Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 2.5.8] [PTS Vol Th 1 ] [\z Th /] [\f I /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Vol Th 1 ] [\z Th /] [\w I /] [BJT Page 002] [\x 2/] TheragÃthÃpÃÊi NidÃnagÃthà ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa SÅhÃnaæ'va nadantÃnaæ dÃÂhÅnaæ girigabbhare SuïÃtha bhÃvitattÃnaæ gÃthà attÆpanÃyikà YathÃnÃmà yathÃgottà yathÃdhammavihÃrino YathÃdhimuttà sappa¤¤Ã vihariæsu atandità Tattha tattha vipassitvà phusitvà accutaæ padaæ Katantaæ paccavekkhantà imamatthamabhÃsisuæ. EkakanipÃto 1. 1. 1 1. Channà me kuÂikà sukhà nivÃtà vassa deva yathÃsukhaæ Cittaæ me susamÃhitaæ vimuttaæ ÃtÃpÅ viharÃmi vassa devÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà subhÆtitthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SubhÆtittheragÃthÃ. 1. 1. 2 2. Upasanto uparato mantabhÃïÅ1 anuddhato DhunÃti pÃpake dhamme dumapattaæ va mÃluto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃkoÂÂhito thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MahÃkoÂÂhitattheragÃthÃ. 1 MattabhÃïÅ-sÅmu 2. [BJT Page 4] [\x 4/] 1. 1. 3 3. Pa¤¤aæ [PTS Page 002] [\q 2/] imaæ passa tathÃgatÃnaæ Aggi yathà pajjalito1 nisÅthe ùlokadà cakkhudadà bhavanti Ye ÃgatÃnaæ vinayanti kaÇkhaæ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kaÇkhÃrevato thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KaÇkhÃrevatattheragÃthÃ. 1. 1. 4 4. Sabbhireva samÃsetha paï¬itehatthadassibhi2 Atthaæ mahantaæ gambhiraæ duddasaæ nipuïaæ aïuæ DhÅrà samadhigacchanti appamattà vicakkhaïÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà puïïo mantÃïiputto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PuïïattheragÃthÃ. 1. 1. 5. 5. Yo duddamiyo3 damena danto dabbo santusito vitiïïakaÇkho VijitÃvÅ apetabheravo hi dabbo so parinibbuto Âhitatto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dabbo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. DabbattheragÃthÃ. 1. 1. 6 6. Yo sÅtavanaæ upÃga4 bhikkhu eko santusito samÃhitatto VijitÃvÅ apetalomahaæso rakkhaæ kÃyagatÃsatiæ dhitÅmÃ'ti. 5 Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÅtavaniyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SÅtavaniyattheragÃthÃ. 1. 1. 7 7. YopÃnudÅ maccurÃjassa senaæ NaÊasetuæ va sÆdubbalaæ mahogho VijitÃvÅ apetabheravo hi Danto so parinibbuto Âhitatto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhalliyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. BhalliyattheragÃthÃ. 1 PajjÃlito-[PTS,] sÅmu. 2 Hatthadassibhi-sÅmu. 1, 2. 3 Duddamayo-[PTS.] 4 UpagÃ-sÅmu. 1, 2. UpÃgÃ- 5 DhitimÃti-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 6] [\x 6/] 1. 1. 8 8. Yo duddamiyo1 damena danto vÅro santusito vitiïïakaækho VijitÃvÅ apetalomahaæso vÅro so parinibbuto Âhitatto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vÅro thero gÃthaæ abhÃsittha'ti. VÅrattheragÃthÃ. 1. 1. 9 9. SvÃgataæ na durÃgataæ nayidaæ dumantitaæ mama Saævibhattesu dhammesu yaæ seÂÂhaæ tadupÃgaminti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà piÊindavaccho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PiÊindavacchattheragÃthÃ. 1. 1. 10 10. Vihari [PTS Page 003] [\q 3/] apekkhaæ idha và huraæ và Yo vedagu samito yatatto Sabbesu dhammesu anÆpalitto Lokassa dha¤¤Ã udayabbaya¤¤Ã'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà puïïamÃso thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PuïïamÃsattheragÃthÃ. PaÂhamo vaggo. TassuddÃnaæ: SubhÆti koÂÂhito thero kaÇkhÃrevatasammato2 MantÃïiputto dabbo ca sÅtavaniyo ca bhalliyo VÅro piÊindavaccho ca puïïamÃso tamonudo'ti. 1 Duddamayo-[PTS.] 2 Subbato-[PTS.] [BJT Page 8] [\x 8/] 1. 2. 1 11. PÃmojjabahulo1 bhikkhu dhamme buddhappavedite Adhigacche padaæ santaæ saÇkhÃrÆpasamaæ sukhanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà cÆÊavaccho2 thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. CÆÊavacchattheragÃthÃ. 1. 2. 2 12. Pa¤¤ÃbalÅ sÅlavatÆpapanno SamÃhito jhÃnarato satÅmà Yadatthiyaæ bhojanaæ bhu¤jamÃno KaÇkhetha kÃlaæ idha vÅtarÃgo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃvaccho3 thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MahÃvacchattheragÃthÃ. 1. 2. 3 13. NÅlabbhavaïïà rucirà sÅtavÃrÅ sucindharà Indagopakasa¤channà te selà ramayanti ma'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vanavaccho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VanavacchattheragÃthÃ. 1. 2. 4 14. UpajjhÃyo maæ avaca4 ito gacchÃma5 sÅvaka GÃme me vasati kÃyo ara¤¤aæ me gato mano SemÃnako pi gacchÃmi natthi saÇgo vijÃnata'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmato vanavacchassa therassa sÃmaïero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VanavacchattherasÃmaïeragÃthÃ. 1. 2. 5 15. Pa¤ca chinde pa¤ca jahe pa¤ca cuttari bhÃvaye Pa¤casaÇgÃtigo bhikkhu oghatiïïo'ti vuccatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kuï¬adhÃno thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Kuï¬adhÃnattheragÃthÃ. 1. 2. 6 16. Yathà pi bhaddo Ãja¤¤o naÇgalÃvattanÅ sikhÅ Gacchati appakasirena evaæ rattindivà mama Gacchati appakasirena sukhe laddhe nirÃmise'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bellaÂÂhisÅso thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. BellaÂÂhisÅsattheragÃthÃ. 1 PÃmujjabahulo-[PTS.] 2 CuÊagavaccho-sÅmu. 1, 2. 3 MahÃgavaccho-sÅmu. 1, 2. 4 Avacasi- 5 GacchÃmi-[PTS.] [BJT Page 10] [\x 10/] 1. 2. 7 17. Middhi [PTS Page 004] [\q 4/] yadà hoti mahagghaso ca NiddÃyità samparivattasÃyÅ MahÃvarÃho'va nivÃpapuÂÂho Punappunaæ gabbhamupeti mando'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dÃsako thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. DÃsakattheragÃthÃ. 1. 2. 8 18. Ahu buddhassa dÃyÃdo bhikkhu bhesakalÃvane Kevalaæ aÂÂhikasa¤¤Ãya1 apharÅ paÂhaviæ imaæ Ma¤¤e'haæ kÃmarÃgaæ so khippameva pahissatÅti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sigÃlapitÃ2 thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SigÃlapituttheragÃthÃ. 1. 2. 9 19. Udakaæ hi nayanti nettikà usukÃro namayanti tejanaæ DÃruæ namayanti tacchakà attÃnaæ damayanti subbatÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kuï¬alo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Kuï¬alattheragÃthÃ. 1. 2. 10 20. Maraïe me bhayaæ natthi nikanti natthi jÅvite Sandehaæ nikkhipissÃmi sampajÃno patissato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ajito thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. AjitattheragÃthÃ. Dutiyo vaggo. TassuddÃnaæ: CÆÊavaccho mahÃvaccho vanavaccho ca sÅvako Kuï¬adhÃno ca belaÂÂhi dÃsako ca tatopari SigÃlapitiko thero kuï¬alo ca ajito dasÃ'ti. 1 AÂÂhisa¤¤Ãya-[PTS.] 2 SiÇgÃlapitÃ-[PTS.] [BJT Page 12] [\x 12/] 1. 3. 1 21. NÃhaæ bhayassa bhÃyÃmi satthà no amatassa kovido Yattha bhayaæ nÃvatiÂÂhati tena maggena vajanti bhikkhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nigrodho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. NigrodhattheragÃthÃ. 1. 3. 2 22. NÅlà sugÅvà sikhino morà kÃraæciyaæ abhinadanti. Te sÅtavÃtakadditakalitÃ1 suttaæ jhÃyaæ nibodhentÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà cittako thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. CittakattheragÃthÃ. 1. 3. 3 23. Ahaæ [PTS Page 005] [\q 5/] kho veegumbasmiæ bhutvÃna madhupÃyasaæ Padakkhiïaæ sammasanto khandhÃnaæ udayabbayaæ SÃnuæ paÂigamissÃmi vivekamanubrÆhayanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gosÃlo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. GosÃlattheragÃthÃ. 1. 3. 4 24. Anuvassiko pabbajito passa dhammasudhammataæ Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sugandho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SugandhattheragÃthÃ. 1. 3. 5 25. ObhÃsajÃtaæ phalagaæ cittaæ yassa abhiïhaso TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nandiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. NandiyattheragÃthÃ. 1 SÅtavÃtakalitÃ-[PTS.] [BJT Page 14] [\x 14/] 1. 3. 6 26. Sutvà subhÃsitaæ vÃcaæ buddhassÃdiccabandhuno Paccavyadhiæ hi nipuïaæ vÃlaggaæ usunà yathÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ubhayo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UbhayattheragÃthÃ. 1. 3. 7 27. Dabbaæ kusaæ poÂakilaæ usÅraæ mu¤jababbajaæ1 Urasà panudissÃmi2 vivekamanubrÆhaya'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà lomasakaÇgiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. LomasakaÇgiyattheragÃthÃ. 1. 3. 8 28. Kacci no vatthapasuto kacci no bhÆsanÃrato Kacci sÅlamayaæ gandhaæ kiæ tvaæ vÃyasi3 netarà pajÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà jambugÃmikaputto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. JambugÃmikattheragÃthÃ. 1. 3. 9 29. SamunnamayamattÃnaæ usukÃro'va tejanaæ Cittaæ ujuæ karitvÃna avijjaæ bhinda4 hÃritÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà hÃrito thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. HÃritattheragÃthÃ. 1. 3. 10 30. ùbÃdhe me samuppanne sati me upapajjatha ùbÃdho me samuppanno kÃlo me nappamajjitunti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà uttiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UttiyattheragÃthÃ. Tatiyo vaggo. TassuddÃnaæ: Nigrodho cittako thero gosÃlathero sugandho Nandiyo ubhayo thero thero lomasakaÇgiyo JambugÃmikaputto ca hÃrito uttiyo isÅti. 1 Mu¤japabbajaæ-[PTS.] 2 PanudahissÃmi-[PTS.] 3 VÃsi-[PTS.] 4 Chinda-[PTS.] [BJT Page 16] [\x 16/] 1. 4. 1 31. PhuÂÂho [PTS Page 006] [\q 6/] ¬aæsehi makasehi ara¤¤asmiæ brahÃvane NÃgo saÇgÃmasÅseva sato tatrÃdhivÃsaye'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gabbharatÅriyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. GabbharatÅriyattheragÃthÃ. 1. 4. 2 32. Ajaraæ jiramÃnena tappamÃnena nibbutiæ Nimmisaæ paramaæ santiæ yogakkhemaæ anuttaran'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà suppiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SuppiyattheragÃthÃ. 1. 4. 3 33. YathÃpi ekaputtasmiæ piyasmiæ kusalÅ siyà Evaæ sabbesu pÃnesu sabbattha kusalo siyÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sopÃko thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SopÃkattheragÃthÃ. 1. 4. 4 34. AnÃsannavarà età niccameva vÅjÃnatà GÃmà ara¤¤amÃgamma tato gehaæ upÃvisiæ Tato uÂÂhÃya pakkamiæ anÃmantiya1 posiyo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà posiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PosiyattheragÃthÃ. 1. 4. 5 35. Sukhaæ sukhattho labhate tadÃcaraæ Kittiæ ca pappoti yasassa va¬¬hati Yo ariyamaÂÂhaÇgikama¤jasaæ ujuæ BhÃveti maggaæ amatassa pattiyÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÃma¤¤akÃnitthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SÃma¤¤akÃnittheragÃthÃ. 1. 4. 6 36. SÃdhu sutaæ sÃdhu caritakaæ SÃdhu sadà aniketavihÃro Atthapucchanaæ padakkhiïakammaæ Etaæ sÃma¤¤amaki¤canassÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kumÃraputto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KumÃraputtattheragÃthÃ. 1 AnÃmantetvÃ-[PTS.] [BJT Page 18] [\x 18/] 1. 4. 7 37. NÃnÃjanapadaæ yanti vicaranto asa¤¤atà SamÃdhiæ ca virodhenti kiæsu raÂÂhacariyà karissati Tasmà vineyya sÃrambhaæ jhÃyeyya apurakkhato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kumÃraputtattherassa sahÃyakà thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KumÃraputtasahÃyakattheragÃthÃ. 1. 4. 8 38. Yo iddhiyà sarabhuæ1 aÂÂhapesi So gavampati asito anejo Taæ sabbasaÇgÃtigataæ mahÃmuniæ Devà namassanti bhavassa pÃragu'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gavampatitthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. GavampatittheragÃthÃ. 1. 4. 9 39. Sattiyà viya omaÂÂho ¬ayhamÃno'va matthake KÃmarÃgappahÃnÃya sato bhikkhu paribbaje'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà tisso thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. TissattheragÃthÃ. 1. 4. 10 40. Sattiyà [PTS Page 007] [\q 7/] viya omaÂÂho ¬ayhamÃno'va matthake BhavarÃgappahÃnÃya sato bhikkhu paribbaje'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà va¬¬hamÃno thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Va¬¬hamÃnattheragÃthÃ. Catuttho vaggo. TassuddÃnaæ: GabbharatÅriyo suppiyo sopÃko ceva posiyo SÃma¤¤akÃni kumÃputto kumÃputtasahÃyako Gavampati tissatthero va¬¬hamÃno mahÃyaso'ti. 1 Sarabuæ-sÅmu. 1. [BJT Page 20] [\x 20/] 1. 5. 1 41. Vivaramanupatanti vijjutà vebhÃrassa ca paï¬avassa ca Nagavivaragato ca jhÃyati putto appaÂimassa tÃdino'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà siriva¬¬ho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Siriva¬¬hattheragÃthÃ. 1. 5. 2 42. CÃle upacÃle sÅsÆpacÃle Patissatà nu kho viharatha ùgato vo vÃlaæ viya vedhÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà khadiravaniyo revato thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KhadiravaniyarevatattheragÃthÃ. 1. 5. 3 43. Sumuttiko sumuttiko sÃhu sumuttikomhi tÅhi khujjakehi AsitÃsu mayà naÇgalÃsu mayà kuddÃlÃsu1 mayà Yadipi idhameva idhameva athavà pi alameva alameva JhÃya sumaÇgala jhÃya sumaÇgala appamatto vihara sumaÇgalÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sumaÇgalo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SumaÇgalattheragÃthÃ. 1. 5. 4 44. Mataæ và amma rodanti yo và jÅvaæ na dissati JÅvantaæ maæ amma passantÅ kasmà maæ amma rodasÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÃnutthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SÃnuttheragÃthÃ. 1. 5. 5 45. YathÃpi bhaddo Ãja¤¤o khalitvà patitiÂÂhati Evaæ dassanasampannaæ sammÃsambuddhasÃvakanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ramaïÅyavihÃritthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. RamaïÅyavihÃrittheragÃthÃ. 1 KhuddÃlÃsu-sÅmu. 1, KudadÃlesu-sÅmu. 2, KhudadÃkudadÃlÃsu-[PTS.] [BJT Page 22] [\x 22/] 1. 5. 6 46. SaddhÃyÃhaæ pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ Sati pa¤¤Ã ca me vuddhà cittaæ ca susamÃhitaæ KÃmaæ karassu rÆpÃni neva maæ bÃdhayissasÅ'ti. 1 Itthaæ sudaæ Ãyasmà samiddhitthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SamiddhittheragÃthÃ. 1. 5. 7 47. Namo [PTS Page 008] [\q 8/] te buddhavÅratthu vippamuttosi sabbadhi TuyhÃpadÃne viharaæ viharÃmi anÃsavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ujjayo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UjjayattheragÃthÃ. 1. 5. 8 48. Yato ahaæ pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ NÃbhijÃnÃmi saÇkappaæ anariyaæ dosasaæhita'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sa¤jayo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Sa¤jayattheragÃthÃ. 1. 5. 9 49. VihavihÃbhinadite sippikÃbhirutehi ca Na me taæ phandati cittaæ ekattanirataæ hi me'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà rÃmaïeyyako thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. RÃmaïeyyakattheragÃthÃ. 1. 5. 10 50. DharaïÅ ca si¤cati1 vÃti mÃluto vijjutà carati nabhe Upasamanti2 vitakkà cittaæ susamÃhitaæ mamÃ'ti. Itthaæ sudaæ vimalo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VimalattheragÃthÃ. Pa¤camo vaggo. TassuddÃnaæ: Siriva¬¬ho revato thero sumaÇgalo sÃnusavhayo RamaïÅyavihÃrÅ ca samiddhiujjayasa¤jayà RÃmaïeyyo ca so thero vimalo ca raïa¤jaho'ti. 1 ByÃdhayissasÅti-[PTS.] 2 Siccati-[PTS.] 3 Upasammanti-[PTS.] [BJT Page 24] [\x 24/] 1. 6. 1 51. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtà Cittaæ susamÃhitaæ ca mayhaæ Atha ce patthayasi pavassa devÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà godhiko thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. GodhikattheragÃthÃ. 1. 6. 2 52. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtà Cittaæ susamÃhitaæ ca kÃye Atha ce patthayasi pavassa devÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà subÃhutthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SubÃhuttheragÃthÃ. 1. 6. 3 53. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtà Tassaæ viharÃmi appamatto Atha ce patthayasi pavassa devÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà valliyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. ValliyattheragÃthÃ. 1. 6. 4 54. Vassati [PTS Page 009] [\q 9/] devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtà Tassaæ viharÃmi adutiyo Atha ce patthayasi pavassa devÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà uttiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UttiyattheragÃthÃ. 1. 6. 5 55. ùsandi kuÂikaæ katvà ogayha a¤janaæ vanaæ Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ a¤janavaniyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. A¤janavaniyattheragÃthÃ. 1. 6. 6 56. Ko kuÂikÃyaæ bhikkhu kiÂikÃyaæ VÅtarÃgo susamÃhita citto Evaæ jÃnÃhi Ãvuso Amoghà te kuÂikà katÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kuÂivihÃritthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KuÂivihÃrittheragÃthÃ. [BJT Page 26] [\x 26/] 1. 6. 7 57. AyamÃhu purÃïiyà kuÂi a¤¤aæ patthayase navaæ kuÂiæ ùsaæ kuÂiyà virÃjaya dukkhà bhikkhu puna navà kuÂÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dutiyakuÂivihÃritthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. DutiyakuÂivihÃrittheragÃthÃ. 1. 6. 8 58. RamaïÅyo me kuÂikà saddhÃdeyyà manoramà Na me attho kumÃrÅhi yesaæ attho tahiæ gacchatha nÃriyo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ramaïÅyakuÂiko thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. RamaïÅyakuÂikattheragÃthÃ. 1. 6. 9 59. SaddhÃyÃhaæ pabbajito ara¤¤e me kuÂikà katà Appamatto ca ÃtÃpÅ sampajÃno patissato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kosalavihÃritthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KosalavihÃrittheragÃthÃ. 1. 6. 10 60. Te me ijjhaæsu saÇkappà yadattho pavisiæ kuÂiæ VijjÃvimuttiæ paccessaæ mÃnÃnusayamujjahi'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÅvalitthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SÅvalittheragÃthÃ. ChaÂÂho vaggo. TassuddÃnaæ: Godhiko ca subÃhu ca valliyo uttiyo isi A¤janavaniyo thero duve kuÂivihÃrino RamaïÅyakuÂiko ca kosalavhayasÅvalÅ'ti. [BJT Page 28] [\x 28/] 1. 7. 1 61. Passati passo passantaæ apassantaæ ca passati Apassanto apassantaæ passantaæ ca na passatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vappo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VappattheragÃthÃ. 1. 7. 2 62. Ekakà [PTS Page 010] [\q 10/] mayaæ ara¤¤e viharÃma Apaviddhaæ va vanasmiæ dÃrukaæ Tassa me bahukà pihayanti Terayikà viya saggagÃminanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vajjiputto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VajjiputtattheragÃthÃ. 1. 7. 3 63. Cutà patanti patità giddhà ca punarÃgatà Kataæ kiccaæ rataæ rammaæ sukhenanvÃgataæ sukhanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà pakkho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PakkhattheragÃthÃ. 1. 7. 4 64. DumavhayÃya uppanno jÃto paï¬araketunà Ketuhà ketunÃyeva mahÃketuæ padhaæsayÅti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vimalo koï¬a¤¤o thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. 1. 7. 5 65. UkkhepakaÂavacchassa saÇkalitaæ bahÆhiva ssehi Taæ bhÃsati gahaÂÂhÃnaæ sunisinno uÊÃrapÃmojjo'ti. 1 Itthaæ sudaæ Ãyasmà ukkhepakaÂavaccho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UkkhepakaÂavacchattheragÃthÃ. 1 UÊÃrapÃmujjo-[T.] [BJT Page 30] [\x 30/] 1. 7. 6 66. AnusÃsi mahÃvÅro sabbadhammÃnapÃragu TassÃhaæ dhammaæ sutvÃna vihÃsiæ santike sato1 Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà meghiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MeghiyattheragÃthÃ. 1. 7. 7 67. Kilesà jhÃpità mayhaæ bhavà sabbe samÆhatà VikkhÅïo jÃtisaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ekadhammasavanÅyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. EkadhammasavanÅyattheragÃthÃ. 1. 7. 8 68. Adhicetaso appamajjato munino monapathesu sikkhato Sokà na bhavanti tÃdino upasantassa sadà satÅmato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ekudÃniyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. EkudÃniyattheragÃthÃ. 1. 5. 9 69. SutvÃna dhammaæ mahato mahÃrasaæ Sabba¤¤uta¤¤aïavarena desitaæ Maggaæ papajjiæ amatassa pattiyà So yogakkhemassa pathassa kovido'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà channo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. ChannattheragÃthÃ. 1. 7. 10 70. SÅlameva [PTS Page 011] [\q 11/] idha aggaæ pa¤¤avà pana uttamo Manussesu ca deve su sÅlapa¤¤Ãïato jaya'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà puïïo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PuïïattheragÃthÃ. Sattamo vaggo. TassuddÃnaæ: Vappo ca vajjiputto ca pakkho vimalakoï¬a¤¤o UkkhepakaÂavaccho ca meghiyo ekadhammiko EkudÃniyacchannà ca puïïatthero mahabbalo'ti. 1 Rato-[PTS.] [BJT Page 32] [\x 32/] 1. 8. 1 71. Susukhumanipuïatthadassinà matikusalena nivÃtavuttinà Saæsevita vuddhasÅlinÃ1 nibbÃnaæ na hi tena dullabha'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vacchapÃlo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VacchapÃlattheragÃthÃ. 1. 8. 2 72. Yathà kaÊÅro susu va¬¬hataggo Dunnikkhamo hoti pasÃkhajÃto Evaæ ahaæ bhariyÃyÃnÅtÃya Anuma¤¤a maæ pabbajitomhi dÃnÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà Ãtumo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. ùtumattheragÃthÃ. 1. 8. 3 73. Jiïïaæ ca disvà dukhitaæ ca2 byÃdhitaæ Mataæ ca disvà gatamÃyusaÇkhayaæ Tato ahaæ nikkhamitÆna pabbajiæ PahÃya kÃmÃni manoramÃnÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mÃïavo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MÃïavattheragÃthÃ. 1. 8. 4 74. KÃmacchando ca byÃpÃdo thÅnamiddhaæ ca bhikkhuno Uddhaccaæ vicikicchà ca sabbaso'va na vijjatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà suyÃmo3 thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SuyÃmattheragÃthÃ. 1. 8. 5 75. SÃdhu suvihitÃna dassanaæ kaÇkhà chijjati buddhi va¬¬hati BÃlampi karonti païa¬itaæ tasmà sÃdhu sataæ samÃgamo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà susÃrado thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SusÃradattheragÃthÃ. 1. 8. 6 76. Uppatantesu nipate nipatantesu uppate Vase avasamÃnesu ramamÃnesu ni rame'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà piya¤jaho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Piya¤jahattheragÃthÃ. 1 SaæsevitakhuddhasÅlinÃ-[PTS.] 2 Dukkhita¤ca-[PTS.] 3 SuyÃmano-sÅmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 34] [\x 34/] 1. 8. 7 77. Idaæ [PTS Page 012] [\q 12/] pure cittamacÃri cÃrikaæ Yenicchakaæ yatthakÃmaæ yathÃsukhaæ Tadajjahaæ niggahessÃmi1 yoniso Hatthippabhannaæ viya aÇkusaggaho'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà hatthÃrohaputto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. HatthÃrohaputtattheragÃthÃ. 1. 8. 8 78. AnekajatisaæsÃraæ sanudhÃvissaæ anibbisaæ Tassa me dukukhajÃtassa dukkhakkhandho aparaddho'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà meïa¬asiro thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Meïa¬asirattheragÃthÃ. 1. 8. 9 79. Sabbo rÃgo pahÅno me sabbo doso samÆhato Sabbo me vigato moho sÅtibhÆtosmi nibbuto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà rakkhito thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. RakkhitattheragÃthÃ. 1. 8. 10 80. Yaæ mayà pakataæ kammaæ appaæ và yadi và bahuæ2 Sabbametaæ parikkhÅïaæ natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà uggo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UggattheragÃthÃ. AÂÂhamo vaggo. TassuddÃnaæ: VacchapÃlo ca yo thero Ãtumo mÃïavo isi SuyÃmo ca susÃrado thero yo ca piya¤jaho ùrohaputto meï¬asiro rakkhito uggasavhayo'ti. 1 NiggahissÃmi-[PTS.] 2 Bahu-[PTS.] [BJT Page 36] [\x 36/] 1. 9. 1 81. Yaæ mayà pakataæ pÃpaæ pubbe a¤¤Ãsu jÃtisu Idheva taæ vedanÅyaæ vatthu a¤¤aæ na vijjatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà samitigutto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SamitiguttattheragÃthÃ. 1. 9. 2 82. Yena yena subhikkhÃni sivÃni abhayÃni ca Tena puttaka gacchassu mà sokÃpahato bhavÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kassapo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KassapattheragÃthÃ. 1. 9. 3 83. SÅhappamattà vihara rattindivamatandito BhÃvehi kusalaæ dhammaæ jaha sÅghaæ samussayanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÅho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SÅhattheragÃthÃ. 1. 9. 4 84. Sabbarattiæ [PTS Page 013] [\q 13/] supitvÃna saÇgaïike rato, Kudassu1 nÃma dummedho dukkhassantaæ karissatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nÅto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. NÅtattheragÃthÃ. 1. 9. 5 85. Cittanimittassa kovido pavivekarasaæ vijÃniya, JhÃyaæ nipako patissato adhigaccheyya sukhaæ nirÃmisanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sunÃgo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SukÃgattheragÃthÃ. 1. 9. 6 86. Ito bahiddhà puthu a¤¤avÃdinaæ Maggo na nibbÃnagamo yathà ayaæ, Itissu saÇghaæ bhagavÃnusÃsati Satthà sayaæ pÃïitaleva dassaya'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nÃgito thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. NÃgitattheragÃthÃ. 1 KudÃsasu-nÃ. [BJT Page 38] [\x 38/] 1. 9. 7 87. Khandhà diÂÂhà yathÃbhÆtaæ bhavà sabbe padÃlità VikkhÅïo jÃtisaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà paviÂÂho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PaviÂÂhattheragÃthÃ. 1. 9. 8 88. Asakkhiæ vata attÃnaæ uddhÃtuæ udakà jalaæ VuyhamÃno mahogheva sacaccÃni paÂivijjhaha'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ajjuno thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. AjjunattheragÃthÃ. 1. 9. 9 89. Uttiïïà paÇkapalipà pÃtÃlà parivajjitÃ, Muttà oghà ca ganthà ca sabbe mÃnà visaæhatÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà devasabho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. PaÂhamadevasabhattheragÃthÃ. 1. 9. 10 90. Pa¤cakkhandhà pari¤¤Ãtà tiÂÂhanti chinnamÆlakÃ, VikkhÅïo jÃtisaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÃmidatto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SÃmidattattheragÃthÃ. Navamo vaggo. TassuddÃnaæ: Thero samitigutto ca kassapo sÅhasavahayo NÅto sunÃgo nÃgito paviÂÂho ajjuno isi, Devasabho ca yo thero sÃmidatto mahabbalo'ti. [BJT Page 40] [\x 40/] 1. 10. 1 91. Na tathÃ' mataæ satarasaæ sudhannaæ yaæ mayajja paribhuttaæ, Aparimita dassinà gotamena buddhena desito dhammo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà paripuïïako thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. ParipuïïakattheragÃthÃ. 1. 10. 2 92. YassÃsavà [PTS Page 014] [\q 14/] parikkhÅïà ÃhÃre ca anissito, Su¤¤atà animitto ca vimokkho yassa gocaro, ùkÃseva sakuntÃnaæ padaæ tassa durannayanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vijayo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VijayattheragÃthÃ. 1. 10. 3 93. Dukkhà kÃmà eraka na sukhà kÃmà eraka, Yo kÃme kÃmayati dukkhaæ so kÃmayati eraka, Yo kÃme na kÃmayati eraka dukkhaæ so na kÃmayati erakÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà erako thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. ErakattheragÃthÃ. 1. 10. 4 94. Name hi tassa bhagavato sakyaputtassa sirÅmato, TenÃyaæ aggappattena aggo dhammo sudesito'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mettaji thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MettajittheragÃthÃ. 1. 10. 5 95. Andhohaæ hatanettosmi kantÃraddhÃnapakkanto, 1 SayamÃno'pi gacchissaæ na sahÃyena pÃpenÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà cakkhupÃlo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. CakkhupÃlattheragÃthÃ. 1. 10. 6 96. Ekapupphaæ cajitvÃna asÅtiæ vassa koÂiyo, Saggesu paracÃretvà sesakenamhi nibbuto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà khaï¬asumano thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Khaï¬asumaïattheragÃthÃ. 1 Pakkhando-machasaæ. Pakkhanno-sÅmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 42] [\x 42/] 1. 10. 7 97. Hitvà sataphalaæ kaæsaæ sovaïïaæ satarÃjikaæ, Aggahiæ mattikÃpattaæ idaæ dutiyÃbhasevana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà tisso thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. TissattheragÃthÃ. 1. 10. 8 98. RÆpaæ disvà sati muÂÂhà piyanimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhosa tiÂÂhati, Tassa va¬¬hanti Ãsavà bhavamÆlà bhavagÃmino'ti. 1 Itthaæ sudaæ Ãyasmà abhayo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. AbhayattheragÃthÃ. 1. 10. 9 99. Saddaæ sutvà sati muÂÂhà piyanimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhosa tiÂÂhati, Tassa va¬¬hanti Ãsavà saæsÃramupagÃmino'ti. 2 Itthaæ sudaæ Ãyasmà uttiyo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UttiyattheragÃthÃ. 1. 10. 10 100. SammappadhÃnasampanno satipaÂÂhÃnagocaro, Vimuttikusumasa¤channo parinibbissatyanÃsavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà devasabho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. DevasabhattheragÃthÃ. Dasamo vaggo. TassuddÃnaæ: Paripuïïako [PTS Page 015] [\q 15/] ca vijayo erako mettajÅ muni, CakkhupÃlo khaï¬asumano tisso ca abhayo3 tathÃ, Uttiyo ca mahÃpa¤¤o thero devasabho pi cÃ'ti. 1 BhavamÆlepagÃmino-sÅmu. 1, 2. 2 SaæsÃraæ upagÃmino-sÅmu. 1, 2. 3 Tisso abhayo va-[PTS.] [BJT Page 44] [\x 44/] 1. 11. 1 101. Hatvà gihittaæ anavositatto MukhanaÇgalÅ odariko kusÅto, MahÃvarÃho'va nivÃpapuÂÂho Punappunaæ gabbhamupeti mando. Itthaæ sudaæ Ãyasmà belaÂÂhÃniko thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. BelaÂÂhÃnikattheragÃthÃ. 1. 11. 2 102. MÃnena va¤citÃse saÇkhÃresu saÇkilissamÃnÃse, 1 LÃbhÃlÃbhena mathità samÃdhiæ nÃdhigacchantÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà setuccho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SetucchattheragÃthÃ. 1. 11. 3 103. NÃhaæ etena atthiko sukhito dhammarasena tappito, PÅtvÃna2 rasaggamuttamaæ na ca kÃhÃmi visena santhava'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bandhuro3 thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. BandhurattheragÃthÃ. 1. 11. 4 104. Lahuko vata me kÃyo phuÂÂho ca pÅtisukhena vipulena TÆlamiva eritaæ mÃlutena pilavatÅva me kÃyo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà khitako thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KhitakattheragÃthÃ. 1. 11. 5 105. UkkaïaÂhitopi na vase ramamÃnopi pakkame, NatvevÃnatthasaæmitaæ vase vÃsaæ vicakkhaïo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà malitavambho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MalitavambhattheragÃthÃ. 1. 11. 6 106. SataliÇgassa atthassa satalakkhaïadhÃrino, EkaÇgadassÅ dummedho satadassÅ ca paï¬ito'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà suhemanto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SuhemantattheragÃthÃ. 1 SaÇkilissamÃnase-machasaæ. 2 PÅtvÃ-katthaci, 3 Bandhano-machasaæ. [BJT Page 46] [\x 46/] 1. 11. 7 107. Pabbajiæ tulayatvÃna agÃrasmÃnagÃriyaæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dhammasavo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. DhammasavattheragÃthÃ. 1. 11. 8 108. Sa vÅsaævassasatiko1 pabbajiæ anagÃriyaæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dhammasavapitutthero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. Dhammasava pituttheragÃthÃ. 1. 11. 9 109. Na [PTS Page 016] [\q 16/] nÆnÃyaæ paramahitÃnukampino Rahogato anuvigaïeti sÃsanaæ, TathÃhayaæ viharati pÃkatindriyo MigÅ yathà taruïajÃtikà vane'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà saÇgharakkhito thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. SaÇgharakkhitattheragÃthÃ. 1. 11. 10 110. Nagà nagaggesu susaævirÆÊhà Udaggameghena navena sittà VivekakÃmassa ara¤¤asa¤¤ino Janeti bhiyyo usabhassa kalyata'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà usabho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. UsabhattheragÃthÃ. EkÃdasamo vaggo. TassuddÃnaæ: BelaÂÂhÃnikasetucchà bandhuro khitako isÅ, Malitavambho suhemanto dhammasavo dhammasavapitÃ, SaÇgharakkhitatthero ca usabho ca mahÃmunÅ'ti. [BJT Page 48] [\x 48/] 1. 12. 1 111. Duppabbajjaæ ve duradhivÃsà gehà Dhammo gambhÅro duradhigamà bhogÃ, Kicchà vutti no itarÅtareneva Yuttaæ cantetuæ satatamaniccata'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà jento thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. JentattheragÃthÃ. 1. 12. 2 112. Tevijjohaæ mahÃjhÃyÅ cetosamathakovido Sadattho me anuppatto kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà jento thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. JentattheragÃthÃ. 1. 12. 3. 113. Acchodikà puthusilà gonaÇgulamigÃyutÃ, AmbusevÃlasa¤jannà te selà ramayanti ma'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vanavaccho thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VanavacchattheragÃthÃ. 1. 12. 4 114. KÃyaduÂÂhullagaruno hÅyamÃnamhi1 jÅvite, SarÅrasukhagiddhassa kuto samaïa sÃdhutÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà adhimutto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. AdhimuttattheragÃthÃ. 1. 12. 5 115. EsÃvahiyyase pabbatena bahukuÂajasallakikena, 2 NesÃdakena girinà yasassinà paricchadenÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃnÃmo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. MahÃnÃmattheragÃthÃ. 1. 12. 6 116. Cha [PTS Page 017] [\q 17/] phassÃyatane hitvà guttadvÃro susaævuto, AghamÆlaæ vamitvÃna patto me Ãsavakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà pÃrÃsariyatthero3 gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. ParÃsariyattheragÃthÃ. 1 HiyyamÃnamhi-[PTS.] 2 Sallakiteta-pa. 3 PÃrÃpariya-machasaæ, [PTS.] [BJT Page 50] [\x 50/] 1. 12. 7 117. Suvilitto suvasano sabbÃbharaïabhaïÆsito, Tisso vijjà ajjhagamiæ kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà yaso thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. YasattheragÃthÃ. 1. 12. 8 118. Abhisatthova nipatati Vayo rÆpaæ a¤¤amiva tatheva santaæ, Tasseva sato avippavasato A¤¤asseva sarÃmi attÃna'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kimbilo thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. KimbilattheragÃthÃ. 1. 12. 9 119. RukkhamÆlagahanaæ pasakkiya NibbÃnaæ hadayasmiæ opiya1 JhÃya gotama mà ca pÃmado2 Kiæ te bilibilikà karissatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vajjiputto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. VajjiputtattheragÃthÃ. 1. 12. 10 120. Pa¤cakkhandhà pari¤¤Ãtà tiÂÂhanti chinnamÆlakÃ, Dukkhakkhayo anuppatto patto me Ãsavakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà isidatto thero gÃthaæ abhÃsitthÃ'ti. IsidattattheragÃthÃ. Vaggo dvÃdasamo. TassuddÃnaæ: Jento ca vacchagotto ca vaccho ca vanasavhayo, 3 Adhimutto mahÃnÃmo pÃrÃsariyo4 yaso pi ca, Kimbilo vajjiputto ca isidatto mahÃyaso'ti. TatruraddÃnaæ: VÅsuttarasataæ therà katakiccà anÃsavÃ, Ekakeva nipÃtamhi susaÇgÅtà mahesibhÅ'ti. EkakanipÃto niÂÂhito. 1 Osiya-[PTS.] 2 PamÃdo-bahÆsu 3 Vanapavhayo- [PTS.] 4 PÃrÃpariyo-[PTS.] [BJT Page 52] [\x 52/] 2. DutakanipÃto [PTS Page 018 [\q 18/] 2. 1. 1] 121. Natthi koci bhavo nacco saÇkhÃrà và pi sassatÃ, Uppajjanti ca te khandhà vacanti aparÃparaæ. 122. EtamÃdÅnavaæ ¤atvÃbhavenamhi anatthi ko, NissaÂo sabbakÃmehi patto me Ãsavakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà attaro thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UttarattheragÃthÃ. 2. 1. 2 123. Nayidaæ anayena jÅvitaæ nÃhÃro hadayassa santiko, ùhÃraÂÂhitiko samussayo iti disvÃna carÃmi esanaæ. 124. PaÇkoti hi naæ pavedayuæ yÃyaæ vandanapÆjanà kulesu, Sukhumaæ sabbaæ darullahaæ sakkÃro kÃpurisena dujjaho'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà piï¬olabhÃradvÃjo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. Paï¬olabhÃdvÃjattheragÃthÃ. 2. 1. 3 125. MakkaÂo pa¤cadvÃrÃyaæ kuÂikÃyaæ pasakkiya, DvÃrena anupariyeti ghaÂÂayento muhuæ muhuæ. 126. TiÂÂha makkaÂa mà dhÃvi nahi te taæ yathà pure, NiggahÅtosi pa¤¤Ãya neva1 dÆraæ gamissasÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà valliyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. ValliyattheragÃthÃ. 1 Neto-[PTS.] [BJT Page 54] [\x 54/] 2. 2. 4 127. Tiïïaæ me tÃlapattÃnaæ gaÇgÃtÅre kuÂÅ katÃ, Javasittova me patto paæsukÆlaæ ca cÅvaraæ. 128. Dvinnaæ antaravassÃnaæ ekà vÃcà me bhÃsitÃ, Tatiye antaravassamhi tamokkhandho padÃlito. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gaÇgÃtÅriyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. GaÇgÃtÅriyattheragÃthÃ. 2. 1. 5 129. Api ce hoti tevijjo maccuhÃyÅ anÃsavo, Appa¤¤Ãtoti naæ bÃlà avajÃnanti ajÃnatÃ. 130. Yo [PTS Page 019] [\q 19/] ca kho annapÃnassa lÃbhÅ hotÅdha puggalo, PÃpadhammopi ce hoti so nesaæ hoti sakkato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ajino thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AjinattheragÃthÃ. 2. 1. 6 131. YadÃhaæ dhammamassosiæ bhÃsamÃnassa satthuno, Na kaÇkhamabhijÃnÃmi sabba¤¤Æ aparÃjite. 132. SatthavÃhe mahÃvÅre sÃrathÅnaæ varuttame, Magge paÂipadÃyaæ và kaÇkhà mayhaæ na vijjatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà melajino thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MelajinattheragÃthÃ. 2. 1. 7 133. Yathà agÃraæ ducchannaæ vuÂÂhi samativijjhati, Evaæ abhÃvitaæ cittaæ rÃgo samativijjhati. 134. YathaagÃraæ succhannaæ vuÂÂhi na samativijjhati, Evaæ abhÃvitaæ cittaæ rÃgo na samativijjhati. Itthaæ sudaæ Ãyasmà rÃdho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. RÃdhattheragÃthÃ. [BJT Page 56] [\x 56/] 2. 1. 8 135. KhÅïà hi mayhaæ jÃti vusitaæ jinasÃsanaæ, PahÅno jÃlasaÇkhÃto bhavanetti samÆhatÃ. 136. YassatthÃya pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, So me attho anuppatto sabbasaæyojanakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà surÃdho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SurÃdhattheragÃthÃ. 2. 1. 9 137. Sukhaæ supanti munayo ye itthÅsu na bajjhare, Sadà ve rakkhitabbÃsu yÃsu saccaæ sudullabhaæ. 138. Vadhaæ carimha te kÃma anaïà dÃni te mayaæ, GacchÃma dÃni nibbÃnaæ yattha gantvà na socatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gotamo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. GotamattheragÃthÃ. 2. 1. 10 139. Pubbe hanti attÃnaæ pacchà hanti so pare, Suhataæ hanti attÃnaæ vÅtaseneva pakkhimÃ. 140. Na brÃhmaïo bahivaïïo anto vaïïo hi brÃhmaïo, Yasumiæ pÃpani kammÃni sa ve kaïho sujampatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vasabho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VasabhattheragÃthÃ. Vaggo paÂhamo. TassuddÃnaæ: Uttaro ceva piï¬o lo vallito tÅriyo isi, Ajino ca melajino rÃdho surÃdho gotamo, Vasabhena ime honti dasa therà mahiddhikÃ'ti. [BJT Page 58] [\x 58/] 2. 2. 1 141. SussÆsà [PTS Page 020] [\q 20/] sutavaddhanÅ sutaæ pa¤¤Ãya vaddhanaæ, Pa¤¤Ãya atthaæ jÃnÃti ¤Ãto attho sukhÃvaho. 142. Sevetha pantÃni senÃsanÃni Careyya saæyojana vippamokkhaæ, Sace ratiæ nÃdhigaccheyya tattha SaÇghe vase rakkhitatto satÅmÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃcundo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃcundattheragÃthÃ. 2. 2. 2 143. Ye kho te veghamissena1 nÃnatthena2 ca kammunà Manusse uparundhanti pharusÆpakkamà janÃ, Tepi tattheva3 kÅranti nahi kammaæ panassati. 144. Yaæ karoti naro nammaæ kalyÃïaæ yadi pÃpakaæ, Tassa tassevadÃyÃdo yaæ yaæ kammaæ pakubbatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà jotidÃso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. JotidÃsattheragÃthÃ. 2. 2. 3 145. Accayanti ahorattà jÅvitaæ uparujjhati, Ayu khÅyati maccÃnaæ kunnadÅnaæ va odakaæ. 146. Atha pÃpÃni kammÃni karaæ bÃlo na bujjhati, PacchÃssa kaÂukaæ hoti vipÃko hissa pÃpako'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà hera¤¤akÃnitthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. Hera¤¤akÃnittheragÃthÃ. 2. 2. 4 147. Parittaæ dÃrumÃruyha yathà sÅde mahaïïave, Evaæ kusÅtamÃgamma sÃdhujÅvÅ pi sÅdati, 4 Tasmà taæ parivajjeyya nusÅtaæ hÅnavÅriyaæ. 148. Pavivittehi ariyehi pahitattehi jhÃyihi, Niccaæ araddhaviriyehi paï¬itehi sahÃvase'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà somacitto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SomacittattheragÃthÃ. 1 Vesamissena-pa. VeÂhamissena-pÆ. 2 NÃnattena-sÅmu1, 2. [PTS.] 3 Tatheva-pu. 4 SÃdhujÅvÅvisÅdati-pu. [BJT Page 60] [\x 60/] 2. 2. 5 149. Jano janamhi sambuddho janamevassito jano, Jano janena heÂhÅyati heÂheti ca jano janaæ. 150. Kohi [PTS Page 021] [\q 21/] tassa janenattho janena janitena vÃ, Janaæ ohÃya gacchaæ taæ heÂhayitvà bahuæ jananti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sabbamitto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SabbamittattheragÃthÃ. 2. 2. 6 151. KÃÊi itthÅ brahatÅ dhaÇkarÆpà Satthiæ ca bhetvà aparaæ ca satthiæ, BÃhaæ1 ca bhetvà aparaæ ca bÃhuæ SÅsaæ ca bhetvà dadhithÃlakaæ' va Esà nisinnà abhisaddahitvÃ. 152. Yo ve avidvà upadhiæ karoti Punappunaæ dukkhamupeti mando, Tasmà pajÃnaæ2 upadhiæ na kayirà MÃhuæ puna bhinnasiro sayissanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃkÃÊo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃkÃÊattheragÃthÃ. 2. 2. 7 153. BahÆ sapatte labhati muïa¬o saÇghÃÂipÃruto, LÃbhÅ annassa pÃnassa vatthassa sayanassa ca. 154. EtamÃdÅnavaæ ¤atvà sakkÃresu mahabbhayaæ, AppalÃbho 'navassuto sato bhikkhu paribbaje'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà tisso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. TissattheragÃthÃ. 2. 2. 8 155. PÃcÅnavaæsadÃyamhi sakyaputtà sahÃyakÃ, PahÃyÃnappake bhoge u¤chÃpattÃgate ratÃ. 156. ùraddhaviriyà pahitattà niccaæ daÊahaparakkamÃ, Ramanti dhammaratiyà hitvÃna lokiyaæ ratinti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kimbilo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KimbilattheragÃthÃ. 1 BÃhu¤ca-sÅmu, 1, 2. 2 PajÃ- sÅmu, 1, 2. [BJT Page 62] [\x 62/] 2. 2. 9 157. Ayeniso manasikÃrà maï¬anaæ anuyu¤jisaæ, Uddhato capalo cÃsiæ kÃmarÃgena aÂÂito. 158. UpÃyakusalenÃhaæ buddhenÃdiccabandhunÃ, Yoniso paÂipajjitvà bhave cittaæ udabbahinti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nando thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NandattheragÃthÃ. 2. 2. 10 159. Pare ca naæ pasaæsanti attà ce asamÃhito, Moghaæ pare pasaæsanti attà hi asamÃhito. 160. Pare ca naæ garahanti attà ce susamÃhi, Moghaæ pare garahanti attà hi susamÃhito'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sirimà thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SirimÃttheragÃthÃ. Vaggo dutiyo. TassuddÃnaæ: Cundo [PTS Page 022] [\q 22/] ca jotidÃso ca thero hera¤¤akÃni ca, Somamitto sabbamitto kÃlo tisso ca kimbilo Nando ca sirimà ceva dasa therà mahiddhikÃ'ti. [BJT Page 64] [\x 64/] 2. 3. 1 161. Khandhà mayà pari¤¤Ãtà taïhà me susamÆhatÃ, BhÃvità mama bojjhaÇgà patto me Ãsavakkhayo. 162. Sohaæ khandhe pari¤¤Ãya abbÆhitvÃna1 jÃliniæ, BhÃvayitvÃna bojjhaÇge nibbÃyissaæ anÃsavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà uttaro thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UttarattheragÃthÃ. 2. 3. 2 163. PanÃdo nÃma so rÃjà yassa yÆpo suvaïïayo, Tiriyaæ soÊasapabbedho2 uddhamÃhu3 sahassadhÃ. 164. Sahassakaï¬o4 satabheï¬u5 dhajÃlÆ haritÃmayo, Anaccuæ tattha gandhabbà chasahassÃni sattadhÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhaddaji thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BhaddajittheragÃthÃ. 2. 3. 3 165. Satimà pa¤¤avà bhikkhu ÃraddhabalavÅriyo, Pa¤cakappasatÃnÃhaæ ekarattiæ anussariæ. 166. CattÃro satipaÂÂhÃne sattaaÂÂha ca bhÃvayaæ, Pa¤cakappasatÃnÃhaæ ekarattiæ anussarinti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sobhito thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SobhitattheragÃthÃ. 2. 3. 4 167. Yaæ kiccaæ saÊhaviriyo yaæ kaccaæ boddhumicchatÃ, Karissaæ nÃvarujjhassaæ passa viriyaæ parakkamaæ. 6 168. Tvaæ ca me maggamakkhÃhi a¤jasaæ amatogadhaæ, Ahaæ monena monissaæ gaÇgÃsoto'va sÃgaranti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà valliyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. ValliyattheragÃthÃ. 1 AbbahitvÃna-sÅmu. 1, 2 AbbuhitvÃna-machasaæ. 2 SoÊasubbedho-sÅmu. 1, 2, 3 UbbhamÃhu-machasaæ. , [PTS.] 4 SahassataïhÃ-machasaæ, sahassakaïa¬u-[PTS.] 5 Sataheï¬u-sÅmu. 6 Viriyaparakkamaæ-[PTS.] [BJT Page 66] [\x 66/] 2. 3. 5 169. Kese me salikhissa'nti kappako upasaÇkami, Tato adÃsamÃdÃya sarÅraæ paccavekkhisaæ. 170. Tuccho [PTS Page 023] [\q 23/] kÃyo adissittha andhakÃro1 tamo vyagÃ, SabbecÃÊà smaiucchinnà natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vÅtasoko thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VÅtasokattheragÃthÃ. 2. 3. 6 171. Pa¤canÅvarÃïa hitvà yogakkhemassa pattiyayÃ, DhammÃdÃsaæ gahetvÃna ¤Ãïadassanamattano. 172. Paccavekakhiæ imaæ kÃyaæ sabbaæ santarabÃhiraæ, Ajjhatta¤ca bahiddhà ca tuccho kÃyo adissathÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà puïïamÃso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. PaïïamÃsattheragÃthÃ. 2. 3. 7 173. YathÃpi bhaddo Ãja¤¤o khalitvà patitiÂÂhati, Bhiyyo laddhÃna saævegaæ adÅno vahate dhuraæ. 174. Evaæ dassanasampannaæ sammÃsambuddhasÃvakaæ, ùjÃnÅyaæ2 maæ dhÃretha puttaæ buddhassa orasanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nandako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NandakattheragÃthÃ. 2. 3. 8 175. Ehi nandaka gaccÃma upajjhÃyassa santikaæ, SÅhanÃdaæ nadissÃma buddhaseÂÂhassa sammukhÃ. 176. YÃya no anukampÃya amhe pabbÃjayÅ muni, So no attho anuppatto sabbasaæyojanakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bharato thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BharatattheragÃthÃ. 1 AndhakÃre-[PTS.] 2 AjÃniyaæ-[PTS.] [BJT Page 68] [\x 68/] 2. 3. 9 177. Nadanti evaæ sappa¤¤Ã sÅhÃva girigabbhare, VÅrà vijitasaÇgÃmà chetvà mÃraæ savÃhiniæ1, 178. Satthà ca pariciïïo me dhammo saÇgho ca pÆjito, Ahaæ ca vitto sumano puttaæ disvà anÃsavanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhÃradvÃjo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BhÃradvÃjattheragÃthÃ. 2. 3. 10 179. UpÃsità sappurisà sutà dhammà abhiïhaso, SuttÃna paÂipajjissaæ a¤jasaæ amatogadhaæ. 180. BhavarÃgahatassa me sato bhavarÃgo puna me na vijjati, Na cÃhu na ca me3 bhavissati na ca me etarahipi2 vijjatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kaïhadinno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KaïhadinnattheragÃthÃ. Vaggo tatiyo. TassuddÃnaæ: Uttaro bhaddajitthero sobhito valliyo isi, VÅsoko ca yo thero puïïamÃso ca nandako, Bharato bhÃradvÃjo ca kaïhadinno mahÃmunÅ'ti. 1 SavÃhanaæ-sÅmu. 1, 2. 2 Name-sÅmu. 1, 2. 3 Etarahi-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 70] [\x 70/] 2. 4. 1 181. Yato [PTS Page 024] [\q 24/] ahaæ pabbajito sammÃsambuddhasÃsane, VimuccamÃno uggacchiæ kÃmadhÃtuæ upaccagaæ. 182. Brahmuno pekkhamÃnassa tato cittaæ vimucci me, Akuppà me vimuttÅti sabbasaæyojanakkhayÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà migasiro thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MigasirattheragÃthÃ. 2. 4. 2 183. AniccÃni gahakÃni tattha punappunaæ, GahakÃraæ gavesanto dukkhà jÃti punappunaæ. 184. GahakÃraka diÂÂhosi puna gehaæ na kÃhasi, Sabbà te phÃsukà bhaggà thÆïikÃ1 ca vidÃÊitÃ, 2 VimariyÃdÅkataæ3 cittaæ idheva vidhamissatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÅvako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SÅvakattheragÃthÃ. 2. 4. 3 185. Arahaæ sugato loke vÃtehÃbÃdhito muni, Sace uïhÃdakaæ atthi munino dehi brÃhmaïa. 186. PÆjito pÆjanÅyÃnaæ4 sakkareyyÃna sakkato, ApacitopacanÅyÃnaæ5 tassa icchÃmi hÃtave'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà upavÃno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UpavÃnattheragÃthÃ. 2. 4. 4 187. DiÂÂhà mayà dhammadharà upÃsakà KÃmà aniccà iti bhÃsamÃnÃ, SÃrattarattà maïikuï¬alesu Puttesu dÃresu ca te apekkhÃ. 188. Addhà na jÃnanti yathÃva6 dhammaæ KÃmà aniccà iti cÃpi Ãhu, 7 RÃgaæ ca tesaæ na balatthi chettuæ Tasmà sità puttadÃraæ dhana¤cÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà isidinno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. IsidinnattheragÃthÃ. 1 ThÆïÅrÃ-[PTS.] 2 PadÃÊitÃ-sÅmu. 1, 2. 3 VipariyÃdikataæ-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 4 PÆjaneyyÃnaæ-machasaæ, [PTS.] 5 ApacitopaceyyÃnaæ-machasaæ, apacito apacineyyÃnaæ-[PTS.] 6 Yathodha-simu. 1, 2. 7 Ahu-pa. [BJT Page 72] [\x 72/] 2. 4. 5 189. Devo ca vassati devo ca gaÊagaÊÃyati Ekako cÃhaæ bherave bile viharÃmi, Tassa mayhaæ ekakassa bherave bile viharato Natthi bhayaæ và chambhitattaæ và lomahaæso vÃ. 190. Dhammatà mama sà yassa me Ekakassa bherave bile Viharato natthi bhayaæ và Chambhitattaæ và lomahaæso vÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sambulakaccÃno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SambulakaccÃnattheragÃthÃ. 2. 4. 6 191. Kassa [PTS Page 025] [\q 25/] selÆpamaæ cittaæ Âhitaæ nÃnÆpakampati, Virattaæ rajanÅyesu kuppanÅye na kuppati, Yassevaæ bhÃvitaæ cittaæ kuto taæ dukkhamessati. 192. Mama selÆpamaæ cittaæ Âhitaæ nÃnÆpakampati, Virattaæ rajanÅyesu kuppanÅye na kuppati, Mamevaæ bhÃvitaæ cittaæ kuto maæ dukkhamessatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà khitako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KhitakattheragÃthÃ. 2. 4. 7 193. Na tÃva supituæ hoti ratti nakkhattamÃlinÅ, PaÂijaggitumevesà ratti hoti vijÃnatÃ. 194. HatthikkhandhÃvapatitaæ ku¤jaro ce anukkame, SaÇgÃme me mataæ seyyo yaæ ce jÅve parÃjito'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà soïo selissariya1puttatthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SelissariyattheragÃthÃ. 2. 4. 8 195. Pa¤cakÃmaguïe hitvà piyarÆpe manorame, SaddhÃya abhinikkhamma dukkhassantakaro2 bhave. 196. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhanandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca paÂikaÇkhÃmi sampajÃno patissato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nisabho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NisabhattheragÃthÃ. 1 Soïo poÂirisaputto-syÃ, [PTS.] 2 Dukkhassanta karo-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 74] [\x 74/] 2. 4. 9 197. Ambapallava saÇkÃsaæ aæse katvÃna cÅvaraæ, Nisinno hatthi gÅvÃya gÃmaæ piï¬Ãya pÃvisiæ. 198. Hatthikkhandhato oruyha saævegaæ alabhiæ tadÃ, Sohaæ ditto tadà santo patto me Ãsavakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà usabho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UsabhattheragÃthÃ. 2. 4. 10 199. Ayamiti kappaÂo kappaÂakuro acchÃya atibharitÃya1 AmataghaÂikÃyaæ dhammakatamatto katapadaæ jhÃnÃni ocetuæ. 200. Mà [PTS Page 026] [\q 26/] kho tvaæ kappaÂa pacÃlesi Mà taæ upakaïïakamhi2 tÃÊessaæ, Naha3 tvaæ kappaÂa mattama¤¤Ãsi SaÇghamajjhamhi pacalÃyamÃno'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kappaÂakuro thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. Vaggo catuttho. KappaÂakurattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Migasiro sÅvako ca upavano ca paï¬ito Isidanno ca kaccÃno khitano ca mahÃvasi Selissariyo nisabho ca usabho kappaÂakuro'ti. 1 AtibhariyÃya-sÅmu. 1, 2. 2 Upakaïïamgi-sÅmu. 1, 2. 3 Nahi-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 76] [\x 76/] 2. 5. 1 201. Aho buddhà aho dhammà aho no satthu sampadÃ, Yattha etÃdisaæ dhammaæ sÃvako sacchikÃhisi. 202. AsaÇkheyyemu kappesu sakkÃyÃdhigatà ahÆ1 Tesamayaæ pacchiko carimo' yaæ samussayo, JÃtimaraïasaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kumÃrakassapo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KumÃrakassapattheragÃthÃ. 2. 5. 2 203. Yo have daharo bhikkhu yu¤jati buddhasÃsane, JÃgaro patisuttesu2 amÃghaæ tassa jÅvitaæ. 204. Tasmà saddha¤ca sÅla¤ca pasÃdaæ dhammadassanaæ, Anuyu¤jetha medhÃvÅ saraæ buddhÃna sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dhammapÃlo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. DhammapÃlattheragÃthÃ. 2. 5. 3 205. KassindriyÃni samathaÇgatÃni Assà yathà sÃrathinà sudantà PahÅnamÃnassa anÃsavassa DevÃpi mayhaæ pihayanti tÃdino'ti. 206. MahindriyÃni samathaÇgatÃni Assà yathà sÃrathinà sudantà PahÅnamÃnassa anÃsavassa DevÃpi mayhaæ pihayanti tÃdino'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà brahamÃli thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BrahmÃlittheragÃthÃ. 1 Ahuæ-[PTS.] 2 Sa hi suttesu-machasaæ. [BJT Page 78] [\x 78/] 2. 5. 4 207. ChavipÃpaka [PTS Page 027] [\q 27/] cittabhaddaka MogharÃja satataæ samÃhito, HemantikasÅtakÃlarattiyo Bhikkhu tvaæsi kathaæ karissasi. 208. Sampannasassà magadhà kevalà iti me sutaæ, PalÃlacchannako seyyaæ yatha¤¤e sukhajÅvino'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mogharÃjatthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MogharÃjattheragÃthÃ. 2. 5. 5 209. Na ukkhipe no ca parikkhipe pare Na okkhipe pÃragataæ na eraye, Na cattavaïïaæ parisÃsu byÃhare Anuddhato sammitabhÃïi subbato. 210. Susukhumanipuïatthadassinà Matikusalena nivÃtavuttinÃ, SaæsevitavuddhasÅlinà NibbÃnaæ na hi tena dullabhanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà visÃkho pa¤cÃlaputto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VisÃkhapa¤cÃlaputtattheragÃthÃ. 2. 5. 6 211. Nadanti morà susikhà supekhuïà SunÅlagÅvà sumukhà sugajjino, Susaddalà cÃpi mahÃmahÅ ayaæ SubyÃpitambu1 suvalÃhakaæ nabhaæ. 212. SukallarÆpo sumanassa jhÃya taæ2 Sunikkhamo3 sÃdhu subuddhasÃsane, Susukkasukkaæ nipaïaæ sududdasaæ PhusÃmi taæ uttamamaccutaæ padanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà cÆÊako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. CÆÊakattheragÃthÃ. 1 Susuddhatambu-pu, sÅmu. 2. 2 JhÃyitaæ- 3 SunikkaÂo-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 80] [\x 80/] 2. 5. 7 213. NandamÃnÃgataæ cittaæ sÆlamÃropamÃnakaæ, Tena teneva vajasi yena sÆlaæ kaliÇgaraæ. 214. TÃhaæ cittakaliæ brÆmi taæ brÆmi cittadubbhakaæ, Satthà te dullabho laddho mÃnatthe maæ niyojayÅti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà anupamo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AnupamattheragÃthÃ. 2. 5. 8 215. Saæsaraæ dÅghamaddhÃnaæ gatÅsu parivattisaæ, Apassaæ ariyasaccÃni andhabhÆto puthujjano. 216. Tassa [PTS Page 028] [\q 28/] me appamattassa saæsÃrà vinalÅkatÃ, Gati1 sabbà samucchinnà natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vajjito thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VajjitattheragÃthÃ. 2. 5. 9 217. Assatthe haritokÃse saævirÆÊhampi pÃdape, Ekaæ buddhagataæ sa¤¤aæ alabhitthaæ patissato. 218. Ekatiæse ito kappe yaæ sa¤¤amalabhiæ tadÃ, Tassà sa¤¤Ãya vÃhasà patto me Ãsavakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sandhito thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SandhitattheragÃthÃ. Vaggo pa¤camo. TassuddÃnaæ: KumÃrakassapo thero dhammapÃlo ca brahmÃli, MogharÃrà visÃkho ca cÆÊako ca anÆpamo, Vajjito sandhito thero kilesarajavÃhano'ti. GÃthà dukanipÃtamhi navuti ceva aÂÂha ca Therà ekÆnapa¤¤Ãsaæ bhÃsità nayakovidÃ'ti. DukanipÃto niÂÂhito. 1 SabbÃgati-sÅmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 82] [\x 82/] 3. TikanipÃto. 3. 1. 1 219. Ayoni [PTS Page 029] [\q 29/] suddhimanvesaæ aggiæ paricariæ vane, Suddhimaggaæ ajÃnanto akÃsiæ amaraæ tapaæ. 220. Taæ sukhena sukhaæ laddhaæ passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsanaæ. 221. Brahumabandhu pure Ãsiæ idÃni khomhi brÃhmaïo, Tevijjo nahÃtako1 camhi setthiyo camhi vedagÆ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà aggikabhÃradvÃjo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AggikabhÃradvÃjattheragÃthÃ. 3. 1. 2 222. Pa¤cÃhÃhaæ pabbajito sekho appattamÃnaso, VihÃraæ me paviÂÂhassa cetaso païidhÅ ahu. 223. NÃsissaæ2 na pivissÃmi vihÃrato na nikkhame, Napi passaæ nipÃtessaæ3 taïhÃsalle anÆhate. 224. Tassa cevaæ viharato passa viriyaparakkamaæ, Tisso vijjà anupupattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà paccayo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. PaccayattheragÃthÃ. 3. 1. 3 225. Yo pubbe karaïÅyÃni pacchà so kÃtumicchati, Sukhà so dhaæsate ÂhÃnà pacchà ca manutappati. 226. Yaæ hi kayirà taæ hi vade yaæ na kayirà na taæ vade, Akarontaæ bhÃsamÃnaæ4 parijÃnanti païa¬itÃ. 227. Susukhaæ vata nibbÃnaæ sammÃsambuddhadesitaæ, Asokaæ virajaæ khemaæ yattha dukkhaæ nirujjhatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bakkulo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BakukulattheragÃthÃ. 1 NhÃtako-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 2 Nà sessaæ-pa. 3 Na nipÃtessaæ-pa. 4 BhÃsamÃnaæ taæ-pa. [BJT Page 84] [\x 84/] 3. 1. 4 228. Sukha¤ce [PTS Page 030] [\q 30/] jÅvituæ icche sÃma¤¤asmiæ apekkhavÃ, SaÇghikaæ nÃtima¤¤eyya cÅvaraæ pÃnabhojanaæ. 229. Sukha¤ce jÅvituæ icche sÃma¤¤asmiæ apekkhavÃ, Ahi musikasobbhaæ va sevetha sayanÃsanaæ. 230. Sukha¤ce jÅvituæ icche sÃma¤¤asmiæ apekkhavÃ, ItarÅtarena tusseyya ekadhamma¤ca bhÃvayeti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà dhaniyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. DhaniyattheragÃthÃ. 3. 1. 5 231. AtisÅtaæ atiuïhaæ atisÃyamidaæ ahu, Iti vissaÂÂhakammante khaïà accenti mÃïave. 232. Yo ca1 sÅta¤ca uïha¤ca tiïà bhiyyo na ma¤¤ati, Karaæ purisakiccÃni so sukha na vihÃyati. 233. Dabbaæ kusaæ poÂakilaæ usÅraæ mu¤jababbajaæ2 Urasà panudissÃmi3 vivekamanubrÆhayanti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mÃtaÇgaputto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MataÇgaputtattheragÃthÃ. 3. 1. 6 234. Ye cittakathÅ bahussutà Samaïà pÃÂaliputtavÃsino, Tesa¤¤ataroyamÃyumÃ4 DvÃre tiÂÂhati khujjasobhito. 235. Ye cittakathÅ bahussutà Samaïà pÃÂaliputtavÃsino, Tesa¤¤ataroyamÃyuvà DvÃre tiÂÂhati mÃluterito. 236. Suyuddhena suyiÂÂhena saÇgÃmavijayena ca, BrahmacariyÃnucaïïena evÃyaæ sukhamedhatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà khujjasobhito thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KhujjasobhitattheragÃthÃ. 1 Yo'dha-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 2 Mu¤japabbajaæ-machasaæ. 3 PanudahissasÃmi-pa, [PTS.] 4 Tesa¤¤ataroyamÃyuvÃ-bahÆsu. [BJT Page 86] [\x 86/] 3. 1. 7 237. Yodha koci manussesu parapÃïÃni hiæsati, Asmà lokà paramhà ca ubhayà dhaæsate naro. 238. Yo ca mettena cittena sabbapÃïÃnukampati, Bahuæ1 so pasavati pu¤¤aæ tena tÃdisako2 naro. 239. SubhÃsitassa sikkhetha samaïÆpÃsanassa ca, EkÃsanassa raho cittavÆpasamassa cÃti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vÃraïo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VÃraïattheragÃthÃ. 3. 1. 8 240. Ekopi saddho medhÃvÅ assaddhÃnÅdha ¤Ãtinaæ, DhammaÂÂho sÅlasampanno hoti atthÃya bandhunaæ, 241. Niggayha anukampÃya codito ¤Ãtayo mayÃ, ¥Ãtibandhavapemena kÃraæ katvÃna bhikkhÆsu. 242. Te abbhatÅtà kÃlaækatà pattà te tividhaæ sukhaæ, Bhataro mayuhaæ mÃtà ca modanti kÃmakimino'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà passiko3 thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. PassikattheragÃthÃ. 3. 1. 9 243. KÃÊapabbaÇgasaÇkÃso4 kiso dhamanisanthato, Matta¤¤Æ annapÃnamhi adÅnamanaso naro. 244. PhuÂÂho [PTS Page 031] [\q 31/] ¬aæsehi makasehi ara¤¤asmiæ brahÃvane, NÃgo saÇgÃmasÅseva sato tatrÃdhivÃsaye. 245. Yathà brahmà tathà eko yathà devo tathà duve, Yathà gÃmo tathà tayo kolÃhÃlaæ tatuttarinti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà yasojo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. YasojattheragÃthÃ. 1 Bahubhi-[PTS.] 2 Pu¤¤aætÃdisako-[PTS.] 3 Vassiko-machasaæ. 4 KÃlapabbaÇgasaÇkÃso-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 88] [\x 88/] 3. 1. 10 246. Ahutuyhaæ pure saddhà sà te ajja na vijjati, Yaæ tuyhaæ tuyhamevetaæ natthi duccaritaæ mama. 247. Aniccà hi calà saddhà evaæ diÂÂhà hi sà mayÃ, Rajjantipi virajjaniti tattha kiæ jiyyate muni. 248. Paccati munino bhattaæ theka thokaæ kule kule, Piï¬ikÃya carissÃmi atthi jaÇghÃbalaæ mamÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÃÂimattiyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SÃÂimattiyattheragÃthÃ. 3. 1. 11 249. SaddhÃya abhinikkhamma navapabbajito navo, Matte bhajeyya kalyÃïe suddhÃjÅve atandite. 250. SaddhÃya abhinikkhamma navapabbajito navo, SaÇghasmiæ viharaæ bhikkhu sikkhetha vinayaæ budho. 251. SaddhÃya abhinikkhamma navapabbajito navo, KappÃkappesu kusalo vihareyya1 apurakkhato. Itthaæ sudaæ Ãyasmà upÃlitthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UpÃlittheragÃthÃ. 3. 1. 12 252. Paï¬itaæ vata maæ santaæ alamatthavicintakaæ, Pa¤cakÃmaguïà loke sammohà pÃtayiæsu maæ. 253. Pakkhanno2 mÃravisaye daÊhasallasamappito, Asakkhiæ maccurÃjassa ahaæ pÃsà pamuccituæ. 254. Sabbe kÃmà pahÅnà me bhavà sabbe vidÃÊitÃ, 3 CikkhÅïo jÃtisaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà uttarapÃlatthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UttarapÃlattheragÃthÃ. 1 Careyya-sÅmu. 1, [PTS.] 2 Pakkhanto-sÅmu. 1, 9. 3 PadÃÊitÃ-sÅmu. 2, [PTS.] [BJT Page 90] [\x 90/] 3. 1. 13 255. SuïÃtha ¤Ãtayo sabbe yÃvantettha samÃgatÃ, Dhammaæ vo desayissami dukkhà jÃti punappunaæ. 256. ùrabhatha nikkhamatha yu¤jatha buddhasÃsane, DhanÃtha maccuno senaæ naÊÃgÃraæ va ku¤jaro. 257. Yo imasmiæ dhammavinaye appamatto vihessati, 1 PahÃya jÃtisaæsÃraæ dukkhassantaæ karissatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà abhibhÆto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AbhibhÆtattheragÃthÃ. 3. 1. 14 258. Saæsaraæ [PTS Page 032] [\q 32/] hi nirayaæ agacchisaæ2 Petalokamagamaæ punappunaæ, Dukkhamamhi pi tiracchÃnayoniyaæ3 Nekadhà hi vusitaæ ciraæ mayÃ. 259. MÃnuso ca bhavobhirÃdhito SaggakÃyamagamaæ sakiæ sakiæ, RÆpadhÃtusu arÆpadhÃtusu Nevasa¤¤isu asa¤¤ÅsuÂÂhitaæ. 260. Sambhavà suvidità asÃrakà SaÇkhatà pacalità saderitÃ, Taæ viditva4 mahamattasambhavaæ, Santimeva satimà samajjhaga'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gotamo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. GotamattheragÃthÃ. 3. 1. 15 261. Yo pubbe karaïÅyÃni pacchà so kÃtumicchati, Sukhà so dhaæsate ÂhÃnà pacchà ca manutappati. 262. Ya¤hi kayirà ta¤hi vade yaæ na kayirà na taæ vade, Akarontaæ bhÃsamÃnaæ5 parijÃnanti paï¬itÃ. 263. Susukhaæ vata nibbÃnaæ sammÃmbuddhadesitaæ, Asokaæ virajaæ khemaæ yattha dukkhaæ nirujjhatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà hÃrito thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. HÃritattheragÃthÃ. 1 Vihassati-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 2 Agacchissaæ-bahÆsu. AgacchÅssaæ-pa. 3 TiracchÃnayoniyÃ-[PTS.] 4 ViditvÃ-bahÆsu 5 BhÃsamÃnaæ taæ-pa. [BJT Page 92] [\x 92/] 3. 1. 16 264. PÃpamitte vivajjetvà bhajeyyuttamapuggale OvÃde cassa tiÂÂheyya patthento acalaæ sukhaæ. 265. Parittaæ dÃrumÃruyha yathà sÅde mahaïïave, Evaæ kusÅtamÃgamma sÃdhujÅvÅpi sÅdati, 266. Pavivittehi ariyehi pahitattehi jhÃyihi Niccaæ Ãraddhaviriyehi1 paï¬itehi sahÃvase'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vimalo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VimalattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: AÇgÃïiko bhÃradvÃjo paccayo bakkulo isi Dhaniyo mÃtaÇgaputto sobhito vÃraïo isi Vassiko ca yasojo ca sÃÂimattiyupÃli 8 UttarapÃlo abhibhÆto gotamo hÃrito'pi ca Thero tikanipÃtamhi nibbÃne vimalo kato AÂÂhatÃlisa gÃthÃyo therà soÊasa kittitÃ'ti. TikanipÃto niÂÂhito. 1 NiccÃraddha viriyehi-sÅmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 94] [\x 94/] 4. CatukkanipÃto. [PTS Page 033 [\q 33/] 4. 1. 1] 267. AlaÇkatà suvasanà mÃlinÅ candanussadÃ, Majjhe mahapathe nÃrÅ turiye naccanti nÃÂakÅ. 268. Piï¬ikÃya paviÂÂhohaæ gacchanto naæ udikkhisaæ, 1 AlaÇkataæ savasanaæ maccupÃsaæva o¬¬itaæ. 269. Tato me manasÅkÃro yoniso udapajjatha, ùdÅnavo pÃturahu nibbidà samatiÂÂhatha. 270. Tato cittaæ vimucci me passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nÃgasamÃlo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NÃgasamÃlattheragÃthÃ. 4. 1. 2 271. Ahaæ middhena pakato vihÃrà upanikkhamiæ, CaÇkamaæ abhirÆhanto tattheva papatiæ2 'chamÃ. 272. GattÃni parimajjitvà punapÃruyuha caÇkamaæ, CaÇkame caÇkamiæ sohaæ ajjhattaæ susamÃhito. 273. Tato me manasÅkÃro yoniso udapajjatha, ùdÅnavo pÃturahu nibbidà samatiÂÂhatha. 274. Tato cittaæ vimucci me passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhaguthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BhaguttheragÃthÃ. 4. 1. 3 275. Pare ca na vijÃnanti mayamettha yamÃmase, Ye ca tattha vijÃnanti tato sammanti medhagÃ. 276. Yadà ca avijÃnantà iriyantyamarÃ3 viya, VijÃnanti ca ye mmaæ Ãturesu anÃturÃ. 277. Yaæ ki¤ci sithilaæ kammaæ saÇkiliÂÂhaæ ca yaæ vataæ, SaÇkassaraæ brahmacariyaæ na taæ hoti mahapphalaæ. 278. Yassa sabrahmacÃrisu gÃravo nÆpalabbhati, ùrakà hoti saddhammà nabhaæ puthuviyà yathÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sabhiyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SabhiyattheragÃthÃ. 1 Udakkhisaæ-pa. 2 Papate-machasaæ. 3 IriyantamarÃ-machasaæ. [BJT Page 96] [\x 96/] 4. 1. 4 279. Dhiratthu pure duggandhe mÃrapakkhe avassute, NavasotÃni te kÃye yÃni sandanti sabbadÃ. 280. MÃpurÃïaæ [PTS Page 034] [\q 34/] ama¤¤ittho mÃsà desi tathÃgate, Sagge'pi te na rajjanti kimaÇga pana mÃnuse. 281. Ye ca kho bÃlà dummedhà dummantÅ mohapÃrutÃ, TÃdisà tattha rajjanti mÃrakhittamhi bandhate. 282. Yesaæ rÃgo ca doso ca avijjà ca virÃjitÃ, TÃdÅtattha na rajjanti1 chinnasuttà abandhanÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nandako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NandakattheragÃthÃ. 4. 1. 5 283. Pa¤capa¤¤ÃsavassÃni rajojallamadhÃrayiæ, Bhu¤janto mÃsikaæ bhattaæ kesamassuæ alocayiæ. 284. EkapÃdena aÂÂhÃsiæ Ãsanaæ parivajjayiæ, SukkhagÆthÃni ca khÃdiæ udÃdasaæ ca na sÃdiyiæ. 285. EtÃdisaæ karitvÃna bahuæ duggatigÃminaæ, VuyhamÃno mahoghena buddhaæ saraïamÃgamaæ. 286. SaraïÃgamanaæ passa passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà jambuko thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. JambukattheragÃthÃ. 4. 1. 6 287. SvÃgataæ vata me Ãsi gayÃyaæ gayÃphagguyÃ, 2 Yaæ addasÃsiæ sambuddhaæ desentaæ dhammamuttamaæ. 288. Mahappabhaæ gaïÃcariyaæ aggappattaæ vinÃyakaæ, Sadevakassa lekassa jinaæ atuladassanaæ. 289. MahÃnÃgaæ mahÃvÅraæ mahÃjutimanasavaæ, SabbÃsavaparikkhÅïaæ satthÃramakutobhayaæ. 290. CirasaÇkiliÂÂhaæ vata maæ diÂÂhisandÃnasanditaæ, 3 VimocayÅ so bhagavà sabbaganthehi senaka'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà senako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SenakattheragÃthÃ. 1 TÃdisà tattha rajjanti-machasaæ. 2 GayaphagguyÃ-machasaæ. 3 DiÂÂhisandÃmasandhitaæ-sÅmu. 2, DaÂaÂhisantÃnabandhitaæ-machasaæ. [BJT Page 98] [\x /] 4. 1. 7 291. Yo dandhakÃle tarati taraïÅye ca dandhaye Ayoni1 saævidhÃnena bÃlo dukkhaæ nigacchati. 292. Tassatthà parihÃyanti kÃÊapakkheva candimà ùyasasya¤ca2 pappoti mittehi ca virujjhati. 293. Yo dandhakÃle dandheti taraïÅye ca tÃraye Yoniso saævidhÃnena sukhaæ pappoti paï¬ito. 294. Tassatthà paripÆrenti sukkhapakkheva candimà Yaso kitti¤ca pappoti mittehi na virujjhatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sambhÆto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SambhÆtattheragÃthÃ. 4. 1. 8 295. Ubhayeneva [PTS Page 035] [\q 35/] sampanno rÃhulabhaddo'ti maæ vidÆ Ya¤camhi putto buddhassa yaæ ca dhammesu cakkhumÃ. 296. Yaæ ca Ãsavà khÅïà yaæ 8 natthi punabbhavo Arahà dakkhiïeyyomhi tevijjo amataddaso. 297. KÃmandhà jÃlapacchannÃ3 taïhÃchadanachÃdità Pamattabandhunà baddhà macchÃva kuminÃmukhe. 298. Taæ kÃmaæ ahamujjhatvà chetvà mÃrassa bandhanaæ SamÆlaæ taïhamabbuyha sÅtibhÆtosmi nibbuto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà rÃhulo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. RÃhulattheragÃthÃ. 4. 1. 9 299. JÃtarÆpena pacchannÃ4 dÃsÅgaïapurakkhatà AÇkena puttamÃdÃya bhariyà maæ upÃgami. 300. Taæ ca disvÃna Ãyantiæ sakaputtassa mÃtaraæ AlaÇkataæ suvasanaæ maccupÃsaæ'va o¬¬itaæ. 301. Tato me manasÅkÃro yoniso udapajjatha ùdÅnavo pÃturahu nibbidà samatiÂÂhatha. 5 302. Tato cittaæ vimucci me passa dhammasudhammataæ Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsananti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà candano thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. CandanattheragÃthÃ. 1 AyÃniso-machasaæ, [PTS.] 2 ùyasakya¤ca-[PTS.] 3 JÃlasa¤jannÃ-[PTS.] 4 Sa¤jannÃ-machasaæ. 5 SamyatiÂÂhatha-machasaæ. [BJT Page 100] [\x 100/] 4. 1. 10 303. Dhammo have rakikhati dhammacÃriæ Dhammo suciïïo sukhamÃvahÃti, EsÃnisaæso dhamme suciïïe Na duggatiæ gacchati dhammacÃrÅ. 304. Na hi dhammo adhammo ca ubho samavipÃkino, Adhammo nirayaæ neti dhammo pÃpeti suggatiæ. 305. Tasmà hi dhammesu kareyya 'ndaæ Iti modamÃno sugatena tÃdinÃ, Dhamme Âhità sugatavarassa sÃvakà NÅyanti dhÅrà saraïavaraggagÃmino. 306. VipphoÂito gaï¬amÆlo1 TaïhÃjÃlo samÆhato, So khÅïasaæsÃro na catthi ni¤canaæ Cando yathà dosinà puïïamÃsiyÃti. 2 Itthaæ sudaæ Ãyasmà dhammiko thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. DhammikattheragÃthÃ. 4. 1. 11 307. Yadà [PTS Page 036] [\q 36/] balÃkà sucipaï¬aracchadà KÃÊassa meghassa bhayena tajjitÃ, Palehiti ÃlayamÃlayesinÅ Tadà nadÅ ajakaraïÅ rameti maæ. 308. Yadà balÃkà suvisuddhapaïa¬arà KÃÊassa meghassa bhayena tajjitÃ, Pariyesati leïamaleïadassinÅ Tadà nadÅ ajakaraïÅ rameti maæ. 309. Kaæ nu tattha na ramenti jambuyo ubhato tahiæ, Sobhenti ÃpagÃkÆlaæ mama leïassa pacchato. 310. Tà matamadasaÇghasuppahÅnà Bhekà mandavatÅ panÃdayanti, NÃjja girinadÅhi vippavÃsasamayo Khemà ajakaraïÅ sivà surammÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sappako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SappakattheragÃthÃ. 1 GandhamÆlo-sÅmu. 1, [PTS.] 2 PuïïamÃsiyanti-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 102] [\x 102/] 4. 1. 12 311. Pabbajiæ jÅvikattho'haæ laddhÃna upasampadaæ, Tato saddhaæ paÂilabhiæ daÊhaviriyo parakkamiæ. 312. KÃmaæ bhijjatu'yaæ kÃyo maæsapesÅ visÅyaruæ, Ubho jaïïukasandhÅhi jaÇghÃyo papatantu me. 313. NÃsissaæ na pivissÃmi vihÃrà ca na nikkhame, Na'pi passaæ nipÃtessaæ taïhasalle anÆhate. 314. Tassa mevaæ viharato passa viriyaparakkamaæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mudito thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MuditattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: NÃgasamÃlo bhagu ca sabhiyo nandako'pi ca Jambuko senako thero sambhÆto rÃhulo'pi ca Bhavati candano thero dasete buddhasÃvakà Dhammiko sappako thero mudito cÃ'pi te tayo GÃthÃyo dve ca pa¤¤Ãsa therà sabbe'pi terasÃ'ti. CatukkanipÃto niÂÂhito. [BJT Page 104] [\x 104/] 5. Pa¤cakanipÃto. 5. 1. 1 315. Bhikkhu [PTS Page 037] [\q 37/] sÅvathikaæ gantvà addasaæ itthimujjhataæ, Apaviddhaæ susÃnasmiæ khajjantiæ kimihÅ phuÂaæ. 316. Yaæ hi eke jigucchanti mataæ disvÃna pÃpakaæ, KÃmarÃgo pÃturahu andho'va vasatÅ ahuæ. 317. Oraæ odanapÃkamhà tamhà ÂhÃnà apakkamiæ, Satimà sampajÃnohaæ ekamantaæ upÃvisiæ. 318. Tato me vanasikÃro yoniso udapajjatha, ùdÅnavo pÃturahu nibbidà samatiÂÂhatha. 319. Tato cittaæ vimucci me passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà rÃjadatto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. RÃjadattattheragÃthÃ. 5. 1. 2 320. Ayoge yu¤jamattÃnaæ puriso kiccamicchato, Caraæ ce nÃdhigaccheyya taæ me dubbhagalakkhaïaæ. 321. AbbÆÊhaæ1 aghagataæ vijitaæ Ekaæ ce ossajeyya2 kalÅva siyÃ, SabbÃnipi ce ossajeyya andhova siyà Samavisamassa adassanato. 322. Yaæ hi kayirà taæ hi vade yaæ na kayirà na taæ vade, Akarontaæ bhÃsamÃnaæ parijÃnanti paï¬itÃ. 323. YathÃ'pi ruciraæ pupphaæ vaïïavantaæ agandhakaæ, Evaæ subhÃsità vÃcà aphalà hoti akubbato. 324. YathÃ'pi ruciraæ pupphaæ vaïïavantaæ sagandhakaæ, Evaæ subhÃsità vÃcà saphalà hoti pakubbato'ti. 3 Itthaæ sudaæ Ãyasmà subhÆto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SubhÆtattheragÃthÃ. 1 AbbÆÊaæ-sÅmu. 1, 2. 2 Ossajjeyya-sÅmu. 1, 2. 3 Sukubbato-syÃ, sakubbato-sÅmu. 1. [BJT Page 106] [\x 106/] 5. 1. 3 325. Vassati [PTS Page 038] [\q 38/] devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtÃ, Tassaæ viharÃmi vÆpasanto Atha ve patthayasÅ pavassa deva. 326. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtÃ, Tassaæ viharÃmi santacitto Atha ve patthayasÅ pavassa deva. 327. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtÃ, Tassaæ viharÃmi vÅtarÃgo Atha ve patthayasÅ pavassa deva. 328. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtÃ, Tassaæ viharÃmi vÅtadoso Atha ve patthayasÅ pavassa deva. 329. Vassati devo yathà sugÅtaæ Channà me kuÂikà sukhà nivÃtÃ, Tassaæ viharÃmi vÅtamoho Atha ve patthayasÅ pavassa deva. Itthaæ sudaæ Ãyasmà girimÃnando thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. GirimÃnandattheragÃthÃ. 5. 1. 4 330. Yaæ patthayÃno dhammesu upajjhÃyo anuggahÅ, Amataæ abhikaÇkhantaæ kataæ kattabbakaæ mayÃ. 331. Anuppatto sacchikato sayaæ dhammo anÅtiho, Visuddha¤Ãïo nikkaÇkho vyÃkaromi tavantike. 332. PubbenivÃsaæ jÃnÃmi dibbacakkhu visodhitaæ, Sadattho me anuppatto kataæ buddhassa sÃsanaæ. 333. Appamattassa me sikkhà sussutà tava sÃsane, Sabbe me asavà khÅïà natthi dÃni punabbhavo. 334. AnusÃsi maæ ariyavatà anukampi anuggahi, Amogho tuyhamovÃdo antevÃsimhi sikkhito'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sumano thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SumanattheragÃthÃ. [BJT Page 108] [\x 108/] 5. 1. 5 335. SÃdhÆ hi kira me mÃtà patodaæ upadaæsayi, YassÃhaæ vacanaæ sutvà anusiÂÂho janettiyÃ, ùraddhaviriyo pahitatto patto sambodhimuttamaæ. 336. Arahà dakkhiïeyyomhi tevijjo amataddaso, JetvÃ1 namucano senaæ viharÃmi anÃsavo. 337. Ajjhattaæ ca bahiddhà ca ye me vijjiæsu ÃsavÃ, Sabbe asso ucchinnà na ca uppajjare puna. 338. VisÃradà kho bhagini etamatthaæ abhÃsayi, Apihà nÆna mayi'pi vanatho te na vijjati. 339. Pariyantakataæ dukkhaæ antimo'taæ samussayo, JÃtimaraïasaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà va¬¬ho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. Va¬¬hattheragÃthÃ. 5. 1. 6 340. AtthÃya vata me buddho nadiæ nera¤jaraæ agÃ, YassÃhaæ dhammaæ sutvÃna micchÃdiÂÂhiæ vivajjayiæ. 341. Yajiæ [PTS Page 039] [\q 39/] uccÃvace ya¤¤e aggihuttaæ juhiæ ahaæ, Esà suddhiti ma¤¤anto andhabhÆto puthujjano. 342. DiÂÂhigahanapakkhanno2 parÃmÃsena mohito, Asuddhiæ ma¤¤isaæ suddhiæ andhabhÆto aviddasu. 343. MicchÃdiÂÂhi pahÅnà me bhavà sabbe vidÃlitÃ, JuhÃmi dakkhiïeyyaggiæ namassÃmi tathÃgataæ. 344. Mohà sabbe pahÅnà me bhavataïhà padÃlitÃ, VikkhÅïo jÃtisaæsÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nadÅkassapo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NadÅkassapattheragÃthÃ. 1 JitvÃna-[PTS.] 2 DiÂÂhigahanapakkhanto-sÅmu. [BJT Page 110] [\x 110/] 5. 1. 7 345. PÃto majjhantikaæ sÃyaæ tikkhattuæ divasassahaæ, Otariæ udakaæ so'haæ1 gayÃya gayaphagguyÃ. 346. Yaæ mayà pakataæ pÃpaæ pubbe a¤¤Ãsu jÃtisu, Taæ dÃnÅdha pavÃhemi2 evaædiÂÂhi pure ahuæ. 347. Sutvà subhÃsitaæ vÃcaæ dhammatthasahitaæ padaæ, Tathaæ yÃthÃvataæ3 atthaæ yoniso paccavekkhisaæ. 348. NinhÃtasabbapÃpomhi nimmalo payato suci, Suddho suddhassa dÃyÃdo putto buddhassa oraso. 349. OgayhaÂÂhaÇgikaæ sotaæ sabbapÃpaæ pavÃhayiæ, Tisso vijjà ajjhagamiæ kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gayÃkassapo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. GayÃkassapattheragÃthÃ. 5. 1. 8 350. VÃtarogÃbhinÅto tvaæ viharaæ kÃnane vane, Paviddhagocare4 lÆkhe kathaæ bhikkhu karissasi. 351. PÅtisukhena vipulena pharamÃno samussayaæ, LÆkhampi abhisambhonto viharissÃmi kÃnane. 352. BhÃvento satipaÂÂhÃne indriyÃni balÃni ca, BojjhaÇgÃni ca bhÃvento viharissÃmi kÃnane. 353. ùraddhaviriyo pahitatto niccaæ daÊhaparakkamo, 5 Samagge sahÃte disvà viharissÃmi kÃnane. 354. Anussaranto sambuddhaæ aggaæ dantaæ6 samÃhitaæ, Atandito rattindivaæ viharissÃmi kÃnane'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vakkalitthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VakkalittheragÃthÃ. 1 Sotaæ-[PTS.] 2 OpavÃhemi-pa. 3 YathÃvakaæ-nÃ, [PTS.] 4 PaviÂÂhagocare-sÅmu. 1, 2, Pa. 5 ùraddhaviriye, pahatatte niccaæ daÊhaparakkame-[PTS.] 6 Aggadantaæ-[PTS.] [BJT Page 112] [\x 112/] 5. 1. 9 355. OlaggessÃmi te citta ÃïidvÃreva hatthinaæ, Na taæ pÃpe niyojessaæ kÃmajÃla sarÅraja. 356. Tvaæ [PTS Page 040] [\q 40/] olaggo na gacchasi dvÃravivaraæ gajo'va alabhanto, Na ca cittakali punappunaæ pasahaæ pÃparato carissasi. 357. Yathà ku¤jaraæ madantaæ navaggahamaÇkusallaho, Balavà Ãvatteti akÃmaæ evaæ Ãvattayissaæ taæ. 358. Yathà varahayadamakusalo sÃrathi pavaro dameti Ãja¤¤aæ, Evaæ damayissaæ taæ patiÂÂhito pa¤casu balesu. 359. Satiyà taæ nabandhissaæ payatatto vodapessÃmi, Viriyadhuraniggahito na niyato dÆraæ gamissase cittÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vijitaseno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VijitasenattheragÃthÃ. 5. 1. 10 360. UpÃrambhacitto dummedho suïÃti jinasÃsanaæ, ùrakà hoti saddhammà nabhaso paÂhavÅ yathÃ. 361. UpÃrambhacitto dummedho suïÃti jinasÃsanaæ, Parihayati saddhammà kÃÊapakkheva candimÃ. 362. UpÃrambhacitto dummedho suïÃti jinasÃsanaæ, Parisusti saddhamme macchà appodake yathÃ. 363. UpÃrambhacitto dummedho suïÃti jinasÃsanaæ, Na virÆhati saddhamme khette bÅjaæva pÆtikaæ. 364. Yo ca tuÂÂhena cittena suïÃti jinasÃsanaæ, Khepetvà Ãsave sabbe sacchikatvà akuppataæ, Pappuyya paramaæ santiæ parinibbÃti anÃsavo'ti. 1 Itthaæ sudaæ Ãyasmà yasadatto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. YasadattattheragÃthÃ. 1 ParisibbÃyissati anÃsavo-pa. [BJT Page 114] [\x 114/] 5. 1. 11 365. Upasampadà ca me laddhà vimutto camhi anÃsavo, So ca me bhagavà diÂÂho vihÃre ca sahÃvasiæ. 366. Bahudeva rattiæ bhagavà abbho kÃsetinÃmayi, VihÃrakusalo satthà vihÃraæ pÃvisÅ tadÃ. 367. SantharitvÃna saÇghÃÂiæ seyyaæ kappesi gotamo, SÅho selaguhÃyaæ'va pahÅnabhayabheravo. 368. Tato kalyÃïavÃkkaraïo sammÃsambuddhasÃvako, Soïo abhÃsi saddhammaæ buddhaseÂÂhassa sammukhÃ. 369. Pa¤cakkhandhe pari¤¤Ãya bhÃvayitvÃna a¤jasaæ, Pappuyya paramaæ santiæ parinibbissatyanÃsavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà soïo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SoïakuÂikaïïattheragÃthÃ. 5. 1. 12 370. Yo [PTS Page 041] [\q 41/] ve garÆnaæ cena¤¤u dhÅro Vase ca tamhi janaye ca pemaæ, So bhattimà nÃma ca hoti paï¬ito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. 371. Yaæ Ãpadà uppatità uÊÃrà Nakkhamphayante paÂisaÇkhayantaæ, So thÃmavà nÃma ca hoti paï¬ito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. 372. Yo ve samuddo'va Âhito anejo Gambhirapa¤¤o nipuïatthadassÅ, AsaæhÃriyo nÃma ca hoti paï¬ito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. [BJT Page 116] [\x 116/] 373. Bahussuto dhammadharo ca hoti Dhammassa hoti anudhassacÃrÅ, So tÃdiso nÃma ca hoti paï¬ito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. 374. Atthaæ ca yo jÃnÃti bhÃsitassa Atthaæ ca ¤atvÃna tathà karoti Atthantaro nÃma sa hoti paï¬ito ¥atvà ca dhammesu visesi assÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kosiyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KosiyattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: RÃjadatto subhÆto ca girimÃnandasÆnunà Va¬¬ho ca kassapo thero gayÃkassapavakkalÅ Vijito yasadatto ca soïo kosiyasavhayo SaÂÂhÅ ca pa¤ca gÃthÃyo therà ca ettha dvÃdasÃ'ti. Pa¤cakanipÃto niÂÂhito. [BJT Page 118] [\x 118/] 6. ChakkanipÃto. [PTS Page 042 [\q 42/] 6. 1. 1] 375. DisvÃna pÃÂihÅrÃni gotamassa yasassino, Na tÃvÃhaæ païipatiæ issÃmÃnena va¤cito. 376. Mama saÇkappama¤¤Ãya codesi narasÃrathi, Tato me Ãsi saævego abbhuto lomahaæsano. 377. Pubbe jaÂilabhÆtassa yà me siddhi1 parittikÃ, TÃhaæ tadà niraækatvà pabbajiæ jinasÃsane. 378. Pubbe ya¤¤ena santuÂÂho kÃmadhÃtupurakkhato, Pacchà rÃgaæ ca dosaæ ca mohaæ cÃpi samÆhaniæ. 379. PubbenivÃsaæ jÃnÃmi dabbacakkhu visodhitaæ, Iddhimà paracitta¤¤Æ dibbasota¤ca pÃpuïiæ. 380. Yassa catthÃya pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, 2 So me attho anuppatto sabbasaæyojanakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà uruvelakassapo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UruvelakassapattheragÃthÃ. 6. 1. 2 381. Atihità vÅhi khalagatà sÃlÅ, Na ca labhe piï¬aæ kathamahaæ kassaæ. 382. Buddhamappameyyaæ anussara3 pasanno, PÅtiyà phuÂasarÅro hohisi4 satatamudaggo. 383. Dhammamappameyyaæ anussara3 pasanno, PÅtiyà phuÂasarÅro hohisi4 satatamudaggo. 384. SaÇghamappameyyaæ anussara3 pasanno, PÅtiyà phuÂasarÅro hohisi4 satatamudaggo. 385. AbbhokÃse viharasi sÅtà hemantikà imà rattiyo, Mà sÅtena pareto viha¤¤ittho pavisa tvaæ vihÃraæ phusitaggaÊaæ. 386. Phusissaæ catasso appama¤¤Ãyo TÃhi ca sukhito viharissaæ, NÃhaæ sÅtena viha¤¤issaæ Ani¤jito viharanto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà tekicchakÃni thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. TekicchakÃnittheragÃthÃ. 1 Iddhi-pa. 2 AgÃrasmà anagÃriyaæ-[PTS.] 3 Anussaraæ-sÅmu. 1, 2. 4 Hosi-sÅmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 120] [\x 120/] 6. 1. 3 387. Yassa [PTS Page 043] [\q 43/] sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, ParihÃyati saddhammà maccho appodake yathÃ. 388. Yassa sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, Na virÆhati saddhamme khette bÅjaæva pÆtikaæ. 389. Yassa sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, Arako hoti nibbÃnÃ, dhammarÃjassa sÃsane. 390. Yassa sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, Na vihÃyati saddhammà maccho bavhodake yathÃ. 391. Yassa sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, So virÆhati saddhamme khette bÅjaæva bhaddakaæ. 392. Yassa sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, Santike hoti nibbÃnaæ dhammarÃjassa sÃsane'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃnÃgo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃnÃgattheragÃthÃ. 6. 1. 4 393. Kullo sÅvathikaæ gantvà addasa itthimujjhataæ, Apaviddhaæ susÃnasmiæ khajjantiæ kimihÅ phuÂaæ. 394. ùturaæ asuciæ pÆtiæ passa kulla samussayaæ, Uggharantaæ paggharantaæ bÃlÃnaæ abhinanditaæ. 395. DhammÃdÃsaæ gahetvÃna ¤ÃïadassanapattiyÃ, Paccavekkhiæ imaæ kÃyaæ tucchaæ santarabÃhiraæ. 396. Yathà idaæ tathà etaæ, yathà etaæ tathà idaæ, Yathà adho tathà uddhaæ yathi uddhaæ tathà adho. 397. Yathà divà tathà rattiæ yathà rattiæ tathà divÃ, Yathà pure tathà pacchà yathà pacchà tathà pure. 398. Pa¤caÇgikena turiyena na ratÅ hoti tÃdisÅ, Yathà ekaggacittassa sammà dhammaæ vipassato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kullo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KullattheragÃthÃ. [BJT Page 122] [\x 122/] 6. 1. 5 399. Manujassa pamattacÃrino taïhà va¬¬hati mÃluvà viya, So palavati hurà huraæ phalamicchaæ va vanasmiæ vÃnaro. 400. Yaæ esà sahate1 jammi taïhà loke visattikÃ, Sokà tassa pava¬¬hati abhivaÂÂhaæ va bÅraïaæ. 401. Yo cetaæ2 sahate jammiæ taïhaæ loke duraccayaæ, Sokà tamhà papatanti udabinduva pokkharÃ. 402. Taæ [PTS Page 044] [\q 44/] vo vadÃmi bhaddaæ vo yÃvantettha samÃgatÃ, TaïhÃya mÆlaæ khaïatha usÅrattheva bÅraïaæ, Mà vo naÊaæ va soto va mÃro bha¤ji punappunaæ. 403. Karotha buddhavacakaæ khaïo vo3 mà upaccagÃ, KhaïatÅtà hi socanti nirayamhi samappitÃ. 404. PamÃdo rajo sabbadÃ4 pamÃdÃnupatito rajo, AppamÃdena vijjÃya abbahe sallamattano'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mÃluÇkyaputto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MÃluÇkyaputtattheragÃthÃ. 6. 1. 6 405. PaïïavÅsati vassÃni yato pabbajito ahaæ, AccharÃsaÇghÃtamattampi cetosantimanajjhagaæ. 406. Aladdhà cittassekaggaæ kÃmarÃgena addito, 5 BÃhà paggayha kandanto vihÃrà upanikkhamiæ. 407. Satthaæ và ÃharissÃmi ko attho jÅvitena me, Kathaæ hi sikkhaæ paccakkhaæ kÃlaæ kubbetha mÃdiso. 408. TadÃhaæ khuramÃdÃya ma¤cakamhi upÃvisiæ, ParinÅto khuro Ãsi dhamaniæ chettumattano. 409. Tato me manasikÃro yoniso udapajjatha, ùdÅnavo pÃturahu nibbidà samatiÂÂhatha. 410. Tato cittaæ vimucci me passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sappadÃso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SappadÃsattheragÃthÃ. 1 SahatÅ-[PTS.] 2 Yo vetaæ-pa. 3 Ve-[PTS.] 4 PamÃdo rajo-pa, [PTS.] 5 AÂÂito-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 124] [\x 124/] 6. 1. 7 411. UÂÂhehi1 nisÅdi kÃtiyÃna Mà niddÃbahulo ahu jÃgarassu, Mà taæ alasaæ pamattabandhu KÆÂeneva jinÃtumaccurÃjÃ. 412. SayathÃpi2 mahÃsamuddavego Evaæ jÃtijarÃtivattate taæ, So karohi sudÅpamattanà tvaæ Na hi tÃïaæ tava vijjateva a¤¤aæ. 413. Satthà hi vijesi maggametaæ SaÇgà jÃtijarÃbhayà atÅtaæ, 3 PubbÃpararattamappamatto Anuyu¤jassu daÊhaæ karohi yogaæ. 414. PurimÃni pamu¤ca bandhanÃni SaÇghÃÂi khuramuï¬abhikkhabhojÅ, Mà khi¬¬Ãrati¤ca niddaæ4 Anuyu¤jittha jhÃya kÃtiyÃna. 5 415. JhÃyÃhi [PTS Page 045] [\q 45/] jinÃhi kÃtiyÃna Yogakkhemapathesu kovidosi, Pappuyya anuttaraæ visuddhaæ ParinibbÃhisi vÃrinÃva joti. 416. Pajjotikaro parittaraæso VÃtena vinamyate latÃva, Evampi tuvaæ anÃdiyÃno MÃraæ indasagotta niddhunÃhi, So vedayitÃsu vÅtarÃso KÃlaæ kaÇkha idheva sÅtibhÆto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kÃtiyÃno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KÃtiyÃnattheragÃthÃ. 6. 1. 8 417. Sudesito cakkhumatà buddhenÃdiccabandhunÃ, SabbasaæyojanÃtÅto sabbavaÂÂavinÃsano. 418. NiyyÃniko uttaraïo taïhÃmÆlavisosano, VisamÆlaæ ÃghÃtanaæ chetvà pÃpeti nibbutiæ. 419. A¤¤aïamÆlabhedÃya kammayantavighÃÂano, Vi¤¤ÃïÃnaæ parillahe ¤ÃïavajÅranipÃtino. 1 UÂÂhÃhi-[PTS.] 2 SeyyathÃpi-machasaæ. 3 AtÅtÃ-sÅmu. 1, 2. 4 Mà khiÇkhÃratiæ ca mà niddaæ-machasaæ, [PTS.] 5 Anuyu¤jittha kÃtiyÃna-pa. Anuyu¤jittha kkhiyÃya kÃtiyÃna-[PTS.] [BJT Page 126] [\x 126/] 420. VedanÃnaæ vi¤¤apano1 upÃdÃnappamocano, Bhavaæ aÇgÃrakÃsuæ va ¤Ãïena anupassako 421. MahÃraso sugambhÅro jarÃmaccunivÃraïo, Ariyo aÂÂhaÇgiko maggo dukkhÆpasamano sivo. 422. Kammaæ kammanti ¤atvÃna vipÃkaæ ca vipÃkato, PaÂiccuppannadhammÃnaæ yathà và lokadassano MahÃkhemaÇgamo santo pariyosÃnabhaddako'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà migajÃlo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MigajÃlattheragÃthÃ. 6. 1. 9 423. JÃtimadena mattohaæ bhogaissariyena ca, SaïaÂhÃnavaïïarÆpena madamatto acÃrihaæ. 424. NÃttano samakaæ ka¤ci atirekaæ ca ma¤¤isaæ, AtimÃnahato bÃlo patthaddho ussitaddhajo. 425. MÃtaraæ pitara¤cÃpi a¤¤epi garusammate, Na ka¤ci abhivÃdesiæ mÃnatthaddho anÃdaro. 426. Disvà vinÃyakaæ aggaæ sÃrathÅnaæ varuttamaæ, Napantamiva Ãdiccaæ bhikkhusaÇghapurakkhataæ. 427. MÃnaæ madaæ ca cha¬¬etvà vippasannena cetasÃ, Siranà abhivÃdesiæ sabbasattÃnamuttamaæ. 428. AtimÃno [PTS Page 046] [\q 46/] ca omÃno pahÅnà susamÆhatÃ, AsumimÃno samucchinno sabbe mÃnavidhà hatÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà jento thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. JentattheragÃthÃ. 6. 1. 10 429. Yadà navo pabbajità jÃtiyà sattavassiko, Iddhiyà abhibhotvÃna pannagindaæ mahiddhikaæ. 430. UpajjhÃyassa udakaæ anotattà mahÃsarÃ, ùharÃmi tato disvà maæ satthà etadabravÅ. 431. SÃriputta imaæ passa Ãgacchantaæ kumÃrakaæ, UdakumbhakamÃdÃya ajjhattaæ susamÃhitaæ. 1 Vi¤¤apano-[PTS.] [BJT Page 128] [\x 128/] 432. PÃsÃdikena vattena kalyÃïairiyÃpatho, SÃmaïeronuruddhassa iddhiyà ca visÃrado. 433. ùjÃnÅyena Ãja¤¤o sÃdhunà sÃdhukÃrito, VinÅto anuruddhena katakiccena sikkhito. 434. So patvà paramaæ santiæ sacchikatvà akuppataæ, SÃmaïero sa sumano mà maæ ja¤¤Ãti icchatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sumano thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SumanattheragÃthÃ. 6. 1. 11 435. VÃtarogÃbhinÅto tvaæ viharaæ kÃnane vane, Paviddhagocare lÆkhe kathaæ bhikkhu karissasi. 436. PÅtimukhena vipulena pharitvÃna samussayaæ, LÆkhampi abhisambhonto viharissÃmi kÃnane. 437. BhÃvento sattabejjhaÇge indriyÃni balÃni ca, JhÃnasokhummasampanno viharissaæ anÃsavo. 438. Vippamuttaæ kilesehi suddhacittaæ anÃvilaæ, Abhiïhaæ paccavekkhanto viharissaæ anÃsavo. 439. Ajjhattaæ ca bahiddhà ca ye me vijjiæsu ÃsavÃ, Sabbe asesà ucchinnà na ca uppajjare puna. 440. Pa¤cakkhandhà pari¤¤Ãtà tiÂÂhanti chinnamÆlakÃ, Dukkhakkhayo anuppatto natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà nhÃtakamunitthero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. NhÃtakamunittheragÃthÃ. 6. 1. 12 441. Akkodhassa kuto kodho dantassa savajÅvino, Sammada¤¤Ã vimuttassa upasantassa tÃdino, 442. Tasseva [PTS Page 047] [\q 47/] tena pÃpiyo yo kuddhaæ paÂikujjhati, Kuddhaæ appaÂikujjhanto saÇgÃmaæ jeti dujjayaæ. 443. Ubhinnamatthaæ carati attano ca parassa caæ Paraæ saÇkupitaæ ¤atvà yo sato upasammati. 444. Ubhikkaæ tikicchantaæ taæ attano ca parassa ca, Janà ma¤¤anti bÃloti ye dhammassa akovidÃ. [BJT Page 130] [\x 130/] 445. Uppajje te1 sace kodho Ãvajja kakacÆpamaæ, Uppajjaje ce rase taïhà puttamaæsÆpamaæ sara. 446. Sace dhÃvati cittaæ te kÃmesu ca bhavesu ca, Khippaæ niggaïha satiyà kiÂÂhÃdaæ viya duppasu'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà brahmadatto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BrahmadattattheragÃthÃ. 6. 1. 13 447. Channamativassati vivaÂaæ nÃtivassati, Tasmà channaæ vivaretha evaæ taæ nÃtivassati. 448. MaccunÃbbhÃhato loko jarÃya parivÃrito, TaïhÃsallena otiïïo icchÃdhÆpÃyito2 sadÃ. 449. MaccunÃbbhÃhato loko parikkhitto jarÃya ca, Ha¤¤ati niccamattÃïo3 pattadaï¬o'va takkaro. 450. ùgacchantaggikhandhÃ'va maccu vyÃdhi jarà tayo, Paccuggantuæ balaæ natthi javo natthi palÃyituæ. 451. Amoghaæ divasaæ kayirà appena bahukena vÃ, Yaæ ya vijahate4 rattiæ tadÆnaæ tassa jÅvitaæ. 452. Carato tiÂÂhato và pi ÃsÅnasayanassa vÃ, Upeti carimà ratti na te kÃlo pamajjitu'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sirimando thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SirimandattheragÃthÃ. 1 Uppajjate-sÅmu. 1, 2. 2 IcchÃdhÆmÃyito-sÅmu. 1, 2. 3 NiccamattÃno-sÅmu. 1, 2. 4 Virahato-sÅmu. 1, 2. Viharate-pa. [BJT Page 132] [\x 132/] 6. 1. 14 453. DipÃdakoyaæ asuci duggandho parihÅrati, NÃnÃkuïapaparipÆro vissavanto tato tato. 454. Migaæ nilÅnaæ kÆÂena baÊiseneva ambujaæ, VÃnaraæ viya lepena bÃdhayanti puthujjanaæ. 455. RÆpà saddà rasà gandhà phoÂÂhabbà ca maneramÃ, Pa¤cakÃmaguïà ete itthi rÆpasmiæ dissare. 456. Ye [PTS Page 048] [\q 48/] età upasevanti rattacittà puthujjanÃ, Va¬¬henti kaÂasiæ ghoraæ anacinanti punabbhavaæ. 457. Yo cetÃ1 parivajjeti sappasseva padà siro, So'maæ misattikaæ loke sato samativattati. 458. KÃmesvÃdÅnavaæ disvà nekkhammaæ daÂÂhu khemato, NissaÂo sabbakÃmehi patto me Ãsavakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sabbakÃmÅ thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SabbakÃmittheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Uruvelakassapo ca thero tekicchakÃri ca MahÃnÃgo ca kullo ca mÃluÇkyo2 sappadÃsako, KatiyÃno migajÃlo jento sumanasavhayo, NanahÃtamuni brahmadatto sirimando3 sabbakÃmÅ ca4 GÃthÃyo caturÃsÅti therà cettha catuddasÃ'ti. ChakkanipÃto niÂÂhito. 1 Yo vetÃ-pa, [PTS.] Yo cetaæ-sÅmu. 1, 2. 2 MÃluto-sÅmu. 1. 3 Sirimaï¬o-sÅmu. 1. 4 SabbakÃmÅko-[PTS.] [BJT Page 134] [\x 134/] 7. SattakanipÃto. 7. 1. 1 459. AlaÇkatà [PTS Page 049] [\q 49/] suvasanà mÃlabhÃrÅ1 vibhÆsitÃ, AlattakakatÃpÃdà pÃdukÃruyha vesikÃ. 460. PÃdukà oruhitvÃna purato pa¤jalÅkatÃ, Sà maæ saïhena mudunà mihitapubbaæ abhÃsatha. 461. YuvÃsi tvaæ pabbajito tiÂÂhÃhi mama sÃsane, Bhu¤ja mÃnusake kÃme ahaæ vittaæ dadÃmi te. 462. Saccaæ te paÂijÃnÃmi aggiæ và te harÃmahaæ, Yadà jiïïà bhavissÃma ubho daï¬aparÃyanÃ, Ubho pi pabbajissama ubhayattha kaÂaggaho. 463. Taæ ca disvÃna yÃcantiæ vesikaæ pa¤jalÅkataæ, AlaÇkataæ suvasanaæ maccupÃsaæ va o¬¬itaæ. 464. Tato me manasÅkÃrà yoniso udapajjatha, ùdÅnavo pÃturahu nibbidà samatiÂÂhatha. 465. Tato cittaæ vimucci me passa dhammasudhammataæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sundarasamuddo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SundarasamuddattheragÃthÃ. 7. 1. 2 466. Pare ambÃÂakÃrÃme vanasaï¬amhi bhaddiyo, SamÆlaæ taïhamabbuyha tattha bhaddo jhayÃyati. 2 467. Ramanteke mutiÇgehi3 vÅïÃhi païavehi ca, Ahaæ ca rukkhamÆlasmiæ rato buddhassa sÃsane. 468. Buddho ce4 me varaæ dajjà so ca labbhetha me varo, Gaïhehaæ sabbalokassa niccaæ kÃyagataæ satiæ. 469. Ye maæ rÆpena pÃmiæsu ye ca ghesena anvagÆ, ChandarÃgavasÆpetà na maæ jÃnanti te janÃ. 1 MÃlÃbhÃrÅ-sÅmu. MÃladhÃrÅ-machasaæ, [PTS.] 2 BhaddodhijhÃyÃyati-sÅmu. 1. BhaddodhijhÃyÃti-sÅmu. 2. 3 MudiÇgehi-sÅmu. 1, 2. 4 Ca-sÅmu. 1, 2, Pa, [PTS.] [BJT Page 136] [\x 136/] 470. Ajjhattaæ ca na jÃnÃti bahiddhà ca na passati, SamantÃvaraïo bÃlo sa ve ghesena vuyhati. 471. Ajjhattaæ ca na jÃnÃti bahiddhà ca vipassati, Bahiddhà phaladassÃvÅ so'pi ghosena vuyhati. 470. Ajjhattaæ ca pajÃnÃti bahiddhà ca vipassati, AnÃvaraïadassÃvÅ na so ghosena vuyhatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà lakuïÂakabhaddiyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. LakuïÂakabhaddiyattheragÃthÃ. 7. 1. 3 473. Ekaputto [PTS Page 050] [\q 50/] ahaæ Ãsiæ piyo mÃtu piyo pitu, BahÆhi vatacariyÃhi laddho ÃyÃcanÃhi ca. 474. Te ca maæ anukampÃya atthakÃmà hitesino, Ubho pità ca mÃtà ca buddhassa upanÃmayuæ, 475. Kicchà laddho ayaæ putto sukhumÃlo sukhedhito, Imaæ dadÃma te nÃtha jinassa paricÃrakaæ. 1 476. Satthà ca maæ paÂiggayha Ãnandaæ etadabravi, PabbÃjehi imaæ khippaæ hessatyÃjÃniyo ayaæ. 477. PabbÃjetvÃna maæ satthà vihÃraæ pÃvisÅ jino, Anoggatasmiæ suriyasmiæ tato cittaæ vimucci me. 478. Tato satthà niraækatvà paÂisannÃnavuÂÂhato, Ehi bhaddÃ'ti maæ Ãha sà me ÃsÆpasampadÃ. 479. JÃtiyà sattavassena laddhà me upasampadÃ, Tisso vijjà anuppattà aho dhammasudhammatÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhaddo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BhaddattheragÃthÃ. 1 ParicÃrikaæ-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 138] [\x 138/] 7. 1. 4 480. Disvà pÃsÃdachÃyÃyaæ caÇkamantaæ naruttamaæ, Tattha naæ upasaÇkamma vandisaæ purisuttamaæ. 481. Ekaæ saæ cÅvaraæ katvà saæharitvÃna pÃïayo, 1 AnucaÇkamissaæ virajaæ sabbasattÃnamuttamaæ. 482. Tato pa¤he apucchi maæ pa¤hÃnaæ kovido vidÆ, AcchambhÅ ca abhÅto ca vyÃkÃsiæ satthuno ahaæ. 483. Vissajjitesu pa¤hesu anumodi tathÃgato, BhikkhusaÇghaæ viloketvà imamatthaæ abhÃsatha. 484. LÃbhà aÇgÃnamagadhÃnaæ yesÃyaæ paribhu¤jati, CÅvaraæ piï¬apÃtaæ ca paccayaæ sayanÃsanaæ, PaccuÂÂhÃnaæ ca sÃmÅciæ tesaæ lÃbhÃti cÃbravi. 2 485. Ajjatagge maæ sopÃka assanÃyupasaÇkama, 3 Esà ceva te sopÃka bhavatu upasampadÃ. 486. JÃtiyà sattavassohaæ laddhÃna upasampadaæ, DhÃremi antimaæ dehaæ aho dhammasudhammatÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sopÃko thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SopÃkattheragÃthÃ. 7. 1. 5 487. Sare hatthehi bha¤jitvà katvÃna kuÂimacchisaæ, Tena me sarabhaÇgoti nÃmaæ sammutiyà ahu. 488. Na [PTS Page 051] [\q 51/] mayhaæ kappate ajja sare hatthehi bha¤jituæ, SikkhÃpadà no pa¤¤attà gotamena yasassinÃ. 489. Sakalaæ samattaæ rogaæ sarabhaÇgo nÃddasaæ4 pubbe, So'yaæ rogo diÂÂho vacanakarenÃtidevassa. 490. Yeneva maggena gato vipassÅ Yeneva maggena sikhÅ ca nessabhÆ, KakusandhakoïÃgamanà ca kassapo Tena¤jasena agamÃsi gotamo. 1 Païiyo-[PTS.] 2 Cabravi-sÅmu. 1, 2. 3 DassanÃyÆpasaÇkama-sÅmu. 1, 2. DassanÃyopasaÇkama-[PTS.] 4 NÃddassaæ-sÅmu. 1. [BJT Page 140] [\x 140/] 491. VÅtataïhà anÃdÃnà satta buddhà khayogadhÃ, Yehayaæ1 denito dhammo dhammabhÆtehi tÃdihi. 492. CattÃri ariyasaccÃni anukampÃya pÃïinaæ, Dukkhaæ samudayo maggo nirodho dukkhasaÇkhayo. 493. Yasmiæ nivattate dukkhaæ saæsÃrasmiæ anantakaæ, Bhedà imassa kÃyassa jÅvitassa ca saÇkhayÃ, A¤¤o punabbhavo natthi suvimuttomhi sabbadhÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sarabhaÇgo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SarabhaÇgattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Sundarasamuddo thero thero lakuïÂabhaddiyo, Bhaddo thero ca sopÃko sarabhaÇgo mahÃisi, Sattake pa¤cakà therà gÃthÃyo pa¤catiæsatÅ'ti. SattakanipÃto niÂÂhito. [BJT Page 142] [\x 142/] 8. AÂÂhakanipÃto. 8. 1. 1 494. Kammaæ [PTS Page 052] [\q 52/] bahukaæ na kÃraye Parivajjeyya janaæ na uyyame, So ussukko rasÃnugiddho Atthaæ ri¤cati yo sukhÃdhivÃho. 495. PaÇko'ti hi naæ avedayuæ1 YÃyaæ vandanapÆjanà kulesu, Sukhumaæ sallaæ durubbahaæ SakkÃro kÃpurisena dujjaho. 496. Na parassupidhÃya nammaæ maccassa pÃsakaæ, Mattanà taæ na seneyya kammabandhÆhi mÃtiyÃ. 497. Na pare vacanà coro na pare vacanà muni, Attà ca naæ2 yathà vetti3 devÃ'pi naæ tathà viduæ. 4 498. Pare ca na vijÃnanti mayamettha yamÃmase, Ye ca tattha vijÃnanti tato sammanti medhagÃ. 499. JÅvate vÃ'pi sappacco api vittaparikkhayo, 5 Pa¤¤Ãya ca alÃbhena vittavÃ'pi na jÅvati. 500. Sabbaæ suïati sotena sabbaæ passati cakkhunÃ, Na ca diÂÂhaæ sutaæ dhÅro sabbaæ ujjhatumarahati. 501. CakkhumÃssa6 yathà andho sotavà badhiro yathÃ, Pa¤¤avÃssa yathà mÆgo balavà dubbaloriva, Atha tthe samuppanne sayetha matasÃyika'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃkaccÃyano thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃkaccÃyanattheragÃthÃ. 1 Pavedayuæ-sÅmu. 1, 2. 2 AttÃnaæca-pa, [PTS.] 3 YathÃveti-[PTS.] 4 VidÆ-[PTS.] 5 Cittaparikkhayo-sÅmu. 1. CittaparikkhayÃ-sÅmu. 2, [PTS.] 6 Cakkhumassa-sÅmu. 1, 2, Pa, [PTS.] [BJT Page 144] [\x 144/] 8. 1. 2 502. AkkodhanonupanÃhÅ amÃyo rittapesuno, Save tÃdisako bhikkhu evaæ pecca na socati. 503. AkkodhanonupanÃhÅ amÃyo rittapesuno, GaattadvÃro sadà bhikkhu evaæ pecca na socati. 504. AkkodhanonupanÃhÅ amÃyo rittapesuno, KalyÃïasÅlo so1 bhikkhu evaæ pecca na socati. 505. AkkodhanonupanÃhÅ amÃyo rittapesuno, KalyÃïamitto so1 bhikkhu evaæ pecca na socati. 506. AkkodhanonupanÃhÅ amÃyo rittapesuno, KalyÃïapa¤¤o [PTS Page 053] [\q 53/] so bhikkhu evaæ pecca na socati. 507. Passa saddhà tathÃgate acalà suppatiÂÂhità SÅlaæ ca yassa kalyÃïaæ ariyakantaæ pasaæsitaæ. 508. SaÇghe pasÃdo yassatthi uju bhÆtaæ ca dassanaæ, AdaÊiddoti taæ Ãhu amoghaæ tassa jÅvitaæ. 509. Tasmà saddhaæ ca sÅlaæ ca pasÃdaæ dhammadassanaæ, Anuyu¤jetha medhÃvÅ saraæ buddhÃnasÃsana'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sirimitto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SirimittattheragÃthÃ. 1 Yo-[PTS.] [BJT Page 146] [\x 146/] 8. 1. 3 510. Yadà paÂhamamaddakkhiæ satthÃramakutobhayaæ, Tato me ahu saævego passitvà purisuttamaæ. 511. Siriæ hatthehi pÃdehi yo païÃmeyya Ãgataæ, EtÃdisaæ so satthÃraæ ÃrÃdhetvà virÃdhaye. 512. TadÃhaæ1 puttadÃraæ ca dhanadha¤¤aæ va cha¬¬ayiæ, KesamassÆni chedetvÃ2 pabbajiæ anagÃriyaæ, 513. SikkhÃsÃjÅvasampanno indriyesu susaævuto. NamassamÃno sambuddhaæ vihÃsiæ aparÃjito. 514. Tato me païidhÅ Ãsi cetaso abhipatthito, Na nisÅde muhuttampi taïhÃsalle anÆhate. 515. Tassa mevaæ viharato passa viriyaparakkamaæ, 3 Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsanaæ. 516. PubbenivÃsaæ jÃnÃmi dibbacakkhuæ4 visodhitaæ, Arahà dakkhiïeyyomhi vippamutto nirÆpadhi. 517. Tato ratyà vivasane suriyassuggamanaæ pati, Sabbaæ taïhaæ nisonetvà pallaÇkena upÃvisi'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃpanthako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃpanthakattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: MahÃkaccÃyano thero surimitto mahÃpanthako, Ete aÂÂhanipÃtamhi gÃthÃyo catuvÅsatÅ'ti. AÂÂhakanipÃto niÂÂhito. 1 YadÃhaæ-machasaæ. 2 Kesamassuæ nichedetvÃ-sÅmu. 1. 3 VÅriyaparakkamaæ-machasaæ. 4 Dibbacakkhu-machasaæ. [BJT Page 148] [\x 148/] 9. NavakanipÃto. [PTS Page 054 [\q 54/] 9. 1. 1] 518. Yadà dukkhaæ jarÃmaraïanti paï¬ito AviddasÆ vattha sità puthujjanÃ, Dukkhaæ pari¤¤Ãya satova jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 519. Yadà dukkhakha ssÃvahaniæ vÅsattikaæ Papa¤casaÇghÃÂa dukhÃdhivÃhiniæ, 1 Taïhaæ pahatvÃna2 satova jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 520. Yadà sivaæ dve caturaÇgagÃminaæ Magguttamaæ sabbakilesasodhanaæ, Pa¤¤Ãya passitva satova jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 521. Yadà asokaæ virajaæ asaÇkhataæ Santaæ padaæ sabbakilesasodhanaæ, BhÃveti sa¤¤ojanabandhanacchidaæ Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 522. Yadà nabhe gajjati meghadundubhi DhÃrÃkulà vihagapathe3 samantato, BhikkhÆ ca pabbhÃragato'va jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 523. Yadà nadÅnaæ kusumÃkulÃnaæ VicittavÃneyyavaÂaæsakÃnaæ, TÅre nisinno samaïo'va jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 524. Yadà nisÅthe rahikamhi kÃnane Deve gaÊantamhi nadanti dÃÂhino, BhikkhÆ ca pabbhÃragato'va jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 1 DukkhÃdhivÃhiniæ-pa. DukkhÃdhivÃhaniæ-[PTS.] 2 PahantvÃna-sÅmu. 1, 2. 3 VihaÇgapathe-syÃ, [PTS.] [BJT Page 150] [\x 150/] 525. Yadà vitakke uparundhiyattano Nagantare nagavivaraæ samassito, VÅtaddaro vigatakhilo'va1 jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindati. 526. Yadà [PTS Page 055] [\q 55/] sukhÅ valakhilasokanÃsano NiraggaÊo nibbanathe visallo, SabbÃsave byantikato'va jhÃyati Tato ratiæ paramataraæ na vindatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhÆto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BhÆtattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: BhÆto tathaddaso thero eko khaggavisÃïavÃ, Navakamhi nipÃtamhi gÃthÃyo'pi imà navÃ'ti. NavakanipÃto niÂÂhito. 1 VigatakhÅlova-sÅmu. 2, VÅtakhÅlova-sÅmu. 1. [BJT Page 152] [\x 152/] 10. DasakanipÃto. [PTS Page 056 [\q 56/] 10. 1. 1] 527. AÇgÃrino dÃni dumà bhadante Phalesino chadanaæ vippahÃya, Te accimanto'va pabhÃsayanti Samayo mahÃvÅra bhagÅrathÃnaæ. 1 528. DumÃni phullÃni manoramÃni Samantato sabbadisà pavanti, 2 Pattaæ pahÃya phalamÃsasÃnà KÃlo ito pakkamanÃya vÅra. 529. NevÃtisÅtaæ na panÃtiuïhaæ Sukhà utu addhaniyà bhadante, Passantu taæ sÃkiyà koÊiyà ca PacchÃmukhaæ rohiïiæ tÃrayantaæ. 3 530. ùsÃya kasate4 khettaæ bÅjaæ ÃsÃya vappati, 5 AsÃya vÃïijà yanti samuddaæ dhanahÃrakÃ, YÃya ÃsÃya tiÂÂhÃmi sà me Ãsà samijjhatu. 531. Punappunaæ ceva vapanti bÅjaæ Punappunaæ vassati devarÃjÃ, Punappunaæ khettaæ kasanti kassakà Punappunaæ dha¤¤amupeti raÂÂhaæ. 532. Punappunaæ yÃcanakà caranti Punappunaæ dÃnapati dadanti, Punappunaæ dÃnapatÅ daditvà Punappunaæ saggamupentiÂhÃnaæ. 533. VÅro [PTS Page 057] [\q 57/] have sattayugaæ puneti Yasumiæ kule jÃyati bhÆripa¤¤o, Ma¤¤Ãmahaæ sakkati devÃdavo Tayà hi5 jÃto6 muni saccanÃmo. 534. Suddhedano nÃma pità mahosino Buddhassa mÃtà pana mÃyanÃmÃ, YÃbodhisattaæ parihariya kucchinà KÃyassa bhedà tidivamhi modati. 535. Sà gotamÅ kÃlakatà ito cutà Dibbehi kÃmehi samaÇgibhÆtÃ, SÃmodati kÃmaguïehi pa¤cahi ParivÃrità devagakhehi tehi. 536. Buddhassa puttomhi asayhasÃhino AÇgÅrasassappaÂimassa tÃdino, Pitupità mayhaæ tuvaæsi sakka Dhammena me gotama ayyakosÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà kÃphadÃyÅ thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KÃphadÃyÅttheragÃthÃ. 1 BhÃgÅrasÃnaæ-sÅmu. 1, 2, Pa. BhagÅrasÃnaæ-pu, [PTS.] 2 Sababadisà savanti-sÅmu. 1. Sababadisaæ savanti-sÅmu. 2. 3 Rohiniyaæ tarantaæ-[PTS.] 4 Kassate-[PTS.] 5 Vuppati-[PTS. 6] TayÃbhijÃto-sÅmu. 1, 2, Pa. [BJT Page 154] [\x 154/] 10. 1. 2 537. Purato pacchato và pi aparo ce na vijjati, AtÅva phÃsu bhavati rakassa vasato vane. 538. Handa eko gamissÃmi ara¤¤aæ buddhavaïïitaæ, PhÃsu1 ekaviharissa pahitattassa bhikkhuno. 539. YogÅ pÅtikaraæ rammaæ mattaku¤jarasevitaæ, Eko atthavasÅ khippaæ pavisissÃmi kÃnanaæ. 540. Supupphite sÅtavane sÅtale girikandare, GattÃni parisi¤citvà caÇkamissÃmi ekako. 541. EkÃkiyo adutiyo ramaïÅye mahÃvane, KadÃhaæ viharissÃmi katakicco anÃsavo. 542. Evaæ me kattukÃmassa adhippÃyo samijjhatu, SÃdhayissÃmahaæ2 yeva nä¤o a¤¤assa kÃrako. 543. EsabandhÃmi sannÃhaæ pavisissÃmi kÃnanaæ, Na tato nikkhamissÃmi appatto Ãsavakkhayaæ. 544. MÃlute upavÃyante sÅte surabhigandhike, 3 Avijjaæ dÃÊayissÃmi nisinno nagamuddhani. 545. Vane kusumasa¤janne pabbhÃre nÆna sÅtale, Vimuttisukhena sukhito ramissÃmi giribbaje. 546. Sohaæ [PTS Page 058] [\q 58/] paripuïïasaækappo cando païïaraso yathÃ, SabbÃsava parikkhÅïo natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà ekavihÃriyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. EkavihÃriyattheragÃthÃ. 10. 1. 3 547. AnÃgataæ yo paÂigacca passati Hitaæ ca atthaæ ahitaæ ca taæ dvayaæ, Viddesino tassa hitesino và Randhaæ na passanti samekkhamÃnÃ. 548. ùnÃpÃnasatÅ yassa paripuïïà subhÃvitÃ, Anupubbaæ paricità yathà buddhena desitÃ, Somaæ lokaæ pabhÃseti abbhà muttova candimÃ. 549. OdÃtaæ vata me cittaæ appamÃïaæ subhÃvitaæ, Nibbiddhaæ paggahÅtaæ ca sabbà obhÃsate disÃ. 1 PhÃsuæ-pa, [PTS.] 2 SÃdhayissÃmyahaæ-sÅmu. 1, 2. 3 Surabhigandhake-[PTS.] [BJT Page 156] [\x 156/] 550. JÅvite và pÅ sappa¤¤o api vittaparikkhayo, 1 Pa¤¤Ãya ca alÃbhena vittavà pi na jÅvati. 551. Pa¤¤Ã sutavinicchinÅ pa¤¤Ãkittisilokava¬¬hanÅ, Pa¤¤Ã sahito naro idha api dukkhesu sukhÃni vindati. 552. NÃyaæ ajjatano dhammo na cchero na pi abbhuto, Yattha jÃyetha mÅyetha tattha kiæ viya abbhutaæ. 553. Anantaraæ hi jÃtassa jÅvitÃ2 maraïaæ dhuvaæ, JÃtà jÃtà marantÅdha evaæ dhammà hi pÃïino. 554. Na hetadatthaya matassa hoti Yaæ jÅvitatthaæ paraporisÃnaæ, Matamhi ruïïaæ na yaso na lokyaæ Na vaïïitaæ samaïabrÃhmaïehi. 555. Cakkhuæ sarÅraæ upahanti ruïïaæ3 NihÅyati vaïïabalaæ matÅ ca, ùnandino tassa disà bhavanti Hitesino nÃssa sukhÅ bhavanti. 556. Tasmà hi iccheyya kule vasante4 MedhÃvino ceva bahussute ca, Yesaæ [PTS Page 059] [\q 59/] hi pa¤¤Ãvibhafavana kiccaæ Taranti nÃvÃya nadiæ va puïïa'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃkappiko thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃkappinattheragÃthÃ. 10. 1. 4 557. Dandhà mayhaæ gati Ãsi paribhÆto pure ahaæ, BhÃtà ca maæ païÃmesi gaccha dÃni tuvaæ gharaæ. 558. Sohaæ païÃmito bhÃtÃ5 saÇghÃrÃmassa koÂÂhake, Dummano tattha aÂÂhÃsiæ sÃsanasmiæ apekhavÃ. 6 559. Bhagavà tattha Ãga¤chi sÅsaæ mayhaæ parÃmasi, BÃhÃya maæ gahetvÃna saÇghÃrÃmaæ pavesayÅ. 560. AnukampÃya me satthà pÃdÃsi pÃdapu¤janiæ Etaæ suddhaæ adhiÂÂhehi ekamantaæ svadhiÂÂhitaæ. 561. TassÃhaæ vacanaæ sutvà vihÃsiæ sÃsane rato, SamÃdhiæ paÂipÃdesiæ uttamatthassa pattiyÃ. 562. PubbenivÃsaæ jÃnÃmi dibbacakkhu7 visodhitaæ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsanaæ. 1 VittaparikkhayÃ-sÅmu. 1, 2. 2 JÅvitaæ-sÅmu. 1, 2. 3 Teta-machasaæ. 4 Vasanto-sÅmu. 1, 2. 5 Santo-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 6 ApekkhavÃ-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 7 Dibbacakkhuæ-[PTS.] [BJT Page 158] [\x 158/] 563. SahassakkhattumattÃnaæ nimminitvÃna panthako, NisÅdambavane ramme yÃva kÃlappavedanÃ. 1 564. Tato me satthà pÃhesi dÆtaæ kÃlappavedakaæ, Paveditamhi kÃlamhi vehÃsÃdupasaÇkamiæ. 2 565. Vanditvà satthuno pÃde ekamantaæ nisÅdahaæ, Nisinnaæ maæ viditvÃna atha satthà paÂiggahÅ. 566. ùyÃgo sabbalokassa ÃhutÅnaæ paÂiggaho, Pu¤¤akkhettaæ manussÃnaæ paÂigaïhittha dakkhiïa'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà cÆÊapanthako thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. CÆÊapanthakattheragÃthÃ. 10. 1. 5 567. NÃnÃkuïapasampuïïo mahÃukkÃrasambhavo, Candanikaæ va paripakkaæ mahÃgaï¬o mahÃvaïo. 568. Pubbaruhirasampuïïo gÆthakÆpena gÃÊahito, 3 ùpo paggharaïo4 kÃyo sadà sandati pÆtikaæ. 569. SaÂÂhikaï¬arasambandho [PTS Page 069] [\q 69/] maæsalepanalepito, Cammaka¤cukasannaddho pÆtikÃyo niratthako. 570. AÂÂhasaÇghÃÂaghaÂito nahÃru5 suttanibandhano, Nekesaæ saÇgatibhÃvà kappeti iriyÃpathaæ. 571. DhuvappayÃto maraïassa6 maccurÃjassa santike, Idheva cha¬¬ayitvÃna yena kÃmaÇgamo naro. 572. AvijjÃ7 nivuto kÃyo catuganthena gatthito, OghasaæsÅdano kÃyo anusayajÃlamotthato. 573. Pa¤canÅvaraïe yutto vitakkena samappito, TaïhÃmÆlenÃnugato mohacchadanachÃdito. 574. EvÃyaæ vattate kÃyo kammayantena yantito, Sampatti ca vipattyantà ninÃbhÃvo vipajjati. 575. Yemaæ kÃyaæ mamÃyanti andhabÃlà puthujjanÃ, Va¬¬henti kaÂasiæ gheraæ Ãdiyanti punabbhavaæ. 576. Ye'maæ kÃyaæ vivajjenti gÆthalittaæ'va pannagaæ, BhavamÆlaæ vamitvÃna parinibbantyanÃsavÃ. 8 Itthaæ sudaæ Ãyasmà kappo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KappattheragÃthÃ. 1 KÃlappavedanaæ-[PTS.] 2 VehÃsÃnupasaÇkamiæ-[PTS.] 3 GathakÆpenigÃÊhiko-syÃ, [PTS. ']GuthakÆpenibÃhito' tipipÃÊi-syÃ, [PTS.] 4 PaggharaïÅ-[PTS.] 5 NhÃru-[PTS.] 6 MaraïÃya-sÅmu. 1, 2. 7 AvijjÃya-machasaæ, pa, [PTS.] 8 ParinibbissantyanÃsavÃ-[PTS.] ParinibbÃyissantyanÃsavÃ-pa. [BJT Page 160] [\x 160/] 10. 1. 6 577. Vivittaæ appanigghosaæ vÃÊamiganisevitaæ, Seve senÃsanaæ bhakkhu paÂisallÃnakÃraïÃ. 578. SaÇkÃrapu¤jà Ãhatvà susÃnà rathiyÃhi ca, Tato saÇghÃÂikaæ katvà lÆkhaæ dhÃreyya cÅvaraæ. 579. NÅcaæ manaæ karitvÃna sapadÃnaæ kulÃkulaæ, Piï¬ikÃya care bhikkhu guttadvÃro susaævuto. 580. LÆkhena'pi ca santusse nä¤aæ patthe rasaæ bahuæ, Rasesu anugiddhassa jhÃne naramatÅ mano. 582. Yathà jaÊo'va mÆgo'va attÃnaæ dassaye tathÃ, NÃtivelaæ pabhÃseyya saÇghavajjhamhi paï¬ito. 583. Na so upavade ka¤ci upaghÃtaæ vivajjaye, Saævuto pÃtimokkhasmiæ matta¤¤Æ cassa bhojane. 584. PaggahÅtanimittassa1 cittassuppÃdakovido, Samathaæ anuyu¤jeyya kÃlana ca vipassanaæ. 585. ViriyasÃtaccasampanno [PTS Page 061] [\q 61/] yuttayogo sadà siyÃ, Na ca appatvà dukkhantaæ2 vissÃsaæ eyya paï¬ito. 586. Evaæ viharamÃnassa suddhikÃmassa bhikkhuno, KhÅyanti Ãsavà sabbe kibbuti¤cÃdhigacchatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà upaseno vaÇgantaputto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UpasenattheragÃthÃ. 10. 1. 7 587. VijÃneyya sakaæ atthaæ avalokeyyÃtha pÃvacanaæ, Ya¤cettha assa patirÆpaæ sÃma¤¤aæ ajjhapagatassa. 588. Mittaæ idha ca3 kalyÃïaæ sikkhà vipulaæ samÃdÃnaæ, SussÆsà ca garÆnaæ etaæ samaïassa patirÆpaæ, 589. Buddhesu ca sagÃravatà dhamme apaciti yathÃbhÆtaæ, SaÇghe ca cittÅkÃro etaæ samaïassa patirÆpaæ. 1 SuggahÅta nimittassa-sÅmu. 1, 2, [PTS. ']PaggahÅta nimitto so' tipipÃÂho. 2 Dukkhassantaæ-[PTS.] 3 Idha-pa, [PTS.] [BJT Page 162] [\x 162/] 590. ùcÃragocare yutto ÃjÅvo sodhito agÃrayho, Cttassa ca saïÂhapanaæ etaæ samaïassa patirÆpaæ. 591. CÃrittaæ atha mÃrittaæ iriyÃpathiyaæ pasÃdaniyaæ, Adhicitte ca Ãyogo etaæ samaïassa patirÆpaæ. 592. ùra¤¤akÃni senÃsanÃni pantÃni appasaddÃni, BhajitabbÃni muninà etaæ samaïassa patirÆpaæ. 593. SÅlaæ ca bÃhusacca¤ca dhammÃnaæ pavicayo yathÃbhÆtaæ, SaccÃnaæ abhisamayo etaæ samaïassa patirÆpaæ. 594. BhÃvaye ca1 aniccanti anattasa¤¤aæ asubhasa¤¤aæ ca, Lokamhi ca anabhiratiæ etaæ samaïassa patirÆpaæ. 595. Bhaveyya ca bojjhaÇge iddhipÃdÃni indriyÃni balÃni, AÂÂhaÇgamaggamariyaæ etaæ samaïassa patirÆpaæ. 596. Taïhaæ pajaheyya muni samÆlake Ãsave padÃleyya, Vihareyya vippamutto2 etaæ samaïassa patirÆpa'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà gotamo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AparagotamattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: KÃÊudÃyÅ ca so thero ekavihÃrÅ ca kappino CÆÊapanthako kappo ca upaseno ca gotamo, Sattime dasake therà gÃthÃyo cettha sattatÅ'ti. DasakanipÃto niÂÂhito. 1 BhÃvaye-sÅmu. 1, 2, Pa, [PTS.] 2 Vimutto-[PTS.] [BJT Page 164] [\x 164/] 11. EkÃdasanipÃto. [PTS Page 062 [\q 62/] 11. 1. 1] 597. Kiæ tavattho vane tÃta ujjuhÃno va pÃvuse, Verambà ramaïÅyà te paviveko hi jhÃyinaæ. 598. Yathà abbhÃni verambo vÃto nudati pÃvuse, Sa¤¤Ã me abhikÅranti vivekapaÂisa¤¤utÃ. 599. Apaï¬aro aï¬asambhavo sÅvathikÃya niketavÃriko, UppÃdayÃtava me satiæ sandehasmiæ1 virÃganissitaæ. 600. Yaæ ca a¤¤e na rakkhanti yo ca a¤¤e na rakkhati, Sa ve bhikkhu sukhaæ seti kÃmesu anapekkhavÃ. 601. Acchodikà puthusilà gonaÇgulamigÃyutÃ, AmbusevÃlasa¤channà te selà ramayanti maæ. 602. Vasitaæ me ara¤¤esu kandarÃsu guhÃsu ca, SenÃsanesu pantesu vÃÊamiganisevite. 603. Ime ha¤¤antu vajjhantu dukkhaæ pappontu pÃïino. NaÇkappaæ nÃbhijÃnÃmi anariyaæ dosasaæhitaæ. 604. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ. 605. Yassa catthÃya pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, So me attho anuppatto sabbasa¤¤ojanakkhayo. 606. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca paÂikaÇkhÃmi nibbisaæ bhatako yathÃ. 607. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅnitaæ, KÃlaæ ca paÂikaÇkhÃmi sampajÃno patissato'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà saÇkicco thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SaÇkiccattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: SaÇkiccathero eko'va katakicco anÃsavo, EkÃdasanipÃtamhi gÃthà ekÃdaseva cÃ'ti. EkÃdasanipÃto niÂÂhito. 1 Sandehasa-[PTS.] [BJT Page 166] [\x 166/] 12. DvÃdasanipÃto. [PTS Page 063 [\q 63/] 12. 1. 1] 608. SÅlamevidha sikkhetha asmiæ loke susikkhitaæ, SÅlaæ hi sabbasampattiæ upanÃmeti sevitaæ. 609. SÅlaæ rakkheyya medhÃvÅ patthayÃno tayo sukhe, Pasaæsaæ vittilÃbhaæ ca pecca sagge ca modanaæ. 601. SÅlavà hi bahÆ mitte sa¤¤amenÃdhigacchati, DussÅlo pana mittehi dhaæ sate pÃpamÃcaraæ. 611. Avaïïaæ ca akittiæ ca dusÅlo labhate naro, Vaïïaæ kittiæ pasaæsaæ ca sadà labhati sÅlavÃ. 612. ùdi sÅlaæ patiÂÂhà ca kalyÃïà naæ ca mÃtukaæ, Pamukhaæ sabbadhammÃnaæ tasmà sÅlaæ visodhaye. 613. Velà ca saævaro1 sÅlaæ cittassa abhihÃsanaæ, Titthaæ ca sabbabuddhÃnaæ tasmà sÅlaæ visodhaye. 614. SÅlaæ balaæ appaÂimaæ sÅlaæ Ãvudhamuttamaæ, SÅlamÃbharaïaæ seÂÂhaæ sÅlaæ kavacamabbhutaæ. 615. SÅlaæ setu mahesakkho sÅlaæ gandho2 anuttaro, SÅlaæ vilepanaæ seÂÂhaæ yena vÃti disodisaæ. 616. SÅlaæ sambalamenaggaæ sÅlaæ pÃtheyyamuttamaæ, SÅlaæ seÂÂho ativÃho yena yÃti disodisaæ. 617. Idheva nindaæ labhati peccÃpÃye ca dummano, Sabbattha dummano bÃlo sÅlesu asamÃhito. 618. Idheva kittiæ labhati pecca sagge ca summano, Sabbattha sumano dhÅro sÅlesu susamÃhito. 619. SÅlameva idha aggaæ pa¤¤avà pana uttamo, Manussesu ca devesu sÅlapa¤¤Ãïato jaya'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÅlavo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SÅlavattheragÃthÃ. 1 Saævaraæ-[PTS.] 2 SÅlagandho-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 168] [\x 168/] 12. 1. 2 620. NÅce kulamhi jÃto'haæ daÊiddo appabhojano, HÅnakammaæ mamaæ Ãsi ahosi pupphacha¬¬ako. 621. Jigucchito panussÃnaæ paribhÆto ca vamhito, NÅcaæ manaæ karitvÃna vandisaæ1 bahukaæ janaæ. 622. AthaddasÃsiæ [PTS Page 064] [\q 64/] sambuddhaæ bhikkhusaÇghapurakkhataæ, Pavisantaæ mahÃvÅraæ magadhÃnaæ puruttamaæ. 623. NikkhipitvÃna vyÃbhaÇgiæ vandituæ upasaÇkamiæ, Mameva anukampÃya aÂÂhÃsi purisuttamo. 624. Manditvà satthuno pÃde ekamantaæ Âhito tadÃ, Pabbajjaæ ahamÃyÃciæ sabbasattÃnamuttamaæ. 625. Tato kÃruïiko satthà sabbalokÃnukampako, Ehi bhikkhÆti maæ Ãha sà me ÃsÆpasampadÃ. 626. So'haæ eko ara¤¤asmiæ viharanto atandito, AkÃsiæ satthu vacanaæ yathà maæ ovadÅ jino. 627. Rattiyà paÂhamaæ yÃmaæ pubbajÃtimanussariæ, Rattiyà majjhamaæ yÃmaæ dibbacakkhuæ visodhayiæ, 2 Rattiyà pacchime yÃme tamekhandhaæ padÃlayiæ. 628. Tato ratyà vivasane3 suriyassuggamanaæ pati, Indo brahmà ca Ãgantvà maæ namassiæsu pa¤jilÅ. 629. Namo te purisÃja¤¤a namo te purisuttama, Yassa te Ãsavà khÅïà dakkhiïeyyosi mÃrisa. 630. Tato disvÃna maæ satthà devasaÇghapurakkhataæ, Sitaæ pÃtukaritvÃna imamatthaæ abhÃsatha. 631. Tapena brahmacariyena sa¤¤amena damena ca, Etena brÃhmaïo hoti etaæ brÃhmaïamuttama, nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sunÅto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. DunÅtattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: SÅlavà ca sunÅto ca therà dve te mahiddhikà DvÃdasamhi nipÃtamhi gÃthÃyo catuvÅsasatÅ'ti. DvÃdasanipÃto niÂÂhito. 1 Vandissaæ-sÅmu. 1, 2, Pa. 2 Visodhitaæ-[PTS.] 3 VivasÃne-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 170] [\x 170/] 13. TerasanipatÃ. [PTS Page 065 [\q 65/] 13. 1. 1] 632. YÃhu raÂÂhe samaiukkaÂÂho ra¤¤o aÇgassa paddhagÆ, SvÃjja dhamme su ukkaÂÂho soïo dukkhassa pÃragÆ. 633. Pa¤ca chinde pa¤ca jahe pa¤ca cuttari bhÃvaye, Pa¤ca saÇgÃtigo bhikkhu oghatiïïo'ti vuccati. 634. UnnaÊassa pamattassa bÃhirÃsassa bhikkhuno, SÅlaæ samÃdhi pa¤¤Ã ca pÃripÆriæ na gacchati. 635. Yaæ hi kiccaæ tadapaviddhaæ akiccaæ pana kayirati, UnnaÊÃnaæ pamattÃnaæ tesaæ va¬¬hanti ÃsavÃ. 636. Yesaæ ca susamÃraddhà niccaæ kÃyagatà sati, Akiccaæ te na sevanti kicce sÃtaccakÃrino, SatÃnaæ sampajÃnÃnaæ atthaæ gacchanti ÃsavÃ. 637. Ujumaggamhi akkhÃte gacchatha mà nivattatha, Attanà codayattÃnaæ nibbÃnamabhihÃraye. 638. AccÃraddhamhi viriyamhi satthà loke anuttaro, VÅïopamaæ kiritvà me dhammaæ desesi cakkhumÃ. 639. TassÃhaæ vacanaæ sutvà vihÃsiæ sÃsane rato, Samathaæ paÂipÃdesiæ uttamatthassa pattiyÃ, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsanaæ. 640. Nekkhamme adhimuttassa pavivekaæ ca cetaso, AbyÃpajjhÃdhimuttassa upÃdÃnakkhayassa ca. [BJT Page 172] [\x 172/] 641. TaïhakkhayÃdhimuttassa asammohaæ ca cetaso, Disvà ÃyatanuppÃdaæ sammà cittaæ vimuccati. 642. Tassa [PTS Page 066] [\q 66/] sammà vimuttassa santacittassa bhikkhuno, Katassa paticayo natthi karaïÅyaæ na vijjati. 643. Selo yathà ekaghano vÃtena na samÅrati, Evaæ rÆpà rasà saddà gandhà phassà ca kevalÃ. 644. IÂÂhà dhammà aniÂÂhà ca nappamedhenti tÃdino, hitaæ cittaæ visa¤¤uttaæ vaya¤cassÃtupassatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà soïo koÊivÅso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SoïattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Soïo koÊiviso thero ekoyeva mahiddhiko, Terasamhi nipÃtamhi gÃthÃyo cettha terasÃ'ti. TerasanipÃto niÂÂhito. [BJT Page 174] [\x 174/] 14. CuddasanipÃto. [PTS Page 067 [\q 67/] 14. 1. 1] 645. Yadà ahaæ pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, NÃbhijÃnÃmi saÇkappaæ anariyaæ dosasaæhitaæ. 646. Ime ha¤¤antu vajjhantu dukkhaæ pappontu pÃïino, SaÇkappaæ nÃbhijÃnÃmi imasmiæ dÅghamantare. 647. Mettaæ ca abhijÃnÃmi appamÃïaæ subhÃvitaæ, Anupubbaæ paricitaæ yathà buddhena desitaæ. 648. AsaæhÅraæ asaækuppaæ cittaæ ÃmodayÃmahaæ, BrahmavihÃraæ bhavemi ÃnÃpurisasevitaæ. 650. Avitakkaæ samÃpanno sammÃsambuddhasÃvako, Ariyena tuïhÅbhÃvena upeto hoti tÃvade. 651. YathÃ'pi pabbato selo acalo suppatiÂÂhito, Evaæ mohakkhayà bhakkhu pabbato'va na vedhati. 652. AnaÇgaïassa posassa niccaæ sucigavesino, VÃlaggamattaæ pÃpassa abbhamattaæ2 va khÃyati. 653. Nagaraæ yathà paccantaæ guttaæ santarabÃhiraæ, Evaæ gepetha attÃnaæ khaïo vo3 mà upaccagÃ. 654. NÃbhinandÃmi maraïaæ nibhinandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca paÂikaÇkhÃmi sampajÃnà patissato. 655. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca paÂikaÇkhÃmi sampajÃno patissato. 656. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ. 657. Yassa catthÃya pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, So me attho anuppatto sabbasa¤¤o janakkhayo. 1 AbyÃpajjarato-sÅmu. 1, 2. 2 AbbhÃmattaæ-[PTS,] pa. 3 Ve-[PTS.] [BJT Page 176] [\x 176/] 658. SampÃdethappamÃdena esà me anusÃsanÅ, HandÃhaæ parinibbassaæ vippamuttomhi sabbadhÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà khadiravaniyo revato thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. KhadiravaniyarevatattheragÃthÃ. 14. 1. 2 659. YathÃ'pi bhaddo Ãja¤¤o dhure yutto dhurÃsaho, 1 Mathito atibhÃrena saæyugaæ nÃtivattati. 660. Evaæ pa¤¤Ãya ye tittà samuddo vÃrinà yathÃ, Na pare atima¤¤anti ariyadhammo'va pÃïinaæ. 661. KÃle [PTS Page 068] [\q 68/] kÃlavasaæ pattà bhavÃbhavavasaæ gatÃ, Narà dukkhaæ nigacchanti tedha socanti mÃnavÃ. 662. Unnatà sukhadhammena dukkhadhammena conatÃ, 2 Dvayena bÃlÃha¤¤anti yathÃbhÆtaæ adassino. 663. Ye ca dukkhe sukhasmiæ ca majjhasibbanimaccagÆ3 hità te indakhÅlo'va na te unnataonatÃ. 664. Naheva lÃbhe nÃlÃbhe ayase4 na ca kittiyÃ, Na nindÃyaæ pasaæsÃya na te dukkhe sukhamhi ca. 665. Sabbattha te na lippanti udabindÆva pokkhare, Sabbattha sukhità dhÅrà sabbattha aparÃjitÃ. 666. Dhammena ca alÃbho yo yo ca lÃbho adhammiko, AlÃbho dhammiko seyye yaæ ve lÃbho adhammiko. 667. Yaso ca appabuddhÅnaæ vi¤¤Ænaæ ayaso ca yo, Ayaso'va seyyo vi¤¤Ænaæ na yaso appabuddhinaæ. 668. Dummedhehi pasaæsà ca mi¤¤Æhi garahà ca yÃ, GarahÃ'va seyyo vi¤¤Æhi yaæ ce bÃlapasaæsanÃ. 1 Dhurassaho-sÅmu. 1, 2. 2 VonatÃ-[PTS.] 3 Sibbinimajjhagu-[PTS.] 4 Nayase-machasaæ, [PTS.] [BJT Page 178] [\x 178/] 669. Sukhaæ ca kÃmamayikaæ dukkhaæ ca pavivekiyaæ, Paviveka1 dukkhaæ seyyo yaæ ce kÃmamayaæ sukhaæ. 670. JÅvitaæ ca adhammena dhammena maraïaæ ca yaæ, Maraïaæ dhammikaæ seyyo yaæ ce jÅve adhammikaæ. 671. KÃmakopappahÅnà ye santacittà bhavÃbhave, Caranti loke asità natthi tesaæ piyÃppiyaæ. 672. BhÃvayitvÃna bojjhaÇge indriyÃni balÃni ca, Pappuyya paramaæ santiæ parinibbantyanÃsavÃ'ti. 2 Itthaæ sudaæ Ãyasmà godatto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. GodattattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Revato ceva gedatto therà dve te mahiddhikÃ, Cuddasamhi nipÃtamhi gÃthÃyo aÂÂhavÅsatÅ'ti. CuddasanipÃto niÂÂhito. 1 Pavivekiyaæ-syÃ, [PTS,] 2 ParinibbantianÃsavÃ'ti-[PTS.] [BJT Page 180] [\x 180/] 16. SoÊasanipato. 16. 1. 1 673. Esa [PTS Page 069] [\q 69/] bhiyyo pasÅdÃmi sutvà dhammaæ mahÃrasaæ, VirÃgo desito dhammo anupÃdÃya sabbaso. 674. BahÆni loke citrÃni asamiæ paÂhavimaï¬ale, 1 Mathenti ma¤¤e saÇkappaæ subhaæ rÃgÆpasaæhitaæ. 675. Rajamuhataæ2 ca vÃtena yathà meghopasammaye, 3 Evaæ sammanti saÇkappà yadà pa¤¤Ãya passati, 676. Sabbe saÇkhÃrà aniccÃti yadà pa¤¤Ãya passati, Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyÃ. 677. Sabbe saÇkhÃrà dukkhÃti yadà pa¤¤Ãya passati, Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyÃ. 678. Sabbe dhammà anattÃ'ti yadà pa¤¤Ãya passati, Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyÃ. 679. BuddhÃnubuddho yo thero koï¬a¤¤o tibbanikkamo, 4 PahÅnajÃtimaraïo brahmacariyassa kevalÅ. 680. OghapÃso daÊhakhilo pabbato duppadÃliyo, 5 Chetvà khilaæ ca6 pÃsaæ ca selaæ bhetvÃna7 dubbhidaæ, Tiïïo pÃraÇgato jhÃyÅ mutto so mÃrabandhanÃ. 681. Uddhato capalo bhakkhu mitte Ãgamma pÃpake, SaæsÅdati mahoghasmiæ Æmiyà paÂikujjito. 682. Anuddhato acapalo nipako saævutindriyo, KalyÃïamitto medhÃvÅ dukkhassantakaro siyÃ. 683. KÃlapabbaÇgasaÇkÃso kiso dhamanisanthato, Matta¤¤Æ annapÃnasmiæ adÅnamÃnaso naro. 684. PhuÂÂho ¬aæsehi makasehi ara¤¤asmiæ brahÃvane, NÃgo saÇgÃmasÅse'va sato tatrÃdhivÃsaye. 685. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca patikaÇkhÃmi nibbisaæ bhatako yathÃ. 1 Puthuvimaï¬ale-[PTS.] 2 RajamupÃtaæ-[PTS.] 3 Megho pasÃmaye-[PTS.] 4 Tibbanikkhamo-[PTS.] 5 DuppadÃlayo-sÅmu. 1, 2. 6 KhÅla¤ca-[PTS.] 7 ChetvÃna-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 182] [\x 182/] 686. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca patikaÇkhÃmi sampajÃno patissato. 687. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ. 688. YassatthÃya1 pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, So me attho anuppatto kiæ me saddhivihÃrinÃ'ti. 2 Itthaæ sudaæ Ãyasmà a¤¤Ãkoï¬a¤¤o thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. A¤¤Ãkoï¬a¤¤attheragÃthÃ. 16. 1. 2 689. ManussabhÆtaæ sambuddhaæ attadantaæ samÃhitaæ, IriyamÃnaæ3 brahmapathe cittassÆpasame rataæ. 690. Yaæ manussà namassanti sabbadhammÃna pÃraguæ, DevÃ'pi taæ namassanti iti me arahato sutaæ. 691. SabbasaæyejanÃtÅtaæ [PTS Page 070] [\q 70/] vanà nibbanamÃgataæ, 4 KÃmehi nekkhammarataæ5 muttaæ selÃ'va6 ka¤canaæ. 692. Sa ve accantaruci nÃgo himavà ma¤¤e siluccaye, Sabbesaæ nÃganÃmÃnaæ saccanÃmo anuttaro. 693. NÃgaæ vo kittayissÃmi na hi Ãguæ karoti so, Soraccaæ avihiæsà ca pÃdà nÃgassa te duve. 694. Sati ca sampaja¤¤aæ ca caraïà nÃgassa te pare, Saddhà hattho mahÃnÃgo upekkhÃsetadantavÃ. 695. Sati ca sampaja¤¤aæ caraïà nÃgassa te pare, DhammakucchisamÃvÃso viveko tassa vÃladhi. 696. So jhÃyÅ assÃsarato ajjhattaæ susamÃhito, Gacchaæ samÃhito nÃgo Âhito nÃgo samÃhito. 697. Sayaæ samÃhito nÃgo nisinno'pi samÃhito, Sabbattha saævuto nÃgo esà nÃgassa sampadÃ. 698. Bhu¤jati anavajjÃni sÃvajjÃni na bhu¤jati, GhÃsamacchÃdanaæ laddhà sanni'dhiæ parivajjayaæ. 1 YassacatthÃya-[PTS.] 2 SandavihÃrenÃ'ti-[PTS.] 3 IrimÃnaæ-pa, irÅyamÃnaæ-sÅmu. 1, 2. 4 NibbÃïamÃgataæ-sÅmu. 1, 2. 5 Nikkhammarataæ-[PTS.] 6 MuttaselÃva-[PTS.] [BJT Page 184] [\x 184/] 699. Saæyojanaæ aïuæ thÆlaæ sabbaæ chetvÃna bandhanaæ, Yena yeneva gacchati anapekkhova gacchati. 700. YathÃpi udake jÃtaæ puï¬arÅkaæ pava¬¬hati, Nopalippati toyena sucigandhaæ manoramaæ. 701. Tatheva ca loke jÃto buddho loke viharati, Nopalippati lokena toyena padumaæ yathÃ. 702. MahÃgini pajjalito anÃhÃropasammati, AÇgÃresu ca santesu nibbuto'ti pavuccati. 703. AtthassÃyaæ vi¤¤ÃpanÅ upamà vi¤¤Æhi desitÃ, Vi¤¤issanti mahÃnÃgà nÃgaæ nÃgena desitaæ. 704. VÅtarÃgo vÅtadoso vÅtamoho anÃsavo, SarÅraæ vijahaæ nÃgo parinibbissantyanÃsavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà udÃyÅ thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. UdÃyittheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Koï¬a¤¤o ca udÃyÅ ca therà dve te mahiddhikÃ, SoÊasamhi nipÃtamhi gÃthÃyo dve ca tiæsa cÃ'ti. SoÊasanipÃto niÂÂhito. [BJT Page 186] [\x 186/] 20. VÅsatinipÃto. [PTS Page 071 [\q 71/] 20. 1. 1] 705. Ya¤¤atthaæ và dhanatthaæ và ye hanÃma mayaæ pure, Avase taæ bhayaæ hoti vedhanti vilapanti ca. 706. Tassa te natthÅ bhÅtattaæ bhiyyo vaïïo pasÅdati, Kasmà na paridevesi evarÆpe mahabbhaye. 707. Natthi cetadikaæ dukkhaæ anapekkhassa gÃmaïi, Atikkantà bhayà sabbe khÅïasaæyojanassa ve. 708. KhÅïÃya bhavanettiyà daÂÂhe dhamme yathÃtathe, Na bhayaæ maraïe hoti bhÃranikkhepane yathÃ. 709. Suciïïaæ brahmacariyaæ me maggo cÃpi subhÃvito, Maraïe me bhayaæ natthi rogÃnamiva saÇkhaye. 710. Suciïïaæ brahmacariyaæ me maggo cÃpi subhÃvito, NirassÃdà bhavà diÂÂhà visaæ pÅtvÃva1 cha¬¬itaæ. 711. PÃragÆ anupÃdÃno katakicco anÃsavo, TuÂÂho Ãyukkhayà hoti mutto ÃghÃtanà yathÃ. 712. Uttamaæ dhammataæ patto sabbaloke anatthiko, ùdittÃva gharà mutto maraïasmiæ na socati. 713. Yadatthi saÇgataæ ki¤ci bhavo vÃ2 yattha labbhati, Sabbaæ anissaraæ etaæ iti vuttaæ mahesinÃ. 714. Yo taæ tathà pajÃnÃti yathà buddhena desitaæ, Na gaïhÃti bhavaæ ki¤ci sutattaæva ayoguÊaæ. 715. Na me hoti ahosinti bhavissanti na hoti me, SaÇkhÃrà vigamissanti tattha kà paridevanÃ. 716. Suddhaæ dhammasamuppÃdaæ suddhaæ saÇkharasantatiæ, Passantassa yathÃbhÆtaæ na bhayaæ hoti gÃmaïi. 717. TiïakaÂÂhasamaæ lonaæ yadà pa¤¤Ãya passati, Mamattaæ so asaævindaæ 'natthi me'ti na socati. 1 PÅtvÃna-[PTS.] 2 Ca-[PTS.] [BJT Page 188] [\x 188/] 718. UkkaïÂhÃmi [PTS Page 072] [\q 72/] sarÅrena bhavenamhi anatthiko, So'yaæ bhijjissati kÃyo a¤¤o ca na bhavissati. 719. Yaæ vo kiccaæ sarÅrena taæ karotha yadicchatha, Na me tappaccayà tattha doso pemaæ ca hohiti. 720. Tassa taæ vacanaæ sutvà abbhutaæ lomahaæsanaæ, SatthÃni nikkhipitvÃna mÃïavà etadabravuæ. 721. Kiæ bhaddante1 karitvÃna ko và Ãcariyo tava, Kassa sÃsanamÃgamma labbhafata taæ asokatÃ. 722. Sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ jino Ãcariyo mama, MahÃkÃruïiko satthà sabbalokatikicchako. 723. TenÃyaæ desito dhammo khayagÃmÅ anuttaro, Kassa sÃsanamÃgamma labbhato taæ asokatÃ. 724. SutvÃna corà isino subhÃsitaæ, Nikkhippa satthÃni ca ÃvudhÃni ca Tamhà ca kammà viramiæsu eke Eke pabbajja marocayiæsu. 725. Te pabbajitvà sugatassa sÃsane Bhavetva bojjhaÇgabalÃni paï¬ità Udaggacittà sumanà katindriyà Phusiæsu nibbÃnapadaæ asaÇkhata'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà adhimutto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AdhimuttattheragÃthÃ. 20. 1. 2 726. Samaïassa ahu cintà pÃrÃsariyassa2 bhikkhuno, Ekakassa nisinnassa pavivittassa jhÃyino. 727. KimÃnupubbaæ puriso kiæ vataæ3 kiæ samÃcaraæ, Attano kiccakirissa na ca ki¤ci viheÂhaye. 728. IndriyÃni manussÃnaæ hitÃya ahitÃya ca, ArakkhitÃni ahitÃya rakkhitÃni hitÃya ca. 729. IndriyÃnevaæ sÃrakkhaæ indriyÃni ca gopayaæ, Attano kiccakÃrisusa na ca naki¤ci viheÂhaye. 730. Cakkhundriyaæ ce rÆpesu gacchantaæ anivÃrayaæ, AnÃdÅnavadassÃvÅ so dukkhà na hi muccati. 1 Cibhavissanti-[PTS.] 2 PÃrÃpariyassa-sÅmu. 1, 2. 3 Vattaæ-syÃ. [BJT Page 190] [\x 190/] 731. Sotindriyaæ ce1 saddesu gacchantaæ anivÃrayaæ, AnÃdÅnavadassÃvÅ so mukkhà na hi muccati. 732. AnissaraïadassÃvÅ [PTS Page 073] [\q 73/] gandhe ce paÂisevati, Na so muccati dukkhamhà gandhesu adhimucchito. 733. Ambilaæ madhuraggaæ ca tittakaggamanussaraæ, RasataïhÃya gadhito hadayaæ nÃvabujjhati. 734. SubhÃnyappaÂikÆlÃni phoÂÂhabbÃni anussaraæ, Ratto ragÃdhikaraïaæ vividhaæ vindate dukhaæ. 735. Manaæ cetehi dhammehi yo na sakkoti rakkhituæ, Tato naæ dukkhamanveti sabbehetehi pa¤cahi. 736. Pubbalohitasampuïïaæ bahussa kuïapassa ca, NaravÅrakataæ vagguæ2 samuggamiva cittitaæ. 737. KaÂukaæ madhurassÃdaæ piyanibandhanaæ dukhaæ, 3 Khuraæva madhunà littaæ ullihaæ4 nÃvabujjhati. 738. ItthirÆpe itthisare5 phoÂÂhabbe'pi itthiyÃ, Itthigandhesu sÃratto vividhaæ vindate dukhaæ. 739. ItthisotÃni sabbÃni sandanti pa¤ca pa¤casÆ, TesamÃvaraïaæ kÃtuæ so sakkoti viriyavÃ. 740. So atthavà so dhammaÂÂho so dukkho so vicakkhaïo, Kareyya ramamÃno pi6 kiccaæ dhammatthasaæhitaæ. 741. Atho sÅdati sa¤¤uttaæ majje kiccaæ niratthakaæ, Na taæ kiccanti ma¤¤itvà appamatto vicakkhaïo. 742. Yaæ ca atthena sa¤¤untaæ yà ca dhammagatà rati, Taæ samÃdÃya vattetha sà hi uttamà rati. 743. UccÃvacehupÃyehi ParesamabhijigÅsati, Hantvà vadhitvà atha socayitvÃ, ùlopati sÃhasà yo paresaæ. 744. Tacchanto Ãïiyà Ãïiæ nihanti balavà yathÃ, IndriyÃnindreyeheva nihanti kusalo7 tathÃ. 1 Ca-[PTS.] 2 Vaggu-sÅmu. 1, 2. 3 Dukkhaæ piyanibandhanaæ-sÅmu. 1, 2. 4 Ullittaæ-[PTS.] 5 Itthirase-[PTS.] 6 RamamÃno hi-[PTS.] 7 KusalÃ-[PTS.] [BJT Page 192] [\x 192/] 745. Saddhaæ viriyaæ samÃdhiæ ca satiæ pa¤¤a¤ca1 bhÃvayaæ, Pa¤ca pa¤cahi hantvÃna anÅgho yÃti brÃhmaïo. 746. So atthavà so dhammaÂÂho katvà vÃkyÃnusÃsaniæ, Sabbena sabbaæ buddhassa so naro sukhamedhatÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà parÃsariyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. PÃrÃsariyattheragÃthÃ. 20. 1. 3 747. Cirarattaæ matÃtÃpÅ dhammaæ anuvicintayaæ, Samaæ cittassa nÃlatthaæ pucchaæ samaïabrÃhmaïe. 748. Ko [PTS Page 074] [\q 74/] so pÃraÇgato loke ko patto amatogadhaæ, Kassa dhammaæ paÂicchÃmi paramatthavijÃnanaæ. 749. AntovaÇkagato Ãsi2 macchova ghasamÃmisaæ, Baddho3 mahindapÃsena vepacittyasuro yathÃ. 750. A¤chÃmi4 naæ na mu¤cÃmi asmà sokapariddavÃ, Ko me bandhaæ mu¤caæ loke sambodhiæ vedayissati. 751. Samaïaæ brÃhmaïaæ và kaæ Ãdisantaæ pabhaÇgunaæ, Kassa dhammaæ paÂicchÃmi jarÃmaccupavÃhanaæ. 752. VicikicchÃkaÇkhÃgathitaæ5 sÃrambhabalasa¤¤utaæ, Kodhappattamanatthaddhaæ abhijappappadÃraïaæ. 6 753. TaïhÃdhanusamuÂÂhÃnaæ dve ca pannarasÃyutaæ, Passa orasikaæ bÃÊhaæ7 bhetvà yadi tiÂÂhati. 754. AnudiÂÂhÅnaæ appahÃnaæ saÇkappaparatejitaæ, 8 Tena viddho pavedhÃmi pattaæ'va mÃluteritaæ. 755. Ajjhattaæ me samuÂÂhÃya khippaæ paccati mÃmakaæ, 9 ChaphassÃyatanÅ kÃyo yattha sarati sabbadÃ. 756. Taæ na passÃmi tekicchaæ yo metaæ sallamuddhare, NÃnÃrajjena satthena nä¤ena vicikicchitaæ. 1 Satipa¤¤aæca-[PTS.] 2 Asiæ-[PTS.] 3 Bandho-pa. 4 A¤cÃmi-[PTS.] 5 VicikicchÃkaÇkhÃganthitaæ-pa. 6 AbhijappapadÃraïaæ-[PTS.] 7 BÃlaæ-syÃ, [PTS.] 8 Saratejitaæ-[PTS.] 9 PÃpakaæ-syÃ. [BJT Page 194] [\x 194/] 757. Ko me asattho avaïo sallamabbhantarapassayaæ, Ahiæsaæ sabbagattÃnà sallaæ me uddharissataæ. 758. Dhammappati hi so seÂÂho visadosappavÃhako, GambhÅfara patitassa me thalaæ pÃïiæ ca1 dassaye. 759. Rahade'hamasmi ogÃÊho ahÃriyarajamattike, 2 MÃyÃusÆyasÃrambha3 thÅnamiddhamapatthaÂe. 760. Uddhaccameghathanitaæ sa¤¤ojanavalÃhakaæ, VÃhà vahanti duddiÂÂhiæ4 saÇkappà rÃganissitÃ. 761. Savanti sabbadhi sotà latà ubbhijja tiÂÂhati, Te sote ko nivÃreyya taæ lataæ ko hi checcati. 762. Velaæ [PTS Page 075] [\q 75/] karotha bhaddante sotÃnaæ sannivÃraïaæ, Mà te manomayo soto rukkhaæ'va sahasà luve. 763. Evaæ me bhayajÃtassa apÃrà pÃramesato, TÃïo pa¤¤Ãvudho satthà isisaÇghanisevito. 764. SopÃïaæ sukataæ suddhaæ dhammasÃramayaæ daÊaæ, 5 PÃdÃsi vuyhamÃnassa 'mà bhÃyÅ'ti ca abravÅ. 6 765. SatipaÂÂhÃnapÃsÃdaæ Ãruyha paccavekkhisaæ, Yaæ taæ pubbe ama¤¤isisaæ sakkÃyÃbhirataæ pajaæ. 766. Yadà ca maggamaddakkhiæ nÃvÃya abhirÆhanaæ, AnadhiÂÂhaya attÃnaæ titthamaddakkhimuttamaæ. 767. Sallaæ attasamuÂÂhÃnaæ bhavanettipabhÃvitaæ, 7 Etesaæ appavattÃya desesi maggamuttamaæ. 768. DÅgharattÃnusayitaæ cirarattamadhiÂÂhitaæ, 8 Buddho me pÃnudÅ ganthaæ9 visadosappavÃhano'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà telakÃni thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. TelakÃnittheragÃthÃ. 1 PÃïiva-syÃ, [PTS.] 2 AhÃriyarajamantite-[PTS.] 3 MÃyÃusuyyasÃrambha-[PTS.] 4 KuddiÂÂhiæ-pa. 5 DaÊhaæ-[PTS.] 6 Mabravi-[PTS.] 7 BhavanettippabhÃvitaæ-sÅmu. 1, 2. 8 CirarattapatiÂÂhitaæ-[PTS.] 9 Gandhaæ-[PTS.] [BJT Page 196] [\x 196/] 20. 1. 4 769. Passa cittakataæ1 bimbaæ arukÃyaæ samussitaæ, ùturaæ bahusaÇkappaæ yassa natthi dhuvaæ Âhiti. 770. Passa cittaka1 rÆpaæ maïinà ka1ï¬alena ca, AÂÂhiæ tacena2 onaddhaæ saha vatthehi sobhati. 771. Alattakatà pÃdà mukhaæ cuïïakamakkhitaæ, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 772. AÂÂhapÃdakatÃ3 kesà nettà a¤janamakkhitÃ, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 773. A¤janÅva navà città pÆtikÃyo alaÇkato, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 774. Odahi migavo pÃsaæ nÃsadà vÃguraæ4 migo, Bhatvà nivÃpaæ gacchÃma kandante migabandhake. 775. Chinno pÃso5 migavassa nÃsadà vÃguraæ4 migo, Bhutvà nivÃpaæ gacchÃma socante migaluddake. 776. PasisÃmi loke sadhane manusse LaddhÃna vittaæ na dadanti mohÃ, LuddhÃ6 [PTS Page 076] [\q 76/] dhanaæ sannicayaæ karonti Bhiyyo va kÃme abhipatthayanti. 777. RÃjà pasayha paÂhaviæ visetvà SasÃgarantaæ mahimÃvasanto, Oraæ samuddassa atittarÆpo PÃraæ samuddassa'pi patthayetha. 778. RÃjà ca a¤¤e ca bahÆ manussà AvÅtataïhà maraïaæ upenti, ônÃva hutvÃna jahanti dehaæ KÃmehi lokamhi na hatthi titti. 779. Kandanti naæ ¤Ãti pakiriya kese Aho vatà no amarÃti cÃhu, Vatthena naæ pÃrutaæ nÅharitavà Citaæ samedhÃya tato ¬ahanti. 780. So ¬ayhati sÆlehi tujjamÃno Ekena vatthena pahÃya bhoge, Na mÅyamÃnassa bhavanti tÃïà G¤ÃtÅ ca mittà athavà sahÃyÃ. 781. DÃyÃdakà tassa dhanaæ haranti Satto pana gacchati yena kammaæ, Na mÅyamÃnaæ dhanamanveti ki¤ci Puttà ca dÃrà ca dhanaæ ca raÂÂhaæ. 1 CittÅkataæ-sÅmu. 1, 2, Pa. 2 AÂÂhitacena-[PTS.] 3 AÂÂhÃpadakatÃ-syÃ, [PTS.] AÂÂhapadakatÃ-pa. 4 VÃkuraæ-syÃ, [PTS.] 5 ChinnapÃso-syÃ, [PTS.] 6 LaddhÃ-syÃ. [BJT Page 198] [\x 198/] 782. Na dÅghamÃyu labhate dhanena Na cÃ'pi vittena jaraæ vihanti, Appaæ hi taæ1 jÅvitamÃhu dhÅrà Asassataæ vippariïÃmadhammaæ. 783. A¬¬hà daÊiddà ca phusanti phassaæ BÃlo ca dhÅro ca tatheva phuÂÂho, BÃlo hi bÃlyà vadhito'va seti DÅro ca no vedhati phassaphuÂÂho. 784. Tasmà hi pa¤¤Ã'va dhanena seyyÃ2 YÃya vosÃnamidÃdhigacchati, AbyositattÃ3 hi bhavÃbhavesu, PÃpÃni kammÃni karoti4 mohÃ. 785. Upeti [PTS Page 077] [\q 77/] gabbha¤ca para¤ca lokaæ SaæsÃramÃpajja paramparÃya, Tassappa¤co abhisaddahanto Upeti gabbha¤ca para¤ca lokaæ. 786. Coro yathà sandhimukhe gahÅto Sakammunà ha¤¤ati pÃpadhammo, Evaæ pajà pacca5 paramhi loke Sakammukà ha¤¤ati pÃpadhammÃ. 6 787. KÃmà hi citrà madhurà manoramà VirÆparÆpena mathenti cittaæ, ùdÅnavaæ kÃmaguïesu disvà Tasmà ahaæ pabbajitomhi rÃja. 788. DumapphalÃnÅva patanti mÃnavà Daharà ca vuddhà ca sarÅrabhedÃ, Etampi disvà pabbajitomhi rÃja Apaïïakaæ sÃma¤¤ameva seyyo, 789. SaddhÃyÃhaæ pabbajito upeto jinasÃsane, Ava¤jhà mayhaæ pabbajjà anaïo bhu¤jÃmi bhojanaæ. 790. KÃme Ãdittato disvà jÃtarÆpÃni satthato, Gabbhavokkantito dukkhaæ nirayesu mahabbhayaæ. 791. EtamÃdÅnavaæ ¤atvà saævegaæ alabhiæ tadÃ, So'haæ viddho tadà santo sampatto Ãsavakkhayaæ. 792. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ. 793. YassatthÃya pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ, So me atthe anuppatto sabbasaæyojanakkhayo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà raÂÂhapÃlo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. RaÂÂhapÃlattheragÃthÃ. 1 Appa¤hi naæ-syÃ, [PTS.] 2 Seyyo-[PTS.] 3 AbyesitatthÃ-syÃ, [PTS.] 4 Karonti-[PTS.] 5 Pecca-sÅmu. 1, 2, [PTS.] 6 PÃpadhammo-[PTS.] [BJT Page 200] [\x 200/] 794. RÆpaæ disvà sati muÂÂhà piyaæ nimittaæ1 manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhossa2 tiÂÂhati. 795. Tassa va¬¬hanti vedanà anekà rÆpasambhavÃ, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassÆpaha¤¤ati, EvamÃcinato dukkhaæ Ãrà nibbÃnaæ3 vuccati. 796. Saddaæ sutvà sati muÂÂhà piyaæ nimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhossa2 tiÂÂhati. 797. Tassa va¬¬hanti vedanà anekà saddasambhavÃ, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassÆpaha¤¤ati, EvamÃcinato dukkhaæ Ãrà nibbÃnaæ3 vuccati. 798. Gandhaæ ghatvà sati muÂÂhà piyaæ nimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhossa2 tiÂÂhati. 799. Tassa va¬¬hanti vedanà anekà gandhasambhavÃ, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassÆpaha¤¤ati, EvamÃcinato dukkhaæ Ãrà nibbÃnaæ3 vuccati. 800. Rasaæ bhotvà sati muÂÂhà piyaæ nimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhossa2 tiÂÂhati. 801. Tassa va¬¬hanti vedanà anekà rasasambhavÃ, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassÆpaha¤¤ati, EvamÃcinato dukkhaæ Ãrà nibbÃnaæ3 vuccati. 802. Phassaæ [PTS Page 078] [\q 78/] phussa sati muÂÂhà piyaæ nimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhossa2 tiÂÂhati. 803. Tassa va¬¬hanti vedanà anekà phassasambhavÃ, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassÆpaha¤¤ati, EvamÃcinato dukkhaæ Ãrà nibbÃnaæ3 vuccati. 804. Dhammaæ ¤atvà sati muÂÂhà piyaæ nimittaæ manasikaroto, SÃrattacitto vedeti taæ ca ajjhossa2 tiÂÂhati. 805. Tassa va¬¬hanti vedanà anekà dhammasambhavÃ, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassÆpaha¤¤ati, EvamÃcinato dukkhaæ Ãrà nibbÃnaæ3 vuccati. 806. Naso rajjati rÆpesu rÆpaæ disvà patissato, Virattacitto vedeti taæ ca nÃjjhossa4 tiÂÂhati. 807. YathÃssa passato rÆpaæ sevato cÃ'pi vedanaæ, KhÅyati nopacÅyati evaæ so caratÅ sato, Evaæ apacinato dukkhaæ santike nibbÃnaæ3 vuccati. 1 Piyanimittaæ-[PTS,] syÃ. 2 Ajjhosa-syÃ, [PTS.] 3 NibbÃna-pa, [PTS.] 4 NÃjjhosa-syÃ, [PTS.] [BJT Page 202] [\x 202/] 808. Naso rajjati saddesu saddaæ sutvà patissato, Virattacitto vedeti taæ ca nÃjjhossa1 tiÂÂhati. 809. YathÃssa suïato saddaæ sevato cÃ'pi vedanaæ, KhÅyati nopacÅyati evaæ so caratÅ sato, Evaæ apacinato dukkhaæ santike nibbÃnaæ2 vuccati. 810. Naso rajjati gandhesu gandhaæ ghatvà patissato, Virattacitto vedeti taæ ca nÃjjhossa1 tiÂÂhati. 811. YathÃssa ghÃyato gandhaæ sevato cÃ'pi vedanaæ, KhÅyati nopacÅyati evaæ so caratÅ sato, Evaæ apacinato dukkhaæ santike nibbÃnaæ2 vuccati. 812. Naso rajjati rasesu rasaæ bhotvÃ3 patissato, Virattacitto vedeti taæ ca nÃjjhossa1 tiÂÂhati. 813. YathÃssa sÃyato rasaæ sevato cÃ'pi vedanaæ, KhÅyati nopacÅyati evaæ so caratÅ sato, Evaæ apacinato dukkhaæ santike nibbÃnaæ2 vuccati. 814. Naso rajjati phassesu phassaæ phussa patissato, Virattacitto vedeti taæ ca nÃjjhossa1 tiÂÂhati. 815. YathÃssa phusato phassaæ sevato cÃ'pi vedanaæ, KhÅyati nopacÅyati evaæ so caratÅ sati, Evaæ apacinato dukkhaæ santike nibbÃnaæ2 vuccati. 816. Naso rajjati dhammesu dhammaæ ¤atvà patissato, Virattacitto vedeti taæ ca nÃjjhossa tiÂÂhati. 817. YathÃssa vijÃnato dhammaæ sevato cÃ'pi vedanaæ, KhÅyati nopacÅyati evaæ so caratÅ sato, Evaæ apacinato dukkhaæ santike nibbÃnaæ2 vuccati. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mÃluÇkyaputto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MÃluÇkyaputtattheragÃthÃ. 1 NÃjjhosa-syÃ, [PTS.] 2 NibbÃna-pa, [PTS.] 3 BhutvÃ-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 204] [\x 204/] 20. 1. 6 818. ParipuïïakÃyo suruci sujÃto cÃrudassano, Suvaïïavaïaïosi bhagavà susukkadÃÂho1 viriyavÃ. 819. Narassa hi sujÃtassaye bhavanti viya¤janÃ, Sabbe te tava kÃyasmiæ mahÃpurisalakkhaïÃ. 820. Pasannanetto sumukho brahmà uju patÃpavÃ, Majjhe samaïasaÇghassa Ãdicco'va virocasi. 821. KalyÃïadassano bhikkhu ka¤canasannibhattaco, Kiæ te samaïabhÃvena evaæ uttamavaïïino. 822. RÃjà arahasi bhavituæ cakkavattÅ rathesabho, CÃturanto vijitÃvÅ jambusaï¬assa2 issaro. 823. Khattiyà bhogà rÃjÃno3 anuyantà bhavanti te, RÃjÃdhirÃjÃ4 manujindo rajjaæ kÃrehi gotama. 824. RÃjÃhamasuhi [PTS Page 079] [\q 79/] sela (selati bhagavÃ) dhammarÃjà anuttaro, Dhammena vakkaæ vattemu cakkaæ appativattiyaæ. 825. Sambuddho paÂijÃnÃsi (iti selo brÃhmaïo) dhammarÃjà sanuttaro, Dhammena cakkaæ vattemi iti bhÃsasi5 gotama. 826. Ko nu senÃpati bhoto sÃvako satthu anvayo, 6 Ko te maæ anuvatteti dhammacakkaæ pavattitaæ. 827. Mayà pavattitaæ cakkaæ (selÃti bhagavÃ) dhammacakkaæ anuttaraæ, SÃriputto anuvatteti anujÃto tathÃgataæ. 828. Abhi¤¤eyyaæ abhi¤¤Ãtaæ bhÃvetabbaæ ca bhÃvitaæ, PahÃtabbaæ pahÅnaæ me tasmà buddhosmi brÃhmaïa. 829. Vinayassu mayi kaÇkhaæ adhimuccassu brÃhmaïa, Dullabhaæ dassanaæ hoti sambuddhÃnaæ abhiïhaso. 830. Yesaæ ve dullabho loke pÃtubhÃvo abhiïhaso, So'haæ brÃhmaïa sambuddho7 sallakatto anuttaro. 831. BrahmabhÆto atitulo mÃrasenappamaddano, SabbÃmitte vase katvÃ8 modÃmi akutobhayo. 1 SusukkadÃÂhosi-machasaæ, [PTS.] 2 Jambumaï¬assa-sÅmu. 1, 2. 3 BhojarÃjÃno-[PTS.] 4 RÃjÃhirÃjÃ-[PTS.] 5 BhÃsatha-sÅmu. 1, 2. 6 Satathuranavayo-[PTS.] 7 Buddho'smi-[PTS.] 8 VasÅkatvÃ-[PTS.] [BJT Page 206] [\x 206/] 832. Idaæ bhonto nisÃmetha yathà bhÃsati cakkhumÃ, Sallakatto1 mahÃvÅro nÅho'va nadatÅ vane. 833. BrahmabhÆtaæ atitulaæ mÃrasenappamaddanaæ, Ko disvà nappasÅdeyya api kaïhÃbhijÃtiko. 834. Yo maæ icchati anvetu yo và nicchati gacchatu, IdhÃhaæ pabbajissÃmi varapa¤¤assa santike. 835. Etaæ ce ruccati bhoto sammÃsambuddhasÃsanaæ, Mayampi pabbajissÃma varapa¤¤assa santike. 836. BrÃhmaïà tisatà ime yÃcanti pa¤jalÅkatÃ, Brahmacariyaæ carissÃma bhagavà tava santike. 837. SvÃkkhÃtaæ brahmacariyaæ (selÃti bhagavÃ) sandiÂÂhikamakÃlikaæ, Yattha amoghà pabbajjà appamattassa sikkhato. 839. Tuvaæ [PTS Page 080] [\q 80/] buddho tuvaæ satthà tuvaæ mÃrÃbhibhÆ muni, Tuvaæ anusaye chetvà tiïïo tÃresimaæ pajaæ. 840. UpadhÅ te samatikkantà Ãsavà te padÃlitÃ, SÅho'va anupÃdÃno pahÅnabhayabheravo. 841. Bhikkhavo tisatà ime tiÂÂhanti pa¤jalÅkatÃ, PÃde vÅra pasÃrehi nÃgà vandantu satthuno'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà selo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SelattheragÃthÃ. 1 Sallakanto-sÅmu. 1, 2. 2 AÂÂhamÅ-pa, [PTS.] [BJT Page 208] [\x 208/] 20. 1. 7 842. YÃtaæ me hatthigÅvÃya sukhumà vatthà padhÃritÃ, SÃlÅnaæ odano bhutto sucimaæsÆpasecano. 843. Sojja bhaddo sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 844. PaæsukÆlÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 845. Piï¬apÃtÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 846. TecivarÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 847. SapadÃnacÃrÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 848. EkÃsanÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 849. Pattapiï¬Å sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 850. KhalupacchÃbhattÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 851. ùra¤¤iko sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 852. RukkhamÆliko sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 853. AbbhokÃsÅ sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 854. SosÃniko sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 855. YathÃsanthatiko sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 856. Nesajjiko sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 857. Appiccho sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 858. SantuÂÂho sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 1 U¤jÃpattagate-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 210] [\x 210/] 859. Pavivitto sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 860. AsaæsaÂÂho sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 861. ùraddhaviriyo sÃtatiko u¤chÃpattÃgate1 rato, JhÃyati anupÃdÃno putto godhÃya bhaddiyo. 862. Hitvà satapalaæ kaæsaæ sovaïïaæ satarÃjikaæ, Aggahiæ mattikÃpattaæ idaæ dutiyÃbhisecanaæ. 863. Ucce maï¬alipÃkÃre daÊhamaÂÂÃlakoÂÂhake, Rakkhito khaggahatthehi uttasaæ vihariæ pure. 864. Sojja bhaddo anutrÃsÅ pahÅnabhayabheravo, JhÃyati vanamogayha putto godhÃya bhaddiyo. 865. SÅlakkhandhe patiÂÂhÃya satiæ pa¤¤aæ ca bhÃvayaæ, PÃpuïiæ anupubbena sabbasaæyojanakkhaya'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà bhaddiyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. BhaddiyattheragÃthÃ. 20. 1. 8 866. Gacchaæ vadesi samaïaÂÂhitomhi Mamaæ ca brÆsi ÂhitamaÂÂhito'ti, PucchÃmi [PTS Page 081] [\q 81/] taæ samaïa etamatthaæ Kathaæ2 Âhito tvaæ ahamaÂÂhitomhi. 867. hito ahaæ aÇgulimÃla sabbadà Sabbesu bhÆtesu nidhÃya daï¬aæ, Tuva¤ca pÃïesu asa¤¤atosi Tasmà Âhitohaæ tuvamaÂÂhitosi. 868. Cirassaæ vata me mahito mahesi MahÃvanaæ samaïo paccupÃdi, So'haæ cajissÃmi sahassapÃpaæ SutvÃna gÃthaæ tava dhammayuttaæ. 869. Icceva coro asimÃvudhaæ ca Sobbhe papÃte narake anvakÃsi, Avandi coro sugatassa pÃde Tattheva pabbajjamayÃci buddhaæ. 870. Buddho ca kho kÃruïiko mahesi Yo satthà lokassa sadevakassa, Tamehi bhikkhÆ'ti tadà avoca Eso'va tassa ahu bhikkhubhÃvo. 871. Yo ca pubbe pamajjitvà pacchà so nappamajjati, So'maæ lokaæ pabhÃseti abbhà mutto'va candimÃ. 1 U¤jÃpattagate-sÅmu. 1, 2. 2 KasmÃ-[PTS.] [BJT Page 212] [\x 212/] 872. Yassa pÃpaæ kataæ kammaæ kusalena pithÅyati, 1 So'maæ lokaæ pabhÃseti abbhà mutto'va candimÃ. 873. Yo have daharo bhikkhu yu¤jati buddhasÃsane, So'maæ lokaæ pabhaseti abbhà mutto'va candimÃ. 874. DisÃ'pi2 me dhammakathaæ suïantu DisÃ'pi me yu¤jantu buddhasÃsane, DisÃ'pi2 me te manuje3 bhajantu Ye dhammamevÃdÃpenti4 santo. 875. Disà hi me khantivÃdÃnaæ avirodhappasaæsinaæ, Suïantu dhammaæ kÃlena ta¤ca anuvidhÅyantu. 876. Nahi jÃtu so mamaæ hiæse a¤¤aæ và pana ki¤canaæ, Pappuyya paramaæ santiæ rakkheyya tasathÃvare. 877. Udanaæ [PTS Page 082] [\q 82/] hi nayanti nettikà usukÃrà namayanti tejanaæ, DÃruæ namayanti tacchakà attÃnaæ damayanti paï¬itÃ. 878. Daï¬eneke damayanti aÇkusehi kasÃhi ca, Adaï¬ena asatthena ahaæ antomhi tÃdinÃ. 879. Abhiæsako'ti me nÃmaæ nahiæsakassa pure sato, AjjÃhaæ saccanÃmomhi na naæ hiæsÃmi ki¤canaæ. 880. Coro ahaæ pure Ãsiæ aÇgulimÃlo'ti vissuto, VuyhamÃno mahoghena buddhaæ saraïamÃgamaæ. 881. LohitapÃïÅ5 pure Ãsiæ aÇgulimÃlo'ti vissuto, SaraïÃgamanaæ passa bhavanetti samÆhatÃ. 882. TÃdisaæ kammaæ katvÃna bahuæ duggatigÃminaæ PhuÂÂho kammavipÃkena anaïo bhu¤jÃmi bhojanaæ. 883. PamÃdamanuyu¤janti bÃlà dummedhino janÃ. AppamÃdaæ ca medhÃvÅ dhanaæ seÂÂhaæ'va rakkhati. 884. Mà pamÃdamanuyu¤jetha mà kÃmaratisanthavaæ, Appamatto hi jhÃyanto pappoti paramaæ sukhaæ. 885. SvÃgataæ nÃpagataæ netaæ dummantitaæ mama, Saævibhattesu6 dhammesu yaæ seÂÂhaæ tadupÃgamaæ. 1 Pidhiyati-pa. 2 DisÃhi-[PTS.] 3 Manusse-[PTS.] 4 DhammamevÃdÃpayanti-pa, [PTS.] 5 LohitapÃïi-[PTS.] 6 Savibhattesu -sÅmu. 1, 2. [BJT Page 214] [\x 214/] 886. SvÃgataæ nÃpagataæ netaæ dummantitaæ mama, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsanaæ. 887. Ara¤¤e rukkhamÆle và pabbatesu guhÃsu vÃ, Tattha tattheva aÂÂhÃsiæ ubbiggamanaso tadÃ. 888. Sukhaæ sayÃmi ÂhÃyÃmi sukhaæ kappemi jÅvitaæ, AhatthapÃso mÃrassa aho satthÃnukampito. 889. Brahmajacco pure Ãsiæ udicco ubhato ahu, 1 Sojja putto sugatassa dhammarÃjassa satthuno. 890. VÅtataïho anÃdÃno guttadvÃro susaævuto, AghamÆlaæ vadhitvÃna2 patto me Ãsavakkhayo. 891. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà aÇgulimÃlo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AÇgulimÃlattheragÃthÃ. 20. 1. 9 892. PahÃya [PTS Page 083] [\q 83/] mÃtÃpitaro bhaginÅ ¤ÃtibhÃtaro, Pa¤cakÃmaguïe hitvà anuruddho'va jhÃyatu. 893. Sameto naccagÅtehi sammatÃÊappabodhano, Na tena suddhimajjhagaæ3 mÃrassa visaye rato. 894. Etaæ ca samatikkamma rato buddhassa sÃsane, Sabboghaæ samatikkamma anuruddho'va jhÃyati. 895. RÆpà saddà rasà gandhà pheÂÂhabbà ca manoramÃ' Ete ca samatikkamma anuruddho'va jhÃyati. 896. Piï¬apÃtà paÂikkanto4 eko adutiyo muni, Esati paæsukÆlÃni anuruddho anÃsavo. 897. VicinÅ aggahÅ dhovÅ rajayÅ dhÃrayÅ muni, PaæsukÆlÃni matimà anuruddho anÃsavo. 1 Ahuæ-[PTS.] 2 VamitvÃna-[PTS.] 3 SudadhimajjhagÃ-sÅmu. 1, 2, [PTS,] machasaæ. 4 Piï¬apÃtamatikkanto-sÅmu. 1, 2, Pa. Piï¬apÃtapaÂikkanto-[PTS.] [BJT Page 216] [\x 216/] 898. Mahiccho ca asantuÂÂho saæsaÂÂho yo ca uddhato, Tassa dhammà ime honti pÃpakà saÇkilesikÃ. 899. Sato ca hoti appiccho santuÂÂho avighÃtavÃ, Pavivekarato vitto niccamÃraddhavÅriyo. 900. Tassa dhamma ime honti kusalà bodhipakkhikÃ, AnÃsavo ca so hoti iti vuttaæ mahesinÃ. 901. Mama saÇkappama¤¤Ãya satthà loke anuttaro, Manomayena kÃyena iddhiyà upasaÇkami. 902. Yadà me ahu saÇkappo tato uttari desayi, Nippapa¤carato buddho nippapa¤camadesayi. 903. TasmÃhaæ dhammama¤¤Ãya vihÃsiæ sÃsane rato, Tisso vijjà anuppattà kataæ buddhassa sÃsanaæ. 904. Pa¤capa¤¤ÃsavassÃni yato nesajjiko ahaæ, Pa¤cavÅsativassÃni yato middhaæ samÆhataæ. 905. NÃhu assÃsapassÃsà Âhitavittassa tÃdino, Anejo santimÃrabbha cakkhumà parinibbuto. 906. AsallÅnena cittena vedanaæ ajjhavÃsayÅ, Pajjotasseva nibbÃnaæ vimokkho cetaso ahu. 907. Ete pacchimikà dÃni munino phassapa¤camÃ, Nä¤e dhammà bhavissanti samubaddhe parinibbute. 908. Natthi dÃni punÃvÃso devakÃyamhi1 jÃlini, VikkhÅïo jÃtisaæsÃro natthi dÃni punabbhavo. 909. Yassa [PTS Page 085] [\q 85/] muhuttena2 sahassadhà loko saævidito sabrahmakappo, VasÅ iddhiguïe cutÆpapÃte kÃle passati devatà sa bhikkhu. 3 910. AnnabhÃro4 pure Ãsiæ daÊiddo ghÃsahÃrako, Samaïaæ paÂipÃdesiæ upariÂÂhaæ yasassinaæ. 911. Somhi sakyakule jÃto anuruddho'ti maæ vidÆ, Upeto naccagÅtehi sammatÃÊappabodhano. 1 DevakÃyasmi-[PTS.] DevakÃyasmiæ-pa. 2 Muhutte-[PTS.] 3 Bhikkhuno-sÅmu. 1, 2. 4 AnnahÃro-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 218] [\x 218/] 912. AthaddasÃsiæ sambuddhaæ satthÃraæ akutobhayaæ, Tasmiæ cittaæ pasÃdetvà pabbajiæ anagÃriyaæ. 913. PubbenivÃsaæ jÃnÃmi yattha me vusitaæ pure, TÃvatiæsesu devesu aÂÂhÃsiæ satajÃtiyÃ. 914. Sattakkhattuæ manussindo ahaæ rajjamakÃrayiæ, CÃturanto vijitÃvÅ jambusaï¬assa1 issaro, Adaï¬ena asatthena dhammena anusÃsayiæ. 915. Ito satta tato2 satta saæsÃrÃni catuddasa, NivÃsamabhijÃnissaæ devaloke Âhito tadÃ. 916. Pa¤caÇgike samÃdhimhi sante3 ekodibhÃvite, PaÂippassaddhiladdhamhi4 dibbacakkhu5 visujjha me. 917. CutÆpapÃtaæ jÃnÃvi sattÃnaæ Ãgatiæ gatiæ, ItthabhÃva¤¤athÃbhÃvaæ jhÃne pa¤caÇgike Âhito. 918. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bharo bhavanetti samÆhatÃ. 919. VajjÅnaæ vephavagÃme ahaæ jÅvitasaÇkhayÃ, HeÂÂhato vephagumbasmiæ nibbÃyissaæ anÃsavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà anuruddho thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. AnuruddhattheragÃthÃ. 20. 1. 10 920. Samaïassa ahu6 cintà pupphitamhi mahÃvane, Ekaggassa nisinnassa pavivattassa jhÃyino. 921. A¤¤athà lokanÃthamhi tiÂÂhante purisuttame, Iriyaæ Ãsi bhakkhÆnaæ a¤¤athà dÃni dissati. 7 922. SÅthavÃtaparittÃnaæ hirikopÅnachÃdanaæ, Mattatthiyaæ abhaa¤jiæsu santuÂÂhà itarÅtare. 923. PaïÅtaæ yadi và lÆkhaæ appaæ và yadi và bahuæ, YÃpanatthaæ abhu¤jiæsu agiddhà nÃdhimucchitÃ. 924. JÅvitÃnaæ parikkhÃre bhesajje atha paccaye, Na bÃÊhaæ ussukà Ãsuæ yathà te Ãsavakkhaye. 1 Jambumaï¬assa-sÅmu. 1, 2. 2 Ito-[PTS.] 3 Santo-sÅmu. 1, 2. 4 PaÂippassaddhiladdhomhi-sÅvu. 1, 2. PaÂippassaddhiladdhÃmhi-[PTS.] 5 Dibbacakkhuæ-[PTS.] 6 Ahu-[PTS.] 7 Dissate-[PTS.] [BJT Page 220] [\x 220/] 925. Ara¤¤e rukkhamÆlesu kandarÃsu guhÃsu ca, VivekamanubrÆhentÃ1 vihaæsu2 tapparÃyanÃ. 926. NÅcà niviÂÂhà subharà mudÆ atthaddhamÃnasÃ, AbyÃsekà amukharà atthacintÃvasÃnugÃ. 927. Tato pÃsÃdikaæ Ãsi gataæ bhuttaæ nisevitaæ, Siniddhà teladhÃrÃ'va ahosi iriyÃpatho. 928. SabbÃsavaparikkhÅïà mahÃjhÃyÅ mahÃhitÃ, Nibbutà dÃni te therà parittà dÃni tÃdisÃ. 929. KusalÃnaæ ca dhammÃnaæ pa¤¤Ãya ca parikkhayÃ, SabbÃkÃravarÆpetaæ lujjate jinasÃsanaæ. 930. PÃpakÃnaæ ca dhammÃnaæ kilesÃnaæ ca yo utu, UpaÂÂhità vivekÃya ye ca saddhammasesakÃ. 931. Te kilesà pava¬¬hantà Ãvisanti bahuæ janaæ, KÅÊanti ma¤¤e bÃlehi ummattehi va rakkhasÃ. 932. KilesehÃbhibhÆtà te tena tena vidhÃvitÃ, Narà kilesavatthÆsu sasaÇgÃmeva3 ghosite. 933. Pariccajitvà saddhammaæ a¤¤ama¤¤ehi bhaï¬are, DiÂÂhigatÃni anventà idaæ seyyoti ra¤¤are. 934. Dhanaæ ca puttaæ bhariyaæ ca cha¬¬ayitvÃna niggatÃ, KaÂacchubhikkhÃhetÆ4 akiccÃni nisevare. 935. UdarÃvadehakaæ bhutvà sayantuttÃnaseyyakÃ, Kathà va¬¬henti5 paÂibuddhà yà kathà satthugarahitÃ. 936. SabbakÃrukasippÃni cittÅkatvÃna7 sikkhare, AvÆpasantà ajjhattaæ sÃma¤¤attho'ti acchati. 937. Mattikaæ telaæ cuïïaæ ca udakÃsanabhojanaæ, GihÅnaæ upanÃmenti ÃkaÇkhantà bahuttaraæ. 938. Dantaponaæ kapitthaæ ca pupphaæ khÃdaniyÃni8 ca, Piï¬apÃte ca sampanne9 ambe ÃmalakÃni ca. 939. Bhesajjesu yathà vejjà kiccÃkicce yathà gihÅ, GaïikÃ'va vibhÆsÃyaæ issare khattiyà yathÃ. 940. Nekatikà [PTS Page 086] [\q 86/] ma¤canikà kÆÂasakkhi apÃÂukÃ, 10 BahÆhi parikappehi Ãmisaæ paribhu¤jare. 1 VivekamanubrÆhanta-pa, [PTS.] 2 Vihiæsu-pa, [PTS.] 3 Sayaæ gaheva-[PTS.] 4 KaÂacchubhikkhahetÆpi-[PTS.] 5 Kathà vadenti-[PTS.] 6 PabuddhÃ-pa. 7 CittikatvÃna-[PTS.] 8 PupphakhÃdaniyÃni-sÅmu. 1, 2. 9 Sampaïïo-sÅmu. 1, 2. 10 AvÃÂukÃ-[PTS.] [BJT Page 222] [\x 222/] 941. Lesakappe pariyÃye parikappenudhavitÃ, JÅvikatthà upÃyena saÇka¬¬hanti bahuæ dhanaæ. 942. UpaÂÂhÃpenti parisaæ kammato no ca dhammato, Dhammaæ paresaæ desenti lÃbhato no ca atthato. 943. SaÇghalÃbhassa bhaï¬anti saÇghato paribÃhirÃ, 1 ParalÃbhÆpajÅvantÃ2 ahirÅkÃ3 na lajjare. 944. NÃnuyuttà tathà eke muï¬Ã saÇghÃÂipÃrutÃ, SambhÃvanaæ yevicchanti lÃbhasakkÃramucchitÃ. 945. Evaæ nÃnappayÃtamhi na dÃni4 sukaraæ tathÃ, Aphusitaæ5 và phunituæ phunasitaæ nÃnurakkhituæ. 946. Yathà kaïaÂakaÂÂhÃnamhi careyya anupÃhano, Satiæ upaÂÂhapetvÃna evaæ gÃme munÅ care. 947. Saritvà pubbake yogÅ tesaæ vattamanussaraæ, Kaki¤cÃ'pi pacchimo kÃlo phuseyya amataæ padaæ. 948. Idaæ vatvà sÃlavane samaïo bhÃvitindriyo, BrÃhmaïo parinibbÃyÅ isi khÅïapunabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà pÃrÃsariyo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. PÃrÃsariyattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Adhimutto pÃrÃsariyo telakÃni raÂÂhapÃlo, MÃluÇkyaselo bhaddiyo aÇguli dibbacakkhuko. PÃrÃsariyo dasete vÅsatinipÃtamhi parikittitÃ, GÃthÃyo dvesatà honti pa¤catÃlÅsa uttarinti. VÅsatinipÃto niÂÂhito. 1 ParibÃhiyÃ-pa. 2 ParalÃbhopajÅvantÃ-[PTS.] 3 AhirikÃva-[PTS.] 4 NidÃni-[PTS.] 5 Apphusitaæ-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 224] [\x 224/] 30. TiæsatinipÃto. 087 30. 1. 1 949. PÃsÃdike bahÆ disvà bhavitatte susaævute, Isi paï¬arassa gotto apucchi phussasavhayaæ. 950. Kiæchandà kimadhippÃyà kimÃkappà bhavissare, AnÃgatamhi kÃlamhi taæ me akkhÃhi pucchito. 951. Suïohi vacanaæ mayhaæ isipaï¬arasavhaya, Sakkaccaæ upadhÃrehi ÃkkhicissÃmyanÃgataæ. 952. Kodhanà upanÃhÅ ca makkhÅ thambhÅ saÂhà bahÆ, IssukÅ nÃnÃvÃdà ca bhavissanti anÃgate. 953. A¤¤ÃtamÃnino dhamme gambhÅre tÅragocarÃ, Lahukà agarÆ dhamme a¤¤ama¤¤amagÃravÃ. 954. BahÆ ÃdÅnavà loke uppajjissantyanÃgate, 1 Sudesitaæ imaæ dhammaæ kilesissanti dummatÅ. 955. GuïahÅnÃ'pi saÇghamhi voharantÃ2 visÃradÃ, Balavanto bhavissanti mukharà assutÃvino. 956. Guïavanto'pi saÇghamhi voharantà yathÃtthato, Dubbalà te bhavissanti hirÅmanà anatthikÃ. 957. Rajataæ jÃtarÆpaæ ca khettaæ vatthumajeÊakaæ, DÃsidÃsaæ ca dummedha sÃdiyissantyanÃgate. 3 958. UjjhÃnasa¤¤ino bÃlà sÅlesu asamÃhitÃ, UnnaÊà vicarissanti kalahÃbhiratà magÃ. 959. Uddhatà ca bhavissanti nÅlacÅvarapÃrutÃ, Kuhà thaddhà lapà siÇgÅ carissantyariyà viya. 960. TelasaïÂhehi4 kesehi capalaæ a¤jitakkhikÃ, 5 RathiyÃya gamissanti dantavaïïikapÃrutÃ. 6 961. Ajegucchaæ vimuttehi surattaæ arahaddhajaæ, Jigucchissanti kÃsÃvaæ odÃtesu samucchitÃ. 962. LÃbhakÃmà bhavissanti kusÅtà hÅnavÅriyÃ, Kicchantà vanapatthÃni7 gÃvantesu vasissare. 1 Uppajjissanti'nÃgate-[PTS,] pa. 2 Voharanti-[PTS.] 3 SÃdiyissanti'nÃgate-[PTS.] 4 Telasaïhehi-[PTS.] 5 A¤janakkhikÃ-[PTS.] 6 DantavaïïakapÃrutÃ-[PTS.] 7 VanapattÃni-[PTS.] [BJT Page 226] [\x 226/] 963. Ye [PTS Page 088] [\q 88/] ye lÃbhaæ labhissanti micchÃjÅvaratà sadÃ, Te te'va anusikkhantà bhamissanti1 asaæyatÃ. 964. Ye ye alÃbhino lÃbhaæ na te pujjà bhavissare, Supesale'pi te dhÅre sevissanti na te tadÃ. 965. Pilakkhurajanaæ rattaæ garahantà sakaæ dhajaæ, TitthiyÃnaæ dhajaæ keci dhÃressantyavadÃtakaæ. 2 966. AgÃravo ca kÃsÃve tadà tesaæ bhavissati, PaÂisaÇkhà ca kÃsÃve bhikkhÆnaæ na bhavissati. 967. AbhibhÆtassa dukkhena sallaviddhassa ruppato, PaÂisaÇkhà mahÃghorà nÃgassÃsi acintiyÃ. 968. Chaddanto hi tadà disvà surattaæ arahaddhajaæ, TÃvadeva bhaïÅ gÃthà gajo atthopasaæhitÃ. 969. AnikkasÃvo kÃsÃvaæ yo vatthaæ paridahessati, Apeto damasaccena na so kÃsÃvamarahati. 970. Yo ca vantakasÃvassa sÅlesu susamÃhito, Upeto damasaccena sa ve kÃsÃvamarahati. 971. VipannasÅlo dummedho pÃkaÂà kammakÃriyo, Vibbhantacitto nissukko na so kÃsÃvamarahati. 972. Yo ca sÅlena sampanno vÅtarÃgo samÃhito, OdÃtamanasaÇkappo save kÃsÃvamarahati. 973. Uddhato unnaÊo bÃlo sÅlaæ yassa na vijjati, OdÃtakaæ arahati kÃsÃvaæ kiæ karissati. 974. BhikkhÆ ca bhakkhuniyo ca duÂÂhacittà anÃdarÃ, TÃdÅnaæ mettacittÃnaæ nigigaïhissantyanÃgate. 3 975. SikkhÃpentÃ'pi therehi bÃlà cÅvaradhÃraïaæ, Na suïissanti dummedhà pÃkaÂà kÃmakÃriyÃ. 976. Te tathà sikkhità bÃlà a¤¤ama¤¤aæ agÃravÃ, NÃdiyissantupajjhÃye thaphaÇko viya sÃrathiæ. 1 Bhajissanti-[PTS.] 2 DhÃrissantyavadÃtakaæ-sÅmu. 1, 2. 3 Niggahissanti'nÃgate-[PTS.] [BJT Page 228] [\x 228/] 977. Evaæ anÃgataddhÃnaæ paÂipatti bhavissati, BhikkhÆnaæ bhikkhunÅnaæ ca patte kÃlamhi pacchime. 978. Purà Ãgacchate etaæ anÃgataæ mahabbhayaæ, Subbacà hotha sakhilà a¤¤ama¤¤aæ sagÃravÃ. 979. Mettacittà kÃruïikà hotha sÅlesu saævutÃ, ùraddhaviriyà pahitattà niccaæ daÊhaparakkamÃ. 980. PamÃdaæ [PTS Page 089] [\q 89/] bhayato disavà appamÃdaæ ca khemato, BhavethaÂÂhaÇgikaæ maggaæ phusantÃ1 avataæ pada'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà phusso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. PhussattheragÃthÃ. 30. 1. 2 981. YathÃcÃrÅ yathÃsato satÅmà yatasaÇkammajjhÃyi appamatto, Ajjhattarato samÃhitatto2 eko santusito tamÃhu bhikkhuæ. 982. Allaæ sukkhaæ vÃ3 bhu¤janto na bÃÊhaæ suhito siyÃ, ônodaro4 mitÃhÃro sato bhikkhu paribbaje. 983. CattÃro pa¤ca Ãlope abhutvà udakaæ pive, Alaæ phÃsuvihÃrÃya pahitattassa bhikkhuno. 984. Kappiyaæ taæ ce chÃdeti5 tÅvaraæ idamatthitaæ, Alaæ phÃsuvihÃrÃya pahitattassa bhikkhuno. 985. PallaÇkena nisinnassa jaïïuke nÃbhivassati, Alaæ phÃsuvihÃrÃya pahitattassa bhikkhuno. 986. Yo sukhaæ dukkhato adda dukkhamaddakkhi sallato, Ubhayantarena6 nÃhosi kena lokasmiæ7 kiæ siyÃ. 987. Mà me kadÃci pÃpiccho kusÅto hÅnaviriyo, Appassuto anÃdaro kena lokasmiæ7 kiæ siyÃ. 988. Bahussuto ca medhÃvÅ sÅlesu susamÃhito, Cetosamathamanuyutto api muddhani tiÂÂhatu. 1 Phusanti-[PTS.] 2 SusamÃhitatto-[PTS.] 3 Ca-[PTS.] 4 ônÆdaro-pa, [PTS.] 5 Kappiyata¤ca Ãdeti-[PTS.] 6 Ubhayantare-sÅmu. 1, 2. 7 Lokasmi-[PTS.] [BJT Page 230] [\x 230/] 989. Yo papa¤camanuyutto papa¤cÃbharato mago, VirÃdhayÅ so nibbÃnaæ yegakkhemaæ anuttaraæ. 990. Yo ca papa¤caæ hitvÃna nippapa¤capathe rato, ùrÃdhayÅ so nibbÃnaæ yogakkhemaæ anuttaraæ. 991. GÃme và yadi và ra¤¤e ninne và yadi và thale, Yattha arahanto viharanti taæ bhÆmiæ rÃmaïeyyakaæ. 992. RamaïÅyÃ1 ara¤¤Ãni yattha na ramatÅ mano, VÅtarÃgà ramissanti2 na te kÃmagavesino. 993. NidhÅnaæ'va pavattÃraæ yaæ passe vajjadassinaæ, NiggayhavÃdiæ [PTS Page 090] [\q 90/] medhÃviæ tÃdisaæ paï¬itaæ bhaje, TÃdisaæ bhajamÃnassa seyyo hoti na pÃpiyo. 994. EvadeyyÃnusÃseyya asabbhà ca nivÃraye, Sataæ hi so piyo hoti asataæ hoti appiyo. 995. A¤¤assa bhagavà buddho dhammaæ desesi cakkhumÃ, Dhamme desÅyamÃnamhi sotamodhesimatthiko, Taæ me amoghaæ savanaæ vimuttomhi anÃsavo. 996. Neva pubbenivÃsÃya na'pi dibbassa cakkhuno, CetopariyÃya ididhiyà cutiyà upapattiyÃ, SotadhÃtuvisuddhiyà païiya me na vijjati. 997. RukkhamÆlaæ'va nissÃya muï¬o saÇghÃÂipÃruto, Pa¤¤Ãya uttamo thero upatisso ca3 jhÃyati. 998. Avitakkaæ samÃpanno sammÃsambuddhasÃvako, Ariyena tuïhÅbhÃne4 upeto hoti tÃvade. 999. YathÃ'pi pabbato selo acalo suppatiÂÂhito, 5 Evaæ mohakkhayà bhikkhu pabbato'va na vedhati. 1000. AnaÇgaïassa posassa niccaæ sucigavesino, VÃlaggamattaæ pÃpassa abbhÃmattaæ'va khÃyati. 1001. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅvitaæ, Nikkhipissaæ imaæ kÃyaæ sampajÃno patissato. 1 RamaïÅyÃni-sÅmu. 1, 2. 2 Ramessanti-sÅmu. 1, 2. 3 Upatisso'va-[PTS.] 4 TuïhibhÃvena-[PTS.] 5 SupatiÂÂhato-[PTS.] [BJT Page 232] [\x 232/] 1002. NÃbhinandÃmi maraïaæ nÃbhinandÃmi jÅvitaæ, KÃlaæ ca paÂikaÇkhÃmi nibbisaæ bhatako yathÃ. 1003. Ubhayenamidaæ maraïameva nÃmaraïaæ pacchà và pure vÃ, PaÂipajjatha mà vinassatha khaïo vo1 mà upaccagÃ. 1004. Nagaraæ yathà paccantaæ guttaæ santarabÃhiraæ, Evaæ gopetha attÃnaæ khaïo vo mà upaccagÃ, KhaïÃtÅtà hi socanti nirayamhi samappitÃ. 1005. Upasanto uparato mantabhÃïÅ2 anuddhato, DhunÃti pÃpake dhamme dumapattaæ va mÃluto. 1006. Upasanto uparato mantabhÃïÅ2 anuddhato, AppÃsi3 pÃpake dhamme dumapattaæ va mÃluto. 1007. Upasanto [PTS Page 091] [\q 91/] anÃyÃso vippasanno anÃvilo, 4 KalyÃïasÅlo dhovÅ dukkhassantakaro siyÃ. 1008. Na vissase ekatiyesu evaæ AgÃrisu pabbajitesu cÃ'pi, SÃdhÆ'pi5 hutvÃna asÃdhu honti AsÃdhu hutvà puna sÃdhu honti. 1009. KÃmacchando ca vyÃpÃdo thÅnamiddhaæ ca bhikkhuno, Uddhaccaæ vicikicchà ca pa¤cete cittakelisÃ. 1010. Yassa sakkariyamÃnassa asakkÃrena cÆbhayaæ, SamÃdhi na vikampati appamÃdavihÃrino. 1011. Taæ jhÃyikaæ sÃtatikaæ sukhumadiÂÂhivipassakaæ, UpÃdÃnakkhayÃrÃmaæ Ãhu sappuriso iti. 1012. MahÃsamuddo paÂhavÅ6 pabbato anilo'pi ca, UparÃya na yujjanti satthu varavimuttiyÃ. 1013. CakkÃnuvattako thero mahäÃïÅ samÃhito, PaÂhavÃpaggisamÃno7 na rajjati na dussati. 1014. Pa¤¤ÃpÃramitaæ patto mahÃbuddhi mahÃmati, 8 AjaÊo jaÊasamÃno sadà carati nibbuto. 1 Ve-sÅmu. 1, 2. 2 MattabhÃïi-sÅmu. 1, 2. 3 AbbahÅ-syÃ, [PTS.] 4 VippasannamanÃvilo-[PTS.] 5 SÃdhu -sÅmu. 1, 2. 6 PathavÅ- 7 PathavÃpaggisamÃno-[PTS.] 8 MahÃmuni-syÃ, [PTS.] [BJT Page 234] [\x 234/] 1015. Pariciïïe mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ'ti. 1016. SampÃdethappamÃdena esà me anusÃsanÅ, HandÃhaæ parinibbissaæ vippamuttomhi sabbadhÅ'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà sÃriputto thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. SÃriputtattheragÃthÃ. 30. 1. 3 1017. Pisunena ca kodhanena ca maccharinà ca vibhÆtanandinÃ, Sakhitaæ na kareyya paï¬ito pÃpo kÃpurisena saÇgamo. 1018. Saddhena ca pesalena ca pa¤¤avatà bahussutena ca, Sakhitaæ hi1 kareyya paï¬ito bhaddo sappurisena saÇgamo. 1019. Passa cittakataæ2 bimbaæ arukÃyaæ samussitaæ, ùturaæ bahusaÇkappaæ yassa natthi dhuvaæ Âhiti. 1020. Passa cittakataæ2 rÆpaæ maïinà kuï¬alena ca, AÂÂhiæ tacena onaddhaæ saha vatthena sobhati. 1021. Alattakakatà pÃdà mukhaæ cuïïakamakkhitaæ, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 1022. AÂÂhapÃdakatà kesà nettà a¤janamakkhitÃ, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 1023. A¤janÅva navà città pÆtikÃyo alaÇkato, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 1024. Odahi migavo pÃsaæ nÃsadà vÃguraæ migo, Bhutvà nivÃpaæ gacchÃma kandante migabandhake. 1025. Chinnà pÃsà migavassa nÃsadà vÃguraæ migo, Bhutvà nivÃpaæ gacchÃma socante migaluddake. 1026. Bahussuto cittakathÅ buddhassa paricÃrako, PannabhÃro visa¤¤utto seyyaæ kappeti gotamo. 1 Sakhitaæ-sÅmu. 1, 2. 2 CittÅkataæ-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 236] [\x 236/] 1027. KhÅïÃsavo visa¤¤utto saÇgÃtÅto sunibbuto, DhÃreti antimaæ dehaæ jÃtimaraïapÃragÆ. 1 1028. Yasmiæ [PTS Page 092] [\q 92/] pasmiæ patiÂÂhità dhammà buddhassÃdiccahandhuno, NibbÃnagamane magge so'yaæ tiÂÂhati gotamo. 1029. DvÃsÅtiæ buddhato gaïhiæ2 dve sahassÃni bhikkhuto, CaturÃsaætisahassÃni ye me dhammà pavattino. 1030. AppassutÃ'yaæ3 puriso balivaddo'va jÅrati, MaæsÃni tassa va¬¬hati pa¤¤Ã tassa na va¬¬hati. 1031. Bahussuto appassutaæ yo sutenÃtima¤¤ati, Andho padÅpadhÃro'va tatheva paÂibhÃti maæ. 1032. Bahussutaæ upÃseyya sutaæ ca na vinÃsaye, Taæ mÆlaæ brahvacariyassa tasmà dhammadharo siyÃ. 1033. PubbÃpara¤¤Æ attha¤¤Æ niruttipadakovido, SuggahÅtaæ ca gaïhÃti atthaæ copaparikkhati. 1034. Khantyà chandÅkato4 hoti ussahitvà tuleti taæ, Samaye so padahati ajjhattaæ susamÃhito. 1035. Bahussutaæ dhammadharaæ sappa¤¤aæ buddhasÃvakaæ, Dhammavi¤¤ÃïamÃkaÇkhaæ taæ bhajetha tathÃvidhaæ. 1036. Bahussuto dhammadharo kosÃrakkho mahesino, Cakkhu sabbassa lokassa pÆjanÅyo bahussuto. 1037. DhammÃrÃmo dhammarato dhammaæ anuvicintayaæ, Dhammaæ anussaraæ bhikkhu saddhammà na parihÃyati. 1038. KÃyamaccheragaruno5 hiyyamÃne6 anuÂÂhahe, SarÅrasukhagiddhassa kuto samaïaphÃsutÃ. 1039. Na pakkhanti disà sabbà dhammà nappaÂibhanti maæ, Gate kalyÃïamittamhi andhakÃraæva khÃyati. 1040. AbbhatÅtasahÃyassa atÅtagatasatthuno, Natthi etÃdisaæ mittaæ yathà kÃyagatà sati. 1 JÃtimaraïapÃragu-[PTS.] 2 Gaïhi-[PTS.] 3 Appassutoyaæ-syÃ, [PTS.] 4 Chandikato-[PTS.] 5 KÃyamaccheragaruko-sÅmu. 1, 2. 6 HiyyamÃno-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 238] [\x 238/] 1041. Ye purÃïà atÅtà te navehi na sameti me, Svajja eko'va jhÃyÃmi vassupeto'va1 pakkhimÃ. 1042. DassanÃya abhiktante2 nÃnà verajjake bahÆ, Mà vÃrayittha sotÃro passantu samayo mamaæ. 1043. DassanÃya [PTS Page 093] [\q 93/] abhikkante2 nÃnà verajjake puthu, Karoti satthà okÃsaæ na nivÃreti cakkhumÃ. 1044. PaïïavÅsati vassÃni sekhabhÆtassa me sato, Na kÃmasa¤¤Ã uppajji passa dhammasudhammataæ. 1045. PaïïavÅsati vassÃni sekhabhÆtassa me sato, Na desasa¤¤Ã uppajji passa dhammasudhammataæ. 1046. PaïïavÅsati vassÃni sekhabhÆtassa me sato, Mettena kÃyakammena chÃyÃ'va anapÃyinÅ. 1047. PaïïavÅsati vassÃni sekhabhÆtassa me sato, Mettena vacÅkammena chÃyÃ'va anapÃyinÅ. 1048. PaïïavÅsati vassÃni sekhabhÆtassa me sato, Mettena manokammena chÃyÃ'va anapÃyinÅ. 1049. Buddhassa caÇkamantassa piÂÂhito anucaÇkamiæ, Dhamme desÅyamÃnamhi ¤Ãïaæ me udapajjatha. 1050. Ahaæ sakaraïÅyomhi sekho3 appattamÃnaso, Satthu ca parinibbÃnaæ yo amhaæ anukampako. 1051. TadÃsi yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanaæ, SabbÃkÃravarÆpete sambuddhe parinibbute. 1052. Bahussuto dhammadharo kosÃrakkho mahesino, Cakkhu sabbassa lokassa anando parinibbuto. 1053. Bahussuto dhammadharo kosÃrakkho mahesino, Cakkhu sabbassa lokassa andhakÃre tamonudo. 1 'VÃsupeto'tipi pÃÊi. 2 Atikkante-[PTS.], [BJT] abhiktante [should likely be] abhikkante [having a printing error of k going to t] 3 Sekkho-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 240] [\x 240/] 1054. Gatimanto satimanto dhitimanto ca yo isi, SaddhammadhÃrako thero Ãnando ratanÃkaro. 1055. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro natthi dÃni punabbhavo'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà Ãnando thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. ùnandattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Phussopatisso Ãnando tayo'tiæsepakittitÃ1 GÃthÃyo tattha saÇkhÃtà sataæ pa¤uca ca uttarÅ'ti. TiæsatinipÃto niÂÂhito. 1 Tayo'timeva kittitÃ-sÅmu. 1, 2. Tayo'time pakittitÃ-[PTS.] [BJT Page 242] [\x 242/] 40. CattÃlÅsanipÃto. [PTS Page 094 [\q 94/] 40. 1. 1] 1056. Na gaïena purakkhato care Vimano hoti samÃdhi dullabho, NÃnà janasaÇgaho dukho1 Iti disvÃna gaïaæ na rocaye. 1057. Na kulÃni upabbaje muni Vimano hoti samÃdhi dullabho, So ussukko rasÃnugiddho Atthaæ ri¤cati yo sukhÃvaho. 2 1058. PaÇkoti hi naæ pavedayuæ3 YÃyaæ vandanapÆjanà kulesu, Sukhumaæ sallaæ durubbahaæ4 SakkÃro kÃpurisena dujjaho. 1059. SenÃsanamhà oruyha nagaraæ piï¬Ãya pÃvisiæ, Bhu¤jantaæ purisaæ kuÂÂhi sakkaccaæ taæ upaÂÂhahiæ. 1060. So me pakkena hatthena Ãlopaæ upanÃmayi, ùlopaæ pakkhipantassa aÇgulÅpettha chijjatha. 1061. Ku¬¬amÆlaæ ca nissÃya Ãlopaæ taæ abhu¤jisaæ, Bhu¤jamÃne va5 bhutte và jegucchaæ me na vijjati. 1062. UttiÂÂhapiï¬o ÃhÃro pÆtimuttaæ ca osadhaæ, SenÃsanaæ rukkhamÆlaæ paæsukÆlaæ ca cÅvaraæ, Yassete abhisambhÆtvà sa ve cÃtuddiso naro. 1063. Yattha eke viha¤¤anti Ãruhantà siluccayaæ, Tattha6 buddhassa dÃyÃdo sampajÃno patissato, Iddhibalenupatthaddho kassapo abhirÆhati. 1064. Piï¬apÃtapaÂikkanto selamÃruyha kassapo, JhÃyati anupÃdÃno pahÅnabhayabheravo. 1065. Piï¬apÃtapaÂikkanto selamÃruyha kassapo, JhÃyati anupÃdÃno ¬ayhamÃnesu nibbuto. 1066. Piï¬apÃtapaÂikkanto selamÃruyha kassapo, JhÃyati anupÃdÃno katakicco anÃsavo. 1 Dukkho-syÃ, [PTS,] sÅmu. 1, 2. 2 SukhÃdhivÃho-syÃ. 3 Avedayuæ-pa. 4 Dujjahaæ-pa. 5 BhƤjamÃne ca-[PTS.] 6 Tassa-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 244] [\x 244/] 1067. KarerimÃlÃvitatà [PTS Page 095] [\q 95/] bhÆmibhÃgà manoramÃ, Ku¤jarÃbhirudà rammà te selà ramayanti maæ. 1068. NÅlabbhavaïïà rucirà vÃrisÅtà suvindharÃ, Indagopakasa¤channà te selà ramayanti maæ. 1069. NÅlabbhakÆÂasadisà kÆÂÃgÃravarÆpamÃ, VÃraïÃbhirudà rammà te selà ramayanti maæ. 1070. AbhivuÂÂhà rammatalà nagà isihi sevitÃ, Abbhunnadità sikhÅhi te selà ramayanti maæ. 1071. Alaæ jhÃyitukÃmassa pahitattassa me sato, Alaæ me atthakÃmassa pahitattassa bhikkhuno. 1072. Alaæ me phÃsukÃmassa pahitattassa bhikkhuno, Alaæ me yogakÃmassa pahitattassa tÃdino. 1073. UmmÃpupphena1 samÃnà gaganÃvabbhachÃditÃ, NÃnÃdijagaïÃkiïïà te selà ramayanti maæ. 1074. AnÃkiïïà gahaÂÂhehi migasaÇghanisevitÃ, NÃnÃdijagaïÃkiïïà te selà ramayanti maæ. 1075. Acchodikà puthusilà genaÇgulamigÃyutÃ, AmbusevÃlasa¤channà te selà ramayanti maæ. 1076. Na pa¤caÇgikena turiyena rati me hoti tÃdisi, Yathà ekaggacittassa sammà dhammaæ vipassato. 1077. Kammaæ bahukaæ na kÃraye parivajjeyya janaæ na uyyame, Ussukko so rasÃnugiddho atthaæ ri¤cati yo sukhÃvaho. 1078. Kammaæ bahukaæ na kÃraye parivajjeyya anattaneyyameta, Kicchati kÃyo kilamati dukkhito so samathaæ na vindati. 1079. OÂÂhappahatamattena attÃnampi ta passati, PatthaddhagÅvo carati ahaæ seyyoti ma¤¤ati. 1 UmmÃpupphavasamÃnÃ-[PTS.] [BJT Page 246] [\x 246/] 1080. Aseyyo seyyasamÃnaæ bÃlo ma¤¤ati attÃnaæ, Na taæ vi¤¤Æ pasaæsanti patthaddhamÃnasaæ naraæ. 1081. Yo ca seyyohamasmÅti nÃhaæ seyyoti và puna, HÅnohaæ1 sadiso vÃ'ti vidhÃsu na vikampati. 1082. Pa¤¤avantaæ [PTS Page 096] [\q 96/] tathà tÃdiæ2 sÅlesu susamÃhitaæ, Cetosamathamanuyuttaæ3 taæ ve4 vi¤¤Æ pasaæsare. 1083. Yassa sabrahmacÃrÅsu gÃravo nÆpalabbhati, ùrakà hoti saddhammà nabhaso paÂhavÅ5 yathÃ. 1084. Yesaæ ca hiri ottappaæ sadà sammà upaÂÂhitaæ, VirÆÊhabrahmacariyà te6 tesaæ khÅïà punabbhavÃ. 1085. Uddhato capalo bhikkhu paæsukÆlena pÃruto, KapÅva sÅhacammena na so tenupasobhati. 1086. Anuddhato acapalo nipako saævutindriyo, Lobhati paæsukÆlena sÅho'va girigabbhare. 1087. Ete sambahulà devà iddhimanto yasassino, DasadevasahassÃni sabbe te brahmakÃyikÃ. 1088. DhammasenÃpatiæ vÅraæ7 mahÃjhÃyiæ samÃhitaæ, SÃriputtaæ namassantà tiÂÂhanti pa¤jalÅkatÃ. 1089. Namo te purisÃja¤¤a namo te purisuttama, Yassa te nÃbhijÃnÃma yaæ'pi nissÃya jhÃyati. 1090. Accheraæ vata buddhÃnaæ gambhÅro gocaro sako, Ye mayaæ nÃbhijÃnÃma vÃlavedhisamÃgatÃ. 1091. Taæ tathà devakÃyehi pÆjitaæ pÆjanÃrahaæ, SÃriputtaæ tadà disvà kappinassa sÅtaæ ahu. 1092. YÃvatà buddhakhettamhi Âhapayitvà mahÃmuniæ, Dhutaguïe visiÂÂhohaæ sadiso me na vijjati. 1093. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ, Ohito garuko bhÃro natthi dÃni punabbhavo. 1 HÅno taæ-sÅmu. 1, 2, Pa. 2 TathÃvÃdiæ-syÃ, [PTS.] 3 Cetosamathasaæyuttaæ-[PTS.] 4 Taæ ca-[PTS.] 5 PuthavÅ-machasaæ, [PTS,] puthuvÅ-syÃ. 6 VirÆÊhabrahmacariyÃ-[PTS.] 7 DhÅraæ-[PTS.] [BJT Page 248] [\x 248/] 1094. Na cÅvare na sayane bhojane nupalippati, 1 Gotamo anappameyyo mulÃlapupphaæ2 vimalaæ'va, Ambunà nikkhamaninno3 tibhavÃbhinissaÂo. 4 1095. SatipaÂÂhanagÅvo so saddhÃhattho mahÃmuni, Pa¤¤ÃsÅso mahäÃïÅ sadà carati nibbuto'ti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃkassapo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. MahÃkassapattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: CattÃlÅsanipÃtamhi mahÃkassapasavhayo, Eko'va thero gÃthÃyo cattÃlÅsa duve'pi cÃ'ti. CattÃlÅsanipÃto niÂÂhito. 1 Nupalimpati-pa. 2 MuÊÃlipupphaæ-[PTS.] 3 Nikkhammaninno-[PTS.] Nikkhammaninnoti-sÅmu. 1, 2. 4 BhavÃbhinissaÂo-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 250] [\x 250/] 50. Pa¤¤ÃsanipÃto. [PTS Page 097] [\q 97/] 50. 1. 1 1096. Kadà nu'haæ pabbatakandarÃsu EkÃkiyo addutiyo vihassaæ Aniccato sabbabhavaæ vipassaæ Taæ me idaæ taæ nu kadà bhavissati. 1097. Kadà nu'haæ bhinnapaÂandharo1 muni KÃsÃvavattho amamo nirÃso2 RÃgaæ ca dosaæ ca tatheva mohaæ Hantvà sukhÅ pavanagato vihassaæ. 1098. Kadà aniccaæ vadharoganÅÊaæ3 KÃyaæ imaæ maccujarÃyupaddutaæ VipassamÃno vÅtabhayo vihassaæ Eko vane taæ nu kadà bhavissati. 1099. Kadà nu'haæ bhayajananiæ dukhÃvahaæ4 TaïhÃlatà bahuvidhÃnuvattaniæ Pa¤¤Ãmayaæ tikhiïamasiæ gahetvà Chetvà vase tampi kadà bhavissati. 1100. Kadà nu pa¤¤Ãmayamuggatejaæ Satthaæ isÅnaæ sahasÃdiyitvÃ5 MÃraæ sasenaæ sahasà bha¤jissaæ SÅhÃsane taæ nu kadà bhavissati. 1101. Kadà nu'haæ sabbhisamÃgamesu DiÂÂho bhave dhammagarÆhi tÃdihi YathÃvadassÅhi jitindriyehi PadhÃniyo taæ nu kadà bhavissati. 1102. Kadà nu maæ tandikhudà pipÃsà VÃtÃtapà kÅÂasiriæsapÃ6 và NabÃdhayissanti7 na taæ giribbaje Atthatthiyaæ taæ nu kadà bhavissati. 1103. Kadà [PTS Page 098] [\q 98/] nu kho yaæ viditaæ mahesinà CattÃri saccÃni sududdasÃni SamÃhitatto satimà agacchaæ, Pa¤¤Ãya taæ taæ nu kadà bhavissati. 1104. Kadà nu rÆpe amite ca sadde Gandhe rase phusitabbe ca dhamme ùdittatohaæ samathehi yutto Pa¤¤Ãya dakkhaæ8 tadidaæ kadà me. 1105. Kadà nu'haæ dubbacanena vutto Tato nimittaæ vimano na hessaæ Atho pasattho'pi tato nimittaæ TuÂÂho na hessaæ tadidaæ kadà me. 1 PaÂaddharo-machasaæ. 2 NirÃsayo-[PTS.] 3 VadharoganÅÊa-sÅmu. 1, 2. 4 DukkhÃvahaæ-[PTS.] 5 AhamÃdiyitvÃ-syÃ. 6 KÅÂasarÅsapÃ-sÅmu. 1, 2, Pa. 7 NibÃdhayissanti-[PTS.] 8 Dacchaæ-sÅmu. 1, 2, Pa. [BJT Page 252] [\x 252/] 1106. Kadà nu kaÂÂhe ca tiïe latà ca Khandhe imehaæ amite ca dhamme AjjhattikÃneva ca bÃhirÃni ca Samaæ tuleyyaæ tadidaæ kadà me. 1107. Kadà nu maæ pÃvusakÃlamegho Navena toyena sacÅvaraæ vane IsippayÃtamhi pathe vajantaæ Ovassate taæ nu kadà bhavissati. 1108. Kadà mayÆrassa sikhaï¬ino vane Dijassa sutvà girigabbhare rutaæ PaccuÂÂhahitvà amatassa pattiyà Saæcintiye taæ nu kadà bhavissati. 1109. Kadà nu gaÇgaæ yamunaæ sarassatiæ PÃtÃlakhittaæ vaÊavÃmukhaæ ca1 AsajjamÃno patareyyamiddhiyà VibhÅsanaæ2 taæ nu kadà bhavissati. 1110. Kadà nu nÃgo'va asaÇgacÃrÅ3 PadÃlaye kÃmaguïesu chandaæ Nibbajjayaæ sabbasubhaæ nimittaæ JhÃne yuto taæ nu kadà bhavissati. 1111. Kadà [PTS Page 099] [\q 99/] iïaÂÂo'va daÊiddako nidhiæ ùrÃdhayitvà dhanikehi pÅÊito TuÂÂho bhavissaæ adhigamma sÃsanaæ Mahesino taæ nu kadà bhavissati. 1112. BahÆni vassÃni tayÃmhi yÃcito ùgÃravÃsena alaæ nu te idaæ Taæ dÃni maæ pabbajitaæ samÃnaæ KiækÃraïà citta tuvaæ na yu¤jasi. 1113. Nanu ahaæ citta tayÃmhi yÃcito Giribbaje citrachadà vihaÇgamà MahindaghosatthantÃbhigajjino Te taæ ramissanti4 vanamhi jhÃyinaæ. 1114. Kulamhi mitte ca piye ca ¤Ãtake Khi¬¬Ãratiæ kÃmaguïaæ ca loke Sabbaæ pahÃya imamajjhapÃgato5 Atho'pi tvaæ citta na mayha tussasi. 6 1115. Mameva etaæ na hi tvaæ paresaæ SannÃhakÃle paridevitena kiæ Sabbaæ idaæ calamiti pekkhamÃno Abhinikkhamiæ amatapadaæ7 jigÅsaæ. 1 BaÊavÃmukha¤ca-[PTS,] pa. 2 Vihiæsanaæ-[PTS.] 3 SaÇgÃmacÃrÅ-syÃ, [PTS.] AÇgÃmacÃrÅ-pa. 4 Ramessanti-sÅmu. 1, 2. 5 IdamajjhapÃgato-syÃ, [PTS.] IdhamajjhapÃgano-pa. 6 Tussati-sÅmu. 1, 2, Pa. 7 Amataæ padaæ-syÃ, [PTS,] pa. [BJT Page 254] [\x 254/] 1116. SuyuttavÃdÅ1 dvipadÃnamuttamo MahÃbhisakko naradammasÃrathi2 Cittaæ calaæ makkaÂasannibhaæ iti AvÅtarÃgena sudunnivÃrayaæ. 1117. KÃmà hi citrà madhurà manoramà Aviddasu yattha sità puthujjanà Te dukkhamicchanti punabbhavesino Cittena nÅtà niraye nirÃkatÃ. 1118. MayÆrako¤cÃbhirutamhi kÃnane DÅpÅhi vyagghehi purakkhato vasaæ KÃye apekkhaæ jaha mà virÃdhaya3 Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1119. BhÃvehi [PTS Page 100] [\q 100/] jhÃnÃni ca inidriyÃni4 BalÃni bojjhaÇgasamÃdhibhÃvanà Tisso ca vijjà phusa buddhasÃsane Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1120. BhÃvehi maggaæ amatassa pattiyà NiyyÃnikaæ sabbadukhakkhayogadhaæ AÂÂhaÇgikaæ sabbakilesasodhanaæ Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1121. Dukkhanti khandhe paÂipassa yoniso Yato ca dukkhaæ samudeti taæ jaha Idheva dukkhassa karohi antaæ Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1122. Aniccaæ dukkhanti vipassa yoniso Su¤¤aæ anattÃti aghaæ vadhanti ca ManovicÃre uparundha cetaso Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1123. Muï¬o virÆpo abhisÃpamÃgato KapÃlahatthova kulesu bhikkhasu5 Yu¤jassu satthuvacane mahesino Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1124. Susaævutatto visikhantare6 caraæ Kulesu kÃmesu asaÇgamÃnaso Cando yathà dosinapuïïamÃsiyà Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1125. ùra¤¤iko hohi7 ca piïa¬apÃtiko SosÃniko hohi7 ca paæsukÆliko Nesajjiko hohi7 sadà dhute rato Itissu maæ citta pure niyu¤jasi. 1 SuvuttavÃdÅ-syÃ, [PTS.] 2 NiraækatÃ-syÃ, [PTS.] 3 VirÃye-[PTS.] 4 IndriyÃni ca-[PTS.] 5 Bhikkhusu-sÅmu, 1, 2. 6 Sikhantaraæ-syÃ, [PTS.] 7 Hoti-syÃ, [PTS.] [BJT Page 256] [\x 256/] 1126. Ropetva1 rukkhÃni yathà phalesÅ MÆle taruæ chettu tameva icchasi TathÆpamaæ cittamidaæ2 karosi Yaæ maæ aniccamhi cale niyu¤jasi. 1127. ArÆpa dÆraÇgama ekacÃri Na te karissaæ vacanaæ idÃnihaæ Dukkhà hi kÃmà kaÂukà mahabbhayà NibbÃnamevÃbhimano carissaæ. 1128. NÃhaæ alakkhyà ahirikkatÃya3 và Na cittahetÆ na ca dÆrakantanà ùjÅvahetÆ ca ahaæ na nikkhamiæ Kato ca te citta paÂissavo mayÃ. 1129. Appicchatà sappurisehi vaïïità MakkhappahÃnaæ vÆpasamo dukhassa4 Itissu [PTS Page 101] [\q 101/] maæ citta tadà niyu¤jasi IdÃki tvaæ gacchasi pubbaciïïaæ. 1130. Taïhà avijjÃ5 ca piyÃppiya¤ca6 SubhÃni rÆpÃni sukhà ca vedanà ManÃpiyà kÃmaguïa ca vantà Vante ahaæ Ãvamituæ7 na ussahe. 1131. Sabbattha te citta vaco kataæ mayà BahÆsu jÃtÅsu na mesi kopito Ajjhattasambhavo kata¤¤utÃya te Dukkhe ciraæ saæsaritaæ tayà kate. 1132. Tva¤¤eva no citta karosi brÃhmaïo Tvaæ khattiyo8 rÃjadasÅ karosi Vessà ca suddà ca bhavÃma ekadà Devattanaæ vÃ'pi taveva vÃhasÃ. 1133. Tave'va hetÆ asurà bhavÃmase TvaæmÆlakaæ nerayikà bhavÃmase Atho tiracchÃnagatÃ'pi ekadà Petattanaæ vÃ'pi tave'va vÃhasÃ. 1134. Nanu9 dubbhissasi maæ punappunaæ Muhuæ muhuæ cÃraïÅkaæ'va dassayaæ10 Ummattakeneva mayà palobhasi Ki¤cÃ'pi te citta virÃdhitaæ mayÃ. 1135. Idaæ pure cittamacÃri cÃrikaæ Yenicchakaæ yatthakÃmaæ yathÃsukhaæ Tadajjahaæ niggahessÃmi11 yoniso Hatthippabhinnaæ12 viya aÇkusaggaho. 1 RopetvÃ-[PTS.] 2 Citta idaæ-[PTS.] 3 AhirÅkatÃya-[PTS.] 4 Dukkhassa-[PTS.] 5 Taïhaæ avijjaæ-[PTS.] 6 PiyÃpiyaæ ca-[PTS.] 7 ùvasituæ-syÃ. ùgamituæ-[PTS.] 8 KhattiyÃ-[PTS.] 9 Na nÆna-syÃ, [PTS.] 10 VÃru kaæva dassahaæ-[PTS.] VÃraïikaæ va dussahaæ-syÃ. 11 NiggahissÃmi-syÃ. 12 Hatthiæ pabhinnaæ-syÃ. [BJT Page 258] [\x 258/] 1136. Satthà ca me lokamimaæ adhiÂÂhahi Aniccato addhuvato asÃrato, Pakkhanda maæ citta jinassa sÃsane TÃrehi oghà mahatÃ1 suduttarÃ. 1137. Na te idaæ citta yathà purÃïakaæ NÃhaæ alaæ tuyhavase nivattituæ, Mahesino pabbajitomhi sÃsane Na mÃdisà honti vinÃsadhÃrino. 1138. Nagà [PTS Page 102] [\q 102/] samuddà sarità vasundharà Disà catasso vidisà adho divÃ, 2 Sabbe aniccà tibhavà upaddutà Kuhiæ gato citta sukhaæ ramissasi. 1139. Dhitipparaæ3 kiæ mama citta kÃhisi Na te alaæ citta vasÃnuvattako, Na jÃtu bhastaæ ubhatomukhaæ4 chupe Dhiratthu pÆraæ nava sotasandaniæ. 5 1140. VarÃhaeïeyya vigÃÊhasevite PabbhÃrakÆÂe pakate'va sundare, Navambunà pÃvusasittakÃnane Tahiæ guhÃgehagato ramissasi. 1141. SunÅlagÅvà susikhà supekhuïà Sucittapattacchadanà vihaÇgamÃ, Suva¤jughosatthanitÃbhigajjino Te taæ ramissanti6 vanamhi jhÃyinaæ. 1142. VuÂÂhamhi deve caturaÇgule tiïe Saæpupphite meghanibhamhi kÃnane, Nagantare viÂapisamo sayissaæ Taæ me mudÆ hehiti tÆlasannibhaæ. 1143. Tathà tu kassÃmi7 yathÃ'pi issaro Yaæ labbhati tena'pi hotu me alaæ, Na tÃhaæ kassÃmi8 yathà atandito BiÊÃrabhastaæ'va yathà sumadditaæ. 1144. Tathà tu kassÃmi yathÃ'pi issaro Yaæ labbhati tena'pi hotu me alaæ, Viriyena taæ mayha vasÃnayissaæ Gajaæ'va mattaæ kusalaÇkusaggaho. 1 Mahato-syÃ, [PTS.] 2 DisÃ-syÃ, [PTS.] 3 DhÅ dhÅ paraæ-[PTS.] 4 Dubhato- 5 Nava sotasandani-syÃ, [PTS.] 6 Ramessanti-sÅmu. 1, 2. 7 KarissÃmi-syÃ. 8 Taæ taæ karissÃmi-syÃ, [PTS.] [BJT Page 260] [\x 260/] 1145. Tayà sudantena avaÂÂhitena1 hi Hayena yoggÃcariyo'va ujjunÃ, Pahomi maggaæ paÂipajjituæ sivaæ CittÃnurakkhÅhi sadà nisevitaæ. 1146. ùrammaïe [PTS Page 103] [\q 103/] taæ balasà nibandhisaæ2 NÃgaæ'va thambhamhi daÊhÃya rajjuyÃ, Taæ me suguttaæ satiyà subhÃvitaæ Anissitaæ sabbabhavesu hehisi. 1147. Pa¤¤Ãya chetvà vipathÃnusÃrinaæ Yogena niggayha pathe nivesiya, Disuvà samudayaæ vibhavaæ ca sambhavaæ DÃyÃdako hehisi aggavÃdino. 1148. CatubbipallÃsavasaæ adhiÂÂhitaæ GÃmaï¬alaæ'va parinesi citta maæ, NÆna3 sa¤¤ojanabandhanacchidaæ Saæsevase kÃruïikaæ mahÃmuniæ. 1149. Migo yathà seri sucittakÃnane Rammaæ giriæ pÃvusaabbhamÃliniæ, 4 AnÃkule tattha nage ramissaæ5 Asaæsayaæ citta parÃbhavissasi. 1150. Ye tuyaha chandena vasena vattino Narà ca nÃrÅ ca anubhenti yaæ sukhaæ, AviddasÆ mÃravasÃnuvattino BhavÃbhanandÅ tava citta sÃvakÃ'ti. 6 Itthaæ sudaæ Ãyasmà tÃlapuÂo thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. TÃlapuÂattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Pa¤¤Ãsamhi nipÃtamhi eko tÃlapuÂo suci GÃthÃyo tattha pa¤¤Ãsa puna pa¤ca ca uttarinti. Pa¤¤ÃsanipÃto niÂÂhito. 1 AvatthÅtena-syÃ. 2 Nibandhissaæ-syÃ. 3 Nanu-syÃ, [PTS.] 4 PÃvisi abbhamÃliniæ-syÃ, [PTS.] 5 Ramissasi-syÃ, [PTS.] 6 SevakÃ-[PTS.] [BJT Page 262] [\x 262/] 60. SaÂÂhinipÃto. [PTS Page 104 [\q 104/] 60. 1. 1] 1151. ùra¤¤akà piï¬apÃtikà u¤chÃpattÃgate ratÃ, DÃÊemu maccuno senaæ ajjhattaæ susamÃhitÃ. 1152. ùra¤¤akà piï¬apÃtikà u¤chÃpattÃgate ratÃ, DhunÃma1 maccuno senaæ naÊÃgÃraæ'va ku¤jaro. 1153. RukkhamÆlikà sÃtatikà u¤chÃpattÃgate ratÃ, DÃÊemu maccuno senaæ ajjhattaæ susamÃhitÃ. 1154. RukkhamÆlikà sÃtatikà u¤chÃpattÃgate ratÃ, DhunÃma maccuno senaæ naÊÃgÃraæ'va ku¤jaro. 1155. AÂÂhikaÇkÃlakuÂike2 maæsananahÃrusibbite, 3 Dhiratthu pÆre duggandhe paragatte mamÃyase, 1156. KÆthabhaste taconaddhe uragaï¬a4 pisÃcinÅ, Nava sotÃni te kÃye yÃni sandanti sabbadÃ. 1157. Tava sarÅraæ navasotaæ duggandhakaraæ paribandhaæ, 5 Bhikkhu parivajjayate taæ mÅÊha¤ca6 yathà sucikÃmo. 1158. Evaæ ce taæ jano ja¤¤Ã yathà jÃnÃmi taæ ahaæ, ùrakà parivajjeyya gÆthaÂÂhÃnaæ'va pÃvuse. 1159. Evametaæ mahÃvÅra yathà samaïa bhÃsasi, Ettha ceke visÅdanti paÇkamhi'va jaraggavo. 1160. ùkÃsamhi haliddiyà yo ma¤¤e, rajetave, A¤¤ena vÃ'pi raÇgena vighÃtudayameva taæ. 1161. TadÃkÃsasamaæ cittaæ ajjhattaæ susamÃhitaæ, Mà pÃpacitte ahani7 aggikhandhaæ'va pakkhimÃ. 1 DhunÃmu-syÃ. 2 AÂÂhikaÇkhÃlakuÂike-sÅmu. 1, 2. 3 MaæsanahÃruppasibbite-syÃ, [PTS.] 4 UragÃï¬i-sÅmu. 1, 2, Pa. 5 Duggandhakaæ parivajjeyya-syÃ. Duggandhaæ kariparibandhaæ-[PTS.] 6 MiÊhaæva-[PTS.] 7 ùhari-[PTS.] ùhani-pa. [BJT Page 264] [\x 264/] 1162. Passa cittakataæ bimbaæ arukÃyaæ samussitaæ, ùturaæ bahusaÇkappaæ yassa natthi dhuvaæ Âhiti. 1163. Passa cittakataæ rÆpaæ maïinà kuï¬alena ca, AÂÂhiæ tacena onaddhaæ saha vatthehi sobhati. 1164. Alattakakatà pÃdà mukhaæ cuïïakamakkhitaæ, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 1165. AÂÂhapÃdakatà kesà nettà a¤janamakkhitÃ, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 1166. A¤janÅva navà città pÆtikÃyo alaÇkato, Alaæ bÃlassa mohÃya no ca pÃragavesino. 1167. Odahi migavo pÃsaæ nÃsadà vÃguraæ migo, Bhutvà nivÃpaæ gacchÃma kandakante migabandhake. 1168. Chinno pÃso migavassa nÃsadà vÃguraæ migo, Bhutvà nivÃpaæ gacchÃma socante migaluddake. 1169. TadÃsi yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanaæ, AnekÃkÃrasampanne sÃriputtamhi nibbute. 1170. Aniccà [PTS Page 105] [\q 105/] vata saÇkhÃrà uppÃdavayadhammino, Uppajjitvà nirujjhanti tesaæ vÆpasamo sukho. 1171. Sukhumaæ te paÂivijjhanti1 vilaggaæ usunà yathÃ, Ye pa¤cakkhandhe passanti parato no ca attato. 1172. Ye ca passanti saÇkhÃre parato no ca attato, PaccabyÃdhiæsu nipuïaæ vÃlaggaæ usunà yathÃ. 1173. Sattiyà viya omaÂÂho ¬ayhamÃno'va matthake, KÃmarÃgappahÃnÃya sato bhikkhu paribbaje. 1174. Sattiyà viya omaÂÂho ¬ayhamÃno'va matthake, BhavarÃgappahÃnÃya sato bhikkhu paribbaje. 1175. Codito bhÃvitattena sarÅrantimadhÃrinÃ, MigÃramÃtupÃsÃdaæ pÃdaÇguÂÂhena kampayiæ. 1 SukhumaæpaÂivijjhanti-[PTS.] [BJT Page 266] [\x 266/] 1176. Nayidaæ sithalamÃrabbha nayidaæ appena thÃmasÃ, NibbÃnamadhigantabbaæ sabbaganthapamocanaæ. 1177. Ayaæ ca daharo bhikkhu ayamuttamaporiso, DhÃreti1 antimaæ dehaæ chetvÃ2 mÃraæ savÃhiniæ. 3 1178. Vivaramanupatanti vijjutà vehÃrassa ca païa¬avassa ca, Nagavivaragato'va4 jhÃyati putto appaÂimassa tÃdino. 1179. Upasanto uparato pantasenÃsano muni, DÃyÃdo buddhaseÂÂhassa brahmunà abhivandito. 1180. Upasantaæ uparataæ pantasenÃsanaæ muniæ, DÃyÃdaæ buddhaseÂÂhassa vanda brÃhmaïa kassapaæ. 1181. Yo ca jÃtisataæ gacche sabbà brÃhmaïajÃtiyo, Sotthiyo5 vedasampanno manussesu punassunaæ. 1182. AjjhÃyako'pi ce assa tiïïaæ vedÃna pÃragÆ, Etassa vandanÃyetaæ6 kalaæ nÃgghati soÊasiæ. 1183. Yo so aÂÂhavimokkhÃni purebhattaæ aphassayi, 7 Anulomaæ paÂilomaæ tato piï¬Ãya gacchati. 1184. TÃdisaæ bhikkhuæ mà hani mÃttÃnaæ khaïi brÃhmaïa, AbhippasÃdehi manaæ arahantamhi tÃdino Khippaæ pa¤jaliko vanda mà te vijaÂi matthakaæ. 1185. Neso8 passati saddhammaæ saæsÃrena purakkhato, Adhogamaæ9 jimhapathaæ kummaggamanudhÃvati. 10 1186. KimÅ'va mÅÊhasallitto11 saÇkhare adhimucchito, PagÃÊho lÃbhasakkÃre tuccho gacchati poÂhilo. 12 1187. Imaæ ca passa Ãyantaæ sÃriputtaæ sudassanaæ, Vimuttaæ ubhatobhÃge ajjhattaæ susamÃhitaæ. 1188. Visallaæ [PTS Page 106] [\q 106/] khÅïasaæyogaæ tevijjaæ maccuhÃyinaæ, Dakkhiïeyyaæ manussÃnaæ pu¤¤akkhettaæ anuttaraæ, 1 DhÃresi-sÅmu. 1, 2. 2 ChetvÃ-sÅmu. 1, 2. 3 SavÃhanaæ-sÅmu. 1, 2. 4 Nagavivaragato ca-syÃ, [PTS.] 5 Sottiyo-sÅmu. 1, 2. 6 VandanÃyekaæ-sÅmu. 1, 2, SyÃ, [PTS.] 7 Purebhattamapassayi-sÅmu. 1, 2. 8 Na so-[PTS.] 9 AcaÇkamaæ-syÃ, [PTS.] 10 KumaggamanudhÃvati-[PTS.] 11 MÅÊhapalitto-syÃ. 12 PoÂÂhilo-[PTS.] [BJT Page 268] [\x 268/] 1189. Ete sambahulà devà iddhamanto yasassino DasadevasahassÃni sabbe brahmapurohità MoggallÃnaæ namassantà tiÂÂhanti pa¤jalÅkatÃ. 1190. Namo te purisÃja¤¤a namo te purisuttama Yassa te Ãsavà khÅïà dakkhiïeyyo'si mÃrisa. 1191. PÆjito naradevena uppanno maraïÃbhibhÆ Puï¬arÅkaæ'va toyena saÇkhÃrenopalippati, 1 1192. Yassa muhuttena2 sahassadhà loko saævidito sabrahmakappo vasi Iddhiguïe cutÆpapÃte kÃle passati devatà sa bhikkhu. 1193. SÃriputto'va pa¤¤Ãya sÅlena upasamena ca Yo'pi pÃraÇgato bhikkhu etÃ'vaparamo siyÃ. 1194. KoÂisatasahassassa attabhÃvaæ khaïena nimmine3 Ahaæ vikubbanÃsu kusalo vasÅbhÆtomhi iddhiyÃ. 1195. SamÃdhivijjÃvasipÃramiæ gato. 4 MoggallÃnagotto asitassa sÃsane DhÅro namucchindi samÃhitindriyo NÃgo yathà pÆtilataæ'va bandhanaæ. 1196. Pariciïïo mayà satthà kataæ buddhassa sÃsanaæ Ohito garuko bhÃro bhavanetti samÆhatÃ. 1197. YassatthÃya pabbajito agÃrasmÃnagÃriyaæ So me attho anuppatto sabbasaæyojanakkhayo. 1198. KÅdiso nirayo Ãsi yattha dussÅ apaccatha Vidhuraæ sÃvakamÃsajja kakusandhaæ ca brÃhmaïaæ. 1199. Sataæ Ãsi ayosaÇkÆ sabbe paccattavedanà ýdiso nirayo Ãsi yattha dussÅ apaccatha Vidhuraæ sÃvakamÃsajja kakusandhaæ ca brÃhmaïaæ. 1 SaÇkhÃrenupalippati-sÅmu. 1, 2. 2 Muhutte-[PTS.] 3 Nimmiïe-sÅmu. 1, 2. 4 VasÅpÃramÅgato-[PTS.] [BJT Page 270] [\x 270/] . 4 1200. Yo etamabhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako . 4 TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1201. Majjhesarassa1 [PTS Page 107] [\q 107/] tiÂÂhanti vimÃnà kappaÂÂhÃyino2 Vephariyavaïïà rucirà accimanto pabhassarà Accharà tattha naccanti puthu nÃnattavaïïiyo. 1202. Yo etamabhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1203. Yo ve buddhena codito bhikkhusaÇghassa pekkhato MigÃramÃtupÃsÃdaæ pÃdaÇguÂÂhena kampisaæ. 3 1204. Yo etamabhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1205. Yo vejayanta pÃsÃdaæ pÃdaÇguÂÂhena kampayi Iddhi balenupatthaddho saævejesi ca devatÃ. 1206. Yo etamabhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1207. Yo vejayantapÃsÃde sakkaæ so paripucchati Api Ãvuso jÃnÃsi taïhakkhayavimuttiyo Tassa sakko viyÃkÃsi pa¤haæ puÂÂho yathÃtathaæ. 1208. Yo etamabhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1209. Yo brahmÃnaæ paripucchati sudhammÃyaæ Âhito4 sabhaæ AjjÃ'pi tyÃvuso sà diÂÂhi yà te diÂÂhi pure ahu Passasi vÅtivattantaæ brahmaloke pabhassaraæ. 1210. Tassa brahmà viyÃkÃsi pa¤haæ puÂÂho yathÃtathaæ Na me mÃrisa sÃdiÂÂhi yà me diÂÂhi pure ahu. 1211. PassÃmi vÅtivattantaæ brahumaloke pabhassaraæ So'haæ ajja kataæ vajjaæ ahaæ niccomhi sassato. 1212. Yo etamabhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1213. . Yo mahÃneruno kÆÂaæ vimokkhena aphassasi Vanaæ pubbavidehÃnaæ ye ca bhÆmisayà narÃ. 1 MajjhesÃgarasmiæ-syÃ, [PTS.] 2 KappaÂhÃyine-sÅmu. 1, 2. 3 Kampayiæ-sÅmu. 1, 2. 4 Abhito-[PTS.] [BJT Page 272] [\x 272/] 1214. Yo etambhijÃnÃti bhikkhu buddhassa sÃvako TÃdisaæ bhikkhumÃsajja kaïha dukkhaæ nigacchasi. 1215. Na ve aggi cetayati ahaæ bÃlaæ ¬ahÃmÅti, BÃlo'va1 jalitaæ aggiæ Ãsajjana padayhati. 1216. Evameva tuvaæ mÃra Ãsajjana3 tathÃgataæ Sayaæ dahissasi attÃnaæ bÃlo aggiæ'va samphusaæ. 1217. Apu¤¤aæ pasavÅ mÃpo Ãsajjana tathÃgataæ Kinnu ha¤¤asi pÃnima na me pÃpaæ vipaccati. 1218. Karato te cÅyate4 pÃpaæ cirarattÃya antakaka MÃra nibbinda buddhamhà Ãsaæ mÃkÃsi bhikkhusu. 1219. Iti [PTS Page 108] [\q 108/] mÃraæ atajjesi bhikkhu bhesakalÃvane Tato so dummano yakkho tatthevantaradhÃyathÃ'ti. 5 Itthaæ sudaæ Ãyasmà mahÃmoggallÃno thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. Mahà moggallÃnattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: SaÂÂhikamhi nipÃtamhi moggallÃno mahiddhiko Eko'va thero gÃthÃyo2 aÂÂhasaÂÂhi bhavanti tÃ'ti. SaÂÂhinipÃto niÂÂhito. 1 BÃlo ca-sya, [PTS.] 2 Pa¬ayhati-pa. 3 AsajjÃnaæ-[PTS.] 4 Miyyate-sÅmu. 1, 2, SyÃ, [PTS.] 5 TatthevantaradhÃyatÅti-[PTS.] [BJT Page 274] [\x 274/] 70. Mahà nipÃto. [PTS Page 109 [\q 109/] 70. 1. 1] 1220. Nikkhantaæ vata maæ santaæ agÃrasmÃnagÃriyaæ1 Vitakkà upadhÃvanti pagabbhà kaïha to ime. 1221. Uggaputtà mahissÃsà sikkhità daÊhadhammino2 Samantà parikimeyyuæ sahassaæ apalÃyinaæ. 1222. Sace'pi ettakà bhiyyo Ãgamissanti itthiyo Neva maæ byÃdhayissanti dhamme samhi patiÂÂhitaæ. 3 1223. SakkhÅhi me sutaæ etaæ4 buddhassÃdiccabandhuno NibbÃnagamanaæ maggaæ tattha me nirato mano. 1224. Evaæ ce maæ5 viharantaæ pÃpima upagacchasi Tathà maccu karissÃmi na me maggampi dakkhasi. 6 1225. Aratiæ ratiæ ca pahÃya sabbaso gehesitaæ ca vitakkaæ Vanathaæ na kareyya kuhi¤ci nibbanatho7 avanatho sa bhikkhu. 8 1226. Yamidha paÂhaviæ ca vehÃsaæ rÆpagataæ jagatogadhaæ ki¤ci ParijÅyati sabbamaniccaæ evaæ samecca caranti mutattÃ. 9 1227. UpadhÅsu janà gadhitÃse diÂÂhe sute10 paÂighe ca mute ca Ettha vinodaya chandamanejo yo hettha na lippati muni tamÃhu. 1228. AÂÂha saÂÂhisità savitakkà puthujjanatÃyaæ11 sadhammà niviÂÂhà Na ca vaggagatassa12 kuhi¤ci no pana duÂÂhullagÃhÅ13 sa bhikkhu. 1 AgÃrasmà anagÃriyaæ-[PTS.] 2 3 Svamhi patiÂÂhito-[PTS.] 4 Sakiæbhi-syÃ, [PTS.] 5 Evamevaæ-[PTS.] 6 Maggaæ udikkhasi-syÃ, [PTS.] 7 NibbanathÃ-[PTS.] 8 Sa hi bhikkhu-[PTS.] 9 MuttantÃ-syÃ, [PTS.] 10 DiÂÂhasute-[PTS.] 11 PuthujjanakÃya-[PTS.] 12 Vaggagatissa-syÃ, [PTS.] 13 DuÂÂhullÃbhÃïi-syÃ. PadullagÃhÅ-[PTS.] [BJT Page 276] [\x 276/] 1229. Dabbo [PTS Page 110] [\q 110/] cirarattasamÃhito1 akuhako nipako apihÃlu, Santaæ padaæ ajjhagamà muni paÂicca parinibbuto kaÇkhati kÃlaæ. 1230. MÃnaæ pajahassu gotama manapathaæ ca jahassu asesaæ MÃnapathamhi2 sa mucchito vippaÂisÃrÅ huvà cirarattaæ. 1231. Makkhena makkhità pajà mÃnahatà nirayaæ papatanti3 Socanti janà cirarattaæ mÃnahatà nirayaæ upapannÃ. 1232. Na hi socati bhikkhu kadÃci maggajino sammà paÂipanno Kittiæ ca sukhaæ cÃnubhoti dhammadaso'ti tamÃhu tathattaæ. 1233. Tasmà akhilo padhÃnavÃ4 nÅvaraïÃni pahÃya visuddho MÃnaæ ca pahÃya asesaæ vijjÃyantakaro samitÃvÅ. 1234. KÃmarÃgena ¬ayhÃmi cittaæ me pari¬ayhati SÃdhu nibbÃpanaæ brÆhi anukampÃya gotama. 1235. Sa¤¤Ãya vipariyesà cittaæ tepari¬ayhati Nimittaæ parivajjehi subhaæ rÃgÆpasaæhitaæ. 1236. SaÇkhÃre parato passa dukkhato mà ca attato NibbÃpehi mahÃrÃgaæ mà ¬ayihittho punappunaæ. * 1237. AsubhÃya cittaæ bhÃvehi ekaggaæ susamÃhitaæ Sati kÃyagatÃtyatthu nibbidÃbahulo bhava. 1238. Animitta¤ca bhÃvehi mÃnÃnusayamujjaha Tato mÃnÃbhisamayà upasanto carissasi. 1239. Tameva vÃcaæ bhÃseyya yÃyattÃnaæ na tÃpaye Pare ca na vihiæseyya sà ve vÃcà subhÃsitÃ. 1240. PiyavÃcameva bhaseyya yà vÃcà paÂinandità Yaæ anÃdÃya pÃpÃni paresaæ bhasate piyaæ. 1241. Saccaæ ve amatà vÃcà esa dhammo sanantano Sacce atthe ca «amme ca Ãhu satto patiÂÂhitÃ. 1242. Yaæ buddho bhÃsati vÃcaæ khemaæ nibbÃnapattiyà DukkhassantakiriyÃya sà ve vÃcÃnamuttamÃ. 1 Cirarattaæ samÃhito-syÃ, [PTS.] 2 MÃnapathasmiæ-syÃ. 3 Patanti-syÃ, [PTS.] 4 IdhamamÃnavÃ-syÃ, [PTS.] * [PTS] potthake natthi. [BJT Page 278] [\x 278/] 1243. GambhÅrapa¤¤o medhÃvÅ maggÃmaggassa kovido SÃriputto mahÃpa¤¤o dhammaæ deseti bhikkhunaæ. 1244. SaÇkhittena'pi deseti vitthÃrena'pi bhÃsati SÃlikÃyiva1 nigghoso paÂibhÃnaæ udÅrayÅ. 2 1245. Tassa [PTS Page 111] [\q 111/] taæ desayantassa suïanti3 madhuraæ giraæ Sarena rajanÅyena savanÅyena vaggunÃ, Udaggacittà mudità sotaæ odhenti bhikkhavo. 1246. Ajja païïarase visuddhiyà bhikkhÆ pa¤casatà samÃgatà Saæyojanabandhanacchidà anÅghà khÅïapunabbhavà isÅ. 1247. CakkavattÅ yathà rÃjà amaccaparivÃrito Samantà anupariyeti sÃgarantaæ mahiæ imaæ. 1248. Evaæ vijitasaÇgÃmaæ satthavÃhaæ anuttaraæ SÃvakà payirupÃsanti tevijjà maccuhÃyino. 1249. Sabbe bhagavato puttà palÃsettha4 na vijjati TaïhÃsallassa hantÃraæ vande Ãdiccabandhunaæ. 1250. Parosahassaæ bhikkhÆnaæ sugataæ payirupÃsati Desentaæ virajaæ dhammaæ nibbÃnaæ akutobhayaæ. 1251. Suïanti dhammaæ vimalaæ5 sammÃsambuddhadesitaæ Sobhati vata sambuddho bhikkhusaÇghapurakkhato. 1252. NÃganÃmosi bhagavà isÅnaæ isisattamo, MahÃmeghova hutvÃna sÃvake abhivassati. 6 1253. DivÃvihÃrà nikkhamma satthussanakamyatà SÃvako te mahÃvÅra pÃde vandati vaÇgiso. 1254. Ummaggapathaæ mÃrassa abhibhuyya carati pabhijja khilÃni Taæ passatha pandhanapamu¤cakaraæ asitaæ'va bhÃgaso paÂibhajja. 7 1255. Oghassa hi nittharaïatthaæ anekavihitaæ maggaæ akkhÃsi Tasmi¤ca amate akkhÃte dhammadasà Âhità asaæhÅrÃ. 1256. Pajjotakaro ativijjha dhammaæ8 sabbaÂÂhitÅnaæ atikkamamaddÃ9 ¥atvà ca sacchikatvà ca aggaæ so desayi dasaddhÃnaæ. 1 SÃlikÃyeva-syÃ, [PTS.] 2 UdÅyyati-syÃ, [PTS.] 3 SuïantÃ-[PTS.] 4 PalÃpo ettha-[PTS.] 5 Vipulaæ-syÃ, [PTS.] 6 Abhivassasi-[PTS.] 7 PavibhajjÃtipipÃÂho- 8 Ativijjha-[PTS.] 9 Atikkamamadda-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 280] [\x 280/] 1257. Evaæ sudesite dhamme Ko pamÃdo vijÃnataæ dhammaæ Tasmà hi tassa bhagavato sÃsane Appamatto sadà namassamanusikkhe. 1258. BuddhÃnubuddho yo thero koï¬a¤¤o tibbanikkhamo1 LÃÓÅ sukhavihÃrÃnaæ vivekÃnaæ abhiïhaso. 1259. Yaæ [PTS Page 112] [\q 112/] sÃvakena pattabbaæ satthusÃsanakÃrinà Sabbassa taæ anuppattaæ appamattassa sikkhato. 2 1260. MahÃnubhÃvo tevijjo cetopariyakovido Koï¬a¤¤o buddhadÃyÃdo pÃde vandati satthuno. 1261. Nagassa3 passe ÃsÅnaæ muniæ dukkhassa pÃraguæ SÃvakà payirupÃsanti tevijjà maccuhÃyino. 1262. Cetasà anupariyeti moggallÃno mahiddhiko Cittaæ nesaæ samanvesaæ vippamuttaæ nirÆpadhiæ. 1263. Evaæ sabbaÇgasampannaæ muniæ dukkhassa pÃraguæ AnekÃkÃrasampannaæ payirupÃsanti gotamaæ. 1264. Cando yathà vigatavalÃhake nabhe Virocati vÅtamalo'va bhÃnumà Evaæ'pi aÇgÅrasa tvaæ mahÃmuni Atirocasi yasasà sabbalokaæ. 1265. KÃvyemattà vicarimha pubbe gÃmà gÃmaæ purà puraæ AthaddasÃma4 sambuddhaæ sabbadhammÃna pÃraguæ. 1266. So me dhammamadesesi muni dukkhassa pÃragÆ Dhammaæ sutvà pasÅdimha addhÃ5 no udapajjatha. 1267. TassÃhaæ vacanaæ sutvà khandhe ÃyatanÃni ca DhÃtuyo ca viditvÃna pabbajiæ anagÃriyaæ. 1268. Bahunnaæ6 vata atthÃya uppajjanti tathÃgatà ItthÅnaæ purisÃnaæ ca ye te sÃsanakÃrakÃ. 1269. Tesaæ kho vata atthÃya bodhimajjhagamà muni BhikkhÆnaæ bhikkhunÅnaæ ca ye niyÃmagataddasÃ. 7 1 Tibbatikkamo-sÅmu. 1, 2, Pa. 2 Bhikkhuno-machasaæ. 3 NÃgassa-syÃ, [PTS.] 4 AthaddasÃmi-sya. [PTS.] 5 SaddhÃ-[PTS.] 6 Bahunaæ-sabbattha. 7 NiyÃmagataæ dasÃ-syÃ, [PTS.] [BJT Page 282] [\x 282/] 1270. Sudesità cakkhumatà buddhenÃdiccabandhunà CattÃri ariyasaccÃni anukampÃya pÃïinaæ. 1271. Dukkhaæ dukkhasamuppÃdaæ dukkhassa ca atikkamaæ Ariyaæ caÂÂhaÇgikaæ1 maggaæ dukkhÆpasamagÃminaæ. 1272. Evamete tathà vuttà diÂÂhà me te yathà tathà Sadattho me anuppatto kataæ buddhassa sÃsanaæ. 1273. SvÃgataæ vata me Ãsi mama buddhassa santike Saævibhattesu2 dhammesu yaæ seÂÂhaæ tadupÃgamiæ. 1274. Abhi¤¤ÃpÃramippatto sotadhÃtu visodhitÃ3 Tevijjo iddhipattomhi cetopariyakovido. 1275. PucchÃmi [PTS Page 113] [\q 113/] satthÃramanomapa¤¤aæ DiÂÂho'va dhamme yo vicikicchÃnaæ chetvà AggÃÊave kÃlamakÃsi bhikkhu ¥Ãto yasassÅ abhinibbutatto. 1276. Nigrodhakappo iti tassa nÃmaæ, Tayà kataæ bhagavà brÃhmaïassa So'haæ4 namassaæ acariæ muttyapekho5 ùraddhaviriyo daÊhadhammadassÅ. 1277. Taæ sÃvakaæ sakka mayaæ'pi sabbe A¤¤ÃtumicchÃma samantacakkhu SamavaÂÂhitÃ6 no savanÃya sotÃ7 Tuvaæ no9 satthà tvamanuttarosi. 1278. Chinda no10 vicikicchaæ brÆhi metaæ Parinibbutaæ vedaya bhÆripa¤¤a Majjhe'va no bhÃsa samantacakkhu Satto'va devÃna sahassanetto. 1279. Ye keci ganthÃ11 idha mohamaggà A¤¤Ãïapakkhà vicikicchaÂhÃnÃ12 TathÃgataæ patvà na te bhavanti Cakkhuæ hi etaæ paramaæ narÃnaæ. 1280. No ce hi jÃtu puriso kilese VÃto yathà abbhaghanaæ vihÃne13 Tamovassa nivuto14 sabbaloko Jotimanto'pi na pabhÃseyyuæ. 15 1 AriyaÂÂhaÇgikaæ-[PTS.] 2 Savibhattesu-sÅmu. 1, 2, Pa. 3 Visodhito-syÃ, [PTS.] 4 So taæ-[PTS.] 5 Muttyapekkho-syÃ. 6 SamavuÂÂhitÃ-syÃ. 7 Hetuæ-sÅmu, pa. 8 Sotaæ-[PTS.] 9 Nu-syÃ, [PTS.] 10 Chinde'va-syÃ, [PTS.] 11 Gandho-syÃ, [PTS.] 12 VicikicchaÂÂhÃnÃ-[PTS.] 13 Vihane-sÅmu. 1, 2. 14 Nibbuto-syÃ, [PTS.] 15 NappabhÃseyyuæ-sÅmu. 1, 2. [BJT Page 284] [\x 284/] 1281. DhÅrà ca pajjotakarà bhavanti Taæ taæ ahaæ vÅra1 tatheva ma¤¤e Vipassinaæ jÃnamupÃgamimhà ParisÃsu2 no Ãvikarohi kappaæ. 1282. Khippaæ giraæ eraya vaggu vagguæ Haæso'va paggayha sanikaæ nikÆja Bandussarena [PTS Page 114] [\q 114/] suvikappitena Sabbe' te ujjugatà suïoma. 1283. PahÅnajÃtimaraïaæ asesaæ Niggayha dhonaæ3 paÂivediyÃmi4 Na kÃmakÃro hi5 puthujjanÃnaæ SaÇkheyyakÃro'va tathÃgatÃnaæ. 1284. SampannaveyyÃkaraïaæ tavedaæ Samujjupa¤¤assa6 samuggahÅtaæ Ayama¤jali pacchimo suppaïÃmito Mà mohayÅ jÃnamanomapa¤¤a. 1285. Parovaraæ7 ariyadhammaæ viditvà Mà mohayÅ jÃnamanomavÅra8 VÃriæ yathà ghammani ghammatatto VÃcÃbhikaÇkhÃmi sutaæ pavassa. 9 1286. Yasatthikaæ10 brahmacariyaæ acÃri KappÃyano kacci sataæ amoghaæ NibbÃyi so Ãdu saupadiseso11 Yathà vimutto ahu taæ suïoma. 1287. Acchecchi taïhaæ idha nÃmarÆpe(iti bhagavÃ) TaïhÃya sotaæ dÅgharattÃnusayitaæ AtÃri jÃtiæ maraïaæ12 asesaæ IccabravÅ bhagavà pa¤caseÂÂho. 1288. Esa sutvà pasÅdÃmi vaco te isisattama Amoghaæ kira me puÂÂhaæ na maæ va¤cesi brÃhmaïo. 1289. YathÃvÃdÅ tathÃkÃrÅ ahu buddhassa sÃvako Acchecchi vaccuno jÃlaæ tataæ mÃyÃvino daÊhaæ. 1 DhÅra-syÃ, [PTS.] 2 ParisÃya-syÃ, [PTS.] 3 Dhotaæ-sÅmu. 1, 2, Pa. 4 VadessÃmi-[PTS.] 5 Hoti-sÅmu. 1, 2, Pa. 6 Samujjapa¤¤assa-syÃ, [PTS.] 7 Paroparaæ-sÅmu. 1, Pa. 8 JÃnamanomaviriya-[PTS.] 9 SutassavassÃtipi pÃÊi 10 Yadatthiyaæ-[PTS.] 11 NibbÃyi so anupÃdisesÃ-sÅmu. 1, 2. NibbÃyi so anupÃdiseso-machasaæ. 12 JÃtimaraïaæ-[PTS.] [BJT Page 286] [\x 286/] 1290. Addasa bhagavà Ãdiæ upÃdÃnassa kappiyo Accagà [PTS Page 115] [\q 115/] vata kappÃno1 maccudheyyaæ suduttaraæ. 1291. Taæ devadevaæ vandÃmi puttaæ te dvipaduttama AnujÃtaæ mahÃvÅraæ nÃgaæ nÃgassa orasa'nti. Itthaæ sudaæ Ãyasmà vaÇgÅso thero gÃthÃyo abhÃsitthÃ'ti. VaÇgÅsattheragÃthÃ. TassuddÃnaæ: Sahassaæ honti tà gÃthà tÅïi saÂÂhi satÃni ca Therà ca dve satà saÂÂhi cattÃro ca pakÃsitÃ. SÅhanÃdaæ naditvÃna buddhaputtà anÃsavà Khemantaæ pÃpuïitvÃna aggikkhandhÃ'va nibbutÃ'ti. TheragÃthÃpÃÊi niÂÂhitÃ. 1 KappÃyato-syÃ.