Patisambhidamagga: Matika; I. Mahavagga, I-III.
Based on the ed. by Arnold C. Taylor: The PaÂisambhidÃmagga, Vol. I.
London : Pali Text Society 1905.
(Reprinted 1979)



Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 24.3.2015]


NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.





PLAIN TEXT VERSION
(In order to fascilitate word search, all annotations have been removed,
and the line breaks of the printed edition have been converted into floating text.)






STRUCTURE OF REFERENCES (added):
PaÂis_n,nn.n.nnn = PaÂisambhidÃmagga_Vagga[Roman],KathÃ[Roman].Section[Arabic, in I,I only].paragraph


NOTE
In PaÂis_I,I, the section numbering jumps from "14" to "16".
In PaÂis_I,II, the paragraph numbering jumps "66" to "68".



#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
$<...>$ = UNDERLINE/LARGE
\<...>\ = REDLINE






PaÂisambhidÃmagga Vol. I

#<[page 001]>#
%<                                1>%

$<                         PAèISAMBHIDùMAGGO.
                 NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMù-
                            SAMBUDDHASSA
                              [MùTIKù]>$
SOTùVADHùNE pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ: SutvÃna saævare pa¤¤Ã sÅlamaye ¤Ãïaæ; Saævaritvà samÃdahane pa¤¤Ã samÃdhibhÃvanÃmaye ¤Ãïaæ; Paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ; AtÅtÃnÃgatapaccuppannÃnaæ dhammÃnaæ saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ; PaccuppannÃnaæ dhammÃnaæ vipariïÃmÃnupassane pa¤¤Ã udayabbayÃnupassane ¤Ãïaæ; ùrammaïaæ paÂisaÇkhà bhaÇgÃnupassane pa¤¤Ã vipassane ¤Ãïaæ; BhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ; Mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ; BahiddhÃvuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã gotrabhu¤Ãïaæ; DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ; PayogapaÂipassaddhipa¤¤Ã phale ¤Ãïaæ; Chinnamanupassane pa¤¤Ã vimutti¤Ãïaæ; Tadà samudÃgate dhamme vipassane pa¤¤Ã paccavekkhaïe ¤Ãïaæ; AjjhattavavatthÃne pa¤¤Ã vatthunÃnatte ¤Ãïaæ; BahiddhÃvavatthÃne pa¤¤Ã gocaranÃnatte ¤Ãïaæ; CariyÃvavatthÃne pa¤¤Ã cariyÃnÃnatte ¤Ãïaæ; CatudhammavavatthÃne pa¤¤Ã bhÆminÃnatte ¤Ãïaæ; NavadhammavavatthÃne pa¤¤Ã dhammanÃnatte ¤Ãïaæ; Abhi¤¤Ãpa¤¤Ã ¤ÃtaÂÂhe ¤Ãïaæ; Pari¤¤Ãpa¤¤Ã tÅranaÂÂhe ¤Ãïaæ; PahÃnapa¤¤Ã pariccÃgaÂÂhe ¤Ãïaæ; BhÃvanÃpa¤¤Ã ekarasaÂÂhe ¤Ãïaæ; SacchikiriyÃpa¤¤Ã phussanaÂÂhe ¤Ãïaæ; AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ;


#<[page 002]>#
%<                            2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  DhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ; NiruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ; PaÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; VihÃranÃnatte pa¤¤Ã vihÃraÂÂhe ¤Ãïaæ; SamÃpattinÃnatte pa¤¤Ã samÃpattaÂÂhe ¤Ãïaæ; VihÃrasamÃpattinÃnatte pa¤¤Ã vihÃrasamÃpattaÂÂhe ¤Ãïaæ; Avikkhepaparisuddhattà Ãsavasamucchede pa¤¤Ã ÃnantarikasamÃdhismiæ ¤Ãïaæ; DassanÃdhipateyyaæ santo ca vihÃrÃdhigamo païÅtÃdhimuttatÃpa¤¤Ã araïavihÃre ¤Ãïaæ; DvÅhi balehi samannÃgatattà tayo ca saÇkhÃrÃnaæ paÂippassaddhiyà soÊasahi ¤ÃïacariyÃhi navahi samÃdhicariyÃhi vasÅbhÃvatÃpa¤¤Ã nirodhasamÃpattiyà ¤Ãïaæ; SampajÃnassa pavattapariyÃdÃne pa¤¤Ã parinibbÃne ¤Ãïaæ; SabbadhammÃnaæ sammÃsamucchede nirodhe ca anupaÂÂhÃnatÃpa¤¤Ã samasÅsaÂÂhe ¤Ãïaæ; PuthunÃnattekattatejapariyÃdÃne pa¤¤Ã sallekaÂÂhe ¤Ãïaæ; AsallÅnattapahitattapaggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ; NÃnÃdhammappakÃsanatà pa¤¤Ã atthasandassane ¤Ãïaæ; SabbadhammÃnaæ ekasaÇgahatÃnÃnattekattapaÂivedhe pa¤¤Ã dassanavisuddhi¤Ãïaæ; Viditattà pa¤¤Ã khanti¤Ãïaæ; PhuÂÂhattà pa¤¤Ã pariyogÃhane ¤Ãïaæ; Samodahane pa¤¤Ã padesavihÃre ¤Ãïaæ; Adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ; NÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïaæ; AdhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïaæ; Su¤¤ate pa¤¤Ã ¤ÃïavivaÂÂe ¤Ãïaæ; Vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïaæ; TathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ; KÃyaæ pi cittaæ pi ekavavatthÃnatà sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca adhiÂÂhÃnavasena ijjhanaÂÂhe pa¤¤Ã iddhividhe ¤Ãïaæ; VitakkavipphÃravasena nÃnattekattasaddanimittÃnaæ pariyogÃhane pa¤¤Ã sotadhÃtuvisuddhi¤Ãïaæ; Tiïïaæ cittÃnaæ vipphÃrattà indriyÃnaæ pasÃdavasena nÃnattekattavi¤¤ÃïacariyÃpariyogÃhaïe pa¤¤Ã cetopariya¤Ãïaæ; PaccayappavattÃnaæ dhammÃnaæ nÃnattekattakammavipphÃravasena pariyogÃhane pa¤¤Ã pubbenivÃsÃnussati¤Ãïaæ; ObhÃsavasena nÃnattekattarÆpanimittÃnaæ dassanaÂÂhe pa¤¤Ã dibbacakkhu¤Ãïaæ; CatusaÂÂhiyà ÃkÃrehi tiïïaæ indriyÃnaæ vasÅbhÃvatà pa¤¤Ã ÃsavÃnaæ khaye ¤Ãïaæ; Pari¤¤aÂÂhe pa¤¤Ã dukkhe ¤Ãïaæ; PahÃnaÂÂhe pa¤¤a samudaye ¤Ãïaæ;


#<[page 003]>#
%<                             3>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SacchikiriyaÂÂhe pa¤¤Ã nirodhe ¤Ãïaæ; BhÃvanaÂÂhe pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ, dukkhe ¤Ãïaæ, dukkhasamudaye ¤Ãïaæ, dukkhanirodhe ¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ¤Ãïaæ, atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ; niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ, indriyaparopariyatte ¤Ãïaæ, sattÃnaæ ÃsayÃnusaye ¤Ãïaæ, yamakapÃÂihÅre ¤Ãïaæ, mahÃkaruïÃsamÃpattiyà ¤Ãïaæ, sabba¤¤uta¤Ãïaæ, anÃvaraïa¤Ãïaæ. ImÃni tesattati ¤ÃïÃni, imesaæ tesattatÅnaæ ¤ÃïÃnaæ sattasatthÅ ¤ÃïÃni sÃvakasÃdhÃraïÃni, cha ¤ÃïÃni asÃdhÃraïÃni sÃvakehÅti.
                           MùTIKù NIèèHITù.


#<[page 004]>#
%<                             4>%

$<                                1
                       [MAHùVAGGE ¥ù×AKATHù
                           SECTION I.]>$
     #<PaÂis_I,I.1.1:># KATHAõ sotÃvadhÃne pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     `Ime dhammà abhi¤¤eyyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà pari¤¤eyyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà pahÃtabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà bhÃvetabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà sacchikÃtabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà hÃnabhÃgiyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà ÂhitibhÃgiyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà visesabhÃgiyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `ime dhammà nibbedabhÃgiyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `sabbe saÇkhÃrà aniccÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `sabbe saÇkhÃrà dukkhÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `sabbe dhammà anattÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `idaæ dukkhaæ ariyasaccan' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; idaæ dukkhasamudayaæ ariyasaccan' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `idaæ dukkhanirodhaæ ariyasaccan' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; `idaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ariyasaccan' ti sotÃvadhÃnaæ,


#<[page 005]>#
%<                             5>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.2:># Kathaæ `Ime dhammà abhi¤¤eyyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     Eko dhammo abhi¤¤eyyo, sabbe sattà ahÃraÂÂhitikÃ; dve dhammà abhi¤¤eyyÃ, dve dhÃtuyo; tayo dhammà abhi¤¤eyyÃ, tayo dhÃtuyo; cattÃro dhammà abhi¤¤eyyÃ, cattÃri ariyasaccÃni; pa¤ca dhammà abhi¤¤eyyÃ, pa¤ca vimuttÃyatanÃni; cha dhammà abhi¤¤eyyÃ, cha anuttariyÃni; satta dhammà abhi¤¤eyyÃ, satta niddasavatthÆni; aÂÂha dhammà abhi¤¤eyyÃ, aÂÂha abhibhÃyatanÃni; nava dhammà abhi¤¤eyyÃ, nava anupubbavihÃrÃ; dasa dhammà abhi¤¤eyyÃ, dasa nijjaravatthÆni.
     #<PaÂis_I,I.1.3:># Sabbaæ bhikkhave abhi¤¤eyyaæ. Ki¤ ca bhikkhave sabbaæ abhi¤¤eyyaæ? Cakkhuæ bhikkhave abhi¤¤eyyaæ, rÆpà abhi¤¤eyyÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, cakkhusamphasso abhi¤¤eyyo, yadidaæ cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi abhi¤¤eyyaæ; sotaæ abhi¤¤eyyaæ, saddà abhi¤¤eyyÃ; ghÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, gandhà abhi¤¤eyyÃ; jivhà abhi¤¤eyyÃ, rasà abhi¤¤eyyÃ; kÃyo abhi¤¤eyyo, phoÂÂhabbà abhi¤¤eyyÃ; mano abhi¤¤eyyo, dhammà abhi¤¤eyyÃ; manovi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, manosamphasso abhi¤¤eyyo, yadidaæ manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.4:># RÆpaæ abhi¤¤eyyaæ, vedanà abhi¤¤eyyÃ, sa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, saÇkhÃrà abhi¤¤eyyÃ, vi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ; cakkhuæ abhi¤¤eyyaæ, sotaæ abhi¤¤eyyaæ, ghÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, jivhà abhi¤¤eyyÃ, kÃyo abhi¤¤eyyo, mano abhi¤¤eyyo; rÆpà abhi¤¤eyyÃ, saddà abhi¤¤eyyÃ, gandhà abhi¤¤eyyÃ, rasà abhi¤¤eyyÃ, phoÂÂhabbà abhi¤¤eyyÃ, dhammà abhi¤¤eyyÃ; cakkhuvi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, sotavi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, ghÃnavi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, jivhÃvi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, kÃyavi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, manovi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ; cakkhusamphasso abhi¤¤eyyo,


#<[page 006]>#
%<                             6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sotasamphasso abhi¤¤eyyo, ghÃnasamphasso abhi¤¤eyyo, jivhÃsamphasso abhi¤¤eyyo, kÃyasamphasso abhi¤¤eyyo, manosamphasso abhi¤¤eyyo; cakkhusamphassajà vedanà abhi¤¤eyyÃ, sotasamphassajà vedanà abhi¤¤eyyÃ, ghÃnasamphassajà vedanà abhi¤¤eyyÃ, jivhÃsamphassajà vedanà abhi¤¤eyyÃ, kÃyasamphassajà vedanà abhi¤¤eyyÃ, manosamphassajà vedanà abhi¤¤eyyÃ; rÆpasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, saddasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, gandhasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, rasasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, phoÂÂhabbasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, dhammasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ; rÆpasa¤cetanà abhi¤¤eyyÃ, saddasa¤cetanà abhi¤¤eyyÃ, gandhasa¤cetanà abhi¤¤eyyÃ, rasasa¤cetanà abhi¤¤eyyÃ, phoÂÂhabbasa¤cetanà abhi¤¤eyyÃ, dhammasa¤cetanà abhi¤¤eyyÃ; rÆpataïhà abhi¤¤eyyÃ, saddataïhà abhi¤¤eyyÃ, gandhataïhà abhi¤¤eyyÃ, rasataïhà abhi¤¤eyyÃ, phoÂÂhabbataïhà abhi¤¤eyyÃ, dhammataïhà abhi¤¤eyyÃ; rÆpavitakko abhi¤¤eyyo, saddavitakko abhi¤¤eyyo, gandhavitakko abhi¤¤eyyo, rasavitakko abhi¤¤eyyo, phoÂÂhabbavitakko abhi¤¤eyyo, dhammavitakko abhi¤¤eyyo; rÆpavicÃro abhi¤¤eyyo, saddavicÃro abhi¤¤eyyo, gandhavicÃro abhi¤¤eyyo, rasavicÃro abhi¤¤eyyo, phoÂÂhabbavicÃro abhi¤¤eyyo, dhammavicÃro abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.5:># PaÂhavÅdhÃtu abhi¤¤eyyÃ, ÃpodhÃtu abhi¤¤eyyÃ, tejodhÃtu abhi¤¤eyyÃ, vÃyodhÃtu abhi¤¤eyyÃ, ÃkÃsadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, vi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; paÂhavÅkasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, Ãpokasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, tejokasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, vÃyokasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, nÅlakasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, pÅtakasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, lohitakasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, odÃtakasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, ÃkÃsakasiïaæ abhi¤¤eyyaæ, vi¤¤Ãïakasiïaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.6:># Kesà abhi¤¤eyyÃ, lomà abhi¤¤eyyÃ, nakhà abhi¤¤eyyÃ, dantà abhi¤¤eyyÃ, taco abhi¤¤eyyo, maæsaæ abhi¤¤eyyaæ, nahÃru abhi¤¤eyyÃ, aÂÂhÅ abhi¤¤eyyÃ, aÂÂhimi¤jaæ abhi¤¤eyyaæ, vakkaæ abhi¤¤eyyaæ, hadayaæ abhi¤¤eyyaæ, yakanaæ abhi¤¤eyyaæ, kilomakaæ abhi¤¤eyyaæ, pihakaæ abhi¤¤eyyaæ, papphÃsaæ abhi¤¤eyyaæ,


#<[page 007]>#
%<                             7>%
antaæ abhi¤¤eyyaæ, antaguïaæ abhi¤¤eyyaæ, udariyaæ abhi¤¤eyyaæ, karÅsaæ abhi¤¤eyyaæ, pittaæ abhi¤¤eyyaæ, semhaæ abhi¤¤eyyaæ, pubbo abhi¤¤eyyo, lohitaæ abhi¤¤eyyaæ, sedo abhi¤¤eyyo, medo abhi¤¤eyyo, assu abhi¤¤eyyo, vasà abhi¤¤eyyÃ, kheÊo abhi¤¤eyyo, siÇghÃïikà abhi¤¤eyyÃ, lasikà abhi¤¤eyyÃ, muttaæ abhi¤¤eyyaæ, matthaluÇgaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.7:># CakkhÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, rÆpÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, sotÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, saddÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, ghÃnÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, gandhÃyatanaæ bahi¤¤eyyaæ, jivhÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, rasayatanaæ abhi¤¤eyyaæ, kÃyÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, phoÂÂhabbÃyatanaæ {abhi¤¤eyyaæ}, manÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, {dhammÃyatanaæ} abhi¤¤eyyaæ. CakkhudhÃtu abhi¤¤eyyÃ, rÆpadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; sotadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, saddadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, sotavi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; ghÃnadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, gandhadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, ghÃnavi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; jivhÃdhÃtu abhi¤¤eyyÃ, rasadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, jivhÃvi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; kÃyadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, phoÂÂhabbadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, kÃyavi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; manodhÃtu abhi¤¤eyyÃ, dhammadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, manovi¤¤ÃïadhÃtu abhi¤¤eyyÃ. Cakkhundriyaæ abhi¤¤eyyaæ, sotindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, ghÃnindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, jivhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, kÃyindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, manindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, jÅvitindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, itthindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, purisindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, sukhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, dukkhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, somanassindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, domanassindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, upekkhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, saddhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, viriyindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, satindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, samÃdhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, pa¤¤indriyaæ abhi¤¤eyyaæ, a¤¤Ãta¤¤assÃmitindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, a¤¤indriyaæ abhi¤¤eyyaæ, a¤¤ÃtÃvindriyaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.8:># KÃmadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, rÆpadhÃtu abhi¤¤eyyÃ, arÆpadhÃtu abhi¤¤eyyÃ; kÃmabhavo abhi¤¤eyyo, rÆpabhavo abhi¤¤eyyo,


#<[page 008]>#
%<                             8>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  arÆpabhavo abhi¤¤eyyo; sa¤¤Ãbhavo abhi¤¤eyyo, asa¤¤Ãbhavo abhi¤¤eyyo, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãbhavo abhi¤¤eyyo; ekavokÃrabhavo abhi¤¤eyyo, catuvokÃrabhavo abhi¤¤eyyo, pa¤cavokÃrabhavo abhi¤¤eyyo. PaÂhamajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, dutiyajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, tatiyajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, catutthajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.9:># Mettà cetovimutti abhi¤¤eyyÃ, karuïà cetovimutti abhi¤¤eyyÃ, mudità cetovimutti abhi¤¤eyyÃ, upekkhà cetovimutti abhi¤¤eyyÃ. ùkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ. Avijjà abhi¤¤eyyÃ, saÇkÃrà abhi¤¤eyyÃ, vi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, nÃmarÆpaæ abhi¤¤eyyaæ, saÊÃyatanaæ abhi¤¤eyyaæ, phasso abhi¤¤eyyo, vedanà abhi¤¤eyyÃ, taïhà abhi¤¤eyyÃ, upÃdÃnaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.10:># Bhavo abhi¤¤eyyo, jÃti abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïaæ abhi¤¤eyyaæ, dukkhaæ abhi¤¤eyyaæ, dukkhasamudayo abhi¤¤eyyo, dukkhanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà abhi¤¤eyyÃ, rÆpaæ abhi¤¤eyyaæ, rÆpasamudayo abhi¤¤eyyo, rÆpanirodho abhi¤¤eyyo, rÆpanirodhagÃminÅ paÂipadà abhi¤¤eyyÃ, vedanà abhi¤¤eyyà . . . pe . . . sa¤¤Ã abhi¤¤eyyà . . . pe . . . saÇkhÃrà abhi¤¤eyyà . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ. Cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ abhi¤¤eyyaæ, jarÃmaraïasamudayo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodhagÃminÅ paÂipadà abhi¤¤eyyÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.11:># Dukkhassa pari¤¤aÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhasamudayassa pahÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhassa sacchikiriyaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya bhÃvanaÂÂho abhi¤¤eyyo. RÆpassa pari¤¤aÂÂho abhi¤¤eyyo, rÆpasamudayassa pahÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, rÆpanirodhassa sacchikiriyaÂÂho abhi¤¤eyyo, rÆpanirodhagÃminiyà paÂipadÃya bhÃvanaÂÂho abhi¤¤eyyo; vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . saÇkhÃrÃnaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïassa . . . pe . . . cakkhussa . . . pe . . . jarÃmaraïassa pari¤¤aÂÂho abhi¤¤eyyo,


#<[page 009]>#
%<                            9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  jarÃmaraïasamudayassa pahÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodhassa sacchikiriyaÂÂho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodhagÃminiyà paÂipadÃya bhÃvanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.12:># Dukkhassa pari¤¤ÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhasamudayassa pahÃnapaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhassa sacchikiriyÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya bhÃvanÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo. RÆpassa pari¤¤ÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, rÆpasamudayassa pahÃnapaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, rÆpanirodhassa sacchikiriyÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, rÆpanirodhagÃminiyà paÂipadÃya bhÃvanÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo.
VedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . saÇkhÃrÃnaæ . . . pe . . .vi¤¤Ãïassa . . . pe . . . cakkhussa . . . pe . . . jarÃmaraïassa pari¤¤ÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïasamudayassa pahÃnapaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodhassa sacchikiriyÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodhagÃminiyà paÂipadÃya bhÃvanÃpaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.13:># Dukkhaæ abhi¤¤eyyaæ, dukkhasamudayo abhi¤¤eyyo, dukkhanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhasamudayanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhassa chandarÃganirodho abhi¤¤eyyo, dukkhassa assÃdo abhi¤¤eyyo, dukkhassa ÃdÅnavo abhi¤¤eyyo, dukkhassa nissaraïaæ abhi¤¤eyyaæ. RÆpaæ abhi¤¤eyyaæ, rÆpasamudayo abhi¤¤eyyo, rÆpanirodho abhi¤¤eyyo, rÆpasamudayanirodho abhi¤¤eyyo, rÆpassa chandarÃganirodho abhi¤¤eyyo, rÆpassa assÃdo abhi¤¤eyyo, rÆpassa ÃdÅnavo abhi¤¤eyyo, rÆpassa nissaraïaæ abhi¤¤eyyaæ. Vedanà abhi¤¤eyyà . . . pe . . . sa¤¤Ã abhi¤¤eyyà . . . pe . . . saÇkhÃrà abhi¤¤eyyà . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ . . . pe . . . cakkhuæ abhi¤¤eyyaæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ abhi¤¤eyyaæ, jarÃmaraïasamudayo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa samudayanirodho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa chandarÃganirodho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa assÃdo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa ÃdÅnavo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa nissaraïaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.14:># Dukkhaæ abhi¤¤eyyaæ, dukkhasamudayo abhi¤¤eyyo,


#<[page 010]>#
%<                             10>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dukkhanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà abhi¤¤eyyÃ, dukkhassa assÃdo abhi¤¤eyyo, dukkhassa ÃdÅnavo abhi¤¤eyyo, dukkhassa nissaraïaæ abhi¤¤eyyaæ. RÆpaæ abhi¤¤eyyaæ, rÆpasamudayo abhi¤¤eyyo, rÆpanirodho abhi¤¤eyyo, rÆpanirodhagÃminÅ paÂipadà abhi¤¤eyyÃ, rÆpassa assÃdo abhi¤¤eyyo, rÆpassa ÃdÅnavo abhi¤¤eyyo, rÆpassa nissaraïaæ abhi¤¤eyyaæ. Vedanà abhi¤¤eyyà . . . pe . . . sa¤¤Ã abhi¤¤eyyà . . . pe . . . saÇkhÃrà abhi¤¤eyyà . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ . . . pe . . . cakkhuæ abhi¤¤eyyaæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ abhi¤¤eyyaæ, jarÃmaraïasamudayo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodho abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïanirodhagÃminÅ paÂipadà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïassa assÃdo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa adÅnavo abhi¤¤eyyo, jarÃmaraïassa nissaraïaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.15:># AniccÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, dukkhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, anattÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, nibbÃnÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, virÃgÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, nirodhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, paÂinissaggÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ. RÆpe aniccÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, rÆpe dukkhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, rÆpe anattÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, rÆpe nibbÃnÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, rÆpe virÃgÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, rÆpe nirodhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, rÆpe paÂinissaggÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ. VedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . saÇkhÃresu . . . pe . . . vi¤¤Ãïe . . . pe . . . cakkhusmiæ . . . pe . . . jarÃmaraïe aniccÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïe dukkhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïe anattÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïe nibbÃnÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïe virÃgÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïe nirodhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, jarÃmaraïe paÂinissaggÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.16:># UppÃdo abhi¤¤eyyo, pavattaæ abhi¤¤eyyaæ, nimittaæ abhi¤¤eyyaæ, Ãyuhanà abhi¤¤eyyÃ, paÂisandhi abhi¤¤eyyÃ, gati abhi¤¤eyyÃ, nibbatti abhi¤¤eyyÃ, upapatti abhi¤¤eyyÃ, jÃti abhi¤¤eyyÃ, jarà abhi¤¤eyyÃ, vyÃdhi abhi¤¤eyyÃ,


#<[page 011]>#
%<                             11>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  maraïaæ abhi¤¤eyyaæ, soko abhi¤¤eyyo, paridevo abhi¤¤eyyo, upÃyÃso abhi¤¤eyyo. AnuppÃdo abhi¤¤eyyo, appavattaæ abhi¤¤eyyaæ, animittaæ abhi¤¤eyyaæ, anÃyuhanà abhi¤¤eyyÃ, appaÂisandhi abhi¤¤eyyÃ, agati abhi¤¤eyyÃ, anibbatti abhi¤¤eyyÃ, anupapatti abhi¤¤eyyÃ, ajÃti abhi¤¤eyyÃ, ajarà abhi¤¤eyyÃ, avyÃdhi abhi¤¤eyyÃ, amataæ abhi¤¤eyyaæ, asoko abhi¤¤eyyo, aparidevo abhi¤¤eyyo, anupÃyÃso abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.17:># UppÃdo abhi¤¤eyyo, anuppÃdo abhi¤¤eyyo, pavattaæ abhi¤¤eyyaæ, appavattaæ abhi¤¤eyyaæ, nimittaæ abhi¤¤eyyaæ, animittaæ abhi¤¤eyyaæ, Ãyuhanà abhi¤¤eyyÃ, anÃyuhanà abhi¤¤eyyÃ, paÂisandhi abhi¤¤eyyÃ, appaÂisandhi abhi¤¤eyyÃ, gati abhi¤¤eyyÃ, agati abhi¤¤eyyÃ, nibbatti abhi¤¤eyyÃ, anibbatti abhi¤¤eyyÃ, upapatti abhi¤¤eyyÃ, anupapatti abhi¤¤eyyÃ, jÃti abhi¤¤eyyÃ, ajÃti abhi¤¤eyyÃ, jarà abhi¤¤eyyÃ, ajarà abhi¤¤eyyÃ, vyÃdhi abhi¤¤eyyÃ, avyÃdhi abhi¤¤eyyÃ, maraïaæ abhi¤¤eyyaæ, amataæ abhi¤¤eyyaæ, soko abhi¤¤eyyo, asoko abhi¤¤eyyo, paridevo abhi¤¤eyyo, aparidevo abhi¤¤eyyo, upÃyÃso abhi¤¤eyyo, anupÃyÃso abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.18:># `UppÃdo dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `pavattaæ dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `nimittaæ dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `Ãyuhanà dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `paÂisandhi dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `gati dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `nibbatti dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `upapatti dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `jÃti dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `jarà dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `vyÃdhi dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `maraïaæ dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `soko dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `paridevo dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `upÃyÃso dukkhan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.19:># `AnuppÃdo sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `appavattaæ sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `animittaæ sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anÃyuhanà sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `appaÂisandhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `agati sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anibbatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupapatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `ajÃti sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ,


#<[page 012]>#
%<                             12>%
`ajarà sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `avyÃdhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `amataæ sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `asoko sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `aparidevo sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupÃyÃso sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.20:># `UppÃdo dukkhaæ, anuppÃdo sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `pavattaæ dukkhaæ, appavattaæ sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `nimittaæ dukkhaæ, animittaæ sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `Ãyuhanà dukkhaæ, anÃyuhanà sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `paÂisandhi dukkhaæ, appaÂisandhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `gati dukkhaæ, agati sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `nibbatti dukkhaæ, anibbatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `upapatti dukkhaæ, anupapatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `jÃti dukkhaæ, ajÃti sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ' `jarà dukkhaæ, ajarà sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `vyÃdhi dukkhaæ, avyÃdhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `maraïaæ dukkhaæ, amataæ sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `soko dukkhaæ, asoko sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `paridevo dukkhaæ, aparidevo sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ; `upÃyÃso dukkhaæ, anupÃyÃso sukhan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.21:># `UppÃdo bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `pavattaæ bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `nimittaæ bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `Ãyuhanà bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `paÂisandhi bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `gati bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `nibbatti bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `upapatti bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `jÃti bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `jarà bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `vyÃdhi bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `maraïaæ bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `soko bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `paridevo bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ, `upÃyÃso bhayan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.22:># `AnuppÃdo kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `appavattaæ kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `animittaæ kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `anÃyuhanà kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `appaÂisandhi kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `agati kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `anibbatti kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupapatti kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `ajÃti kheman' ti abhi¤¤eyyaæ,


#<[page 013]>#
%<                             13>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `ajarà kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `avyÃdhi kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `amataæ kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `asoko kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `aparidevo kheman' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupÃyÃso kheman' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.23:># `UppÃdo bhayaæ, anuppÃdo kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `pavattaæ bhayaæ, appavattaæ kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `nimittaæ bhayaæ, animittaæ kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `Ãyuhanà bhayaæ, anÃyuhanà kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `paÂisandhi bhayaæ, appaÂisandhi kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `gati bhayaæ, agati kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `nibbatti bhayaæ, anibbatti kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `upapatti bhayaæ, anupapatti kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `jÃti bhayaæ, ajÃti kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `jarà bhayaæ, ajarà kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `vyÃdhi bhayaæ, avyÃdhi kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `maraïaæ bhayaæ, amataæ kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `soko bhayaæ, asoko kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `paridevo bhayaæ, aparidevo kheman' ti abhi¤¤eyyaæ; `upÃyÃso bhayaæ, anupÃyÃso kheman' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.24:># `UppÃdo sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `pavattaæ sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `nimittaæ sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `Ãyuhanà sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `paÂisandhi sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `gati sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `nibbatti sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `upapatti sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `jÃti sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `jarà sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `vyÃdhi sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `maraïaæ sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `soko sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `paridevo sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `upÃyÃso sÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.25:># `AnuppÃdo nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `appavattaæ nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `animittaæ nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anÃyuhanà nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `appaÂisandhi nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `agati nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anibbatti nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupapatti nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `ajÃti nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `ajarà nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `avyÃdhi nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `amataæ nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ,


#<[page 014]>#
%<                             14>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `asoko nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `aparidevo nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupÃyÃso nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.26:># `UppÃdo sÃmisaæ, anuppÃdo nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `pavattaæ sÃmisaæ, appavattaæ nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `nimittaæ sÃmisaæ, animittaæ nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `Ãyuhanà sÃmisaæ, anÃyuhanà nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `paÂisandhi sÃmisaæ, appaÂisandhi nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `gati sÃmisaæ, agati nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `nibbatti sÃmisaæ, anibbatti nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `upapatti sÃmisaæ, anupapatti nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `jÃti sÃmisaæ, ajÃti nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `jarà sÃmisaæ, ajarà nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `vyÃdhi sÃmisaæ, avyÃdhi nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `maraïaæ sÃmisaæ, amataæ nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `soko sÃmisaæ, asoko nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `paridevo sÃmisaæ, aparidevo nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ; `upÃyÃso sÃmisaæ, anupÃyÃso nirÃmisan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.27:># `UppÃdo saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `pavattaæ saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `nimittaæ saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `Ãyuhanà saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `paÂisandhi saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `gati saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `nibbatti saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `upapatti saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `jÃti saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `jarà saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `vyÃdhi saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `maraïaæ saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `soko saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `paridevo saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ, `upÃyÃso saÇkhÃrÃ' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.28:># `AnuppÃdo nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `appavattaæ nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `animittaæ nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anÃyuhanà nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `appaÂisandhi nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `agati nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anibbatti nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupapatti nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `ajÃti nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `ajarà nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `avyÃdhi nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `amataæ nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ,


#<[page 015]>#
%<                             15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `asoko nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `aparidevo nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ, `anupÃyÃso nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.29:># `UppÃdo saÇkhÃrÃ, anuppÃdo nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `pavattaæ saÇkhÃrÃ, appavattaæ nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `nimittaæ saÇkhÃrÃ, animittaæ nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `Ãyuhanà saÇkhÃrÃ, anÃyuhanà nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `paÂisandhi saÇkhÃrÃ, appaÂisandhi nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `gati saÇkhÃrÃ, agati nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `nibbatti saÇkhÃrÃ, anibbatti nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `upapatti saÇkhÃrÃ, anupapatti nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `jÃti saÇkhÃrÃ, ajÃti nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `jarà saÇkhÃrÃ, ajarà nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ' `vyÃdhi saÇkhÃrÃ, avyÃdhi nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `maraïaæ saÇkhÃrÃ, amataæ nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ' `soko saÇkhÃrÃ, asoko nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ' `paridevo saÇkhÃrÃ, aparidevo nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ; `upÃyÃso saÇkhÃrÃ, anupÃyÃso nibbÃnan' ti abhi¤¤eyyaæ.
                       PaÂhamabhÃïavÃraæ niÂÂhitaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.30:># PariggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, parivÃraÂÂho abhi¤¤eyyo, paripÆraÂÂho abhi¤¤eyyo, ekaggaÂÂho abhi¤¤eyyo, avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, avisÃraÂÂho abhi¤¤eyyo, anÃvilaÂÂho abhi¤¤eyyo, ani¤janaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekattapaÂÂhÃnavasena cittassa ÂhitaÂÂho abhi¤¤eyyo, ÃrammaïaÂÂho abhi¤¤eyyo, gocaraÂÂho abhi¤¤eyyo, pahÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, pariccÃgaÂÂho abhi¤¤eyyo, vuÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, vivaÂÂanaÂÂho abhi¤¤eyyo, santaÂÂho abhi¤¤eyyo, païÅtaÂÂho abhi¤¤eyyo, vimuttaÂÂho abhi¤¤eyyo, anÃsavaÂÂho abhi¤¤eyyo, taraïaÂÂho abhi¤¤eyyo, animittaÂÂho abhi¤¤eyyo, appaïihitaÂÂho abhi¤¤eyyo, su¤¤ataÂÂho abhi¤¤eyyo, ekarasaÂÂho abhi¤¤eyyo,


#<[page 016]>#
%<                            16>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anativattanaÂÂho abhi¤¤eyyo, yuganandhaÂÂho abhi¤¤eyyo, niyyÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, hetuÂÂho abhi¤¤eyyo, dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo, adhipateyyaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.31:># Samathassa avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, vipassanÃya anupassanaÂÂho abhi¤¤eyyo, samathavipassanÃnaæ ekarasaÂÂho abhi¤¤eyyo, yuganandhassa anativattanaÂÂho abhi¤¤eyyo, sikkhÃya samÃdÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo. Ãrammaïassa gocaraÂÂho abhi¤¤eyyo, lÅnassa cittassa paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, uddhatassa cittassa viniggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, ubhovisuddhÃnaæ ajjhupekkhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, visesÃdhigamaÂÂho abhi¤¤eyyo, uttaripaÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, saccÃbhisamayaÂÂho abhi¤¤eyyo, nirodhe patiÂÂhÃpakaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.32:># Saddhindriyassa adhimokkhaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyindriyassa paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, satindriyassa upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, samÃdhindriyassa avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, pa¤¤indriyassa dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.33:># SaddhÃbalassa assaddhiye akampiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyabalassa kosajje akampiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, satibalassa pamÃde akampiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, samÃdhibalassa uddhacce akampiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, pa¤¤Ãbalassa avijjÃya akampiyaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.34:># {SatisambojjhaÇgassa} upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, {dhammavicayasambojjhaÇgassa} pavicayaÂÂho abhi¤¤eyyo, {viriyasambojjhaÇgassa} paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, {pÅtisambojjhaÇgassa} pharaïattho abhi¤¤eyyo, {passaddhisambojjhaÇgassa} upasamaÂÂho abhi¤¤eyyo, {samÃdhisambojjhaÇgassa} avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, {upekkhÃsambojjhaÇgassa} paÂisaÇkhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.35:># SammÃdiÂÂhiyà dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammÃsaÇkappassa abhiniropanaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammÃvÃcÃya pariggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammÃkammantassa samuÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammÃ-ÃjÅvassa vodÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo,


#<[page 017]>#
%<                             17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sammÃvÃyÃmassa paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammÃsatiyà upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammÃsamÃdhissa avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.36:># IndriyÃnaæ adhipateyyaÂÂho abhi¤¤eyyo, balÃnaæ akampiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, bojjhaÇgÃnaæ niyyÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, maggassa hetuÂÂho abhi¤¤eyyo, satipaÂÂhÃnÃnaæ upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, sammappadhÃnÃnaæ padahanaÂÂho abhi¤¤eyyo, iddhipÃdÃnaæ ijjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, saccÃnaæ tathaÂÂho abhi¤¤eyyo, payogÃnaæ paÂipassaddhaÂÂho abhi¤¤eyyo, phalÃnaæ sacchikiriyaÂÂho abhi¤¤eyyo, vitakkassa abhiniropanaÂÂho abhi¤¤eyyo, vicÃrassa upavicÃraÂÂho abhi¤¤eyyo, pÅtiyà pharaïaÂÂho abhi¤¤eyyo, sukhassa abhisandanaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa ekaggaÂÂho abhi¤¤eyyo, ÃvajjanaÂÂho abhi¤¤eyyo, vijÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, pajÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, sa¤jÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekodaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.37:># Abhi¤¤Ãya ¤ÃtaÂÂho abhi¤¤eyyo, pari¤¤Ãya tÅraïaÂÂho abhi¤¤eyyo, pahÃnassa pariccÃgaÂÂho abhi¤¤eyyo, bhÃvanÃya ekarasaÂÂho abhi¤¤eyyo, sacchikiriyÃya phassanaÂÂho abhi¤¤eyyo; khandhÃnaæ khandhaÂÂho abhi¤¤eyyo, dhÃtÆnaæ dhÃtuÂÂho abhi¤¤eyyo, ÃyatanÃnaæ ÃyatanaÂÂho abhi¤¤eyyo, saÇkhatÃnaæ saÇkhataÂÂho abhi¤¤eyyo, asaÇkhatassa asaÇkhataÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.38:># CittaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittÃnantarikaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa vuÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa vivaÂÂanaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa hetuÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa paccayaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa vatthuÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa bhummaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa ÃrammaïaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa gocaraÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa cariyaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa gÃtaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa abhinÅhÃraÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa niyyÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa nissaraïaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.39:># Ekatte ÃvajjanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte vijÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo,


#<[page 018]>#
%<                             18>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ekatte pajÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte sa¤jÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte ekodaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte upanibandhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte pakkhandanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte pasÅdanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte santiÂÂhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte vimu¤canaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte `etaæ santan' ti passanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte yÃnikataÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte vatthukataÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte anuÂÂhitaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte paricitaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte susamÃraddhaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte pariggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte parivÃraÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte paripÆraÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte samodhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte adhiÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte ÃsevanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte bhÃvanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte bahulÅkammaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte susamuggataÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte suvimuttaÂÂho abhi¤¤eyyo; ekatte bujjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte anubujjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte paÂibujjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte sambujjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo; ekatte bodhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte anubodhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte paÂibodhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte sambodhanaÂÂho abhi¤¤eyyo; ekatte bodhipakkhiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte anubodhipakkhiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte paÂibodhipakkhiyaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte sambodhipakkhiyaÂÂho abhi¤¤eyyo; ekatte jotanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte ujjotanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte anujotanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte paÂijotanaÂÂho abhi¤¤eyyo, ekatte sa¤jotanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.40:># PakÃsanaÂÂho abhi¤¤eyyo, virocanaÂÂho abhi¤¤eyyo, kilesÃnaæ santÃpanaÂÂho abhi¤¤eyyo, amalaÂÂho abhi¤¤eyyo, vimalaÂÂho abhi¤¤eyyo, nimmalaÂÂho abhi¤¤eyyo; samaÂÂho abhi¤¤eyyo, samayaÂÂho abhi¤¤eyyo; vivekaÂÂho abhi¤¤eyyo, vivekacariyaÂÂho abhi¤¤eyyo; virÃgaÂÂho abhi¤¤eyyo, virÃgacariyaÂÂho abhi¤¤eyyo;


#<[page 019]>#
%<                             19>%
nirodhaÂÂho abhi¤¤eyyo, nirodhacariyaÂÂho abhi¤¤eyyo; vossaggaÂÂho abhi¤¤eyyo, vossaggacariyaÂÂho abhi¤¤eyyo; vimuttaÂÂho abhi¤¤eyyo, vimutticariyaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.41:># ChandaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa mÆlaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa pÃdaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa padhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa ijjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa adhimokkhaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, chandassa dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.42:># ViriyaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa mÆlaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa pÃdaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa padhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa ijjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa adhimokkhaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, viriyassa dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.43:># CittaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa mÆlaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa pÃdaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa padhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa ijjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa adhimokkhaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, cittassa dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.44:># VÅmaæsaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya mÆlaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya pÃdaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya padhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya ijjhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya adhimokkhaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya paggahaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya upaÂÂhÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya avikkhepaÂÂho abhi¤¤eyyo, vÅmaæsÃya dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.45:># DukkhaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhassa pÅlanaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhassa santÃpaÂÂho abhi¤¤eyyo, dukkhassa vipariïÃmaÂÂho abhi¤¤eyyo; samudayaÂÂho abhi¤¤eyyo, samudayassa ÃyuhanaÂÂho abhi¤¤eyyo, samudayassa nidÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, samudayassa sa¤¤ogaÂÂho abhi¤¤eyyo, samudayassa palibodhaÂÂho abhi¤¤eyyo; nirodho abhi¤¤eyyo,


#<[page 020]>#
%<                             20>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nirodhassa nissaraïaÂÂho abhi¤¤eyyo, nirodhassa vivekaÂÂho abhi¤¤eyyo, nirodhassa asaÇkhataÂÂho abhi¤¤eyyo, nirodhassa amataÂÂho abhi¤¤eyyo; maggaÂÂho abhi¤¤eyyo, maggassa niyyÃnaÂÂho abhi¤¤eyyo, maggassa hetuÂÂho abhi¤¤eyyo, maggassa dassanaÂÂho abhi¤¤eyyo, maggassa adhipateyyaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.46:># TathaÂÂho abhi¤¤eyyo, anattaÂÂho abhi¤¤eyyo, saccaÂÂho abhi¤¤eyyo, paÂivedhaÂÂho abhi¤¤eyyo, abhijÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, parijÃnanaÂÂho abhi¤¤eyyo, dhammaÂÂho abhi¤¤eyyo, dhÃtuÂÂho abhi¤¤eyyo, ¤ÃtaÂÂho abhi¤¤eyyo, sacchikiriyaÂÂho abhi¤¤eyyo, phassanaÂÂho abhi¤¤eyyo, abhisamayaÂÂho abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.47:># Nekkhammaæ abhi¤¤eyyaæ, abyÃpÃdo abhi¤¤eyyo, Ãlokasa¤¤Ã abhi¤¤eyyÃ, avikkhepo, abhi¤¤eyyo, dhammavavatthÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, ¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, pÃmojjaæ abhi¤¤eyyaæ, paÂhamajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, dutiyajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, tatiyajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, catutthajjhÃnaæ abhi¤¤eyyaæ, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.48:># AniccÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, dukkhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, anattÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, nibbidÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, virÃgÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, nirodhÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, paÂinissaggÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, khayÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, vayÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, vipariïÃmÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, animittÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, appaïihitÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, su¤¤atÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, adhipa¤¤Ãdhammavipassanà abhi¤¤eyyÃ, yathÃbhÆta¤Ãïadassanaæ abhi¤¤eyyaæ, ÃdÅnavÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ, {paÂisaÇkhÃnupassanÃ} abhi¤¤eyyÃ, vivaÂÂanÃnupassanà abhi¤¤eyyÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.49:># SotÃpattimaggo abhi¤¤eyyo, sotÃpattiphalasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, sakadÃgÃmimaggo abhi¤¤eyyo, sakadÃgÃmiphalasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, anÃgÃmimaggo abhi¤¤eyyo,


#<[page 021]>#
%<                               21>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anÃgÃmiphalasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ, arahattamaggo abhi¤¤eyyo, arahattaphalasamÃpatti abhi¤¤eyyÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.50:># AdhimokkhaÂÂhena saddhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, paggahaÂÂhena viriyindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, upaÂÂhÃnaÂÂhena satindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, avikkhepaÂÂhena samÃdhindriyaæ abhi¤¤eyyaæ, dassanaÂÂhena pa¤¤indriyaæ abhi¤¤eyyaæ; assaddhiye akampiyaÂÂhena saddhÃbalaæ abhi¤¤eyyaæ, kosajje akampiyaÂÂhena viriyabalaæ abhi¤¤eyyaæ, pamÃde akampiyaÂÂhena satibalaæ abbi¤¤eyyaæ, uddhacce akampiyaÂÂhena samÃdhibalaæ abhi¤¤eyyaæ, avijjÃya akampiyaÂÂhena pa¤¤Ãbalaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.51:># UpaÂÂhÃnaÂÂhena satisambojjhaÇgo abhi¤¤eyyo, pavicayaÂÂhena dhammavicayasambojjhaÇgo abhi¤¤eyyo, paggahaÂÂhena viriyasambojjhaÇgo abhi¤¤eyyo, pharaïaÂÂhena pÅtisambojjhaÇgo abhi¤¤eyyo, upasamaÂÂhena passaddhisambojjhaÇgo abhi¤¤eyyo, avikkhepaÂÂhena samÃdhisambojjhaÇgo abho¤¤eyyo, paÂisaÇkhÃnaÂÂhena upekkhÃsambojjhaÇgo abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.52:># DassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi abhi¤¤eyyÃ, abhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappo abhi¤¤eyyo, pariggahaÂÂhena sammÃvÃcà abhi¤¤eyyÃ, samuÂÂhÃnaÂÂhena sammÃkammanto abhi¤¤eyyo, vodÃnaÂÂhena sammÃ-ÃjÅvo abhi¤¤eyyo, paggahaÂÂhena sammÃvÃyÃmo abhi¤¤eyyo, upaÂÂhÃnaÂÂhena sammÃsati abhi¤¤eyyÃ, avikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi abhi¤¤eyyo.
     #<PaÂis_I,I.1.53:># AdhipateyyaÂÂhena indriyà abhi¤¤eyyÃ, akampiyaÂÂhena balà abhi¤¤eyyÃ, niyyÃnaÂÂhena bojjhaÇgà abhi¤¤eyyÃ, hetuÂÂhena maggo abhi¤¤eyyo, upaÂÂhÃnaÂÂhena satipaÂÂhÃnà abhi¤¤eyyÃ, padahanaÂÂhena sammappadhÃnà abhi¤¤eyyÃ, ijjhanaÂÂhena iddhipÃdà abhi¤¤eyyÃ, tathaÂÂhena saccà abhi¤¤eyyÃ, avikkhepaÂÂhena samatho abhi¤¤eyyo, anupassanaÂÂhena vipassanà abhi¤¤eyyÃ, ekarasaÂÂhena samathavipassanà abhi¤¤eyyÃ, anativattanaÂÂhena yuganandhaæ abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.54:># SamvaraÂÂhena sÅlavisuddhi abhi¤¤eyyÃ, avikkhepaÂÂhena cittavisuddhi abhi¤¤eyyÃ, dassanaÂÂhena ditthivisuddhi abhi¤¤eyyÃ;


#<[page 022]>#
%<                               22>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  muttaÂÂhena vimokkho abhi¤¤eyyo, paÂivedhaÂÂhena vijjà abhi¤¤eyyÃ, pariccÃgaÂÂhena vimutti abhi¤¤eyyÃ, samucchedaÂÂhena khaye ¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, paÂipassaddhaÂÂhena anuppÃde ¤Ãïaæ abhi¤¤eyyaæ, chando mÆlaÂÂhena abhi¤¤eyyo, manasikÃro samuÂÂhÃnaÂÂhena abhi¤¤eyyo, phasso samodhÃnaÂÂhena abhi¤¤eyyo, vedanà samosaraïaÂÂhena abhi¤¤eyyÃ, samÃdhi pamukhaÂÂhena abhi¤¤eyyo, sati adhipateyyaÂÂhena abhi¤¤eyyÃ, pa¤¤Ã tatuttaraÂÂhena abhi¤¤eyyÃ, vimutti sÃraÂÂhena abhi¤¤eyyÃ, amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena abhi¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.55:># Ye ye dhammà abhi¤¤Ãtà honti, te te dhammà ¤Ãtà honti; ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Ime dhammà abhi¤¤eyyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïan ti.
                             DutiyabhÃïavÃraæ.
     #<PaÂis_I,I.1.56:># Kathaæ `Ime dhammà pari¤¤eyyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, tampajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     Eko dhammo pari¤¤eyyo, phasso sÃsavo upÃdÃnÅyo; dve dhammà pari¤¤eyyÃ, nÃma¤ ca rÆpa¤ ca; tayo dhammà pari¤¤eyyÃ, tisso vedanÃ; cattÃro dhammà pari¤¤eyyÃ, cattÃro ÃhÃrÃ; pa¤ca dhammà pari¤¤eyyÃ, pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ; cha dhammà pari¤¤eyyÃ, cha ajjhattikÃni ÃyatanÃni; satta dhammà pari¤¤eyyÃ, satta vi¤¤ÃïaÂÂhitiyo; aÂÂha dhammà pari¤¤eyyÃ, aÂÂha lokadhammÃ; nava dhammà pari¤¤eyyÃ, nava sattÃvÃsÃ; dasa dhammà pari¤¤eyyÃ, dasÃyatanÃni.
     #<PaÂis_I,I.1.57:># Sabbaæ bhikkhave pari¤¤eyyaæ. Ki¤ ca bhikkhave sabbaæ pari¤¤eyyaæ? Cakkhuæ bhikkhave pari¤¤eyyaæ, rÆpà pari¤¤eyyÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ pari¤¤eyyaæ, cakkhusamphasso pari¤¤eyyo, yadidaæ cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ,


#<[page 023]>#
%<                          23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  taæ pi pari¤¤eyyaæ; sotaæ pari¤¤eyyaæ, saddà pari¤¤eyyà . . . pe . . . ghÃnaæ pari¤¤eyyaæ, gandhà pari¤¤eyyà . . . pe . . . jivhà pari¤¤eyyÃ, rasà pari¤¤eyyà . . . pe . . . kÃyo pari¤¤eyyo, phoÂÂhabbà pari¤¤eyyà . . . pe . . . mano pari¤¤eyyo, dhammà pari¤¤eyyÃ; manovi¤¤Ãïaæ pari¤¤eyyaæ, manosamphasso pari¤¤eyyo, yadidaæ manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi pari¤¤eyyaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.58:># RÆpaæ pari¤¤eyyaæ, vedanà pari¤¤eyyÃ, sa¤¤Ã pari¤¤eyyÃ, saÇkhÃrà pari¤¤eyyÃ, vi¤¤Ãïaæ pari¤¤eyyaæ; cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ . . . pe . . . amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena pari¤¤eyyaæ.
Yesaæ yesaæ dhammÃnaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa te te dhammà paÂiladdhà honti. Evaæ te dhammà pari¤¤Ãtà c' eva honti tÅrità ca.
     #<PaÂis_I,I.1.59:># Nekkhammaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa nekkhammaæ paÂiladdhaæ hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     AbyÃpÃdaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa abyÃpÃdo paÂiladdho hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     ùlokasa¤¤aæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa Ãlokasa¤¤Ã paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     Avikkhepaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa avikkhepo paÂiladdho hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     DhammavavatthÃnaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa dhammavavatthÃnaæ paÂiladdhaæ hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     ¥Ãïaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa ¤Ãïaæ paÂiladdhaæ hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     PÃmojjaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa pÃmojjaæ paÂiladdhaæ hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.

#<[page 024]>#
%<                               24>%
     #<PaÂis_I,I.1.60:># PaÂhamajjhÃnaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa pathamajjhÃnaæ paÂiladdhaæ hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅroto ca.
     DutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . tatiyajjhÃnaæ . . . pe . . . catutthajjhÃnaæ . . . pe . . . paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa catutthajjhÃnaæ paÂiladdhaæ hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     ùkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpatti paÂiladdha hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpatti paÂiladdha hoti:
evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     ùki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpatti paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     Nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     #<PaÂis_I,I.1.61:># AniccÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa aniccÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     DukkhÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa dukkhÃnupassanà paÂiladdha hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     AnattÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa anattÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     NibbidÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa nibbidÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     VirÃgÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa virÃgÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     NirodhÃnupassanaæ. paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa nirodhÃnupassanà paÂiladdha hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     PatinissaggÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa paÂinissaggÃnupassanà paÂiladdhà hoti:


#<[page 025]>#
%<                        25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     KhayÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa khayÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     VayÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa vayÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     VipariïÃmÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa vipariïÃmÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     AnimittÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa animittÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     AppaïihitÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa appaïihitÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     Su¤¤atÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa su¤¤atÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     #<PaÂis_I,I.1.62:># Adhipa¤¤Ãdhammavipassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa adhipa¤¤Ãdhammavipassanà paÂiladdhà hoti:
evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     YathÃbhÆta¤Ãïadassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa yathÃbhÆta¤Ãïadassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     ùdÅnavÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa ÃdÅnavÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     PaÂisaÇkhÃnupassanaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa {paÂisaÇkhÃnupassanÃ} paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     {VivaÂÂÃnupassanaæ} paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa vivaÂÂÃnupassanà paÂiladdhà hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     #<PaÂis_I,I.1.63:># SotÃpattimaggaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa sotÃpattimaggo paÂiladdho hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.


#<[page 026]>#
%<                        26>%
     SakadÃgÃmimaggaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa sakadÃgÃmimaggo paÂiladdho hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     AnÃgÃmimaggaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa anÃgÃmimaggo paÂiladdho hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     Arahattamaggaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa arahattamaggo paÂiladdho hoti: evaæ so dhammo pari¤¤Ãto c' eva hoti tÅrito ca.
     Yesaæ yesaæ dhammÃnaæ paÂilÃbhaÂÂhÃya vÃyamantassa te te dhammà paÂiladdhà honti: evaæ te dhammà pari¤¤Ãtà c' eva honti tÅrità ca. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Ime dhammà pari¤¤eyyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïan ti.
     #<PaÂis_I,I.1.64:># Kathaæ `Ime dhammà pahÃtabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     Eko dhammo pahÃtabbo, asmimÃno; dve dhammà pahÃtabbÃ, avijjà ca bhavataïhà ca; tayo dhammà pahÃtabbÃ, tisso taïhÃ; cattÃro dhammà pahÃtabbÃ, cattÃro oghÃ; pa¤ca dhammà pahÃtabbÃ, pa¤ca nÅvaraïÃni; cha dhammà pahÃtabbÃ, cha taïhÃkÃyÃ; satta dhammà pahÃtabbÃ, sattÃnusayÃ; aÂÂha dhammà pahÃtabbÃ, aÂÂha micchattÃ; nava dhammà pahÃtabbÃ, nava taïhÃmÆlakÃ; dasa dhammà pahÃtabbÃ, dasa micchattÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.65:># Dve pahÃnÃni; samucchedappahÃnaæ paÂipassaddhippahÃnaæ; samucchedappahÃna¤ ca lokuttarakhayagÃmimaggaæ bhÃvayato, paÂipassaddhippahÃna¤ ca phalakkhaïe. TÅïi pahÃnÃni; kÃmÃnaæ etaæ nissaraïaæ yadidaæ nekkhammaæ, rÆpÃnaæ etaæ nissaraïaæ yadidaæ Ãruppaæ, yaæ kho pana ki¤ci bhÆtaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ nirodho tassa nissaraïaæ. Nekkhammaæ paÂiladdhassa kÃmà pahÅnà c' eva honti pariccattà ca; Ãruppaæ paÂiladdhassa rÆpà pahÅnà c' eva honti pariccattà ca; nirodhaæ paÂiladdhassa saÇkhÃrà pahÅnà c' eva honti pariccattà ca. CattÃri pahÃnÃni; dukkhasaccaæ pari¤¤ÃpaÂivedhaæ paÂivijjhanto pajahati, samudayasaccaæ pahÃnappaÂivedhaæ paÂivijjhanto pajahati,


#<[page 027]>#
%<                          27>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nirodhasaccaæ sacchikiriyÃpaÂivedhaæ paÂivijjhanto pajahati, maggasaccaæ bhÃvanÃpaÂivedhaæ paÂivijjhanto pajahati.
Pa¤ca pahÃnÃni; vikkhambhanappahÃnaæ, tadaÇgappahÃnaæ, samucchedappahÃnaæ, paÂipassaddhippahÃnaæ, nissaraïappahÃnaæ: vikkhambhanappahÃna¤ ca nÅvaraïÃnaæ paÂhamajjhÃnaæ bhÃvayato, tadaÇgappahÃna¤ ca diÂÂhigatÃnaæ nibbedhabhÃgiyaæ samÃdhiæ bhÃvayato, samucchedappahÃna¤ ca lokuttarakhayagÃmimaggaæ bhÃvayato, paÂipassaddhippahÃna¤ ca phalakkhaïe, nissaraïappahÃna¤ ca nirodho nibbÃnaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.66:># Sabbaæ bhikkhave pahÃtabbaæ. Ki¤ ca bhikkhave sabbaæ pahÃtabbaæ? Cakkhuæ bhikkhave pahÃtabbaæ, rÆpà pahÃtabbÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ pahÃtabbaæ, cakkhusamphasso pahÃtabbo, yadidaæ cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi pahÃtabbaæ. Sotaæ pahÃtabbaæ, saddà pahÃtabbÃ; ghÃnaæ pahÃtabbaæ, gandhà pahÃtabbÃ; jivhà pahÃtabbÃ, rasà pahÃtabbÃ; kÃyo pahÃtabbo, phoÂÂhabbà pahÃtabbÃ; mano pahÃtabbo, dhammà pahÃtabbÃ; manovi¤¤Ãïaæ pahÃtabbaæ, manosamphasso pahÃtabbo, yadidaæ manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi pahÃtabbaæ.
     RÆpaæ passanto pajahati, vedanaæ passanto pajahati, sa¤¤aæ passanto pajahati, saÇkhÃrà passanto pajahati, vi¤¤Ãïaæ passanto pajahati; cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ . . . pe . . . amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena passanto pajahati. Ye ye dhammà pahÅnà honti te te dhammà pariccattà honti; ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Ime dhammà pahÃtabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.
                 TatiyabhÃïavÃraæ.


#<[page 028]>#
%<                                28>%
     #<PaÂis_I,I.1.67:># Kathaæ `Ime dhammà bhÃvetabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     Eko dhammo bhÃvetabbo, kÃyagatà sati sÃtasahagatÃ; dve dhammà bhÃvetabbÃ, samatho ca vipassanà ca; tayo dhammà bhÃvetabbÃ, tayo samÃdhÅ; cattÃro dhammà bhÃvetabbÃ, cattÃro satipaÂÂhÃnÃ; pa¤ca dhammà bhÃvetabbÃ, pa¤caÇgiko sammÃsamÃdhi; cha dhammà bhÃvetabbÃ, cha anussatiÂÂhÃnÃni; satta dhammà bhÃvetabbÃ, satta bojjhaÇgÃ; aÂÂha dhammà bhÃvetabbÃ, ariyo aÂÂhaÇgiko maggo; nava dhammà bhÃvetabbÃ, nava pÃrisuddhipadhÃniyaÇgÃni; dasa dhammà bhÃvetabbÃ, dasa kasiïÃyatanÃni.
     #<PaÂis_I,I.1.68:># Dve bhÃvanÃ, lokiyà ca bhÃvanà lokuttarà ca bhÃvanÃ. Tisso bhÃvanÃ, rÆpÃvacarakusalÃnaæ dhammÃnaæ bhÃvanÃ, arÆpÃvacarakusalÃnaæ dhammÃnaæ bhÃvanÃ, apariyÃpannakusalÃnaæ dhammÃnaæ bhÃvanÃ; rÆpÃvacarakusalÃnaæ dhammÃnaæ bhÃvanà atthi hÅnÃ, atthi majjhimÃ, atthi païÅtÃ, arÆpÃvacarakusalÃnaæ dhammÃnaæ bhÃvanà atthi hÅnÃ, atthi majjhimÃ, atthi païÅtÃ, apariyÃpannakusalÃnaæ dhammÃnaæ bhÃvanà atthi païÅtÃ.
Catasso bhÃvanÃ; dukkhasaccaæ pari¤¤ÃpaÂivedhaæ paÂivijjhanto bhÃveti, samudayasaccaæ pahÃnappaÂivedhaæ paÂivijjhanto bhÃveti, nirodhasaccaæ sacchikiriyÃpaÂivedhaæ paÂivijjhanto bhÃveti, maggasaccaæ bhÃvanÃpaÂivedhaæ paÂivijjhanto bhÃveti. Imà catasso bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.69:># Aparà pi catasso bhÃvanÃ, esanÃbhÃvanà paÂilÃbhabhÃvanà ekarasÃbhÃvanà ÃsevanÃbhÃvanÃ.
     Katamà esanÃbhÃvanÃ? `Sabbesaæ samÃdhiæ samÃpajjantÃnaæ tattha jÃtà dhammà ekarasà hontÅti,' ayaæ esanÃbhÃvanÃ.
     Katamà paÂilÃbhabhÃvanÃ? `Sabbesaæ samÃdhiæ samÃpannÃnaæ tattha jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti,' ayaæ paÂilÃbhabhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.70:># Katamà ekarasÃbhÃvanÃ? `AdhimokkhaÂÂhena saddhindriyaæ bhÃvayato saddhindriyassa vasena cattÃri indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ;


#<[page 029]>#
%<                              29>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `paggahaÂÂhena viriyindriyaæ bhÃvayato viriyindriyassa vasena cattÃri indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `upaÂÂhÃnaÂÂhena satindriyaæ bhÃvayato satindriyassa vasena cattÃri indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `avikkhepaÂÂhena samÃdhindriyaæ bhÃvayato samÃdhindriyassa vasena cattÃri indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `dassanaÂÂhena pa¤¤indriyaæ bhÃvayato pa¤¤indriyassa vasena cattÃri indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ.
     `Assaddhiye akampiyaÂÂhena saddhÃbalaæ bhÃvayato saddhÃbalassa vasena cattÃri balÃni ekarasà hontÅti' balÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `kosajje akampiyaÂÂhena viriyabalaæ bhÃvayato viriyabalassa vasena cattÃri balÃni ekarasà hontÅti' balÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `pamÃde akampiyaÂÂhena satibalaæ bhÃvayato satibalassa vasena cattÃri balÃni ekarasà hontÅti' balÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `uddhacce akampiyaÂÂhena samÃdhibalaæ bhÃvayato samÃdhibalassa vasena cattÃri balÃni ekarasà hontÅti' balÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `avijjÃya akampiyaÂÂhena pa¤¤Ãbalaæ bhÃvayato pa¤¤Ãbalassa vasena cattÃri balÃni ekarasà hontÅti' balÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ.
     `UpaÂÂhÃnaÂÂhena satisambojjhaÇgaæ bhÃvayato satisambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `pavicayaÂÂhena dhammavicayasambojjhaÇgaæ bhÃvayato dhammavicayasambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `paggahaÂÂhena viriyasambojjhaÇgaæ bhÃvayato viriyasambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `pharaïaÂÂhena pÅtisambojjhaÇgaæ bhÃvayato pÅtisambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `upasamaÂÂhena passaddhisambojjhaÇgaæ bhÃvayato passaddhisambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `avikkhepaÂÂhena samÃdhisambojjhaÇgaæ bhÃvayato samÃdhisambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ;


#<[page 030]>#
%<                           30>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `paÂisaÇkhÃnaÂÂhena upekkhÃsambojjhaÇgaæ bhÃvayato upekkhÃsambojjhaÇgassa vasena cha bojjhaÇgà ekarasà hontÅti' bojjhaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ.
     `DassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhiæ bhÃvayato sammÃdiÂÂhiyà vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `abhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappaæ bhÃvayato sammÃsaÇkappassa vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `pariggahaÂÂhena sammÃvÃcaæ bhÃvayato sammÃvÃcÃya vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `samuÂÂhÃnaÂÂhena sammÃkammantaæ bhÃvayato sammÃkammantassa vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `vodÃnaÂÂhena sammÃ-ÃjÅvaæ bhÃvayato sammÃÃjÅvassa vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `paggahaÂÂhena sammÃvÃyÃmaæ bhÃvayato sammÃvÃyÃmassa vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `upaÂÂhÃnaÂÂhena sammÃsatiæ bhÃvayato sammÃsatiyà vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `avikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhiæ bhÃvayato sammÃsamÃdhissa vasena satta maggaÇgà ekarasà hontÅti' maggaÇgÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ, ayaæ ekarasÃbhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.71:># Katamà ÃsevanÃbhÃvanÃ? Idha bhikkhu pubbaïhasamayaæ pi Ãsevati, majjhantikasamayaæ pi Ãsevati, sÃyaïhasamayaæ pi Ãsevati, purebhattaæ pi Ãsevati, purime pi yÃme Ãsevati, majjhime pi yÃme Ãsevati, pacchime pi yÃme Ãsevati, rattiæ pi Ãsevati, divà pi Ãsevati, rattindivà pi Ãsevati, kÃle pi Ãsevati, juïhe pi Ãsevati, vasse pi Ãsevati, hemante pi Ãsevati, gimhe pi Ãsevati, purime pi vayokhandhe Ãsevati, majjhime pi vayokhandhe Ãsevati, pacchime pi vayokhandhe Ãsevati; ayaæ ÃsevanÃbhÃvanÃ. Imà catasso bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.72:># Aparà pi catasso bhÃvanÃ; tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ,


#<[page 031]>#
%<                                   31>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ, tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ, ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.73:># Kathaæ tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ?
     `KÃmacchandaæ pajahato nekkhammavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `byÃpÃdaæ pajahato abyÃpÃdavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `thÅnamiddhaæ pajahato Ãlokasa¤¤Ãvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `uddhaccaæ pajahato avikkhepavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `vicikicchaæ pajahato dhammavavatthÃnavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `avijjaæ pajahato ¤Ãïavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `aratiæ pajahato pÃmojjavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `nÅvaraïaæ pajahato paÂhamajjhÃnavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; vitakkavicÃre pajahato dutiyajjhÃnavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `pÅtiæ pajahato tatiyajjhÃnavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `sukhadukkhe pajahato catutthajjhÃnavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `rÆpasa¤¤aæ paÂighasa¤¤aæ nÃnattasa¤¤aæ pajahato ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattivasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ;


#<[page 032]>#
%<                                    32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤aæ pajahato vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattivasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤aæ pajahato Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattivasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤aæ pajahato nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattivasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `niccasa¤¤aæ pajahato aniccÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `sukhasa¤¤aæ pajahato dukkhÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `attasa¤¤aæ pajahato anattÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `nandiæ pajahato nibbidÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `rÃgaæ pajahato virÃgÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `samudayaæ pajahato nirodhÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `ÃdÃnaæ pajahato paÂinissaggÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `ghÃnasa¤¤aæ pajahato khayÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `Ãyuhanaæ pajahato vayÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `dhuvasa¤¤aæ pajahato vipariïÃmÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `nimittaæ pajahato animittÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ;


#<[page 033]>#
%<                               33>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `païidhiæ pajahato appaïihitÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `abhinivesaæ pajahato su¤¤atÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `sÃrÃdÃnÃbhinivesaæ pajahato adhipa¤¤ÃdhammavipassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `sammohÃbhinevesaæ pajahato yathÃbhÆta¤Ãïadassanavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `ÃlayÃbhinivesaæ pajahato ÃdÅnavÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `appaÂisaÇkhaæ pajahato paÂisaÇkhÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `sa¤¤ogÃbhinivesaæ pajahato vivaÂÂanÃnupassanÃvasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `diÂÂhekaÂÂhe kilese pajahato sotÃpattimaggavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattaÂÂhena bhÃvanÃ; `oÊÃrike kilese pajahato sakadÃgÃmimaggavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `anusahagate kilese pajahato anÃgÃmimaggavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ; `sabbakilese pajahato arahattamaggavasena jÃtà dhammà a¤¤ama¤¤aæ nÃtivattantÅti' tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ: evaæ tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.74:># Kathaæ indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ?
     `KÃmacchandaæ pajahato nekkhammavasena pa¤cindriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; `byÃpÃdaæ pajahato abyÃpÃdavasena pa¤c' indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ


#<[page 034]>#
%<                               34>%
 . . . pe . . . `sabbakilese pajahato arahattamaggavasena pa¤c' indriyÃni ekarasà hontÅti' indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ; evaæ {indriyÃnaæ} ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.75:># Kathaæ tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ?
     `KÃmacchandaæ pajahanto nekkhammavasena viriyaæ vÃhetÅti' tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ; `byÃpÃdaæ pajahanto abyÃpÃdavasena viriyaæ vÃhetÅti' tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanà . . . pe . . . `sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena viriyaæ vÃhetÅti' tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ; evaæ tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.76:># Kathaæ ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ?
     `KÃmacchandaæ pajahanto nekkhammaæ ÃsevatÅti' ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ; `byÃpÃdaæ pajahanto abyÃpÃdaæ ÃsevatÅti,' ÃsevanaÂÂhena bhÃvanà . . . pe . . . `sabbakilese pajahanto arahattamaggaæ ÃsevatÅti' ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ; evaæ ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ. Imà catasso bhÃvanÃ.
     RÆpaæ passanto bhÃveti, vedanaæ passanto bhÃveti, sa¤¤aæ passanto bhÃveti, saÇkhÃre passanto bhÃveti, vi¤¤Ãïaæ passanto bhÃveti; cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ . . . pe . . . amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena passanto bhÃveti. Ye ye dhammà bhÃvità honti, te te dhammà ekarasà honti; ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Ime dhammà bhÃvetabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.
                       CatutthabhÃïavÃraæ.
     #<PaÂis_I,I.1.77:># Kathaæ `Ime dhammà sacchikÃtabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     Eko dhammo sacchikÃtabbo, akuppà cetovimutti; dve dhammà sacchikÃtabbÃ, vijjà ca vimutti ca; tayo dhammà sacchikÃtabbÃ, tisso vijjÃ; cattÃro dhammà sacchikÃtabbÃ, cattÃri sÃma¤¤aphalÃni; pa¤ca dhammà sacchikÃtabbÃ, pa¤ca dhammakkhandhÃ; cha dhammà sacchikÃtabbÃ,


#<[page 035]>#
%<                                 35>%
cha abhi¤¤Ã; satta dhammà sacchikÃtabbÃ, satta khÅïÃsavabalÃni; aÂÂha dhammà sacchikÃtabbÃ, aÂÂha vimokkhÃ; nava dhammà sacchikÃtabbÃ, nava anupubbanirodhÃ; dasa dhammà sacchikÃtabbÃ, dasa asekhà dhammÃ.
     #<PaÂis_I,I.1.78:># Sabbaæ bhikkhave sacchikÃtabbaæ. Ki¤ ca bhikkhave sabbaæ sacchikÃtabbaæ? Cakkhuæ bhikkhave sacchikÃtabbaæ, rÆpà sacchikÃtabbÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ sacchikÃtabbaæ, cakkhusamphasso sacchikÃtabbo, yadidaæ cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi sacchikÃtabbaæ; sotaæ sacchikÃtabbaæ, saddà sacchikÃtabbà . . . pe . . . ghÃnaæ sacchikÃtabbaæ, gandhà sacchikÃtabbÃ, jivhà sacchikÃtabbÃ, rasà sacchikÃtabbÃ, kÃyo sacchikÃtabbo, phoÂÂhabbà sacchikÃtabbÃ, mano sacchikÃtabbo, dhammà sacchikÃtabbÃ, manovi¤¤Ãïaæ sacchikÃtabbaæ, manosamphasso sacchikÃtabbo, yadidaæ manosamphassapaccayà uppajati vedayitaæ sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, taæ pi sacchikÃtabbaæ. RÆpaæ passanto sacchikaroti, vedanaæ passanto sacchikaroti, sa¤¤aæ passanto sacchikaroti, saÇkhÃre passanto sacchikaroti, vi¤¤Ãïaæ passanto sacchikaroti; cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ . . . pe . . . amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena passanto sacchikaroti. Ye ye dhammà sacchikatà honti, te te dhammà phassità honti; ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati - `Ime dhammà sacchikÃtabbÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, tampajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.
     Kathaæ `Ime dhammà hÃnabhÃgiyÃ, Ime dhammà ÂhitibhÃgiyÃ, Ime dhammà visesabhÃgiyÃ, Ime dhammà nibbedhabhÃgiyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     PaÂhamajjhÃnassa lÃbhiæ kÃmasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; avitakkasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ,


#<[page 036]>#
%<                               36>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nibbedhabhÃgiyo dhammo.
DutiyajjhÃnassa lÃbhiæ vitakkasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; upekkhÃsukhasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ, nibbedhabhÃgiyo dhammo.
TatiyajjhÃnassa lÃbhiæ pÅtisukhasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; adukkhamasukhasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ, nibbedhabhÃgiyo dhammo.
CatutthajjhÃnassa lÃbhiæ uppekkhÃsukhasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; ÃkÃsÃna¤cÃyatanasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ, nibbedhabhÃgiyo dhammo. ùkÃsÃna¤cÃyatanassa lÃbhiæ rÆpasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ, nibbedhabhÃgiyo dhammo. Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanassa lÃbhiæ ÃkÃsÃna¤cÃyatanasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; Ãki¤ca¤¤Ãyatanasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ, nibbedhabhÃgiyo dhammo.
ùki¤ca¤¤Ãyatanassa lÃbhiæ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, hÃnabhÃgiyo dhammo; tadanudhammatà sati santiÂÂhati, ÂhitibhÃgiyo dhammo; nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanasahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti, visesabhÃgiyo dhammo; nibbidÃsahagatà sa¤¤Ã manasikÃrà samudÃcaranti virÃgÆpasaæhitÃ, nibbedhabhÃgiyo dhammo.


#<[page 037]>#
%<                          37>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `Ime dhammà hÃnabhÃgiyÃ, Ime dhammà ÂhitibhÃgiyÃ, Ime dhammà visesabhÃgiyÃ, Ime dhammà nibbedhabhÃgiyÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.79:># Kathaæ `Sabbe saÇkhÃrà aniccÃ, sabbe saÇkhÃrà dukkhÃ, sabbe dhammà anattÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, tampajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     `RÆpaæ aniccaæ khayaÂÂhena, dukkhaæ khayaÂÂhena, anattà asÃrakaÂÂhenÃti' sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ. `VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ aniccaæ khayaÂÂhena, dukkhaæ khayaÂÂhena, anattà asÃrakaÂÂhenÃti' sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ; ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `Sabbe saÇkhÃrà aniccÃ, sabbe saÇkhÃrà dukkhÃ, sabbe dhammà anattÃ' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.80:># Kathaæ `Idaæ dukkhaæ ariyasaccaæ, idaæ dukkhasamudayaæ ariyasaccaæ, idaæ dukkhanirodhaæ ariyasaccaæ, idaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ariyasaccan' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ?
     Tattha katamaæ dukkhaæ ariyasaccaæ? JÃti pi dukkhÃ, jarà pi dukkhÃ, maraïaæ pi dukkhaæ, sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà pi dukkhÃ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yaæ p' icchaæ na labhati taæ pi dukkhaæ, saÇkhittena pa¤c' upÃdÃnakkhandà pi dukkhÃ.
     Tattha katamà jÃti? Yà tesaæ tesaæ sattÃnaæ tamhi tamhi sattanikÃye jÃti sa¤jÃti okkanti abhinibbatti khandhÃnaæ pÃtubhÃvo ÃyatanÃnaæ paÂilÃbho, ayaæ vuccati jÃti.
     Tattha katamà jarÃ? Yà tesaæ tesaæ sattÃnaæ tamhi tamhi sattanikÃye jarà jÅraïatà khaï¬iccaæ pÃliccaæ valittacatà Ãyuno saæhÃni indriyÃnaæ paripÃko, ayaæ vuccati jarÃ.


#<[page 038]>#
%<                                38>%
     Tattha katamaæ maraïaæ? Yà tesaæ tesaæ sattÃnaæ tamhà tamhà sattanikÃyà cuti cavanatà bhedo antaradhÃnaæ maccumaraïaæ kÃlakiriyà khandhÃnaæ bhedo kalebarassa nikkhepo jÅvitindriyassa upacchedo, idaæ vuccati maraïaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.81:># Tattha katamo soko? Yo ¤Ãtibyasanena và phuÂÂhassa bhogabyasanena và phuÂÂhassa rogabyasanena vÃphuÂÂhassa sÅlabyasanena và phuÂÂhassa diÂÂhibyasanena và phuÂÂhassa a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannÃgatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuÂÂhassa soko socanà socitattaæ antosoko antoparisoko cetaso parijjhÃyanà domanassaæ sokasallaæ, ayaæ vuccati soko.
     Tattha katamo paridevo? Yo ¤Ãtibyasanena và phuÂÂhassa bhogabyasanena và phuÂÂhassa rogabyasanena và phuÂÂhassa sÅlabyasanena và phuÂÂhassa diÂÂhibyasanena và phuÂÂhassa a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannÃgatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuÂÂhassa Ãdevo paridevo Ãdevanà paridevanà Ãdevitattaæ paridevitattaæ vÃcÃpalÃpo vippalÃpo lÃlappo lÃlappanà lÃlappitattaæ, ayaæ vuccati paridevo.
     Tattha katamaæ dukkhaæ? Yaæ kÃyikaæ asÃtaæ kÃyikaæ dukkhaæ, kÃyasamphassajaæ asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ, kÃyasamphassajà asÃtà dukkhà vedanÃ, idaæ vuccati dukkhaæ.
     Tattha katamaæ domanassaæ? Yaæ cetasikaæ asÃtaæ cetasikaæ dukkhaæ, cetosamphassajaæ asÃtaæ dukkhaæ vedayitaæ, cetosamphassajà asÃtà dukkhà vedanÃ, idaæ vuccati domanassaæ.
     Tattha katamo upÃyÃso? Yo ¤Ãtibyasanena và phuÂÂhassa bhogabyasanena và phuÂÂhassa rogabyasanena và phuÂÂhassa sÅlabyasanena và phuÂÂhassa diÂÂhibyasanena và phuÂÂhassa a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannÃgatassa a¤¤atarena dukkhadhammena phuÂÂhassa ÃyÃso upÃyÃso ÃyÃsanà upÃyÃsanà ÃyÃsitattaæ upÃyÃsitattaæ, ayaæ vuccati upÃyÃso.
     #<PaÂis_I,I.1.82:># Tattha katamo appiyehi sampayogo dukkho? Idha yÃssa te honti aniÂÂhà akantà amanÃpà rÆpà saddà gandhà rasà phoÂÂhabbà ye và pan' assa te honti anatthakÃmà ahitakÃmà aphÃsukÃmà ayogakkhemakÃmÃ,


#<[page 039]>#
%<                              39>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yà tehi saÇgati samÃgamo samodhÃnaæ missÅbhÃvo, ayaæ vuccati appiyehi sampayogo dukkho.
     Tattha katamo piyehi vippayogo dukkho? Idha yÃssa te honti iÂÂhà kantà manÃpà rÆpà saddà gandhà rasà phoÂÂhabbà ye và pan' assa te honti atthakÃmà hitakÃmà phÃsukÃmà yogakkhemakÃmà mÃtà và pità và bhÃtà và bhaginÅ và mittà và amaccà và ¤ÃtÅ và sÃlohità vÃ, yà tehi asaÇgati asamÃgamo asamodhÃnaæ amissÅbhÃvo, ayaæ vuccati piyehi vippayogo dukkho.
     Tattha katamaæ yaæ p' icchaæ na labhati taæ pi dukkhaæ? JÃtidhammÃnaæ sattÃnaæ evaæ icchà uppajjati- `Aho vata mayaæ na jÃtidhammà assÃma, na ca vata no jÃti ÃgaccheyyÃti'; na kho pan etaæ icchÃya pattabbaæ: idaæ pi yaæ p' icchaæ na labhati taæ pi dukkhaæ. JarÃdhammÃnaæ sattÃnaæ . . . pe . . . byÃdhidhammÃnaæ sattÃnaæ, maraïadhammÃnaæ sattÃnaæ, sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsadhammÃnaæ sattÃnaæ evaæ icchà uppajjati- `Aho vata mayaæ na sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsadhammà assÃma, na ca vata no sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà Ãgaccheyyun' ti; na kho pan' etaæ icchÃya pattabbaæ: idaæ pi yaæ p' icchaæ na labhati taæ pi dukkhaæ.
     Tattha katamà saÇkhittena pa¤c' upÃdÃnakkhandhà dukkhÃ? SeyyathÅdaæ rÆpÆpÃdÃnakkhandho vedanÆpÃdÃnakkhandho sa¤¤ÆpÃdÃnakkhandho saÇkhÃrÆpÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃïÆpÃdÃnakkhandho, ime vuccanti saÇkhittena pa¤c' upÃdÃnakkhandhà dukkhÃ.
     Idaæ vuccati dukkhaæ ariyasaccaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.83:># Tattha katamaæ dukkhasamudayaæ ariyasaccaæ?
YÃyaæ taïhà ponobhavikà nandirÃgasahagatà tatratatrÃbhinandinÅ, seyyathÅdaæ - kÃmataïhà bhavataïhà vibhavataïhÃ,


#<[page 040]>#
%<                            40>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sà kho pan' esà taïhà kattha uppajjamÃnà uppajjati, kattha nivisamÃnà nivisati? Yaæ loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ, etth' esà taïhà uppajjamÃnà uppajjati, ettha nivisamÃnà nivisati. Ki¤ ca loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ? Cakkhuæ loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ; etth' esà taïhà uppajjamÃnà uppajjati, ettha nivisamÃnà nivisati.
Sotaæ loke, ghÃnaæ loke, jivhà loke, kÃyo loke, mano loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ; etth' esà taïhà uppajjamÃnà uppajjati, ettha nivisamÃnà nivisati. RÆpà loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ; etth' esà taïhà uppajjamÃnà uppajjati, ettha nivisamÃnà nivisati. Saddà loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ . . . pe . . . dhammà loke, cakkhuvi¤¤Ãïaæ loke . . . pe . . . manovi¤¤Ãïaæ loke, cakkhusamphasso loke . . . pe . . . manosamphasso loke, cakkhusamphassajà vedanà loke . . . pe . . . manosamphassajà vedanà loke, rÆpasa¤¤Ã loke . . . pe . . . dhammasa¤¤Ã loke, rÆpasa¤cetanà loke . . . pe . . . dhammasa¤cetanà loke, rÆpataïhà loke . . . pe . . . dhammataïhà loke, rÆpavitakko loke . . . pe . . . dhammavitakko loke, rÆpavicÃro loke . . . pe . . . dhammavicÃro loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ; etth' esà taïha uppajjamÃnà uppajjati, ettha nivisamÃnà nivisati.
     Idaæ vuccati dukkhasamudayaæ ariyasaccaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.84:># Tattha katamaæ dukkhanirodhaæ ariyasaccaæ?
Yo tassà yeva taïhÃya asesavirÃganirodho cÃgo paÂinissaggo mutti anÃlayo, sà kho pan' esà taïhà kattha pahÅyamÃnà pahÅyati, kattha nirujjhamÃnà nirujjhati?
Yaæ loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ, etth' esà taïhà pahÅyamÃnà pahÅyati, ettha nirujjhamÃnà nirujjhati. Ki¤ ca loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ? Cakkhuæ loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ, etth' esà taïhà pahÅyamÃnà pahÅyati, ettha nirujjhamÃnà nirujjhati . . . pe . . . dhammavicÃro loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ, etth' esà taïhà pahÅyamÃnà pahÅyati, ettha nirujjhamÃnà nirujjhati.
     Idaæ vuccati dukkhanirodhaæ ariyasaccaæ.
     #<PaÂis_I,I.1.85:># Tattha katamaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ariyasaccaæ? Ayaæ eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo, seyyathÅdaæ -- sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃ-ÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi.


#<[page 041]>#
%<                              41>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Tattha katamà sammÃdiÂÂhi? Dukkhe ¤Ãïaæ, dukkhasamudaye ¤Ãïaæ, dukkhanirodhe ¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ¤Ãïaæ; ayaæ vuccati sammÃdiÂÂhi.
     Tattha katamo sammÃsaÇkappo? NekkhammasaÇkappo, abyÃpÃdasaÇkappo, avihiæsÃsaÇkappo; ayaæ vuccati sammÃsaÇkappo.
     Tattha katamà sammÃvÃcÃ? MusÃvÃdà veramaïÅ, pisunà vÃcà veramaïÅ, pharusà vÃcà veramaïÅ, samphappalÃpà veramaïÅ; ayaæ vuccati sammÃvÃcÃ.
     Tattha katamo sammÃkammanto? PÃïÃtipÃtà veramaïÅ, adinnÃdÃnà veramaïÅ, kÃmesu micchÃcÃrà veramaïÅ; ayaæ vuccati sammÃkammanto.
     Tattha katamo sammÃ-ÃjÅvo? Idha ariyasÃvako micchÃ-ÃjÅvaæ pahÃya sammÃ-ÃjÅvena jÅvitaæ kappeti; ayaæ vuccati sammÃ-ÃjÅvo.
     Tattha katamo sammÃvÃyÃmo? Idha bhikkhu anuppannÃnaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ anuppÃdÃya chandaæ janeti vÃyamati viriyaæ Ãrabhati cittaæ paggaïhÃti padahati, uppannÃnaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya . . . pe . . . anuppannÃnaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ uppÃdÃya . . . pe . . . uppannÃnaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ Âhitiyà asammosÃya bhiyyobhÃvÃya vepullÃya bhÃvanÃya pÃripuriyà chandaæ janeti vÃyamati viriyaæ Ãrabhati cittaæ paggaïhÃti padahati; ayaæ vuccati sammÃvÃyÃmo.
     Tattha katamà sammÃsati? Idha bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vi¤¤eyya loke abhijjhÃdomanassaæ, vedanÃsu, citte, dhammesu dhammÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vi¤¤eyya loke abhijjhÃdomanassaæ; ayaæ vuccati sammÃsati.
     Tattha katamo sammÃsamÃdhi? Idha bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati, vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyajjhÃnaæ upasampajja viharati,


#<[page 042]>#
%<                              42>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pÅtiyà ca virÃgà upekkhako ca viharati sato ca sampajÃno sukha¤ ca kÃyena paÂisaævedeti, yan taæ ariyà Ãcikkhanti `upekkhako satimà sukhavihÃrÅ' ti tatiyajjhÃnaæ upasampajja viharati, sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ aÂÂhaÇgamà adukkhamasukhaæ upekkhÃsatipÃrisuddhiæ catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati; ayaæ vuccati sammÃsamÃdhi. Idaæ vuccati dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ariyasaccaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Idaæ dukkhaæ ariyasaccaæ, Idaæ dukkhasamudayaæ ariyasaccaæ, Idaæ dukkhanirodhaæ ariyasaccaæ, Idaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ariyasaccan' ti sotÃvadhÃnaæ, taæpajÃnanà pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ. Evaæ sotÃvadhÃne pa¤¤Ã sutamaye ¤Ãïaæ.

$<                           I.2.>$
     #<PaÂis_I,I.2.1:># Kathaæ sutvÃna saævare pa¤¤Ã sÅlamaye ¤Ãïaæ?
     Pa¤ca sÅlÃni -- pariyantapÃrisuddhisÅlaæ apariyantapÃrisuddhisÅlaæ paripuïïapÃrisuddhisÅlaæ aparÃmaÂÂhapÃrisuddhisÅlaæ paÂipassaddhipÃrisuddhisÅlaæ.
     Tattha katamaæ pariyantapÃrisuddhisÅlam? AnupasampannÃnaæ pariyantasikkhÃpadÃnaæ -- idaæ pariyantapÃrisuddhisÅlaæ.
     Katamaæ apariyantapÃrisuddhisÅlaæ? UpasampannÃnaæ apariyantasikkhÃpadÃnaæ -- idaæ apariyantapÃrisuddhisÅlaæ.
     Katamaæ paripuïïapÃrisuddhisÅlaæ? PuthujjanakalyÃïakÃnaæ kusaladhamme yuttÃnaæ sekhapariyante paripÆrakÃrÅnaæ kÃye ca jÅvite ca anapekkhÃnaæ pariccattajÅvitÃnaæ -- idaæ paripuïïapÃrisuddhisÅlaæ.
     Katamaæ aparÃmaÂÂhapÃrisuddhisÅlaæ? Sattannaæ sekhÃnaæ -- idaæ aparÃmaÂÂhapÃrisuddhisÅlaæ.


#<[page 043]>#
%<                              43>%
     Katamaæ paÂipassaddhipÃrisuddhisÅlaæ? TathÃgatasÃvakÃnaæ khÅïÃsavÃnaæ PaccekabuddhÃnaæ TathÃgatÃnaæ ArahantÃnaæ SammÃsambuddhÃnaæ -- idaæ paÂipassaddhipÃrisuddhisÅlaæ.
     #<PaÂis_I,I.2.2:># Atthi sÅlaæ pariyantaæ, atthi sÅlaæ apariyantaæ.
     Tattha katamaæ taæ sÅlaæ pariyantaæ? Atthi sÅlaæ lÃbhapariyantaæ, atthi sÅlaæ yasapariyantaæ, atthi sÅlaæ ¤Ãtipariyantaæ, atthi sÅlaæ aÇgapariyantaæ, atthi sÅlaæ jÅvitapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ lÃbhapariyantaæ? Idh' ekacco lÃbhahetu lÃbhapaccayà lÃbhakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamati -- idaæ taæ sÅlaæ lÃbhapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ yasapariyantaæ? Idh' ekacco yasahetu yasapaccayà yasakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamati -- idaæ taæ sÅlaæ yasapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ ¤Ãtipariyantaæ? Idh' ekacco ¤Ãtihetu ¤Ãtipaccayà ¤ÃtikÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamati -- idaæ taæ sÅlaæ ¤Ãtipariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ aÇgapariyantaæ? Idh' ekacco aÇgahetu aÇgapaccayà aÇgakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamati -- idaæ taæ sÅlaæ aÇgapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ jÅvitapariyantaæ? Idh' ekacco jÅvitahetu jÅvitapaccayà jÅvitakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamati -- idaæ taæ sÅlaæ jÅvitapariyantaæ.
     EvarÆpÃni sÅlÃni khaï¬Ãni chiddÃni sabalÃni kammÃsÃni na bhujissÃni na vi¤¤ÆpasatthÃni parÃmaÂÂhÃni na samÃdhisaævattanikÃni na avippaÂisÃravatthukÃni na pÃmojjavatthukÃni na pÅtivatthukÃni na passaddhivatthukÃni na sukhavatthukÃni na samÃdhivatthukÃni na yathÃbhÆta¤ÃïadassanavatthukÃni na ekantanibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattanti -- idaæ taæ sÅlaæ pariyantaæ.
     #<PaÂis_I,I.2.3:># Katamaæ taæ sÅlaæ apariyantaæ? Atthi sÅlaæ na lÃbhapariyantaæ,


#<[page 044]>#
%<                              44>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  atthi sÅlaæ na yasapariyantaæ, atthi sÅlaæ na ¤Ãtipariyantaæ, atthi sÅlaæ na aÇgapariyantaæ, atthi sÅlaæ na jÅvitapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ na lÃbhapariyantaæ? Idh' ekacco lÃbhahetu lÃbhapaccayà lÃbhakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamÃya cittaæ pi na uppÃdeti, kiæ so vÅtikkamissati; idaæ taæ sÅlaæ na lÃbhapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ na yasapariyantaæ? Idh' ekacco yasahetu yasapaccayà yasakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamÃya cittaæ pi na uppÃdeti, kiæ so vÅtikkamissati; idaæ taæ sÅlaæ na yasapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ na ¤Ãtipariyantaæ? Idh' ekacco ¤Ãtihetu ¤Ãtipaccayà ¤ÃtikÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamÃya cittaæ pi na uppÃdeti, kiæ so vÅtikkamissati; idaæ taæ sÅlaæ na ¤Ãtipariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ na aÇgapariyantaæ? Idh' ekacco aÇgahetu aÇgapaccayà aÇgakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamÃya cittaæ pi na uppÃdeti, kiæ so vÅtikkamissati; idaæ taæ sÅlaæ na aÇgapariyantaæ.
     Katamaæ taæ sÅlaæ na jÅvitapariyantaæ? Idh' ekacco jÅvitahetu jÅvitapaccayà jÅvitakÃraïà yathÃsamÃdiïïaæ sikkhÃpadaæ vÅtikkamÃya cittaæ pi na uppÃdeti, kiæ so vÅtikkamissati; idaæ taæ sÅlaæ na jÅvitapariyantaæ.
     EvarÆpÃni sÅlÃni akhaï¬Ãni achiddÃni asabalÃni akammÃsÃni bhujissÃni vi¤¤ÆpasatthÃni aparÃmaÂÂhÃni samÃdhisaævattanikÃni avippaÂisÃravatthukÃni pÃmojjavatthukÃni pÅtivatthukÃni passaddhivatthukÃni sukhavatthukÃni samÃdhivatthukÃni yathÃbhÆta¤ÃïadassanavatthukÃni ekantanibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattanti -- idam taæ sÅlaæ apariyantaæ.
     #<PaÂis_I,I.2.4:># Kiæ sÅlaæ?  Kati sÅlÃni? KiæsamuÂÂhÃnaæ sÅlaæ?  KatidhammasamodhÃnaæ sÅlaæ?
     Kiæ sÅlan ti? Cetanà sÅlam, cetasikaæ sÅlaæ, saævaro sÅlaæ, avÅtikkamo sÅlaæ.
     Kati sÅlÃnÅti? TÅïi sÅlÃni, kusalasÅlaæ akusalasÅlaæ abyÃkatasÅlaæ.
     KiæsamuÂÂhÃnaæ sÅlan ti? KusalacittasamuÂÂhÃnaæ kusalasÅlaæ,


#<[page 045]>#
%<                              45>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  akusalacittasamuÂÂhÃnaæ akusalasÅlaæ, abyÃkatacittasamuÂÂhÃnaæ abyÃkatasÅlaæ.
     KatidhammasamodhÃnaæ sÅlan ti? SaævarasamodhÃnaæ sÅlaæ, avÅtikkamasamodhÃnaæ sÅlaæ, tathÃbhÃve jÃtacetanÃsamodhÃnaæ sÅlaæ; pÃïÃtipÃtaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, adinnÃdÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, kÃmesu micchÃcÃraæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, musÃvÃdaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, pisuïÃvÃcaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, pharusavÃcaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, samphappalÃpaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, abhijjhaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, byÃpÃdaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, micchÃdiÂÂhiæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, nekkhammena kÃmacchandaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, abyÃpÃdena byÃpÃdaæ saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ, Ãlokasa¤¤Ãya ÂhÅnamiddhaæ, avikkhepaÂÂhena uddhaccaæ, dhammavavatthÃnena vicikicchaæ, ¤Ãïena avijjaæ, pÃmojjena aratiæ, pathamajjhÃnena nÅvaraïaæ, dutiyajjhÃnena vitakkavicÃre, tatiyajjhÃnena pÅtiæ, catutthajjhÃnena sukhadukkhaæ, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiyà rÆpasa¤¤aæ paÂighasa¤¤aæ nÃnattasa¤¤aæ, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiyà ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤aæ, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiyà vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤aæ, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiyà Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤aæ, aniccÃnupassanÃya niccasa¤¤aæ, dukkhÃnupassanÃya sukhasa¤¤aæ, anattÃnupassanÃya attasa¤¤aæ, nibbidÃnupassanÃya nandiæ, virÃgÃnupassanÃya rÃgaæ, nirodhÃnupassanÃya samudayaæ, paÂinissaggÃnupassanÃya ÃdÃnaæ, khayÃnupassanÃya ghanasa¤¤aæ, vayÃnupassanÃya Ãyuhanaæ, vipariïÃmÃnupassanÃya dhuvasa¤¤aæ, animittÃnupassanÃya nimittaæ, appaïihitÃnupassanÃya païidhiæ, su¤¤atÃnupassanÃya abhinivesaæ, adhipa¤¤ÃdhammavipassanÃya sÃrÃgÃbhinivesaæ, yathÃbhÆta¤Ãïadassanena sammohÃbhinivesaæ, ÃdÅnavÃnupassanÃya ÃlayÃbhinivesaæ, paÂisaÇkhÃnupassanÃya appaÂisaÇkhaæ,


#<[page 046]>#
%<                                     46>%
vivaÂÂanÃnupassanÃya sa¤¤ogÃbhinivesaæ, sotÃpattimaggena diÂÂhekaÂÂhe kilese, sakadÃgÃmimaggena oÊÃrike kilese, anÃgÃmimaggena anusahagate kilese, arahattamaggena sabbakilese saævaraÂÂhena sÅlaæ avÅtikkamaÂÂhena sÅlaæ.
     #<PaÂis_I,I.2.5:># Pa¤ca sÅlÃni; pÃïÃtipÃtassa pahÃnaæ sÅlaæ, veramaïÅ sÅlaæ, cetanà sÅlaæ, saævaro sÅlaæ, avÅtikkamo sÅlaæ. EvarÆpÃni sÅlÃni cittassa avippaÂisÃrÃya saævattanti, pÃmojjÃya saævattanti, pÅtiyà saævattanti, passaddhiyà saævattanti, somanassÃya saævattanti, ÃsevanÃya saævattanti, bhÃvanÃya saævattanti, bahulÅkammÃya saævattanti, alaÇkÃrÃya saævattanti, parikkhÃrÃya saævattanti, parivÃrÃya saævattanti, pÃripÆriyà saævattanti, ekantanibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattanti.
EvarÆpÃnaæ sÅlÃnaæ saævarapÃrisuddhi adhisÅlaæ, saævarapÃrisuddhiyà Âhitaæ cittaæ na vikkhepaæ gacchati, avikkhepapÃrisuddhi adhicittaæ, saævarapÃrisuddhiæ sammà passati, avikkhepapÃrisuddhiæ sammà passati, dassanapÃrisuddhi adhipa¤¤Ã; yo tattha saævaraÂÂho, ayaæ adhisÅlasikkhÃ; yo tattha avikkhepaÂÂho, ayaæ adhicittasikkhÃ; yo tattha dassanaÂÂho, ayaæ adhipa¤¤ÃsikkhÃ. Imà tisso sikkhÃyo Ãvajjanto sikkhati, jÃnanto sikkhati, passanto sikkhati, paccavekkhanto sikkhati, cittaæ adhiÂÂhahanto sikkhati, saddhÃya adhimuccanto sikkhati, viriyaæ paggaïhanto sikkhati, satiæ upaÂÂhapento sikkhati, cittaæ samÃdahanto sikkhati, pa¤¤Ãya pajÃnanto sikkhati, abhi¤¤eyyaæ abhijÃnanto sikkhati, pari¤¤eyyaæ parijÃnanto sikkhati, pahÃtabbaæ pajahanto sikkhati, sacchikÃtabbaæ sacchikaronto sikkhati, bhÃvetabbaæ bhÃvento sikkhati.
     #<PaÂis_I,I.2.6:># Pa¤ca sÅlÃni; pÃïÃtipÃtassa, adinnÃdÃnassa, kÃmesu micchÃcÃrassa, musÃvÃdassa, pisuïÃya vÃcÃya, pharusÃya vÃcÃya, samphappalÃpassa, abhijjhÃya, byÃpÃdassa, micchÃdiÂÂhiyÃ, nekkhammena kÃmacchandassa, abyÃpÃdena byÃpÃdassa, Ãlokasa¤¤Ãya thÅnamiddhassa, avikkhepena uddhaccassa,


#<[page 047]>#
%<                              47>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dhammavavatthÃnena vicikicchÃya, ¤Ãïena avijjÃya, pÃmojjena aratiyÃ, paÂhamajjhÃnena nÅvaraïÃnaæ, dutiyajjhÃnena vitakkavicÃrÃnaæ, tatiyajjhÃnena pÅtiyÃ, catutthajjhÃnena sukhadukkhÃnaæ, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiyà rÆpasa¤¤Ãya paÂighasa¤¤Ãya nÃnattasa¤¤Ãya, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiyà ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤Ãya, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiyà vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ãya, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiyà Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ãya, aniccÃnupassanÃya niccasa¤¤Ãya, dukkhÃnupassanÃya sukhasa¤¤Ãya, anattÃnupassanÃya anattasa¤¤Ãya, nibbidÃnupassanÃya nandiyÃ, virÃgÃnupassanÃya rÃgassa, nirodhÃnupassanÃya samudayassa, paÂinissaggÃnupassanÃya ÃdÃnassa, khayÃnupassanÃya ghanasa¤¤Ãya, vayÃnupassanÃya Ãyuhanassa, vipariïÃmÃnupassanÃya dhuvasa¤¤Ãya, animittÃnupassanÃya nimittassa, appaïihitÃnupassanÃya païidhiyÃ, su¤¤atÃnupassanÃya abhinivesassa, adhipa¤¤ÃdhammavipassanÃya sÃrÃgÃbhinivesassa, yathÃbhÆta¤Ãïadassanena sammohÃbhinivesassa, ÃdÅnavÃnupassanÃya ÃlayÃbhinivesassa, paÂisaÇkhÃnupassanÃya appaÂisaÇkhÃya, vivaÂÂanÃnupassanÃya sa¤¤ogÃbhinivesassa, sotÃpattimaggena diÂÂhekaÂÂhÃnaæ kilesÃnaæ, sakadÃgÃmimaggena oÊÃrikÃnaæ kilesÃnaæ, anÃgÃmimaggena anusahagatÃnaæ kilesÃnaæ, arahattamaggena sabbakilesÃnaæ pahÃnaæ sÅlaæ, veramaïÅ sÅlaæ, cetanà sÅlaæ, saævaro sÅlaæ, avÅtikkamo sÅlaæ. EvarÆpÃni sÅlÃni cittassa avippaÂisÃrÃya saævattanti, pÃmojjÃya saævattanti, pÅtiyà saævattanti, passaddhiyà saævattanti, somanassÃya saævattanti, ÃsevanÃya saævattanti, bhÃvanÃya saævattanti, bahulÅkammÃya saævattanti, alaÇkÃrÃya saævattanti, parikkhÃrÃya saævattanti, parivÃrÃya saævattanti, pÃripÆriyà saævattanti, ekantanibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattanti.
EvarÆpÃnaæ sÅlÃnaæ saævarapÃrisuddhi adhisÅlaæ, saævarapÃrisuddhiyà Âhitaæ cittaæ na vikkhepaæ gacchati, avikkhepapÃrisuddhi adhicittaæ, saævarapÃrisuddhiæ sammà passati, avikkhepapÃrisuddhiæ sammà passati, dassanapÃrisuddhi adhipa¤¤Ã; yo tattha saævaraÂÂho,


#<[page 048]>#
%<                              48>%
ayaæ adhisÅlasikkhÃ; yo tattha avikkhepaÂÂho, ayaæ adhicittasikkhÃ; yo tattha dassanaÂÂho, ayaæ adhipa¤¤ÃsikkhÃ.
Imà tisso sikkhÃyo Ãvajjanto sikkhati, jÃnanto sikkhati, passanto sikkhati, paccavekkhanto sikkhati, cittaæ adhiÂÂhahanto sikkhati, saddhÃya adhimuccanto sikkhati, viriyaæ paggaïhanto sikkhati, satiæ upaÂÂhapento sikkhati, cittaæ samÃdahanto sikkhati, pa¤¤Ãya pajÃnanto sikkhati, abhi¤¤eyyaæ abhijÃnanto sikkhati, pari¤¤eyyaæ parijÃnanto sikkhati, pahÃtabbaæ pajahanto sikkhati, sacchikÃtabbaæ sacchikaronto sikkhati, bhÃvetabbaæ bhÃvento sikkhati. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `SutvÃna saævare pa¤¤Ã sÅlamaye ¤Ãïaæ'.

$<                              I.3.>$
     #<PaÂis_I,I.3.1:># Kathaæ saævaritvà samÃdahane pa¤¤Ã samÃdhibhÃvanÃmaye ¤Ãïam?
     Eko samÃdhi- cittassa ekaggatÃ; dve samÃdhÅ -lokiyo samÃdhi, lokuttaro samÃdhi; tÃyo samÃdhÅ - savitakkasavicÃro samÃdhi, avitakkavicÃramatto samÃdhi, avitakkÃvicÃro samÃdhi; cattÃro samÃdhÅ - hÃnabhÃgiyo samÃdhi, ÂhitibhÃgiyo samÃdhi, visesabhÃgiyo samÃdhi, nibbedabhÃgiyo samÃdhi; pa¤ca samÃdhÅ - pÅtipharaïatÃ, sukhapharaïatÃ, cetopharaïatÃ, ÃlokapharaïatÃ, paccavekkhanÃnimittaæ; cha samÃdhÅ - BuddhÃnussativasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi. DhammÃnussativasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, SaÇghÃnussativasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, sÅlÃnussativasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, cÃgÃnussativasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, devatÃnussativasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi; satta samÃdhÅ - samÃdhikusalatÃ, samÃdhissa samÃpattikusalatÃ, samÃdhissa ÂhitikusalatÃ, samÃdhissa vuÂÂhÃnakusalatÃ,


#<[page 049]>#
%<                              49>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  samÃdhissa kalyatÃkusalatÃ, samÃdhissa gocarakusalatÃ, samÃdhissa abhinÅhÃrakusalatÃ; aÂÂha samÃdhÅ - paÂhavÅkasiïavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, Ãpokasiïavasena . . . pe . . . tejokasiïavasena, vÃyokasiïavasena, nÅlakasiïavasena, pÅtakasiïavasena, lohitakasiïavasena, odÃtakasiïavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi; nava samÃdhÅ - rÆpÃvacaro samÃdhi atthi hÅno atthi majjhimo atthi païÅto, arÆpÃvacaro samÃdhi atthi hÅno atthi majjhimo atthi païÅto, su¤¤ato samÃdhi, animitto samÃdhi, appaïihito samÃdhi; dasa samÃdhÅ - uddhumÃtakasa¤¤Ãvasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, vinÅlakasa¤¤Ãvasena, vipubbakasa¤¤Ãvasena, vicchiddakasa¤¤Ãvasena, vikkhÃyitasa¤¤Ãvasena, vikkhittakasa¤¤Ãvasena, hatavikkhittakasa¤¤Ãvasena, lohitakasa¤¤Ãvasena, puÊavakasa¤¤Ãvasena, aÂÂhikasa¤¤Ãvasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi. Ime pa¤capa¤¤Ãsa samÃdhÅ.
     #<PaÂis_I,I.3.2:># Api ca pa¤cavÅsati samÃdhissa samÃdhiÂÂhÃ- pariggahaÂÂhena samÃdhi, parivÃraÂÂhena samÃdhi, paripÆraÂÂhena samÃdhi, ekaggaÂÂhena samÃdhi, avikkhepaÂÂhena samÃdhi, avisÃraÂÂhena samÃdhi, anÃvilaÂÂhena samÃdhi, ani¤janaÂÂhena samÃdhi, vimuttaÂÂhena samÃdhi, ekattupaÂÂhÃnavasena cittassa Âhitattà samÃdhi, `samaæ esatÅti' samÃdhi, `visamaæ n' esatÅti' samÃdhi, samaæ esitattà samÃdhi, visamaæ n' esitattà samÃdhi, `samaæ ÃdiyatÅti' samÃdhi, `visamaæ n' ÃdiyatÅti' samÃdhi, samaæ Ãdiïïattà samÃdhi, visamaæ anÃdiïïattà samÃdhi, `samaæ paÂipajjatÅti' samÃdhi, `visamaæ na paÂipajjatÅti' samÃdhi, samaæ paÂipannattà samÃdhi, visamaæ na paÂipannattà samÃdhi, `samaæ jhÃyatÅti' samÃdhi, `visamaæ jhÃpetÅti' samÃdhi, samaæ jhÃtattà samÃdhi, visamaæ jhÃpitattà samÃdhi, samo ca hito ca sukho cÃti samÃdhi. Imà pa¤cavÅsati samÃdhissa samÃdhiÂÂhÃ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `Saævaritvà samÃdahane pa¤¤Ã samÃdhibhÃvanÃmaye ¤Ãïaæ.û


#<[page 050]>#
%<                              50>%

$<                              I.4.>$
     #<PaÂis_I,I.4.1:># Kathaæ paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ?
     Avijjà saÇkhÃrÃnaæ uppÃdaÂÂhiti ca pavattaÂÂhiti ca nimittaÂÂhiti ca ÃyuhanaÂÂhiti ca sa¤¤ogaÂÂhiti ca palibodhaÂÂhiti ca samudayaÂÂhiti ca hetuÂÂhiti ca paccayaÂÂhiti ca; imehi navahÃkÃrehi `avijjà paccayo, saÇkhÃrà paccayasamuppannÃ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ.
AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ avijjà saÇkhÃrÃnaæ uppÃdaÂÂhiti ca pavattaÂÂhiti ca nimittaÂÂhiti ca ÃyuhanaÂÂhiti ca sa¤¤ogaÂÂhiti ca palibodhaÂÂhiti ca samudayaÂÂhiti ca hetuÂÂhiti ca paccayaÂÂhiti ca; imehi navahÃkÃrehi `avijjà paccayo, saÇkhÃrà paccayasamuppannÃ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. SaÇkhÃrà vi¤¤Ãïassa . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ nÃmarÆpassa, nÃmarÆpaæ saÊÃyatanassa, saÊÃyatanaæ phassassa, phasso vedanÃya, vedanà taïhÃya, taïhà upÃdÃnassa, upÃdÃnaæ bhavassa, bhavo jÃtiyÃ, jÃti jarÃmaraïassa uppÃdaÂÂhiti ca pavattaÂÂhiti ca nimittaÂÂhiti ca ÃyuhanaÂÂhiti ca sa¤¤ogaÂÂhiti ca palibodhaÂÂhiti ca samudayaÂÂhiti ca hetuÂÂhiti ca paccayaÂÂhiti ca; imehi navahÃkÃrehi `jÃti paccayo, jarÃmaraïam paccayasamuppannaæ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ jÃti jarÃmaraïassa uppÃdaÂÂhiti ca pavattaÂÂhiti ca nimittaÂÂhiti ca ÃyuhanaÂÂhiti ca sa¤¤ogaÂÂhiti ca palibodhaÂÂhiti ca samudayaÂÂhiti ca hetuÂÂhiti ca paccayaÂÂhiti ca; imehi navahÃkÃrehi `jÃti paccayo, jarÃmaraïaæ paccayasamuppannaæ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.4.2:># `Avijjà hetu, saÇkhÃrà hetusamuppannÃ, ubho p' ete dhammà hetusamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ avijjà hetu,


#<[page 051]>#
%<                              51>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  saÇkhÃrà hetusamuppannÃ, ubho p' ete dhammà hetusamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `SaÇkhÃrà hetu vi¤¤Ãïaæ hetusamuppannaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ hetu nÃmarÆpaæ hetusamuppannaæ, nÃmarÆpaæ hetu saÊÃyatanaæ hetusamuppannaæ, saÊÃyatanaæ hetu phasso hetusamuppanno, phasso hetu vedanà hetusamuppannÃ, vedanà hetu taïhà hetusamuppannÃ, taïhà hetu upÃdÃnaæ hetusamuppannaæ, upÃdÃnaæ hetu bhavo hetusamuppanno, bhavo hetu jÃti hetusamuppannÃ, jÃti hetu jarÃmaraïaæ hetusamuppannaæ, ubho p' ete dhammà hetusamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `AtÅtaæ pi addhÃnaæ, anÃgataæ pi addhÃnaæ, jÃti hetu jarÃmaraïaæ hetusamuppannaæ, ubho p' ete dhammà hetusamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.4.3:># `Avijjà paÂicca, saÇkhÃrà paÂiccasamuppannÃ, ubho p' ete dhammà paÂiccasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ avijjà paÂicca, saÇkhÃrà paÂiccasamupannÃ, ubho p' ete dhammà paÂiccasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `SaÇkhÃrà paÂicca vi¤¤Ãïaæ paÂiccasamuppannaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ paÂicca nÃmarÆpaæ paÂiccasamuppannaæ, nÃmarÆpaæ paÂicca saÊÃyatanaæ paÂiccasamuppannaæ, saÊÃyatanaæ paÂicca phasso paÂiccasamuppanno, phasso paÂicca vedanà paÂiccasamuppannÃ, vedanà paÂicca taïhà paÂiccasamuppannÃ, taïhà paÂicca upÃdÃnaæ paÂiccasamuppannaæ, upÃdÃnaæ paÂicca bhavo paÂiccasamuppanno, bhavo paÂicca jÃti paÂiccasamuppannÃ, jÃti paÂicca jarÃmaraïaæ paÂiccasamuppannaæ, ubho p' ete dhammà paÂiccasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ jÃti paÂicca jarÃmaraïaæ paÂiccasamuppannaæ, ubho p' ete dhammà paÂiccasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.4.4:># `Avijjà paccayo saÇkhÃrà paccayasamuppannÃ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ.


#<[page 052]>#
%<                              52>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ avijjà paccayo, saÇkhÃrà paccayasamuppannÃ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ. `SaÇkhÃrà paccayo vi¤¤Ãïaæ paccayasamuppannaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ paccayo nÃmarÆpaæ paccayasamuppannaæ, nÃmarÆpaæ paccayo saÊÃyatanaæ paccayasamuppannaæ, saÊÃyatanaæ paccayo phasso paccayasamuppanno, phasso paccayo vedanà paccayasamuppannÃ, vedanà paccayo taïhà paccayasamuppannÃ, taïhà paccayo upÃdÃnaæ paccayasamuppannaæ, upÃdÃnaæ paccayo bhavo paccayasamuppanno, bhavo paccayo jÃti paccayasamuppannÃ, jÃti paccayo jarÃmaraïaæ paccayasamuppannaæ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ, `AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ jÃti paccayo jarÃmaraïaæ paccayasamuppannaæ, ubho p' ete dhammà paccayasamuppannÃ' ti paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.4.5:># Purimakammabhavasmiæ moho avijjÃ, Ãyuhanà saÇkhÃrÃ, nikanti taïhÃ, upagamanaæ upÃdÃnaæ, cetanà bhavo; ime pa¤ca dhammà purimakammabhavasmiæ idha paÂisandhiyà paccayÃ. Idha paÂisandhi vi¤¤Ãïaæ, okkanti nÃmarÆpaæ, pasÃdo Ãyatanaæ, phuÂÂho phasso, vedayitaæ vedanÃ; ime pa¤ca dhammà idhupapattibhavasmiæ pure katassa kammassa paccayÃ. Idha paripakkattà ÃyatanÃnaæ moho avijjÃ, Ãyuhanà saÇkhÃrÃ, nikkanti taïhÃ, upagamanaæ upÃdÃnaæ, cetanà bhavo; ime pa¤ca dhammà idhakammabhavasmiæ Ãyatiæ paÂisandhiyà paccayÃ. ùyatiæ paÂisandhi vi¤¤Ãïaæ, okkanti nÃmarÆpaæ, pasÃdo Ãyatanaæ, phuÂÂho phasso, vedayitaæ vedanÃ; ime pa¤ca dhammà Ãyatiæ upapattibhavasmiæ idha katassa kammassa paccayÃ. Iti ime catusaÇkhepe tayo addhe vÅsatiyà ÃkÃrehi tisandhiæ paÂiccasamuppÃdaæ jÃnÃti passati a¤¤Ãti paÂivijjhati. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `Paccayapariggahe pa¤¤Ã dhammaÂÂhiti¤Ãïaæ'.


#<[page 053]>#
%<                              53>%

$<                             I.5.>$
     #<PaÂis_I,I.5.1:># Kathaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannÃnaæ dhammÃnaæ saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ?
     Yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ rÆpaæ aniccato vavattheti, ekaæ sammasanaæ; dukkhato vavattheti, ekaæ sammasanaæ; anattato vavattheti, ekaæ sammasanaæ. Yà kÃci vedanà . . . pe . . . yà kÃci sa¤¤Ã . . . pe . . . ye keci saÇkhÃrà . . . pe . . . yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccupannaæ ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ vi¤¤Ãïaæ aniccato vavattheti, ekaæ sammasanaæ; dukkhato vavattheti, ekaæ sammasanaæ; anattato vavattheti, ekaæ sammasanaæ. Cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ aniccato vavattheti, ekaæ sammasanaæ; dukkhato vavattheti, ekaæ sammasanaæ; anattato vavattheti, ekaæ sammasanaæ.
     #<PaÂis_I,I.5.2:># `RÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ aniccaæ khayaÂÂhena, dukkhaæ bhayaÂÂhena, anattà asÃrakaÂÂhenÃti' saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ.
`Vedanà . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . saÇkhÃrà . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ aniccaæ khayaÂÂhena, dukkhaæ bhayaÂÂhena, anattà asÃrakaÂÂhenÃti' saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.5.3:># `RÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhamman' ti saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ. `Vedanà . . . pe . . . sa¤¤Ã . . . pe . . . saÇkhÃrà . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhamman' ti saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ.


#<[page 054]>#
%<                              54>%
     #<PaÂis_I,I.5.4:># `JÃtipaccayà jarÃmaraïaæ, asati jÃtiyà natthi jarÃmaraïan' ti saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ; `atÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ, asati jÃtiyà natthi jarÃmaraïan' ti saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ; `bhavapaccayà jÃti, asati . . . pe . . . upÃdÃnapaccayà bhavo, asati . . . pe . . . taïhÃpaccayà upÃdÃnaæ, asati . . . pe . . . vedanÃpaccayà taïhÃ, asati . . . pe . . . phassapaccayà vedanÃ, asati . . . pe . . . saÊÃyatanapaccayà phasso, asati . . . pe . . . nÃmarÆpapaccayà saÊÃyatanaæ, asati . . . pe . . . vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpaæ, asati . . . pe . . . saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ, asati . . . pe . . . avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ, asati avijjÃya natthi saÇkhÃrÃ' ti saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ. `AtÅtaæ pi addhÃnaæ anÃgataæ pi addhÃnaæ avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ, asati avijjÃya natthi saÇkhÃrÃ' ti saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `AtÅtÃnÃgatapacuppannÃnaæ dhammÃnaæ saÇkhipitvà vavatthÃne pa¤¤Ã sammasane ¤Ãïaæ'.

$<                             I. 6.>$
     #<PaÂis_I,I.6.1:># Kathaæ pacuppannÃnaæ dhammÃnaæ vipariïÃmÃnupassane pa¤¤Ã udayabbayÃnupassane ¤Ãïaæ?
     JÃtaæ rÆpaæ paccuppannaæ, tassa nibbattilakkhaïaæ udayo vipariïÃmalakkhaïaæ vayo anupassanäÃïam; jÃtà vedanÃ, jÃtà sa¤¤Ã, jÃtà saÇkhÃrÃ, jÃtaæ vi¤¤Ãïaæ, jÃtaæ cakkhuæ . . . pe . . . jÃto bhavo paccuppanno, tassa nibbattilakkhaïaæ udayo vipariïÃmalakkhaïaæ vayo anupassanäÃïaæ.
     #<PaÂis_I,I.6.2:># Pa¤cannaæ khandhÃnaæ udayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, udayabbayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati? Pa¤cannaæ khandhÃnaæ udayaæ passanto pa¤cavÅsati lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto pa¤cavÅsati lakkhaïÃni passati,


#<[page 055]>#
%<                              55>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  udayabbayaæ passanto pa¤¤Ãsa lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.3:># RÆpakkhandhassa udayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, udayabbayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, vedanÃkkhandhassa . . . pe . . . sa¤¤Ãkkhandhassa . . . pe . . . saÇkhÃrakkhandhassa . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati, udayabbayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati?
     RÆpakkhandhassa udayaæ passanto pa¤ca lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto pa¤ca lakkhaïÃni passati, udayabbayaæ passanto dasa lakkhaïÃni passati, vedanÃkkhandhassa . . . pe . . . sa¤¤Ãkkhandhassa . . . pe . . . saÇkhÃrakkhandhassa . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passanto pa¤ca lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto pa¤ca lakkhaïÃni passati, udayabbayaæ passanto dasa lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.4:># RÆpakkhandhassa udayaæ passanto katamÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati?
     `AvijjÃsamudayà rÆpasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena rÆpakkhandhassa udayaæ passati, `taïhÃsamudayà rÆpasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena rÆpakkhandhassa udayaæ passati, `kammasamudayà rÆpasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena rÆpakkhandhassa udayaæ passati, `ÃhÃrasamudayà rÆpasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena rÆpakkhandhassa udayaæ passati, nibbattilakkhaïaæ passanto pi rÆpakkhandhassa udayaæ passati; rÆpakkhandhassa udayaæ passanto imÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.5:># Vayaæ passanto katamÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati?
     `AvijjÃnirodhà rÆpanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena rÆpakkhandassa vayaæ passati, `taïhÃnirodhà rÆpanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena rÆpakkhandassa vayaæ passati, `kammanirodhà rÆpanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena rÆpakkhandhassa vayaæ passati, `ÃhÃranirodhà rÆpanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena rÆpakkhandhassa vayaæ passati,


#<[page 056]>#
%<                              56>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vipariïÃmalakkhaïaæ passanto pi rÆpakkhandhassa vayaæ passati, rÆpakkhandhassa vayaæ passanto imÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati.
     Udayabbayaæ passanto imÃni dasa lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.6:># VedanÃkkhandhassa udayaæ passanto katamÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati?
     `AvijjÃsamudayà vedanÃsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vedanÃkkhandhassa udayaæ passati, `taïhÃsamudayà vedanÃsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vedanÃkkhandhassa udayaæ passati, `kammasamudayà vedanÃsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vedanÃkkhandhassa udayaæ passati, `phassasamudayà vedanÃsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vedanÃkkhandhassa udayaæ passati, nibbattilakkhaïaæ passanto pi vedanÃkkhandhassa udayaæ passati; vedanÃkkhandhassa udayaæ passanto imÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.7:># Vayaæ passanto katamÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati?
     `AvijjÃnirodhà vedanÃnirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vedanÃkkhandhassa vayaæ passati, `taïhÃnirodhà vedanÃnirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vedanÃkkhandhassa vayaæ passati, `kammanirodhà vedanÃnirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vedanÃkkhandhassa vayaæ passati, `phassanirodhà vedanÃnirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vedanÃkkhandhassa vayaæ passati, vipariïÃmalakkhaïaæ passanto pi vedanÃkkhandhassa vayaæ passati; vedanÃkkhandhassa vayaæ passanto imÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati.
     Udayabbayaæ passanto imÃni dasa lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.8:># Sa¤¤Ãkkhandhassa . . . pe . . . saÇkhÃrakkhandhassa . . . pe . . . vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passanto katamÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati?
     `AvijjÃsamudayà vi¤¤Ãïasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passati, `taïhÃsamudayà vi¤¤Ãïasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passati, `kammasamudayà vi¤¤Ãïasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passati, `nÃmarÆpasamudayà vi¤¤Ãïasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passati,


#<[page 057]>#
%<                              57>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nibbattilakkhaïaæ passanto pi vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passati; vi¤¤Ãïakkhandhassa udayaæ passanto imÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati.
     #<PaÂis_I,I.6.9:># Vayaæ passanto katamÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati?
     `AvijjÃnirodhà vi¤¤Ãïanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa vayaæ passati, `taïhÃnirodhà vi¤¤Ãïanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa vayaæ passati, `kammanirodhà vi¤¤Ãïanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa vayaæ passati, `nÃmarÆpanirodhà vi¤¤Ãïanirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vi¤¤Ãïakkhandhassa vayaæ passati, vipariïÃmalakkhaïaæ passanto pi vi¤¤Ãïakkhandhassa vayaæ passati; vi¤¤Ãïakkhandhassa vayaæ passanto imÃni pa¤ca lakkhaïÃni passati.
     Udayabbayaæ passanto imÃni dasa lakkhaïÃni passati.
     Pa¤cannaæ khandhÃnaæ udayaæ passanto imÃni pa¤cavÅsati lakkhaïÃni passati, vayaæ passanto imÃni pa¤cavisati lakkhaïÃni passati, udayabbayaæ passanto imÃni pa¤¤Ãsa lakkhaïÃni passati. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `PaccuppannÃnaæ dhammÃnaæ vipariïÃmÃnupassane pa¤¤Ã udayabbayÃnupassane ¤Ãïaæ'.
     RÆpakkhandho ÃhÃrasamudayo, vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà tayo khandhà phassasamudayÃ, vi¤¤Ãïakkhandho nÃmarÆpasamudayo.

$<                             I.7.>$
     #<PaÂis_I,I.7.1:># Kathaæ Ãrammaïaæ paÂisaÇkhà bhaÇgÃnupassane pa¤¤Ã vipassane ¤Ãïaæ?
     RÆpÃrammaïatà cittaæ uppajjitvà bhijjati, taæ Ãrammaïaæ paÂisaÇkhà tassa cittassa bhaÇgaæ anupassati.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ anupassati? Aniccato anupassati no niccato, dukkhato anupassati no sukhato, anattato anupassati no attato;


#<[page 058]>#
%<                              58>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nibbindati no nandati, virajjati no rajjati, nirodheti no samudeti, patinissajjati no Ãdiyati; aniccato anupassanto niccasa¤¤aæ pajahati, dukkhato anupassanto sukhasa¤¤aæ pajahati, anattato anupassanto attasa¤¤aæ pajahati; nibbindanto nandiæ pajahati, virajjanto rÃgaæ pajahati, nirodhento samudayaæ pajahati, paÂinissajjanto ÃdÃnaæ pajahati.
     #<PaÂis_I,I.7.2:># VedanÃrammaïatà . . . pe . . . sa¤¤Ãrammaïatà . . . pe . . . saÇkhÃrÃrammaïatà . . . pe . . . vi¤¤ÃïÃrammaïatÃ:
cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïÃrammaïatà cittaæ uppajjitvà bhijjati, taæ Ãrammaïaæ paÂisaÇkhà tassa cittassa bhaÇgaæ anupassati.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ anupassati? Aniccato anupassati no niccato, dukkhato anupassati no sukhato, anattato anupassati no attato; nibbindati no nandati, virajjati no rajjati, nirodheti no samudeti, patinissajjati no Ãdiyati; aniccato anupassanto niccasa¤¤aæ pajahati, dukkhato anupassanto sukhasa¤¤aæ pajahati, anattato anupassanto attasa¤¤aæ pajahati; nibbindanto nandiæ pajahati, virajjanto rÃgaæ pajahati, nirodhento samudayaæ pajahati, paÂinissajjanto ÃdÃnaæ pajahati.
     #<PaÂis_I,I.7.3:># VatthusaÇkamanà c' eva pa¤¤Ãya ca vivaÂÂanÃ
          Ãvajjanà bala¤ c' eva paÂisaÇkhà vipassanÃ,
          Ãrammaïà anvayena ubho ekavavatthanÃ
          nirodhe avimuttatà vayalakkhaïavipassanÃ,
          Ãrammaïa¤ ca paÂisaÇkhà bhaÇga¤ ca anupassati
          su¤¤ato ca upaÂÂhÃnaæ adhipa¤¤ÃvipassanÃ;
          kusalo tÅsu anupassanÃsu catÆsu ca vipassanÃsu
          tayo upaÂÂhÃne kusalatà nÃnÃdiÂÂhÅsu na kampatÅti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `ùrammaïaæ paÂisaÇkhà bhaÇgÃnupassane pa¤¤Ã vipassane ¤Ãïaæ'.


#<[page 059]>#
%<                              59>%

$<                             I.8.>$
     #<PaÂis_I,I.8.1:># Kathaæ bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ?
     `UppÃdo bhayan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ, `pavattaæ bhayan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ, `nimittaæ bhayan' ti . . . pe . . . `Ãyuhanà bhayan' ti . . . pe . . . `paÂisandhi bhayan' ti, `gati bhayan' ti, `nibbatti bhayan' ti, `upapatti bhayan' ti, `jÃti bhayan' ti, `jarà bhayan' ti, `byÃdhi bhayan' ti, `maraïaæ bhayan' ti, `soko bhayan' ti, `paridevo' bhayan ti, `upÃyÃso bhayan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ.
     `AnuppÃdo kheman' ti santipade ¤Ãïaæ, `appavattaæ kheman' ti santipade ¤Ãïaæ . . . pe . . . `anupÃyÃso kheman' ti santipade ¤Ãïaæ, `uppÃdo bhayaæ anuppÃdo kheman' ti santipade ¤Ãïaæ, `pavattaæ bhayaæ appavattaæ kheman' ti santipade ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso bhayaæ anupÃyÃso kheman' ti santipade ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.8.2:># `UppÃdo dukkhan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ, `pavattaæ dukkhan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso dukkhan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ.
     `AnuppÃdo sukhan' ti santipade ¤Ãïaæ, `appavattaæ sukhan' ti santipade ¤Ãïaæ, `anupÃyÃso sukhan' ti santipade ¤Ãïaæ.
     `UppÃdo dukkhaæ anuppÃdo sukhan' ti santipade ¤Ãïaæ, `pavattaæ dukkhaæ appavattaæ sukhan' ti santipade ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso dukkhaæ anupÃyÃso sukhan' ti santipade ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.8.3:># `UppÃdo sÃmisan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ, `pavattaæ sÃmisan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso sÃmisan' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ.
     `AnuppÃdo nirÃmisan' ti santipade ¤Ãïaæ, `appavattaæ nirÃmisan' ti santipade ¤Ãïaæ, `anupÃyÃso nirÃmisan' ti santipade ¤Ãïaæ.
     `UppÃdo sÃmisaæ anuppÃdo nirÃmisan' ti santipade ¤Ãïaæ, `pavattaæ sÃmisaæ appavattaæ nirÃmisan' ti santipade ¤Ãïam


#<[page 060]>#
%<                              60>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . `upÃyÃso sÃmisaæ anupÃyÃso nirÃmisan' ti santipade ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.8.4:># `UppÃdo saÇkhÃrÃ' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ. `pavattaæ saÇkhÃrÃ' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso saÇkhÃrÃ' ti bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ.
     `AnuppÃdo nibbÃnan' ti santipade ¤Ãïaæ, `appavattaæ nibbÃnan' ti santipade ¤Ãïaæ, `anupÃyÃso nibbÃnan' ti santipade ¤Ãïaæ.
     `UppÃdo saÇkhÃrà anuppÃdo nibbÃnan' ti santipade ¤Ãïaæ, `pavattaæ saÇkhÃrà appavattaæ nibbÃnan' ti santipade ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso saÇkhÃrà anupÃyÃso nibbÃnan' ti santipade ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.8.5:># UppÃda¤ ca pavatta¤ ca nimittaæ dukkhan ti passati
          Ãyuhanaæ paÂisandhi ¤Ãïaæ ÃdÅnave idaæ,
          anuppÃdaæ appavattaæ animittaæ sukhan ti ca
          anÃyuhanaæ appatisandhi ¤Ãïaæ santipade idaæ,
          idaæ ÃdÅnave ¤Ãïaæ pa¤ca ÂhÃnesu jÃyati
          pa¤ca ÂhÃne santipade dasa ¤Ãïe pajÃnÃti;
          dvinnaæ ¤ÃïÃnaæ kusalatà nÃnÃdiÂÂhÅsu na kampatÅti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `BhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã ÃdÅnave ¤Ãïaæ'.

$<                              I.9.>$
     #<PaÂis_I,I.9.1:># Kathaæ mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ?
     UppÃdaæ mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, pavattaæ mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, nimittaæ . . . pe . . . Ãyuhanaæ paÂisandhiæ gatiæ nibbattiæ upapattiæ jÃtiæ jaraæ byÃdhiæ maraïaæ sokaæ paridevaæ upÃyÃsaæ mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.9.2:># `UppÃdo dukkhan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ,


#<[page 061]>#
%<                              61>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `pavattaæ dukkhan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso dukkhan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ.
     `UppÃdo bhayan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, `pavattaæ bhayan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso bhayan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.9.3:># `UppÃdo sÃmisan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, `pavattaæ sÃmisan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso sÃmisan' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ.
     `UppÃdo saÇkhÃrÃ' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ. `pavattaæ saÇkhÃrÃ' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ . . . pe . . . `upÃyÃso saÇkhÃrÃ' ti mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.9.4:># `UppÃdo saÇkhÃrÃ, te saÇkhÃre ajjhupekkhatÅti' saÇkhÃrupekkhÃ, `ye ca saÇkhÃrà yà ca upekkhà ubho p' ete saÇkhÃrÃ, te saÇkhÃre ajjhupekkhatÅti' saÇkhÃrupekkhÃ.
     `Pavattaæ saÇkhÃrà . . . pe . . . upÃyÃso saÇkhÃrÃ, te saÇkhÃre ajjhupekkhatÅti' saÇkhÃrupekkhÃ, `ye ca saÇkhÃrà yà ca upekkhà ubho p' ete saÇkhÃrÃ, te saÇkhÃre ajjhupekkhatÅti' saÇkhÃrupekkhÃ.
     #<PaÂis_I,I.9.5:># KatihÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti?
     AÂÂhahÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti.
     Puthujjanassa katihÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti, sekhassa katihÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti, vÅtarÃgassa katihÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti?


#<[page 062]>#
%<                              62>%
     Puthujjanassa dvÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti, sekhassa tÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti, vÅtarÃgassa tÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti.
     #<PaÂis_I,I.9.6:># Puthujjanassa katamehi dvÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti?
     Puthujjano saÇkhÃrupekkhaæ abhinandati và vipassati vÃ; puthujjanassa imehi dvÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti.
     Sekhassa katamehi tÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti?
     Sekho saÇkhÃrupekkhaæ abhinandati và vipassati và paÂisaÇkhÃya và phalasamÃpattiæ samÃpajjati; sekhassa imehi tÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti.
     VÅtarÃgassa katamehi tÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti?
     VÅtarÃgo saÇkhÃrupekkhaæ vipassati vÃ, paÂisaÇkhÃya và phalasamÃpattiæ samÃpajjati, tadajjhupekkhitvà su¤¤atavihÃrena và animittavihÃrena và appaïihitavihÃrena và viharati; vÅtarÃgassa imehi tÅhÃkÃrehi saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti.
     #<PaÂis_I,I.9.7:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro ekattaæ hoti?
     Puthujjanassa saÇkhÃrupekkhaæ abhinandato cittaæ kilissati, bhÃvanÃya paripantho hoti, paÂivedhassa antarÃyo hoti, Ãyatiæ paÂisandhiyà paccayo hoti; sekhassa pi saÇkhÃrupekkhaæ abhinandato cittaæ kilissati, bhÃvanÃya paripantho hoti, uttaripaÂivedhassa antarÃyo hoti, Ãyatiæ paÂisandhiyà paccayo hoti; evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro hoti abhinandanaÂÂhena.
     #<PaÂis_I,I.9.8:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro ekattaæ hoti?
     Puthujjano saÇkhÃrupekkhaæ aniccato pi dukkhato pi anattato pi vipassati, sekho saÇkhÃrupekkhaæ aniccato pi dukkhato pi anattato pi vipassati, vÅtarÃgo saÇkhÃrupekkhaæ aniccato pi dukkhato pi anattato pi vipassati;


#<[page 063]>#
%<                              63>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro ekattaæ hoti anupassanaÂÂhena.
     #<PaÂis_I,I.9.9:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti?
     Puthujjanassa saÇkhÃrupekkhà kusalà hoti, sekhassa saÇkhÃrupekkhà kusalà hoti, vÅtarÃgassa saÇkhÃrupekkhà abyÃkatà hoti; evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti kusalÃbyÃkataÂÂhena.
     #<PaÂis_I,I.9.10:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti?
     Puthujjanassa saÇkhÃrupekkhà ki¤ci kÃle suvidità hoti ki¤ci kÃle na suvidità hoti, sekhassa saÇkhÃrupekkhà ki¤ci kÃle suvidità hoti ki¤ci kÃle na suvidità hoti, vÅtarÃgassa saÇkhÃrupekkhà accantaæ suvidità hoti; evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti viditaÂÂhena ca aviditaÂÂhena ca.
     #<PaÂis_I,I.9.11:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti?
     Puthujjano saÇkhÃrupekkhaæ atittattà vipassati, sekho pi saÇkhÃrupekkhaæ atittattà vipassati, vÅtarÃgo saÇkhÃrupekkhaæ atittattà vipassati; evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti tittaÂÂhena ca atittaÂÂhena ca.
     #<PaÂis_I,I.9.12:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti?
     Puthujjano saÇkhÃrupekkhaæ {tiïïaæ} sa¤¤ojanÃnaæ pahÃnÃya sotÃpattimaggaæ paÂilÃbhatthÃya vipassati, sekho saÇkhÃrupekkhaæ tiïïaæ sa¤¤ojanÃnaæ pahÅnattà uttaripaÂilÃbhatthÃya vipassati, vÅtarÃgo saÇkhÃrupekkhaæ sabbakilesÃnaæ pahÅnattà diÂÂhadhammasukhavihÃratthÃya vipassati; evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti pahÅnaÂÂhena ca appahÅnaÂÂhena ca.


#<[page 064]>#
%<                              64>%
     #<PaÂis_I,I.9.13:># Kathaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti?
     Puthujjano pi saÇkhÃrupekkhaæ abhinandati và vipassati vÃ, sekho saÇkhÃrupekkhaæ abhinandati và vipassati và paÂisaÇkhÃya và phalasamÃpattiæ samÃpajjati, vÅtarÃgo saÇkhÃrupekkhaæ vipassati và paÂisaÇkhÃya và phalasamÃpattiæ samÃpajjati, tadajjhupekkhitvà su¤¤atavihÃrena và animittavihÃrena và appaïihitavihÃrena và viharati. Evaæ puthujjanassa ca sekhassa ca vÅtarÃgassa ca saÇkhÃrupekkhÃya cittassa abhinÅhÃro nÃnattaæ hoti vihÃrasamÃpattaÂÂhena.
     #<PaÂis_I,I.9.14:># Kati saÇkhÃrupekkhà samathavasena uppajjanti, kati saÇkhÃrupekkhà vipassanÃvasena uppajjanti?
     AÂÂha saÇkhÃrupekkhà samathavasena uppajjanti, dasa saÇkhÃrupekkhà vipassanÃvasena uppajjanti.
     Katamà aÂÂha saÇkhÃrupekkhà samathavasena uppajjanti?
     PaÂhamajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya nÅvaraïe paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, dutiyajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya vitakkavicÃre paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, tatiyajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya pÅtiæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, catutthajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya sukhadukkhe paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya rÆpasa¤¤aæ paÂighasa¤¤aæ nÃnattasa¤¤aæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤aæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤aæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤aæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ; imà aÂÂha saÇkhÃrupekkhà samathavasena uppajjanti.
     #<PaÂis_I,I.9.15:># katamà dasa saÇkhÃrupekkhà vipassanÃvasena upajjanti?


#<[page 065]>#
%<                              65>%
     SotÃpattimaggaæ paÂilÃbhatthÃya uppÃdaæ pavattaæ nimittaæ Ãyuhanaæ paÂisandhiæ gatiæ nibbattiæ upapattiæ jÃtiæ jaraæ byÃdhiæ maraïaæ sokaæ paridevaæ upÃyÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ, sotÃpattiphalasamÃpattatthÃya uppÃdaæ pavattaæ nimittaæ Ãyuhanaæ paÂisandhiæ gatiæ nibbattiæ upapattiæ jÃtiæ jaraæ byÃdhiæ maraïaæ sokaæ paridevam upÃyÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ; sakadÃgÃmimaggaæ paÂilÃbhatthÃya . . . pe . . . sakadÃgÃmiphalasamÃpattatthÃya . . . pe . . . anÃgÃmimaggaæ paÂilÃbhatthÃya . . . pe . . . anÃgÃmiphalasamÃpattatthÃya . . . pe . . . Arahattamaggaæ paÂilÃbhatthÃya . . . pe . . . ArahattaphalasamÃpattatthÃya . . . pe . . . su¤¤atavihÃrasamÃpattatthÃya . . . pe . . . animittavihÃrasamÃpattatthÃya uppÃdaæ pavattaæ . . . pe . . . upÃyÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ: imà dasa saÇkhÃrupekkhà vipassanÃvasena uppajjanti.
     #<PaÂis_I,I.9.16:># Kati saÇkhÃrupekkhà kusalÃ, kati akusalÃ, kati abyÃkatÃ?
     Païïarasa saÇkhÃrupekkhà kusalÃ, tisso saÇkhÃrupekkhà abyÃkatÃ, n' atthi saÇkhÃrupekkhà akusalÃ.
          PaÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã aÂÂha cittassa gocarÃ
          puthujjanassa dve honti tayo sekhassa gocarÃ,
          tayo ca vÅtarÃgassa yehi cittaæ vivaÂÂati
          aÂÂha samÃdhissa paccayà dasa ¤Ãïassa gocarÃ,
          aÂÂhÃrasa saÇkhÃrupekkhà tiïïaæ vimokkhÃnaæ paccayÃ,
          ime aÂÂhÃras' ÃkÃrà pa¤¤Ãyassa paricitÃ
          kusalo saÇkhÃrupekkhÃsu nÃnÃdiÂÂhÅsu na kampatÅti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `Mu¤citukamyatà paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã saÇkhÃrupekkhÃsu ¤Ãïaæ'.


#<[page 066]>#
%<                              66>%

$<                              I.10.>$
     #<PaÂis_I,I.10.1:># Kathaæ bahiddhÃvuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã gotrabhƤÃïaæ?
     `UppÃdaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `pavattaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `nimittaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `Ãyuhanaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `paÂisandhiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `gatiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `nibbattiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `upapattiæ abhibhuyyatÅti gotrabhÆ, `jÃtiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `jaraæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `byÃdhiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `maraïaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `sokaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `paridevaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `upÃyÃsaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `bahiddhÃsaÇkhÃranimittaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ; `anuppÃdaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `appavattaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, . . . pe . . . `nirodhaæ nibbÃnaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ; `uppÃdaæ abhibhuyyitvà anuppÃdaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `pavattaæ abhibhuyyitvà appavattaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `nimittaæ abhibhuyyitvà animittaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ . . . pe . . . `bahiddhÃsaÇkhÃranimittaæ abhibhuyyitvà nirodhaæ nibbÃnaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ.
     #<PaÂis_I,I.10.2:># `UppÃdà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `pavattà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `nimittà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `Ãyuhanà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `paÂisandhiyà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `gatiyà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `nibbattiyà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `upapattiyà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `jÃtiyà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `jarÃya vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `byÃdhimhà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `maraïà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `sokà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `paridevà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `upÃyÃsà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ, `bahiddhÃsaÇkhÃranimittà vuÂÂhÃtÅti' gotrabhÆ; `anuppÃdaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `appavattaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ . . . pe . . . `nirodhaæ nibbÃnaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ; `uppÃdà vuÂÂhitvà anuppÃdaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `pavattà vuÂÂhitvà appavattaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `nimittà vuÂÂhitvà animittaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `Ãyuhanà vuÂÂhitvà anÃyuhanaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ,


#<[page 067]>#
%<                              67>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `paÂisandhiyà vuÂÂhitvà appaÂisandhiæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `gatiyà vuÂÂhitvà agatiæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `nibbattiyà vuÂÂhitvà anibbattiæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `upapattiyà vuÂÂhitvà anupapattiæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `jÃtiyà vuÂÂhitvà ajÃtiæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `jarÃya vuÂÂhitvà ajaraæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, byÃdhimhà vuÂÂhitvà abyÃdhiæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `maraïà vuÂÂhitvà amataæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `sokà vuÂÂhitvà asokaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `paridevà vuÂÂhitvà aparidevaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `upÃyÃsà vuÂÂhitvà anupÃyÃsaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `bahiddhÃsaÇkhÃranimittà vuÂÂhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ pakkhandatÅti' gotabhÆ; `uppÃdà vivaÂÂatÅti' gotrabhÆ, `pavattà vivaÂÂatÅti' gotrabhÆ . . . pe . . . `bahiddhÃsaÇkhÃranimittà vivaÂÂatÅti' gotrabhÆ; `anuppÃdaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `appavattaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ . . . pe . . . `nirodhaæ nibbÃnaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ; `uppÃdà vivaÂÂitvà anuppÃdaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ, `pavattà vivaÂÂitvà appavattaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ . . . pe . . . `bahiddhÃsaÇkhÃranimittà vivaÂÂitvà nirodhaæ nibbÃnaæ pakkhandatÅti' gotrabhÆ.
     #<PaÂis_I,I.10.3:># Kati gotrabhÆdhammà samathavasena uppajjanti?
Kati gotrabhÆdhammà vipassanÃvasena uppajjanti?
     AÂÂha gotrabhÆdhammà samathavasena uppajjanti; dasa gotrabhÆdhammà vipassanÃvasena uppajjanti.
     #<PaÂis_I,I.10.4:># Katame aÂÂha gotrabhÆdhammà samathavasena uppajjanti?
     `PathamajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya nÅvaraïe abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `dutiyajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya vitakkavicÃre abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `tatiyajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya pÅtiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `catutthajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya sukhadukkhe abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya rÆpasa¤¤aæ paÂighasa¤¤aæ nÃnattasa¤¤aæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya akÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤aæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤aæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ,


#<[page 068]>#
%<                              68>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤aæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ. Ime aÂÂha gotrabhÆdhammà samathavasena uppajjanti.
     #<PaÂis_I,I.10.5:># Katame dasa gotrabhÆdhammà vipassanÃvasena uppajjanti?
     `SotÃpattimaggaæ paÂilÃbhatthÃya uppÃdaæ pavattaæ nimittaæ Ãyuhanaæ paÂisandhiæ gatiæ nibbattiæ upapattiæ jÃtiæ jaraæ byÃdhiæ maraïaæ sokaæ paridevaæ upÃyÃsaæ bahiddhÃsaÇkhÃranimittaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `sotÃpattiphalasamÃpattatthÃya uppÃdaæ pavattaæ nimittaæ Ãyuhanaæ paÂisandhiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhu; `sakadÃgÃmimaggaæ paÂilÃbhatthÃya . . . pe . . . sakadÃgÃmiphalasamÃpattatthÃya, anÃgÃmimaggaæ paÂilÃbhatthÃya, anÃgÃmiphalasamÃpattatthÃya, Arahattamaggaæ paÂilÃbhatthÃya uppÃdaæ pavattaæ . . . pe . . . bahiddhÃsaÇkhÃranimittaæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ, `ArahattaphalasamÃpattatthÃya, su¤¤atavihÃrasamÃpattatthÃya, animittavihÃrasamÃpattatthÃya uppÃdaæ pavattaæ nimittaæ Ãyuhanaæ paÂisandhiæ abhibhuyyatÅti' gotrabhÆ.
Ime dasa gotrabhÆdhammà vipassanÃvasena uppajjanti.
     #<PaÂis_I,I.10.6:># kati gotrabhÆdhammà kusalÃ?  kati akusalÃ? Kati abyÃkatÃ?
     Païïarasa gotrabhÆdhammà kusalÃ, tayo gotrabhÆdhammà abyÃkatÃ, n' atthi gotrabhÆdhammà akusalÃ.
     #<PaÂis_I,I.10.7:># SÃmisa¤ ca nirÃmisaæ païihita¤ c' appaïihitaæ
          su¤¤ata¤ ca visa¤¤uttaæ vuÂÂhita¤ c' avuÂÂhitaæ,
          aÂÂha samÃdhissa paccayà dasa ¤Ãïassa gocarÃ
          aÂÂhÃrasa gotrabhÆdhammà tiïïaæ vimokkhÃnaæ paccayÃ,
          ime aÂÂhÃras' ÃkÃrà pa¤¤Ãyassa paricitÃ
          kusalo vivaÂÂe vuÂÂhÃne nÃnÃdiÂÂhÅsu na kampatÅti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati- `BahiddhÃvuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã gotrabhƤÃïaæ'.


#<[page 069]>#
%<                              69>%

$<                             I.11.>$
     #<PaÂis_I,I.11.1:># Kathaæ dubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ?
     SotÃpattimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi micchÃdiÂÂhiyà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhati; tena vuccati- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤a magge ¤Ãïaæ'.
     AbhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappo micchÃsaÇkappà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati`DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     PariggahaÂÂhena sammÃvÃcà micchÃvÃcÃya vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂ,ÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     SamuÂÂhÃnaÂÂhena sammÃkammanto micchÃkammantà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤a magge ¤Ãïaæ'.
     VodÃnaÂÂhena sammÃ-ÃjÅvo micchÃ-ÃjÅvà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     PaggahaÂÂhena sammÃvÃyÃmo micchÃvÃyÃmà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     UpaÂÂhÃnaÂÂhena sammÃsati micchÃsatiyà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     AvikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi micchÃsamÃdhito vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.11.2:># SakadÃgÃmimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi


#<[page 070]>#
%<                              70>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . avikhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi oÊÃrikà kÃmarÃgasa¤¤ojanà paÂighasa¤¤ojanà oÊÃrikà kÃmarÃgÃnusayà paÂighÃnusayà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.11.3:># AnÃgÃmimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi . . . pe . . . avikhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi anusahagatà kÃmarÃgasa¤¤ojanà paÂighasa¤¤ojanà anusahagatà kÃmarÃgÃnusayà paÂighÃnusayà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.11.4:># Arahattamaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi . . . pe . . . avikhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi rÆparÃgà arÆparÃgà mÃnà uddhaccà avijjÃya mÃnÃnusayà bhavarÃgÃnusayà avijjÃnusayà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.11.5:># AjÃtaæ ¤Ãpeti jÃtena ¤Ãïan tena pavuccati
          ¤Ãïavimokkhe kusalatà nÃnÃdiÂÂhÅsu na kampatÅti.
          SamÃdahitvà yathà ce vipassati
          vipassamÃno tathà ce samÃdahe
          vipassanà ca samatho tadà ahu
          samÃnabhÃgà yuganandhà vattare.
          `Dukkhà saÇkhÃrà sukho nirodho' ti dassanaæ
          dubhato vuÂÂhità pa¤¤Ã phasseti amataæ padaæ,
          vimokkhacariyaæ jÃnÃti nÃnattekatte kovido
          dvinnaæ ¤ÃïÃnaæ kusalatà nÃnÃdiÂÂhÅsu na kampatÅti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `DubhatovuÂÂhÃnavivaÂÂane pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.

#<[page 071]>#
%<                             71>%

$<                            I.12.>$
     #<PaÂis_I,I.12.1:># Kathaæ payogapaÂipassaddhipa¤¤Ã phale ¤Ãïaæ?
     SotÃpattimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi micchÃdiÂÂhiyà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃdiÂÂhi, maggass' etaæ phalaæ.
     AbhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappo micchÃsaÇkappà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃsaÇkappo, maggass' etaæ phalaæ.
     PariggahaÂÂhena sammÃvÃcà micchÃvÃcÃya vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃvÃcÃ, maggass' etaæ phalaæ.
     SamuÂÂhÃnaÂÂhena sammÃkammanto micchÃkammantà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃkammanto, maggass' etaæ phalaæ.
     VodÃnaÂÂhena sammÃ-ÃjÅvo micchÃ-ÃjÅvà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃ-ÃjÅvo, maggass' etaæ phalaæ.
     PaggahaÂÂhena sammÃvÃyÃmo micchÃvÃyÃmà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃvÃyÃmo, maggass' etaæ phalaæ.
     UpaÂÂhÃnaÂÂhena sammÃsati micchÃsatiyà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃsati, maggass' etaæ phalaæ.
     AvikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi micchÃsamÃdhito vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃsamÃdhi,


#<[page 072]>#
%<                                72>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  maggass' etaæ phalaæ.
     #<PaÂis_I,I.12.2:># SakadÃgÃmimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi . . . pe . . . avikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi oÊÃrikà kÃmarÃgasa¤¤ojanà paÂighasa¤¤ojanà oÊÃrikà kÃmarÃgÃnusayà paÂighÃnusayà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃdiÂÂhi, maggass' etaæ phalaæ.
     #<PaÂis_I,I.12.3:># AnÃgÃmimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi . . . pe . . . avikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi anusahagatà kÃmarÃgasa¤¤ojanà paÂighasa¤¤ojanà anusahagatà kÃmarÃgÃnusayà paÂighÃnusayà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogapaÂipassaddhattà uppajjati sammÃdiÂÂhi, maggass' etaæ phalaæ.
     #<PaÂis_I,I.12.4:># Arahattamaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi . . . pe . . . avikhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi rÆparÃgà arÆparÃgà mÃnà uddhaccà avijjÃya mÃnÃnusayà bhavarÃgÃnusayà avijjÃnusayà vuÂÂhÃti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuÂÂhÃti, bahiddhà ca sabbanimittehi vuÂÂhÃti; taæpayogaÂipassaddhattà uppajjati sammÃdiÂÂhi, maggass' etaæ phalaæ.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `PayogapaÂipassaddhipa¤¤Ã phale ¤Ãïaæ'.

$<                                I. 13.>$
     #<PaÂis_I,I.13.1:># Kathaæ chinnamanupassane pa¤¤Ã vimutti¤Ãïaæ?
     SotÃpattimaggena sakkÃyadiÂÂhi vicikicchà sÅlabbataparÃmÃso diÂÂhÃnusayo vicikicchÃnusayo attano cittassa upakkilesà sammà samucchinnà honti; imehi pa¤cahi upakkilesehi sapariyuÂÂhÃnehi cittaæ vimuttaæ hoti suvimuttaæ.


#<[page 073]>#
%<                                73>%
     Taæ vimutti¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤Ã vimutti¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.13.2:># SakadÃgÃmimaggena oÊÃrikaæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ paÂighasa¤¤ojanaæ oÊÃriko kÃmarÃgÃnusayo paÂighÃnusayo attano cittassa upakkilesà sammà samucchinnà honti; imehi catÆhi upakkilesehi sapariyuÂÂhÃnehi cittaæ vimuttaæ hoti suvimuttaæ.
     Taæ vimutti¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤Ã vimutti¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.13.3:># AnÃgÃmimaggena anusahagataæ kÃmarÃgasa¤¤ojanaæ paÂighasa¤¤ojanaæ anusahagato kÃmarÃgÃnusayo paÂighÃnusayo attano cittassa upakkilesà sammà samucchinnà honti; imehi catÆhi upakkilesehi sapariyuÂÂhÃnehi cittaæ vimuttaæ hoti suvimuttaæ.
     Taæ vimutti¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤Ã vimutti¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.13.4:># Arahattamaggena rÆparÃgo arÆparÃgo mÃno uddhaccaæ avijjà mÃnÃnusayo bhavarÃgÃnusayo avijjÃnusayo attano cittassa upakkilesà sammà samucchinnà honti; imehi aÂÂhahi upakkilesehi sapariyuÂÂhÃnehi cittaæ vimuttaæ hoti suvimuttaæ.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤Ã {vimutti¤Ãïaæ}'.

$<                               I.14.>$
     #<PaÂis_I,I.14.1:># Kathaæ tadà samudÃgate dhamme vipassane pa¤¤Ã paccavekkhaïe ¤Ãïaæ?
     SotÃpattimaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi tadà samudÃgatÃ, abhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappo tadà samudÃgato, pariggahaÂÂhena sammÃvÃcà tadà samudÃgatÃ, samuÂÂhÃnaÂÂhena sammÃkammanto tadà samudÃgato,


#<[page 074]>#
%<                                74>%
vodÃnaÂÂhena sammÃ-ÃjÅvo tadà samudÃgato, paggahaÂÂhena sammÃvÃyÃmo tadà samudÃgato, upaÂÂhÃnaÂÂhena sammÃsati tadà samudÃgatÃ, avikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhi tadà samudÃgato; upaÂÂhÃnaÂÂhena satisambojjhaÇgo tadà samudÃgato, pavicayaÂÂhena dhammavicayasambojjhaÇgo tadà samudÃgato, paggahaÂÂhena viriyasambojjhaÇgo tadà samudÃgato, pharaïaÂÂhena pÅtisambojjhaÇgo tadà samudÃgato, upasamaÂÂhena passaddhisambojjhaÇgo tadà samudÃgato, avikkhepaÂÂhena samÃdhisambojjhaÇgo tadà samudÃgato, paÂisaÇkhÃnaÂÂhena upekkhÃsambojjhaÇgo tadà samudÃgato; asaddhiye akampiyaÂÂhena saddhÃbalaæ tadà samudÃgataæ, kosajje akampiyaÂÂhena viriyabalaæ tadà samudÃgataæ, pamÃde akampiyaÂÂhena satibalaæ tadà samudÃgataæ, udhacce akampiyaÂÂhena samÃdhibalaæ tadà samudÃgataæ, avijjÃya akampiyaÂÂhena pa¤¤Ãbalaæ tadà samudÃgataæ; adhimokkhaÂÂhena saddhindriyaæ tadà samudÃgataæ, paggahaÂÂhena viriyindriyaæ tadà samudÃgataæ, upaÂÂhÃnaÂÂhena satindriyaæ tadà samudÃgataæ, avikkhepaÂÂhena samÃdhindriyaæ tadà samudÃgataæ, dassanaÂÂhena pa¤¤indriyaæ tadà samudÃgataæ; adhipateyyaÂÂhena indriyà tadà samudÃgatÃ, akampiyaÂÂhena balà tadà samudÃgatÃ, niyyÃnaÂÂhena sambojjhaÇgà tadà samudÃgatÃ, hetuÂÂhena maggo tadà samudÃgato, upaÂÂhÃnaÂÂhena satipaÂÂhÃnà tadà samudÃgatÃ, padahaÂÂhena sammappadhÃnà tadà samudÃgatÃ, ijjhanaÂÂhena iddhippÃdà tadà samudÃgatÃ, tathaÂÂhena saccà tadà samudÃgatÃ, avikkhepaÂÂhena samatho tadà samudÃgato, anupassanaÂÂhena vipassanà tadà samudÃgatÃ, ekarasaÂÂhena samathavipassanà tadà samudagatà anativattanaÂÂhena yuganandhaæ tadà samudÃgataæ, saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi tadà samudÃgatÃ, avikkhepaÂÂhena cittavisuddhi tadà samudÃgatÃ, dassanaÂÂhena diÂÂhivisuddhi tadà samudÃgatÃ, vimutaÂÂhena vimokkhà tadà samudÃgatÃ, paÂivedhaÂÂhena vijjà tadà samudÃgatÃ, pariccÃgaÂÂhena vimutti tadà samudÃgatÃ, samucchedaÂÂhena khaye ¤Ãïaæ tadà samudÃgataæ;


#<[page 075]>#
%<                                75>%
chando mÆlaÂÂhena tadà samudÃgato, manasikÃro samuÂÂhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, phasso samodhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, vedanà samosaraïaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, samÃdhi pamukkhaÂÂhena tadà samudÃgato, sati adhipateyyaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, pa¤¤Ã taduttaraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, vimutti sÃraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena tadà samudÃgataæ, vuÂÂhahitvà paccavekkhati. Ime dhammà tadà samudÃgatÃ.
     #<PaÂis_I,I.14.2:># SotÃpattiphalakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi tadà samudÃgatÃ, abhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappo tadà samudÃgato . . . pe . . . paÂipassaddhaÂÂhena anuppÃde ¤Ãïaæ tadà samudÃgataæ; chando mÆlaÂÂhena tadà samudÃgato, manasikÃro samuÂÂhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, phasso samodhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, vedanà samosaraïaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, samÃdhi pamukkhaÂÂhena tadà samudÃgato, sati adhipateyyaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, pa¤¤Ã taduttaraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, vimutti sÃraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena tadà samudÃgatam, vuÂÂhahitvà paccavekkhati. Ime dhammà tadà samudÃgatÃ.
     #<PaÂis_I,I.14.3:># SakadÃgÃmimaggakkhaïe . . . pe . . . sakadÃgÃmiphalakkhaïe . . . pe . . . anÃgÃmimaggakkhaïe . . . pe . . . anÃgÃmiphalakkhaïe . . . pe . . . Arahattamaggakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi tadà samudÃgatà . . . pe . . . samucchedaÂÂhena khaye ¤Ãïaæ tadà samudÃgataæ; chando mÆlaÂÂhena tadà samudÃgato, manasikÃro samuÂÂhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, phasso samodhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, vedanà samosaraïaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, samÃdhi pamukkhaÂÂhena tadà samudÃgato, sati adhipateyyaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, pa¤¤Ã taduttaraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, vimutti sÃraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena tadà samudÃgataæ, vuÂÂhahitvà paccavekkhati. Ime dhammà tadà samudÃgatÃ.
     #<PaÂis_I,I.14.4:># Arahattaphalakkhaïe dassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhi tadà samudÃgatà . . . pe . . . paÂipassaddhaÂÂhena anuppÃde ¤Ãïaæ tadà samudÃgataæ; chando mÆlaÂÂhena tadà samudÃgato,


#<[page 076]>#
%<                          76>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  manasikÃro samuÂÂhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, phasso samodhÃnaÂÂhena tadà samudÃgato, vedanà samosaraïaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, samÃdhi pamukkhaÂÂhena tadà samudÃgato, sati adhipateyyaÂÂhena tadà samudÃgatÃ, pa¤¤Ã taduttaraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, vimutti sÃraÂÂhena tadà samudÃgatÃ, amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena tadà samudÃgataæ, vuÂÂhahitvà paccavekkhati. Ime dhammà tadà samudÃgatÃ.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-`Tadà samudÃgate dhamme vipassane pa¤¤Ã paccavekkhaïe ¤Ãïaæ.

$<                                I.16.>$
     #<PaÂis_I,I.16.1:># Kathaæ ajjhattavavatthÃne pa¤¤Ã vatthunÃnatte ¤Ãïaæ?
     Kathaæ ajjhattaæ dhamme vavattheti?
     Cakkhuæ ajjhattaæ vavattheti, sotaæ ajjhattaæ vavattheti, ghÃnaæ ajjhattaæ vavattheti, jivhaæ ajhattaæ vavattheti, kÃyaæ ajjhattaæ vavattheti, manaæ ajjhattaæ vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.16.2:># Kathaæ cakkhuæ ajjhattaæ vavattheti?
     `Cakkhuæ avijjÃsambhÆtan' ti vavattheti, `cakkhuæ taïhÃsambhÆtan' ti vavattheti, `cakkhuæ kammasambhÆtan' ti vavattheti, `cakkhuæ ÃhÃrasambhÆtan' ti vavattheti, `cakkhuæ catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃyÃti' vavattheti, `cakkhuæ uppannan' ti vavattheti, `cakkhuæ samudÃgatan' ti vavattheti, `cakkhuæ ahutvà sambhÆtaæ hutvà na bhavissatÅti' vavattheti, cakkhuæ antavantato vavattheti, `cakkhuæ adhuvaæ asassataæ vipariïÃmadhamman' ti vavattheti, `cakkhuæ aniccaæ saÇkhataæ paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhamman' ti vavattheti; cakkhuæ aniccato vavattheti no niccatto, dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vivattheti no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati;


#<[page 077]>#
%<                               77>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nirodheti, no samudeti; paÂinissajjati, no Ãdiyati; aniccato vavatthento niccasa¤¤aæ pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aæ pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aæ pajahati; nibbindanto nandaæ pajahati, virajjanto rÃgaæ pajahati, nirodhento samudayaæ pajahati, paÂinissajjanto ÃdÃnaæ pajahati. Evaæ cakkhuæ ajjhattaæ vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.16.3:># Kathaæ sotaæ ajjhattaæ vavattheti?
     `Sotam avijjÃsambhÆtan' ti vavattheti . . . pe . . . evaæ sotaæ ajjhattaæ vavattheti.
     Kathaæ ghÃnaæ ajjhattaæ vavattheti?
     `GhÃnaæ avijjÃsambhÆtan' ti vavattheti . . . pe . . . evaæ ghÃnaæ ajjhattaæ vavattheti.
     Kathaæ jivhaæ . . . pe . . . kÃyaæ . . . pe . . . manaæ ajjhattaæ vavattheti?
     `Mano avijjÃsambhÆto' ti vavattheti . . . pe . . . evaæ manaæ ajjhattaæ vavattheti.
     Evaæ ajjhattaæ dhamme vavattheti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati-- `AjjhattavavatthÃne pa¤¤Ã vatthunÃnatte ¤Ãïaæ.

$<                            I.17.>$
     #<PaÂis_I,I.17.1:># Kathaæ bahiddhÃvavatthÃne pa¤¤Ã gocaranÃnatte ¤Ãïaæ?
     Kathaæ bahiddhà dhamme vavattheti?
     RÆpe bahiddhà vavattheti, sadde bahiddhà vavattheti, gandhe bahiddhà vavattheti, rase bahiddhà vavattheti, phoÂÂhabbe bahiddhà vavattheti, dhamme bahiddhà vavattheti.
     Kathaæ rÆpe bahiddhà vavattheti?
     `RÆpà avijjÃsambhÆtÃ' ti vavattheti, `rÆpà taïhÃsambhÆtÃ' ti vavattheti, `rÆpà kammasambhÆtÃ' ti vavattheti, `rÆpà ÃhÃrasambhÆtÃ' ti vavattheti, `rÆpà catunnaæ' mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃyÃti' vavattheti, `rÆpà uppannÃ' ti vavattheti, rÆpà samudÃgatÃ' ti vavattheti, `rÆpà ahutvà sambhÆtà hutvà na bhavissantÅti' vavattheti, rÆpe antavantato vavattheti, `rÆpà adhuvà asassatà vipariïÃmadhammà ' ti vavattheti,


#<[page 078]>#
%<                          78>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `rÆpà aniccà saÇkhatà paÂiccasmuppannà khayadhammà vayadhammà virÃgadhammà nirodhadhammÃ' ti vavattheti; rÆpe aniccato vavattheti no niccato, dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vavattheti, no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; nirodheti, no samudeti; paÂinissajjati, no Ãdiyati; aniccato vavatthento niccasa¤¤aæ pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aæ pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aæ pajahati; nibbindanto nandiæ pajahati, virajjanto rÃgaæ pajahati, nirodhento samudayaæ. pajahati, paÂinissajjanto ÃdÃnaæ pajahati. Evaæ rÆpe bahiddhà vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.17.2:># Kathaæ sadde bahiddhà vavattheti?
     `Saddà avijjÃsambhÆtÃ' ti vavattheti . . . pe . . . evaæ sadde bahiddhà vavattheti.
     Kathaæ gandhe . . . pe . . . rase . . . pe . . . phoÂÂhabbe . . . pe . . . dhamme bahiddhà vavattheti?
     `Dhammà avijjÃsambhÆtà ' ti vavattheti, `dhammà taïhÃsambhÆtÃ' ti vavattheti, `dhammà kammasambhÆtà ' ti vavattheti, dhammà ÃhÃrasambhÆtà ' ti vavattheti, `dhammà catunnaæ mahÃbhÆtÃnaæ upÃdayÃti' vavattheti.
`dhammà uppannÃ' ti vavattheti, `dhammà samudÃgatÃ' ti vavattheti, `dhammà ahutvà sambhÆtà hutvà na bhavissantÅti' vavattheti, dhamme antavantato vavattheti, `dhammà adhuvà asassatà vipariïÃmadhammÃ' ti vavattheti, `dhammà aniccà saÇkhatà paticcasamuppannà khayadhammà vayadhammà virÃgadhammà nirodhadhammÃ' ti vavattheti; dhamme aniccato vavattheti no niccato, dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vavattheti, no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; nirodheti, no samudeti; paÂinissajjati, no Ãdiyati; aniccato vavatthento niccasa¤¤aæ pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aæ pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aæ pajahati; nibbindanto nandiæ pajahati, virajjanto rÃgaæ pajahati, nirodhento samudayaæ pajahati, paÂinissajjanto ÃdÃnaæ pajahati. Evaæ dhamme bahiddhà vavattheti.
     Ta¤ ¤ÃtÃÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `BahiddhÃvavatthÃne pa¤¤Ã gocaranÃnatte ¤Ãïaæ'.


#<[page 079]>#
%<                            79>%

$<                           I.18.>$
     #<PaÂis_I,I.18.1:># Kathaæ cariyÃvavatthÃne pa¤¤Ã cariyÃnÃnatte ¤Ãïaæ?
     `CariyÃ' ti; tisso cariyÃyo, vi¤¤ÃïacariyÃ, a¤¤ÃïacariyÃ, ¤ÃïacariyÃ.
     Katamà vi¤¤ÃïacariyÃ?
     RÆpesu dassanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, rÆpesu dassanattho {cakkhuvi¤¤Ãïaæ} vi¤¤ÃïacariyÃ, rÆpesu diÂÂhattà abhiniropanà vipÃkamanodhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ, rÆpesu abhiniropitattà vipÃkamanovi¤¤ÃïadhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ; saddesu savanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, saddesu savanattho sotavi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïacariyÃ, saddesu sutattà abhiniropanà vipÃkamanodhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ, saddesu abhiniropitattà vipÃkamanovi¤¤ÃïadhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ; gandhesu ghÃyanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, gandhesu ghÃyanattho ghÃnavi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïacariyÃ, gandhesu ghÃyitattà abhiniropanà vipÃkamanodhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ, gandhesu abhiniropitattà vipÃkamanovi¤¤ÃïadhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ; rasesu sÃyanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, rasesu sÃyanattho jivhÃvi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïacariyÃ, rasesu sÃyitattà abhiniropanà vipÃkamanodhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ, rasesu abhiniropitattà vipÃkamanovi¤¤ÃïadhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ; phoÂÂhabbesu phussanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, phoÂÂhabbesu phussanattho kÃyavi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïacariyÃ, phoÂÂhabbesu phutthattà abhiniropanà vipÃkamanodhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ, phoÂÂhabbesu abhiniropitattà vipÃkamanovi¤¤ÃïadhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ; dhammesu vijÃnanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, dhammesu vijÃnanattho manovi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïacariyÃ, dhammesu vi¤¤Ãtattà abhiniropanà vipÃkamanodhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ, dhammesu abhiniropitattà vipÃkamanovi¤¤ÃïadhÃtu vi¤¤ÃïacariyÃ.


#<[page 080]>#
%<                          80>%
     #<PaÂis_I,I.18.2:># `Vi¤¤ÃïacariyÃ' ti. Ken' aÂÂhena vi¤¤ÃïacariyÃ?
     `NirÃgà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `nidosà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `nimohà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `nimÃnà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `nidiÂÂhi caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `ni-uddhaccà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `nivicikicchà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `nÃnusayà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `rÃgavippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `dosavippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `mohavippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `mÃnavippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `diÂÂhivippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `uddhaccavippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `vicikicchÃvippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `anusayavippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `kusalehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `akusalehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `sÃvajjehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `anavajjehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `kaïhehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `sukkehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `sukhudrayehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `dukkhudrayehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `sukhavipÃkehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `dukkhavipÃkehi kammehi vippayuttà caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `vi¤¤Ãïe caratÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `vi¤¤Ãïassa evarÆpà cariyà hotÅti' vi¤¤ÃïacariyÃ, `pakatiparisuddhaæ idaæ cittaæ nikkilesaÂÂhenÃti' vi¤¤ÃïacariyÃ. Ayaæ vi¤¤ÃïacariyÃ.
     #<PaÂis_I,I.18.3:># Katamà a¤¤ÃïacariyÃ?
     ManÃpiyesu rÆpesu rÃgassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà rÃgassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; amanÃpiyesu rÆpesu dosassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà dosassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; tadubhayena asamapekkhanasmiæ vatthusmiæ mohassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà mohassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; vinibandhassa mÃnassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà mÃnassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; paramaÂÂhÃya diÂÂhiyà javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ,


#<[page 081]>#
%<                             81>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  diÂÂhiyà javanà a¤¤ÃïacariyÃ; vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, uddhaccassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; aniÂÂhaÇgatÃya vicikicchÃya javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, vicikicchÃya javanà a¤¤ÃïacariyÃ; thÃmagatassa anusayassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, anusayassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ:
manÃpiyesu saddesu . . . pe . . . manÃpiyesu gandhesu . . . pe . . . manÃpiyesu rasesu . . . pe . . . manÃpiyesu phoÂÂhabbesu . . . pe . . . manÃpiyesu dhammesu rÃgassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, rÃgassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; amanÃpiyesu rÆpesu dosassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, dosassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; tadubhayena asamapekkhanasmiæ vatthusmiæ mohassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, mohassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; vinibandhassa mÃnassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, mÃnassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; parÃmaÂÂhÃya diÂÂhiyà javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, diÂÂhiyà javanà a¤¤ÃïacariyÃ; vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, uddhaccassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ; aniÂÂhaÇgatÃya vicikicchÃya javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, vicikicchÃya javanà a¤¤ÃïacariyÃ; thÃmagatassa anusayassa javanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤ÃïacariyÃ, anusayassa javanà a¤¤ÃïacariyÃ.
     #<PaÂis_I,I.18.4:># `A¤¤ÃïacariyÃ' ti. Ken' aÂÂhena a¤¤ÃïacariyÃ?
     `SarÃgà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sadosà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `samohà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `samÃnà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sadiÂÂhi caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sa-uddhaccà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `savicikicchà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sÃnusayà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `rÃgasampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `dosasampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `mohasampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `mÃnasampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `diÂÂhisampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ,


#<[page 082]>#
%<                             82>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `uddhaccasampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `vicikicchÃsampayuttà caratÅti a¤¤ÃïacariyÃ, anusayasampayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `kusalehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `akusalehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sÃvajjehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `anavajjehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `kaïhehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sukkehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sukhudrayehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `dukkhudrayehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `sukhavipÃkehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `dukkhavipÃkehi kammehi vippayuttà caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `a¤¤Ãte caratÅti' a¤¤ÃïacariyÃ, `a¤¤Ãïassa evarÆpà cariyà hotÅti' a¤¤ÃïacariyÃ.
Ayaæ a¤¤ÃïacariyÃ.
     #<PaÂis_I,I.18.5:># Katamà ¤ÃïacariyÃ?
     AniccÃnupassanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà aniccÃnupassanà nÃïacariyÃ, dukkhÃnupassanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà dukkhÃnupassanà ¤Ãïacariyà anattÃnupassanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà anattÃnupassanà nÃïacariyà nibbidÃnupassanatthÃya . . . pe . . . virÃgÃnupassanatthÃya, nirodhÃnupassanatthÃya, paÂinissaggÃnupassanatthÃya, khayÃnupassanatthÃya, vayÃnupassanatthÃya, vipariïÃmÃnupassanatthÃya, animittÃnupassanatthÃya, appaïihitÃnupassanatthÃya, su¤¤atÃnupassanatthÃya, adhipa¤¤ÃdhammÃnupassanatthÃya, yathÃbhÆta¤ÃïadassanatthÃya, ÃdÅnavÃnupassanatthÃya, paÂisaÇkhÃnupassanatthÃya ÃvajjanakiriyÃbyÃkatà vi¤¤Ãïacariyà paÂisaÇkhÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, vivaÂÂanÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, sotÃpattimaggo ¤ÃïacariyÃ, sotÃpattiphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ, sakadÃgÃmimaggo ¤ÃïacariyÃ, sakadÃgÃmiphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ, anÃgÃmimaggo ¤ÃïacariyÃ, anÃgÃmiphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ, Arahattamaggo ¤ÃïacariyÃ, ArahattaphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ.
     #<PaÂis_I,I.18.6:># `¥ÃïacariyÃ' ti. Ken' aÂÂhena ¤ÃïacariyÃ?
     `NirÃgà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `nidosà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `nimohà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `nimÃnà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `nidiÂÂhi caratÅti' ¤ÃïacariyÃ,


#<[page 083]>#
%<                             83>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `ni-uddhaccà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `nivicikicchà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `nÃnusayà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `rÃgavippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `dosavippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `mohavippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `mÃnavippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `diÂÂhivippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `uddhaccavippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `vicikicchÃvippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `anusayavippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `kusalehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `akusalehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `sÃvajjehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `anavajjehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, kaïhehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `sukkehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `sukhudrayehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `dukkhudrayehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `sukhavipÃkehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `dukkhavipÃkehi kammehi vippayuttà caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `¤Ãte caratÅti' ¤ÃïacariyÃ, `¤Ãïassa evarÆpà cariyà hotÅti' ¤ÃïacariyÃ. Ayaæ ¤ÃïacariyÃ.
     `A¤¤Ã vi¤¤ÃïacariyÃ, a¤¤Ã a¤¤ÃïacariyÃ, a¤¤Ã ¤ÃïacariyÃ' ti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `CariyÃvavatthÃne pa¤¤Ã cariyÃnÃnatte ¤Ãïaæ'.

$<                            I.19.>$
     #<PaÂis_I,I.19.1:># Kathaæ catudhammavavatthÃne pa¤¤Ã bhÆminÃnatte ¤Ãïaæ?
     Catasso bhÆmiyo -- kÃmÃvacarà bhÆmi, rÆpÃvacarà bhÆmi, arÆpÃvacarà bhÆmi, apariyÃpannà bhÆmi.
     #<PaÂis_I,I.19.2:># Katamà kÃmÃvacarà bhÆmi?
     HeÂÂhato AvÅcinirayaæ pariyantaæ karitvà uparito ParanimmitavasavattÅ Deve anto karitvÃ, yaæ etasmiæ antare etthÃvacarà etthapariyÃpannà khandhadhÃtu Ãyatanà rÆpà vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrà vi¤¤Ãïaæ, ayaæ kÃmÃvacarà bhÆmi.
     #<PaÂis_I,I.19.3:># Katamà rÆpÃvacarà bhÆmi?


#<[page 084]>#
%<                             84>%
     HeÂÂhato Brahmalokaæ pariyantaæ karitvà uparito AkaniÂÂhe Deve anto karitvÃ, yaæ etasmiæ antare etthÃvacarà etthapariyÃpannà samÃpannassa và upapannassa và diÂÂhadhammasukhavihÃrissa và cittacetasikà dhammÃ, ayaæ rÆpÃvacarà bhÆmi.
     #<PaÂis_I,I.19.4:># Katamà arÆpÃvacarà bhÆmi?
     HeÂÂhato ÃkÃsÃna¤cÃyatanÆpage Deve pariyantaæ karitvà uparito nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanÆpage Deve anto karitvÃ, yaæ etasmiæ antare etthÃvacarà etthapariyÃpannà samÃpannassa và upapannassa và diÂÂhadhammasukhavihÃrissa và cittacetasikà dhammÃ, ayaæ arÆpÃvacarà bhÆmi.
     #<PaÂis_I,I.19.5:># Katamà apariyÃpannà bhÆmi?
     ApariyÃpannà maggà ca maggaphalÃni ca asaÇkhatà ca dhÃtu, ayaæ apariyÃpannà bhÆmi. Imà catasso bhÆmiyo.
     #<PaÂis_I,I.19.6:># Aparà pi catasso bhÆmiyo -- cattÃro satipaÂÂhÃnÃ, cattÃro sammappadhÃnÃ, cattÃro iddhippÃdÃ, cattÃri jhÃnÃni, catasso appama¤¤Ãyo, catasso arÆpÃvacarasamÃpattiyo, catasso paÂisambhidÃ, catasso paÂipadÃ, cattÃri ÃrammaïÃni, cattÃri ariyavaæsÃni, cattÃri saÇgahavatthÆni, cattÃri cakkÃni, cattÃri dhammapadÃni. Imà catasso bhÆmiyo. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `CatudhammavavatthÃne pa¤¤Ã bhÆminÃnatte ¤Ãïaæ'.

$<                            I.20.>$
     #<PaÂis_I,I.20.1:># Kathaæ navadhammavavatthÃne pa¤¤Ã dhammanÃnatte ¤Ãïaæ?
     Kathaæ dhamme vavattheti? KÃmÃvacare dhamme kusalato vavattheti, akusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti; rÆpÃvacare dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti; arÆpÃvacare dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti; apariyÃpanne dhamme kusalato vavattheti abyÃkatato vavattheti.


#<[page 085]>#
%<                             85>%
     #<PaÂis_I,I.20.2:># Kathaæ kÃmÃvacare dhamme kusalato vavattheti, akusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti?
     Dasa kusalakammapathe kusalato vavattheti, dasa akusalakammapathe akusalato vavattheti, rÆpa¤ ca vipÃka¤ ca kiriya¤ ca abyÃkatato vavattheti. Evaæ kÃmÃvacare dhamme kusalato vavattheti, akusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.20.3:># Kathaæ rÆpÃvacare dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti?
     IdhaÂÂhassa cattÃri jhÃnÃni kusalato vavattheti, tatrupapannassa cattÃri jhÃnÃni abyÃkatato vavattheti. Evaæ rÆpÃvacare dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.20.4:># Kathaæ arÆpÃvacare dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti?
     IdhaÂÂhassa catasso arÆpÃvacarasamÃpattiyo kusalato vavattheti, tatrupapannassa catasso arÆpÃvacarasamÃpattiyo abyÃkatato vavattheti. Evaæ arÆpÃvacare dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.20.5:># Kathaæ apariyÃpanne dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti?
     CattÃro ariyamagge kusalato vavattheti, cattÃri ca sÃma¤¤aphalÃni nibbÃna¤ ca abyÃkatato vavattheti.
Evaæ apariyÃpanne dhamme kusalato vavattheti, abyÃkatato vavattheti. Evaæ dhamme vavattheti.
     #<PaÂis_I,I.20.6:># Nava pÃmojjamÆlakà dhammÃ:-- aniccato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati, samÃhite citte yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti passati, yathÃbhÆtaæ jÃnaæ passaæ nibbindati, nibbindaæ virajjati, virÃgà vimuccati; dukkhato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . anattato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati. RÆpaæ aniccato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . rÆpaæ dukkhato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . vedanaæ, sa¤¤aæ, saÇkhÃre, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ, jarÃmaraïaæ aniccato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . jarÃmaraïaæ dukkhato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati, jarÃmaraïaæ anattato manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati,


#<[page 086]>#
%<                             86>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati, samÃhite citte yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti passati, yathÃbhÆtaæ jÃnaæ passaæ nibbindati, nibbindaæ virajjati, virÃgà vimuccati.
Ime nava pÃmojjamÆlakà dhammÃ.
     #<PaÂis_I,I.20.7:># Nava yoniso manasikÃramÆlakà dhammÃ:-- aniccato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati, samÃhitena cittena `idaæ dukkhan' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhasamudayo' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhanirodho' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃ' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; dukkhato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati, samÃhitena cittena `idaæ dukkhan' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhasamudayo' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhanirodho' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti,' ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃ' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; anattato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . RÆpaæ aniccato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . rÆpaæ dukkhato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . rÆpaæ anattato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . vedanaæ, sa¤¤aæ, saÇkhÃre, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ aniccato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . jarÃmaraïaæ dukkhato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati . . . pe . . . vedanaæ, sa¤¤aæ, saÇkhÃre, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ anattato yoniso manasikaroto pÃmojjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati, samÃhitena cittena `idaæ dukkhan' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhasamudayo' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhanirodho' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, `ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadÃ' ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti.


#<[page 087]>#
%<                             87>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ime nava yoniso manasikÃramÆlakà dhammÃ.
     #<PaÂis_I,I.20.8:># Nava nÃnattÃ:-- dhÃtunÃnattaæ paÂicca uppajjati phassanÃnattaæ, phassanÃnattaæ paÂicca uppajjati vedanÃnÃnattaæ, vedanÃnÃnattaæ paÂicca uppajjati sa¤¤ÃnÃnattaæ, sa¤¤ÃnÃnattaæ paÂicca uppajjati saÇkappanÃnattaæ, saÇkappanÃnattaæ paÂicca uppajjati chandanÃnattaæ, chandanÃnattaæ paÂicca uppajjati pariÊÃhanÃnattaæ, pariÊÃhanÃnattaæ paÂicca uppajjati pariyesanÃnÃnattaæ, pariyesanÃnÃnattaæ paÂicca uppajjati lÃbhanÃnattaæ.
     Ime nava nÃnattÃ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `NavadhammavavatthÃne pa¤¤Ã dhammanÃnatte ¤Ãïaæ'.

$<                            I.21.>$
     Kathaæ abhi¤¤Ãpa¤¤Ã ¤ÃtaÂÂhe ¤Ãïaæ, pari¤¤Ãpa¤¤Ã tÅraïaÂÂhe ¤Ãïaæ, pahÃnapa¤¤Ã pariccÃgaÂÂhe ¤Ãïaæ, bhÃvanÃpa¤¤Ã ekarasaÂÂhe ¤Ãïaæ, sacchikiriyÃpa¤¤Ã phussanaÂÂhe ¤Ãïaæ?
     Ye ye dhammà abhi¤¤Ãtà honti, te te dhammà ¤Ãtà honti; ye ye dhammà pari¤¤Ãtà honti, te te dhammà tÅrità honti; ye ye dhammà pahÅnà honti, te te dhammà pariccattà honti; ye ye dhammà bhÃvità honti, te te dhammà ekarasà honti; ye ye dhammà sacchikatà honti, te te dhammà phassità honti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Abhi¤¤Ãpa¤¤Ã ¤ÃtaÂÂhe ¤Ãïaæ, pari¤¤Ãpa¤¤Ã tÅraïaÂÂhe ¤Ãïaæ, pahÃnapa¤¤Ã pariccÃgaÂÂhe ¤Ãïaæ, bhÃvanÃpa¤¤Ã ekarasaÂÂhe ¤Ãïaæ, sacchikiriyÃpa¤¤Ã phussanaÂÂhe ¤Ãïaæ'.


#<[page 088]>#
%<                             88>%

$<                            I.22.>$
     #<PaÂis_I,I.22.1:># Kathaæ atthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ?
     Saddhindriyaæ dhammo, viriyindriyaæ dhammo, satindriyaæ dhammo, samÃdhindriyaæ dhammo, pa¤¤indriyaæ dhammo; a¤¤o saddhindriyaæ dhammo, a¤¤o viriyindriyaæ dhammo, a¤¤o satindriyaæ dhammo, a¤¤o samÃdhindriyaæ dhammo, a¤¤o pa¤¤indriyaæ dhammo.
Yena ¤Ãïena ime nÃnà dhammà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà dhammà paÂividità ti. Tena vuccati -- `DhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.2:># AdhimokkhaÂÂho attho, paggahaÂÂho attho, upaÂÂhÃnaÂÂho attho, avikkhepaÂÂho attho, dassanaÂÂho attho; a¤¤o adhimokkhaÂÂho attho, a¤¤o paggahaÂÂho attho, a¤¤o upaÂÂhÃnaÂÂho attho, a¤¤o avikkhepaÂÂho attho, a¤¤o dassanaÂÂho attho. Yena ¤Ãïena ime nÃnà atthà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà atthà paÂividità ti. Tena vuccati -- `AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.3:># Pa¤ca dhamme sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ, pa¤c' atthe sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ; a¤¤Ã dhammaniruttiyo, a¤¤Ã atthaniruttiyo. Yena ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo paÂividità ti. Tena vuccati -- `NiruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.4:># Pa¤casu dhammesu ¤ÃïÃni, pa¤casu atthesu ¤ÃïÃni, dasasu niruttÅsu ¤ÃïÃni; a¤¤Ãni dhammesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni atthesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni niruttÅsu ¤ÃïÃni. Yena ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãïà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãïà paÂividità ti. Tena vuccati -- `PaÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.5:># SaddhÃbalaæ dhammo, viriyabalaæ dhammo, satibalaæ dhammo, samÃdhibalaæ dhammo, pa¤¤Ãbalaæ dhammo; a¤¤o saddhÃbalaæ dhammo, a¤¤o viriyabalaæ dhammo, a¤¤o satibalaæ dhammo, a¤¤o samÃdhibalaæ dhammo, a¤¤o pa¤¤Ãbalaæ dhammo. Yena ¤Ãïena ime nÃnà dhammà ¤ÃtÃ,


#<[page 089]>#
%<                             89>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà dhammà paÂividità ti. Tena vuccati -- `DhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.6:># Assaddhiye akampiyaÂÂho attho, kosajje akampiyaÂÂho attho, pamÃde akampiyaÂÂho attho, uddacce akampiyaÂÂho attho, avijjÃya akampiyaÂÂho attho; a¤¤o assaddhiye akampiyaÂÂho attho, a¤¤o kosajje akampiyaÂÂho attho, a¤¤o pamÃde akampiyaÂÂho attho, a¤¤o uddhacce akampiyaÂÂho attho, a¤¤o avijjÃya akampiyaÂÂho attho. Yena ¤Ãïena ime nÃnà atthà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà atthà paÂividità ti. Tena vuccati -- `AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.7:># Pa¤ca dhamme sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ, pa¤c' atthe sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ; a¤¤Ã dhammaniruttiyo, a¤¤Ã atthaniruttiyo. Yena ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo paÂividità ti. Tena vuccati -- `NiruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.8:># Pa¤casu dhammesu ¤ÃïÃni, pa¤casu atthesu ¤ÃïÃni, dasasu niruttÅsu ¤ÃnÃni; a¤¤Ãni dhammesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni atthesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni niruttÅsu ¤ÃïÃni. Yena ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãïà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãïà paÂividità ti. Tena vuccati -- `PaÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.9:># SatisambojjhaÇgo dhammo, dhammavicayasambojjhaÇgo dhammo, viriyasambojjhaÇgo dhammo, pÅtisambojjhaÇgo dhammo, passaddhisambojjhaÇgo dhammo, samÃdhisambojjhaÇgo dhammo, upekkhÃsambojjhaÇgo dhammo; a¤¤o satisambojjhaÇgo dhammo, a¤¤o dhammavicayasambojjhaÇgo dhammo, a¤¤o viriyasambojjhaÇgo dhammo, a¤¤o pÅtisambojjhaÇgo dhammo, a¤¤o passaddhisambojjhaÇgo dhammo, a¤¤o samÃdhisambojjhaÇgo dhammo, a¤¤o upekkhÃsambojjhaÇgo dhammo. Yena ¤Ãïena ime nÃïà dhammà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà dhammà paÂividità ti. Tena vuccati -- `DhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.


#<[page 090]>#
%<                                90>%
     #<PaÂis_I,I.22.10:># UpaÂÂhÃnaÂÂho attho, pavicayaÂÂho attho, paggahaÂÂho attho, pharaïaÂÂho attho, upasamaÂÂho attho, avikkhepaÂÂho attho, paÂisaÇkhÃnaÂÂho attho; a¤¤o upaÂÂhÃnaÂÂho attho, a¤¤o pavicayaÂÂho attho, a¤¤o paggahaÂÂho attho, a¤¤o pharaïaÂÂho attho, a¤¤o upasamaÂÂho attho, a¤¤o avikkhepaÂÂho attho, a¤¤o paÂisaÇkhÃnaÂÂho attho. Yena ¤Ãïena ime nÃnà atthà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà atthà paÂividità ti. Tena vuccati -- `AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.11:># Satta dhamme sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ, satt' atthe sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ; a¤¤Ã dhammaniruttiyo, a¤¤Ã atthaniruttiyo. Yena ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo paÂividità ti. Tena vuccati -- `NiruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.12:># Sattasu dhammesu ¤ÃïÃni, sattasu atthesu ¤ÃïÃni, cuddasasu niruttÅsu ¤ÃïÃni; a¤¤Ãni dhammesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni atthesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni niruttÅsu ¤ÃïÃni. Yena ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãïà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãtà ¤Ãïà paÂividità ti. Tena vuccati -- `PaÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.13:># SammÃdiÂÂhi dhammo, sammÃsaÇkappo dhammo, sammÃvÃcà dhammo, sammÃkammanto dhammo, sammÃÃjÅvo dhammo, sammÃvÃyÃmo dhammo, sammÃsati dhammo, sammÃsamÃdhi dhammo; a¤¤o sammÃdiÂÂhi dhammo, a¤¤o sammÃsaÇkÃppo dhammo, a¤¤o sammÃvÃcà dhammo, a¤¤o sammÃkammanto dhammo, a¤¤o sammÃ-ÃjÅvo dhammo, a¤¤o sammÃvÃyÃmo dhammo, a¤¤o sammÃsati dhammo, a¤¤o sammÃsamÃdhi dhammo. Yena ¤Ãïena ime nÃïà dhammà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà dhammà paÂividità ti. Tena vuccati -- `DhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.14:># DassanaÂÂho attho, abhiniropanaÂÂho attho, pariggahaÂÂho attho, samuÂÂhÃnaÂÂho attho, vodÃnaÂÂho attho, paggahaÂÂho attho, upaÂÂhÃnaÂÂho attho, avikkhepaÂÂho attho; a¤¤o dassanaÂÂho attho, a¤¤o abhiniropanaÂÂho attho, a¤¤o pariggahaÂÂho attho, a¤¤o samuÂÂhÃnaÂÂho attho, a¤¤o vodÃnaÂÂho attho, a¤¤o paggahaÂÂho attho, a¤¤o upaÂÂhÃnaÂÂho attho,


#<[page 091]>#
%<                                 91>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  a¤¤o avikkhepaÂÂho attho.
Yena ¤Ãïena ime nÃnà atthà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà atthà paÂividità ti. Tena vuccati -- `AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.22.15:># AÂÂha dhamme sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ, aÂÂh' atthe sandassetuæ bya¤jananiruttÃbhilÃpÃ; a¤¤Ã dhammaniruttiyo, a¤¤Ã atthaniruttiyo, Yena ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena imà nÃnà niruttiyo paÂividità ti. Tena vuccati -- `NiruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
     #<PaÂis_I,I.22.16:># AÂÂhasu dhammesu ¤ÃïÃni, aÂÂhasu atthesu ¤ÃïÃni, soÊasasu nirattÅsu ¤ÃïÃni; a¤¤Ãni dhammesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni atthesu ¤ÃïÃni, a¤¤Ãni niruttÅsu ¤ÃïÃni. Yena ¤Ãïena ime nÃnà ¤Ãïà ¤ÃtÃ, ten' eva ¤Ãïena ime nÃnà nÃïà paÂividità ti. Tena vuccati -- `PaÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.
Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ'.

$<                             I.23.>$
     #<PaÂis_I,I.23.1:># Kathaæ vihÃranÃnatte pa¤¤Ã vihÃraÂÂhe ¤Ãïaæ, samÃpattinÃnatte pa¤¤Ã samÃpattaÂÂhe ¤Ãïaæ, vihÃrasamÃpattinÃnatte pa¤¤Ã vihÃrasamÃpattaÂÂhe ¤Ãïaæ?
     Nimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, animitto vihÃro; païidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, appaïihito vihÃro; abhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, su¤¤ato vihÃro.
     #<PaÂis_I,I.23.2:># Nimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ animittaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, animittà samÃpatti; païidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ appaïihitaæ Ãvajjitvà samÃpajjati,


#<[page 092]>#
%<                                  92>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  appaïihità samÃpatti; abhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ su¤¤ataæ Ãvajjitvà samÃpajjati, su¤¤atà samÃpatti.
     #<PaÂis_I,I.23.3:># Nimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ animittaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, animittà vihÃrasamÃpatti; païidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà phussa phussa vayaæ bhayati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ appaïihitaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, appaïihità vihÃrasamÃpatti; abhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ su¤¤ataæ Ãvajjitvà samÃpajjati, su¤¤atà vihÃrasamÃpatti.
     #<PaÂis_I,I.23.4:># RÆpanimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, animitto vihÃro; rÆpapaïidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, appaïihito vihÃro; rÆpÃbhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, su¤¤ato vihÃro.
     #<PaÂis_I,I.23.5:># RÆpanimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ animittaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, animittà samÃpatti; rÆpapaïidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ appaïihitaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, appaïihità samÃpatti; rÆpÃbhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ su¤¤ataæ Ãvajjitvà samÃpajjati, su¤¤atà samÃpatti.
     #<PaÂis_I,I.23.6:># RÆpanimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ animittaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, animittà vihÃrasamÃpatti; rÆpapaïidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà phussa phussa vayaæ bhayati,


#<[page 093]>#
%<                             93>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ {appaïihitaæ} Ãvajjitvà samÃpajjati, appaïihità vihÃrasamÃpatti; rÆpÃbhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ su¤¤ataæ Ãvajjitvà samÃpajjati, su¤¤atà viharÃsamÃpatti.
     #<PaÂis_I,I.23.7:># VedanÃnimittaæ . . . pe . . . sa¤¤Ãnimittaæ, saÇkhÃranimittaæ, vi¤¤Ãïanimittaæ, cakkhunimittaæ . . . pe . . . jarÃmaraïanimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, animitto vihÃro; jarÃmaraïapaïidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, appaïihito vihÃro; jarÃmaraïÃbhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttatà phussa phussa vayaæ passati, su¤¤ato vihÃro.
     #<PaÂis_I,I.23.8:># jarÃmaraïanimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ animittaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, animittà samÃpatti; jarÃmaraïapaïidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ appaïihitaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, appaïihità samÃpatti; jarÃmaraïÃbhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ su¤¤ataæ Ãvajjitvà samÃpajjati, su¤¤atà samÃpatti.
     #<PaÂis_I,I.23.9:># JarÃmaraïanimittaæ bhayato sampassamÃno animitte adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ animittaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, animittà vihÃrasamÃpatti; jarÃmaraïapaïidhiæ bhayato sampassamÃno appaïihite adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ appaïihitaæ Ãvajjitvà samÃpajjati, appaïihità vihÃrasamÃpatti; jarÃmaraïÃbhinivesaæ bhayato sampassamÃno su¤¤ate adhimuttattà phussa phussa vayaæ passati, pavattaæ ajjhupekkhitvà nirodhaæ nibbÃnaæ su¤¤ataæ Ãvajjitvà samÃpajjati, su¤¤atà vihÃrasamÃpatti.


#<[page 094]>#
%<                             94>%
     A¤¤o animitto vihÃro, a¤¤o appaïihito vihÃro, a¤¤o su¤¤ato vihÃro; a¤¤Ã animittà samÃpatti, a¤¤Ã appaïihità samÃpatti, a¤¤Ã su¤¤atà samÃpatti; a¤¤Ã animittà vihÃrasamÃpatti, a¤¤Ã appaïihità vihÃrasamÃpatti, a¤¤Ã su¤¤atà vihÃrasamÃpatti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `VihÃranÃnatte pa¤¤Ã vihÃraÂÂhe ¤Ãïaæ, samÃpattinÃnatte pa¤¤Ã samÃpattaÂÂhe ¤Ãïaæ, vihÃrasamÃpattinÃnatte pa¤¤Ã vihÃrasamÃpattaÂÂhe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.24.>$
     #<PaÂis_I,I.24.1:># Kathaæ avikkhepaparisuddhattà Ãsavasamucchede pa¤¤Ã ÃnantarikasamÃdhisimiæ ¤Ãïaæ?
     Nekkhammavasena cittass' ekaggatà avikkhepo samÃdhi, tassa samÃdhissa vasena uppajjati ¤Ãïaæ, tena ¤Ãïena Ãsavà khÅyanti; iti paÂhamaæ samatho, paccà ¤Ãïaæ, tena ¤Ãïena ÃsavÃnaæ khayo hoti: tena vuccati -- `Avikkhepaparisuddhattà Ãsavasamucchede pa¤¤Ã ÃnantarikasamÃdhismiæ {¤Ãïaæ}'.
     #<PaÂis_I,I.24.2:># `ùsavÃ' ti: katame te ÃsavÃ?
     KÃmÃsavo, bhavÃsavo, diÂÂhÃsavo, avijjÃsavo.
     Katth' ete Ãsavà khÅyanti?
     SotÃpattimaggena anavaseso diÂÂhÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo kÃmÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo bhavÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     SakadÃgÃmimaggena oÊÃriko kÃmÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho bhavÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     AnÃgÃmimaggena anavaseso kÃmÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho bhavÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     Arahattamaggena anavaseso bhavÃsavo khÅyati, anavaseso avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.


#<[page 095]>#
%<                             95>%
     #<PaÂis_I,I.22.3:># AbyÃpÃdavasena, Ãlokasa¤¤Ãvasena, avikkhepavasena, dhammavavatthÃnavasena, ¤Ãïavasena, pÃmojjavasena, paÂhamajjhÃnavasena, dutiyajjhÃnavasena, tatiyajjhÃnavasena, catutthajjhÃnavasena, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattivasena, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattivasena, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattivasena, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattivasena, paÂhavÅkasiïavasena, Ãpokasiïavasena, tejokasiïavasena, vÃyokasiïavasena, nÅlakasiïavasena, pÅtakasiïavasena, lohitakasiïavasena, odÃtakasiïavasena, ÃkÃsakasiïavasena, vi¤¤Ãïakasiïavasena, BuddhÃnussativasena, DhammÃnussativasena, SaÇghÃnussativasena, sÅlÃnussativasena, cÃgÃnussativasena, devatÃnussativasena, ÃnÃpÃnassativasena, maraïassativasena, kÃyagatÃsativasena, upasamÃnussativasena, uddhumÃtakasa¤¤Ãvasena, vinÅlakasa¤¤Ãvasena, vipubbakasa¤¤Ãvasena, vicchiddakasa¤¤Ãvasena, vikkhÃyitakasa¤¤Ãvasena, vikkhittakasa¤¤Ãvasena, hatavikkhittakasa¤¤Ãvasena, puÊavakasa¤¤Ãvasena aÂÂhikasa¤¤Ãvasena, dÅghaæ assÃsavasena, dÅghaæ passÃsavasena, rassaæ assÃsavasena, rassaæ passÃsavasena, sabbakÃyapaÂisaævedÅ assÃsavasena, sabbakÃyapaÂisaævedÅ passÃsavasena, passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assÃsavasena, passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passÃsavasena, pÅtipaÂisaævedÅ assÃsavasena, pÅtipaÂisamvedÅ passÃsavasena, sukhapaÂisaævedÅ assÃsavasena, sukhapaÂisaævedÅ passÃsavasena, cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ assÃsavasena, cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ passÃsavasena, passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ assÃsavasena, passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ passÃsavasena, cittapaÂisaævedÅ assÃsavasena, cittapaÂisaævedÅ passÃsavasena, abhippamodayaæ cittaæ assÃsavasena, abhippamodayaæ cittaæ passÃsavasena, samÃdahaæ cittaæ . . . pe . . . vimocayaæ cittaæ aniccÃnupassÅ virÃgÃnupassÅ nirodhÃnupassÅ paÂinissaggÃnupassÅ assÃsavasena, paÂinissaggÃnupassÅ passÃsavasena cittass' ekaggatà avikkhepo samÃdhi, tassa samÃdhissa vasena uppajjati ¤Ãïaæ, tena ¤Ãïena Ãsavà khÅyanti; iti paÂhamaæ samatho, paccà ¤Ãïaæ, tena ¤Ãïena ÃsavÃnaæ khayo hoti:


#<[page 096]>#
%<                          96>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tena vuccati -- `Avikkhepaparisuddhattà Ãsavasamucchede pa¤¤Ã ÃnantarikasamÃdhismiæ ¤Ãïam'.
     #<PaÂis_I,I.22.4:># `ùsavÃ|| ti: katame te ÃsavÃ?
     KÃmÃsavo, bhavÃsavo, diÂÂhÃsavo, avijjÃsavo.
     Katth' ete Ãsavà khÅyanti?
     SotÃpattimaggena anavaseso diÂÂhÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo kÃmÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo bhavÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     SakadÃgÃmimaggena oÊÃriko kÃmÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho bhavÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     AnÃgÃmimaggena anavaseso kÃmÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho bhavÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     Arahattamaggena anavaseso bhavÃsavo khÅyati, anavaseso avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Avikkhepaparisuddhattà Ãsavasamucchede pa¤¤Ã ÃnantarikasamÃdhismiæ ¤Ãïaæ'.

$<                             I.25.>$
     #<PaÂis_I,I.25.1:># Kathaæ dassanÃdhipateyyaæ santo ca vihÃrÃdhigamo païÅtÃdhimuttatà pa¤¤Ã araïavihÃre ¤Ãïaæ?
     `DassanÃdhipateyyan' ti: aniccÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ, dukkhÃnupassanà dassanÃdhipatteyyaæ, anattÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ; rÆpe aniccÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ, rÆpe dukkhÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ, rÆpe anattÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ; vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya, saÇkhÃresu, vi¤¤Ãïe, cakkhusmiæ . . . pe . . . jarÃmaraïe aniccÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ, jarÃmaraïe dukkhÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ, jarÃmaraïe anattÃnupassanà dassanÃdhipateyyaæ.


#<[page 097]>#
%<                             97>%
     #<PaÂis_I,I.25.2:># `Santo ca vihÃrÃdhigamo' ti: su¤¤ato vihÃro santo vihÃrÃdhigamo, appaïihito vihÃro santo vihÃrÃdhigamo.
     `PaïÅtÃdhimuttatÃ' ti: su¤¤ate adhimuttatà païÅtÃdhimuttatÃ, animitte adhimuttatà païÅtÃdhimuttatÃ, appaïihite adhimuttatà païÅtÃdhimuttatÃ.
     `AraïavihÃro' ti: paÂhamajjhÃnaæ araïavihÃro, dutiyajjhÃnaæ araïavihÃro, tatiyajjhÃnaæ araïavihÃro, catutthajjhÃnaæ araïavihÃro, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpatti araïavihÃro . . . pe . . . nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti araïavihÃro.
     `AraïavihÃro' ti. Ken' aÂÂhena araïavihÃro?
     `PaÂhamajjhÃnena nÅvaraïe haratÅti' araïavihÃro, `dutiyajjhÃnena vitakkavicÃre haratÅti' araïavihÃro, `tatiyajjhÃnena pÅtiæ haratÅti' araïavihÃro, `catutthajjhÃnena sukhadukkhe haratÅti' araïavihÃro; `ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiyà rÆpasa¤¤aæ paÂighasa¤¤aæ nÃnattasa¤¤aæ haratÅti' araïavihÃro, `vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiyà ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤aæ haratÅti' araïavihÃro, `Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiyà vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤aæ haratÅti' araïavihÃro, `nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiyà Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤aæ haratÅti' araïavihÃro: ayaæ araïavihÃro. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `DassanÃdhipateyyaæ santo ca vihÃrÃdhigamo païÅtÃdhimuttatà pa¤¤Ã araïavihÃre ¤Ãïaæ'.

$<                                I.26.>$
     #<PaÂis_I,I.26.1:># Kathaæ dvÅhi balehi samannÃgatattà tayo ca saÇkhÃrÃnaæ paÂippassaddhiyà soÊasahi ¤ÃïacariyÃhi navahi samÃdhicariyÃhi vasÅbhÃvatÃpa¤¤Ã nirodhasamÃpattiyà ¤Ãïaæ?
     `DvÅhi balehÅti': dve balÃni, samathabalaæ vipassanÃbalaæ.
     #<PaÂis_I,I.26.2:># Katamaæ samathabalaæ?
     Nekkhammavasena cittass' ekaggatà avikkhepo samathabalaæ, abyÃpÃdavasena cittass' ekaggatà avikkhepo samathabalaæ, Ãlokasa¤¤Ãvasena cittass' ekaggatà avikkhepo samathabalaæ,


#<[page 098]>#
%<                             98>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  avikkhepavasena cittass' ekaggatà avikkhepo samathabalaæ . . . pe . . . paÂinissaggÃnupassÅ assÃsavasena cittass' ekaggatà {avikkhepo} samathabalaæ, paÂinissaggÃnupassÅ passÃsavasena cittass' ekaggatà avikkhepo samathabalaæ.
     #<PaÂis_I,I.26.3:># `Samathabalan' ti. Ken' aÂÂhena samathabalaæ?
     `PaÂhamajjhÃnena nÅvaraïe na kampatÅti' samathabalaæ, `dutiyajjhÃnena vitakkavicÃre na kampatÅti' samathabalaæ, `tatiyajjhÃnena pÅtiyà na kampatÅti' samathabalaæ, `catutthajjhÃnena sukhadukkhe na kampatÅti' samathabalaæ, `ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiyà rÆpasa¤¤Ãya paÂighasa¤¤Ãya nÃnattasa¤¤Ãya na kampatÅti' samathabalaæ, `vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiyà ÃkÃsÃna¤cÃyatanasa¤¤Ãya na kampatÅti' samathabalaæ, `Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiyà vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasa¤¤Ãya na kampatÅti' samathabalaæ, `nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiyà Ãki¤ca¤¤Ãyatanasa¤¤Ãya na kampatÅti' samathabalaæ, `uddhacce ca uddhaccasahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatÅti' samathabalaæ. Idaæ samathabalaæ.
     #<PaÂis_I,I.26.4:># Katamaæ vipassanÃbalaæ?
     AniccÃnupassanà vipassanÃbalaæ, dukkhÃnupassanà vipassanÃbalaæ, anattÃnupassanà vipassanÃbalaæ, nibbidÃnupassanà vipassanÃbalaæ, virÃgÃnupassanà vipassanÃbalaæ, nirodhÃnupassanà vipassanÃbalaæ, paÂinissaggÃnupassanà vipassanÃbalaæ, rÆpe aniccÃnupassanà vipassanÃbalaæ . . . pe . . . rÆpe paÂinissaggÃnupassanà vipassanÃbalaæ, vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya, saÇkhÃresu, vi¤¤Ãïe, cakkhusmiæ . . . pe . . . jarÃmaraïe aniccÃnupassanà vipassanÃbalaæ . . . pe . . . jarÃmaraïe paÂinissaggÃnupassanà vipassanÃbalaæ.
     #<PaÂis_I,I.26.5:># `VipassanÃbalan' ti. Ken' aÂÂhena vipassanÃbalaæ?
     `AniccÃnupassanÃya niccasa¤¤Ãya na kampatÅti' vipassanÃbalaæ, `dukkhÃnupassanÃya sukhasa¤¤Ãya na kampatÅti' vipassanÃbalaæ, `anattÃnupassanÃya attasa¤¤Ãya na kampatÅti' vipassanÃbalaæ, `nibbidÃnupassanÃya nandiyà na kampatÅti' vipassanÃbalaæ, `virÃgÃnupassanÃya rÃge na kampatÅti' vipassanÃbalaæ, `nirodhÃnupassanÃya samudaye na kampatÅti' vipassanÃbalaæ,


#<[page 099]>#
%<                             99>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `paÂinissaggÃnupassanÃya ÃdÃne na kampatÅti' vipassanÃbalaæ, `avijjÃya ca avijjÃsahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatÅti' vipassanÃbalaæ. Idaæ vipassanÃbalaæ.
     #<PaÂis_I,I.26.6:># `Tayo ca saÇkhÃrÃnaæ paÂippassaddhiyÃ' ti. Katamesaæ tiïïannaæ saÇkhÃrÃnaæ paÂippassaddhiyÃ?
     DutiyajjhÃnaæ samÃpannassa vitakkavicÃrà vacÅsaÇkhÃrà paÂippassaddhà honti, catutthajjhÃnaæ samÃpannassa assÃsapassÃsà kÃyasaÇkhÃrà paÂippassaddhà honti, sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa sa¤¤Ã ca vedanà ca cittasaÇkhÃrà paÂippassaddhà honti. Imesaæ tiïïannaæ saÇkhÃrÃnaæ paÂippassaddhiyÃ.
     #<PaÂis_I,I.26.7:># `SoÊasahi ¤ÃïacariyÃhÅti'. KatamÃhi soÊasahi ¤ÃïacariyÃhi?
     AniccÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, dukkhÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, anattÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, nibbidÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, virÃgÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, nirodhÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, paÂinissaggÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, vivaÂÂanÃnupassanà ¤ÃïacariyÃ, sotÃpattimaggo ¤ÃïacariyÃ, sotÃpattiphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ, sakadÃgÃmimaggo ¤ÃïacariyÃ, sakadÃgÃmiphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ, anÃgÃmimaggo ¤ÃïacariyÃ, anÃgÃmiphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ, Arahattamaggo ¤ÃïacariyÃ, ArahattaphalasamÃpatti ¤ÃïacariyÃ. ImÃhi soÊasahi ¤ÃïacariyÃhi.
     #<PaÂis_I,I.26.8:># `Navahi samÃdhicariyÃhÅti'. KatamÃhi navahi samÃdhicariyÃhi?
     PaÂhamajjhÃnaæ samÃdhicariyÃ, dutiyajjhÃnaæ samÃdhicariyÃ, tatiyajjhÃnaæ samÃdhicariyÃ, catutthajjhÃnaæ samÃdhicariyÃ, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpatti . . . pe . . . vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpatti, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpatti, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti samÃdhicariya: paÂhamajjhÃnaæ paÂilÃbhatthÃya vitakko ca vicÃro ca pÅti ca sukha¤ ca cittekaggatà ca . . . pe . . . nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiæ paÂilÃbhatthÃya vitakko ca vicÃro ca pÅti ca sukha¤ ca cittekaggatà ca. ImÃhi navahi samÃdhicariyÃhi.
     #<PaÂis_I,I.26.9:># `VasÅ' ti. pa¤ca vasiyo -- ÃvajjanÃvasÅ samÃpajjanÃvasÅ -2


#<[page 100]>#
%<                             100>%
adhiÂÂhÃnavasÅ vuÂÂhÃnavasÅ paccavekkhaïÃvasÅ. `PaÂhamajjhÃnaæ yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ Ãvajjati, ÃvajjanÃya dandhÃyitattaæ natthÅti' ÃvajjanÃvasÅ; `paÂhamajjhÃnaæ yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ samÃpajjati, samÃpajjamÃya dandhÃyitattaæ natthÅti' samÃpajjanÃvasÅ; `paÂhamajjhÃnaæ yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ adhiÂÂhÃti, adhiÂÂhÃne dandhÃyitattaæ natthÅti' adhiÂÂhÃnavasÅ; `paÂhamajjhÃnaæ yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ vuÂÂhÃti, vuÂÂhÃne dandhÃyitattaæ natthÅti' vuÂÂhÃnavasÅ, `paÂhamajjhÃnaæ yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ paccavekkhati, paccavekkhaïÃya dandhÃyitattaæ natthÅti' paccavekkhaïÃvasÅ. `DutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ Ãvajjati, ÃvajjanÃya dandhÃyitattaæ natthÅti' ÃvajjanÃvasÅ; `nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpatti yathicchakaæ yadicchakaæ yÃvaticchakaæ samÃpajjati . . . pe . . . adhiÂÂhÃti . . . pe . . . vuÂÂhÃti . . . pe . . . paccavekkhati, paccavekkhaïÃya dandhÃyitattaæ natthÅti' paccavekkhaïÃvasÅ. Imà pa¤ca vasiyo. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `DvÅhi balehi samannÃgatattà tayo ca saÇkhÃrÃnaæ paÂippassaddhiyà soÊasahi ¤ÃïacariyÃhi navahi samÃdhicariyÃhi vasÅbhÃvatÃpa¤¤Ã nirodhasamÃpattiyà ¤Ãïaæ'.

$<                             I.27.>$
     #<PaÂis_I,I.27.1:># Kathaæ sampajÃnassa pavattapariyÃdÃne pa¤¤Ã parinibbÃne ¤Ãïaæ?
     Idha sampajÃno nekkhammena kÃmacchandassa pavattaæ pariyÃdiyati, abyÃpÃdena byÃpÃdassa pavattaæ pariyÃdiyati, Ãlokasa¤¤Ãya thÅnamiddhassa pavattaæ pariyÃdiyati, avikkhepena uddhaccassa pavattaæ pariyÃdiyati, dhammavavatthÃnena vicikicchÃya . . . pe . . . ¤Ãïena avijjÃya, pÃmojjena aratiyÃ, paÂhamajjhÃnena nÅvaraïÃnaæ pavattaæ pariyÃdiyati . . . pe . . . Arahattamaggena sabbakilesÃnaæ pavattaæ pariyÃdiyati.


#<[page 101]>#
%<                            101>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha và pana sampajÃnassa anupÃdisesÃya nibbÃnadhÃtuyà parinibbÃyantassa ida¤ c' eva cakkhupavattaæ pariyÃdiyati, a¤¤a¤ ca cakkhupavattaæ na uppajjati, ida¤ c' eva sotapavattaæ . . . pe . . . ghÃnapavattaæ jivhÃpavattaæ kÃyapavattaæ manopavattaæ pariyÃdiyati, a¤¤a¤ ca manopavattaæ na uppajjati. Idaæ sampajÃnassa pavattapariyÃdÃne pa¤¤Ã parinibbÃne ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `SampajÃnassa pavattapariyÃdÃne pa¤¤Ã parinibbÃne ¤Ãïaæ'.

$<                             I.28.>$
     #<PaÂis_I,I.28.1:># Kathaæ sabbadhammÃnaæ sammÃsamucchede nirodhe ca anupaÂÂhÃnatà pa¤¤Ã samasÅsaÂÂhe ¤Ãïaæ?
     `SabbadhammÃnan' ti. Pa¤cakkhandhÃ, dvÃdas' ÃyatanÃni, aÂÂhÃrasa dhÃtuyo; kusalà dhammÃ, akusalà dhammÃ, abyÃkatà dhammÃ; kÃmÃvacarà dhammÃ, rÆpÃvacarà dhammÃ, arÆpÃvacarà dhammÃ, apariyÃpannà dhammÃ.
     #<PaÂis_I,I.28.2:># `SammÃsamucchede' ti. Nekkhammena kÃmacchandaæ sammà samucchindati, abyÃpÃdena byÃpÃdaæ sammà samucchindati, Ãlokasa¤¤Ãya thÅnamiddhaæ sammà samucchindati, avikkhepena uddhaccaæ sammà samucchindati, dhammavavatthÃnena vicikicchaæ sammà samucchindati, ¤Ãïena avijjaæ sammà samucchindati, pÃmojjena aratiæ sammà samucchindati, paÂhamajjhÃnena nÅvaraïe sammà samucchindati, . . . pe . . . Arahattamaggena sabbakilese sammà samucchindati.
     #<PaÂis_I,I.28.3:># `Nirodhe' ti. Nekkhammena kÃmacchandaæ nirodheti, abyÃpÃdena byÃpÃdaæ nirodheti, Ãlokasa¤¤Ãya thÅnamiddhaæ nirodheti, avikkhepena uddhaccaæ nirodheti, dhammavavatthÃnena vicikicchaæ nirodheti, ¤Ãïena avijjaæ nirodheti, pÃmojjena aratiæ nirodheti, paÂhamajjhÃnena nÅvaraïe nirodheti . . . pe . . . Arahattamaggena sabbakilese nirodheti.
     #<PaÂis_I,I.28.4:># `AnupaÂÂhÃnatÃ' ti. Nekkhammaæ paÂiladdhassa kÃmacchando na upaÂÂhÃti, abyÃpÃdaæ paÂiladdhassa byÃpÃdo na upaÂÂhÃti,


#<[page 102]>#
%<                                 102>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ãlokasa¤¤aæ paÂiladdhassa thÅnamiddhaæ na upaÂÂhÃti, avikkhepaæ paÂiladdhassa uddhaccaæ na upaÂÂhÃti, dhammavavaÂÂhÃnaæ paÂiladdhassa vicikicchà na upaÂÂhÃti, ¤Ãïaæ paÂiladdhassa avijjà na upaÂÂhÃti, pÃmojjaæ paÂiladdhassa arati na upaÂÂhÃti, paÂhamajjhÃnaæ paÂiladdhassa nÅvaraïà na upaÂÂhanti, Arahattamaggaæ paÂiladdhassa sabbakilesà na upaÂÂhanti.
     #<PaÂis_I,I.28.5:># `Saman' ti. KÃmacchandassa pahÅnattà nekkhammaæ samaæ, byÃpÃdassa pahÅnattà abyÃpÃdo samaæ, thÅnamiddhassa pahÅnattà Ãlokasa¤¤Ã samaæ, uddhaccassa pahÅnattà avikkhepo samaæ, vicikicchÃya pahÅnattà dhammavavatthÃnaæ samaæ, avijjÃya pahÅnattà ¤Ãïaæ samaæ, aratiyà pahÅnattà pÃmojjaæ samaæ, nÅvaraïÃnaæ pahÅnattà paÂhamajjhÃnaæ samaæ . . . pe . . . sabbakilesÃnaæ pahÅnattà Arahattamaggo samaæ.
     #<PaÂis_I,I.28.6:># `SÅsan' ti. Terasa sÅsÃni -- palibodhasÅsa¤ ca taïhÃ, vinibandhanasÅsa¤ ca mÃno, parÃmÃsasÅsa¤ ca diÂÂhi, vikkhepasÅsa¤ ca uddhaccaæ, kilesasÅsa¤ ca avijjÃ, adhimokkhasÅsa¤ ca saddhÃ, paggahasÅsa¤ ca viriyaæ, upaÂÂhÃnasÅsa¤ ca sati, avikkhepasÅsa¤ ca samÃdhi, dassanasÅsa¤ ca pa¤¤Ã, pavattasÅsa¤ ca jÅvitindriyaæ, gocarasÅsa¤ ca vimokkho, saÇkhÃrasÅsa¤ ca nirodho. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `SabbadhammÃnaæ sammÃsamucchede nirodhe ca anupaÂÂhÃnatà pa¤¤Ã samasÅsaÂÂhe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.29.>$
     #<PaÂis_I,I.29.1:># Kathaæ puthunÃnattekattatejapariyÃdÃne pa¤¤Ã sallekhaÂÂhe ¤Ãïaæ?
     `PuthÆti'. RÃgo puthu, doso puthu, moho puthu; kodho . . . pe . . . upanÃho, makkho, palÃso, issÃ, macchariyaæ, mÃyÃ, sÃÂheyyaæ, thambho, sÃrambho, mÃno, atimÃno, mado, pamÃdo; sabbe kilesÃ, sabbe duccaritÃ, sabbe abhisaÇkhÃrÃ, sabbe bhavagÃmikammà puthu.


#<[page 103]>#
%<                             103>%
     #<PaÂis_I,I.29.2:># `NÃnattekattan' ti. KÃmacchando nÃnattaæ, nekkhammaæ ekattaæ; byÃpÃdo nÃnattaæ, abyÃpÃdo ekattaæ; thÅnamiddhaæ nÃnattaæ, Ãlokasa¤¤Ã ekattaæ; uddhaccaæ nÃnattaæ, avikkhepo ekattaæ; vicikicchà nÃnattaæ, dhammavavatthÃnaæ ekattaæ; avijjà nÃnattaæ, ¤Ãïaæ ekattaæ; arati nÃnattaæ, pÃmojjaæ ekattaæ; nÅvaraïà nÃnattaæ, paÂhamajjhÃnaæ ekattaæ . . . pe . . . sabbe kilesà nÃnattaæ, Arahattamaggo ekattaæ.
     #<PaÂis_I,I.29.3:># `Tejo' ti. pa¤ca tejà -- caraïatejo, guïatejo, pa¤¤Ãtejo, pu¤¤atejo, dhammatejo; caraïatejena tejitattà dussÅlyatejaæ pariyÃdiyati, guïatejena tejitattà aguïatejam pariyÃdiyati, pa¤¤Ãtejena tejitattà duppa¤¤atejaæ pariyÃdiyati, pu¤¤atejena tejitattà apu¤¤atejaæ pariyÃdiyati, dhammatejena tejitattà adhammatejaæ pariyÃdiyati.
     #<PaÂis_I,I.29.4:># `Sallekho' ti. KÃmacchando asallekho, nekkhammaæ sallekho; byÃpÃdo asallekho, abyÃpÃdo sallekho; thÅnamiddhaæ asallekho, Ãlokasa¤¤Ã sallekho; uddhaccaæ asallekho, avikkhepo sallekho; vicikicchà asallekho, dhammavavatthÃnaæ sallekho; avijjà asallekho, ¤Ãïaæ sallekho; arati asallekho, pÃmojjaæ sallekho; nÅvaraïà asallekho, paÂhamajjhÃnaæ sallekho . . . pe . . . sabbe kilesà asallekho, Arahattamaggo sallekho. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `PuthunÃnattekattatejapariyÃdÃne pa¤¤Ã sallekhaÂÂhe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.30.>$
     #<PaÂis_I,I.30.1:># Kathaæ asallÅnattapahitattapaggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ?
     AnuppannÃnaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ anuppÃdÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, uppannÃnaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, anuppannÃnaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ uppÃdÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ,


#<[page 104]>#
%<                          104>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  uppannÃnaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ Âhitiyà asammosÃya bhiyyobhÃvÃya vepullÃya bhÃvanÃya pÃripÆriyà asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.30.2:># Anuppannassa kÃmacchandassa anuppÃdÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, uppannassa kÃmacchandassa pahÃnÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, anuppannassa nekkhammassa uppÃdÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, uppannassa nekkhammassa Âhitiyà asammosÃya bhiyyobhÃvÃya vepullÃya bhÃvanÃya pÃripÆriyà asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ . . . pe . . . anuppannÃnaæ sabbakilesÃnaæ anuppÃdÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, uppannÃnaæ sabbaki.
lesÃnaæ pahÃnÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, anuppannassa Arahattamaggassa uppÃdÃya asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ, uppannassa Arahattamaggassa Âhitiyà asammosÃya bhiyyobhÃvÃya vepullÃya bhÃvanÃya pÃripÆriyà asallÅnattà pahitattà paggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïam. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati, -- `AsallÅnattapahitattapaggahaÂÂhe pa¤¤Ã viriyÃrambhe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.31.>$
     #<PaÂis_I,I.31.1:># Kathaæ nÃnÃdhammapakÃsanatà pa¤¤Ã atthasandassane ¤Ãïaæ?
     `NÃnÃdhammÃ' ti. Pa¤cakkhandhÃ, dvÃdas' ÃyatanÃni, aÂÂhÃrasa dhÃtuyo; kusalà dhammÃ, akusalà dhammÃ, abyÃkatà dhammÃ; kÃmÃvacarà dhammÃ, rÆpÃvacarà dhammÃ, arÆpÃvacarà dhammÃ, apariyÃpannà dhammÃ.
     #<PaÂis_I,I.31.2:># `PakÃsanatÃ' ti. RÆpaæ aniccato pakÃseti, rÆpaæ dukkhato pakÃseti, rÆpaæ anattato pakÃseti, vedanaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ, saÇkhÃre, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ


#<[page 105]>#
%<                             105>%
 . . . pe . . . jarÃmaraïaæ aniccato pakÃseti, jarÃmaraïaæ dukkhato pakÃseti, jarÃmaraïaæ anattato pakÃseti.
     #<PaÂis_I,I.31.3:># `Atthasandassane' ti. KÃmacchandaæ pajahanto nekkhammatthaæ sandasseti, byÃpÃdaæ pajahanto abyÃpÃdatthaæ sandasseti, thÅnamiddhaæ pajahanto Ãlokasa¤¤atthaæ sandasseti, uddhaccaæ pajahanto avikkhepatthaæ sandasseti, vicikicchaæ pajahanto dhammavavatthÃnatthaæ sandasseti, avijjaæ pajahanto ¤Ãïatthaæ sandasseti, aratiæ pajahanto pÃmojjatthaæ sandasseti, nÅvaraïe pajahanto paÂhamajjhÃnatthaæ sandasseti . . . pe . . . sabbakilese pajahanto Arahattamaggatthaæ sandasseti.
Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `NÃnÃdhammapakÃsanatà pa¤¤Ã atthasandassane ¤Ãïaæ'.

$<                             I.32.>$
     #<PaÂis_I,I.32.1:># Kathaæ sabbadhammÃnaæ ekasaÇgahatÃnÃnattekattapaÂivedhe pa¤¤Ã dassanavisuddhi¤Ãïaæ?
     `SabbadhammÃnan' ti. Pa¤cakkhandhà . . . pe . . . apariyÃpannà dhammÃ.
     `EkasaÇgahatÃ' ti. DvÃdasahi ÃkÃrehi sabbe dhammà ekasaÇgahatÃ, tathaÂÂhena anattaÂÂhena saccaÂÂhena paÂivedhaÂÂhena abhijÃnanaÂÂhena parijÃnanaÂÂhena dhammaÂÂhena dhÃtuÂÂhena ¤ÃtaÂÂhena sacchikiriyaÂÂhena phusanaÂÂhena abhisamayaÂÂhena. Imehi dvÃdasahi ÃkÃrehi sabbe dhammà ekasaÇgahatÃ.
     `NÃnattekattan' ti. KÃmacchando nÃnattaæ, nekkhammaæ ekattaæ . . . pe . . . sabbakilesà nÃnattaæ, Arahattamaggo ekattaæ.
     `PaÂivedhe' ti. Dukkhasaccaæ pari¤¤ÃpaÂivedhaæ paÂivijjhati, samudayasaccaæ pahÃnapaÂivedhaæ paÂivijjhati, nirodhasaccaæ sacchikiriyÃpaÂivedhaæ paÂivijjhati, maggasaccaæ bhÃvanÃpaÂivedhaæ paÂivijjhati.
     `DassanavisuddhÅ' ti. SotÃpattimaggakkhaïe dassanaæ visujjhati, sotÃpattiphalakkhaïe dassanaæ visuddhaæ; sakadÃgÃmimaggakkhaïe dassanaæ visujjhati, sakadÃgÃmiphalakkhaïe dassanaæ visuddhaæ; anÃgÃmimaggakkhaïe dassanaæ visujjhati,


#<[page 106]>#
%<                             106>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anÃgÃmiphalakkhaïe dassanaæ visuddhaæ; Arahattamaggakkhaïe dassanaæ visujjhati, Arahattaphalakkhaïe dassanaæ visuddhaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `SabbadhammÃnaæ ekasaÇgahatÃnÃnattekattapaÂivedhe pa¤¤Ã dassanavisuddhi¤Ãïaæ'.

$<                             I.33.>$
     #<PaÂis_I,I.33.1:># Kathaæ viditattà pa¤¤Ã khanti¤Ãïaæ?
     `RÆpaæ aniccato viditaæ, rÆpaæ dukkhato viditaæ, rÆpaæ anattato viditaæ; yaæ yaæ viditaæ, taæ taæ khamatÅti' viditattà pa¤¤Ã khanti¤Ãïaæ. `Vedanà . . . pe . . . sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ aniccato viditaæ, jarÃmaraïaæ dukkhato viditaæ, jarÃmaraïaæ anattato viditam; yaæ yaæ viditaæ, taæ taæ khamatÅti' viditattà pa¤¤Ã khanti¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ, pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Viditattà pa¤¤Ã khanti¤Ãïaæ'.

$<                             I.34.>$
     #<PaÂis_I,I.34.1:># Kathaæ phuÂÂhattà pa¤¤Ã {pariyogahane} ¤Ãïaæ?
     `RÆpaæ aniccato phusati, rÆpaæ dukkhato phusati, rÆpaæ anattato phusati; yaæ yaæ phusati, taæ taæ pariyogahatÅti' phuÂÂhattà pa¤¤Ã pariyogÃhane ¤Ãïaæ.
`Vedanaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ, saÇkhÃre, vi¤¤Ãïaæ, cakkhuæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ aniccato phusati, jarÃmaraïaæ dukkhato phusati, jarÃmaraïaæ anattato phusati; yaæ yaæ phusati, taæ taæ pariyogahatÅti' phuÂÂhattà pa¤¤Ã pariyogÃhane ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `PhuÂÂhattà pa¤¤Ã pariyogÃhane ¤Ãïaæ'.


#<[page 107]>#
%<                             107>%

$<                             I.35.>$
     #<PaÂis_I,I.35.1:># Kathaæ samodÃhane pa¤¤Ã padesavihÃre ¤Ãïaæ?
     MicchÃdiÂÂhipaccayà pi vedayitaæ, micchÃdiÂÂhivÆpasamapaccayà pi vedayitaæ, sammÃdiÂÂhipaccayà pi vedayitaæ, sammÃdiÂÂhivÆpasamapaccayà pi vedayitaæ, micchÃsaÇkappapaccayà pi vedayitaæ, micchÃsaÇkappavÆpasamapaccayà pi vedayitaæ, sammÃsaÇkappapaccayà pi vedayitaæ, sammÃsaÇkappavÆpasamapaccayà pi vedayitaæ . . . pe . . . micchÃvimuttipaccayà pi vedayitam, micchÃvimuttivÆpasamapaccayà pi vedayitaæ, sammÃvimuttipaccayà pi vedayitaæ, sammÃvimuttivÆpasamapaccayà pi vedÃyitaæ; chandapaccayà pi vedayitaæ, chandavÆpasamapaccayà pi vedayitaæ, vitakkapaccayà pi vedayitaæ, vitakkavÆpasamapaccayà pi vedayitaæ, sa¤¤Ãpaccayà pi vedayitaæ, sa¤¤ÃvÆpasamapaccayà pi vedayitaæ; chando ca avÆpasanto hoti, vitakko ca avÆpasanto hoti, sa¤¤Ã ca avÆpasanto hoti, tappaccayà pi vedayitaæ; chando ca vÆpasanto hoti, vitakko ca avÆpasanto hoti, sa¤¤Ã ca avÆpasanto hoti, tappaccayà pi vedayitaæ; chando ca vÆpasanto hoti, vitakko ca vÆpasanto hoti, sa¤¤Ã ca avÆpasanto hoti, tappaccayà pi vedayitaæ; chando ca vÆpasanto hoti, vitakko ca vÆpasanto hoti, sa¤¤Ã ca vÆpasanto hoti, tappaccayà pi vedayitaæ. Appattassa pattiyà atthi Ãyavaæ, tasmiæ pi ÂhÃne anuppatte tappaccayà pi vedayitaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `SamodÃhane pa¤¤Ã pa¬esavihÃre ¤Ãïaæ'.

$<                             I.36.>$
     #<PaÂis_I,I.36.1:># Kathaæ adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ?
     `NekkhammÃdhipatattà pa¤¤Ã kÃmacchandato sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `abyÃpÃdÃdhipatattà pa¤¤Ã byÃpÃdato sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `Ãlokasa¤¤Ãdhipatattà pa¤¤Ã thÅnamiddhato sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti'


#<[page 108]>#
%<                             108>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `avikkhepÃdhipatattà pa¤¤Ã uddhaccato sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `dhammavavatthÃnÃdhipatattà pa¤¤Ã vicikicchÃya sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `¤ÃïÃdhipatattà pa¤¤Ã avijjÃya sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `pÃmojjÃdhipatattà pa¤¤Ã aratiyà sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `paÂhamajjhÃnÃdhipatattà pa¤¤Ã nÅvaraïehi sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ, `ArahattamaggÃdhipatattà pa¤¤Ã sabbakilesehi sa¤¤Ãya vivaÂÂatÅti' adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Adhipatattà pa¤¤Ã sa¤¤ÃvivaÂÂe ¤aïaæ'.

$<                             I.37.>$
     #<PaÂis_I,I.37.1:># Kathaæ nÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïaæ?
     `KÃmacchando nÃnattaæ, nekkhammaæ ekattaæ, nekhammekattaæ cetayato kÃmacchandato cittaæ vivaÂÂatÅti' nÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïam; `byÃpÃdo nÃnattaæ, abyÃpÃdo ekattaæ, abyÃpÃdekattaæ cetayato byÃpÃdato cittaæ vivaÂÂatÅti' nÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïaæ; `thÅnamiddhaæ nÃnattaæ, Ãlokasa¤¤Ã ekattaæ, Ãlokasa¤¤ekattaæ cetayato thÅnamiddhato cittaæ vivaÂÂatÅti' nÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïaæ . . . pe . . . `sabbakilesà nÃnattaæ, Arahattamaggo ekattaæ, Arahattamaggekattaæ cetayato sabbakilesehi cittaæ vivaÂÂatÅti' nÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïam. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `NÃnatte pa¤¤Ã cetovivaÂÂe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.38.>$
     #<PaÂis_I,I.38.1:># Kathaæ adhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïaæ?
     `KÃmacchandaæ pajahanto nekkhammavasena cittaæ adhiÂÂhÃtÅti' adhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïaæ, `byÃpÃdaæ' pajahanto abyÃpÃdavasena cittaæ adhiÂÂhÃtÅti' adhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïaæ,


#<[page 109]>#
%<                             109>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `thÅnamiddhaæ pajahanto Ãlokasa¤¤Ãvasena cittaæ adhiÂÂhÃtÅti' adhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïam . . . pe . . . `sabbakilese pajahanto Arahattamaggavasena cittaæ adhiÂÂhÃtÅti' adhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `AdhiÂÂhÃne pa¤¤Ã cittavivaÂÂe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.39.>$
     #<PaÂis_I,I.39.1:># Kathaæ su¤¤ate pa¤¤Ã ¤ÃïavivaÂÂe ¤Ãïaæ?
     `Cakkhuæ su¤¤aæ attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và avipariïÃmadhammena và ti yathÃbhÆtaæ jÃnato passato cakkhÃbinivesato ¤Ãïaæ vivaÂÂatÅti' su¤¤ate pa¤¤Ã ¤ÃïavivaÂÂe ¤Ãïaæ. `Sotaæ su¤¤aæ . . . pe . . . ghÃnaæ su¤¤aæ, jivhà su¤¤Ã, kÃyo su¤¤o, mano su¤¤o attena và attaniyena và niccena và dhuvena và sassatena và avipariïÃmadhammena và ti yathÃbhÆtaæ jÃnato passato manÃbhinivesato ¤Ãïaæ vivaÂÂatÅti' su¤¤ate pa¤¤Ã ¤ÃïavivaÂÂe ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Su¤¤ate pa¤¤Ã ¤ÃïavivaÂÂe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.40.>$
     #<PaÂis_I,I.40.1:># Kathaæ vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïaæ?
     `Nekkhammena kÃmacchandaæ vossajjatÅti' vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe {¤Ãïaæ}, `abyÃpÃdena byÃpÃdaæ vossajjatÅti' vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïam, `Ãlokasa¤¤Ãya thÅnamiddhaæ vossajjatÅti' vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïaæ, `avikkhepena uddhaccaæ vossajjatÅti' vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïam, `dhammavavatthÃnena vicikicchaæ vossajjatÅti' vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïaæ


#<[page 110]>#
%<                             110>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . `Arahattamaggena sabbakilese vossajjatÅti' vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Vossagge pa¤¤Ã vimokkhavivaÂÂe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.41.>$
     #<PaÂis_I,I.41.1:># Kathaæ tathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ?
     `Dukkhassa pÅÊanaÂÂhaæ saÇkhataÂÂhaæ santÃpaÂÂhaæ vipariïÃmaÂÂhaæ parijÃnanto vivaÂÂatÅti' tathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ, `samudayassa ÃyuhanaÂÂhaæ nidÃnaÂÂhaæ sa¤¤ogaÂÂhaæ palibodhaÂÂhaæ pajahanto vivaÂÂatÅti' tathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ, `nirodhassa nissaranaÂÂhaæ vivekaÂÂhaæ asaÇkhataÂÂhaæ amataÂÂhaæ sacchikaronto vivaÂÂatÅti' tathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ, `maggassa niyyÃnaÂÂhaæ hetuÂÂhaæ dassanaÂÂhaæ adhipateyyaÂÂhaæ bhÃvento vivaÂÂatÅti' tathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ. Sa¤¤ÃvivaÂÂo, cetovivaÂÂo, cittavivaÂÂo, ¤ÃïavivaÂÂo, vimokkhavivaÂÂo; `sa¤jÃnanto vivaÂÂatÅti' sa¤¤ÃvivaÂÂo, `cetayanto vivaÂÂatÅti' cetovivaÂÂo, `vijÃnanto vivaÂÂatÅti' cittavivaÂÂo, `¤Ãïaæ karonto vivaÂÂatÅti' ¤ÃïavivaÂÂo, `vossajjanto vivaÂÂatÅti' vimokkhavivaÂÂo, `tathaÂÂhe vivaÂÂatÅti' saccavivaÂÂo.
     #<PaÂis_I,I.41.2:># Yattha sa¤¤ÃvivaÂÂo tattha cetovivaÂÂo, yattha cetovivaÂÂo tattha sa¤¤ÃvivaÂÂo; yattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo tattha cittavivaÂÂo, yattha cittavivaÂÂo tattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo; yattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo cittavivaÂÂo tattha ¤ÃïavivaÂÂo, yattha ¤ÃïavivaÂÂo tattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo cittavivaÂÂo; yattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo cittavivaÂÂo ¤ÃïavivaÂÂo tattha vimokkhavivaÂÂo, yattha vimokkhavivaÂÂo tattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo cittavivaÂÂo ¤ÃïavivaÂÂo; yattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo cittavivaÂÂo ¤ÃïavivaÂÂo vimokkhavivaÂÂo tattha saccavivaÂÂo, yattha saccavivaÂÂo tattha sa¤¤ÃvivaÂÂo cetovivaÂÂo cittavivaÂÂo ¤ÃïavivaÂÂo vimokkhavivaÂÂo. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã;


#<[page 111]>#
%<                             111>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tena vuccati -- `TathaÂÂhe pa¤¤Ã saccavivaÂÂe ¤Ãïaæ'.

$<                             I.42. >$
     #<PaÂis_I,I.42.1:># Kathaæ kÃyaæ pi cittaæ pi ekavavatthÃnatà sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca adhiÂÂhÃnavasena ijjhanaÂÂhe pa¤¤Ã iddhividhe ¤Ãïaæ?
     Idha bhikkhu chandasamÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, viriyasamÃdhi . . . pe . . . cittasamÃdhi . . . pe . . . vÅmaæsÃsamÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, so imesu catÆsu iddhipÃdesu cittaæ paribhÃveti paridameti muduæ karoti kammaniyaæ; so imesu catÆsu iddhipÃdesu cittaæ paribhÃvetvà paridametvà muduæ karitvà kammaniyaæ, kÃyam pi citte samodahati cittaæ pi kÃye samodahati, kÃyavasena cittaæ pariïÃmeti cittavasena kÃyaæ pariïÃmeti, kÃyavasena cittaæ adhiÂÂhÃti, cittavasena kÃyaæ adhiÂÂhÃti, kÃyavasena cittaæ pariïÃmetvà cittavasena kÃyaæ pariïÃmetvÃ, kÃyavasena cittaæ adhiÂÂhahitvà cittavasena kÃyaæ adhiÂÂhahitvà sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca kÃye okkamitvà viharati; so tathà bhÃvitena cittena parisuddhena pariyodÃtena iddhividha¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti; so anekavihitaæ iddhividhaæ paccanubhoti, eko pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà pi hutvà eko hoti; ÃvibhÃvaæ tirobhÃvaæ tiroku¬¬aæ tiropÃkÃraæ tiropabbataæ asajjamÃno gacchati seyyathà pi ÃkÃse, paÂhaviyà pi ummujjanimujjaæ karoti seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃno gacchati seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kamati seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candimasuriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimasati parimajjati, yÃva Brahmalokà pi kÃyena vasaæ vatteti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `KÃyaæ pi cittaæ pi ekavavatthÃnatà sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca adhiÂÂhÃnavasena ijjhanaÂÂhe pa¤¤Ã iddhividhe ¤Ãïaæ'.


#<[page 112]>#
%<                             112>%

$<                             I.43.>$
     #<PaÂis_I,I.43.1:># Kathaæ vitakkavipphÃravasena nÃnattekattasaddanimittÃnaæ pariyogÃhane pa¤¤Ã sotadhÃtuvisuddhi¤Ãïaæ?
     Idha bhikkhu chandasamÃdhi . . . pe . . . viriyasamÃdhi . . . pe . . . cittasamÃdhi . . . pe . . . vÅmaæsÃsamÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, so imesu catÆsu iddhipÃdesu cittaæ paribhÃveti paridameti muduæ karoti kammaniyaæ, so imesu catÆsu iddhipÃdesu cittaæ paribhÃvetvà paridametvà muduæ karitvà kammaniyaæ dÆre pi saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, santike pi saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, oÊÃrikÃnaæ pi saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, sukhumÃnaæ pi saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, saïhasaïhÃnaæ pi saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, puratthimÃya pi disÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, pacchimÃya pi disÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, uttarÃya pi disÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, dakkhiïÃya pi disÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, puratthimÃya pi anudisÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, pacchimÃya pi anudisÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, uttarÃya pi anudisÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, dakkhiïÃya pi anudisÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, heÂÂhimÃya pi disÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti, uparimÃya pi disÃya saddÃnaæ saddanimittaæ manasikaroti; so tattha bhÃvitena cittena parisuddhena pariyodÃtena sotadhÃtuvisuddhi¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti, so dibbÃya sotadhÃtuyà visuddhÃya atikkantamÃnusikÃya ubho sadde suïÃti, dibbe ca mÃnuse ca, ye dÆre ca santike ca. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `VitakkavipphÃravasena nÃnattekattasaddanimittÃnaæ pariyogÃhane pa¤¤Ã sotadhÃtuvisuddhi¤Ãïaæ'.


#<[page 113]>#
%<                             113>%

$<                             I.44.>$
     #<PaÂis_I,I.44.1:># Kathaæ tiïïaæ cittÃnaæ vipphÃrattà indriyÃnaæ pasÃdavasena nÃnattekattavi¤¤ÃïacariyÃpariyogÃhaïe pa¤¤Ã cetopariya¤Ãïaæ?
     Idha bhikkhu chandasamÃdhi . . . pe . . . viriyasamÃdhi . . . pe . . . cittasamÃdhi . . . pe . . . vÅmaæsÃsamÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, so imesu catÆsu iddhipÃdesu cittaæ paribhÃveti paridameti muduæ karoti kammaniyaæ, so imesu catÆsu iddhipÃdesu cittaæ paribhÃvetvà paridamitvà muduæ karitvà kammaniyaæ evaæ pajÃnÃti `Idaæ rÆpaæ somanassindriyasamuÂÂhitaæ, idaæ rÆpaæ domanassindriyasamuÂÂhitaæ, idaæ rÆpaæ upekkhindriyasamuÂÂhitan' ti; so tathà bhÃvitena cittena parisuddhena pariyodÃtena cetopariya¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti, so parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃti -- sarÃgaæ và cittaæ `sarÃgaæ cittan' ti pajÃnÃti, vÅtarÃgaæ và cittaæ `vÅtarÃgaæ cittan' ti pajÃnÃti; sadosaæ và cittaæ . . . pe . . . vÅtadosaæ và cittaæ; samohaæ và cittaæ, vÅtamohaæ và cittaæ; saÇkhittaæ và cittaæ, vikkhittaæ và cittaæ; mahaggataæ và cittaæ, amahaggataæ và cittaæ; sa-uttaraæ và cittaæ, anuttaraæ và cittaæ; samÃhitaæ và cittaæ, asamÃhitaæ và cittaæ; vimuttaæ và cittaæ, avimuttaæ và cittaæ `avimuttaæ cittan' ti pajÃnÃti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati `Tiïïaæ cittÃnaæ vipphÃrattà indriyÃnaæ pasÃdavasena nÃnattekattavi¤¤ÃïacariyÃpariyogÃhaïe pa¤¤Ã cetopariya¤Ãïaæ.

$<                             I.45.>$
     #<PaÂis_I,I.45.1:># Kathaæ paccayapavattÃnaæ dhammÃnaæ nÃnattekattakammavipphÃravasena pariyogÃhaïe pa¤¤Ã pubbenivÃsÃnussati¤Ãïaæ?


#<[page 114]>#
%<                             114>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Idha bhikkhu chandasamÃdhi . . . pe . . . muduæ karitvà kammaniyaæ evaæ pajÃnÃti `Imasmiæ sati idaæ hoti, imass' uppÃdà idaæ uppajjati, yadidaæ -- avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ, saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpaæ, nÃmarÆpapaccayà saÊÃyatanaæ, saÊÃyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanÃ, vedanÃpaccayà taïhÃ, taïhÃpaccayà upÃdÃnaæ, upÃdÃnapaccayà bhavo, bhavapaccayà jÃti, jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambhavanti, evaæ etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti'; so tathà bhÃvitena cittena parisuddhena pariyodÃtena pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti, so anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ -- ekaæ pi jÃtiæ, dve pi jÃtiyo, tisso pi jÃtiyo, catasso pi jÃtiyo, pa¤ca pi jÃtiyo, dasa pi jÃtiyo, vÅsaæ pi jatiyo, tiæsaæ pi jÃtiyo, cattÃÊÅsaæ pi jÃtiyo, pa¤¤Ãsaæ pi jÃtiyo, jÃtisataæ pi, jÃtisahassaæ pi, jÃtisatasahassaæ pi, aneke pi samvaÂÂakappe, aneke pi vivaÂÂakappe, aneke pi samvaÂÂavivaÂÂakappe `AmutrÃsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evaæ-ÃhÃro evaæsukhadukkhapaÂisaævedÅ evaæÃyupariyanto; so tato cuto amutra udapÃdiæ; tatrÃpÃsiæ evaænÃmo evaægotto evaæ-ÃhÃro evaæsukhadukkhapaÂisaævedÅ evaæ-Ãyupariyanto; so tato cuto idhÆpapanno' ti, iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `PaccayapavattÃnaæ dhammÃnaæ nÃnattekattakammavipphÃravasena pariyogÃhaïe pa¤¤Ã pubbenivÃsÃnussati¤Ãïaæ'.

$<                             I.46.>$
     #<PaÂis_I,I.46.1:># Kathaæ obhÃsavasena nÃnattekattarÆpanimittÃnaæ dassanaÂÂhe pa¤¤Ã dibbacakkhu¤Ãïaæ?
     Idha bhikkhu chandasamÃdhi . . . pe . . . muduæ karitvà kammaniyaæ Ãlokasa¤¤aæ manasikaroti divÃsa¤¤aæ adhiÂÂhÃti `Yathà divà tathà ratti,


#<[page 115]>#
%<                             115>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yathà ratti tathà divÃ,' iti vivaÂena cetasà apariyonaddhena sappabhÃsaæ cittaæ bhÃveti; so tathà bhÃvitena cittena parisuddhena pariyodÃtena sattÃnaæ cutupapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti: so dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne hÅne païÅte savaïïe dubbaïïe sugate duggate yathakammÆpage satte pajÃnÃti `Ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ; te kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ. Ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannÃ' ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `ObhÃsavasena nÃnattekattarÆpanimittÃnaæ dassanaÂÂhe pa¤¤Ã dibbacakkhu¤Ãïaæ'.

$<                             I.47.>$
     #<PaÂis_I,I.47.1:># Kathaæ catusaÂÂhiyà ÃkÃrehi tiïïannaæ indriyÃnaæ vasÅbhÃvatà pa¤¤Ã ÃsavÃnaæ khaye ¤Ãïaæ?
     Katamesaæ tiïïannaæ indriyÃnaæ? Ana¤¤Ãta¤¤assÃmÅtindriyassa, a¤¤indriyassa, a¤¤ÃtÃvindriyassa.
     Ana¤¤Ãta¤¤assÃmÅtindriyaæ kati ÂhÃnÃni gacchati, a¤¤indriyaæ kati ÂhÃnÃni gacchati, a¤¤ÃtÃvindriyaæ kati ÂhÃnÃni gacchati?
     Ana¤¤Ãta¤¤assamÅtindriyaæ ekaæ thÃnaæ gacchati, sotÃpattimaggaæ; a¤¤indriyaæ cha ÂhÃnÃni gacchati,


#<[page 116]>#
%<                             116>%
sotÃpattiphalaæ sakadÃgÃmimaggaæ sakadÃgÃmiphalaæ anÃgÃmimaggaæ anÃgÃmiphalaæ Arahattamaggaæ; a¤¤ÃtÃvindriyaæ ekaæ ÂhÃnaæ gacchati, Arahattaphalaæ.
     #<PaÂis_I,I.47.2:># SotÃpattimaggakkhaïe ana¤¤Ãta¤¤assÃmÅtindriyassa saddhindriyaæ adhimokkhaparivÃraæ hoti, viriyindriyaæ paggahaparivÃraæ hoti, satindriyaæ upaÂÂhÃnaparivÃraæ hoti, samÃdhindriyaæ avikkhepaparivÃraæ hoti, pa¤¤indriyaæ dassanaparivÃraæ hoti, manindriyaæ vijÃnanaparivÃraæ hoti, somanassindriyaæ abhinandanaparivÃraæ hoti, jÅvitindriyaæ pavattasantatÃdhipateyyaparivÃraæ hoti. SotÃpattimaggakkhaïe jÃtà dhammà Âhapetvà cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpaæ sabbe 'va kusalà honti, sabbe 'va anÃsavà honti, sabbe 'va niyyÃnikà honti, sabbe 'va apacayagÃmino honti, sabbe 'va lokuttarà honti, sabbe 'va nibbÃnÃrammaïà honti. SotÃpattimaggakkhaïe ana¤¤Ãta¤¤assÃmÅtindriyassa imÃni aÂÂh' indriyÃni sahajÃtaparivÃrà honti, a¤¤ama¤¤aparivÃrà honti, nissayaparivÃrà honti, sampayuttaparivÃrà honti, sahagatà honti, sahajÃtà honti, saæsaÂÂhà honti, sampayuttà honti. Te 'va tassa ÃkÃrà c' eva honti parivÃrà ca.
     #<PaÂis_I,I.47.3:># SotÃpattiphalakkhaïe a¤¤indriyassa saddhindriyaæ adhimokkhaparivÃraæ hoti, viriyindriyaæ paggahaparivÃraæ hoti, satindriyaæ upaÂÂhÃnaparivÃraæ hoti, samÃdhindriyaæ avikkhepaparivÃraæ hoti, pa¤¤indriyaæ dassanaparivÃraæ hoti, manindriyaæ vijÃnanaparivÃraæ hoti, somanassindriyaæ abhinandanaparivÃraæ hoti, jÅvitindriyaæ pavattasantatÃdhipateyyaparivÃraæ hoti, SotÃpattiphalakkhaïe jÃtà dhammà sabbe 'va abyÃkatà honti Âhapetvà cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpaæ sabbe 'va anÃsavà honti, sabbe 'va lokuttarà honti, sabbe 'va nibbÃnÃrammaïà honti. SotÃpattiphalakkhaïe a¤¤indriyassa imÃni aÂÂhindriyÃni sahajÃtaparivÃrà honti, a¤¤ama¤¤aparivÃrà honti, nissayaparivÃrà honti, sampayuttaparivÃrà honti, sahagatà honti, sahajÃtà honti, saæsaÂÂhà honti, sampayuttà honti. Te 'va tassa ÃkÃrà c' eva honti parivÃrà ca.


#<[page 117]>#
%<                             117>%
     #<PaÂis_I,I.47.4:># SakadÃgÃmimaggakkhaïe . . . pe . . . sakadÃgÃmiphalakkhaïe . . . pe . . . anÃgÃmimaggakkhaïe . . . pe . . . anÃgÃmiphalakkhaïe . . . pe . . . Arahattamaggakkhaïe a¤¤indriyassa saddhindriyaæ adhimokkhaparivÃraæ hoti . . . pe . . . jÅvitindriyaæ pavattasantatÃdhipateyyaparivÃraæ hoti. Arahattamaggakkhaïe jÃtà dhammà Âhapetvà cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpaæ sabbe 'va kusalà honti, sabbe 'và anÃsavà honti, sabbe 'va niyyÃnikà honti, sabbe 'va apacayagÃmino honti, sabbe 'va lokuttarà honti, sabbe 'va nibbÃnÃrammaïà honti. Arahattamaggakkhaïe a¤¤indriyassa imÃni aÂÂh' indriyÃni sahajÃtaparivÃrà honti, a¤¤ama¤¤aparivÃrà honti, nissayaparivÃrà honti, sampayuttaparivÃrà honti, sahagatà honti, sahajÃtà honti, saæsaÂÂhà honti, sampayuttà honti. Te 'va tassa ÃkÃrà c' eva honti parivÃrà ca.
     #<PaÂis_I,I.47.5:># Arahattaphalakkhaïe a¤¤ÃtÃvindriyassa saddhindriyaæ adhimokkhaparivÃraæ hoti, viriyindriyaæ paggahaparivÃraæ hoti, satindriyaæ upaÂÂhÃnaparivÃraæ hoti, samÃdhindriyaæ avikkhepaparivÃraæ hoti, pa¤¤indriyaæ dassanaparivÃraæ hoti, manindriyaæ vijÃnanaparivÃraæ hoti, somanassindriyaæ abhinandanaparivÃraæ hoti, jÅvitindriyaæ pavattasantatÃdhipateyyaparivÃraæ hoti.
Arahattaphalakkhaïe jÃtà dhammà sabbe 'va abyÃkatà honti Âhapetvà cittasamuÂÂhÃnaæ rÆpaæ sabbe 'va anÃsavà honti, sabbe 'va lokuttarà honti, sabbe 'va nibbÃnÃrammaïà honti. Arahattaphalakkhaïe a¤¤ÃtÃvindriyassa imÃni aÂÂh' indriyÃni sahajÃtaparivÃrà honti, a¤¤ama¤¤aparivÃrà honti, nissayaparivÃrà honti, sampayuttaparivÃrà honti, sahagatà honti, sahajÃtà honti, saæsaÂÂhà honti, sampayuttà honti. Te 'va tassa ÃkÃrà c' eva honti parivÃrà ca. Iti imÃni aÂÂh' aÂÂhakÃni catusaÂÂhÅ honti.
     #<PaÂis_I,I.47.6:># `ùsavÃ' ti. Katame te ÃsavÃ? KÃmÃsavo, bhavÃsavo, diÂÂhÃsavo, avijjÃsavo.
     Katth' ete Ãsavà khÅyanti?
     SotÃpattimaggena anavaseso diÂÂhÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo kÃmÃsavo khÅyati,


#<[page 118]>#
%<                             118>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  apÃyagamanÅyo bhavÃsavo khÅyati, apÃyagamanÅyo avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     SakadÃgÃmimaggena oÊÃriko kÃmÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho bhavÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     AnÃgÃmimaggena anavaseso kÃmÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho bhavÃsavo khÅyati, tadekaÂÂho avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti.
     Arahattamaggena anavaseso bhavÃsavo khÅyati, anavaseso avijjÃsavo khÅyati; etth' ete Ãsavà khÅyanti. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `CatusaÂÂhiyà ÃkÃrehi tiïïannaæ indriyÃnaæ vasÅbhÃvatà pa¤¤Ã ÃsavÃnaæ khaye ¤Ãïaæ'.

$<                             I.48.>$
     #<PaÂis_I,I.48.1:># Kathaæ pari¤¤aÂÂhe pa¤¤Ã dukkhe ¤Ãïaæ, pahÃnaÂÂhe pa¤¤Ã samudaye ¤Ãïaæ, sacchikiriyaÂÂhe pa¤¤Ã nirodhe ¤Ãïaæ, bhÃvanaÂÂhe pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ?
     Dukkhassa pÅÊanaÂÂho saÇkhataÂÂho santÃpaÂÂho vipariïÃmaÂÂho pari¤¤aÂÂho; samudayassa ÃyuhanaÂÂho nidÃnaÂÂho sa¤¤ogaÂÂho palibodhaÂÂho pahÃnaÂÂho; nirodhassa nissaraïaÂÂho vivekaÂÂho asaÇkhataÂÂho amataÂÂho sacchikiriyaÂÂho; maggassa niyyÃnaÂÂho hetuÂÂho dassanaÂÂho adhipateyyaÂÂho bhÃvanaÂÂho. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Pari¤¤aÂÂhe pa¤¤Ã dukkhe ¤Ãïaæ, pahÃnaÂÂhe pa¤¤Ã samudaye ¤Ãïaæ, sacchikiriyaÂÂhe pa¤¤Ã nirodhe ¤Ãïaæ, bhÃvanaÂÂhe pa¤¤Ã magge ¤Ãïaæ'.

$<                             I.49.>$
     #<PaÂis_I,I.49.1:># kathaæ dukkhe ¤Ãïaæ, dukkhasamudaye ¤Ãïaæ, dukkhanirodhe ¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ¤Ãïaæ?


#<[page 119]>#
%<                             119>%
     MaggasamaÇgissa ¤Ãïaæ dukkhe p' etaæ ¤Ãïaæ, dukkhasamudaye p' etaæ ¤Ãïaæ, dukkhanirodhe p' etaæ ¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya p' etaæ ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.49.2:># Tattha katamaæ dukkhe ¤Ãïaæ? Dukkhaæ Ãrabbha yà uppajjati pa¤¤Ã pajÃnanÃ, vicayo pavicayo dhammavicayo, sallakhaïà upalakkhaïà paccupalakkhaïÃ, paï¬iccaæ kosallaæ nepu¤¤aæ vebhabyà cintà upaparikkhà bhÆri medhà pariïÃyikà vipassanà sampaja¤¤aæ patodo, pa¤¤Ã pa¤¤indriyaæ pa¤¤Ãbalaæ pa¤¤Ãsatthaæ pa¤¤ÃpÃsÃdo pa¤¤Ã-Ãloko pa¤¤Ã-obhÃso pa¤¤Ãpajjoto pa¤¤Ãratanaæ, amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi, idaæ vuccati dukkhe ¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.49.3:># Dukkhasamudayaæ Ãrabbha . . . pe . . . dukkhanirodhaæ Ãrabbha . . . pe . . . dukkhanirodhagÃminiæ paÂipadaæ Ãrabbha yà uppajjati pa¤¤Ã pajÃnanà . . . pe . . . amoho dhammavicayo sammÃdiÂÂhi, idaæ vuccati dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ¤Ãïaæ. Ta¤ ¤ÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `Dukkhe ¤Ãïaæ, dukkhasamudaye ¤Ãïaæ, dukkhanirodh ¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ¤Ãïaæ'.

$<                             I.50.>$
     #<PaÂis_I,I.50.1:># Kathaæ atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ?
     Atthesu ¤Ãïaæ atthapaÂisambhidÃ, dhammesu ¤Ãïaæ dhammapaÂisambhidÃ, niruttÅsu ¤Ãïaæ niruttipaÂisambhidÃ, paÂibhÃnesu ¤Ãïaæ paÂibhÃnapaÂisambhidÃ.
     AtthanÃnatte pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammanÃnatte pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttinÃnatte pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnanÃnatte pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthavavatthÃne pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammavavatthÃne pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttivavatthane pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ,


#<[page 120]>#
%<                             120>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  paÂibhÃnavavatthÃne pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthasallakhaïe pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammasallakhaïe pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, nirutti sallakhaïe pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnasallakhaïe pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthÆpalakkhaïe pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammÆpalakkhaïe pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttÆpalakkhaïe pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïam, paÂibhÃnÆpalakkhaïe pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthappabhede pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammappabhede pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttippabhede pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnappabhede pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthappabhÃvane pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammappabhÃvane pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttippabhÃvane pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnappabhÃvane pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthajotane pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammajotane pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttijotane pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnajotane pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthavirocane pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammavirocane pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttivirocane pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnavirocane pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ; atthappakÃsane pa¤¤Ã atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammappakÃsane pa¤¤Ã dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttippakÃsane pa¤¤Ã niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnappakÃsane pa¤¤Ã paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ.
     Ta¤ nÃtaÂÂhena ¤Ãïaæ pajÃnanaÂÂhena pa¤¤Ã; tena vuccati -- `AtthapaÂisambhide ¤Ãïaæ, dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ, niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ, paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ,'


#<[page 121]>#
%<                             121>%

$<                             I.51.>$
     #<PaÂis_I,I.51.1:># Katamaæ TathÃgatassa indriyaparopariyatte ¤Ãïaæ?
     Idha TathÃgato satte passati apparajakkhe mahÃrajakkhe tikkhindriye mudindriye svÃkÃre dvÃkÃre suvi¤¤Ãpaye duvi¤¤Ãpaye appekacce paralokavajjabhayadassÃvino appekacce na paralokavajjabhayadassÃvino.
     #<PaÂis_I,I.51.2:># `Apparajakkhe mahÃrajakkhe' ti.
     Saddho puggalo apparajakkho, asaddho puggalo mahÃrajakkho; Ãraddhaviriyo puggalo apparajakkho, kusÅto puggalo mahÃrajakkho; upaÂÂhitassati puggalo apparajakkho, muÂÂhassati puggalo mahÃrajakkho; samÃhito puggalo apparajakkho, asamÃhito puggalo mahÃrajakkho; pa¤¤avà puggalo apparajakkho, duppa¤¤o puggalo mahÃrajakkho.
     #<PaÂis_I,I.51.3:># `Tikkhindriye mudindriye' ti.
     Saddho puggalo tikkhindriyo, asaddho puggalo mudindriyo; Ãraddhaviriyo puggalo tikkhindriyo, kusÅto puggalo mudindriyo; upaÂÂhitassati puggalo tikkhindriyo, muÂÂhassati puggalo mudindriyo; samÃhito puggalo tikkhindriyo, asamÃhito puggalo mudindriyo; pa¤¤avà puggalo tikkhindriyo, duppa¤¤o puggalo mudindriyo.
     #<PaÂis_I,I.51.4:># `SvÃkÃre dvÃkÃre' ti.
     Saddho puggalo svÃkÃro, asaddho puggalo dvÃkÃro; Ãraddhaviriyo puggalo svÃkÃro, kusÅto puggalo dvÃkÃro; upaÂÂhitassati puggalo svÃkÃro, muÂÂhassati puggalo dvÃkÃro; samÃhito puggalo svÃkÃro, asamÃhito puggalo dvÃkÃro; pa¤¤avà puggalo svÃkÃro, duppa¤¤o puggalo dvÃkÃro.
     #<PaÂis_I,I.51.5:># `Suvi¤¤Ãpaye duvi¤¤Ãpaye' ti.
     Saddho puggalo suvi¤¤Ãpayo, asaddho puggalo duvi¤¤Ãpayo; Ãraddhaviriyo puggalo suvi¤¤Ãpayo, kusÅto puggalo duvi¤¤Ãpayo; upaÂÂhitassati puggalo suvi¤¤Ãpayo, muÂÂhassati puggalo duvi¤¤Ãpayo; samÃhito puggalo suvi¤¤Ãpayo,


#<[page 122]>#
%<                             122>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  asamÃhito puggalo duvi¤¤Ãpayo; pa¤¤avà puggalo suvi¤¤Ãpayo, duppa¤¤o puggalo duvi¤¤Ãpayo.
     #<PaÂis_I,I.51.6:># `Appekacce paralokavajjabhayadassÃvino, appekacce na paralokavajjabhayadassÃvino' ti.
     Saddho puggalo paralokavajjabhayadassÃvÅ, asaddho puggalo na paralokavajjabhayadassÃvÅ; Ãraddhaviriyo puggalo paralokavajjabhayadassÃvÅ, kusÅto puggalo na paralokavajjabhayadassÃvÅ; upaÂÂhitassati puggalo paralokavajjabhayadassÃvÅ, muÂÂhassati puggalo na paralokavajjabhayadassÃvÅ; samÃhito puggalo paralokavajjabhayadassÃvÅ, asamÃhito puggalo na paralokavajjabhayadassÃvÅ; pa¤¤avà puggalo paralokavajjabhayadassÃvÅ, duppa¤¤o puggalo na paralokavajjabhayadassÃvÅ.
     #<PaÂis_I,I.51.7:># `Loko' ti.
     Khandhaloko dhÃtuloko Ãyatanaloko, vipattibhavaloko {vipattisambhavaloko}, sampattibhavaloko, sampattisaæbhavaloko. Eko loko: sabbe sattà ÃhÃraÂÂhitikÃ. Dve lokÃ: nÃma¤ ca rÆpa¤ ca. Tayo lokÃ: tisso vedanÃ.
CattÃro lokÃ: cattÃro ÃhÃrÃ. Pa¤ca lokÃ: pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ. Cha lokÃ: cha ajjhattikÃni ÃyatanÃni. Satta lokÃ: satta vi¤¤ÃïaÂÂhitiyo. AÂÂha lokÃ: aÂÂha lokadhammÃ. Nava lokÃ: nava sattÃvÃsÃ. Dasa lokÃ: das' ÃyatanÃni. DvÃdasa lokÃ: dvÃdas' ÃyatanÃni. AÂÂhÃrasa lokÃ: aÂÂhÃrasa dhÃtuyo.
     #<PaÂis_I,I.51.8:># `Vajjan' ti.
     Sabbe kilesà vajjÃ, sabbe duccarità vajjÃ, sabbe abhisaÇkhÃrà vajjÃ, sabbe bhavagÃmikammà vajjÃ. Iti imasmiæ ca loke imasmiæ ca vajje tibbà bhayasa¤¤Ã paccupaÂÂhità hoti, seyyathÃpi ukkhittÃsike vadhake.
Imehi pa¤¤ÃsÃya ÃkÃrehi imÃni pa¤c' indriyÃni jÃnÃti passati a¤¤Ãti paÂivijjhati. Idaæ TathÃgatassa indriyaparopariyatte ¤Ãïaæ.


#<[page 123]>#
%<                             123>%

$<                             I.52.>$
     #<PaÂis_I,I.52.1:># Katamaæ TathÃgatassa sattÃnaæ ÃsayÃnusaye ¤Ãïaæ?
     Idha TathÃgato sattÃnaæ Ãsayaæ jÃnÃti, anusayaæ jÃnÃti, caritaæ jÃnÃti, adhimuttiæ jÃnÃti, bhabbÃbhabbe satte pajÃnÃti.
     #<PaÂis_I,I.52.2:># Katamo ca sattÃnaæ Ãsayo?
     `Sassato loko' ti vÃ, `asassato loko' ti vÃ; `antavà loko' ti vÃ, `anantavà loko' ti vÃ; `taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti vÃ, `a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti vÃ; `hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti vÃ, `na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti vÃ; `hoti ca na hoti ca TathÃgato paraæ maraïÃ' ti vÃ, `n' eva hoti na na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti vÃ. Iti bhavadiÂÂhisannissità và sattà honti vibhavadiÂÂhisannissità vÃ, ete và pana ubho ante anupagamma idappaccayatÃpaÂiccasamuppannesu dhammesu anulomikà khanti paÂiladdhà hoti; yathÃbhÆtaæ và ¤Ãïaæ kÃmaæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti, `ayaæ puggalo kÃmagaruko kÃmÃsayo kÃmÃdhimutto' ti kÃyaæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti, `ayaæ puggalo nekkhammagaruko nekkhammÃsayo nekkhammÃdhimutto' ti nekkhammaæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti, `ayaæ puggalo byÃpÃdagaruko byÃpÃdÃsayo byÃpÃdÃdhimutto' ti byÃpÃdaæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti, `ayaæ puggalo abyÃpÃdagaruko abyÃpÃdÃsayo abyÃpÃdÃdhimutto' ti abyÃpÃdaæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti, `ayaæ puggalo thÅnamiddhagaruko thÅnamiddhÃsayo thÅnamiddhÃdhimutto' ti thÅnamiddhaæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti, `ayaæ puggalo Ãlokasa¤¤Ãgaruko Ãlokasa¤¤Ãsayo Ãlokasa¤¤Ãdhimutto' ti Ãlokasa¤¤aæ sevanta¤ ¤eva jÃnÃti.
Ayaæ sattÃnaæ Ãsayo.
     #<PaÂis_I,I.52.3:># Katamo ca sattÃnaæ anusayo?
     Satt' ÃnusayÃ: kÃmarÃgÃnusayo paÂighÃnusayo mÃnÃnusayo diÂÂhÃnusayo vicikicchÃnusayo bhavarÃgÃnusayo avijjÃnusayo. Yaæ loke piyarÆpaæ sÃtarÆpaæ, ettha sattÃnaæ kÃmarÃgÃnusayo anuseti; yaæ loke apiyarÆpaæ asÃtarÆpaæ,


#<[page 124]>#
%<                            124>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ettha sattÃnaæ paÂighÃnusayo anuseti. Iti imesu dvÅsu dhammesu avijjà anupatitÃ, tadekaÂÂho mÃno ca diÂÂhi ca vicikicchà ca daÂÂhabbÃ. Ayaæ sattÃnaæ anusayo.
     #<PaÂis_I,I.52.4:># Katama¤ ca sattÃnaæ caritaæ?
     Pu¤¤ÃbhisaÇkhÃro apu¤¤ÃbhisaÇkhÃro Ãne¤jÃbhisaÇkhÃro, parittabhÆmako và mahÃbhÆmako vÃ.
     Idaæ sattÃïaæ caritaæ.
     #<PaÂis_I,I.52.5:># Katamà ca sattÃnaæ adhimutti?
     Santi sattà hÅnÃdhimuttikÃ, santi sattà païÅtÃdhimuttikÃ.
HÅnÃdhimuttikà sattà hÅnÃdhimuttike satte sevanti bhajanti payirupÃsanti, païÅtÃdhimuttikà sattà païÅtÃdhimuttike satte sevanti bhajanti payirupÃsanti; atÅtaæ pi addhÃnaæ hÅnÃdhimuttikà sattà hÅnÃdhimuttike satte seviæsu bhajiæsu payirupÃsiæsu, païÅtÃdhimuttikà sattà païÅtÃdhimuttike satte seviæsu bhajiæsu payirupÃsiæsu, anÃgataæ pi addhÃnaæ hÅnÃdhimuttikà sattà hÅnÃdhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupÃsissanti, païÅtÃdhimuttikà sattà païÅtÃdhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupÃsissanti. Ayaæ sattÃnaæ adhimutti.
     #<PaÂis_I,I.52.6:># Katame sattà abhabbÃ?
     Ye te sattà kammÃvaraïena samannÃgatà kilesÃvaraïena samannÃgatà vipÃkÃvaraïena samannÃgatà assaddhà acchandità duppa¤¤Ã abhabbà niyÃmaæ okkamituæ kusalesu dhammesu sammattaæ, ime te sattà abhabbÃ.
     #<PaÂis_I,I.52.7:># Katame sattà bhabbÃ?
     Ye te sattà na kammÃvaraïena samannÃgatà na kilesÃvaraïena samannÃgatà na vipÃkÃvaraïena samannÃgatà saddhà chandikà pa¤¤avanto bhabbà niyÃmaæ okkamituæ kusalesu dhammesu sammattaæ, ime te sattà bhabbÃ.
     Idaæ TathÃgatassa sattÃnaæ ÃsayÃnusaye ¤Ãïaæ.


#<[page 125]>#
%<                             125>%

$<                             I.53.>$
     #<PaÂis_I,I.53.1:># Katamaæ TathÃgatassa yamakapÃÂihÅre ¤Ãïaæ?
     Idha TathÃgato yamakapÃÂihÅraæ karoti asÃdhÃraïaæ sÃvakehi: uparimakÃyato aggikkhandho pavattati, heÂÂhimakÃyato udakadhÃrà pavattati; heÂÂhimakÃyato aggikkhando pavattati, uparimakÃyato udakadhÃrà pavattati. PuratthimakÃyato aggikkhandho pavattati, pacchimakÃyato udakadhÃrà pavattati; pacchimakÃyato aggikkhandho pavattati, puratthimakÃyato udakadhÃrà pavattati. Dakkhiïakkhito aggikkhandho pavattati, vÃmakkhito udakadhÃrà pavattati; vÃmakkhito aggikkhandho pavattati, dakkhiïakkhito udakadhÃrà pavattati.
Dakkhiïakaïïasotato aggikkhandho pavattati, vÃmakaïïasotato udakadhÃrà pavattati; vÃmakaïïasotato aggikkhandho pavattati, dakkhiïakaïïasotato udakadhÃrà pavattati. DakkhiïanÃsikÃsotato aggikkhandho pavattati, vÃmanÃsikÃsotato udakadhÃrà pavattati; vÃmanÃsikÃsotato aggikkhandho pavattati, dakkhiïanÃsikÃsotato udakadhÃrà pavattati. DakkhiïaæsakÆÂato aggikkhandho pavattati, vÃmaæsakÆÂato udakadhÃrà pavattati; vÃmaæsakÆÂato aggikkhandho pavattati, dakkhiïaæsakÆÂato udakadhÃrà pavattati. Dakkhiïahatthato aggikkhandho pavattati, vÃmahatthato udakadhÃrà pavattati; vÃmahatthato aggikkhando pavattati, dakkhiïahatthato udakadhÃrà pavattati.
Dakkhiïapassato aggikkhandho pavattati, vÃmapassato udakadhÃrà pavattati; vÃmapassato aggikkhandho pavattato, dakkhiïapassato udakadhÃrà pavattati. DakkhiïapÃdato aggikkhandho pavattati, vÃmapÃdato udakadhÃrà pavattati; vÃmapÃdato aggikkhandho pavattati, dakkhiïapÃdato udakadhÃrà pavattati. AÇgulaÇgulehi aggikkhandho pavattati, aÇgulantarikÃhi udakadhÃrà pavattati; aÇgulantarikÃhi aggikkhandho pavattati, aÇgulaÇgulehi udakadhÃrà pavattati. Ekekalomato aggikkhandho pavattati, ekekalomato udakadhÃrà pavattati; lomakÆpato lomakÆpato aggikkhandho pavattati,


#<[page 126]>#
%<                             126>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  lomakÆpato lomakÆpato udakadhÃrà pavattati.
     Channaæ vaïïÃnaæ nÅlÃnaæ pÅtakÃnaæ lohitakÃnaæ odÃtÃnaæ ma¤jeÂÂhÃnaæ pabhassarÃnaæ. Bhagavà caÇkamati, nimmito tiÂÂhati và nisÅdati và seyyaæ và kappeti; Bhagavà tiÂÂhati, nimmito caÇkamati và nisÅdati và seyyaæ và kappeti; Bhagavà nisÅdati, nimmito caÇkamati và tiÂÂhati và seyyaæ và kappeti; Bhagavà seyyaæ kappeti, nimmito caÇkamati và tiÂÂhati và nisÅdati vÃ; nimmito caÇkamati, Bhagavà tiÂÂhati và nisÅdati và seyyaæ và kappeti; nimmito tiÂÂhati, Bhagavà caÇkamati và nisÅdati và seyyaæ và kappeti; nimmito nisÅdati, Bhagavà caÇkamati và tiÂÂhati và seyyaæ và kappeti; nimmito seyyaæ kappeti, Bhagavà caÇkamati và tiÂÂhati và nisÅdati và ti. Idaæ TathÃgatassa yamakapÃÂihÅre ¤Ãïaæ.

$<                             I.54.>$
     #<PaÂis_I,I.54.1:># Katamaæ TathÃgatassa mahÃkaruïÃsamÃpattiyà ¤Ãïaæ?
     Bahukehi ÃkÃrehi passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `ùditto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `uyyutto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `payÃto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `kumaggapaÂipanno lokasannivÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `upanÅyati loko adhuvo' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `atÃïo loko anabhissaro' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati, `assako loko sabbaæ pahÃya gamanÅyan' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ


#<[page 127]>#
%<                             127>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . okkamati, `Æno loko atitto taïhÃdÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ . . . pe . . . okkamati, `atÃïo lokasannivÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ . . . pe . . . `aleïo lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `asaraïo lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `asaraïÅbhÆto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `uddhato loko avÆpasanto' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `sasallo lokasannivÃso viddho puthusallehi, tassa natth' a¤¤o koci sallÃnaæ uddhato a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `avijjandhakÃrÃvaraïo lokasannivÃso kilesapa¤jarapakkhitto, tassa natth' a¤¤o koci Ãlokaæ dassetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `avijjhÃgato lokasannivÃso andhabhÆto pariyonandho tantÃkulajÃto gulÃguïÂhikajÃto mu¤japabbajabhÆto ÃpÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ saæsÃraæ nÃtivattatÅti, passantÃnaæ . . . pe . . . `avijjÃvisadosasallito lokasannivÃso kilesakalibhÆto' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `rÃgadosamohajaÂito lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci jaÂaæ vijaÂità a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃsaÇghÃÂapaÂimukko lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃjÃlena ottato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃsotena vuyhati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃsa¤¤ojanena sa¤¤utto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃnusayena anusahagato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃsantÃpena santappati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃpariÊÃhena pariÊayhati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ


#<[page 128]>#
%<                             128>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . `diÂÂhisaÇghÃtapaÂimukko . . . pe . . . `diÂÂhipariÊÃhena pariÊayhati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `jÃtiyà anugato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `jarÃya anusahagato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `byÃdÅhi abhibhÆto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `maraïena abhihato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . dukkhapatito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `taïhÃya u¬¬ito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `jarÃpÃkÃraparikkhitto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `paccupÃsena parikkhitto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `mahÃbandhanabandho lokasannivÃso rÃgabandhanena dosabandhanena mohabandhanena mÃnabandhanena diÂÂhibandhanena kilesabandhanena duccaritabandhanena, tassa natth' a¤¤o koci bandhaæ mocetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `mahÃsambÃdhapaÂipanno lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci okÃsaæ dassetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnam . . . pe . . . `mahÃpalibodhena palibuddho lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci palibodhaæ chedetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `mahÃpapÃte patito lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci papÃtà uddhatà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `mahÃkantÃrapaÂipanno lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci kantÃraæ tÃretà a¤¤atra mayÃ' ti {passantanaæ} . . . pe . . . `mahÃsaæsÃrapaÂipanno lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci saæsÃrà mocetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnam . . . pe . . . `mahÃvidugge samparivattati lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci viduggà uddhatà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `mahÃpalipe palipanno lokasannivÃso,


#<[page 129]>#
%<                             129>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa natth' a¤¤o koci palipà uddhatà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `abbhÃhato lokasannivÃso . . . pe . . . Ãditto lokasannivÃso rÃgagginà dosagginà mohagginà jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, tassa natth' a¤¤o koci nibbÃpetà a¤¤atra mayÃ' ti, passantÃnaæ . . . pe . . . `unnÅtako lokasannivÃso ha¤¤ati niccamatÃïo pattadaï¬o takkÃro' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `vajjabandhanabandho lokasannivÃso ÃghÃtanapaccupaÂÂhito, tassa natth' a¤¤o koci bandhanaæ mocetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `anÃtho lokasannivÃso paramakÃru¤¤appatto, tassa natth' a¤¤o koci tÃyetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dukkhÃbituïïo lokasannivÃso cirarattapÅÊito' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `niccagadhito lokasannivÃso niccapipÃsito' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `andho lokasannivÃso acakkhuko' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `hatanetto lokasannivÃso apariïÃyako' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `vipathapakkhanto lokasannivÃso a¤jasÃparaddho, tassa natth' a¤¤o koci ariyapathaæ Ãnetà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `mahoghapakkhanto lokasannivÃso, tassa natth' a¤¤o koci oghà uddhatà a¤¤atra mayÃ' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dvÅhi diÂÂhigatehi pariyuÂÂhito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `tÅhi duccaritehi vippaÂipanno lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `catÆhi yogehi yutto lokasannivÃso catuyogayojito' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `catÆhi ganthehi ganthito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `catÆhi upÃdÃnehi upÃdiyati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `pa¤cagatisamÃruÊho lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `pa¤cahi kÃmaguïehi rajjati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `pa¤cahi nÅvaraïehi otthato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ


#<[page 130]>#
%<                             130>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . `chahi vivÃdamÆlehi vivadati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `chahi taïhÃkÃyehi rajjati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `chahi diÂÂhigatehi pariyuÂÂhito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `sattahi anusayehi anusaÂo lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `sattahi sa¤¤ojanehi sa¤¤utto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `sattahi mÃnehi uïïato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `aÂÂhahi lokadhammehi saæparivattati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `aÂÂhahi micchattehi niyato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `aÂÂhahi purisadosehi dussati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `navahi ÃghÃtavatthÆhi ÃghÃtito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `navavidhamÃnehi uïïato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `navahi taïhÃmÆlakehi dhammehi rajjati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasahi kilesavatthÆhi kilissati lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasahi ÃghÃtavatthÆhi ÃghÃtito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasahi akusalakammapathehi samannÃgato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasahi sa¤¤ojanehi sa¤¤utto lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasahi micchattehi niyato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasavatthukÃya micchÃdiÂÂhiyà samannÃgato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `dasavatthukÃya antaggÃhikÃyadiÂÂhiyà samannÃgato lokasannivÃso' ti passantÃnaæ . . . pe . . . `aÂÂhasatataïhÃpapa¤casatehi papa¤cito lokasannivÃso' ti passantÃnam BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati; `dvÃsaÂÂhiyà diÂÂhigatehi pariyuÂÂhito lokasannivÃso' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati; `aha¤ c' amhi tiïïo loko ca atiïïo, aha¤ c' amhi mutto loko ca amutto, aha¤ c' amhi danto loko ca adanto, aha¤ c' amhi santo loko ca asanto,


#<[page 131]>#
%<                             131>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  aha¤ c' amhi assattho loko ca anasattho, aha¤ c' amhi parinibbuto loko ca aparinibbuto, pahomi kvÃhaæ tiïïo tÃretuæ. mutto mocetuæ, danto dametuæ santo sametuæ, assattho assÃsetuæ, parinibbuto parinibbÃpetun' ti passantÃnaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ sattesu mahÃkaruïà okkamati.
     Idaæ TathÃgatassa mahÃkaruïasamÃpattiyà ¤Ãïaæ.

$<                             I.55.>$
     #<PaÂis_I,I.55.1:># Katamaæ TathÃgatassa sabba¤¤uta¤Ãïaæ?
     `Sabbaæ saÇkhataæ asaÇkhataæ anavasesaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     `AtÅtaæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     `AnÃgataæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     `Paccuppannaæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     `Cakkhu¤ c' eva rÆpà ca evaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     `Sota¤ c' eva saddhà ca . . . pe . . . ghÃna¤ c' eva gandhà ca . . . pe . . . jivhà c' eva rasà ca, kÃyo c' eva phoÂÂhabbà ca, mano c' eva dhammà ca evaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.55.2:># `YÃvatà aniccaÂÂhaæ dukkhaÂÂhaæ anattaÂÂhaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà rÆpassa aniccaÂÂhaæ dukkhaÂÂhaæ anattaÂÂhaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ,


#<[page 132]>#
%<                             132>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
`YÃvatà vedanÃya . . . pe . . . sa¤¤Ãya . . . pe . . . saÇkhÃrÃnaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïassa . . . pe . . . cakkhussa . . . pe . . . jarÃmaraïassa aniccaÂÂhaæ dukkhaÂÂhaæ anattaÂÂhaæ, taæ sabbaæ janÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.55.3:># `YÃvatà abhi¤¤Ãya abhi¤¤aÂÂhaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà pari¤¤Ãya pari¤¤aÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà pahÃnassa pahÃnaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà bhÃvanÃya bhÃvanaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà sacchikiriyÃya sacchikiriyaÂÂhaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
`YÃvatà khandhÃnaæ khandhaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà dhÃtÆnaæ dhÃtuÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà ÃyatanÃnaæ ÃyatanaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà saÇkhatÃnaæ saÇkhataÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà asaÇkhatassa asaÇkhataÂÂhaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.55.4:># `YÃvatà kusale dhamme . . . pe . . . yÃvatà akusale dhamme . . . pe . . . yÃvatà abyÃkate dhamme . . . pe . . . yÃvatà kÃmÃvacare dhamme . . . pe . . . yÃvatà rÆpÃvacare dhamme . . . pe . . . yÃvatà arÆpÃvacare dhamme . . . pe . . . yÃvatà apariyÃpanne dhamme sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà dukkhassa dukkhaÂÂham . . . pe . . . yÃvatà samudayassa samudayaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà nirodhassa nirodhaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà maggassa maggaÂÂhaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.55.5:># `YÃvatà atthapaÂisambhidÃya atthapaÂisambhidaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà dhammapaÂisambhidÃya dhammapaÂisambhidaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà niruttipaÂisambhidÃya niruttipaÂisambhidaÂÂhaæ . . . pe . . . yÃvatà paÂibhÃnapaÂisambhidÃya


#<[page 133]>#
%<                             133>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  {paÂibhÃnapaÂisambhidaÂÂhaæ} taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà indriyaparopariyatte ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃvatà sattÃnaæ ÃsayÃnusaye ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃvatà yamakapÃÂihÅre ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃvatà mahÃkaruïÃsamÃpattiyà ¤Ãïaæ taæ sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
     #<PaÂis_I,I.55.6:># `YÃvatà sadevakassa lokassa samÃrakassa sabrahmakassa sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtaæ pattaæ pariyesitaæ anuvicaritaæ manasà sabbaæ jÃnÃtÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
            Na tassa adiÂÂhaæ idh' atthi ki¤ci
            atho avi¤¤Ãtaæ ajÃnitabbaæ
            sabbaæ abhi¤¤Ãsi yad atthi neyyaæ
            TathÃgato tena samantacakkhÆti.
     #<PaÂis_I,I.55.7:># `SamantacakkhÆti'. Ken' aÂÂhena samantacakkhu?
     Cuddasa Buddha¤ÃïÃni: dukkhe ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, dukkhasamudaye ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, dukkhanirodhe ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, atthapaÂisambhide ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, dhammapaÂisambhide ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, niruttipaÂisambhide ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, paÂibhÃnapaÂisambhide ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, indriyaparopariyatte ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, sattÃnaæ ÃsayÃnusaye ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, yamakapÃÂihÅre ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, mahÃkaruïÃsamÃpattiyà ¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, sabba¤¤uta¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ, anÃvaraïa¤Ãïaæ Buddha¤Ãïaæ. ImÃni cuddasa Buddha¤ÃïÃni. Imesaæ cuddasannaæ Buddha¤ÃïÃnaæ aÂÂha ¤ÃïÃni sÃvakasÃdhÃraïÃni, cha ¤ÃïÃni asÃdhÃraïÃni sÃvakehi.


#<[page 134]>#
%<                            134>%
     #<PaÂis_I,I.55.8:># `YÃvatà dukkhassa dukkhaÂÂho sabbo ¤Ãto, a¤¤Ãto dukkhaÂÂho n' atthÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà dukkhassa dukkhaÂÂho sabbo diÂÂho sabbo vidito sabbo sacchikato sabbo phassito pa¤¤Ãya, aphassito pa¤¤Ãya dukkhaÂÂho n' atthÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ, n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
`YÃvatà samudayassa samudayaÂÂho, yÃvatà nirodhassa nirodhaÂÂho, yÃvatà maggassa maggaÂÂho . . . pe . . . yÃvatà atthapaÂisambhidÃya atthapaÂisambhidaÂÂho, yÃvatà dhammapaÂisambhidÃya dhammapaÂisambhidaÂÂho, yÃvatà niruttipaÂisambhidÃya niruttipaÂisambhidaÂÂho, yÃvatà paÂibhÃnapaÂisambhidÃya paÂibhÃnapaÂisambhidaÂÂho sabbo ¤Ãto sabbo diÂÂho sabbo vidito sabbo sacchikato sabbo phassito pa¤¤Ãya, aphassito pa¤¤Ãya paÂibhÃnapaÂisambhidaÂÂho n' atthÅti' sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà indriyaparopariyatte ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃvatà sattÃnaæ ÃsayÃnusaye ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃvatà yamakapÃÂihÅre ¤Ãïaæ . . . pe . . . yÃvatà mahÃkaruïÃsamÃpattiyà ¤Ãïaæ, sabbaæ ¤Ãtaæ sabbaæ diÂÂhaæ' . . . pe . . . anÃvaraïa¤Ãïaæ. `YÃvatà sadevakassa lokassa samÃrakassa sabrahmakassa sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtaæ pattaæ pariyesitaæ anuvicaritaæ manasà sabbaæ ¤Ãtaæ sabbaæ diÂÂhaæ' . . . pe . . . sabba¤¤uta¤Ãïaæ, `tattha Ãvaraïaæ n' atthÅti' anÃvaraïa¤Ãïaæ.
            Na tassa adiÂÂhaæ idh' atthi ki¤ci
            atho avi¤¤Ãtaæ ajÃnitabbaæ
            sabbaæ abhi¤¤Ãsi yad atthi neyyaæ
            TathÃgato tena samantacakkhÆti.
                            ¥Ãïakathà niÂÂhitÃ.


#<[page 135]>#
%<                          135>%

$<                 II. MAHùVAGGE DIèèHIKATHù.>$
     #<PaÂis_I,II.1:># KÃ diÂÂhi? Kati diÂÂhiÂÂhÃnÃni? Kati diÂÂhipariyuÂÂhÃnÃni?  Kati diÂÂhiyo?
     Kati diÂÂhÃbhinivesÃ? Katamo diÂÂhiÂÂhÃnasamugghÃto ti?
     KÃ diÂÂhÅti? AbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     Kati diÂÂhiÂÂhÃnÃnÅti? AÂÂha diÂÂhiÂÂhÃnÃni.
     Kati diÂÂhipariyuÂÂhÃnÃnÅti? AÂÂhÃrasa diÂÂhipariyuÂÂhÃnÃni.
     Kati diÂÂhiyo ti? SoÊasa diÂÂhiyo.
     Kati diÂÂhÃbhinivesà ti? TÅïisataæ diÂÂhÃbhinivesÃ.
     Katamo diÂÂhiÂÂhÃnasamugghÃto ti? SotÃpattimaggo diÂÂhiÂÂhÃnasamugghÃto.
     #<PaÂis_I,II.2:># Kathaæ abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi?
     RÆpaæ `Etaæ mama,' Eso 'ham asmi, Eso me attÃ' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     Vedanaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . sa¤¤aæ . . . pe . . . saÇkhÃre . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ `Etaæ mama,' Eso 'ham asmi, eso me attÃ' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     Cakkhuæ `Etaæ mama,' sotaæ . . . pe . . . ghÃnaæ . . . pe . . . jivhaæ . . . pe . . . kÃyaæ . . . pe . . . manaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     RÆpaæ `Etaæ mama,' saddaæ . . . pe . . . gandhaæ . . . pe . . . rasaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbaæ . . . pe . . . dhammaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.


#<[page 136]>#
%<                             136>%
     #<PaÂis_I,II.3:># Cakkhuvi¤¤Ãïaæ `Etaæ mama,' sotavi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . ghÃnavi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . jivhÃvi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . kÃyavi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . manovi¤¤Ãïaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     {Cakkhusamphassaæ} `Etaæ mama,' sotasamphassaæ . . . pe . . . ghÃnasamphassaæ . . . pe . . . jivhÃsamphassaæ . . . pe . . . kÃyasamphassaæ . . . pe . . . manosamphassaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     Cakkhusamphassajaæ vedanaæ, sotasamphassajaæ vedanaæ . . . pe . . . manosamphassajaæ vedanaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.4:># RÆpasa¤¤aæ `Etaæ mama,' saddasa¤¤aæ . . . pe . . . gandhasa¤¤aæ . . . pe . . . rasasa¤¤aæ . . . pe . . . phoÂÂhabbasa¤¤aæ . . . pe . . . dhammasa¤¤aæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     RÆpasa¤cetanaæ `Etaæ mama,' saddasa¤cetanaæ . . . pe . . . dhammasa¤cetanaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     RÆpataïhaæ `Etaæ mama,' saddataïhaæ . . . pe . . . dhammataïhaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     RÆpavitakkaæ `Etaæ mama,' saddavitakkaæ . . . pe . . . dhammavitakkaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     RÆpavicÃraæ `Etaæ mama,' saddavicÃraæ . . . pe . . . dhammavicÃraæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.5:># PaÂhavÅdhÃtuæ `Etaæ mama,' ÃpodhÃtuæ . . . pe . . . tejodhÃtuæ . . . pe . . . vÃyodhÃtuæ . . . pe . . . ÃkÃsadhÃtuæ . . . pe . . . vi¤¤ÃïadhÃtuæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     PaÂhavÅkasiïaæ `Etaæ mama,' Ãpokasiïaæ . . . pe . . . tejokasiïaæ . . . pe . . . vÃyokasiïaæ . . . pe . . . nÅlakasiïaæ . . . pe . . . pÅtakasiïaæ . . . pe . . . lohitakasiïaæ . . . pe . . . odÃtakasiïaæ . . . pe . . . ÃkÃsakasiïaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïakasiïaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.6:># Kesaæ `Etaæ mama,' lomaæ `Etaæ mama,' nakhaæ


#<[page 137]>#
%<                             137>%
 . . . pe . . . dantaæ . . . pe . . . tacaæ . . . pe . . . maæsaæ . . . pe . . . nahÃruæ . . . pe . . . aÂÂhaæ . . . pe . . . aÂÂhimi¤jaæ . . . pe . . . vakkaæ . . . pe . . . hadayaæ . . . pe . . . yakanaæ . . . pe . . . kilomakaæ . . . pe . . . pihakaæ . . . pe . . . papphÃsaæ . . . pe . . . antaæ . . . pe . . . antaguïaæ . . . pe . . . udariyaæ . . . pe . . . karÅsaæ . . . pe . . . pittaæ . . . pe . . . semhaæ . . . pe . . . pubbaæ . . . pe . . . lohitaæ . . . pe . . . sedaæ . . . pe . . . medaæ . . . pe . . . assuæ . . . pe . . . vasaæ . . . pe . . . kheÊaæ . . . pe . . . siÇghÃnikaæ . . . pe . . . lasikaæ . . . pe . . . muttaæ . . . pe . . . matthaluÇgaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.7:># CakkhÃyatanaæ `Etaæ mama,' rÆpÃyatanaæ . . . pe . . . sotÃyatanaæ . . . pe . . . saddÃyatanaæ . . . pe . . . ghÃnÃyatanaæ . . . pe . . . gandhÃyatanaæ . . . pe . . . jivhÃyatanaæ . . . pe . . . rasÃyatanaæ . . . pe . . . kÃyÃyatanaæ . . . pe . . . phoÂÂhabbÃyatanaæ . . . pe . . . manÃyatanaæ . . . pe . . . dhammÃyatanaæ . . . pe . . . cakkhudhÃtuæ rÆpadhÃtuæ cakkhuvi¤¤ÃïadhÃtuæ . . . pe . . . sotadhÃtuæ saddadhÃtuæ sotavi¤¤ÃïadhÃtuæ . . . pe . . . ghÃnadhÃtuæ gandhadhÃtuæ ghÃnavi¤¤ÃïadhÃtuæ . . . pe . . . jivhÃdhÃtuæ rasadhÃtuæ jivhÃvi¤¤ÃïadhÃtuæ . . . pe . . . kÃyadhÃtuæ phoÂÂhabbadhÃtuæ kÃyavi¤¤ÃïadhÃtuæ . . . pe . . . manodhÃtuæ dhammadhÃtuæ manovi¤¤ÃïadhÃÂuæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.8:># Cakkhundriyaæ `Etaæ mama,' sotindriyaæ ghÃnindriyaæ jivhindriyaæ kÃyindriyaæ manindriyaæ jÅvitindriyaæ itthindriyaæ purisindriyaæ sukhindriyaæ dukkhindriyaæ somanassindriyaæ domanassindriyaæ upekkhindriyaæ saddhindriyaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.9:># KÃmadhÃtuæ `Etaæ mama,' rÆpadhÃtuæ arÆpadhÃtuæ kÃmabhavaæ rÆpabhavaæ arÆpabhavaæ sa¤¤Ãbhavaæ asa¤¤Ãbhavaæ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãbhavaæ ekavokÃrabhavaæ catuvokÃrabhavaæ pa¤cavokÃrabhavaæ paÂhamajjhÃnaæ dutiyajjhÃnaæ tatiyajjhÃnaæ catutthajjhÃnaæ,


#<[page 138]>#
%<                              138>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  mettÃcetovimuttim, karuïÃcetovimuttiæ, muditÃcetovimuttiæ, upekkhÃcetovimuttiæ, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiæ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiæ Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiæ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiæ `Etaæ mama' . . . pe . . . abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.10:># Avijjaæ `Etaæ mama,' saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ nÃmarÆpaæ saÊÃyatanaæ phassaæ vedanaæ taïhaæ upÃdÃnaæ bhavaæ jÃtiæ jarÃmaraïaæ `Etaæ mama,' eso 'ham asmi, eso me attÃ' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     Evaæ abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi.
     #<PaÂis_I,II.11:># KatamÃni aÂÂha diÂÂhiÂÂhÃnÃni?
     Khandhà pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, avijjà pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, phasso pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, sa¤¤Ã pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, vitakko pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, ayoniso manasikÃro pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, pÃpamitto pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ, parato pi ghoso diÂÂhiÂÂhÃnaæ.
     Khandhà hetu khandhà paccayo diÂÂhiÂÂhÃnaæ upÃdÃya samuÂÂhÃnaÂÂhena, evaæ khandhà pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ; avijjà hetu . . . pe . . . phasso hetu . . . pe . . . sa¤¤Ã hetu . . . pe . . . vitakko hetu . . . pe . . . ayoniso manasikÃro hetu . . . pe . . . pÃpamitto hetu . . . pe . . . parato ghoso hetu parato ghoso paccayo diÂÂhiÂÂhÃnaæ upÃdÃya samuÂÂhÃnaÂÂhena, evaæ parato ghoso pi diÂÂhiÂÂhÃnaæ. ImÃni aÂÂha diÂÂhiÂÂhÃnÃni.
     #<PaÂis_I,II.12:># KatamÃni aÂÂhÃrasa diÂÂhipariyuÂÂhÃnÃni?
     Yà diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃraæ diÂÂhivisÆkaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ diÂÂhisallaæ diÂÂhisambÃdho diÂÂhipalibodho diÂÂhibandhanaæ diÂÂhipapÃto diÂÂhÃnusayo diÂÂhisantÃpo diÂÂhipariÊÃho diÂÂhigantho diÂÂhÆpÃdÃnaæ diÂÂhÃbhiniveso diÂÂhiparÃmÃso. ImÃni aÂÂhÃrasa diÂÂhipariyuÂÂhÃnÃni.


#<[page 139]>#
%<                             139>%
     #<PaÂis_I,II.13:># Katamà soÊasa diÂÂhiyo?
     AssÃdadiÂÂhi, attÃnudiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi, sakkÃyadiÂÂhi, sakkÃyavatthukà sassatadiÂÂhi, sakkÃyavatthukà ucchedadiÂÂhi, antaggÃhikà diÂÂhi, pubbantÃnudiÂÂhi, aparantÃnudiÂÂhi, sa¤¤ojanikà diÂÂhi, `ahan' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi, `maman' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi, attavÃdapaÂisa¤¤uttà diÂÂhi, lokavÃdapaÂisa¤¤uttà diÂÂhi, bhavadiÂÂhi, vibhavadiÂÂhi. Imà soÊasa diÂÂhiyo.
     #<PaÂis_I,II.14:># AssÃdadiÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti? AttÃnudiÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti? MicchÃdiÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti? SakkÃyadiÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti? SakkÃyavatthukÃya sassatadiÂÂhiyà . . . pe . . . sakkÃyavatthukÃya ucchedadiÂÂhiyà . . . pe . . . antaggÃhikÃya diÂÂhiyà . . . pe . . . pubbantÃnudiÂÂhiyà . . . pe . . . aparantÃnudiÂÂhiyà . . . pe . . . sa¤¤ojanikÃya diÂÂhiyà . . . pe . . . `ahan' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà . . . pe . . . `maman' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà . . . pe . . . attavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà . . . pe . . . lokavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà . . . pe . . . bhavadiÂÂhiyà . . . pe . . . vibhavadiÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     #<PaÂis_I,II.15:># AssÃdadiÂÂhiyà pa¤catiæsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti, attÃnudiÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti, micchÃdiÂÂhiyà dasahÃkÃrehi abhiniveso hoti, sakkÃyadiÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti, sakkÃyavatthukÃya sassatadiÂÂhiyà païïarasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti, sakkÃyavatthukÃya ucchedadiÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti, antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤¤ÃsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti, pubbantÃnudiÂÂhiyà aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti, aparantÃnudiÂÂhiyà catucattÃÊÅsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti, sa¤¤ojanikÃya diÂÂhiyà aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti, `ahan' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti, `maman' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti, attavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti,


#<[page 140]>#
%<                             140>%
lokavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà aÂÂhahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti, bhavadiÂÂhiyà ekena ÃkÃrena abhiniveso hoti, vibhavadiÂÂhiyà ekena ÃkÃrena abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.16:># AssÃdadiÂÂhiyà katamehi pa¤catiæsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Yaæ rÆpaæ paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ, ayaæ rÆpassa assÃdo' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi. DiÂÂhi na assÃdo, assÃdo na diÂÂhi; a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤o assÃdo; yà ca diÂÂhi yo ca assÃdo, ayaæ vuccati assÃdadiÂÂhi. AssÃdadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti; tÃya diÂÂhivipattiyà samannÃgato puggalo diÂÂhivipanno, diÂÂhivipanno puggalo na sevitabbo na bhajitabbo na payirÆpÃsitabbo, Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ. Yà diÂÂhi yo rÃgo, so na diÂÂhi, diÂÂhi na rÃgo; a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤o rÃgo; yà ca diÂÂhi yo ca rÃgo, ayaæ vuccati diÂÂhirÃgo; tÃya ca diÂÂhiyà tena ca rÃgena samannÃgato puggalo diÂÂhirÃgaratto, diÂÂhirÃgaratte puggale dinnaæ dÃnaæ na mahapphalaæ hoti na mahÃnisaæsaæ. Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ.
     AssÃdadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa dve 'va gatiyo, nirayo và tiracchÃnayoni vÃ. MicchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kÃyakammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, ya¤ ca vacÅkammaæ . . . pe . . . ya¤ ca manokammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, yà ca cetanà yà ca patthanà yo ca païidhi ye ca saÇkhÃrÃ, sabbe te dhammà aniÂÂhÃya akantÃya amanÃpÃya ahitÃya dukkhÃya saævattanti. Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ. SeyyathÃpi nimbabÅjaæ và kosatakibÅjaæ và tittakalÃbubÅjaæ và allÃya paÂhaviyà nikkhittaæ ya¤ c' eva paÂhavÅrasaæ upÃdiyati ya¤ ca Ãporasaæ upÃdiyati sabban taæ tittakatÃya kaÂukatÃya asÃratÃya saævattati.


#<[page 141]>#
%<                             141>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Taæ kissa hetu? BÅjaæ hi 'ssa pÃpakaæ. Evameva micchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kÃyakammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, ya¤ ca vacÅkammaæ . . . pe . . . ya¤ ca manokammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, yà ca cetanà yà ca patthanà yo ca païidhi ye ca saÇkhÃrÃ, sabbe te dhammà aniÂÂhÃya akantÃya amanÃpÃya ahitÃya dukkhÃya saævattanti. Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ. AssÃda diÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃraæ diÂÂhivisukaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ diÂÂhisallaæ diÂÂhisambÃdho diÂÂhipalibodho . . . pe . . . diÂÂhiparÃmÃso.
     #<PaÂis_I,II.17:># `Yaæ vedanaæ paÂicca . . . pe . . . yaæ sa¤¤aæ paÂicca . . . pe . . . yaæ saÇkhÃre paÂicca . . . pe . . . yaæ vi¤¤Ãïaæ paÂicca . . . pe . . . yaæ cakkhuæ paÂicca . . . pe . . . yaæ sotaæ paÂicca, yaæ ghÃnaæ paÂicca, yaæ jivhaæ paÂicca, yaæ kÃyaæ paÂicca, yaæ manaæ paÂicca, yaæ rÆpe paÂicca, yaæ sadde paÂicca, yaæ gandhe paÂicca, yaæ rase paÂicca, yaæ phoÂÂhabbe paÂicca, yaæ dhamme paÂicca, yaæ cakkhuvi¤¤Ãïaæ paÂicca, yaæ sotavi¤¤Ãïaæ paÂicca, yaæ ghÃnavi¤¤Ãïaæ paÂicca, yaæ jivhÃvi¤¤Ãïaæ paÂicca, yaæ kÃyavi¤¤Ãïaæ paÂicca, yaæ manovi¤¤Ãïaæ paÂicca, yaæ cakkhusamphassaæ paÂicca, yaæ sotasamphassaæ paÂicca, yaæ ghÃnasamphassaæ paÂicca, yaæ jivhÃsamphassaæ paÂicca, yaæ kÃyasamphassaæ paÂicca, yaæ manosamphassaæ paÂicca, yaæ cakkhusamphassajaæ vedanaæ paÂicca, yaæ sotasamphassajaæ vedanaæ paÂicca, yaæ ghÃnasamphassajaæ vedanaæ paÂicca, yaæ jivhÃsamphassajaæ vedanaæ paÂicca, yaæ kÃyasamphassajaæ vedanaæ paÂicca, yaæ manosamphassajaæ vedanaæ paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ, ayaæ manosamphassajÃya vedanÃya assÃdo' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi. DiÂÂhi na assÃdo, assÃdo na diÂÂhi; a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤o assÃdo; yà ca diÂÂhi yo ca assÃdo,


#<[page 142]>#
%<                             142>%
ayaæ vuccati assÃdadiÂÂhi. AssÃdadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti; tÃya diÂÂhivipaÂÂiyà samannÃgato puggalo diÂÂhivipanno, diÂÂhivipanno puggalo na sevitabbo na bhajitabbo na payirÆpÃsitabbo, Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ. Yà diÂÂhi yo rÃgo, so na diÂÂhi, diÂÂhi na rÃgo; a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤o rÃgo; yà ca diÂÂhi yo ca rÃgo, ayaæ vuccati diÂÂhirÃgo; tÃya ca diÂÂhiyà tena ca rÃgena samannÃgato puggalo diÂÂhirÃgaratto, diÂÂhirÃgaratte puggale dinnaæ dÃnaæ na mahapphalaæ hoti na mahÃnisaæsaæ. Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ.
     AssÃdadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa dve 'va gatiyo, nirayo và tiracchÃnayoni vÃ. MicchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kÃyakammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, ya¤ ca vacÅkammaæ . . . pe . . . ya¤ ca manokammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, yà ca cetanà yà ca patthanà yo ca païidhi ye ca saÇkhÃrÃ, sabbe te dhammà aniÂÂhÃya akantÃya amanÃpÃya ahitÃya dukkhÃya saævattanti. Taæ kissa hetu?
DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ. SeyyathÃpi nimbabÅjaæ và kosatakibÅjaæ và tittakalÃbubÅjaæ và allÃya paÂhaviyà nikkhittaæ ya¤ c' eva pathavÅrasaæ upÃdiyati ya¤ ca Ãporasaæ upÃdiyati sabban taæ tittakatÃya kaÂukatÃya asÃratÃya saævattati. Taæ kissa hetu? BÅjaæ hi 'ssa pÃpakaæ. Evameva micchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kÃyakammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ ya¤ ca vacÅkammaæ . . . pe . . . ya¤ ca manokammaæ yathÃdiÂÂhisamattaæ samÃdinnaæ, yà ca cetanà yà ca patthanà yo ca païidhi ye ca saÇkhÃrÃ, sabbe te dhammà aniÂÂhÃya akantÃya amanÃpÃya ahitÃya dukkhÃya saævattanti. Taæ kissa hetu? DiÂÂhi hi 'ssa pÃpikÃ.
AssÃdadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahaïaæ diÂÂhikantÃraæ diÂÂhivisukaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisa¤¤ojanaæ diÂÂhisallaæ diÂÂhisambÃdho diÂÂhipalibodho


#<[page 143]>#
%<                             143>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . diÂÂhiparÃmÃso. Imehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi pariyuÂÂhitacittassa sa¤¤ogo.
     #<PaÂis_I,II.18:># Atthi sa¤¤ojanÃni c' eva diÂÂhiyo ca, atthi sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     KatamÃni sa¤¤ojanÃni c' eva diÂÂhiyo ca?
     SakkÃyadiÂÂhi sÅlabbataparÃmÃso. ImÃni sa¤¤ojanÃni c' eva diÂÂhiyo ca.
     KatamÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo?
     KÃmarÃgasa¤¤ojanaæ paÂighasa¤¤ojanaæ mÃnasa¤¤ojanaæ vicikicchÃsa¤¤ojanaæ bhavarÃgasa¤¤ojanaæ issÃsa¤¤ojanaæ macchariyasa¤¤ojanaæ anusayasa¤¤ojanaæ avijjÃsa¤¤ojanaæ. ImÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     AssÃdadiÂÂhiyà imehi pa¤catiæsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.19:># AttÃnudiÂÂhiyà katamehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idha assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto rÆpaæ attato samanupassati, rÆpavantaæ và attÃnaæ, attani và rÆpaæ, rÆpasmiæ và attÃnaæ; vedanaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ . . . pe . . . saÇkhÃre . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati, vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ, attani và vi¤¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ.
     #<PaÂis_I,II.20:># kathaæ rÆpaæ attato samanupassati?
     Idh' ekacco paÂhavÅkasiïaæ attato samanupassati `yaæ paÂhavÅkasiïaæ so ahaæ, yo ahaæ taæ paÂhavÅkasiïan' ti paÂhavÅkasiïa¤ ca atta¤ ca advayaæ samanupassati. SeyyathÃpi telappadÅpassa jhÃyato `yà acci so vaïïo,


#<[page 144]>#
%<                             144>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yo vaïïo sà accÅti' acci¤ ca vaïïa¤ ca advayaæ samanupassati. Evamevaæ idh' ekacco pathavÅkasiïaæ attato samanupassati `yaæ paÂhavÅkasiïaæ so ahaæ, yo ahaæ taæ paÂhavÅkasiïan' ti paÂhavÅkasiïa¤ ca atta¤ ca advayaæ samanupassati. AbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi; diÂÂhi 'na vatthu, vatthu na diÂÂhi; a¤¤Ã diÂÂhi, a¤¤aæ vatthu; yà ca diÂÂhi ya¤ ca vatthu, ayaæ paÂhamà rÆpavatthukà attÃnudiÂÂhi, attÃnudiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti. AttanudiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhikassa purisapuggalassa dve 'va gatiyo . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Idh' ekacco Ãpokasiïaæ tejokasiïaæ vÃyokasiïaæ nÅlakasiïaæ pÅtakasiïaæ lohitakasiïaæ odÃtÃkasiïaæ attato samanupassati `yaæ odÃtakasiïaæ so ahaæ, yo ahaæ taæ odÃtakasiïan' ti . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpaæ attato samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.21:># Kathaæ rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà iminà rÆpena rÆpavÃ' ti rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi rukkho chÃyÃsampanno assa, tamenaæ puriso evaæ vadeyya `Ayaæ rukkho ayaæ chÃyÃ, a¤¤o rukkho a¤¤Ã chÃyÃ, so kho panÃyaæ rukkho imÃya chÃyÃya chÃyÃvÃ' ti chÃyÃvantaæ rukkhaæ samanupassati. Evamevaæ idh' ekacco vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà iminà rÆpena rÆpavÃ' ti rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati. AbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi; diÂÂhi na vatthu, vatthu na diÂÂhi; a¤¤Ã diÂÂhi, a¤¤aæ vatthu; yà ca diÂhi ya¤ ca vatthu, ayaæ dutiyà rÆpavatthukà attÃnudiÂÂhi, attÃnudiÂÂhi micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati.


#<[page 145]>#
%<                              145>%
     #<PaÂis_I,II.22:># Kathaæ attani rÆpaæ samanupassati?
     Idh' ekacco vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, imasmi¤ ca pana attani idaæ rÆpan' ti attani rÆpaæ samanupassati. SeyyathÃpi pupphaæ gandhasampannaæ assa, tamenaæ puriso evaæ vadeyya `Idaæ pupphaæ ayaæ gandho, a¤¤aæ pupphaæ a¤¤o gandho, so kho panÃyaæ gandho imasmiæ pupphe' ti, pupphasmiæ gandhaæ samanupassati. Evamevaæ idh' ekacco vedanaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attà imasmi¤ ca pana attani idaæ rÆpan' ti attani rÆpaæ samanupassati. AbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ tatiyà rÆpavatthukà attÃnudiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ attani rÆpaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.23:># Kathaæ rÆpasmiæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imasmiæ rÆpe' ti rÆpasmiæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi maïi karaï¬ake pakkhitto assa, tamenaæ puriso evaæ vadeyya `Ayaæ maïi ayaæ karaï¬ako, a¤¤o maïi a¤¤o karaï¬ako, so kho panÃyaæ maïi imasmiæ karaï¬ake' ti, karaï¬akasmiæ maïiæ samanupassati. Evamevaæ idh' ekacco vedanaæ . . . pe . . . vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imasmiæ rÆpe' ti rÆpasmiæ attÃnaæ samanupassati. AbhivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ catutthà rÆpavatthukà attÃnudiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpasmiæ attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.24:># Kathaæ vedanaæ attato samanupassati?
     Idh' ekacco cakkhusamphassajaæ vedanaæ, sotasamphassajaæ vedanaæ, ghÃnasamphassajaæ vedanaæ jivhÃsamphassajaæ vedanaæ kÃyasamphassajaæ vedanaæ manosamphassajaæ vedanaæ attato samanupassati, `yà manosamphassajà vedanà so ahaæ,


#<[page 146]>#
%<                             146>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yo ahaæ sà manosamphassajà vedanÃ' ti manosamphassajaæ vedana¤ ca atta¤ ca advayaæ samanupassati. SeyyathÃpi telappadÅpassa . . . pe . . . advayaæ samanupassati. Evamevaæ idh' ekacco manosamphassajaæ vedanaæ attato samanupassati `yà manosamphassajà vedanà so ahaæ, yo ahaæ sà manosamphassajà vedanÃ' ti manosamphassajaæ vedana¤ ca atta¤ ca advayaæ samanupassati. AbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà vedanÃvatthukà attÃnudiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ vedanaæ attato samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.25:># Kathaæ vedanÃvantaæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco sa¤¤aæ {saÇkhÃre} vi¤¤Ãïaæ rÆpaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imÃya vedanÃya vedanÃvÃ' ti vedanÃvantaæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi rukkho . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ vedanÃvantaæ attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.26:># Kathaæ attani vedanaæ samanupassati?
     Idh' ekacco sa¤¤aæ . . . pe . . . rÆpaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, imasmi¤ ca pana attani ayaæ vedanÃ' ti attani vedanaæ samanupassati. SeyyathÃpi pupphaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ attani vedanaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.27:># Kathaæ vedanÃya attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco sa¤¤aæ . . . pe . . . rÆpaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imÃya vedanÃyÃti' vedanÃya attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi maïi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ vedanÃya attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.28:># Kathaæ sa¤¤aæ attato samanupassati?
     Idh' ekacco cakkhusamphassajaæ sa¤¤aæ . . . pe . . . manosamphassajaæ sa¤¤aæ attato samanupassati. Yà manosamphassajà sa¤¤Ã . . . pe . . . advayaæ samanupassati. SeyyathÃpi telappadÅpassa . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.


#<[page 147]>#
%<                             147>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ sa¤¤aæ attato samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.29:># Kathaæ sa¤¤Ãvantaæ {attÃnaæ} samanupassati?
     Idh' ekacco saÇkhÃre . . . pe . . . vedanaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imÃya sa¤¤Ãya sa¤¤ÃvÃ' ti sa¤¤Ãvantaæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi rukkho . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ sa¤¤Ãvantaæ attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.30:># Kathaæ attani sa¤¤aæ samanupassati?
     Idh' ekacco saÇkhÃre . . . pe . . . vedanaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, imasmi¤ ca pana attani ayaæ sa¤¤Ã' ti attani sa¤¤aæ samanupassati. SeyyathÃpi pupphaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ attani sa¤¤aæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.31:># Kathaæ sa¤¤Ãya attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco saÇkhÃre . . . pe . . . vedanaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imÃya sa¤¤ÃyÃti' sa¤¤Ãya attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi maïi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ sa¤¤Ãya attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.32:># Kathaæ saÇkhÃre attato samanupassati?
     Idh' ekacco cakkhusamphassajaæ cetanaæ . . . pe . . . manosamphassajaæ cetanaæ attato samanupassati. Yà manosamphassajà cetanà . . . pe . . . advayaæ samanupassati. SeyyathÃpi telappadÅpassa . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ saÇkhÃre attato samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.33:># Kathaæ saÇkhÃravantaæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco vi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imehi saÇkhÃrehi saÇkhÃravÃ' ti saÇkhÃravantaæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi rukkho . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ saÇkhÃravantaæ attÃnaæ samanupassati.


#<[page 148]>#
%<                             148>%
     #<PaÂis_I,II.34:># Kathaæ attani saÇkhÃre samanupassati?
     Idh' ekacco vi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, imasmi¤ ca pana attani ime saÇkhÃrÃ' ti attani saÇkhÃre samanupassati. SeyyathÃpi pupphaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ attani saÇkhÃre samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.35:># Kathaæ saÇkhÃresu attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco vi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . sa¤¤aæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imesu saÇkhÃresÆti' saÇkhÃresu attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpe maïi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ saÇkhÃresu attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.36:># Kathaæ vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati?
     Idh' ekacco cakkhuvi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . manovi¤¤Ãïaæ attato samanupassati. Yaæ manovi¤¤Ãïaæ . . . pe . . . advayaæ samanupassati. SeyyathÃpi telappadÅpassa . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.37:># Kathaæ vi¤¤Ãïavantaæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco rÆpaæ . . . pe . . . saÇkhÃre attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà iminà vi¤¤Ãïena vi¤¤ÃïavÃ' ti vi¤¤Ãïavantaæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi rukkho . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ vi¤¤Ãïavantaæ attÃnaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.38:># Kathaæ attani vi¤¤Ãïaæ samanupassati?
     Idh' ekacco rÆpaæ . . . pe . . . saÇkhÃre attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, imasmi¤ ca pana attani idaæ vi¤¤Ãïan' ti attani vi¤¤Ãïaæ samanupassati. SeyyathÃpi pupphaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ attani vi¤¤Ãïaæ samanupassati.
     #<PaÂis_I,II.39:># Kathaæ vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco rÆpaæ . . . pe . . . saÇkhÃre attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà imasmiæ vi¤¤Ãïe ti vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ samanupassati.


#<[page 149]>#
%<                             149>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SeyyathÃpi maïi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Evaæ vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ samanupassati.
     AttÃnudiÂÂhiyà imehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.40:># MicchÃdiÂÂhiyà katamehi dasahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Natthi dinnan' ti vatthuæ evaævÃdo micchÃdiÂÂhÃbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi: diÂÂhi na vatthuæ, vatthuæ na diÂÂhi; a¤¤Ã diÂÂhi, a¤¤aæ vatthuæ; yà ca diÂÂhi ya¤ ca vatthuæ ayaæ paÂhamà micchÃvatthukà micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. `Natthi yiÂÂhan' ti vatthuæ . . . pe . . . `natthi hutan' ti vatthuæ, `natthi sukatadukkatÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko' ti vatthuæ, `natthi ayaæ loko' ti vatthuæ, `natthi paro loko' ti vatthuæ, `natthi mÃtÃ' ti vatthuæ, `natthi pitÃ' ti vatthuæ, `natthi sattà opapÃtikÃ' ti vatthuæ, `natthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannÃ, ye ima¤ ca lokaæ para¤ ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti' vatthuæ evaævÃdo micchÃdiÂÂhÃbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ dasamà micchÃvatthukà micchÃdiÂÂhi, micchÃdiÂÂhi diÂÂhivipatti . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
MicchÃdiÂÂhiyà imehi dasahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.41:># SakkÃyadiÂÂhiyà katamehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idha assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto rÆpaæ attato samanupassati, rÆpavantaæ và attÃnaæ, attani và rÆpaæ, rÆpasmiæ và attÃnaæ, vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati, vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ, attani và vi¤¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ.
     Kathaæ rÆpaæ attato samanupassati?
     Idh' ekacco paÂhavÅkasiïaæ . . . pe . . . odÃtakasiïaæ attato samanupassati- `yaæ odÃtakasiïaæ so ahaæ,


#<[page 150]>#
%<                             150>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yo ahaæ taæ odÃtakasiïan' ti odÃtakasiïa¤ ca atta¤ ca advayaæ samanupassati. SeyyathÃpi telappadÅpassa jhÃyato . . . pe . . . evamevaæ idh' ekacco odÃtakasiïaæ attato samanupassati. AbhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà rÆpavatthukà sakkÃyadiÂÂhi, sakkÃyadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpaæ attato samanupassati . . . pe . . . SakkÃyadiÂÂhiyà imehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.42:># SakkÃyavatthukÃya sassatadiÂÂhiyà katamehi païïarasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idha assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ . . . pe . . . sappurisadhamme avinÅto rÆpavantaæ và attÃnaæ attani và rÆpaæ rÆpasmiæ và attÃnaæ, vedanÃvantaæ và attÃnaæ, sa¤¤Ãvantaæ và attÃnaæ, saÇkhÃravantaæ và attÃnaæ, vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ.
     Kathaæ rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati?
     Idh' ekacco vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati; tassa evaæ hoti `Ayaæ kho me attÃ, so kho pana me ayaæ attà iminà rÆpena rÆpavÃ' ti rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati. SeyyathÃpi rukkho chÃyà sampanno assa . . . pe . . . evamevaæ idh' ekacco vedanaæ . . . pe . . . ayaæ paÂhamà sakkÃyavatthukà sassatadiÂÂhi, sassatadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpavantaæ attÃnaæ samanupassati . . . pe . . .
     SakkÃyavatthukÃya sassatadiÂÂhiyà imehi païïarasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.43:># SakkÃyavatthukÃya ucchedadiÂÂhiyà katamehi pa¤cahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idha assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ . . . pe . . . sappurisadhamme avinÅto rÆpaæ attato samanupassati, vedanaæ sa¤¤aæ saÇkhÃre vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati.
     Kathaæ rÆpaæ attato samanupassati?


#<[page 151]>#
%<                             151>%
     Idh' ekacco paÂhavÅkasiïaæ . . . pe . . . odÃtakasiïaæ attato samanupassati- `yaæ odÃtakasiïaæ so ahaæ' . . . pe . . . advayaæ samanupassati. SeyyathÃpe telappadÅpassa jhÃyato . . . pe . . . ayaæ paÂhamà sakkÃyavatthukà ucchedadiÂÂhi, ucchedadiÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpaæ attato samanupassati . . . pe . . . SakkÃyavatthukÃya ucchedadiÂÂhiyà imehi pa¤cahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.44:># AntaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤¤ÃsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Sassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Asassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiya katihÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Antavà loko' ti antaggÃkhikÃya diÂÂhiyÃ, `anantavà loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyÃ, `Taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyÃ, `A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyÃ, `Hoti TathÃgoto paraæ maraïÃ' ti, `Na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti, `Hoti ca na ca hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti, `N' eva hoti na na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katihÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Sassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti . . . pe . . . `N' eva hoti na na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.45:># `Sassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ loko c' eva sassata¤ cÃti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi, tÃya diÂÂhiyà so anto gahito ti antaggÃhikà diÂÂhi. DiÂÂhi na vatthuæ vatthuæ na diÂÂhi, a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤aæ vatthuæ, yà ca diÂÂhi ya¤ ca vatthuæ ayaæ paÂhamà `sassato loko' ti antaggÃhikà diÂÂhi, antaggÃhikà diÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Vedanà loko c' eva sassatà cÃti' . . . pe . . . `sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ loko c' eva sassata¤ cÃti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi, tÃya diÂÂhiyà so anto . . . pe . . . ayaæ pa¤camÅ `sassato loko' ti antaggÃhikà diÂÂhi,


#<[page 152]>#
%<                             152>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  antaggÃhikà diÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Sassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.46:># `Asassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ loko c' eva asassata¤ cÃti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi, tÃya diÂÂhiyà so anto gahito ti antaggÃhikà diÂÂhi.
DiÂÂhi na vatthuæ vatthuæ na diÂÂhi, a¤¤Ã diÂÂhi a¤¤aæ vatthuæ, yà ca diÂÂhi ya¤ ca vatthuæ ayaæ paÂhamà `Asassato loko' ti antaggÃhikà diÂÂhi, antaggÃhikà diÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Vedanà loko c' eva asassatà cÃti' . . . pe . . . `sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ loko c' eva asassata¤ cÃti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi, tÃya diÂÂhiyà so anto . . . pe . . . ayaæ pa¤camÅ `Asassato loko' ti antaggÃhikà diÂÂhi, antaggÃhikà diÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Asassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.47:># `Antavà loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idh' ekacco parittaæ okÃsaæ nÅlakato pharati; tassa evaæ hoti `Antavà ayaæ loko parivaÂÂumo' ti antasa¤¤Å hoti: `yaæ pharati taæ vatthu¤ c' eva loko ca, yena pharati so attà c' eva loko cÃti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi, tÃya diÂÂhiyà so anto gahito ti antaggÃhikà diÂÂhi. DiÂÂhi na vatthuæ . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `antavà loko' ti antaggÃhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Idh' ekacco parittaæ okÃsaæ pÅtakato pharati, lohitakato pharati, odÃtakato pharati, obhÃsakato pharati; tassa evaæ hoti . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.


#<[page 153]>#
%<                             153>%
     `Antavà loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.48:># `Anantavo loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idh' ekacco vipulaæ okÃsaæ nÅlakato pharati; tassa evaæ hoti `Anantavà ayaæ loko apariyanto' ti anantasa¤¤Å hoti: yaæ pharati . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `anantavà loko' ti antaggÃkhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     Idh' ekacco vipulaæ okÃsaæ pÅtakato . . . pe . . . obhÃsakato pharati; tassa evaæ hoti . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Anantavà loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.49:># `Taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ jÅva¤ c' eva sarÅra¤ ca, yaæ jÅvaæ taæ sarÅraæ . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ jÅva¤ c' eva sarÅra¤ ca, yaæ jÅvaæ taæ sarÅraæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.50:># `A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ sarÅraæ na jÅvaæ, jÅvaæ na sarÅraæ, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti antaggÃhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ sarÅraæ na jÅvaæ, jÅvaæ na sarÅraæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.


#<[page 154]>#
%<                             154>%
     `A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.51:># `Hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ idh' eva maraïadhammaæ, TathÃgato kÃyassa bhedà hoti pi tiÂÂhati pi uppajjati pi nibbattati pÅti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ idh' eva maraïadhammaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.52:># `Na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ idh' eva maraïadhammaæ, TathÃgato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati, na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ idh' eva maraïadhammaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.53:># `Hoti ca na ca hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `RÆpaæ idh' eva maraïadhammaæ, TathÃgato kÃyassa bhedà hoti ca na ca hotÅti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `hoti ca na ca hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ idh' eva maraïadhammaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Hoti ca na ca hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.54:># `N' eva hoti na na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà katamehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti?


#<[page 155]>#
%<                             155>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     `RÆpaæ idh' eva maraïadhammaæ,' `TathÃgato kÃyassa bhedà hoti ca na ca hotÅti' abhinivesaparÃmÃso diÂÂhi . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `n' eva hoti na na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. VedanÃ, sa¤¤Ã, saÇkhÃrÃ, vi¤¤Ãïaæ idh' eva maraïadhammaæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Hoti ca na ca hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     AntaggÃhikÃya diÂÂhiyà imehi pa¤¤ÃsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.55:># PubbantÃnudiÂÂhiyà katamehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     CattÃro sassatavÃdÃ, cattÃro ekaccasassatikÃ, cattÃro antÃnantikÃ, cattÃro amarÃvikkhepikÃ, dve adhiccasamuppannikÃ.
     PubbantÃnudiÂÂhiyà imehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.56:># AparantÃnudiÂÂhiyà katamehi catucattÃÊÅsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     SoÊasa sa¤¤ÅvÃdÃ, aÂÂha asa¤¤ÅvÃdÃ, aÂÂha nevasa¤¤ÅnÃsa¤¤ÅvÃdÃ, satta ucchedavÃdÃ, pa¤ca diÂÂhadhammanibbÃnavÃdÃ.
     AparantÃnudiÂÂhiyà imehi catucattÃÊÅsÃya ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.57:># Sa¤¤ojanikÃya diÂÂhiyà katamehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     YÃ diÂÂhi diÂÂhigataæ diÂÂhigahanaæ . . . pe . . . diÂÂhÃbhiniveso diÂÂhiparÃmÃso.
     Sa¤¤ojanikÃya diÂÂhiyà imehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.58:># `Ahan' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà katamehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Cakkhuæ ahan' ti abhinivesaparÃmÃso `ahan' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi; diÂÂhi na vatthuæ . . . pe . . .


#<[page 156]>#
%<                             156>%
ayaæ paÂhamà `ahan' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi, mÃnavinibandhà diÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. `Sotaæ ahan' ti . . . pe . . . `ghÃnaæ, jivhÃ, kÃyo, mano, rÆpÃ, dhammÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ, manovi¤¤Ãïaæ ahan' ti abhinivesaparÃmÃso `ahan' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Ahan' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà imehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.59:># `Maman' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà katamehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Cakkhuæ maman' ti abhinivesaparÃmÃso `maman' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi; diÂÂhi na vatthuæ . . . pe . . . ayaæ paÂhamà `maman' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi, mÃnavinibandhà diÂÂhi micchÃdiÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. `Sotaæ maman' ti . . . pe . . . `ghÃnaæ, jivhÃ, kÃyo, mano, rÆpÃ, dhammÃ, cakkhuvi¤¤Ãïaæ, manovi¤¤aïaæ maman' ti abhinivesaparÃmÃso `maman' ti mÃnavinibandhà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     `Maman' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà imehi aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.60:># AttavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà katamehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     Idha assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ . . . pe . . . sappurisadhamme avinÅto rÆpaæ attato samanupassati, rÆpavantaæ và attÃnaæ, attani và rÆpaæ, rÆpasmiæ và attÃnaæ . . . pe . . . vedanaæ, sa¤¤aæ, saÇkhÃre, vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati, vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ, attani và vi¤¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ . . . pe . . .
     Kathaæ rÆpaæ attato samanupassati?
     Idh' ekacco paÂhavÅkasiïaæ . . . pe . . . odÃtakasiïaæ attato samanupassati; `yaæ odÃtakasiïaæ, so ahaæ' . . . pe . . . seyyathÃpi telappadÅpassa jhÃyato . . . pe . . . evamevaæ idh' ekacco odÃtakasiïaæ attato samanupassati


#<[page 157]>#
%<                             157>%
 . . . pe . . . ayaæ paÂhamà rÆpavatthukà attavÃdapaÂisa¤¤uttà diÂÂhi . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. Evaæ rÆpaæ attato samanupassati . . . pe . . .
     AttavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà imehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.61:># LokavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà katamehi aÂÂhahi ÃkÃrehi abhiniveso hoti?
     `Sassato attà ca loko cÃti' abhinivesaparÃmÃso lokavÃdapaÂissa¤¤uttà diÂÂhi; diÂÂhi na vatthuæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo. `Asassato attà ca loko cÃti' . . . pe . . . `sassato ca asassato ca attà ca loko cÃti' . . . pe . . . `n' eva sassato nÃsassato attà ca loko cÃti' . . . pe . . . `antavà attà ca loko cÃti' . . . pe . . . `anantavà attà ca loko cÃti' . . . pe . . . `antavà ca anantavà ca attà ca loko cÃti' . . . pe . . . `n' ev' antavà nÃnantavà attà ca loko cÃti' abhinivesaparÃmÃso lokavÃdapaÂisa¤¤uttà diÂÂhi; diÂÂhi na vatthuæ . . . pe . . . imÃni sa¤¤ojanÃni na ca diÂÂhiyo.
     LokavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà imehi vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso hoti.
     #<PaÂis_I,II.62:># OliyanÃbhiniveso bhavadiÂÂhi, atidhÃvanÃbhiniveso vibhavadiÂÂhi; assÃdadiÂÂhiyà pa¤catiæsÃya ÃkÃrehi abhiniveso kati bhavadiÂÂhiyo kati vibhavadiÂÂhiyo? AttÃnudiÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso kati bhavadiÂÂhiyo kati vibhavadiÂÂhiyo? . . . pe . . . LokavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà aÂÂhahi ÃkÃrehi abhiniveso kati bhavadiÂÂhiyo kati vibhavadiÂÂhiyo?
     AssÃdadiÂÂhiyà pa¤catiæsÃya ÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; attÃnudiÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso païïarasa bhavadiÂÂhiyo pa¤ca vibhavadiÂÂhiyo; micchÃdiÂÂhiyà dasahi ÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà vibhavadiÂÂhiyo; sakkÃyadiÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso païïarasa bhavadiÂÂhiyo pa¤ca vibhavadiÂÂhiyo; sakkÃyavatthukÃya sassatadiÂÂhiyà païïarasahi ÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà bhavadiÂÂhiyo;


#<[page 158]>#
%<                            158>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sakkÃyavatthukÃya ucchedadiÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà vibhavadiÂÂhiyo; `sassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhivineso sabbÃvatà bhavadiÂÂhiyo; `asassato loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà vibhavadiÂÂhiyo; `antavà loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; `anantavà loko' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; `taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà vibhavadiÂÂhiyo; `a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà bhavadiÂÂhiyo; `hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà bhavadiÂÂhiyo; `na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà vibhavadiÂÂhiyo; `hoti ca na ca hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; `n' eva hoti na na hoti TathÃgato paraæ maraïÃ' ti antaggÃhikÃya diÂÂhiyà pa¤cahÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; pubbantÃnudiÂÂhiyà aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; aparantÃnudiÂÂhiyà catucattÃÊÅsÃya ÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; sa¤¤ojanikÃya diÂÂhiyà aÂÂhÃrasahi ÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo; `ahan' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà aÂÂhÃrasa ÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà vibhavadiÂÂhiyo; `maman' ti mÃnavinibandhÃya diÂÂhiyà aÂÂhÃrasa ÃkÃrehi abhiniveso sabbÃvatà bhavadiÂÂhiyo; attavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà vÅsatiyà ÃkÃrehi abhiniveso païïarasa bhavadiÂÂhiyo pa¤ca vibhavadiÂÂhiyo; lokavÃdapaÂisa¤¤uttÃya diÂÂhiyà aÂÂhahi ÃkÃrehi abhiniveso siyà bhavadiÂÂhiyo siyà vibhavadiÂÂhiyo. SabbÃvatà diÂÂhiyo assÃdadiÂÂhiyo, sabbÃvatà diÂÂhiyo attÃnudiÂÂhiyo, sabbÃvatà diÂÂhiyo micchÃdiÂÂhiyo, sabbÃvatà diÂÂhiyo sakkÃyadiÂÂhiyo, sabbÃvatà diÂÂhiyo antaggÃhikà diÂÂhiyo, sabbÃvatà diÂÂhiyo sa¤¤ojanikà diÂÂhiyo,


#<[page 159]>#
%<                             159>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  attavÃdapaÂisa¤¤uttà diÂÂhiyo bhavadiÂÂhiyo vibhavadiÂÂhiyo. Etaæ dvayaæ takkità nissità ye tesaæ nirodhamhi n' atthi ¤Ãïaæ yatthÃyaæ loko viparÅtasa¤¤Å ti.
     #<PaÂis_I,II.63:># DvÅhi Bhikkhave diÂÂhigatehi pariyuÂÂhità devamanussà oliyanti eke, atidhÃvanti eke, cakkhummanto ca passanti. Katha¤ ca Bhikkhave oliyanti eke? BhavÃrÃmà Bhikkhave devamanussà bhavaratà bhavasammuditÃ, tesaæ bhavanirodhÃya dhamme desiyamÃne cittaæ na pakkhandati na pasÅdati na santiÂÂhati nÃdhimuccati.
Evaæ kho Bhikkhave oliyanti eke.
     Katha¤ ca Bhikkhave atidhÃvanti eke? Bhaven' eva kho pan' eke aÂÂiyamÃnà harÃyamÃnà jigucchamÃnà vibhavaæ abhinandanti, `yato kira bho ayaæ attà kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti paraæ maraïÃ' ti, etaæ santaæ ekaæ païÅtaæ yathÃbhavanti. Evaæ kho Bhikkhave atidhÃvanti eke.
     Katha¤ ca Bhikkhave cakkhumanto ca passati? Idha Bhikkhave bhikkhu bhÆtaæ bhÆtato passati, bhÆtaæ bhÆtato disvà bhÆtassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti. Evaæ kho Bhikkhave cakkhumanto ca passanti.
          Yo bhÆtaæ bhÆtato disvà bhÆtassa ca atikkamaæ
          yathÃbhÆtedhimuccati bhavataïhÃparikkhayÃ,
          sa ve bhÆtassa pari¤¤Ã vÅtataïho bhavÃbhave
          bhÆtassa vibhavà bhikkhu nÃgacchati punabbhavan ti.


#<[page 160]>#
%<                             160>%
     #<PaÂis_I,II.64:># Tayo puggalà vipannadiÂÂhÅ, tayo puggalà sampannadiÂÂhÅ.
     Katame tayo puggalà vipannadiÂÂhÅ?
     Titthiyo ca titthiyasÃvako ca yo ca micchÃdiÂÂhiko; ime tayo puggalà vipannadiÂÂhÅ.
     Katame tayo puggalà sampannadiÂÂhÅ?
     TathÃgato ca TatthÃgatasÃvako ca yo ca sammÃdiÂÂhiko; ime tayo puggalà sampannadiÂÂhÅ.
          Kodhano upanÃhÅ ca pÃpamakkhÅ ca yo naro
          vipannadiÂÂhi mÃyÃvÅ taæ ja¤¤Ã `vasalo' iti.
          akodhano anupanÃhÅ amakkhÅ suddhataæ gato
          sampannadiÂÂhi medhÃvÅ taæ ja¤¤Ã `ariyo' itÅti.
     #<PaÂis_I,II.65:># tisso vipannadiÂÂhiyo, tisso sampannadiÂÂhiyo.
     Katamà tisso vipannadiÂÂhiyo?
     `Etaæ maman' ti vipannadiÂÂhi, `Eso 'haæ asmÅti' vipannadiÂÂhi, `Eso me attÃ' ti vipannadiÂÂhi.
     Imà tisso vipannadiÂÂhiyo.
     Katamà tisso sampannadiÂÂhiyo?
     `N' etaæ maman' ti sampannadiÂÂhi, `N' eso 'haæ asmÅti' sampannadiÂÂhi, `Na me so attÃ' ti sampannadiÂÂhi.
     Imà tisso sampannadiÂÂhiyo.
     #<PaÂis_I,II.66:># `Etaæ maman' ti kà diÂÂhi?  Kati diÂÂhiyo?
KatamantÃnuggahità tà diÂÂhiyo?
     `Eso 'haæ asmÅti' kà diÂÂhi?  Kati diÂÂhiyo? KatamantÃnuggahità tà diÂÂhiyo?
     `Eso me attÃ' ti kà diÂÂhi?  kati diÂÂhiyo? KatamantÃnuggahità tà diÂÂhiyo?
     `Etaæ maman' ti pubbantÃnudiÂÂhi, aÂÂhÃrasa diÂÂhiyo, pubbantÃnuggahità tà diÂÂhiyo.
     `Eso 'haæ asmÅti' aparantÃnudiÂÂhi, catucattÃÊÅsa diÂÂhiyo, aparantÃnuggahità tà diÂÂhiyo.


#<[page 161]>#
%<                             161>%
     `Eso me attÃ' ti vÅsativatthukà attÃnudiÂÂhi, vÅsativatthukà sakkÃyadiÂÂhi, sakkÃyadiÂÂhipamukhÃni dvÃsaÂÂhi diÂÂhigatÃni, pubbantÃparantÃnuggahità tà diÂÂhiyo.
     #<PaÂis_I,II.68:># Ye keci Bhikkhave mayi niÂÂhaæ gatÃ, sabbe te diÂÂhisampannÃ; tesaæ diÂÂhisampannÃnaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhà pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ.
     Katamesaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhÃ? Sattakkhattuparamassa kolaÇkolassa ekabÅjissa sakadÃgÃmissa yo ca diÂÂhe va dhamme ArahÃ. Imesaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhÃ.
     Katamesaæ pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ?
     AntarÃparinibbÃyissa upahaccaparinibbÃyissa asaÇkhÃraparinibbÃyissa sasaÇkhÃraparinibbÃyissa uddhaæsotassa akaniÂÂhagÃmino. Imesaæ pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ.
     #<PaÂis_I,II.69:># Ye keci Bhikkhave mayi aveccapasannÃ, sabbe te sotÃpannÃ; tesaæ sotÃpannÃnaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhÃ, pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ.
     Katamesaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhÃ? Sattakkhattuparamassa kolaÇkolassa ekabÅjissa sakadÃgÃmissa yo ca diÂÂhe va dhamme ArahÃ. Imesaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhÃ.
     Katamesaæ pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ? AntarÃparinibbÃyissa {upahaccaparinibbÃyissa} asaÇkhÃraparinibbÃyissa sasaÇkhÃraparinibbÃyissa {uddhaæsotassa} akaniÂÂhagÃmino. Imesaæ pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ.
     Ye keci Bhikkhave mayi aveccapasannÃ, sabbe te sotÃpannÃ; tesaæ sotÃpannÃnaæ imesaæ pa¤cannaæ idha niÂÂhÃ, imesaæ pa¤cannaæ idha vihÃya niÂÂhÃ.
                          DiÂÂhikathà samattÃ.


#<[page 162]>#
%<                                  162>%

$<                       III. MAHùVAGGE ùNùPùNAKATHù.>$
     #<PaÂis_I,III.1:># SOÊASAVATTHUKAõ ÃnÃpÃnasatisamÃdhiæ bhÃvayato samÃdhikÃni dve ¤ÃïasatÃni uppajjanti- aÂÂha paripanthe ¤ÃïÃni, aÂÂha upakÃre ¤ÃïÃni, aÂÂhÃrasa upakkilese ¤ÃïÃni, terasa vodÃne ¤ÃïÃni, battiæsaæ satokÃrÅsu ¤ÃïÃni, catuvÅsati samÃdhivasena ¤ÃïÃni, dvesattati vipassanÃvasena ¤ÃïÃni, aÂÂha nibbidäÃïÃni, aÂÂha nibbidÃnuloma¤ÃïÃni, aÂÂha nibbidÃyapaÂipassaddhi¤ÃïÃni, ekavÅsati vimuttisukhe ¤ÃïÃni.
     #<PaÂis_I,III.2:># KatamÃni aÂÂha paripanthe ¤ÃïÃni, aÂÂha ca upakÃre ¤ÃïÃni?
     KÃmacchando samÃdhissa paripantho, nekkhammaæ samÃdhissa upakÃraæ; byÃpÃdo smÃdhissa paripantho, abyÃpÃdo samÃdhissa upakÃraæ; thÅnamiddhaæ samÃdhissa paripantho, Ãlokasa¤¤Ã samÃdhissa upakÃraæ; uddhaccaæ samÃdhissa paripantho, avikkhepo samÃdhissa upakÃraæ; vicikicchà samÃdhissa paripantho, dhammavavatthÃnaæ samÃdhissa upakÃraæ; avijjà samÃdhissa paripantho, ¤Ãïaæ samÃdhissa upakÃraæ; arati samÃdhissa paripantho, pÃmojjaæ samÃdhissa upakÃraæ; sabbe pi akusalà dhammà samÃdhissa paripantho, sabbe pi kusalà dhammà samÃdhissa upakÃraæ. ImÃni aÂÂha paripanthe ¤ÃïÃni, aÂÂha ca upakÃre ¤ÃïÃni.
     Imehi soÊasahi ÃkÃrehi uddhataæ cittaæ samuducittaæ cittaæ ekatte santiÂÂhati, nÅvaraïehi visujjhati.


#<[page 163]>#
%<                             163>%
     #<PaÂis_I,III.3:># katame te ekattÃ?
     Nekkhammaæ ekattaæ, abyÃpÃdo ekattaæ, Ãlokasa¤¤Ã ekattaæ, avikkhepo ekattaæ, dhammavavatthÃnaæ ekattaæ, ¤Ãïaæ ekattaæ, pÃmojjaæ ekattaæ, sabbe pi kusalà dhammà ekattÃ.
     KatÃme te nÅvaraïÃ?
     KÃmacchando nÅvaraïaæ, byÃpÃdo nÅvaraïaæ, thÅnamiddhaæ nÅvaraïaæ, uddhaccaæ nÅvaraïaæ, vicikicchà nÅvaraïaæ, avijjà nÅvaraïaæ, arati nÅvaraïaæ, sabbe pi akusalà dhammà nÅvaraïÃ.
     #<PaÂis_I,III.4:># `NÅvaraïÃ' ti. Ken' aÂÂhena nÅvaraïÃ? NiyyÃnÃvaranaÂÂhena nÅvaraïÃ.
     Katame te niyyÃnÃ?
     Nekkhammaæ ariyÃnaæ niyyÃnam, tena ca nekkhammena ariyà niyyanti; kÃmacchando niyyÃnÃvaraïaæ, tena ca kÃmacchandena nivutattà nekkhammaæ ariyÃnaæ niyyÃnaæ na pajÃnÃtÅti kÃmacchando niyyÃnÃvaraïaæ; abyÃpÃdo ariyÃnaæ niyyÃnaæ, tena ca abyÃpÃdena ariyà niyyanti; byÃpÃdo niyyÃnÃvaraïaæ, tena ca byÃpÃdena nivutattà abyÃpÃdaæ ariyÃnaæ niyyÃnaæ na pajÃnÃtÅti byÃpÃdo niyyÃnÃvaraïaæ; Ãlokasa¤¤Ã ariyÃnaæ . . . pe . . . ariyà niyyanti, thÅnamiddhaæ niyyÃnÃvaraïaæ . . . pe . . . niyyÃnÃvaraïaæ; avikkhepo ariyÃnaæ . . . pe . . . ariyà niyyanti, uddhaccaæ niyyÃnÃvaraïaæ . . . pe . . . niyyÃnÃvaraïaæ; dhammavavatthÃnaæ ariyÃnaæ . . . pe . . . ariyà niyyanti, vicikicchà niyyÃnÃvaraïaæ . . . pe . . . niyyÃnÃvaraïaæ; ¤Ãïaæ ariyÃnaæ . . . pe . . . ariyà niyyanti, avijjà niyyÃnÃvaraïam pe . . . ariyà niyyanti, arati niyyÃnÃvaraïaæ; sabbe pi kusalà dhammà ariyÃnaæ . . . pe . . . ariyà niyyanti, sabbe pi akusalà dhammà niyyÃnÃvaraïà . . . pe . . . niyyÃnÃvaraïÃ. Imehi ca pana nÅvaraïehi visuddhacittassa soÊasavatthukaæ ÃnÃpÃnasatisamÃdhiæ bhÃvayato khaïikasamodhÃnÃ.


#<[page 164]>#
%<                             164>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     #<PaÂis_I,III.5:># Katame aÂÂhÃrasa upakkilesà uppajjanti?
     AssÃsÃdimajjhapariyosÃnaæ satiyà anugacchato ajjhattavikkhepagataæ cittaæ samÃdhissa paripantho, passÃsÃdimajjhapariyosÃnaæ satiyà anugacchato bahiddhÃvikkhepagataæ cittaæ samÃdissa paripantho, assÃsapaÂikaÇkhanà nikanti taïhÃcariyà samÃdhissa paripantho, passÃsapaÂikaÇkhanà nikanti taïhÃcariyà samÃdhissa paripantho, assÃsenÃbhitunnassa passÃsapaÂilÃbhe mucchanà samÃdhissa paripantho, passÃsenÃbhitunnassa assÃsapaÂilÃbhe mucchanà samÃdhissa paripantho.
          Anugacchanà ca assÃsaæ passÃsaæ anugacchanà sati
          ajjhattavikkhepà kaÇkhanà bahiddhÃvikkhepapatthanÃ,
          assÃsenÃbhitunnassa passÃsapaÂilÃbhe mucchanÃ
          passÃsenÃbhitunnassa assÃsapaÂilÃbhe mucchanÃ,
          cha ete upakkilesà ÃnÃpÃnasatisamÃdhissa
          yehi vikkhepamÃnassa no ca cittaæ vimuccati
          vimokkhaæ appajÃnantà te honti parapattiyà ti.
     #<PaÂis_I,III.6:># Nimittaæ Ãvajjato assÃse cittaæ vikampati, samÃdhissa paripantho, assÃsaæ Ãvajjato nimitte cittaæ vikampati, samÃdhissa paripantho; nimittaæ Ãvajjato passÃse cittaæ vikampati, samÃdhissa paripantho; passÃsaæ Ãvajjato nimitte cittaæ vikampati, samÃdhissa paripantho; assÃsaæ Ãvajjato passÃse cittaæ vikampati, samÃdhissa paripantho; passÃsaæ Ãvajjato assÃse cittaæ vikampati, samÃdhissa paripantho.


#<[page 165]>#
%<                             165>%
          Nimittaæ ÃvajjamÃnassa assÃse vikkhipate mano
          assÃsaæ ÃvajjamÃnassa nimitte cittaæ vikampati,
          nimittaæ ÃvajjamÃnassa passÃse vikkhipate mano
          passÃsaæ ÃvajjamÃnassa nimitte cittaæ vikampati,
          assÃsaæ ÃvajjamÃnassa passÃse vikkhipate mano
          passÃsaæ ÃvajjamÃnassa assÃse cittaæ vikampati,
          cha ete uppakilesà ÃnÃpÃnasatisamÃdhissa
          yehi vikkhepamÃnassa no ca cittaæ vimuccati
          vimokkhaæ appajÃnantà te honti parapattiyà ti.
     #<PaÂis_I,III.7:># AtÅtÃnudhÃvanaæ cittaæ vikkhepÃnupatitaæ samÃdhissa paripantho, anÃgatapaÂikaÇkhanaæ cittaæ vikkhambhitaæ samÃdhissa paripantho, lÅnaæ cittaæ kosajjÃnupatitaæ samÃdhissa paripantho, atipaggahitaæ cittaæ uddhaccÃnupatitaæ samÃdhissa paripantho, abhiïataæ cittaæ rÃgÃnupatitaæ samÃdhissa paripantho, apaïataæ cittaæ byÃpÃdÃnupatitaæ samÃdhissa paripantho.
          AtÅtÃnudhÃvanaæ cittaæ anÃgatapaÂikaÇkhanaæ lÅnaæ
          atipaggahitaæ abhi¤¤Ãtaæ apa¤¤Ãtaæ cittaæ na samÃdhiyati,
          cha ete upakkilesà ÃnÃpÃnasatisamÃdhissa
          yehi upakkiliÂÂhasaÇkappo adhicittaæ nappajÃnÃtÅti.
     #<PaÂis_I,III.8:># AssÃsÃdimajjhapariyosÃnaæ satiyà anugacchato ajjhattaæ vikkhepagatena cittena kÃyo pi cittaæ pi sÃraddhà ca honti i¤jità ca phandità ca, passÃsÃdimajjhapariyosÃnaæ satiyà anugacchato bahiddhà vikkhepagatena cittena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, assÃsapaÂikaÇkhanÃya nikantiyà taïhÃcariyÃya kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, passÃsapaÂikaÇkhanÃya nikantiyà taïhÃcariyÃya kÃyo pi . . . pe


#<[page 166]>#
%<                             166>%
 . . . phandità ca, assÃsenÃbhitunnassa passÃsapaÂilÃbhe mucchitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, passÃsenÃbhitunnassa assÃsapaÂilÃbhe mucchitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, nimittaæ Ãvajjato assÃse cittaæ vikampitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, assÃsaæ Ãvajjato nimitte cittaæ vikampitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, nimittaæ Ãvajjato passÃse cittaæ vikampitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, passÃsaæ Ãvajjato nimitte cittaæ vikampitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, assÃsaæ Ãvajjato passÃse cittaæ vikampitattà kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, passÃsaæ Ãvajjato assÃse cittaæ vikampitattà kayo pi . . . pe . . . phandità ca, atÅtÃnudhÃvanena cittena vikkhepÃnupatitena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, anÃgatapaÂikaÇkhanena cittena vikkhambhitena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, lÅnena cittena kosajjÃnupatitena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, atipaggagitena cittena uddhaccÃnupatitena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, abhiïatena cittena rÃgÃnupatitena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca, apaïatena cittena byÃpÃdÃnupatitena kÃyo pi . . . pe . . . phandità ca.
          ùnÃpÃnasati yassa aparipuïïà abhÃvitÃ
          kÃyo pi i¤jito hoti cittaæ pi hoti i¤jitaæ
          kÃyo pi phandito hoti cittaæ pi hoti phanditaæ.
          ùnÃpÃnasati yassa paripuïïà subhavitÃ
          kÃyo pi ani¤jito hoti cittaæ pi hoti ani¤jitaæ
          kÃyo pi aphandito hoti cittaæ pi hoti aphanditan ti.
     Tehi ca pana nÅvaraïehi visuddhacittassa soÊasavatthukaæ ÃnÃpÃnasatisamÃdhiæ bhÃvayato khaïikasamodhÃnà ime aÂÂhÃrasa upakkilesà uppajjanti.
     #<PaÂis_I,III.9:># KatamÃni terasa vodÃne ¤ÃïÃni?
     AtÅtÃnudhÃvanaæ cittaæ vikkhepÃnupatitaæ, taæ vivajjayitvà ekaÂÂhÃne samÃdahati; evaæ pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati. AnÃgatapaÂikaÇkhanaæ cittaæ vikkhambhitaæ,


#<[page 167]>#
%<                             167>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  taæ vivajjayitvà tatth' eva adhimoceti; evaæ pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati. LÅnaæ cittaæ kosajjÃnupatitaæ, taæ paggaïhitvà kosajjaæ pajagati; evaæ pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati. Atipaggahitaæ cittaæ uddhaccÃnupatitaæ, taæ niggaïhitvà uddhaccaæ pajahati; evaæ pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati. Abhiïataæ cittaæ rÃgÃnupatitaæ, taæ sampajÃno hutvà rÃgaæ pajahati; evaæ pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati. Apaïataæ cittaæ byÃpÃdÃnupatitaæ, taæ sampajÃno hutvà byÃpÃdaæ pajahati; evaæ pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati. Imehi chahi ÂhÃnehi parisuddhaæ cittaæ pariyodÃtaæ ekattagataæ hoti.
     #<PaÂis_I,III.10:># katame te ekattÃ? DÃnavossaggupaÂÂhÃnekattaæ samathanimittupaÂÂhÃnekattaæ vayalakkhaïupaÂÂhÃnekattaæ nirodhupaÂÂhÃnekattaæ, dÃnavossaggupaÂÂhÃnekattaæ cÃgÃdhimuttÃnaæ, samathanimittupaÂÂhÃnekatta¤ ca adhicittamanuyuttÃnaæ, vayalakkhaïupaÂÂhÃnekatta¤ ca vipassakÃnaæ, nirodhupaÂÂhÃnekatta¤ ca ariyapuggalÃnaæ. Imehi catÆhi ÂhÃnehi ekattagataæ cittaæ paÂipadÃvisuddhipasanna¤ c' eva hoti upekkhÃnubrÆhita¤ ca ¤Ãïena ca sampahaæsitaæ.
     #<PaÂis_I,III.11:># PaÂhamassa jhÃnassa ko Ãdi, kiæ majjhe, kiæ pariyosÃnaæ?
     PaÂhamassa jhÃnassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi, upekkhÃnubrÆhanà majjhe, sampahaæsanà pariyosÃnaæ.
     #<PaÂis_I,III.12:># PaÂhamassa jhÃnassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi: Ãdissa kati lakkhaïÃni?
     ùdissa tÅïi lakkhaïÃni: yo tassa paripantho tato cittaæ visujjhati, visuddhattà cittaæ majjhimaæ samathanimittaæ paÂipajjati, paÂipannattà tattha cittaæ pakkhandati, ya¤ ca paripanthato cittaæ visujjhati, ya¤ ca visuddhattà cittaæ majjhimaæ samathanimittaæ paÂipajjati, ya¤ ca paÂipannattà tattha cittaæ pakkhandati. PaÂhamassa jhÃnassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi:


#<[page 168]>#
%<                             168>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ãdissa imÃni tÅïi lakkhaïÃni. Tena vuccati paÂhamaæ jhÃnaæ ÃdikalyÃïa¤ c' eva hoti lakkhaïasampanna¤ ca.
     #<PaÂis_I,III.13:># PaÂhamassa jhÃnassa upekkhÃnubrÆhanà majjhe:
majjhassa kati lakkhaïÃni?
     Majjhassa tÅïi lakkhaïÃni: visuddhaæ cittaæ ajjhupekkhati, samathapaÂipannaæ ajjhupekkhati, ekattupaÂÂhÃnaæ ajjhupekkhati, ya¤ ca visuddhaæ cittaæ ajjhupekkhati, ya¤ ca samathapaÂipannaæ ajjhupekkhati, ya¤ ca ekattupaÂÂhÃnaæ ajjhupekkhati. PaÂhamassa jhÃnassa upekkhÃnubrÆhanà majjhe: majjhassa imÃni tÅïi lakkhaïÃni. Tena vuccati paÂhamaæ jhÃnaæ majjhakalyÃïa¤ c' eva hoti lakkhaïasampanna¤ ca.
     #<PaÂis_I,III.14:># PaÂhamassa jhÃnassa sampahaæsanà pariyosÃnaæ:
pariyosÃnassa kati lakkhaïÃni?
     PariyosÃnassa cattÃri lakkhaïÃni: tatthà jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena sampahaæsanÃ, indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena sampahaæsanÃ, tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena sampahaæsanÃ, ÃsevanaÂÂhena sampahaæsanÃ. PaÂhamassa jhÃnassa sampahaæsanà pariyosÃnaæ: pariyosÃnassa imÃni cattÃri lakkhaïani. Tena vuccati paÂhamaæ jhÃnaæ pariyosÃnakalyÃïa¤ c' eva hoti lakkhaïasampanna¤ ca. Evaæ tivattagattaæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampannaæ, vitakkasampanna¤ c' eva hoti vicÃrasampanna¤ ca pÅtisampanna¤ ca sukhasampanna¤ ca cittassa adhiÂÂhÃnasampanna¤ ca saddhÃsampanna¤ ca viriyasampanna¤ ca satisampanna¤ ca samÃdhisampanna¤ ca pa¤¤Ãsampanna¤ ca.
     #<PaÂis_I,III.15:># Dutiyassa jhÃnassa ko Ãdi, kiæ majjhe, kiæ pariyosÃnaæ?
     Dutiyassa jhÃnassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi, upekkhÃnubrÆhanà majjhe, sampahaæsanà pariyosÃnaæ . . . pe . . . Evaæ tivattagataæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampannaæ, pÅtisampanna¤ c' eva hoti sukhasampanna¤ c' eva cittassa adhiÂÂhÃnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤Ãsampanna¤ ca


#<[page 169]>#
%<                             169>%
     Tatiyassa jhÃnassa ko Ãdi, kiæ magge, kiæ pariyosÃnaæ?
 . . . pe . . . Evaæ tivattagataæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampannaæ, sukhasampanna¤ c' eva hoti cittassa adhiÂÂhÃnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤Ãsampanna¤ ca. Catutthassa jhÃnassa ko Ãdi, kiæ majjhe, kiæ pariyosÃnaæ? . . . pe . . . Evaæ tivattagataæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampannaæ, upekkhasampanna¤ c' eva hoti cittassa adhiÂÂhÃnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤Ãsampanna¤ ca.
     #<PaÂis_I,III.16:># ùkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpattiyÃ, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpattiyÃ, Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpattiyÃ, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanasamÃpattiyà ko Ãdi, kiæ majjhe, kiæ pariyosÃnaæ?
 . . . pe . . . Evaæ tivattagataæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampannaæ, upekkhÃsampanna¤ c' eva hoti cittassa adhiÂÂhÃnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤Ãsampanna¤ ca.
     #<PaÂis_I,III.17:># AniccÃnupassanÃya ko Ãdi, kiæ majjhe, kiæ pariyosÃnaæ? . . . pe . . . Evaæ tivattagataæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampannaæ, vitakkasampanna¤ c' eva hoti . . . pe . . . pa¤¤Ãsampanna¤ ca.
     DukkhÃnupassanÃya . . . pe . . . anattÃnupassanÃya, nibbidÃnupassanÃya, virÃgÃnupassanÃya, nirodhÃnupassanÃya, paÂinissaggÃnupassanÃya, khayÃnupassanÃya, vayÃnupassanÃya, vipariïÃmÃnupassanÃya, animittÃnupassanÃya, appaïihitÃnupassanÃya, su¤¤ÃnupassanÃya, adhipa¤¤ÃdhammavipassanÃya, yathÃbhÆta¤ÃïadassanÃya, ÃdÅnavÃnupassanÃya, paÂisaÇkhÃnupassanÃya, vivaÂÂanÃnupassanÃya, sotÃpattimaggassa, sakadÃgÃmimaggassa, anÃgÃmimaggassa, Arahattamaggassa ko Ãdi, kiæ majjhe, kiæ pariyosÃnaæ?
     Arahattamaggassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi, upekkhÃnubrÆhanà majjhe, sampahaæsanà pariyosÃnaæ.
     #<PaÂis_I,III.18:># Arahattamaggassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi: Ãdissa kati lakkhaïÃni?
     ùdissa tÅïi lakkhaïÃni: yo tassa paripantho tato cittaæ visujjhati, visuddhattà cittaæ majjhimaæ samathanimittaæ paÂipajjati, paÂipannattà tattha cittaæ pakkhandati;


#<[page 170]>#
%<                             170>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ya¤ ca paripanthato cittaæ visujjhati, ya¤ ca visuddhattà cittaæ majjhimaæ samathanimittaæ paÂipajjati, ya¤ ca paÂipannatà tattha cittaæ pakkhandati. Arahattamaggassa paÂipadÃvisuddhi Ãdi: Ãdissa imÃni tÅïi lakkhaïÃni. Tena vuccati Arahattamaggo ÃdikalyÃïo c' eva hoti lakkhaïasampanno ca.
     #<PaÂis_I,III.19:># Arahattamaggassa upekkhÃnubrÆhanà majjhe: majjhassa kati lakkhaïÃni?
     Majjhassa tÅïi lakkhaïÃni: visuddhaæ cittaæ ajjhupekkhati, samathapaÂipannam ajjhupekkhati, ekattupaÂÂhÃnam ajjhupekkhati ya¤ ca visuddhaæ cittaæ ajjhupekkhati, ya¤ ca samathapaÂipannaæ ajjhupekkhati, ya¤ ca ekattupaÂÂhÃnaæ ajjhupekkhati. Arahattamaggassa upekkhÃnubrÆhanà majjhe: majjhassa imÃni tÅïi lakkhaïÃni. Tena vuccati Arahattamaggo majjhakalyÃïo c' eva hoti lakkhaïasampanno ca.
     #<PaÂis_I,III.20:># Arahattamaggassa sampahaæsanà pariyosÃnaæ:
pariyosÃnassa kati lakkhaïÃni?
     PariyosÃnassa cattÃri lakkhaïÃni: tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena sampahaæsanÃ, indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena sampahaæsanÃ, tadupagavirivayÃhanaÂÂhena sampahaæsanÃ, ÃsevanaÂÂhena sampahaæsanÃ. Arahattamaggassa sampahaæsanà pariyosÃnaæ: pariyosÃnassa imÃni cattÃri lakkhaïÃni. Tena vuccati Arahattamaggo pariyosÃnakalyÃïo c' eva hoti lakkhaïasampanno ca.
Evaæ tivattagataæ cittaæ tividhakalyÃïakaæ dasalakkhaïasampanno, vitakkasampanna¤ c' eva hoti vicÃrasampanna¤ ca pÅtisampanna¤ ca sukhasampanna¤ ca cittassa adhiÂÂhÃnasampanna¤ ca saddhÃsampanna¤ ca viriyasampanna¤ ca satisampanna¤ ca samÃdhisampanna¤ ca pa¤¤Ãsampanna¤ ca.
     #<PaÂis_I,III.21:># Nimittaæ assÃsapassÃsà anÃrammaïÃ-m-ekacittassa
          ajÃnato ca tayo dhamme bhÃvanà n' upalabbhati,


#<[page 171]>#
%<                             171>%
          nimittaæ assÃsapassÃsà anÃrammaïÃ-m-ekacittassa
          jÃnato ca tayo dhamme bhÃvanà upalabbhatÅti.
     #<PaÂis_I,III.22:># Kathaæ ime tayo dhammà ekacittassa Ãrammaïà na honti, na c' ime tayo dhammà avidità honti, na ca cittaæ vikkhepaæ gacchati, padhÃna¤ ca pa¤¤Ãyati, payoga¤ ca sÃdheti, visesaæ adhigacchati?
     SeyyathÃpi rukkho same bhÆmibhÃge nikkhitto, tamenaæ puriso kakacena chindeyya, rukkhe phuÂÂhakakacadantÃnaæ vasena purisassa sati upaÂÂhità hoti, na Ãgate và gate và kakacadante manasikaroti, na Ãgatà và gatà và kakacadantà avidità honti, padhÃna¤ ca pa¤¤Ãyati, payoga¤ ca sÃdheti, visesaæ adhigacchati: yathà rukkho same bhÆmibhÃge nikkhitto, evaæ upanibandhanà nimittaæ, yathà kakacadantà evaæ assÃsapassÃsÃ, yathà rukkhe phuÂÂhakhacadantÃnaæ vasena purisassa sati upaÂÂhità hoti, na Ãgate và gate và kakacadante manasikaroti, na Ãgatà và gatà và kakacadantà avidità honit, padhÃna¤ ca pa¤¤Ãyati, payoga¤ ca sÃdheti, visesaæ adhigacchatievamevaæ bhikkhÆ nÃsikagge và mukhanimitte và satiæ upaÂÂhÃpetvà nisinno hoti, na Ãgate và gate và assÃsapassÃse manasikaroti, na Ãgatà và gatà và assÃsapassÃsà avidità honti, padhÃna¤ ca pa¤¤Ãyati, payoga¤ ca sÃdheti, visesaæ adhigacchati.
     #<PaÂis_I,III.23:># Katamaæ padhÃnaæ?
     ùraddhaviriyassa kÃyo pi cittaæ pi kammaniyaæ hoti; idaæ padhÃnaæ.
     Katamo payogo?
     ùraddhaviriyassa uppekilesà pahÅyanti, vitakkà vÆpasamanti; ayaæ payogo.
     Katamo viseso?
     ùraddhaviriyassa sa¤¤ojanà pahÅyanti, anusayà byantihonti; ayaæ viseso.
     Evaæ ime tayo dhammà ekacittassa Ãrammaïà na honti,


#<[page 172]>#
%<                             172>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na c' ime tayo dhammà avidità honti, na ca cittaæ vikkhepaæ gacchati padhÃna¤ ca pa¤¤Ãyati payoga¤ ca sÃdheti visesaæ adhigacchati.
     #<PaÂis_I,III.24:># ùnÃpÃnasati yassa paripuïïà subhÃvitÃ
          anupubbaæ paricità yathà Buddhena desitÃ,
          so imaæ lokaæ pabhÃseti abbhà mutto va candimà ti.
     `ùnan' ti. AssÃso no passÃso. `ApÃnan' ti. PassÃso no assÃso.
     AssÃsavasena upaÂÂhÃnaæ sati, passÃsavasena upaÂÂhÃnaæ sati: yo assasati tass' upaÂÂhÃti, yo passasati tass' upaÂÂhÃti.
     `ParipuïïÃ' ti. PariggahaÂÂhena paripuïïÃ, parivÃraÂÂhena paripuïïÃ, paripÆraÂÂhena paripuïïÃ.
     `SubhÃvitÃ' ti. Catasso bhÃvanÃ: tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ, indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ, tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ, ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ. Tass' ime cattÃro bhÃvanaÂÂhà yÃnikatà honti vatthukatà anuÂÂhità paricità susamÃraddhÃ.
     #<PaÂis_I,III.25:># `YÃnikatÃ' ti. Yattha yattha ÃkaÇkhati, tattha tattha vasippatto hoti balappatto vesÃrajjapatto, tassa te dhammà ÃvajjanappaÂibandhà honti ÃkaÇkhaïappaÂibandhà manasikÃrappaÂibandhà cattuppÃdapaÂibandhÃ:
tena vuccati `YÃnikatÃ' ti.
     `VatthukatÃ' ti. Yasmiæ yasmiæ vatthusmiæ cittaæ svÃdhiÂÂhitaæ hoti, tasmiæ tasmiæ vatthusmiæ sati supatiÂÂhità hoti; yasmiæ yasmiæ và pana vatthusmiæ sati supatiÂÂhità hoti, tasmiæ tasmim vatthusmiæ cittaæ svÃdhiÂÂhitaæ hoti: tena vuccati `VatthukatÃ' ti.
     `AnuÂÂhitÃ' ti. Yena yena cittaæ abhinÅharati, tena tena sati anuparivattati; yena yena và pana sati anuparivattati, tena tena cittaæ abhinÅharati: tena vuccati `AnuÂÂhitÃ' ti.
     `ParicitÃ' ti. PariggahaÂÂhena paricità parivÃraÂÂhena paricità paripÆraÂÂhena paricitÃ; satiyà pariggahanto jinÃti pÃpake akusale dhamme:


#<[page 173]>#
%<                                173>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tena vuccati `Paricità ' ti.
     `SusamÃraddhÃ' ti. CattÃro susamÃraddhÃ: tÃttha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena susamÃraddhÃ, indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena susamÃraddhÃ, tadupagaviriyaVÃhanaÂÂhena susamÃraddhÃ, tappaccanÅkÃnaæ kilesÃnaæ susamugghÃtattà susamÃraddhÃ.
     `Susaman' ti. Atthi samaæ, atthi susamaæ.
Katamaæ samaæ? Ye tattha JÃtà anavajjà kusalà byÃdhipakkhiyÃ, idaæ samaæ. Katamaæ susamaæ? Yaæ tesaæ tesaæ dhammÃnaæ Ãrammaïaæ nirodho nibbÃnaæ, idaæ susamaæ. Iti ida¤ ca susamaæ ida¤ ca susamaæ.
¤Ãtaæ hoti iÂÂhaæ viditaæ sacchikataæ phassitaæ pa¤¤Ãya, Ãraddhaæ hoti viriyaæ asallÅnaæ, upaÂÂhità sati apamuÂÂhÃ, passaddho kÃyo asÃraddho, samÃhitaæ. cittaæ ekaggaæ: tena vuccati `SusamÃraddhÃ' ti.
     #<PaÂis_I,III.26:># `Anupubbaæ paricitÃ' ti. DÅghaæ assÃsavasena purimà purimà paricitÃ, pacchimà pacchimà anuparicitÃ; dÅghaæ passÃsavasena purimà purimà paricitÃ, pacchimà pacchimà anuparicitÃ; rassaæ assÃsavasena purimà purimà paricitÃ, pacchimà pacchimà anuparicitÃ; rassaæ passÃsavasena purimà purimà paricitÃ, pacchimà pacchimà anuparicità . . . pe . . . paÂinissaggÃnupassÅ assÃsavasena purimà purimà paricitÃ, pacchimà pacchimà anuparicitÃ; paÂinissaggÃnupassÅ passÃsavasena purimà purimà paricitÃ, pacchimà pacchimà anuparicitÃ; Sabbà pi soÊasavatthukà ÃnÃpÃnasatiyo a¤¤ama¤¤aæ paricità c' eva honti anuparicità ca: tena vuccati `Anupubbaæ paricitÃ' ti.
     #<PaÂis_I,III.27:># `YathÃ' ti. Dasa yathatthÃ: attadamathaÂÂho yathattho, attasamathaÂÂho yathattho, attaparinibbÃpanaÂÂho yathattho, abhi¤¤aÂÂho yathattho, pari¤¤aÂÂho yathattho, pahÃnaÂÂho yathattho, bhÃvanaÂÂho yathattho,


#<[page 174]>#
%<                                174>%
sacchikiriyaÂÂho yathattho, saccÃbhisamayaÂÂho yathattho, nirodhe paÂiÂÂhÃpakaÂÂho yathattho.
     #<PaÂis_I,III.28:># `Buddho' ti. Yo so Bhagavà sayambhÆ anÃcariyako Buddhe ananussutesu dhammesu sÃmaæ saccÃni abhisambujjhati tattha ca sabba¤¤utaæ patto balesu ca vasÅbhÃvaæ
     `Buddho' ti. Ken' aÂÂhena Buddho? `Bujjhità saccÃnÅti, Buddho, bodhetà pajÃyÃti Buddho, sabba¤¤utÃya Buddho, sabbadassÃvitÃya Buddho, ana¤¤aneyyatÃya Buddho, visavitÃya Buddho, khÅïÃsavasaÇkhÃtena Buddho, nirupadhisaÇkhÃtena Buddho, `ekantavÅtarÃgo' ti Buddho, `ekantavÅtadoso' ti Buddho, `ekantavÅtamoho' ti Buddho, `ekantanikkileso' ti Buddho, `ekÃyanamaggaæ gato' ti Buddho, `eko anuttaraæ sammÃsambodhiæ abhisambuddho' ti Buddho, abuddhivihatattà buddhipaÂilÃbhà Buddho.
     `Buddho' ti. N' etaæ nÃmaæ mÃtarà kataæ, na pitarà kataæ, na bhÃtarà kataæ, na bhaginiyà kataæ, na mittÃmaccehi kataæ, na ¤ÃtisÃlohitehi kataæ, na samaïabrÃhmaïehi kataæ, na devatÃhi kataæ; vimokkhantikam etaæ BuddhÃnaæ BhagavantÃnaæ Bodhiyà mÆle saha sabba¤¤uta¤Ãïassa paÂilÃbhà sacchikà pa¤¤atti, yadidaæ Buddho ti.
     #<PaÂis_I,III.29:># `DesitÃ' ti. AttadamathaÂÂho yathattho yathà Buddhena desito, attasamathaÂÂho yathattho yathà Buddhena desito, attaparinibbÃpanaÂÂho yathattho yathà Buddhena desito . . . pe . . . nirodhe patiÂÂhÃpakaÂÂho yathattho yathà Buddhena desito, so hi gahaÂÂho và hoti pabajjito vÃ.
     `Loko' ti. Khandhaloko dhÃtuloko Ãyatanaloko vipattibhavaloko vipattisambhavaloko sampattibhavaloko sampattisambhavaloko. Eko loko: sabbe sattà ÃhÃraÂÂhitikà . . . pe . . . aÂÂhÃrasa lokÃ: aÂÂhÃrasa dhÃtuyo.
     #<PaÂis_I,III.30:># `PabhÃsetÅti'. AttadamathaÂÂhaæ. yathatthaæ abhisambuddhattà so imaæ lokaæ obhÃseti bhÃseti pabhÃseti,


#<[page 175]>#
%<                               175>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  attasamathaÂÂhaæ yathatthaæ abhisambuddhattà so imaæ lokaæ obhÃseti bhÃseti pabhÃseti, attaparinibbÃpanaÂÂhaæ yathatthaæ abhisambuddhattà so imaæ lokam obhÃseti bhÃsetti pabhÃseti . . . pe . . . nirodhe patiÂÂhÃpakaÂÂhaæ yathatthaæ abhisambuddhattà so imaæ lokaæ obhÃseti bhÃseti pabhÃseti.
     #<PaÂis_I,III.31:># `Abbhà mutto va candimÃ' ti. Yathà abbhà evaæ kilesÃ, yathà cando evaæ ariya¤Ãïaæ, yathà candimà devamutto evaæ bhikkhu, yathà cando abbhà mutto mahiyà mutto dhÆmarajà mutto rÃhugahaïà vippamutto bhÃsati ca tapati ca virocati ca, evameva bhikkhu sabbakilesehi vippamutto bhÃsati ca tapati ca virocati ca; tena vuccati `Abbhà mutto va candimÃ' ti.
     ImÃni terasa vodÃne ¤ÃïÃni.
                            BhÃïavÃraæ.
     #<PaÂis_I,III.32:># KatamÃni battiæsa sattokÃrÅsu ¤ÃïÃni?
     Idha bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamÆlagato và su¤¤ÃgÃragato và nisÅdati pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujum kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ. So sato và assasati sato passasati, dÅghaæ và assasanto `dÅghaæ assasÃmÅti' pajÃnÃti, dighaæ và passasanto `dighaæ passasÃmÅti' pajÃnÃti, rassaæ và assasanto `rassaæ assasÃmÅti' pajÃnÃti, rassaæ và passasanto `rassaæ passasÃmÅti' pajÃnÃti, `sabbakÃyapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `sabbakÃyapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati, `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati, `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati, `pÅtipaÂisaævedi . . . pe . . . sukhapaÂisaævedÅ,


#<[page 176]>#
%<                             176>%
cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ, cittapaÂisaævedÅ . . . pe . . . abhippamodayaæ cittaæ, samÃdahaæ cittaæ, vimocayaæ cittaæ, aniccÃnupassÅ virÃgÃnupassi nirodhÃnupassÅ paÂinissaggÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `paÂinissaggÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati.
     #<PaÂis_I,III.33:># `IdhÃti', Imissà diÂÂhiyÃ, imissà khantiyÃ, imissà ruciyÃ, imasmiæ ÃdÃye, imasmiæ dhamme, imasmiæ vinaye, imasmiæ dhammavinaye, imasmiæ pÃvacane, imasmiæ brahmacariye, imasmiæ satthusÃsane: tena vuccati `IdhÃti'.
     `BhikkhÆti'. PuthujjanakalyÃïako và hoti bhikkhu sekho và Arahà và akuppadhammo.
     `Ara¤¤an' ti. Nikkhamitvà bahi indakhÅlà sabbaæ etaæ ara¤¤aæ.
     `RukkhamÆlan' ti. Yattha bhikkhuno Ãsanaæ pa¤¤attaæ hoti, ma¤co và pÅthaæ và bhisÅ và taÂÂikà và cammakhaï¬o và tiïasanthÃro và païïasanthÃro và palÃlasanthÃro và tattha bhikkhu caÇkamati và tiÂÂhati và nisÅdati và seyyaæ và kappeti.
     `Su¤¤an' ti. Kenaci anÃkiïïaæ hoti gahaÂÂhehi và pabbajitehi vÃ.
     `ùgÃran' ti. VihÃro a¬¬hayogo pÃsÃdo hammiyaæ guhà ti.
     `NisÅdati pallaÇkaæ ÃbhujitvÃ' ti. Nisinno hoti pallaÇkaæ ÃbhujitvÃ.
     `Ujuæ kÃyaæ païidhÃyÃti'. Ujuko hoti kÃyo Âhito supaïihito
     `Parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ' ti. `ParÅti' pariggahaÂÂho, `mukhan' ti niyyÃnaÂÂho, `satÅti' upaÂÂhÃnaÂÂho; tena vuccati `Parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ' ti.
     #<PaÂis_I,III.34:># `Sato va assasati sato passasatÅti'. BattiæsÃya ÃkÃrehi satokÃrÅ hoti:


#<[page 177]>#
%<                               177>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dÅghaæ assÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato sati upaÂÂhità hoti, tÃya satiyà tena ¤Ãïena satokÃrÅ hoti; dÅghaæ passÃsavasena cittassa ekaggataæ . . . pe . . . satokÃrÅ hoti; rassaæ assÃsavasena cittassa ekaggataæ . . . pe . . . satokÃrÅ hoti; rassaæ assÃsavasena cittassa ekaggataæ . . . pe . . . satokÃrÅ hoti; paÂinissaggÃnupassÅ assÃsavasena, paÂinissaggÃnupassÅ passÃsavasena cittassa ekaggataæ . . . pe . . . satokÃrÅ hoti.
     #<PaÂis_I,III.35:># Kathaæ dÅghaæ assasanto `dÅghaæ assasÃmÅti' pajÃnÃti, dÅghaæ passasanto `dÅghaæ passasÃmÅti' pajÃnÃti?
     DÅghaæ assÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasati, dÅghaæ passÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte passasati, dÅghaæ assÃsapas' sÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasati pi passasati pi; dÅghaæ assÃsapassÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasato pi passasato pi chando uppajjati. Chandavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ assÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasati, chandavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ passÃsaæ addhÃnasÃÇkhÃte passasati, chandavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ assÃsapassÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasati pi passasati pi; chandavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ assÃsapassÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasato pi passasato pi pÃmojjaæ uppajjati. PÃmojjavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ assÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasati, pÃmojjavasena tato sukhumataraæ dighaæ passÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte passasati, pÃmojjavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ assÃsapassÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasati pi passasati pi, pÃmojjavasena tato sukhumataraæ dÅghaæ assÃsapassÃsaæ addhÃnasaÇkhÃte assasato pi passasato pi dÅghaæ assÃsapassÃsà cittaæ vivaÂÂati, upekkhà saïÂhÃti. Imehi navahÃkÃrehi dÅghaæ assÃsapassÃsà kÃyo uppaÂÂhÃnaæ sati anupassanà ¤Ãïaæ, kÃyo uppaÂÂhÃnaæ no sati, sati upaÂÂhÃna¤ c' eva sati ca, tÃya satiyà tena ¤Ãïena taæ kÃyaæ anupassatÅti: tena vuccati `KÃye kÃyÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.


#<[page 178]>#
%<                             178>%
     #<PaÂis_I,III.36:># `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ kÃyaæ anupassati?
Aniccato anupassati no niccato, dukkhato anupassati no sukhato, anattato anupassati no attato, nibbindati no nandati, virajjati no rajjati, nirodheti no samudeti, paÂinissajjati no Ãdiyati, aniccato anupassanto niccasa¤¤aæ pajahati, dukkhato anupassanto sukhasa¤¤aæ pajahati, anattato anupassanto attasa¤¤aæ pajahati, nibbindanto nandiæ pajahati, virajjanto rÃgaæ pajahati, nirodhento samudayaæ pajahati, paÂinissajjanto ÃdÃnaæ pajahati.
Evaæ taæ kÃyaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanÃ: tattha jÃtÃnaæ dhammÃnaæ anativattanaÂÂhena bhÃvanÃ, indriyÃnaæ ekarasaÂÂhena bhÃvanÃ, tadupagaviriyavÃhanaÂÂhena bhÃvanÃ, ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     #<PaÂis_I,III.37:># DÅghaæ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato vidità vedanà uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti, vidità sa¤¤Ã uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti, vidità vitakkà uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti.
     #<PaÂis_I,III.38:># Kathaæ vidità vedanà uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti? Kathaæ vedanÃya uppÃdo vidito hoti?
     `AvijjÃsamudayà vedanÃsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vedanÃya uppÃdo vidito hoti, `taïhÃsamudayà vedanÃsamudayo' ti, `kammasamudayà vedanÃsamudayo' ti `phassasamudayà vedanÃsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vedanÃya uppÃdo vidito hoti, nibbattilakkhaïaæ passato pi vedanÃya uppÃdo vidito hoti. Evaæ vedanÃya uppÃdo vidito hoti.
     Kathaæ vedanÃya upaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti?
     Amiccato manasikaroto khayatupaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti, dukkhato manasikaroto bhayatupaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti, anattato manasikaroto su¤¤atupaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti, Evaæ vedanÃya upaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti.
     Kathaæ vedanÃya atthaÇgamo vidito hoti?
     `AvijjÃnirodhà vedanÃnirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vedanÃya atthaÇgamo vidito hoti, `taïhÃnirodhà vedanÃnirodho' ti


#<[page 179]>#
%<                             179>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . `kammanirodhà vedanÃnirodho' ti . . . pe . . . `phassanirodhà vedanÃnirodho' ti paccayanirodhaÂÂhena vedanÃya atthaÇgamo vidito hoti, vipariïÃmalakkhaïaæ passato pi vedanÃya atthaÇgamo vidito hoti. Evaæ vedanÃya atthaÇgamo vidito hoti.
     Evaæ vidità vedanà uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti.
     #<PaÂis_I,III.39:># Kathaæ vidità sa¤¤Ã uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abhatthaæ gacchanti? Kathaæ sa¤¤Ãya uppÃdo vidito hoti?
     `AvijjÃsamudayà sa¤¤Ãsamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena sa¤¤Ãya uppÃdo vidito hoti, `taïhÃsamudayà . . . pe . . . nibbattilakkhaïaæ passato pi sa¤¤Ãya uppÃdo vidito hoti. Evaæ sa¤¤Ãya uppÃdo vidito hoti.
     Kathaæ sa¤¤Ãya upaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti?
     Aniccato manasikaroto . . . pe . . . su¤¤atupaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti. Evaæ sa¤¤Ãya upaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti.
     Kathaæ sa¤¤Ãya atthaÇgamo vidito hoti?
     `AvijjÃnirodhà sa¤¤Ãnirodho' ti . . . pe . . . vipariïÃmalakkhaïaæ passato pi sa¤¤Ãya atthaÇgamo vidito hoti. Evaæ sa¤¤Ãya atthaÇgamo vidito hoti. Evaæ vidità sa¤¤Ã uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti.
     #<PaÂis_I,III.40:># Kathaæ vidità vitakkà uppajjanti, vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti? Kathaæ vitakkÃnaæ uppÃdo vidito hoti?
     `AvijjÃsamudayà vitakkasamudayo' ti paccayasamudayaÂÂhena vitakkÃnaæ uppÃdo vidito hoti, `taïhÃsamudayà . . . pe . . . nibbattilakkhaïaæ passato pi vitakkÃnaæ uppÃdo vidito hoti. Evaæ vitakkÃnaæ uppÃdo vidito hoti.
     Kathaæ vitakkÃnaæ upaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti?
     Aniccato manasikaroto . . . pe . . . su¤¤atupaÂÂhÃnaæ viditaæ hoti. Evaæ vitakkÃnaæ upaÂÂhÃnam viditaæ hoti.
     Kathaæ vitakkÃnaæ atthaÇgamo vidito hoti?
     `AvijjÃnirodhà vitakkanirodho' ti . . . pe . . . vipariïÃmalakkhaïaæ passato pi vitakkÃnaæ atthaÇgamo vidito hoti. Evaæ vitakkÃnaæ atthaÇgamo vidito hoti. Evaæ vidità vitakkà uppajjanti,


#<[page 180]>#
%<                             180>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vidità upaÂÂhahanti, vidità abbhatthaæ gacchanti.
     #<PaÂis_I,III.41:># DÅghaæ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnanto indriyÃni samodhÃneti gocara¤ ca pajÃnÃto samattha¤ ca paÂivijjhati . . . pe . . . dhamme samodhÃneti gocara¤ ca pajÃnÃti samatha¤ ca paÂivijjhati.
     `IndriyÃni samodhÃnetÅti'. Kathaæ indriyÃni samodhÃneti?
     AdhimokkhaÂÂhena saddhindriyaæ samodhÃneti, paggahaÂÂhena viriyindriyaæ samodhÃneti, upaÂÂhÃnaÂÂhena satindriyaæ samodhÃneti, avikkhepaÂÂhena samÃdhindriyaæ samodhÃneti, dassanaÂÂhena pa¤¤indriyaæ samodhÃneti. Ayaæ puggalo imÃni indriyÃni imasmiæ Ãrammaïe samodhÃneti; tena vuccati `IndriyÃni samodhÃnetÅti'.
     `Gocara¤ ca pajÃnÃtÅti'. Yaæ tassa Ãrammaïaæ taæ tassa gocaraæ, yaæ tassa gocaraæ taæ tassa Ãrammaïaæ pajÃnÃtÅti, puggalo pajÃnanà pa¤¤Ã.
     `Saman' ti. ùrammaïassa upaÂÂhÃnaæ samaæ, cittassa avikkhepo samaæ, cittassa adhiÂÂhÃnaæ samaæ, cittassa vodÃnaæ samaæ.
     `Attho' ti. Anavajjatho nikkilesattho vodÃnattho paramattho.
     `PaÂivijjhatÅti'. ùrammaïassa upaÂÂhÃnaæ paÂivijjhati, cittassa avikkhepaÂÂhaæ paÂivijjhati, cittassa adhiÂÂhÃnaÂÂhaæ paÂivijjhati, cittassa vodÃnaÂÂhaæ paÂivijjhati; tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.42:># `BalÃni samodhÃnetÅti'. Kathaæ balÃni samodhÃneti? Asaddhiye akampiyaÂÂhena saddhÃbalaæ samodhÃneti, kosajje akampiyaÂÂhena viriyabalaæ samodhÃneti, pamÃde akampiyaÂÂhena satibalaæ samodhÃneti, uddhacce akampiyaÂÂhena samÃdhibalaæ samodhÃneti, avijjÃya akampiyaÂÂhena pa¤¤Ãbalaæ samodhÃneti. Ayaæ puggalo imÃni balÃni imasmin Ãrammaïe samodhÃneti; tena vuccati `BalÃni samodhÃnetÅti'.
     `Gocara¤ ca pajÃnÃtÅti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti. `


#<[page 181]>#
%<                             181>%
     #<PaÂis_I,III.43:># `BojjhaÇge samodhÃnetÅti'. Kathaæ bojjhaÇge samodhÃneti? UpaÂÂhÃnaÂÂhena satisambojjhaÇgaæ samodhÃneti, pavicayaÂÂhena dhammavicayasambojjhaÇgaæ samodhÃneti, paggahaÂÂhena viriyasambojjhaÇgaæ samodhÃneti, pharaïaÂÂhena pÅtisambojjhaÇgaæ samodhÃneti, upassamaÂÂhena passaddhisambojjhaÇgam samodhÃneti, avikkhepaÂÂhena samÃdhisambojjhaÇgaæ samodhÃneti, paÂisaÇkhÃnaÂÂhena upekkhÃsambojjhaÇgaæ samodhÃneti.
Ayaæ puggalo ime bojjhaÇge imasmiæ Ãrammaïe samodhÃneti: tena vuccati `BojjhaÇge samodhÃnetÅti'. `Gocara¤ ca pajÃnÃtÅti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.44:># `Maggaæ samodhÃnetÅti'. Kathaæ maggaæ samodhÃneti?
     DassanaÂÂhena sammÃdiÂÂhiæ samodhÃneti, abhiniropanaÂÂhena sammÃsaÇkappaæ samodhÃneti, pariggahaÂÂhena sammÃvÃcaæ samodhÃneti, samuÂÂhÃnaÂÂhena sammÃkammantaæ samodhÃneti, vodÃnaÂÂhena sammÃ-ÃjÅvaæ samodhÃneti, paggahaÂÂhena sammÃvÃyÃmaæ samodhÃneti, upaÂÂhÃnaÂÂhena sammÃsatiæ samodhÃneti, avikkhepaÂÂhena sammÃsamÃdhiæ samodhÃneti. Ayaæ puggalo imaæ maggaæ imasmiæ Ãrammaïe samodhÃneti; tena vuccati `Maggaæ samodhÃnetÅti'. `Gocara¤ ca pajÃnÃtÅti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.45:># `Dhamme samodhÃnetÅti'. Kathaæ dhamme samodhÃneti? AdhipateyyaÂÂhena indriyÃni samodhÃneti, akampiyaÂÂhena balÃni samodhÃneti, niyyÃnaÂÂhena bojjhaÇge samodhÃneti, hetuÂÂhena maggaæ samodhÃneti, upaÂÂhÃnaÂÂhena satipaÂÂhÃnaæ samodhÃneti, padahaÂÂhena sammappadhÃnaæ samodhÃneti, ijjhanaÂÂhena iddhipÃdaæ samodhÃneti, tathaÂÂhena saccaæ samodhÃneti, avikkhepaÂÂhena samathaæ samodhÃneti, anupassanaÂÂhena vipassanaæ samodhÃneti, ekarasaÂÂhena samathavipassanaæ samodhÃneti, anativattanaÂÂhena yuganandhaæ samodhÃneti, samvaraÂÂhena sÅlavisuddhim samodhÃneti, avikkhepaÂÂhena cittavisuddhiæ samodhÃneti, dassanaÂÂhena diÂÂhivisuddhiæ samodhÃneti, vimuttaÂÂhena vimokkhaæ samodhÃneti,


#<[page 182]>#
%<                             182>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  paÂivedhaÂÂhena vijjaæ samodhÃneti, pariccÃgaÂÂhena vimuttiæ samodhÃneti, samucchedaÂÂhena khaye ¤Ãïaæ samodhÃneti, paÂipassaddhaÂÂhena anuppÃde ¤Ãïaæ samodhÃneti; chandaæ mÆlaÂÂhena samodhÃneti, manasikÃraæ samuÂÂhÃnaÂÂhena samodhÃneti, phassaæ samodhÃnaÂÂhena samodhÃneti, vedanaæ samosaraïaÂÂhena samodhÃneti, samÃdhiæ pamukhaÂÂhena samodhÃneti, satiæ adhipaÂeyyaÂÂhena samodhÃneti, pa¤¤aæ tatuttaraÂÂhena samodhÃneti, vimuttiæ sÃraÂÂhena samodhÃneti, amatogadhaæ nibbÃnaæ pariyosÃnaÂÂhena samodhÃneti. Ayaæ puggalo ime dhamme imasiæ Ãrammaïe samodhÃneti; tena vuccati `Dhamme samodhÃnetÅti'. `Gocara¤ ca pajÃnÃtÅti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.46:># Kathaæ rassaæ assasanto `rassaæ assasÃmÅti' pajÃnÃti, rassaæ passasanto `rassaæ passasÃmÅti' pajÃnÃti?
     Rassaæ assÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasati, rassaæ passÃsaæ ittarasaÇkhÃte passasati, rassaæ assÃsapassÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasati pi passasati pi; rassaæ assÃsapassÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasato pi passasato pi chando uppajjati. Chandavasena tato sukhumataraæ rassaæ assÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasati, chandavasena tato sukhumataraæ rassaæ passÃsaæ ittarasaÇkhÃte passasati, chandavasena tato sukhumataraæ rassaæ assÃsapassÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasati pi passasati pi; chandavasena tato sukhumataraæ rassaæ assÃsapassÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasato pi passasato pi pÃmojjaæ uppajjati. PÃmojjavasena tato sukhumataraæ rassaæ assÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasati, pÃmojjavasena tato sukhumataraæ rassaæ passÃsaæ ittarasaÇkhÃte passasati, pÃmojjavasena tato sukhumataraæ rassaæ assÃsapassÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasati pi passasati pi, pÃmojjavasena tato sukhumataraæ rassaæ assÃsapassÃsaæ ittarasaÇkhÃte assasato pi passasato pi rassaæ assÃsapassÃsà cittaæ vivaÂÂati, upekkhà saïÂhÃti. Imehi navahÃkÃrehi rassaæ assÃsapassÃsà kÃyo uppaÂÂhÃnaæ sati anupassanà ¤Ãïaæ, kÃyo upaÂÂhÃnaæ no sati,

#<[page 183]>#
%<                             183>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sati upaÂÂhÃna¤ c' eva sati ca, tÃya satiyà tena ¤Ãïena taæ kÃyaæ anupassatÅti: tena vuccati `KÃye kÃyÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     #<PaÂis_I,III.47:># `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ kÃyaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ kÃyaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     Rassaæ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato vidità vedanà uppajjanti . . . pe . . . rassaæ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnanto indriyÃni samodhÃneti . . . pe . . . tena vuccati `Samatthä ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.48:># Kathaæ `SabbakÃyapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `SabbakÃyapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     `KÃyo' ti. Dve. kÃyÃ- nÃmakÃyo ca rÆpakÃyo ca.
     Katamo nÃmakÃyo? Vedanà sa¤¤Ã cetanà phasso manasikÃro, nÃma¤ ca nÃmakÃyo ca, ye ca vuccanti cittasaÇkhÃrÃ. Ayaæ nÃmakÃyo.
     Katamo rÆpakÃyo? CattÃro ca mahÃbhÆtà catunna¤ ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya rÆpaæ assÃso ca passÃso ca nimitta¤ ca upanibandhanÃ, ye ca vuccanti kÃyasaÇkhÃrÃ.
Ayaæ rÆpakÃyo.
     #<PaÂis_I,III.49:># Kathaæ te kÃyà paÂividità honti?
     DÅghaæ assÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato sati upaÂÂhità hoti, tÃya satiyà tena ¤Ãïena te kÃyà paÂividita honti; dÅghaæ passÃsavasena . . . pe . . . rassaæ assÃsavasena . . . pe . . . rassaæ passÃsavasena cittassa ekagataæ avikkhepaæ pajÃnato sati upaÂÂhità hoti, tÃya satiyà tena ¤Ãïena te kÃyà paÂividità honti; Ãvajjato te kÃyà paÂividità honti, jÃnato te kÃyà paÂividità honti, passato te kÃyà paÂividità honti, paccavekkhato te kÃyà paÂividità honti, cittaæ adhiÂÂhahato te kÃyà paÂividità honti, saddhÃya adhimuccato te kÃyà pÃÂividità honti, viriyaæ paggaïhato te kÃyà paÂividità honti, satiæ upaÂÂhÃpayato te kÃyà paÂividità honti, cittaæ samÃdahato te kÃyà paÂividità honti, sa¤¤Ãya pajÃnato te kÃyà paÂividità honti, abhi¤¤eyaæ abhijÃnato te kÃyà paÂividità honti, pari¤eyyaæ parijÃnato te kÃyà paÂividità honti,


#<[page 184]>#
%<                             184>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pahÃtabbaæ pajahato te kÃyà paÂividità honti, bhÃvetabbaæ bhÃvayato te kÃyà paÂividità honti, sacchikÃtabbaæ sacchikaroto te kÃyà paÂividità honti. Evaæ te kÃyà paÂividità honti. SabbakÃyapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsà kÃyo upaÂÂhÃnaæ sati anupassanà ¤Ãïaæ, kÃyo upaÂÂhÃnaæ no sati, sati upaÂÂhÃna¤ c' eva sati ca, tÃya satiyà tena ¤Ãïena taæ kÃyaæ anupassatÅti; tena vuccati `KÃye kÃyÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     #<PaÂis_I,III.50:># `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ kÃyaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ kÃyaæ anupassati. `BhÃvanÃ' ti.
Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     SabbakÃyapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi, avikkhepaÂÂhena cittavisuddhi, dassanaÂÂhena diÂÂhivisuddhi; yo tattha saævaraÂÂho ayaæ adhisÅlasikkhÃ, yo tattha avikkhepaÂÂho ayaæ adhicittasikkhÃ, yo tattha dassanaÂÂho ayaæ adhipa¤¤ÃsikkhÃ. Imà tisso sikkhÃyo Ãvajjanto sikkhati jÃnanto sikkhati . . . pe . . . cittaæ adhiÂÂhahanto sikkhati . . . pe . . . sacchikÃtabbaæ sacchikaronto sikkhati. SabbakÃyapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato vidità vedanà uppajjanti . . . pe . . . sabbakÃyapaÂisaævodÅ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnanto indriyÃni samodhÃneti . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.51:># Kathaæ `Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati, `Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati?
     Katamo kÃyasaÇkhÃro?
     DÅghaæ assÃsà kÃyikÃ, ete dhammà kÃyapaÂibandhà kÃyasaÇkhÃrÃ, te kÃyasaÇkhÃre passambhento nirodhento vÆpasamento sikkhati; dÅghaæ passÃsà kÃyikà . . . pe . . . vÆpasamento sikkhati; rassaæ assÃsÃ; rassaæ passÃsÃ; sabbakÃyapaÂisaævedÅ assÃsÃ; sabbakÃyapaÂisaævedÅ passÃsà kÃyikà . . . pe . . . vÆpasamento sikkhati. YathÃrÆpehi kÃyasaÇkhÃrehi yà kÃyassa Ãnamanà vinamanà sannamanà païamanà i¤janà phandanà calanà kampanà `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati,


#<[page 185]>#
%<                             185>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `passambhÃyaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati. YathÃrÆpehi kÃyasaÇkhÃrehi yà kÃyassa naÃnamanà nÃ-viïamanà na-sannamanà na-païamanà ani¤janà aphandanà acalanà akampanà santaæ sukhumaæ `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati, `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati.
Iti kira `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati, `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati: evaæ sante vÃtÆpaladdhiyà ca pabhÃvanà na hoti, assÃsapassÃsÃna¤ ca pabhÃvanà na hoti, ÃnÃpÃnasatiyà ca pabhÃvanà na hoti, ÃnÃpÃnasatisamÃdhissa ca pabhÃvanà na hoti, na ta¤ ca naæ samÃpaÂÂiæ paï¬ità samÃpajjanti pi vuÂÂhahanti pi. Iti kira `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati, `passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati: evaæ sante vÃtÆpaladdhiyà ca pabhÃvanà hoti, assÃsapassÃsÃna¤ ca pabhÃvanà hoti, ÃnÃpÃnasatiyà ca pabhÃvanà hoti, ÃnÃpÃnasatisamÃdhissa ca pabhÃvanà hoti, tä ca naæ samÃpaÂÂiæ paï¬ità samÃpajjanti pi vuÂÂhahanti pi. Yathà kathaæ viya? SeyyathÃpi kaæse ÃkoÂite paÂhamaæ oÊÃrikà saddà pavattanti, olÃrikÃnaæ saddÃnaæ nimittaæ suggahitattà sumanasikatattà sÆpadhÃritattÃ, niruddhe pi oÊÃrike sadde atha pacchà sukhumakà saddà pavattanti, sukhumakÃnaæ saddÃnaæ nimittaæ suggahitattà sumanasikatattà sÆpadhÃritattÃ, niruddhe pi sukhumake sadde atha pacchà sukhumasaddanimittÃrammaïattà pi cittaæ pavattati; evam va paÂhamaæ oÊÃrikà assÃsapassÃsà pavattanti, oÊÃrikÃnaæ assÃsÃpassÃsÃnaæ nimittaæ suggahitattà sumanasikatattà sÆpadhÃritattÃ, niruddhe pi oÊÃrike assÃsapassÃse atha pacchà sukhumakà assÃsapassÃsà pavattanti, sukhumakÃnaæ assÃsapassÃsÃnaæ nimittaæ suggahitattà sumanasikatattà sÆpadhÃritattÃ,


#<[page 186]>#
%<                             186>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  niruddhe pi sukhumake assÃsapassÃse atha pacchà sukhumakÃnaæ assÃsapassÃsÃnaæ nimittÃrammaïattà pi cittaæ na vikkhepaæ gacchati:
evaæ sante vÃtÆpaladdhiyà ca pabhÃvanà hoti . . . pe . . . ÃnÃpÃnasatisamÃdhissa ca pabhÃvanà hoti, ta¤ ca naæ samÃpattiæ paï¬ità samÃpajjanti pi vuÂÂhahanti pi. Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assÃsapassÃssà kÃyo upaÂÂhÃnaæ sati anupassanà ¤Ãïaæ . . . pe . . . tena vuccati `kÃye kÃyÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     #<PaÂis_I,III.52:># `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ kÃyaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ kÃyaæ anupassati. `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ.
Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi, avikkhepaÂÂhena cittavisuddhi, dassanaÂÂhena diÂÂhivisuddhi; yo tattha saævaraÂÂho ayaæ adhisÅlasikkhÃ, yo tattha avikkhepaÂÂho ayaæ adhicittasikkhÃ, yo tattha dassanaÂÂho ayaæ adhipa¤¤ÃsikkhÃ. Imà tisso sikkhÃyo Ãvajjanto sikkati . . . pe . . . sacchikÃtabbaæ sacchikaronto sikkhati. Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato vidità vedanà uppajjanti . . . pe . . . passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnanto indriyÃni samodhÃneti . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
AÂÂha anupassane ¤ÃïÃni aÂÂha ca upaÂÂhÃnÃnussatiyo, cattÃri suttantikavatthÆni kÃye kÃyÃnupassanÃya.
                     BhÃïavÃraæ.
     #<PaÂis_I,III.53:># Kathaæ `pÅtipaÂisaævedÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `pÅtipaÂisaævedÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     Katamà pÅti? DÅghaæ assÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato uppajjati pÅtipÃmojjaæ . . . pe . . . dÅghaæ passÃsavasena, rassaæ assÃsavasena, rassaæ passÃsavasena, sabbakÃyapaÂisaævedÅ assÃsavasena, sabbakÃyapaÂisaævedÅ passÃsavasena,


#<[page 187]>#
%<                             187>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assÃsavasena, passambhayaæ kayasaÇkhÃraæ passÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato uppajjati pÅtipÃmojjaæ, yà pÅtipÃmojjaæ Ãmodanà pamodanà hÃso pahÃso vitti odagyaæ attamanatà cittassa, ayaæ pÅti.
     #<PaÂis_I,III.54:># Kathaæ sà pÅti paÂividità hoti?
     DÅghaæ assÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato sati upaÂÂhità hoti, tÃya satiyà tena ¤Ãïena sà pÅti paÂividità hoti, dÅghaæ passÃsavasena . . . pe . . . passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato sati upaÂÂhità hoti, tÃya satiyà tena ¤Ãïena sà pÅti paÂividità hoti, Ãvajjato sà pÅti paÂividità hoti, jÃnato, passato, paccavekkhato, cittaæ adhiÂÂhahato, saddhÃya adhimuccato, viriyaæ paggaïhato, satiæ upaÂÂhÃpayato, cittaæ samÃdahato, pa¤¤Ãya pajÃnato, abhi¤¤eyyaæ abhijÃnato, pari¤¤eyyaæ parijÃnato, pahÃtabbaæ pajahato, bhÃvetabbaæ bhÃvayato, sacchikÃtabbaæ sacchikaroto sà pÅti paÂividità hoti. Evaæ sa pÅti paÂividità hoti.
     PÅtipaÂisaævedÅ assÃsapassÃsavasena vedanà upaÂÂhÃnaæ sati anupassanà ¤Ãïaæ, vedanà upaÂÂhÃnaæ no sati, sati upaÂÂhÃna¤ c' eva sati ca; tÃya satiyà tena ¤Ãïena taæ vedanaæ anupassatÅti; tena vuccati `VedanÃsu vedanÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ vedanaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ vedanaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ.
     PÅtipaÂisaævedÅ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi . . . pe . . . pÅtipaÂisaævedÅ assÃsapassÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato . . . pe . . . pajÃnanto indriyÃni samodhÃneti; tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.55:># kathaæ `sukhapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `sukhapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti' sikkhati?


#<[page 188]>#
%<                             188>%
     `Sukhan' ti. Dve sukhÃni- kÃyika¤ ca sukhaæ cetasika¤ ca sukhaæ.
     Katamaæ kÃyikaæ sukhaæ? Yaæ kÃyikaæ sÃtaæ kÃyikaæ sukhaæ, kÃyasamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ, kÃyasamphassajà sÃtà sukhà vedanÃ, idaæ kÃyikaæ sukham.
     Katamaæ cetasikaæ sukhaæ? Yaæ cetasikaæ sÃtaæ cetasikaæ sukhaæ, cetosamphassajaæ sÃtaæ sukhaæ vedayitaæ, cetosamphassajà sÃtà sukhà vedanÃ, idaæ cetasikaæ sukhaæ.
     Kathaæ te sukhà paÂividità honti? DÅghaæ assÃsavasena . . . pe . . . sacchikÃtabbaæ sacchikaroto ti sukhà paÂividità honti. Evaæ te sukhà paÂividità honti. SukhapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsavasena vedanà . . . pe . . . tena ¤Ãïena taæ vedanaæ anupassatÅti; tena vuccati `VedanÃsu vedanÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ vedanaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ vedanaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ. SukhapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.56:># Kathaæ `cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     Katamo cittasaÇkÃhÃro? DÅghaæ assÃsavasena sa¤¤Ã ca vedanà ca cetasikÃ, ete dhammà cittapaÂibandhà cittasaÇkhÃrÃ; dÅghaæ passÃsavasena . . . pe . . . sukhapaÂisaævedÅ passÃsavasena sa¤¤Ã ca vedanà cà cetasikÃ, ete dhammà cittapaÂibandhà cittasaÇkhÃrÃ. Ayaæ cittasaÇkhÃro.
     Kathaæ te cittasaÇkhÃrà paÂividità honti? DÅghaæ assavasena . . . pe . . . sacchikÃtabbaæ sacchikaroto te cittasaÇkhÃrà paÂividità honti. Evaæ te cittasaÇkhÃrà paÂividità honti.


#<[page 189]>#
%<                             189>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  CittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsavasena vedanà . . . pe . . . tena ¤Ãïena taæ vedanaæ anupassatÅti; tena vuccati `VedanÃsu vedanÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ vedanaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ vedanaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ. CittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.57:># Kathaæ `passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti' sikkhati, `passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti' sikkhati?
     Katamo cittasaÇkhÃro? DÅghaæ assÃsavasena sa¤¤Ã ca vedanà ca cetasikÃ, ete dhammà cittapaÂibandhà cittasaÇkhÃrÃ, te cittasaÇkhÃre passambhento nirodhento vÆpasamento sikkhÃti; dÅghaæ passÃsavasena . . . pe . . . cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ passÃsavasena sa¤¤Ã ca vedanà ca cetasikÃ, ete dhammà cittapaÂibandhà cittasaÇkhÃrÃ, te cittasaÇkhÃre passambhento nirodhento vÆpasamento sikkhati.
     Passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ assÃsapassÃsavasena vedanà . . . pe . . . tena ¤Ãïena taæ vedanaæ anupassatÅti; tena vuccati `VedanÃsu vedanÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ vedanaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ vedanaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ. Passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     AÂÂha anupassane ¤ÃïÃni, aÂÂha ca upaÂÂhÃnÃnussatiyo, cattÃri suttantikavatthÆni vedanÃsu vedanÃnupassanÃya.
     #<PaÂis_I,III.58:># Kathaæ `ciÂÂapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `cittapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     Katamaæ taæ cittaæ? DÅghaæ assÃsavasena vi¤¤Ãïacittaæ, yaæ cittaæ mano mÃnasaæ hadayaæ paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïakkhandho tajjamÃno vi¤¤ÃïadhÃtu;


#<[page 190]>#
%<                             190>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dÅghaæ passÃsavasena . . . pe . . . passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ passÃsavasena vi¤¤Ãïacittaæ yaæ cittaæ, mano mÃnasaæ hadayaæ paï¬araæ mano manÃyatanaæ manindriyaæ vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïakkhandho tajjamÃno vi¤¤ÃïadhÃtu, idaæ cittaæ.
     Kathaæ taæ cittaæ paÂividitaæ hoti? DÅghaæ assÃsavasena . . . pe . . . sacchikÃtabbaæ sacchikaroto taæ cittaæ paÂividitaæ hoti. Evam taæ cittaæ paÂividitaæ hoti.
     CittapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsavasena vi¤¤Ãïacittaæ upaÂÂhÃnaæ . . . pe . . . tena vuccati `Citte cittÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti.
     `AnupassatÅti'. Kathaæ taæ cittaæ anupassati?
 . . . pe . . . Evaæ taæ cittaæ anupassati.
     `BhÃvanÃ' ti. Catasso bhÃvanà . . . pe . . . ÃsevanaÂÂhena bhÃvanÃ. CittapaÂisaævedÅ assÃsapassÃsÃnaæ saævaraÂÂhena sÅlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.59:># Kathaæ `abhippamodayaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `abhippamodayaæ cittaæ passasissÃmÅti sikkhati?
     Katamo cittassa abhippamodo? DÅghaæ assÃsavasena . . . pe . . . cittapaÂisaævedÅ passÃsavasena cittassa ekaggataæ avikkhepaæ pajÃnato uppajjati cittassa abhippamodo, yà cittassa Ãmodanà pamodanà hÃso pahÃso vitti odagyaæ attamanà cittassa, ayaæ cittassa abhippamodo.
Abhippamodayaæ cittaæ assÃsapassÃsavasena vi¤¤Ãïacittaæ . . . pe . . . tena vuccati `Citte cittÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti. `AnupassatÅti' . . . pe . . . Evaæ taæ cittaæ anupassati. `BhÃvanÃ' ti . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.60:># Kathaæ `samÃdahaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `samÃdahaæ cittaæ passasissÃmÅti' sikkhati?


#<[page 191]>#
%<                            191>%
     Katamo samÃdhi? DÅghaæ assÃsavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, dÅghaæ passÃsavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, samÃdahaæ cittaæ assÃsavasena . . . pe . . . samÃdahaæ cittaæ passÃsavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi, yà cittassa Âhiti saïÂhiti avaÂÂhiti avisÃhÃro avikkhepo avisÃhatamÃnasatà samatho samÃdhindriyaæ samÃdhibalaæ sammÃsamÃdhi, ayaæ samÃdhi. SamÃdahaæ cittaæ assÃsapassÃsavasena vi¤¤Ãïacittaæ . . . pe . . . tena vuccati `Citte cittÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ' ti. `AnupassatÅti' . . . pe . . . Evaæ taæ cittaæ anupassati. `BhÃvanÃ' ti . . . pe . . . tena vuccati `Samanttha¤ ca paÂivijjhatÅti,'
     #<PaÂis_I,III.61:># Kathaæ `vimocayaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `vimocayaæ cittaæ passasissÃmÅti' sikkhati?
     `RÃgato vimocayaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `rÃgato vimocayaæ cittaæ passasissÃmÅti' sikkhati; `dosato vimocayaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `dosato vimocayaæ cittaæ passasissÃmÅti' sikkhati; `mohato vimocayaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `mohato vimocayaæ cittaæ passasissÃmÅti' sikkhati . . . pe . . . `mÃnato vimocayaæ cittaæ, diÂÂhiyà vimocayaæ cittaæ, vicikicchÃya vimocayaæ cittaæ, thÅnamiddhato vimocayaæ cittaæ, uddhaccato vimocayaæ cittaæ, ahirikato vimocayaæ cittaæ, anottappato vimocayaæ cittaæ assasissÃmÅti' sikkhati, `anottappato vimocayaæ cittaæ passasissÃmÅti' sikkhati.
Vimocayaæ cittaæ assÃsapassÃsavasena vi¤¤Ãïacittaæ . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
AÂÂha anupassane ¤ÃïÃni, aÂÂha ca upaÂÂhÃnÃnussatiyo, cattÃri suttantikavatthÆni citte cittanupassanÃya.
     #<PaÂis_I,III.62:># Kathaæ `aniccÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `aniccÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     `Aniccan' ti. Kiæ aniccaæ? Pa¤cakkhandhà aniccÃ.
Ken' aÂÂhena aniccÃ? UppÃdavayaÂÂhena aniccÃ. Pa¤ cannaæ khandhÃnaæ udayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati?  Vayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati?
Udayabbayaæ passanto kati lakkhaïÃni passati? Pa¤cannaæ khandhÃnaæ udayaæ passanto pa¤cavÅsati lakkhaïÃni passati,


#<[page 192]>#
%<                             192>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pa¤cannaæ khandhÃnaæ vayaæ passanto pa¤cavÅsati lakkhaïÃni passati, pa¤cannaæ khandhÃnaæ udayabbayaæ passanto imÃni pa¤¤Ãsa lakkhaïÃni passati.
`RÆpe aniccÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `rÆpe aniccÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati, `vedanÃya, sa¤¤Ãya, saÇkhÃresu, vi¤¤Ãïe, cakkhusmiæ . . . pe . . . jarÃmaraïe aniccÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati. AniccÃnupassÅ assÃsapassÃsavasena dhammà . . . pe . . . tena vuccati `Dhammesu dhammÃnupassanà satipaÂÂhÃnabhÃvanÃ'. `AnupassatÅti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.63:># Kathaæ `VirÃgÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `virÃgÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     RÆpe ÃdÅnavaæ disvà rÆpavirÃge chandajÃto hoti saddhÃdhimutto, citta¤ c' assa svÃdhiÂÂhitaæ. `RÆpe virÃgÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `rÆpe virÃgÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati. VedanÃya . . . pe . . . jarÃmaraïe ÃdÅnavaæ disvà jarÃmaraïavirÃge chandajÃto hoti saddhÃdhimutto, citta¤ c' assa svÃdhiÂÂhitaæ. `JarÃmaraïe virÃgÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati. VirÃgÃnupassÅ assÃsapassÃsavasena dhammà . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.64:># Kathaæ `NirodhÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `nirodhÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     RÆpe ÃdÅnavaæ disvà rÆpanirodhe chandajÃto hoti saddhÃdhimutto, citta¤ c' assa svÃdhiÂÂhitaæ. `RÆpe nirodhÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `rÆpe nirodhÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati. VedanÃya . . . pe . . . jarÃmaraïe ÃdÅnavaæ disvà jarÃmaraïavirÃge chandajÃto hoti saddhÃdhimutto citta¤ c' assa svÃdhiÂÂhitaæ. `JarÃmarane nirodhÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati.
     #<PaÂis_I,III.65:># KatihÃkÃrehi avijjÃya ÃdÅnavo hoti? KatihÃkÃrehi avijjà nirujjhati?
     Pa¤cahÃkÃrehi avijjÃya ÃdÅnavo hoti; aÂÂhahÃkÃrehi avijjà nirujjhati.


#<[page 193]>#
%<                             193>%
     Katamehi pa¤cahÃkÃrehi avijjÃya ÃdÅnavo hoti? AniccaÂÂhena avijjÃya adÅnavo hoti, dukkhaÂÂhena avijjÃya ÃdÅnavo hoti. anattaÂÂhena avijjÃya ÃdÅnavo hoti, santÃpaÂÂhena avijjÃya ÃdÅnavo hoti, vipariïÃmaÂÂhena avijjÃya ÃdÅnavo hoti. Imehi pa¤cahÃkÃrehi avi¬¬Ãya ÃdÅnavo hoti.
     Katamehi aÂÂhahÃkÃrehi avijjà nirujjhati? NidÃnÃnirodhena avijjà nirujjhati, samudayanirodhena avijjà nirujjhati, jÃtinirodhena avijjà nirujjhati, pabhavanirodhena avijjà nirujjhati, hetunirodhena avijjà nirujjhati, paccayanirodhena avijjà nirujjhati, ¤ÃïuppÃdena avijjà nirujjhati, nirodhupaÂÂhÃnena avijjà nirujjhati. Imehi aÂÂhahÃkÃrehi avijjà nirujjhati.
     Imehis pa¤cahÃkÃrehi avijjÃya ÃdÅnavaæ disvà imehi aÂÂhahÃkÃrehi avijjÃnirodhena chandajÃto hoti saddhÃdhimutto, citta¤ c' assa svÃdhiÂÂhitaæ. `AvijjÃya nirodhÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati.
     #<PaÂis_I,III.66:># KatihÃkÃrehi saÇkhÃresu ÃdÅnavo hoti? KatihÃkÃrehi saÇkhÃrà nirujjhanti? . . . pe . . . KatitÃkÃrehi vi¤¤Ãïe ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi vi¤¤Ãïaæ nirujjhati?
 . . . pe . . . KatihÃkÃrehi nÃmarÆpe ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi nÃmarÆpaæ nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi saÊÃyatane ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi saÊÃyatanaæ nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi phasse ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi phasso nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi vedanÃya ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi vedanà nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi taïhÃya ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi taïhà nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi upÃdÃne ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi upÃdÃnaæ nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi bhave ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi bhavo nirujjhati? . . . pe . . . KatihÃkÃrehi jÃtiyà ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi jÃti nirujjhati?
 . . . pe . . . KatihÃkÃrehi jarÃmaraïe ÃdÅnavo hoti, katihÃkÃrehi jarÃmaraïaæ nirujjhati?
     Pa¤cahÃkÃrehi jarÃmaraïe ÃdÅnavo hoti; aÂÂhahÃkÃrehi jarÃmaraïaæ nirujjhati.
     Katamehi pa¤cahÃkÃrehi jarÃmaraïe ÃdÅnavo hoti?


#<[page 194]>#
%<                             194>%
AniccaÂÂhena jarÃmaraïe ÃdÅnavo hoti, dukkhaÂÂhena . . . pe . . . vipariïÃmaÂÂhena jarÃmaraïe ÃdÅnavo hoti.
     Imehi pa¤cahÃkÃrehi jarÃmaraïe ÃdÅnavo hoti.
     Katamehi aÂÂhahÃkÃrehi jarÃmaraïaæ nirujjhati?
NidÃnanirodhena jarÃmaraïaæ nirujjhati, samudayanirodhena . . . pe . . . nirodhupaÂÂhÃnena jarÃmaraïaæ nirujjhati. Imehi aÂÂhahÃkÃrehi jarÃmaraïaæ nirujjhati.
Imehi pa¤cahÃkÃrehi jarÃmaraïe ÃdÅnavaæ disvà imehi aÂÂhahÃkÃrehi jarÃmaraïanirodhe chandajÃto hoti saddhÃdhimutto, citta¤ c' assa svÃdhiÂÂhitaæ. `JarÃmaraïe nirodhÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati. NirodhÃnupassÅ assÃsapassÃsavasena dhammà . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'.
     #<PaÂis_I,III.67:># Kathaæ `paÂinissaggÃnupassÅ assasissÃmÅti' sikkhati, `paÂinissaggÃnupassÅ passasissÃmÅti' sikkhati?
     `PaÂinissaggÃ' ti. Dve paÂinissaggÃ- pariccÃgapaÂinissaggo ca pakkhandanapaÂinissaggo ca. `RÆpaæ pariccajatÅti' pariccÃgapaÂinissaggo, `rÆpanirodhe nibbÃne cittaæ pakkhandatÅti' pakkhandanapaÂinissaggo. `RÆpe paÂinissaggÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati. `Vedanaæ . . . pe . . . jarÃmaraïaæ pariccajatÅti' pariccÃgapaÂinissaggo, `jarÃmaraïanirodhe nibbÃne cittaæ pakkhandatÅti' pakkhandanapaÂinissaggo.
`JarÃmaraïe paÂinissaggÃnupassÅ assasissÃmÅti . . . pe . . . passasissÃmÅti' sikkhati. PaÂinissaggÃnupassÅ assÃsapassÃsavasena dhammà . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca paÂivijjhatÅti'. AÂÂha anupassane ¤ÃïÃni aÂÂha ca upaÂÂhÃnÃnussatiyo cattÃri suttantikavatthuni dhammesu dhammÃnupassanÃya. ImÃni battiæsa satokÃrisu ¤ÃïÃni.
     #<PaÂis_I,III.68:># KatamÃni catuvÅsati samÃdhivasena ¤ÃïÃni? DÅghaæ assÃsavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi . . . pe . . . vimocayaæ cittaæ passÃsavasena cittassa ekaggatà avikkhepo samÃdhi. ImÃni catuvÅsati samÃdhivasena ¤ÃïÃni.
     KatamÃni dvesattati vipassanÃvasena ¤ÃïÃni? DÅghaæ assÃsaæ aniccato anupassanaÂÂhena vipassanÃ,


#<[page 195]>#
%<                             195>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dukkhato anupassanaÂÂhena vipassanÃ, anattato anupasanaÂÂhena vipassanÃ; dÅghaæ passÃsaæ aniccato . . . pe . . . anattato anupassanaÂÂhena vipassanà . . . pe . . . vimocayaæ cittaæ assÃsaæ . . . pe . . . passÃsaæ anattato anupassanaÂÂhena vipassanÃ. ImÃni dvesattati vipassanÃvasena ¤ÃïÃni.
     KatamÃni aÂÂha nibbidäÃïÃni? `AniccÃnupassÅ assÃsaæ yathÃbhÆtaæ jÃnÃti passatÅti' nibbidäÃïaæ, `aniccÃnupassÅ passÃsaæ yathÃbhÆtaæ jÃnÃti passatÅti' nibbidäÃïaæ . . . pe . . . `paÂinissaggÃnupassÅ assÃsaæ yathÃbhÆtaæ jÃnÃti passatÅti' nibbidäÃïaæ, `paÂinissaggÃnupassÅ passÃsaæ yathÃbhÆtaæ jÃnÃti passatÅti' nibbidäÃïaæ. ImÃni aÂÂha nibbidäÃïÃni.
     KatamÃni aÂÂha nibbidÃnulome ¤ÃïÃni? AniccÃnupassÅ assÃsaæ bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã nibbidÃnulome ¤Ãïaæ, aniccÃnupassÅ passÃsaæ bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã nibbidÃnulome ¤Ãïaæ . . . pe . . . paÂinissaggÃnupassÅ assÃsaæ bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã nibbidÃnulome ¤Ãïaæ, paÂinissaggÃnupassÅ passÃsaæ bhayatupaÂÂhÃne pa¤¤Ã nibbidÃnulome ¤Ãïaæ. ImÃni aÂÂha nibbidÃnulome ¤ÃïÃni.
     KatamÃni aÂÂha nibbidÃpaÂipassaddhi¤ÃïÃni? AniccÃnupassÅ assÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã nibbidÃpaÂipasaddhi¤Ãïaæ, aniccÃnupassÅ passÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã nibbidÃpaÂipassaddhi¤Ãïaæ . . . pe . . . paÂinissaggÃnupassÅ assÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã nibbidÃpaÂipassaddhi¤Ãïaæ, paÂinissaggÃnupassÅ passÃsaæ paÂisaÇkhà santiÂÂhanà pa¤¤Ã nibbidÃpaÂipassaddhi¤Ãïaæ.
ImÃni aÂÂha nibbidÃpaÂipassaddhi¤ÃïÃni.
     KatamÃni ekavÅsati vimuttisukhe ¤ÃïÃni? SotÃpattimaggena sakkÃyadiÂÂhiyà pahÅnattà samucchinnattà uppajjati vimuttisukhe ¤Ãïaæ, vicikicchÃya pahÅnattà samucchinnattà uppajjati vimuttisukhe ¤Ãïaæ, sÅlabbataparÃmÃsassa . . . pe . . . diÂÂhÃnusayassa vicikicchÃnusayassa pahÅnattà samucchinnattà uppajjati vimuttisukhe ¤Ãïaæ; sakadÃgÃmimaggena oÊÃrikassa kÃmarÃgasa¤¤ojanassa . . . pe . . . paÂighasa¤¤ojanassa oÊÃrikassa kÃmarÃgÃnusayassa paÂighÃnusayassa pahÅnattà samucchinnattà uppajjati vimuttisukhe ¤Ãïaæ;


#<[page 196]>#
%<                             196>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anÃgÃmimaggena anusahagatassa kÃmarÃgasa¤¤ojanassa . . . pe . . . paÂighasa¤¤ojanassa anusahagatassa kÃmarÃgÃnusayassa paÂighÃnusayassa pahÅnattà samucchinnattà uppajjati vimuttisukhe ¤Ãïaæ; Arahattamaggena rÆparÃgassa arÆparÃgassa mÃnassa uddhaccassa avijjÃya mÃnÃnusayassa bhavarÃgÃnusayassa avijjÃnusayassa pahÅnattà samucchinnattà uppajjati vimuttisukhe ¤Ãïaæ. ImÃni ekavÅsati vimuttisukhe ¤ÃïÃni. SoÊasavatthukaæ ÃnÃpÃnasatisamÃdhiæ bhÃvayato samÃdhikÃni imÃni dve ¤ÃïasatÃni uppajjantÅti.
                         ùnÃpÃnakathà samattÃ.