Input by the Sri Lanka Tripitaka Project


[CPD Classification 2.5.10]
[PTS Vol J - 6] [\z J /] [\f VI /]    
[PTS Page 001] [\q   1/]     
[BJT Vol J - 3] [\z J /] [\w III /]    
[BJT Page 002] [\x   2/]     
SuttantapiÂake - khuddakanikÃye
JÃtakapÃÊi (tatiyo bhÃgo)

Namo tassa bhagavato arahato sammÃ sambuddhassa. 
MahÃnipÃto

ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿
³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!	³
³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.	³
³							³
³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for   ³
³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes 	³
³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): 			³
³ 							³
³ description             character  =	ASCII		³
³  							³
³ long a                  Ã             195		³
³ long A                  ù             249		³
³ long i                  Å             197		³
³ long I                  ý             253		³
³ long u                  Æ             198		³
³ long U                  ô             244		³
³ vocalic r               ­             173		³
³ vocalic R               ã             227		³
³ long vocalic r          Ì             204		³
³ vocalic l               Ê             202		³
³ long vocalic l          Ë             203		³
³ velar n                 Ç             199		³
³ velar N                 §             167		³
³ palatal n               ¤             164		³
³ palatal N               ¥             165		³
³ retroflex t             Â             194		³
³ retroflex T             è             232		³
³ retroflex d             ¬             172		³
³ retroflex D             Ö             214		³
³ retroflex n             ï             239		³
³ retroflex N             ×             215		³
³ palatal s               Ó             211		³
³ palatal S               Á             193		³
³ retroflex s             «             171		³
³ retroflex S             å             229		³
³ anusvara                æ             230		³
³ capital anusvara        õ             245		³
³ visarga                 ÷             247		³
³ capital visarga         ê             234		³
ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ

1. MugapakkhajÃtakaæ
[PTS Page 004] [\q   4/]     
4320. MÃ paï¬itiyaæ1- vibhÃvaya bÃlamato bhava sabbapÃïinaæ, 
Sabbo jano2- taæ ocinÃyatu evaæ tava attho bhavissati. 

4321. Karomi te taæ vacanaæ yaæ maæ bhaïasi devate, 
AtthakÃmÃsi me amma hitakÃmÃsi devate. 

[PTS Page 012] [\q  12/]     
4322. KinnusantaramÃnova kÃsuæ khaïasi sÃrathi, 
PuÂÂho me samma akkhÃhi kiæ kÃsuyÃ karissasi. 

4323. Ra¤¤o mugo ca pakkho ca putto jÃto acetaso, 
Sombhi ra¤¤Ã samajjhiÂÂho3- puttaæ me nikhaïaæ4- vane. 

4324. Na khadhiro na mugosmi na pakkho napi paÇgulo5-, 
Adhammaæ sÃrathi kayirÃ ma¤ce tvaæ nikhaïaæ vane. 

[PTS Page 013] [\q  13/]     
4325. ôrÆ bÃhu ca me passa bhÃsita¤ca suïohi me, 
Adhammaæ sÃrathi kayirÃ ma¤ce tvaæ nikhaïaæ vane. 

4326. DevatÃnusi gandhabbo Ãdu6- sakko purindado, 
Ko vÃ tvaæ kassa vÃ putto kathaæ jÃnemu taæ mayaæ. 

4327. Nambhi devo na gandhabbo napi7- sakko purindado, 
KÃsira¤¤o ahaæ putto yaæ kÃsuyÃ nigha¤¤asi. 

1. Paï¬iccayaæ - machasaæ, syÃ vi 2. Ta¤ajato - machasaæ, syÃ
3. Samajjhattho - machasaæ, syÃ 4. Nikkhaïaæ - machasaæ, syÃ
5. Vikalo - syÃ piÇgalo - machasaæ 6. Adu - machasaæ 7. NÃpi nambhi - machasaæ, syÃ

[BJT Page 004] [\x   4/]     
4328. Tassa ra¤¤o ahaæ putto yaæ tvaæ samupajivasi, 1-
Adhammaæ sÃrathi kayirÃ maæ ve tvaæ nikhaïaæ vane. 

4329. Yassa rukkhassa chÃyÃya nisideyya sayeyya vÃ, 
Na tassa sÃkhaæ bha¤ejayya mittadubho2- hi pÃpako. 

4330. YathÃ rukkho rÃjÃ yathÃ sÃkhÃ tathÃ ahaæ. 
YathÃ chÃyupago poso evaæ tvamasi sÃrathi;
Adhammaæ sÃrathi kayirÃ maæ ve tvaæ nikhaïaæ2- vane. 
[PTS Page 014] [\q  14/]     
4331. Pahutabhakkho4- bhavanti vippavuttho5- sakÃgharÃ, 6-
Bahu naæ upajivanti yo mittÃnaæ na dubhati7-

4332. Yaæ yaæ janapadaæ yÃti nigame rÃjadhÃniyo, 8-
Sabbattha pujito hoti yo mitatÃnaæ na dubhati. 

4333. NÃssa corÃ pasahanti nÃtima¤¤eti9- khattiyo, 
Sabbe amitte tarati yo mittÃnaæ na dubhati. 

4334. Akkuddho10- sagharaæ eti sabhÃya11- paÂinandito, 
¥Ãtinaæ uttamo hoti yo mitatÃnaæ na dubhati. 

4335. SakkatvÃ sakkato hoti garu hoti sagÃravo, 12-
Vaïïakittibhato hoti yo mitatÃnaæ na dubhati. 

4336. Pujako labhate pujaæ vandako paÂivandataæ, 
Yaso kitti¤ca pappoti yo mitatÃnaæ na dubhati. 

4337. Aggi yathÃ pajjalati devatÃva virocati, 
SiriyÃ ajahito hoti yo mitatÃnaæ na dubhati. 

1. Sammupajivasi - machasaæ 2. Mitatadubbho - machasaæ, vi 3. Nikkhaïaæ - machasaæ
4. Bahutta - machasaæ 5. Vipapamutto - 6. SakaÇgharÃ - machasaæ, sya 7. Na dubbhati -
machasaæ 8. RÃjaÂÂhÃniyo - machasaæ 9. NÃtima¤¤ati - machasaæ
10. Aku¬o - machasaæ 11. SahÃyaæ - machasaæ 12. Garuko hoti gÃravo - machasaæ

[BJT Page 006] [\x   6/]     
4338. GÃvo tassa pajÃyanti khette vuttaæ virÆhati, 
VuttÃnaæ phalamasanÃti1- yo mitatÃnaæ na dubhati. 

4339. Darito pabbatÃno2- vÃ rukkhÃto3- patito naro, 
Cuto patiÂÂhaæ labhati yo mitatÃnaæ na dubhati. 

4340. VirÆÊhamulasantÃnaæ nigrodhamiva mÃluto, 
AmittÃ nappasahanti yo mitatÃnaæ na dubhati. 

[PTS Page 015] [\q  15/]     
4341. Ehi taæ paÂinessÃmi rÃjaputta sakaæ gharaæ, 
Rajjaæ kÃrehi bhaddante kiæ ara¤¤e karissasi. 

4342. Alaæ me tena rajjena ¤Ãtakehi4- dhanena vÃ, 
Yaæ me adhammacariyÃya rajjaæ labbhetha5- sÃrathi. 

4343. Puïïapattaæ palabbhehi6- rÃjaputta ito gato, 
PitÃ mÃtÃ ca me dajjuæ rÃjaputta tayÅ gate. 

4344. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
Tepi attamanÃ dajjuæ rÃjaputta tayÅ gate

4345. HatthÃrÆhÃ7- aïikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
Tepi dajjuæ patitÃ me rÃjaputta tayÅ gate

4346. Bahu8- jÃnapadÃ ca¤¤e negamÃ ca samÃgatÃ, upÃyanÃni me dajjuæ rÃjaputta tayÅ gate 

[PTS Page 016] [\q  16/]     
4347. PitumÃtu cahaæ catto raÂÂhassa nigamassa ca, 
Atho sakyakumÃrÃnaæ natthi mayhaæ sakaæ gharaæ. 

4348. Anu¤¤Ãto ahaæ matyÃ sa¤catto pitarÃ ahaæ, 
Eko ara¤¤e pabbajito na kÃme abhipatthaye. 

4349. Api ataramÃnÃnaæ phalÃsÃva samijjhati, 
Vipakkabrahmacariyosmi evaæ jÃnÃhi sÃrathi. 

1. VutatÃna phala - machasaæ 2. Pabbato - machasaæ 3. Rukkhato - machasaæ
4. ¥Ãtakena - machasaæ, syÃ 5. Labhetha - machasaæ 6. Maæ palÃbhehi - syÃ, maæ lÃbhehi 7.
RohÃ - machasaæ, vi 8. Bahuttadha¤¤Ã - machasaæ, syÃ

[BJT Page 008] [\x   8/]     
4350. Api ataramÃnÃnaæ sammadatthÃ vipaccati. 
Vipakkabrahmacariyosmi nikkhanto akutobhayo. 

4351. Evaæ vaggukatho1- santo vissaÂÂhaccano casi, 2 kasmÃ3pitucca mÃtucca santike na
bhaïi tadÃ. 

4352. NÃhaæ asanthitÃ4- pakkho na badhiro asotatÃ, 
NÃhaæ ajivhatÃ5- mugo mÃ maæ mugamadhÃrayi. 

4353. Purimaæ sarÃmahaæ jÃtiæ yattha rajjamakÃrayiæ, 
KÃrayitvÃ tahiæ rajjaæ pÃpatthaæ nirayaæ bhusaæ. 

4354. Visati¤ceva vassÃni tahiæ rajjamakÃrayiæ, 
AsitivassasahassÃni nirayamhi apaccisaæ6-

[PTS Page 017] [\q  17/]     
4355. Tassa rajjassahaæ bhÅto mÃ maæ rajjÃbhisecayuæ, 
TasmÃ pitucca7- mÃtucca santike na bhaïiæ tadÃ. 

4356. UcchaÇge maæ nisÅdetvÃ pitÃ atthÃnusÃsati, 
Ekaæ hanatha bandhatha ekaæ khÃrÃpatacchikaæ8-
Ekaæ sulasmiæ appetha9- iccassamanusÃsati. 

4357. TassÃhaæ10- pharusaæ sutvÃ vÃcÃyo samudiritÃ, 
Amugo mugavaïïena apakkho11- pakkhasammato
Sake muttakarisasmiæ acchÃhaæ samparipaluto. 

4358. Kasira¤ca paritta¤ca ta¤ca dukkhena saæyutaæ, 
Ko taæ jÅvitamÃgamma veraæ kayirÃtha kenaci. 

4359. Pa¤¤Ãya ca alÃbhena dhammassa ca adassanÃ, 
Ko taæ jÅvitamÃgamma veraæ kayirÃtha kenaci. 

4360. Api ataramÃnÃnaæ phalÃsÃva samijjhati, 
Vipakkabrahmacariyosmi evaæ jÃnÃhi sÃrathi. 

1. Vaggukato - machasaæ 2. Vacanova so - machasaæ syÃ 3. TasmÃ - vi
4. AsandhitÃ - machasaæ, syÃ 5. AsandhitÃ - machasaæ, syÃ 6. Apaccasaæ - syÃ apaccayiæ -
vi 7. Pituva mÃtuva - machasaæ, syÃ 8. KharÃ - machasaæ, syÃ
9. Uppetha - machasaæ uppetha - syÃ 10. TÃsÃhaæ - machasaæ tyÃhaæ - syÃ accetha - vi 11.
Apakkhe - machasaæ

[BJT Page 010] [\x  10/]     
4361. Api ataramÃnÃnaæ sammadattho vipaccati, 
Vipakkabrahmacariyosmi nikkhanto akutobhayo. 

[PTS Page 018] [\q  18/]     
4362. Ahmapi pabbajissÃmi rÃjaputta tavantike, 
Avhayassu maæ bhaddaneta pabbajjÃ mama ruccati. 

4363. Rathaæ niyyÃdayitvÃna anaïo ehi sÃrathi, 
Anaïassa hi pabbajjÃ etaæ isihi vaïïitaæ

4364. Yadeva tyÃhaæ vacanaæ akaraæ bhaddamatthu te, 
Tadeva me tvaæ vacanaæ yÃcito kattumarahasi. 

4365. Idheva tÃva acchassu yÃva rÃjÃnamÃnaye, 
Appeva te pitÃ disvÃ pitato sumano siyÃ. 

[PTS Page 019] [\q  19/]     
4366. Karomi te taæ vacanaæ yaæ maæ bhaïasi sÃrathi, 
Ahmapi daÂÂhukÃmosmi pitaraæ me idhÃgataæ. 

4367. Ehi samma nivattassu kusalaæ vajjÃsi ¤Ãtinaæ, 
MÃtaraæ pitaraæ mayhaæ vutto vajjÃsi vandanaæ. 

4368. Tassa pÃde gahetvÃna katvÃ ca naæ padakkhiïaæ, 
SÃrathi rathamÃruyha rÃjadvÃraæ upÃgami. 

4369. Su¤¤aæ mÃtÃ rathaæ disvÃ ekaæ sÃrathimÃgataæ, 
Assupuïïehi nettehi rodanti naæ udikkhati. 

4370. Aya so sÃrathi eti nihanatvÃna mamatujaæ, 
Nihato nÆna me putto pathavyÃ bhumivaddhano. 

4371. AmittÃ nÆna nandanti patitÃ nÆna verino, 
ùgataæ sÃrathiæ disvÃ nihanatvÃna mamatujaæ. 
4372. Su¤¤aæ mÃtÃ rathaæ disvÃ ekaæ sÃrathimÃgataæ, 
Assupuïïehi nettehi rodanti paripucchati2-. 

1. NihanatvÃ mama atrajaæ - machasaæ 2. Rodanti naæ paripucchi - machasaæ

[BJT Page 012] [\x  12/]     
4373. Kinnu mugo kinnu pakkho kinnu so vilapi tadÃ, 
Niha¤¤amÃno bhumiyÃ taæ me akkhÃhi sÃrathi. 

4374. Kathaæ hatthehi pÃdehi mugo pakkho vivajjayi, 
Niha¤¤amÃno bhumiyÃ taæ me akkhÃhi pucchito. 

[PTS Page 020] [\q  20/]     
4375. Akkhissaæ te1- ahaæ ayye dajjÃsi abhayaæ mama, 
Yaæ me sutaæ vÃ diÂÂhaæ vÃ rÃjaputtassa santike. 

4376. Abhayaæ samma te dammi abhito bhaïa sÃrathi, 
Yaæ te sutaæ vÃ diÂÂhaæ vÃ rÃjaputtassa santike. 

4377. Na so mugo na so pakko vissaÂÂha2-vacanova so
Rajjassa kira so bhito akari3- Ãlaye bahu. 

4378. Purimaæ sarati so jÃtiæ yattha rajjamakÃrayi, 
KÃrayitvÃ tahiæ rajjaæ pÃpattha nirayaæ bhusaæ. 

4379. Visati¤ce ca vassÃni tahiæ rajjamakÃrayi, 
Asiti vassa sahassÃni nirayamhi apacci so4-

4380. Tassa rÃjassa so bhÅto mÃ maæ rajjÃbhisecayuæ, 5-
TasmÃ pitucca mÃtucca6- santike na bhaïi7- tadÃ. 

4381. AÇgapaccaÇga sampanno ÃrohapariïÃbhavÃ, 
VissaÂÂhava vano pa¤¤o magge saggassa tiÂÂhati. 

4382. Sace tvaæ daÂÂhukÃmÃsi8- rÃjaputti9- tavatrajaæ, 
Ehi taæ pÃpayissÃmi yattha sammati temiyo

[PTS Page 021] [\q  21/]      
4383. Yojayantu rathe asse kacchaæ nÃgÃna10- bandhatha, 
Udirayantu saÇkhapaïavÃ vadantu11- ekapokkharÃ. 

4384. Nadantu bheri sannaddhÃ vagguæ vadatu dundubhÅ, 
NegamÃ ca maæ anventu gacchaæ puttanivedako12-

1. Akkheyyante - machasaæ, syÃ 2. VisaÂÂha - machasaæ
3. AkarÃ - machasaæ, syÃ 4. Apaccisa - machasaæ
5. Rajjebhisecayuæ - machasaæ 6. Pituca mÃtuva
7. Nabhaïe - machasaæ 8. KÃmosi - machasaæ
9. RÃjaputtaæ - machasaæ, syÃ 10. NÃgÃni - machasaæ, syÃ
11. VagguvÃdantu - machasaæ 12. NivÃdako - machasaæ

[BJT Page 014] [\x  14/]     
4385. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
Khippaæ yÃnÃni yojentu gacchaæ puttanivedako. 

4386. HatthÃrohÃ aïikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrÃkÃ, 
Khippaæ yÃnÃni yojentu gacchaæ puttanivedako. 

4387. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
Khippaæ yÃnÃni yojentu gacchaæ puttanivedako. 

[PTS Page 022] [\q  22/]     
4388. Asse ca sÃrathi yutte sindhave sÅghavÃhane, 
RÃjadvÃraæ upÃga¤achuæ yuttÃ deva ime bhayÃ. 

4389. ThulÃ javena bhÃyanti kisÃ bhÃyanti thÃmunÃ, 1-
Kise thule vivajjetvÃ saæsaÂÂhÃ yojitÃ bhayÃ. 

4390. Tato rÃjÃ taramÃno yuttamÃruyha sandanaæ, 
ItthÃgÃraæ ajjhabhÃsi2- sabbÃva anuyÃtha maæ. 

4391. VÃÊavijanimuïibhisaæ khaggaæ chattaæ ca paï¬araæ, 
UpÃdirathamÃruyha suvaïïena3- alaÇkato4-

4392. Tato ca rÃjÃ pÃyÃsi purakkhatvÃna5- sÃrathi, 
Khippameva upÃga¤achi yattha sammati temiyo. 

[PTS Page 023] [\q  23/]     
4393. Ta¤ca disvÃna Ãyantaæ jalantamiva tejasÃ, 
KhattasaÇghaparibbuÊhaæ6- temiyo etadabravi. 

4394. Kaccinnu7- tÃta kusalaæ kacci tÃta anÃmayaæ, 
Kacacinnu rÃjaka¤¤Ãyo arogÃ mayha mÃtaro. 

4395. Kusala¤ceva me putta atho putta anÃmayaæ, 
SabbÃva8- rÃjaka¤¤Ãyo arogÃ tuyha mÃtaro. 

4396. Kaccissa majjapo9- tÃta kacci te suramappiyaæ, 
Kacci sacce ca dhamme ca dÃne te ramati mano. 

1. ThÃmasÃ - syÃ, kÃmunÃ - machasaæ 2. AbhÃsatha - machasaæ ajjhabhÃsittha - vi 
3. Suvaïïehi - machasaæ 4. AlaÇkatÃ - machasaæ, syÃ
5. PurakkhitvÃna - machasaæ, syÃ 6. ParibuÊhaæ - machasaæ
7. Kaccinu - machasaæ 8. SabbÃ ca - machasaæ 9. Kacci amajjapo - machasaæ syÃ

[BJT Page 016] [\x  16/]     
4397. Amajjapo ahaæ puttaæ atho me suramappiyaæ, 
Atho sacce ca dhamme ca dÃne me ramati mano. 

4398. Kacci arogaæ yoggaæ te kacci vahati1- vÃhanaæ, 
Kacci te vyÃdhayo natthi sarirassupatÃpanÃ. 

4399. Atho arogaæ yoggaæ me ato vahati vÃhanaæ, 
Atho me vyÃdhayo natthi sarirassupatÃpanÃ2-

4400. Kacci antÃ ca te phitÃ majjhe ca bahalÃ tava, 
KoÂÂhÃgÃra¤ca kosa¤¤aca kacci te paÂisanthataæ. 3-

4401. Atho antÃ ca te phitÃ majjhe ca bahalÃ mama, 
KoÂÂhÃgÃra¤ca kosa¤¤aca sabbaæ me paÂisanthataæ. 

4402. SvÃgataæ te mahÃrÃja atho te adurÃgataæ, 
PatiÂÃpentu pallaÇkaæ pattha rÃjÃ nisakkati. 

[PTS Page 024] [\q  24/]     
4403. Idheva te nisinnassa niyate païïasanthate, 4-
Etto udakamÃdÃya pÃde pakkhÃlayantu te. 

4404. Idampi païïakaæ mayhaæ randhaæ rÃja aloïakaæ. 
Maæ lÃbhehi 7. RohÃ - machasaæ, vi 8. Bahuttadha¤¤Ã - machasaæ, syÃ

4405. Na cÃhaæ4- païïaæ bhu¤jÃmi na hetaæ mayha bhojanaæ, 
SÃlinaæ odanaæ bhu¤eja suciæ6- maæsupasevanaæ. 

4406. Accherakaæ maæ paÂibhÃti ekakampi rabhogataæ, 
Edisaæ bhu¤jamÃnÃnaæ kena vaïïo pasidati. 

[PTS Page 025] [\q  25/]     
4407. Eko rÃja nipajjÃmi niyate païïasanthate, 
TÃya me ekaseyyÃya rÃja vaïïo pasidati. 

4408. Na ce7- nettiæsabaddhÃ me rÃjarakkhÃ upaÂÂhitÃ, 
TÃya me sukhÃseyyÃya rÃja vaïïo pasidati. 

1. VÃhati - machasaæ, syÃ vi 2. TÃpiyÃ - machasaæ, syÃ
3. Sandhataæ - machasaæ 4. Santhare - machasaæ 
5. NavÃhaæ - machasaæ 6. Suci - machasaæ, syÃ 7. Nava - machasaæ

[BJT Page 018] [\x  18/]     

4409. Atitaæ nÃnusocÃmi nappajappamanÃgataæ, 
Paccuppannena yÃpemi tena vaïïo pasidati. 

4410. AnÃgatappajappÃya atitassasocanÃ, 
Etena bÃlÃ sussanti naÊova bharito luto. 

4411. HatthÃïikaæ rathÃïikaæ asse patti ca vammino, 
NivesanÃni rammÃni ahaæ putta dadÃmi te. 

4412. ItthÃgÃrampi te dammi sabbÃlaÇkarÃ bhusitaæ, 
TÃ putta paÂipajjassu tvaæ no rÃjÃ bhavissasi. 

4413. KusalÃ naccagitassa sikkhitÃ caturitthiyo, 
Kame taæ ramayissanti kiæ ara¤¤e karissasi. 

4414. PaÂirÃjuhi te ka¤¤Ã Ãnayissaæ alaÇkatÃ, 
TÃsu putte janetvÃna atha pacchÃ pabbajissasi. 
4415. YuvÃ ca daharo cÃsi paÂhamuppattite susu, 
Rajjaæ kÃrehi bhaddante kiæ ara¤¤e karissasi. 

4416. YuvÃ care buhmacariyaæ brahmacÃri yuvÃ siyÃ, 
Daharassa hi pabbajjÃ etaæ isihi vaïïitaæ. 

[PTS Page 026] [\q  26/]      

4417. YuvÃ care buhmacariyaæ brahmacÃri yuvÃ siyÃ, 
Brahmacariyaæ carissÃmi nÃhaæ rajjenamatthiko. 

4418. PassÃmi vohaæ daharaæ amma tÃta vadaæ naraæ, 1-
KicchÃ laddhaæ piyaæ puttaæ apapatvÃna jaraæ mataæ. 

4419. PassÃmi vohaæ dahariæ kumÃriæ cÃru dassanaæ, 
NaÊavaæsakaÊiraæva paluggaæ jÅvitakkhaye. 

1. Vadantaraæ - machasaæ, syÃ vi. 

[BJT Page 020] [\x  20/]     
4420. DaharÃpi hi miyanti narÃ ca atha nÃriyo, 
Tattha ko vissase poso daharomhÅti jivite, 

4421. Yasasa ratyÃ vivasane Ãyuæ appataraæ siyÃ, 
Appodakeva macchÃnaæ kinnu komÃrakaæ tahiæ. 

4422. NiccamabbhÃhato loko nicca¤ca parivÃrito, 
AmoghÃsu vajantisu kiæ maæ rajjena si¤casi. 

4423. KenamabbhÃhato loko kena ca parivÃrito, 
KÃyo amoghÃ gacchanti taæ me akkhÃhi pucchito. 

4424. MaccunÃbbhÃhato loko jarÃya parivÃrito, 
Ratyo amoghÃ gacchanti evaæ jÃnÃhi khattiya. 

4425. YathÃpi tante vitate1- yaæ yadevupavÅyayati, 
Appakaæ hoti vetabbaæ evaæ maccÃna jÅvitaæ. 

4426. YathÃ vÃrivaho puro gacchannupanivatti, 2-
EvamÃyu manussÃnaæ gacchannupanivattati. 

4427. YathÃ vÃrivaho puro vahe rukkhupakulaje, 3-
Evaæ jarÃya maraïena vuyhante vata pÃïino. 4-. 

[PTS Page 027] [\q  27/]     
4428. HatthÃïikaæ rathÃïikaæ asse patti ca vammino, 
NivesanÃni rammani ahaæ puttadadÃmi te. 

4429. ItthÃgÃrampi te dammi sabbÃlaÇkÃrabhusitaæ, 
TÃ putta paÂipajjassu tvaæ no rÃjÃ bhavissasi. 

4430. KusalÃ naccagÅtassa sikkhitÃ caturitthiyo, 
KÃme taæ ramayissanti kiæ ara¤¤e karissasi. 

1. Vitante - machasaæ, syÃ 2. Gacchaæ nuparivattati - machasaæ gacchaæ na parivattati - syÃ
3. Ruhepakulaje. 4. SabbapÃïino - machasaæ, syÃ

[BJT Page 022] [\x  22/]     
4431. PaÂipuhi te ka¤¤Ã Ãnayissaæ ajaÇkatÃ, 
TÃsu putte janetvÃna atha pacchÃ pabbajissasi. 

4432. YuvÃ ca daharo cÃsi paÂhamuppattito susu, 
Rajjaæ karehi bhaddante kiæ ara¤¤e karissasi. 

4433. KoÂÂhÃgÃra¤ca kosa¤ca vÃhanÃni balÃni ca, 
NivesanÃni rammÃni ahaæ punta dadÃmi te. 

4434. Gomaï¬alaparibbuÊho dÃsisaÇghapurakkhato, 
Rajjaæ kÃrehi bhaddanne kiæ ara¤¤e karissasi. 

4435. Kiæ dhanena yaæ jiyetha kiæ bhariyÃyaya marissati, 
Kiæ yobbanena ciïïena yaæ jarÃ abhihessati. 1-

4436. Tattha kÃ vandi kÃ khi¬¬Ã kÃ ratÅ kÃ dhanesanÃ, 2-
Ki me puttehi dÃrehi rÃja muttosmi bandhanÃ. 

4437. Sohaæ evaæ pajÃnÃmi maccu me nappamajjati, 
AntakenÃdhipantassa kÃ rati kÃ dhanesanÃ. 

[PTS Page 028] [\q  28/]     
4438. PhalÃnamiva pakkÃnaæ niccaæ patanato bhayaæ, 
Evaæ jÃtÃnamaccÃnaæ niccaæ maraïato bhayaæ. 

4439. SÃyameke na dissanti3- pato diÂÂhÃ bahujjanÃ, 
Pato eke na dissanti sÃyaæ diÂÂhÃ bahujjanÃ. 

4440. Ajjeva kiccaæ Ãtappaæ4- ko ja¤¤Ã maraïaæ suve, 
Nahi no saÇgaraæ tena mahÃsenena maccunÃ. 

4441. CorÃ dhanassa patthessa rÃjÃ muttosmi bandhanÃ, 
Ehi rÃja nivattassu nÃhaæ rajjenamatthikoti. 
MugapakkhajÃtakaæ paÂhamaæ. 

1. Yaæ jarÃyÃbhibhuyyati - machasaæ, syÃ 2. DhanesinÃ - machasaæ, syÃ
3. Passanti - vi 4. ùtapa - machasaæ

[BJT Page 024] [\x  24/]     
2. MahÃjanakajÃtakaæ
[PTS Page 035] [\q  35/]     
4442. Koyaæ majjhe samudadasmiæ apassaæ tiramÃyuhe, 
Kaæ1- tvaæ atthavasaæ ¤atvÃ evaæ vÃyamase bhusaæ. 

4443. Nisamma vattaæ lokassa vÃyÃmassa ca devate, 
TasmÃ majjhe samuddasmiæ appasaæ tiramÃyuhe. 

4444. GambhÅre appameyyasmiæ tÅraæ yassa na dissati, 
Mogho te purisa vÃyÃmo appatvÃva marissi. 

[PTS Page 036] [\q  36/]     
4445. Anaïo ¤Ãtinaæ hoti devÃnaæ pituno2- ca so, 
Karaæ purisakiccÃni na ca pacchÃnutappati. 

4446. ApÃraneyyaæ yaæ kammaæ aphalaæ kilamathuddayaæ, 
Tattha ko vÃyamenattho maccu yassÃbhinippataæ. 3-

4447. ApÃraneyyaæ accantaæ yo viditvÃna devate, 
Na rakkhe attano pÃïaæ ja¤¤Ã so yadi4- hÃpaye. 

4448. AdhippÃya phalaæ eke asmiæ lokasmi devate, 
Payojayanti kammÃni tÃni ijjhanti vÃ na vÃ. 
4449. SandiÂÂhikaæ kammaphalaæ nanu passasi devate, 
SannÃ a¤¤e tarÃmahaæ ta¤ca passÃmi santike. 

4450. So ahaæ vÃyamissÃmi yathÃsattiæ yathÃbalaæ, 
Gacchaæ pÃraæ samuddassa kÃsaæ5- purisakÃriyaæ. 

[PTS Page 037] [\q  37/]     
4451. Yo tvaæ evaæ gate oghe appameyye mahaïïave, 
DhammavÃyÃmasampanno kammanÃ6- nÃvasidasi, 
So tvaæ tattheva gacchÃbhi yattha te7- nirato mano. 

1. Kiæ - machasaæ. SyÃ 2. Pituna¤ca - machasaæ, syÃ 3. Nipaphataæ - syÃ
4. Yati - machasaæ 5. Kassaæ - machasaæ, syÃ 6. KammunÃ - machasaæ, syÃ
7. Ke - machasaæ

[BJT Page 026] [\x  26/]     
4452. Suriyuggamane nidhi atho oggamane nidhi, 
Anno nidhi bahi nidhi na anto na bahi nidhi. 

[PTS Page 038] [\q  38/]     
4453. ùrohane mahÃnidhi atho orohane nidhi, 
Caturo ca mahÃsÃlÃ samantÃ yojane nidhi. 

4454. Dantaggesu mahÃnidhi vÃlaggesu ca kekhuke, 
Rukkhaggesu mahÃnidi soÊasete mahÃnidhi
SahassatthÃmo pallaÇko sivalÃrÃdhanena ca. 

[PTS Page 043] [\q  43/]     
4455. ùsiæsetheva puriso1- na nibbindeyya paï¬ito, 
PassÃmi vohaæ attÃnaæ yathÃ icchiæ tathÃ ahu. 

4456. ùsiæsetheva puriso na nibbindeyya paï¬ito, 
PassÃmi vohaæ attÃnaæ udakÃ thalamubbhataæ. 

4457. VÃsiæsetheva puriso na nibbindeyya paï¬ito, 
PassÃmi vohaæ attÃnaæ yathÃ icchiæ tathÃ ahu. 

4458. VÃsiæsetheva puriso na nibbindeyya paï¬ito, 
PassÃmi vohaæ attÃnaæ udakÃ thalamubbhataæ. . 

4459. DukkhupanÅtopi naro sapa¤¤o
ùsaæ na chindeyya sukhÃgamÃya, 
Bahu hi phassÃ ahitÃ hitÃ ca
AvitakkitÃ maccumupabbajanti2-

4460. Acintitampi bhavati cittitampi vinassati, 
Na hi cintÃmayÃ bhogÃ itthiyÃ purisassa vÃ. 

[PTS Page 045] [\q  45/]     
4461. ApurÃïaæ3- vata bho rÃjÃ sabbabhummo disampati, 
NÃjja nacce nisÃmeti na gÅte kurute mano. 

4462. Na mige napi uyyÃne napi haæse udikkhati, 
Mugova tuïhimÃsino na atthamanusÃsati. 

1. ùsiæsetho puriso - machasaæ 2. Maccumubbajanti - machasaæ
3. AporÃïaæ - machasaæ, syÃ, vi. 

[BJT Page 028] [\x  28/]     
4463. SukhakÃmÃ rabhosÅlÃ vadhabandhÃ upÃratÃ, 1-
Kesannu2- ajja ÃrÃme daharÃ vuddhÃ ca acchare. 

[PTS Page 046] [\q  46/]     
4464. AtikkantavanathÃ dhÅrÃ namo tesaæ mahesinaæ, 
Ye ussukambhi lokambhi viharanti anussukÃ. 

4465. Te chetvÃ maccuno jÃlaæ taæ taæ mÃyÃvino, 
ChintÃlayattÃ3- gacchanti ko tesaæ gatimÃpaye. 

4466. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ visÃlaæ sabbatopabhaæ, 4-
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu5- bhavissati. 

4467. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ vibhattaæ bhÃgaso mitaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4468. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ bahupÃkÃratoraïaæ, 6- 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4469. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ daÊhamaÂÂÃlakoÂÂhakaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4470. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ suvibhattaæ mahÃpathaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4471. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ suvibhattantarÃjaïaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4472. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ gavÃssarathapÅÊitaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

[PTS Page 047] [\q  47/]     
4473. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ ÃrÃmavanamÃliniæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

1. ApÃrutÃ - machasaæ, syÃ upÃrutÃ - si. Mu. 2. Kassanu - machasaæ, syÃ
3. SandÃlayantÃ - machasaæ, syÃ 4. Pabbato pabhaæ - machasaæ 5. Kudassu - machasaæ 6.
BahalapÃkÃratoraïaæ - sihaÊa aÂÂhakathÃ (he vi 43 piÂa 7 kÃï¬aya)

[BJT Page 030] [\x  30/]     
4474. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ uyyÃnavanamÃliniæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu1- bhavissati. 

4475. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ pÃsÃdavanamÃliniæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4476. KadÃhaæ mithilaæ phÅtaæ tiparaæ2- rÃjabandhuniæ, 
MÃpitaæ somanassena vedehena yasassinÃ
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4477. KadÃhaæ vedehe3- phÅtaæ nivite dhammarakkhite, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4478. KadÃhaæ vedehe phÅtaæ ajeye dhammarakkhite, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4479. KadÃhaæ antepuraæ rammaæ vibhattaæ bhÃgaso mitaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4480. KadÃhaæ antepuraæ rammaæ sudhÃmattikalepanaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4481. KadÃhaæ antepuraæ rammaæ sucigandhaæ manoramaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4482. KadÃhaæ kÆÂÃgÃre vibhatte bhÃgaso mite, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4483. KadÃhaæ kÆÂÃgÃre ca sudhÃmattikalepane, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4484. KadÃhaæ kÆÂÃgÃre ca sucigandhe manorame, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4485. KadÃhaæ kÆÂÃgÃre ca litte candanaphosite, 4- 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
1. Taæ kudassu - machasaæ, taæ kadÃsu - syÃ 2. Taæ puraæ - machasaæ
3. Videhe - machasaæ 4. BhÆsite - machasaæ

[BJT Page 032] [\x  32/]     
4486. KadÃhaæ suvaïïapallaÇke goïake cittasanthate, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4487. KadÃhaæ maïipallaÇke goïake cittasanthate, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4488. KadÃhaæ kappÃsakoseyyaæ khomakoÂumbarÃni ca, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4489. KadÃhaæ pokkharaïiyo rammÃ cakkavÃkupakujitÃ1- 
MandÃlakehi sa¤achantÃ padumuppalakehi ca pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssa2- bhavissati. 

4490. KadÃhaæ hatthigumbe sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
Suvaïïakacche mÃtaÇge hemakappanavÃsase2-

4491. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi tomaraÇkusapÃïihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4492. KadÃhaæ assagumbe sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
ùjÃniyye ca jÃtiyÃ sindhave sÅghavÃhane. 

4493. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi illiyÃvÃpadhÃrihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
[PTS Page 048] [\q  48/]     
4494. KadÃhaæ rathaseïiyo pantaddhe ussitadadhaje, 
DÅpe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhusite. 

4495. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vamamihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4496. KadÃhaæ sovaïïarathe sannaddhe ussitaddhaje, 
DÅpe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhusite. 

4497. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4498. KadÃhaæ sajjhurathe sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4499. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

1. CakkavakkapakujitÃ - machasaæ 2. Taæ kudassu - machasaæ, kadÃsu - syÃ
3. HemakappanivÃsaye - machasaæ

[BJT Page 034] [\x  34/]     
4500. KadÃhaæ assarathe sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4501. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4502. KadÃhaæ oÂÂharathe sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4503. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4504. KadÃhaæ goïarathe sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4505. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4506. KadÃhaæ ajarathe sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4507. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4508. KadÃhaæ meï¬arathe sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4509. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4510. KadÃhaæ migarathe1-sannaddhe ussitaddhaje, 
Dipe athopi veyyagghe sabbÃlaÇkÃrabhÆsite. 

4511. ùrÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu
bhavissati. 

4512. KadÃhaæ hatthÃrÆhe2- sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
NÅlavammadhare3- sure tomaraÇkusa pÃïine; pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

1. Migaratheva - machasaæ 2. HatthÃroheva - machasaæ 3. NÅlavammidhareva - machasaæ

[BJT Page 036] [\x  36/]     
4513. KadÃhaæ assÃrÆhe1- sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
NÅlavammadhare sure illiyÃcÃpadhÃrine pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4514. KadÃhaæ rathÃrÆhe2- sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
NÅlavammadhare sure cÃpahatthe kalÃpine 3 pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

[PTS Page 049] [\q  49/]     

4515. KadÃhaæ dhanuggahe sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
NÅlavammadhare sure cÃpahatthe4- kalÃpine pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4516. KadÃhaæ rÃjaputte5- sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
Cittavammadhare sure ka¤canÃveÊadhÃrine; pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 
4517. KadÃhaæ ariyagaïe vatthavante6- alaÇkate, 
HaricandanalittaÇge kÃsikuttamadhÃrine; pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4518. KadÃhaæ amaccagaïe sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
Pitavammadhare sure purato gacchamÃline; pahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4519. KadÃ sattasatÃ bhariyÃ sabbalaÇkÃrabhusitÃ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4520. KadÃ sattasatÃ bhariyÃ susa¤¤Ã tanumajjhimÃ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4521. KadÃ sattasatÃ bhariyÃ assavÃ piyabhÃïini, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4522. KadÃ sataphalaæ kaæsaæ sovaïïaæ satarÃjikaæ, 
PahÃya pabbajissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

1. AssÃroheva - machasaæ, syÃ 2. RathÃroheva - machasaæ, syÃ
3. KalÃpino - syÃ 4. CÃpahattha - machasaæ 5. RÃjaputteva - machasaæ 6. Vatavante -
machasaæ
[BJT Page 038] [\x  38/]     
4523. KadÃsasu maæ hatthagumbÃ sabbalaÇkÃrabhusitÃ, 
SuvaïïakacchÃ mÃtaÇgÃ hemakappanavÃsasÃ. 

4524. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi tomaraækusapÃïihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4525. KadÃsasu maæ assagumbÃ sabbalaÇkÃrabhusitÃ, 
ùjÃniyÃ ca jÃtiyÃ sindhavÃ sighavÃhanÃ. 

4526. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi illiyÃcÃpadhÃrihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4527. KadÃsasu maæ rathaseïiyo sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ. 

4528. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4529. KadÃsasu maæ soïïarathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4530. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
[PTS Page 050] [\q  50/]     
4531. KadÃsasu maæ sajjhurathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4532. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4533. KadÃsasu maæ assarathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4534. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4535. KadÃsasu maæ oÂÂharathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4536. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
[BJT Page 040] [\x  40/]     
4537. KadÃsasu maæ goïarathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4538. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4539. KadÃsasu maæ ajarathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4540. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4541. KadÃsasu maæ meï¬arathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4542. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4543. KadÃsasu maæ migarathÃ sannaddhÃ ussitaddhajÃ, 
DipÃ athopi veyyagghÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ 

4544. ùrÆÊhÃ gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4545. KadÃsasu maæ hatthÃrÆhÃ sabbÃlaÇkÃrabhusitÃ, 
NÅlavammadharÃ surÃ tomaraÇkusapÃïino;
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 
4546. KadÃssu maæ assÃrÆhÃ sabbÃlaÇkÃrabhÆsitÃ, 
NÅlavammadharÃ surÃ illiyÃ 1-cÃpadhÃrino;
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

4547. KadÃssu maæ rathÃrÆhÃ sabbÃlaÇkÃrabhÆsitÃ, 
NÅlavammadharÃ surÃ illiyÃ 1-cÃpadhÃrino;
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

4548. KadÃssu maæ dhanuggahÃ sabbÃlaÇkÃrabhÆsitÃ, 
NÅlavammadharÃ surÃ illiyÃ cÃpadhÃrino;
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

1. IndiyÃ - syÃ

[BJT Page 042] [\x  42/]     
4549. KadÃssu maæ rÃjaputtÃ sabbÃlaÇkÃrabhÆsitÃ, 
CittavammadharÃ surÃ ka¤canÃveÂÂhÃrino;
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu1- bhavissati. 
4550. KadÃssu maæ ariyagaïÃ vatthavantÃ alaÇkatÃ, 
HaricandanalittaÇgÃ kÃsikuttamadhÃrino;
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

4551. KadÃssu maæ amaccagaïÃ sabbalaÇkÃrabhusitÃ, 
PitavammadharÃ surÃ purato gacchamÃlinÅ; 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

4552. KadÃssu maæ sannatÃ bhariyÃ sabbalaÇkÃrabhusitÃ, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

[PTS Page 051] [\q  51/]     
4553. KadÃssu maæ sannatÃ bhariyÃ susa¤¤Ã tanumajjhimÃ, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

4554. KadÃssu maæ sannatÃ bhariyÃ assavÃ piyabhÃïini, 
Yantaæ maæ nÃnuyissanti taæ kadÃssu bhavissati. 

4555. KadÃhaæ pattaæ gahetvÃ muï¬o saÇghÃÂipÃruto, 
Piï¬ikÃyÃ carissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4556. KadÃhaæ paæsukÆlÃnaæ ujjhitÃnaæ mahÃpathe, 
SaÇghÃÂiæ dhÃrayissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4557. KadÃhaæ sattÃhaæ meghe2- ocaÂÂo3- allacÅvaro, 
Piï¬ikÃyÃ carissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4558. KadÃhaæ sabbahaæ4- ÂhÃnaæ rukkhÃ rukkhÃ vanÃ vanaæ, 
Anapekkho viharissÃmi5- taæ kadÃssu bhavissati. 

4559. KadÃhaæ giriduggesu pahinabhatyabheravo, 
Adutiyo viharissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

1. Taæ kudÃssu - machasaæ, kadusÃ - syÃ 2. Sammeghe - vi machasaæ 
3. OvaÂÂho - machasaæ ovaÂÂhe - syÃ 4. SabbaÂÂhÃna gantvÃ - machasaæ sabbaïhaæ - syÃ 5.
GamissÃmi - machasaæ 6. GamissÃmi - machasaæ, syÃ

[BJT Page 044] [\x  44/]     
4560. KadÃ vÅïaæva rujako sattatantiæ manoramaæ, 
Cittaæ ujuæ karissÃmi taæ kadÃssu bhavissati. 

4561. KadÃhaæ rathakÃrova parikantaæ upÃhanaæ, 
KÃmasaæyojanena chevachaæ1- ye dibbe ye ca mÃnuse. 

[PTS Page 053] [\q  53/]     
4562. TÃ ca sattasatÃ bhariyÃ sabbÃlaÇkÃrabhÆsitÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ no vijahissasi. 
4563. TÃ ca sattasatÃ bhariyÃ susa¤¤Ã tanumajjhimÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ no vijahissasi. 

4564. TÃ ca sattasatÃ bhariyÃ assavÃ piyabhÃïini, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ no vijahissasi. 

4565. TÃ ca sattasatÃ bhariyÃ sabbÃlaÇkÃrabhÆsitÃ, 
HitvÃ sampaddayi2- rÃjÃ pabbajjÃya purakkhato. 
4566. TÃ ca sattasatÃ bhariyÃ susa¤¤Ã tanumajjhimÃ, 
HitvÃ sampaddayi rÃjÃ pabbajjÃya purakkhato. 
4567. TÃ ca sattasatÃ bhariyÃ assavÃ piyabhÃïinÅ, 
HitvÃ sampaddayi rÃjÃ pabbajjÃya purakkhato. 

[PTS Page 054] [\q  54/]     
4568. HitvÃ sataphalaæ3- kaæsaæ sovaïïaæ satarÃjikaæ, 
Aggahi matatikÃpattaæ4- taæ dutiyÃbhisecanaæ. 

4569. VesmÃ aggismÃ jÃlÃ kosÃ5- ¬ayhanti bhÃgaso, 
Rajataæ jÃtarÆpa¤ca muttÃ veÊuriyÃ bahuæ. 

4570. Maraïayo saÇkhamuttÃ ca vatthikaæ6- haricandanaæ, 
Ajinaæ dantabhaï¬a¤ca lohaæ kÃÊÃyasaæ bahu;
Ehi rÃja nivattassu mÃ te taæ vinasÃ7- dhanaæ. 

1. ChetvÃ - machasaæ 2. Sampaddavi - machasaæ sampadavi - syÃ
3. Satapalaæ - machasaæ, syÃ 4. Mattikaæ - machasaæ 5. KoÂÂhÃ - vi
6. Vatthakaæ - machasaæ 7. VinassÃ - machasaæ syÃ 
[BJT Page 046] [\x  46/]     
4571. Susukhaæ vata jivÃma yesaæ no natthi ki¤canaæ, 
MithilÃya1- ¬ayahmÃnÃya na me ki¤ci a¬ayhatha. 

[PTS Page 055] [\q  55/]     
4572. AÂaviyo samuppannÃ raÂÂhaæ viddhaæsayanti taæ, 
Ehi rÃja nivantassu mÃ raÂÂhaæ vinasÃ idaæ. 
4573. Susukhaæ vata jivÃma yesaæ no natthi ki¤canaæ, 
RaÂÂhe vilumpamÃnambhi na me ki¤ci ajiratha2-. 

4574. Susukhaæ vata jivÃma yesaæ no natthi ki¤canaæ, 
PitibhakkhÃ bhavissÃma deva ÃbhassarÃ yathÃ. 

[PTS Page 056] [\q  56/]     
4575. Kimbheso mahato ghoso kÃ nu gÃme kililiyÃ, 3-
Samaïa¤¤eva4- pucchÃma kattheso abhisaÂo5- jano. 

4576. Mamaæ obhÃya gacchantaæ ettheso abhisaÂo jano, 
SimÃtikkamanaæ yantaæ munimonassa pattiyÃ;
Missaæ nandihi gacchantaæ kiæ jÃnamanupucchasi. 

[PTS Page 057] [\q  57/]     
4577. MÃssu tiïïo ama¤¤ittho6- sarÅraæ dhÃrayaæ imaæ, 
Atiraïeyyamidaæ7- kammaæ bahu hi paripanthayo. 

4578. Ko nu me paripanthassa mama evaæ vihÃrino, 
Yo nevadiÂÂhe nÃdiÂÂhe kÃmÃnamabhipatthaye. 

4579. NiddÃ tandÅ vijambhikÃ aratÅ bhattasammado, 
ùvasanti sariraÂÂhÃ bahuhi paripanthayo8-

[PTS Page 058] [\q  58/]     
4580. KalyÃïaæ vata maæ bhavaæ brÃhmaïamanusÃsasi, 
Brahmaïaæ yeva9- pucchÃmi konu tvamasi mÃrisa. 

1. Mithilaæ - machasaæ 2. AhÃratha - machasaæ a¬ayhatha mÃme kicÅ ahÃratha - syÃ
3. GÃmeva kiliyÃ - machasaæ kiliyÃ - syÃ 4. Samaïaæ teva - machasaæ, syÃ
5. Abhisato - machasaæ 6. Amu¤¤ittha - machasaæ 7. Atiraïeyya yamidaæ bahuhi
paribandhayo - machasaæ 8. Paribandhayo - machasaæ 9. Tveva - vi machasaæ. 

[BJT Page 048] [\x  48/]     
4581. NÃrado iti me nÃmaæ1- kassapo iti maæ vidu, 
Bhoto sakÃse Ãga¤achiæ sÃdhu sabbhi samÃgamo. 

4582. Tassa te sabbo Ãnando vihÃro upavattatu, 
Yadunaæ taæ paripurehi khantiyÃ upasamena ca. 

4583. PasÃraya santatata¤ca unnatta¤ca pasÃraya, 
Kammaæ vijja¤ca dhamma¤ca sakkatvÃna paribbaja. 

[PTS Page 059] [\q  59/]     
4584. Bahuhatthi ca asse ca nagare janapadÃni ca, 
HitvÃ janaka pabbajito kapalle ratimajjhagÃ. 

4585. Kaccinnu te jÃnapadÃ2- mittÃ maccÃ ca ¤ÃtakamÃ, 
Dubhiæ akaæsu3- janaka kasmÃ cetaæ4- aruccatha. 

4586. Na migÃjina jÃtucca5- ahaæ ka¤ci kudÃcanaæ, 
Adhammena jine ¤Ãtiæ na cÃpi ¤Ãtayo mamaæ. 

4587. DisvÃna lokavantantaæ khajjantaæ kaddamikataæ, 
Ha¤¤are khajjhare vettha yattha satto puthujjano;
EtÃhaæ upamaæ katvÃ bhikkhakosmi migÃjina. 

[PTS Page 060] [\q  60/]     
4588. Konu te bhagavÃ satthÃ kassetaæ vacanaæ suci
Nahi kappaæ vÃ vijjaæ vÃ paccakkhÃya rathesabha: 
Samaïaæ Ãhu vattantaæ yathÃ dukkhassatikkamo. 

4580. 4589. Na migÃjina jÃtucca ahaæ ka¤ci kudÃcanaæ, 
Samaïaæ brÃhmaïaæ vÃpi sakakatvÃanupÃvisaæ. 

1. NÃmena - machasaæ, syÃ 2. JanapadÃ - machasaæ 3. Dubbimakaæsu - machasaæ
4. Te taæ 5. JÃtucche - machasaæ

[BJT Page 050] [\x  50/]     
4590. MahatÃ cÃnubhavena gacchanto siriyÃjalaæ, 
GiyamÃnesu gitesu vajjamÃnesu vaggusu; turiyatÃÊitasaæsuÂÂhe smatÃlasamÃhite. 

4591. SamigÃjina maddakkhiæ phalaæ1- ambaæ tirocchadaæ, 
TujjamÃnaæ2- manussehi phalakÃmehi3- jantuhi. 

4592. So kho hantaæ siriæ hitvÃ orohitvÃ vigÃjina, 
Mulaæ ambassupÃga¤chiæ phalino nipphalitassa ca. 

4593. Phalaæ abbaæ bhataæ disvÃ viddhasataæ4- vinalikataæ, 
Athetaæ itaraæ ambaæ nÅlohÃsaæ manoramaæ. 

[PTS Page 061] [\q  61/]     
4594. Evameva nunambhepi issare ihukaïÂake, 
AmittÃ no vadhissanti yathÃ ambo phali hato. 

4595. Ajinamhi ha¤¤ate dÅpi nÃgo dantehi ha¤¤ate, 
Dhanambhi dhanino hanti aniketamasanthavaæ;
Phali ambo aphalo ca te satthÃro ubho mama. 

4596. Sabbo jano pavyadhito rÃjÃ pabbajito iti, 
HatthÃrohÃ aïikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrikÃ. 

4597. AssÃsayitvÃ janataæ ÂhapayitvÃ paÂicchadaæ, 
Puttaæ rajje ÂhapetvÃ atha pacchÃ pabbajissasi. 

[PTS Page 062] [\q  62/]     
4598. VattÃ mayÃ jÃnapadÃ mitatÃmaccÃ ca ¤ÃtakÃ, 
Santi puttÃ videhÃnaæ dighÃvu raÂÂhava¬¬hano;
Te rajjaæ kÃrayissanti mithilÃyaæ pajÃpati. 

4599. Ehi taæ anusikkhÃmi yaæ vÃkyaæ mama ruccati, 
Rajjaæ tuvaæ kÃrayanti pÃpaæ duccaritaæ bahuæ: 
KÃyena vÃcÃ manasÃ yena ga¤achisi duggatiæ. 

1. Balaæ ambha - machasaæ 2. HatamÃnaæ - machasaæ tudamÃnaæ - syÃ
3. BalakÃmehi - machasaæ 4. Vidasataæ - machasaæ. 

[BJT Page 052] [\x  52/]      
4600. Paradinnakena paraniÂÂhitena, 
Piï¬ena yÃpehi sadhiradhammo. 

[PTS Page 063] [\q  63/]     
4601. Yopi catutthe bhattakÃle na bhu¤je
AjaddhumÃriva1- khudÃya mÅye, 
Na tveva piï¬aæ lulitaæ anariyaæ
KulaputtarÆpo sappuriso na seve
Tayidaæ na sÃdhu tayidaæ na suÂÂhu
SunakhucchiÂÂhakaæ bhu¤jase tvaæ. 

[PTS Page 064] [\q  64/]     
4602. Na cÃ pi me sÅvali so abhakkho
Yaæ hoti cannaæ gihino sunakhassa vÃ, 
Ye keci bhogÃ idha dhammaladdhÃ
Sabbo so bhakkho anavajjÃti2- vutto. 

4603. KumÃrike3- upaseniye niccaæ nigaÊa4- maï¬ita, 
KasmÃ te eko bhujo janati eko te na janati bhujo, 

4604. Imasmiæ me samaïa hatthe paÂimukko ekanÅdhuro, 6-
SaÇghÃtÃ jÃyate saddo dutiyasseva sÃ gati. 

4605. Imasmiæ me samaïÃ hatthe paÂimukko ekanÅdhuro, 6-
So aditiyo na chanati munibhutova tiÂÂhati. 

4606. VivÃdappatto dutiyo keneko vivadissati, 
Tassa te saggakÃmassa ekattamuparovataæ. 

[PTS Page 065] [\q  65/]     
4607. Suïasi7- sivalÅ gÃthÃ kumÃriyÃ paveditÃ, 
PessiyÃ maæ garahittho dutiyasseva sÃ gati. 

4608. Ayaæ dvedhÃ patho bhadde anuciïïo pathÃvihi, 
Tesaæ tvaæ ekaæ gaïhÃhi abhamekaæ punÃparaæ. 

4609. Neva maæ tvaæ "patÅ me"ti mÃhaæ "bhariyÃ"ti vÃ puna, 
Imameva kathaæ kathayantÃ thuïaæ nagarupÃgamuæ. 

1. AjuttamÃriva - machasaæ ajajjhaÂÂhamÃriva - syÃ ajhajuÂÂhumariva - vi
2. Anavaye - machasaæ 3. KumÃriye - machasaæ, vi 4. Tikala - machasaæ
5. DunivarÃ - machasaæ, syÃ 6. Ekanivaro - machasaæ 7. SuïÃsu - machasaæ

[BJT Page 054] [\x  54/]     
[PTS Page 066] [\q  66/]     
4610. KoÂÂhake usukÃrassa bhattakÃle upaÂÂhite, 
Tatra ca so usukÃro (ekaæ daïa¬aæ ujuæ kataæ;)
Eka¤ca cakkhuæ niggayha jimbhamekena pekkhati. 

4611. Evaæ no sÃdhu passasi usukÃra suïohi me, 
Yadekaæ cakkhuæ niggayha jibhamamekena pekkhasi. 

4612. Vihi samaïa cakkhuhi visÃlaæ viya khÃyati, 
AsampatvÃ paraæ1- liÇgaæ nujajubhÃvÃya kappati. 

4613. Eka¤ca cakkhuæ niggayha jimbhamekena pekkhato, 
SampatvÃ paramaæ liÇgaæ ujubhÃvÃya kappati. 

4614. VivÃdappatto dutiyo keneko vivadissati, 
Tassa te saggakÃmassa ekattamuparovataæ. 

[PTS Page 067] [\q  67/]     
4615. SuïasÅ sÅvali gÃthÃ usukÃreïa paveditÃ, 
PessiyÃ2- maæ garahittho dutiyasseva sÃ gati. 

4616. Ayaæ dvedhÃ patho bhadde anuciïïÃ pathÃvihi, 
Tesaæ tvaæ ekaæ gaïhÃhi ahametaæ punÃparaæ. 

4617. Neva maæ tvaæ "pati me"ti mÃhaæ "bhariyÃ"ti vÃ puna, 
Mu¤ajÃvisakÃ3- pavÃÊhÃ ekÃ vihara sÅvalÅ ti. 
MahÃjanakajÃtakaæ dutiyaæ. 

1. Paramaæ - machasaæ 2. PesiyÃ - machasaæ 3. Mu¤achavesikÃ - machasaæ

[BJT Page 056] [\x  56/]     
[PTS Page 077] [\q  77/]     
3. SÃmajÃtakaæ
4618. Ko nu maæ usunÃ vijjhi pattaæ udahÃrakaæ, 1-
Khattiyo brÃhmano vesso ko maæ viddhÃ niliyasi. 2-

4619. Na me maæsÃni khajjÃni cammenattho na vijjati, 
Atha kena nu vaïïena viddheyyaæ maæ ama¤¤atha. 

4620. Ko vÃ tvaæ kasasa vÃ putte kathaæ jÃnemu taæ mayaæ, 
PuÂÂho me samma akkhÃhi kiæ maæ viddhÃ nilÅyasi. 

4621. RÃjÃhamasmi kÃsinaæ piliyakkhoti maæ vidu, 
LobhÃ raÂÂhaæ pahatvÃna3- migamesaæ4- carÃmahaæ. 

4622. Issatthevassami kusalo daÊhadhammoti vissuto, 
NÃgopi me na mu¤ceyya Ãgato usupÃtanaæ. 

[PTS Page 078] [\q  78/]     
4623. Tva¤ca tassa vÃ puttosi kathaæ jÃnemu taæ mayaæ, 
Pituno attano cÃpi nÃmagottaæ pavedaya. 

4624. NesÃdaputto bhaddante sÃmo iti maæ ¤Ãtayo, 
ùmantayiæsu jivantaæ svÃjjevÃhaæ5- gato saye. 

4625. Viddhosmi puthusallena savisena yathÃ migo, 
Sakamhi lohite rÃja passa semi paripluto. 

4626. PaÂicamma6-gato sallaæ passa vihÃmi7- lohitaæ, 
ùturo tyÃnu pucchÃmi kiæ maæ viddhÃ nilÅyasi. 

1. UdahÃrayaæ - machasaæ 2. Niliyyasi - machasaæ 3. PahitvÃna - machasaæ, syÃ
4. Migameso - machasaæ 5. Svajjevavaæ - machasaæ 6. PaÂivÃ - machasa, syÃ
7. MimbhÃmi - machasaæ thimahÃmi - syÃ. 
[BJT Page 058] [\x  58/]     
4627. Ajinambhi ha¤¤ate dÅpi nÃgo antehi ha¤¤ate, 
Atha kena nu vaïïena viddheyyaæ maæ ama¤¤atha. 

4628. Migo upaÂÂhito Ãsi Ãgato usupÃtanaæ, 
Taæ disvÃ ubbijji sÃma1- tena kodho mamÃvisi. 

[PTS Page 079] [\q  79/]     
4629. Yatho sarÃmi attÃnaæ yato pattosmi vi¤¤utaæ, 
Na maæ migÃ uttasanti2- ara¤¤e sÃpadÃnipi. 

4630. Yato nÅdhiæ parihariæ yato pattosmi yobbanaæ, 
Na maæ migÃ uttasanti ara¤¤e sÃpadÃnipi. 

4631. BhÅrÆ kimpurisÃ rÃja pabbate gandhamÃdane, 
SammodamÃnÃ gacchÃma pabbatÃni vanÃni ca;
Atha kena nu vaïïena uttrase so migo mamaæ. 

4632. Na taddasÃ3- migo sÃma kintÃhaæ alikaæ4- bhaïe, 
KodhalobhÃbhibhutohaæ usuæ te taæ avassajiæ. 

4633. Kuto nu samma Ãgamma kassa vÃ pahito tuvaæ, 
UdahÃro nadiæ gaccha Ãgato migasammataæ. 

[PTS Page 080] [\q  80/]     
4634. AndhÃ mÃtÃ pitÃ mayhaæ te bharÃmi brahÃmane, 
TesÃhaæ udahÃrako1- Ãgato migasammataæ. 

4635. Atthi tesaæ usÃmantaæ atha sÃhassa jÅvitaæ, 
Udakassa ca alÃbhena ma¤¤e andhÃ marissare. 

1. UbbijjissÃmi - machasaæ 2. Utrasanti - machasaæ, syÃ 3. Na taæ tasa - machasaæ, syÃ 4.
Aliko - machasaæ 5. Udakaæ hÃïa - chesaæ. 

[BJT Page 060] [\x  60/]     
4636. Na me idaæ tathÃ dukkhaæ labbhÃhi pumunÃ idaæ, 
Ya¤ca ammaæ na passÃmi taæ me dukkhataraæ ito. 
4637. Na me idaæ tathÃ dukkhaæ labbhÃhi pumunÃ idaæ, 
Ya¤ca tÃtaæ na passÃmi taæ me dukkhataraæ ito. 

4638. SÃ nÆna kapaïÃ ammÃ cirarattÃya rucchati, 1-
A¬¬haratte ca ratte vÃ nadiva avasucchati. 

4639. So nÆna kapaïo tato cirarattÃya rucchati, 
A¬¬haratte ca ratte vÃ nadiva avasucchati. 

4640. UÂÂhÃnapÃricariyÃya pÃdaæ2- sambÃhanassa ca, 
"SÃma tÃtÃ" ti vilapantÃ hiï¬issanti3- brahÃvane. 

4641. Idampi dutiyaæ sallaæ kampeti hadayaæ mama. 
Ya¤ca andhe na passÃmi ma¤¤e hessÃmi4- jÅvitaæ. 

[PTS Page 081] [\q  81/]     
4642. MÃ bÃÊhaæ paridevesi sÃma kalyÃïadassana, 
Ahaæ kammakaro hutvÃ bharissaæ te brahavane. 

4643. Issatthe casmi kusalo daÊhadhammoti vissuto, 
Ahaæ kammakÃro hutvÃ bharissaæ te brahavane

4644. MigÃnaæ vighÃsamanvesaæ vanamula phalÃni ca, 
Ahaæ kammakaro hutvÃ bharissaæ te brahÃvane 
1. Ruccati - machasaæ, syÃ vi 2. RÃja - machasaæ 3. Hindisasanti - machasaæ
4. Na me bhissÃmi - machasaæ

[BJT Page 062] [\x  62/]     
4645. Katamaæ taæ vanaæ sÃma yattha mÃtÃ pitÃ tava, 
Ahaæ te tathÃ bharissaæ yathÃ te ahari tuvaæ. 

4646. Ayaæ ekapadi rÃja yo yaæ ussisake mama, 
Ito gantvÃ a¬¬hakosaæ tattha1- tesaæ agÃrakaæ;
Tattha mÃtÃ pitÃ mayhaæ te bharassu ito gato. 

[PTS Page 082] [\q  82/]     
4647. Namo te kÃsirÃjatthu namo te kÃsiva¬¬hana, 
AndhÃ mÃtÃ pitÃ mayhaæ bharassu brabhÃvane. 

4648. A¤jaliæ te paggaïhÃmi kÃsirÃja namatthu te, 
MÃtaraæ pitaraæ mayhaæ mutto vajjÃsi vandanaæ. 

4649. Idaæ vanvÃna so sÃmo yuvÃ kalyÃïadassano, 
Mucchito visavegena visa¤¤i samapajjatha. 

4650. Sa rÃjÃ paridevesi bahuæ kÃru¤¤asaæhitaæ, 
AjarÃmaro vahaæ Ãsaæ ajjetaæ2- ¤Ãsi no pure;
SÃmaæ kÃlakataæ disvÃ "natthi maccussa nÃgamo". 

4651. Yassu maæ patimanteti savisena samappito, 
[PTS Page 083] [\q  83/]     
SvÃjjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabhihÃsati. 

4652. Nirayaæ nÆna gacchÃmi ettha me natthi saæsayo, 
TadÃhi pakataæ pÃpaæ cirarattÃya kibabisaæ. 

4653. Bhavanti tassa vattÃro gÃme kibbisakÃrako, 
Ara¤¤e nimmanussambhi ko maæ vattumarahati. 

1. Yattha - machasaæ 2. Ajjabha¤¤Ãmi - machasaæ, ajjetaæ ¤Ãmi - syÃ

[BJT Page 064] [\x  64/]     
4654. SÃrayanti hi kamamÃni game saægaccha mÃnavÃ, 
Ara¤¤e nimmanussambha ko nu maæ sÃrayissati. 

[PTS Page 084] [\q  84/]     
4655. SÃ devatÃ antarahitÃ pabbate gandhamÃdane, 
Ra¤¤ova anukampÃya imÃ gÃtÃ abhÃsatha. 

4656. ùguæ kari mahÃrÃja akarÃ1- kammadukkaÂaæ, 
AdusakÃ pitÃ putatÃ tayo ekusunÃ hatÃ. 

4657. Ehi taæ anusikkhÃmi yathÃ te sugati siyÃ, 
Dhammenandhe2- vane posa ma¤¤ehaæ sugatÅ tayÃ. 

4658. Sa rÃjÃ paridevitvÃ bahuæ kÃru¤¤asaæhitaæ, 
UdakakumbhamÃdÃya pakkÃmi dakkhiïÃmukho. 

[PTS Page 085] [\q  85/]      
4659. Kassa na eso padasaddo manussasseva Ãgato, 
Neso3- sÃmassa nigoso ko nu tvamasi mÃrisaæ. 

4660. Santaæ hi sÃmo vajati santaæ pÃdÃni ¤attiti, 4-
Noso sÃmassa niggheso ko nu tvamasi mÃrisa. 

4661. RÃjÃhamassami kÃsinaæ piliyakkhoti maæ vidu, 
LobhÃ raÂÂhaæ pahatvÃna5- migamesaæ6- varÃmahaæ. 

4662. Issatthe casmi kusalo daÊhadhammoti vissuto, 
NÃgopi me na mu¤ceya Ãgato usupÃtanaæ. 
4663. SvÃgatante mahÃrÃja atho te adurÃgataæ, 
Issarosi anuppatto yaæ idhatthi pavedaya. 

4664. TindukÃni piyÃlÃni madhuke kÃsumÃriyo, 
PhalÃni khuddakappÃni bhu¤ja rÃja varaæ varaæ. 

1. Akari - machasaæ, syÃ vi akÃraæ - simu 2. Dhammena te - machasaæ 
3. No - machasaæ 4. Neyati - machasaæ 5. PahitvÃna - machasaæ
6. Migameso - machasaæ

[BJT Page 066] [\x  66/]     
4665. Idampi pÃnÅyaæ sÅtaæ Ãbhataæ girigabbharÃ, 
Tato piva mahÃrÃja sace tvaæ abhikaÇkhasi. 

[PTS Page 086] [\q  86/]     
4666. NÃlaæ andhÃ vane daÂÂhuæ ko nu me1- phalamÃharÅ, 
Anandhassevayaæ samamÃ nivÃpo2- mayha khÃyati. 

4667. Daharo yuvÃ nÃtibrahÃ sÃmo kalyÃïadassano, 
Dighassa kesÃ asitÃ atho sunaggavellitÃ. 

4668. So bhave phalamÃhatvÃ ito ÃdÃ kamaï¬aluæ, 
Nadiæ gato udahÃro ma¤¤e na duramÃgato. 

4669. Ahaæ ta æavadhiæ sÃmaæ yo tuyhaæ paricÃrako, 
Yaæ kumÃraæ pavedetha sÃmaæ kalyÃnadassanaæ. 

4670. DÅghassa kesÃ asitÃ atho sunaggavellitÃ, 
Tesu lohitalittesu seti sÃmo mayÃ hato. 

[PTS Page 087] [\q  87/]     
4671. Kena dukulamantesi "hato sÃmo"ti vÃdinÃ, 
"Hato sÃmÃ"ti sutvÃna hadayaæ me pavedhati. 

4672. Assatthasseva taruïaæ pavÃlaæ mÃluteritaæ, 
"Hato sÃmo"ti sutvÃna hadayaæ me pavedhati. 

4673. PÃrike kÃsirÃjÃya so sÃmaæ vigasammate, 
KodhasÃ usunÃ vijjha tassa mÃ pÃpamicchimbhÃ. 

4674. KicchÃ laddho piyo putto yo andho abharÅ vane, 
Taæ ekaputtaæ ghÃtimbhi kathaæ citataæ na kopaye. 

4675. KicchÃ laddho piyo putto yo andho abharÅ vane, 
Taæ ekaputtaæ ghÃtimbhi akkodhaæ ahu paï¬itÃ. 

1. Vo - machasaæ, syÃ 2. NivÃto - machasaæ

[BJT Page 068] [\x  68/]     
4676. MÃ khÃÊhaæ paridevetha "hato sÃmÃ"ti vÃdinÃ, 
Ahaæ kammakaro hutvÃ bharissÃmi brahÃmane. 

4677. Issatthe casami kusalo daÊhadhammoti visasuto, 
Ahaæ kammakÃro hutvÃ bharissÃmi brahvane. 

4678. MigÃnaæ1- vighÃsamanvesaæ vanamula phalÃni ca, 
Ahaæ kammakaro hutvÃ bharissÃmi brahÃmane. 

[PTS Page 088] [\q  88/]     
4679. Nesa dhammo mahÃrÃja netaæ ambhesu kappati, 
RÃjÃ tvampi ambhÃkaæ pade vandÃma te mayaæ. 

4680. Dhammaæ nesÃda bhaïatha katÃ apaviti tayÃ, 
PitÃ tvamasi ambhÃkaæ mÃtÃ tvamasi pÃrike. 

4681. Namo te kÃsirÃjatthu namo te kÃsiva¬¬hana, 
A¤jaliæ te pagaïhÃma yÃva sÃmÃnupÃpaya. 

4682. Tassa pÃde pamajjantÃ2- mukha¤ca bhujadassanaæ, 
SaæsumbhamÃnÃ antÃnaæ kÃlamÃgamayÃmase. 

[PTS Page 089] [\q  89/]     
4683. BrahÃ vÃÊamigÃkiïïaæ ÃkÃsantaæ padissati, 
Yattha sÃmo hato seti candova patito chamÃ. 
4684. BrahÃ vÃÊamigÃkiïïaæ ÃkÃsantaæ padissati, 
Yattha sÃmo hato seti suriyova patito chamÃ. 

4685. BrahÃ vÃÊamigÃkiïïaæ ÃkÃsantaæ padissati, 
Yattha sÃmo hato seti paæsunÃ patikuïÂhito 

4686. BrahÃ vÃÊamigÃkiïïaæ ÃkÃsantaæ padissati, 
Yattha sÃmo hato seti idheva vasatha assame. 

4687. Yadi tattha sahassÃni satÃni nahutÃni ca, 
NevambhakÃæ bhayaæ koci vane vÃÊesu vijjati. 

1. MagÃnaæ - machasaæ 2. PavaÂÂantÃ - vi samajjantÃ - machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 070] [\x  70/]     
4688. Tato andhÃnamÃdÃya kÃsirÃjÃ brahÃvane, 
Hatthe gahetvÃ pakkÃmi yattha sÃmo hato ahu. 

[PTS Page 090] [\q  90/]     
4689. DisvÃna patitaæ sÃmaæ puttakaæ paæsukuïÂhitaæ, 
Apaviddhaæ brahÃra¤¤e candaæva patitaæ chamÃ. 

4690. DisvÃna patitaæ sÃmaæ puttakaæ paæsukuïÂhitaæ, 
Apaviddhaæ brahÃra¤¤e suriyaæva patitaæ chamÃ. 

4691. DisvÃna patitaæ sÃmaæ puttakaæ paæsukuïÂhitaæ, 
Apaviddhaæ brahÃra¤¤e karuïaæ paridevayuæ. 

4692. DisvÃna patitaæ sÃmaæ puttakaæ paæsukuïÂhitaæ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ "adhammo kira bho" iti. 

4693. KhÃÊhaæ khosi tuvaæ sutto sÃmakalyÃïadassana, 
Yo ajjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabibhÃsasi. 
4694. KhÃÊhaæ khosi tuvaæ matto sÃmakalyÃïadassana, 
Yo ajjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabibhÃsasi. 
4695. KhÃÊhaæ khosi tvaæ pamattosi1- sÃma kalyÃïadassana, 
Yo ajjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabibhÃsasi. 
4696. KhÃÊhaæ khosi tuvaæ kuddho2- sÃmakalyÃïadassana, 
Yo ajjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabibhÃsasi. 
4697. KhÃÊhaæ khosi tuvaæ ditto3-sÃmakalyÃïadassana, 
Yo ajjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabibhÃsasi. 
4698. KhÃÊhaæ khosi tvaæsi vimanosi sÃmakalyÃïadassana, 
Yo ajjevaæ gate kÃle na ki¤ci mabibhÃsasi. 
1. Puttosi - machasaæ 2. Patu¬osi - machasaæ 3. Paditto - machasaæ

[BJT Page 072] [\x  72/]     
4699. JaÂaæ valitaæ paÇka1-gataæ kodÃni saïÂhapessati, 
SÃmo ayaæ kÃlakato2- andhÃnaæ paricÃrako. 

4700. Ko ce sammajjanÃdÃya3- samamajjissati assamaæ, 
SÃmo ayaæ kÃlakato andhÃnaæ paricÃrako. 
4701. KodÃni nabhÃpayisasti sitenuïhodakena ca, 
SÃmo ayaæ kÃlakato andhÃnaæ paricÃrako. 
[PTS Page 091] [\q  91/]     
4702. KodÃni bhojayissati vanamulaphalÃni ca, 
SÃmo ayaæ kÃlakato andhÃnaæ paricÃrako. 

4703. DisvÃna patitaæ sÃmaæ puttakaæ paæsukuïaÂhitaæ, 
AÂÂitÃ puttasokena mÃtÃ saccamabhÃsatha: 

4704. Yena saccenayaæ sÃmo dhammacÃri re ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4705. Yena saccenayaæ sÃmo brammacÃri dura ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4706. Yena saccenayaæ sÃmo saccavÃdi pÆre ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4707. Yena saccenayaæ sÃmo mÃtÃ petti4-bharo ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4708. Yena saccenayaæ sÃmo kule jeÂÂhÃpacÃyiko, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4709. Yena saccenayaæ sÃmo pÃïÃ piyataro mama, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4710. Yaæ ki¤citthi kataæ pu¤¤aæ mayhaæ ceva pitucca te, sacacana5tena kusalena visaæ
sÃmasasa ha¤¤atu. 

[PTS Page 092] [\q  92/]     
4711. DisvÃna patitaæ sÃmaæ puttakaæ paæsukuïaÂhitaæ, 
AÂÂito puttasokena pitÃ saccamabÃsatha: 

1. Paæsu - machasaæ 2. KÃlaÇkato - machasaæ 3. SammajjamÃdÃya - machasaæ
4. Pitati - machasaæ 5. Sabbena - machasaæ

[BJT Page 074] [\x  74/]     
4712. Yena saccenayaæ sÃmo dhammacÃri pure ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4713. Yena saccenayaæ sÃmo brammacÃri pure ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4714. Yena saccenayaæ sÃmo saccavÃdi pÆre ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4715. Yena saccenayaæ sÃmo mÃtÃpettibharo ahu, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4716. Yena saccenayaæ sÃmo kule jeÂÂhÃpacÃyiko, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4717. Yena saccenayaæ sÃmo pÃïÃ piyataro mama, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

4718. Yaæ ki¤cÃtthi kataæ pu¤¤aæ mayhaæ ca mÃtuyÃ ca te, 
Saccena tena kusalena visaæ sÃmassa ha¤¤atu. 
4719. SÃ devatÃ antarahitÃ pabbate gandhamÃdane, 
SÃmassa anukampÃya imaæ saccamÃbhasatha. 

4720. PabbatyÃhaæ gandhamÃdane cirarattanivÃsinÅ, 
Na me piyataro koci a¤¤o sÃmÃ1- na vijjati. 
Etena saccavajjena visaæ sÃmassa ha¤¤atu. 

4721. Sabbe vanÃ gandhamayÃ pabbate gandhamÃdane, 
Etena sacacavajjena visaæ sÃmasasa ha¤¤atu. 

[PTS Page 093] [\q  93/]     
4722. SÃmo hamasmi bhaddaæ bahuæ kÃru¤¤asaæhitaæ, 
Khippaæ sÃmo samuÂÂhÃsi yuvÃ kalyÃïadassano. 

4723. Samo hamasmi bhaddaæ vo sotthinÃmhi samuÂÂhito, 
MÃ bÃÊhaæ paridevetha ma¤junÃbhivadetha maæ. 

4724. SvÃgatante mahÃrÃja atho te adurÃgataæ, 
Issarosi anupapatto yaæ idhatthi pavedaya. 

1. Samo - machasaæ, sÃmena - syÃ

[BJT Page 074] [\x  74/]      

4725. TindukÃni1- piyÃlÃni madhuke kÃsumÃriyo, 
PhalÃni khuddakappÃni bhu¤ja rÃja vara varaæ. 

4726. Atthi maæ pÃïiyaæ sÅtaæ Ãbhataæ girigabbharÃ, 
Tato piva mahÃrÃja sace tvaæ abhikaÇkhasi. 
4727. SammuyhÃmi pamuyhÃmi sabbÃ muyhanti me disÃ, 
Petaæ taæ sÃma addakkhiæ2- konu tvaæ sÃma jivasi. 

4728. Api jÅvaæ mahÃrÃja purisaæ gÃÊhavedanaæ, 
UpanitamanasaÇkappaæ jivantaæ ma¤¤ate mataæ. 
4729. Api jÅvaæ mahÃrÃja purisaæ gÃÊhavedanaæ, 
Taæ nirodhagataæ santaæ jivantaæ ma¤¤ate mataæ. 
[PTS Page 094] [\q  94/]     
4730. Yo mÃtaraæ vÃ pitaraæ vÃ macco dhammena posati, 
DevÃpi naæ tikicchanti mÃtÃpetti bharaæ janaæ3-

4731. Yo mÃtaraæ vÃ pitaraæ vÃ macco dhammena posati, 
Idha ceva naæ pasaæsanti pecca sagge ca modati. 

4732. Esa bhiyyo pamuyhÃmi sabbÃ muyhanti medisÃ, 
Saraïaæ taæ sÃma gacchÃmi tva¤ca me saraïaæ bhavÃ

4733. Dhammaæ cara mahÃrÃja mÃtÃpitusu khattiya, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4734. Dhammaæ cara mahÃrÃja puttadÃresu khattiya, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4735. Dhammaæ cara mahÃrÃja mittÃmaccesu khattiya, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4736. Dhammaæ cara mahÃrÃja vÃhanesu balesu ca, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
1. Tiï¬unÃnitipi pÃtho 2. Mamadakkhi - machasaæ 3. Naraæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 078] [\x  78/]     
4737. Dhammaæ cara mahÃrÃja gÃmesu nigamesu ca, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4738. Dhammaæ cara mahÃrÃja raÂÂhesu janapadesu ca, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4739. Dhammaæ cara mahÃrÃja samaïabrÃhmaïesu ca, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4740. Dhammaæ cara mahÃrÃja migapakkhisu khattiyÃ, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4741. Dhammaæ cara mahÃrÃja dhammo ciïïo sukhÃvaho, 
Idha dhammaæ caritvÃna rÃja saggaæ gamisassi. 
4742. Dhammaæ cara mahÃrÃja dhammo ciïïo sukhÃvaho, 
Idha dhammaæ caritvÃna sa indÃ devÃ sabrahmakÃ;
Suciïïena divaæ sattÃ mÃ dhammaæ rÃja pamÃdoti. 
SÃmajÃtakaæ tatiyaæ. 

4. NimijÃtakaæ
[PTS Page 097] [\q  97/]     
4743. Accheraæ vata lokasmiæ upapajjanti vicakkhaïÃ, 
YadÃ ahu nimirÃjÃ paï¬ito kusalatthiko. 

4744. RÃjÃ sabbavidebhÃnaæ adÃ dÃnaæ arindamo, 
Tassa taæ dadato dÃnaæ saÇkeppÃ udapajjatha. 
DÃnaæ vÃ brahmacariyaæ vÃ katamaæsu mahapphalaæ. 

[PTS Page 098] [\q  98/]     
4745. Tassa saÇkappama¤¤Ãya maghavÃ devaku¤ajaro, 
Sahassanetto pÃturahu vaïïena nibhataæ tamaæ. 

[BJT Page 080] [\x  80/]     
4776. Sa lomahaÂÂho manujindo vÃsavaæ avacÃ nimi, 
DevatÃnusi gandhabbo Ãdu sakko purindado. 

4747. Na ca me tÃdiso vaïïo diÂÂho vÃ yadi vÃ suto, 
ùcikkha me tvaæ bhaddante kathaæ jÃnemu taæ mayaæ. 

4748. Sa lomahaÂÂhaæ ¤atvÃna vÃsavo avacÃ nimiæ, 
Sakkohamasmi devindo Ãgatosmi tavantiko. 

4749. AlomahaÂÂho manujinda puccha pa¤haæ yadicchasi1-
So ca tena kÃtokÃso vÃsavaæ avacÃ nimi. 

4750. PucachÃmi taæ mahÃbÃhu sabbabhÆtÃnamissara, 
DÃnaæ vÃ brahmacariyaæ vÃkatamaæsu mahapphalaæ

4751. So puÂÂho naradevena vÃsavo avacÃ nimiæ, 
VipÃkaæ brahmacariyassa jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4752. HÅtena brahmacariyena khattiye upapajjati, 
Majjhimena ca devantaæ uttamena visujjhati. 

4753. Nahete pulabhÃ kÃyÃ yÃvayogena kenaci, 
Yo kÃye upapajjanti anÃgÃrÃ tapassino. 

[PTS Page 099] [\q  99/]     
4754. Dudipo dÃgÃro selo mucalindo bhagÅraso, 
Usinaro2- aÂÂhako ca assako ca puthujjano, 

4755. Ete ca¤¤e ca rÃjÃno khattiyÃ brahmaïÃ bahu, 
Puthu ya¤¤aæ yajitvÃna petaæ te nÃtivattisuæ. 

4756. Ye ve adutiyÃ na ramalanti ekikÃ
Vivekajaæ ye na labhanti pitiæ, 
Ki¤cÃpi te indasamÃnabhogÃ
Te ve parÃdhinasukhÃ varÃkÃ. 

1. Yamicchasi - machasaæ 2. Usindaro - machasaæ usinaro - vi

[BJT Page 082] [\x  82/]     
4757. AddhÃ ime1- avattiæsu anÃgarÃ tapassino, 
Sattisayo yÃmahanu somayÃgo2- manojavo, 

4758. Samuddo mÃgho bharato ca3- isikÃlikarakkhiyo, 4-
Aægiraso kassapo ca kisavaccho akitti ca. 5-

[PTS Page 100] [\q 100/]     
4759. Uttarena nadi sidÃ gambhirÃ duratikkamÃ, 
NaÊaggivaïïÃ jotanti sadÃ ka¤canapabbatÃ. 

4760. ParÆÊhakacchÃ tagarÃ rÆÊhakacchÃ vanÃ nagÃ, 
TatrÃsuæ dasasabhassÃni porÃïÃ isayo pure. 

4761. Ahaæ seÂÂhosmi dÃnena saæyamena damena ca, 
Anuttaraæ vataæ katvÃ pakiracÃri samahite. 

4762. JÃtimantaæ ajaccaæ ca ahamujjugataæ naraæ, 
Ativelaæ namassissaæ kammabandhu hi mÃtiyÃ6-

4763. Sabbe vaïaïÃ adhammaÂÂhÃ patanati nirayaæ adho, 
Sabbe vaïaïÃ nirujjhanti7- caritvÃ dhammamuttamaæ. 

[PTS Page 102] [\q 102/]     
4764. Idaæ vatvÃna maghavÃ devarÃjÃ sujampati, 
Vedehaæ anusÃsitvÃ saggakÃyaæ apakkami. 

4765. Imaæ honto nisÃmetha yÃvantettha samÃgatÃ, 
DhammikÃnaæ manusasÃnaæ vaïaïaæ uccÃvacaæ bahuæ. 

4766. YathÃ ayaæ nimirÃjÃ paï¬ito kusalatthiko, 
RÃjÃ sabbavidehÃnaæ adÃ dÃnaæ arindamo. 

4767. Tassa taæ dadako dÃnaæ saÇkappo udapajjatha, 
DÃnaæ vÃ brahmacariyaæ vÃ katamaæsu mahappalaæ. 

1. Atha ime - machasaæ 2. SomayÃmo - machasaæ 3. Bharado ca - machasaæ
4. IsikÃlapurakkhato - machasaæ 5. Akanati ca - machasaæ 6. MÃïavÃ - machasaæ
7. Visujjhanti - vi machasaæ. 

[BJT Page 084] [\x  84/]     
[PTS Page 103] [\q 103/]     
4768. Abbhuto vata lokasmiæ uppajji lomahaæsano, 
Dibbo ratho pÃturahu vedehassa yasassino. 

[PTS Page 104] [\q 104/]     
4769. Devaputto hiddhiko mÃtalÅ devasÃrathi, 
Nimantiyitthi rÃjÃnaæ vedehaæ mithilaggahaæ. 

4770. Ehimaæ rathamÃruyha rÃjaseÂÂha disampati, 
DevÃ dassanakÃmÃ te tÃvatiæsÃ saindakÃ
SaramÃnÃ hi te devÃ sudhammÃyaæ samacchare. 

4771. Tato ca rÃjÃ taramÃno vedeho mithilaggaho, 
ùsanÃ vuÂÂhahivona pamukho rathamÃruhi. 

4772. AbhirÆÊhaæ ethaæ dabbaæ mÃtalÅ etadabravi, 
Kena taæ nemi maggena rÃjaseÂÂha disampati. 
Yena vÃ pÃpakammantÃ pu¤¤akammÃ ca ye narÃ. 

4773. Ubhayeneva maæ nehi mÃtalÅ devasÃrathi, 
Yena vÃ pÃpakammantÃ pu¤¤akammÃ ca ye narÃ. 

4774. Kena taæ paÂhamaæ nemi rÃjaseÂÂha disampati, 
Yena vÃ pÃpakammantÃ pu¤¤akammÃ ca ye narÃ. 

[PTS Page 105] [\q 105/]     
4775. Niraye1- tÃva passÃmi ÃvÃse2- pÃpakamminaæ, 
 hÃnÃni luddakammÃnaæ dussilÃnaæ ca yÃ gati. 

4776. Dassesi mÃtalÅ ra¤¤o duggaæ vetaraïiæ nadiæ, 
Kuthantiæ3- khÃrasaæyuttaæ tattaæ aggisikhumaæ. 

1. Nirayaæ - machasaæ 2. ùvÃsaæ - machasaæ 3. KuÂÂhitaæ - machasaæ

[BJT Page 086] [\x  86/]     
[PTS Page 106] [\q 106/]     
4777. Nimi bhave mÃtalÅæ ajjhabhÃsatha
DisvÃ janaæ patamÃnaæ vidugge, 
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtalÅ devasÃrathi
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ vetaraïi1- pattati. 

4778. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato2-

4779. Ye dubbale balavanto jivaloke
Hiæsenti rosenti supÃpadhammÃ, 
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Te ve janÃ vetaraïi patanti. 

4780. SÃmÃ ca soïÃ sabalÃ ca gijjhÃ
KÃkoÊasaÇghÃ ca adenti bheravÃ;
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi
Ime nu maccÃ kimakaæsa pÃpaæ
Yayimaæ janaæ3- kÃkoÊÃ adenti. 

4781. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4782. Ye keci me maccharino kadariyÃ 
ParihÃsakÃ samaïabrÃhmaïÃnaæ 
Hisenti rosenti supÃpadhammo, 
Te luddakamamÃ pasavetvÃ pÃpaæ 
Tayimaæ janaæ kÃkoÊÃ adenti. 

[PTS Page 107] [\q 107/]     
4783. SajotibhÆtÃ paÂhaviæ kamanti
Tatetehi khandhehi ca pothayanti pucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ khandhahatÃ sayanti. 

4784. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpakammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

1. Vettaraïiæ - machasaæ 2. AkkhÃsi - machasaæ, syÃ 3. Ye me jane - machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 088] [\x  88/]     
4785. Ye jivalokasmiæ supÃpadhammino
Nara¤ca nÃri¤ca apÃpadhammaæ;
Hiæsenti rosenti supÃpadhammÃ
Te luddakammÃ pasavetthÃ1- pÃpaæ
Teme janÃ khandhatÃ sayanti. 

[PTS Page 108] [\q 108/]     
4786. AÇgakÃsuæ apare thananti
NarÃ rudantÃ parida¬¬hagantÃ;
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ aÇgÃrakÃsuæ thananti2-

4787. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpakammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4788. Ye keci pugÃyatanassa hetu
Sakkhiæ karitvÃ iïaæ jÃpayanti;
Te jÃpayitvÃ janataæ janinda
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Teme janÃ aÇgÃrakÃsuæ thananti

4789. SajotibhÆtÃ jalitÃ padittÃ
Padissati mahati lohakumhÅ;
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi
Yeme janÃ avaæsirÃ lohakumbhiæ patanti. 

4790. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4791. Ye sÅlavaæ samaïaæ brÃhmaïaæ vÃ
Hiæsenti rosenti3- supÃpadhammino;
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Tome janÃ (avaæsirÃ) lohakumbhiæ patanti. 

1. PasavetvÃna - machasaæ 2. Punanti - machasaæ 3. Hiæsanti rosanti - machasaæ

[BJT Page 090] [\x  90/]     
[PTS Page 109] [\q 109/]     
4792. Lu¤centi givaæ atha veÂhayitvÃ1-
Uïhodakasmiæ pakiledayitvÃ;
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ luttasirÃ2- sayanti. 

4793. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4794. Ye jivalokasmiæ supÃpadhammino
Pakkhi gahetvÃna viheÂhayanti
Te heÂhayitvÃ3- sakuïaæ janinda
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Teme janÃ luttasirÃ sayanti. 

4795. Pahuta4- toyÃ anikhÃtakulÃ5-
Nadi ayaæ sandati supatitthÃ;
GhammÃbhitantÃ manujÃ pivanti
Pivata¤ca6- tesaæ bhusaæ hoti pÃni. 

4796. Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Pivata¤ca6- tesaæ bhusaæ hoti pÃni. 

[PTS Page 110] [\q 110/]     
4797. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4798. Ye suddhadha¤¤aæ palÃpena7- missaæ
AsuddhakammÃ kayino dadanti, 
GhammÃbhitantÃnaæ pipÃsitÃnaæ
Pivata¤ca tesaæ bhusaæ hoti pÃni. 

1. AviheÂÂhayitvÃ - machasaæ 2. Lu¤casirÃ - machasaæ 3. ViheÂhayitvÃ - machasaæ 4.
Pahutta - machasaæ 5. AnigÃdhakulÃ - machasaæ 6. Pita¤ca - machasaæ 7. PalÃsena -
machasaæ. 

[BJT Page 092] [\x  92/]     
4799. Usuhi sattihi ca tomarehi
DubhayÃni passÃni tudanti kandataæ, 
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ sattihatÃ sayanti. 

4800. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4801. Ye jivalokasmiæ asÃdhukammino, 
AdinnamÃdÃya karonti jivikaæ, 
Dha¤¤aæ dhanaæ rajataæ jÃtarÆpaæ
AjeÊakaæ cÃpi pasuæ mahÅsaæ1-
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Teme janÃ sattihatÃ sayanti. 

[PTS Page 111] [\q 111/]     
4802. GÅvÃya baddhÃ kissa ime puneke
A¤¤e vikattÃ2- bilakatÃ puneke
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ bilakatÃ sayantÅ, 

4803. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4804. OrabbhikÃ sukarikÃ ca macchikÃ
Pasuæ mahisa¤ca ajeÊaka¤ca
HanatvÃna sunesu pasÃrayiæsu
Te luddakammÃ pasavetvÃ
Teme janÃ bilakatÃ sayanti. 

4805. Rahado ayaæ muttakarÅsapuro
DuggandharÆpo asucÅ puti vÃyati
KhudÃ3- paretÃ manujÃ adenti4-
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ muttakarÅsabhakkhÃ. 

1. Mahisaæ - machasaæ 2. VikantÃ - machasaæ 3. KhuddÃ - machasaæ 
4. Pivanti - aÂÂhakathÃ. 

[BJT Page 094] [\x  94/]     
4806. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

[PTS Page 112] [\q 112/]     
4807. Ye keci me kÃraïikÃ virosakÃ
Paresaæ bhiæsÃya sadÃ niviÂÂhÃ
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Mittadaduno mÅÊhamadenti bÃlÃ
Rahado ayaæ lohitapubbapuro
DuggandharÆpo asucÅ puti vÃyati. 

4808. GhammÃbhintÃ manujÃ pivanti
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ, 
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ lohitapubbabhakkhÃ. 

4809. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4810. Ye mÃtaraæ vÃ pitaraæ vÃ jivaloke
PÃrÃjikÃ arahante hananti. 
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Teme janÃ lohatapubbakkhÃ. 

[PTS Page 113] [\q 113/]     
4811. Jivha¤ca passa khalisena viddhaæ
Vihataæ yathÃ saÇkusatena cammaæ;
Phandanti macchÃva thalamhi khittÃ
Mu¤canti kheÊaæ rudamÃnÃ kimete. 

4812. Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ, 
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ vaÇkaghastÃ sayanti. 

4813. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4814. Ye keci yanthÃnagatÃ manussÃ
Agghena agghaæ kayaæ hÃpayanti1-
KÆÂena kÆÂaæ dhanalobhahetu, 
Channaæ yathÃ vÃricaraæ vadhÃya. 

1. Kalaæ hÃpayanti - machasaæ

[BJT Page 096] [\x  96/]     
4815. Na hi kÆÂakÃrissa bhavanti tÃïÃ
Sakehi kammehi purakkhatassa, 1-
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ
Te me janÃ vaÇkaghastÃ sayanti. 

4816. Nariyo2- imÃ samparibhintagantÃ
Paggayha kandanti bhuje dujacca, 
SammakkhitÃ lohitapubbalintÃ
GÃvo yathÃ ÃghÃtane vikattÃ3-
TÃ bhumibhÃgasmiæ sadÃ nikhÃtÃ
KhandhÃtivattanti sajotibhÆtÃ, 

[PTS Page 114] [\q 114/]     
4817. Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ, 
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
YÃ bhÆmibhÃgasmiæ sadÃ nikhÃtÃ
KhandhÃtivattanti sajotibhÆtÃ. 

4818. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4819. KoliniyÃyo4- idha jivaloke
AsuddhakammÃ asataæ acÃruæ5-
TÃ dinnarÆpÃ6- pativippahÃya, 
A¤¤aæ acÃruæ ratikhi¬¬ahetu
TÃ jivalokasmiæ ramÃpiyitvÃ
KhandhÃtivattanti sajotibhÆtÃ. 

[PTS Page 115] [\q 115/]     
4820. PÃde gahetvÃ kissa ime puneke
AvaæsirÃ narake pÃtayanti. Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ, 
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Ye me janÃ avaæsirÃ narake pÃtayanti. 
1. Purakkhitassa - machasaæ 2. NÃrino - machasaæ 3. VikantÃ - machasaæ
4. KolitthiyÃyo - machasaæ, syÃ 5. Acaruæ - machasaæ 6. KittharÆpÃ - machasaæ

[BJT Page 098] [\x  98/]     
4821. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4822. Ye jivalokasmiæ asÃdhukammino
Parassa dÃrÃni atikkamanti, 
Te tÃdisÃ uttamabhaï¬athenÃ
Te me janÃ avaæsirÃ narake pÃtayanti. 

4823. Te vassapugÃni bahuni tattha
Niraye dukkhaæ vedanaæ vedayanti, 
Nahi pÃpakÃrissa bhavanti tÃïÃ
Sakehi kammehi purakkhatassa
Te luddakammÃ pasavetvÃ pÃpaæ. 
Te me janÃ avaæsirÃ narake pÃtayanti. 

4824. UccÃvacÃme vividhÃ upakkamÃ
Nirayesu dissanti sughorarÆpÃ
Bhayaæ hi maæ vindati suta disvÃ, 
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Yeme janÃ adhimattÃ dukkhÃ tibbÃ 

KhÃrÃ kaÂukÃ vedanÃ vedayanti. 

4825. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pÃpa kammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

[PTS Page 116] [\q 116/]     
4826. Ye jivalokasmiæ supÃpadiÂÂhino
VissÃsakammÃni karonti mohÃ;
Para¤ca diÂÂhisu samÃdapenti
Te pÃpÃdiÂÂhi pasavetvÃ1- pÃpaæ
Te me janÃ adhimattÃ dukkhÃ tibbÃ
KharÃ kaÂukÃ vedanÃ vedayanti. 

4827. ViditÃni te mahÃrÃja ÃvÃsaæ pÃpakamminaæ, 
 hÃnÃni luddakammÃnaæ dussilÃna¤ca yÃ gati;
UyyÃhidÃni rÃjisi devarÃjassa santike. 
Nirayakaï¬aæ niÂÂhitaæ. 

1. PasavetvÃna - machasaæ
[BJT Page 100] [\x 100/]     
[PTS Page 117] [\q 117/]     
4828. Pa¤cathupaæ dissatidaæ vimÃnaæ
MÃlÃ piÊandhÃ sayanassa majjhe, 
Tatthacchati nÃri mabhÃnubhÃvÃ
UccÃvacaæ iddhiæ vikubbamÃnÃ. 

4829. VittÅ hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ayaæ nu nÃrÅ kimakÃsi sÃdhuæ 
YÃ modati saggapattÃ vimÃne. 

4830. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4831. Yadi te sutÃ khiraïi jivaloke
ùmÃya dÃsÅ ahu brÃhmaïassa, 
SÃ pattakÃlaæ atithiæ viditvÃ
MÃtÃva puttaæ sakimÃbhinandi. 
Sa¤¤amÃ saævibhÃgÃ ca
SÃ vimÃnasmiæ modati. 

[PTS Page 118] [\q 118/]     
4832. DaddallamÃnÃ Ãbhenti1- vimÃnÃ satta nimmitÃ, 
Tattha yakkho mahiddhiko sabbÃbharaïabhÆsito
SamantÃ anupariyÃti nÃrigaïapurakkhato. 

4833. Vitti hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ayaæ nu macco kimakÃsi sÃdhuæ
Yo modati saggapatto vimÃne. 

4834. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4835. Soïaditto gahapati esa dÃnapati ahu, 
Esa pabbajituddissa vihÃre satta kÃrayi. 

4836. Sakkaccaæ te upaÂÂhÃsi bhikkhavo tattha vÃsike, 
AcchÃdana¤ca bhatta¤ca senÃsanapadipiyaæ;
AdÃsi ujubhutesu vippasannena cetasÃ. 

4837. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ yÃva pakkhassa aÂÂhamiæ, 
PÃÂihÃriyapakkha¤ca aÂÂhaÇgasusamÃgataæ2-

1. ùhanti - machasaæ 2. AÂÂhaÇgaæ susamÃhitaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 102] [\x 102/]     
4838. Uposathaæ ca upacasi sadÃ sÅlesu saævuto, 
Saæyamo saævibhÃgo ca so vimÃnasmiæ modati. 

[PTS Page 119] [\q 119/]     
4839. PabhÃsati idaæ vyambhaæ eÊikÃsu sunimmitaæ. 
NÃrivaragaïÃkiïïaæ kuÂÃgÃravarocitaæ
Upetaæ annapÃnehi naccagÅtehi cubhayaæ. 

4840. Vitti hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
ImÃ nu nÃriyo kimakaæsu sÃdhuæ. 
Yo modare saggapattÃ vimÃne. 

4841. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pa¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4842. YÃ kÃci nÃriyo idha jivaloke
SÅlavatiyo1- upÃsikÃ, 
DÃne ratÃ niccapasannacittÃ
Sacce ÂhitÃ uposathe appamattÃ. 
SaæyamÃ saævibhÃgÃ ca tÃ vimÃnasmiæ modare. 

[PTS Page 120] [\q 120/]     
4843. PabhÃsati idaæ vyambhaæ veÊuriyÃsu nimmitaæ, 
Upetaæ bhÆmibhÃgehi vibhattaæ bhÃgaso mitaæ. 

4844. ùÊambarÃ mutiÇgÃ ca naccagitÃ suvÃditÃ, 
DibbÃ saddÃ niccaranti savaïeyyÃ manoramÃ. 

4845. NÃhaæ evaæ gataæ jÃtu evaæ suruciraæ pure, 
Saddaæ samabhijÃnÃmi diÂÂhaæ vÃ yadi vÃ sutaæ. 

4846. Vitti hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakaæsu pÃpaæ
Ye modare saggapattÃ vimÃne. 

4847. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4848. Ye keci maccÃ idha jivaloke sÅlavanto upÃsakÃ, 
ùrÃme udapÃne ca papÃ saÇkamanÃni ca. 
Arahante sÅtibhÆte2- sakkaccaæ paÂipÃdayuæ. 

1. Silavaniyo - machasaæ 2. BhÆtesu - machasaæ

[BJT Page 104] [\x 104/]     
4849. Civaraæ piï¬apÃta¤ca paccayaæ sayanÃsanaæ, 
Adaæsu ujubhutesu vippasantena cetasÃ. 

4850. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ yÃva pakkhassa aÂÂhamiæ, 
PÃÂihÃriyapakkha¤ca aÂÂhaÇgasusamÃgataæ, 1-

4851. Uposathaæ upavasuæ sadÃ sÅlesu saævutÃ, 
Sa¤¤ÃmÃ saævihÃgÃ ca te vimÃnasmiæ modare. 

[PTS Page 121] [\q 121/]     
4852. PabhÃsati idaæ vyambhaæ eÊikÃsu sunimmitaæ, 
NÃrivaragaïÃkiïïaæ kuÂÃgÃravirocitaæ. 

4853. Upetaæ antapÃnehi naccagitehi cubhayaæ, 
Najjo ca anupariyÃti nÃnÃpupphadumÃyutÃ. 

4854. Vitti hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu maccÃ kimakÃsi sÃdhuæ
Yo modati saggapatto vimÃne. 

4855. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4856. KimbilÃyaæ gahapati esa dÃnapatÅ ahu, 
ùrÃme udapÃne ca papÃ saÇkamanÃni ca. 

4857. Arahante sÅtibhÆte sakkaccaæ paÂipÃdayi, 
Civaraæ piï¬apÃta¤ca pacacayaæ sayanÃsanaæ, 
AdÃsi ujubhutesu vippasantena cetasÃ. 

4858. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ yÃva pakkhassa aÂÂhamiæ, 
PÃÂihÃriyapakkha¤ca aÂÂhaÇgasusamÃgataæ, 

4859. Upesathaæ upavasi sadÃ sÅlesu saævuto, 
Sa¤¤amo saævibhÃgo ca so vimÃnasmaæ modati. 
4860. PabhÃsati idaæ vyambhaæ eÊikÃsu sunimmitaæ, 
NÃrivaragaïÃkiïïaæ kÆÂÃgÃravarocitaæ. 

[PTS Page 122] [\q 122/]     
4861. Upetaæ annapÃnehi naccagÅtehi cubhayaæ, 
Najjo ca anupariyÃti nÃnÃpupphadumÃyutÃ. 

1. SusamÃhitaæ - machasaæ 2. AkkhÃsi - macha«aæ

[BJT Page 106] [\x 106/]     
4862. RÃjÃyanatÃ kapitthÃ ambÃ sÃlÃ ca jambuyo, 
TindukÃ1- ca piyÃlÃ ca dumÃ niccaphalÃ bahu. 

4863. Vitti hi maæ vindati suta disvÃ
PucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ayaæ nu maccÃ kimakÃsi sÃdhuæ
Yo modati saggapatto vimÃne. 

4864. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4865. MithilÃyaæ gahapati esa dÃnapatÅ ahu, 
ùrÃme udapÃne ca papÃ saÇkamanÃni ca. 
Arahante sÅtibhÆte2- sakkaccaæ paÂipÃdayi, 
4666. Civaraæ piï¬apÃta¤ca pacacayaæ sayanÃsanaæ, 
AdÃsi ujubhutesu vippasantena cetasÃ. 

4867. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ yÃva pakkhassa aÂÂhamiæ, 
PÃÂihÃriyapakkha¤ca aÂÂhaÇgasusamÃgataæ, 3-

4868. Upesathaæ upavasi sadÃ sÅlesu saævuto, 
Sa¤¤amo saævibhÃgo ca so vimÃnasmaæ modati. 
4869. PabhÃsati idaæ vyambhaæ Êuriyosu nimmitaæ, 
Upetaæ bhÆmibhÃgehi vibhattaæ bhagÃso mitaæ. 

4870. ùÊambarÃ mutiÇgÃ ca nÃccagÅtÃ suvÃditÃ, 
DibbÃ4- saddÃ niccharanti savaïeyyÃ manoramÃ. 

4871. NÃhaæ evaæ gataæ jÃtu5- evaæ suruciraæ6- pure, 
Saddaæ samabhijÃnÃmi diÂaÂhaæ vÃ yadi vÃ sutaæ. 

[PTS Page 123] [\q 123/]     
4872. Vitati hi maæ vindati disvÃ pucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ayaæ nu macco kimakÃsi sÃdhuæ
Yo modati saggapatto vimÃne. 

1. Kiï¬ukÃ ca- machasaæ 2. Sitibhutesu - machasaæ 3. SusamÃhitaæ - machasaæ
4. Dibya - machasaæ 5. JÃtaæ - machasaæ 6. Suruciyaæ - machasaæ

[BJT Page 108] [\x 108/]     
4873. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4874. BÃraïasiyaæ gahapati esa dÃnapatÅ ahu, 
ùrÃme udapÃne ca papÃ saÇkamanÃni ca. 
Arahante sÅtibhÆ12- sakkaccaæ paÂipÃdayi, 
4875. Civaraæ piï¬apÃta¤ca pacacayaæ sayanÃsanaæ, 
AdÃsi ujubhutesu vippasantena cetasÃ. 

4876. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ yÃva pakkhassa aÂÂhamiæ, 
PÃÂihÃriyapakkha¤ca aÂÂhaÇgasusamÃgataæ, 

4877. Upesathaæ upavasi sadÃ sÅlesu saævuto, 
Sa¤¤amo saævibhÃgo ca so vimÃnasmaæ modati. 
4878. YathÃ udayamÃdicce hoti lohitako mahÃ, 
Tathupamaæ idaæ vyambhaæ jÃtarÆpassa nimmitaæ. 

4879. Vitati hi maæ vindati disvÃ pucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ayaæ nu macco kimakÃsi sÃdhuæ
Yo modati saggapatto vimÃne. 

4880. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4881. SÃvatthiyaæ gahapati esa dÃnapatÅ ahu, 
ùrÃme udapÃne ca papÃ saÇkamanÃni ca. 
Arahante sÅtibhÆte sakkaccaæ paÂipÃdayi, 
4882. Civaraæ piï¬apÃta¤ca pacacayaæ sayanÃsanaæ, 
AdÃsi ujubhutesu vippasantena cetasÃ. 

4883. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ yÃva pakkhassa aÂÂhamiæ, 
PÃÂihÃriyapakkha¤ca aÂÂhaÇgasusamÃgataæ, 2-

4884. Upesathaæ upavasi sadÃ sÅlesu saævuto, 
Saæyamo saævibhÃgo ca so vimÃnasmaæ modati. 
[PTS Page 124] [\q 124/]     
4885. VehÃsayÃme bahukÃ jÃtarÆpassa nimmitÃ, 
DaddallamÃnÃ Ãbhenti vijjuvabbhaghanantare. 

1. Sitibhutesu - machasaæ 2. SusamÃhitaæ - machasaæ

[BJT Page 110] [\x 110/]     
4886. Vitati hi maæ vindati disvÃ pucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Ime nu macco kimakaæsu sÃdhuæ
Yo modare saggapatto vimÃne. 

4887. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4888. SaddhÃya suniviÂÂhÃya saddhamme suppavedite, 
Akaæsu santhuvacanaæ sammÃsambuddhasÃsanaæ, 1-
Tesaæ etÃni ÂhÃnÃni yÃni tvaæ rÃja passasi. 

4889. ViditÃni te mahÃrÃja ÃvÃsaæ pÃpakamminaæ, 
Atho kalyÃïakammÃnaæ ÂhÃnÃni vidatÃni te;
UyyÃbhidÃni rÃjisi devarÃjassa santike. 
VimÃnakaï¬aæ niÂÂhitaæ. 

[PTS Page 125] [\q 125/]     
4890. Sahassayuttaæ hayavÃhiæ dibbaæ yÃnaæ adhiÂÂhito, 
YÃyamÃno mahÃrÃjÃ addÃ sÅdantare nage;
DisvÃnÃmantiyÅ sutaæ ime ke nÃma pabbatÃ. 

4891. Sudassano karavÅko Åsadharo yugandharo, 
Nemindharo vinatako assakaïïo giribrahÃ. 

4892. Ete sidantare nagÃ anupubbasamuggatÃ, 
MahÃrÃjÃnamÃvÃsÃ yÃni tvaæ rÃja passasi. 

4893. AnekarÆpaæ ruviraæ nÃnÃvitraæ pakÃsati, 
ùkiïaïaæ indisehi vyaggheheva surakkhitaæ2-

[PTS Page 126] [\q 126/]     
4894. Vitati hi maæ vindati disvÃ pucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Imaæ nu dvÃraæ kimbhi¤¤amÃhu 
(MÃnoramaæ dissati duratova. )3-

1. SÃsane - machasaæ 2. PurakkhitÃ - machasaæ 3. (Ayaæ pÃÂho syÃmapotthake yeva dissati.
)

[BJT Page 112] [\x 112/]      
4895. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

4896. CintakÆÂoti yaæ Ãhu devarÃjapavesanaæ, 
Sudassanassa girino dvÃraæ hetaæ pakÃsati. 

4897. AnekarÆpaæ ruciraæ nÃnÃcitraæ pakÃsati, 
ùkiïïaæ indisadisehi vyaggheve surakkhitaæ. 
Pavisetena rÃjisi arajaæ bhumimakkama. 

4898. Sahassayuttaæ hayavÃhiæ dibbaæ yÃnaæ adhiÂÂhito, 
YÃyamÃno mahÃrÃjÃ addÃ devasabhaæ idaæ. 
4899. YathÃ sarade ÃkÃso nÅlova patidissati, 
Tathupamaæ idaæ vyambhaæ veÊuriyÃsu nimmitaæ. 

4900. Vitati hi maæ vindati disvÃ pucchÃmi taæ mÃtali devasÃrathi, 
Imaæ nu vyambhaæ kimabhi¤¤amÃhu. 
4901. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi mÃtali devasÃrathi, 
VipÃkaæ pu¤¤akammÃnaæ jÃnaæ akkhÃsajÃnato

[PTS Page 127] [\q 127/]     
4902. Sudhammaæ iti yamÃhu passesÃ dissate sabhÃ, 
VeÊuriyÃ rucirÃ citrÃ dhÃrayanti sunimmitÃ. 

4903. AÂÂhaæsÃ sukatÃ thambhÃ sabbe veÊuriyÃmayÃ, 
Yattha devÃ tÃvatiæsÃ sabbe indapurohitÃ. 

4904. Atthaæ devamanussÃnaæ cintayantÃ samacchare, 
Pavisetena rÃjisi devÃnaæ anumodanaæ. 

4905. Taæ devÃ paÂinandiæsu disvÃ rÃjÃnamÃgataæ, 
SvÃgataæ te mahÃrÃja atho te adurÃgataæ. 

4906. NisidadÃni rÃjisi devarÃjassa santike, 
Sakkopi paÂinandittha vedehaæ mithilaggahaæ. 

[BJT Page 114] [\x 114/]     
4907. Nimantayi ca1- kÃmehi Ãsanena ca vÃsavo, sÃdhu khosi anuppatto ÃvÃsaæ
vasavantinaæ. 

4908. Vasa devesu rÃjisi sabbakÃmasamiddhisu, 
TÃvatiæsesu devesu bhu¤ja kÃme amÃnuse. 

4909. YathÃ yÃcitakaæ yÃnaæ yathÃ yÃcitakaæ dhanaæ, 
Evaæ sammapadamevetaæ yaæ parato dÃnapaccayÃ. 

[PTS Page 128] [\q 128/]     
4910. NacÃhametaæ icchÃmi yaæ parato dÃnapaccayÃ, 
Sayaæ katÃni pu¤¤Ãni taæ me Ãveïiyaæ dhanaæ. 

4911. Sohaæ gantvÃ samussesu kÃhÃmi kusalaæ bahuæ, 
DÃnena samacariyÃya saæyamena damena ca;
Yaæ katvÃ sukhito hoti na ca pacchÃnutappati. 

4912. BahupakÃro no bhavaæ mÃtalÅ devasÃrathi, 
Yo me kalyÃïakammÃnaæ pÃpÃni2- paÂidassayi. 

[PTS Page 129] [\q 129/]     
4913. Idaæ vatvÃ nimirÃjÃ vedeho mithilaggabho, 
Puthuya¤¤aæ yajitvÃna sa¤¤amaæ ajjhupÃgamÅti. 
NimijÃtakaæ catutthaæ. 

1. Nimantayittha - machasaæ 2. PÃpÃnaæ pacidassayi - machasaæ

[BJT Page 116] [\x 116/]     
5. Khaï¬ahÃlajÃtakaæ. 
[PTS Page 132] [\q 132/]     
4914. RÃjÃsi luddakammo1- ekarÃjÃti pupphavatiyÃ, 2-
So pucchi brahmabandhuæ khaï¬ahÃlaæ purohitaæ muÊhaæ. 

4915. SaggÃnamaggamÃcikkha tvaæsi brÃhmaïa dhammavinayakusalo, 
YathÃ ito vajanti sugatiæ narÃ pu¤¤Ãni katvÃna. 

4916. AtidÃnaæ daditvÃna3- avajjhe deva ghÃtetvÃ, 
Evaæ vajanti sugatiæ narÃ pu¤¤Ãni katvÃna. 

4917. Kiæ pana taæ4- atidÃnaæ ke ca avajjhÃ imasmiæ lokasmiæ, 
Eta¤ca kho no akkhÃhi yajissÃma dadÃma dÃnÃni. 

[PTS Page 133] [\q 133/]     
4918. Puttehi deva yajitabbaæ mahesÅhi negamehi ca usabhehi, 
ùjÃniyehi catÆhi sabbacatukkena deva yajitabbaæ. 

4919. Taæ sutvÃ antepure kumÃrÃ ca mahesiyo ca ba¤¤antu, 
Eko ahosi nigghoso bhesmÃ5 accuggato saddo. 

[PTS Page 134] [\q 134/]     
4920. Gacchatha vadetha kumÃre vandaæ suriyaæ ca bhaddasena¤ca, 
Sura¤ca vÃmagontaæ pasurÃ6- kira hotha ya¤¤atthÃya. 

4921. KumÃriyopi vadetha upaseniæ7- kokila¤ca mudita¤ca, 
Nanda¤cÃpi kumÃriæ pasurÃ kira bhotha ya¤¤atthÃya. 

4922. Vijayampi mayhaæ mahesiæ erÃvatiæ kesinaæ sunanda¤ca, 
LakkhaïavarÆpapannÃ pasurÃ kira hotha ya¤¤atthÃya. 

[PTS Page 135] [\q 135/]     

4923. Gahapatayopi vadetha puïaïamukhaæ bhaddiyaæ sigÃla¤ca, 
Va¬¬ha¤cÃpi gahapatiæ pasurÃ kira hotha ya¤¤atthÃya. 

1. Luddakapposi - machasaæ 2. PupphavatiyÃyaæ - machasaæ, syÃ vi 
3. DadatvÃna - machasaæ 4. Panetaæ - machasaæ, syÃ vi. 
5. BhismÃ - machasaæ 6. PavurÃ - machasaæ 7. Upasenaæ - machasaæ

[BJT Page 118] [\x 118/]     
4924. Te tattha gahapatayo avociæsu samÃgatÃ puttadÃra parikiïaïÃ, 
Sabbasikhino deva karohi athavÃ no dÃse sÃvehi. 

4925. AbhayaÇkarampi me hatthiæ nÃlÃgiraæ accutaæ varuïadantaæ, 
Anetha kho ne khippaæ ya¤¤atthÃya bhavissanti. 

4926. Assaratanampi kesiæ surÃmukhaæ puïaïakaæ vinataka¤ca, 
ùnetha kho ne khippa ya¤¤atthÃya bhavissanti. 

[PTS Page 236] [\q 236/]     
4927. Usabhampi yuthapatiæ anojaæ nisabhaæ gavampatiæ
SamupÃkarontu sabbaæ yajisasÃma dadÃma dÃnÃni. 

4928. Sabbaæ paÂiyÃdetha ya¤¤aæ pana uggatambhi suriyambhi, 
ùïÃpetha ca kumÃre1- abhiramantu imaæ rattiæ. 
4929. Sabbaæ upaÂÂhÃpetha ya¤¤aæ pana uggatambhi suriyambhi, 
VadethadÃni kumÃre ajja vo pacchimÃ rattiæ. 
4930. Taæ taæ mÃtÃ avacÃ rodanti ÃgatÃ2- vimÃnato, 
Ya¤¤o kira te putta bhavissati catÆhi puttehi. 

4931. Sabbepi mayhaæ puttÃ cattÃ candÃsmiæ ha¤¤amÃnasmiæ, 
Puttehi ya¤¤aæ yajitvÃna sugatiæ saggaæ gamissÃmi. 

4932. MÃ3- putta sadadahesi sugati kira hoti puttaya¤¤ena, 
NirayÃneso maggo neso maggo hi saggÃnaæ. 

[PTS Page 137] [\q 137/]     
4933. DÃnÃni dehi koï¬a¤¤a ahiæsÃ sabbabhÆtabhavyÃnaæ, 
Esamaggo sugatiyÃ na ca maggo puttaya¤¤ena. 

4934. ùcariyÃnaæ vacanÃ ghÃtessaæ canda¤ca suriya¤ca, 
Puttehi yajitvÃna ducacajehi sugatiæ saggaæ gamissÃmi. 

1. AïÃpethacandakumÃre - machasaæ 2. ùgantvÃ - machasaæ 3. MÃ taæ - machasaæ syÃ. 

[BJT Page 120] [\x 120/]     
4935. Taæ taæ pitÃpi avacÃ vasavatti orasaæ sakaæ puttaæ, 
Ya¤¤o kira te putta bhavissati catÆhi puttehi. 

4936. Sabbepi mayhaæ puttÃ cattÃ candÃsmiæ ha¤¤amÃnasmiæ, 
Puttehi ya¤¤aæ yajitvÃna sugatiæ saggaæ gamissÃmi. 

4937. MÃ putta sadadahesi sugatiæ kira hoti puttaya¤¤ena, 
NirayÃneso maggo neso maggo hi saggÃnaæ. 

4938. DÃnÃni dehi koï¬a¤¤a ahiæsÃ sabbabhÆtabhavyÃnaæ, 
Esamaggo sugatiyÃ na ca maggo puttaya¤¤ena. 

4939. ùcariyÃnaæ vacanÃ ghÃtessaæ canda¤ca suriya¤ca, 
Puttehi yajitvÃna ducacajehi sugatiæ saggaæ gamissÃmi. 

[PTS Page 138] [\q 138/]     
4940. DÃnÃni dehi koï¬a¤¤a ahiæsÃ sabbabhÆtabhavyÃnaæ, 
Puttaparivuto tuvaæ raÂÂhaæ janapada¤ca pÃlehi. 
4941. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa. 
Api nigaÊa1- bandhakÃpi hatthi asse ca pÃpema. 

4942. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa. 
Api nigaÊabandhakÃpi hatthicchakaïÃni ujjhema. 

4943. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa. 
Api nigaÊabandhakÃpi assacchakaïÃni ujjhema. 

4944. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa. 
Yassa honti tava kÃmÃ api raÂÂhÃ pabbajitÃ bhikkhÃcariyaæ carissÃma. 

4945. Dukkhaæ kho me janayatha vilapantÃ jÅvitassa kÃmÃ hi, 
Mu¤cathadÃni kumÃre alampi me hotu puttaya¤¤ena. 

1. NiggaÊa - machasaæ

[BJT Page 122] [\x 122/]     
[PTS Page 139] [\q 139/]     
4946. Pubbeva khosi me vutto dukkaraæ durabhisambhavaæ cetaæ, 
Atha no upakkhaÂassa ya¤¤assa kasmÃ karosi vikkhepaæ. 

4947. Sabbe vajanti sugatiæ1- ye yajanti yepi ceva yÃjenti, 
YecÃpi anumodanti yajantÃnaæ edisaæ mahÃya¤¤aæ. 

4948. Atha kissa ca no pubbe sotthÃnaæ brÃhamaïo avÃcesi, 2-
Atha no akÃraïasmÃ ya¤¤atthÃya deva ghÃtesi. 

4949. Pubbeva no daharake samÃne na hanesi na ghÃtayesi, 
DaharambhÃ yobbanaæ pantÃ adusakÃ tÃta ha¤¤Ãma. 

4950. Hatthigate assagate sannaddhe passa no mahÃrÃja, 
Yuddheva yujjhamÃne nahi mÃdisÃ surÃ honti ya¤¤atthÃya. 

4951. Paccante vÃpi kupite aÂavisu vÃ mÃdise niyojenti, 
Atha no akÃraïasmÃ abhumiæ tÃta ha¤¤Ãma. 

4952. YÃpi hi tÃ sakuïiyo vasanti tiïagharÃni katvÃna, 
TÃsampi piyÃ puttÃ atha no tvaæ dve ghÃtesi. 

[PTS Page 140] [\q 140/]     
4953. MÃ tassa3- saddahesi na maæ khaï¬ahÃlo ghÃtaye, 
Mamaæ hi so ghÃtetvÃ anantaraæ tampi deva ghÃteyya. 

4954. GÃmavaraæ nigamavaraæ dadanti bhogaæ pissa mahÃrÃja, 
Atha aggapiï¬ikÃpi kule kulehete bhu¤janti. 

4955. Tesampi tÃdisÃnaæ icchanti dubbhituæ mahÃrÃja, 
Yebhuyyena ete akata¤¤ano brÃhmaïÃ deva. 

4956. MÃ no dve avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Api nigaÊabandhakÃpi4- hatthi asse ca pÃlema. 

1. Suggati - machasaæ 2. AthavÃcesi - machasaæ 3. Khavassa - machasaæ, syÃ
4. NiggaÊa - machasaæ, syÃ

[BJT Page 124] [\x 124/]      
4957. MÃ no dve avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Api nigaÊabandhakÃpi hatthicchakaïÃni ujjhema. 

4958. MÃno dve avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Api nigaÊabandhakÃpi assacchakaïÃni ujjhema. 

4959. MÃ no dve avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Yassa honti tava kÃmÃ api raÂÂhÃ pabbajitÃ carissÃma. 
[PTS Page 141] [\q 141/]     
4960. Dukkhaæ kho me janayatha vilapantÃ jÅvitassa kÃmÃ hi, 
Mu¤cathadÃni kumÃre alampi me hotu puttaya¤¤ena. 

4961. Pubbeva khosi me vutto dukkaraæ durabhisambhavaæ cetaæ, 
Atha no upakkhaÂassa ya¤¤assa kasmÃ karosi vikkhepaæ. 

4962. Sabbe vajanti sugatiæ ye yajanti yepi ceva yÃjenti, 
Ye cÃpi anumodanti yajantÃnaæ edisaæ mahÃya¤¤aæ. 

4963. Yadi kira yajitvÃ puttehi devalokaæ ito cutÃ yannÅ, 
BrÃhmaïo tÃva yajatu pacchÃpi yajasi tuvaæ rÃja. 
4964. Yadi kira yajitvÃ puttehi devalokaæ ito cutÃ yannÅ, 
Eso ca khaï¬ahÃlo yajatu sakehi puttehi. 

4965. Evaæ jÃnaæ1- vo khaï¬ahÃlo kiæ puttake na ghÃtesi, 
Sabba¤ca ¤Ãtijanaæ attÃna¤ca na ghÃtesi. 

4966. Sabbe vajanti nirayaæ ye yajanti yepi ceva yÃjenti, 
Ye cÃpi anumodanti yajantÃnaæ edisaæ mahÃya¤¤aæ. 

[PTS Page 142] [\q 142/]     
4967. Katha¤¤aca kira puttakÃmÃyo gahapatayo gharaïiyo ca, 
Nagarambhi na uparavanti rÃjÃnaæ mÃ ghÃtayi orasaæ puttaæ. 

1. Evaæ jÃnanto - machasaæ

[BJT Page 126] [\x 126/]     
4968. Katha¤¤aca kira puttakÃmÃyo gahapatayo gharaïiyo ca, 
Nagarambhi na uparavanti rÃjÃnaæ mÃ ghÃtayi atrajaæ puttaæ. 

4969. Ra¤¤ombhi atthakÃmo hito ca sabbadÃ janapadassa, 
Na koci assa paÂighaæ mayÃ janapado na pavedeti. 

4970. Gacchatha vo gharaïiyo tÃta¤ca vadetha khaï¬ahÃla¤ca, 
MÃ ghÃtetha kumÃre adusake sihasaÇkase. 

4971. Gacchatha vo gharaïiyo tÃta¤ca vadetha khaï¬ahÃla¤ca, 
MÃ ghÃtetha kumÃre apekkhite sabbalokassa 

4972. YannunÃhaæ jÃyeyyaæ rathakÃrakule vÃ pukkusakule vÃ, 
Veïesu vÃ jÃyeyyaæ nahajja maæ rÃjÃ ya¤¤atthÃya ghÃteyya. 

4973. SabbÃ sÅmantiniyo gacchatha ayyassa khaï¬abhÃlassa, 
PÃdesu nipatatha aparÃdhÃhaæ na passÃmi. 
[PTS Page 143] [\q 143/]     
4974. SabbÃ sÅmantiniyo gacchatha ayyassa khaï¬abhÃlassa, 
PÃdesu nipatatha kiæ te bhante mayaæ asusema. 

4975. Kapaïaæ vilapati selÃ disvÃ bhÃtaro upanÅtatte, 
Ya¤¤o kira me ukkhipito tÃtena saggakÃmena. 

4976. ùvatti ca parivatti ca vÃsulo sammukhÃ ra¤¤o, 
MÃ no pitaraæ avadhi daharambhÃ ayobbanaæ pattÃ. 

4977. Eso te vÃsula pitÃ samehi1- pitaraæ, 
Dukkhaæ kho me janayasi vilapanto antarapurasmiæ
Mu¤catha dÃni kumÃre alampi me hotu puttaya¤¤ena. 

4978. Pubbeva khosi dukkaraæ durabhisambhavaæ cetaæ, 
Atha no upakkhaÂassa ya¤¤assa karosi2- vikkhepaæ. 

1. Sama - machasaæ 2. KasmÃ karosi - machasaæ

[BJT Page 128] [\x 128/]     
[PTS Page 144] [\q 144/]     
4979. Sabbe vajanti sugatiæ ye yajanti yepi ceva yÃjenti, 
Ye cÃpi anumodanti yajantÃæ edisaæ mahÃya¤¤aæ. 

4980. Sabbaratanasasa ya¤¤o1- upakkhaÂo ekarÃja
Abhinikkhamassu deva saggaæ gato tvaæ pamodissasi. 

4981. DaharÃ santasatÃ etÃ pana candakasasa bhariyÃyo, 
Kese parikiritvÃna2- rodantiyo maggamanuyanti3-

4982. AparÃ pana sokena nikkhantÃ nandane viya deva, 
Kese parikiritvÃna rodantiyo maggamanuyanti. 

4983. KÃsikasucivatthadharÃ kuï¬alino agalucandanavilittÃ, 
NÅyanti candasuriyÃ ya¤¤atthÃya ekarÃjassa. 

4984. KÃsikasucivatthadharÃ kuï¬alino agalu4-candanavilittÃ, 
NÅyanti candasuriyÃ mÃtu katvÃ bhadayasokaæ. 

4985. KÃsikasucivatthadharÃ kuï¬alino agalucandanavilittÃ, 
NÅyanti candasuriyÃ janassa katvÃ bhadayasokaæ. 

4986. Maæsarasabhojino nÃbhÃpakasunahÃpitÃ, kuï¬alino agalucandanavilittÃ;
NÅyanti candasuriyÃ ya¤¤atthÃya ekarÃjassa. 

4987. Maæsarasabhojino nÃbhÃpakasunahÃpitÃ, kuï¬alino agalucandanavilittÃ;
NÅyanti candasuriyÃ mÃtu katvÃ bhadayasokaæ. 

4988. Maæsarasabhojino nÃbhÃpakasunahÃpitÃ, kuï¬alino agalucandanavilittÃ;
NÅyanti candasuriyÃ janassa katvÃ bhadayasokaæ. 

[PTS Page 145] [\q 145/]     
4989. Yasasu pubeba hatthivaradhuragate hatthihi anucajanti, 
Tyajja candasuriyÃ ubhova pattikÃ yanti. 

1. MahÃya¤¤o - machasaæ 2. PakaritvÃna - sÅmu 3. Magga manuyÃyanti - machasaæ
4. Aggalu - machasaæ

[BJT Page 130] [\x 130/]     
4990. Yasasu pubeba assavaradhuragate assehi anucajanti, 
Tyajja candasuriyÃ ubhova pattikÃ yanti. 
4991. Yasasu pubeba rathavaradhuragate rathihi anucajanti, 
Tyajja candasuriyÃ ubhova pattikÃ yanti. 

4992. Ye hissu pubba niyyaæsu1- tapanÅyakappanehi2- turaÇgehi, 
Tyajja candasuriyÃ ubhova pattikÃ yanti. 

4993. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu3- pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi puttehi. 

4994. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssa- pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi ka¤¤Ãhi. 

4995. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu3- pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi mahesÅhi, 

4996. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi gahapatihi. 

[PTS Page 146] [\q 146/]     
4997. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi hatthihi. 

4998. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi assehi. 

4999. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho catÆhi usabhehi. 

1. Nayiæsu - machasaæ 2. NapanÅyampaneti - machasaæ 3. Uyyassu - machasaæ, syÃ,
dayassu - aÂÂhakathÃ 4. PupphavatiyÃyaæ - machasaæ, syÃ, vi. 

[BJT Page 132] [\x 132/]     
5000. Yadi sakuïÅ maæsamicchasi dayÃssu3- pubbena pupphavatiyÃ, 
Yajatettha ekarÃjÃ sammuÊho sabbacatukkena. 

5001. Ayamassa pÃsÃdo idaæ antepuraæ suramaïiyaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5002. Idamassa kÆÂÃgÃraæ sovaïïaæ pupphamalyavitiïïaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5003. Idamassa asokavanaæ1- supupathitaæ sabbakÃlikaæ rammaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5004. Idamassa uyyÃnaæ supupathitaæ sabbakÃlikaæ rammaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5005. Idamassa kaïikÃravanaæ supupathitaæ sabbakÃlikaæ rammaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5006. Idamassa pÃÂivanaæ supupathitaæ sabbakÃlikaæ rammaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5007. Idamassa ambavanaæ supupathitaæ sabbakÃlikaæ rammaæ, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

[PTS Page 147] [\q 147/]     
5008. Ayamassa pokkharaïi sa¤achantÃ padumapuï¬arikehi, 
NÃvÃ ca sovaïïavikatÃ pupphÃvaliyÃ vicittÃ suramaïiyÃ. 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5009. Idamassa hatthiratanaæ pharÃvaïo gajo varuïadanti, 2 tedÃni ayyaputtÃ cattÃro
vadhÃya nintitÃ. 

5010. Idamassa assaratanaæ ekakhuro asso, 
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

1. AsokavaniyÃ - machasaæ 2. Balidanti - machasaæ

[BJT Page 134] [\x 134/]     
5011. Ayamassa assaratho sÃliyanigghoso subho ratanacitto, 
Yatthassu ayyaputtÃ sobhiæsu nandane viya devÃ;
TedÃni ayyaputtÃ cattÃro vadhÃya nintitÃ. 

5012. Kathaæ nÃma sÃmasamasundarehi candanamarakatagattehi, 1-
RÃjÃ yajissate ya¤¤aæ sammuÊho catÆhi puttehi. 

5013. Kathaæ nÃma sÃmasamasundarehi candanamarakatagattehi, 2-
RÃjÃ yajissate ya¤¤aæ sammuÊho catÆhi ka¤¤Ãhi. 

5014. Kathaæ nÃma sÃmasamasundarehi candanamarakatagattehi, 
RÃjÃ yajissate ya¤¤aæ sammuÊho catÆhi mahesÅhi. 

5015. Kathaæ nÃma sÃmasamasundarehi candanamarakatagattehi, 1-
RÃjÃ yajissate ya¤¤aæ sammuÊho catÆhi gahapatihi. 

5016. YathÃ honti gÃmanigamÃ su¤¤Ã amanussakÃ brahÃra¤¤Ã, 
TathÃ hessati pupphavatiyÃ yiÂÂhesu candasuriyesu. 

[PTS Page 148] [\q 148/]     
5017. UmmattikÃ bhavissÃmi bhÆnabhatÃ paæsutÃ ca parikiïaïÃ, 
Sace candavaraæ hanti pÃïÃ me deva nirujjhanti3-

5018. UmmattikÃ bhavissÃmi bhÆnabhatÃ paæsutÃ ca parikiïaïÃ, 
Sace suriyavaraæ hanti pÃïÃ me deva nirujjhanti

5019. KinnumÃ na ramayeyyuæ4- a¤¤ama¤¤aæ piyaævadÃ, 
GhaÂaÂiyÃ5- oparakkhi ca pokkharakkhi ca nÃyikÃ;6-
Candasuriyesu naccantiyo samo tÃsaæ na vijjati. 

5020. Imaæ mayhaæ hadayasokaæ paÂimuccatu khaï¬ahÃla tava mÃtÃ
Yo mayhaæ hadayasoko candasamiæ vadhÃya nintite. 

[PTS Page 149] [\q 149/]     
5021. Imaæ mayhaæ hadayasokaæ paÂimuccatu khaï¬ahÃla tava mÃtÃ
Yo mayhaæ hadayasoko suriyasmiæ vadhÃya nintite. 
1. Muduka - machasaæ 2. Mudaka - machasaæ, syÃ 3. Rujjhati - machasaæ
4. Peyyuæ - machasaæ 5. GhaÂaÂikÃ uparakkhi - machasaæ, syÃ 
6. Pokkharaïiva bhÃrikÃ - machasaæ pokkharaïi ca gÃyikÃ - machasaæ

[BJT Page 136] [\x 136/]     
5022. Imaæ mayhaæ hadayasokaæ paÂimuccatu khaï¬ahÃla tava jÃtÃ
Yo mayhaæ hadayasoko candasamiæ vadhÃya nintite. 

5023. Imaæ mayhaæ hadayasokaæ paÂimuccatu khaï¬ahÃla tava jÃtÃ
Yo mayhaæ hadayasoko suriyasamiæ vadhÃya nintite. 

5024. MÃ putte mÃ ca patiæ addakkhi khaï¬ahÃla tava mÃtÃ, 
Yo ghÃtesi kumÃre adusake sÅhasaÇkase. 

5025. MÃ putte mÃ ca patiæ addakkhi khaï¬ahÃla tava mÃtÃ, 
Yo ghÃtesi kumÃre apekkhite sabbalokassa 

5026. MÃ putte mÃ ca patiæ addakkhi khaï¬ahÃla tava jÃtÃ, 
Yo ghÃtesi kumÃre adusake sÅhasaÇkase. 

5027. MÃ putte mÃ ca patiæ addakkhi khaï¬ahÃla tava jÃtÃ, 
Yo ghÃtesi kumÃre apekkhite sabbalokassa. 

5028. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Api nigaÊabandhakÃpi hatthi asse ca pÃlema. 

5029. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Api nigaÊabandhakÃpi hatthicchakatÃni ujjhema. 

5030. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi khaï¬ahÃlassa, 
Api nigaÊabandhakÃpi assacchakanÃni ujjhema. 

5031. MÃ no deva avadhi dÃse no dehi yassa honti 
Api raÂÂhÃ pabbajitÃ bhikkhÃcariyaæ carissÃma. 

[PTS Page 150] [\q 150/]     
5032. Divyaæ1- upayÃcanti puttatthikÃ daÊiddÃpi2- nÃriyo, 
PaÂibhÃïÃnipa hitvÃ putte nahi labhanti ekaccÃ. 

1. Dibba - machasaæ 2. DasiddÃ - machasaæ

[BJT Page 138] [\x 138/]     

5033. AssÃsakÃni1- karonti puttÃ no jÃyantu tato paputtÃ, 
Atha no akÃraïasmÃ ya¤¤atthÃya deva ghÃtesi, 

5034. UpayÃcitakena puttaæ labhanti mÃ tÃta no aghÃtasi. 
MÃ kicchÃ laddhakehi puttehi yajittho imaæ ya¤¤aæ. 

5035. UpayÃcitakena puttaæ labhanti mÃ tÃta no aghÃtasi. 
MÃ kapaïaladdhakehi puttehi ammÃya no vippavÃsehi. 

5036. BahudukkhaposiyÃ candaæ amma tuvaæ jiyyase puttaæ, 
VandÃmi kho te pÃde labhataæ tÃto paralokaæ. 

5037. Handa ca maæ upaguha pÃde te amma vandituæ dehi, 
GacchÃmidÃni pavÃsaæ ya¤¤atthÃya ekarÃjassa. 

5038. Handa ca maæ upaguha pÃde te amma vandituæ dehi, 
GacchÃmidÃni pavÃsaæ mÃtu katvÃ bhadayasokaæ. 

5039. Handa ca maæ upaguha pÃde te amma vandituæ dehi, 
GacchÃmidÃni pavÃsaæ janassa bhadayasokaæ. 

[PTS Page 151] [\q 151/]     
5040. Handa ca padumapantÃnaæ moÊiæ bandhassu gotamiputta, 
CampakadalavitimissÃyo3- esÃ te porÃïiyÃ pakati. 

5041. Handa ca vilepanante pacchamakaæ candanaæ vipimpassu, 
Yehi ca suvilitto sobhasi rÃjaparisÃya4-

5042. Handa mudukÃni vatthÃni paccimakaæ kÃsikaæ vÃsehi, 
Yohi ca sunivattho sobhasi rÃjaparisÃya. 

1. AsisikÃni - machasaæ 2. GhÃtesi - machasaæ 3. CampakadalamissÃyo - syÃ campakadalehi
- machasaæ 4. ParisÃya - machasaæ

[BJT Page 140] [\x 140/]     
5043. MuttÃmaïikanakavibhÆtÃni gaïhassu hatthÃbharaïÃni, 
Yehi ca hatthÃbharaïehi sohasi rÃjaparisÃya. 

5044. NahanunÃyaæ raÂÂhapÃlo bhumipati janapadassa dÃyado, 
Lokissaro mahantÃ puttesu sinehaæ janayati. 

5045. Mayhaæ piyÃ puttÃ attÃpi1- piyo tumbhe ca bhariyÃyo. 
Sagga¤ca patthayÃno tenÃhaæ ghÃtayissÃmi. 

[PTS Page 152] [\q 152/]     
5046. Maæ2- paÂhamaæ ghÃtehi mÃ me hadayaæ dukkhaæ aphÃlesi, 
AlaÇkato sundarako putto tava deva sukhumÃlo, 

5047. Handayya maæ hanassu salokÃ candiyena hessÃmi, 
Pu¤¤aæ karassu vipulaæ vicarÃma ubhova paraloke. 

5048. MÃ tvaæ cande rucci bahukÃ tatava devarÃ visÃlakkhi, 
Te taæ ramayissanti yiÂÂhasmiæ gotamiputte. 

5049. Evaæ vutte candÃ annÃnaæ hanti hatthatalakehÅ, 
Alavatthu3- jivitena pÃyÃmi4- visaæ marissÃmi. 
5050. Nahanunimassa ra¤¤o mitatÃmaccÃ ca vijjare suhadÃ, 
Ye na vadanti rÃjÃnaæ mÃ ghÃtayi orase putte. 

5051. Nahanunimassa ra¤¤o ¤ÃtimittÃ ca vijjare suhadÃ, 
Ye na vadanti rÃjÃnaæ mÃ ghÃtayi atraje putte. 

[PTS Page 153] [\q 153/]     
5052. Ime tepi mayhaæ puttÃ guïino kÃyuradhÃrino rÃja, 
Tehipi yajassu ya¤¤aæ atha mu¤catu gotamÅputte. 

5053. Bilasatampi maæ katvÃ yajassu sattadhÃ mahÃrÃja, 
MÃ jeÂÂaputtamavadhi adÆsakaæ sihasaÇkÃsaæ. 

1. Athopi - machasaæ 2. Ma - machasaæ 3. Alamettha - machasaæ
4. PiyÃmi visaæ - machasaæ

[BJT Page 142] [\x 142/]     
5054. Bilasatampi maæ katvÃ yajassu sattadhÃ mahÃrÃja, 
MÃ jeÂÂaputtamavadhi apekkhitaæ sabbalokassa 

5055. BahukÃ tava dinnÃ ÃbharaïÃ uccÃvacÃ subaïitambhi, 
MuttÃmaïiveÊuriyÃ idaæ te pacchimakaæ dÃnaæ. 

5056. Yesaæ pubbe khandhessu phullÃ mÃlÃguïÃ vivantiæsu, 
Tesajjapitanisito nentiæso vivattisasti khandhesu. 

5057. Yesaæ pubbe khandhessu citrÃ mÃlÃguïÃ vivantiæsu, 
Tesajja pita nisito1- nentiæso vivattisasti khandhesu. 

5058. AcirÃ2- vata nettasÃ vivaittissati rÃjaputtÃnaæ khandhesu, 
Atha mama hadaæ na phalati tÃva daÊhabandhana¤ca me Ãsi. 

[PTS Page 154] [\q 154/]     
5059. KÃsikasuvivatthadharÃ kuï¬alino agaÊucandanavilittÃ, 3-
NiyyÃtha candasuriyÃ ya¤¤atthÃya ekarÃjassa. 

5060. KÃsikasuvivatthadharÃ kuï¬alino agaÊucandanavilittÃ-
NiyyÃtha candasuriyÃ mÃtu katvÃ hadayasokaæ. . 

5061. KÃsikasuvivatthadharÃ kuï¬alino agaÊucandanavilittÃ-
NiyyÃtha candasuriyÃ janassa katvÃ hadayasokaæ. . 

5062. Maæsarasabhojino nabhÃpakasunabhÃtÃ kuï¬alino agaÊucandanacilittÃ, 
NiyyÃtha candasuriyÃ ya¤¤atthÃya ekarÃjassa. 

5063. Maæsarasabhojino nabhÃpakasunabhÃtÃ kuï¬alino agaÊunavilittÃ, 
NiyyÃtha candasuriyÃ mÃtu katvÃhadayasokaæ 

1. Tesajjapisunisito - machasaæ 2. Aciraæ - machasaæ 3. Aggalu - machasaæ akalu - vi

[BJT Page 144] [\x 144/]     
5064. Maæsarasabhojino nabhÃpakasunabhÃtÃ kuï¬alino agaÊuvandanavilittÃ, 
NiyyÃtha candasuriyÃ janassa katvÃ dayasokaæ. 

5065. Sabbasmiæ upakkhaÂasmiæ nisÅdite candiyasmiæ1- ya¤¤atthÃya, 
Pa¤cÃlarÃjadhitÃ pa¤ajalikÃ sabbaparisamanupariyÃyi. 

5066. Yena saccena khaïa¬hÃlo pÃpakammaæ karoti dumemadho, 
Etena saccavajjena samaÇgini sÃmikena homi. 

5067. Yedhatthi amanussÃ yÃni ca yakkhabhÆtabhavyÃni, 
Karontu me veyyÃvaÂikaæ samaÇgini sÃmikena homi. 

[PTS Page 155] [\q 155/]     
5068. YÃ devatÃ idhÃgatÃ yÃni ca yakkhabhÆtabhavyÃni, 
Saraïesiniæ anÃthaæ tÃyatha maæ yÃcÃmahaæ patimÃhaæ ajiyyaæ2-

5069. Taæ sutvÃ amanusesÃ ayokuÂaæ paribbhametvÃna, 
Bhayamassa ranayanto rÃjÃnaæ idamavoca. 

5070. Khujjhassa kho rÃjakali mÃtÃhaæ matthakaæ nitÃÊemi, 
MÃ jeÂÂhaputtamavadhÅ adÆsakaæ sÅhasaÇkÃsaæ. 

5071. Ko te diÂÂhÃ rÃjakalÅ puttabhariyÃyo ha¤¤amÃnÃ, 3-
SoÂÂhi va gahapatayo adusakÃ saggakÃmÃ hi. 

5072. Taæ sutvÃ khaï¬ahÃlo rÃjÃ va abbhutamidaæ disvÃna, 
Sabbesaæ bandhanÃni movecasuæ yathÃ taæ apÃpÃnaæ4-

5073. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
Sabbe ekekale¬¬ukamadaæsu esa vadho khaïa¬ahÃlassa. 

1. Candakambhi - machasaæ 2. Ajayaæ - machasaæ 3. Ha¤¤amÃnÃyo - machasaæ, syÃ
4. AnupaghÃtaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 146] [\x 146/]     
[PTS Page 156] [\q 156/]     
5074. Sabbe patiæsu1- nirayaæ yathÃ taæ pÃpakaæ karitvÃna, 
Nahi pÃpakammaæ katvÃ labbÃ sugatiæ ito gantuæ. 

5075. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
Candaæ abhisi¤ciæsu samÃgatÃ rÃjaparisÃ ca. 
5076. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
Candaæ abhisi¤ciæsu samÃgatÃ rÃjaka¤¤Ãyo. 

5077. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
Candaæ abhisi¤ciæsu samÃgatÃ devaparisÃ ca. 
5078. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
Candaæ abhisi¤ciæsu samÃgatÃ devaka¤¤Ãyo 
5079. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
CelukkhepamakÃruæ samÃgatÃ rÃjaparisÃ ca. 
5080. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
CelukkhepamakÃruæ samÃgatÃ rÃjaka¤¤Ãyo. 

5081. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
VelukkhepamakÃruæ samÃgatÃ devaparisÃ ca. 

5082. Sabbesu vippamuttesu ye ca tattha samÃgatÃ tadÃ Ãsuæ, 
VelukkhepamakÃruæ samÃgatÃ devaka¤¤Ãyo 
5083. Sabbesu vippamuttesu bahu Ãnandano ahu vaæso, 
Nandippavesi nagaraæ bandhanÃ mokkho aghositthÃti. 
Khaï¬ahÃlajÃtakaæ pa¤camaæ. 

1. SabbepaviÂÂhÃ patitvÃ - machasaæ

[BJT Page 148] [\x 148/]     
6. BhuridattajÃtakaæ
[PTS Page 163] [\q 163/]     
5084. Yaæ ki¤ci ratanaæ atthi dhataraÂÂhanivesane, 
SabbÃni te upÃyantu1- dhitaraæ dehi rÃjino. 

5085. Na no vivÃho nÃgehi katapubbo kudÃcanaæ, 
Taæ vivÃhaæ asaæyuttaæ kathaæ ambhe karomase. 

[PTS Page 164] [\q 164/]     
5086. JÅvitaæ nÆna te cantaæ raÂÂhaæ vÃ manujÃdhipa, 
Na hi nÃge kupitambhi ciraæ jivanti tÃdisÃ. 

5087. Yo tvaæ deva manussesu2- iddhimantaæ aniddhimÃ, 
Varuïassa niyaæ puttaæ yÃmunaæ atima¤¤asi. 

5088. NÃtima¤¤Ãmi rÃjÃnaæ dhataraÂÂhaæ yasassina, 
DhataraÂÂho hi nÃgÃnaæ bahuntamapi issaro. 

5089. Ahi mahÃnubhÃvopi na me dhitaramÃraho, 
Khattiyo ca videhÃnaæ abhijÃtÃ samuddajÃ. 

[PTS Page 165] [\q 165/]     
5090. KambalassatarÃ uÂÂhentu sabbe nÃge nivedaya, 
BÃrÃïasaæ pavajjantu mÃ ca ki¤ci viheÂhayuæ. 

5091. Nivesanesu sobbesu rathiyÃ caccaresu ca, 
Rukkhaggesu ca labbantu3- vitatÃ toraïesu ca. 

5092. Ahampi sabbasetena mahatÃ sumahaæ puraæ, 
Parikkhipissaæ bhogehi kÃsÅnaæ janayaæ4- bhayaæ. 

[PTS Page 166] [\q 166/]     
5093. Tassa taæ vacanaæ sutvÃ uragÃ nekavaïïino, 
BÃrÃïasaæ pavajjiæsu na ca ki¤civiheÂhayuæ5-

5094. Nivesanesu sobbhesu rathiyÃ cacacaresu ca, 
Rukkhaggesu ca lambiæsu vatatÃ toraïesu ca. 

1. Upayantu - machasaæ, syÃ 2. Manussosi - machasaæ, syÃ
3. Lambanti - machasaæ 4. Janataæ - machasaæ 5. Vihedhayuæ - machasaæ

[BJT Page 150] [\x 150/]     
5095. Te1- disvÃna lambante puthu kandiæsu nÃriyo, 
Nage soï¬ikate disvÃ passasante muhuæ muhuæ. 

5096. BÃrÃïasÅ pavyadhitÃ2- ÃturÃ samapajjatha, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ dhÅtaraæ dehi rÃjino. 
Nagarakhaï¬o. 

[PTS Page 171] [\q 171/]     
5097. PupphÃbhihÃrassa vanassa majjhe
Ko lohitakkho vihatattaraæso, 3-
KÃ4-kambukÃyuradharÃ suvatthÃ
TiÂÂhanti nÃriyo dasa vandamÃnÃ. 

5098. Ko tvaæ brahÃbÃhu vanassa mÃjjha
Virocasi ghatasittova aggi, 
Mahesakkho a¤¤atarosi yakkho
UdÃhu nÃgosi mahÃnubhÃvo. 

5099. NÃgohamasmiæ iddhimÃ tejasÅ duratikkamo, 
Iseyyaæ tejasÃ kuddho phÅtaæ janapadaæ api. 

5100. SamuddajÃ hi me mÃtÃ dhataraÂÂho ca me pitÃ, 
SudassanakaniÂÂhosmi bhuridattoti maæ vidu. 

[PTS Page 172] [\q 172/]     
5101. Yaæ gambhiraæ sadÃvaÂÂaæ rahadaæ bhesmaæ5- avekkhasi, 
Esa divyo mamÃvÃso anekasataporiso. 

5102. Mayurako¤cÃbhirudaæ nÅlodaæ vanamajjhato, 
Yamunaæ pavisa mÃhito khemaæ vattavataæ sivaæ. 

5103. Tattha patto sÃnucaro sahaputtena brÃhmaïa, pujito mayhaæ kamehi brÃhmaïa
vacchasi6-

[PTS Page 173] [\q 173/]     
5104. SamÃ samantÃ parito bahuta7- tagarÃ mahÅ, 
Indagopakasa¤achantÃ sobhatÅ haritunnamÃ. 

1. Citesu - machasaæ 2. SabyÃdhitÃ - machasaæ 3. Vitatanataraæso - machasaæ
4. TÃ - machasaæ 5. Bhismaæ - machasaæ 6. Vecchasi - machasaæ 7. BahukÃtaggarÃ -
machasaæ. 

[BJT Page 152] [\x 152/]     
5105. RammÃ vanacetyÃni rammÃ1- haæsupakujitÃ, 
OpupphadamÃ tiÂÂhanti pokkhara¤¤o sunimmitÃ. 

5106. AÂÂhaæsÃ sukatatthambhÃ sabbe veÊuriyÃmayÃ, 
SahassathambhÃ pÃsÃdÃ ka¤¤Ãhi jotare. 

[PTS Page 174] [\q 174/]     
5107. VimÃnaæ upapannosi dibbaæ pu¤¤ehi attano, 
AsambÃdhaæ sivaæ rammaæ accantasukhasaæhitaæ. 

5108. Ma¤¤e sahassanettassa vimÃnaæ nÃbhikaÇkhasi, 
IddhÅ hi tyÃyaæ vipulÃ sakkasseva jutÅmato. 

5109. ManasÃpi na patatabbo anubhÃvo jutimato, 
ParivÃrayamÃnÃnaæ saindÃnaæ vasavattinaæ. 

5110. Taæ vimÃnaæ abhijjhÃya amarÃnaæ sukhesinaæ, 
Uposathaæ upavasasanto semi vammikamuddhanÅ. 

[PTS Page 175] [\q 175/]     
5111. Aha¤ca migamesÃno saputto pÃvisiæ vanaæ, 
Taæ maæ mataæ vÃ jÅvaæ vÃ nÃbhivedenti ¤ÃtakÃ. 

5112. ùmantaye bhuridantaæ kÃsiputtaæ yasassinaæ, 
TayÃ vo samanu¤¤ÃtÃ api passemu ¤Ãtake. 

5113. Esohi vata me chando yaæ vasesi mamattike, 
Nahi etÃdisÃ kÃmÃ sulabhÃ honti mÃnuse. 

5114. Sace tvaæ na icchase vatthuæ mama kÃmehi pujito, 
MahÃ tvaæ samanu¤¤Ãto sotthiæ passÃhi2- ¤Ãtake. 

5115. DhÃrayÅmaæ maïiæ divyaæ pasuæ putte ca vindati, 
Arogo sukhito hoti gacchevÃdÃya brÃhmaïa. 

1. RamÃ - machasaæ. 2. Passehi - machasaæ

[BJT Page 154] [\x 154/]     
5116. Kusalaæ paÂinandÃmi vaco tava, 
PabbajissÃmi jiïeïÃsmi na kÃme abhipatthaye. 

5117. Brahamacariyassa ce bhaÇgo hoti bhogehi kÃriyaæ, 
AvikampamÃno eyyÃsi bahuæ dassÃmi te dhanaæ. 

[PTS Page 176] [\q 176/]     
5118. Kusalaæ paÂinandÃmi bhuridatta vaco tava, 
Punapi ÃgamissÃmi sace attho bhavissati. 

5119. Idaæ vatvÃ bhuridatto pesesi caturo jane, 
Etha gacchatha uÂÂhetha khippaæ pÃpetha brÃhmaïaæ. 

5120. Tassa taæ vacanaæ sutvÃ uÂÂhÃya caturo janÃ, 
Pesitaæ bhuridattena khippaæ pÃpesuæ brÃhmaïaæ. 
Vanappavesakaï¬o. 

[PTS Page 179] [\q 179/]     
5121. Maïiæ paggayaha maÇgalyaæ sÃdhu vittaæ manoramaæ, 
Selaæ vya¤ajanasampannaæ ko imaæ vaïimajjhagÃ. 

[PTS Page 180] [\q 180/]     
5122. LohitakkhasahassasÃhi1- samantÃ parivÃritaæ, 
Ajja kÃlaæ padaæ2- gacchaæ ajjhagÃhaæ maïiæ imaæ. 

5123. Supaciïïo ayaæ solo accito mahito sadÃ, 
SudhÃrito sunikkhitto sabbatthabhisÃdhaye. 

5124. UpacÃravipantassa nikkhepe dhÃraïÃya vÃ, 
Alaæ3- selo vinÃsÃya pariciïïo ayoniso. 

5125. Na imaæ akusalo divyaæ4- maïiæ dhÃretumÃraho, 
PaÂipajja sataæ nikkhaæ dehimaæ ratanaæ mamaæ. 

5126. Na vÃ5- myÃyaæ maïi keyyo gohi mÃ ratanena vÃ, 6-
Solo vya¤ajanasampanto neva keyyo maïi mamaæ. 

1. Sahassehi - machasaæ 2. Pathaæ - machasaæ 3. Ayaæ - machasaæ, vi. 
4. Na imaæ kusalaæ dibyaæ - machasaæ 5. Neva - machasaæ 6. Nikkhehi ratanehi vÃ -
machasaæ. 

[BJT Page 156] [\x 156/]     
[PTS Page 181] [\q 181/]     
5127. No ce tayÃ maïi keyyo gohi vÃ ratanena vÃ, 
Atha kena maïi keyyo taæ me akkhÃhi pucchito. 

5128. Yo me saæse mahÃnÃgaæ tejasiæ duratikkamaæ, 
Tassa dajjaæ imaæ selaæ jalantariva tejasÃ. 

5129. Konu brahmaïavaïïena supaïeïÃ1- patataæ varo, 
NÃgaæ jigiæsamanveti anvesaæ bhakkhamantano. 

5130. NÃhaæ dijÃdhipo homi na diÂÂho garuÊo mayÃ, 
ùsivisena vittoti vejjo2- maæ brÃhmaïaæ vidu. 

5131. Kinnu tuyhaæ balaæ atthi kiæ sippaæ vijjate tava, 
Kismiæ vÃ tvaæ paratthaddho uragaæ nÃpacÃyasi. 

5132. ùra¤¤akassa isino cirarattatapassino, 
Supaïïo kosiyassakkhÃ visavijjaæ anuttaraæ. 

5133. Taæ bhÃvitatta¤¤ataraæ sammantaæ3- pabbatantare, 
Sakkaccaæ taæ upaÂÂhÃsiæ ratanindivamatandito. 

5134. So tadÃ pariciïïo me vatavÃ4- brahmacariyavÃ, 
Dibbaæ pÃtukarÅ mantaæ kÃmasÃ bhagavÃ mamaæ. 

[PTS Page 182] [\q 182/]     
5135. TyÃhaæ mante paratthaddho nÃhaæ bhÃyÃmi bhoginaæ, 
ùcariyo visaghÃtÃnaæ alambÃnoti maæ vidu. 

5136. GaïhÃmase maïiæ tÃta somadatta vijÃnahi, 
MÃ daï¬ena siriæ pattaæ kÃmasÃ pajahimbhase. 

5137. Sakaæ nivesanaæ patataæ so taæ brÃhmaïa pujayi, 
Evaæ kalyÃïakÃrissa kiæ mohÃ dubhimicchasi. 

5138. Sace hi dhanakÃmosi bhuridatto5- padassati, 6-
Tameva gantvÃ yÃcassu bahuæ dassati te dhanaæ. 

1. Sukhaïeïa - machasaæ 2. Vijjo - machasaæ 3. Samantaæ - machasaæ
4. Vattaæ vÃ - machasaæ vatvÃ - sÅmu 5. Bhuridattaæ - machasaæ
6. Padissasi - machasaæ

[BJT Page 158] [\x 158/]     
5139. Hatthagataæ pantagataæ nikkiïïaæ khÃdituæ varaæ, 
MÃ no sandiÂhiko attho somadatta upaccagÃ. 
[PTS Page 183] [\q 183/]     
5140. Paccati niraye ghore mahissamavadÅyati, 1-
MittadubhÅ2- hitaccÃgi jivarecÃpi sussare. 

5141. Sace hi dhanakÃmosi bhuridatto padassati, 
Ma¤¤e antakataæ veraæ naciraæ vedayissasi. 

5142. MahÃya¤¤aæ yajitvÃna evaæ sujjhanti brÃhmaïÃ, 
MahÃya¤¤aæ yajissÃma evaæ mokkhÃma pÃpakÃ. 

5143. HandÃni apÃyÃmi nÃhaæ ajja tayÃ saha, 
Padampekaæ nagaccheyyaæ evaæ kimbisakÃrinÃ. 

5144. Idaæ vatvÃna pitaraæ somadatto bahussuto, 
UjjhÃpetvÃna bhÆtÃni tambhÃ ÂhÃnÃ apakkami. 

[PTS Page 184] [\q 184/]     
5145. GaïhÃhetaæ mahÃnÃgaæ Ãharetaæ maïiæ mama, 
Indagopakavaïïabho yassa lohitako siro. 

5146. KappÃsapicurÃsÅva eso kÃyassa dissati, 3-
Vammikaggagato seti taæ tvaæ gaïhÃhi brÃhmaïa. 

[PTS Page 185] [\q 185/]     
5147. Athosadhehi dibbehi japaæ mantapadÃni ca, 
Evaæ taæ asakkhi saÂÂhuæ4- katvÃ parittamattano. 
KÅÊanakhaï¬o. 

[PTS Page 187] [\q 187/]     
5148. Mamaæ disvÃna Ãyantaæ sabbakÃmasamiddhinaæ, 
IndiyÃni ahaÂÂhÃni sÃvaæ jÃtaæ5- mukhaæ tava. 

5149. Padumaæ yathÃ hatthagataæ pÃïinÃ parimadditaæ, 
SÃvaæ jÃtaæ mukhaæ tuyhaæ mamaæ disvÃna edisaæ. 

1. Mabhissamaci vivarati - machasaæ mabhimassa cinadriyati - syÃ 
2. Mittadubbhi - machasaæ, syÃ 3. KÃyo disasti - machasaæ, syÃ
4. Satthuæ - machasaæ phuÂÂhuæ - syÃ 5. JÃtiæ - machasaæ 6. Padama - machasaæ. 

[BJT Page 160] [\x 160/]     

5150. Kaccinnu te nÃbhisayi kacci te atthi vedanÃ, . 
Yena sÃvaæ mukhaæ tuyhaæ mamaæ disvÃna Ãgataæ. 

[PTS Page 188] [\q 188/]     
5151. Supitaæ tÃta addakkhiæ ito mÃsaæ adhogataæ, 
Dakkhiïaæ viya me bÃhaæ1- chetvÃ ruhiramakkhitaæ;
Puriso ÃdÃya pakkÃmi mamaæ rodantiyÃ sati. 

5152. Yato taæ2- supinamaddakkhiæ sudasasna vijÃnahi, 
Tato divÃ vÃ rattiæ vÃ sukhaæ me na upalabbati. 3-

5153. Yaæ pubbe paricÃriæsu4- ka¤¤Ã ruciraviggahÃ, 
HemajÃlapaÂicchattÃ bhuridatto na dissati. 

5154. Yaæ pubbe paricÃriæsu nettiæsavaradhÃrino, 
KaïikÃrÃ5- viya samphullÃ bhuridatto na dissati. 

5155. HandadÃni gamissÃma bhuridattanivesanaæ, 
DhammaÂÂhaæ sÅlasampannaæ passÃma tava bhÃtaraæ. 

5156. Ta¤ca disvÃna Ãyantiæ6- bhuridattassa mÃtaraæ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ bhuridattassa nÃriyo. 

5157. Puttaæ teyye na jÃnÃma ito mÃsaæ adhogataæ, 
Mataæ vÃ yadi vÃ jÅvaæ bhuridattaæ yasassinaæ. 

[PTS Page 189] [\q 189/]     
5158. Sakuïi hataputtÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Ciraæ dukkhena jhÃyissaæ bhuridattaæ apassati. 

5159. Sakuïi hataputtÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Tena tena padhÃvissaæ piyaputtaæ apassati. 

5160. Kuriraæ hatachÃpÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Ciraæ dukkhena jhÃyissaæ bhuridattaæ apassati. 

5161. SÃ nÆna cakkavÃkÅva pallalasmiæ anudake, ciraæ dukkhena jhÃyissaæ bhuridattaæ
apassati. 

1. Bahu - machasaæ 2. Haæ - machasaæ, syÃ 3. Nopalabbha - machasaæ, syÃ
4. ParicÃriæsu - machasaæ, syÃ 5. KaïikÃrÃva - machasaæ, syÃ
6. ùyantaæ - machasaæ, syÃ 

[BJT Page 162] [\x 162/]     
5162. KammÃrÃnaæ yathÃ ukkÃ anto jhÃyati no bahi, 
Evaæ jhÃyÃmi sokena bhuridattaæ apassati. 

5163. SÃlÃva sampamathitÃ1- mÃlutena pamadditÃ, 
Senti puttÃ ca dÃrÃ ca bhuridattanivesano

5164. Idaæ3- sutvÃna nigghosaæ bhuridattanivesane, 
AriÂÂho ca subhago3- ca upadhÃviæsu4- ananatarÃ. 

5165. Amma assÃsa mÃ sovi evaæ dhammÃ hi pÃïino, 
Cavanti upapajjanti phasassa pariïÃmitÃ5-

[PTS Page 190] [\q 190/]     
5166. Ahampi tÃta jÃnÃmi evaæ dhammÃ hi pÃïino, 
Sokena ca paretasmiæ bhuridattaæ apassati. 

5167. Ajja ce me imaæ rattiæ sudassana vijÃnahi, 
Bhuridannaæ apassanti ma¤¤e hessÃmi6- jÅvitaæ. 

5168. Amma assÃsa mÃ soci ÃnayissÃma bhÃtaraæ, 
Disodisaæ gamissÃma bhÃtupariyesanaæ caraæ. 
5169. Pabbate giriduggesu gÃmesu nigamesu ca, 
Orena dasarattassa7- passa Ãgataæ. 

[PTS Page 192] [\q 192/]     
5170. HatthÃ pamutto urago pÃde te nipatÅ bhusaæ, 
Kacci8- taæ nu ¬asÅ tÃta mÃ bhÃyi sukhito bhava. 9-

5171. Neva mayhaæ ayaæ nÃgo alaæ dukkhÃya kÃyaci, 
YÃvatatthi abhiggÃhÃ mayÃ bhiyyo na vijjati. 

5172. Konu brÃhmaïa vaïeïana datto parisamÃgamÃ, 
Avhayantu suyuddhena suïÃtu parisÃ mamaæ. 

1. SaæpamadditÃ - machasaæ 2. Tesaæ - machasaæ, syÃ 3. Subhogova- machasaæ, syÃ 4.
PadhÃciæsu - machasaæ, syÃ 5. PariïÃmatÃ - machasaæ, syÃ
6. BhissÃmi - machasaæ, syÃ 7. Ratatarattassa - machasaæ, syÃ 8. Kacacitaæ ¬aæsito -
machasaæ kaccisiænu¬ato - syÃ 9. Tava - machasaæ

[BJT Page 164] [\x 164/]     
5173. Tvaæ maæ nÃgena Ãlamba ahaæ maï¬ukachÃpiyÃ, 
Hotu no abbhutaæ tattha Ãsahassehi paca¤ahi. 

5174. Ahaæ hi vasumÃ a¬¬ho tvaæ daÊiddosi mÃïava, ko nu te paÂihogatthi upajuta¤ca1-
kiæ siyÃ. 

5175. Upajuta¤ca me assa pÃÂibhogo ca tÃdiso, 
Hotu2- no abbhutaæ tattha Ãsahassehi pa¤cahi. 

[PTS Page 193] [\q 193/]     
5176. Suïohi me mahÃrÃja vacanaæ bhaddamatthu te, 
Pa¤cantaæ me sahasasÃnaæ pÃÂibhogohi kintimÃ. 

5177. Pettikaæ vÃ iïaæ hoti yaæ vÃ hoti sayaæ kataæ, 
Kiæ tvaæ evaæ bahuæ mayhaæ dhanaæ yÃcasi brÃhmaïa. 

5178. ùlambÃno3- hi nÃgena mamaæ abhijigiæsati, 4-
Ahaæ maï¬ukachÃpiyÃ ¬aæsasissÃmi brÃhmaïaæ. 

5179. Taæ tvaæ daÂÂhuæ mahÃrÃja ajja raÂÂhÃbhivaddhana, 
KhantasaÇghaparibbuÊho niyyÃhi ahidassanaæ. 

5180. Neva taæ atima¤¤Ãmi sippavÃdena mÃïava, 
Atimantosi sippena uragaæ nÃpacÃyasi. 

[PTS Page 194] [\q 194/]     
5181. Mayampi nÃtima¤¤ama sippavÃdena brÃhmaïaæ, 
Avisena ca nÃgena bhusaæ va¤cayase janaæ. 

5182. Evaæ cetaæ jano ja¤¤Ã yathÃ jÃnÃmi taæ ahaæ, 
Na tvaæ lahasi5- Ãlamba sattumuÂÂhiæ6- kuto dhanaæ. 

5183. KharÃjino jaÂi rummi7- datto8- parisamÃgato, 
So tvaæ evaæ gataæ nÃgaæ aviso atima¤¤asi. 
1. Opajuta¤ca - machasaæ 2. Assuto - machasaæ assano - vi
3. ùlambÃyano ca syÃ alambano ca. 4. Abijigisati - machasaæ
5. Lahesi - machasaæ 6. BhusamuÂÂhiæ - machasaæ, syÃ 7. Dummi - machasaæ
8. DittÃ - machasaæ

[BJT Page 166] [\x 166/]     
5184. ùsajja kho taæ1- ja¤¤Ãsi puïaïaæ uggassa tejasÃ2-
Ma¤¤e taæ bhasmarÃsivaæ khippasÃ kairissati. 

5185. SiyÃ visaæ siÊuttassa de¬¬huhassa silÃbhuno, 
Neva lohitasisassa visaæ nÃgassa vijjati. 

5186. Sutaæ metaæ arabhataæ sa¤¤atÃnaæ tapassinaæ, 
Idha dÃnÃni datvÃna saggaæ gacchanti dÃyakÃ;
Jivanto dehi dÃnÃni yadi te atthi dÃtave. 

5187. Ayaæ nÃgo mahiddhiko tejasÅ duratikkamo, 
Tena taæ ¬aæsayissÃmi so taæ bhasmaæ karissati. 

5188. MayÃpetaæ sutaæ samma sa¤¤atÃnaæ tapassinaæ, 
Idha dÃnini datvÃna saggaæ gacchanti dÃyakÃ;
Tvameva dehi jivanto yadi te atthi dÃteve. 
[PTS Page 195] [\q 195/]     
5189. Ayaæ accimukhi nÃma3- puïïÃ uggassa tejasÃ, 
Tena taæ ¬aæsayissÃmi so taæ bhasmaæ karissati. 

5190. YÃ dhÅtÃ dhataraÂÂhassa vemÃtÃ bhagini mama, 
SÃ dissatu accimukhi4- puïaïÃ uggassa tejasÃ, 

5191. ChamÃyaæ ce nisi¤cissaæ brahmadanta vijÃnahi, 
TiïalatÃni osadhyo usasusseyyuæ asaæsayaæ. 

5192. Addhaæ5- ce pÃtayissÃmi brahmadanta vijÃnahi, 
SattavassÃnayaæ devo na vasse na himaæ pate. 

[PTS Page 196] [\q 196/]     
5193. Udaka¤ce nisi¤cissaæ brahmadanta vijÃnahi, 
YÃvatÃ6- odakÃ pÃïÃ mareyyuæ macchakacchapÃ. 
Nagarappavesanakaï¬aæ niÂÂitaæ. 

1. Naæ - machasaæ 2. Tejaso - machasaæ 3. Ajamukhi - machasaæ
4. Taæ¬aæsatvÃjamukhi - machasaæ ¬aæsatu - syÃ 5. Udake ce - machasaæ
6. YÃvanetÃ - machasaæ

[BJT Page 168] [\x 168/]     
[PTS Page 198] [\q 198/]     
5194. Lokyaæ sajantaæ udakaæ payÃgasmiæ patiÂÂhitaæ, 
Ko maæ ajjhohari bhuto ogÃÊhaæ yamunaæ nadiæ. 

5195. YadesalokÃdhipati yasassÅ
BÃrÃïasimpakirahari samantato, 
TassÃhaæ putto uragusabhassa
Subhagoti maæ brÃhmaïa vedayanti. 
5196. Sace hi putto uragusabhassa
Kaæsassa ra¤¤o amarÃdhipassa 
Mahesakkho a¤¤ataro pitÃ te
Maccesu mÃtÃ pana te atulyÃ
Na tÃdiso arahati brÃhmaïassa
DÃsampi ohÃrituæ mahÃnubhÃvo. 

[PTS Page 199] [\q 199/]     
5197. Rukkhaæ nissÃya vijjhittho phaïeyyaæ pÃtumÃgataæ, 
So viddho duramasarÃ1- saravegena sekhavÃ. 2-

5198. Taæ tvaæ patitamaddakkhi ara¤¤asmiæ brahmane, 
Sa maæsakÃjamÃdÃya sÃyaæ nigrodhupÃgami. 

5199. SuvalÃsiya3- saÇghuÂÂhaæ piægiyaæ4- santhatÃyutaæ, 
KokilÃbhirudaæ rammaæ dhuvaæ haritasaddalaæ. 

5200. Tattha te so pÃturahu5- iddhiyÃ yasasÃ jalaæ, 
MahÃnubhÃvo bhÃtÃ me ka¤¤Ãhi parivÃrito6-

5201. So tena pariciïïo tvaæ sabbakÃmehi tapapito, 
Adubhassa7- tuvaæ dubhi taæ te veraæ idhÃgataæ. 

5202. Khippaæ gÅvaæ pasÃrehi na te dassÃmi jÅvitaæ, 
BhÃtuparisaraæ veraæ chedayissÃmi te siraæ. 

5203. AjjhÃyako yÃcayogo8- ÃhutaggÅ ca brÃhmaïo, 
Etehi tÅhi ÂhÃnehi avajjho bhavati9- brÃhmaïo. 

1. Duramacari - machasaæ, duramÃcari - syÃ 2. PekkhavÃ - machasaæ, syÃ
3. SÃlika - machasaæ 4. PiÇgalaæ - machasaæ 5. PÃtvarahu - machasaæ
6. ParivÃrito - machasaæ 7. AduÂÂhassa - machasaæ, syÃ 8. YÃcayogi - machasaæ, syÃ 9. Hoti
- machasaæ. 

[BJT Page 170] [\x 170/]     
[PTS Page 200] [\q 200/]     
5204. Yaæ puraæ dhataraÂÂhassa ogÃÊhaæ1- yamunaæ nadiæ, 
Jotate2- sabbasovaïïaæ giriæ Ãhacca yÃmunaæ. 3-

5205. Tattha te purisavyagghÃ sodariyÃ mama bhÃtaro, 
YathÃ te tattha vakkhanti tathÃ hessasi brÃhmaïa. 
Subhagakhaï¬o. 

5206. AnittarÃ ittarasampayuttÃ
Ya¤¤Ã ca vedÃ4- ca subhoga loke, 
Tadaggarayhaæ hi vinindamÃno
JahÃti vitta¤ca sata¤ca dhammaæ. 

[PTS Page 201] [\q 201/]     
5207. AjjhenamariyÃ paÂaviæ janinda
VessÃ kasiæ paricariya¤ca suddÃ, 
UpÃgu paccekaæ yathÃ padesaæ
KatÃhu ete vasinÃti Ãhu. 
5208. DhÃtÃ vidhÃtÃ varuïo kuvero
Somo yamo candimÃ vÃyu sariyo, 
Ete hi ya¤¤aæ puthuso yajitvÃ
AjjhÃyakÃnaæ atha5- sabbakÃme. 

5209. VikÃsitÃ cÃpasatÃni pa¤ca
Yo ajjuno balavÃ bhÅmaseno, 6-
SahassabÃhu asamo paÂhavyÃ
Sopi tadÃ Ãdahi jÃtavedaæ. 

[PTS Page 202] [\q 202/]     
5210. Yo brÃhmaïo bhojayÅ dÅgharattaæ
Antena pÃïena yathÃnubhÃvaæ, 
Pasannacitto anumodamÃno
Subhoga deva¤¤ataro ahosi. 

5211. MahÃsanaæ devamanomavaïïaæ
Yo sappinÃ asakkhi jetumaggiæ, 
So ya¤¤atantaæ varato yajitvÃ
Dibbaæ gatiæ mucalindajjhaga¤achiæ. 

1. OghÃÊhaæ - machasaæ 2. Jotantaæ - machasaæ 3. Yamunaæ - machasaæ
4. Khe - machasaæ 5. Atho - machasaæ 6. Bhimaseno - machasaæ

[BJT Page 172] [\x 172/]     
[PTS Page 203] [\q 203/]     
5212. MahÃnubhÃvo vassasahassajivi
Yo pabbaji1- dassaneyyo uÊÃro, 
HitvÃ apariyantarathaæ2- sasenaæ
RÃjÃ dudipopi jagÃmaæ3- saggaæ. 

5213. Yo sÃgaro sÃgarantaæ vijitvÃ
Yupaæ subhaæ soïïamayaæ uÊÃraæ, 
Ussesi vessÃnaramÃdahÃno4-
Subhogi deva¤¤ataro ahosi. 

5214. YassÃnubhÃvena suboga saÇgÃ
Pavattatha5- dadhisannaæ samuddaæ, 
Sa lomapÃdo paricariyamaggiæ
AÇgo sahassakkhapurajjhaga¤achi. 

[PTS Page 204] [\q 204/]     
5215. Mahiddhiko deva varo yasassi
SenÃpati tidive vÃsavassa, 
Sa somayÃgena malaæ vihanatvÃ
Subhoga deva¤¤ataro ahosi. 

5216. AkÃri6- yo lokamimaæ para¤ca
BhÃgÅrathiæ7- himavanta¤ca gijjhaæ, 
Yo iddhimÃ devavaro yasassÅ
Sopi tadÃ Ãdahi jÃtavedaæ. 

5217. MÃlÃgiri himavÃ yo ca gijjho
Sudassano8- nisaho kÃkaneru, 9-
Ete ca a¤¤e ca nagÃ mahantÃ
CityÃ katÃ ya¤¤akarehi mÃhu. 

[PTS Page 205] [\q 205/]     
5218. AjjhÃyakaæ mantaguïupapannaæ
Tapassinaæ yÃcayogoti cÃha, 10-
Tire samuddassudakaæ sajantaæ
Taæ sÃgarajjhohari tenapeyyo. 

1. Pabbajji - machasaæ 2. RaÂÂhaæ - machasaæ, syÃ 3. CagÃmi - machasaæ, 
4. VassÃnara - machasaæ 5. Pavattati - machasaæ, syÃ 6. AkÃsi yaæ - machasaæ akÃrayi- syÃ
7. HÃgirathaæ - syÃ bagirasi - machasaæ 8. Sudassino - machasaæ
9. Kuveru - machasaæ kÃkaveru - syÃ 10. CÃhu - machasaæ dhÃhu - syÃ

[BJT Page 174] [\x 174/]     
5219. ùyÃgavatthuni puthu pathavyÃ
Saævijjanti brÃhmaïÃ vÃsavassa, 
Purimaæ disaæ pacchimaæ dakkhiïuttaraæ
SaævijjamÃnÃ janayanti vedaæ. 

[PTS Page 206] [\q 206/]     
5220. Kaliæ1- hi dhÅrÃnaæ kaÂaæ magÃnaæ
Bhavanti vedajjhagatÃnariÂÂha, 
Marividhammaæ asamekkhitattÃ
MÃyÃguïÃ nÃti vahanti pa¤¤aæ. 

5221. VedÃ na tÃïÃya bhavantirassa2-
Mittadduno bhunahuno narassa, 
Na tÃyate pariciïïo ca aggi
Dosantaraæ maccaæ anariyakammaæ. 

5222. Sabba¤ce maccÃ sadhanÃ3- sabhogÃ4-
ùdipitaæ dÃrutiïena missaæ, 
Dahaæ na tappe asamattha5- tejo
Ko taæ subhikkhaæ dirasa¤¤a kuriyÃ6-

5223. YathÃpi khiraæ viparinÃmadhammaæ dadhi bhavitvÃ navanitampi hoti, evampi aggi
viparinÃmadhammo
Tejo samorohati yogayutto. 

5224. Na dissate aggimanuppaviÂÂho
Sukkhesu kaÂÂhesu navesu cÃpi, 
NÃmanthamÃno araïinarena
NÃkammanÃ jÃyati jÃtavedo. 

5225. Sace hi aggi antarato vaseyya
Sukkhesu kaÂÂhesu navesu cÃpi, 
SabbÃni susseyyuæ vanÃni loke
SukkhÃni kaÂÂhÃni ca pajjaleyyuæ. 

1. KalÅhi - machasaæ, syÃ 2. Bhavantidassa - machasaæ 3. Sadhanaæ - machasaæ
4. Sabhogaæ - machasaæ 5. Aggi asamattha - machasaæ 6. KayirÃ - machasaæ, syÃ. 
[BJT Page 176] [\x 176/]     
5226. Karoti ce1- dÃrutiïena pu¤¤aæ
Bhojaæ2- naro dhumasikhiæ
AÇgÃrikÃ loïakarÃ ca sudÃ
SariradÃhÃpi kareyyuæ pu¤¤aæ. 

[PTS Page 207] [\q 207/]     
5227. Atha ve hi ete na karonti pu¤¤aæ. 
Ajjhenamaggiæ idha tappayitvÃ, 
Na koci lokasmiæ karoti pu¤¤aæ
Bhojaæ naro dhumasikhiæ patÃpavaæ. 

5228. Kathaæ hi lokÃpacito samÃno
Amanu¤¤agandhaæ bahunnaæ akantaæ, 
Yadeva maccÃ parivajjayanti
Tadappasatthaæ dirasa¤¤a bhu¤eja. 

5229. Sikhiæ hi devesu vadanti heke
ùpaæ milakkhÃ pana devamÃhu, 
Sabbeva ete vitathaæ bhaïanti3-
AggÅ na deva¤¤ataro na cÃpo. 

5230. Nirindiyaæ santaæ asa¤¤akÃyaæ4-
VessÃnaraæ kammakaraæ pajÃnaæ, 
Paricariya5- maggiæ sugatiæ kathaæ vaje6-
PÃpÃni kammÃni pakubbamÃno. 

5231. SabbÃhibhÆtÃhudha jivikatthÃ
Aggissa brahmÃ paricÃrakoti, 
SabbÃnubhÃvi ca vasÅ kimatthaæ
Animmito nimmitaæ vanditassa. 

5232. Hassaæ anijjhÃnakhaoæ atacchaæ
SakkÃrahetu pakiriæsu7- pubbe, 
Te lÃbhasakkÃre apÃtubhonte
SanthambhitÃ8- jantuhi santidhammaæ. 

5233. AjjhenamariyÃ paÂhaviæ janindÃ
VessÃ kasiæ paricariya¤ca suddÃ, 
UpÃgu paccekaæ yathÃ9- padesaæ
KatÃhu ete vasinÃti Ãhu. 

1. Ve - machasaæ 2. Bhojanaro - machasaæ 3. Gaïhahanti - machasaæ
4. Anindriyabaddha masa¤¤akÃyaæ - machasaæ anindriyaæ - syÃ
5. Pariccaramaggiæ sugatiæ kathaæ vajje - machasaæ 6. Vajje - machasaæ, syÃ
7. Pakakariæsu - machasaæ 8. SantapitÃ - machasaæ sandhÃhitÃ - syÃ
9. TathÃ - machasaæ

[BJT Page 178] [\x 178/]     
[PTS Page 208] [\q 208/]     
5234. Eta¤ca saccaæ vacanaæ bhaveyya
YathÃ idaæ bhÃsitaæ brÃhmaïehi, 
NÃkhantiyo jÃtu labhetha rajjaæ
NÃbrÃhmaïo mantapadÃni sikkhe
NÃ¤¤atra vessehi kasiæ kareyya
Suddo na mu¤ce parapessitÃya1-. 

5235. YasvÃ ca etaæ vacanaæ abhÆtaæ
MusÃ cime odariyÃ bhaïanti, 
Tadappapa¤¤Ã abhÅsaddahanti
Passanti taæ paï¬itÃ attanÃva. 

5236. KhattyÃ na vessÃ na khaliæ haranti
ùdÃya satthÃni caranti brÃhmaïÃ, 
Taæ tÃdisaæ saækhuhitaæ vihinnaæ2-
KasmÃ brahmÃ nujjukaroti lokaæ. 

5237. Sace hi so issaro sabbaloke
BrahmÃ bahu bhÆtapati pajÃnaæ, 
Kiæ sabbalokaæ vidihi alakkhiæ
Kiæ sabbalokaæ na sukhÅ akÃsi. 
5238. Sace hi so issaro sabbaloke
BrahmÃ bahu bhÆtapati pajÃnaæ, 
MayÃ musÃvajjamade cÃpi 
Lokaæ adhammena kimatthakÃsi. 

5239. Sace hi so issaro sabbaloke
BrahmÃ bahu bhÆtapati pajÃnaæ, 
Adhammiyo3- bhupati ariÂÂha
Dhamme sati so vidahÅ adhammaæ. 

5240. KÅÂÃ paÂaægÃ uragÃ ca bhekÃ4-
HanatvÃ kimiæ sujjhati makkhikÃ ca, ete hi dhammÃ anariyarÆpÃ
KambojakÃnaæ vitathÃ bahunnaæ. 

[PTS Page 210] [\q 210/]     
5241. Sace hi so sujjhati yo hanÃti
Hatopi sosa saggamupeti ÂhÃnaæ, 
BhovÃdi bhovÃdinaæ mÃrayeyyuæ5-
Ye cÃpi tesaæ abhisaddaheyyuæ. 

1. ParapesanÃya - machasaæ parapessatÃya - syÃ 2. Pahinnaæ - machasaæ
3. Adhammiko - machasaæ, syÃ 4. BhiÇga - machasaæ, syÃ
5. MÃraÓeyyuæ - machasaæ

[BJT Page 180] [\x 180/]     
5242. Neva migÃ nappasunopi gÃvo
ùyÃcanti antavadhÃya1- keci, 
VipphandamÃnaæ idhajivikatthÃ

5243. Yupassa2- te pasubandhe ca bÃlÃ
Cittehi vaïeïahi mukhaæ nayanti, 
Ayaæ te yupo kÃmaduho parattha
Bhavissati sassato samparÃyaæ. 

5244. Sace ca yupe maïisaÇkhamuttaæ
Dha¤¤aæ dhanaæ rajataæ jÃtarÆpaæ, 
Sukkhesu kiÂÂhesu navesu cÃpi
Sace duhe tidive sabbakÃme
TevijjasaÇghÃ ca puthu yajeyyuæ
Na brÃhmaïÃ ka¤ci taæ3- yÃjayeyyuæ. 

5245. Kuto ca yupe maïisaÇkhamuttaæ
Dha¤¤aæ dhanaæ rajataæ jÃtarÆpaæ
Sukkhesu kaÂÂhesu navesu cÃpi
Kuto duhe tidive sabbakÃme. 

5246. YaÂhÃ ca luddÃ upaladdhabÃlÃ4-
Cittehi vaïeïahi mukhaæ nayanti, 
ùdÃya aggiæ mama dehi vittaæ
Tato sukhÅ hohisi sabbakÃme. 

5247. Tamaggihuttaæ saraïaæ pavissa
Cittehi vaïeïahi mukhaæ nayanti, 
OropayitvÃ kesamassuæ nakha¤ca
Vedehi cittaæ atigÃÊayanti. 

[PTS Page 212] [\q 212/]     
5248. KÃkÃ ulukaæca rabho labhitvÃ
Ekaæ samÃnaæ bahukÃ samecca, 
AnnÃni bhutvÃ kuhÃka kuhitvÃ
Muï¬aæ karitvÃ ya¤¤apathossajanti. 

5249. Evaæ hi so va¤cito brÃhmaïehi
Eko samÃno bahuhi5- samecca, 
Te yogayogena vilumpamÃnÃ
DiÂÂhaæ adiÂÂhena dhanaæ haranti. 

1. RattavadhÃya - machasaæ 2. Yupussa ne - machasaæ, sÃya 3. Nici - machasaæ, syÃ
4. Paluddha - machasaæ, syÃ 5. BahukÃ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 182] [\x 182/]     
5250. AkÃsiyÃ rÃjuhi cÃnu1- siÂÂhÃ
Tadassa ÃdÃya dhanaæ haranti, 
Teta tÃdisÃ corasamÃ asantÃ
VajjhÃ na ha¤¤anti ariÂÂha loke. 

5251. Indassa bÃhÃrasi dakkhiïÃti
Ya¤¤esu chindanti palÃsayaÂÂhiæ, 
Taæ cepi saccaæ maghavÃ chinnabÃhu
Kenassa indo asure jinÃti. 

5252. Ta¤ceva tucchaæ maghavÃ samaÇgÅ
HantÃ avajjho paramo sa devo, 
MantÃ2- ime brÃhmaïÃ tuccharÆpÃ
SandiÂÂhikÃ va¤canÃ esa loke. 

5253. MÃlÃgiri himavÃ yo ca gijjho
Sudassano nisabho kÃkaneru, 3-
Ete ca a¤¤e ca nagÃ mahantÃ
CityÃ katÃ ya¤¤akarehi mÃhu4
5254. YathÃppakÃrÃni hi iÂÂhakÃni
CityÃ katÃ ya¤¤akarehi mÃhu, 
Na pabbÃtÃ honti tathappakÃrÃ
A¤¤ÃdisÃ acalÃ tiÂÂhaselÃ. 

[PTS Page 213] [\q 213/]     
5255. Na iÂÂhakÃ honti silÃ cirenapi
Na tattha sa¤ajÃyati ayo na lohaæ, 
Ya¤ce ca etaæ parivaïaïayantÃ
CityÃ katÃ ya¤¤akarehi mÃhu. 

5256. AjjhÃyakaæ mantaguïupapannaæ
Tapassinaæ yÃcayogoti mÃhu, 
Tire samuddassudakaæ sajannaæ
Taæ sÃgarajjhohari tena, peyyo. 

5257. Paro sahassampi samantavede
Manatuppanne nadiyo vahanti, 
Na tena vyÃpantarasudakÃnaæ5-
KasmÃ samuddo atulo apeyyo. 

1. VÃnu - machasaæ, syÃ 2. SatatÃ - machasaæ, syÃ 3. KÃveru - machasaæ
4. VÃhu - machasaæ 5. Rasudaka ni - machasaæ, syÃ. 
[BJT Page 184] [\x 184/]     
5258. Ye keci kÆpÃ idha jivaloke
LoïudakÃ kÆpakhaïehi khÃtÃ, 
Na brÃhmaïajjhoharaïena tesu
ùpo apeyyo dirasa¤¤arÃhu. 

5259. Pure puratthÃ kÃ kasasa bhariyÃ
Mano manussaæ ajanesi pubbe, 
TenÃpi dhammena na koci hÅno
Evampi vossaggavibhÃgamÃhu. 

5260. Caï¬Ãluttopi adhicca vede
BhÃseyya mante kusalo mutimÃ, 
Na tassa muddhÃ viphaleyya sattadhÃ
MantÃ ime attavadhÃya katatÃ1-

5261. VÃcÃkatÃ giddhikatÃ2- gahitÃ
DummocayÃ kavyapathÃnupantÃ, 
BÃlÃnacittaæ visame niviÂÂhaæ
Tadappapa¤¤Ã abhisaddahanti. 

5262. SÅhassa vyagghassa ca dipano
Na vijjati porisiyaæ balena, 
ManussabhÃvo ca gavaæva pekkho
JÃtÅ hi tesaæ asamÃ samÃnÃ, 3-

[PTS Page 214] [\q 214/]     
5263. Sace ca rÃjÃ paÂhaviæ vijitthÃ
SajivavÃ assavo pÃrisajjo, 
Sayameva so sattusaÇghaæ4- vijeyya
Tassa pajÃ niccasukhÅ bhaveyya. 

5364. KhattiyamantÃ ca tayo ca vedÃ
Atthena ete samakÃ bhavanti, 
Tesa¤ca atthaæ avinicchinitvÃ
Na khujjhati oghapathaæva channaæ. 

5365. KhattiyamantÃ ca tayo ca vedÃ
Atthena ete samakÃ bhavanti, 
LÃbho alÃbho ayaso yaso ca 
Sabbe te sabbesaæ catunnadhammÃ. 

1. KÃtÃ - machasaæ 2. Gi¬igatÃ - machasaæ, syÃ 3. SamÃnaæ - machasaæ, syÃ
4. Saægha - machasaæ

[BJT Page 186] [\x 186/]     
5266. YathÃpi ibbhÃ dhanadha¤ca hetu
KammÃni kÃrenti1- puthu pathavyÃ, 
TevijjasaÇghÃpi2- tatheva ajja
KammÃni kÃrenti puthu pathavyÃ. 

5267. Ibbehi ete samakÃ bhavanti. 
NiccussakÃ3- kÃmaguïesu yuttÃ, 
KammÃni kÃrenti puthu pathavyÃ
Tadapappa¤¤Ã dirasa¤¤arÃ te. 
Ya¤¤abhedavÃdakaï¬o. 

[PTS Page 217] [\q 217/]     
5268. Kassa heri mutiægÃ ca saÇkhÃpaïavadeï¬imÃ, 4-
Purato paÂipannÃni hÃsayantÃ rathesabhaæ. 

5269. Kassa ka¤canapaÂÂena puthunÃ vijjuvaïaïinÃ, 
YuvÃ kalÃpasannaddho ko eti siriyÃ jalaæ. 

5270. UkkÃmukhe5- sahaÂÂhaæva khadiraÇgÃrasannibhaæ, 
Mukhaæ cÃrurivÃbhÃti6- ko eti siriyÃ jalaæ. 

[PTS Page 218] [\q 218/]     
5271. Kassa jambonadaæ chattaæ sasalÃkaæ manoramaæ, 
ùdiccaraæsÃvaraïaæ ko eti siriyÃ jalaæ. 

5272. Kassa aÇkaæ7- pariggayha vÃÊavijanittamaæ, 
Carate8- varapa¤¤assa muddhani uparÆpari. 

5273. Kassa pekhuïahatthÃni vicitrÃni muduni ca, 
Tapa¤¤amaïidaï¬Ãni9- caranti ubhato mukhaæ. 

5274. KhadiraÇgÃravaïaïahÃ okkÃmukhe pahaæsitÃ, 
Kassete kuï¬alÃ vaggu sohanti ubhato mukhaæ. 

5275. Kassa vÃnena chupitÃ niddhantÃ mudukÃlakaæ, 10-
Sobhayanti nalÃvantaæ nabhÃ vijjurivuggatÃ. 

5276. Kassa etÃni akkhini ÃyatÃni puthuni ca, 
Ko sobhati visÃlakkho kassetaæ uïaïajaæ mukhaæ. 

1. Karonti - machasaæ 6. CÃrudivÃ - machasaæ
2. SaÇghÃva - machasaæ 7. AÇgaæ - machasaæ, syÃ
3. NiccussukkÃ - machasaæ 8. Ubhato - machasaæ, syÃ
4. DindimÃ - machasaæ, syÃ 9. Ka¤avanamaïidaï¬Ãni - machasaæ suvaïïa - syÃ
5. OkkÃmukha - aÂÂhakathÃ 10. KÃlakaæ - machasaæ

[BJT Page 188] [\x 188/]     
5277. Kassete lapanajÃ1- suddhasaÇkhavarÆpamÃ, 
BhÃsamÃnassa sobhanti dantÃ kuppalasÃdisÃ. 

5278. Kassa lÃkhÃrasasamÃ hatthapÃdÃ sukhedhitÃ, 
Ko so bimboÂÂha sampanno divÃ suriyova bhÃsati. 

5279. Himaccaye bhemavato2- brahÃsÃlova3- pupphito, 
Ko so odÃtapÃcÃro jayaæ indova sebhati. 

5280. SuvaïaïapiÊakÃkiïïaæ maïidaï¬avicittikaæ, 4-
Ko so parisamogayha Åso5- khaggaæva muccati. 
5281. Suvaïaïa vikatÃ citrÃ6- sukatÃ citrÃ sibbanÃ, 8-
Ko soomu¤cate padÃ namo katvÃ mahesino. 

[PTS Page 219] [\q 219/]     
5282. DhataraÂÂhÃ hi9- te nÃgÃ iddhimanto yasassino, 
SamuddajÃya uppantÃ ete nÃgÃ mahiddhikÃti. 
BhuridattajÃtakaæ chaÂÂhamaæ. 

MahÃnÃradakassapa jÃtakaæ sattamaæ. 
[PTS Page 221] [\q 221/]     
5283. Ahu rÃjÃ videhÃnaæ aÇgÃti 10- nÃma khattiyo, 
Pahutayoggo dhanimÃ anantabalaporiso. 

5284. So ca païaïarasiæ11- rattiæ purime yÃ anÃgate, 
CÃtumassa12- komudiyÃ amacce sannipÃtayi. 

5285. Paï¬ite sutasamapanne mihitapubbe13- vivakkhaïe, 
Vijaya¤ca sunÃma¤ca senÃpatimalÃtakaæ. 

5286. Tamanupucchi vedeho paccekaæ brÆtha saæruciæ, 
CÃtumassa14- komudajja puïhaæ vyapagataæ tamaæ
KÃyajja ratiyÃ rattiæ viharemu imaæ utuæ. 

1. LapanÃjÃtÃ - machasaæ 2. Bhimavati - machasaæ 3. MahÃsÃlova - machasaæ
4. Rucittakaæ - machasaæ, syÃ 5. ýsaæ - machasaæ, Åse - syÃ
6. RittÃ - machasaæ 7. Cittako - machasaæ syÃ 
8. Sibba sibbanÅ - machasaæ, syÃ 9. DhatharaÂÂassa - syÃ
10. AÇgati - machasaæ, syÃ 11. Pannarase - machasaæ, syÃ
12. CÃtumÃsÃ - machasaæ cÃtumÃsa - vi 13. Mita - machasaæ syÃ 
14. CÃtumÃsÃ - machasaæ 
[BJT Page 190] [\x 190/]     
5287. Tato senÃpati ra¤¤o alÃto etadabravi, 
HaÂÂhaæ1- yoggaæ balaæ sabbaæ senaæ santÃhayÃmase. 

[PTS Page 222] [\q 222/]     
5288. NiyyÃma deva yuddhÃya anantabalaporisÃ, 2-
Ye te vasaæ na Ãyanti vasaæ upanayÃmase, 3-
EsÃ mayhaæ sakÃdiÂÂhi ajitaæ ojinÃmase. 4-

5289. AlÃtassa vaco sutvÃ sunÃmo etadabravi, 
Sabbe tuyhaæ mahÃrÃja avittÃ vasamÃgatÃ. 

5290. NikkhittasatthÃ paccatthÃ nivÃtamanuvatatare, 
Uttamo ussavo ajja na yuddhaæ mama ruccati. 

5291. Annaæ pÃna¤ca khajja¤ca khippaæ abhiharantu te, 
Ramassu deva kÃmehi naccagÅte suvÃdite. 

5292. SunÃssa vÃco sutvÃ vijayo etadabravi, 
Sabbe kÃmÃ mahÃrÃja niccaæ tava apaÂÂhitÃ. 

5293. Na hete dullahÃ deva tava kÃmehi modituæ, 
SadÃpi kÃmÃ labbhanti5- netaæ cittamataæ mama, 

5294. Samaïaæ brÃhoæ vÃpi upÃsemu bahussutaæ, 
Yo najja vinaye kaÇkhaæ atthadhammavidu ise. 
5295. Vijayassa vaco sutvÃ rÃjÃ aÇgÃtimabravi, 
YathÃ vijayo bhaïati mayhampeteva ruccati. 
5296. Samaïaæ brÃhoæ vÃpi upÃsemu bahussutaæ, 
Yo najja vinaye kaÇkhaæ atthadhammavidu ise. 

5297. Sabbeva santÃ karotha matiæ kaæ upÃsemu paï¬itaæ, 
Konajja vinaye kaÇkhaæ atthadhammavidu ise. 

5298. Vedehassa vaco sutvÃ alÃto etadabravi, 
AtthÃya migadÃyasmiæ avelo dhirasammato. 

1. Hataæ - machasaæ 2. Poriso - machasaæ 3. UpaniyyÃmase - machasaæ, syÃ
4. OjiyÃmase - machasaæ, syÃ 5. SulabhÃ - machasaæ

[BJT Page 192] [\x 192/]     
5299. Guïo kassapattoyaæ suto citrakathi gaïÅ, 
Taæ deva payirupÃsaya1- so no kaÇkhaæ vinessati. 

5300. AlÃtassa vaco sutvÃ rÃjÃ codesi sÃrathiæ, 
MigadÃyaæ gamissÃma yuttaæ yÃnaæ idÃnaya. 

[PTS Page 223] [\q 223/]     
5301. Tassa yÃnaæ ayojesuæ dantaæ rÆpiyapakkharaæ, 
SukkamaÂÂhaparivÃraæ paï¬araæ dosinÃmukhaæ. 

5302. TatrÃsuæ kumudÃ yuttÃ cattÃro sindhavÃ hÃyÃ, 
AnilupamasamuppÃtÃ2- sudantÃ soïïamÃlino. 
5303. Setaæ chattaæ setaratho setassÃ setavijanÅ, 
Vedeho sahamaccehi nÅyyaæ candova sobhatha. 3-

5304. TamannuyÃyuæ4- bahÃvo indakhaggadharÃ khalÅ, 
AssapiÂÂhigatÃ dhÅrÃ5- narÃ naravarÃdhipaæ. 
5305. So muhuttaæ va yÃyitthÃ yÃnÃ oruyha khattiyo, 
Vedeho sahamaccehi patti guïamupÃgami. 

5306. Yopi tattha tadÃ Ãsuæ brÃhmaïibbhÃ samÃgatÃ, 
Na te apanayÅ rÃjÃ akaÂaæ bhumimÃgate. 

[PTS Page 224] [\q 224/]     
5307. Tato so mudukÃbhisiyÃ muducittakalandake, 
Mudupaccatthate rÃjÃ ekamantaæ upÃvisi. 

5308. Nisajja rÃjÃ sammodi kathaæ sÃrÃïiyaæ tato, 
Kacci yÃpanÅyaæ bhante vÃtÃnamavisaggatÃ. 7-

5309. Kacci akasirÃ vutti labbhati piï¬ayÃpanaæ, 
AppabÃdhovasi8- kacci cakkhuæ paribhÃyati. 

5310. Taæ guïopaÂisammodi vedehaæ vinaye rataæ, 
YÃpaniyaæ mahÃrÃja sabbametaæ kadubhayaæ. 

1. PayirupÃsema - machasaæ, syÃ 2. AkiluppasamuppÃdÃ - machasaæ
3. Sobhati - machasaæ, syÃ 4. TamanuyÃyiæsu - machasaæ
5. VirÃ - machasaæ 6. Muduvitatakasanthate - machasaæ
7. VÃtÃnamaciyatatatÃ - syÃ 8. AppÃbÃdho - machasaæ

[BJT Page 194] [\x 194/]     
5311. Kacci tuyhampi vedeha paccantÃ na baliyare, 
Kacci arogaæ yoggante kacci vahati1- vÃhanaæ
Kacaci te vyÃdhayo natthi sarirassupatÃpikÃ. 2-

5312. PaÂisammodito rÃjÃ tato pucchi anantarÃ, 
Atthaæ dhamma¤ca ¤Ãya¤ca dhammakamo rathesabho. 

5313. Kathaæ dhammaæ care macco mÃtÃpitusu kassapa, 
Kathaæ vacare Ãcariye puttadÃre kathaæ care. 

5314. Kathaæ careyya vuddhesu kathaæ samaïabrÃhmaïe, 
Katha¤ca balakÃyasmiæ kathaæ jÃnapade care. 

5315. Kathaæ dhammaæ caritvÃna pecca gacchati3- suggatiæ, 
Katha¤ceke adhammaÂÂhÃ patanti nirayaæ adho. 

[PTS Page 225] [\q 225/]     
5316. Vedehassa vaco sutvÃ kassapo ekadabravi, 
Suïohi me mahÃrÃja saccaæ avitatha padaæ. 

5317. Natthi dhammassa ciïaïassa4- phalaæ kalyÃïapÃpakaæ, 
Natthi deva paro loko ko tato hi idhÃgato. 

5318. Natthi deva pitaro vÃ kuto mÃtÃ kuto pitÃ, 
Natthi Ãcariyo nÃma adantaæ ko damesasti. 

5319. SamatulyÃni bhÆtÃni natthÅ jeÂÂhÃpavÃyino, 
Natthi balaæ vÃ viriyaæ vÃ kuto uÂÂhÃnaporisaæ, 5-
NiyatÃni hi bhÆtÃni yathÃ goÂaviso tathÃ. 

5320. Laddhyeæ labhate macco tattha dÃnaphalaæ kuto, 
Natthi dÃnaphalaæ deva avaso deva viriyo. 

5321. BÃlehi dÃnaæ pa¤¤attaæ paï¬itehi paÂicchitaæ, 
AvÃsÃ denti dhÅrÃnaæ bÃlÃ paï¬itamÃnino. 

1. VÃhati - machasaæ 2. TÃpiyÃ - machasaæ, syÃ 3. MaccÃgacchanti - machasaæ
4. Caritassa - machasaæ, vi 5. Poriso - machasaæ, syÃ

[BJT Page 196] [\x 196/]     
[PTS Page 226] [\q 226/]     
5322. Santime sassatÃ kÃyÃ acchejjÃ avikopino, . 
Tejo paÂhavirÃpo ca1- vÃyo sukhadukha¤cime
Jive ca sattime kÃyÃ yesaæ chettÃ2- na vijjati. 

5323. Natthi hantÃ vÃ chettÃ vÃ ha¤¤are vÃpi koci naæ;
Antareneva3- kÃyÃnaæ satthÃni vitivatatare. 

5324. YopÃyaæ4- siramÃdÃya paresaæ nisitÃsinÃ, 
Na so chindati te kÃye tattha pÃpaphalaæ kuto. 

5325. CullÃsiti mÃhakappe sabbe sujjhanti saæsaraæ, 
AnÃgate tambhi kÃle sa¤¤atopi na sujjhati. 

5326. CaritvÃpi bahuæ bhadraæ neva sujjhanti nÃgete, 
PÃpaæ cepi bahuæ katvÃ taæ khaïaæ nÃtivattare. 

5327. Anupubbena no suddhi kappanaæ cullasÅtiyÃ, 5-
Niyatiæ nÃtivattÃma velantamiva sÃgaro. 

[PTS Page 227] [\q 227/]     
5328. Kassapassa vaco sutvÃ alÃto etadabravi, 
YathÃ bhadanto6- bhaïati mayhaæpeteva ruccati. 

5329. Ahaæpi purimaæ jÃtiæ dare saæsaritattano, 
PiÇgalo nÃmahaæ Ãsiæ luddo goghÃtako pure. 

5330. BÃrÃïasiyaæ phitÃya bahuæ pÃpaæ kataæ mayÃ, 
Bahu mayhaæ7- hatÃ pÃïÃ mahisÃ8- sukarÃ ajÃ. 

5331. Tato cuto idha jÃto iddhe senÃpatikule, 
Natthi nÆna phalaæ pÃpe9- sohaæ na nirayaæ gato. 

5332. Athettha bÅjako nÃma dÃso Ãsi paÊaccarÅ, 10-
Uposathaæ upavasanto gaïasantikupÃgami. 

1. ùpo- machasaæ, syÃ 2. ChetÃ 3. Antareyeva - machasaæ, syÃ
4. YocÃyaæ - machasaæ, syÃ 5. CullÃsitiyÃ - machasaæ, syÃ
6. YathÃ bhaïanto bhaïasi - machasaæ yathÃbhaddanto - syÃ
7. MayÃ - machasaæ syÃ 8. MabhiæsÃ - machasaæ, syÃ 9. PÃpaæ - machasaæ 
10. PaÂiccharÅ - machasaæ paÂajjari - syÃ

[BJT Page 198] [\x 198/]     
5333. Kassapassa vaco sutvÃ alÃto bhÃsitaæ, 
Passasanto muhuæ uïhaæ rudaæ assuti vattayi. 

5334. Tamanupucchi vedeho kimatthaæ samma rodasi, kinte sutaæ vÃ diÂÂhaæ vÃ kiæ maæ
vedesi vedanaæ. 

[PTS Page 228] [\q 228/]     
5335. Vedehassa vaco sutvÃ khijako etadabravi, 
Natthi me vedanÃ dukkhÃ vahÃrÃja suïohi me. 

5336. Ahampi purimaæ jÃtiæ sarÃmi sukhamattano, 
SÃketÃhaæ pure Ãsiæ bhÃvaseÂÂhi guïe rato. 

5337. Sammato brÃhmaïibbÃnaæ saævihÃgarato suci, 
Na cÃpi pÃpakaæ kammaæ sarÃmi katamattano. 

5338. Tato cutÃhaæ vedeha idha jato duritthiyÃ, 
Gabbambhi kumbadÃsiyÃ yato jÃto suduggato. 

5339. Evampi duggato santo samacariyaæ adhiÂÂhito, 
Upa¬¬hahÃgaæ bhattassa dadÃmi yo me icchati. 

5340. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ sadÃ upavasÃmahaæ, 1-
Na cÃpi bhute hiæsÃmi theyya¤cÃpi vivajjayiæ. 

5341. Sabbameva hi nunetaæ suciïaïaæ bhavati nipphalaæ, 
Niratthaæ ma¤¤adaæ sÅlaæ alÃto yatha bhÃsati. 

5342. Kalimeva nÆna gaïhÃmi asippo dhuttako2- yathÃ, 
KaÂaæ alÃto gaïhÃti kitavo sikkhito yathÃ. 

5343. DvÃraæ nappatipassÃmi yena gacchÃmi suggatiæ, 
TasmÃ rÃja parodÃmi sutvÃ kassapabhÃsitaæ. 

[PTS Page 229] [\q 229/]     
5344. Khijakassa vÃco sutvÃ rÃ aÇgÃtimabravi, 3-
Natthi dvÃraæ sugatiyÃ niyatiæ kaÇkha bÅjaka. 

1. Ahaæ - machasaæ 2. Dhuttiko - machasaæ 3. AÇgati - machasaæ

[BJT Page 200] [\x 200/]     
5345. Sukhaæ vÃ yadivÃ dukkhaæ niyatiyÃ1- kira labbhathi, 
SaæsÃrasuddhi sabbesaæ mÃ turittho anÃgate. 

5346. Ahampi pubbe kalyÃïe brÃhmaïibbesu vyÃvaÂo, 2-
VovahÃramanusÃsanto ratibhino tadantarÃ. 
5347. Punapi bhante dakkhemu saÇgati ce bavissati, 
Idaæ vatvÃna vedeho paccagÃ sanivesanaæ. 

[PTS Page 230] [\q 230/]     
5348. Tato ratyÃ vivasane upaÂÂhÃnambhi aÇgati, 
Amacce sannipÃtetvÃ idaæ vacanamabravi: 

5349. Candake me vimÃnasmiæ sadÃ kÃme vadhentu me, 
MÃmupagacchuæ3- atthesu guyhappÃkÃsiyesu ca. 

5350. Vijayo ca sunÃmo ca senÃpati alÃtako, 
Ete atthe nisidantu cohÃrakusalÃ tayo. 

5351. Idaæ vatvÃna vedeho kÃme ca bahuma¤¤atha, 
NacÃpi brÃhmaïibbhe«u atthe kismi¤ci vyÃvaÂo. 

5352. Tato dve sattarattassa vedehassatrajÃ piyÃ, 
RÃjaka¤¤Ã rujÃ nÃma dhÃtimÃtaramabravi: 

5353. AlaÇkarotha maæ khippaæ sakhiyo ca karontu me, 
Suve païaïaraso dibbo gacchaæ issarasantike. 

5354. TassÃ mÃlyaæ abhihariæsu candana¤ca mahÃrahaæ, 
MaïisaÇkhamuttaratanaæ nÃnÃratte ca ambare. 

5355. Ta¤ca sovaïaïatya pÅÂhe nisinnaæ bahukitthiyo, 
Parikiriya asobhiæsu5- rujaæ ruciravaïaïiniæ. 

[PTS Page 231] [\q 231/]     
5356. SÃ ca sakhimajjhagatÃ sabbÃbharaïabhusitÃ, 
SateratÃ6- abbhamiva candakaæ pÃvisi rujÃ. 

1. Niyati - machasaæ niyataæ - syÃ 2. VÃvaÂo - machasaæ pÃvaÂo - syÃ
3. MÃupagaccha - machasaæ 4. Amma - machasaæ, syÃ
5. Pasobhiæsu - machasaæ 6. Saterita - machasaæ sateritÃ - syÃ

[BJT Page 202] [\x 202/]     
5357. UpasaÇkamitvÃ vedehaæ vanditvÃ vinaye ratÃ, 
Suvaïïavikate1- pÅÂhe ekamantaæ upÃvisi. 

[PTS Page 232] [\q 232/]     
5358. Ta¤ca disvÃna vedeho accharÃnaæva saÇgamaæ, 
Rujaæ sakhijjhagataæ idaæ vacanamabravi: 

5359. Kacci bahuvidhaæ mÃlyaæ ovinitvÃ kumÃriyo, 
Kacci bahuvidhaæ khajjaæ sadÃ abhiharanti te. 

5360. Kacci bahuvidhaæ mÃlyaæ ovinitvÃ kumÃriyo, 
Gharake karotha paccekaæ khi¬¬hÃratiratÃ muhu2
5361. Kena vÃ vikalaæ tuyhaæ kippaæ3- abhiharantu te, 
MÃno karassu ku¬¬amukhi api candasamambhipi. 4-

5362. Vedehassa vaco sutvÃ rujÃ pitaramabravi: 
Sabbametaæ mahÃrÃja labbhatissarasantike. 

5363. Suve païaïaraso dibbo sahasasaæ Ãharantu me, 
YathÃdinna¤ca dassÃmi dÃnaæ sabbavaïisu'haæ. 

5364. RujÃya vacanaæ sutvÃ rÃjÃ aÇgÃtimabravi: 
Bahuæ vinÃsitaæ vittaæ niratthaæ aphalaæ tayÃ. 

5365. Uposathaæ vasaæ niccaæ antapÃnaæ na bhu¤jasi, 
Niyatetaæ abuttabbaæ natthi pu¤¤aæ abhu¤ajato. 

[PTS Page 233] [\q 233/]     
5366. Bijakopi hi sutvÃna tadÃ kassapabhÃsitaæ, 
Passasanto5- muhuæ uïhaæ rudaæ assuni vatatyi. 

5367. YÃva ruje jivasi6- no mÃ bhattamapanÃmayi, 
Natthi bhadde paro loko kiæ niratthaæ viha¤¤asi. 

5368. Vedehassa vaco sutvÃ rujÃ7- ruciravaïïini, 
JÃnaæ pubbÃparaæ dhammaæ pitaraæ etadabravi: 

1. Khacite - machasaæ, syÃ 2. Ahu - machasaæ, syÃ 3. Kiæ khippaæ - machasaæ syÃ
4. Te - machasaæ, syÃ 5. Assasanto - machasaæ 6. YÃvarujejivamÃnÃ - machasaæ syÃ 7. RuvÃ
- macha«aæ syÃ

[BJT Page 204] [\x 204/]     
5369. Sutameva me pure Ãsi sakkhi diÂÂhamidaæ1- mayÃ, 
KhÃlupasevi yo hoti bÃlova samapajjatha. 

5370. MuÊho hi muÊhamÃgamma bhiyyo mohaæ nigacchati, 
PakirÆpaæ alÃtena bÅjakena ca muyhituæ. 

[PTS Page 234] [\q 234/]     
5371. Tva¤ca dve2- sappa¤¤o dhÅro atthassa kovido, 
Kathaæ bÃlehi sadisaæ hÅnaæ diÂÂhiæ3- upÃgami. 

5372. Sace hi saæsÃrapathena sujjhati
NiratthiyÃ pabbajjÃ guïassa, 
KiÂova aggiæ jalitaæ apÃpataæ4-
Uppajjati momuho naggabhÃvaæ. 

5373. SaæsÃrasuddhiti pure niviÂÂhÃ
Kammaæ vidusenti5- bahu ajÃnaæ, 
Pubbe kalÅ duggahitova atthÃ6-
DummocayÃ balisÃ ambujova. 

5374. Upamaæ te karissÃmi mahÃrÃja navatthiyÃ, 
UpamÃyapidhekacce atthaæ jÃnanti paï¬itÃ. 

5375. VÃïijÃnaæ yathÃ nÃvÃ appamÃïabharÃ garu, 
AtibhÃraæ samÃdÃya aïaïave avasidati. 

5376. Evameva naro pÃpaæ thoka thokampi Ãcinaæ, 
AtibhÃraæ samÃdÃya niraye avasidati. 

5377. Na tÃva bhÃro paripuro7- alÃtassa mahÅpati. 
ùcinÃti ca taæ pÃpaæ yena gacchati duggatiæ. 

5378. Pubbevassa kataæ pu¤¤aæ alÃtassa mahipati, 
Tassesa8- dve nissando ya¤ceso labhate sukhaæ. 

5379. Khiyatevassa9- taæ pu¤¤aæ tathÃhi aguïe rato, 
Ujumaggaæ avÃhÃya10- kummaggamanudhÃvati. 

1. Paccakkhaæ diÂÂhaæ - machasaæ syÃ 2. DevÃsi - machasaæ, syÃ
3. HinadiÂÂhaæ - syÃ hinadiÂÂhi - machasaæ 4. ApÃpitaæ - machasaæ
5. Vidusanti bahu pajÃ - machasaæ 6. Attho - machasaæ syÃ 7. Patipuro - machasaæ 8.
Tasesva - machasaæ, syÃ
9. Cassa - machasaæ, syÃ 10. ApihÃya - machasaæ, apÃhÃya - sÅmu. 

[BJT Page 206] [\x 206/]     
[PTS Page 235] [\q 235/]     
5380. TulÃ yathÃ paggahitÃ ohite tulamaï¬ale, 
Unnameti tulÃsisaæ bhÃre oropite sati. 

5381. Evameva naro pu¤¤aæ thokathokampi Ãcinaæ, 
SaggÃtimÃno dÃsova khijako sÃtave1- rato

5382. Ya¤cajja2- bijako dÃso dukkhaæ passati antani, 
Pubbe tassa3- kataæ pÃpaæ tameso paÂisevati. 

5383. Khiyatecassa taæ pÃpaæ tathÃhi vinaye rato, 
Kassapa¤ca samÃpajja mÃhevuppatha4- mÃgamÃ. 

5384. Yaæ yaæ hi rÃja bhajati sataæ vÃ yadi vÃ asaæ, 
SÅlavantaæ visÅlaæ vÃ vasaæ tasseva gacchati. 

5385. YÃdisaæ kurute mittaæ yÃdisa¤cupasevati, 
Sopi tÃdisako hoti sÃhavÃso hi tÃdiso. 

[PTS Page 236] [\q 236/]     
5386. SevamÃno sevamÃnaæ samphuÂÂho samphusaæ paraæ, 
Saro diddho5- kalÃpaæva alittamupalimpati
UpalepabhayÃ6- dhÅro neva pÃpasakhÃ siyÃ. 

5387. Putimacchaæ kusaggena yo naro upanayhati, 
KusÃpi puti vÃyanti evaæ bÃlupasevanÃ. 

5388. Tagara¤ca7- palÃsena yo naro upanayhati, 
PattÃpi surabhi vÃyanti evaæ dhirÆpasevanÃ. 

5389. TasmÃ palapuÂasseva8- ¤atvÃ sampÃka9- mantano, 
Asante nopaseveyya sante seveyya paï¬ito
Asanto nirayaæ nenti santo pÃpenti suggatiæ. 

5390. Ahmipa jÃtiyo satta sare saæsaritattano, 
AnÃgatÃpi satteva yÃ gamissaæ ito cutÃ. 

1. SÃdhave - machasaæ 2. Yamajja - machasaæ syÃ vi
3. Casasa - machasaæ vassa - syÃ 4. Mahevubbatha - machasaæ
5. DuÂÂho - machasaæ, syÃ 6. Upalimpa - machasaæ
7. Taggara¤ca - machasaæ 8. PattapuÂasseva - machasaæ
9. SapÃka - machasaæ

[BJT Page 208] [\x 208/]     
5391. YÃ me sÃ santami jÃti ahu pubbe janÃdhipa, 
KammÃraputto magadhesu ahuæ rÃjagahe pure. 

5392. PÃpaæ sabhÃyaæ Ãgamma bahuæ pÃpaæ kataæ mayÃ, 
ParadÃrassa heÂhento carimbha amarÃ viya. 

5393. Taæ kammaæ nihitaæ aÂÂhÃ bhasmacchattova pÃvako, 
Atha a¤¤ehi kammehi ajÃyiæ vaæsabhumiyaæ. 

[PTS Page 237] [\q 237/]     
5394. Kosambiyaæ soÂÂhikule iddhe phÅte mahaddhane, 
Ekaputto mahÃrÃja niccaæ sakkatapujito. 

5395. Tattha mittaæ æasevissaæ sahÃyaæ sÃtave1- rataæ, 
Paï¬itaæ sutasampannaæ so maæ atthe nivesayi. 

5396. CÃtuddasiæ pa¤cadasiæ bahuæ rattimupÃvasiæ, 2-
Taæ kammaæ nihitaæ aÂÂhÃ nidhiva udakattike. 

5397. Atha pÃpÃnaæ kammÃnaæ yametaæ magadhe kataæ
Phalaæ pariyÃga taæ3- pacchÃ bhutvÃ duÂÂhavisaæ yathÃ. 

5398. Tato cutÃhaæ vedeha roruve niraye ciraæ, 
SakammanÃ4- apaccisasaæ taæ saraæ na sukhaæ labhe, 

5399. Bahuvasasagaïe tattha khepayitvÃ bahuæ dukhaæ, 
BheïaïakÃÂa5- ahuæ rÃja chakalo6- uddhitapphalo. 

[PTS Page 238] [\q 238/]     
5400. SÃtaputtÃ mayÃ vuÊhÃ piÂÂhiyÃ ca rathena ca, 
Tassa kammassa nissando paradÃragamanassa me. 

5401. Tato cutÃhaæ vedeha kapi Ãsiæ brahÃmane, 
Nilicchita7- phaloyeva yuthapena pagabbhinÃ. 
Tassa kammassa nissando paradÃragamanassa me. 

5402. Tato cutÃhaæ vedeha dasaïeïasu, 8 pasu ahuæ, 
Nilicchito jave bhadro yoggahaæ vuÊhaæ ciraæ mayÃ;
Tassa kammassa nissando paradÃragamanassa me. 

1. SÃdhave - machasaæ 2. MupÃgami - machasaæ 3. PariyÃgamaæ - machasaæ
4. SakammunÃ - machasaæ, syÃ 5. BhinnÃgato - machasaæ, syÃ
6. Chagalo - macha«aæ, syÃ 7. Nilu¤cita - machasaæ, syÃ; nili¤cita - vi nilicchita - simu 8.
Assanesu machasaæ
[BJT Page 210] [\x 210/]     
5403. Tato cutÃhaæ vedeha vajjisu kulamÃgamÃ, 
Nevitthi na pumÃ Ãsiæ manussatte sudullahe, 
Tassa kammassa nissando paradÃragamanassa me. 

5404. Tato cutÃhaæ vedeha ajÃyiæ nandane vane, 
Bhavane tÃvatiæsÃhaæ accharÃ kÃmavaïïini. 

5405. VicintavattÃbharaïÃ Ãvuttamaïikuï¬alÃ, 
KusalÃ naccagitatassa sakkassa paricÃrikÃ. 

5406. Tattha ÂhitÃhaæ vedeha sarÃmi jÃtiyo imÃ, 
AnÃgatepi satteva yÃ gamissaæ ito cutÃ. 

5407. ParÃyÃgatantaæ kusalaæ yaæ me kosambiyaæ kataæ, 
Deve ceva manusse ca sandhÃvissaæ ito cutÃ. 

5408. Santa jacco1- mahÃrÃja niccaæ sakkatapujitÃ, 
ThibhÃvÃpi2- na muccissaæ chaÂÂhÃni gatiyo imÃ. 

[PTS Page 239] [\q 239/]     
5409. Santamiva gati deva devaputto mahiddhiko, 
Puma devo bhavissÃmi devakÃyasamimuttamo3-

5410. AjjÃpi santÃnamayaæ mÃlaæ ganthenti nandane, 
Devaputto javo nÃma yo me mÃlaæ paÂicchati. 

5411. Muhutto viya so dibbo imÃni vassÃni soÊasa, 
Rattindivo ca so dibbo mÃnusiæ saradosataæ. 

5412. Iti kammÃni anventi asaÇkheyyÃpi jÃtiyo, 
KalyÃïaæ yadi vÃ pÃpaæ nahi kammaæ panassati. 

[PTS Page 240] [\q 240/]     
5413. Yo icche puriso hotuæ jÃtijÃtiæ punappunaæ, 
ParadÃraæ vivajjayye dhotapÃdova kaddamaæ. 

5414. YÃ icche puriso hotuæ jÃtijÃtiæ punappunaæ, 
SÃmikaæ apacÃyeyya indaæva paricÃrikÃ. 

5415. Yo icche dibbabhoga¤ca dibbaæ Ãyuæ yasaæ sukhaæ, 
PÃpÃni parivajjetvÃ tividhaæ dhammamÃcare. 

1. JaccÃ - machasaæ, syÃ 2. ItthibhÃvÃ - machasaæ, syÃ
3. PumÃdevo - machasaæ, syÃ, vi. 

[BJT Page 212] [\x 212/]     
5416. Kayena vÃcÃ manasÃ appamatto vicakkhaïo, 
Antano hoti atthÃya itthi vÃ yadi vÃ pumÃ. 

5417. Ye kecime manujÃ jivaloke
Yasassino sabbasamantabhogÃ, 
Asaæsayaæ tehi pure suciïaïaæ, 
KammassakÃse puthu pabbasattÃ

5418. IÇghÃnucintesi sayampi deva
Kuto nidÃnÃ te imÃ janinda, 
YÃ te imÃ accharÃsantikÃsÃ
AlaÇkatÃ ka¤canajÃlachantÃ. 

[PTS Page 241] [\q 241/]     
5419. Iccevaæ pitaraæ ka¤¤Ã rujÃ tosesi aÇgatiæ, 
MuÊhassa maggamÃcikkhi dhammamakkhÃsi subbatÃ. 

[PTS Page 242] [\q 242/]     
5420. AthÃgamÃ brahmalokÃ nÃrado mÃnusiæ1- pajaæ, 
JambudÅpaæ avekkhanto addÃ2- rÃjÃnamaÇkatiæ. 

5421. Tato patiÂÂhÃ pÃsÃde vedehassa puratthato, 3-
Ta¤ca disvÃ anuppantaæ rujÃ isimavandatha. 

[PTS Page 243] [\q 243/]     
5422. AthÃsanambhÃ oruyha rÃjÃ vyambhatimÃnaso, 
NÃradaæ paripucchanto idaæ vacanamabravi. 

5423. Kuto nu Ãgacchasi devavaïïi
ObhÃsayaæ saævaraæ candimÃva, 
AkkhÃhi me pucchito nÃmagottaæ. 
Kathaæ taæ jÃnatti manussaloke. 

5424. Ahaæ hi devato idÃni emi
ObhÃsayaæ saævaraæ4- candimÃva, 
AkkhÃmi te pucchito nÃmagottaæ
JÃnanti maæ nÃrado kassapo ca. 5-

5425. AcchariyarÆpaæ6- vata7- yÃdisa¤ca
VohÃsayaæ gacchasi tiÂÂhasi ca, 
PucchÃmi taæ nÃrada etamatthaæ
Atha kena vaïïena tavÃyamiddhi. 

1. MÃnusaæ - machasaæ 2. AddasÃ - machasaæ; addasa - syÃ
3. Purakkhato - machasaæ, syÃ, vi 4. SabbadisÃ - machasaæ, syÃ
5. VÃti - machasaæ, syÃ 6. AccherarÆpaæ - machasaæ
7. Tava - machasaæ, syÃ. 
[BJT Page 214] [\x 214/]     
[PTS Page 244] [\q 244/]     
5426. Sacca¤ca dhammo ca damo ca cÃgo
GuïÃ mamete pakatÃ purÃïÃ, 
Teheva dhammehi susevitehi
Manojavo yenakÃmaæ gamosmi. 1-

5427. Acachariya2- mÃcikkhasi pu¤¤asiddhiæ
Sace hi ete tvaæ yathÃ vadesi, 
PucchÃmi taæ nÃrada etamatthaæ
PuÂÂho ca me sÃdhu viyÃkarohi. 

5428. Pucchassu maæ rÃja tavesa attho
Yaæ paæsayaæ kuruse bhumipÃla
Ahaæ taæ nisasaæsayataæ gamemi. 
Nayehi ¤Ãyehi ca hetuhi ca. 

[PTS Page 245] [\q 245/]     
5429. PucchÃmi taæ nÃrada etamatthaæ
PuÂÂho ca me nÃrada mÃ musÃ bhaïa, 
Atthi nu devÃ pitaro nu atthi
Loko paro atthi jano yamÃhu. 

5430. Attheva devÃ pitaro ca atthi
Loko paro atthi jano yamÃhu, 
KÃmesu giddhÃ ca narÃ pamuÊhÃ
Lokaæ paraæ na vidu mohayuttÃ. 

5431. Atthiti ce nÃrada saddahÃsi
Nivesanaæ paraloke matÃnaæ, 
Idheva me pa¤casatÃni dehi
DassÃmi te paraloke sahassaæ. 

5432. Dajjemu kho pa¤casatÃni bhoto
Ja¤¤amu ce silavantaæ vada¤¤aæ, 
Ludadaæ taæ bhontaæ niraye vasantaæ
Ko codaye paraloke sahassaæ. 

5433. Idheva yo hoti adhammasilo
PÃpÃvÃro3- alaso luddakammo, 
Na paï¬itÃ tasmiæ iïaæ dadanti
Nahi Ãgamo hoti pathÃvidhambhÃ. 

1. Gatosmi - machasaæ, syÃ 2. Acchera - machasaæ 3. PÃpanaro - machasaæ

[BJT Page 216] [\x 216/]     
[PTS Page 246] [\q 246/]     
5434. Dakkha¤ca posaæ manujÃ viditvÃ
UÂÂhÃhakaæ1- silavantaæ vada¤¤uæ, 
Sayameva bhogehi nimantayanti
Kammaæ karitvÃ putamÃharesi. 

5435. Ito gato2- dakkhasi tattha rÃja
KÃkolasaÇghebhipi ka¬¬hamÃnaæ, 3-
Taæ khajjamÃnaæ niraye vasantaæ
KÃkehi gijjhehi ca seïakehi
Sa¤achintagattaæ ruhiraæ savantaæ
Ko codaye paraloke sahasasaæ. 

[PTS Page 247] [\q 247/]     
5436. Andhaætamaæ tattha na candasuriyÃ
Nirayo sadÃ tumulo ghorarÆpo. 
SÃ neva ratti na divÃ pa¤¤Ãyati
TathÃvidhe ko vicare dhanatthiko. 

5437. Sabalo ca sÃmo ca duve supÃïÃ4-
PavaddhakÃyÃ balino sahantÃ, 
KhÃdanti dantehi ayomayehi ito panuïaïaæ paralokapantaæ5-

5438. Taæ khajjamÃnaæ niraye vasantaæ
Luddehi vÃÊehi aghammigehi ca, 
Saæchintaganataæ ruhiraæ savantaæ
Ko codaye paraloke sahassaæ. 

[PTS Page 248] [\q 248/]     
5439. Usuhi sattihi sunissitÃhi
Hananti vijjhanti ca pavavamittÃ
KÃÊupakÃÊÃ nirayamhi ghore
Pubbe naraæ dukkatakammakÃriæ. 

5440. Taæ ha¤¤amÃnaæ niraye vajantaæ
Kucchismiæ passasmiæ viphÃlitudaraæ
Saæchinanagattaæ ruhiraæ savantaæ
Ko codeye paraloke sahassaæ. 

1. UÂÂhÃnakaæ - machasaæ, syÃ 2. Cuto - machasaæ, syÃ
3. VikassamÃnaæ - machasaæ syÃ 4. SuvÃïa - machasaæ, syÃ
5. Patantaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 218] [\x 218/]     
5441. Santi usu tomarabheï¬ivÃlÃ1-
VividhÃvudhaæ vassati tattha devo, 
Patanti aÇgÃramivacavimanto
SilÃsani vasasti luddakamme. 

5442. Uïho ca vÃto nirayambhi duddaho
Na tahiæ sukha ælabbhati ittarampi, taæ taæ vidhÃvantamalenamÃturaæ
Ko codaye paraloke sahassaæ. 

[PTS Page 249] [\q 249/]     
5443. SandhÃvamÃnaæ taæ rathesu yuttaæ
SajotibhÆtaæ2- paÂhaviæ kamantaæ, 
PatodalaÂÂhihi3- suvodiyantaæ4-
Ko codaye pariloke sahassaæ. 

5444. TamÃruhantaæ khurasa¤citaæ giriæ
Vibhiæsanaæ pajjalitaæ bhayÃnakaæ, 
Sa¤achinnagattaæ ruhiraæ savantaæ
Ko codaye paraloke sahassaæ. 

5445. TamÃrubhantaæ pabbatasantikÃsaæ
AÇgÃrarÃsiæ jalitaæ bhayÃnakaæ, 
Saæda¬¬hagattaæ5- kapaïaæ rudantaæ
Ko codaye paraloke sahassaæ. 

5446. AbbhakÆÂasamÃ uccÃ kaïÂakÃpavitÃ6- dumÃ, 
Ayomayehi tikkhehi naralohitapÃyihi. 

5447. TamÃruhanti nÃriyo narÃ ca paradÃragu, 
CoditÃsanti hatthehi yamaniddesakÃrihÃ. 

5448. TamÃruhantaæ nirayaæ simbaliæ ruhiramakkhitaæ, 
Vida¬¬hakÃyaæ vitavaæ Ãturaæ gÃÊhavedanaæ. 

5449. Passasantaæ muhuæ uïhaæ pubbakammÃparÃdhikaæ, 7-
DumaggaviÂapaggabhathaæ8- ko taæ yÃveyya taæ dhanaæ. 

1. BhiïavivÃlÃ - machasaæ 2. JotabhÆtaæ - machasaæ 3. PaÂodalaÂÂhÅhi - machasaæ
4. Suvocayantaæ - machasaæ, syÃ 5. Suda¬¬hagattaæ 6. KaïÂakÃni vitÃ - machasaæ, syÃ vi.
7. Pubbakama parÃdhitaæ - machasaæ 8. Dummagge vitavaægattaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 220] [\x 220/]     
[PTS Page 250] [\q 250/]     
5450. AbbhukuÂasamÃ uccÃ asipattÃvitÃ1- dumÃ, 
Ayomayehi tikkhehi naralohitapÃyihi. 

5451. TamÃnupattaæ2- asipattapÃdapaæ
Asihi tikkhehi ca chijjamÃnaæ, 2-
Saæchinnagantaæ ruhiraæ savantaæ
Ko codaye paraloke sahassaæ. 

5452. Tato nikkhantamantaæ4- taæ asipattanirayÃ5- dukhÃ, 6-
Sampatitaæ cetaraïiæ7- ko taæ yÃceyya taæ dhanaæ. 

5453. KharÃ khÃrodikÃ8- tattÃ duggÃ vetaraïi nadÅ, 
Ayopokkharasa¤achantÃ tikkhapattetahi sandati. 

5454. Tattha sa¤achintagattaæ taæ vuyhantaæ ruhiramakkhitaæ, 
Vetara¤¤e9- anÃlambe ko taæ yÃceyya taæ dhanaæ. 

5455. VedhÃmi rukkho viya chijjamÃno
Disaæ na jÃnÃmi pamuÊhasa¤¤i, 10-
BhayasÃnutappÃmi mahÃ ca11- me bhayaæ
SutthÃna gÃthÃ12- tava bhÃsitÃ ise. 

5456. ùditte vÃrimajjhaæva dipaævogherivaïïave, 
AndhakÃre pajjoto tvaæ nosi saraïaæ ise. 

[PTS Page 251] [\q 251/]     
5457. Attha¤ca dhamma¤canusÃsa maæ ise
AtitamaddhÃ aparÃdhitaæ mayÃ, 
ùcikkha me nÃrada suddhimaggaæ
YathÃ ahaæ13- no niraye14- pateyyaæ. 

5458. YathÃ ahu dhataraÂÂho vessÃmitto aÂÂhako yÃmataggi15-
Usinnaro16- cÃpi sivi ca rÃ paricÃrakÃ17samaïabrÃhmaïÃnaæ. 

1. Asipatta, asipattÃni citÃ - machasaæ, syÃ vi 10. Sa¤¤e - macha«aæ, syÃ
2. TamÃruhantaæ - machasaæ, syÃ 11. MahÃva mehayÃ - machasaæ, syÃ
3. Pabhijja - machasaæ 12. KathÃ - machasaæ
4. Nikkhantaæ patattaæ - machasaæ 13. Ayaæ - machasaæ
5. Asipatta citÃ - machasaæ 14. Nirayaæ - machasaæ
6. DumÃ - machasaæ 15. Yamadanti - syÃ
7. VettaraïÅæ - machasaæ 16. UsindhatrÃ - machasaæ
8. BarodanÃ - machasaæ, syÃ 17. ParivÃrikÃ - machasaæ, syÃ
9. Vettara¤¤e - machasaæ, syÃ, vi. 

[BJT Page 222] [\x 222/]     
5459. Ete ca¤¤e ca rÃjÃno ye sakkavisayaæ1- gatÃ, 
Adhammaæ parivajjetvÃ dhammaæ cara mahipati. 

5460. AntahatthÃ ca te vyambhe ghosayantu pure tava, 
Ko chÃto ko ca tasito ko mÃlaæ ko vilepanaæ, 
NÃnÃrattÃnaæ vatthÃæ ko naggo paridahessati2-

5461. Ko patthe chattamÃdeti pÃdukÃ ca3- mudu subhÃ, 
Iti sÃya¤ca pato ca ghosayantu pure tava. 

5462. Jiïaïaæ posaæ gavÃsasa¤¤aca mÃssu yu¤aji4- yathÃ pure, 
ParihÃra¤ca dajjasi adhikÃrakato khali. 

[PTS Page 252] [\q 252/]     
5463. Kayo te rathasa¤¤Ãto manosÃrathiko lahu, 
AvihiæsÃsÃritakkho saævibhÃgapaÂicchado. 

5464. PÃdasa¤¤amanemiyo hatthasa¤¤amapakkharo, 
Kucchisa¤¤amanabbhanto vÃcÃsa¤¤amakujano5-

5465. SaccavÃkyasamattaÇgo apesu¤¤asusa¤¤ato, 
GirÃsakhilanelaÇgo mitabhÃïisilesito

5466. SaddhÃlohasusaÇkhÃro nivÃta¤ajalikubbaro, 
AtthaddhatÃnatisÃkho6- silasaævaranandhano. 

5467. AkodhanamunagghÃti dhammapaï¬arachattako, 
BÃhusaccamapÃlambo7- ÂhitavittamupÃdhiyo. 

1. Sagga - machasaæ, syÃ 2. Paradabhissati - machasaæ, syÃ 3. KopÃhanÃ ca - vi 4. Yu¤acha
- macha«aæ, syÃ 5. Makujjaro - machasaæ 6. AthaddhatÃntisÃko - machasaæ 7. SupÃlambo
mupÃlambo - machasaæ, syÃ

[BJT Page 224] [\x 224/]     
5468. KÃla¤¤atÃvittasÃro vesÃrajjatidaï¬ako, 
NivÃtavutti yottako1- anatimÃnayugo lahu. 

5469. AlinacittasanthÃro2- vaddhasevirajohato, 3-
Satipatodo dhirassa dhiti yogo ca rasamiyo. 

5470. Mano dantapathatveti4- samadantehi vÃhibhÅ, 5-
IcchÃ lobho ca kummaggo ujumagegÃ ca sa¤¤amo

[PTS Page 253] [\q 253/]     
5471. RÆpe sadde rase gandhe vÃhanassa padhÃvato, 
Pa¤¤Ã ÃkoÂani rÃja tathe attÃva sÃrathi. 
5472. Sace etena yÃnena samacariyÃ daÊhÃ dhitÅ, 
SabbakÃmaduho rÃja na jÃtu nirayaæ vaje. 

[PTS Page 255] [\q 255/]     
5473. AlÃto devadatetÃsi sunÃmo Ãsi bhaddaji, 
Vijayo sÃriputtosi moggallÃnosi khijako. 

5474. Sunakakhanto licchaviputto guïo Ãsi acelako, 
ùnando ca rujÃ6- Ãsi yÃ rÃjÃnaæ pasÃdayi. 

5475. Uruvelakassapo rÃjÃ pÃpadiÂÂhi tadÃ ahu, 
MahÃbrahmÃ bodhisatto evaæ dhÃretha jÃtakanti. 
MahÃnÃradakassapajÃtakaæ sattamaæ. 

1. YotataÇgo - machasaæ 2. SandhÃ - machasaæ 3. Buddhivi - machasaæ
4. Dantaæ pathaæ neti - machasaæ 5. VÃjihi - machasaæ 6. SÃ - machasaæ

[BJT Page 226] [\x 226/]     

8. VidhurajÃtakaæ
[PTS Page 257] [\q 257/]     
5476. Yo kopaneyye na karoti kopaæ
Na kujjhati sappuriso kadÃvi, 
Kuddhopi yo nÃvikaroti kopaæ
Taæ ve naraæ samaïaæ Ãhu loke. 

[PTS Page 258] [\q 258/]     
5477. ônudaro yo sahate jighacchaæ
Danto tapassi mitapÃïabhojano, 
ùhÃrahetu na karoti pÃpaæ
Taæ ve naraæ samaïaæ Ãhu loke. 

5478. Khi¬¬aæ ratiæ vippajahetva bbaæ
Na cÃlikaæ bhÃsati ki¤ci loke, 
VibhusanaÂÂhÃnÃ virato methunasmÃ
Taæ ve naraæ samaïaæ Ãhu loke. 

[PTS Page 259] [\q 259/]     
5479. Pariggahaæ lohadhamma¤ca sabbaæ
Ye ve pari¤¤Ãya pariccajanati, 
Dantaæ Âhitantaæ amamaæ nirÃsaæ
Taæ ve naraæ samaïaæ Ãhu loke. 

5480. PucchÃma kantÃraæ anomapa¤¤aæ
GÃthÃsu no viggaho atthi jato, 
Chindajja kaÇkhaæ vivikicchitÃni
Tayajja kaÇkhaæ vitaremu sabbe. 

[PTS Page 260] [\q 260/]     
5481. Ye paï¬itÃ atthadassÃ bhavanti
BhÃsanti te yoniso tattha kÃle, 
Kathannu gÃthÃnaæ ahÃsitÃnaæ
Atthaæ nayeyyuæ kusalÃ janinda. 
5482. Kathaæ bhave bhÃsati nÃgarÃjÃ
Kathaæ pana garuÊo cenateyyo, 
GandhabbarÃjÃ pana kiæ vadeti
Kathaæ pana kurÆnaæ rÃjaseÂÂho. 

5483. Khantiæ have bhÃsati nÃgarÃjÃ
AppahÃraæ garuÊo venateyyo, 
GandhabbarÃjÃ rativippahÃnaæ
Aki¤canaæ kurunaæ rÃjaseÂÂho. 

[BJT Page 228] [\x 228/]     
[PTS Page 261] [\q 261/]     
5484. SabbÃni etÃni subhÃsitÃni
Na hettha dubbÃsitamatthi ki¤ci, 
Yasmi¤ca etÃni patiÂÂitÃni
ArÃva nÃbhyÃ susamohitÃni, 
Catubbhi dhammehi samaÇgibhÆtaæ
Taæ ve naraæ samaïaæ Ãhu loke. 

5485. Tuvannu seÂÂho tvamanuttarosi
Tvaæ dhammagu dhammavidu sumedho
Pa¤¤Ãya pa¤haæ samadhiggahetvÃ, 
Acchecchi dhÅro vicikicchitÃni
Acchecchi kaÇkhaæ vicikicchitÃni
Cundo yathÃ nÃgadantaæ kharena. 

5486. NiluppalÃhaæ vimalaæ anagghaæ
Vatthaæ imaæ dhumasamÃnavaïaïaæ, 
Pa¤hassa veyyÃkaraïena tuÂÂho
DadÃmi te dhammapujÃya dhira. 

5487. SuvaïïamÃlaæ satapattaphullaæ
Sakesaraæ ratanasahassamaï¬itaæ, 
Pa¤hassa veyyÃkareïena tuÂÂho
DadÃmi te dhammapujÃya dhira. 

5488. Maïiæ anagghaæ ruciraæ pabhassaraæ
KaïÂhÃvasannaæ maïibhusitaæ me, 
Pa¤hassa veyyÃkareïena tuÂÂho
DadÃmi te dhammapujÃya dhira. 

5489. Gavaæ sahassaæ usabha¤ca nÃgaæ
ùja¤¤ayutte ca rathe dasa ime, 
Pa¤hassa veyyÃkareïena tuÂÂho
DadÃmi te dhammapujÃya dhira. 

[PTS Page 262] [\q 262/]     
5490. Paï¬u kisiyÃsi dubbalÃ
VaïïarÆpaæ na tavedisaæ1- pure, 
Vimale akkhÃhi pucchitÃ2-
KÅdisi3- tuyhaæ sariravedanÃ. 

[PTS Page 263] [\q 263/]     
5491. Dhammo manujesu mÃninaæ
DohaÊo nÃma janinda vuccati, 
DhammÃhaÂaæ4- nÃgaku¤ajara
Vidhurassa hadayÃbhipatthaye. 

1. Tavedisi - machasaæ, vi 2. Pucchito - machasaæ 3. KidisÃ - vi
4. DhammÃbhataæ - machasaæ, vi. 

[BJT Page 230] [\x 230/]     
5492. Candaæ kho tvaæ dohaÊÃyasi1-
Suriyaæ vÃ athavÃpi mÃlutaæ, 
Dullabhe2- hi vidhurassa dassane3-
Ko vidhura idhamÃnayissati. 

[PTS Page 264] [\q 264/]     
5493. Kinnu tÃta tuvaæ pajjhÃyasi
Padumaæ hatthagataæva te mukhaæ, 
Kiæ dummanarÆposi issara
MÃ tvaæ soci amittatÃpanÃ. 

5494. MÃtÃ hi tava irandati4-
Vidhurassa hadayaæ dhaniyati, 
Dullabhe hi vidhurassa dassane
Ko vidhuraæ idhamÃnayissati. 

5495. Bhattupariyesanaæ5- cara
Yo vidhuraæ idhamÃnayissati, 
Pituno ca sÃ sutvÃna vÃkyaæ
Rattiæ nikkhamma avassutiæ cari. 

[PTS Page 265] [\q 265/]     
5496. Ke gandhabbe ca rakkhase
NÃge kimpurise ca mÃnuse, 
Ke paï¬ite sabbakÃmade
DÅgharattaæ bhattÃ me bhavissati. 

5497. AssÃsa hessÃmi te pati
BhattÃ hessÃmi anindalocane, 
Pa¤¤Ã hi mama6- tathÃ vidhÃ
AssÃsa hessasi bhariyÃ mamaæ7-

[PTS Page 266] [\q 266/]     
5498. Atha naæ avacÃsi8- irandati
PubbapathÃnugatena cetasÃ, 
Ehi gacchÃma pitu mamantike
Esova te etavatthaæ pavakkhati. 

5499. AlaækatÃ suvasanÃ mÃlini candanussadÃ, 
Yakkhaæ hatthe gahetvÃna pitu santikamupÃgami. 

5500. NÃgavara vaco suïohi me
PatirÆpaæ paÂipajja suÇkiyaæ, 
Patthemi ahaæ irandatiæ9-
TÃya samaÇgÅ10- karohi me tuvaæ11-

1. Cimale dohaÊÃyasi - machasaæ 6. Mamaæ - machasaæ
2. Dullabhaæ - machasaæ 7. Mama - machasaæ
3. Dassanaæ - machasaæ 8. AvacÃsi puïaïakaæ - machasaæ
4. Irandhati - machasaæ 9. Irandhatiæ - machasaæ
5. Taæ bhattÃraæ - machasaæ, syÃ. Vi 10. SamaÇgi - machasaæ 11. Maæ -machasaæ

[BJT Page 232] [\x 232/]     
5501. Sataæ hatthi sataæ assÃ sataæ assatarirathÃ, 
Sataæ vaÊabhiyo puïaïÃ nÃnÃratanassa kevalÃ;
Te nÃga paÂipajjassu dhitaraæ dehi irandatiæ. 

5502. YÃva Ãmantaye ¤Ãti mitte ca suhadaæ janaæ, 1-
AnÃmantakataæ kammaæ taæ pacchÃmanutappati. 

[PTS Page 267] [\q 267/]     
5503. Tato so varuïo nÃgo pavisitvÃ nivesanaæ, 
Bhariyaæ ÃmantayitvÃna idaæ vacanamabuvi: 

5504. Ayaæ so puïïako yakkho yÃcatÅ maæ irandatiæ, 
BahunÃ vittalÃbhena tassa dema piyaæ mamaæ. 

5505. Na dhanena na vintena labbhÃ ambhaæ irandati, 
Sace hi vo2- hadayaæ paï¬itassa
Dhammena laddhÃ idhamÃhareyya;
Etena vittena kumÃri labbhÃ
NÃ¤¤aæ dhanaæ uttariæ patthayÃma. 
5506. Tato so varuïo nÃgo nikkhamitvÃ nivesanaæ, 
PuïaïakÃmantayitvÃna idaæ canamabravi: 

5507. Na dhanena na vintena labbhÃ ambhaæ irandati, 
Sace tuvaæ hadayaæ paï¬itassa
Dhammena laddhÃ idhamÃhareyya;
Etena vittena kumÃri labbhÃ
NÃ¤¤aæ dhanaæ uttariæ patthayÃma. 
5508. Yaæ paï¬ito teyyake vadanti loke
Tameva bÃloti punÃhu a¤¤e
AkkhÃhi me vippavadanti ettha, 
Kaæ paï¬itaæ nÃga tuvaæ vadesi. 

[PTS Page 268] [\q 268/]     
5509. KoravyarÃjassa dhana¤ajayassa
Yadi te suto vidhuro nÃma kattÃ, 
ùnehi taæ paï¬itaæ dhammaladdhÃ
Irandati paddhacarÃ3- te hotu. 

5510. Ida¤ca sutvÃ varÆïassa vÃkyaæ, 
UÂÂhÃya yakkho paramappatito, 
Tattheva santo purisaæ asaæsi
ùnehi Ãja¤¤amidheva yuttaæ. 

1. Suhadajjane - machasaæ 2. Sace ca kho - machasaæ, syÃ 3. PaÂÂhÃcarÃ - machasaæ, syÃ 
[BJT Page 234] [\x 234/]     
5511. JÃtarÆpamayÃ kaïaïÃ kÃvambhamayÃ1- khurÃ, 
Jambonadassa pÃkassa suvaïaïassa uracchado. 

5512. DevavÃhavahaæ yÃnaæ assamÃruyha puïaïako
AlaÇkato kappitakesamassu
PakkÃmi vehÃsayamantalikkhe. 

[PTS Page 269] [\q 269/]     
5513. Sa puïaïako kÃmavegena2- giddho
Irandatiæ nÃgaka¤¤aæ jigiæsaæ
GananvÃna taæ bhÆtapatiæ yasassiæ
Iccabravi vesasvaïaæ kuveraæ. 

5514. BhogavatinÃmamandire
VÃsÃ bhira¤¤avatiti vuccati, 
Nagare nimamite ka¤canamaye
Maï¬alassa uragassa niÂÂhitaæ. 

5515. AÂÂÃlakÃ3- oÂÂhagÅviyo
LohitaÇkassa masÃragallino, 
PÃsÃdettha silÃmayÃ
Sovaïaïaratanne chÃditÃ. 

5516. AmbÃ tilakÃ ca jambuyo
SantapaïaïÃ mucalindaketakÃ, 4-
PiyakÃ5- uddÃlakÃ sahÃ
UparibhaddakÃ sinduvÃrakÃ6-

5517. CampeyyakÃ nÃgamÃlikÃ
BhaginimÃlÃ athamettha koliyÃ, 
Ete dumÃ parinÃmitÃ
Sobhayanti uragassa mandiraæ7-

5518. Khajjurettha silÃmayÃ
SovaïaïadhuvapupphitÃ, 
Bahu yattha vasatopapÃtiko
NÃgarÃjÃ varuïo mahiddhiko. 

5519. Tassa komÃrikÃ bhariyÃ
VimalÃ ka¤canavelliviggahÃ, 
KÃÊÃ taruïÃva uggatÃ
Pucimandatthani cÃrudassanÃ. 

1. KÃcambhica - machasaæ, syÃ 2. KÃmarÃgena - machasaæ, syÃ
3. AÂÂaÊahatÃ - machasaæ 4. KeÂakÃ - machasaæ
5. PiyaÇgu uddÃlakÃ setÃ piyaÇgukÃ - machasaæ, syÃ
6. PÃribhaddakÃ sindhacÃritÃ - machasaæ 7. Mandire - machasaæ

[BJT Page 236] [\x 236/]     
5520. LÃkhÃrasarattasucchavi
KÃïikÃrova nivÃtapupphito, 
TidivokacarÃva accharÃ
VijjutabbhaghanÃva nissaÂÃ. 

[PTS Page 270] [\q 270/]     
5521. SÃ dohaÊini sucimbhitÃ
Vidhurassa bhadayaæ dhaniyati, 
Taæ tesaæ dadÃmi1- issara
Tena te denti irandatiæ mamaæ. 

[PTS Page 271] [\q 271/]     
5522. Sa puïïako bhÆtapatiæ yasassiæ 
ùmantaya2- vesasvaïaæ kuveraæ, 
Tattheva santo purisaæ asaæsi
ùnehi Ãja¤¤amidheva yuttaæ. 

5523. JÃtarÆpamayÃ kaïaïÃ kÃcambhamayÃ3- khurÃ, 
Jambonadassa pÃkassa suvaïaïassa uracchado. 

5524. DevavÃhavahaæ yÃnaæ assamÃruyha puïaïako, 
AlaÇkato kappÅtakesamassu
PakkÃmi vehÃsayamantalikkhe. 

5525. So ÃgamÃ4- rÃjagahaæ surammaæ
AÇgassa ra¤¤o nagaraæ durÃyutaæ, 5-
Pahutabhakkhaæ bahuantapÃnaæ
MasakkasÃraæ viya vÃsavassa. 

[PTS Page 272] [\q 272/]     
5526. Mayurako¤cÃgaïasampaghuÂÂhaæ
DijÃbhighuÂÂhaæ dijasaÇghasevitaæ, 
NÃnÃsakuntÃ6- bhirudaæ subhaÇganaæ
PupphÃbhikiïïaæ himavaæva7- pabbataæ. 

5527. Sa puïïako vepullamÃbhirucchi8-
Siluccayaæ kimpurisÃnuciïïaæ, 
AtvesamÃno maïiratanaæ uÊÃraæ
TamaddasÃ pabbatakÆÂamajjhe. 

1. Demi - machasaæ 2. ùmantiya - machasaæ 3. KÃvambhica - machasaæ
4. AggamÃ - machasaæ 5. DurÃyuttaæ - machasaæ 6. SakuntÃ - machasaæ
7. Himavanta - machasaæ 8. MÃbhiruyhi - machasaæ

[BJT Page 268] [\x 268/]     
5528. DisvÃ maïiæ pabhassaraæ jÃtivantaæ
DhanÃharaæ1- maïÅratanaæ uÊÃraæ, 
DaddallamÃnaæ yasasÃ yasassinaæ
ObhÃsati vijjurivantalikkhe. 

5529. TamaggahÅ veÊuriyaæ mahagghaæ
Manoharaæ nÃma mahÃnubhÃvaæ, 
ùja¤¤amÃruyha anomavaïïo
PakkÃmi vehÃsayamantalikkhe. 

[PTS Page 273] [\q 273/]     
5530. So ÃgamÃ nagaraæ indapattaæ
Oruyha cÃga¤chi2- sabhaæ kurÆnaæ, 
SamÃgame ekasataæ samagge
Avebhattha yakkho avikampamÃno. 

5531. Ko nÅdha ra¤¤aæ varamÃbhijeti
KamÃbhijeyyÃma varaædhanena, 3-
Kamanuttaraæ ratanavaraæ jinÃma
Ko vÃpi no jeti varaædhanena. 

5532. Kuhiæ nu raÂÂhe tava jÃtubhÆmi
Na koravyasseva vaco tavedaæ, 
Abhihosa no vaïaïanibhÃya sabbe
AkkhÃhi me nÃma¤ca bandhave ca. 

[PTS Page 274] [\q 274/]     
5533. KaccÃyano mÃïavakosmi rajÃ
AnunanÃmo iti mavhayanti, aÇgesu me ¤Ãtayo bandhavÃ ca
Akkhena devasmi idhÃnupatto. 

5534. Ki mÃïavassa ratanÃni atthi
Ye taæ jinanto hare akkhadhutto, 
Bahuni ra¤¤o ratanÃni atthi
Te4- tvaæ daÊiddo kathamavhayesi. 5-

5535. Manoharo nÃma maïi mamÃyaæ
DhanÃharo6- maïiratanaæ uÊÃraæ
Ima¤ca Ãja¤¤aæ amittatÃpanaæ
Etaæ me jetvÃ hare akkhadhutto. 

1. Manoharaæ - machasaæ 2. OrÆyhupÃgacchi - machasaæ, syÃ 3. Varaddhanena - machasaæ
4. Yo - machasaæ 5. Mavhayasi - machasaæ 6. ManoharÃ - machasaæ

[BJT Page 230] [\x 230/]     
5536. Eko maïi mÃïava kiæ karissati
ùjÃniyeko pana kiæ karissati, 
Bahuni ra¤¤o maïiratanÃni atthi
ùjÃniyÃ vÃtajavÃ anappakÃ. 
DohaÊakaï¬o

[PTS Page 275] [\q 275/]     
5537. Ida¤ca me maïiratanaæ passa tvaæ dipaduttama, 
Itthinaæ viggahÃ vettha purisÃna¤ca viggahÃ. 

5538. MigÃnaæ viggahÃ vettha sakuïÃna¤ca viggahÃ, 
NÃgarÃje supaïeïa ca1- maïimhi passa nimitaæ. 

5539. HatthÃnikaæ rathÃnikaæ asse patti dhajÃni ca, 2-
CaturaÇginiæ imaæ senaæ maïimbhi passa nimmitaæ. 

5540. HatthÃruhe anikaÂÂhe rathike patatikÃrike, 
BalaggÃni viyÆÊhÃni maïimbhi passa nimmitaæ. 

[PTS Page 276] [\q 276/]     
5541. Puraæ uddÃpasampannaæ3- bahupÃkÃratoraïaæ, 
SiÇghÃÂakesu bhumiyo maïimbhi passa nimmitaæ. 

5542. EsikÃ parikhÃyo ca palighaæ aggalÃni ca, 
AÂÂÃlake ca dvÃre ca maïimbhi passa nimmitaæ. 

5543. Passa toraïamaggesu nÃnÃdijagaïÃ bahu, 
HaæsÃ ko¤cÃ mayurÃ ca cakkavÃkÃ ca kukkubhÃ. 

5544. KuïÃlakÃ bahÆ citrÃ sikhaï¬Å jiva¤jivakÃ, 4-
NÃnÃdijagaïÃkiïïaæ maïimhi passa nimmitaæ. 

5545. Passa nagaraæ supÃkÃraæ abbhutaæ lomahaæsanaæ, 
Samussitadhajaæ rammaæ suvaïïavÃlukasanthataæ. 

5546. Passa5- tvaæ païaïasÃlÃyo vibhattÃ bhÃgasomitÃ, 
Nivesane nivese ca sandhibyubhe pathaddhiyo. 6-

5547. PÃnÃgÃre ca soï¬e ca suïÃ7- odaniyÃgharÃ, 
VesÅ ca gaïikÃyo ca maïimhi passa nimamitaæ

1. SupaïïÃva - machasaæ 2. Vammine - machasaæ, syÃ 3. UddhÃpa - machasaæ; aÂÂÃla - syÃ
4. JivajivakÃ - machasaæ, syÃ 5. Passettha - machasaæ, syÃ
6. Pathatthiyo - syÃ; pathaÂÂhiyo - machasaæ 7. SaddÃ - syÃ; puvÃ - machasaæ

[BJT Page 242] [\x 242/]     
5548. MÃlÃkÃre ca rajake gandhike atha dussike, 
SuvaïïakÃre maïikÃre maïimbhi passa nimmitaæ. 

5549. ùÊÃriye ca1- sudace naÂanaÂÂakagÃyake, 2-
PÃïissare kumbhathunike maïimhi passa nimmitaæ. 

[PTS Page 277] [\q 277/]     
5550. Passa bheri mutiÇgÃ ca saÇkhÃ païavadeï¬imÃ, 3-
Sabba¤ca tÃlÃvacaraæ maïimbhi passa nimmitaæ. 

5551. SammatÃla¤ca viïa¤ca naccagÅtaæ suvÃditaæ, 
TuriyatÃÊitasaæghuÂÂhaæ maïimbhi passa nimmitaæ. 

5552. LaÇghikÃ muÂÂhikÃ cettha mÃyÃkÃrÃ ca sobhiyÃ, 
CetÃlike ca jalle ca maïimbhi passa nimmitaæ. 

5553. SamajjÃ cettha vattanti ÃkiïaïÃ naranÃrihi, 
Ma¤cÃtima¤ce bhumiyo maïimhi passa nimmitaæ. 

5554. Passa malle samajjasmiæ poÂhente diguïaæ bhujaæ, 
Nihate nihatamÃne ca maïimhi passa nimmÅtaæ. 

5555. Passa pabbatapÃdesu nÃnÃmigagaïÃ bahu, 
SihavyagghavarÃhÃ ca acchakokataracchayo4-

5556. PalasatÃ ca gavajÃ ca mahisÃ rohitÃ rurÆ, 
PhaïeyyÃ ca varÃhÃ ca gaïino niÇkasukarÃ. 

5557. KadalimigÃ bahu citrÃ khiÊÃrÃ sasakaïïakÃ, 
NÃnÃmiggaïÃkiïaïaæ maïimhi passa nimmitaæ. 

[PTS Page 278] [\q 278/]     
5558. NajjÃyo supatitthÃyo soïïavÃlukasanthatÃ, 
AcchÃ savanti ambuni macchagumbanisevitÃ. 

5559. KumbhilÃ makarÃ cettha suæsumÃrÃ cakacchapÃ. 
PÃÂhinÃ pÃvusÃ macchÃ valajÃ ma¤carohitÃ

1. ùÊÃrike - machasaæ, syÃ 2. GÃyino - machasaæ; gÃyine - syÃ
3. DindimÃ - machasaæ 4. Taracchake - machasaæ

[BJT Page 244] [\x 244/]     

5560. NÃnÃdumagaïÃkiïïÃ nÃnÃdijagaïÃyutÃ, 
VeÊuriyaphalakarodÃyo1- maïimbhi passa nimmitaæ. 

5561. Passettha pokkharaïiyo suvibhattÃ catuddisÃ, 
NÃnÃdijagaïÃkiïïÃ puthulomanisevitÃ. 2-

5562. Samanodakasampannaæ mahiæ sÃgarakuï¬alaæ, 
Upetaæ vanarÃjehi3- maïimbhi passa nimmitaæ. 

5563. Purato videhe passa goyÃniye ca pacchato, 
Kuruyo jambudipa¤ca maïimhi passa nimitaæ. 

5564. Passa candÃ¤ca suriya¤ca obhÃsente4- catuddisÃ, 
Sineruæ anupariyanne maïimhi passa nimitaæ. 

5565. Sineruæ himavanta¤ca sÃgara¤ca mahiddhikaæ, 5-
CattÃro ca mahÃrÃja maïimhi passa nimitaæ. 

5566. ùrÃme vanagumbe ca pÃÂiye ca6- siluccaye, 
Ramme kimpurisÃkiïïe maïimhi passa nimitaæ. 

5567. PhÃrusakaæ cittalataæ missakaæ nandanaæ vanaæ, 
Vejayanta¤ca pÃsÃdaæ maïimhi passa nimitaæ. 

5568. Sudhammaæ tÃvatiæsa¤ca pÃricchatta¤ca pupphitaæ, 
PharÃvaïaæ nÃgarÃjaæ maïimhi passa nimitaæ. 

5569. Passettha devaka¤¤Ãyo nabhÃ vijjurivuggatÃ, 
Nandane vicarantiyo maïimhi passa nimitaæ. 

5570. Passettha devaka¤¤Ãyo devaputtapalohinÅ, devaputte caramÃne maïimhi passa
nimitaæ. 

[PTS Page 279] [\q 279/]     
5571. ParosahassapÃsÃde veÊuriyaphalakatthate, 
Pajjalantaina vaïïena maïimhi passa nimitaæ. 
1. VeÊuriyakarodÃyo - machasaæ 2. PuthulomacchasevitÃ - machasaæ
3. RÃjihi - machasaæ 4. ObhÃsante - machasaæ 5. Mahitalaæ - machasaæ
6. PiÂÂhiyeva - machasaæ

[BJT Page 246] [\x 246/]     
5572. TÃvatiæse ca yÃme ca tusite cÃpi nimamite, 
ParanimamitÃbhiratino1- maïimhi passa nimitaæ. 

5573. Passettha pokkharaïÅyo vippasannodikÃ2- suci, 
MandÃlakehi saæchantÃ padumuppalakehi ca. 

5574. Dasettha rÃjiyo setÃ dasa3- nÅlÃ manoramÃ, 
Cha piÇgalÃ païïarasÃ haÊiddÃ ca catuddasÃ. 

5575. Visatiæ tattha sovaïïÃ visatiæ rajatÃmayÃ, 
IndagopakavaïïÃbhÃ tÃva dissanti tiæsati. 

5576. Dasettha kÃÊiyo cha ca ma¤jeÂÂhÃ4- païïavisati, 
MissÃ bandhukapupphehi nÅluppalavicittitÃ5-

5577. Evaæ sabbaÇgasampannaæ accimantaæ pabhassaraæ, 
OdhisuÇkaæ mahÃrÃja passa tvaæ dipaduttama. 
Maïikaï¬o. 

[PTS Page 280] [\q 280/]     
5578. UpÃgataæ rÃja upehi lakkhaæ
NetÃdisaæ maïiratanaæ tavatthi, 
Dhammena jiyyÃma asÃhasena
Jito ca no khippamavÃkarohi. 

5579. Pa¤cÃla paccuggata surasena
MacchÃ ca maddÃ6- sahakekakehi, 
Passantu no te asaÂhena7- yuddhaæ
Na no sabhÃyaæ na kÃroti ki¤ci. 

[PTS Page 282] [\q 282/]     
5580. Te pÃvisuæ akkhamadena mattÃ
RÃjÃ kurÆnaæ puïïako cÃpi yakkho, 
RÃjÃ kaliæ vicinaæ aggahesi
KaÂamaggahÅ puïïako nÃma yakkho. 

1. Paranimmitavattino - machasaæ, syÃ 2. VippasannodakÃ - machasaæ, syÃ
3. DassanÅyÃ - machasaæ, syÃ 4. Ma¤ajaÂÂha - machasaæ
5. Vicittataæ - machasaæ 6. MajjhÃ - machasaæ 7. Assatthena - machasaæ

[BJT Page 248] [\x 248/]     
5581. Te tattha jute ubhatyÃ samÃgate
Ra¤¤aæ sakÃse sakhina¤ca majjhe, 
Ajesi yakkho naraviriyaseÂÂhaæ
TatthappanÃdo tumulo babhÆva. 

[PTS Page 283] [\q 283/]     
5582. Jayo mahÃrÃja parÃjayo ca
ùyuhataæ a¤¤atarassa hoti, 
Janinda jinosi varaæ dhanana
Jito ca me khippamavÃkarohi. 
5583. Hatthi gavÃssÃ maïikuï¬alÃ ca
Yaæ cÃpi mayhaæ ratanaæ pathavyÃ, 
GaïhÃhi kaccÃna varaæ dhanÃnaæ
ùdÃya yenicchasi tena gaccha. 

5584. Hatthi gavÃssÃ maïikuï¬alÃ ca
Ya¤cÃpi tuyhaæ ratanaæ pathavyÃ, 
Tesaæ varo vidhuro nÃma kattÃ
So me jito taæ me avÃkarohi. 

5585. AntÃ ca me so saraïaæ gati ca
DÅpo ca leïo ca parÃyano ca, 
Asantuleyyo mama so dhanena
PÃïena me sadiso esa kattÃ. 

[PTS Page 284] [\q 284/]     
5586. Ciraæ vivÃdo mama tuyhamassa1-
KÃma¤ca pucchÃma tameva gantvÃ, 
Esova no vicaratu etamatthaæ
Yaæ vakkhati hotu kathÃ2- ubhinnaæ. 

5587. AddhÃ hi saccaæ bhaïasi na ca mÃïava sÃhasaæ, 
Tameva gantvÃ pucchÃma tena tussÃmubho janÃ. 

5588. Saccannu devÃ vidahu kurÆnaæ
Dhamme Âhitaæ vidhuraæ nÃmamaccaæ, 
DÃsosi ra¤¤o udavÃsi ¤ÃtÅ
Vidhuroti saÇkhÃ katamÃsi loke. 

[PTS Page 285] [\q 285/]     
5589. ùmÃya dÃsÃmi bhavanti heke
Dhanena kÅtÃpi bhavanti dÃsÃ, 
Sayampi bheke upayanti dÃsÃ
BhayÃ païuntÃpi bhavanti dÃsÃ
Ete narÃnaæ caturova dÃsÃ. 

1. Tuyha¤cassa - machasaæ, syÃ 2. TathÃ - machasaæ, vi, syÃ

[BJT Page 250] [\x 250/]     
5590. AddhÃ hi yonito ahampi jato, bhavo ca ra¤¤o abhavo ca ra¤¤o, 
DÃsÃhaæ devassa parampi gantvÃ. 
Dhammena maæ mÃïava tuyhaæ dajjÃ. 

5591. Ayampi dutiyo vijayo mamajja
PuÂÂho hi kattÃ vivarittha pa¤haæ. 
AdhammarÆpo vata rÃjaseÂÂho
SubhÃsitaæ nÃnujÃnÃsi mayhaæ. 

[PTS Page 286] [\q 286/]     
5592. Evaæ ce no so vivarettha1- pa¤haæ
DÃsohamasmi na ca khosmi ¤Ãti, 
GaïhÃhi kaccÃna varaæ dhaïÃnaæ
ùdÃya yenicchasi tena gaccha. 
Akkhakaï¬o. 

5593. Vidhura vasamÃnassa gahaÂÂhassa sakaæ gharaæ, 
KhemÃ vutti kathaæ assa kathannu assa saÇgaho, 
5594. AvyÃpajjhaæ kathaæ assa saccavÃdi ca mÃïavo, 
AsmÃ lokÃ paraæ lokaæ kathaæ pecca2- na socati. 

5595. Taæ tattha gatimÃ dhitimÃ matimÃ atthadassimÃ, 
SaÇkhÃtÃ sabbadhammÃnaæ vidhuro etadabravi: 

5596. Na sÃdhÃraïadÃrassa na bhu¤eja sÃdumekako, 
Na sece lokÃyatikaæ netaæ pa¤¤Ãya vaddhanaæ. 

5597. SilavÃ vantasampanno appamatto vicakkhaïo, 
NivÃtavutti atthaddho surato sakhilo mudu. 

[PTS Page 287] [\q 287/]     
5598. SaÇgahetÃ ca mittÃnaæ saævibhÃgÅ vidhÃnavÃ, 
Tappeyya antapÃnena sadÃ samaïabrÃhmaïe. 

5599. DhammakÃmo sutÃdhÃro bhatvayya paripucachano, 
Sakkaccaæ paÂirupÃseyya sÅlavante bahussute. 

5600. GharamÃvasamÃnassa gahaÂÂhassa sakaæ gharaæ, 
KhemÃ vutti siyÃ evaæ evannu assa saÇgaho. 

5601. AvyÃpajjho4- siyÃ evaæ saccacavÃdi ca mÃïavo, 
AsmÃ lokÃ paraæ lokaæ evaæ pecca na socati. 
GharÃvÃsapa¤ho. 

1. Vicarittha - macha«aæ, syÃ, vi 2. Pacca - machasaæ 3. SÃdhu - machasaæ, syÃ vi
4. AbyÃpajjaæ - machasaæ

[BJT Page 252] [\x 252/]     
[PTS Page 288] [\q 288/]     
5602. Ehi dÃni gamissÃma dinno no issarena me, 
Mamevatthaæ paÂipajja esa dhammo sanattano. 

5603. JÃnÃmi mÃïava tayÃhamasmi
Dinnohamasmi tava issarena, 
Tiha¤ca taæ vÃsayemu agÃre
YenaddhunÃ anusÃsemu putte. 

5604. Taæ me tathÃ hotu vame tÅhaæ
Kurutaæ bhavaæ ajja gharesu kiccaæ, 
AnusÃsataæ paputtadÃre bhavajja
YathÃ tayi pacchÃ1- sukhÅ bhaveyya. 

[PTS Page 289] [\q 289/]     
5605. SÃdhuti vatvÃna pahutakÃmo
PakkÃmi yakkho vidhurena saddhiæ, 
Taæ ku¤ajarÃja¤¤ahayÃnuciïïaæ
PÃvekkhi antopuramariyaseÂÂho. 

5606. Ko¤caæ mayura¤ca piya¤ca ketaæ
UpÃgami tattha suramma rÆpaæ, 
Pahuta2- bhakkhaæ bahu antapÃnaæ
MasakkasÃraæ viya vÃsavassa. 

5607. Tattha naccanti gÃyanti avhayanti varÃ varaæ, 
AccharÃ viya devesu nÃriyo samalaÇkatÃ. 

[PTS Page 290] [\q 290/]     
5608. SamaÇgi katvÃ gÃyanti avhayanti varÃ varaæ, 
Antena pÃnena ca dhammapÃlo, 
AttatthamevÃnuvicintayanto
PÃvekkhi bhariyÃya tadÃ sakÃse. 

5609. Taæ candanagandharasÃnulittaæ
SuvaïïajambonadanikkhasÃdisaæ, 4-
Bhariyaæ vacÃ ehi suïohi bhoti
PuttÃni Ãmantaya tambanette. 

5610. SutvÃna vÃkyaæ patino anujjÃ
Sunisaæ vaca tambanakhÅ sunettaæ, 
ùmantaya vammadharÃni5- cete
PuttÃni indivarapupphasÃme. 

1. Macca - machasaæ 2. Bahutta - machasaæ 3. PamudÃhi - machasaæ, syÃ
4. Sadisaæ - machasaæ 5. DhammadharÃni - machasaæ

[BJT Page 254] [\x 254/]     
[PTS Page 291] [\q 291/]     
5611. Te Ãgate muddhani dhammapÃlo
CumbitvÃ putte acikampamÃno, 
ùmantayitvÃna avoca vÃkyaæ
DinnÃhaæ ra¤¤Ã idha mÃïavassa. 

5612. Tassajjahaæ attasukhÅ vidheyyo
ùdÃya yenicchati tena gacchati, 
Ahaæ ca vo sÃsituæ Ãgatosmi
Kathaæ ahaæ aparittÃya gacche. 

5613. Sace vo rÃjÃ kurukhettavÃsi1-
Janasandho puccheyya pahutakÃmo, 2-
KimÃbhijÃnÃtha pure purÃïaæ
Kiæ vo pitÃ anusÃse puratthÃ. 

5614. SamÃsanÃ hotha mayÃva sabbe
KonÅdha ra¤¤o abbatiko manusso
Tama¤ajaliæ kariya vadetha evaæ
MÃheva deva nahi esa dhammo, 
ViyaggharÃjassa nibhinajacco
SamÃsano deva kathaæ bhatvayya. 
Pekkhanakaï¬o. 

[PTS Page 292] [\q 292/]     
5615. So ca mitte amacce ca ¤Ãtayo suhadaæ jane, 
AlÅnamanasaÇkappo vidhuro etadabravi. 

5616. Ethayyo rÃjavasatiæ nisÅditvÃ suïotha me, 
YathÃ rÃjakulaæ patetÃ yasaæ poso nigacchati. 

5617. Niha rÃjakulaæ patetÃ a¤¤Ãto labhatta yasaæ, 
NÃsuro3- napi4- dummedho nappamatto kudÃcanaæ. 

5618. YadÃssa sÅlaæ pa¤¤a¤ca soceyya¤cÃdhigacchati, 
Atha vissasate tyamhi guyha¤cassa na rakkhati. 

5619. TulÃ yathÃ paggahitÃ samadaï¬Ã sudhÃritÃ, 
AjjhiÂÂho na vikampeyya sa rÃjavasatiæ vase. 

1. KururaÂÂhavÃsi - machasaæ, syÃ 2. Bahuta - machasaæ 3. NÃtisuro - syÃ
4. NÃti - syÃ

[BJT Page 256] [\x 256/]     
5620. TulÃ yathÃ paggahitÃ samadaï¬Ã sudhÃritÃ, 
Sabbani abhisambhonetÃ sa rÃjavasatiæ vase. 

[PTS Page 293] [\q 293/]     
5621. DivÃ vÃ yadi vÃ rattiæ rÃjakiccesu paï¬ito, 
AjjhiÂÂho na vikampeyya sa rÃjavasatiæ vase. 

5622. DivÃ vÃ yadi vÃ rattiæ rÃjakiccesu paï¬ito, 
SabbÃni abhisambhonto sa rÃjavasatiæ vase. 

5623. Yo cassa sukato maggo ra¤¤o suppaÂiyÃdito, 
Na tena vutto gaccheyya sa rÃjavasatiæ vase. 

5624. Na ra¤¤o samakaæ1- bha¤eja kÃmabhoge kudÃcanaæ, 
Sabbattha pacchato gacche sa rÃjavasatiæ vase. 

5625. Na ra¤¤o sadisaæ vatthaæ na mÃlaæ na vilepanaæ, 
ùkappaæ sarakuttiæ vÃ na ra¤¤o sadisamÃcare;
A¤¤aæ kareyya Ãkappaæ sa rÃjavasatiæ vase. 

5626. KÅÊe rÃjÃ amacechi bhariyÃhi parivÃrito, 
NÃmacco rÃjabhariyÃsu bhÃvaæ kubbetha paï¬ito. 

5727. Anuddhato acapalo nipako saævutinduyo, 
Mano païidhisampanto sa rÃjavasatiæ vase. 

[PTS Page 294] [\q 294/]     
5728. NÃssa bhariyÃhi kÅÊeyya na manteyya rabhogato, 
NÃssa kosÃ dhanaæ gaïhe sa rÃjavasatiæ vase. 

5729. Na niddantaæ bahuæ ma¤¤e2- na madÃya suraæ pive, 
NÃssa dÃye migaæ3- ha¤¤e sa rÃjavasatiæ vase. 

5730. NÃsasa pÅÂhaæ na pallaÇkaæ na kocchaæ na nÃgaæ4- rathaæ, 
SammatombhÅti ÃrÆte sa rÃjavasatiæ vase. 

1. Sadisaæ - machasaæ 2. Na niddaæ bahuma¤¤eyya - machasaæ, syÃ
3. Mige - machasaæ, syÃ 4. NÃvaæ - machasaæ, syÃ 

[BJT Page 258] [\x 258/]     
5631. NÃtidure bhave1- ra¤¤o nÃccÃsante vicakkhaïo, 
Samekkhaæ cassa2- tiÂÂheyya sandissanto sabhattuno. 

5632. Na ve3- rÃjÃ sakhÃ hoti na rÃjÃ hoti theno, 
Khippaæ kujjhanti rÃjÃno sukenakkhiva ghaÂÂitaæ. 

5633. Na pujito ma¤¤amano medhÃvi paï¬atÃ naro, 
Pharusaæ patimanteyya4- rÃjÃnaæparisaæ gataæ5-

5634. LaddhadvÃro labhedvÃraæ neva rÃjusu vissase, 
Aggiva yato tiÂÂheyya6- sa rÃjavasatiæ vase. 

5635. Puttaæ vÃ bhÃtaraæ saæ vÃ7- sampaggaïhÃti khattiyo, 
GÃmehi nigamehi vÃ raÂÂhe janapadehi vÃ
TuïhÅ bhÆto upekkheyya8- na bhane chekapÃpakaæ. 9-

[PTS Page 295] [\q 295/]     
5636. HatthÃrÆhe anÅkaÂÂhe rathike pattikÃrake, 
Tesaæ kammÃvadÃnena rÃjÃ va¬¬heti vetanaæ10-
Na tesaæ antarÃ gacche sa rÃjavasatiæ vase. 

5637. CÃpovunu11- daro dhÅro vaæso vÃpi pakampiyo, 
PaÂilomaæ na vatetayya sa rÃjavasatiæ vase. 

5638. CÃpovunudaro assa macchovassa ajivhavÃ, 12-
AppÃsÅ13- nipako suro sa rÃjavasatiæ vase. 

5639. Na bÃÊhaæ itthiæ gaccheyya sampassaæ tejasaÇkhayaæ, 
KÃsaæ sÃsasaæ daraæ balyaæ khiïamedho nigacchati. 

5640. NÃtivelaæ pabhÃseyya na tuïhi sabbadÃ siyÃ, 
Avikiïïaæ mitaæ vÃcaæ patte kÃle udiraye. 

5641. Akkodhano asaæghaÂÂho sacco saïho apesuno, 
Samphaæ giraæ na bhÃseyya sa rÃjavasatiæ vase. 

1. Bhaje - machasaæ, syÃ 2. Samukha¤cassa - machasaæ 3. Name - machasaæ, syÃ
4. PaÂimanteyya - machasaæ, syÃ 5. Parisaækitaæ - machasaæ 6. Agigiva saæyate tiÂÂhe
-machasaæ, syÃ 7. Saputtaæ vÃ bhÃtaraæ vÃ - machasaæ 8. Udikkheyya - machasaæ. 
9. ThekapÃpakaæ - machasaæ 10. Vetatanaæ - machasaæ, syÃ 11. Vanu - machasaæ
12. AjivhatÃ - machasaæ, syÃ 13. Appasi - machasaæ

[BJT Page 260] [\x 260/]     
5642. MÃtÃpettibharo assa kulejeÂÂhÃpacÃyiko, 
Bhirionatappasampanno1- sa rÃjavasatiæ vase. 

[PTS Page 296] [\q 296/]     
5643. Vinito sippavÃ danto katatto niyato mudu, 
Appamatto suci dakkho sa rÃjavasatiæ vase. 

5644. NivÃtavutti vaddhesu sappatisso sagÃravo, 
Surato sukhasambhÃso sa rÃjavasatiæ vase. 

5645. ùrakÃ2- parivajjeyya sahituæ pahitaæ janaæ, 
BhattÃ ra¤¤evudikkheyya ana¤¤assa ca rÃjino. 

5646. Samaïe brÃhmaïe cÃpi sÅlavante bahussute, 
Sakkaccaæ paÂirupÃseyya sa rÃjavasatiæ vase. 

5647. Samaïe brÃhmaïe cÃpi sÅlavante bahussute, 
Sakkaccaæ anuvÃseyya sa rÃjavasatiæ vase. 

5648. Samaïe brÃhmaïe cÃpi sÅlavante bahussute, 
Tappeyya attapÃnena sa rÃjavasatiæ vase. 

5649. Samaïe brÃhmaïe cÃpi sÅlavante bahussute, 
ùsajja pa¤¤e sevatha ÃkaÇkhaæ sevetha ÃkaÇkhaæ vuddhimattano. 

5650. Dinnapubbaæ na hÃpeyya dÃnaæ samaïabrÃhmaïe, 
Na ca ki¤ci nivÃreyya dÃnakakÃle vaïibbake. 

5651. Pa¤¤avÃ khuddhisampanno vidÃnavidikovido, 
KÃla¤¤u samaya¤¤u ca sa rÃjavasatiæ vase. 

[PTS Page 297] [\q 297/]     
5652. UÂÂhÃtÃ kammadheyyesu3- appamatto vicakkhaïo, 
Susaævihitakammanto sa rÃjavasatiæ vase. 

5653. Khalaæ sÃlaæ pasuæ khettaæ gantÃ cassa abhikkhaïaæ
Mitaæ dha¤¤aæ nidhÃpeyya mita¤ca pÃcaye ghare. 

1. Saïho sakhila sambÃso - machasaæ 2. ùkÃrakÃ - machasaæ 
3. KÃmadheyyesu - vi. 

[BJT Page 262] [\x 262/]     
5654. Puttaæ vÃ bhÃtaraæ saæ vÃ sÅlesu asamÃhitaæ, 
AnaÇgavÃ hi te bÃlÃ yathÃ petÃ tatheva te;
Cola¤ca nesaæ piï¬a¤ca ÃsÅnÃnaæ1- ca dÃpaye

5655. DÃse kammakare pesse2- sÅlesu susamÃhite, 
Dakkhe uÂÂhÃnasampanne Ãdhipaccasmiæ3- ÂhÃpaye. 

5656. SÅlavÃ ca alolo ca4- anuratto cassa rÃjino, 
ùvÅ raho hito tassa sa rÃjavasatiæ vase. 

5657. Chanda¤¤u rÃjino assa5- cittaÂÂho cassa rÃjino, 
AsaÇkusakavattissa sa rÃjavasatiæ vase. 

[PTS Page 298] [\q 298/]     
5658. UcchÃdaye ca6- nahÃpaye dhove pÃde adhosiraæ, 
ùhatopi na kuppeyya sa rÃjavasatiæ vase. 

5659. Kumbhampi pa¤ajaliæ kuriyÃ7- vÃyasaæ8- vÃ padakkhiïaæ, 
Kimeva sabbakÃmÃnaæ dÃtÃraæ dhiramuttamaæ. 

5660. Yo deti sayanaæ vatthaæ yÃnaæ Ãvasathaæ gharaæ, 
Pajjunnoriva bhÆtÃni bhogehi mabhivassati. 

5661. Esayyo rÃjavasati vattamÃno yathÃ naro, 
ùrÃdhayati rÃjÃnaæ pujaæ labhati bhattusu. 

RÃjavasatikaï¬aæ. 

5662. Evaæ samanusÃsitvÃ ¤ÃtisaÇghaæ vicakkhaïo, 
Parikiïïo suhadehi9- rÃjÃnamupasaÇkami. 

[PTS Page 299] [\q 299/]     
5663. VanditvÃ sirÃsÃ pade katvÃ ca naæ padakkhiïaæ, 
Vidhuro avaca rÃjÃnaæ paggahetvÃna a¤jaliæ. 

5664. Ayaæ maæ mÃïavo neti kattukÃmo yathÃmatiæ, 
¥Ãtinatthaæ pavakkhÃmi taæ suïohi arandama. 

1. ùsanÃnaæ - machasaæ 2. Pose - machasaæ 3. ùdhipaccambhihi - machasaæ
4. Alobhova - machasaæ 5. Cassa - machasaæ 6. AcchÃdaneva - machasaæ
7. KariyÃ - machasaæ, kayirÃ - syÃ 8. CÃtaæ cÃpi - syÃ cÃÂaæ - machasaæ
9. Subhajjehi - machasaæ, syÃ

[BJT Page 264] [\x 264/]     
5665. Putte ca me udikkhesi ya¤ca ma¤¤aæ ghare dhanaæ, 
YathÃ pecca1- na bhÃyetha ¤ÃtisaÇgho mayi gate. 

5666. Yatheva khalati bhumyÃ bhumiyÃva patiÂÂhati, 
Evetaæ khalitaæ mayhaæ etaæ2- passÃmi accayaæ. 

5667. SakkÃ na gantuæ iti mayha hoti3-
JhatvÃ vadhitvÃ idha kÃtiyÃnaæ, 
Idheva hohi iti mayhaæ ruccati
MÃ tvaæ agÃ uttamabhuripa¤¤a. 

5668. MÃheva dhammesu manaæ païidahi
Atthe ca dhamme ca yutto bhavassu, 
Dhiratthu kammaæ akusalaæ anariyaæ
Yaæ katvÃ pacachÃ nirayaæ vajeyya. 

[PTS Page 300] [\q 300/]     
5669. Nevesa dhammo na punetaæ kiccaæ
Ayiro hi dasassa raninda issaro, 
GhÃtetuæ jhÃpetuæ4- athopi bhattuæ
Na ca mayhaæ kodhatthi vajÃmi cÃhaæ. 

5670. JeÂÂhaputtaæ upaguyha vineyya hadaye daraæ, 
Assupuïïehi nettehi pÃvisi so mahÃgharaæ. 

5671. SÃlÃva sampamathitÃ5- mÃÊutena pamadditÃ, 
Senti puttÃ ca dÃrÃ ca vidhurassa nivesane. 

[PTS Page 301] [\q 301/]     
5672. Itthisahasasaæ bhariyÃnaæ dÃsisattasatÃni ca, 
KhÃhÃ paggayha pakkanduæ vidhurassa nivesane. 

5673. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ vidhurassa nivesane. 

6574. HattharÆhÃ6- anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ vidhurassa nivesane. 

6575. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ vidhurassa nivesane. 


1. PacchÃ - machasaæ, syÃ 2. Evaæ - machasaæ 3. NasakakÃ gantuæ mati mayhaæ hoti -
machasaæ 4. JÃpetuæ - machasaæ 5. JammapatitÃ - machasaæ, sampamadditÃ - syÃ 6.
HatthÃrohÃ - machasaæ, vi, syÃ

[BJT Page 266] [\x 266/]     
5676. Itthi sahasasaæ bhariyÃnaæ dÃsisattasatÃni ca, 
KhÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ no vijahessasi. 

5677. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ no vijahessasi. 

5678. HattharÆhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ vijahessasi. 

6579. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ kasmÃ no vijahessasi. 

5680. KatvÃ gharesu kiccÃni anusÃsitvÃ sakaæ janaæ, 
MittÃmacce ca bhacce puttadÃre ca bandhave. 

5681. Kammannaæ saævidhetvÃna ÃcikkhitvÃ ghare dhanaæ, 
Nidhi¤ca iïadÃna¤ca puïïaæ etadabravi. 

5682. AvasÅ tuvaæ mayha tÅhaæ agÃre
KatÃni kiccÃni gharesu mayhaæ, 
AnusÃsitÃ putatadÃrÃ mayÃ ca
Karoma kaccÃna yathÃ matiæ te. 

[PTS Page 302] [\q 302/]     
5683. Sace hi katte anusÃsitÃ te
PuttÃ ca dÃrÃ ca anujivino ca, 
Handehi dÃni taramÃnarÆpo
DÅgho hi addhÃpi ayaæ puratthÃ. 

5684. Asambhitova gaïhÃhi ÃjÃniyassa1- vÃladhiæ, 
Idaæ pacchimakaæ tuyhaæ jivalokassa dassanaæ. 

5685. Sohaæ kissa nu bhÃyissaæ yassa me natthi dukkataæ, 
KÃyena vÃcÃ manasÃ yena gaccheyya duggatiæ. 

5686. So assarÃjÃ vidhuraæ vahanto
PakkÃmi vehÃsayamantalikkhe, 
SÃkhÃsu selesu assajjamano
KÃÊÃgiriæ khippamupÃgamÃsi. 

1. ùjÃneyyasasa - machasaæ

[BJT Page 268] [\x 268/]     
[PTS Page 303] [\q 303/]     
5687. Itthi sahasasaæ bhariyÃnaæ dÃsisattasatÃni ca, 
KhÃhÃ paggayha pakkanduæ yakkho brÃhmaïavaïïe vidhuraæ ÃdÃya gacchati. 
OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ brÃhmaïavaïïe vidhuraæ ÃdÃya gacchati. 

HattharÆhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ brÃhmaïaïïe vidhuraæ ÃdÃya gacchati. 

5688. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ yakkho brÃhmaïavaïïe vidhuraæ ÃdÃya gacchati. 

5689. Itthi sahasasaæ bhariyÃnaæ dÃsisattasatÃni ca, 
Vejayanta¤ca pÃsÃdaæ maïimhi passa nimitaæ. 

OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ brÃhmaïavaïïe vidhuraæ ÃdÃya gacchati. 

HattharÆhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ brÃhmaïaïïe vidhuraæ ÃdÃya gacchati. 

5690. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ paï¬ito so kuhiæ gato. 

[PTS Page 304] [\q 304/]     
5691. Sace so sattarattena paï¬ito nÃgamisasti, 
Sabbe aggiæ pavekkhÃma natthattho jivitena no. 

5692. Paï¬ito ca viyatto ca vibhÃvi ca vicakkhaïo, 
Khippaæ mocessatattÃnaæ1- mÃ hÃtha Ãgamissati. 
AntarapoyyÃlo. 

5693. So tattha gantvÃna vicintayanto
UcacÃvacÃ cetanakÃ2- bhavanti, 
Imassa jivena nahatthi3- ki¤ci
HanatvÃnimaæ hadayaæ Ãdiyissaæ. 
[PTS PAGE 306]
5694. So tattha lananvÃ pabbatamantarasmiæ
Anto pavisitvÃ paduÂÂhacitto, 
Asaævutasmiæ jagatippadese
Adhosiraæ dhÃrayi kÃtiyÃno. 

5695. So lambamÃno narake papÃte
Mahabbhaye lomahaæse vidugge, 
Asantasaæ4- kurÆnaæ kattaseÂÂho
IccabravÅ puïïakaæ nÃma yakkhaæ. 

1. Khippaæ mociya attÃnaæ - machasaæ 2. CetanatÃ - machasaæ
3. Mamatthi - machasaæ, syÃ 4. Assanatasanto - machasaæ, syÃ, vi. 

[BJT Page 270] [\x 270/]     

5696. AriyÃcakÃsosi anariyarÆpo
Asa¤¤ato sa¤¤atasantikÃso, 
AccÃbhitaæ kammaæ karosi ludraæ
BhÃve ca te kusalaæ natthi ki¤ci. 

5697. Yaæ maæ papÃtasmiæ papÃtumicchasi
Konu tavattho maraïena mayhaæ, 
AmÃnusasseva te ajja1- vaïïo
ùcikkha me tvaæ katamÃsi devatÃ. 

[PTS Page 307] [\q 307/]     
5698. Yadi te suto puïïako nÃma yakkho
Ra¤¤o kuverassa hi so sajivo, 2-
Bhumindharo varuïo nÃma nÃgo
BrahÃ sucÅ vaïïabaluppanno. 

5699. TassÃnujaæ dhitaraæ kÃmayÃmi
Irandatiæ nÃma sÃ nÃgaka¤¤Ã, 
TassÃ sumajjhÃya3- piyÃya hetu
PatÃrayiæ tuyha vadhÃya dhira. 

5700. MÃheva tvaæ4- yakkha ahosi muÊho
NaÂÂhÃ bahu duggahitena lokÃ, 
Kinne sumajjhÃya5- piyÃya kiccaæ maraïena me iÇgha suïoma sabbaæ. 

5701. MahÃnubÃvassa mahoragassa
DhitukÃmo ¤Ãtibhatohamasmi, 6-
Taæ yÃcamÃnaæ sasuro acoca
YathÃ maæ a¤¤iæsu sukÃmanÅtaæ. 

[PTS Page 308] [\q 308/]     
5702. Dajjemu kho te sutanuæ sunettaæ
Sucimbhitaæ candanalittagattaæ. 
Sace tuvaæ hadayaæ paï¬itassa
Dhammena laddhÃ idhamÃharesi
Etena vittena kumÃri labbhÃ
NÃ¤¤aæ dhanaæ uttariæ patthayÃma. 
5703. Evaæ na muÊhosmi suïohi katte
Na cÃpi me duggahitthi ki¤ci
Hadayena te dhammaladdhena nÃgÃ
Irandatiæ nÃgaka¤¤aæ dadanti. 

1. Tavajja - machasaæ, syÃ 4. Te - machasaæ, syÃ
2. Sajibbo - machasaæ, syÃ 5. SumicchÃ - machasaæ
3. SumicchÃya - machasaæ 6. HaÂo - machasaæ 
[BJT Page 272] [\x 272/]     
5704. TasmÃ ahaæ tuyha vadhÃya yutto
Evaæ mamattho maraïena tuyhaæ
Idheva taæ narake pÃtayitvÃ
HanatvÃna taæ hadayaæ Ãdiyissaæ. 

[PTS Page 309] [\q 309/]     
5705. Khippaæ mamaæ uddhara kÃtiyÃna
Hadayena me yadi te atthi
Ye kecime sÃdhunarassa dhammÃ
Sabbeva te pÃtukaromi ajja. 

5706. Sa puïïako kurÆnaæ kattaseÂÂhaæ
Nagamuddhani khippaæ patiÂÂhapetvÃ, 
AsasatthamÃsinaæ samekkhiyÃna
Paripucchi kattÃraæ anomapa¤¤aæ. 

5707. SamuddhaÂo mesi tuvaæ papÃtÃ
Hadayena te ajja mamatthi kiccaæ, 
Ye kecime sÃdhunarassa dhammÃ
Sabbeva me pÃtukarohi ajja. 

5708. SamuddhaÂo tyasmi1- ahaæ papÃtÃ
Hadayena me nadi te atthi kiccaæ, 
Ye kecime sÃdhunarassa dhammÃ
Sabbeva me pÃtukarohi ajja. 

[PTS Page 310] [\q 310/]     
5709. YÃtÃnuyÃyi ca bhavÃhi mÃïava
Adda¤ca2- pÃïiæ parivajjayassu, 
MÃ cassu mittesu kadÃci dubhÅ
MÃ ca vasaæ asatÅnaæ nigacche. 

5710. Kathannu yÃtaæ anuyÃyi hoti
Adda¤ca pÃïiæ dahate kathaæ so, 
Asati ca kÃ ko pana mittadubbho
AkkhÃhi me pucchito etamatthaæ. 

5711. Asanthutaæ3- nopi ca diÂÂhipubbaæ
Yo ÃsanenÃpi nimantayeyya, 
Tasseva atthaæ puriso kareyya
YÃtÃnuyÃyÅti tamÃhu paï¬itÃ. 

1. Tusmi - machasaæ 2. Alla¤ca - machasaæ, syÃ; 3. Assatthataæ - syÃ, asandhavaæ -
machasaæ

[BJT Page 274] [\x 274/]     
5712. Yassekarattimpi ghare vaseyya
YatthannapÃnaæ puriso labhetha, 1-
Na tassa pÃpaæ manasÃpi cetaye2-
Adda¤capÃïiæ3- dahate mittadubbho. 

5713. Yassa rukkhassa chÃyÃya nisideyya sayeyya vÃ, 
Na tassa sÃkhaæ bha¤ejayya mittadubbo hi pÃpako. 

5714. Puïïampi cetaæ paÂhaviæ dhanena
DajjatthiyÃ puriso sammatÃya, 
LaddÃ khaïaæ atima¤¤eyya tampi
TÃsaæ vasaæ asatinaæ na gacche. 

5715. Evaæ kho yÃtaæ anuyÃyi hoti
Adda¤ca4- pÃïiæ dahate punevaæ, 
AsatÅ ca sÃ so pana mittadubbho
So dhammiyo hohi jahassu adhammaæ. 
SÃdhunaradhammakaï¬aæ. 

[PTS Page 311] [\q 311/]     
5716. Avasiæ ahaæ tuyha tÅhaæ agÃre
Antena pÃnena upaÂÂhitosmi, 
Mitto mamÃsi visajÃmahaæ ta5-
KÃmaæ gharaæ uttamapa¤¤a gaccha. 

[PTS Page 312] [\q 312/]     
5717. Api hÃyatu nÃgakulassa attho
Alampi me nÃgaka¤¤Ãya hotu, 
So tvaæ sakeneva subhÃsitena
Muttosi me ajja vadhÃya pa¤¤a. 

5718. Handa tuvaæ yakkha mamampi nehi
Sasuraæ nu te atthaæ mayÅ carassu, 
Mayampi nÃgÃdhipatiæ vimÃnaæ
Dakkhemu nÃgassa adiÂÂhapubbaæ. 

5719. Yaæ ve narassa ahitÃya assa
Na taæ pa¤¤o arahati dasasanÃya
Atha kena vaïïena amittagÃmaæ
Tuvampicchasi uttamapa¤¤a anatuæ. 

1. Labheyya - machasaæ 2. Cittaye - machasaæ, syÃ
3. Alala¤ca - syÃ, adubbhi pÃïaæ - machasaæ, adubbhapÃïiæ - sÅmu aÂÂhakathÃ
4. Alla¤ca - machasaæ, syÃ 5. VisajjÃmaha taæ - syÃ, visajjemahantaæ - machasaæ

[BJT Page 276] [\x 276/]     
5720. AddhÃ pajÃnÃmi ahmapi etaæ
Na taæ pa¤¤o arahati dasasanÃya, 
PÃpa¤ca me natthi kataæ kuhi¤ci
TasmÃ na saÇke maraïÃgamÃya. 

[PTS Page 313] [\q 313/]     
5721. Handa ca ÂhÃnaæ atulÃnubhÃvaæ. 
MayÃ sahÃ dakkhisi ehi katte, 
Yatthacchati naccagÅtehi nÃgo
RÃjÃ yathÃ vessavaïo1- nali¤¤aæ2-

5722. Taæ nÃgaka¤¤Ãcaritaæ gaïena
NikiÊitaæ niccamaho ca rattiæ, 
PahutamÃlyaæ3- bahupupphachannaæ4-
ObhÃsati vijjurivantalikkhe. 

5723. Antena pÃnena upetarÆpaæ
Nacceti gÅtehi ca vÃditehi, 
Paripuraæ ka¤¤Ãhi alaÇkatÃhi
Upasobhati vatthapiÊandhanena. 

5724. So puïïako kurÆnaæ kattaseÂÂhaæ. 
Nisidayi pacchato Ãsanasmiæ, 
ùdÃya kattÃraæ anomapa¤¤aæ
UpÃnayÅ bhavanaæ5- nÃgara¤¤o. 

5725. PatvÃna ÂhÃnaæ atulÃnubhÃvaæ
AÂÂhÃsi kattÃ pacchato puïïakassa
SÃmaggipekkhÅ pana nÃgarÃjÃ
Pubbeva jÃmÃtaramajjhabhÃsatha. 

[PTS Page 314] [\q 314/]     
5726. Yannu tuvaæ agamÃ maccalokaæ
AnvesamÃno hadayaæ paï¬itassa
Kacci samiddhena idhÃnupatto
ùdÃya kattÃraæ anomapa¤¤aæ. 

5727. Ayaæ hi so Ãgato yaæ tvamicchasi
Dhammena laddho mama dhammapÃlo, 
Taæ passatha sammukhÃ6- bhÃsamÃnaæ
Sukho bhave sappurisehi saÇgamo. 
KÃÊÃgirikaï¬aæ. 

1. Vassavano - machasaæ 2. KaÊa¤¤aæ - machasaæ 3. Bahuttamallaæ - machasaæ
4. Saccannaæ - machasaæ 5. Vasanaæ - machasaæ 6. Taæ passa dhammaæ samukhÃ - machasa

[BJT Page 278] [\x 278/]     
5728. AdiÂÂhapubbaæ disvÃna macco maccubhayaddito, 1-
Vyambhito nÃbhivÃdeti nayidaæ pa¤¤avatÃmiva. 

[PTS Page 315] [\q 315/]     
5729. Nacambhi vyambhito nÃga naca maccubhayaddito, 
Na vajjho abhivadeyya vajjhaæ vÃ nibhivÃdaye. 

5730. Kathaæ nu abhivÃseyya abhivÃdÃpayetha ve, 
Yaæ naro hantumiccheyya taæ kammaæ na upapajjati. 

5731. Evametaæ yathÃ brÆsi saccaæ bhÃsasi paï¬ita, 
Na vajjho abhivÃseyya vajjhaæ vÃ nÃbhivÃdaye. 
5732. Kathaæ nu abhivÃseyya abhivÃdÃpayetha ve, 
Yaæ naro hantumiccheyya taæ kammaæ na upapajjati. 

5733. Asassataæ sassataæ nu tavayidaæ
IddhÅjutÅ balaviriyupapatti, 
PucchÃmi taæ nÃgarÃjetamatthaæ
Kathannu te laddhamidaæ vimÃnaæ. 

5734. Adhicca laddhaæ pariïÃmajaæ te 
Sayaæ kataæ udÃhu dinnaæ, 
AkkhÃhi me nÃgarÃjetamatthaæ
Yatheva te laddhamidaæ vimÃnaæ. 
[PTS Page 316] [\q 316/]     
5735. NÃdhicca laddhaæ pariïÃmajaæ me
Na sayaæ kataæ napi3- devehi dinnaæ, 
Sakehi kamemhi apÃpakehi
Pu¤¤ehi me laddhamidaæ vimÃnaæ. 

5736. Kiæ te vataæ kiæ pana brahmacariyaæ
Kissa suciïïassa ayaæ vipÃko, 
Idadhijuti balaviriyupapatti
Idaæ ca te nÃga mahÃvimÃnaæ. 

5737. Aha¤ca bhariyÃ ca manussaloke
SaddhÃ ubho dÃnapatÅ ahumahÃ, 
OpÃnabhÆtaæ me gharaæ tadÃsi
SantappitÃ samaïabrÃhmaïÃ ca. 

1. BhayaÂÂito - machasaæ, syÃ 2. No - sÅmu 3. NÃpi - machasaæ

[BJT Page 280] [\x 280/]     
5738. MÃla¤ca gandha¤ca vilepana¤ca
PadÅpiyÃ seyyamupassaya¤ca, 
AcchÃdanaæ sayanaæ annapÃnaæ
Sakkacca dÃnÃni adamaha tattha. 

5739. Taæ me vataæ taæ pana brahmacariyaæ
Tassa suciïïassa ayaæ vipÃko, 
Idadhijuti balaviriyupapatti ida¤ca me dhira mahÃvimonaæ. 

[PTS Page 317] [\q 317/]     
5740. Evaæ ce te laddhamidaæ vimÃnaæ
JÃnÃsi pu¤¤Ãnaæ phalupapatti, 
TasmÃhi dhammaæ cara appamatto
YathÃ vimÃnaæ puna mÃvasesi. 

5741. Nayidha santi samaïabrÃhmaïÃ vÃ
YesannapÃnÃni dademu katte, 
AkkhÃhi me pucchito etamatthaæ
YathÃ vimÃnaæ puna mÃvasema. 

5742. BhogÅ hi te santi idhupapantÃ
PuttÃ ca dÃrÃ anujivino ca, 
Tesu tuvaæ vacasÃ kammanÃ ca
AsampaduÂÂho ca bhavÃhi niccaæ. 

5743. Evaæ tuvaæ nÃga asampadosaæ
AnupÃlayaæ vacasÃ kammanÃ ca, 
 hatvÃ idha yÃvatÃyuæ vimÃne
Uddhaæ ito gacchasi devalokaæ. 

[PTS Page 318] [\q 318/]     
5744. AddhÃ hi so socati rÃjaseÂÂho
TayÃ vinÃ yassa tuvaæ sajivo, 
Dukkhupanitopi1- tayÃ samecca
Vindeyya poso sukhamÃturopi. 

5745. AddhÃ sataæ bhÃsasi nÃga dhammaæ
Anuttaraæ atthapadaæ suciïïaæ
EtÃdisiyÃsu hi ÃpadÃsu
Pa¤¤Ãyate mÃdisÃnaæ viseso. 

1. Dukkhopaïitopi - machasaæ

[BJT Page 282] [\x 282/]     
5746. Akkhehi no tÃyaæ mudhÃ nu laddho
Akkhehi no tÃyamajesi jute, 
Dhammena laddho iti tÃya mÃha1-
Kathaæ tuvaæ hatthamimassamÃgato. 

[PTS Page 319] [\q 319/]     
5747. Yomissaro tattha ahosi rÃjÃ
Tamayamakkhehi2- ajesi jute, 
So maæ jito rÃjÃ imassadÃsi
Dhammena laddhosmi asÃhasena. 

5748. Mahorago attamano udaggo
SutvÃna dhirassa subhÃsitÃni, 
Hatthe gahetvÃna anomapa¤¤aæ
PÃvekkhi bhariyÃya tadÃ sakÃse. 

5749. Yena tvaæ vimale paï¬u yena bhattaæ na ruccati, 
Na ca me tÃdiso vaïïo ayameso tamonudo. 

5750. Yassa te hadayenattho ÃgatÃyaæ pabhaÇkaro, 
Tassa vÃkyaæ nisÃmehi dullabhaæ dasasnaæ puna. 

5751. DisvÃna te vimalÃ bhuripa¤¤aæ
DasaÇguliæ pa¤ajaliæ paggahetvÃ, 
HaÂÂhena bhÃvena patÅtarÆpÃ
Icchabravi kurÆnaæ kattaseÂÂhaæ. 

5752. AdiÂÂhapubbaæ disvÃna macco maccubhayaddito, 
Vyambhito nÃbhivÃdeti na idaæ pa¤¤avatÃmiva. 

5753. Na vambhi vyambhito nÃgi na ca maccubhayaddito, 3-
Na vajjho abhivÃdeyya vajjhaæ vÃ nibhivÃdaye. 

5754. Kathaæ nu abhivÃdeyya abhivÃdÃpayetha ve, 
Yaæ naro bhantumiccheyya taæ kammaæ nupapajjati. 

5755. Evametaæ yathÃ brÆsi saccaæ bhÃsasi paï¬ita, 
Na vajjho abhivÃdeyya vajjhaæ vÃ nÃbhivÃdaye. 

[PTS Page 320] [\q 320/]     
5756. Kathaæ no4- abhivÃdeyya abhivÃdÃpayetha ve, 
Yaæ naro bhantumiccheyya taæ kammaæ nupapajjati. 

1. MÃhu - machasaæ 2. TamÃyamakkhehi - machasaæ, syÃ 3. SayaÂÂito - machasaæ, syÃ 4. Nu
- syÃ

[BJT Page 284] [\x 284/]     
5757. Asassataæ sassataæ nu tacayidaæ
Iddhi juti bala viriyupapatti, 
PucchÃmi taæ nÃgaka¤¤e tamatthaæ
Kathannu te laddhamidaæ vimÃnaæ. 

5758. Adhicca laddhaæ pariïÃmajaæ te
Sayaæ kataæ udÃhu devehi dinnaæ, 
AkkhÃhi me nÃgaka¤¤e tamatthaæ. 
Yatheva te laddhamidaæ vimÃnaæ. 
5759. NÃdhicca laddhaæ pariïÃmajaæ me
Na sayaæ kataæ napi devehi dinnaæ, 
Sakehi kamemhi apÃpakehi
Pu¤¤ehi me laddhamidaæ vimÃnaæ. 

5760. Kiæ te vataæ kiæ pana brahmacariyaæ
Kissa suciïïassa ayaæ vipÃko, 
Idadhijuti bala viriyupapatti
Idaæ ca te nÃga mahÃvimÃnaæ. 

5761. Aha¤ca kho sÃmiko cÃpi mayhaæ 
SaddhÃ ubho dÃnapatÅ ahumahÃ, 
OpÃnabhÆtaæ me gharaæ tadÃsi
SantappitÃ samaïabrÃhmaïÃ ca. 

5762. MÃla¤ca gandha¤ca vilepana¤ca
PadÅpiyÃ seyyamupassaya¤ca, 
AcchÃdanaæ sayanaæ1-mathannapÃnaæ 
Sakkacca dÃnÃni adamaha tattha. 

5763. Taæ me vataæ taæ pana brahmacariyaæ
Tassa suciïïassa ayaæ vipÃko, 
Idadhijuti balaviriyupapatti ida¤ca me dhira mahÃvimonaæ. 

[PTS Page 321] [\q 321/]     
5764. Eva¤ca te laddhamidaæ vimÃnaæ
JÃnÃsi pu¤¤Ãnaæ phalupapattiæ, 
TasmÃ hi dhammaæ cara appamattÃ
YathÃ vimÃnaæ punamÃvasesi. 

1. SÃyana - syÃ

[BJT Page 286] [\x 286/]     
5765. Nayidha santi samaïabrÃhmaïÃ vÃ
YesannapÃnÃni dademu katte, 
AkkhÃhi me pucchito etamatthaæ
YathÃ vimÃnaæ puna mÃvasema. 

5766. BhogÅ hi te santi idhupapantÃ
PuttÃ ca dÃrÃ anujivino ca, 
Tesu tuvaæ vacasÃ kammanÃ ca
AsampaduÂÂho ca bhavÃhi niccaæ. 

5767. Evaæ tuvaæ nÃga asampadosaæ
AnupÃlayaæ vacasÃ kammanÃ ca, 
 hatvÃ idha yÃvatÃyuæ vimÃne
Uddhaæ ito gacchasi devalokaæ. 

5768. AddhÃ hi so socati rÃjaseÂÂho
TayÃ vinÃ yassa tuvaæ sajivo, 
Dukkhupanitopi tayÃ samecca
Vindeyya poso sukhamÃturopi. 

5769. AddhÃ sataæ bhÃsasi nÃga dhammaæ
Anuttaraæ atthapadaæ suciïïaæ
EtÃdisiyÃsu hi ÃpadÃsu
Pa¤¤Ãyate mÃdisÃnaæ viseso. 

5770. Akkhehi no tÃyaæ mudhÃ nu laddho
Akkhehi no tÃyamajesi jute, 
Dhammena laddho iti tÃya mÃha
Kathaæ tuvaæ hatthamimassamÃgato. 

[PTS Page 322] [\q 322/]     
5771. Yomissaro tattha ahosi rÃjÃ
Tamayamakkhehi2- ajesi jute, 
So maæ jito rÃjÃ imassadÃsi
Dhammena laddhosmi asÃhasena. 

5772. Yadeva varuïo nÃgo pa¤ahaæ pucchattha paï¬itaæ, 
Tadeva nÃgaka¤¤Ãpi pa¤ahaæ pucchittha paï¬itaæ. 

5773. Yatheva varuïaæ nÃgaæ dhÅro tosesi pucchito, 
Tatheva nÃgaka¤¤ampi dhÅro tosesi pucchito. 

[BJT Page 288] [\x 288/]     
5774. Ubhopi te attamane viditvÃ
Mahoragaæ nÃgaka¤¤a¤ca dhÅro, 
Acchambhi abhito alomahaÂÂho
Iccabravi varuïaæ nÃgarÃjaæ

5775. MÃ rodhayi nÃga ayÃhamasmi
Yena tava attho idaæ sarÅraæ, 
Hadayena maæsena karoti kiccaæ
Sayaæ karissÃmi yathÃmatinte. 

5776. Pa¤¤Ã bhave hadayaæ paï¬itÃnaæ
Tetyambha pa¤¤Ãya mayaæ sutuÂÂhÃ, 
AnunanÃmo labhatajja dÃraæ
Ajjeva taæ kuruyo pÃpayÃtu. 

[PTS Page 323] [\q 323/]     
5777. Sa puïïako annamano udaggo
Irandantiæ nÃgaka¤¤aæ labhitvÃ, bhaÂÂhena bhÃvena patÅtarÆpo
IccabravÅ kurunaæ katta1-seÂÂhaæ. 

5778. BhariyÃya maæ tvaæ samaÇgiæ, 2-
Aha¤ca te vidhura karomi kiccaæ, 
Ima¤ca te maïiratanaæ dadÃmi
Ajjeva taæ kuruyo pÃpayÃmi. 

5779. AjeyyamesÃ tava hotu metti
BhariyÃya kaccÃna piyÃya saddhiæ
ùnandi vitto sumano patÅto. 
DatvÃ maïiæ ma¤ca kayindapannaæ. 

5780. Sa puïïako kurÆnaæ kantaÂÂheæ
NisidayÅ purato Ãsanasmiæ, 
ùdaya3- kattÃraæ anomapa¤¤aæ4-
UpÃnayÅ5- nagaraæ indapantaæ. 

5781. Mano manussassa yathÃpi gacche
Tatopi saÇkhippataraæ ahosi, 
Sa puïïako kurunaæ kataseÂÂhaæ
UpÃnayÅ nagaraæ indapantaæ. 

1. Katatu - machasaæ 2. SamaÇgi - machasaæ 3. ùja¤¤amÃruyha - machasaæ
4. Vaïïaæ - machasaæ 5. PakkamivehÃsa - machasaæ

[BJT Page 290] [\x 290/]     
[PTS Page 324] [\q 324/]     
5782. Etindapannaæ nagaraæ padissati
RammÃni ca ambavanÃni bhÃgaso, 
Aha¤ca bhariyÃya samaÇgibhuto
Tuva¤ca pantosi sakaæ niketaæ. 

[PTS Page 325] [\q 325/]     
5783. Sa puïïako kurÆnaæ katataseÂÂhaæ1-
Oropiya dhammasabhÃya majjhe, 
ùja¤¤amÃruyha anomavaïeïÃ
PakkÃmi2- vehÃsayamantalikkhe9
5784. Taæ disvÃ rÃjÃ paramappatito
UÂÂhÃya bÃhÃhi palissajitvÃ, 
Avikampayaæ dhammasabhÃya majjhe
NisÅdayi pamukhaæ Ãsanasmiæ. 

5785. Tvaæ no vinetÃsi3- rathaæva naddhaæ4-
Nandanti taæ kuruyo dasasanne, 
AkkhÃhi me pucchito etamatthaæ
Kathaæ pamokkho ahu mÃïavassa. 

5786. Yaæ mÃïavotyÃbhivadÅ janinda
Na so manusso naraviriyaseÂÂha5-
Yadi te suto puïïako nÃma yakkho
Ra¤¤o kuverassa hi so sajivo. 

5787. Bhumindharo varuïo nÃma nÃgo
BrahÃ suci vaïïabalupapanno, 
TasasÃnujaæ dhitaraæ kÃmayÃno
IrandatÅ nÃma sÃ nÃgaka¤¤Ã. 

[PTS Page 326] [\q 326/]     
5788. TassÃ sumajjhÃya piyÃya hetu
PatÃrayittha maraïÃya mayhaæ, 
So ceva bhariyÃya samaÇgibhuto
Aha¤canu¤¤Ãto maïi ca laddho. 

[PTS Page 327] [\q 327/]     
5789. Rukkho hi mayhaæ padvÃre6- sujÃto
Pa¤¤Ãkkhandho sÅlamayassa sÃkhÃ, 7-
Atthe ca dhamme ca Âhito nipÃko
Gavapphalo8- hatthigavasasachanto. 

5790. NaccagitaturiyÃbhinÃdite
Ucchijjasenaæ puriso abhÃsi, 
So no ayaæ Ãgato santiketaæ
RukkhassimassÃpacitiæ karotha. 

9. ùja¤¤amÃruyha aïomavaïaïaæpakkami vehÃsa mantalikekha - machasaæ
1. KattuseÂÂhaæ - machasaæ 5. NaraviraseÂÂha - machasaæ, syÃ
2. Pakkami - machasaæ 6. GharadavÃre - syÃ, pana dvÃre - machasaæ, vi
3. Puna netÃsi - machasaæ 7. SÃkho - machasaæ
4. Rathaæva raÂÂhaæ - machasaæ, syÃ 8. Gavipaphalo - syÃ, gavippalo - machasaæ

[BJT Page 292] [\x 292/]     
5791. Ye keci cittÃ mama paccayena
Sabbeva te pÃtukarontu ajja, 
TibbÃni katvÃna upÃyanÃni
RukkhassimasasÃpacitiæ karotha. 

5792. Ye keci baddhÃ mama atthi raÂÂhe
Sabbeva te bandhanÃ mocayantu, 
Yathevayaæ bandhanasmÃ pamutto
Imeva te muccare bandhanasmÃ. 

[PTS Page 328] [\q 328/]     
5793. UnnaÇgalÃ mÃsamimaæ karontu
Maæsodanaæ brÃhmaïÃ bhakkhayantu, 
AmajjapÃ majjaraho1- pipantu
Puïïahi thÃlÃhi2- palissutÃhi. 

5794. MahÃpathaæ nicca samavabhayantu
Tibba¤ca rakkhaæ vidahantu raÂÂhe, 
Yatha¤¤ama¤¤aæ na vihaÂhayeyyuæ
RukkhassimassÃpavitaæ karotha. 

5795. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
Bahuæ anta¤ca pÃna¤ca paï¬itasasÃbhihÃrayuæ. 

5796. HatthÃruhÃ3- anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 4-
Bahuæ anna¤ca pÃna¤ca paï¬itassÃbhihÃrayuæ. 

[PTS Page 329] [\q 329/]     
5797. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
Bahuæ anna¤ca pÃna¤ca paï¬itassÃbhihÃrayuæ. 

5798. Bahujjano5- pasantosi disvÃ paï¬itamÃgate, 
Paï¬itamhi anuppatte celukkhepo avatatthÃti. 6-

Vidhurapaï¬itajÃtakaæ aÂÂhamaæ. 
1. RahÃ - machasaæ, syÃ 4. PattikÃrikÃ - vi
2. TÃlÃhi - machasaæ, vi 5. Bahujano - machasaæ
3. HatthÃrohÃ - machasaæ, vi, syÃ 6. PavatatathÃti - machasaæ, syÃ

[BJT Page 294] [\x 294/]     

9. UmmaggajÃtakaæ
[PTS Page 336] [\q 336/]     
5799. SabbasaæhÃrako natthi suddhaæ kaÇgu pavÃyati, 
Alikaæ bhÃsatayaæ dhutti saccamÃhu mahallikÃ. 
SattadÃrakapa¤hÃ. 

[PTS Page 343] [\q 343/]     
5800. Haæsi tuvaæ evaæ ma¤¤esi seyyo
Puttena pitÃti rÃjaseÂÂha, 
Handassatarassa te ayaæ
Assatarassa hi gadrabho pitÃ. 
Gadrabhapa¤ho. 
EkunavÅsatipa¤hÃ niÂÂhitÃ. 

[PTS Page 346] [\q 346/]     
5801. NÃyaæ pure unnamati toraïagge kakaïÂako, 
Mahosadha vijÃnÃhi kena thaddho kakaïÂako. 

5802. Aladdhapubbaæ laddhÃna addhamÃsaæ kakaïÂako, 
Atima¤¤ati rÃjÃnaæ vedehaæ mithilaggahaæ. 
KakaïÂaka pa¤ho. 

[PTS Page 348] [\q 348/]     
5803. Itthi siyÃ rÆpavati sÃ ca sÅlavati siyÃ
Puriso taæ na iccheyya sadadhÃsi mahosadha. 

[PTS Page 349] [\q 349/]     
5804. SadadhÃmi mahÃrÃja puriso dubbhago1- siyÃ, 
Siri ca kÃlakaïïi ca na samonti2- kudÃcanaæ. 
SurikÃlakaïïi pa¤ho. 

[PTS Page 351] [\q 351/]     
5805. Yesaæ na kadÃci bhÆtapubbaæ
Sakkhiæ santapadampi imasmiæ leke, 
JÃtÃ amittÃ duve sahÃyÃ
PaÂisandhÃya caranti kissa hetu. 

5806. Yadi me ajja pÃtarÃsakÃle
Pa¤haæ na sakkuïeyyÃtha3- vantumetaæ, 
RaÂÂhÃ pabbÃjayissÃmi4- vo sabbe
Na hi mattho duppa¤¤ajÃtikehi. 

1. Dubhago - machasaæ, vi 2. Na samanti - machasaæ 3. Sakkuïetha - sÅmu sakkuïatha -syÃ
4. PabbÃjayissÃmi - sÅmu. 

[BJT Page 296] [\x 296/]     
[PTS Page 352] [\q 352/]     
5807. MahÃjanasamÃgamambhi ghore
JanakolahalasamÃgamambhi jate, 
VikkhittamanÃ anekacintÃ
Pa¤haæ na sakkuïoma vattumetaæ. 

5808. EkaggacittÃ ekamekÃ
RahasigatÃ atthaæ nicintayitvÃ, 1-
Paviveke sammasitvÃna dhÅrÃ
Atha vakkhanti janinda atthametaæ. 

[PTS Page 353] [\q 353/]     
5809. UggaputtarÃjaputtiyÃna
Urabbhamaæsaæ piyaæ manÃpaæ, 
Na te sunakhassa adenti maæsaæ
Atha meï¬assa suïena sabyamassa. 

5810. Cammaæ vibhananti eÊakassa
AssapiÂÂhattharaïasukhassa hetu, 
Na te sunakhassa attharatti
Atha meï¬assa suïena sabyamassa. 

[PTS Page 354] [\q 354/]     
5811. ùvellitasiÇgiko hi meï¬o
Na sunakhassa visÃïÃni atthi, 
Tiïabhakkho maæsabhojano ca
Atha meï¬assa suïena sakhyamassa. 

5812. TiïamÃsi pÃlasamÃsi meï¬o
Na sukho tiïamÃsi no palÃsaæ, 
Gaïheyya suïo sasaæ khiÊÃraæ
Atha meï¬assa suïena sabyamassa. 

5813. A¬¬haÂÂhapÃdo2- catuppadassa meï¬o aÂÂhanakho adissamÃno, 
ChÃdiyaæ Ãharati ayaæ imassa
Maæsaæ Ãharati ayaæ amussa. 

5814. PÃsÃdagato videhaseÂÂho
VitihÃraæ a¤¤ama¤¤abhojanÃnaæ, 
Addakkhi kira sakkhi taæ janindo
Bhobhukkassa3- ca puïïamukhasasa cetaæ. 

1. AtthÃni cittayitvÃ - machasaæ, syÃ 2. AÂÂha¬¬ha - machasaæ, syÃ 3. Bobhukkassa - simu, 

[BJT Page 298] [\x 298/]     
[PTS Page 355] [\q 355/]     
5815. LÃbhÃ vata me anapparÆpÃ
Yassa me edisÃ paï¬itÃ kulambhi, 
Gambhiragataæ1- nipuïamatthaæ
PaÂivijjhanti subhÃsitena dhÅrÃ. 

5816. Assatariratha¤ca ekamekaæ
Phitaæ gÃmavara¤ca ekamekaæ, 
Sabbaæ vo dammi paï¬itÃnaæ
Paramappanitano subhÃsitenÃti. 
(DvÃdasanipÃte ) meï¬akapa¤haæ. 

[PTS Page 356] [\q 356/]     
5817. Pa¤¤Ãyupetaæ siriyÃ vihÅnaæ
Yasassina¤cÃpi apetapa¤¤aæ, 
PucchÃmi taæ senaka etamatthaæ
Kamettha seyyo kusalÃ vadanti. 

5818. DhÅrÃ ca bÃlÃ ca bhatva janinda
SippupapannÃ ca asippino ca, 
SujÃtimantopi ajÃtimassa
Yassasino pessakarÃ bhavanti: 
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi
Pa¤¤o nihÅno sirimÃva seyye. 

5819. Tavampi pucchÃmi anomapa¤¤a mahosadha kevaladhammadassi, 
BÃlaæ yasassiæ paï¬itaæ appahogaæ
Kamettha seyyo kusalÃ vadanti. 

[PTS Page 357] [\q 357/]     
5820. PÃpÃni kammÃni karoti bÃlo
Idhameva seyyo iti ma¤¤amÃno, 
Idhalokadassi paralokaæ adassi
Ubhayattha bÃlo kalimaggahesi;
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi
Pa¤¤ova seyyo na yasassÅ bÃlo. 

5821. Na sippametaæ vidadhÃti bhogaæ
Na bandhavÃ na sarÅrÃvakÃso
PasseÊamugaæ sukhamedhamÃnaæ, 
Siri hi naæ bhajate gorimanadaæ
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi
Pa¤¤o nihino sirimÃva seyyo. 

1. Pa¤hassa - machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 300] [\x 300/]     
[PTS Page 358] [\q 358/]     
5822. LaddhÃ sukhaæ majjati appapa¤¤o
Dukkhena phuÂÂhopi samohameti
ùgantunÃ sukhadukkhena phuÂÂho
Pavedhati vÃricarova ghamme
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

5823. Dumaæ yathÃ sÃluphalaæ1- ara¤¤e
Samantato samabhicaranti pakkhi, 
Evampi a¬¬haæ sadhanaæ sabhogaæ
Bahujjano bhajati atthahetu;
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva nihino sirimÃva seyyo. . 

[PTS Page 359] [\q 359/]     
5824. Na sÃdhu balavÃ bÃlo sÃhasaæ vindate dhanaæ, 
Kandantameva2- dummedhaæ ka¬¬hanti niraye bhusaæ. 
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

5825. YÃ kÃci najjo gaÇgamabhissavanti
SabbÃva tÃ nÃmagottaæ jahanti
GaÇgÃ samuddaæ paÂipajjamÃnÃ
Na khÃyate iddhiparo3- hi loko
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva nihÅno sirimÃva seyyo. 

5826. YametamakkhÃ udadhiæ mahantaæ
Samanti najjo sabbakÃlaæ asaÇkhaæ4-
So sÃgaro niccamuÊÃravego
Velaæ na acceti hÃsamudedÃ. 

5827. Evampi bÃlassa pajappitÃni
Pa¤¤aæ na acceti siri kadÃci
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

[PTS Page 360] [\q 360/]     
5828. Asa¤¤ato cepi paresamatthaæ
BhaïÃti santhÃnagato5- yasassi
Tasseva taæ rÆhati ¤Ãtimajjhe
Siri hi naæ kÃrayate na pa¤¤Ã, 
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva nibhino sirimÃva seyyo. 
1. Dhuva phalaæ - machasaæ 2. Kandantametaæ - machasaæ 3. Iddhi pa¤¤opi - machasaæ
4. MasaÇkhyaæ - machasaæ 5. SaïÂhÃnagato - syÃ

[BJT Page 302] [\x 302/]     
5829. Parassa vÃ antano vÃpi hetu
BÃlo musÃ bhÃsati appapa¤¤o
So nindito hoti sabhÃya majjhe
PeccÃpi1- so duggatigÃmi hoti. 
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

[PTS Page 361] [\q 361/]     
5830. Atthampi ce bhÃsati bhuripa¤¤o
AnÃÊhiyo2- appadhano daÊiddo
Na tassa taæ rÆbhati ¤Ãtimajjhe
Siri ca pa¤¤Ãïavato na hoti, 
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva nihino sirimÃva seyyo. 

5831. Parassa vÃ attano vÃpi hetu
Na bhÃsati alikaæ bhuripa¤¤o
So pujito hoti sabhÃya majjhe
Pecca¤ca3- so suggatigÃmi hoti
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

5832. HatthigavassÃ maïikuï¬alÃ ca
NÃriyo ca4- iddhesu kulesu jÃtÃ
SabbÃva tÃ upabhogÃ bhavanti;
Iddhassa posassa aniddhimanto
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

5833. Asaævihitakammantaæ bÃlaæ dummanta5-mattinaæ, 
Siri jahati dummedhaæ jiïïaæva urago tavaæ, 
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

[PTS Page 362] [\q 362/]     
5834. Pa¤ca paï¬itÃ mayaæ bhadante
Sabbe pa¤jalikÃ upaÂÂhitÃ
Tvaæ no abhibhuyya issarosi6-
Sakko bhÆtapatÅva devarÃjÃ
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva nihÅno sirimÃva seyyo 

1. PacchÃpi - machasaæ, syÃ 2. AnÃliyo - machasaæ, syÃ
3. PacchÃpi - machasaæ, syÃ 4. Thiyo - machasaæ
5. Dummedha - machasaæ 6. Iriyasi - vi

[BJT Page 304] [\x 304/]     
5835. DÃsova pa¤¤assa yasassi bÃlo
Atthesu jÃtesu tathÃvidhesu, 
Yaæ paï¬ito nipuïaæ saæcidheti
SammohamÃpajjati tattha balo
Etampi disvÃna ahaæ vadÃmi. 
Pa¤¤eva seyyo na yasassÅ bÃlo. 

[PTS Page 363] [\q 363/]     
5836. AddhÃ hi pa¤¤Ãva sataæ pasatthÃ
KantÃ siri bhogaratÃ manussÃ, 
¥Ãïa¤ca buddhÃnamatulyarÆpaæ
Pa¤¤aæ na acceti siri kadÃci. 

5837. Yaæ taæ apucchimbha akittayi no
Mahosadha kevaladhammadassÅ
Gavaæ sahassaæ usabha¤ca nÃgaæ;
ùja¤¤ayutte ca rathe dasa ime
Pa¤hassa veyyÃkaraïena tuÂÂho
DadÃmi te gÃmavarÃni soÊaya. 

VisatinipÃte sirimanda pa¤ho. 

[PTS Page 365] [\q 365/]     
5838. Yena sattu bilaÇgÃ ca
DviguïapalÃso ca pupphito, 
YenÃdÃmi tena vadÃmi, 
Esa maggo yavamajjhakassa
Etaæ chattapathaæ vijÃnahi. 
Chattapathapa¤ho

5839. Hanti hatthehi pÃdehi mukha¤ca parisumbhati, 
Sace rÃja piyo hoti kaæ tenamabhipassati. 1-

[PTS Page 371] [\q 371/]     
5840. Ko nu santambhi pajjote aggipariyesanaæ caraæ, 
Addakkhi rattiæ khajjotaæ jÃtavedaæ ama¤¤atha. 

5841. SvÃssa gomayacuïïÃni abhimatthaæ tiïÃni ca, 
ViparitÃya sa¤¤Ãya nÃsakkhi sa¤ajaletace. 2-

5842. Evampi anupÃyena atthaæ na labhate mago, 3-
VisÃïato gavaæ dohaæ yattha khiraæ na vindati. 

1. Kanetana tvÃbhipassati - machasaæ 2. PajjaletavenÃrada pajjeletave - machasaæ, sya
3. Mugo - syÃ

[BJT Page 306] [\x 306/]     
5843. Vividhehi upÃyehi atthaæ papponti mÃïavÃ, 
Niggahena amittÃnaæ mitatÃnaæ paggahena ca. 

5844. SeïimokkhopalÃbhena1- vallabhÃnaæ nÃyena ca, 
Jagatiæ jagatipÃlÃ avasanti vasundharaæ. 
Khajjopaïaka pa¤ho. 

[PTS Page 373] [\q 373/]     
5845. Sacca kira tvampi bhuripa¤¤o2-
YÃ tÃdisi siri dhiti muti ca, 
Na tÃyate bhÃvavasupanÅtaæ
Yo yÃvakaæ bhu¤jasi3- appasupaæ. 

5846. Sukhaæ dukkhena paripÃcayanto
KÃlakÃlaæ4- vicinaæ chandachanto, 5-
Atthassa dvÃrÃni avÃpuranto
TenÃhaæ tussÃmi yavodanne. 

5847. KÃla¤ca ¤atvÃ abhijihanÃya
Mantehi atthaæ paripÃcayitvÃ, 
Vijambhissaæ6- sihavijambhitÃni
TÃyiddhiyÃ dakkhasi maæ punÃpi. 

[PTS Page 374] [\q 374/]     
5848. SukhÅ hi eke7- karonti pÃpaæ
AvaïïasaæsaggabhayÃ puneke, 
Pahu samÃno vipulatthivinti
Kiæ kÃraïÃ me na karosi dukkhaæ. 

[PTS Page 375] [\q 375/]     
5849. Na paï¬itÃ antasukhassa hetu
PÃpÃni kammÃni samÃcaranti, 
Dukkhena puÂÂhÃ khalitattÃpi8- santÃ
ChandÃ ca dosÃ na jahanti dhammaæ. 

5850. Yena kenaci vaïïena mudunÃ dÃrunena vÃ, 
Uddhare dinamantÃnaæ pacchÃ dhammaæ samÃcare. 

1. Seni mokkhupalÃbhena - machasaæ sonÃmokkhapalÃbhena - syÃ
2. Atibhuripa¤¤a - machasaæ 3. Bhu¤ji - machasaæ 4. KÃlÃnakÃlaæ - machasaæ
5. Channa - machasaæ 6. Vijambhisaæ - machasaæ, syÃ 7. Sukhipihete - machasaæ, syÃ 8.
KhalitÃpi - machasaæ

[BJT Page 308] [\x 308/]     
5851. Yassa rukkhassa chÃyÃya nisideyya sayeyya vÃ, 
Na tassa sÃkhaæ bha¤ejayya mittadubbho hi pÃpako. 

5852. YassÃ1- hi dhammaæ manujo vija¤¤Ã
Yecassa kaÇkhaæ vinayanti santo, 
Taæ hissa dipa¤ca parÃyaïa¤ca
Na tena mittaæ jarayetha2- pa¤¤o

5853. Alaso gihÅ kÃmabhogi na sÃdhu
Asa¤¤ato pabbajito na sÃdhu, 
RÃjÃ na sÃdhu anisammakÃrÅ
Yo paï¬ito kodhano taæ na sÃdhu. 

[PTS Page 376] [\q 376/]     
5854. Nisamma khattiyo kayirÃ nÃnisamma disampati, 
NisammakÃrino rÃja yaso kitti ca va¬¬hati. 
Bhuripa¤ho. 
5855. Hanti hatthehi pÃdehi mukha¤ca parisumbhati, 
Sa ce rÃja piyo hoti kaæ tena mabhipassasi. 

[PTS Page 377] [\q 377/]     
5856. Akkosati yathÃkÃmaæ Ãgama¤cassa na icchati, 
Sa ce rÃjÃ piyo hoti taæ tena mabhipassasi. 

5857. AbbhakkhÃti abhutena alikena mabhisÃraye, sa ce rÃja piyo hoti kaæ tena
mabhipassasi. 


[PTS Page 378] [\q 378/]     
5858. Haraæ anta¤ca pÃna¤ca vatthasenÃsanÃni ca, 
A¤¤adatthu harÃ santÃ te ve rÃja piyÃ honti kaæ tenamabhipassasi. 
DevatÃpucchita pa¤ha. 

[PTS Page 379] [\q 379/]     
5859. Pa¤ca paï¬itÃ samÃgatÃ
Pa¤ehÃ me paÂibhÃti taæ suïÃtha, 
Nindiyamatthaæ pasaæsiyaæ vÃ
KassevÃvikareyya guyhamatthaæ. 

1. Yassa hi - machasaæ 2. Mitti jiyetha - machasaæ, mettiæ - syÃ

[BJT Page 310] [\x 310/]     
5860. Tvaæ no Ãcikarohi1- bhumipÃla
BhattÃ bhÃrasaho tuvaæ vadetaæ, 
Tava chanda¤ca ruci¤ca2- sammasitvÃ
Atha vakkhanti3- janinda pa¤ca dhÅrÃ. 

[PTS Page 380] [\q 380/]     
5861. YÃ sÅlavati ana¤¤adheyyÃ4-
BhattucchandavasÃnugÃ piyÃ manÃpÃ, 
Nindiyamatthaæ pasaæsiyaæ vÃ
BhariyÃyÃvikareyya guyhamatthaæ. 

5862. Yo kicchagatasasa Ãturassa
Saraïaæ hoti gati parÃyaïa¤ca, 
Nindiyamatthaæ pasaæsiyaæ vÃ
SakhinovÃvikaroyya guyhamatthaæ. 

5863. JeÂÂho atha majjhimo kaïiÂÂho
So ce silasamÃhito Âhitatto, 
Nindiyamatthaæ pasaæsiyaæ vÃ
BhÃtuvÃvikareyya guyhamatthaæ. 

5864. Yo ve pitubhadayassa paddhagu5-
AnujÃto pitaraæ anomapa¤¤o, 
Nindiyamatthaæ pasaæsiyaæ vÃ
PuttassÃvÅkareyya guyhamatthaæ. 

5865. MÃtÃ dipÃdÃ janindaseÂÂha
Yo taæ poseti chandasÃ piyena, 
Nindiyamatthaæ saæsiyaæ vÃ
MÃtuyÃvikareyya guyhamatthaæ. 

[PTS Page 381] [\q 381/]     
5866. Guyhassa hi guyhameva sÃdhu
Na hi guyhassa pasatthamÃvikammaæ, 
AnipphÃdÃya6- saheyya dhÅro
Nipphantattho yathÃsukhaæ bhaïeyya. 

[PTS Page 384] [\q 384/]     
5867. Kinnu tvaæ vimano rÃjaseÂÂha
Dipadinda7- vacanaæ suïoma netaæ, 8-
Kiæ cintayamÃno dummanosi
Nuna deva aparÃdho atthi mayhaæ. 

1. Tvaæ Ãcikarohi - machasaæ, syÃ 5. YÃ - machasaæ, syÃ
2. Rucini - machasaæ, syÃ 6. AnipphannatÃya - machasaæ, syÃ
3. Vagganti - machasaæ 7. Dvipada janinda - machasaæ
4. Ana¤¤atheyyÃ - machasaæ, syÃ 8. Metaæ - machasaæ

[BJT Page 312] [\x 312/]     
5868. Pa¤¤o vajjho mahosadhoti
ùïatto mevadhÃya bhuripa¤¤o, 
Taæ cintayanto1- dummanosmi
Na hi devi aparÃdho atthi tuyhaæ. 

[PTS Page 386] [\q 386/]     
5869. Abhidosagato idÃni esi2-
Kiæ sutvÃ kimÃsaækate3- mano te, 
Ko te kimavoca bhuripa¤¤a
IÇgha taæ vacanaæ suïoma brÆhi metaæ. 

5870. Pa¤¤o vajjho mahosadhoti
Yadi te mantayitaæ janinda dosaæ, 
BhariyÃya rahogato asaæsi
Guyhaæ pÃtukataæ sutaæ mametaæ. 

[PTS Page 387] [\q 387/]     
5871. Yaæ sÃlavanasmiæ senako
PÃpakammaæ akÃsi asabbhirÆpaæ, 
Sakhinova rahogÃto asaæsi
Guyhaæ pÃtukataæ sutaæ mametaæ. 

5872. Pukkusapurisassa te janinda uppanno rogo arÃjayutto, 4 bhÃtucca rahogato asaæsi
Guyhaæ pÃtukataæ sutaæ mametaæ. 

5873. ùbÃdhoyaæ5- asabbhirÆpo
KÃvindo naradevena phuÂÂho, 
Puttassa rabogato asaæsi
Guyhaæ pÃtukataæ sutaæ mametaæ. 

[PTS Page 388] [\q 388/]     
5874. AÂÂhavaÇkaæ maïiratanaæ uÊÃraæ
Sakko te adadÃ pitÃmahassa, 
Devindassa gataæ tadajja hatthaæ
MÃtucca rahogato asaæsi
Guyhaæ pÃtukataæ sutaæ mametaæ. 

5875. Guyhassa hi guyhameva sÃdhu
Na hi guyhasasa pasatthamÃvikammaæ, 
AnipphÃdÃya6- saheyya dhÅro
Nippannattho yathÃsukhaæ bhaïeyya. 

1. VinatayamÃno - machasaæ, syÃ vi 2. Ehisi - machasaæ syÃ 3. Ki saÇkate - machasaæ, syÃ 4.
ArÃjapatto - machasaæ, syÃ 5. ùbÃdhÃyaæ - machasaæ, syÃ
6. AnipphannatÃya - machasaæ

[BJT Page 314] [\x 314/]     
5876. Na guyhamatthaæ vivareyya rakkheyya naæ yathÃ nidhiæ, 
Na hi pÃtukato sÃdhu guyho attho pajÃnatÃ. 

5877. ThiyÃ guyhaæ na saæseyya amittassa ca paï¬ito, 
Yo cÃmisena saæbhiro hadayattheno ca yo naro. 

5878. Guyhamatthamasambuddhaæ sambodhayati yo naro, 
MantabhedabhayÃ tassa dasabhuto titikkhati. 

5879. YÃvanto purisassatthaæ guyhaæ jÃnanti mantinaæ, 
TÃvanto tassa ubbegÃ tasmÃ guyhaæ na vissaje. 

[PTS Page 389] [\q 389/]     
5880. Vivicca bhÃseyya divÃ rahassaæ
Rattiæ giraæ nÃtivela pamu¤ce, 
UpassutikÃ hi suïanti mantaæ
TasmÃ manto khippamupeti bhedaæ. 

VisatinipÃte pa¤capaï¬itapa¤ehÃ. 
[PTS Page 396] [\q 396/]     
5881. Pa¤cÃlo sabbasenÃya brahmadatto samÃgato, 
SÃyaæ pa¤cÃliyÃ senÃ appameyyÃ sahosadha. 

5882. PiÂÂhimatÅ pattimati sabbasaÇgÃmekovidÃ, 
OhÃrini saddavati bherisaÇkhappabodhanÃ. 

5883. LohavijjÃlaÇkÃrÃbhÃ1- dhajini2- vÃmarohiïi
Sippiyehi susampannÃ surehi suppatiÂÂhitÃ. 

5884. Dasettha paï¬itÃ Ãhu bhuripa¤¤Ã rabhogamÃ, 3-
MÃtÃ ekÃdasÅ ra¤¤o pa¤cÃliyaæ pasÃsati. 

[PTS Page 397] [\q 397/]     
5885. Athetthekasataæ khatyÃ anuyuttÃ yasassino, 
AcchinnaraÂÂhÃ byathitÃ pa¤cÃlÅnaæ vasaægatÃ. 

1. AlaÇkÃrÃ - machasaæ, syÃ 2. Vijini - machasaæ 3. RabhogatÃ - machasaæ

[BJT Page 316] [\x 316/]     
5886. PaævadÃ takkarÃ ra¤¤o akÃmÃ piyabhÃïino, 
Pa¤cÃlamanuyÃyanti akÃmÃ vino gatÃ. 

5887. TÃya senÃya mithilÃ tisandhi parivÃritÃ, 
RÃjadhÃni1- videbhÃnaæ samantÃ parikha¤¤ati. 

5888. Uddhaæ tÃrakajÃtÃva samantÃ parivÃritÃ, 
Mahosadha vijÃnÃhi kathaæ mokkho bhavissati. 

[PTS Page 399] [\q 399/]     
5889. PÃde deva pasÃrehi bhu¤ja kÃme ramassu ca, 
HitvÃ pa¤cÃliyaæ senÃ brahmadatto palÃyati2-

[PTS Page 412] [\q 412/]     
5890. RÃjÃ panthavakÃmo te ratanÃni pavecchati, 
ùgacchantu tato dutÃ ma¤ajukÃ piyabhÃïino. 

5891. BhÃsantu mudukÃ3- vÃcÃ yÃ vÃcÃ paÂinanditÃ, 
Pa¤cÃlÃ ca videhÃ ca uho ekÃ bhavantu te. 

[PTS Page 414] [\q 414/]     
5892. Kathannu kevaÂÂa mahosadhena
SamÃgamo Ãsi tadiÇgha brÆhi
Kacci te paÂinijjhanto kacci tuÂÂho mahosadho. 

5893. AnariyarÆpo puriso janinda, 
Asammodako thaddho asabbhirÆpo
YathÃ mugo ca badhiro ca na ki¤catthaæ abhÃsatha. 

5894. AddhÃ idaæ mantapadaæ sududdasaæ
Attho suddho naraviriyena4- diÂÂho, 
TathÃ hi kÃyo mama sampavedhati5-
HitvÃ sayaæ ko parahatthamessati. 

[PTS Page 415] [\q 415/]     
5895. Channaæ hi ekÃva matÅ sameti
Ye paï¬itÃ uttamabhuripattÃ, 
YÃnaæ ayÃnaæ athavÃpi ÂhÃnaæ
Mahosadha tvampi matiæ karohi. 

[PTS Page 416] [\q 416/]     
5896. JÃnÃsi kho rÃja mahÃnubhÃvo
Mahabbalo cuÊanibrahmadatto
RÃjÃ ca taæ icchati kÃraïatthaæ
Migaæ6- yathÃ okacarena7- luddo. 

1. RÃjadhÃniæ - machasaæ 2. PalÃyiti - machasaæ 3. MudutÃ - machasaæ
4. Naravirena - machasaæ, syÃ 5. Vedhate - machasaæ 6. Magaæ - machasaæ 
7. Okkacarena - machasaæ

[BJT Page 318] [\x 318/]     
5897. YathÃpi maccho khaÊisaæ vaÇkaæ maæsena chÃditaæ, 
ùmagiddho na jÃnÃti maccho maraïamattano. 
5898. Evameva tuvaæ rÃja cuÊaniyassa1- dhitaraæ, 
KÃmagiddho na jÃnasi macchova maraïamatatano. 

5899. Sace gacchasi pa¤cÃlaæ khippamantaæ jahissasi, 
Migaæ pathÃnupannaæva2- mahannaæ bhayamessati. 

[PTS Page 417] [\q 417/]     

5900. Mayameva bÃlambase eÊamugÃ
Ye uttamatthÃni tayÅ lapimbha, 
Kimeva tvaæ naÇgalakoÂivaddho3-
AtthÃni jÃnÃsi yathÃpi a¤¤e. 

5901. Imaæ gale gahetvÃna nÃsetha vijitÃ mama, 
Yo me ratanalÃbhassa antarÃyÃya bhÃsati. 

[PTS Page 418] [\q 418/]     
5902. Tato ca so apakkamma vedehassa upantikÃ, 
Atha ÃmantayÅ dutaæ mÃ¬haraæ1- suvapaï¬ataæ. 

5903. Ehi samma haripakkha5- veyyÃvaccaæ karohi me, 
Atthi pa¤cÃlarÃjassa sÃÊikÃ sayanapÃlikÃ. 

5904. Taæ pattharena6- pucchassu sÃ hi sabbassa kovidÃ, 
SÃ tesaæ sabbaæ jÃnÃti ra¤¤o ca kosiyassa ca. 

5905. ùmoti so paÂissutvÃ mÃ¬haro suvapaï¬ito, 
AgamÃsi haripakkho sÃÊikÃya upantikaæ. 

5906. Tato ca kho so gantvÃna mÃ¬haro suvapaï¬ito, 
Atha Ãmantayi sugharaæ sÃÊikaæ ma¤ajubhÃïikaæ. 

5907. Kacci te sughare khamanÅyaæ kacci vesse7- anÃmayaæ, 
Kacci te madhunÃ lÃjÃ labbhate sughare tava. 

5908. Kusala¤ceva me samma atho samma anÃmayaæ, 
Atho me madhunÃ lÃjÃ labbhate suvapaï¬ite. 

1. CuÊaneyyassa - machasaæ 2. PanthÃnu - machasaæ, vi 3. Va¬¬ho - machasaæ
4. MÃdharaæ - machasaæ mÃdhuraæ - syÃ 5. Haritapakkha - machasaæ, syÃ
6. Bandhanena - machasaæ pattharane - syÃ satthacena - syÃ 7. Vese - machasaæ, syÃ

[BJT Page 320] [\x 320/]     
5909. Kuto nu samma Ãgamma kassa vÃ pahito tuvaæ, 
Na ca mesi ito pubbe diÂÂho vÃ yadi vÃ suto. 

[PTS Page 419] [\q 419/]     
5910. Ahosiæ sivirÃjassa pÃsÃdo sayanapÃlako, 
Tato so dhammiko rÃjÃ baddhe1- mocesi bandhaïÃ. 

[PTS Page 420] [\q 420/]     
5911. Tassa mekÃ dutiyÃsi sÃÊikÃ ¤ajubhÃïikÃ, 
Taæ tattha avadhi seno pekkhato sughare mama. 
5912. TassÃ kÃmÃ hi sammatto Ãgatosmi tavantike, 
Sace kareyyasi okÃsaæ ubhatyÃva vasÃmese. 

[PTS Page 421] [\q 421/]     
5913. Suvoca suviæ kÃmeyya sÃÊiko pana sÃÊikaæ, 
Suvassa sÃÊikÃya ca2- saævÃso hoti kidiso. 

5914. Yaæ yaæ kÃmi kÃmayati3- api caï¬ÃlikÃmapi, 
Sabbhi sadiso hoti natthi kÃme asÃdiso. 

5915. Atthi jambÃvati nÃma mÃtÃ sivissa4- rÃjino, 
SÃ bhariyÃ vÃsudevassa kaïhassa mahesÅ piyÃ. 

[PTS Page 422] [\q 422/]     
5916. RathÃvati kimpurisi sÃpi vacchaæ akÃmayi, 
Manusso migiyÃ saddhiæ natthi kÃme asÃdiso. 

5917. Handa khohaæ gamisasÃmi sÃÊike maæjubhÃïike, 
PaccakkhÃnupadaæ hetaæ atima¤¤asi nÆna maæ. 

[PTS Page 423] [\q 423/]     
5918. Na siri taramÃnassa mÃ¬hara suvapaï¬ata, 
Idheva tÃva acchassu yÃva rÃjÃnaæ dakkhasi, 
Sossasi5- saddaæ mutiÇgÃnaæ ÃnubhÃva¤ca rÃjino. 

5919. Yo nu khoyaæ tibbo saddo tirojanapade suto, 
DhitÃ pa¤cÃlarÃjassa osadhi viya vaïïinÅ;
Taæ dassati videhÃnaæ so vivÃho bhavissati. 

[PTS Page 424] [\q 424/]     
5920. Nediso6- te amittÃnaæ vivÃho hotu mÃ¬hara, 
YathÃ pa¤cÃlarÃjassa vedehena bhavissati. 

1. Banedha - machasaæ 2. SÃÊikÃyeva - machasaæ 3. Yoyaæ kÃme kÃmayati - machasaæ syÃ
4. Sibbissa - aÂÂhakathÃ 5. Sosi - machasaæ, syÃ
6. Ediso - machasaæ syÃ vi. 

[BJT Page 322] [\x 322/]     
5921. ùnayitvÃna vedehaæ pa¤cÃlÃnaæ rathesabho, 
Tato naæ ghÃtayisasti nÃssa sakkhi bhavissati. 

[PTS Page 425] [\q 425/]     
5922. Handa kho maæ anujÃnÃhi rattiyo sattamattiyo, 
YÃvÃhaæ sivirÃjassa Ãrocemi mahosino, 
Laddho ca me Ãvasatho sÃÊikÃya upantikaæ. 
5923. Handa kho taæ anujÃnÃmi rattiyo sattamattiyo, 
Sace tvaæ sattarattena nÃgacchasi mamantike;
Ma¤¤e okkantasattaæ maæ matÃya Ãgamissasi. 

5924. Tato ca kho so gantvÃna mÃ¬haro suvapaï¬ito, 
Mahosadhassa akkhÃsi sÃÊiyÃ1- vacanaæ idaæ. 

[PTS Page 426] [\q 426/]     
5925. Yasseva ghare bhu¤ejayya bhogaæ, 
Tasseva atthaæ puriso careyya. 

5926. BhandÃhaæ gacchÃmi pure janinda, 
Pa¤cÃlarÃjassa puraæ surammaæ;
NivesanÃni mÃpetuæ vedehasasa yasassino. 

5927. NivesanÃni mÃpetvÃ vedehasasa yasassino. 
YadÃ te pahiïeyyÃmi tadÃ eyyÃsi khattiya. 

[PTS Page 427] [\q 427/]     
5928. Tato ca pÃyÃsi pure mÃhosadho, 
Pa¤cÃlarÃjassa puraæ surammaæ;
NivesanÃni mÃpetuæ vedehasasa yasassino. 

[PTS Page 433] [\q 433/]     
5929. NivesanÃni mÃpetvÃ vedehasasa yasassino;
Athassa pahiïi dutaæ (vedehaæ mithilaggahaæ)
EhidÃni mahÃrÃja mÃpitaæ te nivesanaæ. 

5930. Tato ca rÃjÃ pÃyÃsi senÃya caturaÇgiyÃ, 
AnantavÃhanaæ daÂÂhuæ phÅtaæ kampilliyaæ puraæ. 

5931. Tato ca kho so gantvÃna brahmadantassa pÃhiïi, 
ùgatosmi mahÃrÃja tava pÃdÃni vandituæ. 

5932. DadÃhidÃni me bhariyaæ nÃriæ sabbaÇgasobhiniæ, 
Suvaïïena paÂicchannaæ dÃsÅgaïapukkhataæ. 

[PTS Page 434] [\q 434/]     
5933. SvÃgataæ te vedeha atho te adurÃgataæ, 
Nakkhatta¤¤eca paripuccha ahaæ ka¤¤aæ dadÃmi te;
Suvaïïena paÂicchannaæ dÃsÅgaïapukkhataæ. 

1. SÃÊikÃya - machasaæ

[BJT Page 324] [\x 324/]     
5934. Tato ca rÃjÃ vedeho nakkhantaæ paripucchatha, 
Nakkhantaæ paripucchitvÃ brahmadantasasa pÃhiïi. 

5935. DadÃhidÃni me bhariyaæ nÃriæ sabbaÇgasobhiniæ, 
Suvaïïena paÂicchannaæ dÃsÅgaïapukkhataæ. 

5936. DadÃhidÃni me bhariyaæ nÃriæ sabbaÇgasobhiniæ, 
Suvaïïena paÂicchannaæ dÃsÅgaïapukkhataæ. 

5937. Hatthi assÃ rathÃ patti senÃ tiÂÂhanti vammitÃ, 1-
UkkÃ padintÃ jhÃyanti kinnu ma¤¤anti paï¬itÃ. 

[PTS Page 436] [\q 436/]     
5938. Hatthi assÃ rathÃ patti senÃ tiÂÂhanti vammitÃ, 
UkkÃ padintÃ jhÃyanti kinnu kÃhanti paï¬itÃ. 

[PTS Page 437] [\q 437/]     
5939. Rakkhati taæ mahÃrÃja cuÊaniyo mahabbalo, 
PaduÂÂho te brahmadatto pÃto taæ ghÃtayissati. 

5940. . Ubbedhate2- me hadayaæ mukha¤ca parisussati, 
Nibbutiæ nÃdhigacchÃmi aggida¬¬hova Ãtape. 

5941. KammÃrÃnaæ yathÃ ukkÃ anto jhÃyati no bahi, 
Evampi hadayaæ mayhaæ anto jhÃyati no bahi. 

5942. Pamatto mantanÃtito bhintamantosi khantiya, 
IdÃni kho taæ tÃyantu paï¬itÃ mantino janÃ. 

5943. AkatvÃmaccassa vacanaæ atthakÃmahitesino, 
Antapitirato rÃja migo kuÂeva ohito. 

5944. YathÃpi maccho baÊisaæ maÇkaæ maæsena chÃcitaæ, 
ùmagiddho na jÃnÃti maccho maraïamattano. 

5945. Evameva tuvaæ rÃja cuÊaneyyassa dhitaraæ, 
KÃmagiddho na jÃnÃsi macchova maraïamattano. 

5946. Sace gacchasi pa¤cÃlaæ khippamattaæ3- jahessasi, 4-
Migaæ pathÃnupantaæva5- mahantaæ bhayamessati6-

1. VammikÃ - machasaæ 2. Ubbedhati - machasaæ, vi 3. Khippamatthaæ - machasaæ
4. Jahissasi - machasaæ, syÃ 5. PatthÃnu - machasaæ, syÃ 6. Bhayamesassi - machasaæ, syÃ

[BJT Page 326] [\x 326/]     
5947. AnariyarÆpo puriso janinda
Abhiva ucchaÇgagato isayye. 1-
Na tena mettiæ kayirÃtha dhÅro
Dukkho have kÃpurisena2- saÇgamo. 

[PTS Page 438] [\q 438/]     
5948. Yantveva3- ja¤¤Ã purisaæ janinda
SilavÃyaæ bahusasuto, 
Teneva tettiæ kayirÃtha dhÅro
Sukho bhave sappurisena saÇgamo. 

5949. BÃlo tuvaæ phaÊamugosi rÃja
Yo uttamatthÃni mayÅ lapittho, 
KimevÃhaæ naÇgalakoÂivaddho
AtthÃni jÃnissaæ yathÃpi a¤¤e. 

5950. Imaæ gale gahetvana nÃsetha vijitÃ mama, 
Yo me ratanalÃbhassa antarÃyÃya bhÃsati. 

[PTS Page 439] [\q 439/]     
5951. Mahosadha atitena nÃnuvijjhanti paï¬itÃ, 
Ki maæ assaæ ca sambaddhaæ5- patodeneva vijjhasi. 

5952. Sace passasi mokkhaæ me6- khemaæ vÃ pana pasasasi, 
Teneva maæ anusÃsa kiæ atitena vijjhasi

5953. Atitaæ mÃnusaæ kammaæ dukkaraæ durabhisambhavaæ, 
Na taæ sakkomi mocetuæ tvampi jÃnassu khattiya. 

5954. Santi vehÃsayÃ7- nÃgÃ iddhimanto yasassino, 
Tepi ÃdÃya gaccheyyuæ yassa honti tathÃvidhÃ. 

5955. Santi vehÃsayÃ assÃ iddhimanto yasassino, 
Tepi ÃdÃya gaccheyyuæ yassa honti tathÃvidhÃ. 

5956. Santi vehÃsayÃ pakkhÅ iddhimanto yasassino, 
Tepi ÃdÃya gaccheyyuæ yassa honti tathÃvidhÃ. 

5957. Santi vehÃsayÃ yakkhÃ iddhimanto yasassino, 
Tepi ÃdÃya gaccheyyuæ yassa honti tathÃvidhÃ. 

1. Öaæseyya - machasaæ, syÃ 2. KÃpurisehi - machasaæ 3. Yadeva - machasaæ
4. Puriso - machasaæ 5. Sambandhaæ - machasaæ 6. VÃ - machasaæ
7. VehÃyasÃ - machasaæ syÃ vehÃsasÃ - vi

[BJT Page 328] [\x 328/]     
5958. Atitaæ mÃnusaæ1- kammaæ dukkaraæ durabhisambhavaæ, 
Na taæ sakkomi mocetuæ antalikkhena khattiya. 

[PTS Page 440] [\q 440/]     

5959. Atiradassi puriso mahante udakaïïave, 
Yattha so labhate gÃdhaæ2- tattha so vindate sukhaæ. 

5960. Evaæ ambha¤ca a¤¤o ca tvaæ patiÂÂhÃ mahosadha, 
Tvaæ nosi mantinaæ seÂÂho ambhe dukkhÃ pamocaya. 

5961. Atitaæ mÃnusaæ kammaæ dukkaraæ durabhisambhavaæ, 
Na taæ sakkomi mocetuæ tvampi rÃnassu3- senaka. 

5962. Suïohi metaæ vacanaæ passasetaæ mahabbhayaæ, 
SenakaædÃni pucchÃmi kiæ kiccaæ idha ma¤¤asi. 

[PTS Page 441] [\q 441/]     
5963. Aggiæ dvÃrato dema gaïhÃmase vikatatanaæ, 4-
A¤¤ama¤¤aæ vadhitvÃna khippaæ hessÃma jÅvitaæ. 
MÃ no rÃjÃ5- brahmadatto ciraæ dukkhena mÃrayi. 

5964. Suïohi etaæ vacanaæ passasetaæ mahabbhayaæ, 
PukkusaædÃni pucchÃmi kiæ kiccaæ idha ma¤¤asi. 

5965. Visaæ khÃditvÃ miyyÃma khippaæ hessÃma jÅvitaæ, 
MÃ no rÃjÃ brahamadatto ciraæ dukkhena mÃrayi. 

5966. Suïohi metaæ vacanaæ passasetaæ mahabbhayaæ, 
KÃvindaædÃni pucchÃmi kiæ kiccaæ idha ma¤¤asi. 

5967. RajjuyÃ khajjha miyyÃma papÃtÃ papatemase, 
MÃ no rÃjÃ buhmadatto ciraæ dukkhena mÃrayi. 

5968. Suïohi etaæ vacanaæ passasetaæ mahabbhayaæ, 
DevindaædÃni pucchÃmi kiæ kiccaæ idha ma¤¤asi. 

5969. Aggiæ dvÃrato dema gaïhÃmase vikatatanaæ, 4-
A¤¤ama¤¤aæ vadhitvÃna khippaæ hessÃma jÅvitaæ. 
Na no sakkoti mocetuæ sukheneva mahosadho. 

[PTS Page 442] [\q 442/]     
5970. YathÃ kadalino sÃraæ anevasaæ nÃdhigacchati, 
Evaæ anevasamÃnÃ naæ pa¤ahaæ nÃjjhagamÃmase. 

1. MÃnusakaæ - vi 2. NÃdhaæ - machasaæ 3. PajÃnassu - machasaæ
4. Vikantanaæ - machasaæ, syÃ
5. RÃjÃ - machasaæ

[BJT Page 330] [\x 330/]     
5971. YathÃ simbalino sÃraæ anevasaæ nÃdhigacchati, 
Evaæ anvesamÃnÃæ pa¤haæ nÃjjhagamÃmase. 

5972. Adese vata no vutthaæ1- ku¤ajarÃnaæva nodake, 
SakÃse dummanussÃnaæ bÃlÃnamavijÃnataæ. 

5973. Ubbedhate2- me hadayaæ mukha¤ca parisussati, 
Nibbutiæ nÃdhigacchÃmi aggida¬¬hova Ãtape. 

5974. KammÃrÃnaæ yathÃ ukkÃ anto jhÃyati no bahi, 
Evampi hadayaæ mayhaæ anto jhayati no bahi. 

[PTS Page 443] [\q 443/]     
5975. Tato so paï¬ito dhÅro atthadassi mahosadho, 
Vedehaæ dukkhitaæ disvÃ idaæ vacanamabravi. 

5976. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi rÃhugahitaæva3- candimaæ. 

5977. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi rÃhugahitaæva suriyaæ. 

5978. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi paÇke sattaæva ku¤ajaraæ. 

5979. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi peÊÃbaddhaæva pantagaæ. 

5980. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi pakkhiæ baddhaæva pa¤ajare. . 

5981. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi macche jÃlagateriva. 

5982. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Ahaæ taæ mocayissÃmi sayoggabalavÃhanaæ. 

5983. MÃ tvaæ bhÃyi mahÃrÃja mÃ tvaæ bhÃyi rathesabha, 
Pa¤cÃlaæ vÃhayissÃmi kÃkasenaæva le¬¬unÃ. 

5984. DÃdu pa¤¤Ã kimatthiyÃ amacco vÃpi tÃdiso, 
Yo taæ sambÃdhapakkhannaæ dukkhÃ na parimocaye. 

1. VuÂÂhaæ - machasaæ 2. Ubbedhati - machasaæ, vi 3. RÃhuggataæva - machasaæ.
RÃhuggahitaæva - syÃ. 

[BJT Page 332] [\x 332/]     
[PTS Page 444] [\q 444/]     
5985. Etha mÃïavÃ uÂÂhetha mukha æsodhatha sandhino, vedeho sahamaccehi
ummaggena1- gamissati. 

5986. Tassa taæ vacanaæ sutvÃ paï¬itassÃnusÃrino, 
UmmaggadvÃraæ vivariæsu yantayutte ca aggaÊe. 

[PTS Page 445] [\q 445/]     
5987. Purato senako yÃti pacchato ca mahosadho, 
Majjhe ca rÃjÃ vedeho amaccaparivÃrito. 

5988. UmmaggÃ2- nikkhamitvÃna vedeho nÃvamÃruhi, 
AbhirÆÊha¤ca taæ ¤atvÃ anusÃsi mahosadho. 

5989. Ahaæ te sÃsuro3- deva ayaæ sassu janÃdhipa, 
YathÃ mÃtu paÂipatti evaæ te hotu sassuyÃ. 

5990. YathÃpi niyako bhÃtÃ saudariyo ekamÃtuko, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬o te dayitabbo rathesabha. 

5991. Ayaæ pa¤cÃlacaï¬i te rÃjaputti abhijjhitÃ, 
KÃmaæ karohi te tÃya bhariyÃ te rathesabha. 

[PTS Page 446] [\q 446/]     
5992. ùrÆyha nÃvaæ taramÃno kinnu tÅrambhi tiÂÂhasi, 
KicchÃ muttambha dukkhÃto yÃmadÃni mahosadha. 

5993. Nesa dhammo mahÃrÃja yohaæ senÃya nÃyako, 
SenaÇgaæ parihÃpetvÃ attÃnaæ parimocaye. 

5994. Nivesanambhi te deva senaÇgaæ parihÃpitaæ, 
Taæ dinnaæ brahmadattena anÃyissaæ rathesabha. 

5995. Appaseno mahÃsenaæ kathaæ viggayha Âhassasi, 
Dubbalo balavantena viha¤¤issasi paï¬ita. 

[PTS Page 447] [\q 447/]     
5996. Appasenopi ce manti mahÃsenaæ amantinaæ, 
JinÃti4- rÃjÃ rÃjÃno Ãdiccovudayaæ tamaæ. 

5997. Susukhaæ vata saævÃso paï¬itehiti senaka, pakkhiva pa¤ajare baddhe5- macche
jÃlagateriva
Amittahatthatthagate mocayÅ no mahosadho. 

1. UmaÇgena - machasaæ, ummaÇgena - syÃ 2. UmaÇgÃ - machasaæ
3. Sayusuro - sÅmu, machasaæ, syÃ 4. JÃnÃtha - machasaæ
5. Bandhe - machasaæ

[BJT Page 334] [\x 334/]     
5998. Evametaæ mahÃrÃja paï¬itÃ hi sukhÃvahÃ. 
Pakkhiva pa¤ajare baddhe macche jÃlagateriva;
Amittahatthagate mocayÅ no mahosadho. 

[PTS Page 448] [\q 448/]     
5999. RakkhitvÃ kasiïaæ rattiæ cuÊaniyo mahabbalo, 
Udentaæ aruïuggamahi upakÃriæ upÃgami. 

6000. ùrÆyha pavaraæ nÃgaæ balavantaæ saÂÂhihÃyanaæ, 
RÃjÃ avoca pa¤cÃlo cuÊaniyo mahabbalo. 

6001. Sannaddho maïivammena saramÃdÃya pÃïinÃ, 
Pessiye ajjhÃbhÃsittha puthugumbe samÃgate. 

6002. HatthÃrÆhe anikaÂÂhe rathike pattika rake, 
UpÃsanamhi katahatthe vÃÊavedhe samÃgate. 

6003. Pesetha ku¤ajare danti balavante saÂÂhihÃyane, 
Maddantu ku¤ajarÃ nagaraæ1- vedehena sumÃpitaæ. 

6004. VacchadantamukhÃ setÃ tikhiïaggÃ2- aÂÂhÅvedhino, 
PanunnÃ dhanuvegena sampatantu tirÅtaraæ.

6005. MÃïavÃ vammino surÃ citradaï¬ayutÃvudhÃ, 
Pakkhandino mahÃnÃgÃ hatthinaæ hontu sammukhÃ. 

6006. Sattiyo teladhotÃyo accimantÅ4- pabhassarÃ, 
VijjotamÃnÃ tiÂÂhantu sataraæsÃ viya tÃrakÃ. 

[PTS Page 449] [\q 449/]     
6007. ùvudhabalavantÃnaæ guïikÃyuradhÃrinaæ, 
EtÃdisÃnaæ yodhÃnaæ saÇgÃme apalÃyinaæ. 
Vedeho kuto muccissati sace pakkhiva kÃhati5-

6008. Tiæsa me purisanÃvutyo sabbe vekekanicchitÃ, 6-
Yesaæ samaæ na passÃmi kevalaæ mahimaæ caraæ. 

6009. NÃgÃ ca kappitÃ7- danti balavanto saÂÂhibhÃyanÃ, 
Yesaæ khandhesu sobhanti kumÃrÃ cÃrudassanÃ. 

6010. PÅtÃlaÇkÃrÃ pitavasanÃ pituttaranivÃsanÃ, 
NÃgakkhandhesu sobhanti devaputtÃva nandane. 

1. Maddantu ku¤ajaraæ nÃgaæ - machasaæ 5. KÃhiti - machasaæ, vi. 
2. Tiïugga - machasaæ 6. NaccitÃ - machasaæ
3. TaritarÃ - machasaæ 7. KappakÃ - machasaæ
4. AccimantÃ - machasaæ

[BJT Page 336] [\x 336/]     
6011. PÃÂhinavaïïÃ1- nettiæsÃ teladhotÃ pabhassarÃ, 
NiÂÂhitÃ naravirehi2- samadhÃrÃ sunissitÃ3-

6012. VellÃlino vitamalÃ sikkÃyasmayÃ daÊhÃ, 
GahitÃ balavantehi suppahÃrapapahÃrinÃ. 

6013. SuvaïïatharusampannÃ lohitakacchupadhÃritÃ, 
VivattamÃtÃ sobanti vijjuvabbhaghanantare. 

6014. PatÃkÃ4- vammino surÃ asicammassa kovidÃ, 
TharÆggahÃ5- sikkhitÃro nÃgakkhandhÃtipÃtino6-

6015. Edisehi7- parikkhitto natthi mokkho ito tava, 
PabhÃvaæ te na passÃmi yena tvaæ mithilaæ vaje. 

[PTS Page 451] [\q 451/]     
6016. Kinnu santaramÃnova nÃgaæ pesesi ku¤ajaraæ, 
PahaÂÂharÆpo Ãpatasi8- laddhatthosmÅti9- ma¤¤asi, 

6017. Oharetaæ10- dhanu cÃpaæ khurappaæ paÂisaæhara, 
OÓaretaæ subhaæ cammaæ veÊuriyamaïiyanthataæ11-

6018. Pasannamukhavaïïosi mihitapubba¤ca bhÃsasi, 
Hoti kho maraïakÃle tÃdisi12- vaïïasampadÃ. 

[PTS Page 452] [\q 452/]     
6019. Moghaæ te gajjitaæ13- bhittamanotÃsi khattiya, 
Duggaïho hi tayÃ rÃjÃ khaÊuÇkeneva14- sindhavo. 

6020. Tiïïe hiyyo rÃjÃ gaÇgaæ sÃmacco saparijjano, 
HaæsarÃjaæ yathÃ dhaÇko anujjavaæ papatissasi. 

6021. SigÃlÃ rattibhÃgena phullaæ disvÃna kiæsukaæ, 
MaæsapesÅti ma¤¤antÃ pirabbuÊhÃ migÃdhamÃ. 

1. PÃdina - machasaæ 8. ùgamasi - syÃ Ãtapasi - machasaæ
2. Naradhi rehi - machasaæ 9. Siddhatthosmiti - machasaæ
3. SanisasitÃ - machasaæ 10. OhÃretha - machasaæ
4. PathakÃ - machasaæ, syÃ paÂakÃ - vi 11. Satanibhaæ - syÃ sandhataæ - machasaæ
5. DhanuggahÃ - machasaæ, syÃ 12. Edisi - machasaæ, syÃ
6. NÃgakhandhe nipÃtito - machasaæ 13. Vajjitaæ - machasaæ
7. EtÃdisehi - machasaæ, syÃ vi 14. KaÊuÇgeneva - machasaæ

[BJT Page 338] [\x 338/]     
6022. VÅtivattÃsu rattisu uggatasmiæ divÃkare, 
Kiæsukaæ phullitaæ disvÃ ÃsacchintÃ migÃdhamÃ. 

6023. Evameva tuvaæ rÃja vedehaæ parivÃriya, 1-
ùsacchinto gamissasi sigÃlÃ2- kiæsukaæ yathÃ. 

[PTS Page 453] [\q 453/]     
6024. Imassa hatthapÃde ca kaïïanÃsa¤ca chindatha, 
Yo me amittaæ hatthagataæ vedehaæ parimocayi. 

6025. Ima maæsaæva pÃtabbaæ3- sule katvÃ pacantu taæ, 
Yo me amittaæ hatthakataæ vedehaæ parimocayi. 

6026. YathÃpi Ãhabhaæ cammaæ pathavyÃ vitaniyyati, 4-
SÅhassa atho vyagghassa hoti saÇkusamÃhataæ. 

6027. Evaæ taæ vitanitvÃna5- vedhayissÃmi sattiyÃ, 
Yo me amittaæ hatthagataæ vedehaæ parimocayi. 

6028. Sace me hatthe ca pÃde ca kaïïanÃsa¤ca checchasi, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬assa6- vedeho chedayissati. 

6029. Sace me hatthe ca pÃde ca kaïïanÃsa¤ca checchasi, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬iyÃ7- vedeho chedayissati. 

6030. Sace me hatthe ca pÃde ca kaïïanÃsa¤ca checchasi, 
Evaæ nandÃya deviyÃ vedeho chedayissati. 

6031. Sace me hatthe ca pÃde ca kaïïanÃsa¤ca checchasi, 
Evaæ te puttadÃrassa vedeho chedayissati. 

[PTS Page 454] [\q 454/]     
6032. Sace maæsaæva pÃtabbaæ sule katvÃ pavissasi, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬assa vedeho chedayissati. 

6033. Sace maæsaæva pÃtabbaæ sule katvÃ pavissasi, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬iyÃ vedeho chedayissati. 

6034. Sace maæsaæva pÃtabbaæ sule katvÃ pavissasi, 
Evaæ nandÃya deviyÃ vedeho chedayissati. 

1. ParivÃritaæ - machasaæ 2. SiÇgÃlÃ - machasaæ 3. Imaæ maæsa¤capÃtabyaæ - machasaæ, syÃ
4. Vihaniyyati - machasaæ syÃ 5. VibhanitvÃna - machasaæ, syÃ vi
6. Pa¤cÃlacandassa - machasaæ, syÃ 7. Pa¤cÃlacandiyÃ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 340] [\x 340/]     
6035. Sace maæsaæva pÃtabbaæ sule katvÃ pavissasi, 
Evaæ te puttadÃrassa vedeho chedayissati. 

6036. Sace maæ vitanitvÃna vedhayissasi sattiyÃ, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬assa vedeho chedayissati. 

6037. Sace maæ vitanitvÃna vedhayissasi sattiyÃ, 
Evaæ pa¤cÃlacaï¬iyÃ vedeho chedayissati. 

6038. Sace maæ vitanitvÃna vedhayissasi sattiyÃ, 
Evaæ nandÃya deviyÃ vedeho chedayissati. 
6039. Sace maæ vitanitvÃna vedhayissasi sattiyÃ, 
Evaæ te puttadÃrassa vedeho vedhayissati;
Evaæ no mattitaæ raho vedehena mayÃ sabha. 

6040. YathÃ palasataæ1- cammaæ kontimanti2- suniÂÂhitaæ, 
Upeti tanutÃïÃya sarÃnaæ paÂihantave. 

6041. SukhÃvaho dukkhanudo vedehassa yasassino, 
Matiæ te paÂibha¤¤Ãmi usuæ palasateniva3-

[PTS Page 455] [\q 455/]     
6042. IÇgha passa mahÃrÃja su¤¤aæ antepuraæ tava, 
OrodhÃ ca kumÃrÃ ca tava mÃtÃ ca khattiya
UmmaggÃ4- nÅharitvÃna vedehassupanÃmitÃ. 

6043. IÇgha antepuraæ mayhaæ gantvÃna vicitÃtha naæ, 
YathÃ imassa vacanaæ saccaæ vÃ yadi vÃ musÃ. 

6044. Evametaæ mahÃrÃja yathÃ Ãha mahosadho, 
Su¤¤aæ antepuraæ sabbaæ kÃkapaÂÂanaka yathÃ. 

6045. Ito gatÃ mahÃrÃja nÃrÅ sabbaÇgasobhanÃ, 
Kosumbhaphalakasussoïi haæsagaggarabhÃïinÅ. 

6046. Ito nÅtÃ mahÃrÃja nÃrÅ sabbaÇgasobhanÃ, 
KosaseyyavasanÃ sÃmÃ jÃtarÆpasumekhalÃ. 
. 
6047. SurattapÃdÃ kalyÃïi suvaïïamaïimekhalÃ, 
PÃrevatakkhi sutanu bimboÂÂhÃ tanumajjhimÃ. 

1. Balasataæ - machasaæ 2. KontimantÃ - machasaæ, syÃ 3. BalasatenavÃ - machasaæ
4. AmaÇgÃ - machasaæ, ummaÇgÃ - syÃ

[BJT Page 342] [\x 342/]     
6048. SujÃtÃ bhujagalaÂÂhiva vellÅva10 tanumajjhimÃ, 
DÅghassÃ kesÃ asitÃ ÅsakaggapavellitÃ. 

6049. SujÃtÃ migachÃpÅva2- hemantaggisikhÃriva, 
NadÅva giriduggesu sa¤chantÃ khuddaveÊuhi. 

[PTS Page 457] [\q 457/]     
6050. NÃganÃsuru kalyÃïi paÂhamÃ timbarutthinÅ, 
NÃtidÅghÃ nÃtirassÃ nÃlomÃ nÃtilomasÃ. 

6051. NandÃya nÆna maraïena nandasi sirivÃhana, 
Aha¤¤aca nÆna nandÃ ca gacchÃma yamasÃdhanaæ. 

[PTS Page 458] [\q 458/]     
6052. Dibbaæ adhiyase mÃyaæ akÃsi cakkhumohanaæ, 
Yo me amittaæ hatthagataæ vedehaæ parimocayi. 

6053. Adhiyanti mahÃrÃja dibbamÃyidha paï¬itÃ, 
Te mocayanti attÃnaæ paï¬itÃ mantino janÃ. 
6054. Santi mÃïavaputta kusalÃ sandhichedakÃ, 
Yesaæ katena maggena vedeho mithilaæ gato. 

[PTS Page 459] [\q 459/]     
6055. IÇgha passa mahÃrÃja ummaggaæ sÃdhu mÃpitaæ, 
Hatthinaæ atha assÃnaæ rathÃnaæ atha patatinaæ. 
ùlokabhÆtaæ tiÂÂhantaæ ummaggaæ3- sÃdhu niÂÂhitaæ. 

6056. LÃbhÃ vata videhÃnaæ yasasa me edisÃ paï¬itÃ, 
Ghare vasanti vijite yathÃ tvaæsi mahosadha. 

[PTS Page 461] [\q 461/]     
6057. Vutti¤ca parihÃra¤ca diguïaæ bhattacetanaæ, 
DadÃmi vipulaæ bhu¤ja kÃme ramassu ca. 
MÃ videhaæ paccagamÃ kiæ videho karissati. 

[PTS Page 462] [\q 462/]     
6058. Yo cajetha mahÃrÃja bhattÃraæ dhanakÃraïÃ, 
Ubhinnaæ hoti gÃrayho attano ca parassa ca;
YÃva jiveyya vedeho nÃ¤¤assa puriso siyÃ. 

1. Vediva - machasaæ, syÃ 2. MigachÃpÃva - machasaæ 3. UmaÇgaæ - machasaæ

[BJT Page 344] [\x 344/]     
6059. Yo cajetha mahÃrÃja bhattÃraæ dhanakÃraïÃ, 
Ubhinnaæ hoti gÃrayho attano ca parassa ca;
YÃva tiÂÂheyya vedeho nÃ¤¤assa puriso siyÃ. 

6060. Dammi nikkhasabhassaæ te gÃmÃsiti¤ca kÃsisu, 
DÃsisatÃni cattÃri dammi bhariyÃsata¤ca te;
Sabbaæ senaÇgamÃdÃya sotthiæ gaccha mahosadha. 

[PTS Page 463] [\q 463/]     
6061. YÃvaæ dadantu hatthinaæ assÃnaæ dviguïaæ vidhaæ, 
Tappentu antapÃnena rathike pattikÃrake. 

6062. Hatthi asse rathe patti gacchevÃdÃya paï¬ita, 
Passatu taæ mahÃrÃjÃ vedeho mithilaæ gataæ. 

6063. Hatthi assÃ rathÃ patti senÃ padissate mahÃ, 
CaturaÇgini bhiæsarÆpÃ kinnu ma¤¤anti paï¬itÃ. 

6064. ùnando te mahÃrÃja uttamo patidissati, 
Sabbaæ senaÇgamÃdÃya sotthiæ patto mahosadho. 

[PTS Page 464] [\q 464/]     
6065. YathÃ petaæ susÃnasmiæ cha¬¬etvÃ caturo janÃ, 
Evaæ kampilliye tyambhÃ cha¬¬ayitvÃ idhÃgatÃ. 

6066. Atha tvaæ kena vaïïena kena vÃ pana hetunÃ, 
Kena vÃ atthajÃtena attÃnaæ parimocayi. 

6067. Atthaæ atthena vedeha mantaæ mantenana khattiya, 
ParivÃrayissaæ rÃjÃnaæ jambudipaæva sÃgaro. 

6068. Dinnaæ nikkhasahassaæ me gÃmÃsiti ca kÃsisu, 
DÃsisatÃni cattÃri dinnaæ bhariyÃsata¤ca me
Sabbaæ senaÇgamÃdÃya sotthinambhi idhÃgato. 

[PTS Page 465] [\q 465/]     
6069. Susukhaæ vata saævÃso paï¬itehÅti senaka, 
Pakkhiva pa¤ajare baddhe macche jÃlagateriva;
Amittahatthagate movayÅ no mahosadho. 

[BJT Page 346] [\x 346/]     
6070. Evametaæ mahÃrÃja paï¬itÃ hi sukhÃvahÃ, 
Pakkhiva pa¤ajare baddhe macche jÃlagateriva;
Amittahatthatthagate movayÅ no mahosadho. 

6071. ùha¤¤antu sabbavÅïÃ bheriyo deï¬imÃni ca, 
Nadantu mÃgadhÃ1- saÇkhÃ vaggu vadatu2- dundubhi. 

6072. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
Bahuæ antaæ ca pÃna¤ca paï¬itassÃbhihÃrayuæ. 

6073. HatthÃrÆhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
Bahuæ anna¤ca pÃna¤ca paï¬itassÃbhihÃrasuæ. 

6074. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
Bahuæ anta¤ca pÃna¤ca paï¬itassÃbhihÃrayuæ. 

6075. Bahujjano pasannosi disvÃ paï¬itamÃgate, 
Paï¬itambhi anuppatte velukkhepo avantathÃti. 
MahÃummaggakaï¬aæ. 

[PTS Page 469] [\q 469/]     
6076. Sace vo vuyhamÃnÃnaæ sattannaæ udakaïïave, 
ManussabalimesÃno nÃmaæ gaïheyya rakkhaso;
Anupubbaæ kathaæ datvÃ mu¤cesi dakarakkhino3-

[PTS Page 470] [\q 470/]     
6077. MÃtaraæ paÂhamaæ dajjaæ bhariyaæ datvÃna bhÃtaraæ, 
Tato sahÃyaæ datvÃna pa¤camaæ dajjaæ brÃhmaïaæ; chaÂÂhÃhaæ dajjamattÃnaæ neva dajjaæ
mahosadhaæ. 

6078. PosetÃ te janetti ca digharattÃnukampikÃ, 
Chambhi tayi paduÂÂhasmiæ4- paï¬itÃ atthadassini;
A¤¤aæ upanisaæ katvÃ vadhÃ taæ parimocayi. 

6079. Taæ tÃdisaæ pÃïadadiæ orasaæ gabbhadhÃriïiæ, 
MÃtaraæ kena dosena dajjÃsi dakarakkhino. 

1. MÃgata saÇkhÃ - machasaæ 2. Nadantu - machasaæ, syÃ 3. DakarakkhasÃ - machasaæ, syÃ,
vi 4. Padussati - machasaæ

[BJT Page 348] [\x 348/]     
[PTS Page 472] [\q 472/]     
6080. DaharÃviya alaÇkÃrÃ dhÃreti apiÊandhanaæ
DovÃrike anikaÂÂhe ativelaæ pajagghati1-. 
6081. Tatopi paÂirÃjÃnaæ sayaæ dutÃni sÃsati, 
MÃtaraæ tena dosena dajjÃhaæ dakarakkhino. 

[PTS Page 473] [\q 473/]     
6082. Itthigumbassa pavarÃ accantapiyavÃdini, 2-
AnuggatÃ3- silavati chÃyÃva anapÃyini. 

6083. AkkodhanÃ pa¤¤avati paï¬itÃ atthadassini, 
Ubbariæ kena dosena dajjasi dakarakkhino. 

6084. Khi¬¬hÃratisamÃpannaæ anatthavasamÃgataæ, 
SÃ maæ sakÃnaæ puttÃnaæ ayÃcaæ yÃcate dhanaæ, 

6085. Sohaæ dadÃmi sÃratto bahuæ uccÃvacaæ dhanaæ. 
Suduccajaæ cajitvÃna pacchÃ socÃmi dummano;
Ubbariæ4- tena desena dajjÃmi5- dakarakkhino. 

[PTS Page 474] [\q 474/]     
6086. YenÃvitÃ jÃnapadÃ ÃnÅtÃ6- ca paÂiggahaæ, 
ùbhataæ7- pararajjehi abhiÂÂhÃya bahuæ dhanaæ 

6087. DhanuggahÃnaæ pavaraæ suraæ tikhiïamantinaæ, 
BhÃtaraæ tena desena dajjÃsi dakarakkhino. 

6088. MayocitÃ8- jÃnapadÃ ÃnitÃ ca paÂiggahaæ, 
ùbhataæ pararajjehi abhiÂÂhÃya bahuæ dhanaæ. 

6089. DhanuggahÃnaæ pavaro suro tikhiïamanti ca, 
MayÃyaæ sukhito rÃjÃ atima¤¤ati dÃrako. 

6090. UpaÂÂhÃnampi me ayye na so eti yathÃ pure, 
BhÃtaraæ tena dosena dajjÃhaæ dakarakkhino. 

1. Saæjagghati - machasaæ 2. PiyabhÃïini - machasaæ, syÃ 3. AnupubbatÃ - machasaæ, syÃ
4. Uppari - machasaæ 5. DajjÃhaæ - machasaæ 6. ùnito - machasaæ
7. ùbhaÂaæ - syÃ 8. YenocitÃ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 350] [\x 350/]     
[PTS Page 475] [\q 475/]     
6091. Ekarattena ubhayo tuvaæ ca dhanusekhavÃ, 
Ubho jÃtettha pa¤cÃlÃ pahÃyÃ susamÃcayÃ. 

6092. CariyÃ taæ anubandhittho ekadukkhasukho tava, 
Ussukko te divÃrattiæ sabbakiccesu vyÃvaÂo;
SahÃyaæ tena dosena dajjÃsi dakarakkhino. 

6093. CariyÃya1- ayaæ ayye pajagghittho2- mayÃ saha, 
AjjÃpi tena vaïïena ativelaæ pajagghati3-

6094. UbbariyÃpi4- me ayye mantayÃmi rahogato, 
AnÃmantÃ pavisati pubbe appaÂivedito. 

6095. LaddhavÃro katokÃso ahirikaæ anÃdaraæ, 
SahÃyaæ tena dosena dajjahaæ dakarakkhino. 

6096. Kusalo sabbanimittÃnaæ ruda¤¤u ÃgatÃgamo, 
UppÃde5- supine yutto niyyÃïe ca pavesane. 

[PTS Page 476] [\q 476/]     
6097. Paddho6- bhummantalikkhasmiæ nakkhattapadakovido, 
BrÃhmaïaæ kena desena dajjÃsi dakarakkhino. 

6098. ParisÃyampi me ayye milayitvÃ7- udikkhati, 
TasmÃ ajja bhamuæ luddaæ dajjÃhaæ dakarakkhino. 

6099. SasamuddapariyÃyaæ mahiæ sÃgarakuï¬alaæ, 
Vasundharaæ Ãvasasi amaccaparivÃrito

6100. CÃturanto mahÃraÂÂho vijitÃvi mahabbalo, 
PathavyÃ ekarÃjÃsi yaso te vipulaægato

6101. SoÊasitthisahassÃni Ãmuttamaïikuï¬alÃ, 
NÃnÃjanapadÃ nariyo8- devaka¤¤upamÃ subhÃ. 

1. CariyÃ maæ - machasaæ, syÃ 2. Sa¤ajagghito - machasaæ 3. Saæjagghati - machasaæ
4. UpariyÃpiha - machasaæ 5. UppÃte - machasaæ 6. PaÂÂho - machasaæ syÃ 7. UmmilitvÃ -
machasaæ syÃ 8. NÃri - machasaæ, syÃ

[BJT Page 352] [\x 352/]     
6102. Evaæ sabbaÇgasampannaæ sabbakÃmasamiddhinaæ, 
SukhinÃnaæ piyaæ dÅghaæ jÅvitaæ Ãhu khattiya. 

6103. Atha tvaæ kena vaïïena kena vÃ pana hetunÃ, 
Paï¬itaæ anurakkhanto pÃïaæ cajasi duccajaæ. 

[PTS Page 477] [\q 477/]     
6104. Yatopi Ãgato ayye mama hatthaæ mahosadho, 
NÃbhijÃnÃmi dhirassa anumattampi dukkataæ. 

6105. Sace ca kismici kÃle maraïaæ me pure siyÃ, 
Putte ca me paputte ca1- sukhÃpeyya mahosadho. 

6106. AnÃgataæ paccuppannaæ sabbamatthaæ vipassati, 
AnÃparÃdhakammantaæ na dajjaæ dakarakkhino. 

6107. Idaæ suïotha pa¤cÃlÃ cuÊaniyassa2- bhÃsitaæ, 
Paï¬itaæ anurakkhanto pÃïaæ cajati duccajaæ. 

[PTS Page 478] [\q 478/]     
6108. MÃtu bhariyÃya bhÃtucca sakhino brÃhmaïassa ca, 
Attano cÃpi pa¤cÃlo channaæ cajati jÅvitaæ. 

6109. Evaæ mahatthikÃ3- pa¤¤Ã nipuïÃ sÃdhucintani, 
DiÂÂhadhamme4- hitatthÃya samparÃye sukhÃya ca. 
Dakarakkhasapa¤ho. 

6110. Bheri uppalavaïïasi pitÃ suddhono ahu, 
MÃtÃ Ãsi mahÃmÃyÃ amarÃ bimmasundari. 

6111. Suvo ahosi Ãnando sÃriputtosi cuÊanÅ, 
Mahosadho lokanÃtho evaæ dharetha jÃtakaæ. 5-
- MahÃ ummaggajÃtakaæ navamaæ. - 

1. So me putte paputte ca - machasaæ 2. CuÊaneyyassa - machasaæ
3. MahiddhikÃ - machasaæ, mi syÃ 4. DiÂÂhadhamma - machasaæ syÃ
5. KevaÂÂo dedattosi talatÃ cullanandikÃ, pa¤cÃlacaï¬i sunadaridevi cÃsi yasassikÃ.
AmbaÂÂho Ãsi kÃvindo poÂÂhapÃdo ca pukkuso, piÊotiko ca devindo senakocÃpi saccako.
DevidumbarÃ diÂÂhamaÇgalikÃ sÃlikÃcÃpi kuï¬ali vedeho lÃÊudÃyati. 
ImÃpi dve gÃthÃyo bahÆsu sihalapotthakesu dissanti syÃmapotthake ito visadisÃ. Bheri
iccÃdikÃ pana deva gÃthÃyo sabbapotthakesu ekasadisÃ. 

[BJT Page 354] [\x 354/]     

10. MahÃvessantarajÃtakaæ
[PTS Page 481] [\q 481/]     
6112. Phusati1- varavÃïïahe varassu dasadhÃ vare, 
PathavyÃ cÃrupubbaÇgi yaæ tuyhaæ manaso piyaæ. 

[PTS Page 482] [\q 482/]     
6113. DevarÃja namo tyatthu kiæ pÃpaæ pakataæ mayÃ, 
RammÃ cÃvesi maæ ÂhÃnÃ vÃtova dharaïirÆhaæ. 

6114. Na ceva te kataæ pÃpaæ na ca me tvamasi appiyÃ, 
Pu¤¤a¤ca te parikkhÅïaæ yena tevaæ vadÃmahaæ. 

6115. Pantike maraïaæ tuyhaæ vinÃÓÃvo bhavissati, 
PatiggaïabhÃhi me ete vare dasa pacecchato. 

6116. Varaæ ce me ado sakka sabbabhÆtÃnamissara, 
SivirÃjassa bhaddante tattha assaæ nivesane. 

6117. NÅlanettÃ nÅlabhamu nilakkhi ca yathÃmigi, 
Phusati nÃma nÃmena tatthassaæ pundadari. 

6118. Puttaæ labhetha varadaæ yÃcayogaæ2- amacchariæ, 
Pujitaæ patirÃjehi kittimantaæ yasassinaæ. 

6119. Gabbhaæ me dhÃrayantiyÃ majjhimaÇgaæ anuttata, 3-
Kucchi anunnato assa cÃpaæva likhitaæ samaæ

[PTS Page 483] [\q 483/]     
6120. ThanÃ me nappapateyyuæ palitÃ nassantu vÃsava, 
KÃye rajo na lippetha vajjhaæ cÃpi pamocaye. 

6121. Mayurako¤cÃbhirude nÃrivaragaïÃyute, 
KhujjacelÃpakÃkiïïe4- sutamÃgadhavaïïite. 
1. Phussati - machasaæ, syÃ 2. YÃvayÃgi - maichasaæ 3. Anuïïataæ - machasaæ, syÃ
4. KhujjavelÃvakÃkiïïe - syÃ khujjavelÃkhakÃkiïïe - vi

[BJT Page 356] [\x 356/]     
6122. CitraggaÊerughusite1- surÃmaæsappabodhane, 
SivirÃjassa bhaddante tattha assaæ mahesiyÃ. 

6123. Ye te dasa varÃ dinnÃ mayÃ sabbaÇgasobhane, 
SivirÃjassa vijite2- sabbe te lacchasi vare. 

[PTS Page 484] [\q 484/]     
6124. Idaæ vatvÃna maghavÃ devarÃjÃ sujampati, 
PhusatiyÃ3- varaæ datvÃ anumodittha vÃsavo. 
- DasavaragÃthÃ. -

6125. 5"Tato cutÃ sÃ phusati khattiyo upapajjatha, 
Jetuntarambhi nagare sa¤ajayena samÃgami. 

[PTS Page 485] [\q 485/]     
6126. Dasa mÃse dhÃrayitvÃna kÃronti purapadakkhiïaæ, 
VessÃnaæ vithisÃ majjhe janesi phusati mamaæ. 

6127. Na mayhaæ mattikaæ nÃmaæ napi pettikasamabhavaæ, 
JÃtomhi vessavithiyaæ tasmÃ vessantaro ahu. 

[PTS Page 486] [\q 486/]     
6128. YadÃhaæ dÃrako homi jÃtiyÃ aÂÂhavassiko, 
TadÃ nisajja pÃsÃde dÃnaæ dÃtuæ vicintayiæ. 

6129. Bhadayaæ dadeyyaæ cakkhumpi maæsampi rudhirampi ca, 
Dadeyyaæ kÃyaæ sÃvetvÃ yadi kovi yÃcaye4- mamaæ. 

6130. SabhÃvaæ cintayantassa akampitamasaïÂhitaæ, 
Akampi tattha paÂhavi sineruvanavaÂaæsakÃ. 

[PTS Page 488] [\q 488/]     
6131. ParÆÊhakacchanakhalomÃ paækadantÃ rajassirÃ, 
Paggayha dakkhiïaæ bÃhuæ kiæ maæ yÃvanti brÃhmaïÃ. 

6132. Ratanaæ deva yÃcÃma sivinaæ raÂÂhava¬¬hana, 
DadÃhi pavaraæ nÃgaæ ÅsÃdantaæ urÆÊhavaæ. 

6133. DadÃmi na vikampÃmi yaæ maæ yÃvanti brÃhmaïÃ, 
Pabhinnaæ ka¤ajaraæ dantiæ opavuyahaæ gajuttamaæ. 

1. CitraggaÊe ghusite - machasaæ 2. Bhaddante - machasaæ 3. PhussatiyÃ - machasaæ syÃ vi
4. YÃvako - syÃ vi 5"maramma potthake na dissanti. 

[BJT Page 358] [\x 358/]     
6134. Hatthikkhandhato oruyha rÃjÃ cÃgÃdhimÃnaso, 
BrÃhmaïÃnaæ adÃ dÃnaæ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano. 

[PTS Page 489] [\q 489/]     
6135. TadÃsi yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanaæ, 
HatthinÃge padinnamhi medini samakapatha 

6136. TadÃsi yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanaæ, 
HatthinÃge padinnamhi khubbhÅttha naraæ tadÃ. 

6137. SamÃkulaæ puraæ Ãsi ghoso ca vipulo mahÃ, 
HatthinÃge padinnamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6138. Athettha vantati saddo tumulo bheravo mÃha, 
HatthinÃge padinnamhi medini samakampatha. 

6139. 5"Athettha vantati saddo tumulo bheravo mÃha, 
HatthinÃge padinnamhi khubbhittha nagaraæ tadÃ 

6140. Athettha vantati saddo tumulo bheravo mÃha, 
HatthinÃge padinnamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

[PTS Page 490] [\q 490/]     
6141. UggÃ ca rÃjaputtÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
HatthÃruhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ. 

6142. Kevalo cÃpi nigamo sivayo cÃpi samÃgatÃ, 
DisvÃ nÃgaæ niyamÃnaæ te ra¤¤o paÂivedayuæ. 

6143. Vidhamaæ deva te raÂÂhaæ putto vessantaro tava, 
Kathaæ no hatthinaæ dajjÃ nÃgaæ raÂÂhassa pujitaæ. 

6144. Kathaæ no ku¤ajaraæ dajjÃ ÅsÃdantaæ urÆÊhavaæ, 
Khetta¤¤uæ sabbayuddhÃnaæ sabbasetaæ gajuttamaæ. 

6145. Paï¬ukambalasa¤achannaæ pabhÅnnaæ sattumaddanaæ, 
Dantiæ savÃÊavijaniæ setaæ kelÃsasÃdisaæ1-

6146. Sasetacchattaæ savupatheyyaæ2- sÃthabbaïaæ3- sahatthipaæ, 
AggayÃnaæ rÃjavÃhiæ brÃhmaïanaæ adÃ dhanaæ4-

1. SÃditaæ - machasaæ 2. SaupÃdheyyaæ - machasaæ supattheyyaæ - syÃ
3. SÃdhabbanaæ - machasaæ 4. Gajaæ - machasaæ 5"imÃ gÃthÃyo marammapotthake na
dissanti. 

[BJT Page 360] [\x 360/]     
6147. Annaæ pÃna¤ca so dajja vatthasenÃsanÃni ca, 
Etaæ kho dÃnapatirÆpaæ etaæ kho brÃhmaïÃrahaæ. 

6148. Ayaæ te vaæsarÃjÃ no sivinaæ raÂÂhava¬¬hanaæ, 
Kathaæ vessantaro putto gajaæ hÃjeti sa¤jaya. 

6149. Sace1- tvaæ na karissasi sivinaæ vacanaæ imaæ, 
Ma¤¤e taæ yahaputtena savi hatthe karissare. 

[PTS Page 491] [\q 491/]     
6150. KÃmaæ janapado mÃsi raÂÂhaæ cÃpi vinassatu, 
NÃhaæ sivinaæ vacanÃ rÃjaputtaæ adÆsakaæ;
PabbÃjeyyaæ sakÃ raÂÂhÃ putto hi mama oraso. 

6151. KÃmaæ janapado mÃsi raÂÂhaæ cÃpi vinassatu, 
NÃhaæ sivinaæ vacanÃ rÃjaputtaæ adÆsakaæ;
PabbÃjeyyaæ sakÃ raÂÂhÃ putto hi mama atrajo. 

6152. NacÃhaæ tassa2- dubbheyyaæ ariyasilavato hi so, 
Asilokopi me assa pÃpa¤ca pasave bahuæ;
Kathaæ vessantaraæ puttaæ satthenana ghÃtayÃmase. 

6153. MÃ taæ daï¬ena satthena na hi so bandhanÃho, 
PabbÃjehi ca naæ raÂÂhÃ vaÇke vasatu pabbate. 

6154. Eso ce sivinaæ chando chandaæ na panudÃmase, 
Imaæ so vasatu rattiæ kÃme ca paribhu¤jatu. 

6155. Tato ratyÃ vivasane suriyassuggamanampati, 3-
SamaggÃ sivayo hutvÃ raÂÂhÃ pabbÃjayantu naæ. 
[PTS Page 492] [\q 492/]     
6156. UÂÂhehi katte taramÃno gantvÃ vessantaraæ vada, 
Sivayo deva te kuddhÃ negamÃ ca samÃgatÃ. 

6157. UggÃ ca rÃjaputtÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
HatthÃruhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ;
Kevalo cÃpi nigamo sivayo cÃpi samÃgatÃ. 

6158. AsmÃ ratyÃ vivasane suriyassugganampati, 
SamaggÃ sivayo hutvÃ raÂÂhÃ pabbÃjayanti taæ. 

1. Sabbe - machasaæ 2. Tasmiæ - machasaæ, syÃ 3. Suriyuggamate sati - machasaæ

[BJT Page 362] [\x 362/]     
6159. Sa kantÃ taramÃnova sivirÃjena pesito, 
ùmuttahatthÃbharaïo suvattho candanabhusito. 

6160. SÅsaæ nahÃto udakeso Ãmuttamaïikuï¬alo, 
UpÃgami puraæ rammaæ vessantaranivesanaæ. 

6161. Tatthadassa kumÃraæ so ramamÃnaæ sake1- pure, 
Parikiïïaæ amaccehi tidasÃnaæva vÃsavaæ. 

6162. So tattha gantvÃ ramamÃnaæ2- kattÃ vessantaraæ bravi, 
Dukkhaæ te vedayissÃmi mÃ me kujjhi rathesabha. 

6163. VanditvÃ rodamÃno so kattÃ rÃjÃnamabravi 
BhattÃ mesi mahÃrÃja sabbakÃrasÃharo;
Dukkhaæ te vedayissÃmi tattha assÃsayantu maæ. 

6164. Sivayo deva te kuddhÃ negamÃ va samÃgatÃ, 
UggÃ ca rÃjaputtÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ. 

6165. HatthÃruhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
Kevalo cÃpi nigamo sivayo cÃpi samÃgatÃ. 
6166. AsmÃ ratyÃ vivasane suriyassuggamanampati, 3-
SamaggÃ sivayo hutvÃ raÂÂhÃ pabbÃjayanti taæ. 

6167. Kismiæ me sivayo kuddhÃ nÃhaæ passÃmi dukkhataæ, 4-
Tamme katte viyÃcikkha kasmÃ pabbÃjayanti maæ. 

[PTS Page 493] [\q 493/]     
6168. UggÃ ca rÃjaputtÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
HatthÃruhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ;
NÃgadÃnena khiyanti tasmÃ pabbÃjayanti taæ. 

6169. Hadayaæ cakkhumpahaæ dajjaæ kiæ me bÃhirakaæ dhanaæ, 
Hira¤¤aæ vÃ suvaïïaæ vÃ muttÃ veÊuriyÃ maïi. 

6170. Dakkhiïaæ vÃpahaæ bÃhuæ disvÃ yÃcakamÃgate, 
Dadeyyaæ navikampeyyaæ dane me ramati mano. 

1. Sakaæ - machasaæ 2. RamÃno - machasaæ 3. Suriyuggane sati - machasaæ
4. Yo na passÃmi dukkaÂaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 364] [\x 364/]     
6171. KÃmaæ maæ sivayo sabbe pabbÃjentu hanantu vÃ, 
Neva dÃnÃ viramissaæ kÃmaæ chindantu sattadhÃ. 

6172. Evaæ taæ sivayo Ãhu negamÃ ca samÃgatÃ, 
KontimÃrÃya tirena giraæ Ãra¤ajaraæ pati;
Yena pabbajitÃ yanti tena gacchatu subbato. 

[PTS Page 494] [\q 494/]     
6173. Sohaæ tena gamissÃmi yena gacchanti dusakÃ, 
Rattindivaæ me khamatha yÃva dÃnaæ dadÃmahaæ. 

6174. ùmantayittha rÃjÃ naæ maddiæ sabbaÇgasobhanaæ, 
Yaæ te ki¤ci mayÃ dinanaæ dhanaæ dha¤¤aca vijjati. 

6175. Hira¤¤aæ vÃ suvaïïaæ vÃ muttÃ veÊuriyÃ bahu, 
Sabbaæ taæ nidaheyyÃsi ya¤ca te petatikaæ dhanaæ. 

6176. Tamabuvi rÃjaputti maddi sabbaÇgasohanÃ, 
Kuhiæ deva nidaheyyÃmi1- tamme akkhÃhi pucchito. 
6177. Silavantesu dajjÃsi2- dÃnaæ maddi yathÃrahaæ, 
Na hi dÃnÃ paraæ atthi patiÂÂhÃ sabbapÃïinaæ. 

[PTS Page 495] [\q 495/]     
6178. Puttesu maddi dayyÃsi3- sassuyÃ4- sasuramhi ca, 
Yo ca taæ bhattÃ ma¤¤eyya sakkaccaæ taæ apaÂÂhahe. 

6179. No ve taæ hattÃ ma¤¤eyya mayÃ vippavasena te, 
A¤¤aæ bhattÃraæ pariyesa mÃ kisittha mayÃ vinÃ. 

6180. Ahaæ hi vanaæ gacchÃmi ghoraæ vÃÊamigÃyutaæ, 
Saæsayo jÅvitaæ mayhaæ ekakassa5- brahÃmane. 

6181. Tamabravi rÃjaputti maddi sabbaÇgasobhanÃ, 
Abhumme kathaæ nu bhaïasi pÃpakaæ vata bhÃsasi. 

6182. Nesa dhammo mahÃrÃja yaæ tvaæ gaccheyya ekako, 
Ahampi tena gacchÃmi yena gacchasi khattiya. 

6183. Maraïaæ vÃ tayÃ saddhiæ jÅvitaæ vÃ tayÃ vinÃ, 
Tadeva maraïaæ seyyo ya¤ce jive tayÃ vinÃ. 

1. NidahÃmi - machasaæ, syÃ 2. Dajjesi - machasaæ, syÃ 3. Dayesi - machasaæ, syÃ vi 4.
SasasurÃ - machasaæ vi 5. Ekikassa - machasaæ

[BJT Page 366] [\x 366/]     
6184. Aggiæ nijjÃlayitvÃna ekajÃlasamÃhitaæ, 
Tattha me maraïaæ seyyo ya¤ce jive tayÃ vinÃ. 

[PTS Page 496] [\q 496/]     
6185. YathÃ Ãra¤¤akaæ nÃgaæ dantiæ anveti hatthinÅ, 
Jessantaæ giriduggesu samesu visamesu ca. 

6186. Evaæ taæ anugacchÃmi putte ÃdÃya pacchato, 
SubharÃ te bhavissÃmi na te hessÃmi dubbharÃ. 

6187. Ime kumÃre pasusanto ma¤juke piyabhÃïino, 1-
ùsine2- vanagumbasmiæ na rajjassa sarissasi. 

6188. Ime kumÃre pasusanto ma¤juke piyabhÃïino, 
KÅÊante vanagumbasmiæ na rajjassa sarissasi. 

6189. Ime kumÃre pasusanto ma¤juke piyabhÃïino, 
Assame ramaïiyamhi na rajjassa sarissasi. 

6190. Ime kumÃre pasusanto ma¤juke piyabhÃïino, 1-
KÅÊanne assame ramma na rajjassa sarissasi. 

6191. Ime kumÃre pasusanto maladhÃri alaÇkate, 
ùssame ramaïiyamhi na na rajjassa sarissasi. 

6192. Ime kumÃre pasusanto maladhÃri alaÇkate, 
KÅÊante assame ramme na rajjassa sarissasi. 

6193. YadÃ dakkhisi naccante kumÃre maladhÃrino, 3- 
ùssame ramaïiyamhi na na rajjassa sarissasi. 

6194. YadÃ dakkhisi naccante kumÃre maladhÃrino, 
KÅÊante Ãssame ramaïiyamhi na na rajjassa sarissasi. 

6195. YadÃ dakkhisi mÃtaÇgaæ ku¤ajaraæ saÂÂhihÃyanaæ, 
Ekaæ ara¤¤e vicarantaæ na rajjassa sarissasi. 

6196. YadÃ dakkhisi mÃtaÇgaæ ku¤ajaraæ saÂÂhihÃyanaæ, 
SÃyaæ4- pÃto vicarantaæ na rajjassa sarissasi. 

1. PiyÃbhÃïine - machasaæ, syÃ 2. ùsane - machasaæ 3. MÃladhÃrine - machasaæ, syÃ, vi 4.
SÃraæ - machasaæ

[BJT Page 368] [\x 368/]     
[PTS Page 497] [\q 497/]     
6197. YadÃ kaïerusaÇghassa yuthassa purato cajaæ, 
Ko¤caæ kÃbhati mÃtaÇgo ku¤ajaro saÂÂhihÃyano;
Tassa taæ nadato sutvÃ na rajjassa sarissasi. 

6198. Dubhato vanavikÃse1- yadÃ dakkhisi kÃmadaæ, 2-
Vane vÃÊamigÃkiïïe na rajjassa sarissasi. 

6199. Migaæ disvana sÃyanhaæ pa¤camÃlikamÃgataæ, 3-
Kimpurise ca naccante na rajjassa sarissasi. 

6200. YadÃ sossasi4- nigghosaæ sandamÃnÃya sindhuyÃ, 
Gitaæ kimpurisÃna¤ca na rajjassa sarissasi. 

6201. YadÃ sossisi nigghosaæ girigabbharacÃrino, 
VassamÃnassa lukassa na rajjassa sarissasasi. 

6202. YadÃ sihassa vyagghassa khaggassa gavayassa ca, 
Vane sosassi vÃÊÃnaæ na rajjassa sarissasi. 

6203. YadÃ morihi parikiïïaæ barihinaæ50 matthakÃsinaæ, 
Moraæ dakkhisi naccantaæ na rajjassa sarissasi. 

6204. YadÃ morihi parikiïïa aï¬ajaæ citra pekkhunaæ, 6-
Moraæ dakkhisi naccannaæ na rajjassa sarissasi. 

6205. YadÃ morihi parikiïïa nilagÅvaæ sikhaï¬inaæ, 
Moraæ dakkhisi naccannaæ na rajjassa sarissasi. 

6206. YadÃ dakkhisi hemante pupphate dharaïiruhe, 
SurabhisampavÃyante na rajjassa sarissasi. 

6207. YadÃ hemantike mÃse haritaæ dakkhisi mediniæ, 
Inadagopakasa¤achannaæ na rajjassa sarissasi. 

6208. YadÃ dakkhisi hemante pupphite dharaïiruhe, 
KuÂajaæ bimbajÃla¤ca pupphitaæ lomapadamakaæ, 7-
SurabhisampavÃyante na rajjassa sarissasi. 

6209. YadÃ hemantike mÃse vanaæ dakkhisi puppitaæ, 
OpupphÃni ca padamÃni8- na rajjassa sarissasi. 
- HimavannavaïïanÃ. -

1. VikÃle - machasaæ 5. Parihinaæ - machasaæ varahinaæ - syÃ
2. KÃmado - machasaæ 6. Sakkhinaæ - machasaæ - pekkhunaæ sÅmu
3. Pa¤camÃlini mÃgataæ - machasaæ syÃ vi 7. Loddapadamakaæ - machasaæ syÃ
4. Sussasi - machasaæ, syÃ 8. BaddhÃni - machasaæ 
[BJT Page 370] [\x 370/]     
[PTS Page 498] [\q 498/]     
6210. Tesaæ lÃlÃppitaæ sutvÃ puttassa suïisÃya ca, 
KarÃïaæ paridevesi rÃjaputti yasassini

6211. Seyyo visaæ me khÃyitaæ papÃtÃ papateyyahaæ, 
RajjuyÃ khajjha miyyÃhaæ
KasmÃ vessantaraæ puttaæ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

6212. AjjhÃyakaæ dÃnapatiæ yÃcayogaæ amacchariæ, 
Pujitaæ patirÃjehi kittimantaæ yasassasinaæ;
KasmÃ vessantaraæ puttaæ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

6213. MÃtÃpettibharaæ jantuæ kulejeÂÂhÃpacÃyikaæ, 
KasmÃ vessantaraæ puttaæ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

6214. Ra¤¤o hitaæ devahitaæ ¤Ãtinaæ sakhinaæ hitaæ, 
Hitaæ sabbassa raÂÂhassa
KasmÃ vessantaraæ putta pabbÃjenati adÆsakaæ. 

[PTS Page 499] [\q 499/]     
6215. Madhuniva palÃtÃni ambÃva patitÃ chamÃ, 
Evaæ hessati te raÂÂhaæ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

6216. Haæso nikkhiïapattova pallalasmiæ anudake, 
Apaviddho1- amacecati eko rÃja vihayasi. 

6217. Taæ taæ brÆmi mahÃrÃja attho te mÃ upaccagÃ, 
MÃ taæ sivitaæ vacanÃ pabbÃjesi adÆsakaæ. 

6218. DhammassÃpacitiæ kummi sivinaæ vinayaæ dhajaæ, 
PabbÃjemi sakaæ puttaæ pÃïÃ piyatarohi me. 

6219. Yassa pubbe dhajaggÃni kaïikÃrÃva pupphitÃ, 
YÃyantamanuyÃyanti svÃjjekova gamissati. 

6220. Yassa pubbe dhajaggÃni kaïikÃrÃvanÃniva, 
YÃyantamanuyÃyanti svÃjjekova gamissati. 

1. ApaviÂÂho - machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 372] [\x 372/]     

6221. Yassa pubbe aïikÃni kaïikÃrÃva pupphitÃ, 
YÃyantamanuyÃyanti svÃjjekova gamissati. 

6222. Yassa pubbe aïikÃni kaïikÃrÃvanÃniva 
YÃyantamanuyÃyanti svÃjjekova gamissati

[PTS Page 500] [\q 500/]     
6223. IndagopakavaïïahÃ gandÃrÃ paï¬ukambalÃ, 
YÃyantamanuyÃyanti svÃjjekova gamissati. 

6224. Yo pubbe hatthinÃ yÃti sivikÃya rathena ca, 
SvÃjja vessantaro rÃjÃ kathaæ gacchati pattiko. 
6225. Kathaæ candanalintaÇgo naccagitappakodhano, 
KharÃjinaæ pharasu¤ca khÃrikÃja¤ca bhÃhiti1-

6226. KasmÃ nÃbhihariyanti kÃsÃvÃ ajÃnÃni vÃ2-
Pavisantaæ buhÃra¤¤aæ kasmÃ ciraæ na khajjhare. 

6227. Kathannu ciraæ dhÃrenti rÃjapabbajitÃ janÃ, 
Kathaæ kusamayaæ ciraæ maddÅ paridahessati3-

6228. KÃsiyÃni ca dhÃretvÃ khomakodumbarÃni ca, 4-
KusacirÃni dhÃrenti kathaæ maddi karissati. 

6229. VayhÃhi pariyÃyitvÃ sivikÃya rathena ca, 
SÃ kathajja anuccaÇgi pathaæ gacchati pattikÃ. 

6230. YassÃ mudutalÃ hatthÃ caraïÃ ca sukhedhitÃ, 
SÃ kathajja anuccaÇgi vanaæ gacchati hirukÃ5-

6231. YassÃ mututalÃ pÃdÃ caraïÃ ca6- sukhedhitÃ, 7-
PÃdukÃhi suvaïïÃhi piÊamÃnÃma gacchati;
SÃ kathajja anuccaÇgi pathaæ gacchati pattikÃ. 

1. BÃrisi - machasaæ, hÃriti - syÃ 2. Ca - machasaæ, sayÃ 3. Paridabhissati - machasaæ 4.
KhomakoÂumbarÃni ca - machasaæ 5. Pathaæ gacchati pattikÃ - machasaæ, syÃ 6. CulanÃva
- syÃ 7. SukheÂhitÃ - machasaæ, vi. 

[BJT Page 374] [\x 374/]     
6232. YÃssu itthi sahassassa1- purato gacchati mÃlini, 
SÃ kathajja anuccaÇgi vanaæ gacchati ekikÃ. 

6233. YÃssu sivÃya sutvÃna muhuæ anatasate pure, 
SÃ kathajja anuccaÇgi vanaæ gacchati hirukÃ. 

6234. YÃssu indassa gottassa uÊukassa pavassato, 
SutvÃna nadato bhÅtÃ vÃruïiva pavedhati: 
SÃ kathajja anuccaÇgi vanaæ gacchati hÅrukÃ. 

6235. Sakuïi hataputtÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Ciraæ dukkhena jhÃyissaæ su¤¤aæ Ãgammimaæ puraæ. 

[PTS Page 501] [\q 501/]     
6236. SakuïihataputtÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
KisÃ paï¬u bhavisasÃmi piye putte apassati. 

6237. Sakuïi hata puttÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Tena tena padhÃvissaæ piye putte apassatÅ. 

6238. KurarÅ2- hatachÃpÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Ciraæ dukkhena jhÃyissaæ su¤¤aæ Ãgammimaæ puraæ. 

6239. KurarÅ hatachÃpÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
KisÃ paï¬u bhavissÃmi piye putte apassati. 
6240. KurarÅ hatachÃpÃva su¤¤aæ disvÃ kulÃvakaæ, 
Tena tena padhÃvissaæ piye putte apassati. 

6241. SÃ nÆna cakkavÃkiva pallalasmiæ anudake, 
Ciraæ dukkhena jhÃyissaæ su¤¤aæ Ãgammiæ puraæ. 

6242. SÃ nÆna cakkavÃkiva pallalasmiæ anudake, 
KisÃ paï¬u bhavissÃmi piye putte apasasti. 

6243. SÃ nÆna cakkavÃkiva pallalasmiæ anudake, 
Tena tena padhÃvissaæ piye putte apassati. 

1. ItthisahassÃnaæ - machasaæ 2. Kururi - machasaæ, syÃ

[BJT Page 376] [\x 376/]     
6244. Evaæ ce me vilapantiyÃ rÃjaputtaæ adÆsakaæ, 
PabbÃjasi vanaæ raÂÂhÃ ma¤¤e bhessÃmi jÅvitaæ, 

[PTS Page 502] [\q 502/]     
6245. TassÃ lÃlappitaæ sutvÃ sabbÃ antepure bahu, 1-
BÃhÃ paggayha pakkanduæ sivika¤¤Ã samÃgatÃ. 

6246. SÃlÃva sampamathitÃ mÃlutena pamadditÃ, 
Senti puttÃ ca dÃrÃ ca vessantaranivesane. 

6247. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brahmaïÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanaduæ vessantaranivesane, 

6248. HatthÃrÆhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
BÃhÃ paggayha vessantaranivesane. 

6249. Tato ratyÃ vivasane suriyassuggamanaæ pati, 
Atha vessantaro rÃjÃ dÃnaæ dÃtuæ upÃgami. 

6250. VatthÃni vatthakÃmÃnaæ soïa¬Ãnaæ detha vÃruïiæ. 
Bhojanaæ bhojanatthinaæ sammÃ detha2- pacecchatha. 

6251. MÃ ca ka¤ci vaïibbake heÂhayittha idhÃgate, 
Tappetha annapÃnena gacchantu paÂipujitÃ3"

6252. Tesu mantÃ kiÊantÃva sampatanti vaïibbakÃ, 
Nikkhamanne mahÃrÃje sivinaæ raÂÂhava¬¬hate. 

6253. Acchecchuæ vata bho rukkhaæ sabbakÃmadadaæ dumaæ, 
YathÃ vessantaraæ raÂÂhÃ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

6254. Acchecchuæ vata bho rukkhaæ nÃnÃphaladharaæ dumaæ, 
YathÃ vessantaraæ raÂÂhÃ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

6255. Acchecchuæ vata bho rukkhaæ sabbakÃmarasÃharaæ, 
YathÃ vessantaraæ raÂÂhÃ pabbÃjenti adÆsakaæ. 

1. Ahu - machasaæ, syÃ 2. Sammadeva - machasaæ, syÃ
3"Athettha vattati saddo tumulo bheravo mahÃ dÃnena taæ niharanti puna dÃnaæ adÃtuvaæ
ayaæ gÃthÃ maramma potthake dissati. 

[BJT Page 378] [\x 378/]     
6256. Ye vuddhÃ ye ca daharÃ ye ca majjhimaporisÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ;
Nikkhamante mahÃrÃje sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6257. AtiyakkhÃ vassavarÃ itthÃgÃra¤ca rÃjino, 
BahÃ paggayha pakkanduæ;
Nikkhamante mahÃrÃje sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6258. Thiyopi tattha pakkanduæ yÃ tamhi nagare ahu, 
Nikkhamante mahÃrÃje sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6259. Ye brÃhmaïÃ ye ca samaïÃ a¤¤evÃpi vaïibbakÃ, 
BÃhÃ paggayha pakkanduæ adhammo kira bho iti. 

6260. YathÃ vessantaro rÃjÃ yajamÃno sake pure, 
Sivinaæ vacanatthena sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

[PTS Page 503] [\q 503/]     
6261. Santa hatthisate datvÃ sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
Suvaïïakacche mÃtaÇge hemakappanavÃsase. 

6262. ArÆÊhe gÃmaïiyehi tomaraÇkusapÃïihi, 
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6263. Satta assasate datvÃ sabbÃlaÇkÃrabhusite, 
ùjÃniye ca jÃtiyÃ sindhave sÅghavÃhane. 

6264. ArÆÊhe gÃmaïiyehi illiyÃcÃpadhÃrihi, 
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6265. Santa rathasate datvÃ santaddhe ussitaddhaje, 
DÅpe athopi veyyaghge10 sabbÃlaÇkÃrabhusite. 

6266. ArÆÊhe gÃmaïiyehi cÃpahatthehi vammihi, 
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6267. Satta itthisate datthÃ ekamekÃ rathe ÂhitÃ, 
SannaddhÃ nikkharajjuhi suvaïïena alaÇkatÃ. 

6268. PÅtÃlaÇkÃrÃ pÅtavasanÃ pitÃbharaïabhusitÃ, 
ùÊÃrapakhumÃ1- hasulÃ susa¤¤Ã tanumajjhimÃ;
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

1. ùÊÃrapambhÃ - machasaæ
10. [BJT] veyyaghge [should likely] veyyagghe
[BJT Page 380] [\x 380/]     
6269. Santa dhenusate datvÃ sabbÃ kaæsupadhÃraïÃ, 1-
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6270. SattadÃsisate datvÃ sattadÃsasatÃni ca
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6271. Hatthi asse rathe datvÃ nÃriyo ca alaÇkatÃ, 
Esa vessantaro rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6272. TadÃsiæ yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanÃ, 
MahÃdÃne padinnamhi medini samakampatha. 

6273. TadÃsiæ yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanÃ, 
Yaæ pa¤ajalikato rÃjÃ sambhÃ raÂÂhÃ nirajjati. 

6274. Athettha vantati saddo tumulo bheravo mahÃ, 
DÃnena taæ niharanti puna dÃnaæ adÃ tuvaæ. 

6275. Tesu mantÃ kilantÃ ca sampatanti vaïibbakÃ, 
Nikkhamante mahÃrÃje sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

[PTS Page 505] [\q 505/]     
6276. ùmantayittha rÃjÃnaæ sa¤ajayaæ dhamminaæ varaæ, 
Avaruddhasi maæ deva vaÇkaæ2- gacchÃmi pabbataæ. 

6277. Ye hi teci mahÃrÃja bhÆtÃ ye ca bhavissare, 
AtintÃ yeva kÃmehi gacchanti yamasÃdhanaæ. 

6278. Sohaæ sake abhisasiæ yajamano sake pure, 
Sivinaæ vacanatthana sambhÃ raÂÂhÃ nirajjahaæ. 

6279. Aghaæ taæ patisevissaæ vane vÃÊamigÃkiïeïa, 
Khaggadipinisevite ahaæ pu¤¤Ãni karomi;
Tumbhe paÇkamhi sÅdatha. 

6280. AnujÃnÃhi maæ amma pabbajjÃ mama ruccati, 
Sohaæ sake abhisasiæ yajamÃno sake pure. 

Sivinaæ vacanatthana sambhÃ raÂÂhÃ nirajjahaæ. 

[PTS Page 506] [\q 506/]     
6281. Aghaæ taæ patisevissaæ vane vÃÊamigÃkiïeïa, 
Khaggadipinisevite ahaæ pu¤¤Ãni karomi;
Tumbhe paÇkamhi sÅdatha. 

1. KusumadhÃrino - machasaæ 2. VaÇka gacchÃmi pabbataæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 382] [\x 382/]     
6282. AnujÃnÃmi taæ puttaæ pabbajjÃ te samijjhatu, 
Aya¤ca maddi kalyÃïi susa¤¤Ã tanumajjhimÃ;
Acchataæ saha puttehi kiæ ara¤¤e karissati. 

6283. NÃhaæ akÃmÃ ara¤¤aæ netumussahe, 
Sace icchati anevatu sace nicchati acchatu. 

6284. Tato suïhaæ mahÃrÃjÃ yÃcituæ paÂipajjatha, 
MÃ candana samÃcÃre rajojallaæ adhÃrayi. 
6285. MÃ kÃsiyÃni dhÃretvÃ kusacÅramadhÃrayi, 
Dukkho vÃso ara¤¤asmiæ mÃ hi tvaæ lakkhaïe gami. 

6286. Tamabravi rÃjaputti maddi sabbaÇgasobhanÃ, 
NÃhaæ taæ sukhamiccheyyaæ yaæ me vessantaraæ vinÃ. 

6287. TamabravÅ mahÃrÃjÃ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano, 
IÇgha maddÅ nisÃmehi mane ye honti dussabhÃ. 

6288. Bahu kÅÂÃ paÂaægÃ ca makasÃ madhumakkhikÃ, 
Tepi taæ tattha hiæseyyuæ taæ te dukkhataraæ siyÃ. 

[PTS Page 507] [\q 507/]     
6289. Apare passa santÃpe nadinupanisevite, 
SappÃ ajagarÃ nÃma avisÃ te mahabbalÃ. 

6290. Te manussaæ migaæ vÃpi api mÃsantamÃgataæ, 
ParikkhipitvÃ bhogehi vasamÃnenanti antano. 

6291. A¤¤epi kaïhajaÂino acchÃ nÃma aghammigÃ, 
Na tehi puriso diÂÂho rukkhamÃruyha muccati. 

6292. SaÇghaÂÂayantÃ siÇgÃni tikkhaggÃni pahÃrino. 
MahisÃ vicarantettha nadiæ sotumbaraæ pati. 

6293. DisvÃ migÃnaæ yuthÃnaæ gavaæ sa¤carataæ1- vane, 
Dhenuva vacchagiddhÃva kathaæ maddi karissasi. 

6294. DisvÃ sampatite ghore dummaggesu plavaÇgame, 
Akhetta¤¤Ãya te maddi bhavitante2 mahabbhayaæ. 

1. Sa¤cavaratha - machasaæ 2. Bhavissate - machisaæ bhavissante - syÃ

[BJT Page 384] [\x 384/]     
6295. YÃ tvaæ sivÃya sutvÃna muhuæ uttasase pure, 
SÃ tvaæ vaÇkaæ anuppantÃ kathaæ maddi karissasi. 

6296.  hite majjhantike kÃle santisinnesu1- pakkhisu, 
Sanateva brahÃra¤¤aæ tattha kiæ gantumicchasi. 

6297. Tamabravi rÃjaputti maddi sabbaÇgasobhanÃ, 
YÃni etÃni akkhÃsi vane paÂibhayÃni me;
SabbÃni abhisambhossaæ gaccha¤¤eva rathesabha. 

[PTS Page 508] [\q 508/]     
6298. KÃsaæ kusaæ poÂakilaæ usÅraæ mu¤ajabbabajaæ. 
UrasÃ panudahessÃmi nÃssa hessÃmi dunnayÃ. 

6299. Bahuhi vata cariyÃhi kumÃri vindate patiæ, 
Udarassuparodhena gohanubbeÂhanena ca. 

6300. Aggissa paricariyÃya udakummujjanena ca, 
Vedhammaæ2- kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 
6301. ApissÃ hoti appatto ucchiÂÂhamapi bhu¤jituæ, 
Yo naæ hatthe gahetvÃna akÃmaæ parika¬¬hati;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 

6302. KesaggahaïamukkhepÃ bhumyÃ va parisumbhanÃ, 
DatvÃ ca no pakkamati bahuæ dukkhaæ anappakaæ;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 

6303. SukkacchavÅ vedhaverÃ datvÃ subhagamÃnino, 
AkÃmaæ parika¬¬hanti uluka¤¤eva vÃyasÃ;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 

6304. Api ¤Ãtikule phÅte kaæsapajjotane vasaæ, 
NevÃtivÃkyaæ3- na labhe bhÃtuhi sakhikÃhi- ca;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 

6305. NaggÃ nadÅ anudakÃ naggÃ raÂÂhaæ arÃjikaæ, 
Itthipi vidhavÃ naggÃ yassÃpi dasa hÃtaro;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 

1. Sannisicesu - machasaæ 2. Vedhabyaæ - machasaæ 3. VÃbhivÃkyaæ na labhetha - machasaæ
4. Sakhinihi ca - machasaæ 

[BJT Page 386] [\x 386/]     
6306. Dhajo rathassa pa¤¤Ãïaæ dhumo pa¤¤Ãïamaggino, 
RÃjÃ raÂÂhassa pa¤¤Ãïaæ bhattÃ pa¤¤ÃïamitthiyÃ;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke gaccha¤¤eva rathesabha. 

6307. YÃ daÊiddÅ daÊiddassa a¬¬hÃ a¬¬hassa kittimÃ, 1-
Taæ ve devÃ pasaæsanti dukkaraæ hi karoti sÃ. 

6308. SÃmikaæ anukhandhÅssaæ sadÃ kÃsÃyavÃsini, 
PathavyÃpi abhejjantyÃ2- nicche vessantaraæ vinÃ;
Vedhammaæ kaÂukaæ loke3-gaccha¤¤eva rathesabha. 

6309. Api sÃgarapariyantaæ pahuvittadharaæ mahiæ, 
NÃnÃratanaparipuraæ nicche vessantaraæ vinÃ. 

6310. Kathannu tÃsaæ bhadayaæ sukharÃ vata itthiyo, 
YÃ sÃmike dukkhitamhi sukhamicchanti attano. 

6311. Nikkhamante mahÃrÃje sivinaæ raÂÂhava¬¬hane, 
Tamahaæ anubandhissaæ sabbakÃmadado hi me. 

[PTS Page 509] [\q 509/]     
6312. TamabravÅ mahÃrÃjÃ maddiæ sabbaÇgasobhanaæ, 
Ime te daharÃ puttÃ jÃlÅ kaïhÃjinÃ cubho;
Nikkhippa lakkhaïe gaccha mayaæ te posiyÃmase. 

6313. TamabravÅ rÃjaputti maddi sabbaÇgasobhanÃ, 
PiyÃ me puttakÃ deva jÃlÅ kaïahÃjinÃ cubho;
Tyambhaæ tattha ramessanti ara¤¤e jivasokinaæ. 

[PTS Page 510] [\q 510/]     
6314. TamabravÅ mahÃrÃjÃ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano, 
SÃlÅnaæ odanaæ bhutvÃ suciæ maæsupasecanaæ;
RukkhaphalÃni bhu¤jantÃ kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6315. BhatvÃ sataphale kaæse sovaïeïa satarÃjike, 
RukkhaphalÃni bhu¤jantÃ kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6316. KÃsiyÃni ca dhÃretthÃ khomakodumbarÃni ca, 4-
RukkhaphalÃni bhu¤jantÃ kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

1. Kittimaæ - machasaæ 2. AbhijjantÃ - machasaæ 3. VedhabyÃ kaÂukittiyÃ - machasaæ, syÃ 4.
KoÂumbarÃni ca - machasaæ

[BJT Page 388] [\x 388/]     
6317. VayhÃhi pariyÃyitvÃ sivikÃya rathena ca, 
PattikÃ paridhÃvantÃ kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6318. KÆÂÃgÃre sayitvÃna nivÃte phussitaggale, 
SayantÃ rukkhamulasmiæ kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6319. PallaÇkesu yasitvÃna gonake cittasatthate, 
SayantÃ tiïasanthÃre kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6320. Gandhakena vilimpitvÃ agarÆ1- candanena ca, 
Rajojallini dhÃrentÃ kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6321. CamarÅmorabhatthehi vijitaÇgÃ sukhedhitÃ, 
DaÂÂhÃ2- ¬aæsehi makasehi kathaæ kÃhanti dÃrakÃ. 

6322. Tamabravi rÃjaputti maddi sabbaÇgasobhanÃ, 
MÃ deva paridevesi mÃ ca tvaæ vimano ahu;
YathÃ mayaæ bhavissÃma tathÃ hessanti dÃrakÃ. 

6323. Idaæ vatvÃna pakkÃmi maddÅ sabbaÇgasobhanÃ, 
Sivimaggena anvesi putte ÃdÃya pakkhaïÃ. 

[PTS Page 511] [\q 511/]     
6324. Tato vessantaro rÃjÃ dÃnaæ datvÃna khattiyo, 
Pitu mÃtu ca vanditvÃ katvÃ ca naæ padakkhiïaæ. 

6325. CatuvÃhiæ rathaæ yuttaæ sÅgha3- mÃruyha sandanaæ, 
ùdÃya puttadÃra¤ca vaÇkaæ pÃyÃsi pabbataæ. 

6326. Tato vessantaro rÃjÃ yenÃsi bahuko jano, 
ùmanta kho taæ 
6327. Isagha maddi nisÃmehi rammarÆpaæva4- dissati, 
ùvÃso siviseÂÂhassa pettikaæ bhavanaæ mama. 

[PTS Page 512] [\q 512/]     
6328. Taæ brÃhmaïÃ anavagamuæ te taæ asse ayÃcisuæ, 
YÃcito paÂipÃdesi catunnaæ caturo bhaye. 

6329. IÇgha maddÅ nisÃmehi cittarÆpaæva dissati, 
MigÃ rohicacavaïïe dakkhiïassÃ vahanti maæ. 

1. Aggalu - machasaæ, syÃ 2. PhuÂÂhÃ - machasaæ, syÃ 3. SiÇgha - machasaæ
4. Rammaæ puraæva - machasaæ

[BJT Page 390] [\x 390/]     
6330. Athettha pa¤camo Ãga1- so taæ rathamayÃcatha, 
Tassa taæ yÃcitodÃsi nacassupahato mano. 

6331. Tato vessantaro rÃjÃ oropetvÃ2- sakaæ janaæ, 
AssÃsayÅ assarathaæ brÃhmaïassa dhanesino. 

[PTS Page 513] [\q 513/]     
6332. Tvaæ maddi kaïhÃjinaæ gaïha3- lahukÃ esÃ kaïiÂÂhikÃ, 
Ahaæ jÃliæ gaïhissÃmi garuko bhÃtiko hi so. 

6333. RÃjÃ kumÃraæ ÃdÃya rÃjaputti ca dÃrikaæ, 
SammodamÃnaæ pakkÃmuæ4- a¤¤ama¤¤apiyaævadÃ. 
- DÃnakaï¬aæ niÂÂhitaæ -

6334. Yadi keci manujÃ etti anumagge paÂipathe, 
Maggaæ te paÂipucchÃma kuhiæ vaÇkatapabbato. 

6335. Te tattha ambhe passitvÃ karuïaæ paridevayuæ, 
Dukkhaæ te paÂivedenti dÆre vaÇkatapabbato. 

6336. Yadi passanti pavane dÃrakÃ phalite5- dume, 
Tesaæ phalÃnaæ hetuhi uparodanti dÃrakÃ. 

6337. Rodante dÃrake disvÃ ubbiggÃ6- vipulÃ dumÃ, 
SayamevonamitvÃna upagacchanti dÃrake. 

6338. Idaæ accherakaæ disvÃ abbhutaæ lomahaæsanaæ, 
SÃdhukÃraæ pavattesi maddÅ sabbaÇgasobhanÃ. 

6339. Accheraæ vata lokasmiæ abbhutaæ lomahaæsanaæ, 
Vessantarassa tejena sayamevonatÃ dumÃ. 

[PTS Page 514] [\q 514/]     
6340. SaÇkhipiæsu pathaæ yakkhÃ anukampÃya dÃrake, 
Nikkhantadivaseneva cetaraÂÂhaæ upÃgamuæ. 

6341. Te gantvÃ dÅghamaddhÃnaæ cetaraÂÂhamupÃgamuæ, 
Idhaæ phÅtaæ janapadaæ bahumaæsasurodanaæ. 

1. ùgÃ - machasaæ, syÃ 2. OtÃretvÃ - machasaæ 3. Kaïhaæ - machasaæ, syÃ
4. Pakkamuæ - machasaæ 5. Phaline - machasaæ 6. UbbidadhÃ - machasaæ

[BJT Page 392] [\x 392/]     
6342. CetiyÃ parikariæsu disvÃ lakkhaïamÃgataæ, 
SukhumÃli vatayaæ ayyÃ pantikÃ paridhÃvati. 

6343. VayhÃhi pariyÃyitvÃ sivikÃya ca khantiyÃ, 1-
SÃjja maddÅ ara¤¤asmiæ pattikÃ paridhÃvati. 

[PTS Page 515] [\q 515/]     
6344. Taæ disvÃ cetapÃmokkhÃ rodamÃnÃ upÃgamuæ, 
Kaccinnu deva kusalaæ kacci deva anÃmayaæ;
Kacci pitÃ arogÃ te sivina¤ca anÃmayaæ. 

6345. Ko te balaæ mahÃrÃja konu te rathamaï¬alaæ, 
Anasasako arathako dÅghamaddhÃnamÃgato;
Kacci nÃmintehi2- pakato anuppattosimaæ disaæ. 

6346. Kusalaæ ceva me sammÃ atho sammÃ anÃmayaæ, 
Atho pitÃ arogo me sivina¤ca anÃmayaæ. 

6347. Ahaæ hi ka¤ajaraæ dappaæ ÅsÃdantaæ urÆÊabhavaæ, 
Khetta¤ca sabbayuddhÃnaæ sabbasetaæ gajuttamaæ. 

6348. Paï¬ukambalasa¤achannaæ pabhinnaæ sattumaddanaæ, 
Dantiæ savÃÊavijaniæ setaæ kelÃsasÃdisaæ. 

6349. Sasetecchannaæ saupatheyyaæ3- sÃthabbanaæ sahatthipaæ, 
AggayÃnaæ rÃjavÃhiæ brÃhmaïÃnaæ adÃsabhaæ, 4-

6350. Tasmiæ sivayo kuddhÃ pitÃ ca apahato mano, 
Avaruddhati5- maæ rÃjÃ vaÇkaæ gacchÃmi pabbataæ;
OkÃsaæ sammÃ6- jÃnÃtha vane yattha vasÃmase. 

[PTS Page 516] [\q 516/]     
6351. SvÃgatante mahÃrÃja atho te adurÃgataæ, 
Issarosi anuppatto yaæ idhatthi pavedaya, 

6352. SÃkaæ bhisaæ madhuæ maæsaæ suddhaæ sÃlinamodanaæ, 
Paribhu¤aja mahÃrÃja pÃhuno nosi Ãgato. 

1. Rathenava - machasaæ, syÃ 2. KaccÃ mittehi - machasaæ, syÃ vi 
3. Saupadheyyaæ - machasaæ 4. AdÃ gajaæ - machasaæ 5. Avaruddhayi - machasaæ, vi
6. Samma - machasaæ


[BJT Page 394] [\x 394/]     

6353. PaÂiggahitaæ yaæ dinnaæ sabbassa agghiyaæ kataæ, 
Avaruddhati maæ rÃjÃ vaÇkaæ gacchÃmi pabbataæ;
OkÃsaæ sammÃ jÃnÃtha vane yattha vasÃmase. 

6354. Idheva tÃva acchassu cetaraÂÂhe rathesabha, 
YÃva cetÃ gamissanti ra¤¤o santika yÃcituæ
NijjhÃpetuæ mahÃrÃjaæ sivinaæ raÂÂhava¬¬hanaæ. 

6355. Taæ taæ cetÃ purakkhatvÃ1- patitÃ laddhapaccayÃ, paricÃretvÃna2- gacchanti evaæ
jÃnÃhi khattiya. 

6356. MÃ vo ruccittha gamanaæ ra¤¤o santika yÃcituæ
NijjhÃpetuæ mahÃrÃjaæ rÃjÃ tattha na issaro. 

6357. AccuggatÃhi sivayo balatthÃ negamÃ ca ye, 
Te phadhaæsetumicchanti rÃjÃnaæ mama kÃraïÃ. 

[PTS Page 517] [\q 517/]     
6358. Sace esÃ pavattettha raÂÂhasmiæ raÂÂhava¬¬hana, 
Idheva rajjaæ kÃrehi cetehi parivÃrito

6359. Iddhaæ phita¤cidaæ raÂÂhaæ iddho janapado mahÃ
Matiæ karohi tvaæ deva rajjassamanusÃsituæ. 

6360. Na me chando mati atthi rajjassamanusÃsituæ, 
PabÃjitassa raÂÂhasmÃ cetaputtÃ suïÃtha me. 

6361. AtuÂÂhÃ sivayo assu3- balatthÃ4- negamÃ ca ye, 
PabbÃjitassa raÂÂhasmÃ cetÃ rajjebhisecayuæ. 

6362. Asammodiyampi vo assa accantaæ mama kÃraïÃ, 
Sivinaæ bhaï¬ana¤cÃpi viggaho me na ruccati. 

6363. Athassa bhaï¬anaæ ghoraæ sampahÃro anappako, 
Ekassa kÃraïÃ mayhaæ hiæseyyuæ bahuke jane5-

1. PurakkhitvÃ - machasaæ 2. ParicÃritvÃna - machasaæ 3. ùsuæ - machasaæ
4. BalaggÃ - machasaæ, syÃ 5. Bahuko jano - machasaæ, vi. 

[BJT Page 396] [\x 396/]     
6364. PaÂiggahitaæ yaæ dinnaæ sabbassa agghiyaæ kataæ, 
Avaruddhati maæ rÃjÃ vaÇkaæ gacchÃmi pabbataæ;
OkÃsaæ sammÃ jÃnÃtha vane yattha vasÃmase. 

[PTS Page 518] [\q 518/]     
6365. Taggha te mayamakkhÃma yathÃpi kusalÃ tathÃ, 
RÃjisi yattha sammÃnti ÃhutaggÅ samÃhitÃ. 

6366. Esa selo mahÃrÃja pabbato gandhamÃdano, 
Yattha tvaæ saha puttehi saha bhariyÃya vacchasi. 1-

6367. Taæ cetÃ anusÃsiæsu assunettÃ rudammukhÃ, 
Ito gaccha mahÃrÃja ujuæ2- yenuttarÃmukho. 

6368. Atha dakkhisi bhaddante vipulaæ3- nÃma pabbataæ, 
NÃnÃdumagaïÃkiïïaæ sÅtacchÃyaæ manoramaæ4-

6369. Tamatikkamma bhaddanena atha akkhisi Ãpakaæ, 5-
Nadiæ ketumatiæ nÃma gambhÅraæ girigabbharaæ. 

6370. PuthulomamacchÃkiïïaæ supatitthaæ mahodikaæ, 6-
Tattha nÃhÃtvÃ vipitvÃ ca assÃsetvÃ ca puttake. 

6371. Atha dakkhisi bhaddanena nigrodhaæ madhuvipphalaæ, 7-
Rammake sikhare jÃtaæ sitacchÃyaæ manoramaæ. 

6372. Atha dakkhisi bhaddante nÃlikaæ nÃma pabbataæ, 
NÃnÃdijaïÃkiïïaæ selaæ kimpurisÃyutaæ. 

6373. Tassa uttarapubbena mucalindo nÃma so saro, 
Puï¬arikehi sa¤achanto setasogandhiyehi ca. 

6374. So vanaæ meghasaÇkÃsaæ dhuvaæ haritasaddalaæ, 
SihovÃmisapekkhiva vanasaï¬aæ vigÃhaya;
Puppharukkhehi sa¤achannaæ phalarukkhehi cuhabhaæ. 

1. Gaca si - machasaæ 2. Ujajuæ - aÂÂhakathÃ. 3. Vepullaæ - machasaæ, syÃ
4. Rammaæ - machasaæ 5. ùpagaæ - machasaæ, syÃ 6. Madhuvimpalaæ - machasaæ

[BJT Page 398] [\x 398/]     
6375. Tattha bindussarÃ vaggu nÃnÃvaïïÃ bahu dijÃ, 
Kujantamupakujanti1- utu sampupphite duma. 

6376. GantvÃ girividuggÃnaæ nadinaæ pabhavÃni ca, 
So dakkhasi pokkharaïiæ kara¤ajakakudhÃyutaæ2-

6377. PuthulomamacchÃkiïïaæ supatitthaæ mahodikaæ, 
Sama¤ca caturassa¤ca sÃdhuæ appaÂigandhiyaæ. 

6378. TassÃ uttarapubbena païïasÃlaæ amÃpaya, 3-
PaïïasÃlaæ amÃpetvÃ u¤achÃcariyÃya Åhatha. 
- Vanappavesanakhaï¬aæ niÂÂhitaæ. -

[PTS Page 521] [\q 521/]     
6379. Ahu cÃsi kaliÇgesu jujako nÃma brÃhmaïo, 
TassÃsi daharÃ bhariyÃ nÃmenÃmittatÃpanÃ. 

6380. TÃ naæ tattha gatÃvocuæ nadÅudakahÃrikÃ, 4-
Thiyo naæ paribhÃsiæsu samÃgantvÃ kutubhalÃ. 

6381. AmittÃ nÆna te mÃtÃ amitto nÆna te pitÃ
Ye taæ jiïïassa pÃdaæsu evaæ dahariyaæ satiæ. 

6382. Abhitaæ5- vata te ¤Ãti mantayiæsu rabhogatÃ, 
Ye taæ jiïïassa pÃdaæsu evaæ dahariyaæ satiæ. 

6383. Dukkaraæ6- vata te ¤Ãti mantayiæsu rabhogatÃ, 
Ye taæ jiïïassa pÃdaæsu evaæ dahariyaæ satiæ. 

6384. PÃpakaæ vata te ¤Ãti mantayiæsu rabhogatÃ, 
Ye taæ jiïïassa pÃdaæsu evaæ dahariyaæ satiæ. 

6385. AmanÃpaæ vata te ¤Ãti mantayiæsu rabhogatÃ, 
Ye taæ jiïïassa pÃdaæsu evaæ dahariyaæ satiæ. 

1. Kujanta mupakujjanti - aÂÂhakathÃ 2. Khara¤aja - machasaæ 3. MamÃpaya - machasaæ
4. BhÃriyÃ - machasaæ, vi 5. Abhinaæ - machasaæ, syÃ vi 6. DukkaÂaæ - machasaæ, vi 
[BJT Page 400] [\x 400/]     
[PTS Page 522] [\q 522/]     
6386. AmanÃpavÃsaæ vasasi jiïïena patinÃ saha, 
YÃ tvaæ vasasi jiïïassa matante jÅvitÃ maraæ. 

6387. Na hi nÆna tuyhaæ kalyÃïi pitÃ mÃtÃ ca sobhane, 
A¤¤aæ bhattÃraæ vindiæsu ye taæ jiïïassa pÃdaæsu;
Evaæ dahariyaæ satiæ. 

6388. DuyayiÂÂhaæ te navamiyaæ akataæ aggihuttakaæ, 
Ye taæ jiïïassa pÃdaæsu evaæ dahariyaæ satiæ. 

6389. Samaïe brÃhmaïe nÆna brahmacariyaparÃyaïe, 
SÃ tvaæ loke abhisapi silavante bahussute;
YÃ tvaæ vasasi jiïïassa evaæ dahariyaæ satiæ. 

6390. Na dukkhaæ abhinÃ daÂÂhaæ na dukkhaæ sattiyÃ hataæ, 
Ta¤ca dukkha¤ca tippa¤ca1- yaæ passe jiïïakaæ patiæ. 

6391. Natthi khi¬¬Ã natthÅ rati jiïïena patinÃ saha, 
NatthÅ allÃpasallapo jagghitampi2- na sohati. 

6392. YadÃ ca daharo daharÃ mantayanti rabhogatÃ, 
Sabbesaæ sokÃ nassanti3- ye keci hadayanissitÃ. 

6393. DaharÃ tvaæ rupavati purisÃnaæ abhipatthitÃ, 
Gaccha ¤Ãti kule accha kiæ jiïïo ramayissati. 

[PTS Page 523] [\q 523/]     
6394. Na te brÃhmaïa gacchÃmi nadiæ adakahÃriyÃ, 
Thiyo maæ paribhÃsanti tayÃ jiïïena buhmaïa. 

6395. MÃ me tvaæ akarÃ kammaæ mÃ me udakamÃhari, 
Ahaæ udakamÃhissaæ mÃ hoti kupitÃ ahu. 

6396. NÃhaæ kamhi kule jÃtÃ yaæ tvaæ udakamÃhare, 
Evaæ brahmaïa jÃnÃhi na te vacchÃmahaæ ghare. 

6397. Sace me dÃsaæ dÃsiæ vÃ nÃnayisassi brÃhmaïa, 
Evaæ brahmaïa jÃnÃhi na te vacchÃmi santike. 

1. Tibba¤ca - machasaæ 2. JagghÅtumpi 3. Sabbe sokÃ vinassanti - syÃ sabbÃ sokÃ - machasaæ

[BJT Page 402] [\x 402/]     
6398. Natthi me sippaÂaÂhÃnaæ vÃ dhanaæ dha¤¤acca brÃhmaïÅæ, 
Kutohaæ dÃsaæ dÃsiæ vÃ ÃnayissÃmi bhotiyÃ;
Ahaæ hotiæ upaÂÂhissaæ mÃ hoti kupitÃ ahu. 

6399. Ehi te abhamakkhissaæ yathÃ me vacanaæ sutaæ, 1-
Esa vessantaro rÃjÃ vaÇke vasati pabbate. 

6400. Taæ tvaæ gantvÃna yÃcassu dÃsaæ dÃsiæ ca brÃhmaïa, 
So te dassati yÃcito dÃsaæ dÃsi¤ca khattiyo
6401. Jiïïohamasami abalo dÅgho vaddhÃ suduggamo, 
MÃ hoti paridevesi2- mÃ ca tvaæ vimanÃ ahu;
Ahaæ bhotiæ upaÂÂhissaæ mÃ bhoti kupitÃ ahu. 

[PTS Page 524] [\q 524/]     
6402. YathÃ agantvÃ saÇgÃmaæ ayuddhova parÃjito, 
Evameva tuvaæ brahme agananvÃ parÃjito. 

6403. Sace me dÃsiæ vÃ nÃnayissasi brÃhmaïa, 
Evaæ brahmaïa jÃnÃhi na te vacchÃmahaæ ghare, 
Amanapaæ te karissÃmi taæ te dukkhaæ bhavissati. 

6404. Nakkhatte utupabbesu3- yadÃ maæ dakkhasi laÇkataæ, 
A¤¤ehi saddhÅæ ramamÃnaæ taæ te dukkhaæ bhavissati. 

6405. Adassanena mayhaæ te jiïïassa paridevato
Bhiyo vaÇkÃ ca palitÃ bahu bhessanti brÃhmaïÃ. 

6406. Tato so brÃhmaïo bhÅto brÃhmaïiyÃ vasÃnugo, 
AÂÂito kÃmarÃgena brÃhmaïiæ etadabravi. 

6407. PÃtheyyaæ me karohi tvaæ saÇkulyÃ saguÊÃni ca, 4-
Madhupiï¬ikÃ ca sukatÃyo sattubhatta¤ca brÃhmaïi. 

6408. ùnayissaæ methunake ubhe dÃsakumÃrake, 
Te taæ paricarissanti rattindivamatanditÃ. 

[PTS Page 525] [\q 525/]     
6409. Idaæ vatvÃ brahmabandhu paÂimu¤ci upÃhanÃ, 
Tato so mantayitvÃna bhariyaæ katvÃ padakkhiïaæ. 

1. Suïaæ - machasaæ 2. PaÂidevesi - machasaæ 3. Utupubbesu - machasaæ 
4. SaægulÃ sakalÃniva - machasaæ

[BJT Page 404] [\x 404/]     
6410. PakkÃmi so ruïïamukho brÃhmaïo sahitabbato, 
Sivinaæ nagaraæ phÅtaæ dÃsapariyesanaæ caraæ. 

6411. So tattha gananvÃ avaca ye tatthÃsuæ samÃgatÃ, 
Kuhiæ vessantaro rÃjÃ kattha passemu khattiyaæ. 

6412. So jÃno taæ vavacÃsi1- ye tatthÃsuæ samÃgatÃ, 
Tumebhahi brahme pakato atidÃnena khattiyo;
PabbÃjito sakÃ raÂÂhÃ vaÇke vasati pabbate. 

6413. Tumbhihi brahme pakato atidÃnena khattiyo, 
ùdÃya puttara¤ca vaÇke vasati pabbate. 

6414. So codito brÃhmaïiyÃ brÃhmaïo kÃmagiddhimÃ, 
Aghaæ taæ patisevittha;
Vane vÃÊamigÃkiïïe khaggadipinisevite. 

6415. ùdaya kheluvaæ daï¬aæ agginuttaæ kamaï¬aluæ, 
So pÃvisi brahÃra¤¤aæ yattha assosi kÃmadaæ. 

6416. Taæ paviÂÂhaæ brahÃra¤¤aæ kokÃ naæ parivÃrayuæ, 
Vikkandi so vippanaÂÂho dÆre panthÃ apakkami. 

6417. Tato so brÃhmaïo gantvÃ bhogaluddo asa¤¤ato, 
VaÇkassoharaïe naÂÂho, 
"(Sunakhehi parivÃrito rukkhasami¤ca nisinnova);
ImÃ gÃthÃ abhÃsatha. 

[PTS Page 526] [\q 526/]     
6418. Ko rÃjaputtaæ nisÃbhaæ jayantamaparÃjitaæ, 
Bhaye khemassa dÃtÃraæ ko me vessantaraæ vidu. 

6419. Yo yÃcataæ patiÂÂhÃsi bhÆtÃnaæ dharaïirica, 
Dharaïupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6420. Yo yÃcataæ gatÅ Ãsi savantinaæva sÃgaro, 
Udadhupamaæ2-mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6421. KalyÃïatitthaæ sucimaæ situdakaæ manoramaæ, 
Puï¬arikehi saæchannaæ yuttaæ ki¤ajakkhareïunÃ;
Rahadupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

1. Te jÃtÃ taæ avaciæsu - machasaæ 2. Tathupamaæ - machasaæ 3. Sarupamaæ - machasaæ
"Imaæ pÃdadacayaæ sabbattha potthakesu na dissati. 

[BJT Page 406] [\x 406/]     
6422. Assanthavaæ pathe jÃtaæ sitacchÃyaæ manoramaæ, 
SantÃnaæ vissame1-tÃraæ kilantÃnaæ paÂiggahaæ;
Tathupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6423. Nigrodhaæva pathe jÃtaæ sitacchÃyaæ manoramaæ, 
SantÃnaæ vissametÃraæ kilantÃnaæ paÂiggahaæ;
Tathupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6424. Asambaæ ica pathe jÃtaæ sitacchÃyaæ manoramaæ, 
SantÃnaæ vissametÃraæ kilantÃnaæ paÂiggahaæ;
Tathupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6425. SÃlaæ ica pathe jÃtaæ sitacchÃyaæ manoramaæ, 
SantÃnaæ vissametÃraæ kilantÃnaæ paÂiggahaæ;
Tathupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6426. Dumaæ iva pathe jÃtaæ sitacchÃyaæ manoramaæ, 
SantÃnaæ vissametÃraæ kilantÃnaæ paÂiggahaæ;
Tathupamaæ mahÃrÃjaæ ko me vessantaraæ vidu. 

6427. Eva¤ca me vilapato paviÂÂhassa brahÃvane, 
Ahaæ jÃnanti yo vajjÃ nandiæ so janaye mamaæ2-

6428. Eva¤ca me vilapato paviÂÂhassa brahÃvane, 
Ahaæ jÃnanti yo vajjÃ (vessantaranivesanaæ;)
TÃya so ekaccÃya pasave pu¤¤aæ anappakaæ. 

[PTS Page 527] [\q 527/]     
6429. Tassa ceto paÂissosi ara¤¤e luddako caraæ, 3- 
Tumbhehi buhme pakato atidÃnena khantiyo;
PabbÃjito sakÃ raÂÂhÃ vaÇke vasati pabbate. 

6429. Tumbhehi buhme pakato atidÃnena khantiyo;
ùdÃya puttadÃra¤ca vaÇke vasati pabbate. 
. 
6430. AkiccakÃrÅ dummedho raÂÂhÃ viva4-namÃgato, 
RÃjaputtaæ gavesanto bako macchamivodake. 

1. Visame - machasaæ, syÃ 2. Mama - machasaæ syÃ 3. Luddagocaro - machasaæ, syÃ 4.
Pavana - machasaæ

[BJT Page 408] [\x 408/]     
6432. Tassa tyÃhaæ na dassÃmi jÅvitaæ idha brahmaïa, 
Ayaæ hi te1- mayÃ nutto saro pÃssati2- lohitaæ. 

6433. Siro te vajjhayitvÃna3- hadayaæ chetvÃ sabandhanaæ, 
Panthasakuïaæ4- yajissÃmi tuyhaæ maæsena brahmaïaæ. 

6434. Tuyhaæ maæsena daina matthakena ca brÃhmaïa
Ahutiæ paggahessÃmi chetvÃna hadayaæ tava. 

6435. Taæ me suyiÂÂhaæ suhutaæ tuyhaæ maæsena brÃhmaïa, 
Na ca tvaæ rÃjaputtassa bhariyaæ putte ca nessasi. 

[PTS Page 528] [\q 528/]     
6436. Avajjho brÃhmaïo duto cetaputta suïohi me, 
TasmÃ hi dutaæ na hananti esa dhammo sanantano. 

6437. NijjhattÃ sivayo sabbe pitÃ naæ daÂÂhumicchati, 
MÃtÃ ca dubbalÃ tassa acirÃ cakkhuni jiyare. 

6438. TesÃhaæ pahito duto cetaputta suïohi me, 
RÃjaputtaæ nayissÃmi yadi jÃnÃsi saæsa5- me. 

6439. Piyassa me piyo duto puïïapattaæ dadÃmi te, 
Ima¤ca madhuno tumbaæ migasatthÅ¤ca6- brÃhmaïa;
Ta¤ca te desamakkhissaæ yattha sammati kÃmado. 
- Jujakapabbaæ niÂÂhitaæ -

6440. Esa selo mahÃbrahme pabbato gandhamÃdano, 
Yattha vessantaro jÃrÃ saha puttehi sammati. 

6441. DhÃrento brÃhmaïaæ vaïïaæ Ãsa¤ca masaæ jaÂaæ, 
CammavÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ namasasti. 

6442. Ete nÅlÃ padissanti nÃnÃphaladharÃ dumÃ, 
UggatÃ abbhakÆÂaæ7- nÅlÃ a¤ajanapabbatÃ. 

1. Aya¤ahi ke mayÃ - machasaæ 2. Saro visasati - machasaæ 3. KhajjhayitvÃna - machaæ 4.
Bandhasakuïaæ - machasaæ 5. Saæyame - machasaæ 6. Migasanadhi¤ca - machasaæ 7.
AbbhakÆÂÃva - machasaæ syÃ vi. 

[BJT Page 410] [\x 410/]     
6443. DhavassakaïïÃ khadirÃ sÃlÃ endanamÃluvÃ, 
Sampavedhanti vÃtena sakiæ pitÃva mÃïavÃ. 

6444. Upari dumapariyÃyesu saægitiyova suyare, 
NajjuhÃ kokilasaÇghÃ sampatanti dumÃ dumaæ. 

[PTS Page 529] [\q 529/]     
6445. Avhayanteva gacchantaæ sÃkhÃpaïïa1- sameritÃ, 
Amayanteva Ãgantuæ modayanti nivÃsinaæ;
Yattha vessantaro rÃjÃ saha puttehi sammati. 

6446. DhÃrento brÃhmaïaæ vaïïaæ Ãsada¤ca masaæjaÂaæ, cammavÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ
namassati. 

6447. AmbÃ kapittha2- panasÃ sÃlÃ jambu vihitakÃ, 3-
Haritaki ÃmalakÃ assatthÃ khadarÃni ca, 4-

6448. CÃru timbarukkhÃ cettha nigrodhÃ ca kapitthanÃ, 
Madhu madhukÃ thevanti nice pakkÃ cudhumbarÃ. 

6449. PÃrevatÃ bhaveyyÃ ca muddikÃ ca madhutthikÃ, 5-
Madhuæ anelakaæ tattha sakamÃdÃya bhu¤jare. 

6450. A¤¤ettha pupphitÃ ambÃ a¤¤e tiÂÂhanti domilÃ, 
A¤¤e ÃmÃ ca pakkÃ ca bhekavananÃ6- tadubhayaæ. 

6451. Athettha heÂaÂhÃ puraso ambapakkÃni gaïhati, 
ùmÃni ceva pakkÃni vannagandharasuttame7-

6452. Ateva8- me acchariyaæ hiÇkÃro paÂibhÃti maæ, 
DevÃnamiva ÃvÃso sobhati nandanupamo. 

6453. VibhedikÃ nÃÊÅkerÃ khajajurÅnaæ brahÃvane, 
MÃlÃva ganthitÃ Âhanti dhajaggÃneva dissare;
NÃnÃvaïeïahi pupphehi nabhaæ tÃrÃcitÃmiva. 

[PTS Page 530] [\q 530/]     
6454. KuÂaji kuÂÂhatagarÃ9- pÃÂaliyo ca puppitÃ, 
PunanÃgÃ giripunnÃgÃ koviÊÃrÃ ca pupphitÃ. 

1. SÃkhÃpatta - machasaæ syÃ vi 2. KapiÂÂhÃ - machasaæ 3. VibhedakÃ - machasaæ, syÃ
4. PadarÃnica - machasaæ 5. MadhuntikÃ - machasaæ 6. SiÇgavaïïa - machasaæ syÃ
7. RasuttamÃ - machasaæ 8. Tatheva - machasaæ 9. KuÂajÃ kuÂaÂhanaggarÃ - machasaæ
kuÂaji 
[BJT Page 412] [\x 412/]     
6455. UddÃlakÃ somarukkhÃ agaru1-bhalliyo bahu, 
PuttajivÃ2- ca kakudhÃ3- asanÃ cettha pupphitÃ. 

6456. KuÂajÃ salalÃ nipÃ kosambalakhujÃ dhavÃ, 
SÃlÃ ca pupaphitÃ tattha palÃlakhalasannibhÃ4-

6457. TassÃvidure pokkharaïi bhumibhÃge manorame, 
Padumuppalasa¤achannÃ devÃnamiva nandane. 

6458. Athettha puppharasamattÃ kokilÃ ma¤ajubhÃïikÃ, 
AbhinÃdenti pavanaæ5- utusampupphite dume. 

6459. Bhassanti makarandehi6- pokkhare pokkhare madhu, 
Athettha vÃtÃ vÃyanti dakkhiïÃ atha pacchimÃ;
Padumaki¤ajakkhareïuhi okiïïo hoti assamo. 

6460. ThulÃ siÇghÃÂakÃ vettha saæsÃdiyÃ pasÃdiyÃ, 7-
MacchakacchapavyÃviddhÃ bahu cettha mupayÃnakÃ;
Madhuæ bhiæsehi savati khiraæ sappi mulÃlihi8-

6461. Surabhi taæ vanaæ vÃti nÃnÃgandhasameritaæ, 9-
Sammaddateva gandhena pupphasÃkhÃhi taæ vanaæ;
BhamarÃ pupphagandhena samantÃmabhinÃditÃ. 

6462. Athettha sakuïÃ santi nÃnÃvaïïÃ bahÆ dijÃ, 
Modanti saha bhariyÃhi a¤¤ama¤¤aæ pakujino. 

6463. NandikÃ jivaputtÃ ca jiva puttÃ ca piyÃ ca no, 
PiyÃ puttÃ piyÃ nandÃ dijÃ pokkharaïigharÃ. 

6464. MÃlÃva ganthitÃ Âhanti dhajaggÃneva dissare, 
NÃnÃvaïeïahi pupphehi kusalehi sugandhikÃ;
Yattha vessantaro rÃjÃ saha puttehi sammati. 

6465. DhÃrento brÃhmaïaæ vaïaïaæ Ãsadaæ ca masaæ jaÂaæ, 
CammÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ namassati. 

1. Aggalu - machasaæ 2. PuÂajivÃ - machasaæ 3. KukkuÂÃ - syÃ
4. SantÃhÃ - machasaæ 5. Taæ vanaæ - machasaæ, syÃ 6. Makarantehi - machasaæ
7. SaæsÃriyapasÃriyÃ - machasaæ 8. SabbimuÊÃrihi - macha«aæ 9. SamodikÃ - machasaæ

[BJT Page 414] [\x 414/]     
[PTS Page 531] [\q 531/]     

6466. Ida¤ca me sattubhattaæ madhunÃ paÂisaæyutaæ, 
Madhupiï¬ikÃ ca sukatÃyo sattubhattaæ dadÃmi te. 

6467. Tuyheva sambalaæ hotu nÃhaæ icchÃmi sambalaæ, 
Itopi brÃhma gaïhÃhi gaccha brÃhma yathÃsukhaæ. 

[PTS Page 532] [\q 532/]     
6468. Ayaæ ekapadi eti ujuæ gacchati assamaæ, 
Isipi accuto tattha paÇkadanto rajassiro;
DhÃrento brÃhmaïaæ vaïïaæ Ãsada¤ca sama¤ajaÂaæ. 

6469. CammavÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ namassati, 
Taæ tvaæ gantvÃna pucchassu so te maggaæ pavakkhati. 
6470. Idaæ sutvÃ brahmakhandhu cetaæ katvÃ padakkhiïaæ, 
Udaggacitto pakkÃmi yenÃsi accuto1- isi
- CuÊavanavaïïanÃ niÂÂhitÃ. -

6471. Gacchanto so bhÃradvÃjo addasÃ accutaæ isiæ, 
DisvÃnaæ taæ bhÃradvÃjo sammodi isinÃ sabha. 

6472. Kaccinnu bhoto kusalaæ kacci bhoto anÃmayaæ, 
Kacci u¤echana yÃpesi kacci mÆlaphalÃ bahu. 

6473. Kacci ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 2-
Vane vÃÊamigÃkiïeïa kacci hiæsÃ na vijjati. 

6474. Kusala¤ceva me brahme atho brahme anÃmayaæ, 
Atho u¤echana yÃpemi atho mulaphalÃ bahu. 

6475. Atho ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ-
Vane vÃÊamigÃkiïeïa hiæsÃ mayhaæ na vijjati. 

6476. Bahuti cassa pugÃni assame vasato3- mama, nÃbhijÃnÃmi uppannaæ ÃbÃdhaæ
amanoramaæ. 

6477. SvÃgaæ te mahÃbrahme atho te adurÃgataæ. 
Anto pacisa bhaddante pÃde pakkhÃlayassu te. 

6478. TindukÃni piyÃlÃni madhuke kÃsumÃriyo, 
PhalÃni khuddakappÃni bhu¤ja brahme varaæ varaæ. 

1. Maccuto - machasaæ 2. SarisapÃ - machasaæ 3. Samamato - machasaæ

[BJT Page 416] [\x 416/]     
6479. Idampi pÃnÅyaæ sÅtaæ Ãbhataæ girigabbharÃ, 
Tato piva bahÃbrahme sace tvaæ abhikaÇkhasi. 

[PTS Page 533] [\q 533/]     
6480. PaÂiggahitaæ yaæ dinnaæ sabbassa aggiyaæ kataæ, 
Sa¤cajassa sakaæ puttaæ sivihi vippavÃsitaæ;
Tamabhaæ dassanamÃgato yadi jÃnÃsi saæsa me. 

6481. Na bhavaæ eti pu¤¤atthaæ sivirÃjassa dassanaæ, 
Ma¤¤e bhavaæ patthayati ra¤¤o bhariyaæ patibbataæ. 

6482. Ma¤¤e kaïhÃjinaæ dÃsiæ jÃliæ dÃsa¤ca icchasi, 
AthavÃ tayo mÃtÃputte ara¤¤Ã netumÃgato;
Na tassa bhogÃ vijjanti dhanaæ dha¤¤a¤ca brÃhmaïa. 

6483. AkuddharÆpÃhaæ bhoto nÃhaæ yÃcitumÃgato, 
SÃdhu dassanamariyÃnaæ santivÃso sadÃ sukho. 

6484. AdiÂÂhapubbo sivirÃjÃ sivihi vippavÃsito, 
Tamahaæ dassanamÃgato yadi jÃnÃsi saæsa me. 

6485. Esa selo mahÃbrahme pabbato gandhamÃdano, 
Yattha vessantaro rÃjÃ sahaputtehi sammati. 

6486. DhÃrento brÃhmaïaæ vaïïaæ Ãsada¤ca masaæ jaÂaæ, 
CammavÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ namassati. 

6487. Ete nilÃ padissanti nÃnÃphaladharÃ dumÃ, 
UggatÃ abbhakÆÂÃva nÅlÃ a¤ajanapabbatÃ. 

[PTS Page 534] [\q 534/]     
6488. DhavassakaïïÃ khadirÃ sÃlÃphandanamÃluvÃ, 
Sampavedhanti vÃtena sakiæ pitÃva mÃïavÃ. 

6489. Upari dumapariyÃyesu saægÅtiyova suyare, 
NajjuhÃ kokilasaÇghÃ sampatanti dumÃ dumaæ. 

6490. Avbhayanteva gacchantaæ sÃkhÃpattasameritÃ, 1-
Ramayanteva Ãgantuæ modayanti nivÃsinaæ;
Yattha vessantaro rÃjÃ sabha puttehi sammati. 

1. SamiritÃ - machasaæ

[BJT Page 418] [\x 418/]     
6491. DhÃrento brÃhmaïaæ vaïïaæ Ãsada¤ca masaæ jaÂaæ, 
CammavÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ namassati. 

6492. KarerimÃlÃ citatÃ bhumibhÃge manorame, 
SaddalÃharitÃ bhumi na tatthuddhaæsate rajo. 

6493. MayuragÅvasaÇkÃsÃ tulaphassasamupamÃ, 
TiïÃni nÃtivattanati samantÃ caturaÇgulÃ. 

6494. AmbÃ jambu kapitthÃ ca nÅce pakkÃ udumabarÃ, 
Paribhogehi rukkhehi vanaæ taæ rativa¬¬hanaæ. 

6495. VeÊuriyavaïïupanibhaæ macchagumbanisavitaæ, 
Suciæ sugandhaæ salilaæ Ãpo tatthapi sandati. 

6496. TassÃvidure pokkharaïi bhumibhÃge manorame, 
Padumuppalasa¤achannÃ devÃnamiva nandane

6497. TÅïi uppalajÃtÃni tasmiæ sarasi brahmaïa, 
Vicitra nilÃnekÃni setÃ lohitakÃni ca. 

6498. KhomÃ ca tattha padumÃ setayogandhikehi ca, 
Kalambakehi1- sa¤achanno mucalindo nÃma so saro. 

6499. Athettha padumÃ phullÃ apariyantÃva2- dissare, 
GimbhÃ hemantikÃ phullÃ jaïïutagghÃupattharÃ. 

6500. SurabhÅ sampavÃyanti vicintÃ pupphasanthatÃ, 
BhamarÃ pupphagandhena samantÃmabhinÃditÃ. 

[PTS Page 535] [\q 535/]     
6501. Athettha udakantasmiæ rukkhÃ tiÂÂhanti brÃhmaïa, 
KadambÃ pÃÂali phullÃ kovilÃrÃ ca pupphitÃ. 

6502. AÇkolÃ kaccikÃrÃ ca pÃrija¤¤Ã ca pupphitÃ, 
VÃraïasÃyanÃ rukkhÃ mucalindamabhito3- saraæ. 

6503. SirÅsÃ setapÃrÅsÃ sÃdhu vÃyanti padamakÃ, 
Nigguï¬Å sirinigguï¬Å asanÃ cettha pupphitÃ. 

1. Kalambanehi - machasaæ 2. PariyantÃva - machasaæ 3. Mubhato - machasaæ. Vi. 

[BJT Page 420] [\x 420/]     
6504. PaægurÃ cakulÃ sÃlÃ1- sobha¤janÃ ca puppitÃ, 
KetakÃ kaïikÃrÃ ca kaïaverÃ ca pupphÅtÃ. 

6505. AjjunÃ ajjukaïïÃ ca mahÃnÃmÃ ca pupphitÃ, 
SampupphitaggÃ2- tiÂÂhanti pajjalanteva kiæsukÃ. 
6506. Setapaïïi3- sattapaïaïÃ kadaliyo kusumbharÃ, 
DhanutakkÃri pupphehi siæsapÃvaraïehi4- ca. 

6507. AcchivÃ sabalÃ rukkhÃ sallakiyo ca pupphitÃ. 
SetagerÆ ca tagarÃ maæsikuÂÂhÃ kulÃvarÃ. 

6508. DaharÃ ca rukkhÃ vuddhÃ ca akuÂilÃ vettha pupphitÃ, 
Assamaæ ubhato Âhanti agyÃgÃraæ samantato. 

[PTS Page 536] [\q 536/]     
6509. Athettha udakantasmiæ bahujato phajjaïiko, 
Muggatiyo karatiyo sevÃlasiæsakaæ bahu. 

6510. Uddapavantaæ5- ulluÊitaæ makkhikÃ bhiægujÃlakÃ, 
DÃsimakacako6- cettha bahu nÅvekalambakÃ. 

6511. PhaÊambarakasa¤achantÃ rukkhÃ tiÂÂhanti brÃhmaïa, 
SattÃhaæ dhÃriyamÃnÃnaæ gandho tesaæ na chijjati. 

6512. Ubhato saraæ mucalindaæ pupphÃ tiÂÂhanti sobhatÃ, 7-
Indivarehi sa¤achannaæ vanaæ taæ apasobhitaæ8-
A¬¬hamÃsaæ dhÃriyamÃnÃnaæ gandho tesaæ na chijjati. 

6513. Nilapupphi setavÃrÅ pupaphitÃ girikaïïikÃ;
KaÂerukehi9- sa¤achannaæ vanaæ taæ tulasibhi ca. 

6514. Saddammateva gandhena pupphasÃkhÃhi taæ vanaæ, 
BhamarÃ pupphagandhena samantÃmabhinÃditÃ. 

1. PaækulÃ bahulÃ selÃ - machasaæ paækurÃ - syÃ 2. SuprapphÅtaggÃ - machasaæ
3. Setavaïaïa - machasaæ 4. PÃvaraïehi - machasaæ, si syÃ 5. AddhÃpavattaæ - syÃ vi 6.
DÃsimaku¤ajako - machasaæ 7. NÃgaso - machasaæ syÃ 8. Sobhati - machasaæ 9.
Kalerukebbhi - machasaæ, syÃ

[BJT Page 422] [\x 422/]     
6515. TiïÅkakkarujÃtÃni1- tasmiæ sarasi brÃhmaïa, 
KumbamantÃni cekÃni murajamattÃni2- tÃ ubho. 

6516. Athettha sÃsapo bahuko3- nÃdiyo4- haritÃyuto, 
AsÅ tÃlÃva tiÂÂhanti chejjÃ indivarÃ bahu. 

6517. AppoÂÃ suriyavallÅ ca kÃliyÃ5- madhugandhiyÃ, 
AsokÃ mudayanti ca vallibho khuddapuppiyo. 

6518. Koraï¬akÃ anojÃ ca pupphitÃ nÃgavallikÃ, 
RukkamÃruyha tiÂÂhanti phullÃ kiæsukavalliyo. 

[PTS Page 537] [\q 537/]     
6519. KaÂeruhÃ ca vÃsanti yuthikÃ6- madhugandhiyo, 
NilÃyÃ sumanÃ bhaï¬i sobhati padumuttaro. 

6520. PÃÂali samuddakappÃpi kaïikÃrÃ ca pupphitÃ, 
HemajÃlÃva dissanti rucirÃ aggisikhupamÃ. 

6521. YÃni kÃni7- puppÃni thalajÃnudakÃni ca, 
Sabbani tattha dissanti evaæ rammo mahodadhÅ. 

6522. AthassÃ pokkharaïiyÃ pahutÃ vÃrigocarÃ, 
RohitÃ naÊapi8- siÇgu kumbilÃ makarÃ susu. 

6523. Madhu ca madhulaÂÂhi ca tÃlÅsÃ ca piyaÇgukÃ, 
UnnakÃ bhaddamuttÃ ca9- satapupphÃ10- ca lolupÃ. 

6524. SurabhÅ ca rukkhÃ tagarÃ11- pahutÃ tuÇgavaïÂakÃ, 12-
PadamakÃ naradÃ kuÂÂhÃ jhÃmakÃ ca hareïukÃ. 

6525. HaliddakÃ gandhasilÃ hiriverÃ ca guggulÃ, 
VibhedikÃ13- corakÃ kuÂÂhÃ kappurÃ ca kaliÇgu ca14-

6526. Athettha sihavyagghÃ ca purisÃlu ca hatthiyo, 15-
PhaïeyyÃ pasadÃ ceva rohiccÃ sarabhÃ migÃ. 

1. Kaïïaru - machasaæ 2. MumumattÃni - machasaæ muramattÃni - syÃ 3. Bahuso -
machasaæ, syÃ 4. NÃriyo - machasaæ 5. KoÊÅyÃ - machasaæ 6. YodhikÃ - machasaæ 7. TÃnica
- machasaæ 8. KaÊape - machasaæ 9. KuÂaï¬ajÃbhaddamuÂÂhÃ - machasaæ, duddajÃ - syÃ
10. SetapupphÃ - machasaæ satta - macha«aæ, syÃ 11. SurabhimarukkhataggarÃ - macha«aæ
surabhÅmarutagarÃ - syÃ 12. BahukÃ tuÇgavallikÃ - machasaæ syÃ 13. VibhedakÃ - machasaæ
14. KaliæbhukÃ - machasaæ 15. Hatthayo - machasaæ

[BJT Page 426] [\x 426/]     
6527. KoÂÂhusuïÃ sulopi ca1- tuliyÃ naÊasannibhÃ, 
CamarÅ calanÅ laÇghi2- jhÃpitÃ makkaÂÃ picu, 

[PTS Page 538] [\q 538/]     
6528. KakkaÂÃ katamÃyÃ ca3- ikkÃ goïasirÃ bahu, 
KhaggÃ varÃhÃ nakulÃ kÃÊakettha bahutaso. 

6529. MahisÃ soïÃ sigÃlÃ ca pampakÃ ca samannato, 
AkuccÃ pacalÃkÃ ca citrakÃ cÃpi dipiyo. 
6530. PelakÃ ca vighÃsÃdÃ sihÃ kokanisÃtakÃ, 
AÂÂhapÃdÃ ca morÃ ca bhassarÃ ca kukutthakÃ, 4-

6531. VaÇkorÃ kukkuÂÃ nÃgÃ a¤¤ama¤¤aæ pakujino, 
KhakÃ balÃkÃ najjubhÃ dindibhÃ ku¤javÃdikÃ. 

6532. VyagghinasÃ lohapiÂÂhÃ pamapakÃ5- jivajivakÃ, 
Kapi¤ajarÃ tintirÃyo kulÃvÃ paÂikuttakÃ, 
6533. MaddÃlakÃ celakedu bhaï¬utittiranÃmakÃ, 
VelÃbakÃ piÇgulÃyo godhakÃ6- aÇgahetukÃ, 

6534. KaraviyÃ ca70 vaggÃ ca uhuÇkÃrÃ ca kukkubhÃ, 
NÃnÃdijagaïÃkiïïaæ nÃnÃsaranikujjitaæ. 

[PTS Page 539] [\q 539/]     
6535. Athattha sakuïÃ santi nilakÃ8- ma¤ajubhÃïakÃ, 
Modanti sabha bhariyÃhi a¤¤ama¤¤aæ pakujino. 
6536. Athattha sakuïÃ santi dijÃ ma¤ajussarÃ sitÃ, 
SetacchakuÂÃ9- bhadrakkhÃ aï¬ajÃ citrapekkhuïÃ. 

6537. Athattha sakuïÃ santi dijÃma¤ajussarÃ sitÃ, 
Sikhaï¬inilagÅvÃhi a¤¤ama¤¤aæ pakujino. 
6538. KukutthakÃ11- kulirakÃ koÂÂhÃ pokkharasÃtakÃ, 12-
KÃÊÃmeyyÃ khaliyakkhÃ13- kadambÃ suvasÃÊikÃ. 

1. Suïopiva - machasaæ syÃ vi 2. YÃghi - machasaæ 3. KaÂamÃyÃ 4. KukuÂÂhakÃ- machasaæ,
syÃ 5. CampakÃ - machasaæ, vi 6. GoÂakÃ - machasaæ 7. KaravikÃ ca - machasaæ 8. SÃÊikÃ -
machasaæ 9. SetacchikuÂa - machasaæ 10. Pakkhaïa- machasaæ 11. KukuÂÂhakÃ - machasaæ,
syÃ 12. PokkharasÃÂakÃ - machasaæ, syÃ
13. BalayakkhÃ - machasaæ

[BJT Page 426] [\x 426/]     
6539. HaliddÃ lohitÃ setÃ athettha naÊakÃ bahu, 
VÃraïÃ hiÇgurÃjÃ ca kadambÃ sucikokilÃ, 

6540. UkkusÃ kurarÃ1- haæsÃ ÃÂÃ parivadantikÃ, 
PÃkahaæsÃ2- atitabalÃ najjuhÃ jivajivakÃ, 

6541. PÃrevaÂÃ ravihaæsÃ cakkavÃkÃ3- nadivarÃ, 
VÃraïÃbhirudÃ rammÃ ubho kÃlupakujino. 

6542. Athattha sakuïÃ santi nÃnÃvaïïÃ bahu dijÃ, 
Modanti sabha bhariyÃhi a¤¤ama¤¤aæ pakujino. 
6543. Athattha sakuïÃ santi nÃnÃvaïïÃ bahu dijÃ, 
Sabbe4- ma¤ajuni kujanti mucalindamahito5- saraæ. 

6544. Athattha sakuïÃ santi karaviyÃ nÃma te dijÃ, 
Modanti sabha bhariyÃhi a¤¤ama¤¤aæ pakujino. 
6545. Athattha sakuïÃ santi karaviyÃ nÃma te dijÃ, 
Sabbe ma¤ajuni kujanti mucalindamabhito saraæ. 

6546. EïeyyapasadÃkiïïaæ nÃgasaæsevitaæ vanaæ, 
NÃnÃlatÃhi sa¤achannaæ kadalimigasevitaæ. 
6547. Athettha sÃsapo bahuko6- nÅvÃro varako bahu, 
SÃlÅ akaÂÂhapÃko ca ucchu tattha anappako. 

6548. Ayaæ ekapadÅ eti ujuæ gacchati assamaæ, 
Khudaæ pipÃsaæ aratiæ tattha patto na vindati: 
Yattha vessantaro rÃjÃ saha puttehi sammati. 

6549. DhÃrento brÃhmaïaæ vaïïaæ Ãsa¤ca masaæ jaÂaæ, 
CammavÃsi chamÃ soti jÃtavedaæ namassati. 

[PTS Page 540] [\q 540/]     
6550. Idaæ sutvÃ brahmabandhu isiæ katvÃ padakkhiïaæ, 
Udaggacitto pakkÃmi yattha vesasantaro ahu
- MahÃvanavaïïanÃ niÂÂhitÃ. -

1. KururÃ - machasaæ 2. CÃkahaæsÃ - syÃ 3. VakkavakkÃ - machasaæ cÃkavÃkÃ- syÃ 4. Sace
- machasaæ 5. Rucalindamubhato - machasaæ 6. SÃmÃ bahukÃ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 428] [\x 428/]     
[PTS Page 541] [\q 541/]     
6551. UÂÂhehi jÃli patitiÂÂha porÃïaæ viya dissati, 
BrÃhmaïaæ viya passÃmi nandiyo mÃbhikirare. 

[PTS Page 542] [\q 542/]     
6552. Ahaæpi tÃta passÃmi yo so brahmÃva dissati, 1-
Atthiko2- viya ÃyÃti atithÅ no bhavissati. 

6553. Kaccinnu bhoto kusalaæ kacci bhoto anÃmayaæ, 
Kacci u¤echana yÃpetha kacci mulaphalÃ bahu. 

6554. Kacci ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 3-
Vane vÃÊamigÃkiïeïa kacci hiæsÃ na vijjati. 

6555. Kusala¤ceva no brahme atho buhme anÃmayaæ, 
Atho u¤echana yÃpema atho mulaphalÃ bahu. 

6556. Atho ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 
Vane vÃÊamigÃkiïeïa kacci hiæsÃ na vijjati. 

6557. Satta no mÃse vasataæ ara¤¤e jivasokinaæ, 
Idampi paÂhamaæ passÃma brÃhmaïaæ devavaïïinaæ;
ùdÃya kheÊuvaæ daï¬aæ aggihuntaæ kamaï¬aluæ. 

6558. SvÃgataæ te mahÃbrahme atho te adurÃgataæ, 
Anto pavisa bhaddante pade pakkhÃlayassu te

6550. TindukÃni piyÃlÃni madhuke kÃsumÃriyo, 
PhalÃni khuddakappÃni bhu¤ja brahme varaæ varaæ, 

6560. Idampi pÃniyaæ sÅtaæ Ãbhataæ girigabbarÃ, 
Tato pica mahÃbrahme sace tvaæ abhikaÇkhasi. 

[PTS Page 543] [\q 543/]     
6561. Atha tvaæ kena vaïïena kena vÃ pana hetunÃ, 
Anuppatto brahÃra¤¤aæ taæ me akkhÃhi pucchito. 

6562. YathÃ vÃrivaho puro sabbakÃle na khiyati, 
Evaæ taæ yÃcitÃga¤achiæ5- putte me dehi yÃcito. 

1. Padissati - machasaæ 2. Adadhiko - machasaæ, syÃ, vi 3. SarisapÃ - machasaæ
4. Mayhaæ - machasaæ 5. YÃcikÃ ga¤ajiæ - machasaæ

[BJT Page 430] [\x 430/]     
6563. DadÃmi na vikampÃmi issaro naya brÃhmaïa. 
PÃto gatÃ rÃjaputti sÃyaæ u¤achato ehÅti1-

6564. Ekarattiæ vasitvÃna pÃto gacchasi brÃhmaïa, 
TassÃ nabhÃte upaghÃte atha ne mÃladhÃrine. 

6565. Hakaratti vasasitvana pato gacchasi brÃhmaïa, 
NÃnÃpupphehi sa¤achanne nÃnÃgandhavibhusite;
NÃnÃmulaphalÃkiïïe gacchisasÃdÃya2- brÃhmaïa. 

[PTS Page 544] [\q 544/]     
6566. Na vÃsamabhirocÃmi gamanaæ mayaæha ruccati, 
AntarÃyopi me assa gaccha¤¤eva rathesabha. 

6567. Na hetÃ yÃcayogi naæ antarÃyassa kÃriyÃ, 3-
Itthiyo4- mantaæ jÃnanti sabbaæ gaïhanti vÃmato. 

6568. SaddhÃya dÃnaæ mÃsaæ addakkhi5- mÃtaraæ, 
AntarÃyampi sÃ kayirÃ gaccha¤¤eva rathesabha. 

6569. ùmantayassu te6- putte mÃ te mÃtaramaddasuæ, 
SaddhÃya dÃnaæ dadato evaæ pu¤¤aæ pava¬¬hati. 

6570. ùmantayassu te putte mÃ te mÃtaramaddasuæ, 
MÃdissa dÃnaæ datvÃ rÃja saggaæ gamissasi. 

6571. Sace tvaæ nicchase aÂÂhuæ mama bhariyaæ patibbataæ, 
Ayyakassapi7- dassehi jÃliæ kaïhÃjina¤avubho. 

6572. Ime kumÃre disvÃna ma¤ajuke piyabhÃïine, 
Patito sumano vitto bahuæ dassati te dhanaæ. 

6573. Acchedanassa bhÃyÃmi rÃputta suïohi me, 
RÃjÃ daï¬Ãya maæ dajjÃ vikkiïayya haneyya vÃ;
Jino dhaïa¤ca dÃse ca gÃrayhassa brahmabandhuyÃ. 
6574. Ime kumÃre disvÃna ma¤ajuke piyabhÃïine, 
[PTS Page 545] [\q 545/]     
Dhamme Âhito mahÃrÃjÃ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano;
LaddhÃ pitisomanassaæ bahuæ dassati te dhanaæ. 

1. Hohiti - machasaæ 2. GacchasvÃdÃya - machasaæ 3. KÃrikÃ - machasaæ
4. ItthÃkÃ - machasaæ 5. MÃsaæadakkhi - machasaæ 6. Vo - machasaæ
7. Ayyakassapi nodehi - machasaæ
[BJT Page 432] [\x 432/]     
6575. NÃhaæ tampi karissÃmi yaæ maæ tvaæ anusÃsasi, 
DÃrake ca ahaæ nessaæ brÃhmaïÅyÃ parivÃrake, 

6576. Tato kumÃrÃ byathitÃ sutvÃ luddassa bhÃsitaæ, 
Tena tena padhÃviæsu jÃlikaïhÃjinÃ cubho. 

[PTS Page 546] [\q 546/]     
6577. Ehi tÃta piyaputta puretha mama pÃramiæ, 
Hadayaæ mebhÅsi¤cetha kharotha vacanaæ mama. 

6578. YÃnanÃvÃ ca me hotha acalÃ bhavasÃgare, 
JÃtipÃraæ tarissÃmi1- santÃressaæ2- sadevake. 

6579. Ehi amma piyadhiti3- puretha mama pÃrimiæ, 4-
Hadayaæ mebhisi¤cetha karotha vacanaæ mama. 

6580. YÃnanÃvÃ ca me hotha acalÃ bhavasÃgare, 
JÃtipÃraæ tarissÃmi uddharissaæ sadevake 

[PTS Page 547] [\q 547/]     
6581. Tato kumÃre ÃdÃya jÃliæ kaïhÃjina¤cubho, 
BrÃhmaïassa adÃ dÃnaæ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano. 

6582. Tato kumÃre ÃdÃya jÃliæ kaïhÃjina¤cubho, 
BrÃhmaïassa adÃ vitto puttake dÃnamuttamaæ. 

6583. TadÃsi yaæ bhÅæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanÃ, 
Yaæ kumÃre padinnamahi medinÅ samakampatha. 

6584. TadÃsi yaæ bhÅæsanakaæ tadÃsi lomahaæsanÃ, 
Yaæ pa¤ajalikato rÃjÃ kumÃre sukhavacchite;
BrÃhmaïassa adÃ dÃnaæ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano. 

[PTS Page 548] [\q 548/]     
6585. Tato so brÃhmaïo luddo lataæ dantehi chindiya, 
LatÃya hatthe bandhitvÃ latÃya anumajajatha, 6-

6586. Tato so rajjumÃdÃya daï¬a¤cÃdÃya brÃhmaïo, 
ùkoÂayanto te neti sivirÃjassa pekkhato. 

6587. Tato kumÃrÃ pakkÃmuæ brÃhmaïa«a«a pamu¤ciya, 
Assupuïeïahi nettehi pitaraæ so udikkhati. 

1. KarissÃmi - machasaæ 2. PandhÃrissaæ - machasaæ 3. DhÅtÃ - machasaæ vi 
4. PiyÃ me dÃna pÃrami - machasaæ syÃ vi 5. Citto - machasaæ 6. Anupajjata -machasaæ

[BJT Page 434] [\x 434/]     

6588. Vedhaæ assatthapannaæva pitu pÃdÃni vandati, 
PitupÃdÃni vanditvÃ idaæ vacanamabravi. 

6589. AmmÃ ca tÃta nikkhantÃ tvaæ ca no tÃta dassasi, 
YÃva ammampi passemu atha no tÃta dassasi. 

6590. AmmÃ ca tÃta nikkhantÃ tvaæ ca no tÃta dassasi, 
MÃ no tvaæ tÃta addÃ yÃva ammÃpi eti1- no;
TadÃyaæ brÃhmaïo kÃmaæ vikkiïÃtu hanÃtu vÃ. 

6591. BalaÇkapÃdo2- addhanakho atho ovaddhapiïaï¬iko, 
DighuttaroÂÂho capalo kalÃro bhagganÃsako. 

6592. Kumbhodaro bhaggapiÂÂhi atho visama cakkhulo, 3-
Lohamassu bharitakeso valÅnaæ tilakÃhato. 

6593. PiÇgalo ca vinato ca vikaÂo4- ca brahÃ kharo, 
AjinÃni ca sannaddho amanusso bhayÃnako. 

[PTS Page 549] [\q 549/]     
6594. Manusso udÃhu yakkho maæsalohitabhojano, 
GÃmÃ ara¤¤aæ Ãgamma dhanaæ taæ tÃta yÃcati, 
NiyamÃne piyacena kinnu tÃtÃ udikkhasi. 

6595. AsmÃ nÆna te hadayaæ aÃyasaæ daÊhabandhanaæ. 
Yo no baddhe na jÃnÃsi brÃhmaïeïa dhanesinÃ, 
AccÃyikena luddena yo no gavoca sumbhati. 

6596. Idheva acchathaæ kaïhÃ na sÃ jÃnÃsi kismici, 
VigÅva khirasammattÃ yuthÃ5- hÅnÃ pakandati, 

[PTS Page 550] [\q 550/]     
6597. Na me idaæ tathÃ dukkhaæ labbÃ hi pumunÃ idaæ, 
Ya¤ca ammaæ na passami6- taæ me dukkhataraæ ito. 

6598. Na me idaæ tathÃ dukkhaæ labbÃ hi pumunÃ idaæ, 
Ya¤ca tÃtaæ na passami taæ me dukkhataraæ ito. 
. 
1. Etu - machasaæ 2. BilaÇkapÃdo - machasaæ 3. Cakkhuko - machasaæ, syÃ
4. Vikato - machasaæ vi 5. YudhÃ - machasaæ 6. Na passissaæ - machasaæ, syÃ

[BJT Page 436] [\x 436/]     
6599. SÃ nÆna kapaïÃ ammÃ cirarattÃya rucchati, 
KaïhÃjinaæ apassanti kumÃriæ cÃrudassaniæta

6600. So nÆna kapaïo tÃto cirarattÃya rucchati, 
KaïhÃjinaæ apassanno kumÃriæ cÃrudassaniæta

6601. SÃ nÆna kapaïÃ ammÃ cira rattÃya rucchati assame, 
KaïhÃjinaæ apassanti kumÃriæ cÃrudassaniæ

6602. So nÆna kapaïo tato ciraæ rucchati assame, 
KaïhÃjinaæ apassanti kumÃriæ cÃrudassaniæ

6603. SÃ nÆna kapaïÃ ammÃ cirarattÃya rucchati, 
A¬¬haratte va ratte vÃ nadiva avasucchati. 

6604. So nÆna kapaïo tÃto cirarattÃya rucchati, 
A¬¬haratte va ratte vÃ nadiva avasucchati. 1-

6605. Ime te jambukÃ rukkhÃ vedisÃ sindhuvÃrikÃ, 2-
VividhÃni rukkhajÃtÃni tÃni ajja jahÃmase. 
6606. AssatthÃ panasÃ ceme nigrodhÃ ca kapitthanÃ, 
VividhÃni phaÊajÃtÃni tÃni ajja jahÃmase. 

6607. Ime tiÂÂhanti ÃrÃmÃ ayaæ sitodikÃ3- nadÅ, 

Yatthassu pubbe kÅÊÃma tÃni ajja jahÃmase. 

6608. VividhÃni pupphajÃtÃni asmiæ upari pabbate, 
YÃnassu pubbe dhÃrema tÃni ajja jahÃmase. 

6609. VividhÃni phalajÃtÃni asmiæ upari pabbate, 
YÃnassu pubbe bhu¤jÃma tÃni ajja jahÃmase. 

6610. Ime no hatthikÃ assÃ khalivaddÃ ca no ime, 
Yehissu pubeba kÅÊÃma tÃti Ãjja jahÃmase. 

[PTS Page 551] [\q 551/]     
6611. NiyamÃnÃ kumÃrÃ te pitaraæ etadabravuæ, 
Ammaæ Ãrogyaæ vajjÃsi tvaæ ca tÃta sukhÅ bhava. 

1. Avasussasi - machasaæ 2. SindhucÃritÃ - machasaæ, vi 3. SitudakÃ - machasaæ

[BJT Page 438] [\x 438/]     
6612. Ime no hatthikÃ assÃ balivaddÃ ca no ime, 
TÃni ammÃya dajjÃsi sokaæ tehi vinesasti. 1-

6613. Ime no hatthikÃ assÃ balivaddÃ ca no ime, 
TÃni ammÃya udikkhanti sokaæ paÂivinessati. 

6614. Tato vessantaro rÃjÃ dÃnaæ datvÃna khattiyo, 
PaïïasÃlaæ pavisitvÃ karuïaæ paridevayi. 

6615. Kaænavajja jÃtÃ tasitÃ uparucchanti dÃrakÃ, 
SÃyaæ saævesanÃkÃle ko ne dassati bhojanaæ. 

6616. Kaænavajja jÃtÃ tasitÃ uparucchanti dÃrakÃ, 
SÃyaæ saævesanÃkÃle ammÃ chÃtambha detha no. 

[PTS Page 552] [\q 552/]     
6617. Kathannu pathaæ gacchanti pattikÃ anupÃhanÃ, 
SantÃ suïehi padehi ko ne bhatthe gahessati. 

6618. Kathannu so na lajjeyya sammukhÃ paharaæ mama, 
AdusakÃnaæ puttÃnaæ alajja vata brÃhmaïo. 

6619. Yo hi me dÃsi dÃsassa a¤¤o vÃ pana jessiyo, 2-
TassÃpi suvihinassa ko lajji paharissati. 

6620. VÃrijasseva me sato baddhassa kuminÃmukhe, 
Akkosati paharati piye putte apassato. 

6621. ùduæ3- cÃpaæ gahetvÃna khaggaæ bandhitvÃ vÃmato, 
ùnayÃmi sake putte puttÃnaæ hi vadho dukho. 

6622. AÂÂhÃnametaæ4- dukkharÆpaæ yaæ kumÃrÃ viha¤¤are, 
Sata¤ca dhammama¤¤Ãya ko datvÃ atha tappati. 

[PTS Page 553] [\q 553/]     
6623. Saccaæ kirevamÃhaæsu narÃ ekacciyÃ idha, 
Yassa natthi sakÃ mÃtÃ yathÃ natthi5- tatheva so. 

1. Vinassati - machasaæ 2. Pesiyo - machasaæ 3. Dhanaæ - machasaæ 4. AÂÂhÃhametaæ -[PTS]
5. PitÃ atthi - machasaæ

[BJT Page 440] [\x 440/]     
6624. Ehi kaïhe marissÃma natthattho jivitena no, 
DinnamhÃpi1- janindena brÃhmaïassa dhanesino;
AccÃyikassa luddassa yo no gÃvova sumbhati. 

6625. Ime te jambukÃ rukkhÃ vedisÃ sindhuvÃrikÃ, 
VividhÃni rukkhajÃtÃni tÃni kaïhe jahÃmase. 

6626. AssatthÃ panasÃ ceme nigrodhÃ ca kapitthanÃ, 
VivadhÃni phalajÃtÃni tÃni kaïhe jahÃmase. 

6627. Ime tiÂÂhanti ÃrÃmÃ ayaæ sitodikÃ nadi, yatthassu pubbe kÅÊÃma tÃni kaïhe jahÃmase. 

6628. VividhÃni pupphajÃtÃni asmiæ upari pabbate, 
YÃnassu pubbe dhÃrematatÃni kaïhe jahÃmase. 

6629. VividhÃni phalajÃtÃni asmiæ upari pabbate, 
YÃnassu pubbe bhu¤jÃma tÃni kaïhe jahÃmase. 

6630. Ime no hatthikÃ assÃ balivaddÃ ca no ime, 
Yehissu pubbe kÅÊÃma tÃni kaïhe jahÃmesa. 

6631. NÅyamÃnÃ kumÃrÃ te brÃhmaïassa pamu¤ciya, 
Tena tena padhÃviæsu jÃlÅ kaïhÃjinÃ jahÃmase. 

[PTS Page 554] [\q 554/]     
6632. Tato so rajjumÃdÃya daï¬a¤cÃdÃya brÃhmaïo, 
ùkoÂayanto te neti sivirÃjassa pekkhato. 

6633. Taæ taæ kaïhÃjinÃvoca ayaæ maæ tÃta brÃhmaïo, 
LaÂÂhiyÃ patikoÂeti ghare jÃtaæva dÃsiyaæ. 

6634. Na cÃyaæ brÃhmaïo tÃta dhammikÃ honti brÃhmaïÃ, 
Yakkho brÃhmaïavaïeïana khÃdituæ tÃtÃ neti no;
Niyamone pisÃcena kinnu tÃtÃ udikkhasi. 

6635. Ime no pÃdukÃ dukkhÃ dÅgho caddhÃ suduggamo, 
NÅce volambate suriyo brÃhmaïo ca tareti2- no. 

[PTS Page 555] [\q 555/]     
6636. OkandÃmasi3- bhÆtÃni pabbatÃni vanÃni ca, 
Sarassa sirasÃ vandÃma supatitthe ca Ãpake. 4-

1. DinnamÃsi - machasaæ 2. DhÃreti - machasaæ 3. OkkantÃ - machasaæ okhandÃmahase- syÃ
4. ùvake - machasaæ

[BJT Page 442] [\x 442/]     
6637. TiïalatÃ ca osaddhyo pabbatÃni vanÃni ca, 
Ammaæ Ãrogyaæ vajjatha ayaæ no neti brÃhmaïo

6638. Vajjannu bhonto amma¤ca maddiæ ambhÃkamÃtaraæ, 
Sace anupatikukÃmÃsi khippaæ anupatiyÃsi no. 

6639. Ayaæ ekapadi eti ujuæ gacchati assamaæ, 
TamevanupateyyÃsi api pasessi no lahuæ. 

6640. Aho vata re jaÂini vanamulaphalahÃrike, 
Su¤¤aæ disvÃna assamaæ taæ te dukkhaæ bhavissati. 

6641. Ativelaæ nÆna ammÃya u¤achÃladdho anappako, 
YÃ no baddhe1- na jÃnÃti brÃhmaïena dhanesinÃ;
AccÃyikena luddena yo no gÃvova sumbathi. 

6642. Abhajja2- ammaæ passemu sÃyaæ u¤achato Ãgataæ, 
DajjÃ ammÃ brÃhmaïassa phalaæ khuddena vissitaæ. 

6643. TadÃyaæ asito dhato na khÃÊhaæ tareyeyya no, 
SuïÃ ca vata no padÃ bÃÊhaæ tÃreti brÃhmaïo;
Iti tattha vilapiæsu kumÃrÃ mÃtugiddhino. 
- KumÃrapabbaæ. -

[PTS Page 556] [\q 556/]     
6644. Tesaæ lÃlÃppitaæ sutvÃ tayo vÃlÃ vane migÃ, 
Siho vyaggho ca dipi ca idaæ vacanamabravuæ. 

6645. MÃheva no rÃjaputti sÃyaæ a¤achato ÃgamÃ, 
MÃhevambhÃkaæ nibbhoge heÂhayittha3- vane migÃ. 

6646. SÅho cenaæ viheÂheyya vyaggho dipi ca lakkhaïaæ, 
Neva jÃlikumÃrassa kuto kaïhÃjinÃ siyÃ; ubhayeneva jiyetha patiæ putite ca lakkhaïÃti. 

1. Bandhe - machasaæ, vi 2. Apajja - machasaæ, syÃ 3. Baædhayittha - machasaæ

[BJT Page 444] [\x 444/]     
[PTS Page 557] [\q 557/]     
6647. Khaïittikaæ me patati1- dakkhÅïakkhi ca endati, 2-
AphalÃ phalino rukkhÃ sabbÃ muyhanti me disÃ. 

6648. TassÃ sÃyanahakÃlambhi assamÃgamanaæ pati, 
AtthaÇgatambhi3- suriyambhi vÃlÃ panthe upaÂÂhahuæ. 
6649. Nice volambate suriyo dÆre ca vata assamo, 
Ya¤ca nesaæ ito bhassaæ4- taæ te bhu¤echayyuæ bhojanaæ. 

6650. So nÆna khattiyo eko païaïasÃlÃya acchati, 
TosentÃ dÃrake chÃte mamaæ disvÃ anÃyatiæ. 

6651. Te nÆna puttakÃ mayhaæ kapaïÃya varÃkiyÃ, 
SÃyaæ saævesanÃkÃle khirapitÃva5- acchare. 

6652. Te nÆna puttakÃ mayhaæ kapaïÃya varÃkiyÃ, 
SÃyaæ saævesanÃkÃle vÃripitÃva acchare. 

6653. Te nÆna puttakÃ mayhaæ kapaïÃya varÃkiyÃ, 
PaccuggatÃ maæ tiÂÂhanti vacchÃ bÃlÃva mÃtaraæ. 

6654. Te nÆna puttakÃ mayhaæ kapaïÃya varÃkiyÃ, 
PaccuggatÃ maæ tiÂÂhanti haæsÃva upari pallale. 

6655. Te nÆna puttakÃ mayhaæ kapaïÃya varÃkiyÃ, 
PaccuggatÃ maæ tiÂÂhanti assamassÃvidurato 

6656. EkÃyano ekapatho sarÃ sobbhÃ ca passato, 
A¤¤aæ maggaæ na passÃmi yena gaccheyya assamaæ. 

6657. MigÃ namatthu rÃjÃno kÃnanasmiæ mahabbalÃ, 
Dhammena bhÃtaro hotha maggaæ me detha yÃcitÃ. 

6658. Avaruddhassahaæ bhariyÃ rÃjaputtassa sirimato, 
Ta¤cÃhaæ nÃtima¤¤Ãmi rÃmaæ sitÃvanubbatÃ. 

6659. Tumbhe ca putte passetha sÃyaæ saævesanaæ pati, 
Aha¤ca putte passeyyaæ jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

1. Patitaæ - machasaæ, syÃ 2. Pandati - machasaæ 3. Atthamentambhi - machasaæ
4. BhÅssaæ - machasaæ, syÃ 5. VÃripitÃva - machasaæ

[BJT Page 446] [\x 446/]     
6660. Bahuæ cidaæ mulaphalaæ bhakkho cÃyaæ anappako, 
Tato upa¬¬haæ dassÃmi maggaæ me detha yÃcitÃ. 

[PTS Page 558] [\q 558/]     
6661. RÃjaputti ca no mÃtÃ rÃjaputto ca no pitÃ, 
Dhammena bhÃtaro hotha maggaæ me detha yÃcitÃ. 

6662. TassÃ lÃlÃppamÃnÃya bahuæ kÃru¤¤asaæhitaæ, 
SutvÃ nelapatiæ vÃcaæ vÃlÃ panthÃ apakkamuæ. 
[PTS Page 559] [\q 559/]     
6663. Imambhahi naæ padesambhi puttakÃ paæsukuïÂhitÃ, 
PaccuggatÃ maæ tiÂÂanti vacchÃ bÃlÃva mÃtaraæ. 

6664. Imambhahi naæ padesambhi puttakÃ paæsukuïÂhitÃ, 
PaccuggatÃ maæ tiÂÂanti haæsÃva upari pallale. 

6665. Imambhahi naæ padesambhi puttakÃ paæsukuïÂhitÃ, 
PaccuggatÃ maæ tiÂÂanti assamassÃvidurato. 

6666. Te migÃ viya ukkaïïÃ samantÃmabhidhÃvino, 
ùnanditÃ pamuditÃ vaggamÃnÃva kampare. 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6667. Chakaliva1- migÅ chÃpaæ pakkhÅ mutatÃva pa¤ajarÃ, 
OhÃya putte nikkhamiæ sihivÃmisagiddhani;
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6668. Idaæ tesaæ parakkantaæ nÃgÃnamiva pabbate, 
CitakÃ parikiïïÃyo2- assamassÃvidurato;
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6669. VÃlukÃyapi3- okhiïïÃ puttakÃ paæsukuïÂhitÃ, 
SamantÃ mabhidhÃvanti te na passÃmi dÃrake. 

6670. Ye maæ pure paccudenti4- ara¤¤ÃdumÃyatiæ, 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6671. Chakaliæva migiæ chÃpÃ paccuggantvÃna assamaæ, 
Dure maæ paÂivilokenti te na passÃmi dÃrake. 

1. Chagalica - machasaæ 2. ApatiïaïatyÃ - machasaæ 3. VÃlikÃyapi - machasaæ
4. Paccu¬enti - machasaæ. 

[BJT Page 448] [\x 448/]     
6672. Idaæ ca tesaæ kÅÊantaæ patitaæ paï¬ubeluvaæ, 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6673. ThanÃ ca mayhime purÃ uro ca sampadÃlati, 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6674. UcchaÇge me vivinanti thanÃ ekÃvalambati, 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6675. Yassu sÃyanahasamayaæ puttakÃ paæsukuïÂhitÃ, 
UcchaÇge me vivantanti te na passÃmi dÃrake. 

6676. Ayaæ so assamo pubbe samajjo paÂibhÃti maæ, 
Tyajja putte apassantyÃ bhamate viya assamo. 

[PTS Page 560] [\q 560/]     
6677. Kimidaæ appasaddova assamo paÂibhÃti maæ, 
KÃkolÃpi na vassanti matÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6678. Kimidaæ appasaddova assamo paÂibhÃti maæ, 
SakuïÃpi na vassanti matÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6679. Kimidaæ tuïhibhutosi api ratteva me mano, 
KÃkolÃpi na vassanti matÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6680. Kimidaæ tuïhibhutosi api ratteva me mano, 
SakuïÃpi na vassanti matÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6681. Kaccinu me ayyaputta migÃ khÃdiæsu dÃrake, 
Ara¤¤e irine1- vivane kena nÅtÃ me dÃrakÃ. 

[PTS Page 561] [\q 561/]     
6682. ùdu te pabhitÃ dutÃ Ãdu suttÃ piyaævadÃ, 
ùdu bahi no nikkhantÃ khi¬¬hÃsu pasutÃ nu te. 

6683. NevÃsaæ kesÃ dissanti hatthapadÃ na jÃlino, 
SakuïÃnaæ va opÃto kena me dÃrakÃ. 

6684. Idaæ tato dukkhataraæ sallaviddho yathÃ vaïe, 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

1. Irine vane - machasaæ, syÃ syÃ vi Årane. 

[BJT Page 450] [\x 450/]     
6685. Idampi dutiyaæ sallaæ kampeti bhadayaæ mama
Ya¤ca putte na passÃmi tva¤ca maæ nÃbhibhÃsasi. 

6686. Ajjeva me imaæ rattiæ rÃjaputta na saæsasi, 
Ma¤¤e ukkantasantaæ maæ pÃto dakkhasi no mataæ. 

[PTS Page 562] [\q 562/]     
6687. Nanu maddi varÃrohÃ rÃjaputti yasassasini, 
PÃto gatÃsi u¤achÃya kimidaæ sÃyamÃgataæ. 

6688. Nanu tvaæ sadadmasessÃsi ye saraæ pÃtumÃgatÃ, 
Sihassa vinadannatassa vyagghassa ca nikujjataæ. 

6689. Ahu pubbanimittaæ me vicarantyÃ brahÃmane, 
Khaïitto me hatthÃ patito uggiva¤cÃpi aæsato. 

6690. TadÃhaæ byathitÃ bhitÃ puthuæ katvÃna a¤jaliæ, 
SabbÃ disÃ namassissaæ api sotthi ito siyÃ. 

6691. MÃ heva no rÃjaputto hato sihena dipinÃ, 
DÃrakÃ vÃ parÃmaÂÂhÃ acchakokataracchihi1-

6692. SÅho vyaggho ca dipi ca tayo vÃlÃ vane migÃ, 
Te maæ pariyÃvaruæ maggaæ tena sÃyambhi ÃgatÃ. 

[PTS Page 563] [\q 563/]     
6693. Ahaæ pati¤ca putte ca Ãceramiva mÃïavo, 
AnuÂÂhitÃ2- divÃrattiæ jaÂini brahmacÃrini. 

6694. AjinÃni paridahitvÃ manamulaphalahÃriyÃ, 
VicarÃmi divÃrattiæ tumbhaæ kÃmÃ hi puttakÃ. 

6695. Imaæ5- suvaïaïahÃliddaæ Ãbhataæ paï¬ukheÊuvaæ, 
RukkhapakkÃni cÃhÃsiæ ime te puttÃ kÅÊanÃ. 
6696. Imaæ muÊÃvaÂakaæ4- sÃlukaæ pi¤ajarodakaæ, 5-
Bhu¤aja khuddehi saæyuttaæ saha putitehi khattiya. 

6697. Padumaæ jÃlino dehi kumudaæ pana kumÃriyÃ, 
MÃline passa naccante sivi puttÃni avbhaya. 

6698. Tato kaïhÃjinÃyÃpi nisÃmehi rathesabha, 
Ma¤ajussarÃya vagguyÃ assamaæ upayantiyÃ6-

1. Taravejahi - machasaæ 2. AnuÂÂhatÃ - machasaæ 3. Ahaæ - machasaæ, vi
4. Vattakaæ - machasaæ 5. Pi¤ajabhedakaæ - machasaæ 6. UpagantiyÃ - machasaæ

[BJT Page 452] [\x 452/]     
6699. SamÃnusukhadukkhambhÃ raÂÂhÃ pabbajitÃ ubho, 
Api siviputte passesi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

6700. Samaïe brÃhmaïe nÆna brahmacariyaparÃyane, 
Ahaæ loke abhisapiæ sivante bahussute;
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjina¤cubho. 

[PTS Page 564] [\q 564/]     
6701. Ime te jambukÃ rukkhÃ vedisÃ sindhuvÃrikÃ, 
VividhÃni rukkhajÃtÃni te kumÃrÃ na dissare. 

6702. AssatthÃ panasÃ ceme nigrodhÃ ca kapitthanÃ, 
VividhÃni phalajÃtÃni te kumÃrÃ na dissare. 
6703. Ime tiÂÂhanti ÃrÃmÃ ayaæ sitodikÃ nadi, 
Yatthassu pubbe kiÊiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6704. VividhÃni pupphajÃtÃni asmiæ uparipabbate, 
Yatthassu pubbe dhÃriæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6705. VividhÃni phalajÃtÃni asmiæ uparipabbate, 
Yatthassu pubbe bhu¤jiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6706. Ime te hatthakÃ assÃ balivaddÃ ca te ime, 
Yehissu pubbe kiÊiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6707. Ime sÃmÃ sasolukÃ1- bahukÃ kadalimigÃ, 
Yehissu pubbe kiÊiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6708. Ime haæsÃ ca ko¤cÃ ca mayurÃ citrapekhunÃ, 
Yehissu pubbe kiÊiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6709. ImÃ tÃ vanagumbÃyo pupphitÃ sabbakÃlikÃ, 
Yatthassu pubbe kiÊiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

6710. ImÃ tÃ pokkharaïiyo rammÃ cakkavÃtupakujÃtÃ, 
MaddÃpakehi sa¤achantÃ padumuppalakehi ca;
Yatthassu pubbe kiÊiæsu te kumÃrÃ na dissare. 

[PTS Page 565] [\q 565/]     
6711. Na te kaÂÂhÃni bhinnÃni na te udakamÃbhataæ, 
Aggipi te na hÃpito kinnu mandova jhÃyasÅ: 

1. Sasaæ - machasaæ

[BJT Page 454] [\x 454/]     
6712. Piyo piyena saÇgamma samo me vyapaha¤¤ati, 
Tyajja putte na passÃmi jÃliæ kaïhÃjinacacubho. 

6713. Na kho no deva passami yena te nihatÃ matÃ, 
KÃkolÃpi na vassanti hatÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6714. Na kho no deva passami yena te nihatÃ matÃ, 
SakuïÃpi na vassanti matÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6715. SÃ tattha paridevitvÃ pabbatÃni vanÃni ca, 
Punadevassamaæ gantvÃ sÃmikassanti1- rodati. 

[PTS Page 566] [\q 566/]     
6716. Na kho no deva passami yena te nihatÃ matÃ, 
KÃkolÃpi na vassanti hatÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6717. Na kho no deva passami yena te nihatÃ2-matÃ, 
SakuïÃpi na vassanti hatÃ me nÆna dÃrakÃ. 

6718. Na kho no deva passami yena te nihatÃ matÃ, 
Vicaranti rukkhamulesu pabbatesu guyÃsu ca. 

6719. Iti maddi varÃrohÃ rÃjaputti yassasini, 
BÃhÃ paggayha kanditvÃ tattheva patitÃ chamÃ. 

6720. Tamajjhapattaæ rÃjaputtiæ udakena abhisi¤catha, 
Assatthaæ taæ viditvÃna atha naæ etadabravi. 

[PTS Page 567] [\q 567/]     
6721. ùdiyeneva te maddi dukkhaæ na kÃtumicchisaæ, 
DaÊiddo yÃcako vuddho brÃhmaïo gharamÃgato;
Tassa dinnÃ mayÃ puttÃ maddi mÃ bhÃyi assasa. 3-

6722. Maæ passa maddi mÃ putte bÃÊahaæ paridevasi, 
LacchÃma putte jivantÃ arogÃ ca bhavÃmase. 

6723. Putte pasu¤ca dha¤¤a¤ca ya¤ca a¤¤aæ ghare dhanaæ, 
DajjÃ sappuriso dÃnaæ disvÃ yÃcakamÃgate;
AnumodÃhi me madadi puttake dÃnamutatamaæ. 

1. SÃmikassantike - machasaæ 2. NihatÃ syÃ, nibhaÂÃ - machasaæ 3. AssÃsa - machasaæ

[BJT Page 456] [\x 456/]     

6724. AnumodÃmi te deva puttake dÃnamuttamaæ, 
DatvÃ cinnaæ pasÃdehi bhiyo dÃnadado bhava. 

6725. Yo tvaæ maccherabhutesu manussesu janÃdhipa, 
BrÃhmaïassa adÃ dÃnaæ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano. 

[PTS Page 568] [\q 568/]     
6726. NinnÃditÃ te paÂhavi saddo te tidivaæ gato, 
SamantÃ vijjutÃ Ãguæ girinaæva paÂissutÃ. 

6727. Tassa te anumodanti ubho nÃradapabbatÃ
Indo ca brahmÃ ca pajÃpati ca
Somo yamo vessavaïo ca rÃjÃ
Sabbe devÃ anumodanti tÃvatiæsÃ sa indakÃ. 

6728. Iti maddi varÃrohÃ rÃjaputti yassasini, 
Vessantarassa anumodi puttake dÃnamuttamaæ. 
- Maddipabbaæ niÂÂhitaæ -

6729. Tato ratyÃ vivasane suriyassuggamanampati, 
Sakko brÃhmaïavaïeïa pato tesaæ adissata1-

[PTS Page 569] [\q 569/]     
6730. Kaccannu bhoto kusalaæ kacci bhoto anÃmayaæ, 
Kacci a¤echana yÃpetha kacci pulaphalÃbahu. 

6731. Kacci ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 2-
Vane vÃlamigÃkiïïe kacci hiæsÃ na vijjati. 

6732. Kusa¤ceva no burahme atho brahme anÃmayaæ, 
Atho u¤echana yÃpema atho mulaphalÃbahu. 

6733. Ato ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 2-
Vane vÃlamigÃkiïïe kacci hiæsÃ na vijjati. 
. 
6734. Satta no mÃse vasataæ ara¤¤e jivasokinaæ, 
Idampi dutiyaæ passÃma brÃhmaïaæ devavaïïinaæ;
ùdÃya beÊuvaæ daï¬aæ dhÃrentaæ ajinakkhipaæ. 

6735. SvÃgatante mahÃbrÃhma athote adurÃgataæ, 
Anto pavisa bhaddante pÃde pakkhÃlayassu te. 

1. Adassatha - machasaæ 2. SarisapÃ - machasaæ

[BJT Page 458] [\x 458/]     

6736. . TindukÃni pÃyÃlÃni madhuke kÃsumÃriyo, 
PhalÃni khuddakappÃni bhu¤ja brahme varaæ varaæ. 

6737. Idampi pÃniyaæ sÅtaæ Ãbhataæ garigabbharÃ, 
Tato piva mahÃbrahme sace tvaæ abhikaÇkhasi. 

6738. Atha tvaæ kena vaïïena kena vÃ pana hetunÃ, 
Athappatto brahÃra¤¤aæ taæ me akkhÃhi pucchito. 

6749. YathÃ vÃrivaho puro sabbakÃlaæ na khiyati, 
Evaæ ta yÃcitÃga¤achiæ bhariyaæ me dehi yÃcito. 
[PTS Page 570] [\q 570/]     
6740. DadÃmi na vikampÃmi yaæ maæ yÃcasi brahÃmaïa, 
Santaæ nappaÂiguhÃmi1- dÃne me ramatÅ mano. 

6741. Maddiæ hatthe gahetvÃna udakassa ca kamaï¬aluæ, 
BrÃhmaïassa adÃ dÃnaæ sivinaæ raÂÂhava¬¬hano. 

6742. TadÃsi yaæ bhiæsanakaæ tadÃsi lomaæsanaæ, 
Maddiæ pariccajantassa medini samakampatha. 

6743. Nevassa maddi bhakuÂÅ2- na sandhÅyati na rodati, 
Pekkhatevassa tuïhÅ sÃ eso jÃnÃti yaæ varaæ. 

6744. JÃliæ kaïhÃjinaæ dhitaæ maddideviæ patibbataæ, 
CajamÃno na cintesiæ bodhiyÃ yeva kÃraïÃ. 

6745. Na me dessÃ ubho puttÃ maddi devÅ na dessiyÃ, 
Sabba¤¤ataæ piyaæ mayhaæ tasmÃ piye adÃsahaæ. 

6746. KomÃri yassahaæ2- bhariyÃ sÃmiko mama issaro, 
Yassicche tassa maæ dajjÃ vikkiïeyya haneyya vÃ. 

1. NappaÂiguyhÃmi - machasaæ 2. BhÃkuÂi - machasaæ 3. KomÃriyÃhaæ - syÃ komÃri
yasasÃhaæ machasaæ 4'cariyÃpikaÂa akittivagga9-

[BJT Page 460] [\x 460/]     
[PTS Page 571] [\q 571/]     
6747. Tesaæ saÇkappama¤¤Ãya devindo etadabravi, 
Sabbe jitÃ te paccuhÃ ye dibbÃ ye ca mÃnusÃ. 

6748. NinnÃditÃ te paÂhavi saddo te tidivaæ gato, 
SamantÃ vijjutÃ Ãguæ girinaæva paÂissutÃ. 

6749. Tassa te anumodanti ubho nÃradapabbatÃ, indo ca brahmÃ ca pajÃpati ca, 
Somo yamo vessavaïo ca rÃjÃ
Sabbe devÃ anumodanti dukkaraæ hi karoti so. 

6750. Duddadaæ dadamÃnÃnanaæ dukkaraæ kamma kubbataæ, 
Asanto nÃnukubbanti sataæ dhammo durannayo. 

6751. TasmÃ sata¤ca asata¤ca nÃnÃ hoti itogati, 
Asanto nirayaæ yanti santo saggaparÃyaïÃ. 

6752. Yametaæ kumÃre addÃ bhariyaæ adadÃ vane vasaæ, 
BrahmayÃnamanokkamma sagge te taæ vipaccatu. 10

[PTS Page 572] [\q 572/]     
6753. DadÃmi bhoto bhariyaæ maddiæ sabbaÇgasobhanaæ, 
Tva¤¤eva maddiyÃ channo maddi ca patinÃ saha. 

6754. YathÃ payo ca saÇkho ca ubho samÃnavaïïino, 
Evaæ tuvaæ ca maddÅ ca samÃnamanacetasÃ. 

6755. Avaruddhettha ara¤¤amiæ ubho sammatha assame, 
KhattiyÃ gottasampannÃ sujÃtÃ mÃtupettito;
YathÃ pu¤¤Ãni kayirÃtha dadantÃ aparÃjaraæ. 

6756. Sakkohamasmi devindo Ãgatosmi tavantake, 
Varaæ varassu rÃjisi vare aÂÂha dadÃmi te. 

6757. Varaæ ve me ado sakka sabbabhÆtÃnamissara, 
PitÃ maæ anumodeyya ito pattaæ sakaæ gharaæ;
ùsanne nimanteyya paÂhamaæ taæ varaæ vare. 

1. Vipavacitaæ - machasaæ, vi. 

[BJT Page 462] [\x 462/]     
6758. Purisassa vadhaæ na roceyyaæ apikibbisakÃrikaæ, 
Vajjhaæ vadhambhÃ moceyyaæ dutiyetaæ varaæ varaæ. 

6759. Ye vuddhÃ ye ca daharÃ ye ca majjhimaporisÃ, 
Mameva upajiveyyuæ tatiyetaæ varaæ vare. 

6760. ParadÃraæ na gaccheyyaæ sadÃrapasuto siyaæ, 
Thinaæ vasaæ nagaccheyyaæ catutthetaæ varaæ vare, 

6761. Putto me sakaka jÃyatha so ca dighÃyuto siyÃ, 
Dhammena jine paÂhaviæ pa¤cametaæ varaæ vare. 

6762. Tato ratyÃ vivasane suriyassuggamanampati, 
DibbÃ bhakkhÃ pÃtubhÃveyyuæ chaÂÂhametaæ varaæ vare. 

6763. Dadato me na khiyetha datvÃ nÃnutapeyyabhaæ, 
Dadaæ cittaæ pasÃdeyyaæ sattametaæ varaæ vare. 

[PTS Page 573] [\q 573/]     
6764. Ito cimuccamÃnÃhaæ saggagÃmÅ visesagu, 
Anibbatti tato assaæ aÂÂhametaæ varaæ vare. 

6765. Tassa taæ vacanaæ sutvÃ devindo etadabravi, 
Aciraæ vata te tÃto pitÃ taæ diÂÂhumessati. 

6766. Idaæ vatvÃna maghÃ devarÃjÃ sujampati, 
Vessantare varaæ datvÃ saggakÃyaæ apakkami. 
- Sakkapabbaæ niÂÂhitaæ -

[PTS Page 574] [\q 574/]     
6767. Kassetaæ mukhamÃbhÃti hemaæ vuttattamagginÃ, 
Nikkhaæva jÃtarÆpassa ukkÃmukhapabhaæsitaæ. 

6768. Ubho sadisapacacaÇgÃ ubho sadisalakkhaïÃ, 
JÃlassa dasiso eko ekÃ kaïhÃjinÃ yathÃ. 

[BJT Page 464] [\x 464/]     
6769. SÅhÃ bilÃva nikkhantÃ ubho sampatirÆpakÃ, 
JÃtarÆpamayÃ yeva ime dissanti dÃrakÃ. 
6770. Kuto nu tvaæ1- bhÃradvÃja ime Ãnesi dÃrake, 
Ajja raÂÂhamanuppatto kuto Ãgacchasi brÃhmaïa2-

6771. Mayhante dÃrakÃ deva dinnÃ vintena ya¤ajaya, 
Ajja pantarasÃ ratti yato dinnÃme3- dÃrÃka. 

[PTS Page 575] [\q 575/]     
6772. Kena vÃ vÃvapeyyena4- sammÃ¤Ãyena saddahe, 
Ko te taæ dÃnamaddÃ puttake dÃnamuttamaæ. 

6773. Yo yÃvataæ patiÂÂhÃsi bhÆtÃnaæ dharaïiriva, 
So me vessantaro rÃjÃ puttedÃsi vane vasaæ. 

6774. Yo yÃvataæ gati Ãsi savanatinaæva sÃgaro, 
So me vessantaro rÃjÃ puttedÃsi vane vasaæ. 

6775. Dukkaæ vata bho ra¤¤Ã saddhena gharamesinÃ, 
Kathaæ nu puttake dajjÃ ara¤¤e avaruddhako. 

6776. Imaæ bhonto nisÃmetha yÃcantettha samÃgatÃ, 
Kathaæ me vessantaro rÃjÃ puttedÃsi vane vasaæ. 

6777. DÃsaæ dÃsi¤ca so dajjÃ assaæ vÃssatarÅrathaæ, 5-
Hatthi¤ca ku¤ajaraæ dajjÃ kathaæ so dajjÃ dÃrake. 

6778. Yassa nanthi6- ghare dÃso asso vÃssatariratho, 
Hatthi ca ku¤ajaro nÃgo kiæ so dajjÃ pitÃmabha. 

[PTS Page 576] [\q 576/]     
6779. DÃnamassa pasaæsÃma na ca nindÃma7- puttakÃ, 
Nathannu hadayaæ Ãsi tumbhe datvÃ vaïibbake. 

1. Bhavaæ - machasaæ 2. Kuhiæ gacchasi brÃhmaïa - machasaæ 3. LaddhÃ - syÃ 4. VÃcÃya
poyyena - syÃ kena vÃcÃpeyyena - machasaæ 5. Assaæ cassatarirathaæ - machasaæ
6. Nassa - machasaæ, nÃssa - syÃ 7. NÃvanindÃma - machasaæ, syÃ. 

[BJT Page 466] [\x 466/]     
6780. Drakkhassa hadayaæ Ãsi atho uïhampi passasi, 
Rohiïiheva tambakkhi pitÃ assuni vattayi, 

6781. Yaæ taæ kaïhÃjinÃvoca ayaæ maæ tÃta brÃhmaïo, 
LaÂÂhiyÃ patikoÂeti ghare jÃtaæva dÃsiyaæ. 

6782. Na cÃyaæ brÃhmaïo tÃta dhammikÃ honti brÃhmaïÃ, 
Yakkho brÃhmaïavaïeïana kÃdituæ tÃta neti no;
NiyamÃne pisÃcena kinnu tÃtÃ udikkhasi. 

6783. RÃjaputti ca vo mÃtÃ rÃjaputto ca vo pitÃ, 
Pubbe me aÇkamÃruyha kinnu tiÂÂhatha ÃrakÃ. 

6784. RÃjaputti ca vo mÃtÃ rÃjaputto ca vo pitÃ, 
DÃsÃ mayaæ brahmaïassa tasmÃ tiÂÂhatha ÃrakÃ. 

6785. MÃ sammecaæ avavacuttha dayhate hadayaæ mama, 
CitakÃ viya1- me kÃyo Ãsane na sukhaæ labhe. 

6786. MÃ sammecaæ avavacuttha bhiyyo sokaæ janetha maæ, 
NikkhiïissÃmi daï¬ena na vo dÃsÃ bhavissatha. 
[PTS Page 577] [\q 577/]     
6787. Kimagghiyaæ hi vo tÃta brÃhmaïassa pitÃ adÃ, 
YathÃbhÆtaæ me akkhÃtha paÂipÃdentu brÃhmaïaæ. 

6788. Ahassagghaæ hi maæ tÃta brÃhmaïassa pitÃ adÃ. 
Acchaæ kaïhÃjinaæ ka¤¤aæ hatthinÃ2- ca satena ca. 

6789. UÂÂhehi katte taramÃno brÃhamaïassa avÃkara, 3-
DÃsisataæ dÃsasataæ gavaæ hatthusabhaæ sataæ;
JÃtarÆpasabhassa¤ca puttÃnaæ dehi nikkayaæ. 

6790. Tato katte taramÃno brÃhamaïassa avÃkari, 
DÃsisataæ dÃsasataæ gavaæ hatthusabhaæ sataæ;
JÃtarÆpasabhassa¤ca puttÃnaæ dÃsi nikkayaæ. 

6791. NikkiïatvÃ nÃhÃpetvÃ bhojayitvÃna dÃrake, 
SamalaÇkaritvÃ bhaï¬ena ucchaÇge upavesayuæ. 

1. CitakÃyaæva - machasaæ 2. Hatthi Ãdikena ca - syÃ hatthinÃdisatteca - machasaæ
3. AvÃkari - machasaæ

[BJT Page 468] [\x 468/]     
[PTS Page 578] [\q 578/]     
6793. SÅsaæ nahate sucivatthe sabbÃbharaïabhusite, 
RÃjÃ aÇke karitvÃna ayyako paripucchatha. 

6794. Kuï¬ale ghusite mÃle sabbÃlaÇkÃrabhusite, 1-
RÃjÃ aÇke karitvÃna idaæ vacanamabravi: 

6795. Kacci ubo arogÃ te jÃli mÃtÃpitÃ tava, 
Kacci u¤echana yÃpenti kacci mulaphalÃ bahu. 

6796. Kacci ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 
Vane vÃlamigÃkiïeïa hiæsÃ tesaæ na vijjati. 2-

6797. Atho ubho aroga me deva mÃtÃpitÃ mama, 
Atho u¤echana yÃpenini atho mulaphalÃ bahu. 

6798. Ato ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva siriæsapÃ, 
Vane vÃlamigÃkiïeïa hiæsÃ tesaæ na vijjati. 

6799. KhaïantÃlukamambÃni biÊÃli takkalÃni ca, 
Kolaæ bhallÃÂakaæ belalaæ sÃ no Ãhacca posati. 

6800. Ya¤ceva sÃ Ãharati vanamulaphalabhÃrikÃ, 
Taæ no sabbe samÃgantvÃ rattiæ bha¤ajÃma no divÃ. 

6801. AmmÃ ca no kisÃ paï¬u Ãharanti dumapphalaæ3-, 
VÃtÃtapena sukhumÃli padumaæ hatthagatÃmiva. 

6802. AmmÃya patanu kesÃ vicarantyÃ brahÃvane, 
Vane vÃlamigÃkiïeïa khaggadipinisevite. 

6803. Kesesu jaÂaæ banadhitvÃ kacche jallamadhÃrayi, 
CammavÃsi chamÃ seti jÃtavedaæ namassati. 

6804. PuttÃ piyÃ munussÃnaæ lokasmiæ udapajjisuæ, 
Naha nunambhÃkaæ ayyassa putte senaho ajÃyatha. 

[PTS Page 579] [\q 579/]     
6805. Dukkata¤ca hino putta bhunahaccÃ kataæ mayÃ, 
Yohaæ sivinaæ vacanÃ pabbÃjesiæ adÆsakaæ. 

1. SabbÃbharaïabhusite - machasaæ 2. KaccibhiæsÃ na vijjati - machasaæ 3. Dumupaphalaæ
- machasaæ 

[BJT Page 470] [\x 470/]     
6806. Yaæ me ki¤ci idha dhanaæ dha¤¤aca vijjati, 
Etu vessantaro rÃjÃ siviraÂÂhe pasÃsatu. 

6807. Na deva mayhaæ vacanÃ ehiti sivisuttamo, 
Sayameva devo ganatvanÃ si¤ca bhogehi atrajaæ. 

6808. Tato senÃpatiæ rÃjÃ sa¤ajayo ajjhabhÃsatha, 
Hatthi assÃ rathÃ patti senÃ sannÃhayantu naæ
NegamÃ ca maæ anventu brÃhmaïÃ ca purohitÃ. 

6809. Tato saÂÂhisahassÃni yudhino cÃrudasasnÃ, 
KhippamÃyantu sannaddhÃ nÃnÃvaïeïahilaÇkatÃ. 

6810. NilavatthadharÃneke pitÃneke nivÃsitÃ, 
A¤¤e lohitauïhisÃ suddhÃneke nivÃsitÃ;
KhippamÃyantu sannaddhÃ nÃnÃvatthehilaÇkatÃ1-

6811. HimÃvÃ yathÃ gandhadharo pabbato gandhamÃdano, 
NÃnÃrukkhehi sa¤achanto mahÃbhÆtagaïÃlayo. 

6812. Osadhehi ca dibbehi disÃ bhÃti pavÃti ca, 
KhippamÃyantu sannaddhÃ nÃnÃvatthehilaÇkatÃ2-

6813. Tato nÃgasabhassÃni yojayantu catuddasa, 
SuvaïaïakacchÃ mÃtaÇgÃ hemakappanavÃsasÃ. 

6814. ùrÆÊÃ gÃmaïiyehi tomaraÇkusapÃïihi, 
KhippamÃyantu sannaddhÃ hatthakkhandhehi dassitÃ 

6815. Tato assasahassÃni yojayantu catuddasa, 
ùjÃniyÃva jÃtiyÃ sindhanÃ sÅghavÃhanÃ. 

6816. ùrÆÊÃ gÃmaïiyehi illiyÃ3- cÃpadhÃrihi, 
KhippamÃyantu sannaddhÃ assapiÂÂhahilaÇkatÃ. 
[PTS Page 580] [\q 580/]     
6817. Tato rathasahassÃni yojayantu catuddasÃ, 4-
Ayo sukatanemiyo suvaïaïacitapakkhare. 

1. NÃnÃvaïeïahi - machasaæ 2. DisÃ bhÃti pavÃtiva - machasaæ 3. IndiyÃ - machasaæ
4. CÃtuddasa - machasaæ

[BJT Page 472] [\x 472/]     
6818. ùpentu dhaje tattha camamÃni kavacÃni ca, 
VipphÃlentu ca cÃpÃni daÊahadhammÃ pahÃrino;
KhippamÃyantu sannaddhÃ rathesu rathajivino. 

6819. LÃjÃ olopiyÃ1- pupphÃ mÃlÃgandhavilepanÃ, 
AgghiyÃni ca tiÂÂhantu yena maggena ehiti. 

6820. GÃme gÃme sataæ kumbhÃ merayassa surÃya ca, 
Maggambhi patitiÂÂhantu2- yena maggena ehiti. 

6821. MaæsÃ puvÃ saÇkuliyo kummÃyasÃ macchasaæyutÃ, 
Maggamahi patitiÂÂhantu yena maggena ehiti. 

6822. Sappi telaæ dadhiæ khiraæ kaÇgu3- vihi bahu surÃ, 
Maggamahi patitiÂÂhantu yena maggena ehiti. 

6823. ùÊÃrikÃ ca sudÃ ca naÂakaÂÂakÃ gÃyakÃ, 4-
PÃïissarÃ kumbathuniyo maï¬akÃ5- sokajhÃyikÃ. 

6824. ùha¤¤antu sabbaviïÃ bheriyo deï¬imÃni6- ca, 
KharamukhÃni dhammantu vadantu ekapokkharÃ. 

6825. MutiÇgÃ païavÃ saÇkhÃ godhÃ parivadentikÃ, 
DindimÃni ca ha¤¤antu kuÂumbadindimÃni ca. 

[PTS Page 581] [\q 581/]     
6826. SÃ senÃ mahati Ãsi uyyutatÃ sivivÃhini, 
JÃlinÃ magganÃyena vaÇkaæ pÃyÃsi pabbataæ. 

6827. Ku¤caæ7- nadati mÃtaÇgo ku¤ajaro saÂÂhihÃyano, 
KacchÃya baddhamÃnÃya ku¤caæ nadati vÃraïo. 

6828. ùjÃniyÃ hasissiæsu8- nemighoso ajÃyatha, 
Abbhaæ rajo acchÃdesi uyyuttÃ sivivÃhinÅ. 

1. OlokirÃ - machasaæ olokiyÃ - syÃ 2. PatitÃ Âhantu - machasaæ syÃ 
3. KaÇgupiÂÂhÃ - syÃ kaæsukhijÃ - machasaæ 4. GÃyino - syÃ
5. MudadikÃ syÃ mandakÃ - machasaæ edadaka mi. 6. DindamÃna - machasaæ, syÃ
7. Ko¤caæ - syÃ, vi machasaæ 8. Hasiyanti - machasaæ, syÃ

[BJT Page 474] [\x 474/]     
6829. SÃ senÃ mahati Ãsi uyyuttÃ hÃrabhÃriïi, 
JÃlinÃ magganÃyena vaÇkaæ pÃyÃsi pabbataæ. 

6830. Te pÃcisu brahÃra¤¤aæ bahusÃkaæ bahudaæ, 1-
Puppharukkhehi sa¤achannaæ phaÊarukkhehi cubhayaæ. 

6831. Tattha bindussarÃ vaggu nÃnÃvaïaïÃ bahu dijÃ, 
Kujantamupakujanti utusamapupphite dume. 

6832. Te gantvÃ dighamaddhÃnaæ ahorattanamaccaye, 
Padesaæ taæ upÃga¤achuæ yattha vessantaro ahu. 
- MahÃrÃjapabbaæ niÂÂhitaæ. -

[PTS Page 582] [\q 582/]     
6833. Tesaæ sutvÃna nigghosaæ bhito vessantaro ahu, 
Pabbataæ abhiruhitvÃ bhito senaæ udakikhati2-

6834. IÇgha maddi nisÃmehi nigghoso yÃdiso vane, 
ùjÃniyÃ hasissanti dhajaggÃni ca disasare. 

6835. Ime nÆna ara¤¤asmiæ migasaÇghÃni luddakÃ, 
VÃgurÃhi3- parikkhippa sobbhaæ pÃtetva tÃvade;
VikkosamÃnÃ tippÃhi4- hanti nesaæ varaæ varaæ. 

6836. YathÃ mayaæ adusakÃ ara¤¤e varuddhakÃ, 
AmitatahatthatthagatÃ passa dubbalaghÃtakaæ. 

[PTS Page 583] [\q 583/]     
6837. AmittÃ nappasaheyyuæ agagÅva udakaïaïave, 
Tadeva tvaæ vicintehi api sotthi ito siyÃ. 

6838. Tato vessantaro rÃjÃ orohitvÃna pabbatÃ, 
NisÅdi phaïïasÃlayaæ daÊhaæ katvÃna mÃnasaæ. 

6839. NivattayitvÃna rathaæ votthÃpetvÃna5- seniyo, 
Ekaæ ara¤¤e viharantaæ pitÃ puttaæ upÃgami. 

1. BahusÃkhaæ mahodakaæ - muddita 2. Udikakhasi - machasaæ 3. CÃkurÃhi - machasaæ
4. TibabÃhi - machasaæ 5. VoÂÂhapetvÃ - machasaæ

[BJT Page 476] [\x 476/]     
6840. Hatthikkhandhano oruyha ekaæso pa¤ajalikato, 
Parikkhitto amaccehi puttaæ si¤citumÃgami. 

6841. Tatthaddasa kurÃraæ so rammarÆpaæ samÃhitaæ, 
Nisinnaæ païaïasÃlÃyaæ jhÃyantaæ akutobhayaæ. 

[PTS Page 584] [\q 584/]     
6842. Ta¤ca dinvÃna Ãyantaæ pitaraæ puttagiddhinaæ, 
Vessantaro ca madadi ca paccuggantvÃ avandisuæ. 

6843. Madadi ca sirasÃ pÃde sasurassÃbhivÃdayi, 
Maddi ahaæ hi te deva pÃde vandÃmi te husÃ, 1-
Tesu tattha palissajja pÃïinÃ parimajjatha. 

6844. Kacci vo kusalaæ putta kacci putta anÃmayaæ, 
Kacci u¤echana yÃpetha kacci mulaphalÃbahu
6845. Kacci ¬aæsÃ ca makasÃ ca appameva sariæsapÃ, 
Vane vÃlamigÃkiïeïa kacci hiæsÃ na vijjati. 

6846. Atthi no jivÃkÃ deva yÃ ca yÃdisi kidisÃ, 
KayirÃ hi jivikÃ homa u¤achÃcariyÃya jivikaæ2-

6847. Aniddhinaæ mahÃrÃja dametassaæva3- sÃrathi, 
TyambhÃ aniddhikÃ dantÃ asamiddhi dameti no. 


6848. Api no kisÃni maæsÃni pitu mÃtu adassanÃ, 
AvaruddhÃnaæ mahÃrÃja ara¤¤e jivasokinaæ4- 

6849. Ye pi te siviseÂÂhassa dÃyÃdappattamÃnasÃ, 
JÃlÅ kaïhÃjinÃcubho brÃhmaïassa vasÃnugÃ;
AccÃyikassa luddassa yo ne gÃvova sumbhati. 

[PTS Page 585] [\q 585/]     
6850. Te rÃjaputatiyÃ putte yadi jÃnÃtha saæsatha, 
PariyÃpuïÃtha no khippaæ sappadaÂÂhaæva mÃïavaæ. 

6851. Ubho kumÃrÃ nikkitÃ jÃlÅ kaïhÃjinÃ cubho, 
BrÃhmaïassa dhanaæ datvÃ putta mÃ bhÃyi asasasa5-

1. ×usÃ - machasaæ 2. JÅvitaæ - machasaæ 3. Dame assaæva - machasaæ dametyassaæva syÃ
vi 4. Jivi - machasaæ, syÃ, vi 5. AssÃsa - machasaæ

[BJT Page 478] [\x 478/]      
7852. Kaccinnu tÃta kusalaæ kacci tÃta anÃmayaæ, 
Kaccinnu tÃta me mÃtu cakkhuæ na parihÃyati. 

7853. Kusalaæ ceva me putta atho putta anÃmayaæ
Athopi putta te mÃtu cakkhuæ na paribhÃyati. 

7854. Kacci arogaæ yoggaæ te kacci vahati vÃhanaæ, 
Kacci phitÃ janapadÃ1- kacci muÂÂhi na chijjati. 

7855. Atho Ãrogaæ yoggaæ me atho vahati vÃhanaæ, 
Atho phitÃ janapadÃ atho vuÂÂhi na jijjati. 

[PTS Page 586] [\q 586/]     
6856. Iccevaæ mantayantÃnaæ mÃtÃ nesaæ adissatha, 
RÃjaputti giridvÃre pattikÃ anupÃhanÃ. 

6857. Ta¤ca disvÃna Ãyantiæ mÃtaraæ puttagiddhinaæ, 
Vessantaro ca maddÅ ca paccuggantvÃ avandisuæ. 

6858. Maddi ca sirasÃ pÃde sassusÃ abhivÃdayi, 
Maddi ahambhi te ayye pÃde vandÃmi te husÃ. 2-

6859. Maddi¤ca puttakÃ disvÃ durato sotthimÃgatÃ, 
KandintÃ abhidhÃviæsu vacchÃ bÃlÃva mÃtaraæ. 

6860. Maddi ca puttake disvÃ durato sotthimÃgate, vÃruïi va pavedhenti
thanadhÃrÃbhisi¤catha. 
[PTS Page 587] [\q 587/]     
6861. SamÃtÃnaæ ¤Ãtinaæ mahÃghoso ajÃyatha, 
SabbatÃ samanÃdiæsu3- mahÅ pakampitÃ ahu;

6862. VuÂÂhidhÃraæ pavecchanto devo pÃvassi tÃvade. 
Atha vessantaro rÃjÃ ¤Ãtihi samagacchatha, 

6863. NattÃro suïisÃ putto rÃjÃ devi ca ekato
YadÃ samÃgatÃ Ãsuæ tadÃsi lomahaæsanaæ. 

6864. Pa¤ajalikÃ tassa yÃcanti rodantÃ bherave vane
Vessantara¤ca madda¤ca sabbe raÂÂhÃ samÃgatÃ. 
Tvaæ nosi issaro rÃjÃ rajjaæ karetha no ubho. 
- Chakakhattiyapabbaæ. -

1. Phito janapo - machasaæ vi 2. SuïabhÃ - machasaæ 3. PabbatÃsu vanÃdisu - machasaæ

[BJT Page 480] [\x 480/]     

6865. Dhammena rajjaæ1- kÃrentaæ raÂÂhÃ pabbÃjayittha maæ, 
Tva¤ca jÃnapadÃ ceva negamÃ ca samÃgatÃ. 

6866. Dukkata¤ca hi no putta bhunahacacaæ kataæ mayÃ, 
Yohaæ sivinaæ vacanÃ pabbÃjesiæ adusataæ. 

6867. Yena kenaci vaïeïana pitu dukkhaæ udabbahe, 
MÃtu bhaginiyÃ cÃpi api pÃïehi attano. 

[PTS Page 588] [\q 588/]     

6868. Tato vessantaro rÃjÃ rajojallaæ pavÃhayi, 
Rajojallaæ pavÃhetvÃ saccavaïïaæ2- adhÃrayi. 

6869. Sisaæ nabhÃto sucivattho sabbÃbharaïabhusito, 
Paccayaæ nÃgamÃruyaha khaggaæ bandhi parantapaæ. 

6870. Tato saÂÂhasahassÃni yudhino3- cÃrudasasanÃ, 
SahajÃtÃ parikariæsu4- nandayantÃ rathesabhaæ. 

[PTS Page 589] [\q 589/]     
6871. Tato maddimpi nÃhÃpesuæ sivika¤¤Ã samÃgatÃ, 
Vessantaro taæ pÃletu jÃlikaïhÃjinÃ cubho;
Athopi taæ mahÃrÃjÃ sa¤ajayo abhirakkhatu. 

6872. Ida¤ca paccayaæ laddhÃ pubbe kilesamattano, 
ùnandiyaæ Ãcariæsu ramaïiye giribbaje. 

6873. Ida¤ca paccayaæ laddhÃ pubbe kilesamattano5-, 
ùnandi citta sumanÃ putto saÇgamma lakakhaïÃ. 

6874. Ida¤ca paccayaæ laddhÃ pubbe kilesamattano, 
ùnandi citta patitÃ saha puttehi lakakhaïÃ. 

6875. EkabhattÃ6- pure Ãsiæ niccaæ thaï¬ilasÃyini, 
Iti metaæ vataæ Ãsi tumbhaæ kÃmÃhi puttakÃ. 

6876. Taæ me vataæ samiddhajja tumbhe saÇgamma puttakÃ, 
MÃtujampi taæ pÃletu pitujampi ca puttakÃ, 
Atho pi taæ mahÃrÃjÃ sa¤ajayo abhirakkhatu. 

1. Khomaæ - machasaæ 2. Sa¬¬avaïïaæ - machasaæ, vi 3. Yodhito - machasaæ
4. Pakiriæsu - machasaæ 5. Sallekhamattano - machasaæ 6. Ekabhatti - machasaæ, sya

[BJT Page 482] [\x 482/]     
6877. Yaæ ki¤citthi kataæ pu¤¤aæ mayhaæ veca pitucca te, 
Sabbena tena kusalena ajaro tvaæ amaro bhava. 

[PTS Page 590] [\q 590/]     
6878. KappÃpasika¤ca1- koseyyaæ khomakodumbarÃni2- ca, 
Sassu suïhÃya pÃhesi yehi madadi asobhatha. 

6879. Tato khoma¤ca3- kÃyuraæ aÇgadaæ maïimekhalaæ, 
Ssasu suïahÃya pÃhesi yehi maddi asobhatha. 

6880. Tato khoma¤ca kÃyuraæ giveyyaæ ratanÃmayaæ, 
Ssasu suïahÃya pÃhesi yehi maddi asobhatha. 

6881. Uïïathaæ mukhaphulla¤ca nÃnÃratte ca mÃïiye, 4-
Ssasu suïahÃya pÃhesi yehi maddi asobhatha. 

6882. Uggatthanaæ giÇgamakaæ mekhalaæ paÂipÃdukaæ, 5-
Ssasu suïahÃya pÃhesi yehi maddi asobhatha. 

6883. Sutta¤ca sutatavajja¤ca upanijjhÃya seyyasi, 
Asobhatha rÃjaputti devaka¤¤Ãva nandane. 

6884. SÅsaæ nÃhÃtÃ sucivatthÃ sabbÃbharaïabhusitÃ, 
Asobhatha rÃjaputti tÃvatiæsÃva accharÃ. 

6885. Kadaliva vÃtacchupitÃ jÃtÃ cittalatÃvane, 
DantÃvaraïasampannÃ rÃjaputti asobhatha

6886. Sakuïi mÃnusiniva jÃtÃ citatapattÃ patÅ, 
NigrodhapakkabimboÂÂhi rÃjaputti asÃbhatha. 

[PTS Page 591] [\q 591/]     
6887. TassÃ ca nÃgamÃnesuæ nÃtivaddha¤ca6- ku¤ajaraæ, 
Sattikkhamaæ sarakkhamaæ ÅsÃdantaæ urÆÊhavaæ. 

6888. SÃ maddi nÃgamÃruyhi nÃtivaddha¤ca ku¤ajaraæ, 
Santikkhamaæ sarakkhamaæ ÅsÃdantaæ urÆÊhavaæ. 

1. KappÃsiya¤ca - machasaæ 2. Khoma koÂumbarÃni - machasaæ 3. Hema¤ca - machasaæ
4. PÃïike - machasaæ 5. PaÂipÃdakaæ - machasaæ 6. NÃtivu¬¬haæva - sya
[BJT Page 484] [\x 484/]     
6889. Sabbamhi taæ ara¤¤amhi yÃvantettha migÃ ahu, 
Vessantarassa tejena nÃ¤¤ama¤¤amaheÂhayuæ. 

6890. Sabbamhi taæ ara¤¤amhi yÃvantettha digÃ ahu, 
Vessantarassa tejena nÃ¤¤ama¤¤amaheÂhayuæ. 

6891. Sabbamhi taæ ara¤¤amhi yÃvantettha migÃ ahu, 
Ekajjhaæ sannipatiæsu; vessantare payÃtamha sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6892. Sabbamhi taæ ara¤¤amhi yÃvantettha digÃ ahu, 
Ekajjhaæ sannipatiæsu; vessantare payÃtamha sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6893. Sabbamhi taæ ara¤¤amhi yÃvantettha migÃ ahu, 
NÃssu ma¤ajuni kujiæsÆ; vessantare payÃtamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6894. Sabbamhi taæ ara¤¤amhi yÃvantettha digÃ ahu, 
NÃssu maæjuni kujiæsu; vessantare payÃtambhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

[PTS Page 592] [\q 592/]     
6895. PaÂiyatto rÃjÃmaggo vicitto puppasatthato, 
Vasi vessantaro yattha yÃvatÃ ca jetuttarÃ. 

6896. Tato saÂÂhisahassÃni yudhino1-cÃrudassanÃ, 
SamantÃ parikariæsu2 vessantare payÃtamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6897. OrodhÃ ca kumÃrÃ ca vesiyÃnÃ ca brÃhmaïÃ, 
SamantÃ parikariæsu; vessantare payÃtamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6898. HatthÃrÆhÃ anikaÂÂhÃ rathikÃ pattikÃrakÃ, 
SamantÃ parikariæsu; vessantare payÃtamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6899. SamÃgatÃ jÃnapadÃ negamÃ ca samÃgatÃ, 
SamantÃ parikariæsu; vessantare payÃtamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

1. Yodhino - machasaæ 2. Parikiriæsu - machasaæ

[BJT Page 486] [\x 486/]     
6900. KaroÂiyÃ cammadharÃ khaggahatthÃ1-suvammino, 
Purato paÂipajjiæsu; vessantare payÃtamhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6901. Te pÃvisuæ puraæ rammaæ bahupÃkÃratoraïaæ, 2-
Upetaæ annapÃnehi naccagitehi cubhayaæ. 

6902. VittÃ jÃnapÃdÃ Ãsuæ negamÃ ca samÃgatÃ, 
Anuppatte kumÃrambhi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 

6903. Celukhepo avattittha Ãgate dhanadÃyake, 
Nandippavesi nagare bandhanamokkho agosatha. 

[PTS Page 593] [\q 593/]     
6904. JÃtarÆpamayaæ vassaæ devo pÃvassi tÃvade, 
Vessantare paviÂÂhamahi sivinaæ raÂÂhava¬¬hane. 
6905. Tato vessantaro rÃjÃ dÃnaæ datvÃna khattiyo, 
KÃyassa bhedÃ passa¤¤o saggaæ so upapajjathÃti. 
- MahÃvessantarajÃtakaæ. -
- MahÃnipÃtavaïïÃ niÂÂhitÃ -
- JÃtakapÃÊi samattÃ -

1. InadihatthÃ - machasaæ syÃ 2. MahÃpÃkÃra - machasaæ