Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 2.5.8] [PTS Vol Th 1 ] [\z Th /] [\f I /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Vol Th 1 ] [\z Th /] [\w I /] [BJT Page 002] [\x 2/] Theragàthàpàëi Nidànagàthà ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa Sãhànaü'va nadantànaü dàñhãnaü girigabbhare Suõàtha bhàvitattànaü gàthà attåpanàyikà Yathànàmà yathàgottà yathàdhammavihàrino Yathàdhimuttà sappa¤¤à vihariüsu atandità Tattha tattha vipassitvà phusitvà accutaü padaü Katantaü paccavekkhantà imamatthamabhàsisuü. Ekakanipàto 1. 1. 1 1. Channà me kuñikà sukhà nivàtà vassa deva yathàsukhaü Cittaü me susamàhitaü vimuttaü àtàpã viharàmi vassa devà'ti. Itthaü sudaü àyasmà subhåtitthero gàthaü abhàsitthà'ti. Subhåtittheragàthà. 1. 1. 2 2. Upasanto uparato mantabhàõã1 anuddhato Dhunàti pàpake dhamme dumapattaü va màluto'ti. Itthaü sudaü àyasmà mahàkoññhito thero gàthaü abhàsitthà'ti. Mahàkoññhitattheragàthà. 1 Mattabhàõã-sãmu 2. [BJT Page 4] [\x 4/] 1. 1. 3 3. Pa¤¤aü [PTS Page 002] [\q 2/] imaü passa tathàgatànaü Aggi yathà pajjalito1 nisãthe âlokadà cakkhudadà bhavanti Ye àgatànaü vinayanti kaïkhaü'ti. Itthaü sudaü àyasmà kaïkhàrevato thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kaïkhàrevatattheragàthà. 1. 1. 4 4. Sabbhireva samàsetha paõóitehatthadassibhi2 Atthaü mahantaü gambhiraü duddasaü nipuõaü aõuü Dhãrà samadhigacchanti appamattà vicakkhaõà'ti. Itthaü sudaü àyasmà puõõo mantàõiputto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Puõõattheragàthà. 1. 1. 5. 5. Yo duddamiyo3 damena danto dabbo santusito vitiõõakaïkho Vijitàvã apetabheravo hi dabbo so parinibbuto ñhitatto'ti. Itthaü sudaü àyasmà dabbo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Dabbattheragàthà. 1. 1. 6 6. Yo sãtavanaü upàga4 bhikkhu eko santusito samàhitatto Vijitàvã apetalomahaüso rakkhaü kàyagatàsatiü dhitãmà'ti. 5 Itthaü sudaü àyasmà sãtavaniyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sãtavaniyattheragàthà. 1. 1. 7 7. Yopànudã maccuràjassa senaü Naëasetuü va sådubbalaü mahogho Vijitàvã apetabheravo hi Danto so parinibbuto ñhitatto'ti. Itthaü sudaü àyasmà bhalliyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Bhalliyattheragàthà. 1 Pajjàlito-[PTS,] sãmu. 2 Hatthadassibhi-sãmu. 1, 2. 3 Duddamayo-[PTS.] 4 Upagà-sãmu. 1, 2. Upàgà- 5 Dhitimàti-sãmu. 1, 2. [BJT Page 6] [\x 6/] 1. 1. 8 8. Yo duddamiyo1 damena danto vãro santusito vitiõõakaükho Vijitàvã apetalomahaüso vãro so parinibbuto ñhitatto'ti. Itthaü sudaü àyasmà vãro thero gàthaü abhàsittha'ti. Vãrattheragàthà. 1. 1. 9 9. Svàgataü na duràgataü nayidaü dumantitaü mama Saüvibhattesu dhammesu yaü seññhaü tadupàgaminti. Itthaü sudaü àyasmà piëindavaccho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Piëindavacchattheragàthà. 1. 1. 10 10. Vihari [PTS Page 003] [\q 3/] apekkhaü idha và huraü và Yo vedagu samito yatatto Sabbesu dhammesu anåpalitto Lokassa dha¤¤à udayabbaya¤¤à'ti. Itthaü sudaü àyasmà puõõamàso thero gàthaü abhàsitthà'ti. Puõõamàsattheragàthà. Pañhamo vaggo. Tassuddànaü: Subhåti koññhito thero kaïkhàrevatasammato2 Mantàõiputto dabbo ca sãtavaniyo ca bhalliyo Vãro piëindavaccho ca puõõamàso tamonudo'ti. 1 Duddamayo-[PTS.] 2 Subbato-[PTS.] [BJT Page 8] [\x 8/] 1. 2. 1 11. Pàmojjabahulo1 bhikkhu dhamme buddhappavedite Adhigacche padaü santaü saïkhàråpasamaü sukhanti. Itthaü sudaü àyasmà cåëavaccho2 thero gàthaü abhàsitthà'ti. Cåëavacchattheragàthà. 1. 2. 2 12. Pa¤¤àbalã sãlavatåpapanno Samàhito jhànarato satãmà Yadatthiyaü bhojanaü bhu¤jamàno Kaïkhetha kàlaü idha vãtaràgo'ti. Itthaü sudaü àyasmà mahàvaccho3 thero gàthaü abhàsitthà'ti. Mahàvacchattheragàthà. 1. 2. 3 13. Nãlabbhavaõõà rucirà sãtavàrã sucindharà Indagopakasa¤channà te selà ramayanti ma'nti. Itthaü sudaü àyasmà vanavaccho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vanavacchattheragàthà. 1. 2. 4 14. Upajjhàyo maü avaca4 ito gacchàma5 sãvaka Gàme me vasati kàyo ara¤¤aü me gato mano Semànako pi gacchàmi natthi saïgo vijànata'nti. Itthaü sudaü àyasmato vanavacchassa therassa sàmaõero gàthaü abhàsitthà'ti. Vanavacchattherasàmaõeragàthà. 1. 2. 5 15. Pa¤ca chinde pa¤ca jahe pa¤ca cuttari bhàvaye Pa¤casaïgàtigo bhikkhu oghatiõõo'ti vuccatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà kuõóadhàno thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kuõóadhànattheragàthà. 1. 2. 6 16. Yathà pi bhaddo àja¤¤o naïgalàvattanã sikhã Gacchati appakasirena evaü rattindivà mama Gacchati appakasirena sukhe laddhe niràmise'ti. Itthaü sudaü àyasmà bellaññhisãso thero gàthaü abhàsitthà'ti. Bellaññhisãsattheragàthà. 1 Pàmujjabahulo-[PTS.] 2 Cuëagavaccho-sãmu. 1, 2. 3 Mahàgavaccho-sãmu. 1, 2. 4 Avacasi- 5 Gacchàmi-[PTS.] [BJT Page 10] [\x 10/] 1. 2. 7 17. Middhi [PTS Page 004] [\q 4/] yadà hoti mahagghaso ca Niddàyità samparivattasàyã Mahàvaràho'va nivàpapuññho Punappunaü gabbhamupeti mando'ti. Itthaü sudaü àyasmà dàsako thero gàthaü abhàsitthà'ti. Dàsakattheragàthà. 1. 2. 8 18. Ahu buddhassa dàyàdo bhikkhu bhesakalàvane Kevalaü aññhikasa¤¤àya1 apharã pañhaviü imaü Ma¤¤e'haü kàmaràgaü so khippameva pahissatãti. Itthaü sudaü àyasmà sigàlapità2 thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sigàlapituttheragàthà. 1. 2. 9 19. Udakaü hi nayanti nettikà usukàro namayanti tejanaü Dàruü namayanti tacchakà attànaü damayanti subbatà'ti. Itthaü sudaü àyasmà kuõóalo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kuõóalattheragàthà. 1. 2. 10 20. Maraõe me bhayaü natthi nikanti natthi jãvite Sandehaü nikkhipissàmi sampajàno patissato'ti. Itthaü sudaü àyasmà ajito thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ajitattheragàthà. Dutiyo vaggo. Tassuddànaü: Cåëavaccho mahàvaccho vanavaccho ca sãvako Kuõóadhàno ca belaññhi dàsako ca tatopari Sigàlapitiko thero kuõóalo ca ajito dasà'ti. 1 Aññhisa¤¤àya-[PTS.] 2 Siïgàlapità-[PTS.] [BJT Page 12] [\x 12/] 1. 3. 1 21. Nàhaü bhayassa bhàyàmi satthà no amatassa kovido Yattha bhayaü nàvatiññhati tena maggena vajanti bhikkhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà nigrodho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Nigrodhattheragàthà. 1. 3. 2 22. Nãlà sugãvà sikhino morà kàraüciyaü abhinadanti. Te sãtavàtakadditakalità1 suttaü jhàyaü nibodhentã'ti. Itthaü sudaü àyasmà cittako thero gàthaü abhàsitthà'ti. Cittakattheragàthà. 1. 3. 3 23. Ahaü [PTS Page 005] [\q 5/] kho veegumbasmiü bhutvàna madhupàyasaü Padakkhiõaü sammasanto khandhànaü udayabbayaü Sànuü pañigamissàmi vivekamanubråhayanti. Itthaü sudaü àyasmà gosàlo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Gosàlattheragàthà. 1. 3. 4 24. Anuvassiko pabbajito passa dhammasudhammataü Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà sugandho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sugandhattheragàthà. 1. 3. 5 25. Obhàsajàtaü phalagaü cittaü yassa abhiõhaso Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasã'ti. Itthaü sudaü àyasmà nandiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Nandiyattheragàthà. 1 Sãtavàtakalità-[PTS.] [BJT Page 14] [\x 14/] 1. 3. 6 26. Sutvà subhàsitaü vàcaü buddhassàdiccabandhuno Paccavyadhiü hi nipuõaü vàlaggaü usunà yathà'ti. Itthaü sudaü àyasmà ubhayo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ubhayattheragàthà. 1. 3. 7 27. Dabbaü kusaü poñakilaü usãraü mu¤jababbajaü1 Urasà panudissàmi2 vivekamanubråhaya'nti. Itthaü sudaü àyasmà lomasakaïgiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Lomasakaïgiyattheragàthà. 1. 3. 8 28. Kacci no vatthapasuto kacci no bhåsanàrato Kacci sãlamayaü gandhaü kiü tvaü vàyasi3 netarà pajà'ti. Itthaü sudaü àyasmà jambugàmikaputto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Jambugàmikattheragàthà. 1. 3. 9 29. Samunnamayamattànaü usukàro'va tejanaü Cittaü ujuü karitvàna avijjaü bhinda4 hàrità'ti. Itthaü sudaü àyasmà hàrito thero gàthaü abhàsitthà'ti. Hàritattheragàthà. 1. 3. 10 30. âbàdhe me samuppanne sati me upapajjatha âbàdho me samuppanno kàlo me nappamajjitunti. Itthaü sudaü àyasmà uttiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Uttiyattheragàthà. Tatiyo vaggo. Tassuddànaü: Nigrodho cittako thero gosàlathero sugandho Nandiyo ubhayo thero thero lomasakaïgiyo Jambugàmikaputto ca hàrito uttiyo isãti. 1 Mu¤japabbajaü-[PTS.] 2 Panudahissàmi-[PTS.] 3 Vàsi-[PTS.] 4 Chinda-[PTS.] [BJT Page 16] [\x 16/] 1. 4. 1 31. Phuññho [PTS Page 006] [\q 6/] óaüsehi makasehi ara¤¤asmiü brahàvane Nàgo saïgàmasãseva sato tatràdhivàsaye'ti. Itthaü sudaü àyasmà gabbharatãriyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Gabbharatãriyattheragàthà. 1. 4. 2 32. Ajaraü jiramànena tappamànena nibbutiü Nimmisaü paramaü santiü yogakkhemaü anuttaran'ti. Itthaü sudaü àyasmà suppiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Suppiyattheragàthà. 1. 4. 3 33. Yathàpi ekaputtasmiü piyasmiü kusalã siyà Evaü sabbesu pànesu sabbattha kusalo siyà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sopàko thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sopàkattheragàthà. 1. 4. 4 34. Anàsannavarà età niccameva vãjànatà Gàmà ara¤¤amàgamma tato gehaü upàvisiü Tato uññhàya pakkamiü anàmantiya1 posiyo'ti. Itthaü sudaü àyasmà posiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Posiyattheragàthà. 1. 4. 5 35. Sukhaü sukhattho labhate tadàcaraü Kittiü ca pappoti yasassa vaóóhati Yo ariyamaññhaïgikama¤jasaü ujuü Bhàveti maggaü amatassa pattiyà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sàma¤¤akànitthero gàthaü abhàsitthà'ti. Sàma¤¤akànittheragàthà. 1. 4. 6 36. Sàdhu sutaü sàdhu caritakaü Sàdhu sadà aniketavihàro Atthapucchanaü padakkhiõakammaü Etaü sàma¤¤amaki¤canassà'ti. Itthaü sudaü àyasmà kumàraputto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kumàraputtattheragàthà. 1 Anàmantetvà-[PTS.] [BJT Page 18] [\x 18/] 1. 4. 7 37. Nànàjanapadaü yanti vicaranto asa¤¤atà Samàdhiü ca virodhenti kiüsu raññhacariyà karissati Tasmà vineyya sàrambhaü jhàyeyya apurakkhato'ti. Itthaü sudaü àyasmà kumàraputtattherassa sahàyakà thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kumàraputtasahàyakattheragàthà. 1. 4. 8 38. Yo iddhiyà sarabhuü1 aññhapesi So gavampati asito anejo Taü sabbasaïgàtigataü mahàmuniü Devà namassanti bhavassa pàragu'nti. Itthaü sudaü àyasmà gavampatitthero gàthaü abhàsitthà'ti. Gavampatittheragàthà. 1. 4. 9 39. Sattiyà viya omaññho óayhamàno'va matthake Kàmaràgappahànàya sato bhikkhu paribbaje'ti. Itthaü sudaü àyasmà tisso thero gàthaü abhàsitthà'ti. Tissattheragàthà. 1. 4. 10 40. Sattiyà [PTS Page 007] [\q 7/] viya omaññho óayhamàno'va matthake Bhavaràgappahànàya sato bhikkhu paribbaje'ti. Itthaü sudaü àyasmà vaóóhamàno thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vaóóhamànattheragàthà. Catuttho vaggo. Tassuddànaü: Gabbharatãriyo suppiyo sopàko ceva posiyo Sàma¤¤akàni kumàputto kumàputtasahàyako Gavampati tissatthero vaóóhamàno mahàyaso'ti. 1 Sarabuü-sãmu. 1. [BJT Page 20] [\x 20/] 1. 5. 1 41. Vivaramanupatanti vijjutà vebhàrassa ca paõóavassa ca Nagavivaragato ca jhàyati putto appañimassa tàdino'ti. Itthaü sudaü àyasmà sirivaóóho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sirivaóóhattheragàthà. 1. 5. 2 42. Càle upacàle sãsåpacàle Patissatà nu kho viharatha âgato vo vàlaü viya vedhã'ti. Itthaü sudaü àyasmà khadiravaniyo revato thero gàthaü abhàsitthà'ti. Khadiravaniyarevatattheragàthà. 1. 5. 3 43. Sumuttiko sumuttiko sàhu sumuttikomhi tãhi khujjakehi Asitàsu mayà naïgalàsu mayà kuddàlàsu1 mayà Yadipi idhameva idhameva athavà pi alameva alameva Jhàya sumaïgala jhàya sumaïgala appamatto vihara sumaïgalà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sumaïgalo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sumaïgalattheragàthà. 1. 5. 4 44. Mataü và amma rodanti yo và jãvaü na dissati Jãvantaü maü amma passantã kasmà maü amma rodasã'ti. Itthaü sudaü àyasmà sànutthero gàthaü abhàsitthà'ti. Sànuttheragàthà. 1. 5. 5 45. Yathàpi bhaddo àja¤¤o khalitvà patitiññhati Evaü dassanasampannaü sammàsambuddhasàvakanti. Itthaü sudaü àyasmà ramaõãyavihàritthero gàthaü abhàsitthà'ti. Ramaõãyavihàrittheragàthà. 1 Khuddàlàsu-sãmu. 1, Kudadàlesu-sãmu. 2, Khudadàkudadàlàsu-[PTS.] [BJT Page 22] [\x 22/] 1. 5. 6 46. Saddhàyàhaü pabbajito agàrasmànagàriyaü Sati pa¤¤à ca me vuddhà cittaü ca susamàhitaü Kàmaü karassu råpàni neva maü bàdhayissasã'ti. 1 Itthaü sudaü àyasmà samiddhitthero gàthaü abhàsitthà'ti. Samiddhittheragàthà. 1. 5. 7 47. Namo [PTS Page 008] [\q 8/] te buddhavãratthu vippamuttosi sabbadhi Tuyhàpadàne viharaü viharàmi anàsavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà ujjayo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ujjayattheragàthà. 1. 5. 8 48. Yato ahaü pabbajito agàrasmànagàriyaü Nàbhijànàmi saïkappaü anariyaü dosasaühita'nti. Itthaü sudaü àyasmà sa¤jayo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sa¤jayattheragàthà. 1. 5. 9 49. Vihavihàbhinadite sippikàbhirutehi ca Na me taü phandati cittaü ekattanirataü hi me'ti. Itthaü sudaü àyasmà ràmaõeyyako thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ràmaõeyyakattheragàthà. 1. 5. 10 50. Dharaõã ca si¤cati1 vàti màluto vijjutà carati nabhe Upasamanti2 vitakkà cittaü susamàhitaü mamà'ti. Itthaü sudaü vimalo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vimalattheragàthà. Pa¤camo vaggo. Tassuddànaü: Sirivaóóho revato thero sumaïgalo sànusavhayo Ramaõãyavihàrã ca samiddhiujjayasa¤jayà Ràmaõeyyo ca so thero vimalo ca raõa¤jaho'ti. 1 Byàdhayissasãti-[PTS.] 2 Siccati-[PTS.] 3 Upasammanti-[PTS.] [BJT Page 24] [\x 24/] 1. 6. 1 51. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà Cittaü susamàhitaü ca mayhaü Atha ce patthayasi pavassa devà'ti. Itthaü sudaü àyasmà godhiko thero gàthaü abhàsitthà'ti. Godhikattheragàthà. 1. 6. 2 52. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà Cittaü susamàhitaü ca kàye Atha ce patthayasi pavassa devà'ti. Itthaü sudaü àyasmà subàhutthero gàthaü abhàsitthà'ti. Subàhuttheragàthà. 1. 6. 3 53. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà Tassaü viharàmi appamatto Atha ce patthayasi pavassa devà'ti. Itthaü sudaü àyasmà valliyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Valliyattheragàthà. 1. 6. 4 54. Vassati [PTS Page 009] [\q 9/] devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà Tassaü viharàmi adutiyo Atha ce patthayasi pavassa devà'ti. Itthaü sudaü àyasmà uttiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Uttiyattheragàthà. 1. 6. 5 55. âsandi kuñikaü katvà ogayha a¤janaü vanaü Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü a¤janavaniyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. A¤janavaniyattheragàthà. 1. 6. 6 56. Ko kuñikàyaü bhikkhu kiñikàyaü Vãtaràgo susamàhita citto Evaü jànàhi àvuso Amoghà te kuñikà katà'ti. Itthaü sudaü àyasmà kuñivihàritthero gàthaü abhàsitthà'ti. Kuñivihàrittheragàthà. [BJT Page 26] [\x 26/] 1. 6. 7 57. Ayamàhu puràõiyà kuñi a¤¤aü patthayase navaü kuñiü âsaü kuñiyà viràjaya dukkhà bhikkhu puna navà kuñã'ti. Itthaü sudaü àyasmà dutiyakuñivihàritthero gàthaü abhàsitthà'ti. Dutiyakuñivihàrittheragàthà. 1. 6. 8 58. Ramaõãyo me kuñikà saddhàdeyyà manoramà Na me attho kumàrãhi yesaü attho tahiü gacchatha nàriyo'ti. Itthaü sudaü àyasmà ramaõãyakuñiko thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ramaõãyakuñikattheragàthà. 1. 6. 9 59. Saddhàyàhaü pabbajito ara¤¤e me kuñikà katà Appamatto ca àtàpã sampajàno patissato'ti. Itthaü sudaü àyasmà kosalavihàritthero gàthaü abhàsitthà'ti. Kosalavihàrittheragàthà. 1. 6. 10 60. Te me ijjhaüsu saïkappà yadattho pavisiü kuñiü Vijjàvimuttiü paccessaü mànànusayamujjahi'nti. Itthaü sudaü àyasmà sãvalitthero gàthaü abhàsitthà'ti. Sãvalittheragàthà. Chaññho vaggo. Tassuddànaü: Godhiko ca subàhu ca valliyo uttiyo isi A¤janavaniyo thero duve kuñivihàrino Ramaõãyakuñiko ca kosalavhayasãvalã'ti. [BJT Page 28] [\x 28/] 1. 7. 1 61. Passati passo passantaü apassantaü ca passati Apassanto apassantaü passantaü ca na passatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà vappo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vappattheragàthà. 1. 7. 2 62. Ekakà [PTS Page 010] [\q 10/] mayaü ara¤¤e viharàma Apaviddhaü va vanasmiü dàrukaü Tassa me bahukà pihayanti Terayikà viya saggagàminanti. Itthaü sudaü àyasmà vajjiputto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vajjiputtattheragàthà. 1. 7. 3 63. Cutà patanti patità giddhà ca punaràgatà Kataü kiccaü rataü rammaü sukhenanvàgataü sukhanti. Itthaü sudaü àyasmà pakkho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Pakkhattheragàthà. 1. 7. 4 64. Dumavhayàya uppanno jàto paõóaraketunà Ketuhà ketunàyeva mahàketuü padhaüsayãti. Itthaü sudaü àyasmà vimalo koõóa¤¤o thero gàthaü abhàsitthà'ti. 1. 7. 5 65. Ukkhepakañavacchassa saïkalitaü bahåhiva ssehi Taü bhàsati gahaññhànaü sunisinno uëàrapàmojjo'ti. 1 Itthaü sudaü àyasmà ukkhepakañavaccho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ukkhepakañavacchattheragàthà. 1 Uëàrapàmujjo-[T.] [BJT Page 30] [\x 30/] 1. 7. 6 66. Anusàsi mahàvãro sabbadhammànapàragu Tassàhaü dhammaü sutvàna vihàsiü santike sato1 Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà meghiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Meghiyattheragàthà. 1. 7. 7 67. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà Vikkhãõo jàtisaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà ekadhammasavanãyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ekadhammasavanãyattheragàthà. 1. 7. 8 68. Adhicetaso appamajjato munino monapathesu sikkhato Sokà na bhavanti tàdino upasantassa sadà satãmato'ti. Itthaü sudaü àyasmà ekudàniyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ekudàniyattheragàthà. 1. 5. 9 69. Sutvàna dhammaü mahato mahàrasaü Sabba¤¤uta¤¤aõavarena desitaü Maggaü papajjiü amatassa pattiyà So yogakkhemassa pathassa kovido'ti. Itthaü sudaü àyasmà channo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Channattheragàthà. 1. 7. 10 70. Sãlameva [PTS Page 011] [\q 11/] idha aggaü pa¤¤avà pana uttamo Manussesu ca deve su sãlapa¤¤àõato jaya'nti. Itthaü sudaü àyasmà puõõo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Puõõattheragàthà. Sattamo vaggo. Tassuddànaü: Vappo ca vajjiputto ca pakkho vimalakoõóa¤¤o Ukkhepakañavaccho ca meghiyo ekadhammiko Ekudàniyacchannà ca puõõatthero mahabbalo'ti. 1 Rato-[PTS.] [BJT Page 32] [\x 32/] 1. 8. 1 71. Susukhumanipuõatthadassinà matikusalena nivàtavuttinà Saüsevita vuddhasãlinà1 nibbànaü na hi tena dullabha'nti. Itthaü sudaü àyasmà vacchapàlo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vacchapàlattheragàthà. 1. 8. 2 72. Yathà kaëãro susu vaóóhataggo Dunnikkhamo hoti pasàkhajàto Evaü ahaü bhariyàyànãtàya Anuma¤¤a maü pabbajitomhi dànã'ti. Itthaü sudaü àyasmà àtumo thero gàthaü abhàsitthà'ti. âtumattheragàthà. 1. 8. 3 73. Jiõõaü ca disvà dukhitaü ca2 byàdhitaü Mataü ca disvà gatamàyusaïkhayaü Tato ahaü nikkhamitåna pabbajiü Pahàya kàmàni manoramànã'ti. Itthaü sudaü àyasmà màõavo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Màõavattheragàthà. 1. 8. 4 74. Kàmacchando ca byàpàdo thãnamiddhaü ca bhikkhuno Uddhaccaü vicikicchà ca sabbaso'va na vijjatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà suyàmo3 thero gàthaü abhàsitthà'ti. Suyàmattheragàthà. 1. 8. 5 75. Sàdhu suvihitàna dassanaü kaïkhà chijjati buddhi vaóóhati Bàlampi karonti paõaóitaü tasmà sàdhu sataü samàgamo'ti. Itthaü sudaü àyasmà susàrado thero gàthaü abhàsitthà'ti. Susàradattheragàthà. 1. 8. 6 76. Uppatantesu nipate nipatantesu uppate Vase avasamànesu ramamànesu ni rame'ti. Itthaü sudaü àyasmà piya¤jaho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Piya¤jahattheragàthà. 1 Saüsevitakhuddhasãlinà-[PTS.] 2 Dukkhita¤ca-[PTS.] 3 Suyàmano-sãmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 34] [\x 34/] 1. 8. 7 77. Idaü [PTS Page 012] [\q 12/] pure cittamacàri càrikaü Yenicchakaü yatthakàmaü yathàsukhaü Tadajjahaü niggahessàmi1 yoniso Hatthippabhannaü viya aïkusaggaho'ti. Itthaü sudaü àyasmà hatthàrohaputto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Hatthàrohaputtattheragàthà. 1. 8. 8 78. Anekajatisaüsàraü sanudhàvissaü anibbisaü Tassa me dukukhajàtassa dukkhakkhandho aparaddho'ti. Itthaü sudaü àyasmà meõaóasiro thero gàthaü abhàsitthà'ti. Meõaóasirattheragàthà. 1. 8. 9 79. Sabbo ràgo pahãno me sabbo doso samåhato Sabbo me vigato moho sãtibhåtosmi nibbuto'ti. Itthaü sudaü àyasmà rakkhito thero gàthaü abhàsitthà'ti. Rakkhitattheragàthà. 1. 8. 10 80. Yaü mayà pakataü kammaü appaü và yadi và bahuü2 Sabbametaü parikkhãõaü natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà uggo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Uggattheragàthà. Aññhamo vaggo. Tassuddànaü: Vacchapàlo ca yo thero àtumo màõavo isi Suyàmo ca susàrado thero yo ca piya¤jaho ârohaputto meõóasiro rakkhito uggasavhayo'ti. 1 Niggahissàmi-[PTS.] 2 Bahu-[PTS.] [BJT Page 36] [\x 36/] 1. 9. 1 81. Yaü mayà pakataü pàpaü pubbe a¤¤àsu jàtisu Idheva taü vedanãyaü vatthu a¤¤aü na vijjatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà samitigutto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Samitiguttattheragàthà. 1. 9. 2 82. Yena yena subhikkhàni sivàni abhayàni ca Tena puttaka gacchassu mà sokàpahato bhavà'ti. Itthaü sudaü àyasmà kassapo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kassapattheragàthà. 1. 9. 3 83. Sãhappamattà vihara rattindivamatandito Bhàvehi kusalaü dhammaü jaha sãghaü samussayanti. Itthaü sudaü àyasmà sãho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sãhattheragàthà. 1. 9. 4 84. Sabbarattiü [PTS Page 013] [\q 13/] supitvàna saïgaõike rato, Kudassu1 nàma dummedho dukkhassantaü karissatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà nãto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Nãtattheragàthà. 1. 9. 5 85. Cittanimittassa kovido pavivekarasaü vijàniya, Jhàyaü nipako patissato adhigaccheyya sukhaü niràmisanti. Itthaü sudaü àyasmà sunàgo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sukàgattheragàthà. 1. 9. 6 86. Ito bahiddhà puthu a¤¤avàdinaü Maggo na nibbànagamo yathà ayaü, Itissu saïghaü bhagavànusàsati Satthà sayaü pàõitaleva dassaya'nti. Itthaü sudaü àyasmà nàgito thero gàthaü abhàsitthà'ti. Nàgitattheragàthà. 1 Kudàsasu-nà. [BJT Page 38] [\x 38/] 1. 9. 7 87. Khandhà diññhà yathàbhåtaü bhavà sabbe padàlità Vikkhãõo jàtisaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà paviññho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Paviññhattheragàthà. 1. 9. 8 88. Asakkhiü vata attànaü uddhàtuü udakà jalaü Vuyhamàno mahogheva sacaccàni pañivijjhaha'nti. Itthaü sudaü àyasmà ajjuno thero gàthaü abhàsitthà'ti. Ajjunattheragàthà. 1. 9. 9 89. Uttiõõà païkapalipà pàtàlà parivajjità, Muttà oghà ca ganthà ca sabbe mànà visaühatà'ti. Itthaü sudaü àyasmà devasabho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Pañhamadevasabhattheragàthà. 1. 9. 10 90. Pa¤cakkhandhà pari¤¤àtà tiññhanti chinnamålakà, Vikkhãõo jàtisaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà sàmidatto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Sàmidattattheragàthà. Navamo vaggo. Tassuddànaü: Thero samitigutto ca kassapo sãhasavahayo Nãto sunàgo nàgito paviññho ajjuno isi, Devasabho ca yo thero sàmidatto mahabbalo'ti. [BJT Page 40] [\x 40/] 1. 10. 1 91. Na tathà' mataü satarasaü sudhannaü yaü mayajja paribhuttaü, Aparimita dassinà gotamena buddhena desito dhammo'ti. Itthaü sudaü àyasmà paripuõõako thero gàthaü abhàsitthà'ti. Paripuõõakattheragàthà. 1. 10. 2 92. Yassàsavà [PTS Page 014] [\q 14/] parikkhãõà àhàre ca anissito, Su¤¤atà animitto ca vimokkho yassa gocaro, âkàseva sakuntànaü padaü tassa durannayanti. Itthaü sudaü àyasmà vijayo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vijayattheragàthà. 1. 10. 3 93. Dukkhà kàmà eraka na sukhà kàmà eraka, Yo kàme kàmayati dukkhaü so kàmayati eraka, Yo kàme na kàmayati eraka dukkhaü so na kàmayati erakà'ti. Itthaü sudaü àyasmà erako thero gàthaü abhàsitthà'ti. Erakattheragàthà. 1. 10. 4 94. Name hi tassa bhagavato sakyaputtassa sirãmato, Tenàyaü aggappattena aggo dhammo sudesito'ti. Itthaü sudaü àyasmà mettaji thero gàthaü abhàsitthà'ti. Mettajittheragàthà. 1. 10. 5 95. Andhohaü hatanettosmi kantàraddhànapakkanto, 1 Sayamàno'pi gacchissaü na sahàyena pàpenà'ti. Itthaü sudaü àyasmà cakkhupàlo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Cakkhupàlattheragàthà. 1. 10. 6 96. Ekapupphaü cajitvàna asãtiü vassa koñiyo, Saggesu paracàretvà sesakenamhi nibbuto'ti. Itthaü sudaü àyasmà khaõóasumano thero gàthaü abhàsitthà'ti. Khaõóasumaõattheragàthà. 1 Pakkhando-machasaü. Pakkhanno-sãmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 42] [\x 42/] 1. 10. 7 97. Hitvà sataphalaü kaüsaü sovaõõaü sataràjikaü, Aggahiü mattikàpattaü idaü dutiyàbhasevana'nti. Itthaü sudaü àyasmà tisso thero gàthaü abhàsitthà'ti. Tissattheragàthà. 1. 10. 8 98. Råpaü disvà sati muññhà piyanimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhosa tiññhati, Tassa vaóóhanti àsavà bhavamålà bhavagàmino'ti. 1 Itthaü sudaü àyasmà abhayo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Abhayattheragàthà. 1. 10. 9 99. Saddaü sutvà sati muññhà piyanimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhosa tiññhati, Tassa vaóóhanti àsavà saüsàramupagàmino'ti. 2 Itthaü sudaü àyasmà uttiyo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Uttiyattheragàthà. 1. 10. 10 100. Sammappadhànasampanno satipaññhànagocaro, Vimuttikusumasa¤channo parinibbissatyanàsavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà devasabho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Devasabhattheragàthà. Dasamo vaggo. Tassuddànaü: Paripuõõako [PTS Page 015] [\q 15/] ca vijayo erako mettajã muni, Cakkhupàlo khaõóasumano tisso ca abhayo3 tathà, Uttiyo ca mahàpa¤¤o thero devasabho pi cà'ti. 1 Bhavamålepagàmino-sãmu. 1, 2. 2 Saüsàraü upagàmino-sãmu. 1, 2. 3 Tisso abhayo va-[PTS.] [BJT Page 44] [\x 44/] 1. 11. 1 101. Hatvà gihittaü anavositatto Mukhanaïgalã odariko kusãto, Mahàvaràho'va nivàpapuññho Punappunaü gabbhamupeti mando. Itthaü sudaü àyasmà belaññhàniko thero gàthaü abhàsitthà'ti. Belaññhànikattheragàthà. 1. 11. 2 102. Mànena va¤citàse saïkhàresu saïkilissamànàse, 1 Làbhàlàbhena mathità samàdhiü nàdhigacchantã'ti. Itthaü sudaü àyasmà setuccho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Setucchattheragàthà. 1. 11. 3 103. Nàhaü etena atthiko sukhito dhammarasena tappito, Pãtvàna2 rasaggamuttamaü na ca kàhàmi visena santhava'nti. Itthaü sudaü àyasmà bandhuro3 thero gàthaü abhàsitthà'ti. Bandhurattheragàthà. 1. 11. 4 104. Lahuko vata me kàyo phuññho ca pãtisukhena vipulena Tålamiva eritaü màlutena pilavatãva me kàyo'ti. Itthaü sudaü àyasmà khitako thero gàthaü abhàsitthà'ti. Khitakattheragàthà. 1. 11. 5 105. Ukkaõañhitopi na vase ramamànopi pakkame, Natvevànatthasaümitaü vase vàsaü vicakkhaõo'ti. Itthaü sudaü àyasmà malitavambho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Malitavambhattheragàthà. 1. 11. 6 106. Sataliïgassa atthassa satalakkhaõadhàrino, Ekaïgadassã dummedho satadassã ca paõóito'ti. Itthaü sudaü àyasmà suhemanto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Suhemantattheragàthà. 1 Saïkilissamànase-machasaü. 2 Pãtvà-katthaci, 3 Bandhano-machasaü. [BJT Page 46] [\x 46/] 1. 11. 7 107. Pabbajiü tulayatvàna agàrasmànagàriyaü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà dhammasavo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Dhammasavattheragàthà. 1. 11. 8 108. Sa vãsaüvassasatiko1 pabbajiü anagàriyaü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà dhammasavapitutthero gàthaü abhàsitthà'ti. Dhammasava pituttheragàthà. 1. 11. 9 109. Na [PTS Page 016] [\q 16/] nånàyaü paramahitànukampino Rahogato anuvigaõeti sàsanaü, Tathàhayaü viharati pàkatindriyo Migã yathà taruõajàtikà vane'ti. Itthaü sudaü àyasmà saïgharakkhito thero gàthaü abhàsitthà'ti. Saïgharakkhitattheragàthà. 1. 11. 10 110. Nagà nagaggesu susaüviråëhà Udaggameghena navena sittà Vivekakàmassa ara¤¤asa¤¤ino Janeti bhiyyo usabhassa kalyata'nti. Itthaü sudaü àyasmà usabho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Usabhattheragàthà. Ekàdasamo vaggo. Tassuddànaü: Belaññhànikasetucchà bandhuro khitako isã, Malitavambho suhemanto dhammasavo dhammasavapità, Saïgharakkhitatthero ca usabho ca mahàmunã'ti. [BJT Page 48] [\x 48/] 1. 12. 1 111. Duppabbajjaü ve duradhivàsà gehà Dhammo gambhãro duradhigamà bhogà, Kicchà vutti no itarãtareneva Yuttaü cantetuü satatamaniccata'nti. Itthaü sudaü àyasmà jento thero gàthaü abhàsitthà'ti. Jentattheragàthà. 1. 12. 2 112. Tevijjohaü mahàjhàyã cetosamathakovido Sadattho me anuppatto kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà jento thero gàthaü abhàsitthà'ti. Jentattheragàthà. 1. 12. 3. 113. Acchodikà puthusilà gonaïgulamigàyutà, Ambusevàlasa¤jannà te selà ramayanti ma'nti. Itthaü sudaü àyasmà vanavaccho thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vanavacchattheragàthà. 1. 12. 4 114. Kàyaduññhullagaruno hãyamànamhi1 jãvite, Sarãrasukhagiddhassa kuto samaõa sàdhutà'ti. Itthaü sudaü àyasmà adhimutto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Adhimuttattheragàthà. 1. 12. 5 115. Esàvahiyyase pabbatena bahukuñajasallakikena, 2 Nesàdakena girinà yasassinà paricchadenà'ti. Itthaü sudaü àyasmà mahànàmo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Mahànàmattheragàthà. 1. 12. 6 116. Cha [PTS Page 017] [\q 17/] phassàyatane hitvà guttadvàro susaüvuto, Aghamålaü vamitvàna patto me àsavakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà pàràsariyatthero3 gàthaü abhàsitthà'ti. Paràsariyattheragàthà. 1 Hiyyamànamhi-[PTS.] 2 Sallakiteta-pa. 3 Pàràpariya-machasaü, [PTS.] [BJT Page 50] [\x 50/] 1. 12. 7 117. Suvilitto suvasano sabbàbharaõabhaõåsito, Tisso vijjà ajjhagamiü kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà yaso thero gàthaü abhàsitthà'ti. Yasattheragàthà. 1. 12. 8 118. Abhisatthova nipatati Vayo råpaü a¤¤amiva tatheva santaü, Tasseva sato avippavasato A¤¤asseva saràmi attàna'nti. Itthaü sudaü àyasmà kimbilo thero gàthaü abhàsitthà'ti. Kimbilattheragàthà. 1. 12. 9 119. Rukkhamålagahanaü pasakkiya Nibbànaü hadayasmiü opiya1 Jhàya gotama mà ca pàmado2 Kiü te bilibilikà karissatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà vajjiputto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Vajjiputtattheragàthà. 1. 12. 10 120. Pa¤cakkhandhà pari¤¤àtà tiññhanti chinnamålakà, Dukkhakkhayo anuppatto patto me àsavakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà isidatto thero gàthaü abhàsitthà'ti. Isidattattheragàthà. Vaggo dvàdasamo. Tassuddànaü: Jento ca vacchagotto ca vaccho ca vanasavhayo, 3 Adhimutto mahànàmo pàràsariyo4 yaso pi ca, Kimbilo vajjiputto ca isidatto mahàyaso'ti. Tatruraddànaü: Vãsuttarasataü therà katakiccà anàsavà, Ekakeva nipàtamhi susaïgãtà mahesibhã'ti. Ekakanipàto niññhito. 1 Osiya-[PTS.] 2 Pamàdo-bahåsu 3 Vanapavhayo- [PTS.] 4 Pàràpariyo-[PTS.] [BJT Page 52] [\x 52/] 2. Dutakanipàto [PTS Page 018 [\q 18/] 2. 1. 1] 121. Natthi koci bhavo nacco saïkhàrà và pi sassatà, Uppajjanti ca te khandhà vacanti aparàparaü. 122. Etamàdãnavaü ¤atvàbhavenamhi anatthi ko, Nissaño sabbakàmehi patto me àsavakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà attaro thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Uttarattheragàthà. 2. 1. 2 123. Nayidaü anayena jãvitaü nàhàro hadayassa santiko, âhàraññhitiko samussayo iti disvàna caràmi esanaü. 124. Païkoti hi naü pavedayuü yàyaü vandanapåjanà kulesu, Sukhumaü sabbaü darullahaü sakkàro kàpurisena dujjaho'ti. Itthaü sudaü àyasmà piõóolabhàradvàjo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Paõóolabhàdvàjattheragàthà. 2. 1. 3 125. Makkaño pa¤cadvàràyaü kuñikàyaü pasakkiya, Dvàrena anupariyeti ghaññayento muhuü muhuü. 126. Tiññha makkaña mà dhàvi nahi te taü yathà pure, Niggahãtosi pa¤¤àya neva1 dåraü gamissasã'ti. Itthaü sudaü àyasmà valliyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Valliyattheragàthà. 1 Neto-[PTS.] [BJT Page 54] [\x 54/] 2. 2. 4 127. Tiõõaü me tàlapattànaü gaïgàtãre kuñã katà, Javasittova me patto paüsukålaü ca cãvaraü. 128. Dvinnaü antaravassànaü ekà vàcà me bhàsità, Tatiye antaravassamhi tamokkhandho padàlito. Itthaü sudaü àyasmà gaïgàtãriyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Gaïgàtãriyattheragàthà. 2. 1. 5 129. Api ce hoti tevijjo maccuhàyã anàsavo, Appa¤¤àtoti naü bàlà avajànanti ajànatà. 130. Yo [PTS Page 019] [\q 19/] ca kho annapànassa làbhã hotãdha puggalo, Pàpadhammopi ce hoti so nesaü hoti sakkato'ti. Itthaü sudaü àyasmà ajino thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Ajinattheragàthà. 2. 1. 6 131. Yadàhaü dhammamassosiü bhàsamànassa satthuno, Na kaïkhamabhijànàmi sabba¤¤å aparàjite. 132. Satthavàhe mahàvãre sàrathãnaü varuttame, Magge pañipadàyaü và kaïkhà mayhaü na vijjatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà melajino thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Melajinattheragàthà. 2. 1. 7 133. Yathà agàraü ducchannaü vuññhi samativijjhati, Evaü abhàvitaü cittaü ràgo samativijjhati. 134. Yathaagàraü succhannaü vuññhi na samativijjhati, Evaü abhàvitaü cittaü ràgo na samativijjhati. Itthaü sudaü àyasmà ràdho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Ràdhattheragàthà. [BJT Page 56] [\x 56/] 2. 1. 8 135. Khãõà hi mayhaü jàti vusitaü jinasàsanaü, Pahãno jàlasaïkhàto bhavanetti samåhatà. 136. Yassatthàya pabbajito agàrasmànagàriyaü, So me attho anuppatto sabbasaüyojanakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà suràdho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Suràdhattheragàthà. 2. 1. 9 137. Sukhaü supanti munayo ye itthãsu na bajjhare, Sadà ve rakkhitabbàsu yàsu saccaü sudullabhaü. 138. Vadhaü carimha te kàma anaõà dàni te mayaü, Gacchàma dàni nibbànaü yattha gantvà na socatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà gotamo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Gotamattheragàthà. 2. 1. 10 139. Pubbe hanti attànaü pacchà hanti so pare, Suhataü hanti attànaü vãtaseneva pakkhimà. 140. Na bràhmaõo bahivaõõo anto vaõõo hi bràhmaõo, Yasumiü pàpani kammàni sa ve kaõho sujampatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà vasabho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vasabhattheragàthà. Vaggo pañhamo. Tassuddànaü: Uttaro ceva piõóo lo vallito tãriyo isi, Ajino ca melajino ràdho suràdho gotamo, Vasabhena ime honti dasa therà mahiddhikà'ti. [BJT Page 58] [\x 58/] 2. 2. 1 141. Sussåsà [PTS Page 020] [\q 20/] sutavaddhanã sutaü pa¤¤àya vaddhanaü, Pa¤¤àya atthaü jànàti ¤àto attho sukhàvaho. 142. Sevetha pantàni senàsanàni Careyya saüyojana vippamokkhaü, Sace ratiü nàdhigaccheyya tattha Saïghe vase rakkhitatto satãmà'ti. Itthaü sudaü àyasmà mahàcundo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahàcundattheragàthà. 2. 2. 2 143. Ye kho te veghamissena1 nànatthena2 ca kammunà Manusse uparundhanti pharusåpakkamà janà, Tepi tattheva3 kãranti nahi kammaü panassati. 144. Yaü karoti naro nammaü kalyàõaü yadi pàpakaü, Tassa tassevadàyàdo yaü yaü kammaü pakubbatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà jotidàso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Jotidàsattheragàthà. 2. 2. 3 145. Accayanti ahorattà jãvitaü uparujjhati, Ayu khãyati maccànaü kunnadãnaü va odakaü. 146. Atha pàpàni kammàni karaü bàlo na bujjhati, Pacchàssa kañukaü hoti vipàko hissa pàpako'ti. Itthaü sudaü àyasmà hera¤¤akànitthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Hera¤¤akànittheragàthà. 2. 2. 4 147. Parittaü dàrumàruyha yathà sãde mahaõõave, Evaü kusãtamàgamma sàdhujãvã pi sãdati, 4 Tasmà taü parivajjeyya nusãtaü hãnavãriyaü. 148. Pavivittehi ariyehi pahitattehi jhàyihi, Niccaü araddhaviriyehi paõóitehi sahàvase'ti. Itthaü sudaü àyasmà somacitto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Somacittattheragàthà. 1 Vesamissena-pa. Veñhamissena-på. 2 Nànattena-sãmu1, 2. [PTS.] 3 Tatheva-pu. 4 Sàdhujãvãvisãdati-pu. [BJT Page 60] [\x 60/] 2. 2. 5 149. Jano janamhi sambuddho janamevassito jano, Jano janena heñhãyati heñheti ca jano janaü. 150. Kohi [PTS Page 021] [\q 21/] tassa janenattho janena janitena và, Janaü ohàya gacchaü taü heñhayitvà bahuü jananti. Itthaü sudaü àyasmà sabbamitto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sabbamittattheragàthà. 2. 2. 6 151. Kàëi itthã brahatã dhaïkaråpà Satthiü ca bhetvà aparaü ca satthiü, Bàhaü1 ca bhetvà aparaü ca bàhuü Sãsaü ca bhetvà dadhithàlakaü' va Esà nisinnà abhisaddahitvà. 152. Yo ve avidvà upadhiü karoti Punappunaü dukkhamupeti mando, Tasmà pajànaü2 upadhiü na kayirà Màhuü puna bhinnasiro sayissanti. Itthaü sudaü àyasmà mahàkàëo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahàkàëattheragàthà. 2. 2. 7 153. Bahå sapatte labhati muõaóo saïghàñipàruto, Làbhã annassa pànassa vatthassa sayanassa ca. 154. Etamàdãnavaü ¤atvà sakkàresu mahabbhayaü, Appalàbho 'navassuto sato bhikkhu paribbaje'ti. Itthaü sudaü àyasmà tisso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Tissattheragàthà. 2. 2. 8 155. Pàcãnavaüsadàyamhi sakyaputtà sahàyakà, Pahàyànappake bhoge u¤chàpattàgate ratà. 156. âraddhaviriyà pahitattà niccaü daëahaparakkamà, Ramanti dhammaratiyà hitvàna lokiyaü ratinti. Itthaü sudaü àyasmà kimbilo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kimbilattheragàthà. 1 Bàhu¤ca-sãmu, 1, 2. 2 Pajà- sãmu, 1, 2. [BJT Page 62] [\x 62/] 2. 2. 9 157. Ayeniso manasikàrà maõóanaü anuyu¤jisaü, Uddhato capalo càsiü kàmaràgena aññito. 158. Upàyakusalenàhaü buddhenàdiccabandhunà, Yoniso pañipajjitvà bhave cittaü udabbahinti. Itthaü sudaü àyasmà nando thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nandattheragàthà. 2. 2. 10 159. Pare ca naü pasaüsanti attà ce asamàhito, Moghaü pare pasaüsanti attà hi asamàhito. 160. Pare ca naü garahanti attà ce susamàhi, Moghaü pare garahanti attà hi susamàhito'ti. Itthaü sudaü àyasmà sirimà thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sirimàttheragàthà. Vaggo dutiyo. Tassuddànaü: Cundo [PTS Page 022] [\q 22/] ca jotidàso ca thero hera¤¤akàni ca, Somamitto sabbamitto kàlo tisso ca kimbilo Nando ca sirimà ceva dasa therà mahiddhikà'ti. [BJT Page 64] [\x 64/] 2. 3. 1 161. Khandhà mayà pari¤¤àtà taõhà me susamåhatà, Bhàvità mama bojjhaïgà patto me àsavakkhayo. 162. Sohaü khandhe pari¤¤àya abbåhitvàna1 jàliniü, Bhàvayitvàna bojjhaïge nibbàyissaü anàsavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà uttaro thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Uttarattheragàthà. 2. 3. 2 163. Panàdo nàma so ràjà yassa yåpo suvaõõayo, Tiriyaü soëasapabbedho2 uddhamàhu3 sahassadhà. 164. Sahassakaõóo4 satabheõóu5 dhajàlå haritàmayo, Anaccuü tattha gandhabbà chasahassàni sattadhà'ti. Itthaü sudaü àyasmà bhaddaji thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bhaddajittheragàthà. 2. 3. 3 165. Satimà pa¤¤avà bhikkhu àraddhabalavãriyo, Pa¤cakappasatànàhaü ekarattiü anussariü. 166. Cattàro satipaññhàne sattaaññha ca bhàvayaü, Pa¤cakappasatànàhaü ekarattiü anussarinti. Itthaü sudaü àyasmà sobhito thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sobhitattheragàthà. 2. 3. 4 167. Yaü kiccaü saëhaviriyo yaü kaccaü boddhumicchatà, Karissaü nàvarujjhassaü passa viriyaü parakkamaü. 6 168. Tvaü ca me maggamakkhàhi a¤jasaü amatogadhaü, Ahaü monena monissaü gaïgàsoto'va sàgaranti. Itthaü sudaü àyasmà valliyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Valliyattheragàthà. 1 Abbahitvàna-sãmu. 1, 2 Abbuhitvàna-machasaü. 2 Soëasubbedho-sãmu. 1, 2, 3 Ubbhamàhu-machasaü. , [PTS.] 4 Sahassataõhà-machasaü, sahassakaõaóu-[PTS.] 5 Sataheõóu-sãmu. 6 Viriyaparakkamaü-[PTS.] [BJT Page 66] [\x 66/] 2. 3. 5 169. Kese me salikhissa'nti kappako upasaïkami, Tato adàsamàdàya sarãraü paccavekkhisaü. 170. Tuccho [PTS Page 023] [\q 23/] kàyo adissittha andhakàro1 tamo vyagà, Sabbecàëà smaiucchinnà natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà vãtasoko thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vãtasokattheragàthà. 2. 3. 6 171. Pa¤canãvaràõa hitvà yogakkhemassa pattiyayà, Dhammàdàsaü gahetvàna ¤àõadassanamattano. 172. Paccavekakhiü imaü kàyaü sabbaü santarabàhiraü, Ajjhatta¤ca bahiddhà ca tuccho kàyo adissathà'ti. Itthaü sudaü àyasmà puõõamàso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Paõõamàsattheragàthà. 2. 3. 7 173. Yathàpi bhaddo àja¤¤o khalitvà patitiññhati, Bhiyyo laddhàna saüvegaü adãno vahate dhuraü. 174. Evaü dassanasampannaü sammàsambuddhasàvakaü, âjànãyaü2 maü dhàretha puttaü buddhassa orasanti. Itthaü sudaü àyasmà nandako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nandakattheragàthà. 2. 3. 8 175. Ehi nandaka gaccàma upajjhàyassa santikaü, Sãhanàdaü nadissàma buddhaseññhassa sammukhà. 176. Yàya no anukampàya amhe pabbàjayã muni, So no attho anuppatto sabbasaüyojanakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà bharato thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bharatattheragàthà. 1 Andhakàre-[PTS.] 2 Ajàniyaü-[PTS.] [BJT Page 68] [\x 68/] 2. 3. 9 177. Nadanti evaü sappa¤¤à sãhàva girigabbhare, Vãrà vijitasaïgàmà chetvà màraü savàhiniü1, 178. Satthà ca pariciõõo me dhammo saïgho ca påjito, Ahaü ca vitto sumano puttaü disvà anàsavanti. Itthaü sudaü àyasmà bhàradvàjo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bhàradvàjattheragàthà. 2. 3. 10 179. Upàsità sappurisà sutà dhammà abhiõhaso, Suttàna pañipajjissaü a¤jasaü amatogadhaü. 180. Bhavaràgahatassa me sato bhavaràgo puna me na vijjati, Na càhu na ca me3 bhavissati na ca me etarahipi2 vijjatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà kaõhadinno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kaõhadinnattheragàthà. Vaggo tatiyo. Tassuddànaü: Uttaro bhaddajitthero sobhito valliyo isi, Vãsoko ca yo thero puõõamàso ca nandako, Bharato bhàradvàjo ca kaõhadinno mahàmunã'ti. 1 Savàhanaü-sãmu. 1, 2. 2 Name-sãmu. 1, 2. 3 Etarahi-sãmu. 1, 2. [BJT Page 70] [\x 70/] 2. 4. 1 181. Yato [PTS Page 024] [\q 24/] ahaü pabbajito sammàsambuddhasàsane, Vimuccamàno uggacchiü kàmadhàtuü upaccagaü. 182. Brahmuno pekkhamànassa tato cittaü vimucci me, Akuppà me vimuttãti sabbasaüyojanakkhayà'ti. Itthaü sudaü àyasmà migasiro thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Migasirattheragàthà. 2. 4. 2 183. Aniccàni gahakàni tattha punappunaü, Gahakàraü gavesanto dukkhà jàti punappunaü. 184. Gahakàraka diññhosi puna gehaü na kàhasi, Sabbà te phàsukà bhaggà thåõikà1 ca vidàëità, 2 Vimariyàdãkataü3 cittaü idheva vidhamissatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà sãvako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sãvakattheragàthà. 2. 4. 3 185. Arahaü sugato loke vàtehàbàdhito muni, Sace uõhàdakaü atthi munino dehi bràhmaõa. 186. Påjito påjanãyànaü4 sakkareyyàna sakkato, Apacitopacanãyànaü5 tassa icchàmi hàtave'ti. Itthaü sudaü àyasmà upavàno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Upavànattheragàthà. 2. 4. 4 187. Diññhà mayà dhammadharà upàsakà Kàmà aniccà iti bhàsamànà, Sàrattarattà maõikuõóalesu Puttesu dàresu ca te apekkhà. 188. Addhà na jànanti yathàva6 dhammaü Kàmà aniccà iti càpi àhu, 7 Ràgaü ca tesaü na balatthi chettuü Tasmà sità puttadàraü dhana¤cà'ti. Itthaü sudaü àyasmà isidinno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Isidinnattheragàthà. 1 Thåõãrà-[PTS.] 2 Padàëità-sãmu. 1, 2. 3 Vipariyàdikataü-sãmu. 1, 2, [PTS.] 4 Påjaneyyànaü-machasaü, [PTS.] 5 Apacitopaceyyànaü-machasaü, apacito apacineyyànaü-[PTS.] 6 Yathodha-simu. 1, 2. 7 Ahu-pa. [BJT Page 72] [\x 72/] 2. 4. 5 189. Devo ca vassati devo ca gaëagaëàyati Ekako càhaü bherave bile viharàmi, Tassa mayhaü ekakassa bherave bile viharato Natthi bhayaü và chambhitattaü và lomahaüso và. 190. Dhammatà mama sà yassa me Ekakassa bherave bile Viharato natthi bhayaü và Chambhitattaü và lomahaüso và'ti. Itthaü sudaü àyasmà sambulakaccàno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sambulakaccànattheragàthà. 2. 4. 6 191. Kassa [PTS Page 025] [\q 25/] selåpamaü cittaü ñhitaü nànåpakampati, Virattaü rajanãyesu kuppanãye na kuppati, Yassevaü bhàvitaü cittaü kuto taü dukkhamessati. 192. Mama selåpamaü cittaü ñhitaü nànåpakampati, Virattaü rajanãyesu kuppanãye na kuppati, Mamevaü bhàvitaü cittaü kuto maü dukkhamessatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà khitako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Khitakattheragàthà. 2. 4. 7 193. Na tàva supituü hoti ratti nakkhattamàlinã, Pañijaggitumevesà ratti hoti vijànatà. 194. Hatthikkhandhàvapatitaü ku¤jaro ce anukkame, Saïgàme me mataü seyyo yaü ce jãve paràjito'ti. Itthaü sudaü àyasmà soõo selissariya1puttatthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Selissariyattheragàthà. 2. 4. 8 195. Pa¤cakàmaguõe hitvà piyaråpe manorame, Saddhàya abhinikkhamma dukkhassantakaro2 bhave. 196. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhanandàmi jãvitaü, Kàlaü ca pañikaïkhàmi sampajàno patissato'ti. Itthaü sudaü àyasmà nisabho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nisabhattheragàthà. 1 Soõo poñirisaputto-syà, [PTS.] 2 Dukkhassanta karo-sãmu. 1, 2. [BJT Page 74] [\x 74/] 2. 4. 9 197. Ambapallava saïkàsaü aüse katvàna cãvaraü, Nisinno hatthi gãvàya gàmaü piõóàya pàvisiü. 198. Hatthikkhandhato oruyha saüvegaü alabhiü tadà, Sohaü ditto tadà santo patto me àsavakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà usabho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Usabhattheragàthà. 2. 4. 10 199. Ayamiti kappaño kappañakuro acchàya atibharitàya1 Amataghañikàyaü dhammakatamatto katapadaü jhànàni ocetuü. 200. Mà [PTS Page 026] [\q 26/] kho tvaü kappaña pacàlesi Mà taü upakaõõakamhi2 tàëessaü, Naha3 tvaü kappaña mattama¤¤àsi Saïghamajjhamhi pacalàyamàno'ti. Itthaü sudaü àyasmà kappañakuro thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vaggo catuttho. Kappañakurattheragàthà. Tassuddànaü: Migasiro sãvako ca upavano ca paõóito Isidanno ca kaccàno khitano ca mahàvasi Selissariyo nisabho ca usabho kappañakuro'ti. 1 Atibhariyàya-sãmu. 1, 2. 2 Upakaõõamgi-sãmu. 1, 2. 3 Nahi-sãmu. 1, 2. [BJT Page 76] [\x 76/] 2. 5. 1 201. Aho buddhà aho dhammà aho no satthu sampadà, Yattha etàdisaü dhammaü sàvako sacchikàhisi. 202. Asaïkheyyemu kappesu sakkàyàdhigatà ahå1 Tesamayaü pacchiko carimo' yaü samussayo, Jàtimaraõasaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà kumàrakassapo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kumàrakassapattheragàthà. 2. 5. 2 203. Yo have daharo bhikkhu yu¤jati buddhasàsane, Jàgaro patisuttesu2 amàghaü tassa jãvitaü. 204. Tasmà saddha¤ca sãla¤ca pasàdaü dhammadassanaü, Anuyu¤jetha medhàvã saraü buddhàna sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà dhammapàlo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Dhammapàlattheragàthà. 2. 5. 3 205. Kassindriyàni samathaïgatàni Assà yathà sàrathinà sudantà Pahãnamànassa anàsavassa Devàpi mayhaü pihayanti tàdino'ti. 206. Mahindriyàni samathaïgatàni Assà yathà sàrathinà sudantà Pahãnamànassa anàsavassa Devàpi mayhaü pihayanti tàdino'ti. Itthaü sudaü àyasmà brahamàli thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Brahmàlittheragàthà. 1 Ahuü-[PTS.] 2 Sa hi suttesu-machasaü. [BJT Page 78] [\x 78/] 2. 5. 4 207. Chavipàpaka [PTS Page 027] [\q 27/] cittabhaddaka Mogharàja satataü samàhito, Hemantikasãtakàlarattiyo Bhikkhu tvaüsi kathaü karissasi. 208. Sampannasassà magadhà kevalà iti me sutaü, Palàlacchannako seyyaü yatha¤¤e sukhajãvino'ti. Itthaü sudaü àyasmà mogharàjatthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mogharàjattheragàthà. 2. 5. 5 209. Na ukkhipe no ca parikkhipe pare Na okkhipe pàragataü na eraye, Na cattavaõõaü parisàsu byàhare Anuddhato sammitabhàõi subbato. 210. Susukhumanipuõatthadassinà Matikusalena nivàtavuttinà, Saüsevitavuddhasãlinà Nibbànaü na hi tena dullabhanti. Itthaü sudaü àyasmà visàkho pa¤càlaputto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Visàkhapa¤càlaputtattheragàthà. 2. 5. 6 211. Nadanti morà susikhà supekhuõà Sunãlagãvà sumukhà sugajjino, Susaddalà càpi mahàmahã ayaü Subyàpitambu1 suvalàhakaü nabhaü. 212. Sukallaråpo sumanassa jhàya taü2 Sunikkhamo3 sàdhu subuddhasàsane, Susukkasukkaü nipaõaü sududdasaü Phusàmi taü uttamamaccutaü padanti. Itthaü sudaü àyasmà cåëako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Cåëakattheragàthà. 1 Susuddhatambu-pu, sãmu. 2. 2 Jhàyitaü- 3 Sunikkaño-sãmu. 1, 2. [BJT Page 80] [\x 80/] 2. 5. 7 213. Nandamànàgataü cittaü sålamàropamànakaü, Tena teneva vajasi yena sålaü kaliïgaraü. 214. Tàhaü cittakaliü bråmi taü bråmi cittadubbhakaü, Satthà te dullabho laddho mànatthe maü niyojayãti. Itthaü sudaü àyasmà anupamo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Anupamattheragàthà. 2. 5. 8 215. Saüsaraü dãghamaddhànaü gatãsu parivattisaü, Apassaü ariyasaccàni andhabhåto puthujjano. 216. Tassa [PTS Page 028] [\q 28/] me appamattassa saüsàrà vinalãkatà, Gati1 sabbà samucchinnà natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà vajjito thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vajjitattheragàthà. 2. 5. 9 217. Assatthe haritokàse saüviråëhampi pàdape, Ekaü buddhagataü sa¤¤aü alabhitthaü patissato. 218. Ekatiüse ito kappe yaü sa¤¤amalabhiü tadà, Tassà sa¤¤àya vàhasà patto me àsavakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà sandhito thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sandhitattheragàthà. Vaggo pa¤camo. Tassuddànaü: Kumàrakassapo thero dhammapàlo ca brahmàli, Mogharàrà visàkho ca cåëako ca anåpamo, Vajjito sandhito thero kilesarajavàhano'ti. Gàthà dukanipàtamhi navuti ceva aññha ca Therà ekånapa¤¤àsaü bhàsità nayakovidà'ti. Dukanipàto niññhito. 1 Sabbàgati-sãmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 82] [\x 82/] 3. Tikanipàto. 3. 1. 1 219. Ayoni [PTS Page 029] [\q 29/] suddhimanvesaü aggiü paricariü vane, Suddhimaggaü ajànanto akàsiü amaraü tapaü. 220. Taü sukhena sukhaü laddhaü passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü. 221. Brahumabandhu pure àsiü idàni khomhi bràhmaõo, Tevijjo nahàtako1 camhi setthiyo camhi vedagå'ti. Itthaü sudaü àyasmà aggikabhàradvàjo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Aggikabhàradvàjattheragàthà. 3. 1. 2 222. Pa¤càhàhaü pabbajito sekho appattamànaso, Vihàraü me paviññhassa cetaso paõidhã ahu. 223. Nàsissaü2 na pivissàmi vihàrato na nikkhame, Napi passaü nipàtessaü3 taõhàsalle anåhate. 224. Tassa cevaü viharato passa viriyaparakkamaü, Tisso vijjà anupupattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà paccayo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Paccayattheragàthà. 3. 1. 3 225. Yo pubbe karaõãyàni pacchà so kàtumicchati, Sukhà so dhaüsate ñhànà pacchà ca manutappati. 226. Yaü hi kayirà taü hi vade yaü na kayirà na taü vade, Akarontaü bhàsamànaü4 parijànanti paõaóità. 227. Susukhaü vata nibbànaü sammàsambuddhadesitaü, Asokaü virajaü khemaü yattha dukkhaü nirujjhatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà bakkulo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bakukulattheragàthà. 1 Nhàtako-sãmu. 1, 2, [PTS.] 2 Nà sessaü-pa. 3 Na nipàtessaü-pa. 4 Bhàsamànaü taü-pa. [BJT Page 84] [\x 84/] 3. 1. 4 228. Sukha¤ce [PTS Page 030] [\q 30/] jãvituü icche sàma¤¤asmiü apekkhavà, Saïghikaü nàtima¤¤eyya cãvaraü pànabhojanaü. 229. Sukha¤ce jãvituü icche sàma¤¤asmiü apekkhavà, Ahi musikasobbhaü va sevetha sayanàsanaü. 230. Sukha¤ce jãvituü icche sàma¤¤asmiü apekkhavà, Itarãtarena tusseyya ekadhamma¤ca bhàvayeti. Itthaü sudaü àyasmà dhaniyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Dhaniyattheragàthà. 3. 1. 5 231. Atisãtaü atiuõhaü atisàyamidaü ahu, Iti vissaññhakammante khaõà accenti màõave. 232. Yo ca1 sãta¤ca uõha¤ca tiõà bhiyyo na ma¤¤ati, Karaü purisakiccàni so sukha na vihàyati. 233. Dabbaü kusaü poñakilaü usãraü mu¤jababbajaü2 Urasà panudissàmi3 vivekamanubråhayanti. Itthaü sudaü àyasmà màtaïgaputto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mataïgaputtattheragàthà. 3. 1. 6 234. Ye cittakathã bahussutà Samaõà pàñaliputtavàsino, Tesa¤¤ataroyamàyumà4 Dvàre tiññhati khujjasobhito. 235. Ye cittakathã bahussutà Samaõà pàñaliputtavàsino, Tesa¤¤ataroyamàyuvà Dvàre tiññhati màluterito. 236. Suyuddhena suyiññhena saïgàmavijayena ca, Brahmacariyànucaõõena evàyaü sukhamedhatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà khujjasobhito thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Khujjasobhitattheragàthà. 1 Yo'dha-sãmu. 1, 2, [PTS.] 2 Mu¤japabbajaü-machasaü. 3 Panudahissasàmi-pa, [PTS.] 4 Tesa¤¤ataroyamàyuvà-bahåsu. [BJT Page 86] [\x 86/] 3. 1. 7 237. Yodha koci manussesu parapàõàni hiüsati, Asmà lokà paramhà ca ubhayà dhaüsate naro. 238. Yo ca mettena cittena sabbapàõànukampati, Bahuü1 so pasavati pu¤¤aü tena tàdisako2 naro. 239. Subhàsitassa sikkhetha samaõåpàsanassa ca, Ekàsanassa raho cittavåpasamassa càti. Itthaü sudaü àyasmà vàraõo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vàraõattheragàthà. 3. 1. 8 240. Ekopi saddho medhàvã assaddhànãdha ¤àtinaü, Dhammaññho sãlasampanno hoti atthàya bandhunaü, 241. Niggayha anukampàya codito ¤àtayo mayà, ¥àtibandhavapemena kàraü katvàna bhikkhåsu. 242. Te abbhatãtà kàlaükatà pattà te tividhaü sukhaü, Bhataro mayuhaü màtà ca modanti kàmakimino'ti. Itthaü sudaü àyasmà passiko3 thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Passikattheragàthà. 3. 1. 9 243. Kàëapabbaïgasaïkàso4 kiso dhamanisanthato, Matta¤¤å annapànamhi adãnamanaso naro. 244. Phuññho [PTS Page 031] [\q 31/] óaüsehi makasehi ara¤¤asmiü brahàvane, Nàgo saïgàmasãseva sato tatràdhivàsaye. 245. Yathà brahmà tathà eko yathà devo tathà duve, Yathà gàmo tathà tayo kolàhàlaü tatuttarinti. Itthaü sudaü àyasmà yasojo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Yasojattheragàthà. 1 Bahubhi-[PTS.] 2 Pu¤¤aütàdisako-[PTS.] 3 Vassiko-machasaü. 4 Kàlapabbaïgasaïkàso-sãmu. 1, 2. [BJT Page 88] [\x 88/] 3. 1. 10 246. Ahutuyhaü pure saddhà sà te ajja na vijjati, Yaü tuyhaü tuyhamevetaü natthi duccaritaü mama. 247. Aniccà hi calà saddhà evaü diññhà hi sà mayà, Rajjantipi virajjaniti tattha kiü jiyyate muni. 248. Paccati munino bhattaü theka thokaü kule kule, Piõóikàya carissàmi atthi jaïghàbalaü mamà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sàñimattiyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sàñimattiyattheragàthà. 3. 1. 11 249. Saddhàya abhinikkhamma navapabbajito navo, Matte bhajeyya kalyàõe suddhàjãve atandite. 250. Saddhàya abhinikkhamma navapabbajito navo, Saïghasmiü viharaü bhikkhu sikkhetha vinayaü budho. 251. Saddhàya abhinikkhamma navapabbajito navo, Kappàkappesu kusalo vihareyya1 apurakkhato. Itthaü sudaü àyasmà upàlitthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Upàlittheragàthà. 3. 1. 12 252. Paõóitaü vata maü santaü alamatthavicintakaü, Pa¤cakàmaguõà loke sammohà pàtayiüsu maü. 253. Pakkhanno2 màravisaye daëhasallasamappito, Asakkhiü maccuràjassa ahaü pàsà pamuccituü. 254. Sabbe kàmà pahãnà me bhavà sabbe vidàëità, 3 Cikkhãõo jàtisaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà uttarapàlatthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Uttarapàlattheragàthà. 1 Careyya-sãmu. 1, [PTS.] 2 Pakkhanto-sãmu. 1, 9. 3 Padàëità-sãmu. 2, [PTS.] [BJT Page 90] [\x 90/] 3. 1. 13 255. Suõàtha ¤àtayo sabbe yàvantettha samàgatà, Dhammaü vo desayissami dukkhà jàti punappunaü. 256. ârabhatha nikkhamatha yu¤jatha buddhasàsane, Dhanàtha maccuno senaü naëàgàraü va ku¤jaro. 257. Yo imasmiü dhammavinaye appamatto vihessati, 1 Pahàya jàtisaüsàraü dukkhassantaü karissatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà abhibhåto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Abhibhåtattheragàthà. 3. 1. 14 258. Saüsaraü [PTS Page 032] [\q 32/] hi nirayaü agacchisaü2 Petalokamagamaü punappunaü, Dukkhamamhi pi tiracchànayoniyaü3 Nekadhà hi vusitaü ciraü mayà. 259. Mànuso ca bhavobhiràdhito Saggakàyamagamaü sakiü sakiü, Råpadhàtusu aråpadhàtusu Nevasa¤¤isu asa¤¤ãsuññhitaü. 260. Sambhavà suvidità asàrakà Saïkhatà pacalità saderità, Taü viditva4 mahamattasambhavaü, Santimeva satimà samajjhaga'nti. Itthaü sudaü àyasmà gotamo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Gotamattheragàthà. 3. 1. 15 261. Yo pubbe karaõãyàni pacchà so kàtumicchati, Sukhà so dhaüsate ñhànà pacchà ca manutappati. 262. Ya¤hi kayirà ta¤hi vade yaü na kayirà na taü vade, Akarontaü bhàsamànaü5 parijànanti paõóità. 263. Susukhaü vata nibbànaü sammàmbuddhadesitaü, Asokaü virajaü khemaü yattha dukkhaü nirujjhatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà hàrito thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Hàritattheragàthà. 1 Vihassati-sãmu. 1, 2, [PTS.] 2 Agacchissaü-bahåsu. Agacchãssaü-pa. 3 Tiracchànayoniyà-[PTS.] 4 Viditvà-bahåsu 5 Bhàsamànaü taü-pa. [BJT Page 92] [\x 92/] 3. 1. 16 264. Pàpamitte vivajjetvà bhajeyyuttamapuggale Ovàde cassa tiññheyya patthento acalaü sukhaü. 265. Parittaü dàrumàruyha yathà sãde mahaõõave, Evaü kusãtamàgamma sàdhujãvãpi sãdati, 266. Pavivittehi ariyehi pahitattehi jhàyihi Niccaü àraddhaviriyehi1 paõóitehi sahàvase'ti. Itthaü sudaü àyasmà vimalo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vimalattheragàthà. Tassuddànaü: Aïgàõiko bhàradvàjo paccayo bakkulo isi Dhaniyo màtaïgaputto sobhito vàraõo isi Vassiko ca yasojo ca sàñimattiyupàli 8 Uttarapàlo abhibhåto gotamo hàrito'pi ca Thero tikanipàtamhi nibbàne vimalo kato Aññhatàlisa gàthàyo therà soëasa kittità'ti. Tikanipàto niññhito. 1 Niccàraddha viriyehi-sãmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 94] [\x 94/] 4. Catukkanipàto. [PTS Page 033 [\q 33/] 4. 1. 1] 267. Alaïkatà suvasanà màlinã candanussadà, Majjhe mahapathe nàrã turiye naccanti nàñakã. 268. Piõóikàya paviññhohaü gacchanto naü udikkhisaü, 1 Alaïkataü savasanaü maccupàsaüva oóóitaü. 269. Tato me manasãkàro yoniso udapajjatha, âdãnavo pàturahu nibbidà samatiññhatha. 270. Tato cittaü vimucci me passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà nàgasamàlo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nàgasamàlattheragàthà. 4. 1. 2 271. Ahaü middhena pakato vihàrà upanikkhamiü, Caïkamaü abhiråhanto tattheva papatiü2 'chamà. 272. Gattàni parimajjitvà punapàruyuha caïkamaü, Caïkame caïkamiü sohaü ajjhattaü susamàhito. 273. Tato me manasãkàro yoniso udapajjatha, âdãnavo pàturahu nibbidà samatiññhatha. 274. Tato cittaü vimucci me passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà bhaguthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bhaguttheragàthà. 4. 1. 3 275. Pare ca na vijànanti mayamettha yamàmase, Ye ca tattha vijànanti tato sammanti medhagà. 276. Yadà ca avijànantà iriyantyamarà3 viya, Vijànanti ca ye mmaü àturesu anàturà. 277. Yaü ki¤ci sithilaü kammaü saïkiliññhaü ca yaü vataü, Saïkassaraü brahmacariyaü na taü hoti mahapphalaü. 278. Yassa sabrahmacàrisu gàravo nåpalabbhati, ârakà hoti saddhammà nabhaü puthuviyà yathà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sabhiyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sabhiyattheragàthà. 1 Udakkhisaü-pa. 2 Papate-machasaü. 3 Iriyantamarà-machasaü. [BJT Page 96] [\x 96/] 4. 1. 4 279. Dhiratthu pure duggandhe màrapakkhe avassute, Navasotàni te kàye yàni sandanti sabbadà. 280. Màpuràõaü [PTS Page 034] [\q 34/] ama¤¤ittho màsà desi tathàgate, Sagge'pi te na rajjanti kimaïga pana mànuse. 281. Ye ca kho bàlà dummedhà dummantã mohapàrutà, Tàdisà tattha rajjanti màrakhittamhi bandhate. 282. Yesaü ràgo ca doso ca avijjà ca viràjità, Tàdãtattha na rajjanti1 chinnasuttà abandhanà'ti. Itthaü sudaü àyasmà nandako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nandakattheragàthà. 4. 1. 5 283. Pa¤capa¤¤àsavassàni rajojallamadhàrayiü, Bhu¤janto màsikaü bhattaü kesamassuü alocayiü. 284. Ekapàdena aññhàsiü àsanaü parivajjayiü, Sukkhagåthàni ca khàdiü udàdasaü ca na sàdiyiü. 285. Etàdisaü karitvàna bahuü duggatigàminaü, Vuyhamàno mahoghena buddhaü saraõamàgamaü. 286. Saraõàgamanaü passa passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà jambuko thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Jambukattheragàthà. 4. 1. 6 287. Svàgataü vata me àsi gayàyaü gayàphagguyà, 2 Yaü addasàsiü sambuddhaü desentaü dhammamuttamaü. 288. Mahappabhaü gaõàcariyaü aggappattaü vinàyakaü, Sadevakassa lekassa jinaü atuladassanaü. 289. Mahànàgaü mahàvãraü mahàjutimanasavaü, Sabbàsavaparikkhãõaü satthàramakutobhayaü. 290. Cirasaïkiliññhaü vata maü diññhisandànasanditaü, 3 Vimocayã so bhagavà sabbaganthehi senaka'nti. Itthaü sudaü àyasmà senako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Senakattheragàthà. 1 Tàdisà tattha rajjanti-machasaü. 2 Gayaphagguyà-machasaü. 3 Diññhisandàmasandhitaü-sãmu. 2, Dañañhisantànabandhitaü-machasaü. [BJT Page 98] [\x /] 4. 1. 7 291. Yo dandhakàle tarati taraõãye ca dandhaye Ayoni1 saüvidhànena bàlo dukkhaü nigacchati. 292. Tassatthà parihàyanti kàëapakkheva candimà âyasasya¤ca2 pappoti mittehi ca virujjhati. 293. Yo dandhakàle dandheti taraõãye ca tàraye Yoniso saüvidhànena sukhaü pappoti paõóito. 294. Tassatthà paripårenti sukkhapakkheva candimà Yaso kitti¤ca pappoti mittehi na virujjhatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà sambhåto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sambhåtattheragàthà. 4. 1. 8 295. Ubhayeneva [PTS Page 035] [\q 35/] sampanno ràhulabhaddo'ti maü vidå Ya¤camhi putto buddhassa yaü ca dhammesu cakkhumà. 296. Yaü ca àsavà khãõà yaü 8 natthi punabbhavo Arahà dakkhiõeyyomhi tevijjo amataddaso. 297. Kàmandhà jàlapacchannà3 taõhàchadanachàdità Pamattabandhunà baddhà macchàva kuminàmukhe. 298. Taü kàmaü ahamujjhatvà chetvà màrassa bandhanaü Samålaü taõhamabbuyha sãtibhåtosmi nibbuto'ti. Itthaü sudaü àyasmà ràhulo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Ràhulattheragàthà. 4. 1. 9 299. Jàtaråpena pacchannà4 dàsãgaõapurakkhatà Aïkena puttamàdàya bhariyà maü upàgami. 300. Taü ca disvàna àyantiü sakaputtassa màtaraü Alaïkataü suvasanaü maccupàsaü'va oóóitaü. 301. Tato me manasãkàro yoniso udapajjatha âdãnavo pàturahu nibbidà samatiññhatha. 5 302. Tato cittaü vimucci me passa dhammasudhammataü Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsananti. Itthaü sudaü àyasmà candano thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Candanattheragàthà. 1 Ayàniso-machasaü, [PTS.] 2 âyasakya¤ca-[PTS.] 3 Jàlasa¤jannà-[PTS.] 4 Sa¤jannà-machasaü. 5 Samyatiññhatha-machasaü. [BJT Page 100] [\x 100/] 4. 1. 10 303. Dhammo have rakikhati dhammacàriü Dhammo suciõõo sukhamàvahàti, Esànisaüso dhamme suciõõe Na duggatiü gacchati dhammacàrã. 304. Na hi dhammo adhammo ca ubho samavipàkino, Adhammo nirayaü neti dhammo pàpeti suggatiü. 305. Tasmà hi dhammesu kareyya 'ndaü Iti modamàno sugatena tàdinà, Dhamme ñhità sugatavarassa sàvakà Nãyanti dhãrà saraõavaraggagàmino. 306. Vipphoñito gaõóamålo1 Taõhàjàlo samåhato, So khãõasaüsàro na catthi ni¤canaü Cando yathà dosinà puõõamàsiyàti. 2 Itthaü sudaü àyasmà dhammiko thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Dhammikattheragàthà. 4. 1. 11 307. Yadà [PTS Page 036] [\q 36/] balàkà sucipaõóaracchadà Kàëassa meghassa bhayena tajjità, Palehiti àlayamàlayesinã Tadà nadã ajakaraõã rameti maü. 308. Yadà balàkà suvisuddhapaõaóarà Kàëassa meghassa bhayena tajjità, Pariyesati leõamaleõadassinã Tadà nadã ajakaraõã rameti maü. 309. Kaü nu tattha na ramenti jambuyo ubhato tahiü, Sobhenti àpagàkålaü mama leõassa pacchato. 310. Tà matamadasaïghasuppahãnà Bhekà mandavatã panàdayanti, Nàjja girinadãhi vippavàsasamayo Khemà ajakaraõã sivà surammà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sappako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sappakattheragàthà. 1 Gandhamålo-sãmu. 1, [PTS.] 2 Puõõamàsiyanti-sãmu. 1, 2. [BJT Page 102] [\x 102/] 4. 1. 12 311. Pabbajiü jãvikattho'haü laddhàna upasampadaü, Tato saddhaü pañilabhiü daëhaviriyo parakkamiü. 312. Kàmaü bhijjatu'yaü kàyo maüsapesã visãyaruü, Ubho jaõõukasandhãhi jaïghàyo papatantu me. 313. Nàsissaü na pivissàmi vihàrà ca na nikkhame, Na'pi passaü nipàtessaü taõhasalle anåhate. 314. Tassa mevaü viharato passa viriyaparakkamaü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà mudito thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Muditattheragàthà. Tassuddànaü: Nàgasamàlo bhagu ca sabhiyo nandako'pi ca Jambuko senako thero sambhåto ràhulo'pi ca Bhavati candano thero dasete buddhasàvakà Dhammiko sappako thero mudito cà'pi te tayo Gàthàyo dve ca pa¤¤àsa therà sabbe'pi terasà'ti. Catukkanipàto niññhito. [BJT Page 104] [\x 104/] 5. Pa¤cakanipàto. 5. 1. 1 315. Bhikkhu [PTS Page 037] [\q 37/] sãvathikaü gantvà addasaü itthimujjhataü, Apaviddhaü susànasmiü khajjantiü kimihã phuñaü. 316. Yaü hi eke jigucchanti mataü disvàna pàpakaü, Kàmaràgo pàturahu andho'va vasatã ahuü. 317. Oraü odanapàkamhà tamhà ñhànà apakkamiü, Satimà sampajànohaü ekamantaü upàvisiü. 318. Tato me vanasikàro yoniso udapajjatha, âdãnavo pàturahu nibbidà samatiññhatha. 319. Tato cittaü vimucci me passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà ràjadatto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Ràjadattattheragàthà. 5. 1. 2 320. Ayoge yu¤jamattànaü puriso kiccamicchato, Caraü ce nàdhigaccheyya taü me dubbhagalakkhaõaü. 321. Abbåëhaü1 aghagataü vijitaü Ekaü ce ossajeyya2 kalãva siyà, Sabbànipi ce ossajeyya andhova siyà Samavisamassa adassanato. 322. Yaü hi kayirà taü hi vade yaü na kayirà na taü vade, Akarontaü bhàsamànaü parijànanti paõóità. 323. Yathà'pi ruciraü pupphaü vaõõavantaü agandhakaü, Evaü subhàsità vàcà aphalà hoti akubbato. 324. Yathà'pi ruciraü pupphaü vaõõavantaü sagandhakaü, Evaü subhàsità vàcà saphalà hoti pakubbato'ti. 3 Itthaü sudaü àyasmà subhåto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Subhåtattheragàthà. 1 Abbåëaü-sãmu. 1, 2. 2 Ossajjeyya-sãmu. 1, 2. 3 Sukubbato-syà, sakubbato-sãmu. 1. [BJT Page 106] [\x 106/] 5. 1. 3 325. Vassati [PTS Page 038] [\q 38/] devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà, Tassaü viharàmi våpasanto Atha ve patthayasã pavassa deva. 326. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà, Tassaü viharàmi santacitto Atha ve patthayasã pavassa deva. 327. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà, Tassaü viharàmi vãtaràgo Atha ve patthayasã pavassa deva. 328. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà, Tassaü viharàmi vãtadoso Atha ve patthayasã pavassa deva. 329. Vassati devo yathà sugãtaü Channà me kuñikà sukhà nivàtà, Tassaü viharàmi vãtamoho Atha ve patthayasã pavassa deva. Itthaü sudaü àyasmà girimànando thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Girimànandattheragàthà. 5. 1. 4 330. Yaü patthayàno dhammesu upajjhàyo anuggahã, Amataü abhikaïkhantaü kataü kattabbakaü mayà. 331. Anuppatto sacchikato sayaü dhammo anãtiho, Visuddha¤àõo nikkaïkho vyàkaromi tavantike. 332. Pubbenivàsaü jànàmi dibbacakkhu visodhitaü, Sadattho me anuppatto kataü buddhassa sàsanaü. 333. Appamattassa me sikkhà sussutà tava sàsane, Sabbe me asavà khãõà natthi dàni punabbhavo. 334. Anusàsi maü ariyavatà anukampi anuggahi, Amogho tuyhamovàdo antevàsimhi sikkhito'ti. Itthaü sudaü àyasmà sumano thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sumanattheragàthà. [BJT Page 108] [\x 108/] 5. 1. 5 335. Sàdhå hi kira me màtà patodaü upadaüsayi, Yassàhaü vacanaü sutvà anusiññho janettiyà, âraddhaviriyo pahitatto patto sambodhimuttamaü. 336. Arahà dakkhiõeyyomhi tevijjo amataddaso, Jetvà1 namucano senaü viharàmi anàsavo. 337. Ajjhattaü ca bahiddhà ca ye me vijjiüsu àsavà, Sabbe asso ucchinnà na ca uppajjare puna. 338. Visàradà kho bhagini etamatthaü abhàsayi, Apihà nåna mayi'pi vanatho te na vijjati. 339. Pariyantakataü dukkhaü antimo'taü samussayo, Jàtimaraõasaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà vaóóho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vaóóhattheragàthà. 5. 1. 6 340. Atthàya vata me buddho nadiü nera¤jaraü agà, Yassàhaü dhammaü sutvàna micchàdiññhiü vivajjayiü. 341. Yajiü [PTS Page 039] [\q 39/] uccàvace ya¤¤e aggihuttaü juhiü ahaü, Esà suddhiti ma¤¤anto andhabhåto puthujjano. 342. Diññhigahanapakkhanno2 paràmàsena mohito, Asuddhiü ma¤¤isaü suddhiü andhabhåto aviddasu. 343. Micchàdiññhi pahãnà me bhavà sabbe vidàlità, Juhàmi dakkhiõeyyaggiü namassàmi tathàgataü. 344. Mohà sabbe pahãnà me bhavataõhà padàlità, Vikkhãõo jàtisaüsàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà nadãkassapo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nadãkassapattheragàthà. 1 Jitvàna-[PTS.] 2 Diññhigahanapakkhanto-sãmu. [BJT Page 110] [\x 110/] 5. 1. 7 345. Pàto majjhantikaü sàyaü tikkhattuü divasassahaü, Otariü udakaü so'haü1 gayàya gayaphagguyà. 346. Yaü mayà pakataü pàpaü pubbe a¤¤àsu jàtisu, Taü dànãdha pavàhemi2 evaüdiññhi pure ahuü. 347. Sutvà subhàsitaü vàcaü dhammatthasahitaü padaü, Tathaü yàthàvataü3 atthaü yoniso paccavekkhisaü. 348. Ninhàtasabbapàpomhi nimmalo payato suci, Suddho suddhassa dàyàdo putto buddhassa oraso. 349. Ogayhaññhaïgikaü sotaü sabbapàpaü pavàhayiü, Tisso vijjà ajjhagamiü kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà gayàkassapo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Gayàkassapattheragàthà. 5. 1. 8 350. Vàtarogàbhinãto tvaü viharaü kànane vane, Paviddhagocare4 låkhe kathaü bhikkhu karissasi. 351. Pãtisukhena vipulena pharamàno samussayaü, Låkhampi abhisambhonto viharissàmi kànane. 352. Bhàvento satipaññhàne indriyàni balàni ca, Bojjhaïgàni ca bhàvento viharissàmi kànane. 353. âraddhaviriyo pahitatto niccaü daëhaparakkamo, 5 Samagge sahàte disvà viharissàmi kànane. 354. Anussaranto sambuddhaü aggaü dantaü6 samàhitaü, Atandito rattindivaü viharissàmi kànane'ti. Itthaü sudaü àyasmà vakkalitthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vakkalittheragàthà. 1 Sotaü-[PTS.] 2 Opavàhemi-pa. 3 Yathàvakaü-nà, [PTS.] 4 Paviññhagocare-sãmu. 1, 2, Pa. 5 âraddhaviriye, pahatatte niccaü daëhaparakkame-[PTS.] 6 Aggadantaü-[PTS.] [BJT Page 112] [\x 112/] 5. 1. 9 355. Olaggessàmi te citta àõidvàreva hatthinaü, Na taü pàpe niyojessaü kàmajàla sarãraja. 356. Tvaü [PTS Page 040] [\q 40/] olaggo na gacchasi dvàravivaraü gajo'va alabhanto, Na ca cittakali punappunaü pasahaü pàparato carissasi. 357. Yathà ku¤jaraü madantaü navaggahamaïkusallaho, Balavà àvatteti akàmaü evaü àvattayissaü taü. 358. Yathà varahayadamakusalo sàrathi pavaro dameti àja¤¤aü, Evaü damayissaü taü patiññhito pa¤casu balesu. 359. Satiyà taü nabandhissaü payatatto vodapessàmi, Viriyadhuraniggahito na niyato dåraü gamissase città'ti. Itthaü sudaü àyasmà vijitaseno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vijitasenattheragàthà. 5. 1. 10 360. Upàrambhacitto dummedho suõàti jinasàsanaü, ârakà hoti saddhammà nabhaso pañhavã yathà. 361. Upàrambhacitto dummedho suõàti jinasàsanaü, Parihayati saddhammà kàëapakkheva candimà. 362. Upàrambhacitto dummedho suõàti jinasàsanaü, Parisusti saddhamme macchà appodake yathà. 363. Upàrambhacitto dummedho suõàti jinasàsanaü, Na viråhati saddhamme khette bãjaüva påtikaü. 364. Yo ca tuññhena cittena suõàti jinasàsanaü, Khepetvà àsave sabbe sacchikatvà akuppataü, Pappuyya paramaü santiü parinibbàti anàsavo'ti. 1 Itthaü sudaü àyasmà yasadatto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Yasadattattheragàthà. 1 Parisibbàyissati anàsavo-pa. [BJT Page 114] [\x 114/] 5. 1. 11 365. Upasampadà ca me laddhà vimutto camhi anàsavo, So ca me bhagavà diññho vihàre ca sahàvasiü. 366. Bahudeva rattiü bhagavà abbho kàsetinàmayi, Vihàrakusalo satthà vihàraü pàvisã tadà. 367. Santharitvàna saïghàñiü seyyaü kappesi gotamo, Sãho selaguhàyaü'va pahãnabhayabheravo. 368. Tato kalyàõavàkkaraõo sammàsambuddhasàvako, Soõo abhàsi saddhammaü buddhaseññhassa sammukhà. 369. Pa¤cakkhandhe pari¤¤àya bhàvayitvàna a¤jasaü, Pappuyya paramaü santiü parinibbissatyanàsavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà soõo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Soõakuñikaõõattheragàthà. 5. 1. 12 370. Yo [PTS Page 041] [\q 41/] ve garånaü cena¤¤u dhãro Vase ca tamhi janaye ca pemaü, So bhattimà nàma ca hoti paõóito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. 371. Yaü àpadà uppatità uëàrà Nakkhamphayante pañisaïkhayantaü, So thàmavà nàma ca hoti paõóito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. 372. Yo ve samuddo'va ñhito anejo Gambhirapa¤¤o nipuõatthadassã, Asaühàriyo nàma ca hoti paõóito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. [BJT Page 116] [\x 116/] 373. Bahussuto dhammadharo ca hoti Dhammassa hoti anudhassacàrã, So tàdiso nàma ca hoti paõóito ¥atvà ca dhammesu visesi assa. 374. Atthaü ca yo jànàti bhàsitassa Atthaü ca ¤atvàna tathà karoti Atthantaro nàma sa hoti paõóito ¥atvà ca dhammesu visesi assà'ti. Itthaü sudaü àyasmà kosiyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kosiyattheragàthà. Tassuddànaü: Ràjadatto subhåto ca girimànandasånunà Vaóóho ca kassapo thero gayàkassapavakkalã Vijito yasadatto ca soõo kosiyasavhayo Saññhã ca pa¤ca gàthàyo therà ca ettha dvàdasà'ti. Pa¤cakanipàto niññhito. [BJT Page 118] [\x 118/] 6. Chakkanipàto. [PTS Page 042 [\q 42/] 6. 1. 1] 375. Disvàna pàñihãràni gotamassa yasassino, Na tàvàhaü paõipatiü issàmànena va¤cito. 376. Mama saïkappama¤¤àya codesi narasàrathi, Tato me àsi saüvego abbhuto lomahaüsano. 377. Pubbe jañilabhåtassa yà me siddhi1 parittikà, Tàhaü tadà niraükatvà pabbajiü jinasàsane. 378. Pubbe ya¤¤ena santuññho kàmadhàtupurakkhato, Pacchà ràgaü ca dosaü ca mohaü càpi samåhaniü. 379. Pubbenivàsaü jànàmi dabbacakkhu visodhitaü, Iddhimà paracitta¤¤å dibbasota¤ca pàpuõiü. 380. Yassa catthàya pabbajito agàrasmànagàriyaü, 2 So me attho anuppatto sabbasaüyojanakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà uruvelakassapo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Uruvelakassapattheragàthà. 6. 1. 2 381. Atihità vãhi khalagatà sàlã, Na ca labhe piõóaü kathamahaü kassaü. 382. Buddhamappameyyaü anussara3 pasanno, Pãtiyà phuñasarãro hohisi4 satatamudaggo. 383. Dhammamappameyyaü anussara3 pasanno, Pãtiyà phuñasarãro hohisi4 satatamudaggo. 384. Saïghamappameyyaü anussara3 pasanno, Pãtiyà phuñasarãro hohisi4 satatamudaggo. 385. Abbhokàse viharasi sãtà hemantikà imà rattiyo, Mà sãtena pareto viha¤¤ittho pavisa tvaü vihàraü phusitaggaëaü. 386. Phusissaü catasso appama¤¤àyo Tàhi ca sukhito viharissaü, Nàhaü sãtena viha¤¤issaü Ani¤jito viharanto'ti. Itthaü sudaü àyasmà tekicchakàni thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Tekicchakànittheragàthà. 1 Iddhi-pa. 2 Agàrasmà anagàriyaü-[PTS.] 3 Anussaraü-sãmu. 1, 2. 4 Hosi-sãmu. 1, 2, [PTS.] [BJT Page 120] [\x 120/] 6. 1. 3 387. Yassa [PTS Page 043] [\q 43/] sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, Parihàyati saddhammà maccho appodake yathà. 388. Yassa sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, Na viråhati saddhamme khette bãjaüva påtikaü. 389. Yassa sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, Arako hoti nibbànà, dhammaràjassa sàsane. 390. Yassa sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, Na vihàyati saddhammà maccho bavhodake yathà. 391. Yassa sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, So viråhati saddhamme khette bãjaüva bhaddakaü. 392. Yassa sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, Santike hoti nibbànaü dhammaràjassa sàsane'ti. Itthaü sudaü àyasmà mahànàgo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahànàgattheragàthà. 6. 1. 4 393. Kullo sãvathikaü gantvà addasa itthimujjhataü, Apaviddhaü susànasmiü khajjantiü kimihã phuñaü. 394. âturaü asuciü påtiü passa kulla samussayaü, Uggharantaü paggharantaü bàlànaü abhinanditaü. 395. Dhammàdàsaü gahetvàna ¤àõadassanapattiyà, Paccavekkhiü imaü kàyaü tucchaü santarabàhiraü. 396. Yathà idaü tathà etaü, yathà etaü tathà idaü, Yathà adho tathà uddhaü yathi uddhaü tathà adho. 397. Yathà divà tathà rattiü yathà rattiü tathà divà, Yathà pure tathà pacchà yathà pacchà tathà pure. 398. Pa¤caïgikena turiyena na ratã hoti tàdisã, Yathà ekaggacittassa sammà dhammaü vipassato'ti. Itthaü sudaü àyasmà kullo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kullattheragàthà. [BJT Page 122] [\x 122/] 6. 1. 5 399. Manujassa pamattacàrino taõhà vaóóhati màluvà viya, So palavati hurà huraü phalamicchaü va vanasmiü vànaro. 400. Yaü esà sahate1 jammi taõhà loke visattikà, Sokà tassa pavaóóhati abhivaññhaü va bãraõaü. 401. Yo cetaü2 sahate jammiü taõhaü loke duraccayaü, Sokà tamhà papatanti udabinduva pokkharà. 402. Taü [PTS Page 044] [\q 44/] vo vadàmi bhaddaü vo yàvantettha samàgatà, Taõhàya målaü khaõatha usãrattheva bãraõaü, Mà vo naëaü va soto va màro bha¤ji punappunaü. 403. Karotha buddhavacakaü khaõo vo3 mà upaccagà, Khaõatãtà hi socanti nirayamhi samappità. 404. Pamàdo rajo sabbadà4 pamàdànupatito rajo, Appamàdena vijjàya abbahe sallamattano'ti. Itthaü sudaü àyasmà màluïkyaputto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Màluïkyaputtattheragàthà. 6. 1. 6 405. Paõõavãsati vassàni yato pabbajito ahaü, Accharàsaïghàtamattampi cetosantimanajjhagaü. 406. Aladdhà cittassekaggaü kàmaràgena addito, 5 Bàhà paggayha kandanto vihàrà upanikkhamiü. 407. Satthaü và àharissàmi ko attho jãvitena me, Kathaü hi sikkhaü paccakkhaü kàlaü kubbetha màdiso. 408. Tadàhaü khuramàdàya ma¤cakamhi upàvisiü, Parinãto khuro àsi dhamaniü chettumattano. 409. Tato me manasikàro yoniso udapajjatha, âdãnavo pàturahu nibbidà samatiññhatha. 410. Tato cittaü vimucci me passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà sappadàso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sappadàsattheragàthà. 1 Sahatã-[PTS.] 2 Yo vetaü-pa. 3 Ve-[PTS.] 4 Pamàdo rajo-pa, [PTS.] 5 Aññito-sãmu. 1, 2. [BJT Page 124] [\x 124/] 6. 1. 7 411. Uññhehi1 nisãdi kàtiyàna Mà niddàbahulo ahu jàgarassu, Mà taü alasaü pamattabandhu Kåñeneva jinàtumaccuràjà. 412. Sayathàpi2 mahàsamuddavego Evaü jàtijaràtivattate taü, So karohi sudãpamattanà tvaü Na hi tàõaü tava vijjateva a¤¤aü. 413. Satthà hi vijesi maggametaü Saïgà jàtijaràbhayà atãtaü, 3 Pubbàpararattamappamatto Anuyu¤jassu daëhaü karohi yogaü. 414. Purimàni pamu¤ca bandhanàni Saïghàñi khuramuõóabhikkhabhojã, Mà khióóàrati¤ca niddaü4 Anuyu¤jittha jhàya kàtiyàna. 5 415. Jhàyàhi [PTS Page 045] [\q 45/] jinàhi kàtiyàna Yogakkhemapathesu kovidosi, Pappuyya anuttaraü visuddhaü Parinibbàhisi vàrinàva joti. 416. Pajjotikaro parittaraüso Vàtena vinamyate latàva, Evampi tuvaü anàdiyàno Màraü indasagotta niddhunàhi, So vedayitàsu vãtaràso Kàlaü kaïkha idheva sãtibhåto'ti. Itthaü sudaü àyasmà kàtiyàno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kàtiyànattheragàthà. 6. 1. 8 417. Sudesito cakkhumatà buddhenàdiccabandhunà, Sabbasaüyojanàtãto sabbavaññavinàsano. 418. Niyyàniko uttaraõo taõhàmålavisosano, Visamålaü àghàtanaü chetvà pàpeti nibbutiü. 419. A¤¤aõamålabhedàya kammayantavighàñano, Vi¤¤àõànaü parillahe ¤àõavajãranipàtino. 1 Uññhàhi-[PTS.] 2 Seyyathàpi-machasaü. 3 Atãtà-sãmu. 1, 2. 4 Mà khiïkhàratiü ca mà niddaü-machasaü, [PTS.] 5 Anuyu¤jittha kàtiyàna-pa. Anuyu¤jittha kkhiyàya kàtiyàna-[PTS.] [BJT Page 126] [\x 126/] 420. Vedanànaü vi¤¤apano1 upàdànappamocano, Bhavaü aïgàrakàsuü va ¤àõena anupassako 421. Mahàraso sugambhãro jaràmaccunivàraõo, Ariyo aññhaïgiko maggo dukkhåpasamano sivo. 422. Kammaü kammanti ¤atvàna vipàkaü ca vipàkato, Pañiccuppannadhammànaü yathà và lokadassano Mahàkhemaïgamo santo pariyosànabhaddako'ti. Itthaü sudaü àyasmà migajàlo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Migajàlattheragàthà. 6. 1. 9 423. Jàtimadena mattohaü bhogaissariyena ca, Saõañhànavaõõaråpena madamatto acàrihaü. 424. Nàttano samakaü ka¤ci atirekaü ca ma¤¤isaü, Atimànahato bàlo patthaddho ussitaddhajo. 425. Màtaraü pitara¤càpi a¤¤epi garusammate, Na ka¤ci abhivàdesiü mànatthaddho anàdaro. 426. Disvà vinàyakaü aggaü sàrathãnaü varuttamaü, Napantamiva àdiccaü bhikkhusaïghapurakkhataü. 427. Mànaü madaü ca chaóóetvà vippasannena cetasà, Siranà abhivàdesiü sabbasattànamuttamaü. 428. Atimàno [PTS Page 046] [\q 46/] ca omàno pahãnà susamåhatà, Asumimàno samucchinno sabbe mànavidhà hatà'ti. Itthaü sudaü àyasmà jento thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Jentattheragàthà. 6. 1. 10 429. Yadà navo pabbajità jàtiyà sattavassiko, Iddhiyà abhibhotvàna pannagindaü mahiddhikaü. 430. Upajjhàyassa udakaü anotattà mahàsarà, âharàmi tato disvà maü satthà etadabravã. 431. Sàriputta imaü passa àgacchantaü kumàrakaü, Udakumbhakamàdàya ajjhattaü susamàhitaü. 1 Vi¤¤apano-[PTS.] [BJT Page 128] [\x 128/] 432. Pàsàdikena vattena kalyàõairiyàpatho, Sàmaõeronuruddhassa iddhiyà ca visàrado. 433. âjànãyena àja¤¤o sàdhunà sàdhukàrito, Vinãto anuruddhena katakiccena sikkhito. 434. So patvà paramaü santiü sacchikatvà akuppataü, Sàmaõero sa sumano mà maü ja¤¤àti icchatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà sumano thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sumanattheragàthà. 6. 1. 11 435. Vàtarogàbhinãto tvaü viharaü kànane vane, Paviddhagocare låkhe kathaü bhikkhu karissasi. 436. Pãtimukhena vipulena pharitvàna samussayaü, Låkhampi abhisambhonto viharissàmi kànane. 437. Bhàvento sattabejjhaïge indriyàni balàni ca, Jhànasokhummasampanno viharissaü anàsavo. 438. Vippamuttaü kilesehi suddhacittaü anàvilaü, Abhiõhaü paccavekkhanto viharissaü anàsavo. 439. Ajjhattaü ca bahiddhà ca ye me vijjiüsu àsavà, Sabbe asesà ucchinnà na ca uppajjare puna. 440. Pa¤cakkhandhà pari¤¤àtà tiññhanti chinnamålakà, Dukkhakkhayo anuppatto natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà nhàtakamunitthero gàthàyo abhàsitthà'ti. Nhàtakamunittheragàthà. 6. 1. 12 441. Akkodhassa kuto kodho dantassa savajãvino, Sammada¤¤à vimuttassa upasantassa tàdino, 442. Tasseva [PTS Page 047] [\q 47/] tena pàpiyo yo kuddhaü pañikujjhati, Kuddhaü appañikujjhanto saïgàmaü jeti dujjayaü. 443. Ubhinnamatthaü carati attano ca parassa caü Paraü saïkupitaü ¤atvà yo sato upasammati. 444. Ubhikkaü tikicchantaü taü attano ca parassa ca, Janà ma¤¤anti bàloti ye dhammassa akovidà. [BJT Page 130] [\x 130/] 445. Uppajje te1 sace kodho àvajja kakacåpamaü, Uppajjaje ce rase taõhà puttamaüsåpamaü sara. 446. Sace dhàvati cittaü te kàmesu ca bhavesu ca, Khippaü niggaõha satiyà kiññhàdaü viya duppasu'nti. Itthaü sudaü àyasmà brahmadatto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Brahmadattattheragàthà. 6. 1. 13 447. Channamativassati vivañaü nàtivassati, Tasmà channaü vivaretha evaü taü nàtivassati. 448. Maccunàbbhàhato loko jaràya parivàrito, Taõhàsallena otiõõo icchàdhåpàyito2 sadà. 449. Maccunàbbhàhato loko parikkhitto jaràya ca, Ha¤¤ati niccamattàõo3 pattadaõóo'va takkaro. 450. âgacchantaggikhandhà'va maccu vyàdhi jarà tayo, Paccuggantuü balaü natthi javo natthi palàyituü. 451. Amoghaü divasaü kayirà appena bahukena và, Yaü ya vijahate4 rattiü tadånaü tassa jãvitaü. 452. Carato tiññhato và pi àsãnasayanassa và, Upeti carimà ratti na te kàlo pamajjitu'nti. Itthaü sudaü àyasmà sirimando thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sirimandattheragàthà. 1 Uppajjate-sãmu. 1, 2. 2 Icchàdhåmàyito-sãmu. 1, 2. 3 Niccamattàno-sãmu. 1, 2. 4 Virahato-sãmu. 1, 2. Viharate-pa. [BJT Page 132] [\x 132/] 6. 1. 14 453. Dipàdakoyaü asuci duggandho parihãrati, Nànàkuõapaparipåro vissavanto tato tato. 454. Migaü nilãnaü kåñena baëiseneva ambujaü, Vànaraü viya lepena bàdhayanti puthujjanaü. 455. Råpà saddà rasà gandhà phoññhabbà ca maneramà, Pa¤cakàmaguõà ete itthi råpasmiü dissare. 456. Ye [PTS Page 048] [\q 48/] età upasevanti rattacittà puthujjanà, Vaóóhenti kañasiü ghoraü anacinanti punabbhavaü. 457. Yo cetà1 parivajjeti sappasseva padà siro, So'maü misattikaü loke sato samativattati. 458. Kàmesvàdãnavaü disvà nekkhammaü daññhu khemato, Nissaño sabbakàmehi patto me àsavakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà sabbakàmã thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sabbakàmittheragàthà. Tassuddànaü: Uruvelakassapo ca thero tekicchakàri ca Mahànàgo ca kullo ca màluïkyo2 sappadàsako, Katiyàno migajàlo jento sumanasavhayo, Nanahàtamuni brahmadatto sirimando3 sabbakàmã ca4 Gàthàyo caturàsãti therà cettha catuddasà'ti. Chakkanipàto niññhito. 1 Yo vetà-pa, [PTS.] Yo cetaü-sãmu. 1, 2. 2 Màluto-sãmu. 1. 3 Sirimaõóo-sãmu. 1. 4 Sabbakàmãko-[PTS.] [BJT Page 134] [\x 134/] 7. Sattakanipàto. 7. 1. 1 459. Alaïkatà [PTS Page 049] [\q 49/] suvasanà màlabhàrã1 vibhåsità, Alattakakatàpàdà pàdukàruyha vesikà. 460. Pàdukà oruhitvàna purato pa¤jalãkatà, Sà maü saõhena mudunà mihitapubbaü abhàsatha. 461. Yuvàsi tvaü pabbajito tiññhàhi mama sàsane, Bhu¤ja mànusake kàme ahaü vittaü dadàmi te. 462. Saccaü te pañijànàmi aggiü và te haràmahaü, Yadà jiõõà bhavissàma ubho daõóaparàyanà, Ubho pi pabbajissama ubhayattha kañaggaho. 463. Taü ca disvàna yàcantiü vesikaü pa¤jalãkataü, Alaïkataü suvasanaü maccupàsaü va oóóitaü. 464. Tato me manasãkàrà yoniso udapajjatha, âdãnavo pàturahu nibbidà samatiññhatha. 465. Tato cittaü vimucci me passa dhammasudhammataü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà sundarasamuddo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sundarasamuddattheragàthà. 7. 1. 2 466. Pare ambàñakàràme vanasaõóamhi bhaddiyo, Samålaü taõhamabbuyha tattha bhaddo jhayàyati. 2 467. Ramanteke mutiïgehi3 vãõàhi paõavehi ca, Ahaü ca rukkhamålasmiü rato buddhassa sàsane. 468. Buddho ce4 me varaü dajjà so ca labbhetha me varo, Gaõhehaü sabbalokassa niccaü kàyagataü satiü. 469. Ye maü råpena pàmiüsu ye ca ghesena anvagå, Chandaràgavasåpetà na maü jànanti te janà. 1 Màlàbhàrã-sãmu. Màladhàrã-machasaü, [PTS.] 2 Bhaddodhijhàyàyati-sãmu. 1. Bhaddodhijhàyàti-sãmu. 2. 3 Mudiïgehi-sãmu. 1, 2. 4 Ca-sãmu. 1, 2, Pa, [PTS.] [BJT Page 136] [\x 136/] 470. Ajjhattaü ca na jànàti bahiddhà ca na passati, Samantàvaraõo bàlo sa ve ghesena vuyhati. 471. Ajjhattaü ca na jànàti bahiddhà ca vipassati, Bahiddhà phaladassàvã so'pi ghosena vuyhati. 470. Ajjhattaü ca pajànàti bahiddhà ca vipassati, Anàvaraõadassàvã na so ghosena vuyhatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà lakuõñakabhaddiyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Lakuõñakabhaddiyattheragàthà. 7. 1. 3 473. Ekaputto [PTS Page 050] [\q 50/] ahaü àsiü piyo màtu piyo pitu, Bahåhi vatacariyàhi laddho àyàcanàhi ca. 474. Te ca maü anukampàya atthakàmà hitesino, Ubho pità ca màtà ca buddhassa upanàmayuü, 475. Kicchà laddho ayaü putto sukhumàlo sukhedhito, Imaü dadàma te nàtha jinassa paricàrakaü. 1 476. Satthà ca maü pañiggayha ànandaü etadabravi, Pabbàjehi imaü khippaü hessatyàjàniyo ayaü. 477. Pabbàjetvàna maü satthà vihàraü pàvisã jino, Anoggatasmiü suriyasmiü tato cittaü vimucci me. 478. Tato satthà niraükatvà pañisannànavuññhato, Ehi bhaddà'ti maü àha sà me àsåpasampadà. 479. Jàtiyà sattavassena laddhà me upasampadà, Tisso vijjà anuppattà aho dhammasudhammatà'ti. Itthaü sudaü àyasmà bhaddo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bhaddattheragàthà. 1 Paricàrikaü-sãmu. 1, 2. [BJT Page 138] [\x 138/] 7. 1. 4 480. Disvà pàsàdachàyàyaü caïkamantaü naruttamaü, Tattha naü upasaïkamma vandisaü purisuttamaü. 481. Ekaü saü cãvaraü katvà saüharitvàna pàõayo, 1 Anucaïkamissaü virajaü sabbasattànamuttamaü. 482. Tato pa¤he apucchi maü pa¤hànaü kovido vidå, Acchambhã ca abhãto ca vyàkàsiü satthuno ahaü. 483. Vissajjitesu pa¤hesu anumodi tathàgato, Bhikkhusaïghaü viloketvà imamatthaü abhàsatha. 484. Làbhà aïgànamagadhànaü yesàyaü paribhu¤jati, Cãvaraü piõóapàtaü ca paccayaü sayanàsanaü, Paccuññhànaü ca sàmãciü tesaü làbhàti càbravi. 2 485. Ajjatagge maü sopàka assanàyupasaïkama, 3 Esà ceva te sopàka bhavatu upasampadà. 486. Jàtiyà sattavassohaü laddhàna upasampadaü, Dhàremi antimaü dehaü aho dhammasudhammatà'ti. Itthaü sudaü àyasmà sopàko thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sopàkattheragàthà. 7. 1. 5 487. Sare hatthehi bha¤jitvà katvàna kuñimacchisaü, Tena me sarabhaïgoti nàmaü sammutiyà ahu. 488. Na [PTS Page 051] [\q 51/] mayhaü kappate ajja sare hatthehi bha¤jituü, Sikkhàpadà no pa¤¤attà gotamena yasassinà. 489. Sakalaü samattaü rogaü sarabhaïgo nàddasaü4 pubbe, So'yaü rogo diññho vacanakarenàtidevassa. 490. Yeneva maggena gato vipassã Yeneva maggena sikhã ca nessabhå, Kakusandhakoõàgamanà ca kassapo Tena¤jasena agamàsi gotamo. 1 Paõiyo-[PTS.] 2 Cabravi-sãmu. 1, 2. 3 Dassanàyåpasaïkama-sãmu. 1, 2. Dassanàyopasaïkama-[PTS.] 4 Nàddassaü-sãmu. 1. [BJT Page 140] [\x 140/] 491. Vãtataõhà anàdànà satta buddhà khayogadhà, Yehayaü1 denito dhammo dhammabhåtehi tàdihi. 492. Cattàri ariyasaccàni anukampàya pàõinaü, Dukkhaü samudayo maggo nirodho dukkhasaïkhayo. 493. Yasmiü nivattate dukkhaü saüsàrasmiü anantakaü, Bhedà imassa kàyassa jãvitassa ca saïkhayà, A¤¤o punabbhavo natthi suvimuttomhi sabbadhã'ti. Itthaü sudaü àyasmà sarabhaïgo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sarabhaïgattheragàthà. Tassuddànaü: Sundarasamuddo thero thero lakuõñabhaddiyo, Bhaddo thero ca sopàko sarabhaïgo mahàisi, Sattake pa¤cakà therà gàthàyo pa¤catiüsatã'ti. Sattakanipàto niññhito. [BJT Page 142] [\x 142/] 8. Aññhakanipàto. 8. 1. 1 494. Kammaü [PTS Page 052] [\q 52/] bahukaü na kàraye Parivajjeyya janaü na uyyame, So ussukko rasànugiddho Atthaü ri¤cati yo sukhàdhivàho. 495. Païko'ti hi naü avedayuü1 Yàyaü vandanapåjanà kulesu, Sukhumaü sallaü durubbahaü Sakkàro kàpurisena dujjaho. 496. Na parassupidhàya nammaü maccassa pàsakaü, Mattanà taü na seneyya kammabandhåhi màtiyà. 497. Na pare vacanà coro na pare vacanà muni, Attà ca naü2 yathà vetti3 devà'pi naü tathà viduü. 4 498. Pare ca na vijànanti mayamettha yamàmase, Ye ca tattha vijànanti tato sammanti medhagà. 499. Jãvate và'pi sappacco api vittaparikkhayo, 5 Pa¤¤àya ca alàbhena vittavà'pi na jãvati. 500. Sabbaü suõati sotena sabbaü passati cakkhunà, Na ca diññhaü sutaü dhãro sabbaü ujjhatumarahati. 501. Cakkhumàssa6 yathà andho sotavà badhiro yathà, Pa¤¤avàssa yathà mågo balavà dubbaloriva, Atha tthe samuppanne sayetha matasàyika'nti. Itthaü sudaü àyasmà mahàkaccàyano thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahàkaccàyanattheragàthà. 1 Pavedayuü-sãmu. 1, 2. 2 Attànaüca-pa, [PTS.] 3 Yathàveti-[PTS.] 4 Vidå-[PTS.] 5 Cittaparikkhayo-sãmu. 1. Cittaparikkhayà-sãmu. 2, [PTS.] 6 Cakkhumassa-sãmu. 1, 2, Pa, [PTS.] [BJT Page 144] [\x 144/] 8. 1. 2 502. Akkodhanonupanàhã amàyo rittapesuno, Save tàdisako bhikkhu evaü pecca na socati. 503. Akkodhanonupanàhã amàyo rittapesuno, Gaattadvàro sadà bhikkhu evaü pecca na socati. 504. Akkodhanonupanàhã amàyo rittapesuno, Kalyàõasãlo so1 bhikkhu evaü pecca na socati. 505. Akkodhanonupanàhã amàyo rittapesuno, Kalyàõamitto so1 bhikkhu evaü pecca na socati. 506. Akkodhanonupanàhã amàyo rittapesuno, Kalyàõapa¤¤o [PTS Page 053] [\q 53/] so bhikkhu evaü pecca na socati. 507. Passa saddhà tathàgate acalà suppatiññhità Sãlaü ca yassa kalyàõaü ariyakantaü pasaüsitaü. 508. Saïghe pasàdo yassatthi uju bhåtaü ca dassanaü, Adaëiddoti taü àhu amoghaü tassa jãvitaü. 509. Tasmà saddhaü ca sãlaü ca pasàdaü dhammadassanaü, Anuyu¤jetha medhàvã saraü buddhànasàsana'nti. Itthaü sudaü àyasmà sirimitto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sirimittattheragàthà. 1 Yo-[PTS.] [BJT Page 146] [\x 146/] 8. 1. 3 510. Yadà pañhamamaddakkhiü satthàramakutobhayaü, Tato me ahu saüvego passitvà purisuttamaü. 511. Siriü hatthehi pàdehi yo paõàmeyya àgataü, Etàdisaü so satthàraü àràdhetvà viràdhaye. 512. Tadàhaü1 puttadàraü ca dhanadha¤¤aü va chaóóayiü, Kesamassåni chedetvà2 pabbajiü anagàriyaü, 513. Sikkhàsàjãvasampanno indriyesu susaüvuto. Namassamàno sambuddhaü vihàsiü aparàjito. 514. Tato me paõidhã àsi cetaso abhipatthito, Na nisãde muhuttampi taõhàsalle anåhate. 515. Tassa mevaü viharato passa viriyaparakkamaü, 3 Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü. 516. Pubbenivàsaü jànàmi dibbacakkhuü4 visodhitaü, Arahà dakkhiõeyyomhi vippamutto niråpadhi. 517. Tato ratyà vivasane suriyassuggamanaü pati, Sabbaü taõhaü nisonetvà pallaïkena upàvisi'nti. Itthaü sudaü àyasmà mahàpanthako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahàpanthakattheragàthà. Tassuddànaü: Mahàkaccàyano thero surimitto mahàpanthako, Ete aññhanipàtamhi gàthàyo catuvãsatã'ti. Aññhakanipàto niññhito. 1 Yadàhaü-machasaü. 2 Kesamassuü nichedetvà-sãmu. 1. 3 Vãriyaparakkamaü-machasaü. 4 Dibbacakkhu-machasaü. [BJT Page 148] [\x 148/] 9. Navakanipàto. [PTS Page 054 [\q 54/] 9. 1. 1] 518. Yadà dukkhaü jaràmaraõanti paõóito Aviddaså vattha sità puthujjanà, Dukkhaü pari¤¤àya satova jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 519. Yadà dukkhakha ssàvahaniü vãsattikaü Papa¤casaïghàña dukhàdhivàhiniü, 1 Taõhaü pahatvàna2 satova jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 520. Yadà sivaü dve caturaïgagàminaü Magguttamaü sabbakilesasodhanaü, Pa¤¤àya passitva satova jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 521. Yadà asokaü virajaü asaïkhataü Santaü padaü sabbakilesasodhanaü, Bhàveti sa¤¤ojanabandhanacchidaü Tato ratiü paramataraü na vindati. 522. Yadà nabhe gajjati meghadundubhi Dhàràkulà vihagapathe3 samantato, Bhikkhå ca pabbhàragato'va jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 523. Yadà nadãnaü kusumàkulànaü Vicittavàneyyavañaüsakànaü, Tãre nisinno samaõo'va jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 524. Yadà nisãthe rahikamhi kànane Deve gaëantamhi nadanti dàñhino, Bhikkhå ca pabbhàragato'va jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 1 Dukkhàdhivàhiniü-pa. Dukkhàdhivàhaniü-[PTS.] 2 Pahantvàna-sãmu. 1, 2. 3 Vihaïgapathe-syà, [PTS.] [BJT Page 150] [\x 150/] 525. Yadà vitakke uparundhiyattano Nagantare nagavivaraü samassito, Vãtaddaro vigatakhilo'va1 jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindati. 526. Yadà [PTS Page 055] [\q 55/] sukhã valakhilasokanàsano Niraggaëo nibbanathe visallo, Sabbàsave byantikato'va jhàyati Tato ratiü paramataraü na vindatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà bhåto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bhåtattheragàthà. Tassuddànaü: Bhåto tathaddaso thero eko khaggavisàõavà, Navakamhi nipàtamhi gàthàyo'pi imà navà'ti. Navakanipàto niññhito. 1 Vigatakhãlova-sãmu. 2, Vãtakhãlova-sãmu. 1. [BJT Page 152] [\x 152/] 10. Dasakanipàto. [PTS Page 056 [\q 56/] 10. 1. 1] 527. Aïgàrino dàni dumà bhadante Phalesino chadanaü vippahàya, Te accimanto'va pabhàsayanti Samayo mahàvãra bhagãrathànaü. 1 528. Dumàni phullàni manoramàni Samantato sabbadisà pavanti, 2 Pattaü pahàya phalamàsasànà Kàlo ito pakkamanàya vãra. 529. Nevàtisãtaü na panàtiuõhaü Sukhà utu addhaniyà bhadante, Passantu taü sàkiyà koëiyà ca Pacchàmukhaü rohiõiü tàrayantaü. 3 530. âsàya kasate4 khettaü bãjaü àsàya vappati, 5 Asàya vàõijà yanti samuddaü dhanahàrakà, Yàya àsàya tiññhàmi sà me àsà samijjhatu. 531. Punappunaü ceva vapanti bãjaü Punappunaü vassati devaràjà, Punappunaü khettaü kasanti kassakà Punappunaü dha¤¤amupeti raññhaü. 532. Punappunaü yàcanakà caranti Punappunaü dànapati dadanti, Punappunaü dànapatã daditvà Punappunaü saggamupentiñhànaü. 533. Vãro [PTS Page 057] [\q 57/] have sattayugaü puneti Yasumiü kule jàyati bhåripa¤¤o, Ma¤¤àmahaü sakkati devàdavo Tayà hi5 jàto6 muni saccanàmo. 534. Suddhedano nàma pità mahosino Buddhassa màtà pana màyanàmà, Yàbodhisattaü parihariya kucchinà Kàyassa bhedà tidivamhi modati. 535. Sà gotamã kàlakatà ito cutà Dibbehi kàmehi samaïgibhåtà, Sàmodati kàmaguõehi pa¤cahi Parivàrità devagakhehi tehi. 536. Buddhassa puttomhi asayhasàhino Aïgãrasassappañimassa tàdino, Pitupità mayhaü tuvaüsi sakka Dhammena me gotama ayyakosã'ti. Itthaü sudaü àyasmà kàphadàyã thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kàphadàyãttheragàthà. 1 Bhàgãrasànaü-sãmu. 1, 2, Pa. Bhagãrasànaü-pu, [PTS.] 2 Sababadisà savanti-sãmu. 1. Sababadisaü savanti-sãmu. 2. 3 Rohiniyaü tarantaü-[PTS.] 4 Kassate-[PTS.] 5 Vuppati-[PTS. 6] Tayàbhijàto-sãmu. 1, 2, Pa. [BJT Page 154] [\x 154/] 10. 1. 2 537. Purato pacchato và pi aparo ce na vijjati, Atãva phàsu bhavati rakassa vasato vane. 538. Handa eko gamissàmi ara¤¤aü buddhavaõõitaü, Phàsu1 ekaviharissa pahitattassa bhikkhuno. 539. Yogã pãtikaraü rammaü mattaku¤jarasevitaü, Eko atthavasã khippaü pavisissàmi kànanaü. 540. Supupphite sãtavane sãtale girikandare, Gattàni parisi¤citvà caïkamissàmi ekako. 541. Ekàkiyo adutiyo ramaõãye mahàvane, Kadàhaü viharissàmi katakicco anàsavo. 542. Evaü me kattukàmassa adhippàyo samijjhatu, Sàdhayissàmahaü2 yeva nतo a¤¤assa kàrako. 543. Esabandhàmi sannàhaü pavisissàmi kànanaü, Na tato nikkhamissàmi appatto àsavakkhayaü. 544. Màlute upavàyante sãte surabhigandhike, 3 Avijjaü dàëayissàmi nisinno nagamuddhani. 545. Vane kusumasa¤janne pabbhàre nåna sãtale, Vimuttisukhena sukhito ramissàmi giribbaje. 546. Sohaü [PTS Page 058] [\q 58/] paripuõõasaükappo cando paõõaraso yathà, Sabbàsava parikkhãõo natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà ekavihàriyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Ekavihàriyattheragàthà. 10. 1. 3 547. Anàgataü yo pañigacca passati Hitaü ca atthaü ahitaü ca taü dvayaü, Viddesino tassa hitesino và Randhaü na passanti samekkhamànà. 548. ânàpànasatã yassa paripuõõà subhàvità, Anupubbaü paricità yathà buddhena desità, Somaü lokaü pabhàseti abbhà muttova candimà. 549. Odàtaü vata me cittaü appamàõaü subhàvitaü, Nibbiddhaü paggahãtaü ca sabbà obhàsate disà. 1 Phàsuü-pa, [PTS.] 2 Sàdhayissàmyahaü-sãmu. 1, 2. 3 Surabhigandhake-[PTS.] [BJT Page 156] [\x 156/] 550. Jãvite và pã sappa¤¤o api vittaparikkhayo, 1 Pa¤¤àya ca alàbhena vittavà pi na jãvati. 551. Pa¤¤à sutavinicchinã pa¤¤àkittisilokavaóóhanã, Pa¤¤à sahito naro idha api dukkhesu sukhàni vindati. 552. Nàyaü ajjatano dhammo na cchero na pi abbhuto, Yattha jàyetha mãyetha tattha kiü viya abbhutaü. 553. Anantaraü hi jàtassa jãvità2 maraõaü dhuvaü, Jàtà jàtà marantãdha evaü dhammà hi pàõino. 554. Na hetadatthaya matassa hoti Yaü jãvitatthaü paraporisànaü, Matamhi ruõõaü na yaso na lokyaü Na vaõõitaü samaõabràhmaõehi. 555. Cakkhuü sarãraü upahanti ruõõaü3 Nihãyati vaõõabalaü matã ca, ânandino tassa disà bhavanti Hitesino nàssa sukhã bhavanti. 556. Tasmà hi iccheyya kule vasante4 Medhàvino ceva bahussute ca, Yesaü [PTS Page 059] [\q 59/] hi pa¤¤àvibhafavana kiccaü Taranti nàvàya nadiü va puõõa'nti. Itthaü sudaü àyasmà mahàkappiko thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahàkappinattheragàthà. 10. 1. 4 557. Dandhà mayhaü gati àsi paribhåto pure ahaü, Bhàtà ca maü paõàmesi gaccha dàni tuvaü gharaü. 558. Sohaü paõàmito bhàtà5 saïghàràmassa koññhake, Dummano tattha aññhàsiü sàsanasmiü apekhavà. 6 559. Bhagavà tattha àga¤chi sãsaü mayhaü paràmasi, Bàhàya maü gahetvàna saïghàràmaü pavesayã. 560. Anukampàya me satthà pàdàsi pàdapu¤janiü Etaü suddhaü adhiññhehi ekamantaü svadhiññhitaü. 561. Tassàhaü vacanaü sutvà vihàsiü sàsane rato, Samàdhiü pañipàdesiü uttamatthassa pattiyà. 562. Pubbenivàsaü jànàmi dibbacakkhu7 visodhitaü, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü. 1 Vittaparikkhayà-sãmu. 1, 2. 2 Jãvitaü-sãmu. 1, 2. 3 Teta-machasaü. 4 Vasanto-sãmu. 1, 2. 5 Santo-sãmu. 1, 2, [PTS.] 6 Apekkhavà-sãmu. 1, 2, [PTS.] 7 Dibbacakkhuü-[PTS.] [BJT Page 158] [\x 158/] 563. Sahassakkhattumattànaü nimminitvàna panthako, Nisãdambavane ramme yàva kàlappavedanà. 1 564. Tato me satthà pàhesi dåtaü kàlappavedakaü, Paveditamhi kàlamhi vehàsàdupasaïkamiü. 2 565. Vanditvà satthuno pàde ekamantaü nisãdahaü, Nisinnaü maü viditvàna atha satthà pañiggahã. 566. âyàgo sabbalokassa àhutãnaü pañiggaho, Pu¤¤akkhettaü manussànaü pañigaõhittha dakkhiõa'nti. Itthaü sudaü àyasmà cåëapanthako thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Cåëapanthakattheragàthà. 10. 1. 5 567. Nànàkuõapasampuõõo mahàukkàrasambhavo, Candanikaü va paripakkaü mahàgaõóo mahàvaõo. 568. Pubbaruhirasampuõõo gåthakåpena gàëahito, 3 âpo paggharaõo4 kàyo sadà sandati påtikaü. 569. Saññhikaõóarasambandho [PTS Page 069] [\q 69/] maüsalepanalepito, Cammaka¤cukasannaddho påtikàyo niratthako. 570. Aññhasaïghàñaghañito nahàru5 suttanibandhano, Nekesaü saïgatibhàvà kappeti iriyàpathaü. 571. Dhuvappayàto maraõassa6 maccuràjassa santike, Idheva chaóóayitvàna yena kàmaïgamo naro. 572. Avijjà7 nivuto kàyo catuganthena gatthito, Oghasaüsãdano kàyo anusayajàlamotthato. 573. Pa¤canãvaraõe yutto vitakkena samappito, Taõhàmålenànugato mohacchadanachàdito. 574. Evàyaü vattate kàyo kammayantena yantito, Sampatti ca vipattyantà ninàbhàvo vipajjati. 575. Yemaü kàyaü mamàyanti andhabàlà puthujjanà, Vaóóhenti kañasiü gheraü àdiyanti punabbhavaü. 576. Ye'maü kàyaü vivajjenti gåthalittaü'va pannagaü, Bhavamålaü vamitvàna parinibbantyanàsavà. 8 Itthaü sudaü àyasmà kappo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Kappattheragàthà. 1 Kàlappavedanaü-[PTS.] 2 Vehàsànupasaïkamiü-[PTS.] 3 Gathakåpenigàëhiko-syà, [PTS. ']Guthakåpenibàhito' tipipàëi-syà, [PTS.] 4 Paggharaõã-[PTS.] 5 Nhàru-[PTS.] 6 Maraõàya-sãmu. 1, 2. 7 Avijjàya-machasaü, pa, [PTS.] 8 Parinibbissantyanàsavà-[PTS.] Parinibbàyissantyanàsavà-pa. [BJT Page 160] [\x 160/] 10. 1. 6 577. Vivittaü appanigghosaü vàëamiganisevitaü, Seve senàsanaü bhakkhu pañisallànakàraõà. 578. Saïkàrapu¤jà àhatvà susànà rathiyàhi ca, Tato saïghàñikaü katvà låkhaü dhàreyya cãvaraü. 579. Nãcaü manaü karitvàna sapadànaü kulàkulaü, Piõóikàya care bhikkhu guttadvàro susaüvuto. 580. Låkhena'pi ca santusse nतaü patthe rasaü bahuü, Rasesu anugiddhassa jhàne naramatã mano. 582. Yathà jaëo'va mågo'va attànaü dassaye tathà, Nàtivelaü pabhàseyya saïghavajjhamhi paõóito. 583. Na so upavade ka¤ci upaghàtaü vivajjaye, Saüvuto pàtimokkhasmiü matta¤¤å cassa bhojane. 584. Paggahãtanimittassa1 cittassuppàdakovido, Samathaü anuyu¤jeyya kàlana ca vipassanaü. 585. Viriyasàtaccasampanno [PTS Page 061] [\q 61/] yuttayogo sadà siyà, Na ca appatvà dukkhantaü2 vissàsaü eyya paõóito. 586. Evaü viharamànassa suddhikàmassa bhikkhuno, Khãyanti àsavà sabbe kibbuti¤càdhigacchatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà upaseno vaïgantaputto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Upasenattheragàthà. 10. 1. 7 587. Vijàneyya sakaü atthaü avalokeyyàtha pàvacanaü, Ya¤cettha assa patiråpaü sàma¤¤aü ajjhapagatassa. 588. Mittaü idha ca3 kalyàõaü sikkhà vipulaü samàdànaü, Sussåsà ca garånaü etaü samaõassa patiråpaü, 589. Buddhesu ca sagàravatà dhamme apaciti yathàbhåtaü, Saïghe ca cittãkàro etaü samaõassa patiråpaü. 1 Suggahãta nimittassa-sãmu. 1, 2, [PTS. ']Paggahãta nimitto so' tipipàñho. 2 Dukkhassantaü-[PTS.] 3 Idha-pa, [PTS.] [BJT Page 162] [\x 162/] 590. âcàragocare yutto àjãvo sodhito agàrayho, Cttassa ca saõñhapanaü etaü samaõassa patiråpaü. 591. Càrittaü atha màrittaü iriyàpathiyaü pasàdaniyaü, Adhicitte ca àyogo etaü samaõassa patiråpaü. 592. âra¤¤akàni senàsanàni pantàni appasaddàni, Bhajitabbàni muninà etaü samaõassa patiråpaü. 593. Sãlaü ca bàhusacca¤ca dhammànaü pavicayo yathàbhåtaü, Saccànaü abhisamayo etaü samaõassa patiråpaü. 594. Bhàvaye ca1 aniccanti anattasa¤¤aü asubhasa¤¤aü ca, Lokamhi ca anabhiratiü etaü samaõassa patiråpaü. 595. Bhaveyya ca bojjhaïge iddhipàdàni indriyàni balàni, Aññhaïgamaggamariyaü etaü samaõassa patiråpaü. 596. Taõhaü pajaheyya muni samålake àsave padàleyya, Vihareyya vippamutto2 etaü samaõassa patiråpa'nti. Itthaü sudaü àyasmà gotamo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Aparagotamattheragàthà. Tassuddànaü: Kàëudàyã ca so thero ekavihàrã ca kappino Cåëapanthako kappo ca upaseno ca gotamo, Sattime dasake therà gàthàyo cettha sattatã'ti. Dasakanipàto niññhito. 1 Bhàvaye-sãmu. 1, 2, Pa, [PTS.] 2 Vimutto-[PTS.] [BJT Page 164] [\x 164/] 11. Ekàdasanipàto. [PTS Page 062 [\q 62/] 11. 1. 1] 597. Kiü tavattho vane tàta ujjuhàno va pàvuse, Verambà ramaõãyà te paviveko hi jhàyinaü. 598. Yathà abbhàni verambo vàto nudati pàvuse, Sa¤¤à me abhikãranti vivekapañisa¤¤utà. 599. Apaõóaro aõóasambhavo sãvathikàya niketavàriko, Uppàdayàtava me satiü sandehasmiü1 viràganissitaü. 600. Yaü ca a¤¤e na rakkhanti yo ca a¤¤e na rakkhati, Sa ve bhikkhu sukhaü seti kàmesu anapekkhavà. 601. Acchodikà puthusilà gonaïgulamigàyutà, Ambusevàlasa¤channà te selà ramayanti maü. 602. Vasitaü me ara¤¤esu kandaràsu guhàsu ca, Senàsanesu pantesu vàëamiganisevite. 603. Ime ha¤¤antu vajjhantu dukkhaü pappontu pàõino. Naïkappaü nàbhijànàmi anariyaü dosasaühitaü. 604. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà. 605. Yassa catthàya pabbajito agàrasmànagàriyaü, So me attho anuppatto sabbasa¤¤ojanakkhayo. 606. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãvitaü, Kàlaü ca pañikaïkhàmi nibbisaü bhatako yathà. 607. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãnitaü, Kàlaü ca pañikaïkhàmi sampajàno patissato'ti. Itthaü sudaü àyasmà saïkicco thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Saïkiccattheragàthà. Tassuddànaü: Saïkiccathero eko'va katakicco anàsavo, Ekàdasanipàtamhi gàthà ekàdaseva cà'ti. Ekàdasanipàto niññhito. 1 Sandehasa-[PTS.] [BJT Page 166] [\x 166/] 12. Dvàdasanipàto. [PTS Page 063 [\q 63/] 12. 1. 1] 608. Sãlamevidha sikkhetha asmiü loke susikkhitaü, Sãlaü hi sabbasampattiü upanàmeti sevitaü. 609. Sãlaü rakkheyya medhàvã patthayàno tayo sukhe, Pasaüsaü vittilàbhaü ca pecca sagge ca modanaü. 601. Sãlavà hi bahå mitte sa¤¤amenàdhigacchati, Dussãlo pana mittehi dhaü sate pàpamàcaraü. 611. Avaõõaü ca akittiü ca dusãlo labhate naro, Vaõõaü kittiü pasaüsaü ca sadà labhati sãlavà. 612. âdi sãlaü patiññhà ca kalyàõà naü ca màtukaü, Pamukhaü sabbadhammànaü tasmà sãlaü visodhaye. 613. Velà ca saüvaro1 sãlaü cittassa abhihàsanaü, Titthaü ca sabbabuddhànaü tasmà sãlaü visodhaye. 614. Sãlaü balaü appañimaü sãlaü àvudhamuttamaü, Sãlamàbharaõaü seññhaü sãlaü kavacamabbhutaü. 615. Sãlaü setu mahesakkho sãlaü gandho2 anuttaro, Sãlaü vilepanaü seññhaü yena vàti disodisaü. 616. Sãlaü sambalamenaggaü sãlaü pàtheyyamuttamaü, Sãlaü seññho ativàho yena yàti disodisaü. 617. Idheva nindaü labhati peccàpàye ca dummano, Sabbattha dummano bàlo sãlesu asamàhito. 618. Idheva kittiü labhati pecca sagge ca summano, Sabbattha sumano dhãro sãlesu susamàhito. 619. Sãlameva idha aggaü pa¤¤avà pana uttamo, Manussesu ca devesu sãlapa¤¤àõato jaya'nti. Itthaü sudaü àyasmà sãlavo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sãlavattheragàthà. 1 Saüvaraü-[PTS.] 2 Sãlagandho-sãmu. 1, 2. [BJT Page 168] [\x 168/] 12. 1. 2 620. Nãce kulamhi jàto'haü daëiddo appabhojano, Hãnakammaü mamaü àsi ahosi pupphachaóóako. 621. Jigucchito panussànaü paribhåto ca vamhito, Nãcaü manaü karitvàna vandisaü1 bahukaü janaü. 622. Athaddasàsiü [PTS Page 064] [\q 64/] sambuddhaü bhikkhusaïghapurakkhataü, Pavisantaü mahàvãraü magadhànaü puruttamaü. 623. Nikkhipitvàna vyàbhaïgiü vandituü upasaïkamiü, Mameva anukampàya aññhàsi purisuttamo. 624. Manditvà satthuno pàde ekamantaü ñhito tadà, Pabbajjaü ahamàyàciü sabbasattànamuttamaü. 625. Tato kàruõiko satthà sabbalokànukampako, Ehi bhikkhåti maü àha sà me àsåpasampadà. 626. So'haü eko ara¤¤asmiü viharanto atandito, Akàsiü satthu vacanaü yathà maü ovadã jino. 627. Rattiyà pañhamaü yàmaü pubbajàtimanussariü, Rattiyà majjhamaü yàmaü dibbacakkhuü visodhayiü, 2 Rattiyà pacchime yàme tamekhandhaü padàlayiü. 628. Tato ratyà vivasane3 suriyassuggamanaü pati, Indo brahmà ca àgantvà maü namassiüsu pa¤jilã. 629. Namo te purisàja¤¤a namo te purisuttama, Yassa te àsavà khãõà dakkhiõeyyosi màrisa. 630. Tato disvàna maü satthà devasaïghapurakkhataü, Sitaü pàtukaritvàna imamatthaü abhàsatha. 631. Tapena brahmacariyena sa¤¤amena damena ca, Etena bràhmaõo hoti etaü bràhmaõamuttama, nti. Itthaü sudaü àyasmà sunãto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Dunãtattheragàthà. Tassuddànaü: Sãlavà ca sunãto ca therà dve te mahiddhikà Dvàdasamhi nipàtamhi gàthàyo catuvãsasatã'ti. Dvàdasanipàto niññhito. 1 Vandissaü-sãmu. 1, 2, Pa. 2 Visodhitaü-[PTS.] 3 Vivasàne-sãmu. 1, 2. [BJT Page 170] [\x 170/] 13. Terasanipatà. [PTS Page 065 [\q 65/] 13. 1. 1] 632. Yàhu raññhe samaiukkaññho ra¤¤o aïgassa paddhagå, Svàjja dhamme su ukkaññho soõo dukkhassa pàragå. 633. Pa¤ca chinde pa¤ca jahe pa¤ca cuttari bhàvaye, Pa¤ca saïgàtigo bhikkhu oghatiõõo'ti vuccati. 634. Unnaëassa pamattassa bàhiràsassa bhikkhuno, Sãlaü samàdhi pa¤¤à ca pàripåriü na gacchati. 635. Yaü hi kiccaü tadapaviddhaü akiccaü pana kayirati, Unnaëànaü pamattànaü tesaü vaóóhanti àsavà. 636. Yesaü ca susamàraddhà niccaü kàyagatà sati, Akiccaü te na sevanti kicce sàtaccakàrino, Satànaü sampajànànaü atthaü gacchanti àsavà. 637. Ujumaggamhi akkhàte gacchatha mà nivattatha, Attanà codayattànaü nibbànamabhihàraye. 638. Accàraddhamhi viriyamhi satthà loke anuttaro, Vãõopamaü kiritvà me dhammaü desesi cakkhumà. 639. Tassàhaü vacanaü sutvà vihàsiü sàsane rato, Samathaü pañipàdesiü uttamatthassa pattiyà, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü. 640. Nekkhamme adhimuttassa pavivekaü ca cetaso, Abyàpajjhàdhimuttassa upàdànakkhayassa ca. [BJT Page 172] [\x 172/] 641. Taõhakkhayàdhimuttassa asammohaü ca cetaso, Disvà àyatanuppàdaü sammà cittaü vimuccati. 642. Tassa [PTS Page 066] [\q 66/] sammà vimuttassa santacittassa bhikkhuno, Katassa paticayo natthi karaõãyaü na vijjati. 643. Selo yathà ekaghano vàtena na samãrati, Evaü råpà rasà saddà gandhà phassà ca kevalà. 644. Iññhà dhammà aniññhà ca nappamedhenti tàdino, hitaü cittaü visa¤¤uttaü vaya¤cassàtupassatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà soõo koëivãso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Soõattheragàthà. Tassuddànaü: Soõo koëiviso thero ekoyeva mahiddhiko, Terasamhi nipàtamhi gàthàyo cettha terasà'ti. Terasanipàto niññhito. [BJT Page 174] [\x 174/] 14. Cuddasanipàto. [PTS Page 067 [\q 67/] 14. 1. 1] 645. Yadà ahaü pabbajito agàrasmànagàriyaü, Nàbhijànàmi saïkappaü anariyaü dosasaühitaü. 646. Ime ha¤¤antu vajjhantu dukkhaü pappontu pàõino, Saïkappaü nàbhijànàmi imasmiü dãghamantare. 647. Mettaü ca abhijànàmi appamàõaü subhàvitaü, Anupubbaü paricitaü yathà buddhena desitaü. 648. Asaühãraü asaükuppaü cittaü àmodayàmahaü, Brahmavihàraü bhavemi ànàpurisasevitaü. 650. Avitakkaü samàpanno sammàsambuddhasàvako, Ariyena tuõhãbhàvena upeto hoti tàvade. 651. Yathà'pi pabbato selo acalo suppatiññhito, Evaü mohakkhayà bhakkhu pabbato'va na vedhati. 652. Anaïgaõassa posassa niccaü sucigavesino, Vàlaggamattaü pàpassa abbhamattaü2 va khàyati. 653. Nagaraü yathà paccantaü guttaü santarabàhiraü, Evaü gepetha attànaü khaõo vo3 mà upaccagà. 654. Nàbhinandàmi maraõaü nibhinandàmi jãvitaü, Kàlaü ca pañikaïkhàmi sampajànà patissato. 655. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãvitaü, Kàlaü ca pañikaïkhàmi sampajàno patissato. 656. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà. 657. Yassa catthàya pabbajito agàrasmànagàriyaü, So me attho anuppatto sabbasa¤¤o janakkhayo. 1 Abyàpajjarato-sãmu. 1, 2. 2 Abbhàmattaü-[PTS,] pa. 3 Ve-[PTS.] [BJT Page 176] [\x 176/] 658. Sampàdethappamàdena esà me anusàsanã, Handàhaü parinibbassaü vippamuttomhi sabbadhã'ti. Itthaü sudaü àyasmà khadiravaniyo revato thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Khadiravaniyarevatattheragàthà. 14. 1. 2 659. Yathà'pi bhaddo àja¤¤o dhure yutto dhuràsaho, 1 Mathito atibhàrena saüyugaü nàtivattati. 660. Evaü pa¤¤àya ye tittà samuddo vàrinà yathà, Na pare atima¤¤anti ariyadhammo'va pàõinaü. 661. Kàle [PTS Page 068] [\q 68/] kàlavasaü pattà bhavàbhavavasaü gatà, Narà dukkhaü nigacchanti tedha socanti mànavà. 662. Unnatà sukhadhammena dukkhadhammena conatà, 2 Dvayena bàlàha¤¤anti yathàbhåtaü adassino. 663. Ye ca dukkhe sukhasmiü ca majjhasibbanimaccagå3 hità te indakhãlo'va na te unnataonatà. 664. Naheva làbhe nàlàbhe ayase4 na ca kittiyà, Na nindàyaü pasaüsàya na te dukkhe sukhamhi ca. 665. Sabbattha te na lippanti udabindåva pokkhare, Sabbattha sukhità dhãrà sabbattha aparàjità. 666. Dhammena ca alàbho yo yo ca làbho adhammiko, Alàbho dhammiko seyye yaü ve làbho adhammiko. 667. Yaso ca appabuddhãnaü vi¤¤ånaü ayaso ca yo, Ayaso'va seyyo vi¤¤ånaü na yaso appabuddhinaü. 668. Dummedhehi pasaüsà ca mi¤¤åhi garahà ca yà, Garahà'va seyyo vi¤¤åhi yaü ce bàlapasaüsanà. 1 Dhurassaho-sãmu. 1, 2. 2 Vonatà-[PTS.] 3 Sibbinimajjhagu-[PTS.] 4 Nayase-machasaü, [PTS.] [BJT Page 178] [\x 178/] 669. Sukhaü ca kàmamayikaü dukkhaü ca pavivekiyaü, Paviveka1 dukkhaü seyyo yaü ce kàmamayaü sukhaü. 670. Jãvitaü ca adhammena dhammena maraõaü ca yaü, Maraõaü dhammikaü seyyo yaü ce jãve adhammikaü. 671. Kàmakopappahãnà ye santacittà bhavàbhave, Caranti loke asità natthi tesaü piyàppiyaü. 672. Bhàvayitvàna bojjhaïge indriyàni balàni ca, Pappuyya paramaü santiü parinibbantyanàsavà'ti. 2 Itthaü sudaü àyasmà godatto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Godattattheragàthà. Tassuddànaü: Revato ceva gedatto therà dve te mahiddhikà, Cuddasamhi nipàtamhi gàthàyo aññhavãsatã'ti. Cuddasanipàto niññhito. 1 Pavivekiyaü-syà, [PTS,] 2 Parinibbantianàsavà'ti-[PTS.] [BJT Page 180] [\x 180/] 16. Soëasanipato. 16. 1. 1 673. Esa [PTS Page 069] [\q 69/] bhiyyo pasãdàmi sutvà dhammaü mahàrasaü, Viràgo desito dhammo anupàdàya sabbaso. 674. Bahåni loke citràni asamiü pañhavimaõóale, 1 Mathenti ma¤¤e saïkappaü subhaü ràgåpasaühitaü. 675. Rajamuhataü2 ca vàtena yathà meghopasammaye, 3 Evaü sammanti saïkappà yadà pa¤¤àya passati, 676. Sabbe saïkhàrà aniccàti yadà pa¤¤àya passati, Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyà. 677. Sabbe saïkhàrà dukkhàti yadà pa¤¤àya passati, Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyà. 678. Sabbe dhammà anattà'ti yadà pa¤¤àya passati, Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyà. 679. Buddhànubuddho yo thero koõóa¤¤o tibbanikkamo, 4 Pahãnajàtimaraõo brahmacariyassa kevalã. 680. Oghapàso daëhakhilo pabbato duppadàliyo, 5 Chetvà khilaü ca6 pàsaü ca selaü bhetvàna7 dubbhidaü, Tiõõo pàraïgato jhàyã mutto so màrabandhanà. 681. Uddhato capalo bhakkhu mitte àgamma pàpake, Saüsãdati mahoghasmiü åmiyà pañikujjito. 682. Anuddhato acapalo nipako saüvutindriyo, Kalyàõamitto medhàvã dukkhassantakaro siyà. 683. Kàlapabbaïgasaïkàso kiso dhamanisanthato, Matta¤¤å annapànasmiü adãnamànaso naro. 684. Phuññho óaüsehi makasehi ara¤¤asmiü brahàvane, Nàgo saïgàmasãse'va sato tatràdhivàsaye. 685. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãvitaü, Kàlaü ca patikaïkhàmi nibbisaü bhatako yathà. 1 Puthuvimaõóale-[PTS.] 2 Rajamupàtaü-[PTS.] 3 Megho pasàmaye-[PTS.] 4 Tibbanikkhamo-[PTS.] 5 Duppadàlayo-sãmu. 1, 2. 6 Khãla¤ca-[PTS.] 7 Chetvàna-sãmu. 1, 2. [BJT Page 182] [\x 182/] 686. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãvitaü, Kàlaü ca patikaïkhàmi sampajàno patissato. 687. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà. 688. Yassatthàya1 pabbajito agàrasmànagàriyaü, So me attho anuppatto kiü me saddhivihàrinà'ti. 2 Itthaü sudaü àyasmà a¤¤àkoõóa¤¤o thero gàthàyo abhàsitthà'ti. A¤¤àkoõóa¤¤attheragàthà. 16. 1. 2 689. Manussabhåtaü sambuddhaü attadantaü samàhitaü, Iriyamànaü3 brahmapathe cittassåpasame rataü. 690. Yaü manussà namassanti sabbadhammàna pàraguü, Devà'pi taü namassanti iti me arahato sutaü. 691. Sabbasaüyejanàtãtaü [PTS Page 070] [\q 70/] vanà nibbanamàgataü, 4 Kàmehi nekkhammarataü5 muttaü selà'va6 ka¤canaü. 692. Sa ve accantaruci nàgo himavà ma¤¤e siluccaye, Sabbesaü nàganàmànaü saccanàmo anuttaro. 693. Nàgaü vo kittayissàmi na hi àguü karoti so, Soraccaü avihiüsà ca pàdà nàgassa te duve. 694. Sati ca sampaja¤¤aü ca caraõà nàgassa te pare, Saddhà hattho mahànàgo upekkhàsetadantavà. 695. Sati ca sampaja¤¤aü caraõà nàgassa te pare, Dhammakucchisamàvàso viveko tassa vàladhi. 696. So jhàyã assàsarato ajjhattaü susamàhito, Gacchaü samàhito nàgo ñhito nàgo samàhito. 697. Sayaü samàhito nàgo nisinno'pi samàhito, Sabbattha saüvuto nàgo esà nàgassa sampadà. 698. Bhu¤jati anavajjàni sàvajjàni na bhu¤jati, Ghàsamacchàdanaü laddhà sanni'dhiü parivajjayaü. 1 Yassacatthàya-[PTS.] 2 Sandavihàrenà'ti-[PTS.] 3 Irimànaü-pa, irãyamànaü-sãmu. 1, 2. 4 Nibbàõamàgataü-sãmu. 1, 2. 5 Nikkhammarataü-[PTS.] 6 Muttaselàva-[PTS.] [BJT Page 184] [\x 184/] 699. Saüyojanaü aõuü thålaü sabbaü chetvàna bandhanaü, Yena yeneva gacchati anapekkhova gacchati. 700. Yathàpi udake jàtaü puõóarãkaü pavaóóhati, Nopalippati toyena sucigandhaü manoramaü. 701. Tatheva ca loke jàto buddho loke viharati, Nopalippati lokena toyena padumaü yathà. 702. Mahàgini pajjalito anàhàropasammati, Aïgàresu ca santesu nibbuto'ti pavuccati. 703. Atthassàyaü vi¤¤àpanã upamà vi¤¤åhi desità, Vi¤¤issanti mahànàgà nàgaü nàgena desitaü. 704. Vãtaràgo vãtadoso vãtamoho anàsavo, Sarãraü vijahaü nàgo parinibbissantyanàsavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà udàyã thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Udàyittheragàthà. Tassuddànaü: Koõóa¤¤o ca udàyã ca therà dve te mahiddhikà, Soëasamhi nipàtamhi gàthàyo dve ca tiüsa cà'ti. Soëasanipàto niññhito. [BJT Page 186] [\x 186/] 20. Vãsatinipàto. [PTS Page 071 [\q 71/] 20. 1. 1] 705. Ya¤¤atthaü và dhanatthaü và ye hanàma mayaü pure, Avase taü bhayaü hoti vedhanti vilapanti ca. 706. Tassa te natthã bhãtattaü bhiyyo vaõõo pasãdati, Kasmà na paridevesi evaråpe mahabbhaye. 707. Natthi cetadikaü dukkhaü anapekkhassa gàmaõi, Atikkantà bhayà sabbe khãõasaüyojanassa ve. 708. Khãõàya bhavanettiyà daññhe dhamme yathàtathe, Na bhayaü maraõe hoti bhàranikkhepane yathà. 709. Suciõõaü brahmacariyaü me maggo càpi subhàvito, Maraõe me bhayaü natthi rogànamiva saïkhaye. 710. Suciõõaü brahmacariyaü me maggo càpi subhàvito, Nirassàdà bhavà diññhà visaü pãtvàva1 chaóóitaü. 711. Pàragå anupàdàno katakicco anàsavo, Tuññho àyukkhayà hoti mutto àghàtanà yathà. 712. Uttamaü dhammataü patto sabbaloke anatthiko, âdittàva gharà mutto maraõasmiü na socati. 713. Yadatthi saïgataü ki¤ci bhavo và2 yattha labbhati, Sabbaü anissaraü etaü iti vuttaü mahesinà. 714. Yo taü tathà pajànàti yathà buddhena desitaü, Na gaõhàti bhavaü ki¤ci sutattaüva ayoguëaü. 715. Na me hoti ahosinti bhavissanti na hoti me, Saïkhàrà vigamissanti tattha kà paridevanà. 716. Suddhaü dhammasamuppàdaü suddhaü saïkharasantatiü, Passantassa yathàbhåtaü na bhayaü hoti gàmaõi. 717. Tiõakaññhasamaü lonaü yadà pa¤¤àya passati, Mamattaü so asaüvindaü 'natthi me'ti na socati. 1 Pãtvàna-[PTS.] 2 Ca-[PTS.] [BJT Page 188] [\x 188/] 718. Ukkaõñhàmi [PTS Page 072] [\q 72/] sarãrena bhavenamhi anatthiko, So'yaü bhijjissati kàyo a¤¤o ca na bhavissati. 719. Yaü vo kiccaü sarãrena taü karotha yadicchatha, Na me tappaccayà tattha doso pemaü ca hohiti. 720. Tassa taü vacanaü sutvà abbhutaü lomahaüsanaü, Satthàni nikkhipitvàna màõavà etadabravuü. 721. Kiü bhaddante1 karitvàna ko và àcariyo tava, Kassa sàsanamàgamma labbhafata taü asokatà. 722. Sabba¤¤å sabbadassàvã jino àcariyo mama, Mahàkàruõiko satthà sabbalokatikicchako. 723. Tenàyaü desito dhammo khayagàmã anuttaro, Kassa sàsanamàgamma labbhato taü asokatà. 724. Sutvàna corà isino subhàsitaü, Nikkhippa satthàni ca àvudhàni ca Tamhà ca kammà viramiüsu eke Eke pabbajja marocayiüsu. 725. Te pabbajitvà sugatassa sàsane Bhavetva bojjhaïgabalàni paõóità Udaggacittà sumanà katindriyà Phusiüsu nibbànapadaü asaïkhata'nti. Itthaü sudaü àyasmà adhimutto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Adhimuttattheragàthà. 20. 1. 2 726. Samaõassa ahu cintà pàràsariyassa2 bhikkhuno, Ekakassa nisinnassa pavivittassa jhàyino. 727. Kimànupubbaü puriso kiü vataü3 kiü samàcaraü, Attano kiccakirissa na ca ki¤ci viheñhaye. 728. Indriyàni manussànaü hitàya ahitàya ca, Arakkhitàni ahitàya rakkhitàni hitàya ca. 729. Indriyànevaü sàrakkhaü indriyàni ca gopayaü, Attano kiccakàrisusa na ca naki¤ci viheñhaye. 730. Cakkhundriyaü ce råpesu gacchantaü anivàrayaü, Anàdãnavadassàvã so dukkhà na hi muccati. 1 Cibhavissanti-[PTS.] 2 Pàràpariyassa-sãmu. 1, 2. 3 Vattaü-syà. [BJT Page 190] [\x 190/] 731. Sotindriyaü ce1 saddesu gacchantaü anivàrayaü, Anàdãnavadassàvã so mukkhà na hi muccati. 732. Anissaraõadassàvã [PTS Page 073] [\q 73/] gandhe ce pañisevati, Na so muccati dukkhamhà gandhesu adhimucchito. 733. Ambilaü madhuraggaü ca tittakaggamanussaraü, Rasataõhàya gadhito hadayaü nàvabujjhati. 734. Subhànyappañikålàni phoññhabbàni anussaraü, Ratto ragàdhikaraõaü vividhaü vindate dukhaü. 735. Manaü cetehi dhammehi yo na sakkoti rakkhituü, Tato naü dukkhamanveti sabbehetehi pa¤cahi. 736. Pubbalohitasampuõõaü bahussa kuõapassa ca, Naravãrakataü vagguü2 samuggamiva cittitaü. 737. Kañukaü madhurassàdaü piyanibandhanaü dukhaü, 3 Khuraüva madhunà littaü ullihaü4 nàvabujjhati. 738. Itthiråpe itthisare5 phoññhabbe'pi itthiyà, Itthigandhesu sàratto vividhaü vindate dukhaü. 739. Itthisotàni sabbàni sandanti pa¤ca pa¤caså, Tesamàvaraõaü kàtuü so sakkoti viriyavà. 740. So atthavà so dhammaññho so dukkho so vicakkhaõo, Kareyya ramamàno pi6 kiccaü dhammatthasaühitaü. 741. Atho sãdati sa¤¤uttaü majje kiccaü niratthakaü, Na taü kiccanti ma¤¤itvà appamatto vicakkhaõo. 742. Yaü ca atthena sa¤¤untaü yà ca dhammagatà rati, Taü samàdàya vattetha sà hi uttamà rati. 743. Uccàvacehupàyehi Paresamabhijigãsati, Hantvà vadhitvà atha socayitvà, âlopati sàhasà yo paresaü. 744. Tacchanto àõiyà àõiü nihanti balavà yathà, Indriyànindreyeheva nihanti kusalo7 tathà. 1 Ca-[PTS.] 2 Vaggu-sãmu. 1, 2. 3 Dukkhaü piyanibandhanaü-sãmu. 1, 2. 4 Ullittaü-[PTS.] 5 Itthirase-[PTS.] 6 Ramamàno hi-[PTS.] 7 Kusalà-[PTS.] [BJT Page 192] [\x 192/] 745. Saddhaü viriyaü samàdhiü ca satiü pa¤¤a¤ca1 bhàvayaü, Pa¤ca pa¤cahi hantvàna anãgho yàti bràhmaõo. 746. So atthavà so dhammaññho katvà vàkyànusàsaniü, Sabbena sabbaü buddhassa so naro sukhamedhatã'ti. Itthaü sudaü àyasmà paràsariyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Pàràsariyattheragàthà. 20. 1. 3 747. Cirarattaü matàtàpã dhammaü anuvicintayaü, Samaü cittassa nàlatthaü pucchaü samaõabràhmaõe. 748. Ko [PTS Page 074] [\q 74/] so pàraïgato loke ko patto amatogadhaü, Kassa dhammaü pañicchàmi paramatthavijànanaü. 749. Antovaïkagato àsi2 macchova ghasamàmisaü, Baddho3 mahindapàsena vepacittyasuro yathà. 750. A¤chàmi4 naü na mu¤càmi asmà sokapariddavà, Ko me bandhaü mu¤caü loke sambodhiü vedayissati. 751. Samaõaü bràhmaõaü và kaü àdisantaü pabhaïgunaü, Kassa dhammaü pañicchàmi jaràmaccupavàhanaü. 752. Vicikicchàkaïkhàgathitaü5 sàrambhabalasa¤¤utaü, Kodhappattamanatthaddhaü abhijappappadàraõaü. 6 753. Taõhàdhanusamuññhànaü dve ca pannarasàyutaü, Passa orasikaü bàëhaü7 bhetvà yadi tiññhati. 754. Anudiññhãnaü appahànaü saïkappaparatejitaü, 8 Tena viddho pavedhàmi pattaü'va màluteritaü. 755. Ajjhattaü me samuññhàya khippaü paccati màmakaü, 9 Chaphassàyatanã kàyo yattha sarati sabbadà. 756. Taü na passàmi tekicchaü yo metaü sallamuddhare, Nànàrajjena satthena nतena vicikicchitaü. 1 Satipa¤¤aüca-[PTS.] 2 Asiü-[PTS.] 3 Bandho-pa. 4 A¤càmi-[PTS.] 5 Vicikicchàkaïkhàganthitaü-pa. 6 Abhijappapadàraõaü-[PTS.] 7 Bàlaü-syà, [PTS.] 8 Saratejitaü-[PTS.] 9 Pàpakaü-syà. [BJT Page 194] [\x 194/] 757. Ko me asattho avaõo sallamabbhantarapassayaü, Ahiüsaü sabbagattànà sallaü me uddharissataü. 758. Dhammappati hi so seññho visadosappavàhako, Gambhãfara patitassa me thalaü pàõiü ca1 dassaye. 759. Rahade'hamasmi ogàëho ahàriyarajamattike, 2 Màyàusåyasàrambha3 thãnamiddhamapatthañe. 760. Uddhaccameghathanitaü sa¤¤ojanavalàhakaü, Vàhà vahanti duddiññhiü4 saïkappà ràganissità. 761. Savanti sabbadhi sotà latà ubbhijja tiññhati, Te sote ko nivàreyya taü lataü ko hi checcati. 762. Velaü [PTS Page 075] [\q 75/] karotha bhaddante sotànaü sannivàraõaü, Mà te manomayo soto rukkhaü'va sahasà luve. 763. Evaü me bhayajàtassa apàrà pàramesato, Tàõo pa¤¤àvudho satthà isisaïghanisevito. 764. Sopàõaü sukataü suddhaü dhammasàramayaü daëaü, 5 Pàdàsi vuyhamànassa 'mà bhàyã'ti ca abravã. 6 765. Satipaññhànapàsàdaü àruyha paccavekkhisaü, Yaü taü pubbe ama¤¤isisaü sakkàyàbhirataü pajaü. 766. Yadà ca maggamaddakkhiü nàvàya abhiråhanaü, Anadhiññhaya attànaü titthamaddakkhimuttamaü. 767. Sallaü attasamuññhànaü bhavanettipabhàvitaü, 7 Etesaü appavattàya desesi maggamuttamaü. 768. Dãgharattànusayitaü cirarattamadhiññhitaü, 8 Buddho me pànudã ganthaü9 visadosappavàhano'ti. Itthaü sudaü àyasmà telakàni thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Telakànittheragàthà. 1 Pàõiva-syà, [PTS.] 2 Ahàriyarajamantite-[PTS.] 3 Màyàusuyyasàrambha-[PTS.] 4 Kuddiññhiü-pa. 5 Daëhaü-[PTS.] 6 Mabravi-[PTS.] 7 Bhavanettippabhàvitaü-sãmu. 1, 2. 8 Cirarattapatiññhitaü-[PTS.] 9 Gandhaü-[PTS.] [BJT Page 196] [\x 196/] 20. 1. 4 769. Passa cittakataü1 bimbaü arukàyaü samussitaü, âturaü bahusaïkappaü yassa natthi dhuvaü ñhiti. 770. Passa cittaka1 råpaü maõinà ka1õóalena ca, Aññhiü tacena2 onaddhaü saha vatthehi sobhati. 771. Alattakatà pàdà mukhaü cuõõakamakkhitaü, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 772. Aññhapàdakatà3 kesà nettà a¤janamakkhità, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 773. A¤janãva navà città påtikàyo alaïkato, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 774. Odahi migavo pàsaü nàsadà vàguraü4 migo, Bhatvà nivàpaü gacchàma kandante migabandhake. 775. Chinno pàso5 migavassa nàsadà vàguraü4 migo, Bhutvà nivàpaü gacchàma socante migaluddake. 776. Pasisàmi loke sadhane manusse Laddhàna vittaü na dadanti mohà, Luddhà6 [PTS Page 076] [\q 76/] dhanaü sannicayaü karonti Bhiyyo va kàme abhipatthayanti. 777. Ràjà pasayha pañhaviü visetvà Sasàgarantaü mahimàvasanto, Oraü samuddassa atittaråpo Pàraü samuddassa'pi patthayetha. 778. Ràjà ca a¤¤e ca bahå manussà Avãtataõhà maraõaü upenti, ænàva hutvàna jahanti dehaü Kàmehi lokamhi na hatthi titti. 779. Kandanti naü ¤àti pakiriya kese Aho vatà no amaràti càhu, Vatthena naü pàrutaü nãharitavà Citaü samedhàya tato óahanti. 780. So óayhati sålehi tujjamàno Ekena vatthena pahàya bhoge, Na mãyamànassa bhavanti tàõà G¤àtã ca mittà athavà sahàyà. 781. Dàyàdakà tassa dhanaü haranti Satto pana gacchati yena kammaü, Na mãyamànaü dhanamanveti ki¤ci Puttà ca dàrà ca dhanaü ca raññhaü. 1 Cittãkataü-sãmu. 1, 2, Pa. 2 Aññhitacena-[PTS.] 3 Aññhàpadakatà-syà, [PTS.] Aññhapadakatà-pa. 4 Vàkuraü-syà, [PTS.] 5 Chinnapàso-syà, [PTS.] 6 Laddhà-syà. [BJT Page 198] [\x 198/] 782. Na dãghamàyu labhate dhanena Na cà'pi vittena jaraü vihanti, Appaü hi taü1 jãvitamàhu dhãrà Asassataü vippariõàmadhammaü. 783. Aóóhà daëiddà ca phusanti phassaü Bàlo ca dhãro ca tatheva phuññho, Bàlo hi bàlyà vadhito'va seti Dãro ca no vedhati phassaphuññho. 784. Tasmà hi pa¤¤à'va dhanena seyyà2 Yàya vosànamidàdhigacchati, Abyositattà3 hi bhavàbhavesu, Pàpàni kammàni karoti4 mohà. 785. Upeti [PTS Page 077] [\q 77/] gabbha¤ca para¤ca lokaü Saüsàramàpajja paramparàya, Tassappa¤co abhisaddahanto Upeti gabbha¤ca para¤ca lokaü. 786. Coro yathà sandhimukhe gahãto Sakammunà ha¤¤ati pàpadhammo, Evaü pajà pacca5 paramhi loke Sakammukà ha¤¤ati pàpadhammà. 6 787. Kàmà hi citrà madhurà manoramà Viråparåpena mathenti cittaü, âdãnavaü kàmaguõesu disvà Tasmà ahaü pabbajitomhi ràja. 788. Dumapphalànãva patanti mànavà Daharà ca vuddhà ca sarãrabhedà, Etampi disvà pabbajitomhi ràja Apaõõakaü sàma¤¤ameva seyyo, 789. Saddhàyàhaü pabbajito upeto jinasàsane, Ava¤jhà mayhaü pabbajjà anaõo bhu¤jàmi bhojanaü. 790. Kàme àdittato disvà jàtaråpàni satthato, Gabbhavokkantito dukkhaü nirayesu mahabbhayaü. 791. Etamàdãnavaü ¤atvà saüvegaü alabhiü tadà, So'haü viddho tadà santo sampatto àsavakkhayaü. 792. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà. 793. Yassatthàya pabbajito agàrasmànagàriyaü, So me atthe anuppatto sabbasaüyojanakkhayo'ti. Itthaü sudaü àyasmà raññhapàlo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Raññhapàlattheragàthà. 1 Appa¤hi naü-syà, [PTS.] 2 Seyyo-[PTS.] 3 Abyesitatthà-syà, [PTS.] 4 Karonti-[PTS.] 5 Pecca-sãmu. 1, 2, [PTS.] 6 Pàpadhammo-[PTS.] [BJT Page 200] [\x 200/] 794. Råpaü disvà sati muññhà piyaü nimittaü1 manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhossa2 tiññhati. 795. Tassa vaóóhanti vedanà anekà råpasambhavà, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassåpaha¤¤ati, Evamàcinato dukkhaü àrà nibbànaü3 vuccati. 796. Saddaü sutvà sati muññhà piyaü nimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhossa2 tiññhati. 797. Tassa vaóóhanti vedanà anekà saddasambhavà, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassåpaha¤¤ati, Evamàcinato dukkhaü àrà nibbànaü3 vuccati. 798. Gandhaü ghatvà sati muññhà piyaü nimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhossa2 tiññhati. 799. Tassa vaóóhanti vedanà anekà gandhasambhavà, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassåpaha¤¤ati, Evamàcinato dukkhaü àrà nibbànaü3 vuccati. 800. Rasaü bhotvà sati muññhà piyaü nimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhossa2 tiññhati. 801. Tassa vaóóhanti vedanà anekà rasasambhavà, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassåpaha¤¤ati, Evamàcinato dukkhaü àrà nibbànaü3 vuccati. 802. Phassaü [PTS Page 078] [\q 78/] phussa sati muññhà piyaü nimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhossa2 tiññhati. 803. Tassa vaóóhanti vedanà anekà phassasambhavà, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassåpaha¤¤ati, Evamàcinato dukkhaü àrà nibbànaü3 vuccati. 804. Dhammaü ¤atvà sati muññhà piyaü nimittaü manasikaroto, Sàrattacitto vedeti taü ca ajjhossa2 tiññhati. 805. Tassa vaóóhanti vedanà anekà dhammasambhavà, Abhijjhà ca vihesà ca cittamassåpaha¤¤ati, Evamàcinato dukkhaü àrà nibbànaü3 vuccati. 806. Naso rajjati råpesu råpaü disvà patissato, Virattacitto vedeti taü ca nàjjhossa4 tiññhati. 807. Yathàssa passato råpaü sevato cà'pi vedanaü, Khãyati nopacãyati evaü so caratã sato, Evaü apacinato dukkhaü santike nibbànaü3 vuccati. 1 Piyanimittaü-[PTS,] syà. 2 Ajjhosa-syà, [PTS.] 3 Nibbàna-pa, [PTS.] 4 Nàjjhosa-syà, [PTS.] [BJT Page 202] [\x 202/] 808. Naso rajjati saddesu saddaü sutvà patissato, Virattacitto vedeti taü ca nàjjhossa1 tiññhati. 809. Yathàssa suõato saddaü sevato cà'pi vedanaü, Khãyati nopacãyati evaü so caratã sato, Evaü apacinato dukkhaü santike nibbànaü2 vuccati. 810. Naso rajjati gandhesu gandhaü ghatvà patissato, Virattacitto vedeti taü ca nàjjhossa1 tiññhati. 811. Yathàssa ghàyato gandhaü sevato cà'pi vedanaü, Khãyati nopacãyati evaü so caratã sato, Evaü apacinato dukkhaü santike nibbànaü2 vuccati. 812. Naso rajjati rasesu rasaü bhotvà3 patissato, Virattacitto vedeti taü ca nàjjhossa1 tiññhati. 813. Yathàssa sàyato rasaü sevato cà'pi vedanaü, Khãyati nopacãyati evaü so caratã sato, Evaü apacinato dukkhaü santike nibbànaü2 vuccati. 814. Naso rajjati phassesu phassaü phussa patissato, Virattacitto vedeti taü ca nàjjhossa1 tiññhati. 815. Yathàssa phusato phassaü sevato cà'pi vedanaü, Khãyati nopacãyati evaü so caratã sati, Evaü apacinato dukkhaü santike nibbànaü2 vuccati. 816. Naso rajjati dhammesu dhammaü ¤atvà patissato, Virattacitto vedeti taü ca nàjjhossa tiññhati. 817. Yathàssa vijànato dhammaü sevato cà'pi vedanaü, Khãyati nopacãyati evaü so caratã sato, Evaü apacinato dukkhaü santike nibbànaü2 vuccati. Itthaü sudaü àyasmà màluïkyaputto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Màluïkyaputtattheragàthà. 1 Nàjjhosa-syà, [PTS.] 2 Nibbàna-pa, [PTS.] 3 Bhutvà-sãmu. 1, 2. [BJT Page 204] [\x 204/] 20. 1. 6 818. Paripuõõakàyo suruci sujàto càrudassano, Suvaõõavaõaõosi bhagavà susukkadàñho1 viriyavà. 819. Narassa hi sujàtassaye bhavanti viya¤janà, Sabbe te tava kàyasmiü mahàpurisalakkhaõà. 820. Pasannanetto sumukho brahmà uju patàpavà, Majjhe samaõasaïghassa àdicco'va virocasi. 821. Kalyàõadassano bhikkhu ka¤canasannibhattaco, Kiü te samaõabhàvena evaü uttamavaõõino. 822. Ràjà arahasi bhavituü cakkavattã rathesabho, Càturanto vijitàvã jambusaõóassa2 issaro. 823. Khattiyà bhogà ràjàno3 anuyantà bhavanti te, Ràjàdhiràjà4 manujindo rajjaü kàrehi gotama. 824. Ràjàhamasuhi [PTS Page 079] [\q 79/] sela (selati bhagavà) dhammaràjà anuttaro, Dhammena vakkaü vattemu cakkaü appativattiyaü. 825. Sambuddho pañijànàsi (iti selo bràhmaõo) dhammaràjà sanuttaro, Dhammena cakkaü vattemi iti bhàsasi5 gotama. 826. Ko nu senàpati bhoto sàvako satthu anvayo, 6 Ko te maü anuvatteti dhammacakkaü pavattitaü. 827. Mayà pavattitaü cakkaü (selàti bhagavà) dhammacakkaü anuttaraü, Sàriputto anuvatteti anujàto tathàgataü. 828. Abhi¤¤eyyaü abhi¤¤àtaü bhàvetabbaü ca bhàvitaü, Pahàtabbaü pahãnaü me tasmà buddhosmi bràhmaõa. 829. Vinayassu mayi kaïkhaü adhimuccassu bràhmaõa, Dullabhaü dassanaü hoti sambuddhànaü abhiõhaso. 830. Yesaü ve dullabho loke pàtubhàvo abhiõhaso, So'haü bràhmaõa sambuddho7 sallakatto anuttaro. 831. Brahmabhåto atitulo màrasenappamaddano, Sabbàmitte vase katvà8 modàmi akutobhayo. 1 Susukkadàñhosi-machasaü, [PTS.] 2 Jambumaõóassa-sãmu. 1, 2. 3 Bhojaràjàno-[PTS.] 4 Ràjàhiràjà-[PTS.] 5 Bhàsatha-sãmu. 1, 2. 6 Satathuranavayo-[PTS.] 7 Buddho'smi-[PTS.] 8 Vasãkatvà-[PTS.] [BJT Page 206] [\x 206/] 832. Idaü bhonto nisàmetha yathà bhàsati cakkhumà, Sallakatto1 mahàvãro nãho'va nadatã vane. 833. Brahmabhåtaü atitulaü màrasenappamaddanaü, Ko disvà nappasãdeyya api kaõhàbhijàtiko. 834. Yo maü icchati anvetu yo và nicchati gacchatu, Idhàhaü pabbajissàmi varapa¤¤assa santike. 835. Etaü ce ruccati bhoto sammàsambuddhasàsanaü, Mayampi pabbajissàma varapa¤¤assa santike. 836. Bràhmaõà tisatà ime yàcanti pa¤jalãkatà, Brahmacariyaü carissàma bhagavà tava santike. 837. Svàkkhàtaü brahmacariyaü (selàti bhagavà) sandiññhikamakàlikaü, Yattha amoghà pabbajjà appamattassa sikkhato. 839. Tuvaü [PTS Page 080] [\q 80/] buddho tuvaü satthà tuvaü màràbhibhå muni, Tuvaü anusaye chetvà tiõõo tàresimaü pajaü. 840. Upadhã te samatikkantà àsavà te padàlità, Sãho'va anupàdàno pahãnabhayabheravo. 841. Bhikkhavo tisatà ime tiññhanti pa¤jalãkatà, Pàde vãra pasàrehi nàgà vandantu satthuno'ti. Itthaü sudaü àyasmà selo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Selattheragàthà. 1 Sallakanto-sãmu. 1, 2. 2 Aññhamã-pa, [PTS.] [BJT Page 208] [\x 208/] 20. 1. 7 842. Yàtaü me hatthigãvàya sukhumà vatthà padhàrità, Sàlãnaü odano bhutto sucimaüsåpasecano. 843. Sojja bhaddo sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 844. Paüsukålã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 845. Piõóapàtã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 846. Tecivarã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 847. Sapadànacàrã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 848. Ekàsanã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 849. Pattapiõóã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 850. Khalupacchàbhattã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 851. âra¤¤iko sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 852. Rukkhamåliko sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 853. Abbhokàsã sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 854. Sosàniko sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 855. Yathàsanthatiko sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 856. Nesajjiko sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 857. Appiccho sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 858. Santuññho sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 1 U¤jàpattagate-sãmu. 1, 2. [BJT Page 210] [\x 210/] 859. Pavivitto sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 860. Asaüsaññho sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 861. âraddhaviriyo sàtatiko u¤chàpattàgate1 rato, Jhàyati anupàdàno putto godhàya bhaddiyo. 862. Hitvà satapalaü kaüsaü sovaõõaü sataràjikaü, Aggahiü mattikàpattaü idaü dutiyàbhisecanaü. 863. Ucce maõóalipàkàre daëhamaññàlakoññhake, Rakkhito khaggahatthehi uttasaü vihariü pure. 864. Sojja bhaddo anutràsã pahãnabhayabheravo, Jhàyati vanamogayha putto godhàya bhaddiyo. 865. Sãlakkhandhe patiññhàya satiü pa¤¤aü ca bhàvayaü, Pàpuõiü anupubbena sabbasaüyojanakkhaya'nti. Itthaü sudaü àyasmà bhaddiyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Bhaddiyattheragàthà. 20. 1. 8 866. Gacchaü vadesi samaõaññhitomhi Mamaü ca bråsi ñhitamaññhito'ti, Pucchàmi [PTS Page 081] [\q 81/] taü samaõa etamatthaü Kathaü2 ñhito tvaü ahamaññhitomhi. 867. hito ahaü aïgulimàla sabbadà Sabbesu bhåtesu nidhàya daõóaü, Tuva¤ca pàõesu asa¤¤atosi Tasmà ñhitohaü tuvamaññhitosi. 868. Cirassaü vata me mahito mahesi Mahàvanaü samaõo paccupàdi, So'haü cajissàmi sahassapàpaü Sutvàna gàthaü tava dhammayuttaü. 869. Icceva coro asimàvudhaü ca Sobbhe papàte narake anvakàsi, Avandi coro sugatassa pàde Tattheva pabbajjamayàci buddhaü. 870. Buddho ca kho kàruõiko mahesi Yo satthà lokassa sadevakassa, Tamehi bhikkhå'ti tadà avoca Eso'va tassa ahu bhikkhubhàvo. 871. Yo ca pubbe pamajjitvà pacchà so nappamajjati, So'maü lokaü pabhàseti abbhà mutto'va candimà. 1 U¤jàpattagate-sãmu. 1, 2. 2 Kasmà-[PTS.] [BJT Page 212] [\x 212/] 872. Yassa pàpaü kataü kammaü kusalena pithãyati, 1 So'maü lokaü pabhàseti abbhà mutto'va candimà. 873. Yo have daharo bhikkhu yu¤jati buddhasàsane, So'maü lokaü pabhaseti abbhà mutto'va candimà. 874. Disà'pi2 me dhammakathaü suõantu Disà'pi me yu¤jantu buddhasàsane, Disà'pi2 me te manuje3 bhajantu Ye dhammamevàdàpenti4 santo. 875. Disà hi me khantivàdànaü avirodhappasaüsinaü, Suõantu dhammaü kàlena ta¤ca anuvidhãyantu. 876. Nahi jàtu so mamaü hiüse a¤¤aü và pana ki¤canaü, Pappuyya paramaü santiü rakkheyya tasathàvare. 877. Udanaü [PTS Page 082] [\q 82/] hi nayanti nettikà usukàrà namayanti tejanaü, Dàruü namayanti tacchakà attànaü damayanti paõóità. 878. Daõóeneke damayanti aïkusehi kasàhi ca, Adaõóena asatthena ahaü antomhi tàdinà. 879. Abhiüsako'ti me nàmaü nahiüsakassa pure sato, Ajjàhaü saccanàmomhi na naü hiüsàmi ki¤canaü. 880. Coro ahaü pure àsiü aïgulimàlo'ti vissuto, Vuyhamàno mahoghena buddhaü saraõamàgamaü. 881. Lohitapàõã5 pure àsiü aïgulimàlo'ti vissuto, Saraõàgamanaü passa bhavanetti samåhatà. 882. Tàdisaü kammaü katvàna bahuü duggatigàminaü Phuññho kammavipàkena anaõo bhu¤jàmi bhojanaü. 883. Pamàdamanuyu¤janti bàlà dummedhino janà. Appamàdaü ca medhàvã dhanaü seññhaü'va rakkhati. 884. Mà pamàdamanuyu¤jetha mà kàmaratisanthavaü, Appamatto hi jhàyanto pappoti paramaü sukhaü. 885. Svàgataü nàpagataü netaü dummantitaü mama, Saüvibhattesu6 dhammesu yaü seññhaü tadupàgamaü. 1 Pidhiyati-pa. 2 Disàhi-[PTS.] 3 Manusse-[PTS.] 4 Dhammamevàdàpayanti-pa, [PTS.] 5 Lohitapàõi-[PTS.] 6 Savibhattesu -sãmu. 1, 2. [BJT Page 214] [\x 214/] 886. Svàgataü nàpagataü netaü dummantitaü mama, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü. 887. Ara¤¤e rukkhamåle và pabbatesu guhàsu và, Tattha tattheva aññhàsiü ubbiggamanaso tadà. 888. Sukhaü sayàmi ñhàyàmi sukhaü kappemi jãvitaü, Ahatthapàso màrassa aho satthànukampito. 889. Brahmajacco pure àsiü udicco ubhato ahu, 1 Sojja putto sugatassa dhammaràjassa satthuno. 890. Vãtataõho anàdàno guttadvàro susaüvuto, Aghamålaü vadhitvàna2 patto me àsavakkhayo. 891. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà'ti. Itthaü sudaü àyasmà aïgulimàlo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Aïgulimàlattheragàthà. 20. 1. 9 892. Pahàya [PTS Page 083] [\q 83/] màtàpitaro bhaginã ¤àtibhàtaro, Pa¤cakàmaguõe hitvà anuruddho'va jhàyatu. 893. Sameto naccagãtehi sammatàëappabodhano, Na tena suddhimajjhagaü3 màrassa visaye rato. 894. Etaü ca samatikkamma rato buddhassa sàsane, Sabboghaü samatikkamma anuruddho'va jhàyati. 895. Råpà saddà rasà gandhà pheññhabbà ca manoramà' Ete ca samatikkamma anuruddho'va jhàyati. 896. Piõóapàtà pañikkanto4 eko adutiyo muni, Esati paüsukålàni anuruddho anàsavo. 897. Vicinã aggahã dhovã rajayã dhàrayã muni, Paüsukålàni matimà anuruddho anàsavo. 1 Ahuü-[PTS.] 2 Vamitvàna-[PTS.] 3 Sudadhimajjhagà-sãmu. 1, 2, [PTS,] machasaü. 4 Piõóapàtamatikkanto-sãmu. 1, 2, Pa. Piõóapàtapañikkanto-[PTS.] [BJT Page 216] [\x 216/] 898. Mahiccho ca asantuññho saüsaññho yo ca uddhato, Tassa dhammà ime honti pàpakà saïkilesikà. 899. Sato ca hoti appiccho santuññho avighàtavà, Pavivekarato vitto niccamàraddhavãriyo. 900. Tassa dhamma ime honti kusalà bodhipakkhikà, Anàsavo ca so hoti iti vuttaü mahesinà. 901. Mama saïkappama¤¤àya satthà loke anuttaro, Manomayena kàyena iddhiyà upasaïkami. 902. Yadà me ahu saïkappo tato uttari desayi, Nippapa¤carato buddho nippapa¤camadesayi. 903. Tasmàhaü dhammama¤¤àya vihàsiü sàsane rato, Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü. 904. Pa¤capa¤¤àsavassàni yato nesajjiko ahaü, Pa¤cavãsativassàni yato middhaü samåhataü. 905. Nàhu assàsapassàsà ñhitavittassa tàdino, Anejo santimàrabbha cakkhumà parinibbuto. 906. Asallãnena cittena vedanaü ajjhavàsayã, Pajjotasseva nibbànaü vimokkho cetaso ahu. 907. Ete pacchimikà dàni munino phassapa¤camà, Nतe dhammà bhavissanti samubaddhe parinibbute. 908. Natthi dàni punàvàso devakàyamhi1 jàlini, Vikkhãõo jàtisaüsàro natthi dàni punabbhavo. 909. Yassa [PTS Page 085] [\q 85/] muhuttena2 sahassadhà loko saüvidito sabrahmakappo, Vasã iddhiguõe cutåpapàte kàle passati devatà sa bhikkhu. 3 910. Annabhàro4 pure àsiü daëiddo ghàsahàrako, Samaõaü pañipàdesiü upariññhaü yasassinaü. 911. Somhi sakyakule jàto anuruddho'ti maü vidå, Upeto naccagãtehi sammatàëappabodhano. 1 Devakàyasmi-[PTS.] Devakàyasmiü-pa. 2 Muhutte-[PTS.] 3 Bhikkhuno-sãmu. 1, 2. 4 Annahàro-sãmu. 1, 2. [BJT Page 218] [\x 218/] 912. Athaddasàsiü sambuddhaü satthàraü akutobhayaü, Tasmiü cittaü pasàdetvà pabbajiü anagàriyaü. 913. Pubbenivàsaü jànàmi yattha me vusitaü pure, Tàvatiüsesu devesu aññhàsiü satajàtiyà. 914. Sattakkhattuü manussindo ahaü rajjamakàrayiü, Càturanto vijitàvã jambusaõóassa1 issaro, Adaõóena asatthena dhammena anusàsayiü. 915. Ito satta tato2 satta saüsàràni catuddasa, Nivàsamabhijànissaü devaloke ñhito tadà. 916. Pa¤caïgike samàdhimhi sante3 ekodibhàvite, Pañippassaddhiladdhamhi4 dibbacakkhu5 visujjha me. 917. Cutåpapàtaü jànàvi sattànaü àgatiü gatiü, Itthabhàva¤¤athàbhàvaü jhàne pa¤caïgike ñhito. 918. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bharo bhavanetti samåhatà. 919. Vajjãnaü vephavagàme ahaü jãvitasaïkhayà, Heññhato vephagumbasmiü nibbàyissaü anàsavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà anuruddho thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Anuruddhattheragàthà. 20. 1. 10 920. Samaõassa ahu6 cintà pupphitamhi mahàvane, Ekaggassa nisinnassa pavivattassa jhàyino. 921. A¤¤athà lokanàthamhi tiññhante purisuttame, Iriyaü àsi bhakkhånaü a¤¤athà dàni dissati. 7 922. Sãthavàtaparittànaü hirikopãnachàdanaü, Mattatthiyaü abhaa¤jiüsu santuññhà itarãtare. 923. Paõãtaü yadi và låkhaü appaü và yadi và bahuü, Yàpanatthaü abhu¤jiüsu agiddhà nàdhimucchità. 924. Jãvitànaü parikkhàre bhesajje atha paccaye, Na bàëhaü ussukà àsuü yathà te àsavakkhaye. 1 Jambumaõóassa-sãmu. 1, 2. 2 Ito-[PTS.] 3 Santo-sãmu. 1, 2. 4 Pañippassaddhiladdhomhi-sãvu. 1, 2. Pañippassaddhiladdhàmhi-[PTS.] 5 Dibbacakkhuü-[PTS.] 6 Ahu-[PTS.] 7 Dissate-[PTS.] [BJT Page 220] [\x 220/] 925. Ara¤¤e rukkhamålesu kandaràsu guhàsu ca, Vivekamanubråhentà1 vihaüsu2 tapparàyanà. 926. Nãcà niviññhà subharà mudå atthaddhamànasà, Abyàsekà amukharà atthacintàvasànugà. 927. Tato pàsàdikaü àsi gataü bhuttaü nisevitaü, Siniddhà teladhàrà'va ahosi iriyàpatho. 928. Sabbàsavaparikkhãõà mahàjhàyã mahàhità, Nibbutà dàni te therà parittà dàni tàdisà. 929. Kusalànaü ca dhammànaü pa¤¤àya ca parikkhayà, Sabbàkàravaråpetaü lujjate jinasàsanaü. 930. Pàpakànaü ca dhammànaü kilesànaü ca yo utu, Upaññhità vivekàya ye ca saddhammasesakà. 931. Te kilesà pavaóóhantà àvisanti bahuü janaü, Kãëanti ma¤¤e bàlehi ummattehi va rakkhasà. 932. Kilesehàbhibhåtà te tena tena vidhàvità, Narà kilesavatthåsu sasaïgàmeva3 ghosite. 933. Pariccajitvà saddhammaü a¤¤ama¤¤ehi bhaõóare, Diññhigatàni anventà idaü seyyoti ra¤¤are. 934. Dhanaü ca puttaü bhariyaü ca chaóóayitvàna niggatà, Kañacchubhikkhàhetå4 akiccàni nisevare. 935. Udaràvadehakaü bhutvà sayantuttànaseyyakà, Kathà vaóóhenti5 pañibuddhà yà kathà satthugarahità. 936. Sabbakàrukasippàni cittãkatvàna7 sikkhare, Avåpasantà ajjhattaü sàma¤¤attho'ti acchati. 937. Mattikaü telaü cuõõaü ca udakàsanabhojanaü, Gihãnaü upanàmenti àkaïkhantà bahuttaraü. 938. Dantaponaü kapitthaü ca pupphaü khàdaniyàni8 ca, Piõóapàte ca sampanne9 ambe àmalakàni ca. 939. Bhesajjesu yathà vejjà kiccàkicce yathà gihã, Gaõikà'va vibhåsàyaü issare khattiyà yathà. 940. Nekatikà [PTS Page 086] [\q 86/] ma¤canikà kåñasakkhi apàñukà, 10 Bahåhi parikappehi àmisaü paribhu¤jare. 1 Vivekamanubråhanta-pa, [PTS.] 2 Vihiüsu-pa, [PTS.] 3 Sayaü gaheva-[PTS.] 4 Kañacchubhikkhahetåpi-[PTS.] 5 Kathà vadenti-[PTS.] 6 Pabuddhà-pa. 7 Cittikatvàna-[PTS.] 8 Pupphakhàdaniyàni-sãmu. 1, 2. 9 Sampaõõo-sãmu. 1, 2. 10 Avàñukà-[PTS.] [BJT Page 222] [\x 222/] 941. Lesakappe pariyàye parikappenudhavità, Jãvikatthà upàyena saïkaóóhanti bahuü dhanaü. 942. Upaññhàpenti parisaü kammato no ca dhammato, Dhammaü paresaü desenti làbhato no ca atthato. 943. Saïghalàbhassa bhaõóanti saïghato paribàhirà, 1 Paralàbhåpajãvantà2 ahirãkà3 na lajjare. 944. Nànuyuttà tathà eke muõóà saïghàñipàrutà, Sambhàvanaü yevicchanti làbhasakkàramucchità. 945. Evaü nànappayàtamhi na dàni4 sukaraü tathà, Aphusitaü5 và phunituü phunasitaü nànurakkhituü. 946. Yathà kaõañakaññhànamhi careyya anupàhano, Satiü upaññhapetvàna evaü gàme munã care. 947. Saritvà pubbake yogã tesaü vattamanussaraü, Kaki¤cà'pi pacchimo kàlo phuseyya amataü padaü. 948. Idaü vatvà sàlavane samaõo bhàvitindriyo, Bràhmaõo parinibbàyã isi khãõapunabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà pàràsariyo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Pàràsariyattheragàthà. Tassuddànaü: Adhimutto pàràsariyo telakàni raññhapàlo, Màluïkyaselo bhaddiyo aïguli dibbacakkhuko. Pàràsariyo dasete vãsatinipàtamhi parikittità, Gàthàyo dvesatà honti pa¤catàlãsa uttarinti. Vãsatinipàto niññhito. 1 Paribàhiyà-pa. 2 Paralàbhopajãvantà-[PTS.] 3 Ahirikàva-[PTS.] 4 Nidàni-[PTS.] 5 Apphusitaü-sãmu. 1, 2. [BJT Page 224] [\x 224/] 30. Tiüsatinipàto. 087 30. 1. 1 949. Pàsàdike bahå disvà bhavitatte susaüvute, Isi paõóarassa gotto apucchi phussasavhayaü. 950. Kiüchandà kimadhippàyà kimàkappà bhavissare, Anàgatamhi kàlamhi taü me akkhàhi pucchito. 951. Suõohi vacanaü mayhaü isipaõóarasavhaya, Sakkaccaü upadhàrehi àkkhicissàmyanàgataü. 952. Kodhanà upanàhã ca makkhã thambhã sañhà bahå, Issukã nànàvàdà ca bhavissanti anàgate. 953. A¤¤àtamànino dhamme gambhãre tãragocarà, Lahukà agarå dhamme a¤¤ama¤¤amagàravà. 954. Bahå àdãnavà loke uppajjissantyanàgate, 1 Sudesitaü imaü dhammaü kilesissanti dummatã. 955. Guõahãnà'pi saïghamhi voharantà2 visàradà, Balavanto bhavissanti mukharà assutàvino. 956. Guõavanto'pi saïghamhi voharantà yathàtthato, Dubbalà te bhavissanti hirãmanà anatthikà. 957. Rajataü jàtaråpaü ca khettaü vatthumajeëakaü, Dàsidàsaü ca dummedha sàdiyissantyanàgate. 3 958. Ujjhànasa¤¤ino bàlà sãlesu asamàhità, Unnaëà vicarissanti kalahàbhiratà magà. 959. Uddhatà ca bhavissanti nãlacãvarapàrutà, Kuhà thaddhà lapà siïgã carissantyariyà viya. 960. Telasaõñhehi4 kesehi capalaü a¤jitakkhikà, 5 Rathiyàya gamissanti dantavaõõikapàrutà. 6 961. Ajegucchaü vimuttehi surattaü arahaddhajaü, Jigucchissanti kàsàvaü odàtesu samucchità. 962. Làbhakàmà bhavissanti kusãtà hãnavãriyà, Kicchantà vanapatthàni7 gàvantesu vasissare. 1 Uppajjissanti'nàgate-[PTS,] pa. 2 Voharanti-[PTS.] 3 Sàdiyissanti'nàgate-[PTS.] 4 Telasaõhehi-[PTS.] 5 A¤janakkhikà-[PTS.] 6 Dantavaõõakapàrutà-[PTS.] 7 Vanapattàni-[PTS.] [BJT Page 226] [\x 226/] 963. Ye [PTS Page 088] [\q 88/] ye làbhaü labhissanti micchàjãvaratà sadà, Te te'va anusikkhantà bhamissanti1 asaüyatà. 964. Ye ye alàbhino làbhaü na te pujjà bhavissare, Supesale'pi te dhãre sevissanti na te tadà. 965. Pilakkhurajanaü rattaü garahantà sakaü dhajaü, Titthiyànaü dhajaü keci dhàressantyavadàtakaü. 2 966. Agàravo ca kàsàve tadà tesaü bhavissati, Pañisaïkhà ca kàsàve bhikkhånaü na bhavissati. 967. Abhibhåtassa dukkhena sallaviddhassa ruppato, Pañisaïkhà mahàghorà nàgassàsi acintiyà. 968. Chaddanto hi tadà disvà surattaü arahaddhajaü, Tàvadeva bhaõã gàthà gajo atthopasaühità. 969. Anikkasàvo kàsàvaü yo vatthaü paridahessati, Apeto damasaccena na so kàsàvamarahati. 970. Yo ca vantakasàvassa sãlesu susamàhito, Upeto damasaccena sa ve kàsàvamarahati. 971. Vipannasãlo dummedho pàkañà kammakàriyo, Vibbhantacitto nissukko na so kàsàvamarahati. 972. Yo ca sãlena sampanno vãtaràgo samàhito, Odàtamanasaïkappo save kàsàvamarahati. 973. Uddhato unnaëo bàlo sãlaü yassa na vijjati, Odàtakaü arahati kàsàvaü kiü karissati. 974. Bhikkhå ca bhakkhuniyo ca duññhacittà anàdarà, Tàdãnaü mettacittànaü nigigaõhissantyanàgate. 3 975. Sikkhàpentà'pi therehi bàlà cãvaradhàraõaü, Na suõissanti dummedhà pàkañà kàmakàriyà. 976. Te tathà sikkhità bàlà a¤¤ama¤¤aü agàravà, Nàdiyissantupajjhàye thaphaïko viya sàrathiü. 1 Bhajissanti-[PTS.] 2 Dhàrissantyavadàtakaü-sãmu. 1, 2. 3 Niggahissanti'nàgate-[PTS.] [BJT Page 228] [\x 228/] 977. Evaü anàgataddhànaü pañipatti bhavissati, Bhikkhånaü bhikkhunãnaü ca patte kàlamhi pacchime. 978. Purà àgacchate etaü anàgataü mahabbhayaü, Subbacà hotha sakhilà a¤¤ama¤¤aü sagàravà. 979. Mettacittà kàruõikà hotha sãlesu saüvutà, âraddhaviriyà pahitattà niccaü daëhaparakkamà. 980. Pamàdaü [PTS Page 089] [\q 89/] bhayato disavà appamàdaü ca khemato, Bhavethaññhaïgikaü maggaü phusantà1 avataü pada'nti. Itthaü sudaü àyasmà phusso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Phussattheragàthà. 30. 1. 2 981. Yathàcàrã yathàsato satãmà yatasaïkammajjhàyi appamatto, Ajjhattarato samàhitatto2 eko santusito tamàhu bhikkhuü. 982. Allaü sukkhaü và3 bhu¤janto na bàëhaü suhito siyà, ænodaro4 mitàhàro sato bhikkhu paribbaje. 983. Cattàro pa¤ca àlope abhutvà udakaü pive, Alaü phàsuvihàràya pahitattassa bhikkhuno. 984. Kappiyaü taü ce chàdeti5 tãvaraü idamatthitaü, Alaü phàsuvihàràya pahitattassa bhikkhuno. 985. Pallaïkena nisinnassa jaõõuke nàbhivassati, Alaü phàsuvihàràya pahitattassa bhikkhuno. 986. Yo sukhaü dukkhato adda dukkhamaddakkhi sallato, Ubhayantarena6 nàhosi kena lokasmiü7 kiü siyà. 987. Mà me kadàci pàpiccho kusãto hãnaviriyo, Appassuto anàdaro kena lokasmiü7 kiü siyà. 988. Bahussuto ca medhàvã sãlesu susamàhito, Cetosamathamanuyutto api muddhani tiññhatu. 1 Phusanti-[PTS.] 2 Susamàhitatto-[PTS.] 3 Ca-[PTS.] 4 ænådaro-pa, [PTS.] 5 Kappiyata¤ca àdeti-[PTS.] 6 Ubhayantare-sãmu. 1, 2. 7 Lokasmi-[PTS.] [BJT Page 230] [\x 230/] 989. Yo papa¤camanuyutto papa¤càbharato mago, Viràdhayã so nibbànaü yegakkhemaü anuttaraü. 990. Yo ca papa¤caü hitvàna nippapa¤capathe rato, âràdhayã so nibbànaü yogakkhemaü anuttaraü. 991. Gàme và yadi và ra¤¤e ninne và yadi và thale, Yattha arahanto viharanti taü bhåmiü ràmaõeyyakaü. 992. Ramaõãyà1 ara¤¤àni yattha na ramatã mano, Vãtaràgà ramissanti2 na te kàmagavesino. 993. Nidhãnaü'va pavattàraü yaü passe vajjadassinaü, Niggayhavàdiü [PTS Page 090] [\q 90/] medhàviü tàdisaü paõóitaü bhaje, Tàdisaü bhajamànassa seyyo hoti na pàpiyo. 994. Evadeyyànusàseyya asabbhà ca nivàraye, Sataü hi so piyo hoti asataü hoti appiyo. 995. A¤¤assa bhagavà buddho dhammaü desesi cakkhumà, Dhamme desãyamànamhi sotamodhesimatthiko, Taü me amoghaü savanaü vimuttomhi anàsavo. 996. Neva pubbenivàsàya na'pi dibbassa cakkhuno, Cetopariyàya ididhiyà cutiyà upapattiyà, Sotadhàtuvisuddhiyà paõiya me na vijjati. 997. Rukkhamålaü'va nissàya muõóo saïghàñipàruto, Pa¤¤àya uttamo thero upatisso ca3 jhàyati. 998. Avitakkaü samàpanno sammàsambuddhasàvako, Ariyena tuõhãbhàne4 upeto hoti tàvade. 999. Yathà'pi pabbato selo acalo suppatiññhito, 5 Evaü mohakkhayà bhikkhu pabbato'va na vedhati. 1000. Anaïgaõassa posassa niccaü sucigavesino, Vàlaggamattaü pàpassa abbhàmattaü'va khàyati. 1001. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãvitaü, Nikkhipissaü imaü kàyaü sampajàno patissato. 1 Ramaõãyàni-sãmu. 1, 2. 2 Ramessanti-sãmu. 1, 2. 3 Upatisso'va-[PTS.] 4 Tuõhibhàvena-[PTS.] 5 Supatiññhato-[PTS.] [BJT Page 232] [\x 232/] 1002. Nàbhinandàmi maraõaü nàbhinandàmi jãvitaü, Kàlaü ca pañikaïkhàmi nibbisaü bhatako yathà. 1003. Ubhayenamidaü maraõameva nàmaraõaü pacchà và pure và, Pañipajjatha mà vinassatha khaõo vo1 mà upaccagà. 1004. Nagaraü yathà paccantaü guttaü santarabàhiraü, Evaü gopetha attànaü khaõo vo mà upaccagà, Khaõàtãtà hi socanti nirayamhi samappità. 1005. Upasanto uparato mantabhàõã2 anuddhato, Dhunàti pàpake dhamme dumapattaü va màluto. 1006. Upasanto uparato mantabhàõã2 anuddhato, Appàsi3 pàpake dhamme dumapattaü va màluto. 1007. Upasanto [PTS Page 091] [\q 91/] anàyàso vippasanno anàvilo, 4 Kalyàõasãlo dhovã dukkhassantakaro siyà. 1008. Na vissase ekatiyesu evaü Agàrisu pabbajitesu cà'pi, Sàdhå'pi5 hutvàna asàdhu honti Asàdhu hutvà puna sàdhu honti. 1009. Kàmacchando ca vyàpàdo thãnamiddhaü ca bhikkhuno, Uddhaccaü vicikicchà ca pa¤cete cittakelisà. 1010. Yassa sakkariyamànassa asakkàrena cåbhayaü, Samàdhi na vikampati appamàdavihàrino. 1011. Taü jhàyikaü sàtatikaü sukhumadiññhivipassakaü, Upàdànakkhayàràmaü àhu sappuriso iti. 1012. Mahàsamuddo pañhavã6 pabbato anilo'pi ca, Uparàya na yujjanti satthu varavimuttiyà. 1013. Cakkànuvattako thero mahà¤àõã samàhito, Pañhavàpaggisamàno7 na rajjati na dussati. 1014. Pa¤¤àpàramitaü patto mahàbuddhi mahàmati, 8 Ajaëo jaëasamàno sadà carati nibbuto. 1 Ve-sãmu. 1, 2. 2 Mattabhàõi-sãmu. 1, 2. 3 Abbahã-syà, [PTS.] 4 Vippasannamanàvilo-[PTS.] 5 Sàdhu -sãmu. 1, 2. 6 Pathavã- 7 Pathavàpaggisamàno-[PTS.] 8 Mahàmuni-syà, [PTS.] [BJT Page 234] [\x 234/] 1015. Pariciõõe mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà'ti. 1016. Sampàdethappamàdena esà me anusàsanã, Handàhaü parinibbissaü vippamuttomhi sabbadhã'ti. Itthaü sudaü àyasmà sàriputto thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Sàriputtattheragàthà. 30. 1. 3 1017. Pisunena ca kodhanena ca maccharinà ca vibhåtanandinà, Sakhitaü na kareyya paõóito pàpo kàpurisena saïgamo. 1018. Saddhena ca pesalena ca pa¤¤avatà bahussutena ca, Sakhitaü hi1 kareyya paõóito bhaddo sappurisena saïgamo. 1019. Passa cittakataü2 bimbaü arukàyaü samussitaü, âturaü bahusaïkappaü yassa natthi dhuvaü ñhiti. 1020. Passa cittakataü2 råpaü maõinà kuõóalena ca, Aññhiü tacena onaddhaü saha vatthena sobhati. 1021. Alattakakatà pàdà mukhaü cuõõakamakkhitaü, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 1022. Aññhapàdakatà kesà nettà a¤janamakkhità, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 1023. A¤janãva navà città påtikàyo alaïkato, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 1024. Odahi migavo pàsaü nàsadà vàguraü migo, Bhutvà nivàpaü gacchàma kandante migabandhake. 1025. Chinnà pàsà migavassa nàsadà vàguraü migo, Bhutvà nivàpaü gacchàma socante migaluddake. 1026. Bahussuto cittakathã buddhassa paricàrako, Pannabhàro visa¤¤utto seyyaü kappeti gotamo. 1 Sakhitaü-sãmu. 1, 2. 2 Cittãkataü-sãmu. 1, 2. [BJT Page 236] [\x 236/] 1027. Khãõàsavo visa¤¤utto saïgàtãto sunibbuto, Dhàreti antimaü dehaü jàtimaraõapàragå. 1 1028. Yasmiü [PTS Page 092] [\q 92/] pasmiü patiññhità dhammà buddhassàdiccahandhuno, Nibbànagamane magge so'yaü tiññhati gotamo. 1029. Dvàsãtiü buddhato gaõhiü2 dve sahassàni bhikkhuto, Caturàsaütisahassàni ye me dhammà pavattino. 1030. Appassutà'yaü3 puriso balivaddo'va jãrati, Maüsàni tassa vaóóhati pa¤¤à tassa na vaóóhati. 1031. Bahussuto appassutaü yo sutenàtima¤¤ati, Andho padãpadhàro'va tatheva pañibhàti maü. 1032. Bahussutaü upàseyya sutaü ca na vinàsaye, Taü målaü brahvacariyassa tasmà dhammadharo siyà. 1033. Pubbàpara¤¤å attha¤¤å niruttipadakovido, Suggahãtaü ca gaõhàti atthaü copaparikkhati. 1034. Khantyà chandãkato4 hoti ussahitvà tuleti taü, Samaye so padahati ajjhattaü susamàhito. 1035. Bahussutaü dhammadharaü sappa¤¤aü buddhasàvakaü, Dhammavi¤¤àõamàkaïkhaü taü bhajetha tathàvidhaü. 1036. Bahussuto dhammadharo kosàrakkho mahesino, Cakkhu sabbassa lokassa påjanãyo bahussuto. 1037. Dhammàràmo dhammarato dhammaü anuvicintayaü, Dhammaü anussaraü bhikkhu saddhammà na parihàyati. 1038. Kàyamaccheragaruno5 hiyyamàne6 anuññhahe, Sarãrasukhagiddhassa kuto samaõaphàsutà. 1039. Na pakkhanti disà sabbà dhammà nappañibhanti maü, Gate kalyàõamittamhi andhakàraüva khàyati. 1040. Abbhatãtasahàyassa atãtagatasatthuno, Natthi etàdisaü mittaü yathà kàyagatà sati. 1 Jàtimaraõapàragu-[PTS.] 2 Gaõhi-[PTS.] 3 Appassutoyaü-syà, [PTS.] 4 Chandikato-[PTS.] 5 Kàyamaccheragaruko-sãmu. 1, 2. 6 Hiyyamàno-sãmu. 1, 2. [BJT Page 238] [\x 238/] 1041. Ye puràõà atãtà te navehi na sameti me, Svajja eko'va jhàyàmi vassupeto'va1 pakkhimà. 1042. Dassanàya abhiktante2 nànà verajjake bahå, Mà vàrayittha sotàro passantu samayo mamaü. 1043. Dassanàya [PTS Page 093] [\q 93/] abhikkante2 nànà verajjake puthu, Karoti satthà okàsaü na nivàreti cakkhumà. 1044. Paõõavãsati vassàni sekhabhåtassa me sato, Na kàmasa¤¤à uppajji passa dhammasudhammataü. 1045. Paõõavãsati vassàni sekhabhåtassa me sato, Na desasa¤¤à uppajji passa dhammasudhammataü. 1046. Paõõavãsati vassàni sekhabhåtassa me sato, Mettena kàyakammena chàyà'va anapàyinã. 1047. Paõõavãsati vassàni sekhabhåtassa me sato, Mettena vacãkammena chàyà'va anapàyinã. 1048. Paõõavãsati vassàni sekhabhåtassa me sato, Mettena manokammena chàyà'va anapàyinã. 1049. Buddhassa caïkamantassa piññhito anucaïkamiü, Dhamme desãyamànamhi ¤àõaü me udapajjatha. 1050. Ahaü sakaraõãyomhi sekho3 appattamànaso, Satthu ca parinibbànaü yo amhaü anukampako. 1051. Tadàsi yaü bhiüsanakaü tadàsi lomahaüsanaü, Sabbàkàravaråpete sambuddhe parinibbute. 1052. Bahussuto dhammadharo kosàrakkho mahesino, Cakkhu sabbassa lokassa anando parinibbuto. 1053. Bahussuto dhammadharo kosàrakkho mahesino, Cakkhu sabbassa lokassa andhakàre tamonudo. 1 'Vàsupeto'tipi pàëi. 2 Atikkante-[PTS.], [BJT] abhiktante [should likely be] abhikkante [having a printing error of k going to t] 3 Sekkho-sãmu. 1, 2. [BJT Page 240] [\x 240/] 1054. Gatimanto satimanto dhitimanto ca yo isi, Saddhammadhàrako thero ànando ratanàkaro. 1055. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro natthi dàni punabbhavo'ti. Itthaü sudaü àyasmà ànando thero gàthàyo abhàsitthà'ti. ânandattheragàthà. Tassuddànaü: Phussopatisso ànando tayo'tiüsepakittità1 Gàthàyo tattha saïkhàtà sataü pa¤uca ca uttarã'ti. Tiüsatinipàto niññhito. 1 Tayo'timeva kittità-sãmu. 1, 2. Tayo'time pakittità-[PTS.] [BJT Page 242] [\x 242/] 40. Cattàlãsanipàto. [PTS Page 094 [\q 94/] 40. 1. 1] 1056. Na gaõena purakkhato care Vimano hoti samàdhi dullabho, Nànà janasaïgaho dukho1 Iti disvàna gaõaü na rocaye. 1057. Na kulàni upabbaje muni Vimano hoti samàdhi dullabho, So ussukko rasànugiddho Atthaü ri¤cati yo sukhàvaho. 2 1058. Païkoti hi naü pavedayuü3 Yàyaü vandanapåjanà kulesu, Sukhumaü sallaü durubbahaü4 Sakkàro kàpurisena dujjaho. 1059. Senàsanamhà oruyha nagaraü piõóàya pàvisiü, Bhu¤jantaü purisaü kuññhi sakkaccaü taü upaññhahiü. 1060. So me pakkena hatthena àlopaü upanàmayi, âlopaü pakkhipantassa aïgulãpettha chijjatha. 1061. Kuóóamålaü ca nissàya àlopaü taü abhu¤jisaü, Bhu¤jamàne va5 bhutte và jegucchaü me na vijjati. 1062. Uttiññhapiõóo àhàro påtimuttaü ca osadhaü, Senàsanaü rukkhamålaü paüsukålaü ca cãvaraü, Yassete abhisambhåtvà sa ve càtuddiso naro. 1063. Yattha eke viha¤¤anti àruhantà siluccayaü, Tattha6 buddhassa dàyàdo sampajàno patissato, Iddhibalenupatthaddho kassapo abhiråhati. 1064. Piõóapàtapañikkanto selamàruyha kassapo, Jhàyati anupàdàno pahãnabhayabheravo. 1065. Piõóapàtapañikkanto selamàruyha kassapo, Jhàyati anupàdàno óayhamànesu nibbuto. 1066. Piõóapàtapañikkanto selamàruyha kassapo, Jhàyati anupàdàno katakicco anàsavo. 1 Dukkho-syà, [PTS,] sãmu. 1, 2. 2 Sukhàdhivàho-syà. 3 Avedayuü-pa. 4 Dujjahaü-pa. 5 Bhå¤jamàne ca-[PTS.] 6 Tassa-sãmu. 1, 2. [BJT Page 244] [\x 244/] 1067. Karerimàlàvitatà [PTS Page 095] [\q 95/] bhåmibhàgà manoramà, Ku¤jaràbhirudà rammà te selà ramayanti maü. 1068. Nãlabbhavaõõà rucirà vàrisãtà suvindharà, Indagopakasa¤channà te selà ramayanti maü. 1069. Nãlabbhakåñasadisà kåñàgàravaråpamà, Vàraõàbhirudà rammà te selà ramayanti maü. 1070. Abhivuññhà rammatalà nagà isihi sevità, Abbhunnadità sikhãhi te selà ramayanti maü. 1071. Alaü jhàyitukàmassa pahitattassa me sato, Alaü me atthakàmassa pahitattassa bhikkhuno. 1072. Alaü me phàsukàmassa pahitattassa bhikkhuno, Alaü me yogakàmassa pahitattassa tàdino. 1073. Ummàpupphena1 samànà gaganàvabbhachàdità, Nànàdijagaõàkiõõà te selà ramayanti maü. 1074. Anàkiõõà gahaññhehi migasaïghanisevità, Nànàdijagaõàkiõõà te selà ramayanti maü. 1075. Acchodikà puthusilà genaïgulamigàyutà, Ambusevàlasa¤channà te selà ramayanti maü. 1076. Na pa¤caïgikena turiyena rati me hoti tàdisi, Yathà ekaggacittassa sammà dhammaü vipassato. 1077. Kammaü bahukaü na kàraye parivajjeyya janaü na uyyame, Ussukko so rasànugiddho atthaü ri¤cati yo sukhàvaho. 1078. Kammaü bahukaü na kàraye parivajjeyya anattaneyyameta, Kicchati kàyo kilamati dukkhito so samathaü na vindati. 1079. Oññhappahatamattena attànampi ta passati, Patthaddhagãvo carati ahaü seyyoti ma¤¤ati. 1 Ummàpupphavasamànà-[PTS.] [BJT Page 246] [\x 246/] 1080. Aseyyo seyyasamànaü bàlo ma¤¤ati attànaü, Na taü vi¤¤å pasaüsanti patthaddhamànasaü naraü. 1081. Yo ca seyyohamasmãti nàhaü seyyoti và puna, Hãnohaü1 sadiso và'ti vidhàsu na vikampati. 1082. Pa¤¤avantaü [PTS Page 096] [\q 96/] tathà tàdiü2 sãlesu susamàhitaü, Cetosamathamanuyuttaü3 taü ve4 vi¤¤å pasaüsare. 1083. Yassa sabrahmacàrãsu gàravo nåpalabbhati, ârakà hoti saddhammà nabhaso pañhavã5 yathà. 1084. Yesaü ca hiri ottappaü sadà sammà upaññhitaü, Viråëhabrahmacariyà te6 tesaü khãõà punabbhavà. 1085. Uddhato capalo bhikkhu paüsukålena pàruto, Kapãva sãhacammena na so tenupasobhati. 1086. Anuddhato acapalo nipako saüvutindriyo, Lobhati paüsukålena sãho'va girigabbhare. 1087. Ete sambahulà devà iddhimanto yasassino, Dasadevasahassàni sabbe te brahmakàyikà. 1088. Dhammasenàpatiü vãraü7 mahàjhàyiü samàhitaü, Sàriputtaü namassantà tiññhanti pa¤jalãkatà. 1089. Namo te purisàja¤¤a namo te purisuttama, Yassa te nàbhijànàma yaü'pi nissàya jhàyati. 1090. Accheraü vata buddhànaü gambhãro gocaro sako, Ye mayaü nàbhijànàma vàlavedhisamàgatà. 1091. Taü tathà devakàyehi påjitaü påjanàrahaü, Sàriputtaü tadà disvà kappinassa sãtaü ahu. 1092. Yàvatà buddhakhettamhi ñhapayitvà mahàmuniü, Dhutaguõe visiññhohaü sadiso me na vijjati. 1093. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü, Ohito garuko bhàro natthi dàni punabbhavo. 1 Hãno taü-sãmu. 1, 2, Pa. 2 Tathàvàdiü-syà, [PTS.] 3 Cetosamathasaüyuttaü-[PTS.] 4 Taü ca-[PTS.] 5 Puthavã-machasaü, [PTS,] puthuvã-syà. 6 Viråëhabrahmacariyà-[PTS.] 7 Dhãraü-[PTS.] [BJT Page 248] [\x 248/] 1094. Na cãvare na sayane bhojane nupalippati, 1 Gotamo anappameyyo mulàlapupphaü2 vimalaü'va, Ambunà nikkhamaninno3 tibhavàbhinissaño. 4 1095. Satipaññhanagãvo so saddhàhattho mahàmuni, Pa¤¤àsãso mahà¤àõã sadà carati nibbuto'ti. Itthaü sudaü àyasmà mahàkassapo thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahàkassapattheragàthà. Tassuddànaü: Cattàlãsanipàtamhi mahàkassapasavhayo, Eko'va thero gàthàyo cattàlãsa duve'pi cà'ti. Cattàlãsanipàto niññhito. 1 Nupalimpati-pa. 2 Muëàlipupphaü-[PTS.] 3 Nikkhammaninno-[PTS.] Nikkhammaninnoti-sãmu. 1, 2. 4 Bhavàbhinissaño-sãmu. 1, 2. [BJT Page 250] [\x 250/] 50. Pa¤¤àsanipàto. [PTS Page 097] [\q 97/] 50. 1. 1 1096. Kadà nu'haü pabbatakandaràsu Ekàkiyo addutiyo vihassaü Aniccato sabbabhavaü vipassaü Taü me idaü taü nu kadà bhavissati. 1097. Kadà nu'haü bhinnapañandharo1 muni Kàsàvavattho amamo niràso2 Ràgaü ca dosaü ca tatheva mohaü Hantvà sukhã pavanagato vihassaü. 1098. Kadà aniccaü vadharoganãëaü3 Kàyaü imaü maccujaràyupaddutaü Vipassamàno vãtabhayo vihassaü Eko vane taü nu kadà bhavissati. 1099. Kadà nu'haü bhayajananiü dukhàvahaü4 Taõhàlatà bahuvidhànuvattaniü Pa¤¤àmayaü tikhiõamasiü gahetvà Chetvà vase tampi kadà bhavissati. 1100. Kadà nu pa¤¤àmayamuggatejaü Satthaü isãnaü sahasàdiyitvà5 Màraü sasenaü sahasà bha¤jissaü Sãhàsane taü nu kadà bhavissati. 1101. Kadà nu'haü sabbhisamàgamesu Diññho bhave dhammagaråhi tàdihi Yathàvadassãhi jitindriyehi Padhàniyo taü nu kadà bhavissati. 1102. Kadà nu maü tandikhudà pipàsà Vàtàtapà kãñasiriüsapà6 và Nabàdhayissanti7 na taü giribbaje Atthatthiyaü taü nu kadà bhavissati. 1103. Kadà [PTS Page 098] [\q 98/] nu kho yaü viditaü mahesinà Cattàri saccàni sududdasàni Samàhitatto satimà agacchaü, Pa¤¤àya taü taü nu kadà bhavissati. 1104. Kadà nu råpe amite ca sadde Gandhe rase phusitabbe ca dhamme âdittatohaü samathehi yutto Pa¤¤àya dakkhaü8 tadidaü kadà me. 1105. Kadà nu'haü dubbacanena vutto Tato nimittaü vimano na hessaü Atho pasattho'pi tato nimittaü Tuññho na hessaü tadidaü kadà me. 1 Pañaddharo-machasaü. 2 Niràsayo-[PTS.] 3 Vadharoganãëa-sãmu. 1, 2. 4 Dukkhàvahaü-[PTS.] 5 Ahamàdiyitvà-syà. 6 Kãñasarãsapà-sãmu. 1, 2, Pa. 7 Nibàdhayissanti-[PTS.] 8 Dacchaü-sãmu. 1, 2, Pa. [BJT Page 252] [\x 252/] 1106. Kadà nu kaññhe ca tiõe latà ca Khandhe imehaü amite ca dhamme Ajjhattikàneva ca bàhiràni ca Samaü tuleyyaü tadidaü kadà me. 1107. Kadà nu maü pàvusakàlamegho Navena toyena sacãvaraü vane Isippayàtamhi pathe vajantaü Ovassate taü nu kadà bhavissati. 1108. Kadà mayårassa sikhaõóino vane Dijassa sutvà girigabbhare rutaü Paccuññhahitvà amatassa pattiyà Saücintiye taü nu kadà bhavissati. 1109. Kadà nu gaïgaü yamunaü sarassatiü Pàtàlakhittaü vaëavàmukhaü ca1 Asajjamàno patareyyamiddhiyà Vibhãsanaü2 taü nu kadà bhavissati. 1110. Kadà nu nàgo'va asaïgacàrã3 Padàlaye kàmaguõesu chandaü Nibbajjayaü sabbasubhaü nimittaü Jhàne yuto taü nu kadà bhavissati. 1111. Kadà [PTS Page 099] [\q 99/] iõañño'va daëiddako nidhiü âràdhayitvà dhanikehi pãëito Tuññho bhavissaü adhigamma sàsanaü Mahesino taü nu kadà bhavissati. 1112. Bahåni vassàni tayàmhi yàcito âgàravàsena alaü nu te idaü Taü dàni maü pabbajitaü samànaü Kiükàraõà citta tuvaü na yu¤jasi. 1113. Nanu ahaü citta tayàmhi yàcito Giribbaje citrachadà vihaïgamà Mahindaghosatthantàbhigajjino Te taü ramissanti4 vanamhi jhàyinaü. 1114. Kulamhi mitte ca piye ca ¤àtake Khióóàratiü kàmaguõaü ca loke Sabbaü pahàya imamajjhapàgato5 Atho'pi tvaü citta na mayha tussasi. 6 1115. Mameva etaü na hi tvaü paresaü Sannàhakàle paridevitena kiü Sabbaü idaü calamiti pekkhamàno Abhinikkhamiü amatapadaü7 jigãsaü. 1 Baëavàmukha¤ca-[PTS,] pa. 2 Vihiüsanaü-[PTS.] 3 Saïgàmacàrã-syà, [PTS.] Aïgàmacàrã-pa. 4 Ramessanti-sãmu. 1, 2. 5 Idamajjhapàgato-syà, [PTS.] Idhamajjhapàgano-pa. 6 Tussati-sãmu. 1, 2, Pa. 7 Amataü padaü-syà, [PTS,] pa. [BJT Page 254] [\x 254/] 1116. Suyuttavàdã1 dvipadànamuttamo Mahàbhisakko naradammasàrathi2 Cittaü calaü makkañasannibhaü iti Avãtaràgena sudunnivàrayaü. 1117. Kàmà hi citrà madhurà manoramà Aviddasu yattha sità puthujjanà Te dukkhamicchanti punabbhavesino Cittena nãtà niraye niràkatà. 1118. Mayårako¤càbhirutamhi kànane Dãpãhi vyagghehi purakkhato vasaü Kàye apekkhaü jaha mà viràdhaya3 Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1119. Bhàvehi [PTS Page 100] [\q 100/] jhànàni ca inidriyàni4 Balàni bojjhaïgasamàdhibhàvanà Tisso ca vijjà phusa buddhasàsane Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1120. Bhàvehi maggaü amatassa pattiyà Niyyànikaü sabbadukhakkhayogadhaü Aññhaïgikaü sabbakilesasodhanaü Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1121. Dukkhanti khandhe pañipassa yoniso Yato ca dukkhaü samudeti taü jaha Idheva dukkhassa karohi antaü Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1122. Aniccaü dukkhanti vipassa yoniso Su¤¤aü anattàti aghaü vadhanti ca Manovicàre uparundha cetaso Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1123. Muõóo viråpo abhisàpamàgato Kapàlahatthova kulesu bhikkhasu5 Yu¤jassu satthuvacane mahesino Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1124. Susaüvutatto visikhantare6 caraü Kulesu kàmesu asaïgamànaso Cando yathà dosinapuõõamàsiyà Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1125. âra¤¤iko hohi7 ca piõaóapàtiko Sosàniko hohi7 ca paüsukåliko Nesajjiko hohi7 sadà dhute rato Itissu maü citta pure niyu¤jasi. 1 Suvuttavàdã-syà, [PTS.] 2 Niraükatà-syà, [PTS.] 3 Viràye-[PTS.] 4 Indriyàni ca-[PTS.] 5 Bhikkhusu-sãmu, 1, 2. 6 Sikhantaraü-syà, [PTS.] 7 Hoti-syà, [PTS.] [BJT Page 256] [\x 256/] 1126. Ropetva1 rukkhàni yathà phalesã Måle taruü chettu tameva icchasi Tathåpamaü cittamidaü2 karosi Yaü maü aniccamhi cale niyu¤jasi. 1127. Aråpa dåraïgama ekacàri Na te karissaü vacanaü idànihaü Dukkhà hi kàmà kañukà mahabbhayà Nibbànamevàbhimano carissaü. 1128. Nàhaü alakkhyà ahirikkatàya3 và Na cittahetå na ca dårakantanà âjãvahetå ca ahaü na nikkhamiü Kato ca te citta pañissavo mayà. 1129. Appicchatà sappurisehi vaõõità Makkhappahànaü våpasamo dukhassa4 Itissu [PTS Page 101] [\q 101/] maü citta tadà niyu¤jasi Idàki tvaü gacchasi pubbaciõõaü. 1130. Taõhà avijjà5 ca piyàppiya¤ca6 Subhàni råpàni sukhà ca vedanà Manàpiyà kàmaguõa ca vantà Vante ahaü àvamituü7 na ussahe. 1131. Sabbattha te citta vaco kataü mayà Bahåsu jàtãsu na mesi kopito Ajjhattasambhavo kata¤¤utàya te Dukkhe ciraü saüsaritaü tayà kate. 1132. Tva¤¤eva no citta karosi bràhmaõo Tvaü khattiyo8 ràjadasã karosi Vessà ca suddà ca bhavàma ekadà Devattanaü và'pi taveva vàhasà. 1133. Tave'va hetå asurà bhavàmase Tvaümålakaü nerayikà bhavàmase Atho tiracchànagatà'pi ekadà Petattanaü và'pi tave'va vàhasà. 1134. Nanu9 dubbhissasi maü punappunaü Muhuü muhuü càraõãkaü'va dassayaü10 Ummattakeneva mayà palobhasi Ki¤cà'pi te citta viràdhitaü mayà. 1135. Idaü pure cittamacàri càrikaü Yenicchakaü yatthakàmaü yathàsukhaü Tadajjahaü niggahessàmi11 yoniso Hatthippabhinnaü12 viya aïkusaggaho. 1 Ropetvà-[PTS.] 2 Citta idaü-[PTS.] 3 Ahirãkatàya-[PTS.] 4 Dukkhassa-[PTS.] 5 Taõhaü avijjaü-[PTS.] 6 Piyàpiyaü ca-[PTS.] 7 âvasituü-syà. âgamituü-[PTS.] 8 Khattiyà-[PTS.] 9 Na nåna-syà, [PTS.] 10 Vàru kaüva dassahaü-[PTS.] Vàraõikaü va dussahaü-syà. 11 Niggahissàmi-syà. 12 Hatthiü pabhinnaü-syà. [BJT Page 258] [\x 258/] 1136. Satthà ca me lokamimaü adhiññhahi Aniccato addhuvato asàrato, Pakkhanda maü citta jinassa sàsane Tàrehi oghà mahatà1 suduttarà. 1137. Na te idaü citta yathà puràõakaü Nàhaü alaü tuyhavase nivattituü, Mahesino pabbajitomhi sàsane Na màdisà honti vinàsadhàrino. 1138. Nagà [PTS Page 102] [\q 102/] samuddà sarità vasundharà Disà catasso vidisà adho divà, 2 Sabbe aniccà tibhavà upaddutà Kuhiü gato citta sukhaü ramissasi. 1139. Dhitipparaü3 kiü mama citta kàhisi Na te alaü citta vasànuvattako, Na jàtu bhastaü ubhatomukhaü4 chupe Dhiratthu påraü nava sotasandaniü. 5 1140. Varàhaeõeyya vigàëhasevite Pabbhàrakåñe pakate'va sundare, Navambunà pàvusasittakànane Tahiü guhàgehagato ramissasi. 1141. Sunãlagãvà susikhà supekhuõà Sucittapattacchadanà vihaïgamà, Suva¤jughosatthanitàbhigajjino Te taü ramissanti6 vanamhi jhàyinaü. 1142. Vuññhamhi deve caturaïgule tiõe Saüpupphite meghanibhamhi kànane, Nagantare viñapisamo sayissaü Taü me mudå hehiti tålasannibhaü. 1143. Tathà tu kassàmi7 yathà'pi issaro Yaü labbhati tena'pi hotu me alaü, Na tàhaü kassàmi8 yathà atandito Biëàrabhastaü'va yathà sumadditaü. 1144. Tathà tu kassàmi yathà'pi issaro Yaü labbhati tena'pi hotu me alaü, Viriyena taü mayha vasànayissaü Gajaü'va mattaü kusalaïkusaggaho. 1 Mahato-syà, [PTS.] 2 Disà-syà, [PTS.] 3 Dhã dhã paraü-[PTS.] 4 Dubhato- 5 Nava sotasandani-syà, [PTS.] 6 Ramessanti-sãmu. 1, 2. 7 Karissàmi-syà. 8 Taü taü karissàmi-syà, [PTS.] [BJT Page 260] [\x 260/] 1145. Tayà sudantena avaññhitena1 hi Hayena yoggàcariyo'va ujjunà, Pahomi maggaü pañipajjituü sivaü Cittànurakkhãhi sadà nisevitaü. 1146. ârammaõe [PTS Page 103] [\q 103/] taü balasà nibandhisaü2 Nàgaü'va thambhamhi daëhàya rajjuyà, Taü me suguttaü satiyà subhàvitaü Anissitaü sabbabhavesu hehisi. 1147. Pa¤¤àya chetvà vipathànusàrinaü Yogena niggayha pathe nivesiya, Disuvà samudayaü vibhavaü ca sambhavaü Dàyàdako hehisi aggavàdino. 1148. Catubbipallàsavasaü adhiññhitaü Gàmaõóalaü'va parinesi citta maü, Nåna3 sa¤¤ojanabandhanacchidaü Saüsevase kàruõikaü mahàmuniü. 1149. Migo yathà seri sucittakànane Rammaü giriü pàvusaabbhamàliniü, 4 Anàkule tattha nage ramissaü5 Asaüsayaü citta paràbhavissasi. 1150. Ye tuyaha chandena vasena vattino Narà ca nàrã ca anubhenti yaü sukhaü, Aviddaså màravasànuvattino Bhavàbhanandã tava citta sàvakà'ti. 6 Itthaü sudaü àyasmà tàlapuño thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Tàlapuñattheragàthà. Tassuddànaü: Pa¤¤àsamhi nipàtamhi eko tàlapuño suci Gàthàyo tattha pa¤¤àsa puna pa¤ca ca uttarinti. Pa¤¤àsanipàto niññhito. 1 Avatthãtena-syà. 2 Nibandhissaü-syà. 3 Nanu-syà, [PTS.] 4 Pàvisi abbhamàliniü-syà, [PTS.] 5 Ramissasi-syà, [PTS.] 6 Sevakà-[PTS.] [BJT Page 262] [\x 262/] 60. Saññhinipàto. [PTS Page 104 [\q 104/] 60. 1. 1] 1151. âra¤¤akà piõóapàtikà u¤chàpattàgate ratà, Dàëemu maccuno senaü ajjhattaü susamàhità. 1152. âra¤¤akà piõóapàtikà u¤chàpattàgate ratà, Dhunàma1 maccuno senaü naëàgàraü'va ku¤jaro. 1153. Rukkhamålikà sàtatikà u¤chàpattàgate ratà, Dàëemu maccuno senaü ajjhattaü susamàhità. 1154. Rukkhamålikà sàtatikà u¤chàpattàgate ratà, Dhunàma maccuno senaü naëàgàraü'va ku¤jaro. 1155. Aññhikaïkàlakuñike2 maüsananahàrusibbite, 3 Dhiratthu påre duggandhe paragatte mamàyase, 1156. Kåthabhaste taconaddhe uragaõóa4 pisàcinã, Nava sotàni te kàye yàni sandanti sabbadà. 1157. Tava sarãraü navasotaü duggandhakaraü paribandhaü, 5 Bhikkhu parivajjayate taü mãëha¤ca6 yathà sucikàmo. 1158. Evaü ce taü jano ja¤¤à yathà jànàmi taü ahaü, ârakà parivajjeyya gåthaññhànaü'va pàvuse. 1159. Evametaü mahàvãra yathà samaõa bhàsasi, Ettha ceke visãdanti païkamhi'va jaraggavo. 1160. âkàsamhi haliddiyà yo ma¤¤e, rajetave, A¤¤ena và'pi raïgena vighàtudayameva taü. 1161. Tadàkàsasamaü cittaü ajjhattaü susamàhitaü, Mà pàpacitte ahani7 aggikhandhaü'va pakkhimà. 1 Dhunàmu-syà. 2 Aññhikaïkhàlakuñike-sãmu. 1, 2. 3 Maüsanahàruppasibbite-syà, [PTS.] 4 Uragàõói-sãmu. 1, 2, Pa. 5 Duggandhakaü parivajjeyya-syà. Duggandhaü kariparibandhaü-[PTS.] 6 Miëhaüva-[PTS.] 7 âhari-[PTS.] âhani-pa. [BJT Page 264] [\x 264/] 1162. Passa cittakataü bimbaü arukàyaü samussitaü, âturaü bahusaïkappaü yassa natthi dhuvaü ñhiti. 1163. Passa cittakataü råpaü maõinà kuõóalena ca, Aññhiü tacena onaddhaü saha vatthehi sobhati. 1164. Alattakakatà pàdà mukhaü cuõõakamakkhitaü, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 1165. Aññhapàdakatà kesà nettà a¤janamakkhità, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 1166. A¤janãva navà città påtikàyo alaïkato, Alaü bàlassa mohàya no ca pàragavesino. 1167. Odahi migavo pàsaü nàsadà vàguraü migo, Bhutvà nivàpaü gacchàma kandakante migabandhake. 1168. Chinno pàso migavassa nàsadà vàguraü migo, Bhutvà nivàpaü gacchàma socante migaluddake. 1169. Tadàsi yaü bhiüsanakaü tadàsi lomahaüsanaü, Anekàkàrasampanne sàriputtamhi nibbute. 1170. Aniccà [PTS Page 105] [\q 105/] vata saïkhàrà uppàdavayadhammino, Uppajjitvà nirujjhanti tesaü våpasamo sukho. 1171. Sukhumaü te pañivijjhanti1 vilaggaü usunà yathà, Ye pa¤cakkhandhe passanti parato no ca attato. 1172. Ye ca passanti saïkhàre parato no ca attato, Paccabyàdhiüsu nipuõaü vàlaggaü usunà yathà. 1173. Sattiyà viya omaññho óayhamàno'va matthake, Kàmaràgappahànàya sato bhikkhu paribbaje. 1174. Sattiyà viya omaññho óayhamàno'va matthake, Bhavaràgappahànàya sato bhikkhu paribbaje. 1175. Codito bhàvitattena sarãrantimadhàrinà, Migàramàtupàsàdaü pàdaïguññhena kampayiü. 1 Sukhumaüpañivijjhanti-[PTS.] [BJT Page 266] [\x 266/] 1176. Nayidaü sithalamàrabbha nayidaü appena thàmasà, Nibbànamadhigantabbaü sabbaganthapamocanaü. 1177. Ayaü ca daharo bhikkhu ayamuttamaporiso, Dhàreti1 antimaü dehaü chetvà2 màraü savàhiniü. 3 1178. Vivaramanupatanti vijjutà vehàrassa ca paõaóavassa ca, Nagavivaragato'va4 jhàyati putto appañimassa tàdino. 1179. Upasanto uparato pantasenàsano muni, Dàyàdo buddhaseññhassa brahmunà abhivandito. 1180. Upasantaü uparataü pantasenàsanaü muniü, Dàyàdaü buddhaseññhassa vanda bràhmaõa kassapaü. 1181. Yo ca jàtisataü gacche sabbà bràhmaõajàtiyo, Sotthiyo5 vedasampanno manussesu punassunaü. 1182. Ajjhàyako'pi ce assa tiõõaü vedàna pàragå, Etassa vandanàyetaü6 kalaü nàgghati soëasiü. 1183. Yo so aññhavimokkhàni purebhattaü aphassayi, 7 Anulomaü pañilomaü tato piõóàya gacchati. 1184. Tàdisaü bhikkhuü mà hani màttànaü khaõi bràhmaõa, Abhippasàdehi manaü arahantamhi tàdino Khippaü pa¤jaliko vanda mà te vijañi matthakaü. 1185. Neso8 passati saddhammaü saüsàrena purakkhato, Adhogamaü9 jimhapathaü kummaggamanudhàvati. 10 1186. Kimã'va mãëhasallitto11 saïkhare adhimucchito, Pagàëho làbhasakkàre tuccho gacchati poñhilo. 12 1187. Imaü ca passa àyantaü sàriputtaü sudassanaü, Vimuttaü ubhatobhàge ajjhattaü susamàhitaü. 1188. Visallaü [PTS Page 106] [\q 106/] khãõasaüyogaü tevijjaü maccuhàyinaü, Dakkhiõeyyaü manussànaü pu¤¤akkhettaü anuttaraü, 1 Dhàresi-sãmu. 1, 2. 2 Chetvà-sãmu. 1, 2. 3 Savàhanaü-sãmu. 1, 2. 4 Nagavivaragato ca-syà, [PTS.] 5 Sottiyo-sãmu. 1, 2. 6 Vandanàyekaü-sãmu. 1, 2, Syà, [PTS.] 7 Purebhattamapassayi-sãmu. 1, 2. 8 Na so-[PTS.] 9 Acaïkamaü-syà, [PTS.] 10 Kumaggamanudhàvati-[PTS.] 11 Mãëhapalitto-syà. 12 Poññhilo-[PTS.] [BJT Page 268] [\x 268/] 1189. Ete sambahulà devà iddhamanto yasassino Dasadevasahassàni sabbe brahmapurohità Moggallànaü namassantà tiññhanti pa¤jalãkatà. 1190. Namo te purisàja¤¤a namo te purisuttama Yassa te àsavà khãõà dakkhiõeyyo'si màrisa. 1191. Påjito naradevena uppanno maraõàbhibhå Puõóarãkaü'va toyena saïkhàrenopalippati, 1 1192. Yassa muhuttena2 sahassadhà loko saüvidito sabrahmakappo vasi Iddhiguõe cutåpapàte kàle passati devatà sa bhikkhu. 1193. Sàriputto'va pa¤¤àya sãlena upasamena ca Yo'pi pàraïgato bhikkhu età'vaparamo siyà. 1194. Koñisatasahassassa attabhàvaü khaõena nimmine3 Ahaü vikubbanàsu kusalo vasãbhåtomhi iddhiyà. 1195. Samàdhivijjàvasipàramiü gato. 4 Moggallànagotto asitassa sàsane Dhãro namucchindi samàhitindriyo Nàgo yathà påtilataü'va bandhanaü. 1196. Pariciõõo mayà satthà kataü buddhassa sàsanaü Ohito garuko bhàro bhavanetti samåhatà. 1197. Yassatthàya pabbajito agàrasmànagàriyaü So me attho anuppatto sabbasaüyojanakkhayo. 1198. Kãdiso nirayo àsi yattha dussã apaccatha Vidhuraü sàvakamàsajja kakusandhaü ca bràhmaõaü. 1199. Sataü àsi ayosaïkå sabbe paccattavedanà ädiso nirayo àsi yattha dussã apaccatha Vidhuraü sàvakamàsajja kakusandhaü ca bràhmaõaü. 1 Saïkhàrenupalippati-sãmu. 1, 2. 2 Muhutte-[PTS.] 3 Nimmiõe-sãmu. 1, 2. 4 Vasãpàramãgato-[PTS.] [BJT Page 270] [\x 270/] . 4 1200. Yo etamabhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako . 4 Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1201. Majjhesarassa1 [PTS Page 107] [\q 107/] tiññhanti vimànà kappaññhàyino2 Vephariyavaõõà rucirà accimanto pabhassarà Accharà tattha naccanti puthu nànattavaõõiyo. 1202. Yo etamabhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1203. Yo ve buddhena codito bhikkhusaïghassa pekkhato Migàramàtupàsàdaü pàdaïguññhena kampisaü. 3 1204. Yo etamabhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1205. Yo vejayanta pàsàdaü pàdaïguññhena kampayi Iddhi balenupatthaddho saüvejesi ca devatà. 1206. Yo etamabhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1207. Yo vejayantapàsàde sakkaü so paripucchati Api àvuso jànàsi taõhakkhayavimuttiyo Tassa sakko viyàkàsi pa¤haü puññho yathàtathaü. 1208. Yo etamabhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1209. Yo brahmànaü paripucchati sudhammàyaü ñhito4 sabhaü Ajjà'pi tyàvuso sà diññhi yà te diññhi pure ahu Passasi vãtivattantaü brahmaloke pabhassaraü. 1210. Tassa brahmà viyàkàsi pa¤haü puññho yathàtathaü Na me màrisa sàdiññhi yà me diññhi pure ahu. 1211. Passàmi vãtivattantaü brahumaloke pabhassaraü So'haü ajja kataü vajjaü ahaü niccomhi sassato. 1212. Yo etamabhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1213. . Yo mahàneruno kåñaü vimokkhena aphassasi Vanaü pubbavidehànaü ye ca bhåmisayà narà. 1 Majjhesàgarasmiü-syà, [PTS.] 2 Kappañhàyine-sãmu. 1, 2. 3 Kampayiü-sãmu. 1, 2. 4 Abhito-[PTS.] [BJT Page 272] [\x 272/] 1214. Yo etambhijànàti bhikkhu buddhassa sàvako Tàdisaü bhikkhumàsajja kaõha dukkhaü nigacchasi. 1215. Na ve aggi cetayati ahaü bàlaü óahàmãti, Bàlo'va1 jalitaü aggiü àsajjana padayhati. 1216. Evameva tuvaü màra àsajjana3 tathàgataü Sayaü dahissasi attànaü bàlo aggiü'va samphusaü. 1217. Apu¤¤aü pasavã màpo àsajjana tathàgataü Kinnu ha¤¤asi pànima na me pàpaü vipaccati. 1218. Karato te cãyate4 pàpaü cirarattàya antakaka Màra nibbinda buddhamhà àsaü màkàsi bhikkhusu. 1219. Iti [PTS Page 108] [\q 108/] màraü atajjesi bhikkhu bhesakalàvane Tato so dummano yakkho tatthevantaradhàyathà'ti. 5 Itthaü sudaü àyasmà mahàmoggallàno thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Mahà moggallànattheragàthà. Tassuddànaü: Saññhikamhi nipàtamhi moggallàno mahiddhiko Eko'va thero gàthàyo2 aññhasaññhi bhavanti tà'ti. Saññhinipàto niññhito. 1 Bàlo ca-sya, [PTS.] 2 Paóayhati-pa. 3 Asajjànaü-[PTS.] 4 Miyyate-sãmu. 1, 2, Syà, [PTS.] 5 Tatthevantaradhàyatãti-[PTS.] [BJT Page 274] [\x 274/] 70. Mahà nipàto. [PTS Page 109 [\q 109/] 70. 1. 1] 1220. Nikkhantaü vata maü santaü agàrasmànagàriyaü1 Vitakkà upadhàvanti pagabbhà kaõha to ime. 1221. Uggaputtà mahissàsà sikkhità daëhadhammino2 Samantà parikimeyyuü sahassaü apalàyinaü. 1222. Sace'pi ettakà bhiyyo àgamissanti itthiyo Neva maü byàdhayissanti dhamme samhi patiññhitaü. 3 1223. Sakkhãhi me sutaü etaü4 buddhassàdiccabandhuno Nibbànagamanaü maggaü tattha me nirato mano. 1224. Evaü ce maü5 viharantaü pàpima upagacchasi Tathà maccu karissàmi na me maggampi dakkhasi. 6 1225. Aratiü ratiü ca pahàya sabbaso gehesitaü ca vitakkaü Vanathaü na kareyya kuhi¤ci nibbanatho7 avanatho sa bhikkhu. 8 1226. Yamidha pañhaviü ca vehàsaü råpagataü jagatogadhaü ki¤ci Parijãyati sabbamaniccaü evaü samecca caranti mutattà. 9 1227. Upadhãsu janà gadhitàse diññhe sute10 pañighe ca mute ca Ettha vinodaya chandamanejo yo hettha na lippati muni tamàhu. 1228. Aññha saññhisità savitakkà puthujjanatàyaü11 sadhammà niviññhà Na ca vaggagatassa12 kuhi¤ci no pana duññhullagàhã13 sa bhikkhu. 1 Agàrasmà anagàriyaü-[PTS.] 2 3 Svamhi patiññhito-[PTS.] 4 Sakiübhi-syà, [PTS.] 5 Evamevaü-[PTS.] 6 Maggaü udikkhasi-syà, [PTS.] 7 Nibbanathà-[PTS.] 8 Sa hi bhikkhu-[PTS.] 9 Muttantà-syà, [PTS.] 10 Diññhasute-[PTS.] 11 Puthujjanakàya-[PTS.] 12 Vaggagatissa-syà, [PTS.] 13 Duññhullàbhàõi-syà. Padullagàhã-[PTS.] [BJT Page 276] [\x 276/] 1229. Dabbo [PTS Page 110] [\q 110/] cirarattasamàhito1 akuhako nipako apihàlu, Santaü padaü ajjhagamà muni pañicca parinibbuto kaïkhati kàlaü. 1230. Mànaü pajahassu gotama manapathaü ca jahassu asesaü Mànapathamhi2 sa mucchito vippañisàrã huvà cirarattaü. 1231. Makkhena makkhità pajà mànahatà nirayaü papatanti3 Socanti janà cirarattaü mànahatà nirayaü upapannà. 1232. Na hi socati bhikkhu kadàci maggajino sammà pañipanno Kittiü ca sukhaü cànubhoti dhammadaso'ti tamàhu tathattaü. 1233. Tasmà akhilo padhànavà4 nãvaraõàni pahàya visuddho Mànaü ca pahàya asesaü vijjàyantakaro samitàvã. 1234. Kàmaràgena óayhàmi cittaü me parióayhati Sàdhu nibbàpanaü bråhi anukampàya gotama. 1235. Sa¤¤àya vipariyesà cittaü teparióayhati Nimittaü parivajjehi subhaü ràgåpasaühitaü. 1236. Saïkhàre parato passa dukkhato mà ca attato Nibbàpehi mahàràgaü mà óayihittho punappunaü. * 1237. Asubhàya cittaü bhàvehi ekaggaü susamàhitaü Sati kàyagatàtyatthu nibbidàbahulo bhava. 1238. Animitta¤ca bhàvehi mànànusayamujjaha Tato mànàbhisamayà upasanto carissasi. 1239. Tameva vàcaü bhàseyya yàyattànaü na tàpaye Pare ca na vihiüseyya sà ve vàcà subhàsità. 1240. Piyavàcameva bhaseyya yà vàcà pañinandità Yaü anàdàya pàpàni paresaü bhasate piyaü. 1241. Saccaü ve amatà vàcà esa dhammo sanantano Sacce atthe ca ùamme ca àhu satto patiññhità. 1242. Yaü buddho bhàsati vàcaü khemaü nibbànapattiyà Dukkhassantakiriyàya sà ve vàcànamuttamà. 1 Cirarattaü samàhito-syà, [PTS.] 2 Mànapathasmiü-syà. 3 Patanti-syà, [PTS.] 4 Idhamamànavà-syà, [PTS.] * [PTS] potthake natthi. [BJT Page 278] [\x 278/] 1243. Gambhãrapa¤¤o medhàvã maggàmaggassa kovido Sàriputto mahàpa¤¤o dhammaü deseti bhikkhunaü. 1244. Saïkhittena'pi deseti vitthàrena'pi bhàsati Sàlikàyiva1 nigghoso pañibhànaü udãrayã. 2 1245. Tassa [PTS Page 111] [\q 111/] taü desayantassa suõanti3 madhuraü giraü Sarena rajanãyena savanãyena vaggunà, Udaggacittà mudità sotaü odhenti bhikkhavo. 1246. Ajja paõõarase visuddhiyà bhikkhå pa¤casatà samàgatà Saüyojanabandhanacchidà anãghà khãõapunabbhavà isã. 1247. Cakkavattã yathà ràjà amaccaparivàrito Samantà anupariyeti sàgarantaü mahiü imaü. 1248. Evaü vijitasaïgàmaü satthavàhaü anuttaraü Sàvakà payirupàsanti tevijjà maccuhàyino. 1249. Sabbe bhagavato puttà palàsettha4 na vijjati Taõhàsallassa hantàraü vande àdiccabandhunaü. 1250. Parosahassaü bhikkhånaü sugataü payirupàsati Desentaü virajaü dhammaü nibbànaü akutobhayaü. 1251. Suõanti dhammaü vimalaü5 sammàsambuddhadesitaü Sobhati vata sambuddho bhikkhusaïghapurakkhato. 1252. Nàganàmosi bhagavà isãnaü isisattamo, Mahàmeghova hutvàna sàvake abhivassati. 6 1253. Divàvihàrà nikkhamma satthussanakamyatà Sàvako te mahàvãra pàde vandati vaïgiso. 1254. Ummaggapathaü màrassa abhibhuyya carati pabhijja khilàni Taü passatha pandhanapamu¤cakaraü asitaü'va bhàgaso pañibhajja. 7 1255. Oghassa hi nittharaõatthaü anekavihitaü maggaü akkhàsi Tasmi¤ca amate akkhàte dhammadasà ñhità asaühãrà. 1256. Pajjotakaro ativijjha dhammaü8 sabbaññhitãnaü atikkamamaddà9 ¥atvà ca sacchikatvà ca aggaü so desayi dasaddhànaü. 1 Sàlikàyeva-syà, [PTS.] 2 Udãyyati-syà, [PTS.] 3 Suõantà-[PTS.] 4 Palàpo ettha-[PTS.] 5 Vipulaü-syà, [PTS.] 6 Abhivassasi-[PTS.] 7 Pavibhajjàtipipàñho- 8 Ativijjha-[PTS.] 9 Atikkamamadda-sãmu. 1, 2. [BJT Page 280] [\x 280/] 1257. Evaü sudesite dhamme Ko pamàdo vijànataü dhammaü Tasmà hi tassa bhagavato sàsane Appamatto sadà namassamanusikkhe. 1258. Buddhànubuddho yo thero koõóa¤¤o tibbanikkhamo1 Là÷ã sukhavihàrànaü vivekànaü abhiõhaso. 1259. Yaü [PTS Page 112] [\q 112/] sàvakena pattabbaü satthusàsanakàrinà Sabbassa taü anuppattaü appamattassa sikkhato. 2 1260. Mahànubhàvo tevijjo cetopariyakovido Koõóa¤¤o buddhadàyàdo pàde vandati satthuno. 1261. Nagassa3 passe àsãnaü muniü dukkhassa pàraguü Sàvakà payirupàsanti tevijjà maccuhàyino. 1262. Cetasà anupariyeti moggallàno mahiddhiko Cittaü nesaü samanvesaü vippamuttaü niråpadhiü. 1263. Evaü sabbaïgasampannaü muniü dukkhassa pàraguü Anekàkàrasampannaü payirupàsanti gotamaü. 1264. Cando yathà vigatavalàhake nabhe Virocati vãtamalo'va bhànumà Evaü'pi aïgãrasa tvaü mahàmuni Atirocasi yasasà sabbalokaü. 1265. Kàvyemattà vicarimha pubbe gàmà gàmaü purà puraü Athaddasàma4 sambuddhaü sabbadhammàna pàraguü. 1266. So me dhammamadesesi muni dukkhassa pàragå Dhammaü sutvà pasãdimha addhà5 no udapajjatha. 1267. Tassàhaü vacanaü sutvà khandhe àyatanàni ca Dhàtuyo ca viditvàna pabbajiü anagàriyaü. 1268. Bahunnaü6 vata atthàya uppajjanti tathàgatà Itthãnaü purisànaü ca ye te sàsanakàrakà. 1269. Tesaü kho vata atthàya bodhimajjhagamà muni Bhikkhånaü bhikkhunãnaü ca ye niyàmagataddasà. 7 1 Tibbatikkamo-sãmu. 1, 2, Pa. 2 Bhikkhuno-machasaü. 3 Nàgassa-syà, [PTS.] 4 Athaddasàmi-sya. [PTS.] 5 Saddhà-[PTS.] 6 Bahunaü-sabbattha. 7 Niyàmagataü dasà-syà, [PTS.] [BJT Page 282] [\x 282/] 1270. Sudesità cakkhumatà buddhenàdiccabandhunà Cattàri ariyasaccàni anukampàya pàõinaü. 1271. Dukkhaü dukkhasamuppàdaü dukkhassa ca atikkamaü Ariyaü caññhaïgikaü1 maggaü dukkhåpasamagàminaü. 1272. Evamete tathà vuttà diññhà me te yathà tathà Sadattho me anuppatto kataü buddhassa sàsanaü. 1273. Svàgataü vata me àsi mama buddhassa santike Saüvibhattesu2 dhammesu yaü seññhaü tadupàgamiü. 1274. Abhi¤¤àpàramippatto sotadhàtu visodhità3 Tevijjo iddhipattomhi cetopariyakovido. 1275. Pucchàmi [PTS Page 113] [\q 113/] satthàramanomapa¤¤aü Diññho'va dhamme yo vicikicchànaü chetvà Aggàëave kàlamakàsi bhikkhu ¥àto yasassã abhinibbutatto. 1276. Nigrodhakappo iti tassa nàmaü, Tayà kataü bhagavà bràhmaõassa So'haü4 namassaü acariü muttyapekho5 âraddhaviriyo daëhadhammadassã. 1277. Taü sàvakaü sakka mayaü'pi sabbe A¤¤àtumicchàma samantacakkhu Samavaññhità6 no savanàya sotà7 Tuvaü no9 satthà tvamanuttarosi. 1278. Chinda no10 vicikicchaü bråhi metaü Parinibbutaü vedaya bhåripa¤¤a Majjhe'va no bhàsa samantacakkhu Satto'va devàna sahassanetto. 1279. Ye keci ganthà11 idha mohamaggà A¤¤àõapakkhà vicikicchañhànà12 Tathàgataü patvà na te bhavanti Cakkhuü hi etaü paramaü narànaü. 1280. No ce hi jàtu puriso kilese Vàto yathà abbhaghanaü vihàne13 Tamovassa nivuto14 sabbaloko Jotimanto'pi na pabhàseyyuü. 15 1 Ariyaññhaïgikaü-[PTS.] 2 Savibhattesu-sãmu. 1, 2, Pa. 3 Visodhito-syà, [PTS.] 4 So taü-[PTS.] 5 Muttyapekkho-syà. 6 Samavuññhità-syà. 7 Hetuü-sãmu, pa. 8 Sotaü-[PTS.] 9 Nu-syà, [PTS.] 10 Chinde'va-syà, [PTS.] 11 Gandho-syà, [PTS.] 12 Vicikicchaññhànà-[PTS.] 13 Vihane-sãmu. 1, 2. 14 Nibbuto-syà, [PTS.] 15 Nappabhàseyyuü-sãmu. 1, 2. [BJT Page 284] [\x 284/] 1281. Dhãrà ca pajjotakarà bhavanti Taü taü ahaü vãra1 tatheva ma¤¤e Vipassinaü jànamupàgamimhà Parisàsu2 no àvikarohi kappaü. 1282. Khippaü giraü eraya vaggu vagguü Haüso'va paggayha sanikaü nikåja Bandussarena [PTS Page 114] [\q 114/] suvikappitena Sabbe' te ujjugatà suõoma. 1283. Pahãnajàtimaraõaü asesaü Niggayha dhonaü3 pañivediyàmi4 Na kàmakàro hi5 puthujjanànaü Saïkheyyakàro'va tathàgatànaü. 1284. Sampannaveyyàkaraõaü tavedaü Samujjupa¤¤assa6 samuggahãtaü Ayama¤jali pacchimo suppaõàmito Mà mohayã jànamanomapa¤¤a. 1285. Parovaraü7 ariyadhammaü viditvà Mà mohayã jànamanomavãra8 Vàriü yathà ghammani ghammatatto Vàcàbhikaïkhàmi sutaü pavassa. 9 1286. Yasatthikaü10 brahmacariyaü acàri Kappàyano kacci sataü amoghaü Nibbàyi so àdu saupadiseso11 Yathà vimutto ahu taü suõoma. 1287. Acchecchi taõhaü idha nàmaråpe(iti bhagavà) Taõhàya sotaü dãgharattànusayitaü Atàri jàtiü maraõaü12 asesaü Iccabravã bhagavà pa¤caseññho. 1288. Esa sutvà pasãdàmi vaco te isisattama Amoghaü kira me puññhaü na maü va¤cesi bràhmaõo. 1289. Yathàvàdã tathàkàrã ahu buddhassa sàvako Acchecchi vaccuno jàlaü tataü màyàvino daëhaü. 1 Dhãra-syà, [PTS.] 2 Parisàya-syà, [PTS.] 3 Dhotaü-sãmu. 1, 2, Pa. 4 Vadessàmi-[PTS.] 5 Hoti-sãmu. 1, 2, Pa. 6 Samujjapa¤¤assa-syà, [PTS.] 7 Paroparaü-sãmu. 1, Pa. 8 Jànamanomaviriya-[PTS.] 9 Sutassavassàtipi pàëi 10 Yadatthiyaü-[PTS.] 11 Nibbàyi so anupàdisesà-sãmu. 1, 2. Nibbàyi so anupàdiseso-machasaü. 12 Jàtimaraõaü-[PTS.] [BJT Page 286] [\x 286/] 1290. Addasa bhagavà àdiü upàdànassa kappiyo Accagà [PTS Page 115] [\q 115/] vata kappàno1 maccudheyyaü suduttaraü. 1291. Taü devadevaü vandàmi puttaü te dvipaduttama Anujàtaü mahàvãraü nàgaü nàgassa orasa'nti. Itthaü sudaü àyasmà vaïgãso thero gàthàyo abhàsitthà'ti. Vaïgãsattheragàthà. Tassuddànaü: Sahassaü honti tà gàthà tãõi saññhi satàni ca Therà ca dve satà saññhi cattàro ca pakàsità. Sãhanàdaü naditvàna buddhaputtà anàsavà Khemantaü pàpuõitvàna aggikkhandhà'va nibbutà'ti. Theragàthàpàëi niññhità. 1 Kappàyato-syà.