 vaññaü byàgà niràsaü vusukkhà sarità na sandati. Jinnaü maññaü na vattati esevanto dukkhassà'ti. 1. Vimuttaü, sã. 2. Adho ca, sã 3. Ayaü ahamasmi, sã. Katthaci. 4. Ma¤¤amàno, sã. 5. Acchejji, sãmu. [BJT Page 280] [\x 280/] 7. 3. Sattasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiya viharati jetavane anàphapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sàvatthiyà manussà yebuyyena kàmesu ativelaü sattà1 rattà giddhà gathità2 mucchità ajjhopannà sammattakajàtà3 kàmesu viharanti. Atha kho sambahulà bhikkhå pubbanhasamayaü nivasetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàyapavisiüsu. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: idha bhante sàvatthiyà manussàyebhuyyena kàmesu ativelaü sattà1 rattà giddhà gathità2 mucchità ajjhopannà sammattakajàtà3 kàmesu viharantã'ti. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - Kàmesu sattà kàmasaïgasattà4 Sa¤¤ojane vajjamapassamànà, Na hi jàtu sa¤¤ojanasaïgasattà Oghaü tareyyåü vipulaü mahantaü"ti. 7. 4. Dutiyasattasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àme. Tena kho pana samayena sàvatthiyà manussà yebhuyyena kàmesu sattà5 rattà giddhà gathità6 mucchità ajjhopannà andhakatà sammattakajàtà 7 kàmesu viharanti. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivasetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Addasà kho bhagavà sàvatthiyà te manusse yebhuyyena [PTS Page 076] [\q 76/] kàmesu satte giddhe gathite2 mucchite ajjhopanne andhikate sammattakajàte7 kàmesu viharante. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Kàmandhà jàlasa¤channà tanhàchadanachàdità, Pamattàbandhånà baddhà macchà'va kuminàmukhe, Jaràmaraõaü gacchanti vaccho khãråpakova màtaraü"ti. 1. Sattà honti, sabbattha. 2. Gadhità, ma. 3. Sampattakajàtà, si. 4. Kàmesusaïgà, si 5. Sattà honti, sabbattha, 6. Gadhità. Ma. 7. Sampattakajàtà, sã. [BJT Page 282] [\x 282/] [BJT Page 282] [\x 282/] 7. 5. Lakuñhamakabhaddiyasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà lakuõñakabhaddiyo sambahulànaü bhikkhånaü piññhito piññhito yena bhagavà tenupasaïkami. Addasà kho bhagavà àyasmantaü lakuõñakabhaddiyaü duhatova sambahulànaü bhikkhånaü piññhitoba tiññhito àgacchantaü dubbaõõaü duddasikaü okomimakaü yebhåyyena bhikkhånaü paribhåtaråpaü. Disvàna bhikkå àmantesi: passatha no tumhe bhikkhave, etaü bhikkuü dårato'va samaübahulànaü bhikkånaü piññhito tuññhito àgacchantaü dubbaõõaü duddasikaü okomimakaü yebhåyyena bhikkhånaü paribhåtaråpaüti. 2. Evaü bhante'ti. Eso bhikkhave bhikkhu mahiddhiko mahànubhavo. Na ca sà samàpatti sulabharåpà yà tena bikkhunà asamàpannapubbi. Yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti. Tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã'ti. 3. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Nelaggo setapacchàdo ekàro vattati ratho, Anãghaü passa àyantaü chinnasotaü abandhanaü"ti. 7. 6. Taõhàkkhayasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena [PTS Page 077] [\q 77/] àyasmà a¤¤àtakoõóa¤¤o bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhåjitvà ujuü kàyaü paõidhàya tanhàsaïkhayavimuttiü paccavekkhamàno. Addasà kho bhagavà àyasmantaü a¤¤àta1 koõóa¤¤aü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhåjitvà ujuü kàyaü paõidhàya taõhàsaïkhayavimuttiü paccavekkhamànaü. 2. Atha kho bhagavà etamattha viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: 1. A¤¤àsikoõóa¤¤o, saddanãti. [BJT Page 284] [\x 284/] "Yassa målà1 chamà natthi paõõà natthi kuto latà. Taü dhãraü bandhanà muttaü ko taü ninditumarahati? Devàpi naü pasaüsanti brahmunàpi pasaüsito"ti. 7. 7. Papa¤cakkhayasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü vimarati jetavane anà, piõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà attano papa¤casa¤¤àsaïkhàpabhàõaü paccavekkhamàno nisinno hoti. 2. Atha kho bhagavà attano papa¤casa¤¤àsaïkhàpahàõaü viditvà tàyaü velàyaü imaüudànaü udànesi: - "Yassa papa¤cà ñhiti ca natthi Sandànaü2 paligha¤ca citivatto, Taü taü nittaõhaü muniü carantaü Nàvajànàti sadevako'pi loko"ti. 7. 8 Kaccànasuttaü 1. Evaü mesutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõaóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà mahàkaccàno bhagavato avidåre nisinno hoti pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya kàyagatàya satiyà ajjhattaü parimukhaü såpaññhitàya. Addasà kho bhagavà àyasmantaü mahàkaccànaü avidåre nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya kàyagatàya satiyà ajjhattaü parimukhaü supaññhitàya. 2. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Yassa [PTS Page 078] [\q 78/] siyà sabbadà sati satataü kàyagatà upaññhità, No cassa no ca me siyà na bhavissati na ca me bhavissi Anupubbavihàrã tattha so kàleneva tare visattikaü"ti. 1. Målaü, sã. 2. Bandhànaü, vudditaññhakathà. [BJT Page 286] [\x 286/] 7. 9. Udapànasuttaü 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà mallesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü yena thånaü1 nàma mallànaü bràhmaõagàmo tadavasari. Assosuü kho, thåneyyakà bràhmaõagahapatikà' samaõo õalu bho gotame sakyaputto sakyakulà pabbajito mallesu càrikaü caramàno mahati bhikkhusaïghena saddhiü thånaü anuppatto'ti. Udapànaü tiõassa ca bhusassa ca yàva mukhato påresuü'mà te muõóakà samaõakà pànãyaü apaüså'ti. 2. Atha kho bhagavà maggà okkamma yena a¤¤atahaü rukkhamålaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'iïgha me tvaü ànanda, etamhà udapànà pànãyaü àharà'ti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: idàni so bhante, udapàno thåneyyakehi bràhmaõagahapatikehi tiõassa ca bhusassa ca yàca mukhato purito, 'mà te muõóakà samaõakà pànãyaü apaüså'ti. Dutiyampi kho gavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'iïgha me tvaü ànanda, etamhà udapànà pànãyaü àharà'ti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: idàni so bhante, udapàno thåneyyakehi bràhmaõagahapatikehi tiõassa ca bhusassa ca yàca mukhato purito, 'mà te muõóakà samaõakà pànãyaü apaüså'ti. Tatiyampi kho gavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ' iïgha me tvaü ànanda etambhà udapànà pànãyaü àharà'ti. 'Evaünta'ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà pattaü gahetva yena so udapàno tenupasaïkami. 3. Atha kho so udapàno àyasmante ànande upasaïkamante sabbaü taü tiõa¤ca bhusa¤ca mukhato ovamitvà acchassa udakassa anàvilassa vippasannassa yàva mukhato påruto vissandento ma¤¤e aññhàsi. Atha kho àyasmato ànandassa etadahosi: acchariyaü vata! Bhogha abbhutaü vata! Bho, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà. Ayaü hi so udapàno mayi upasaïkamante sabbaü taü tiõa¤ca bhusa¤ca mukhato ovamitvà acchassa udakassa anàvilassa vippasannassa yàva mukhato påruto vissandento ma¤¤e aññhàsi ti. Pattena pànãyaü àdàya yena [PTS Page 079] [\q 79/] bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: acchariyaü' bhante, abbhåtaü' bhante. Tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà. Ayaü hi so bhante udapàno mayi upasaïkamante sabbaü taü tiõa¤ca bhusa¤ca muthato ovamitvà acchassa udakassa anàvilassa vippannassa yàva mukhato påruto vussandento2 ma¤¤e aññhàsi. Pucatu bhagavà pànãyaü, pivatu sugato pànãyaü'ti. 4. Atha kho bhagavà etamattaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Kiü kayirà udapànena àpà ce2 sabbadà suyuü, Taõhàya målato chetvà kissa piriyesanaü care"ti* * Kiü kuryàdudapànena àpa÷veta sarvato yadi Chitetvaha målaü ta'ùaõàyà: kasya paryeùaõàü caret. (Divyàvadàna 3. 3) 1. Thuõaü, maü 2 àpà ca, sãmu. [BJT Page 288] [\x 288/] 7. 10. Udenasuttà 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosambiyaü viharati ghositàrame. Tena khopana samayena ra¤¤o udenassa uyyànagatassa antepuhaü daóóaü hoti, pa¤ca ca itthisatàni kàlaïkatàni honti sàmàvatippamukhàni. Atha kho sambahulà bhikkhå pubbanhasamayaü nivasetvà pattacãvaramàdàya kosambiü piõóàya pavisiüsu. Kosambiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bhikkå bhagavantaü etadavocuü: idha bhante ra¤¤o udenassa ayyànagatassa antepura daóóhaü, pa¤ca va itthisatàni kàlaïkatàni honti sàmàvatippamukhàni. Tàsaü bhante, upàsikànaü kà gati, ko abhisamparàyo'ti. 2. Santettha bhikkhave, upàsikàyo sotàpannà, santi sakadàgàminiyo, santi anàgàminiyo, sabbà2 tà bhikkhave upàsikàyo anipphalà kàlaïkatà'ti. 3 3. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Mohasambandhano loko bhabbaråpo: va dussati, Upadhisambandhano bàlo tamasà parivàrito, Sassati vi. Khàyati passato natthi ki¤canaü"ti. 4 Tassuddànaü: "Duve bhaddiyi duve ca sattà lakuõñako taõhàkkhayo, 4 Papa¤cakhayo ca kaccàno udapàna¤ca udeno"ti. 2. Saddhà, sã 3. Anipaphalàni kàlaïkatàni, sã Mobhasaüvardhano loko bhavyaråpa iva dç÷yate upadhibandhanà bàlàstamasà parivàrità: Sata saditi pa÷yanti pa÷yatàü nàsti ki¤cana. (Divyàvadàna 36. 24) [BJT Page 290] [\x 290/] Pàñaligàmiyavaggo aññhamo. [PTS Page 080 [\q 80/] 8. 1.] Pañhamanibbànasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kakho pana samayena bhagavà bhikkå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bikkå aññhi katvà1 manasi katvàsabbaü cetaso2 samannàharatvà ohitasotà dhammaü suõanti. 2. Atha kho bhagavà etamattaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Atti bhikkave, tadàyatanaü, yattha neva pañhavi, na àpo, na tejo, na vàyo, na àkàsàna¤càyatanaü, na vi¤¤àna¤càyatanaü, na àki¤ca¤¤àyatanaü, na nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü, nàyaü loko, na paraloko, na ubho candimasuriyà. Tatràpàhaü bhikkhave, neva àgatiü vadàmi, na gatiü, na ñhitiü, na cutiü, na upapattiü. Appatiññhaü appavattaü anàrammaõamevetaü. Esevanto dukkhassà"ti. 8. 2. Dutiyanibbànasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvattiyaü viharati jetavano anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhi katvà manasi katvàsabbaü cetaso samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti. 2. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Duddasaü anataü3 nàma na hi saccaü sudassanaü, Pañividdhà tanhà jànato passato natthi ki¤canaü"ti. 1. Aññhikatvà, sã 2 sabbacetaso - itipi pañho. 3. Anantaü - itipipaóhanti. Aññhakathà. [BJT Page 292] [\x 292/] 8. 3. Tatiyanibbànasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhi katvà manasi katvàsabbaü cetaso samannàharitva ohitasotà dhammaü suõanti. 2. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "atthi bhikkhave, ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü. No ce taü bhikkhave, abhavissà ajàtaü abåtaü akataü asaïkhataü, nayidha jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyetha. [PTS Page 081] [\q 81/] yasmà ca kho bhikkhave, atthi ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü, tasmà jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyatã"ti. 8. 4. Catutthanibbànasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhi katvà manasi katvàsabbaü cetaso samannàharitva ohitasotà dhammaü suõanti. 2. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: [BJT Page 294] [\x 294/] "Nissitassa calitaü. Anissitassa calitaü natthi. Calite asati passaddhi. Passaddhiyà sati nati na hoti. Natiyà asati àgati gati na hoti. âgati gatiyà asati cutupapàto na hoti. Cutupapàte asati nevidha na huraü na ubhayamantare. Esevanto dukkhassà"ti. 8. 5. Cundasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà mallesu càrikaü caramàno mahati bhikkhusaïghena saddhiü yena pàvà tadavasari. Tatra sudaü bhagavà pàvàyaü viharati cundassa kammàraputtassa ambavane. 2. Assosi ko cundo kammàraputto: bhagavà kira mallesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhåsaïghena saddhiü pàvaü anuppatto pàvàyaü viharati mayhaü ambhavane'ti. Atha kho cundo kammàraputto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho cundaü kammàraputtaü bhagavà dhammayà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. 3. Atha ko cundo kammàraputto bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito bhagavantaü etadavoca: ' adhivasetu me bhante, bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà'ti. Adivàsesi bhagavà tunhãbhàvena. Atha kho cundo kammàraputto bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. 4. Atha khe cundo kammàraputto tassà rattiyà accayena sake nivesane pañhitaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdipetvà pahåta¤ca såkaramaddavaü, bhagavato kàlaü àrocàpesi: kàlo bhante, niññhitaü bhattanti. Atha [PTS Page 082] [\q 82/] ko bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya saddiü bhikkhåsaïghena yena cundassa kammàraputtassa nvesanaütenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisådi. Nisajja kho bhagavà cundaü kammàraputtaü àmantesi: yaü te cundaga såkaramaddavaü pañiyattaü, tena maü parivisa. Yaü pana¤¤aü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyattaü, tena bhikkhåsaïghaü parivisàti. [BJT Page 296] [\x 296/] 5. 'Evaü bhante'ti kho cundo kammàraputto bhagavantaü pañissutvà yaü ahosi såkaramaddavaü pañiyattaü, tena bhagavantaü parivisi. ' Yaü pana¤¤aü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyattaü, tena bhikkhåsaïghaü parivisi. 6. Atha kho bhagavà cundaü kammàraputtaü àmantesi: yaü te cunda, såkaramaddavaü avasiññhaü, taü sobbhe nikhaõàhi. Nàhaü taü cunda, passàmu sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya. Yassa taü paributtaü sammà pariõàmaü gaccheyya a¤¤ata; tathàgatenà'ti. 'Evaü bhante'ti kho cundo kammàraputto bhagavato pañissutvà yaü ahosi såkaramaddavaü avasiññhaü, taü sobbhe nikhaõitvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdu. Ekamantaü nisinnaü kho cunda kammàraputtaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetva sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi. 7. Atha ko bhagavato cundassa kammàraputtassa bhattaü bhuttàvissa kharo àbàdho uppajji lohitapakkhandikà. Bàëhà vedanà vattanti màraõantikà. Tata; sudaü bhagavàsato sampajàno adhivàsesi aviha¤¤amàno. 8. " Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: àyàmànanda, yena kusinàrà tenupasaïkamissàmà'ti. 'Evaü bhante'ti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. "Cundassa bhattaü bhu¤jitvà kammàrassà'ti me sutaü, âbàdhaü saüphusã dhãro pabàëhaü màraõantikaü. Bhuttassa ca såkaramaddavena Byàdhippabàëho udapàdi satthuno. Viriccamàno bhagavà aveca: Gacchàmahaü kusinàraü nagaranti. "* *Saïgãtikàrakatherànaü gàthàyo. [BJT Page 298] [\x 298/] 9. Atha [PTS Page 083] [\q 83/] ko bhagavà maggà okkamma yena¤¤ataraü rukkhamålaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: "iïgha me tva ànanda, catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpehi. Kilanto'smi ànanda, nisãdussàmã"ti. Evaü bhante'ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà catuggunaü saïghàñiü pa¤¤àpesi. Nisãdi bhagavàpa¤¤atte àsane. Nisajja kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: "iïgha me tvaü ànanda, pànãyaü àhara, pipàsito'smi ànanda, pivissàmã'ti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: idàni bhante , pa¤camattàni sakañasatàni atikkantàni. Taü cakkacchinnaü udakaü parittaü luëitaü àvulaü sandati. Ayaü bhante kukutthà nadã avidåre acchodakà sàtodakà sãtodakà setodakà supatitthà ramaõiyàettha bhagavà pànãya¤ca pivissati gattàni ca sãtiü karissatãti. Dutiyampi kho bhagavààyasmantaü ànandaü àmantesi: 'iïgha me tvaü ànanda, pànãyaü àhara. Pipàsito'smi ànanda, pivissàmã'ti. Dutiyampi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'iïgha me tvaü ànanda, pànãyaü àhara, pipàsito'smi ànanda, pivissàmã'ti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: idàni bhante. Pa¤camattàni sakamasatàni atikkantàni. Taü cakkacchinnaü udakaü parittaü luëitaü àlavilaü sandati. Ayaü bhante kukutthà nadã avidåre acchodakà sàtodakà sãtodakà setodakà supatitthà ramaõãyà. Ettha bhagavà pànãya¤ca pivissati gattàni ca sãtiü karissatãti. Tatiyampi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'iïgha me tvaü ànanda, pànãyaü àhara, pipàsito'smi ànanda, pivissàmã'ti. Evaü bhante'ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà pattaü gahetvà yena sà nadã tenupasaïkami. 10. Atha kho sà nadã cakkacchinnà parittà luëità àvilà sandamànà àyasmante ànande upasaïkamante accà vippasannà anàvilà sandati. Atha ko àyasmato ànandassa etadahosi: acchariyaü vata bho, abbhåtaü vata ho, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà. Aya¤hi sà nadi cakkacchinnà parittà luëità àvilà sandamànà mayi upasaïkamante accà vippasannà anàvilà sandatãti pattena pànãyaü àdàya yena bhagavàtenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: acchariyaü bhante, abbhåtaü bhante, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà. Aya¤hi sà bhante nadã cakkaccinnà parittà luëità àvilà sandamànà. Mayi upasaïkamante acchà vippasannà anàvilà sandati. Pivatu bhagavà pànãyaü. Pivatu [PTS Page 084] [\q 84/] sugato pàniyanti. Atha ko bhagavà pànãyaü apàsi. 11. Atha kho bhagavà mahatà bikkhåsaïghena saddhiü yena kukutthà nadã tenupasaïkami, upasaïkamitvà kukutthaü nadiü ajjhogàhetvà nahàtvà ca pivitvà ca1 paccuttaritvà yena ambavanaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü cundakaü àmantesi: 'iïgha me tvaü cundaka, catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpehi, kilante'smi cundaka, nipajjissàmã'ti. 'Evaü bhante'ti kho àyasmà cundako bhagavato pañissutvà catugguõaü saïghàmiü pa¤¤àpesi. Atha kho bhagavà dakkhiõena passena sihaseyyaü kappesi pàde pàdaü ccàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasi karitvà àyasmà pana cundako tattheva bhagavato purato nisãdi. 1. Pitvàca, ma. [BJT Page 300] [\x 300/] "Gantvàna puddho nadikaü kukutthaü Acchodakaü sàtodakaü vippasannaü, Ogàhi satthà sukilantaråpo Tathàgato appamimo'dha loke. Nahàtvà ca pãtva1 cudatàri satthà Purekkhato bikkhugaõassa majjhe, Satthà pavattà bhagavà'dha dhamme Upàgami ambavanaü mahesi. âmantayi cundakaü nàma bhikkhuü Catuggunaü patthara me nipajjaü. 2 So codito bhàvitattena cundo Catugguõaü patthari khippameva. Nipajji satthà sukilantaråpo Cundopi tattha mukhe nisãdå"ti. * 12. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmanantesi: "siyà kopanànanda, cundassa kammàraputtassa koci vippañisàraü upadaheyya: 3tassa te àvuso cunda, alàbhà, tassa te àvuso cunda, dulladdhaü, yassa te tathàgato pacchimaü piõóapàtaü bhu¤jitvà parinibbuto'ti. Cundassa ànanda, kammàraputtassa [PTS Page 085] [\q 85/] evaü vippañisàro pañivinodetabbo: tassa te àvuso cunda, làbhaü, tassa te àvuso cunda suladdhaü, yassa te tathàgato pacchimaü piõóapàtaü bhu¤jitvà parinibbuto. Sammukhà metaü àvuso cunda bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü. Dve'me piõóapàtà samasamaphalà samasamavipàkà, ativi. A¤¤ehi piõóapàtehi mahapphalatarà ca mahànisaüsatarà ca. Katame dve? Ya¤ca piõóapàtaü bhu¤jitvà tathàgato anuttaraü sammàsambodhiü abisambujjhati, ya¤ca piõóapàtaü bhu¤jitvà tathàgato anupàdisesàya nibbànadhàtuyà parinibbàyati, 4 ime dve piõóapàtà samasamaphalà samasamavipàkà ativi. A¤¤ehi piõóapàtehi mahapphalatarà ca mahànisaüsatarà ca. âyusaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upavitaü, vaõõasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü, sukhasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü. Yasasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü. Saggasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü. âdhipateyyasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitanti. Cundassa ànanda, kammàraputtassa evaü vippañisàro pañivinodetabbo"ti 13. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imi udànaü udànesi: 1. Pivitvà, katthaci 2. Nisajjaü, ma. 3. Uppàdeyya, ma. 4. Parinibbuto, kesuci potthakesu * saïgãtikàrakatherànaü gàthàyo. [BJT Page 302] [\x 302/] "Dadato pu¤¤aü pavaóóhati sa¤¤amato veraü na cãyati, Kusalo ca jahàti pàpataü ràgadosamohakkhayà sa nibbito"ti1 8. 6. Pàmalãgàmãya suttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà magadhesu càrikaü càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü, yena pàñalãgamo tadavasari. Assosuü kho pàñaligàmiyà upàsakà: 'bhagavà kira magadhesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pàñamãgàmaü anuppatto'ti, athi kho pàmalãgàmiyà upàsakà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà khoba pàñaligàmiyà upàsakà bhagavantaü [PTS Page 086] [\q 86/] etadavocuü: adivàsetu no bhante bhagavà àvasathàgàranti. Adivàsesi bhagavà tunhãbhàvena. 2. Atha kho pàñalãgàmiyà upàsakà bhagavato adivàsanaü viditvà aññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena àvasathàgàhaü tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà sabbasatthariü àvasathàgàraü santharitvà, àsanàni pa¤¤àpetvà, udakamaõikaü patiññhàpetvà, telappadãpaü àropetvà, yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità khoba pàñaligàmiyà upàsakà bhagavantaü etadavocuü: sabbasantharisanthataü bhante àvasathàgàraü. âsanàni pa¤¤attàni. Udakamaõiko patiññhàpito. Telappadãpo àropito. Yassa'dàni bhante bhagavà kàlaü ma¤¤atãti. 3. Atha ko bhagavà nivàsetvà2 pattacãvaramàdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena àvasathàgàraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pàde pakkhàletvà àvasathàgàraü pavisitvà majjhimaü thambhaü nissàya puratthàbhimukho nisidu. Bhikkhusaïgho'pi kho pàde pakkhàletvo àvasathàgàraü pavisitvà pacchimaü3 bhittiü nissàya puràtthàbhimukho nisãdibhagavantaü yeva purekkhatvà. Pañaligàmiyàpi kho upàsakà pàde pakkhaletvà àvasathàgàraü pavisitvà puratthimaü bhittiü nissàya pacchimàbimukhà nisãdiüsu bhagavantaü yevapurekkhatvà. 4 4. Atha khoba bhagavà pàñalãgàmiye upàsake àmantesi: pa¤cime gahapatayo àdãnàvà dussãlassa sãlavipattiyà. Katame pa¤ca? Idha gahapatayo, dussãlo sãlavipanno tamàdàdikaranaü mahatiü bhogajàniü nigacchati. Ayaü pañhamo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Puna caparaü gahapatayo, dussãlassa sãlavipannassa pàpako kittisaddo abbhuggacchati. Ayaü dutiyo àdãnavo dussilassa sãlavipattiyà. 1. Parinibbutoba kesu ci potthakesu. 2. Sàyanhasamayaü nivàsetvà, mahàparinibbàna 3. Sutta majjhimaü, [PTS 4.] Purakkhatvà, sã, katthaci. [BJT Page 304] [\x 304/] Punacaparaü gahapatayo, dussãlo sãlavipanno ya¤¤adeva parisaü upasaïkamati yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, avisàrado upasaïkamati maïkubhuto. Ayaü tatiya àdãnevo dussãlassa sãlavipattiyà. Punacaparaü gahapatayo, dussãlo sãlipanno sammåëho kàlaü karoti. Ayaü catuttho àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Punacaparaü gahapatayo, dussãlo sãlavipanno kàyassa bhedà paraü maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ayaü pa¤camo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Ime kho gahapatayo. Pa¤ca àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà'ti. 5. Pa¤cime gahapatayo, ànisaüsà sãlavato sãlasampadàya. Katame pa¤ca? Idha gahapatayo, sãlavà sãlasampanno appamàdàdhikaraõaü mahantaü bhogakkhandhaü adigacchati. Ayaü pañhamo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlatà sãlaisampannassa kalyàõo kittisaddo abbhuggacchati. Aü dutiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Puna caparaü gahapatayo, sãlavà sãlasampanno ya¤¤adeva parisaü upasaïkamati yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü visàrado upasaïkamati amaïgubhuto. Ayaü tatiya àniseüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlavà sãlasampanno asammåëho kàlaükaroti. Ayaü catutthoànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlavà sãlasampanno kàyassa bhedà parammahaõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ayaü pa¤camo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Ime kho gahapatayo, pa¤ca ànisaüsà sãlavato sãlasampadàyàti. 6. Atha ko bhagavà pàmalãgàmiye upàsake bahudeva rattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uyyojesi: abhikkantà kho gahapatayo ratti, yassadàni tumhe kàlaü ma¤¤athà'ti. 2 Atha kho1 pàmalãgàmiyà upàsakà bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetva padakkhiõaü katva pakkamiüsu. Atha kho bhagavà acirapakkantesu pàmaligàmiyesu upàsakesu su¤¤àgàraü pàvisi. 1. Evaü bhante'ti kho, mahàparinibbànasutta. 2. Bhagavato pañissatvà. Si. [BJT Page 306] [\x 306/] 7. Tena kho pana samayena sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà pàmaligame nagaraü màpentivajjinaü [PTS Page 088] [\q 88/] pañibàhàya. Tena kho pana samayena sambahulà devatàyo sahassasahasseva 1pàñaligàme vatthåni parigganhanti. Yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni pariggaõhanti, mahesakkhànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanini màpetuü. Yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni pariggaõhanti, majjhimànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nimesanàni màpetuü. Yasmiü padese nãcà devatà vatthåni parigganhanti, nãcànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Addasà kho bhagavà dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena tà devatàya sahassasahasseva1 pàñaligàme vatthåni pariggaõhantiyo. Yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni pariggaõhanti, mahesakkhànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese majjhimà devatà vatthuni pariggaõhanti, majjhimànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese nãvà devatà vatthåni parigganhanti, nãcànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetunti. 8. Atha kho bhagavà tassà rattiyà paccusasamaye paccåññhàya àyasmantaü ànandaü àmantesi: ' ko nu kho ànanda, pàñaligàme nagaraü màpeti?'Ti. "Sunãdhavassakàrà bhante, magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti vajjinaü pañibàhàyà"ti. 'Seyyathàpi ànanda' devavehi tàvatiüsehi saddhiü mantetvà, evameva kho ànanda, sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti rajjinaü pañibàhàya. 9. Idhàhaü ànanda, addasaü dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena sambahulàdevatàyo sahassasahasseva pàñaligàme vatthåni pariggaõhantiyo: yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni pariggaõhanti, mahesakkhànaü tattha ra¤¤aja hàjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanini màpetuü. Yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni pariggaõhanti, majjhimànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese nãcà devatà vatthåni parigganhanti nãcànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanini màpetunti. 10. Yàvatà ànanda ariyaü àyatanaü. Yàvatà vañhippatho, idaü agganagaraü bhavissatipàñaliputtaü puñabhedanaü. Pàñaliputtassa kho ànanda, tayo antaràyà bhavissanti aggito va udakato và muthubhedato và'ti 1. Sahasseva, sã. [BJT Page 308] [\x 308/] 11, Atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodiüsu, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü ñhità kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà [PTS Page 089] [\q 89/] bhagavantaü etadavocuü: adhivàsetu no bhavaü gotamo ajjatanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenàti. Adhivàsesi bhagavà tunhãbhàvena. 12. Atha ko sunidhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavato adhivàsanaü viditvà yena sako àvasatho tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà sake àvasathe paõitaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocesuü: 1 kàlo bho gotama, niññhitaü bhattanti. Atha ko bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya saddhiü bhikkusaïghena yena sunãdhavassakàrànaü magadhamahàmattànaü àvasatho tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho sunidhavassakàrà magadhamahàmattà buddhapamukhaü bhikkhåsaïghaü panitena khàdanãyena bhojanãyena sahattha santappesuü sampavàresuü 13. Atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü bhuttàviü onitapattapàõiü a¤¤ataraü nãcaü àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nusunne kho sunãdhavassakàre magadhamahàmatte bhagavà imàhi gàthàhi anumodi: "Yasmiü padese kappeti vàsaü paõóitajàtiyo, Sãlavantettha bhojetvà sa¤¤ate buhmacàrayo. * Yà tattha devatà àsuü tàsaü dakkhiõamàdise, * Tà påjità påjayanti mànità mànayanti naü. Tato naü anukampanti màtà puttaü'va orasaü, Devatànukampito poso sadà bhadrànã passatã"ti 14. Atha kho bhagavà sunãdhavassakàrànaü magadhamahàmattànaü imàha gàthàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. Tena kho pana samayena sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü piññhito piññhito anubaddhà honti: yenajja samaõo gotame dvàrena nikkhamissati taü gotamadvàraü nàma bhavissati. Yena titthena gaïgaü nadiü tarissati taü gotamatitthaü nàma bhavissatã'ti 1. Atha kho bhagavà sunãdhavassakàrànaü magadhamahàmattànaü imàhi gàthàhi anumoditva uññhàyàsanà pakkàmi. Tena ko pana samayena sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü piññhito anubaddhà honti: yenajja samaõo gotamo dvàrena nikkhamissati taü gotamadvàraü nàma bhavissati. Yena titthena gaïgaü nadiü tarissati taü gotamatitthaü nàma bhavissatã'ti. 1. ârocàcesuü. Katthaci * yasmina prade÷e kalpate vàsaü paõatejàtikaþ øãlavato bhojayanti saüyatàna buhmacardhako * Yà satvata; devatà àsana ku÷alàsatuùñamànaya: Tà: påjità: påjayanti mànayanti ca mànità: . (Sarvàstivàda mahàparinirvàõa såtraü) [BJT Page 310] [\x 310/] 15. Atha kho bhagavà yena dvàrena nikkhami, taü gotamadvàraü nàma [PTS Page 090] [\q 90/] ahosi atha kho bhagavà yena gaïgà nadã tenupasaïkami. Tena kho pana samayena gaïgà nadã purà hoti samatittikà kàkapeyyà. Appekacce manussà nàvaü pariyesanti, appekacce uëumpaü pariyesanti, appekacce kullaü bandhanti apàràpàraü1 gantukàmà. Atha kobhagavà seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàha pasàreyya pasàritaü và pihaü sammi¤¤eyya emameva2 gaïgàya nadiyà orimatãre antarahito pàrimatãre paccuññhàsisaddhiü bikkusaïghena. Addasà kho bhagavà te manusse appekacce nàvaü pariyesante, appekacce uëumpaü pariyesante, appekacce kullaü bandhante apàràpàraü gantukàme. 16. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi "Ye taranti aõõavaü saraü setuü katvàna visajja pallalàni, Kullaü hi jano pabandhati tinnà medhàvino janà"ti. 3 8. 7. Dvidhàpathasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samàyaü bhagavà kosalesu addhànamaggapañipanno hoti àyasmatà nàgasamàlena pacchàsamaõena. Addasà ko àyasmà nàgasamàlo antaràmagge dvedhàpathaü. Disvàna bhagavantaü etadavoca: ' ayaü bhante bhagavà pantho iminà gacchàmà'ti. E vaü vutte bhagavà àyasmantaü nàgasamàlaü etadavoca: ' ayaü nàgasamàla pantho iminà gacchàmà'ti. Dutiyampi kho àyasmà nàgasamàlo bhagavantaü vatadavoca: ' ayaü bhante bhagavà pantho iminà gacchàmà'ti. Tatiyampi kho àyasmà nàgasamàlo bhagavantaü etadavoca: ' ayaü bhante bhagavà pattho iminà cacchàmi'ti. Evaü vutte bhagavà àyasmantaü nàgasamàlaü etadavoca: ' ayaü nàgasamàla, pantho iminà gacchàmà'ti. Atha ko àyasmà nàgasamàlo bhagavato pattacãvaraü tattheva chamàyaü nikkipitvà pakkàmi, ' idaü bhante bhagavato pattacãvaranti'. 2. Atha kho àyasmato nàgasamàlassa tena patthena gacchantassa antaràmagge corà nikkhamitvà hatthehi ca pàdehi ca viheñhesuü, patta¤ca bhindiüsu, saïghàñi¤ca vipphàlesuü. Atha kho àyasmà [PTS Page 091] [\q 91/] nàgasamàlo bhinnena pattena vipphàlitàya saïghàñiyà yena bhagavàtenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà nàgasamàlo bhagavantaü etadavoca: idha mayhaü bhante tena patthena gacchantassa antaràmagge corà nikkhamitvà hatthehi ca pàdeha ca viheñhesuü. , Patta¤ca bhindiüsu, saïghàñi¤ca vipphàlesu'nti. 3. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà kàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: - "Saddhiü caramekato vasaü misso a¤¤ajanena vedagu, Vidvà pajahàti pàpakaü ko¤co khãrapako'ca ninnaga"nti. 1. Aparàparaü, (kesu. Ci. ) 2. Evamevaü, mu. Pà. 3. Ye tarantyarõavaü sara: setuü kàtvà visàjya palvalàni kolaü hi janà: prabandhità uttãrõà medhàvino janà: . (Divyàvadàna 3. 1) [BJT Page 312] [\x 312/] 8. 8. Visàkhàsuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvattiyaü viharati pubàràme migàramàtupàsàde. Tena kho pana samayena misàkhàya migàramàtuyà nattà kàlakatà hoti piyà manàpà. Atha ko visàkhà migàramàtà allavatthà allakesà divàdivassayena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü ko visàkhaü migàramàtaraü bhagavà etadavoca: ' handa kutonu tvaü visàkhe àgacchasi allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divàdivassà?Ti. "Nattà me bhante piyà manàpà kàlakatà. Tenàhaü allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divàdivassà"ti. "Iccheyyàmahaü bhagavà yàvatikà sàvatthiyà manussà tàvatike putte ca nattàro cà"ti. 2. "Kãvabahukà pana visàkhe sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karontã?"Ti. "Dasapi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, navapi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, aññhapi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, sattapi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, chapi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, paccapi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, cattàropi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karontã, tãõipi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, dve'pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, eko'pi bhante sàvatthiyà manusso devasikaü kàlaü karoti, avivittà bhante sàvatti manussehi kàlaü karontehã"ti. ' Taü kiü ma¤¤asi visàkhe api nu tvaü kadàci karahaci anallavatthaü anallakesà và?"Ti. 3. "No hetaü bhante. Alaü [PTS Page 092] [\q 92/] me bhante tàvabahukehi puttehi ca nattàrehi cà"ti. "Yesaü kho visàkhe, sataü piyàni, sataü tesaü dukkhàni. Yesaü navuti piyàni, navutitesaü dukkhàni. Yesaü asiti piyàni, asãti tesaü dukkhàni. Yesaü sattati piyàni, sattati tesaü dukkhàni. Yesaü saññhi piyàni, saññhi tesaü dukkhàni. Yesaü pa¤¤àsaü piyàni, pa¤¤àsaü tesaü dukkhàni. - [BJT Page 314] [\x 314/] Yesaü cattàrãsaü piyàni, cattàrãsaü tesaü dukkhàni. Yesaü tisaü piyànã tiüsaü tesaü dukkhàni. Yesaü vãsaü piyàni, vãsaü1 tesaü dukkhàni. Yesaü dasa piyàni, dasa tesaü dåkkhàni. Yesaü nava piyàni, nava tesaü dukkhàni. Yesaü aññha piyàni, aññha tesaü dukkhàni. Yesaü satta piyàni, satta tesaü dukkhàni. Yesaü cha piyàni, cha tesaü dukkhàni. Yesaü pa¤ca piyàni, pa¤ca tesaü dukkhàni. Yesaü cattàri piyàni, cattàritesaü dukkhàni. Yesaü tãõi piyàni, tãõi tesaü dukkhàni. Yesaü dve piyàni, dve tesaü dukkhàni. Yesaü vakaü piyaü' ekaü tesaü dukkhaü, yesaü natthi piyaü, natthi tesaü dukkhaü. Asokà te virajà anupàyàsàti vadàmi"ti. 4. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ye keca sokà paridevità và dukkhà ca lokasmiü anekaråpà, Piyaü pañicca pabhavanti ete piye asante na bhavanti ete. Tasmà hi te sukhino vãtasokà yesaü piyaü natthi kuhi¤ci loke, Tasmà asokaü virajaü patthayàno piyaü na kayiràtha kuhi¤ci loke". 8. 9. Pañhamadabbasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Atha kho àyasmà dabbo mallaputto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà dabbo mallaputto bhagavantaü etadavoca: 'parinibbànakàlo me'dàni sugatà'ti 'yassa dàni tvaü dabba kàlaü ma¤¤asi'ti. 2. Atha kho àyasmà dabbo mallaputto uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãditvà tejodhàtuü samàpajjitvà vuññhahitvà parinibbàyi. Atha kho àyasmato dabbassa mallaputtassa vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãditvà tejodhàtuü samàpajjitvà vuññhihitvà parinibbutassa sarãrassa jhàyamànassa óayhamànassa neva chàrikà pa¤¤àyittha na masi. Seyyathàpi nàma sappissa và telassa và jhàyamànassa óayhamànassa neva chàrikà pa¤¤àyati na masi, evameva ko àyasmato dabbassa mallaputtassa vehàsaü [PTS Page 093] [\q 93/] abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãditvà tejotuü samàpajjitvà vuññhahitvà parinibbutassa sarãrassa jhàyamànassa óayhamànassa neva chàrikà pa¤¤àyittha na masã'ti. 1. Vãsati mu. Pa. [BJT Page 316] [\x 316/] 3. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Abhedi kàyo nirodhi sa¤¤à vedanà sãtãbhaviüsu1 sabbà, Våpasamiüsu saïkhàrà vi¤¤àõaü atthamagamà"ti. 8. 10. Dutiyadabbasuttaü. 1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bikkhå àmantesã bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: 'dabbassa bhikkhave mallaputtassa vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãditvà tejodhàtuü samàpajjitvà vuññhihitvà parinibbutassa larãrassa jhàyamànassa óayhamànassa neva chàrikà pa¤¤àyittha na masi. Syethàpi nàma sappissa và telassa và jhàyamànassa óayhamànassa neva chàrikà pa¤¤àyati na masi. Evameva kho bhikkhave dabbassa mallaputtassa vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãditvà tejodhàtuü samàpajjitvà vuññhihitvà parinibbutassa sarirassa jhàyamànassa neva chàrikà pa¤¤àyi na masã"ti. 2. Atha ko bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: "Ayoghanahatasseva jalato jàtavedaso. Anupubbåpasantassa yathà na ¤àyate gati. Evaü sammà vimuttànaü kàmabandhoghatàhinaü. Pa¤¤àpetuü gati natthi pattànaü acalaü sukhaü"ti. Pàmaligàmiyavaggo aññhamo. Tassuddànaü. [PTS Page 094] [\q 94/] Nibbànà caturo vuttà cundo pàñaligàmiyo, Dvidhà patho visàkhà ca dabbehi dvãhi2 te dasà'ti. Vaggamidaü pañhamaü vara bodhi vaggamidaü dutiyaü mucalindo. Nandakavaggavaro tatiyo tu meghiyavaggavaro ca catuttho. Pa¤camavaggavarantidha soõo chaññhamavaggavaraü jaccandho, 3 Sattamavaggavaranti ca cullo pàñaligàmavaraññhamavaggo. Asiti manånaka suttavaraü vaggavidhaññhakaü suvibhattaü, Dassita cakkhumatà vimalena addhà tamudànamitãdamàhå. 4 Udànapàëi samattà. 1. Sãtibhaviüsu, mudditaññhakathà, vãtirahiüsu, mudditapàëi. 2. Dabbena saha. (Bahåsu) 3. Dasitaü -sãmu. 4. Udànantidamàhåtã, mu pà. Hi taü udànamitidamàhu, sãmu.