Patisambhidamagga: Matika; I. Mahavagga, I-III. Based on the ed. by Arnold C. Taylor: The Pańisambhidąmagga, Vol. I. London : Pali Text Society 1905. (Reprinted 1979) Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 [GRETIL-Version vom 24.3.2015] NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. PLAIN TEXT VERSION (In order to fascilitate word search, all annotations have been removed, and the line breaks of the printed edition have been converted into floating text.) STRUCTURE OF REFERENCES (added): Pańis_n,nn.n.nnn = Pańisambhidąmagga_Vagga[Roman],Kathą[Roman].Section[Arabic, in I,I only].paragraph NOTE In Pańis_I,I, the section numbering jumps from "14" to "16". In Pańis_I,II, the paragraph numbering jumps "66" to "68". #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS $<...>$ = UNDERLINE/LARGE \<...>\ = REDLINE ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a ą 224 long A ā 226 long i ć 227 long I ä 228 long u å 229 long U ę 230 vocalic r ē 231 vocalic R č 232 long vocalic r é 233 vocalic l ė 235 long vocalic l ķ 237 velar n ļ 239 velar N š 240 palatal n ¤ 164 palatal N „ 165 retroflex t ń 241 retroflex T ņ 242 retroflex d ó 243 retroflex D ō 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ų 248 retroflex s ł 249 retroflex S ś 250 anusvara ü 252 capital anusvara ż 253 visarga ž 254 long e ¹ 185 long o ŗ 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar Ā 194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Pańisambhidąmagga Vol. I #<[page 001]># %< 1>% $< PAņISAMBHIDāMAGGO. NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMā- SAMBUDDHASSA [MāTIKā]>$ SOTāVADHāNE pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü: Sutvąna saüvare pa¤¤ą sćlamaye ¤ąõaü; Saüvaritvą samądahane pa¤¤ą samądhibhąvanąmaye ¤ąõaü; Paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü; Atćtąnągatapaccuppannąnaü dhammąnaü saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü; Paccuppannąnaü dhammąnaü vipariõąmąnupassane pa¤¤ą udayabbayąnupassane ¤ąõaü; ārammaõaü pańisaļkhą bhaļgąnupassane pa¤¤ą vipassane ¤ąõaü; Bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü; Mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü; Bahiddhąvuńńhąnavivańńane pa¤¤ą gotrabhu¤ąõaü; Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü; Payogapańipassaddhipa¤¤ą phale ¤ąõaü; Chinnamanupassane pa¤¤ą vimutti¤ąõaü; Tadą samudągate dhamme vipassane pa¤¤ą paccavekkhaõe ¤ąõaü; Ajjhattavavatthąne pa¤¤ą vatthunąnatte ¤ąõaü; Bahiddhąvavatthąne pa¤¤ą gocaranąnatte ¤ąõaü; Cariyąvavatthąne pa¤¤ą cariyąnąnatte ¤ąõaü; Catudhammavavatthąne pa¤¤ą bhåminąnatte ¤ąõaü; Navadhammavavatthąne pa¤¤ą dhammanąnatte ¤ąõaü; Abhi¤¤ąpa¤¤ą ¤ątańńhe ¤ąõaü; Pari¤¤ąpa¤¤ą tćranańńhe ¤ąõaü; Pahąnapa¤¤ą pariccągańńhe ¤ąõaü; Bhąvanąpa¤¤ą ekarasańńhe ¤ąõaü; Sacchikiriyąpa¤¤ą phussanańńhe ¤ąõaü; Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü; #<[page 002]># %< 2>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü; Niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü; Pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; Vihąranąnatte pa¤¤ą vihąrańńhe ¤ąõaü; Samąpattinąnatte pa¤¤ą samąpattańńhe ¤ąõaü; Vihąrasamąpattinąnatte pa¤¤ą vihąrasamąpattańńhe ¤ąõaü; Avikkhepaparisuddhattą ąsavasamucchede pa¤¤ą ąnantarikasamądhismiü ¤ąõaü; Dassanądhipateyyaü santo ca vihąrądhigamo paõćtądhimuttatąpa¤¤ą araõavihąre ¤ąõaü; Dvćhi balehi samannągatattą tayo ca saļkhąrąnaü pańippassaddhiyą soėasahi ¤ąõacariyąhi navahi samądhicariyąhi vasćbhąvatąpa¤¤ą nirodhasamąpattiyą ¤ąõaü; Sampająnassa pavattapariyądąne pa¤¤ą parinibbąne ¤ąõaü; Sabbadhammąnaü sammąsamucchede nirodhe ca anupańńhąnatąpa¤¤ą samasćsańńhe ¤ąõaü; Puthunąnattekattatejapariyądąne pa¤¤ą sallekańńhe ¤ąõaü; Asallćnattapahitattapaggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü; Nąnądhammappakąsanatą pa¤¤ą atthasandassane ¤ąõaü; Sabbadhammąnaü ekasaļgahatąnąnattekattapańivedhe pa¤¤ą dassanavisuddhi¤ąõaü; Viditattą pa¤¤ą khanti¤ąõaü; Phuńńhattą pa¤¤ą pariyogąhane ¤ąõaü; Samodahane pa¤¤ą padesavihąre ¤ąõaü; Adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü; Nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõaü; Adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõaü; Su¤¤ate pa¤¤ą ¤ąõavivańńe ¤ąõaü; Vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõaü; Tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü; Kąyaü pi cittaü pi ekavavatthąnatą sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca adhińńhąnavasena ijjhanańńhe pa¤¤ą iddhividhe ¤ąõaü; Vitakkavipphąravasena nąnattekattasaddanimittąnaü pariyogąhane pa¤¤ą sotadhątuvisuddhi¤ąõaü; Tiõõaü cittąnaü vipphąrattą indriyąnaü pasądavasena nąnattekattavi¤¤ąõacariyąpariyogąhaõe pa¤¤ą cetopariya¤ąõaü; Paccayappavattąnaü dhammąnaü nąnattekattakammavipphąravasena pariyogąhane pa¤¤ą pubbenivąsąnussati¤ąõaü; Obhąsavasena nąnattekattaråpanimittąnaü dassanańńhe pa¤¤ą dibbacakkhu¤ąõaü; Catusańńhiyą ąkąrehi tiõõaü indriyąnaü vasćbhąvatą pa¤¤ą ąsavąnaü khaye ¤ąõaü; Pari¤¤ańńhe pa¤¤ą dukkhe ¤ąõaü; Pahąnańńhe pa¤¤a samudaye ¤ąõaü; #<[page 003]># %< 3>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Sacchikiriyańńhe pa¤¤ą nirodhe ¤ąõaü; Bhąvanańńhe pa¤¤ą magge ¤ąõaü, dukkhe ¤ąõaü, dukkhasamudaye ¤ąõaü, dukkhanirodhe ¤ąõaü, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya ¤ąõaü, atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammapańisambhide ¤ąõaü; niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü, indriyaparopariyatte ¤ąõaü, sattąnaü ąsayąnusaye ¤ąõaü, yamakapąńihćre ¤ąõaü, mahąkaruõąsamąpattiyą ¤ąõaü, sabba¤¤uta¤ąõaü, anąvaraõa¤ąõaü. Imąni tesattati ¤ąõąni, imesaü tesattatćnaü ¤ąõąnaü sattasatthć ¤ąõąni sąvakasądhąraõąni, cha ¤ąõąni asądhąraõąni sąvakehćti. MāTIKā NIņņHITā. #<[page 004]># %< 4>% $< 1 [MAHāVAGGE „āöAKATHā SECTION I.]>$ ## KATHAż sotąvadhąne pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? `Ime dhammą abhi¤¤eyyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą pari¤¤eyyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą pahątabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą bhąvetabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą sacchikątabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą hąnabhągiyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą ńhitibhągiyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą visesabhągiyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `ime dhammą nibbedabhągiyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `sabbe saļkhąrą aniccą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `sabbe saļkhąrą dukkhą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `sabbe dhammą anattą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `idaü dukkhaü ariyasaccan' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; idaü dukkhasamudayaü ariyasaccan' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `idaü dukkhanirodhaü ariyasaccan' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; `idaü dukkhanirodhagąminć pańipadą ariyasaccan' ti sotąvadhąnaü, #<[page 005]># %< 5>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. ## Kathaü `Ime dhammą abhi¤¤eyyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Eko dhammo abhi¤¤eyyo, sabbe sattą ahąrańńhitiką; dve dhammą abhi¤¤eyyą, dve dhątuyo; tayo dhammą abhi¤¤eyyą, tayo dhątuyo; cattąro dhammą abhi¤¤eyyą, cattąri ariyasaccąni; pa¤ca dhammą abhi¤¤eyyą, pa¤ca vimuttąyatanąni; cha dhammą abhi¤¤eyyą, cha anuttariyąni; satta dhammą abhi¤¤eyyą, satta niddasavatthåni; ańńha dhammą abhi¤¤eyyą, ańńha abhibhąyatanąni; nava dhammą abhi¤¤eyyą, nava anupubbavihąrą; dasa dhammą abhi¤¤eyyą, dasa nijjaravatthåni. ## Sabbaü bhikkhave abhi¤¤eyyaü. Ki¤ ca bhikkhave sabbaü abhi¤¤eyyaü? Cakkhuü bhikkhave abhi¤¤eyyaü, råpą abhi¤¤eyyą, cakkhuvi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, cakkhusamphasso abhi¤¤eyyo, yadidaü cakkhusamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi abhi¤¤eyyaü; sotaü abhi¤¤eyyaü, saddą abhi¤¤eyyą; ghąnaü abhi¤¤eyyaü, gandhą abhi¤¤eyyą; jivhą abhi¤¤eyyą, rasą abhi¤¤eyyą; kąyo abhi¤¤eyyo, phońńhabbą abhi¤¤eyyą; mano abhi¤¤eyyo, dhammą abhi¤¤eyyą; manovi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, manosamphasso abhi¤¤eyyo, yadidaü manosamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi abhi¤¤eyyaü. ## Råpaü abhi¤¤eyyaü, vedaną abhi¤¤eyyą, sa¤¤ą abhi¤¤eyyą, saļkhąrą abhi¤¤eyyą, vi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü; cakkhuü abhi¤¤eyyaü, sotaü abhi¤¤eyyaü, ghąnaü abhi¤¤eyyaü, jivhą abhi¤¤eyyą, kąyo abhi¤¤eyyo, mano abhi¤¤eyyo; råpą abhi¤¤eyyą, saddą abhi¤¤eyyą, gandhą abhi¤¤eyyą, rasą abhi¤¤eyyą, phońńhabbą abhi¤¤eyyą, dhammą abhi¤¤eyyą; cakkhuvi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, sotavi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, ghąnavi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, jivhąvi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, kąyavi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, manovi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü; cakkhusamphasso abhi¤¤eyyo, #<[page 006]># %< 6>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ sotasamphasso abhi¤¤eyyo, ghąnasamphasso abhi¤¤eyyo, jivhąsamphasso abhi¤¤eyyo, kąyasamphasso abhi¤¤eyyo, manosamphasso abhi¤¤eyyo; cakkhusamphassają vedaną abhi¤¤eyyą, sotasamphassają vedaną abhi¤¤eyyą, ghąnasamphassają vedaną abhi¤¤eyyą, jivhąsamphassają vedaną abhi¤¤eyyą, kąyasamphassają vedaną abhi¤¤eyyą, manosamphassają vedaną abhi¤¤eyyą; råpasa¤¤ą abhi¤¤eyyą, saddasa¤¤ą abhi¤¤eyyą, gandhasa¤¤ą abhi¤¤eyyą, rasasa¤¤ą abhi¤¤eyyą, phońńhabbasa¤¤ą abhi¤¤eyyą, dhammasa¤¤ą abhi¤¤eyyą; råpasa¤cetaną abhi¤¤eyyą, saddasa¤cetaną abhi¤¤eyyą, gandhasa¤cetaną abhi¤¤eyyą, rasasa¤cetaną abhi¤¤eyyą, phońńhabbasa¤cetaną abhi¤¤eyyą, dhammasa¤cetaną abhi¤¤eyyą; råpataõhą abhi¤¤eyyą, saddataõhą abhi¤¤eyyą, gandhataõhą abhi¤¤eyyą, rasataõhą abhi¤¤eyyą, phońńhabbataõhą abhi¤¤eyyą, dhammataõhą abhi¤¤eyyą; råpavitakko abhi¤¤eyyo, saddavitakko abhi¤¤eyyo, gandhavitakko abhi¤¤eyyo, rasavitakko abhi¤¤eyyo, phońńhabbavitakko abhi¤¤eyyo, dhammavitakko abhi¤¤eyyo; råpavicąro abhi¤¤eyyo, saddavicąro abhi¤¤eyyo, gandhavicąro abhi¤¤eyyo, rasavicąro abhi¤¤eyyo, phońńhabbavicąro abhi¤¤eyyo, dhammavicąro abhi¤¤eyyo. ## Pańhavćdhątu abhi¤¤eyyą, ąpodhątu abhi¤¤eyyą, tejodhątu abhi¤¤eyyą, vąyodhątu abhi¤¤eyyą, ąkąsadhątu abhi¤¤eyyą, vi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą; pańhavćkasiõaü abhi¤¤eyyaü, ąpokasiõaü abhi¤¤eyyaü, tejokasiõaü abhi¤¤eyyaü, vąyokasiõaü abhi¤¤eyyaü, nćlakasiõaü abhi¤¤eyyaü, pćtakasiõaü abhi¤¤eyyaü, lohitakasiõaü abhi¤¤eyyaü, odątakasiõaü abhi¤¤eyyaü, ąkąsakasiõaü abhi¤¤eyyaü, vi¤¤ąõakasiõaü abhi¤¤eyyaü. ## Kesą abhi¤¤eyyą, lomą abhi¤¤eyyą, nakhą abhi¤¤eyyą, dantą abhi¤¤eyyą, taco abhi¤¤eyyo, maüsaü abhi¤¤eyyaü, nahąru abhi¤¤eyyą, ańńhć abhi¤¤eyyą, ańńhimi¤jaü abhi¤¤eyyaü, vakkaü abhi¤¤eyyaü, hadayaü abhi¤¤eyyaü, yakanaü abhi¤¤eyyaü, kilomakaü abhi¤¤eyyaü, pihakaü abhi¤¤eyyaü, papphąsaü abhi¤¤eyyaü, #<[page 007]># %< 7>% antaü abhi¤¤eyyaü, antaguõaü abhi¤¤eyyaü, udariyaü abhi¤¤eyyaü, karćsaü abhi¤¤eyyaü, pittaü abhi¤¤eyyaü, semhaü abhi¤¤eyyaü, pubbo abhi¤¤eyyo, lohitaü abhi¤¤eyyaü, sedo abhi¤¤eyyo, medo abhi¤¤eyyo, assu abhi¤¤eyyo, vasą abhi¤¤eyyą, kheėo abhi¤¤eyyo, siļghąõiką abhi¤¤eyyą, lasiką abhi¤¤eyyą, muttaü abhi¤¤eyyaü, matthaluļgaü abhi¤¤eyyaü. ## Cakkhąyatanaü abhi¤¤eyyaü, råpąyatanaü abhi¤¤eyyaü, sotąyatanaü abhi¤¤eyyaü, saddąyatanaü abhi¤¤eyyaü, ghąnąyatanaü abhi¤¤eyyaü, gandhąyatanaü bahi¤¤eyyaü, jivhąyatanaü abhi¤¤eyyaü, rasayatanaü abhi¤¤eyyaü, kąyąyatanaü abhi¤¤eyyaü, phońńhabbąyatanaü {abhi¤¤eyyaü}, manąyatanaü abhi¤¤eyyaü, {dhammąyatanaü} abhi¤¤eyyaü. Cakkhudhątu abhi¤¤eyyą, råpadhątu abhi¤¤eyyą, cakkhuvi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą; sotadhątu abhi¤¤eyyą, saddadhątu abhi¤¤eyyą, sotavi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą; ghąnadhątu abhi¤¤eyyą, gandhadhątu abhi¤¤eyyą, ghąnavi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą; jivhądhątu abhi¤¤eyyą, rasadhątu abhi¤¤eyyą, jivhąvi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą; kąyadhątu abhi¤¤eyyą, phońńhabbadhątu abhi¤¤eyyą, kąyavi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą; manodhątu abhi¤¤eyyą, dhammadhątu abhi¤¤eyyą, manovi¤¤ąõadhątu abhi¤¤eyyą. Cakkhundriyaü abhi¤¤eyyaü, sotindriyaü abhi¤¤eyyaü, ghąnindriyaü abhi¤¤eyyaü, jivhindriyaü abhi¤¤eyyaü, kąyindriyaü abhi¤¤eyyaü, manindriyaü abhi¤¤eyyaü, jćvitindriyaü abhi¤¤eyyaü, itthindriyaü abhi¤¤eyyaü, purisindriyaü abhi¤¤eyyaü, sukhindriyaü abhi¤¤eyyaü, dukkhindriyaü abhi¤¤eyyaü, somanassindriyaü abhi¤¤eyyaü, domanassindriyaü abhi¤¤eyyaü, upekkhindriyaü abhi¤¤eyyaü, saddhindriyaü abhi¤¤eyyaü, viriyindriyaü abhi¤¤eyyaü, satindriyaü abhi¤¤eyyaü, samądhindriyaü abhi¤¤eyyaü, pa¤¤indriyaü abhi¤¤eyyaü, a¤¤ąta¤¤assąmitindriyaü abhi¤¤eyyaü, a¤¤indriyaü abhi¤¤eyyaü, a¤¤ątąvindriyaü abhi¤¤eyyaü. ## Kąmadhątu abhi¤¤eyyą, råpadhątu abhi¤¤eyyą, aråpadhątu abhi¤¤eyyą; kąmabhavo abhi¤¤eyyo, råpabhavo abhi¤¤eyyo, #<[page 008]># %< 8>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ aråpabhavo abhi¤¤eyyo; sa¤¤ąbhavo abhi¤¤eyyo, asa¤¤ąbhavo abhi¤¤eyyo, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąbhavo abhi¤¤eyyo; ekavokąrabhavo abhi¤¤eyyo, catuvokąrabhavo abhi¤¤eyyo, pa¤cavokąrabhavo abhi¤¤eyyo. Pańhamajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, dutiyajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, tatiyajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, catutthajjhąnaü abhi¤¤eyyaü. ## Mettą cetovimutti abhi¤¤eyyą, karuõą cetovimutti abhi¤¤eyyą, muditą cetovimutti abhi¤¤eyyą, upekkhą cetovimutti abhi¤¤eyyą. ākąsąna¤cąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą. Avijją abhi¤¤eyyą, saļkąrą abhi¤¤eyyą, vi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, nąmaråpaü abhi¤¤eyyaü, saėąyatanaü abhi¤¤eyyaü, phasso abhi¤¤eyyo, vedaną abhi¤¤eyyą, taõhą abhi¤¤eyyą, upądąnaü abhi¤¤eyyaü. ## Bhavo abhi¤¤eyyo, jąti abhi¤¤eyyą, jarąmaraõaü abhi¤¤eyyaü, dukkhaü abhi¤¤eyyaü, dukkhasamudayo abhi¤¤eyyo, dukkhanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagąminć pańipadą abhi¤¤eyyą, råpaü abhi¤¤eyyaü, råpasamudayo abhi¤¤eyyo, råpanirodho abhi¤¤eyyo, råpanirodhagąminć pańipadą abhi¤¤eyyą, vedaną abhi¤¤eyyą . . . pe . . . sa¤¤ą abhi¤¤eyyą . . . pe . . . saļkhąrą abhi¤¤eyyą . . . pe . . . vi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü. Cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü abhi¤¤eyyaü, jarąmaraõasamudayo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodhagąminć pańipadą abhi¤¤eyyą. ## Dukkhassa pari¤¤ańńho abhi¤¤eyyo, dukkhasamudayassa pahąnańńho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhassa sacchikiriyańńho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya bhąvanańńho abhi¤¤eyyo. Råpassa pari¤¤ańńho abhi¤¤eyyo, råpasamudayassa pahąnańńho abhi¤¤eyyo, råpanirodhassa sacchikiriyańńho abhi¤¤eyyo, råpanirodhagąminiyą pańipadąya bhąvanańńho abhi¤¤eyyo; vedanąya . . . pe . . . sa¤¤ąya . . . pe . . . saļkhąrąnaü . . . pe . . . vi¤¤ąõassa . . . pe . . . cakkhussa . . . pe . . . jarąmaraõassa pari¤¤ańńho abhi¤¤eyyo, #<[page 009]># %< 9>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ jarąmaraõasamudayassa pahąnańńho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodhassa sacchikiriyańńho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodhagąminiyą pańipadąya bhąvanańńho abhi¤¤eyyo. ## Dukkhassa pari¤¤ąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo, dukkhasamudayassa pahąnapańivedhańńho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhassa sacchikiriyąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya bhąvanąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo. Råpassa pari¤¤ąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo, råpasamudayassa pahąnapańivedhańńho abhi¤¤eyyo, råpanirodhassa sacchikiriyąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo, råpanirodhagąminiyą pańipadąya bhąvanąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo. Vedanąya . . . pe . . . sa¤¤ąya . . . pe . . . saļkhąrąnaü . . . pe . . .vi¤¤ąõassa . . . pe . . . cakkhussa . . . pe . . . jarąmaraõassa pari¤¤ąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõasamudayassa pahąnapańivedhańńho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodhassa sacchikiriyąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodhagąminiyą pańipadąya bhąvanąpańivedhańńho abhi¤¤eyyo. ## Dukkhaü abhi¤¤eyyaü, dukkhasamudayo abhi¤¤eyyo, dukkhanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhasamudayanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhassa chandarąganirodho abhi¤¤eyyo, dukkhassa assądo abhi¤¤eyyo, dukkhassa ądćnavo abhi¤¤eyyo, dukkhassa nissaraõaü abhi¤¤eyyaü. Råpaü abhi¤¤eyyaü, råpasamudayo abhi¤¤eyyo, råpanirodho abhi¤¤eyyo, råpasamudayanirodho abhi¤¤eyyo, råpassa chandarąganirodho abhi¤¤eyyo, råpassa assądo abhi¤¤eyyo, råpassa ądćnavo abhi¤¤eyyo, råpassa nissaraõaü abhi¤¤eyyaü. Vedaną abhi¤¤eyyą . . . pe . . . sa¤¤ą abhi¤¤eyyą . . . pe . . . saļkhąrą abhi¤¤eyyą . . . pe . . . vi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü . . . pe . . . cakkhuü abhi¤¤eyyaü . . . pe . . . jarąmaraõaü abhi¤¤eyyaü, jarąmaraõasamudayo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa samudayanirodho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa chandarąganirodho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa assądo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa ądćnavo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa nissaraõaü abhi¤¤eyyaü. ## Dukkhaü abhi¤¤eyyaü, dukkhasamudayo abhi¤¤eyyo, #<[page 010]># %< 10>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ dukkhanirodho abhi¤¤eyyo, dukkhanirodhagąminć pańipadą abhi¤¤eyyą, dukkhassa assądo abhi¤¤eyyo, dukkhassa ądćnavo abhi¤¤eyyo, dukkhassa nissaraõaü abhi¤¤eyyaü. Råpaü abhi¤¤eyyaü, råpasamudayo abhi¤¤eyyo, råpanirodho abhi¤¤eyyo, råpanirodhagąminć pańipadą abhi¤¤eyyą, råpassa assądo abhi¤¤eyyo, råpassa ądćnavo abhi¤¤eyyo, råpassa nissaraõaü abhi¤¤eyyaü. Vedaną abhi¤¤eyyą . . . pe . . . sa¤¤ą abhi¤¤eyyą . . . pe . . . saļkhąrą abhi¤¤eyyą . . . pe . . . vi¤¤ąõaü abhi¤¤eyyaü . . . pe . . . cakkhuü abhi¤¤eyyaü . . . pe . . . jarąmaraõaü abhi¤¤eyyaü, jarąmaraõasamudayo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodho abhi¤¤eyyo, jarąmaraõanirodhagąminć pańipadą abhi¤¤eyyą, jarąmaraõassa assądo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa adćnavo abhi¤¤eyyo, jarąmaraõassa nissaraõaü abhi¤¤eyyaü. ## Aniccąnupassaną abhi¤¤eyyą, dukkhąnupassaną abhi¤¤eyyą, anattąnupassaną abhi¤¤eyyą, nibbąnąnupassaną abhi¤¤eyyą, virągąnupassaną abhi¤¤eyyą, nirodhąnupassaną abhi¤¤eyyą, pańinissaggąnupassaną abhi¤¤eyyą. Råpe aniccąnupassaną abhi¤¤eyyą, råpe dukkhąnupassaną abhi¤¤eyyą, råpe anattąnupassaną abhi¤¤eyyą, råpe nibbąnąnupassaną abhi¤¤eyyą, råpe virągąnupassaną abhi¤¤eyyą, råpe nirodhąnupassaną abhi¤¤eyyą, råpe pańinissaggąnupassaną abhi¤¤eyyą. Vedanąya . . . pe . . . sa¤¤ąya . . . pe . . . saļkhąresu . . . pe . . . vi¤¤ąõe . . . pe . . . cakkhusmiü . . . pe . . . jarąmaraõe aniccąnupassaną abhi¤¤eyyą, jarąmaraõe dukkhąnupassaną abhi¤¤eyyą, jarąmaraõe anattąnupassaną abhi¤¤eyyą, jarąmaraõe nibbąnąnupassaną abhi¤¤eyyą, jarąmaraõe virągąnupassaną abhi¤¤eyyą, jarąmaraõe nirodhąnupassaną abhi¤¤eyyą, jarąmaraõe pańinissaggąnupassaną abhi¤¤eyyą. ## Uppądo abhi¤¤eyyo, pavattaü abhi¤¤eyyaü, nimittaü abhi¤¤eyyaü, ąyuhaną abhi¤¤eyyą, pańisandhi abhi¤¤eyyą, gati abhi¤¤eyyą, nibbatti abhi¤¤eyyą, upapatti abhi¤¤eyyą, jąti abhi¤¤eyyą, jarą abhi¤¤eyyą, vyądhi abhi¤¤eyyą, #<[page 011]># %< 11>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ maraõaü abhi¤¤eyyaü, soko abhi¤¤eyyo, paridevo abhi¤¤eyyo, upąyąso abhi¤¤eyyo. Anuppądo abhi¤¤eyyo, appavattaü abhi¤¤eyyaü, animittaü abhi¤¤eyyaü, anąyuhaną abhi¤¤eyyą, appańisandhi abhi¤¤eyyą, agati abhi¤¤eyyą, anibbatti abhi¤¤eyyą, anupapatti abhi¤¤eyyą, ająti abhi¤¤eyyą, ajarą abhi¤¤eyyą, avyądhi abhi¤¤eyyą, amataü abhi¤¤eyyaü, asoko abhi¤¤eyyo, aparidevo abhi¤¤eyyo, anupąyąso abhi¤¤eyyo. ## Uppądo abhi¤¤eyyo, anuppądo abhi¤¤eyyo, pavattaü abhi¤¤eyyaü, appavattaü abhi¤¤eyyaü, nimittaü abhi¤¤eyyaü, animittaü abhi¤¤eyyaü, ąyuhaną abhi¤¤eyyą, anąyuhaną abhi¤¤eyyą, pańisandhi abhi¤¤eyyą, appańisandhi abhi¤¤eyyą, gati abhi¤¤eyyą, agati abhi¤¤eyyą, nibbatti abhi¤¤eyyą, anibbatti abhi¤¤eyyą, upapatti abhi¤¤eyyą, anupapatti abhi¤¤eyyą, jąti abhi¤¤eyyą, ająti abhi¤¤eyyą, jarą abhi¤¤eyyą, ajarą abhi¤¤eyyą, vyądhi abhi¤¤eyyą, avyądhi abhi¤¤eyyą, maraõaü abhi¤¤eyyaü, amataü abhi¤¤eyyaü, soko abhi¤¤eyyo, asoko abhi¤¤eyyo, paridevo abhi¤¤eyyo, aparidevo abhi¤¤eyyo, upąyąso abhi¤¤eyyo, anupąyąso abhi¤¤eyyo. ## `Uppądo dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `pavattaü dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `nimittaü dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `ąyuhaną dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `pańisandhi dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `gati dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `nibbatti dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `upapatti dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `jąti dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `jarą dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `vyądhi dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `maraõaü dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `soko dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `paridevo dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü, `upąyąso dukkhan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Anuppądo sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `appavattaü sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `animittaü sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `anąyuhaną sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `appańisandhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `agati sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `anibbatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `anupapatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `ająti sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, #<[page 012]># %< 12>% `ajarą sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `avyądhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `amataü sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `asoko sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `aparidevo sukhan' ti abhi¤¤eyyaü, `anupąyąso sukhan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo dukkhaü, anuppądo sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `pavattaü dukkhaü, appavattaü sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `nimittaü dukkhaü, animittaü sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `ąyuhaną dukkhaü, anąyuhaną sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `pańisandhi dukkhaü, appańisandhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `gati dukkhaü, agati sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `nibbatti dukkhaü, anibbatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `upapatti dukkhaü, anupapatti sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `jąti dukkhaü, ająti sukhan' ti abhi¤¤eyyaü' `jarą dukkhaü, ajarą sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `vyądhi dukkhaü, avyądhi sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `maraõaü dukkhaü, amataü sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `soko dukkhaü, asoko sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `paridevo dukkhaü, aparidevo sukhan' ti abhi¤¤eyyaü; `upąyąso dukkhaü, anupąyąso sukhan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `pavattaü bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `nimittaü bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `ąyuhaną bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `pańisandhi bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `gati bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `nibbatti bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `upapatti bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `jąti bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `jarą bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `vyądhi bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `maraõaü bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `soko bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `paridevo bhayan' ti abhi¤¤eyyaü, `upąyąso bhayan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Anuppądo kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `appavattaü kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `animittaü kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `anąyuhaną kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `appańisandhi kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `agati kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `anibbatti kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `anupapatti kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `ająti kheman' ti abhi¤¤eyyaü, #<[page 013]># %< 13>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `ajarą kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `avyądhi kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `amataü kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `asoko kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `aparidevo kheman' ti abhi¤¤eyyaü, `anupąyąso kheman' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo bhayaü, anuppądo kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `pavattaü bhayaü, appavattaü kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `nimittaü bhayaü, animittaü kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `ąyuhaną bhayaü, anąyuhaną kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `pańisandhi bhayaü, appańisandhi kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `gati bhayaü, agati kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `nibbatti bhayaü, anibbatti kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `upapatti bhayaü, anupapatti kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `jąti bhayaü, ająti kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `jarą bhayaü, ajarą kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `vyądhi bhayaü, avyądhi kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `maraõaü bhayaü, amataü kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `soko bhayaü, asoko kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `paridevo bhayaü, aparidevo kheman' ti abhi¤¤eyyaü; `upąyąso bhayaü, anupąyąso kheman' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `pavattaü sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `nimittaü sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `ąyuhaną sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `pańisandhi sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `gati sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `nibbatti sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `upapatti sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `jąti sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `jarą sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `vyądhi sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `maraõaü sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `soko sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `paridevo sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `upąyąso sąmisan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Anuppądo nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `appavattaü nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `animittaü nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `anąyuhaną nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `appańisandhi nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `agati nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `anibbatti nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `anupapatti nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `ająti nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `ajarą nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `avyądhi nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `amataü nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, #<[page 014]># %< 14>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `asoko nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `aparidevo nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü, `anupąyąso nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo sąmisaü, anuppądo nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `pavattaü sąmisaü, appavattaü nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `nimittaü sąmisaü, animittaü nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `ąyuhaną sąmisaü, anąyuhaną nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `pańisandhi sąmisaü, appańisandhi nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `gati sąmisaü, agati nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `nibbatti sąmisaü, anibbatti nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `upapatti sąmisaü, anupapatti nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `jąti sąmisaü, ająti nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `jarą sąmisaü, ajarą nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `vyądhi sąmisaü, avyądhi nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `maraõaü sąmisaü, amataü nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `soko sąmisaü, asoko nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `paridevo sąmisaü, aparidevo nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü; `upąyąso sąmisaü, anupąyąso nirąmisan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `pavattaü saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `nimittaü saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `ąyuhaną saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `pańisandhi saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `gati saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `nibbatti saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `upapatti saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `jąti saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `jarą saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `vyądhi saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `maraõaü saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `soko saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `paridevo saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü, `upąyąso saļkhąrą' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Anuppądo nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `appavattaü nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `animittaü nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `anąyuhaną nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `appańisandhi nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `agati nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `anibbatti nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `anupapatti nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `ająti nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `ajarą nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `avyądhi nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `amataü nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, #<[page 015]># %< 15>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `asoko nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `aparidevo nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü, `anupąyąso nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü. ## `Uppądo saļkhąrą, anuppądo nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `pavattaü saļkhąrą, appavattaü nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `nimittaü saļkhąrą, animittaü nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `ąyuhaną saļkhąrą, anąyuhaną nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `pańisandhi saļkhąrą, appańisandhi nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `gati saļkhąrą, agati nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `nibbatti saļkhąrą, anibbatti nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `upapatti saļkhąrą, anupapatti nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `jąti saļkhąrą, ająti nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `jarą saļkhąrą, ajarą nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü' `vyądhi saļkhąrą, avyądhi nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `maraõaü saļkhąrą, amataü nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü' `soko saļkhąrą, asoko nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü' `paridevo saļkhąrą, aparidevo nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü; `upąyąso saļkhąrą, anupąyąso nibbąnan' ti abhi¤¤eyyaü. Pańhamabhąõavąraü nińńhitaü. ## Pariggahańńho abhi¤¤eyyo, parivąrańńho abhi¤¤eyyo, paripårańńho abhi¤¤eyyo, ekaggańńho abhi¤¤eyyo, avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, paggahańńho abhi¤¤eyyo, avisąrańńho abhi¤¤eyyo, anąvilańńho abhi¤¤eyyo, ani¤janańńho abhi¤¤eyyo, ekattapańńhąnavasena cittassa ńhitańńho abhi¤¤eyyo, ąrammaõańńho abhi¤¤eyyo, gocarańńho abhi¤¤eyyo, pahąnańńho abhi¤¤eyyo, pariccągańńho abhi¤¤eyyo, vuńńhąnańńho abhi¤¤eyyo, vivańńanańńho abhi¤¤eyyo, santańńho abhi¤¤eyyo, paõćtańńho abhi¤¤eyyo, vimuttańńho abhi¤¤eyyo, anąsavańńho abhi¤¤eyyo, taraõańńho abhi¤¤eyyo, animittańńho abhi¤¤eyyo, appaõihitańńho abhi¤¤eyyo, su¤¤atańńho abhi¤¤eyyo, ekarasańńho abhi¤¤eyyo, #<[page 016]># %< 16>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ anativattanańńho abhi¤¤eyyo, yuganandhańńho abhi¤¤eyyo, niyyąnańńho abhi¤¤eyyo, hetuńńho abhi¤¤eyyo, dassanańńho abhi¤¤eyyo, adhipateyyańńho abhi¤¤eyyo. ## Samathassa avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, vipassanąya anupassanańńho abhi¤¤eyyo, samathavipassanąnaü ekarasańńho abhi¤¤eyyo, yuganandhassa anativattanańńho abhi¤¤eyyo, sikkhąya samądąnańńho abhi¤¤eyyo. ąrammaõassa gocarańńho abhi¤¤eyyo, lćnassa cittassa paggahańńho abhi¤¤eyyo, uddhatassa cittassa viniggahańńho abhi¤¤eyyo, ubhovisuddhąnaü ajjhupekkhanańńho abhi¤¤eyyo, visesądhigamańńho abhi¤¤eyyo, uttaripańivedhańńho abhi¤¤eyyo, saccąbhisamayańńho abhi¤¤eyyo, nirodhe patińńhąpakańńho abhi¤¤eyyo. ## Saddhindriyassa adhimokkhańńho abhi¤¤eyyo, viriyindriyassa paggahańńho abhi¤¤eyyo, satindriyassa upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, samądhindriyassa avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, pa¤¤indriyassa dassanańńho abhi¤¤eyyo. ## Saddhąbalassa assaddhiye akampiyańńho abhi¤¤eyyo, viriyabalassa kosajje akampiyańńho abhi¤¤eyyo, satibalassa pamąde akampiyańńho abhi¤¤eyyo, samądhibalassa uddhacce akampiyańńho abhi¤¤eyyo, pa¤¤ąbalassa avijjąya akampiyańńho abhi¤¤eyyo. ## {Satisambojjhaļgassa} upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, {dhammavicayasambojjhaļgassa} pavicayańńho abhi¤¤eyyo, {viriyasambojjhaļgassa} paggahańńho abhi¤¤eyyo, {pćtisambojjhaļgassa} pharaõattho abhi¤¤eyyo, {passaddhisambojjhaļgassa} upasamańńho abhi¤¤eyyo, {samądhisambojjhaļgassa} avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, {upekkhąsambojjhaļgassa} pańisaļkhąnańńho abhi¤¤eyyo. ## Sammądińńhiyą dassanańńho abhi¤¤eyyo, sammąsaļkappassa abhiniropanańńho abhi¤¤eyyo, sammąvącąya pariggahańńho abhi¤¤eyyo, sammąkammantassa samuńńhąnańńho abhi¤¤eyyo, sammą-ąjćvassa vodąnańńho abhi¤¤eyyo, #<[page 017]># %< 17>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ sammąvąyąmassa paggahańńho abhi¤¤eyyo, sammąsatiyą upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, sammąsamądhissa avikkhepańńho abhi¤¤eyyo. ## Indriyąnaü adhipateyyańńho abhi¤¤eyyo, baląnaü akampiyańńho abhi¤¤eyyo, bojjhaļgąnaü niyyąnańńho abhi¤¤eyyo, maggassa hetuńńho abhi¤¤eyyo, satipańńhąnąnaü upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, sammappadhąnąnaü padahanańńho abhi¤¤eyyo, iddhipądąnaü ijjhanańńho abhi¤¤eyyo, saccąnaü tathańńho abhi¤¤eyyo, payogąnaü pańipassaddhańńho abhi¤¤eyyo, phaląnaü sacchikiriyańńho abhi¤¤eyyo, vitakkassa abhiniropanańńho abhi¤¤eyyo, vicąrassa upavicąrańńho abhi¤¤eyyo, pćtiyą pharaõańńho abhi¤¤eyyo, sukhassa abhisandanańńho abhi¤¤eyyo, cittassa ekaggańńho abhi¤¤eyyo, ąvajjanańńho abhi¤¤eyyo, vijąnanańńho abhi¤¤eyyo, pająnanańńho abhi¤¤eyyo, sa¤jąnanańńho abhi¤¤eyyo, ekodańńho abhi¤¤eyyo. ## Abhi¤¤ąya ¤ątańńho abhi¤¤eyyo, pari¤¤ąya tćraõańńho abhi¤¤eyyo, pahąnassa pariccągańńho abhi¤¤eyyo, bhąvanąya ekarasańńho abhi¤¤eyyo, sacchikiriyąya phassanańńho abhi¤¤eyyo; khandhąnaü khandhańńho abhi¤¤eyyo, dhątånaü dhątuńńho abhi¤¤eyyo, ąyatanąnaü ąyatanańńho abhi¤¤eyyo, saļkhatąnaü saļkhatańńho abhi¤¤eyyo, asaļkhatassa asaļkhatańńho abhi¤¤eyyo. ## Cittańńho abhi¤¤eyyo, cittąnantarikańńho abhi¤¤eyyo, cittassa vuńńhąnańńho abhi¤¤eyyo, cittassa vivańńanańńho abhi¤¤eyyo, cittassa hetuńńho abhi¤¤eyyo, cittassa paccayańńho abhi¤¤eyyo, cittassa vatthuńńho abhi¤¤eyyo, cittassa bhummańńho abhi¤¤eyyo, cittassa ąrammaõańńho abhi¤¤eyyo, cittassa gocarańńho abhi¤¤eyyo, cittassa cariyańńho abhi¤¤eyyo, cittassa gątańńho abhi¤¤eyyo, cittassa abhinćhąrańńho abhi¤¤eyyo, cittassa niyyąnańńho abhi¤¤eyyo, cittassa nissaraõańńho abhi¤¤eyyo. ## Ekatte ąvajjanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte vijąnanańńho abhi¤¤eyyo, #<[page 018]># %< 18>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ekatte pająnanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte sa¤jąnanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte ekodańńho abhi¤¤eyyo, ekatte upanibandhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pakkhandanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pasćdanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte santińńhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte vimu¤canańńho abhi¤¤eyyo, ekatte `etaü santan' ti passanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte yąnikatańńho abhi¤¤eyyo, ekatte vatthukatańńho abhi¤¤eyyo, ekatte anuńńhitańńho abhi¤¤eyyo, ekatte paricitańńho abhi¤¤eyyo, ekatte susamąraddhańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pariggahańńho abhi¤¤eyyo, ekatte parivąrańńho abhi¤¤eyyo, ekatte paripårańńho abhi¤¤eyyo, ekatte samodhąnańńho abhi¤¤eyyo, ekatte adhińńhąnańńho abhi¤¤eyyo, ekatte ąsevanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte bhąvanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte bahulćkammańńho abhi¤¤eyyo, ekatte susamuggatańńho abhi¤¤eyyo, ekatte suvimuttańńho abhi¤¤eyyo; ekatte bujjhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte anubujjhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pańibujjhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte sambujjhanańńho abhi¤¤eyyo; ekatte bodhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte anubodhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pańibodhanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte sambodhanańńho abhi¤¤eyyo; ekatte bodhipakkhiyańńho abhi¤¤eyyo, ekatte anubodhipakkhiyańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pańibodhipakkhiyańńho abhi¤¤eyyo, ekatte sambodhipakkhiyańńho abhi¤¤eyyo; ekatte jotanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte ujjotanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte anujotanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte pańijotanańńho abhi¤¤eyyo, ekatte sa¤jotanańńho abhi¤¤eyyo. ## Pakąsanańńho abhi¤¤eyyo, virocanańńho abhi¤¤eyyo, kilesąnaü santąpanańńho abhi¤¤eyyo, amalańńho abhi¤¤eyyo, vimalańńho abhi¤¤eyyo, nimmalańńho abhi¤¤eyyo; samańńho abhi¤¤eyyo, samayańńho abhi¤¤eyyo; vivekańńho abhi¤¤eyyo, vivekacariyańńho abhi¤¤eyyo; virągańńho abhi¤¤eyyo, virągacariyańńho abhi¤¤eyyo; #<[page 019]># %< 19>% nirodhańńho abhi¤¤eyyo, nirodhacariyańńho abhi¤¤eyyo; vossaggańńho abhi¤¤eyyo, vossaggacariyańńho abhi¤¤eyyo; vimuttańńho abhi¤¤eyyo, vimutticariyańńho abhi¤¤eyyo. ## Chandańńho abhi¤¤eyyo, chandassa målańńho abhi¤¤eyyo, chandassa pądańńho abhi¤¤eyyo, chandassa padhąnańńho abhi¤¤eyyo, chandassa ijjhanańńho abhi¤¤eyyo, chandassa adhimokkhańńho abhi¤¤eyyo, chandassa paggahańńho abhi¤¤eyyo, chandassa upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, chandassa avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, chandassa dassanańńho abhi¤¤eyyo. ## Viriyańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa målańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa pądańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa padhąnańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa ijjhanańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa adhimokkhańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa paggahańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, viriyassa dassanańńho abhi¤¤eyyo. ## Cittańńho abhi¤¤eyyo, cittassa målańńho abhi¤¤eyyo, cittassa pądańńho abhi¤¤eyyo, cittassa padhąnańńho abhi¤¤eyyo, cittassa ijjhanańńho abhi¤¤eyyo, cittassa adhimokkhańńho abhi¤¤eyyo, cittassa paggahańńho abhi¤¤eyyo, cittassa upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, cittassa avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, cittassa dassanańńho abhi¤¤eyyo. ## Vćmaüsańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya målańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya pądańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya padhąnańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya ijjhanańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya adhimokkhańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya paggahańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya upańńhąnańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya avikkhepańńho abhi¤¤eyyo, vćmaüsąya dassanańńho abhi¤¤eyyo. ## Dukkhańńho abhi¤¤eyyo, dukkhassa pćlanańńho abhi¤¤eyyo, dukkhassa santąpańńho abhi¤¤eyyo, dukkhassa vipariõąmańńho abhi¤¤eyyo; samudayańńho abhi¤¤eyyo, samudayassa ąyuhanańńho abhi¤¤eyyo, samudayassa nidąnańńho abhi¤¤eyyo, samudayassa sa¤¤ogańńho abhi¤¤eyyo, samudayassa palibodhańńho abhi¤¤eyyo; nirodho abhi¤¤eyyo, #<[page 020]># %< 20>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ nirodhassa nissaraõańńho abhi¤¤eyyo, nirodhassa vivekańńho abhi¤¤eyyo, nirodhassa asaļkhatańńho abhi¤¤eyyo, nirodhassa amatańńho abhi¤¤eyyo; maggańńho abhi¤¤eyyo, maggassa niyyąnańńho abhi¤¤eyyo, maggassa hetuńńho abhi¤¤eyyo, maggassa dassanańńho abhi¤¤eyyo, maggassa adhipateyyańńho abhi¤¤eyyo. ## Tathańńho abhi¤¤eyyo, anattańńho abhi¤¤eyyo, saccańńho abhi¤¤eyyo, pańivedhańńho abhi¤¤eyyo, abhijąnanańńho abhi¤¤eyyo, parijąnanańńho abhi¤¤eyyo, dhammańńho abhi¤¤eyyo, dhątuńńho abhi¤¤eyyo, ¤ątańńho abhi¤¤eyyo, sacchikiriyańńho abhi¤¤eyyo, phassanańńho abhi¤¤eyyo, abhisamayańńho abhi¤¤eyyo. ## Nekkhammaü abhi¤¤eyyaü, abyąpądo abhi¤¤eyyo, ąlokasa¤¤ą abhi¤¤eyyą, avikkhepo, abhi¤¤eyyo, dhammavavatthąnaü abhi¤¤eyyaü, ¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, pąmojjaü abhi¤¤eyyaü, pańhamajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, dutiyajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, tatiyajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, catutthajjhąnaü abhi¤¤eyyaü, ąkąsąna¤cąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti abhi¤¤eyyą. ## Aniccąnupassaną abhi¤¤eyyą, dukkhąnupassaną abhi¤¤eyyą, anattąnupassaną abhi¤¤eyyą, nibbidąnupassaną abhi¤¤eyyą, virągąnupassaną abhi¤¤eyyą, nirodhąnupassaną abhi¤¤eyyą, pańinissaggąnupassaną abhi¤¤eyyą, khayąnupassaną abhi¤¤eyyą, vayąnupassaną abhi¤¤eyyą, vipariõąmąnupassaną abhi¤¤eyyą, animittąnupassaną abhi¤¤eyyą, appaõihitąnupassaną abhi¤¤eyyą, su¤¤atąnupassaną abhi¤¤eyyą, adhipa¤¤ądhammavipassaną abhi¤¤eyyą, yathąbhåta¤ąõadassanaü abhi¤¤eyyaü, ądćnavąnupassaną abhi¤¤eyyą, {pańisaļkhąnupassaną} abhi¤¤eyyą, vivańńanąnupassaną abhi¤¤eyyą. ## Sotąpattimaggo abhi¤¤eyyo, sotąpattiphalasamąpatti abhi¤¤eyyą, sakadągąmimaggo abhi¤¤eyyo, sakadągąmiphalasamąpatti abhi¤¤eyyą, anągąmimaggo abhi¤¤eyyo, #<[page 021]># %< 21>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ anągąmiphalasamąpatti abhi¤¤eyyą, arahattamaggo abhi¤¤eyyo, arahattaphalasamąpatti abhi¤¤eyyą. ## Adhimokkhańńhena saddhindriyaü abhi¤¤eyyaü, paggahańńhena viriyindriyaü abhi¤¤eyyaü, upańńhąnańńhena satindriyaü abhi¤¤eyyaü, avikkhepańńhena samądhindriyaü abhi¤¤eyyaü, dassanańńhena pa¤¤indriyaü abhi¤¤eyyaü; assaddhiye akampiyańńhena saddhąbalaü abhi¤¤eyyaü, kosajje akampiyańńhena viriyabalaü abhi¤¤eyyaü, pamąde akampiyańńhena satibalaü abbi¤¤eyyaü, uddhacce akampiyańńhena samądhibalaü abhi¤¤eyyaü, avijjąya akampiyańńhena pa¤¤ąbalaü abhi¤¤eyyaü. ## Upańńhąnańńhena satisambojjhaļgo abhi¤¤eyyo, pavicayańńhena dhammavicayasambojjhaļgo abhi¤¤eyyo, paggahańńhena viriyasambojjhaļgo abhi¤¤eyyo, pharaõańńhena pćtisambojjhaļgo abhi¤¤eyyo, upasamańńhena passaddhisambojjhaļgo abhi¤¤eyyo, avikkhepańńhena samądhisambojjhaļgo abho¤¤eyyo, pańisaļkhąnańńhena upekkhąsambojjhaļgo abhi¤¤eyyo. ## Dassanańńhena sammądińńhi abhi¤¤eyyą, abhiniropanańńhena sammąsaļkappo abhi¤¤eyyo, pariggahańńhena sammąvącą abhi¤¤eyyą, samuńńhąnańńhena sammąkammanto abhi¤¤eyyo, vodąnańńhena sammą-ąjćvo abhi¤¤eyyo, paggahańńhena sammąvąyąmo abhi¤¤eyyo, upańńhąnańńhena sammąsati abhi¤¤eyyą, avikkhepańńhena sammąsamądhi abhi¤¤eyyo. ## Adhipateyyańńhena indriyą abhi¤¤eyyą, akampiyańńhena balą abhi¤¤eyyą, niyyąnańńhena bojjhaļgą abhi¤¤eyyą, hetuńńhena maggo abhi¤¤eyyo, upańńhąnańńhena satipańńhąną abhi¤¤eyyą, padahanańńhena sammappadhąną abhi¤¤eyyą, ijjhanańńhena iddhipądą abhi¤¤eyyą, tathańńhena saccą abhi¤¤eyyą, avikkhepańńhena samatho abhi¤¤eyyo, anupassanańńhena vipassaną abhi¤¤eyyą, ekarasańńhena samathavipassaną abhi¤¤eyyą, anativattanańńhena yuganandhaü abhi¤¤eyyaü. ## Samvarańńhena sćlavisuddhi abhi¤¤eyyą, avikkhepańńhena cittavisuddhi abhi¤¤eyyą, dassanańńhena ditthivisuddhi abhi¤¤eyyą; #<[page 022]># %< 22>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ muttańńhena vimokkho abhi¤¤eyyo, pańivedhańńhena vijją abhi¤¤eyyą, pariccągańńhena vimutti abhi¤¤eyyą, samucchedańńhena khaye ¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, pańipassaddhańńhena anuppąde ¤ąõaü abhi¤¤eyyaü, chando målańńhena abhi¤¤eyyo, manasikąro samuńńhąnańńhena abhi¤¤eyyo, phasso samodhąnańńhena abhi¤¤eyyo, vedaną samosaraõańńhena abhi¤¤eyyą, samądhi pamukhańńhena abhi¤¤eyyo, sati adhipateyyańńhena abhi¤¤eyyą, pa¤¤ą tatuttarańńhena abhi¤¤eyyą, vimutti sąrańńhena abhi¤¤eyyą, amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena abhi¤¤eyyaü. ## Ye ye dhammą abhi¤¤ątą honti, te te dhammą ¤ątą honti; ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Ime dhammą abhi¤¤eyyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõan ti. Dutiyabhąõavąraü. ## Kathaü `Ime dhammą pari¤¤eyyą' ti sotąvadhąnaü, tampająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Eko dhammo pari¤¤eyyo, phasso sąsavo upądąnćyo; dve dhammą pari¤¤eyyą, nąma¤ ca råpa¤ ca; tayo dhammą pari¤¤eyyą, tisso vedaną; cattąro dhammą pari¤¤eyyą, cattąro ąhąrą; pa¤ca dhammą pari¤¤eyyą, pa¤c' upądąnakkhandhą; cha dhammą pari¤¤eyyą, cha ajjhattikąni ąyatanąni; satta dhammą pari¤¤eyyą, satta vi¤¤ąõańńhitiyo; ańńha dhammą pari¤¤eyyą, ańńha lokadhammą; nava dhammą pari¤¤eyyą, nava sattąvąsą; dasa dhammą pari¤¤eyyą, dasąyatanąni. ## Sabbaü bhikkhave pari¤¤eyyaü. Ki¤ ca bhikkhave sabbaü pari¤¤eyyaü? Cakkhuü bhikkhave pari¤¤eyyaü, råpą pari¤¤eyyą, cakkhuvi¤¤ąõaü pari¤¤eyyaü, cakkhusamphasso pari¤¤eyyo, yadidaü cakkhusamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, #<[page 023]># %< 23>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ taü pi pari¤¤eyyaü; sotaü pari¤¤eyyaü, saddą pari¤¤eyyą . . . pe . . . ghąnaü pari¤¤eyyaü, gandhą pari¤¤eyyą . . . pe . . . jivhą pari¤¤eyyą, rasą pari¤¤eyyą . . . pe . . . kąyo pari¤¤eyyo, phońńhabbą pari¤¤eyyą . . . pe . . . mano pari¤¤eyyo, dhammą pari¤¤eyyą; manovi¤¤ąõaü pari¤¤eyyaü, manosamphasso pari¤¤eyyo, yadidaü manosamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi pari¤¤eyyaü. ## Råpaü pari¤¤eyyaü, vedaną pari¤¤eyyą, sa¤¤ą pari¤¤eyyą, saļkhąrą pari¤¤eyyą, vi¤¤ąõaü pari¤¤eyyaü; cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü . . . pe . . . amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena pari¤¤eyyaü. Yesaü yesaü dhammąnaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa te te dhammą pańiladdhą honti. Evaü te dhammą pari¤¤ątą c' eva honti tćritą ca. ## Nekkhammaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa nekkhammaü pańiladdhaü hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Abyąpądaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa abyąpądo pańiladdho hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. ālokasa¤¤aü pańiląbhańńhąya vąyamantassa ąlokasa¤¤ą pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Avikkhepaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa avikkhepo pańiladdho hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Dhammavavatthąnaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa dhammavavatthąnaü pańiladdhaü hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. „ąõaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa ¤ąõaü pańiladdhaü hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Pąmojjaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa pąmojjaü pańiladdhaü hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. #<[page 024]># %< 24>% ## Pańhamajjhąnaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa pathamajjhąnaü pańiladdhaü hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćroto ca. Dutiyajjhąnaü . . . pe . . . tatiyajjhąnaü . . . pe . . . catutthajjhąnaü . . . pe . . . pańiląbhańńhąya vąyamantassa catutthajjhąnaü pańiladdhaü hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. ākąsąna¤cąyatanasamąpattiü pańiląbhańńhąya vąyamantassa ąkąsąna¤cąyatanasamąpatti pańiladdha hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiü pańiląbhańńhąya vąyamantassa vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpatti pańiladdha hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. āki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhańńhąya vąyamantassa ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpatti pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhańńhąya vąyamantassa nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. ## Aniccąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa aniccąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Dukkhąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa dukkhąnupassaną pańiladdha hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Anattąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa anattąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Nibbidąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa nibbidąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Virągąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa virągąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Nirodhąnupassanaü. pańiląbhańńhąya vąyamantassa nirodhąnupassaną pańiladdha hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Patinissaggąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa pańinissaggąnupassaną pańiladdhą hoti: #<[page 025]># %< 25>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Khayąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa khayąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Vayąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa vayąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Vipariõąmąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa vipariõąmąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Animittąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa animittąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Appaõihitąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa appaõihitąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Su¤¤atąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa su¤¤atąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. ## Adhipa¤¤ądhammavipassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa adhipa¤¤ądhammavipassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Yathąbhåta¤ąõadassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa yathąbhåta¤ąõadassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. ādćnavąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa ądćnavąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Pańisaļkhąnupassanaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa {pańisaļkhąnupassaną} pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. {Vivańńąnupassanaü} pańiląbhańńhąya vąyamantassa vivańńąnupassaną pańiladdhą hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. ## Sotąpattimaggaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa sotąpattimaggo pańiladdho hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. #<[page 026]># %< 26>% Sakadągąmimaggaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa sakadągąmimaggo pańiladdho hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Anągąmimaggaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa anągąmimaggo pańiladdho hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Arahattamaggaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa arahattamaggo pańiladdho hoti: evaü so dhammo pari¤¤ąto c' eva hoti tćrito ca. Yesaü yesaü dhammąnaü pańiląbhańńhąya vąyamantassa te te dhammą pańiladdhą honti: evaü te dhammą pari¤¤ątą c' eva honti tćritą ca. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Ime dhammą pari¤¤eyyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõan ti. ## Kathaü `Ime dhammą pahątabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Eko dhammo pahątabbo, asmimąno; dve dhammą pahątabbą, avijją ca bhavataõhą ca; tayo dhammą pahątabbą, tisso taõhą; cattąro dhammą pahątabbą, cattąro oghą; pa¤ca dhammą pahątabbą, pa¤ca nćvaraõąni; cha dhammą pahątabbą, cha taõhąkąyą; satta dhammą pahątabbą, sattąnusayą; ańńha dhammą pahątabbą, ańńha micchattą; nava dhammą pahątabbą, nava taõhąmålaką; dasa dhammą pahątabbą, dasa micchattą. ## Dve pahąnąni; samucchedappahąnaü pańipassaddhippahąnaü; samucchedappahąna¤ ca lokuttarakhayagąmimaggaü bhąvayato, pańipassaddhippahąna¤ ca phalakkhaõe. Tćõi pahąnąni; kąmąnaü etaü nissaraõaü yadidaü nekkhammaü, råpąnaü etaü nissaraõaü yadidaü ąruppaü, yaü kho pana ki¤ci bhåtaü saļkhataü pańiccasamuppannaü nirodho tassa nissaraõaü. Nekkhammaü pańiladdhassa kąmą pahćną c' eva honti pariccattą ca; ąruppaü pańiladdhassa råpą pahćną c' eva honti pariccattą ca; nirodhaü pańiladdhassa saļkhąrą pahćną c' eva honti pariccattą ca. Cattąri pahąnąni; dukkhasaccaü pari¤¤ąpańivedhaü pańivijjhanto pajahati, samudayasaccaü pahąnappańivedhaü pańivijjhanto pajahati, #<[page 027]># %< 27>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ nirodhasaccaü sacchikiriyąpańivedhaü pańivijjhanto pajahati, maggasaccaü bhąvanąpańivedhaü pańivijjhanto pajahati. Pa¤ca pahąnąni; vikkhambhanappahąnaü, tadaļgappahąnaü, samucchedappahąnaü, pańipassaddhippahąnaü, nissaraõappahąnaü: vikkhambhanappahąna¤ ca nćvaraõąnaü pańhamajjhąnaü bhąvayato, tadaļgappahąna¤ ca dińńhigatąnaü nibbedhabhągiyaü samądhiü bhąvayato, samucchedappahąna¤ ca lokuttarakhayagąmimaggaü bhąvayato, pańipassaddhippahąna¤ ca phalakkhaõe, nissaraõappahąna¤ ca nirodho nibbąnaü. ## Sabbaü bhikkhave pahątabbaü. Ki¤ ca bhikkhave sabbaü pahątabbaü? Cakkhuü bhikkhave pahątabbaü, råpą pahątabbą, cakkhuvi¤¤ąõaü pahątabbaü, cakkhusamphasso pahątabbo, yadidaü cakkhusamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi pahątabbaü. Sotaü pahątabbaü, saddą pahątabbą; ghąnaü pahątabbaü, gandhą pahątabbą; jivhą pahątabbą, rasą pahątabbą; kąyo pahątabbo, phońńhabbą pahątabbą; mano pahątabbo, dhammą pahątabbą; manovi¤¤ąõaü pahątabbaü, manosamphasso pahątabbo, yadidaü manosamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi pahątabbaü. Råpaü passanto pajahati, vedanaü passanto pajahati, sa¤¤aü passanto pajahati, saļkhąrą passanto pajahati, vi¤¤ąõaü passanto pajahati; cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü . . . pe . . . amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena passanto pajahati. Ye ye dhammą pahćną honti te te dhammą pariccattą honti; ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Ime dhammą pahątabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. Tatiyabhąõavąraü. #<[page 028]># %< 28>% ## Kathaü `Ime dhammą bhąvetabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Eko dhammo bhąvetabbo, kąyagatą sati sątasahagatą; dve dhammą bhąvetabbą, samatho ca vipassaną ca; tayo dhammą bhąvetabbą, tayo samądhć; cattąro dhammą bhąvetabbą, cattąro satipańńhąną; pa¤ca dhammą bhąvetabbą, pa¤caļgiko sammąsamądhi; cha dhammą bhąvetabbą, cha anussatińńhąnąni; satta dhammą bhąvetabbą, satta bojjhaļgą; ańńha dhammą bhąvetabbą, ariyo ańńhaļgiko maggo; nava dhammą bhąvetabbą, nava pąrisuddhipadhąniyaļgąni; dasa dhammą bhąvetabbą, dasa kasiõąyatanąni. ## Dve bhąvaną, lokiyą ca bhąvaną lokuttarą ca bhąvaną. Tisso bhąvaną, råpąvacarakusaląnaü dhammąnaü bhąvaną, aråpąvacarakusaląnaü dhammąnaü bhąvaną, apariyąpannakusaląnaü dhammąnaü bhąvaną; råpąvacarakusaląnaü dhammąnaü bhąvaną atthi hćną, atthi majjhimą, atthi paõćtą, aråpąvacarakusaląnaü dhammąnaü bhąvaną atthi hćną, atthi majjhimą, atthi paõćtą, apariyąpannakusaląnaü dhammąnaü bhąvaną atthi paõćtą. Catasso bhąvaną; dukkhasaccaü pari¤¤ąpańivedhaü pańivijjhanto bhąveti, samudayasaccaü pahąnappańivedhaü pańivijjhanto bhąveti, nirodhasaccaü sacchikiriyąpańivedhaü pańivijjhanto bhąveti, maggasaccaü bhąvanąpańivedhaü pańivijjhanto bhąveti. Imą catasso bhąvaną. ## Aparą pi catasso bhąvaną, esanąbhąvaną pańiląbhabhąvaną ekarasąbhąvaną ąsevanąbhąvaną. Katamą esanąbhąvaną? `Sabbesaü samądhiü samąpajjantąnaü tattha jątą dhammą ekarasą hontćti,' ayaü esanąbhąvaną. Katamą pańiląbhabhąvaną? `Sabbesaü samądhiü samąpannąnaü tattha jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti,' ayaü pańiląbhabhąvaną. ## Katamą ekarasąbhąvaną? `Adhimokkhańńhena saddhindriyaü bhąvayato saddhindriyassa vasena cattąri indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną; #<[page 029]># %< 29>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `paggahańńhena viriyindriyaü bhąvayato viriyindriyassa vasena cattąri indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `upańńhąnańńhena satindriyaü bhąvayato satindriyassa vasena cattąri indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `avikkhepańńhena samądhindriyaü bhąvayato samądhindriyassa vasena cattąri indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `dassanańńhena pa¤¤indriyaü bhąvayato pa¤¤indriyassa vasena cattąri indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną. `Assaddhiye akampiyańńhena saddhąbalaü bhąvayato saddhąbalassa vasena cattąri baląni ekarasą hontćti' baląnaü ekarasańńhena bhąvaną; `kosajje akampiyańńhena viriyabalaü bhąvayato viriyabalassa vasena cattąri baląni ekarasą hontćti' baląnaü ekarasańńhena bhąvaną; `pamąde akampiyańńhena satibalaü bhąvayato satibalassa vasena cattąri baląni ekarasą hontćti' baląnaü ekarasańńhena bhąvaną; `uddhacce akampiyańńhena samądhibalaü bhąvayato samądhibalassa vasena cattąri baląni ekarasą hontćti' baląnaü ekarasańńhena bhąvaną; `avijjąya akampiyańńhena pa¤¤ąbalaü bhąvayato pa¤¤ąbalassa vasena cattąri baląni ekarasą hontćti' baląnaü ekarasańńhena bhąvaną. `Upańńhąnańńhena satisambojjhaļgaü bhąvayato satisambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `pavicayańńhena dhammavicayasambojjhaļgaü bhąvayato dhammavicayasambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `paggahańńhena viriyasambojjhaļgaü bhąvayato viriyasambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `pharaõańńhena pćtisambojjhaļgaü bhąvayato pćtisambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `upasamańńhena passaddhisambojjhaļgaü bhąvayato passaddhisambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `avikkhepańńhena samądhisambojjhaļgaü bhąvayato samądhisambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; #<[page 030]># %< 30>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `pańisaļkhąnańńhena upekkhąsambojjhaļgaü bhąvayato upekkhąsambojjhaļgassa vasena cha bojjhaļgą ekarasą hontćti' bojjhaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną. `Dassanańńhena sammądińńhiü bhąvayato sammądińńhiyą vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `abhiniropanańńhena sammąsaļkappaü bhąvayato sammąsaļkappassa vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `pariggahańńhena sammąvącaü bhąvayato sammąvącąya vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `samuńńhąnańńhena sammąkammantaü bhąvayato sammąkammantassa vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `vodąnańńhena sammą-ąjćvaü bhąvayato sammąąjćvassa vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `paggahańńhena sammąvąyąmaü bhąvayato sammąvąyąmassa vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `upańńhąnańńhena sammąsatiü bhąvayato sammąsatiyą vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `avikkhepańńhena sammąsamądhiü bhąvayato sammąsamądhissa vasena satta maggaļgą ekarasą hontćti' maggaļgąnaü ekarasańńhena bhąvaną, ayaü ekarasąbhąvaną. ## Katamą ąsevanąbhąvaną? Idha bhikkhu pubbaõhasamayaü pi ąsevati, majjhantikasamayaü pi ąsevati, sąyaõhasamayaü pi ąsevati, purebhattaü pi ąsevati, purime pi yąme ąsevati, majjhime pi yąme ąsevati, pacchime pi yąme ąsevati, rattiü pi ąsevati, divą pi ąsevati, rattindivą pi ąsevati, kąle pi ąsevati, juõhe pi ąsevati, vasse pi ąsevati, hemante pi ąsevati, gimhe pi ąsevati, purime pi vayokhandhe ąsevati, majjhime pi vayokhandhe ąsevati, pacchime pi vayokhandhe ąsevati; ayaü ąsevanąbhąvaną. Imą catasso bhąvaną. ## Aparą pi catasso bhąvaną; tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną, #<[page 031]># %< 31>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną, tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną, ąsevanańńhena bhąvaną. ## Kathaü tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną? `Kąmacchandaü pajahato nekkhammavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `byąpądaü pajahato abyąpądavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `thćnamiddhaü pajahato ąlokasa¤¤ąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `uddhaccaü pajahato avikkhepavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `vicikicchaü pajahato dhammavavatthąnavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `avijjaü pajahato ¤ąõavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `aratiü pajahato pąmojjavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `nćvaraõaü pajahato pańhamajjhąnavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; vitakkavicąre pajahato dutiyajjhąnavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `pćtiü pajahato tatiyajjhąnavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `sukhadukkhe pajahato catutthajjhąnavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `råpasa¤¤aü pańighasa¤¤aü nąnattasa¤¤aü pajahato ąkąsąna¤cąyatanasamąpattivasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; #<[page 032]># %< 32>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `ąkąsąna¤cąyatanasa¤¤aü pajahato vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattivasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤aü pajahato ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattivasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤aü pajahato nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattivasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `niccasa¤¤aü pajahato aniccąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `sukhasa¤¤aü pajahato dukkhąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `attasa¤¤aü pajahato anattąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `nandiü pajahato nibbidąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `rągaü pajahato virągąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `samudayaü pajahato nirodhąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `ądąnaü pajahato pańinissaggąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `ghąnasa¤¤aü pajahato khayąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `ąyuhanaü pajahato vayąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `dhuvasa¤¤aü pajahato vipariõąmąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `nimittaü pajahato animittąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; #<[page 033]># %< 33>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `paõidhiü pajahato appaõihitąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `abhinivesaü pajahato su¤¤atąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `sąrądąnąbhinivesaü pajahato adhipa¤¤ądhammavipassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `sammohąbhinevesaü pajahato yathąbhåta¤ąõadassanavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `ąlayąbhinivesaü pajahato ądćnavąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `appańisaļkhaü pajahato pańisaļkhąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `sa¤¤ogąbhinivesaü pajahato vivańńanąnupassanąvasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `dińńhekańńhe kilese pajahato sotąpattimaggavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattańńhena bhąvaną; `oėąrike kilese pajahato sakadągąmimaggavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `anusahagate kilese pajahato anągąmimaggavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną; `sabbakilese pajahato arahattamaggavasena jątą dhammą a¤¤ama¤¤aü nątivattantćti' tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną: evaü tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną. ## Kathaü indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną? `Kąmacchandaü pajahato nekkhammavasena pa¤cindriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną; `byąpądaü pajahato abyąpądavasena pa¤c' indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną #<[page 034]># %< 34>% . . . pe . . . `sabbakilese pajahato arahattamaggavasena pa¤c' indriyąni ekarasą hontćti' indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną; evaü {indriyąnaü} ekarasańńhena bhąvaną. ## Kathaü tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną? `Kąmacchandaü pajahanto nekkhammavasena viriyaü vąhetćti' tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną; `byąpądaü pajahanto abyąpądavasena viriyaü vąhetćti' tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną . . . pe . . . `sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena viriyaü vąhetćti' tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną; evaü tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną. ## Kathaü ąsevanańńhena bhąvaną? `Kąmacchandaü pajahanto nekkhammaü ąsevatćti' ąsevanańńhena bhąvaną; `byąpądaü pajahanto abyąpądaü ąsevatćti,' ąsevanańńhena bhąvaną . . . pe . . . `sabbakilese pajahanto arahattamaggaü ąsevatćti' ąsevanańńhena bhąvaną; evaü ąsevanańńhena bhąvaną. Imą catasso bhąvaną. Råpaü passanto bhąveti, vedanaü passanto bhąveti, sa¤¤aü passanto bhąveti, saļkhąre passanto bhąveti, vi¤¤ąõaü passanto bhąveti; cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü . . . pe . . . amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena passanto bhąveti. Ye ye dhammą bhąvitą honti, te te dhammą ekarasą honti; ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Ime dhammą bhąvetabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. Catutthabhąõavąraü. ## Kathaü `Ime dhammą sacchikątabbą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Eko dhammo sacchikątabbo, akuppą cetovimutti; dve dhammą sacchikątabbą, vijją ca vimutti ca; tayo dhammą sacchikątabbą, tisso vijją; cattąro dhammą sacchikątabbą, cattąri sąma¤¤aphaląni; pa¤ca dhammą sacchikątabbą, pa¤ca dhammakkhandhą; cha dhammą sacchikątabbą, #<[page 035]># %< 35>% cha abhi¤¤ą; satta dhammą sacchikątabbą, satta khćõąsavabaląni; ańńha dhammą sacchikątabbą, ańńha vimokkhą; nava dhammą sacchikątabbą, nava anupubbanirodhą; dasa dhammą sacchikątabbą, dasa asekhą dhammą. ## Sabbaü bhikkhave sacchikątabbaü. Ki¤ ca bhikkhave sabbaü sacchikątabbaü? Cakkhuü bhikkhave sacchikątabbaü, råpą sacchikątabbą, cakkhuvi¤¤ąõaü sacchikątabbaü, cakkhusamphasso sacchikątabbo, yadidaü cakkhusamphassapaccayą uppajjati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi sacchikątabbaü; sotaü sacchikątabbaü, saddą sacchikątabbą . . . pe . . . ghąnaü sacchikątabbaü, gandhą sacchikątabbą, jivhą sacchikątabbą, rasą sacchikątabbą, kąyo sacchikątabbo, phońńhabbą sacchikątabbą, mano sacchikątabbo, dhammą sacchikątabbą, manovi¤¤ąõaü sacchikątabbaü, manosamphasso sacchikątabbo, yadidaü manosamphassapaccayą uppajati vedayitaü sukhaü vą dukkhaü vą adukkhamasukhaü vą, taü pi sacchikątabbaü. Råpaü passanto sacchikaroti, vedanaü passanto sacchikaroti, sa¤¤aü passanto sacchikaroti, saļkhąre passanto sacchikaroti, vi¤¤ąõaü passanto sacchikaroti; cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü . . . pe . . . amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena passanto sacchikaroti. Ye ye dhammą sacchikatą honti, te te dhammą phassitą honti; ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati - `Ime dhammą sacchikątabbą' ti sotąvadhąnaü, tampająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. Kathaü `Ime dhammą hąnabhągiyą, Ime dhammą ńhitibhągiyą, Ime dhammą visesabhągiyą, Ime dhammą nibbedhabhągiyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Pańhamajjhąnassa ląbhiü kąmasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; avitakkasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, #<[page 036]># %< 36>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ nibbedhabhągiyo dhammo. Dutiyajjhąnassa ląbhiü vitakkasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; upekkhąsukhasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, nibbedhabhągiyo dhammo. Tatiyajjhąnassa ląbhiü pćtisukhasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; adukkhamasukhasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, nibbedhabhągiyo dhammo. Catutthajjhąnassa ląbhiü uppekkhąsukhasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; ąkąsąna¤cąyatanasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, nibbedhabhągiyo dhammo. ākąsąna¤cąyatanassa ląbhiü råpasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; vi¤¤ąõa¤cąyatanasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, nibbedhabhągiyo dhammo. Vi¤¤ąõa¤cąyatanassa ląbhiü ąkąsąna¤cąyatanasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; ąki¤ca¤¤ąyatanasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, nibbedhabhągiyo dhammo. āki¤ca¤¤ąyatanassa ląbhiü vi¤¤ąõa¤cąyatanasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, hąnabhągiyo dhammo; tadanudhammatą sati santińńhati, ńhitibhągiyo dhammo; nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti, visesabhągiyo dhammo; nibbidąsahagatą sa¤¤ą manasikąrą samudącaranti virągåpasaühitą, nibbedhabhągiyo dhammo. #<[page 037]># %< 37>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Ime dhammą hąnabhągiyą, Ime dhammą ńhitibhągiyą, Ime dhammą visesabhągiyą, Ime dhammą nibbedhabhągiyą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. ## Kathaü `Sabbe saļkhąrą aniccą, sabbe saļkhąrą dukkhą, sabbe dhammą anattą' ti sotąvadhąnaü, tampająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? `Råpaü aniccaü khayańńhena, dukkhaü khayańńhena, anattą asąrakańńhenąti' sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. `Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü, cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü aniccaü khayańńhena, dukkhaü khayańńhena, anattą asąrakańńhenąti' sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü; ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Sabbe saļkhąrą aniccą, sabbe saļkhąrą dukkhą, sabbe dhammą anattą' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. ## Kathaü `Idaü dukkhaü ariyasaccaü, idaü dukkhasamudayaü ariyasaccaü, idaü dukkhanirodhaü ariyasaccaü, idaü dukkhanirodhagąminć pańipadą ariyasaccan' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü? Tattha katamaü dukkhaü ariyasaccaü? Jąti pi dukkhą, jarą pi dukkhą, maraõaü pi dukkhaü, sokaparidevadukkhadomanassupąyąsą pi dukkhą, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yaü p' icchaü na labhati taü pi dukkhaü, saļkhittena pa¤c' upądąnakkhandą pi dukkhą. Tattha katamą jąti? Yą tesaü tesaü sattąnaü tamhi tamhi sattanikąye jąti sa¤jąti okkanti abhinibbatti khandhąnaü pątubhąvo ąyatanąnaü pańiląbho, ayaü vuccati jąti. Tattha katamą jarą? Yą tesaü tesaü sattąnaü tamhi tamhi sattanikąye jarą jćraõatą khaõóiccaü pąliccaü valittacatą ąyuno saühąni indriyąnaü paripąko, ayaü vuccati jarą. #<[page 038]># %< 38>% Tattha katamaü maraõaü? Yą tesaü tesaü sattąnaü tamhą tamhą sattanikąyą cuti cavanatą bhedo antaradhąnaü maccumaraõaü kąlakiriyą khandhąnaü bhedo kalebarassa nikkhepo jćvitindriyassa upacchedo, idaü vuccati maraõaü. ## Tattha katamo soko? Yo ¤ątibyasanena vą phuńńhassa bhogabyasanena vą phuńńhassa rogabyasanena vąphuńńhassa sćlabyasanena vą phuńńhassa dińńhibyasanena vą phuńńhassa a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannągatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuńńhassa soko socaną socitattaü antosoko antoparisoko cetaso parijjhąyaną domanassaü sokasallaü, ayaü vuccati soko. Tattha katamo paridevo? Yo ¤ątibyasanena vą phuńńhassa bhogabyasanena vą phuńńhassa rogabyasanena vą phuńńhassa sćlabyasanena vą phuńńhassa dińńhibyasanena vą phuńńhassa a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannągatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuńńhassa ądevo paridevo ądevaną paridevaną ądevitattaü paridevitattaü vącąpaląpo vippaląpo ląlappo ląlappaną ląlappitattaü, ayaü vuccati paridevo. Tattha katamaü dukkhaü? Yaü kąyikaü asątaü kąyikaü dukkhaü, kąyasamphassajaü asątaü dukkhaü vedayitaü, kąyasamphassają asątą dukkhą vedaną, idaü vuccati dukkhaü. Tattha katamaü domanassaü? Yaü cetasikaü asątaü cetasikaü dukkhaü, cetosamphassajaü asątaü dukkhaü vedayitaü, cetosamphassają asątą dukkhą vedaną, idaü vuccati domanassaü. Tattha katamo upąyąso? Yo ¤ątibyasanena vą phuńńhassa bhogabyasanena vą phuńńhassa rogabyasanena vą phuńńhassa sćlabyasanena vą phuńńhassa dińńhibyasanena vą phuńńhassa a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannągatassa a¤¤atarena dukkhadhammena phuńńhassa ąyąso upąyąso ąyąsaną upąyąsaną ąyąsitattaü upąyąsitattaü, ayaü vuccati upąyąso. ## Tattha katamo appiyehi sampayogo dukkho? Idha yąssa te honti anińńhą akantą amanąpą råpą saddą gandhą rasą phońńhabbą ye vą pan' assa te honti anatthakąmą ahitakąmą aphąsukąmą ayogakkhemakąmą, #<[page 039]># %< 39>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ yą tehi saļgati samągamo samodhąnaü missćbhąvo, ayaü vuccati appiyehi sampayogo dukkho. Tattha katamo piyehi vippayogo dukkho? Idha yąssa te honti ińńhą kantą manąpą råpą saddą gandhą rasą phońńhabbą ye vą pan' assa te honti atthakąmą hitakąmą phąsukąmą yogakkhemakąmą mątą vą pitą vą bhątą vą bhaginć vą mittą vą amaccą vą ¤ątć vą sąlohitą vą, yą tehi asaļgati asamągamo asamodhąnaü amissćbhąvo, ayaü vuccati piyehi vippayogo dukkho. Tattha katamaü yaü p' icchaü na labhati taü pi dukkhaü? Jątidhammąnaü sattąnaü evaü icchą uppajjati- `Aho vata mayaü na jątidhammą assąma, na ca vata no jąti ągaccheyyąti'; na kho pan etaü icchąya pattabbaü: idaü pi yaü p' icchaü na labhati taü pi dukkhaü. Jarądhammąnaü sattąnaü . . . pe . . . byądhidhammąnaü sattąnaü, maraõadhammąnaü sattąnaü, sokaparidevadukkhadomanassupąyąsadhammąnaü sattąnaü evaü icchą uppajjati- `Aho vata mayaü na sokaparidevadukkhadomanassupąyąsadhammą assąma, na ca vata no sokaparidevadukkhadomanassupąyąsą ągaccheyyun' ti; na kho pan' etaü icchąya pattabbaü: idaü pi yaü p' icchaü na labhati taü pi dukkhaü. Tattha katamą saļkhittena pa¤c' upądąnakkhandhą dukkhą? Seyyathćdaü råpåpądąnakkhandho vedanåpądąnakkhandho sa¤¤åpądąnakkhandho saļkhąråpądąnakkhandho vi¤¤ąõåpądąnakkhandho, ime vuccanti saļkhittena pa¤c' upądąnakkhandhą dukkhą. Idaü vuccati dukkhaü ariyasaccaü. ## Tattha katamaü dukkhasamudayaü ariyasaccaü? Yąyaü taõhą ponobhaviką nandirągasahagatą tatratatrąbhinandinć, seyyathćdaü - kąmataõhą bhavataõhą vibhavataõhą, #<[page 040]># %< 40>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ są kho pan' esą taõhą kattha uppajjamąną uppajjati, kattha nivisamąną nivisati? Yaü loke piyaråpaü sątaråpaü, etth' esą taõhą uppajjamąną uppajjati, ettha nivisamąną nivisati. Ki¤ ca loke piyaråpaü sątaråpaü? Cakkhuü loke piyaråpaü sątaråpaü; etth' esą taõhą uppajjamąną uppajjati, ettha nivisamąną nivisati. Sotaü loke, ghąnaü loke, jivhą loke, kąyo loke, mano loke piyaråpaü sątaråpaü; etth' esą taõhą uppajjamąną uppajjati, ettha nivisamąną nivisati. Råpą loke piyaråpaü sątaråpaü; etth' esą taõhą uppajjamąną uppajjati, ettha nivisamąną nivisati. Saddą loke piyaråpaü sątaråpaü . . . pe . . . dhammą loke, cakkhuvi¤¤ąõaü loke . . . pe . . . manovi¤¤ąõaü loke, cakkhusamphasso loke . . . pe . . . manosamphasso loke, cakkhusamphassają vedaną loke . . . pe . . . manosamphassają vedaną loke, råpasa¤¤ą loke . . . pe . . . dhammasa¤¤ą loke, råpasa¤cetaną loke . . . pe . . . dhammasa¤cetaną loke, råpataõhą loke . . . pe . . . dhammataõhą loke, råpavitakko loke . . . pe . . . dhammavitakko loke, råpavicąro loke . . . pe . . . dhammavicąro loke piyaråpaü sątaråpaü; etth' esą taõha uppajjamąną uppajjati, ettha nivisamąną nivisati. Idaü vuccati dukkhasamudayaü ariyasaccaü. ## Tattha katamaü dukkhanirodhaü ariyasaccaü? Yo tassą yeva taõhąya asesavirąganirodho cągo pańinissaggo mutti anąlayo, są kho pan' esą taõhą kattha pahćyamąną pahćyati, kattha nirujjhamąną nirujjhati? Yaü loke piyaråpaü sątaråpaü, etth' esą taõhą pahćyamąną pahćyati, ettha nirujjhamąną nirujjhati. Ki¤ ca loke piyaråpaü sątaråpaü? Cakkhuü loke piyaråpaü sątaråpaü, etth' esą taõhą pahćyamąną pahćyati, ettha nirujjhamąną nirujjhati . . . pe . . . dhammavicąro loke piyaråpaü sątaråpaü, etth' esą taõhą pahćyamąną pahćyati, ettha nirujjhamąną nirujjhati. Idaü vuccati dukkhanirodhaü ariyasaccaü. ## Tattha katamaü dukkhanirodhagąminć pańipadą ariyasaccaü? Ayaü eva ariyo ańńhaļgiko maggo, seyyathćdaü -- sammądińńhi sammąsaļkappo sammąvącą sammąkammanto sammą-ąjćvo sammąvąyąmo sammąsati sammąsamądhi. #<[page 041]># %< 41>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Tattha katamą sammądińńhi? Dukkhe ¤ąõaü, dukkhasamudaye ¤ąõaü, dukkhanirodhe ¤ąõaü, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya ¤ąõaü; ayaü vuccati sammądińńhi. Tattha katamo sammąsaļkappo? Nekkhammasaļkappo, abyąpądasaļkappo, avihiüsąsaļkappo; ayaü vuccati sammąsaļkappo. Tattha katamą sammąvącą? Musąvądą veramaõć, pisuną vącą veramaõć, pharusą vącą veramaõć, samphappaląpą veramaõć; ayaü vuccati sammąvącą. Tattha katamo sammąkammanto? Pąõątipątą veramaõć, adinnądąną veramaõć, kąmesu micchącąrą veramaõć; ayaü vuccati sammąkammanto. Tattha katamo sammą-ąjćvo? Idha ariyasąvako micchą-ąjćvaü pahąya sammą-ąjćvena jćvitaü kappeti; ayaü vuccati sammą-ąjćvo. Tattha katamo sammąvąyąmo? Idha bhikkhu anuppannąnaü pąpakąnaü akusaląnaü dhammąnaü anuppądąya chandaü janeti vąyamati viriyaü ąrabhati cittaü paggaõhąti padahati, uppannąnaü pąpakąnaü akusaląnaü dhammąnaü pahąnąya . . . pe . . . anuppannąnaü kusaląnaü dhammąnaü uppądąya . . . pe . . . uppannąnaü kusaląnaü dhammąnaü ńhitiyą asammosąya bhiyyobhąvąya vepulląya bhąvanąya pąripuriyą chandaü janeti vąyamati viriyaü ąrabhati cittaü paggaõhąti padahati; ayaü vuccati sammąvąyąmo. Tattha katamą sammąsati? Idha bhikkhu kąye kąyąnupassć viharati ątąpć sampająno satimą vi¤¤eyya loke abhijjhądomanassaü, vedanąsu, citte, dhammesu dhammąnupassć viharati ątąpć sampająno satimą vi¤¤eyya loke abhijjhądomanassaü; ayaü vuccati sammąsati. Tattha katamo sammąsamądhi? Idha bhikkhu vivicc' eva kąmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicąraü vivekajaü pćtisukhaü pańhamajjhąnaü upasampajja viharati, vitakkavicąrąnaü våpasamą ajjhattaü sampasądanaü cetaso ekodibhąvaü avitakkaü avicąraü samądhijaü pćtisukhaü dutiyajjhąnaü upasampajja viharati, #<[page 042]># %< 42>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pćtiyą ca virągą upekkhako ca viharati sato ca sampająno sukha¤ ca kąyena pańisaüvedeti, yan taü ariyą ącikkhanti `upekkhako satimą sukhavihąrć' ti tatiyajjhąnaü upasampajja viharati, sukhassa ca pahąną dukkhassa ca pahąną pubbe va somanassadomanassąnaü ańńhaļgamą adukkhamasukhaü upekkhąsatipąrisuddhiü catutthajjhąnaü upasampajja viharati; ayaü vuccati sammąsamądhi. Idaü vuccati dukkhanirodhagąminć pańipadą ariyasaccaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Idaü dukkhaü ariyasaccaü, Idaü dukkhasamudayaü ariyasaccaü, Idaü dukkhanirodhaü ariyasaccaü, Idaü dukkhanirodhagąminć pańipadą ariyasaccan' ti sotąvadhąnaü, taüpająnaną pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. Evaü sotąvadhąne pa¤¤ą sutamaye ¤ąõaü. $< I.2.>$ ## Kathaü sutvąna saüvare pa¤¤ą sćlamaye ¤ąõaü? Pa¤ca sćląni -- pariyantapąrisuddhisćlaü apariyantapąrisuddhisćlaü paripuõõapąrisuddhisćlaü aparąmańńhapąrisuddhisćlaü pańipassaddhipąrisuddhisćlaü. Tattha katamaü pariyantapąrisuddhisćlam? Anupasampannąnaü pariyantasikkhąpadąnaü -- idaü pariyantapąrisuddhisćlaü. Katamaü apariyantapąrisuddhisćlaü? Upasampannąnaü apariyantasikkhąpadąnaü -- idaü apariyantapąrisuddhisćlaü. Katamaü paripuõõapąrisuddhisćlaü? Puthujjanakalyąõakąnaü kusaladhamme yuttąnaü sekhapariyante paripårakąrćnaü kąye ca jćvite ca anapekkhąnaü pariccattajćvitąnaü -- idaü paripuõõapąrisuddhisćlaü. Katamaü aparąmańńhapąrisuddhisćlaü? Sattannaü sekhąnaü -- idaü aparąmańńhapąrisuddhisćlaü. #<[page 043]># %< 43>% Katamaü pańipassaddhipąrisuddhisćlaü? Tathągatasąvakąnaü khćõąsavąnaü Paccekabuddhąnaü Tathągatąnaü Arahantąnaü Sammąsambuddhąnaü -- idaü pańipassaddhipąrisuddhisćlaü. ## Atthi sćlaü pariyantaü, atthi sćlaü apariyantaü. Tattha katamaü taü sćlaü pariyantaü? Atthi sćlaü ląbhapariyantaü, atthi sćlaü yasapariyantaü, atthi sćlaü ¤ątipariyantaü, atthi sćlaü aļgapariyantaü, atthi sćlaü jćvitapariyantaü. Katamaü taü sćlaü ląbhapariyantaü? Idh' ekacco ląbhahetu ląbhapaccayą ląbhakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamati -- idaü taü sćlaü ląbhapariyantaü. Katamaü taü sćlaü yasapariyantaü? Idh' ekacco yasahetu yasapaccayą yasakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamati -- idaü taü sćlaü yasapariyantaü. Katamaü taü sćlaü ¤ątipariyantaü? Idh' ekacco ¤ątihetu ¤ątipaccayą ¤ątikąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamati -- idaü taü sćlaü ¤ątipariyantaü. Katamaü taü sćlaü aļgapariyantaü? Idh' ekacco aļgahetu aļgapaccayą aļgakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamati -- idaü taü sćlaü aļgapariyantaü. Katamaü taü sćlaü jćvitapariyantaü? Idh' ekacco jćvitahetu jćvitapaccayą jćvitakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamati -- idaü taü sćlaü jćvitapariyantaü. Evaråpąni sćląni khaõóąni chiddąni sabaląni kammąsąni na bhujissąni na vi¤¤åpasatthąni parąmańńhąni na samądhisaüvattanikąni na avippańisąravatthukąni na pąmojjavatthukąni na pćtivatthukąni na passaddhivatthukąni na sukhavatthukąni na samądhivatthukąni na yathąbhåta¤ąõadassanavatthukąni na ekantanibbidąya na virągąya na nirodhąya na upasamąya na abhi¤¤ąya na sambodhąya na nibbąnąya saüvattanti -- idaü taü sćlaü pariyantaü. ## Katamaü taü sćlaü apariyantaü? Atthi sćlaü na ląbhapariyantaü, #<[page 044]># %< 44>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ atthi sćlaü na yasapariyantaü, atthi sćlaü na ¤ątipariyantaü, atthi sćlaü na aļgapariyantaü, atthi sćlaü na jćvitapariyantaü. Katamaü taü sćlaü na ląbhapariyantaü? Idh' ekacco ląbhahetu ląbhapaccayą ląbhakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamąya cittaü pi na uppądeti, kiü so vćtikkamissati; idaü taü sćlaü na ląbhapariyantaü. Katamaü taü sćlaü na yasapariyantaü? Idh' ekacco yasahetu yasapaccayą yasakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamąya cittaü pi na uppądeti, kiü so vćtikkamissati; idaü taü sćlaü na yasapariyantaü. Katamaü taü sćlaü na ¤ątipariyantaü? Idh' ekacco ¤ątihetu ¤ątipaccayą ¤ątikąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamąya cittaü pi na uppądeti, kiü so vćtikkamissati; idaü taü sćlaü na ¤ątipariyantaü. Katamaü taü sćlaü na aļgapariyantaü? Idh' ekacco aļgahetu aļgapaccayą aļgakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamąya cittaü pi na uppądeti, kiü so vćtikkamissati; idaü taü sćlaü na aļgapariyantaü. Katamaü taü sćlaü na jćvitapariyantaü? Idh' ekacco jćvitahetu jćvitapaccayą jćvitakąraõą yathąsamądiõõaü sikkhąpadaü vćtikkamąya cittaü pi na uppądeti, kiü so vćtikkamissati; idaü taü sćlaü na jćvitapariyantaü. Evaråpąni sćląni akhaõóąni achiddąni asabaląni akammąsąni bhujissąni vi¤¤åpasatthąni aparąmańńhąni samądhisaüvattanikąni avippańisąravatthukąni pąmojjavatthukąni pćtivatthukąni passaddhivatthukąni sukhavatthukąni samądhivatthukąni yathąbhåta¤ąõadassanavatthukąni ekantanibbidąya virągąya nirodhąya upasamąya abhi¤¤ąya sambodhąya nibbąnąya saüvattanti -- idam taü sćlaü apariyantaü. ## Kiü sćlaü? Kati sćląni? Kiüsamuńńhąnaü sćlaü? Katidhammasamodhąnaü sćlaü? Kiü sćlan ti? Cetaną sćlam, cetasikaü sćlaü, saüvaro sćlaü, avćtikkamo sćlaü. Kati sćląnćti? Tćõi sćląni, kusalasćlaü akusalasćlaü abyąkatasćlaü. Kiüsamuńńhąnaü sćlan ti? Kusalacittasamuńńhąnaü kusalasćlaü, #<[page 045]># %< 45>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ akusalacittasamuńńhąnaü akusalasćlaü, abyąkatacittasamuńńhąnaü abyąkatasćlaü. Katidhammasamodhąnaü sćlan ti? Saüvarasamodhąnaü sćlaü, avćtikkamasamodhąnaü sćlaü, tathąbhąve jątacetanąsamodhąnaü sćlaü; pąõątipątaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, adinnądąnaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, kąmesu micchącąraü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, musąvądaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, pisuõąvącaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, pharusavącaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, samphappaląpaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, abhijjhaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, byąpądaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, micchądińńhiü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, nekkhammena kąmacchandaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, abyąpądena byąpądaü saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü, ąlokasa¤¤ąya ńhćnamiddhaü, avikkhepańńhena uddhaccaü, dhammavavatthąnena vicikicchaü, ¤ąõena avijjaü, pąmojjena aratiü, pathamajjhąnena nćvaraõaü, dutiyajjhąnena vitakkavicąre, tatiyajjhąnena pćtiü, catutthajjhąnena sukhadukkhaü, ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiyą råpasa¤¤aü pańighasa¤¤aü nąnattasa¤¤aü, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiyą ąkąsąna¤cąyatanasa¤¤aü, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiyą vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤aü, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiyą ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤aü, aniccąnupassanąya niccasa¤¤aü, dukkhąnupassanąya sukhasa¤¤aü, anattąnupassanąya attasa¤¤aü, nibbidąnupassanąya nandiü, virągąnupassanąya rągaü, nirodhąnupassanąya samudayaü, pańinissaggąnupassanąya ądąnaü, khayąnupassanąya ghanasa¤¤aü, vayąnupassanąya ąyuhanaü, vipariõąmąnupassanąya dhuvasa¤¤aü, animittąnupassanąya nimittaü, appaõihitąnupassanąya paõidhiü, su¤¤atąnupassanąya abhinivesaü, adhipa¤¤ądhammavipassanąya sąrągąbhinivesaü, yathąbhåta¤ąõadassanena sammohąbhinivesaü, ądćnavąnupassanąya ąlayąbhinivesaü, pańisaļkhąnupassanąya appańisaļkhaü, #<[page 046]># %< 46>% vivańńanąnupassanąya sa¤¤ogąbhinivesaü, sotąpattimaggena dińńhekańńhe kilese, sakadągąmimaggena oėąrike kilese, anągąmimaggena anusahagate kilese, arahattamaggena sabbakilese saüvarańńhena sćlaü avćtikkamańńhena sćlaü. ## Pa¤ca sćląni; pąõątipątassa pahąnaü sćlaü, veramaõć sćlaü, cetaną sćlaü, saüvaro sćlaü, avćtikkamo sćlaü. Evaråpąni sćląni cittassa avippańisąrąya saüvattanti, pąmojjąya saüvattanti, pćtiyą saüvattanti, passaddhiyą saüvattanti, somanassąya saüvattanti, ąsevanąya saüvattanti, bhąvanąya saüvattanti, bahulćkammąya saüvattanti, alaļkąrąya saüvattanti, parikkhąrąya saüvattanti, parivąrąya saüvattanti, pąripåriyą saüvattanti, ekantanibbidąya virągąya nirodhąya upasamąya abhi¤¤ąya sambodhąya nibbąnąya saüvattanti. Evaråpąnaü sćląnaü saüvarapąrisuddhi adhisćlaü, saüvarapąrisuddhiyą ńhitaü cittaü na vikkhepaü gacchati, avikkhepapąrisuddhi adhicittaü, saüvarapąrisuddhiü sammą passati, avikkhepapąrisuddhiü sammą passati, dassanapąrisuddhi adhipa¤¤ą; yo tattha saüvarańńho, ayaü adhisćlasikkhą; yo tattha avikkhepańńho, ayaü adhicittasikkhą; yo tattha dassanańńho, ayaü adhipa¤¤ąsikkhą. Imą tisso sikkhąyo ąvajjanto sikkhati, jąnanto sikkhati, passanto sikkhati, paccavekkhanto sikkhati, cittaü adhińńhahanto sikkhati, saddhąya adhimuccanto sikkhati, viriyaü paggaõhanto sikkhati, satiü upańńhapento sikkhati, cittaü samądahanto sikkhati, pa¤¤ąya pająnanto sikkhati, abhi¤¤eyyaü abhijąnanto sikkhati, pari¤¤eyyaü parijąnanto sikkhati, pahątabbaü pajahanto sikkhati, sacchikątabbaü sacchikaronto sikkhati, bhąvetabbaü bhąvento sikkhati. ## Pa¤ca sćląni; pąõątipątassa, adinnądąnassa, kąmesu micchącąrassa, musąvądassa, pisuõąya vącąya, pharusąya vącąya, samphappaląpassa, abhijjhąya, byąpądassa, micchądińńhiyą, nekkhammena kąmacchandassa, abyąpądena byąpądassa, ąlokasa¤¤ąya thćnamiddhassa, avikkhepena uddhaccassa, #<[page 047]># %< 47>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ dhammavavatthąnena vicikicchąya, ¤ąõena avijjąya, pąmojjena aratiyą, pańhamajjhąnena nćvaraõąnaü, dutiyajjhąnena vitakkavicąrąnaü, tatiyajjhąnena pćtiyą, catutthajjhąnena sukhadukkhąnaü, ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiyą råpasa¤¤ąya pańighasa¤¤ąya nąnattasa¤¤ąya, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiyą ąkąsąna¤cąyatanasa¤¤ąya, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiyą vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤ąya, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiyą ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤ąya, aniccąnupassanąya niccasa¤¤ąya, dukkhąnupassanąya sukhasa¤¤ąya, anattąnupassanąya anattasa¤¤ąya, nibbidąnupassanąya nandiyą, virągąnupassanąya rągassa, nirodhąnupassanąya samudayassa, pańinissaggąnupassanąya ądąnassa, khayąnupassanąya ghanasa¤¤ąya, vayąnupassanąya ąyuhanassa, vipariõąmąnupassanąya dhuvasa¤¤ąya, animittąnupassanąya nimittassa, appaõihitąnupassanąya paõidhiyą, su¤¤atąnupassanąya abhinivesassa, adhipa¤¤ądhammavipassanąya sąrągąbhinivesassa, yathąbhåta¤ąõadassanena sammohąbhinivesassa, ądćnavąnupassanąya ąlayąbhinivesassa, pańisaļkhąnupassanąya appańisaļkhąya, vivańńanąnupassanąya sa¤¤ogąbhinivesassa, sotąpattimaggena dińńhekańńhąnaü kilesąnaü, sakadągąmimaggena oėąrikąnaü kilesąnaü, anągąmimaggena anusahagatąnaü kilesąnaü, arahattamaggena sabbakilesąnaü pahąnaü sćlaü, veramaõć sćlaü, cetaną sćlaü, saüvaro sćlaü, avćtikkamo sćlaü. Evaråpąni sćląni cittassa avippańisąrąya saüvattanti, pąmojjąya saüvattanti, pćtiyą saüvattanti, passaddhiyą saüvattanti, somanassąya saüvattanti, ąsevanąya saüvattanti, bhąvanąya saüvattanti, bahulćkammąya saüvattanti, alaļkąrąya saüvattanti, parikkhąrąya saüvattanti, parivąrąya saüvattanti, pąripåriyą saüvattanti, ekantanibbidąya virągąya nirodhąya upasamąya abhi¤¤ąya sambodhąya nibbąnąya saüvattanti. Evaråpąnaü sćląnaü saüvarapąrisuddhi adhisćlaü, saüvarapąrisuddhiyą ńhitaü cittaü na vikkhepaü gacchati, avikkhepapąrisuddhi adhicittaü, saüvarapąrisuddhiü sammą passati, avikkhepapąrisuddhiü sammą passati, dassanapąrisuddhi adhipa¤¤ą; yo tattha saüvarańńho, #<[page 048]># %< 48>% ayaü adhisćlasikkhą; yo tattha avikkhepańńho, ayaü adhicittasikkhą; yo tattha dassanańńho, ayaü adhipa¤¤ąsikkhą. Imą tisso sikkhąyo ąvajjanto sikkhati, jąnanto sikkhati, passanto sikkhati, paccavekkhanto sikkhati, cittaü adhińńhahanto sikkhati, saddhąya adhimuccanto sikkhati, viriyaü paggaõhanto sikkhati, satiü upańńhapento sikkhati, cittaü samądahanto sikkhati, pa¤¤ąya pająnanto sikkhati, abhi¤¤eyyaü abhijąnanto sikkhati, pari¤¤eyyaü parijąnanto sikkhati, pahątabbaü pajahanto sikkhati, sacchikątabbaü sacchikaronto sikkhati, bhąvetabbaü bhąvento sikkhati. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Sutvąna saüvare pa¤¤ą sćlamaye ¤ąõaü'. $< I.3.>$ ## Kathaü saüvaritvą samądahane pa¤¤ą samądhibhąvanąmaye ¤ąõam? Eko samądhi- cittassa ekaggatą; dve samądhć -lokiyo samądhi, lokuttaro samądhi; tąyo samądhć - savitakkasavicąro samądhi, avitakkavicąramatto samądhi, avitakkąvicąro samądhi; cattąro samądhć - hąnabhągiyo samądhi, ńhitibhągiyo samądhi, visesabhągiyo samądhi, nibbedabhągiyo samądhi; pa¤ca samądhć - pćtipharaõatą, sukhapharaõatą, cetopharaõatą, ąlokapharaõatą, paccavekkhanąnimittaü; cha samądhć - Buddhąnussativasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi. Dhammąnussativasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, Saļghąnussativasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, sćląnussativasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, cągąnussativasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, devatąnussativasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi; satta samądhć - samądhikusalatą, samądhissa samąpattikusalatą, samądhissa ńhitikusalatą, samądhissa vuńńhąnakusalatą, #<[page 049]># %< 49>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ samądhissa kalyatąkusalatą, samądhissa gocarakusalatą, samądhissa abhinćhąrakusalatą; ańńha samądhć - pańhavćkasiõavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, ąpokasiõavasena . . . pe . . . tejokasiõavasena, vąyokasiõavasena, nćlakasiõavasena, pćtakasiõavasena, lohitakasiõavasena, odątakasiõavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi; nava samądhć - råpąvacaro samądhi atthi hćno atthi majjhimo atthi paõćto, aråpąvacaro samądhi atthi hćno atthi majjhimo atthi paõćto, su¤¤ato samądhi, animitto samądhi, appaõihito samądhi; dasa samądhć - uddhumątakasa¤¤ąvasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, vinćlakasa¤¤ąvasena, vipubbakasa¤¤ąvasena, vicchiddakasa¤¤ąvasena, vikkhąyitasa¤¤ąvasena, vikkhittakasa¤¤ąvasena, hatavikkhittakasa¤¤ąvasena, lohitakasa¤¤ąvasena, puėavakasa¤¤ąvasena, ańńhikasa¤¤ąvasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi. Ime pa¤capa¤¤ąsa samądhć. ## Api ca pa¤cavćsati samądhissa samądhińńhą- pariggahańńhena samądhi, parivąrańńhena samądhi, paripårańńhena samądhi, ekaggańńhena samądhi, avikkhepańńhena samądhi, avisąrańńhena samądhi, anąvilańńhena samądhi, ani¤janańńhena samądhi, vimuttańńhena samądhi, ekattupańńhąnavasena cittassa ńhitattą samądhi, `samaü esatćti' samądhi, `visamaü n' esatćti' samądhi, samaü esitattą samądhi, visamaü n' esitattą samądhi, `samaü ądiyatćti' samądhi, `visamaü n' ądiyatćti' samądhi, samaü ądiõõattą samądhi, visamaü anądiõõattą samądhi, `samaü pańipajjatćti' samądhi, `visamaü na pańipajjatćti' samądhi, samaü pańipannattą samądhi, visamaü na pańipannattą samądhi, `samaü jhąyatćti' samądhi, `visamaü jhąpetćti' samądhi, samaü jhątattą samądhi, visamaü jhąpitattą samądhi, samo ca hito ca sukho cąti samądhi. Imą pa¤cavćsati samądhissa samądhińńhą. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Saüvaritvą samądahane pa¤¤ą samądhibhąvanąmaye ¤ąõaü.ū #<[page 050]># %< 50>% $< I.4.>$ ## Kathaü paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü? Avijją saļkhąrąnaü uppądańńhiti ca pavattańńhiti ca nimittańńhiti ca ąyuhanańńhiti ca sa¤¤ogańńhiti ca palibodhańńhiti ca samudayańńhiti ca hetuńńhiti ca paccayańńhiti ca; imehi navahąkąrehi `avijją paccayo, saļkhąrą paccayasamuppanną, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü avijją saļkhąrąnaü uppądańńhiti ca pavattańńhiti ca nimittańńhiti ca ąyuhanańńhiti ca sa¤¤ogańńhiti ca palibodhańńhiti ca samudayańńhiti ca hetuńńhiti ca paccayańńhiti ca; imehi navahąkąrehi `avijją paccayo, saļkhąrą paccayasamuppanną, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. Saļkhąrą vi¤¤ąõassa . . . pe . . . vi¤¤ąõaü nąmaråpassa, nąmaråpaü saėąyatanassa, saėąyatanaü phassassa, phasso vedanąya, vedaną taõhąya, taõhą upądąnassa, upądąnaü bhavassa, bhavo jątiyą, jąti jarąmaraõassa uppądańńhiti ca pavattańńhiti ca nimittańńhiti ca ąyuhanańńhiti ca sa¤¤ogańńhiti ca palibodhańńhiti ca samudayańńhiti ca hetuńńhiti ca paccayańńhiti ca; imehi navahąkąrehi `jąti paccayo, jarąmaraõam paccayasamuppannaü, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü jąti jarąmaraõassa uppądańńhiti ca pavattańńhiti ca nimittańńhiti ca ąyuhanańńhiti ca sa¤¤ogańńhiti ca palibodhańńhiti ca samudayańńhiti ca hetuńńhiti ca paccayańńhiti ca; imehi navahąkąrehi `jąti paccayo, jarąmaraõaü paccayasamuppannaü, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. ## `Avijją hetu, saļkhąrą hetusamuppanną, ubho p' ete dhammą hetusamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü avijją hetu, #<[page 051]># %< 51>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ saļkhąrą hetusamuppanną, ubho p' ete dhammą hetusamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Saļkhąrą hetu vi¤¤ąõaü hetusamuppannaü . . . pe . . . vi¤¤ąõaü hetu nąmaråpaü hetusamuppannaü, nąmaråpaü hetu saėąyatanaü hetusamuppannaü, saėąyatanaü hetu phasso hetusamuppanno, phasso hetu vedaną hetusamuppanną, vedaną hetu taõhą hetusamuppanną, taõhą hetu upądąnaü hetusamuppannaü, upądąnaü hetu bhavo hetusamuppanno, bhavo hetu jąti hetusamuppanną, jąti hetu jarąmaraõaü hetusamuppannaü, ubho p' ete dhammą hetusamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Atćtaü pi addhąnaü, anągataü pi addhąnaü, jąti hetu jarąmaraõaü hetusamuppannaü, ubho p' ete dhammą hetusamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. ## `Avijją pańicca, saļkhąrą pańiccasamuppanną, ubho p' ete dhammą pańiccasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü avijją pańicca, saļkhąrą pańiccasamupanną, ubho p' ete dhammą pańiccasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Saļkhąrą pańicca vi¤¤ąõaü pańiccasamuppannaü . . . pe . . . vi¤¤ąõaü pańicca nąmaråpaü pańiccasamuppannaü, nąmaråpaü pańicca saėąyatanaü pańiccasamuppannaü, saėąyatanaü pańicca phasso pańiccasamuppanno, phasso pańicca vedaną pańiccasamuppanną, vedaną pańicca taõhą pańiccasamuppanną, taõhą pańicca upądąnaü pańiccasamuppannaü, upądąnaü pańicca bhavo pańiccasamuppanno, bhavo pańicca jąti pańiccasamuppanną, jąti pańicca jarąmaraõaü pańiccasamuppannaü, ubho p' ete dhammą pańiccasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü jąti pańicca jarąmaraõaü pańiccasamuppannaü, ubho p' ete dhammą pańiccasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. ## `Avijją paccayo saļkhąrą paccayasamuppanną, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. #<[page 052]># %< 52>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü avijją paccayo, saļkhąrą paccayasamuppanną, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. `Saļkhąrą paccayo vi¤¤ąõaü paccayasamuppannaü . . . pe . . . vi¤¤ąõaü paccayo nąmaråpaü paccayasamuppannaü, nąmaråpaü paccayo saėąyatanaü paccayasamuppannaü, saėąyatanaü paccayo phasso paccayasamuppanno, phasso paccayo vedaną paccayasamuppanną, vedaną paccayo taõhą paccayasamuppanną, taõhą paccayo upądąnaü paccayasamuppannaü, upądąnaü paccayo bhavo paccayasamuppanno, bhavo paccayo jąti paccayasamuppanną, jąti paccayo jarąmaraõaü paccayasamuppannaü, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü, `Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü jąti paccayo jarąmaraõaü paccayasamuppannaü, ubho p' ete dhammą paccayasamuppanną' ti paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü. ## Purimakammabhavasmiü moho avijją, ąyuhaną saļkhąrą, nikanti taõhą, upagamanaü upądąnaü, cetaną bhavo; ime pa¤ca dhammą purimakammabhavasmiü idha pańisandhiyą paccayą. Idha pańisandhi vi¤¤ąõaü, okkanti nąmaråpaü, pasądo ąyatanaü, phuńńho phasso, vedayitaü vedaną; ime pa¤ca dhammą idhupapattibhavasmiü pure katassa kammassa paccayą. Idha paripakkattą ąyatanąnaü moho avijją, ąyuhaną saļkhąrą, nikkanti taõhą, upagamanaü upądąnaü, cetaną bhavo; ime pa¤ca dhammą idhakammabhavasmiü ąyatiü pańisandhiyą paccayą. āyatiü pańisandhi vi¤¤ąõaü, okkanti nąmaråpaü, pasądo ąyatanaü, phuńńho phasso, vedayitaü vedaną; ime pa¤ca dhammą ąyatiü upapattibhavasmiü idha katassa kammassa paccayą. Iti ime catusaļkhepe tayo addhe vćsatiyą ąkąrehi tisandhiü pańiccasamuppądaü jąnąti passati a¤¤ąti pańivijjhati. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Paccayapariggahe pa¤¤ą dhammańńhiti¤ąõaü'. #<[page 053]># %< 53>% $< I.5.>$ ## Kathaü atćtąnągatapaccuppannąnaü dhammąnaü saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü? Yaü ki¤ci råpaü atćtąnągatapaccuppannaü ajjhattaü vą bahiddhą vą oėąrikaü vą sukhumaü vą hćnaü vą paõćtaü vą yaü dåre santike vą, sabbaü råpaü aniccato vavattheti, ekaü sammasanaü; dukkhato vavattheti, ekaü sammasanaü; anattato vavattheti, ekaü sammasanaü. Yą kąci vedaną . . . pe . . . yą kąci sa¤¤ą . . . pe . . . ye keci saļkhąrą . . . pe . . . yaü ki¤ci vi¤¤ąõaü atćtąnągatapaccupannaü ajjhattaü vą bahiddhą vą oėąrikaü vą sukhumaü vą hćnaü vą paõćtaü vą yaü dåre santike vą, sabbaü vi¤¤ąõaü aniccato vavattheti, ekaü sammasanaü; dukkhato vavattheti, ekaü sammasanaü; anattato vavattheti, ekaü sammasanaü. Cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü atćtąnągatapaccuppannaü aniccato vavattheti, ekaü sammasanaü; dukkhato vavattheti, ekaü sammasanaü; anattato vavattheti, ekaü sammasanaü. ## `Råpaü atćtąnągatapaccuppannaü aniccaü khayańńhena, dukkhaü bhayańńhena, anattą asąrakańńhenąti' saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü. `Vedaną . . . pe . . . sa¤¤ą . . . pe . . . saļkhąrą . . . pe . . . vi¤¤ąõaü . . . pe . . . cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü atćtąnągatapaccuppannaü aniccaü khayańńhena, dukkhaü bhayańńhena, anattą asąrakańńhenąti' saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü. ## `Råpaü atćtąnągatapaccuppannaü aniccaü saļkhataü pańiccasamuppannaü khayadhammaü vayadhammaü virągadhammaü nirodhadhamman' ti saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü. `Vedaną . . . pe . . . sa¤¤ą . . . pe . . . saļkhąrą . . . pe . . . vi¤¤ąõaü . . . pe . . . cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü atćtąnągatapaccuppannaü aniccaü saļkhataü pańiccasamuppannaü khayadhammaü vayadhammaü virągadhammaü nirodhadhamman' ti saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü. #<[page 054]># %< 54>% ## `Jątipaccayą jarąmaraõaü, asati jątiyą natthi jarąmaraõan' ti saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü; `atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü jątipaccayą jarąmaraõaü, asati jątiyą natthi jarąmaraõan' ti saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü; `bhavapaccayą jąti, asati . . . pe . . . upądąnapaccayą bhavo, asati . . . pe . . . taõhąpaccayą upądąnaü, asati . . . pe . . . vedanąpaccayą taõhą, asati . . . pe . . . phassapaccayą vedaną, asati . . . pe . . . saėąyatanapaccayą phasso, asati . . . pe . . . nąmaråpapaccayą saėąyatanaü, asati . . . pe . . . vi¤¤ąõapaccayą nąmaråpaü, asati . . . pe . . . saļkhąrapaccayą vi¤¤ąõaü, asati . . . pe . . . avijjąpaccayą saļkhąrą, asati avijjąya natthi saļkhąrą' ti saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü. `Atćtaü pi addhąnaü anągataü pi addhąnaü avijjąpaccayą saļkhąrą, asati avijjąya natthi saļkhąrą' ti saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Atćtąnągatapacuppannąnaü dhammąnaü saļkhipitvą vavatthąne pa¤¤ą sammasane ¤ąõaü'. $< I. 6.>$ ## Kathaü pacuppannąnaü dhammąnaü vipariõąmąnupassane pa¤¤ą udayabbayąnupassane ¤ąõaü? Jątaü råpaü paccuppannaü, tassa nibbattilakkhaõaü udayo vipariõąmalakkhaõaü vayo anupassaną¤ąõam; jątą vedaną, jątą sa¤¤ą, jątą saļkhąrą, jątaü vi¤¤ąõaü, jątaü cakkhuü . . . pe . . . jąto bhavo paccuppanno, tassa nibbattilakkhaõaü udayo vipariõąmalakkhaõaü vayo anupassaną¤ąõaü. ## Pa¤cannaü khandhąnaü udayaü passanto kati lakkhaõąni passati, vayaü passanto kati lakkhaõąni passati, udayabbayaü passanto kati lakkhaõąni passati? Pa¤cannaü khandhąnaü udayaü passanto pa¤cavćsati lakkhaõąni passati, vayaü passanto pa¤cavćsati lakkhaõąni passati, #<[page 055]># %< 55>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ udayabbayaü passanto pa¤¤ąsa lakkhaõąni passati. ## Råpakkhandhassa udayaü passanto kati lakkhaõąni passati, vayaü passanto kati lakkhaõąni passati, udayabbayaü passanto kati lakkhaõąni passati, vedanąkkhandhassa . . . pe . . . sa¤¤ąkkhandhassa . . . pe . . . saļkhąrakkhandhassa . . . pe . . . vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passanto kati lakkhaõąni passati, vayaü passanto kati lakkhaõąni passati, udayabbayaü passanto kati lakkhaõąni passati? Råpakkhandhassa udayaü passanto pa¤ca lakkhaõąni passati, vayaü passanto pa¤ca lakkhaõąni passati, udayabbayaü passanto dasa lakkhaõąni passati, vedanąkkhandhassa . . . pe . . . sa¤¤ąkkhandhassa . . . pe . . . saļkhąrakkhandhassa . . . pe . . . vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passanto pa¤ca lakkhaõąni passati, vayaü passanto pa¤ca lakkhaõąni passati, udayabbayaü passanto dasa lakkhaõąni passati. ## Råpakkhandhassa udayaü passanto katamąni pa¤ca lakkhaõąni passati? `Avijjąsamudayą råpasamudayo' ti paccayasamudayańńhena råpakkhandhassa udayaü passati, `taõhąsamudayą råpasamudayo' ti paccayasamudayańńhena råpakkhandhassa udayaü passati, `kammasamudayą råpasamudayo' ti paccayasamudayańńhena råpakkhandhassa udayaü passati, `ąhąrasamudayą råpasamudayo' ti paccayasamudayańńhena råpakkhandhassa udayaü passati, nibbattilakkhaõaü passanto pi råpakkhandhassa udayaü passati; råpakkhandhassa udayaü passanto imąni pa¤ca lakkhaõąni passati. ## Vayaü passanto katamąni pa¤ca lakkhaõąni passati? `Avijjąnirodhą råpanirodho' ti paccayanirodhańńhena råpakkhandassa vayaü passati, `taõhąnirodhą råpanirodho' ti paccayanirodhańńhena råpakkhandassa vayaü passati, `kammanirodhą råpanirodho' ti paccayanirodhańńhena råpakkhandhassa vayaü passati, `ąhąranirodhą råpanirodho' ti paccayanirodhańńhena råpakkhandhassa vayaü passati, #<[page 056]># %< 56>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ vipariõąmalakkhaõaü passanto pi råpakkhandhassa vayaü passati, råpakkhandhassa vayaü passanto imąni pa¤ca lakkhaõąni passati. Udayabbayaü passanto imąni dasa lakkhaõąni passati. ## Vedanąkkhandhassa udayaü passanto katamąni pa¤ca lakkhaõąni passati? `Avijjąsamudayą vedanąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena vedanąkkhandhassa udayaü passati, `taõhąsamudayą vedanąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena vedanąkkhandhassa udayaü passati, `kammasamudayą vedanąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena vedanąkkhandhassa udayaü passati, `phassasamudayą vedanąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena vedanąkkhandhassa udayaü passati, nibbattilakkhaõaü passanto pi vedanąkkhandhassa udayaü passati; vedanąkkhandhassa udayaü passanto imąni pa¤ca lakkhaõąni passati. ## Vayaü passanto katamąni pa¤ca lakkhaõąni passati? `Avijjąnirodhą vedanąnirodho' ti paccayanirodhańńhena vedanąkkhandhassa vayaü passati, `taõhąnirodhą vedanąnirodho' ti paccayanirodhańńhena vedanąkkhandhassa vayaü passati, `kammanirodhą vedanąnirodho' ti paccayanirodhańńhena vedanąkkhandhassa vayaü passati, `phassanirodhą vedanąnirodho' ti paccayanirodhańńhena vedanąkkhandhassa vayaü passati, vipariõąmalakkhaõaü passanto pi vedanąkkhandhassa vayaü passati; vedanąkkhandhassa vayaü passanto imąni pa¤ca lakkhaõąni passati. Udayabbayaü passanto imąni dasa lakkhaõąni passati. ## Sa¤¤ąkkhandhassa . . . pe . . . saļkhąrakkhandhassa . . . pe . . . vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passanto katamąni pa¤ca lakkhaõąni passati? `Avijjąsamudayą vi¤¤ąõasamudayo' ti paccayasamudayańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passati, `taõhąsamudayą vi¤¤ąõasamudayo' ti paccayasamudayańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passati, `kammasamudayą vi¤¤ąõasamudayo' ti paccayasamudayańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passati, `nąmaråpasamudayą vi¤¤ąõasamudayo' ti paccayasamudayańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passati, #<[page 057]># %< 57>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ nibbattilakkhaõaü passanto pi vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passati; vi¤¤ąõakkhandhassa udayaü passanto imąni pa¤ca lakkhaõąni passati. ## Vayaü passanto katamąni pa¤ca lakkhaõąni passati? `Avijjąnirodhą vi¤¤ąõanirodho' ti paccayanirodhańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa vayaü passati, `taõhąnirodhą vi¤¤ąõanirodho' ti paccayanirodhańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa vayaü passati, `kammanirodhą vi¤¤ąõanirodho' ti paccayanirodhańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa vayaü passati, `nąmaråpanirodhą vi¤¤ąõanirodho' ti paccayanirodhańńhena vi¤¤ąõakkhandhassa vayaü passati, vipariõąmalakkhaõaü passanto pi vi¤¤ąõakkhandhassa vayaü passati; vi¤¤ąõakkhandhassa vayaü passanto imąni pa¤ca lakkhaõąni passati. Udayabbayaü passanto imąni dasa lakkhaõąni passati. Pa¤cannaü khandhąnaü udayaü passanto imąni pa¤cavćsati lakkhaõąni passati, vayaü passanto imąni pa¤cavisati lakkhaõąni passati, udayabbayaü passanto imąni pa¤¤ąsa lakkhaõąni passati. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Paccuppannąnaü dhammąnaü vipariõąmąnupassane pa¤¤ą udayabbayąnupassane ¤ąõaü'. Råpakkhandho ąhąrasamudayo, vedaną sa¤¤ą saļkhąrą tayo khandhą phassasamudayą, vi¤¤ąõakkhandho nąmaråpasamudayo. $< I.7.>$ ## Kathaü ąrammaõaü pańisaļkhą bhaļgąnupassane pa¤¤ą vipassane ¤ąõaü? Råpąrammaõatą cittaü uppajjitvą bhijjati, taü ąrammaõaü pańisaļkhą tassa cittassa bhaļgaü anupassati. `Anupassatćti'. Kathaü anupassati? Aniccato anupassati no niccato, dukkhato anupassati no sukhato, anattato anupassati no attato; #<[page 058]># %< 58>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ nibbindati no nandati, virajjati no rajjati, nirodheti no samudeti, patinissajjati no ądiyati; aniccato anupassanto niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato anupassanto sukhasa¤¤aü pajahati, anattato anupassanto attasa¤¤aü pajahati; nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto rągaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pańinissajjanto ądąnaü pajahati. ## Vedanąrammaõatą . . . pe . . . sa¤¤ąrammaõatą . . . pe . . . saļkhąrąrammaõatą . . . pe . . . vi¤¤ąõąrammaõatą: cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõąrammaõatą cittaü uppajjitvą bhijjati, taü ąrammaõaü pańisaļkhą tassa cittassa bhaļgaü anupassati. `Anupassatćti'. Kathaü anupassati? Aniccato anupassati no niccato, dukkhato anupassati no sukhato, anattato anupassati no attato; nibbindati no nandati, virajjati no rajjati, nirodheti no samudeti, patinissajjati no ądiyati; aniccato anupassanto niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato anupassanto sukhasa¤¤aü pajahati, anattato anupassanto attasa¤¤aü pajahati; nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto rągaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pańinissajjanto ądąnaü pajahati. ## Vatthusaļkamaną c' eva pa¤¤ąya ca vivańńaną ąvajjaną bala¤ c' eva pańisaļkhą vipassaną, ąrammaõą anvayena ubho ekavavatthaną nirodhe avimuttatą vayalakkhaõavipassaną, ąrammaõa¤ ca pańisaļkhą bhaļga¤ ca anupassati su¤¤ato ca upańńhąnaü adhipa¤¤ąvipassaną; kusalo tćsu anupassanąsu catåsu ca vipassanąsu tayo upańńhąne kusalatą nąnądińńhćsu na kampatćti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `ārammaõaü pańisaļkhą bhaļgąnupassane pa¤¤ą vipassane ¤ąõaü'. #<[page 059]># %< 59>% $< I.8.>$ ## Kathaü bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü? `Uppądo bhayan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü, `pavattaü bhayan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü, `nimittaü bhayan' ti . . . pe . . . `ąyuhaną bhayan' ti . . . pe . . . `pańisandhi bhayan' ti, `gati bhayan' ti, `nibbatti bhayan' ti, `upapatti bhayan' ti, `jąti bhayan' ti, `jarą bhayan' ti, `byądhi bhayan' ti, `maraõaü bhayan' ti, `soko bhayan' ti, `paridevo' bhayan ti, `upąyąso bhayan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü. `Anuppądo kheman' ti santipade ¤ąõaü, `appavattaü kheman' ti santipade ¤ąõaü . . . pe . . . `anupąyąso kheman' ti santipade ¤ąõaü, `uppądo bhayaü anuppądo kheman' ti santipade ¤ąõaü, `pavattaü bhayaü appavattaü kheman' ti santipade ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso bhayaü anupąyąso kheman' ti santipade ¤ąõaü. ## `Uppądo dukkhan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü, `pavattaü dukkhan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso dukkhan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü. `Anuppądo sukhan' ti santipade ¤ąõaü, `appavattaü sukhan' ti santipade ¤ąõaü, `anupąyąso sukhan' ti santipade ¤ąõaü. `Uppądo dukkhaü anuppądo sukhan' ti santipade ¤ąõaü, `pavattaü dukkhaü appavattaü sukhan' ti santipade ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso dukkhaü anupąyąso sukhan' ti santipade ¤ąõaü. ## `Uppądo sąmisan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü, `pavattaü sąmisan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso sąmisan' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü. `Anuppądo nirąmisan' ti santipade ¤ąõaü, `appavattaü nirąmisan' ti santipade ¤ąõaü, `anupąyąso nirąmisan' ti santipade ¤ąõaü. `Uppądo sąmisaü anuppądo nirąmisan' ti santipade ¤ąõaü, `pavattaü sąmisaü appavattaü nirąmisan' ti santipade ¤ąõam #<[page 060]># %< 60>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . `upąyąso sąmisaü anupąyąso nirąmisan' ti santipade ¤ąõaü. ## `Uppądo saļkhąrą' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü. `pavattaü saļkhąrą' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso saļkhąrą' ti bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü. `Anuppądo nibbąnan' ti santipade ¤ąõaü, `appavattaü nibbąnan' ti santipade ¤ąõaü, `anupąyąso nibbąnan' ti santipade ¤ąõaü. `Uppądo saļkhąrą anuppądo nibbąnan' ti santipade ¤ąõaü, `pavattaü saļkhąrą appavattaü nibbąnan' ti santipade ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso saļkhąrą anupąyąso nibbąnan' ti santipade ¤ąõaü. ## Uppąda¤ ca pavatta¤ ca nimittaü dukkhan ti passati ąyuhanaü pańisandhi ¤ąõaü ądćnave idaü, anuppądaü appavattaü animittaü sukhan ti ca anąyuhanaü appatisandhi ¤ąõaü santipade idaü, idaü ądćnave ¤ąõaü pa¤ca ńhąnesu jąyati pa¤ca ńhąne santipade dasa ¤ąõe pająnąti; dvinnaü ¤ąõąnaü kusalatą nąnądińńhćsu na kampatćti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Bhayatupańńhąne pa¤¤ą ądćnave ¤ąõaü'. $< I.9.>$ ## Kathaü mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü? Uppądaü mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, pavattaü mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, nimittaü . . . pe . . . ąyuhanaü pańisandhiü gatiü nibbattiü upapattiü jątiü jaraü byądhiü maraõaü sokaü paridevaü upąyąsaü mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü. ## `Uppądo dukkhan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, #<[page 061]># %< 61>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `pavattaü dukkhan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso dukkhan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü. `Uppądo bhayan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, `pavattaü bhayan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso bhayan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü. ## `Uppądo sąmisan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, `pavattaü sąmisan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso sąmisan' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü. `Uppądo saļkhąrą' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü. `pavattaü saļkhąrą' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü . . . pe . . . `upąyąso saļkhąrą' ti mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü. ## `Uppądo saļkhąrą, te saļkhąre ajjhupekkhatćti' saļkhąrupekkhą, `ye ca saļkhąrą yą ca upekkhą ubho p' ete saļkhąrą, te saļkhąre ajjhupekkhatćti' saļkhąrupekkhą. `Pavattaü saļkhąrą . . . pe . . . upąyąso saļkhąrą, te saļkhąre ajjhupekkhatćti' saļkhąrupekkhą, `ye ca saļkhąrą yą ca upekkhą ubho p' ete saļkhąrą, te saļkhąre ajjhupekkhatćti' saļkhąrupekkhą. ## Katihąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti? Ańńhahąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti. Puthujjanassa katihąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti, sekhassa katihąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti, vćtarągassa katihąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti? #<[page 062]># %< 62>% Puthujjanassa dvćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti, sekhassa tćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti, vćtarągassa tćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti. ## Puthujjanassa katamehi dvćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti? Puthujjano saļkhąrupekkhaü abhinandati vą vipassati vą; puthujjanassa imehi dvćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti. Sekhassa katamehi tćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti? Sekho saļkhąrupekkhaü abhinandati vą vipassati vą pańisaļkhąya vą phalasamąpattiü samąpajjati; sekhassa imehi tćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti. Vćtarągassa katamehi tćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti? Vćtarągo saļkhąrupekkhaü vipassati vą, pańisaļkhąya vą phalasamąpattiü samąpajjati, tadajjhupekkhitvą su¤¤atavihąrena vą animittavihąrena vą appaõihitavihąrena vą viharati; vćtarągassa imehi tćhąkąrehi saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti. ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro ekattaü hoti? Puthujjanassa saļkhąrupekkhaü abhinandato cittaü kilissati, bhąvanąya paripantho hoti, pańivedhassa antarąyo hoti, ąyatiü pańisandhiyą paccayo hoti; sekhassa pi saļkhąrupekkhaü abhinandato cittaü kilissati, bhąvanąya paripantho hoti, uttaripańivedhassa antarąyo hoti, ąyatiü pańisandhiyą paccayo hoti; evaü puthujjanassa ca sekhassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro hoti abhinandanańńhena. ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro ekattaü hoti? Puthujjano saļkhąrupekkhaü aniccato pi dukkhato pi anattato pi vipassati, sekho saļkhąrupekkhaü aniccato pi dukkhato pi anattato pi vipassati, vćtarągo saļkhąrupekkhaü aniccato pi dukkhato pi anattato pi vipassati; #<[page 063]># %< 63>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ evaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro ekattaü hoti anupassanańńhena. ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti? Puthujjanassa saļkhąrupekkhą kusalą hoti, sekhassa saļkhąrupekkhą kusalą hoti, vćtarągassa saļkhąrupekkhą abyąkatą hoti; evaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti kusaląbyąkatańńhena. ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti? Puthujjanassa saļkhąrupekkhą ki¤ci kąle suviditą hoti ki¤ci kąle na suviditą hoti, sekhassa saļkhąrupekkhą ki¤ci kąle suviditą hoti ki¤ci kąle na suviditą hoti, vćtarągassa saļkhąrupekkhą accantaü suviditą hoti; evaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti viditańńhena ca aviditańńhena ca. ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti? Puthujjano saļkhąrupekkhaü atittattą vipassati, sekho pi saļkhąrupekkhaü atittattą vipassati, vćtarągo saļkhąrupekkhaü atittattą vipassati; evaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti tittańńhena ca atittańńhena ca. ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti? Puthujjano saļkhąrupekkhaü {tiõõaü} sa¤¤ojanąnaü pahąnąya sotąpattimaggaü pańiląbhatthąya vipassati, sekho saļkhąrupekkhaü tiõõaü sa¤¤ojanąnaü pahćnattą uttaripańiląbhatthąya vipassati, vćtarągo saļkhąrupekkhaü sabbakilesąnaü pahćnattą dińńhadhammasukhavihąratthąya vipassati; evaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti pahćnańńhena ca appahćnańńhena ca. #<[page 064]># %< 64>% ## Kathaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti? Puthujjano pi saļkhąrupekkhaü abhinandati vą vipassati vą, sekho saļkhąrupekkhaü abhinandati vą vipassati vą pańisaļkhąya vą phalasamąpattiü samąpajjati, vćtarągo saļkhąrupekkhaü vipassati vą pańisaļkhąya vą phalasamąpattiü samąpajjati, tadajjhupekkhitvą su¤¤atavihąrena vą animittavihąrena vą appaõihitavihąrena vą viharati. Evaü puthujjanassa ca sekhassa ca vćtarągassa ca saļkhąrupekkhąya cittassa abhinćhąro nąnattaü hoti vihąrasamąpattańńhena. ## Kati saļkhąrupekkhą samathavasena uppajjanti, kati saļkhąrupekkhą vipassanąvasena uppajjanti? Ańńha saļkhąrupekkhą samathavasena uppajjanti, dasa saļkhąrupekkhą vipassanąvasena uppajjanti. Katamą ańńha saļkhąrupekkhą samathavasena uppajjanti? Pańhamajjhąnaü pańiląbhatthąya nćvaraõe pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, dutiyajjhąnaü pańiląbhatthąya vitakkavicąre pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, tatiyajjhąnaü pańiląbhatthąya pćtiü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, catutthajjhąnaü pańiląbhatthąya sukhadukkhe pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya råpasa¤¤aü pańighasa¤¤aü nąnattasa¤¤aü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya ąkąsąna¤cąyatanasa¤¤aü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤aü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤aü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü; imą ańńha saļkhąrupekkhą samathavasena uppajjanti. ## katamą dasa saļkhąrupekkhą vipassanąvasena upajjanti? #<[page 065]># %< 65>% Sotąpattimaggaü pańiląbhatthąya uppądaü pavattaü nimittaü ąyuhanaü pańisandhiü gatiü nibbattiü upapattiü jątiü jaraü byądhiü maraõaü sokaü paridevaü upąyąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü, sotąpattiphalasamąpattatthąya uppądaü pavattaü nimittaü ąyuhanaü pańisandhiü gatiü nibbattiü upapattiü jątiü jaraü byądhiü maraõaü sokaü paridevam upąyąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü; sakadągąmimaggaü pańiląbhatthąya . . . pe . . . sakadągąmiphalasamąpattatthąya . . . pe . . . anągąmimaggaü pańiląbhatthąya . . . pe . . . anągąmiphalasamąpattatthąya . . . pe . . . Arahattamaggaü pańiląbhatthąya . . . pe . . . Arahattaphalasamąpattatthąya . . . pe . . . su¤¤atavihąrasamąpattatthąya . . . pe . . . animittavihąrasamąpattatthąya uppądaü pavattaü . . . pe . . . upąyąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü: imą dasa saļkhąrupekkhą vipassanąvasena uppajjanti. ## Kati saļkhąrupekkhą kusalą, kati akusalą, kati abyąkatą? Paõõarasa saļkhąrupekkhą kusalą, tisso saļkhąrupekkhą abyąkatą, n' atthi saļkhąrupekkhą akusalą. Pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą ańńha cittassa gocarą puthujjanassa dve honti tayo sekhassa gocarą, tayo ca vćtarągassa yehi cittaü vivańńati ańńha samądhissa paccayą dasa ¤ąõassa gocarą, ańńhąrasa saļkhąrupekkhą tiõõaü vimokkhąnaü paccayą, ime ańńhąras' ąkąrą pa¤¤ąyassa paricitą kusalo saļkhąrupekkhąsu nąnądińńhćsu na kampatćti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Mu¤citukamyatą pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą saļkhąrupekkhąsu ¤ąõaü'. #<[page 066]># %< 66>% $< I.10.>$ ## Kathaü bahiddhąvuńńhąnavivańńane pa¤¤ą gotrabhå¤ąõaü? `Uppądaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `pavattaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `nimittaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `ąyuhanaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `pańisandhiü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `gatiü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `nibbattiü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `upapattiü abhibhuyyatćti gotrabhå, `jątiü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `jaraü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `byądhiü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `maraõaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `sokaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `paridevaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `upąyąsaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `bahiddhąsaļkhąranimittaü abhibhuyyatćti' gotrabhå; `anuppądaü pakkhandatćti' gotrabhå, `appavattaü pakkhandatćti' gotrabhå, . . . pe . . . `nirodhaü nibbąnaü pakkhandatćti' gotrabhå; `uppądaü abhibhuyyitvą anuppądaü pakkhandatćti' gotrabhå, `pavattaü abhibhuyyitvą appavattaü pakkhandatćti' gotrabhå, `nimittaü abhibhuyyitvą animittaü pakkhandatćti' gotrabhå . . . pe . . . `bahiddhąsaļkhąranimittaü abhibhuyyitvą nirodhaü nibbąnaü pakkhandatćti' gotrabhå. ## `Uppądą vuńńhątćti' gotrabhå, `pavattą vuńńhątćti' gotrabhå, `nimittą vuńńhątćti' gotrabhå, `ąyuhaną vuńńhątćti' gotrabhå, `pańisandhiyą vuńńhątćti' gotrabhå, `gatiyą vuńńhątćti' gotrabhå, `nibbattiyą vuńńhątćti' gotrabhå, `upapattiyą vuńńhątćti' gotrabhå, `jątiyą vuńńhątćti' gotrabhå, `jarąya vuńńhątćti' gotrabhå, `byądhimhą vuńńhątćti' gotrabhå, `maraõą vuńńhątćti' gotrabhå, `soką vuńńhątćti' gotrabhå, `paridevą vuńńhątćti' gotrabhå, `upąyąsą vuńńhątćti' gotrabhå, `bahiddhąsaļkhąranimittą vuńńhątćti' gotrabhå; `anuppądaü pakkhandatćti' gotrabhå, `appavattaü pakkhandatćti' gotrabhå . . . pe . . . `nirodhaü nibbąnaü pakkhandatćti' gotrabhå; `uppądą vuńńhitvą anuppądaü pakkhandatćti' gotrabhå, `pavattą vuńńhitvą appavattaü pakkhandatćti' gotrabhå, `nimittą vuńńhitvą animittaü pakkhandatćti' gotrabhå, `ąyuhaną vuńńhitvą anąyuhanaü pakkhandatćti' gotrabhå, #<[page 067]># %< 67>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `pańisandhiyą vuńńhitvą appańisandhiü pakkhandatćti' gotrabhå, `gatiyą vuńńhitvą agatiü pakkhandatćti' gotrabhå, `nibbattiyą vuńńhitvą anibbattiü pakkhandatćti' gotrabhå, `upapattiyą vuńńhitvą anupapattiü pakkhandatćti' gotrabhå, `jątiyą vuńńhitvą ajątiü pakkhandatćti' gotrabhå, `jarąya vuńńhitvą ajaraü pakkhandatćti' gotrabhå, byądhimhą vuńńhitvą abyądhiü pakkhandatćti' gotrabhå, `maraõą vuńńhitvą amataü pakkhandatćti' gotrabhå, `soką vuńńhitvą asokaü pakkhandatćti' gotrabhå, `paridevą vuńńhitvą aparidevaü pakkhandatćti' gotrabhå, `upąyąsą vuńńhitvą anupąyąsaü pakkhandatćti' gotrabhå, `bahiddhąsaļkhąranimittą vuńńhitvą nirodhaü nibbąnaü pakkhandatćti' gotabhå; `uppądą vivańńatćti' gotrabhå, `pavattą vivańńatćti' gotrabhå . . . pe . . . `bahiddhąsaļkhąranimittą vivańńatćti' gotrabhå; `anuppądaü pakkhandatćti' gotrabhå, `appavattaü pakkhandatćti' gotrabhå . . . pe . . . `nirodhaü nibbąnaü pakkhandatćti' gotrabhå; `uppądą vivańńitvą anuppądaü pakkhandatćti' gotrabhå, `pavattą vivańńitvą appavattaü pakkhandatćti' gotrabhå . . . pe . . . `bahiddhąsaļkhąranimittą vivańńitvą nirodhaü nibbąnaü pakkhandatćti' gotrabhå. ## Kati gotrabhådhammą samathavasena uppajjanti? Kati gotrabhådhammą vipassanąvasena uppajjanti? Ańńha gotrabhådhammą samathavasena uppajjanti; dasa gotrabhådhammą vipassanąvasena uppajjanti. ## Katame ańńha gotrabhådhammą samathavasena uppajjanti? `Pathamajjhąnaü pańiląbhatthąya nćvaraõe abhibhuyyatćti' gotrabhå, `dutiyajjhąnaü pańiląbhatthąya vitakkavicąre abhibhuyyatćti' gotrabhå, `tatiyajjhąnaü pańiląbhatthąya pćtiü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `catutthajjhąnaü pańiląbhatthąya sukhadukkhe abhibhuyyatćti' gotrabhå, `ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya råpasa¤¤aü pańighasa¤¤aü nąnattasa¤¤aü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya akąsąna¤cąyatanasa¤¤aü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤aü abhibhuyyatćti' gotrabhå, #<[page 068]># %< 68>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤aü abhibhuyyatćti' gotrabhå. Ime ańńha gotrabhådhammą samathavasena uppajjanti. ## Katame dasa gotrabhådhammą vipassanąvasena uppajjanti? `Sotąpattimaggaü pańiląbhatthąya uppądaü pavattaü nimittaü ąyuhanaü pańisandhiü gatiü nibbattiü upapattiü jątiü jaraü byądhiü maraõaü sokaü paridevaü upąyąsaü bahiddhąsaļkhąranimittaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `sotąpattiphalasamąpattatthąya uppądaü pavattaü nimittaü ąyuhanaü pańisandhiü abhibhuyyatćti' gotrabhu; `sakadągąmimaggaü pańiląbhatthąya . . . pe . . . sakadągąmiphalasamąpattatthąya, anągąmimaggaü pańiląbhatthąya, anągąmiphalasamąpattatthąya, Arahattamaggaü pańiląbhatthąya uppądaü pavattaü . . . pe . . . bahiddhąsaļkhąranimittaü abhibhuyyatćti' gotrabhå, `Arahattaphalasamąpattatthąya, su¤¤atavihąrasamąpattatthąya, animittavihąrasamąpattatthąya uppądaü pavattaü nimittaü ąyuhanaü pańisandhiü abhibhuyyatćti' gotrabhå. Ime dasa gotrabhådhammą vipassanąvasena uppajjanti. ## kati gotrabhådhammą kusalą? kati akusalą? Kati abyąkatą? Paõõarasa gotrabhådhammą kusalą, tayo gotrabhådhammą abyąkatą, n' atthi gotrabhådhammą akusalą. ## Sąmisa¤ ca nirąmisaü paõihita¤ c' appaõihitaü su¤¤ata¤ ca visa¤¤uttaü vuńńhita¤ c' avuńńhitaü, ańńha samądhissa paccayą dasa ¤ąõassa gocarą ańńhąrasa gotrabhådhammą tiõõaü vimokkhąnaü paccayą, ime ańńhąras' ąkąrą pa¤¤ąyassa paricitą kusalo vivańńe vuńńhąne nąnądińńhćsu na kampatćti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati- `Bahiddhąvuńńhąnavivańńane pa¤¤ą gotrabhå¤ąõaü'. #<[page 069]># %< 69>% $< I.11.>$ ## Kathaü dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü? Sotąpattimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi micchądińńhiyą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhati; tena vuccati- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤a magge ¤ąõaü'. Abhiniropanańńhena sammąsaļkappo micchąsaļkappą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati`Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. Pariggahańńhena sammąvącą micchąvącąya vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuń,ńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. Samuńńhąnańńhena sammąkammanto micchąkammantą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤a magge ¤ąõaü'. Vodąnańńhena sammą-ąjćvo micchą-ąjćvą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. Paggahańńhena sammąvąyąmo micchąvąyąmą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. Upańńhąnańńhena sammąsati micchąsatiyą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. Avikkhepańńhena sammąsamądhi micchąsamądhito vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. ## Sakadągąmimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi #<[page 070]># %< 70>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . avikhepańńhena sammąsamądhi oėąriką kąmarągasa¤¤ojaną pańighasa¤¤ojaną oėąriką kąmarągąnusayą pańighąnusayą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. ## Anągąmimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi . . . pe . . . avikhepańńhena sammąsamądhi anusahagatą kąmarągasa¤¤ojaną pańighasa¤¤ojaną anusahagatą kąmarągąnusayą pańighąnusayą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. ## Arahattamaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi . . . pe . . . avikhepańńhena sammąsamądhi råparągą aråparągą mąną uddhaccą avijjąya mąnąnusayą bhavarągąnusayą avijjąnusayą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. ## Ajątaü ¤ąpeti jątena ¤ąõan tena pavuccati ¤ąõavimokkhe kusalatą nąnądińńhćsu na kampatćti. Samądahitvą yathą ce vipassati vipassamąno tathą ce samądahe vipassaną ca samatho tadą ahu samąnabhągą yuganandhą vattare. `Dukkhą saļkhąrą sukho nirodho' ti dassanaü dubhato vuńńhitą pa¤¤ą phasseti amataü padaü, vimokkhacariyaü jąnąti nąnattekatte kovido dvinnaü ¤ąõąnaü kusalatą nąnądińńhćsu na kampatćti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Dubhatovuńńhąnavivańńane pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. #<[page 071]># %< 71>% $< I.12.>$ ## Kathaü payogapańipassaddhipa¤¤ą phale ¤ąõaü? Sotąpattimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi micchądińńhiyą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammądińńhi, maggass' etaü phalaü. Abhiniropanańńhena sammąsaļkappo micchąsaļkappą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammąsaļkappo, maggass' etaü phalaü. Pariggahańńhena sammąvącą micchąvącąya vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammąvącą, maggass' etaü phalaü. Samuńńhąnańńhena sammąkammanto micchąkammantą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammąkammanto, maggass' etaü phalaü. Vodąnańńhena sammą-ąjćvo micchą-ąjćvą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammą-ąjćvo, maggass' etaü phalaü. Paggahańńhena sammąvąyąmo micchąvąyąmą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammąvąyąmo, maggass' etaü phalaü. Upańńhąnańńhena sammąsati micchąsatiyą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammąsati, maggass' etaü phalaü. Avikkhepańńhena sammąsamądhi micchąsamądhito vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammąsamądhi, #<[page 072]># %< 72>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ maggass' etaü phalaü. ## Sakadągąmimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi . . . pe . . . avikkhepańńhena sammąsamądhi oėąriką kąmarągasa¤¤ojaną pańighasa¤¤ojaną oėąriką kąmarągąnusayą pańighąnusayą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammądińńhi, maggass' etaü phalaü. ## Anągąmimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi . . . pe . . . avikkhepańńhena sammąsamądhi anusahagatą kąmarągasa¤¤ojaną pańighasa¤¤ojaną anusahagatą kąmarągąnusayą pańighąnusayą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogapańipassaddhattą uppajjati sammądińńhi, maggass' etaü phalaü. ## Arahattamaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi . . . pe . . . avikhepańńhena sammąsamądhi råparągą aråparągą mąną uddhaccą avijjąya mąnąnusayą bhavarągąnusayą avijjąnusayą vuńńhąti, tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuńńhąti, bahiddhą ca sabbanimittehi vuńńhąti; taüpayogańipassaddhattą uppajjati sammądińńhi, maggass' etaü phalaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Payogapańipassaddhipa¤¤ą phale ¤ąõaü'. $< I. 13.>$ ## Kathaü chinnamanupassane pa¤¤ą vimutti¤ąõaü? Sotąpattimaggena sakkąyadińńhi vicikicchą sćlabbataparąmąso dińńhąnusayo vicikicchąnusayo attano cittassa upakkilesą sammą samucchinną honti; imehi pa¤cahi upakkilesehi sapariyuńńhąnehi cittaü vimuttaü hoti suvimuttaü. #<[page 073]># %< 73>% Taü vimutti¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤ą vimutti¤ąõaü'. ## Sakadągąmimaggena oėąrikaü kąmarągasa¤¤ojanaü pańighasa¤¤ojanaü oėąriko kąmarągąnusayo pańighąnusayo attano cittassa upakkilesą sammą samucchinną honti; imehi catåhi upakkilesehi sapariyuńńhąnehi cittaü vimuttaü hoti suvimuttaü. Taü vimutti¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤ą vimutti¤ąõaü'. ## Anągąmimaggena anusahagataü kąmarągasa¤¤ojanaü pańighasa¤¤ojanaü anusahagato kąmarągąnusayo pańighąnusayo attano cittassa upakkilesą sammą samucchinną honti; imehi catåhi upakkilesehi sapariyuńńhąnehi cittaü vimuttaü hoti suvimuttaü. Taü vimutti¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤ą vimutti¤ąõaü'. ## Arahattamaggena råparągo aråparągo mąno uddhaccaü avijją mąnąnusayo bhavarągąnusayo avijjąnusayo attano cittassa upakkilesą sammą samucchinną honti; imehi ańńhahi upakkilesehi sapariyuńńhąnehi cittaü vimuttaü hoti suvimuttaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Chinnamanupassane pa¤¤ą {vimutti¤ąõaü}'. $< I.14.>$ ## Kathaü tadą samudągate dhamme vipassane pa¤¤ą paccavekkhaõe ¤ąõaü? Sotąpattimaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi tadą samudągatą, abhiniropanańńhena sammąsaļkappo tadą samudągato, pariggahańńhena sammąvącą tadą samudągatą, samuńńhąnańńhena sammąkammanto tadą samudągato, #<[page 074]># %< 74>% vodąnańńhena sammą-ąjćvo tadą samudągato, paggahańńhena sammąvąyąmo tadą samudągato, upańńhąnańńhena sammąsati tadą samudągatą, avikkhepańńhena sammąsamądhi tadą samudągato; upańńhąnańńhena satisambojjhaļgo tadą samudągato, pavicayańńhena dhammavicayasambojjhaļgo tadą samudągato, paggahańńhena viriyasambojjhaļgo tadą samudągato, pharaõańńhena pćtisambojjhaļgo tadą samudągato, upasamańńhena passaddhisambojjhaļgo tadą samudągato, avikkhepańńhena samądhisambojjhaļgo tadą samudągato, pańisaļkhąnańńhena upekkhąsambojjhaļgo tadą samudągato; asaddhiye akampiyańńhena saddhąbalaü tadą samudągataü, kosajje akampiyańńhena viriyabalaü tadą samudągataü, pamąde akampiyańńhena satibalaü tadą samudągataü, udhacce akampiyańńhena samądhibalaü tadą samudągataü, avijjąya akampiyańńhena pa¤¤ąbalaü tadą samudągataü; adhimokkhańńhena saddhindriyaü tadą samudągataü, paggahańńhena viriyindriyaü tadą samudągataü, upańńhąnańńhena satindriyaü tadą samudągataü, avikkhepańńhena samądhindriyaü tadą samudągataü, dassanańńhena pa¤¤indriyaü tadą samudągataü; adhipateyyańńhena indriyą tadą samudągatą, akampiyańńhena balą tadą samudągatą, niyyąnańńhena sambojjhaļgą tadą samudągatą, hetuńńhena maggo tadą samudągato, upańńhąnańńhena satipańńhąną tadą samudągatą, padahańńhena sammappadhąną tadą samudągatą, ijjhanańńhena iddhippądą tadą samudągatą, tathańńhena saccą tadą samudągatą, avikkhepańńhena samatho tadą samudągato, anupassanańńhena vipassaną tadą samudągatą, ekarasańńhena samathavipassaną tadą samudagatą anativattanańńhena yuganandhaü tadą samudągataü, saüvarańńhena sćlavisuddhi tadą samudągatą, avikkhepańńhena cittavisuddhi tadą samudągatą, dassanańńhena dińńhivisuddhi tadą samudągatą, vimutańńhena vimokkhą tadą samudągatą, pańivedhańńhena vijją tadą samudągatą, pariccągańńhena vimutti tadą samudągatą, samucchedańńhena khaye ¤ąõaü tadą samudągataü; #<[page 075]># %< 75>% chando målańńhena tadą samudągato, manasikąro samuńńhąnańńhena tadą samudągato, phasso samodhąnańńhena tadą samudągato, vedaną samosaraõańńhena tadą samudągatą, samądhi pamukkhańńhena tadą samudągato, sati adhipateyyańńhena tadą samudągatą, pa¤¤ą taduttarańńhena tadą samudągatą, vimutti sąrańńhena tadą samudągatą, amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena tadą samudągataü, vuńńhahitvą paccavekkhati. Ime dhammą tadą samudągatą. ## Sotąpattiphalakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi tadą samudągatą, abhiniropanańńhena sammąsaļkappo tadą samudągato . . . pe . . . pańipassaddhańńhena anuppąde ¤ąõaü tadą samudągataü; chando målańńhena tadą samudągato, manasikąro samuńńhąnańńhena tadą samudągato, phasso samodhąnańńhena tadą samudągato, vedaną samosaraõańńhena tadą samudągatą, samądhi pamukkhańńhena tadą samudągato, sati adhipateyyańńhena tadą samudągatą, pa¤¤ą taduttarańńhena tadą samudągatą, vimutti sąrańńhena tadą samudągatą, amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena tadą samudągatam, vuńńhahitvą paccavekkhati. Ime dhammą tadą samudągatą. ## Sakadągąmimaggakkhaõe . . . pe . . . sakadągąmiphalakkhaõe . . . pe . . . anągąmimaggakkhaõe . . . pe . . . anągąmiphalakkhaõe . . . pe . . . Arahattamaggakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi tadą samudągatą . . . pe . . . samucchedańńhena khaye ¤ąõaü tadą samudągataü; chando målańńhena tadą samudągato, manasikąro samuńńhąnańńhena tadą samudągato, phasso samodhąnańńhena tadą samudągato, vedaną samosaraõańńhena tadą samudągatą, samądhi pamukkhańńhena tadą samudągato, sati adhipateyyańńhena tadą samudągatą, pa¤¤ą taduttarańńhena tadą samudągatą, vimutti sąrańńhena tadą samudągatą, amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena tadą samudągataü, vuńńhahitvą paccavekkhati. Ime dhammą tadą samudągatą. ## Arahattaphalakkhaõe dassanańńhena sammądińńhi tadą samudągatą . . . pe . . . pańipassaddhańńhena anuppąde ¤ąõaü tadą samudągataü; chando målańńhena tadą samudągato, #<[page 076]># %< 76>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ manasikąro samuńńhąnańńhena tadą samudągato, phasso samodhąnańńhena tadą samudągato, vedaną samosaraõańńhena tadą samudągatą, samądhi pamukkhańńhena tadą samudągato, sati adhipateyyańńhena tadą samudągatą, pa¤¤ą taduttarańńhena tadą samudągatą, vimutti sąrańńhena tadą samudągatą, amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena tadą samudągataü, vuńńhahitvą paccavekkhati. Ime dhammą tadą samudągatą. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-`Tadą samudągate dhamme vipassane pa¤¤ą paccavekkhaõe ¤ąõaü. $< I.16.>$ ## Kathaü ajjhattavavatthąne pa¤¤ą vatthunąnatte ¤ąõaü? Kathaü ajjhattaü dhamme vavattheti? Cakkhuü ajjhattaü vavattheti, sotaü ajjhattaü vavattheti, ghąnaü ajjhattaü vavattheti, jivhaü ajhattaü vavattheti, kąyaü ajjhattaü vavattheti, manaü ajjhattaü vavattheti. ## Kathaü cakkhuü ajjhattaü vavattheti? `Cakkhuü avijjąsambhåtan' ti vavattheti, `cakkhuü taõhąsambhåtan' ti vavattheti, `cakkhuü kammasambhåtan' ti vavattheti, `cakkhuü ąhąrasambhåtan' ti vavattheti, `cakkhuü catunnaü mahąbhåtąnaü upądąyąti' vavattheti, `cakkhuü uppannan' ti vavattheti, `cakkhuü samudągatan' ti vavattheti, `cakkhuü ahutvą sambhåtaü hutvą na bhavissatćti' vavattheti, cakkhuü antavantato vavattheti, `cakkhuü adhuvaü asassataü vipariõąmadhamman' ti vavattheti, `cakkhuü aniccaü saļkhataü pańiccasamuppannaü khayadhammaü vayadhammaü virągadhammaü nirodhadhamman' ti vavattheti; cakkhuü aniccato vavattheti no niccatto, dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vivattheti no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; #<[page 077]># %< 77>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ nirodheti, no samudeti; pańinissajjati, no ądiyati; aniccato vavatthento niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aü pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aü pajahati; nibbindanto nandaü pajahati, virajjanto rągaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pańinissajjanto ądąnaü pajahati. Evaü cakkhuü ajjhattaü vavattheti. ## Kathaü sotaü ajjhattaü vavattheti? `Sotam avijjąsambhåtan' ti vavattheti . . . pe . . . evaü sotaü ajjhattaü vavattheti. Kathaü ghąnaü ajjhattaü vavattheti? `Ghąnaü avijjąsambhåtan' ti vavattheti . . . pe . . . evaü ghąnaü ajjhattaü vavattheti. Kathaü jivhaü . . . pe . . . kąyaü . . . pe . . . manaü ajjhattaü vavattheti? `Mano avijjąsambhåto' ti vavattheti . . . pe . . . evaü manaü ajjhattaü vavattheti. Evaü ajjhattaü dhamme vavattheti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati-- `Ajjhattavavatthąne pa¤¤ą vatthunąnatte ¤ąõaü. $< I.17.>$ ## Kathaü bahiddhąvavatthąne pa¤¤ą gocaranąnatte ¤ąõaü? Kathaü bahiddhą dhamme vavattheti? Råpe bahiddhą vavattheti, sadde bahiddhą vavattheti, gandhe bahiddhą vavattheti, rase bahiddhą vavattheti, phońńhabbe bahiddhą vavattheti, dhamme bahiddhą vavattheti. Kathaü råpe bahiddhą vavattheti? `Råpą avijjąsambhåtą' ti vavattheti, `råpą taõhąsambhåtą' ti vavattheti, `råpą kammasambhåtą' ti vavattheti, `råpą ąhąrasambhåtą' ti vavattheti, `råpą catunnaü' mahąbhåtąnaü upądąyąti' vavattheti, `råpą uppanną' ti vavattheti, råpą samudągatą' ti vavattheti, `råpą ahutvą sambhåtą hutvą na bhavissantćti' vavattheti, råpe antavantato vavattheti, `råpą adhuvą asassatą vipariõąmadhammą ' ti vavattheti, #<[page 078]># %< 78>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `råpą aniccą saļkhatą pańiccasmuppanną khayadhammą vayadhammą virągadhammą nirodhadhammą' ti vavattheti; råpe aniccato vavattheti no niccato, dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vavattheti, no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; nirodheti, no samudeti; pańinissajjati, no ądiyati; aniccato vavatthento niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aü pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aü pajahati; nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto rągaü pajahati, nirodhento samudayaü. pajahati, pańinissajjanto ądąnaü pajahati. Evaü råpe bahiddhą vavattheti. ## Kathaü sadde bahiddhą vavattheti? `Saddą avijjąsambhåtą' ti vavattheti . . . pe . . . evaü sadde bahiddhą vavattheti. Kathaü gandhe . . . pe . . . rase . . . pe . . . phońńhabbe . . . pe . . . dhamme bahiddhą vavattheti? `Dhammą avijjąsambhåtą ' ti vavattheti, `dhammą taõhąsambhåtą' ti vavattheti, `dhammą kammasambhåtą ' ti vavattheti, dhammą ąhąrasambhåtą ' ti vavattheti, `dhammą catunnaü mahąbhåtąnaü upądayąti' vavattheti. `dhammą uppanną' ti vavattheti, `dhammą samudągatą' ti vavattheti, `dhammą ahutvą sambhåtą hutvą na bhavissantćti' vavattheti, dhamme antavantato vavattheti, `dhammą adhuvą asassatą vipariõąmadhammą' ti vavattheti, `dhammą aniccą saļkhatą paticcasamuppanną khayadhammą vayadhammą virągadhammą nirodhadhammą' ti vavattheti; dhamme aniccato vavattheti no niccato, dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vavattheti, no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; nirodheti, no samudeti; pańinissajjati, no ądiyati; aniccato vavatthento niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aü pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aü pajahati; nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto rągaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pańinissajjanto ądąnaü pajahati. Evaü dhamme bahiddhą vavattheti. Ta¤ ¤ątąńńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Bahiddhąvavatthąne pa¤¤ą gocaranąnatte ¤ąõaü'. #<[page 079]># %< 79>% $< I.18.>$ ## Kathaü cariyąvavatthąne pa¤¤ą cariyąnąnatte ¤ąõaü? `Cariyą' ti; tisso cariyąyo, vi¤¤ąõacariyą, a¤¤ąõacariyą, ¤ąõacariyą. Katamą vi¤¤ąõacariyą? Råpesu dassanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, råpesu dassanattho {cakkhuvi¤¤ąõaü} vi¤¤ąõacariyą, råpesu dińńhattą abhiniropaną vipąkamanodhątu vi¤¤ąõacariyą, råpesu abhiniropitattą vipąkamanovi¤¤ąõadhątu vi¤¤ąõacariyą; saddesu savanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, saddesu savanattho sotavi¤¤ąõaü vi¤¤ąõacariyą, saddesu sutattą abhiniropaną vipąkamanodhątu vi¤¤ąõacariyą, saddesu abhiniropitattą vipąkamanovi¤¤ąõadhątu vi¤¤ąõacariyą; gandhesu ghąyanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, gandhesu ghąyanattho ghąnavi¤¤ąõaü vi¤¤ąõacariyą, gandhesu ghąyitattą abhiniropaną vipąkamanodhątu vi¤¤ąõacariyą, gandhesu abhiniropitattą vipąkamanovi¤¤ąõadhątu vi¤¤ąõacariyą; rasesu sąyanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, rasesu sąyanattho jivhąvi¤¤ąõaü vi¤¤ąõacariyą, rasesu sąyitattą abhiniropaną vipąkamanodhątu vi¤¤ąõacariyą, rasesu abhiniropitattą vipąkamanovi¤¤ąõadhątu vi¤¤ąõacariyą; phońńhabbesu phussanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, phońńhabbesu phussanattho kąyavi¤¤ąõaü vi¤¤ąõacariyą, phońńhabbesu phutthattą abhiniropaną vipąkamanodhątu vi¤¤ąõacariyą, phońńhabbesu abhiniropitattą vipąkamanovi¤¤ąõadhątu vi¤¤ąõacariyą; dhammesu vijąnanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, dhammesu vijąnanattho manovi¤¤ąõaü vi¤¤ąõacariyą, dhammesu vi¤¤ątattą abhiniropaną vipąkamanodhątu vi¤¤ąõacariyą, dhammesu abhiniropitattą vipąkamanovi¤¤ąõadhątu vi¤¤ąõacariyą. #<[page 080]># %< 80>% ## `Vi¤¤ąõacariyą' ti. Ken' ańńhena vi¤¤ąõacariyą? `Nirągą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `nidosą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `nimohą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `nimąną caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `nidińńhi caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `ni-uddhaccą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `nivicikicchą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `nąnusayą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `rągavippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `dosavippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `mohavippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `mąnavippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `dińńhivippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `uddhaccavippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `vicikicchąvippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `anusayavippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `kusalehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `akusalehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `sąvajjehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `anavajjehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `kaõhehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `sukkehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `sukhudrayehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `dukkhudrayehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `sukhavipąkehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `dukkhavipąkehi kammehi vippayuttą caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `vi¤¤ąõe caratćti' vi¤¤ąõacariyą, `vi¤¤ąõassa evaråpą cariyą hotćti' vi¤¤ąõacariyą, `pakatiparisuddhaü idaü cittaü nikkilesańńhenąti' vi¤¤ąõacariyą. Ayaü vi¤¤ąõacariyą. ## Katamą a¤¤ąõacariyą? Manąpiyesu råpesu rągassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą rągassa javaną a¤¤ąõacariyą; amanąpiyesu råpesu dosassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą dosassa javaną a¤¤ąõacariyą; tadubhayena asamapekkhanasmiü vatthusmiü mohassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą mohassa javaną a¤¤ąõacariyą; vinibandhassa mąnassa javanatthąya ąvajjanakiriyąkatą vi¤¤ąõacariyą mąnassa javaną a¤¤ąõacariyą; paramańńhąya dińńhiyą javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, #<[page 081]># %< 81>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ dińńhiyą javaną a¤¤ąõacariyą; vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, uddhaccassa javaną a¤¤ąõacariyą; anińńhaļgatąya vicikicchąya javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, vicikicchąya javaną a¤¤ąõacariyą; thąmagatassa anusayassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, anusayassa javaną a¤¤ąõacariyą: manąpiyesu saddesu . . . pe . . . manąpiyesu gandhesu . . . pe . . . manąpiyesu rasesu . . . pe . . . manąpiyesu phońńhabbesu . . . pe . . . manąpiyesu dhammesu rągassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, rągassa javaną a¤¤ąõacariyą; amanąpiyesu råpesu dosassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, dosassa javaną a¤¤ąõacariyą; tadubhayena asamapekkhanasmiü vatthusmiü mohassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, mohassa javaną a¤¤ąõacariyą; vinibandhassa mąnassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, mąnassa javaną a¤¤ąõacariyą; parąmańńhąya dińńhiyą javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, dińńhiyą javaną a¤¤ąõacariyą; vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, uddhaccassa javaną a¤¤ąõacariyą; anińńhaļgatąya vicikicchąya javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, vicikicchąya javaną a¤¤ąõacariyą; thąmagatassa anusayassa javanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą, anusayassa javaną a¤¤ąõacariyą. ## `A¤¤ąõacariyą' ti. Ken' ańńhena a¤¤ąõacariyą? `Sarągą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sadosą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `samohą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `samąną caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sadińńhi caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sa-uddhaccą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `savicikicchą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sąnusayą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `rągasampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `dosasampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `mohasampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `mąnasampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `dińńhisampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, #<[page 082]># %< 82>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `uddhaccasampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `vicikicchąsampayuttą caratćti a¤¤ąõacariyą, anusayasampayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `kusalehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `akusalehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sąvajjehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `anavajjehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `kaõhehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sukkehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sukhudrayehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `dukkhudrayehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `sukhavipąkehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `dukkhavipąkehi kammehi vippayuttą caratćti' a¤¤ąõacariyą, `a¤¤ąte caratćti' a¤¤ąõacariyą, `a¤¤ąõassa evaråpą cariyą hotćti' a¤¤ąõacariyą. Ayaü a¤¤ąõacariyą. ## Katamą ¤ąõacariyą? Aniccąnupassanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą aniccąnupassaną nąõacariyą, dukkhąnupassanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą dukkhąnupassaną ¤ąõacariyą anattąnupassanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą anattąnupassaną nąõacariyą nibbidąnupassanatthąya . . . pe . . . virągąnupassanatthąya, nirodhąnupassanatthąya, pańinissaggąnupassanatthąya, khayąnupassanatthąya, vayąnupassanatthąya, vipariõąmąnupassanatthąya, animittąnupassanatthąya, appaõihitąnupassanatthąya, su¤¤atąnupassanatthąya, adhipa¤¤ądhammąnupassanatthąya, yathąbhåta¤ąõadassanatthąya, ądćnavąnupassanatthąya, pańisaļkhąnupassanatthąya ąvajjanakiriyąbyąkatą vi¤¤ąõacariyą pańisaļkhąnupassaną ¤ąõacariyą, vivańńanąnupassaną ¤ąõacariyą, sotąpattimaggo ¤ąõacariyą, sotąpattiphalasamąpatti ¤ąõacariyą, sakadągąmimaggo ¤ąõacariyą, sakadągąmiphalasamąpatti ¤ąõacariyą, anągąmimaggo ¤ąõacariyą, anągąmiphalasamąpatti ¤ąõacariyą, Arahattamaggo ¤ąõacariyą, Arahattaphalasamąpatti ¤ąõacariyą. ## `„ąõacariyą' ti. Ken' ańńhena ¤ąõacariyą? `Nirągą caratćti' ¤ąõacariyą, `nidosą caratćti' ¤ąõacariyą, `nimohą caratćti' ¤ąõacariyą, `nimąną caratćti' ¤ąõacariyą, `nidińńhi caratćti' ¤ąõacariyą, #<[page 083]># %< 83>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `ni-uddhaccą caratćti' ¤ąõacariyą, `nivicikicchą caratćti' ¤ąõacariyą, `nąnusayą caratćti' ¤ąõacariyą, `rągavippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `dosavippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `mohavippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `mąnavippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `dińńhivippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `uddhaccavippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `vicikicchąvippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `anusayavippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `kusalehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `akusalehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `sąvajjehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `anavajjehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, kaõhehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `sukkehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `sukhudrayehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `dukkhudrayehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `sukhavipąkehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `dukkhavipąkehi kammehi vippayuttą caratćti' ¤ąõacariyą, `¤ąte caratćti' ¤ąõacariyą, `¤ąõassa evaråpą cariyą hotćti' ¤ąõacariyą. Ayaü ¤ąõacariyą. `A¤¤ą vi¤¤ąõacariyą, a¤¤ą a¤¤ąõacariyą, a¤¤ą ¤ąõacariyą' ti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Cariyąvavatthąne pa¤¤ą cariyąnąnatte ¤ąõaü'. $< I.19.>$ ## Kathaü catudhammavavatthąne pa¤¤ą bhåminąnatte ¤ąõaü? Catasso bhåmiyo -- kąmąvacarą bhåmi, råpąvacarą bhåmi, aråpąvacarą bhåmi, apariyąpanną bhåmi. ## Katamą kąmąvacarą bhåmi? Heńńhato Avćcinirayaü pariyantaü karitvą uparito Paranimmitavasavattć Deve anto karitvą, yaü etasmiü antare etthąvacarą etthapariyąpanną khandhadhątu ąyataną råpą vedaną sa¤¤ą saļkhąrą vi¤¤ąõaü, ayaü kąmąvacarą bhåmi. ## Katamą råpąvacarą bhåmi? #<[page 084]># %< 84>% Heńńhato Brahmalokaü pariyantaü karitvą uparito Akanińńhe Deve anto karitvą, yaü etasmiü antare etthąvacarą etthapariyąpanną samąpannassa vą upapannassa vą dińńhadhammasukhavihąrissa vą cittacetasiką dhammą, ayaü råpąvacarą bhåmi. ## Katamą aråpąvacarą bhåmi? Heńńhato ąkąsąna¤cąyatanåpage Deve pariyantaü karitvą uparito nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanåpage Deve anto karitvą, yaü etasmiü antare etthąvacarą etthapariyąpanną samąpannassa vą upapannassa vą dińńhadhammasukhavihąrissa vą cittacetasiką dhammą, ayaü aråpąvacarą bhåmi. ## Katamą apariyąpanną bhåmi? Apariyąpanną maggą ca maggaphaląni ca asaļkhatą ca dhątu, ayaü apariyąpanną bhåmi. Imą catasso bhåmiyo. ## Aparą pi catasso bhåmiyo -- cattąro satipańńhąną, cattąro sammappadhąną, cattąro iddhippądą, cattąri jhąnąni, catasso appama¤¤ąyo, catasso aråpąvacarasamąpattiyo, catasso pańisambhidą, catasso pańipadą, cattąri ąrammaõąni, cattąri ariyavaüsąni, cattąri saļgahavatthåni, cattąri cakkąni, cattąri dhammapadąni. Imą catasso bhåmiyo. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Catudhammavavatthąne pa¤¤ą bhåminąnatte ¤ąõaü'. $< I.20.>$ ## Kathaü navadhammavavatthąne pa¤¤ą dhammanąnatte ¤ąõaü? Kathaü dhamme vavattheti? Kąmąvacare dhamme kusalato vavattheti, akusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti; råpąvacare dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti; aråpąvacare dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti; apariyąpanne dhamme kusalato vavattheti abyąkatato vavattheti. #<[page 085]># %< 85>% ## Kathaü kąmąvacare dhamme kusalato vavattheti, akusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti? Dasa kusalakammapathe kusalato vavattheti, dasa akusalakammapathe akusalato vavattheti, råpa¤ ca vipąka¤ ca kiriya¤ ca abyąkatato vavattheti. Evaü kąmąvacare dhamme kusalato vavattheti, akusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti. ## Kathaü råpąvacare dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti? Idhańńhassa cattąri jhąnąni kusalato vavattheti, tatrupapannassa cattąri jhąnąni abyąkatato vavattheti. Evaü råpąvacare dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti. ## Kathaü aråpąvacare dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti? Idhańńhassa catasso aråpąvacarasamąpattiyo kusalato vavattheti, tatrupapannassa catasso aråpąvacarasamąpattiyo abyąkatato vavattheti. Evaü aråpąvacare dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti. ## Kathaü apariyąpanne dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti? Cattąro ariyamagge kusalato vavattheti, cattąri ca sąma¤¤aphaląni nibbąna¤ ca abyąkatato vavattheti. Evaü apariyąpanne dhamme kusalato vavattheti, abyąkatato vavattheti. Evaü dhamme vavattheti. ## Nava pąmojjamålaką dhammą:-- aniccato manasikaroto pąmojjaü jąyati, pamuditassa pćti jąyati, pćtimanassa kąyo passambhati, passaddhakąyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samądhiyati, samąhite citte yathąbhåtaü pająnąti passati, yathąbhåtaü jąnaü passaü nibbindati, nibbindaü virajjati, virągą vimuccati; dukkhato manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . anattato manasikaroto pąmojjaü jąyati. Råpaü aniccato manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . råpaü dukkhato manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . vedanaü, sa¤¤aü, saļkhąre, vi¤¤ąõaü, cakkhuü, jarąmaraõaü aniccato manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . jarąmaraõaü dukkhato manasikaroto pąmojjaü jąyati, jarąmaraõaü anattato manasikaroto pąmojjaü jąyati, #<[page 086]># %< 86>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pamuditassa pćti jąyati, pćtimanassa kąyo passambhati, passaddhakąyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samądhiyati, samąhite citte yathąbhåtaü pająnąti passati, yathąbhåtaü jąnaü passaü nibbindati, nibbindaü virajjati, virągą vimuccati. Ime nava pąmojjamålaką dhammą. ## Nava yoniso manasikąramålaką dhammą:-- aniccato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati, pamuditassa pćti jąyati, pćtimanassa kąyo passambhati, passaddhakąyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samądhiyati, samąhitena cittena `idaü dukkhan' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhasamudayo' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhanirodho' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhanirodhagąminć pańipadą' ti yathąbhåtaü pająnąti; dukkhato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati, pamuditassa pćti jąyati, pćtimanassa kąyo passambhati, passaddhakąyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samądhiyati, samąhitena cittena `idaü dukkhan' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhasamudayo' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhanirodho' ti yathąbhåtaü pająnąti,' ayaü dukkhanirodhagąminć pańipadą' ti yathąbhåtaü pająnąti; anattato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . Råpaü aniccato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . råpaü dukkhato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . råpaü anattato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . vedanaü, sa¤¤aü, saļkhąre, vi¤¤ąõaü, cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü aniccato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . jarąmaraõaü dukkhato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati . . . pe . . . vedanaü, sa¤¤aü, saļkhąre, vi¤¤ąõaü, cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü anattato yoniso manasikaroto pąmojjaü jąyati, pamuditassa pćti jąyati, pćtimanassa kąyo passambhati, passaddhakąyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samądhiyati, samąhitena cittena `idaü dukkhan' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhasamudayo' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhanirodho' ti yathąbhåtaü pająnąti, `ayaü dukkhanirodhagąminć pańipadą' ti yathąbhåtaü pająnąti. #<[page 087]># %< 87>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Ime nava yoniso manasikąramålaką dhammą. ## Nava nąnattą:-- dhątunąnattaü pańicca uppajjati phassanąnattaü, phassanąnattaü pańicca uppajjati vedanąnąnattaü, vedanąnąnattaü pańicca uppajjati sa¤¤ąnąnattaü, sa¤¤ąnąnattaü pańicca uppajjati saļkappanąnattaü, saļkappanąnattaü pańicca uppajjati chandanąnattaü, chandanąnattaü pańicca uppajjati pariėąhanąnattaü, pariėąhanąnattaü pańicca uppajjati pariyesanąnąnattaü, pariyesanąnąnattaü pańicca uppajjati ląbhanąnattaü. Ime nava nąnattą. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Navadhammavavatthąne pa¤¤ą dhammanąnatte ¤ąõaü'. $< I.21.>$ Kathaü abhi¤¤ąpa¤¤ą ¤ątańńhe ¤ąõaü, pari¤¤ąpa¤¤ą tćraõańńhe ¤ąõaü, pahąnapa¤¤ą pariccągańńhe ¤ąõaü, bhąvanąpa¤¤ą ekarasańńhe ¤ąõaü, sacchikiriyąpa¤¤ą phussanańńhe ¤ąõaü? Ye ye dhammą abhi¤¤ątą honti, te te dhammą ¤ątą honti; ye ye dhammą pari¤¤ątą honti, te te dhammą tćritą honti; ye ye dhammą pahćną honti, te te dhammą pariccattą honti; ye ye dhammą bhąvitą honti, te te dhammą ekarasą honti; ye ye dhammą sacchikatą honti, te te dhammą phassitą honti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Abhi¤¤ąpa¤¤ą ¤ątańńhe ¤ąõaü, pari¤¤ąpa¤¤ą tćraõańńhe ¤ąõaü, pahąnapa¤¤ą pariccągańńhe ¤ąõaü, bhąvanąpa¤¤ą ekarasańńhe ¤ąõaü, sacchikiriyąpa¤¤ą phussanańńhe ¤ąõaü'. #<[page 088]># %< 88>% $< I.22.>$ ## Kathaü atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü? Saddhindriyaü dhammo, viriyindriyaü dhammo, satindriyaü dhammo, samądhindriyaü dhammo, pa¤¤indriyaü dhammo; a¤¤o saddhindriyaü dhammo, a¤¤o viriyindriyaü dhammo, a¤¤o satindriyaü dhammo, a¤¤o samądhindriyaü dhammo, a¤¤o pa¤¤indriyaü dhammo. Yena ¤ąõena ime nąną dhammą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną dhammą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü'. ## Adhimokkhańńho attho, paggahańńho attho, upańńhąnańńho attho, avikkhepańńho attho, dassanańńho attho; a¤¤o adhimokkhańńho attho, a¤¤o paggahańńho attho, a¤¤o upańńhąnańńho attho, a¤¤o avikkhepańńho attho, a¤¤o dassanańńho attho. Yena ¤ąõena ime nąną atthą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną atthą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü'. ## Pa¤ca dhamme sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą, pa¤c' atthe sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą; a¤¤ą dhammaniruttiyo, a¤¤ą atthaniruttiyo. Yena ¤ąõena imą nąną niruttiyo ¤ątą, ten' eva ¤ąõena imą nąną niruttiyo pańividitą ti. Tena vuccati -- `Niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü'. ## Pa¤casu dhammesu ¤ąõąni, pa¤casu atthesu ¤ąõąni, dasasu niruttćsu ¤ąõąni; a¤¤ąni dhammesu ¤ąõąni, a¤¤ąni atthesu ¤ąõąni, a¤¤ąni niruttćsu ¤ąõąni. Yena ¤ąõena ime nąną ¤ąõą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną ¤ąõą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü'. ## Saddhąbalaü dhammo, viriyabalaü dhammo, satibalaü dhammo, samądhibalaü dhammo, pa¤¤ąbalaü dhammo; a¤¤o saddhąbalaü dhammo, a¤¤o viriyabalaü dhammo, a¤¤o satibalaü dhammo, a¤¤o samądhibalaü dhammo, a¤¤o pa¤¤ąbalaü dhammo. Yena ¤ąõena ime nąną dhammą ¤ątą, #<[page 089]># %< 89>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ten' eva ¤ąõena ime nąną dhammą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü'. ## Assaddhiye akampiyańńho attho, kosajje akampiyańńho attho, pamąde akampiyańńho attho, uddacce akampiyańńho attho, avijjąya akampiyańńho attho; a¤¤o assaddhiye akampiyańńho attho, a¤¤o kosajje akampiyańńho attho, a¤¤o pamąde akampiyańńho attho, a¤¤o uddhacce akampiyańńho attho, a¤¤o avijjąya akampiyańńho attho. Yena ¤ąõena ime nąną atthą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną atthą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü'. ## Pa¤ca dhamme sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą, pa¤c' atthe sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą; a¤¤ą dhammaniruttiyo, a¤¤ą atthaniruttiyo. Yena ¤ąõena imą nąną niruttiyo ¤ątą, ten' eva ¤ąõena imą nąną niruttiyo pańividitą ti. Tena vuccati -- `Niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü'. ## Pa¤casu dhammesu ¤ąõąni, pa¤casu atthesu ¤ąõąni, dasasu niruttćsu ¤ąnąni; a¤¤ąni dhammesu ¤ąõąni, a¤¤ąni atthesu ¤ąõąni, a¤¤ąni niruttćsu ¤ąõąni. Yena ¤ąõena ime nąną ¤ąõą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną ¤ąõą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü'. ## Satisambojjhaļgo dhammo, dhammavicayasambojjhaļgo dhammo, viriyasambojjhaļgo dhammo, pćtisambojjhaļgo dhammo, passaddhisambojjhaļgo dhammo, samądhisambojjhaļgo dhammo, upekkhąsambojjhaļgo dhammo; a¤¤o satisambojjhaļgo dhammo, a¤¤o dhammavicayasambojjhaļgo dhammo, a¤¤o viriyasambojjhaļgo dhammo, a¤¤o pćtisambojjhaļgo dhammo, a¤¤o passaddhisambojjhaļgo dhammo, a¤¤o samądhisambojjhaļgo dhammo, a¤¤o upekkhąsambojjhaļgo dhammo. Yena ¤ąõena ime nąõą dhammą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną dhammą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü'. #<[page 090]># %< 90>% ## Upańńhąnańńho attho, pavicayańńho attho, paggahańńho attho, pharaõańńho attho, upasamańńho attho, avikkhepańńho attho, pańisaļkhąnańńho attho; a¤¤o upańńhąnańńho attho, a¤¤o pavicayańńho attho, a¤¤o paggahańńho attho, a¤¤o pharaõańńho attho, a¤¤o upasamańńho attho, a¤¤o avikkhepańńho attho, a¤¤o pańisaļkhąnańńho attho. Yena ¤ąõena ime nąną atthą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną atthą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü'. ## Satta dhamme sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą, satt' atthe sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą; a¤¤ą dhammaniruttiyo, a¤¤ą atthaniruttiyo. Yena ¤ąõena imą nąną niruttiyo ¤ątą, ten' eva ¤ąõena imą nąną niruttiyo pańividitą ti. Tena vuccati -- `Niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü'. ## Sattasu dhammesu ¤ąõąni, sattasu atthesu ¤ąõąni, cuddasasu niruttćsu ¤ąõąni; a¤¤ąni dhammesu ¤ąõąni, a¤¤ąni atthesu ¤ąõąni, a¤¤ąni niruttćsu ¤ąõąni. Yena ¤ąõena ime nąną ¤ąõą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną ¤ątą ¤ąõą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü'. ## Sammądińńhi dhammo, sammąsaļkappo dhammo, sammąvącą dhammo, sammąkammanto dhammo, sammąąjćvo dhammo, sammąvąyąmo dhammo, sammąsati dhammo, sammąsamądhi dhammo; a¤¤o sammądińńhi dhammo, a¤¤o sammąsaļkąppo dhammo, a¤¤o sammąvącą dhammo, a¤¤o sammąkammanto dhammo, a¤¤o sammą-ąjćvo dhammo, a¤¤o sammąvąyąmo dhammo, a¤¤o sammąsati dhammo, a¤¤o sammąsamądhi dhammo. Yena ¤ąõena ime nąõą dhammą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną dhammą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü'. ## Dassanańńho attho, abhiniropanańńho attho, pariggahańńho attho, samuńńhąnańńho attho, vodąnańńho attho, paggahańńho attho, upańńhąnańńho attho, avikkhepańńho attho; a¤¤o dassanańńho attho, a¤¤o abhiniropanańńho attho, a¤¤o pariggahańńho attho, a¤¤o samuńńhąnańńho attho, a¤¤o vodąnańńho attho, a¤¤o paggahańńho attho, a¤¤o upańńhąnańńho attho, #<[page 091]># %< 91>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ a¤¤o avikkhepańńho attho. Yena ¤ąõena ime nąną atthą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną atthą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü. ## Ańńha dhamme sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą, ańńh' atthe sandassetuü bya¤jananiruttąbhiląpą; a¤¤ą dhammaniruttiyo, a¤¤ą atthaniruttiyo, Yena ¤ąõena imą nąną niruttiyo ¤ątą, ten' eva ¤ąõena imą nąną niruttiyo pańividitą ti. Tena vuccati -- `Niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü'. ## Ańńhasu dhammesu ¤ąõąni, ańńhasu atthesu ¤ąõąni, soėasasu nirattćsu ¤ąõąni; a¤¤ąni dhammesu ¤ąõąni, a¤¤ąni atthesu ¤ąõąni, a¤¤ąni niruttćsu ¤ąõąni. Yena ¤ąõena ime nąną ¤ąõą ¤ątą, ten' eva ¤ąõena ime nąną nąõą pańividitą ti. Tena vuccati -- `Pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü'. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü'. $< I.23.>$ ## Kathaü vihąranąnatte pa¤¤ą vihąrańńhe ¤ąõaü, samąpattinąnatte pa¤¤ą samąpattańńhe ¤ąõaü, vihąrasamąpattinąnatte pa¤¤ą vihąrasamąpattańńhe ¤ąõaü? Nimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, animitto vihąro; paõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, appaõihito vihąro; abhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, su¤¤ato vihąro. ## Nimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü animittaü ąvajjitvą samąpajjati, animittą samąpatti; paõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü appaõihitaü ąvajjitvą samąpajjati, #<[page 092]># %< 92>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ appaõihitą samąpatti; abhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü su¤¤ataü ąvajjitvą samąpajjati, su¤¤atą samąpatti. ## Nimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü animittaü ąvajjitvą samąpajjati, animittą vihąrasamąpatti; paõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą phussa phussa vayaü bhayati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü appaõihitaü ąvajjitvą samąpajjati, appaõihitą vihąrasamąpatti; abhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü su¤¤ataü ąvajjitvą samąpajjati, su¤¤atą vihąrasamąpatti. ## Råpanimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, animitto vihąro; råpapaõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, appaõihito vihąro; råpąbhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, su¤¤ato vihąro. ## Råpanimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü animittaü ąvajjitvą samąpajjati, animittą samąpatti; råpapaõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü appaõihitaü ąvajjitvą samąpajjati, appaõihitą samąpatti; råpąbhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü su¤¤ataü ąvajjitvą samąpajjati, su¤¤atą samąpatti. ## Råpanimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü animittaü ąvajjitvą samąpajjati, animittą vihąrasamąpatti; råpapaõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą phussa phussa vayaü bhayati, #<[page 093]># %< 93>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü {appaõihitaü} ąvajjitvą samąpajjati, appaõihitą vihąrasamąpatti; råpąbhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü su¤¤ataü ąvajjitvą samąpajjati, su¤¤atą viharąsamąpatti. ## Vedanąnimittaü . . . pe . . . sa¤¤ąnimittaü, saļkhąranimittaü, vi¤¤ąõanimittaü, cakkhunimittaü . . . pe . . . jarąmaraõanimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, animitto vihąro; jarąmaraõapaõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, appaõihito vihąro; jarąmaraõąbhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttatą phussa phussa vayaü passati, su¤¤ato vihąro. ## jarąmaraõanimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü animittaü ąvajjitvą samąpajjati, animittą samąpatti; jarąmaraõapaõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü appaõihitaü ąvajjitvą samąpajjati, appaõihitą samąpatti; jarąmaraõąbhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü su¤¤ataü ąvajjitvą samąpajjati, su¤¤atą samąpatti. ## Jarąmaraõanimittaü bhayato sampassamąno animitte adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü animittaü ąvajjitvą samąpajjati, animittą vihąrasamąpatti; jarąmaraõapaõidhiü bhayato sampassamąno appaõihite adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü appaõihitaü ąvajjitvą samąpajjati, appaõihitą vihąrasamąpatti; jarąmaraõąbhinivesaü bhayato sampassamąno su¤¤ate adhimuttattą phussa phussa vayaü passati, pavattaü ajjhupekkhitvą nirodhaü nibbąnaü su¤¤ataü ąvajjitvą samąpajjati, su¤¤atą vihąrasamąpatti. #<[page 094]># %< 94>% A¤¤o animitto vihąro, a¤¤o appaõihito vihąro, a¤¤o su¤¤ato vihąro; a¤¤ą animittą samąpatti, a¤¤ą appaõihitą samąpatti, a¤¤ą su¤¤atą samąpatti; a¤¤ą animittą vihąrasamąpatti, a¤¤ą appaõihitą vihąrasamąpatti, a¤¤ą su¤¤atą vihąrasamąpatti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Vihąranąnatte pa¤¤ą vihąrańńhe ¤ąõaü, samąpattinąnatte pa¤¤ą samąpattańńhe ¤ąõaü, vihąrasamąpattinąnatte pa¤¤ą vihąrasamąpattańńhe ¤ąõaü'. $< I.24.>$ ## Kathaü avikkhepaparisuddhattą ąsavasamucchede pa¤¤ą ąnantarikasamądhisimiü ¤ąõaü? Nekkhammavasena cittass' ekaggatą avikkhepo samądhi, tassa samądhissa vasena uppajjati ¤ąõaü, tena ¤ąõena ąsavą khćyanti; iti pańhamaü samatho, paccą ¤ąõaü, tena ¤ąõena ąsavąnaü khayo hoti: tena vuccati -- `Avikkhepaparisuddhattą ąsavasamucchede pa¤¤ą ąnantarikasamądhismiü {¤ąõaü}'. ## `āsavą' ti: katame te ąsavą? Kąmąsavo, bhavąsavo, dińńhąsavo, avijjąsavo. Katth' ete ąsavą khćyanti? Sotąpattimaggena anavaseso dińńhąsavo khćyati, apąyagamanćyo kąmąsavo khćyati, apąyagamanćyo bhavąsavo khćyati, apąyagamanćyo avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Sakadągąmimaggena oėąriko kąmąsavo khćyati, tadekańńho bhavąsavo khćyati, tadekańńho avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Anągąmimaggena anavaseso kąmąsavo khćyati, tadekańńho bhavąsavo khćyati, tadekańńho avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavąsavo khćyati, anavaseso avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. #<[page 095]># %< 95>% ## Abyąpądavasena, ąlokasa¤¤ąvasena, avikkhepavasena, dhammavavatthąnavasena, ¤ąõavasena, pąmojjavasena, pańhamajjhąnavasena, dutiyajjhąnavasena, tatiyajjhąnavasena, catutthajjhąnavasena, ąkąsąna¤cąyatanasamąpattivasena, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattivasena, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattivasena, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattivasena, pańhavćkasiõavasena, ąpokasiõavasena, tejokasiõavasena, vąyokasiõavasena, nćlakasiõavasena, pćtakasiõavasena, lohitakasiõavasena, odątakasiõavasena, ąkąsakasiõavasena, vi¤¤ąõakasiõavasena, Buddhąnussativasena, Dhammąnussativasena, Saļghąnussativasena, sćląnussativasena, cągąnussativasena, devatąnussativasena, ąnąpąnassativasena, maraõassativasena, kąyagatąsativasena, upasamąnussativasena, uddhumątakasa¤¤ąvasena, vinćlakasa¤¤ąvasena, vipubbakasa¤¤ąvasena, vicchiddakasa¤¤ąvasena, vikkhąyitakasa¤¤ąvasena, vikkhittakasa¤¤ąvasena, hatavikkhittakasa¤¤ąvasena, puėavakasa¤¤ąvasena ańńhikasa¤¤ąvasena, dćghaü assąsavasena, dćghaü passąsavasena, rassaü assąsavasena, rassaü passąsavasena, sabbakąyapańisaüvedć assąsavasena, sabbakąyapańisaüvedć passąsavasena, passambhayaü kąyasaļkhąraü assąsavasena, passambhayaü kąyasaļkhąraü passąsavasena, pćtipańisaüvedć assąsavasena, pćtipańisamvedć passąsavasena, sukhapańisaüvedć assąsavasena, sukhapańisaüvedć passąsavasena, cittasaļkhąrapańisaüvedć assąsavasena, cittasaļkhąrapańisaüvedć passąsavasena, passambhayaü cittasaļkhąraü assąsavasena, passambhayaü cittasaļkhąraü passąsavasena, cittapańisaüvedć assąsavasena, cittapańisaüvedć passąsavasena, abhippamodayaü cittaü assąsavasena, abhippamodayaü cittaü passąsavasena, samądahaü cittaü . . . pe . . . vimocayaü cittaü aniccąnupassć virągąnupassć nirodhąnupassć pańinissaggąnupassć assąsavasena, pańinissaggąnupassć passąsavasena cittass' ekaggatą avikkhepo samądhi, tassa samądhissa vasena uppajjati ¤ąõaü, tena ¤ąõena ąsavą khćyanti; iti pańhamaü samatho, paccą ¤ąõaü, tena ¤ąõena ąsavąnaü khayo hoti: #<[page 096]># %< 96>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ tena vuccati -- `Avikkhepaparisuddhattą ąsavasamucchede pa¤¤ą ąnantarikasamądhismiü ¤ąõam'. ## `āsavą|| ti: katame te ąsavą? Kąmąsavo, bhavąsavo, dińńhąsavo, avijjąsavo. Katth' ete ąsavą khćyanti? Sotąpattimaggena anavaseso dińńhąsavo khćyati, apąyagamanćyo kąmąsavo khćyati, apąyagamanćyo bhavąsavo khćyati, apąyagamanćyo avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Sakadągąmimaggena oėąriko kąmąsavo khćyati, tadekańńho bhavąsavo khćyati, tadekańńho avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Anągąmimaggena anavaseso kąmąsavo khćyati, tadekańńho bhavąsavo khćyati, tadekańńho avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavąsavo khćyati, anavaseso avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Avikkhepaparisuddhattą ąsavasamucchede pa¤¤ą ąnantarikasamądhismiü ¤ąõaü'. $< I.25.>$ ## Kathaü dassanądhipateyyaü santo ca vihąrądhigamo paõćtądhimuttatą pa¤¤ą araõavihąre ¤ąõaü? `Dassanądhipateyyan' ti: aniccąnupassaną dassanądhipateyyaü, dukkhąnupassaną dassanądhipatteyyaü, anattąnupassaną dassanądhipateyyaü; råpe aniccąnupassaną dassanądhipateyyaü, råpe dukkhąnupassaną dassanądhipateyyaü, råpe anattąnupassaną dassanądhipateyyaü; vedanąya . . . pe . . . sa¤¤ąya, saļkhąresu, vi¤¤ąõe, cakkhusmiü . . . pe . . . jarąmaraõe aniccąnupassaną dassanądhipateyyaü, jarąmaraõe dukkhąnupassaną dassanądhipateyyaü, jarąmaraõe anattąnupassaną dassanądhipateyyaü. #<[page 097]># %< 97>% ## `Santo ca vihąrądhigamo' ti: su¤¤ato vihąro santo vihąrądhigamo, appaõihito vihąro santo vihąrądhigamo. `Paõćtądhimuttatą' ti: su¤¤ate adhimuttatą paõćtądhimuttatą, animitte adhimuttatą paõćtądhimuttatą, appaõihite adhimuttatą paõćtądhimuttatą. `Araõavihąro' ti: pańhamajjhąnaü araõavihąro, dutiyajjhąnaü araõavihąro, tatiyajjhąnaü araõavihąro, catutthajjhąnaü araõavihąro, ąkąsąna¤cąyatanasamąpatti araõavihąro . . . pe . . . nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti araõavihąro. `Araõavihąro' ti. Ken' ańńhena araõavihąro? `Pańhamajjhąnena nćvaraõe haratćti' araõavihąro, `dutiyajjhąnena vitakkavicąre haratćti' araõavihąro, `tatiyajjhąnena pćtiü haratćti' araõavihąro, `catutthajjhąnena sukhadukkhe haratćti' araõavihąro; `ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiyą råpasa¤¤aü pańighasa¤¤aü nąnattasa¤¤aü haratćti' araõavihąro, `vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiyą ąkąsąna¤cąyatanasa¤¤aü haratćti' araõavihąro, `ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiyą vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤aü haratćti' araõavihąro, `nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiyą ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤aü haratćti' araõavihąro: ayaü araõavihąro. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Dassanądhipateyyaü santo ca vihąrądhigamo paõćtądhimuttatą pa¤¤ą araõavihąre ¤ąõaü'. $< I.26.>$ ## Kathaü dvćhi balehi samannągatattą tayo ca saļkhąrąnaü pańippassaddhiyą soėasahi ¤ąõacariyąhi navahi samądhicariyąhi vasćbhąvatąpa¤¤ą nirodhasamąpattiyą ¤ąõaü? `Dvćhi balehćti': dve baląni, samathabalaü vipassanąbalaü. ## Katamaü samathabalaü? Nekkhammavasena cittass' ekaggatą avikkhepo samathabalaü, abyąpądavasena cittass' ekaggatą avikkhepo samathabalaü, ąlokasa¤¤ąvasena cittass' ekaggatą avikkhepo samathabalaü, #<[page 098]># %< 98>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ avikkhepavasena cittass' ekaggatą avikkhepo samathabalaü . . . pe . . . pańinissaggąnupassć assąsavasena cittass' ekaggatą {avikkhepo} samathabalaü, pańinissaggąnupassć passąsavasena cittass' ekaggatą avikkhepo samathabalaü. ## `Samathabalan' ti. Ken' ańńhena samathabalaü? `Pańhamajjhąnena nćvaraõe na kampatćti' samathabalaü, `dutiyajjhąnena vitakkavicąre na kampatćti' samathabalaü, `tatiyajjhąnena pćtiyą na kampatćti' samathabalaü, `catutthajjhąnena sukhadukkhe na kampatćti' samathabalaü, `ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiyą råpasa¤¤ąya pańighasa¤¤ąya nąnattasa¤¤ąya na kampatćti' samathabalaü, `vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiyą ąkąsąna¤cąyatanasa¤¤ąya na kampatćti' samathabalaü, `ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiyą vi¤¤ąõa¤cąyatanasa¤¤ąya na kampatćti' samathabalaü, `nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiyą ąki¤ca¤¤ąyatanasa¤¤ąya na kampatćti' samathabalaü, `uddhacce ca uddhaccasahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatćti' samathabalaü. Idaü samathabalaü. ## Katamaü vipassanąbalaü? Aniccąnupassaną vipassanąbalaü, dukkhąnupassaną vipassanąbalaü, anattąnupassaną vipassanąbalaü, nibbidąnupassaną vipassanąbalaü, virągąnupassaną vipassanąbalaü, nirodhąnupassaną vipassanąbalaü, pańinissaggąnupassaną vipassanąbalaü, råpe aniccąnupassaną vipassanąbalaü . . . pe . . . råpe pańinissaggąnupassaną vipassanąbalaü, vedanąya . . . pe . . . sa¤¤ąya, saļkhąresu, vi¤¤ąõe, cakkhusmiü . . . pe . . . jarąmaraõe aniccąnupassaną vipassanąbalaü . . . pe . . . jarąmaraõe pańinissaggąnupassaną vipassanąbalaü. ## `Vipassanąbalan' ti. Ken' ańńhena vipassanąbalaü? `Aniccąnupassanąya niccasa¤¤ąya na kampatćti' vipassanąbalaü, `dukkhąnupassanąya sukhasa¤¤ąya na kampatćti' vipassanąbalaü, `anattąnupassanąya attasa¤¤ąya na kampatćti' vipassanąbalaü, `nibbidąnupassanąya nandiyą na kampatćti' vipassanąbalaü, `virągąnupassanąya rąge na kampatćti' vipassanąbalaü, `nirodhąnupassanąya samudaye na kampatćti' vipassanąbalaü, #<[page 099]># %< 99>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `pańinissaggąnupassanąya ądąne na kampatćti' vipassanąbalaü, `avijjąya ca avijjąsahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatćti' vipassanąbalaü. Idaü vipassanąbalaü. ## `Tayo ca saļkhąrąnaü pańippassaddhiyą' ti. Katamesaü tiõõannaü saļkhąrąnaü pańippassaddhiyą? Dutiyajjhąnaü samąpannassa vitakkavicąrą vacćsaļkhąrą pańippassaddhą honti, catutthajjhąnaü samąpannassa assąsapassąsą kąyasaļkhąrą pańippassaddhą honti, sa¤¤ąvedayitanirodhaü samąpannassa sa¤¤ą ca vedaną ca cittasaļkhąrą pańippassaddhą honti. Imesaü tiõõannaü saļkhąrąnaü pańippassaddhiyą. ## `Soėasahi ¤ąõacariyąhćti'. Katamąhi soėasahi ¤ąõacariyąhi? Aniccąnupassaną ¤ąõacariyą, dukkhąnupassaną ¤ąõacariyą, anattąnupassaną ¤ąõacariyą, nibbidąnupassaną ¤ąõacariyą, virągąnupassaną ¤ąõacariyą, nirodhąnupassaną ¤ąõacariyą, pańinissaggąnupassaną ¤ąõacariyą, vivańńanąnupassaną ¤ąõacariyą, sotąpattimaggo ¤ąõacariyą, sotąpattiphalasamąpatti ¤ąõacariyą, sakadągąmimaggo ¤ąõacariyą, sakadągąmiphalasamąpatti ¤ąõacariyą, anągąmimaggo ¤ąõacariyą, anągąmiphalasamąpatti ¤ąõacariyą, Arahattamaggo ¤ąõacariyą, Arahattaphalasamąpatti ¤ąõacariyą. Imąhi soėasahi ¤ąõacariyąhi. ## `Navahi samądhicariyąhćti'. Katamąhi navahi samądhicariyąhi? Pańhamajjhąnaü samądhicariyą, dutiyajjhąnaü samądhicariyą, tatiyajjhąnaü samądhicariyą, catutthajjhąnaü samądhicariyą, ąkąsąna¤cąyatanasamąpatti . . . pe . . . vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpatti, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpatti, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti samądhicariya: pańhamajjhąnaü pańiląbhatthąya vitakko ca vicąro ca pćti ca sukha¤ ca cittekaggatą ca . . . pe . . . nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiü pańiląbhatthąya vitakko ca vicąro ca pćti ca sukha¤ ca cittekaggatą ca. Imąhi navahi samądhicariyąhi. ## `Vasć' ti. pa¤ca vasiyo -- ąvajjanąvasć samąpajjanąvasć -2 #<[page 100]># %< 100>% adhińńhąnavasć vuńńhąnavasć paccavekkhaõąvasć. `Pańhamajjhąnaü yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü ąvajjati, ąvajjanąya dandhąyitattaü natthćti' ąvajjanąvasć; `pańhamajjhąnaü yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü samąpajjati, samąpajjamąya dandhąyitattaü natthćti' samąpajjanąvasć; `pańhamajjhąnaü yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü adhińńhąti, adhińńhąne dandhąyitattaü natthćti' adhińńhąnavasć; `pańhamajjhąnaü yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü vuńńhąti, vuńńhąne dandhąyitattaü natthćti' vuńńhąnavasć, `pańhamajjhąnaü yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü paccavekkhati, paccavekkhaõąya dandhąyitattaü natthćti' paccavekkhaõąvasć. `Dutiyajjhąnaü . . . pe . . . nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü ąvajjati, ąvajjanąya dandhąyitattaü natthćti' ąvajjanąvasć; `nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpatti yathicchakaü yadicchakaü yąvaticchakaü samąpajjati . . . pe . . . adhińńhąti . . . pe . . . vuńńhąti . . . pe . . . paccavekkhati, paccavekkhaõąya dandhąyitattaü natthćti' paccavekkhaõąvasć. Imą pa¤ca vasiyo. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Dvćhi balehi samannągatattą tayo ca saļkhąrąnaü pańippassaddhiyą soėasahi ¤ąõacariyąhi navahi samądhicariyąhi vasćbhąvatąpa¤¤ą nirodhasamąpattiyą ¤ąõaü'. $< I.27.>$ ## Kathaü sampająnassa pavattapariyądąne pa¤¤ą parinibbąne ¤ąõaü? Idha sampająno nekkhammena kąmacchandassa pavattaü pariyądiyati, abyąpądena byąpądassa pavattaü pariyądiyati, ąlokasa¤¤ąya thćnamiddhassa pavattaü pariyądiyati, avikkhepena uddhaccassa pavattaü pariyądiyati, dhammavavatthąnena vicikicchąya . . . pe . . . ¤ąõena avijjąya, pąmojjena aratiyą, pańhamajjhąnena nćvaraõąnaü pavattaü pariyądiyati . . . pe . . . Arahattamaggena sabbakilesąnaü pavattaü pariyądiyati. #<[page 101]># %< 101>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Atha vą pana sampająnassa anupądisesąya nibbąnadhątuyą parinibbąyantassa ida¤ c' eva cakkhupavattaü pariyądiyati, a¤¤a¤ ca cakkhupavattaü na uppajjati, ida¤ c' eva sotapavattaü . . . pe . . . ghąnapavattaü jivhąpavattaü kąyapavattaü manopavattaü pariyądiyati, a¤¤a¤ ca manopavattaü na uppajjati. Idaü sampająnassa pavattapariyądąne pa¤¤ą parinibbąne ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Sampająnassa pavattapariyądąne pa¤¤ą parinibbąne ¤ąõaü'. $< I.28.>$ ## Kathaü sabbadhammąnaü sammąsamucchede nirodhe ca anupańńhąnatą pa¤¤ą samasćsańńhe ¤ąõaü? `Sabbadhammąnan' ti. Pa¤cakkhandhą, dvądas' ąyatanąni, ańńhąrasa dhątuyo; kusalą dhammą, akusalą dhammą, abyąkatą dhammą; kąmąvacarą dhammą, råpąvacarą dhammą, aråpąvacarą dhammą, apariyąpanną dhammą. ## `Sammąsamucchede' ti. Nekkhammena kąmacchandaü sammą samucchindati, abyąpądena byąpądaü sammą samucchindati, ąlokasa¤¤ąya thćnamiddhaü sammą samucchindati, avikkhepena uddhaccaü sammą samucchindati, dhammavavatthąnena vicikicchaü sammą samucchindati, ¤ąõena avijjaü sammą samucchindati, pąmojjena aratiü sammą samucchindati, pańhamajjhąnena nćvaraõe sammą samucchindati, . . . pe . . . Arahattamaggena sabbakilese sammą samucchindati. ## `Nirodhe' ti. Nekkhammena kąmacchandaü nirodheti, abyąpądena byąpądaü nirodheti, ąlokasa¤¤ąya thćnamiddhaü nirodheti, avikkhepena uddhaccaü nirodheti, dhammavavatthąnena vicikicchaü nirodheti, ¤ąõena avijjaü nirodheti, pąmojjena aratiü nirodheti, pańhamajjhąnena nćvaraõe nirodheti . . . pe . . . Arahattamaggena sabbakilese nirodheti. ## `Anupańńhąnatą' ti. Nekkhammaü pańiladdhassa kąmacchando na upańńhąti, abyąpądaü pańiladdhassa byąpądo na upańńhąti, #<[page 102]># %< 102>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ąlokasa¤¤aü pańiladdhassa thćnamiddhaü na upańńhąti, avikkhepaü pańiladdhassa uddhaccaü na upańńhąti, dhammavavańńhąnaü pańiladdhassa vicikicchą na upańńhąti, ¤ąõaü pańiladdhassa avijją na upańńhąti, pąmojjaü pańiladdhassa arati na upańńhąti, pańhamajjhąnaü pańiladdhassa nćvaraõą na upańńhanti, Arahattamaggaü pańiladdhassa sabbakilesą na upańńhanti. ## `Saman' ti. Kąmacchandassa pahćnattą nekkhammaü samaü, byąpądassa pahćnattą abyąpądo samaü, thćnamiddhassa pahćnattą ąlokasa¤¤ą samaü, uddhaccassa pahćnattą avikkhepo samaü, vicikicchąya pahćnattą dhammavavatthąnaü samaü, avijjąya pahćnattą ¤ąõaü samaü, aratiyą pahćnattą pąmojjaü samaü, nćvaraõąnaü pahćnattą pańhamajjhąnaü samaü . . . pe . . . sabbakilesąnaü pahćnattą Arahattamaggo samaü. ## `Sćsan' ti. Terasa sćsąni -- palibodhasćsa¤ ca taõhą, vinibandhanasćsa¤ ca mąno, parąmąsasćsa¤ ca dińńhi, vikkhepasćsa¤ ca uddhaccaü, kilesasćsa¤ ca avijją, adhimokkhasćsa¤ ca saddhą, paggahasćsa¤ ca viriyaü, upańńhąnasćsa¤ ca sati, avikkhepasćsa¤ ca samądhi, dassanasćsa¤ ca pa¤¤ą, pavattasćsa¤ ca jćvitindriyaü, gocarasćsa¤ ca vimokkho, saļkhąrasćsa¤ ca nirodho. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Sabbadhammąnaü sammąsamucchede nirodhe ca anupańńhąnatą pa¤¤ą samasćsańńhe ¤ąõaü'. $< I.29.>$ ## Kathaü puthunąnattekattatejapariyądąne pa¤¤ą sallekhańńhe ¤ąõaü? `Puthåti'. Rągo puthu, doso puthu, moho puthu; kodho . . . pe . . . upanąho, makkho, paląso, issą, macchariyaü, mąyą, sąńheyyaü, thambho, sąrambho, mąno, atimąno, mado, pamądo; sabbe kilesą, sabbe duccaritą, sabbe abhisaļkhąrą, sabbe bhavagąmikammą puthu. #<[page 103]># %< 103>% ## `Nąnattekattan' ti. Kąmacchando nąnattaü, nekkhammaü ekattaü; byąpądo nąnattaü, abyąpądo ekattaü; thćnamiddhaü nąnattaü, ąlokasa¤¤ą ekattaü; uddhaccaü nąnattaü, avikkhepo ekattaü; vicikicchą nąnattaü, dhammavavatthąnaü ekattaü; avijją nąnattaü, ¤ąõaü ekattaü; arati nąnattaü, pąmojjaü ekattaü; nćvaraõą nąnattaü, pańhamajjhąnaü ekattaü . . . pe . . . sabbe kilesą nąnattaü, Arahattamaggo ekattaü. ## `Tejo' ti. pa¤ca teją -- caraõatejo, guõatejo, pa¤¤ątejo, pu¤¤atejo, dhammatejo; caraõatejena tejitattą dussćlyatejaü pariyądiyati, guõatejena tejitattą aguõatejam pariyądiyati, pa¤¤ątejena tejitattą duppa¤¤atejaü pariyądiyati, pu¤¤atejena tejitattą apu¤¤atejaü pariyądiyati, dhammatejena tejitattą adhammatejaü pariyądiyati. ## `Sallekho' ti. Kąmacchando asallekho, nekkhammaü sallekho; byąpądo asallekho, abyąpądo sallekho; thćnamiddhaü asallekho, ąlokasa¤¤ą sallekho; uddhaccaü asallekho, avikkhepo sallekho; vicikicchą asallekho, dhammavavatthąnaü sallekho; avijją asallekho, ¤ąõaü sallekho; arati asallekho, pąmojjaü sallekho; nćvaraõą asallekho, pańhamajjhąnaü sallekho . . . pe . . . sabbe kilesą asallekho, Arahattamaggo sallekho. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Puthunąnattekattatejapariyądąne pa¤¤ą sallekhańńhe ¤ąõaü'. $< I.30.>$ ## Kathaü asallćnattapahitattapaggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü? Anuppannąnaü pąpakąnaü akusaląnaü dhammąnaü anuppądąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, uppannąnaü pąpakąnaü akusaląnaü dhammąnaü pahąnąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, anuppannąnaü kusaląnaü dhammąnaü uppądąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, #<[page 104]># %< 104>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ uppannąnaü kusaląnaü dhammąnaü ńhitiyą asammosąya bhiyyobhąvąya vepulląya bhąvanąya pąripåriyą asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü. ## Anuppannassa kąmacchandassa anuppądąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, uppannassa kąmacchandassa pahąnąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, anuppannassa nekkhammassa uppądąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, uppannassa nekkhammassa ńhitiyą asammosąya bhiyyobhąvąya vepulląya bhąvanąya pąripåriyą asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü . . . pe . . . anuppannąnaü sabbakilesąnaü anuppądąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, uppannąnaü sabbaki. lesąnaü pahąnąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, anuppannassa Arahattamaggassa uppądąya asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü, uppannassa Arahattamaggassa ńhitiyą asammosąya bhiyyobhąvąya vepulląya bhąvanąya pąripåriyą asallćnattą pahitattą paggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõam. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati, -- `Asallćnattapahitattapaggahańńhe pa¤¤ą viriyąrambhe ¤ąõaü'. $< I.31.>$ ## Kathaü nąnądhammapakąsanatą pa¤¤ą atthasandassane ¤ąõaü? `Nąnądhammą' ti. Pa¤cakkhandhą, dvądas' ąyatanąni, ańńhąrasa dhątuyo; kusalą dhammą, akusalą dhammą, abyąkatą dhammą; kąmąvacarą dhammą, råpąvacarą dhammą, aråpąvacarą dhammą, apariyąpanną dhammą. ## `Pakąsanatą' ti. Råpaü aniccato pakąseti, råpaü dukkhato pakąseti, råpaü anattato pakąseti, vedanaü . . . pe . . . sa¤¤aü, saļkhąre, vi¤¤ąõaü, cakkhuü #<[page 105]># %< 105>% . . . pe . . . jarąmaraõaü aniccato pakąseti, jarąmaraõaü dukkhato pakąseti, jarąmaraõaü anattato pakąseti. ## `Atthasandassane' ti. Kąmacchandaü pajahanto nekkhammatthaü sandasseti, byąpądaü pajahanto abyąpądatthaü sandasseti, thćnamiddhaü pajahanto ąlokasa¤¤atthaü sandasseti, uddhaccaü pajahanto avikkhepatthaü sandasseti, vicikicchaü pajahanto dhammavavatthąnatthaü sandasseti, avijjaü pajahanto ¤ąõatthaü sandasseti, aratiü pajahanto pąmojjatthaü sandasseti, nćvaraõe pajahanto pańhamajjhąnatthaü sandasseti . . . pe . . . sabbakilese pajahanto Arahattamaggatthaü sandasseti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Nąnądhammapakąsanatą pa¤¤ą atthasandassane ¤ąõaü'. $< I.32.>$ ## Kathaü sabbadhammąnaü ekasaļgahatąnąnattekattapańivedhe pa¤¤ą dassanavisuddhi¤ąõaü? `Sabbadhammąnan' ti. Pa¤cakkhandhą . . . pe . . . apariyąpanną dhammą. `Ekasaļgahatą' ti. Dvądasahi ąkąrehi sabbe dhammą ekasaļgahatą, tathańńhena anattańńhena saccańńhena pańivedhańńhena abhijąnanańńhena parijąnanańńhena dhammańńhena dhątuńńhena ¤ątańńhena sacchikiriyańńhena phusanańńhena abhisamayańńhena. Imehi dvądasahi ąkąrehi sabbe dhammą ekasaļgahatą. `Nąnattekattan' ti. Kąmacchando nąnattaü, nekkhammaü ekattaü . . . pe . . . sabbakilesą nąnattaü, Arahattamaggo ekattaü. `Pańivedhe' ti. Dukkhasaccaü pari¤¤ąpańivedhaü pańivijjhati, samudayasaccaü pahąnapańivedhaü pańivijjhati, nirodhasaccaü sacchikiriyąpańivedhaü pańivijjhati, maggasaccaü bhąvanąpańivedhaü pańivijjhati. `Dassanavisuddhć' ti. Sotąpattimaggakkhaõe dassanaü visujjhati, sotąpattiphalakkhaõe dassanaü visuddhaü; sakadągąmimaggakkhaõe dassanaü visujjhati, sakadągąmiphalakkhaõe dassanaü visuddhaü; anągąmimaggakkhaõe dassanaü visujjhati, #<[page 106]># %< 106>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ anągąmiphalakkhaõe dassanaü visuddhaü; Arahattamaggakkhaõe dassanaü visujjhati, Arahattaphalakkhaõe dassanaü visuddhaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Sabbadhammąnaü ekasaļgahatąnąnattekattapańivedhe pa¤¤ą dassanavisuddhi¤ąõaü'. $< I.33.>$ ## Kathaü viditattą pa¤¤ą khanti¤ąõaü? `Råpaü aniccato viditaü, råpaü dukkhato viditaü, råpaü anattato viditaü; yaü yaü viditaü, taü taü khamatćti' viditattą pa¤¤ą khanti¤ąõaü. `Vedaną . . . pe . . . sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü, cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü aniccato viditaü, jarąmaraõaü dukkhato viditaü, jarąmaraõaü anattato viditam; yaü yaü viditaü, taü taü khamatćti' viditattą pa¤¤ą khanti¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü, pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Viditattą pa¤¤ą khanti¤ąõaü'. $< I.34.>$ ## Kathaü phuńńhattą pa¤¤ą {pariyogahane} ¤ąõaü? `Råpaü aniccato phusati, råpaü dukkhato phusati, råpaü anattato phusati; yaü yaü phusati, taü taü pariyogahatćti' phuńńhattą pa¤¤ą pariyogąhane ¤ąõaü. `Vedanaü . . . pe . . . sa¤¤aü, saļkhąre, vi¤¤ąõaü, cakkhuü . . . pe . . . jarąmaraõaü aniccato phusati, jarąmaraõaü dukkhato phusati, jarąmaraõaü anattato phusati; yaü yaü phusati, taü taü pariyogahatćti' phuńńhattą pa¤¤ą pariyogąhane ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Phuńńhattą pa¤¤ą pariyogąhane ¤ąõaü'. #<[page 107]># %< 107>% $< I.35.>$ ## Kathaü samodąhane pa¤¤ą padesavihąre ¤ąõaü? Micchądińńhipaccayą pi vedayitaü, micchądińńhivåpasamapaccayą pi vedayitaü, sammądińńhipaccayą pi vedayitaü, sammądińńhivåpasamapaccayą pi vedayitaü, micchąsaļkappapaccayą pi vedayitaü, micchąsaļkappavåpasamapaccayą pi vedayitaü, sammąsaļkappapaccayą pi vedayitaü, sammąsaļkappavåpasamapaccayą pi vedayitaü . . . pe . . . micchąvimuttipaccayą pi vedayitam, micchąvimuttivåpasamapaccayą pi vedayitaü, sammąvimuttipaccayą pi vedayitaü, sammąvimuttivåpasamapaccayą pi vedąyitaü; chandapaccayą pi vedayitaü, chandavåpasamapaccayą pi vedayitaü, vitakkapaccayą pi vedayitaü, vitakkavåpasamapaccayą pi vedayitaü, sa¤¤ąpaccayą pi vedayitaü, sa¤¤ąvåpasamapaccayą pi vedayitaü; chando ca avåpasanto hoti, vitakko ca avåpasanto hoti, sa¤¤ą ca avåpasanto hoti, tappaccayą pi vedayitaü; chando ca våpasanto hoti, vitakko ca avåpasanto hoti, sa¤¤ą ca avåpasanto hoti, tappaccayą pi vedayitaü; chando ca våpasanto hoti, vitakko ca våpasanto hoti, sa¤¤ą ca avåpasanto hoti, tappaccayą pi vedayitaü; chando ca våpasanto hoti, vitakko ca våpasanto hoti, sa¤¤ą ca våpasanto hoti, tappaccayą pi vedayitaü. Appattassa pattiyą atthi ąyavaü, tasmiü pi ńhąne anuppatte tappaccayą pi vedayitaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Samodąhane pa¤¤ą paóesavihąre ¤ąõaü'. $< I.36.>$ ## Kathaü adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü? `Nekkhammądhipatattą pa¤¤ą kąmacchandato sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `abyąpądądhipatattą pa¤¤ą byąpądato sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `ąlokasa¤¤ądhipatattą pa¤¤ą thćnamiddhato sa¤¤ąya vivańńatćti' #<[page 108]># %< 108>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `avikkhepądhipatattą pa¤¤ą uddhaccato sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `dhammavavatthąnądhipatattą pa¤¤ą vicikicchąya sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `¤ąõądhipatattą pa¤¤ą avijjąya sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `pąmojjądhipatattą pa¤¤ą aratiyą sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `pańhamajjhąnądhipatattą pa¤¤ą nćvaraõehi sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü, `Arahattamaggądhipatattą pa¤¤ą sabbakilesehi sa¤¤ąya vivańńatćti' adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Adhipatattą pa¤¤ą sa¤¤ąvivańńe ¤aõaü'. $< I.37.>$ ## Kathaü nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõaü? `Kąmacchando nąnattaü, nekkhammaü ekattaü, nekhammekattaü cetayato kąmacchandato cittaü vivańńatćti' nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõam; `byąpądo nąnattaü, abyąpądo ekattaü, abyąpądekattaü cetayato byąpądato cittaü vivańńatćti' nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõaü; `thćnamiddhaü nąnattaü, ąlokasa¤¤ą ekattaü, ąlokasa¤¤ekattaü cetayato thćnamiddhato cittaü vivańńatćti' nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõaü . . . pe . . . `sabbakilesą nąnattaü, Arahattamaggo ekattaü, Arahattamaggekattaü cetayato sabbakilesehi cittaü vivańńatćti' nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõam. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Nąnatte pa¤¤ą cetovivańńe ¤ąõaü'. $< I.38.>$ ## Kathaü adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõaü? `Kąmacchandaü pajahanto nekkhammavasena cittaü adhińńhątćti' adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõaü, `byąpądaü' pajahanto abyąpądavasena cittaü adhińńhątćti' adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõaü, #<[page 109]># %< 109>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `thćnamiddhaü pajahanto ąlokasa¤¤ąvasena cittaü adhińńhątćti' adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõam . . . pe . . . `sabbakilese pajahanto Arahattamaggavasena cittaü adhińńhątćti' adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Adhińńhąne pa¤¤ą cittavivańńe ¤ąõaü'. $< I.39.>$ ## Kathaü su¤¤ate pa¤¤ą ¤ąõavivańńe ¤ąõaü? `Cakkhuü su¤¤aü attena vą attaniyena vą niccena vą dhuvena vą sassatena vą avipariõąmadhammena vą ti yathąbhåtaü jąnato passato cakkhąbinivesato ¤ąõaü vivańńatćti' su¤¤ate pa¤¤ą ¤ąõavivańńe ¤ąõaü. `Sotaü su¤¤aü . . . pe . . . ghąnaü su¤¤aü, jivhą su¤¤ą, kąyo su¤¤o, mano su¤¤o attena vą attaniyena vą niccena vą dhuvena vą sassatena vą avipariõąmadhammena vą ti yathąbhåtaü jąnato passato manąbhinivesato ¤ąõaü vivańńatćti' su¤¤ate pa¤¤ą ¤ąõavivańńe ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Su¤¤ate pa¤¤ą ¤ąõavivańńe ¤ąõaü'. $< I.40.>$ ## Kathaü vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõaü? `Nekkhammena kąmacchandaü vossajjatćti' vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe {¤ąõaü}, `abyąpądena byąpądaü vossajjatćti' vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõam, `ąlokasa¤¤ąya thćnamiddhaü vossajjatćti' vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõaü, `avikkhepena uddhaccaü vossajjatćti' vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõam, `dhammavavatthąnena vicikicchaü vossajjatćti' vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõaü #<[page 110]># %< 110>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . `Arahattamaggena sabbakilese vossajjatćti' vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Vossagge pa¤¤ą vimokkhavivańńe ¤ąõaü'. $< I.41.>$ ## Kathaü tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü? `Dukkhassa pćėanańńhaü saļkhatańńhaü santąpańńhaü vipariõąmańńhaü parijąnanto vivańńatćti' tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü, `samudayassa ąyuhanańńhaü nidąnańńhaü sa¤¤ogańńhaü palibodhańńhaü pajahanto vivańńatćti' tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü, `nirodhassa nissaranańńhaü vivekańńhaü asaļkhatańńhaü amatańńhaü sacchikaronto vivańńatćti' tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü, `maggassa niyyąnańńhaü hetuńńhaü dassanańńhaü adhipateyyańńhaü bhąvento vivańńatćti' tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü. Sa¤¤ąvivańńo, cetovivańńo, cittavivańńo, ¤ąõavivańńo, vimokkhavivańńo; `sa¤jąnanto vivańńatćti' sa¤¤ąvivańńo, `cetayanto vivańńatćti' cetovivańńo, `vijąnanto vivańńatćti' cittavivańńo, `¤ąõaü karonto vivańńatćti' ¤ąõavivańńo, `vossajjanto vivańńatćti' vimokkhavivańńo, `tathańńhe vivańńatćti' saccavivańńo. ## Yattha sa¤¤ąvivańńo tattha cetovivańńo, yattha cetovivańńo tattha sa¤¤ąvivańńo; yattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo tattha cittavivańńo, yattha cittavivańńo tattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo; yattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo cittavivańńo tattha ¤ąõavivańńo, yattha ¤ąõavivańńo tattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo cittavivańńo; yattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo cittavivańńo ¤ąõavivańńo tattha vimokkhavivańńo, yattha vimokkhavivańńo tattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo cittavivańńo ¤ąõavivańńo; yattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo cittavivańńo ¤ąõavivańńo vimokkhavivańńo tattha saccavivańńo, yattha saccavivańńo tattha sa¤¤ąvivańńo cetovivańńo cittavivańńo ¤ąõavivańńo vimokkhavivańńo. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; #<[page 111]># %< 111>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ tena vuccati -- `Tathańńhe pa¤¤ą saccavivańńe ¤ąõaü'. $< I.42. >$ ## Kathaü kąyaü pi cittaü pi ekavavatthąnatą sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca adhińńhąnavasena ijjhanańńhe pa¤¤ą iddhividhe ¤ąõaü? Idha bhikkhu chandasamądhipadhąnasaļkhąrasamannągataü iddhipądaü bhąveti, viriyasamądhi . . . pe . . . cittasamądhi . . . pe . . . vćmaüsąsamądhipadhąnasaļkhąrasamannągataü iddhipądaü bhąveti, so imesu catåsu iddhipądesu cittaü paribhąveti paridameti muduü karoti kammaniyaü; so imesu catåsu iddhipądesu cittaü paribhąvetvą paridametvą muduü karitvą kammaniyaü, kąyam pi citte samodahati cittaü pi kąye samodahati, kąyavasena cittaü pariõąmeti cittavasena kąyaü pariõąmeti, kąyavasena cittaü adhińńhąti, cittavasena kąyaü adhińńhąti, kąyavasena cittaü pariõąmetvą cittavasena kąyaü pariõąmetvą, kąyavasena cittaü adhińńhahitvą cittavasena kąyaü adhińńhahitvą sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca kąye okkamitvą viharati; so tathą bhąvitena cittena parisuddhena pariyodątena iddhividha¤ąõąya cittaü abhinćharati abhininnąmeti; so anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti, eko pi hutvą bahudhą hoti, bahudhą pi hutvą eko hoti; ąvibhąvaü tirobhąvaü tirokuóóaü tiropąkąraü tiropabbataü asajjamąno gacchati seyyathą pi ąkąse, pańhaviyą pi ummujjanimujjaü karoti seyyathą pi udake, udake pi abhijjamąno gacchati seyyathą pi pańhaviyaü, ąkąse pi pallaļkena kamati seyyathą pi pakkhć sakuõo, ime pi candimasuriye evaü mahiddhike evaü mahąnubhąve pąõiną parimasati parimajjati, yąva Brahmaloką pi kąyena vasaü vatteti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Kąyaü pi cittaü pi ekavavatthąnatą sukhasa¤¤a¤ ca lahusa¤¤a¤ ca adhińńhąnavasena ijjhanańńhe pa¤¤ą iddhividhe ¤ąõaü'. #<[page 112]># %< 112>% $< I.43.>$ ## Kathaü vitakkavipphąravasena nąnattekattasaddanimittąnaü pariyogąhane pa¤¤ą sotadhątuvisuddhi¤ąõaü? Idha bhikkhu chandasamądhi . . . pe . . . viriyasamądhi . . . pe . . . cittasamądhi . . . pe . . . vćmaüsąsamądhipadhąnasaļkhąrasamannągataü iddhipądaü bhąveti, so imesu catåsu iddhipądesu cittaü paribhąveti paridameti muduü karoti kammaniyaü, so imesu catåsu iddhipądesu cittaü paribhąvetvą paridametvą muduü karitvą kammaniyaü dåre pi saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, santike pi saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, oėąrikąnaü pi saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, sukhumąnaü pi saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, saõhasaõhąnaü pi saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, puratthimąya pi disąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, pacchimąya pi disąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, uttarąya pi disąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, dakkhiõąya pi disąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, puratthimąya pi anudisąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, pacchimąya pi anudisąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, uttarąya pi anudisąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, dakkhiõąya pi anudisąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, heńńhimąya pi disąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti, uparimąya pi disąya saddąnaü saddanimittaü manasikaroti; so tattha bhąvitena cittena parisuddhena pariyodątena sotadhątuvisuddhi¤ąõąya cittaü abhinćharati abhininnąmeti, so dibbąya sotadhątuyą visuddhąya atikkantamąnusikąya ubho sadde suõąti, dibbe ca mąnuse ca, ye dåre ca santike ca. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Vitakkavipphąravasena nąnattekattasaddanimittąnaü pariyogąhane pa¤¤ą sotadhątuvisuddhi¤ąõaü'. #<[page 113]># %< 113>% $< I.44.>$ ## Kathaü tiõõaü cittąnaü vipphąrattą indriyąnaü pasądavasena nąnattekattavi¤¤ąõacariyąpariyogąhaõe pa¤¤ą cetopariya¤ąõaü? Idha bhikkhu chandasamądhi . . . pe . . . viriyasamądhi . . . pe . . . cittasamądhi . . . pe . . . vćmaüsąsamądhipadhąnasaļkhąrasamannągataü iddhipądaü bhąveti, so imesu catåsu iddhipądesu cittaü paribhąveti paridameti muduü karoti kammaniyaü, so imesu catåsu iddhipądesu cittaü paribhąvetvą paridamitvą muduü karitvą kammaniyaü evaü pająnąti `Idaü råpaü somanassindriyasamuńńhitaü, idaü råpaü domanassindriyasamuńńhitaü, idaü råpaü upekkhindriyasamuńńhitan' ti; so tathą bhąvitena cittena parisuddhena pariyodątena cetopariya¤ąõąya cittaü abhinćharati abhininnąmeti, so parasattąnaü parapuggaląnaü cetasą ceto paricca pająnąti -- sarągaü vą cittaü `sarągaü cittan' ti pająnąti, vćtarągaü vą cittaü `vćtarągaü cittan' ti pająnąti; sadosaü vą cittaü . . . pe . . . vćtadosaü vą cittaü; samohaü vą cittaü, vćtamohaü vą cittaü; saļkhittaü vą cittaü, vikkhittaü vą cittaü; mahaggataü vą cittaü, amahaggataü vą cittaü; sa-uttaraü vą cittaü, anuttaraü vą cittaü; samąhitaü vą cittaü, asamąhitaü vą cittaü; vimuttaü vą cittaü, avimuttaü vą cittaü `avimuttaü cittan' ti pająnąti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati `Tiõõaü cittąnaü vipphąrattą indriyąnaü pasądavasena nąnattekattavi¤¤ąõacariyąpariyogąhaõe pa¤¤ą cetopariya¤ąõaü. $< I.45.>$ ## Kathaü paccayapavattąnaü dhammąnaü nąnattekattakammavipphąravasena pariyogąhaõe pa¤¤ą pubbenivąsąnussati¤ąõaü? #<[page 114]># %< 114>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Idha bhikkhu chandasamądhi . . . pe . . . muduü karitvą kammaniyaü evaü pająnąti `Imasmiü sati idaü hoti, imass' uppądą idaü uppajjati, yadidaü -- avijjąpaccayą saļkhąrą, saļkhąrapaccayą vi¤¤ąõaü, vi¤¤ąõapaccayą nąmaråpaü, nąmaråpapaccayą saėąyatanaü, saėąyatanapaccayą phasso, phassapaccayą vedaną, vedanąpaccayą taõhą, taõhąpaccayą upądąnaü, upądąnapaccayą bhavo, bhavapaccayą jąti, jątipaccayą jarąmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupąyąsą sambhavanti, evaü etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti'; so tathą bhąvitena cittena parisuddhena pariyodątena pubbenivąsąnussati¤ąõąya cittaü abhinćharati abhininnąmeti, so anekavihitaü pubbenivąsaü anussarati, seyyathćdaü -- ekaü pi jątiü, dve pi jątiyo, tisso pi jątiyo, catasso pi jątiyo, pa¤ca pi jątiyo, dasa pi jątiyo, vćsaü pi jatiyo, tiüsaü pi jątiyo, cattąėćsaü pi jątiyo, pa¤¤ąsaü pi jątiyo, jątisataü pi, jątisahassaü pi, jątisatasahassaü pi, aneke pi samvańńakappe, aneke pi vivańńakappe, aneke pi samvańńavivańńakappe `Amutrąsiü evaünąmo evaügotto evaüvaõõo evaü-ąhąro evaüsukhadukkhapańisaüvedć evaüąyupariyanto; so tato cuto amutra udapądiü; tatrąpąsiü evaünąmo evaügotto evaü-ąhąro evaüsukhadukkhapańisaüvedć evaü-ąyupariyanto; so tato cuto idhåpapanno' ti, iti sąkąraü sa-uddesaü anekavihitaü pubbenivąsaü anussarati. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Paccayapavattąnaü dhammąnaü nąnattekattakammavipphąravasena pariyogąhaõe pa¤¤ą pubbenivąsąnussati¤ąõaü'. $< I.46.>$ ## Kathaü obhąsavasena nąnattekattaråpanimittąnaü dassanańńhe pa¤¤ą dibbacakkhu¤ąõaü? Idha bhikkhu chandasamądhi . . . pe . . . muduü karitvą kammaniyaü ąlokasa¤¤aü manasikaroti divąsa¤¤aü adhińńhąti `Yathą divą tathą ratti, #<[page 115]># %< 115>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ yathą ratti tathą divą,' iti vivańena cetasą apariyonaddhena sappabhąsaü cittaü bhąveti; so tathą bhąvitena cittena parisuddhena pariyodątena sattąnaü cutupapąta¤ąõąya cittaü abhinćharati abhininnąmeti: so dibbena cakkhuną visuddhena atikkantamąnusakena satte passati cavamąne upapajjamąne hćne paõćte savaõõe dubbaõõe sugate duggate yathakammåpage satte pająnąti `Ime vata bhonto sattą kąyaduccaritena samannągatą vacćduccaritena samannągatą manoduccaritena samannągatą ariyąnaü upavądaką micchądińńhiką micchądińńhikammasamądąną; te kąyassa bhedą param maraõą apąyaü duggatiü vinipątaü nirayaü upapanną. Ime vą pana bhonto sattą kąyasucaritena samannągatą vacćsucaritena samannągatą manosucaritena samannągatą ariyąnaü anupavądaką sammądińńhiką sammądińńhikammasamądąną, te kąyassa bhedą param maraõą sugatiü saggaü lokaü upapanną' ti. Iti dibbena cakkhuną visuddhena atikkantamąnusakena satte passati cavamąne upapajjamąne hćne paõćte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathąkammåpage satte pająnąti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Obhąsavasena nąnattekattaråpanimittąnaü dassanańńhe pa¤¤ą dibbacakkhu¤ąõaü'. $< I.47.>$ ## Kathaü catusańńhiyą ąkąrehi tiõõannaü indriyąnaü vasćbhąvatą pa¤¤ą ąsavąnaü khaye ¤ąõaü? Katamesaü tiõõannaü indriyąnaü? Ana¤¤ąta¤¤assąmćtindriyassa, a¤¤indriyassa, a¤¤ątąvindriyassa. Ana¤¤ąta¤¤assąmćtindriyaü kati ńhąnąni gacchati, a¤¤indriyaü kati ńhąnąni gacchati, a¤¤ątąvindriyaü kati ńhąnąni gacchati? Ana¤¤ąta¤¤assamćtindriyaü ekaü thąnaü gacchati, sotąpattimaggaü; a¤¤indriyaü cha ńhąnąni gacchati, #<[page 116]># %< 116>% sotąpattiphalaü sakadągąmimaggaü sakadągąmiphalaü anągąmimaggaü anągąmiphalaü Arahattamaggaü; a¤¤ątąvindriyaü ekaü ńhąnaü gacchati, Arahattaphalaü. ## Sotąpattimaggakkhaõe ana¤¤ąta¤¤assąmćtindriyassa saddhindriyaü adhimokkhaparivąraü hoti, viriyindriyaü paggahaparivąraü hoti, satindriyaü upańńhąnaparivąraü hoti, samądhindriyaü avikkhepaparivąraü hoti, pa¤¤indriyaü dassanaparivąraü hoti, manindriyaü vijąnanaparivąraü hoti, somanassindriyaü abhinandanaparivąraü hoti, jćvitindriyaü pavattasantatądhipateyyaparivąraü hoti. Sotąpattimaggakkhaõe jątą dhammą ńhapetvą cittasamuńńhąnaü råpaü sabbe 'va kusalą honti, sabbe 'va anąsavą honti, sabbe 'va niyyąniką honti, sabbe 'va apacayagąmino honti, sabbe 'va lokuttarą honti, sabbe 'va nibbąnąrammaõą honti. Sotąpattimaggakkhaõe ana¤¤ąta¤¤assąmćtindriyassa imąni ańńh' indriyąni sahajątaparivąrą honti, a¤¤ama¤¤aparivąrą honti, nissayaparivąrą honti, sampayuttaparivąrą honti, sahagatą honti, sahajątą honti, saüsańńhą honti, sampayuttą honti. Te 'va tassa ąkąrą c' eva honti parivąrą ca. ## Sotąpattiphalakkhaõe a¤¤indriyassa saddhindriyaü adhimokkhaparivąraü hoti, viriyindriyaü paggahaparivąraü hoti, satindriyaü upańńhąnaparivąraü hoti, samądhindriyaü avikkhepaparivąraü hoti, pa¤¤indriyaü dassanaparivąraü hoti, manindriyaü vijąnanaparivąraü hoti, somanassindriyaü abhinandanaparivąraü hoti, jćvitindriyaü pavattasantatądhipateyyaparivąraü hoti, Sotąpattiphalakkhaõe jątą dhammą sabbe 'va abyąkatą honti ńhapetvą cittasamuńńhąnaü råpaü sabbe 'va anąsavą honti, sabbe 'va lokuttarą honti, sabbe 'va nibbąnąrammaõą honti. Sotąpattiphalakkhaõe a¤¤indriyassa imąni ańńhindriyąni sahajątaparivąrą honti, a¤¤ama¤¤aparivąrą honti, nissayaparivąrą honti, sampayuttaparivąrą honti, sahagatą honti, sahajątą honti, saüsańńhą honti, sampayuttą honti. Te 'va tassa ąkąrą c' eva honti parivąrą ca. #<[page 117]># %< 117>% ## Sakadągąmimaggakkhaõe . . . pe . . . sakadągąmiphalakkhaõe . . . pe . . . anągąmimaggakkhaõe . . . pe . . . anągąmiphalakkhaõe . . . pe . . . Arahattamaggakkhaõe a¤¤indriyassa saddhindriyaü adhimokkhaparivąraü hoti . . . pe . . . jćvitindriyaü pavattasantatądhipateyyaparivąraü hoti. Arahattamaggakkhaõe jątą dhammą ńhapetvą cittasamuńńhąnaü råpaü sabbe 'va kusalą honti, sabbe 'vą anąsavą honti, sabbe 'va niyyąniką honti, sabbe 'va apacayagąmino honti, sabbe 'va lokuttarą honti, sabbe 'va nibbąnąrammaõą honti. Arahattamaggakkhaõe a¤¤indriyassa imąni ańńh' indriyąni sahajątaparivąrą honti, a¤¤ama¤¤aparivąrą honti, nissayaparivąrą honti, sampayuttaparivąrą honti, sahagatą honti, sahajątą honti, saüsańńhą honti, sampayuttą honti. Te 'va tassa ąkąrą c' eva honti parivąrą ca. ## Arahattaphalakkhaõe a¤¤ątąvindriyassa saddhindriyaü adhimokkhaparivąraü hoti, viriyindriyaü paggahaparivąraü hoti, satindriyaü upańńhąnaparivąraü hoti, samądhindriyaü avikkhepaparivąraü hoti, pa¤¤indriyaü dassanaparivąraü hoti, manindriyaü vijąnanaparivąraü hoti, somanassindriyaü abhinandanaparivąraü hoti, jćvitindriyaü pavattasantatądhipateyyaparivąraü hoti. Arahattaphalakkhaõe jątą dhammą sabbe 'va abyąkatą honti ńhapetvą cittasamuńńhąnaü råpaü sabbe 'va anąsavą honti, sabbe 'va lokuttarą honti, sabbe 'va nibbąnąrammaõą honti. Arahattaphalakkhaõe a¤¤ątąvindriyassa imąni ańńh' indriyąni sahajątaparivąrą honti, a¤¤ama¤¤aparivąrą honti, nissayaparivąrą honti, sampayuttaparivąrą honti, sahagatą honti, sahajątą honti, saüsańńhą honti, sampayuttą honti. Te 'va tassa ąkąrą c' eva honti parivąrą ca. Iti imąni ańńh' ańńhakąni catusańńhć honti. ## `āsavą' ti. Katame te ąsavą? Kąmąsavo, bhavąsavo, dińńhąsavo, avijjąsavo. Katth' ete ąsavą khćyanti? Sotąpattimaggena anavaseso dińńhąsavo khćyati, apąyagamanćyo kąmąsavo khćyati, #<[page 118]># %< 118>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ apąyagamanćyo bhavąsavo khćyati, apąyagamanćyo avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Sakadągąmimaggena oėąriko kąmąsavo khćyati, tadekańńho bhavąsavo khćyati, tadekańńho avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Anągąmimaggena anavaseso kąmąsavo khćyati, tadekańńho bhavąsavo khćyati, tadekańńho avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavąsavo khćyati, anavaseso avijjąsavo khćyati; etth' ete ąsavą khćyanti. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Catusańńhiyą ąkąrehi tiõõannaü indriyąnaü vasćbhąvatą pa¤¤ą ąsavąnaü khaye ¤ąõaü'. $< I.48.>$ ## Kathaü pari¤¤ańńhe pa¤¤ą dukkhe ¤ąõaü, pahąnańńhe pa¤¤ą samudaye ¤ąõaü, sacchikiriyańńhe pa¤¤ą nirodhe ¤ąõaü, bhąvanańńhe pa¤¤ą magge ¤ąõaü? Dukkhassa pćėanańńho saļkhatańńho santąpańńho vipariõąmańńho pari¤¤ańńho; samudayassa ąyuhanańńho nidąnańńho sa¤¤ogańńho palibodhańńho pahąnańńho; nirodhassa nissaraõańńho vivekańńho asaļkhatańńho amatańńho sacchikiriyańńho; maggassa niyyąnańńho hetuńńho dassanańńho adhipateyyańńho bhąvanańńho. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Pari¤¤ańńhe pa¤¤ą dukkhe ¤ąõaü, pahąnańńhe pa¤¤ą samudaye ¤ąõaü, sacchikiriyańńhe pa¤¤ą nirodhe ¤ąõaü, bhąvanańńhe pa¤¤ą magge ¤ąõaü'. $< I.49.>$ ## kathaü dukkhe ¤ąõaü, dukkhasamudaye ¤ąõaü, dukkhanirodhe ¤ąõaü, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya ¤ąõaü? #<[page 119]># %< 119>% Maggasamaļgissa ¤ąõaü dukkhe p' etaü ¤ąõaü, dukkhasamudaye p' etaü ¤ąõaü, dukkhanirodhe p' etaü ¤ąõaü, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya p' etaü ¤ąõaü. ## Tattha katamaü dukkhe ¤ąõaü? Dukkhaü ąrabbha yą uppajjati pa¤¤ą pająnaną, vicayo pavicayo dhammavicayo, sallakhaõą upalakkhaõą paccupalakkhaõą, paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhabyą cintą upaparikkhą bhåri medhą pariõąyiką vipassaną sampaja¤¤aü patodo, pa¤¤ą pa¤¤indriyaü pa¤¤ąbalaü pa¤¤ąsatthaü pa¤¤ąpąsądo pa¤¤ą-ąloko pa¤¤ą-obhąso pa¤¤ąpajjoto pa¤¤ąratanaü, amoho dhammavicayo sammądińńhi, idaü vuccati dukkhe ¤ąõaü. ## Dukkhasamudayaü ąrabbha . . . pe . . . dukkhanirodhaü ąrabbha . . . pe . . . dukkhanirodhagąminiü pańipadaü ąrabbha yą uppajjati pa¤¤ą pająnaną . . . pe . . . amoho dhammavicayo sammądińńhi, idaü vuccati dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya ¤ąõaü. Ta¤ ¤ątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Dukkhe ¤ąõaü, dukkhasamudaye ¤ąõaü, dukkhanirodh ¤ąõaü, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya ¤ąõaü'. $< I.50.>$ ## Kathaü atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü? Atthesu ¤ąõaü atthapańisambhidą, dhammesu ¤ąõaü dhammapańisambhidą, niruttćsu ¤ąõaü niruttipańisambhidą, pańibhąnesu ¤ąõaü pańibhąnapańisambhidą. Atthanąnatte pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammanąnatte pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttinąnatte pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnanąnatte pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthavavatthąne pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammavavatthąne pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttivavatthane pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, #<[page 120]># %< 120>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pańibhąnavavatthąne pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthasallakhaõe pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammasallakhaõe pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, nirutti sallakhaõe pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnasallakhaõe pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthåpalakkhaõe pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammåpalakkhaõe pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttåpalakkhaõe pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõam, pańibhąnåpalakkhaõe pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthappabhede pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammappabhede pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttippabhede pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnappabhede pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthappabhąvane pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammappabhąvane pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttippabhąvane pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnappabhąvane pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthajotane pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammajotane pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttijotane pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnajotane pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthavirocane pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammavirocane pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttivirocane pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnavirocane pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü; atthappakąsane pa¤¤ą atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammappakąsane pa¤¤ą dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttippakąsane pa¤¤ą niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnappakąsane pa¤¤ą pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü. Ta¤ nątańńhena ¤ąõaü pająnanańńhena pa¤¤ą; tena vuccati -- `Atthapańisambhide ¤ąõaü, dhammapańisambhide ¤ąõaü, niruttipańisambhide ¤ąõaü, pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü,' #<[page 121]># %< 121>% $< I.51.>$ ## Katamaü Tathągatassa indriyaparopariyatte ¤ąõaü? Idha Tathągato satte passati apparajakkhe mahąrajakkhe tikkhindriye mudindriye svąkąre dvąkąre suvi¤¤ąpaye duvi¤¤ąpaye appekacce paralokavajjabhayadassąvino appekacce na paralokavajjabhayadassąvino. ## `Apparajakkhe mahąrajakkhe' ti. Saddho puggalo apparajakkho, asaddho puggalo mahąrajakkho; ąraddhaviriyo puggalo apparajakkho, kusćto puggalo mahąrajakkho; upańńhitassati puggalo apparajakkho, muńńhassati puggalo mahąrajakkho; samąhito puggalo apparajakkho, asamąhito puggalo mahąrajakkho; pa¤¤avą puggalo apparajakkho, duppa¤¤o puggalo mahąrajakkho. ## `Tikkhindriye mudindriye' ti. Saddho puggalo tikkhindriyo, asaddho puggalo mudindriyo; ąraddhaviriyo puggalo tikkhindriyo, kusćto puggalo mudindriyo; upańńhitassati puggalo tikkhindriyo, muńńhassati puggalo mudindriyo; samąhito puggalo tikkhindriyo, asamąhito puggalo mudindriyo; pa¤¤avą puggalo tikkhindriyo, duppa¤¤o puggalo mudindriyo. ## `Svąkąre dvąkąre' ti. Saddho puggalo svąkąro, asaddho puggalo dvąkąro; ąraddhaviriyo puggalo svąkąro, kusćto puggalo dvąkąro; upańńhitassati puggalo svąkąro, muńńhassati puggalo dvąkąro; samąhito puggalo svąkąro, asamąhito puggalo dvąkąro; pa¤¤avą puggalo svąkąro, duppa¤¤o puggalo dvąkąro. ## `Suvi¤¤ąpaye duvi¤¤ąpaye' ti. Saddho puggalo suvi¤¤ąpayo, asaddho puggalo duvi¤¤ąpayo; ąraddhaviriyo puggalo suvi¤¤ąpayo, kusćto puggalo duvi¤¤ąpayo; upańńhitassati puggalo suvi¤¤ąpayo, muńńhassati puggalo duvi¤¤ąpayo; samąhito puggalo suvi¤¤ąpayo, #<[page 122]># %< 122>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ asamąhito puggalo duvi¤¤ąpayo; pa¤¤avą puggalo suvi¤¤ąpayo, duppa¤¤o puggalo duvi¤¤ąpayo. ## `Appekacce paralokavajjabhayadassąvino, appekacce na paralokavajjabhayadassąvino' ti. Saddho puggalo paralokavajjabhayadassąvć, asaddho puggalo na paralokavajjabhayadassąvć; ąraddhaviriyo puggalo paralokavajjabhayadassąvć, kusćto puggalo na paralokavajjabhayadassąvć; upańńhitassati puggalo paralokavajjabhayadassąvć, muńńhassati puggalo na paralokavajjabhayadassąvć; samąhito puggalo paralokavajjabhayadassąvć, asamąhito puggalo na paralokavajjabhayadassąvć; pa¤¤avą puggalo paralokavajjabhayadassąvć, duppa¤¤o puggalo na paralokavajjabhayadassąvć. ## `Loko' ti. Khandhaloko dhątuloko ąyatanaloko, vipattibhavaloko {vipattisambhavaloko}, sampattibhavaloko, sampattisaübhavaloko. Eko loko: sabbe sattą ąhąrańńhitiką. Dve loką: nąma¤ ca råpa¤ ca. Tayo loką: tisso vedaną. Cattąro loką: cattąro ąhąrą. Pa¤ca loką: pa¤c' upądąnakkhandhą. Cha loką: cha ajjhattikąni ąyatanąni. Satta loką: satta vi¤¤ąõańńhitiyo. Ańńha loką: ańńha lokadhammą. Nava loką: nava sattąvąsą. Dasa loką: das' ąyatanąni. Dvądasa loką: dvądas' ąyatanąni. Ańńhąrasa loką: ańńhąrasa dhątuyo. ## `Vajjan' ti. Sabbe kilesą vajją, sabbe duccaritą vajją, sabbe abhisaļkhąrą vajją, sabbe bhavagąmikammą vajją. Iti imasmiü ca loke imasmiü ca vajje tibbą bhayasa¤¤ą paccupańńhitą hoti, seyyathąpi ukkhittąsike vadhake. Imehi pa¤¤ąsąya ąkąrehi imąni pa¤c' indriyąni jąnąti passati a¤¤ąti pańivijjhati. Idaü Tathągatassa indriyaparopariyatte ¤ąõaü. #<[page 123]># %< 123>% $< I.52.>$ ## Katamaü Tathągatassa sattąnaü ąsayąnusaye ¤ąõaü? Idha Tathągato sattąnaü ąsayaü jąnąti, anusayaü jąnąti, caritaü jąnąti, adhimuttiü jąnąti, bhabbąbhabbe satte pająnąti. ## Katamo ca sattąnaü ąsayo? `Sassato loko' ti vą, `asassato loko' ti vą; `antavą loko' ti vą, `anantavą loko' ti vą; `taü jćvaü taü sarćran' ti vą, `a¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti vą; `hoti Tathągato paraü maraõą' ti vą, `na hoti Tathągato paraü maraõą' ti vą; `hoti ca na hoti ca Tathągato paraü maraõą' ti vą, `n' eva hoti na na hoti Tathągato paraü maraõą' ti vą. Iti bhavadińńhisannissitą vą sattą honti vibhavadińńhisannissitą vą, ete vą pana ubho ante anupagamma idappaccayatąpańiccasamuppannesu dhammesu anulomiką khanti pańiladdhą hoti; yathąbhåtaü vą ¤ąõaü kąmaü sevanta¤ ¤eva jąnąti, `ayaü puggalo kąmagaruko kąmąsayo kąmądhimutto' ti kąyaü sevanta¤ ¤eva jąnąti, `ayaü puggalo nekkhammagaruko nekkhammąsayo nekkhammądhimutto' ti nekkhammaü sevanta¤ ¤eva jąnąti, `ayaü puggalo byąpądagaruko byąpądąsayo byąpądądhimutto' ti byąpądaü sevanta¤ ¤eva jąnąti, `ayaü puggalo abyąpądagaruko abyąpądąsayo abyąpądądhimutto' ti abyąpądaü sevanta¤ ¤eva jąnąti, `ayaü puggalo thćnamiddhagaruko thćnamiddhąsayo thćnamiddhądhimutto' ti thćnamiddhaü sevanta¤ ¤eva jąnąti, `ayaü puggalo ąlokasa¤¤ągaruko ąlokasa¤¤ąsayo ąlokasa¤¤ądhimutto' ti ąlokasa¤¤aü sevanta¤ ¤eva jąnąti. Ayaü sattąnaü ąsayo. ## Katamo ca sattąnaü anusayo? Satt' ąnusayą: kąmarągąnusayo pańighąnusayo mąnąnusayo dińńhąnusayo vicikicchąnusayo bhavarągąnusayo avijjąnusayo. Yaü loke piyaråpaü sątaråpaü, ettha sattąnaü kąmarągąnusayo anuseti; yaü loke apiyaråpaü asątaråpaü, #<[page 124]># %< 124>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ettha sattąnaü pańighąnusayo anuseti. Iti imesu dvćsu dhammesu avijją anupatitą, tadekańńho mąno ca dińńhi ca vicikicchą ca dańńhabbą. Ayaü sattąnaü anusayo. ## Katama¤ ca sattąnaü caritaü? Pu¤¤ąbhisaļkhąro apu¤¤ąbhisaļkhąro ąne¤jąbhisaļkhąro, parittabhåmako vą mahąbhåmako vą. Idaü sattąõaü caritaü. ## Katamą ca sattąnaü adhimutti? Santi sattą hćnądhimuttiką, santi sattą paõćtądhimuttiką. Hćnądhimuttiką sattą hćnądhimuttike satte sevanti bhajanti payirupąsanti, paõćtądhimuttiką sattą paõćtądhimuttike satte sevanti bhajanti payirupąsanti; atćtaü pi addhąnaü hćnądhimuttiką sattą hćnądhimuttike satte seviüsu bhajiüsu payirupąsiüsu, paõćtądhimuttiką sattą paõćtądhimuttike satte seviüsu bhajiüsu payirupąsiüsu, anągataü pi addhąnaü hćnądhimuttiką sattą hćnądhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupąsissanti, paõćtądhimuttiką sattą paõćtądhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupąsissanti. Ayaü sattąnaü adhimutti. ## Katame sattą abhabbą? Ye te sattą kammąvaraõena samannągatą kilesąvaraõena samannągatą vipąkąvaraõena samannągatą assaddhą acchanditą duppa¤¤ą abhabbą niyąmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü, ime te sattą abhabbą. ## Katame sattą bhabbą? Ye te sattą na kammąvaraõena samannągatą na kilesąvaraõena samannągatą na vipąkąvaraõena samannągatą saddhą chandiką pa¤¤avanto bhabbą niyąmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü, ime te sattą bhabbą. Idaü Tathągatassa sattąnaü ąsayąnusaye ¤ąõaü. #<[page 125]># %< 125>% $< I.53.>$ ## Katamaü Tathągatassa yamakapąńihćre ¤ąõaü? Idha Tathągato yamakapąńihćraü karoti asądhąraõaü sąvakehi: uparimakąyato aggikkhandho pavattati, heńńhimakąyato udakadhąrą pavattati; heńńhimakąyato aggikkhando pavattati, uparimakąyato udakadhąrą pavattati. Puratthimakąyato aggikkhandho pavattati, pacchimakąyato udakadhąrą pavattati; pacchimakąyato aggikkhandho pavattati, puratthimakąyato udakadhąrą pavattati. Dakkhiõakkhito aggikkhandho pavattati, vąmakkhito udakadhąrą pavattati; vąmakkhito aggikkhandho pavattati, dakkhiõakkhito udakadhąrą pavattati. Dakkhiõakaõõasotato aggikkhandho pavattati, vąmakaõõasotato udakadhąrą pavattati; vąmakaõõasotato aggikkhandho pavattati, dakkhiõakaõõasotato udakadhąrą pavattati. Dakkhiõanąsikąsotato aggikkhandho pavattati, vąmanąsikąsotato udakadhąrą pavattati; vąmanąsikąsotato aggikkhandho pavattati, dakkhiõanąsikąsotato udakadhąrą pavattati. Dakkhiõaüsakåńato aggikkhandho pavattati, vąmaüsakåńato udakadhąrą pavattati; vąmaüsakåńato aggikkhandho pavattati, dakkhiõaüsakåńato udakadhąrą pavattati. Dakkhiõahatthato aggikkhandho pavattati, vąmahatthato udakadhąrą pavattati; vąmahatthato aggikkhando pavattati, dakkhiõahatthato udakadhąrą pavattati. Dakkhiõapassato aggikkhandho pavattati, vąmapassato udakadhąrą pavattati; vąmapassato aggikkhandho pavattato, dakkhiõapassato udakadhąrą pavattati. Dakkhiõapądato aggikkhandho pavattati, vąmapądato udakadhąrą pavattati; vąmapądato aggikkhandho pavattati, dakkhiõapądato udakadhąrą pavattati. Aļgulaļgulehi aggikkhandho pavattati, aļgulantarikąhi udakadhąrą pavattati; aļgulantarikąhi aggikkhandho pavattati, aļgulaļgulehi udakadhąrą pavattati. Ekekalomato aggikkhandho pavattati, ekekalomato udakadhąrą pavattati; lomakåpato lomakåpato aggikkhandho pavattati, #<[page 126]># %< 126>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ lomakåpato lomakåpato udakadhąrą pavattati. Channaü vaõõąnaü nćląnaü pćtakąnaü lohitakąnaü odątąnaü ma¤jeńńhąnaü pabhassarąnaü. Bhagavą caļkamati, nimmito tińńhati vą nisćdati vą seyyaü vą kappeti; Bhagavą tińńhati, nimmito caļkamati vą nisćdati vą seyyaü vą kappeti; Bhagavą nisćdati, nimmito caļkamati vą tińńhati vą seyyaü vą kappeti; Bhagavą seyyaü kappeti, nimmito caļkamati vą tińńhati vą nisćdati vą; nimmito caļkamati, Bhagavą tińńhati vą nisćdati vą seyyaü vą kappeti; nimmito tińńhati, Bhagavą caļkamati vą nisćdati vą seyyaü vą kappeti; nimmito nisćdati, Bhagavą caļkamati vą tińńhati vą seyyaü vą kappeti; nimmito seyyaü kappeti, Bhagavą caļkamati vą tińńhati vą nisćdati vą ti. Idaü Tathągatassa yamakapąńihćre ¤ąõaü. $< I.54.>$ ## Katamaü Tathągatassa mahąkaruõąsamąpattiyą ¤ąõaü? Bahukehi ąkąrehi passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `āditto lokasannivąso' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `uyyutto lokasannivąso' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `payąto lokasannivąso' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `kumaggapańipanno lokasannivąso' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `upanćyati loko adhuvo' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `atąõo loko anabhissaro' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati, `assako loko sabbaü pahąya gamanćyan' ti passantąnaü Buddhąnaü #<[page 127]># %< 127>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . okkamati, `åno loko atitto taõhądąso' ti passantąnaü Buddhąnaü . . . pe . . . okkamati, `atąõo lokasannivąso' ti passantąnaü Buddhąnaü . . . pe . . . `aleõo lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `asaraõo lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `asaraõćbhåto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `uddhato loko avåpasanto' ti passantąnaü . . . pe . . . `sasallo lokasannivąso viddho puthusallehi, tassa natth' a¤¤o koci salląnaü uddhato a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `avijjandhakąrąvaraõo lokasannivąso kilesapa¤jarapakkhitto, tassa natth' a¤¤o koci ąlokaü dassetą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `avijjhągato lokasannivąso andhabhåto pariyonandho tantąkulająto guląguõńhikająto mu¤japabbajabhåto ąpąyaü duggatiü vinipątaü saüsąraü nątivattatćti, passantąnaü . . . pe . . . `avijjąvisadosasallito lokasannivąso kilesakalibhåto' ti passantąnaü . . . pe . . . `rągadosamohajańito lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci jańaü vijańitą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąsaļghąńapańimukko lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąjąlena ottato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąsotena vuyhati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąsa¤¤ojanena sa¤¤utto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąnusayena anusahagato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąsantąpena santappati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąpariėąhena pariėayhati lokasannivąso' ti passantąnaü #<[page 128]># %< 128>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . `dińńhisaļghątapańimukko . . . pe . . . `dińńhipariėąhena pariėayhati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `jątiyą anugato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `jarąya anusahagato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `byądćhi abhibhåto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `maraõena abhihato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . dukkhapatito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `taõhąya uóóito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `jarąpąkąraparikkhitto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `paccupąsena parikkhitto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `mahąbandhanabandho lokasannivąso rągabandhanena dosabandhanena mohabandhanena mąnabandhanena dińńhibandhanena kilesabandhanena duccaritabandhanena, tassa natth' a¤¤o koci bandhaü mocetą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `mahąsambądhapańipanno lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci okąsaü dassetą a¤¤atra mayą' ti passantąnam . . . pe . . . `mahąpalibodhena palibuddho lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci palibodhaü chedetą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `mahąpapąte patito lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci papątą uddhatą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `mahąkantąrapańipanno lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci kantąraü tąretą a¤¤atra mayą' ti {passantanaü} . . . pe . . . `mahąsaüsąrapańipanno lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci saüsąrą mocetą a¤¤atra mayą' ti passantąnam . . . pe . . . `mahąvidugge samparivattati lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci viduggą uddhatą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `mahąpalipe palipanno lokasannivąso, #<[page 129]># %< 129>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ tassa natth' a¤¤o koci palipą uddhatą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `abbhąhato lokasannivąso . . . pe . . . ąditto lokasannivąso rągagginą dosagginą mohagginą jątiyą jarąmaraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upąyąsehi, tassa natth' a¤¤o koci nibbąpetą a¤¤atra mayą' ti, passantąnaü . . . pe . . . `unnćtako lokasannivąso ha¤¤ati niccamatąõo pattadaõóo takkąro' ti passantąnaü . . . pe . . . `vajjabandhanabandho lokasannivąso ąghątanapaccupańńhito, tassa natth' a¤¤o koci bandhanaü mocetą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `anątho lokasannivąso paramakąru¤¤appatto, tassa natth' a¤¤o koci tąyetą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `dukkhąbituõõo lokasannivąso cirarattapćėito' ti passantąnaü . . . pe . . . `niccagadhito lokasannivąso niccapipąsito' ti passantąnaü . . . pe . . . `andho lokasannivąso acakkhuko' ti passantąnaü . . . pe . . . `hatanetto lokasannivąso apariõąyako' ti passantąnaü . . . pe . . . `vipathapakkhanto lokasannivąso a¤jasąparaddho, tassa natth' a¤¤o koci ariyapathaü ąnetą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `mahoghapakkhanto lokasannivąso, tassa natth' a¤¤o koci oghą uddhatą a¤¤atra mayą' ti passantąnaü . . . pe . . . `dvćhi dińńhigatehi pariyuńńhito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `tćhi duccaritehi vippańipanno lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `catåhi yogehi yutto lokasannivąso catuyogayojito' ti passantąnaü . . . pe . . . `catåhi ganthehi ganthito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `catåhi upądąnehi upądiyati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `pa¤cagatisamąruėho lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `pa¤cahi kąmaguõehi rajjati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `pa¤cahi nćvaraõehi otthato lokasannivąso' ti passantąnaü #<[page 130]># %< 130>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . `chahi vivądamålehi vivadati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `chahi taõhąkąyehi rajjati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `chahi dińńhigatehi pariyuńńhito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `sattahi anusayehi anusańo lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `sattahi sa¤¤ojanehi sa¤¤utto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `sattahi mąnehi uõõato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `ańńhahi lokadhammehi saüparivattati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `ańńhahi micchattehi niyato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `ańńhahi purisadosehi dussati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `navahi ąghątavatthåhi ąghątito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `navavidhamąnehi uõõato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `navahi taõhąmålakehi dhammehi rajjati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasahi kilesavatthåhi kilissati lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasahi ąghątavatthåhi ąghątito lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasahi akusalakammapathehi samannągato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasahi sa¤¤ojanehi sa¤¤utto lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasahi micchattehi niyato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasavatthukąya micchądińńhiyą samannągato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `dasavatthukąya antaggąhikąyadińńhiyą samannągato lokasannivąso' ti passantąnaü . . . pe . . . `ańńhasatataõhąpapa¤casatehi papa¤cito lokasannivąso' ti passantąnam Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati; `dvąsańńhiyą dińńhigatehi pariyuńńhito lokasannivąso' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati; `aha¤ c' amhi tiõõo loko ca atiõõo, aha¤ c' amhi mutto loko ca amutto, aha¤ c' amhi danto loko ca adanto, aha¤ c' amhi santo loko ca asanto, #<[page 131]># %< 131>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ aha¤ c' amhi assattho loko ca anasattho, aha¤ c' amhi parinibbuto loko ca aparinibbuto, pahomi kvąhaü tiõõo tąretuü. mutto mocetuü, danto dametuü santo sametuü, assattho assąsetuü, parinibbuto parinibbąpetun' ti passantąnaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü sattesu mahąkaruõą okkamati. Idaü Tathągatassa mahąkaruõasamąpattiyą ¤ąõaü. $< I.55.>$ ## Katamaü Tathągatassa sabba¤¤uta¤ąõaü? `Sabbaü saļkhataü asaļkhataü anavasesaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Atćtaü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Anągataü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Paccuppannaü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Cakkhu¤ c' eva råpą ca evaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Sota¤ c' eva saddhą ca . . . pe . . . ghąna¤ c' eva gandhą ca . . . pe . . . jivhą c' eva rasą ca, kąyo c' eva phońńhabbą ca, mano c' eva dhammą ca evaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. ## `Yąvatą aniccańńhaü dukkhańńhaü anattańńhaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą råpassa aniccańńhaü dukkhańńhaü anattańńhaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, #<[page 132]># %< 132>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą vedanąya . . . pe . . . sa¤¤ąya . . . pe . . . saļkhąrąnaü . . . pe . . . vi¤¤ąõassa . . . pe . . . cakkhussa . . . pe . . . jarąmaraõassa aniccańńhaü dukkhańńhaü anattańńhaü, taü sabbaü janątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. ## `Yąvatą abhi¤¤ąya abhi¤¤ańńhaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą pari¤¤ąya pari¤¤ańńhaü . . . pe . . . yąvatą pahąnassa pahąnańńhaü . . . pe . . . yąvatą bhąvanąya bhąvanańńhaü . . . pe . . . yąvatą sacchikiriyąya sacchikiriyańńhaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą khandhąnaü khandhańńhaü . . . pe . . . yąvatą dhątånaü dhątuńńhaü . . . pe . . . yąvatą ąyatanąnaü ąyatanańńhaü . . . pe . . . yąvatą saļkhatąnaü saļkhatańńhaü . . . pe . . . yąvatą asaļkhatassa asaļkhatańńhaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. ## `Yąvatą kusale dhamme . . . pe . . . yąvatą akusale dhamme . . . pe . . . yąvatą abyąkate dhamme . . . pe . . . yąvatą kąmąvacare dhamme . . . pe . . . yąvatą råpąvacare dhamme . . . pe . . . yąvatą aråpąvacare dhamme . . . pe . . . yąvatą apariyąpanne dhamme sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą dukkhassa dukkhańńham . . . pe . . . yąvatą samudayassa samudayańńhaü . . . pe . . . yąvatą nirodhassa nirodhańńhaü . . . pe . . . yąvatą maggassa maggańńhaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. ## `Yąvatą atthapańisambhidąya atthapańisambhidańńhaü . . . pe . . . yąvatą dhammapańisambhidąya dhammapańisambhidańńhaü . . . pe . . . yąvatą niruttipańisambhidąya niruttipańisambhidańńhaü . . . pe . . . yąvatą pańibhąnapańisambhidąya #<[page 133]># %< 133>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ {pańibhąnapańisambhidańńhaü} taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą indriyaparopariyatte ¤ąõaü . . . pe . . . yąvatą sattąnaü ąsayąnusaye ¤ąõaü . . . pe . . . yąvatą yamakapąńihćre ¤ąõaü . . . pe . . . yąvatą mahąkaruõąsamąpattiyą ¤ąõaü taü sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. ## `Yąvatą sadevakassa lokassa samąrakassa sabrahmakassa sassamaõabrąhmaõiyą pająya sadevamanussąya dińńhaü sutaü mutaü vi¤¤ątaü pattaü pariyesitaü anuvicaritaü manasą sabbaü jąnątćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. Na tassa adińńhaü idh' atthi ki¤ci atho avi¤¤ątaü ająnitabbaü sabbaü abhi¤¤ąsi yad atthi neyyaü Tathągato tena samantacakkhåti. ## `Samantacakkhåti'. Ken' ańńhena samantacakkhu? Cuddasa Buddha¤ąõąni: dukkhe ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, dukkhasamudaye ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, dukkhanirodhe ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, dukkhanirodhagąminiyą pańipadąya ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, atthapańisambhide ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, dhammapańisambhide ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, niruttipańisambhide ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, pańibhąnapańisambhide ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, indriyaparopariyatte ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, sattąnaü ąsayąnusaye ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, yamakapąńihćre ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, mahąkaruõąsamąpattiyą ¤ąõaü Buddha¤ąõaü, sabba¤¤uta¤ąõaü Buddha¤ąõaü, anąvaraõa¤ąõaü Buddha¤ąõaü. Imąni cuddasa Buddha¤ąõąni. Imesaü cuddasannaü Buddha¤ąõąnaü ańńha ¤ąõąni sąvakasądhąraõąni, cha ¤ąõąni asądhąraõąni sąvakehi. #<[page 134]># %< 134>% ## `Yąvatą dukkhassa dukkhańńho sabbo ¤ąto, a¤¤ąto dukkhańńho n' atthćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą dukkhassa dukkhańńho sabbo dińńho sabbo vidito sabbo sacchikato sabbo phassito pa¤¤ąya, aphassito pa¤¤ąya dukkhańńho n' atthćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü, n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą samudayassa samudayańńho, yąvatą nirodhassa nirodhańńho, yąvatą maggassa maggańńho . . . pe . . . yąvatą atthapańisambhidąya atthapańisambhidańńho, yąvatą dhammapańisambhidąya dhammapańisambhidańńho, yąvatą niruttipańisambhidąya niruttipańisambhidańńho, yąvatą pańibhąnapańisambhidąya pańibhąnapańisambhidańńho sabbo ¤ąto sabbo dińńho sabbo vidito sabbo sacchikato sabbo phassito pa¤¤ąya, aphassito pa¤¤ąya pańibhąnapańisambhidańńho n' atthćti' sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą indriyaparopariyatte ¤ąõaü . . . pe . . . yąvatą sattąnaü ąsayąnusaye ¤ąõaü . . . pe . . . yąvatą yamakapąńihćre ¤ąõaü . . . pe . . . yąvatą mahąkaruõąsamąpattiyą ¤ąõaü, sabbaü ¤ątaü sabbaü dińńhaü' . . . pe . . . anąvaraõa¤ąõaü. `Yąvatą sadevakassa lokassa samąrakassa sabrahmakassa sassamaõabrąhmaõiyą pająya sadevamanussąya dińńhaü sutaü mutaü vi¤¤ątaü pattaü pariyesitaü anuvicaritaü manasą sabbaü ¤ątaü sabbaü dińńhaü' . . . pe . . . sabba¤¤uta¤ąõaü, `tattha ąvaraõaü n' atthćti' anąvaraõa¤ąõaü. Na tassa adińńhaü idh' atthi ki¤ci atho avi¤¤ątaü ająnitabbaü sabbaü abhi¤¤ąsi yad atthi neyyaü Tathągato tena samantacakkhåti. „ąõakathą nińńhitą. #<[page 135]># %< 135>% $< II. MAHāVAGGE DIņņHIKATHā.>$ ## Ką dińńhi? Kati dińńhińńhąnąni? Kati dińńhipariyuńńhąnąni? Kati dińńhiyo? Kati dińńhąbhinivesą? Katamo dińńhińńhąnasamugghąto ti? Ką dińńhćti? Abhinivesaparąmąso dińńhi. Kati dińńhińńhąnąnćti? Ańńha dińńhińńhąnąni. Kati dińńhipariyuńńhąnąnćti? Ańńhąrasa dińńhipariyuńńhąnąni. Kati dińńhiyo ti? Soėasa dińńhiyo. Kati dińńhąbhinivesą ti? Tćõisataü dińńhąbhinivesą. Katamo dińńhińńhąnasamugghąto ti? Sotąpattimaggo dińńhińńhąnasamugghąto. ## Kathaü abhinivesaparąmąso dińńhi? Råpaü `Etaü mama,' Eso 'ham asmi, Eso me attą' ti abhinivesaparąmąso dińńhi. Vedanaü `Etaü mama' . . . pe . . . sa¤¤aü . . . pe . . . saļkhąre . . . pe . . . vi¤¤ąõaü `Etaü mama,' Eso 'ham asmi, eso me attą' ti abhinivesaparąmąso dińńhi. Cakkhuü `Etaü mama,' sotaü . . . pe . . . ghąnaü . . . pe . . . jivhaü . . . pe . . . kąyaü . . . pe . . . manaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Råpaü `Etaü mama,' saddaü . . . pe . . . gandhaü . . . pe . . . rasaü . . . pe . . . phońńhabbaü . . . pe . . . dhammaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. #<[page 136]># %< 136>% ## Cakkhuvi¤¤ąõaü `Etaü mama,' sotavi¤¤ąõaü . . . pe . . . ghąnavi¤¤ąõaü . . . pe . . . jivhąvi¤¤ąõaü . . . pe . . . kąyavi¤¤ąõaü . . . pe . . . manovi¤¤ąõaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. {Cakkhusamphassaü} `Etaü mama,' sotasamphassaü . . . pe . . . ghąnasamphassaü . . . pe . . . jivhąsamphassaü . . . pe . . . kąyasamphassaü . . . pe . . . manosamphassaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Cakkhusamphassajaü vedanaü, sotasamphassajaü vedanaü . . . pe . . . manosamphassajaü vedanaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Råpasa¤¤aü `Etaü mama,' saddasa¤¤aü . . . pe . . . gandhasa¤¤aü . . . pe . . . rasasa¤¤aü . . . pe . . . phońńhabbasa¤¤aü . . . pe . . . dhammasa¤¤aü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Råpasa¤cetanaü `Etaü mama,' saddasa¤cetanaü . . . pe . . . dhammasa¤cetanaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Råpataõhaü `Etaü mama,' saddataõhaü . . . pe . . . dhammataõhaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Råpavitakkaü `Etaü mama,' saddavitakkaü . . . pe . . . dhammavitakkaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Råpavicąraü `Etaü mama,' saddavicąraü . . . pe . . . dhammavicąraü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Pańhavćdhątuü `Etaü mama,' ąpodhątuü . . . pe . . . tejodhątuü . . . pe . . . vąyodhątuü . . . pe . . . ąkąsadhątuü . . . pe . . . vi¤¤ąõadhątuü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. Pańhavćkasiõaü `Etaü mama,' ąpokasiõaü . . . pe . . . tejokasiõaü . . . pe . . . vąyokasiõaü . . . pe . . . nćlakasiõaü . . . pe . . . pćtakasiõaü . . . pe . . . lohitakasiõaü . . . pe . . . odątakasiõaü . . . pe . . . ąkąsakasiõaü . . . pe . . . vi¤¤ąõakasiõaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Kesaü `Etaü mama,' lomaü `Etaü mama,' nakhaü #<[page 137]># %< 137>% . . . pe . . . dantaü . . . pe . . . tacaü . . . pe . . . maüsaü . . . pe . . . nahąruü . . . pe . . . ańńhaü . . . pe . . . ańńhimi¤jaü . . . pe . . . vakkaü . . . pe . . . hadayaü . . . pe . . . yakanaü . . . pe . . . kilomakaü . . . pe . . . pihakaü . . . pe . . . papphąsaü . . . pe . . . antaü . . . pe . . . antaguõaü . . . pe . . . udariyaü . . . pe . . . karćsaü . . . pe . . . pittaü . . . pe . . . semhaü . . . pe . . . pubbaü . . . pe . . . lohitaü . . . pe . . . sedaü . . . pe . . . medaü . . . pe . . . assuü . . . pe . . . vasaü . . . pe . . . kheėaü . . . pe . . . siļghąnikaü . . . pe . . . lasikaü . . . pe . . . muttaü . . . pe . . . matthaluļgaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Cakkhąyatanaü `Etaü mama,' råpąyatanaü . . . pe . . . sotąyatanaü . . . pe . . . saddąyatanaü . . . pe . . . ghąnąyatanaü . . . pe . . . gandhąyatanaü . . . pe . . . jivhąyatanaü . . . pe . . . rasąyatanaü . . . pe . . . kąyąyatanaü . . . pe . . . phońńhabbąyatanaü . . . pe . . . manąyatanaü . . . pe . . . dhammąyatanaü . . . pe . . . cakkhudhątuü råpadhątuü cakkhuvi¤¤ąõadhątuü . . . pe . . . sotadhątuü saddadhątuü sotavi¤¤ąõadhątuü . . . pe . . . ghąnadhątuü gandhadhątuü ghąnavi¤¤ąõadhątuü . . . pe . . . jivhądhątuü rasadhątuü jivhąvi¤¤ąõadhątuü . . . pe . . . kąyadhątuü phońńhabbadhątuü kąyavi¤¤ąõadhątuü . . . pe . . . manodhątuü dhammadhątuü manovi¤¤ąõadhąńuü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Cakkhundriyaü `Etaü mama,' sotindriyaü ghąnindriyaü jivhindriyaü kąyindriyaü manindriyaü jćvitindriyaü itthindriyaü purisindriyaü sukhindriyaü dukkhindriyaü somanassindriyaü domanassindriyaü upekkhindriyaü saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samądhindriyaü pa¤¤indriyaü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Kąmadhątuü `Etaü mama,' råpadhątuü aråpadhątuü kąmabhavaü råpabhavaü aråpabhavaü sa¤¤ąbhavaü asa¤¤ąbhavaü nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąbhavaü ekavokąrabhavaü catuvokąrabhavaü pa¤cavokąrabhavaü pańhamajjhąnaü dutiyajjhąnaü tatiyajjhąnaü catutthajjhąnaü, #<[page 138]># %< 138>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ mettącetovimuttim, karuõącetovimuttiü, muditącetovimuttiü, upekkhącetovimuttiü, ąkąsąna¤cąyatanasamąpattiü vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiü ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiü nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiü `Etaü mama' . . . pe . . . abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Avijjaü `Etaü mama,' saļkhąre vi¤¤ąõaü nąmaråpaü saėąyatanaü phassaü vedanaü taõhaü upądąnaü bhavaü jątiü jarąmaraõaü `Etaü mama,' eso 'ham asmi, eso me attą' ti abhinivesaparąmąso dińńhi. Evaü abhinivesaparąmąso dińńhi. ## Katamąni ańńha dińńhińńhąnąni? Khandhą pi dińńhińńhąnaü, avijją pi dińńhińńhąnaü, phasso pi dińńhińńhąnaü, sa¤¤ą pi dińńhińńhąnaü, vitakko pi dińńhińńhąnaü, ayoniso manasikąro pi dińńhińńhąnaü, pąpamitto pi dińńhińńhąnaü, parato pi ghoso dińńhińńhąnaü. Khandhą hetu khandhą paccayo dińńhińńhąnaü upądąya samuńńhąnańńhena, evaü khandhą pi dińńhińńhąnaü; avijją hetu . . . pe . . . phasso hetu . . . pe . . . sa¤¤ą hetu . . . pe . . . vitakko hetu . . . pe . . . ayoniso manasikąro hetu . . . pe . . . pąpamitto hetu . . . pe . . . parato ghoso hetu parato ghoso paccayo dińńhińńhąnaü upądąya samuńńhąnańńhena, evaü parato ghoso pi dińńhińńhąnaü. Imąni ańńha dińńhińńhąnąni. ## Katamąni ańńhąrasa dińńhipariyuńńhąnąni? Yą dińńhi dińńhigataü dińńhigahaõaü dińńhikantąraü dińńhivisåkaü dińńhivipphanditaü dińńhisa¤¤ojanaü dińńhisallaü dińńhisambądho dińńhipalibodho dińńhibandhanaü dińńhipapąto dińńhąnusayo dińńhisantąpo dińńhipariėąho dińńhigantho dińńhåpądąnaü dińńhąbhiniveso dińńhiparąmąso. Imąni ańńhąrasa dińńhipariyuńńhąnąni. #<[page 139]># %< 139>% ## Katamą soėasa dińńhiyo? Assądadińńhi, attąnudińńhi, micchądińńhi, sakkąyadińńhi, sakkąyavatthuką sassatadińńhi, sakkąyavatthuką ucchedadińńhi, antaggąhiką dińńhi, pubbantąnudińńhi, aparantąnudińńhi, sa¤¤ojaniką dińńhi, `ahan' ti mąnavinibandhą dińńhi, `maman' ti mąnavinibandhą dińńhi, attavądapańisa¤¤uttą dińńhi, lokavądapańisa¤¤uttą dińńhi, bhavadińńhi, vibhavadińńhi. Imą soėasa dińńhiyo. ## Assądadińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? Attąnudińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? Micchądińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? Sakkąyadińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? Sakkąyavatthukąya sassatadińńhiyą . . . pe . . . sakkąyavatthukąya ucchedadińńhiyą . . . pe . . . antaggąhikąya dińńhiyą . . . pe . . . pubbantąnudińńhiyą . . . pe . . . aparantąnudińńhiyą . . . pe . . . sa¤¤ojanikąya dińńhiyą . . . pe . . . `ahan' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą . . . pe . . . `maman' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą . . . pe . . . attavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą . . . pe . . . lokavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą . . . pe . . . bhavadińńhiyą . . . pe . . . vibhavadińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? ## Assądadińńhiyą pa¤catiüsąya ąkąrehi abhiniveso hoti, attąnudińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti, micchądińńhiyą dasahąkąrehi abhiniveso hoti, sakkąyadińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti, sakkąyavatthukąya sassatadińńhiyą paõõarasahi ąkąrehi abhiniveso hoti, sakkąyavatthukąya ucchedadińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti, antaggąhikąya dińńhiyą pa¤¤ąsąya ąkąrehi abhiniveso hoti, pubbantąnudińńhiyą ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti, aparantąnudińńhiyą catucattąėćsąya ąkąrehi abhiniveso hoti, sa¤¤ojanikąya dińńhiyą ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti, `ahan' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti, `maman' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti, attavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti, #<[page 140]># %< 140>% lokavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą ańńhahi ąkąrehi abhiniveso hoti, bhavadińńhiyą ekena ąkąrena abhiniveso hoti, vibhavadińńhiyą ekena ąkąrena abhiniveso hoti. ## Assądadińńhiyą katamehi pa¤catiüsąya ąkąrehi abhiniveso hoti? `Yaü råpaü pańicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü råpassa assądo' ti abhinivesaparąmąso dińńhi. Dińńhi na assądo, assądo na dińńhi; a¤¤ą dińńhi a¤¤o assądo; yą ca dińńhi yo ca assądo, ayaü vuccati assądadińńhi. Assądadińńhi micchądińńhi, micchądińńhi dińńhivipatti; tąya dińńhivipattiyą samannągato puggalo dińńhivipanno, dińńhivipanno puggalo na sevitabbo na bhajitabbo na payiråpąsitabbo, Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Yą dińńhi yo rągo, so na dińńhi, dińńhi na rągo; a¤¤ą dińńhi a¤¤o rągo; yą ca dińńhi yo ca rągo, ayaü vuccati dińńhirągo; tąya ca dińńhiyą tena ca rągena samannągato puggalo dińńhirągaratto, dińńhirągaratte puggale dinnaü dąnaü na mahapphalaü hoti na mahąnisaüsaü. Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Assądadińńhi micchądińńhi, micchądińńhikassa purisapuggalassa dve 'va gatiyo, nirayo vą tiracchąnayoni vą. Micchądińńhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kąyakammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, ya¤ ca vacćkammaü . . . pe . . . ya¤ ca manokammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, yą ca cetaną yą ca patthaną yo ca paõidhi ye ca saļkhąrą, sabbe te dhammą anińńhąya akantąya amanąpąya ahitąya dukkhąya saüvattanti. Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Seyyathąpi nimbabćjaü vą kosatakibćjaü vą tittakaląbubćjaü vą alląya pańhaviyą nikkhittaü ya¤ c' eva pańhavćrasaü upądiyati ya¤ ca ąporasaü upądiyati sabban taü tittakatąya kańukatąya asąratąya saüvattati. #<[page 141]># %< 141>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Taü kissa hetu? Bćjaü hi 'ssa pąpakaü. Evameva micchądińńhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kąyakammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, ya¤ ca vacćkammaü . . . pe . . . ya¤ ca manokammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, yą ca cetaną yą ca patthaną yo ca paõidhi ye ca saļkhąrą, sabbe te dhammą anińńhąya akantąya amanąpąya ahitąya dukkhąya saüvattanti. Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Assąda dińńhi micchądińńhi, micchądińńhi dińńhigataü dińńhigahaõaü dińńhikantąraü dińńhivisukaü dińńhivipphanditaü dińńhisa¤¤ojanaü dińńhisallaü dińńhisambądho dińńhipalibodho . . . pe . . . dińńhiparąmąso. ## `Yaü vedanaü pańicca . . . pe . . . yaü sa¤¤aü pańicca . . . pe . . . yaü saļkhąre pańicca . . . pe . . . yaü vi¤¤ąõaü pańicca . . . pe . . . yaü cakkhuü pańicca . . . pe . . . yaü sotaü pańicca, yaü ghąnaü pańicca, yaü jivhaü pańicca, yaü kąyaü pańicca, yaü manaü pańicca, yaü råpe pańicca, yaü sadde pańicca, yaü gandhe pańicca, yaü rase pańicca, yaü phońńhabbe pańicca, yaü dhamme pańicca, yaü cakkhuvi¤¤ąõaü pańicca, yaü sotavi¤¤ąõaü pańicca, yaü ghąnavi¤¤ąõaü pańicca, yaü jivhąvi¤¤ąõaü pańicca, yaü kąyavi¤¤ąõaü pańicca, yaü manovi¤¤ąõaü pańicca, yaü cakkhusamphassaü pańicca, yaü sotasamphassaü pańicca, yaü ghąnasamphassaü pańicca, yaü jivhąsamphassaü pańicca, yaü kąyasamphassaü pańicca, yaü manosamphassaü pańicca, yaü cakkhusamphassajaü vedanaü pańicca, yaü sotasamphassajaü vedanaü pańicca, yaü ghąnasamphassajaü vedanaü pańicca, yaü jivhąsamphassajaü vedanaü pańicca, yaü kąyasamphassajaü vedanaü pańicca, yaü manosamphassajaü vedanaü pańicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü manosamphassająya vedanąya assądo' ti abhinivesaparąmąso dińńhi. Dińńhi na assądo, assądo na dińńhi; a¤¤ą dińńhi a¤¤o assądo; yą ca dińńhi yo ca assądo, #<[page 142]># %< 142>% ayaü vuccati assądadińńhi. Assądadińńhi micchądińńhi, micchądińńhi dińńhivipatti; tąya dińńhivipańńiyą samannągato puggalo dińńhivipanno, dińńhivipanno puggalo na sevitabbo na bhajitabbo na payiråpąsitabbo, Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Yą dińńhi yo rągo, so na dińńhi, dińńhi na rągo; a¤¤ą dińńhi a¤¤o rągo; yą ca dińńhi yo ca rągo, ayaü vuccati dińńhirągo; tąya ca dińńhiyą tena ca rągena samannągato puggalo dińńhirągaratto, dińńhirągaratte puggale dinnaü dąnaü na mahapphalaü hoti na mahąnisaüsaü. Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Assądadińńhi micchądińńhi, micchądińńhikassa purisapuggalassa dve 'va gatiyo, nirayo vą tiracchąnayoni vą. Micchądińńhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kąyakammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, ya¤ ca vacćkammaü . . . pe . . . ya¤ ca manokammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, yą ca cetaną yą ca patthaną yo ca paõidhi ye ca saļkhąrą, sabbe te dhammą anińńhąya akantąya amanąpąya ahitąya dukkhąya saüvattanti. Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Seyyathąpi nimbabćjaü vą kosatakibćjaü vą tittakaląbubćjaü vą alląya pańhaviyą nikkhittaü ya¤ c' eva pathavćrasaü upądiyati ya¤ ca ąporasaü upądiyati sabban taü tittakatąya kańukatąya asąratąya saüvattati. Taü kissa hetu? Bćjaü hi 'ssa pąpakaü. Evameva micchądińńhikassa purisapuggalassa ya¤ c' eva kąyakammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü ya¤ ca vacćkammaü . . . pe . . . ya¤ ca manokammaü yathądińńhisamattaü samądinnaü, yą ca cetaną yą ca patthaną yo ca paõidhi ye ca saļkhąrą, sabbe te dhammą anińńhąya akantąya amanąpąya ahitąya dukkhąya saüvattanti. Taü kissa hetu? Dińńhi hi 'ssa pąpiką. Assądadińńhi micchądińńhi, micchądińńhi dińńhigataü dińńhigahaõaü dińńhikantąraü dińńhivisukaü dińńhivipphanditaü dińńhisa¤¤ojanaü dińńhisallaü dińńhisambądho dińńhipalibodho #<[page 143]># %< 143>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . dińńhiparąmąso. Imehi ańńhąrasahi ąkąrehi pariyuńńhitacittassa sa¤¤ogo. ## Atthi sa¤¤ojanąni c' eva dińńhiyo ca, atthi sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Katamąni sa¤¤ojanąni c' eva dińńhiyo ca? Sakkąyadińńhi sćlabbataparąmąso. Imąni sa¤¤ojanąni c' eva dińńhiyo ca. Katamąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo? Kąmarągasa¤¤ojanaü pańighasa¤¤ojanaü mąnasa¤¤ojanaü vicikicchąsa¤¤ojanaü bhavarągasa¤¤ojanaü issąsa¤¤ojanaü macchariyasa¤¤ojanaü anusayasa¤¤ojanaü avijjąsa¤¤ojanaü. Imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Assądadińńhiyą imehi pa¤catiüsąya ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Attąnudińńhiyą katamehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti? Idha assutavą puthujjano ariyąnaü adassąvć ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinćto sappurisąnaü adassąvć sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinćto råpaü attato samanupassati, råpavantaü vą attąnaü, attani vą råpaü, råpasmiü vą attąnaü; vedanaü . . . pe . . . sa¤¤aü . . . pe . . . saļkhąre . . . pe . . . vi¤¤ąõaü attato samanupassati, vi¤¤ąõavantaü vą attąnaü, attani vą vi¤¤ąõaü, vi¤¤ąõasmiü vą attąnaü. ## kathaü råpaü attato samanupassati? Idh' ekacco pańhavćkasiõaü attato samanupassati `yaü pańhavćkasiõaü so ahaü, yo ahaü taü pańhavćkasiõan' ti pańhavćkasiõa¤ ca atta¤ ca advayaü samanupassati. Seyyathąpi telappadćpassa jhąyato `yą acci so vaõõo, #<[page 144]># %< 144>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ yo vaõõo są accćti' acci¤ ca vaõõa¤ ca advayaü samanupassati. Evamevaü idh' ekacco pathavćkasiõaü attato samanupassati `yaü pańhavćkasiõaü so ahaü, yo ahaü taü pańhavćkasiõan' ti pańhavćkasiõa¤ ca atta¤ ca advayaü samanupassati. Abhinivesaparąmąso dińńhi; dińńhi 'na vatthu, vatthu na dińńhi; a¤¤ą dińńhi, a¤¤aü vatthu; yą ca dińńhi ya¤ ca vatthu, ayaü pańhamą råpavatthuką attąnudińńhi, attąnudińńhi micchądińńhi, micchądińńhi dińńhivipatti. Attanudińńhi micchądińńhi, micchądińńhikassa purisapuggalassa dve 'va gatiyo . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Idh' ekacco ąpokasiõaü tejokasiõaü vąyokasiõaü nćlakasiõaü pćtakasiõaü lohitakasiõaü odątąkasiõaü attato samanupassati `yaü odątakasiõaü so ahaü, yo ahaü taü odątakasiõan' ti . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpaü attato samanupassati. ## Kathaü råpavantaü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą iminą råpena råpavą' ti råpavantaü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi rukkho chąyąsampanno assa, tamenaü puriso evaü vadeyya `Ayaü rukkho ayaü chąyą, a¤¤o rukkho a¤¤ą chąyą, so kho panąyaü rukkho imąya chąyąya chąyąvą' ti chąyąvantaü rukkhaü samanupassati. Evamevaü idh' ekacco vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą iminą råpena råpavą' ti råpavantaü attąnaü samanupassati. Abhinivesaparąmąso dińńhi; dińńhi na vatthu, vatthu na dińńhi; a¤¤ą dińńhi, a¤¤aü vatthu; yą ca dińhi ya¤ ca vatthu, ayaü dutiyą råpavatthuką attąnudińńhi, attąnudińńhi micchądińńhi, micchądińńhi dińńhivipatti . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpavantaü attąnaü samanupassati. #<[page 145]># %< 145>% ## Kathaü attani råpaü samanupassati? Idh' ekacco vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, imasmi¤ ca pana attani idaü råpan' ti attani råpaü samanupassati. Seyyathąpi pupphaü gandhasampannaü assa, tamenaü puriso evaü vadeyya `Idaü pupphaü ayaü gandho, a¤¤aü pupphaü a¤¤o gandho, so kho panąyaü gandho imasmiü pupphe' ti, pupphasmiü gandhaü samanupassati. Evamevaü idh' ekacco vedanaü . . . pe . . . vi¤¤ąõaü samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą imasmi¤ ca pana attani idaü råpan' ti attani råpaü samanupassati. Abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü tatiyą råpavatthuką attąnudińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü attani råpaü samanupassati. ## Kathaü råpasmiü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imasmiü råpe' ti råpasmiü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi maõi karaõóake pakkhitto assa, tamenaü puriso evaü vadeyya `Ayaü maõi ayaü karaõóako, a¤¤o maõi a¤¤o karaõóako, so kho panąyaü maõi imasmiü karaõóake' ti, karaõóakasmiü maõiü samanupassati. Evamevaü idh' ekacco vedanaü . . . pe . . . vi¤¤ąõaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imasmiü råpe' ti råpasmiü attąnaü samanupassati. Abhivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü catutthą råpavatthuką attąnudińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpasmiü attąnaü samanupassati. ## Kathaü vedanaü attato samanupassati? Idh' ekacco cakkhusamphassajaü vedanaü, sotasamphassajaü vedanaü, ghąnasamphassajaü vedanaü jivhąsamphassajaü vedanaü kąyasamphassajaü vedanaü manosamphassajaü vedanaü attato samanupassati, `yą manosamphassają vedaną so ahaü, #<[page 146]># %< 146>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ yo ahaü są manosamphassają vedaną' ti manosamphassajaü vedana¤ ca atta¤ ca advayaü samanupassati. Seyyathąpi telappadćpassa . . . pe . . . advayaü samanupassati. Evamevaü idh' ekacco manosamphassajaü vedanaü attato samanupassati `yą manosamphassają vedaną so ahaü, yo ahaü są manosamphassają vedaną' ti manosamphassajaü vedana¤ ca atta¤ ca advayaü samanupassati. Abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą vedanąvatthuką attąnudińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü vedanaü attato samanupassati. ## Kathaü vedanąvantaü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco sa¤¤aü {saļkhąre} vi¤¤ąõaü råpaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imąya vedanąya vedanąvą' ti vedanąvantaü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi rukkho . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü vedanąvantaü attąnaü samanupassati. ## Kathaü attani vedanaü samanupassati? Idh' ekacco sa¤¤aü . . . pe . . . råpaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, imasmi¤ ca pana attani ayaü vedaną' ti attani vedanaü samanupassati. Seyyathąpi pupphaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü attani vedanaü samanupassati. ## Kathaü vedanąya attąnaü samanupassati? Idh' ekacco sa¤¤aü . . . pe . . . råpaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imąya vedanąyąti' vedanąya attąnaü samanupassati. Seyyathąpi maõi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü vedanąya attąnaü samanupassati. ## Kathaü sa¤¤aü attato samanupassati? Idh' ekacco cakkhusamphassajaü sa¤¤aü . . . pe . . . manosamphassajaü sa¤¤aü attato samanupassati. Yą manosamphassają sa¤¤ą . . . pe . . . advayaü samanupassati. Seyyathąpi telappadćpassa . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. #<[page 147]># %< 147>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Evaü sa¤¤aü attato samanupassati. ## Kathaü sa¤¤ąvantaü {attąnaü} samanupassati? Idh' ekacco saļkhąre . . . pe . . . vedanaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imąya sa¤¤ąya sa¤¤ąvą' ti sa¤¤ąvantaü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi rukkho . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü sa¤¤ąvantaü attąnaü samanupassati. ## Kathaü attani sa¤¤aü samanupassati? Idh' ekacco saļkhąre . . . pe . . . vedanaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, imasmi¤ ca pana attani ayaü sa¤¤ą' ti attani sa¤¤aü samanupassati. Seyyathąpi pupphaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü attani sa¤¤aü samanupassati. ## Kathaü sa¤¤ąya attąnaü samanupassati? Idh' ekacco saļkhąre . . . pe . . . vedanaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imąya sa¤¤ąyąti' sa¤¤ąya attąnaü samanupassati. Seyyathąpi maõi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü sa¤¤ąya attąnaü samanupassati. ## Kathaü saļkhąre attato samanupassati? Idh' ekacco cakkhusamphassajaü cetanaü . . . pe . . . manosamphassajaü cetanaü attato samanupassati. Yą manosamphassają cetaną . . . pe . . . advayaü samanupassati. Seyyathąpi telappadćpassa . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü saļkhąre attato samanupassati. ## Kathaü saļkhąravantaü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco vi¤¤ąõaü . . . pe . . . sa¤¤aü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imehi saļkhąrehi saļkhąravą' ti saļkhąravantaü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi rukkho . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü saļkhąravantaü attąnaü samanupassati. #<[page 148]># %< 148>% ## Kathaü attani saļkhąre samanupassati? Idh' ekacco vi¤¤ąõaü . . . pe . . . sa¤¤aü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, imasmi¤ ca pana attani ime saļkhąrą' ti attani saļkhąre samanupassati. Seyyathąpi pupphaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü attani saļkhąre samanupassati. ## Kathaü saļkhąresu attąnaü samanupassati? Idh' ekacco vi¤¤ąõaü . . . pe . . . sa¤¤aü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imesu saļkhąresåti' saļkhąresu attąnaü samanupassati. Seyyathąpe maõi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü saļkhąresu attąnaü samanupassati. ## Kathaü vi¤¤ąõaü attato samanupassati? Idh' ekacco cakkhuvi¤¤ąõaü . . . pe . . . manovi¤¤ąõaü attato samanupassati. Yaü manovi¤¤ąõaü . . . pe . . . advayaü samanupassati. Seyyathąpi telappadćpassa . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü vi¤¤ąõaü attato samanupassati. ## Kathaü vi¤¤ąõavantaü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco råpaü . . . pe . . . saļkhąre attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą iminą vi¤¤ąõena vi¤¤ąõavą' ti vi¤¤ąõavantaü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi rukkho . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü vi¤¤ąõavantaü attąnaü samanupassati. ## Kathaü attani vi¤¤ąõaü samanupassati? Idh' ekacco råpaü . . . pe . . . saļkhąre attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, imasmi¤ ca pana attani idaü vi¤¤ąõan' ti attani vi¤¤ąõaü samanupassati. Seyyathąpi pupphaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü attani vi¤¤ąõaü samanupassati. ## Kathaü vi¤¤ąõasmiü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco råpaü . . . pe . . . saļkhąre attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą imasmiü vi¤¤ąõe ti vi¤¤ąõasmiü attąnaü samanupassati. #<[page 149]># %< 149>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Seyyathąpi maõi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü vi¤¤ąõasmiü attąnaü samanupassati. Attąnudińńhiyą imehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Micchądińńhiyą katamehi dasahąkąrehi abhiniveso hoti? `Natthi dinnan' ti vatthuü evaüvądo micchądińńhąbhinivesaparąmąso dińńhi: dińńhi na vatthuü, vatthuü na dińńhi; a¤¤ą dińńhi, a¤¤aü vatthuü; yą ca dińńhi ya¤ ca vatthuü ayaü pańhamą micchąvatthuką micchądińńhi, micchądińńhi dińńhivipatti . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Natthi yińńhan' ti vatthuü . . . pe . . . `natthi hutan' ti vatthuü, `natthi sukatadukkatąnaü kammąnaü phalaü vipąko' ti vatthuü, `natthi ayaü loko' ti vatthuü, `natthi paro loko' ti vatthuü, `natthi mątą' ti vatthuü, `natthi pitą' ti vatthuü, `natthi sattą opapątiką' ti vatthuü, `natthi loke samaõabrąhmaõą sammaggatą sammąpańipanną, ye ima¤ ca lokaü para¤ ca lokaü sayaü abhi¤¤ą sacchikatvą pavedentćti' vatthuü evaüvądo micchądińńhąbhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü dasamą micchąvatthuką micchądińńhi, micchądińńhi dińńhivipatti . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Micchądińńhiyą imehi dasahąkąrehi abhiniveso hoti. ## Sakkąyadińńhiyą katamehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti? Idha assutavą puthujjano ariyąnaü adassąvć ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinćto sappurisąnaü adassąvć sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinćto råpaü attato samanupassati, råpavantaü vą attąnaü, attani vą råpaü, råpasmiü vą attąnaü, vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati, vi¤¤ąõavantaü vą attąnaü, attani vą vi¤¤ąõaü, vi¤¤ąõasmiü vą attąnaü. Kathaü råpaü attato samanupassati? Idh' ekacco pańhavćkasiõaü . . . pe . . . odątakasiõaü attato samanupassati- `yaü odątakasiõaü so ahaü, #<[page 150]># %< 150>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ yo ahaü taü odątakasiõan' ti odątakasiõa¤ ca atta¤ ca advayaü samanupassati. Seyyathąpi telappadćpassa jhąyato . . . pe . . . evamevaü idh' ekacco odątakasiõaü attato samanupassati. Abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą råpavatthuką sakkąyadińńhi, sakkąyadińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpaü attato samanupassati . . . pe . . . Sakkąyadińńhiyą imehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Sakkąyavatthukąya sassatadińńhiyą katamehi paõõarasahi ąkąrehi abhiniveso hoti? Idha assutavą puthujjano ariyąnaü adassąvć . . . pe . . . sappurisadhamme avinćto råpavantaü vą attąnaü attani vą råpaü råpasmiü vą attąnaü, vedanąvantaü vą attąnaü, sa¤¤ąvantaü vą attąnaü, saļkhąravantaü vą attąnaü, vi¤¤ąõavantaü vą attąnaü attani vą vi¤¤ąõaü vi¤¤ąõasmiü vą attąnaü. Kathaü råpavantaü attąnaü samanupassati? Idh' ekacco vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati; tassa evaü hoti `Ayaü kho me attą, so kho pana me ayaü attą iminą råpena råpavą' ti råpavantaü attąnaü samanupassati. Seyyathąpi rukkho chąyą sampanno assa . . . pe . . . evamevaü idh' ekacco vedanaü . . . pe . . . ayaü pańhamą sakkąyavatthuką sassatadińńhi, sassatadińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpavantaü attąnaü samanupassati . . . pe . . . Sakkąyavatthukąya sassatadińńhiyą imehi paõõarasahi ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Sakkąyavatthukąya ucchedadińńhiyą katamehi pa¤cahi ąkąrehi abhiniveso hoti? Idha assutavą puthujjano ariyąnaü adassąvć . . . pe . . . sappurisadhamme avinćto råpaü attato samanupassati, vedanaü sa¤¤aü saļkhąre vi¤¤ąõaü attato samanupassati. Kathaü råpaü attato samanupassati? #<[page 151]># %< 151>% Idh' ekacco pańhavćkasiõaü . . . pe . . . odątakasiõaü attato samanupassati- `yaü odątakasiõaü so ahaü' . . . pe . . . advayaü samanupassati. Seyyathąpe telappadćpassa jhąyato . . . pe . . . ayaü pańhamą sakkąyavatthuką ucchedadińńhi, ucchedadińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpaü attato samanupassati . . . pe . . . Sakkąyavatthukąya ucchedadińńhiyą imehi pa¤cahi ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤¤ąsąya ąkąrehi abhiniveso hoti? `Sassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? `Asassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiya katihąkąrehi abhiniveso hoti? `Antavą loko' ti antaggąkhikąya dińńhiyą, `anantavą loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą, `Taü jćvaü taü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą, `A¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą, `Hoti Tathągoto paraü maraõą' ti, `Na hoti Tathągato paraü maraõą' ti, `Hoti ca na ca hoti Tathągato paraü maraõą' ti, `N' eva hoti na na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą katihąkąrehi abhiniveso hoti? `Sassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti . . . pe . . . `N' eva hoti na na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Sassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü loko c' eva sassata¤ cąti' abhinivesaparąmąso dińńhi, tąya dińńhiyą so anto gahito ti antaggąhiką dińńhi. Dińńhi na vatthuü vatthuü na dińńhi, a¤¤ą dińńhi a¤¤aü vatthuü, yą ca dińńhi ya¤ ca vatthuü ayaü pańhamą `sassato loko' ti antaggąhiką dińńhi, antaggąhiką dińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Vedaną loko c' eva sassatą cąti' . . . pe . . . `sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü loko c' eva sassata¤ cąti' abhinivesaparąmąso dińńhi, tąya dińńhiyą so anto . . . pe . . . ayaü pa¤camć `sassato loko' ti antaggąhiką dińńhi, #<[page 152]># %< 152>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ antaggąhiką dińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Sassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Asassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü loko c' eva asassata¤ cąti' abhinivesaparąmąso dińńhi, tąya dińńhiyą so anto gahito ti antaggąhiką dińńhi. Dińńhi na vatthuü vatthuü na dińńhi, a¤¤ą dińńhi a¤¤aü vatthuü, yą ca dińńhi ya¤ ca vatthuü ayaü pańhamą `Asassato loko' ti antaggąhiką dińńhi, antaggąhiką dińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Vedaną loko c' eva asassatą cąti' . . . pe . . . `sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü loko c' eva asassata¤ cąti' abhinivesaparąmąso dińńhi, tąya dińńhiyą so anto . . . pe . . . ayaü pa¤camć `Asassato loko' ti antaggąhiką dińńhi, antaggąhiką dińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Asassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Antavą loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? Idh' ekacco parittaü okąsaü nćlakato pharati; tassa evaü hoti `Antavą ayaü loko parivańńumo' ti antasa¤¤ć hoti: `yaü pharati taü vatthu¤ c' eva loko ca, yena pharati so attą c' eva loko cąti' abhinivesaparąmąso dińńhi, tąya dińńhiyą so anto gahito ti antaggąhiką dińńhi. Dińńhi na vatthuü . . . pe . . . ayaü pańhamą `antavą loko' ti antaggąhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Idh' ekacco parittaü okąsaü pćtakato pharati, lohitakato pharati, odątakato pharati, obhąsakato pharati; tassa evaü hoti . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. #<[page 153]># %< 153>% `Antavą loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Anantavo loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? Idh' ekacco vipulaü okąsaü nćlakato pharati; tassa evaü hoti `Anantavą ayaü loko apariyanto' ti anantasa¤¤ć hoti: yaü pharati . . . pe . . . ayaü pańhamą `anantavą loko' ti antaggąkhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Idh' ekacco vipulaü okąsaü pćtakato . . . pe . . . obhąsakato pharati; tassa evaü hoti . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Anantavą loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Taü jćvaü taü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü jćva¤ c' eva sarćra¤ ca, yaü jćvaü taü sarćraü . . . pe . . . ayaü pańhamą `taü jćvaü taü sarćran' ti abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü jćva¤ c' eva sarćra¤ ca, yaü jćvaü taü sarćraü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Taü jćvaü taü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `A¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü sarćraü na jćvaü, jćvaü na sarćraü, a¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą `a¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti antaggąhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü sarćraü na jćvaü, jćvaü na sarćraü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. #<[page 154]># %< 154>% `A¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü idh' eva maraõadhammaü, Tathągato kąyassa bhedą hoti pi tińńhati pi uppajjati pi nibbattati pćti' abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą `hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü idh' eva maraõadhammaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü idh' eva maraõadhammaü, Tathągato kąyassa bhedą ucchijjati vinassati, na hoti Tathągato paraü maraõą' ti abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą `na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü idh' eva maraõadhammaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Hoti ca na ca hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? `Råpaü idh' eva maraõadhammaü, Tathągato kąyassa bhedą hoti ca na ca hotćti' abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą `hoti ca na ca hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü idh' eva maraõadhammaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Hoti ca na ca hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. ## `N' eva hoti na na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą katamehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti? #<[page 155]># %< 155>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `Råpaü idh' eva maraõadhammaü,' `Tathągato kąyassa bhedą hoti ca na ca hotćti' abhinivesaparąmąso dińńhi . . . pe . . . ayaü pańhamą `n' eva hoti na na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhiką dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Vedaną, sa¤¤ą, saļkhąrą, vi¤¤ąõaü idh' eva maraõadhammaü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Hoti ca na ca hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤cahąkąrehi abhiniveso hoti. Antaggąhikąya dińńhiyą imehi pa¤¤ąsąya ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Pubbantąnudińńhiyą katamehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti? Cattąro sassatavądą, cattąro ekaccasassatiką, cattąro antąnantiką, cattąro amarąvikkhepiką, dve adhiccasamuppanniką. Pubbantąnudińńhiyą imehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Aparantąnudińńhiyą katamehi catucattąėćsąya ąkąrehi abhiniveso hoti? Soėasa sa¤¤ćvądą, ańńha asa¤¤ćvądą, ańńha nevasa¤¤ćnąsa¤¤ćvądą, satta ucchedavądą, pa¤ca dińńhadhammanibbąnavądą. Aparantąnudińńhiyą imehi catucattąėćsąya ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Sa¤¤ojanikąya dińńhiyą katamehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti? Yą dińńhi dińńhigataü dińńhigahanaü . . . pe . . . dińńhąbhiniveso dińńhiparąmąso. Sa¤¤ojanikąya dińńhiyą imehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Ahan' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą katamehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti? `Cakkhuü ahan' ti abhinivesaparąmąso `ahan' ti mąnavinibandhą dińńhi; dińńhi na vatthuü . . . pe . . . #<[page 156]># %< 156>% ayaü pańhamą `ahan' ti mąnavinibandhą dińńhi, mąnavinibandhą dińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Sotaü ahan' ti . . . pe . . . `ghąnaü, jivhą, kąyo, mano, råpą, dhammą, cakkhuvi¤¤ąõaü, manovi¤¤ąõaü ahan' ti abhinivesaparąmąso `ahan' ti mąnavinibandhą dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Ahan' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą imehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti. ## `Maman' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą katamehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti? `Cakkhuü maman' ti abhinivesaparąmąso `maman' ti mąnavinibandhą dińńhi; dińńhi na vatthuü . . . pe . . . ayaü pańhamą `maman' ti mąnavinibandhą dińńhi, mąnavinibandhą dińńhi micchądińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Sotaü maman' ti . . . pe . . . `ghąnaü, jivhą, kąyo, mano, råpą, dhammą, cakkhuvi¤¤ąõaü, manovi¤¤aõaü maman' ti abhinivesaparąmąso `maman' ti mąnavinibandhą dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Maman' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą imehi ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Attavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą katamehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti? Idha assutavą puthujjano ariyąnaü adassąvć . . . pe . . . sappurisadhamme avinćto råpaü attato samanupassati, råpavantaü vą attąnaü, attani vą råpaü, råpasmiü vą attąnaü . . . pe . . . vedanaü, sa¤¤aü, saļkhąre, vi¤¤ąõaü attato samanupassati, vi¤¤ąõavantaü vą attąnaü, attani vą vi¤¤ąõaü, vi¤¤ąõasmiü vą attąnaü . . . pe . . . Kathaü råpaü attato samanupassati? Idh' ekacco pańhavćkasiõaü . . . pe . . . odątakasiõaü attato samanupassati; `yaü odątakasiõaü, so ahaü' . . . pe . . . seyyathąpi telappadćpassa jhąyato . . . pe . . . evamevaü idh' ekacco odątakasiõaü attato samanupassati #<[page 157]># %< 157>% . . . pe . . . ayaü pańhamą råpavatthuką attavądapańisa¤¤uttą dińńhi . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Evaü råpaü attato samanupassati . . . pe . . . Attavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą imehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Lokavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą katamehi ańńhahi ąkąrehi abhiniveso hoti? `Sassato attą ca loko cąti' abhinivesaparąmąso lokavądapańissa¤¤uttą dińńhi; dińńhi na vatthuü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. `Asassato attą ca loko cąti' . . . pe . . . `sassato ca asassato ca attą ca loko cąti' . . . pe . . . `n' eva sassato nąsassato attą ca loko cąti' . . . pe . . . `antavą attą ca loko cąti' . . . pe . . . `anantavą attą ca loko cąti' . . . pe . . . `antavą ca anantavą ca attą ca loko cąti' . . . pe . . . `n' ev' antavą nąnantavą attą ca loko cąti' abhinivesaparąmąso lokavądapańisa¤¤uttą dińńhi; dińńhi na vatthuü . . . pe . . . imąni sa¤¤ojanąni na ca dińńhiyo. Lokavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą imehi vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso hoti. ## Oliyanąbhiniveso bhavadińńhi, atidhąvanąbhiniveso vibhavadińńhi; assądadińńhiyą pa¤catiüsąya ąkąrehi abhiniveso kati bhavadińńhiyo kati vibhavadińńhiyo? Attąnudińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso kati bhavadińńhiyo kati vibhavadińńhiyo? . . . pe . . . Lokavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą ańńhahi ąkąrehi abhiniveso kati bhavadińńhiyo kati vibhavadińńhiyo? Assądadińńhiyą pa¤catiüsąya ąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; attąnudińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso paõõarasa bhavadińńhiyo pa¤ca vibhavadińńhiyo; micchądińńhiyą dasahi ąkąrehi abhiniveso sabbąvatą vibhavadińńhiyo; sakkąyadińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso paõõarasa bhavadińńhiyo pa¤ca vibhavadińńhiyo; sakkąyavatthukąya sassatadińńhiyą paõõarasahi ąkąrehi abhiniveso sabbąvatą bhavadińńhiyo; #<[page 158]># %< 158>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ sakkąyavatthukąya ucchedadińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso sabbąvatą vibhavadińńhiyo; `sassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhivineso sabbąvatą bhavadińńhiyo; `asassato loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso sabbąvatą vibhavadińńhiyo; `antavą loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; `anantavą loko' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; `taü jćvaü taü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso sabbąvatą vibhavadińńhiyo; `a¤¤aü jćvaü a¤¤aü sarćran' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso sabbąvatą bhavadińńhiyo; `hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso sabbąvatą bhavadińńhiyo; `na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso sabbąvatą vibhavadińńhiyo; `hoti ca na ca hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; `n' eva hoti na na hoti Tathągato paraü maraõą' ti antaggąhikąya dińńhiyą pa¤cahąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; pubbantąnudińńhiyą ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; aparantąnudińńhiyą catucattąėćsąya ąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; sa¤¤ojanikąya dińńhiyą ańńhąrasahi ąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo; `ahan' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą ańńhąrasa ąkąrehi abhiniveso sabbąvatą vibhavadińńhiyo; `maman' ti mąnavinibandhąya dińńhiyą ańńhąrasa ąkąrehi abhiniveso sabbąvatą bhavadińńhiyo; attavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą vćsatiyą ąkąrehi abhiniveso paõõarasa bhavadińńhiyo pa¤ca vibhavadińńhiyo; lokavądapańisa¤¤uttąya dińńhiyą ańńhahi ąkąrehi abhiniveso siyą bhavadińńhiyo siyą vibhavadińńhiyo. Sabbąvatą dińńhiyo assądadińńhiyo, sabbąvatą dińńhiyo attąnudińńhiyo, sabbąvatą dińńhiyo micchądińńhiyo, sabbąvatą dińńhiyo sakkąyadińńhiyo, sabbąvatą dińńhiyo antaggąhiką dińńhiyo, sabbąvatą dińńhiyo sa¤¤ojaniką dińńhiyo, #<[page 159]># %< 159>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ attavądapańisa¤¤uttą dińńhiyo bhavadińńhiyo vibhavadińńhiyo. Etaü dvayaü takkitą nissitą ye tesaü nirodhamhi n' atthi ¤ąõaü yatthąyaü loko viparćtasa¤¤ć ti. ## Dvćhi Bhikkhave dińńhigatehi pariyuńńhitą devamanussą oliyanti eke, atidhąvanti eke, cakkhummanto ca passanti. Katha¤ ca Bhikkhave oliyanti eke? Bhavąrąmą Bhikkhave devamanussą bhavaratą bhavasammuditą, tesaü bhavanirodhąya dhamme desiyamąne cittaü na pakkhandati na pasćdati na santińńhati nądhimuccati. Evaü kho Bhikkhave oliyanti eke. Katha¤ ca Bhikkhave atidhąvanti eke? Bhaven' eva kho pan' eke ańńiyamąną harąyamąną jigucchamąną vibhavaü abhinandanti, `yato kira bho ayaü attą kąyassa bhedą ucchijjati vinassati na hoti paraü maraõą' ti, etaü santaü ekaü paõćtaü yathąbhavanti. Evaü kho Bhikkhave atidhąvanti eke. Katha¤ ca Bhikkhave cakkhumanto ca passati? Idha Bhikkhave bhikkhu bhåtaü bhåtato passati, bhåtaü bhåtato disvą bhåtassa nibbidąya virągąya nirodhąya pańipanno hoti. Evaü kho Bhikkhave cakkhumanto ca passanti. Yo bhåtaü bhåtato disvą bhåtassa ca atikkamaü yathąbhåtedhimuccati bhavataõhąparikkhayą, sa ve bhåtassa pari¤¤ą vćtataõho bhavąbhave bhåtassa vibhavą bhikkhu nągacchati punabbhavan ti. #<[page 160]># %< 160>% ## Tayo puggalą vipannadińńhć, tayo puggalą sampannadińńhć. Katame tayo puggalą vipannadińńhć? Titthiyo ca titthiyasąvako ca yo ca micchądińńhiko; ime tayo puggalą vipannadińńhć. Katame tayo puggalą sampannadińńhć? Tathągato ca Tatthągatasąvako ca yo ca sammądińńhiko; ime tayo puggalą sampannadińńhć. Kodhano upanąhć ca pąpamakkhć ca yo naro vipannadińńhi mąyąvć taü ja¤¤ą `vasalo' iti. akodhano anupanąhć amakkhć suddhataü gato sampannadińńhi medhąvć taü ja¤¤ą `ariyo' itćti. ## tisso vipannadińńhiyo, tisso sampannadińńhiyo. Katamą tisso vipannadińńhiyo? `Etaü maman' ti vipannadińńhi, `Eso 'haü asmćti' vipannadińńhi, `Eso me attą' ti vipannadińńhi. Imą tisso vipannadińńhiyo. Katamą tisso sampannadińńhiyo? `N' etaü maman' ti sampannadińńhi, `N' eso 'haü asmćti' sampannadińńhi, `Na me so attą' ti sampannadińńhi. Imą tisso sampannadińńhiyo. ## `Etaü maman' ti ką dińńhi? Kati dińńhiyo? Katamantąnuggahitą tą dińńhiyo? `Eso 'haü asmćti' ką dińńhi? Kati dińńhiyo? Katamantąnuggahitą tą dińńhiyo? `Eso me attą' ti ką dińńhi? kati dińńhiyo? Katamantąnuggahitą tą dińńhiyo? `Etaü maman' ti pubbantąnudińńhi, ańńhąrasa dińńhiyo, pubbantąnuggahitą tą dińńhiyo. `Eso 'haü asmćti' aparantąnudińńhi, catucattąėćsa dińńhiyo, aparantąnuggahitą tą dińńhiyo. #<[page 161]># %< 161>% `Eso me attą' ti vćsativatthuką attąnudińńhi, vćsativatthuką sakkąyadińńhi, sakkąyadińńhipamukhąni dvąsańńhi dińńhigatąni, pubbantąparantąnuggahitą tą dińńhiyo. ## Ye keci Bhikkhave mayi nińńhaü gatą, sabbe te dińńhisampanną; tesaü dińńhisampannąnaü pa¤cannaü idha nińńhą pa¤cannaü idha vihąya nińńhą. Katamesaü pa¤cannaü idha nińńhą? Sattakkhattuparamassa kolaļkolassa ekabćjissa sakadągąmissa yo ca dińńhe va dhamme Arahą. Imesaü pa¤cannaü idha nińńhą. Katamesaü pa¤cannaü idha vihąya nińńhą? Antarąparinibbąyissa upahaccaparinibbąyissa asaļkhąraparinibbąyissa sasaļkhąraparinibbąyissa uddhaüsotassa akanińńhagąmino. Imesaü pa¤cannaü idha vihąya nińńhą. ## Ye keci Bhikkhave mayi aveccapasanną, sabbe te sotąpanną; tesaü sotąpannąnaü pa¤cannaü idha nińńhą, pa¤cannaü idha vihąya nińńhą. Katamesaü pa¤cannaü idha nińńhą? Sattakkhattuparamassa kolaļkolassa ekabćjissa sakadągąmissa yo ca dińńhe va dhamme Arahą. Imesaü pa¤cannaü idha nińńhą. Katamesaü pa¤cannaü idha vihąya nińńhą? Antarąparinibbąyissa {upahaccaparinibbąyissa} asaļkhąraparinibbąyissa sasaļkhąraparinibbąyissa {uddhaüsotassa} akanińńhagąmino. Imesaü pa¤cannaü idha vihąya nińńhą. Ye keci Bhikkhave mayi aveccapasanną, sabbe te sotąpanną; tesaü sotąpannąnaü imesaü pa¤cannaü idha nińńhą, imesaü pa¤cannaü idha vihąya nińńhą. Dińńhikathą samattą. #<[page 162]># %< 162>% $< III. MAHāVAGGE āNāPāNAKATHā.>$ ## SOģASAVATTHUKAż ąnąpąnasatisamądhiü bhąvayato samądhikąni dve ¤ąõasatąni uppajjanti- ańńha paripanthe ¤ąõąni, ańńha upakąre ¤ąõąni, ańńhąrasa upakkilese ¤ąõąni, terasa vodąne ¤ąõąni, battiüsaü satokąrćsu ¤ąõąni, catuvćsati samądhivasena ¤ąõąni, dvesattati vipassanąvasena ¤ąõąni, ańńha nibbidą¤ąõąni, ańńha nibbidąnuloma¤ąõąni, ańńha nibbidąyapańipassaddhi¤ąõąni, ekavćsati vimuttisukhe ¤ąõąni. ## Katamąni ańńha paripanthe ¤ąõąni, ańńha ca upakąre ¤ąõąni? Kąmacchando samądhissa paripantho, nekkhammaü samądhissa upakąraü; byąpądo smądhissa paripantho, abyąpądo samądhissa upakąraü; thćnamiddhaü samądhissa paripantho, ąlokasa¤¤ą samądhissa upakąraü; uddhaccaü samądhissa paripantho, avikkhepo samądhissa upakąraü; vicikicchą samądhissa paripantho, dhammavavatthąnaü samądhissa upakąraü; avijją samądhissa paripantho, ¤ąõaü samądhissa upakąraü; arati samądhissa paripantho, pąmojjaü samądhissa upakąraü; sabbe pi akusalą dhammą samądhissa paripantho, sabbe pi kusalą dhammą samądhissa upakąraü. Imąni ańńha paripanthe ¤ąõąni, ańńha ca upakąre ¤ąõąni. Imehi soėasahi ąkąrehi uddhataü cittaü samuducittaü cittaü ekatte santińńhati, nćvaraõehi visujjhati. #<[page 163]># %< 163>% ## katame te ekattą? Nekkhammaü ekattaü, abyąpądo ekattaü, ąlokasa¤¤ą ekattaü, avikkhepo ekattaü, dhammavavatthąnaü ekattaü, ¤ąõaü ekattaü, pąmojjaü ekattaü, sabbe pi kusalą dhammą ekattą. Katąme te nćvaraõą? Kąmacchando nćvaraõaü, byąpądo nćvaraõaü, thćnamiddhaü nćvaraõaü, uddhaccaü nćvaraõaü, vicikicchą nćvaraõaü, avijją nćvaraõaü, arati nćvaraõaü, sabbe pi akusalą dhammą nćvaraõą. ## `Nćvaraõą' ti. Ken' ańńhena nćvaraõą? Niyyąnąvaranańńhena nćvaraõą. Katame te niyyąną? Nekkhammaü ariyąnaü niyyąnam, tena ca nekkhammena ariyą niyyanti; kąmacchando niyyąnąvaraõaü, tena ca kąmacchandena nivutattą nekkhammaü ariyąnaü niyyąnaü na pająnątćti kąmacchando niyyąnąvaraõaü; abyąpądo ariyąnaü niyyąnaü, tena ca abyąpądena ariyą niyyanti; byąpądo niyyąnąvaraõaü, tena ca byąpądena nivutattą abyąpądaü ariyąnaü niyyąnaü na pająnątćti byąpądo niyyąnąvaraõaü; ąlokasa¤¤ą ariyąnaü . . . pe . . . ariyą niyyanti, thćnamiddhaü niyyąnąvaraõaü . . . pe . . . niyyąnąvaraõaü; avikkhepo ariyąnaü . . . pe . . . ariyą niyyanti, uddhaccaü niyyąnąvaraõaü . . . pe . . . niyyąnąvaraõaü; dhammavavatthąnaü ariyąnaü . . . pe . . . ariyą niyyanti, vicikicchą niyyąnąvaraõaü . . . pe . . . niyyąnąvaraõaü; ¤ąõaü ariyąnaü . . . pe . . . ariyą niyyanti, avijją niyyąnąvaraõam pe . . . ariyą niyyanti, arati niyyąnąvaraõaü; sabbe pi kusalą dhammą ariyąnaü . . . pe . . . ariyą niyyanti, sabbe pi akusalą dhammą niyyąnąvaraõą . . . pe . . . niyyąnąvaraõą. Imehi ca pana nćvaraõehi visuddhacittassa soėasavatthukaü ąnąpąnasatisamądhiü bhąvayato khaõikasamodhąną. #<[page 164]># %< 164>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ## Katame ańńhąrasa upakkilesą uppajjanti? Assąsądimajjhapariyosąnaü satiyą anugacchato ajjhattavikkhepagataü cittaü samądhissa paripantho, passąsądimajjhapariyosąnaü satiyą anugacchato bahiddhąvikkhepagataü cittaü samądissa paripantho, assąsapańikaļkhaną nikanti taõhącariyą samądhissa paripantho, passąsapańikaļkhaną nikanti taõhącariyą samądhissa paripantho, assąsenąbhitunnassa passąsapańiląbhe mucchaną samądhissa paripantho, passąsenąbhitunnassa assąsapańiląbhe mucchaną samądhissa paripantho. Anugacchaną ca assąsaü passąsaü anugacchaną sati ajjhattavikkhepą kaļkhaną bahiddhąvikkhepapatthaną, assąsenąbhitunnassa passąsapańiląbhe mucchaną passąsenąbhitunnassa assąsapańiląbhe mucchaną, cha ete upakkilesą ąnąpąnasatisamądhissa yehi vikkhepamąnassa no ca cittaü vimuccati vimokkhaü appająnantą te honti parapattiyą ti. ## Nimittaü ąvajjato assąse cittaü vikampati, samądhissa paripantho, assąsaü ąvajjato nimitte cittaü vikampati, samądhissa paripantho; nimittaü ąvajjato passąse cittaü vikampati, samądhissa paripantho; passąsaü ąvajjato nimitte cittaü vikampati, samądhissa paripantho; assąsaü ąvajjato passąse cittaü vikampati, samądhissa paripantho; passąsaü ąvajjato assąse cittaü vikampati, samądhissa paripantho. #<[page 165]># %< 165>% Nimittaü ąvajjamąnassa assąse vikkhipate mano assąsaü ąvajjamąnassa nimitte cittaü vikampati, nimittaü ąvajjamąnassa passąse vikkhipate mano passąsaü ąvajjamąnassa nimitte cittaü vikampati, assąsaü ąvajjamąnassa passąse vikkhipate mano passąsaü ąvajjamąnassa assąse cittaü vikampati, cha ete uppakilesą ąnąpąnasatisamądhissa yehi vikkhepamąnassa no ca cittaü vimuccati vimokkhaü appająnantą te honti parapattiyą ti. ## Atćtąnudhąvanaü cittaü vikkhepąnupatitaü samądhissa paripantho, anągatapańikaļkhanaü cittaü vikkhambhitaü samądhissa paripantho, lćnaü cittaü kosajjąnupatitaü samądhissa paripantho, atipaggahitaü cittaü uddhaccąnupatitaü samądhissa paripantho, abhiõataü cittaü rągąnupatitaü samądhissa paripantho, apaõataü cittaü byąpądąnupatitaü samądhissa paripantho. Atćtąnudhąvanaü cittaü anągatapańikaļkhanaü lćnaü atipaggahitaü abhi¤¤ątaü apa¤¤ątaü cittaü na samądhiyati, cha ete upakkilesą ąnąpąnasatisamądhissa yehi upakkilińńhasaļkappo adhicittaü nappająnątćti. ## Assąsądimajjhapariyosąnaü satiyą anugacchato ajjhattaü vikkhepagatena cittena kąyo pi cittaü pi sąraddhą ca honti i¤jitą ca phanditą ca, passąsądimajjhapariyosąnaü satiyą anugacchato bahiddhą vikkhepagatena cittena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, assąsapańikaļkhanąya nikantiyą taõhącariyąya kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, passąsapańikaļkhanąya nikantiyą taõhącariyąya kąyo pi . . . pe #<[page 166]># %< 166>% . . . phanditą ca, assąsenąbhitunnassa passąsapańiląbhe mucchitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, passąsenąbhitunnassa assąsapańiląbhe mucchitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, nimittaü ąvajjato assąse cittaü vikampitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, assąsaü ąvajjato nimitte cittaü vikampitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, nimittaü ąvajjato passąse cittaü vikampitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, passąsaü ąvajjato nimitte cittaü vikampitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, assąsaü ąvajjato passąse cittaü vikampitattą kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, passąsaü ąvajjato assąse cittaü vikampitattą kayo pi . . . pe . . . phanditą ca, atćtąnudhąvanena cittena vikkhepąnupatitena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, anągatapańikaļkhanena cittena vikkhambhitena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, lćnena cittena kosajjąnupatitena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, atipaggagitena cittena uddhaccąnupatitena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, abhiõatena cittena rągąnupatitena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca, apaõatena cittena byąpądąnupatitena kąyo pi . . . pe . . . phanditą ca. ānąpąnasati yassa aparipuõõą abhąvitą kąyo pi i¤jito hoti cittaü pi hoti i¤jitaü kąyo pi phandito hoti cittaü pi hoti phanditaü. ānąpąnasati yassa paripuõõą subhavitą kąyo pi ani¤jito hoti cittaü pi hoti ani¤jitaü kąyo pi aphandito hoti cittaü pi hoti aphanditan ti. Tehi ca pana nćvaraõehi visuddhacittassa soėasavatthukaü ąnąpąnasatisamądhiü bhąvayato khaõikasamodhąną ime ańńhąrasa upakkilesą uppajjanti. ## Katamąni terasa vodąne ¤ąõąni? Atćtąnudhąvanaü cittaü vikkhepąnupatitaü, taü vivajjayitvą ekańńhąne samądahati; evaü pi cittaü na vikkhepaü gacchati. Anągatapańikaļkhanaü cittaü vikkhambhitaü, #<[page 167]># %< 167>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ taü vivajjayitvą tatth' eva adhimoceti; evaü pi cittaü na vikkhepaü gacchati. Lćnaü cittaü kosajjąnupatitaü, taü paggaõhitvą kosajjaü pajagati; evaü pi cittaü na vikkhepaü gacchati. Atipaggahitaü cittaü uddhaccąnupatitaü, taü niggaõhitvą uddhaccaü pajahati; evaü pi cittaü na vikkhepaü gacchati. Abhiõataü cittaü rągąnupatitaü, taü sampająno hutvą rągaü pajahati; evaü pi cittaü na vikkhepaü gacchati. Apaõataü cittaü byąpądąnupatitaü, taü sampająno hutvą byąpądaü pajahati; evaü pi cittaü na vikkhepaü gacchati. Imehi chahi ńhąnehi parisuddhaü cittaü pariyodątaü ekattagataü hoti. ## katame te ekattą? Dąnavossaggupańńhąnekattaü samathanimittupańńhąnekattaü vayalakkhaõupańńhąnekattaü nirodhupańńhąnekattaü, dąnavossaggupańńhąnekattaü cągądhimuttąnaü, samathanimittupańńhąnekatta¤ ca adhicittamanuyuttąnaü, vayalakkhaõupańńhąnekatta¤ ca vipassakąnaü, nirodhupańńhąnekatta¤ ca ariyapuggaląnaü. Imehi catåhi ńhąnehi ekattagataü cittaü pańipadąvisuddhipasanna¤ c' eva hoti upekkhąnubråhita¤ ca ¤ąõena ca sampahaüsitaü. ## Pańhamassa jhąnassa ko ądi, kiü majjhe, kiü pariyosąnaü? Pańhamassa jhąnassa pańipadąvisuddhi ądi, upekkhąnubråhaną majjhe, sampahaüsaną pariyosąnaü. ## Pańhamassa jhąnassa pańipadąvisuddhi ądi: ądissa kati lakkhaõąni? ādissa tćõi lakkhaõąni: yo tassa paripantho tato cittaü visujjhati, visuddhattą cittaü majjhimaü samathanimittaü pańipajjati, pańipannattą tattha cittaü pakkhandati, ya¤ ca paripanthato cittaü visujjhati, ya¤ ca visuddhattą cittaü majjhimaü samathanimittaü pańipajjati, ya¤ ca pańipannattą tattha cittaü pakkhandati. Pańhamassa jhąnassa pańipadąvisuddhi ądi: #<[page 168]># %< 168>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ądissa imąni tćõi lakkhaõąni. Tena vuccati pańhamaü jhąnaü ądikalyąõa¤ c' eva hoti lakkhaõasampanna¤ ca. ## Pańhamassa jhąnassa upekkhąnubråhaną majjhe: majjhassa kati lakkhaõąni? Majjhassa tćõi lakkhaõąni: visuddhaü cittaü ajjhupekkhati, samathapańipannaü ajjhupekkhati, ekattupańńhąnaü ajjhupekkhati, ya¤ ca visuddhaü cittaü ajjhupekkhati, ya¤ ca samathapańipannaü ajjhupekkhati, ya¤ ca ekattupańńhąnaü ajjhupekkhati. Pańhamassa jhąnassa upekkhąnubråhaną majjhe: majjhassa imąni tćõi lakkhaõąni. Tena vuccati pańhamaü jhąnaü majjhakalyąõa¤ c' eva hoti lakkhaõasampanna¤ ca. ## Pańhamassa jhąnassa sampahaüsaną pariyosąnaü: pariyosąnassa kati lakkhaõąni? Pariyosąnassa cattąri lakkhaõąni: tatthą jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena sampahaüsaną, indriyąnaü ekarasańńhena sampahaüsaną, tadupagaviriyavąhanańńhena sampahaüsaną, ąsevanańńhena sampahaüsaną. Pańhamassa jhąnassa sampahaüsaną pariyosąnaü: pariyosąnassa imąni cattąri lakkhaõani. Tena vuccati pańhamaü jhąnaü pariyosąnakalyąõa¤ c' eva hoti lakkhaõasampanna¤ ca. Evaü tivattagattaü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampannaü, vitakkasampanna¤ c' eva hoti vicąrasampanna¤ ca pćtisampanna¤ ca sukhasampanna¤ ca cittassa adhińńhąnasampanna¤ ca saddhąsampanna¤ ca viriyasampanna¤ ca satisampanna¤ ca samądhisampanna¤ ca pa¤¤ąsampanna¤ ca. ## Dutiyassa jhąnassa ko ądi, kiü majjhe, kiü pariyosąnaü? Dutiyassa jhąnassa pańipadąvisuddhi ądi, upekkhąnubråhaną majjhe, sampahaüsaną pariyosąnaü . . . pe . . . Evaü tivattagataü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampannaü, pćtisampanna¤ c' eva hoti sukhasampanna¤ c' eva cittassa adhińńhąnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤ąsampanna¤ ca #<[page 169]># %< 169>% Tatiyassa jhąnassa ko ądi, kiü magge, kiü pariyosąnaü? . . . pe . . . Evaü tivattagataü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampannaü, sukhasampanna¤ c' eva hoti cittassa adhińńhąnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤ąsampanna¤ ca. Catutthassa jhąnassa ko ądi, kiü majjhe, kiü pariyosąnaü? . . . pe . . . Evaü tivattagataü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampannaü, upekkhasampanna¤ c' eva hoti cittassa adhińńhąnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤ąsampanna¤ ca. ## ākąsąna¤cąyatanasamąpattiyą, vi¤¤ąõa¤cąyatanasamąpattiyą, ąki¤ca¤¤ąyatanasamąpattiyą, nevasa¤¤ąnąsa¤¤ąyatanasamąpattiyą ko ądi, kiü majjhe, kiü pariyosąnaü? . . . pe . . . Evaü tivattagataü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampannaü, upekkhąsampanna¤ c' eva hoti cittassa adhińńhąnasampanna¤ ca . . . pe . . . pa¤¤ąsampanna¤ ca. ## Aniccąnupassanąya ko ądi, kiü majjhe, kiü pariyosąnaü? . . . pe . . . Evaü tivattagataü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampannaü, vitakkasampanna¤ c' eva hoti . . . pe . . . pa¤¤ąsampanna¤ ca. Dukkhąnupassanąya . . . pe . . . anattąnupassanąya, nibbidąnupassanąya, virągąnupassanąya, nirodhąnupassanąya, pańinissaggąnupassanąya, khayąnupassanąya, vayąnupassanąya, vipariõąmąnupassanąya, animittąnupassanąya, appaõihitąnupassanąya, su¤¤ąnupassanąya, adhipa¤¤ądhammavipassanąya, yathąbhåta¤ąõadassanąya, ądćnavąnupassanąya, pańisaļkhąnupassanąya, vivańńanąnupassanąya, sotąpattimaggassa, sakadągąmimaggassa, anągąmimaggassa, Arahattamaggassa ko ądi, kiü majjhe, kiü pariyosąnaü? Arahattamaggassa pańipadąvisuddhi ądi, upekkhąnubråhaną majjhe, sampahaüsaną pariyosąnaü. ## Arahattamaggassa pańipadąvisuddhi ądi: ądissa kati lakkhaõąni? ādissa tćõi lakkhaõąni: yo tassa paripantho tato cittaü visujjhati, visuddhattą cittaü majjhimaü samathanimittaü pańipajjati, pańipannattą tattha cittaü pakkhandati; #<[page 170]># %< 170>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ya¤ ca paripanthato cittaü visujjhati, ya¤ ca visuddhattą cittaü majjhimaü samathanimittaü pańipajjati, ya¤ ca pańipannatą tattha cittaü pakkhandati. Arahattamaggassa pańipadąvisuddhi ądi: ądissa imąni tćõi lakkhaõąni. Tena vuccati Arahattamaggo ądikalyąõo c' eva hoti lakkhaõasampanno ca. ## Arahattamaggassa upekkhąnubråhaną majjhe: majjhassa kati lakkhaõąni? Majjhassa tćõi lakkhaõąni: visuddhaü cittaü ajjhupekkhati, samathapańipannam ajjhupekkhati, ekattupańńhąnam ajjhupekkhati ya¤ ca visuddhaü cittaü ajjhupekkhati, ya¤ ca samathapańipannaü ajjhupekkhati, ya¤ ca ekattupańńhąnaü ajjhupekkhati. Arahattamaggassa upekkhąnubråhaną majjhe: majjhassa imąni tćõi lakkhaõąni. Tena vuccati Arahattamaggo majjhakalyąõo c' eva hoti lakkhaõasampanno ca. ## Arahattamaggassa sampahaüsaną pariyosąnaü: pariyosąnassa kati lakkhaõąni? Pariyosąnassa cattąri lakkhaõąni: tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena sampahaüsaną, indriyąnaü ekarasańńhena sampahaüsaną, tadupagavirivayąhanańńhena sampahaüsaną, ąsevanańńhena sampahaüsaną. Arahattamaggassa sampahaüsaną pariyosąnaü: pariyosąnassa imąni cattąri lakkhaõąni. Tena vuccati Arahattamaggo pariyosąnakalyąõo c' eva hoti lakkhaõasampanno ca. Evaü tivattagataü cittaü tividhakalyąõakaü dasalakkhaõasampanno, vitakkasampanna¤ c' eva hoti vicąrasampanna¤ ca pćtisampanna¤ ca sukhasampanna¤ ca cittassa adhińńhąnasampanna¤ ca saddhąsampanna¤ ca viriyasampanna¤ ca satisampanna¤ ca samądhisampanna¤ ca pa¤¤ąsampanna¤ ca. ## Nimittaü assąsapassąsą anąrammaõą-m-ekacittassa ająnato ca tayo dhamme bhąvaną n' upalabbhati, #<[page 171]># %< 171>% nimittaü assąsapassąsą anąrammaõą-m-ekacittassa jąnato ca tayo dhamme bhąvaną upalabbhatćti. ## Kathaü ime tayo dhammą ekacittassa ąrammaõą na honti, na c' ime tayo dhammą aviditą honti, na ca cittaü vikkhepaü gacchati, padhąna¤ ca pa¤¤ąyati, payoga¤ ca sądheti, visesaü adhigacchati? Seyyathąpi rukkho same bhåmibhąge nikkhitto, tamenaü puriso kakacena chindeyya, rukkhe phuńńhakakacadantąnaü vasena purisassa sati upańńhitą hoti, na ągate vą gate vą kakacadante manasikaroti, na ągatą vą gatą vą kakacadantą aviditą honti, padhąna¤ ca pa¤¤ąyati, payoga¤ ca sądheti, visesaü adhigacchati: yathą rukkho same bhåmibhąge nikkhitto, evaü upanibandhaną nimittaü, yathą kakacadantą evaü assąsapassąsą, yathą rukkhe phuńńhakhacadantąnaü vasena purisassa sati upańńhitą hoti, na ągate vą gate vą kakacadante manasikaroti, na ągatą vą gatą vą kakacadantą aviditą honit, padhąna¤ ca pa¤¤ąyati, payoga¤ ca sądheti, visesaü adhigacchatievamevaü bhikkhå nąsikagge vą mukhanimitte vą satiü upańńhąpetvą nisinno hoti, na ągate vą gate vą assąsapassąse manasikaroti, na ągatą vą gatą vą assąsapassąsą aviditą honti, padhąna¤ ca pa¤¤ąyati, payoga¤ ca sądheti, visesaü adhigacchati. ## Katamaü padhąnaü? āraddhaviriyassa kąyo pi cittaü pi kammaniyaü hoti; idaü padhąnaü. Katamo payogo? āraddhaviriyassa uppekilesą pahćyanti, vitakką våpasamanti; ayaü payogo. Katamo viseso? āraddhaviriyassa sa¤¤ojaną pahćyanti, anusayą byantihonti; ayaü viseso. Evaü ime tayo dhammą ekacittassa ąrammaõą na honti, #<[page 172]># %< 172>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ na c' ime tayo dhammą aviditą honti, na ca cittaü vikkhepaü gacchati padhąna¤ ca pa¤¤ąyati payoga¤ ca sądheti visesaü adhigacchati. ## ānąpąnasati yassa paripuõõą subhąvitą anupubbaü paricitą yathą Buddhena desitą, so imaü lokaü pabhąseti abbhą mutto va candimą ti. `ānan' ti. Assąso no passąso. `Apąnan' ti. Passąso no assąso. Assąsavasena upańńhąnaü sati, passąsavasena upańńhąnaü sati: yo assasati tass' upańńhąti, yo passasati tass' upańńhąti. `Paripuõõą' ti. Pariggahańńhena paripuõõą, parivąrańńhena paripuõõą, paripårańńhena paripuõõą. `Subhąvitą' ti. Catasso bhąvaną: tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną, indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną, tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną, ąsevanańńhena bhąvaną. Tass' ime cattąro bhąvanańńhą yąnikatą honti vatthukatą anuńńhitą paricitą susamąraddhą. ## `Yąnikatą' ti. Yattha yattha ąkaļkhati, tattha tattha vasippatto hoti balappatto vesąrajjapatto, tassa te dhammą ąvajjanappańibandhą honti ąkaļkhaõappańibandhą manasikąrappańibandhą cattuppądapańibandhą: tena vuccati `Yąnikatą' ti. `Vatthukatą' ti. Yasmiü yasmiü vatthusmiü cittaü svądhińńhitaü hoti, tasmiü tasmiü vatthusmiü sati supatińńhitą hoti; yasmiü yasmiü vą pana vatthusmiü sati supatińńhitą hoti, tasmiü tasmim vatthusmiü cittaü svądhińńhitaü hoti: tena vuccati `Vatthukatą' ti. `Anuńńhitą' ti. Yena yena cittaü abhinćharati, tena tena sati anuparivattati; yena yena vą pana sati anuparivattati, tena tena cittaü abhinćharati: tena vuccati `Anuńńhitą' ti. `Paricitą' ti. Pariggahańńhena paricitą parivąrańńhena paricitą paripårańńhena paricitą; satiyą pariggahanto jinąti pąpake akusale dhamme: #<[page 173]># %< 173>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ tena vuccati `Paricitą ' ti. `Susamąraddhą' ti. Cattąro susamąraddhą: tąttha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena susamąraddhą, indriyąnaü ekarasańńhena susamąraddhą, tadupagaviriyaVąhanańńhena susamąraddhą, tappaccanćkąnaü kilesąnaü susamugghątattą susamąraddhą. `Susaman' ti. Atthi samaü, atthi susamaü. Katamaü samaü? Ye tattha Jątą anavajją kusalą byądhipakkhiyą, idaü samaü. Katamaü susamaü? Yaü tesaü tesaü dhammąnaü ąrammaõaü nirodho nibbąnaü, idaü susamaü. Iti ida¤ ca susamaü ida¤ ca susamaü. ¤ątaü hoti ińńhaü viditaü sacchikataü phassitaü pa¤¤ąya, ąraddhaü hoti viriyaü asallćnaü, upańńhitą sati apamuńńhą, passaddho kąyo asąraddho, samąhitaü. cittaü ekaggaü: tena vuccati `Susamąraddhą' ti. ## `Anupubbaü paricitą' ti. Dćghaü assąsavasena purimą purimą paricitą, pacchimą pacchimą anuparicitą; dćghaü passąsavasena purimą purimą paricitą, pacchimą pacchimą anuparicitą; rassaü assąsavasena purimą purimą paricitą, pacchimą pacchimą anuparicitą; rassaü passąsavasena purimą purimą paricitą, pacchimą pacchimą anuparicitą . . . pe . . . pańinissaggąnupassć assąsavasena purimą purimą paricitą, pacchimą pacchimą anuparicitą; pańinissaggąnupassć passąsavasena purimą purimą paricitą, pacchimą pacchimą anuparicitą; Sabbą pi soėasavatthuką ąnąpąnasatiyo a¤¤ama¤¤aü paricitą c' eva honti anuparicitą ca: tena vuccati `Anupubbaü paricitą' ti. ## `Yathą' ti. Dasa yathatthą: attadamathańńho yathattho, attasamathańńho yathattho, attaparinibbąpanańńho yathattho, abhi¤¤ańńho yathattho, pari¤¤ańńho yathattho, pahąnańńho yathattho, bhąvanańńho yathattho, #<[page 174]># %< 174>% sacchikiriyańńho yathattho, saccąbhisamayańńho yathattho, nirodhe pańińńhąpakańńho yathattho. ## `Buddho' ti. Yo so Bhagavą sayambhå anącariyako Buddhe ananussutesu dhammesu sąmaü saccąni abhisambujjhati tattha ca sabba¤¤utaü patto balesu ca vasćbhąvaü `Buddho' ti. Ken' ańńhena Buddho? `Bujjhitą saccąnćti, Buddho, bodhetą pająyąti Buddho, sabba¤¤utąya Buddho, sabbadassąvitąya Buddho, ana¤¤aneyyatąya Buddho, visavitąya Buddho, khćõąsavasaļkhątena Buddho, nirupadhisaļkhątena Buddho, `ekantavćtarągo' ti Buddho, `ekantavćtadoso' ti Buddho, `ekantavćtamoho' ti Buddho, `ekantanikkileso' ti Buddho, `ekąyanamaggaü gato' ti Buddho, `eko anuttaraü sammąsambodhiü abhisambuddho' ti Buddho, abuddhivihatattą buddhipańiląbhą Buddho. `Buddho' ti. N' etaü nąmaü mątarą kataü, na pitarą kataü, na bhątarą kataü, na bhaginiyą kataü, na mittąmaccehi kataü, na ¤ątisąlohitehi kataü, na samaõabrąhmaõehi kataü, na devatąhi kataü; vimokkhantikam etaü Buddhąnaü Bhagavantąnaü Bodhiyą måle saha sabba¤¤uta¤ąõassa pańiląbhą sacchiką pa¤¤atti, yadidaü Buddho ti. ## `Desitą' ti. Attadamathańńho yathattho yathą Buddhena desito, attasamathańńho yathattho yathą Buddhena desito, attaparinibbąpanańńho yathattho yathą Buddhena desito . . . pe . . . nirodhe patińńhąpakańńho yathattho yathą Buddhena desito, so hi gahańńho vą hoti pabajjito vą. `Loko' ti. Khandhaloko dhątuloko ąyatanaloko vipattibhavaloko vipattisambhavaloko sampattibhavaloko sampattisambhavaloko. Eko loko: sabbe sattą ąhąrańńhitiką . . . pe . . . ańńhąrasa loką: ańńhąrasa dhątuyo. ## `Pabhąsetćti'. Attadamathańńhaü. yathatthaü abhisambuddhattą so imaü lokaü obhąseti bhąseti pabhąseti, #<[page 175]># %< 175>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ attasamathańńhaü yathatthaü abhisambuddhattą so imaü lokaü obhąseti bhąseti pabhąseti, attaparinibbąpanańńhaü yathatthaü abhisambuddhattą so imaü lokam obhąseti bhąsetti pabhąseti . . . pe . . . nirodhe patińńhąpakańńhaü yathatthaü abhisambuddhattą so imaü lokaü obhąseti bhąseti pabhąseti. ## `Abbhą mutto va candimą' ti. Yathą abbhą evaü kilesą, yathą cando evaü ariya¤ąõaü, yathą candimą devamutto evaü bhikkhu, yathą cando abbhą mutto mahiyą mutto dhåmarają mutto rąhugahaõą vippamutto bhąsati ca tapati ca virocati ca, evameva bhikkhu sabbakilesehi vippamutto bhąsati ca tapati ca virocati ca; tena vuccati `Abbhą mutto va candimą' ti. Imąni terasa vodąne ¤ąõąni. Bhąõavąraü. ## Katamąni battiüsa sattokąrćsu ¤ąõąni? Idha bhikkhu ara¤¤agato vą rukkhamålagato vą su¤¤ągąragato vą nisćdati pallaļkaü ąbhujitvą ujum kąyaü paõidhąya parimukhaü satiü upańńhapetvą. So sato vą assasati sato passasati, dćghaü vą assasanto `dćghaü assasąmćti' pająnąti, dighaü vą passasanto `dighaü passasąmćti' pająnąti, rassaü vą assasanto `rassaü assasąmćti' pająnąti, rassaü vą passasanto `rassaü passasąmćti' pająnąti, `sabbakąyapańisaüvedć assasissąmćti' sikkhati, `sabbakąyapańisaüvedć passasissąmćti sikkhati, `passambhayaü kąyasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, `passambhayaü kąyasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati, `pćtipańisaüvedi . . . pe . . . sukhapańisaüvedć, #<[page 176]># %< 176>% cittasaļkhąrapańisaüvedć passambhayaü cittasaļkhąraü, cittapańisaüvedć . . . pe . . . abhippamodayaü cittaü, samądahaü cittaü, vimocayaü cittaü, aniccąnupassć virągąnupassi nirodhąnupassć pańinissaggąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `pańinissaggąnupassć passasissąmćti' sikkhati. ## `Idhąti', Imissą dińńhiyą, imissą khantiyą, imissą ruciyą, imasmiü ądąye, imasmiü dhamme, imasmiü vinaye, imasmiü dhammavinaye, imasmiü pąvacane, imasmiü brahmacariye, imasmiü satthusąsane: tena vuccati `Idhąti'. `Bhikkhåti'. Puthujjanakalyąõako vą hoti bhikkhu sekho vą Arahą vą akuppadhammo. `Ara¤¤an' ti. Nikkhamitvą bahi indakhćlą sabbaü etaü ara¤¤aü. `Rukkhamålan' ti. Yattha bhikkhuno ąsanaü pa¤¤attaü hoti, ma¤co vą pćthaü vą bhisć vą tańńiką vą cammakhaõóo vą tiõasanthąro vą paõõasanthąro vą paląlasanthąro vą tattha bhikkhu caļkamati vą tińńhati vą nisćdati vą seyyaü vą kappeti. `Su¤¤an' ti. Kenaci anąkiõõaü hoti gahańńhehi vą pabbajitehi vą. `āgąran' ti. Vihąro aóóhayogo pąsądo hammiyaü guhą ti. `Nisćdati pallaļkaü ąbhujitvą' ti. Nisinno hoti pallaļkaü ąbhujitvą. `Ujuü kąyaü paõidhąyąti'. Ujuko hoti kąyo ńhito supaõihito `Parimukhaü satiü upańńhapetvą' ti. `Parćti' pariggahańńho, `mukhan' ti niyyąnańńho, `satćti' upańńhąnańńho; tena vuccati `Parimukhaü satiü upańńhapetvą' ti. ## `Sato va assasati sato passasatćti'. Battiüsąya ąkąrehi satokąrć hoti: #<[page 177]># %< 177>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ dćghaü assąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato sati upańńhitą hoti, tąya satiyą tena ¤ąõena satokąrć hoti; dćghaü passąsavasena cittassa ekaggataü . . . pe . . . satokąrć hoti; rassaü assąsavasena cittassa ekaggataü . . . pe . . . satokąrć hoti; rassaü assąsavasena cittassa ekaggataü . . . pe . . . satokąrć hoti; pańinissaggąnupassć assąsavasena, pańinissaggąnupassć passąsavasena cittassa ekaggataü . . . pe . . . satokąrć hoti. ## Kathaü dćghaü assasanto `dćghaü assasąmćti' pająnąti, dćghaü passasanto `dćghaü passasąmćti' pająnąti? Dćghaü assąsaü addhąnasaļkhąte assasati, dćghaü passąsaü addhąnasaļkhąte passasati, dćghaü assąsapas' sąsaü addhąnasaļkhąte assasati pi passasati pi; dćghaü assąsapassąsaü addhąnasaļkhąte assasato pi passasato pi chando uppajjati. Chandavasena tato sukhumataraü dćghaü assąsaü addhąnasaļkhąte assasati, chandavasena tato sukhumataraü dćghaü passąsaü addhąnasąļkhąte passasati, chandavasena tato sukhumataraü dćghaü assąsapassąsaü addhąnasaļkhąte assasati pi passasati pi; chandavasena tato sukhumataraü dćghaü assąsapassąsaü addhąnasaļkhąte assasato pi passasato pi pąmojjaü uppajjati. Pąmojjavasena tato sukhumataraü dćghaü assąsaü addhąnasaļkhąte assasati, pąmojjavasena tato sukhumataraü dighaü passąsaü addhąnasaļkhąte passasati, pąmojjavasena tato sukhumataraü dćghaü assąsapassąsaü addhąnasaļkhąte assasati pi passasati pi, pąmojjavasena tato sukhumataraü dćghaü assąsapassąsaü addhąnasaļkhąte assasato pi passasato pi dćghaü assąsapassąsą cittaü vivańńati, upekkhą saõńhąti. Imehi navahąkąrehi dćghaü assąsapassąsą kąyo uppańńhąnaü sati anupassaną ¤ąõaü, kąyo uppańńhąnaü no sati, sati upańńhąna¤ c' eva sati ca, tąya satiyą tena ¤ąõena taü kąyaü anupassatćti: tena vuccati `Kąye kąyąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. #<[page 178]># %< 178>% ## `Anupassatćti'. Kathaü taü kąyaü anupassati? Aniccato anupassati no niccato, dukkhato anupassati no sukhato, anattato anupassati no attato, nibbindati no nandati, virajjati no rajjati, nirodheti no samudeti, pańinissajjati no ądiyati, aniccato anupassanto niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato anupassanto sukhasa¤¤aü pajahati, anattato anupassanto attasa¤¤aü pajahati, nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto rągaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pańinissajjanto ądąnaü pajahati. Evaü taü kąyaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną: tattha jątąnaü dhammąnaü anativattanańńhena bhąvaną, indriyąnaü ekarasańńhena bhąvaną, tadupagaviriyavąhanańńhena bhąvaną, ąsevanańńhena bhąvaną. ## Dćghaü assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato viditą vedaną uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti, viditą sa¤¤ą uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti, viditą vitakką uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti. ## Kathaü viditą vedaną uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti? Kathaü vedanąya uppądo vidito hoti? `Avijjąsamudayą vedanąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena vedanąya uppądo vidito hoti, `taõhąsamudayą vedanąsamudayo' ti, `kammasamudayą vedanąsamudayo' ti `phassasamudayą vedanąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena vedanąya uppądo vidito hoti, nibbattilakkhaõaü passato pi vedanąya uppądo vidito hoti. Evaü vedanąya uppądo vidito hoti. Kathaü vedanąya upańńhąnaü viditaü hoti? Amiccato manasikaroto khayatupańńhąnaü viditaü hoti, dukkhato manasikaroto bhayatupańńhąnaü viditaü hoti, anattato manasikaroto su¤¤atupańńhąnaü viditaü hoti, Evaü vedanąya upańńhąnaü viditaü hoti. Kathaü vedanąya atthaļgamo vidito hoti? `Avijjąnirodhą vedanąnirodho' ti paccayanirodhańńhena vedanąya atthaļgamo vidito hoti, `taõhąnirodhą vedanąnirodho' ti #<[page 179]># %< 179>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ . . . pe . . . `kammanirodhą vedanąnirodho' ti . . . pe . . . `phassanirodhą vedanąnirodho' ti paccayanirodhańńhena vedanąya atthaļgamo vidito hoti, vipariõąmalakkhaõaü passato pi vedanąya atthaļgamo vidito hoti. Evaü vedanąya atthaļgamo vidito hoti. Evaü viditą vedaną uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti. ## Kathaü viditą sa¤¤ą uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abhatthaü gacchanti? Kathaü sa¤¤ąya uppądo vidito hoti? `Avijjąsamudayą sa¤¤ąsamudayo' ti paccayasamudayańńhena sa¤¤ąya uppądo vidito hoti, `taõhąsamudayą . . . pe . . . nibbattilakkhaõaü passato pi sa¤¤ąya uppądo vidito hoti. Evaü sa¤¤ąya uppądo vidito hoti. Kathaü sa¤¤ąya upańńhąnaü viditaü hoti? Aniccato manasikaroto . . . pe . . . su¤¤atupańńhąnaü viditaü hoti. Evaü sa¤¤ąya upańńhąnaü viditaü hoti. Kathaü sa¤¤ąya atthaļgamo vidito hoti? `Avijjąnirodhą sa¤¤ąnirodho' ti . . . pe . . . vipariõąmalakkhaõaü passato pi sa¤¤ąya atthaļgamo vidito hoti. Evaü sa¤¤ąya atthaļgamo vidito hoti. Evaü viditą sa¤¤ą uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti. ## Kathaü viditą vitakką uppajjanti, viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti? Kathaü vitakkąnaü uppądo vidito hoti? `Avijjąsamudayą vitakkasamudayo' ti paccayasamudayańńhena vitakkąnaü uppądo vidito hoti, `taõhąsamudayą . . . pe . . . nibbattilakkhaõaü passato pi vitakkąnaü uppądo vidito hoti. Evaü vitakkąnaü uppądo vidito hoti. Kathaü vitakkąnaü upańńhąnaü viditaü hoti? Aniccato manasikaroto . . . pe . . . su¤¤atupańńhąnaü viditaü hoti. Evaü vitakkąnaü upańńhąnam viditaü hoti. Kathaü vitakkąnaü atthaļgamo vidito hoti? `Avijjąnirodhą vitakkanirodho' ti . . . pe . . . vipariõąmalakkhaõaü passato pi vitakkąnaü atthaļgamo vidito hoti. Evaü vitakkąnaü atthaļgamo vidito hoti. Evaü viditą vitakką uppajjanti, #<[page 180]># %< 180>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ viditą upańńhahanti, viditą abbhatthaü gacchanti. ## Dćghaü assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnanto indriyąni samodhąneti gocara¤ ca pająnąto samattha¤ ca pańivijjhati . . . pe . . . dhamme samodhąneti gocara¤ ca pająnąti samatha¤ ca pańivijjhati. `Indriyąni samodhąnetćti'. Kathaü indriyąni samodhąneti? Adhimokkhańńhena saddhindriyaü samodhąneti, paggahańńhena viriyindriyaü samodhąneti, upańńhąnańńhena satindriyaü samodhąneti, avikkhepańńhena samądhindriyaü samodhąneti, dassanańńhena pa¤¤indriyaü samodhąneti. Ayaü puggalo imąni indriyąni imasmiü ąrammaõe samodhąneti; tena vuccati `Indriyąni samodhąnetćti'. `Gocara¤ ca pająnątćti'. Yaü tassa ąrammaõaü taü tassa gocaraü, yaü tassa gocaraü taü tassa ąrammaõaü pająnątćti, puggalo pająnaną pa¤¤ą. `Saman' ti. ārammaõassa upańńhąnaü samaü, cittassa avikkhepo samaü, cittassa adhińńhąnaü samaü, cittassa vodąnaü samaü. `Attho' ti. Anavajjatho nikkilesattho vodąnattho paramattho. `Pańivijjhatćti'. ārammaõassa upańńhąnaü pańivijjhati, cittassa avikkhepańńhaü pańivijjhati, cittassa adhińńhąnańńhaü pańivijjhati, cittassa vodąnańńhaü pańivijjhati; tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## `Baląni samodhąnetćti'. Kathaü baląni samodhąneti? Asaddhiye akampiyańńhena saddhąbalaü samodhąneti, kosajje akampiyańńhena viriyabalaü samodhąneti, pamąde akampiyańńhena satibalaü samodhąneti, uddhacce akampiyańńhena samądhibalaü samodhąneti, avijjąya akampiyańńhena pa¤¤ąbalaü samodhąneti. Ayaü puggalo imąni baląni imasmin ąrammaõe samodhąneti; tena vuccati `Baląni samodhąnetćti'. `Gocara¤ ca pająnątćti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti. ` #<[page 181]># %< 181>% ## `Bojjhaļge samodhąnetćti'. Kathaü bojjhaļge samodhąneti? Upańńhąnańńhena satisambojjhaļgaü samodhąneti, pavicayańńhena dhammavicayasambojjhaļgaü samodhąneti, paggahańńhena viriyasambojjhaļgaü samodhąneti, pharaõańńhena pćtisambojjhaļgaü samodhąneti, upassamańńhena passaddhisambojjhaļgam samodhąneti, avikkhepańńhena samądhisambojjhaļgaü samodhąneti, pańisaļkhąnańńhena upekkhąsambojjhaļgaü samodhąneti. Ayaü puggalo ime bojjhaļge imasmiü ąrammaõe samodhąneti: tena vuccati `Bojjhaļge samodhąnetćti'. `Gocara¤ ca pająnątćti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## `Maggaü samodhąnetćti'. Kathaü maggaü samodhąneti? Dassanańńhena sammądińńhiü samodhąneti, abhiniropanańńhena sammąsaļkappaü samodhąneti, pariggahańńhena sammąvącaü samodhąneti, samuńńhąnańńhena sammąkammantaü samodhąneti, vodąnańńhena sammą-ąjćvaü samodhąneti, paggahańńhena sammąvąyąmaü samodhąneti, upańńhąnańńhena sammąsatiü samodhąneti, avikkhepańńhena sammąsamądhiü samodhąneti. Ayaü puggalo imaü maggaü imasmiü ąrammaõe samodhąneti; tena vuccati `Maggaü samodhąnetćti'. `Gocara¤ ca pająnątćti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## `Dhamme samodhąnetćti'. Kathaü dhamme samodhąneti? Adhipateyyańńhena indriyąni samodhąneti, akampiyańńhena baląni samodhąneti, niyyąnańńhena bojjhaļge samodhąneti, hetuńńhena maggaü samodhąneti, upańńhąnańńhena satipańńhąnaü samodhąneti, padahańńhena sammappadhąnaü samodhąneti, ijjhanańńhena iddhipądaü samodhąneti, tathańńhena saccaü samodhąneti, avikkhepańńhena samathaü samodhąneti, anupassanańńhena vipassanaü samodhąneti, ekarasańńhena samathavipassanaü samodhąneti, anativattanańńhena yuganandhaü samodhąneti, samvarańńhena sćlavisuddhim samodhąneti, avikkhepańńhena cittavisuddhiü samodhąneti, dassanańńhena dińńhivisuddhiü samodhąneti, vimuttańńhena vimokkhaü samodhąneti, #<[page 182]># %< 182>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pańivedhańńhena vijjaü samodhąneti, pariccągańńhena vimuttiü samodhąneti, samucchedańńhena khaye ¤ąõaü samodhąneti, pańipassaddhańńhena anuppąde ¤ąõaü samodhąneti; chandaü målańńhena samodhąneti, manasikąraü samuńńhąnańńhena samodhąneti, phassaü samodhąnańńhena samodhąneti, vedanaü samosaraõańńhena samodhąneti, samądhiü pamukhańńhena samodhąneti, satiü adhipańeyyańńhena samodhąneti, pa¤¤aü tatuttarańńhena samodhąneti, vimuttiü sąrańńhena samodhąneti, amatogadhaü nibbąnaü pariyosąnańńhena samodhąneti. Ayaü puggalo ime dhamme imasiü ąrammaõe samodhąneti; tena vuccati `Dhamme samodhąnetćti'. `Gocara¤ ca pająnątćti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü rassaü assasanto `rassaü assasąmćti' pająnąti, rassaü passasanto `rassaü passasąmćti' pająnąti? Rassaü assąsaü ittarasaļkhąte assasati, rassaü passąsaü ittarasaļkhąte passasati, rassaü assąsapassąsaü ittarasaļkhąte assasati pi passasati pi; rassaü assąsapassąsaü ittarasaļkhąte assasato pi passasato pi chando uppajjati. Chandavasena tato sukhumataraü rassaü assąsaü ittarasaļkhąte assasati, chandavasena tato sukhumataraü rassaü passąsaü ittarasaļkhąte passasati, chandavasena tato sukhumataraü rassaü assąsapassąsaü ittarasaļkhąte assasati pi passasati pi; chandavasena tato sukhumataraü rassaü assąsapassąsaü ittarasaļkhąte assasato pi passasato pi pąmojjaü uppajjati. Pąmojjavasena tato sukhumataraü rassaü assąsaü ittarasaļkhąte assasati, pąmojjavasena tato sukhumataraü rassaü passąsaü ittarasaļkhąte passasati, pąmojjavasena tato sukhumataraü rassaü assąsapassąsaü ittarasaļkhąte assasati pi passasati pi, pąmojjavasena tato sukhumataraü rassaü assąsapassąsaü ittarasaļkhąte assasato pi passasato pi rassaü assąsapassąsą cittaü vivańńati, upekkhą saõńhąti. Imehi navahąkąrehi rassaü assąsapassąsą kąyo uppańńhąnaü sati anupassaną ¤ąõaü, kąyo upańńhąnaü no sati, #<[page 183]># %< 183>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ sati upańńhąna¤ c' eva sati ca, tąya satiyą tena ¤ąõena taü kąyaü anupassatćti: tena vuccati `Kąye kąyąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. ## `Anupassatćti'. Kathaü taü kąyaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü kąyaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Rassaü assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato viditą vedaną uppajjanti . . . pe . . . rassaü assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnanto indriyąni samodhąneti . . . pe . . . tena vuccati `Samatthą¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `Sabbakąyapańisaüvedć assasissąmćti' sikkhati, `Sabbakąyapańisaüvedć passasissąmćti' sikkhati? `Kąyo' ti. Dve. kąyą- nąmakąyo ca råpakąyo ca. Katamo nąmakąyo? Vedaną sa¤¤ą cetaną phasso manasikąro, nąma¤ ca nąmakąyo ca, ye ca vuccanti cittasaļkhąrą. Ayaü nąmakąyo. Katamo råpakąyo? Cattąro ca mahąbhåtą catunna¤ ca mahąbhåtąnaü upądąya råpaü assąso ca passąso ca nimitta¤ ca upanibandhaną, ye ca vuccanti kąyasaļkhąrą. Ayaü råpakąyo. ## Kathaü te kąyą pańividitą honti? Dćghaü assąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato sati upańńhitą hoti, tąya satiyą tena ¤ąõena te kąyą pańividita honti; dćghaü passąsavasena . . . pe . . . rassaü assąsavasena . . . pe . . . rassaü passąsavasena cittassa ekagataü avikkhepaü pająnato sati upańńhitą hoti, tąya satiyą tena ¤ąõena te kąyą pańividitą honti; ąvajjato te kąyą pańividitą honti, jąnato te kąyą pańividitą honti, passato te kąyą pańividitą honti, paccavekkhato te kąyą pańividitą honti, cittaü adhińńhahato te kąyą pańividitą honti, saddhąya adhimuccato te kąyą pąńividitą honti, viriyaü paggaõhato te kąyą pańividitą honti, satiü upańńhąpayato te kąyą pańividitą honti, cittaü samądahato te kąyą pańividitą honti, sa¤¤ąya pająnato te kąyą pańividitą honti, abhi¤¤eyaü abhijąnato te kąyą pańividitą honti, pari¤eyyaü parijąnato te kąyą pańividitą honti, #<[page 184]># %< 184>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pahątabbaü pajahato te kąyą pańividitą honti, bhąvetabbaü bhąvayato te kąyą pańividitą honti, sacchikątabbaü sacchikaroto te kąyą pańividitą honti. Evaü te kąyą pańividitą honti. Sabbakąyapańisaüvedć assąsapassąsą kąyo upańńhąnaü sati anupassaną ¤ąõaü, kąyo upańńhąnaü no sati, sati upańńhąna¤ c' eva sati ca, tąya satiyą tena ¤ąõena taü kąyaü anupassatćti; tena vuccati `Kąye kąyąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. ## `Anupassatćti'. Kathaü taü kąyaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü kąyaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Sabbakąyapańisaüvedć assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi, avikkhepańńhena cittavisuddhi, dassanańńhena dińńhivisuddhi; yo tattha saüvarańńho ayaü adhisćlasikkhą, yo tattha avikkhepańńho ayaü adhicittasikkhą, yo tattha dassanańńho ayaü adhipa¤¤ąsikkhą. Imą tisso sikkhąyo ąvajjanto sikkhati jąnanto sikkhati . . . pe . . . cittaü adhińńhahanto sikkhati . . . pe . . . sacchikątabbaü sacchikaronto sikkhati. Sabbakąyapańisaüvedć assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato viditą vedaną uppajjanti . . . pe . . . sabbakąyapańisaüvodć assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnanto indriyąni samodhąneti . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `Passambhayaü kąyasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, `Passambhayaü kąyasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati? Katamo kąyasaļkhąro? Dćghaü assąsą kąyiką, ete dhammą kąyapańibandhą kąyasaļkhąrą, te kąyasaļkhąre passambhento nirodhento våpasamento sikkhati; dćghaü passąsą kąyiką . . . pe . . . våpasamento sikkhati; rassaü assąsą; rassaü passąsą; sabbakąyapańisaüvedć assąsą; sabbakąyapańisaüvedć passąsą kąyiką . . . pe . . . våpasamento sikkhati. Yathąråpehi kąyasaļkhąrehi yą kąyassa ąnamaną vinamaną sannamaną paõamaną i¤janą phandaną calaną kampaną `passambhayaü kąyasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, #<[page 185]># %< 185>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ `passambhąyaü kąyasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati. Yathąråpehi kąyasaļkhąrehi yą kąyassa naąnamaną ną-viõamaną na-sannamaną na-paõamaną ani¤janą aphandaną acalaną akampaną santaü sukhumaü `passambhayaü kąyasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, `passambhayaü kąyasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati. Iti kira `passambhayaü kąyasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, `passambhayaü kąyasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati: evaü sante vątåpaladdhiyą ca pabhąvaną na hoti, assąsapassąsąna¤ ca pabhąvaną na hoti, ąnąpąnasatiyą ca pabhąvaną na hoti, ąnąpąnasatisamądhissa ca pabhąvaną na hoti, na ta¤ ca naü samąpańńiü paõóitą samąpajjanti pi vuńńhahanti pi. Iti kira `passambhayaü kąyasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, `passambhayaü kąyasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati: evaü sante vątåpaladdhiyą ca pabhąvaną hoti, assąsapassąsąna¤ ca pabhąvaną hoti, ąnąpąnasatiyą ca pabhąvaną hoti, ąnąpąnasatisamądhissa ca pabhąvaną hoti, tą¤ ca naü samąpańńiü paõóitą samąpajjanti pi vuńńhahanti pi. Yathą kathaü viya? Seyyathąpi kaüse ąkońite pańhamaü oėąriką saddą pavattanti, oląrikąnaü saddąnaü nimittaü suggahitattą sumanasikatattą såpadhąritattą, niruddhe pi oėąrike sadde atha pacchą sukhumaką saddą pavattanti, sukhumakąnaü saddąnaü nimittaü suggahitattą sumanasikatattą såpadhąritattą, niruddhe pi sukhumake sadde atha pacchą sukhumasaddanimittąrammaõattą pi cittaü pavattati; evam va pańhamaü oėąriką assąsapassąsą pavattanti, oėąrikąnaü assąsąpassąsąnaü nimittaü suggahitattą sumanasikatattą såpadhąritattą, niruddhe pi oėąrike assąsapassąse atha pacchą sukhumaką assąsapassąsą pavattanti, sukhumakąnaü assąsapassąsąnaü nimittaü suggahitattą sumanasikatattą såpadhąritattą, #<[page 186]># %< 186>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ niruddhe pi sukhumake assąsapassąse atha pacchą sukhumakąnaü assąsapassąsąnaü nimittąrammaõattą pi cittaü na vikkhepaü gacchati: evaü sante vątåpaladdhiyą ca pabhąvaną hoti . . . pe . . . ąnąpąnasatisamądhissa ca pabhąvaną hoti, ta¤ ca naü samąpattiü paõóitą samąpajjanti pi vuńńhahanti pi. Passambhayaü kąyasaļkhąraü assąsapassąssą kąyo upańńhąnaü sati anupassaną ¤ąõaü . . . pe . . . tena vuccati `kąye kąyąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. ## `Anupassatćti'. Kathaü taü kąyaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü kąyaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Passambhayaü kąyasaļkhąraü assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi, avikkhepańńhena cittavisuddhi, dassanańńhena dińńhivisuddhi; yo tattha saüvarańńho ayaü adhisćlasikkhą, yo tattha avikkhepańńho ayaü adhicittasikkhą, yo tattha dassanańńho ayaü adhipa¤¤ąsikkhą. Imą tisso sikkhąyo ąvajjanto sikkati . . . pe . . . sacchikątabbaü sacchikaronto sikkhati. Passambhayaü kąyasaļkhąraü assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato viditą vedaną uppajjanti . . . pe . . . passambhayaü kąyasaļkhąraü assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnanto indriyąni samodhąneti . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. Ańńha anupassane ¤ąõąni ańńha ca upańńhąnąnussatiyo, cattąri suttantikavatthåni kąye kąyąnupassanąya. Bhąõavąraü. ## Kathaü `pćtipańisaüvedć assasissąmćti' sikkhati, `pćtipańisaüvedć passasissąmćti' sikkhati? Katamą pćti? Dćghaü assąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato uppajjati pćtipąmojjaü . . . pe . . . dćghaü passąsavasena, rassaü assąsavasena, rassaü passąsavasena, sabbakąyapańisaüvedć assąsavasena, sabbakąyapańisaüvedć passąsavasena, #<[page 187]># %< 187>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ passambhayaü kąyasaļkhąraü assąsavasena, passambhayaü kayasaļkhąraü passąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato uppajjati pćtipąmojjaü, yą pćtipąmojjaü ąmodaną pamodaną hąso pahąso vitti odagyaü attamanatą cittassa, ayaü pćti. ## Kathaü są pćti pańividitą hoti? Dćghaü assąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato sati upańńhitą hoti, tąya satiyą tena ¤ąõena są pćti pańividitą hoti, dćghaü passąsavasena . . . pe . . . passambhayaü kąyasaļkhąraü passąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato sati upańńhitą hoti, tąya satiyą tena ¤ąõena są pćti pańividitą hoti, ąvajjato są pćti pańividitą hoti, jąnato, passato, paccavekkhato, cittaü adhińńhahato, saddhąya adhimuccato, viriyaü paggaõhato, satiü upańńhąpayato, cittaü samądahato, pa¤¤ąya pająnato, abhi¤¤eyyaü abhijąnato, pari¤¤eyyaü parijąnato, pahątabbaü pajahato, bhąvetabbaü bhąvayato, sacchikątabbaü sacchikaroto są pćti pańividitą hoti. Evaü sa pćti pańividitą hoti. Pćtipańisaüvedć assąsapassąsavasena vedaną upańńhąnaü sati anupassaną ¤ąõaü, vedaną upańńhąnaü no sati, sati upańńhąna¤ c' eva sati ca; tąya satiyą tena ¤ąõena taü vedanaü anupassatćti; tena vuccati `Vedanąsu vedanąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti'. Kathaü taü vedanaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü vedanaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Pćtipańisaüvedć assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi . . . pe . . . pćtipańisaüvedć assąsapassąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato . . . pe . . . pająnanto indriyąni samodhąneti; tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## kathaü `sukhapańisaüvedć assasissąmćti' sikkhati, `sukhapańisaüvedć passasissąmćti' sikkhati? #<[page 188]># %< 188>% `Sukhan' ti. Dve sukhąni- kąyika¤ ca sukhaü cetasika¤ ca sukhaü. Katamaü kąyikaü sukhaü? Yaü kąyikaü sątaü kąyikaü sukhaü, kąyasamphassajaü sątaü sukhaü vedayitaü, kąyasamphassają sątą sukhą vedaną, idaü kąyikaü sukham. Katamaü cetasikaü sukhaü? Yaü cetasikaü sątaü cetasikaü sukhaü, cetosamphassajaü sątaü sukhaü vedayitaü, cetosamphassają sątą sukhą vedaną, idaü cetasikaü sukhaü. Kathaü te sukhą pańividitą honti? Dćghaü assąsavasena . . . pe . . . sacchikątabbaü sacchikaroto ti sukhą pańividitą honti. Evaü te sukhą pańividitą honti. Sukhapańisaüvedć assąsapassąsavasena vedaną . . . pe . . . tena ¤ąõena taü vedanaü anupassatćti; tena vuccati `Vedanąsu vedanąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti'. Kathaü taü vedanaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü vedanaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Sukhapańisaüvedć assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `cittasaļkhąrapańisaüvedć assasissąmćti' sikkhati, `cittasaļkhąrapańisaüvedć passasissąmćti' sikkhati? Katamo cittasaļkąhąro? Dćghaü assąsavasena sa¤¤ą ca vedaną ca cetasiką, ete dhammą cittapańibandhą cittasaļkhąrą; dćghaü passąsavasena . . . pe . . . sukhapańisaüvedć passąsavasena sa¤¤ą ca vedaną cą cetasiką, ete dhammą cittapańibandhą cittasaļkhąrą. Ayaü cittasaļkhąro. Kathaü te cittasaļkhąrą pańividitą honti? Dćghaü assavasena . . . pe . . . sacchikątabbaü sacchikaroto te cittasaļkhąrą pańividitą honti. Evaü te cittasaļkhąrą pańividitą honti. #<[page 189]># %< 189>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ Cittasaļkhąrapańisaüvedć assąsapassąsavasena vedaną . . . pe . . . tena ¤ąõena taü vedanaü anupassatćti; tena vuccati `Vedanąsu vedanąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti'. Kathaü taü vedanaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü vedanaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Cittasaļkhąrapańisaüvedć assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `passambhayaü cittasaļkhąraü assasissąmćti' sikkhati, `passambhayaü cittasaļkhąraü passasissąmćti' sikkhati? Katamo cittasaļkhąro? Dćghaü assąsavasena sa¤¤ą ca vedaną ca cetasiką, ete dhammą cittapańibandhą cittasaļkhąrą, te cittasaļkhąre passambhento nirodhento våpasamento sikkhąti; dćghaü passąsavasena . . . pe . . . cittasaļkhąrapańisaüvedć passąsavasena sa¤¤ą ca vedaną ca cetasiką, ete dhammą cittapańibandhą cittasaļkhąrą, te cittasaļkhąre passambhento nirodhento våpasamento sikkhati. Passambhayaü cittasaļkhąraü assąsapassąsavasena vedaną . . . pe . . . tena ¤ąõena taü vedanaü anupassatćti; tena vuccati `Vedanąsu vedanąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti'. Kathaü taü vedanaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü vedanaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Passambhayaü cittasaļkhąraü assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. Ańńha anupassane ¤ąõąni, ańńha ca upańńhąnąnussatiyo, cattąri suttantikavatthåni vedanąsu vedanąnupassanąya. ## Kathaü `cińńapańisaüvedć assasissąmćti' sikkhati, `cittapańisaüvedć passasissąmćti' sikkhati? Katamaü taü cittaü? Dćghaü assąsavasena vi¤¤ąõacittaü, yaü cittaü mano mąnasaü hadayaü paõóaraü mano manąyatanaü manindriyaü vi¤¤ąõaü vi¤¤ąõakkhandho tajjamąno vi¤¤ąõadhątu; #<[page 190]># %< 190>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ dćghaü passąsavasena . . . pe . . . passambhayaü cittasaļkhąraü passąsavasena vi¤¤ąõacittaü yaü cittaü, mano mąnasaü hadayaü paõóaraü mano manąyatanaü manindriyaü vi¤¤ąõaü vi¤¤ąõakkhandho tajjamąno vi¤¤ąõadhątu, idaü cittaü. Kathaü taü cittaü pańividitaü hoti? Dćghaü assąsavasena . . . pe . . . sacchikątabbaü sacchikaroto taü cittaü pańividitaü hoti. Evam taü cittaü pańividitaü hoti. Cittapańisaüvedć assąsapassąsavasena vi¤¤ąõacittaü upańńhąnaü . . . pe . . . tena vuccati `Citte cittąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti'. Kathaü taü cittaü anupassati? . . . pe . . . Evaü taü cittaü anupassati. `Bhąvaną' ti. Catasso bhąvaną . . . pe . . . ąsevanańńhena bhąvaną. Cittapańisaüvedć assąsapassąsąnaü saüvarańńhena sćlavisuddhi . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `abhippamodayaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `abhippamodayaü cittaü passasissąmćti sikkhati? Katamo cittassa abhippamodo? Dćghaü assąsavasena . . . pe . . . cittapańisaüvedć passąsavasena cittassa ekaggataü avikkhepaü pająnato uppajjati cittassa abhippamodo, yą cittassa ąmodaną pamodaną hąso pahąso vitti odagyaü attamaną cittassa, ayaü cittassa abhippamodo. Abhippamodayaü cittaü assąsapassąsavasena vi¤¤ąõacittaü . . . pe . . . tena vuccati `Citte cittąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti' . . . pe . . . Evaü taü cittaü anupassati. `Bhąvaną' ti . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `samądahaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `samądahaü cittaü passasissąmćti' sikkhati? #<[page 191]># %< 191>% Katamo samądhi? Dćghaü assąsavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, dćghaü passąsavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, samądahaü cittaü assąsavasena . . . pe . . . samądahaü cittaü passąsavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi, yą cittassa ńhiti saõńhiti avańńhiti avisąhąro avikkhepo avisąhatamąnasatą samatho samądhindriyaü samądhibalaü sammąsamądhi, ayaü samądhi. Samądahaü cittaü assąsapassąsavasena vi¤¤ąõacittaü . . . pe . . . tena vuccati `Citte cittąnupassaną satipańńhąnabhąvaną' ti. `Anupassatćti' . . . pe . . . Evaü taü cittaü anupassati. `Bhąvaną' ti . . . pe . . . tena vuccati `Samanttha¤ ca pańivijjhatćti,' ## Kathaü `vimocayaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `vimocayaü cittaü passasissąmćti' sikkhati? `Rągato vimocayaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `rągato vimocayaü cittaü passasissąmćti' sikkhati; `dosato vimocayaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `dosato vimocayaü cittaü passasissąmćti' sikkhati; `mohato vimocayaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `mohato vimocayaü cittaü passasissąmćti' sikkhati . . . pe . . . `mąnato vimocayaü cittaü, dińńhiyą vimocayaü cittaü, vicikicchąya vimocayaü cittaü, thćnamiddhato vimocayaü cittaü, uddhaccato vimocayaü cittaü, ahirikato vimocayaü cittaü, anottappato vimocayaü cittaü assasissąmćti' sikkhati, `anottappato vimocayaü cittaü passasissąmćti' sikkhati. Vimocayaü cittaü assąsapassąsavasena vi¤¤ąõacittaü . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. Ańńha anupassane ¤ąõąni, ańńha ca upańńhąnąnussatiyo, cattąri suttantikavatthåni citte cittanupassanąya. ## Kathaü `aniccąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `aniccąnupassć passasissąmćti' sikkhati? `Aniccan' ti. Kiü aniccaü? Pa¤cakkhandhą aniccą. Ken' ańńhena aniccą? Uppądavayańńhena aniccą. Pa¤ cannaü khandhąnaü udayaü passanto kati lakkhaõąni passati? Vayaü passanto kati lakkhaõąni passati? Udayabbayaü passanto kati lakkhaõąni passati? Pa¤cannaü khandhąnaü udayaü passanto pa¤cavćsati lakkhaõąni passati, #<[page 192]># %< 192>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ pa¤cannaü khandhąnaü vayaü passanto pa¤cavćsati lakkhaõąni passati, pa¤cannaü khandhąnaü udayabbayaü passanto imąni pa¤¤ąsa lakkhaõąni passati. `Råpe aniccąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `råpe aniccąnupassć passasissąmćti' sikkhati, `vedanąya, sa¤¤ąya, saļkhąresu, vi¤¤ąõe, cakkhusmiü . . . pe . . . jarąmaraõe aniccąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. Aniccąnupassć assąsapassąsavasena dhammą . . . pe . . . tena vuccati `Dhammesu dhammąnupassaną satipańńhąnabhąvaną'. `Anupassatćti' . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `Virągąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `virągąnupassć passasissąmćti' sikkhati? Råpe ądćnavaü disvą råpavirąge chandająto hoti saddhądhimutto, citta¤ c' assa svądhińńhitaü. `Råpe virągąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `råpe virągąnupassć passasissąmćti' sikkhati. Vedanąya . . . pe . . . jarąmaraõe ądćnavaü disvą jarąmaraõavirąge chandająto hoti saddhądhimutto, citta¤ c' assa svądhińńhitaü. `Jarąmaraõe virągąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. Virągąnupassć assąsapassąsavasena dhammą . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `Nirodhąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `nirodhąnupassć passasissąmćti' sikkhati? Råpe ądćnavaü disvą råpanirodhe chandająto hoti saddhądhimutto, citta¤ c' assa svądhińńhitaü. `Råpe nirodhąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `råpe nirodhąnupassć passasissąmćti' sikkhati. Vedanąya . . . pe . . . jarąmaraõe ądćnavaü disvą jarąmaraõavirąge chandająto hoti saddhądhimutto citta¤ c' assa svądhińńhitaü. `Jarąmarane nirodhąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. ## Katihąkąrehi avijjąya ądćnavo hoti? Katihąkąrehi avijją nirujjhati? Pa¤cahąkąrehi avijjąya ądćnavo hoti; ańńhahąkąrehi avijją nirujjhati. #<[page 193]># %< 193>% Katamehi pa¤cahąkąrehi avijjąya ądćnavo hoti? Aniccańńhena avijjąya adćnavo hoti, dukkhańńhena avijjąya ądćnavo hoti. anattańńhena avijjąya ądćnavo hoti, santąpańńhena avijjąya ądćnavo hoti, vipariõąmańńhena avijjąya ądćnavo hoti. Imehi pa¤cahąkąrehi avióóąya ądćnavo hoti. Katamehi ańńhahąkąrehi avijją nirujjhati? Nidąnąnirodhena avijją nirujjhati, samudayanirodhena avijją nirujjhati, jątinirodhena avijją nirujjhati, pabhavanirodhena avijją nirujjhati, hetunirodhena avijją nirujjhati, paccayanirodhena avijją nirujjhati, ¤ąõuppądena avijją nirujjhati, nirodhupańńhąnena avijją nirujjhati. Imehi ańńhahąkąrehi avijją nirujjhati. Imehis pa¤cahąkąrehi avijjąya ądćnavaü disvą imehi ańńhahąkąrehi avijjąnirodhena chandająto hoti saddhądhimutto, citta¤ c' assa svądhińńhitaü. `Avijjąya nirodhąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. ## Katihąkąrehi saļkhąresu ądćnavo hoti? Katihąkąrehi saļkhąrą nirujjhanti? . . . pe . . . Katitąkąrehi vi¤¤ąõe ądćnavo hoti, katihąkąrehi vi¤¤ąõaü nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi nąmaråpe ądćnavo hoti, katihąkąrehi nąmaråpaü nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi saėąyatane ądćnavo hoti, katihąkąrehi saėąyatanaü nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi phasse ądćnavo hoti, katihąkąrehi phasso nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi vedanąya ądćnavo hoti, katihąkąrehi vedaną nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi taõhąya ądćnavo hoti, katihąkąrehi taõhą nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi upądąne ądćnavo hoti, katihąkąrehi upądąnaü nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi bhave ądćnavo hoti, katihąkąrehi bhavo nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi jątiyą ądćnavo hoti, katihąkąrehi jąti nirujjhati? . . . pe . . . Katihąkąrehi jarąmaraõe ądćnavo hoti, katihąkąrehi jarąmaraõaü nirujjhati? Pa¤cahąkąrehi jarąmaraõe ądćnavo hoti; ańńhahąkąrehi jarąmaraõaü nirujjhati. Katamehi pa¤cahąkąrehi jarąmaraõe ądćnavo hoti? #<[page 194]># %< 194>% Aniccańńhena jarąmaraõe ądćnavo hoti, dukkhańńhena . . . pe . . . vipariõąmańńhena jarąmaraõe ądćnavo hoti. Imehi pa¤cahąkąrehi jarąmaraõe ądćnavo hoti. Katamehi ańńhahąkąrehi jarąmaraõaü nirujjhati? Nidąnanirodhena jarąmaraõaü nirujjhati, samudayanirodhena . . . pe . . . nirodhupańńhąnena jarąmaraõaü nirujjhati. Imehi ańńhahąkąrehi jarąmaraõaü nirujjhati. Imehi pa¤cahąkąrehi jarąmaraõe ądćnavaü disvą imehi ańńhahąkąrehi jarąmaraõanirodhe chandająto hoti saddhądhimutto, citta¤ c' assa svądhińńhitaü. `Jarąmaraõe nirodhąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. Nirodhąnupassć assąsapassąsavasena dhammą . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. ## Kathaü `pańinissaggąnupassć assasissąmćti' sikkhati, `pańinissaggąnupassć passasissąmćti' sikkhati? `Pańinissaggą' ti. Dve pańinissaggą- pariccągapańinissaggo ca pakkhandanapańinissaggo ca. `Råpaü pariccajatćti' pariccągapańinissaggo, `råpanirodhe nibbąne cittaü pakkhandatćti' pakkhandanapańinissaggo. `Råpe pańinissaggąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. `Vedanaü . . . pe . . . jarąmaraõaü pariccajatćti' pariccągapańinissaggo, `jarąmaraõanirodhe nibbąne cittaü pakkhandatćti' pakkhandanapańinissaggo. `Jarąmaraõe pańinissaggąnupassć assasissąmćti . . . pe . . . passasissąmćti' sikkhati. Pańinissaggąnupassć assąsapassąsavasena dhammą . . . pe . . . tena vuccati `Samattha¤ ca pańivijjhatćti'. Ańńha anupassane ¤ąõąni ańńha ca upańńhąnąnussatiyo cattąri suttantikavatthuni dhammesu dhammąnupassanąya. Imąni battiüsa satokąrisu ¤ąõąni. ## Katamąni catuvćsati samądhivasena ¤ąõąni? Dćghaü assąsavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi . . . pe . . . vimocayaü cittaü passąsavasena cittassa ekaggatą avikkhepo samądhi. Imąni catuvćsati samądhivasena ¤ąõąni. Katamąni dvesattati vipassanąvasena ¤ąõąni? Dćghaü assąsaü aniccato anupassanańńhena vipassaną, #<[page 195]># %< 195>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ dukkhato anupassanańńhena vipassaną, anattato anupasanańńhena vipassaną; dćghaü passąsaü aniccato . . . pe . . . anattato anupassanańńhena vipassaną . . . pe . . . vimocayaü cittaü assąsaü . . . pe . . . passąsaü anattato anupassanańńhena vipassaną. Imąni dvesattati vipassanąvasena ¤ąõąni. Katamąni ańńha nibbidą¤ąõąni? `Aniccąnupassć assąsaü yathąbhåtaü jąnąti passatćti' nibbidą¤ąõaü, `aniccąnupassć passąsaü yathąbhåtaü jąnąti passatćti' nibbidą¤ąõaü . . . pe . . . `pańinissaggąnupassć assąsaü yathąbhåtaü jąnąti passatćti' nibbidą¤ąõaü, `pańinissaggąnupassć passąsaü yathąbhåtaü jąnąti passatćti' nibbidą¤ąõaü. Imąni ańńha nibbidą¤ąõąni. Katamąni ańńha nibbidąnulome ¤ąõąni? Aniccąnupassć assąsaü bhayatupańńhąne pa¤¤ą nibbidąnulome ¤ąõaü, aniccąnupassć passąsaü bhayatupańńhąne pa¤¤ą nibbidąnulome ¤ąõaü . . . pe . . . pańinissaggąnupassć assąsaü bhayatupańńhąne pa¤¤ą nibbidąnulome ¤ąõaü, pańinissaggąnupassć passąsaü bhayatupańńhąne pa¤¤ą nibbidąnulome ¤ąõaü. Imąni ańńha nibbidąnulome ¤ąõąni. Katamąni ańńha nibbidąpańipassaddhi¤ąõąni? Aniccąnupassć assąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą nibbidąpańipasaddhi¤ąõaü, aniccąnupassć passąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą nibbidąpańipassaddhi¤ąõaü . . . pe . . . pańinissaggąnupassć assąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą nibbidąpańipassaddhi¤ąõaü, pańinissaggąnupassć passąsaü pańisaļkhą santińńhaną pa¤¤ą nibbidąpańipassaddhi¤ąõaü. Imąni ańńha nibbidąpańipassaddhi¤ąõąni. Katamąni ekavćsati vimuttisukhe ¤ąõąni? Sotąpattimaggena sakkąyadińńhiyą pahćnattą samucchinnattą uppajjati vimuttisukhe ¤ąõaü, vicikicchąya pahćnattą samucchinnattą uppajjati vimuttisukhe ¤ąõaü, sćlabbataparąmąsassa . . . pe . . . dińńhąnusayassa vicikicchąnusayassa pahćnattą samucchinnattą uppajjati vimuttisukhe ¤ąõaü; sakadągąmimaggena oėąrikassa kąmarągasa¤¤ojanassa . . . pe . . . pańighasa¤¤ojanassa oėąrikassa kąmarągąnusayassa pańighąnusayassa pahćnattą samucchinnattą uppajjati vimuttisukhe ¤ąõaü; #<[page 196]># %< 196>% \<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ anągąmimaggena anusahagatassa kąmarągasa¤¤ojanassa . . . pe . . . pańighasa¤¤ojanassa anusahagatassa kąmarągąnusayassa pańighąnusayassa pahćnattą samucchinnattą uppajjati vimuttisukhe ¤ąõaü; Arahattamaggena råparągassa aråparągassa mąnassa uddhaccassa avijjąya mąnąnusayassa bhavarągąnusayassa avijjąnusayassa pahćnattą samucchinnattą uppajjati vimuttisukhe ¤ąõaü. Imąni ekavćsati vimuttisukhe ¤ąõąni. Soėasavatthukaü ąnąpąnasatisamądhiü bhąvayato samądhikąni imąni dve ¤ąõasatąni uppajjantćti. ānąpąnakathą samattą.