Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [CPD Classification 2.5.14] [PTS Vol Bu - ] [\z Bv /] [\f I /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Vol Bu - ] [\z Bv /] [\w I /] [BJT Page 002] [\x 2/] SuttantapiÂake khuddakanikÃye BuddhavaæsapÃÊi ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Namo tassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa RatanacaÇkamanakaï¬o 1. Brahmà ca lokÃdhipatÅ sahampati1 Kata¤jalÅ anadhivaraæ ayÃvatha SantÅdha sattà apparajakkhajÃtikÃ2 Desehi dhammaæ anukampimaæ pajaæ. 2. SampannavijjÃcaraïassa tÃdino JutindharassantimadehadhÃrino TathÃgatassappaÂipuggalassa Uppajji kÃru¤¤atà sabbasatte. 3. Na hete jÃnanti sadevamÃnusà Buddho ayaæ kÅdisako naruttamo Iddhibalaæ pa¤¤Ãbala¤ca kÅdisaæ buddhibalaæ lokahitassa kÅdisaæ. 4. Na hete jÃnanti sadevamÃnusà Buddho ayaæ Ådisako naruttamo Iddhibalaæ pa¤¤Ãbala¤ca Ådisaæ3 Buddhabalaæ lokahitassa Ådisaæ3 5. HandÃhaæ dassayissÃmi - buddhabalaæ anuttaraæ4 CaÇkamaæ mÃpayissÃmi - nahe ratanamaï¬itaæ5 1. SahampatÅ, machasaæ, sÅmu, mavi 4. Buddhabalamanuttara - machasaæ, mavi. 2. SattÃpparajakkhajÃtikà - machasaæ, mavi 5. Sabbaratanamaï¬itaæ - mavi 3. Edisaæ - machasaæ, mavi [BJT Page 4] [\x 4/] 6. Bhummà mahÃrÃjikà tÃvatiæsà YÃmà ca devà tusità ca nimmità Paranimmità yepi ca brahmakÃyikà ùnandità vipulamakaæsu ghosaæ. [PTS Page 002] [\q 2/] 7. ObhÃsità ca paÂhavÅ sadevakà PuthÆ ca lokantarikà asaævutà Tamo ca tibbo vihato tadà ahÆ DisvÃna accherakaæ pÃÂihÅraæ. 8. Sadevagandhabbamanussarakkhase ùbhà uÊÃrà vipulà ajÃyata Imasmiæ loke parasmi¤cohayasmiæ1 Adho'pi uddhaæ tiriya¤ca vitthataæ. 9. Sattuttamo anadhivaro vinÃyako Satthà ahÆ devamanussapÆjito MahÃnubhÃvo satapu¤¤alakkhaïo Dassesi accherakaæ pÃÂihÅraæ 10. So yÃcito devavarena cakkhumà Atthaæ samekkhitva tadà naruttamo CaÇkamaæ tattha 2 mÃpayi lokanÃyako SuniÂÂhitaæ sabbaratanÃnimmitaæ. 11. Iddhi ca Ãdesana nusÃsanÅ TipÃÂihÅre bhagavà vasÅ ahÆ CaÇkamaæ mÃpayi lokanÃyako SuniÂÂhitaæ sabbaratananimmitaæ. 12. DasasahassÅ lokadhÃtuyà sinerupabbatuttame Thambhe'va dassesi paÂipÃÂiyà caÇkame ratanÃmaye 13. DasasahassÅ atikkamma caÇkamaæ mÃpayÅ jino SabbasovaïïamayÃ3 passe caÇkame ratanÃmaye 1. Parasmi¤cobhaye - mavi, cÆhaye - syà 2. Tattha iti - machasaæ natthi 3. Sabbasoïïamayà - machasaæ [BJT Page 6] [\x 6/] 14. TulÃsaÇghÃÂÃnuvaggà sovaïïaphalakatthatà Vedikà sabbasovaïïÃ1 dubhato passesu nimmità 15. Maïimuttà vÃlukÃkiïïÃ2nimmità ratanÃmayà ObhÃseti disà sabbà sataraæsÅ'va uggato. 16. Tasmiæ caÇkamane dhÅro dvattiæsavaralakkhaïo VirocamÃno sambuddho caÇkame caÇkamÅ jino. 17. Dibbaæ mandÃravaæ pupphaæ padumaæ pÃricchattakaæ3 CaÇkamane okiranti sabbe devà samÃgatÃ. 18. Passanti taæ devasaÇghà dasasahassÅ pamodità NamassamÃnà nipatanti tuÂÂhahaÂÂhà pamoditÃ. 19. TÃvatiæsà ca yÃmà ca tusità cÃ'pi devatà NimmÃnaratino devà ye devà vasavattino Udaggavittà sumanà passanti lokanÃyakaæ. 20. Sadevagandhabbamanussarakkhasà NÃgà supaïïà athavÃ'pi rakkhasà [PTS Page 003] [\q 3/] Passanti taæ lokahitÃnukampakaæ Nabhe'va accuggatacandamaï¬alaæ. 21. ùbhassarà subhakiïïà Vehapphalà akaniÂÂhà ca devatà Susuddha sukkavatthavasanÃ4 TiÂÂhanti pa¤jalÅkatÃ. 22. Mu¤canti pupphaæ pana 5 pa¤cavaïïikaæ MandÃravaæ candanavuïïamissitaæ Bhamenti celÃni ca ambare tadà Aho jino lokahitÃnukampako. 23. Tuvaæ satthà ca ketu ca dhajo yÆpo ca pÃïinaæ ParÃyano patiÂÂhÃ6 ca dÅpo ca dipaduttamo7 1. Sabbà sovaïïa-sÅmu 5. SupaphÃni vÃ-pu 2. VÃlikÃkiïïÃ-machasaæ, maci 6. PatiÂÂho-sÅmu 3. PÃrichatatakaæ-machasaæ 7. DvÅpaduttamo-machasaæ, sÅmu 4. SusuddhasukkavasanÃ-pu [BJT Page 8] [\x 8/] 24. DasasahassÅlokadhÃtuyà devatÃyo mahiddhikà ParivÃretvà namassanti tuÂÂhahaÂÂhà pamoditÃ. 25. Devatà devaka¤¤Ã ca pasantà tuÂÂhamÃnasà Pa¤cavaïïikapupphehi pÆjayanti narÃsabhaæ. 26. Passanti taæ devasaÇghà pasannà tuÂÂhamÃnasà Pa¤cavaïïikapupphehi pÆjayanti narÃsabhaæ. 27. Aho acchariyaæ loke abbhutaæ lomahaæsanaæ Na medisaæ bhÆtapubbaæ accheraæ lomahaæsanaæ. 28. Sakaæ sakaæ hi1 bhavane nisÅditvÃna devatà Hasanti tÃ2 mahÃhasitaæ disvÃnaccherakaæ nabhe. 29. ùkÃsaÂÂhà ca bhÆmaÂÂhà tiïapanthanivÃsino3 Kata¤jalÅ namassanti tuÂÂhahaÂÂhÃpamoditÃ. 30. Ye'pi dÅghÃyukà nÃgà pu¤¤avanto mahiddhikà Pamodità namassanti pÆjayanti naruttamaæ. 31. SaÇgÅtiyo pavattenti ambare anila¤jase CammanaddhÃni vÃdenti disvÃnaccherakaæ nabhe. 32. SaÇkhà ca païavà ceva atho deï¬imÃ4 bahÆ Antalikkhasmiæ vajjenti 5 disvÃnaccherakaæ nabhe. 33. Abbhuto vata no ajja uppajji lomahaæsano Dhuvaæ atthasiddhiæ 6 labhÃma khaïo no paÂipÃdito. 34. Buddho'ti tesaæ sutvÃna pÅti uppajji tÃvade Buddho buddho'ti kathayantà tiÂÂhanti pa¤jalÅ katÃ. 35. HiækÃraæ sÃdhukÃra¤ca 7 ukkuÂÂhiæ sampasÃdanaæ 8 Pajà ca vividhà gagane vattenti 9 pa¤jalÅkatÃ. 1. Sakasakamhi-machasaæ sakaæ sakamhi-sÅmu. Mavi. 6. Dhuvamatthasiddhiæ-machasaæ 2. Hasanti-sÅmu 7. HiÇkÃrÃ, sÃdhÆkÃrà ca-machasaæ 3. TiïapiÂÂhanivÃsano-sÅmu 8. UkkuÂÂhisampahaæsanaæ-machasaæ 4. Öiïa¬imÃ-machasaæ 9. UkkuÂÂhisampahaæsanaæ-machasaæ 5. Vajjanti-machasaæ [BJT Page 10] [\x 10/] 36. GÃyanti selenti ca vÃdayanti ca BhujÃni poÂhenti1 ca naccayanti ca Mu¤canti pupphaæ pana pa¤cavaïïikaæ MandÃravaæ candanacuïïamissitaæ. [PTS Page 004] [\q 4/] 37. Yathà tuyhaæ mahÃvÅra pÃdesu cakkalakkhaïaæ DhajavajirapatÃkÃ2 va¬¬hamÃnaÇkusÃcitaæ 38. RÆpe sÅlasamÃdhimhi pa¤¤Ãya ca asÃdiso Vimuttiyà asamasamo dhammacakkappavattane 39. DasanÃgabalaæ kÃye tuyhaæ pÃkatikaæ balaæ Iddhibalena asamo dhammacakkappavattane. 40. Evaæ sabbaguïopetaæ sabbaÇgasamupÃgataæ MahÃmuniæ kÃruïikaæ lokanÃthaæ namassatha. 41. AbhivÃdanaæ thomana¤ca vandana¤ca pasaæsanaæ Namassana¤ca pÆja¤ca sabbaæ arahasÅ tuvaæ. 42. Ye keci loke vandaneyyà Vandanaæ arahanti ye SabbaseÂÂho mahÃvÅra Sadiso te na vijjati. 43. SÃriputto mahÃpa¤¤o samÃdhijjhÃnakovido GijjhakÆÂe Âhitoyeva passati lokanÃyakaæ. 44. Suphullaæ sÃlarÃjaæ va 3 candaæva gagane yathà Majjhantike'va 4 suriyaæ oloketi narÃsabhaæ 45. Jalantaæ dÅparukkhaæ'va taruïasuriyaæ'va 5 uggataæ. ByÃmappabhÃnura¤jitaæ dhÅraæ passati nÃyakaæ. 46. Pa¤cannaæ bhikkhusatÃnaæ katakiccÃnatÃdinaæ KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ khaïena sannipÃtayi. 1. Pothenti-machasaæ 4. Majjhanahikeva-machasaæ 2. PaÂÃkÃ-machasaæ 5. SÆriyaæ'va-machasaæ 3. SuphullasÃlarÃjaæva-mavi. [BJT Page 12] [\x 12/] 47. LokappasÃdanaæ1 nÃma pÃÂibhÅraæ nidassayi Amhe'pi tattha gamissÃma 2 vandissÃma mayaæ jinaæ. 48. Etha sabbe samÃgantvà pucchissÃma mayaæ jinaæ. KaÇkhaæ vinodayissÃma passitvà lokanÃyakaæ. 49. SÃdhÆti te paÂissutvà nipakà saævutindiyà PattacÅvaramÃdÃya taramÃnà upÃgamuæ3 50. KhÅïÃsavehi vimalehi dantehi uttame dame SÃriputto mahÃpa¤¤o iddhiyà upasaÇkami. 51. Tehi bhikkhÆhi parivuto sÃriputto mahÃgaïÅ. Jalanto devo gagane'va 4 iddhiyà upasaÇkamÅ. 52. UkkÃsita¤ca khipitaæ5 ajjhupekkhitva 6 subbatà SagÃravà sappatissà sambuddhaæ upasaÇkamuæ. 53. UpasaÇkamitvà passanti sayambhuæ lokanÃyakaæ Nabhe accuggataæ dhÅraæ candaæ'ca gagane yathÃ. 54. Jalantaæ dÅparukkhaæ'va vijjuæ'va7 gagane yathà Majjhantike'va suriyaæ passanti lokanÃyakaæ. 55. Pa¤cabhikkhusatà sabbe passanti lokanÃyakaæ Rahadamiva vippasannaæ salilaæ suphulla padumaæ yathÃ8 [PTS Page 005] [\q 5/] 56. A¤jaliæ paggahetvÃna tuÂÂhahaÂÂhÃ9 pamodità NamassamÃnà nipatanti satthuno cakkalakkhaïe. 57. SÃriputto mahÃpa¤¤o koraï¬asamasÃdino SamÃdhijjhÃnakusalo vandati10 lokanÃyakaæ. 1. LokappasÃdakaæ-pÆ 2. GantvÃna-machasaæ 3. MÆpÃgamuæ-mavi. 4. LaÊanetÃ, devo'va gagane-machasaæ 5. Khipita¤ca-syà 6 ajjhÆpekkhiya-machasaæ 7. VijjÆva-sÅmu 8. Suphullaæ padumaæ yathÃ-machasaæ, sÅmu, pu. 9. BhaÂÂhatuÂÂhÃ-mavi. 10. Vandate-machasaæ. [BJT Page 14] [\x 14/] 58. GajjitÃ1 kÃlamegho'va nÅluppalasamasÃdiso Iddhibalena 2 asamo moggallÃno mahiddhiko. 59. MahÃkassapo'pi ca thero uttattakanakasantibho Dhutaguïe agganikkhitto thomito satthu vaïïito. 60. DibbakkhÆnaæ yo aggo anuruddho mahÃgaïÅ ¥ÃtiseÂÂho bhagavato avidÆre'va tiÂÂhati. 61. ùpattianÃpattiyà satekicchÃya 3 kovido Vinaye agganikkhitto upÃli satthu vaïïito. 62. SukhumanipuïatthapaÂividdho kathikÃnaæ pavaro gaïÅ Isi mantÃniyà putto puïïo nÃmÃ'ti vissuto. 63. Etesaæ cittama¤¤Ãya opammakusalo muni KaÇkhacchedo mahÃvÅro kathesi attano guïaæ. 64. CattÃro te asaÇkheyyà koÂi yesaæ na ¤Ãyati SattakÃyo ca ÃkÃso cakkavÃÊà ca nantakà Buddha¤Ãïaæ appameyyaæ na sakkà ete vijÃnituæ. 65. Kiæ etaæ acchariyaæ loke yaæ me iddhivikubbanaæ A¤¤e bahÆ acchariyà abbhutà lomahaæsanÃ. 66. YadÃ'haæ tusite kÃye santusito nÃmahaæ tadà DasasahassÅ samÃgamma yÃvanti pa¤jalÅ mamaæ. 67. KÃlo'yaæ te 4 mahÃvÅra uppajjamÃtukucchiyaæ Sadevakaæ tÃrayanto bujjhassu amataæ padaæ. 1. Gajjito-sÅmu. 2. Iddhivisaye-mavi. 3. SatikicchÃya-pu 4. KÃlo kho te-machasaæ, kÃlo deva-sÅmu, kÃlo te-pu. [BJT Page 16] [\x 16/] 68. Tusità kÃyà cavitvÃna yadà okkamÅ1 kucchiyaæ DasasahassÅlokadhÃtu kampittha dharaïÅ tadÃ. 69. YadÃ'haæ mÃtukucchito sampajÃno'va nikkhamiæ SÃdhukÃraæ pavattentÅ 2 dasasahassÅ pakampatha 3. 70. Okkanti 4 me samo natthi jÃtito abhinikkhame Sambodhiyaæ ahaæ seÂÂho dhammacakkappavattane. 71. Aho acchariyaæ loke buddhÃnaæ guïamahantatà DasasahassÅlokadhÃtu chappakÃraæ pakampatha ObhÃso ca mahà Ãsi accheraæ lomahaæsanaæ. 72. Bhagavà ca tamhi samaye lonajeÂÂho narÃsabho Sadevakaæ dassayanto iddhiyà caÇkamÅ jino. 73. CaÇkame caÇkakamanto'va kathesi lokanÃyako Antarà na nivatteti catuhatthe caÇkame yathÃ5. [PTS Page 006] [\q 6/] 74. SÃriputto mahÃpa¤¤o samÃdhijjhÃnakovido Pa¤¤Ãya pÃramÅppanno 6 pucchati lokanÃyakaæ. 75. KÅdiso te mahÃvÅra abhinÅhÃro narÃsabha KamhÅ kÃle tayà dhira patthità bodhimuttamÃ. 76. DÃnaæ sÅlaæ ca nekkhammaæ pa¤¤Ãviriyaæ ca kÅdisaæ KhantisaccamadhiÂÂhÃnaæ mettupekkhà ca kÅdisÃ. 1. Okkami-sÅmu. 2. Pavattenti-machasaæ. 3. Pakamapittha-mavi. 4. Okkantiæ-machasaæ 5. TadÃ-sÅmu. 6. PÃrappatto'pi, sÅmu. [BJT Page 18] [\x 18/] 77. DasapÃramÅ tayà dhÅra kÅdisÃ1 lokanÃyaka Kathaæ upapÃramÅ puïïà paramatthapÃramÅ kathaæ. 78. Tassa puÂÂho viyÃkÃsi 2 karavÅkamadhuraæ giro3 NibbÃpayanto hadayaæ hÃsayanto sadevakaæ. 79. AtÅtabuddhÃnaæ jinÃnaæ desitaæ NikÅÊitaæ4 buddhaparamparÃgataæ PubbenivÃsÃnugatÃya buddhiyà PakÃsayÅ lokahitaæ sadevake. 80. PÅtipÃmojjajananaæ sokasallavinodanaæ SabbasampattipaÂilÃbhaæ cittikatvà suïotha 5 me 81. Madanimmadanaæ sokanudaæ saæsÃraparimocanaæ6 Sabbadukkhakkhayaæ maggaæ sakkaccaæ paÂipajjathÃ'ti. RatanacaÇkamanakaï¬o niÂÂhito. 1. KÅdisi-machasaæ. 2. VyÃkÃyi-sÅmu. 3. Karavikamadhuragiro-machasaæ. 4. NikÅlitaæ(machasaæ). 5. PunÃtha-machasaæ, 6. SaæsÃramochanaæ-sÅmu, saæsÃrasamatikkamaæ-pu. [BJT Page 20] [\x 20/] Sumedha kathà 1. Kappe ca satasahasse ca caturo ca asaÇkhiye Amaraæ nÃma nagaraæ dassaneyyaæ manoramaæ. 2. Dasahi saddehi avivittaæ annapÃnasamÃyutaæ hatthisaddaæ assasaddaæ bherisaÇkharathÃni ca 1 KhÃdatha pivatha ceva annapÃnena ghositaæ. 3. Nagaraæ sabbaÇgasampannaæ sabbakammamupÃgataæ Sattaratanasampannaæ nÃnÃjanasamÃkulaæ Samiddhaæ devanagaraæva ÃvÃsaæ pu¤¤akamminaæ. 4. Nagare amaravatiyà sumedho nÃma brÃhmaïo AnekakoÂinicayo pahÆtadhanadha¤¤avÃ. [PTS Page 007] [\q 7/] 5. AjjhÃyako mantadharo tiïïaæ vedÃnapÃragu Lakkhaïe itihÃse ca sadhamme pÃramiæ gato. 6. Rahogato nisÅditvà evaæ cintesahaæ tadà Dukkho punabbhavo nÃma sarÅrassa ca bhedanaæ (Sammohamaraïaæ dukkhaæ jarÃya abhimaddanaæ. )* 7. JÃtidhammo jarÃdhammo vyÃdhidhammo ca'haæ sadà Ajaraæ amaraæ khemaæ pariyesissÃmi nibbutiæ. 8. YannÆnimaæ pÆtikÃyaæ nÃnà kuïapapÆritaæ Cha¬¬hayitvÃna gaccheyyaæ anapekho2 anatthiko. 9. Atthi hehiti so maggo na so sakkà na hetuye PariyesissÃmi taæ maggaæ bhavato parimuttiyÃ. 10. YathÃ'pi dukkhe vijjante sukhaæ nÃma'pi vijjatÅ Evaæ bhave vijjamÃne vibhavo'pi icchitabbako. 1. BherisaÇkarathÃna ca-asà * gÃthaddhamidaæ, sammohavinodaniyÃ, aÂÂhakathÃya, dissate. 2. Anepekkho-machasaæ. [BJT Page 22] [\x 22/] 11. YathÃ'pi uïhe vijjante aparaæ vijjati sÅtalaæ Evaæ tividhaggi vijjante nibbÃnaæ icchitabbakaæ. 12. YathÃ'pi pÃpe vijjante kalyÃïampi vijjati Evameva jÃti vijjante ajÃtipicchitabbakÃ1 13. Yathà gÆthagato puriso taÊÃkaæ disvÃna pÆritaæ Na gavesati taæ taÊÃkaæ na doso taÊÃkassa so. 14. Evaæ kilesamaladhovaæ 2 vijjante amatantaÊe Na gavesati taæ taÊÃkaæ na doso amatantaÊe. 15. Yathà arÅhi pariruddho vijjante gamanaæpathe3. Na palÃyati so puriso na doso a¤jasassa so. 16. Evaæ kilesapariruddho vijjamÃne sive pathe Na gavesati taæ maggaæ na doso sivama¤jase. 17. Yatha'pi byÃdhito puriso vijjamÃne tikicchake Na tikicchÃpeti taæ vyÃdhiæ na so doso tikicchake. 18. Evaæ kilesavyÃdhÅhi dukkhito paripÅÊito4. Na gavesati taæ Ãcariyaæ na so doso5 vinÃyake. 19. YathÃ'pi kuïapaæ puriso kaïÂhe baddhaæ jigucchiya MovayitvÃna gaccheyya sukhÅ serÅ sayaæ vasÅ. 20. Tathe'vimaæ pÆtikÃyaæ nÃnà kuïapasa¤cayaæ6 Cha¬¬ayitvÃna 7 gaccheyyaæ anapekho8 anatthiko. 21. Yathà uccÃraÂhÃnamhi 9 karÅsaæ naranÃriyo Cha¬¬ayitvÃna 7 gacchanti anapekhà anatthikÃ. 1. AjÃtipicchitabbakaæ-sÅmu. 2. Kilesamaladhove-dha. A. SÅmu, kilesamaladhova-machasaæ. 3. Gamane pathe-sÅmu, asÃ. 4. PatipiÊito-mavi. 5. Na doso so-sÅmu, machasaæ. 6. NÃnà kuïapapÆritaæ-pu. 7. Cha¬¬hayitvÃ-sÅmu. 8. Anapekkho-sÅmu. Machasaæ, asÃ. 9. UssÃsaÂhÃnamhi - pu [BJT Page 24] [\x 24/] 22. EvamevÃ'haæ imaæ kÃyaæ nÃnà kuïapapÆritaæ Cha¬¬ayitvÃna gacchissaæ vaccaæ katvà yathà kuÂiæ. 23. YathÃ'pi jajjaraæ nÃvaæ paluggaæ udakagÃhiniæ1 SÃmÅ cha¬¬etva 2 gacchanti anapekhà anatthikÃ. [PTS Page 008] [\q 8/] 24. EvamevÃhaæ imaæ kÃyaæ navacchiddaæ dhuvassavaæ Cha¬¬ayitvÃna gacchissaæ chinnanÃvaæ'va sÃmikÃ. 25. YathÃ'pi puriso corehi gacchanto bhaï¬amÃdiya Bhaï¬acchedahayaæ disvà cha¬¬ayitvÃna gacchati. 26. Evamevamayaæ kÃyo mahÃcorasamo viya PahÃyimaæ gamissÃmi kusalacchedanà bhayÃ. 27. EvÃ'haæ cintayitvÃna nekakoÂisataæ dhanaæ NÃthÃnÃthÃnaæ datvÃna himavantamupÃgamiæ. 28. Himavantassa avidÆre 3 dhammako nÃma pabbato Assamo sukato mayhaæ païïasÃlà sumÃpitÃ. 29. CaÇkamaæ tattha mÃpesi pa¤cadosavivajjitaæ AÂÂhaguïasamupetaæ abhi¤¤ÃbalamÃhariæ. 30. SÃÂakaæ pajahiæ tattha navadesamupÃgataæ VÃkacÅraæ nivÃsesiæ dvÃdasaguïamupÃgataæ4 31. AÂÂhadosasamÃkiïïaæ pajahiæ païïasÃlakaæ UpÃgamiæ rukkhakamÆlaæ guïedasahupÃgataæ5. 32. VÃpitaæ ropitaæ dha¤¤aæ pajahiæ niravasesato Anekaguïasampannaæ pavattaphalamÃdiyiæ. 33. Tattha padhÃnaæ6 padahiæ nisajjaÂÂhÃnacaÇkame Abbhantaramhi sattÃhe abhi¤¤ÃbalamapÃpuïiæ7 1. Paluggaæ udagÃhiniæ-machasaæ, paluggaæ udakavÃhiniæ-sÅ. 2. Cha¬¬etvÃ-machasaæ, mavi. 3. HimavanatasasÃvidÆre-machasaæ. 4. DvÃdasaguïupÃgataæ-sÅmu. 5. Guïe dasamupagataæ-sÅmu, guïehi dasahupÃgataæ-asÃ. 6. TatthapapadhÃnaæ-machasaæ. 7. Abhi¤¤Ã balapÃpuïiæ-machasaæ [BJT Page 26] [\x 26/] 34. Evaæ me siddhippattassa vasÅbhÆtassa sÃsane DÅpaÇkaro nÃma jino uppajji lokanÃyako. 35. Uppajjante ca jÃyante bujjhante dhammadesane Caturo nimitte nÃddasaæ jhÃnaratisamappito. 36. Paccantadesavisaye nimantetvà tathÃgataæ Tassa Ãgamanaæ maggaæ sodhenti tuÂÂhamÃnasÃ. 37. Ahaæ tena samayena nikkhamitvà sakassamà Dhunanto vÃkacÅrÃni gacchÃmi ambare tadÃ. 38. VedajÃtaæ janaæ disvà tuÂÂhahaÂÂhaæ pamoditaæ OrohitvÃna gaganà mÃnuse pucchiæ tÃvade. 39. TuÂÂhahaÂÂho pamudito "vedajÃto mahÃjano Kassa sodhÅyati maggo a¤jasaæ vaÂumÃyanaæ. 40. Te me puÂÂhà byÃkariæsu1 buddho loke anuttaro DÅpaÇkaro nÃma jino uppajji lokanÃyako. Tassa sodÅyato maggo2 a¤jasaæ vaÂumÃyanaæ. 41. Buddho'ti mama sutvÃna pÅti uppajji tÃvade 'Buddho buddho'ti kathayanto somanassaæ pavedayiæ. 42. Tattha Âhatvà vicintesiæ tuÂÂho saæviggamÃnaso Idha bÅjÃni ropissaæ khaïo ce mà upaccagÃ. [PTS Page 009] [\q 9/] 43. Yadi buddhassa sodhetha ekokÃsaæ dadÃtha me Ahampi sodhayissÃmi a¤jasaæ vaÂumÃyanaæ. 44. Adaæsu te mamokÃsaæ sodhetuæ a¤jasaæ tadà 'Buddho buddho'ti cintento maggaæ sodhemahaæ tadà 1. ViyÃkÃsuæ-sÅmu, viyÃkaæsuæ-machasaæ. 2. SodhÅyati patho-pu, sodhÅyati maggo-sÅmu, machasaæ. [BJT Page 28] [\x 28/] 45. AniÂÂhite mamokÃse dÅpaÇkaro mahÃmuni CatÆhi satasahassehi jaÊabhi¤¤ehi tÃdihi KhÅïÃsavehi vimalehi paÂipajji a¤jasaæ jino. 46. Paccuggamanà vattanti vajjanti bheriyo bahÆ Amodità narumarÆ sÃdhukÃraæ pavattayuæ. 47. Devà manusse passanti manussÃpi ca devatà Ubho'pi te pa¤jalikà anuyanti tathÃgataæ. 48. Devà dibbehi turiyehi manussà mÃnusehi1 ca Ubho'pi te vajjayantà anuyanti tathÃgataæ. 49. Dibbaæ mandÃravaæ pupphaæ padumaæ pÃricchattakaæ Diso disaæ okiranti ÃkÃsanabhagatà marÆ. 50. Campakaæ salalaæ nÅpaæ nÃgapunnÃgaketakaæ Diso dasaæ ukkhipanti bhÆmitalagatà narÃ. 51. Kese mu¤citvahaæ tattha vÃkavÅra¤ca cammakaæ Kalale pattharitvÃna avakujjo nipajjahaæ. 52. AkkamitvÃna maæ buddho saha sissehi gacchatu Mà naæ kalale akkamittho hitÃya me bhavissati. 53. PaÂhaviyaæ2 nipannassa evaæ me Ãsi cetaso IcchamÃno ahaæ ajja kilese jhÃpaye mamaæ 54. Kiæ me a¤¤Ãtavesena dhammaæ sacchikatenidha Sabba¤¤Ætaæ pÃpuïitvà buddho hessaæ sadevake. 55. Kiæ me ekena tiïïena purisena thÃmadassinà Sabba¤¤Ætaæ pÃpuïitvà santÃressaæ sadevake. 56. Iminà me adhikÃrena katena purisuttame Sabba¤¤utaæ pÃpuïitvÃ3 tÃremi janataæ bahu. 1. MÃnusakehi-sÅmu. 2. Pathaviyaæ-machasaæ, puthuviyÃ-pu. 3. PÃpuïÃmi-mavi. [BJT Page 30] [\x 30/] 57. SÃsÃrasotaæ chinditvà viddhaæsetvà tayo bhave DhammanÃvaæ samÃruyha santÃressaæ sadevake. 58. Manussattaæ liÇgasampatti hetu satthÃradassanaæ PabbajjÃguïasampatti adhikÃro ca chandatà AÂÂhadhammasamodhÃnà abhinÅhÃro samijjhati. 59. DÅpaÇkaro lokavidÆ ÃhutÅnaæ paÂiggaho UssÅsake maæ ÂhatvÃna idaæ vacanamabrÆvi. [PTS Page 010] [\q 10/] 60. Passatha imaæ tÃpasaæ jaÂilaæ uggatÃpanaæ Aparimeyye ito kappe buddho lokena bhavissati. 61. Ahu1 kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ* 62. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato* Tattha pÃyÃsamaggayha 2 nera¤jaramupehiti 63. Nera¤jarÃya tiramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya 3 so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlaæ hi ehitÅ. 64. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro4 AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 65. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 66. AnÃsavà vÅtarÃgÃ5 santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakÃ. 67. ùnando nÃmupaÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikÃ. 68. AnÃsavà vÅtarÃgÃ5 santacittà samÃhità Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 1. Atha-sÅmu. * PÃdadvayamidaæ sÅhaÊakkhara muddita potthake na dissate. 2. PÃyasamaggayaha-sÅmu, pasÃsaæ paggayaha-syÃ. 3. PÃyasaæ adÃ-sÅmu, pÃyÃsa-adi-machasaæ, syÃ. 4. Naruttaro-sÅmu, anuttaraæ-syÃ. 5. VÅtamalÃ-sÅmu. [BJT Page 32] [\x 32/] 69. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantÆpaÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantupaÂÂhikÃ. ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 70. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 71. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti1 apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 72. Yadimassa lonÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 73. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 74. Evameva mayaæ sabbe yadimu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 75. DÅpaÇkaro lokavidÆ ÃhutÅnaæ paÂiggaho Mama kammaæ pakittetvà dakkhiïaæ padamuddhari. 76. Ye tatthÃsuæ jinaputtà padakkhÅïamakaæsu maæ Devà manussà asurà ca abhivÃdetvÃna pakkamuæ. 77. Dassanaæ me atikkante sasaÇghe lokanÃyake Sayanà vuÂÂhahitvÃna pallaÇkamÃbhujiæ tadÃ. 78. Sukhena sukhito homi pÃmojjena pamodito PÅtiyà ca abhissanto pallaÇkaæ Ãbhujiæ tadÃ. [PTS Page 011] [\q 11/] 79. PallaÇkena nisÅditvà evaæ cintesahaæ tadà VasÅbhÆto ahaæ jhÃne abhi¤¤ÃpÃramiæ gato. 80. Sahassiyamhi lokamhi isayo natthi me samà Asamo iddhidhammesu alabhiæ Ådisaæ sukhaæ. 81. PallaÇkÃbhÆjena mayhaæ dasasahassÃdhivÃsino MahÃnÃdaæ pavattesuæ dhuvaæ buddho bhavissasi. 1. UkakuÂaÂhÅ sadadà - sÅmu. [BJT Page 34] [\x 34/] 82. Yà pubbe bodhisattÃnaæ pallaÇkavaramÃbhuæ Nimittoni padissanti tÃni ajja padÅssare. 83. SÅtaæ vyapagataæ hoti uïha¤ca upasammati TÃni ajja padissanti dhÆvaæ buddho bhavissasi. 84. DasasahassÅ lokadhÃtu nissaddà hoti nirukulà TÃni ajja padissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 85. MahÃvÃtà na vÃyanti na sandanti savantiyo TÃni ajja padissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 86. Thalajà dakajà pupphà sabbe pupphanti tÃvade Tepajja pupphità sabbe dhuvaæ buddho bhavissasi. 87. Latà và yadi và rukkhà phalabhÃrà honti tÃvade tepajja phalità sabbe dhuvaæ buddho bhavissasi. 88. ùkÃsaÂÂhà ca bhummaÂÂhà ratanà jotanni tÃvade Tepajja ratanà jotanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 89. MÃnusakà ca dibbà ca turiyà vajjanti tÃvade Tepajjuho abhiravanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 90. Vicittapupphà gaganà abhivassanti tÃvade Tepi ajja padissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 91. MahÃsamuddo Ãbhujati dasasahassÅ pakampati Tepajjubho abhiravanti dhuvaæ buddho bhavissasi. [BJT Page 36] [\x 36/] 92. Nirayesu dasasahassÅ1 aggÅ nibbanti tÃvade Tepajja nibbutà aggÅ dhuvaæ buddho bhavissasi. 93. Vimalo hoti suriyo sabbÃ2 dissanti tÃrakà te'pi ajja padissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 94. AnovaÂÂhena udakaæ mahiyà ubbhijji tÃvade Tampajjubbhijjate mahiyà dhuvaæ buddho bhavissasi. 95. TÃragaïà virocanti nakkhattà gaganamaï¬ale VisÃkhà candimayuttà dhuvaæ buddho bhavissasi. 96. KhÅlÃsayà darÅsayà nikkhamanti sakÃsayà Tepajja Ãsayà chuddhà dhuvaæ buddho bhavissasi. 97. Na hoti arati sattÃnaæ santuÂÂhà honti tÃvade. Tepajja sabbe santuÂÂhà dhuvaæ buddho bhavissasi. [PTS Page 012] [\q 12/] 98. Rogà tadupasammanti jigacchà ca vinassati TÃni ajja padissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 99. RÃgo tadà tanu hoti doso moho vinassati Te' pajja vÅgatà sabbe dhuvaæ buddho bhavissasi. 100. Bhayaæ tadà na bhavati ajjapetaæ padissati Tena liÇgena jÃnÃma dhuvaæ buddho bhavissasi. 101. Rajonuddhaæsati uddhaæ ajjapetaæ padissati Tena liÇgena jÃnÃma dhuvaæ buddho bhavissasi. 102. AniÂÂhagandho pakkamati dibbagandhe pavÃyati Sopajja vÃyati gandho dhuvaæ buddho bhavissasÅ. 1. Nirayepi dasasahasesa-machasaæ, asÃ. Nirayesu dasasahassÅsu-maci. 2. Sabbe-sÅmu. [BJT Page 38] [\x 38/] 103. Sabbe devà padissanti Âhapayitvà arÆpino Te'pajja sabbe dissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 104. YÃvatà nirayà nÃma sabbe dissanti tÃvade Te'pajja sabbe dissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 105. Ku¬¬Ã kacÃÂà selà ca na hontÃvaraïÃ1 tadà ùkÃsabhÆtà te' pajja dhuvaæ buddho bhavissasi. 106. CutÅ ca upapatti ca khaïe tasmiæ na vijjati TÃni ajja padissanti dhuvaæ buddho bhavissasi. 107. DaÊhaæ paggaïha viriyaæ mà nivatti2 abhikkama Mahampetaæ pajÃnÃma dhuvaæ buddho bhavissasÅti. 108. Buddhassa vacanaæ sutvà dasasahassÅna cÆbhayaæ TuÂÂhahaÂÂho3 pamudito evaæ cintesahaæ tadÃ. 109. AdvejjhÃvacanà buddhà amoghavacanà jinà vitathaæ natthi buddhÃnaæ dhuvaæ buddho bhavÃmahaæ 110. Yathà khittaæ nabhe le¬¬u dhuvaæ patati bhÆmiyaæ Tathe'va buddhaseÂÂhÃnaæ vacanaæ dhuvasassataæ Vitathaæ natthi buddhÃnaæ dhuvaæ buddho bhavÃmahaæ 111. YathÃ'pi sabbasattÃnaæ maraïaæ dhuvayassataæ Tathe'va buddhaseÂÂhÃnaæ vacanaæ dhuvasassataæ Vitathaæ natthi buddhÃnaæ dhuvaæ buddho bhavÃmahaæ. 112. Yathà rattikkhaye patte suriyassuggamanaæ dhuvaæ Tathe'va buddhaseÂÂhÃnaæ vacanaæ dhuvasassataæ Vitathaæ natthi buddhÃnaæ dhuvaæ buddho bhavÃmahaæ. 1. BhonatÃvaraïaæ-sÅmu. 2. Mà nivatta-machasaæ. 3. BhaÂaÂhatuÂeÂhÃ-sÅmu. [BJT Page 40] [\x 40/] 113. Yathà nikkhantasayanassa sÅhassa nadanaæ dhuvaæ Tatheva budadhaseÂÂhÃnaæ vacanaæ dhuvasassataæ Vitataæ natthi buddhÃnaæ dhuvaæ buddho bhavÃmahaæ. [PTS Page 013] [\q 13/] 114. Yathà ÃpannasattÃnaæ bhÃramoronaæ dhuvaæ Tatheva buddhaseÂÂhÃnaæ vacanaæ dhuvasassataæ Vitathaæ natthi buddhÃnaæ dhuvaæ buddho bhavÃmahaæ 115. Handa buddhakare dhamme vivinÃmi ito cito Uddhaæ adho dasadisà yÃvatà dhammadhÃtuyÃ, 116. Vicinanto tadà dakkhiæ1 paÂhamaæ dÃnapÃramiæ Pubbakehi mahesÅhi anuciïïaæ mahÃpathaæ. 117. Imaæ tvaæ paÂhamaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya DÃnapÃramitaæ gaccha yadi bodhiæ pattumicchasi. 118. YathÃ'pi kumbho sampuïïo yassa kassaci adhokato Vamate udakaæ nissesaæ na tattha parirakkhati 119. Tatheva yÃcake disvà hÅnamukkaÂÂhamajjhime DadÃhi dÃnaæ nissesaæ kumbho viya adhokato 120. Na he te ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanà 121. Vicinanto tadÃdakkhiæ1 dutiyaæ sÅlapÃramiæ Pubbakehi mahesÅhi asevitanisevitaæ. 122. Imaæ tvaæ dutiyaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya SÅlapÃramitaæ gaccha yadi bodhiæ pattumicchasi. 123. YathÃpi camarÅ vÃlaæ2 kismÅci 3 patilaggitaæ upeti maraïaæ tattha na vikopeti vÃladhiæ. 124. Tatheva tvaæ catusu bhÆmÅsu sÅlÃni paripÆraya Parirakkha sabbadà sÅlaæ camarÅ viya vÃladhiæ. 1. TadÃdakkhi-sÅmu, machasaæ. 2. VÃÊaæ-sÅmu. 3. Kisami¤ci-machasaæ. [BJT Page 42] [\x 42/] 125. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanà 126. Vicinanto tadà dakkhiæ tatiyaæ nekkhammapÃramiæ. Pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 127. Imaæ tvaæ tatiyaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya NekkhammapÃrami1 gaccha yadi bodhiæ pattumicchasi. 128. Yathà andughare puriso ciravuttho dukhaddito Ta tattha rÃgaæ abhijaneti muttiæ yeva gavesati. 129. Tatheva tvaæ sabbabhave passa andughare viya NekkhammÃbhimukho hohi bhavato parimuttiyÃ. 130. Na hete ettakÃyeva, buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. 131. Vicinanto tadà dakkhiæ catutthaæ pa¤¤ÃpÃramiæ Pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 132. Imaæ tvaæ catutthaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya Pa¤¤ÃpÃramitaæ2 gaccha yadi bodhiæ pattumicchasi. 133. YathÃ'pi 3 bhikkhu bhikkhanto hÅnamukkaÂÂhamajjhime KulÃni na vivajjento evaæ labhati yÃpanaæ. [PTS Page 014] [\q 14/] 134. Tatheva tvaæ sabbakÃlaæ paripucchanto budhaæ janaæ Pa¤¤ÃpÃramitaæ2 gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 135. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤epi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. 136. Vicinanto tadà dakkhiæ pa¤camiæ viriya pÃramiæ4 Pubbakehi mahesÅhi Ãsavitanisevitaæ. 1. NekkhammapÃramitaæ-syÃ. Machasaæ 2. Pa¤¤Ãya pÃramiæ-maci. 3. YathÃhi-maci. 4. Viriya pÃramiæ-machasaæ. [BJT Page 44] [\x 44/] 137. Imaæ tvaæ pa¤camaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya Viriya pÃramitaæ gaccha yadi bodhiæ pattumicchasi. 138. YathÃ'pi sÅho migarÃjà nisajjaÂÂhÃnacaÇkame AlÅnaviriyo hoti paggahitamano tadà 139. Tatheva tvaæ1 sabbabhave paggaïha viriyaæ daÊhaæ ViriyapÃramitaæ gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 140. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. 141. Vicinanto tadà dakkhiæ chaÂÂhamaæ khantipÃramiæ Pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 142. Imaæ tvaæ chaÂÂhamaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya Tattha advejjhamanaso2 sambodhiæ pÃpuïissasi. 143. YathÃ'pi paÂhavÅ 3 nÃma sucimpi asucimpi ca Sabbaæ sahati nikkhepaæ na karoti paÂighaæ dayaæ4 144. Tathe'va tvampi sabbesaæ sammÃnÃvamÃnakkhamo5 KhantipÃramitaæ gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 145. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤epi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. 146. Vicinanto tadà dakkhiæ sattamaæ saccapÃramiæ Pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 147. Imaæ tvaæ sattamaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya Tattha advejjhavacano sambodhiæ pÃpuïissasi. 1. Tvamapi-sÅmu. 2. AdevajjhamÃnaso-machasaæ. 3. PathavÅ-machasaæ. 4. TayÃ-pu. 5. SammÃnanÃvamÃnanakkhamo-maci sabbabhave sammÃnanacimÃna kakhamo-pu. [BJT Page 46] [\x 46/] 148. YathÃ'pi osadhÅ nÃma tulÃbhÆtà sadevake Samaye utuvasse1 và nevokkamati 2 vÅthito. 149. Tathe'va tvampi saccesu mà okkami hi 3 vÅthito SaccapÃramitaæ gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 150. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. [PTS Page 015] [\q 15/] 151. Vicinanto tadà dakkhiæ aÂÂhamaæ adhiÂÂhÃnapÃramiæ Pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 152. Imaæ tvaæ aÂÂhamaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya Tattha tvaæ acalo hutvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 153. YathÃ'pi pabbato selo acalo suppatiÂÂhito Na kampati bhusavÃtehi sakaÂÂhÃne'va tiÂÂhati. 154. Tathe'ca tvampi adhiÂÂhÃne sabbadà acalo bhava AdhiÂÂhÃnapÃramiæ4 gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 155. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. 156. Vicinanto tadà dakkhiæ navamaæ mettÃpÃramiæ pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 157. Imaæ tvaæ navamaæ daÊhaæ katvà samÃdiya MettÃya asamo hohi yadi bodhiæ pattumicchasi. 158. YathÃ'pi udakaæ nÃma kalyÃïe pÃpake jane Samaæ pharati sÅtena pavÃheti rajomalaæ. 5 1. UtuvaÂÂe-pu. 2. Na vokkamati-sÅmu, machasaæ, syÃ, na okkamati-asÃ. 3. NÃtikkama hi-sÅmu, mà vokkama hi-machasaæ, mà vokkami hi-maci. Mà vokkamasi-syà 4. AdhiÂÂhÃna pÃramitaæ-sÅmu, machasaæ. 5. Rajaæ malaæ-pu. [BJT Page 48] [\x 48/] 159. Tathe'va tvampi hitÃhite7 samaæ mettÃya bhÃvaya MettÃpÃramitaæ gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 160. Na hete ettakÃyeva buddhadhammà bhavissare A¤¤e'pi vicinissÃmi ye dhammà bodhipÃcanÃ. 161. Vicinanto tadà dakkhiæ dasamaæ upekkhÃpÃramiæ. Pubbakehi mahesÅhi Ãsevitanisevitaæ. 162. Imaæ tvà asamaæ tÃva daÊhaæ katvà samÃdiya TulÃbhÆto daÊho hutvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 163. YathÃ'pi paÂhavÅ 2 nÃma nikkhittaæ asuciæ suciæ Upekkhati ubhopete kopÃnunayavajjitÃ. 164. Tathe'va tvampi sukhadukkhe tulÃbhÆto sadà bhava UpekkhÃpÃramiæ gantvà sambodhiæ pÃpuïissasi. 165. EttakÃye'va te loke ye dhammà bodhipÃcanà Tatuddhaæ natthi a¤¤atra daÊhaæ tattha patiÂÂhaha. 166. Ime dhamme sammasato sabhÃvasarasalakkhaïÃ. 3 Dhammatejena vasudhà dasasahassÅ pakampatha. 167. Calati ravati paÂhavÅ 4 ucchuyantaæ va pÅÊitaæ5 Telayante yathà cakkaæ evaæ kampati medinÅ. 168. YÃvatà parisÃ6 ÃsÅ buddhassa parivesane PavedhamÃnà sà tattha mucchità seti bhÆmiyaæ. 169. GhaÂÃnekasahassÃni kumbhÅna¤ca satà bahÆ Sa¤cuïïà mathità tattha a¤¤ama¤¤aæ paghaÂÂitÃ. 7 [PTS Page 016] [\q 16/] 170. Ubbiggà tasità bhÅtà bhantà byÃdhitamÃnasà MahÃjanà samÃgamma dÅpaÇkaramupÃgamuæ. 1. Tvaæ hitÃhite-syÃ-machasaæ, tvaæ ahitahite-sÅmu, maci. 2. Pathavimachasaæ. 3. SabhÃva sarasalakkhaïe-syÃ, machasaæ, maci. 4. CalatÅ ravatÅ pathavÅ-machasaæ, calatÅ ravatÅ puthÆvÅ, - maci. 5. GuÊayantaæva pÅÊitaæ-pu, 6. Sà tadà parisÃ-pu 7. A¤¤ama¤¤apaghaÂÂitÃ-asÃ. [BJT Page 50] [\x 50/] 171. Kiæ bhavissati lokassa kalyÃïamatha pÃpakaæ Sabbo upadduto loko taæ vinodehi cakkhÆma. 172. Tesaæ tadà sa¤¤apesi dÅpaÇkaro mahÃmuni Vissatthà hotha mà bhÃtha1 imasmiæ paÂhavikampane. 173. Yamahaæ ajja byÃkÃsiæ buddho loke bhavissati Eso sammasati dhammaæ pubbakaæ jinasevitaæ 174. Tassa sammasato dhammaæ buddhabhÆmiæ asesato TenÃ'yaæ kampità paÂhavÅ 2 dasasahassÅ sadevake. 175. Buddhassa vacanaæ sutvà mano nibbÃyi tÃvade Sabbe maæ upasaÇkamma punÃpi abhivÃdayuæ3 176. SamÃdiyitvà buddhaguïaæ daÊhaæ katvÃna mÃnasaæ DÅpaÇkaraæ namassitvà Ãsanà uÂÂhahiæ tadÃ. 177. Dibbaæ mÃsusataæ pupphaæ devà mÃnusakà ubho Samokiranti pupphehi vuÂÂhÃhantassa ÃsanÃ. 178. Vedayanti ca te sotthiæ devà mÃnusakÃ. Ubho Mahantaæ patthitaæ tuyhaæ taæ labhassu yathicchitaæ. 179. SabbÅtiyo vivajjantu soko rogo4 vinassatu Mà te bhavatthavantarÃyo5 phusa khippaæ bodhimuttamaæ. 180. YathÃ'pi samaye patte pupphanti pupphino dumà Tatheva tvaæ buddhavÅra buddha¤Ãïena pupphasi. 181. Yathà ye keci sambuddhà pÆrayuæ dasapÃramÅ Tatheva tvaæ mahÃvÅra pÆraya dasapÃramÅ. 1. HaÇgatha-machasaæ. 2. PathavÅ-machasaæ, puthuvÅ-sÅmu. 3. Punapi maæ abhivandisuæ-sÅmu, maci, punÃpi abhivandisuæ-machasaæ, syÃ. 4. Sabbarogo-sÅmu. 5. BhavanatvantarÃyÃ-machasaæ. [BJT Page 52] [\x 52/] 182. Yathà ye keci sambuddhà bodhimaï¬amhi bujjhare Tatheva tvaæ mahÃvÅra bujjhassu jinabodhiyaæ. 183. Yathà ye keci sambuddhà dhammacakkaæ pavattayuæ Tatheva tvaæ mahÃvÅra dhammacakkaæ pavattaya. 184. PuïïamÃse yathà cando parisuddho virocati Tatheva tvaæ puïïamano viroca dasasahassiyaæ. 185. RÃhumutto yathà suriyo tÃpena abhirocati1 Tatheva lokà mu¤citvà viroca siriyà tuvaæ. 186. Yathà yà kÃci nadiyo osaranti mahodadhiæ Evaæ sadevakà lokà osarantu 2 tavantike. 187. Tehi thutappasattho3 so dasadhamme samÃdiya Te dhamme paripÆrento pavanaæ pÃvisÅ 4 tadÃti. Sumedhakathà niÂÂhità 1. Atirocati-machasaæ. 2. Osaranti-sÅmu. 3. Thutippasattho-sÅmu. 4. PÃvisÅ-machasaæ. [BJT Page 54] [\x 54/] 1. DÅpaÇkara buddhavaæso [PTS Page 017] [\q 17/] 1. Tadà te bhojayitvÃna sasaÇghaæ lokanÃyakaæ Upaga¤chuæ saraïaæ tassa 1 dÅpaÇkarassa satthuno. 2. SaraïÃgamane ka¤ci niveseti 2 tathÃgato Ka¤cÅ pa¤casu sÅlesu sÅle dasavidhe paraæ 3. Kassaci deti sÃma¤¤aæ caturo phalamuttame Kassaci asame dhamme deti so paÂisambhidÃ. 4. Kassaci varasamÃpattiyo aÂÂha deti narÃsabho Tisso kassaci vijjÃyo chaÊabhi¤¤Ã pavecchati. 5. Tena yogena janakÃyaæ ovadi so mahÃmuni Tena vitthÃrikaæ Ãsi lokanÃthassa sÃsanaæ 6. MahÃhanÆsahakkhandho3 dÅpaÇkarasanÃmako4. BahÆ jane tÃrayati parimoceti duggatiæ. 7. Bodhaneyyaæ janaæ disvà satasahassepi yojane Khaïena upagantvÃna bodheti taæ mahÃmuni. 8. PaÂhamÃbhisamaye buddho koÂisatamabodhayi DutiyÃbhisamaye nÃtho navutikoÂimabodhayÅ. 9. Yadà ca devabhavanamhi buddho dhammamadesayi NavutikoÂisahassÃnaæ tatiyÃbhisamayo ahu. 10. SannipÃtà tayo Ãsuæ dÅpaÇkarassa satthuno KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo. 1. Tattha-pu 2. Nivesesi-machasaæ, nivÃsesi-sÅmu. 3. MahÃhanu usabhakkhandho-mavi 4. DÅpaÇkarassa nÃmako-machasaæ. [BJT Page 56] [\x 56/] 11. Puna nÃradakÆÂamhi pavivekagate jine KhÅïÃsavà vÅtamanà samiæsu satakoÂiyo. 12. YamhÅ kÃle mahÃvÅro sudassanasiluccaye NavutikoÂisahassehi pavÃresi1 mahÃmuni. 13. (Ahaæ tena samayena jaÂilo uggatÃpano Antalikkhamhi caraïe pa¤cÃbhi¤¤Ãsu pÃragÆ. *) 14. DasavÅsasahassÃnaæ dhammÃbhisamayo ahu Ekadvinnaæ abhÅsamayà gaïanÃto asaÇkhiyÃ. 15. VitthÃrikaæ bÃhuja¤¤aæ iddhaæ phÅtaæ ahÆ tadà DÅpaÇkarassa bhagavato sÃsanaæ suvisodhitaæ. 16. CattÃrisatasahassÃni chaÊabhi¤¤Ã mahiddhikà DÅpaÇkaraæ lokaviduæ parivÃrenti sabbadÃ. 17. Ye keci tena samayena jananti mÃnusaæ bhavaæ AppattamÃnasà sekhà garahità va 2 bhavanti te. 18. Supupphitaæ pÃvacanaæ arahantehi tÃdihi KhÅïÃsavehi vimalehi upasobhati sabbadÃ3 19. Nagaraæ rammavatÅ nÃma sudevo nÃma khattiyo Sumedhà nÃma jÃnikà dÅpaÇkarassa satthuno. [PTS Page 018] [\q 18/] 20. DasavassasahassÃni agÃramajjhaso4 vasÅ Haæsà ko¤cà mayÆrà ca tayo pÃsÃdamuttamÃ. 21. TÅïi satasahÃni nÃriyo samalaÇkatà Padumà nÃma sà nÃrÅ usabhakkhandho nÃma atrajo. 22. Nimitte caturo disvà hatthiyÃnena nikkhami AnÆnadasamÃsÃni padhÃnaæ padahi jino. 1. ParivÃresi-sÅmu. 2. GarahitÃ-machasaæ. 3. Upasobhati sadevake-pu. 4. AgÃraæ ajjhaso-sÅmu. -Machasaæ, agÃraæ ajjhÃvasi jino-syà * Ayaæ gÃthà atthasÃliniyà dhammasaÇgaïi-aÂÂha kathà nidÃnavaïïanÃya dÅpaÇkara buddhavaæse likhità imasmiæ pana buddhavaæse natthibhÃvo yeva panassà yuttataro. KasmÃti ce? HeÂÂha, sumedhakathÃsu kathità hi. (AÂÂha kathÃ) [BJT Page 58] [\x 58/] 23. PadhÃnacÃraæ caritvÃna abujjhi mÃnasaæ1 muni Brahmunà yÃcito sanno dÅpaÇkaro mahÃmuni. 24. Vatti cakkaæ mahÃvÅro nandÃme sirÅghare 3 Nisinno sirÅsamÆlamhi akà titthiyamaddanaæ. 25. SumaÇgalo ca tisso ca ahesuæ aggasÃvakà SÃgato nÃmupaÂÂhÃko dÅpaÇkarassa satthuno 26. Nandà ceva sunandà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato pipphalÅti pavuccati. 27. Tapussa bhallikÃ4 nÃma ahesuæ aggupaÂÂhakà Sirimà soïà upaÂÂhikà dÅpaÇkarassa satthuno. 28. AsÅti hatthamubbedho dÅpaÇkaro mahÃmuni *Sobhati dÅparukkho'va sÃlarÃjÃ'va phullito 29. SatavassasahassÃni 5 Ãyu 6 tassa mahesino TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 30. JotayitvÃna saddhammaæ santÃretvà mahÃsanaæ7 Jalitvà aggikkhandho'va nibbuto so sasÃvako 31. Sà ca iddhi so ca yaso tÃni capÃdesu cakkarattÃni Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃti. 32. DÅpaÇkaro jino satthà nandÃrÃmamhi nibbuto Tattheva tassa jinathÆpo chattiæsubbedhayojanoti. DÅpaÇkarabuddhavaæso paÂhamo. 1. MÃnasÃ-syÃ. 2. Vattacakko-syÃ. 3. Siridhare-sÅmu, vasÅ jino-syÃ. 4. TapassubhallikÃ-sÅmu. *"PahÃniddhÃvati tassa samantà dasayojane"-syÃmà Potthake idampi gÃthaddhaæ dissati. 5. Satasahassa vassani-sÅmu-machasaæ, mavi. 6. ùyuæ-sÅmu. 7. SantÃretvà sadevakaæ-pÆ [BJT Page 60] [\x 60/] 2. Koï¬a¤¤a buddhavaæso [PTS Page 019] [\q 19/] 1. DÅpaÇkarassa aparena koï¬a¤¤o nÃma nÃyako Anantatejo amitayaso appameyyo durÃsado 2. Dharaïupamo1 khamanena sÅlena sÃgarÆpamo SamÃdhinà merÆsamo2 ¤Ãïena gaganÆpamo. 3. IndriyabalabojjhaÇga - maggasaccappakÃsanaæ PakÃsesi sadà buddho hitÃya sabbapÃïinaæ 4. Dhammacakkaæ pavattente 3 koï¬a¤¤e lokanÃyake KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃbhisamayo ahu. 5. Tato parampi desente naramarÆnaæ samÃgame NavutikoÂisahassÃnaæ dutiyÃbhisamayo ahu. 6. Titthiye abhimaddanto yadà dhammamadesayi AsÅtikoÂisahassÃnaæ dhammÃbhisamayo4 ahÆ. 7. SannipÃtà tayo Ãsuæ koï¬a¤¤assa mahesino KhiïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna tÃdinaæ. 8. KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo Dutiyo koÂisahassÃnaæ tatiyo navutikoÂinaæ. 9. Ahaæ tena samayena vijitÃvÅ nÃma khattiyo Samuddaæ antamantena 5 issariyaæ6 vattayÃmahaæ. 10. KoÂisatasahassÃnaæ vimalÃnaæ mahesinaæ Saha lokaggÃnÃthena paramannena tappayiæ. 1. DharaïÆpamo so-sÅmu, syÃ. 2. MerÆpamo-machasaæ, syÃ. 3. Dhammacakkappavattane-mavi. 4. TatiyÃbhisamayo-machasaæ, syÃ. 5. Samudda antamantena-syÃ. 6. Issaraæ-sÅmu. [BJT Page 62] [\x 62/] 11. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi koï¬a¤¤o lokanÃyako Aparimeyye ito1 kappe buddho loke bhavissati. 12. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 13. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 14. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 15. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 16. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 17. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmupaÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 18. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. [PTS Page 020] [\q 20/] 19. Citto ca hatthÃÊavako aggÃhessantupaÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca 2 aggà hessantupaÂÂhikÃ. ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 20. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino Ãmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 21. UkkuÂÂhÅsaddà vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 22. Yadimassa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 1. Aparimeyyato- machasaæ. 2. NandamÃtà ca uttarÃ-machasaæ. [BJT Page 64] [\x 64/] 23. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 24. Evameva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 25. TassÃhaæ vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Tameva atthaæ sÃdhento mahÃrajjaæ jine adaæ MahÃrajjaæ vajitvÃna pabbajiæ tassa santike. 26. Suttantaæ vinaya¤cÃ'pi navaÇgaæ satthusÃsanaæ Sabbaæ pariyÃpuïitvÃna sohayiæ jinasÃsanaæ. 27. Tatthappamatto viharanto nisajjaÂÂhÃnacaÇkame Abhi¤¤ÃpÃramiæ1 gantvà bramhalokamagacchahaæ. 28. Nagaraæ rammavatÅ nÃma sunando nÃma khattiyo SujÃtà nÃma janikà koï¬a¤¤assa mahesino. 29. DasavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Suci suruci subho ca tayo pÃsÃdamuttamÃ2 30. TÅïi satasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà RucidevÅ nÃma nÃrÅ vijitaseno nÃma atrajo. 31. Nimitte caturo disvà rathayÃnena nikkhami AnÆnadasamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. 32. Brahmunà yÃcito santo koï¬a¤¤e dipaduttamo 3 VattÅ cakkaæ mahÃvÅro devÃnaæ nagaruttame. 33. Bhaddo ceva subhaddo ca ahesuæ aggasÃvakà Anuruddho nÃmupaÂÂhÃko koï¬a¤¤assa mahesino. 1. Abhi¤¤Ãsu pÃramÅ-mavi. 2. PÃsÃdavaramuttamÃ-sÅmu. 3. DvÅpaduttamo-machasaæ. [BJT Page 66] [\x 66/] 34. Tissà ca upatissà ca ahesuæ aggasÃvikà SÃlakalyÃïiko bodhi koï¬a¤¤assa mahesino. 35. Soïo ca upasoïo ca ahesuæ aggupaÂÂhakà Nandà ceva sirimà ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 36. So aÂÂhÃsÅti hatthÃni accuggato mahÃmunÅ Sobhati 1 uÊurÃjÃva suriyo majjhantike 2 yathÃ. 37. VassasatasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. [PTS Page 021] [\q 21/] 38. KhÅïÃsavehi vimalehi vicittà Ãsi medinÅ YathÃhi gaganaæ uÊuhi evaæ so upasobhatha. 39. Tepi nÃgà appameyyà asaækhobhà durÃsadà VijjupÃtaæca dassetvà nibbutà te mahÃyasÃ. 40. Sà ca atuliyà jinassa iddhi¤ÃïaparibhÃvito ca samÃdhi Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ'ti. 41. Koï¬a¤¤o pavaro buddho candÃrÃmamhi nibbuto Tattheva cetiyo citto sattayojanamussito'ti. Koï¬a¤¤a buddhavaæso dutiyo. 1. Sobhate- machasaæ. 2. Majjhantike-machasa. [BJT Page 68] [\x 68/] 3. MaÇgala buddhavaæso 1. Koï¬a¤¤assa aparena maÇgalo nÃma nÃyako, Tamaæ loke nihantvÃna, dhammukka'mabhidhÃrayi. 1 2. AtulÃ'si 2 pahà tassa, jineha'¤¤ehi uttariæ, Canda suriyappabhaæ3 hantvà dasa sahassÅ virocati. 4 3. So'pi buddho pakÃsesi, caturo saccavaruttame 5 Te te sacca rasaæ pÅtvÃ, vinodenti mahÃtamaæ. 4. PatvÃna bodhi'matulaæ, paÂhame dhammadesane, KoÂisatasahassÃnaæ, paÂhamÃ'bhisamayo6 ahu. 5. Surindadevabhavane buddho dhammamadesayi, 7 NavakoÂisahassÃnaæ, 8 dutiyÃ'bhisamayo ahu. 6. Yadà sunando cakkavatti, sambuddhaæ upasaÇkami, Tadà ahani sambuddho, dhammabheriæ varuttamaæ. 9 7. SunandassÃ'nucarà janatÃ, tadÃ'suæ navutikoÂiyo, Sabbe'pi te niravasesÃ, ahesuæ ehibhikkhukÃ. 8. SannipÃtà tayo Ãsuæ, maÇgalassa mahesino, KoÂisata sahassÃnaæ, paÂhamo Ãsi samÃgamo. 9. Dutiyo koÂisahassÃnaæ, tatiyo navuti koÂinaæ, KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ, tadà Ãsi samÃgamo. 1. DhammokkamabhidhÃrayÅ-bahÆsu. 2. AtulÃpi-sÅmu. 3. CandasÆriyapahaæ-machasaæ. Dhammokkaæ abhidhÃrayi-sÅmu. 4. VirocayÅti-sÅmu. 5. Catusacca varuttame-sÅmu. CattÃro saccavaruttame-pu. 6. DhammÃbhisamayo-machasaæ. 7. Dhamme adesayi-manupa, yadà buddhopakÃsayi 8. TadÃkoÂi sahassÃnaæ-machasaæ manupa, 9. Varuttamo manupa. [BJT Page 70] [\x 70/] 10. Ahaæ tena samayena surucÅ nÃma brÃhmaïo, AjjhÃyako mantadharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragu. [PTS Page 022] [\q 22/] 11. Tamahaæ upasaÇkamma, saraïaæ gantvÃna satthuno, Sambuddhapamukhaæ saÇghaæ gandhamÃlena pÆjayiæ PÆjetvà gandhamÃlena gavapÃnena tappayiæ. 12. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi maÇgalo dipaduttamo Aparimeyye ito1 kappe ayaæ buddho bhavissati. 13. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 2 14. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 15. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 16. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 17. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 18. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 19. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato, assattho'ti pavuccati. 20. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nanda mÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassa sataæ tassa, gotamassa yasassino. 21. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddha bÅjaÇkuro ayaæ. 1. Aparimeyyato-machasaæ. 2. DukkarakÃriyaæ-[PTS] [BJT Page 72] [\x 72/] 22. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂenti 1 hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dassasahassÅ sadevakÃ. 23. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatampi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti 2 mahÃnadiæ. 25. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 26. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ2 vatamadhiÂÂhÃsiæ dasa pÃrami pÆriyÃ. 27. Tadà pÅti 3 manubrÆhanto sambodhivara pattiyà Buddhe datvÃna maæ gehaæ pabbajiæ4 tassa santike. 28. Suttantaæ vinaya¤cÃ'pi navaÇgaæ satthusÃsanaæ Sabbaæ pariyÃpuïitvÃna 5 sohayiæ6 jinasÃsanaæ. 29. Tatthappamatto viharanto brahmaæ bhÃvetva7 bhÃvanaæ Abhi¤¤Ã pÃramiæ gantvà brahmalokamagacchahaæ. 8 30. Nagaraæ uttaraæ nÃma 9 uttaro nÃma khattiyo, Uttarà nÃma janikà maÇgalassa mahesino. 31. Nava vassasahassÃni agÃra majjha so vasi Yasavà sucimà sirimÃ' tayo pÃsÃdamuttamÃ. 32. Samatiæsa sahassÃni' nÃriyo samalaÇkatà YasavatÅ nÃma nÃrÅ sÅvalo nÃma atrajo. 1. Appotenti-machasaæ. 2. Uttari-manupa. 3. TadÃpi-manupa. 4. Pabbaji-manupa. 5. PariyÃpuïitvÃ-machasaæ 6. Sobhati-manupa. 7. BhÃvetvÃ-manupa, machasaæ. 8. Brahmaloka agacchihaæ-manupa. 9. Uttaraæ nÃma nagaraæ machasaæ, manupa. 10. VatatamadhiÂhÃsiæ-syÃ. [BJT Page 74] [\x 74/] 33. Nimitte caturo disvà assa yÃnena nikkhami, AnÆnakaæ aÂÂhamÃsaæ1 padhÃnaæ padahÅ jino. 34. Brahmunà yÃcito satto maÇgalo lokanÃyako2 Vatti cakkaæ mahÃvÅro vane siri varuttame. 35. Sudevo dhammaseno ca ahesuæ aggasÃvakÃ, PÃlito nÃmupaÂÂhÃko maÇgalassa mahesino. 36. SÅvalÃ3 ca asokà ca ahesuæ aggasÃvikÃ, Bodhi tassa bhagavato nÃgarukkhoti vuccati. 37. Nando ceva visÃkho4 ca ahesuæ aggu'paÂÂakÃ, Anulà ceva sutanà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 38. AÂÂhÃsÅti ratanÃni accuggato mahÃmunÅ, Tato niddhÃvanti 5 raæsÅ anekasatasahassiyo. 39. NavutivassasahassÃni 6 Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 40. YathÃ'pi sÃgare Æmi na sakkà tà gaïetuye, Tathe'va sÃvakà tassa na sakkà te gaïetuye. [PTS Page 023] [\q 23/] 41.YÃva aÂÂhÃsi 7 sambuddho maÇgalo lokanÃyako, Ta tassa sÃsane atthi saækilesa 8 maraïaæ tadÃ. 42. Dhammukkaæ9 dhÃrayitvÃna santÃretvà mahÃjanaæ, JalitvÃ10 dhumaketÆva nibbuto so mahÃyaso. 11 43. SaÇkhÃrÃnaæ sabhÃvantaæ dassayitvà sadevake, jalitvà aggikkhandho'va suriyo atthaægato yathÃ. 44. UyyÃne vessare12 nÃma buddho nibbÃyi maÇgalo, Tatthe'va tassa jinathÆpo tiæsa yojanamuggato'ti. MaÇgala buddhavaæso tatiyo. 1. AnunakaÂÂhamÃsÃni-manupa 2. MaÇgalo nÃma nÃyako-ma, machasaæ. AnunaaÂÂhamÃsÃni-machasaæ, syÃ. 3. SÅlÃ-manupa. 4. VisÃkhÃ-manupa. 5. NidhÃvati-mavi. 6. NavutivasasatasahassÃni-manupa. 7. YÃvadaÂÂhÃsi-sÅmu. 8. Sakilesa-machasaæ. 9. Dhamme kkaæ-machasaæ, syÃ, sÅmu. 10. JÃletvÃ-sÅmu. 11. SasÃvako-sÅmu. 12. VasasatarÃ-ma, yevatanÃ-manupa. Yevatano-manupa. [BJT Page 76] [\x 76/] 4. Sumana buddhavaæso 1. MaÇgalassa aparena sumano nÃma nÃyako Sabbadhammehi asamo sabbasattÃna' muttamo. 2. So'pi tadà amatabheriæ1 ahanÅ 2 mekhale pure, DhammasaÇkhasamÃyuttaæ navaÇgaæ jinasÃsanaæ. 3. NijjinitvÃ3 kilese so4 patvà sambodhi'muttamaæ MÃpesi nagaraæ satthÃ5 saddhammapuravaruttamaæ. 6 4. Nirantaraæ akuÂilaæ ujuæ7 vipula vitthataæ mÃpesi so mahÃvÅthiæ satipaÂÂhÃnavaruttamaæ. 5. Phale cattÃri sÃma¤¤e catasso paÂisambhidà ChaÊabhi¤¤ÃÂÂha samÃpatti pasÃresi tattha vÅthiyaæ. 6. Ye appamattà akhilà hiri viriyehu'pÃgatà Te te ime guïavare Ãdiyanti yathà sukhaæ. 7. Evametena yogena uddharanto mahÃjanaæ Bodhesi paÂhamaæ satthà koÂisatasahassiyo. 8. Yamhi kÃle mahÃvÅro ovadi 8 titthiye gaïe KoÂi sahassÃbhisamiæsu 9 dutiye dhammadesane. 9. Yadà devà manussà ca samaggà ekamÃnasà Nirodha pa¤haæ pucchiæsu saæsaya¤cÃ'pi mÃnasaæ. 10 10. TadÃ'pi dhammadesane11 nirodha paridÅpane12 Navuti koÂi sahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo13 ahu. 1. TadÃamatabheriæ so-machasaæ 2. ùhani-machasaæ Ãhari manupa, 3. NijinitvÃ-manupa, VicinitvÃ-sÅmu, jinitvÃna-[PTS. 4.] Kilesehi-pu. 5. Tattha-sÅmu. 6. Dhammapuravaruttame-sÅmu. 7. Uca-manupa, ma, [PTS. 8.] Ovadati-sÅmu. 9. KoÂisatasahassÃnaæ abhisamiæsu-manupa. 10. MÃnaso-mavi. 11. Dhammaæ desento-mavi. 12. ParidÅpanaæ-mavi. 13. DhammÃbhisamayo-mavi [BJT Page 78] [\x 78/] 11. SannipÃtà tayo Ãsuæ sumanassa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santa cittÃna tÃdinaæ. [PTS Page 024] [\q 24/] 12. Vassaæ vutthassa bhagavato abhighuÂÂhe1 pavÃraïe KoÂisatasahassehi pavÃresi tathÃgato. 13. Tato paraæ sannipÃte vimale ka¤cana pabbate NavutikoÂisahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 14. Yadà sakko devarÃjà buddhadassanu'pÃgami AsÅtikoÂisahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo. 15. Ahaæ tena samayena nÃgarÃjà mahiddhiko Atulo nÃma nÃmena ussannakusalasa¤cayo. 2 16. TadÃ'haæ nÃgabhavanà nikkhamitvà sa ¤Ãtihi NÃgÃnaæ dibbaturiyehi sasaÇghaæ jinamupaÂÂhahiæ. 17. KoÂi sata sahassÃnaæ annapÃnena tappayiæ3 Paccekaæ4 dussayugaæ datvà saraïaæ taæ upÃgamiæ. 18. Sopi maæ buddho vyÃkÃsi sumano loka nÃyako Aparimeyye ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 19. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 20. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jara mupehiti. 21. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 22. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro Assattha rukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 1. AbhisaæghuÂÂhe-sya. 2. Ussannakusalapaccayo-sÅmu. 3. Tappayi-dhasu, vŠmu. 4. Sacceka-mua, [PTS.] Uppannakusala sa¤cayo syÃ. [BJT Page 80] [\x 80/] 23. Imassa janità mÃtà mÃyà nÃma bhavissati SÅtà suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 24. Kolito upatisso ca aggÃhessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 25. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 26. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassa sataæ tassa gotamassa yasassino. 27. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddha bÅjaÇkuro ayaæ. 28. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasa sahassÅ sadevakÃ. 29. Yadi'massa loka nÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 30. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 31. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ anÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 32. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃrami pÆriyÃ. 33. Mekhalaæ nÃma1 nagaraæ sudatto nÃma khattiyo Sirimà nÃma janikà sumanassa mahesino. 34. Nava vassa sahassÃni agÃramajjhaso vasÅ 2 Cando sucando caÂaæso ca tayo pÃsÃdamuttamÃ. 1. Nagaraæ mekhalaæ nÃma-machasaæ. 2. AgÃraæ ajjha so vasÅ-machasaæ. [BJT Page 82] [\x 82/] 35. Te saÂÂhisahassÃni 1 nÃriyo samalaÇkatÃ, VaÂaæsikà 2 nÃma nÃrÅ anupamo nÃma atrajo. 36. Nimitte caturo disvà hatthiyÃnena nikkhami AnÆnadasamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. 37. Brahmunà yÃcito santo sumano loka nÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro mekhale puramuttame. 3 38. Saraïo bhÃvitatto ca ahesuæ aggasÃvakà Udeno nÃmu'paÂÂhÃko sumanassa mahesino. 39. Soïà ca upasoïà ca ahesuæ aggasÃvikà So'pi buddho amitayaso nÃgamÆle abujjhatha. 40. Varuïo ca saraïo ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà CÃlà ca upacÃlà ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 41. Uccavattanena 4 so buddho navuti hatthasamuggato Ka¤canagghiya saækÃso dasa sahassÅ virocati. 5 42. Navuti vassa sahassÃni Ãyuvijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. [PTS Page 025] [\q 25/] 43. TÃraïÅye tÃrayitvà bodhanÅye ca bodhayÅ ParinibbÃyi sambuddho uÊurÃjÃ'ca atthamÅ. 6 44. Te'pi khÅïÃsavà bhikkhu so ca buddho asÃdiso Atulaæ pahaæ dassayitvà nibbutà te mahÃyasÃ. 45. Ta¤ca ¤Ãïaæ atuliyaæ tÃni cÃ'tuliyÃni ratanÃni Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 46. Sumano yasadharo buddho aÇgÃramamhi nibbuto Tatve'va tassa jinathÆpo catuyojana muggato'ti. Sumana buddhavaæso catuttho. 1. TesaÂÂhisata sahassÃni-machasaæ. 2. VaÂaæsakÅ-sÅmu, syÃ, vaÂaæsakÃ-mavi, valaæ sÅki-[PTS. 3.] Puravaruttame-sÅmu, mavi, syÃ. 4. Uccatarena-sÅmu. 5. Virocatha-sÅmu. 6. AÂÂhavÅ-sÅmu. [BJT Page 84] [\x 84/] 5. Revata buddhavaæso 1. Sumanassa aparena revato nÃma nÃyako Anupamo asadiso atulo uttamo jino. 2. So'pi dhammaæ pakÃsesi brahmunà abhiyÃcito KhandhadhÃtuvavatthÃnaæ appavattaæ bhavÃ'bhave. 3. TassÃ'bhisamayà tÅïi ahesuæ dhammadesane GaïanÃya na vattabbo paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. Yadà arindamaæ rÃjaæ vinesi revato muni Tadà koÂisahassÃnaæ1 dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. SattÃ'haæ paÂisallÃnà vuÂÂhahitvà narÃsabho KoÂisataæ naramarÆnaæ2 vinesi uttame phale. 6. SannÅpÃtà tayo Ãsuæ revatassa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ suvimuttÃna' tÃdinaæ. 3 7. Atikkattà gaïanapathaæ4 paÂhamaæ ye samÃgatà KoÂisatasahassÃnÃæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 8. Yo'pi 5 pa¤¤Ãya asamo tassa cakkÃnuvattako So tadà vyÃdhito Ãsi patto jÅvitasaæsayaæ. 9. Tassa gilÃnapucchÃya 6 ye tadà upagatà muni KoÂisatasahassÃ7 arahanto tatiyo Ãsi samÃgamo. 10. Ahaæ tena samayena atidevo nÃma brÃhmaïo Upagantvà revataæ buddhaæ saraïaæ tassa gacchahaæ. 11. Tassa sÅlaæ samÃdhi¤ca pa¤¤Ãguïamanuttamaæ8 Thomayitvà yathÃthÃmaæ uttarÅya'madÃsa'haæ. [PTS Page 026] [\q 26/] 12. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi revato lokanÃyako Aparimeyye ito kappe ayaæ buddho9 bhavissati. 1. KoÂisatasahassÃnaæ-sÅmu. 2. NaravarÃ-machasaæ. 3. SuvimuttÃnaæ tÃdÅnaæ-khasu, sÅmu, [PTS. 4.] AtikkantagaïapathÃ-khaya, vŠmu, [PTS. 5.] Yoso-machasaæ, vŠmu, [PTS.] 6. GilÃni-mavi. 7. KoÂisahasahassa-machasa, koÂisatasahassÃnaæ-syÃ. 8. Guïavaruttamaæ-sÅmu. 9. Sambuddhe-sÅmu. [BJT Page 86] [\x 86/] 13. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 14. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 15. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 16. Tato padakkhÅïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 17. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 18. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu' paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 19. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 20. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu' paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu' paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 21. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 22. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jali namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 23. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 25. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi' maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [BJT Page 88] [\x 88/] 26. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vata'madhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 27. TadÃ'pi maæ1 buddhadhammaæ saritvà anubrÆhayiæ Ãharissà mi taæ dhammaæ yaæ mayhaæ2 abhipatthitaæ. 28. Nagaraæ sudha¤¤avati 3 nÃma vipulo nÃma khattiyo Vipulà nÃma janikà revatassa mahesino. 29. ChabbassasahassÃni 4 agÃramajjhaso vasÅ Sudassano ca ratanagaghi 5 ÃceÊo6 ca vibhÆsito Pu¤¤akammÃbhinibbattà tayo pÃsÃda muttamÃ. 30. Tettiæsa sahassÃni 7 nÃriyo samalaÇkatà Sudassanà nÃma devÅ varuïo nÃma atrajo. 31. Nimitte caturo disvà rathayÃnena nikkhami AnÆnasattamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. 32. Brahmunà yÃcito santo revato loka nÃyako VattÅ cakkaæ mahÃvÅro varuïà rÃme sirÅghare. 8 33. Varuïo brahmadevo ca ahesuæ aggasÃvakà Sambhavo nÃmupaÂÂhÃko revatassa mahesino. 34. Bhaddà ceva subhaddà ca ahesuæ aggasÃvikà So'pi buddho asamasamo nÃgamÆle abujjhatha. 35. Padumo ku¤jaro ceva ahesuæ aggu'paÂÂhakà sirimà veva yasavatÅ ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 36. Uccattanena 9 so buddho asÅti hattha muggato OhÃseti disà sabbà indaketÆva uggato. 1. Taæ-machasaæ. 2. Mayaæ-manupa. 3. Sudhammakaæ-sÅmu, sudha¤¤akaæ, [PTS,] syÃ. 4. Cha ca vassasahassÃni-machasaæ. 5. Sudassane, ratanagghi-machasaæ. 6. Acelo-sÅmu. 7. Tettiæsa ca sahassa ni-machasaæ. 8. SirÅghane-sÅmu. "VatatavatetÃ, mahÃvÅro, varuïÃrÃme vasi jino"-syÃ. 9. Uccatarena-sÅmu. [BJT Page 90] [\x 90/] 37. Tassa sarÅre nibbattà pahà mÃlà anuttarà Divà và yadivà rattiæ samantà pharati1 yojanaæ. 2 38. SaÂÂhivassasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 39. Dassayitvà buddhabalaæ amataæ loke pakÃsayaæ NibbÃyi anupÃdÃno yatha'ggu'pÃdÃnasaÇkhayÃ. 40. So ca kÃyo ratananibho so ca dhammo asÃdiso Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 41. Revato yasadharo buddho nibbuto so mahÃmuni 3 DhÃtuvitthÃrikaæ ÃsÅ tesu tesu padesato'ti. Revata buddhavaæso pa¤camo. 1. Eri-sÅmu. 2. Tassa dehÃbhinibbattaæ pahÃjÃlamanuttaraæ Divà ceva tadà rattiæ, niccaæ pharati yojanaæ" DhÃtuyo mama sabbÃpi, vikirantuti so jino, AdhiÂÂhÃsi mahà vÅro, sabba sattÃnu kampako" MahÃsÃre panuyyÃne, mahato nagarassa yojane pÆjito nara sÃrehi, parinibbÃyi revato"-bua. 3. MahÃpÆre-machasaæ. [BJT Page 92] [\x 92/] 6. Sobhita buddhavaæso [PTS Page 027] [\q 27/] 1. Revatassa aparena sobhito nÃma nÃyako SamÃhito santacitto asamo appaÂipuggalo. 2. So jino sakagehamhi mÃnasaæ vinÅvaÂÂayÅ1 PatvÃna kevalaæ bodhiæ dhammacakkaæ pavattavÅ 2. 3. YÃva heÂÂhà avÅcito bhavaggÃcÃ'pi uddhato3 Etthantare ekaparisà ahosi dhammadesane. 4. TÃya parisÃya sambuddho dhammacakkaæ pavattayÅ GaïanÃya na vattabbo paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 5. Tato parampi desente 4 marÆnaæ ca 5 samÃgame NavutikoÂisahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 6. PunÃparaæ rÃjaputto jayaseno nÃma khattiyo ùrÃmaæ ropayitvÃna buddhe niyÃdayi tadÃ. 7. Tassa yÃgaæ pakittento dhammaæ desesi cakkhumà Tadà koÂisahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 8. SannipÃtà tayo Ãsuæ sobhitassa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ. 9. Uggato nÃma so rÃjà dÃnaæ deti naruttame Tamhi dÃne samÃga¤chuæ arahantà satakoÂiyo. 10. PunÃparaæ puragaïo6 deti dÃnaæ naruttame Tadà navutikoÂinaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 1. Vinivattayi, [PTS,] machasaæ, syÃ. 2. Cakkappavattayi-sÅmu 3. YÃva uddhaæ avÅvito bhavaggÃcÃpiheÂÂhato [PTS. 4.] Desento-mavi, 5. NaramarÆnaæ- sÅmu, syÃ. 6. PÆgagaïe-syÃ. [BJT Page 11] [\x 11/] 11. Devaloke vasitvÃna yadà orohatÅ jino Kadà asÅtikoÂinaæ tatiyo Ãsi samÃgamo. 12. Ahaæ tena samayena sujÃto nÃma brÃhmano Tadà sasÃvakaæ buddhaæ annapÃnena tappayiæ. 13. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi 1 sobhito lokanÃyako AparÅmeyye ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 14. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 15. AjapÃrukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 16. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 17. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 18. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati, Pità suddhodano nÃma, ayaæ hessati gotamo. 19. Kolito upatisso ca, aggà hessanti sÃvakÃ, ùnando nÃmu' paÂÂhÃko, upaÂÂhissati taæ jinaæ. 20. Khemà uppalavaïïà ca, aggà hessanti sÃvikÃ, Bodhi tassa bhagavato, assattho'ti pavuccati. 21. Citto ca hatthÃÊavako, aggà hessantu' paÂÂhakÃ, Uttarà nandamÃtà ca, aggà hessantu' paÂÂhikÃ, ùyu vassa sataæ tassa, gotamassa yasassino. 22. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 1. ViyÃkÃsi-mavi. [BJT Page 96] [\x 96/] 23. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasa sahassÅ sadevakÃ. 24. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 25. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 26. Eva'meva mayaæ sabbe yadimu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. TassÃ'pi vacanaæ sutvà haÂÂho saæviggamÃnaso Tamevatthamanuppattiyà uggaæ dhitimakÃsahaæ. 28. Sudhammaæ nÃma nagaraæ sudhammo nÃma khattiyo Sudhammà nÃma janikà sobhitassa mahesino. [PTS Page 028] [\q 28/] 29. NavavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ KumudokalÅro1 padumo tayo pÃsÃdamuttamÃ. 30. Sattati sahassÃni 2 nÃriyo samalaÇkatà MakhÅlÃ3 nÃma sà nÃrÅ sÅho nÃmÃ'si atrajo. 31. Nimitte caturo disvà pÃsÃdenÃ'bhi nikkhami SattÃ'haæ padhÃnÃcÃraæ caritvà purisuttamo BujjhamÃno ca so buddho nÃgamÆle abujjhatha. 32. Brahmunà yÃcito santo sobhito lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro sudhamamuyyÃnamuttame. 33. Asamo ca sunento ca ahesuæ aggasÃvakà Anomo4 nÃmu paÂÂhÃko sobhitassa mahesino Nakulà ca sujÃtà ca ahesuæ aggasÃvikÃ. 1. NÃÊino-machasaæ. 2. Sattatiæsa sahassÃni-machasaæ. TicattÃri sahassÃni-syÃ. Chasattati sahassÃni-sÅmu. 3. MaïÅlÃ-machasaæ, makilÃ-syÃ. * GÃthaddho'yaæ, machasaæ, syÃma potthakesu, na vijjati. 4. Vattacakko-syÃ. 5. Anumo-sÅmu. [BJT Page 98] [\x 98/] 34. Rammo ceva sudatto ca ahesuæ aggupaÂÂhakà Nakulà ceva città ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 35. AÂÂhapa¤¤Ãya ratanaæ accuggato mahÃmuni ObhÃseti disà sabbà sataraæsÅ'va uggato. 36. Yathà suphullaæ pavanaæ nÃnà gandhehi dhÆpitaæ Tatheva tassa pÃvacanaæ sÅlagandhehi dhÆpitaæ. 37. YathÃpi sÃgaro nÃma dassanena atappiyo Tathe'va tassa pÃvacanaæ savaïena atappiyaæ. 38. NavutivassasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 39. OvÃdaæ anusiÂÂhi¤ca datvÃna sesake jane HÆtÃsanova tÃpetvà nibbuto so sa sÃvako. 40. So ca buddho asamasamo te'ca1 sÃvakà balappattà Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 41. Sobhito varasambuddho sÅhÃrÃmamhi nibbuto DhÃtu vitthÃrikaæ Ãsi tesu tesu padesato'ti. Sobhita buddhavaæso chaÂÂho. 1. Tepi ca-sÅmu tepi-machasaæ. [BJT Page 100] [\x 100/] 7. Anomadassi buddhavaæso [PTS Page 029] [\q 29/] 1. Sobhitassa aparena sambuddho dipaduttamo AnomadassÅ amitayaso tejassÅ1 duratikkamo. 2. So chetvà bandhanaæ sabbaæ viddhaæsetvà tayo bhave Anivatti gamanaæ maggaæ desesi devamÃnuse. 3. SÃgaro'va asaÇkhobho2 pabbato'va durÃsado ùkÃso'va ananto so sÃlarÃjÃva phullito. 4. Dassanena'pi taæ buddhaæ tosità honti pÃïino VyÃharantaæ gira sutvà amataæ pÃpuïanti te. 5. DhammÃbhisamayo tassa iddho phito tadà ahu KoÂisatÃni abhisamiæsu paÂhame dhammadesane. 6. Tato paramhi samaye 3 vassante dhammavuÂÂhiyo AsÅtikoÂiyo abhisamiæsu dutiye dhammadesane. 7. Tato parampi vassante tappayante ca pÃïinaæ AÂÂhasattatikoÂÅnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ 8. SannipÃtà tayo Ãsuæ tassÃpi ca mahesino Abhi¤¤Ã balappattÃnaæ pupphitÃnaæ vimuttiyÃ. 9. AÂÂhasatasahassÃnaæ sannipÃto tadà ahÆ PahÅnamadamohÃnaæ santacittÃna 4 tÃdinaæ. 10. SattasatasahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo AnaÇgaïÃnaæ virajÃnaæ upasantÃna tÃdinaæ. 1. Techasi-sÅmu, syÃ. 2. AsaÇkhobho-mavi. 3. Tato paraæ, abhisamaye-machasaæ, syà Tato parampi, abhisamaye-sÅmu. 4. SantacittÃnaæ-ma. [BJT Page 102] [\x 102/] 11. Channaæ satasahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo Abhi¤¤ÃbalappattÃnaæ1 nibbutÃnaæ tapassÅnaæ. 12. Ahaæ tena samayena yakkho Ãsiæ mahiddhiko NekÃnaæ yakkhakoÂÅnaæ vasavattÅmahissaro. 2 13. TadÃ'pi taæ buddhavaraæ upagantvà mahesinaæ AnnapÃnena tappesiæ sasaÇghaæ lokanÃyakaæ. 14. So'pi maæ tadà vyÃkÃsi 3 visuddhanayano muni Aparimeyye ito kappe ayaæ buddho4 bhavissati. 15. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 16. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 17. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 18. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 19. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 20. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 21. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 1. BalapattÃnaæ-mavi. 2. Vasavattimhi-sÅmu, machasaæ, syÃ. 3. VyÃkÃsi-sÅmu. 4. Sambuddho-sÅmu. [BJT Page 104] [\x 104/] 22. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikÃ. ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 23. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 24. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ samassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 25. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ anÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 26. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 27. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 28. TassÃ'pi vacanaæ sutvà haÂÂho saæviggamÃnaso Uttariæ vata madhiÂÂhÃsiæ dasa pÃramipÆriyÃ. [PTS Page 030] [\q 30/] 29. Nagaraæ candavatÅ1 nÃma yasavà nÃma khattiyo MÃtà yasodharà nÃma anomadassissa satthuno. 30. Dasa vassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Siri upasirisiriva¬¬ho tayo pÃsÃda muttamÃ. 31. TevÅsatisahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sirimà nÃma nÃrÅ ca upavÃno2 nÃma atrajo. 32. Nimitte caturo disvà sivikÃyÃ'bhinikkhami AnÆnadasamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. 33. Brahmunà yÃcito santo anomadassÅ mahÃmuni Vattivakkaæ mahÃvÅro uyyÃne so sudassane. 1. BandhumatÅ dhammapadaaggasÃvaka 53. 2. UpavÃraïo-mavi. [BJT Page 106] [\x 106/] 34. Nisabho ca 1 anomo2 ca ahesuæ aggasÃvakà Varuïo nÃmu'paÂÂhÃko anomadassissa satthuno. 35. SundarÅ 3 ca sumanà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato ajjuno'ti pavuccati. 36. Nandiva¬¬ho siriva¬¬ho ahesuæ aggu'paÂÂhakà Uppalà ceva padumà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 37. AÂÂhapa¤¤Ãsa ratanaæ accuggato mahÃmuni Pabhà niddhÃvati tassa sataraæsÅ'va uggato. 38. VassasatasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade tÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 39. Supupphitaæ pÃvacanaæ arahantehi tÃdihi VÅtarÃgehi vimalehi sobhittha jinasÃsanaæ. 40. So ca satthà amitayaso yugÃni tÃni 4 atuliyÃni Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 41. AnomadassÅ jino satthà dhammÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa jinathÆpo ubbedho pa¤cavÅsatÅ'ti. AnomadassÅ buddhavaæso sattamo. 1. Nipako-manupa, 2. Asoko-sÅmu. 3. SundarÃ-dhammapadaÂÂakathà 53. 4. TÅïi-sÅmu. [BJT Page 108] [\x 108/] 8. Paduma buddhavaæso [PTS Page 031] [\q 31/] 1. Anoma dassissa aparena sambuddho dipaduttamo Padumo nÃma nÃmena asamo appaÂipuggalo. 2. TassÃ'pi asamaæ sÅlaæ samÃdhi'pi anantako AsaÇkheyyaæ ¤Ãïavaraæ vimutti ca anÆpamÃ. 3. TassÃ'pi atulatejassa dhammacakkappavattane Abhisamayà tayo Ãsuæ mahÃtamapavÃhanÃ. 4. PaÂhamÃbhisamaye buddho koÂisatamabodhayÅ DutiyÃbhisamaye dhÅro navutikoÂimabodhayÅ. 5. Yadà ca padumo buddho ovadÅ sakama'trajaæ Tadà asÅtikoÂÅnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 6. SannipÃtà tayo Ãsuæ padumassa mahesino, KoÂisatasahassÃnaæ paÂhaho Ãsi samÃgamo. 7. KaÂhina1tthÃrasamaye uppanne kaÂhina1cÅvare DhammasenÃpata'tthÃya 2 bhikkhu sibbiæsu cÅvaraæ. 3 8. Tadà te vimalà bhikkhu chaÊabhi¤¤Ã mahiddhikà TÅïi satasahassÃni samiæsu aparÃjitÃ. 9. PunÃparaæ so narÃsabho4 pavane vÃsaæ upÃgato5 Tadà samÃgamo Ãsà dvinnaæ satasahassÃnaæ6. 10. Ahaæ tena samayena sÅho Ãsiæ migÃdhibhÆ7 pavivekamanubrÆhantaæ pavane addasaæ jinaæ8. 11. Vanditvà sirasà pÃde katvÃna taæ padakkhiïaæ Tikkhattuæ abhinÃditvà sattÃhaæ jinamupaÂÂhahiæ9. 12. SattÃhaæ varasamÃpattiyà uÂÂhahitvà tathÃgato Manasà cintayitvÃna koÂibhikkhu samÃnayÅ. 1. Kathina-machasaæ. 2. DhammasenÃpatitthÃya-machasaæ. 3. CÅvare-mavi. 4. Narausabho-syÃ. 5. UpÃgami-machasaæ, syÃ, [PTS. 6.] SatasahassÅnaæ-machasaæ. 7. MigÃhibhÆ-syÃ. 8. VivekamanubrÆhanataæ pavane vÃsaæ upÃgataæ-sÅmu. 9. JinamupaÂÂhahaæ-machasaæ, mavi. [BJT Page 110] [\x 110/] 13. TadÃpi so mahÃvÅro tesaæ majjhe viyÃkarÅ Aparimeyye ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 14. Ahu kapilamhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 15. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 16. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 17. Tato padakkhÅïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 18. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 19. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmupaÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 20. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 21. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassa sataæ tassa gotamassa yasassino. 22. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 23. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂhenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 24. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 25. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 26. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [BJT Page 112] [\x 112/] 27. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅ pÆriyÃ. 28. Campakaæ nÃma nagaraæ asamo nÃma khattiyo Asamà nÃma janikà padumassa mahesino. [PTS Page 032] [\q 32/] 29. DasavassasahassÃni agÃramajjhaso vasi UttaravasuyasuttarÃ1 tayo pÃsÃdamuttamÃ. 30. Tettiæsa satasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Uttarà nÃma sà nÃri rammo nÃmÃ'si atrajo. 31. Nimitte caturo disvà rathayÃnena nikkhamÅ AnÆnaaÂÂhamÃsÃni 2 padhÃnaæ padahÅ jino. 32. Brahmunà yÃcito'santo padumo lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro dhana¤jayuyyÃnamuttame. 33. SÃlo ca upasÃlo ca ahesuæ aggasÃvakà Varuïo nÃmu'paÂÂhÃko padumassa mahesino. 34. RÃdhà ce'va surÃdhÃ'ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato mahÃsoïo'ti vuccati. 35. BhÅyyo ceva asamo ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà RucÅ ca nandarÃmà ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 36. AÂÂhapa¤¤asaratanaæ accuggato mahÃmunÅ Pabhà niddhÃvati tassa asamà sabbato disÃ. 37. Candappabhà suriyappabhà ratanaggi-maïippabhÃ3 SabbÃ'pi tà hatà honti patvà jinapabhuttamaæ. 38. VassasatasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 39. ParipakkamÃnase satte bodhayitvà asesato Sesa'¤¤e4 anusÃsitvà nibbuto so sasÃvako. 40. Uragova tacaæ jiïïaæ vaddhaæ5 pattaæ'va pÃdapo Jahitvà sabbasaÇkhÃre nibbuto so yathà sikhÅ. 41. Padumo jinavaro satthà dhammÃrÃmamhi nibbuto DhÃtuvitthÃrikaæ Ãsi tesu tesu padesato. 1. Nandà vasu yasuttarÃ-machasaæ, nandà ca suyasà uttarÃ-sÅmu. Nando vasu yasuttaro-syÃ. 2. AnÆnakaÂÂhamÃsÃni-machasaæ, anÆnakaæa¬¬hamÃsaæ sÅmu. [PTS. 3.] Ratanagghi-sÅmu. 4. Sesake-sÅmu, machasaæ. 5. Vu¬¬haæ sÅmu, [PTS.] [BJT Page 114] [\x 114/] 9. NÃrada buddhavaæso [PTS Page 033] [\q 33/] 1. Padumassa aparena sambuddho dipaduttamo NÃrado nÃma nÃmena asamo appaÂipuggalo. 2. So buddho cakkavattissa jeÂÂho dayitaoraso ùmuttamÃlÃbharaïo1 uyyÃnaæ upasaÇkami. 3. TatthÃ'si 2 rukkho yasavipulo abhirÆpo brahà suvÅ Tamajjhappatvà upanisÅdi mahÃsoïassa heÂÂhato, 4. Tattha ¤Ãïavaruppajji anantaæ vajirÆpamaæ Tena vicini saÇkhÃre ukkujjama'vakujjakaæ. 5. Tattha sabba kilesÃni asesamabhivÃhayÅ PÃpuïi kevalaæ bodhiæ buddha¤Ãïo ca cuddasa. 6. PÃpuïitvÃna sambodhiæ dhammacakkaæ pavattayÅ KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃbhisamayo ahÆ. 7. MahÃdoïaæ nÃgarÃjaæ vinayanto mahÃmuni PÃÂiheraæ tadÃkÃsi dassayanto sadevake. 8. Tadà devamanussÃnaæ tamhi dhammappakÃsane NavutikoÂisahassÃni tariæsu sabbasaæsayaæ. 9. Yamhi kÃle mahÃvÅro ovadi sakamatrajaæ AsÅtikoÂi sahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahu. 10. SannipÃtà tayo Ãsuæ nÃradassa mahesino KoÂisatasassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo. 11. Yadà buddho buddhaguïaæ sanidÃnaæ pakÃsayi NavutikoÂisahassÃni samiæsu vimalà tadÃ. 1. ùmuttamÃlyÃbharaïo-sÅmu. [PTS. 2.] TatrÃsi-sÅmu. ùmuttamalyÃbharaïo-syÃ. TatthÃpi-manupa. [BJT Page 116] [\x 116/] 12. Yadà cerocano nÃgo dÃnaæ dadÃti satthuno Tadà samiæsu jinaputtà asitisatasahassiyo1. 13. Ahaæ tena samayena jaÂilo uggatÃpano, Antalikkhacaro Ãsiæ pa¤cÃbhi¤¤Ãsu pÃragÆ. 14. TadÃ'pa'haæ2 asamasamaæ sasaÇghaæ saparijjanaæ AnnapÃnena tappetvà candanenÃ'bhipÆjayiæ. 15. So'pi maæ buddho3 vyÃkÃsi, nÃrado loka nÃyako Aparimeyye ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 16. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 17. AjapÃlarukkhamÆlasmi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 18. Nera¤jarÃya tiramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 19. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 20. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 21. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 22. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 23. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà UttarÃnandamÃtà ca aggà hessantupaÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 1. AsÅtisatasahassino-syÃ. 2. TadÃpÃhaæ-machasaæ, syÃ, sÅmu; manupa. 3. Sambuddho-sÅmu. [BJT Page 118] [\x 118/] 24. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 25. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 26. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ. AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 28. Evameva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [PTS Page 034] [\q 34/] 29. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo bhÃvetva1 mÃnasaæ AdhiÂÂhahiæ vataæ uggaæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 30. Nagaraæ dha¤¤avatÅ nÃma sudevo nÃma khattiyo Anomà nÃma janikà nÃradassa mahesino. 31. NavavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Jito vijito vijitÃ'bhirÃmo2 tayo pÃsÃda muttamÃ. 32. TicattÃrÅsasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà VijitasenÃ3 nÃma nÃrÅ nanduttaro nÃma atrajo. 33. Nimitte caturo disvà pa sÃ4 gamanena nikkhamÅ SattÃhaæ padhanacariyaæ5. AcarÅ lokanÃyako. 1. BhÃsetva-sÅmu, machasaæ, syÃ, bhÃsetvÃ. [PTS.] 2. Jino vijitÃbhirÃmo-machasaæ, syÃ. Jità vijità bhÆrimÃ-sÅmu. 3. JitasenÃ-sÅmu. 4. PÃsÃda-sÅmu. 5. PadhÃnacÃraæ-machasaæ, syÃ. [BJT Page 120] [\x 120/] 34. Brahmunà yÃcito santo nÃrado lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro dhana¤jayu'yyÃna muttame. 35. BhaddasÃlo jitamitto ahesuæ aggasÃvakà VÃseÂÂho nÃmu'paÂÂhÃko nÃradassa mahesino. 36. Uttarà phaggunÅ ce'va ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato mahÃsono'ti vuccati. 37. Uggarindo ca vasabho ca ahesuæ aggupaÂÂhakà IndÅvarÅ ca undÅ ca1 ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 38. AÂÂhÃsÅtiratanÃni accuggato mahÃmuni Ka¤canagghiyasaækÃso dasasahassÅ virocati 2. 39. Tassa vyÃmappabhà kÃyà niddhÃvati disodisaæ Nirantaraæ divÃrattiæ yojanaæ pharate tadÃ3. 40. Na keci tena samayena samantà yojane janà Ukkà padÅpe ujjÃlenti 4 buddharaæsena otthaÂÃ. 41. NavutivassasahassÃni ayu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 42. Yathà uÊuhi gaganaæ vicittaæ upasobhati Tathe'va sÃsanaæ tassa arahantehi sobhati. 43. SaæsÃrasotaæ taraïÃya sesake paÂipantake Dhammasetuæ daÊhaæ katvà nibbuto so narÃsabho. 44. So'pi buddho asamasamo te'pi khÅïÃsavà atulatejà Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 45. NÃrado jinavasabho nibbuto sudassane pure Tatthe'va jinatÆpavaro catuyojana'muggato'ti. NÃrada buddhavaæso navamo. 1. IndÃvarÅ ca caï¬Å ca - machasaæ. IndavarÅ ca gaï¬Å ca -syÃ. 2. Virocatha-sÅmu. 3. DisÃ-sÅmu. SadÃ-syÃ, machasaæ. 4. Ujjalenti-[PTS.] [BJT Page 122] [\x 122/] 10. Padumuttara buddhavaæso [PTS Page 035] [\q 35/] 1. NÃradassa aparena sambuddho dipaduttamo1 padumuttaro nÃma jino akkhobho2 sÃgarÆpamo. 2. Maï¬akappo'va so Ãsi yamhi buddho3 ajÃyatha Ussannakusalà janatà tamhi kappe 4 ajÃyatha. 3. Padumuttarassa bhagavato paÂhame dhammadesane KoÂisatasahassÃnaæ dhammÃbhisamayo ahÆ. 4. Tato parampi vassante tappayante ca pÃïino SattatiæsatasahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. Yamhi kÃle mahÃvÅro Ãnandaæ upasaÇkami PitusantikamupÃgantvà ahani 5 amatadundubhiæ. 6. ùhate 6 amatabherimhi 7 vassante dhammavuÂÂhiyÃ8 Pa¤¤ÃsasatasahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 7. OvÃdako vi¤¤Ãpako tÃrako sabbapÃïinaæ DesanÃkusalo buddho tÃresi janataæ bahuæ. 8. SannipÃtà tayo Ãsuæ padumuttarassa satthuno KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo. 9. Yadà buddho asamasamo vasÅ vehÃrapabbate NavutikoÂisahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 10. Puna cÃrikaæ pakkante gÃmanigamaraÂÂhato asÅtikoÂisahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo. 11. Ahaæ tena samayena jaÂilo nÃma raÂÂhiko Sambuddhapamukhaæ saÇghaæ sahattaæ dussama'dÃsa'haæ. 1. DvÅpaduttamo-sÅmu. 2. Akkhobho-mavi. [PTS. 3.] BuddhÃ-sÅmu. 4. KÃle - sÅmu. 5. ùhani-machasaæ. 6. Ahate-sÅmu. 7. DhammabherÅmhi-sÅmu amatadundubhiæ [PTS. 8.] VuÂÂhiyo-sÅmu. [BJT Page 124] [\x 124/] 12. So'pi maæ buddho1 vyÃkÃsi saÇghamajjhe nisÅdiya Satasahasse ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 13. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato. PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 14. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 15. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 16. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 17. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 18. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 19. Khemà uppalavaïïà ca aggÃhessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assatthoti pavuccati. 20. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 21. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 22. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 1. Tadà - sÅmu. [BJT Page 126] [\x 126/] 23. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 25. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 26. TassÃ'pi vacanaæ sutvà uttariæ vatamadhiÂÂhahiæ AkÃsi'muggaæ daÊhadhitiæ dasapÃramipÆriyÃ. 27. VyÃhatÃ1 titthiyà sabbe vimanà dummanà tadà Na tesaæ keci paricaranti raÂÂhato nicchubhanti te. [PTS Page 036] [\q 36/] 28. Sabbe tattha samÃgantvà upaga¤juæ2 buddhasantike Tuvaæ nÃtho mahÃvÅra saraïaæ hohi cakkhuma 3. 29. Anukampako kÃruïiko hitesÅ sabbapÃïinaæ Sampatte titthiye sabbe pa¤casÅle patiÂÂhahi. 30. Evaæ nirÃkulaæ Ãsi su¤¤akaæ titthiyehi taæ Vicittaæ arahantehi vasÅbhÆtehi tÃdihi. 31. Nagaraæ haæsavatÅnÃma4 Ãnando nÃma khattiyo SujÃtà nÃma janikà padumuttarassa mahesino. 32. Dasa 5 vassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ NaravÃhano yaso vasavatti tayo pÃsÃdamuttamÃ. 33. TicattÃrisasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Vasudattà nÃma nÃrÅ uttaro nÃma atrajo. 34. Nimitte caturo disvà pÃsÃdenÃ'bhinikkhami SattÃhaæ padhÃnacÃraæ acarÅ purisuttamo. 1. ByÃhatÃ-machasaæ. 2. Upagacchuæ-sÅmu, [PTS. 3.] CakkhumÃ-sÅmu. 4. HemavatÅ-sÅmu. 5. Navaæ-manupa, [BJT Page 128] [\x 128/] 35. Brahmunà yÃcito santo padumuttaro vinÃyako1 Vatti cakkaæ mahÃvÅro mÅthiluyyÃnamuttame. 36. Devalo ca sujÃto ca ahesuæ aggasÃvakà Sumano nÃmupaÂÂhÃko padumuttarassa satthuno2. 37. Amità asamà veva ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato salalo'ti pavuccati. 38. Vitiïïo ceva tisso ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Hatthà ceva vicittà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 39. AÂÂhapa¤¤Ãsaratanaæ3 accuggato mahÃmuni Ka¤canagghiya 4 saækÃso dvattiæsavaralakkhaïo. 40. Ku¬¬Ã kavÃÂà bhittÅ ca rukkhà nagasiluccayà Na tassÃ'varaïaæ atthi samantà dvÃdasayojane. 41. VassasatasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 42. SantÃretvà bahujanaæ chinditvà sabbasaæsayaæ Jalitvà aggikkhandho'va nibbuto so sasÃvako. 43. Padumuttaro jino buddho nandÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa 5 thÆpavaro dvÃdasubbedha yojano'ti. Padumuttarabuddhavaæso dasamo. 1. PadumuttaranÃyako-manupa. 2. Mahesino-mavi. [PTS. 3.] AÂÂhapaïïasaæ-machasaæ. 4. Ka¤canagghika-sÅmu. 5. Tatthevassa-machasaæ. [BJT Page 130] [\x 130/] 11. Sumedha buddhavaæso [PTS Page 037] [\q 37/] 1. Padumuttarassa aparena sumedho nÃma nÃyako DurÃsado uggatejo sabbalokuttamo1 muni. 2. Pasannanetto sumukho brahà uju patÃpavà hitesÅ sabbasattÃnaæ bahÆ mocesi bandhanÃ. 3. Yadà buddho pÃpuïitvà kevalaæ bodhimuttamaæ Sudassanamhi nagare dhammacakkaæ pavattayi, 4. TassÃbhisamayà tÅïi ahesuæ dhammadesane KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 5. PunÃparaæ kumbhakaïïaæ yakkhaæ so damayÅ jino navuti koÂisahassÃnaæ dutiyÃbhi samayo ahÆ. 6. PunÃparaæ amitayaso catusaccaæ pakÃsayi AsÅti koÂisahassÃnaæ tatiyÃbhisamayo ahu. 7. SannipÃtà tayo Ãsuæ sumedhassa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ2. 8. Sudassanaæ nagaravaraæ upaga¤chi jino yadà Tadà khÅïÃsavà bhikkhÆ samiæsu satakoÂiyo. 9. PunÃparaæ devakÆÂe bhikkhÆnaæ kaÂhinatthate Tadà navuti koÂÅnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 10. PunÃparaæ dasabalo yadà carati cÃrikaæ Tadà asÅtikoÂÅnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo. 11. Ahaæ tena samayena uttaro nÃma mÃïavo AsÅtikoÂiyo mayhaæ ghare sannivitaæ dhanaæ. 1. Lokuttaro-sÅmu. 2. CittÃnatÃdinaæ-manupa, [BJT Page 132] [\x 132/] 12. Kevalaæ sabbaæ datvÃna sasaÇghe lokanÃyake1 Saraïaæ tassu'pÃga¤jiæ pabbajja¤cÃ'bhirocayi 2. 13. So'pi maæ buddho3 vyÃkÃsi karonto anumodanaæ Tiæsakappasahassamhi ayaæ buddho bhavissati. 14. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 15. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato TatthapÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 16. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 17. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 18. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 19. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmupaÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 20. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvakà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 21. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 22. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 23. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasantÅ ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 1. SasaÇghaæ lokanÃyakaæ - [PTS. 2.] Abhirocayi - [PTS. 3.] Tadà - mavi. [BJT Page 134] [\x 134/] 24. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 25. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 26. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅ pÆriyÃ. 28. Suttantaæ vinaya¤cÃpi navaÇgaæ satthusÃsanaæ Sabbaæ pariyÃpuïitvÃna sobhahiæ jinasÃsanaæ. [PTS Page 038] [\q 38/] 29. Tattha'ppamatto viharanto nisajjaÂÂhÃnacaÇkame Abhi¤¤Ãsu pÃramiæ gantvà brahmalokamaga¤cha'haæ. 1 30. Sudassanaæ nÃma nagaraæ sudatto nÃma khattiyo Sudattà nÃma janikà sumedhassa mahesino. 31. NavavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Sucandanaka ko¤ca siriva¬¬hÃ2 tayo pÃsÃda muttamÃ. 32. Ti soÊasasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sumanà nÃma sà nÃrÅpunabba sumitte 3 nÃma atrajo. 33. Nimitte caturo disvà hatthiyÃnena nikkhami AnÆnakaæ aÂÂhamÃsaæ4 padhÃnaæ padahÅ jino. 34. Brahmunà yÃcito santo sumedho lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro sudassanuyyÃnamuttame. 35. Saraïo sabbakÃmo ca ahesuæ aggasÃvakà SÃgaro nÃmupaÂÂhÃko sumedhassa mahesino. 1. Brahmalokamagacchahaæ-sÅmu. 2. Sucanda ka¤cana siriva¬¬hÃ-machasaæ. Sugandho ka¤cano siriva¬¬ho-syÃ. 3. Punabbasu-machasaæ. Punabbo-syÃ. 4. A¬¬hamÃsaæ-machasaæ, manupa. [BJT Page 136] [\x 136/] 36. RÃmà ceva surÃmà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato mahÃnÅpoti1 vuccatÅ. 37. Uruvelo ca yasavo ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Yasodharà sirimà ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 38. AÂÂhÃsÅti ratanÃni accuggato mahÃmuni ObhÃsesi 2 disà sabbà cando tÃrÃgaïe 3 yathÃ. 39. Cakkavattimaïi nÃma yathà tapati yojanaæ Tathe'va tassa ratanaæ samantà pharati yojanaæ. 40. NavutivassasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 41. TevijjachaÊabhi¤¤ehi balappattehi tÃdihi SamÃkulamidaæ Ãsi arahantehi sÃdhuhi 4. 42. Te'pi sabbe amitayasà vippamuttà nirÆpadhÅ ¥ÃïÃlokaæ dassayitvà nibbutà te mahÃyasÃ. 43. Sumedho jinavaro buddho medhÃrÃmamhi nibbuto DhÃtuvitthÃrikaæ Ãsi tesu tesu padesato'ti. Sumedha buddhavaæso. 1. Nimboti-sÅmu, nimbarukkhoti-syÃ. 2. PahÃseti-mavi, obhÃseti-syÃ. 3. TÃragaïe-mavi. 4. TÃdihi [PTS.] SÃsanaæ-syÃ. [BJT Page 138] [\x 138/] 12. SujÃta buddhavaæso [PTS Page 039] [\q 39/] 1. Tatthe'va maï¬akappamhi sujÃto nÃma nÃyako SÅhahanu'sabhakkhandho appameyyà durÃsado. 2. Cando'ca vimalo suddho sataraæsÅ'ca patÃpavÃ1 Evaæ sobhati sambuddho jalanto siriyà sadÃ2. 3. PÃpuïitvÃna sambuddho kevalaæ bodhimuttamaæ SumaÇgalamhi nagare dhammakkaæ pavattayÅ. 4. Desente pavaraæ dhammaæ sujÃte lokanÃyake AsÅtikoÂi abhisamiæsu paÂhame dhammadesane. 5. Yadà sujÃto amitayaso deve vassaæ upÃgamÅ SattatiæsasahassÃnaæ dutiyÃbhisamayo ahÆ. 6. Yadà sujÃto asamasamo upaga¤chi 3 pitusantikaæ SaÂÂhisatasahassÃnaæ tatiyÃbhisamayo ahÆ. 7. SannipÃtà tayo Ãsuæ sujÃtassa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃnatÃdinaæ. 8. Abhi¤¤ÃbalattÃnaæ appattÃnaæ4 bhavÃbhave SaÂÂhisatasahassÃni 5 paÂhamaæ sannipatiæsu te. 9. PunÃparaæ sannipÃte tidÅvorohane jine Pa¤¤ÃsasatasahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 10. UpasaÇkamanto naravasabhaæ6 tassa yo aggasÃvako CatÆhi sata sahassehi sambuddhaæ upasaÇkami. 1. TÃpavÃ- sÅmu. 2. PahÃ-sÅmu. 3. Upagacchi-sÅmu, manupa. 4. AppamattÃnaæ-sÅmu. AppavattÃ, -pu. 5. SaÂÂhisata sahassÃnaæ-sÅmu. 6. NarÃsabhaæ-machasaæ, naramusabhaæ-syÃ. [BJT Page 140] [\x 140/] 11. Ahaæ tena samayena catudÅpamhi issaro Antalikkhacaro Ãsiæ cakkavatti mahabbalo 12. Loke acchariyaæ disvà abbhutaæ lomahaæsanaæ UpagantvÃna candiæ so sujÃtaæ lokanÃyakaæ. 13. CatudÅpe mahÃrajjaæ ratane satta uttame Buddhe niyyÃdayitvÃna pabbajiæ tassa santike. 14. ArÃmikà jÃnapadÃ1 uÂÂhÃnaæ paÂipiï¬iya 2 upanenti bhikkhusaÇghassa paccayaæ sayanÃsanaæ. 15. So'pi maæ buddho3 vyÃkÃsi dasasahassimhi issaro ti sakappasahassamhi ayaæ buddho bhavissati. 16. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 17. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato. Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jamupehiti. 18. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino. PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 19. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 20. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 21. Kolito upatisso ca, aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmupaÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 22. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 23. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 1. Janapade-sÅmu, syÃ. 2. PaÂipiï¬iyaæ-[PTS. 3.] Tadà -mavi. [BJT Page 142] [\x 142/] 24. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 25. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 26. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 28. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [PTS Page 040] [\q 40/] 29. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo bhÃsaæ janesa'haæ AdhiÂÂhÃhiæ vataæ uggaæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 30. Suttantaæ vinaya¤cÃ'pi navaÇgaæ satthusÃsanaæ Sabbaæ pariyÃpuïitvÃna sobhayiæ jinasÃsanaæ. 31. Tattha'ppamatto viharanto brahmaæ bhÃvetva bhÃvanaæ Abhi¤¤ÃpÃramiæ gantvà brahmalokamagacchahaæ. 32. SumaÇgalaæ nÃma nagaraæ uggato nÃma khattiyo MÃtà pabhÃvatÅ nÃma sujÃtassa mahesino. 33. NavavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ SirÅ upasirÅ nandà tayo pÃsÃdamuttamÃ. 34. TevisatisahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sirinandà nÃma nÃrÅ upaseno nÃma atrajo. 35. Nimitte caturo disvà assayÃnena nikkhami AnÆnanavamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. * BhÅyyobhÃvetva mÃnasaæ 9 Buddhavaæso 26 gÃ. [BJT Page 144] [\x 144/] 36. Brahmunà yÃcito nanto sujÃto loka nÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro sumaÇgalÆ'yyÃnamuttame. 37. Sudassano ca devo1 ca ahesuæ aggasÃvakà NÃrado nÃmupaÂÂhÃko sujÃtassa mahesino. 38. NÃgà ca nÃgasamÃlà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato mahÃvelÆ'ti vuccati. 39. So ca rukkho jÃtaruciro2 acchiddo hoti pattako3 Ujuvaæso brahà hoti dassanÅyo manoramo. 40. Ekakkhandho pavaÂÂhitvÃ4 tato sÃkhà pabhijjatha 5 Yathà subaddho morahattho evaæ sobhati so dumo. 41. Na tassa kaïÂakÃ6 honti nÃ'pi chiddaæ mahà ahu VitthiïïasÃkho aviralo sandacchÃyo manoramo. 42. Sudatto ceva citto ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Subhaddà ceva padumà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 43. Pa¤¤Ãsa ratano Ãsi uccattanena 7 so jino sabbÃkÃravarÆpeto sabbaguïamupÃgato. 44. Tassappabhà asamasamà niddhÃvati samantato AppamÃïo atuliyo ca opantehi anÆpamo. 45. NavutivassasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 46. YathÃpi sÃgare ÆmÅ gagane tÃrakà yathà Evaæ tadà pÃvacanaæ arahantehi cittitaæ8. [PTS Page 041] [\q 41/] 47. So ca buddho asamasamo guïÃni ca tÃni atuliyÃni Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 48. SujÃto jinavaro buddho sÅlÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa cetiyo tÅïi gÃvuta muggato'ti. SujÃta buddhavaæso dvÃdasamo. 1. Sudevo-sÅmu. 2. Ghanaruciro-sÅmu. Ghanakkhandho-syÃ, machasaæ. 3. Chaddaæ hoti parittakaæ-pu. Acchaddo hoti pattiko-machasaæ. 4. Pava¬¬hetvÃ-sÅmu, -[PTS. 5.] Pahijjati-mavi. Abhijjati-sÅmu. 6. Kaï¬akÃ-sÅmu. 7. Uccatarena-sÅmu. 8. Vicittikaæ-[PTS.] [BJT Page 146] [\x 146/] 13. PiyadassÅ buddhavaæso 1. SujÃtassa aparena sayambhÆ1 loka nÃyako DurÃsado asamasa piyadassÅ mahÃyaso. 2. So'pi buddho amitayaso Ãdicco'va virocati NihantvÃna tamaæ sabbaæ2 dhammacakkaæ pavattayÅ. 3. TassÃ'pi atulatejassa ahesuæ abhisamayà tayo KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. Sudassano devarÃjà micchÃdiÂÂhima' rocayÅ Tassa diÂÂhiæ vinodento satthà dhamma ma' desayÅ. 5. JanasannipÃto atulo mahÃsannipatÅ tadà NavutikoÂisahassÃnaæ dutiyÃbhisamayo ahÆ. 6. Yadà doïamukhaæ hatthiæ vinesi narasÃrathi AsÅtikoÂisahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 7. SannipÃtà tayo Ãsuæ tassÃ'pi piyadassino KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo. 8. Tato paraæ navutikoÂÅ samiæsu ekato munÅ Tatiye sannipÃtamhi asÅtikoÂiyo ahÆ. 9. Ahaæ tena samayena kassapo nÃma brÃhmaïo AjjhÃyako mantadharo tiïïaæ vedÃnapÃragÆ. 10. Tassa dhammaæ suïitvÃna pasÃdaæ janayiæ ahaæ KoÂisatasahassehi saÇghÃrÃmaæ amÃpayiæ. 11. Tassa datvÃna ÃrÃmaæ haÂÂho saæviggamÃnaso Sareïa pa¤casÅle ca 3 daÊhaæ katvà samÃdiyiæ4 12. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi saÇghamajjhe nisÅdiya AÂÂhÃrase kappasate ayaæ buddho bhavissati. 1. Sambuddho-sÅmu. 2. Sabbaæ tamaæ nihantvÃna-machasaæ. 3. Saraïaæ pa¤casÅla¤ca-sÅmu. 4. SamÃdayi-manupa. [BJT Page 148] [\x 148/] 13. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 14. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 15. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlaæ hi ehiti. 16. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 17. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 18. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 19. Khemaæ uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikÃ. Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 20. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassÅno. 21. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 22. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 23. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhÃtitthe hahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. [PTS Page 042] [\q 42/] 25. Evame'va mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [BJT Page 150] [\x 150/] 26. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsi dasapÃramÅpÆriyÃ. 27. Sudha¤¤aæ nÃma nagaraæ sudatto nÃma khattiyo Sucandà nÃma1 janikà piyadassissa satthuno. 28. Nava vassa sahassÃni agÃramajjhaso vasÅ SunimmalavimalagiribrahÃ2 tayo pÃsÃdamuttamÃ. 29. TettiæsatisahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Vimalà nÃma nÃrÅ ca ka¤canÃvelo3 nÃma atrajo. 30. Nimitte caturo disvà rathayÃnena nikkhami ChamÃsaæ padhÃnacÃraæ acarÅ purisuttamo. 31. Brahmunà yÃcito santo piyadassÅ mahÃmuni Vatti cakkaæ mahÃvÅro usabhuyyÃne manorame 32. PÃlito sabbadassÅ 4 ca ahesuæ aggasÃvakà Sobhito nÃmupaÂÂhÃko piyadassissa satthuno. 33. SujÃtà dhammadinnà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato kakudho'ti pavuccati. 34. Sandhako5 dhammako6 ceva ahesuæ aggu'paÂÂhakà VisÃkhÃ7 dhammadinnà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 35. So'pi buddho amitayaso dvattiæsavaralakkhaïo AsÅtihatthamubbedho sÃlarÃjÃ'va dissati. 36. AggÅcanda suriyÃnaæ natthi tÃdisikà pabhà Yathà ahu 8 pabhà tassa asamassa mahesino. 37. TassÃ'pi devadevassa Ãyu tÃvatakaæ ahÆ NavutivassasahassÃni loke aÂÂhÃsi cakkhumÃ. 38. So'pi buddho asamasamo yugÃni'pi tÃni atuliyÃni Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 39. So piyadassÅ munivaro assatthÃrÃmamhi nibbuto Tattheva tassa jinathÆpo tÅïi yojana muggato'ti. PiyadassÅ buddhavaæso terasamo. 1. CandÃnamÃsi-machasaæ, 2. GiriguhÃ-machasaæ. 3. Ka¤canacelo-sÅmu. 4. PiyadassÅ-sÅmu, manupa. 5. Santako-sÅmu. 6. Dhammiko-sÅmu. Sandako-syÃ. 7. Visikho-sÅmu. 8. ùsuæ-mavi. [BJT Page 152] [\x 152/] 14. AtthadassÅ buddhavaæso [PTS Page 043] [\q 43/] 1. Tatthe'va maï¬akappamhi atthadassÅ narÃsabho1 Mahà tamaæ nihantvÃna patto sambodhimuttamaæ. 2. Brahmunà yÃcito santo dhammacakkaæ pavattayÅ Amatena tappayÅ lokaæ dasasahassÅ sadevakaæ. 3. TassÃ'pi lokanÃthassa ahesuæ abhisamayà tayo KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃbhisamayo ahÆ. 4. Yadà buddho atthadassÅ carati devacÃrikaæ KoÂisatasahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. PunÃparaæ yadà buddho desesi pitusantike ToÂisatasahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 6. SannipÃtà tayo Ãsuæ tassÃ'pi ca mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ. 7. AÂÂhanavutisahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo AÂÂhÃsÅtisahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 8. AÂÂhasattatisahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo AnupÃdÃvimuttÃnaæ vimalÃnaæ mahesinaæ. 9. Ahaæ tena samayena jaÂilo uggatÃpano SusÅmo2 nÃma nÃmena mahiyà seÂÂhasammato 10. Dibbaæ mandÃravaæ pupphaæ padumaæ pÃricchattakaæ Devalokà haritvÃna 3 sambuddhaæ abhipÆjayiæ. 11. Sopi maæ buddho4 vyÃkÃsi atthadassÅ mahÃmuni AÂÂhÃraso kappasate ayaæ buddho bhavissati. 1. MahÃyaso-mavi. 2. Supino-manupa, susimo-[PTS. 3.] Devalokato à haritvÃ. 4. TadÃ-bu. A. [BJT Page 154] [\x 154/] 12. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 13. AjapÃlarukkhamulasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 14. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 15. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi brajjhissati mahÃyaso. 16. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 17. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃ'mupaÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 18. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 19. Citto ca hatthÃlavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassa sataæ tassa gotamassa yasassino. 20. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 21. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 22. Yadimassa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ 23. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhÃtitthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 24. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cami'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [BJT Page 156] [\x 156/] 25. TassÃ'pi vacanaæ sutvà haÂÂho saæviggamÃnaso Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 26. Sobhanaæ nÃma nagaraæ sÃgaro nÃma khattiyo Sudassanà nÃma janità atthadassissa satthuno. 27. DasavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ AmaragirisuragirigirivÃhanÃ1 tayo pÃsÃdamuttamÃ. 28. TettiæsatisahassÃni 2 nÃriyo samalaÇkatà VisÃkhà nÃma sà nÃrÅ selo3 nÃmÃ'si atrajo. [PTS Page 044] [\q 44/] 29. Nimitte caturo disvà assayÃnena nikkhamÅ AnunaaÂÂhamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. 30. Brahmunà yÃcito santo atthadassÅ mahÃyaso Vatti cakkaæ mahÃvÅro anomuyyÃne narÃsabho. 31. Santo ca upasanto ca ahesuæ aggasÃvakà Abhayo nÃmu'paÂÂhÃko atthadassissa satthuno. 32. Dhammà ce'va sudhammà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato campako'ti pavuccati. 33. Nakulo ca nisabho ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Makilà ca sunandà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 34. So'pi buddho asamasamo asÅti ratanuggato4 Sobhati sÃlarÃjÃ'va uÊurÃjÃ'va pÆrito. 35. Tassa pÃkatikà raæsÅ 5 anekasatakoÂiyo Uddhaæ adho dasadisà pharanti yojanaæ tadÃ6. 36. So'pi buddho narÃsabho sabbasattu'ttamo muni VassasatasahassÃni loke aÂÂhÃsi cakkhumÃ. 37. Atulaæ dassetvà obhÃsaæ virocetvà sadevake So'pi aniccataæ patto yatha'ggu'pÃdÃnasaÇkhayÃ. 38. AtthadassÅ jinavaro anomÃrÃmamhi nibbuto DhÃtuvitthÃrikaæ Ãsi tesu tesu padesato'ti. AtthadassÅ buddhavaæso cuddasamo. 1. AparagirisugirivÃhano-machasaæ. 2. Tettisaæca-sÅmu. 3. Sono-sÅmu. Seno-[PTS. 4.] Buddhavaæse 26 gÃ. 6. SadÃ-machasaæ. [BJT Page 158] [\x 158/] 15. DhammadassÅ buddhavaæso [PTS Page 045] [\q 45/] 1. Tatthe'va maï¬akappamhi dhammadassÅ mahÃyaso Tama'ndhakÃraæ vidhametvà atirocati sadevake. 2. TassÃ'pi atulatejassa dhammacakkappavattane KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃ'bhi samayo ahÆ. 3. Yadà buddho dhammadassÅ vinesi sa¤jayaæ isiæ Tadà navutikoÂÅnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahu. 4. Yadà sakko upaga¤ji sahapariso1 vinÃyakaæ Tadà asÅti koÂÅnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. TassÃ'pi devadevassa sannipÃtà tayo ahÆ 2 KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna' tÃdinaæ. 6. Yadà buddho dhammadassÅ saraïe vassaæ upÃgamÅ Tadà koÂisahassÃnaæ3 paÂhamo Ãsi samÃgamo. 7. PunÃ'paraæ yadà buddho devato eti mÃnusaæ4 TadÃ'pi satakoÂÅnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 8. PunÃ'paraæ yadà buddho pakÃsesi dhute guïe Tadà asÅti koÂÅnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo. 9. Ahaæ tena samayena sakko Ãsiæ purindade Dibbena gandhamÃlena 5 turiyena abhipÆjayiæ. 10. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi devamajjhe nisÅdiya AÂÂhÃrase kappasate ayaæ buddho bhavissati. 11. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkakÃrikaæ. 12. AjapÃlarukkhamÆlasmiæ nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 1. Sapariso-sÅmu, machasaæ. 2. ùsuæ-mavi, ahuæ-machasaæ. 3. KoÂisatasahassÃnaæ-sÅmu, machasaæ. 4. MÃnuse-sÅmu, 5. DibbagandhenamÃlena-manupa. [BJT Page 160] [\x 160/] 13. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 14. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 15. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 16. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 17. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 18. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 19. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 20. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 21. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 22. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 23. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 25. Saraïaæ nÃma nagaraæ saraïo nÃma khattiyo Sunandà nÃma janikà dhammadassissa satthuno. [BJT Page 162] [\x 162/] 26. AÂÂha vassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ arajo virajo sudassano tayo pÃsÃdamuttamÃ. 27. TicattÃrÅsasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà VicatolÅ nÃma nÃrÅ atrajo pu¤¤ava¬¬hano. [PTS Page 046] [\q 46/] 28. Nimitte caturo disvà pÃsÃdenÃ'bhinikkhami SattÃhaæ padhÃnacÃraæ acarÅ purisuttamo. 29. Brahmunà yÃcito santo dhammadassÅ narÃsabho Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃye naruttame. 30. Padumo phussadevo ca ahesuæ aggasÃvakà Sunento nÃmu'paÂÂhÃko dhammadassissa satthuno. 31. Khemà ca saccanÃmà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato bimbijÃlo1 ti vuccati. 32. Subhaddo kaÂisabho ceva ahesuæ aggu'paÂÂhakà SÃliyà ca valiyà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 33. So'pi buddho asamasamo asÅtihatthamuggato Atirocati tejena dasasahassimhi dhÃtuyÃ. 34. Suphullo sÃlarÃjÃva vijjÆ'va gagane yathà Majjhantike va suriyo evaæ so upasobhatha 2. 35. TassÃ'pi atulatejassa samakaæ Ãsi jÅvitaæ VassasatasahassÃni loke aÂÂhÃsi cakkhumÃ. 36. ObhÃsaæ dassayitvÃna vimalaæ katvÃna sÃsanaæ Ravicando va gagane nibbuto so sasÃvako'ti. 37. DhammadassÅ mahÃvÅro kesÃrÃmamhi 3 nibbuto Tatthe'va'ssa 4 thÆpavaro tiyojana samuggatoti. DhammadassÅ buddhavaæso païïarasamo. 1. BimbajÃlo-sÅmu, 2. Upasobhittha-[PTS. 3.] SÃlÃrÃmamhi-machasaæ. 4. So-sÅmu. [PTS.] [BJT Page 164] [\x 164/] 16. Siddhattha buddhavaæso [PTS Page 047] [\q 47/] 1. Dhammadassissa aparena siddhattho lokanÃyako1 Nihanitvà tamaæ sabbaæ suriyo abbhuggato yathÃ2 2. So'pi patvÃna sambodhiæ3 santÃrento4 sadevakaæ Abhivassi dhammameghenana nibbÃpento sadevakaæ. 3. TassÃ'pi atulatejassa ahesuæ abhisamayà tayo KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahu. 4. PunÃ'paraæ bhÅmarathe 5 yadà ahani dundubhiæ6 Tadà navutikoÂÅnaæ dutiyÃ'bhi samayo ahu. 5. Yadà buddho dhammaæ desesi vehÃre so puruttame Tadà navuti koÂÅnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahu. 6. SannipÃtà tayo Ãsuæ tasmi'mpi dÅpaduttame KhÅïÃsavÃnaæ vamalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ. 7. KoÂisatÃnaæ navutÅnaæ asÅtiyà ca koÂÅnaæ Ete Ãsuæ tayo ÂhÃnà vimalÃnaæ samÃgame. 8. Ahaæ tena samayena maÇgalo nÃma tÃpaso Uggatejo duppasaho abhi¤¤ÃbalasamÃhito. 9. Jambuto phalamÃ'netvÃ7 siddhatthassa adÃsa'haæ PaÂiggahetvà sambuddho idaæ vacana'mabruvi. 10. Passatha imaæ tÃpasaæ jaÂilaæ uggatÃpanaæ Catunavute ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 11. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 12. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehitÅ. 1. NÃmanÃyako-sÅmu. 2. Suriyovabbhuggato tadÃ-mavi. 3. Sambuddhaæ-sÅmu. 4. SantÃretvÃ-mavi. 5. BhÅmaraÂÂho-sÅmu, [PTS] syÃ. 6. YadiÃhanidundubhiæ-[PTS. 7.] PhalamÃhatvÃ-sÅmu. [PTS.] [BJT Page 166] [\x 166/] 13. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 14. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 15. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 16. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 17. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 18. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 19. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 20. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 21. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 22. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 23. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 25. VehÃraæ nÃma nagaraæ udeno nÃma khattiyo Suphassà nÃma janikà siddhatthassa mahesino. [BJT Page 168] [\x 168/] 26. DasavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ KokÃsuppalakokanadà tayo pÃsÃdamuttamÃ. 27. TisoÊasasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sumanà nÃma sà nÃrÅ anupamo nÃma atrajo. 28. Nimitte caturo disvà sivikÃyÃnena nikkhami AnÆnadasamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. [PTS Page 048] [\q 48/] 29. Brahmunà yÃcito santo siddhattho lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃye naruttamo. 1 30. Sambalo ca sumitto ca ahesuæ aggasÃvakà Revato nÃmu'paÂÂhÃko siddhatthassa mahesino. 31. SÅvalà ca surÃmà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato kaïikÃroti vuccati. 32. Suppiyo ca samuddo ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Rammà ceva surammà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 33. So buddho saÂÂhÅ ratanaæ ahosi nabhamuggato, Ka¤canagghiya 2 saækÃso dasasahassÅ virocati. 34. So'pi buddho asama samo atulo appaÂipuggalo VassasatasahassÃni loke aÂÂhÃsi cakkhumÃ. 35. Vipulaæ3 pabhaæ dassayitvà pupphÃpetvÃna sÃvake VilÃsetvà ca samÃpatyÃ4 nibbuto so sÃsavako. 36. Siddhattho munivaro buddho anomÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va'ssa thÆpavaro catuyojanamuggato'ti. Siddhattha buddhavaæso soÊasamo. 1. Puruttame-sÅmu. 2. Ka¤canagsika-sÅmu. 3. Vimalaæ-sÅmu. 4. SamÃpattiyÃ-sÅmu. [PTS] [BJT Page 170] [\x 170/] 17. Tissa buddhavaæso 1. Siddhattha aparena assamo appaÂipuggalo Anantatejo1 amitayaso tisso lokagganÃyako. 2. Tama'ndhakÃraæ vidhametvà obhÃsetvà sadevakaæ2 Anukampako mahà vÅro loke uppajji cakkhumÃ. 3. TassÃ'pi atulà iddhi atulaæ sÅlaæ samÃdhi ca Sabbattha pÃramiæ gantvà dhammacakkaæ pavattayÅ. 4. So buddho dasasahassimhi vi¤¤Ãpesi giraæ suciæ KoÂisatÃni abhisamiæsu paÂhame dhammadesane. 5. Dutiyo navutikoÂÅnaæ3 tatiyo saÂÂhikoÂiyo4 BandhanÃto5 pamocesi 6 sampatte naramarÆ tadÃ. 6. SannipÃtà tayo Ãsuæ tisse lokagganÃyake KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna tÃdinaæ. 7. KhÅïÃsavasatasahassÃnaæ7 paÂhamo Ãsi samÃgamo Navuti sata sahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. [PTS Page 049] [\q 49/] 8. AsÅti satasahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ pupphitÃnaæ vimuttiyÃ. 9. Ahaæ tena samayena sujÃto nÃma khattiyo MahÃbhogaæ cha¬¬hayitvà pabbajiæ isipabbajaæ. 10. Mayi pabbajite sante uppajji lokanÃyako Buddho'ti saddaæ sutvÃna pÅti me upapajjatha. 11. Dibbaæ mandÃravaæ pupphaæ padumaæ pÃricchattakaæ Ubho hatthehi paggayha dhunamÃno upÃgamiæ. 1. AnantasÅlo-mavi. [PTS. 2.] Sadevake-mavi. 3. Dutiye navutikoÂiyo-sÅmu. 4. Tatiyo satta koÂiyo-sÅmu. 5. BandhanÃso-sÅmu. 6. Vimocesi-[PTS.] 7. KhÅïÃsava sahassÃnaæ-sÅmu. [BJT Page 172] [\x 172/] 12. CÃtuvaïïaparivutaæ tissaæ lokagganÃyakaæ Tama'haæ pupphaæ gahetvÃna matthake dhÃrayiæ jinaæ. 13. So'pi buddho1 vyÃkÃsi janamajjhe nisÅdiya Dvenavute ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 14. AhÆ kapilavhayà rammaæ nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 15. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato TatthapÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehitÅ. 16. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 17. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 18. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 19. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 20. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 21. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 22. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 23. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 1. TadÃ-sÅmu. [BJT Page 174] [\x 174/] 24. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 25. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 26. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 28. Khemakaæ nÃma nagaraæ janasandho nÃma khattiyo Padumà nÃma janikà tissassa ca mahesino. 29. SattavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Guhà selanÃri nisabhà tayo pÃsÃda muttamÃ. 30. Samatiæsa sahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Subhaddà nÃma sà nÃri Ãnando nÃma atrajo. 31. Nimitte caturo disvà assayÃnena nikkhami AnÆnakaæ aÂÂhamÃnaæ padhÃnaæ padahÅ jino. 32. Brahmunà yÃcito santo tisso lokagganÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro yasavatÅdÃyamuttame. 33. Brahmadevo ca udayo ca ahesuæ aggasÃvakà SamaÇgo1 nÃmupaÂÂhÃko tissassa ca mahesino. 34. Phussà ce'và ca sudattà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato asano'ti pavuccati. 35. Sambalo ca sirÅ 2 ceva ahesuæ aggupaÂÂhakà KisÃgotamÅ upasenà ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 1. SamÃho-mavi, samago-syÃ, sumaÇgalo. 2. SirimÃ-machasaæ. -SÅmu. [BJT Page 176] [\x 176/] 36. So'pi buddho saÂÂhiratano ahu uccattane1 jino Anupamo asadiso himavà viya dissati. 37. TassÃ'pi atulatejassa Ãyu Ãsi anuttaro VassasatasahassÃni loke aÂÂhÃsi cakkhumÃ. 38. Uttamaæ pavaraæ seÂÂhaæ anubhÃtvà maihÃyasaæ Jalitvà aggikkhandho'va nibbuto so sasÃvako. [PTS Page 050] [\q 50/] 39. ValÃhakova anilena suriyena viya ussÃvo AndhakÃrova dÅpena nibbuto so sasÃvako. 40. Tisso jinavaro buddho nandÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa jinathÆpo tÅïi yojanamussito'ti. Tissa buddhavaæso sattarasamo. 1. Uccatarena - sÅmu. [BJT Page 178] [\x 178/] 18. Phussa buddhavaæso 1. Tatthe'va maï¬akappamhi ahu satthà anuttaro Anupamo asadiso1 phusso lokagganÃyako. 2. So'pi sabbaæ tamaæ hantvà vijaÂetvà mahÃjaÂaæ Sadevakaæ tappayanto abhivassÅ amatambunÃ. 3. Dhammacakkaæ pavattente phusse nakkhattamaÇgale KoÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. NavutisatasahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ AsÅtisatasahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. SannipÃtà tayo Ãsuæ phussassa'pi mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ. 6. SaÂÂhisatasahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo Pa¤¤ÃsasatasahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 7. CattÃrÅsasatasahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo AnupÃdà vimuttÃnÃæ vocchinnapaÂisandhinaæ. 8. Ahaæ tena samayena vijitÃvi nÃma khattiyo Cha¬¬ayitvÃ2 mahÃrajjaæ pabbajiæ tassa santike. 9. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi phusso lokagganÃyako Ito dve navuti 3 kappe ayaæ buddho bhavissati. 10. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 11. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jaramupehiti. 1. Asamasamo-sÅmu. 2. Jì¬ayitvÃna-sÅmu. 3. DvÃnavrate-mavi, dvenavute-sÅmu. [BJT Page 180] [\x 180/] 12. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamhi ehiti. 13. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 14. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 15. Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 16. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 17. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 18. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 19. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 20. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 21. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajhiya HeÂÂhà titthe1 gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 22. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi'maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 23. TassÃ'pi vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 24. Suttantaæ vinaya¤cÃ'pi navaÇgaæ satthusÃsanaæ Sabbaæ pariyÃpuïitvÃna sobhayiæ jinasÃsanaæ. 1. Titthaæ -mua. [BJT Page 182] [\x 182/] [PTS Page 051] [\q 51/] 25. Tatthappa'matto viharanto brahmaæ bhÃvetva1 bhÃvanaæ Abhi¤¤Ãsu pÃramiæ gantvà brahmaloka' magaccha'haæ. 26. KÃsikaæ nÃma nagaraæ jayaseno nÃma khattiyo Sirimà nÃma janikà phussa'ssÃpi mahesino. 27. NavavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ GaruÊapakkhahaæsasuvaïïahÃrÃ2 tayo pÃsÃdamuttamÃ. 28. TÅïidasasahassÃni 3 nÃriyo samalaÇkatà KisÃgotamÅ nÃma nÃri anupamo4 nÃma atrajo. 29. Nimitte caturo disvà hatthiyÃnena nikkhami ChamÃsaæ padhÃnacÃraæ acarÅ purisuttamo. 30. Brahmunà yÃcito santo phusso lokagganÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃye naruttamo. 31. Surakkhito5 dhammaseno ca ahesuæ aggasÃvakà Sabhiyo nÃmu'paÂÂhÃko phussassa ca mahesino. 32. CÃlà ca upacÃlà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato Ãmaï¬o'ti pavuccati. 33. Dhana¤jayo visÃkho ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Padumà ce'va nÃgà ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 34. AÂÂhapa¤¤Ãsaratanaæ so'pi accuggato muni Sobhati sataraæsÅva ulurÃjÃva pÆrito6. 35. NavutivassasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 36. Ovaditvà bahÆ satte santÃretvà mahÃjane So'pi satthà atulayaso nibbuto'so sasÃvako7. 37. Phusso jinavaro satthà setÃrÃmamhi 8 nibbuto DhÃtuvitthÃrikaæ ÃsÅ tesu tesu padesato'ti. Phussa buddhavaæso aÂÂhÃrasamo. 1. BhÃvetvÃ-[PTS. 2.] GaruÊapakkhahaæsasuvaïïabhÃrÃ- machasaæ. GaruÊa haæsa suvaïïatÃrÃ- syÃ. 3. TevÅsatisahassÃni-sÅmu. 4. ùnando-sÅmu. 5. Sukhito-sÅmu. 6. UÊurajÃva pÆjito-mavi. 7. NibbutovasasÃko-mavi. 8. SotÃrÃmamhi-sÅmu, senÃramamhi-syÃ-machasaæ. [BJT Page 184] [\x 184/] 19. VipassÅ buddhavaæso [PTS Page 052] [\q 52/] 1. Phussassa ca aparena sambuddho dipaduttamo VipassÅ nÃma nÃmena loke uppajji cakkhumÃ1. 2. Avijjaæ sabbaæ padÃletvà patto sambodhimuttamaæ Dhammacakkaæ pavattetuæ pakkÃmi bandhumatiæ puraæ. 3. Dhammacakkaæ pavattetvà ubho bodhesi nÃyako GaïanÃya na vattabbo paÂhamÃ'bhisamayo ahu. 4. PunÃparaæ amitayaso tattha saccaæ pakÃsayi CaturÃsÅti sahassÃnaæ dutiyÃ'bhÅsamayo ahÆ. 5. CaturÃsÅti sahassÃni sambuddhaæ anupabbajuæ TesamÃrÃmapattÃnaæ dhammaæ desesi cakkhumÃ. 6. SabbÃkÃrena bhÃsato sutvà upanisÃdino2 Te'pi dhammaæ varaæ gantvà tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 7. SannipÃtà tayo Ãsuæ vipassissa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃnatÃdinaæ. 8. AÂÂhasaÂÂhisatasahassÃnaæ3 paÂhamo Ãsi samÃgamo BhikkhusatasahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 9. AsÅtibhikkhusahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo Tattha bhikkhugaïamajjhe sambuddho atirocati. 10. Ahaæ tena samayena nÃgarÃjà mahiddhiko Atulo nÃma nÃmena pu¤¤avanto jutindharo. 11. NekÃnaæ nÃgakoÂÅnaæ parivÃretvÃna'haæ tadà Vajjento' dibbaturiyehi lokajeÂÂhaæ upÃgamiæ. 1. NÃyako-sÅmu. 2. BhÃsate sutvà upanissa jine-sÅmu. 3. AÂÂhasaÂÂhisahassÃnaæ-sÅmu. [BJT Page 186] [\x 186/] 12. UpasaÇkamitvà sambuddhaæ vipassiæ lokanÃyakaæ Maïimuttaratanakhacitaæ sabbÃbharaïabhÆsitaæ Nimantetvà dhammarÃjassa suvaïïapÅÂha' madÃsahaæ. 13. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi saÇghamajjhe nisÅdiya Ekanavute ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 14. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. [PTS Page 053] [\q 53/] 15. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jara'mupehiti. 16. Nera¤jarÃnadÅtÅre pÃyÃsaæ asati jino, PaÂiyattavaramaggena bodhimÆla'mupehiti. 17. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬amanuttaraæ AssatthamÆle sambodhiæ bujjhissati mahÃyaso. 18. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 19. AnÃsavà vÅtarÃgÃ1 santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnandonÃ'mupaÂÂhÃko2 upaÂÂhissati taæ jinaæ. 20. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assatthoti pavuccati. 21. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 22. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 1. VÅtamalÃ-sÅmu. 2. ùnando nÃma nÃmena - mavi. [BJT Page 188] [\x 188/] 23. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂhenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 24. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 25. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 26. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. TassÃ'haæ vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasa pÃramÅ puriyÃ. 28. Nagaraæ bandhumatÅ nÃma bandhumà nÃma khattiyo MÃtà bandhumatÅ nÃma vipassissa mahesino. 29. AÂÂhavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Nando sunando sirimà tayo pÃsÃdamuttavÃ. 30. TivattÃrÅsa sahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sutanà nÃma sà nÃri samavattakkhandho nÃma atrajo. 31. Nimatte caturo disvà rathayÃnena nikkhamÅ AnÆnaaÂÂhamÃsÃni padhÃnaæ padahÅ jino. 32. Brahmunà yÃvito santo vipassÅ lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃyo naruttamo. 33. Khaï¬o1 ca tissanÃmo ca ahesuæ aggasÃvakà Asoko nÃmu'paÂÂhÃko vipassissa mahesino. 34. Candà ca candamittà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato pÃÂalÅ'ti pavuccati. 1. Khandho - sÅmu. [BJT Page 190] [\x 190/] 35. Punabbasumitto nÃgo ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Sirimà uttarà ceva ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 36. AsÅti hatthamubbedho1 vipassÅ lokanÃyako Pabhà niddhÃvati tassa samantà satta yojane. 37. AsÅti vassasahassÃni Ãyu buddhassa tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 38. BahÆ deve manusse ca bandhanà parimocayÅ MaggÃ' magga¤ca Ãcikkhi avasesaputhujjane. [PTS Page 054] [\q 54/] 39. ùlokaæ dassayitvÃna desetvÃ2 amataæ padaæ Jalitvà aggikkhandho'va nibbuto so sasÃvako. 40. Iddhivaraæ pu¤¤avaraæ lakkhaïaæ ca kusumitaæ Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 41. VipassÅjinavaro buddho3 sumittÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa thÆpavaro sattayojana mussito'ti. VipassÅ buddhavaæso ekÆnavÅsatimo. 1. AsÅtihatthubbedho-mavi. 2. DesitvÃ-sÅmu. 3. DhÅro-sÅmu. [BJT Page 192] [\x 192/] 20. SikhÅ buddhavaæso 1. Vipassissa aparena sambuddho dipaduttamo SikhÅvhayo1 Ãsi jino asamo appaÂipuggalo. 2. MÃrasenaæ pamadditvÃ2 patto sambodhimuttamaæ Dhammacakkaæ pavattesi anukampÃya pÃïinaæ. 3. Dhammacakkaæ pavattente sikhimhi muni puÇgave 3 koÂisatasahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. Aparampi dhammaæ desento gaïaseÂÂhe naruttame NavutikoÂisahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. Yamakaæ pÃÂihÅra¤ca dassayante sadevake AsÅtikoÂisahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 6. SannipÃtà tayo Ãsuæ sikhissa'pi mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ. 7. BhikkhusatasahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo AsÅti bhikkhusahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 8. Sattati bhikkhusahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo Anupalitto padÆmaæ'va toyamhi sampava¬¬hitaæ. 9. Ahaæ tena samayena arindamo nÃma khattiyo Sambuddhapamukhaæ saÇghaæ annapÃnena tappayiæ. 10. Bahu dussavaraæ datvà dussakoÂiæ anappakaæ AlaÇkataæ hatthiyÃnaæ sambuddhassa adÃsa'haæ. 11. HatthiyÃnaæ nimminitvà kappiyaæ upanÃmayiæ PÆrayiæ mÃnasaæ mayhaæ niccaæ daÊhamupaÂÂhitaæ. 1. SikhÅsavhayo nÃma-sÅmu. 2. PahinditvÃ-mavi. 3. JinapuÇgave-mavi. Machasaæ. SyÃ. [BJT Page 194] [\x 194/] [PTS Page 055] [\q 55/] 12. So'pi maæ buddho vyÃkÃsi sikhÅlokagganÃyako Ekatiæse ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 13. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 14. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jara'mupehiti. 15. Nera¤jarÃnadÅtÅre pÃyÃsaæ asati jino, PaÂiyattavaramaggena bodhimÆla'mupehiti. 16. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬amanuttaraæ AssatthamÆle sambodhiæ bujjhissati mahÃyaso. 17. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 18. AnÃsavà vÅtarÃgÃ1 santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnandonÃmu 'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 19. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assatthoti pavuccati. 20. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 21. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 22. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂhenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. [BJT Page 196] [\x 196/] 23. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 25. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 26. TassÃ'haæ vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vata madhiÂÂhÃsiæ dasa pÃramÅ puriyÃ. 27. Nagaraæ aruïavatÅ nÃma aruïavà nÃma 1 khattiyo PabhÃvati nÃma janikà sikhissa ca mahesino. 28. SattavassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Sucando girivasabho tayo pÃsÃdamuttamaæ. 29. CatuvÅsati sahassÃni nÃriyo samalaÇkatà SabbakÃmà nÃma nÃri atulo nÃma atrajo. 30. Nimitte caturo disvà hatthiyÃnena nikkhami AÂÂhamÃsaæ padhÃnavÃraæ acarÅ purisuttamo. 31. Brahmunà yÃcito santo sikhÅ lokagganÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migÃcire naruttamo2. 32. AbhibhÆ sambhavo nÃma ahesuæ aggasÃvakà KhemaÇkaro nÃmu'paÂÂhÃko sikhissa'pi mahesino. 33. MakhilÃ3 ca padumà ceti ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato puï¬arÅkoti vuccati. 34. Siriva¬¬ho ca nando4 ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Città ce'va suguttà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 1. Aruïo nÃma-sÅmu, machasaæ, syÃ. 2. MigadÃye - sÅmu. 3. AkhilÃ-sÅmu. 4. Cando - sÅmu. [BJT Page 198] [\x 198/] 35. Uccattanena so buddho sattati hatthamuggato Ka¤canagghiya 1 saækÃso dvattiæsavaralakkhaïo. 36. Tassa 2 byÃmappabhà kÃyà divÃrattiæ nirantaraæ Diso disaæ niccharanti tÅïiyojanaso pabhÃ. 37. SattativassasahassÃni Ãyu tassa mahesino TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 38. Dhammameghaæ pavassetvà temayitvà sadevake Khemantaæ3 pÃpayitvÃna nibbuto so sasÃvako. 39. Anuvya¤janasampannaæ dvattiæsavaralakkhaïaæ Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 40. SikhÅ munivaro buddho dussÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa thÆpavaro tÅïiyojanamuggato. SikhÅ buddhavÃso vÅsatimo. 1. Ka¤canagghika-sÅmu. 2. TassÃpi-machasaæ, sÅmu, syÃ. 3. Khemattaæ-sÅmu. [BJT Page 200] [\x 200/] 21. VessabhÆ buddhavaæso [PTS Page 056] [\q 56/] 1. Tattheva maï¬akappamhi asamo appaÂipuggalo VessabhÆ nÃma nÃmena loke uppajji nÃyako. 2. ùdittanti ca 1 rÃgaggi taïhÃnaæ vijitaæ tadà NÃgo'va bandhanaæ chetvà patto sambodhimuttamaæ. 3. Dhammacakkaæ pavattente 2 vessabhÆlokanÃyake AsÅtikoÂisahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. Pakkante cÃrikaæ raÂÂhe lokajeÂÂhe 3 narÃsabhe Sattati koÂisahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. MahÃdiÂÂhiæ vinodento pÃÂihÅraæ karoti so SamÃgatà naramarÆ dasasahassÅ sadevake. 6. Mahà acchariyaæ disvà abbhutaæ lomahaæsanaæ Devà ce'va manussà ca bujjhare saÂÂhikoÂiyo. 7. SannipÃtà tayo Ãsuæ vessabhussa mahesino KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna tÃdinaæ. 8. AsÅtibhikkhusahassÃnaæ paÂhamo Ãsi samÃgamo SattatibhikkhusahassÃnaæ dutiyo Ãsi samÃgamo. 9. SaÂÂhi bhikkhusahassÃnaæ tatiyo Ãsi samÃgamo JarÃdi bhayÃ'tÅtÃnaæ4 orasÃnaæ mahesino. 10. Ahaæ tena samayena sudassano nÃma khattiyo Nimantetvà mahÃvÅraæ dÃnaæ datvà mahÃrahaæ AnnapÃnena vatthena sasaÇghaæ jinamapÆjayiæ. 1. ùdittaæ vata-machasaæ, asittamva-sÅmu. 2. Dhammacakkappavattane - sÅmu. ùdittaæ ida - syÃ. 3. LokaseÂÂhe - mavi. 4. JarÃdibhayabhÅtÃnaæ - sÅmu. Machasaæ. [BJT Page 202] [\x 202/] 11. Tassa budadhassa asamassa cakkaæ vattita'muttamaæ SutvÃna païÅtaæ dhammaæ pabbajja'mahirocayiæ. 12. MahÃdÃnaæ pavattetvà rattiæ divamatandito Pabbajjaæ guïasampannaæ pabbajiæ jinasantike. 13. ùcÃraguïasampanno vattasÅlasamÃhito Sabba¤¤utaæ gavesanto ramÃmÅ jinasÃsane 14. SaddhÃpÅtimu'pÃgantvà pÃde vandÃmi satthari1 PÅti uppajjatÅ mayhaæ bodhiyÃye'va kÃraïÃ. 15. AnivattimÃnasaæ2 ¤atvà sambuddho etada'bravi Ekatiæse ito kappe ayaæ buddho bhavissati. 16. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 17. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsaæ paggayha neraæjaramupehiti. 18. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ ÃdÃya so jino PaÂiyattavaramaggena bodhimÆlamupehiti. 19. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssattharukkhamÆlamhi bujjhissati mahÃyaso. 20. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 21. AnÃsavà vÅtarÃgà santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ 1. SaddhÃpÅtiæ upagantvà buddhaæ vandÃmi sattharaæ - machasaæ. SddhÃpÅtiæ upÃgantvà buddhaæ vandÃmi satthÃraæ - sÅmu. SaddhÃpÅtiæ uppÃdetvà buddhaæ vandÃmi sattharaæ - syÃ. 2. AnivattamÃnasaæ - sÅmu, machasaæ. [BJT Page 204] [\x 204/] [BJT Page 204] [\x 204/] 22. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 23. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 24. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 25. UkkuÂÂhisaddaæ vattenti apphoÂenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 26. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 27. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 28. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmi maæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. [PTS Page 057] [\q 57/] 29. TassÃ'haæ vacanaæ sutvà bhÅyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vatamadhiÂÂhÃsiæ dasapÃramÅpÆriyÃ. 30. AnÆpamaæ1 nÃma nagaraæ suppatito nÃma khattiyo MÃtà yasavatÅ nÃma vessabhussa mahesino. 31. ChabbassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Rucisurucirativa¬¬hano2 tayo pÃsÃdamuttamÃ. 32. AnÆnatiæsasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sucittà nÃma sà nÃrÅ suppabuddho nÃma atrajo. 1. Anomaæ-sÅmu, machasaæ. 2. Rucisuruciva¬¬hamÃnÃ-sÅmu, rucisuruciva¬¬hakÃ-syÃ. [BJT Page 206] [\x 206/] 33. Nimitte caturo disvà sivikÃyÃ'bhinikkhamÅ Cha mÃsaæ padhÃnacÃraæ acarÅ purisuttamo. 34. Brahmunà yÃcito santo vessabhulokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro aruïÃrÃme naruttamo. 35. Soïo ca uttaro ceva ahesuæ aggasÃvakà Upasanto nÃmu'paÂÂhÃko vessabhussa mahesino. 36. DÃmÃ1 deva samÃlà ca ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato sÃlo iti pavuccati 2. 37. Sotthiko ceva rammo ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà GotamÅ ca sirimà ca 3 ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 38. SaÂÂhiratanamubbedho hemayÆpasamÆpamo KÃyà niccharatÅ raæsi 4 rattiæ sikhÅ va pabbate. 39. SaÂÂhivassasahassÃni Ãyu vijjati tÃvade5 TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 40. Dhammaæ vitthÃrikaæ katvà vibhajitvà mahÃjanaæ DhammanÃvaæ ÂhapetvÃna nibbuto so sasÃvako. 41. DassanÅyaæ sabbajanaæ vihÃra¤ciriyÃpathaæ Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrà 42. VessabhÆ jinavaro satthà khemÃrÃmamhi 6 nibbuto DhÃtu vitthÃrikaæ ÃsÅ tesu tesu padesatoti. VessabhÆ buddhavaæso ekavÅsatimo. 1. RÃmÃ-machasaæ. 2. Mahà sÃloti vuccati-sÅmu, machasaæ. 3. KÃligotamÅ-mavi, gotami sirimÃceva-machasaæ. 4. Rasmimachasaæ. 5. ùyu tassa, mahesino-mavi. 6. Kheme migadÃye-mavi. [BJT Page 208] [\x 208/] 22. Kakusandha buddhavaæso [PTS Page 058] [\q 58/] 1. Vessabhussa aparena sambuddho dipaduttamo Kakusandho1 nÃma nÃmena appameyyà durÃsado 2. UgghÃÂetvà sabbabhavaæ cariyÃpÃramiæ gato SÅho'ca pa¤jaraæ bhetvà patto sambodhimuttamaæ. 3. Dhammacakkaæ pavattante kakusandhe lokanÃyake CattÃÊÅsa 2 koÂisahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. Antalikkhamhi ÃkÃse yamakaæ katvà vikubbanaæ TiæsakoÂisahassÃnaæ bodhesi devamÃnuse. 5. Naradevassa yakkhassa catusaccappakÃsane DhammÃ'bhisamayo tassa gaïanÃto asaÇkhÅyo. 6. Kakusandhassa 3 bhagavato eko ÃsisamÃgamo KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna tÃdinaæ. 7. CattÃÊÅsasahassÃnaæ tadÃ4 Ãsi samÃgamo Danta bhÆmimanuppattÃnaæ ÃsavÃrigaïakkhayÃ5 8. Ahaæ tena samayena khemo nÃmÃsiæ khattiyo6 TathÃgate jinaputte ca dÃnaæ datvà anappakaæ. 9. Patta¤ca cÅvaraæ datvà a¤janaæ madhulaÂÂhikaæ Imetaæ patthitaæ sabbaæ paÂiyÃdemi 7 varaæ varaæ. 10. So'pi maæ muni vyÃkÃsi kakusandho lokanÃyako8 Imamhi bhaddake kappe 9 ayaæ buddho bhavissati. 1. Kukkusandho-syÃ. 2. CattÃrisaæ-sÅmu. 3. Kukkusandhassa-syÃ. 4. Dutiyo-sÅmu. 5. ùsavÃdigaïakkhayÃ-sÅmu. [PTS. 6.] Khemo nÃma khattiyÃ-mavi. 7. PaÂiyÃdetvÃ-sÅmu. 8. VinÃyako-sÅmu. 9. Imamhi bhaddakappamhi-mavi. [BJT Page 210 [\x 210/] 11.] AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 12. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jara'mupehiti. 13. Nera¤jarÃnadÅtÅre pÃyÃsaæ asati jino, PaÂiyattavaramaggena bodhimÆla'mupehiti. 14. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬amanuttaraæ AssatthamÆle sambodhiæ bujjhissati mahÃyaso. 15. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 16. AnÃsavà vÅtarÃgÃ1 santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnandonÃmu 'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 17. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà Bodhi tassa bhagavato assatthoti pavuccati. 18. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 19. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 20. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂhenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 21. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 22. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. [BJT Page 212] [\x 212/] 23. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. TassÃ'haæ vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vata madhiÂÂhÃsiæ dasa pÃramÅ puriyÃ. 25. Nagaraæ khemavatÅ nÃma khemo nÃmÃsa'haæ tadà Sabba¤¤utaæ gavesanto pabbajiæ tassa santike. 26. BrÃhmaïo aggidatto ca Ãsi buddhassa so pità VisÃkhà nÃma janikà kukusandhassa mahesino. 27. Vasati1 tattha khemapure sambuddhassa mahÃkulaæ NarÃnaæ pavaraæ seÂÂhaæ jÃtimantaæ mahÃyasaæ. 28. CatuvassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Ruci suruci rativaddhano tayo pÃsÃda muttamÃ. [PTS Page 059] [\q 59/] 29. SamatiæsasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà VirocamÃnà nÃma nÃrÅ uttaro nÃma atrajo 30. Nimitte caturo disvà rathayÃnena nikkhamÅ AnÆnakaæ aÂÂhamÃsaæ padhÃnaæ padahÅ jino. 31. Brahmunà yÃcito santo kakusandho lokanÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃye naruttamo. 32. Vidhuro sa¤jÅvanÃmo ca ahesuæ aggasÃvakà Buddhijo2 nÃmu'paÂÂhÃko kakusandhassa satthuno. 33. SÃmà ca campà nÃmà ca 3 ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato sirÅso'ti pavuccati. 34. Accuto ca sumano ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Nandà ceva sunandà ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà 1. VasÅ-sÅmu. 2. Bhaddijo-sÅmu. 3. SÃmà ca campanÃmÃca - sÅmu. [BJT Page 214] [\x 214/] 35. CattÃÊÅsa ratanÃni accuggato mahÃmuni KanakappabhÃniccharati1 samantà dasa yojanaæ. 2 36. CattÃlÅsavassasahassÃni Ãyu tassa mahesino TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 37. DhammÃ'païaæ pasÃretvÃ3 naranÃrÅnaæ sadevake Naditvà sÅhanÃdaæva 4 nibbuto so sasÃvako. 38. AÂÂhaÇgavacanasampanno acchiddÃni nirantaraæ Sabbaæ samattarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 39. Kakusandho jinavaro khemÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa thÆpavaro gÃvutanabhamuggato. Kakusanandha buddhavaæso dvÃvÅsatimo. 1. Niccharanti-sÅ. 2. DvÃdasayojanaæ-sÅmu. 3. PasÃritvÃ-mavi. 4. SÅhanÃdaæca-sÅmu [BJT Page 216] [\x 216/] 23. KoïÃgamana buddhavaæso [PTS Page 060] [\q 60/] 1. Kakusandhassa aparena sambuddho dipaduttamo KoïÃgamano nÃma jino lokajeÂÂho narÃsabho 2. Dasadhamme pÆrayitvÃna1 kantÃraæ samatikkami PavÃhiya malaæ sabbaæ patto sambodhimuttamaæ. 3. Dhammacakkaæ pavattente koïÃgamananÃyake 2 TiæsakoÂisahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. PÃÂihÅraæ karonte ca paravÃdappamaddane VÅsatikoÂisahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. Tato vikubbanaæ katvà jino devapuraæ gato Vasati tattha sambuddho sÅlÃyaæ paï¬ukambale 6. Pakaraïe satta desento vassaæ vasati so muni DasakoÂisahassÃnaæ tatiyÃ'bhisamayo ahÆ. 7. TassÃ'pi devadevassa eko Ãsi samÃgamo KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃna'tÃdinaæ. 8. TiæsabhikkhusahassÃnaæ tadà Ãsi samÃgamo OghÃnama'tikkantÃnaæ3 bhijjitÃna¤ca 4 maccunaæ. 9. Ahaæ tena samayena pabbato nÃma khattiyo MittÃmaccehi sampanno balavÃhanamanappakaæ5. 10. Sambuddhadassanaæ gantvà sutvà dhammamanuttaraæ Nimantetvà sajinaæ saÇghaæ dÃnaæ datvà yadicchakaæ6. 11. Pattuïïaæ cÅnapaÂÂa¤ca koseyyaæ kambala'mpi ca SovaïïapÃduka¤ce'va adÃsiæ satthusÃvake. 1. PÆrayitvÃ-mavi. 2. KoïÃgamanenÃma nÃyake-sÅmu. 3. Atikkantacaturoghanaæ-[PTS. 4.] Bha¤jitÃnaæ-machasaæ. 5. AnantabalavÃhano-sÅmu. 6. Yaticchakaæ-sÅmu. [BJT Page 218] [\x 218/] 12. So'pi maæ muni vyÃkÃsi saÇghamajjhe nisÅdiya Imamhi bhaddake kappe ayaæ buddho bhavissati. 13. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 14. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jara'mupehiti. 15. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ2 ÃdÃya so jino, PaÂiyattavaramaggena bodhimÆla'mupehiti. 16. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ anuttaro AssatthamÆle sambodhiæ bujjhissati mahÃyaso. 17. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 18. AnÃsavà vÅtarÃgà santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnandonÃmu 'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 19. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà AnÃsavà vÅtarÃgÃ4 santacittà samÃhità bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 20. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 21. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 22. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂhenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 1. KÃriyaæ-sÅmu. 2. PÃyÃsaæ-sÅmu. 3. Anuttaraæ-sÅmu. 4. VÅtamalÃ-sÅmu. [BJT Page 220] [\x 220/] 23. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 24. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 25. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 26. TassÃ'haæ vacanaæ sutvà bhiyyo cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ vata madhiÂÂhÃsiæ dasa pÃramÅ puriyÃ. 27. Sabba¤¤utaæ gavesanto dÃnaæ datvà naruttame OhÃyÃhaæ1 mahÃrajjaæ pabbajiæ tassa santike 28. Nagaraæ sobhavatÅ nÃma sobho nÃmÃ'si khattiyo Vasati tattha nagare sambuddhassa mahÃkulaæ [PTS Page 061] [\q 61/] 29. BrÃhmaïo ya¤¤adatto ca Ãsi buddhassa so pità Uttarà nÃma janikà koïÃgamanassa satthuno 30. TÅïi vassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Tusitasantusita santuÂÂhà tayo pÃsÃdamuttamÃ. 31. AnÆnasoÊasasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Rucigattà nÃma nÃri satthavÃho2 nÃma atrajo 32. Nimitte caturo disvà hatthiyÃnena nikkhami ChamÃsaæ padhÃnavÃraæ acarÅ purisuttamo. 33. Brahmunà yÃcito santo koïÃgamano nÃma nÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃye naruttamo 34. Bhiyyaso3 uttaro nÃma ahesuæ aggasÃvakà Sotthijo4 nÃmupaÂÂhÃko koïÃgamanassa satthuno 35. Samuddà ca uttarÃceti 5 ahesuæ aggasÃvikà Bodhi tassa bhagavato udumbaro'ti pavuccati. 1. OhÃyimaæ-sÅmu. 2. SantadhÃvo-manupa. 3. Bhiyyoso-manupa. 4. SoÂÂhajo-sÅmu. [PTS. 5.] UttarÃceva - sÅmu. [BJT Page 222] [\x 222/] 36. Uggo ca somadevo ca ahesuæ aggupaÂÂhakà SÅvalà ceva sÃmà ca ahesuæ aggupaÂÂhikÃ. 37. Uccattanena so buddho tiæsahatthasamuggato UkkÃmukhe yathà kambu evaæ raæsÅhi maï¬ito. 38. TiæsavassasahassÃni Ãyu vijjati1 tÃvade TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 39. Dhammacetiæ samussitvÃ2 dhammadussavibhÆsitaæ Dhammapupphagulaæ katvà nibbuto so sasÃvako. 40. MahÃvilÃso tassa jano siridhammappakÃsano Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 41. KoïÃgamano sambuddho pabbatÃrÃmhi nibbuto DhÃtuvitthÃrikaæ Ãsi tesu tesu padesato'ti. KoïÃgamana buddhavaæso tevÅsati mo. 1. Buddhassa-sÅmu. 2. SamussetvÃ-mavi. [BJT Page 224] [\x 224/] 24. Kassapa buddhavaæso [PTS Page 062] [\q 62/] 1. KoïÃgamanassa aparena sambuddho dipaduttamo Kassapo nÃma nÃmena dhammarÃjà pabhaÇkaro. 2. Sa¤ji¬¬hitaæ, kulamÆlaæ bahuæ ca pÃnabhojanaæ1 DatvÃna yÃcake dÃnaæ pÆrayitvÃna mÃnasaæ Usabho'va Ãlakaæ hetvà patto sambodhimuttamaæ. 3. Dhammacakkaæ pavattente kassape lokanÃyake VÅsatikoÂisahassÃnaæ paÂhamÃ'bhisamayo ahÆ. 4. CatumÃsaæ yadà buddho loke carati cÃrikaæ DasakoÂisahassÃnaæ dutiyÃ'bhisamayo ahÆ. 5. Yamakaæ vikubbanaæ katvà ¤ÃïadhÃtuæ pakittayi 3 Pa¤cakoÂisahassÃnaæ, tatiyÃ'bhi samayo ahÆ. 6. Sudhammadevapure ramme tattha dhammaæ pakÃsayi TÅïi koÂisahassÃni 4 devÃnaæ bodhayÅ jino. 7. Naradevassa yakkhassa apare dhammadesane EtesÃnaæ abhisamayo5 gaïanÃto asaÇkhiyo6. 8. TassÃ'pi devadevassa eko Ãsi samÃgamo KhÅïÃsavÃnaæ vimalÃnaæ santacittÃnatÃdinaæ. 9. VÅsati bhikkhusahassÃnaæ tadà Ãsi samÃgamo AtikkantarÃgavantÃnaæ7 hirisÅlena tÃdinaæ. 10. Ahaæ tadà mÃïavako8 jotipÃle ti vissuto AjjhÃyako mantadharo tiïïaæ vedÃna'pÃragÆ. 1. Saæjinditaæ-manupa. 2. BahunnapÃna bhojanaæ-machasaæ, bavhanna. PÃna bhojanaæ-mavi. BahunaæpÃnaæ bhojanaæ-[PTS.] 3. PakÃsayÅ-mavi. 4. SahassÃnaæ-sÅmu, machasaæ. 5. AbhisamayÃ-sÅmu, mavi. 6. AsaÇkhiyÃ-sÅmu, mavi. 7. Itikkanta bhavantÃnaæ-syÃ, machasaæ. Atikkanta bhavakaætÃnaæ-sÅmu, atikkanta bhagavantÃnaæ-[PTS. 8.] Ahaæ tena samayena - mavi. [BJT Page 226] [\x 226/] 11. Lakkhaïe itihÃse ca sadhamme pÃramiæ gato BhÆmantaÊikkhe1 kusalo katavijjo anÃvayo2. 12. Kassapassa bhagavato ghaÂikÃro nÃmu'paÂÂhÃko SagÃravo sappatisso nibbuto tatiyo phale. 13. ùdÃya maæ ghaÂÅkÃro upaga¤ji kassapaæ jinaæ Tassa dhammaæ suïitvÃna pabbajiæ tassa santike. 14. ùraddhaviriyo hutvà vattÃ'vattesu kovido Na kvÃ'pi 3 parihÃyÃmi pÆremi jinasÃsanaæ. 15. YÃvatà buddhabhaïitaæ navaÇgaæ jinasÃsanaæ Sabbaæ pariyÃpuïitvÃna sobhayiæ jinasÃsanaæ. 16. Mama acchariyaæ disvà so'pi buddho viyÃkari Imamhi bhaddake kappe ayaæ buddho bhavissati. [PTS Page 063] [\q 63/] 17. AhÆ kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathÃgato PadhÃnaæ padahitvÃna katvà dukkarakÃrikaæ. 18. AjapÃlarukkhamÆlamhi nisÅditvà tathÃgato Tattha pÃyÃsamaggayha nera¤jara'mupehiti. 19. Nera¤jarÃya tÅramhi pÃyÃsaæ paribhu¤jiya paÂiyattavaramaggena bodhimaï¬amupehiti. 20. Tato padakkhiïaæ katvà bodhimaï¬aæ naruttaro4 aparÃjitaÂhÃnamhi bodhipallaÇkamuttame PallaÇkena nisÅditvà bujjhissati mahÃyaso. 21. Imassa janikà mÃtà mÃyà nÃma bhavissati Pità suddhodano nÃma ayaæ hessati gotamo. 22. AnÃsavà vÅtarÃgÃ5 santacittà samÃhità Kolito upatisso ca aggà hessanti sÃvakà ùnandonÃmu 'paÂÂhÃko upaÂÂhissati taæ jinaæ. 1. Bhummantalikkhe-syÃ, mavi. 2. AnÃmayo-mavi. 3. Kvaci-syÃ, mavi, machasaæ. 4. Naruttamo-sÅmu. 5. VÅtamalÃ-sÅmu. [BJT Page 228] [\x 228/] 23. Khemà uppalavaïïà ca aggà hessanti sÃvikà AnÃsavà vÅtarÃgà santacittà samÃhità bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati. 24. Citto ca hatthÃÊavako aggà hessantu'paÂÂhakà Uttarà nandamÃtà ca aggà hessantu'paÂÂhikà ùyu vassasataæ tassa gotamassa yasassino. 25. Idaæ sutvÃna vacanaæ asamassa mahesino ùmodità naramarÆ buddhabÅjaÇkuro ayaæ. 26. UkkuÂÂhi saddaæ vattenti apphoÂhenti hasanti ca Kata¤jalÅ namassanti dasasahassÅ sadevakÃ. 27. Yadi'massa lokanÃthassa virajjhissÃma sÃsanaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 28. Yathà manussà nadiæ tarantà paÂititthaæ virajjhiya HeÂÂhà titthe gahetvÃna uttaranti mahÃnadiæ. 29. Eva'meva mayaæ sabbe yadi mu¤cÃmimaæ jinaæ AnÃgatamhi addhÃne hessÃma sammukhà imaæ. 30. TassÃ'haæ vacanaæ sutvà bhiyyo1 cittaæ pasÃdayiæ Uttariæ2 vata madhiÂÂhÃsiæ dasa pÃramÅ puriyÃ. 31. Evaæ ahaæ saæsaritvà parivajjento anÃcÃraæ3 dukkara¤ca kataæ mayhaæ bodhiyÃ'yeva kÃraïÃ. 32. Nagaraæ bÃrÃïasÅ nÃma kikÅnÃmÃ'si khattiyo Vasati tattha nagare sambuddhassa mahÃkulaæ. 33. BrÃhmaïo brahmadatto ca Ãsi buddhassa so pità DhanavatÅ nÃma janikÃ4 kassapassa mahesino. [PTS Page 064] [\q 64/] 34. Duve vassasahassÃni agÃramajjhaso vasÅ Haæso yaso sirinando tayo pÃsÃdamuttamÃ. 1. BhÅyo-mavi, manupa. 2. Uttari-machasaæ. 3. AnÃvaraæ-machasaæ. 4. MÃtà dhanavatÅ nÃma-mavi, manupa. [BJT Page 230] [\x 230/] 35. TisoÊasasahassÃni nÃriyo samalaÇkatà Sunandà nÃma sà nÃri vijitaseno nÃma atrajo. 36. Nimitte caturo disvà pÃsÃdenÃ'bhinikkhami SattÃ'haæ padhÃnacÃraæ acarÅ purisuttamo. 37. Brahmunà yÃcito santo kassapo loka nÃyako Vatti cakkaæ mahÃvÅro migadÃye naruttamo. 38. Tisso ca bhÃradvÃjo ca ahesuæ aggasÃvakà Sabbamitto upaÂÂhÃko kassapassa mahesino. 39. Anulà ca uruvelà ca ahesuæ aggasÃvikà bodhi tassa bhagavato nigrodho'ti pavuccati. 40. SumaÇgalo ghaÂÅkÃro ca ahesuæ aggu'paÂÂhakà Vijitasenà ca bhaddà ca ahesuæ aggu'paÂÂhikÃ. 41. Uccattanena so buddho vÅsatiratanamuggato VijjulaÂÂhiva ÃkÃse cando'va gahapÆrito. 42. VÅsativassasahassÃni Ãyu tassa mahesino TÃvatà tiÂÂhamÃno so tÃresi janataæ bahuæ. 43. DhammataÊÃkaæ mÃpetvà sÅlaæ datvà vilepanaæ Dhammadussaæ nivÃsetvà dhammamÃlaæ vibhajjiya 1. 44. DhammavimalamÃdÃsaæ Âhapayitvà mahÃjane Keci nibbÃnaæ patthentà passantu me alaÇkaraæ. 45. SÅlaka¤cukaæ datvÃna jhÃnakavacavammitaæ2 Dhammacammaæ pÃrupitvà datvà santÃha'muttamaæ. 46. Satiphalakaæ datvÃna tikhiïaæ ¤Ãïakuntimaæ Dhammakhaggavaraæ datvà sÅlaæ3 saæsaggamaddanaæ 1. VirÃjiya-sÅmu. 2. JhÃna kavaca dhammikaæ-sÅmu. 3. SÅla - sÅmu. [BJT Page 232] [\x 232/] 47. Tevijja 1 bhÆsanaæ datvà Ãvelaæ caturo phale ChaÊabhi¤¤Ãbharaïaæ datvà dhammapupphipilandhanaæ. 48. Saddhammapaï¬aracchattaæ2 datvà pÃpanivÃraïaæ MÃpayitvÃ'bhayaæ3 pupphaæ nibbuto so sÃvako. 49. Eso hi sammà sambuddho appameyyo durÃsado Esohi dhammaratano svÃkkhÃto ehipassiko. 50. Eso hi saÇgharatano suppaÂipanno anuttaro Sabbaæ samantarahitaæ nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ. 51. So kassapo jinavaro satthà setyÃrÃmamhi nibbuto Tatthe'va tassa jinathÆpo yojanubbedhamuggato'ti. Kassapa buddhavaæso catuvÅsatimo. 1. Te vijjÃ-sÅmu. 2. Saddhammapaï¬araæjatanaæ-sÅmu. 3. MÃpetvÃabhayaæ-sÅmu. [BJT Page 234] [\x 234/] Gotama buddhavaæso [PTS Page 065] [\q 65/] 1. Ahame'tarahi sambuddho1 gotamo sakyava¬¬hano2 PadhÃnaæ padahitvÃna patto sambodhimu'ttamaæ. 2. Brahmunà yÃcito santo dhammacakkaæ pavattayiæ AÂÂhÃrasannaæ koÂÅnaæ paÂhamÃ'bhi samayo ahÆ. 3. Tato para¤ca desente naramarÆnaæ3 samÃgame GaïanÃya na vattabbo dutiyÃ'bhi samayo ahÆ. 4. IdhevÃ'haæ etarahi ovadiæ mama 4 atrajaæ GaïanÃya na vattabbo tatiyÃ'bhi samayo ahÆ. 5. Eko'va 5 sannipÃto me sÃvakÃnaæ mahesinaæ A¬¬hateÊasasatÃnaæ bhikkhunÃsi samÃgamo. 6. VirocamÃno vimalo bhikkhusaÇghassa majjhago DadÃmÅ patthitaæ sabbaæ maïÅ'va sabbakÃmado. 7. PhalamÃ'kaÇkhamÃnÃnaæ bhavacchandajahesinaæ Catusaccaæ pakÃsemi 6 anukampÃya pÃïinaæ. 8. DasavÅsasahassÃnaæ dhammÃbhisamayo ahÆ Ekadvinnaæ abhisamayo gaïanÃto asaÇkhiyo. 9. VitthÃrikaæ bÃhuja¤¤aæ7 iddhaæ phÅtaæ suphullitaæ Idha mayhaæ sakyamunino sÃsanaæ suvisodhitaæ. 10. AnÃsavà vÅtarÃgà santacittà samÃhità BhikkhÆ'neka satà sabbe parivÃrenti maæ sadÃ. 11. IdÃni ye etarahi jahanti-mÃnusaæ bhavaæ AppattamÃnasà sekhà te bhikkhu vi¤¤ÆgarahitÃ. 1. Ahaæ etarahi buddho-sÅmu. 2. Sakyavaddhano-mavi, sakyapuÇgavo - pu. 3. Naradeva - sÅmu, sya, machasaæ. 4. DhavadissÃmi-mavi. 5. Ekosi-mavi. 6. PakÃsesiæ-sÅmu. 7. BahÆja¤¤aæ - sÅmu. [BJT Page 236] [\x 236/] 12. Ariya¤jasaæ thomayantà sadà dhammaratà janà Bujjhissanti satimanto saæsÃrasarità narÃ. 13. Nagaraæ kapilavatthu me rÃjà suddhodano pità Mayhaæ janettikà mÃtà mÃyà devÅ'ti vuccati. 14. EkÆnatiæsa vassÃni agÃmajjhahaæ vasiæ Rammo surammo subhako1 tayo pÃsÃda muttamÃ. 15. CattÃrÅsa sahassÃni nÃriyo samalaÇkatà BhaddakaccÃnÃ2 nÃma nÃrÅ rÃhulo nÃma atrajo. 16. Nimitte caturo disvà assayÃnena nikkhakamiæ Chabbassaæ padhÃnacÃraæ acariæ dukkaraæ ahaæ. [PTS Page 066] [\q 66/] 17. BÃrÃïasiyaæ isipatane jinacakkaæ pavattitaæ3 Ahaæ gotama sambuddho saraïo4 sabbapÃïinaæ. 18. Kolito upatisso ca dve bhikkhu aggasÃvakà ùnando nÃmu'paÂÂhÃko santikÃvacaro mama. 19. Khemà uppalavaïïà ca bhikkhÆnÅ aggasÃvikà Citto ca hatthÃÊavako aggupaÂÂhÃku'pÃsakÃ. 20. Uttarà nandamÃtà ca aggupaÂÂhÅku'pÃsikà Ahaæ assatthamÆlamhi patto sambodhi muttamaæ. 21. ByÃmappabhà sadà mayhaæ soÊasahatthamuggatÃ5 Appaæ vassasataæ Ãyu idÃne'tarahi vijjati TÃvatà tiÂÂhamÃno'haæ tÃremi janataæ bahuæ. 1. Sucandako kokanudo ko bhuvo - syÃ. 2. YasodharÃ-mavi. SyÃ. 3. Cakkaæ pavattitaæ mayÃ-sÅmu. 4. Saraïaæ-sÅmu, machasaæ, syÃ. 5. Muggato - sÅmu. [BJT Page 238] [\x 238/] 22. hapayitvÃna dhammukkaæ1 pacchimaæ janabodhanaæ Aha'mpi 2na cirasseva saddhiæ sÃvakasaÇghato Idhe'va parinibbissaæ aggÅ'vÃhÃrasaÇkhayÃ. 23. TÃni ca atulatejÃni imÃni ca dasabalÃni iddhiyo3 Ayaæ ca guïadharavaradeho4 dvattiæsa lakkhaïavicitto5. 24. Dasa disà pabhÃsetvà sataraæsÅ'va jappabhà Sabbà samantarahessanti nanu rittà sabbasaÇkhÃrÃ'ti. Gotama buddhavaæso pa¤cavÅsatimo. 1. Dhammokkaæ-sÅmu. 2. Ahampi-sÅmu. 3. ImÃni ca dasabalÃni ca - sÅmu, imÃni ca yasabalÃni iddhiyo-syÃ, imÃni ca dasabalÃnibalÃni-machasaæ 4. Ayaæcaguïavaradeho-sÅmu, ahaæguïadhÃraïe deho-syÃ, aya bhuva guïadhÃraïo deho-machasaæ. 5. Dvattisaævaralakkhaïavicitto-machasaæ, sya dvattisaævara lakkhaïacito-sÅmu [BJT Page 240] [\x 240/] Buddhapakiïïaka kaï¬o 1. Aparimeyye ito kappe caturo Ãsuæ vinÃyakà TaïhaÇkaro medhaÇkaro atho'pi saraïaÇkaro DÅpaÇkaro ca samabuddho ekakappamhi te jinÃ. 2. DÅpaÇkarassa aparena koï¬a¤¤o nÃma nÃyako Eko'va eka kappamhi tÃresi janataæ bahuæ. 3. DÅpaÇkarassa bhagavato koï¬a¤¤assa ca satthuno Etesaæ antarà tappà gaïanÃto asaÇkhiyÃ. 4. Koï¬a¤¤assa aparena maÇgalo nÃma nÃyako Tesampi antarà kappà gaïanÃto asaÇkhiyÃ. 5. MaÇgalo ca sumano ca revato sobhito muni Tepi buddhà eka kappe cakkhumanto pabhaÇkarÃ. [PTS Page 067] [\q 67/] 6. Sobhitassa aparena anomadassÅ mahÃyaso Tesampi antarà kappà gaïanÃto asaÇkhiyÃ. 7. AnomadassÅ padumo nÃrado cÃ'pi nÃyako Te' pi buddhà ekakappe tamantakÃrakà munÅ. 8. NÃradassa aparena padumuttaro nÃma nÃyako Ekakappamhi uppanno tÃresi janataæ bahuæ. 9. NÃradassa bhagavato padumuttarassa satthuno Tesampi antarà kappà gaïanÃto asaÇkhiyÃ. 10. Kappasatasahassamhi eko Ãsi mahÃmuni Padumuttaro lokavidÆ ÃhutÅnaæ paÂiggaho. 11. Tiæsakappasahassamhi duce Ãsuæ vinÃyakà Sumedho ca sujÃto ca orato padumuttarÃ1. 1. Dharaso padumuttaro-sÅmu. Dharato padumuttaro-syÃ. [BJT Page 242] [\x 242/] 12. AÂÂhÃrase kappasate tayo Ãsuæ vinÃyakà PiyadassÅ atthadassÅ dhammadassÅ ca nÃyakà Orato1 ca sujÃtassa sambuddhà dvÅpaduttamÃ. 13. Catunavute ito kappe eko Ãsi mahÃmuni Siddhattho so lokavidÆ sallakatto anuttaro. 14. Dvenavute ito kappe duve Ãsuæ vinÃyakà Tisso phusso ca sambuddho asamà appaÂi puggalÃ. 15. Ekanavute ito kappe vipassÅ nÃma nÃyako So'pi buddho kÃruïiko satte mocesi bandhanÃ. 16. Ekatiæse ito kappe duve Ãsuæ vinÃyakà SikhÅ ca vessabhÆ ce'va asamà appaÂipuggalÃ. 17. Imamhi bhaddake kappe tayo Ãsuæ vinÃyakà Kakusandho2 koïÃgamano kassapo cÃ'pi nÃyako Aha'metarahi sambuddho metteyyo cÃ'pi hessati. 18. Ete'pi pa¤ca sambuddhÃ3 dhÅrà lokÃnukampakà Etesaæ dhammarÃjÆnaæ a¤¤esaæ neka koÂinaæ ùcÅkkhitvÃna taæ maggaæ nibbutà te sasÃvakÃ'ti. Buddhapakiïïakakaï¬o niÂÂhito. 1. Dharaso-sÅmu. 2. Kukkusandho-syÃ. 3. Etepime pa¤ca buddhÃ-machasaæ, syÃ. Etepi pa¤ca buddhÃ-sÅmu. [BJT Page 244] [\x 244/] DhÃtubhÃjanÅya kathà [PTS Page 068] [\q 68/] 1. MahÃgotamo jinavaro kusÃnÃrÃya1 nibbuto DhÃtu vitthÃrikaæ Ãsi tesu tesu padesato. 2. Eko ajÃtasattussa eko vesÃliyÃpure Eko kapilavatthumhi eko ca allakappake. 3. Eko ca rÃmagÃmamhi eko va veÂhadÅpake Eko pÃveyyake malle eko ca kosinÃrake. 4. Kumbhassa thÆpaæ kÃresi brÃhmaïo doïa savhayo AÇgÃrathÆpaæ kÃresuæ moriyà tuÂÂha mÃnasÃ. 5. AÂÂhasÃrÅrikà thÆpà navamo kumbhacetiyo AÇgÃra thÆpo dasamo tadÃyeva patiÂÂhito. 6. Ekà dÃÂhà tidasapure ekà nÃgapure ahÆ 7. CattÃÊÅsa samÃdantà kesà lomà ca sabbaso Devà hariæsu ekekaæ cakkavÃÊa paramparÃ. 8. MadhurÃyaæ bhagavato patto daï¬a¤ca cÅvaraæ NivÃsanaæ kusaghare paccattharaïaæ kapilavhaye. 9. PÃÂaliputtanagare karakaæ kÃyabandhanaæ CampÃyamudakasÃÂikà uïïaloma¤ca kosale. 1. KusinÃrÃmamhi-sÅmu, kusirÃramhi-machasaæ UïahÅsaæ tasesà dÃÂhÃ-akakhakà ceva dhÃtuyo Asamahinanà imà satata-sesà bhinanà va dhÃtuye Mahanatà mugga matatà ca-majjhamà hinana taïadhulà Khuddakà sÃsa pamattÃ-nÃnà vannà ca dhÃtuyo [BJT Page 246] [\x 246/] 10. KÃsÃva¤ca brahmaloke veÂhanaæ tidase pure PÃsÃïake padaæ seÂÂhaæ ya¤cÃpi accutippadaæ NisÅdanaæ avanti pure raÂÂhe attharaïaæ tadÃ. [PTS Page 069] [\q 69/] 11. AraïÅ ca mithilÃyaæ videhe parissÃvanaæ VÃsi sucighara¤cÃ'pi indapatte pure tadÃ. 12. ParikkhÃraæ avasesaæ janapade aparantake Paribhutta¤ca muninà akaæsu manujà tadÃ. 13. DhÃtu vitthÃrikaæ Ãsi gotamassa mahesino PÃïinaæ anukampÃya Ãhu porÃïikà tadÃ. DhÃtubhÃjanÅyakathà niÂÂhitÃ. Buddhavaæso niÂÂhito. Mahantà suvaïïa vaïïà ca - muttà vaïïà ca majjhimà Khuddakà makulavaïïÃca - soÊasa deïa matatikà Mahantà pa¤ca nÃlÅyo - nÃliyo pa¤ca majjhimà khuddakà chanÃlÅ ceva - età sabbÃ'pi dhÃtuyo Uïahisaæ sÅhaÊe dÅpe - brahma loke ca vÃmakaæ SÅhaÊe dakkhÅïakakhaæca - sabbà petà patiÂÂhitÃ'ti 1. VajirÃyaæ-[PTS. 2.] MakuÂapure-sÅmu. 3. KÃsÃvÃ, brahmaloke, ca - machasaæ, kÃsÃvakaæ brahmaloke -syÃ. Imà gÃthÃyo marammapotthake dissanti. SÅhaÊa potthake natthi.