Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [PTS Vol J - 5] [\z J /] [\f V /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Page 088] [\x 88/] Tiüsatinipàto ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ 1. Kiücha¤anda pàtakaü [PTS Page 003] [\q 3/] 2713. Kiü chando kimadhippàyo eko sammasi ghammani, Kiü patthayàno kiü esaü kena atthena bràhmaõa. [PTS Page 004] [\q 4/] 2714. Yathà mahàvàridharo kumbho suparinàbhavà, Tathupamaü ambapakkaü vaõõagandharasuttamaü. 2715. Taü vuyhamànaü sotena disvànàmalamajjhime, Pàõihi naü gahetvàna agyàyatanamàhariü. 2716. Tato kadalipattesu nikkhipitvà sayaü abhaü, Satthena na üvikappetvà khuppipàsaü ahàsi me. 2717. Sohaü apetadaratho vyantibhuto dukhakkhamo, 1- Assàdaü nàdhigacchàmi phalesava¤¤esu kesupi. 2718. Sosetvà 2- nåna maraõaü taü mamaü àvahisasti, Ambaü yassa phalaü sàduü madhuraggaü manoramaü Yamuddhariü vuyhamànaü udadhismà mahaõõave. 2719. Akkhàtaü te mayà sabbaü yasmà upavasàmahaü, Rammaü patinisinnosmi puthulomàyutà puthu. 2720. Tvaü ca kho me akkhàsi attànamapalàyinã, Kà và tvamasi kalyàõi kissa và tvaü sumajjhime. 2721. Ruppapaññapaëimaññhava vyagghiva girisànujà, Yà sanni nàriyo devesu devànaü paricàrikà, 2722. Yàva manussalokasmiü råpenatvàgatiyo, Råpe te sàdisi natthi devesu gandhabbamanussaloke, 3- Phuñañhàsi me càrupubbaïgi bråhi Akkhàhi me nàma¤ca bandhave ca. 4- [PTS Page 005] [\q 5/] 2723. Yaü tvaü patinisinnosi rammaü bràhmaõa kosikiü, Sàhaü bhusàlayàvutthà varavàrivahoghasà. 2724. Nànàdumaõàkiõõà bahutà girikandarà, Mameva pamukhà honti abhisandanti pàvuse. 1. Dakkha - machasaü, syà 2. Sesitvà - machasaü, syà 3. Devagandhabbamànuse - syà 4. Bråhi nàma¤ca bandhave - syà [PTS Page 006] [\q 6/] [BJT Page 090] [\x 90/] 2725. Atho bahu vanà todà nilavàrivahandharà, Bahukà nàgacittodà abhisandanti vàrinà. 2726. Tà ambajambulabujà nipà tàlà cudumbarà, 1- Bahuni phalajàtàni àvahanti abhiõhaso. 2727. Yaü ki¤ci ubhato tãre phalaü patati ambuni, Asaüsayaü taü sotassa phalaü hoti vasànugaü. 2728. Etada¤¤àya medhàvi puthupa¤¤a suõohi me, Mà rocayamabhisaïgaü pañisedha janàdhipa. 2729. Na càhaü vaddhavaü ma¤¤e yaü tvaü raññhàbhivaddhana, âceyyamàno ràjisi maraõaü abhikaïkasi. 2730. Tassa jànanti pitaro gandhabbà ca sadevakà, Ye càpi isayo loke sa¤¤atattà yasassino 2- Asaüsayante 3- jànanti vaddhabhåtà yasassino. [PTS Page 007] [\q 7/] 2731. Evaü viditvà vidu sabbadhammaü Viddhaüsanaü cavanaü jãvitassa, Nàciyati tassa narassa pàpaü Sace na ceteti vadhàya tassa. 2732. Isipugasama¤¤àte evaü lokyà vadità sati, Anariya 4- parisambhàse pàpakammaü jigiüsasi. 5- 2733. Sace ahaü marissàmi tãre te puthu susesàõi, Asaüsayaü asiloko mayi pete àgamissati. 2734. Tasmà hi pàpakaü kammaü rakkhasve 6- sumajjhime, Mà taü 7- sabbo jano pacchà pakatthàsi mayi mate. [PTS Page 008] [\q 8/] 2735. A¤¤àtametaü avisayhasàhi Attànaü ambaü ca dadàmi te taü, Yo duccaje kàmaguõe pahàya Santi¤ca dhamma¤ca adiññhitosi. 1. Nipà tàlamudumbarà - machasaü 5. Jigisasi - machasaü 2. Tapassino - machasaü 6. Rakkhassuva - syà 3. Asaüsayaü tepi - machasaü 7. Tvaü - syà 4. Anariyaü - vi syà. [BJT Page 092] [\x 92/] 2736. Yo hitvà pubbasaüyogaü pacchà saüyojane ñhito, Adhamma¤cava carati pàpa¤cassa pavaóóhati. 2737. Ehi taü pàpayissàmi kàmaü appossukko bhava, Upànayàmi sitasmiü viharàhi anussuko. 2738. Taü pupparasamattehi vakkaïgehi arindama, Ko¤ca mayurà diviyà koyaññhimadhusàliyà. 2739. Kujità haüsapugehi kokilettha pabodhare, Ambettha vippasunaggà palàlakhapasannibhà Akosumbhasalalà nãpà pakkatàlavilambãno. [PTS Page 009] [\q 9/] 2740. Màlã tiriñã kàyuri aïgadi candanassado, Rattiü tvaü paricàresi divà vedesi cedanaü. 2741. Soëasitthisahassàni yà temà paricàrikà, Evaü mahànubhàvosi abbhuto lomahaüsano. 2742. Kiü kammavakari pubbe pàpaü attadukhàvahaü, Yaü karitvà manussesu paññhimaüsàni khàdasi. [PTS Page 010] [\q 10/] 2743. Ajjhenàni pañiggayha kàmesu gathito ahaü, Acariü dighamaddhànaü paresaü ahitàyahaü. 2744. Yo piññhimaüsiko hoti evaü ukkacca khàdati, Yathàhamajja khàdàmi piññhimaüsàni attanoti. Kiüchanda jàtakaü. [BJT Page 094] [\x 94/] 2. Kumbajàtakaü [PTS Page 014] [\q 14/] 2745. Ko pàturàsi tidivà nabhambhi Obàsayaü saüvariü candimàva, Gattehi te rasmiyo niccharanti Saterità 1- vijjurivantalikkhe. 2746. So chinnavàtaü kamasi 2- aghambhi Vehàsayaü gaccasi tiññhasi ca, Iddhi nu te vatthukatà subhàvità Anaddhaguõamapi devatànaü. 2747. Vehàsayaü kamamàgamma tiññhasi 3- Kumbhaü kiõàthàti yametamatthaü, Ko và tuvaü kissa vatàya kumbho Akkhàhi me bràhmaõa etamatthaü. [PTS Page 015] [\q 15/] 2748. Na sappikumbho napi telakumbho Na phàõitassa na madhussa kumbho, Kumbhassa vajjàni anappakàni Dose bahu kumbhagate suõàtha. 2749. Galeyya yaü pitvà pate papàtaü Sobbhaü guhaü candaniyoëigallaü, Bahumpi bhu¤ejayya abhojaneyyaü Tasasà puõõaü kumbamimaü kiõàtha. [PTS Page 016] [\q 16/] 2750. Yaü ve pitvà 4- cittasmiü 5- anesamàno âbhiõóati goriva bhakkhasàdi, Anàthamàno upagàyati naccati ca Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2751. Yaü ve pitvà acelakova naggo Careyya gàme visikhantaràni Sammuëhacitto ativelasàyi + Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2752. Yaü ve pitvà vuññhàya pavedhamàno Sisa¤ca bàhu¤ca pasàrayanto, So naccati dàrukañallakova Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 1. Sateratà - vi 2. Kappasi 3. Vehàsayaügammamàgamma tiñañhasi - machasi 4. Yaü pitvà - vi machasaü, syà 5. Cittasmi - machasaü +ativelacàritipi pàñho. [BJT Page 096] [\x 96/] 2753. Yaü ve pitvà 1- aggidaóóhà sayanti Atho sigàlehipi khàditàse, Bandhaü vadhaü bhogajàni¤cupenti Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2754. Yaü ve pitvà bhàseyya abhàsaneyyaü Sahàyamàsino apetavattho, Sammakkhito vantagato vyasanto Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2755. Yaü ve pitvà ukkaññho àvilakkho 2- Mameva sabbapañhavãti * ma¤¤ati, Na me samo samo càturanetàpi ràjà Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2756. Mànàtimànà kalahàti pesuni Dubbaõõini nanaggiyini palàyini, Coràna dhuttàna 3-gati niketo Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2757. Dha¤¤aü dhanaü rajataü jàtaråpaü Khettaü gavaü yattha vinàsayanti, Ucchedani vittavataü kulànaü Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2758. Iddhàni phitàni kulàni asasu Anekasàhassadhanàni loke, Ucchinnadàyajjakatànimàya Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. [PTS Page 017] [\q 17/] 2759. Yaü pitvà duññharåpova poso Akkosati pitaraü màtara¤ca, Sassumpi gaõheyya athopi suõhaü Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2760. Yaü ve pitvà duññha 4- råpàva nàri Akkosati sasuraü sàmika¤ca, Dàsampi gaõhe paricàrakampi Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 1. Pivitvà - machasaü, syà 2. Atavelavàri tipi pàñho * Sabbàpañhaviti pi pàñho 3. Corànaü dhuttànaü - vi machasaü 4. Ditta - vi machasaü. [BJT Page 098] [\x 98/] 2761. Yaü ve pivitvàna 1- bhaneyya poso Dhamme ñhitaü samaõaü bràhmaõaü và, Gacche apàyampi tato nidànaü Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2762. Yaü ve pitvà duccaritaü caranti Kàyena vàcàya ca cetasà và, Nirayaü vajanti duccaritaü caritvà Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2763. Yaü yàcamànà na labhanti pubbe Bahuü hira¤¤ampi pariccajantà, So taü pivitvà alikaü bhaõàti Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2764. Yaü ve pitvà pesane pesayanto Accayike karaõiyambhi jate, Atthampi so nappajànàti vutto Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2765. Hirimanàpi ahirikabhàvaü Pàtuü karonti madanàya mattà, Dhiràpi santà bahukaü bhaõanti Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 2766. Yaü ve pitvà ekathupà sayanti Anàsakà thaõaóiladukkhaseyyaü, Dubbaõiõiyaü àyasakya¤cupenti Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. [PTS Page 018] [\q 18/] 2767. Yaü ve pitvà pattakkhandhà sayanti Gàvo kuñatàriva Nahi vàruõiyà vego Narena sussahoriva. 2768. Yaü manussà vivajjenti 2- sappaü ghoravisammiva, Taü loke visasamànaü ko naro pàtàmarahati. 2769. Yaü ve pitvà andhakaveõhuputtà Samuddatire piricàrayantà, Upakkamuü musaleha¤¤ama¤¤aü Tassà puõaõaü kumbhamimaü kiõàtha. 1. Pitvàna - syà 2. Vivajjanti - machasaü. [BJT Page 100] [\x 100/] 2770. Yaü ve pitvà pubbadevà pamantà Tidivà cutà sassatiyà samàyà, Taü tàdisaü majjamimaü niratthakaü Jànaü mahàràja kathaü pibeyya. 2771. Nayimasmiü kumbasmiü dadhi và madhuü và Evaü abhi¤¤àya kiõàhi ràja, Akkhàtaråpaü tava sabbamitta. [PTS Page 020] [\q 20/] 2772. Na me pità và athavàpi màtà Etàdiso yàdisako tuvaüsi, Hitànukampi paramatthakàmo Sohaü karissaü vacanaü tavajja. 2773. Dadàmi te gàmacaràni pa¤ca Dàsisataü santa gavaü satàni, âja¤¤ayutte ca rathe dasà ime âcariyo hosi mamatthakàmo. 2774. Taveva dàsi satamatthu ràja Gàmà ca gàvo ca taveva hontu. âja¤¤ayuttà ca rathà taveva Sakko hamasmi 1- tidasànamindo. 2775. Maüsodanaü sappipàya¤ca 2- bhu¤ja Khàdassu ca tvaü madhumàsapuve, 3- Evaü tuvaü dhammarato janinda Anindito saggamupehi ñhànanti. Kambhajàtakaü. 3. Jayaddisajàtakaü. [PTS Page 023] [\q 23/] 2776. Cirassaü vata me adapàdi àjja Bhakkho mahà sattamibhattakàle, Kutosi ko vàsi tadiïgha bråhi âcikkha jàtiü vidito yathàpi. 1. Hamasmiü - simu 2. Sappipàyàsa - vi machasaü 3. Madhunàsapupe - vi machasaü [BJT Page 102. [\x 102/] ] 2777. Pa¤càlaràjà migavaü paviññho 1- Jayaddiso nàma yadissuto te, Caràmi kacchàni canàni càhaü Pasadimaü 2- khàda mamajja mu¤ca. [PTS Page 024] [\q 24/] 2778. Seneva tvaü paõasi sassamàne 3- Mameso bhakkho pasado yaü vadesi, Taü khàdiyàna pasadaü jigha¤aka¤¤aü+ Khàdissaü pacchà na vilàpakàlo. 2779. Na catthi mokkho mama vikkayena 4- Gantvàna pacchà gamanàyapaõhe, Taü saïgaraü bràhmaõasasappadàya Saccànurakkhi punaràvajissaü. 2780. Kiü kammajàtaü anutappati taü 5- Pattaü samipaü maraõassa ràja, âcikkha me taü api sakkuõemu Anujànituü àgamanàya paõhe. [PTS Page 025] [\q 25/] 2781. Katà mayà bràhmaõassa dhanàsà Taü saïgaraü pañimokkhaü 6- na mutataü, Taü saïgaraü bràhmaõassappadàya Saccànurakkhi punaràvajissaü. 2782. Yaü te katà bràhmaõassa dhanàsà Taü saïgaraü pañimokkhaü na muttaü, Taü saügaraü bràhmaõassapapadàya Saccànurakkhi punaràvajassu. [PTS Page 026] [\q 26/] 2783. Mutto ca so purisàdassasahatthà Gantvà sakaü mandiraü kàmakàmi, Taü saïgaraü bràhmaõassappadàya âmantayi putta malinasattaü 7- 2784. Ajjeva rajjaü abhisecayassu Dhamma¤ca raññhesu janesu càpi, 8- Adhammakàro ca te màhu raññhe Gacchàmahaü porisàdasasa ¤atte. 1. Pavuttho - vi 2. Pasadaü imaü - vi 3. Sayhamàno - vi machasaü, syà +jighacchanti bhavitabba 4. Nikkayena - machasaü, syà 5. Anutappetvaü - machasaü 6. Pañimukkaü - machasaü 7. Malinasattuü - vi machasaü syà 8. Dhammaü carassu puresucàpi - ma dhammaücaresesu paresu - machasaü [BJT Page 104] [\x 104/] 2785. Kiü kamma kubbaü tava deva pàde Nàràdhayiü tadicchàmi sotuü, Yamajja rajjambhi udasasaye tvaü. Rajjampi na iccheyyaü 1- tayà vinà ahaü. 2786. Na kamamunà và vacasàva tàta Aparàdhitohaü tuviyaü sàràmi, Sandhi¤ca katvà purisàdakena Saccànurakkhi punahaü gamissaü. [PTS Page 027] [\q 27/] 2787. Ahaü gamissàmi idheva hohi Natthi tato jivato vippamokkho, Sace tuvaü gacchasiyeva ràja Ahmapi gacchàmi ubho na homa. 2788. Addhà hi tàta satànesa dhammo Maraõà ca me dukkhataraü tadasasa, Kammàsapàdo taü yadà pacitvà Pasayha khàde bhidà rukkha 2- sule. 2789. Paõena te pàõamahaü nimissaü Mà tvamagà porisàdasasa ¤atte, Eta¤ca te pàõamhaü nimissaü Tasmà mataü jãvitassa varemi. 3- [PTS Page 028] [\q 28/] 2790. Tato bhave dhitimà ràjaputto Vandittha màtucca pitucaca pàde, Dukhinissa màtà nipati pathabyà 4- Pitassa paggayha bhujàni kandati. 2791. Taü gacchantaü tàva pità viditvà Parammukho vandati pa¤ajaliko 5, Somo ca ràjà varuõo ca ràjà Pajàpati candimà suriyo ca Etehi gutto purisàdakambhà Anu¤¤àto sotthi pachi tàta. [PTS Page 029] [\q 29/] 2792. Yaü daõóakàra¤¤agatassa màtà Mossakà 6- sotthànaü suguttà Tante ahaü sotthànaü karomi etena saccena sarantu devà. Anu¤ana¤¤àto sotthi paccehi putta. 1. Niccheyya - machasaü 2. Bhidarukkha - machasaü 3. Vaõõemi - vi machasaü syà 4. Nipàtàpathabyà -vi - pathavyà - machasaü 5. Pa¤jaliso - vi pa¤jalisà - maichasi 6. Ràmassakàsi - machasaü [BJT Page 106] [\x 106/] 2793. âvã raho vàpi manopadosaü Nàhaü sare jàtumalinasatte, Etena saccena sarantu deva Anu¤¤àto sotthi paccehi hàta. 2794. Yasmà ca me anadhimanosi sàmi Nacàpi me manàsa appiyosi, Etena saccena sarantu devà Anuna¤¤àto sotthi pacecahi devà. [PTS Page 030] [\q 30/] 2795. Brahà uju càrumukho kutosi Na maü pajànàsi vane vasantaü, Ludda¤ca maü ¤atvà purisàdakoti Ko sotthimàjànamidhàvajeyya. 2796. Jànàmi ludda purisàdako tvaü Na taü na jànàmi vane vasantaü, Aha¤¤aca puttosmi jayaddisassa Mamajja khàda pituno pamokkhà. [PTS Page 031] [\q 31/] 2797. Jànàmi puttoti jayaddisassa Tathàhi vo mukhavaõõo ubhinnaü, Sudukkara¤¤eva kataü tavedaü Yo mattumicche 1- pituno pamokkho. 2798. Na dukkaraü ki¤cimahettha ma¤¤e Yo mattumicche pituno pamokkho, Màtucca 2- hetu paralokagamyà 3- Sukhena saggena ca sampayutto. 2799. Aha¤ca kho attano pàpakiriyaü âvi raho càpi sare na jàtu. Saïkhàtajàtimaraõohasamasmi Yatheva me idha tathà parattha. 2800. Khàdajja maüdàni mahànubhàva Karassu kiccàni imaü sarãraü, Rukkhassa vate papatàmi aggà Chàdayamàno mayhaü tvamadesi maüsaü. 1. Yo mata vicche - machasaü 2. Màtuva - vi machasaü 3. Paralokaü gantvà - machasaü [BJT Page 108] [\x 108/] [PTS Page 032] [\q 32/] 2801. Ida¤ca te ruccati ràjaputta Cajàsi pàõaü pituno pamokkhà, Tasmàniha tvaü 1- taramànaråpo Sambha¤aja kaññhàni jalehi aggiü. 2802. Tato have dhitimà ràjaputto Dàrå 2- samàhatva 3- mahantamaggiü, âdipañitvà 4- pañivedayittha âdipitodinà mahàyamaggi. [PTS Page 033] [\q 33/] 2803. Khàdajja maü dàni pasayhakàri Kiü maü muhuü pokkhasi hañañhalomo, Tathà tathà tuyhamahaü karomi Yathà yathà maü chàdayamàno 5- adesi. 2804. Ko tàdisaü arahati khàditàye Dhamme ñhitaü saccavàdiü vada¤¤uü, Muddhàpi tassa vieleyya sattadhà Yo tàdisaü saccavàdiü adeyya. 2805. Idaü hi so+ bràhmaõaü 6- ma¤¤amano Saso avàsesi sake sarãre, Teneva so candimà devaputto Sasatthuto kàmaduhajja yakkha. [PTS Page 034] [\q 34/] 2806. Cando yathà ràhumukhà pamutetà Virocate paõõareseva hànumà, Evaü tuvaü porisàdà pamutto viroca kampilla mahànubhàva, âmodayaü pitaraü màtara¤ca Sabbo ca te nandatu ¤àtipakkho. [PTS Page 035] [\q 35/] 2807. Tato have dhitimà ràjaputto Kata¤ajali pariyagà 7- porisàdaü, , Anu¤¤àto sotthi sukhã arogo Paccàgamà kampillamalinasatto. 2808. Taü negamà jànapadà ca sabbe Hatthàrohà rathikà pattikà ca, Namassamànà pa¤ajalikà upàgamuü Namatthu te dukkarakàrakositi. Jayaddisajàtakaü. 1. Tasmàhi so tvaü - machasaü 2. Dàruü - machasaü, syà 3. Samàhitvà - machasaü 4. Sandipayitvà - vi machasaü 5. Chàdamàno - machasaü, syà + "idaühi so' iti sabbattha indaü hi so' iti bhavitabbaü 6. Bràhmaõa - machasaü 7. Pariggayaha - syà, parisàya - machasaü. [BJT Page 110] [\x 110/] Chaddantajàtakaü [PTS Page 040] [\q 40/] 2809. Kinnu socasi anuccaïgi paõóusi varevaõõini, Milàyasi visàlakkhi màlàva parimaddità. 2810. Dohaëo me mahàràja supinantenupaccagà, Na so sulabharåpova yàdiso mama dohaëo. 2811. Ye keci mànusà kàmà idha lokasmiü nandane, Sabbe te pacurà mayhaü ahante dammi dohaëaü. [PTS Page 041] [\q 41/] 2812. Luddà dve samàyantu ye keci vijite tava, Etesaü ahamakkhissaü yàdiso mama dohaëo. 2813. Ime te luddakà devi katahatthà visàradà, Vana¤¤a ca miga¤¤u ca mamatthe catatajãvità. 2814. Luddaputtà nisàmetha yàvantettha samàgatà, Chabbisàõaü gajaü setaü addasaü supine ahaü, Tassa dantehi me attho alàbhe natthi jãvitaü. [PTS Page 042] [\q 42/] 2815. Na no pitunaü na pitàmahànaü Diññho suto ku¤ajaro chabbisàõo, Yamaddasà supine ràjaputti Akkhàhi no yàdiso hatthinàgo. 2816. Disà catasso vidisà catasso Uddhaü adho dasadisà imàyo, Katamaü disaü tiññhati nàgaràjà Yamaddasà supine chabbisàõaü. 2817. Ito ujuü uttariyaü 1- disàyaü Atikkamma so satata giri buhante, Suvaõõapasso nàma giri uëàro Supupphito kimpurisànuciõõo. [PTS Page 043] [\q 43/] 2818. âruyha selaü bhavanaü kintarànaü Olokaya pabbatapàdamålaü, Atha dakkhasi meghasamànavaõõaü Nigrodharàjaü aññhasahassapàdaü 2- 1. Uttaràyaü - sayyà 2. Aññhasahasasaperaü - machasaü [BJT Page 112. [\x 112/] ] 2819. Tatthacchati ku¤ajaro chabbãsàõo Sabbaseto duppaseho parehi, Rakkhanti naü aññhasahassanàgà äsàdantà vàtajavappahàrino. 2820. Tiññhanti te tumulaü passasantà Kuppanti vàtassapi eritassa, Manussabutaü pana tattha disvà Bhasmaü kareyyuü nàsasa rajopi tassàti. [PTS Page 044] [\q 44/] 2821. Bahu hi me ràjakulambhi santi Piëandhanà jàtaråpassa devi, Muttà vaõiveëuriyàmayà ca Kiü kàhasi dantapilandhanena, Màretukàmà ku¤ajaraü chabbisàõaü Udàhu ghàtessi luddaputte. 2822. Sà issità dukkhità casmi ludda Uddha¤ca sussàmi anussaranti, Karohi me luddaka etamatthaü Dassàmi te gàmavaràni pa¤ca. 2823. Katthacchati katthamupeti ñhànaü Vithissa kà nahànagatassa hoti, Katha¤hi so nahàyati nàgaràjà Kathaü vijànemu gatiü gajasasa [PTS Page 045] [\q 45/] 2824. Tattheva sà pokkharaõi adure Rammà sutitthà ca mahodikà ca, Sampupaphità bhamaragaõànuciõõà Ettha hi so nahàyati nàgaràjà. 2825. Sisaü 1- nahàto uppalamàladhàri Sabbaseto puõóarikattacaïgi, âmodamàno gacchati santike taü Purakkhatvà mahesiü sabbabhaddaü. [PTS Page 047] [\q 47/] 2826. Tattheva so uggahetvàna vàkyaü âdàya tuõina¤ca dhanu¤ca luddo, Vituriya 2- so satta giri brahante Suvaõõapasasaü nàma giriü uëàraü. 1. Sãtaü - machasaü 2. Catureyya [BJT Page 114] [\x 114/] 2827. âruyhaselaü bhavanaü kittarànaü Olokayi pabbatapàdamulaü, Tatthaddasà meghasamànavaõõaü Nigrodharàjaü aññhasahassapàdaü. [PTS Page 048] [\q 48/] 2828. Tatthaddasà ku¤ajaraü chabbisàõaü Sabbasetaü duppasahaü parehi, Rakkhanti taü aññhasahassanàgà äsàdantà vàtajavappahàrino. 2829. Tatthaddasà pokkharaõiü adure Rammaü sutittha¤ca mahodikaka¤ca, Sampupphitaü bhamaragaõànuciõõaü Yattha hi so nahàyati nàgaràjà. 2830. Disvàna nàgassa gatiü ñhiti¤ca Vithissa yà nahànagatassa hoti, Opàtamàga¤chi anariyaråpo Payojito cittavasànugàya. [PTS Page 049] [\q 49/] 2831. Khaõitvàna 1- kàsuü phalakehi chàdayi Attànamodhàya dhanu¤ca luddo, Passàgataü puthusallena nàgaü Samappayi 2- dukkaña 3- kammakàri. 2832. Viddho ca nàgo ko¤camanàdi ghoraü Sabbeva nàgà ninnaduü ghoraråpaü, Tiõa¤ca kaññha¤ca cuõõaü karontà Dhàviüsu te aññha disà samantato. 2833. Vadhissametanti paràmasanto Kàsàvamaddakkhi dhajaü isinaü, Dukekhana puññhassudapàdi sa¤¤à Arahaddhajo sabbhi avajjharåpo. [PTS Page 050] [\q 50/] 2834. Anikkasàvo kàsàvaü yo vatthaü paridabhessati, Apeto damasaccena na so kàsàvamarahati. 2835. Yo ca vantakasàvasasa silesu susamàhito, Upeto damasaccena sa ve kàsàvamarahati, 1. Katvàna - vi 2. Samappari - machasaü 3. Dukkata - vi. [BJT Page 116] [\x 116/] [PTS Page 051] [\q 51/] 2836. Samappito puthusallena nàgo Aduññhacitto luddakaü ajjhabhàsi, Kimatthàyaü kissa và smama hetu Mamaü vadhi kassa vàyaü payogo. 2837. Kàsissa ra¤¤o mahesi bhadante Sà pujità ràjakule subaddà, Taü 1- addasà sà ca mamaü asaüsi Dannehi atthohi ca maü avoca. 2838. Bahu hi me dantayugà uëàrà Ye me pituna¤ca pitàmahànaü, Jànàti sà kodhanà ràjaputtã Vadhatthikà veramakàsi bàlaü. [PTS Page 052] [\q 52/] 2839. Uññhehi tvaü ludda kharaü gahetvà Danne ime chanda purà maràmi, Vajjasi taü kodhanaü ràjaputtiü Nàgo hato handa imassa dantà. [PTS Page 053] [\q 53/] 2840. Uññhàya so luddo kharaü gahetvà Chetvàna dantàni gajuttamassa, Vaggu subhe appañime pathabyà 2- âdàya pakkàmi tato hi khipapaü. 2841. Bhayaddità 3- nàgavadhena aññà Ye te nàgà aññha disà vidhàvuü, Adisva 4- posaü gajapaccamittaü Paccàgamuü yena so nàgaràjà. [PTS Page 054] [\q 54/] 2842. Te tattha kanditvà roditva 5- nàgà Sise sake paüsukaü okiratvà, Agamaüsu 6- te sabbe sakaü niketaü Purakkhatvà mahesaü sabbabhaddaü. 2843. âdàya dantàni gajuttamassa Vaggu subhe appañime pathabyà, Suvaõõarajihi samantamodare So ludadako kàsipuraü upàgami Upànesi so ràjaka¤¤àya dante Nàgo hato handa imassa antà. 1. Sà taü adasa sàva - vi syà sà taü addasaü sà - machasaü 2. Pathavyà - vi 3. Bhayaññità - machasaü, syà 4. Adisvàna - machasaü, syà 5. Roditvàna - machasaü, sàya 6. âgamiüsu - machasaü, syà. [BJT Page 118] [\x 118/] [PTS Page 055] [\q 55/] 2844. Disvàna dannàni gajuttamassa Bhattuppiyassa purimàya jàtiyà, Tattheva tassà hadayaü aphàli Teneva sà kàlamakàsi bàlà. 2845. +Mbodhipatto ca mahànubhàvo Sitaü akàsi parisàya majhe, Pucchiüsu bhikkhu suvimuttacittà Nàkàraõe pàtukaronti buddhà. 2846. Yamaddasàtha dahariü kumàri kàsàvavatthaü anagàriyaü carantiü, Sà kho tadà ràjaka¤¤à ahosi Ahaü tadà nàgaràjà ahosiü. [PTS Page 056] [\q 56/] 2847. âdàya dantàni gajuttamassa Vaggu subhe appañime pathabyà, Yo luddako kàsipuraü upàgami So kho tadà adavadatto ahosi. 2848. Anàvasuraü cirarattasaüsitaü Uccàvacaü caritamidaü puràõaü, Vitaddaro vitasoko visallo Sayaü abhi¤¤àya abhàsi buddho. 2849. Ahaü vo tena kàlena ahosiü tattha bhikkhavo, Nàgaràjà tadà hosiü evaü dharetha jàtakanti. Chaddantajàtakaü. 5. Sambhavajàtakaü. [PTS Page 057] [\q 57/] 2850. Rajja¤ca pañipannasmà àdhipaccaü sucirata, 1- Mahattaü 2- pattu miccàmi vijetuü pañhaviü imaü. 2851. Dhammena no adhammena adhammo me na ruccati, Kiccova dhammo carito ra¤¤o hoti pucirata. 2852. Idha cevànindità yena pecca 3- yena anindità, Yasaü devamanussesu yena pappemu 4- bràhmaõa. +(Sabbodhipatto ca mahànubhàvo iccàdikà ) imàgàthà dasabalassa guõe vaõõenettahi dhammasaïgàhakattherehi ñhapità, añañhakathà. 1. Suvirataü - machasaü 2. Mahantaü - vi machasaü 3. Pacca - machasaü 4. Pappomu - machasaü, syà [BJT Page 120] [\x 120/] 2853. Yohaü attha¤ca dhamma¤ca kattumicchàmi bràhmaõa, Taü tvaü attha¤ca dhamma¤ca bràhmaõakkhàhi pucchito [PTS Page 058] [\q 58/] 2854. Nतatra vidhurà etadakkhàtumarahati, yaü tvaü attha¤ca dhamma¤ca kattumicchasi khattiya. 2855. Ehi kho sahito gaccha vidhurassa upantikaü Nikkhaü rattasuvaõõassa haraü gaccha suvirata, Abhihàraü imaü dajjà atthadhammànusiññhiyà. [PTS Page 059] [\q 59/] 2856. Svàdhipapàgà bhàradvàjo vidhurassa upantikaü, Tamaddasa mahàbràhmamà asamànaü sake ghare. 2857. Ra¤¤ohaü pahito duto koravyassa yasassino, Atthaü dhamma¤ca pucchesi iccabravi yudhiññhilo Taü tvaü attha¤ca dhamma¤ca vidhurakkhàhi pucchito. [PTS Page 060] [\q 60/] 2858. Maïgaü me pidahissanti na taü sakkomi bràhmaõa, Apidhetuü mahàsindhuü taü kathaü so bhavissati Na te sakkomi akkhàtuü atthaü dhamma¤ca pucchito. 2859. Bhadukàro ca me putto oraso mama atujo, Taü tvaü attha¤ca dhamma¤ca gantvà pucchassu bràhmaõa. 2860. Svàdhipapàgà bhàradvàjo bhadukàrassa sanatikaü, Tamaddasa mahàbràhmamà nisinnaü sambhi vesmani. [PTS Page 061] [\q 61/] 2861. Ra¤¤ohaü pahito duto koravyassa yasassino, Atthaü dhamma¤ca pucchesi iccabravi yudhiññhilo Taü tvaü attha¤ca dhamma¤ca bhadrakàra bravihi me. [BJT Page 122] [\x 122/] 2862. Maüsakàjaü 1- avahàya godhaü anupatàmahaü, Na te sakkomi akkhàtu atthaü dhamma¤ca pucchito. 2863. Sa¤jayo nàma me bhàtà kaõiññho me sucirata, Taü tvaü athe¤ca dhamma¤ca gantvà pucchassu brahmaõa 2864. Svàdippàgà bhàradvàjo sa¤jayassa upantikaü, Tamaddasa mahàbrahma nisinnaü samahi vesamani. 2865. Ra¤¤ohaü pahito duto koravyassa yasasino, Atthaü dhamma¤ca pucchise iccabravi yudhiññhilo Taü tvaü atthà¤ca dhamma¤ca sa¤ajayakkhàhi pucchito. [PTS Page 062] [\q 62/] 2866. Sadà maü gilati 2- maccu sàyaü pato sucirata, Na te sakekàmi akkhàtuü atthaü dhamma¤ca pucchito. 2867. Sambhavo nàma me bhàtà kaõiññho me sucirata, Taü tvaü attha¤ca dhamma¤ca gantvà pucchassu buhmaõa 2868. Abbhuto vata bho dhammo nàyaü asmàkarucacati, Tayo janà pitàputtà tesu pa¤¤àya no vidu. 2869. Na naü sakkotha akkhàtuü atthaü dhamma¤ca pucchità, Kathaü nu daharo ja¤¤à atthaü dhamma¤¤aca pucchito. [PTS Page 063] [\q 63/] 2870. Mà na üdaharoti u¤à¤àsi 3- apucchitvàna sambhavaü, Pucchitvà sambavaü ja¤¤à atthaü dhamma¤ca bràhmaõa 2871. Yathàpi cando vimalo gacchaü àkàsadhàtuyà, Sabbe tàrà 4- gaõe loke àhàya atirocati. 2872. Evampi daharupetà pa¤¤àyogena sambavo, Mà naü daharoti u¤¤àsi apucchitvàna sambhavaü Pucchitvà sambhavaü ja¤¤à atthaü dhamma¤ca bràhmaõa 2873. Yathàpi rammako màso gimbhànaü hoti bràhmaõa, Ateva¤¤ohi màsehi dumapupphehi sobhati. 1. Kàvaü - vi, 2. Gilate - vi machasaü 3. Ma¤¤àsi - syà 4. Tàra - vi syà sabbàtara - machasaü [BJT Page 124] [\x 124/] 2874. Evampi daharåpeto pa¤¤àyogena sambhavo, Mà naü daharoni u¤à¤àsi apucchitvàna sambavaü Pucchitvà sambhavaü cha¤¤à atthaü dhamma¤ca bràhmaõa. 2875. Yathàpi himavà brahme pabbato gandhamàdano, Nànàrukkhehi sa¤achanno mahàbhåtagaõàlayo Osadhehi ca dibebhi disà bhàti pavàti ca. 2876. Evampi daharåpeto pa¤¤àyogena sambhavo, Mà naü daharoni u¤à¤àsi apucchitvàna sambavaü Pucchitvà sambhavaü cha¤¤à atthaü dhamma¤ca bràhmaõa. 2877. Yathàpi pàvako brahme acavimàlã yasassimà, Jalamano vane gacche analo kaõhavattatã. 2878. Ghatàsano dhumaketu uttamàhevanaü daho, Nisithe 1- pabbataggasmiü pahutedho 2- virocati. 2879. Evampi daharåpeto pa¤¤àyogena sambhavo, Mà naü daharoni u¤à¤àsi apucchitvàna sambavaü Pucchitvà sambhavaü cha¤¤à atthaü dhamma¤ca bràhmaõa. 2880. Javena bhaduü jànanti balivadda¤ca 3- vàhiye, 4- Dohena dhenuü jànanti bhàsamàna¤ca paõóitaü. 2881. Evampi daharåpeto pa¤¤àyogena sambhavo, Mà naü daharoni u¤à¤àsi apucchitvàna sambavaü Pucchitvà sambhavaü cha¤¤à atthaü dhamma¤ca bràhmaõa. [PTS Page 065] [\q 65/] 2882. Svàdhippàgà bhàradvàjo sambhavassa upantikaü, Tamaddasa mahàbuhmà kiëamànaü bahãpure. 1. Nissite - syà, nisidhe - machasaü 2. Bahutejo - syà, machasaü 3. Balibaóa¤ca - machasaü, syà 4. Vàhane - machasaü. [BJT Page 126. [\x 126/] ] 2883. Ra¤¤ohaü pahito duto koravyasasa yasassino, Atthaü dhamma¤ca pucchesi iccabravi yudhiññhilo Taü tvaü attha¤ca dhamma¤ca sambhavakkhàhi pucchito. 2884. Taggha te ahamakkhissaü yathàpi kusalo tathà, Ràjà ca kho taü jànàti yadi kàhati và navà. [PTS Page 066] [\q 66/] 2885. Ajja suveti saüseyya ra¤¤à puñeñhà sucãrata, Mà katvà avasi ràjà attho jàte yudhiññhilo. 2886. Ajjhatta¤¤eva saüseyya ra¤¤à puññho sucirata, Kummaggaü 1- na niveseyya yathà muëho acetaso. 2887. Attànaü nàtivatteyya adhammaü na samàcare, Atitthe nappatàreyya 2- anatthe na yuto siyà. 2888. Yo ca etàni ñhànàni kattuü jànàti khattiyo, Sadà so vaóóhate ràjà sukkapakkheva candimà. 2889. ¥àtina¤ca piyo hoti mittesu ca virocati, Kàyassa bhedà sappa¤¤o saggaü so upapajjatiti. Sambhavajàtakaü. 6. Màhàkapijàtakaü. [PTS Page 068] [\q 68/] 2890. Bàràõassaü 3- ahu ràjà kàsinaü raññhavaóóhano, 4- Mittàmacca parikhuëho 5- agamàsi migàjiraü. 6- [PTS Page 069] [\q 69/] 2891. Tattha bràhmaõamaddakkhi setaü citraükilàsinaü, Viddhasanaü koviëàraüva kisaü dhaonisanthataü. 1. Kumaggaü - machasaü 2. Nappakàreyya - nà 3. Bàràõasyaü - syà bàràõasiyaü - vi 4. Vaóano - machasaü 5. Paribyuëho - syà machasaü 6. Migàjinaü - syà, machasaü migàciraü - vi. [BJT Page 128] [\x 128/] 2892. Paramakàru¤¤ataü pantaü disvà kiccagataü naraü, Avaca byambhito ràjà yakkhànaü katamonusi. 2893. Hatthapàdà ca te setà tato setataraü 1- siro, Gattaü kammàsavaõõante kilàsabahulovasi. 2894. Vaññanàvaëisaïkàsà piññhi te ninantunnatà, Kàëapabbàva te aïgà nतaü passàmi edisaü. 2895. Ugghaññapàdo tasito kiso dhamanisatthato, Chàto àtantaråposi kutosi 2- kattha gacchasi. 2896. Duddasi appakàrosi dubbaõõo bhimadassano. 3- Janetti yàpi te màtà na taü iccheyya passituü. 2897. Kiü kammamakarà 4- pubbe kiü 5- avajjhaü aghàtayi, Kibbisaü yaü karitvàna idaü dukkhaü upàgami. 2898. Taggha te ahamakkhissaü yathàpi kusalo tathà, Saccavàdiü hi lokasmiü pasaüsantidha paõóità. [PTS Page 070] [\q 70/] 2899. Eko caraü gogavese muëho accasariü vane, Ara¤¤e ãriõe 6- vivane nànàku¤ajarasevite. 2900. Vàëamigànucarite vippanaññhosmi kànane, Acariü tattha sannàhaü khuppipàsàsamappito. 2901. Tattha tindukamaddakkhiü 7- visamaññhaü khubhukkhito, Papàtambhi lambantaü sampannaphaladhàrinaü. 2902. Vàtasitàni 8- bhakkhesiü tàni rucciüsu me bhusaü, Atitto rukkhamàruyha 9- tattha hessàmi àsito 10- 2903. Ekamme bhakkhitaü àsi dutiyaü abhitatthitaü, Tato sà bha¤ajatha 11- sàkhà chinnà pharasunà viya. 1. Setataro - vi 2. Kutonu tvaü gacchasi - vi 3. Bhimma - machasaü, 4. Makaraü - vi 5. Kaü - vi. 6. Iriõe - machasaü, iraõe - vi 7. Tiõóuka - machasaü, syà 8. Vàtassitàni - machasaü, syà 9. Rukkhamàruhi - vi machasaü 10. Assito - syà 11. Bhajjità - vi [BJT Page 130] [\x 130/] 2904. Sohaü sahàva sàkhàhi uddhapàdo avaüsiro, Appatiññhe anàlambe giriduggasmiü pàpataü. 2905. Yasmà ca vàrigambhiraü tasmà na samapajjasiü, 1- Tattha sesiü nirànando anàtho dasa rattiyo. 2906. Athettha kapi maga¤chi gonaïguññho 2- darivaro, Sàkhàhi sàkhaü vicaranto khàdamàno damapphalaü. 2907. So maü disvà kisaü paõóuü kàru¤¤amakarà 3- mayi, Ambho konàma so ettha evaü dukkhena aññito Manusso amanusso và antànaü me pavedaya. 2908. Tassa¤jaliü paõàmetvà idaü vacanamabraviü, Manussohaü byasampatto 4- sà me natthi ito gati Taü vo vadàmi 5- bhaddaü vo tva¤ca me saraõaü bhava. 2909. Garusãlaü 6- gahetvàna vicaraü 7- pabbate kapi, Silàya yoggaü katvàna nisabho etadabravi. 2910. Ehi me piññhimàruyha gãvaü gaõhàhi bàhuhi, Ahaü taü uddharissàmi giduggata vegasà. 2911. Tassa taü vacanaü sutvà vànarindassa sirimato, Piññhimàråyha dhirassa gãvaü bàhàhi aggahiü. 2912. So maü tato samuññhàsi tejassã balavà kapi, Viha¤¤amàno kicchena giriduggata vegasà, 2913. Uddharitvàna maü santo nisabho etadabravi, Iïgha maü samma rakkhassu passupisasaü muhuttakaü. [PTS Page 071] [\q 71/] 2914. Sihà vyagghà ca dipi ca acchakokataracchayo, Te maü pamatataü hiüseyyuü te tvaü disvà nivàraya. 2915. Evaü me parittàtuna passupi so muhuttakaü Tadàhaü pàpakaü diññhiü pañilacchiü ayoniso. 1. Sampajjisaü - machasaü, syà 2. Gonaïguëo - vi machasaü, syà 3. Kàru¤¤amakaraü - vi machasaü, syà 4. Vasampatto - vi, machasaü, syà 5. Bhaddante - machasaü syà 6. Garuü - vi machasaü, syà 7. Vivari - vi machasaü [BJT Page 132] [\x 132/] 2916. Bhakkho ayaü manussànaü yathà ca¤¤e vane migà, Yannunimaü vaditvàna chàto khàdeyyaü vànaraü. 2917. Asito ca gamisasàmi maüsamàdàya sambalaü, Kantàraü nittharissàmi pàtheyyaü me bhavissati. 2918. Tato sãlaü gahetvàna matthakaü sannitàëayiü, Mama bhattakilantassa 1- pahàro dubbalo ahu. 2919. So ca vegenudappatto kapi rudhiramakkhito, 2- Assupuõõehi nettehi rodanto maü udikkhati. 2920. Màyyo maü kari bhaddante tvaü ca nàmedisaü kari, Tvaü ca kho nàma dighàyu a¤¤e vàretumarahasi. 2921. Aho vata re purisa tàva dukkarakàraka, Edisà visamà duggà papàtà uddhato mayà. 2922. Anito paralokàva dubbheyyaü maü ama¤¤atha, Tantena pàpadhammena pàpaü pàpena cintitaü. 2923. Mà heva tvaü adhammaññha vedanaü kañukaü phusi, Màheva pàpakammantaü phalaü veëuüva taü vadhi. 2924. Tayi me natthi vissàyo pàpadhammo asasa¤¤ato, + Ehi me piññhito gaccha dissamànova santike. 2925. Muttosi 3- hatthà vàlànaü pattosi mànusiü padaü, Esamaggo adhammaññha tena gaccha yathà sukhaü. 2926. Idaü vatvà giricaro ruhiraü pakkhàlya 4- matthakaü, Assuni sampamajjitvà tato pabbatamàruhi. 2927. Sohaü tenàbhisattosmi parilàhena addito, 5- ôayhamànena gattena vàriü pàtuü upàgamiü. 1. Ganta - machasaü 2. Kapirubhira - vi machasaü +pàpadhamme asasa¤¤ate - pu 3. Muttoti - ni 4. Pakkhalya - vi machasaü, syà 5. Aññito bhavitabbaü - vi machasaü. [BJT Page 134] [\x 134/] 2928. Agginà viya santatto rahado edhiramakkhito, Pubbalohitasaïkàso sabbo me samapajjatha. [PTS Page 072 [\q 72/] 2929.] Yàvanto udakhinduni kàyasmiü nipatiüsu me, Tàvanto gaõóu jàyetha aóóhabeëuvasàdisà. 2930. Pahinnà pagghariüsu me kuõapà pubbalohità, Yena yeneva gacchàmi gàmesu nigamesu ca. 2931. Daõóahatthà nivàrenti itthiyo purisà ca maü, Okiõõà 1- putigandhena màssu orena àgamà. 2932. Etàdisaü idaü dukkhaü satta vassànidàni me, Anubhomi sakaü kammaü pubbe dukkañamattano. 2933. Taü vo vadàmi bhaddaü vo yàvantettha samàgatà, Màssu mittàna dubbhittho mittadubbho hi pàpàko. 2934. Kuññhi kilàsi bhavati yo mittànaü 4- idhaddubhi, Kàyassa bhedà mitattaddu 3- nirayaü so upapajjatãti. Mahàkàpijàtakaü. [PTS Page 075] [\q 75/] 7. Dakarakkhasapa¤ho 2935. Sace vo muyhamànànaü sattannaü udakaõõave, Manussabalimesàno nàmaü ganheyya rakkhaso Anupubbaü kathaü datvà mu¤cesi dakarakkhino. 2936. Màtaraü pañhamaü dajjaü bhariyaü datvàna bhàtaraü, Tato sahàyaü datvàna pa¤camaü dajjaü 4- bràhmaõaü Chaññhàü dajjamattànaü nevadajjaü mahosadhaü. 2937. Posetà te janetti ca dãgharattànukampikà, Chambhi tayi paduññhasmiü paõóità atthadassini A¤¤aü upanisaü katvà vadhà taü parimocayi. 1. Okkiõà - vi machasaü 2. Mittànidha dubbhati - machasaü 3. Mittadubbhi - machasaü 4. Dajja - vi, syà. [BJT Page 136] [\x 136/] 2938. Taü tàdisaü pàõadadiü orasaü gabbhadhàriõiü, Màtaraü kena dosena dajjàsi 2939. Daharà viya alaïkàraü dhareti apiëandhanaü, Docàrike anikaññhe ativelaü pajagghati. 2940. Tatopi pañiràjànaü sayaü dutàni sàsati, Màtaraü tena dosena dajjasi dakarakkhino. 2941. Itthigumbassa pavarà accantapiyavàdini, 1- Anuggatà 2- silavati chàyàva anapàyini. 2942. Akkodhanà pa¤¤avati paõóità atthadassini, Ubbariü 3- kena desena dajjasi dakarakkhino 2943. Khióóhàratisamàpannaü anatthavasamàgataü, Sà maü sakànaü puttànaü ayàcaü yàcate dhanaü. 2944. Sohaü dadàmi sàratto 4- bahuü uccavacaü dhanaü, Suduccajaü cajitvàna pacchà socàmi dummano Ubbariü kena desena dajjasi dakarakkhino 2945. Yenocità jànapacà 5- ànità ca pañiggahaü, âbhataü pararajjehi abhiññhàya 6- bahuü 7- dhanaü. 2946. Dhanuggahànaü pavaraü suraü tikhiõamantinaü, Bhàrataü kena desena dajjasi dakarakkhino 2947. Mayovità 8- jànapadà ànità ca pañigaghaü, âbhataü pararajjehi abhiññhàya bahuü dhanaü. 2948. Dhanuggahànaü pavaro suro tãõiõamanti ca, Mayàyaü sukhito ràjà atima¤¤ati dàrako. 2949. Upaññhànampi me ayye na so eti yathà pure, Bhàrataü tena desena dajjasi dakarakkhino 1. Accantaü piya bhàõini - machasaü, syà 2. Anubbatà - syà, anupubbatà - machasaü 3. Uppariü - machasaü 4. Sàrato - syà 5. Janapadà - machasaü 6. Abhitthàya - machasaü 7. Bahu - syà 8. Yenovità - machasaü [BJT Page 138] [\x 138/] 2950. Ekarattena ubhatyà tuva¤ca 1- dhanusekhavà, Ubho jàtettha pa¤càlà sahàyà susamàvayà. 2951. Cariyà taü anubandhittho 2- ekadukkhasukho tava, Ussukko te divàrattiü sabbakiccesu vyàvaño. 3- Sahàyaü tena dosena dajjàsi dakarakkhino. 2952. Cariyàya 4- ayaü ayye pajagghittho mayà saha, Ajjàpi tena vaõõena ativelaü pajagghati, 5- 2953. Ubbariyàpi me ayye mantayàmi rahogato, Anàmantà pavisati pubbe appañivedito. 2954. Laddhavàro katokàso ahirikaü anàdaraü, Sahàyaü tena dosena dajjàhaü dakarakkhino. 2955. Kusalo sabbanimittànaü ruda¤¤u 6- àgatàgamo, Uppàde supine yutto niyyàõe ca pavesane. 2956. Paddho 7- bhummantalikkhasmiü nakkhattapadakovido, Bràhmaõaü kena dosena dajjàsi dakarakkhino. 2957. Parisàyampi me ayye milayitvà udikkhati, Tasmà ajja bhamuü luddaü dajjàhaü dakarakkhino. 2958. Sasamuddapariyàyaü mahiü sàgarakuõóalaü, Vasundharaü àvasasi amaccaparivàrito. 2959. Càturantetà mahàraññho vijitàvi mahababalo, Pathavyà ekaràjàsi yaso te vipulaü gato 8 2960. Soëasitthisahassàni àmuttamanikuõóalà, Nànàjanapadà nàriyo devaka¤¤upamà subhà. 1. Tva¤¤e - machasaü 2. Anubandho - machasaü 3. Vàcaño - machasaü 4. Cariyàma - machasaü 5. Sa¤ajagghati - machasaü 6. Ruta¤¤u - machasaü 7. Paññho. 8. Vipulaggato - vi. [BJT Page 140] [\x 140/] 2961. Evaü sabbaïgasampannaü sabbakàmasamiddhinaü, Sukhitànaü piyaü dãghaü jãvitaü àyu khattiya. 2962. Atha tvaü kena vaõõena kena và pana hetunà, Paõóitaü anurakkhanto pàõaü cajasi duccajaü. 2963. Yatopi àgato ayye mama hatthaü mahosadho, Nàbhijànàmi dhirassa aõumattampi dukkataü. 2964. Sace ca 1- kisamici 2- kàle maraõaü me pure siyà, Putte ca me paputte 3- ca sukhàpeyya mahosadho. 2965. Anàgataü paccuppannaü sabbamatthaü vipassati, Anàparàdhakammantaü na dajjaü dakrakkhino. 2966. Idaü suõotha pa¤càlà culaniyassa 4- bhàsitaü, Paõóitaü anurakkhatto pàõaü cajati duccajaü. 2967. Màtu bhariyàya 5- bhàtucca sakhino bràhmaõassa ca, Antano càpi pa¤càlo channaü cajati jãvitaü. 2968. Evaü mahatthikà 6- pa¤¤à nipuõà sàdhucintanã, 7- Diññhadhamme hitatthàya samparàye sukhàya càti. Dakarakkhasapa¤ho. 8. Paõóarakajàtakaü. [PTS Page 077] [\q 77/] 2969. Vikiõõavàcaü aniguyhamantaü 8- Asa¤¤ataü aparicakkhipàraü 9-, Bhayaü tamatveti sayaü abodhaü Nàgaü yathà saõóarakaü supaõeõà. 2970. Yo guyhamantaü parirakkhaõeyyaü Mohà naro saüsati bhàsamàno, Taü bhinnamantaü bhayamanveti khippaü Nàgaü yathà paõóarakaü supaõeõà. 1. Sacepi - machasaü 6. Mahiddhikà - vi machasaü, syà 2. Kismi¤ci - vi machasaü 7. Sàdhucintini - machasaü 3. Putte - machasaü 8. Atiguëha - vi 4. Culaneyasasa - machasaü 9. Aparirakki tàraü - vi 5. Bhariyàca - vi. [BJT Page 142] [\x 142/] 2971. Nànumitto garuü atthaü gayhaü veditumarahati, 1- Sumitto ca asambuddhaü sambuddhaü và anatthavà. 2972. Vissàsamàpajjimahaü acelo Samaõo ayaü sammato bhàvitatto, Tassàhamakkhiü vimaraü 2- guyhamatthaü. Atitamattho kapaõaü rudàmi. 2973. Tassàhaü purimaü brahme guyhaü Vàcaü hi maü nàsakkhiü 3- saüyametuü Tappakkhato hi bhayamàgataü me Atitamatthà kapaõaü rudàmi. [PTS Page 078] [\q 78/] 2974. Yo ve naro suhadaü ma¤¤amàno Guyhamatthaü saüsati dukkuline, dosà bhayà athavà ràgaratto Pallatthito 4- bàlo asaüsayaü so. 2975. Tirokkhavàco asataü paviññho Yo saïgatisu mudireti vàkyaü, âsiviso dummukho tyàhu taü naraü ârà àrà saüyame tàdisambhà. 2976. Antaü pànaü kàsi 5- kacandana¤ca Manàpitthiyo màlacchàdana¤ca, Ohàya gacchàmase sabbakàme Supaõõa pàõupagatàva tyambhà. [PTS Page 079] [\q 79/] 2977. Konidha 7- tiõõaü garahaü upeti Asmi¤ca loke pàõabhu nàgaràja, Samaõo supaõõe athavà taveva Kiü kàraõà paõóarakagaghito. [PTS Page 080] [\q 80/] 2978. Samaõoti me sammatatto ahosi Piyo ca me vanasà bhàvitatto, Tassàhamakkhiü vivaraü guyhamatthaü Atitamattho kapaõaü rudàmi. 2979. Na catthi satto amaro pathabyà Pa¤¤àvidhà natthi na ninditabbà, Saccena dhammena dhiyà damena Alabbhamabyàharati naro idha. 1. Vedetu - vi 5. Kàsàkaü - vi 2. Vivariü - vi machasaü, syà 6. Màlamucchàdana¤ca - machasaü 3. Nàsakkhi - machasaü 7. Konavidhaü - machasaü 4. Pallattho - vi pallatthiko - machasaü [BJT Page 144] [\x 144/] 2980. Matà pità paramà bandhavànaü Nàssa 1- tatiyo anukampakatthi, Tesampi guyhaü paramaü na saüse Mantassa bhedaü parisaïkamàno. 2981. Matàpità bhaginibhàtaro ca Sahàyà và yassa honati sapakkhà, Tesampi guyhaü paramaü na saüse Mantassa bhedaü parisaïkamàno. 2982. Bhariyà ve purisaü vajjà komàri piyabhàõini Puttaråpayasupetà ¤àtisaïghapurakkhatà, Tesampi guyhaü paramaü na saüse Mantassa bhedaü parisaïkamàno. [PTS Page 081] [\q 81/] 2983. Na guyhamatthaü vivareyya rakkheyya naü yathà nidhiü, Na hi pàtukato sàdhu guyhamattho 2- pajànatà. 2984. Thiyà guyhaü na saüseyya amittassa ca paõóito, Yo càmisena saühiro bhadayattheno ca yo naro. 2985. Guyhamatthamasambuddhaü sambodhayati yo naro, Mantabhedabhayà tassa dàsabhuto titikkhati. 2986. Yàvanto purisassatthaü guyhaü jànanti mantitaü, Tàvanto tassa ubbegà tasmà guyhaü na vissaje. 2987. Vivicca bhàseyya divà rahassaü Rattiü giraü nàtivelaü pamu¤ce, Upassutikà hi suõanti mantaü Tasmà manto khipapupeti bhedaü. [PTS Page 082] [\q 82/] 2988. Yathàpi assa nagaraü mahantaü Advàrakaü àyasaü bhaddasàlaü, Samantakhàtàparikhàupetaü Evampi me te idha guyhamantà. 2989. Ye guyhamantà avikinõavàcà Daëhà sadatthesu narà dujivha, ârà amittà byavajanti tehi âsivisàvàriva sattasaïghà. 1. Tassa - machasaü 2. Guyho attho - vi. [BJT Page 146] [\x 146/] 2990. Hitvà gharaü pabbajito acelo Naggo muõóo vicarati ghàsahetu, Tamhi nu kho vivariü guyhavatthaü Atthà ca dhammà ca apàgatambhà. 1- 2991. Kathaü karo hoti supaõõaràja Kiüsilo kena vatena vattaü, Samaõo caraü hitvà mamàyitàni Kathaükaro saggamupeti ñhànaü. [PTS Page 083] [\q 83/] 2992. Hiriyà titikkhàya damena khantiyà Akkodhano pesuniyaü pahàya, Samaõo caraü hitvà mamàyitàni 2- Evaükaro saggamupeti ñhànaü. 2993. Màtà ca puttaü taruõaü tanujaü 3- Sampassa taü sabbagattaü ereti, Evampi me tvaü pàturahu dijinda Màtàva puttaü anukampamàno. [PTS Page 084] [\q 84/] 2994. Bhandajja tvaü mucca 4- vadhà dujivha Tayo hi puttà nahi a¤¤o atthi, Antevàsi dinnako aturajo ca rajassu putta¤¤ataro me ahosi. 2995. Icceva vàkyaü visajji 5- supaõõo Bhumyaü 6- patiññhàya dijo dujivhaü, Muttajja tvaü sabbabhayàtivatto Thaludake hohi mayàbhigutto. 2996. Ataïkinaü yathà kusalo bhisakko Pipàsitànaü rahadova sito, Vesmaü yathà himasitaññitànaü 7- Evampi te saraõambhaü bhavàmi. [PTS Page 085] [\q 85/] 2997. Sandhiü katvà amittena aõóajena jalàkhuja, Vivariya dàñhaü sayasi 8- kuto te bhayamàgataü. 2998. Saïketheva amittambhi mittasmimpi na vissase, Abhayà bhayamuppannaü api mulàni kantati. 1. Apaggambha - machasaü 5. Vissajji - machasaü 2. Mamàyatàni - nà 6. Bhumyà - vi 3. Tanujjaü - vi machasaü, syà 7. Hima sisiraññhitànaü- machasaü 4. Mu¤ca - vi machasaü [BJT Page 148] [\x 148/] 2999. Kathannu vissase tyambhi yenàsi kalabho kato, Niccayantena ñhànabbaü so disabbhi na rajjati. 3000. Vissàsaye na ca naü vissaseyya Asaïkito ca saïkito bhaveyya, Tathà tathà vi¤¤u parakkameyya Yathà yathà bhàvaü paro na ja¤¤à, [PTS Page 086] [\q 86/] 3001. Te devavaõõà sukhumàlaråpà Ubho samà sujayo pu¤¤akkhandhà, Upàgamuü kàdambiyaü acelaü. Missibhåtà assavàhàva nàgà. 3002. Tato have paõóarako acelaü Sayamevupàgamma idaü avoca, Muttajjahaü sabbabhayàtivatto Na hi nåna tuyhaü manaso piyambhà. 3003. Piyo hi me àsi supaõõaràjà Asaüsayaü paõóarakena saccaü. So ràgaratto ca akàsiü etaü Pàpaü kammaü sampajàno na mohà. 3004. Na me piyaü appiyaü vàpi hoti Sampassato lokamimaü para¤ca, Susasa¤¤atànaü hi viya¤janne Asa¤¤ato lokamimaü caràsi. [PTS Page 087] [\q 87/] 3005. Ariyàvakàsosi anariyo càsi Asa¤¤ato sa¤¤atasannikàso, Kaõhàbhijàtikosi anariyaråpo Pàpaü bahuü duccaritaü acàri. 3006. Aduññhassa tuvaü dubbhi dubbhi ca pisuno casi, Etena saccavajjena muddhà te phalatu sattadhà. 3007. Tasmà hi mittànaü na dubbhitabbaü Vittadubbhà pàpiyo natthi a¤¤o, âsittasatto nihato pathabyà Indassa vàkyena hi saüvaro hatoti. Paõóarakajàtakaü. [BJT Page 150] [\x 150/] [PTS Page 089] [\q 89/] 9. Sambulàjàtakaü 3008. Kà vedhamànà girikandaràya Ekà tuvaü tiññhasi sa¤¤aturu, Puññhàsi me pàõipameyyamajjhe Akkhàhi me nàma¤ca bandhave ca. 3009. Obhàsayaü vanaü rammaü sihavyagghanisevitaü, Abhivàdemi taü bhadde dànavàhaü namatthu te. [PTS Page 090] [\q 90/] 3010. Yo putto kàsiràjassa sotthisenoti naü vidu, Tassàhaü sambulà bhariyà evaü jànàhi danava Abhivàdemi bhaddante sambulàhaü namatthu te. 3011. Vedehaputto bhaddante vane vasati àturo, Tamahaü rogasammattaü ekà ekaü upaññhahiü. 3012. Aha¤ca vanamu¤achàya madhumaüsaü migàvilaü, Yadà haràmi taü bhakkho tassa nunajja nàdhati. 3013. Kiü vane ràjaputtena àturena karissasi, Sambule pariciõõena ahaü bhattà bhavàmi te. 3014. Sokaññàya durattàya kiü råpaü vijjate mama, A¤¤aü pariyesa bhaddante abhiråpataraü mayà. 3015. Ehimaü girimàruyha bhariyà mayhaü catussatà, Tàsaü tvaü pavarà hohi sabbakàmasamiddhati. 3016. Nåna tarakavaõõàbhe yaïkika¤ci manasicchasi, Sabbantaü pacuraü vayhaü ramassujja mayà saha. [PTS Page 091] [\q 91/] 3017. No ce tuvaü maheseyyaü sambule kàrayisassi, Alaü tvaü pàtaràsàya ma¤¤e bhakkhà bhavissasi. [BJT Page 152] [\x 152/] 3018. Ta¤ca sattajaño luddo kaëàro purisàdako, Vane nàthaü apassantiü sambulaü aggahi bhuje. 3019. Adhipannà pisàcena luddenàmisacakkhunà, Sà ca santuvasampattà patimevànusocati. 3020. Na me idaü tathà dukkhaü yaü maü khàdeyya rakkhaso, Ya¤ca me ayyaputtassa mano hessati a¤¤athà 3021. Na santi devà pavasanti nåna Na hi nåna santi idha lokapàlà, Sahasà karontànaü asa¤¤atànaü Na hi nåna santi pañisedhitàro. [PTS Page 092] [\q 92/] 3022. Itthinamesà pavà yasassini Santà samà agigirivuggatejà, Ta¤ce tuvaü rakkhasàdesi ka¤¤aü Muddhà ca hi santadhà te phaleyya Mà tvaü dahi mu¤ca patibbatà sà. 3023. Sà ca assamamàga¤chi pamuttà purisàdakà, Niëaü phalinasakuõiva gatasiïgaüva àlayaü. 3024. Sà tattha paridevesi ràjaputti yasassini, Sambulà utumattakkhà vane nàthaü apassati. 3025. Samaõe buhmaõe vande sampannacaraõe ise, Ràjaputta apassanti tumbhambhi saraõaü gatà. 3026. Vande sihe ca byagghe ca ye ca yeca a¤¤e vane migà, Ràjaputtaü apassanti tumbha saraõaü gatà. 3027. Tiõalatàni osadhyo pabbatàni vanàni ca, Ràjaputtaü apassanti tumbhamabhi saraõaü gatà. [BJT Page 154] [\x 154/] 3028. Vande indivarisàmaü rattiü nakkhattamàliniü, Ràjaputtaü apassanti tumbhambhi saraõaü gatà. [PTS Page 093] [\q 93/] 3029. Vande hàgirathiü gaïgaü savantinaü pañañiggahaü, Ràjaputtaü apassanti tumbhamhi saranaü gatà. 3030. Vande ahaü pabbataràjaseññhaü hivavantaü siluccayaü, Ràjaputtaü apassanti tumbhamhi saranaü gatà. [PTS Page 094] [\q 94/] 3031. Atisàyaü vatàga¤aji ràjaputti yassasini, Kenanujja samàga¤aji ko te piyataro mayà. 3032. Idaü khohaü tadavocaü gahità tena sattunà, Na me idaü tathà dukkhaü yaü maü khàdeyya rakkhaso Ya¤ca me ayyaputtasasa mano hesasti a¤¤athà. 3033. Corinaü bahubuddhinaü yàsu saccaü sudullahaü, Thinaü bhàvo duràjàno maccassevodake gataü. [PTS Page 095] [\q 95/] 3034. Tathà maü saccaü pàletu pàlayisasti ce mamaü, Yathàhaü nàbhijànàmi a¤¤aü piyataraü tayà Etena saccavajjena vyàdhi te vupasammatu. 3035. Ye ku¤ajarà sattasatà uëàrà Rakkhanti rattindivaü uyyutàvudhà, Dhanuggahàna¤ca satàni soëasa Kathaü vidhe passasi bhadde satatavo. [PTS Page 096] [\q 96/] 3036. Alaïkatàyo padumuttarattavà Viràgità passati bhaüsagaggarà, Tàsaü sunitvà mitagitavàditaü Na dàni me tàta tathà yathà pure. [BJT Page 156] [\x 156/] 3037. Suvaõõasaïkaccadharà suciggahà Alaïkatà mànusiyaccharåpamà, Senopiyà tàta aninditaïgiyo 1- Khattiyaka¤¤à pañilobhayanti naü. 3038. Sace ahaü tàta tathà yathà pure Patiü tamu¤achàya 2- punà vane bhare, Sammànaye maü na ca maü vimànaye Itopi me tàta tato varaü siyà. 3039. Yamantapàne vipulasmi ohite Nàri vimaññhàbharaõà alaïkatà, Sabbaïgu 3- petà patino ca appiyà Akhajjha tassà maraõaü tato varaü. 3040. Api ce daëiddà kapaõà anàëhiyà 4- Kañàdutiyà patinoca sà piyà, Sabbaïgupetàyapi appiyàya Ayameva seyyà kapaõàpi yà piyà. [PTS Page 097] [\q 97/] 3041. Sudullahitti purisassa yà hità Bhattitthiyà dullabho yo hità ca, Hità ca te silavati ca bhariyà Janinda dhammaü cara sambulàya. [PTS Page 098] [\q 98/] 3042. Sace tuvaü vipule 5- laddhabhoge Issàvatinaõà maraõaü upesi, Aha¤ca te bhadde imà ràjaka¤¤à Sabbeva te vacanakarà bhavàmàti. Sambulà jàtakaü. 10. Gandhatindukajàtakaü. + [PTS Page 099] [\q 99/] 3043. Appamàdo amatapadaü pamàdo maccuno padaü, Appamattà na mãyanti ye pamattà yathà matà. 1. Aninditaggiyo - nà 2. Patita u¤chaya - vi 3. Pa¤caïgu - machasaü 4. Anàëiyà - machasaü, syà 5. Vippule - machasaü + gaõóatiõóuka - syà. [BJT Page 158] [\x 158/] 3044. Madà pamàdo jàyetha pamàdà jàyate khayo, Khayà ca dosà 1- jàyanti mà mado bharatusabha. 2- 3045. Bahu hi khattiyà jinà atthaü raññhaü pamàdino, Athopi gàmino gàmà anàgàrà agàrino. [PTS Page 100] [\q 100/] 3046. Khattiyassa pamattassa raññhasmiü raññhavaóóhana, Sabbe bhogà vinassanti ra¤¤o taü vuccate aghaü. 3047. Nesa dhammo mahàràja ativelaü pamajjasi, Iddhaü phãtaü janapadaü corà viddhaüsayanti naü. 3048. Na te puttà bhavissanti na hira¤¤aü na dhàniyaü, Raññhe viluppamànambhi sabbabhogehi jiyasi. 3049. Sabbabhogaparijiõaõaü ràjànaü vàpi khatatiyaü, 3- ¥àtimittà suhajjà ca na taü ma¤¤anti màniyaü. 4- 3050. Hatthàrohà 5- anikaññhà rathikà pattikàrakà, Tamevamupajivantà na taü ma¤¤anti màniyaü. 3051. Asaüvihitakammantaü bàlaü dummanti mantinaü, Siri jahati dummedhaü jiõõaüva urago tacaü. 3052. Susaüvihitakammantaü kàluññhàyiü atanditaü, Sabbe bogàbhivaóóhanti gàvo sausabhàmiva. 3053. Upassutiü mahàràja raññhe jananapade cara, Tattha disvà ca sutvà ca tato taü pañipajjasi, [PTS Page 102] [\q 102/] 3054. Evaü vedetu pa¤càlo saïgàmo sarasamappito, 6- Yathàhamajja vedemi kaõñakena samappito. 1. Padosà - vi machasaü, syà 2. Màpamàdo bharamusaha - machasaü, màpamàdo bhàratusabha - vi 3. Khattiyà - vi 4. Khattiyà - vi 5. Hatthàruhà - vi 6. Saramapipite - machasaü [BJT Page 160] [\x 160/] 3055. Jiõõo dubbalacakkhusi na råpaü sàdhu passasi, Kiü tattha brahmadantassa yaü taü maggeyya kaõñeko 3056. Bavehattha 1- bràhmadattassa yohaü maggasmi 2bràhmaõa, Arakkhità jànapadà adammabalinà hatà. 3057. Ratti¤ca corà khàdanti divà khàdanti tuõóiyà, Raññhasmiü kuñaràjassa bahu adhammiko jano. 3058. Etàdise bhaye tàta 3- bhayaññà tàva 4- mànavà, Nillenakàni kubbanti vane àhatva 5- kaõñakaü. [PTS Page 103] [\q 103/] 3059. Kadàssu nàmayaü ràjà brahmadatto marissati, Yassa raññhambhi 6- jiyanti 7- appatikà 8- kumàrikà. 3060. Dubbhàsita¤hi te jammi anatthapadakovide, Kuhiü ràjà kumàrinaü bhattàraü pariyesati. [PTS Page 104] [\q 104/] 3061. Na me dubbàsitaü brahme kovidatthapadà ahaü, Arakkhità jànapadà adhammabalinà hatà. 3062. Ratti¤ca corà khàdanti divà khàdanti tuõóiyà, Raññhasmiü kuñaràjassa bahu adhammiko jano Dujjave dubbhatra 9- dàre kuto bhattà kumàriyo. 3063. Evaü sayatu pa¤càlo saïgàme sattiyà bhato, Yathàyaü kapaõo seti bhato phàlena sàliyo. 1. Pahottha - vi 2. Maggosmi - vi 3. Jàte - machasaü 4. Tàta - vi masaü 5. âhanatvà - machasaü 6. Raññhasmiü - vi machasaü 7. Jivanti - vi 8. Appatinà - vi 9. Dubbare - machasaü. [BJT Page 162] [\x 162/] 3064. Adhammena tuvaü jamma buhmadattassa kujjhasi, Yo tvaü sapasi ràjànaü aparajjhitvàna attano. 1- 3065. Dhammena brahmadantassa ahaü kujjhàmi brahmaõa, Arakkhãtà jànapadà adhammabalinà hatà. 3066. Atti¤ca corà khàdanti divà khàdanti tuõóiyà, Raññhasmiü kuñaràjassa bahu adhamamiko jano. [PTS Page 105] [\q 105/] 3067. Sà nåna puna re pakkà vikàle bhattamàhari, Bhattahàriü apekkhanto hato phàlena sàliyo. 3068. Evaü ha¤¤atu pa¤càlo saïgàme asinà hato, 2- Yatàhamajja pahaño khira¤came pavaññitaü. 3- 3069. Yaü pasu khiraü chaóóheti pasupàla¤ca hiüsati. 4- Kiü tattha brahmadattassa yaü 3070. Gàrayho brahme pa¤càlo brahmadattassa ràjino, Arakkhità jànapadà adhammakhalinà hatà. 3071. Atti¤ca corà khàdanti divà khàdanti tuõóiyà, Raññhasmiü kuñaràjassa bahu adhamamiko jano. 3072. Caõóà añanakà gàvi yaü pure na duhàmase, Taü dàni ajja dohàma khirakàmehupaddutà. [PTS Page 106] [\q 106/] 3073. Evaü ka¤¤atu pa¤càlo viputto vippasukkhatu, yatàyaü kapaõà gàvi viputtà paridhàvati. 1. Attanà - vi 2. Daëha - vi 3. Pavattitaü - syà 4. Phàlaü vihiüsatiü - machasaü 5. Garahato - vi [BJT Page 164] [\x 164/] 3074. Yaü pasu pasupàlassa pabbhameyya raveyya và, Konidha aparàdhatthi burahmadantassa ràjino. 3075. Aparàdho mahàbrahme brahmadattassa jàjino, Arakkhità jànapadà adhammakhalinà hatà. 3076. Ratta¤ca corà khàdanti divà khàdanti tuõóiyà, Raññhasmiü kåñaràjassa 1- bahu adhammiko jano Kathaü no asikosatthà khirapà bha¤¤ate pajà. [PTS Page 107] [\q 107/] 3077. Evaü khajjatu pa¤càlo hato yuddhe saputtako, Yathàbhamajja khajjami gàmakehi 2- ara¤¤ajo. 3078. Na sabbabhutesu vidhenti rakkhaü Ràjàno maõóuka manussaloke Nentàvatà ràjà adhammacàri Yà tàdisaü jivamadeyyuü dhaïkà. 3079. Adhammaråpo vata brahmacàri anumpiyaü 3- bhàsasi 4khattiyasa, Vipumpamànàya 5- puthuppajàya Pujesi ràjaü paramappavàdaü 6- 3080. Sace idaü brahme surajjakaü siyà Phitaü raññhaü muditaü vippasannaü, Bhutvà khaliü aggapiõóa¤ca kàkà Na màdisaü jivamadeyyuü dhaïkàti. Gandhatinduka + jàtakaü. Tiüsati nipàto niññhito Tassuddànaü: Kiüchanda kumbhajayaddisachaddanta Atha paõóita sambhava sirakampi, Dakarakkhasa paõóaranàsavaro Atha sambula tindukadevaputtoti. 1. Kuóóa - vi 2. Gàmikehi - machasaü, syà 3. Anuppiya - vi machasaü, syà 4. Bhàsati - vi 5. Viluppamàya - machasaü 6. Paramappavàdiü - vi syà + Gaõóa tiõóuka - syà [BJT Page 166] [\x 166/] Cattàëisanipàto 1. Tesakuõa jàtakaü [PTS Page 112] [\q 112/] 3081. Vessantaraü taü pucchàmi sakuõà bhaddamatthu te, Rajjaü kàretukàmena kiüsu kiccaü kataü varaü. 3082. Cirassaü vata maü tàto kaüso bàràõasiggabho, Pamatto appamattampi 1- pità puttaü acodayi. 3083. Pañhameneva vitathaü kodhaü hàsaü nivàraye, Tato kiccàni kàreyya taü vataü 2- àhu khattiya. 3084. Yaü tvaü tàta tape 3- kammaü pubbekatamaüsayaü, Ratto duññho ca yaü kayirà na taü kayirà tato puna. 3085. Khantiyassa pamattassa raññhasmiü raññhavaóóhana, Sabbe bhogà vinassanti ra¤¤o taü vuccate aghaü. 3086. Siri ca tàta lakkhi 4- ca pucchità etadabravuü, Uññhànaviriye pose ramàhaü anusuyake 5- [PTS Page 113] [\q 113/] 3087. Usåyake 6- dåhadaye purise kammadåsake, 7- Kàlakaõõi mahàràja ramati cakkabha¤jani. 3088. So tvaü sabbesu 8- subhadayo sabbesaü rakkhito bhava, Alakkhiü nuda mahàràja lakkhyà bhava nivesanaü. 3089. Salakkhi dhitisampanno puriso hi mahagagato, Amittànaü kàsipati mulaü agga¤ca chindati. 3090. Sakkopi hi bhåtapati uññhàne nappamajjati, Sakalyàõe dhitiü katvà uññhàne kurute mano. 3091. Gandhabbà pitàro devà sajivà 9- honti tàdino, Uññhahato appamajjato anutiññhanti 1. Apamattaü - machasaü, appamatta - syà 6. Ussuyyake - simu 2. Vata - machasaü 7. Dussake - machasaü, syà 3. Tapo - vi machasaü 8. Sabbe subhadayo - machasaü 4. Tàkalakkhi - simu 9. Sàjivà - machasaü, syà 5. Anusuyyake - sãmu. [BJT Page 168] [\x 168/] 3092. So appamatto akuddho tàta kiccàni kàraya, Vàyamassu ca kiccesu 1- nàlaso vindate sukhaü. 3093. Tattheva te vannapadà esàva anusàsani, Alaü mitte sukhàpetuü amittànaü dukhàya ca. [PTS Page 116] [\q 116/] 3094. Sakhi 2- tuvaü kuõóalini ma¤¤asi khattabandhuni, Rajjaü kàretu kàmena kiüsu kiccaü kataü varaü. 3095. Dveva tàta padakàni yattha sabbaü patiññhitaü, Aladdhassa ca yo làbho laddhassa anurakkhanà. 3096. Amacce tàtà jànàhi dhire atthassa kovade, Anakkhàkitave 3- tàta asoõóe avinàsake. 3097. Yo ca taü tàta rakkheyya dhanaü ya¤ceva te siyà, Sutova rathaü saïgaõhe so te kiccàni kàraye. 3098. Susaïgahitantajano sayaü vittaü avekkhiya, Nidhi¤ca iõadàna¤ca na kare parapattiyà. 3099. Sayaü àyaü vayaü ca¤¤à sayaü ja¤¤à katàkataü, Niggaõhe niggahàrahaü paggaõhe paggahàrahaü. [PTS Page 117] [\q 117/] 3100. Sayaü jàtapadaü atthaü anusàsa rathesabha, Mà te adhammikà yuttà dhanaü raññha¤ca nàsayuü. 3101. Mà ca megena kiccàni kàresi kàrayesi và, Vegasà hi kataü kammaü mando pacchànutappati. 3102. Mà te adhisare mucca 4- sukhàëhamadhikopitaü, Kodhasà hi bahu phità kulà akulataü gatà. 3103. Mà tàta issarombhiti anatthàya patàrayi, Itthinaü purisànana¤ca mà te àsi dukhudrayo. 1. Sakiccesu - machasaü, syà 2. Sakkhisi - machasi 3. Anakkhà kiü tave - machasaü 4. Mu¤ca - machasaü. [BJT Page 170] [\x 170/] 3104. Apeta lomahaüsassa ra¤¤o kàmànusàrino, Sabbe bhogà vinassanti ra¤¤o taü vuccate aghaü 3105. Tattheva te vannapadà esàva anusàsani, Dakkhassudàni pu¤¤akaro asoõóo avinàsako Silavassu 1- mahàràja dussilo vinipàtiko. [PTS Page 120] [\q 120/] 3106. Apucchimhà kosiyagottaü kuõóaliniü tatheva ca, Tvaü dàni vadehi jambuka balànaü balamuttamaü. 3107. Balaü pa¤cavidhaü loke purisasmiü mahaggate, Tattha bàhubalannàma carimaü vuccate balaü. 3108. Bhogabala¤ca dãghàvu dutiyaü vuccate balaü Amaccabala¤ca dãghuvu tatiyaü vuccate balaü. 3109. Abhijaccabala¤ceva taü catutthaü asaüsayaü, Yàni etàni sabbàni adigaõhàti paõóito [PTS Page 121] [\q 121/] 3110. Taü balànaü balaseññhaü aggaü pa¤¤àbalaü varaü, Pa¤¤àbalenupatthaddho atthaü vindati paõóito. 3111. Api ce labhati mando phãtaü dharaõimuttamaü, akàmassa pasayha và a¤¤o taü pañipajjati. 3112. Abhijàtopi ce hoti rajjaü laddhàna khattiyo, Duppa¤¤o hi kàsipati sabbenapi na jãvati. 3113. Pa¤¤à sutaü vinicchini Pa¤¤à kintisilokavaóóhati, 3- Pa¤¤àsahito naro idha Api dukkhepi sukhàni 4- vindati. 3114. Pa¤¤a¤ca kho asussusaü na koci adigacchati, Bahusasutaü anàgamma dhammaññhaü avinibbhujaü. 1. Pilavàssu - machasaü 2. Pasayhaü - sãmu 3. Kitti - machasi 4. Sukhànu - machasaü. [BJT Page 173] [\x 173/] 3115. Yo ca dhammavibhàga¤¤a kàluññhàsi atandito, 1- Anuññhahati kàlena tamaphalaü 2- tassa ijjhati. 3- 3116. Anàyatana 4- sãlassa anàyatana sevino, Na nibbindiyakàrissa sammadattho vipaccati. 3117. Ajjhanta¤ca payuttassa tathàyatanasevino, Anibbindiyakàrissa sammadattho vipaccati. 3118. Yogappayogasaïkhàtaü sambatassànurakkhanaü, Tàni tvaü tàta sevassu mà akamamàya randhayi Akammunà ca dummedho naëàgàraüva sidati. [PTS Page 123] [\q 123/] 3119. Dhammaü cara mahàràja màtàpitusu khantiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3120. Dhammaü cara mahàràja puttadàresu khantiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3121. Dhammaü cara mahàràja mittàmaccesu khantiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3122. Dhammaü cara mahàràja vàhanesu khalesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3121. Dhammaü cara mahàràja mittàmaccesu khantiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3122. Dhammaü cara mahàràja vàhanesu khalesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3123. Dhammaü cara mahàràja gàmesu nigamesu ca, idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3124. Dhammaü cara mahàràja raññhesu janapadesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3125. Dhammaü cara mahàràja samaõabràhmaõesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 1. Matandito - machasaü 2. Tammaphalaü - sãmu 3. Sijjhati - machasaü 4. Nànàyatana - vi. [BJT Page 174] [\x 174/] 3126. Dhammaü cara mahàràja migapakkhisu khattiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3127. Dhammaü cara mahàràja dhammo ciõõo 1- sukhàvaho, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3128. Dhammaü cara mahàràja saindà 2- deva sabrahmakà, Suciõõena divaü 3- pantà mà dhammaü ràja pamàdo [PTS Page 124] [\q 124/] 3129. Tattheva te vantapadà esàva anusàsani, Sappa¤¤asevikalyàõi samattaü 4- sàmataü 5- viduti. Tesakuõajàtakaü. 2. Sarabhaïgajàtakaü. [PTS Page 136] [\q 136/] 3130. Alaïkatà kuõóalino suvatthà Veëuriyamuttà tharukhaggabandhà, Rathesabhà tiññhatha kenu tumbhe Kathaü vo jànanti manussaloke. [PTS Page 137] [\q 137/] 3131. Ahamaññhako bhima 6- ratho panàyaü Kàliïgaràjà pana uggato ayaü, Susa¤¤atànaü isinaü dasasnàya Idhàgatà pucchitàyembha pa¤he. 3132. Vehàsayaü tiññhati antalikkhe Pathaddhuno paõõaraseva cando, Pucchàmi taü yakkha mahànubhàva Kathaü taü jànanti manussaloke. 3133. Yamàhu devesu sujampatiti Maghavàti taü àhu manussaloke, Sadevaràjà idamajja patto Susa¤¤atànaü isinaü dassanàya. 1. Puviõõo - machasaü, syà 2. Indà - machasaü, syà 3. Tidivaü - vi 4. Samatthaü - machasaü 5. Samataü - machasaü 6. Bhimma - machasaü. [BJT Page 176] [\x 176/] [PTS Page 138] [\q 138/] 3134. Dåre sutà no isayo samàgatà Mahiddhikà iddhiguõupapantà, Vandàmi te ayire pasannacitto Ye jivalokettha manussaseññhà. 3135. Gandho isinaü ciradikkhitànaü Kàyà cuto gacchati màëutena, Ito pañikkamma sahassanetta Gandho isinaü asici devaràja. [PTS Page 139] [\q 139/] 3136. Gandho isinaü ciradikkhitànaü Kàyà cuto gacchatu 1- màëutena, Vicitupupphaü surabhiüva màlaü Gandheü etaü pàñikaïkhàma bhante Na hottha devà pañikkulasa¤¤ino. 3137. Purindade bhåtapati yasassi Devànamindo maghavà sujampati, Sa devaràjà asuragaõappamaddano Okàsamàkaïkhati pa¤aha 2- pucchituü. 3138. Konevimesaü idha paõóitànaü Pa¤he puññho nipuõe vyàkarissati, Tiõõa¤ca ra¤¤aü manujàdhipànaü Devànamindassa ca vàsavasasa. [PTS Page 140] [\q 140/] 3139. Ayaü isi sarabhaïgo yasassi Yato jàto virato methunasmà, âcariya 2- putto sucinitaråpo So nesaü pa¤hàni vyàkarisasti. 3140. Koõóa¤¤a pa¤hàni viyàkarohi Yàcanti taü isayo sàdhuråpà, Koõóa¤¤a eso manujesu dhammà Yaü vuóóhamàgacchati esa bhàro. 3141. Katàvakàsà pucchantu bhonto Yaü ki¤ci pa¤haü manasàbhipatthitaü, Ahaü hi taü taü vo viyàkarissaü ¥atvà sayaü lokamimaü para¤ca. [PTS Page 141] [\q 141/] 3142. Tato ca maghavà sakko atthadassi purindado, Apucchi pañhamaü pa¤haü ya¤càsi abhipatthitaü. 1. Gacchati - mi 2. Pa¤haü - machasaü, pa¤eha - vi 3. âcera - machasaü [BJT Page 178] [\x 178/] 3143. Kiüsu vadhitvà na kadàci socati Kissappahànaü isayo vaõõayanti, Kassidha vuttaü pharusaü khametha Akkhàhi me koõóa¤¤a etamatthaü. 3144. Kodhaü vadhitvà na kadàci socati Makkhappahànaü iyo vaõõanti, Sabbesaü vuttaü pharusaü kametha Etaü khantiü uttamamàhu santo. 3145. Sakkà ubhinnaü vacanaü titikkhituü Sadisassa và seññhatarassa vàpi, Kathannu hinassa vaco khametha Akkhàhi me koõóa¤¤a etamatthaü. [PTS Page 142] [\q 142/] 3146. Bhayà hi seññhassa vaco khametha Sàrambhahetu pana sàdisassa, Yo cidha hinassa vaco khametha Etaü khantiü uttamamàhu santo. 3147. Kathaü vija¤¤à catumaññharåpaü Seññhaü sarikkhaü athavàpi hinaü, Ciråparåpeta caranti santo Tasmà hi sabbesa vaco khametha. [PTS Page 143] [\q 143/] 3148. Na hetamatthaü mahatipi senà Saràjikà yujjhamànà labhetha, Yaü khantimà sapapuriso labhetha Khantibalassupasamanti verà. 3149. Subhàsitanena anumodiyàna A¤¤aü taü pucchàmi tadiïgha bråhi, Yathà ahu daõóaki nàëikiro 1- Athajjuno nalàkhu càpi ràjà, Tesaü gatiü bråhi supàpakamminaü Katthupapantà isinaü viheñhakà. 3150. Kisaü hi 2- vacchaü acakiriya 3- daõóaki Ucchinnamulo sajano saraññho, Kukkulanàme nirayambhi paccati Tassa phuliïgàni patanti kàye. 1. Nàëikero - machasaü 2. Kisa¤hi - machasaü 3. Avakira - machasaü [BJT Page 180] [\x 180/] 3151. Yo sa¤¤ate pabbajite aheñhayi 1- Dhammaü bhaõante samaõe adusake, Taü nàëikiraü sunakhà paratthà Saïgamma khàdanti viendamànaü. [PTS Page 144] [\q 144/] 3152. Athajjuno niraye sattisule Avaüsiro patito uddhapàdo, Aïgirasaü gotamaü heñhayitvà Khantiü tapasasiü cirabrahmacàriü. 3153. Yo khaõóaso pabbajitaü 2- achedasi Khantiü vadantaü samaõaü adåsakaü, Kàlakhuviciü upapajja paccati Mahàpatàpaü kañañukaü bhayànataü. 3154. Etàni sutvà nirayàni paõóito A¤¤àni pàpiññhataràni cettha, Dhammaü care samanabràhmaõesu Evaü kà saggamupeti ñhànaü. [PTS Page 146] [\q 146/] 3155. Subhàsitaü te anumodiyàna A¤¤aü taü pucchàmi tadiïgha bråhi Kathaü vidhaü silavantaü vadanti Kathaü vidhaü pa¤¤avantaü vadanti, Kathaü vidhaü sappurisaü vadanti Kathaü vidhaü no siri no rahàti. 3156. Kàyena vàdàya ca yo dha sa¤¤ato Manàsa ca ki¤ci na kàroti pàpaü, Na atatahetu alikaü baõàti 3- Tathà vidhaü silavantaü vadanti. 3157. Gambhira pa¤haü manasà vicintayaü Nàccàhitaü 4- kamma karoti luddaü, Kàlàgataü atthapadaü na ri¤cati Tathà vidhaü pa¤¤avantaü vadanti. 1. Achedayi - machasaü 2. Pabbajjitaü - machasaü 3. Baõeti - machasaü 4. Naccàhitaü - machasaü, syà [BJT Page 182] [\x 182/] 3158. Yo ce kata¤ca katavedi dhãro Kalyàõamitto daëhabhatti ca hoti, Dukhitassa sakkacca karoti kiccaü Tathàvidhaü sappurisaü vadanti. 3159. Etehi sabbehi guõehupeto Saddho mudu saüvibhàgi vada¤¤a, Saïgàhakaü sakhilaü saõhavàcaü Tathàvidhaü no siri no jahàti. [PTS Page 148] [\q 148/] 3160. Subhàsitante anumodiyàna A¤¤aü taü pucchàmi tadiïgha bråhi, Sãlaü siri¤càpi sata¤ca dhammaü Pa¤¤acca kaü seññhataü vadanti. 3161. Pa¤¤à hi seññhà kusalà vadanti Nakkhantaràjàriva tàrakànaü, Sãlaü siri¤càpi sata¤ca dhammo Anvàyikà pa¤¤avato bhavanti. 3162. Subhàsitante anumodiyàna A¤¤aü taü pucchàmi tadiïgha bråhi, Kathaükaro kintikàrà kimàcaraü Kiü sevamàno labhatidha pa¤¤aü, Pa¤¤àyidàni 1- pañipadaü vadehi Kathaü karo pa¤¤avà hoti macco. 3163. Sevetha vuóóhe nipuõe bahussute Uggàhako paripucchako 2- siyà, Suõeyya sakkacca 3- subhàsitàni Evaükaro pa¤¤avà hoti macco. 3164. Sa pa¤¤avà kàmaguõe avekkhati Aniccato dukkhato rogato ca, Evaü vipassi pajahàti chandaü Dukkhesu kàmesu mahabbhayesu. 3165. Sacitaràgo pavineyya dosaü Metataü cittaü bhàvaye appamàõaü, Sabbesu bhåtesu nidhàya daõóaü Anindito brahmamupeti ñhànaü. 1. Pa¤¤àyadani - vi machasaü 2. Capparipucchiko - simu 3. Sakkaccaü - machasaü [BJT Page 184] [\x 184/] [PTS Page 149] [\q 149/] 3166. Mahiddhiyaü 1- àgamanaü ahosi Tavamaññhaka himarathassa càpi, Kàliïgaràjassa ca uggatassa Sabbesa 2- vo kàmaràgo pahino. [PTS Page 150] [\q 150/] 3167. Evaü metaü paravitatavedi Sabbesa no kàmaràgo pahino, Kàràhi okàsamanuggahàya Yathàgatiü te abhisambhavema. 3168. Karomi okàsamanuggahàya Tathà hi vo kàmaràgo pahino, Pharàtha kàyaü vipulàya pitàyà Yathà gatiü me abhàsmabhavetha. 3169. Sabbaü karissàma tavànusàsanaü Yaü yaü tuvaü vakkhasi bhuripa¤¤a, Pharàtha kàyaü vipulàya pitàyà Yathà gatiü me abhàsmabhavema. 3170. Katàyaü vacchassa kisassa pujà Gacchantu bhonto isayo sàdhuråpà, Jhàne ratà hotha sadà samàhità Esà rati pabbajitassa seññhà. [PTS Page 151] [\q 151/] 3171. Sutvàna gàthà paramatthasa¤ahità Subhàsità isinà paõóitena, Te vedajàtà anumodamànà Pakkàmu devà devapuraü yasassino. 3172. Gàthà imà atthavati subya¤ajanà Subhàsità isinà paõóitena, Yo kocimà aññhakatvà suõeyya Labhetha pubbàpariyaü visseü Laddhàna pubbàpariyaü visesaü Adassanaü maccuràjassa gacche. 3173. Sàlissaro sàriputto meõóissaro nàma kasasapo, Pabbato anuruddho ca kaccàyano ca devalo. 3174. Anusisso ca ànando kisavaccho ca kolito, Nàrado puõeõà mantàniputto sesaparisà buddhaparisà Sarabhaïgo lokanàtho evaü dharetha jàtakanti. Sarabhaïgajàtakaü. 1. Mahatthiyaü - machasaü 2. Sabbesaü - vi. Machasaü. [BJT Page 186] [\x 186/] 3. Alamakhusàjàtakaü. [PTS Page 153] [\q 153/] 3175. Athabravi brahà indo vatrabhu jayataü pità, Devaka¤¤aü paràhetvà sudhammàyaü alambusaü. 3176. Misse devà taü yàcanti tàvatiüsà saindakà, Isipalohike gaccha isisiïgaü alambuse. 3177. Puràyaü ambhe acceti vatavà brahmacariyavà, Nibbànahirato vuddho tassa maggàni avara. 3178. Devaràja kimeva tvaü mameva tuvaü sikkhasi, Isi palohike gaccha santi a¤¤àpi accharà. 3179. Màdisiyo pavarà ceva asoke vandane vane, Tàsampi hotu pariyàyo tàpi yantu palobhikà. [PTS Page 154] [\q 154/] 3180. Addhà hi saccaü bhaõasi santi a¤¤àpi accharà, Tàdisiyo pavarà ceva asoke nandàna vane. 3181. Na tà evaü pajànanti pàricariyaü pumaügatà, Yàdisaü tvaü pajànàsi nàri sabbaïga sobhane. 3182. Tvameva gaccha kalyàõi itthinaü pavarà casi, Taveva vaõõaråpena vasamànàpayissasi. 1- 3183. Na càhaü na gamissàmi devaràjena pesità, Vibhemi cetaü àsàduü uggatejo hi bràhmaõo. 3184. Aneke nirayaü pattà isimàsàdiyà janà, âpantà mohasaüsàraü tasmà lomàni haüsaye. 3185. Idaü vatvàna pakkàmi accharà kàmavaõõini, Missà missetu 2- micchanti isisiïgaü alambusà. 1. Pavasamànayissasi - machasaü 2. Missitu - machasaü [BJT Page 188] [\x 188/] [PTS Page 155] [\q 155/] 3186. Sà ca taü vanamogayha isisiïgena rakkhitaü, Bimbi 1- jàlakasa¤achannaü samantà aóóhayojanaü. 3187. Pàtova pàtaràsambhi udanahasamayaü pañi, Aggiññhaü parimajjantaü isisiïgaü upàgami. 3188. Kànu vijjurivàhàsi osadhi viya tàrakà, Vicintavatthàbharaõà àmuttamaõikuõóalà. 3189. âdiccavaõõasaïkàsà hemacandanagandhini, Sa¤¤aturu mahàmàyà kumarã càrudassanà. 3190. Vilàkà 2- mudukà suddhà pàdà te suppatiññhità, Kamanà 3- kamaniyà te harantiyeva me mano. 3191. Anubbà ca te åru nàganàsasamupamà, Vimaññhà tuyhaü sussoõi akkhassa phalakaü yathà. 3192. Uppalasseva ki¤ajakkhà nàhi te sàdhu saõñhità, Puràka¤aha¤ajanasseva durato pañidisasti. 3193. Duvidhà jàtà urajà avaõñà sàdhupaccudà, Payodharà appatità aóóhalàkhusamà thanà. 3194. Dighà kambutalàbhàsà gãvà eõeyyakà yathà, Paõóaràvaraõà vaggu catutthamanasannihà. [PTS Page 156] [\q 156/] 3195. Uddhaggà ca adhaggà ca dumaggaparimajjità, Duvijà nelasambhutà dinnà tava sudassanà. 3196. Apaõóarà lohitantà ji¤ajukaphalasannibhà, âyatà ca visàlà ca nto tava sudassanà. 3197. Nàtidãghà susammaññhà kanakabyàsamocità, Uttamaïgaruhà tuyhaü kesà candanagandhikà. 3198. Yàvatà kasigorakkhà vàõijàna¤ca yà gati, Isina¤ca parakkhantaü sa¤¤atànaü tapassinaü. 1. Bimba - machasaü 2. Vilaggà - machasaü 3. Gamanà - machasaü, syà [BJT Page 190] [\x 190/] 3199. Na te samasamaü passe asmiü pañhavimaõóale, Ko và tvaü kassa và putto kathaü jànemu taü mayaü. [PTS Page 157] [\q 157/] 3200. Na pa¤ahakàlo bhaddante kassapevaü gate sati, Ehi samma ramisasàma ubho asmàka assame Ehi taü upaguhissaü ratinaü kusalo bhava. 3201. Idaü vatvàna pakkàmi accharà kàmavaõõini, Missà missetumicchanti isiïgaü alambusà. [PTS Page 158] [\q 158/] 3202. So ca vegena nikkhamma chetvà dandhaparakkamaü, Tamuttamàsu veõisu ajjhappatto paràmasã. 3203. Tamudàvatta kalyàõi paëissaji susohanà, Cavi tamhi brahmacariyà yathà taü atha tosità. 3204. Manasà agamà indaü vasantaü nandane vane, Tassà saïkappama¤¤àya maghavà devaku¤ajaro. 3205. Pallaïkaü pahiõi khippaü sovaõõaü sopavàhanaü, Sa uttaracchadapa¤¤àsaü sahassapañikatthataü. 3206. Tamenaü tattha dhàresi ure katvàna sobhanà, Yathà ekamuhuttaüva tãõi vassàni dhàrayi. 3207. Vimado tãhi vassehi pabujjhitvàna bràhmaõo, Addasàyi haritarukkhe samantà aggiyàyanaü. 3208. Navapattavanaü phullaü kokilàgaõaghositaü, Samantà sa viloketvà 1- rudaü assuni vattayi. 3209. Na juhe na jape mante aggihuttaü pahàpitaü, Konu me pàricariyàya pubbe cittaü palobhayi. 3210. Ara¤¤e me viharato yo me tejàha sambhataü, Nànàratanaparipuõõaü nàvaüva gaõhi aõõave. 1. Pañiloketvà - vi, machasaü. [BJT Page 192] [\x 192/] [PTS Page 159] [\q 159/] 3211. Ahante pàricariyàya devaràjena pesità, Avadhiü cittaü citetana pamàdà tvaü na bujjhasi. 3212. Imàni kira maü tako kasasapo anusàsati, Kamalàsarisitthiyo tàyo bujjhesi màõava. 3213. Ure gaõóàyo bujjhesi tàyo bujjhesi màõava, Iccànusàsi maü tàto yathà maü anukampako. [PTS Page 160] [\q 160/] 3214. Tassàhaü vacanaü nàkaü pitu vuddhassa sàsanaü, Ara¤¤e nimmanussambhi svàjja jhàyàmi ekako. 3215. Sohaü tathà karissàmi dhiratthu jivitena me, Puna và tàdiso hessaü maraõaü và me bhavissati. 3216. Tassa teja¤ca viriya¤ca ñhitiü ¤atvà suvaóóhitaü, Sirasà aggahi pàde isisiïgaü alambusà. 3217. Mà me kajjha mahàvãra mà me kujjha mahàisi, Mahà attho mayà ciõõo tidasànaü yasassinaü Tayà pakampitaü 1- àsi sabbaü devapuraü tadà. 3218. Tàvatiüsà ca ye devà tidasàna¤ca vàsavo, Tva¤ca bhadde sukhã hohi gaccha ka¤¤e yathàsukhaü. [PTS Page 161] [\q 161/] 3219. Tassa pàde gahetvàna katvà ca naü padakkhiõaü, A¤jaliü paggahetvàna tambhà ñhànà apakkami. 3220. Yo tassà àsi pallaïko sovaõõo sopavàhano, Sauttaracchadapa¤¤àso sahassapañikatthato Tameva pallaïka màruyha agà devànasantike. 3221. Tamokkamiva àyantiü jalantiü vijjutaü yathà, Patito sumano citto devindo addà varaü. 3222. Varaü ce me ado sakka sabbabhåtànamissara, Na isipalohikà gacche etaü sakka varaü vareti. Alambusàjàtakaü. 1. Saïkampitaü. [BJT Page 194] [\x 194/] 4. Saïkhapàlajàtakaü. [PTS Page 165] [\q 165/] 3223. Ariyàvakàsopi pasannanetto Ma¤¤e bhavaü pabbajito kulambhà, Kathannu cittàni pahàya bhoge Pabbaji 1- nikkhamma gharà sapa¤¤a. 3224. Sayaü vimànaü naradeva disvà Mahànubhàvassa mahoragassa, Disvàna pu¤¤àna mahàvipàkaü Saddhàyhaü pabbajitombhi ràja. 3225. Na kàmakàmà na bhayà na dosà Vàcaü musà pabbajità bhaõanti, Akkhàhi me pucchito etamatthaü. Sutvàna me jàyibhitippasàdo. 3226. Vàõijja raññhàdhipa gacchamàno Pathe addasàsimbhi milàcaputte, Pacaóóhakàyaü uragaü mahantaü âdàya gacchante pamàdamàne. 3227. Sohaü samàgamma janinda tehi Saühaññhalomo avavasmiü 2- bhãto, Kuhiü ayaü niyati hãma 3- kàyo Nàgena kiü kàhatha bhojaputtà. [PTS Page 166] [\q 166/] 3228. Nàgo ayaü nãyati bhojanatthaü Pavaóóhakàyo urago mahanto, Sàdu¤ca thula¤ca mudu¤ca maüsaü Na tvaü rasa¤¤àsi videhaputta. 3229. Ito mayaü gantvà sakaü niketaü âdàya satthàni vikopayitvà, Maüsàni bhokkhàma pamodamànà Mayaü hi ve sattavo pantagànaü. 3230. Sace ayaü nãyati bhojanatthaü Pavaóóhakàyo urago mahanto, dadàmi vo balivaddàni 4soëasa Nàgaü imaü mu¤catha bandhanasmà. 1. Pabbajji - vi machasaü 2. Avacambhi - machasaü, syà 3. Bhimma - machasaü 4. Balibaóàni - machasaü [BJT Page 196] [\x 196/] 3231. Addhà hi no bhakkho ayaü manàpo Bahu ca no uragà bhuttapubbà, Karoma te taü vacanaü aëàra Mitta¤ca no hohi videhaputta. 3232. Tadassu te bandhanà mocayiüsu Yaü nanthuto pañimokkhassa pàse, Mutto ca so bandhanà nàgaràjà Pakkàmi pàcinamukho muhuttaü 3233. Gantvà pàcinamukho muhuttaü Puõõehi nettehi pàlokayã maü, Tadassahaü piññhito anvagacchiü Dasaïguliü a¤jaliü pagagahetvà. 3234. Gaccheva kho tvaü taramànaråpo Mà taü amittà punaraggahesuü, Dukkho hi luddehi punà samàgamo Adasasnaü bhojaputtàna gaccha. [PTS Page 167] [\q 167/] 3235. Agamàsi so rahadaü vippasannaü Nilobhàsaü ramaõiyaü sutitthaü, Samotataü jambuhi cetasàhi Pàvekkhi nittiõõabhayo patito 3236. So taü pavissa na cirassa nàgo Dibbena me pàturahu janinda, Upaññhahi maü pitaraü va putto Bhadayaïgamaü kaõõasukhaü bhaõanto 3237. Tvaümesi màtà ca pità aëàra Abbhantaro pàõadado sahàyo, Saka¤ca iddhiü pañilàbhitosmi Aëàra passa me nivesanàni pahutabhakkhaü bahu antapànaü Masakkasàraü viya vàsavasasa. [PTS Page 168] [\q 168/] 3238. Taü bhumibhàgehi upetaråpaü Asakkharà ceva mudu subhà ca, Nicatiõà apparajà ca bhumi Pàsàdikà yattha jahanti sokaü. 3239. Anàvakulà veëuriyupanilà Càtuddisaü ambavanaü surammaü, Pakkà ca pesi ca phalà suphullà Niccotukà dhàrayanti phalàni [BJT Page 198] [\x 198/] [PTS Page 169] [\q 169/] 3240. Tesaü vanànaü naradeva majjhe Nivesanaü bhassarasannikàsaü, Rajataggaëaü soõõamayaü uëàraü Labhàsati vijajurivantalikkhe. 3241. Maõimayà sovaõõamayà uëàrà Anevamintà satanaü sunimmità, Paripurà ka¤¤ahi alaïkatàhi Sovaõõakàyuradharàhi ràja. 3242. So saïkhapàlo taramànaråpo Pàsàdamàruyha anomavaõõo, Sahassathambhaü atulànubhàvaü Yatthassa bhariyà mahesi abhosi. 3243. Ekà ca nàri taramànaråpà âdàya veëuriyamayaü mahagghaü, Subhaü maõiü jàtimantupapannaü Acodità àsanamabbhibhàsi. 3244. Tato maü urago hatthe gahetvà Nisidayi pamukhamàsanasmiü, Idamàsanaü atra bhavaü nisidatu Bhava¤ahi me a¤¤atàro garånaü. 3245. A¤¤à ca nàrã taramànaråpà âdàya vàraü upasaïkamitvà, Pàdàni pakkhàlayi me janinda bhariyàva bhattu patino piyassa. [PTS Page 170] [\q 170/] 3246. Aparà ca nàrã taramànaråpà Paggayha sovaõõamayàya pàtiyà, Anekasupaü vividhaü viya¤ajanaü upanàmayi bhatta manu¤¤aråpaü. 3247. Turiyehi maü bhàrata bhuttabhattaü Upaññhahuü bhattu mano viditvà, Tatuttariü maü nipati mahantaü Dibbehi kàmehi anappakekahi. 3248. Bhariyà mametà tisatà aëàra Sabbattamajjhà padumuttaràbhà, âëàra etàsu te kàmakàro Dadàmi te tà paricàrayassu [BJT Page 200] [\x 200/] [PTS Page 171] [\q 171/] 3249. Saüvaccharaü dibbarasànubhutvà Tadassahaü uttariü paccabhàsiü, Nàgassidaü kinti katha¤ca laddhaü kathajjhagamàsi vimànaseññhaü. 3250. Adhiccaladdhaü pariõàmajante Sayaü kataü udàhu devehi dinnaü, Pucchàmi taü nàgaràje tavatthaü Kathajjhagamàsi vimànaseññhaü. 3251. Nàdhiccaladdhaü na pariõàmajaü me na sayaü kataü napi devehi dinanaü, sakehi kammehi apàpakehi Pu¤¤ehi me laddhamidaü vimànaü. 3252. Kinte vataü kiü pana brahmacariyaü Kissa suciõõassa ayaü vipàko, Akkhàhi me nàgaràjetamatthaü Kathannu te laddhamidaü vimànaü. [PTS Page 172] [\q 172/] 3253. Ràjà ahosiü magadhànamisasaro Duyyodhano nàma mahànubhàvo, So ittaraü jãvitaü saüviditvà Asassataü vipariõàmadhammaü. 3254. Anta¤ca pàna¤ca pasannacitto Sakkacca dànaü vipulaü adàsiü Opànabhåtaü me gharaü tadàsi Santappità samaõabràhmaõà ca. 3255. Màla¤ca gandha¤ca vilepanana¤ca Padipiyaü yànamupassaya¤ca, Acchàdanaü sayanamathantapànaü Sakkacca dànàni adambha tattha. 3256. Taü me vataü taü pana brahmacariyaü Tassa suciõõassa ayaü vipako, Teneva me laddhamidaü vimànaü Pahutabhakkhaü bahuantapànaü Naccehi gitehi cupetaråpaü Ciraññhitikaü na ca sassatàyaü. 3257. Appànubhàvà taü mahànubhàvaü Tejassitaü hanti atejavanto, Kimeva dàñàvudha kiü pañicca Hatthattha 1- màga¤chi vaõibbakànaü. 1. Hatthaññha - machasaü [BJT Page 202] [\x 202/] 3258. Bhayannu te anvagataü mahantaü Tejonu te nànvagaü dantamulaü, Kimeva dàñhàvudha kiü pañicca Kilosamàpajji vaõibbakànaü. 3259. Na me bhayaü anvagataü mahantaü Tejo na sakkà mama tehi bhattuü, Sata¤ca dhammàni sukittitàni Samuddavelàva duraccayàni. 3260. Càtuddasi pa¤cadasiü ca'ëàra 1- Uposathaü niccamupàvasàmi, Athàgamuü soëasa bhojaputtà Rajjuü gahetvàna daëha¤ca pàsaü. [PTS Page 173] [\q 173/] 3261. Hetvàna nàsaü atikasasa rajjuü Nayiüsu maü samparigayha luddà, Etàdisaü dukkhamahaü titakkhaü Uposathaü appañikopayanto. 3262. Ekàyane taü pathe addasaüsu Balena vaõõena ca'petaråpaü, 2- Siriyà ca pa¤¤àya ca bhàvitosi Kimatthiyaü nàga tapo karosi. 3263. Na putatahetu na dhanassa hetu Na àyuno càpi aëàra hetu, Manusassayoniü abhipatthayàno Tasmà parakkamma tapo karomi. 3264. Tvaü lohitakkho vihatantaraüso Alaïkato kappitakesamassu, Surosito lohitacandanena Gandhabbaràjàva disà pabhàssi. 3265. Devi ddhipattosi mahànubhàvo Sabbehi kàmehi samaïgibhuto, Pucchàmi taü nàgarujetamatthaü Seyyo ito kena manussaloko. 1. Aëàra - machasaü 2. Upeta - vi machasaü [BJT Page 204] [\x 204/] 3266. âëàra nतatra manussalokà Suddhi và saüvijjati sa¤¤amo và, Aha¤ca laddhàna manussayoniü Kàhàmi jàtimaraõassa antaü. 3267. Saüvaccharo me usito 1- tavantike Annena pànena upaññhitosmi, âmantayitvàna paëemi nàga Cirappavutthosmi 2- ahaü janinda. [PTS Page 174] [\q 174/] 3268. Puttà ca dàrà ca nujivino ca Niccànusiññhà 3- upatiññhate taü, Kaccinnu te nàbhisaüsittha koci Piya¤hi me dassanaü tuyhaëàra 4- 3269. Yathàpi màtu ca pitu agàre Putto piyo pañivihito vaseyya, Tatopi mayhaü idha meva seyyo Cittaü hi te nàga mayi pasannaü. 3270. Maõi mamaü vijjati lohitaïko Dhanàharo maõiratanaü uëàraü, âdàya taü gaccha sakaü niketaü Laddhà dhanaü taü maõimossajassu. [PTS Page 176] [\q 176/] 3271. Diññhà mayà mànusikàpi kàmà Asassatà vipariõàmadhammà, 5- âdinavaü kàmaguõesu disvà Saddhàyahaü pabbajitomahi ràja. 3272. Dumapphalaneva patanti màõavà Daharà ca vuddhà ca sarãrabhedà, Etampi disvà pabbajitomhi ràja. Apaõõakaü sama¤¤ameva seyyo. 3273. Addhà bhave sevitabbà sapa¤¤à Bahussutà ye bahuñhànacintino, Nàga¤ca sutvà na tava¤caëàra Kàhàmi pu¤¤àni anappakàni. 1. Vasato - machasaü 2. Vuññho asami - machasaü vuññhosmi - syà 3. Aniccànu siññhà upatiññhake te - machasaü 4. Tuyhaü aëàra - machasaü 5. Vippariõàma - machasaü [BJT Page 206] [\x 206/] 3274. Addhà bhave sevitabbà sapa¤¤à Bahussutà ye bahuñhànacintino, Nàga¤ca sutvà mama¤ca ràja karohi pu¤¤àhi pu¤¤àni anappakàni. Saïkhapàla jàtakaü. 5. Cullasutasomajàtakaü. [PTS Page 178] [\q 178/] 3275. âmantayàmi nigamaü Mittàmacce pàrisajje ca 1-, Sirasmiü palitaü jàtaü Pabbajjaü dàni roca'haü. 3276. Abhuü me kathannu bhaõasi Sallaü me deva urasi kappesi, Santasatà te bhariyà Kathannu te tà bhavissanti. 3277. Pa¤¤àyihinti età Daharà a¤¤ampi tà gamissanti, Sagga¤ca patthayàno Tenà'haü pabbajissàmi. [PTS Page 179] [\q 179/] 3278. Dulladdhaü me àsi sutasoma Yasasa te homahaü màtà, Yaü me vilapattiyà Anapekko pabbajasi deva. 3279. Dulladdhaü me àsi sutasoma Yannaü ahaü vijàyissaü, yaü me vilapattiyà Anapekko pabbajasi deva. 3280. Konàmeso dhammo sutasoma Kà ca nàma pabbajjà, 2- Yaü no ambha jiõõo Anapekko pabbajasi deva. [PTS Page 180] [\q 180/] 3281. Puttàpi tuyhaü bahavo Daharà appattayobbanà, ma¤aju te 3- taü apassantà Ma¤¤e dukkhaü nigacchanti. 1. Parissaje - machasaü 2. Pabbajjàyaü - machasaü 3. Tepi - machasaü [BJT Page 208] [\x 208/] 3282. Puttehi ca me etehi Daharehi appatatayobbatehi, Ma¤ajuhi sabbehipi tumebhahi Cirampi ñhatvà vinàbhàvo. 3283. Chinnaü nu tuyhaü hadayaü âdu 1- karuõà ca natthi ambhesu, Yaü no vikkandattiyo Anapekkho pabbajasi deva. [PTS Page 181] [\q 181/] 3284. Na ca mayahaü chinnaü hadayaü Atthi karuõàpi myahaü tumbhesu, Sagga¤ca patthayàno Tenàhaü pabbajissàmi. 3285. Dulladdhaü me àsi sutaso Yassa te ahaü bhariyà, Yaü me vilapantiyà Anapekkho pabbajasi deva. 3286. Dulladdhaü me àsi sutaso Yassa te ahaü bhariyà, Yaü me kucchipañisandhiü Anapekkho pabbajasi deva. 3287. Paripakko me gabbho Kucchigato yàva naü vijàyàmi, Màhaü eko vidhavà Pacchà dukkhàni addakkhiü 2- [PTS Page 182] [\q 182/] 3288. Paripakko te 3- gabbho Kucchigato iïgha tvaü 4- vijàyassu, Puttaü anomavaõõaü Taü hitvà pabbajissàmi. 3289. Mà tvaü cande rudi Mà sovi vanatimiramattakkhi, âroha varapàsàdaü Anapekkho ahaü gamissàmi. 3290. Ko taü amma kopesi Kiü rodasi pekkhasi ca maü baëhaü, Kaü 5- avajjhaü ghàtemi ¥àtinaü udikkhamànànaü. 1. âdute - machasaü 2. Adakkhiü - machasaü 3. Ca te - machasaü 4. Naü vi - machasaü 5. Taü avajjhaü - machasaü. [BJT Page 210] [\x 210/] 3291. Nahi so sakkà hantuü Vijitàvi yo maü tàta kopesi, Pità te maü tàta avaca Anapekkho ahaü gamissàmi. 3292. Yàhaü pubbe niyyàmi Uyyànaü 1- ku¤ajare 2- ca yodhemi, Sutasome 3- pababajite Kathannudàni karissàmi. 3293. Màtu ca me rudantyà 4- Jeññhassa ca bhàtuno akàmassa, Hatthepi te gahessaü 5- Na hi gacchasi no akàmànaü. [PTS Page 184] [\q 184/] 3294. Uññhehi tvaü dhàni Imaü kumàraü 6- ramehi a¤¤attha, Mà me paripatthamakà 7- Saggaü mama patthayànassa. 3295. Yannunimaü dadeyyaü 8- sabhaïkaraü Ko nu me iminà attho, Sutasome pabbajite Kinnu me taü karissàmi. 3296. Koso ca tuyhaü vipulo Koññhàgàra¤ca tuyhaü paripuraü, Pañhavi 9- ca tuyhaü vijità 10- Ramassu mà pabbajassu deva. 3297. Koso ca tuyhaü vipulo Koññhàgàra¤ca mayhaü paripuraü, Pañhavi ca mayhaü vijità Taü hitvà pabbajissàmi. [PTS Page 185] [\q 185/] 3298. Mayhampi dhanaü pahutaü Saïkhyàtuü nopi deva sakkomi, Taü deva te dadàmi sabbampi Ramassu mà pabbaja deva. 1. Sohaü pubbe rathena yàmi uyyànaü - machasaü 2. Matta ku¤ajareva yodemi - machasaü, syà 3. Sutasoma - machasaü 4. Rudàntarà - machasaü 5. Gamissaü - vi machasaü gahissaü - syà 6. Kumàrã - machasaü kumàraü kumàri - vi 7. Paribandhamakàsi - machasaü 8. Dadeyya - vi machasaü 9. Pathavi - machasaü 10. Vijitàvi. [BJT Page 212. [\x 212/] ] 3299. Jànàmi te dhanaü pahutaü Kulavaóóhana pujito tayà ca'smi, Sagga¤ca patthayàno Tenàhaü pabbajissàmi. 3300. Ukkaõñhitosmi bàëhaü Arati maü somadanta àvisati, Bahukà hi antaràyà Ajjevàhaü pabbajissàmi. 3301. Idampi tuyhaü rucitaü sutasoma Ajjevadàni tvaü pabbaja, Ahampi pabbajissàmi Na ussahe tayà vinà ahaü ñhàtuü. [PTS Page 186] [\q 186/] 3302. Na hi sakkà pabbajituü. Nagare na ha paccati janapade ca, Sutasome pabbajite Kathannudàni karissàma. 3303. Upaniyatidaü ma¤¤e Parittaü udakaüva caïgavàrambhi, Evaü suparittake jivite Na ca pamajjituü kàlo. 3304. Upaniyatidaü ma¤¤e Parittaü udakaüva caïgavàrambhi, Evaü suparittake jivite Atha bàlà pamajjanti. 3305. Te vaóóhayanti nirayaü Tiracchànayoni¤ca pettivisaya¤ca, Taõhàbandhanabaddhà Vaóóhenti asurakàyaü. [PTS Page 187] [\q 187/] 3306. æha¤¤ate rajaggaü Avidåre pupphakambhi pàsàde, Ma¤¤e no kesà chinnà Yasassino dhammaràjassa. 3307. Ayamassa pàsàdo Sovaõõapupphamàpàyavitikiõõo, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. [BJT Page 214] [\x 214/] 3308. Ayamassa pàsàdo Sovaõõapupphamàpàyavitikiõõo, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena. 3309. Idhamassa kåñàgàraü Sovaõõapupphamàpàyavitikiõõo, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. 3310. Idhamassa kåñàgàraü Sovaõõapupphamàpàyavitikiõõo, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena. 3311. Ayamassa asokavanikà Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. 3312. Ayamassa asokavanikà Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena. [PTS Page 189] [\q 189/] 3313. Idhamassa uyyànaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. 3314. Idamassa uyyànaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena 3315. Idamassa kaõikàravanaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. 3316. Idamassa kaõikàravanaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena 3317. Idamassa pàñaëivanaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. [BJT Page 216] [\x 216/] 3318. Idamassa pàñaëivanaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena. 3319. Idamassa ambavanaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. 3320. Idamassa ambavanaü Supupphità sabbakàlikà rammà, Yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena. [PTS Page 190] [\q 190/] 3321. Ayamassa pokkharaõi Sa¤achantà aõóajehi vitikiõõà, yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo itthàgàrehi. 3322. Ayamassa pokkharaõi Sa¤achantà aõóajehi vitikiõõà, yabhimanuvicarã ràjà Parikiõõo ¤àtisaïghena. 3323. Ràjà kho pabbajito Sutasomo rajjaü imaü pahatvàna, Kàsàyavatthasano Nàgova ekakova carati. [PTS Page 191] [\q 191/] 3324. Màssu pubbe ratikiëitàni Hasitàni anussarittha, Mà vo kàmà haniüsu Rammaü hi sudassanaü nàma nagaraü. 3325. Mentaü citta¤ca hàvetha Appamàõaü divà ca ratto ca, Atha ga¤achittha devapuraü âvàsaü pu¤¤akamminanti. Cullasutasomajàtakaü. Cattàëisanipàto niññhito. Tassuddànaü: Suvapaõóitajambukakuõóalino Sarabhaïgamalambusajàtaka¤ca, Pavaruttamasaïkhasirivhayako Sutasoma arindama ràjavaroti. [BJT Page 218] [\x 218/] 1. Nalinikàjàtakaü. [PTS Page 194] [\q 194/] 3326. Uóóhayhate 1- janapado raññha¤càpi vinassati, Ehi nalinike 2- gaccha taü me bràhmaõamànaya. 3327. Nàhaü dukkhakkhamà ràja nàhaü addhànakovidà, Kathaü ahaü gamissàmi vanaü ku¤ajarasevitaü. 3328. Phãtaü janadaü gantvà hatthinà ca rathena ca, Dàrusaïghàñayànena evaü gaccha nalinike 2- [PTS Page 195] [\q 195/] 3329. Katthi assà rathà patti 3- gacchevàdàya khantiye, Taveva vaõõaråpena vasaü taü ànayissasi. 3330. Kadalidhajapa¤¤àõo àbhujiparivàrito, Eso padissati rammo isisiïgassa assamo. 3331. Eso aggissa saïkhàto eso dhumo padissati, Ma¤¤e no agagiü hàpeti isisiïgo mahiddhiko. 3332. Ta¤ca disvàna àyantiü àmuttamaõikuõóalaü, 4- Isisiïgo pàvisi bhito assamaü paõõachàdanaü. 3333. Assamassa ca sà dvàre bheõóukenassa kãëati, Vidaüsayanti aïgàni guyhaü pakàsitàni ca. 3334. Ta¤e disvàna kãëantiü 5- paõõasàlagato jañã, Assamà nikkhamitvàna idaü vacanamabravi. 3335. Ambho ko nàma so rukkho yassa tevaügataü phalaü, Durepi khittaü pacceti na taü ohàya gacchati. 3336. Assamassa mamaü 6- buhme samipe gandhamàdane, Pabbateta tàdisà rukkhà yasasa tevaïgataü phalaü Durepi khittaü pacceti na maü ohàya gacchati. 7- 1. Udayahate - machasaü 2. Niëinike - machasaü 3. Hatthi assa rathe patatiü - machasaü 4. Kuõóaliü - machasaü 5. Kiëanti - machasaü 6. Mama - machasaü 7. Gacchatha - machasaü, syà [BJT Page 220] [\x 220/] [PTS page 197] 3337. Etu bhavaü assamimaü adetu Pajja¤ca bhakkha¤ca pañiccha dammi, Idamàsanaü atra bhavaü nisidatu Ito bhavaü mulaphalàni khàdatu 1- 3338. Kinte idaü årunamantarasamiü Supicchitaü kaõharivappakàsati, Akkhàhi me pucachito etamatthaü Akosenu te uttamaïgaü paviññhaü. [PTS Page 198] [\q 198/] 3339. Ahaü vane mulaphalesanaü caraü âsàdayiü 2- acchaü sughoraråpaü, So maü patitvà sahasajjhapanto 3- Panujja maü abbahi 4- uttamaïgaü. 3340. Svàyaü vaõo khajjati kaõóuvàyati Sabba¤ca kàlaü na labhàmi sàtaü, Paho bhavaü kaõóumimaü vinetuü Kurutaü bhavaü yàcito bràhmaõattha. 3341. Gambhiraråpo te vaõo salohito Apåtiko pakkagandho mahà ca, Karomi te ki¤ci kasàyayogaü Yathà bhavaü paramasukhã bhaveyya. 3342. Na mantayogà na kasàvayogà Na osadhà brahmacàri kamanti, Yaü te mudu tena vinehi kaõóu Yathà ahaü paramasukhã bhaveyyaü. [PTS Page 199] [\q 199/] 3343. Ito nu bhoto katamena assamo Kacci bhavaü abhiramasi ara¤¤e, Kaccinu te mulaphalaü pahutaü 5- Kacci bhavantaü na vihiüsanti vàëà. 3344. Ito ujuü utataràyaü disàyaü Khemà nadi himavantà pahàti, 6- Tassà tãre assamo mayha rammo Aho bhavaü assamaü mayha passe. 1. Bhu¤jatuü - vi machasaü 2. Asàdayi - machasaü 3. Sahasà - machasaü 4. Abbhuhi - machasaü 5. Bahutaü - machasaü 6. Khemànadi himavatàpahavi - machasaü [BJT Page 222] [\x 222/] 3345. Ambà ca sàlà tilakà ca jambuyo Uddàlakà pàñaliyo ca phullà, Samantato kimpurisàbhigitaü Aho bhavaü assamaü mayaha 1- passe. [PTS Page 200] [\q 200/] 3346. Tàlà ca mulà ca phalà ca mettha Vaõõena gandhena upetaråpà, Taü bhåmibhàgehi upetaråpaü Aho bhavaü assamaü mayha passe. 3347. Phalà ca mulà ca pahuta 2- mettha Vaõõena gandhena rasenupetà, âyanti ca luddakà naü padesaü Mà me tato mulaphalaü abhàsuü. 3- 3348. Pità mamaü pulaphalesanaü gato Idàni àgacchati sàyakàle, 4- Ubhova gacchàmase asasamaü taü Yàva pità mulaphalate etu. [PTS Page 201] [\q 201/] 3349. A¤¤e bahu isayo sàdhuråpà Ràjisayo anumagge vasanti, Teyeva pucchesi mamassamaü taü Te taü nayissanti mamaü sakàse. 3350. Na te kaññhàni bhintàni na te udakamàbhataü, Aggipi te na bhàsito 5- kinnu mandova jhàyasi. 3351. Hinnàni kaññhàni huto ca aggi Tapanipi 6- te samità brahmacàri, Piñha¤ca mayhaü udaka¤ca hoti Ramasi tvaü brahmabhåto puratthà. 3352. Abhintakaññhosi anàbhatodako Abhàsitaggisi asiddhabhojano, Na me tuvaü àlapasi mamajja Naññhannu kiü cetasika¤ca dukkhaü. 1. Mayhaü - vi machasaü 2. Bahutà - machasaü 3. Ahesuü - machasaü 4. Sayànukàhe - machasaü 5. Kahàpito - machasaü 6. Tapanipito - machasaü [BJT Page 224] [\x 224/] [PTS Page 202] [\q 202/] 3353. Idhàgamà jañilo brahmacàri Sudassaneyyo sutanu vineti, Nevàtidigo napanàtirasso Sukaõhakaõhacchadanehi bhoto. 3354. Amassujàno apuràõavaõõi âdhàraråpa¤ca panassa kaõñhe, Dvepassa 1- gaõóà ure sujàtà Suvaõõapiõóupanibhà 2- pabhassarà. 3355. Mukha¤ca tassa bhusa 3- dasasaneyyaü Kaõõesu lambanti ca ku¤citaggà, Te jotare carato màõavassa Sutta¤ca yaü saüyamanaü jañànaü. 3356. A¤¤à ca tassa sa¤¤amani catasso Nãlà pità lohitikà ca setà, Tà saüsare carato màõavassa Cirãñisaïghàriva pàvusambhi. 4- [PTS Page 203] [\q 203/] 3357. Na mekhalaü 5- mu¤ajamayaü dhareti Na santace 6- no pana babbajassa, 7- Tà jotare jaghanantare 8- visanatà Saterità vijjurivantalikkhe. 3358. Akhilakàni ca avaõñakàni Heññhà nàbhyà 9- kañisamohitàni, Aghaññità niccakiliü karonti Haü tàta kiü rukkhaphalàni tàti. 3359. Jañà ca tassa bhusadassaneyyà Parosataü vellitaggà sugandhà, Dvedhàsiro sàdhuvibhattaråpo Aho nukho mayha tathà jañàssu. 3360. Yadà ca so pakirati tà jañàyo Vaõõena gandhena upetaråpà, Niluppalaü vàtasameritaüva tatheva saüvàti vanasasamo ayaü. 1. Veyamàgandhà - machasaü veyamàgaõóà - syà 5. Na mikhalaü - machasaü 2. Suvaõõatiõóuka nibhà - machasaü 6. Nasantare no - machasaü 3. Bhåsaü - machasaü 7. Pabbajasasa - si 4. Tàviüsare - machasaü 8. Jaïghanantare - machasaü 9. Nabhyà - machasaü [BJT Page 226] [\x 226/] 3361. Païko ca tassa bhusadassaneyyo Netàdiso yàdiso mayhakàyo, So vàyati erito màëutena Vanaü yathà aggagimbhe suphullaü. 3362. Nihanti so rukkhaphalaü pañhabyà Sucittaråpaü ruciraü dassaneyyaü, Khitta¤ca tassa punareti hatthaü Haü tàta kiü rukkhaphalaü nu kho taü. 3363. Dantà ca tassa bhusadassaneyyà Suddhà samà saïkhavaråpapantà, Mano pasàdenti vivariyamànà Naha nåna so sàkamakhàdi tehi. [PTS Page 204] [\q 204/] 3364. Akakkasaü agaëitaü 1- muhuü muduü Ujuü anuddhataü avapalamassa bhàsitaü, Rudaü manu¤¤aü karavitasussaraü Hadayaïgamaü ra¤ajayateva me mano 3365. Bindussaro nàtivissaññhavàkyo Na nåna sajjhàyamatippayutto, Icchàmi kho 2- taü punareva 3- daññhuü Mittaü hi me màõavàhu puratthà. 3366. Susandhi sabbattha vimaññhimaü vaõaü Puthu sujàtaü kharapattasannibhaü, Teneva maü uttariyàna màõavo Vivariya åruü jaghatena piëayi. 3367. Tapanti àbhanti virocare ca Sateratà vijjurivantalikkhe, Bàhà mudu a¤ajanalomasàdisà Vicitravaññaïgulikàssa sobhare. 3368. Akakkasaïgo na ca dighalomo Nakhassa dãghà api lohitaggà, Muduhi bàhihi paëissajanto Kalyàõaråpo ramayaü upaññhahi. 1. Aggalitaü - machasaü 2. Bho - machasaü 3. Putadeva - machasaü [BJT Page 228] [\x 228/] 3369. Dumassa tulupanibhà pabhassarà Suvaõõakambutalavaññasucchavi, Hatthà mudu tehi maü samphusitvà Ito gato te maü dahanti tàta. 3370. Naha nåna so khàrividhaü ahàsi Na nåna kaññhàhi sayaü abha¤aji, Na nåna so hanti dume kuñhàriyà Na pissa hatthesu khilàni atthi. [PTS Page 205] [\q 205/] 3371. Accho ca kho tassa vaõaü akhàsi So maü bravi sukhitaü maü karohi, Tàhaü kariü tena mamàsi sobyaü So maü bravi sukhitosamiti brahema. 3372. Aya¤ca te màluvapaõõasatthatà Vikiõõaråpàva mayà ca tena ca, Kilanantaråpà udake ramitvà Punappunaü paõõakuñiü vajàma. 3373. Na majja mantà pañibhanti tàta Na aggihuttaü napi ya¤¤atantraü, Na càpi te mulaphalàni bhu¤eja Yàva na passàmi taü brahmacàriü. 3374. Addhà pajànàsi tuvampi tàta Yassaü disàyaü vasate brahmacàri, Taü maü disà pàpaya tàta khippaü Mà te ahaü amariü assamambhi. 3375. Vicitrapupphaü hi vanaü sutaü mayà Dijàbhighuññhaü dijasaïghasevitaü, Taü maü vanaü pàpaya tàta khippaü Purà te pàõaü vijahàmi assame. [PTS Page 207] [\q 207/] 3376. Imasmàhaü jotirase vanambhi Gandhabbadevaccharasaïghasevite, Isinamàvàse sanantanamabhi Netàdisaü aratiü pàpuõetha. [BJT Page 230] [\x 230/] 3377. Bhavanti mittàni atho na honti ¥àtisu mittesu karonti pemaü, Aya¤ca jammo kissa và niviññho Yo neva jànàtikutombhi àgato. 3378. Saüvàsena hi mittàni sandhiyanti punappunaü, Seca va mitto aghaïgattu asaüvàsena jirati. 3379. Sace tuvaü dakkhasi buhmacàriü Sace tuvaü sallapi 1- brahmacàrinà, Sampannasasasaü va mahodakena Tapoguõaü khippamimaü pahassasi. 2- 3380. Punapi ce dakkhasi brahmacàriü Punapi ce sallape brahmacàrinà, Sampannasassaü va mahodakena Usmàgataü khippamimaü pabhassasi. 3- 3381. Bhåtàni hetàni caranti tàta Viråparåpena manussaloke, Nana tàti sevetha nàro sapa¤¤o âsajja naü nassati brahmacàriti, Nalinikàjàtakaü. 2. Ummàdanatãjàtakaü [PTS Page 213] [\q 213/] 3382. Nivesanaü kassa nudaü sutanda Pàkàrena paõóumayena guttaü, kà disasti agagisikhàva dure Vehàsayaü 4- pabbataggeva acci. 3383. Dhãtànayaü kassa sunandaü hoti Suõisànayaü kassa athopi bhariyà, Akkhàhi me khipapamidheva puññho Avàvañà yadi và atthi bhattà [PTS Page 214] [\q 214/] 3384. Ahaü hi jànàmi janinda etaü Matyà ca petyà ca athopi assà, Taveva so puriso bhumipàla Rattindivaü appamato tavatthe. 1. Pallape - vi machasaü 2. Pahissasi - machasaü 3. Pahissati - machasaü 4. Vehàyasaü - machasaü syà. [BJT Page 232] [\x 232/] 3385. Iddho ca phito ca suvaóóhi 1- to ca Amacco ca te a¤¤ataro janinda, Tassosà 2- bhariyà abhipàrakassa Ummàdanti 3- nàmadheyyena ràja. 3386. Ambho ambho nàmamidaü imissà Matyà ca petyà ca kataü susàdhu, Tathà hi 4- mayhaü avalokayanti Ummattakaü ummadanti akàsi. [PTS Page 215] [\q 215/] 3387. Sà puõõamàse vigamandalocanà Upàvisi puõóarikattacaïgã, Dve puõõamàyo tadahu ama¤¤aü Disvàna pàràvatarattavàsiniü. 3388. Aëàrapambhehi subhehi vagguhi Palobhayanti maü yadà udikkhati, Vijambhamànà harateva me mano Jàtà vane nimpurisiva pabbate. 3389. Tadà hi buhati sàmà àmuttamaõikuõóalà, Ekaccavasanà nàri migi bhantàvudikkhati. 3390. Kadàssu maü tambanakhà sulomà Bàhà mudu candanasàralittà, Vaññaïguli santatadhirakuttiyà Nàri upa¤¤isasti sisato subhà. 3391. Kadàssu maü ka¤canajàluracchadà Dhità tiriñissa vilàkamajjhà, Muhuhi bàhàhi paëissajisasti Brahàvane jàtadumaüva màluvà. 3392. Kadàssu làkhàrasarattasucchavi Khindutthani puõóarikattacaïgi, Mukhaü mukhena upanàmayissati Soõóo soõóassa suràya thàlaü. 1. Suvaddhã- machasaü 2. Tasseva - machasaü, syà 3. Ummàdayantitahi - machasaü Ummàdanatãti syà 4. Tadàhi - machasaü [BJT Page 234] [\x 234/] 3393. Yadàddaü taü tiññhantiü sabbagattaü manoramaü, Tato sakassa cittassa nàvabodhàmi ka¤cinaü. 3394. Ummàdantimahaü diññho àmuttamaõikuõóalaü, Na supàmi divàrattiü sahassaüva paràjito. [PTS Page 216] [\q 216/] 3395. Sakko ca me vararaü dajjà so ca labbhetha me varo, Ekarattaü dirattaü và bhaveyyaü abhipàrako Ummàdantyà ramitvàna siviràjà tato siyaü. [PTS Page 218] [\q 218/] 3396. Bhåtàni me bhåtapati namassato âgamma yakkho idamevamabravi, 1- Ra¤¤o mano ummadantyà niviññho Dadàmi te taü paricàrayassu. 3397. Pu¤¤à vidhaüse 2- amaro na camahi Jano ca me pàpamidanti ja¤¤à, Bhuso ca tyassa manaso vighàto Datvà piyaü ummadantiü adiññhà. 3398. Janinda nतatu tayà mayà và Sabbàpi kammassa katassa ja¤¤à, Yante mayà ummadanti padintà Bhusehi ràjà vanathaü sajàhi. [PTS Page 219] [\q 219/] 3399. Yo pàpakaü kammakaraü manusso So ma¤¤ati màyidaü ma¤¤iüsu a¤¤e, Passanti bhåtàni karontametaü Yuttà va ye honti narà pañhabyà. 3400. A¤¤o nu te koci naro pañhabyà Saddaheyya 3- lokasmiü na me piyàti, Bhuso ca tyassa manaso vighàto Datvà piyaü ummadantiü adiññhà. 3401. Addhà piyà mayha janinda esà Na sà mama appiyà bhåmipàla, Gaccheva tvaü ummadantiü bhadante Sãhova selassa guhaü upehi. 1. Idametadabravi - vi machasaü, syà 2. Pu¤¤a vadhaüse - machasaü pu¤¤à ca dhaüse - syà 3. Saddheyya - vi machasaü. [BJT Page 236] [\x 236/] 3402. Na piëità attadukkhena dhãrà Sukhapphalaü kammaü paricchajanti, Sammohitàvàpi sukhena mattà Na pàpakamma¤ca samàcaranti. 3403. Tuva¤hi màtà ca pità ca mayhaü Bhattà pati posako devatà ca, Dàso ahaü tuyha saputtadàro Yathà sukhaü sibba karohi kàmaü. 3404. Yo issarombhãti kàroti pàpaü. Katvà ca so nuttapate 1- paresaü, Na tena so jãvati dãghamàyuü Devàpi pàpena samekkhare naü. 3405. A¤¤atakaü sàmikehi padintaü Dhamme ñhità ye pañicchanti dànaü, Pañicchakà dàyakà càpi tattha Sukhappaphala¤¤eva karonati kammaü. [PTS Page 220] [\q 220/] 3406. A¤¤o nu te koci naro pañhabyà Saddaheyya 2- lokasmiü na me piyàti, Bhuso ca tyassa manaso vighàto Datvà piyaü ummadantiü adiññhà 3- 3407. Addhà piyà mayha janinda esà Na sà mama 4- appiyà bhåmipàla, Yante mayà ummadanti padinnà Bhusehi ràjà vanathaü sajàhi. 3408. Yo attadukkhena parasasa dukkhaü Sukhena và attasukhaü dahàti, Yathevidaü mayha tathà paresaü Yo evaü jànàti savedi dhammaü. 3409. A¤¤o nu te koci nàro pañhabyà Saddaheyya lokasmiü na me piyàti, Bhuso ca tyassa manaso vighàto Datvà piyaü ummadantiü adiññhà. 1. Nuttasate - machasaü 2. Saddheyya - vi machasaü 3. Diññhà - machasaü 4. Mamaü - vi machasaü. [BJT Page 238] [\x 238/] 4310. Janinda jànàsi piyà mamesà Na sà mamaü appiyà bhåmipàla, Piyena te dammi piyaü janinda Piyadàyino deva piyaü labhanti. 3411. So nunàhaü vadhissàmi attànaü kàmahetukaü, Tahi dhammaü adhammena ahaü vidhitumusasahe. 3412. Sace tuvaü mayha satiü janinda Na kàmayàsi raviraseññha, Cajàmi naü sabbajanassa sibba Mayà pamutataü tato avhayesi naü. 3413. Adusiyaü ce abhipàraka tvaü Cajàsi katte ahitàya tyassa, vahà 1- ca te upavàdopi assa Na càpi tyassa nagarambhã pakkho. 3414. Ahaü sabhissaü upavàdametaü Nindaü pasaüsaü garaha¤ca sabbaü, Mametamàgacchatu bhåmipàla Yathà sukhaü sibba 2- karohi kàmaü. [PTS Page 221] [\q 221/] 3415. Yo neva nindaü na punappasaüsaü 3- âdiyati garahaü nopi pujaü, Siri ca lakkhã ca apeti tamhà âpo suvuññhiva yathà thalambhà. 3416. Yaü ki¤ci dukkhaü ca sukha¤ca etto Dhammàtisàra¤ca manovighàtaü, Urasà ahaü pañicchissàmi sabbaü Pañhavi yathà thàvarànaü tasànaü. 3417. Dhammàtisàra¤ca manovighàtaü Dukkhaü ca nicchàmi ahaü paresaü, Ekopimaü tàrayissàmi ahaü bhàraü Dhamme ñhito ka¤¤aci ahàpayanto. 1. Sabbà - vi 2. Sivi - machasaü 3. Na panappasaüsaü - machasaü [BJT Page 240] [\x 240/] 3418. Saggåpagaü pu¤¤akamamaü janinda Mà me tuvaü antaràyaü akàsi, Dadàmi te ummadantiü pasatto Ràjàva ya¤¤aü 1- dhanaü bràhmaõànaü. 3419. Addhà tuvaü katena hitosi mayhaü Sakhà mama ummadanti tuva¤ca, Nindeyyu devà pitaro ca sabbe Pàpa¤ca passaü abhisamparàyaü. 3420. Nahetaü dhammaü siviràja vajjuü Sanegamà jànapadà ca sabbe, Yante mayà ummadanti padintà Bhusehi ràjà canathaü sajàhi. 3421. Addhà tuvaü katena hitosi mayhaü Sakhà mama ummadanti tuva¤ca, Sata¤ca dhammàni sukittitàni Samuddavelàva duraccayàni. [PTS Page 222] [\q 222/] 3422. âhuneyyo mesi hitànukampi Dhàtà vidhàtà casi kàmapàlo, Tayi hutà deva mahapphalà hi Kàmena me ummadantiü pañiccha. 3423. Addhà hi sabbaü abhipàraka tvaü dhammaü acàri mama katatupatta, A¤¤o nu te ko idha sotthikattà Dipado naro aruõe jivaloke. 3424. Tuvaü nu seññho tvamanuttarosi Tvaü dhammagutto dhammavidu sumedho, So dhammagutto cirameva jiva Dhamma¤ca me desaya dhammapàla. 3425. Tadiïgha abhipàraka suõohi vacanaü mama, Dhammante desayissàmi sataü àsevitaü ahaü. 1. Ya¤¤e - ma. Cha. Saü. [BJT Page 242] [\x 242/] 3426. Sàdhu dhammaruci ràjà sàdhu pa¤¤àõavà naro, Sàdhu mittànamaddubbho pàpassàkaraõaü sukhaü. 3427. Akkodhanassa vijite ñhitadhammassa ràjino, Sukhaü manussà àsetha sitacchàyàya saïghare. 3428. Na càhametaü abhirocayàmi Kammaü asamekkha kataü asàdhu, Yevàpi ¤atvàna sayaü karonti Upamà imà myaha tuvaü suõohi. 3429. Gava¤ce taramànànaü jimbhaü gacchati puïgavo, Sabbà tà jimbhaü gacchanti neteta jimbhaü gate sati. 3430. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato, So ce adhammaü carati pageva itarà pajà Sabbaü raññhaü dukhaü seti ràjà ce hoti adhammiko. 3431. Gava¤ce taramànànaü ujuü gacchati puïgavo, Sabbà tà ujuü gacchanti neteta ujugate sati. 3432. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato, So cepi dhammaü carati pageva itarà pajà Sabbaü raññhaü sukhaü seti ràjà ce hoti dhammiko. [PTS Page 223] [\q 223/] 3433. Na càpahaü adhammena amarattamahipatthaye, Imaü và pañhaviü sabbaü vijetuü ahipàraka. 3434. Yaü hi ki¤ci manussesu ratanaü idha vijjati, Gàvo dàso hira¤¤a¤ca vatthisaü haricandanaü. 3435. Assitthiyo ca ratanaü maõika¤ca Ya¤càpi me candasuriyàbhipàlayanti, Na tassa hetu visamaü careyya Majjhe sivinaü usabhosmi jàto [BJT Page 244] [\x 244/] 3436. Netà pità uggato raññhapàlo Dhammaü sivãnaü apacàyamàno, So dhammamevànuvicintayanto Tasmà sake cittacase na vatte. 3437. Addhà tuvaü mahàràja niccaü abyasanaü sivaü, Karissasi ciraü rajjaü pa¤¤à hi tava tàdisi. 3438. Etaü te anumodàmi yaü dhammaü nappamajjasi, Dhammaü pamajja khattiyo ñhànà cavati issaro. 3439. Dhammaü cara mahàràja màtàpitusu khattiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3440. Dhammaü cara mahàràja puttadàresu khattiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3441. Dhammaü cara mahàràja mittàmaccesu khattiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3442. Dhammaü cara mahàràja vàhanesu balesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3443. Dhammaü cara mahàràja gàmesu nigamesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3444. Dhammaü cara mahàràja raññhesu janapadesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3445. Dhammaü cara mahàràja samaõabràhmaõesu ca, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. [BJT Page 246] [\x 246/] 3446. Dhammaü cara mahàràja migapakkhãsu khattiya, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3447. Dhammaü cara mahàràja dhammo ciõõo sukhàvaho, Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi. 3448. Dhammaü cara mahàràja saindà sabrahmaka, Suciõõena divaü sattà mà dhammaü ràja pamàdoti. Ummàdanti jàtakaü. 3. Mahàbodhijàtakaü. [PTS Page 232] [\q 232/] 3449. Kinnu daõóaü kimajinaü kiü chattaü kiü upàhanaü, Kiü aïkusa¤ca patta¤ca saïghàñi¤càpi bràhmaõa Taramànaråpo gaõhàsi kannu patthayase disaü. 3450. Dvàdasetàni vassàni vusitàni tavantike, Nibhàjànàmi soõena piïgalenàbhikujjitaü. 3451. Svàyaü dittova nadati sukkadàñhaü vidaüsayaü, Tava sutvà sabhariyassa vitasaddhassa maü pati. [PTS Page 233] [\q 233/] 3452. Ahu esa kato doso yathà bhàsasi bràhmaõa, Esa bhiyyo pasidàmi vasa bràhmaõa màgamà. 3453. Sabbaseto pure àsi tatopi sabalo ahu, Sabbalohitakodàni kàlo pakkamituü mama. [BJT Page 248] [\x 248/] 3454. Abbhantaraü pure àsi tato majjhe tato bahi, Purà niddhamanà hoti sayameva vajàmahaü. 3455. Vitasaddhaü na seveyya udapànaüva nodakaü, Sacepi naü anukhaõe vàrikaddamagandhikaü. 3456. Pasantameva seveyya appasannaü vivajjaye, Pasannaü pañirupàseyya rahadaüvodakanthiko. 3457. Bhaje bhajantaü purisaü abhajantaü na bhajjaye, 1- Asappurisadhammo so yo bhajantaü na bhajjati. 2- 3458. Yo bhajantaü na bhajati sevamànaü na sevati, Sa ve manussapàpiññho migo sàkhassito yathà. 3459. Accàbhikkhaõasaüsagagà asamosaraõena ca, Etena mittà jiranti akàle yàcanàya ca. 3460. Tasmà nàbhikkhaõaü gacche na ca gacche ciràciraü, Kàlena yàvaü yàceyya evaü mittà na jiyare. 3461. Aticiraü nivàsena piyo bhavati appiyo, âmanta kho taü gacchàma purà te homa appiyà. [PTS Page 234] [\q 234/] 3462. Evaü ce 3- yàcamànànaü a¤jaliü nàvakhujjhasi, Parivàrakànaü satatànaü vacanaü na kàrosi no Evaü taü abhiyàcàma puna kayiràsi pariyàyaü. 3463. Evaü ce no viharataü antaràyo na hesasti, Tumbhaü càpi 4- mahàràja ambhaü 5- và raññhavaóóhana Appevanàma passema 6- ahorattànamaccaye. 1. Nabhaye nabhàjaye - vi machasaü 2. Nabhajati - machasaü nabhàjati - vi 3. Te - machasaü 4. Mayahaüvà - vi mayahaü 5. Tuyahaücàpi - vi machasaü 6. Passàma - vi. [BJT Page 250] [\x 250/] [PTS Page 237] [\q 237/] 3464. Udiraõà ce saïgatyà bhàvàya manuvattati, Akàmà akaraõiyaü và karaõiyaü càpi kubbati Akàmakaraõiyasmiü 1- kavidha pàpena lippati. 2- 3465. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako, Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà. 3466. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà, Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso. [PTS Page 238] [\q 238/] 3467. Issaro sabbalokassa sace kappeti 3- jãvitaü, Iddhibyasanabhàva¤ca kammaü kalyàõapàpakaü Niddesakàri puriso issaro tena lippati. 3468. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako, Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà. 3469. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà, Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso. 3470. Sace pubbekatahetu sukhadukkhaü nigacchati, Poràõakaü kataü pàpaü tameso mu¤cate iõaü Poràõakaiõamokkho kvidha pàpena lippati. [PTS Page 239] [\q 239/] 3471. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako, Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà. 3472. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà, Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso. 1. Akàmà karaõiyamahi - machasaü, syà 2. Limpati - machasaü, syà 3. Kuppeti - machasaü [BJT Page 252. [\x 252/] ] 3473. Catunnaüyevupàdàya råpaü sambhoti pàõinaü, Yato ca råpaü sambhoti tattheva 1- anupagacchati. 3474. Idheva jãvati jivo pecca pecca vinassati, Ucchijjati ayaü loko ye bàlà ye ca paõóità Ucchijjamàne lokasmiü kavidha pàpena lippati. 3475. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako, Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà. 3476. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà, Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso. [PTS Page 240] [\q 240/] 3477. âhu battavidhà loke bàlà paõóitamànino, Màtaraü pitaraü ha¤¤e atho jeññhampi bhàtaraü Haneyya puttadàre ca attho ce tàdiso siyà. 3478. Yassa rukkhassa chàyàya nisideyya sayeyya và, Na tassa sàkhaü bha¤ejayya mittadubbho hi pàpako. 3479. Atha attho samuppanne samulamapi abbahe. Attho me sambalenàsi suhato vànaro mayà. 3480. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako, Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà. 3481. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà, Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso. [PTS Page 241] [\q 241/] 3482. Ahetuvàdo puriso yo ca issarakuttiko, Pubbekati ca ucchedi yo ca khattavidho naro 1. Tatthevànupa - vi machasaü [BJT Page 254] [\x 254/] 3483. Ete asappurisà loke bàlà paõóitamànino, Kareyya tàdiso pàpaü atho a¤¤ampi kàraye Asappurisasaüsaggo dukkaño kañukudrayo. 3484. Urabbharåpena khakàsu 1- pubbe Asaïkito ajayuthaü upeti, Hanatvà uraõiü ajiyaü 2- aja¤ca Citràsayitvà yena kàmaü paleti. [PTS Page 242] [\q 242/] 3485. Tathà vidheke samaõabràhmaõàse Chadanaü katvà va¤cayanti manusse, Anàsakà thaõóilaseyyakà ca Rajojallaü ukkuñikappadhànaü Pariyàyabhanta¤ca apàõakattaü 3- Pàpàcàrà arahanto vadànà. 3486. Ete asappurisà loke bàlà paõóitamànino, Kareyya tàdiso pàpaü atho a¤¤ampi kàraye Asappurisasaüsaggo dukkaño kañukudrayo. 3487. Yamàhu natthi viriyanti hetu¤ca apavadanti 4- ye, Parakàraü attakàra¤ca ye tucchaü samavaõõayuü. 3488. Ete asappurisà loke bàlà paõóitamànino, Kareyya tàdiso pàpaü atho a¤¤ampi kàraye Asappurisasaüsaggo dukkaño 5- kañukudrayo. 3489. Sace hi viriyaü nàsasa kammaü kalyàõapàpakaü, Na bhare vaóóhakiü 6- ràjà napi yantàni 7- kàraye. 3490. Yasmà ca viriyaü atthi kammaü kalyàõapàpakaü, Tasmà yantàni kàreti ràjà bharati vaóóhakiü. 3491. Yadi vassasataü devo na vasse na himaü pate, Ucchijjeyya ayaü loko vinasseyya ayaü pajà. 1. Vakasusa - machasaü vakàsu - vi 2. Ajikaü - machasaü 3. Apàõakattà - machasaü syà 4. Ahetu¤ca pavadantiye - machasaü 5. Dukkhanto - machasaü 6. Vaóóhati - machasaü 7. Tantàni - machasaü [BJT Page 256] [\x 256/] 3492. Yasmà ca vassati devo himaü càpi1- phusiyati, Tasmà sassàni paccanti raññha¤ca pallate viraü. 3493. Gama¤ce taramànànaü jimbhaü gacchati puïgavo, Sabbà tà jimbhaü gacchanti nette jimbhaü gate sati. 3494. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato, So ce adhammaü carati pageva itarà pajà Sabbaü raññhaü dukkhaü seti ràjà ce hoti adhammiko. 3495. Gama¤ce taramànànaü ujuü gacchati puïgavo, Sabbà tà ujuü gacchanti nette uju2-gate sati 3496. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato, So ce dhammaü carati pageva itarà pajà Sabbaü raññhaü dukkhaü seti ràjà ce hoti adhammiko. 3497. Mahàrukkhassa phalino àmaü chindati yo phalaü, Rasa¤cassa na jànàti bija¤cassa vinassati. [PTS Page 243] [\q 243/] 3498. Mahàrukkhupamaü raññhaü adhammena yo pasasàsati, Rasa¤cassa na jànàti raññha¤cassa vinassati. 3499. Mahàrukkhassa phalino pakkaü chindati yo phalaü, Ra¤cassa vijànàti bija¤cassana nassati. 3500. Mahàrukkhupamaü raññhaü dhammena yo pasàsati, Rasa¤cassa vijàniti raññha¤cassa na nassati. 3501. Yoca ràjà janapadaü adhammena pasàsati, Sabbosadhihi so ràjà viruddhaü hoti khattiyo. 1. Bhima¤cànuphusayati - machasaü, himaücànu phuseyyati - vi 2. Ujuü - machasaü [BJT Page 258] [\x 258/] 3502. Tatheva negame hiüsaü ye yuttà kayavikkaye, Ojadànabalikàre1- sa kosena virujjhati. 3503. Pabhàravarakhetta¤¤u saïgàme katanissame, Ussite hiüsayaü ràjà sabalena virujjhati. 3404. Tatheva isayo hiüsaü saüyame brahmacàrino2, Adhammacàri khattiyo so saggena virujjhati. 3505. Yo ca ràjà adhammaññho bhariyaü hatta adåsakaü, Luddaü pasavate pàpaü3- puttehi ca virujjhati. 3506. Dhamma¤care jànapade negamesu balesu ca, Isayo ca na hiüseyyaü puttadàre sama¤care. 3507. Sa tàdiso bhumipati raññhapàlo akodhano, Sàmante sampakampeti indeva asuràdhipoti. 3. Mahàbodhijàtakaü Pa¤¤àsanipàto niññhito. Tassuddànaü: - Sanaëinikamavhayano pañhamo Dutiyo pana saummadantivaro, Tatiyo pana bodhi sirivhayano Kathitàpana tãõi jinena subhàti. 1. Ojadànebalikàre - vi 2. Brahmacàriye - vi machasaü 3. hànaü - machasaü syà [BJT Page 260] [\x 260/] Saññhinipàto 1. Soõakajàtakaü [PTS Page 250] [\q 250/] 3508. Kassa sutvà sataü dammi sahassaü daññhu1- soõakaü, Ko me soõaka makkhàti2- sahàyaü paüsukiëitaü2- 3509. Atha bravi màõavako daharo pa¤cacuëako, Mayhaü sutvà sataü dehi sahassaü daññhu soõakaü Ahaü soõakamakkhissaü4- sahàyaü paüsukiëitaü [PTS Page 251] [\q 251/] 3510. Katarasmiü5- so janapade raññhesu nigamesu ca, Kattha te soõako diññho6- taü me akkhàhi pucchito. 3511. Taveva deva vijite7- tavecuyyànabhumiyà, Ujuvaüsà mahàsàlà nilobhàsà manoramà Tiññhanti meghasamànà rammà a¤¤o¤¤anissità. 3512. Tesaü mulasmiü8- soõako jhàyati anupàdano, Upàdànesu lokesu dayhamànesu9- nibbuto. 3513. Tato ca ràjà pàyàsi senàya caturaïgiyà, Kàràpetvà samaü maggaü agamà yena soõako. 3514. Uyyànabhumiü gantvàna vicaranto brahàmane, âsinaü soõakaü dakkhi dayhamànesu nibbutaü 3515. Kapaõovatàyaü bhikkhu muõóo saïghàñipàruto, Amàtiko apitiko rukkhamulasmiü jhàyati. 3516. Imaü vàkyaü nisàmetvà soõako etadabravi, Na ràjà kapaõo hoti dhammaü kàyena phassayaü. 1. Diññha - machasaü, syà 2. Makkhàsi - machasaü 3. Saha paüsukiëitaü - vi 4. Soõakakkhissaü - machasaü 5. Katamasmiü - machasaü 6. Katthasoõakamadadakkhi - machasaü 7. Jivite - machasaü 8. Mulamhi - machasaü 9. ôayahamànesu - vi machasaü, syà [BJT Page 262] [\x 262/] [PTS Page 252] [\q 252/] 3517. Yodha dhammaü niraükatvà adhammamanuvattati, Sa ràja kapaõo hoti pàpo pàpaparàyano. 3518. Arindamoti me nàmaü kàsiràjàti maü vidu, Kacci bhoto sukhaseyyà idha pattassa soõaka 3519. Sadàpi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Na tesaü koññhe openti na kumbhiü na kaëopiyaü Paraniññhita1- mesànà tena yàpenati subbatà. 3520. Dutiyampi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Anavajjapiõóo bhottabbo na ca kocuparodhati. 3521. Tatiyampi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Nibbuta2-piõóo bhottabbo na ca kocuparodhati. 3522. Catutthampi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Muttassa raññhe carato saïgho yassa na vijjati. 3523. Pa¤campi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Nagarambhi dayhamànamhi nàssa ki¤ci adayhatha. [PTS Page 253] [\q 253/] 3524. Chaññhampi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Raññhe vilumpamànamhi nàssa ki¤ci ahàratha3 3525. Sattamampi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Corehi rakkhitaü maggaü ye ca¤¤e paripatthikà pattacivaramàdàya sotthiü gacchati subbato. 3526. Aññhamampi bhadumadhanassa anàgàrassa bhikkhuno, Yaü yaü disaü pakakamati anapekkhova gacchati. 1. Paritiññhita - vi machasaü, syà 2. Nibbuto - vi machasaü 3. âharatha - machasaü [BJT Page 264] [\x 264/] [PTS Page 254] [\q 254/] 3527. Bahuni1- samaõabhaduni ye tvaü bhikkhu pasaüsasi, Aha¤ca giddho kàmesu kathaü kàhàmi soõaka 3528. Piyà me mànusà kàmà atho dibyàpi2- me piyà, Atha kena nu vaõõena abho loke labhambhase. [PTS Page 255] [\q 255/] 3529. Kàmesu giddhà kàmaratà kàmesu adhimucchità, Narà pàpàni katvàna upapajjanti duggatiü 3530. Ye ca kàme pahatvàna nikkhantà akutobhayà, Ekodibhàvàdhigatà na te gacchanti duggatiü. 3531. Upamante karissàmi taü suõohi arandama, Upamàyapidhekacce3- atthaü jànanti paõóità 3532. Gaïgàya kuõapaü disvà cuyhamànaü mahaõõave, Vàyaso samavintesi appapa¤¤o acetaso 3533. Yàna¤ca vatidaü laddhaü bhakkhovàyaü anapapako, Tattha rattiü tattha divà tattheva nirato mano. 3534. Khàdaü nàgassa maüsàni picaü bhàgirathodakaü, Sampassaü vanacetyàni na palettha4- vihaïgamo. 3535. Ta¤ca otaraõi gaïgà pamatataü kuõape rataü, Samuddaü ajjhagàhàsi agati yattha pakkhinaü. 3536. So ca bhakkhaparikkhiõo uppatitvà5- vihaïgamo, Na pacchato na purato nuttaraü nopi dakkhiõaü. 3537. Dãpaü so na ajjhaga¤chi agati yattha pakkhinaü, So ca tattheva pàpattha yathà dubbalako tathà. 1. Bahu pi bhadrà etesaü - machasaü bahupi bhadrakà ete - vi 2. Dibbàpi - vi 3. Upamàya vidhekacce - machasaü 4. Napaëetha - machasaü 5. Upadatvà - vi machasaü [BJT Page 266] [\x 266/] 3538. Ta¤ca sàmuddikà macchà kumahilà makarà susu, Pasayhakàrà khàdiüsu endamànaü vipakkhinaü1- 3539. Evameva tuvaü ràja ye ca¤¤e kàmabhogino, Giddhà ce na vamissanti kàkapa¤¤àya2- te vidu. 3540. Esà te upamà ràja atthasandassani katà, Tvaü ca pa¤¤àyase tena yadi kàhasi và na và. [PTS Page 257] [\q 257/] 3541. Ekavàcampi dve vàcaü bhaõeyya anukampako, Tatuttariü3- na bhàseyya dàso vayyassa4- sannike. 3542. Idaü vatvàna pakkàmi soõako amitabuddhimà, Vehàse antalikkhasmiü anusàsitvàna khattiyaü. [PTS Page 258] [\q 258/] 3543. Ko nu me ràjakattàro sutà ceyyattimàgatà5, Rajjaü niyyàdayissàmi nàhaü rajjenamatthiko. 3544. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamanacagaü 3545. Atthi te daharo putto dighàvu raññhavaóóhano, Taü rajje abhisi¤cassu so no ràjà bhavissati. 3546. Khippaü kumàraü ànetha dighàvuü raññhavaóóhanaü, Taü ràjje abhisi¤cissaü so vo ràjà bhavissati. 3547. Tato kumàraü ànesuü dighàvuü raññhavaóóhanaü, Taü disvà àlapi ràjà ekaputtaü manoramaü. 3548. Saññhi gàmasahassàni paripuõõàni sabbaso, Te putta pañipajjassu rajjaü niyyàdayàmi te 1. Vipakkhakaü - machasaü 2. Kàkapa¤¤àca - machasaü 3. Taduttari - machasaü 4. Ayiyassa - vi 5. Sudadàveyyattamàgatà - machasaü suduveyyatati màgatà - vi [BJT Page 268] [\x 268/] 3549. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamànacagaü 3550. Saññhinàgasahassani sabbàlaïkàrabhusità, Suvaõõakacchà màtaïgà hemakappanavàsasà. 3551. âråëhà gàmaõiyehi tomaraïkusapàõihi, Te putta pañipajjassu rajjaü niyyàdayàmi te. 3552. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamanavagaü 3553. Saññhiassasahassàni sabbàlaïkàrabhusità, âjàniyà ca jàtiyà sindhavà sighavàhanaü 3554. âråëhà gàmaõiyehi tomaraïkusapàõihi, Te putta pañipajjassu rajjaü niyyàdayàmi te. 3555. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamanavagaü [PTS Page 259] [\q 259/] 3556. Saññhiassasahassàni sannaddhà ussitaddhajà, Dipà athopi veyyagghà1- sabbàlaïkàrabhusità 3557. âråëhà gàmaõiyehi càpahatthehi vammihi, Te putta pañipajjassu rajjaü niyyàdayàmi te. 3558. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamanavagaü 3559. Saññhiassasahassàni roha¤¤à suïgavusabhà, Tà putta pañipajjassu rajjaü niyyàdayàmi te 3560. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamanvagaü. 3561. Soëasitthisahassàni sabbàlaïkàrabhusità, Vicitravatthàbharaõà àmuttamaõikuõóalà Tà putta pañipajjassu rajjaü niyyàdayàmi te. 1. Veyagghaü - machasaü [BJT Page 270] [\x 270/] 3562. Ajjeva pabbajissàmi ko ja¤¤à maraõaü suve, Màhaü kàkova dummedho kàmànaü vasamanavagaü 3563. Daharasseva me tàta màtà matàti me sutaü, Tayà vinà ahaü tàta jãvitumpi na ussahe. 3564. Yathà àra¤¤akaü nàgaü poto anveti pacchato, Jessantaü1- giriduggesu samesu visamesu ca. 3565. Evaü taü anugacchàmi puttamàdàya gacchato, Subharo te bhavissàmi na te hessàmi dubbharo. 3566. Yathà sàmuddikaü nàvaü vàõijànaü dhanesinaü, Vohàro tattha gaõheyya vàõijà byasani2- siyà 3567. Imaü kumàraü pàpetha pàsàdaü rativaóóhanaü, [PTS Page 260] [\q 260/] Tattha kambusahatthàyo yathà sakkaüva accharà Tà naü tattha ramessanti tàhi ceso ramissati. 3568. Tato kumàraü pàpesuü pàsàdaü rativaóóhanaü, Taü disvà avacuü4- ka¤¤à dighàvuü raññhavaóóhanaü. 3569. Devatànusi gandhabbo àdu sakko purindado, Ko và tvaü kassa và putto kathaü jànemu taü mayaü. 3570. Namhi devo na gandhabbo napi5- sakko purindado, Kàsi ra¤¤o ahaü putto dighàvu raññhavaóóhano Mamaü bharatha bhaddaü vo6- ahaü bhattà bhavàmi vo. 3571. Taü tattha avacuü ka¤¤à dighàvuü raññhavaóóhanaü, Kuhiü rà anuppetto ito ràjà kuhiü gato. 1. Desasantaü - machasaü 2. Byasanaü - machasaü 3. Evamevàyaüputatakali - vi machasaü 4. Avacaü - machasaü 5. Namhi - machasaü 6. Te - machasaü [BJT Page 272] [\x 272/] 3572. Païkaü ràjà atikkanto thale ràjà patiññhito, Akaõñakaü agahanaü pañipanno mahàpathaü. 3573. Aha¤ca pañipannosmi maggaü duggatigàminaü, sakaõñakaü sagahanaü yena gacchanti1- duggatiü. 3574. Tassa te svàgataü ràjà sihassova giribbajaü, Anusàsa mahàràja tvaü no sabbàsamissaroti. Soõakajàtakaü. 2. Saïkiccajàtakaü [PTS Page 264] [\q 264/] 3575. Disvà nisinnaü ràjànaü brahmadantaü rathesabhaü, Athassa pañivedesi yassàsi anukampako 3576. Saïkiccàyaü anuppatto isinaü sàdhusammato, Taramànaråpo niyyàhi khippaü passa mahesinaü 3577. Tato ca ràjà tararamàno yuttamàruyha sandanaü, Mittàmaccaparibbuëho agamàsi rathesabho. 3578. Nikkhippa2- pa¤ca kakudhàni kàsinaü raññhavaóóhano, Vàëavijanimuõhãsaü khaggaü chatta¤cupàhanaü. 3579. Oruyha ràjà yànambhà ñhapayitvà3- pacchadaü, âsinaü dàyapassasmiü saïkiccamupasaïkami. 3580. Upasaïkamitvà so ràjà sammodi isinà saha, taü kathaü vitisàretvà ekamantaü upàvisi. 3581. Ekamantaü nisinnova atha kàlaü ama¤¤atha, Tato pàpàni kammàni pucchituü pañipajjatha. 1. Gacchàmi - vi. Machasaü 2. Nikkhipa - machasaü 3. Thapayitvà - machasaü [BJT Page 274] [\x 274/] 3582. Isiü pucchàmi1- saïkiccaü isinaü sàdhusammataü, âsinaü dàyapassasmiü isisaïghapurakkhataü2- [PTS Page 265] [\q 265/] 3583. Kaü gatiü pepacca3- gacchanti narà dhammàticàrino, Aticiõõo mayà dhammo tamme akkhàhi pucchito. 3584. Isi avaca saïkicco kàsinaü raññhavaóóhanaü, âsinaü dàyapassasmiü mahàràja suõohi me. 3585. Uppathena vajantassa yo maggamanusàsati, Tassa ce vacanaü kayirà nàssa maggeyya kaõñako. 3586. Adhammaü pañipannassa yo dhammamanusàsati, Tassa te vacanaü kayirà na so gaccheya duggatiü. [PTS Page 266] [\q 266/] 3587. Dhammo patho mahàràja adhammo pana uppatho, Adhammo nirayaü neti dhammo pàpeti suggatiü. 3588. Adhammacàrino ràja narà visamajivino, Yaü gatiü pecca gacchanti niraye te suõohi me. 3589. Sa¤achivo kàëasutto ca saïghàto4- dve ca roruvà, Athàparo mahàvici tapano ca patàpano. 3590. Iccete aññha nirayà akkhàtà duratikkamà, âkiõõà luddakammehi paccekà soëasussadà. 3591. Kadariyatàpanà ghorà accimanto mabhabbhàyà, Lomahaüsanaråpà ca bhesmà pañibhayà dukhà. 1. Pucchàma - syà 2. Purakkhitaü - machasaü 3. Pacca - machasaü 4. Saïghàño - machasaü, [PTS] [BJT Page 276] [\x 276/] 3592. Catukkaõõà catudvàrà vibhattà bhàgaso mità, Ayopàkàrapariyantà ayasà pañikujjità. 3593. Tesaü ayomayà bhåmi jalità tejasà yutà, Samantà yojanasataü phuñà tiññhanti sabbadà. 3594. Ete pattani niraye uddhapàdà avaüsirà, Isãnaü ativattàro sa¤¤atànaü tapassinaü. 3595. Te bhånahuno paccanti macchà bilakatà yathà, Saüvacchare asaïkheyye narà kibbisakàrino. 3596. Dayha 1- mànena gattena niccaü santarabàhiraü, Nirayà nàdigacchanti dvàraü nikkhamanesino. 3597. Puratthimena dhàvanti tato dhàvanti pacchato, Uttarenapi dhàvanti tato dhàvanti dakkhiõaü. 3598. Yaü yaü hi dvàraü gacchanti taü tadeva pithiyati, 2- [PTS Page 267] [\q 267/] Bahunivassasahassàni 3- janà nirayagàmino 4- Bàhà paggayha nandanti patvà dukkhaü anappakaü. 3599. âsivisaüva kupitaü 5- tejassiü 6- duratikkamaü, Na sàdhuråpe àside sa¤¤atànaü tapassanaü. 3600. Atikàyo mahisasàso àjjuno kekakàdhipo, 7- Sahassabàhu ucchinno 8- isimàsajja gotamaü. 3601. Arajaü rajasà vacchaü kisaü avakiriya daõóakã, Talova mulato 9- chinto saràjà vibhavaïgato. 3602. Upahacca manaü mejjho 10- màtaïgasmiü yassasine, Sapàrisajjo ucchànno mejjhàra¤¤aü 11- tadà ahu. 1. ôayaha - vi machasaü 2. Pidhiyare - machasaü 3. Bahutisatasahassàni - vi machasaü 4. Vàsino - vi 5. Kuppitaü - machasaü 6. Tejasiü - vi machasaü 7. Ketakàdhipo - vi machasaü 8. Acchinno - machasaü 9. Mulako - machasaü 10. Majjho - machasaü 11. Majjhàra¤¤aü - machasaü [BJT Page 278] [\x 278/] 3603. Kaõhàdipàyanàsajja isiü andhakaveõhuyo, A¤¤ama¤¤aü musale 1- hanatvà sampannà yamasàdhanaü. 3604. Athàyaü isinà satto antalikkhe caro pure, Pàvekkhi pañhaviü 2- cecco hãnatto pattapariyàyaü. 3605. Tasmà hi chandàgamanaü nappasaüsanti paõóità, Aduññhacitto bhàseyya giraü saccupasaühitaü. 3606. Manasà ce paduññhena yo naro pekkhate muniü, Vijjàvaraõasampannaü gantà so nirayaü adho. 3607. Ye muddhe 3- paribhàsanti pharusupakkamà janà, Anapaccà adàyàdà tàlavatthu bhavanta 3608. Yo ca pabbajitaü 4- hanti katakiccaü mahesinaü. Sa kàëasuteta niraye cirarattàya paccati. 3609. Yo ca ràjà adhammaññho raññhaviddhaüsano 5- cuto, Tàpayitvà janapadaü tàpane pecca 6- paccati. 3610. Yo ca vassasahassànaü 7- sataü dibyàni 8- paccati, Acacisaïghapareto so dukkhaü vedeti vedanaü. [PTS Page 268] [\q 268/] 3611. Tassa aggisikhà kàyà niccharanti pabhassarà, Tejobhakkhassa gattàni lomaggehi nakhehi ca. 3612. Dayha 9- mànena gattena niccaü santarabàhiraü, 10- Dukkhàhitunto nadati nàgo tuttaddito 11- yathà. 3613. Yo lohà pitaraü hanti dosà và purisàdhamo, Sa kàëasutte niraye cirarattàya paccati. 1. Musalà - machasaü 2. Pathaviü - machasaü 3. Vuóóhe - machasaü 4. Pabbajjitaü - machasaü 5. Raññhadhaüsano - vi machasaü 6. Pacca - machasaü 7. Vassasahassàni - machasaü 8. Dibbàni - machasaü 9. ôayha - vi machasaü 10. Antara - machasaü 11. Tutataññito - machasaü tuõóañañito - syà. [BJT Page 280] [\x 280/] 3614. Sa tàsiso paccati lohakumbhiyaü Pakka¤ca santihi hananti nittacaü, Andhaü karitvà muttakarisabhakkhaü Khàre 1- nimujjenti tathàvidhaü naraü. 3615. Tantaü pakkaññhitaü 2- ayoguëa¤ca Dãghe ca phàle cirarattatàpite, Vikkhambhamàdàya vihajja rajjuhi Vivañe mukhe saüsavayanti 3- rakkhasà. 3616. Sàmà ca soõà sabalà ca gijjha Kàkoëasaïghà ca dijà ayomukhà, Saïgamma khàdanti vipphandamànaü. Jivhaü vibhajja 4- vighàsaü 5- salohitaü. 3617. Taü daóóhatàlaü paribhinnagattaü Nipphoñhayantà 6- anuvicaranti rakkhasà, Rati hi tesaü dukhino panitare Etàdisasmiü niraye vasanti Ye keci loke idha pettighàtino 3618. Putto ca màtaraü hanatvà ito gantvà yamakkhayaü, Bhusamàpajjate dukkhaü attakammaphalåpago. 3619. Amanussà atibalà 7- hantàraü janayantiyà, Ayomayehi vàlehi piëayanti punappunaü. [PTS Page 269] [\q 269/] 3620. Taü passavaü 8- sakà gatatà rudhiraü: - attasambhavaü, Tambalohavilinaüva 10- tattaü pàyenti mattiyaü. 3621. Jigucchaü kuõapaü puti duggandhaü 11- guthakadadmaü. Pubbalohitasaïkàsaü rahadaü 12- ogayha tiññhati. 3622. Tamenaü kimayo tattha atikàyà ayomukhà, Chaviü chetvàna khàdanti pagiddhà maüsalohite. 3623. So ca taü nirayaü patto nimuggo sataporisaü, Putikaü kuõapaü vàti samantà satayojanaü. 1. Màde 7. Asibalà - machasaü 2. Pakkuññhitamayoguëa¤ca - machasaü 8. Tamassavaü - machasaü 3. Saüpavisanti - machasaü 9. Ruhiraü - vi 4. Vihiüja - machasaü 10. Tamabalohavilinanaüva - machasaü 5. Vighàsaüva - machasaü 11. Dugandhaü - machasaü 6. Nippothayantà - syà 12. Rabhadavoggassa - machasaü, rabhadoggayha - syà [BJT Page 282] [\x 282/] 3624. Cakkhumàpi hi cakkhuhi tena gandhena jiyati, etàdisaü brahmadanta màtughàti 1- labhe dukhaü. 3625. Khuradhàramanukkamma tikkhaü durabhisambhavaü, Patanti gabbhapàtiniyo 2- duggaü vetaraõiü nadiü. 3626. Ayomayà simbaliyo soëasaïgulakaõñakà, Ubhato mahilambanti duggaü teraõiü nadiü. 3627. Te accimanto tiññhanti aggikkhandhàva àrakà, âdintà jàtavedena uddhaü yojanamuggatà. 3628. Ete sajanti niraye tatte tikhiõakaõñake, Nàriyo ca aticàriõiyo 3- narà ca paradàragå. 3629. Te patanti adhokkhandhà 4- vivattà 5- vihatà puthu, Sayanti vinividdhaïgà dãghaü jagganti saüvariü. 3630. Tato ratyà vivasane mahatiü pabbatupamaü, Lohakumbhiü pavajjanti tattaü aggisamudakaü. 3631. Evaü divà ca ratto ca dusasilà mohapàrutà, Anubhonti sakaü kammaü pubbe dukkatamatatano. 3632. Yà ca bhariyà dhanakkità sàmikaü atima¤¤ati, sassuü và sasuraü vàpi jeññhaü vàpi nanandaraü 6- 3633. Tassà vaïkena jivhaggaü nibbahanti sabandhanaü, [PTS Page 270] [\q 270/] Sabyàmamattaü kiminaü jivhaü pasasti antano Vi¤¤àpetuü sakkoti tàpane pecca 7- paccati. 1. Màtuëolate dukhaü - machasaü, syà mattigho - vi 2. Gabbhapàtiyo - machasaü 3. Ativàrà - machasaü aticàri - vi 4. Adhakkhandhà - machasaü, vi 5. Vigattà - machasaü 6. Nandanaü - syà machasaü 7. Sacca - machasaü [BJT Page 284] [\x 284/] 3634. Orabbhikà sukarikà macchikà migabandhakà, Corà goghàtakà luddà avaõõe vaõõakàràkà. 3635. Sattihi lobhakåñehi nettiüsehi usuhi ca, Ha¤¤amànà khàranadiü papatanti 1- avaüsirà. 3636. Sàyaü pàto kåñakàri ayokuñehi ha¤¤ati, Tato vantaü durattànaü paresaü bu¤ajate 2- sadà. 3637. Dhaïkà bheraõóakà 3- gijjhà kàkoëà ca ayomukhà, Vipphandamànaü 4- khàdanti naraü kibbisakàrinaü. 3638. Ye vigena migaü hanti pakkhiü và pana pakkhinà, Asanto rajasà channà gantà te nirayussadaü [PTS Page 276] [\q 276/] 3639. Santo ca uddhaü gacchanti suviõõenidha kamamunà, Suciõõassa phalaü passa sahindà devà sabuhmakà. 3640. Taü taü bråmi mahàràja dhammaü raññhapati cara, Tathà 5- tathà ràja caràhi dhammaü Yathà taü suciõõaü nànutappeyya pacchàti. Saïkicca jàtakaü. Saññhinipàtaü niññhitaü Tassuddànaü: Atha saññhinipàtamhi suõàtha mama bhàsitaü, pavaro soõaka arindamasambhayano Tathà vutta rathesabha kicca varoti. 1. Saüpatanti - machasaü 2. Bhu¤jare - machasaü 3. Bhedaõaüóakà - machasaü 4. Vipandamànaü - vi 5. Tathàràja - machasaü [BJT Page 286] [\x 286/] Sattatinipàto 1. Kusajàtakaü. [PTSPage 289] 3641. Idaü te raññhaü sadhanaü sayoggaü Sakàyuraü sabbakàmåpapannaü, Idante rajjaü anusàsa amma Gacchàmahaü yattha piyà pabhàvati. [PTS Page 293] [\q 293/] 3642. Anujajubhutena haraü mahantaü 1- Divà ca ratto ca nisithakàle, 2- Pañigaccha tvaü khippaü kusàvatiü kusa Na icchàmi 3- dubbaõõamahaü vasantaü. [PTS Page 294] [\q 294/] 3643. Nàhaü gamissàmi ito kusàvatiü Pabhàvati vaõõapalohito tava, Ramàmi maddasasa niketaramme Hitvàna raññhaü tava dassane rato. 3644. Pabhàvati vaõõapalohito tava Sammuëharåpo vicaràmi mediniü, Disaü na jànàmi kutombhi àgato Tayambhi matto migamandalocane. 3645. Suvaõõacãravasane jàtaråpasumekhale, Sussoõi 4- tava kàmà hi nàhaü rajjenamatthiko. [PTS Page 295] [\q 295/] 3646. Abbhu hi tassa bho hoti yo anicchantamicchati, Akàmaü ràja kàmehi akanto kanta 5- micchasi. 3647. Akàmaü và sakàmaü và yo naro labhate piyaü, Làbhamettha pasaüsàmi 6- alàbho tattha pàpako. 1. Mahanti - machasaü 2. Nisidakàle - machasaü 3. Nicchàmi - machasaü 4. Susoõi - machasaü 5. Kantu - machasaü 6. Pasaüsàma - machasaü, vi. [BJT Page 288] [\x 288/] 3648. Pàsàõasàraü khaõasi kaõikàrassa dàrunà, Vàtaü jàlena bàdhesi yo anicchantamicchati. 3649. Pàsàõo nåna te bhadaye ohito mudulakkhaõe, Yo te sàtaü na vindàmi tirojanapadàgato [PTS Page 296] [\q 296/] 3650. Yadà maü bhåkuñiü 1- katvà ràjaputti udikkhasi, âëàriko tadà homi ra¤¤o maddassa 2- thipure. 3651. Yadà umbhayamànà maü ràjaputti udikkhasi, Nàëàriko tadà homi ràjà bhomi tadà kuso. 3652. Sace hi vacanaü saccaü nemittànaü bhavissati, Neva me tvaüpati assa kàmaü chidantu sattadhà. 3653. Sace hi vacanaü saccaü a¤¤esaü yadi và mama, Neva tuyhaü pati atthi a¤¤o sihassarà kusà. [PTS Page 297] [\q 297/] 3654. Nekkhaü 3- givante kàressa patvà khujje kusavàtiü, Sace maü nàganàsuru olokeyya pabhàvati. 3655. Nekkhaü givante kàressaü 4-patvà khujje kusavàtiü, Sace maü nàganàsuru 5-àlapeyya pabhàvati. 3656. Nekkhaü givante kàressaü patvà khujje kusavàtiü, Sace maü nàganàsuru umbhàyeyya 6- pabhàvati. 3657. Nekkhaü givante kàressaü patvà khujje kusavàtiü, Sace maü nàganàsuru pambhàyeyya 7- pabhàvati. 3658. Nekkhaü givante kàressaü patvà khujje kusavàtiü, Sace maü nàganàsuru pàõihi 8- upasamphuse. . 1. Bhukuñikaü - vi 2. Dadassante - machasaü 3. Nikkhaü - machasaü 4. Kàrissaü - machasaü 5. Anàganàsuraü - machasaü syà nàganàsuraü - vi 6. Umbhàpeyya - vi machasaü 7. Pambhàpeyya - vi machasaü 8. Pàõinà - machasaü [BJT Page 290] [\x 290/] [PTS Page 298] [\q 298/] 3659. Nahi nunàyaü ràjaputti ràjaputti kuse sàtampi vindati, âëàrike bhate 1- pose vetanena 2- anatthike. [PTS Page 299] [\q 299/] 3660. Nahi nåna 3- ayaü khujjà labhati jivihàya chedanaü, Sunisitena satthena evaü dubbhàsitaü bhaõaü. 3661. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Mahàyasoti katvàna karassu rucire piyaü 3662. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Mahaddhanoti katvàna karassu rucire piyaü 3663. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Mahabbaloti katvàna karassu rucire piyaü 3664. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Mahàraññhoti katvàna karassu rucire piyaü 3665. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Mahàràjàti katvàna karassu rucire piyaü 3666. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Sãhassaroti katvàna karassu rucire piyaü 3667. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Vaggussaroti katvàna karassu rucire piyaü 3668. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Bindussaroti katvàna karassu rucire piyaü 3669. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Ma¤jussaroti katvàna karassu rucire piyaü 1. Bhañe - machasaü 2. Vettanena - machasaü 3. Nunàyaü sà khujjà - machasaü [BJT Page 292] [\x 292/] 3670. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Madhurassaroti katvàna karassu rucire piyaü 3671. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Satasippoti katvàna karassu rucire piyaü 3672. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Khattiyoti katvàna karassu rucire piyaü 3673. Mà naü råpena pàmesi àrohena pabhàvati, Kusaràjàti katvàna karassu rucire piyaü [PTS Page 301] [\q 301/] 3674. Ete nàlà upatthaddhà sabbe tiññhanti vammità, Purà maddanti pàkàraü ànentetaü pabhàvatiü. 3675. Satta khaõóe 1- karitvàna ahametaü pabhàvatiü, Khantiyànaü padassàmi ye maü hattumidhàgatà. 3676. Athuññhuhã ràjaputti sàmà koseyyavàsini, Assupuõõehi nettehi dàsigaõapurakkhatà. [PTS Page 302] [\q 302/] 3677. Taü nåna kakkupasevitaü mukhaü âdàsadantà tharupaccavekkhitaü, Subhaü sunteü virajaü anaïgaõaü Chuddhaü vane ñhassati khantiyehi. 3678. Te nåna me asite vellitagge Kese mudu candanasàralitte, Samàkule sivathikàya 2- majjhe Pàdehi gijjhà parikaóóhayanti 3- 3679. Tà nåna me tambatakhà sulomà Bàhà mudu candanasàralittà, Channà vane ujjhità khantiyehi Gayha dhaïko gacchati yenakàmaü. 1. Khile - machasaü 2. Sivañhikàya - machasaü 3. Parikaóóhiyanti - machasaü [BJT Page 294] [\x 294/] 3680. Te nåna tàlupanibhe alambe Nisevite kàsikacandanena, Thanesu me lambisasti sigàlo 1- Màtàva putto taruõo tanujo. 3681. Taü nåna soõiü puthulaü sukoññhitaü Nisevitaü ka¤cana mekhalàhi, 2- Chinnaü vane khantiyehi avatthaü. Sigàlasaïghà parikaóóhayanti. 3- 3682. Soõà dhaïkà sigàlà ca ye ca¤¤e santi dàñhino, Ajarà nåna hessanti bhakkhayitvà pabhàvatiü, 3683. Sace maüsàni bhàresuü 4- khantiyà duragàmino, Aññhini amma yàcitvà anupanthe 5- ahàtha naü. 3684. Khentàni amma kàretvà kaõikàrettha ropaya, Yadà te puppità assu hemantànaü himaccaye Sareyyàtha mamaü amma evaüvaõõà pabhàvati. [PTS Page 303] [\q 303/] 3685. Tassà màtà udaññhàsi khattiyà devavaõõinã, Disvà asi¤ca suõa¤ca ra¤¤o maddassa thipure. [PTS Page 304] [\q 304/] 3686. Iminà nåna asinà susa¤¤aü tanumajjhimaü, Dhitaraü mama hanatvàna 6- khantiyànaü padassasi. 3687. Na me akàsi vacanaü atthakàmàya puttike, Sàjja lohitasa¤¤achantà ga¤achisi 7- yamasàdhanaü. 3688. Evamàpajjati poso pàpiya¤¤aca nigacchati, Yo ve hitànaü vacanaü na karaü atthadassinaü. 3689. Sace tvaü amma dhàresi 8- kumàraü càrudassanaü, Kusena jàtaü khattiyaü suvaõõamaõimekhalaü Pujitaü ¤àtisaghehi na ga¤chisi yamakkhayaü. 3690. Yatthassu bherã nadati ku¤ajaro pañikujjati, 9- Khattiyànaü kule bhadde kinnu sukhataraü tato. 1. Diïgàlo - vi machasaü 6. Dhitaraü madadahanatvàna 2. Mekhalehi - machasaü 7. Gacchasi - machasaü 3. Gayhàvako gacchati yena kàma - vi 8. Saceva ajjadhàresi - machasaü 4. Bhariüsu - machasaü 9. Ka¤ajaroca nikujati - vi, machasaü, syà 5. Anupathe - machasaü. [BJT Page 296] [\x 296/] 3691. Asso hasisati dvàre kumàro uparodati, Khattiyànaü kule bhadde kinnu sukhataraü tato. 3692. Mayurako¤càhirude kokilàbhinikujite, Khantiyànaü kule bhadde kinnu sukhataraü tato. [PTS Page 305] [\q 305/] 3693. Kahaü nukho sattumaddano pararaññhappamaddano, Kuso soëàrapa¤¤àõo so no dukkhà pamocaye. 3694. Idheva so sattumaddano 1- pararaññhappamaddano, Kuso soëàrapa¤¤àõo yo no dukkhà 2- pamocaye. 3695. Ummattikà nu bhanasi àdu bàlàva 3- bhàsasi, Kuso ce àgato assa kiü na jànemu taü mayaü. [PTS Page 306] [\q 306/] 3696. Eso àëàriko poso kumàripuramantare, Daëhaü katvàna saüvelliü 4- kumbhiü dhovati onato 3697. Veõi tvamasi caõóàli àdusi kulagandhinã, Kathaü maddakule jàtà dasaü kayiràsi kàmukaü. 3698. Nambhi veõi na vaõóàli na cambhi kulagandhinã, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. 3699. Yo bràhmaõasahassàni sadà bhojeti visatiü, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. [PTS Page 307] [\q 307/] 3700. Yassa nàgasahassàni sadà bhojenti visatiü, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. 1. Sattumadàno - machasaü 2. Sabbe vadhissati - machasaü 3. Andhabàlà - machasaü Andhabàlà pabhàssi - syà 5. Saüvellaü - machasaü, syà. [BJT Page 298] [\x 298/] 3701. Yassa assasahassàni sadà bhojenti visatiü, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. 3702. Yassa rathasahassàni sadà yojenti visatiü, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. 3703. Yassa usabhasasahassàni sadà yojenti visatiü, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. 3704. Yassa dhenusahassàni sadà dughanti 1- visatiü, Okkàkaputto bhaddante tvannu dàsoti ma¤¤asi. 3705. Taggha te dukkañaü bale yaü khattiyaü mahabbalaü, Nàgaü maõóukavaõõe na taü akkhàsi àgataü, 2- 3706. Aparàdhaü mahàràja tvaü no khama rathesabha, Yaü taü a¤¤àtavesena na¤¤àsimbhà idhàgataü. 3707. Màdisassa na taü channaü yohaü aëàriko bhave, Tva¤¤eva me pasidassu nanthi te deva dukkañaü. [PTS Page 308] [\q 308/] 3708. Gaccha bale khamàpehi kusaràjaü mahabbalaü, Khamàpito kusaràjà so te dassati jãvitaü. 3709. Pitussa vacanaü sutvà devavaõõi pabhàvatã, Sirasà aggahi pàde kusaràjaü mahabbalaü. 3710. Yà imà ratyo atikkantà tà imà deva tayà vinà. Vande te sirasà pàde mà me kujjha rathesabha. 3711. Saccaü te 4- pañijànàmi mahàràja suõohi me, Na càpi appiyaü 5- tuyhaü kareyyàmi ahaü puna. 1. Duhanti -- machasaü, vi syà 2. Nanaü àkkhàsimàgataü - machasaü, syà 4. Sabbaü te - machasaü 5. Apiyaü - machasaü. [BJT Page 300] [\x 300/] 3712. Eva¤ce yàvamànàya vacanaü me na kàhasi, Idàni maü tàto havatvà khantiyànaü padasasti. 3713. Evante yàcamànàya kiü na kàhàmi te vaco, Vikuddho tyasmi kalyàõi mà tvaü bhàyi pabhàvati. [PTS Page 309] [\q 309/] 3714. Saccante pañijànàmi ràjaputti suõohi me, Na càpi appiyaü tuyhaü kareyyàmi ahaü puna. 3715. Taca kàmà hi sussoõi bahuü dukkhaü titikkhisaü, Pahu maddakulaü gantvà nayituü taü pabhàvati. 3716. Yojayantu rathe asse nànàcitte samàhite, Atha dakkhatha me vegaü vidhamentassa sattavo. 3717. Ta¤ca tattha udikkhiüsu ra¤¤o maddassa thipure, 1- Vijambhamànaü sãhaüva pothentaü diguõaü bhujaü. [PTS Page 310] [\q 310/] 3718. Hatthakkhandha¤ca àruyha àropetvà pabhavatiü, Saïgàmaü otaritvàna sihanàdaü nadi kuso. 3719. Tassa taü nadato sutvà sihassevitare migà, Khantiyà vipalàyiüsu kusaddasabhayaññità. 3720. Hatthàrohà anikaññhà rathikà pattikàrakà, A¤¤ama¤¤assa chindanti kusasaddabhayaññità. 3721. Tasmiü saïghàmasisassamiü passitvà tuññhamànaso, 2- Kusassa ra¤¤o devindo adà verocanaü maõi. 3722. So taü vijitvà saïgàmaü laddhà verocanaü maõiü, Hatthikkhandhagato ràjà pàvekkhi nagaraü puraü. 3723. Jivagàhaü 4- gahetvàna bandhitvà satta khattiye, Sasurassupanàmesi ime te deva sattavo. 1. Maddasasante pure - machasaü 2. Haññhamànaso - vi machasaü 3. Jivaggàhaü- machasaü [BJT Page 302. [\x 302/] ] 3724. Sabbeva te vasaïgatà amittà vihatà taca, Kàmaü karohi te tayà mu¤ca và te hanassu và. [PTS Page 311] [\q 311/] 3725. Tumbheva 1- sattavo ete nahi te myaha sattavo, Tva¤¤eva no mahàràja mu¤ca và te hanassu và. 3726. Imà te dhãtaro satta devaka¤¤upamà subhà, Dadàhi nesaü ekekaü hontu jàmàtaro taca. 3727. Ambhàka¤ceva tvaü no sabbesamissaro, Tva¤¤eva no mahàràja dehi nesaü yadicchasi. 3738. Ekamekasasa ekekaü adà sihassaro kuso, Khattiyànaü tadà nesaü ra¤¤o maddassa dhitaro. 3729. Piõità 2- tena làbhena tuññhà sihasasare kuse, Sakaraññhàni pàyiüsu khattiyà satta tàvade. 3730. Pabhàvati¤ca àdàya maõiü verocanaü subhaü, Kusàvatiü kuso ràjà agamàsi mahabbalo. 3731. Tyassu ekarathe yantà pavisantà kusàvatiü, * Samànà vaõõaråpena nतama¤¤amatirocayuü. 3- 3732. Màtà puttena saïga¤achi ubhayo ca jayampatã, Samaggà te tadà àsuü phãtaü dharaõimàvasunti. 1. Kusajàtakaü. 1. Tuyheva - vi machasaü, syà 2. Paõità - vi machasaü 3. Rocayiüsu - machasaü [BJT Page 304] [\x 304/] 2. Soõanandajàtakaü. [PTS Page 317] [\q 317/] 3733. Devatànusi gandhabbo àdu sakko purindado, Manussabhuto iddhimà kathaü jànemu taü mayaü. 3734. Namhi devo na gandhabbo namhi sakko purindado, Manussabhuto iddhimà evaü jànàhi bhàrata. 1- 3735. Kataråpamidaü bhotà 2- veyyàvaccaü anappakaü, Devambhi vassamànambhi anovassaü bhavaü akà. 3736. Tato vàtàtape ëore sitacchàyaü bhavaü akà, Tato amittamajjhe 3- ca saratàõaü bhavaü akà. 3737. Tato phitàni raññhàni vasino te bhavaü akà, Tato ekasataü khatye anuyante bhavaü akà. 3738. Patitàssu 4- mayaü bhoto vara taü bha¤¤amicchasi, 5- Hatthiyànaü assarathaü nàriyo ca alaïkatà Nivesanàni rammàni mayaü bhoto dadàmase. 3739. Atha và aïge và magadhe 6- mayaü bhoto dadàmase, Atha và assakàvantiü sumanà damma te mayaü 3740. Upaóóhaü vàpi rajjassa mayaü bhoto dadàmase, Sace te attho rajjena anusàsa yadicchasi. [PTS Page 318] [\q 318/] 3741. Na me atthopi ràjjena nagarena dhanena và, Athopi janapadena attho mayhaü na vijjati. 3742. Bhotova raññhe vijite ara¤¤e atthi assamo, Pità mayhaü janetti ca ubho sammanti assame. 3743. Tesàhaü pubbàcariyesu pu¤¤aü na labhàmi 7- kàtave, Bhavantaü ajjhàcaraü katvà soõaü yàcàmu 8- saüvaraü. 1. Bhàradha - machasaü 2. Bhoto - syà 3. Amittamajjhesu - machasaü, syà 4. Patitassu - machasaü 5. Vadataübhu¤ajamicchasi - machasaü 6. Athavaïgavà magadhe - machasaü, syà 7. Labbhàmi - machasaü 8. Yàmecu - machasaü. [BJT Page 306] [\x 306/] 3744. Karomi te taü vacanaü yaü maü bhaõasi bràhmaõa, Eta¤ca kho no akkhàhi nivanto hontu yàcakà. [PTS Page 319] [\q 319/] 3745. Parosataü jànapadà 1- mahàsàlà ca bràhmaõà Ime ca khattiyà sabbe abhijàtà yasassino Bhava¤ca ràjà manojo alaü hessanti yàcakà. 3746. Hatthi asse ca yojentu rathaü santayha sàrathi, âbandhanàni gaõhatha pàdesussàrayaü daje Assamaü taü gamissàmi yattha sammani kosiyo. 3747. Tato ca ràjà pàyàsi senàya caturaïgini, Agamàsi 2- assamaü rammaü yattha sammati kosiyo. [PTS Page 320] [\q 320/] 3748. Kassa kàdambayo 3- kàjo vehàsaü caturaïgulaü, Aüsaü asamphusaü eti udabhàrasasa gacchato. 3749. Ahaü soõo mahàràja, tàpaso sahitabbato, Bharàmi màtàpitaro rattindivamatandito. 3750. Vane phala¤ca mula¤ca àharitvà disampati, Posemi màtàpitaro pubbekatamanussaraü. [PTS Page 321] [\q 321/] 3751. Icchàmi assamaü gantuü yattha sammati kosiyo, Maggaü no soõa akkhàhi yena gacchemu assamaü. 3752. Ayaü ekapadi ràja yenetaü meghasantihaü. Akoviëàrehi sa¤achannaü ettha sammati kosiyo. 3753. Idaü vatvàna pakkàmi taramàno mahàisi, Vehàse antalikkhasmiü anusàsitvàna khattiye. 3754. Assamaü parimajjitvà pa¤¤àpetvàna àsanaü, Paõõasàlaü pavisitvà pitaraü pañibodhayi. 1. Janapadà - vi machasaü 2. Agàmà - vi. Machasaü 3. Kàdambamayo - machasaü [BJT Page 308] [\x 308/] 3755. Ime àyanti ràjàno abhijàtà yasassino, Assamà nikkhamitvàna nisidàhi 1- mahàisi. 3756. Tassa taü vacanaü sutvà taramàno mahàisi, Assamà nikkhamitvàna padvàrambhi upàvisi. [PTS 322] 3757. Ta¤ca disvàna àyantaü jalantariva tejasà, Khatti 2- saïghaparibbuëhaü kosiyo etadabravi. 3758. Kassa bherã mudiïgà ca saïkhà paõavadeõóimà, 3- Purato viñapantàni hàsayantà rathesabhaü. 3759. Kassa ka¤canapaññena puthunà vijjuvaõõinà, Yuvà kalàpasannaddho ko eti siriyà jalaü. 3760. Ukkà mukhe 4- pahaññhaüva khadiraïgàrasantibhaü, Mukha¤ca ruciraü bhàti ko eti siriyà jalaü. 3761. Tassa pagaghitaü chattaü sasalàkaü manoramaü, âdiccaraüsàvaraõaü 5- ko eti siriyà jalaü. 3762. Kassa aïgaü pariggayha vàlavijanimuttamà, Caranti varapa¤¤assa 6- hatthikkhandhena àyato. 3763. Kassa setàni chattàni àjàniyà ca vammità, 7- Samantà parikiranti ko eti siriyà jalaü. 3764. Kassa ekasataü khatyà anuyantà yasassino, Samantà anupariyanti ko eti siriyà jalaü. 3765. Hatthi assà rathà patti senàya caturaïganã, Samantà anupariyanti ko eti siriyà jalaü. 3766. Kassesà mahati senà piññhito anuvatattã, Akkhobhanã apariyantà sàgarasseva åmiyo. 1. Nisada tvaü mahà ise - vi machasaü, syà 2. Khatya - machasaü 3. Nindimà - machasaü 4. Mukhaü - machasaü 5. âdicca rasàvaraõaü - machasaü 6. Varapu¤¤assa - machasaü 7. Camimikà - machasaü [BJT Page 310. [\x 310/] ] 3767. Ràjàbhiràjà manojo indeva jayataü pati, nandassajjhàvaraü eti assamaü brahmacàrinaü 3768. Tassesà mahati senà piññhito anuvattati, Akkhobhani apariyantà sàgarasseva åmiyo. [PTS Page 323] [\q 323/] 3769. Anulittà candanena kàsikuttamadhàrino, Sabbe pa¤ajalikà hutvà isinaü ajjhupàgamuü. 3770. Kacci nu bhoto kusalaü kacci bhoto anàmayaü, Kacci u¤echana yàpetha kacci mulaphalà bahu. 3771. Kacci óaüsà ca makasà appameva siriüsapà, Vane vàlamigàkiõõe kacci hiüsà na vijjati. 3772. Kusala¤ce no ràja atho ràja anàmayaü, Atho u¤echana yàpema atho mulaphalà bahu. 3773. Atho óaüsà ca makasà appameva siraüsapà, 1- Vane vàlamigàkiõõe hiüsà ambhaü 2- na vijjati. 3774. Bahuni vassapugàni assame vasato 3- idha. Nàbhijànàmi uppannaü àbàdhaü amanoramaü. 3775. Svàgatante mahàràja atho te aduràgataü, Issarosi anuppatto yaü idhatthi pavedayaü 4- [PTS Page 324] [\q 324/] 3776. Tindukàni 5- piyàlàni madhuke kàsa 6- màriyo, Phalàni khuddakappàni bhu¤ja ràja varaü varaü. 3777. Idampi pàniyaü sãtaü àbhataü girigababharà, Tato piva mahàràja sace tvaü abhikaïkhasi. 3778. Pañiggahitaü yaü dinnaü sabbassa agghiyaü kataü, Nandassàpi nisàmetha vacanaü yaü 7- pavakkhati. 1. Sarisapà - machasaü 2. Mayhaü - machasaü 3. Samamato - machasaü sammataü - vi 4. Pavedhaya - machasaü 5. Tiõóukàni - machasaü 6. Kàsu - vi machasaü 7. So - machasaü. [BJT Page 312] [\x 312/] 3779. Ajjhavarambhà nandassa bhoto santikamàgatà, Suõàtu me bhavaü vacanaü nandassa parisàya ca. 3780. Parosataü jànapadà mahàsàlà ca bràhmaõà, Ime ca khattiyà sabbe abhijàtà yasassino Bhava¤ca ràjà manojo anuma¤¤antu me vaco. 3781. Ye vasanti samitàro yakkhàni idha asasame, Ara¤¤e bhåtabhavyàni suõantu vacanaü mama. 3782. Namo katvàna bhåtànaü isiü vakkhàmi subbataü, So tyàhaü dakkhiõo 1- bàhu tava kosiya sammato. 3783. Pitaraü me janetti¤ca bhattukàmassa me sato, Vãra pu¤¤amidaü ñhànaü mà maü kosiya vàraya. [PTS Page 325] [\q 325/] 3784. Sabbhihetaü upa¤¤àtaü mametaü apanissaja, Uññhànapàricariyàya dãgharattaü tayà kataü. Màtàpitusu pu¤¤àni mama lokadado bhava. 3785. Tatheva santi manujà dhamme dhammapadaü vudu, 2- Maggo saggassa lokassa yathà jànàsi tvaü ise. 3786. Uññhànapàricariyàya màtàpitu sukhàvahaü, Taü maü pu¤¤àbhivàreti ariyamaggàvaro naro. [PTS Page 326] [\q 326/] 3787. Suõantu bhonto vacanaü bhàtu 3- rajjhàvarà mama, Kulavaüsaü mahàràja poràõaü parihàpayaü Adhammacàri 4- yo jeññho nirayaü so upapajjati. 1. Dakkhiõaü - machasaü 2. Vida - machasaü 3. Bhàta - vi machasaü 4. Adhammacàri jeññhesu - machasaü, syà adhacàri jeññho - vi. [BJT Page 314] [\x 314/] 3788. Ye ca dhammassa kusalà poràõassa disampati, Càrintena ca sampannà na te gacchanti duggatiü. 3789. Màtàpità ca bhàtà ca bhagini ¤àtibandhavà, Sabbe jeññhassa te bhàrà evaü jànàhi bhàrata 1- 3790. âdiyitvà garuü bhàraü nàviko viya ussahe, Dhamma¤ca nappamajjàmi 2- jeññhocasmi rathesabha. 3791. Adhigatambhà 3- tame ¤àõaü jàlaüva jàtavedato, 4- Evameva no bhavaü dhammaü kosiyo pavidaüsayi. 3792. Yathà udayamàdicco vàsudevo pabhaïkaro, Pàõinaü pavidaüseti råpaü kalyàõapàpakaü Evameva no bhavaü dhammaü kosiyo pavidaüsayi. [PTS Page 327] [\q 327/] 3793. Evaü me yàcamànassa a¤jaliü nàvakhujjhatha, Tava baddhacaro 5- hessaü vuññhito paricàrako. 6- 3794. Addhà nanda pajànàsi saddhammaü sabbhi desitaü, Ariyo ariyasamàcàro bàëhaü tvaü mama ruccasi. 3795. Bhavantaü vadàmi bhoti¤ca suõàtha vacanaü mama, Nàyaü bhàro bhàramatto ahu mayhaü kudàcanaü. 1. Bhàradha - machasaü 2. Pamajjàmina - machasaü 3. Adhigamà - machasaü adhigamahà - syà. 4. Jàtavedaso - machasaü 5. Tavupaññhacaro - machasaü tavapaññhavaro -syà 6. Paricàriko - machasaü. [BJT Page 316] [\x 316/] 3796. Taü maü upaññhitaü santaü màtàpitu sukhàvahaü, Nando ajjhàcaraü katvà upaññhànàya yàcati. [PTS Page 328] [\q 328/] 3797. Yo ce icchati kàmena santànaü brahmacàrinaü, Nandaü vo caratha eko kaü nando upatiññhatu. 3798. Tayà tàta anu¤¤àtà soõa taü nissità mayaü, Upaghàyituü 1- labhe nandaü muddhani brahmacàrinaü. 3799. Assatthasseva taruõaü pavàëaü màëuteritaü, Cirassa nandaü disvàna hadayaü me pavedhati. 3800. Yadà suttàpi supine 2- nandaü passàmi àgataü, Udaggà sumanà homi nando no àgato ayaü. 3801. Yadà ca pañikhujjhitvà nandaü passàmi nàgataü, Bhiyo 3- àvisati soko domanassa¤canappakaü. [PTS Page 329] [\q 329/] 3802. Sàhaü ajja cirassampi nandaü passàmi àgataü Bhattu ca mayha¤ca piyo nando no pàvisi gharaü. 3803. Pitu ca 4- nando suppiyo 5- yaü nando nappavase gharà, 6- Labhatu tàta nando taü maü nando upatiññhatu. 3804. Anukampikà patiññhà ca pubbe rasadadi ca no, Maggo saggassa lokassa màtà taü varate ise. 3805. Pubbe rasadadi gonti màtà pu¤¤upasa¤ahità, Maggo saggassa lokassa màtà taü varate ise. [PTS Page 330] [\q 330/] 3806. âkakkhamànà puttaphalaü devatàya namassati, nakkhantàni ca pucchati utusaüvaccharàni ca. 3807. Tassà atusinàtàya hoti gabbhassavakkamo, 8- Tena dohaëini hoti suhadà tena vuccati. 1. Upaghàtuü - machasaü, syà 2. Suppanne - machasaü, syà 3. Hiyo - machasaü 4. Pitupi - vi, machasaü 5. Supiyo - machasaü 6. Gharaü - machasaü, syà 7. Anukamapakà - machasaü, syà 8. Vokkamo - vi, machasaü [BJT Page 318] [\x 318/] 3808. Saüvaccharaü và ånaü và pariharitvà vijàyati, Tena sà janayantiti janetti tena vuccati. 3809. Thanakkhirena gitena aïgapàpåraõena ca, Rodantaü puttaü toseti 1- tosenti tena vuccati. 3810. Tato vàtàtape ghore mamaü 2- katvà udikkhati, Dàrakaü appajànantaü 3- posenti tena vuccati. 3811. Ya¤ca màtu dhanaü hoti ya¤¤aca hoti pituddhanaü, Ubhayampetassa gopeti api puttassa no siyà Evaü puttaü aduü putta iti màtà viha¤¤ati. 3812. Pamattaü paradàresu nisithe 4- pattayobbane, Sàyaü puttaü anàyantaü iti matà viha¤¤ati. 3813. Evaü kicchà bhato poso màtu aparivàrako, Màtarã micchà caritvàna nirayaü so upapajjati. 3814. Evaü kicchà bhato poso pitu aparivàrako, Màtaraü aparicaritvàna kicchaü và so upapajjati. 3815. Dhanàpi 6- dhanakàmànaü nassati iti me sutaü. Màtaraü aparicaritvàna kicchaü và so nigacchati. 3816. Dhanàpi dhanakàmànaü nassati iti me sutaü. Pitaraü aparicaritvàna kicchaü và so nigacchati. 3817. ânando ca pamàdo ca sadà hasitakãëitaü, Màtaraü paricaritvàna labbhametaü 7- vijànato. 1. Tosenti - vi machasaü 2. Mammaü - machasaü, mamiü - vi 3. Apajànattaü - vi machasaü 4. Niside - machasaü nissive - syà 5. Aparicàriko - machasaü 6. Dhanaüpi - machasaü, syà 7. Labbatena - machasaü, syà [BJT Page 320 [\x 320/] 3818.] ânando ca pamàdo ca sadà hasitakãëitaü, Pãtaraü paricaritvàna labbhametaü vijànato. 3819. Dàna¤ca piyavàcà ca atthacariyà ca yà idha, Samànattatà ca dhammesu tattha tattha yathàrahaü. 3820. Ete kho saügahà loke rathassàõiva yàyato, Ete ca saïghahà nàssu na màtà puttakàraõà Uabhetha mànaü påjaü và pità và puttakàraõà. [PTS Page 331] [\q 331/] 3821. Yasmà ca saïgahà 1- ete samavekkhanti paõóità, Tsamà mahantaü papponti pàsaüsà 2- ca bhavanti te. 3822. Brahmamàti màtàpitaro pubbàcariyàti vuccare, âhunaiyyà ca puttànaü pajàya anukampakà. 3823. Tasmà hi te namasseyya sakkareyyàtha 3- paõóito, Annena atho pànena vatthena sayanena ca Ucchàdanena nahàpanne pàdànaü dhovanena ca. 3824. Tàya naü pàricariyàya màtàpitusu paõóità, 4- Idheva 5- pasaüsanti pecca sagge pamodatiti. 2. Soõanandajàtakaü. Sattatinipàto niññhito. Tassuddànaü: Atha sattatimmahi nipàtavare Sa bhavaü tu kusàvati ràjavaro, Atha soõanandavaro ca puna Abhivàsita sattatimambhi suteti. 1. Saïghahe - machasaü 2. Pasaüsà - vi machasaü 3. Sakakareyyava - machasaü 4. Paõóito - machasaü 5. Idhaceva - vi. [BJT Page 322] [\x 322/] Asãtinipàto 1. Cullahaüsajàtakaü. [PTS Page 339] [\q 339/] 3825. Sumukha anupacinantà pakkamanti vibhaïgamà, Gaccha tuvampi mà kaïkhi natthi baddhe 1- sahàyatà. 3826. Gacchevàhaü na và gacche na tena amaro siyaü, Sukhitaü taü upàsitvà sukkhitaü taü kathaü rahe. 3827. Maraõaü và tayà saddhiü jãvitaü và tayà vinà, Tadeva maraõaü seyyo ya¤ce jive tayà vinà. 6- 3828. Nesa dhammo mahàràja yaü taü evaü gataü 2- jahe, Yà gati tuyhaü sà mayhaü ruccate vihagàdhipa 3- 3829. Kà nu pàsena baddhassa 4- gati a¤¤à mahànasà, Sà kathaü cetayànassa muttassa tava ruccati. 3830. Kaü và tvaü passase atthaü mama tuyha¤ca pakkhima, ¥àtinaü vàvasiññhànaü ubhintaü jãvitakkhaye. 3831. Yaü nu ka¤canadepiccha 5- andhena tamasà gataü, Tàdise sa¤cajaü pàõaü kamatthamahijotaye. 3832. Kathannu patataü seññha dhamme atthaü na khujjhase, Dhammo apavito santo atthaü dasseti pàõinaü. [PTS Page 34] [\q 34/] ra0 3833. Sohaü dhammaü avekkhanto dhammà catthaü samuññhitaü, Bhatti¤ca tayi sampassaü nàvakaïkhàmi jivataü. 3834. Addhà eso sataü dhammo yo mitetà mittamàpade, Naccaje jãvitasasàpi hetu dhammaü anussaraü. 3835. Svàyaü dhamemà ca te ciõõo hatti ca vidità mayi, Kàmaü karassu mayhetaü gacchevànumato mayà. 1. Natthi bandhe - machasaü 2. Kataü - machasaü 3. Vihaïgàdhipa - machasaü 4. Bandhassa - machasaü 5. Cepi¤cha - machasaü 7. Ayaü gàthà pàdo maramma potthakesu na disasti, [BJT Page 324] [\x 324/] 3836. Api tvevaü gate kàle yaü baddhaü ¤àtinaü mayà, Tayà taü buddhisampanna assa paramaüvutaü. 3837. Iccevaü mantayantànaü ariyànaü ariyavuttinaü, Paccadissatha nesàdo àturànamivantako. 3838. Te sattuü abhisaücikkha digharattaü hità dijà, Tuõhimàsittha ubhayo na ca sa¤cesumàsanà. 3839. Dhataraññhe ca disvàna samuóóhente tato tato, Abhikkamatha vegena dvijasattu dvijàdhipe. 3840. So ca vegenabhikkamma àsajja parame dije, Paccakampittha nesàdo baddhà iti vicintayaü. 3841. Eka¤ca baddhimàsinaü abaddha¤ca punàparaü, âsajja baddhamàsinaü pekkhamànamadinavaü. 3842. Tato so vimato yeva paõóare ajjhabhàsatha, Pavaddhakàye àsine dijasaïghagaõàdhipe. 3843. Yannu pàsena mahatà baddho na kurute disaü, Atha kasmà abaddho tvaü bali pakkhã na gacchasi. 3844. Kinnu tàyaü dijo hoti mutto baddhaü upàsasi, Ohàya sakuõà yanti kiü eko avahiyasi. 3845. Ràjà meso dijàmitta sakhà pàõasamo ca me, Neva naü vijahissàmi yàva kàlassa pariyàyaü. [PTS Page 341] [\q 341/] 3846. Kathaü panàyaü vihago nàddasà pàsamoóóitaü, Padaü hetaü mahantànaü boddhumarahanti àpadaü. 3847. Yadà paràbhavo hoti poso jãvitasaïkaye, Atha jàla¤ca pàsa¤ca àsàjjapi na khujjhati. 3848. Api tveva mahàpa¤¤a pàsà bahuvidhà tatà, Gulhamàsajja bajjhanti athevaü jãvitakkhaye. [BJT Page 326] [\x 326/] [PTS Page 343] [\q 343/] 3849. Apinàyaü tayà saddhiü sambhàsassa sukhudrayo, Api no anuma¤¤asi api no jãvitaü dade. 3850. Na ceva me tvaü baddhosi napi icchàmi te vadhaü, Kàmaü khippamito gantvà jiva tvaü anigho ciraü. 3851. Na vàhametaü 1- icchàmi a¤¤atretassa jãvità, Sace ekena tuññhosi mu¤cetaü ma¤ca bhakkhaya. 3852. ârohapariõàhena tulyasmà vayasà ubho, Na te làbhena jinatthi 2- etena niminà tuvaü. 3853. Tadiïgha samavekkhassu hotu giddhi tavàsmasu, Maü pubbe bandha pàsena pacchà mu¤ca dijàdhipaü. 3854. Tàvadeva ca te làbho katassa yàcanàya ca, Mitti ca dhataraññhehi yàvajivàya te siyà. 3855. Passantu no mahàsaïghà tayà muttaü ito gataü, Mittàmaccà ca bhattà ca puttadàrà ca bandhavà. 3856. Na ca te tàdisà mittà bahuntaü 3- idha vijjati, Yathà tvaü dhataraññhassa pàõasàdhàraõo sakhà. 3857. So te sahàyaü mu¤càmi hotu ràjà tavànugo, Kàmaü khippamito gantvà ¤àtimajjhe virocatha. 3858. So patito pamuttena bhattunà bhattu gàravo, Ajjhabhàsatha vakkaïgo vàcaü kaõõasukhaü bhaõaü. 3859. Evaü luddaka nandassa saha sabbehi ¤àtihi, Yathàhamajja nandàmi muttaü disvà dijàdhipaü. 3860. Ehi taü anusikkhàmi yathà tuvampi lacchase, Làbhaü yathàyaü 4- dhataraññho pàpaü ki¤ci na dakkhati. 3861. Khippamante puraü netvà 5- ra¤¤o dassehi no ubho, Abaddhe pakatãbhute kàje ubhayate ñhite 1. Nevàhaü - machasaü 2. Jivatthi - machasaü 3. Bahunaü - machasaü 4. Tavàya -machasaü syà, 5. Gantvà - machasaü, syà. [BJT Page 328] [\x 328/] 3862. Dhataraññhà mahàràja haüsàdhipatino ime, Ayaü hi ràjà haüsànaü ayaü senàpatitaro, 3863. Asaüsayaü imaü disvà haüsaràjaü naràdhipo, Patità sumano vitto bahuü dassati te dhanaü. [PTS Page 346] [\q 346/] 3864. Tassa taü vacanaü sutvà kammanà 1- upapàdayi, Khippamantepuraü gantvà ra¤¤o haüse adassiyi. Abaddhe pakatibhute kàje ubhayato ñhite. 3865. Dhataraññhà mahàràja haüsàdhipatino ime, Ayaü hi ràjà haüsànaü ayaü senàpatitaro. 3866. Kathaü panidhe vihagà 2- tava hatthatthamàgatà, Kathaü luddo mahantànaü issaremidhamajjhagà. 3867. Vihità santi me pàsà pallalesu janàdhipa, Yaü yadàyatanaü ma¤¤e dijànaü pàõarodhanaü. 3868. Tàdisaü pàsamàsajja haüsaràjà abajjhatha, Taü abaddho upàsino mamàyaü ajjhabhàsatha. 3869. Sudukkaraü anariyehi dahate bhàvamuttamaü, Bhatturatthe parakkanto dhamme yutto vihaïgamo. 3870. Attanàyaü cajitvàna jãvitaü jãvitàraho, Anutthunanto àsino bhattu yàcittha jãvitaü. 3871. Tassa taü vacanaü sutvà pasàdamahamajjhagaü, Tato naü pàmuviü pàsà anu¤¤àsiü sukhena ca. 3872. So patito pamuttena battunà bhattugàraco, Ajjha÷asatha vakkaïgo vàcaü kaõõasukhaü bhaõaü. 1. Kammamunà - machasaü syà 2. Vibhaïga - machasaü, syà [BJT Page 330] [\x 330/] 3873. Evaü luddaka nandassu saha sabbehi ¤àtibhi, Yathàhamajja nandami muttaü disvà dijàdhipaü. 3874. Ehi taü anusikkhàmi yathà tvamapi lacchase, Làbhaü yathàyaü dhataraññho pàpaü ki¤ci nadakkhati. 1- 3875. Khippamantepuraü gantvà ra¤¤o dassehi no ubho, Abaddhe pakatibhåte kàje uãyato ñhite. 3876. Dhataraññhà mahàràja haüsàdhipatino ime, Ayaü hi ràjà haüsànaü ayaü senàpatitaro. 3877. Asaüsayaü imaü disvà haüsaràjaü naràdhipo, Patito sumano vitto bahuü dasasti te dhanaü. [PTS Page 347] [\q 347/] 3878. Evametassa vacanà ànitàme ubho mayà, Ettheva hi ime assu ubho anumatà mayà. 3879. Soyaü evaü gato pakkhã dijo paramadhammiko, Màdisassa hi luddassa janayeyyàtha maddavaü. 3880. Upàyanaü hi 2- te deva nतaü passàmi edisaü, Sabbasàkuõikagàme taü passa manujàdhipa. [PTS Page 348] [\q 348/] 3881. Disvà nisinnaü ràjànaü piñhe sovaõõaye subhe, Ajjhabhàsatha vakkaïgo vàcaü kaõõasukhaü bhaõaü. 3882. Kaccinu bhoto kusalaü kacci bhoto anàmayaü, Kacci raññhamidaü phãtaü dhammena manusisasati. 3- 3883. Kusala¤ceva me haüsa atho haüsa anàmayaü, Atho raññhamidaü phãtaü dhammena manusisasti. 3884. Kacci bhoto amaccesu doso koci na vijjati, Kaccinnu te tavatthesu nàvakaïkhanti jãvitaü 3885. Athopi me amaccesu doso koci na vijjati, Atho te mamatthesu nàvakaïkhanti jãvitaü. 1. Nadakkhasi - machasaü 2. Ca - machasaü 3. Manusàsati - machasaü, syà [BJT Page 332. [\x 332/] ] 3886. Kacci te sàdisi bhariyà assavà piyabhàõini, Puttaråpayasupetà tava chandamasànugà. 3887. Atho me sàdisi bhariyà assavà piyyàõinã, Puttaråpayasupetà mama chandavasànugà. [PTS Page 349] [\q 349/] 3888. Bhavaü tu kacci nu mahàsattuhatthatthataïgato, Dukkhamàpajji vipulaü tasmiü pañhamamàpade. 3889. Kacciyaü 1- nàpatitvàna daõejena samapoñhayi, Evametesaü jamamànaü pàkatikaü bhavati tàvade. 3890. Khemamàsi mahàràja evamàpadi 2- saüsati, Na càyaü ki¤cirasmàsu satatuva samapajjatha, 3- 3891. Paccakampittha nesàdo pubbeva ajjhabhàsatha, Tadàyaü sumukhoyeva paõóito paccahàsatha 4- 3892. Tassa taü vacanaü sutvà pasàdamayamajjhagà, tato maü pàmuci pàsà anu¤¤àsi sukena ca, 3893. Idampi sumukheneva etadatthàya cintitaü, Bhoto sakàse àgamanaü etassa dhanamicchatà. 3894. Svàgata¤cevidaü bhavataü patitocasmi dassanà, Eso api bahuü vittaü labhataü yàvaticchati. [PTS Page 350] [\q 350/] 3895. Santappayitvà nesàdaü bhogehi manujàdhipo, Ajjhabhàsatha vakkaïgaü 5- vàcaü kaõõasukhaü bhaõaü. 3896. Yaü balu dhammadhinaü 6- vaso vattati ki¤canaü, Sabbatthissariyaü 7- bhavataü pasàsatha 8- yadicchatha. 3897. Dànatthaü upabhottuü và ya¤ca¤¤aü upakappati, Etaü dadàmi vo vitataü isseraü vissajàmi vo. [PTS Page 351] [\q 351/] 3898. Yathà ca myàyaü sumukho ajjhabhàseyya paõóito, Kàmasà khuddhisampanno taü myàssa paramappiyaü. 1. Kacciyanto - machasaü 5. Vakkaïgo - machasaü, syà 2. Evamàpariyàsati - syà 6. Dhamammàdhinaü - machasaü, syà Evamàpadiyàsati - machasaü 7. Sababissariyaü - machasaü 3. Màpajjatha - machasaü 8. Taü pasàsaü - machasaü 4. Ajjhabhàsatha - machasaü [BJT Page 336] [\x 336/] 3899. Ahaü balu mahàràja nàgaràjàrivantaraü, Pañivattuü na sakkomi na me so vinayo siyà. 3900. Ambhàka¤ceva yo seññho tva¤ca uttamasattavo, Bhumipàlo manusasindo pujà bahuhi hetuhi. 3901. Tesaü abhinnaü bhaõataü vattamàne vinicchaye, Nàntaraü 1- pañivattabbaü pesesna 2- manujàdhipa. 3902. Dhamemana kira nesàdo paõóito aõóajo iti, Naheva akatattassa nayo etàdiso siyà. 3903. Evaü aggapakatimà evaü uttamasatatavo, Yàvatatthi mayà diññhà nतaü passàmi edisaü. 3904. Tuññhosmi co pakatiyà vàkeyyana madhurena ca, Eso càpi mama chando ciraü passeyya vo ubho. [PTS Page 352] [\q 352/] 3905. Yaü kiccaü parame mitte katarasmàsu 3- taü tayà, Pattà nissaüsayaü tyambhà bhattirasmàsu yà tava. 3906. Adu¤ca nåna sumahà ¤àtisaïghassamantaraü, Adasasanena asmàkaü dukkhaü bahåsu pakkhisu. 3907. Tesaü sokavighàtàya tayà anumatà mayaü, Taü padakkhiõato katvà ¤àti passe marindama 4- 3908. Addhàhaü vipulaü pitiü bhavataü vindàmi dassanà, Eso càpi mahà attho ¤àtivissàsanà siyà. [PTS Page 353] [\q 353/] 3909. Idaü vatvà dhataraññhà 5- haüsaràjà naràdhipaü, Uttamajavamattàya ¤àtisaïghamupàgamuü. 3910. Te aroge anuppatte disvàna parame dvije, Kekànimakaruü haüsà puthu paddo ajàyatha. 1. Nattaraü - machasaü, syà 2. Pesena - machasaü 3. Katimasmàsu - machasaü 4. Murindama - machasaü, syà 5. Dhataraññho - vi machasaü, syà [BJT Page 336] [\x 336/] 3911. Te patità pamuttena bhattunà bhattugàravà, Samantà parikariüsu aõóajà laddhapaccayà. 3912. Evaü mittavataü atthà sabbe honti padakkhiõà, Haüsà yathà dhataraññhà ¤àtisaïghamupàgamutti. 1. Cullahaüsajàtakaü. 2. Mahàhaüsajàtaü. [PTS Page 359] [\q 359/] 3913. Ete haüsà pakkamanti vakkaïgà bhayamerità, Bharittava hemavaõõa kàmaü sumukha pakkama. 3914. Obhàya maü ¤àtigaõà ekaü pàsavasaü gataü, Anapekkhamànà gacchanti kiü eko avahiyyasi. 3915. Pateva patataü seññha natthi baddhe 1- sahàyatà, Mà anãghàya hàpesi kàmaü sumukha pakkama. [PTS Page 360] [\q 360/] 3916. Nàhaü dukkhaparetoti 2- dhataraññha tavaü jahe, Jãvitaü maraõaü và me tayà saddhiü bhavissati. 3917. Nàhaü dukkhaparetoti dhataraññha tavaü 3-jahe, Na maü anariyasaüyutte kamme yojetumarahasi. 3918. Sakumàro sakhàtyasami sacitte casamiü te ñhito, ¥àto senàpati tyàhaü saüsànaü pavaruttama. 3919. Kathaü ahaü vikatthissaü 4- ¤àtimajjhe ito gato, Taü hitvà patataü seññha kinte vakkhàmito gato Idha paõaü cajissàmi nànariyaü kattumusasahe. 3920. Eso hi dhammo sumukha yaü tvaü ariyapathe ñhito, Yo bhattàraü sakhàraü maü na pariccattumusasahe 5- 1. Bandhe - machasaü, syà 2. Pi - machasaü, syà 3. Tuvaü - machasaü, syà 4. Vintisasaü - machasaü 5. Paridattu - machasaü [BJT Page 338] [\x 338/] [PTS Page 361] [\q 361/] 3921. Taü hi me pekkhamànassa bhayaü na tveva jàyati, Adhigacchasi tvaü mayhaü evambhåtassa jãvitaü. 3922. Icceva mantayantànaü ariyànaü ariyavuttinaü, Daõóamàdàya nesàdo àpadi 1- turito bhusaü. 3923. Tamàpatantaü disvàna sumukho apari 2- bråhayi, Aññhàsi purato ra¤¤o haüso vissàsayaü vyathaü. 2- 9324. Mà bhàyi pattaü seññha nahi bhàyanati tàdisà, Ahaü yogaü payu¤achayasaü yuttaü dhammupasaühitaü. Tena pariyàpadànena 4- khippaü pàsà pamokkhasi. [PTS Page 362] [\q 362/] 3925. Tassa taü vacanaü sutvà sumukhassa subhàsitaü, Pahaññhalomo nesàdo a¤ajalissa paõàmayi. 3926. Na me sutaü và diññhaü và bhàsanto mànusiü 5dijo, Ariyaü bruvàno 6- vakkaïgo cajanto mànusiü giraü. 3927. Kinnu tàyaü dijo hoti mutto baddhaü 7- upàsasi, Obhàya sakuõà yanati kiü eko avahiyasi. [PTS Page 363] [\q 363/] 3928. Ràjà me so dijàmitta senàpaccassa kàrayiü, Tamàpade pariccattuü nussabhe vihagàdipaü. 3929. Mahàgaõàya bhattà me me eko vyasanaü agà, Cajàmi taü samma nesàda bhattàyaü abhito rame. 3930. Ariyavattasi cakkaïga yo piõóamapacàyasi, Cajàmi te taü bhattàraü gacchathubho yathà sukhaü [PTS Page 364] [\q 364/] 3931. Sace attappayogena ohito haüsapakkhinaü, Anissaro mu¤camambhe theyyaü kayiràsi luddaka. 1. âpati - machasaü, syà 2. Ati - machasaü, syà 3. Byadhaü - machasaü 4. Pariyàdànena - machasaü 5. Mànusaü - machasaü 6. Bruhanto - vi machasaü, syà 7. Bandhaü - machasaü, syà 8. Pañiggaõhama - machasaü Piñavu 340 [PTS Page 365] [\q 365/] 3933. Yassa tvaü batako 1- ra¤¤o kàmaü tasseva pàpaya, Tattha saüyamano ràjà yathàbhi¤¤aü karissati. 3934. Icceva vutto nesàdo hemavaõeõa haritatace, Ubho hatthehi saïgayha 2- pa¤ajare ajjhavodahi [PTS Page 366] [\q 366/] 3935. Te pa¤ajaragate pakkhã ubho hassaravaõõine, Sumukhaü dhataraññha¤ca luddo àdàya pakkami. 3936. Bhariyamàno dhataraññho sumukhaü etadabuvi, Khàëhaü bhàyàmi sumukha sàmàya lakkhaõuruyà Asmàkaü vadhama¤¤àya athattànaü vadhissati. 3937. Pàkahaüsà ca sumukha suhemà hemasuttavà, Ko¤ca samuddatireva kapaõà nåna rucchati. 3938. Evaü mahanto lokassa appameyyo mahàgaõi, Ekitthimanusoceyya na idaü pa¤¤avakomiva 3939. Vàto ca gandhamàdeti ubhayaü chekapàpakaü, Bàlo àmakapakakaü ca lolo andho va àmisaü. [PTS Page 367] [\q 367/] 3940. Avinicchaya¤¤u atthesu mandova pañibhàsi 3- maü, Kiccàkiccaü na jànàsi sampatto kàlapariyàyaü. 3941. Aóóhummatto udiresi yo seyyà ma¤¤asitthiyo, Bahusàdhàraõà hetà soõóànaüva suràgharaü. 1. Bhañako - machasaü 2. Paggayha - machasaü, syà 3. Pañibhàti - machasaü [BJT Page 342] [\x 342/] 3942. Màyà cesà marici ca soko rogo vupaddavo, Kharà ca bandhanà cetà maccupàso guhàsayo Tàsu yo visasase poso so naresu naràdhamo. [PTS Page 368] [\q 368/] 3943. Yaü vuddhehi1 upa¤¤àtaü ko taü ninditumarahati, Mahàbhåtitthiyo nàma lokasmiü udapajjisuü. 3944. Khióóà paõihità tyàsu rati tyàsu patiññhità, Khijàni tyàsu råhanti yadidaü sattà pajàyare Tàsu ko nibbide poso pàõamàsajja pàõihi. 3945. Tvameva na¤¤o sumukha thinaü atthesu yu¤ajasi, tassa tyàjja bhaye jàte bhãtena jàyate mati. 3946. Sabbo hi saüsayaü patto bhayaü bhãrå titikkhati, Paõóità ca mahattàno attho yu¤ajanti duyyuje. 3947. Etadatthàya ràjàno suramicchanti mantinaü, Pañibàhati yaü suro àpadaü attapariyàyaü. 3948. Mà no ajja vikantiüsu ra¤¤o sudà mahànase, Tathàhi vaõõo pattànaü phalaü veëuüva taü vadhi. 3949. Mutto na icchi oóóetuü bandhaü upàgami, Sopajja saüsayaü patto atthaü gaõhihi mà mukhaü. 1. Buddhehi - machasaü [BJT Page 344] [\x 344/] [PTS Page 369] [\q 369/] 3950. So taü yogaü payuja¤assu yuttaü dhammupasaühataü, Tavaü pariyàpadànena 1- mama pàõesanaü cara. [PTS Page 370] [\q 370/] 3951. Màbhàyi patataü seññha nahi bhàyanti tàdisà, Ahaü yogaü payu¤ajissaü yuttaü dhammupasaühitaü, Mama pariyàpadànena khippaü pàsà pamokkhasi. 3952. Sa luddo haüsakàjena ràjadvàraü upàgami, Pañivedetha maü ra¤¤o dhataraññhàyamàgato. 3953. Te disavà pu¤¤asaïkàse ubho lakkha¤¤asammate, Khalu sa¤¤amano2- ràjà amacce ajjhahàsatha. 3954. Detha luddassa vatthàni attaü pàna¤ca bhojanaütha Kàmaü karo hira¤¤assa yàvanto esa icchati. [PTS Page 371] [\q 371/] 3955. Disvà luddaü pasantantaü kàsiràjà3- tadàbravi, Yadàyaü samma khemaka puõõà haüsehi tiññhati. 3956. Kathaü ruciü4- majjhagataü pàsahattho upàgami, Okiõõaü ¤àtisaïghehi nimajjhimaü5- kathaü gahi. 3957. Ajja me sattamà ratti àdànàni6- upasato, padametassa atvesaü appamatto 3958. Athassa padamaddakkhiü carato adanesanaü, Tatthàhaü odahiü pàsaü evetaü7- dijamaggahiü. [PTS Page 372] [\q 372/] 3959. Ludda dve ime sakuõà atha ekoti bhàsasi, Cittannu te vipariyattaü àdu kinnu jigiüsasi. 8- 3960. Yassa lohitakà tàëà tapaneyyanibhà subhà, 9- Uraü saühacca tiññhanti so me bandhaü upàgami. 1. Pariyàdànena - machasaü 2. Saüsamano - machasaü, syà 3. Kàsiràjetadabruvi - machasaü, syà 4. Ruci - machasaü, syà 5. Nimmajjhimaü - machasaü, syà 6. Adanàni - machasaü 7. Evaü taü - machasaü, syà 8. Jigisati - machasaü 9. Sabhà - machasaü [BJT Page 346] [\x 346/] 3961. Athàyaü bhassaro pakkhã abaddho1- baddhamàturaü, Ariyaü bruvàno aññhàsi vajanto mànusiü giraü. [PTS Page 373] [\q 373/] 3962. Atha ninnu2-dàni sumukha hanuü saühacca tiññhasi, âdu me parisaü patto bhayà bhito na bhàsasi. 3963. Nàhaü kàsipati bhãto ogayha parisaü tava, Nàhaü bhayà na bhàsissaü vàkyaü atthasmiü tàdise. 3964. Na te abhisaraü passe na rathe napi pattike, Nàssa cammaüva kãñaü và vammite ca dhanuggahe. 3965. Na hira¤¤aü suvaõõaü và nagaraü và sumàpitaü, Okiõõaparikhaü3- duggaü daëhamaññàlakoññhakaü, Yattha paviññho sumukha bhàyitabbaü na bhàyasi. [PTS Page 374] [\q 374/] 3966. Na me abhisarenattho nagarena dhanena và, Apathena pathaü yàma antalikkhe carà mayaü. 3967. Sutàva paõóità tyambhà nipuõà atthacintakà, Bhàsematthavatiü vàcaü saccevasasa patiññhito. 3968. Ki¤ca tuyhaü asaccassa anariyassa karissati, Musàvàdissa luddassa bhaõitampi subhàsitaü. 3969. Taü brahmaõànaü vacanà imaü khemiü 4- akàrayi, Abhaya¤ca tayà ghuññhaü imàyo dasadhà disà. 3970. Ogayha te pokkharaõiü vippasannodakaü suciü, Pahuta¤càdanaü5- tattha abhiüsàcettha pakkhinaü. 1. Abandho bandha - machasaü 2. Kiü - machasaü 3. Parikakhaü - machasaü 4. Khemaü - machasaü 5. Bahukaü khàdanaü - machasaü, pahutaü khàdanaü - syà [BJT Page 348] [\x 348/] 3971. Idaü sutvàna nigghosaü àgatambhà 1- tavantike, Te te baddhasmà2- pàsena etaü te bhàsitaü musà. 3972. Musàvàdaü purakkhatvà icchàloha¤ca pàpakaü. Ubhosandhiü atikkamma asàtaü upapajjati. [PTS Page 375] [\q 375/] 3973. Nàparajjhàma sumukha napi lobhà camaggahiü, Sutà ca paõóitàtyattha nipuõàatthacintakà. 3974. Appevatthavatiü vàcaü vyàkareyyuü idhàgatà, Tathà taü samma nesàdo vutetà sumukha magaghi. 3975. Neva bhãtà3- kàsipati upanitasmiü jivite, Bhàsematthivatiü vàcaü sampattà kàlapariyàyaü. 3976. Yo migena migaü hatti pakkhiü và pana pakkhinà, Sutena và sutaü kiõe4- kiü anariyataraü tato. 3977. Yo ca ariyarudaü bhàse anariyadhammamavassito, Ubho so dhaüsate lokà idhaceva parattha ca. 3978. Na majjetha yasaü patto na vyathe5- pattasaüsayaü, Vàyametheva kiccesu saüvare vivaràni ca. [PTS Page 376] [\q 376/] 3979. Ye vaddhà6- abbhatikkantà sampattà kàlapariyàyaü, Idha dhammaü caritvàna evete 7- tidivaü gatà. 3980. Idaü sutvà kàsipati dhammamattani pàlaya, Dhataraññha¤ca mu¤càhi haüsànaü pavaruttamaü, 3981. âharantudakaü pajjaü àsana¤ca mahàrahaü, Pa¤ajarato pamokkhàmi dhataraññhaü yasassinaü. 1. Agatamha - machasaü 2. Bandhasmà - vi machasaü 3. Bhåtà - machasaü, syà 4. Kiõyà - machasaü kilyà - syà 5. Nabyàdhe - machasaü, syà 6. Vuóóànàbabhatikkhantà - machasaü 7. Evaü te - machasaü, syà [BJT Page 350] [\x 350/] 3982. Ta¤ca senàpatiü dhiraü nipuõaü atthacintakaü, Yo sukho sukhino ra¤¤o dukkhite hoti dukkhito. 3983. Etàdisà1- kho arahanti piõóamasnàtu bhattuno, Yathàyaü sumukho ra¤¤o pàõasàdhàraõo sakhà. [PTS Page 377] [\q 377/] 3984. Pãñha¤ca sababasovaõõaü aññhapadaü manoramaü, Maññhaü kàsikapatthinnaü2- dharaññho upàvisi. 3985. Koccha¤ca sabbasovaõõaü veyyagghaparisibbitaü, Sumukho ajjhupàvekkhi dhataraññhassa anantaraü. 3986. Tesaü ka¤canapattehi puthu àdàya kàsiyo, Bhaüsànaü abhihàresu aggaü ra¤¤o pavàsitaü. 3987. Disvà abhihañaü aggaü kàsiràjena pesitaü, Kusalo khattadhammànaü tato pucchi anantarà. 3988. Kacci bhoto kusalaü kacci bhoto anàmayaü, Kacci raññhamidaü phãtaü dhammenamanusissati. 3989. Kusala¤ceva me haüsa atho haüsa anàmayaü, Atho raññhamidaü phãtaü dhammenamanusissati. 3990. Kacci bhoto amaccesu doso koci na vijjati, Kaccinnu te tavatthesu nàkaïkhanti jãvitaü 3991. Atho pi me amaccesu doso koci na vijjati, Atho pi te mamatthesu nàvakaïkhanti jãvitaü. 3992. Kacci te sàdisi bhariyà assavà piyabhàõinã, Puttaråpayasupetà mama chandavasànugà. 3993. Atho me sàdisi bhariyà assavà piyabhàõinã, Puttaråpayasupetà mama chandasànugà. [PTS Page 378] [\q 378/] 3994. Kacci raññhaü anuppãëaü akutoci upadadvaü, Asàhasena dhammena samena manusissati3- 1. Ediso kho arahati - machasaü, syà 2. Matthinnaü - machasaü vatthinaü - syà 3. Samenamanusàsasi - machasaü [BJT Page 352. [\x 352/] ] 3995. Atho raññhaü anuppãëaü akutoci upadadvaü, Asàhasena dhammena samena manusissati1- 3996. Kacci santo apacità asanto parivajjità, No ce dhammaü niraïkatvà adhammamanuvattasi. 2- 3997. Santo ca me apacità asanto parivajjità, Dhammamevànuvattàmi adhammo me niraïkato. 3998. Kacci nànàgataü dãghaü samavekkhasi khattiya, Kacci na matto madaniye paralokaü na santatasi. 3999. Nàhaü anàgataü dãghaü samavekkhàmi pakkhima, ñhito dasasu dhammesu paralokaü na santase. 4000. Dànaü sãlaü pariccàgaü ajjavaü maddavaü tapaü, Akkodhaü3- avihiüsa¤ca khanti¤ca avirodhanaü. 4001. Iccete kusale dhamme ñhite pasasàmi attani, Tato4- me jàyate piti somanasasa¤¤acanappakaü. 4002. Sumukho ca acintetvà vissaji pharusaü giraü, Bhàvadosamana¤¤àya asmàkàyaü vihaïgamo. 4003. So kuddho pharusaü vàcaü nicchachàresi ayoniso, Yànasmàsu5- na vijjanti na idaü pa¤¤avatàmiva. [PTS Page 379] [\q 379/] 4004. Atthi metaü atisàraü vegena manujàdhipa, Dhataraññhe ca baddhasmiü dukkhaü me vipulaü ahu. 4005. Tvaü no pitàva puttànaü bhåtànaü dharaõiriva, Asmàkaü adhipantànaü khamassu ràjaku¤ajara. 4006. Etaü te anumodàma yaü bhàvaü na niguhasi, Khãlaü pahindasi pakkhã ujukosi vihaïgama. 1. Manusissahaü - machasaü 2. Mavattasi - machasaü 3. Akodhaü - machasaü 4. Atho - machasaü 5. Yànasmesu - machasaü [BJT Page 354] [\x 354/] 4007. Yaü ki¤ci ratanaü atthi kàsiràjanivesane, Rajataü jàtaråpa¤ca muttà veëuriyà bahu. [PTS Page 380] [\q 380/] 4008. Maõayo saïkhamutta¤ca vatthakaü haricandanaü, Ajinaü dantabhaõóa¤ca lohaü kàlàyasaü bahuü, Etaü dadàmi vo vintaü isseraü vissajàmi vo. 4009. Addhà apaphità tyamhà sakkatà ca rathesabha, Dhammesu vattamànànaü tvaü no àcariyo bhava. 4010. âcariyasamanu¤¤àtà tayà anumatà mayaü, Taü padakkhiõato katvà ¤àti passemarindama. 4011. Sabbarattiü cintayitvà mantayitvà yathà tathaü, Kàsiràjà anu¤¤àsi haüsànaü pavaruttamaü. [PTS Page 381] [\q 381/] 4012. Tato ratyà vivasane suriyassuggamanaü1- pati, Pekkhato kàsiràjassa bhavanà2- te vigàhisuü. 4013. Te aroge anuppatte disvàna parame dije, Ke keti makaruü haüsà puthusaddo ajàyatha. 4014. Te patità pamuttena bhattunà bhattugàravà, Samattà parikariüsu aõaóajà laddhapaccayà. [PTS Page 382] [\q 382/] 4015. Evaü mittavataü atthà sabbe honti padakkhiõà, Haüsà yathà dhataraññhà ¤àtisaïghamupàgamutti. Mahàhaüsajàtaka yi. 3. Sudhàbhojanajàtakaü. [PTS Page 387] [\q 387/] 4016. 3-Neva kiõàmi napi vikakiõàmi Na càpi me sannicayo ca atthi, Sukiccharåpaü catidaü parittaü Patthodano nàlamayaü duvinnaü. 1. Suriyuggamanaü - machasaü 2. Bhavanato - machasaü 3. "Neva kiõàmi napi vikkiõàmi" tyàdi imà ekavisati gàthàyo heññhà vàdasanipàte kosiyajàtakepi dissanti. Imasmimpi ñhàne àgatà aññhakathàcariyo pana- "naguttame girivare gandhamàdane"ti. Ito paññhàya sudhàbhojana jàtakaü dassesiti. [BJT Page 356] [\x 356/] 4017. Appambhà appakaü dajjà anumajjhato majjhakaü, Bahumhà bahukaü dajjà adànaü nupapajjati. 4018. Taü taü vadàmi kosiya dehi dànàni bhu¤ja ca, Ariyaü maggaü samàråha nekàsi labhate sukhaü. [PTS Page 388] [\q 388/] 4019. Mogha¤cassa hutaü hoti mogha¤càpi samihitaü, Atithismiü yo nisinnasmiü eko bhu¤jati bhojanaü. 4020. Taü taü vadàmi kosiya dehi dànàni bhu¤ja ca, Ariyaü maggaü samàråha nekàsi labhate sukhaü. 4021. Saccaü tassa hutaü hoti mogha¤càpi samihitaü, Atithismiü yo nisinnasmiü neko bhu¤jati bhojanaü. 4022. Taü taü vadàmi kosiya dehi dànàni bhu¤ja ca, Ariyaü maggaü samàråha nekàsi labhate sukhaü. 4023. Sara¤ca juhati yo so bahukàya ca, Doõe tibbarutitthasmiü sãghasote mahàvahe. 4024. Atracassa hutaü hoti atracassa samihitaü Atithismiü yo nisinnasmiü neko bhu¤jati bhojanaü. 4025. Taü taü vadàmi kosiya dehi dànàni bhu¤ja ca, Ariyaü maggaü samàråha nekàsi labhate sukhaü. [PTS Page 389] [\q 389/] 4026. Balisaü hi so niggalati dãghasutataü sabbandhanaü, Atithismiü yo nisinnasmiü eko bhu¤jati bhojanaü. 4027. Taü taü vadàmi kosiya dehi dànàni bhu¤ja ca, Ariyaü maggaü samàråha nekàsi labhate sukhaü. [PTS Page 390] [\q 390/] 4028. Uëàravaõõà vata bràhmaõà ime Aya¤ca vo sunakho kissa hetu, Uccàvacaü vaõõanibhaü vikubbati Akkhàtha no brahmaõà kenu tumbhe. [BJT Page 358] [\x 358/] 4029. Cando ca suriyo ca ubho idhàgatà Ayaü pana màtali devasàrathi, Sakkohamasmi tidasànamindo Eso ca kho pa¤casikhoti vuccati. 4030. Pàõissarà mutiïgà ca murajàëambaràni ca, Suttamenaü pabodhenti pañibuddho ca nandati. [PTS Page 391] [\q 391/] 4031. Ye kecime maccharino kadariyà Paribhàsakà samaõabràhmaõànaü, Idheva nikkhippa sarãradehaü Kàyassa bhedà nirayaü vajanti. 4032. Ye kecime suggatimàsasànà Dhamme ñhità saüyame saüvibhàge, Idheva nikkhippa sarãradehaü Kàyassa bhedà sugatiü vajanti. 4033. Tvaü no ¤àti purimàsu jàtisu So macchari rosako pàpadhammo, Taveva atthàya idhàgatambhà Mà pàpadhammo nirayaü apattha. 4034. Addhà hi maü vo hitakàmà yaü maü samanusàsatha, Sohaü tathà karissàmi sabbaü vuttaü hitesihi. [PTS Page 392] [\q 392/] 4035. Esàhamajjeva upàramàmi Na càpahaü ki¤ci kareyya pàpaü, Na càpi me ki¤ci adeyyamatthi Na pàci datvà udakampahaü pibe. 4036. Eva¤ca me dadato sabbakàlaü Bhogà ime vàsava khiyissanti, Tato ahaü pabbajissàmi sakka Hitvàna kàmàni yathodhikàniti. [PTS Page 393] [\q 393/] 4037. Naguttame girivare gandhamàdane Modanti tà devavaràhipàlità, Athàgamà isivaro sabbalokagu Supupphitaü dumavarasàkhamàdiya. [BJT Page 360] [\x 360/] 4038. Suciü sugandhaü tidasehi sakkataü Pupphuttamaü amaravarehi sevitaü, Aladdha maccehi và dànavehi và A¤¤atra devehi tadàrahaü hidaü. 4039. Tato catasso kanakattacåpamà Uññhàya nàriyo pamadàdhipà muniü, âsà ca saddhà ca tato sirã hiri Iccabravuü nàrada devabràhmaõaü. 4040. Sace anuddiññhaü tayà mahàmuni Pupphaü imaü pàrichatassa brahme, Dadàhi no sabbagati te ijjhatu Tvampi no hohi yatheva vàsavo. 4041. Taü yàcamànàbhisamekkha nàrado Iccabravã saïkalahaü udirayi, Na mayhamatthatthi imehi kocinaü Yà yeva vo seyyasã sà piëayhatha1- [PTS Page 394] [\q 394/] 4042. Tvaü nottamovàbhisamekkha nàrada, Yassicchasi tassaü anuppacecchasu, Yassà hi no nàrada tvaü padassasi Sà yeva no hohiti seññhasammatà. 4043. Akallametaü vacanaü sugatte Ko bràhmaõo ko kalahaü udiraye, Gantvàna bhåtàdhipameva pucchatha Sace na jànàtha idhuttamàdhamaü. 4044. Tà nàradena parampapakopità Udirità vaõõamadena mattà, Sakàse2- ganatvàna sahassacakkhuno Pucchiüsu bhåtàdhipaü kànu seyyasi. [PTS Page 395] [\q 395/] 4045. Tà disvà àyattamanà purandado Iccabravi devavaro kata¤ajalã, Sabbàva vo hotha sugatte sàdisi Ko neva bhadde kalahaü udirayi. 1. Pilandhetha - vi. Machasaü 2. Sakàsaü - machasaü [BJT Page 362] [\x 362/] 4046. Yo sabbalokaü carako mahàmuni Dhamme ñhito nàrado saccanikkamo, So no bravi girivare gandhamàdane Gantvàna bhåtàdhipameva pucchatha Sace na jànàtha idhuttamàdhamaü. 4047. Asu brahàra¤¤acaro mahàmuni Nàdatvà bhattaü varagatte bhu¤jani, Viceyya dànàni dadàti kosiyo Yassà hi so dassati sàva seyyasi. [PTS Page 396] [\q 396/] 4048. Asuhi yo sammati dakkhiõaü disaü Gaïgàya tãre himavantapasmanã, Sa kosiyo dullabhapànabhojano Tassa sudhaü pàpaya devasàrathi. 4049. Sa màtali devavarena pesito Sahassayuttaü abhiruyha sandanaü, Sa khippameva upagamma assamaü Adissamàno munino sudhaü adà1- 4050. Udaggihuttaü upatiññhàto hi me Pabhaïkaraü lokatamonuduttamaü, Sabbàni bhåtàni aticca vàsavo Ko neva me pàõisu kiü sudhodahi. 4051. Saükhupamaü setamatulyadassanaü Suciü sugandhaü piyaråpambhutaü, Adiññhapubbaü mama jàta2- cakkhuhi Kà devatà pàõisu kiü sudhodahi. [PTS Page 397] [\q 397/] 4052. Ahaü mahindena mahesi pesito Sudhàbhihàsiü turito mahàmuni, Jànàsi maü màtali deva sàrathi Bhu¤jassu bhattuttamaü mà vicàrayi3- 4053. Bhuttà ca sà dvàdasa hanti pàpake Khudaü pipàsaü aratiü daraklamaü, 4- Kodhupanàha¤ca vivàdapesunaü Sãtuõhatandi¤ca rasuttamaü idaü. 1. Adàsi - machasaü 2. Jàtu- machasaü 3. Màtabhicàrayi - machasaü 4. Darathakkhamaü - machasaü, durakkamaü - vi darathaü kãlaü - syà [BJT Page 364] [\x 364/] 4054. Na kappati màtali mayha bhu¤jituü Pubbe adatvà iti me vatuttamaü, Na càpi ekàsanamariyapujitaü Asaüvibhàgi ca sukhaü na vindati. 4055. Thighàtakà yecime pàradàrikà Mittadduno yeca sapanti subbate, Sabbeva te maccharãpa¤ca màdhamà Tasmà adatvà udakampi nàsmiye. [PTS Page 398] [\q 398/] 4056. Yo hitthiyà cà purisassa và pana Dassàmi dànaü vidusampavaõõitaü, Saddhà vada¤¤u idha vitamaccharà Bhavanti hete sucisammasammatà 1- 4057. Ato mutà2- devavarena pesità Ka¤¤à catasso kanakattacåpamà, âsà ca saddhà ca sirã tato hiri Taü assamaü àgamuü yattha kosiyo. 4058. Tà disvà sabbo paramappamodito Subhena vaõõena sikhàrivaggino, Ka¤¤à catasso caturo catuddisà Iccabravi màtalino ca sammukhà. 4059. Purimaü disaü kà tvaü pabhàsi devate Alaïkatà tàravaràva osadhi, Pucchàmi taü ka¤canavellivigagahe âcikkha me tvaü katamàsi devatà3- [PTS Page 399] [\q 399/] 4060. Siràhaü devi4- manujesu pujità Apàpasattupanisevini sadà, Sudhàvivàdena tavantimàgatà Taü maü sudhàya varapa¤¤a bhàjaya. 4061. Yassàhamicchàmi sudhaü mahàmuni Sa5- sabbakàmehi nàro pamodati, Siriti6- maü jànahi pujahatuttama Taü maü sudhàya varapa¤¤a bhàjaya. 1. Suvisacca - vi machasaü syà 4. Deva - machasaü 2. Matà - machasaü syà 5. So - vi machasaü, syà 3. Devate - machasaü 6. Siritu - machasaü siriyi - vi. [BJT Page 366] [\x 366/] 4062. Sippena vijjacaraõena buddhiyà Narà upetà paguõà sakammunà, Tayà vihinà na labhanti ki¤canaü Tayidaü nana sàdhu yadidaü tayà kataü. 4063. Passàmi posaü alasaü mahagghasaü Sudukkulinampi aråpimaü naraü, Tayànugutto siri jàtimaü api Peseti dàsaü viya hogavà sukhi. 4064. Taü taü asaccaü avibhajjaseviniü Jànàmi mulhaü vidurànupàtiniü, Na tàdisi arahati àsanudakaü Kuto sudhà gaccha na mayha ruccasi. [PTS Page 400] [\q 400/] 4065. Kà sukkadàñhà pañimutta7- kuõóalà Cittaïgadà kambuvimaññhadhàrinã, Osintavaõõaü paridayha sobhasi Kusaggirattaü apiëayha macajariü. 4066. Migiva bhantà saracàpadhàrinà Viradità mandamiva udikkhasi, Ko te dutiyo idha vandalovane Na bhàyasi ekikà kànane vane. 4067. Na me dutiyo idhamatthi kosiya Masakkasàrappabhavambhi devatà, âsà sudhàsàya tavantimàgatà Taü maü sudhàya varapa¤¤a bhàjaya. [PTS Page 401] [\q 401/] 4068. âsàya yanti vàõijà dhanesino Nàvaü samàruyha parenti aõõave, Te tatthasidanti athopi ekadà Jinàdhanà enti vinaññhapàbhatà. 4069. âsàya khettàni kasanti kassakà Vapanti khijàni karontupàyaso, ätinipàtena avuññhitàya và Na ki¤ci vindanti tato phalàgamaü. 1. Pañimukka - machasaü [BJT Page 368] [\x 368/] 4070. Athattakàràni karonti bhattusu âsaü purakkhatvà narà sukhesino, Te bhatturatthà atigàëhità puna Disà panassanti aladdha ki¤canaü. 4071. Jahitva 1- dha¤¤a¤ca ¤àtake âsàya saggàdhimanà sukhesino, Tapanti lukhampi tapaü cirantaraü Kummagga2- màruyha parenti duggati. ý 4072. âsà visaüvàdikasammatà3- ime Ase sudhàsaü4- vinayassu attani, Na tàdisi arahati àsanudakaü5- Kuto sudhà gaccha na mayaha ruccasi. [PTS Page 402] [\q 402/] 4073. Daddallamànà yasasà yasassini Chigha¤¤a6-nàmavhayanaü disaü pati, Pucchàmi taü ka¤canavelliviggahe âcikkha me tvaü katamàsi devatà7- 4074. Saddhàhaü devã8- manujesu pujità Apàpasattupinasevini sadà, Sudhàvivàdena tavantimàgatà Taü maü sudhàya varapa¤¤a bhàjaya. [PTS Page 403] [\q 403/] 4075. Dànaü damaü càgamathopi saüyamaü âdàya saddhàya karonti hekadà, Theyyaü musàkuñamathopi pesunaü Karonti heke puna viccutà tàya. 4076. Bhariyàsu poso sadisisu pekkhavà Silupapannàsu patibbatàsupi, Vinetvà chandaü kuladhitiyàsupi Karoti saddhaü pana9- kumbhadàsiyà. 1. Hitvàna - machasaü 2. Kumagga - machasaü 3. Visaüvàdaka - machasaü 4. Sudhàya - machasaü 5. âsanuddakaü - machasaü 6. Dãgha¤¤a - machasaü 7. Devate - machasaü 8. Deva - machasaü 9. Puna - vi. [BJT Page 370] [\x 370/] 4077. Tvameva saddhe paradàrasevinã Pàpaü karosi kusalampi ra¤casi, Na tàdisi arahasi àsanudakaü Kuto sudhà gaccha na mayha ruccasi. [PTS Page 404] [\q 404/] 4078. Jigha¤¤arattiü aruõasmimuhate Yà dissati uttamaråpavaõõinã, Tathupamà maü pañibhàsi devate Acikkhà me tvaü katamàsi accharà. 4079. Kàëà nidàgheriva aggajàtiva Anilerità lohitapattamàlinã, Kà tiññhasi mandamivàvalokayaü Bhàsesamànàva giraü na mu¤casi. 4080. Hiràhaü devã1- manujesu pujità Apàpasattåpanisevini sadà Sudhà vivàdena tavantimàgatà Sà taü na sakkomi sudhampi yàcituü Kopinaråpà viya yàcanatthiyà. 4081. Dhammena ¤àyena sugatte lacchasi Eso hi dhammo nahi yàcanà sudhà, Taü taü ayàcantimahaü nimantaye Sudhàya yampicchasi tampi dammi te. [PTS Page 405] [\q 405/] 4082. Sà tvaü mayà ajja sakambhi assame Nimantinà ka¤canavelli2- viggahe Tuvaü hi me sabbarasehi pujiyà Taü pujayitvàna sudhampi asmiye. 4083. Sà kosiyenànumatà jutimatà Addhà hiri rammaü pàvisiyasmaü, Uda¤¤acantaü phalamariyapujitaü Apàpasattupanisevitaü sadà. 4084. Rukkhaggahaõà bahutettha pupphità Ambà piyàlà panasà ca kiüsukà, Sobha¤ajanà loddamathopi padamakà Kekà ca bhaïgà tilakà ca pupphità. 1. Dve - machasaü 2. Vella - machasaü [BJT Page 372] [\x 372/] 4085. Sàlà kareri bahukettha jambuyo Assattha nigrodha madhukà ca vetasà, Uddàlakà pàñalisindhucàrikà Manu¤¤agandhà mucalindaketakà. 4086. Hareõunà veëukà veõutindukà1- Sàmàka nivaramathopi cinakà, Mocà kadali bahuketthasàliyo Pavihayo àbhujino ca taõóulà. 4087. Tassa ca uttare passe2- jàtà pokkharaõi sivà, Akakkasà apabbhàrà3- sàdhu appañigandhiyà. 4088. Tattha macchà4- santiratà khemino bahubhojanà, Siïgu savaïkà sakulà5- satavaïkà ca rohità âligaggarakàkiõõà pàñhinà kàkamacchakà. [PTS Page 406] [\q 406/] 4089. Tattha pakkhã santiratà khemino bahubhojanà, Haüsà ko¤cà mayurà ca cakkavàkà ca kukkubhà Kuõàlakà bahucitrà sikhaõói jãvaüjivakà. 4090. Tattha pànàyamàyanti nànàmigagaõà bahu, Sãhà vyagghà varàbhà ca acchakokataracchayo. 4091. Palàsàdà ca gavajà mahisà rohità rurå, Eõoyyà ca varàhà ca gaõino niïkasukarà6- 4092. Kadalimigà bahu vettha7- biëàrà sasakaõõakà Chamàgiri pupphavicitra santhatà Dijàbhighuññhà dijasaïghasevità [PTS Page 407] [\q 407/] 4093. Sà suttavà nãladumàhilamabità Vijju mahàmegharivànupajjatha, Tassà susambandha siraü8- kusàmayaü Suciü sugandhaü ajinupasevitaü Atricchakocchaü hirimetadabravi Nisida kalyàõi sukhayidamàsanaü. 1. Keõutiõóukà - machasaü 2. Uttarapassena - machasaü, syà 3. Akakkassa apabbharà - machasaü 4. Paccha - machasaü 5. Saïkulà - machasaü 6. Nikasukarà -vi machasaü, syà 7. Bahukettha - machasaü bahuketthe - syà 8. Suraü - machasaü [BJT Page 374] [\x 374/] 4094. Tassà tadà kocchagatàya kosiyo Yadicchamànàya cañàjinaü dharo, Navehi pattehi sayaü sahudakaü Sudhàbhihàsi turito mahàmuni. 4095. Sà taü paggayha1- ubhogi pàõihi Iccabravi attamanà jañàdharaü, Handàhaü etarahi pujità tayà Gaccheyya brahme tidivaü jitàvini. 4096. Sà kosiyànumatà jutimatà Udirità2- vaõõamadena mattà, Sakàse3- gananvana sahassacakkhuno Ayaü sudhà vàsava dehi me jayaü. 4097. Tamena sakkopi tadà apåjayi Sahindà devà sura4- ka¤¤amuttamaü, Sà pa¤ajali devamanussapujità Tavambhi kocchambhi yadà upàvisi. [PTS Page 408] [\q 408/] 4098. Tameva saüsi punareva màtalã Sahassanetto tidasànamindo, Gananvàna vàkyaü mama bråhi kosiyaü âsàya saddhà siriyà ca kosiya Hiri sudhaü kena malattha hetunà. 4099. Taü supalavatthaü udatàrayã rathaü Daddallamànaü upakiriya5- sàdisaü, Jambonadãsaü tapaneyya sannibhaü Alaïkataü ka¤canacittasantikaü. 4100. Suvaõõacandettha bahu nipàtità Hatthi gavassà kikivyagghadipiyo, 6- Eõeyyakà7- laïghimayettha pakkhiyo Migettha veëuriyamayà yudhàyutà8- 1. Pañiggayha - machasaü 2. Udirayi - machasaü 3. Saïkàse - machasaü, syà 4. Sura - machasaü 5. Upakakiriya - syà upakàriya - machasaü 6. Kiüpurisa -machasaü, syà 7. Laïgha - machasaü, syà 8. Yuthàyutà - syà yutàyutà - machasaü [BJT Page 376] [\x 376/] [PTS Page 409] [\q 409/] 4101. Tatthassaràjaharayo1- ayojayuü Dassatàni susunàgasàdise, Alaïkate2- ka¤canajàluracchade âveëike saddagame asaïgite. 4102. Taü yànaseññhaü abhiråyha màtalã Dasàdisà imà abhinàdayittha, Naha¤ca sela¤ca vanaspatãni3- ca Sasàgaraü pavyathayittha mediniü4-. 4103. Sa khippameva upagamma assamaü Pàcàramekaüsakato kata¤ajali, Bahussutaü baddhaü5- vinitavantaü6- Iccabravi màtali devabràhmaõaü. 4104. Indassa vàkyaü nisàmehi kosiya Duto ahaü pucchati taü purindado, âsàya saddhà siriyà ca kosiya Hiri sudhaü kena malattha hetunà. [PTS Page 410] [\q 410/] 4105. Andhà siri maü pañibhàti màtalã Saddhà aniccà pana deva sàrathi, âsà visaüvàdikasammatà hi me Hiri ca ariyambhi guõe patiññhità. 4106. Kumàriyo yàcimà gottarakkhità Jiõõà ca yàyà ca sabhattuitthiyo, Tà chandaràgaü purisesu uggataü Hiriyà nivàrenti sacittamattano. 4107. Saïgàmasise sarasattisaüyute Paràjitànaü patataü palàyinaü, Hiriyà nivattanti jahitva jãvitaü Te saüpañicchanti punà hirimanà. 4108. Velà yathà sàgaravegacàriõi hiràyaü hi pàpajanaü nivàraõi, Taü sabbaloke hirimariyapujitaü Indassa7- naü vedaya devasàrathi. 1. ârabhariyo - syà ràjaharayo - machasaü 2. Athaü - machasaü 3. Vanappati¤ca - machasaü, sayà 4. Medaniü - machasaü, syà 5. Vuddhaü - macasaü 6. Vatthaü - vi syà 7. Indassetaü - machasaü [BJT Page 378] [\x 378/] [PTS Page 411] [\q 411/] 4109. Ko te imaü kosiya diññhimodahi Brahmà mahindo athavà pajàpati, Hiràyaü devesu hi seññhasammatà hità mahindassa mahesi jàyatha. 4110. Handehidàni tidivaü samakkama1- Rathaü samàruyha mamàyitaü imaü, Indo ca taü indasagotta kaïkhati Ajjeva tvaü indasahavyataü vaja. [PTS Page 412] [\q 412/] 4111. Evaü samijjhanti apàpakammino Atho suciõõassa phalaü na nassati, Ye keci maddakkhu sudhàya bhojanaü Sabbeva te indasahavyataü gatàti. 4112. Hiri uppalavaõõàsi kosiyo dànapiti bhikkhu, Anuruddho pa¤casikho ànando àsi matalã. 4113. Suriyo kassapo bhikkhu moggallànosi candimà, Nàrado sàriputtosi sambuddho àsi vàsavoti. 3. Sudhàbhojanajàtakaü. Kuõàla jàtakaü. Evamakkhàyati, evamanusuyati; sabbosadhadharaõidhare2nekapupphamàlyacitte3gacagavajamahisaruruvamarapasa- dakhagga4- goka õõasihavyagghadipiacchakokataracchauddàrakakadalimigabiëàrasasakaõõakànucari- te àkiõõanelamaõóalamahàvaràhanàgakulakaõerusaïghàdhivutthe issamigasàkhamigasarabhamigaphaõimiga vàtamigapasadamigapurisalalukimpurisayakkharakkhasa nisevite amajjama¤ajaridharabrahaññha5-puppapupphitagganekapàdapagaõavitate6kuraracake- ravàraõamayura7-paràbhåta8-jiva¤ajivaka9-celàvakabhiïkàrakaravikamattaviha- ïgasatasampaghuññhe 1. Apakkama - machasaü, syà sapakkama - vi 2. Sabbosatha - machasaü 3. Malyaviñate - machasaü 4. Mamahiüsa - machasaü 5. Pahañañha - machasaü 6. Vibhade - machasaü 7. Vaïkora - machasaü 8. Parabhata - machasaü 9. Jivajivaka - machasaü [BJT Page 380] [\x 380/] A¤ajanamanosilàbharitàla hiïgulakahemarajatakanakànekadhàtusatavinaddhapatimaõóitappadese evaråpe khalu bho ramme vanasaõóe kuõàlo nàma sakuõo pañivasati ativiya citto ativiya cittapattacchadano. Tasesva khalu bho kuõàlassa sakuõassa aóóhuóóhàni itthisahassàni paricàrikà dijaka¤¤àyo. Atha khalu bho dve dijaka¤¤ayo kaññhaü mukhena óasitvà1- taü kuõàlaü sakuõaü majjhe nisidàpetvà uóóenti2- mà naü kuõàlaü sakuõaü addhànapariyàyapathe kilamatho ubbàheyyàti pa¤casatà dijaka¤¤àyo heññhato heññhato óenti sacàyaü kuõàlo sakuõo àsanà paripañissati mayaü taü pakkhehi pañiggahessàmàti. Pa¤casatà dijaka¤¤àyo uparåpari óenti mà naü kuõàlaü sakuõaü àtapo paritàpiti3-. Pa¤casatà dijaka¤¤àyo ubhato passena óenti mà naü kuõàlaü sakuõaü sãtaü và uõhaü và tiõaü và rajo và vàto và ussàvo và upappusiti. Pa¤casatà dijaka¤¤àyo purato purato óenti mà naü kuõàlaü sakuõaü gopàlakà và pasupàlakà và tiõahàrakà và kaññhahàrakà và vanakammikà và kaññhena và kañhalàya và4- pàõinà và (pàsàõena và) leóaóunà và aõóena và satthena và sakkharàya và pahàraü adaüsu. Màyaü kuõàlo sakuõo gacchehi và latàhi và rukkhehi và sàkhàhi và thambhehi và pàsàõehi và balavantehi và pakkhihi saïgà mesiti. Pa¤casatà dijaka¤¤àyo pacchato pacchato óenti saõhàhi sakhilàhi ma¤ajuhi madhuràhi và càhi samudàcarantiyo màyaü kuõàlo sakuõo àsane pariyukkaõñhiti. Pa¤casatà dijaka¤¤àyo diso disaü óenti nekarukkhavividhavikatiphalamàharantiyo màyaü kuõàlo sakuõo khudàya parilamitthàta atha khalu bho tà dijaka¤¤àyo taü kuõàlaü sakuõaü àràmeneva àràmaü uyyàneneva uyyànaü naditittheneva nidatitthaü pabbatasikhareneva pabbatasikharaü ambavaneneva ambavanaü jambuvaneneva jambuvanaü labujavaneneva labujavanaü nàëikerasa¤càriyeneva nàëikerasa¤càriyaü khippameva abhisambhonti ratatthàya. Atha khalu bho kuõàlo sakuõo tàhi dijaka¤¤àhi divasaü paribbuëho evaü apasàdeti, nassatha tumbhe vasaliyo vinassatha tumbhe vasaliyo coriyo dhuttiyo asatiyo lahucitatàyo katassa appatikàrikàyo anilo viya yena kàmaïgamàyoti. 1. ôaüsitvà - machasaü, syà 2. ôenati- machasaü 3. Paritàpesiti - vi machasaü, syà 4. Tathalàya - machasaü [BJT Page 382] [\x 382/] Tasseva khalu bho himavato pabbataràjassa puratthimadisàbhage susukhumasunipuõagirippabhavà haritupayantiyo uppalakumudapadumanalinasatapananasogandhikamandàlavasampativiråëhasuvigandha ma- nu¤¤a-pàvakappadese kuravaka1mucalindaketakavetasava¤ajulapunnàgavakulatilakapiyakahasanasalasàëa-la- campakàsokanàgarukkhatiriñabhujapata taloddacandanoghavane, kàëàgaëupadamakapiyaïgudevadàrukaco-cagahaõekakudhakuñajaaïkolakacci- kàrakaõikaõõakàrakaõavera koraõóakoviëàrakiüsukayodhinavamallikamanaïgaõamanavajjabhaõóisurucirabhagi- nimàlàdimàlyadhare jàtisumanamadhugandhikadhanukàritàëisatagarausirakoññhakacchavitate, atimuttakasaïkusumitalatàvitatapatimaõóitappadese haüsapilavakàdàmbakàraõaóavàbhinadite, vijjàdharasiddhasamaõatàpasagaõàdhivatthe varadevayakkharakkhasadànavagandhabbakintaramahoragànuciõõappadese evaråpe khalu bho ramme vanasaõóe puõõamukho nàma phussakokilo pañivasati ativiya madhuragiro vilasitanayanamattakkho. Tasseva khalu bho puõõamukhassa phussakokilassa aóóhuóóhàni itthisatàni paricàrikà dijaka¤¤àyo. Atha khalu bho dve dijaka¤¤àyo kaññhaü mukhena isitvà taü puõõamukhaüphussakokilaü majjhe nisidàpetvà uóóeniti, mà naü puõõamukhaü phussakakokilaü addhànapariyàyapathe kilamatho ubbahetthàni. Pa¤¤asa dijaka¤¤àyo heññhato yeññhato óenti, sacàyaü puõõamukho phussakokilo àsanà paripatissati mayaü taü pakkhehi pañiggahessàmàti. Pa¤¤àya dija ka¤¤àyo uparåpari óenti, mà naü puõõamukhaü phussakokilaü àtapo paritàpiti. Pa¤¤asa dijaka¤¤àyo ubhato passena óenti, mà naü puõõamukhaü phussakokilaü sãtaü và uõhaü và tiõaü và rajo và vàto và ussàvo và upapphusiti. Pa¤¤asa dijaka¤¤àyo purato purato óenti, mà naü puõõamukhaü phussakokilaü gopàlakà và pasupàlakà và tiõahàrakà và kaññhahàrakà và vanakammikà và kaññhena và kañhalàya và pàõihàrakà và kaññhahàrakà và vanakammikà và kaññhena và kañhalà và pàõinà và (pàsàõena và) leóaóunà và daõóena và satthena và sakkharàhi và 1. Kuràvaka - machasaü [BJT Page 384] [\x 384/] Pahàraü adaüsu. Màyaü puõõamukho phussakokilo gacchehi và latàhi và rukkhehi và sàkhàhi và thambhehi và pàsàõehi và balavantehi và pakkhihi saügàmesãti. Pa¤¤asa dijaka¤¤àyo pacchato pacchato óenti, saõhàhi sakhilàhi ma¤ajuhi madhuràhi vàcàhi samudàcarantiyo, màyaü puõõamukho phussakokilaü àsane pariyukkaõñhiti. Pa¤¤asa dijaka¤¤àyo disodisaü óenti, nekarukkhavividhavikatiphalamarahantiyo màyaü puõõamukho phussakokilo khudàya parikilamitthàti. Atha khalu bho taü tà dijaka¤¤àyo taü puõõamukhaü phussakokilaü àràmeneva aràmaü uyyàneneva uyyànaü naditittheneva pabbatasikhareneva pabbatasikharaü ambavaneneva ambavana jambuvanaiva jambuvanaü labujavaneneva lakhujavanaü kàëikerasa¤càriyeneva nàëikerasa¤càriyaü khippameva abhisambhonti atathoya. Atha khalu bho puõõamukho phussakokilo tàhi dijaka¤¤àhi divasaü paribbuëho evaü pasaüsati sàdhu sàdhu bhaginiyo etha kho bhaginiyo tumbhàkaü patiråpaü kuladhitànaü yaü tumbhe bhattàraü paricareyyàthàti. Atha khalu bho puõõamukho phussakokile yena kuõàlo sakuõo tenupasaïkami. Addasaüsu kho kuõàlassa sakuõassa paricàrikà dijaka¤¤àyo taü puõõamukhaü phussakokilaüduratova àgacchantaü, disvàna yena puõõamukho phussakokilo tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà taü puõõamukhaü phussakokilaü etadavocuü. Ayaü sammapuõõamukha, kuõàlo sakuõo ativiya pharuso atitiviyapharusavàco appevanàma tvampi àgamma piyavàcaü labheyyàmàti. Appevanàma bhaginiyoti vatvà yena kuõàlosakuõo tenupasaïkami, upasaïkamitvà kuõàlena sakuõena saddhiü pañisammoditvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho puõõamukho phussakokilo taü khuõàlaü sakuõaü etadavoca: kissa tvaü smama kuõàla, itthinaü sujàtànaü kuladhitànaü smamà pañipannànaü micchà pañipantosi. Amanàpabhàõinampi kira samma kuõàla, itthinaü manàpabhàõinà bhavitabbaü kimaïgaü pana manàpabhàõinanti. Evaü apasàdesi. Tassa tvaü samma jamma vasala, vinassa tvaü smama jamma vasala konu tayà viyatto jàyàjinenàti. Evaü apasàdito ca pana puõõamukho phussakokilo tato heva pañinivatti. [BJT Page 386] [\x 386/] Atha khalu bho puõõamukhassa phussakokilassa aparena samayena na cirasseva (accayena) kharo àbàdho uppajja, lohitapakkhandikà bàëhà vedanà vattanti màraõantikà. Atha khalu bho puõõamukhassa, phussakokilassa paricàrikànaü dijaka¤¤ànaü etadahosi. âbàdhiko kho ayaü puõõamukho phussakokilo appevanàma imambhà àbàdhà vuññhabheyyàti. Taü ekakaü adutiyaü ohàya yena kuõàlo sakuõo tenupasaïkamiüsu. Addasà kho kuõàlo sakuõo tà dijaka¤¤àyo duratova àgacchantiyo, dinvàna tà dijaka¤¤àyo etadavo: kahaü pana tumbhaü vasaliyo bhattàni. âbàdhiko kho samma kuõàla puõõamukho phusasakokilo, appevanàma tambhà àbàdhà vuññhaheyyàti. Evaü vutte kuõàlo sakuõo tà dijaka¤¤àyo evaü apasàdesi. Nassatha tumbhe vasaliyo, vinassatha tumebha vasaliyo, coriyo dhuttiyo asatiyo lahuvitatàyo katassa apañikàrikàyo anilo viya yena kàmaïgamàyoti. Vatvà yena puõõamukho phussakokilo tenupasaïkami upasaïkamitvà ta puõõamukhaü phussakokilaü etadavoca: haü samma puõõamukhàti, haü samma kuõàlàti, atha khalu bho kuõàlo sakuõo taü puõõamukhaü phussakokilaü pakkhehi ca mukhatuõóena ca pariggahetvà vuññhàpetvà nànàbhesajjàni pàyàpesi. Atha khalu bho puõõamukhassa phussakokilassa so abàdho pañippassambhiti. Atha khalu bho kuõàlo sakuõo taü puõõamukhaü phussakokilaü gilànà vuññhitaü aciravuññitaü gela¤¤à etadavoca. Diññhà màya sammà puõõamukha kanhà dve1pitikàpa¤capatikàya chaññhe purise cittaü pañibaddhantiyà yadidaü kavandhe piñhasappiyabhiti. Bhavati ca panu2ttarettha vàkyaü. [PTS Page 424] [\q 424/] 4114. Pathajjuno nakulo bhimaseno Yudhiññhilo saha3- devoca ràjà, Ete pati4- pa¤camaticca nàrã Akàsi khujjavàmanakena pàpanti. Diññhà mayà samma puõõamukha saccata5- pàvi nàma samaõi susàna majjhe vasanti catutthabhattaü pariõàmayamànà tulàputtakena6- pàpa makàsi. 1. Kaõhà - devi - machasaü 5. Saccaka - machasaü 2. Punu - machasaü 6. Suràdhuttakena - syà 3. Siha - machasaü Suràdhuttakena - sà machasaü 4. Patikà - machasaü [BJT Page 388] [\x 388/] Diññhà mayà sammà puõõamukha kàkàti nàma devã samuddamajjhe vasanti bhariyà venateyyassa nañakuverena pàpamakàsi. Diññhà mayà samma puõõamukha kuruïgadevi nàma lomasundari eëakamàrakaü kàmayamànà chaëaïgakumàradhananetavàsinà pàpamakàsi. 4115. Evaü hetaü mayà ¤àtaü brahmadattassa màtaraü, Obhàya kosalaràjaü pa¤càlacaõóena pàpamakàsa. 4116. Età ca a¤¤à ca akaüsu pàpaü Kasmàhaü itthinaü na visasase nappasaüse, Vasundharà itarãtarà patiññhà Sabbaüsahà aphandanà akuppà Tathitthiyo tàyo na vissase naro. [PTS Page 425] [\q 425/] 4117. Siho yathà lohitamaüsabhojano Vàëamigo pa¤cahattho2- suruddo, 3- Pasayha khàdi parahiüsane rato Tathitthiyo tayo na visasa naro. Na khalu bho samma puõõamukha vesiyo nàriyo gamaniyo, nahetàva bandhakiyo nàma vadhikàyo nàma etayo, yadidaü vesiyo nàriyo gamaniyoti. Corà viya veõikatà madirà4viya diddhà vàõijà viya vàcàsanthutiyo issasiïgamiva viparivattàyo uragamiva dujivhàyo sobbamiva pañicchantà pàtàlamiva duppurà rakkhasi viya duttosà yamovekantabàriye sikhiriva sabbabhakkhà nadiriva sabbavàhini anilo viya yena kàma¤arà neruviya avisesakarà visarukkho viya niccaphalitàyoti. Bhavati ca panuttarettha vàkyaü. 1. Jaggati - machasaü 2. Pa¤àvudho - machasaü 3. Suruddho - sãmu 4. Madiràva diññhà - machasaü [BJT Page 390] [\x 390/] 4118. Yathà coro yathà diddho1- vàõijova vikatthanã, Issasiïgamivàvaññà2- dujivhà urago yathà3- 4119. Sobbhamiva pañicchantà pàtàpamiva duppurà, Rakkhasi viya duttosà yamovekantahàriyo Yathà sãkhi nadi vàho 7anilo kàmacàravà4- 4120. Neruva avisesà ca visarukkho viya niccaphalà, Nàsayanti ghare bhogaü ratanànantakaritthiyoti. Cattàrimàni samma puõõamukha yàni parakule na vàsetabbàni. Goõaü dhenuü yànaü bhariyaü, cattàri etàni paõóito yàni gharà na vippavàsaye. [PTS Page 433] [\q 433/] 4121. Goõaü dhenu¤ca yàna¤ca Bhariyaü ¤àtikule na vàsaye, Bhu¤ajanti5- rathaü ayànakà Ativàhena hananti puïgavaü Dohena hananti vacchakaü Bhariyà ¤àtikulesu dussatiti. Cha imàni samma puõõamukha yàni vatthuni kicce jàte anatthàcaràni bhavanti. 4122. Aguõaü dhanu ¤àtikule ca bhariyà Pàraü nàvà akkhabhagga¤ca yànaü, Dure mitto pàpasahàyako ca Kiceca jàte anatthacàrini bhavanti6- Aññhahi khalu samma puõõamukha ñhànehi itthi sàmikaü avajànàti: daëiddatà àturatà jiõõatà suràsoõaóatà muddhatà pamatatatà sabbakiccesu anuvatatità sabbadhanamanuppadànena, imehi khalu samma puõõamukha aaññahi ñhànehi itthi sàmikaü avajànàti. Bhavati ca panuttarettha vàkyaü. 1. Diññho - machasaü duññho - syà 2. Parivattà - machasaü, syà 3. Viya - machasaü 4. Kàmapàravà - vi syà 5. Bha¤ajanti - machasaü 6. Anatthacaràni - vi machasaü 7ayaü gàthàpàde maramma potthakesu nadissati. [BJT Page 392] [\x 392/] 4123. Daëiddaü àtura¤càpi jiõõaü suràsoõaóakaü, Pamattaü muddhapatta¤ca rattaü1- kiccesu hàpanaü Sabbakàmappadànena avajànanti sàmikanti. Navahi khalu samma puõõamukha ñhànehi itthi padosamàharati. âràmagamanasilà ca hoti uyyànagamanasãlà ca hoti nadititthagamanasilà ca hoti ¤àtikulagamanasãlà ca hoti parakulagamanasilà ca hoti àdàsadussamaõdhanànuyogamanuyuttasãlà ca hoti majjapàyini cahoti nillokanasilà ca hoti padvàraññhàyini2- ca hoti. Imehi khalu samma puõõamukha navahi ñhànehi itthi padosamàharatiti. Bhavati ca panuttarettha vàkyaü. 4124. âràmasilà ca uyyànaü Nadi ¤àtiparakulaü, Dussamaõóanamanuyuttà3- Yàcitthi majjapàyini. 4125. Yà ca nillokanasilà Yà4- ca padvàraññhàyinã, Navahetehi ñhànehi Padosamàharantitthiyoti. Cattàlisàya khalu samma puõõamukha ñhànehi itthi purisaü accàvadati5vijambhati vinamati vilàsati vilikhati vilajjati nakhena nakhaü ghaññeti pàdena pàdaü akkamati kaññhena pañhaviü likhati6- dàrakaü ullaügheti olaüghàpeti kãëati kãëàpeti cumbati cumbàpeti bhu¤jati bhu¤ajàpeti dadati àyàcati katamanukaroti uccaü ÷asati nicaü bhàsati aviviccaü bhàsati viviccaü bhàsati naccena gitena vàditena roditena7- vilasitena vibhusitena jagghati pekkhati kañiü càleti guyhabhaõóakaü sa¤càleti åruü vicarati åruü pidahati thanaü dasseti kacchaü dasseti nàbhiü dasesti akkhiü nikhaõati hamukaü ukkhipati oññhaü palikhati jivhaü nillàleti dussaü mu¤cati dussaü pañibandati sirasaü ma¤cati sirasaü bandhati imehi khala samma puõõamukha cattàëãsàya ñhànehi itthi purisaü accàvadati. 1. Sabbaü - machasaü, dattaü - syà 2. Santhàra - machasaü 3. âdàsa dussamaõóaõa - machasaü 4. Yàva sacàra - machasaü 5. Accàcarati - machasaü 6. Vilekhati - vi machasaü 7. Rodanena - machasaü [BJT Page 394] [\x 394/] Pa¤cavisàya khalu samma puõõamukha ñhànahi itthi paduññhà veditabbà bhavati. Sàmikassa pavàsaü vaõõeti pavutthaü1- na sarati àgataü nàbhinandati avaõõaü tassa bhaõati vaõõaü tassa na bhanati anatthaü tassa carati atthaü tassa na carati akiccaü tassa karoti kicacaü tassa na karotiparidahitvà sayati parammukhi nipajjati paràvantakajàtà2- kho pana hoti kuïkumiyajàtà dãghaü asassati3- dukkhaü vedayati uccàrapassàvaü abhiõhaü gacchati vilomaü àcarati parapurisasaddaü sutvà kaõõasotavivaramodahati nihatabhogà kho pana hoti pañivisasakehi santhavaü karoti nikkhantapàdà kho pana hoti visikhànucàrini aticàrini kho pana hoti sàmike agàravà paduññhamanasaïkappà abhiõhaü dvàre tiññhati kacchàni aïgàni thanàni dasseti disodiü gantvà pekkhati. Imehi khalu samma puõõamukha pa¤cavisàya ñhànehi itthi paduññhà veditabbà bhavati. Bhavati ca panuttarettha vàkyaü. [PTS Page 434] [\q 434/] 4126. Pavàsamassa vaõõeti Gataü nànusocati, 4- Disvà patiü àgataü nàbhinandati Bhantàravaõõaü na kadàci bhàsati Ete paduññhàya bhavanti lakkhaõà. 4127. Anatthaü tassa carati asa¤¤atà Attha¤ca hàpeti akiccakàriõi, Paridahitvà sayati parammukhi Ete paduññhàya bhavanti lakkhaõà. [PTS Page 435] [\q 435/] 4128. Paràvattajàtà5- ca bhavati kuïkumi Digha¤ca assasati dukkhavedini, Uccàrapassàvambhiõhagacchati Ete paduññhàya bhavanti lakkhaõà. 4129. Vilomavàcarati akiccakàriõi Saddaü nisàmeti parassa bhàsato, Hatabhogà ca karoti santhavaü6- Ete paduññhàya bhavanti lakkhaõà. 1. Pavuü nisarati - machasaü 2. Parivattakajàtà - vi machasaü syà 3. Assàsati - vi machasaü, syà 4. Gataü tassa nasovati - vi machasaü 5. Parivattajàtà - vi machasaü, syà 6. Sandhavaü - machasaü [BJT Page 396] [\x 396/] 4130. Kicchena laddhaü kasirenàbhataü1- dhanaü Vittaü vinàseti dukekhana sambhataü, Pañivissakehi ca karoti satthavaü Ete paduññhàya bavanti lakkhaõà. 4131. Nikkhantapàdi visikhànucàrini Niccaü sa sàmimbhi paduññhamànasà, Aticàriõi hoti tatheva2- gàravà Ete paduññhà bhavanti lakkhaõà. 4132. Abhikkhaõaü tiññhati dvàramule Thanàni kacchàni ca dassayanti, Disodisaü pekkhati bhantavittà Ete paduññhàya bavanti lakkhaõà. 4133. Sabbà nadi vaïkagati 3- sabbe kaññhamayà vanà, Sabbitthiyo kare pàpaü labhamàne40 nivàtake. 4134. Sace labhetha khaõaü và rabo và Nivàtakaü càpi labhetha tàdisaü, Sabbàva itthi kareyyu5- no pàpaü A¤¤aü alattha piñhasappinàpi saddhiü. 4135. Narànamàràmakaràsu nàrisu Sabbitthiyo na ramanti agàre, Taü tàdisaü maccaü cajitvà bhariyà A¤¤aü disvà purisaü piñhasappiü [PTS Page 440] [\q 440/] 4136. Yaü ve disavà kaõóarãkintarànaü7 sabbitthiyo na ramanti agàre, Taü tàdisaü maccaü cachitvà bhariyà A¤¤aü disvà purisaü pãñhasappiü. [PTS Page 444] [\q 444/] 4137. Khakassa ca pàvàrikassa8- ra¤¤o Accantakàmànugatassa bhariyà, Acàcari baddhavasànugassa9- Kaü vàpi itthi nàticare tada¤¤aü. 1. Kasirà bhataü - vi, machasaü 2. Apeta - vi machasaü 3. Vaïkanadi - machasaü vaïkagatà - vi 4. Labhamànà - vi 5. Kayiruü - machasaü 6. Cesisuü - vi syà cesiyà - machasaü 7. Kintara - machasaü, syà 8. Bàvarikassa - machasaü 9. Anàcariyaññhavasànuvakassa - machasaü [BJT Page 398] [\x 398/] 4138. Piïgiyàni sabbalokissarassa Ra¤¤o piyà brahmadantassa bhariyà, Avàcari baddhavasànugassa Taü vàpi sà nàjjhagà kàmakàmini. 4139. Khuddànaü1- lahucittànaü akata¤¤una dubhinaü, 2- Nàdevasatto puriso thinaü saddhàtumarahati. [PTS Page 445] [\q 445/] 4140. Na tà pajànanti kataü na kiccaü Na màtaraü pitaraü bhàtaraü và, Anariyà samatikkantadhammà Sasseva cittassa vasaü vajanti. 4141. Cirànuvutthampi piyaü manàpaü Anukampakaü pàõasamampi santaü, 3- âvàsu4- kiccesu ca naü jahanti Tasmànaü itthànaü nana vissasàmi. 4142. Thinaü hi cittaü yathà vàtarassa Kantappakantaü yathà rukkhachàyà, Calàvalaü hadayaü itthiyànaü Cakkassa nemi viya parivatatti. 4143. Yadà tà passanti samekkamànà âdeyyaråpaü purisassa vittaü, Saõhàhi vàcàhi nayanti metaü Kambojakà jalajeneva assaü. 4144. Yadà na passanti samekkamànà âdeyyaråpaü purisassa vittaü, Samannato taü parivajjayanti Tiõõo nadipàragatova kullaü. . 4145. Silesupamà sikhiriva sabbabhakkhà Tikkhamàyà nidiriva sighasotà, Sevanti bhetà piyamappiya¤ca Nàvà yathà orakulaü para¤ca 1. Luddanà - machasaü 2. Dubbhinaü - vi machasaü, syà 3. Sahantuü - machasaü 4. âvàsuü - machasaü [BJT Page 400] [\x 400/] 4146. Na tà ekassa na õñhinnaü àpaõova pasàrito, Yo tà mayhanti ma¤¤eyya vàtaü jàlena bàdhaye1- [PTS Page 446] [\q 446/] 4147. Yathà nadi ca pattho ca pànàgàraü sabhà papà, Evaü lokitthiyo nàma velà tàsaü na vijjati. 4148. Ghatàsanasamàhetà kaõhasappasiråpamà, Gàvo bahi tiõasseva omasanti varaü varaü. 4149. Ghatàsanaü ku¤ajaraü kaõhasappaü Muddhàbhisintaü pamadà ca sabbà, Ete nàro niccayatto bhajetha Tesaü bhave dubbidu saccabhàvo2- 4150. Nàccantavaõõà3- na bahuna kantà Na dakkhiõà pamadà sevitabbà, Na parassa bhariyà na dhanassa hetu Etitthiyo pa¤ca na sevitabbà. Atha khalu bho ànando gijjharàjà kuõàlassa sakuõassa àdimajjhakathàpariyosànaü viditvà tàyaü volàyaü imà gàthàyo abhàsi. [PTS Page 448] [\q 448/] 4151. Puõõampi cemaü pañhaviü dhanena Dajjatthiyà puriso sammatàya, Laddhà khaõaü atima¤¤eyya tampi Tàsaü vasaü asatinaü na gacche. 4152. Uññhàhaka¤cepi alinavuttiü Komàrabhattàraü piyaü manàpaü, âvàsu kiccesu ca naü jahanti Tasmà hi itthinaü na vissasàmi. 4153. Na vissase icchati manti poso Na vissase rodati me sakàse, Sevanti hetà piyamappiya¤ca Nàvà yathà orakulaü para¤ca¤a. 1. Bandhaye - machasaü, syà 2. Sabbabhàvo - machasaü 3. Naccanta - machasaü 4. âdivajjhagàthà - vi machasaü, syà. [BJT Page 402] [\x 402/] 4154. Na vissase sàkhupuràõasanthataü Na vissase mittapuràõacoraü, Na vissase ràjà1- sakhà mamanti Na vissase itthi dasannamàtaraü. 4155. Na vissase ràmakaràsu nàrisu Accantasilàsu asasa¤¤atàsu, Accantapemànugatassa bhariyà Na vissase titthasamà hi nàriyo. 4156. Haneyyu2- chindeyyumpi chedayeyyuü Kaõñhampi chetvà rudhiraü pibeyyuü, Mà dinakàmàsu asa¤¤atàsu Bhàvaü kare gaïgatitthupamàsu. 4157. Musà tàsaü yathà saccaü saccaü tàsaü3- yathà musà, Gàvo bahi tiõasseva omasanti varaü varaü. 4158. Gatenetà palobhenti pekkhitena4- mihitena ca, Athopi dunnivatthena ma¤ajunà bhaõitena ca. 4159. Coriyo kañhinà5- bhetà vàëà ca lapasakkharà, Na tà ki¤ci na jànanti yaü manussesu va¤canaü. 4160. Asà lokitthiyo nàma velà tàsaü na vijjati, Sàrattà ca pagabbhà ca6- sikhi sabbaghaso yathà 4161. Natthitthinaü piyo nàma appiyopi7- na vijjati, Sevanti hetà piyamappiya¤ca nàvà yathà orakulaüpara¤ca. [PTS Page 449] [\q 449/] 4162. Natthitthinaü piyo nàma appiyopi na vijjati, Dhanattà pativellanti8- latàva dumanissità 4163. Hatthibandhaü assabandhaü gopurisa¤ca caõóàlaü, 9- Chavaóàhakaü pupphachaóóakaü sadhanamanupatanti nàriyo. 1. Ràjànaü - machasaü 2. Haneyyuü - machasaü 3. Bhàsaü - machasaü 4. Pakkhitenambhitenava - syà 5. Kathinà - machasaü 6. Pagabbàva - machasaü 7. Apiyopi - machasaü 8. Dhanattàpañivellanti - machasaü 9. Maõóalaü - machasaü [BJT Page 404] [\x 404/] 4164. Kulaputtampi jahanti aki¤canaü chavakasamasadisampi, Anugacchanti anupatanti dhanahetu hi nàriyoti. Atha khalu bho nàrado devabràhmaõo ànandassa gijjharàjassa àdimajjhakathà1pariyosànaü viditvà tàyaü velàyaü imà gàthàyo abhàsi. [PTS Page 450] [\q 450/] 4165. Cattàro me na purenti te me suõàtha bhàsato, 2- Samuddo bràhmaõo ràjà itthi càpi dijampati. 4166. Sarità sàgaraü yanti yà kàci pañhiviüsità, 3- Tà samuddaü na purenti ånattà4- hi na purati. 4167. Bràhmaõo ca adhiyàna vedamakkhànapa¤camaü, Bhiyyopi sutamiccheyya ånattà hi na purati. 4168. Ràjà ca pañhaviü5- sabbaü sasamuddaü sapabbataü, Ajjhàvasaü6- vijinitvà anantaratanocitaü Pàraü samuddaü pattheti ånattà hi na purati 4169. Evamekàya itthiyà aññhaññha patino siyà, Surà ca balavantà ca sabbakàmarasàharà Kàreyya navame chandaü ånattà hi na purati. 4170. Sabbitthiyo sikhiriva sabbabhakkhà Sabbitthiyo nadiriva sabbavàhini, 7- Sabbitthiyo kaõñakànaü va sàkhà Sababitthiyo dhanahetu vajanti. 4171. Vàta¤ca jàlena nàro paràmase Osi¤ciyà sàgaramekapàõinà, Sakena hatthena haneyya ghosaü Yo sabbabhàvaü pamadàsu ossaje. 4172. Corinaü bahubuddhinaü yàsu saccaü sudullabhaü, Thinaü bhàve duràjàno macchassevodake gataü 1. âdimajjhagàthà - vi machasaü 2. Suõàtha mama bhàsato - machasaü 3. Pathavissità- machasaü 4. Onattà - syà 5. Pathaviü - machasaü 6. Ajjhàvase -sãmu 7. Vàbhi - machasaü. [PTS Page 451] [\q 451/] [BJT Page 406] [\x 406/] 4173. Analà mudusambhàsà duppurà tà nadisamà, Sidanti naü viditvàna àrakà parivajjaye. 4174. âvaññani mahàmàyà brahmacariyavikopanà, Sidanti naü viditvàna àrakà parivajjaye. 4175. Ya¤cetà1- upasevanti chandasà và dhanena và, Jàtavodova saõañhànaü khippaü anudahanti natthi. Atha khalu bho kuõàlo sakuõo nàradassa devabràhmaõassa àdimajjha2-kathàpariyosànaüva viditvà tàyaü velàyaü imà gàthàyo abhàsi. [PTS Page 452] [\q 452/] 4176. Sallape nisita3- baggapàõinà Paõóito api pisàcadosinà, Uggatejauragampi àside Eko ekàya pamadàya nàlape. 4177. Lokacittamathanà hi nàriyo Naccagitabhaõitambhitàvudhà, Bàdhayanti anupaññhitassatiü Dipa4- rakkhasigaõàva vàõije. 4178. Natthi tàsaü vinayo na saüvaro Majjamaüsaniratà asa¤¤atà, Tà gilanti purisassa pàbhataü Sàgareva karaü timiïgalo5 4179. Pa¤cakàma guõasàtagocarà Uddhatà aniyatà asa¤¤atà, Osaranti pamadà pamàdinaü Loõatoyavatiyaüva àpagà6- 4180. Yaü naraü uparamanti7- nàriyo Candasàva ratiyà dhanenavà, Jàtavedasadisampi tàdisaü Ràgadosavatiyo8- óahanti9- naü. 1. Yaüetà - machasaü 2. Gàthà - vi machasaü, syà 3. Nisita - machasaü 4. Dipe - vi machasaü, syà 5. Timióagayo - machasaü 6. âpakà - simu 7. Palàpenti - machasaü upalapenti - vi syà 8. Vadhiyo - machasaü, syà 9. Dahanti - machasaü, syà. [BJT Page 408] [\x 408/] 4181. Aóóhaü ¤atvà purisaü mahaddhanaü Osaranti sadhanà sahantanà, Rattacittaü ativeñhayanti naü Sàlaü màluvalatàva kànane. 4182. Tà upenti vividhena chandasà Citravimbamukhiyo laïkatà, æhasanti pahasanti nàriyo, Sambarova satamàyakovidà. [PTS Page 453] [\q 453/] 4183. Ràtaråpamaõimuttabhusità Sakkatà patikulesu nàriyà, Rakkhità ativaranti sàmikaü Dànavaüva hadayantarassitaü1- 4184. Tejavàpi hi naro vicakkhaõo Sakkato bahujanassa pujito, Nàrinaü vasagato na bhàsati Ràhunà upagatova2- candimà. 4185. Yaü kareyya kupito diso disaü Duññhavitto vasamàgataü ari Tena bhiyyo vyasanaü nigacchati Nàrinaü vasagato apekkhavà. 4186. Kesalunanakhachintatajjità Pàdapàõikasadaõóatàëità, Hitameva upagatà hi nàriyo Tà ramanti kuõapeva makkhikà. 4187. Tà kulesu visikhantaresu và Ràjadhàninigamesu3- và puna, Oóóitaü namucipàsavàkaraü4- Cakkhumà parivajjaye5- sukhatthiko. 1. Bhadayantadassità - machasaü bhadayantaranissità - syà upa÷atova - machasaü, syà 2. Ràjaññhàni - machasaü 3. Ràjaññhàni - machasaü 4. Vàkuraü - machasaü vàguraü syà 5. Parivajje - sãmu [BJT Page 410] [\x 410/] 4188. Ossajitva1- kusalaü tapoguõaü Yo anariyacaritànimàcari, Devatàhi nirayaü nimissati2- Chedagàmi vaõiyaü va vàõijo. 4189. So idha garahito parattha ca Dummati upagato3- sakammunà, Gacchati aniyato galàgalaü Duññhagadrabharatova uppathe. 4190. So upeti nirayaü patàpanaü Sattisimbalivana¤ca àyasaü4- âvasitvà tiracchànayoniyaü5- Petaràjavisayaü na mu¤cati. 4191. Dibbakhióóaratiyo na nandane Cakkavatticarita¤ca mànuse, Nàsayanti pamadà pamàdinaü Duggati¤ca pañipàdayanti naü. [PTS Page 454] [\q 454/] 4192. Dibbakhióóaratiyo na dullahà Cakkavatticarita¤ca mànuse, Soõõa6-vambhanilayà ca accharà Ye caranti pamadàhanatthikà. 4193. Kàmadhàtusamatikkamà gati Råpadhàtuyà7- bhavo na dullabho, Vitaràgavisayupapattiyà Ye caranti pamadàhanatthikà. 4194. Sabbadukkhasamatikkamaü sivaü Accantaü acalitaü asaïkhataü, Nibbutehi suvihi na dullabhaü Ye caranti pamadàhanatthikà. [PTS Page 456] [\q 456/] 4195. Kuõàlo haü tadà àsiü udiyi phussakokilo, ânando gijjharàjàsi sàriputto ca nàrado Parisà buddhaparisà evaü dhàretha jàtakanti. 4. Kuõàlajàtakaü. 1. Osajitvà - machasaü 2. Nayissati - machasaü 3. Upahato - machasaü 4. Màyasa - sima 5. Yoniyà - machasaü yoniye - syà 6. Suvaõaõa - machasaü 7. Rupadhàtubhàvo - machasaü råpadhàtusambhavo - syà [BJT Page 412] [\x 412/] 5. Mahàsutasomajàtakaü [PTS Page 460] [\q 460/] 4196. Kasmà tuvaü rasaka edisàni Karosi kammani sudàruõàni, Hanàsi itthi purise ca muëho Maüsassa hetu adu1- dhanassa kàraõà 4197. Na antahetu na dhanassa kàraõà Na puttadàrassa sahàya¤àtinaü, Bhattà ca me bhagavà bhåmipàlo So khàdati maüsaü bhadante edisaü. [PTS Page 461] [\q 461/] 4198. Sace tuvaü bhatturatthe payutto Karosi kammàni sudàruõàni, Pato ca antepuraü pàpuõitvà Lapeyyàsi me ràjino sammukhe taü. 4199. Tathà karissàmi ahaü bhadante Yameva tvaü bhàsasi kàëahatthi, Pàto va anteparaü pàpuõitvà Vakkhàmi te ràjino sammukhe taü. 4200. Tato ratyà vivasane suriyassuggamanaü pati, Kàëo rasakamàdàya ràjànaü upasaïkami Upasaïkamitvà ràjànaü idaü vacanamabråvi. 4201. Saccaü kira mahàraja rasako pesito tayà, Hanàti2- itthi purise tuvaü maüsàni khàdasi. [PTS Page 462] [\q 462/] 4202. Evamevaü tathà kàëa rasako pesito mayà, Mama atthaü karontassa kimetaü paribhàsasi. [PTS Page 464] [\q 464/] 4203. ânando sabbamacchànaü khàditvà rasagiddhimà, Parikkhiõàya parisàya attànaü khàdiyà mato. 4204. Evaü pamatto rasagàrave rato Balo yadi àyatiü nàvabujjhati, Vidhamma putto caji3- ¤àtake ca Parivattiya attànameva khàdati. 1. Adu - machasaü 2. Bhanti - machasaü 3. Vajitvà - machasaü [BJT Page 414] [\x 414/] 4205. Idaü te sutvàna vihetu chando Mà bhakkhasi ràja manussamaüsaü, Mà tvaü imaü kevalaü vàrijova Dipadàdhipa su¤¤amakàsi raññhaü. [PTS Page 465] [\q 465/] 4206. Sujàto nàma nàmena oraso tassa atrajo, Jambupesiü aladdhàna mato so tassa saïkhaye. 4207. Evameva ahaü kàëa bhutvà bhakkhaü rasuttatamaü, Aladdhà mànusaü maüsaü ma¤¤e hessàmi jãvitaü. [PTS Page 467] [\q 467/] 4208. Màõava abhiråposi kule jàtosi sotthiye, Na tvaü arahasi tàta abhakkhaü bhakkhayetave. 4209. Rasànama¤¤ataraü etaü yasmà1- tvaü nivàraye, Sohaü tattha gamissàmi yattha lacchàmi edisaü. 4210. So vàhaü nippatissàmi na te vacchàmi santike, Yassa me dassanena tvaü nàbhinandasi brahmaõa [PTS Page 468] [\q 468/] 4211. Addhà a¤¤epi dàyàde sutte lacchàma màõava, Tva¤ca jamma vinassassu yattha pattaü na taü suõe. 4212. Evameva tuvaü ràja dipadinda suõohi me, Pabbàjassanti taü raññhà soõóaü màõavakaü yathà. 4213. Sujàto nàma nàmena bhàvitattàna sàvako, Accharaü kàmayantova na so bhu¤achi na so pivi. 4214. Kusagge udakamàdàya samudde udakaü mine, Evaü mànusakà kàmà dibbakàmàna santike. 4215. Evameva ahaü kàëa bhutvà bhakkhaü rasuttatamaü, Aladdhà mànusaü maüsaü ma¤¤e hessàmi jãvitaü. [PTS Page 469] [\q 469/] 4216. Yathàpi te dhataraññhà haüsà vehàsayaü gamà, Avutti2- paribhogena sabbe abbhatthataü gatà. 1. Kasmà - machasaü 2. Abhutta - machasaü, ayutta - syà [BJT Page 416] [\x 416/] 4217. Evameva tuvaü ràja dipadinda suõohi me, Ahakkhaü ràja bhakkhesi tasmà pabbàjayanti taü. [PTS Page 475] [\q 475/] 4218. Tiññhàhiti mayà mutetà so tvaü gacchasi pamamukho, 1- Aññhito tvaü ñhitomhiti lapasi brahmacàrini Idaü te samaõa ayuttaü asi¤ca me ma¤¤asi kaükapantaü. 4219. hitohamasmi sadhammesu2- ràja Na nàmagottaü parivattayàmi, Cora¤ca loke aññhitaü vadanati âpàyikaü nerayikaü ito cutaü. 4220. Sace tuvaü sadadhasi ràja sutaü gaõhàhi khattiya, Tena ya¤¤aü yajitvàna evaü saggaü gamissasi. [PTS Page 476] [\q 476/] 4221. Kasmiü nu raññhe tava jàtabhåmi Atha kena atthena idhànupatto, Akkhàhi me bràhmaõa etamatthaü Kimacchasi demi tayajja patthitaü. 4222. Gàthà catasso dharaõimabhissara Sugambhiratthà varasàgaråpamà, Taveva atthàya idhàgatosmi Suõohi gàthà paramatthasaühità. [PTS Page 478] [\q 478/] 4223. Na ve rudanti matimanto sapa¤¤à Bahussutà ye bahuñhànacittino, Dipaü hi etaü paramaü narànaü Yaü paõóità sokanudà bhavanti. [PTS Page 479] [\q 479/] 4224. Attànaü ¤àti uda puttadàraü Dha¤¤aü dhanaü ràjataü jàtaråpaü, Kimonu tvaü sutasomànutappe Koravyaseññha vacanaü suõoma te3- 4225. Nevàhamattànamanutthunàmi Na puttadàraü na dhanaü na raññhaü, Sata¤ca dhammo carito puràõo Taü saïgaraü bràhmaõassànutappe. 1. Pàmukho - machasaü 2. Saddhammesu - machasaü 3. Metaü - machasaü [BJT Page 418] [\x 418/] 4226. Kato mayà saüïgàro brahmaõena Raññhe sake issariye ñhitana, Taü saïgàraü bràhmaõassappadàya Saccànurakkhi punaràvajissaü. 4227. Nevàhametaü abhisaddahàmi Sukhã naro maccumukhà pamutto, Amittahatthaü punaràvajeyya Koravyaseññha nahi maü upesãti. [PTS Page 480] [\q 480/] 4228. Mutto tuvaü porisàdassa hatho Gantvà sakaü mandiraü kàmakàmã, Madhurampiyaü jãvitaü laddha ràja Kuto tuvaü ehisi me sakàsaü. 4229. Mataü vareyya parisuddhasãlo Na hi jãvitaü garahito pàpadhammo, Na hi taü naraü tàyate1- duggatihi Yassàpi hetu alikaü bhaõeyya. 4230. Sacepi vàto girimàvaheyya Cando ca suriyà ca chamàpateyyuü, Sabbàva najjo pañisotaü2- vajeyyuü Natvehaü ràja musà baõeyyaü. 4231. Nabhaü phaleyya adadhã visusse Saüvatteyya bhåtadharà vasundharà, Siluccayo neraa samulamuppate Natvevahaü ràja musà bhaõeyya [PTS Page 481] [\q 481/] 4232. Asi¤ca satti¤ca paràmasàmi Sapathampi te samma ahaü karomi, Tayà pamutto anaõo bhavitvà Saccànurakkhi punaràvajissaü. 4233. Yo te kato aïgaro bràhmaõena Raññhe ke issariye ñhitena, Taü saïgaraü bràhmaõassappadàya Saccànurakkhi punaràvajissaü. 1. Tàyati - machasaü 2. Pati - machasaü [BJT Page 420] [\x 420/] 4234. Yo te kato aïgaro bràhmaõena Raññhe ke issariye ñhitena, Taü saïgaraü bràhmaõassappadàya Saccànurakkhi punaràvajissaü. [PTS Page 482] [\q 482/] 4235. Mutto ca so porisàdassa hatthà Gantvàna taü bràhmaõaü etadavoca, Suõomi gàthàyo satàrahàyo Yà me sutà assu hitàya brahme. [PTS Page 483] [\q 483/] 4236. Sakideva1- sutasoma sabbhi hoti samàgamo, Sà naü saïgati pàleti nàsabbhi bahusaïgamo. 4237. Sabbireva samàsetha sabbhi kubbetha santhavaü, 2- Sataü saddhammama¤¤àya seyyo hoti na pàpiyo. 4238. Jiranti ve ràjarathà sucintà Atho sarirampi jaraü upeti, Sata¤ca dhammo na jaraü upeti Santo bhave sabbhi pavedayanti. 4239. Nabha¤ca dåre pañhavi ca dure Pàraü samuddassa tadàhu dare, Tato bhave durataraü vadanti Sata¤ca dhammaü3- asata¤ca ràja [PTS Page 484] [\q 484/] 4240. Sahassiyo4- imà gàthà na imà gàthà satàrahà, Cattàri tvaü sahasasàni khippaü gaõhàhi bràhmaõa. [PTS Page 485] [\q 485/] 4241. âsitiyà nàvutiyà ca gàthà Satàrahà càpi bhaveyyu gàthà Paccantameva sutasoma jànahi5- Sahassiyo6- nàma kudhatthi7- gàthà. 4242. Icchàmi vohaü sutavuddhimattano Santo8- ca maü sappurisà bhajeyyuü, Ahaü savantihi mahodadhiva Nahi tàta tappàmi subhàsitena. 1. Sakiü - syà 2. Sandhavaü - machasaü 3. Dhammo - machasaü 4. Sànassiyà - machasaü 5. Jànàhi - machasaü 6. Sàhassiyà - machasaü 7. Kàatthi - machasaü 8. Sattoti - machasaü [BJT Page 422] [\x 422/] 4243. Aggi yathà tiõakaññhaü óahanto1- Na tappati sàgaro và nidahi, Evampi te paõóità ràjaseññha Sutvàna tappanti subàsitena. [PTS Page 486] [\q 486/] 4244. Sakassa dàsassa yadà suõomi Gàthà2- ahaü atthavati janinda, Tameva sakkacca nisàmayàmi Nahi tàta dhammesu mamatthi titti. 4245. Idanne raññhaü sadhanaü sayoggaü Sakàyuraü sabbakàmupapannaü, Kiü kàmahetu paribhàsase3- Gacchàmahaü porisàdassa4- kante 4246. Attànurakkhàya bhavanti hete Hatthàrobhà rathikà pattikà ca, Assàrehà5- ye ca dhanuggahàse Senaü payu¤ajàma hanàma sattuü. [PTS Page 487] [\q 487/] 4247. Sudukkaraü porisàdo akàsi Jãvaü gahetvàna avissaji maü, Taü tàdisaü pubbakiccaü santo Dubbhe6- ahaü tassa kathaü janinda. 4248. Vanditvà so pitaraü màtara¤ca Anusàsitvà negama¤ca bala¤ca, Saccavàdi saccànurakkhamàno Agamàsi so yena so porisàdo7-. [PTS Page 488] [\q 488/] 4249. Kato mayà saïgaro bràhmaõena Raññhe sake issariye ñhitena, Taü saïgaraü bràhmaõassappadàya Saccànurakkhi punaràgatosmi Yajasasu ya¤¤aü khàda maü porisàda. 4250. Na hàyate khàdituü8- mayhaü pacchà Citakà ayaü tàva sadhumikà ca, Niddhumako pacitaü sàdhu pakkaü Suõàmi gàthàyo satàrahàyo. 1. Dahanto - machasaü 5. Assàruhà - machasaü 2. Taü - machasaü 6. Dubbho - machasaü 3. Paribhàsasi - machasaü paribhàsate - vi 7. Yattha porisàdo - machasaü 4. Porisàdassupatte - machasaü 8. Khàditaü - machasaü [BJT Page 426] [\x 426/] [PTS Page 489] [\q 489/] 4251. Adhammiko tvaü porisàdakàsi1- Raññhà ca bhaññho udarassa hetu, Dhamma¤cimà abhivadanti gàthà Dhammo adhammo ca kuhiü sameti. 4252. Adhammikassa luddassa niccaü lohitapàõino, Natthi saccaü kuto dhammo kiü sutena karissasi. 4253. Yo maüsabhetu migavaü careyya yo và hane purisaü attahetu, Ubhopi te pecca samà bhavanti Kasmà no2- adhammikaü bråhi maü tvaü3- 4254. Pa¤ca pa¤ca nakhà bhakkhà khattiyena pajànatà, Abhakkhaü4- ràja bhakkhesi tasmà adhammiko tuvaü. [PTS Page 490] [\q 490/] 4255. Putto tuvaü peràsàdassa hatthà Gananvà sakaü mandiraü kàmakàmi, Amittahatthaü punaràgatosi Na khattadhamme5- kusalosi ràja. 4256. Ye khattadhamme kusalà bhavanti Pàyena te nerayikà bhavanti, Tasmà ahaü khattadhammaü5- pahàya Saccànurakkhi punaràgatosmi Yajassu ya¤¤aü khàda maü porisàda. 4257. Pàsàdavàsà pañhavigavàssaü Kàmitthiyo kàsikacandana¤ca, Sabbaü tahiü labhasi sàmitàya Saccena kiü passasi ànisaüsaü. [PTS Page 491] [\q 491/] 4258. Ye keci me atthi rasà pathavyà6- Saccaü tesaü sàdutaraü rasànaü, Sacce ñhità samaõabràhmaõà ca Taranti jàti7- maraõassa pàraü. 1. Puràsàda - machasaü, sàya 2. Nu - machasaü 3. Yaü - machasaü 4. Abhakkha - machasaü 5. Khatya - machasaü, sayà 6. Pathabyà - machasaü 7. Jàtiü - machasaü [BJT Page 426] [\x 426/] 4259. Mutto tuvaü porisàdasasa hatthà Gantvà sakaü mandiraü kàmakàmi, Amittahàtthaü punaràgatosi Nahà nåna te maraõabhayaü janinda Alinacitto casi1- saccavàdi. 4260. Katà me kaëayàõà anekarupà Ya¤¤à yiññhà ye vipulà passatthà, Visodhito paralokassa maggo Dhamme ñhito ko maraõassa bhaye. [PTS Page 492] [\q 492/] 4261. Katà me kalyàõà anekaråpà Ya¤¤à yiññhà se vipulà pasatthà, Anànutappaü paralokaü gamissaü Yajassu ya¤¤aü khàda2- maü porisàda 4262. Pità ca màtà ca upaññità me dhammena me issariyaü pasatthaü, Visodhito paralokassa maggo Dhamme ñhito ko maraõassa bhaye. 4263. Pità ca màtà ca upaññità me dhammena me issariyaü pasatthaü, Anànutappaü paralokassa gamissaü Yajassu ya¤¤aü khàda maü porisàda. 4264. ¥àtãsu mittesu katà me kàrà Dhammena me issariü pasatthaü, Visodhito paralokassa maggo Dhamme ñhito ko maraõassa bhaye. 4265. ¥àtãsu mittesu katà3- me kàrà Dhammena me issariü pasatthaü, Anànutappaü paralokassa gamissaü Yajassu ya¤¤aü khàda maü porisàda. 4266. Dinnaü me dànaü bahudhà bahunnaü4- Santappità samaõabràhmaõà ca, Visàdhito paralokasa maggo Dhamme ñhito ko maraõassa bhaye 1. Asi - machasaü 2. Ada - machasaü 3. Katupakàro - machasaü 4. Bahunaü - machasaü [BJT Page 428] [\x 428/] 4267. Dinnaü me dànaü bahudhà bahunnaü4- Santappità samaõabràhmaõà ca, Anànutappaü paralokassa gamissaü Yajassu ya¤¤aü khàda maü porisàda. [PTS Page 493] [\q 493/] 4268. Visaü pajànaü puriso adeyya âsivisaü jalitaü uggatejaü, Muddhàpi tassa vipateyya1- sattadhà Yo tàdisaü saccàdiü adeyya. 4269. Sutvà dhammaü vijànanti narà kalyàõapàpakaü, Api gàthà suõitvàna dhamema me ramatã2- mano. [PTS Page 494] [\q 494/] 4270. Sakideva sutaso3- sabbhi hoti samàgamo, Sà naü saïgati pàleti nàsabbhi bahu saïgamo 4271. Sabbhireva samàsetha sabbhi kubbetha santhavaü, 4- Sataü saddhammama¤¤àya seyyo hoti na pàpiyo. 4272. Jiranti ve ràjarathà sucittà Atho sarãrampi jaraü upeti, Sata¤ca dhammo na jaraü upeti Santo bhave sabbhi pavedayanti 4273. Naha¤ca dåre pañhavã5- va dure Pàraü samuddassa tadàhu dure, Tato have durataraü vadanti Sata¤ca dhammaü asata¤ca ràja. 4274. Gàthà imà atthavatã suvya¤ajanà6- Subhàsità tuyhaü janinda sutvà, ânandi citto sumano patãto Cattàri te samma vare dadàmi. [PTS Page 495] [\q 495/] 4275. Yo nattano maraõaü khujjhasi tvaü Hitàhitaü vinipàta¤ca saggaü, Giddho rase duccarite niviññho Kiü tvaü varaü dassasi pàpadhamma7-. 1. Eleyya - machasaü vipaleyya - syà 2. Ramate - machasaü, syà 3. Mahàràja- machasaü, syà 4. Sandhavaü - machasaü 5. Pathavi - machasaü 6. Bya¤achana - machasaü 7. Pàpadhammo - machasaü [BJT Page 430] [\x 430/] 4276. Aha¤ca taü dehi varanti vajjaü Tva¤càpi datvàna avàkareyya, Sandiññhikaü kalabhamimaü vivàdaü Ko paõóito jànamupabbajeyya. 4277. Na taü varaü arahati jantu dàtuü Yaü vàpi datvàna avàkareyya, Varassu samma avikampamàno Pàõaü cajitvànapi dassameva. 4278. Ariyassa ariye sameti sakkhi1- Pa¤¤assa pa¤¤àõavatà sameti, Passeyya taü vassasataü arogaü2- Etaü varànaü pañhamaü varàmi. [PTS Page 496] [\q 496/] 4279. Ariyassa ariye sameti sakkhi3- Pa¤¤assa pa¤¤àõavatà sameti, Passapi maü vassasataü arogaü Etaü varànaü pañhamaü dadàmi. 4280. Ye khattiyàse idha bhåmipàlà Muddhàbhisittà katanàmadheyyà, Na tàdise bhåmipatã adesi Etaü varànaü dutiyaü varàmi. 4281. Ye khattiyàse idha bhåmipàlà Muddhàbhisittà katanàmadheyyà, Na tàdise bhåmipatã ademi Etaü varànaü dutiyaü dadàmi. [PTS Page 497] [\q 497/] 4282. Paresataü khattiyà te gahãtà Talàvutà assumukhà rudantà, Sake te raññha pañañipàdayàhi Etaü varànaü tatiyaü varàmi. 4283. Paresataü khattiyà te gahãtà Talàvutà assumukhà rudantà, Sakena5- raññhena pañañipàdayàmi te Etaü varànaü tatiyaü dadàmi. 1. Saïkhyaü - machasaü 2. Arogyaü - machasaü 3. Saïkhyaü - machasaü 4. Passasi - machasaü passeyya - syà passeti - vi 5. Sake te raññhe - machasaü [BJT Page 432] [\x 432/] 4284. Chiddante raññhaü byadhitaü bhayàhi Puthu narà leõamanuppaviññhà, Manussamaüsaü viramehi ràja. Etaü varànaü catutthaü varàmi. [PTS Page 498] [\q 498/] 4285. Addhà hi so bhakkho mamaü manàpo Etassa hetumhi vanaü paviññho, Sohaü kathaü etto upàrameyyaü A¤¤aü varànaü catutthaü varassu. 4286. Na ce piyaü meti janinda tàdiso Attaü niraükatvà piyàni sevati, attàva soyyo paramàva aseyyo Labbhà piyà ocitatthena pacchà. [PTS Page 499] [\q 499/] 4287. Piyaü me mànusaü maüsaü sutasoma vijànahi, Nambhi1- sakko nivàretuü a¤¤aü tuvaü samma varaü varassu. 4288. Yo ve piyaü meti piyànukaïkhi2- Attaü niraü katvà piyàni sevati Soõóàva pitvàna visassa3- thàlaü Teneva so hoti dukhi4- parattha. 4289. Yo cãdha saïkhàya piyàni hitvà Kicchenapi sevati ariyadhammaü5-, Dukkhitova pãtvàna yathosadhàni Teneva so hoti sukhã parattha. 4290. Ohàyahaü pitaraü màtara¤ca Manàpike6- kàmaguõe ca pa¤ca, Etassa hetumbhi vanaü paviññho Tante varaü kinti mahaü dadàmi. [PTS Page 500] [\q 500/] 4291. Na paõóità dviguõaü ahu vàkyaü Saccappañi¤¤àva bhavanti santo, Varassu samma iti maü avoca Iccabravi tvaü na hi te sameti. 4292. Apu¤¤alàbhaü ayasaü akittiü Pàpaü bahuü duccaritaü kilesaü, Manussamaüsassa kate7- upàgà Tante varaü kintimahaü dadeyyaü. 1. Nahisakkà - machasaü 5. Aariyadhamme - vi machasaü, syà 2. Piyànurakkhi - machasaü, syà 6. Manàpiye - machasaü 3. Visamissa - vi machasaü, syà 7. Bhavo - machasaü 4. Dukkhi - machasaü, syà. [BJT Page 434] [\x 434/] 4293. Na taü varaü arahati jantu dàtuü Yaü vàpi datvàna avàkareyya, Varassu samma avikampamàno Pàõaü cajitvànapi dassameva. 4294. Pàõaü cajanti santo nàpi dhammaü. Saccappañi¤¤à ca bhavanti santo, Datvà varaü khippamavàkarohi Etena sampajja suràjaseññha. [PTS Page 501] [\q 501/] 4295. Dhanaü caje1- yo pana aïgahetu Aïgaü caje jãvitaü jakkhamàno, Aïga dhanaü jãvitaü càpi sabbaü Caje naro dhammamanussaranto. 4296. Yassà hi dhammaü puriso vija¤¤à Ye cassa kaïkhaü vinayanti santo, Taü hissa dipa¤ca paràyaõa¤ca Na tena mittiü jarayetha2- pa¤¤o. [PTS Page 502] [\q 502/] 4297. Addhà hi so bhakakho mamaü3- manàpo Etassa hetumbhi vanaü paviññho, Saceva maü yàcasi etamatthaü Etampi te samma varaü dadàmi. [PTS Page 503] [\q 503/] 4298. Satthà ca me hosi sakhà ca mesi Vacanampi te samma ahaü akàsiü, Tuvampi me samma karohi vàkyaü Ubhopi gantvàna pamocayàma. 4299. Satthà ca te homi sakhà ca tyambhi Vacanampi me samma ahaü akàsi, Ahampi te samma karomi vàkyaü Ubhopi gantvàna pamocayàma. 4300. Kammàsapàdena viheñhitattha4- Talàvutà assumukhà rudantà, Na jàtu dubbhetha imassa ra¤¤o Saccappañi¤¤aü me pañissuõàtha. 1. Cajedhanaü aïgavarassahetu - vi machasaü, syà 2. Jirayetha - machasaü 3. Mama - machasaü 4. Vihedhitambhà - machasaü, syà [BJT Page 436] [\x 436/] 4301. Kammàsapàdena viheñhitambhà Talàvutà assumukhà rudantà, Na jàtu dubbhetha imassa ra¤¤o Saccappañi¤¤ante pañissuõàma. [PTS Page 504] [\q 504/] 4302. Yathà pità và athavàpi màtà Anukampakà atthakàmà pajànaü, Evameva vo hotu aya¤ca ràjà Tumbhe ca vo hotha yatheva puttà. 4303. Yathà pità và athavàpi màtà Anukampakà atthakàmà pajànaü, Evameva no hotu aya¤ca ràjà Mayampi bhessàma yatheva puttà. 4304. Catuppadaü sakuõa¤càpi maüsaü Sudehi randhaü sukataü suniññhitaü, Sudhaüva indo paribhu¤ajiyàna Hitvà katheko ramasi ara¤¤e 4305. [PTS Page 506] [\q 506/] . Tà khattiyà velali1- vilàkamajjhà Alaïkatà samparivàrayitvà, Indaüva devesu pamodayiüsu Hitvà katheko ramasi ara¤¤e 4306. Tambupadhàne bahugoõakambhi Sucimbhi sabbassayanambhi sa¤¤ate, 2, Sayanassa3- majjhambhi sukhaü sayitvà Hitvà katheko ramasi ara¤¤e 4307. Pàõissaraü kumbhathunaü nisithe4- Athopi ve nippurisampi turiyaü, Bahuü sugita¤ca suvàdita¤ca Hitvà katheko ramasi ara¤¤e 4308. Uyyànasampannaü pahutamàlyaü5- Migàviråpena6- puraü surammaü, Hayehi nàgehi rathehupetaü Hitvà katheko ramasi ara¤¤e 1. Valli - machasaü 2. Subhamabhisabbasasayanambhi saïgate - machasaü, syà 3. Seyyassa - machasaü 4. Niside - machasaü syà 5. Bahutta - machasaü 6. Migàjinupeta - syà [BJT Page 438] [\x 438/] [PTS Page 507] [\q 507/] 4309. Kàëapakkhe yathà cando hàyateva suve suve, Kàëapakkhupamo ràja asataü hoti samàgamo. 4310. Yathà rasakamàgamma sudakaü purisàdhamaü, Akàsiü pàpakaü kammaü yena gacchàmi duggatiü. 4311. Sukkapakkhe yathà cando vaóóhateva suve suve, Sukkapakkhupamo ràja sataü hoti samàgamo. 4312. Yathàhaü tava màgamma sutasoma vijànahi, Kàhàmi kusalaü kammaü yena gacchàmi suggatiü. [PTS Page 508] [\q 508/] 4313. Thale yathà vàri janinda vaññaü1- Anaddha2- neyyaü aciraññhitikaü, Evampi ce hoti asataü samàgamo Anadadhaneyyo udakaü thaleva. 4314. Sare yathà vàri jinindaü vaññaü Ciraññhitikaü naraviriya3- seññha, Evampi ve hoti sataü samàgamo 4315. Avyàyiko hoti sataü samàgamo Yàvampi tiññheyya tatheva hoti, Khippaü hi veti asataü samàgamo Tasmà sataü dhammo asabbhi àrakà. [PTS Page 509] [\q 509/] 4316. Na so ràjà yo5- ajeyyaü jinàti Na so sakhà yo sakhàraü jinàti, Na sà bhariyà yà patito vibheti Na te puttà ye6- na bharanti jiõõaü. 4317. Na sà sabhà yattha na santi santo Santo na te ye na bhananti dhammaü, Ràga¤ca dosa¤ca pahàya mohaü Dhammaü bhaõantova bhananti santo. 1. Vuññhaü - machasaü 2. Ananda - machasaü 3. Naravira - machasaü 4. Ciraññhitika - machasaü 5. Ràjà naso yo - machasaü 6. Puttà - nate ye - machasaü [BJT Page 440] [\x 440/] 4318. Na bhàsamànaü1- jànanti missaü bàlehi paõóitaü, Bhàsamàna¤ca jànanti desentaü amataü padaü, 4319. Bhàsaye jotaye dhammaü paggaõhe isinaü dhajaü, Subhàsitaddhajà2- isayo dhammo hi isinaü dhajoti. Mahàsutasomajàtakaü. Asitinipàto niññhito. Tassuddànaü: Sumukho pana haüsavaro ca mahà Sudhàbhojanino ca paro pavaro, Sakuõàladijàdhipativabhayano Sutasoma varuttama samhayano'ti. 1. Nàbhàsa - machasaü 2. Subhàsita