Samyutta-Nikaya of the Sutta-Pitaka, Part V. Maha-Vagga. Based on the edition by L. Feer, London : Pali Text Society 1898 Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. ANNOTATED VERSION STRUCTURE OF REFERENCES (added): SN_n.n(n),n.n = Saüyutta-Nikāya_division.GLOBAL SN-book number(INTERNAL book number in THIS division of the SN),chapter.section #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS *<...>* = SUPERSCRIPT \<...>\ = REDLINE ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a ā 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r į 231 vocalic R č 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ī 239 velar N đ 240 palatal n ¤ 164 palatal N Ĩ 165 retroflex t ņ 241 retroflex T ō 242 retroflex d ķ 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ų 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ũ 253 visarga ū 254 long e š 185 long o ē 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Saüyutta-Nikāya Vol. V #<[page 001]># %<1>% SAũYUTTA-NIKâYA. ## Namo tassa bhagavato arahato sammāsaübuddhassa || ||. ## ## ## 1. Evam me sutaü ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jetavane Anāthapindikassa ārāme || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi Bhikkhavo ti || || Bhadante ti te bhikkhå Bhagavato paccassosuü || || Bhagavā etad avoca || || 3. Avijjā bhikkhave pubbaīgamā akusalānaü dhammā- nam samāpattiyā\<*<1>*>/ anudeva\<*<2>*>/ ahirikam anottappaü || || Avij- jāgatassa bhikkhave aviddasuno micchādiņņhi pahoti || mic- chādiņņhissa micchāsaīkappo pahoti || micchāsaīkappassa micchāvācā pahoti || micchāvācassa micchākammanto pa- hoti || micchākammantassa micchāājãvo pahoti || micchāājã- vassa micchāvāyāmo pahoti || micchāvāyāmassa micchāsati pahoti || micchāsatissa micchāsamādhi pahoti || || 4. Vijjā ca kho bhikkhave pubbaīgamā kusalānaü dham- mānaü samāpattiyā\<*<3>*>/ anudeva hirottappaü || || Vijjāgatassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 sammā- 2 B1-2 anvadeva always. 3 B1-2 sammā- >/ #<[page 002]># %<2 Magga-Saüyuttam XLV.>% bhikkhave viddasuno sammādiņņhi pahoti || sammādiņņhissa sammāsaīkāppo pa- || sammāsaīkappassa sammāvācā pahoti || sammāvācassa sammākammanto pahoti || sammākammantassa sammāājãvo pahoti || sammāājãvassa sammāvāyāmo pahoti || sammāvāyāmassa sammāsati pahoti || sammāsatissa sam- māsamādhi pahotã ti || || ## 1. Evam me sutaü ekaü samayam Bhagavā Sakyesu\<*<1>*>/ viharati Sakkaraü\<*<2>*>/ nāma Sakyānaü nigamo || || 2. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam an- taü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || Upaķķham idam bhante brah- macariyassa yad idaü kalyāõamittatā kalyānasahāyatā kalyāõasampavaīkatā ti || || 3. Mā hevam ânanda mā hevam ânanda || || Sakalam eva hidam ânanda brahmacariyaü yad idaü kalyāõamittatā kalyāõasahāyatā kalyāõasampavaīkatā || || Kalyāõamittas- setam ânanda bhikkhuno pāņikaīkham\<*<3>*>/ kalyāõasahāyassa kalyāõasampavaīkassa ariyam aņņhaīgikam maggam bhā- vessati ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkarissati\<*<4>*>/ || || 4. Katha¤cānanda\<*<5>*>/ bhikkhu kalyāõamitto kalyāõasahāyo kalyāõasampavaīko ariyam atthaīgikam maggam bahulã- karoti || || Idhānanda bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü virāganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõā- miü || sammāsaīkappam bhāveti vivekanissitam || la || sammā- vācam bhāveti || sammākammantam bhāveti || sammāājãvam bhāveti || sammāvāyāmam bhāveti || sammāsatim bhāveti || sammāsamādhim bhāveti vivekanissitam virāganissitam ni- rodhanissitam vossaggapariõāmiü || || Evaü kho ânanda bhikkhu kalyāõamitto kalyaõasahāyo kalyāõasampavaīko ariyam aņņhaīgikaü maggam bhāveti ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkaroti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Sakkesu. 2 S1 nagarakaü S3 nagaraü. 3 S1-3 pāņikaükhā always. 4 B1-2 -karissatã ti. 5 S1-3 kathaü ānanda. >/ #<[page 003]># %% 5. Tad aminā petam ânanda pariyāyena veditabbaü || yathā sakalam evidam brahmacariyaü yad idam kalyāõa- mittatā kalyāõasahāyatā kalyānasampavaīkatā\<*<1>*>/ || || Ma- maü\<*<2>*>/ hi ânanda kalyāõamittam āgamma jātidhammā sattā\<*<3>*>/ jātiyā parimuccanti || jarādhammā sattā jarāya pa- rimuccanti || maraõadhammā sattā maraõena parimuccanti || sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā\<*<4>*>/ sattā soka- paridevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti || || Iminā kho etam\<*<5>*>/ ânanda pariyāyena veditabbaü yathā sakalam evidam brahmacariyaü yad idaü kalyāõamittatā kalyāõa- sahāyatā kalyāõasampavaīkatā ti || || ## 1. Sāvatthinidānaü\<*<6>*>/ || || 2. Atha\<*<7>*>/ kho āyasmā Sāriputto yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam nisãdi || || Ekam antam nisinno kho āyasmā Sāri- putto Bhagavantam etad avoca || || Sakalam evidam\<*<8>*>/ bhante brahmacariyaü yad idam kalyāõamittatā kalyāõasahāyatā kalyāõasampavaīkatā ti || || 3. Sādhu sādhu Sāriputta || sakalam evidam Sāriputta brahmacariyaü yad idaü kalyāõamittatā kalyāõasahāyatā kalyāõasampavaīkatā ti || || Kalyāõamittassetaü Sāriputta bhikkhave pātikaīkhaü kalyāõasahāyassa kalyāõasampa- vaīkassa ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkarissati || || 4. Katha¤ca Sāriputta bhikkhu kalyāõamitto kalyāõa- sahāyo kalyāõasampavaīko ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkaroti || || Idha\<*<9>*>/ Sāriputta bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vivekanissitaü virāganissitam nirodhanissitaü vossaggapariõāmim || la || sammāsamādhim bhāveti vivekanissitaü virāganissitaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 add ti. 2 S3 maümaü here only. 3 missing in S1. 4 S1 -dhamma. 5 missing in S1-3. 6 missing in S1-3. 7 B2 attha. 8 B1-2 idaü always. 9 S1-3 kathaü. >/ #<[page 004]># %<4 Magga-Saüyuttam XLV.>% nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho Sāri- putta bhikkhu kalyāõamitto kalyāõasahāyo kalyāõasampa- vaīko ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti ariyam aņ- ņhaīgikam maggam bahulãkaroti\<*<1>*>/ || || 5. Tad aminā petam Sāriputta pariyāyena veditabbaü || yathā sakalam evidam brahmacariyaü yadidaü kalyāõa- mittatā kalyāõasahāyatā kalyāõasampavaīkatā\<*<2>*>/ || || Mamaü hi Sāriputta kalyānamittam āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti || jarādhammā sattā jarāya parimuc- canti || maraõadhammā sattā maraõena parimuccanti || so- kaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā\<*<3>*>/ sattā sokapa- ridevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti || || Iminā kho etaü Sāriputta pariyāyena veditabbaü || yathā sakalam evidam brahmacariyaü yad idaü kalyāõamittatā kalyāõa- sahāyatā kalyāõasampavaīkatā ti || || ## 1. Savatthi nidānaü\<*<4>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā ânando pubbaõhasmayam nivā- setvā pattacãvaram ādāya Sāvatthim piõķāya pāvisi\<*<5>*>/ || || 3. Addasā kho āyasmā ânando Jānusoõiü\<*<6>*>/ brāhmaõaü sabbasetena vaëavābhirathena\<*<7>*>/ Sāvatthiyā niyyāyantaü || setā sudam assā yuttā honti setālaīkārā seto ratho seta- parivāro setā\<*<8>*>/ rasmiyo setā patodalaņņhi\<*<9>*>/ setaü chattaü setaü uõhãsaü setāni vatthāni setā upāhanā || setāya\<*<10>*>/ su- daü vālavãjaniyā\<*<11>*>/ vãjãyati\<*<12>*>/ || || Tam enaü jano disvā evam āha || Brahmaü\<*<13>*>/ vata bho yānam\<*<14>*>/ brahmayānaråpaü\<*<15>*>/ vata hoti || || 4. Atha kho āyasmā\<*<16>*>/ ânando Sāvatthiyaü piõķāya caritvā\<*<17>*>/ pacchābhattam piõķapātapaņikkanto yena Bhagavā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 bhāvessati . . . -karissati. 2 B1-2 add ti. 3 S1 -dhamma. 4 missing in S1-3. 5 S1 B1 pāvãsi S3 pāvisã. 6 S3 -soõi. 7 S1 vaëabhi- S3 valabhi- B1-2 -ratena. 8 S1-3 seta. 9 S1 omits laņņhi. 10 S3 setā. 11 S1-3 ratavãjaõi (S1 -ã). 12 S3 vãjiyati B1-2 bãjeyyāti. 13 S1-3 brahmā. 14 S3 yāõam always. 15 S1-3 -yānaü råpaü always. 16 missing in S1-3. 17 S1-3 pavisitvā. >/ #<[page 005]># %% tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || Idhāham bhante pubbaõhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya Sāvatthim piõķāya pāvisiü\<*<1>*>/ || addasaü khoham\<*<2>*>/ bhante Jānusoniü\<*<3>*>/ brāhmaõaü sabbasetena vaëavābhirathena Sāvatthiyā niy- yāyantam || setā sudam assā yuttā honti\<*<4>*>/ setālaīkarā seto ratho setaparivāro setā rasmiyo setā patodalaņņhi setaü chattaü setam uõhãsaü setāni vatthāni setā upāhanā se- tāya sudam\<*<5>*>/ vālavãjaniyā vãjiyyati\<*<6>*>/ || tam enaü jano disvā evam āha || Brahmaü vata bho yānaü brahmayānaråpaü vata hoti\<*<7>*>/ || sakkā nu kho bhante imasmim dhammavinaye brahmayānam pa¤¤āpetun ti || || Sakkā ânandāti Bhagavā avoca || || Imasseva kho etam ânanda ariyassa aņņhaīgikassa maggassa adhivacanam brahmayānaü iti pi dhammayānam iti pi anuttaro saī- gāmavijayo iti pi\<*<8>*>/ || || 5. Sammādiņņhi ânanda bhāvitā bahulãkatā rāgavinaya- pariyosānā\<*<9>*>/ hoti || dosavinayapariyosānā\<*<9>*>/ hoti || mohavinaya- pariyosānā\<*<9>*>/ hoti || || Sammāsaīkappo ânanda bhāvito ba- hulãkato rāgavinayapariyosāno hoti || dosavinayapariyosāno hoti || mohavinayapariyosāno hoti || || Sammāvācā ânanda bhāvitā bahulãkatā rāgavinayapāriyosānā hoti || dosa || pa || mohavinayapariyosānā hoti || || Sammākammanto ânanda bhāvito bahulãkato rāgavinayapariyosāno hoti || dosa || pa || mohavinayapariyosāno hoti || || Sammāājãvo ânanda bhā- vito bahulãkato rāgavinayapariyosāno hoti || dosa || pa || mo- havinayapariyosāno hoti || || Sammāvāyāmo ânanda bhāvito bahulãkato rāgavinayapariyosāno hoti || dosa || pa || mohavinaya- pariyosāno hoti || || Sammāsati ânanda bhavitā bahulãkatā rāgavinayapariyosānā hoti || dosa || pa || mohavinayapariyo- sānā\<*<10>*>/ hoti || Sammāsamādhi ânando bhāvito bahulãkato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 pāvãsi B2 pavisiü. 2 S1-3 addasa khvāhaü. 3 S1-3 Jānussoniü (S3 -õiü) always. 4 missing in S1-3. 5 missing in S1-3. 6 so S1-3; B1-2 bãjeyyāti. 7 S1-3 -yānaüvataråpo instead of -råpam vata; hoti being omitted. 8 B1-2 add ti. 9 S1-3 naü. 10 B1 S3 -sāno (S3 -õo). >/ #<[page 006]># %<6 Magga-Saüyuttam XLV.>% rāgavinayapariyosāno hoti || dosa || pa || mohavinayapariyo- sāno hoti || || Iminā kho etam\<*<1>*>/ ânanda pariyāyena veditabbaü || yathā imassevetam\<*<2>*>/ ariyassa aņņhaīgikassa maggassa adhivaca- nam brahmayānam iti pi dhammayānam iti pi anuttaro saīgāmavijayo iti pãti || || Idam\<*<3>*>/ avoca Bhagavā || idaü vatvā\<*<4>*>/ sugato athāparam etad avoca satthā || || Yassa saddhā ca pa¤¤ā ca || dhammā yuttā sadā dhuraü || hirã ãsā mano yottaü\<*<5>*>/ || sati ārakkasārathi ||\<*<1>*>/|| Ratho sãlaparikkhāro || jhānakkho cakkaviriyo || upekkhā dhurasamādhi || anicchā parivāraõaü ||\<*<2>*>/|| Abyāpādo avihiüsā\<*<6>*>/ || viveko yassa āvudhaü || titikkhā dhammasannāho\<*<7>*>/ || yogakkhemāya vattati ||\<*<3>*>/|| Etad attaniyam\<*<8>*>/ bhåtaü || brahmayānaü anuttaraü || niyyanti dhãrā lokamhā || a¤¤adatthu\<*<9>*>/ jayaü\<*<10>*>/ jayanti\<*<11>*>/ ||\<*<4>*>/|| ## 1. Sāvatthinidānaü || || 2. Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu\<*<12>*>/ || la || ekam antaü nisãdiüsu || 3. Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Idha no bhante a¤¤atitthiyā paribbājakā amhe evam pucchanti || Kimatthi yam āvuso samaõe Go- tame\<*<13>*>/ brahmacariyam vussatã ti || || Evam puņņhā mayam bhante tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam vyā- karoma || || Dukkhassa kho āvuso pari¤¤attam\<*<14>*>/ Bhagavati brahmacariyaü vussatã ti || kacci mayam bhante evam puņ- ņhā evam vyākaramānā vuttavādino ceva Bhagavato homa na ca Bhagavantam abhåtena abbhacikkhāma || dhammassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 S3 imassa- 3 S1 etad. 4 B1 adds na, B2 ca. 5 S3 yottā S1 ghottā. 6 S1-3 vihiüsā S3 adds ca. 7 S3 vamma- B2 camma- 8 S3 attha- B2 attanisam. 9 S1-3 -atthuü. 10 S1 jaya S3 jayā. 11 B2 jahanti. 12 S3 -saükami. 13 S3 samaõo gotamo. 14 S1 pari¤¤atthaü. >/ #<[page 007]># %% cānudhammaü vyākaroma || na ca koci sahadhammiko vā- dānuvādo gārayhaü ņhānaü āgacchatãti\<*<1>*>/ || || 4. Taggha tumhe bhikkhave evam puņņhā evam vyāka- ramāõā vuttavādino ceva me hotha || na ca mam abhåtena abbhācikkhatha || dhammassa cānudhammaü vyākarotha || na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaü\<*<2>*>/ ņhānam āgacchati || || Dukkhassa hi bhikkhave\<*<3>*>/ pari¤¤attam\<*<4>*>/ mayi brahmacariyaü vussati || || Sace vo\<*<5>*>/ bhikkhave a¤¤atit- thiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānam paribbāja- kānam evaü vyakareyyātha || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || || 5. Katamo ca bhikkhave maggo katamā paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āya\<*<6>*>/ || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdam || sammādiņņhi || la || sammāsamādhi || ayam bhikkhave maggo ayam paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || || 6. Evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthivā- nam paribbājakānam evam vyākareyyāthāti || || ## 1. Sāvatthi nidānaü\<*<7>*>/ || || 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkami || pa || 3. Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Brahmacariyam brahmacariyanti bhante vuccati || katamaü nu kho bhante brahmacariyam kata- mam\<*<8>*>/ brahmacariyapariyosānan ti || || Ayam eva kho bhikkhu ariyo {aņņhaīgiko} maggo brah- macariyaü || seyyathãdaü || Sammādiņņhi || pa-pe || sammāsa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 adhigacchatãti. 2 S3 gārayho (or gārayhe by correction). 3 missing in B1. 4 S1-3 pari¤¤atthaü. 5 S1-3 kho. 6 B1-2 pari¤¤āyāti. 7 S1-3 omit nidānam here and further on. 8 missing in S1-3. >/ #<[page 008]># %<8 Magga-Saüyuttam XLV.>% mādhi || || Yo kho bhikkhu rāgakkhayo dosakkhayo mohak- khayo ||idam brahmacariyapariyosānan ti || || ## 1. Sāvatthi nidānaü || || 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā ten' upasaī- kami || upasaīkamitvā || la || 3. Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Rāgavinayo dosavinayo mohavinayo ti bhante vuccati || kissa nu kho etam\<*<1>*>/ bhante adhivacanaü rāga- vinayo dosavinayo mohavinayo ti\<*<2>*>/ || || Nibbānadhātuyā\<*<3>*>/ kho etam bhikkhu adhivacanam rāga- vinayo dosavinayo mohavinayoti || āsavānaü khayo tena vuccatã ti || || 4. Evam vutte so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Amatam\<*<4>*>/ amatan ti bhante vuccati || || Katanaü nu kho bhante amataü || katamo amatagāmimaggo ti || || Yo kho\<*<5>*>/ bhikkhu rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || idaü vuccati amataü || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo\<*<6>*>/ amatagāmimaggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammā- samādhã ti || || ## 1. Sāvatthi nidānam || || 2. Ariyaü vo bhikkhave aņņhaīgikaü maggaü desissāmi vibhajissāmi || taü sunātha sādhukam manasi karotha bhā- sissāmã ti || || Evam bhante ti kho te bhikkhå Bhagavato paccassosuü || Bhagavā etad avoca || || 3. Katamo bhikkhave ariyo aņņhaīgiko maggo || seyya- thãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || || 4. Katamā\<*<7>*>/ ca bhikkhave sammādiņņhi || || Yaü kho bhikkhave dukkhe ¤āõaü dukkhasamudaye ¤āõam duk- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ko instead of nu kho etam. 2 S1-3 omit ti. 3 S1-3 yāyā instead of nibbi-. 4 missing in S1. 5 S1-3 so. 6 omitted by S1-3. 7 S1-3 katamo. >/ #<[page 009]># %% khanirodhe ¤āõaü dukkhanirodhagāminiyā\<*<1>*>/ paņipadāya ¤aõaü || ayaü vuccati bhikkhave sammādiņņhi || || 5. Katamo ca bhikkhave sammāsaīkappo || || Yo kho\<*<2>*>/ bhikkhave nekkhammasaīkappo abyāpādasaīkappo avihiü- sāsaīkappo\<*<3>*>/ || ayaü vuccati bhikkhave sammāsaīkappo || || 6. Katamā ca bhikkhave sammāvācā || || Yā kho bhik- khave musāvādāveramaõã\<*<4>*>/ pisuõāya\<*<4>*>/ vācāya veramaõã pha- rusāya\<*<5>*>/ vācāya\<*<5>*>/ veramaõã samphappalāpā veramaõã || ayaü vuccati bhikkhave sammāvācā || || 7. Katamo ca bhikkhave sammākammanto || || Yā\<*<6>*>/ kho bhikkhave pāõātipātā veramaõã adinnādānā veramaõã ab- rahmacariyā veramaõã || ayaü vuccati bhikkhave sammā- kammanto || || 8. Katamo ca bhikkhave sammāājãvo || || Idha bhikkhave ariyasāvako micchāājãvaü pahāya sammāājãvena\<*<7>*>/ jãvitaü\<*<8>*>/ kappeti || ayaü vuccati sammāājãvo || || 9. Katamo ca bhikkhave sammāvāyamo || || Idha bhik- khave bhikkhu anuppannānaü pāpakānaü akusalānaü dhammānaü anuppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabbhati cittam paggaõhāti padahati\<*<9>*>/ || Uppannānam pā- pakānam akusalānaü dhammānam pahānāya chandaü janeti || la || Anuppannānaü kusalānaü dhammānam uppā- dāya chandaü janeti || la || Uppannānaü kusalānaü dham- mānaü ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhā- vanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārab- bhati cittam paggaõhāti padahati || || Ayaü vuccati bhik- khave sammāvāyāmo || || 10. Katamā ca bhikkhave sammāsati || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye\<*<10>*>/ kāyanupassã viharati ātāpã sampajāno sa- timā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || vedanāsu vedanā- nupassi viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke a- bhijjhādomanassaü || citte cittānupassã viharati ātāpã sam- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -gāmini. 2 missing in S3. 3 S3 avihisā- (corrected from aviühisā-) S1 ahisā (corrected from ahivisā). 4 B1-2 -ni always. 5 S3 omits ya. 6 S1 ye S3 yo. 7 S1-3 jãvena. 8 S1-3 jãvikaü. 9 S1 pajahati. 10 S1 kāyena. >/ #<[page 010]># %<10 Magga-Saüyuttam XLV.>% pajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ayaü vuccati bhikkhave sam- māsati || || Katamo ca bhikkhave sammāsamādhi || || Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicāraü vivekajaü pãtisukham pathamaü jhānam upasampajja viharati || || Vitakkavicārāõaü våpa- samā ajjhattaü sampasādanaü cetaso ekodibhavam avi- takkam avicāraü samādhijam pãtisukhaü dutiyaü jhānam upasampajja viharati || || Pãtiyā ca virāgā ca upekhako ca viharati || sato ca sampajāno sukha¤ ca kāyena paņisaü- vedeti || yan tam ariyā ācikkhanti upekhako satimā sukha- vihārãti tatiyaü jhānam upasampajja viharati || || Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadoma- nassānam atthagamā adukkhamasukham upekhāsatipāri- suddhiü catutthaü jhānam upasampajja viharati || || Ayaü vuccati bhikkhave sammāsamādhã ti || || ## 1.2. Sāvatthi || || Seyyathāpi bhikkhave sālisukaü vā ya- vasukam vā micchāpaõihitam hatthena vā pādena vā ak- kantam hatthaü vā pādaü vā bhindissati\<*<1>*>/ lohitaü vā\<*<2>*>/ uppādessatãti netaü ņhānaü vijjati || taü kissa hetu || micchā paõihitattā bhikkhave sukassa\<*<3>*>/ || || Evam eva kho bhik- khave so vata bhikkhu micchāpaõihitāya diņņhiyā micchā- paõihitāya maggabhāvanaya avijjaü bhindissati vijjam\<*<4>*>/ uppādessati nibbānaü sacchikarissatãti netaü ņhānaü vij- jati || taü kissa hetu || micchāpaõihitattā bhikkhave diņņhiyā || || 3. Seyyathāpi bhikkhave sālisukaü vā yavasukaü\<*<5>*>/ vā sammāpaõihitaü hatthena vā pādena vā akkantam hatthaü vā pādaü vā bhindissati || lohitaü vā uppādessatãti\<*<6>*>/ thā- nam etam vijjati || tam kissa hetu || sammāpaõihitattā bhik- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 chijjati always. 2 missing in S3. 3 S3 såkassa. 4 S1-3 avijjā chijjati vijjā instead of avijjamo 5 S1 B2 såkam. 6 S3 uppādessati. >/ #<[page 011]># %% khave sukassa\<*<1>*>/ || || Evam eva kho bhikkhave so vata bhik- khu sammāpaõihitāya diņņhiyā sammāpaõihitāya magga- bhāvanāya avijjaü bhindissati vijjam uppādessati nibbā- naü sacchikarissatã ti ņhānam etaü vijjati || taü kissa hetu || sammāpaõihitattā bhikkhave diņņhiyā || || 4. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sammāpaõihitāya\<*<2>*>/ diņ- ņhiyā sammāpaõihitāya\<*<2>*>/ maggabhāvanāya avijjam bhindati vijjam uppādeti nibbānam sacchikarotã ti || || Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- nissitaü virāganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõā- miü || pe || sammāsamādhim bhāveti vivekanissitam virāga- nissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü ceso\<*<3>*>/ bhikkhave bhikkhu sammāpaõihitāya diņņhiyā sammāpaõi- hitāya maggabhāvanāya avijjam\<*<4>*>/ bhindati vijjam uppādeti nibbānam sacchikarotã ti || || ## 1.2. Sāvatthi || || Atha kho Nandiyo paribbājako yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā sad- dhiü sammodi || sammodānãyaü kathaü sārānãyaü vãtisā- retvā ekam antaü nisãdi || || 3. Ekaü antaü nisinno kho Nandiyo paribbājako Bha- gavantam etad avoca || || Kati nu kho\<*<5>*>/ bho Gotama dhammā bhāvitā bahulãkatā nibbānagamā honti nibbānaparāyanā nibbānapariyosānā ti || 4. Aņņhime kho Nandiya\<*<6>*>/ dhammā bhāvitā bahulãkatā nibbānagamā honti nibbānaparāyanā nibbānapariyosānā || katame aņņha || seyyathãdaü sammādiņņhi || la-pe || sammā- samādhi || || Ime kho Nandiya aņņha dhammā bhāvitā ba- hulãkatā nibbānagamā honti nibbānaparayanā nibbānapa- riyosānā ti || || 5. Evaü vutte Nandiyo paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bho Gotama abhikkantam bho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 såkassa S3 såkkassa. 2 S1-3 omit sammā. 3 B1 has vo instead of ceso, omitted by B2 4 S1-3 avijjā. 5 S3 inserts bhante. 6 S1-3 Atha kho Nandiya aņņha instead of aņņhi-. >/ #<[page 012]># %<12 Magga-Saüyuttam XLV.>% Gotama || pa || upāsakam mam bhavaü Gotamo dhāretu ajjatagge pāõupetaü saraõaü gatanti || || Avijjāvaggo\<*<1>*>/ paņhamo\<*<2>*>/ || || Tassa uddānam\<*<3>*>/ || || Avijjā\<*<4>*>/ ca Upaķķha¤ca\<*<5>*>/ || Sāriputto ca Brāhmaõo || Kimatthiyo dve\<*<6>*>/ Bhikkhu || Vibhaīgo\<*<7>*>/ Såka\<*<8>*>/ Nandiyoti\<*<9>*>/ || || ## ## 1. Sāvatthi nidānaü || || 2. Icchāmaham bhikkhave aķķhamāsam paņisalliyituü\<*<10>*>/ || namhi kenaci upasaīkamitabbo a¤¤atra ekena piõķapāta- nãhārakenāti || || Evam bhante ti kho te bhikkhå Bhagavato paņissutvā\<*<11>*>/ nāssudha koci Bhagavantam upasaīkamati a¤¤atra ekena piõķapātanãhārakena || || 3. Atha kho Bhagavā tassa aķķhamāsassa accayena paņi- sallānā vuņņhito bhikkhå āmantesi || || Yena svāham bhik- khave vihārena paņhamābhisambuddho viharāmi || tassa pa- desena vihāsiü || || 4. So evam pajānāmi micchādiņņhipaccayā pi vedayitaü || sammādiņņhipaccayā pi vedayitaü || pa || micchāsamādhipac- cayā pi vedayitaü || sammāsamādhipaccayā pi vedayitaü || || Chandapaccayā pi vedayitaü || vitakkapaccayā pi vedayi- taü || sa¤¤āpaccayā pi vedayitaü || || 5. Chando ca avåpasanto hoti\<*<13>*>/ || vitakko ca avåpasanto hoti\<*<14>*>/ || sa¤¤ā ca avåpasantā hoti || tappaccayā vedayitaü || || [Chando ca våpasanto hoti || vitakkā ca avåpasantā honti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1 only. 2 S1-3 Paņhamo vaggo B2 Vaggo paņhamo. 3 S1-3 tatruddānaü. 4 B1-2 Avijja¤. 5 S1-3 omit ca. 6 S3 ve B1 kimatta¤¤atara B2 kimattama¤¤ataro. 7 S1-3 vibhange. 8 S3 sundikena. 9 B1-2 Nandiyāti. 10 S1-3 -sallã- B2 -salla- 11 B2 paccassosuü begun not finished in S3. 12 S1-3 sa¤¤appaccayā the phrase is repeated in S1. 13 S1-3 vitakkāca avupasantā (S3 adds ca) honti. 14 S1-3 honti. >/ #<[page 013]># %% sa¤¤ā ca avåpasantā honti || tappaccayā pi vedayitaü || || Chando ca våpasanto hoti || vitakkā ca våpasantā honti || sa¤¤ā ca avåpasantā honti || ||] \<*<1>*>/ Chando ca våpasanto hoti || vitakko ca våpasanto hoti\<*<2>*>/ || sa¤¤ā ca våpasantā hoti\<*<3>*>/ || tappaccayā vedayitaü || || 6. Appattassa pattiyā atthi āyāmaü\<*<4>*>/ || || tasmim pi ņhāne anuppatte tappaccayā pi vedayitan ti || || ## 1.2. Sāvatthi || || Icchāmāham bhikkhave temāsam pati- salliyituü\<*<5>*>/ || || 3. Atha kho Bhagavā tassa temāsassa accayena paņi- sallāõā vuņņhito bhikkhå āmantesi || || Yena svāham bhik- khave vihārena pathamābhisambuddho viharāmi tassa pa- desena\<*<6>*>/ vihāsiü\<*<7>*>/ || || 4. So evam pajānāmi\<*<8>*>/ micchādiņņhipaccayā vedayitaü || micchādiņņhivåpasamapaccayā vedayitaü || sammādiņņhipac- cayā\<*<9>*>/ vedayitaü || sammādiņņhivåpasamapaccayā\<*<9>*>/ vedayitaü || la\<*<10>*>/ || micchāsamādhipaccayā pi vedayitaü || micchāsamādhi- våpasamapaccayā pi vedayitaü || sammāsamādhipaccayā pi vedayitaü || sammāsamādhivåpasamapaccayā pi vedayitaü || chandapaccayā pi vedayitaü || Chandavåpasamapaccayā p vedayitaü || vitakkapaccayā pi vedayitaü || vitakkavåpasama- paccayā pi vedayitaü || sa¤¤āpaccayā pi vedayitaü || sa¤¤ā- våpasamapaccayā pi vedayitaü || || 5. Chando ca avåpasanto hoti vitakko ca avåpasanto hoti || sa¤¤ā ca avåpasantā hoti tappaccayā pi vedayitaü || [Chando ca våpasanto hoti vitakkā ca avåpasantā honti sa¤¤ā ca avåpasantā honti tappaccayā pi vedayitaü || Chando ca våpasanto hoti vitakkā ca våpasantā honti sa¤¤ā ca avåpasantā honti tappaccayā pi vedayitam] \<*<11>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The part between [] is not to be found in B1-2. 2 S1-3 vitakkā- -santā honti here and further on. 3 S1-3 honti here and further on. 4 S1-3 āyāma B1 āyācam. 5 The sequel as in the preceding sutta. 6 S1-3 padeseneva. 7 S1 vihāsi. 8 S1-3 paņijānāmi. 9 S1-3 add pi. 10 S1-3 sabbaü vitthāretabbaü -pe- 11 The part between [] is not to be found in B1-2. >/ #<[page 014]># %<14 Magga-Saüyuttam XLV.>% chando ca våpasanto hoti vitakko ca våpasanto hoti sa¤- ¤ā ca våpasantā hoti tappaccayā vedayitaü\<*<1>*>/ || || 6. Appattassa pattiyā atthi\<*<2>*>/ āyāmam\<*<3>*>/ || tasmiü ņhāne anuppatte tappaccayā pi vedayitan ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<4>*>/ || || 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || pa\<*<5>*>/ || 3. Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Sekho sekho ti bhante vuccati || || Kittāvatā nu kho bhante sekho hotã ti || || 4. Idha [bhikkhave\<*<6>*>/] bhikkhu sekhāya sammādiņņhiyā sammannāgato hoti || la || sekhena sammāsamādhinā saman- nāgato hoti || || Ettāvatā kho bhikkhu sekho hotã ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<7>*>/ || || 2. Aņņhime\<*<8>*>/ bhikkhave dhammā bhāvitā bahulãkatā anuppannā\<*<9>*>/ uppajjanti nā¤¤atra tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassa || || 3. Katame aņņha || || Seyyathãdaü sammādiņņhi || pa-pe || sammāsamādhi || || Ime kho bhikkhave aņņha dhammā bhā- vitā bahulãkatā anuppannā\<*<9>*>/ uppajjanti nā¤¤atra tathāga- tassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassā ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<10>*>/ || || 2. Aņņhime bhikkhave dhammā bhāvitā bahulãkatā anup- pannā uppajjanti || nā¤¤atra sugatavinayā || || 3. Katame aņņha || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || la || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1. 2 S3 atti. 3 S1-3 āyāma B1 āyācam. 4 in S1-3 only. 5 complete in S1-3. 6 missing in B1. 7 missing in S1-3. 8 S3 atthime. 9 S1-3 insert na (added between the lines in S1 2). 10 in B1-2 only. >/ #<[page 015]># %% sammāsamādhi || || Ime kho bhikkhave aņņha dhammā bhā- vitā bahulãkatā anuppannā uppajjanti\<*<1>*>/ || nā¤¤atra sugata- vinayā ti || || ## 1.2. Sāvatthi || || Tatravoca\<*<2>*>/ ||pe || || 3. Aņņhime bhikkhave dhammā parisuddhā pariodātā anaīgaõā vigatupakkilesā anuppannā uppajjanti nā¤¤atra tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassa\<*<3>*>/ || || 4. Katame aņņha || || Seyyathãdaü sammādiņņhi || la-pe || sammāsamādhi || || Ime kho bhikkhave aņņha dhammā pa- risuddhā pariyodātā anaīgaõā vigatuppakilesā anuppannā uppajjanti nā¤¤atra tathāgatassa pātubhāvā arahato sam- māsambuddhassā ti || || ## 1.2. Sāvatthi || || Tatravoca\<*<2>*>/ || pe || || 3. Aņņhime bhikkhave dhammā parisuddhā- -uppajjanti nā¤¤atra sugatavinayā || || 4. Katame aņņha || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || la-pe || sammāsamādhi || || Ime kho bhikkhave aņņha dhammā pari- suddhā- -uppajjanti nā¤¤atra sugatavinayā ti || || ## 1. Evam me sutaü ekaü samayam āyasmā ca ânando āyasmā ca Bhaddo Pāņaliputte viharanti Kukkuņārāme || || 2. Atha kho āyasmā Bhaddo sāyaõhasamayam paņisal- lānā vuņņhito yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upasaī- kamitvā āyasmatā ânandena saddhiü sammodi || sammo- danãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3. Ekam antaü nisinno kho āyasmā Bhaddo āyasmantam ânandam etad avoca || || Abrahmacariyaü abrahmacari- yanti āvuso ânanda vuccati || katamaü nu kho āvuso ab- rahmacariyan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 uppanti. 2 in S1-3 only. 3 S1 sammāmbuddhassa. >/ #<[page 016]># %<16 Magga-Saüyuttam XLV.>% Sādhu sādhu āvuso Bhadda bhaddako te āvuso Bhadda ummaggo\<*<1>*>/ bhaddakam paņibhānaü kalyāõã\<*<2>*>/ paripucchā || || 4. Evaü hi\<*<3>*>/ tvam āvuso Bhadda\<*<3>*>/ pucchasi || || Abrahma- cariyam abrahmacariyanti āvuso ânanda vuccati || katamaü nu kho āvuso abrahmacariyan ti || || Evam āvuso ti || || 5. Ayam eva kho āvuso aņņhaīgiko micchāmaggo\<*<4>*>/ abrah- macariyaü\<*<5>*>/ || seyyathãdam || Micchādiņņhi || pa || micchāsa- mādhã ti || || ## 1.2. Pāņaliputtanidānaü\<*<6>*>/ || || 3. Brahmacariyam brahmacariyan ti āvuso ânanda vuccati || katamaü nu kho āvuso brahmacariyam katamam brahmacariyapariyosānan ti || || Sādhu sādhu kho\<*<7>*>/ āvuso Bhadda bhaddako\<*<8>*>/ kho\<*<9>*>/ ti āvuso Bhadda ummaggo bhaddakam paņibhānam kalyāõã paripucchā || || 4. Evaü hi tvam āvuso Bhadda pucchasi Brahmacari- yam brahmacariyan ti āvuso ânanda vuccati || katamaü nu kho āvuso brahmacariyaü katamam brahmacariyapari- yosānan ti || || Evam āvuso ti || || 5. Ayam eva kho\<*<7>*>/ āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo brah- macariyaü || || seyyathãdaü || Sammādiņņhi || pa-pe || sammā- samādhi || || Yo kho āvuso rāgakkhayo dosakkhayo mohak- khayo || imam brahmacariyapariyosānan ti || || ## 1.2. Pāņaliputtanidānaü\<*<10>*>/ || || 3. Brahmacariyam brahmacariyan ti āvuso vuccati || kata- maü nu kho āvuso brahmacariyaü || katamo brahmacārã || katamam brahmacariyapariyosānan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 ummango B1 umaīgo. 2 S1 -õi. 3 in B1-2 only. 4 S1-3 maggo without micchā. 5 S1 ābrahma- 6 this in B2 only; B1 nothing; S1-3 Taü yeva nidānaü kukkutārāmeekamantam- -avoca. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 bhaddakaü. 9 B1 vo; missing in S1-3. 10 so B2 only; S1-3 Taü yeva nidānaü. >/ #<[page 017]># %% Sādhu sādhu\<*<1>*>/ āvuso Bhadda || bhaddako kho te\<*<2>*>/ āvuso Bhadda ummaggo bhaddakam paņibhānaü kalyāõã pari- pucchā || || 4. Evaü hi tvam āvuso Bhadda pucchasi || || Brahmaca- riyam brahmacariyanti āvuso ânanda vuccati || katamaü nu kho āvuso brahmacariyaü || katamo brahmacārã || kata- mam brahmacariyapariyosānan ti || || Evaü āvuso ti || || 5. Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo brah- macariyaü || seyyathãdaü || Sammādiņņhi || pa || sammāsamā- dhi || || Yo kho āvuso iminā ariyena aņņhaīgikena maggena samannāgato ayaü vuccati brahmacārã || || Yo kho āvuso rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || idam brahmacari- yapariyosānan ti || || Imesam tiõõaü suttantantānam ekanidānaü\<*<3>*>/ || || Vihāravaggo dutiyo\<*<4>*>/ || || Tassa uddānaü || || Dve Vihārā ca\<*<5>*>/ Sekho\<*<6>*>/ ca || Uppādā\<*<7>*>/ apare duve\<*<8>*>/ || Parisuddhena\<*<9>*>/ dve\<*<10>*>/ vuttā\<*<11>*>/ Kukkuņārāmena tayo ti\<*<13>*>/ || || ## ## 1.2. Sāvatthinidānaü\<*<13>*>/ || || 3. Micchata¤ ca\<*<14>*>/ vo bhikkhave desissāmi\<*<15>*>/ sammatta¤ ca\<*<16>*>/ || taü suõātha || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 āma instead of sādhu- 2 missing in B1. 3 So S1-3; B1-2 have tiõisuttantāni ekanidānāni. 4 S1-3 dutiyo vaggo. 5 S1 vihāre S3 -ro S1-3 omit ca. 6 S1-3 sekhā B1 seükho. 7 B1-2 uppāde. 8 S1-3 dve. 9 S1-3 parisuddhā B2 -suddena. 10 missing in S1-3 (erased in S3) 11 S1-3 vutto. 12 S1-3 kukkuņārāme (S1 -maya) tatiyo ti || || 13 S1-3 sāvatthi. 14 S1-3 omit ca. 15 S3 desissasi. 16 S3 omits ca; S1 adds sa. >/ #<[page 018]># %<18 Magga Saüyuttam XLV.>% 4. Katama¤ ca bhikkhave micchattaü || || Seyyathãdaü || micchādiņņhi || pa || micchāsamādhi || || Idaü vuccati bhik- khave micchattaü || || 5. Katama¤ca bhikkhave sammattam || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || pa || sammāsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave sammattan ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || Tatravoca\<*<2>*>/ || || 3. Akusale ca vo bhikkhave dhamme desissāmi kusale ca\<*<3>*>/ dhamme || tam suõātha || || 4. Katame ca\<*<3>*>/ bhikkhave akusalā dhammā || seyyathãdaü || Micchādiņņhi || pa || micchāsamādhi || || Ime vuccanti bhik- khave kusalā dhammā ti || || 5. Katame- -kusalā dhammā- -Sammādiņņhi || pa || sam- māsamādhi || || Ime- -kusalā dhammā ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || Tatravoca\<*<2>*>/ || || 3. Micchāpaņipada¤ca\<*<4>*>/ vo bhikkhave desissāmi sammā- paņipada¤ca\<*<5>*>/ || taü suõātha || || 4. Katamā ca\<*<3>*>/ bhikkhave micchāpaņipadā || || Seyyathã- daü || micchādiņņhi || pa [pe] || micchāsamādhi || || Ayaü vuc- cati bhikkhave micchāpaņipadā || || 5. Katamā ca bhikkhave sammāpaņipadā || || Seyyathãdam || sammādiņņhi || pa [pe] || sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhik- khave sammāpaņipadā ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<6>*>/ || || Tatravoca\<*<7>*>/ || || 3. Gihino\<*<8>*>/ vāham bhikkhave pabbajitassa\<*<9>*>/ vā micchā- paņipadaü na vaõõemi || || 4. Gihi vā bhikkhave pabbajito vā micchāpaņipanno \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1. 2 in S1-3 only. 3 missing in S3. 4 S1-3 -paņipadā. 5 S1-3 -patipadāca. 6 missing in B1. 7 in S1-3 only. 8 B2 gãh- always B1 gãh- and gih- 9 B2 pabbajji- always B1 almost always. >/ #<[page 019]># %% micchāpaņipattādhikaraõahetu\<*<1>*>/ nārādhako\<*<2>*>/ hoti ¤āyaü\<*<3>*>/ dhammaü kusalaü || || Katamā ca bhikkhave micchāpaņipadā || Seyyathãdaü || micchādiņņhi || pa || micchāsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave micchāpaņipadā || || Gihino vāham bhik- khave pabbajitassa vā micchāpaņipadaü na vaõõemi || || 5. Gihivā bhikkhave pabbajito vā micchāpaņipanno mic- chāpaņipattādhikaraõahetu nārādhako hoti ¤āyaü dhammaü kusalaü || || 6. Gihino vāhaü bhikkhave pabbajitassa vā sammāpaņi- padaü vaõõemi || || 7. Gihi vā bhikkhave pabbajito vā\<*<4>*>/ sammāpaņipanno sammāpaņipattādhikaraõahetu ārādhako hoti ¤āyaü dham- maü kusalaü || || Katamā ca\<*<5>*>/ bhikkhave sammāpaņipadā || seyyathãdam || sammādiņņhi || pa [-pe] sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave sammāpaņipadā || || Gihino vāham bhik- khave pabbajitassa vā sammāpaņipadaü vaõõemi || || 8. Gihi vā bhikkhave pabbajito vā sammāpaņipanno sam- māpaņipattādhikaraõahetu ārādhako hoti ¤āyaü dhammaü kusalan ti || || ## 1.2. Savatthi || || Tatravoca\<*<6>*>/ || || 2. Asappurisa¤ ca vo bhikkhave desissāmi sappurisa¤ ca || taü suõātha || || 4. Katamo ca bhikkhave asappuriso || || Idha bhik- khave ekacco micchādiņņhiko hoti || micchāsaīkappo mic- chāvāco\<*<7>*>/ micchākammanto micchāājãvo micchāvāyāmo micchāsati micchāsamādhi || || Ayam vuccati bhikkhave asappuriso || || 5. Katamo ca bhikkhave sappuriso || || Idha bhikkhave ekacco sammādiņņhiko\<*<8>*>/ hoti || sammāsaīkappo sammāvāco\<*<7>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -paņi padattādhi- 2 S1-3 na ārādhako always. 3 S1 ¤āya always, corrected here from nāyaü in S3. 4 These words from gihi are missing in S1-3. 5 missing in S1-3. 6 this number in S1-3 only. 7 S1-3 -vācā. 8 S1-3 sammādiņņhi. >/ #<[page 020]># %<20 Magga-Saüyuttam XLV.>% sammākammanto sammāājãvo sammāvāyāmo sammāsati sam- māsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave sappuriso ti || || ## 1.2. Sāvatthi || || Tatravoca\<*<1>*>/ || || 3. Asappurisa¤ ca vo bhikkhave desissāmi asappurisena asappurisatara¤ cā || sappurisa¤ ca vo bhikkhave\<*<2>*>/ desissāmi sappurisena sappurisatara¤ ca || taü suõātha || || 4. Katamo ca bhikkhave asappuriso || || Idha bhikkhave ekacco micchādiņņhiko hoti || pa-pe || micchāsamādhi || ayaü vuccati bhikkhave asappuriso || || 5. Katamo ca bhikkhave asappurisena asappurisataro || || Idha bhikkhave ekacco micchādiņņhiko hoti || pa [pe] || micchā- samādhi micchā¤āõã\<*<3>*>/ micchāvimutti || || Ayam vuccati bhik- khave asappurisena asappurisataro || || 6. Katamo ca bhikkhave sappuriso || || Idha bhikkhave ekacco sammādiņņhiko hoti || pa\<*<4>*>/ || sammāsamādhi || ayaü vuccati bhikkhave sappuriso || || 7. Katamo ca bhikkhave sappurisena sappurisataro || || Idha bhikkhave ekacco sammādiņņhiko || pa\<*<5>*>/ || sammāsamā- dhi || sammā¤āõã\<*<6>*>/ sammāvimutti || || Ayaü vuccati bhikkhave sappurisena sappurisataro ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<7>*>/ || || 3. Seyyathāpi bhikkhave kumbho anādhāro suppavattiyo\<*<8>*>/ hoti sādhāro duppavattiyo\<*<9>*>/ hoti || evam eva kho bhikkhave cittam anādhāraü suppavattiyaü\<*<10>*>/ hoti || sādhāraü duppa- vattiyaü\<*<11>*>/ hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 These numbers in S1-3 only. 2 S1-3 omit vo bhikkhave. 3 S1-3 -¤āõaü corrected from ¤ānāü in S1. 4 S1-3 sammāsaīkappo sammāvācā. 5 missing in S1-3. 6 S1 -¤āõa S3 -¤ānā. 7 in B2 only. 8 S1-3 ppavattayo. 9 S1-3 sādhārappavattayo S1 having a blank instead of du. 10 S1-3 anādhārappavattayaü with a blank instead of su in S1 11 S1-3 sādhārappavatti omitting yaü hoti with a blank instead of du in S1. >/ #<[page 021]># %% 4. Ko ca bhikkhave cittassa ādhāro\<*<1>*>/ || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammā- samādhi || || Ayaü\<*<2>*>/ cittassa ādhāro\<*<3>*>/ || || 5. Seyyathāpi bhikkhave kumbho anādhāro suppavat- tiyo\<*<4>*>/ hoti || sādhāro duppavattiyo\<*<5>*>/ hoti || evam eva kho bhikkhave cittam anādhāram suppavattiyam\<*<6>*>/ hoti || sādhāram duppavattiyaü\<*<7>*>/ hotã ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<8>*>/ || || Tatravoca\<*<9>*>/ || || 3. Ariyaü\<*<10>*>/ vo bhikkhave sammāsamādhiü desissāmi sa- upanisaü saparikkhāraü || taü suõātha || || 4. Katamo ca bhikkhave ariyo sammāsamādhi\<*<11>*>/ sa upa- niso saparikkhāro || seyyathãdaü || Sammādiņņhi sammāsaī- kappo - vācā -kammanto -ājãvo -āyāmo -sati\<*<12>*>/ || || 5. Yā\<*<13>*>/ kho bhikkhave imehi sattahaīgehi cittassa ekag- gatā saparikkhārā\<*<14>*>/ || ayaü vuccati bhikkhave ariyo sam- māsamādhi saupaniso iti pi\<*<15>*>/ || saparikkhāro iti pã ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<16>*>/ || || Tatravoca\<*<17>*>/ || || 3. Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || || Imā kho bhikkhave tisso vedanā || || 4. Imāsaü kho bhikkhave tissannam vedanānam pari¤¤āya ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo || katamo ariyo aņņhaī- giko maggo || || Seyyathãdaü sammādiņņhi || la [pe] || sammā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anādhāro -pe- 2 S1 inserts vuccati. 3 S1-3 anādhāro. 4 S1-3 duppavattayo. 5 S1-3 suppavattayo. 6 S1-3 duppavattayo. 7 S1-3 suppavattayo B2 suppavattiyaü. 8 missing in B. 9 in S1-3 only, 10 S1 ayaü. 11 S1-3 omit sammā. 12 B1-2 || pa || sammāsamādhi instead of sammākaīkappo-. 13 missing in S1-3, preceded by sammāsati in B1. 14 S1 B2 saparikhatā B1 saparikhāratā. 15 S1-3 omit itipi. 16 missing in B2. 17 missing in S1-3. >/ #<[page 022]># %<22 Magga-Saüyuttam XLV.>% samādhi || || Imāsaü kho bhikkhave vedanānam pari¤¤āya ayam\<*<1>*>/ ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<2>*>/ || || 3. Atha kho āyasmā Uttiyo yena Bhagavā tenupasaī- kami || la || || 4. Ekam antaü nisinno kho āyasmā Uttiyo\<*<3>*>/ Bhaga- vantam etad avoca || || Idha mayham bhante rahogatassa paņisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapādi || || Pa¤ca kāmaguõā vuttā Bhagavatā || katame nu kho\<*<4>*>/ pa¤ca kāma- guõā Bhagavatā ti\<*<5>*>/ || || 5. Sādhu sādhu Uttiya || pa¤cime kho Uttiya\<*<6>*>/ kāmaguõā vuttā mayā || || Katame pa¤ca || cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || sotavi¤- ¤eyyā saddā || ghānavi¤¤eyyā gandhā || jivhavi¤¤eyyā rasā || kāyavi¤¤eyyā phoņņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ime kho Uttiya pa¤cakāma- guõā vuttā mayā || || 6. Imesaü kho Uttiya pa¤cannaü kāmaguõānam pahā- nāya ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo || || Katamo ariyo aņņhāīgiko maggo || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || la || sam- māsamādhi || || Imesaü kho Uttiya pa¤cannaü kāmaguõā- nam pahānāya ayam\<*<7>*>/ ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || Micchattavaggo tatiyo\<*<8>*>/ || || Tassa uddānaü || || Micchattam Akusalaü\<*<9>*>/ || duve Paņipadā pi\<*<10>*>/ ca || dve Sappurisena\<*<11>*>/ Kumbho\<*<12>*>/ || Samādhi Vedan-Uttiyenāti\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1-2, added between the lines in S3. 2 in B2 only. 3 S1-3 Uttiko-ka always. 4 B1 vo. 5 This phrase katame nu- is missing in S3. 6 S1-3 pa¤ca instead of pa¤cime kho Uttiya. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 tatiyo vaggo omitting micchattavaggo. 9 B1-2 add dhammaü. 10 B1 patipadāsu S1-3 dve patipadesu. 11 S1-3 asappuriso instead of dve sap- 12 B1-2 kumbhā. 13 S1-3 vedanā uttikenāti (S3 -kena cā ti). >/ #<[page 023]># %% ## ## 1.2. Sāvatthinidānaü\<*<1>*>/ || || Tatravoca\<*<2>*>/ || || 3. Micchāpaņipatti¤ca vo bhikkhave desissāmi sammāpaņi- patti¤ca || taü suõātha || || Katamā ca bhikkhave micchāpaņipatti || || Seyyathãdaü || micchādiņņhi || la [pe] || micchāsamādhi || || Ayam vuccati bhik- khave micchāpaņipatti || || 4. Katamā ca bhikkhave sammāpaņipatti || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || la [pe] || sammāsamādhi || || Ayam vuccati bhik- khave sammāpaņipattã ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<3>*>/ || || Tatravoca\<*<2>*>/ || || 3. Micchāpaņipanna¤ ca vo bhikkhave desissāmi sammā- paņipanna¤ ca || taü suõātha || || 3. Katamo ca bhikkhave micchāpaņipanno || || Idha bhik- khave ekacco micchādiņņhiko hoti || la [||pe ||] micchāsamā- dhi || || Ayam vuccati micchāpaņipanno || || 4. Katamo ca bhikkhave sammāpaņipanno || || Idha bhik- khave ekacco sammādiņņhiko hoti || la || sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave sammāpaņipanno ti\<*<4>*>/ || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<5>*>/ || || 3. Yesaü kesa¤ci\<*<6>*>/ bhikkhave ariyo aņņhaīgiko maggo viraddho || viraddho tesam ariyo aņņhaīgiko\<*<7>*>/ maggo sammā- dukkhakkhayagāmã\<*<8>*>/ || || Yesaü kesa¤ci\<*<6>*>/ bhikkhave\<*<9>*>/ ariyo aņņhaīgiko maggo āraddho || āraddho\<*<10>*>/ tesam ariyo aņņhaī- giko\<*<11>*>/ maggo sammādukkhakkhayagāmã\<*<12>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sāvatthi. 2 in S1-3 only. 3 missing in B1. 4 S1-3 omit ti. 5 in B2 only. 6 S1 kesa¤ca. 7 missing in S1. 8 B1-2 -gāmi always. 9 S3 inserts ayaü. 10 missing in S1. 11 missing in S3. 12 S1 omits sammā; S3 B2 add ti. >/ #<[page 024]># %<24 Magga-Saüyuttam XLV.>% 4. Katamo ca bhikkhave ariyo aņņhaīgiko maggo || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || la || sammāsamādhi || || Yesaü kesa¤ci bhikkhave ayam ariyo aņņhaīgiko maggo viraddho || viraddho tesam ariyo aņņhaīgiko maggo sammādukkhak- khayagāmã || Yesaü kesa¤ci bhikkhave ayam ariyo aņņhaīgiko maggo āraddho || āraddho tesam ariyo aņņhaīgiko maggo sammadukkhakkhayagāmã ti\<*<1>*>/ || || ## 1. \<*<2>*>/. Sāvatthi\<*<2>*>/ || || 3. Aņņhime\<*<3>*>/ bhikkhave dhammā bhāvitā bahulãkatā apā- rāpāraīgamanāya\<*<4>*>/ saüvattanti || || Katame aņņha || || Seyya- thãdaü || sammādiņņhi || la || sammāsamādhi || || Ime kho bhik- khave aņņha dhammā bhāvitā bahulãkatā apārāpāraü gamanāya saüvattantã ti || || 4. Idam avoca Bhagavā || idaü vatvā\<*<5>*>/ Sugato athāparaü etad avoca satthā\<*<6>*>/ || || Appakā te manussesu || ye janā pāragāmino || athāyam itarā\<*<7>*>/ pajā || tãram evānudhāvati || || (\<*<1>*>/) Ye ca kho sammadakkhāte || dhamme dhammānuvattino || te janā pāram essanti || maccudheyyaü suduttaraü || || (2) Kaõhaü\<*<8>*>/ dhammam vippahāya\<*<9>*>/ || kaõham bhāvetha paõķito || Okā anokam āgamma || viveke yattha dåramam || || (3) Tatrābhiratiü iccheyya || hitvā kāme aki¤cano || pariyodapeyya attānaü || {cittakilesehi}10 paõķito || || (4) Yesaü sambodhiyaīgesu || sammācittaü subhāvitaü || ādānapaņinissagge || anupādāya ye ratā || || Khãõāsavā jutimanto\<*<11>*>/ || te loke parinibbutā ti || (\<*<5>*>/) || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This number 4 is missing in S3. 2 missing in B1. 3 B2 atthime. 4 S1-3 aparāparaü- 5 B1-2 add na. 6 B2 sattā. 7 B2 ittarā B1 ittharā 8 B2 kaõha. 9 S1 vippāgahāya. 10 B1 B2 cittaü- S1-3 -kelesehi. 11 S1-3 jutã- >/ #<[page 025]># %% ## 1.2. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 3. Sāma¤¤a¤ca vo bhikkhave desissāmi sāma¤¤aphalāni ca || taü suõātha || || 4. Katama¤ca bhikkhave sāma¤¤aü || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || || Seyyathãdaü || sammādiņņhi || la || sam- māsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave sāma¤¤aü || || 5. Katamāni ca bhikkhave sāma¤¤aphalāni || || Sotāpatti- phalaü sakadāgāmiphalam anāgāmiphalam arahattapha- laü\<*<2>*>/ || || Imāni vuccanti bhikkhave sāma¤¤aphalānã ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 3. Sāma¤¤a¤ca vo\<*<4>*>/ bhikkhave desissāmi sāma¤¤attha¤ ca\<*<5>*>/ || taü suõātha || || 4. Katama¤ ca\<*<6>*>/ bhikkhave sāma¤¤aü || ayam eva ariyo\<*<7>*>/ aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || la || sammā- samādhi || || Idaü vuccati bhikkhave sāma¤¤aü || || 5. Katamo ca bhikkhave sāma¤¤attho || yo kho bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || ayaü vuccati bhik- khave sāma¤¤attho ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<8>*>/ || || 3. Brahma¤¤a¤ ca vo bhikkhave desissāmi brahma¤¤a- phalāni ca || taü suõātha || || 4. Katama¤ca kho\<*<9>*>/ bhikkhave brahma¤¤aü || ayam eva ariyo\<*<7>*>/ aņņhaīgiko maggo || seyyathãdam || sammādiņņhi || la || sammāsamādhi || || Idam vuccati bhikkhave brahma¤¤aü || || 5. Katamāni ca bhikkhave brahma¤¤aphalāni || || Sotā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only. 2 S1-3 arahattaü. 3 in B2 only. 4 missing in S1. 5 B1-2 have sāma¤¤atta-o-aü always, B1 more clearly than B2. 6 B1-2 insert kho (B2 vo). 7 B1 evāriyo. 8 in B2 only. 9 B2 vo, missing in S1-3. >/ #<[page 026]># %<26 Magga-Saüyuttam XLV.>% pattiphalaü sakadāgamiphalam anāgāmiphalam arahatta- phalaü\<*<1>*>/ || || Imāni vuccanti bhikkhave brahma¤¤aphalānã ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<2>*>/ || || 3. Brahma¤¤a¤ ca vo bhikkhave desissāmi brahmā¤¤at- tha¤ ca\<*<3>*>/ || taü suõātha || || 4. Katama¤ ca bhikkhave brahma¤¤aü || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammāsamādhi || la || sam- māsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave brahma¤¤aü || || 5. Katamo ca bhikkhave brahma¤¤attho || || Yo kho\<*<4>*>/ bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || ayaü vuccati bhikkhave brahma¤¤attho ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<5>*>/ || || 3. Brahmacariya¤ ca vo bhikkhave desissāmi || brahma- cariyaphalāni ca || taü suõātha || || 4. Katama¤ ca bhikkhave brahmacariyaü || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pa || sammāsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave brahmacariyaü || || 5. Katamāni\<*<6>*>/ ca bhikkhave brahmacariyaphalāni || || Sotā- pattiphalaü sakadāgāmiphalaü anāgāmiphalam arahatta- phalaü\<*<7>*>/ || || Imāni vuccanti bhikkhave brahmacariyaphalā- nãti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<5>*>/ || || 3. Brahmacariyaü ca\<*<8>*>/ vo bhikkhave desissāmi brahma- cariyattha¤ ca || || taü suõātha || || 4. Katama¤ ca bhikkhave brahmacariyaü || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || la || sammāsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave brahmacariyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 arahattam. 2 in B2 only. 3 B1 -atta¤ ca here only. 4 B1-2 ca. 5 in B1 only. 6 S1-3 katamā. 7 S1-3 arahattaü. 8 S1-3 omit ca. >/ #<[page 027]># %% 5. Katamo ca bhikkhave brahmacariyattho || Yo kho\<*<1>*>/ bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || || Ayaü vuccati bhikkhave brahmacariyatthoti || || Paņipattivaggo\<*<2>*>/ catuttho\<*<3>*>/ || || Sabbam eva Sāvatthinidānaü\<*<4>*>/ || || Tassa uddānaü || || Paņipatti\<*<5>*>/ Patipanno ca\<*<6>*>/ || || Viraddha¤ ca\<*<7>*>/ Pāraīgamā\<*<8>*>/ || Sāma¤¤ena dve vuttā || Brahma¤¤ā\<*<9>*>/ aparo duve\<*<10>*>/ || Brahmacariyena dve vuttā || Vaggo tena pavuccatã ti || || ## ## 1. Sāvatthinidānaü\<*<11>*>/ || || 2. Atha kho sambahulā bhikkhå- -etad avocuü\<*<12>*>/ || || 3. Sace vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Kim atthi yam āvuso samaõe Gotame brahmacariyaü vussatã ti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam vyākareyyā- tha || || Rāgavirāgatthaü\<*<13>*>/ kho āvuso Bhagavati brahma- cariyaü vussatã ti || || 4. Sace pana vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Atthi panāvuso atthi paņipadā rāgavirāgāyā ti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤a- parib- evam vyākareyyātha || || Atthi kho avuso maggo atthi paņipadā rāgavirāgāyāti || || 5. Katamo ca bhikkhave maggo katamā\<*<14>*>/ ca paņipadā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S3; B1-2 ca; S1 nothing. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 add vaggo. 4 this mention in S1-3 only; S3 adds evā ti. 5 S1 paņipatto S3 patipanno ca. 6 S3 paņipanne omitting ca. 7 S1-3 viraddho. 8 S1-3 bhāvanassa ca. 9 S1-3 brahma¤¤am. 10 S5 dve. 11 S1-3 sāvatthi. 12 So S1-3. 13 B1-2 -rāgattaü. 14 S1-2 katamo. >/ #<[page 028]># %<28 Magga-Saüyuttam XLV.>% rāgavirāgāya\<*<1>*>/ || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyya- thãdaü || sammādiņņhi || la (pe) || sammāsamādhi || || Ayam bhikkhave maggo ayam paņipadā rāgavirāgāyāti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤a- parib- evam vyāka- reyyāthā ti || || ## 2. Sace vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Kim atthi yam āvuso samaõe Gotame brah- macariyam vussatã ti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤a- parib- evam vyākareyyatha || || Saüyojanapahānatthaü kho\<*<3>*>/ āvuso Bhagavati brahmacariyaü vussatã ti || la\<*<4>*>/ || ## 2. -anusayasamugghāņanatthaü kho\<*<3>*>/ avuso Bhagavati brahmacariyaü vussatã ti || la || || ## 2. -addhānapari¤¤atthaü\<*<5>*>/ kho avuso Bhagavati {brah- macariyaü} vussatã ti || la || ## 2. -āsavānaü khayatthaü kho āvuso Bhagavati brah- macariyaü vussatã ti || || ## 2. -vijjāvimuttiphalasacchikiriyatthaü\<*<6>*>/ kho āvuso Bha- gavati brahmacariyaü vussatã ti || la || || ## 2. -¤āõadassanatthaü kho āvuso Bhagavati brahmaca- riyam vussatã ti || la\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -virāgā ca S1-3 -virāgāyā ti and S1 adds paņipadā. 2 S3 kho. 3 B1 vo. 4 complete in S1-3 as the preceding virāga (numbers 3. 4.) 5 S3 -pari¤¤aņņaü B1 -pari¤¤attaü. 6 S1-3 -phalaü- 7 43-47 are more complete in S1-3 and, in B2, begin sāvatthi. >/ #<[page 029]># %% ## 2. Sa\<*<1>*>/ ce vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Kim atthi yam āvuso samaõe Gotame brah- macariyaü vussatã ti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤a- pari- evam vyākareyyātha || || Anupādāparinibbānat- thaü kho avuso Bhagavati brahmacariyaü vussatã ti || || 3. Sace\<*<2>*>/ pana vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā anupādāparinibbānāyā ti\<*<3>*>/ || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesaü a¤¤a- parib- evaü vyākareyyātha || || Atthi\<*<4>*>/ kho āvuso maggo atthi paņipadā anupādāparinibbānāyā ti\<*<5>*>/ || || 4. Katamo ca bhikkhave maggo katamā ca paņipadā anupādāparinibbānāya || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || || Sammādiņņhi || la || sammāsamādhi || || Ayam bhikkhave maggo ayam paņipadā anupādāparinibbāyā ti || || Evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānam pa- ribbājakānam evam vyākareyyāthā ti || || A¤¤atitthiya-peyyālo\<*<6>*>/ || || Tassa uddānaü || || Virāga-Saüyojanaü Anusaya\<*<7>*>/ || || Addhānam âsavakhayā\<*<8>*>/ || Vijjāvimutti\<*<9>*>/ Ĩāõa¤ca || Anupādāya aņņhamã || || SURIYASSA PEYYâLO. Sabbaü\<*<10>*>/ Sāvatthinidānam || || I. VIVEKA-NISSITAM. ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idam aruõuggaü\<*<11>*>/ || evam eva kho bhik- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 preceded by Sāvatthi in B2. 2 B2 sāca. 3 S1-3 anupādāya- 4 S1-3 insert nu. 5 S3 anupādāya- 6 S1-3 -yāpeyyāli (S3 lã) B2 a¤¤atitthiyavaggo pa¤camo. 7 B1 -sayaü. 8 B1-2 āsavā- 9 S1 vijja-. 10 missing in B1-2. 11 S1-3 arunaggaü always. >/ #<[page 030]># %<30 Magga-Saüyuttam XLV.>% khave bhikkhuno ariyassa aņņhaīgikassa maggassa uppādāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idam kalyā- õamittatā || || 3. Kalyāõamittassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaī- kham ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati\<*<1>*>/ a- a- maggam bahulãkarissati\<*<2>*>/ || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu kalyā- õamitto\<*<3>*>/ ariyam aņņhaīgikaü maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü virāganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõā- miü || la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodha- nissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyānamitto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- bahulãkarotã ti || || ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idam aruõuggaü || evam eva kho bhik- khave bhikkhuno ariyassa aņņhaīgikassa maggassa uppādāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittam yad idam sãla- sampadā || 3. Sãlasampannassetam bhikkhave bhikkhuno patikaī- kham || la || ## 2. -yad idaü chandasampadā || la (pe) || ## 2. -yad idam attasampadā || la || ## 2. -yad idaü diņņhisampadā || la || ## 2. -yad idam appamādasampadā || la || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 bhāvissati. 2 B1 -karissatã ti. 3 S1 -mitte. >/ #<[page 031]># %% ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamaü etam pubbanimittaü yad idam aruõuggam || evam eva kho bhik- khave bhikkhuno ariyassa aņņhaīgikassa maggassa uppā- dāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idam yonisomanasikārasampadā || || 3. Yonisomanasikārasampannassetam bhikkhave bhik- khuno pāņikaīkhaü\<*<1>*>/ ariyam aņņhaīgikam bhāvessati a- a- maggam bahulãkarissati || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu yonisomanasikārasampanno ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- nissitam virāganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõāmim || la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü\<*<2>*>/ kho bhikkhave bhikkhu yo- nisomanasikārasampanno ariyam atthaīgikam maggam bhā- veti a- a- bahulãkaroti || || II. RâGAVINAYA. ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato- || pe || yad idaü kalyāõa- mittatā\<*<3>*>/ || || 3. Kalyāõamittassetaü bhikkhave- || pe || bahulãkarissati || || Katha¤ ca bhikkhave || pe || maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāga- vinayapariyosānaü dosavinayapariyosānam mohavinayapari- yosānam || la || sammāsamādhim bhāveti rāga- dosa- moha- vinayapariyosānaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyā- õamitto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato || pe || yad idaü sãla- sampadā || la\<*<4>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 -kaīkhā. 2 S3 add eva. 3 as 49. 4 as 50. >/ #<[page 032]># %<32 Magga-Saüyuttam XLV.>% ## 2. -yad idaü Chandasampadā || la || ## 2. -yad {idam} attasampadā || la || ## 2. -yad idaü diņņhisampadā || la || ## 2. -yad {idam} appamādasampadā || la || ## 2. -yad idaü yoniso manasikārasampadā || || 3. Yonisomanasikārasampannassetam bhikkhave bhikkhu- no pāņikaīkham || pa || maggam bahulãkaroti\<*<1>*>/ || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāga- vinayapariyosānaü dosavinayapariyosānam mohavinayapari- yosānam || pa || sammāsamādhim bhāveti rāgavinaya- dosa- vinaya- mohavinayapariyosānaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yonisomanasikārasampanno ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- bahulãkarotã ti || || Suriyassa peyyālo\<*<2>*>/ || || Tassuddāõaü\<*<3>*>/ || || Kalyāõamittaü Sãla¤ca || Chando ca Attasampadā || Diņņhi ca Appamādo ca || Yoniso bhavati sattamaü || || EKADHAMMAPEYYâLO I. 1. Sāvatthinidānam\<*<4>*>/ || || I. VIVEKANISSITAM. ## 2. Ekadhammo bhikkhave bahupakāro\<*<5>*>/ ariyassa aņņhaīgi- kassa maggassa uppādāya || || Katamo ekadhammo || || Yad idaü kalyānamittatā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 as 55. 2 B2 adds samatto; S1-3 suriyaüpeyyāli (S3 lã). 3 B1-2 uddānam. 4 S1-3 omits nidānaü. 5 S1-3 bahukāro. >/ #<[page 033]># %% 3. Kalyāõamittassetam bhikkhave bhikkhuno paņikaīkhaü ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati a- a- maggam bahulãkarissati\<*<1>*>/ || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu kalyā- õamitto a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhiü bhāveti vive- kanissitaü virāganissitam nirodhanissitaü vossaggapariõā- miü || la (pe) || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodha nissitaü vossaggapariõamiü || || Evam\<*<2>*>/ kho bhikkhave bhik- khu kalyāõamitto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || ## 2. Ekadhammo bhikkhave bahupakāro\<*<3>*>/ ariyassa aņņhaīgi- kassa uppādāya || || Katamo ca ekadhammo || yad idaü sãla- sampadā || la || || ## 2. -yad {idaü} chandasampadā || la || || ## 2. -yad idam attasampadā || la || || ## 2. -yad {idaü} diņņhisampadā || la || || ## 2. -yad idam appamādasampadā || la || || ## 2. -yad\<*<4>*>/ idaü yonisomanasikārasampadā || || 3. Yonisomanasikārasampannassetam bhikkhave bhik- khun opātikaīkham\<*<5>*>/ ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati a- a- maggam bahulãkarissati\<*<1>*>/ || || Katha¤ca bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -karissatã ti 2 S1-3 add eva. 3 S1-3 bahukāro. 4 The numbers 64-68 and the beginning of 69 are more or less complete in S1-3. 5 S1-3 -kaīkhā almost always. >/ #<[page 034]># %<34 Magga-Samyuttam XLV.>% bhikkhu yonisomanasikārasampanno ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || pe || sammāsamadhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yoniso- manasikārasampanno ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || II. RâGAVINAYA- ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Ekadhammo bhikkhave bahupakāro\<*<2>*>/ ariyassa aņņhaīgi- kassa maggassa uppādāya || || Katamo ekadhammo || yad idaü kalyāõamittatā || || 4. Kalyāõamittassetam bhikkhave- -maggam bahulãkaro- ti\<*<3>*>/ || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāga- vinayapariyosānaü dosavinayapariyosānam mohavinayapari- yosānaü || la || sammāsamādhim bhāveti rāga- dosa- moha- vinayapariyosānaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu kal- yāõamitto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || ## 2. \<*<4>*>/ -yad idaü sãlasampadā || la || || ## 2. -yad idaü chandasampadā || la || || ## 2. -yad idam attasampadā || la || || ## 2. -yad idaü diņņhisampadā || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3. 2 S1-3 bahukāro. 3 as in number 63. 4 as in 70. >/ #<[page 035]># %% ## 2. -yad idam appamādasampadā || la || ## 2. -yad\<*<1>*>/ idaü yonisomanasikārasampadā || || 3. Yonisomanasikārasampamassetam bhikkhave- || pe (\<*<69>*>/) || -maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || la (pe) || sammādiņņhim bhāveti rāgavinayapariyosānaü dosa- moha- vinayapariyosānaü || || Evaü\<*<2>*>/ kho bhikkhave yonisomana- sikārasampanno ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti ari- yam aņņhaīgikam maggam bahulãkarotã ti || || {Ekadhammapeyyālaü}\<*<3>*>/ || || {Tassuddānaü} || || Kalyāõamittaü Sãla¤ca || Chando ca Attasampadā || Diņņhi ca Appamādo ca || Yoniso bhavati sattamaü || || EKADHAMMAPEYYâLO II. 1. Sāvatthinidānam || || I. VIVEKANISSITAũo ## 2. Nāham bhikkhave a¤¤am ekadhammam pi samanu- passāmi || yena anuppanno vā ariyo aņņhaīgiko maggo uppajjati || uppanno vā a- a- maggo bhāvanāpāripårim gacchati || yathayidam bhikkhave kalyāõamittatā || || 3. Kalyāõamittassetam\<*<4>*>/ bhikkhave bhikkhuno pāņikaī- kham a- a- maggam bhāvessati a- a- maggam bahulãkaris- sati\<*<5>*>/ || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu kalyāõamitto a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The beginning of this number and the numbers 71-75 are developed, more or less, in S1-3. 2 S1-3 add eva. 3 B2 adds niņņhitaü S1-3 have ekadhammapeyyali (S3 lã). 4 S3 kalyāõassetam. 5 B1 -karissatã ti 6 S1 -karotã ti. >/ #<[page 036]># %<36 Magga-Saüyuttam XLV.>% 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü || la-pe || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhik- khave bhikkhu kalyāõamitto\<*<1>*>/ a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || ## 2. Nāham bhikkhave a¤¤am ekadhammam pi samanu- passāmi- || pe (\<*<77>*>/) || -yathayidam bhikkhave sãlasampa- dā || la || ## 2. -yathayidaü bhikkhave chandasampadā || la || || ## 2. -yathayidam bhikkhave attasampadā || la || || ## 2. -yathayidam bhikkhave diņņhisampadā || la || ## 2. -yathayidam bhikkhave appamādasampadā || la || ## 2. -yathayidam bhikkhave yonisomanasikārasampadā || || 3. Yonisomanasikārasampannassetam bhikkhave bhikkhuno pātikaīkhaü ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati a- a- maggam bahulãkarissati\<*<2>*>/ || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü || pa [pe] || sammādiņņhim bhāveti vivekanissitaü || pa || sammāsamādhim bhāveti viveka- viraga- nirodhanissi- tam vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yonisomanasikārasampanno a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add kalyāõasahāyo. 2 B1 -karissatã ti. >/ #<[page 037]># %% II. RâGAVINAYA- ## 2. Nāham bhikkhave a¤¤am ekadhammaü samanupassā- mi- || pe (\<*<77>*>/) || -yathayidam bhikkhave kalyāõamittatā || || 3. Kalyāõamittassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaīk- haü || || maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāga- vinayapariyosānaü dosavinayapariyosānaü mohavinayapa- riyosānaü || la\<*<1>*>/ || sammāsammādhim bhāveti rāga\<*<2>*>/ || dosa\<*<2>*>/ || mohavinayapariyosānaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyaõamitto a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulã- karotã ti || || ## 2. Nāham bhikkhave a¤¤am ekadhammam pi samanu- passāmi- || pe || -yathayidam bhikkhave sãlasampadā || la || || ## 2. -yathayidam bhikkhave chandasampadā || la || ## 2. -yathayidam bhikkhave attasampadā || la || ## 2. -yathayidam bhikkhave diņņhi sampadā || la || ## 2. -yathayidam bhikkhave appamādasampadā || la || ## 2. -yathayidam\<*<3>*>/ bhikkhave yonisomanasikārasampadā || || 3. Yonisomanasikārasampannassetam bhikkhave bhik- khuno pāņikaīkhaü- || pe (\<*<83>*>/) || a- a- maggam bahulãkaroti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pe- instead of rāga- 2 S1-3 vinaya- 3 S1 yampidam. >/ #<[page 038]># %<38 Magga-Saüyuttam XLV.>% 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāga- dosa- mohavinayapariyosānam || la || sammāsamādhim bhā- veti rāga- dosa- mohavinayapariyosānaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yonisomanasikārasampanno a- a- mag- gam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || Ekadhammapeyyālo\<*<1>*>/ || || Uddānaü\<*<2>*>/ || || Kalyāõamittaü Sãla¤ca || || Chando ca Attasampadā || || Diņņhi ca Appamādo ca || Yoniso bhavati\<*<3>*>/ sattamaü || || GAđGâPEYYâLO. 1. Sāvatthinidānaü || || VIVEKANISSITAM. ## 2. Seyyathā pi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā\<*<4>*>/ pācã- napoõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave bhikkhu ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo\<*<5>*>/ nibbānapabbhāro || || Katha¤ ca bhik- khave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam ba- hulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapab- bhāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- ka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || la-pe || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmim || || Evaü\<*<6>*>/ kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāroti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Yamunā nadã pācãnaninnā pā- cãnapoõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave || la || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -peyyāli. 2 missing in S1-3. 3 S1 bhagavati. 4 B1-2 pācãna- always. 5 S1 adds hoti. 6 S1-3 add eva. >/ #<[page 039]># %% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Acãravatã\<*<1>*>/ nadã pācãnaninnā pācãnapoõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave || la || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Sarabhå nadã pācãnaninnā pā- cãnapoõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave || la || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Mahã nadã pacãnaninnā pācãna- poõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave || la\<*<2>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave yā kāci\<*<3>*>/ mahānadiyo || seyyathã- daü Gaīgā Yamunā Acãravatã Sarabhå Mahã || sabbā tā pācãnaninnā pācãnapoõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave || bhikkhu || pe || nibbānapabbhāro ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã samuddaninnā sa- muddapoõa samuddappabbhārā || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãka- ronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro\<*<4>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Yamunā nadã- || ## 2. Seyyāthāpi bhikkhave Acãravatã\<*<5>*>/ nadã- || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 gaīgā. 2 S1-3 bhikkhu -pe- 3 B1-2 add mā. 4 This text and the five other samudda being exactly the same as the six preceding pācãna but this mere change of word, I abridge for avoiding the tedious rehearsal. 5 S1-3 aci- >/ #<[page 040]># %<40 Magga-Saüyuttam XLV.>% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Sarabhå nadã- || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Mahã nadã- || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave yā kāci\<*<1>*>/ mahānadiyo || seyyatthã- daü Gaīgā Yamunā Acãravatã\<*<1>*>/ Sarabhå Mahã || sabbā tā samuddaninnā samuddapoõā samuddapabbhārā || evam eva kho bhikkhave bhikkhu- -nibbānapabbhāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu- a- a- maggam bahulãkaronto nibbānapoõo nibbānaninno hoti nibbānapabbhāro ti || || Gaīgāpeyyālo\<*<2>*>/ || || Tassa uddānam\<*<3>*>/ || || Cha pācãnato ninnā || Cha ninnā ca\<*<4>*>/ samuddato || Ete dve cha\<*<5>*>/ dvādasa\<*<6>*>/ honti || peyyālã\<*<7>*>/ tena vuccatã ti || || Gaīgāpeyyalã pācãnaninnā pācãnamaggi || Vivekanissitaü dvādasakã paņhamakã\<*<8>*>/ || || II. RâGAVINAYA. ## ## 3. Idha- -bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāgavinayapari- yosānam dosa- mohavinayapariyosānaü- || || Rāgavinayadvādasakã dutiyakã samuddaninnan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-3 add mā. 2 B2 adds samatto; S1-3 Gaīgāpeyyāla (S3 lã) vārasaükhepena likhitam peyyālo vitthāretabbo 3 S1-3 omit tassa- 4 missing in S1-3. 5 S1-3 evam eva instead of ete dve cha. 6 S1-3 -dasā. 7 S1-3 vaggo. 8 this last mention in B1-2 only; B1 has pācanamaggi . . . pathamaõi (or ki?), B2 pathamaka. >/ #<[page 041]># %% III. AMATOGADHA. ## ## 3. Idha- -bhikkhu sammādiņņhim bhāveti amatogadham amataparāyanam amatapariyosānaü- || || Amatogadham dvādasakã tatiyakã || || IV. NIBBâNANNINO. ## ## 3. Idha- -bhikkhu sammādiņņhim bhāveti nibbānaninnaü nibbānapoõam nibbānapabbāram || evam kho bhikkhave bhikkhu ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento- -bahulãka- ronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro ti || || Gaīgāpeyyālã\<*<1>*>/ || || Tassuddānaü || || Cha pācãnato ninnā || cha ninnā ca samuddato || Ete dve cha dvādasā honti\<*<2>*>/ || Vaggo tena pavuccatã ti || || Nibbānaninno dvādasakã\<*<3>*>/ || || catutthakã\<*<3>*>/ chaņņhānavakã\<*<3>*>/ || || ## ## I. VIVEKA- 1. Sāvatthinidānaü\<*<4>*>/ || || 2. Yāvatā bhikkhave sattā apadā vā dvipadā\<*<5>*>/ vā catup- padā vā bahuppadā vā råpino vā aråpino vā sa¤¤ino vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 adds samattã. 2 B1 hoti. 3 B1 -kim.-- These parts II, III, IV of the Gaīgāpeyyalo, -- which run on according to the pattern of I, -- are to be found in the burmese Mss. only, where they are complete with the usual abridgments, but altogether omitted in the Singhalese Mss which merely alluded to them by saying: Vārasampekhenalikhitāü peyyālo vitthāretabbo (S.p. 40 n 2.) -- On account of this, I suppress these texts, numbering only them and not giving more than the distinctive phrases and the reading mentions as afforded by B1-2. 4 B2 omits nidānaü. 5 S1-3 dipadā. >/ #<[page 042]># %<42 Magga-Saüyuttam XLV.>% asa¤¤ino vā nevasa¤¤ināsa¤¤ino\<*<1>*>/ vā || Tathāgato tesam aggam akkhāyati arahaü sammāsambuddho || evam eva kho bhikkhave ye keci kusalā dhammā sabbe te appamādamå- lakā appamādasamosaraõā || appamādo tesaü dhammānam aggam akkhāyati || || 3. Appamattassetam bhikkhave bhikkhuno paņikaīkhaü\<*<2>*>/ ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati a- a- maggam bahulãkarissati\<*<3>*>/ || || Katha¤ ca bhikkhave\<*<4>*>/ bhikkhu appa- matto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü virāganissitaü nirodhanissitam vossaggaparinā- mim || la-pe || sammāsamādhim bhāveti vivekanissitaü virāga- nissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evam eva\<*<5>*>/ kho bhikkhave bhikkhu appamatto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotãti\<*<6>*>/ || || Uparitiõõaü suttānaü vitthāretabbanti\<*<7>*>/ || || II. (RâGAVINAYA-) 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti rāga- vinayapariyosānaü dosavinayapariyosānaü mohavinayapari- yosānaü || la || sammāsamādhim bhāveti rāgavinaya- dosa- vinaya- mohavinayapariyosānaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nevasa¤¤ino vā nāsa¤¤ino (S3 -sa¤¤ãno) 2 S3 -kaükhā. 3 B1-2 -karissatã ti. 4 S1 inserts here bhikkha. 5 in S1-3 only. 6 S1-3 -karoti. 7 This notice is missing in S1-3 and the "upari tãõi suttāni" altogether suppressed; they are, on the contrary, fully exhibited in B1-2; we give only the number 4 by which they differ. >/ #<[page 043]># %% III. (AMATA-) 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti ama- togadham amataparāyanam amatapariyosānaü || la || sammā- samādhim bhāveti amatogadham amataparāyanam amata- pariyosānaü || || IV. (NIBBâNA-) 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti nibbā- naninnaü nibbānapoõam nibbānapabbhāraü || la || sammā- samādhim bhāveti nibbānaninnaü nibbānapoõam nibbāna- pabbhāraü || || ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Seyyathāpi bhikkhave yāni kānici jaīgamānaü\<*<2>*>/ pā- õānam padajātāni sabbāni tāni hatthipade samodhānaü gacchanti || hatthipadaü tesam aggam akkhāyati yad idam mahantattena\<*<3>*>/ || evam eva kho bhikkhave ye keci kusalā dhammā sabbe te appamādamålakā appamādasamosaraõā || appamādo tesaü dhammānam\<*<4>*>/ aggam akkhāyati || || 3. Appamattassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaīkhaü ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati a- a- maggam bahulãkarissati || pe\<*<5>*>/ || || ## 1. Sāvatthi || || 2. Seyyathāpi bhikkhave kåņāgārassa yā kāci gopānasiyo || sabbā tā kåņaīgamā kåņaninnā kåņasamosaraõā || kåņaü tāsam\<*<6>*>/ aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave || || Yathā heņņhimasuttantam evaü vitthāretabbaü\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only. 2 B1-2 jaīgalāõam. 3 B1 mahantenatthe. 4 in B1-2 only. 5 B1-2 karissatã ti || katha¤ ca-; these Mss. repeat the numbers 4 and 5 of tathāgata I. 6 S1-3 tesaü. 7 instead of yathā- S1-3 have ye keci kusaladhammā -pe- >/ #<[page 044]># %<44 Magga-Saüyuttam XLV.>% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci målagandhā || kāëānu- sāriyaü\<*<1>*>/ tesam\<*<2>*>/ aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave || la-pe || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci sāragandhā || lohitacan- danaü tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave || la-pe || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci pupphagandhā || vassikaü tesam\<*<3>*>/ aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave || la-pe || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci kuņņarājāno\<*<4>*>/ sabbe te ra¤¤o cakkavattissa\<*<5>*>/ anuyantā\<*<6>*>/ bhavanti\<*<7>*>/ tesaü rājā\<*<8>*>/ cak- kavatti aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave || la-pe || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave yā kāci tārakaråpānam pabhā || sabbā tā candimāpabhāya\<*<9>*>/ kalaü nāgghanti soëasiü || can- dappabhā\<*<10>*>/ tāsam aggam akkhāyati || evam eva kho bhik- khave || la-pe || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave saradasamaye viddhe vigatava- lāhake deve ādicco nabham\<*<11>*>/ abbhussukkamāno\<*<12>*>/ sabbam ākāsagatam tamagatam abhivihacca bhāsate ca tapate ca\<*<13>*>/ virocati ca\<*<13>*>/ || evam eva kho bhikkhave || la-pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -sārãyaü B1 -sāraü yaü S3 kālāsāriyaü. 2 missing in S1-3. 3 missing in S3. 4 S1-3 kujja- 5 B1 -vattino. 6 S1-3 anuyuttā. 7 B1 honti. 8 S1 B1-2 rājā tesaü. 9 B2 candima- S1-3 candiyā- 10 S3 candipabhā. 11 S1 nabhā. 12 B1 abbhussa- 13 missing in S1. >/ #<[page 045]># %% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave yāni kānici tantāvutānaü vat- thānaü || kāsikaü\<*<1>*>/ vatthaü tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci kusalā dhammā sabbe te appa- mādamålakā appamādasamosaraõā || appamādo tesam dham- mānam aggam akkhāyati || 3. Appamattassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaīkham\<*<2>*>/ ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvessati a- a- maggam ba- hulãkarissatã ti || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu appamatto ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam bahu- lãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü virāga- nirodha- nissitaü vossaggapariõāmiü || la || sammāsamādhim bhāveti vivekanissitaü virāganissitam nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evaü kho bhikkhave bhikkhu appamatto ariyam aņ- ņhaīgikam maggam bhāveti ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkarotã ti || || Appamādavaggo pa¤camo\<*<3>*>/ || || Sabbam eva sāvatthinidānaü\<*<4>*>/ || || Tassa uddānaü\<*<5>*>/ || || Tathāgatam\<*<6>*>/ Padaü Kåņam\<*<7>*>/ || Målaü Sāro ca\<*<8>*>/ Vassikaü || Rājā Candima-Suriyā\<*<9>*>/ ca || Vatthena dasamam padaü || || Yad api Tathāgataü\<*<10>*>/ tad api vitthāretabbaü || || ## 1. Sāvatthinidānaü || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci balakaraõãyā kammantā karãyanti\<*<11>*>/ || sabbe te pathaviü\<*<12>*>/ nissāya pathaviyam pa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 kāsika. 2 S1-3 -kaükhā. 3 missing in S1-3; the mention is in B2 pa¤camo appamādavaggo samatto. 4 The whole phrase in S1-3 only. 5 B1 udānaü S1-3 tassuddānaü. 6 S1-3 -gata. 7 B1-2 kuņam. 8 S1-3 sārena (S3 õa). 9 S1-3 -suriyo B2 såriyaü (B1 yo). 10 S3 tathāgapadaü. 11 S1 kayiranti. 12 B1-2 putha- S3 B2 -vi. >/ #<[page 046]># %<46 Magga-Saüyuttam XLV.>% tiņņhāya evam eva te\<*<1>*>/ balakaraõãya kammantā karãyanti\<*<2>*>/ || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņ- ņhāya ariyam aņņhaīgikam maggam bhāveti a- a- maggam ba- hulãkaroti || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkaroti || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitam virāganissitam nirodhanissitaü vossaggapariõā- miü || la (pe) || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || || Evaü kho abhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya a- a- maggam bhāveti || a- a- maggam bahulãkarotã ti || || Paragaīgāpeyyālãvaõõiyato paripuõõasuttan ti vitthāra- maggã\<*<3>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci\<*<4>*>/ bãjagāmā\<*<5>*>/ bhåtagāmā vuddhim viruëhim vepullaü āppajjanti || sabbe te pathaviü\<*<6>*>/ nissāya pathaviyam patiņņhāya evam ete\<*<7>*>/ bãjagāmā bhåta- gāmā vuddhim viråëhim vepullam āpajjanti || evam eva kho bhikkhave bhikkhu sãlam nissāya sãle patiņņhāya\<*<8>*>/ ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento a- a- maggam bahulãka- ronto vuddhiü viråëhiü vepullam pāpuõāti dhammesu || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto vud- dhiü {viråëhiü} vepullam\<*<9>*>/ pāpuõāti dhammesu || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü || la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 S1-3 kayiranti. 3 This phrase is to be found in the burmese MSS. which add, according to the preceding case, the three statements referring to 1. rāga-dosa-moha; 2. amata; 3. nibbāna.-- Nothing of this appears in the singhalese MSS. Therefore I bound myself to this note upon this matter. 4 B2 adds me. 5 S3 -gāma. 6 B1-2 putha- S3 B2 -vi. 7 S1 eva kho te S3 eva kho. 8 S1 tiņņhāya. 9 S1-3 vepullatam. >/ #<[page 047]># %% nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü\<*<1>*>/ || evam\<*<2>*>/ kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya a- a- bhāvento a- a- bahulãkaronto vuddhiü {viråëhiü vepullam} papuõāti dham- meså ti || || ## 2. Himavantam bhikkhave pabbatarājaü nissāya nāgā kāyaü vaķķhenti balam gāhenti || || Te tattha kāyaü vaķ- ķhetvā balam gāhetvā kusubbhe\<*<3>*>/ otaranti || kusubbhe ota- ritvā mahāsobbhe otaranti || mahāsobbhe otaritvā kunnadiyo otaranti\<*<4>*>/ || kunnadiyo otaritvā mahānadiyo otaranti || mahā- nadiyo otaritvā mahāsamuddaü\<*<5>*>/ sāgaram otaranti || te tattha mahantataü\<*<6>*>/ vepallatam\<*<7>*>/ āpajjanti kāyena || || 3. Evam eva kho bhikkhave bhikkhu sãlam nissāya sãle patiņņhāya ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto mahantatam vepullatam\<*<8>*>/ pāpuõāti dhammesu || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle pati- ņņhāya ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento ariyam aņņhaīgikam maggam bahulãkaronto mahantataü vepul- latam\<*<8>*>/ pāpuõāti dhammesu || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || sammā- samādhim bhāveti viveka- viraga- nirodhanissitaü vossagga- parināmiü || || Evaü\<*<9>*>/ kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento\<*<10>*>/ a- a- maggaü bahulãkaronto\<*<10>*>/ mahantatam vepullatam pāpuõāti dhammeså ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave rukkho\<*<11>*>/ pācãnaninno\<*<12>*>/ pācã napoõo pācãnapabbhāro || so måle\<*<13>*>/chinno\<*<14>*>/ katamena papā- tena\<*<15>*>/ papateyyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 insert eva. 3 B1 kusumbhe of -sobbhe always. 4 omit kunnadiyo o- 5 -samudda. 6 S1 mahattantaü B1-2 mahantattaü. 7 B1-2 vepullattaü. 8 B1-2 mahantattaü vepullattaü. 9 S1-3 insert eva. 10 S1 bhāveti -karoti. 11 missing in S1-3. 12 S1 pācãnninno S3 pācãõa- always. 13 B1 måla always. 14 B1 chinne. 15 in S1-3 only. >/ #<[page 048]># %<48 Magga-Saüyuttam XLV.>% Yena bhante ninno yena poõo yena pabbhāro ti || || 3. Evam eva kho bhikkhave bhikkhu ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto nibbāna- ninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapab- bhāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- [pe] la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodha- nissitaü vossaggapariõāmiü || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãka- ronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo\<*<1>*>/ nibbānapabbhāro ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave kumbho nikkujjo\<*<2>*>/ vamateva udakaü no paccāvamati || evam eva kho bhikkhave bhik- khu ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto vamateva pāpake akusale dhamme no paccā- vamati || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto vamateva pāpake akusale dhamme no paccāvamati || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- || la || sammāsamādhim bhaveti viveva- virāga- nirodhanisitaü vossaggapariõāmiü || evaü kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto vamateva pāpake akusale dhamme no paccāvamatã ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave sālisåkaü\<*<3>*>/ vā yavasåkaü\<*<3>*>/ vā sam- māpaõihitaü hatthena vā pādena vā akkantaü hatthaü vā pādaü vā chijjati\<*<4>*>/ lohitaü vā\<*<5>*>/ uppādessatã ti ņhānam etam vijjati || || Taü kissa hetu || sammāpaõihitattā bhikkhave såkassa\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert hoti. 2 B1-2 nikujjo. 3 B1 -suka- 4 B2 bhijjãti B1 bhissati. 5 in B1-2 only. >/ #<[page 049]># %% 3. Evam eva kho so vata\<*<1>*>/ bhikkhu sammāpaõihitāya maggabhāvanāya avijjam chijjati\<*<2>*>/ vijjam\<*<3>*>/ uppādessati\<*<4>*>/ nibbānaü sacchikarissatãti || ņhānam etaü vijjati || taü kissa hetu || sammāpaõihitattā bhikkhave diņņhiyā || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sammāpaõihitāya diņņhiyā sammāpaõi- hitāya maggabhāvanāya avijjam bhindati vijjam\<*<5>*>/ uppādeti nibbānam sacchikaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- nissitaü || pa [pe] || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vossaggaparināmiü || evaü kho bhikkhave bhikkhu sammāpaõihitāya diņņhiyā sammāpaõihitāya magga- bhāvanāya avijjam bhindati vijjam uppādeti nibbānam sacchikarotã ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ākāse vividhā vātā vāyanti || puratthimā pi vātā vāyanti || pacchimā pi vātā vāyanti || uttarā pi vātā vāyanti || dakkhiõā pi vātā vāyanti || sarajā pi vātā vāyanti || arajā pi vātā vāyanti || sãtā pi vātā vāyanti || uõhāpi vātā vāyanti || parittā pi vātā vāyanti || adhimattā pi vātā vāyanti || || 3. Evam eva kho bhikkhave bhikkhuno ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvayato a- a- maggam bahulãkaroto cattāro pi satipaņņhānā bhāvanā pāripåriü gacchanti || cattāro pi sam- mappadhānā- || cattāro pi iddhipādā || pa¤ca pi indriyāni- || pa¤ca pi balāni- || satta pi bojjhaīgā bhāvanā pāripåriü gacchanti || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhuno a- a- bhāvayato a- a- maggam bahulãkaroto cattāro pi satipaņņhānā || cattāro pi sammappadhānā || cattāro pi iddhipādā || pa¤ca pi indriyāni || pa¤ca pi balāni\<*<6>*>/ || satta pi bojjhaīgā bhāvanā pāripårim gacchanti || || 4. Idha bhikkhu bhikkhave sammādiņņhim bhāveti || pa [pe] || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhuno a- a- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 bhikkhave instead of so vata. 2 B2 bhindati B1 bhindissati. 3 missing in S1. 4 S3 -dessātãti. 5 S1-3 avijjā . . . vijjā. 6 All the phrases are complete in B1-2 here and further on. >/ #<[page 050]># %<50 Magga-Saüyuttam XLV.>% maggam bhāvayato ā- a- maggam bahulãkaroto cattāro pi satipaņņhānā || cattaro pi sammappadhānā || cattāro pi iddhi- pādā || pa¤ca pi indriyāni || pa¤ca pi balāni || satta pi boj- jhaīgā bhāvanā paripårim gacchantã ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave gimhānam pacchime māse ugga- taü\<*<1>*>/ rajojallaü tam enam\<*<2>*>/ mahā akālamegho ņhānaso antaradhāpeti våpasameti || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulã- karonto uppannuppānne pāpake akusale dhamme thānaso antaradhāpeti våpasameti || || Katha¤ca pana bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulã- karonto\<*<3>*>/ uppannuppanne pāpake akusale dhamme thānaso antaradhāpeti våpasameti || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || la [pe] || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || evaü kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto uppannup- panne pāpake akusale dhamme ņhānaso antaradhāpeti våpasametãti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave uppannam mahāmegham tam evam mahāvāto antarāyeva antaradhāpeti våpasameti || evam eva kho bhikkhave bhikkhu a- a- aņņhaīgikam mag- gam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme antarāyeva antaradhāpeti våpa- sameti || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme antarāyeva antaradhāpeti våpasa- meti || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhiü bhāveti || la [pe] || sammāsamāddhiü bhāveti viveka- virāga- niro- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 uhataü. 2 S1-3 tamena. 3 There opens a gap in B2 on account of the loss of the sheet ņau. >/ #<[page 051]># %% dhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulã- karonto uppannuppanne pāpake akusale dhamme\<*<1>*>/ antarāyeva antaradhāpeti våpasametã ti\<*<2>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave\<*<3>*>/ sāmuddikāya\<*<4>*>/ nāvāya vetta- bandhanabandhāya\<*<5>*>/ chamasāni udake pariyenāya\<*<6>*>/ heman- tikena thalam\<*<7>*>/ ukkhittāya vātātapaparetāni\<*<8>*>/ bandhanāni tāni pāvussakena\<*<9>*>/ meghena abhippavuņņhāni\<*<10>*>/ appakasire- neva\<*<11>*>/ paņipassambhanti\<*<12>*>/ påtikāni bhavanti || evam eva kho bhikkhave bhikkhuno a- a- maggam bhāvayato a- a- mag- gam bahulãkaroto appakasireneva saüyojanāni\<*<13>*>/ paņipassam- bhanti påtikāni bhavanti\<*<14>*>/ || || Katha¤ca bhikkhave bhik- khuno a- a- maggam bhāvayato a- a- maggam bahulã- karoto appakasireneva saüyojanāni\<*<13>*>/ paņipassambhanti påtikāni bhavanti || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || pa [pe] || Sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanis- sitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhik- khuno a- a- maggam bhāvayato a- a- maggam bahulã- karoto appakasireneva saüyojanāni\<*<13>*>/ paņipassambhanti påtikāni bhavantã ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave āgantukāgāraü tattha pura- tthimāya pi\<*<15>*>/ disāya āgantvā vāsaü kappenti || pacchimāya\<*<16>*>/ pi disāya āgantvā vāsaü kappenti || uttarāya pi\<*<15>*>/ disāya āgantvā vāsam kappenti || dakkhiõāya pi\<*<15>*>/ āgantvā disāya vā- saü kappenti || khattiyā pi āgantvā vāsaü kappenti || brāhmaõā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 inserts ņhānaso. 2 B1 våpasameti || la || 3 B1 inserts bhikkhu. 4 B1 samuddi- 5 S1-3 vettabandhana (S3 - naü) omitting bandhāya. 6 B1 pariyādāya. 7 S1-3 thalejjā. 8 S1 -tape- 9 B1 pāvussikena. 10 S1-3 abhippabaddhāni. 11 S1-3 -kasirena. 12 S1-3 -sambhenti always. 13 S3 saüyojanā. 14 S1-3 bhavantã ti, tã being erased in S3. 15 missing in S1-3. 16 S3 puratthimā . . . pacchimā. >/ #<[page 052]># %<52 Magga-Saüyuttam XLV.>% pi āgantvā vāsaü kappenti || vessā pi āgantvā vāsaü kap- penti || suddā pi āgantvā vāsaü kappenti || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu ariyam aņņhaīgikam maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto ye dhammā abhi¤¤ā\<*<1>*>/ pari¤- ¤eyyā te dhamme abhi¤¤ā parijānāti || la || ye dhammā abhi¤¤ā pahātabbā te dhamme abhi¤¤ā pajahati || ye dhammā abhi¤¤ā sacchikātabbā te dhamme abhi¤¤ā sacchi- karoti || ye dhammā abhi¤¤ā bhāvetabbā te dhamme a- bhi¤¤ā bhāveti || || 3. Katame ca bhikkhave\<*<2>*>/ dhammā abhi¤¤ā pari¤¤eyyā || pa¤cupādānakkhandhā tissa vacaniyaü || katāme pa¤ca || seyyathãdaü || Råpupādānakkhandho || la [pe] vi¤¤āõupā- dānakkhandho || || Ime kho bhikkhave dhammā abhi¤¤ā pari¤¤eyyā || || 4. Katame ca\<*<4>*>/ bhikkhave dhammā abhi¤¤ā pahātabbā || || Avijjā ca bhavataõhā ca ime bhikkhave dhammā abhi¤¤ā pahātabbā || || 5. Katame ca\<*<3>*>/ bhikkhave dhammā abhi¤¤ā sacchikātabbā || vijjā ca vimutti ca ime bhikkhave dhammā abhi¤¤ā sacchi- kātabbā || || 6. Katame ca\<*<4>*>/ bhikkhave dhammā abhi¤¤ā bhāvetabbā || samatho ca vipassanā ca ime bhikkhave dhammā abhi¤¤ā bhāvetabbā || || 7. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bahulã- karonto ye dhammā abhi¤¤ā pari¤¤eyyā te dhamme a- bhi¤¤ā parijānāti || la [pe] || ye dhammā abhi¤¤ā bhāvetabbā te dhamme abhi¤¤ā bhāveti || || 8. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || la [pe] || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodha- nissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhik- khu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto ye dhammā abhi¤¤ā pari¤¤eyyā te dhamme abhi¤¤ā pa- rijānāti || la || ye dhammā abhi¤¤a pahātabbā te dhamme abhi¤¤ā pajahati || ye dhammā abhi¤¤ā sacchikātabbā te \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 abhi¤¤eyyā. 2 S3 inserts here bhikkhu. 3 in S1-3 only. 4 missing in S1-3. >/ #<[page 053]># %% dhamme abhi¤¤ā sacchikaroti || ye dhammā abhi¤¤ā bhāve- tabbā te dhamme abhi¤¤ā bhāvetã ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā pā- cãnapoõā pācãnapabbhārā || atha mahā janakāyo āgaccheyya kuddālapiņakam ādāya Mayam imaü Gaīgaü\<*<1>*>/ nadim pacchāninnaü karissāma pacchāpoõam pacchāpabbhāranti || || Taü kim mā¤¤atha bhikkhave || api nu so mahājanakāyo Gaīgaü\<*<2>*>/ nadim pacchāninnaü kāreyya pacchāpoõam pacchāpabbhāran ti || || No hetam bhante || || Taü kissa hetu || || Gaīgā bhante nadã pācãnaninnā pācãnapoõā pācãnapab- bharā || sā na sukarā pacchāninnaü kātum pacchāpoõam pacchāpabbhāraü || yāvadeva pana so mahā\<*<3>*>/ janakāyo kila- mathassa vighātassa bhāgã assā ti || || 3. Evam eva kho bhikkhave bhikkhum ariyam aņņhaīgikam maggam bhāventam ariyam a- maggam bahulãkarontam rājāno vā rājamahāmattā vā mittā vā amaccā\<*<4>*>/ vā ¤āti vā sālohitā vā bhogehi abhihaņņhum pavāreyyuü || || Ehambho\<*<6>*>/ purisa kiü te ime kāsāvā anudahanti\<*<7>*>/ kim muõķo kapālam anusaücarasi || ehi hãnāyāvattitvā bhoge ca bhu¤jassa pu¤¤āni ca karohã ti || || So vata bhikkhave bhikkhu a- a- maggam bhāvento a- a- maggam bahulãkaronto sikkham paccakkhāya hãnāyāvattissati\<*<9>*>/ || netam ņhānaü vijjati || || Taü kissa hetu || || Ya¤hitam bhikkhave cittaü dãgharat- taü vivekaninnaü vivekapoõam vivekapabbhāram taü vata hãnāyāvattissatã ti netam ņhānam vijjati || || Katha¤ca bhik- khave bhikkhu a- a- maggam bhāveti a- a- maggam ba- hulãkaroti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Gaīgā. 2 S1-3 Gangāmahā. 3 S1-3 maha- 4 S1-3 vāmaccā instead of vā a-. 5 So B1 and B2 whose the sheet ņaü begins here; S1-3 evaü. 6 S1-3 evambho B1 etambho. 7 B2 anudu (or da?) tanti. 8 S1-3 kabalã (S3 liü) manumāssaücarasi. 9 S1-3 -vatteyyāti. >/ #<[page 054]># %<54 Magga-Saüyuttam XLV.>% 4. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- nissitaü || la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || || Evaü kho bhik- khave bhikkhu a- a- maggam bhāveti a- a- maggam bahulãkarotã ti || || Yad api balakaraõãyaü tad api vitthāretabbaü\<*<1>*>/ || || Balakaraõãyavaggo chaņņho\<*<2>*>/ || || Balaü\<*<3>*>/ Bãja¤ca Nāgoca || || Rukkho\<*<4>*>/ Kumbhena Såkiyā\<*<4>*>/ || âkāsena ca dve Meghā || Nāvā âgantukā Nadãti\<*<6>*>/ || || ## 17. Sāvatthinidānaü || || ## (I. Abhi¤¤ā) 2. Tisso imā bhikkhave esanā || katamā tisso || || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā || || Imā kho bhikkhave tisso esanā || || Imāsam kho\<*<8>*>/ bhikkhave tissannam esanānam abhi¤¤āya ariyo aņņhaīgiko maggo\<*<8>*>/ bhāvetabbo || katamo ariyo aņņhaīgiko maggo || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vive- kanissitaü || la [pe] || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü\<*<9>*>/ || || Imāsaü\<*<10>*>/ kho bhik- khave tissannam esanānam abhi¤¤āya ayam\<*<11>*>/ ariyo aņņhaī- giko maggo bhāvetabbo ti || || 4--5. -sammāsamādhim bhāveti rāga- dosa- mohapari- yosānaü || 6--7. -sammāsamāķhim bhāveti amatogadham amataparā- yanaü amatapariyosānam || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase in B1-2 only. 2 B2 samatto S1-3 nothing. 3 S1-3 måla. 4 S1-3 rukkha. 5 S1-3 såkitaü. 6 S1 na, S3 nadã. 7 in B1-2 only. 8 missing in S1. 9 S3 inserts here imā kho bhikkhave tisso esanā. 10 S1 imaü S3 imā. 11 missing in S1-3. >/ #<[page 055]># %% 8--9. -sammāsamādhim bhāveti nibbānaninnam nibbāna- poõam nibbānapabbhāraü-\<*<1>*>/ || || (II. Pari¤¤ā) 10--17. Tisso imā bhikkhave esanā || katamā tisso || || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā || imā kho bhik- khave tisso esanā || || Imāsaü kho bhikkhave tissannam esanānam pari¤¤āya || la\<*<2>*>/ || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || la\<*<3>*>/ || || Yad api abhi¤¤ā tad api pari¤¤āya vitthāretabbaü\<*<4>*>/ || || (III. Parikkhaya) 18--25. Tisso imā bhikkhave esanā || katamā tisso || || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā || imā kho bhikkhave tisso esanā || || Imāsaü kho bhikkhave tissannam esanānam parikkhayāya || la || ayam\<*<5>*>/ ariyo aņņhaīgiko maggo bhāve- tabbo ti\<*<6>*>/ || || Yad api abhi¤¤ā tad api parikkhayāya vitthāre- tabbaü\<*<7>*>/ || || (IV. Pahāna) 26--33. tisso imā bhikkhave esanā || || katamā tisso || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā || imā kho bhik- khave tisso esanā || || Imāsam kho bhikkhave tissannam esanānam pahānāya [pe] \<*<8>*>/ || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || Yad api abhi¤¤ā tad api pahānāya vitthāretabbaü\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The numbers 4-9 complete in B1-2 are not even pointed out in S1-3 - cf. the Appamāda-vaggo. 2 complete in S1-3 but only for the numbers 2-3. 3 S3 -- inserts here imā kho bhikkhave tisso esanā. 4 This advice is not to be found in the Singhalese Mss. 5 S1-3 omit || la || ayam. 6 S1-3 omit ti. 7 instead of this S1-3 have katamo ariyo- -maggo -idha- -parikkhayāya- -maggo bhāvetabbo. 8 S1-3 abridge without even inserting -pe-, B1-2 are complete. >/ #<[page 056]># %<56 Magga-Saüyuttam XLV.>% ## [2--33] Tisso imā bhikkhave vidhā || katamā tisso || || Seyyo ham asmãti vidhā || Sadiso ham asmãti vidhā || Hãno ham asmãti vidhā || || Imā kho bhikkhave tisso vidhā || || Imāsaü kho bhikkhave tissannaü vidhānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo || || katamo ariyo aņņhaīgiko maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vossaggapariõāmim || || Imāsaü kho bhikkhave tissannaü vidhānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || Yathā esanā evam vitthāretabbā || || ## [2--33] Tayo me bhikkhave āsavā || katame tayo || || Kāmā- savo bhavāsavo avijjāsavo || || ime kho bhikkhave tayo āsavā || || Imesaü kho bhikkhave tiõõannam āsavānam abhi¤¤āya pari¤¤āyaparikkhayāya pahānāya || pa || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## [2--33] Tayo me bhikkhave bhavā || katame tayo || || Kāmabhavo råpabhavo aråpabhavo || ime kho bhikkhave tayo bhavā || || Imesaü kho bhikkhave tiõõannam bhavānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## [2--33] Tisso imā bhikkhave dukkhatā || katamā tisso || || Dukkhadukkhatā saīkhāradukkhatā vipariõāmadukkhatā || imā kho bhikkhave tisso dukkhatā || || Imāsaü kho bhik- khave tissannam dukkhatānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parik- khayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 057]># %% ## [2--33] Tayo me bhikkhave khilā || katame tayo || || Rāgo khilo doso khilo moho khilo || ime kho bhikkhave tayo khilā || || Imesaü kho bhikkhave tiõõannam khilānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## [2--33] Tãõimāni bhikkhave malāni || katamāni tãõi || || Rāgo malam doso malam moho malam || imāni kho bhik- khave tãõi malāni || || Imesaü kho bhikkhave tiõõannam malānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || [2--33] Tayo me bhikkhave nighā || katame tayo || || Rāgo nigho doso nigho moho nigho || ime kho bhikkhave tayo nighā\<*<2>*>/ || || Imesaü kho bhikkhave tiõõannam nighānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ||la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || [2--33] Tisso ima vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā kho bhikkhave tisso vedanā || || Imāsaü kho bhikkhave tissan- naü vedanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pa- hānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only. 2 S1-3 omit ime.õighā S3 nã- always. 3 The suttas 3-9 are so in B1-2, but more complete in S1-3 which however do not give more than the first part (vivekanissitam etc.). >/ #<[page 058]># %<58 Magga-Saüyuttam XLV.>% [2--3] Tisso imā bhikkhave taõhā || katamā tisso || || Kāmataõhā bhavataõhā vibhavataõhā || imā kho bhikkhave tisso taõhā || || Imāsaü kho bhikkhave tissannam taõhānaü abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ariyo aņņhaī- giko maggo bhāvetabbo || katamo ariyo aņņhaīgiko maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti viveka- viraga- nirodhanissittaü vossaggapariõāmiü || pa || sammā- samādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vossagga- pariõamiü || || Imāsaü kho bhikkhave tissannam taõhānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaī- giko maggo bhāvetabbo ti || || 170. (\<*<11>*>/) Tasinā or\<*<1>*>/ Taõhā\<*<2>*>/--\<*<4>*>/ (Rāgavinaya-) (I--IV). [4--33] Tisso imā bhikkhave tasinā || pa || Imāsaü kho bhikkhave tissannaü tasinānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parik- khayāya pahānāya || la || rāgavinaya- dosavimaya- mohavinaya- pariyosānam || la || amatogadham amataparāyanam amata- pariyosānam || pa || nibbānaninnaü nibbānapoõaü nibbāna- pabbhāraü || || Imāsaü kho bhikkhave tissannam tasinānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || pa || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || Esanavaggo sattamo\<*<2>*>/ || || Tassa uddānaü\<*<3>*>/ || || Esanā Vidhā\<*<4>*>/ âsavo || Bhavo\<*<5>*>/ Dukkhatā Khilā\<*<6>*>/ || Malaü\<*<7>*>/ Nigho\<*<8>*>/ ca Vedanā || Dve\<*<9>*>/ Taõhā Tasināya cāti\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This Tasinā (which is not to be found in the Singhalese Mss.) is merely the complement of Taõhā, the tenth and last text of this chapter. 2 S1-3 omit sattamo; B2 has esanāvaggo niņņhito driven back to the end. 3 S1-3 tassud- B2 omits tassa. 4 B2 vidha. 5 missing in S3; B2 adds ca. 6 S1-3 catisso khi (S1 bi?) lā (S3 laü). 7 S1-3 mala¤ca. 8 S3 nãgho. 9 missing in S1-3. 10 S1-3 taõhāyenacāti. >/ #<[page 059]># %% ## 1. Sāvatthinidānam\<*<1>*>/ || || ## 2. Cattāro me bhikkhave oghā || katame cattāro || || Kā- mogho bhavogho diņņhogho avijjogho || || ime kho bhikkhave cattāro oghā || || Imesaü kho bhikkhave catunnam oghānam abhi¤¤āya pari¤¤aya parikkhayāya pahānāya || la\<*<2>*>/ || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || 3--33. Yathā esanā evaü vitthāretabbaü\<*<3>*>/ || || ## 2--33. Cattāro me bhikkhave yogā || katame cattāro || || Kāmayogo bhavayogo diņņhiyogo avijjāyogo || imekho bhik- khave cattāro yogā || || Imesaü kho bhikkhave catunnaü yogānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || lā || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Cattārimāni bhikkhave upādānāni || Katamāni cattāri || || Kāmupādānaü diņņhupādānaü sãlabbatupādānam attavādupādānaü || imāni kho bhikkhave cattāri upādānāni || || Imesaü kho bhikkhave catunnam upādānānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaī- giko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Cattāro me bhikkhave ganthā\<*<4>*>/ || katame cattāro || || Abhijjhā\<*<5>*>/ kāyagantho || byāpādo kāyagantho || sãlabbata- parāmāso kāyagantho || idaü saccābhiniveso kāyagantho || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1 only; in B2 all the texts, save this, begin sāvatthi. 2 S1-3 are more complete in this and the following suttas, but giving only the first development (vivekanissitam . . .). 3 This phrase in B1-2 only. 4 B1 gantā-to; B2 gandhā-dho both always. 5 S1 abhi¤¤ā. >/ #<[page 060]># %<60 Magga-Saüyuttam XLV.>% ime kho bhikkhave cattāro ganthā || || Imesaü kho bhik- khave catunnam ganthānam abhi¤¤āya pari¤¤aya parik- khayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Sattime bhikkhave anusayā || katame satta || || Kāmarāgānusayo paņighānusayo diņņhānusayo vicikicchā- nusayo mānānusayo bhavarāgānusayo avijjānusayo || || Ime kho bhikkhave satta anusayā\<*<1>*>/ || || Imesaü kho bhikkhave sattannam anusayānaü abhi¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Pa¤cime bhikkhave kāmaguõā || katame pa¤ca || || Cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmå- pasaühitā rajanãyā || sotavi¤¤eyyā saddā || la || ghānavi¤¤eyyā gandhā || la || jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || kāyavi¤¤eyyā phoņ- ņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā raja- nãyā || || Ime kho bhikkhave pa¤ca kāmaguõā || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannaü kāmaguõānam abhi¤¤āya pa- ri¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam a- a- maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Pa¤cimāni bhikkhave nivaraõāni || katamānipa¤ca || || Kāmacchandanãvaraõaü vyāpādanãvaraõaü thãnamiddha- nãvaraõam addhaccakukkuccanãvaraõaü vicikicchānãvara- õaü || imāni kho bhikkhave pa¤ca nãvaraõāni || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannaü nãvaraõānam abhi¤¤āya pari¤- ¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Pa¤cime bhikkhave upādānakkhandhā || katame pa¤ca || seyyathãdaü || || Råpåpādanakkhando vedanåpā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 sattānusayā instead of satta a- >/ #<[page 061]># %% dānakkhandho sa¤¤åpādānakkhando saīkhāråpādānak- khandho {vi¤¤āõåpādānakkhando} || ime kho bhikkhave pa¤- cåpādānakkhandhā || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam upādānakkhandhānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya || la || ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2--33. Pa¤cimāni bhikkhave orambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Sakkāyadiņņhi vicikicchā sãlabbataparā- māso kāmacchando byāpādo || imāni kho bhikkhave pa¤co- rambhāgiyāni saüyojanāni || || Imesam kho bhikkhave pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojānanam abhi¤¤āya pa- ri¤¤āya parikkhayāya pahānāya || pa || ayam ariyo aņņhaī- giko maggo bhāvetabbo ti || || ## 2. Pa¤cimāni\<*<1>*>/ bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saü- yojanāni || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddham- bhāgiyānaü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parik- khayāya pahānāya ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo || katamo a- a- maggo || || 3-17. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vivekanissitaü || la || sammāsamādhim bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyānaü samyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ayam a- a- maggo bhāvetabbo ti\<*<2>*>/ || || Seyyathāpi\<*<3>*>/ bhikkhave Gaīgā nadã || la\<*<2>*>/ || || 18. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni {saü- yojanāni} || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddham- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pa¤cime. 2 ti and all the sequel is to be found in B1-2 only. 3 Preceded by sāvatthi || in B2. >/ #<[page 062]># %<62 Magga-Saüyuttam XLV.>% bhāgiyānaü saüyojanānam abhi¤¤aya pari¤¤āya parik- khayāya pahānāya a- a- maggo bhāvetabbo || katamo a- a- maggo || || 19--33. Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti || la || sammāsamādhim bhāveti rāgavinaya- dosavinaya- moha- vinayapariyosānam || amatogadham amataparāyanaü amata- pariyosānaü || nibbānaninnaü nibbānapoõam nibbānapab- bhāraü || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddam- bhāgiyānam saüyojanānam abhi¤¤āya parikkhāya pahā- nāya ayam ariyo aņņhaīgiko maggo bhāvetabbo ti\<*<1>*>/ || || Oghavaggo aņņhamo\<*<2>*>/ || || Tassa uddānaü\<*<3>*>/ || || Ogho Yogo Upādānaü || Ganthaü\<*<4>*>/ Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvaraõaü\<*<5>*>/ || Khandhā Oruddhambhāgiyāti || || Magga-Saüyuttaü pathamaü\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The combination of the matters in this suttā is not identical to that of Esanā 1, so that they do not agree outside although they do inside. 2 S1-3 omit aņņhamo; B2 has only vaggo. 3 B1 S1-3 tassud- 4 B1 gantam B2 gandhā. 5 B1 ni-; S1-3 nãvaraõā S3 adds ca. 6 B2 oruddhabhā- S1-3 omit ti. 7 This mention is not to be found in S1-3; B2 has samattam instead of pathamam. >/ #<[page 063]># %<63>% ## ## ## 1.2. Sāvatthi || || Tatravoca\<*<1>*>/ || || 3. Himavantam bhikkhave pabbatarājānaü\<*<2>*>/ nissāya nāgā kāyaü vaķķhenti balaü gāhenti || te tattha kāyaü vaķ- ķhetvā balaü gāhetvā kussubbhe\<*<3>*>/ otaranti || kusubbhe otaritvā\<*<4>*>/ mahāsobbhe otaranti || mahāsobbhe otaritvā\<*<4>*>/ kunnadiyo otaranti || kunnadiyo otaritvā mahānadiyo otaranti || mahānadiyo otaritvā mahāsamuddasāgaram otaranti || || Te tattha mahantatam\<*<5>*>/ vepullatam āpajjanti kāyena || || 4. Evam eva kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya satta bojjhaīge bhāvento satta bojjhaīge bahulã- karonto mahantatam vepullatam pāpuõāti dhammesu || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya satta bojjhaīge bhāvento satta bojjhaīge bahulãkaronto mahantataü vepullataü pāpuõāti dhammesu\<*<7>*>/ || || 5. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S1-3 only. 2 S1 -rājaü. 3 S1 kussu- always S3 here only. 4 B2 otaretvā. 5 S1 mahantaü (or mahattaü) always S3 here and once more B1-2 mahantattam always. 6 B1-3 vepullattam always. 7 B1 adds ti. >/ #<[page 064]># %<64 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% dhammavicayasambojjhaīgam bhāveti || la || viriyasam- bojjhaīgam bhāveti || la || viriyasambojjhaīgam bhāveti || la || pãtisambojjhaīgam bhāveti || la || passaddhisambojjhaīgam bhāveti || la || samādhisambojjhaīgam bhāveti || la || {upekhā- sambojjhaīgam} bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmim || || 6. Evaü kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņ- ņhāya sattabojjhaīge bhāvento satta bojjhaīge bahulã- karonto mahantataü vepullatam pāpuõāti dhammeså ti || || ## 1.2. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || I. 3. Seyyathāpi bhikkhave ayaü kāyo āhāraņņhitiko āhāram paticca tiņņhati anāhāro no tiņņhati || evam eva kho bhik- khave\<*<2>*>/ pa¤canãvaraõā āhāraņņhitikā āhāram paņicca tiņņhan- ti || anāhārā\<*<3>*>/ no tiņņhanti || || 4. Ko ca\<*<4>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā kāmac- chandassa uppādāya uppannassa vā kāmacchandassa bhiyyo- bhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave subhanimittam || tattha ayonisomanasikārabahulãkāro\<*<5>*>/ ayam āhāro anuppan- nassa vā kāmacchandassa uppādāya uppannassa vā kamac- chandassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 5. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā byāpādassa uppādāya uppannassa vā\<*<6>*>/ byāpādassa bhiyyobhāvāya ve- pullāya || || Atthi bhikkhave paņighanimittam || tattha ayoniso manasikārabahulãkāro\<*<7>*>/ayam āhāro anuppannassa vā byāpā- dassa uppādāya uppannassa vā byāpādassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 6. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā thãnamid- dhassa uppādāya uppannassa vā thãnamiddhassa bhiyyo- bhāvaya vepullāya || || Atthi bhikkhave arati tandi vijam- bhitā\<*<8>*>/ bhattasammado cetaso ca\<*<9>*>/ lãnattaü\<*<10>*>/ || tattha\<*<11>*>/ ayoniso- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 S1-3 insert bhikkhu. 3 S1-3 B1 anāhāro. 4 S1 ci always, S3 ca here and once more. 5 S1-3 -manasikāro- 6 missing in S1. 7 S1 manasikāro- 8 S1-3 -bhikā. 9 missing in S3. 10 B1-2 lina- 11 missing in S1-3. >/ #<[page 065]># %% manasikārabahulãkāro\<*<1>*>/ ayam āhāro anuppannassa vā thãna- middhassa uppādāya uppannassa vā thãnamiddhassa bhiyyo- bhāvāya vepullāya || || 7. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā uddhacca- kukkuccassa uppādāya uppannassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave cetaso avåpa- samo || tattha ayonisomanasikārabahulãkāro\<*<2>*>/ ayam āhāro anuppannassa vā uddhaccakukkuccassa uppādāya uppan- nassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 8. Ko ca bhikkhave āhāro anuppanāya vā vicikicchāya uppādāya uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave vicikicchaņņhāniyā\<*<3>*>/ dhammā tattha ayonisomanasikārabahulãkāro\<*<4>*>/ ayam āhāro anupan- nāya vā vicikicchāya uppādāya uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya vepullāya || || 9. Seyyathāpi bhikkhave ayaü kāyo āhāraņņhitiko āhā- ram paņicca tiņņhati anāhāro no tiņņhati || evam eva kho bhikkhave ime pa¤ca nãvaraõā āhāraņņhitikā āhāram paņic- ca tiņņhanti\<*<5>*>/ anāhārā no tiņņhanti\<*<6>*>/ || || II. 10. Seyyathāpi bhikkhave ayaü kāyo āhāraņņhitiko āhāram paņicca tiņņhati anāhāro no tiņņhati || evam eva kho bhikkhave satta bojjhaīgā āhāraņņhitikā āhāram paņicca tiņņhanti anāhārā no tiņņhanti || || 11. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā satisam- bojjhaīgassa uppādāyā uppannassa vā satisambojjhaīgassa bhāvanāya\<*<7>*>/ pāripåriyā || || Atthi bhikkhave satisambojjaī- gaņņhaniyā dhammā || tattha yonisomanasikārabahulãkāro ayam āhāro\<*<8>*>/ anuppannassa vā satisambojjhaīgassa uppā- dāya uppannassa vā satisambojjhaīgassa bhāvanāya\<*<7>*>/ pāri- påriyā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -manasikāro- 2 S1 -manasikāro- 3 B1-2 vicikicchā- 4 S1-3 tatthayoniso- 5 S3 tiņņhati. 6 S1-3 omit anāhārā no tiņņhanti. 7 S1 bhāvanā. 8 S3 omits ayam āhāro. >/ #<[page 066]># %<66 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 12. Ko ca bhikkhave āhāro anupannassa vā dhamma- vicayasambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā dhamma- vicayasambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave kusalākusalā dhammā || sāvajjā navajjā\<*<1>*>/ dhammā || hãnapaõãtā\<*<2>*>/ dhammā || kaõhasukkasappatibhāgā dhammā || tattha yonisomanasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā dhammavicayasambhojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā dhammavicayasambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || 13. Ko ca\<*<3>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā viriyasam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā viriyasambojjhaīgassa bhāvanāya\<*<4>*>/ pāripåriyā || || Atthi bhikkhave ārambhadhātu nikkamadhātu parakkamadhātu\<*<5>*>/ || tattha yonisomanasikāra- bahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā viriyasambojjhaī- gassa uppādāya uppannassa vā viriyasambojjhaīgassa bhā- vanāya\<*<6>*>/ pāripåriyā || || 14. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā pãtisamboj- jhaīgassa uppādāya uppannassa vā pãtisambojjhaīgassa bhāvānāya\<*<7>*>/ pāripuriyā || || Atthi bhikkhave pãtisambhoj- jhaīgaņņhāniyā dhammā || tattha yonisomanasikārabahulã- kāro ayam āhāro anuppannassa vā pãti- uppādāya uppan- nassa vā pãti-\<*<8>*>/ bhāvanāya pāripåriyā || || 15. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā passad- dhisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā passaddhisam- bojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave kāyapassaddhi cittapasaddhi || tattha yonisomanasikāraba- hulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā passadhi- -ssa uppādaya uppannassa vā passaddhi- -ssa bhāvanāya pāri- påriyā || || 16. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā samādhisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā samādhi- -ssa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave samathanimittam avyagganimittaü\<*<9>*>/ || tatthayonisomanasikārabahulãkāro ayaü āhāro anuppannassa vā samādhisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā samādhi- -ssa bhāvanāya pāripuriyā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 nāvajjā. 2 S1 adds ya. 3 So S3 here. 4 S1 bhāvanā. 5 S1 nikkamma- parakkamma- 6 S3 bhāvanā. 7 S1-3 bhāvanā. 8 S3 viriya- 9 S3 avyaggha- >/ #<[page 067]># %% 17. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā upekhā- sambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā upekhāsamboj- jhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave upe- khāsambojjhaīgaņņhāniyā dhammā || tattha yonisomanasi- kārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā upekhāsam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā upekhāsambojjhaī- gassa bhāvanāya\<*<1>*>/ pāripåriyā || || 18. Seyyathāpi bhikkhave ayaü kāyo āhāraņņhitiko āhāram paņicca tiņņhati anāhāro no tiņņhati || evam eva kho bhik- khave ime satta bojjhaīgā āhāratiņņhikā āhāram paņicca tiņņhanti anāhārā\<*<2>*>/ no tiņņhantã ti || || ## 2. Ye te bhikkhave bhikkhå\<*<4>*>/ sãlasampannā samādhisam- pannā\<*<5>*>/ pa¤¤āsampannā\<*<6>*>/ vimuttisampannā vimutti¤¤āõa- dassanasampannā || dassanam pāham\<*<7>*>/ bhikkhave tesam bhikkhånam bahukāram vadāmi || || 3. Savanam pāham bhikkhave tesam bhikkhånam bahu- kāram vadāmi || || Upasaīkamanam pāham bhikkhave tesam bhi- bahukāraü vadāmi || || Payiråpāsanam pāham bhikkhave tesaü bhi- bahukāram vadāmi || || Anussatim pāham bhikkhave tesam bhi- bahukāraü vadāmi || || Anu- pabbajjam pāham bhikkhave tesam bhikkhånam bahukāraü vadāmi || || 4. Taü kissa hetu || || Tathāråpānam bhikkhave\<*<8>*>/ bhik- khånam dhammaü sutvā dvayena våpakāsena\<*<8>*>/ våpakaņņho viharati kāyavåpakāsena ca cittavåpakāsena ca\<*<9>*>/ || so tathā våpakaņņho viharanto taü dhammam anussarati anuvitakketi || || 5. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu tathā\<*<10>*>/ våpa- kaņņho viharanto taü dhammam anussarati anuvitakketi || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 bhāvanāvanāya vā. 2 S1-3 anāhāro. 3 There is no trace of separation between this and the preceding sutta in S1-3. 4 S3 yo . . bhikkhu. 5 S3 -sampanno. 6 B1-2 ¤āõa- 7 S1-3 paham always. 8 missing in S1-3. 9 S3 omits citta- ca. 10 S1-3 yathā. >/ #<[page 068]># %<68 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% satisambojjhaīgo tasmiü samaye tassa\<*<1>*>/ bhikkhuno ārad- dho hoti || || Satisambojjhaīgaü yasmiü\<*<2>*>/ samaye bhikkhu bhāveti || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhā- vanā pāripåriü gacchati || || So tathā sato viharanto taü dhammam pa¤¤āya pavicinati\<*<3>*>/ pavicarati parivãmaüsam āpajjati || || 6. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu tathā sato viharanto taü dhammam pa¤¤āya pavicinati pavicarati parivãmaüsam āpajjati || dhammavicayasambojjhaīgo tasmiü samaye tassa\<*<1>*>/ bhikkhuno āraddho hoti || || Dhammavicaya- sambojjhaīgaü yasmiü samaye bhikkhu bhāveti || dhamma- vicayasambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhavanā\<*<4>*>/ pāripåriü gacchati || tassa taü dhammam pa¤¤āya pavi- cinato pavicarato parivãmaüsam āpajjato āraddhaü hoti viriyam asallãnam || || 7. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno taü dhammam pa¤¤āya pavicinato pavicarato parivãmaüsam āpajjato āraddham hoti viriyam asallãnaü || viriyasambojjhaīgo tas- miü\<*<5>*>/ samaye bhikkhuno āraddho hoti\<*<6>*>/ || || Viriyasamboj- jhaīgaü yasmiü\<*<7>*>/ samaye bhikkhu bhāveti || viriyasamboj- jhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripårim gacchati || āraddhaviriyassa uppajjati pãti nirāmisā || || 8. Yasmim samaye bhikkhave bhikkhuno āraddhaviriyassa uppajjati pãti nirāmisā || pãtisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || || Pãtisambojjhaīgaü yasmiü\<*<8>*>/ samaye bhikkhu bhāveti || pãtisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || Pãtimanassa kāyo pi passambhati cittam pi passambhati || || 9. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno pãtimanassa kāyo pi passambhati cittam pi pāssambhati || passaddhisam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || || Pas- saddhisambojjhaīgaü yasmiü\<*<9>*>/ samaye bhikkhu bhāveti || passaddhisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1-2. 2 S3 B1-2 tasmiü. 3 S1-3 pavicināti. 4 missing in S1. 5 S1-3 yasmiü. 6 missing in S1-3. 7 S3 tasmiü. 8 B1 tasmiü. 9 B1-2 tasmiü. >/ #<[page 069]># %% pāripårim gacchati || || Passaddhakāyassa\<*<1>*>/ sukhaü hoti\<*<2>*>/ || sukhino cittaü samādhiyati || || 10. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno passaddha- kāyassa\<*<1>*>/ sukhino cittaü samādhiyati || samādhisamboj- jhaīgo tasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno āraddho hoti || samādhisambojjhaīgaü yasmiü\<*<3>*>/ samaye bhikkhu\<*<4>*>/ bhāveti || samādhisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || So tathā samāhitam cittaü sādhu- kam ajjhupekkhitā\<*<5>*>/ hoti || || 11. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu\<*<6>*>/ tathāsamāhitaü cittaü sādhukam ajjhupekkhitā hoti || upekhāsambojjhaīgo tasmiü\<*<7>*>/ samaye bhikkhuno āraddho hoti || upekhāsamboj- jhaīgaü yasmiü\<*<2>*>/ samaye bhikkhu bhāveti || upekhāsam- bojjhaīgo\<*<8>*>/ tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || 12. Evam bhāvitesu kho bhikkhave sattasu bojjhaīgesu evam bahulikatesu satta phalā sattānisaüsā pātikaīkhā || || Katame satta phalā sattānisaüsā || || 13. Diņņheva dhamme paņihacca\<*<9>*>/ a¤¤am ārādheti || no ce\<*<10>*>/ diņņheva dhamme paņihacca\<*<11>*>/ a¤¤am\<*<12>*>/ ārādheti || atha maraõakāle a¤¤am ārādheti || || 14. No ce\<*<10>*>/ diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārādheti no ce maraõakāle a¤¤am ārādheti || atha pa¤cannam oram- bhāgiyānaü {saüyojanānam} parikkayā antarāparinibbāyã hoti || || 15. No ce\<*<13>*>/ diņņheva dhamme patihacca a¤¤am ārā- dheti || no ce\<*<13>*>/ maraõakāle a¤¤am ārādheti || no ce pa¤can- nam orambhāgiyānam saüyojanānam parikkhayā antarā- parinibbāyã hoti || atha pa¤cannam orambhāgiyānaü samyo- janānam parikkhayā upahacca parinibbāyã hoti || || 16. No ce\<*<13>*>/ diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārā- dheti || no ce\<*<13>*>/ maraõakāle a¤¤am āradheti || no ce\<*<13>*>/ pa¤can- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 passaddhi. 2 B1-2 omit sukhaü hoti. 3 all the Mss. tasmiü. 4 S1-3 add no. 5 S1-3 -pekkhitaü. 6 S1-3 add no. 7 S1 yasmiü. 8 S1-3 jjhaīgaü. 9 B1-2 paņikacca always, S3 paņicca here only. 10 S1-3 add va. 11 S1-3 insert na. 12 S1 a¤¤ā. 13 S1-3 add va. 14 missing in S1-3. >/ #<[page 070]># %<70 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% nam orambhāgiyānaü saüyojānam parikkhayā antarā- parinibbāyã hoti || no ce pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojanānam parikkhayā upahacca parinibbāyã hoti || atha pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojanānam parik- khayā asaīkhāraparinibbāyã\<*<1>*>/ hoti || || 17. No ce diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārādheti || no ce\<*<2>*>/ maraõakāle a¤¤am ārādheti || no ce\<*<2>*>/ pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānam parikkhayā antarāparinib- bhāyã hoti || no ce pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyo- janānam parikkhayā upahacca parinibbāyã hoti || no ce pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānam parikkhayā asaīkhāraparinibbāyã hoti || atha pa¤cannam orambhāgi- yānaü saüyojanānam parikkhayā sasaīkhāraparinibbāyã hoti || || 18. No ce diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārādheti\<*<3>*>/ || no ce maraõakāle a¤¤am ārādheti\<*<4>*>/ || no ce\<*<5>*>/ pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānam parikkhayā antarāparinib- bāyã hoti || no ce\<*<2>*>/ pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyo- janānam parikkhayā upahacca parinibbāyã hoti || no ce pa¤canam saüyojanānam parikkhayā asaīkhāraparinib- bāyã hoti\<*<7>*>/ || no ce\<*<6>*>/ pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyo- janānam parikkhayā sasaīkhāraparinibbāyã hoti || atha pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānam parikkhayā uddhaüsoto hoti akaniņņhagāmã || || 19. Evam bhāvitesu\<*<8>*>/ kho bhikkhave sattasu bhojjhaīgesu evam bahulãkatesu ime satta phalā sattānisaüsā pāņikaī- khā ti || || ## 1. Ekaü samayam āyasmā Sāriputto Sāvatthiyam viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2. Tatra kho āyasmā Sāriputto bhikkhå amantesi âvuso bhikkhaveti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 asaīkhārika- always (S3 -rãka here only; S1-3 adds ve. 2 missing in S1-3. 3 S1 dhāreti. 4 S1 dhāreti once more, S3 omits the whole phrase. 5 missing in S1. 6 This phrase is missing in S1-3. 7 S1 bhāvitosu. 8 S1-3 bhikkhavoti. >/ #<[page 071]># %% âvuso ti te bhikkhå āyasmato Sāriputtassa paccas- sosuü || || âyasmā Sāriputto etad avoca || || 3. Sattime āvuso bojjhaīgā || katame satta || satisamboj- jhaīgo || dhammavicaya- || viriya- || pãti- || passaddhi- || samādhi- || upekhāsambojjhaīgo || ime kho\<*<1>*>/ āvuso satta bojjhaīgā || || 4. Imesaü khvāham\<*<1>*>/ āvuso sattannam bojjhaīgānaü yena yena bojjhaīgena ākaīkhāmi pubbaõhasamayaü viharituü tena tena bojjhaīgena pubbaõhasamayaü viharāmi || || Yena yena bojjhaīgena ākaīkhāmi majjhantikaü samayaü vi- harituü || tena tena bojjhaīgena majjhantikaü\<*<2>*>/ samayaü viharāmi || || Yena yena bojjhaīgena ākaīkhāmi sāyanha- samayaü viharitum || tena tena bojjhaīgena sāyanhasamayaü viharāmi\<*<3>*>/ || || 5. Satisambojjhaīgo iti ce me āvuso hoti || Appamāõo ti me hoti || Susamāraddho ti me hoti || tiņņhantaü ca naü\<*<4>*>/ Tiņņhatãti pajānāmi || || Sa ce pi\<*<5>*>/ me cavati Idappaccayā me cavatãti pajānāmi\<*<6>*>/ || 6-10. || la\<*<7>*>/ || 11. Upekhāsambojjhaīgo iti ce me āvuso hoti || Appa- māõo ti me hoti || Susamāraddho ti me hoti || tiņņhantaü ca naü Tiņņhatãti pajānāmi || || Sa ce pi me cavati Idappac- cayā me cavatãti pajānāmi\<*<8>*>/ || || 12. Seyyathāpi āvuso ra¤¤o vā rājamahāmattassa vā nānārattānaü\<*<9>*>/ dussānam dussakaraõķako\<*<10>*>/ påro assa || so\<*<11>*>/ ya¤¤adeva dussayugam ākaīkheyya pubbaõhasamayam pāru- pituü\<*<12>*>/ || taü tad eva dussayugam pubbaõhasamayam pārupeyya || || Ya¤¤ad eva dussayuham ākaīkheyya maj- jhantikaü\<*<13>*>/ samayam pārupituü || tan tad eva dussayugam majjhantikaü\<*<13>*>/ samayam pārupeyya || || Ya¤¤adeva dus- sayugam ākaīkheyya sāyaõhasamayam pārupituü || tan tad eva dussayugam sāyanhasamayam pārupeyya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1 -ka. 3 S1 -mãti. 4 S1-3 omit ca naü always. 5 missing in S3. 6 S3 -mãti. 7 S1-3 have a stroke but S1 a pe erased. 8 S3 pajānāti. 9 S3 nānarattānaü S1 nānattānaü. 10 S1-3 -raddhak- 11 S1-3 omit assa so. 12 S1 pārå- B1 pārum- both always. 13 S1-3 -tika. >/ #<[page 072]># %<72 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 13. Evam eva khvāham\<*<1>*>/ āvuso imesaü sattannam bojjhaīgānaü yena yena bojjhaīgena ākaīkhāmi pubbaü- hasamayam viharituü || tena tena bojjhaīgena pubbaõhasa- mayaü viharāmi || || Yena yena- omajjhantikaü samayaü viharāmi || Yena yena- osāyaõhasamayaü viharāmi\<*<2>*>/ || || 14. Satisambojjhaīgo iti ce me āvuso hoti Appamāno ti me\<*<3>*>/ hoti- ocavatãti pajānāmi\<*<4>*>/ || || 15-19. || la || 20. Upekhāsambhojjhaīgo- -Idappaccayā me cavatãti pa- jānāmãti\<*<5>*>/ || || ## 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkhami || la [pe] || Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Bojjhaīgā bojjhaīgā ti bhante vuccatãti || Kittāvatā\<*<6>*>/ nu kho bhante bojjhaīgāti vuccan- tãti || || Bodhāya saüvattantãti kho bhikkhu tasmā\<*<7>*>/ bojjhaīgā ti vuccanti || || 3. Idha bhikkhu\<*<8>*>/ bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vossaggaparināmiü || la [pe] || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanis- sitaü\<*<9>*>/ vossagapariõamiü || 4. Tassime\<*<10>*>/ satta bojjhaīge bhāvayato kāmāsavā pi cittaü vimuccati || bhavāsavā pi cittaü vimuccati || avijjāsavā pi cittaü vimuccati || Vimuttasmiü vimuttamhãti\<*<11>*>/ || ¤āõaü hoti || khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānāti || 5. Bodhāya saüvattantã ti kho\<*<12>*>/ bhikkhu\<*<13>*>/ tasmā\<*<14>*>/ boj- jhaīgā ti vuccantã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kho (S1 ko) ham. 2 as the number 4. 3 S1 iti. 4 as 5. 5 as 11. The number 13-20 are the rehearsal of 4-11 without any change. 6 S3 kittāva. 7 missing in S3. 8 S1-3 B2 bhikkhave. 9 S1 omits nirodha- 10 S1-3 sattime. 11 S1-3 vimutta (S3 -tti) miti. 12 missing in B1. 13 inserts ce. 14 taccamā. >/ #<[page 073]># %% ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sākete viharati A¤cana- vane\<*<1>*>/ Migadāye || || 2. Atha kho Kuõķaliyo paribbājako yena Bhagavā\<*<2>*>/ tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sam- modi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyam vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho Kuõķaliyo pa- ribbājako Bhagavantam etad avoca \<*<1>*>/|| || 3 Aham asmi bho\<*<3>*>/ Gotama ārāmanisādi\<*<4>*>/ parisāvacaro || tassa mayham bho Gotama pacchābhattam bhuttapātarā- sassa\<*<5>*>/ ayam ācāro\<*<6>*>/ hoti || ārāmena\<*<7>*>/ ārāmam uyyānena uyyānam anucaīkamāmi anuvicarāmi || so tattha passāmi eke samaõabrāhmaõe itivādapamokkhānisaüsaü\<*<8>*>/ ceva\<*<9>*>/ katham kathente upārambhānisaüsa¤ ca || bhavaü pana Gotamo kimānisaüso viharatãti || || Vijjāvimuttiphalānisaüso kho Kuõķaliya tathāgato vi- haratãti || || 4. Katame pana bho Gotama dhammā bhāvitā bahulã- katā vijjāvimuttim paripårentãti || || Satta kho Kuõķaliya sambojjhaīgā bhāvitā bahulikatā vijjāvimuttim paripårentã ti || || 5. Katame pana bho Gotama dhammā bhāvitā bahulã- katā sattabojjhaīge paripårentã ti || || Cattāro kho Kuõķaliya satipaņņhānā bhāvitā bahulãkatā sattabojjhaīge paripårentã ti || || 6. Katame pana bho Gotama dhammā bhāvitā bahulã- katā\<*<10>*>/ cattāro satipaņņhāne paripårentã ti || || Tãõi kho Kuõķaliya sucaritāni bhāvitāni bahulãkatāni cattāro satipaņņhāne paripårentãti || || 7. Katame pana bho Gotama dhammā bhāvitā bahulã- katā tiõi sucaritāni paripårentãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 a¤jana- 2 S1 bhagava. 3 S3 asmiü, omitting bho B1 ayam- 4 S1-3 ārāmā- B1-2 -nissādi. 5 S3 bhukta- 6 S1 āvāro B1-2 āhāro. 7 S1 āromena. 8 B1-2 -dapā- S1 -mokhā. 9 S1-3 eva. 10 S1 -kata. >/ #<[page 074]># %<74 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% Indriyasaüvaro kho Kuõķaliya\<*<1>*>/ bhāvito bahulãkato tãni sucaritāni paripårentãti || || Katham bhāvito ca\<*<2>*>/ Kuõķaliya\<*<3>*>/ indriyasaüvaro katham bahulãkato tãni sucaritāni pari- påreti\<*<4>*>/ || || 8. Idha Kuõķaliya\<*<1>*>/ bhikkhu cakkhunā råpaü disvā manāpaü nābhijjhati\<*<5>*>/ nābhihaüsati na rāgaü janeti || tassa ņhito ca\<*<6>*>/ kāyo hoti ņhitaü\<*<7>*>/ cittaü ajjhattaü susaõņhitaü\<*<8>*>/ suvimuttaü || || Cakkhunā kho paneva råpaü disvā amanā- paü na maīku hoti || apatiņņhitacitto\<*<9>*>/ ādãnamānaso\<*<10>*>/ avyā- pannacetaso || tassa ņhito ca kāyo hoti ņhitaü cittam ajjhattaü susaõņhitam suvimuttaü || || 9-12. Puna ca paraü Kuõķaliya bhikkhu sotena sad- dam sutvā || la [pe] || ghaneõa gandhaü ghāyitvā || la [pe] || jivhāya rasaü sāyitvā || la [pe] || kāyena phoņņhabbaü phusitvā || la [pe] || 13. Manasā dhammaü vi¤¤āya manāpaü nābhijjhati\<*<11>*>/ nābhihaüsati na rāgaü janeti || tassa ņhito va\<*<12>*>/ kāyo hoti ņhitaü cittam ajjhattaü susaõņhitaü suvimuttaü || || Ma- nasā\<*<13>*>/ kho paneva\<*<14>*>/ dhammaü vi¤¤āya amanāpaü na maīku hoti || apatiņņhitacitto ādãnamanaso\<*<15>*>/ avyāpannacetaso || tassa ņhito va\<*<12>*>/ kāyo\<*<16>*>/ hoti ņhitaü cittam ajjhattaü susaõ- ņhitaü suvimuttaü || || 14. Yato kho Kuõķaliya bhikkhuno cakkhunā råpam disvā manāpāmanāpesu råpesu ņhito ca\<*<17>*>/ kāyo hoti ņhitaü cittam ajjhattaü susaõņhitam suvimuttam || sotena saddaü sutvā || la [pi] || ghānena gandhaü ghāyitvā || la [pe] jivhāya rasaü sāyitvā || la [pe] || kāyena poņņhabbam phusitvā || la [pe] || manasā dhammaü vi¤¤āya manāpāmanāpesu dhammesu ņhito ca kāyo hoti ņhitaü cittaü ajjhattaü susaõņhitam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 kuõķalãya. 2 missing in B1-2 3 B1 kuõķiliya. 4 B1 -pårenti S1-3 pårentãti. 5 S1-3 nābhijjati. 6 put after kāyo in S1-3. 7 S3 paņņhita S1 paņņhiti. 8 S1-3 susaüvihitaü. 9 B2 appa- S1-3 apatiņņhika- 10 S1 ādina- B1-2 adina- S1-3 -manaso. 11 S1 nābhijati S3 nābhijjati as before. 12 B1-2 ca. 13 S3 manāsā. 14 S1-3 panetaü. 15 B1 ādina S1-3 -manaso B2 adinamāso. 16 S3 adds va. 17 S1-3 ņhiteva instead of ņhito ca. >/ #<[page 075]># %% suvimuttaü || evam bhāvito kho Kuõķaliya indriyasaüvaro evam bahulãkato tãni sucaritāni paripåreti\<*<1>*>/ || || 15. Katham bhāvitāni ca Kuõķaliya tãõi sucaritāni katham bahulãkatāni cattāro satipaņņhāne paripårenti\<*<1>*>/ || || Idha Kuõķaliya khikkhu kāyaduccaritam pahāya kāyasu- caritam bhāveti || vacãduccaritam pahāya vacãsucaritam bhaveti || manoduccaritam pahāya manosucaritam bhāveti || || Evam bhāvitāni kho Kuõķaliya tãõi sucaritāni evam ba- hulãkatāni cattāro satipaņņhāne paripårenti || || 16. Katham bhāvitā ca Kuõķaliya cattāro satipaņņhānā katham bahulãkatā sattabojjhaīge paripårenti || || Idha Kuõķaliya\<*<2>*>/ bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sam- pajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || vedanāsu || pa (-pe) || citte || pa -- pe || dhamme dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Evam bhāvitā kho Kuõķaliya cattāro satipaņņhānā evam bahulãkatā satta bojjhaīge paripårenti || || 17. Katham bhāvitā ca Kuõķaliya satta bojjhaīgā katham bahulãkatā vijjāvimuttim paripårenti || || Idha Kuõ- ķaliya bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodanissitaü vossaggaparināmiü || la || upekhāsambojjhaī- gam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapari- nāmiü || || Evam bhāvitā kho Kuõķaliya satta bojjhaīgā evam bahulãkatā\<*<3>*>/ vijjāvimuttiü\<*<4>*>/ paripårentãti || || 18. Evaü vutte Kuõķaliyo paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bho Gotama || pe || pāõupetam saraõaü gatan ti || || ## 3. Seyyathāpi bhikkhave kåņāgārassa yā kāci gopāna- siyo\<*<5>*>/ sabbā tā kåņaninnā kåņapoõā kåņapabbhārā || evam eva kho bhikkhave bhikkhu satta bojjhaīge bhāvento satta bojjhaīge bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -purentãti. 2 S1 kuõķali. 3 S1 evambhāvitā. 4 S1 vimuttim without vijjā. 5 S1 gopanasiso. >/ #<[page 076]># %<76 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 4. Katha¤ ca\<*<1>*>/ bhikkhave bhikkhu satta bojjhaīge bhā- vento satta bojjhaīge\<*<2>*>/ bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo o pabbhāro || || Idha bhikkhave bhikkhu sati- sambojjhaīgaü bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || la [-pe] || upekhāsambojjhaīgam bhā- veti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu satta bojjhaīge bhāvento satta bojjhaīge bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbāna- poõo nibbānapabbhāroti || || ## 1. Ekaü samayaü āyasmā ca Upavāõo āyasmā ca Sāri- putto\<*<3>*>/ Kosambiyaü viharanti Ghositārāme || || 2. Atha kho āyasmā Sāriputto sāyānhasamayam paņi- sallānā vuņņhito yenāyasmā Upavāõo tenupasaīkami || upa- saīkamitvā āyasmatā Upavāõena saddhiü sammodi || sam- modanãyaü sarāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā Sāriputto āyasmantam Upavāõam etad avoca || || 3. Jāneyya\<*<4>*>/ nu kho āvuso Upavāõa bhikkhu Paccattaü yonisomanasikārā\<*<5>*>/ evaü susamāraddhā me\<*<6>*>/ sattabojjhaīgā phāsuvihārāya {saüvattantãti} || || 4. Jāneyya\<*<7>*>/ kho āvuso Sāriputta bhikkhu Paccattaü yonisomanasikārā evam såsamāraddhā me\<*<8>*>/ satta boj- jhaīgā phāsuvihārāya {saüvattantãti} || || Satisambojjhaīgam\<*<9>*>/ āvuso bhikkhu ārambhamāno\<*<10>*>/ va janāti\<*<11>*>/ || || Citta¤ ca me suvimuttam\<*<12>*>/ thãnamiddha¤ca me susamåhataü uddhacca- kukkucca¤ ca me suppaņivinãtaü\<*<13>*>/ āraddha¤ca me viriyam aņņhikatvā\<*<14>*>/ manasikaromi no ca lãnan ti || la-pe || Upekhā- sambojjhaīgam āvuso bhikkhu ārambhamāno va jānāti\<*<11>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 Kathamhi. 2 S1-3 omit satta- 3 S1-3 Atimutto -a always (S3 Atimutte here). 4 S1 jāneyyā. 5 S1-3 -kāro always. 6 S1-3 ime. 7 S1 jāneyyā; S1-3 insert nu. 8 missing in S3. 9 B1 inserts kho. 10 B1-2 ārabbha- always. 11 B1-2 pajānāmi instead of va- always. 12 S3 sucittaü. 13 S1 -viddhānitaü S3 -ghānitam. 14 B1-2 aņņhiü- always. >/ #<[page 077]># %% Citta¤ ca me suvimuttaü thãnamiddha¤ ca me susamå- hatam\<*<1>*>/ uddhaccakukucca¤ ca me suppaņivinãtam ārad- dha¤ ca me viriyam aņņhikatvā manasãkaromi no ca lãnan ti || || Evaü kho āvuso Sāriputta jāneyya Paccattam yonisomana- sikārā evaü susamāraddhā me satta bojjhaīgā phāsuvi- hārāya saüvattantã ti || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā anup- pannā uppajjanti || na¤¤atra Tathāgatassa pātubhāvā ara- hato sammāsambuddhassa || katame satta || || 3. Satisambojjhaīgo || la-pe || Upekhāsambojjhaīgo || || Ime\<*<2>*>/ kho\<*<3>*>/ bhikkhave satta bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā anuppannā uppajjanti || nā¤¤atra Tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassā ti || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā anuppannā uppajjanti || nā¤¤atra Sugatavinayā || katame satta || || 3. Satisambojjhaīgo || la-pe || Upekhāsambojjhaīgo || || Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā anup- pannā uppajjanti || nā¤¤atra Sugatavinayāti\<*<4>*>/ || || Pabbatavaggo pathamo\<*<5>*>/ || || Tassa uddānaü\<*<6>*>/ || || Himavantaü Kāyaü Sãlaü\<*<7>*>/ || Vattam\<*<8>*>/ Bhikkhu ca Kuõķali\<*<9>*>/ || Kåņa¤ca\<*<10>*>/ Upavāõa¤ca || Uppannā\<*<11>*>/ apare duveti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 susamāhataü. 2 S1 itime. 3 missing in S1-3. 4 This number with the words katame satta of the preceding one is awkwardly rehearsed in S1. 5 S1-3 Paņhamo vaggo only. 6 S1-3 tatruddānaü. 7 S1-3 Kāyo sãla¤ca. 8 S1-3 Vatta. 9 S3 adds ya. 10 S1-3 Kuņa. All the Mss. have ku- always. 11 S1-3 Uppāde. >/ #<[page 078]># %<78 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci pāõā cattāro iriyāpathe kappenti kālena gamanam kālena ņhānaü kālena nisajjaü kālena seyyam || sabbe te pathaviü nissāya pathaviyam\<*<1>*>/ patiņņhāya evam ete cattāro iriyāpathe kappenti || evam eva kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya satta bojjhaīge bhāveti satta bojjhaīge bahulãkaroti || || 3. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu silaü nissāya sãle pa- tiņņhāya satta bojjhaīge bhāveti satta bojjhaīge\<*<2>*>/ bahulã- karoti || || Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || la [pe] || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- niro- dhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sãlam nissāya sãle patiņņhāya\<*<3>*>/ satta bojjhaīge bhāveti satta bojjhaīge bahulãkarotã ti\<*<4>*>/ || || ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamam etam pubbanimittam yad idam aruõuggam\<*<5>*>/ || evam eva kho bhikkhave bhikkhuno sattannam bojjhaīgānam uppādāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idaü ka- lyāõamittatā || || Kalyaõamittassetam bhikkhave bhikkhuno pātikaīkham\<*<6>*>/ satta bojjhaīge bhāvessati satta bojjhaīge bahulãkarissati\<*<7>*>/ || || 3. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu kalyāõamitto satta boj- jhaīge bhāveti satta- bahulãkaroti || || Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitam || la-pe || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodha- nissitam vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pathavim (S1 -vi). 2 S3 omits satta. 3 S3 omits sãlam nissāya-. 4 S3 karoti. 5 S1-3 aruõaggam always. 6 S1-3 -kaīkhā. 7 B1-2 -karissatãti. >/ #<[page 079]># %% bhikkhu kalyāõamitto satta bojjhaīge bhāveti satta bhoj- jhaīge bahulãkarotãti || || ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yadidam aruõuggam || evam eva kho bhikkhave bhikkhuno sattannam bojjhaīgānam uppādāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idaü yoniso- manasikāro || || Yonisomanasikārasampannessetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaīkhaü\<*<1>*>/ satta bojjhaīge bhāvessati satta bojjhaīge bahulãkarissati\<*<2>*>/ || || 3. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu yoniso manasikāra- sampanno satta bojjhaīge bhāveti sattabojjhaīge bahulã- karoti || || Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti || pe-la || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yonisomanasikārasampanno satta boj- jhaīge bhāveti sattabojjhaīge bahulãkarotã ti || || ## 1. Evam me sutam\<*<3>*>/ ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2. Tena kho pana samayena āyasmā Mahā-Kassapo pipphalãguhāyam\<*<4>*>/ viharati ābādhiko dukkhito bāëha- gilāno || || 3. Atha kho Bhagavā sāyaõhasamayam paņisallāõā vuņ- ņhito yenāyasmā Mahā-Kassapo tenupasaīkami || upasaīka- mitvā pa¤¤atte āsane nisidi || || 4. Nisajja kho Bhagavā āyasmantam Mahā-Kassapam etad avoca || || Kacci te Kassapa khamanãyam kacci yāpanãyaü kacci dukkhā vedanā paņikkamanti no abhik- kamanti paņikkamo sānaü pa¤¤āyati no abhikkamo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kankhā. 2 S1-2 -karissatãti. 3 This phrase in S1-3 only. 4 S3 - li B1-2 pippalã (B2 -li). >/ #<[page 080]># %<80 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% Na me bhante khamanãyaü na me\<*<1>*>/ yāpanãyaü bāëhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no paņikammanti abhik- kamo sānam pa¤¤āyati no patikkamo ti\<*<2>*>/ || || 4. Sattime Kassapa bojjhaīgā mayā sammad akkhātā bhāvitā bahulãkatā abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya sam- vattanti || katame satta || || Satisambojjhaīgo kho Kassapa mayā sammad akkhāto bhāvito bahulãkato abhi¤¤āya sam- bodhāya nibbānāya\<*<3>*>/ saüvattati || la\<*<4>*>/ || Upekhāsambojjhaīgo kho Kassapa mayā sammad akkhāto bhāvito bahulãkato abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || Ime kho Kassapa satta bojjhaīgā mayā sammad akkhātā bhāvitā bahulãkatā abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattan- tã ti || || Taggha Bhagava\<*<5>*>/ bojjhaīgā taggha Sugata bojjhaīgā ti || || 5. Idam avoca Bhagavā || attamano āyasmā Mahā-Kas- sapo Bhagavato bhāsitam abhinandi || vuņņhāhi ca āyasmā\<*<6>*>/ Mahā-Kassapo tamhā ābādhā\<*<7>*>/ || || Tathā pahãno cāyas- mato Mahā-Kassapassa so ābhādho ahosã ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2. Tena kho pana samayena āyasmā Mahā-Moggalāno\<*<8>*>/ Gijjhakåņe pabbate viharati ābhādhiko dukkhito bāëha- gilāno || || 3-5. Atha kho Bhagavā sāyanhasamayam paņisallānā vuņņhito- -Tathā pahãno cāyasmato Mahā- Moggalānassa so ābādho ahosãti\<*<9>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only. 2 S1 paņikkhamoti. 3 S1 nibbānā. 4 more complete in S1-3; but S1 omits the second and the third sambojjhaīgo; and S3 adds between the lines the first and the second which had been omitted. 5 B1-2 Bhagavā. 6 S1-3 cāyasmā. 7 S1 ādhā. 8 S1-3 Mogallā- always. 9 This text does not differ from the preceding one, but by the change of name. >/ #<[page 081]># %% ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2. Tena kho pana samayena Bhagavā ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno\<*<1>*>/ || || 3. Atha kho āyasmā Mahā-Cundo yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam nisãdi || || 4. Ekam antaü nisinnaü\<*<2>*>/ kho āyasmantam Mahā-Cun- dam Bhagavā etad avoca || || Paņibhantu taü Cunda boj- jhaīgā ti || || 5. Sattime bhante bojjhaīgā Bhagavatā sammad ak- khātā\<*<3>*>/ bhāvitā bahulãkatā abhi¤¤āya sambodāya nibbānāya {saüvattanti} || katame satta || || Satisambojjhaīgo kho bhante Bhagavatā sammadakkhāto bhāvito bahulãkato abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || la-pe || Upekhāsamboj- jhaīgo kho bhante Bhagavatā sammadakkhāto bhāvito bahulãkato abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || Ime kho bhante satta bojjhaīgā Bhagavatā sammadak- khātā bhāvitā bahulãkatā abhi¤¤āya sambodhāya nibbā- nāya saüvattantãti\<*<4>*>/ || || Taggha Cunda bojjhaīgā taggha Cunda bojjhaīgā ti || || 6. Idam avocāyasmā\<*<5>*>/ Mahā-Cundo samanu¤¤o satthā āhosi\<*<6>*>/ || vuņņhāhi ca Bhagavā tamhā ābādhā || || Tathā pahãno ca Bhagavato so ābādho ahosãti || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā apārāpāraīgamanāya\<*<7>*>/ {saüvattanti} || katame satta || || Sati- sambojjhaīgo || la || pe || Upekhāsambojjhaīgo || || Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā apārāpāraī- gamanāya\<*<7>*>/ saüvattantã ti || || 3. Idam avoca \<*<8>*>/|| || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 bāëhā. 2 S1 nisinno. 3 S1 -akkhatā. 4 S1 -vattati. 5 S1 avocayasmā. 6 S1-3 ahosãti. 7 S1-3 aparāparaü- 8 in S1-3 only. >/ #<[page 082]># %<82 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% Appakā te manussesu || pe || Te loke parinibbutā ti\<*<1>*>/ || || ## 2. Yesaü kesa¤ci bhikkhave satta bojjhaīgā viraddhā || viraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã\<*<2>*>/ || || Yesaü kesa¤ci bhikkhave satta bojjhaīgā āraddhā || ārad- dho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã || || Ka- tame satta || Satisambojjhaīgo || || la-pe || Upekhāsamboj- jhaīgo || || 3. Yesaü kesa¤ci bhikkhave ime satta bojjhaīgā virad- dhā || viraddho tesam ariyo maggo sammā dukkhak- khayagāmã || || Yesaü kesa¤ci bhikkhave ime satta bojjhaīgā āraddhā || āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhak- khagāmã ti\<*<3>*>/ || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā ariyā niyyānikā niyyanti\<*<4>*>/ takkarassa sammādukkhakkhayāya || katame satta || || Satisambojjhaīgo || la-pe || Upekhāsamboj- jhaīgo\<*<5>*>/ || || Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā ariyā niyyānikā niyyanti takkarassa sammā- dukkhakkhayāyāti || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattanti || katame satta || || Sati- sambojjhaīgo || la-pe || Upekhāsambojjhaīgo || || Ime kho bhikkhave satta bojjhāīgā bhāvitā bahulãkatā ekantanibbi- dāya virāgāya nirodhāya upasamāya\<*<6>*>/ abhi¤¤āya sambod- hāya nibbānāya saüvattantã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1-3; complete in B1-2 See the Stanzas of Magga-S. IV 4 (p.24). 2 S1 -khayā- 3 S1 -gāmiti S3 -gāminti. 4 S1-3 nãyanti. 5 missing in S1-3. 6 missing in S1-3. >/ #<[page 083]># %% Gilānavaggo dutiyo1 Tassuddānaü2 || || Pāõā Suriyåpamā dve\<*<3>*>/ || Gilānā\<*<4>*>/ apare tayo || Pāraīgāmã Viraddho ca\<*<5>*>/ || Ariyo\<*<6>*>/ Nibiddāya cāti || || ## ## 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā ekām antaü nisãdi\<*<7>*>/ || || 3. Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Bojjhaīgā bojjhaīgāti bhante vuccanti || || Kittāvatā\<*<8>*>/ nu kho bhante Bhojjhaīgā ti vuccantã ti || || Bodhāya\<*<9>*>/ saüvattantãti kho bhikkhu || tasmā Bhojjhaīgāti vuccanti || || 3. Idha\<*<10>*>/ bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti || pe-la || {Upekhāsambojjhaīgam} bhāveti\<*<11>*>/ vivekanissitam virāga- nissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõamiü || || 4. Bodhāya\<*<9>*>/ saüvattantã ti kho bhikkhu tasmā Bojjhaīgā ti vuccantã ti || || ## 2. Satta vo\<*<12>*>/ bhikkhave bojjhaīge desissāmi tam suõātha || || Katame ca bhikkhave satta bojjhaīgā || || Satisambojjhaīgo || la [pe] || Upekhāsambojjhaīgo || || Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add vaggo omitting gilāna- 2 S1-3 uddānaü. 3 S1-3 pāõopavesuriye; S1 has pāõe- corrected from pāõo. 4 S1-3 gilāno. 5 S1-3 aparamaraddhoti ca instead of pāraü- 6 S1-3 ariya. 7 S1-3 bhagavantam abhivādetvā -pe- instead of ekam- 8 S3 kittāva. 9 B1-2 sambodhāya. 10 S1-3 B2 insert bhikkhave. 11 S1-3 bhāvitaü bahulãkataü. 12 S1-3 sattime. >/ #<[page 084]># %<84 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## 2. Kāmarāgaņņhāniyānam bhikkhave dhammānam mana- sikārabahulãkārā anuppanno ceva\<*<1>*>/ kāmacchando uppajjati uppanno ca\<*<2>*>/ kāmacchando bhiyyobhāvāya vepullāya saü- vattati\<*<3>*>/ || || 3. Byāpādaņņhāniyānam bhikkhave dhammānam mana- sikārabahulãkārā\<*<4>*>/ anuppanno ceva byāpādo uppajjati || uppanno ca byāpado bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati\<*<5>*>/ || || 4. Thãnamiddhaņņhāniyānam bhikkhave dhammānam manasikārabahulãkārā anuppanna¤ ceva thãnamiddham uppajjati || uppanna¤ca\<*<6>*>/ thãnamiddham bhiyyobhāvāya ve- pullāya saüvattati || || 5. Uddhaccakukkaccaņņhāniyānam bhikkhave dhammānam manasikārabahulãkārā anuppanna¤\<*<7>*>/ ceva uddhaccakuk- kuccam uppajjati || uppanna¤\<*<7>*>/ ca uddhaccakukkuccam bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati || || 6. Vicikicchāņņhāniyānam bhikkhave dhammānam mana- sikārabahulãkārā anuppannā ceva vicikicchā uppajjati || uppannā ca vicikicchā bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati || || 7. Satisambojjhaīgaņņhāniyānam bhikkhave dhammānam manasikārabahulãkārā\<*<8>*>/ anuppanno ceva satisambojjhaīgo uppajjati || upanno ca\<*<9>*>/ satisambojjhaīgo bhāvanā pāri- påriü gacchati || la-pe || 8. Upekhāsambojjhaīgaņņhāniyānam bhikkhave dhammā- nam manasikārabahulãkārā anuppanno ceva upekhāsamboj- jhaīgo uppajjati || uppanno ca upekhāsambojjhaīgo bhā- vanā pāripårim gacchatã ti || || ## 2. Ayoniso bhikkhave manasikaroto\<*<10>*>/ anuppanno ceva kāmacchando uppajjati || uppanno ca kāmacchando bhiyyo- bhāvāya vepullāya saüvattati || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 eva. 2 S1-3 ceva. 3 S1-3 samvattanti (S3 -ntã). 4 each letter of bahulãkārā is crossed by a vertical streak in S1. 5 S1 anuppannā- 6 S1 uppannā ca S3 uppanno ceva. 7 S1-3 anuppannā . . . uppannā. 8 S1 manasikārā- 9 S1-3 ceva. 10 S1-3 manasikāro B1 -kareto. >/ #<[page 085]># %% 3. Anuppanno ceva\<*<1>*>/ byāpādo uppajjati || uppanno ca byāpādo bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati || 4. Anuppannaü ceva thãnamiddham uppajjati || uppanna¤ca thãnamiddham bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati || || 5. Anuppannaü ceva\<*<2>*>/ uddhaccakukkaccam uppajjati || uppannaü ca uddhaccakukkuccam bhiyyobhāvāya vepul- lāya saüvattati || || 6. Anuppannā ceva vicikicchā uppajjati || uppannā ca vivi- kicchā bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati || || 7. Anuppanno ceva satisambojjhaīgo nuppajjati uppano ca satisambojjhaīgo nirujjhati || la-pe || Anuppanno ceva upekhāsambojjhaīgo nuppajjati || uppanno ca upekhāsam- bojjhaīgo nirujjhati\<*<3>*>/ || || 8. Yoniso ca kho\<*<4>*>/ bhikkhave manasikaroto anuppanno ceva kāmacchando nuppajjati || uppanno ca kāmacchando pahãyati || || 9. Anuppanno ceva byāpādo nuppajjati || uppanno ca byā- pādo pahãyati || || 10. Anuppanna¤\<*<5>*>/ ceva thãnamiddhaü nuppajjati || uppan- naü ca ņhãnamiddham pahãyati\<*<6>*>/ || || 11. Anuppanna¤\<*<7>*>/ ceva uddhaccakukkuccaü nuppajjati || uppanna¤ca uddhaccakukkuccam pahãyati || || 12. Anuppannā ceva vicikicchā nuppajjati || uppannā ca vicikicchā pahãyati || || 13. Anuppanno ceva satisambojjhaīgo uppajjati\<*<8>*>/ || up- panno ca satisambojjhaīgo bhāvanā pāripåriü gacchati || la-pe || || anuppanno ceva upekhāsambojjhaīgo uppajjati || uppanno ca upekhāsambojjhaīgo bhāvanā pāripåriü gac- chatã ti || || ## 2. Satta vo bhikkhave aparihāniye dhamme desissāmi || taü suõātha || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ca always. 2 So S1-3 here only. 3 S1-3 have -pe- instead of uppanno ca- 4 S1-3 omit ca kho. 5 B1 anuppanno. 6 This number is missing in S1-3. 7 S1 anuppanna. 8 S1 nuppaj- >/ #<[page 086]># %<86 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 3. Katame ca bhikkhave satta aparihāniyā dhammā || yad idam satta bojjhaīgā || katame satta || || Satisamboj- jhaīgo || la-pe || upekhāsambojjhaīgo || || Ime kho bhikkhave satta aparihāniyā dhammā ti || || ## 2. Yo bhikkhave maggo yā paņipadā taõhakkhayāya\<*<1>*>/ saüvattati\<*<2>*>/ || tam maggaü tam paņipadam bhāvetha || || 3. Katamo ca bhikkhave maggo katamā ca paņipadā taõhakkhayāya\<*<1>*>/ {saüvattati}\<*<2>*>/ || yadidaü satta bojjhaīgā || katame satta || || Satisambojjhaīgo || la-pe || upekhāsamboj- jhaīgo ti || || 4. Evaü vutte āyasmā Udāyi Bhagavantam etad avoca || Katham bhāvitā nu kho bhante satta bojjhaīgā katham bahulãkatā taõhakkhayāya saüvattantãti\<*<3>*>/ || || 5. Idha Udāyi\<*<4>*>/ bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossagaparināmiü\<*<5>*>/ vipu- laü\<*<6>*>/ mahaggatam appamāõam abyāpajjhaü\<*<7>*>/ || tassa\<*<8>*>/ {sati- sambojjhaīgam} bhāvayato viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõamiü vipulam mahaggatam appamāõam abyā- pajjhaü taõhā pahãyati || || tanhāya\<*<9>*>/ pahānā kammam pa- hãyati || kammassa pahānā dukkham pahãyati\<*<10>*>/ || || 6-11. || la || 12. Upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- niro- dhanissitam vossaggapariõāmim\<*<11>*>/ vipulam mahaggatam\<*<12>*>/ appamāõam abyāpajjhaü || tassa upekhāsambojjhaīgam bhāvayato viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõā- miü\<*<11>*>/ vipulam mahaggatam appamāõam abyāpajjhaü taõhā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 taõhā- 2 S1-3 saüvattanti. 3 S1-3 saüvattantã ti. 4 S1-3 idhudāyi instead of idha- 5 missing in B1-2. 6 S1-3 vepulla B2 vipullam both always. 7 B1-2 abyāpajjam always. 8 missing in S1-3. 9 B1 taõhā. 10 This phrase (from taõhāpahānā) is missing in S1-3 although it be to be found further on (No 12). 11 missing in B1. 12 S1-3 omit vipulaü- >/ #<[page 087]># %% pahãyati || taõhāya pahānā\<*<1>*>/ kammam pahãyati || kammassa pahānā dukkham pahãyati || || 13. Iti kho Udāyi taõhakkhayā kammakkhayo kammak- khayā\<*<2>*>/ dukkhakkhayo ti || || ## 2. Yo bhikkhave maggo yā paņipadā taõhānirodhāya saüvattati\<*<4>*>/ || tam {maggaü} tam paņipadam bhāvetha || 3. Katamo ca bhikkhave maggo katamā ca\<*<5>*>/ pati- padā taõhānirodhāya\<*<6>*>/ {saüvattati}\<*<5>*>/ || yad idaü satta boj- jhaīgā || katame satta || || Satisambojjhaīgo || la-pe || upek- kāsambojjhaīgo || || 4. Katham bhāvitā ca bhikkhave satta bojjhaīgā katham bahulãkatā taõhānirodhāya saüvattanti || || Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti || viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõamiü || la-pe || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanis- sitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evam\<*<7>*>/ bhāvitā kho bhikkhave\<*<8>*>/ satta bojjhaīgā evam bahulãkatā taõhānirodhāya saüvattantã ti || || ## 2. Nibbedhabhāgiyaü vo bhikkhave maggaü desissāmi || taü suõātha || || 3. Katamo ca bhikkhave nibbedhabhāgiyo maggo || || Yad idam satta bojjhaīgā || katame sattā || Satisamboj- jhaīgo || pa-pe || Upekhāsambojjhaīgo ti || || 4. Evam vutte āyasmā Udāyi Bhagavantam etad avoca || || Katham bhāvitā nu kho bhante satta bojjhaīgā katham bahulãkatā nibbedhāya saüvattantã ti || || 5. Idha Udāyi\<*<9>*>/ bhikkhu satisambojjhaīgam\<*<10>*>/ bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü\<*<11>*>/ vipulam\<*<12>*>/ mahaggatam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya. 2 S1 kammadukkhayā. 3 There is no sign of separation in S1-3 between this and the preceding sutta. 4 S1-3 saüvattanti. 5 missing in S1-3 6 S1 -nirodhā. 7 missing in S1. 8 S1-3 bhikkhu. 9 S1-3 idhudāyi. 10 S1 sattabojjhaīgaü. 11 S1-3 omit nirodha- 12 S1-3 vepulla B1 vipullam both always. >/ #<[page 088]># %<88 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% appamāõam abyāpajjham\<*<1>*>/ || so satibojjhaīgam bhāvitena cittena anibbiddhapubbam\<*<2>*>/ appadālitapubbam lobhak- khandham nibbijjhati\<*<3>*>/ padāleti || anibbhiddhapubbam\<*<2>*>/ appa- dālitapubbam dosakkhandham nibbijjhati\<*<3>*>/ padāleti || anib- biddhapubbam appadālitapubbam mohakkhandham nibbij- jhati\<*<4>*>/ padāleti || la-pe || Upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitām vipulam mahaggatam appamāõam abyāpajjhaü || So\<*<5>*>/ upekhāsambojjhaīgam bhāvitena anib- biddhapubbam\<*<6>*>/ appadālitapubbaü lobhakkhandham nib- bijjhati padāleti || anibbiddhapubbam\<*<7>*>/ appadālitapubbaü dosakkhandham nibbijjhati padāleti || anibbiddhapubbam\<*<7>*>/ appadālitapubbam mohakkhandhaü nibbijjhati padāleti || || 6. Evam bhāvitā kho Udāyi satta bojjhaīgā evam bahulã- katā nibbedhāya\<*<8>*>/ saüvattantã ti || || ## 2. Nāham bhikkhave a¤¤am ekadhammam pi samanu- passāmi yo\<*<9>*>/ evam bhāvito bahulãkato\<*<10>*>/ saüyojaniyānaü dhammānam pahānāya saüvattati\<*<11>*>/ || yathayidam bhik- khave satta bojjhaīgā\<*<12>*>/ || katame satta || || Satisambojjhaīgo || la-pe || Upekhāsambojjhaīgo || 3. Katham bhāvitā ca\<*<13>*>/ bhikkhave satta bojjhaīgā katham bahulãkatā\<*<14>*>/ saüyojaniyānam dhammānam pahā- nāya saüvattanti || || Idha bhikkhave bhikkhu satisam- bojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü || la [pe] || Upekhāsam- bojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vos- saggapariõāmiü || || Evam bhāvitā kho bhikkhave satta bojjhaīgā evam bahulãkatā saüyojaniyānaü dhammānam pahānāya saüvattanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pajjam always. 2 S1 anibbadha- S3 anibbidha- both always. 3 S1-3 nivijjati. 4 S1 nivijjhati. 5 missing in S1-3. 6 S1 anibbādha- 7 S1 anibbaddha- 8 S1-3 nibbānāya. 9 S1 ye S3 yena. 10 S1-3 bhāvitā bahulãkatā. 11 S1-3 saüvattanti (S3--ntã). 12 S1 bojjhāīgaü. 13 missing in S1-3. 14 S1-3 insert ca bhikkhave. >/ #<[page 089]># %% 4. Katame ca bhikkhave saüyojaniyā dhammā || || Cak- khum\<*<1>*>/ bhikkhave saüyojaniyo dhammo\<*<2>*>/ || || Etthete\<*<3>*>/ uppaj- janti saüyojanavinibandhā\<*<4>*>/ ajjhosānā || Jivhāsaüyojaniyo\<*<5>*>/ dhammo || etthete uppajjanti saüyojanavinibandhā ajjho- sānā || || Manosaüyojaniyo dhammo || etthete uppajjanti saüyojanavinibandhā ajjhosānā || || Ime vuccanti bhikkhave saüyojaniyā dhammā ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sumbhesu viharati Seta- kam\<*<6>*>/ nāma Sumbhānam nigamo || || 2. Atha kho āyasmā Udāyi yena Bhagavā tenupasaī- kami || la-pe || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā Udāyi Bhagavantam etad avoca || || 3. Acchariyam bhante abbhutam bhante yāva bahuka- ta¤ca me\<*<7>*>/ bhante Bhagavati pema¤ca gāravo\<*<8>*>/ ca hiri ca\<*<9>*>/ ottappa¤ca || Ahaü hi bhante pubbe agārikabhåto\<*<10>*>/ samāno abahukato ahosiü\<*<11>*>/ dhammena || abahukato saīghena || so khvāham bhante\<*<12>*>/ Bhagavati pema¤ca gārava¤ca hiriü\<*<13>*>/ ca ottapa¤ca sampassamāno agārasmā anagāriyam\<*<14>*>/ pab- bajito || tassa me Bhagavā dhammaü desesi || || Iti råpam iti råpassa samudayo iti råpassa atthagamo || || Iti vedanā || la-pe || Iti sa¤¤ā || Iti saīkhārā || Iti vi¤¤āõaü iti vi¤¤āõassa samudayo iti vi¤¤āõassa atthagamo ti || || 4. So khvāham bhante su¤¤āgāragato\<*<15>*>/ imesam pa¤cu- pādānakkhandhānam\<*<16>*>/ ukkujjāvakujjam samparivattento\<*<17>*>/ Idaü dukkhanti yathā bhåtam abbha¤¤āsiü || Ayaü duk- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 cakkhu. 2 B1 S1-3 samyojaniyā dhammā always B1 has dhammo here only. 3 S1-3 ettha te always. 4 B1 S1-3 saüyojani- (S3 -niü), both here only S1-3 vinibbaddhā always. 5 S1-3 jivhāya- 6 S1-3 sedakaü. 7 B1 bahukārācime B2 bahupakārāvime. 8 S3 gāragāravo. 9 B1 S3 hiriü (i¤) ca. 10 B1 anagārika- 11 S1 B2 ahosi. 12 missing in B1-2. 13 S1-3 hiri. 14 B1-2 anāgāriyaü. 15 S1 su¤¤āgārato. 16 S1-3 imesu- -kandhesu. 17 S1-3 -vattanto. >/ #<[page 090]># %<90 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% khasamudayo ti yathābhåtam abbha¤¤āsim || Ayaü dukkha- nirodho ti\<*<1>*>/ yathābhåtam abbha¤¤āsiü || Ayam dukkhaniro- dhagāminã paņipadā ti yathābhåtam abbha¤¤āsiü || || 5. Dhammo ca me bhante abhisamito\<*<2>*>/ maggo ca paņi- laddho || yo me bhāvito bahulãkato tathā tathā viharantam tathattāya\<*<3>*>/ upanessati\<*<4>*>/ || yathāham Khãnā jāti vusitam brahmacariyaü nāparam itthattāyāti pajānissāmi || Satisam- bojjhaīgo me bhante paņiladdho || yo me\<*<5>*>/ bhāvito bahulã- kato tathā tathā viharantam tathattāya upanessati yathāham Khãnājati- -itthattāyāti pajānissāmi\<*<6>*>/ || la-pe || Upekhāsam- bojjhaīgo kho\<*<7>*>/ me bhante pariladdho || yo me bhāvito ba- hulãkato tathā tathā viharantam tathattāya upanessati || yathāham Khãnā jāti- -itthattāyati pajānissāmi || || Ayaü kho me bhante maggo paņiladdho || yo me bhāvito bahulã- kato tathā tathā viharantam tathattāya upanessati yathā- haü Khãnā jati- -nāparam itthattāyāti pajānissāmã ti || || 6. Sādhu sādhu Udāyi eso hi te Udāyi maggo paņilad- dho || yo te bhāvito bahulãkato tathā tathā viharantam tathattāya\<*<8>*>/ upanessati || yathā tvaü Khiõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyā ti pajānissāmã ti\<*<9>*>/ || || Udāyivaggo tatiyo\<*<10>*>/ || || Tassa uddānaü11 Bodhanā Desānā ōhānā || Ayoniso\<*<12>*>/ cāparihāni\<*<13>*>/ || Khayo Nirodho Nibbedho || Ekadhammo Udāyinā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -nirodhāti. 2 S1 -sameto S3 dhamme . . . abhisamete. 3 S1 tatthāyaü S3 tathattāyaü. 4 B1-2 upanissati always. 5 missing in S3. 6 S3 paņijā- here and further on. 7 missing in B1-2. 8 B1 tattāya. 9 B1 -nissatãti B2 -nissati. 10 driven back to the end in S1-3. 11 S1-3 tatruddānaü. 12 S3 yoniso. 13 S1-3 aparihāni ca B2 -hāniü. >/ #<[page 091]># %% ## ## 2. Ye keci bhikkhave dhammā kusalākusalabhāgiyā kusalapakkhikā\<*<1>*>/ || sabbe te appamādamålakā appamādasa- mosaraõā || appamādo tesaü dhammānam aggam akkhā- yati || || 3. Appamattassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaīkhaü\<*<2>*>/ satta bojjhaīge bhāvessati || satta bojjhaīge bahulãkaris- sati || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu appamatto satta boj- jhaīge bhāveti || satta bojjhaīge bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vive- kanissitaü || la-pe || Upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõamiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu appamatto satta bojjhaīge bhāveti || sattabojjhaīge bahulãkarotã ti || || ## 2. Ye keci bhikkhave dhammā kusalākusalabhāgiyā kusalapakkhikā\<*<3>*>/ || sabbe te yoniso manasikāramålakā yoniso- manasikārasamosaraõā || yonisomanasikāro tesaü dham- mānam aggam akkhāyati || || 3. Yoniso manāsikārasampannassetam bhikkhave bhik- khuno pātikaīkhaü sattabojjhaīge bhāvessati sattabojjhaīge bahulãkarissati || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu yoniso- manasikārasampanno sattabojjhaīge bhāveti sattabojjhaīge bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü || la-pe || Upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yonisomanasikārasampanno satta bojjhaīge bhāveti satta- bahulãkaroti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pakkhiyā. 2 S1-3 -kaükhā. 3 S1 kusalapalapakkhiyā S1-3 -pakkhiyā always. >/ #<[page 092]># %<92 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## 2. Pa¤cime bhikkhave jātaråpassa upakkilesā || Yehi upakkilesehi\<*<1>*>/ upakkiliņņham jātaråpaü na ceva mudu\<*<2>*>/ hoti || na ca kammaniyaü na ca pabhassaram pabhāīgu ca na ca sammā upeti kammāya || || Katame pa¤ca || || 3. Ayo bhikkhave jātaråpassa upakkileso || yena upak- kilesena upakkiliņņhaü jātaråpaü\<*<3>*>/ na ceva mudu\<*<2>*>/ hoti na ca kammaniyaü na ca pabhassaram pabhaīgu ca na ca sammā upeti kammāya || || 4. Loham bhikkhave jātaråpassa upakkileso || yena upak- kilesena uppakkiliņņham jātaråpaü || la-pe || || 5. Tipu\<*<4>*>/ bhikkhave jātaråpassa upakkileso || la [pe] || || 6. Sãsam bhikkhave jātaråpassa upakkileso || la-pe || || 7. Sajjhum\<*<5>*>/ bhikkhave jātaråpassa upakkileso yena upakkilesena uppakkiliņņham\<*<6>*>/ jātaråpam na ceva\<*<7>*>/ mudu\<*<8>*>/ hoti na ca kammaniyaü na ca pabhassaram pabhaīgu ca na ca\<*<9>*>/ sammā upeti kammāya || || 8. Ime kho bhikkhave pa¤ca jātaråpassa uppakkilesā yehi {upakkilesehi} uppakkiliņņhaü\<*<10>*>/ jātaråpaü na ceva\<*<7>*>/ mudu\<*<8>*>/ hoti || na ca kammaniyaü na ca pabhassaram pabhaīgu ca\<*<11>*>/ na ca\<*<12>*>/ sammā upeti kammāya || || Evam eva kho bhikkhave pa¤cime cittassa upakkilesā || || yehi upakkilesehi upakkiliņņhaü cittaü na ceva mudu\<*<13>*>/ hoti || na ca kam- maniyaü na ca pabhassaram pabhaīgu ca na ca sammā samādhiyati āsavānaü khayāya || || Katame pa¤ca || || 9. Kāmacchando bhikkhave cittassa upakkileso || yena upakkilesena upakkiliņņhaü\<*<14>*>/ cittaü na ceva mudu\<*<8>*>/ hoti na ca kammaniyam na ca pabhassaraü pabhaīgu ca na ca sammā sammādhiyati āsavānaü khayāya || || 10--13. || la\<*<15>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 pakkilesehi. 2 S1-3 muduü. 3 missing in S1. 4 S1 tipå. 5 S1 sajjham B1 sajjhu. 6 S1 upakkimi- 7 S1 ce. 8 S3 muduü. 9 missing in S1. 10 S1 -liņņha. 11 S1 pabhaīgu¤ca. 12 missing in S1-3. 13 S1-3 muduü. 14 missing in S1. 15 much developed in S1-3. >/ #<[page 093]># %% 14. Ime kho bhikkhave pa¤ca cittassa\<*<1>*>/ upakkilesā || yehi upakkilesehi upakkiliņņhaü cittam na ceva mudu\<*<2>*>/ hoti na ca kammaniyaü na ca pabhassaram pabhaīgu ca na ca sammā samādhiyati āsavānaü khayāyā ti\<*<3>*>/ || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā anāvaraõā anãvaraõā cetaso anupakkilesā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimuttiphala- sacchikiriyāya saüvattanti || katame satta || || 3. Satibojjhaīgo bhikkhave anāvaraõo anãvaraõo cetaso anupakkileso bhāvito bahulãkato vijjāvimuttiphalasacchi- kiriyāya\<*<4>*>/ saüvattati\<*<5>*>/ || la-pe || Upekhāsambojjhaīgo\<*<6>*>/ bhik- khave anāvaraõo anãvaraõo cetaso anuppakileso bhāvito bahulãkato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saüvattati\<*<5>*>/ || || 4. Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā anāvaraõā anã- varaõā cetaso anupakkilesā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimutti- phalasacchiriyāya saüvattantã ti || || ## 2. Ayoniso bhikkhave manasikaroto anuppanno ceva kāmacchando uppajjati || uppanno ca kāmacchando bhiyyo- bhāvāya vepullāya saüvattati\<*<7>*>/ || || 3. Anuppanno ceva\<*<8>*>/ byāpādo uppajjati || uppanno ca\<*<9>*>/ byāpādo bhiyyobhāvāya vepullāya saüvattati || || 4. Anuppannaü ceva\<*<10>*>/ thãnamiddham uppajjati || uppan- naü ca thãnamiddham bhiyyobhāvāya vepullāya saü- vattati || || 5. Anuppanna¤ceva\<*<11>*>/ uddhaccakukkuccam uppajjati || uppanna¤ca uddhaccakukkuccam bhiyyobhāvāya vepullāya {saüvattati} || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 citta. 2 S1-3 muduü. 3 S1-3 khayāya. 4 S3 omit ya. 5 S1-3 -vattanti. 6 S2-3 insert kho. 7 S1 -vattanti S3 -vattantãti. 8 S1-3 ca. 9 S3 vā. 10 S1-3 anupanno ca. 11 S1-3 anuppanna¤ca. >/ #<[page 094]># %<94 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 6. Ayoniso ca bhikkhave manasikaroto\<*<1>*>/ anuppannā\<*<2>*>/ ceva\<*<3>*>/ vicikicchā uppajjati || uppannā ca vicikicchā bhiyyo- bhāvāya vepullāya saüvattati || || ## 2. Yoniso ca kho\<*<4>*>/ bhikkhave manasikaroto anuppanno ceva\<*<5>*>/ satisambojjhaīgo uppajjati || uppanno ca satisamboj- jhaīgo bhāvanā pāripårim gacchati || la-[pe] || anuppanno ceva\<*<5>*>/ upekhāsambojjhāīgo uppajjati || uppanno ca {upek- hāsambojjhaīgo} bhāvanā pāripåriü gacchatãti\<*<6>*>/ || || ## 2. Sattime bhikkhave bojjhaīgā bhāvitā\<*<7>*>/ bahulãkatā vud- dhiyā\<*<8>*>/ aparihānāya\<*<9>*>/ saüvattanti || || Katame satta || || 3. Satisambojjhaīgo || la-pe || upekhāsambojjhaīgo || 4. Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā bhāvitā bahulã- katā vuddhiyā\<*<8>*>/ aparihānāya\<*<10>*>/ saüvattantãti || || ## 2. Pa¤cime bhikkhave āvaraõā nãvaraõā cetaso uppak- kilesā pa¤¤āya dubbalãkaraõā || katame pa¤ca || || 3. Kāmacchando bhikkhave āvaraõo nãvaraõo cetaso upakkileso pa¤¤āya dubbalãkaraõo || Byāpādo bhikkhave āvaraõo nãvaraõo cetaso\<*<11>*>/ uppakkileso pa¤¤āya dubbalã- karaõo\<*<12>*>/ || || Thãnamiddham bhikkhave āvaraõaü nãvaraõaü cetaso upakkilesam\<*<13>*>/ pa¤¤āya dubbalãkaraõaü\<*<14>*>/ || Uddhac- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 These words in S1-3 only, S3 omits bhikkhave. 2 S3 anuppanno. 3 missing in S1. 4 S3 omits kho S1 cakho. 5 S1-3 ca. 6 B1 gacchati. This number is rehearsed in S1-3 but mutilated, the second part of the first article missing. The whole text seems to be inseparable from the preceding suttas; but the uddāna divides them. 7 S3 inserts pāripåritā. 8 B1 buddhiyā always. 9 S1 aparihãnāya S3 has -hā- corrected from hi. 10 S3 -hãnāya. 11 missing in S1. 12 B1 -karaõā. 13 S3 -kileso. 14 S1 -karaõo S3 -karaõaü corrected from -õo. >/ #<[page 095]># %% cakukkuccam bhikkhave āvaraõaü nãvaraõaü cetaso upak- kilesam\<*<1>*>/ pa¤¤āya dubbalãkaraõaü || || Vicikicchā bhik- khave āvaranā nãvaraõā\<*<2>*>/ cetaso uppakkilesā\<*<1>*>/ pa¤¤āya dubbalãkaraõā\<*<3>*>/ || || 4. Ime kho bhikkhave pa¤ca āvaranā nãvaraõā cetaso upakkilesā pa¤¤āya dubbulãkaraõā || || 5. Sattime bhikkhave bojjhaīgā anāvaraõā anãvaraõā cetaso anuppakkilesā bhavitā bahulãkatā vijjāvimuttiphala- sacchikiriyāya saüvattanti || || Katame satta || || 6. Satisambojjhaīgo bhikkhave anāvaraõo anãvaraõo cetaso anupakkileso bhāvito bahulãkato vijjavimuttiphala- sacchikiriyāya saüvattati || la-pe || Upekhāsambojjhaīgo\<*<4>*>/ bhikkhave anāvaraõo anãvaraõo cetaso anuppakkileso bhāvito bahulãkato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saü- vattati || || 7. Ime kho bhikkhave satta bojjhaīgā anāvaraõā anã- varaõa cetaso anupakkilesā\<*<5>*>/ bhāvitā bahulãkatā vijjāvi- muttiphalasacchikiriyāya saüvattanti\<*<6>*>/ || || 8. Yasmim bhikkhave samaye\<*<7>*>/ ariyasāvako aņņhiü\<*<8>*>/ katvā manasikatvā sabbacetaso\<*<9>*>/ sammannāharitvā ohita- soto dhammaü suõāti || imassa pa¤ca\<*<10>*>/ nãvaraõā tasmiü samaye na honti || satta bojjhaīgā tasmiü samaye bhāvanā pāripåriü gacchanti || || 9. Katame pa¤ca nãvaraõā tasmiü samaye na honti || || Kāmacchandanãvaraõaü tasmiü samaye na hoti || || Byā- pādanãvaraõam || pe || Thãnamiddhanivaraõaü tasmiü samaye na hoti || || Uddhaccakukkuccanãvaraõaü tasmiü samaye na hoti || || Vicikicchānãvaraõaü tasmiü samaye na hoti || || Imassa pa¤ca nãvaraõā tasmiü samaye na honti. 10. Katame satta bojjhaīgā tasmiü samaye bhāvanā pāripåriü gacchanti || || Satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhāvanā pāripåriü gacchati || la-pe || || Upekhāsambojjhaīgo tasmiü samaye bhāvanā pāripårim gacchati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -kileso. 2 S1 āvaraõo nãvaraõo. 3 S1 -karaõaü. 4 S1-3 insert kho. 5 S1 -kileso. 6 B1-2 -vattantã ti. 7 put before bhikkhave in S1-3. 8 S1-3 aņņhi. 9 B1-2 sabbaü- 10 S1-3 pa¤cassa instead of imassa pa¤ca. >/ #<[page 096]># %<96 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 11. Yasmiü bhikkhave samaye ariyasāvako aņņhiü katvā manasi katvā sabbacetaso samannāharitvā ohitasoto dham- maü suõāņi || imassa pa¤ca nãvaraõā tasmiü samaye na honti || ime satta bojjhaīgā tasmiü samaye bhāvanā pāri- påriü gacchantã ti || || ## 2. Santi bhikkhave mahārukkhā aõubãjā\<*<1>*>/ mahākāyā\<*<2>*>/ rukkhānaü ajjhāråhā || ye hi rukkhā\<*<3>*>/ ajjhāruëhā\<*<4>*>/ obhag- gavibhaggā vipatitā\<*<5>*>/ senti || || 3. Katame ca bhikkhave mahārukkhā aõubãjā mahākāyā rukkhānam ajjhāråhā ye hi rukkhānam ajjhāråëhā obhagga- vibhaggā vipatitā senti || || Seyyathãdam assattho nigrodho pilakkho\<*<6>*>/ udumbaro kacchako kapitthako\<*<7>*>/ || || Ime kho te\<*<8>*>/ bhikkhave mahārukkhā aõubãjā mahākāyā rukkhānam aj- jhāråhā\<*<9>*>/ ye hi rukkhā ajjhāråëha obhaggavibhaggā vipatitā senti\<*<10>*>/ || || 4. Evam eva kho bhikkhave idhekacco kulaputto yādisake\<*<11>*>/ kāme ohāya agārasmā anāgāriyam pabbajito hoti || so tādi- sakehi vā\<*<12>*>/ kāmehi tato vā pāpiņņhatarehi\<*<13>*>/ obhagga- vibhaggo vipatito seti || || 5. Pa¤cime bhikkhave āvaraõā nãvaraõā cetaso ajjhā- råhā\<*<14>*>/ pa¤¤āya dubbalãkaraõā || || Katame pa¤ca || || Kā- macchando bhikkhave āvaraõo nãvaraõo cetaso ajjhāråho pa¤¤āya dubbalãkaraõo || || Byāpādo bhikkhave āvaraõo nãvaraõo cetaso ajjhāråho pa¤¤āya dubbalãkaraõo || || Thãnamiddham bhikkhave āvaraõaü nãvaraõaü cetaso aj- jhāråham pa¤¤āya dubbalãkaraõaü || || Uddhaccakukkuccam bhikkhave āvaraõam nãvaraõam cetaso ajjhāråhaü pa¤- ¤āya dubbalãkaraõaü || || Vicikicchā bhikkhave āvaraõā nãvaraõā ajjhāråhā pa¤¤aya\<*<15>*>/ dubbalãkaraõā || || Ime kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 B1-2 anu- always. 2 S1 mākāyā. 3 S1 rukkho. 4 S1-3 ajjhoråëhā. 5 B1-2 vippati- always. 6 B1-2 milakkhu. 7 B1 kapittano. 8 missing in S1-3. 9 S1-3 -råëhā. 10 S1-3 honti. 11 S1 yādiyako. 12 missing in B1-2. 13 S1 papiyatarehi. 14 S1-3 add ya. 15 S1 pā¤¤āya >/ #<[page 097]># %% bhikkhave pa¤ca āvaranā nãvaraõā cetaso ajjhāråhā pa¤- ¤āya dubbalãkaraõā || || 6. Sattime bhikkhave bojjhaīgā anāvaraõā anãvaraõā cetaso anajjhāråhā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimuttiphalasac- chikiriyāya saüvattanti || katame satta || || Satisambojjhaīgo bhikkhave anāvaraõo anãvaraõo cetaso anajjhāråho bhāvito bahulãkato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saüvattati || la [pe] || || Upekhāsambojjaīgo bhikkhave anāvaraõo anãvaraõo cetaso anajjāråho bhāvito bahulãkato vijjāvimuttiphalasac- chikiriyāya saüvattati || || Ime kho bhikkhave satta boj- jhaīgā anāvaraõā anãvaraõā cetaso anajjhāråhā bhāvitā bahulãkatā vijjavimuttiphalasacchikiriyāya saüvatta tã ti || || ## 2. Pa¤cime bhikkhave nãvaraõā andhakaraõā acakkhu- karaõā a¤¤āõakaraõā pa¤¤ānirodhikā\<*<1>*>/ vighātapakkhiyā anibbānasaüvattanikā\<*<2>*>/ || || Katame pa¤ca || || Kāmacchanda- nãvaraõam bhikkhave andhakaraõam ā¤¤āõakaraõam acak- khukaraõam pa¤¤ānirodhikaü vighātapakkhiyam anibbāna- {saüvattanikaü} || Byāpādanãvaraõam bhikkhave ||la [pe] || Thãnamiddhanãvaraõam bhikkhave ||la-pe || Uddhaccakuk- kuccanãvaraõam\<*<3>*>/ bhikkhave ||la [pe] || || Vicikicchānãvaraõam bhikkhave andhakaraõam acakkhukaraõam a¤¤āõakaraõam\<*<4>*>/ a¤¤ānirodhikaü vighātapakkhiyam anibbānasaüvattani- kaü || || Ime kho bhikkhave pa¤canãvaraõā andhakaraõā acakkhukaraõā a¤¤āõakaraõā pa¤¤ānirodhikā vighātapak- khiyā anibbānasaüvattanikā || || 3. Sattime bhikkhave bojjhaīgā cakkhukaraõā ¤āõa- karaõā pa¤¤āvuddhiyā\<*<5>*>/ avighātapakkhiyā nibbānasaüvatta- nikā || || Katame satta || || Satisambojjhaīgo bhikkhave cakkhukaraõo ¤āõakaraõo pa¤¤āvuddhiyo avighāta- pakkhiyo nibbānasaüvattaniko || la-pe || || Upekhāsambojj- haīgo bhikkhave cakkhukaraõo ¤āõakaraõo pa¤¤āvud- dhiyo avighātapakkhiyo nibbānasaüvattaniko || || Ime kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nirodhiyā-yaü always (S1 nirodhisā here) 2 S1 anibbānāya saü- 3 S1 -kukkuccaü- 4 S1 apa¤¤āõa- 5 missing in S1-3. B1 -buddhiy- always >/ #<[page 098]># %<98 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% bhikkhave satta bojjhaīgā cakkhukaraõā ¤aõakaraõā pa¤- ¤avuddhiyā avighātapakkhiyā nibbānasaüvattanikāti || || Nãvaraõavaggo catuttho\<*<1>*>/ || || Tassa uddānaü\<*<2>*>/ || || Dve Kusalā Kilesā ca\<*<3>*>/ || Dve Yoniso ca Vuddhi ca\<*<4>*>/ || âvaraõo Aparihāni\<*<5>*>/ || Nãvaraõavaraõa\<*<6>*>/ Rukkhaü\<*<7>*>/ || Nãvaraõa¤ca te dasāti\<*<8>*>/ || || ## ## 1. Sāvatthi nidānaü || || 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā tisso vidhā pajahiüsu || sabbe te satannam bojjhaīgānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhik- khave anāgatam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā tisso vidhā pajahissanti || sabbe te sattannam bojjhaīgānam bha- vitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhikkhave etarahi sa- maõā vā brāhmaõā vā tisso vidhā pajahanti || sabbe te sattannam bojjhaīgānam bhavitattā bahulãkatattā || || 3. Katamesaü sattannaü bojjhaīgānaü\<*<9>*>/ || || Satisam- bojjhaīgassa || la-pe || upekhāsambojjhaīgassa || 4. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā tisso vidhā pajahiüsu || pe-[la] || pajahissanti || pe [la] || pajahanti || sabbe te imesa¤¤eva\<*<10>*>/ sattannam bojjhaī- gānam bhāvitattā bahulãkatattā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Drawn back to the end by S1-3. 2 S1-2 tatrud- 3 S1-3 Dve kusalakileso ca. 4 S1-3 Yoniso ca vuddhiyā instead of dve-; B1 has buddhi. 5 S1-3 āvaraõaü [S3 anā-] varaõaü both, omitting aparihāni -nãvaraõavaranā. 6 B2 nãvaraõāvaraõā. 7 S1-3 rukkhagge. 8 S1-3 Nãvaraõena cāti. -- This entangled Uddāna does not agree easily with the texts. 9 missing in S1-3. 10 S1-3 imesaü vā. >/ #<[page 099]># %% ## 2. Ra¤¤o bhikkhave cakkavattissa pātubhāvā sattannam ratanānam pātubhāvo hoti || || Katamesaü\<*<1>*>/ sattannaü || || 3. Cakkaratanassa\<*<2>*>/ pātubhāvo hoti || hatthiratanassa- assaratanassa || maõiratanassa || itthiratanassa || gahapatirata- nassa- || parināyakaratanassa pātubhāvo hoti || || Ra¤¤o bhikkhave cakkavattissa pātubhāvā imesaü sattannam ra- tanānam pātubhāvo hoti || || 4. Tathāgatassa bhikkhave pātubhāvā arahato sammā- sambuddhassa sattannam bojjhaīgaratanānam pātubhāvo hoti || || Katamesaü sattannaü || || 5. Satisambojjhaīgaratanassa\<*<3>*>/ pātubhāvo hoti || la-pe || || Upekhāsambojjhaīgaratanassa\<*<3>*>/ pātubhavo hoti || || Tathā- gatassa bhikkhave pātubhāvā arahato sammāsambuddhassa imesaü sattannam bojjhaīgaratanānaü pātubhāvo hoti ti\<*<4>*>/ || || ## 2. Mārasenapamaddanaü vo bhikkhave maggaü desis- sāmi || taü suõātha || || 3. Katamo ca bhikkhave mārasenapamaddano maggo || yadidam satta bojjhaīgā || || Katame satta || || Satisambojj- haīgo || pa-pe || || Upekhāsambojjhaīgo || || Ayaü kho bhikkhave mārasenapamaddano\<*<5>*>/ maggo ti || || ## 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami ||la-pe || || Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 3. Duppa¤¤o eëamågo duppa¤¤o eëamågo ti bhante vuccati || kittāvatā nu kho bhante Duppa¤¤o eëamågo ti vuccatã ti || || 4. Sattannaü kho bhikkhu\<*<6>*>/ bojjhaīgānam abhāvitattā abahulãkatattā\<*<7>*>/ duppa¤¤o eëamågo ti vuccati || || Katame- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 katame. 2 S1 inserts bhā. 3 B1 -sambojjhaīgassara- 4 S1-3 hoti S1 adds --pe-- 5 S1 -maddana. 6 S1-3 B1 bhikkhave. 7 S1 -kattā. >/ #<[page 100]># %<100 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% saü sattannaü || || Satisambojjhaīgassa || la-pe || Upekhā- sambojjhaīgassa || || 5. Imesaü kho bhikkhu sattannaü bhojjhaīgānam abhā- vitattā abahulãkatattā Duppa¤¤o eëamågo\<*<1>*>/ ti vaccatã ti || || ## 3. Pa¤¤avā aneëamågo pa¤¤avā aneëamågo ti bhante vuccati || Kittāvatā nu kho bhante pa¤¤avā anelamågoti vuccatã ti || || 4. Sattannaü kho bhikkhu bojjhaīgānam bhāvitattā bahulãkatattā Pa¤¤avā aneëamågo ti vuccati || || katamesaü sattannaü || || Satisambojjhaīgassa || la-pe || || Upekhāsam- bojjaīgassa || || 5. Imesaü kho bhikkhu sattannam bojjhaīgānam bhā- vitattā bahulãkatattā Pa¤¤avā aneëamågo ti vuccatã ti || || ## 3. Daliddo\<*<2>*>/ daliddo ti bhante vuccati || kittāvatā nu kho bhante Daliddo ti vuccatã ti || || 4. Sattannaü kho bhikkhu bojjhaīgānam abhāvitattā abahulãkatattā Daliddo ti vuccati || Katamesam sattannaü || || Satisambojjhaīgassa || la-pe || || Upekhādambojjhāīgassa || || 5. Imesaü kho bhikkhu\<*<3>*>/ sattannam bojjhaīgānam abhā- vitattā abahulãkatattā Daliddo ti vuccatã ti || || ## 3. Adaliddo adaliddo ti\<*<2>*>/ bhante vuccati || kittāvatā nu kho bhante Adaliddo ti vuccatã ti || || 4. Sattannaü kho bhikkhu bojjhaīgānam bhāvitattā bahulãkatattā Adaliddo ti vuccati || katamesaü sattannaü || || Satisambojjhaīgassa || la-pe || || Upekhāsambojjhaīgassa || || 5. Imesaü kho bhikkhu sattanam bojjhaīgānām bhāvi- tattā bahulãkatattā Adaliddo ti vuccatã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -mugo. 2 S1-3 daëi- always. 3 S1 bhikkhave. >/ #<[page 101]># %% ## 2. Adiccassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamaü etam pubbanimittam yadidam aruõuggaü\<*<1>*>/ || evam eva kho bhikkhave bhikkhuno sattannam bhojjhaīgānam uppādāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idaü kalyā- õamittatā || || 3. Kalyāõamittassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaī- khaü\<*<2>*>/ satta bojjhaīge bhāvessati || satta bojjhaīge bahu- lãkarissati || || Katha¤ca bhikkhave\<*<3>*>/ bhikkhu kalyāõamitto satta bojjhaīge bhāveti- -bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü || la-pe || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyāõamitto sattabojjhaīge bhāveti sattabojjhaīge bahulãkarotã ti || || ## 2. Ajjhattikam bhikkhave aīgan ti karitvā nā¤¤am ekaī- gam pi samanupassāmi sattannam bojjhaīgānam uppādāya || yathayidam bhikkhave yonisomanasikāro\<*<4>*>/ || || 3. Yonisomanasikarasampannassetam bhikkhave bhik- khuno pātikaīkhaü\<*<2>*>/ satta bojjhaīge bhāvessati- bahulã- karissati || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu yoniso manasi- kārasampanno satta bojjhaīge bhāveti satta bojjhaīge ba- hulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave\<*<5>*>/ bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü || la-pe || upekhāsambojjhaīgam bhāveti vi- veka- virāga- nirodhanissitam vossaggapariõāmiü || || 5. Evaü kho bhikkhave bhikkhu yoniso manasikārasam- panno sattabojjhaīge bhāveti || satta bojjhaīge bahulã karotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 B1 aruõaggaü. 2 S1-3 -kaīkhā. 3 missing in S1. 4 rehearsed in S1. 5 missing in S1. >/ #<[page 102]># %<102 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## 2. Bāhiram bhikkhave aīgan ti kāritvā nā¤¤am ekaīgam pi samanupassāmi || sattannam bojjhaīgānam uppādāya || yathayidam bhikkhave kalyāõamittatā || || 3. Kalyāõamittassetam bhikkhave bhikkhuno pāņikaī- khaü\<*<1>*>/ satta bojjhaīge bhāvessati- bahulãkarissati || || Ka- tha¤ ca bhikkhave bhikkhu kalyāõamitto satta bojjhaīge bhāveti -bahulãkaroti || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü || la [-pe] || upekhāsambojjhaīgam bhāveti vi- veka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || || 5. Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyāõamitto\<*<2>*>/ satta- bojjhaīge bhāveti- bahulãkarotã ti || || Cakkavattivaggo pa¤camo\<*<3>*>/ || || Tassa uddānam\<*<4>*>/ || || Vidhā Cakkavatti Māro\<*<5>*>/ || Duppa¤¤o Pa¤¤avena ca || Daliddo\<*<6>*>/ Adaliddo\<*<6>*>/ ca\<*<7>*>/ || âdicco Aīgena\<*<8>*>/ te dasā ti || || ## Sāvatthi nidānaü\<*<9>*>/ || || ## 2. Pa¤cannaü ca bhikkhave nãvaraõānam sattanna¤ca bojjhaīgānam āhāra¤ca anāhāra¤ca desissāmi || taü su- õātha || || I. âHâRO NäVARAöâNAũ. 3. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā kāmacchan- dassa uppādāya uppannassa vā kāmacchandassa bhiyyo- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kaīkhā. 2 S1 -mitato. 3 Drawn back to the end by S1-3. 4 S1-3 tatrud- 5 B1-2 add ca. 6 S1-3 daëi- 7 missing in S1-3. 8 S1-3 ādiccaīgena. 9 in B1 only. >/ #<[page 103]># %% bhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave subhanimittaü || tattha ayonisomanasikārabahulãkāro\<*<1>*>/ ayam āhāro anup- pannassa vā kāmacchandassa uppādāya uppannassa vā kāmacchandassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 4. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā byāpādassa uppādāya uppannassa vā byāpādassa bhiyyobhāvāya ve- pullāya || || Atthi bhikkhave paņighanimittaü || tattha ayo- nisomanasikārabahulãkāro\<*<2>*>/ ayam āhāro anuppannassa vā byāpādassa uppādāya uppannassa vā byāpādassa bhiyyo bhāvaya vepullāya || || 5. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā\<*<3>*>/ thãnamid- dhassa upādāya uppannassa vā thãnamiddhassa bhiyyobhā- vāya vepullāya || || Atthi bhikkhan arati tandivijambhitā\<*<4>*>/ bhattasammado cetaso ca lãnattam || tattha ayonisomana- sikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā thãnamid- dhassa uppādāya uppannassa vā thãnamiddhassa bhiyyo- bhāvāya vepullāya || || 6. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannassa vā uddhacca- kukkuccassa uppādāya uppannassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave cetaso avå- pasamo || tattha ayoniso manasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā uddhaccakukkuccassa uppādāya uppan- nassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 7. Ko ca bhikkhave āhāro anuppannāya vā vicikicchāya uppādāya uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya ve- pullāya || || Atthi bhikkhave vicikicchāņņhāniyā dhammā || tattha ayoniso manasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppan- nāya vā vicikicchāya uppādāya uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvanāya vepullāya || || II. âHâRO BOJJHAđGâNAM. 8. Ko ca\<*<5>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā satisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā satisambojjhaīgassa bhāvanāya\<*<6>*>/ pāripåriyā || || Atthi bhikkhave satisambojjhaī- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -manasikāro omitting bahulãkāro. 2 S1 yoniso- 3 missing in S1-3. 4 S1-3 tandã (S1 nandã) vijambhikā. 5 S1 ci. 6 S1-3 bhāvanā always. >/ #<[page 104]># %<104 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% gaņņhāniyā dhammā || tattha yoniso manasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā satisambojjhaīgassa uppā- dāya uppannassa vā satisambojjhaīgassa bhāvanāya pāri- påriyā || || 9. Ko ca\<*<1>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā dhamma- vicayasambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā dhamma- vicayasambojjhaīgassa bhāvanāya paripåriyā || || Atthi bhikkhave kusalākusalā dhammā sāvajjānavajjā dhammā hãnapaõãtā dhammā kaõhasukkasappaņibbāgā dhammā || tattha yonisomanasikārabahulikāro ayam āhāro anuppan- nassa vā dhammavicayasambojjhaīgassa uppādāya uppan- nassa vā dhammavicayasambojjhaīgassa bhāvanāya pāri- påriyā || || 10. Ko ca\<*<1>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā viriyasam- bojjhaīgassa uppādāya\<*<2>*>/ uppannassa vā viriyasambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave ārambha- dhātu nikkamadhātu parakkamadhātu || tattha yonisomana- sikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā viriyasam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā viriyasambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripåriyā || || 11. Ko ca\<*<3>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā pãtisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave pãtisambojjhaī- gaņņhāniyā dhammā || tattha yonisomanasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā pãtisambojjhaīgassa uppā- dāya uppannassa vā pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya pāri- påriyā || || 12. Ko ca\<*<1>*>/ bhi- āhāro anuppannassa vā passaddhisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā passaddhisamboj- jhaīgassa bhāvanāya parãpåriyā || || Atthi bhi- kāyapassad- dhi cittapassaddhi\<*<4>*>/ || tattha yoniso manasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā passaddhisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā passaddhisambojjhaīgassa bhāva- nāya pāripåriyā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ci. 2 S1 uppādo. 3 S1-3 ci. 4 B1 citti- >/ #<[page 105]># %% 13. Ko ca\<*<1>*>/ bhi- āhāro anuppannassa vā samādhisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā samādhisambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripuriyā || || Atthi bhi- samathanimittam\<*<2>*>/ avyagganimittam\<*<3>*>/ || tattha yonisomanasikārabahulãkāro ayam āhāro anuppannassa vā samādhisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā samādhisambojjhaīgassa bhāva- nāya pāripåriyā || || 14. Ko ca\<*<1>*>/ bhikkhave āhāro anuppannassa vā upekha- sambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā upekhāsamboj- jhaīgassa bhāvanāya paripåriyā || || Atthi bhikkhave upe- khāsambojjhaīgaņņhaniyā dhammā || tattha yonisomanasi- kārabahulãkāro ayam āhāro\<*<4>*>/ anuppannassa vā upekhāsam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā upekhāsambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripåriyā || || III. ANâHâRO NäVARAöâNAũ. 15. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā kāmac- chandassa uppādāya uppannassa vā kāmacchandassa bhiy- yobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave asubhanimittam || tattha yonisomanasikārabahulãkāro ayam anāhāro anup- pannassa vā kāmacchandassa uppādāya uppannassa vā kāmacchandassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 16. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā byāpā- dassa uppādāya uppannassa vā byāpādassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave mettācetovimutti || tattha yonisomanasikārabahulãkāro ayam anāhāro anuppannassa vā byāpādassa uppādāya uppannassa vā byāpādassa bhiyyo- bhāvāya vepullāya || || 17. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā thãna- middhassa uppādāya\<*<5>*>/ uppannassa vā thãnamiddhassa bhiy- yobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave ārambhadhātu\<*<6>*>/ nikkamadhātu\<*<7>*>/ parakkamadhātu || tattha yoniso manasikāra bahulãkāro ayam anāhāro\<*<8>*>/ anuppannassa vā thãnamiddhassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ci. 2 S1-3 B1 samādhi- 3 S3 avyaggha- 4 S1 inserts here bhāvanāpāripuriyā. 5 S1 uppādo. 6 B1-2 ārabbha- 7 S3 nikkamma- 8 S1-3 āhāro. >/ #<[page 106]># %<106 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% uppādāya uppannassa vā thãnamiddhassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 18. Ko ca\<*<1>*>/ bhikkhave anāhāro anuppannassa vā uddhacca- kukkuccassa uppādāya uppannassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave cetaso våpa- samo || tattha yoniso manasikārabahulãkāro ayam anāhāro\<*<2>*>/ anuppannassa vā uddhaccakukkuccassa uppādāya uppan- nassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya || || 19. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannāya vā vicikic- chāya uppādāya uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya vepullāya || || Atthi bhikkhave kusalākusalā dhammā sā- vajjānavajjā dhammā hãnapaõãtā dhammā kaõhasukkasap- paņibhāgā dhammā || tattha yonisomanasikārabahulãkāro\<*<3>*>/ ayam anāhāro\<*<2>*>/ anuppannāya vā vicikicchāya uppādāya uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya vepullāya || || IV. ANâHâRO BOJJHAđGâNAũ. 20. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā satisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā satisambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave satisambojjhaī- gaņņhāniyā\<*<4>*>/ dhammā || tattha amanasikārabahulãkāro\<*<5>*>/ ayam anāhāro\<*<2>*>/ anuppannassa vā satisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā satisambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || 21. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā dhamma- vicayasambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā dhamma- vicayasambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi- bhikkhave kusalākusalā dhammā sāvajjānavajjā dhammā hãnapaõãtā dhammā kaõhasukkasappaņibhāgā dhammā || tattha amanasikārabahulãkāro ayam anāhāro\<*<6>*>/ anuppan- nassa vā dhammavicayasambojjhaīgassa uppādāya uppan- nassa\<*<7>*>/ vā dhammavicayasambojjhaīgassa bhāvanāya pāri- påriyā || || 22. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā viriya- sambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā viriyasambojjhaī- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 ci. 2 S1-3 āhāro. 3 S1 -kārā corrected from -kāro. 4 S1 omits yā. 5 B1-2 amanasikārā- here and further on. 6 S1-3 āhāro. 7 S3 uppādānassa (dāna being erased). >/ #<[page 107]># %% gassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave ārambha- dhātu\<*<1>*>/ nikkamadhātu parakkamadhātu || tattha amanasi- kārabahulãkāro ayam anāharo\<*<2>*>/ anuppannassa\<*<3>*>/ vā viriya- sambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā viriyasamboj- jhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā\<*<4>*>/ || || 23. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā pãtisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || Atthi bhikkhave pãtisambojjhaī- gaņņhāniyā dhammā || tattha amanasikārabahulãkaro ayam anāhāro\<*<7>*>/ anuppannassa vā pãtisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā || || 24. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā passad- dhisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā passaddhi- sambojjhaīgassa bhāvanāyapāripåriyā || || Atthi bhikkhave kāyapassaddhi cittapassaddhi || tattha amanasikārabahu- lãkāro ayam anāhāro\<*<7>*>/ anuppannassa vā passaddhisamboj- jhaīgassa uppādāya uppannassa vā passaddhisambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripåriyā || || 25. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā samā- dhisambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā samādhisam- bojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā\<*<5>*>/ || || Atthi bhikkhave samathanimittam\<*<6>*>/ abyagganimittam || tattha amanasikāra- bahulãkāro ayam anāhāro\<*<7>*>/ anuppannassa vā samādhisam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā samādhisambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripåriyā || || 26. Ko ca bhikkhave anāhāro anuppannassa vā upekhā- sambojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā upekhāsamboj- jhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā\<*<7>*>/ || || Atthi bhikkhave upekhāsambojjhaīgaņņhāniyā dhammā || tattha amanasikāra- bahulãkāro ayam anāhāro\<*<8>*>/ anuppannassa vā upekhāsam- bojjhaīgassa uppādāya uppannassa vā uppekhāsambojjhaī- gassa bhāvanāya pāripåriyā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 ārabbha- S1 -yātu. 2 S3 āhāro. 3 S3 anuppanassa S1 anuppasānassa (sā being doubtful). 4 S1 pari- 5 S1 pāriyā. 6 B2 S1-3 samādhi- 7 S3 has here Atthibhikkhave upekhāsambojjhaīgassa bhāvanāya pāripåriyā. 8 S3 āhāro. >/ #<[page 108]># %<108 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## 2. Atha kho sambahulā bhikkhå pubbaõhasamayaü ni- vāsetvā pattacãvaram ādāya Sāvatthim piõķaya pavi- siüsu || || 3. Atha kho tesam bhikkhånam etad ahosi || || Atippago kho tāva Sāvatthiyam\<*<1>*>/ piõķāya carituü || yaü nuna mayaü yena a¤¤atitthiyānam ārāmo tenupasaīkamayyemā ti || || 4. Atha kho te bhikkhå yena a¤¤atitthiyānam paribbā- jakānam ārāmo tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā tehi a¤¤atitthiyehi paribbājakehi saddhiü sammodiüsu || sam- modanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü ni- sãdiüsu || || Ekam antaü nisinne\<*<2>*>/ kho te bhikkhå a¤¤a- titthiyā paribbājakā etad avocuü || || 5. Samaõo āvuso Gotamo sāvakānam evaü dhammaü deseti || Etha\<*<3>*>/ tumhe bhikkhave pa¤ca nãvaraõe pahāya cetaso upakkilese\<*<4>*>/ pa¤¤āya dubbalãkaraõe sattabojjhaīge yathābhåtam bhāvethāti || || Mayam pi kho\<*<5>*>/ āvuso sāva- kānam evaü dhammaü desema || Etha\<*<3>*>/ tumhe āvuso pa¤ca nãvaraõe pahāya cetaso upakkilese pa¤¤āya dubbalãkaraõe satta bojjhaīge yathābhåtam bhāvethāti || || Idha no āvuso ko viseso ko adhippāyo\<*<6>*>/ || kiü nānākaraõaü samaõassa vā Gotamassa amhākaü vā yadidam dhammadesanāya vā dhammadesanam anusāsaniyā\<*<7>*>/ vā anusāsanin ti || || 6. Atha kho te bhikkhå tesam a¤¤atitthiyānam paribba- jakānam bhāsitaü neva abhinandiüsu nappaņikkosiüsu || anabhinanditvā appaņikkositvā uņņhāyāsanā pakkamiüsu || || Bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaü ājānissā- māti\<*<8>*>/ || || 7. Atha kho te bhikkhå Sāvatthiyaü\<*<9>*>/ piõķaya caritvā pacchābhattaü piõķapātapatikkantā yena Bhagavā tenu- pasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 sāvatthim. 2 S1 nisinnā S3 nisinno. 3 S1 ettha. 4 S1 -kileso. 5 missing in S1-3. 6 B1-2 add so. 7 S1 -sāsanãya. 8 B2 ajāni- S1-3 jāni- 9 B1-2 Sāvatthiü. >/ #<[page 109]># %% 8. Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Idha mayam bhante pubbaõhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya Sāvatthim piõķaya\<*<1>*>/ pavi- simha || tesaü no bhante amhākam etad ahosi || Atippago kho tāva Sāvatthiyam piõķāya carituü yaü nuna mayaü yena a¤¤atitthiyānam\<*<2>*>/ paribbājakānam ārāmo tenupasaī- kameyyāmā ti || || Atha kho mayam bhante yena a¤¤atit- thiyānam\<*<2>*>/ paribbājakānam ārāmo tenupasaīkamimha || upasaīkamitvā tehi a¤¤atitthiyehi paribbājakehi saddhiü sammodimha || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāre- tvā ekam antaü nisãdimha || Ekam antaü nisinne\<*<3>*>/ kho amhe\<*<4>*>/ bhante te\<*<4>*>/ a¤¤atitthiyā paribbājakā etad avo- cuü || || 9. Samaõo āvuso Gotamo sāvakānam evam dhammaü deseti\<*<5>*>/ -anusāsaniyā vā anusāsaninti\<*<6>*>/ || || 10. Atha kho mayam bhante tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam bhāsitaü neva abhinandimha na paņikko- simha || anabhinanditvā appaņikkositvā uņņhāyasanā pakka- mimha Bhagavato santike etassa bhāsitassa attham ājā- nissāmāti\<*<7>*>/ || || 11. Evaü vādino bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam assu vacaniyā || || Atthi panāvuso pariyāyo yam pa- riyāyam āgamma pa¤ca nãvaraõā dasa honti || satta boj- jhaīgā catuddasā ti || || Evam puņņhā bhikkhave a¤¤atit- thiyā paribbājakā na ceva sampāyissanti\<*<8>*>/ uttari¤ca vighā- tam āpajjissanti\<*<9>*>/ || || 12. Tam kissa hetu || || Yathā tam bhikkhave avisayas- miü || nāhaü tam bhikkhave passāmi\<*<10>*>/ sadevake loke sa- mārake sabrahmake sasamaõabrāhmaõiyā pajāya sadeva- manussāya yo imesam pa¤hānaü veyyākaraõena cittam ārādheyya a¤¤atra tathāgatena vā\<*<11>*>/ tathāgatasāvakena vā ito vā pana sutvā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 piõķāyaya. 2 S1-3 yena¤¤atitthi- 3 S1 nisinno. 4 missing in S1-3. 5 mere repetition of 5. 6 S1 anusāsininti. 7 S1 ajāni- 8 S1-3 samupā- 9 S3 omits uttari¤ca- 10 S1 passissāmi. 11 missing in S1-3. >/ #<[page 110]># %<110 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% I. PAĨCA DASA HONTI. 13. Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma pa¤ca nãvaraõā dasa honti || || 14. Yad api\<*<1>*>/ bhikkhave ajjhattam kāmacchando tad api nãvaraõaü || yad api\<*<1>*>/ bahiddhā kāmacchando tad api nãvaraõaü Kāmacchandanãvaraõaü ti iti hidam uddesam āgacchati\<*<2>*>/ || tad aminā petam pariyāyena dvayaü hoti || || 15. Yad api\<*<3>*>/ bhikkhave ajjhattam byāpādo tadapi\<*<3>*>/ nã- varaõaü || yad api\<*<4>*>/ bahiddhā byāpādo tad api nãvaraõam Byāpādanãvaraõan ti iti hidam uddesaü āgacchati || tad aminā petam pariyāyena dvayaü hoti || || 16. Yad api bhikkhave thãnaü tad api nãvaraõam || yad- api middham tad api nãvaranaü Thãnamiddhanãvaraõam ti iti hidam uddesam āgacchati || tad aminā petam pariyā- yena dvayaü hoti || || 17. Yad api bhikkhave uddhaccaü tad api nãvaraõaü yad api kukkuccaü tad api nãvaraõam Uddhacca kuk- kucca nãvaraõan ti iti hidam uddesam āgacchati || tad ami- nā petam pariyāyena dvayaü hoti || || 18. Yad api bhikkhave ajjhattam dhammesu vicikicchā tad api nãvaraõaü || yad api bāhiddhā dhammesu vici- kicchā tad api nãvaraõam Vicikicchānãvaraõan ti Iti hidam uddesam āgacchati || tad aminā petam pariyāyena dvayaü hoti || || 19. Ayam kho bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma pa¤ca nãvaraõā dasa honti || || II. SATTA CATUDDASA HONTI. 20. Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma satta bojjhaīgā catuddasa\<*<5>*>/ honti || || 21. Yad api bhikkhave ajjhattam dhammesu sati tad api satisambojjhaīgo || yad api bahiddhā dhammesu sati tad api satisambojjhaīgo Satisambojjhaīgo ti iti hidam uddesam āgacchati || tad aminā petam pariyāyena dvayaü hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 yadipi always. 2 S1-3 gacchati always. 3 S1 yadi pi S3 yapi. 4 S1 -apãti. 5 S1-3 -dasā. >/ #<[page 111]># %% 22. Yad api bhikkhave ajjhattaü dhammesu pa¤¤āya pavicinati\<*<1>*>/ pavicarati\<*<2>*>/ parivãmaüsam\<*<3>*>/ āpajjati tad api dhammavicayasambojjhaīgo || || Yad api bahiddhā dham- mesu pa¤¤āya pavicinati pavicarati\<*<3>*>/ parivãmaüsam āpajjati || tad api dhammavicayasambojjhaīgo Dhammavicayasam- bojjhaīgo ti iti hidam uddesaü āgacchati || tad aminā pe- tam pariyāyena dvayaü hoti || || 23. Yad api bhikkhave kāyikaü\<*<4>*>/ viriyaü tad api viri- yasambojjhaīgo || yad api cetasikaü viriyaü tad api viriya- sambojjhaīgo\<*<5>*>/ Viriyasambojjhaīgo ti iti hidam uddesam āgacchati || tad aminā petam pariyāyena dvayaü hoti || || 24. Yad api\<*<6>*>/ bhikkhave savitakkasavicārā pãti tad api pãtisambojjhaīgo || yad api avitakka avicārā pãti tad api pãtisambojjhaīgo Pãtisambojjhaīgo ti iti hidam uddesam āgacchati || tad aminā petam parãyāyena dvayaü hoti || || 25. Yad api bhikkhave kāyapassaddhi tad api passad- dhisambojjhaīgo || yad api cittapassaddhi tad api passad- dhisambojjhaīgo Passaddhisambojjhaīgo ti iti\<*<7>*>/ hidam ud- desam āgacchati || tad aminā petam pariyāyena dvayam hoti || || 26. Yad api\<*<8>*>/ bhikkhave savitakko savicāro samādhi tad api samādhisambojjhaīgo || yad api avitakko\<*<9>*>/ avicāro sa- mādhi tad api samādhisambojjhaīgo Samādhisambojjhaīgo ti iti hi uddesam āgacchati || tad aminā petam pariyāyena dvayaü hoti || || 27. Yad api bhikkhave ajjhattam dhammesu upekhā tad api upekhāsambojjhaīgo || yad api bahiddhā dhammesu upekhā tad api upekhāsambojjhaīgo Upekhāsambojjhaīgo ti iti hidam uddesam āgacchati || tad aminā petam pariyā- yena dvayaü hoti || || 28. Ayaü kho bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma satta bojjhaīgā catuddasā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 pavicãti S3 paviciti. 2 S1-3 pavicarãti. 3 S1 paviti S3 paviciti. 4 B1 kāyika. 5 this phrase yad api ceta- is missing in S1-3. 6 S3 yadãpi. 7 missing in S1. 8 B2 yadipi. 9 B1-2 avitakka. >/ #<[page 112]># %<112 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## 2. Atha kho sambahulā bhikkhå pubbaõhasamayaü ni- vāsetvā pattacãvaram ādāya Sāvatthiü\<*<1>*>/ piõķaya pavi- siüsu || || 3--10. Pariyāyasuttasadisaü\<*<2>*>/ || || 11. Evam vādino bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam assu vacanãyā || || Yasmim āvuso samaye lãnaü cit- taü hoti || katamesaü tasmiü samaye bojjhaīgānam akālo bhāvanāya || katamesaü tasmiü samaye bojjhaīgānam kālo bhāvanāya || || Yasmim panāvuso samaye uddhataü\<*<3>*>/ cit- taü hoti || katamesaü tasmiü samaye bojjhaīgānam akālo bhāvanāya || katamesam tasmiü samaye bojjhaīgānaü kālo bhāvanāyā ti || || Evam puņņhā bhikkhave a¤¤atitthiyā parib- bājakā na ceva sampāyissanti uttariü ca vighātam āpaj- jissanti || || 12. Tam kissa hetu || || Yathā tam bhikkhave avisayas- miü || || Nāhaü tam bhikkhave passāmi sadevake loke sa- mārake sabrahmake sasamaõabrāhmaõiyā pajāya sadeva- manussāya yo imesam pa¤hānaü veyyakāraõena cittam ārādheyya a¤¤atra tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā ito vā pana sutvā || || I. AKâLO. 13. Yasmiü bhikkhave samaye lãnaü\<*<4>*>/ cittaü hoti || akālo tasmiü samaye passaddhisambojjhaīgassa bhāvanāya\<*<5>*>/ || akālo samādhisambojjhaīgassa bhāvanāya\<*<5>*>/ akālo upekhā- sambojjhaīgassa bhāvanāya || || Taü kissa hetu || lãnam bhikkhave cittam tam etehi dhammehi dussamuņņhāpayaü\<*<6>*>/ hoti || || 14. Seyyathāpi bhikkhave puriso parittam aggim ujjāle- tukāmo\<*<7>*>/ assa || So tattha allāni ceva tiõāni pakkhipeyya allāni ca gomayāni pakkhipeyya allāni ca kaņņhani pak- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S2-3 sāvatthiyaü. 2 S1-3 pariyāyasuttantavaõõikam (S3 -vaõõitakam) eva -pe- 3 S1-3 uddhaccaü. 4 B1-2 linaü always. 5 S1 inserts taü; S3 omits akālo samādhi- bhāvanāya. 6 S3 dussā- B1-2 dusa- always. 7 B1-2 ujjāllitu- >/ #<[page 113]># %% khipeyya\<*<1>*>/ udakavāta¤ca dadeyya paüsukāna\<*<2>*>/ ca okireyya bhabbo nu kho so puriso parittam aggim ujjāletuü\<*<3>*>/ || || No hetam bhante || || Evam eva kho bhikkhave yasmiü samaye lãnaü cittam hoti || akālo tasmiü samaye passaddhisambojjhaīgassa bhā- vanāya || akālo samādhisambojjhaīgassa bhāvanāya || akālo upekhāsambojjhaīgassa bhāvanāya || || Taü kissa hetu || lãnam bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi dussamuņņhā- payaü hoti || || II. KâLO. 15. Yasmiü ca kho\<*<4>*>/ bhikkhave samaye lãnaü cittaü hoti || kālo {tasmiü} samaye dhammavicayasambojjhaīgassa bhāvanāya kālo viriyasambojjhaīgassa bhāvanāya kālo pã- tisambojjhaīgassa bhāvanāya || || Tam kissa hetu || lãnaü bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi susamuņņhāpayaü hoti || || 16. Seyyathāpi bhikkhave puriso parittam aggim ujjā- letukāmo\<*<3>*>/ assa || so tattha sukkhāni ceva tiõāni\<*<5>*>/ pakkhi- peyya sukkhāni gomayāni pakkhipeyya\<*<6>*>/ sukkhāni kaņņhāni pakkhipeyya || mukhavāta¤ca dadeyya na ca paüsukena okireyya || bhabbo nu kho so puriso parittam aggim ujjā- letun\<*<3>*>/ ti || || Evam bhante || || Evaü eva kho bhikkhave yasmiü samaye lãnaü cittaü hoti || kālo tasmiü samaye dhammavicayasambojjhaīgassa bhāvanāya || kālo viriyasambojjhaīgassa bhāvanāya || kālo pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya || || Taü kissa hetu || lãnaü bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi susamuņņhāpayaü hoti || || III. AKâLO. 17. Yasmim bhikkhave samaye uddhataü cittaü hoti || akālo\<*<7>*>/ tasmiü samaye dhammavicayasambojjhaīgassa bhā- vanāya || akālo viriyasambojjhaīgassa bhāvanāya || akālo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit allāni ca kaņņhāni- 2 B1 paüsukāni. 3 B1 ujjāli- 4 missing in S1-3. 5 S3 tināni. 6 S1-3 omit sukkhāni gomayāni- 7 S1 ākālo. >/ #<[page 114]># %<114 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya || Taü kissa hetu || uddha- tam bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi duvåpasama- yaü\<*<1>*>/ hoti || || 18. Seyyathāpi bhikkhave puriso mahantam aggikhan- dhaü nibbāpetukāmo assa || so tattha sukkhāni ceva teõāni pakkhipeyya sukkhāni gomayāni pakkhipeyya sukkhānã ca\<*<2>*>/ kaņņhāni pakkhipeyya mukhavāta¤ca dadeyya na ca paü- sukena okireyya || bhabbo nu kho so puriso mahantam aggi- khandhaü nibbāpetun ti || || No hetam bhante || || Evam eva kho bhikkhave yasmiü\<*<3>*>/ samaye uddhataü cittaü hoti || akālo tasmiü samaye dhammavicayasamboj- jhaīgassa bhāvanāya || akālo {viriyasambojjhaīgassa} bhāva- nāya || akālo pãtisambojjhaīgassa bhāvanāya || || Taü kissa hetu || uddhatam bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi duvåpasamayam hoti || || IV. KâLO. 19. Yasmiü ca kho bhikkhave samaye uddhataü cittaü hoti || kālo tasmiü samaye passaddhisambojjhaīgassa bhā- vanāya || kālo samādhisambojjhaīgassa bhāvanāya || kālo upekhāsambojjhaīgassa bhāvanāya || || Taü kissa hetu || uddhatam bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi suvåpa- samayaü\<*<4>*>/ hoti || || 20. Seyyathāpi bhikkhave puriso mahantam aggikhan- dhaü nibbāpetukāmo assa || so tattha allāni ceva tiõāni pakkhipeyya allāni ca gomayāni pakkhipeyya- allāni ca\<*<5>*>/ kaņņhāni pakkhipeyya udakavāta¤ ca dadeyya || paüsukena ca okireyya\<*<7>*>/ || bhabbo nu kho so\<*<8>*>/ puriso mahantam aggi- khandhaü nibbāpetunti || || Evam bhante || Evam eva kho bhikkhave yasmim samaye uddhataü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -samaüyaü. 2 missing in S1-3. 3 from this word the text becomes that of the following number 19 and the number 18 indeed disappears in the singhalese MSS. 4 S1-3 duvåpa- 5 S1-3 omit allāni ca go- 6 missing in S1-3. 7 S1-3 omit paüsukena- 8 missing in S1. >/ #<[page 115]># %% cittaü hoti || kālo tasmiü samaye passaddhisambojjhaīgassa bhāvanāya || kālo samādhisambojjhaīgassa bhāvanāya || kālo upekhāsambojjhaīgassa bhāvanāya || || Taü kissa hetu || uddhatam bhikkhave cittaü tam etehi dhammehi suvåpa- samayaü\<*<1>*>/ hoti || || 21. Satim ca kvāham\<*<2>*>/ bhikkhave sabbatthikaü vadā- mãti\<*<3>*>/ || || 54. (4) Mettam. 1. Ekaü samayam Bhagavā Koliyesu\<*<4>*>/ viharati Halid- davasaõaü nāma Koliyānaü\<*<5>*>/ nigamo || || 2. Atha kho sambahulā bhikkhå pubbaõhasamayaü ni- vāsetvā pattacãvaram ādāya Haliddavasanam piõķāya pa- visiüsu || || 3. Atha kho tesam bhikkhånam etad ahosi || Atippago kho tāva Haliddavasane\<*<6>*>/ piõķāya carituü || yaü nuna ma- yaü yena a¤¤atitthiyānam paribbājakānam ārāmo tenu- pasaīkameyyāmā ti || || 4. Atha kho te bhikkhå yena a¤¤atitthiyānam paribbā- jakānam ārāmo tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā tehi a¤¤atitthiyehi paribbājakehi saddhim sammodiüsu || sam- modanãyaü kathaü sārānãyaü vãtisāretvā ekam antaü ni- sãdiüsu || || Ekam antaü nisinne\<*<7>*>/ kho te bhikkhå te\<*<8>*>/ a¤¤atitthiyā paribbājakā etad avocuü || || 5. Samaõo āvuso Gotamo sāvakānam evaü dhammaü deseti || || Etha tumhe bhikkhave pa¤canãvaraõe pahāya cetaso upakkilese pa¤¤āya\<*<9>*>/ dubbalãkaraõe mettāsahagatena ce- tasā ekaü disam pharitvā viharatha || tathā dutiyaü tathā tatiyam tathā catutthaü || iti uddham adho tãriyaü sab- bādhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam mettāsahagatena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 våpa- S3 duvåpa- 2 S1-3 satikhvāhaü. 3 S1 vaddāmãti. -- The last past of this sutta is disturbed in the singhalese MSS. They suppress by intermixing them the conclusion of the number 18 (Evam eva kho . . .) and the number 19, -- and thus make the whole unintelligible. 4 S1 koëi- 5 S1-3 koëi- 6 B1 -vasanaü B2 -vasana. 7 S1 nisinnā S3 nisinno. 8 in S1-3 only. 9 S1 pa¤¤ā, >/ #<[page 116]># %<116 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena abyā- pajjhena\<*<1>*>/ pharitvā viharatha || || Karuõāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharatha || tathā dutiyam tathā\<*<2>*>/ tati- yaü tathā catutthaü || iti uddhaü adho tiriyam sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam karuõāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena abyāpajjhena pharitvā viharatha || || Muditāsahagatena cetasā ekaü di- sam pharitvā viharatha\<*<3>*>/ || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catuttham\<*<4>*>/ || iti\<*<5>*>/ uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam muditāsahagatena\<*<6>*>/ ce- tasā vipulena mahaggatena appamāõena averena abyāpaj- jhenā pharitvā viharatha || || Upekhāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharatha || tathā dutiyam tathā tati- yaü tathā catuttham iti\<*<5>*>/ uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam upekhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena abyāpajjhena pharitvā viharathā ti || || 6. Mayam pi kho āvuso sāvakānam evaü dhammaü desema || || Etha tumhe āvuso pa¤ca nãvaraõe pahāya cetaso upak- kilese pa¤¤āya dubbalãkaraõe mettāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharatha || la [pe] || Karunā sahaga- tena cetasā || Muditāsahagatena cetasā || Upekhāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharatha || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthaü\<*<7>*>/ || iti uddham adho tiriyam sabbadhi sabbattatāya sabbāvantam lokam upekhāsahaga- tena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena abyāpajjhena pharitvā viharathā ti || || 7. Idha no āvuso ko viseso ko adhippāyo so kiü nānā- karaõaü samaõassa\<*<8>*>/ Gotamassa amhākaü vā yadidam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 abyāpajjena always. 2 S3 repeats tathā. 3 Here S3 rehearses the phrase upon karuõā. 4 S1-3 catutthiü. 5 missing in S1-3. 6 in S3 upekhā is written between the lines instead of muditā precedently written and erased: result of the preceding blunder. 7 S1-3 catutthiü. 8 S3 inserts vā. >/ #<[page 117]># %% dhammadesanāya vā dhammadesanam anusāsaniyā\<*<1>*>/ anusā- saninti\<*<2>*>/ || || Atha kho te bhikkhå tesam a¤¤atitthiyānam paribbāja- kānaü bhāsitaü neva abhinandiüsu na paņikkosiüsu || ana- bhinanditvā\<*<3>*>/ appaņikkositvā uņņhāyāsanā pakkamiüsu Bha- gavato santike etassa bhāsitassa attham ājānissāmāti\<*<4>*>/ || || 8. Atha kho te bhikkhå Haliddavasane\<*<5>*>/ piõķāya caritvā pacchābhattam piõķapātapaņikkantā yena Bhagavā tenu- pasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || Ekam antaü nisinnā\<*<6>*>/ kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || 9. Idha mayam bhante pubbaõhasamayam nivāsetvā pattacãvaram ādāya Haliddavasanam\<*<7>*>/ piõķāya pavisimha\<*<8>*>/ || tesaü no bhante amhākam etad ahosi || Atippago kho tāva Haliddavasane\<*<7>*>/ piõķāya carituü || yan nuna mayam yena\<*<9>*>/ a¤¤atitthiyānam paribbājakānam ārāmo tenupasaīkameyyā- māti || || Atha kho mayam bhante yena a¤¤atitthiyānam paribbājakānam ārāmo tenupasaīkamimha || pe [pa] || tehi a¤¤atitthiyehi paribbājakehi saddhiü sammodimha || sam- modanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü ni- sãdimha || Ekam antaü nisinne kho\<*<10>*>/ amhe bhante te a¤¤a- titthiyā paribbājakā etad avocuü || || Samaõo āvuso Gotamo sāvakānam evaü dhammaü deseti || Etha tumhe bhikkhave pa¤ca nãvaraõe pahāya cetaso upakkilese pa¤¤āya dubbalã- karaõe mettāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā vi- haratha || la [pe] || karuõāsahagatena cetasā || muditāsaha- gatena cetasā || upekhāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharatha || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthaü\<*<11>*>/ || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbatta- tāya sabbāvantaü lokam upekhāsahagatena cetasā vipulena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 inserts vā. 2 S3 -sāsananti always. 3 B1 abhinan- 4 S1-3 jānissā- 5 B1 -vasena. 6 S3 nisinno S1 nisinnā corrected from nisinno. 7 S3 -vassaü B1-2 -vasane. 8 S1 -simhā S3 -siüsumhā. 9 S1-3 yen. 10 B1 inserts no S1-3 have kho te bhante amhe a¤¤a- 11 S1-3 catutthiü. >/ #<[page 118]># %<118 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% mahaggatena appamāõena averena abyāpajjhena pharitvā viharathā ti || || Mayam pi kho āvuso sāvakānam evaü dhammaü desema || Etha tumhe āvuso pa¤ca nãvaraõe pa- hāya cetaso upakkilese pa¤¤āya dubbalãkaraõe mettāsaha- gatena cetasā ekaü disaü pharitvā viharatha || la || karuõā- sahagatena cetasā || muditāsahagatena cetasā || upekhāsaha- gatena cetasā ekaü disam pharitvā viharatha || tathā dutiyam tathā tatiyam tathā catutthaü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam upe- khāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena abyāpajjhena pharitvā viharathā ti || || Idha no āvuso ko viseso ko adhippāyo so\<*<1>*>/ kiü nānākaraõaü sa- maõassa vā Gotamassa amhākaü vā\<*<2>*>/ yad idaü dhamma- desanāya vā dhammadesanam anusāsaniyā vā anusāsa- ninti || || Atha kho mayam bhante tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam bhāsitam neva abhinandimha na paņikko- simha || anabhinanditvā appaņikkositvā uņņhāyāsanā pakka- mimha Bhagavato santika etassa bhāsitassa attham ājā- nissāmāti || || 10. Evaü vādino bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam assu vacanãyā || || Kathambhāvitā panāvuso mettā- cetovimutti kiīgātikā hoti kimparamā kimphalā kim pari- yosānā || || Katham bhāvitā panāvuso karuõācetovimutti kiīgatikā hoti kimparamā kimphalā kimpariyosānā || || Ka- tham bhāvitā panāvuso muditācetovimutti || kimpariyosanā || || Katham bhāvitā panāvuso upekhācetovimutti- -kim pari- yosānā ti || || Evam puņņhā bhikkhave a¤¤atitthiyā parib- bājakā na ceva sampāyissanti uttari¤ca vighātam āpajjis- santi\<*<3>*>/ || || 11. Taü kissa hetu || || Yathā tam bhikkhave avisayas- mim || || Nāhaü tam bhikkhave passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sasamaõabrāhmaõiyā pajāya sade- vamanussāya yo imesam pa¤hānaü veyyākaraõena cittam ārādheyya a¤¤atra Tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā ito vā pana sutvā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 omits so. 2 S1 omits amhākaü vā. 3 S1 -jissati. >/ #<[page 119]># %% 12. Kathambhāvitā ca bhikkhave mettācetovimutti kiīgatikā hoti kimparamā kimphalā kimpariyosānā || || Idha bhikkhave bhikkhu mettāsahagataü satisamboj- jhaīgam bhāveti || la || mettāsahagatam upekhāsambojjhaī- gam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vossaggapari- õāmiü || || So sace ākaīkhati Appatikkåle paņikkålasa¤¤ã vihareyyanti\<*<1>*>/ || paņikkålasa¤¤ã tattha viharati || || Sa ce ākaīkhati Paņikkåle appaņikkålasa¤¤ã vihareyyanti || appa- ņikkålasa¤¤ã tattha viharati || || Sace ākaīkhati Appaņik- kåle ca paņikkåle ca paņikkålasa¤¤ã vihareyyanti || paņik- kålasa¤¤ã tattha viharati || || Sace ākaīkhati Paņikkåle ca appaņikkåle ca appaņikkulasa¤¤ã vihareyyanti appaņik- kålasa¤¤ã tattha viharati || || Sace ākaīkhati Appaņikkå- la¤ca {paņikkåla¤ca} tad ubhayam abhinivajjetvā upekha ko vihareyyaü sato sampajāno ti || upekhako\<*<2>*>/ tattha viharati sato sampajano || || Subhaü vā kho pana vimokkham upa- sampajja viharati || subhaparamāham bhikkhave mettāceto- vimuttiü\<*<3>*>/ vadāmi || || Idha pa¤¤assa\<*<4>*>/ bhikkhuno uttariü vimuttim\<*<5>*>/ apaņivijjhato || || 13. Kathambhāvitā\<*<6>*>/ ca bhikkhave karuõācetovimutti\<*<7>*>/ kiīgatikā hoti kimparamā kimphalā kimpariyosānā || || Idha bhikkhave bhikkhu karuõasahagataü satisamboj- jhaīgam bhāveti || la [pe] || karunāsahagatam upekhāsam- bojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vos- saggapariõāmiü || || So sace ākaīkhati Appaņikkåle paņik- kuëasa¤¤ã vihareyyanti || paņikkålasa¤¤ã tattha viharati || la || Sace ākaīkhati Appaņikkåla¤ca paņikkåla¤ca tad ubha- yam abhinivajjetvā upekhako vihareyyaü sato sampajāno ti || upekhako tattha viharati sato sampajāno || || Sabbaso vā pana råpasa¤¤ānaü samatikkamā\<*<8>*>/ paņighasa¤¤anam atthagamā nānattasa¤¤ānam amanasikārā Ananto ākāso ti ākāsana¤cāyatanam upasampajja viharati || ākāsāna¤cāya- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -vihareyyaü. 2 B1 inserts ca written also but erased in S3. 3 S3 mettam- 4 S3 pa¤¤āssā. 5 BS2 uttari- 6 S1-3 bhāvita¤. 7 B2 -vimuttiü. 8 S1-3 -kamma. >/ #<[page 120]># %<120 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% tanaparamāham bhikkhave karuõācetovimuttiü\<*<1>*>/ vadāmi || || Idha pa¤¤assa bhikkhuno uttariüvimuttim apaņivijjhato || || 14. Kathaübhāvitā ca bhikkhave muditācetovimutti kiīgatikā hoti kimparamā kimpariyosānā || || Idha bhikkhave bhikkhu muditāsahagataü satisamboj- jhaīgam bhāveti || la [pe] || muditāsahagatam upekhāsam- bojjhaīgam bhāveti viveka- virāgā- nirodhanissitaü vos- saggapariõāmim || || So sace ākaīkhati Appaņikkåle paņik- kålasa¤¤ã vihareyyanti || paņikkålasa¤¤ã tattha viharati || la [pe] || sa ce ākaīkhati Appaņikkåla¤ca patikkåla¤ca tad ubhayam abhinivajjetvā upekkhako vihareyyaü sato sam- pajāno ti || upekkhako tattha viharati sato sampajāno\<*<2>*>/ || || Sabbaso vā pana ākāsāna¤cāyatanaü samatikkamma Anan- taü vi¤¤āõanti vi¤¤āõa¤cāyatanam upasampajja viharati || vi¤¤āõa¤cāyatanaparamāham bhikkhave muditācetovimut- tiü\<*<3>*>/ vadāmi || || Idha pa¤¤assa bhikkhuno uttariüvimuttim\<*<4>*>/ apaņivijjhato || || 15. Kathambhāvitā ca bhikkhave upekhācetovimutt kiīgātikā hoti kimparamā kimphalā kimpariyosānā || || Idha bhikkhave bhikkhu upekhāsahagataü satisamboj- jhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vossagga- pariõāmim || la [pe] || upekhāsahagatam upekhāsambojjhaī- gam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapari- õamiü || || So sace ākaīkhati Appaņikåle paņikålasa¤¤ã vihareyyanti || paņikålasa¤¤ã tattha viharati || Sace ākaīkhati Paņikåle appaņikålasa¤¤ã vihareyyanti || appaņikålasa¤¤ã tattha viharati || || Sace ākaīkhati Appaņikkåle ca paņik- kåle ca\<*<5>*>/ paņikkålasa¤¤ã vihareyyanti || paņikkålasa¤¤ã tattha viharati || Sace ākaīkhati Paņikåle ca appaņikkåle ca\<*<6>*>/ appatikkålasa¤¤ã vihareyyanti || appaņikkålasa¤¤ã tattha viharati || Sace ākaīkhati Appatikkåla¤ca paņikkåla¤ca tad ubhayam abhinivajjetvā upekhako vihareyyaü\<*<7>*>/ sato sam- pajāno ti || upekhako tattha viharati sato sampajāno || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 karuõaü- 2 S1-3 add ti. 3 S1-3 muditaü- 4 B1-2 uttari- 5 S1-3 omit ca paņikule ca. 6 S1-3 paņikkåla¤ (S3 la) ca appatikåla¤ca. 7 S1-3 add ti. >/ #<[page 121]># %% Sabbaso vā pana vi¤¤āõa¤cāyatanaü samatikkamma Nat- thi ki¤cãti aki¤ca¤¤āyatanam upasampajja viharati || || âki¤ca¤¤āyatanaparamāham bhikkhave upekhācetovimut- tiü vadāmi || || Idha pa¤¤assa bhikkhuno uttariüvimuttim apaņivijjhato ti || || #<55. SN_5,46(2).(5) Sāīgarava.># 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Atha kho Saīgāravo brāhmaõo yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyam vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho Saīgāravo brāhmaõo Bhagavantam etad avoca || || 3. Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yenekadā dãgharattam sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || ko pana bho Gotama hetu ko paccayo yenekadā dãgharattam asajjhāyakatā pi mantā paņibhanti pageva sajjhāyakatā ti || || I. 4. {Yasmiü} kho brāhmaõa samaye kāmarāgapariyuņņhi- tena cetasā viharati kāmarāgaparetena || uppannassa ca kāmarāgassa nissaraõaü yathābhåtaü na pajānāti\<*<2>*>/ attat- tham pi tasmiü samaye yathābhåtam na pajānāti na pas- sati || parattham\<*<3>*>/ pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || dãgharattam sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto saüsaņņho lākhāya vā haliddiyā vā niliyā vā\<*<4>*>/ ma¤jeņņhāya va\<*<5>*>/ vā || tattha cakkhumā puriso sakam mukhanimittam paccavekkha- māno yathābhåtaü na jāneyya na passeyya || evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye kāmarāgapariyuņņhitena ce- tasā viharati kāmarāgaparetena || uppannassa ca kāmarā- gassa nissaraõam yāthābhåtaü nappajānati || attattham pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1-2 only. 2 S1-2 paņijānāti. 3 S3 paramattham. 4 S1-3 omit niliyā vā. 5 B1-2 ma¤caņņhāya. >/ #<[page 122]># %<122 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || parat- tham pi || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || dãgharattam sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || || 5. Puna ca param brāhmaõa yasmiü samaye byāpāda- pariyuņņhitena cetasā viharati byāpādaparetena || uppannassa ca\<*<1>*>/ byāpadassa nissaraõaü yathābhåtaü na pajānāti || attattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na\<*<2>*>/ jānāti na passati || parattham pi || la [pe] || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || dãgharattaü sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto agginā santatto ukkaņ- ņhito\<*<3>*>/ usmudakajāto\<*<4>*>/ || tattha\<*<5>*>/ cakkhumā puriso sakaü mukhanimittam paccavekkhamāno yathābhåtaü na jāneyya na passeyya || evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye byāpādapariyuņņhitena cetasā viharati byāpādaparetena || uppannassa ca\<*<6>*>/ byāpādassa nissaraõam yathābhåtam nap- pajānāti || attattham pi tasmiü samaye yathābhåtam na jānāti na passati || parattham pi || la [pe] || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || dãgha- rattaü sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asaj- jhāyakatā || || 6. Puna ca param brāhmaõa yasmiü samaye thãnamid- dhapariyuņņhitena cetasā viharati thãnamiddhaparetena || uppannassa ca thãnamiddhassa nissaraõaü yathābhåtam nappajānāti || attattham pi- -na jānāti\<*<7>*>/ na passati || parat- tham pi || la [pe] || ubhayattham pi- -na passati || dãgharat- tam sajjhāyakatā pi mantā na patibhanti pageva asajjhā- yakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto sevālapaõakapariyo- naddho\<*<8>*>/ || tattha cakkhumā puriso sakam mukhanimittam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vā. 2 B1 nā. 3 S3 ukkatthãto B1 pakkudhito B2 pakkutito. 4 B2 usmussadaka- S1 ussataka- S3 ussadaka- 5 S1 -ttha omitting ta. 6 missing in S1-3. 7 S1 najānajānāti. 8 S1 -panaka- B1 salāka- B2 padalāka. >/ #<[page 123]># %% paccavekkhamāno yathābhåtaü na jāneyya na passeyya || evam eva kho brāhmaõa yasmim samaye thãnamiddhapari- yuņņhitena cetasā viharati thãnamiddhaparetena || uppan- nassa ca thãnamiddhassa nissaraõaü yathābhåtaü nappa- jānāti || attattham pi tasmiü\<*<1>*>/ samaye na jānāti na passati || parattham pi || la [pe] || ubhayattham pi- -na passati || dã- gharattaü sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || || 7. Puna ca param brāhmaõa yasmiü samaye uddhacca- kukkuccapariyuņņhitena cetasā viharati uddhaccakukkucca- paretena || uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraõaü yathābhåtaü nappajānāti || attattham pi- -na pajānāti na passati || parattham pi || la [pe] || ubhayattham pi- -na jānā- ti na passati || dãgharattam sajjhāyakatā pi mantā na paņi- bhanti pageva asajjhāyakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto vāterito calito bhanto\<*<2>*>/ åmijāto\<*<3>*>/ || tattha cakkhumā puriso sakam mukhanimittam paccavekkhamāno yathābhåtaü na jāneyya na passeyya || evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye uddhaccakukkucca- pariyuņņhitena cetasā viharati uddhaccakukkuccaparetena || uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraõam- -nappa- jānāti || attattham pi- -na jānāti na passati parattham pi || la [pe] || ubhayattham pi- -na jānāti na passati || dãgharat- tam sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhā- yakatā || || 8. Puna ca param brāhmaõa yasmiü samaye vicikicchā- pariyuņņhitena cetasā viharati vicikiccāparetena || uppan- nāya ca vicikicchāya nissaraõaü yathābhåtaü nappajānāti || attattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || parattham pi || la || ubhayattham pi || la || dãgharat- tam sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhā- yakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto āvilo luëito\<*<4>*>/ kalalãbhåto\<*<5>*>/ andhakāre nikkhitto\<*<6>*>/ || tattha cakkhumā puriso sakam mukhanimittam paccavekkhamāno yathābhåtaü na jāneyya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 yasmiü. 2 B1 bhantena. 3 B1-2 ummijāto. 4 S1-3 lulito. 5 S1 kallã- 6 S1 andhakānikkhitte. >/ #<[page 124]># %<124 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% na passeyya || evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye vi- cikicchāpariyuņņhitena cetasā viharati vicikicchāparetena || uppannāya ca vicikicchāya nissaraõam yathābhåtam na pajānāti || attattham pi tasmiü samaye yathābhåtam na pajānāti na passati || parattham pi tasmiü samaye yathā- bhåtaü na jānāti na passati || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü na jānāti na passati || dãgharattaü sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || || 9. Ayaü kho brāhmaõa hetu ayam paccayo yenekadā dãgharattaü sajjhāyakatā pi mantā na paņibhanti pageva asajjhāyakatā || || II.1 10. Yasmiü ca kho brāhmaõa samaye na kāmarāgapari- yuņņhena cetasā viharati na kāmarāgaparetena || uppannassa ca kāmarāgassa nissaraõaü yathābhåtam pajānāti\<*<2>*>/ || attat- tham pi tasmiü samaye yathābhåtam jānāti passati || pa- rattham pi tasmiü samaye yathābhåtam jānāti passati || ubhayattam pi tasmiü samaye yathābhåtam jānāti pas- sati || dãgharattam asajjhāyakatā pi mantā paņibhanti pageva sajjhāyakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto asaüsaņņho lākhāya vā haliddiyā vā nãliyā\<*<3>*>/ vā ma¤jeņņhāya\<*<4>*>/ vā || tattha cakkhumā puriso sakam mukhanimittam paccavekkhamāno yathābhå- taü jāneyya passeyya || evam eva kho brāhmaõa\<*<5>*>/ yasmiü samaye na kāmarāgapariyuņņhitena cetasā viharati na kā- marāgaparetena uppannassa ca kāmarāgassa nissaraõaü yathābhåtam pajānāti || la || || 11. Puna ca- -yasmiü samaye na byāpādapariyuņņhitena cetasā viharati- || -sajjhāyakatā || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto na\<*<6>*>/ agginā santatto uk- kaņņhãto\<*<7>*>/ na usmudakajāto\<*<8>*>/ || tattha cakkhumā puriso pas- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This counterpart, complete in the burmese MSS. is very abridged in the singhalese ones which put together at first the propositions afterwards the comparisons. 2 S3 jānāti. 3 S1-3 nãlāya. 4 B1-2 ma¤ce(B1 ca) ņņhāya. 5 S1 brāhmaõo. 6 missing in S1. 7 B1 pakkudhito B2 paņikkutito. 8 B2 usmussadaka- S1-3 ussadaka- >/ #<[page 125]># %% seyya || Evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye na byā- padāpariyuņņhitena cetasā viharati- . . . -pageva sajjhāya- katā || || 12. Puna- . . . -yasmiü samaye na thinamiddhapariyuņ- ņhitena cetasā viharati- . . . -pageva sajjhāyakatā || || Seyyāthapi brāhmaõa udapatto na sevālapaõakapariyo- naddho\<*<1>*>/ || tattha cakkhumā puriso- . . . -evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye na thãnamiddhapariyuņņhitena cetasā viharati- . . . -pāgeva sajjhāyakatā || || 13. Puna- . . . -yasmiü samaye na uddhaccakukkucca- pariyuņņhitena vetasā viharati- . . . -sajjhāyakatā\<*<2>*>/ || || Seyyathāpi brāhmaõa udapatto na vāteriņo na\<*<2>*>/ calito na\<*<3>*>/ bhanto\<*<4>*>/ na\<*<3>*>/ åmijāto\<*<5>*>/ || tattha cakkhumā puriso- . . . -Evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye na uddhacca- kukkuccapariyuņņhitena cetasā viharati- . . . -sajjhāyakatā || || 14. Puna ca- . . . -yasmiü samaye na vicikicchāpariyuņ- ņhitena cetasā viharati na vicikicchāparetena || uppannāya ca vicikicchāya nissaraõam yathābhåtam pajānāti || attat- tham pi tasmiü samaye yathābhåtaü jānāti passati || pa- rattham pi tasmiü samaye yathābhåtam pajānāti passati || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtam pajānāti passati || dãgharattam asajjhāyakatā pi mantā paņibhanti pageva sajjhāyakatā || || Seyyathāpi brāhmaõo udapatto accho vippasanno anā- vilo āloke nikkhitto || tattha cakkhumā puriso sakam mu- khanimittam paccavekkhamāno yathābhåtam pajāneyya || passeyya ||: evam eva kho brāhmaõa yasmiü samaye na vicikicchāpariyuņņhitena cetasā viharati na vicikicchāpare- tena || uppannāya ca vicikicchāya nissaraõaü yathābhåtam pajānāti\<*<6>*>/ || attattham pi tasmiü samaye yathābhåtaü jā- nāti passati || ubhayattham pi tasmiü samaye yathābhåtam jānāti passati || dãgharattam asajjhāyakatā pi mantā paņi- bhanti pageva sajjhāyakatā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -panaka- B1-2 salāka- 2 this phrase is missing in S1-3. 3 omitted by S1-3. 4 B1 bhante. 5 S1 umãto as before. 6 S1-3 jānāti. >/ #<[page 126]># %<126 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 15. Ayaü kho brāhmaõa hetu ayam paccayo yenekadā dãgharattam asajjhāyakatā pi mantā paņibhanti pageva sajjhāyakatā || || 16. Sattime brāhmaõa bojjhaīgā anāvaraõā anãvaraõā cetaso anupakkilesā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimuttiphala- sacchikiriyāya saüvattanti || katame satta || || Satisamboj- jhaīgo kho brāhmaõa anāvarano anãvarano cetaso anupak- kileso bhāvito bahulãkato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saüvattati || la [pe] || upekhāsambojjhaīgo kho brāhmaõa aõāvaraõo anãvaraõo cetaso anupakkileso bhāvito bahulã- kato vijjāvimuttiphalasacchikiriyāya saüvattati || || Ime kho brāhmaõa satta bojjhaīgā anāvaraõā anãvaraõā cetaso anupakkilesā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimuttiphalasacchi- kiriyāya saüvattantã ti || || 17. Evaü vutte Sāīgāravo\<*<1>*>/ brāhmaõo Bhagavantaü etad avoca || || Abhikkantam bho Gotama || la pe || upāsa- kam mam bhavaü Gotamo dhāretu\<*<2>*>/ ajjatagge pāõupetam Buddhaü\<*<3>*>/ saranaü gatan ti || || ## 1. Evam me sutam\<*<4>*>/ Ekam samayam Bhagavā Rājagahe viharati Gijjhakåņe pabbate || || 2. Atha kho Abhayo rājakumāro yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antam nisinno kho Abhayo rāja- kumāro Bhagavantam\<*<5>*>/ etad avoca || || 3. Påraõo\<*<6>*>/ bhante Kassapo evam āha || || Natthi hetu natthi paccayo a¤¤aõāya adassanāya ahetu apaccayo a¤- ¤ānaü adassanaü hoti || || Natthi hetu natthi paccayo ¤āõāya\<*<7>*>/ dassanāya ahetu apaccayo ¤āõaü\<*<7>*>/ dassanaü hoti || || Idha Bhagavā kim āhāti || || 4. Atthi rājakumāra hetu atthi paccayo a¤¤aõāya adas- sanāya\<*<8>*>/ sahetu sapaccayo a¤¤āõam adassaõam hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 omit upāsakam- 3 missing in S1-3. 4 S1-3 omit evam- 5 S1 bhavantam. 6 B2 purāõo B1 puraõo. 7 S1-3 ¤āõa. 8 S3 adassa. >/ #<[page 127]># %% Atthi rājakumāra hetu atthi paccayo ¤ānāya dassanāya sahetu sapaccayo ¤ānaü dassanaü hotã ti || || I. 5. Katamo\<*<1>*>/ pana bhante hetu katamo paccayo a¤¤ānāya adassanāya || kathaü sahetu sapaccayo a¤¤ānam adassanaü hotã ti || || 6. Yasmiü kho rājakumāra samaye kāmarāgapariyuņ- ņhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena || uppannassa ca kāmarāgassa nissaraõam yathābhåtaü na jānāti na pas- sati || ayam pi kho rājakumāra hetu ayam paccayo a¤¤ā- õaya adassanāya || evam pi\<*<2>*>/ sahetu sapaccayo\<*<3>*>/ a¤¤ānaü adassanaü hoti || || 7. Puna ca param rājakumāra\<*<4>*>/ yasmiü samaye byāpā- dapariyuņņhitena cetasā viharati byāpādaparetena || la || 8. Thãnamiddhapariyuņņhitena || la || 9. Uddhaccakukkuccapariyuņņhitena || pa || 10. Vicikicchāpariyuņņhitena cetasā viharati vicikicchā- paretena || uppannāya ca vicikicchāya nissaraõaü yathā- bhåtaü na jānāti na passati || ayam pi kho rājakumāra hetu ayam paccayo a¤¤aõāya adassanāya || || Evam pi\<*<2>*>/ sahetu sapaccayo\<*<5>*>/ a¤¤āõam adassanaü hoti || || 11. Ko nāmāyam\<*<6>*>/ bhante dhammapariyāyo ti || || Nãvaraõā\<*<7>*>/ nāmete rājakumārā ti\<*<8>*>/ || || Taggha\<*<9>*>/ Bhagavā nãvaraõā taggha Sugata nãvaraõā || ekamekena pi kho bhante nãvaraõena abhibhåto yathā- bhåtaü na jāneyya na passeyya || ko pana vādo pa¤cahi nãvaraõehi\<*<10>*>/ || || II. 12. Katamo pana bhante hetu katamo paccayo ¤āõāya\<*<11>*>/ dassanāya || kathaü sahetu sapaccayo\<*<12>*>/ nānam\<*<11>*>/ dassanaü hotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 katame. 2 missing in S1-3. 3 S3 sapaccayā. 4 S1 -kumāya. 5 S1 -paccaye S3 -paccayā. 6 S1 nāmo S3 nāme. 7 S1-3 nãvaraõāü. 8 S1-3 -kuüāra. 9 S1 tassa. 10 S3 nãvaraõena. 11 S1-3 ¤āõa. 12 S1-3 sapaccayā. >/ #<[page 128]># %<128 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% 13. Idha rājakumāra bhikkhu satisambojjaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõamiü || so satisambojjhaīgam bhāvitena cittena yathābhåtaü jānāti passati || ayam pi kho rājakumāra hetu ayam paccayo ¤āõāya\<*<1>*>/ dassanāya || evam pi\<*<2>*>/ sahetu sappaccayo ¤ānaü\<*<1>*>/ dassanaü hoti || 14--18. Puna ca paraü rājakumāra bhikkhu || la [pe] || 19. Upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- niro- dhanissitaü vossaggapariõāmiü || so upekhāsambojjhaīgam bhāvitena cittena yathābhåtaü jānāti passati || ayam pi\<*<2>*>/ kho rājakumāra hetu ayam paccayo ¤ānāya\<*<1>*>/ dassanāya || evaü sahetu sappaccayo ¤āõam\<*<1>*>/ dassanaü hotã ti || || 20. Ko nāmāyam\<*<3>*>/ bhante dhammapariyāyo ti || || Bojjhaīgānāmete rājakumārāti || || Taggha Bhagavā bojjhaīgā taggha Sugata bojjhaīgā || || ekamekena pi kho bhante bojjhaīgena samannāgato yathā- bhåtam jāneyya passeyya || ko pana vādo sattahi bojjhaī- gehi || || Yo pi me bhante Gijjhakåņam\<*<4>*>/ pabbatam ārohan- tassa kāyakilamatho cittakilamatho\<*<5>*>/ so pi me paņipassad- dho\<*<6>*>/ || dhammo\<*<7>*>/ ca me abhisameto ti\<*<8>*>/ || || Uddānam bhavati\<*<9>*>/ || || âhāra\<*<10>*>/ Pariyāy-Aggi\<*<11>*>/ || Mettaü\<*<12>*>/ Saīgāravena\<*<13>*>/ ca || Abhayo pucchito\<*<14>*>/ pa¤haü || Gijjhakåņamhi pabbate ti15 Bojjhaīgasaüyuttassa Bojjhaīgasākaccaü chaņņham\<*<16>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ¤āõa. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 nāmoyam. 4 S1-3 -kåņa. 5 S1 -kilamathe. 6 S3 -passaddhaü S1 -passa. 7 S1 dhamme. 8 B1 abhisameto. 9 S1-3 tatruddānaü. 10 S1 āhāra S3 āhāraü. 11 S1-3 pārisaüyaggi. 12 S1 metta S3 meta. 13 S1-3 saīgārakena. 14 S1-3 ajaccheti S3 ajacche. 15 S1-3 omit ti. -- The title of the sixth text is unusually developed; or are three or four suttas vanished? 16 S1-3 Bojjhaīgam chaņņhaü (S1 chaņņhakaü). 17 This mention as well as the preceding uddāna are to be found at this place in S1-3 only; the burmese MSS. put it further. >/ #<[page 129]># %% ## ## I. MAHAPPHALA-MAHâNISAũSâ. 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Aņņhikasa¤¤ā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahap- phalā hoti mahānisaüsā || || 3. Katham bhāvitā ca bhikkhave aņņhikasa¤¤ā katham bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu aņņhikasa¤¤āsahagataü sati- sambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || pa [pe] || aņņhikasa¤¤āsahagatam upe- khāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evam bhavitā kho bhikkhave aņņhikasannā\<*<2>*>/ evam bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsāti || || II. AĨĨâSATIVâ. 2. Aņņhikasa¤¤āya bhikkhave bhāvitāya\<*<3>*>/ bahulãkatāya dvinnam phalānam\<*<4>*>/ a¤¤ataram phalam pāņikaīkhaü\<*<5>*>/ diņ- ņheva dhamme a¤¤ā || sati vā upādisese anāgāmitā\<*<6>*>/ || || 3. Katham bhāvitāya ca kho\<*<7>*>/ bhikkhave\<*<8>*>/ aņņhikasa¤¤āya katham bahulãkatāya dvinnam phalānam a¤¤ataraü pha- lam pāņikaīkhaü\<*<7>*>/ diņņheva dhamme a¤¤ā || sati vā upādisese anāgamitā || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu aņņhikasa¤¤āsahagataü sati- sambojjhaīgam bhāveti || la-pe || aņņhikasa¤¤āsahagatam upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanis- sitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evam bhāvitāya kho bhikkhave aņņhikasa¤¤āya evam bahulãkatāya dvinnam phalānam a¤¤ataram phalam pāņi- kaīkham diņņheva dhamme a¤¤ā || sati vā upādisese anāgā- mitā\<*<9>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only always. 2 S3 aņņhiņņha- 3 S1 bhāvitā. 4 S1 inserts a¤¤ataram phalam pātam. 5 S3 -kaükhā. 6 S3 anāgāminā. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 bhikkhu. 9 B1 add ti. >/ #<[page 130]># %<130 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% III. MAHATO ATTHA. 2. Aņņhikasa¤¤ā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahato atthāya saüvattati || || 3. Katham bhāvitā ca\<*<1>*>/ bhikkhave aņņhikasa¤¤ā katham bahulãkatā mahato atthāya saüvattati || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu aņņhikasa¤¤āsahagatam sati- sambojjhaīgam bhāveti || la-pe || aņņhikasa¤¤āsahagatam upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanis- sitaü vossaggaparināmiü || || 5. Evam bhāvitā kho bhikkhave aņņhikasa¤¤ā evam ba- hulãkatā mahato atthāya saüvattatã ti || || IV. MAHATO YOGAKKHEMA. 2. Aņņhikasannā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahato yogakkhemāya saüvattati || || 3. Katham bhāvitā ca bhikkhave aņņhikasa¤¤ā katham bahulãkatā mahato yogakkhemāya saüvattati || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu aņņhikasa¤¤āsahagataü sati- sambojjhaīgam bhāveti || la-pe || aņņhikasa¤¤āsahagatam upe- khāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmim\<*<2>*>/ || || 5. Evam bhāvitā kho bhikkhave aņņhikasa¤¤ā evam ba- hulãkatā mahato yogakkhemāya saüvattatã ti || || V. MAHATO SAũVEGA. 2. Aņņhikasa¤¤ā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahato saüvegāya saüvattati || || 3. Katham bhāvitā ca bhikkhave aņņhikasa¤¤ā katham bahulãkatā mahato saüvegāya saüvattati || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu aņņhikasa¤¤āsahagataü sati- sambojjhaīgam bhāveti || la-pe || aņņhikasa¤¤āsahagatam upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanis- sitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evam bhāvitā kho bhikkhave aņņhikasa¤¤ā evam ba- hulãkatā mahato saüvegāya {saüvattatã} ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S3 adds -pe- >/ #<[page 131]># %% VI. PHâSUVIHâRA. 2. Aņņhikasa¤¤ā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahato phāsuvihārāya saüvattati || || 3. Katham bhāvitā ca bhikkhave aņņhikasa¤¤ā katham bahulãkatā mahato phāsuvihārāya saüvattati || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu aņņhikasa¤¤āsahagataü sati- sambojjhaīgam bhāveti || la-pe || aņņhikasa¤¤āsahagatam upe- khāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Evam bhāvitā kho bhikkhave aņņhikasa¤¤ā evam ba- hulãkatā mahato phāsuvihārāya {saüvattatã} ti || || ## I-VI. Puëavakasa¤¤ā\<*<1>*>/ bhikkhave bhāvitā || la-pe || || ## I-VI. Vinãlakasa¤¤ā\<*<2>*>/ bhikkhave bhāvitā || ## I-VI. Vicchiddakasa¤¤ā bhikkhave || ## I-VI. Uddhumātakasa¤¤ā\<*<3>*>/ bhikkhave || ## I-VI. Mettā bhikkhave bhāvitā. ## I-VI. Karuõā bhikkhave bhāvitā || ## I-VI. Muditā bhikkhave bhāvitā. ## I-VI. Upekhā bhikkhave bhāvitā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 Puëuvaka- 2 B1 vinilaka- B2 vinila- 3 B2 udhu- >/ #<[page 132]># %<132 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## I-VI. ânāpānasati bhikkhave bhāvitā || || Tatruddānaü\<*<1>*>/ || || Aņņhika\<*<2>*>/ Puëavaka\<*<3>*>/ Vinãlakam\<*<4>*>/ || Vicchiddakam\<*<5>*>/ Uddhumātena pa¤camam\<*<6>*>/ || Mettā Karuõā Muditā Upekhā || ânāpānena te dasā ti || || Bojjhaīgasaüyuttassa\<*<7>*>/ ânāpānavaggo sattamo\<*<8>*>/ || || ## ## I-VI. Asubhasa¤¤ā bhikkhave || || ## I-VI. Maraõasa¤¤ā bhikkhave\<*<9>*>/ || || ## I-VI. âhāre\<*<10>*>/ paņikkålasa¤¤ā bhikkhave || || ## I-VI. Sabbaloke anabhiratisa¤¤ā bhikkhave || || ## I-VI. Aniccasa¤¤ā bhikkhave || || ## I-VI. Anicce dukkhasa¤¤ā bhikkhave || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 S1-3 atthi. 3 B1-2 påëuvaka S1-3 puëa- S3 pula- 4 B1-2 vinila. 5 S1-3 vicchi (S1 -cha-) ddanā ddhu (S1 dhå-) ma (S3 maha-) tena. 6 S1-3 pa¤camā. 7 missing in S1-3. 8 I put these mentions here at their right place although they be not so neither in the singhalese nor in the burmese MSS. They are in S1-3 given with those of the following nirodhavaggo. 9 In S1-3 maraõa is the first, asubha the second. 10 S3 āhāro. >/ #<[page 133]># %% ## I-VI. Dukkhe anattasa¤¤ā bhikkhave || || ## I-VI. Pahānasa¤¤ā bhikkhave || || ## I-VI. Virāgasa¤¤ā bhikkhave || || pe || || ## I. MAHAPPHALAM MAHâNISAũSâ1. 2. Nirodhasa¤¤ā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahap- phalā hoti mahānisaüsā || || 3. Katham bhavitā ca bhikkhave nirodhasa¤¤ā- || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu nirodhasa¤¤āsahagataü- || || 5. Evam bhāvitā kho bhikkhave- || II. AĨĨâ SATIVâ. 2. Nirodhasa¤¤āya bhikkhave bhavitāya bahulãkatāya dvinnam phalānamo || || 3. Katham bhāvitāya bhikkhave nirodhasa¤¤āya || 4. Idha bhikkhave bhikkhu nirodhasa¤¤āsahagataü || 5. Evam bhāvitāya kho bhikkhave- -anāgāmitāti\<*<2>*>/ || || III. IV. V. VI. MAHATO ATTHA-YOGAKKHAMA-SAũVEGA- PHâSUVIHARâ. 2. Nirodhasa¤¤ā bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahato atthāya saüvattati || mahato yogakkhemāya saüvattati || mahato saüvegāya saüvattati || mahato phāsuvihārāya saü- vattati\<*<3>*>/ || || 3. Katham bhāvitā ca bhikkhave\<*<4>*>/ nirodhasa¤¤ākatham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S. the number 57. 2 These parts I. II are complete in B1-2 altogether suppressed in S1-3. -- I have given the beginning of the paragraphs. For the sequel all the MSS. agree. 3 mahato phāsu is missing in S1-3. 4 B1 inserts here bhikkhu. >/ #<[page 134]># %<134 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% bahulãkatā mahato atthāya saüvattati || mahato yogakkhe- māya saüvattati || mahato saüvegāya saüvattati || mahato phāsuvihārāya {saüvattati} || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu nirodhasa¤¤āsahagataü sati- sambojjhaīgam bhāveti || la\<*<1>*>/ || nirodhasa¤¤asahagatam upe- khāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || || Evam bhāvitā kho bhikkhave nirodhasa¤¤ā evam\<*<2>*>/ bahu- lãkatā mahato atthāya saüvattati || mahato yogakkhemāya saüvattati || mahato saüvegāya saüvattaņi || mahato phāsu- viharāya saüvattati || || Tatruddānaü || || Asubha-Marana\<*<3>*>/-âhāre\<*<4>*>/ || Paņikkåla Anabhiratena\<*<5>*>/ || Anicca Dukkha\<*<6>*>/ Anatta Pahānam\<*<7>*>/ || Virāgaü Nirodhena te dasā ti || || Bojjhaīgasaüyuttassa Nirodhavaggo aņņhamo || || ## ## 2. Seyyathā pi bhikkhave Gaīgā\<*<8>*>/ nadã pacãnaninnā- -evam eva kho bhikkhave bhikkhu sattabojjhaīge bhāvento- -bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbāna- pabbhāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam upekhā- sambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitam vos- saggaparināmiü || Evaü kho bhikkhave bhikkhu- -nibbā- naninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbāro ti || || ## \<-------------------------------------------------------------------------- 1 less abridged in S1-3 2 missing in S1. 3 B1-2 asubhāmaraõā. 4 missing in S1-3. 5 B1-2 paņikkålena ca sābbaloke. 6 S1-3 aniccatādukkhaü. 7 S1-3 pahānena. 8 S1-3 stop here with -pe- and give immediately the uddāna. 9 this mention in B1-2 only. >/ #<[page 135]># %% Uddānaü || || Cha\<*<1>*>/ Pācãnato ninnā || Cha ninnā ca Samuddato || Dve te cha dvādasa\<*<2>*>/ honti || Vaggo\<*<3>*>/ tena vuccatã ti || Gaīgāpeyyālo\<*<4>*>/ navamo\<*<5>*>/ || || ## ## Yāvatā bhikkhave sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā ti vitthāretabbaü\<*<6>*>/ || || [Uddānam] Tathāgatam Padaü Kåņam || Målaü Sāro ca\<*<7>*>/ Vassikaü || Rājā Candimasuriyā\<*<8>*>/ || Vatthena dasamam padam || || Appamādavagge Bojjhaīgasaüyuttassa bojjhaīgavasena vittāretabbaü\<*<9>*>/ || || Bojjhaīgassa saüyuttassa appamādavāggo dasamo\<*<10>*>/ || || ## (viveka-). ## Seyyathāpi bhikkhave ye keci balakaraõãyā kammantā kayirantã ti vitthāretabbaü\<*<11>*>/ || || Balakaraõãyavaggo bojjhaīgasaüyuttassa\<*<11>*>/ bojjhaīga- vasena vitthāretabbo\<*<12>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 chā. 2 S1-3 dvecchāgaīgādvādasā. 3 missing in S1 4 S1-3 -peyyāli (S3 -lã). 5 S1-3 nāmo. 6 this mention in B1-2 only. 7 S1-3 sārena. 8 S1-3 -suriyo ca. 9 So B1-2; S1-3 appamādamagga (S1 -ggaü) samyuttaügava (S1 -ve) sena vitthāretabbam. 10 So B1-2; S1-3 bojjhaīgasaüyuttaü bojjhaīgavasena vitthārānaü ke appamādavaggo- 11 missing in S1-3. 12 S1-3 -tabbaü. >/ #<[page 136]># %<136 Bojjhaīga-Suüyuttam XLVI.>% [Uddānaü] Balam Bãja¤ca Nāgo ca1 || Rukkha-Kumbhena Sukiriyā\<*<2>*>/ || âkāsena ca dve Meghā || Nāvā\<*<3>*>/ âgantukā Nadãti || || Balakaraõãyavaggo ekādasamo || || ## ## Tisso imā bhikkhave esanā || Katamā tisso || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanāti vitthāretabbaü\<*<4>*>/ || || Bojjhaīgasaüyuttassa\<*<5>*>/ esanā peyyālaü\<*<6>*>/ vivekanissitato\<*<7>*>/ vitthāretabbaü\<*<8>*>/ || || [Uddānaü] Esanā9 Vidhā10 âsavo || Bhavo\<*<11>*>/ ca Dukkhatā tisso || Khãlam Malaü ca\<*<12>*>/ Nigho\<*<13>*>/ ca || Vedanā Tanhā-Tasena\<*<14>*>/ cāti || || Esanā vaggo\<*<15>*>/ dvādasamo || || ## ## 1. Sāvatthinidānaü || || 2. Cattāro me bhikkhave oghā || katame satta || || Kāmogho bhavogho diņņhogho avijjoghoti || vitthāretabbaü || || ## 2. Pa¤cimani bhikkhave uddhambhāgiyani saüyojanāni || Katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 balã bãjanāgo ca. 2 S1-3 Kumbhenassariyam. 3 S1-3 megha navā. 4 this phrase in B1-2 only. 5 S3 bojjhaīge- 6 S1-3 piyāli. 7 S1 -tako B1-2 -nissitaükociråhi. 8 S1-3 vitthārake. 9 S1-3 esana. 10 B1-2 vidha. 11 S1 vaco S3 vamo. 12 S1-3 khilamava. 13 S1-3 nighe B1-2 dãgho. 14 S1-3 taõhāsena. 15 S1-3 nirodhavaggo. 16 these texts are to be found in the burmese MSS only. >/ #<[page 137]># %% avijjā || || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saüyojanāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- naü saüyojanānam abhi¤¤aya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya satta bojjhaīgā bhāvetabbā || Katame satta || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti || la || upekhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodha- nissitaü vossaggapariõāmiü || || 5. Imesaü kho bhikkhave bhikkhu pa¤cannam uddham- bhāgiyānaü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parik- khayāya pahānāya ime satta bojjhaīgā bhavetabbā ti || || [Uddānam] Ogho1 Yogo Upādānaü || Gandhā\<*<2>*>/ Anusayena ca || || Kāma Guõā Nãvaraõā\<*<3>*>/ || Khandhā\<*<4>*>/ Oruddhambhāgiyānãti\<*<5>*>/ || || Oghavaggo terasamo\<*<6>*>/ || || ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācinaninnā- || evam eva kho bhikkhave bhikkhu- -nibbānupabbhāro || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sattabojjhaīge bhāvento- -nibbāna- pabbhāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti || la || upekhā sambojjhaīgam bhāveti ragavinaya- dosavinaya mohavinayapariyosānaü || evaü kho bhikkhave bhikkhu- -nibbānapabbhāro\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ogha. 2 S1-3 gantha. 3 S1-3 nãvaraõaü. 4 S1-3 ganthā. 5 S1-3 oruddhabhā- 6 missing in S1-3. 7 this text is to be found in B1-2 only, subjoined to the three preceding ones and coming before all the uddānas. >/ #<[page 138]># %<138 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% ## evam rāgavinayapariyosānaü yāva esanāpāli vitthāre tabbaü || || [Uddānaü] Cha pācãnato ninnā || Cha ninnā ca samuddato || Dve te cha dvādasa honti || Vaggo tena pavuccati\<*<1>*>/ || || Bojjhaīgasaüyuttassa\<*<2>*>/ Gaīgāpeyyālam\<*<3>*>/ rāgavasena vitthāretabbaü\<*<4>*>/ || || Vaggo cuddasamo\<*<5>*>/ || || ## ## Tathāgatam Padaü Kåņaü || Målaü Sārena Vassikaü || || Rājā Candimasuriyo ca || Vatthena dasamam padaü || || Bojjhaīgasaüyuttassa\<*<6>*>/ Appamādavaggo rāgavasena vitthāretabbo || pa\<*<7>*>/ || Pannarasamo\<*<8>*>/ || || ## ## Balaü9 Bãja¤ca9 Nāgo ca10 || Rukkha\<*<11>*>/ Kumbhena Sukiyaü\<*<12>*>/ || âkāsena\<*<13>*>/ ca\<*<14>*>/ dve Meghā\<*<15>*>/ || Nāvā\<*<16>*>/ Agantukā Nadã || || Bojjhaīgasaüyuttassa Balakaraõãyavaggo rāgavasena vitthāretabbo\<*<17>*>/ || || Soëasamo\<*<18>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 have chāpā ca (S3 omits ca) ninnāgoninnā cha (S3 omits cha) ninnāsamuddato ceva gaīgā (S3 gāgā) dasā honti vaggo tena vuccati. 2 S1-3 -saüyutta. 3 S1-3 peyyali (S3-lã). 4 S1-3 rāgavinayavitthāravasenaki. 5 S1-3 catuddasamo. 6 missing in B1-2. 7 S1-3 rāgavinayavasena vitthāretabbanti. 8 missing in S1-3. 9 S1-3 bala B1 phalaü. 10 S1-3 bãjavaga (-S3- vasa) nāto. 11 S3 rukkhaü. 12 S1-3 ssariyaü. 13 S3 āgantukena. 14 missing in S1-3. 15 S3 meghe. 16 S1-3 navā. 17 S1-3 rāgavinayavasena vitthārānaki. 18 missing in S1-3. >/ #<[page 139]># %% ## ## Esanā Vidhā\<*<1>*>/ âsavo || Bhavo ca\<*<2>*>/ Dukkhatā tisso || Khilam Malaü\<*<3>*>/ ca Nãgho ca || Vedanā Taõhā-Tasena ca\<*<4>*>/ || || Bojjhaīgasaüyuttassa Esanāvaggo rāgavinayavasena vitthārānaki\<*<5>*>/ || || Sattarasamo\<*<6>*>/ || || ## ## 1. Sāvatthinidānaü || || 2. Cattāro me bhikkhave oghā || katame cattāro || || Ka- mogho bhavogho diņņhogo avijjhogo ti || vitthāretabbaü\<*<7>*>/ || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni || Katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || || Imāni kho pa¤cuddhambhāgiyāni saüyojanāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- nam saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya satta bojjhaīgā\<*<9>*>/ bhāvetabbā || Katame satta || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam || pa\<*<10>*>/ || upekhāsambojjhaīgam bhāveti rāgavinaya- dosavinaya- mohavinayapariyosānaü || amatogadham amataparāyanam amatapariyosānaü || nibbānaninnaü nibbānapoõaü nibbāna- pabbhāram || || 5. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiya- nam saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ime satta bojjhaīgā bhāvetabbāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 esanayo. 2 S1-3 gavo. 3 S1-3 phalam omitting khila. 4 S1-3 taõhāyenacāti. 5 B1-2 omit rāga- vitthārānaki. 6 missing in S1-3. 7 These two numbers in B1-2 only. 8 This text occur twice in B1-2, at first after the three already noticed ones, the second time (with some increase afternoticed) before the uddāna of the vaggo terasamo. -- It is the only text given by S1-3 at the end of the Samyutta. 9 S1 bojjhaīgambhāvanā. 10 B1-2 insert here viveka- virāga- nirodhanissitam vossaggaparināmim. >/ #<[page 140]># %<140 Bojjhaīga-Saüyuttam XLVI.>% [Uddānaü] Ogho1 Yogo Upādānaü || Gandhā\<*<2>*>/ Anusayena ca || Kāmaguõā\<*<3>*>/ Nãvaraõā\<*<4>*>/ || Khandhā Oruddhambhāgiyānãti\<*<5>*>/ || || Rāgavinayapariyosāna || dosavinaya pariyosāna || mohavi- nayapariyosānavasena vaggo veditabbo\<*<6>*>/ || || Bojjhaīgasaüyuttassa Oghavaggo\<*<7>*>/ || || Yadapi Maggasaüyuttam vitthāretabbam || tadapi Bojj- haīgasaüyuttaü vitthāretabbaü\<*<8>*>/ || || Bojjhaīgasaüyuttaü samattaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ogha. 2 S1-3 gantho. 3 S1 oguõaü. 4 S1 nãvaraõaü. 5 S1-3 oruddhabhā- 6 this mention in B1-2 only. 7 this mention in S1-3 only. 8 this mention in B1-2 only. >/ #<[page 141]># %<141>% ## ## ## 1. Evam me sutaü Ekam Samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Ambapālivane || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Bhikkhavoti || || Bhadante ti te bhikkhå Bhagavato paccassosuü || || Bha- gavā etad avoca || || 3. Ekāyano ayam\<*<1>*>/ bhikkhave maggo sattānaü visud- dhiyā sokaparidevānaü\<*<2>*>/ samatikkamāya dukkhadomanassā- naü atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchi- kiriyāya || yad idaü cattāro satipaņņhānā || Katame cattāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyanupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || Vedanāsu vedānupassã viharati || ātāpã sampajāno- || || Citte\<*<3>*>/ cittānupassã viharati || ātāpã sampajāno- || || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vinneyya loke abhijjhādomanassaü || || 5. Ekāya\<*<1>*>/ no ayam bhikkhave maggo sattānaü vi- suddhiyā sokaparidevānaü\<*<2>*>/ samatikkamāya dukkhadoma- nassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya || yad idam cattāro satipaņņhānā ti || || 6. Idam avoca Bhagavā || attamanā te bhikkhå Bhaga- vato bhāsitam abhinanduü\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 nvāyam. 2 S1-3 -pariddavānaü. 3 S1 cittesu. 4 B1-2 add ti. >/ #<[page 142]># %<142 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% ## 1. Ekaü samayaü Bhagavā Vesāliyaü viharati Amba- pālivane || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || [pe] || 3. Sato bhikkhave\<*<1>*>/ bhikkhu vihareyya sampajāno || ayam vo amhākam anusāsanã\<*<2>*>/ || || 4. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sato hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sam- pajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Veda- nāsu || la [pe] || Citte || la [pe] || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā- domanassaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sato hoti || || 5. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti\<*<3>*>/ || || Idha bhikkhave bhikkhu abhikkante paņikkante sampajānakārã hoti ālokite vilokite sampajānakārã hoti || sammi¤jite\<*<4>*>/ pasārite sampajānakārã hoti || saīghāņi patta-cãvara-dhāraõe sam- pajānakārã hoti || asite pãte khāyite sāyite sampajānakārã hoti || uccārapassāvakamme sampajānakārã hoti || gate ņhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tunhãbhāve sampajānakārã hoti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sampajāno\<*<5>*>/ hoti || || 6. Sato\<*<6>*>/ bhikkhave bhikkhu vihareyya sampajāno || ayaü vo amhākam anusāsanã ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jeta- vane Anāthapiõķikassa ārāme\<*<6>*>/ || || 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā || pe || ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 3. Sādhu me bhante Bhagavā saīkhittena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 B1-2 -sāsanãti S3 -sāsati. 3 S1-3 mixing and mutilating this and the preceding phrase have Evaü kho bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti. 4 B1-2 sama¤chite. 5 B1-2 sampajānakārã. 6 S1 sate. 7 This phrase in B1-2 only. >/ #<[page 143]># %% våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto\<*<1>*>/ vihareyyaü ti evam eva\<*<2>*>/ panidhekacce\<*<3>*>/ moghapurisā ma¤ceva ajjhesanti\<*<4>*>/ dhamme ca bhāsite\<*<5>*>/ mam eva anubandhitabbam ma¤¤antã ti || || Desetu me bhante Bhagavā saīkhittena dhammaü desetu Sugato saīkhittena dhammam || appeva nāmāham Bhagavato bhāsitassa atthaü jāneyyam\<*<6>*>/ appeva nāmāham Bhagavato bhāsitassa dāyādo assan ti || || Tasmātiha\<*<7>*>/ tvam bhikkhu ādim eva visodehi kusalesu dhammesu || ko cādikusalānaü\<*<8>*>/ dhammānaü sãlam ca\<*<9>*>/ suvisuddhaü diņņhi ca ujukā || yato kho te bhikkhu sãla¤ ca\<*<10>*>/ suvisuddham bhavissati diņņhi ca ujukā || tato tvam\<*<11>*>/ bhikkhu sãlam\<*<12>*>/ nissāya sãle patiņņhāya cattāro satipaņņhāne tividhena bhāveyyāsi || kātame cattāro || || 5. Idha tvam bhikkhu ajjhattaü vā\<*<13>*>/ kāye\<*<14>*>/ kāyānu- passã viharāhi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || bahiddhā vā kāye kāyānupassã viha- rāhi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādo- manassaü || || ajjhattabahiddhā\<*<15>*>/ vā kāye kāyānupassã vi- harāhi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjado- manassaü || || Ajjhattaü vā vedanāsu || bahiddhāvā vedanāsu || ajjhattabahiddhā vā vedanāsu vedanānupassã viharāhi || [pe] || Ajjhattaü citte || bahiddhā citte || ajjhattabahiddhā citte cittānupassã viharāhi || [pe] || Ajjhattaü vā dhammesu || bahiddhā vā dhammesu || ajjhattabahiddhā vā dhammesu dhammānupassã viharāhi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjādomanassaü || || 5. Yato kho tvam bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya ime cattāro satipaņņhāne evaü tividhena bhāvessasi\<*<16>*>/ || tato tuyham bhikkhu yā ratti vā divaso vā āgamissati vuddhi yeva pāņikaīkhā kusalesu dhammesu no parihānãti || || 6. Atha kho so bhikkhu Bhagavato bhāsitam abhinan- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 pahã- 2 S1-3 evaü. 3 S1-3 -kacco. 4 S1-3 mameva ajjhāpanne. 5 S1-3 bhāsito. 7 S1-3 jāneyya. 7 S1 omits ha. 8 S1-3 kocāadi- 9 missing in S1 S3 vi. 10 missing in S1-3. 11 S1 taü, missing in S3. 12 S1 repeats sãlaü. 13 missing in S1-3 always. 14 S1 kāyena. 15 S1-3 ajjhattaü- 16 S1-3 B1 bhāvessati. >/ #<[page 144]># %<144 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% ditvā anumoditvā uņņhāyasanā Bhagavantam abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 7. Atha kho so bhikkhu eko våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto\<*<1>*>/ viharanto\<*<2>*>/ na cirasseva yassatthāya kula- puttā\<*<3>*>/ sammad eva agārasmā anagāriyam pabbajanti tad anuttaram brahmacariyapariyosānam\<*<4>*>/ diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<5>*>/ sachikatvā upasampajja vihāsi\<*<6>*>/ || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyam nāparam itthattāyāti abhi¤¤āsi || || 8. A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahatam ahosãti || || ## 1. Evam me sutam\<*<7>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Kosalesu viharati Sālāyam\<*<8>*>/ brāhmaõagāme\<*<9>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || la [pe] || etad avoca || || 3. Ye te bhikkhave bhikkhå navā acirapabbajitā adhu- nāgatā imaü dhammavinayaü || te ve\<*<10>*>/ bhikkhave bhikkhå catunnaü satipaņņhānānam bhāvanāya samādapetabbā ni- vesetabbā patiņņhāpetabbā || katamesaü catunnaü || || 4. Etha tumhe āvuso kāye kāyānupassino viharatha || ātāpino sampajānā\<*<11>*>/ ekodibhåtā vippasannacittā samāhitā ekaggacittā kāyassa yathābhåtaü ¤āõāya || || Vedanāsu vedanānupassino viharatha || ātāpino sampajānā ekodibhåtā vippasannacittā samāhitā ekaggacittā\<*<12>*>/ vedanānaü yathā- bhutaü ¤āõāya || || Citte cittānupassino viharatha || ātāpino\<*<13>*>/ sampajānā\<*<14>*>/ ekodibhåtā vippassannacittā samāhitā ekagga- cittā cittassa yathābhåtaü ¤āõāya || || Dammesu dhammā- nupassino viharatha || ātāpino sampajānā ekodibhåtā vippasannacittā samāhitā ekaggacittā dhammānaü yathā- bhutaü ¤āõāya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 pahãtatto. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 -putto. 4 B1 cariyaü- 5 S1-3 abhi¤¤āya. 6 B1-2 viharati. 7 this phrase S1-3 only. 8 B1 kosalāya B2 kosallāyaü. 9 B2 brahmagāme. 10 missing in B1-2 S3 ce. 11 S1-3 -jāno. 12 S1 ekaggā- 13 S1-3 atāpi- (S1 pã-). 14 S3 -jāno. >/ #<[page 145]># %% 5. Ye pi\<*<1>*>/ te bhikkhave bhikkhå sekhā appattamānasā anuttaraü yogakkhemam patthayamānā\<*<2>*>/ viharanti || te pi kāye\<*<3>*>/ kāyānupassino viharanti || ātāpino sampajānā ekodi- bhåtā vippasannacittā samāhitā ekaggacittā kāyassa pari¤¤āya || || Vedanāsu vedanānupassino viharanti || pe || vedanānam\<*<4>*>/ pari¤¤āya || || Citte cittānupassino viharanti || [pe] || cittassa pari¤¤āya\<*<5>*>/ || || Dhammesu dhammānupassino viharanti ātāpino sampajānā ekodibhåtā vippasannacittā samāhitā ekaggacittā dhammānaü\<*<6>*>/ pari¤¤āya || || 6. Ye pi te bhikkhave bhikkhå arahanto khãõāsavā vusitavanto katakaraõãyā ohitabhārā\<*<7>*>/ anuppattasadatthā\<*<8>*>/ parikkhãõabhavasaüyojanā sammada¤¤ā\<*<9>*>/ vimuttā || te pi kāye\<*<10>*>/ kāyanupassino viharanti || ātāpino sampajānā ekodi- bhåtā vippasannacittā samāhitā ekaggacittā kāyena visaü- yuttā || || Vedanāsu vedanānupassino viharanti || [pe] || ve- danāhi visaüyuttā || || Citte [pe] || cittena visaüyuttā || || Dhammesu dhammānupassino viharanti || ātāpino sampajānā ekodibhåtā vippasannacittā samāhitā\<*<11>*>/ ekaggacittā dhammehi visaüyuttā || || 7. Ye pi\<*<12>*>/ te bhikkhave bhikkhå navā acirapabbajitā adhunāgatā imaü dhammavinayaü || te ve\<*<13>*>/ bhikkhave bhikkhå imesaü satipaņņhānānam bhāvanāya samādape- tabbā nivesetabbā\<*<14>*>/ patiņņhāpetabbā ti || || ## 1--2. \<*<15>*>/ Sāvatthi || Tatra kho Bhagavā etad avoca || || 3. Akusalarāsã ti bhikkhave\<*<16>*>/ vadamāno pa¤canãvaraõe sammāvadamāno vadeyya || kevalo hāyam\<*<17>*>/ bhikkhave aku- salarāsi\<*<18>*>/ yad idam pa¤canãvaraõā || katame pa¤ca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1 patthā- 3 S1 kāyena. 4 S1-3 vedanā. 5 So S1-3; complete in B1-2. 6 S1-3 insert ye. 7 S1 ohitaparaü. 8 S1-3 add ya erased in S3 9 B1-3 sampaja¤¤ā. 1o missing in S1-3. 11 in B1-2 only. 12 missing in S1-3. 13 missing in B1-2. 14 S1-3 nive (S3 -vā-) sāpetabbā. 15 missing in S1-3. 16 S1-3 insert sammā. 17 S1 hayaü S3 haü B2 sāyaü. 18 B1-2 -rāsã always. >/ #<[page 146]># %<146 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 4. Kāmacchandanãvaraõaü || byāpādanãvaraõaü || thãna- middhanãvaraõam || uddhaccakukkuccanãvaraõaü || vicikicchā- nãvaraõaü\<*<1>*>/ || || Akusalarāsãti bhikkhave vadamāno ime\<*<2>*>/ pa¤ca nãvaraõe sammāvadamāno vadeyya || kevalo hāyam\<*<3>*>/ bhikkhave akusalarāsi yad idam\<*<4>*>/ pa¤canãvaraõā || || 5. Kusalarāsã ti bhikkhave\<*<5>*>/ vadamāno cattāro sati- paņņhāne sammāvadamāno vadeyya || kevalo hāyam\<*<3>*>/ bhik- khave kusalarāsi yad idam cattāro satipaņņhānā || katame cattaro || || 6. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Vedanāsu || || Citte\<*<6>*>/ || || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Kusalarāsã ti bhikkhave vadamāno ime cattāro satipaņņhāne sammāvadamāno vadeyya || kevalo hāyam\<*<3>*>/ bhikkhave kusa- larāsi yad idam\<*<4>*>/ cattāro satipaņņhānā ti || || ## 3. Bhåtapubbam bhikkhave sakuõagghi lāpam sakuõam sahasā ajjhapattā\<*<7>*>/ aggahesi || || 4. Atha kho bhikkhave lāpo sakuõo sakuõagghiyā hari- yamāno evam paridevasi\<*<8>*>/ || Mayam evamha\<*<9>*>/ alakkhikā mayam appapu¤¤ā ye mayam agocare carimha\<*<10>*>/ paravi- saye || sacejja\<*<11>*>/ mayaü gocare careyyāma sake pettike visaye || na myāyam\<*<12>*>/ sakuõagghi alambhavissa\<*<13>*>/ yad idaü yuddhāyā ti || || Ko pana te lāpa gocaro sako\<*<14>*>/ pettiko visayo ti || || Yad idam naīgalakaņņhakaraõam\<*<15>*>/ leķķuņņhānanti\<*<16>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 vicikiccha- 2 S1-3 omit vadamāno ime. 3 S1-3 hayaü B2 sāyam. 4 S1-3 ime. 5 put after vadamāno in S1-3. 6 S1-3 cittesu. 7 S3 -pannā. 8 S1-3 -devesi. 9 S1 evamahā. 1o S1-3 carimhā. 11 S1-3 sāvajja B2 sacajja. 12 S1-3 navāyam. 13 B1 alaüabhavissa. 14 S1 sake. 15 S1 -kaņņharaõaü always. 16 S1-3 leķķhu- always. >/ #<[page 147]># %% 5. Atha kho bhikkhave sakuõagghi sake bale apat- thaddhā\<*<1>*>/ sake\<*<2>*>/ bale asaüvadamānā\<*<3>*>/ lāpam sakuõaü\<*<4>*>/ pamu¤ci\<*<5>*>/ || || Gaccha kho tvaü lāpa tatra\<*<6>*>/ pi me gantvā na mokkhasã ti || || 6. Atha kho bhikkhave lāpo sakuõo naīgalakaņņhakara- õam leķķuņņhānaü\<*<7>*>/ gantvā mahantaü leķķum abhiråhitvā sakuõagghim vadamāno\<*<8>*>/ aņņhāsi || || Ehi kho dāni me\<*<9>*>/ sakuõagghi || Ehi kho dāni me\<*<9>*>/ sakuõagghã ti\<*<10>*>/ || || 7. Atha kho bhikkhave sakunagghi\<*<11>*>/ sake bale apat- thaddhā sake bale asaüvadamānā ubho pakkhe sannāyha\<*<12>*>/ lāpaü sakuõaü sahasā ajjhapattā || || Yadā kho bhikkhave a¤¤āsi\<*<13>*>/ lāpo sakuõo Bahuü\<*<14>*>/ āgatā kho\<*<15>*>/ myāyam saku- nagghãti || atha tasseva leķķussa\<*<16>*>/ antaram paccupādi || || Atha kho bhikkhave sakuõagghi tattheva uram paccatālesi || || 8. Evaü hi tam\<*<17>*>/ bhikkhave\<*<18>*>/ hoti yo\<*<19>*>/ agocare carati paravisaye || || Tasmā ti ha bhikkhave mā agocare carittha paravisaye || agocare bhikkhave caratam paravisaye lacchati Māro otāraü lacchati Māro ārammaõaü || || 9. Ko ca bhikkhave bhikkhuno agocaro paravisayo || yad idam pa¤ca kāmaguõā || katame pa¤ca || || 10. Cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā\<*<20>*>/ piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || Sotavi¤¤eyyā saddā || la [pe] || Ghānavi¤¤eyyā gandhā || Jivhāvi¤¤eyyā rasā || Kāyavi¤¤eyyā poņņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || || Ayaü bhikkhave bhikkhuno agocaro paravisayo || || 11. Gocare bhikkhave caratha sake pettike visaye || Gocare bhikkhave carataü sake pettike visaye na lacchati Māro otāram na lacchati Māro ārammanaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 apathaddhā always. 2 S1-3 yake. 3 S1-3 B1 avadamānā. 4 S1-3 omit lāpaü- 5 S1 amu¤ci. 6 S1-3 tatthā. 7 S1 leķķhudānaü. 8 S1-3 avadamāno. 9 in B1-2 only. 10 S1-3 sakunagghi. 11 S1-3 so instead of bhikkhave sa- 12 S1-3 sandhāya. 13 S1 a¤¤āpisi. 14 B1-2 bahu. 15 S3 khyo. 16 S1 lessu. 17 S1-3 evaü hetaü. 18 missing in S1. 19 S1-3 -pe- instead of hoti yo. 20 missing in S1. >/ #<[page 148]># %<148 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 12. Ko ca bhikkhave bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo || yad idaü cattāro satipaņņhānā || || Katame cattāro || || 13. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyanupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Vedanāsu || Citte\<*<1>*>/ || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ayam bhikkhave bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo ti || || ## 3. Atthi bhikkhave Himavato pabbatarājassa duggā visamā desā || yattha neva makkaņānaü cāri\<*<2>*>/ na ma- nussānaü || || 4. Atthi bhikkhave Himavato pabbatarājassa duggā visamā desā || yattha makkaņānaü hi kho cāri na ma- nussānaü\<*<3>*>/ || || 5. Atthi Himavato pabbatarājassa samā bhåmibhāgā ramanãyā || yattha makkaņāna¤ceva cāri manussāna¤ ca || || Tatra bhikkhave luddā\<*<4>*>/ makkaņavãthãsu lepam oķķenti\<*<5>*>/ makkaņānam bādhanāya || || Tatra bhikkhave ye te makkaņā abālajātikā\<*<6>*>/ alolajātikā\<*<6>*>/ te taü\<*<7>*>/ lepaü disvā ārakā pari- vajjanti\<*<8>*>/ || || Yo pana so hoti makkaņo bālajātiko\<*<6>*>/ lola- jātiko\<*<6>*>/ || so tam lepam upasaīkamitvā hatthena gaõhāti || so tattha bajjhati || || Hattham mocessāmãti dutiyena hatthena gaõhāti || so tattha bajjhati || || Ubho hatthe mo- cessāmãti pādena gaõhāti so tattha bajjhati || || Ubho hatthe mocessāmãti pādam cā ti\<*<9>*>/ dutiyena pādena gaõhāti so tattha bajjhati || || Ubho hatthe mocessāmi pāde cā\<*<9>*>/ ti tuõķena gaõhāti so tattha bajjhati || || 6. Evaü hi so\<*<10>*>/ bhikkhave makkaņo pa¤coķķito\<*<11>*>/ thu- nam\<*<12>*>/ seti anayam āpanno byasanam āpanno yathākāma- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 cittesu. 2 B1-2 cārã always. 3 3 and 4 are not to be found in S1-3. 4 S1-3 luddo. 5 B1-2 oķenti. 6 S1-3 -jātiyā-yo always. 7 B1-2 tattha. 8 S1-3 parivajjeyyanti. 9 S1-3 mocessāmãti pādaü vā (S1 va). 1O S1-3 evaü tāso. 11 S1-3 pa¤cuķķito. 12 S1 thanaü S3 naü. >/ #<[page 149]># %% karaõãyo luddassa || || Tam enam\<*<1>*>/ bhikkhave luddo vijjhitvā\<*<2>*>/ tasmiü yeva kaņņhakataīgāre\<*<3>*>/ avasajjetvā\<*<4>*>/ yena kāmam pakkamati || || 7. Evaü hi\<*<5>*>/ tam bhikkhave hoti yo\<*<6>*>/ agocare carati paravisaye || tasmā ti ha bhikkhave mā agocare carittha paravisaye || agocare bhikkhave caratam paravisaye lacchati Māro otāraü lacchati Māro\<*<7>*>/ ārammanaü || || 8. Ko ca bhikkhave bhikkhuno agocaro\<*<8>*>/ paravisayo || || Yad idam pa¤cakāmaguõā || katame pa¤ca || || 9. Cakkhu vi¤¤eyyā\<*<9>*>/ råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā || [pe] || Kāyavi¤¤eyyā poņņhabbā iņņhā kantā manāpā piya- råpā || kāmåpasaühitā rajanãyā || || Ayam bhikkhave bhik- khuno agocaro paravisayo || || 10. Gocare bhikkhave caratha sake pettike visaye || Go- care bhikkhave carataü sake pettike visaye na lacchati Māro otāram na lacchati Māro ārammaõaü || || 11. Ko ca bhikkhave bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo || || Yad idaü cattāro satipaņņhānā || katame cattāro || || 12. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ayam bhikkhave bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo ti\<*<10>*>/ || || ## I. Seyyathāpi bhikkhave bālo avyatto akusalo sådo rājānam vā rājamahāmattānaü\<*<11>*>/ vā nānāccayehi\<*<12>*>/ såpehi paccu- paņņhito assa || ambilaggehi pi tittakaggehi pi kaņukaggehi pi madhuraggehi pi khārikehi pi akhārikehi pi loõikehi\<*<13>*>/ pi aloõikehi pi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ena. 2 S1-3 jhatvā. 3 S1-3 kaņņhakaü uddha (S3 ubba-) retvā. 4 B1 avassa- S1-3 āvajje- 5 B1 so B2 se. 6 S1 so. 7 S1 amāro. 8 S3 gocaro. 9 S1 -ve¤¤eyyā. 10 S1-3 omit ti. 11 B1-2 -mahāmattaü always. 12 S1-3 nānā- always. 13 S1-3 loõa (S3 -na-) kehi. >/ #<[page 150]># %<150 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 4. Sa kho so bhikkhave bālo avyatto akusalo sådo sa- kassa bhattassa\<*<1>*>/ nimittaü na uggaõhati || Idam\<*<2>*>/ vā me ajja bhattasåpeyyaü ruccati || imassa vā abhiharati || imassa vā bahuü gaõhāti || imassa vā vaõõam bhāsati || || Ambi- laggaü vā me ajja bhattasåpeyyaü ruccati || ambilaggassa\<*<3>*>/ vā abhiharati || ambilaggassa\<*<4>*>/ vā bahuü gaõhāti || ambi- laggassa\<*<5>*>/ vā vaõõam bhāsati || || Tittakaggaü vā me ajja\<*<6>*>/ Kaņukaggaü vā me ajja\<*<6>*>/ || Madhuraggaü vā me ajja || Khārikaü vā me ajja || Akhārikaü vā me ajja\<*<7>*>/ || Loõikaü vā me ajja\<*<8>*>/ || Aloõikaü vā me ajja bhattasåpeyyaü ruccati || aloõikassa vā abhiharati || aloõikassa vā bahuü gaõhāti\<*<9>*>/ aloõikassa vā\<*<10>*>/ vaõõam bhāsatã ti || || 5. Sa kho so bhikkhave bālo avyatto akusalo sådo na ceva lābhã hoti acchādanassa\<*<11>*>/ || na lābhã vetanassa\<*<12>*>/ na\<*<13>*>/ lābhã abhihārānaü || taü kissa hetu || || Tathā hi so bhik- khave bālo\<*<14>*>/ avyatto akusalo sådo sakassa bhattassa ni- mittaü na\<*<15>*>/ ugganhāti || || 6. Evam eva kho bhikkhave idhekacco bālo avyatto akusalo bhikkhu kāye\<*<16>*>/ kāyānupassã viharati || ātāpã sampa- jāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa kāye\<*<17>*>/ kāyānupassino viharato cittaü na\<*<17>*>/ samādhiyati upakkilesā na\<*<17>*>/ pahiyyanti || so taü nimittam na\<*<18>*>/ uggaõhāti || Ve- danāsu || Citte\<*<19>*>/ || Dhammesu dhammānupassi viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa dhammesu dhammānupassino viharato cittaü na\<*<17>*>/ samādhiyati upakkilesā na\<*<17>*>/ pahiyyanti || so tam nimittaü na uggaõhāti || || 7. Sa kho so bhikkhave bālo avyatto akusalo bhikkhu na ceva lābhã diņņheva dhamme sukhavihārānaü || na lābhã \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 bhattussa; S1-3 B2 bhattu- always. 2 B1 imaü. 3 S1-3 aloõa (S3 -na-) kassa. 4 S1-3 ambilassa. 5 S1 tittikagga¤cā. 6 S1-3 add me. 7 missing in S3, repetition of khārikaü- in S1. 8 S1-3 omit loõikaü- 9 this phrase is rehearsed in S3. 10 missing in S1. 11 S1 acchādassa. 12 B1-2 vetta- always. 13 missing in S1. 14 S1 bāle. 15 missing in S1. 16 S1-3 kāyena. 17 missing in S1-3. 18 missing in S1. 19 S1-3 cittesu. >/ #<[page 151]># %% satisampaja¤¤assa || tam kissa hetu || || Tathā hi so bhik- khave bālo avyatto akusalo bhikkhu sakassa cittassa ni- mittaü na uggaõhāti || || II. 8. Seyyathāpi pi bhikkhave paõķito vyatto kusalo sådo rājānaü vā rājamahāmattānaü\<*<1>*>/ vā nānāccayehi\<*<2>*>/ såpehi paccupaņņhito assa || ambilaggehi pi tittakaggehi\<*<3>*>/ pi kaņu- kaggehi pi madhuraggehi pi\<*<4>*>/ khārikehi pi akhārikehi pi\<*<5>*>/ loõikehi\<*<6>*>/ pi aloõikehi pi\<*<7>*>/ || || Sa kho so bhikkhave paõ- ķito\<*<8>*>/ vyatto kusalo sådo sakassa bhattassa nimittam uggaõhāti || Idam vā me ajja bhattasupeyyaü ruccati || imassa vā abhiharati\<*<9>*>/ || imassa vā bahuü gaõhāti || imassa vā vaõõaü bhāsati || || Ambilaggaü vā me ajja bhattaså- peyyaü ruccati ambilaggassa vā abhiharati || ambilaggassa vā bahum\<*<10>*>/ gaõhāti || ambilaggassa\<*<11>*>/ vā vaõõam bhasati\<*<12>*>/ || Tittakaggaü vā ma ajja || Kaņukaggaü vā me ajja || Madhu- raggaü vā me ajja || Khārikaü vā me ajja || Akhārikaü vā me ajja || Loõikaü vā me ajja || Aloõikaü vā me ajja bhattasåpeyyaü ruccati || aloõikassa vā abhiharati || aloõi- kassa vā bahuü gaõhāti || aloõikassa vā vaõõam bhāsatã ti || || 9. Sa kho bhikkhave paõķito vyatto kusalo sådo lābhã ceva hoti acchādanassa\<*<13>*>/ lābhã vetanassa\<*<14>*>/ lābhi abhi- hārānaü || taü kissa hetu || || Tathā hi so bhikkhave paõ- ķito vyatto kusalo sådo sakassa bhattassa nimittam uggaõ- hāti || || 10. Evam eva kho bhikkhave idhekacco paõķito vyatto kusalo bhikkhu kāye kāyanupassã viharati || ātāpã sampa- jāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa kāye kāyānupassino viharato cittaü samādhiyati upakkilesā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -mattaü. 2 S3 nānacca- S1 nacca-. 3 S1-3 titti S3 titta both omitting kaggehi pi. 4 repeated in S1. 5 S3 omits akhā- 6 S1 loõkehi S3 alonikehi pi. 7 S3 lonikehi pi. 8 S1 adds pi. 9. S1-3 adhiharati. 10 S1 bahu. 11 S1-3 aloõi (S3 ni) kassa. 12 S1-3 bhāsatã ti the end of this number is missing in S1-3. 13 S1 acchādassa. 14 B1-3 vetta- >/ #<[page 152]># %<152 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% pahãyanti || so taü nimittam uggaõhāti || Vedanāsu || [pe] || Citte || [pe] || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa dhammesu dhammānupassino viharato cittaü samā- dhiyati upakkilesā pahãyanti || so taü nimittam uggaõhāti || || 11. Sa kho so bhikkhave paõķito vyatto kusalo bhikkhu lābhã ceva hoti diņņheva dhamme sukhavihārānaü lābhã hoti\<*<1>*>/ satisampaja¤¤assa || taü kissa hetu || || Tathā hi so bhikkhave paõķito vyatto kusalo bhikkhu sakassa cittassa nimittam uggaõhātã ti || || ## 1. Ekam me sutaü\<*<2>*>/ Ekam samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Beluvagāmake\<*<3>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā\<*<4>*>/ bhikkhå āmantesi || || Etha tumhe bhikkhave samantā\<*<5>*>/ Vesāliyā yathā mittaü\<*<6>*>/ yathā san- diņņhaü yathā sambhattaü\<*<7>*>/ vassam upetha gacchatha\<*<8>*>/ idhevāham Beluvagāmake vassam upagacchamãti || || Evam bhante ti kho te bhikkhå Bhagavato paņissutvā samantā\<*<9>*>/ Vesāliyā yathā mittam yathā sandiņņham yathā sambhattaü\<*<10>*>/ vassam upaga¤chuü || Bhagavā pana tattheva\<*<8>*>/ Beluvagāmake vassam upaga¤chi\<*<11>*>/ || || 3. Atha kho Bhagavato vassupagatassa kharo ābādho uppajji || bāëhā vedanā vattanti māraõantikā\<*<12>*>/ || tatra\<*<13>*>/ sudam Bhagavā sato sampajāno adhivāsesi aviha¤¤a- māno || || 4. Atha kho Bhagavato etad ahosi || Na kho pana me tam paņiråpaü yo ham anāmantetvā\<*<14>*>/ upaņņhāke anapalo- ketvā bhikkhusaīgham\<*<15>*>/ parinibbāyeyyaü\<*<16>*>/ || yan nånāham imam ābādham viriyena patipaõāmetvā jãvitasaīkhāram \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 this phrase in B1-2 only. 3 B1-3 velu- S3 beëu- both always. 4 S1 bhikkhave. 5 S1-3 sāmantā corrected from sa- in S3. 6 S3 yathānimittaü. 7 S3 sambhataü. 8 missing in S1-3. 9 S1 sā- 10 S3 -bhataü corrected from -bhattaü. 11 B1-2 -gacchanti -gacchati. 12 B1 maraõa- 13 S1-3 tā. 14 S3 āmantetvā. 15 S1-3 -saīghe. 16 B1-2 -nibbāyeyya S1 -nibbāpeyyaü. >/ #<[page 153]># %% adhiņņhāya vihareyyanti || || Atha kho Bhagavā tam ābādhaü viriyena patipaõāmetvā jãvitasaīkhāram adhiņņhāya vihāsi || || 5. Atha kho Bhagavā gilānā vuņņhito aciravuņņhito\<*<1>*>/ ge- la¤¤ā vihārā nikkhāmitvā\<*<2>*>/ vihārapacchā chāyāyam\<*<3>*>/ pa¤- ¤atte āsane nisãdi || || 6. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nãsãdi || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || Diņņhā\<*<4>*>/ bhante khamanãyam diņņhā\<*<4>*>/ bhante Bhagavato yāpanãyaü || api me bhante madhurakajāto viya kāyo || disā pi me na pakkhāyanti || dhammā pi\<*<5>*>/ maü na paņibbanti Bhagavato gelā¤¤ena || || Api ca me bhante ahosi kācid eva assāsamattā\<*<6>*>/ || na tāva Bhagavā parinibbāyissati || na tāva Bhagavā bhikkhusaīgham ārabbha ki¤cid eva\<*<7>*>/ udāharatã ti || || 7. Kim pana dāni ânanda bhikkhusaīgho mayi paccā- siüsati\<*<8>*>/ || desito ânanda mayā dhammo anantaram abā- hiraü katvā\<*<9>*>/ || || Natthānanda Tathāgatassa dhammesu ācariyamuņņhi || yassa\<*<10>*>/ nånānanda\<*<11>*>/ evam assa Aham bhikkhusaīgham pariharissāmãti vā Mamuddesiko bhikkhu- saīgho ti vā so\<*<10>*>/ nånānanda\<*<11>*>/ bhikkhusaīgham ārabbha ki¤cid eva udāhareyya || || Tathāgatassa kho ânanda na evam hoti || Aham bhikkhusaīgham pariharissamã ti vā Mamuddesiko bhikkhusaīgho ti vā sakim ânanda Tathā- gato bhikkhusaīgham ārabbha ki¤cid eva udāharissati || || 8. Etarahi kho panāham ânanda jiõõo vuddho\<*<12>*>/ ma- hallako addhagato vayo anuppatto asãtiko me vasso\<*<13>*>/ vattati || || Seyyathāpi ânanda jarasakaņam vedhamissakena\<*<14>*>/ yāpeti || evam eva kho ânanda vedhamissakena\<*<15>*>/ ma¤¤e tathāgatassa kāyo yāpeti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -vuņņhite. 2 S1-3 omit vihārā nikkhamitvā. 3 S3 yāyaü. 4 B1-2 diņņhaü. 5 B1 inserts naü. 6 B2 asāsa- S1-3 assādamattaü (S1 -matta). 7 S1-3 ki¤ci. 8 B1-2 -sãsati. 9 B1-2 karitvā. 10 B1 yaü. 11 S1-3 nåna ānanda. 12 B1 buddho. 13 S1-3 vayo. 14 B2 vekha- S1-3 vegha- always. 15 B1 -missako. >/ #<[page 154]># %<154 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 9. Yasmiü ânanda samaye Tathāgato sabbanimittānam amanasikārā ekaccānam vedanānaü nirodhā\<*<1>*>/ animittam cetosamādhim upasampajja viharati || phāsutaram ânanda tasmiü samaye Tathāgatassa kāyo hoti || || Tasmā ti hānanda attadãpā viharatha attasaraõā ana¤¤asaraõā dhammadãpā dhammasaraõā ana¤¤asaraõā || || Katha¤cānanda bhikkhu attadãpo viharati attasaraõo ana¤¤asaraõo dhammadãpo dhammasaraõo ana¤¤asaraõo || || 10. Idhānanda bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || Evaü kho ânanda bhikkhu attadãpo viharati attasaraõo ana¤¤ā- saraõo dhammadãpo dhammasaraõo ana¤¤asaraõo || || 11. Ye hi keci ânanda etarahi vā mamaccaye\<*<2>*>/ vā atta- dãpā viharissanti attasaraõā ana¤¤asaraõā dhammadãpā dhammasaraõā ana¤¤asaraõā || tamatagge\<*<3>*>/ me\<*<4>*>/ te ânanda bhikkhå bhavissanti ye keci sikkhākāmā ti || || ## 1. Savatthi\<*<5>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā ânando pubbaõhasamayaü nivā- setvā pattacãvaram ādāya yena a¤¤ataro\<*<6>*>/ bhikkhunu- passayo\<*<7>*>/ tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || 2. Atha kho sambahulā bhikkhuniyo yenāyasmā ânando tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || Ekam antaü nisinnā kho tā bhikkhuniyo āyasmantam ânandam etad avocuü || || 3. Idha bhante ânanda sambahulā bhikkhuniyo catåsu satipaņņhānesu supatiņņhitacittā viharantiyo uëāram pubbenā- param visesaü sampajānantã ti\<*<8>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 B1 mapaccaye. 3 S3 tamatamagge- 4 B1 pe. 5 in B1 only. 6 S1-3 yena¤¤a- 7 S1 bhikkhunipa- always. 8 S1-3 jānantã ti. >/ #<[page 155]># %% Evam etam bhaginiyo evam etam bhaginiyo || yo hi\<*<1>*>/ koci bhaginiyo bhikkhu vā bhikkhunã vā catåsu satipaņņhā- nesu supatiņņhitacitto viharati || tassetam pāņikaīkham uëāram pubbenāparaü visesaü sampajānissatã ti\<*<2>*>/ || || 4. Atha kho āyasmā ânando tā bhikkhuniyo dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaü- setvā uņņhāyāsanā pakkāmi || || 5. Atha kho āyasmā ânando\<*<3>*>/ Sāvatthiyam piõķāya ca- ritvā pacchābhattam piõķapātapaņikkanto yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || Idhāham bhante pubbaõhasamayam nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena a¤- ¤ataro\<*<4>*>/ bhikkhunupassayo\<*<5>*>/ tenupasaīkamiü || upasaīka- mitvā pa¤¤atte āsane nisãdiü || || Atha kho bhante sam- bahulā bhikkhuniyo yenāhaü tenupasaīkamiüsu || upasaī- kamitvā mam abhivādetvā ekam antam nisãdiüsu\<*<6>*>/ || ekam antaü nisinnā kho bhante tā bhikkhuniyo mam etad avocuü || || Idha bhante ânanda sambahulā bhikkhuniyo catusu satipaņņhānesu supatiņņhitacittā viharantiyo\<*<7>*>/ uëaram pubbenāparam visesaü sampajānantã ti\<*<8>*>/ || || Evam vuttā- ham bhante tā bhikkhuniyo etad avocuü\<*<9>*>/ || Evam etam bhaginiyo evam etam bhaginiyo yo hi koci bhaginiyo bhikkhu va bhikkhunã vā catusu satipaņņhānesu supatiņņhi- tacitto\<*<10>*>/ viharati || tassetam pāņikaīkham uëāram pubbenā- paraü visesaü saüjānissatã ti\<*<11>*>/ || || 6. Evam etam ânanda evam etaü || yo hi koci ânanda bhikkhu vā bhikkhunã vā catusu satipaņņhānesu supatiņņhita- citto\<*<10>*>/ viharati || tassetam pāņikaīkham uëāram pubbenā- param visesaü sa¤jānissatã ti\<*<11>*>/ || katamesu catusu || || 7. Idhānanda bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1-2. 2 S1-3 saüjānissatã ti. 3 S1-3 āyasmānando. 4 S1-3 yena¤¤a- 5 S1 bhikkhuni- 6 S3 nisãdi. 7 S1-3 viharanti. 8 S1-3 saüjānantã ti. 9 B1 avocuü. 10 S1-3 supaņņhitacittā. 11 S1-3 jānissatã ti. >/ #<[page 156]># %<156 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% Tassa kāye kāyanupassino viharato kāyārammano vā uppajjati kāyasmim pariëāho cetaso vā lãnattam bahiddhā vā cittaü vikkhipati || || Tenānanda\<*<1>*>/ bhikkhunā kismi¤cid eva pasādaniye nimitta cittam paõidahitabbam || tassa kis- mi¤cid eva pasādaniye nimitte cittam paõidahato pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passam- bhati || passaddhakāyo sukhaü vedayati\<*<2>*>/ || sukhino cittaü samādhiyati || || So iti paņisa¤cikkhati || Yassa khvāhaü\<*<3>*>/ atthāya cittam paõidahiü so me attho abhinipphanno\<*<4>*>/ handa dāni paņisaüharāmã ti || So paņisaüharati ceva na ca vitakketi na ca vicāreti\<*<5>*>/ || Avitakkomhi avicāro ajjhattaü satimā sukhamasmã ti\<*<6>*>/ pajānāti || || 8--9. Puna ca param ânanda vedanāsu || citte\<*<7>*>/ || || 10. Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa dhammesu dhammānupassino viharato dhammārammaõo vā uppajjati kāyasmiü\<*<8>*>/ pariëāho cetaso vā\<*<9>*>/ lãnattam bahiddhā vā cittaü\<*<10>*>/ vikkhipati || || Tenānanda bhikkhunā kismi¤cid\<*<11>*>/ eva pasādaniye nimitte cittam paõidahitabbaü || tassa ki- mi¤cid\<*<12>*>/ eva pasādaniye nimitte cittam paõidahato pā- mujjaü jāyati || pamåditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vedayati\<*<13>*>/ || sukhino cittaü samādhiyati || so iti paņisa¤cikkhati || Yassa khvā- ham\<*<14>*>/ atthāya cittam paõidahiü || so me attho abhinipphanno || handa dāni paņisaüharāmãti || || So paņisaüharati ceva na ca vitakketi na ca vicāreti || Avitakkomhi avicāro ajjhattaü satimā sukhamasmã ti\<*<15>*>/ pajānāti || || 11. Evaü kho ânanda paõidhāya bhāvanā hoti || || 12. Katha¤cānanda apaõidhāya bhāvanā hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tenahānanda always. 2 S1-3 vediyati. 3 S1-3 khoham always. 4 B1-2 -nippanno always. 5 S1-3 vicarati always. 6 S3 sacittasmã ti S1 sacãtasmã ti. 7 more complete in S1-3. 8 S1-3 insert hi. 9 missing in S1-3. 10 S1-3 vitakkaü. 11 B1 S1-3 kismicid. 12 S1-3 kismicid B1 kismiücid. 13 S1-3 vedeti. 14 S1-3 Khoham. 15 S1-3 sacita (S3 tta) smãti. >/ #<[page 157]># %% 13. Bahiddhā ânanda\<*<1>*>/ bhikkhu cittam apaõidhāya Apaõihitam me bahiddhā\<*<2>*>/ cittan ti pajānāti || || Atha pacchāpure asaükhittaü\<*<3>*>/ vimuttam Apaõihitan ti pajānāti || || Atha ca pana kāye kāyānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā sukhamasmã ti\<*<4>*>/ pajānāti || || 14. Bahiddhā ânanda bhikkhu cittam apanidhāya Apa- õihitam me bahiddhā cittan ti pajānāti || || Atha pacchā- pure asaükhittam\<*<3>*>/ vimuttam Apaõihitanti pajānāti || || Atha ca pana vedanāsu vedanānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā Sukham asmã ti pajānāti || || 15. Bahiddhā ânanda bhikkhu cittam apaõidhāya Apaõi- hitam me bahiddhā cittan ti pajānati || || Atha pacchāpure asaükhittam vimuttam\<*<5>*>/ Apaõihitanti pajānāti || || Atha\<*<6>*>/ pana citte cittānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā sukhamasmãti pajānāti || || 16. Bahiddhā ânanda bhikkhu cittam apanidhāya apa- õihitam me bahiddhā cittanti pajānāti || || Atha\<*<7>*>/ pacchā- pure asaükhittaü\<*<8>*>/ vimuttam Apaõihitanti pajānāti || || Atha ca pana dhammesu dhammānupassã viharāmi || ātāpã sam- pajāno satimā sukhamasmãti pajānāti\<*<9>*>/ || || 17. Evaü kho\<*<10>*>/ ânanda apaõidhāya bhāvanā\<*<11>*>/ hoti || || 18. Iti kho ânanda desitā mayā paõidhāya bhāvanā desitā apaõidhāya bhāvanā || || Yam\<*<12>*>/ ânanda satthārā karaõãyam sāvakānaü hitesinā anukampakena anukampam upādāya || kataü vo tam\<*<13>*>/ mayā || || Etāni ânanda rukkha- målāni etāni su¤¤āgārāni nijjhāyathānanda\<*<14>*>/ mā pamā- dattha ma pacchāvippatisārino ahuvattha || ayaü vo am- hākam anusāsanã ti || || 19. Idam avoca Bhagavā || attamano āyasmā ânando Bhagavato bhāsitam abhinandã ti\<*<15>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 bahiddhānanda always. 2 missing in S1. 3 S1-3 ayaücittaü always. 4 S1-3 sutasmãti always. 5 S1 cittaü. 6 S1-3 insert ca. 7 S1-3 insert kho. 8 S1-3 ayaü cittaü. 9 S1-3 pajānāmi. 10 missing in S1-3. 11 S1-3 bhāvanāya. 12 S1 ya. 13 missing in B1-2 added between the lines in S3. 14 S3 jhāyathā- S1 kāyāüyathānanda. 15 number 19 is to be found in B1-2 only. >/ #<[page 158]># %<158 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% Tatruddānam1 || || Ambapālivaggo pathamo\<*<2>*>/ || || Ambapāli\<*<3>*>/ Sato Bhikkhu || Sāllam\<*<4>*>/ Kusalarāsi\<*<5>*>/ ca || Sakunagghi Makkaņo\<*<6>*>/ Sådo || Gilāno Bhikkhuni-vāsakoti\<*<7>*>/ || || ## ## 1. Sāvatthi-nidānaü\<*<8>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā Sāriputto yena Bhagavā tenupa saīkami || upasaīkamitvā || pe || Ekam antam nisinno kho āyasmā Sāriputto Bhagavantam etad avoca || || 3. Mahāpuriso mahāpuriso ti bhante vuccati || Kittāvatā nu kho bhante mahāpuriso hotã ti || || Vimuttacittattā kho haü\<*<9>*>/ Sāriputta Mahāpuriso ti va- dāmi || avimuttacittattā No mahāpuriso ti vadāmi || || Katha¤ ca Sāriputta vimuttacitto hoti || || 4. Idha Sāriputta bhikkhu kāye kāyanupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || tassa kāye kāyānupassino viharato cittaü virajjati vimuccati anupādāya āsavehi || || Vedanāsu || || Citte || || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa dhammesu dhammānu- passino viharato cittaü virajjati vimuccati anupādāya āsavehi || || 5. Evaü kho Sāriputta vimuttacitto hoti || || Vimutta- cittattā\<*<10>*>/ kho haü Sariputta Mahāpuriso ti vadāmi || avi- muttacittattā\<*<11>*>/ No mahāpuriso ti vadāmã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 drawn back to the end in S1-3. 3 S1 ambali. 4 S1-3 sāla. 5 B1-2 -rāsã. 6 S1-3 makkaņa. 7 S1 upassane cāti S3 upassayena cāti instead of vāsakoti. 8 S1-3 omit nidānaü. 9 S3 kho ahaü B1-2 kvāhaü always. 10 S1-3 -cittaü. 11 S1-3 avimuttattā. >/ #<[page 159]># %% ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Nālandāyaü viharati Pā- vārikambavane || || 2. Atha kho āyasmā Sāriputto yena Bhagavā tenupasari- kami || upasaīkamitvā || [pe] || Ekam antam nisinno kho āyasmā Sāriputto Bhagavantam etad avoca || || 3. Evam pasanno\<*<1>*>/ ham bhante Bhagavati || Na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati a¤¤o samaõo vā brāh- maõo vā Bhagavatā bhiyyo bhi¤¤ataro yad idaü sam- bodhiyan ti || || Uëārā kho tyāyaü\<*<2>*>/ Sāriputta āsabhi\<*<3>*>/ vācā bhāsitā ekaüso gahito sãhanādo nadito || || Evam pasanno\<*<4>*>/ ham bhante Bhagavati na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati a¤¤o samaõo vā brāhmaõo vā Bhagavatā bhiyyo bhi¤¤ataro yad idaü sambodhiyan ti || || 4. Kinnu te Sāriputta ye te ahesum atãtam addhānam arahanto sammāsambuddhā\<*<5>*>/ || sabbe te bhagavanto\<*<6>*>/ ce- tasā cetopariccaviditā || Evaüsãlā te bhagavanto ahesuü iti vā || Evaü dhammā te bhagavanto ahesuü iti vā || Evam pa¤¤ā te bhagavanto ahesum iti vā\<*<7>*>/ || {Evaüvihārino} te bhagavanto ahesuü iti vā Evaüvimuttā te bhagavanto ahesum iti vā ti\<*<8>*>/ || || No hetam bhante || || 5. Kim pana te\<*<9>*>/ Sāriputta ye te bhavissanti anāgatam addhānam arahanto sammāsambuddhā || sabbe te bhaga- vanto cetasā cetopariccaviditā evaüsilā te bhagavanto bhavissanti iti vā evaü dhammā te bhagavanto bhavissanti iti vā evampa¤¤ā te bhagavanto bhavissanti iti vā evaü- vihārino te bhagavanto bhavissanti iti vā\<*<10>*>/ || evaüvimuttā kho\<*<11>*>/ bhagavanto bhavissanti iti vā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 pasannā always. 2 uëāro tya(S3 -ta) trāyaü (S1 -ya). 3 S1 asābhiü- 4 B1 pasannā. 5 S1 -buddho S3 -buddhā corrected from -buddho. 6 S1 bhagavantaü corrected from bhagavante. 7 S1-3 ahesunti. 8 evaü vimuttā- is to be found in B1-2 only. 9 S1-3 panete. 10 evaüvihārino- is missing in S1-3. 11 S1-3 evaüvimuttan (S1 taü) te. >/ #<[page 160]># %<160 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% No hetam bhante || || 6. Kim pana tyāhaü\<*<1>*>/ Sāriputta etarahi arahaü sammā- sambuddho cetasā cetopariccavidãto || evaüsãlo bhagavā iti vā evaüdhammo bhagavā iti vā evampa¤¤o bhagavā iti vā evaüvihārã bhagavā iti vā evaüvimutto bhagavā iti vā ti\<*<2>*>/ || || No hetam bhante || || 7. Ettha ca te Sāriputta atãtānāgatapaccuppannesu arahantesu sammāsambuddhesu cetopariyāya¤āõaü natthi || atha kiücarahi tayā\<*<3>*>/ Sāriputta ulārā āsabhi vācā\<*<4>*>/ bhā- sitā\<*<5>*>/ ekaüso gahito sãhanādo nadito || Evam pasannoham\<*<6>*>/ bhante Bhagavati na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati a¤¤o samaõo va brāhmaõo vā Bhagavato\<*<7>*>/ bhiyyo bhi¤¤ataro yadidaü sambodhiyan ti || Na kho me tam bhante atãtānāgatapaccuppannesu ara- hantesu sammāsambuddhesu cetopariyāya¤āõam atthi || api ca dhammanvayo vidito || || 8. Seyyathāpi bhante ra¤¤o paccantimaü nagaram daë- huddāpaü daëhapākāratoraõam ekadvāraü || tatrassa do- vāriko paõķito viyatto\<*<8>*>/ medhāvã a¤¤ātānaü nivāretvā ¤ātānam pavesetā || || So\<*<9>*>/ tassa nagarassa samantā anu- pariyāya\<*<10>*>/ patham anukkamamāno na passeyya pākāra- sandhiü vā pākāravivaraü vā antamaso biëāranissakkana- mattam\<*<11>*>/ pi || tassa evam assa || Ye kho\<*<12>*>/ keci oëarikā pāõā imaü nagaram pavisanti vā nikkhamanti vā sabbe te iminā va dvārena pavisanti vā nikkhamanti vā ti || || Evam eva kho me\<*<12>*>/ bhante dhammanvayo vidito || || 9. Ye pi\<*<12>*>/ te bhante\<*<12>*>/ ahesum atãtam addhānaü ara- hanto sammāsambuddhā sabbe te bhagavanto pa¤canã- varaõe pahāya cetaso upakkilese pa¤¤āya dubbalãkaraõe\<*<13>*>/ catusu satipaņņhānesu supatiņņhitacittā\<*<14>*>/ sattabojjhaīge \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tāyāhaü. 2 S1-3 omit vāti. 3 B1 tyāham. 4 S1-3 uëāraü āsabhiü vācaü. 5 B1 bhāvitā. 6 B1 pasannāham. 7 S1 bhagavatā. 8 missing in S3 B1 adds byatto. 9 S3 yo. 10 S1 -pariyā. 11 S1-3 biëālanikkamana- (S3 nikammana-). 12 missing in S1-3. 13 S3 dubbali- 14 S1 supaņņhita- >/ #<[page 161]># %% yathābhåtam bhāvetvā anuttaraü sammāsambodhim abhi- sambujjhiüsu || || Ye pi te bhante bhavissanti anāgatam addhānam arahanto sammāsambuddhā sabbe te bhaga- vanto\<*<1>*>/ pa¤canãvaraõe pahāya cetaso upakkilese pa¤¤āya dubbalãkaraõe catusu satipaņņhānesu supatiņņhitacittā\<*<2>*>/ sattabojjhaīge yathābhåtam bhāvetvā anuttaraü sammā- sambodhim abhisambujjhissanti || || Bhagavā pi bhante etarahi arahaü sammāsambuddho pa¤canãvaraõe pahāya cetaso uppakkilese\<*<3>*>/ pa¤¤āya dubbalãkaraõe catusu sati- paņņhānesu supatiņņhitacitto\<*<4>*>/ sattabojjhaīge yathābhåtam bhāvetvā anuttaram sammāsambodhim abhisambuddhoti || || 10. Sādhu sādhu Sāriputta tasmā ti ha tvaü Sāriputta imam dhammapariyāyam abhikkhaõam bhāseyyāsi\<*<5>*>/ bhik- khånam bhikkhånãnam upāsakānam upāsikānam || yesam pi hi Sāriputta moghapurisānam bhavissati Tathāgate kaīkhā vā vimati vā tesam pi mam dhammapariyāyam sutvā yā tesaü\<*<6>*>/ Tathāgate kaīkhā vā vimati vā sā pahãyissatã ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jeta- vane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2. Tena kho pana samayena āyasmā Sāriputto Maga- dhesu viharati Nālagāmake\<*<7>*>/ || ābādhiko dukkhito bāëhagi- lāno || Cundo ca\<*<8>*>/ samaõuddeso āyasmato Sāriputtassa upaņņhāko\<*<9>*>/ hoti || || 3. Atha āyasmā Sāriputto tena ābādhena parinibbāyi || || 4. Atha kho Cundo samaõuddeso āyasmato Sāriputtassa pattacãvaram adāya yena Sāvatthi-Jetavanam Anātha- piõķikassa ārāmo yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho Cundo sama- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3 2 S1 supaņņhitacitto S3 supaņņhitacittā. 3 S1 inserts so. 4 S1-3 supaņņhitacitto (S1 -citte.). 5 S1 bhāveyyāsi. 6 S1-3 omit yā tesaü. 7 B1-2 nāëa (B1 -lā) gāmake. 8 in S1 only. 9 B1 upaņņhako. >/ #<[page 162]># %<162 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% õuddeso āyasmantam ânandam etad avoca || || âyasmā bhante Sariputto parinibbuto idam assa pattacãvaranti\<*<1>*>/ || || 5. Atthi kho idam āvuso Cunda\<*<2>*>/ kathāpābhatam Bha- gavantaü dassanāya || āyāmāvuso Cunda yena Bhagavā tenupasaīkamissāma || upasaīkamitvā Bhagavato\<*<3>*>/ etam attham ārocessāmāti || || Evam bhante ti kho Cundo samaõuddeso āyasmato ânan- dassa paccassosi || || 6. Atha kho āyasmā ca ânando Cundo ca samaõuddeso yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhaga- vantam abhivādetvā ekam antaü nãsãdiüsu || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || Ayam bhante Cundo samaõuddeso evam āha || âyasmā bhante Sāriputto parinibbuto idam assa pattacãvaran ti\<*<1>*>/ || || Api ca\<*<4>*>/ me bhante madhurakajāto\<*<5>*>/ viya kāyo || disā pi me na pakkhāyanti dhammā pi me\<*<6>*>/ na paņibhanti āyasmā Sāriputto parinibbuto ti sutvā ti\<*<7>*>/ || || 7. Kinnu te\<*<8>*>/ ânanda Sāriputto sãlakkhandhaü vā ādāya parinibbuto || samādhikkhandhaü vā ādāya parinibbuto || pa¤¤akkhandhaü vā ādāya parinibbuto\<*<9>*>/ || vimuttikkhandhaü vā ādāya parinibbuto || vimutti¤¤anadassanakkhandhaü vā ādāya parinibbuto ti || || Na ca\<*<4>*>/ kho me tam\<*<10>*>/ bhante āyasmā Sāriputto sãlak- khandhaü vā ādāya parinibbuto || pe || vimutti¤¤āõadassa- nakkhandhaü vā ādāya parinibbuto || Api ca me\<*<4>*>/ bhante āyasmā Sāriputto ovādako ahosi otiõõo\<*<4>*>/ vi¤¤āpako sandassako samādapako samuttejako sampahaüsako akilāsu dhammadesanāya anuggāhako sabrahmacārãnaü tam\<*<11>*>/ mayam āyasmato Sāriputtassa dhammojaü dhammabhogaü dhammānuggaham anussarāmāti || || 8. Nanu tam ânanda mayā paņigacceva\<*<12>*>/ akkhātaü sabbehi piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo a¤¤athā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -cãvaraü idaü dhātuparibhāvananti. 2 in B1-2 only. 3 S1 bhavato. 4 missing in S1-3. 5 S1 madhukaraka- 6 S1-3 maü. 7 B1 omits ti. 8 B1 kho. 9 this phrase omitted in S3. 10 in S1-3 only. 11 S1-3 ti. 12 B1-2 paņikacceva. >/ #<[page 163]># %% bhāvo || tam kutettha ânanda labbhā || Yan taü jātam bhåtaü saīkhatam palokadhammaü\<*<1>*>/ taü vata mā palujjãti netaü ņhānaü vijjati || || 9. Seyyathāpi ânanda mahato rukkhassa tiņņhato sāra- vato yo mahantataro\<*<2>*>/ khandho so palujjeyya || evam eva kho ânanda mahato bhikkhusaīghassa tiņņhato sāravato Sāriputto parinibbuto taü kutettha ânanda labbhā yan taü jātam bhåtaü saīkhataü palokadhammaü taü vata mā palujjãti netaü ņhānaü vijjati || || 10. Tasmā ti hānanda attadãpā viharatha attasaraõā ana¤¤asaraõā dhammadãpā dhammasaraõā ana¤¤asaraõā || || Katha¤cānanda bhikkhu attadãpo\<*<3>*>/ viharati attasaraõo an- a¤¤asaraõo dhammadãpo dhammasaraõo ana¤¤asaraõo\<*<4>*>/ || || 11. Idhānanda bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Evaü kho ânanda bhikkhu attadãpo viharati attasaraõo ana¤¤a- saraõo dhammadãpo dhammasaraõo ana¤¤asaraõo\<*<5>*>/ || || 12. Ye hi keci ânanda etarahi vā mamaccaye\<*<6>*>/ vā attadipā viharissanti attasaraõā ana¤¤asaraõā dhammadãpā dhamma- saraõā ana¤¤asaraõā || tamatagge\<*<7>*>/ pete\<*<8>*>/ ânanda bhikkhå bhavissanti ye keci sikkhākāmā ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Vajjãsu viharati Ukkacelā- yaü\<*<9>*>/ Gaīgāya nadiyā\<*<10>*>/ tãre mahatā bhikkhusaīghena saddhim aciraparinibbutesu Sāriputta-Moggalānesu || || 2. Tena kho pana samayena Bhagavā bhikkhu-saīgha- parivuto ajjhokāse\<*<11>*>/ nisinno hoti || || Atha kho Bhagavā tunhãbhåtam\<*<12>*>/ bhikkhusaīgham anuviloketvā bhikkhå āmantesi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -dhammānaü. 2 S1 mahattaro. 3 S1 -dãpā. 4 S3 omits dhammadãpo- 5 S1 ana¤¤akaragge. 6 B1-2 -accayena. 7 B1 tadamatagge. 8 S1-3 B2 mete. 9 S3 ukkave- S1 ukkace corrected from ukkabe- (?) 10 B1-2 Gaīganadiyā. 11 S1-3 abbhokāse. 12 repeated in S1. >/ #<[page 164]># %<164 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 3. Api myāyam\<*<1>*>/ bhikkhave parisā su¤¤ā viya khāyati || parinibbutesu Sāriputta-Moggalānesu\<*<2>*>/ su¤¤ā\<*<3>*>/ me bhikkhave parisā hoti || anapekkhā tassam\<*<4>*>/ disāyam hoti yassaü dãsā- yaü Sāriputta-Moggalānā viharanti || || 4. Ye hi te bhikkhave ahesum atãtamadhānam arahanto sammāsambuddhā || tesam pi bhagavantānam etaparamam yeva sāvakayugam ahosi || seyyathāpi mayhaü Sāriputta- Moggalānā || || Ye pi te bhikkhave bhavissanti anāgatam addhānam arahanto sammāsambuddhā || tesam pi bhaga- vantānam etaparamaü yeva sāvakayugam bhavissati || seyyathāpi mayhaü Sāriputta-Moggalānā\<*<5>*>/ || || 5. Acchariyam bhikkhave sāvakānam abbhutam bhik- khave sāvakānam satthu ca nāma sāsanakarā\<*<6>*>/ bhavissanti ovādapatikarā || catunnaü ca parisānam piyā bhavissanti manāpā garå ca\<*<7>*>/ bhāvaniyā ca || || Acchariyam bhikkhave Tathāgatassa abbhutam bhikkhave Tathāgatassa || evaråpe pi nāma sāvakayuge\<*<8>*>/ parinibbute natthi Tathāgatassa soko vā paridevo vā || tam kutettha bhikkhave\<*<9>*>/ labbhā || yantaü jātaü bhåtaü saīkhataü palokadhammaü\<*<10>*>/ taü vata ma palujjãti netaü ņhānaü vijjati || || 6. Seyyathāpi bhikkhave mahato rukkhassa tiņņhato sā- ravato ye\<*<9>*>/ mahantatarā\<*<11>*>/ khandhā te palujjeyyuü || Evam eva kho bhikkhave mahato bhikkhusaīghassa tiņņhato sā- ravato Sāriputta-Moggalānā parinibbutā || taü kutettha\<*<12>*>/ bhikkhave labbhā || yan taü jātam bhåtam saīkhatam palokadhammaü taü vata mā palujjãti || netaü ņhānaü vijjati || || 7. Tasmā ti ha bhikkhave attadãpā viharathā- -ana¤¤a- saraõā || || 8. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã- -ana¤¤a- saraõo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 api ca khvāyam. 2 S3 parinibbute- -lāne. 3 B1-2 aparinibbutesu- asu¤¤ā. 4 S1-3 tassa. 5 B1-2 -lāno. 6 S1 Satthusamānāmasāsanaütārā S3 Satthusamānānāmasāsanantarā. 7 S1-3 garu omitting ca. 8 S1 adds pi S3 su. 9 missing in S1-3 10 S1 -dhamma. 11 S1 mahattarā S3 mahanta or mahatta. 12 S1-3 insert labbhā. >/ #<[page 165]># %% 9. Ye hi keci bhikkhave etarahi vā mamaccaye\<*<1>*>/ vā attadãpā viharissanti- -tamatagge\<*<1>*>/ bhikkhave bhikkhu bha- vissanti ye keci sikkhākāmā ti\<*<2>*>/ || || ## 1. \<*<3>*>/Sāvatthi nidanaü || || 2. Atha kho āyasmā Bāhiyo\<*<4>*>/ yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā || [pe] || ekam antaü nisinno kho āyasmā Bāhiyo Bhagavantam etad avoca || || Sādhu me bhante saīkhittena dhammaü desetu || yaü aham Bhaga- vato dhammaü sutvā eko våpakaņņho apamatto ātāpã pa- hitatto vihareyyanti || Tasmā ti ha tvam Bāhiya ādim eva visodhehi\<*<5>*>/ kusalesu dhammesu || || Ko cādi kusalānaü\<*<6>*>/ dhammānaü || sãla¤ca suvisuddhaü diņņhi ca\<*<7>*>/ ujukā || || 3. Yato ca\<*<8>*>/ kho te Bāhiya sãla¤ca suvisuddham\<*<9>*>/ bha- vissati diņņhi ca\<*<10>*>/ ujukā || tato tvam\<*<11>*>/ Bāhiya sãlam nissāya\<*<12>*>/ sãle patiņņhāya cattāro satipaņņhāne bhāveyyāsi || katame cattāro || || 4. Idha tvam Bāhiya kāye kāyānupassã viharāhi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharāhi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Yato kho tvam Bāhiya sãlam nissāya sãle patiņņhāya ime cattāro satipaņņhāne evam bhāvessasi\<*<13>*>/ || tato {tuyham} Bāhiya yā\<*<14>*>/ ratti vā divaso vā āgamissasi || vuddhi\<*<15>*>/ yeva paņikaīkhā kusalesu dhammesu no parihānã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 as in number 12 of the preceding sutta. 2 The numbers 7, 8, 9 being identical with 10, 11, 12 of the preceding sutta, I give only the beginning of them and the ending words. 3 in B1-2 only. 4 S1-3 bāhiko-ka always. 5 S3 sodhehi. 6 S1 vādi- 7 S3 diņņhi¤ca. 8 missing in S1-3. 9 B1 -suddhi. 10 missing in S3. 11 B1 tasmā ti. 12 S1-3 -pe- instead of sãlaü ni- 13 S3 B1 bhāvessati; in the following sutta B1-3 have bhāveyyāsi. 14 S1-3 yaü. 15 B1 buddhi. >/ #<[page 166]># %<166 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 5. Atha kho āyasmā Bāhiyo Bhagavato bhāsitam abhi- nanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 6. Atha kho āyasmā Bāhiyo eko vupakaņņho apamatto ātāpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthāya kula- puttā sammadeva agārasmā anagāriyam pabbajanti tad anuttaram brahmacariyapariyosānaü\<*<1>*>/ diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihāsi || Khãnā jāti vusitam brahmacariyam kataü karaõãyaü nāparam ittatthāyā ti abbha¤¤āsi || || 7. A¤¤ataro ca panāyasmā Bāhiyo\<*<2>*>/ arahatam ahosã ti || || ## 1. Sāvatthi nãdānam\<*<3>*>/ || || 2--4. Atha kho āyasmā Uttiyo\<*<4>*>/ yena Bhagavā tenupa- saīkami || [pe] || tato tvam Uttiya gamissasi maccudheyyassa pāranti || pe || || 5.6.7. A¤¤ataro ca panāyasmā Uttiyo arahatam aho- sã ti\<*<5>*>/ || || ## 1. Sāvatthi\<*<6>*>/ || || 2. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā bhāvitā bahulã- katā ariyā niyyānikā niyyanti\<*<7>*>/ takkarassa sammādukkhā- kkhayāya || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhadomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -cariyaüpa- 2 B2 bāhãro. 3 in B1-2 only. 4 S1-3 Uttiko (-ka) always. 5 So S1-3, complete in B1-2; -- the same as the preceding sutta with very little change. 6 in B2 only. 7 S1-3 nã (S1 ni) yati here and further on. >/ #<[page 167]># %% 4. Ime kho bhikkhave\<*<1>*>/ cattāro satipaņņhānā bhāvitā bahulãkatā ariyā niyyānikā niyyanti\<*<2>*>/ takkarassa sammā- dukkhakkhayāyā ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Uruvelāyaü viharati najjā Nera¤jarāya tãre Ajapālanigrodhe pathamābhisambuddho || || 2. Atha kho Bhagavato rahogatassa paņisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapādi || || Ekāyano yam\<*<3>*>/ maggo sattānam visuddhiyā sokaparidevānam\<*<4>*>/ samatikkamāya dukkhadomanassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya yad idaü cattāro satipaņņhānā || katame cattāro || || 3. Kāye vā bhikkhu\<*<5>*>/ kāyānupassã vihareyya || ātāpã sam- pajāno satimā vinneyya loke abhijjhādomanassaü || Veda- nāsu vā bhikkhu || Citte vā bhikkhu || || Dhammesu vā bhik- khu dhammānupassã vihareyya || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ekāyano yam maggo sattānaü visuddhiyā sokaparidevānaü samatikkamāya dukkhadomanassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya yadidaü\<*<6>*>/ cattāro satipaņņhānā ti || || 4. Atha kho Brahmā sahampati Bhagavato cetasā ceto- parivitakkam a¤¤āya\<*<7>*>/ seyyathāpi nāma balavā puriso sammi¤jitaü\<*<8>*>/ vā bāham pasāreyya pasāritaü vā bāhaü sammi¤jeyya\<*<8>*>/ || evam eva kho Brahmaloke antarahito Bha- gavato purato pāturahosi || || Atha kho Brahmā sahampati ekaüsam uttarāsaīgaü karitvā yena Bhagavā tena¤jalim paõāmetvā Bhagavantam etad avoca || || 5. Evam etam Bhagavā evam etaü Sugata || ekāyano yam bhante maggo sattānaü visuddhiyā sokaparidevānam samatikkamāya dukkhadomanassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya yadidaü cattāro \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit kho bhi- 2 S1-3 nãyyati. 3 B1-2 ekāyanvāyaü always. 4 S1-3 -paridda- always. 5 S1-3 insert kāye. 6 S1 yadime. 7 B1 ma¤¤āya. 8 B1-2 sama¤ch- >/ #<[page 168]># %<168 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% satipaņņhānā || katame cattāro || || Kāye vā bhante bhikkhu kāyanupassã vihareyya\<*<1>*>/ || ātāpã sampajāno satimā || vineyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu vā bhante bhikkhu || Citte vā bhante bhikkhu || Dhammesu vā bhante dhammā- nupassã vihareyya || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ekāyano yam bhante maggo sattā- naü visuddhiyā sokaparidevānam samatikkamāya dukkha- domanassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbā- nassa sacchikiriyāya yad idam\<*<2>*>/ cattāro satipaņņhānāti || || 6. Idam avoca Brahmā sahampati || idaü vatvā Brahmā sahampati\<*<3>*>/ athāparam etad avoca || || Ekāyanaü\<*<4>*>/ jātikhayantadassã || Maggam pajānāti hitānukampi || Etena maggena atariüsu\<*<5>*>/ pubbe || Tarissanti\<*<6>*>/ ye\<*<7>*>/ taranti ca\<*<7>*>/ oghan ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sumbhesu\<*<8>*>/ viharati Seda- kaü\<*<9>*>/ nāma Sumbhānaü nigamo || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Bhåta- pubbam bhikkhave caõķālavaüsiko caõķālavaüsam ussā- petvā Medakathālikam antevāsim\<*<10>*>/ āmantesi || Ehi tvaü samma Medakathālike\<*<11>*>/ Caõķālavaüsam abhiråhitvā mama uparikhandhe titthāhã ti || Evam ācariyā ti kho bhikkhave Medakathālikā antevāsã Caõķālavaüsikassa paņissutvā Caõķālavaüsam abhiråhitvā ācariyassa uparikhandhe aņņhāsi || || 3. Atha kho bhikkhave Caõķālavaüsiko\<*<12>*>/ Medakathāli- kam antevāsim etad avoca || Tvaü samma Medakathālike mamaü\<*<13>*>/ rakkha aham tvaü\<*<14>*>/ rakkhissāmi evaü mayam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 viharati. 2 S1 ime. 3 S1-3 omit Brahmā- 4 S2 ekāsaünā. 5 B1 ataüsu S1 akariüsu. 6 B2 karissanti. 7 B1-3 caranti omitting ca. 8 S1-3 subbhe--bhā- 9 S1 sekadakaü B2 pesakārakam. 10 S1 -vāsi. 11 B1 -thālika. 12 S3 caõdāla- B1 caõdālã. 13 S1 mama S3 bbabba(?). 14 S1-3 tava. >/ #<[page 169]># %% a¤¤ama¤¤aguttā\<*<1>*>/ a¤¤ama¤¤arakkhitā\<*<1>*>/ sippāni ceva das- sessāma\<*<2>*>/ lābha¤\<*<3>*>/ ca lacchāma sotthinā ca\<*<4>*>/ caõķālavaü- sam\<*<5>*>/ orohissāmā ti || || 4. Evaü vutte bhikkhave Medakathālikā\<*<6>*>/ antevāsã Caõ- ķālavaüsikam etad avoca || || Na kho panetam\<*<7>*>/ ācariya evam bhavissati || tvam ācariya attānaü rakkha aham atta- naü\<*<8>*>/ rakkhissāmi || || Evam mayam attaguttā attarakkhitā sippāni ceva dassessāma lābha¤ca lacchāma sotthinā ca\<*<4>*>/ caõķalavaüsā orohissāmā\<*<9>*>/ ti || || So tattha ¤āyo ti || || 5. Bhagavā\<*<10>*>/ avoca || || Yathā Medakathālikā antevāsã\<*<11>*>/ ācariyam avoca || Attānam bhikkhave rakkhissāmã ti sati- paņņhānaü sevitabbaü || Param rakkhissamā ti satipaņņhā- naü sevitabbaü || || Attānam bhikkhave rakkhanto paraü rakkhati || paraü rakkhanto attānaü rakkhati || || 6. Katha¤ca bhikkhave attānam rakkhanto param rak- khati || āsevanāya bhāvanāya bahulãkammena\<*<12>*>/ || || Evaü kho bhikkhave attānaü rakkhanto paraü rakkhati || || 7. Katha¤ca bhikkhave paraü rakkhanto attānaü rakkhati || khantiyā avihiüsāya mettatāya\<*<13>*>/ anudayatāya\<*<14>*>/ || || Evaü kho bhikkhave paraü rakkhanto attānaü rakkhati || || 8. Attānaü bhikkhave rakkhissāmã ti satipaņņhānaü\<*<15>*>/ sevitabbam || Paraü rakkhissāmã ti satipaņņhānaü sevi- tabbaü || attānam bhikkhave rakkhanto paraü rakkhati || paraü rakkhanto attānaü rakkhatã ti || || ## 1. Evam me sutam\<*<16>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Sum- bhesu\<*<17>*>/ viharati Sedakam\<*<18>*>/ nāma Sumbhānaü nigamo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 a¤¤ama¤¤aü- 2 B1 dassissāma always. 3 S1 lābhe. 4 missing in B1-2. 5 S1-3 -vaüsā corrected from vaüsaü in S3. 6 S3 -thāliko. 7 S1-3 nāmetam. 8 B1-2 omit rakkha- 9 S1-32 orohessāmā. 10 B1 inserts etad. 11 S1-3 -vāsiü. 12 B1 bahuli- S1-3 bahulikadhammena. 13 S3 mettacittatā S1 mettacittacittatā. 14 B2 anudda- S1-3 anuddayatā. 15 S1 -ņņhānā. 16 this phrase in B1-2 only. 17 S1-3 subbhe- -bhā- 18 B2 desakaü. >/ #<[page 170]># %<170 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || [pe] || 3. Seyyathāpi bhikkhave Janapadakalyāõã janapada- kalyāõã ti kho bhikkhave mahājanakāyo sannipateyya || Sā kho panassa\<*<1>*>/ janapadakalyāõã paramapāsāvinã nacce pa- ramapāsāvinã gãte || Janapadakalyāõã naccati gāyatãti kho bhikkhave bhiyyosomattāya mahā janakāyo sannipateyya || || Atha puriso āgaccheyya jãvitukāmo amaritukāmo sukha- kāmo dukkhapaņikålo tam enaü evaü\<*<2>*>/ vadeyyum\<*<3>*>/ || Ayan te ambho purisa samatittiko\<*<4>*>/ telapatto antarena ca\<*<5>*>/ mahāsamajjam\<*<6>*>/ antarena ca\<*<5>*>/ janapadakalyāõiü\<*<7>*>/ parihā- tabbo\<*<8>*>/ || puriso ca te\<*<9>*>/ ukkhitāsiko piņņhito piņņhito anu- bandhissati yattheva\<*<10>*>/ naü thokam\<*<11>*>/ pi chaddessati\<*<12>*>/ tat- theva te siro pātessatã ti\<*<13>*>/ || || Taü kim ma¤¤atha bhik- khave || api nu so puriso amum telapattam\<*<14>*>/ amanasikaritvā bahiddhā pamādam āhareyyāti\<*<15>*>/ || || No hetam bhante || || 4. Upamā kho myāyam bhikkhave katā atthassa vi¤¤ā- panāya || ayaü cevettha\<*<16>*>/ attho || Samatittiko telapatto ti kho bhikkhave kāyagatāya etaü satiyā adhivacanaü || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave evam sikkhitabbaü || || Kāya- gatā sati no\<*<17>*>/ bhāvitā bhavissati bahulãkatā yānikatā vatthukatā anuņņhitā paricitā susamāraddhā\<*<18>*>/ ti || Evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbanti || || Nāëandavaggo dutiyo\<*<19>*>/ || || Tassa\<*<20>*>/ uddānaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1. 2 S1-3 tam eneva. 3 B1-2 vadeyya. 4 S1 samattiko. 5 missing in S1-3. 6 S1-3 samayaü (S3-ya). 7 S1-3 B1 -kalyāõiyā. 8 B1 pariharitabbo. 9 S1 cete (or vete) S3 cheko instead of ca te. 10 S3 tattheva. 11 B1 dhodaü. 12 B1 chaņņe- 13 B1-2 pātissatã ti. 14 B1 telam- 15 S1-3 -reyyāsi. 16 S1-3 cettha. 17 S1-3 no sati B2 nussati both instead of sati no. 18 S1-3 add yā. 19 S1-3 Nālanda- draņn back to the end in S1-3. 20 S1-3 tatr. >/ #<[page 171]># %% Mahāpuriso1 Nāëandam2 || Cundo\<*<3>*>/ Cela¤ca Bāhiyo\<*<4>*>/ || || Uttiyo Ariyo Brahmā || Sedakaü Janapadena cā ti\<*<5>*>/ || || ## ## 1. Evam me sutaü\<*<6>*>/ Ekaü samayam āyasmā ca ânando āyasmā ca Bhaddo Pāņaliputte viharanti Kukkuņārāme || || 2. Atha kho āyasmā Bhaddo sāyaõhasamayam paņi- sallānā vuņņhito yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upa- saīkamitvā āyasmatā ânandena saddhiü sammodi || pe || āyasmantam ânandam etad avoca || || 3. Yānimani āvuso ânanda kusalāni sãlāni vuttāni Bha- gavatā || imāni kusalāni sãlāni kimatthiyāni vuttāni Bhaga- vatā ti || Sādhu sādhu āvuso Bhadda\<*<7>*>/ || bhaddako kho te āvuso Bhadda\<*<7>*>/ ummaggo\<*<8>*>/ bhaddakam paņibhānam kalyāõã\<*<9>*>/ pa- ripucchā || || Evaü hi tvam avuso Bhadda pucchasi || Yānimāni āvuso ânanda kusalāni sãlāni vuttāni Bhagavatā || imāni kusalāni sãlāni kimatthiyāni vuttāni Bhagavatā ti || || Evam āvuso ti\<*<10>*>/ || || 4. Yānimani āvuso Bhadda kusalāni sãlāni vuttāni Bha- gavatā imāni kusalāni sãlāni yāvad eva catunnam sati- paņņhānānam bhāvanāya vuttāni Bhagavatā || katamesam catunnaü || || 5. Idhāvuso bhikkhu kāye\<*<11>*>/ kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhadomanassaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 adds ca. 2 S1 nāëandā S3 nālandā. 3 missing in S1-3 . 4 S1-3 ce (S1 ve?) lo ca bāhiko. 5 S1-3 dve yekatanakena (S3 -yekantayena-) cāti instead of sedakaü- 6 this phrase in B1-2 only. 7 S1-3 bhaddaka. 8 S1 ummago. 9 S1 kalyāõaü (S3 õiü). 10 B1 omits ti. 11 S1 kāyena. >/ #<[page 172]># %<172 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% Yānimanã āvuso Bhadda kusalāni sãlāni vuttāni Bhagavatā || imani kusalāni sãlāni yāvad eva imesaü catunaü satipaņņhā- nānam bhāvanāya vuttāni Bhagavatā ti || || ## 1. Taü yeva nidānaü\<*<1>*>/ || || 2. Ekam antam nisinnam- -etad avoca\<*<2>*>/ || || 3. Ko nu kho āvuso ânanda hetu ko paccayo yena tathāgate parinibbute saddhammo na ciraņņhitiko hoti || ko panāvuso hetu ko paccayo yena tathāgate parinibbute saddhammo ciraņņhitiko hotã ti || || Sādhu sādhu āvuso Bhadda || bhaddako kho te āvuso Bhadda ummaggo\<*<3>*>/ bhaddakam\<*<4>*>/ paņibhānaü kalyaõã\<*<5>*>/ paripucchā || evaü hi tvam āvuso Bhadda pucchasi || Ko nu kho āvuso ânanda hetu ko paccayo yena tathāgate parinibbute saddhammo na ciraņņhitiko hoti || ko panāvuso ânanda hetu ko paccayo yena tathāgate parinibbute saddhammo ciraņņhitiko hotã ti || || Evam āvuso ti || || 4. Catunnaü kho āvuso satipaņņhānānam abhāvitattā abahulãkatattā Tathāgate parinibbute saddhammo na ci- raņņhitiko hoti || Catunnaü ca kho āvuso satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā\<*<6>*>/ Tathāgate parinibbute saddhammo ciraņņhitiko hoti || katamesaü catunnaü || || 5. Idhāvuso bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesaü kho āvuso catunnaü satipaņņhānānam abhāvitattā abahulãkatattā tathāgate parinibbute saddhammo na ci- raņņhitiko hoti || imesaü ca kho āvuso catunnaü satipaņņhā- nānam bhāvitattā bahulãkatattā tathāgate parinibbute saddhammo ciraņņhitiko hotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1-2; S1-3 tayo suttā kukkuņārāme. 2 in BI-2 only. 3 S1 ummage. 4 S1 -ka. 5 S1-3 -õi. 6 S1-3 -pe- >/ #<[page 173]># %% ## 1--2. Pāņaliputte\<*<1>*>/ viharanti\<*<2>*>/ Kukkuņārāme\<*<3>*>/ || || 3. Ko nu kho āvuso ânanda hetu ko paccayo yena saddhammaparihānaü\<*<4>*>/ hoti || ko nu kho āvuso\<*<5>*>/ ânanda hetu ko paccayo yena saddhamma-aparihānaü\<*<4>*>/ hetu || || Sādhu sādhu āvuso Bhadda || bhaddhako kho te āvuso Bhadda ummaggo\<*<6>*>/ bhaddakam\<*<7>*>/ paņibhānaü kalyāõã pari- pucchā || evaü hi tvam āvuso Bhadda pucchasi || Ko nu āvuso hetu ko paccayo yena saddhammaparihānaü\<*<4>*>/ hoti || ko panāvuso ânanda hetu ko paccayo yena saddhamma- aparihānaü\<*<4>*>/ hoti ti || || Evam āvuso ti || || 4. Catunnaü kho āvuso satipaņņhānānam abhāvitattā abahulãkatattā saddhammaparihānaü\<*<8>*>/ hoti || catunnaü ca\<*<9>*>/ kho āvuso satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā sad- dhamma-aparihānaü\<*<10>*>/ hoti || katamesaü catunnaü || || 5. Idhāvuso bhikkhu kāye\<*<11>*>/ kāyānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesaü kho āvuso\<*<12>*>/ catunnaü satipaņņhānānam abhāvitattā abahulãkatattā saddhammaparihānaü hoti || imesaü\<*<13>*>/ kho āvuso catunnaü satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā saddhamma-aparihānaü\<*<8>*>/ hotã ti || || ## 1. Sāvatthinidānam\<*<14>*>/ || || 2. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || ātāpi sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -puttake. 2 S1-3 viharati. 3 So S1-3, complete in B1-2 (S. 21). 4 S1-3 saddhammaü pari- apari- 5 S1-3 ko panāvuso. 6 S1 ummaõgo. 7 S1-3 bhaddakānaü. 8 S3 saddhammaü- 9 missing in S1-3. 10 S1-3 saddhammo- 11 S1 kāyena. 12 S1 omits imesaü- 13 S1-3 imesaīca. 14 in B1-2 only. >/ #<[page 174]># %<174 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ime kho bhikkhave cattāro satipaņņhānā ti || || ## 1. Evam me sutaü ekam samayam Bhagavā Sāvatthi- yaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme\<*<1>*>/ || || 2. Atha kho a¤¤ataro brāhmaõo yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho so brāhmaõo Bhaga- vantam etad avoca || || 3. Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yena Ta- thāgate parinibbute saddhammo na ciraņņhitiko hoti || ko pana bho Gotama hetu ko paccayo yena tathāgate pari- nibbute saddhammo ciraņņhitiko hotã ti || || 4. Catunnaü kho brāhmaõa satipatthānānam abhāvitattā- \<*<5>*>/. Idha brāhmaõa bhikkhu kāye kāyānupassã- -doma- nassaü || Imesaü kho brāhmaõa catunnaü- -ciraņņhitiko hotã ti\<*<2>*>/ || || 6. Evaü vutte so brāhmaõo Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bho Gotama || la-pe || upāsakam mam bha- vaü Gotamo dhāretu\<*<3>*>/ ajjatagge pāõupetaü saraõaü gatan ti || || ## 1. Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā-Moggalāno āyasmā ca Anuruddho Sākete viharanti\<*<4>*>/ Kanņakãvane\<*<5>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā- Moggalāno sāyaõhasamayam patisallāõā vuņņhito yenā- yasmā Anuruddho tenupasaīkamiüsa || upasaīkamitvā āyas- matā Anuruddhena saddhiü sammodiüsu || sammodanãyaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This number in B1-2 only. 2 The number4,5 are the same as those of ōhiti 22 (p.172). 3 S1-3 omit upāsakaü- 4 B1-2 kaõķakã- 5 S1-3 viharati. >/ #<[page 175]># %% Kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdiüsu || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā Sāriputto āyasmantam Anuruddham etad avoca || || 3. Sekho sekho ti āvuso Anuruddha vuccati || kittāvatā nu kho āvuso Sekho ti hotã ti || || Catunnam kho āvuso satipaņņhānānam padesaü bhāvi- tattā sekho hoti || katamesaü catunnaü || || 4. Idhāvuso bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyyaloke abhijjhadomanassaü || Veda- nāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesaü kho āvuso catunnaü satipaņņhānānam padesam bhāvitattā sekho hotã ti || || ## 1--2. Taü yeva nidānaü || || Ekam antam- -Anuruddham etad avoca\<*<1>*>/ || || 3. Asekho asekho ti āvuso Anuruddha vuccati || kittā- vatā nu kho āvuso Asekho hotã ti || || Catunnaü kho āvuso satipaņņhānānam samattam bhāvi- tattā asekho hoti\<*<2>*>/ || || Katamesaü catunnaü || || 4. Idhāvuso bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || Imesaü kho āvuso catunnaü satipaņņhānānaü samattā\<*<3>*>/ bhāvitattā asekho hotã ti || || ## 1--2. \<*<4>*>/ Taü yeva nidānaü || || Ekam antam nisinno- -Anuruddham etad avoca || || 3. Katamesam āyasmā\<*<5>*>/ Anuruddha dhammānam bhāvi- tattā bahulãkatattā mahābhi¤¤atam\<*<6>*>/ patto ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The whole is missing in S1-3 which have only tiõõaü suttanti (S3-ta) kaõņavane. 2 S1-3 hotã ti. 3 B1-2 samattaü. 4 in B1-2 only. 5 B1-2 āvuso. 6 S3 vi¤¤ātaü. >/ #<[page 176]># %<176 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% Catunnaü āvuso\<*<1>*>/ satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãka- tattā mahābhi¤¤atam\<*<2>*>/ patto || katamesaü catunnaü || || 4. Idhāham āvuso kāye kāyanupassã viharāmi ātāpã sampa- jāno satimā vineyya loke abhijjhadomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammanupassã viharāmi ātāpã sampa- jāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesaü khvāham\<*<3>*>/ āvuso catunnaü satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā mahabhi¤¤atam patto || || 5. Imesaü ca\<*<4>*>/ panāham āvuso catunnaü satipaņņhānā- nam bhāvitattā bahulãkatattā sahassaü lokam abhijānāmãti || ## 1. Ekaü samayam āyasmā ânando Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2. Tena kho pana samayena Sirivaķķho\<*<5>*>/ gahapati ābādhiko hoti || dukkhito bāëhagilāno || || 3. Atha kho Sirivaķķho gahapati a¤¤ataram purisam āmantesi || Ehi tvam ambho purisa yenāyasmā ânando te- nupasaīkama || upasaīkamitvā mama vacanena āyasmato ânandassa pāde sirasā\<*<6>*>/ vanda || Sirivaķķho bhante\<*<7>*>/ gaha- pati ābādhiko dukkhito bāëhagilāno || so āyasmato ânan- dassa pāde sirasā vandatã ti eva¤ca vadeti || Sādhu kira bhante āyasmā ânando yena\<*<8>*>/ Sirivaķķhassa gahapatissa\<*<9>*>/ nivesanaü || tenupasaīkamatu anukampam upādāyāti || || Evam bhante ti kho so\<*<10>*>/ puriso Sirivaķķhassa gahapa- tissa paņissutvā yenāyasmā ânando tenupasaīkami || || 4. Upasaīkamitvā āyasmantaü ânandam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || ekam antaü nisinno kho so puriso āyasmantam ânandam etad avoca || Sirivaķķho bhante gahapati ābādhiko dukkhito bāëhagilāno || so āyasmato ânandassa pāde sirasā vandati || eva¤ca vadeti\<*<11>*>/ || Sādhu kira bhante āyasmā ânando yena Sirivaķķhassa gahapa- tissa nivesanaü tenupasaīkamatu anukampam upādāyā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S2-3 kho. 2 S3 -bhi¤¤ākaü 3 S1-3 kho aham. 4 missing in S1-3. 5 B1 sãri- always B2 siri- twice only. 6 S1-3 sirasā pāde. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 insert ca. 9 S1-3 -patino. 10 missing in S1. 11 S1-3 vadesi. >/ #<[page 177]># %% Adhivāsesi kho āyasmā ânando tuõhãbhāvena || || 5. Atha kho āyasmā ânando\<*<1>*>/ nivāsetvā pattacãvaram ādā- ya yena Sirivaķķhassa gahapatissa nivesanam upasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || Nisajja kho āyas- mā ânando Sirivaķķham gahapatim etad avoca || || 6. Kacci te gahapati khamanãyaü kacci yāpanãyaü kacci dukkhā vedanā paņikkamanti\<*<2>*>/ no abhikkamanti pa- ņikkamosānam pa¤¤āyati no abhikkamo\<*<3>*>/ ti || || Na me bhante khamanãyaü na yāpanãyam bāëhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no\<*<4>*>/ paņikkammanti abhik- kamo sānam pa¤¤āyati no paņikkamo ti || || 7. Tasmā ti ha te gahapati\<*<5>*>/ evaü sikkhitabbaü || || Kāye kāyānupassã viharissāmi ātāpã sampajāno satimā vi- neyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dham- mesu dhammānupassã viharissāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassan ti || || Evaü hi te gahapati sikkhitabban ti || || 8. Ye me bhante Bhagavatā cattāro satipaņņhānā desitā saüvijjanti te dhammā\<*<6>*>/ mayi ahaü ca\<*<7>*>/ tesu dhammesu sandissāmi || ahaü hi\<*<8>*>/ bhante kāye kāyānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü\<*<9>*>/ || || 9. Yāni cimāni bhante Bhagavatā pa¤corambhāgiyāni saüyojanāni desitāni || nāhaü tesaü\<*<10>*>/ ki¤ci attani appahã- naü samanupassāmã ti || || 10. Lādhā\<*<11>*>/ te gahapati || suladdhaü te gahapati || anā- gāmiphalaü\<*<12>*>/ tayā gahapati vyākatan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 inserts pubbaõha samayaü 2 S1 pakkamanti. 3 S1 abhikkhamo. 4 missing in S1. 5 S1-3 omit tegahapati. 6 S1-3 saüvijjante ratanadhammā. 7 S3 va. 8 missing in S1-3. 9 S1 -nassa. 10 B1-2 bhante yaü instead of tesaü. 11 S3 lābho S1 hote (corrected from hoto) instead of lābhāte. 12 S1 ānāgā- >/ #<[page 178]># %<178 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% ## 1. Taü yeva nidānaü\<*<1>*>/ || || 2. Tena kho pana samayena Mānadinno gahapati ābā- dhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || 3--6. Atha kho Mānadinno gahapati a¤¤ataram pu- risam āmantesi || pe\<*<2>*>/ || || 7. Evaråpāya\<*<3>*>/ cāham bhante dukkhāya vedanāya puņņho samāno kāye kāyānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dham- mesu dhammānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 8. Yānicimāni\<*<4>*>/ bhante Bhagavatā pa¤corambhāgiyani\<*<5>*>/ saüyojanāni desitāni || nāham bhante yaü ki¤ci attani appahãnaü samanupassāmãti || || 9. Lābhā te gahapati || suladdhan te gahapati || anāgāmi- phalaü tayā gahapati vyākatan ti || || Sãlavaggo tatiyo\<*<6>*>/ || || Tassa\<*<7>*>/ uddānam || || Sãlaü ōhiti\<*<8>*>/ Parihānam Suddhakaü || Brāhmaõena ca Padesam\<*<9>*>/ || Samattam Loko ca\<*<10>*>/ Sirivaķķho\<*<11>*>/ || Mānadinnena te dasā ti\<*<12>*>/ || || Satipaņņhāna-saüyuttassa\<*<13>*>/ Sãlaņņhitivaggo tatiyo || || ## ## 1--2. Sāvatthi nidānam\<*<14>*>/ || || 3. Ayaü kāye kāyānupassanā\<*<15>*>/ ti me bhikkhave pubbe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Eko sam- ā- ânando Rā- vi- Ve- Kalandakanivāpe. 2 B1-2 ehi- purisa || la || na me bhante- -no patikkamo. 3 S1-3 evaråpā. 4 B1 yācini- 5 S1-3 -rambhāj- 6 missing in S1-3. 7 S1-3 tatr. 8 B2 Sãlati. 9 S1-3 pade. 10 S1-3 loke omitting ca. 11 B1 sãri- B2 sirivaķho S1 sivaķķho. 12 S1-3 cāti instead of te dasā ti. 13 missing in S1-3. 14 in B1-2 only B2oniddānaü. 15 S1-3 kāyānupassi(S3 ssã) nā. >/ #<[page 179]># %% ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam\<*<1>*>/ udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || Sā kho panāyam kāye kāyanupassanā\<*<2>*>/ bhāvetabbā ti me bhikkhave\<*<3>*>/ || bhavitā ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi\<*<4>*>/ vijjā udapādi āloko udapādi || || 4. Ayam vedanānupassanā ti- || 5. Ayaü citte cittānupassanā ti- \<*<6>*>/. Ayaü dhammesu dhammānupassanā ti-\<*<5>*>/ || sā kho pa- nāyaü dhammesu dhammānupassanā\<*<6>*>/ bhāvetabbā ti me bhikkhave\<*<7>*>/ || bhāvitā ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi\<*<4>*>/ vijjā udapādi āloko udapādãti\<*<8>*>/ || || ## 1--2. Sāvatthiyaü\<*<9>*>/ || || 3. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā bhāvitā bahulã- katā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya\<*<10>*>/ upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya {saüvattanti} || katame cattāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ime kho bhikkhave cattāro satipaņņhānā bhāvitā bahulã- katā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattantã ti\<*<11>*>/ || || ## 3. Yesaü kesa¤ci bhikkhave cattāro satipaņņhānā vi- raddhā || viraddho tesam ariyo\<*<12>*>/ maggo sammādukkhakkha- yagāmã || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 pa¤¤ā. 2 S1 -passinā, S3 -passa- corrected from passã- 3 S1-3 omit me bhi- 4 B1-2 insert pa¤¤ā udapādi. 5 4,5,6 are altogether omitted in S1-3 which continue by sākho panāyaü- without any sign of interruption or abbreviation. 6 S3 -passãnā corrected into passanā. 7 S1-3 insert pubbe. 8 B2 S3 udapādi. 9 in B1 only. 10 missing in S1. 11 B1 saüvattanti. 12 B1-2 insert aņņhaīgiko always. >/ #<[page 180]># %<180 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 4. Yesaü kesa¤ci bhikkhave cattāro satipaņņhānā ārad- dhā || āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhaya- gāmã || || Katame cattāro || || 5. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || pe || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Yesaü kesa¤ci bhikkhave ime cattāro satipaņņhānā viraddhā || viraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã || || Yesaü kesa¤ci bhikkhave ime cattāro satipaņņhānā ārad- dhā || āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhaya- gāmã ti || || ## 1--2. Sāvatthiyam\<*<1>*>/ || || 3. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā bhāvitā bahulã- katā aparāparaīgamanāya\<*<2>*>/ saüvattanti || katame cattāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || [pe] || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viha- rati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādoma- nassaü || || Ime kho bhikkhave cattāro satipaņņhānā bhā- vitā bahulãkatā aparāparaīgamanāya\<*<2>*>/ saüvattantã ti || || ## 1--2. Sāvatthi\<*<3>*>/ || || 3. Sato bhikkhave bhikkhu\<*<4>*>/ vihareyya sampajāno || ayaü vo amhākam anusāsanã || || 4. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sato hoti || Idha bhik- khave bhikkhu kāye kāyanupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || [pe] || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sato hoti || || 5. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti || || Idha bhikkhave bhikkhuno viditā\<*<5>*>/ vedanā uppajjanti\<*<6>*>/ || viditā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only. 2 B1-2 apārā- 3 B2 adds yaü; missing in S1-3. 4 missing in S1. 5 S1 viditaü corrected from viditā. 6. S1 uppati. >/ #<[page 181]># %% upaņņhahanti || viditā abbhatthaü gacchanti || || Viditā vi- takkā uppajjanti || viditā upaņņhahanti || viditā abbhattham gacchanti\<*<1>*>/ || || Viditā sa¤¤ā\<*<2>*>/ uppajjanti || viditā upaņņha- hanti || viditā abbhatthaü gacchanti || || Evaü kho bhik- khave bhikkhu sampajāno hoti || || 6. Sato bhikkhave bhikkhu vihareyya sampajāno || ayaü vo amhākam\<*<3>*>/ anusāsanãti || || ## 1--2. Sāvatthiyaü\<*<4>*>/ || || 3. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā || katame cattāro || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || [pe] || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammanupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || Ime kho bhikkhave cattāro satipaņņhānā\<*<5>*>/ || || 4. Imesaü kho bhikkhave catunnaü satipaņņhānānam bhavitattā bahulãkatattā\<*<6>*>/ dvinnam phalānam a¤¤ataram phalam pāņikaīkhaü diņņheva dhamme a¤¤ā sati vā upā- disese anāgāmitā ti || || ## 1. Sāvatthiyaü\<*<7>*>/ || || 2. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpi sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanas- saü\<*<8>*>/ || || Tassa kāye kāyānupassino\<*<9>*>/ viharato yo kāyasmiü chando so pahãyati || chandassa pahānāya amataü sacchi- kataü hoti || || 4. Vedanāsu- -yo\<*<10>*>/ vedanāsu chando\<*<11>*>/ so pahãyati || chan- dassa pahānā\<*<12>*>/ amataü sacchikataü hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This article (vitakkā) is not to be found in S1-3. 2 B1 pa¤¤ā? 3 missing in S1. 4 in B2 only. 5 S1-3 omit ime kho- 6 missing in S1-3. 7 in B2 only. 8 S3 inserts here tassa kāye kāyānupassã viharati ātāpã- -domanassaü. 9 S1-3 -passã. 10 S1-3 so. 11 S1-3 vedanāya- 12 B1-2 pahānāya always. >/ #<[page 182]># %<182 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 5. Citte- -yo\<*<1>*>/ cittamhi\<*<2>*>/ chando so pahãyati || chandassa pahānā amataü sacchikataü hoti || || 6. Dhammesu\<*<3>*>/ dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa dhammesu dhammānupassino\<*<4>*>/ viharato yo dhammesu chando so pahã- yati || chandassa pahānā\<*<5>*>/ amatam sacchikataü hotã ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave satipaņņhānā || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tassa kāye kāyānupassino\<*<4>*>/ viharato\<*<6>*>/ kāyo pari¤¤āto hoti || kāyassa pari¤¤ātattā amataü sacchikataü hoti || || 4. Vedanāsu-\<*<1>*>/ vedanā pari¤¤ātā honti\<*<7>*>/ vedanānam\<*<8>*>/ pari¤¤ātattā amatam sacchikataü hoti || || 5. Citte-\<*<1>*>/ -cittam pari¤¤ātām hoti || cittassa\<*<9>*>/ pari¤¤ātattā amataü sacchikataü hoti || || 6. Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü. || tassa dhammesu dhammānupassino viharato dhammā pari¤¤ātā\<*<10>*>/ honti || dhammānam pari¤¤ātattā amataü sacchikatam hotã ti || || ## 2. Catunnam bhikkhave satipaņņhānānam bhāvanaü de- sissāmi || taü suõātha || || Katamā ca\<*<11>*>/ bhikkhave catunnam satipaņņhānānam bhāvanā || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyanupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 abridged in S1-2. 2 S1-3 cittasmiü. 3 S1-3 dhamme. 4 S1-3 -passãno. 5 S1 pahā. 6 S1 virato. 7 S1-3 hoti. 8 S1-3 vedanāya. 9 S1 tassa. 10 S1 pari¤¤ā. 11 missing in B1-2 >/ #<[page 183]># %% ātāpã\<*<1>*>/ sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādoma- nassaü || || 4 Ayam\<*<2>*>/ bhikkhave catunnam satipaņņhānānam bhā- vanā ti || || ## 2. Satipaņņhāna¤ca vo bhikkhave desissāmi satipaņņhāna- bhāvana¤ca satipaņņhānabhāvanāgamini¤ca paņipadaü || tam suõātha || || 3. Katama¤ca bhikkhave satipaņņhānaü || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyanupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte\<*<3>*>/ || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Idaü vuccati bhikkhave satipaņņhānaü || || 4. Katamā ca bhikkhave satipaņņhānabhāvanā || || Idha bhikkhave bhikkhu samudayadhammānupassã kā- yasmiü viharati\<*<4>*>/ || vayadhammānupassã kāyasmiü viharati\<*<4>*>/ || samudayavayadhammānupassã\<*<5>*>/ kāyasmim viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || Samudayadhammānupassã vedanāsu viharati vayadhammā- nupassã vedanāsu viharati || samudayavayadhammanupassã vedanāsu viharati\<*<4>*>/ || || Tathā citte\<*<6>*>/ || Dhammesu viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ayaü vuccati bhikkhave satipaņņhānabhāvanā || || 5. Katamā ca bhikkhave satipaņņhānabhāvanāgāminã patipādā || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü sammādiņņhi || [pe] || sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhik- khave satipaņņhāna bhāvanāgāminã patipadā ti || || Ananussuta-vaggo\<*<7>*>/ catuttho || || Tassa\<*<8>*>/ uddānaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 āpã. 2 B inserts kho. 3 S1-3 cittesu; vedanāsu is more and citte altogether complete in B1. 4 S1-3 add ātāpã- -domanassaü. 5 S1-3 omit vaya in this compound. 6 complete in S1-3. 7 S1 anussati- S3 anusati- the whole being drawn back to the end. 8 S1-3 tatr. >/ #<[page 184]># %<184 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% Ananussutaü1 Virāgo ca || Viraddho\<*<2>*>/ Bhāvanā Sato || A¤¤am\<*<3>*>/ Chandam\<*<4>*>/ Pari¤¤āya\<*<5>*>/ || Bhāvanā {Vibhaīgena} te dasāti\<*<6>*>/ || || ## ## 1. Sāvatthi\<*<7>*>/ || || 2. Catusu bhikkhave satipaņņhānesu supatiņņhitacittā vi- haratha || mā vo amatam panassa || katamesu catusu || || 3. Idha bhikkhave kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || 4. Imesu bhikkhave catusu satipaņņhānesu supatiņņhita- cittā viharatha || mā vo amatam panassā ti || || ## 2. Catunnam bhikkhave satipaņņhānānam samudaya¤ca atthagama¤ca desissāmi || taü suõātha || || 3. Ko ca bhikkhave kāyassa samudayo || || âhārasamu- dayā kāyassa samudayo || āhāranirodhā kāyassa atthagamo || || 4. Phassasamudayā vedanānaü\<*<8>*>/ samudayo || phassani- rodhā vedanānam atthagamo || || 5. Nāmaråpasamudayā cittassa samudayo || nāmaråpani- rodhā cittassa atthagamo || || 6. Manasikārasamudayā dhammānam samudayo || manasi- kāranirodhā dhammānam atthagamo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anusayatā. 2 S1-3 viraddham. 3 S1 a¤¤eca. 4 S1-3 chando B2 sandam. 5 S1-3 pari¤¤o ca. 6 S1-3 cāti instead of te dasāti. 7 in B1 only. 8 S1-3 vedanā. >/ #<[page 185]># %% ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå amantesi\<*<2>*>/ || || Ekam idāham bhikkhave samayam Uruvelāyaü viharāmi najjā Nera¤jarāya\<*<3>*>/ tãre Ajapālanigrodhe pathamābhisam- buddho || || 3. Tassa mayham bhikkhave rahogatassa paņisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapādi || Ekāyanvāyam\<*<4>*>/ maggo sattānaü visuddhiyā sokaparidevānam\<*<5>*>/ samatikkamāya dukkhadomanassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya yad idaü cattāro satipaņņhānā || katame cattāro || || Kāye vā bhikkhu\<*<6>*>/ kāyānupassã viha- reyya\<*<7>*>/ Vedanāsu vā bhikkhu vedanānupassã vihareyya || Citte vā bhikkhu cittānupassã vihareyya || Dhammesu vā bhikkhu dhammānupassã vihareyya || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Ekāyanvāyam\<*<8>*>/ maggo sattānam visuddhiyā sokaparidevānaü samatikkamāya dukkhadoma- nassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya yad idaü cattāro satipaņņhānā ti || || 4. Atha kho bhikkhave Brahmā sahampati mama ce- tasā ceto parivitakkam a¤¤āya || seyyathāpi nāma balavā puriso sammi¤jãtaü\<*<9>*>/ vā bāham pasāreyya pasāritaü vā\<*<10>*>/ bāham sammi¤jeyya\<*<11>*>/ || evam eva\<*<12>*>/ Brahmaloke antarahito pi mama purato pātur ahosi || || 5. Atha kho bhikkhave Brahmā sahampati ekaüsam uttarāsaīgaü karitvā yenāham tena¤jalim paõametvā mam etad avoca || Evam etam Bhagavā evam etaü Sugata || ekāyanvāyam\<*<13>*>/ maggo sattānaü visuddhiyā sokaparidevā- nam\<*<14>*>/ samatikkamāya dukkhadomanassānam atthagamāya ¤āyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya yad idaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1 S1-3 Ek- sam- Bh- vih- Jet- An- ārāme. 2 B1-2 have only tatra. 3 S1 nera¤jarā. 4 S1-3 ekāyanoyaü almost always. 5 S1-3 -pariddavānaü always. 6 S1 omits vā bhikkhu. 7 S1-3 add ātāpã- 8 S1-3 ekāyano. 9 B1 sama¤chitaü B1 samachitaü. 10 missing in S1. 11 B1-2 sama¤cheyya. 12 S1-3 evaü. 13 B1 adds bhante. 14 B1 adds devānam. >/ #<[page 186]># %<186 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% cattāro satipaņņhānā || katame cattāro || || Kāye vā bhante bhikkhu kāyānupassã vihareyya\<*<1>*>/ || Vedanāsu vā\<*<2>*>/ || Citte vā\<*<2>*>/ || Dhammesu vā bhante {bhikkhu} dhammānupassã vihareyya || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Ekāyanvāyam bhante maggo sattānam visuddhiyā soka- paridavānaü samatikkamāya dukkhadomanassānaü attha- gamāya ¤āyassa adhigamāya\<*<3>*>/ nibbānassa sacchikiriyāya yad idaü cattāro satipaņņhānā ti || || 6. Idam avoca bhikkhave Brahmā sahampati || idaü vatvā\<*<4>*>/ athāparam etad avoca || || Ekāyanaü jātikhayantadassã || maggam pajānāti hitānukampã || Etena maggena ataüsu\<*<5>*>/ pubbe || tarissanti ye ca taranti oghan ti || || ## 1. Sāvatthiyaü\<*<6>*>/ || || 2. Sato bhikkhave bhikkhu vihareyya || ayam vo amhā- kam anusāsanã\<*<7>*>/ || || 3. Katha¤ca bhikkhave {bhikkhu} sato hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati\<*<8>*>/ || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sato hoti || || 4. Sato bhikkhave bhikkhu vihareyya || ayaü vo amhā- kam anusāsanã ti || || ## 2. Kusalarāsã ti bhikkhave vadamāno cattāro satipaņņhāne sammāvadamāno vadeyya || || Kevalo hāyam\<*<9>*>/ bhikkhave kusalarāsã yad idaü cattāro satipaņņhānā || katame cattāro || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ātāpã- -domanassaüs 2 complete in S1-3. 3 S1-3 omit ¤āyassa- 4 B2 adds ca. 5 B2 atariüsu. 6 in B2 only. 7 B1 S3 -sāsani. 8 S1-3 add ātāpã- -domanassaü 9 S1-3 cāyaü. >/ #<[page 187]># %% 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 4. Kusalarāsã ti bhikkhave vadamāno ime cattāro sati- paņņhāne sammāvadamāno vadeyya || || Kevalo hāyam\<*<1>*>/ bhikkhave kusalarāsã yad idaü cattāro satipaņņhānā ti || || ## 2. Atha kho a¤¤ataro\<*<2>*>/ bhikkhu yena Bhagavā tenu- pasaīkami || la || Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bha- gavantam etad avoca || || 3. Sādhu me bhante saīkhittena dhammaü desetu yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko våpakaņņho appa- matto ātāpã pahitatto vihareyyanti || Tasmā ti ha tvam bhikkhu ādim eva visodhehi kusalesu dhammesu || || Ko cādi kusalānaü dhammānaü || || 4. Idha tvam bhikkhu pātimokkhasaüvarasaüvuto vi- harāhi ācāragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayad- assāvã samādāya sikkhasu\<*<3>*>/ sikkhāpadesu || || Yato kho tvam bhikkhu pātimokkhasaüvarasaüvuto viharissasi ācā- ragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassāvã samā- dāya\<*<4>*>/ sikkhissasi\<*<5>*>/ sikkhāpadesu || tato tvam bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya cattāro satipaņņhāne bhāveyyāsi || katame cattāro || || 5. Idha tvam bhikkhu kāye kāyānupassã viharāhi\<*<6>*>/ || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharāhi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 6. Yato\<*<7>*>/ kho tvam bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya ime cattāro satipaņņhāne evam bhāvessasi || tato tuyham bhikkhu yā ratti\<*<8>*>/ vā divāso vā āgamissati\<*<9>*>/ vuddhi\<*<10>*>/ yeva pāņikaīkhā kusalesu dhammesu no parihānãti || || 7. Atha kho so bhikkhu Bhagavato bhāsitaü- || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 kevalohaü S1 kevalāhaü. 2 S1 inserts bhikkhave. 3 B2 sikkhassu- S1 -si S3- ti. 4 B2 sammādāya. 5 S1-3 sikkhasi B1-su. 6 S1-3 add ātāpã- domanassaü. 7 S3 inserts ca. 8 S1-3 rattim omitting yā. 9 S1-3 āgamissasi. 10 B1 buddhi. >/ #<[page 188]># %<188 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% 8. Atha kho so bhikkhu eko våpakattho- -abbha¤¤āsi\<*<1>*>/ || || 9. A¤¤ataro capana so bhikkhu arahatam\<*<2>*>/ ahosã ti || || ## 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā || la || pe\<*<3>*>/ || || 3. Sādhu me bhante Bhagavā saīkhittena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko våpa- kaņņho appamatto ātāpã pahitatto vihareyyanti || || Tasmā ti ha tvam bhikkhu ādim eva visodhehi\<*<4>*>/ kusalesu dhammesu || ko cādi kusalānaü dhammānaü || || 4. Idha tvam bhikkhu kāyaduccaritam pahāya\<*<5>*>/ kāyasu- caritam bhāvessasi || vacã- || mano- sucaritam bhāvessasi || || Yato kho tvam bhikkhu kāyaduccaritam pahāya kāya- sucaritam bhāvessasi || vacã- || mano- -sucaritam bhāvessasi\<*<6>*>/ || tato tvam bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya cattāro satipaņņhāne bhāvessasi\<*<7>*>/ || katame cattāro || || 5. Idha tvam bhikkhu kāye kāyānupassã viharāhi\<*<8>*>/ || Ve- danāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharāhi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 6. Yato kho tvam bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya ime cattāro satipaņņhāne evam bhāvessasi || tato tuyham bhikkhu yā ratti\<*<9>*>/ vā divaso vā āgamissati\<*<10>*>/ vuddhi\<*<11>*>/ yeva pāņikaīkhā kusalesu dhammesu no parihānã ti || || 7--8. ||la\<*<12>*>/ || || 9. A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataü\<*<13>*>/ ahosã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The numbers 7,8 are complete in B1-2 suppressed in S1-3. (S. the numbers 5,6 of the sutta 15 Bāhiyo, p. 166). 2 S1-3 arahattam. 3 More complete in the singhalese than in the burmese MSS. 4 S1 vise- 5 S1-3 have here -pe- suppressing the rest till here under noted bhāsessasi. 6 S1-3 bhāsessasi. 7 S1-3 bhāveyyāsi. 8 S1-3 add ātāpã-- domanassaü. 9 S1-3 yaü (corrected from yā in S1) rattiü. 10 S1-3 -missasi. 11 B2 buddhi. 12 S1-3 have nothing. 13 S1-3 arahattaü. >/ #<[page 189]># %% ## 1. Sāvatthiyam\<*<1>*>/ || || 2. Ye bhikkhave anukampeyyātha || ye ca\<*<2>*>/ sotabbam ma¤¤eyyuü mittā vā\<*<3>*>/ amaccā vā ¤āti vā sālohitā vā || te vo bhikkhave catunnaü satipaņņhānānam bhāvanāya samā- dapetabbā\<*<4>*>/ nivesetabbā patiņņhāpetabbā\<*<5>*>/ || katamesaü ca- tunnaü || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati\<*<6>*>/ ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 4. Ye bhikkhave anukampeyyātha ye ca sotabbam ma¤- ¤eyyum mittā va amaccā vā ¤ati vā\<*<7>*>/ sālohitā vā || te vo bhikkhave imesaü catunnaü satipaņņhānānam bhāvanāya samādapetabbā\<*<8>*>/ nivesetabbā patiņņhāpetabbā ti || || ## 1. Sāvatthiyam\<*<1>*>/ || || 2. Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhāvedanā || || Imā kho bhikkhave tisso vedanā\<*<9>*>/ || || 3. Imāsaü kho bhikkhave tissannaü vedanānaü pari¤¤āya cattāro satipaņņhānā bhāvetabbā || katame cattāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 5. Imāsaü kho bhikkhave tissannaü vedanānam pari¤- ¤āya ime cattāro satipaņņhānā bhāvetabbā ti || || ## 2. Tayo\<*<10>*>/ bhikkhave āsavā || katame tayo || || Kāmāsavo || bhavāsavo || avijjāsavo || || Ime kho bhikkhave tayo āsavā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B2 only. 2 B1 adds kho. 3 S3 ņa S1 adds amattā vā. 4 B2 sammādape- S1-3 samādāpe- 5 B1 adds ti. 6 more abbreviated in S1-3 which omit Vedanāsu- 7 S1-3 omit vā. 8 B2 sammāda- S1 samādā- 9 This phrase is missing in S1-3. B1-2 insert me. >/ #<[page 190]># %<190 {Satipaņņhāna-Saüyuttam} XLVII.>% 3. Imesaü kho bhikkhave tiõõannam āsavānam pahānāya cattāro satipaņņhānā bhāvetabbā || katame cattāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 5. Imesaü kho bhikkhave tiõõannam āsavānam pahā- nāya ime cattāro satipaņņhānā bhāvetabbā ti || || Amatavaggo pa¤camo\<*<1>*>/ || || Tatrauddānam\<*<2>*>/ || || Amataü Samudayo\<*<3>*>/ Maggo || Sato kusalarāsiyā\<*<4>*>/ || Pāņimokkhaü Duccaritaü || Mittā\<*<5>*>/ Vedanā âsavena\<*<6>*>/ cāti\<*<7>*>/ || || ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã\<*<8>*>/ pācãnaninnā- -evam eva kho bhikkhave bhikkhu cattaro satipaņņhāne bhāvento- -nibbānapubbhāro || || 3. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu- -nibbānapabbhāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã- -abhij- jhādomanassam || vedanāsu || citte || dhammesu- || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu- -nibbānapabbhāro ti || || [Uddānaü] Cha pācãnato ninnā || cha\<*<9>*>/ ninnā ca\<*<10>*>/ samuddato || Ete\<*<10>*>/ dve cha\<*<11>*>/ dvādasa\<*<12>*>/ honti || vaggo tena pavuccati || || Gaīgapeyyāla satipaņņhānavasena vitthāretabbaü\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Drawn back to the end in S1-3. 2 S3 tatru-; missing in B1. 3 S1-3 amakaü samudayaü. 4 S1-3 -rāsã ca (S1 va). 5 S1-3 metta B2 mettaü. 6 B1 āsane s3 āsave. 7 B1-2 put this uddāna after the Gangāpeyyalã and other similar chapters. 8 No more in S1-3 which abridge exceedingly. 9 S3 ca. 10 missing in S1-3. 11 S1-3 capa¤ca. 12 S1-3 dvādasā. 13 This mention and the following uddānas and mentions in S1-3 only. >/ #<[page 191]># %% ## ## Tathāgata-Padam Kåņa1 || Målam Sārena Vassikaü\<*<2>*>/ || Rājā Candima-Suriye ca || Vatthena dasamam padam\<*<3>*>/ || || Satipaņņhānavasena appamādavaggo satipaņņhāna-vitthāre- tabbo vaggo || || ## ## Phalam Bãja¤ca4 Nāgo ca || Rukkham Kumbhena Såriyyā || Akāseņņhena vā âgantukā Nadã || Balakaraõãya-vaggo || || Satipaņņhānavasena vitthāretabbo vaggo || || ## ## Esanayo Vidhā âsavā || Dukkhata¤ca tisso Khila\<*<5>*>/ || Mala ca Nigho ca Vedanā || Taõhāyenavā Esanavaggo || || Satipaņņhānavasena vitthāretabbā\<*<6>*>/-- vaggo || || ## ## ## 2. Pa¤cimani bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || Råparāgo aråparāgo\<*<8>*>/ māno uddhaccam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 vikkuņa. 2 S1 vassi. 3 S1 daü omitting pa. 4 S3 bãjaca. 5 S1 khala corrected from khila. 6 So S1-3. 7 This text,the last of this chapter and of the saüyutta, is to be found in all the MSS. 8 missing in S3. >/ #<[page 192]># %<192 Satipaņņhāna-Saüyuttam XLVII.>% avijjā || || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saü- yojanāni || || 3. Imesam kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- nam saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya cattāro satipaņņhānā bhāvetabbā ||katame cattāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || Vedanāsu || Citte || Dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke\<*<1>*>/ abhijjhādomanassaü || || 5. Imesam kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- nam saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ime cattāro satipatthānā bhāvetabbāti || || [Uddānam] Ogho Yogo Upādānaü || Gantha-Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvaranaü || Khandham Oruddhabhāgiyāni || || Oghavaggo || Satipaņņhānavasena vitthāretuvaggo\<*<2>*>/ || || Yathā Maggasaüyuttam vitthāritaü || evam Satipaņņhā- nasamyuttaü vitthāretabbaü\<*<3>*>/ || || Satipaņņhānasaüyuttaü tatiyaü samattaü\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 loko. 2 This mention as well as the Uddāna is to be found in S1-3 only, but put before the last text of the vaggo (uddambhāgiyāni). 3 This summing up mention is in B1-2 only instead of the mention of the chapters V11-X. 4 This word added in S1-3 only. To be noticed. The sixth text of this Saüyutta (the sakuõagghã pages 146-147) occurs frequently. See particularly Milinda (pāli) p. 365;-- Julien's avadānas N.99--Lane's arabian nights.2.58. >/ #<[page 193]># %<193>% ## ## ## 1--2. \<*<1>*>/ Sāvatthi\<*<2>*>/ || || Tatra kho Bhagavā etad avoca || || 3. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü viriyindriyaü\<*<3>*>/ satindriyaü samādhindriyaü pa¤¤indriyam || || Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyānã ti || || ## 3. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyam viriyindriyaü\<*<3>*>/ satindriyaü samādhindriyaü pa¤¤indriyaü || || 4. Yato kho bhikkhave ariyasāvako imesaü\<*<4>*>/ pa¤cannam indriyānam\<*<5>*>/ assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõaü ca yathā- bhåtam pajānati || ayaü vuccati bhikkhave\<*<6>*>/ ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || ## 3. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyam || pe || pa¤¤indriyaü || || 4. Yato kho bhikkhave ariyasāvako imesam pa¤cannam indriyānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãna- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 B2 adds yam. 3 S1 virindriyaü. 4 S1-3 insert kho. 5 B1-2 insert here samudaya¤ca atthaīgama¤ca. 6 S1 bhikkhu. >/ #<[page 194]># %<194 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% va¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam pajānāti || ayaü vuccati bhikkhave ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || pe || pa¤¤indriyaü || || 3. Yato\<*<1>*>/ kho bhikkhave ariyasāvako\<*<2>*>/ imesam pa¤cannam indriyānam\<*<3>*>/ assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathā- bhåtam viditvā anupādā vimutto hoti || ayam vuccati bhik- khave arahaü khãõāsavo vusitavā katakaraõãyo ohãtabhāro anuppattasadattho parikkhãõabhavasaüyojano sammada¤¤ā vimutto ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || pe || pa¤¤indriyaü || || 3. Yato kho bhikkhave bhikkhu imesam pa¤cannam in- driyānam Samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãna- va¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam viditvā anupādā vimutto hoti || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu arahaü khãõāsavo- -samada¤¤ā vimutto ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü ||la-pe || pa¤¤indriyam || || 3. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā ime- sam pa¤cannam indriyānaü samudaya¤ca assāda¤ca ādã- nava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü nappajānanti na me\<*<4>*>/ te bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā samaõesu vā\<*<5>*>/ sa- maõasammatā brāhmaõesu vā brāhmaõasammatā\<*<6>*>/ na ca \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 insert ca. 2 S1-3 bhikkhu. 3 B1-2 insert here samudaya¤ca atthaõhama¤ca. 4 S1 ime S3 ce. 5 missing in S1-3. 6 S1 adds vā. >/ #<[page 195]># %% panete āyasmanto\<*<1>*>/ sāma¤¤atthaü vā brahma¤¤atthaü vā diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<2>*>/ sacchikatvā upasam- pajja viharanti || || 4. Ye ca kho keci\<*<3>*>/ bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā\<*<4>*>/ imesam pa¤cannam indriyānam {samudaya¤ca} attha- {gama¤ca} {assāda¤ca} {ādinava¤ca}\<*<5>*>/ nissaranaü ca yathā- bhåtam pajānanti || te kho me\<*<6>*>/ bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā samaõesu ceva\<*<7>*>/ samaõasammatā brāhmaõesu ca\<*<7>*>/ brāhmaõasammatā te ca panāyasmanto\<*<8>*>/ sāma¤¤atthaü ca\<*<7>*>/ brahma¤¤atthaü ca\<*<7>*>/ diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<2>*>/ sacchikatvā upasampajja viharantã ti || || ## 3. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā sad- dhindriyaü nappajānanti saddhindriyasamudayaü nappa- jānanti saddhindriyanirodhaü nappajānanti saddhindri- yanirodhagāminipaņipadam nappajānanti || pa [pe] || Viri- yindriyaü nappajānanti || pa [pe] || Satindriyam nappajā- nanti || Samādhindriyaü nappajānanti || Pa¤¤indriyaü nappajānanti pa¤¤indriyasamudayaü nappajānanti || pa¤- ¤indriyanirodhaü nappajānanti pa¤¤indriyanirodhagāmini- paņipadam nappajānanti || na me te bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā samaõesu ceva\<*<9>*>/ samaõasammatā {brāhmaõesu} ca\<*<9>*>/ brāhmaõasammatā || na ca panete āyasmantā sāma¤- ¤atthaü vā brahma¤¤atthaü vā diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<2>*>/ sacchikatvā upasampajja\<*<10>*>/ viharanti || || 4. Ye hi\<*<11>*>/ keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā saddhindriyam pajānanti saddhindriyasamudayam pajānanti saddhindriyanirodham pajānanti saddhindriyanirodhagāmi- nipaņipadam pajānanti || {Viriyindriyam} pajānanti || pe || Satin- driyam pajānanti || samādhindriyam pajānanti || pa [pe] || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pana te āyasmantā. 2 S1-3 add ya. 3 B1-2 te. 4 S1-3 omit samaõā- 5 S1 -pe- instead of ādi- 6 missing in S1-3. 7 S1-3 vā. 8 S1-3 omit te ca- 9 S1-3 vā. 10 S1 insert viharati. 11 S1 ca S3 ca kho. >/ #<[page 196]># %<196 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% pa¤¤indriyam pajānanti pa¤¤indriyasamudayam pajānanti || pa¤¤indriyanirodham pajānanti || pa¤¤indriyanirodhagāmini- patipadam pajānanti || te kho pana\<*<1>*>/ me\<*<2>*>/ bhikkhave sa- maõā vā brāhmaõā vā samaõesu\<*<3>*>/ ceva\<*<4>*>/ samaõasammatā\<*<5>*>/ brāhmaõesu ca\<*<6>*>/ brāhmaõasammatā\<*<5>*>/ || te ca panāyasmanto\<*<7>*>/ sāma¤¤atthaü ca brahma¤¤atthaü ca diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<8>*>/ sacchikatvā upasampajja viharantã ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyam || || 3. Kattha\<*<9>*>/ ca bhikkhave saddhindriyaü daņņhabbaü || || Catusu sotāpattiyaīgesu\<*<10>*>/ || ettha saddhindriyaü daņņhab- baü || || 4. Kattha\<*<11>*>/ ca bhikkhave viriyindriyaü daņņhabbaü || || Catusu sammapadhānesu || ettha viriyindriyaü daņņhabbaü || || 5. Kattha\<*<11>*>/ ca bhikkhave satindriyaü daņņhabbaü || || Catusu satipaņņhānesu || ettha satindriyaü daņņhabbaü || || 6. Kattha\<*<12>*>/ ca bhikkhave samādhindriyaü daņņhabbaü || || Catusu jhānesu\<*<13>*>/ || ettha samādhindriyaü daņņhabbam || || 7. Kattha\<*<12>*>/ ca bhikkhave pa¤¤indriyaü daņņhabbaü || || Catusu ariyasaccesu || ettha pa¤¤indriyaü daņņhabbaü || || 8. Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyānã ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la || pa¤¤indriyaü\<*<14>*>/ || || 3. Katama¤ca bhikkhave saddhindriyaü || || Idha bhik- khave ariyasāvako saddho hoti || saddahati tathāgatassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1 only. 2 S1-3 te. 3 missing in S3. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 add vā 6 S3 vā. 7 S3 -smantā. 8 S1 adds ya. 9 S3 katama¤. 10 S1 sotāpattimaggesu S3 sotāpattiyamaggesu. 11 S3 kata¤ B2 kattha¤. 12 B1-2 katthaü. 13 B add ca. 14 la- is missing in S1-3. >/ #<[page 197]># %% bodhiü || Iti pi so Bhagavā arahaü sammāsambuddho vijjācaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisa- dhammasārathi satthā devamanussānaü buddho bhagavā ti || || Idam vuccati bhikkhave saddhindriyam || || 4. Katama¤\<*<1>*>/ ca\<*<2>*>/ bhikkhave viriyindriyaü || || Idha bhik- khave ariyasāvako āraddhaviriyo viharati || akusalānaü dhammānam pahānāya kusalānaü dhammānam upasam- padāya\<*<3>*>/ thāmavā daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusa- lesu dhammesu || || Idam vuccati viriyindriyaü || || 5. Katama¤\<*<1>*>/ ca bhikkhave satindriyam || || Idha bhik- khave ariyasāvako satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato cirakataü cirabhāsitam pi saritā anussaritā || || Idaü vuccati bhikkhave satindriyaü || || 6. Katama¤ ca bhikkhave samādhindriyam || || Idha bhikkhave ariyasāvako vossaggārammanaü\<*<4>*>/ karitvā labhati samādhiü\<*<5>*>/ labhati cittassa ekaggataü || || Idaü vuccati bhikkhave samādhindriyaü || || 7. Katama¤ ca bhikkhave pa¤¤indriyaü || || Idha bhik- khave ariyasāvako pa¤¤avā hoti || Udayatthagāminiyā\<*<6>*>/ pa¤¤āya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammādukkha- khayagāminiyā || || Idaü vuccati bhikkhave pa¤¤indriyam || || 8. Imāni kho\<*<2>*>/ bhikkhave pa¤cindriyānã ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || 3. Katama¤ ca bhikkhave saddhindriyaü || || Idha bhikkhave ariyasāvako saddho hoti saddahati tathāgatassa bodhiü || Iti pi so Bhagavā || pe || satthā de- vamanussānam buddho bhagavā ti || || Idaü vuccati bhik- khave samādhindriyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 katamā ca. 2 missing in S1. 3 B1-2 uppādāya. 4 S1 vavassaggarammanam vā S3 vassaggārammaõaü vā. 5 S1-3 omit labhati samādhiü. 6 S1-3 ubhaya- >/ #<[page 198]># %<198 Indriya- Saüyuttam XLVIII.>% 4. Katama¤ca bhikkhave viriyindriyam || || Idha bhikkhave ariyasāvako āraddhaviriyo viharati || akusalānaü dhammānaü pahānāya kusalānaü dhammānam upasampadāya thāmavā daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu\<*<1>*>/ || so anuppannānam pāpakānam akusa- lānam dhammānam anuppādāya chandam janeti vāyamati viriyam ārabhati\<*<2>*>/ cittam paggaõhāti padahati || uppannānam pāpakānam akusalānam pahānāya chandaü janeti vāya- mati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati anup- pannānaü kusalānam dhammānam uppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti pada- hati || uppannānaü kusalānam dhammānam ņhitiyā\<*<3>*>/ asammo- sāya bhiyyobhāvāya\<*<4>*>/ vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõ- hāti padahati || || Idaü vuccati bhikkhave viriyindriyaü || || 5. Katama¤ca bhikkhave satindriyaü || || Idha bhikkhave ariyasāvako satimā hoti paramena sa- tinepakkena samannāgato cirakatam pi cirabhāsitam pi saritā anussaritā || so kāye kāyānupassã viharati || pe || ve- danāsu || citte || dhammesu dhammanupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Idaü vuccati bhikkhave satindriyaü || || 6. Katama¤ca bhikkhave samādhindriyaü || || Idha bhikkhave ariyasāvako vossaggārammaõaü\<*<5>*>/ karitvā labhati samādhim labhati cittassa ekaggataü || So vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāram vivekajam pãtisukham pathamajjhānam upasampajja viha- rati || vitakkavicārānaü våpasamā || pe || dutiyaü jhānaü\<*<6>*>/ || tatiyaü jhānaü\<*<6>*>/ || upasampajja viharati || || Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadoma- nassānam atthagamā adukkham asukham upekhāsatipāri- suddhiü catutthaü jhānaü upasampajja viharati || || Idam vuccati bhikkhave samādhindriyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 adhammesu. 2 B1-2 ārabbhati always. 3 B1-2 samāpattiyā. 4 S1 has bhiyyosāya [bhiyyobhāvāya]. 5 S1-3 vavassagā- 6 S1-3 dutiya- tatiya- these articles are complete in B1-2. >/ #<[page 199]># %% 7. Katannaü ca bhikkhave pa¤¤indriyaü || || Idha bhikkhave ariyāsāvako pa¤¤avā hoti udayatthagā- miniyā\<*<1>*>/ pa¤¤āya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammādukkhakkhayagāminiyā || so Idaü dukkhanti yathā- bhåtam pajānāti || Ayaü dukkhasamudayo ti yathābhåtam pajānāti || pe || Ayaü dukkhanirodhagāminipatipadā ti yathā bhåtam pajānāti || || 8. Idaü vuccati bhikkhave pa¤¤indriyaü || imāni kho bhikkhave pa¤cindriyānã ti || || Suddhikavaggo.\<*<2>*>/ pathamo\<*<3>*>/ || || Tassuddānaü\<*<4>*>/ || || Suddhika¤ ceva\<*<5>*>/ dve Sotā || Arahantā\<*<6>*>/ apare duve\<*<7>*>/ || Samaõabrāhmaõā\<*<8>*>/ Daņņhabbam\<*<9>*>/ || || Vibhaīgā\<*<10>*>/ apare duve\<*<11>*>/ ti || || ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || Katamāni pa¤ca || Saddhindriyam || la-pe || pa¤¤indriyaü || || 3. Katama¤ca\<*<12>*>/ bhikkhave saddhindriyam || Idha bhikkhave ariyasāvako saddho hoti || saddahati Tathāgatassa bodhim || Iti pi so Bhagavā arahaü sammā- sambuddho || pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || Idaü vuccati bhikkhave saddhindriyaü || || 4. Katama¤ca bhikkhave viriyindriyaü || || Yaü kho bhikkhave cattāro sammappadhāne ārabbha viriyam paņilabhati || || Idaü vuccati bhikkhave viriyindriyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ubhayatthagāminiyā; in S1 bha- (or rather ha ) is erased. 2 S1-3 suddhaka. 3 this mention drawn back to the end in S1-3. 4 S1-3 tatrud- 5 S1-3 suddhaka¤ca. 6 S1-3 arahante. 7 S dve. 8 S1-3 pa¤cindriyaü dve samaõā ca. 9 S1-3 daņņhabba. 10 S1-3 vidumhohi B1 vibhaīge. 11 S1-3 hidve. 12 S1 katamāni. >/ #<[page 200]># %<200 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% 5. Katama¤ca bhikkhave satindriyaü || || Yaü kho bhikkhave cattaro satipaņņhāne ārabbha satim paņilabhati || || Idaü vuccati bhikkhave satindriyaü || || 6. Katama¤ca bhikkhave samādhindriyaü || || Idha bhikkhave ariyasāvako vossaggārammaõaü\<*<1>*>/ karitvā labhati samādhiü labhati cittassa ekaggataü || || Idaü vuccati bhikkhave samādhindriyaü || || 7. Katama¤ca bhikkhave pa¤¤indriyaü || || Idha bhikkhave ariyasāvako pa¤¤avā hoti udayatthagā- miniyā pa¤¤aya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sam- mādukkhakkhayagāminiyā || || Idaü vuccati bhikkhave pa¤¤indriyaü || || 8. Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyānã ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyam || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cindriyānaü\<*<2>*>/ samattā paripårattā arahaü hoti || tato mudutarehi anāgāmã hoti || tato mudutarehi sakadāgāmã hoti || tato mudutarehi sotā- panno hoti || tato mudutarehi dhammānusārã hoti || tato mudutarehi saddhānusārã hoti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave {indriyāni} || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü sa- mattā paripårattā arahaü hoti- || osaddhānusari hoti || || 4. Iti kho bhikkhave indriyavemattatā phalavemattatā hoti\<*<3>*>/ || balavemattatā\<*<4>*>/ puggalavemattatā hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vavassaggā- 2 S1-3 pa¤cannam indr- 3 S1-3 ti, the rest in B1-2 only. 4 B1 phala- >/ #<[page 201]># %% ## 2. Pa¤cimani bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü sa- mattā paripårattā arahaü hoti- -saddhānusārã hoti\<*<1>*>/ || || 4. Iti kho bhikkhave paripåram\<*<2>*>/ paripårakārã ārādheti || padesaü padesakārã ārādheti || ava¤jhānitvevāham\<*<3>*>/ bhik- khave pa¤cindriyāni vadāmãti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyāni\<*<4>*>/ || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü samattā paripårattā\<*<5>*>/ arahaü hoti || tato mudutarehi antarāpari- nibbāyã hoti || tato mudutarehi upahacca parinibbāyã hoti || tato mudutarehi asaīkhāraparinibbāyã hoti || tato muduta- rehi sasaīkhāraparinibbāyã hoti || tato mudutarehi uddhaü- soto hoti akaniņņhagāmã || tato mudutarehi sakadāgāmã hoti || tato mudutarehi sotāpanno hoti || tato mudutarehi dammānusārã hoti || tato mudutarehi saddhānusārã hotãti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || Katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü sa- mattā paripårattā arahaü hoti || tato mudutarehi antarā- parinibbāyã- -saddhānusārã hoti || || 4. Iti kho bhikkhave indriyavemattatā phaëavemattatā hoti || phalavemattatā\<*<6>*>/ puggalavemattatā hoti\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The number 3 is the same in the three saīkhitta. 2 missing in S1. 3 S1-3 ava¤(S1 avaj-) jhānittevāham. 4 S1-3 pa¤ca indr- 5 S1 parattā. 6 missing in S3. 7 S1-3 ti. >/ #<[page 202]># %<202 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% ## 2. pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü sa- mattā paripårattā arahaü hoti || tato mudatarehi antarā- parinibbāyã- -saddhānusārã hoti\<*<1>*>/ || || 4. Iti kho bhikkhave paripåraü paripårakārã ārādheti || padesam padesakārã ārādheti ava¤jhānitvevāham\<*<2>*>/ bhikkhave pa¤cindriyāni\<*<3>*>/ vadamãti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü sa- mattā paripårattā arahaü hoti || tato mudutarehi arahatta- phalasacchikiriyāya\<*<4>*>/ paņipanno hoti || tato mudutarehi anāgāmã hoti || tato mudutarehi anāgāmiphalasacchikiriyāya paņipanno hoti || tato mudutarehi sakadāgāmã hoti || tato mudutarehi sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paņipanno hoti || tato mudutarehi sotāpanno hoti || tato mudutarehi sotāpatti- phala sacchikiriyāya paņipanno hoti || || 4. Yassa kho bhikkhave imāni pa¤cindriyāni sabbena sabbaü sabbathā sabbaü natthi || tam aham\<*<5>*>/ Bāhiro puthujjanapakkhe ņhito ti vadāmã ti || || ## 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenu- pasaīkami || pe || Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || 3. Indriyasampanno\<*<6>*>/ indriyasampanno ti bhante vucca- ti\<*<7>*>/ || kittāvatā nu kho bhante indriyasampanno hotãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This paragraph 3 is the same in the three vitthāro. 2 S1 āvajjhenitve- 3 B -ānãti. 4 S1-3 arahattasacchi- 5 S1-3 katthatamhā instead of natthi- 6 missing in S1-3. 7 S3 vuccatã ti. >/ #<[page 203]># %% 4. Idha bhikkhu\<*<1>*>/ bhikkhu saddhindriyam bhāveti upa- samagāmiü\<*<2>*>/ sambodhagāmiü\<*<3>*>/ || pe || pa¤¤indriyam bhāveti upasamagāmiü\<*<2>*>/ sambodhagāmiü\<*<3>*>/ || || 5. Ettāvatā kho bhikkhu\<*<1>*>/ bhikkhu\<*<4>*>/ indriyasampanno hotãti\<*<5>*>/ || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyām || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānam bha- vitattā bahulãkatattā bhikkhu āsavānaü khayā\<*<6>*>/ anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<7>*>/ sacchikatvā upasampajja viharatã ti || || Mudutaravaggo dutiyo8 Tassuddānaü9 || || Paņilābho ca tayo Saīkhittā || || Vitthārā apare tayo || Paņipanno cupasamo || âsavānaü khayo cime ti || || ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyam || la-pe || pa¤¤indriyaü || || 3. Yāva kãva¤cāham\<*<10>*>/ bhikkhave imesam pa¤cannam indriyānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü na\<*<11>*>/ abbha¤¤āsiü || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 S1-3 bhikkhave (corrected from bhikkhu in S3). 2 S1 B1 (here only) -gāmã. 3 S1 -gāmã. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 hoti. 6 S1-3 khayaü. 7 S1 abhi¤¤āya. 8 this mention drawn back to the end in S1-3. 9 S1-3 Tatruddānaü --Paņilābhaü tāso Saükhitto(S1 -ttā) Vitthāre apare taüso Paņipanno ca Sampanno dasamo âsavakkhayā ti. 10 S1-3 kãvāham. 11 missing in S1. >/ #<[page 204]># %<204 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% neva tāvāham\<*<1>*>/ bhikkhave sadevake loke samārake sabrah- make sassamaõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraü sammāsambodhim abhisambuddho ti\<*<2>*>/ pacca¤- ¤āsiü || || 4. Yato ca khvāham\<*<3>*>/ bhikkhave imesam\<*<4>*>/ pa¤cannam indriyānam samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādã- nava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam abbha¤¤āsiü || atha khvāham\<*<5>*>/ bhikkhave sadevake loke samārake sabrahmake {sassamaõabrāhmaõiyā} pajāya sadevamanussāya anuttaraü sammāsambodhim abhisambuddho ti\<*<2>*>/ pacca¤¤āsiü || ¤ā- õa¤ca pana me dassanam udapādi || Akuppā me cetovi- mutti || ayam antimā jāti natthidāni punabbhavo ti || || ## 2. Tãõimāni bhikkhave indriyāni || katamāni {tãõi} || || It- thindriyam purisindriyaü jãvitindriyaü || || 3. Imāni kho bhikkhave tãõi indriyānã ti\<*<6>*>/ || || ## 2. Tãõimāni bhikkhave indriyāni || || Katamāni {tãõi} || || Ana¤¤āta¤¤assāmãtindriyaü\<*<7>*>/ a¤¤indriyam a¤¤ātāvindri- yaü || || 3. Imāni kho bhikkhave tãõi indriyānãti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyam || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyani || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānaü sa- mattā paripårattā arahaü hoti || tato mudutarehi antarā- parinibbāyã hoti || tato mudutarehi upahaccaparinibbāyã hoti || tato mudutarehi asaīkhāraparinibbāyã hoti || tato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 B2 tāhaü. 2 S1-3 omit ti. 3 S1-3 kho ham. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 atāham instead of athakh- 6 B1 indriyāni. 7 B1-2 -ssāmiti. >/ #<[page 205]># %% mudutarehi sasaīkhāraparinibbāyã hoti || tato mudutarehi uddhaüsoto hoti akaniņņhagāmã || tato mudutarehi sakadā- gāmã hoti || tato mudutarehi ekabãjã hoti || tato mudutarehi kolaīkolo hoti || tato mudutarehi\<*<1>*>/ sattakkhattuparamo hoti || tato mudutarehi dhammānusārã hoti || tato mudutarehi saddhānusārã hotã ti || || ## 2. Chayimāni bhikkhave indriyāni || katamāni cha || || Cakkhundriyaü sotindriyaü ghānindriyaü jivhindriyaü kāyindriyam manindriyaü || || 3. Imāni kho bhikkhave cha indriyānã ti || || ## 2. Cha yimāni bhikkhave indriyāni || [katamāni cha || || cakkhundriyaü || [pe] || manindriyaü || || 3. Yato kho bhikkhave ariyasāvako imesaü channam indriyānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãna- va¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam pajānāti || ayaü vuccati bhikkhave ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || ## 2. Cha yimāni bhikkhave indriyāni || katamāni cha || || Cakkhundriyam || pe || manindriyaü || || 3. Yato kho bhikkhave bhikkhu imesaü channam indri- yānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü viditvā anupādā vimutto hoti ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu arahaü khãõāsavo vusi- tavā katakaraõãyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhã- õabhavasaüyojano samada¤¤ā vimutto ti || || ## 2. Chayimāni\<*<2>*>/ bhikkhave indriyāni || katamāni cha || || Cakkhundriyam || pe || manindriyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 tareha instead of tato mudu- 2 S1 cha imāni. >/ #<[page 206]># %<206 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% 3. Yāva kãva¤cāham\<*<1>*>/ bhikkhave imesaü channam indri- yānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam na abbha¤¤āsiü || neva- -abhi- sambuddhoti pacca¤¤āsiü || || Yato ca- -abbha¤¤asiü --abhisaübuddho ti pacca¤¤āsiü\<*<2>*>/ || ¤aõa¤ca pana me dassanaü udapādi || Akuppā me cetovimutti || ayam antimā- jāti natthidāni punabbhavo ti || || ## 2. Cha yimāni bhikkhave indriyāni || katamāni cha || || Cakkhundriyaü || [pe] || manindriyaü || || 3. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā ime- saü channam indriyānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü nappa- jānanti || na me te bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā- -upasampajja viharanti || || 4. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā- pa- jānanti || te kho me bhikkhave- -sayam abhi¤¤ā\<*<3>*>/ sacchi- katvā upasampajja viharantãti || || ## 3. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā cak- khundriyaü nappajānanti || cakkhundriyasamudayaü nappa- jānanti || pe || cakkhundriyanirodhagāminipaņipadaü nappa- jānanti || sotindriyaü || ghānindriyaü || jivhindriyaü || kāyin- driyaü\<*<4>*>/ || manindriyaü nappajānanti || manindriyasamudayaü nappajānanti || manindriyanirodhaü nappajānanti || manin- driyanirodhagāminipatipadam nappajānanti || na me te bhikkhave || pa || sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viharanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kãvacāham. 2 Complete in B1-2, S1-3 have only -yathābhåtaü anhha¤- ¤āsiü ¤āõa¤ca- (S. 21). 3 abhi¤¤āya in S1-3 which abridging have only yathā- bhåtam nappajānanti -- sayam- 4 S1-3 add always nappajānanti. >/ #<[page 207]># %% 4. Ye ca kho keci bhikkhave samanā vā brāhmaõā va cakkhundriyam pajānanti- || te bhikkhave samaõā vā brāh- maõā vā- -sayam\<*<1>*>/ abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vi- harantãti || || Chaëindriyavaggo2 tatiyo ||3 Tassa uddānaü4 || || Nabbhavo Jãvita Ĩāya || Ekābhi¤¤a¤ca\<*<5>*>/ Suddhakam || Soto dve Arahatā\<*<6>*>/ dve || Samaõa-Brāhmaõena cā ti || || ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamani pa¤ca || || Sukhindriyam dukkhindriyam somanassindriyaü domanass- indriyam upekhindriyam || || 3. Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyānã ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyaü dukkhindriyaü somanassindriyaü doma- nassindriyaü upekhindriyaü || || 3. Yato kho bhikkhave ariyasāvako imesam pa¤cannam indriyānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãna- va¤ca nissaraõa¤ca yathabhåtam pajānāti || ayaü vuccati bhikkhave ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano\<*<7>*>/ ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 have only -paņipadaü nappajānanti sayam- 2 B2 cha indriya- 3 Drawn back to the end in S1-3. 4 S1-3 tatruddānam -- Ĩānavatā Jãvanaü Ĩāyaü Ekabãja¤ca Suddhakaü Sotāpanno Araham Buddho dve Samaõabrāhmaõā ti. 5 B2 -cha. 6 B2 arahā. S1-3 insert ahosã. >/ #<[page 208]># %<208 Indriya-Suüyuttam XLVIII.>% ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyaü dukkhindriyaü somanassindriyaü doma- nassindriyam upekhindriyaü || || 3. Yato kho bhikkhave bhikkhu imesam pa¤cannam in- driyānam samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãna- va¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü viditvā anupādā\<*<1>*>/ vimutto\<*<2>*>/ hoti || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu arahaü khãõāsavo vusitavā katakaraõãyo ohitabhāro anuppattasadattho\<*<3>*>/ pa- rikkhãõabhavasaüyojano sammada¤¤ā\<*<4>*>/ vimutto ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyaü || pe || upekhindriyaü || || 3. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā ime- saü pa¤cannam indriyānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca- -yathābhåtam nappajānanti- na ca panete- -vi- haranti || || 4. Ye hi keci- -pajjānanti || te kho- -sayam\<*<5>*>/ abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viharantãti || || ## 2. \<*<6>*>/ {Pa¤cimāni} bhikkhave indriyāni- -upekhindriyaü || || 3. ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā su- khindriyaü nappajānanti sukhindriyasamudayaü nappa- jānanti || sukhindriyanirodham nappajānanti\<*<7>*>/ || sukhindriya- nirodhagāminipaņipadaü nappajānanti || [pe] || upekhindri- yaü nappajānanti || upekhindriyasamudayaü nappajānanti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 anuppādā. 2 B1-2 vinimutto. 3 B1 anuppattaü sadatto. 4 S1 sammappa¤¤ā S1-3 sammappada¤¤ā. 5 S1-3 have only -nappajānanti -pe- pajānanti sayam abhi¤¤āya- 6 Complete in B1-2 missing in S1-3. 7 here we meet with a gap in B2,the sheets õå and õe wanting. >/ #<[page 209]># %% upekhindriyanirodhagāminipatipadaü nappajānanti || na me te- viharanti || || 4. Ye ca keci || -pajānananti- te ca kho- -sayam abhi¤¤ā\<*<1>*>/ sacchikatvā upasampajja viharantã ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyaü || pe || upekhindriyaü || || 3. Katama¤ca bhikkhave sukhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü sukhaü kāyikaü sātaü kāyasamphassa- jaü sukhaü sātaü vedayitaü || idam vuccati bhikkhave sukhindriyaü || || 4. Katama¤ca bhikkhave dukkhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü dukkhaü kāyikam asātaü kāyasam- phassajaü dukkham asātaü\<*<2>*>/ vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave dukkhindriyaü || || 5. Katama¤ca bhikkhave somanassindriyaü || || Yaü kho bhikkhu cetasikaü sukhaü cetasikaü sātam manosam- phassajaü sukhaü sātaü vedayitaü || idaü vuccati bhik- khave somanassindriyaü || || 6. Katama¤ca bhikkhave domanassindriyaü || || Yaü kho bhikkhave cetasikaü dukkhaü cetasikaü asātam ma- nosamphassajaü dukkham asātaü vedayitaü || idam vuccati bhikkhave domanassindriyaü || || 7. Katama¤ca bhikkhave upekhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü vā cetasikaü\<*<3>*>/ vā\<*<4>*>/ neva sātaü nāsā- taü\<*<5>*>/ vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave upekhindriyaü || || 8. Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyānãti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyaü ||pe || upekhindriyam || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 have -patipadaü nappajānanti-sayaü abhi¤¤āya- 2 S1 āsātaü. 3 S1-3 ca(Si va-)sikaü. 4 missing in S1-3. 5 S1 nāsataü. >/ #<[page 210]># %<210 Indriya-Samuttam XLVIII.>% 3. Katama¤ca bhikkhave sukhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü sukhaü kāyikaü sātaü kāyasamphassa- jaü sukhaü\<*<1>*>/ sātaü vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave sukhindriyaü || || 4.5.6. Katama¤ca bhikkhave dukkhindriyaü || pe\<*<2>*>/ || || 7. Katama¤ca bhikkhave upekhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü vā cetasikaü vā neva sātaü nāsātaü vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave upekhindriyaü || || 8. Tatra bhikkhave yaü ca sukhindriyaü yaü ca so- manassindriyaü sukhā sā vedanā daņņhabbā || || Tatra bhikkhave yaü ca dukkhindriyam yaü ca domanassindri- yaü\<*<3>*>/ dukkhā sā vedanā daņņhabbā || || Tatra bhikkhave yadidam\<*<4>*>/ upekhindriyam adukkhamasukhā sā vedanā daņņhabbā || || 9. Imāni kho\<*<5>*>/ bhikkhave pa¤cindriyānãti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyam || pe || upekhindriyaü || || 3. Katama¤ca bhikkhave sukhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü sukhaü kāyikaü sātaü kāyasamphassa- jaü sukhaü sātaü\<*<6>*>/ vedāyitaü || idaü vuccati bhikkhave sukhindriyaü || || 4. Katama¤ ca bhikkhave dukkhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave\<*<7>*>/ kāyikaü dukkhaü kāyikam asātaü kāyasam- phassajaü dukkham asātaü vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave dukkhindriyaü || || 5. Katama¤ca bhikkhave somanassindriyaü || || Yaü kho bhikkhave cetasikaü sukhaü cetasikaü sātaü mano- samphassajaü sukhaü sātaü vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave somanassindriyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Sukham once more in S1. 2 Complete in B1, identical with 4,5,6 of the priceding sutta. 3 S3 somana- 4 S1-3 yami (S1 miü) daü. 5 missing in S1, erased in S3. 6 S1-3 intervert sātaü sukhaü. 7 S1-3 insert here -pe- >/ #<[page 211]># %% 6. Katama¤ca bhikkhave domanassindriyaü || || Yaü kho\<*<1>*>/ bhikkhave cetasikaü dukkhaü\<*<2>*>/ cetasikaü asātam mano- samphassajaü dukkham asātaü vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave domanassindriyaü || || 7. Katama¤ca bhikkhave upekhindriyaü || || Yaü kho bhikkhave kāyikaü vā cetasikaü vā neva sātaü nāsātaü vedayitaü || idaü vuccati bhikkhave upekhindriyaü || || 8. Tatra bhikkhave yaü ca sukhindriyaü yaü ca so- manassindriyaü sukhā\<*<3>*>/ sā vedanā daņņhabbā || || Tatra bhikkhave yaü ca dukkhindriyaü yaü ca domanassindri- yaü dukkhā sā vedanā daņņhabbā || || Tatra bhikkhave yadidam\<*<4>*>/ upekhindriyaü adukkhamasukhā sā vedanā daņņhabbā || || 9. Iti kho bhikkhave imāni pa¤cindriyāni pa¤ca hutvā tãni\<*<5>*>/ honti || tãni hutvā pa¤ca honti pariyāyenā ti || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Sukhindriyaü dukkhindriyaü somanassindriyaü doma- nassindriyaü upekhindriyaü || || 3. Sukhavedaniyam bhikkhave phassam paņicca uppajjati sukhindriyaü || so sukhito va samāno Sukhito smãti\<*<6>*>/ pa- jānāti || || tasseva\<*<7>*>/ sukhavedaniyassa\<*<8>*>/ phassassa nirodhā yaü\<*<9>*>/ tajjaü vedayitaü sukhavedaniyam phassam paņicca Uppannaü sukhindriyaü taü nirujjhati taü\<*<10>*>/ våpasamma- tãti\<*<11>*>/ pajānātãti || || 4. Dukkhavedaniyam bhikkhave\<*<12>*>/ phassam paņicca up- pajjati dukkhindriyam\<*<13>*>/ so dukkhito\<*<14>*>/ va samāno Duk- khito smãti\<*<15>*>/ pajānāti || tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā yaü tajjaü vedayitaü taü\<*<16>*>/ dukkhavedaniyam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ca. 2 S1-3 omit cet- duk- 3 S1 sukhaü. 4 S1-3 yamidaü. 5 S1 inserts pa¤ca. 6 S1-3 sminti. 7 S1-3 tassevaü. 8 S1 -yassam. 9 S1-3 nirodhāya always. 10 missing in S1-3. 11 B1 våpasamatãti always, here in S1 the first m seems to be erased. 12 missing in S1-3. 13 S1-3 insert -pe- 14 S3 dukkhitā. 15 S1 B1 smiti. 16 in S1-3 only. >/ #<[page 212]># %<212 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% phassam paņicca Uppannaü dukkhindriyaü tam nirujjhati\<*<1>*>/ taü våpasammatãti pajānāti || || 5. Somanassavedaniyaü bhikkhave phassam paņicca up- pajjati somanassindriyaü || so sumano va samāno Sumano smãti\<*<2>*>/ pajānāti || tasseva somanassa vedaniyassa phassassa\<*<3>*>/ nirodhā yaü tajjaü vedayitaü somanassavedaniyaü phassam paņicca Uppannaü somanassindriyaü taü nirujjhati taü\<*<4>*>/ våpasammatãti pajānāti || || 6. Domanassavedaniyam bhikkhave phassam paņicca uppajjati domanassindriyaü || so dummano\<*<5>*>/ va samāno dummano smãti pajānāti || tasseva domanassavedaniyassa phassassa nirodhāyaü tajjaü vedayitam domanassavedani- yam phassam\<*<6>*>/ paņicca Uppannam domanassindriyaü taü nirujjhati taü våpasammatãti pajānāti || || 7. Upekhāvedaniyam bhikkhave phassam paņicca uppajjati upekhindriyaü || so upekhako va\<*<7>*>/ samāno Upekhako smãti pajānāti ||tasseva upekhāvedaniyassa phassassa nirodhā yaü tajjaü vedayitaü upekhāvedaniyam phassa paņicca up- pannam upekhindriyaü taü nirujjhati taü våpasammatãti pajānāti || || 8. Seyyathāpi bhikkhave dvinnam kaņņhānaü saīghaņņa- nā\<*<8>*>/ samodhānā usmā jāyati\<*<9>*>/ || tejo abhinibbattati || tesaü yeva kaņņhānaü nānābhāvā\<*<10>*>/ nikkhepā yā\<*<11>*>/ tajjā usmā\<*<12>*>/ sā ni- rujjhati sā\<*<13>*>/ våpasammati || || Evam eva kho bhikkhave sukhave- daniyam phassam paņicca uppajjati sukhindriyaü || so sukhito va samāno Sukhito smãti pajānāti || tasseva sukhavedani- yassa phassassa nirodhā yaü tajjaü vedayitam sukhaveda- niyam\<*<14>*>/ phassam paņicca uppannami\<*<5>*>/ sukhindriyaü taü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit taü ni- 2 B1 smiüti S1 smiti. 3 missing in S1-3. 4 in S1-3 only. 5 B1 dumano always. 6 B1 omits vedaniyam phassam. 7 missing in S1-3. 8 S3 saüghaņņassa S1 samghassa. 9 S3 pajānāti S1 upekhako smãti jānāti both instead of usmā jāyati. 10 B1 -bhāva. 11 S1-3 vinikkhayāya instead of nikkhepāyā. 12 S1 upasamā. 13 missing in B1. 14 B1 sukhaü- S1 dukkha-; omitted by S3. 15 B1 uppajjati. >/ #<[page 213]># %% nirujjhati taü våpasammatãti pajānāti || || Dukkavedaniyam bhikkhave phassam paņicca || la\<*<1>*>/ || Somanassavedaniyaü\<*<1>*>/ || Domanassavedaniyaü\<*<1>*>/ || Upekhāvedaniyam bhikkhave\<*<2>*>/ phas- sam paņicca uppajjati upekhindriyaü || so upekhako va sa- māno Upekhako smãti pajānāti || tasseva upekhāvedaniyassa phassassa nirodhā yaü tajjaü vedayitam upekhāvedaniyaü phassam\<*<3>*>/ paņicca uppannam\<*<4>*>/ upekhindriyaü || taü niruj- jhati taü våpasammatãti pajānātãti\<*<5>*>/ || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Dukkhindriyam domanassindriyam sukhindriyaü soma- nassindriyam upekhindriyaü || || 3. Idha bhikkhave bhikkhuno appamattassa ātāpino pa- hitattassa viharato uppajjati dukkhindriyaü || so evam pa- jānāti Uppannaü kho me idam dukkhindriyaü || taü ca kho sanimittaü sanidānaü sasaīkhāraü sappaccayaü || ta¤ca animittam anidānaü asaīkhāram appaccayaü\<*<6>*>/ dukkhindriyaü uppajjissatãti netaü ņhānaü vijjati\<*<7>*>/ || so dukkhindriya¤\<*<8>*>/ ca pajānāti dukkhindriyasamudaya¤ca pa- jānāti dukkhindriyanirodha¤ca pajānāti || yattha cuppan- naü dukkhindriyaü aparisesam nirujjhati || ta¤ca pajānāti || || Kattha cuppannaü dukkhindriyam aparisesaü nirujjhati || || Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusa- lehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajaü pãtisukham pathamam jhānam upasampajja viharati || ettha cuppannaü\<*<9>*>/ dukkhindriyam aparisesaü nirujjhati || || Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu a¤¤āsi dukkhindriyassa nirodhaü tathattāya\<*<10>*>/ cittam upasaühāsi\<*<11>*>/ || || 4. Idha pana bhikkhave bhikkhuno appamattassa ātā- pino pahitattassa viharato uppajjati domanassindriyaü || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 more abridged in S1-3. 2 missing in S1-3. 3 B1 phassa. 4 B1 uppajjati. 5 B1 pajānāti. 6 S1-3 have neva sanimittaü -pe- instead of ta¤ca- -apaccayaü. 7 S1 vijjatã ti 8 S1-3 insert ya¤. 9 S1-3 etthuppannaü always. 10 B1 tatatthāya. 11 B1 upasaüharati always. >/ #<[page 214]># %<214 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% So evam pajānāti || Uppannaü kho me idaü domanassin- driyam || ta¤ca kho sanimittaü sanidānam sasaīkhāraü sappaccayaü || taü vata\<*<1>*>/ animittam anidānam asaīkhāram appaccayaü domanassindriyam uppajjissatãti netaü thā- naü vijjati\<*<2>*>/ || so\<*<3>*>/ domanassindriyaü ca pajānāti doma- nassindriyasamudaya¤ca pajānāti || domanassindriyaniro- dhaü ca pajānāti || yattha cuppannaü domanassindriyam aparisesaü nirujjhati ta¤ca pajānāti || || Kattha cuppannaü domanassindriyam aparisesaü nirujjhati || || Idha bhikkhave bhikkhu vitakkavicārānaü våpasamā ajjhattaü sampasā- danaü cetaso ekodibhāvam avitakkam avicāraü samādhi- jam pãtisukhaü dutiyaü jhānam upasampajja viharati || ettha cuppannaü domanassindriyaü aparisesaü nirujjhati || || Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu a¤¤āsi domanassindri- yassa nirodhaü tathattāya cittam upasaühāsi || || 5. Idha pana\<*<2>*>/ bhikkhave bhikkhuno appamattassa ātā- pino pahitattassa viharato uppajjati sukhindriyaü || so evam pajānāti || Uppannaü kho me idam sukhindriyaü || taü ca kho sanimittam sanidānaü sasaīkhāraü sappaccayaü || taü ca animittaü anidānam asaīkhāram appaccayaü sukhindriyam uppajjissatãti netaü ņhānaü vijjati\<*<4>*>/ || so sukhindriyaü ca\<*<2>*>/ pajānāti || sukhindriyasamudaya¤ca pajā- nāti || sukhindriyanirodha¤ca pajānāti\<*<5>*>/ || yattha cuppan- naü sukhindriyaü aparisesam nirujjhati taü ca pajānāti || || Kattha cuppannaü sukhindriyam aparisesaü nirujjhati || || Idha bhikkhave bhikkhu pãtiyā ca virāgā upekhako ca viharati sato ca sampajāno || sukhaü ca kāyena paņisaü- vedeti\<*<6>*>/ || yan tam\<*<7>*>/ ariyā ācikkhanti upekhako satimā sukhavihārãti || tatiyaü\<*<8>*>/ jhānaü upasampajja viharati || || Ettha cuppannaü sukhindriyam aparisesaü nirujjhati || || Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu a¤¤āsi sukhindriyassa\<*<9>*>/ nirodhaü tathattāya cittam upasaühāsi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ca. 2 missing in S1-3. 3 missing in S3. S1 has somanass- instead of sodomanass- 4 S1-3 uppajjissati taü panetaü ņhānaü vijjatã ti. 5 S1-3 omit sukhindriyanirodha¤ca- 6 S1-3 -samvedetã ti. 7 S1 yantiü. 8 S1-3 tatiya. 9 S1-3 sukhindriyaü. >/ #<[page 215]># %% 6. Idha pana bhikkhave bhikkhuno appamattassa ātā- pino pahitattassa viharato uppajjati somanassindriyaü || so evam pajānāti || Uppannaü kho me\<*<1>*>/ idam somanassindri- yaü || taü ca kho\<*<1>*>/ sanimittaü sanidānaü sasaīkhāraü sappaccayaü || taü ca\<*<2>*>/ animittam anidānam asaīkhāram appaccayaü somanassindriyam uppajjissatãti netaü ņhānam vijjati || so\<*<3>*>/ somanassindriyam pajānāti || somanassindriya- samudaya¤ca pajānāti || somanassindriyanirodha¤ ca pajā- nāti || yattha cuppannaü somanassindriyam aparisesaü nirujjhati ta¤ca pajānāti || || Kattha cuppannam somanassin- driyam aparisesaü nirujjhati || || Idha bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva soma- nassadomanassānam atthagamā adukkhamasukham upekhā- satipārisuddhiü catutthaü\<*<4>*>/ jhānam upasampajja viharati || ettha cuppannaü somanassindriyam aparisesaü nirujjhati || || Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu a¤¤āsi somanassindriyassa nirodhaü tathattāya cittam upasaühāsi || || 7. Idha bhikkhave bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati upekhindriyam || so\<*<5>*>/ evam pajānāti || Uppannaü kho me idam upekhindriyaü || ta¤ca kho sanimittam sanidānaü sasaīkhāraü sappaccayaü || ta¤ca kho animittam anidānam asaīkhāram appaccayam upekhindriyam uppajjissatãti netaü ņhānaü vijjati\<*<6>*>/ || so upekhindriyaü ca pajānāti\<*<7>*>/ upekhindriyasamudaya¤ca\<*<8>*>/ pajānāti || upekhindriyanirodha¤ca pajānāti || yattha cup- pannam upekhindriyam aparisesam nirujjhati ta¤ca pajā- nāti || || Kattha cuppannam upekhindriyam\<*<9>*>/ aparisesaü ni- rujjhati || || Idha bhikkhave bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ānā- sa¤¤āyatanaü samatikkamma sa¤¤āvedayitanirodham\<*<10>*>/ upasampajja viharati || ettha cuppannam upekhindriyam aparisesam nirujjhati || || âhaü vuccati bhikkhave bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 tathā instead of taü ca. 3 S1-3 omit netaü- -so. 4 S1-3 catuttha. 5 S1 eso. 6 S1-3 add -pe-. 7 upekhindriyam- is missing in S1-3. 8 S3 upekhindriyaüsa- 9 the gap in B2 is over now. 10 B1 S3 -vedayitaü ni- >/ #<[page 216]># %<216 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% a¤¤āsi upekhindriyassa nirodhaü tathattāya cittam upa- saühāsãti\<*<1>*>/ || || Sukhindriyavaggo2 catuttho Tassa uddānaü3 || || Suddhika¤ca Soto\<*<4>*>/ Arahaü\<*<5>*>/ || Dve Samaõabrāhmaõā ca\<*<6>*>/ || Vibhaīgena\<*<7>*>/ tayo vuttā || Araõi\<*<8>*>/ Uppaņikena\<*<9>*>/ cā ti || || ## ## 1. Evam me sutaü\<*<10>*>/ Ekam samayam Bhagavā Sāvatthi- vaü viharati Pubbārāme Migāramātupāsāde || || 2. Tena kho pana samayena Bhagavā sāyaõhasamayam paņisallāõā vuņņhito pacchātape\<*<12>*>/ nisinno hoti piņņhim otā- payamāno || || 3. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā Bhagavato gattāni pāõinā anomajjanto Bhagavantam etad avoca || Acchariyam bhante abbhutam bhante na ceva\<*<12>*>/ dāni bhante Bhagavato tāva parisuddho chavivaõõo pariyodāto sithilāni ca\<*<13>*>/ gattāni sabbāni\<*<14>*>/ baliyajātāni\<*<15>*>/ purato pabbhāro ca\<*<16>*>/ kāyo dissati ca indriyānam a¤¤athattaü\<*<17>*>/ cakkhundriyassa sotindriyassa ghānindriyassa jivhindriyassa kāyindriyassā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 upasaüharatã ti. 2 S1-3 uppaņivaggo (drawn back to the end). 3 S1-3 tatrud- 4 S1-3 suddhakaso (S1 se-) to. 5 B1-2 arahā. 6 B2 -brahmanena ca S1-3 -samaõā vā brāhmaõā vā. 7 S1-3 vibhāvena. 8 S1-3 arahato. 9 S1-3 B2 uppaņipāņikena. 10 this phrase in B1-2 only. 11 S1-3 paccātapake. 12 B1-2 cevaü. 13 in B1 only. 14 S1-3 satthāni. 15 S1-3 valijātāni. 16 S3 va. 17 B1-2 a¤¤ātattaü (B1 -tthaü). >/ #<[page 217]># %% 4. Evaü hetam ânanda hoti jarādhammo yobba¤¤e\<*<1>*>/ vyādhidhammo ārogye\<*<2>*>/ maraõadhammo jãvite\<*<3>*>/ na ceva\<*<4>*>/ tāva parisuddho hoti chavivaõõo pariyodāto sithilāni ca\<*<5>*>/ honti gattāni sabbāni\<*<6>*>/ baliyajātāni\<*<7>*>/ purato pabbhāro ca\<*<8>*>/ kāyo || dissati ca indriyānam a¤¤athattaü cakkhundriyassa\<*<9>*>/ sotindriyassa ghānindriyassa || pe || kāyindriyassā ti || || 5. Idam avoca Bhagavā || idaü vatvā ca\<*<10>*>/ sugato athā- param etad avoca satthā || || Dhãtaü jammã jare\<*<11>*>/ atthu || dubbaõõakaraõã jare || tāva manoramaü vimbaü || jarāya abhimadditaü || || Yo pi\<*<12>*>/ vassasataü jãve || so pi\<*<13>*>/ maccuparāyaõo\<*<14>*>/ || na ki¤ci parivajjeti || sabbam evābhimaddatã ti\<*<15>*>/ || || ## 1. Sāvatthi\<*<16>*>/ || || 2. Atha kho Uõõābho brāhmaõo yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || ekam antaü nisinno kho Uõõābho brāhmaõo Bha- gavantam etad avoca || || 3. Pa¤cimāni bho Gotama indriyāni nānāvisayāni nānāgo- carāni na a¤¤am a¤¤assa gocaravisayam\<*<17>*>/ paccanubhonti\<*<18>*>/ || katamāni pa¤ca || || Cakkhundriyaü sotindriyaü ||pe || kāyindri- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 yubba¤¤o. 2 S1-3 ārogya. 3 S3 has jarādhammo ārogyamaraõadhammo jãvite. 4 B1-2 cevaü. 5 in B1 only. 6 S1-3 satthāni. 7 S1-3 valijātāni. 8 S1-3 hoti. 9 B1 cakkhindr-. 10 missing in S1-3. 11 S1-3 dhittaü jammã jaro. 12 S1-3 ca. 13 B1-2 sabbe instead of so pi. 14 B1-2 -parāyaõā. 15 B1 -manda- 16 missing in S1-3 , B2 adds yaü. 17 S1 -visayassa. 18 B1-2 paccanubhontāni. >/ #<[page 218]># %<218 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% yaü || Imesaü nu kho bho\<*<1>*>/ Gotama pa¤cannam indriyānaü nānāvisayānaü nānāgocarānaü na a¤¤ama¤¤assa gocaravi- sayam paccanubhontānam kim\<*<2>*>/ patisaraõam ko ca\<*<3>*>/ nesaü gocaravisayam paccanubhotã ti || || 4. Pa¤cimāni brāhmaõa indriyāni nānāvisayāni nānāgo- carāni na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaü paccanubhonti\<*<4>*>/ || katamāni pa¤ca || || Cakkhundriyaü || pe || kāyindriyaü || || Imesaü kho brāhmaõa pa¤cannam indriyānam nānāvisa- yānaü nānāgocarānaü na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayam paccanubhontānam mano\<*<5>*>/ paņisaraõam mano ca\<*<6>*>/ nesaü gocaravisayam paccanubhotã ti || || 5. Manassa pana bho Gotama kim paņisaraõanti || || Manassa kho brāhmaõa sati paņisaraõanti || || 6. Satiyā pana bho Gotama kim paņisaraõanti || || Satiyā pana kho\<*<7>*>/ brāhmaõa vimutti paņisaraõanti || || 7. Vimuttiyā pana bho Gotama kim paņisaraõanti || || Vimuttiyā kho brāhmaõa nibbānam paņisaraõanti || || 8. Nibbānassa pana bho Gotama kim paņisaraõanti || || Ajjhaparam\<*<8>*>/ brāhmaõa pa¤haü nāsakkhi pa¤hassa pariyantaü gahetuü || nibbānogadam hi brāhmaõa brahma- cariyaü vussati nibbānaparāyanaü nibbānapariyosānanti || || 9. Atha kho Uõõābho brāhmaõo Bhagavato bhāsitam abhinanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhi- vādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 10. Atha kho Bhagavā acirapakkante Uõõābhe brāh- maõe\<*<9>*>/ bhikkhå āmantesi || || 11. Seyyathā pi bhikkhave kuņāgāre\<*<10>*>/ vā kuņāgārasālā- yaü\<*<11>*>/ vā\<*<12>*>/ pācãnavātapānā suriye uggacchante vātapānena rasmiyo\<*<13>*>/ pavisitvā kāya\<*<14>*>/ patiņņhitā ti || || Pacchimāyam bhante bhittiyanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 mano. 3 S1-3 mano va instead of ko ca. 4 B1-2 paccanubhontāni. 5 missing in S1-3. 6 B1 va. 7 S1-3 omit pana kho. 8 So B1-2, S1 accarasā, S3 accasarā corrected from accasārā. 9 S1-3 Uõõābho brāhmaõo 10 S1-3 -gāram- 11 S1-3 -sālaü. 12 S1-3 insert uttarāya. 13 S1-3 rasmi. 14 S3 kvāssa, S1 has only ssa. >/ #<[page 219]># %% 12. Evam eva kho bhikkhave Uõõābhassa brāhmaõassa Tathāgate saddhā niviņņhā målajātā patiņņhitā daëhā asaü- hāriyā sāmaõena vā brāhmaõena vā devena vā Mārena vā\<*<1>*>/ Brahmunā vā kenaci vā lokasmiü || || Imamhi ce bhikkhave samaye Uõõābho brāhmaõo kālaü kareyya natthi taü saüyojanaü yena saüyojanena saüyutto Uõõābho brāhmaõo puna imaü lokam āgaccheyyāti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<2>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Sākete viharati A¤janavane\<*<3>*>/ Migadāye || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || Atthi nu kho bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma yāni pa¤- cindriyāni tāni pa¤cabalāni honti || yāni pa¤cabalāni tāni pa¤cindriyāni hontã ti\<*<4>*>/ || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā ||pe || || 3. Atthi bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma yāni pa¤cindriyāni tāni pa¤cabalāni honti || yāni pa¤caba- lāni tāni pa¤cindriyāni honti || || Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma yāni pa¤cindriyāni tāni pa¤cabalāni honti || yāni pa¤cabalāni tāni pa¤cindriyāni honti || || 4. Yam bhikkhave saddhindriyam taü saddhābalaü || yaü saddhābalaü taü saddhindriyaü || || Yam viriyindri- yaü taü viriyabalaü || yaü viriyabalaü taü viriyindriyaü || pe || Yam pa¤¤indriyam taü pa¤¤ābalaü || yam pa¤¤ābalaü tam pa¤¤indriyaü || || 5. Seyyathāpi bhikkhave nadã pācãnaninnā pācãnapoõā pācãnapabbharā || tassā\<*<5>*>/ majjhe dãpo || Atthi bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saīkhyaü\<*<6>*>/ gacchati || || Atthi pana bhikkhave pari- yāyo yam pariyāyam āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva {saīkhyaü}\<*<6>*>/ gacchanti\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 inserts gere kvā. 2 this phrase in B1-2 only. 3 S1 a¤jane. 4 S3 honti. 5 S1-3 insert assa. 6 S1-3 tevasaīkhaü. 7 B1 gacchati, S3 gacchanti corrected from gacchati. >/ #<[page 220]># %<220 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% 6. Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma\<*<1>*>/ tassā nadiyā eko soto tveva saīkhyaü\<*<2>*>/ gacchati || || Yaü ca\<*<3>*>/ bhikkhave tassa dãpassa puratthimante\<*<4>*>/ udakaü yaü ca pacchimante\<*<5>*>/ udakaü || || Ayaü\<*<6>*>/ kho bhikkhave || pe || gacchati || || 7. Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saīkhyaü gacchanti\<*<7>*>/ || yaü ca\<*<8>*>/ bhikkhave tassa dãpassa uttarante udakaü ya¤ca dakkhiõante udakaü\<*<9>*>/ || || Ayaü kho\<*<3>*>/ bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma tassā\<*<10>*>/ nadiyā dve sotāni tveva saīkhyaü\<*<10>*>/ gacchanti\<*<12>*>/ || || 8. Evam eva kho bhikkhave\<*<13>*>/ || yaü\<*<14>*>/ saddhindriyaü taü saddhābalaü || yaü saddhābalaü\<*<15>*>/ taü saddhindriyaü || pe || yam pa¤¤indriyaü tam pa¤¤ābalaü || yam pa¤¤āba- laü tam pa¤¤indriyaü || || 9. Pa¤cannam bhikkhave indriyānam bhāvitattā bahulã- katattā bhikkhu āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<16>*>/ sacchi- katvā upasampajja viharatã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<17>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Savatthi- yaü viharati Pubbakoņņhake || || 2. Tatra kho Bhagavā āyasmantam Sāriputtam āmantesi || || 3. Saddahāsi\<*<18>*>/ tvaü Sāriputta || Saddhindriyam bhāvitaü bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanaü\<*<19>*>/ amata- pariyosānaü || la || pa¤¤indriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amatapariyosānanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit yam pari- 2 S1-3 have a streak instead of tveva- 3 missing in S1-3. 4 B1-2 pu (B2på-) rimante. 5 S1-3 pacchima¤ca. 6 S1-3 yaü. 7 S1-3 have only katamo ca -pe- gacchati. 8 S1-3 tāva instead of yaü ca. 9 S1-3 insert -pe-. 10 S1-3 tassa. 11 S1-3 te (S1 ta) va saīkhaü. 12 S1-3 gacchati. 13 S1-3 omit evam eva- 14 S1-3 insert bhikkhave. 15 S1-3 omit yaü saddha- 16 S1-3 abhi¤¤āya. 17 this phrase missing in S3. 18 B1-2 saddhāsi. 19 S3 -parāyanā. >/ #<[page 221]># %% 4. Na khvāham ettha bhante Bhagavato saddhāya gacchāmi saddhindriyam ||la || pa¤¤indriyam bhāvitaü ba- hulãkatam amatogadham hoti || amataparāyanam\<*<1>*>/ amata- pariyosānaü || || Yesaü hi tam bhante a¤¤ātam assa adiņņham aviditam asacchikatam aphusitam\<*<2>*>/ pa¤¤aya te tattha pa- resam saddhāya\<*<3>*>/ gaccheyyuü || Saddhindriyaü || la || pa¤¤in- driyam bhavitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amata- parāyanam amatapariyosānaü\<*<4>*>/ || || Yesa¤ca kho etam bhante\<*<5>*>/ ¤ātaü diņņhaü\<*<7>*>/ viditaü sacchikatam phusitam\<*<7>*>/ pa¤¤āya nikkaīkhā\<*<8>*>/ te tattha nibbicikiccā Saddhindriyaü || pa-pe || pa¤¤indriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadham hoti amataparāyanam amatapariyosānaü || || Mayha¤ca\<*<9>*>/ kho etam bhante ¤ātaü diņņhaü viditaü sacchikatam phusitam pa¤¤āya nikkaīkhāham\<*<10>*>/ tattha paresaü\<*<11>*>/ nibbicikiccho\<*<12>*>/ || Saddhindriyaü || la || pa¤¤indriyaü bhā- vitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amatapariyosānan ti || || 5. Sādhu sādhu Sāriputta || Yesaü hi taü\<*<13>*>/ Sāriputta a¤¤ātam assa\<*<14>*>/ adiņņham aviditam\<*<15>*>/ asacchikatam aphus- sitam\<*<16>*>/ pa¤¤āya te tattha paresaü saddhāya\<*<17>*>/ gaccheyyuü || Saddhindriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amatapariyosānaü || la-pe || pa¤¤indriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amatapariyosānaü || Yesaü ca kho etaü Sāriputta ¤ataü diņņhaü viditaü sacchikatam phusitam pa¤¤āya nikkaīkhā te tattha nibbicikicchā Saddhindriyam bhāvitam bahulã- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -yananti omitting amatapariyosānanti. 2 B1 apassitam. 3 B1 sandhāya. 4 This development from Yesaü hi.. is missing in S1-3. 5 S1-3 bhikkhave etaü instead of etam bhante. 6 S1 diņņhiü. 7 S1-3 B1 passitaü. 8 S1-3 add ya. 9 S1-3 mayhampi. 10 S1-3 nikkhaīkhvāhaü B1 nikkhaõdhā bhaüte or haüte corrected from taüte. 11 missing in S1-3. 12 S1 B1 -kicchā. 13 S1-3 yesaügetam. 14 S1-3 taü assa ( S3 apassa-) taü instead of a¤¤ātaü assa. 15 S1 avitaü. 16 S1 aphassitaü B1 apa- 17 S1-3 paresaddhāya. >/ #<[page 222]># %<222 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% katam amatogadhaü hoti amataparayānam amatapariyo- sānaü || la-pe || pa¤¤indriyam bhāvitam bahulãkatam ama- togadhaü hoti amatapariyosānan ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<1>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthi- yaü viharati Pubbārāme Migāramātupāsāde\<*<2>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi\<*<3>*>/ || || Katinnaü\<*<4>*>/ nu kho bhikkhave indriyānam bhavitattā bahulãkatattā khãnāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyā ti pajānāmã ti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā || la-pe || || 3. Ekassa kho bhikkhave indriyassa bhāvitattā bahulã- katattā khãõāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || Khãnājāti- -nāparam itthattāyā ti pajānāmã ti || || Katamassa ekassa indriyassa\<*<5>*>/ || || 4. Pa¤¤āvato bhikkhave ariyasāvakassa tadanvayā saddhā saõņhāti || tadanvayaü\<*<6>*>/ viriyaü saõņhāti || tadan- vayā sati saõņhāti || tadanvayo\<*<7>*>/ samādhi saõņhāti || || 5. Imassa kho bhikkhave ekassa indriyassa bhāvitattā bahulãkatattā khãnāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || || Khã- nā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || ## 1. \<*<8>*>/ Taü yeva nidānam || || 2. Katinnaü nu kho bhikkhave indriyānam bhāvitattā bahulikatattā khãnāsavo bhikkhu a¤¤am vyākaroti || Khãnā jāti\<*<00>*>/ nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā || la-pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase in B1-2 only. 2 S1-3 add tahiü cattāro suttaü. 3 S1-3 add -pe- 4 B1-2 katãnaü here and further on. 5 S1-3 pa¤¤indriyassa. 6 S1 anvayā. 7 S1-3 anvayā. 8 in B1-2 only, here and in the two next suttas. >/ #<[page 223]># %% 3. Dvinnaü kho bhikkhave indriyānam bhāvitattā ba- hulãkatattā khãõāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || Khãõājāti- -nāparam itthattāyati pajānāmãti || katamesaü dvinnaü || || 4. Ariyāya ca pa¤¤āya ariyāya ca vimuttiyā || || Yā\<*<1>*>/ hissa bhikkhave ariyā pa¤¤ā tad assa pā¤¤indriyaü || yā hissa bhikkhave ariyā vimutti tad assa samādhindriyaü || || 5. Imesaü kho bhikkhave dvinnam indriyānam bhāvi- tattā bahulãkatattā khãnāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || Khãõā jāti- -nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || ## 1. Tam eva nidānaü || || 2. Katinnam nu kho bhikkhave indriyānam bhāvitattā bahulãkatattā khãõāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || Khãõā jāti- -nāparam itthattāyā ti pajānāmã ti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā || la-pe || || 3. Catunnaü kho bhikkhave indriyānam bhāvitattā ba- hulãkatattā khãõāsavo bhikkhu a¤¤aü vyakaroti || Khãnā jāti- -nāparam itthattāyāti pajānāmãti\<*<2>*>/ || || Katamesaü ca- tunnaü || || 4. Viriyindriyassa satindriyassa samādhindriyassa pa¤¤in- driyassa || || 5. Imesaü kho bhikkhave catunnam indriyānam bhāvi- tattā bahulãkatattā khãõāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti\<*<3>*>/ || Khãnā jāti- -nāparam itthattāyā ti pajānāmã ti || || ## 1. Taü yeva nidānaü || || 2. Katinnaü kho bhikkhave indriyānam bhāvitattā- onā- param itthattāyāti pajānāmãti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā || la-pe || || 3. Pa¤cannaü kho bhikkhave indriyānam bhāvitattā ba- hulãkatattā khãnāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || Khãõā jāti- -nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || Katamesam pa¤- cannaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ya. 2 S1-3 pajanātã ti. 3 S1-3 vyākarotã ti. >/ #<[page 224]># %<224 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% 4. Saddhindriyassa viriyindriyassa satindriyassa samādhin- driyassa pa¤¤indriyassa || || 5. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānam bhā- vitattā bahulãkatattā khãnāsavo bhikkhu a¤¤aü vyākaroti || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nā- param itthattāyāti pajānāmã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<1>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Kosam- biyaü viharati Ghositārāme || || 2. Tena kho pana samayena āyasmatā Piõķolabhara- dvājena a¤¤ā vyākatā hoti || Khãõā jāti vusitam brahma- cariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || 3. Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa. saīkamiüsu\<*<2>*>/ || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || ekam antaü nisinnā\<*<3>*>/ kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || âyasmatā bhante\<*<4>*>/ Piõķolabhāradvājena a¤¤ā vyākatā Khãnā jāti- -nāparam itthattāyāti pajānāmãtã || || Kiü nu kho bhante atthavasaü sampassamānena āyasmatā Piõķolabhāradvājena a¤¤ā vyā- katā Khãõā jāti- -nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || 4. Tiõõannam kho pana\<*<5>*>/ bhikkhave indriyānam bhāvi- tattā bahulãkatattā Piõķolabhāradvājena bhikkhunā a¤¤ā vyākatā Khãõā jāti- -nāparam itthattāyāti pajānāmã ti || || Katamesaü tiõõānaü || || 5. Satindriyassa samādhindriyassa pa¤¤indriyassa || || 6. Imesaü kho bhante tiõõannam bhāvitattā bahulãka- tattā Piõķolabhāradvājena bhikkhunā a¤¤ā vyākatā || Khãnā jāti- -nāparam itthattāyā ti pajānāmã ti || || 7. Imāni ca bhikkhave tãõi indriyāni\<*<6>*>/ || || Kiünantāni\<*<7>*>/ || khayantāni || || Kissa khayantāni\<*<8>*>/ || jātijarāmaraõassa || || Jāti- jarāmaraõaü khayan ti\<*<9>*>/ kho bhikkhave sampassamānena\<*<10>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 this phrase in B1-2 only. 2 S3 upasaīkami. 3 S3 B1 nisi (S3-sã) nno. 4 missing in S3. 5 in S1-3 only. 6 B1 tãõindriyāni. 7 S1-3 ki¤ca(S1 kima) katamāni. 8 S1-3 omit kissa kha- 9 S1-3 taü. 10 B2 sampha- >/ #<[page 225]># %% Piõķolabhāradvājena bhikkhunā a¤¤ā vyākatā || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karāõãyaü || nāparam itthat- tāyā ti pajānāmã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<1>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Aīgesu viharati âpanaü nāma Aīgānaü nigamo || || 2. Tatra kho Bhagavā āyasmantam Sāriputtam āman- tesi || || Yo so Sāriputta ariyasāvako Tathāgate ekantagato\<*<2>*>/ abhippasanno || api nu\<*<3>*>/ so Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā khaīkheyya vā vicikiccheyya vā ti || || 3. Yoso bhante ariyasāvako Tathāgate ekantagato\<*<2>*>/ abhippasanno || na so Tathāgate vā Tathāgatasāsane\<*<4>*>/ vā kaīkheyya vā vicikiccheyya vā || || Saddhassa\<*<5>*>/ hi bhante ariyasāvakassa etam pāņikaīkhaü\<*<6>*>/ || yam āraddhaviriyo viharissati akusalānaü dhammānam pahānāya kusalānaü dhammānam upasampadāya thāmavā daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu\<*<7>*>/ dhammesu || || 4. Yaü hissa bhante viriyaü\<*<8>*>/ tad assa viriyindriyam\<*<9>*>/ || || Saddhassa hi bhante ariyasāvakassa āraddhaviriyassa etam pāņikaīkhaü\<*<6>*>/ || yaü satimā bhavissati paramena satine- pakkena samannāgato cirakatam pi cirabhāsitam pi\<*<10>*>/ saritā anussaritā || || 5. Yā\<*<11>*>/ hissa bhante sati tad assa satindriyaü || || Saddhassa hi bhante ariyasāvakassa āraddhaviriyassa upaņņhitasatino etam pātikaīkhaü\<*<12>*>/ || yaü vossaggāramma- õaü\<*<13>*>/ karitvā labhissati samādhim labhissati cittassa ekaggataü\<*<14>*>/ || || 6. Yo\<*<15>*>/ hissa bhante samādhi tad assa samādhindri- yaü\<*<16>*>/ || || Saddhassa hi bhante ariyasāvakassa upaņņhita- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase in B1-2 only. 2 S1-3 ekanti- always. 3 B1 na instead of api nu, B2 nothing. 4 S1-3 tathāgatassa sāsane. 5 S1-3 saddhāssa. 6 S1-3 -kaükhā always. 7 S1 akusa- 8 S3 viriyindriyaü. 9 S1-3 viriyindriyassa. 10 missing in S1-3. 11 S1-3 yaü. 13 S1 pavatassaggā- S3 panavavassaggā- 14 S1-3 cittasseka- 15 S1-3 so. 16 S1-3 -ya. >/ #<[page 226]># %<226 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% satino samāhitacittassa etam pāņikaīkhaü\<*<1>*>/ || yam evam pajānissati\<*<2>*>/ Anamataggo kho saüsāro pubbā\<*<3>*>/ koņi na pa¤¤ā- yati || avijjānãvaraõānaü sattānaü taõhāsaüyojanānaü sandhāvatam saüsarataü\<*<4>*>/ avijjāya tveva tamokāyassa\<*<5>*>/ asesavirāganirodho santam etam padam phanitam etam padam yad idaü sabbasaīkhārasamatho\<*<6>*>/ sabbupadhipaņi- nissaggo taõhakkhayo virāgo nirodho nibbānaü || || 7. Yā hissa bhante pa¤¤ā tad assa pa¤¤indriyaü || Saddho\<*<7>*>/ so bhante ariyasāvako evam padahitvā padahitvā evaü saritvā saritvā evaü samādahitvā\<*<8>*>/ samādahitvā evam pajānitvā pajānitvā\<*<9>*>/ evam abhisaddahati || Ime kho te dhammā ye me pubbe sutavā ahesuü || te dānāham\<*<10>*>/ etarahi kāyena ca phusitvā\<*<11>*>/ viharāmi || pa¤¤āyaca ativijjha\<*<12>*>/ passāmãti || || 8. Yā hissa bhante saddhā tad assa saddhindriyan ti || || 9. Sādhu sādhu Sāriputta || || Yo so Sāriputta ariyasāvako Tathāgate ekantagato abhippasanno na so Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā kaīkheyya vā vicikiccheyya vā || || Saddhassa hi Sāriputta ariyasāvakassa etam pātikaīkhaü\<*<13>*>/ || yaü\<*<14>*>/ āraddhaviriyo viharissati akusalānaü dhammānam pahānāya kusalānam dhammānam upasampadāya thāmavā daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu || || 10--13. Yaü hissa Sāriputta viriyam tad assa viriyin- driyaü\<*<15>*>/ || || Saddhassa\<*<16>*>/ hi Sāriputta ariyasāvakassa ||pe || Saddho\<*<7>*>/ so Sāriputta ariyasāvako evam padahitvā pada- hitvā evam saritvā saritvā\<*<17>*>/ evaü samādahitvā samāda- hitvā\<*<17>*>/ evam pajānitvā pajānitvā evam abhisaddahati\<*<18>*>/ || || Ime kho te dhammā ye me pubbe sutavā ahesuü || te dānāham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -kaükhā. 2 S1-3 jānissati. 3 B1-2 pubba. 4 S1 adds vā. 5 S3 samo- S1-3 -kāyasseva. 6 S3 -saīkhāre- 7 S1-3 sa kho. 8 S1-3 omit evaü saritvā- 9 S3 does not repeat pajānitvā. 10 S1 dānahaü B1-2 nāhaü both always. 11 S1-3 phassitvā. 12 B1 pativijjha. 13 S1 pvņi- 14 missing in S1-3. 15 S1 -indriya. 16 S1 saddha. 17 S1-3 do not repeat sāritvā samādahitvā. 18 S1-3 -saddahi. >/ #<[page 227]># %% etarahi kāyena ca phusitvā\<*<1>*>/ viharāmi pa¤¤āya\<*<2>*>/ ca ativijjha\<*<3>*>/ passāmã ti || || 14. Yā hissa Sāriputta saddhā tad assa saddhindriyanti || || Jarāvaggo pa¤camo || ||4 Tassa uddānaü5 || || Jarā Uõõābho\<*<6>*>/ brāhmaõo\<*<7>*>/ || Sāketo\<*<8>*>/ Pubbakoņņhako\<*<9>*>/ || Pubbārāme ca\<*<10>*>/ cattāri || Piõķolo Saddhena te dasāti\<*<11>*>/ || || ## ## 1. Evam me sutaü\<*<12>*>/ Ekam samayam Bhagavā Kosalesu viharati sālāyaü\<*<13>*>/ brāhmaõagāme || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || pe [pa] || || 3. Seyyathāpi bhikkhave ye keci tiracchānagatā\<*<14>*>/ pāõā sãho migarājā tesam\<*<15>*>/ aggam akkhāyati yad idaü thāmena javena sårena\<*<16>*>/ || evam eva kho bhikkhave\<*<17>*>/ ye keci bodha- pakkhiyā\<*<18>*>/ dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāya || || Katame ca bhikkhave bodhipakkhiyā dhammā || || 4. Saddhiyindriyam bhikkhave bodhapakkhiyo dhammo tam bodhāya saüvattati || Viriyindriyam bodhapakkhiyo dhammo tam bodhāya saüvattati || || Satindriyam bodha- pakkhiyo\<*<19>*>/ dhammo tam bodhāya saüvattati || Samādhin- driyam bodhapakkhiyo\<*<19>*>/ dhammo tam bodhāya saüvattati || || Pa¤¤indriyam bodhapakkhiyo\<*<19>*>/ dhammo tam bodhāya saüvattati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 saddha. 2 S1-3 phassitvā. 3 B1 paņicijjha. 4 driven back to the end in S1-3. 5 S1-3 tatrud- 6 S1-3 Uõõabha. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 -ta. 9 S1-3 -ka. 10 S1-3 na. 11 S1-3 Piõķola āpa (S3 -pa) õena ca (S3 vā ) ti. 12 This in B1-2 only. 13 B1 kosalāyaü B2 kosā- 14 B1 tiracchānaü- 15 S1-3 intervert tesaü migarājā. 16 S1-3 suriyena. 17 S1 hi. 18 B1-2 bodhi- always S1-3 -pakkhikā. 19 S1-3 -pakkhiko. >/ #<[page 228]># %<228 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% 5. úeyyathāpi bhikkhave ye keci tiracchānagatā pāõā sãho migarājā tesam\<*<1>*>/ aggam akkhāyati yad idaü thāmena javena\<*<2>*>/ sårena\<*<3>*>/ || evam eva kho bhikkhave ye keci bodha- pakkhiyā\<*<4>*>/ dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyāti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<5>*>/ Ekaü samayaü Bhagavā Mallikesu\<*<6>*>/ viharati Uruvelakappaü nāma Mallikānaü\<*<7>*>/ nigamo || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || 3. Yāva kãva¤ca bhikkhave ariyasāvakassa ariya¤āõaü\<*<8>*>/ na uppannaü\<*<9>*>/ hoti || neva tāva catunnam indriyānam saõ- ņhiti hoti\<*<10>*>/ || neva tāva catunnam indriyānaü avaņņhiti hoti || || Yato ca kho\<*<11>*>/ bhikkhave ariyasāvakassa ariya- ¤āõaü\<*<8>*>/ uppannaü hoti || atha catunnam indriyānaü saõ- ņhiti hoti || atha catunnam indriyānam avaņņhiti hoti || || 4. Seyyathāpi bhikkhave yāva kãva¤ca kåņāgārassa kå- ņam na ussitaü hoti || neva tāva\<*<12>*>/ gopānasãnaü saõņhiti hoti || neva tāva gopānasãnam avaņņhiti hoti || || Yato ca kho bhikkhave kåņāgārassa kåņam ussitaü hoti || atha kho gopānasãnam saõņhiti hoti\<*<13>*>/ || atha kho gopānasãnam avaņ- ņhiti hoti || || Evam eva kho bhikkhave yāva kãva¤ca ari- yasāvakassa ariya¤¤āõaü na\<*<11>*>/ uppannaü hoti || neva tāva catunnam indriyānaü saõņhiti hoti\<*<13>*>/ || neva tāva catunnam indriyānam avaņņhiti hoti || || Yato ca kho\<*<11>*>/ bhikkhave ariyasāvakassa ariya¤ānam uppannaü hoti || atha catunnam indriyānam || pa || avaņņhiti\<*<14>*>/ hoti || || Katamesaü catunnaü || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pakkhiko. 2 missing in S3. 3 S1 såriyena S3 purisena corrected from suriyena. 4 B1-2 bokhi- always S1-3 -pakkhikā. 5 this phrase in B1-2 only. 6 S1 malakesu S3 -tesu. 7 S1-3 mallatānaü. 8 S1-3 ariyaü- 9 S1-3 nuppannaü instead of na up- 10 this phrase is missing in S1-3. 11 missing in S1-3. 12 S1-3 tāva¤ca corrected from tāva¤cā in S1. 13 this phrase is missing in S3. 14 B1 āņņhã ti S1-3 saõņhãti. >/ #<[page 229]># %% Saddhindriyassa viriyindriyassa satindriyassa samādhindri- yassa || || 5. Pa¤¤āvato bhikkhave ariyasāvakassa tadanvayā saddhā saõņhāti || tadanvayaü viriyaü saõņhāti || tadanvayā sati saõņhāti || tadanvayo\<*<1>*>/ samādhi saõņhātãti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<2>*>/ Ekam samayam Bhagavā Kosam- biyaü viharati Ghositārāme || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Atthi nu kho\<*<3>*>/ bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma sekho bhikkhu sekhabhåmiyaü\<*<4>*>/ ņhito Sekhosmã ti pajāneyya || asekho bhikkhu asekhabhåmiyaü ņhito Asekhosmãti pajā- neyyāti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā || la\<*<5>*>/ || || 3. Atthi bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma sekho bhikkhu sekhabhåmiyaü ņhito\<*<6>*>/ Sekhosmãti pajāneyya || asekho bhikkhu asekhabhåmiyaü ņhito\<*<7>*>/ Asekhosmãti pa- jāneyya || || 4. Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma sekho bhikkhu sekhabhåmiyaü ņhito\<*<8>*>/ Sekho smãti pajānāti || || Idha bhikkhave sekho bhikkhu Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānāti || Ayam dukkhasamuda- yo ti ya- pa- || Ayaü dukkhanirodho ti ya- pa- || Ayam dukkhanirodhagāminã patipadā ti ya- pa- || || Ayam pi\<*<9>*>/ kho bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma sekho bhikkhu sekhabhumiyaü ņhito\<*<8>*>/ Sekhosmãti pajānāti || || 5. Puna ca param bhikkhave sekho bhikkhu iti paņisa¤- cikkhati\<*<10>*>/ || || Atthi nu kho ito bahiddhā a¤¤o samaõo vā brāhmaõo vā yo evam bhåtaü tacchaü tathā\<*<11>*>/ dhammaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -anvayā. 2 this phrase in B1-2 only. 3 S1-3 insert me. 4 B1 -bhummiyaü always B2 -bhå- 5 S1-3 have only -pe-. 6 S1-3 bhåmisaõņhati S3 bhumiyaüsaõņhito. 7 S1 ņhiti. 8 S1 -bhåmisaõņhito instead of -bhåmiyaüņhito. 9 in S1-3 only. 10 S1 paņicikkhati. 11 B1 tathaü B2 tatha. >/ #<[page 230]># %<230 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% deseti yathā Bhagavā ti || so evam pajānāti || Natthi kho\<*<1>*>/ ito bahiddhā a¤¤o samaõo vā brāhmaõo vā yo evam bhåtam taccham tathā\<*<2>*>/ dhammam deseti yathā\<*<3>*>/ Bhagavā ti || || Ayam pi kho bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma sekho bhikkhu sekhabhåmiyaü ņhito Sekhosmã ti pajānāti || || 6. Puna ca param bhikkhave sekho bhikkhu pa¤cindri- yāni pajānāti || saddhindriyam || viriyo || sati-\<*<1>*>/ || samādhi- || pa¤¤indriyam || yaü\<*<4>*>/ gatikāni yam paramāni yam phalāni\<*<5>*>/ yam pariyosanāni na heva\<*<6>*>/ kho kāyena phusitvā\<*<7>*>/ viharati pa¤¤āya ca ativijjha\<*<8>*>/ passati || || Ayam pi\<*<4>*>/ kho bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma sekho bhikkhu sekha- bhåmiyaü ņhito Sekhosmã ti pajānāti || || 7. Katamo ca bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma asekho bhikkhu asekhabhåmiyaü ņhito Asekho- smãti pajānāti || || Idha bhikkhave asekho bhikkhu pa¤cindri- yāni pajānāti || saddhindriyaü || pe || pa¤¤indriyaü || yaīgati- kāni yamparamāni yamphalāni yampariyosanāni || Kāyena ca phusitvā\<*<9>*>/ viharati pa¤¤āya ca ativijjha\<*<8>*>/ passati || || Ayam pi kho bhikkhave pariyāyo yam pariyāyam āgamma asekho bhikkhu asekhabhåmiyaü ņhito Asekho smãti pajānāti || || 8. Puna ca param bhikkhave asekho bhikkhu cha in- driyāni pajānāti || cakkhundriyaü sotindriyaü ghānindriyaü jivhindriyam kāyindriyam manindiyaü || imāni kho\<*<4>*>/ cha indriyāni sabbena sabbam sabbathā sabbam aparisesā nirujjhissanti\<*<10>*>/ || a¤¤āni ca\<*<4>*>/ cha indriyāni na kuhi¤ci kis- mi¤ci uppajjissantã ti pajānāti || || Ayam pi kho bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma asekho bhikkhu asekha- bhåmiyaü ņhito Asekhosmã ti pajānātã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 B1-2 tathaü. 3 S1 tathā. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 balāni. 6 B1 eva. 7 S1 phassitvā S3 passitvā. 8 S1 -jjhā B1 paņi- 9 S1-3 passitvā. 10 S1-3 nirujjhanti. >/ #<[page 231]># %% ## 2. Seyyathāpã bhikkhave yāni kānici jaīgalānam\<*<1>*>/ pā- õānam padajatāni sabbāni tāni\<*<2>*>/ hatthipade samodhānaü gacchanti || hatthipadaü tesam aggam akkhāyati yad idam mahantattena || evam eva kho bhikkhave yāni kānici pa- dāni bodhāya saüvattanti pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yadidam\<*<3>*>/ bodhāya || || 3. Katamāni ca bhikkhave padāya bodhāya saüvattanti || || Saddhindriyam bhikkhave padaü tam bodhāya saüvattati || viriyindriyam- || satindriyaü-\<*<4>*>/ || samādhindriyaü- || pa¤¤in- driyam padaü tam bodhaya {saüvattati} || || 4. Seyyathāpi bhikkhave yāni kānici jaīgalānam\<*<5>*>/ pāõā- nam padajatāni sabbāni tāni hatthipade samodhānam gacchanti || hatthipadaü tesam aggam akkhayati yad idam mahantattena\<*<6>*>/ || evam eva kho bhikkhave yāni kānici\<*<7>*>/ pādāni bodhāya saüvattanti || pa¤¤indriyam padaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyā ti\<*<8>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci sāragandhā lohitacan- danaü tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhiyā\<*<9>*>/ dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyā ti || || 3. Katame ca bhikkhave bodhapakkhiyā dhammā || || Saddhindriyam bhikkhave bodhipakkhiyo dhammo tam bodhāya saüvattati || pe || pa¤¤indriyaü bodhipakkhiyo dhammo tam bodhāya saüvattati\<*<10>*>/ || || 4. Seyyathāpi bhikkhave ye keci sāragandhā lohitacan- danamo -pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyā ti\<*<11>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 jaīgalāni S3 jaīgamānaü. 2 missing in S1. 3 S1-3 didaü. 4 missing in S3. 5 S1-3 jaīgamāni. 6 S2 mahatattena. 7 S1 yānici instead of yāni kānici. 8 B1 omit ti. 9 B1-2 bodhi- S1-3 -pakkhikā both always. 10 S1-3 add -pe- 11 Repetition of number 1 in all the MSS. >/ #<[page 232]># %<232 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Ekadhamme\<*<2>*>/ patiņņhitassa bhikkhave bhikkhuno pa¤- cindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni || || Katamasmim ekadhamme || Appamāde\<*<3>*>/ || || 3. Katamo ca bhikkhave appamādo || || Idha bhikkhave bhikkhu cittaü rakkhati āsavesu ca sāsavesu\<*<4>*>/ ca dhamme- su || tassa\<*<5>*>/ cittaü rakkhato āsavesu ca sāsavesu ca dham- mesu saddhindriyam pi bhāvanā pāripåriü gacchati || pe || pa¤¤indriyam pi bhāvanā pāripåriü gacchati || || 4. Evam\<*<6>*>/ kho bhikkhave ekadhamme patiņņhitassa bhikkhuno pa¤cindriyāni bhāvitāni honti subhāvitānã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<7>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Uruvelā- yaü viharati najjā Nera¤jarāya tãre Ajapālanigrodhe pathamābhisambuddho || || 2. Atha kho Bhagavato rahogatassa\<*<8>*>/ patisallãnassa evam cetaso parivitakko udapādi || Pa¤cindriyāni bhāvitāni ba- hulãkatāni amatogadhāni honti amataparāyanāni amata- pariyosānāni || Katamāni pa¤ca || saddhindriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amata- pariyosānaü || viriyindriyaü || satindriyaü || samādhindriyam || pa¤¤indriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amatapariyosānam || imani pa¤cindriyāni bhāvitāni bahulãkatāni amatogadhāni honti amataparāya- nāni amatapariyosānānã ti || || 3. Atha kho Brahmā sahampati Bhagavato cetasā ceto- parivitakkam a¤¤āya seyyathāpi nāma balavā puriso sam- mi¤jitaü\<*<9>*>/ vā bāham pasāreyya pasāritaü vā bāhaü sammi¤jeyya\<*<10>*>/ || evam eva\<*<11>*>/ Brahmaloke\<*<12>*>/ antarahito Bhagavato purato pātur ahosi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 S1 ekadhammo. 3 S1-3 appamādo. 4 S1 savesu. 5 S1-3 tasmiü. 6 B1-2 insert pi. 7 this phrase in S1-3 only. 8 S1 rahogato. 9 B1-2 sama¤chitaü. 10 B1-2 sama¤cheyya. 11 S1-3 evaü. 12 S1-3 -lakato. >/ #<[page 233]># %% 4. Atha kho Brahmā sahampati ekaüsam uttarāsaīgaü karitvā yena Bhagavā tenā¤jalim paõāmetvā Bhagavantam etad avoca || || Evam etam Bhagavā evam etaü Sugata pa¤cindriyāni bhāvitāni bahulãkatāni amatogadhāni honti amataparāyanāni amatapariyosānāni || || Katamāni pa¤ca || saddhindriyam bhāvitam bahulãkatam amatogadhaü hoti amataparāyanam amatapariyosānaü || la-pe || pa¤¤indriyam bhāvitamo -amatapariyosānaü || || Imāni pa¤cindriyāni bhā- vitāni bahulãkatāni amatogadhāni honti amataparāyanāni amatapariyosānāni\<*<1>*>/ || || 5. Bhåtapubbāham bhante Kassape {sammāsambuddhe} brahmacariyam acariü\<*<2>*>/ || || Tatra pi mam evaü jānanti Sahako bhikkhu sahako bhikkhåti || so khvāham\<*<3>*>/ bhante imesaü yeva\<*<4>*>/ pa¤cannam indriyānam bhavitattā bahulã- katattā kāmesu kāmacchandam virājetvā kāyassa bhedā param maraõā sugatim brahmalokam upapanno || tatra pi mam evaü jānanti\<*<5>*>/ Brahmā sahampati\<*<6>*>/ Brahmāsaham- patã ti || || 6. Evam etam Bhagavā evam etaü Sugata\<*<4>*>/ aham etaü jānāmi aham etam passāmi\<*<7>*>/ yathā imāni pa¤cindriyāni bhāvitāni bahulãkatāni amatogadhāni honti amataparāya- nāni amatapariyosanānã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<8>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Gijjhakåņe pabbate Såkarakhatāyaü\<*<9>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā āyasmantaü Sāriputtam āman- tesi || kiü\<*<10>*>/ nu kho Sāriputta atthavasaü sampassamāno\<*<11>*>/ khãõāsavo bhikkhu Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā pa- ramanipaccākāraü\<*<12>*>/ pavattamāno\<*<13>*>/ pavatteti\<*<14>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pariyosanānãti. 2 S1-3 insert -pe- 3 S1-3 khoham. 4 missing in S1-3. 5 S1 pajānanti. 6 B1 omits brahmā- 7 S1-3 omit aham etam passāmi. 8 this phrase in S1-3 only. 9 B2 -khātāyaü S3 -katāyaü. 10 S1-3 kathan. 11 S1 b2 sampha- 12 B1-2 -nipacca- always. 13 S1-3 pavattamāne (corrected from -māno in S1). 14 B1-2 pavattatã ti B1 pavattã ti. >/ #<[page 234]># %<234 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% Anuttaraü\<*<1>*>/ hi bhante\<*<2>*>/ yogakkhemaü\<*<3>*>/ sampassamāno khãõāsavo bhikkhu Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā pa- ramanipaccākāram pavattamāno\<*<4>*>/ pavattetã ti\<*<5>*>/ || || 3. Sādhu sādhu Sāriputta anuttaraü\<*<6>*>/ hi Sāriputta yo- yakkhemam\<*<7>*>/ sampassamāno khãõāsavo bhikkhu Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā paramanipaccākāram pavattamāno pavattetã ti\<*<8>*>/ || || 4. Katamo ca Sāriputta anuttaro yogakkhemo yaü sampassamāno khãõāsavo bhikkhu Tathāgate vā Tathā- gatasāsane vā paramanipaccākāram pavattamāno pavatte- tã ti || || 5. Idha bhante khãõāsavo bhikkhu saddhindriyam bhā- veti upasamagāmiü sambodhagāmim || viriyindriyam\<*<9>*>/ || sa- tindriyaü\<*<9>*>/ || samādhindriyam\<*<9>*>/ || pa¤¤indriyam bhāveti upa- samagāmiü sambodhagāmiü || || Ayaü kho bhante anuttaro yogakkhemo yaü\<*<10>*>/ sampassamāno khãõāsavo bhikkhu Tathā- gate vā Tathāgatasāsane vā paramanipaccākāram pavatta- māno pavattetã ti || || 6. Sādhu sādhu Sāriputta || eso hi Sāriputta anuttaro yogakkhemo yam\<*<10>*>/ sampassamāno khãnāsavo bhikkhu Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā paramanipaccākāram pavattamāno pavatteti || || 7. Katamo ca Sāriputta paramanipaccākāro yaü\<*<2>*>/ khã- õāsavo bhikkhu Tathāgate vā\<*<11>*>/ Tathāgatasāsane vā para- manipaccākāram pavattamāno pavattetã ti || || 8. Idha bhante khãõāsavo bhikkhu satthari sagāravo viharati sappatisso\<*<12>*>/ || dhamme sagāravo viharati sappatisso || saīghe- || sikkhāya- || samādhismiü sagāravo viharati sappa- tisso || || Ayaü kho bhante paramanipaccākāro yaü khãõā- savo bhikkhu Tathāgate vā Tathāgatasāsane vā paramani- paccākāram pavattamāno pavattetã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 anuttaro S3 anuttare. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 yogakkhemo yaü. 4 S1-3 pavattayamāno. 5 B1-2 pavattatã ti always. 6 S1-3 anuttaro. 7 S1-2 khemo S3 adds sve. 8 S1-3 pavatteti. 9 B1-2 add bhāveti. 10 S1-3 anuttaraü . . . yogakkhemaü, yaü being suppressed. 11 S1 omits tathāgate vā. 12 B1-2 sappaņisso. >/ #<[page 235]># %% 9. Sādhu sādhu Sāriputta || eso hi Sāriputta paramani- paccākāro yaü khãõāsavo bhikkhu Tathāgate vā Tathāga- tasāsane vā paramanipaccākāram pavattamāno pavattetã ti || || ## 1. Sāvatthi || || 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni bhāvitāni bahulãkatāni anuppannāni uppajjanti nā¤¤atra Tathāgatassa pātubhāvā\<*<1>*>/ arahato sammāsambuddhassa || || 3. Katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samādhindriyam pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyani bhāvitāni bahulãkatāni anuppan- nāni uppajjanti nā¤¤atra Tathāgatassa pātubhāvā\<*<2>*>/ arahato sammāsambuddhassāti || || ## 1--2. \<*<3>*>/ Sāvatthi || || Tatravoca || || 3. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni bhāvitāni bahulãkatāni anuppannāni uppajjanti na¤¤atra sugatavinayā || || 4. Katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü. samādhindriyam pa¤¤indriyam || || Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyāni bhāvitāni bahulãkatāni anuppan- nāni uppajjanti nā¤¤atra sugatavinayā ti || || Vaggo chaņņho\<*<4>*>/ || || Tassuddānaü\<*<5>*>/ || || Sālam Mallikaü\<*<6>*>/ Sekho ca || Pade Sāre\<*<7>*>/ Patiņņhito\<*<8>*>/ || Brahma Såkarakhatāya\<*<9>*>/ || Uppāde\<*<10>*>/ apare duve\<*<11>*>/ ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tathābhāvo. 2 S1-3 tathā (S3-tha) bhāvo. 3 in S1-3 only. 4 S1-3 chaņņho vaggo. 5 S1-3 uddānaü. 6 S1 malatam S3 malaü na. 7 S1-3 padesāsāraü. 8 S1 -ņhitaü. 9 B1-2 sukarakhātāyo. 10 S1 uppada S3 uppara (or -re?). 11 S3 dve. >/ #<[page 236]># %<236 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% ## ## 1. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni bhāvitāni bahulãkatāni saüyojanānam pahānāya {saüvattanti} || || ## 2. -anusayasamugghātāya saüvattanti || || ## 2. -addhānapari¤¤aya {saüvattanti} || || ## 2. -āsavānaü khayāya {saüvattanti} || || 3. Katamāni pa¤ca || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indri- yaü || || Imāni kho bhikkhave pa¤cindriyāni bhāvitāni bahulãkatāni saüyojanānam pahānāya saüvattanti anusaya- samugghātāya saüvattanti || addhānapari¤¤āya saüvattantã ti || āsavānaü khayāya saüvattanti\<*<2>*>/ || || ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānam\<*<3>*>/ bhā- vitattā bahulãkatattā dvinnam phalānam a¤¤ataram phalam pāņikaīkham\<*<4>*>/ diņņheva dhamme a¤¤ā sati vā upādisese anāgāmitā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1. 2 B1-2 have a special text for each of these four suttas, -- followed by a summing up text; but this last text alone is to be found in the Singhalese MSS. 3 S1-3 pa¤cindriyānaü. 4 S1-3 pāņikaükhā. >/ #<[page 237]># %% ## 2. Pa¤cimani bhikkhave indriyāni || katamāni pa¤ca || || Saddhindriyam || la-pe || pa¤¤indriyaü || || Imāni kho bhik- khave pa¤cindriyāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānam bhā- vitattā bahulãkatattā satta phalā sattānisaüsā patikaīkhā || katame satta phalā sattānisaüsā || || 4. Diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārādheti || || No ce diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārādheti || atha maraõakāle a¤¤am ārādheti || || No ce diņņheva dhamme paņihacca\<*<1>*>/ a¤¤am ārādheti || || no ce maraõa kāle a¤¤am ārādheti || atha pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānam parikkhayā\<*<2>*>/ antarāparinibbāyã hoti\<*<3>*>/ || upahacca parinibbāyã hoti || asaīkhāraparinibbāyã hoti || sasaīkhāraparinibbāyã\<*<4>*>/ hoti || uddhaüsoto hoti akaniņņhagāmã || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam indriyānam bhāvi- tattā bahulãkatattā ime satta phalā sattanisaüsā paņi- kaīkhā ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci jambudãpakā rukkhā Jambu tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhikā\<*<5>*>/ dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāya || || 3. Katame ca bhikkhave bodhapakkhikā dhammā || || Saddindriyam bhikkhave bodhapakkhiko dhammo tam bodhāya saüvattati || viriyindriyaü\<*<6>*>/ || satindriyaü || samādhin- driyaü || pa¤¤indriyam bodhapakkhiko dhammo tam bodhāya saüvattati || || Seyyathāpi bhikkhave ye keci jambådãpakā rukkhā jambu tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhipakkhikā dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1-2. 2 S3 adds ya. 3 B1 insert ||la || 4 B1 sasaīkhāranibbāyã. 5 B1-2 bokhipakkhiyā-yo always. 6 S1-3 add -pe >/ #<[page 238]># %<238 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci devānaü Tāvatiüsānam rukkhā\<*<1>*>/ Pāricchattako tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhikā dhammā pa¤¤indri- yaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāya\<*<2>*>/ || || 3. Katame ca bhikkhave bodhapakkhikā dhammā || || saddhindriyam bhikkhave bodhapakkhiko dhammo tam bodhāya saüvattati || pa [pe] || pa¤¤indriyam bodhapakkhiko dhammo tam bodhāya saüvattati || || Seyyathāpi bhikkhave ye keci devānaü Tāvatiüsānaü\<*<3>*>/ rukkhā\<*<1>*>/ Pāricchattako tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhikā dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyā ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci Asurānam\<*<4>*>/ rukkhā Cittapāņali\<*<5>*>/ tesam aggam\<*<6>*>/ akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhikā dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāya || || 3. Katame ca bhikkhave bodhapakkhikā dhammā || Saddhindriyam bhikkhave- -tam bodhāya saüvattati || pa [pe] || pa¤¤indriyaü- -tam bodhāya saüvattati || || Seyya- thāpi bhikkhave ye keci asurānam\<*<4>*>/ rukkhā Cittapāņali te- sam aggam akkhāyati || evam eva- -pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāyā ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci Supaõõānaü\<*<7>*>/ rukkhā Kåņasimbali\<*<8>*>/ tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhikā dhammā pa¤¤indriyaü tesam aggam akkhāyati yad idam bodhāya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 rukkhānaü. 2 S1-3 bodhāyā ti. 3 missing in S1-3. 4 B1-2 aså- 5 S3 -pātalã. 6 S1 repeats aggam. 7 S3 supannānaü B1 suba- B2 upaõõānaü. 8 S3 -simbalã B1-2 koņasippali this always. >/ #<[page 239]># %% 3. Katame ca bhikkhave bodhapakkhikā dhammā || || Saddhindriyam bhikkhave- -bodhāya saüvattati || la-pe || pa¤¤indriyaü- -bodhāya saüvattati || || Seyyathāpi bhik- khave ye keci Supaõõānam\<*<1>*>/ rukkhā\<*<2>*>/ Kåņasimbali tesam aggam akkhāyati || evam eva kho bhikkhave ye keci bodhapakkhikā dhammā pa¤¤indriyam tesam aggam akkhā- yati yad idam bodhāyā ti || || Bodhipakkhiyavaggo\<*<3>*>/ sattamo || || Tassuddānaü\<*<4>*>/ || || Saüyojanā Anusayā\<*<5>*>/ || Pari¤¤ā\<*<6>*>/ âsavakkhaya\<*<7>*>/ || Dve Phalā caturo Rukkhā || Vaggo tena pavuccatã ti\<*<8>*>/ || || ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā pācã- napoõā-\<*<9>*>/ -evam eva kho bhikkhu pa¤cindriyāni bhāvento- -nibbānapabbhāro- kathaü ca- -nibbānapabbhāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu saddhindriyam bhāveti vi- veka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || viriyin- driyaü || satindriyaü || samādhindriyaü || pa¤¤indriyam bhā- veti viveka nissitaü- -vossaggapariõāmim || || 4. Evaü kho bhikkhave bhikkhu- -nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 suba- 2 S1 rukkhānaü. 3 S1-3 Sambodhivaggo drawn back to the end. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 -janaü -sayaü. 6 S1-3 addhānaü. 7 S1-3 -khayaü. 8 B1 pavuccati; this uddāna is rehearsed at the end of the saüyutta with the change of addhānaü instead of pari¤¤ā and sattānisaüsā added to phalā. 9 the Singhalese MSS. stop here and give immediately the uddāna. >/ #<[page 240]># %<240 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% ## Yathā Maggasaüyutte evam bhavati Indriyasaüyutte\<*<1>*>/ || || [Uddānaü] Chā pācinato ninnā chā ninnā samuddato || dve ca Gaīgā dasā honti vaggo tena pavuccatã\<*<2>*>/ ti || || Gaīgāpeyyali Indriyavasena vitthāretabbā || vaggo || || ## ## Tathāgatam Padaü Kåņaü Måla-Sāra¤ca Vassikam Rājā Candima-Suriye ca Vatthena dasamam padaü || || Appamādavaggo indriyavasena vitthārena vivekanissita- kesu vitthāranake || || ## ## Balaü Bãjaü va Nāgo ca Rukkha-kumbho ca Såriyaü Akāse dve Meghā Nāvā âgantakā Nadã || || Balakaraõãyavaggo Indriyasaüyuttassa vivekanissitakesu vitthāretabbo vaggo || || ## ## Esanā Vidha âsavo Gavo Dukkhatā ca Tisso || Khãla- Mala-Nãgho ca Vedanā Taõhāyenacāti || || Esanavaggo Indriyasaüyuttassa vivekanissitako vitthāra- nako vaggo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 all this in B1-2; the following is to be found in S1-2 only. 2 S1 vuccātã. >/ #<[page 241]># %% ## ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saü- yojanāni || || Imesam kho bhikkhave-- abhi¤¤āya pari¤¤āya\<*<1>*>/ parikkhayāya pahānāya pa¤cindriyāni bhāvetabbāni || || ka- tamāni pa¤ca || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu saddhindriyam bhāveti vive- kanissisaü- || la || pa¤¤indriyam bhāveti vivekanissitaü- || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyānaü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahā- nāya imāni pa¤cindriyāni bhāvetabbānã ti\<*<2>*>/ || || [Uddānam] Ogha Yogo Upādānaü || Ganthā Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvaraõaü || Khandha Oruddhambhāgiyāni || || Oghavaggo indriyasaüyuttassa vivekanissitako suvitthānako vaggo || || ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã- || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu saddhindriyam bhāveti rāgavinayapariyosānaü dosavinayapariyosānaü mohavina- yapariyosānaü || la || pa¤¤indriyaü- -evamo -bhikkhu- -hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 B1-2 add Yathā maggasaüyuttaü vitthāritaü || tathā vitthāretabbaü vivekanissitaü || || 3 this sutta is to be found in B1-2 only; the following uddānas in S1-3 only. >/ #<[page 242]># %<242 Indriya-Saüyuttam XLVIII.>% ## [Uddānam] Chā\<*<1>*>/ pācãnato ninnā || chā ninnā samuddato || dve ca Gaīgā dasā honti || vaggo tena pavuccati || || Indriyasaüyuttassa rāgavinayavasena vitthāretabbo vaggo || || ## ## ## ## ## ## ## ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanā- naü || katamāni pa¤ca || || Ruparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddham- bhāgiyāni saüyojanāni || || Imesaü kho bhikkhave pa¤- cannam uddhambhāgiyānaü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya\<*<3>*>/ parikkhayāya pahānāya pa¤cindriyāni bhāve- tabbāni || katamāni pa¤ca || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu saddhindriyam bhāveti rāga- vinaya- dosavinaya- mohavinayapariyosānam\<*<4>*>/ viriyi- sati- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 inserts pā. 2 The Appamāda-balakaraõãya-esanā vaggā are not even mentioned in the MSS. evidently by abbreviation. 3 missing in S1-3. 4 instead of rāgavinaya- S1-3 have viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü. >/ #<[page 243]># %% samādhi- pa¤¤indriyam bhāveti rāgavinaya- dosavinaya- mohavinayapariyosānaü\<*<1>*>/ || Imesaü kho bhikkhave pa¤can- nam uddhambhāgiyānaü samyojanānam abhi¤¤aya pari¤- ¤āya\<*<2>*>/ parikkhayāya pahānāya imāni pa¤ca indriyāni\<*<3>*>/ bhāvetabbānãti\<*<4>*>/ || || [Uddānaü] Ogha Yogo Upādānaü Ganthā Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvaraõa-Khandhā Oruddhabhāgiyāni || || Oghavaggo indriyasaüyuttassa rāgavinayavasena vitthāretabbo || || Indriya-saüyuttaü catutthaü || ||5 \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 keeping here rāga ete add amatogadhaü amatapariyosānaü nibbāna-ninnam-poõaü-pabbhāraü. 2 missing in S3. 3 S1-3 pa¤cin- 4 B1-2 add here yathā maggasaüyutte evam bhavati indriyasamyutte || tassa udānaü || and rehearse the uddāna of the chapter VII; that of the chapter XVII (the second Ogha) is to be found in S1-3 only, but coming before the tenth sutta which it ought to follow. 5 S1-3 --yutto catuttho. >/ #<[page 244]># %<244>% ## ## ## 1--2. Sāvatthi\<*<1>*>/ || || Tatra kho Bhagavā etad avoca || || Cattāro me bhikkhave sammappadhānā\<*<2>*>/ || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu anuppannānam pāpakānam akusalānaü dhammānam anuppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || 4. Uppannānam pāpakānam akusalānaü dhammānam pahānāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || 5. Anuppannānaü kusalānaü dhammānam uppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõ- hāti padahati || || 6. uppannānaü kusalānaü dhammānaü ņhitiyā asammo- sāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chan- daü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || 7. Ime kho bhikkhave cattāro sammappadhānāti || || 8. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā pācina- poõā pācãnapabbharā || evam eva kho bhikkhave bhikkhu cattāro samappadhāne bhāvento cattāro sammappadhāne bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbāna- pabbhāro || || Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu cattāro sam- mappadhāne bhāvento- -bahulãkaronto nibbānaninno hoti- -nibbānapabbhāro || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 B1 sama- always. >/ #<[page 245]># %% 9. Idha bhikkhave bhikkhu anuppannānam pāpakānaü akusalānaü dhammānam anuppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || Uppannānam pāpakānam akusalānam dhammānam pahā- nāya chandam janeti- -padahati || || Anuppannānaü kusa- lānam dhammānam uppādāya chandaü janeti- -padahati || || Uppannānaü kusalānaü dhammānaü ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti pada- hati || || 10. Evaü kho bhikkhave bhikkhu cattāro sammappa- dhāne bhāvento- -bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbāna- poõo nibbānapabbhāro ti || || [Uddānaü] Cha pācinato ninnā || Cha\<*<1>*>/ ninnā ca\<*<2>*>/ samuddato || ete\<*<2>*>/ dve cha dvādasa\<*<3>*>/ honti || vaggo tena pavuccatãti\<*<4>*>/ || || Sammappadhānasaüyuttassa\<*<5>*>/ Gaīgāpeyyālã sammappa- dhānavasena vitthāretabbā || || vaggo\<*<6>*>/ || || ## ## Tathāgatam\<*<7>*>/ Padaü Kåņam || Måëam Sārena\<*<8>*>/ Vassikam || Rājā\<*<9>*>/ Candimasuriyā\<*<10>*>/ Vatthena dasamaü padaü\<*<11>*>/ || || Appamādavaggo sammappadhānavasena vitthāretabbo || || vaggo\<*<12>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 chāpācãna. 2 missing in S1-3. 3 S3 cagaõgādasa S1 maggaīgādasā instead of cha dvādasa. 4 S1-3 pavuccati. 5 S1-3 sammappadhāne (S3 adds na). 6 S1-3 vitthāretabbavaggo. 7 S1-3 -gata. 8 S1 sāra¤ca. 9 S3 rāja. 10 S1 -suriyo and adds ete, S3 suriye and adds ca. -- Here the sheet ti in B2 is wanting. 11 S1-3 add vaggo. 12 missing in S3. All the MSS. give merely the uddāna of this chapter. >/ #<[page 246]># %<246 Sammappadhāna-Saüyuttam XLIX.>% ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ye keci balakaraõãyā kammantā kayiranti || sabbe te pathaviü nissāya pathaviyam patiņņhāya || evam ete balakaraõãyā kammantā kayiranti || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya cattāro sammappadhāne bhāveti cattāro sammappadhāne bahulã karoti || || 3. Kathaü ca bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle patiņņhāya cattāro samappadhāne bhāveti cattāro sam- mappadhāne bahulãkaroti || || 4--7. Idha bhikkhave bhikkhu anuppannānam\<*<1>*>/ pāpa- kānam\<*<2>*>/ akusalānaü dhammānam anuppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti pada- hati || la || pe\<*<3>*>/ || Uppannānaü kusalānaü dhammānam ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõ- hāti padahati || || 8. Evaü kho bhikkhave bhikkhu sãlaü nissāya sãle pa- tiņņhāya cattāro samappadhāne bhāveti cattāro sammappa- dhāne bahulãkarotã ti || || [Uddānaü] Bala Bãja¤ca Nāgo ca Rukkha-Kumbhena Suriyaü || âkāsena dve Meghā Navā âgantukā Nadã\<*<4>*>/ || || Evam\<*<5>*>/ balakaraõãyavaggo sammappadhānavasena vitthāretabbo\<*<6>*>/ || || ## ## 2. Tisso imā bhikkhave esanā || katamā tisso || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā || || Imā\<*<7>*>/ kho bhikkhave tisso esanā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 uppannānam. 2 S1 pāpākānam missing in S1-3. 3 S1-3 abridge somewhat otherwise. 4 this uddāna in S1-3 only. 5 missing in S1-3. 6 S1-3 add vaggo ti. 7 S3 ime. >/ #<[page 247]># %% 3. Imāsaü\<*<1>*>/ kho bhikkhave tissannam esanānam abhi¤- ¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya cattāro sammappa- dhānā bhāvetabbā || katame cattāro || || 4--7. Idha bhikkhave bhikkhu anupannānam || pa-pe || uppannānaü kusalānaü dhammānaü thitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāyā bhāvanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyaü ārabhati cittam paggaõhāti pada- hati || || 8. Imāsaü kho bhikkhave tissannam esanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ime cattaro sammappa- dhānā bhāvetabbā ti || || Esanā Vidhā âsavo Dukkhata¤ca Tisso || Khilam Malaü ca Nãgho ca Vedanā Taõhāyayenā ti || || Esanavaggo sammappadhānavasena vitthāretabbo vaggo\<*<2>*>/ || || ## ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saü- yojanāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- naü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya cattāro samappadhānā bhāvetabbā || || Katame cattāro || || 4--7. Idha bhikkhave bhikkhu anuppannānaü || pa || uppannānaü kusalānaü dhammānaü ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 imesaü. 2 The Singhalese MSS., which alone give this uddāna, add immediately that of the last Ogha-vaggo and afterwards the last sutta of the same; I put the sutta at first, the uddāna afterwards. >/ #<[page 248]># %<248 Sammappadhāna-Saüyuttam XLIX.>% janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti pada- hati || || 8. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- naü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ime cattāro sammappadhānā bhāvetabbā ti\<*<1>*>/ || || [Uddānaü] Ogho Yogo Upādānaü Ganthā Anussayena ca || Kāmaguõā Nãvaraõaü Khandha Oruddhabhāgiyāni || || Ogha-vaggo sammappadhānavasena vitthāretabbaü || || Sammappadhānasaüyuttam pa¤camaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 add evamesanāpāëivitthāretabbā || || >/ #<[page 249]># %<249>% ## ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave balāni || katamāni pa¤ca || || Saddhābalam viriyabalam satibalaü samādhibalaü pa¤¤ā- balam || || Imāni kho bhikkhave pa¤cabalānã ti || || 3. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā pācã- napoõā pācãnapabbharā evam eva kho bhikkhave bhikkhu pa¤cabalāni bhāvento pa¤cabalāni\<*<1>*>/ bahulãkaronto nibbāna- ninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu pa¤cabalāni bhāvento pa¤cabalāni ba- hulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbāna- pabbhāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu saddhābalam bhāveti viveka- nissitaü virāganissitaü nirodhanissitam vossagganissitaü vossagga parināmiü || viriyabalaü || satibalaü || samādhiba- laü || pa¤¤ābalam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || || 4. Evam eva kho bhikkhave bhikkhu pa¤cabalāni bhā- vento pa¤cabalāni bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbā- napoõo\<*<2>*>/ nibbānapabbhāro ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1. 2 missing in S3. >/ #<[page 250]># %<250 Bala-Saüyuttam L.>% ## Tatra uddānaü1 || || Cha pācãnato ninnā || cha\<*<2>*>/ ninnā samuddato || dve ca\<*<3>*>/ Gaīgā dasā honti || vaggo tena pavuccati || || Bala-Gagāpeyyalassa\<*<4>*>/ balavasena vitthāretabbā || || ## ## Tathāgata-Padaü Kåņaü || Målaü Sāra¤ca Vassikaü || Rājā Candimasuriyo ca || vatthena dasamam padaü || || Appamādavaggo balasaüyuttavasena vitthāretabbo vaggo || || ## ## Balaü Bãja¤ca Nāgo ca || Rukkham Kumbhena Suriyam || Akāsena dve Meghā Navā Agantukā Nadã || || Balasaüyuttavasena\<*<5>*>/ vitthāretabbo vaggo || || ## ## Esanā\<*<6>*>/ Vidhā âsavo || Bhavo Dukkhatā ca\<*<7>*>/ Tisso || Khãla Mala\<*<8>*>/ Nãgho ca Vedanā Taõhayena cā ti || || Esanavaggo balasaüyuttavasena vitthāretabbo vaggo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 this uddāna and the following ones are to be found in the Singhalese MSS. only. 2 S1 chā. 3 so S1-3. 4 S1-3 put a stroke between bala and Gangā. 5 S1 balaü- 6 S3 esana. 7 S1 va. 8 S1 bãlama¤ca instead of khãla- >/ #<[page 251]># %% ## ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saü- yojanāni || || Imesamo abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya pa¤cabalāni bhāvetabbāni || katamāni pa¤ca || || 3. Idha\<*<2>*>/ bhikkhave bhikkhu saddhābalam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || viriyabalam || satibalam || samādhibalaü || pa¤¤ābalam bhāveti vivekanissi- taü- -vossaggaparināmiü || || Imesaü kho bhikkhave pa¤- cannam uddhambhāgiyānam saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya imāni pa¤cabalāni bhā- vetabbānã ti\<*<3>*>/ || || [Uddānaü] Ogho Yogo Upādānam Hatthā Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvaraõā Khandhā Oruddhambhāgiyāni\<*<4>*>/ || || Oghavaggo balasaüyuttavasena vitthāretabbo vaggo || || ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave balāni || katamāni pa¤ca\<*<5>*>/ || || 3. Seyyathāpi bhikkhave Gaīga nadã pācãnaninnā-\<*<6>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 this sutta comes in S1-3 after the second udāna of the vaggo (chapter X). 2 instead of viveka- S1-3 have rāgā- dosa- mohavinayapariyosānaü and add amatogadham amataparāyanam amatapariyosānaü nibbānaninnaü- ponaü -pabbhāraü. 3 B1-2 add evam esanāpāli vittharetabbā vivekanissite, S1-3 yathā pi maggasaüyuttaü tathāpi indriyasaüyuttam vitthāretabbaü sattarasavaggo. 4 this udāna and the following mention are to be found in S1-3 only. 5 this number in S1-3 only. 6 S1-3 -pe-; the remnant is missing. >/ #<[page 252]># %<252 Bala-Saüyuttam L.>% -evam eva bhikkhave bhikkhu- -hoti nibbānapoõo nibbāna- pabbhāro || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu- -hoti nibbāna- poõo -pabbhāro || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu saddhābalam bhāveti rāga- vinaya- dosavinaya- mohavinayapariyosānaü || evaü kho bhikkhave bhikkhu pa¤cabalāni bhāvento pa¤cabalāni bhāvento- -bahulãkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro ti || || ## [Uddānam] Cha pācãnato ninnā samuddato dve ca Gaīgā dasā honti vaggo tena pavuccati\<*<1>*>/ || || Gaīgāpeyyāla balasaüyuttassa rāgavinayavasena vitthāre- tabbo vaggo || || ## ## Tathāgatam Padam Kåņam Mulam Sāra¤ca Vassikaü || Rājā Candimasuriyo ca Vatthena dasamam padaü || || Appamādavaggo balasaüyuttassa rāgavinayavasena vitthāretabbo || || ## ## Balaü Bãja¤ca Nāgo ca Rukkham Kumbhena Suriyaü || âkāsena dve Meghā Navā âgantukā Nadã || || Balakaraõãyavaggo balasaüyuttassa rāgavinayavasena vitthāretabbaü || || ## ## Esanā Vidhā âsavo Bhavo Dukkhā ca Tisso ca || Khila-Mala¤ca Nãgho ca Vedanaü Taõhāyena ca ti || || Esanavaggo balasaüyuttassa vasena vitthāretabbo vaggo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 so S1-3; this uddāna and the following ones are not to be found in B1-2. >/ #<[page 253]># %% ## ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saü- yojanāni || || Imesaü kho bhikkhave- -abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya pa¤cabalāni bhāvetabbāni || kata- māni pa¤ca\<*<1>*>/ || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu saddhābalam bhāveti || la\<*<2>*>/ || pa¤¤ābalam bhāveti rāgavinaya- dosavinaya- mohavinaya- pariyosānaü\<*<3>*>/ || || 4. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- nam samyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya\<*<4>*>/ imāni pa¤cabalāni bhāvetabbānã ti || || [Uddānaü] Ogho Yogo Upādānaü Ganthā Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvarana-Khandhā Oruddhabhāgiyāni || || Oghavaggo balasaüyuttassa vasena vitthāretabbo vaggo dasamo || || Balasaüyuttaü chaņņhaü\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Here the gap of the sheet ti in B2 is over. 2 S1-3 viveka- nissitaü vossaggapariõāmiü viriyabalam- sati- samādhibalam bhāveti. 3 S1-3 add amatapariyosānaü nibbānaninnaü- poõam- pabbhānaü. 4 S1-3 pahānāyā ti omitting the remnant. 5 this mention is in S1-3 sammappadhānasamyuttanti balasaüyuttanti (S3 adds ca) samattaü. >/ #<[page 254]># %<254>% ## ## ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā bhāvitā bahulãkatā aparāparaü gamanāya {saüvattanti} || Katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhipa- dhānasaīkharasamannāgatam iddhipādam bhāveti || cittasa- mādhipadhānasaīkhārasamannāgatam\<*<1>*>/ iddhipādam bhāveti || vãmaüsasamādhipadhānasaīkhārasamannāgataü iddhipā- dam bhāveti || || Ime kho bhikkhave cattāro iddhipādā bhāvitā bahulãkatā aparāparaīgamanāya saüvattantã ti || || ## 2. Yesaü kesa¤ci bhikkhave cattāro iddhipadā viraddhā viraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã || yesaü kesa¤ci bhikkhave cattāro iddhipādā āraddhā āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã || || Katama cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 cittasamādhipadhā (S1 dā) nasamannāgataü. >/ #<[page 255]># %% 4. Yesaü kesa¤ci bhikkhave ime cattāro iddhipādā viraddhā viraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkha- yagāmã || yesaü kesa¤ci bhikkhave ime cattāro iddhipādā āraddhā || āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkha- yagāmã || || ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā bhāvitā bahulãkatā ariyā niyyānikā niyyanti\<*<1>*>/ takkarassa sammādukkhakkha- yāya || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || || 4. Ime kho bhikkhave cattāro iddhipādā bhāvitā bahulã- katā ariyā niyyānikā niyyanti takkarassa sammādukkhakkha- yāyā ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā bhāvitā bahulãkatā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abbhi¤¤ā- ya\<*<2>*>/ sambodhāya\<*<3>*>/ nibbānāya saüvattanti || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhāna- saīkhārasamannāgatam iddhipadaü bhāveti ||viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsasamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || || 4. Ime kho bhikkhave cattāro iddhipādā bhāvitā bahulã- katā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattantã ti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā iddhipadesam abhinipphādesuü || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || Ye hi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 niyyāti. 2 missing in S1-3. 3 S3 repeats upasamāya sambodhāya. >/ #<[page 256]># %<256 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% keci bhikkhave anāgatam addhānam samaõā vā brāhmaõā vā iddhipadesam abhinipphādessanti || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhikkhave etarahi samaõā vā brāhmaõā vā iddhipadesam abhinipphādenti || sabbe te catunnam iddhipadānam bhavi- tattā bahulãkatattā || katamesaü catunnaü || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam\<*<1>*>/ iddhipādam bhāveti || || 4. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā iddhipadesam abhipphādesuü ||pe || abhinipphā- dessanti || abhinipphādenti || sabbe te imesaü yeva\<*<2>*>/ catun- nam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā ti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā samattam iddhim abhinipphādesuü\<*<3>*>/ sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhikkhave anāgatam addhānam samaõā vā brāhmaõā vā samattam iddhim abhinipphādessanti\<*<4>*>/ || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhikkhave etarahi samaõā vā brāhmaõā vā samattam iddhim abhinipphādenti sabbe te\<*<5>*>/ catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || katamesaü ca- tunnaü || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsasamādhipadhānasaīkharasamannāga- tam iddhipādam bhāveti || || 4. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā samattaü iddhiü abhinipphādesuü || pe || abhinipphādessanti || abhinipphādenti || sabbe te imesaü yeva catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 vãmaüsamādhi- 2 missing in S1-3. 3 B1 abhinipphādiüsu. 4 S1 -nippā- 5 S1-3 insert here imesaü. >/ #<[page 257]># %% ## 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānam bhikkhå āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņhevadhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihariüsu || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhikkhave anāgatam addhā- nam bhikkhå āsavānam khayā anāsavaü cetovimuttiü pa¤¤avimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<1>*>/ sacchi- katvā upasampajja viharissanti || sabbe te catunnam iddhi- pādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Ye hi keci bhikkhave etarahi bhikkhå āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņhevadhamme sayam abhi¤¤ā sacchi- katvā upasampajja viharanti || sabbe te catunnam iddhippā- dānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Katamesaü catunnaü || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam\<*<2>*>/ bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam\<*<3>*>/ bhāveti || || 4. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānam bhikkhå\<*<4>*>/ āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<1>*>/ sacchikatvā upasam- pajja vihariüsu ||pe || viharissanti || viharanti\<*<5>*>/ sabbe te ime- saü catunnaü iddhipādānaü bhāvitattā bahulãkatattā ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā || katame cattāro || || Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhāra- samannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || citta- samādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || || Ime kho bhikkhave cattāro iddhi- pādā || || 3. Imesam kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā tathāgato arahaü {sammāsam- buddho} ti vuccatã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya. 2 S1-3 iddhipādā. 3 S1 iddhipādā S3 iddhipāda. 4 S1 bhikkha S3 bhikku. 5 missing in S3. >/ #<[page 258]># %<258 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% ## 4. Ayam chandasamādhipadhānasaīkhārasamannāgato iddhipādo ti me\<*<1>*>/ bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || ¤ānam udapādi || pa¤¤ā udapādi || vijjā udapādi\<*<2>*>/ || āloko udapādi || || So kho panāyam chandasa- mādhipadhānasaīkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabbo ti me bhikkhave || bhāvito ti me bhikkhave\<*<3>*>/ pubbe ana- nussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 5. Ayaü viriyasamādhipadhānasaīkhārasamannāgato iddhipādo ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || so kho panāyam viriyasamādhi- -samannāgato iddhipādo bhāvetabbo ti me bhikkhave pubbe || pe || bhāvito ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi\<*<4>*>/ || || 6. Ayam cittasamādhipadhānasaīkhārasamannāgato id- dhipādo ti me bhikkhave pubbe ananussutesu cakkhum udapādi || pe || aloko udapādi || || So kho panāyaü cittasa- madhi- -samannāgato iddhipādo bhāvetabbo ti me bhikkhave pubbe || pe || bhāvito ti me bhikkhave pubbe || pe || cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 7. Ayaü vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgato iddhipādo ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ||pe || āloko udapādi || || So kho panāyaü vãmaüsāsamādhi- -samannāgato iddhipādo bhāvetabbo ti me bhikkhave || pe [pa] || bhāvito ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ||pe || āloko uda- pādã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<5>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Mahāvane Kåņāgārasālāyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 kho. 2 S1-3 have -pe- S1 instead of pa¤¤a-, S3 instead of vijjā- 3 S1 omits bhāvitoti. 4 the last part of this number (so kho panāyam-) is not to be found in B1 by mistake I think. 5 these words in B1-2 only. >/ #<[page 259]># %% 2. Atha kho Bhagavā pubbaõhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya Vesāliyaü\<*<1>*>/ piõķāya pāvisi\<*<2>*>/ || Vesāli- yam piõķāya caritvā pacchābhattam piõķapātapaņikkanto āyasmantam ânandam āmantesi || Gaõhāhi ânanda nisã- danaü yena Cāpālacetiyam\<*<3>*>/ tenupasaīkamissāmi divāvi- hārāyati || || Evam bhante ti kho āyasmā ânando Bhagavato paņis- sutvā nisãdanam ādāya Bhagavantam piņņhito piņņhito anubandhi\<*<4>*>/ || || 3. Atha kho Bhagavā yena Cāpālacetiyaü tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || âyasmā pi kho ânando Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 4. Ekam antam nisinnaü kho āyasmantam ânandam Bhagavā etad avoca || || Ramaõiyā ânanda Vesālã ramaõiyam Udenacetiyam\<*<5>*>/ ramaõiyaü Gotamakacetiyaü\<*<6>*>/ ramaõiyaü Sattambacetiyaü ramaõiyam Bahuputtakacetiyaü\<*<7>*>/ ramaõi- yaü Sārandadam\<*<8>*>/ cetiyaü ramaõiyaü Cāpālacetiyaü || || Yassa kassaci ânanda cattāro iddhipādā bhāvitā bahulã- katā yānikatā vatthukatā anuņņhitā paricitā susamāraddhā || so ākaīkhamāno kappaü vā tiņņheyya kappāvasesaü vā || || Tathāgatassa kho ânanda cattāro iddhipādā bhāvitā ba- hulãkatā yānikatā vatthukatā anuņņhitā paricitā susamā- raddhā || ākaīkhamāno ânanda Tathāgato kappaü vā tiņņheyya kappāvasesaü vā ti || || 5. Evam pi kho āyasmā ânando Bhagavatā oëārike ni- mitte kayiramāne\<*<9>*>/ oëārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paņivijjhituü || na Bhagavantam yāci Tiņņhatu bhante Bha- gavā kappam tiņņhatu Sugato kappāvasesaü\<*<10>*>/ bahujana- hitāya bahujanasukhāya lokānukampāya\<*<11>*>/ atthāya hitāya sukhāya devamanussānan ti || yathā tam Mārena\<*<12>*>/ pariyuņ- ņhitacitto\<*<13>*>/ || || 6--7. Dutiyam pi kho bhagavā\<*<14>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 Vesāli. 2 B1-2 pāvãsi. 3 S1-3 Cāpālaü- 4 S3 -baddhi. 5 S3 omits ramaõiyam Udena- 6 S1-3 gotamakaü- 7 S1-3 bahuputtacetiyaü. 8 B1-2 ānanda. 9 B1 kariya- 10 S1-3 kappaü. 11 S1-3 -kampakāya. 12 S3 yaņācārena. 13 S1-3 add -pe- 14 S1-3 add āy- ân- etad av- ram- ân- Vesālã -pe- >/ #<[page 260]># %<260 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 8. Tatiyam pi kho Bhagavā\<*<1>*>/ āyasmantam ânandam āmantesi\<*<2>*>/ || Ramaõiyā ânanda Vesālã ramaõiyam Udeõa- cetiyaü ramaõiyaü Gotamakacetiyam ramaõiyaü Sattam- bacetiyaü ramaõiyam Bahuputtakacetiyaü\<*<3>*>/ ramaniyaü Sārandadam\<*<4>*>/ cetiyam ramaõiyaü Cāpālacetiyaü\<*<5>*>/ || || Yassa kassaci ânanda cattāro iddhipadā bhāvitā bahulãkatā yānikatā vatthukatā anuņņhitā paricitā susamāraddhā || so ākaīkhamāno\<*<6>*>/ kappaü vā tiņņheyya kappāvasesaü vā || Tathāgatassa kho ânanda cattāro iddhipādā bhāvitā ba- hulãkatā yānikatā vatthukatā anuņņhitā paricitā susamā- raddhā || so ākaīkhamāno ânanda Tathāgato kappaü vā tiņņheyya kappāvasesaü vā ti || || 9. Evam pi kho āyasmā ânando Bhagavatā oëārike ni- mitte kayiramāne\<*<7>*>/ oëārike obhāse kayiramāne\<*<8>*>/ nāsakkhi paņivijjhituü || na Bhagavantaü\<*<9>*>/ yāci Tiņņhatu Bhagavā kappaü tiņņhatu Sugato kappāvasesaü\<*<10>*>/ bahujanahitāya bahujanasukhāya\<*<11>*>/ lokanukampāya\<*<12>*>/ atthāya hitāya sukhāya devamanussānan ti || yathā tam Mārena pariyuņņhitacitto || || 10. Atha kho Bhagavā āyasmantam ânandam āman- tesi || Gaccha kho tvam ânanda yassa dāni tvaü\<*<13>*>/ kālam ma¤¤asã ti || || Evam bhante ti āyasmā ânando Bhagavato paņissutvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivādetvā padakkhiõaü katvā\<*<14>*>/ avidåre\<*<15>*>/ a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisãdi || || 11. Atha kho Māro pāpimā acãrapakkante āyasmante ânande\<*<16>*>/ yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā etad avoca || Parinibbātu dāni bhante Bhagavā parinibbātu dāni Sugato parinibbānakālo dāni bhante Bhagavato || || Bhāsitā kho panesā bhante Bhagavatā vācā || na tāvāham\<*<17>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 etad avoca. 3 S1-3 Udenaü- Gotamakaü- Sattambaü- Bahuputtam- 4 B1-2 ānanda. 5 S1-3 cāpālaü. 6 S1-3 insert ânanda tathāgato. 7 B1 kariya- 8 B2 kariya- 9 S1 bhavantaü. 10 S1-5 kappaü. 11 there is here a gap in B2 the sheet tå wanting. 12 S1-3 -kampakāya. 13 in S1-3 only. 14 B1-2 omit padak- 15 S1-3 avidårato corrected from avidåreto in S3. 16 S1-3 omit acãra- 17 S1-3 tāvahaü. >/ #<[page 261]># %% Pāpima parinibbāyissāmi yāva me bhikkhå na sāvakā bhavissanti viyattā vinãtā visāradā pattayogakkhemā\<*<1>*>/ ba- hussutā dhammadharā dhammānudhammapaņipannā sāmã- cipaņipannā anudhammacārino\<*<2>*>/ sakam ācariyakam\<*<3>*>/ ugga- hetvā ācikkhissanti desissanti pa¤¤āpessanti paņņhapessanti vivarissanti\<*<4>*>/ vibhajissanti uttanãkarissanti\<*<5>*>/ || uppannam parappavādam sahadhammena suniggahãtaü niggahetvā sappāņihāriyaü dhammam desissantã ti\<*<6>*>/ || || Santi kho pana bhante etarahi bhikkhå Bhagavato sāvakā viyattā vinãtā visāradā pattayogakkhemā\<*<1>*>/ bahussutā dhammadharā dhammānudhammapaņipannā sāmãcipaņipannā\<*<7>*>/ anudham- macārino sakam ācariyakam uggahetvā ācikkhanti desenti pa¤¤āpenti\<*<8>*>/ vivaranti vibhajanti uttānãkaronti\<*<5>*>/ || uppannam parappavādaü sahadhammena suniggahãtaü niggahetvā sappāņihāriyaü dhammaü desenti || || 12. Parinibbātu dāni bhante Bhagavā parinibbātu dāni Sugato parinibbanakālo dāni bhante Bhagavato || || Bhāsitā kho panesā bhante Bhagavatā vācā || Na tāvāham\<*<9>*>/ Pāpima pa- rinibbāyissami yāva me bhikkhuniyo na sāvikā bhavissanti || pe\<*<10>*>/ || || 13. Yāva me upāsakā na sāvakā bhavissanti\<*<11>*>/ || yāva me upāsikā na sāvikā bhavissanti viyattā vinãtā visāradā pattayogakkhemā\<*<1>*>/ bahussutā dhammadharā dhammānu- dhammapaņipannā sāmãcipaņipannā anudhammacāriniyo || sakam ācariyakam uggahetvā ācikkhissanti desissanti pa¤¤āpessanti paņņhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānãkarissanti\<*<12>*>/ uppannam parappavādaü sahadhammena suniggahãtam niggahetvā sappāņihāriyaü dhammaü de- sissantã ti\<*<12>*>/ || || Santi\<*<13>*>/ kho pana bhante etarahi upāsakā\<*<14>*>/ || upāsikā Bhagavato sāvikā\<*<15>*>/ viyattā vinãtā vãsāradā pattayo- gakkhemā\<*<12>*>/ bahussutā dhammadharā dhammānudhamma- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 S1 inserts sakaü anudhammacārino. 3 S1 ācāri- S3 acari- 4 S1 viharissanti. 5 B1 uttāniü- S3 uttāni- 6 B1 desessantã ti. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 pakāsenti. 9 S1 tāvahaü S3 tāhaü. 10 complete in B1. 11 B1 omit na sāvakā bha- 12 S3 desissanti. 13 missing in S3. 14 in B1 only. 15 missing in S1. >/ #<[page 262]># %<262 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% paņipannā sāmãcipaņipannā anudhammacāriniyo sakam āca- riyakam\<*<1>*>/ uggahetvā ācikkhanti desenti pa¤¤āpenti paņņha- penti vivaranti vibhajanti uttānãkaronti\<*<2>*>/ || uppannam parappavādaü sahadhammena suniggahãtaü niggahetvā sappāņihāriyaü dhammaü desenti || || 14. Parinibbātu dāni bhante Bhagavā parinibbātu dāni\<*<3>*>/ Sugato || parinibbānakālo dāni bhante Bhagavato || || Bhāsitā kho panesā\<*<4>*>/ Bhagavatā vācā || Na tāvāham\<*<5>*>/ Pāpima pari- nibbāyissāmi yāva me idam brahmacariyam na iddhaü ceva\<*<6>*>/ bhavissati\<*<7>*>/ || phãtaü ca vitthāritaü\<*<8>*>/ bāhujā¤¤aü puthubhutaü yāvad eva manussehi supakāsitan ti || || Tay- idam\<*<9>*>/ bhante Bhagavato brahmacariyam iddham ceva phita¤ca vitthāritam\<*<8>*>/ bahuja¤¤am puthubhåtam yāvad eva manussehi supakāsitaü || || Parinibbātu dāni bhante Bhaga- vā\<*<10>*>/ parinibbātu dāni\<*<3>*>/ Sugato parinibbānakālo dāni bhante Bhagavato ti || || 15. Evaü vutte Bhagavā Māram pāpimantam etad avoca\<*<11>*>/ || || Apossukko tvam Pāpima hohi || na ciraü\<*<12>*>/ Tathāgatassa parinibbānam bhavissati || ito tiõõam māsā- nam accayena Tathāgato parinibbāyissatã ti || || 16. Atha kho Bhagavā Cāpāle cetiye sato sampajāno āyusaīkhāram ossaji\<*<13>*>/ || || Ossaņņhe\<*<14>*>/ pana\<*<15>*>/ Bhagavatā āyusaīkhāre mahābhåmicālo ahosi bhiüsanako lomahaüso || devadundubhiyo\<*<16>*>/ ca caliüsu\<*<17>*>/ || || 17. Atha kho Bhagavā etam atthaü viditvā tāyaü velāyam imam udānam udānesi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ācariyam. 2 S3 desissanti. 3 missing in S1-3. 4 S1 panasā. 5 S1-3 tāvahaü corrected from tāvāham in S3. 6 S3 naddhaüve instead of na iddhaü ceva. 7 S1-3 bhavissanti. 8 S1-3 vitthārikam. 9 S1-3 tatvidam. 10 S3 omit parinibbātu . . . 11 this phrase is not to be found in S1-3. 12 B1 cãrasseva. 13 B1 osajji. 14 B1 osajje. 15 S1-3 ca. 16 B1 -dudrabhiyo. 17 B1 phaliüsu. >/ #<[page 263]># %% Tulam atula¤ca sambhavam || bhavasaīkhāram avassaji\<*<1>*>/ muni || ajjhattarato\<*<2>*>/ samāhito\<*<3>*>/ || abhindi\<*<4>*>/ kavacam ivattasambhavan ti\<*<5>*>/ || || Cāpālavaggo pathamo || || Tatruddānaü\<*<6>*>/ || || Apārāpi\<*<7>*>/ Viraddho\<*<8>*>/ ca || Ariyā Nibbidā yathā\<*<9>*>/ || || Padesaü Sammattā\<*<10>*>/ Bhikkhu\<*<11>*>/ || Buddha-Ĩāõena Cetiyā ti\<*<12>*>/ || || ## ## 1. Sāvatthi || || 2. Pubbeva\<*<13>*>/ me bhikkhave sambodhāya anabhisam- buddhassa bodhisattasseva sato etad ahosi || Ko nu kho hetu ko paccayo iddhipādabhāvanāyā ti || || Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || || 3. Idha bhikkhave chandasamādhipadhānasaīkhāra- samannāgatam iddhipadam bhāveti || || Iti me chando na ca atilãno\<*<14>*>/ bhavissati || na ca atipaggahãto bhavissati || na ca\<*<15>*>/ ajjhattaü\<*<16>*>/ saīkhitto bhavissati || na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati || paccāpuresa¤¤i ca viharati || yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathā påre || yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena cetasā sappabhāsaü cittam bhāveti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 avassajaü. 2 S1 ajjharato S3 ajjhettaro. 3 S1 samāhi. 4 S1 abhida S3 abhinoda. 5 S1-3 iva- (S1 vā-) yambhavam. 6 in S1-3 only. 7 S1-3 aparā. 8 S1-3 viraddhā. 9 S1-3 nibbidāya omitting yathā B1 nibbuti. 10 S1-3 sappattaü. 11 S1-3 add ca. 12 B1 has Phuddha-, the whole pada is in S1-3 arahaü ¤aõamatiyā ti and they rehearse Cāpālavaggo paņhamo. 13 B1 omits va. 14 here the gap in B1-1 is over. 15 S1-3 omit na ca. 16 S1-3 ajjhatta. >/ #<[page 264]># %<264 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 4. Viriyasamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhi- pādam bhāveti || || Iti me viriyaü na ca atilãnam bhavis- sati || na ca atipaggahãtam bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhittam bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittam bha- vissati || pacchāpuresa¤¤ã ca viharati yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tatthā pure || yathā adho tathā uddhaü || yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü || yathā rattiü tathā divā || || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<1>*>/ sappabhāsaü cittam bhāveti || || 5. Cittasamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipā- dam bhāveti || || Iti me cittam na ca atilãnam bhavissati na ca atipaggahãtam bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhit- tam bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittam bhavissati || pacchāpuresa¤¤ã ca\<*<2>*>/ viharati yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathāpure || yatha adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<1>*>/ sappa- bhāsaü cittam bhāveti || || 6. Vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam id- dhipādam bhāveti || || Iti me vãmaüsā na ca atilãnā bha- vissati || na ca atipaggahitā bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhittā bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati || pacchāpuresa¤¤ã ca viharati yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathā pure || yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena sappa- bhāsaü cittam bhāveti || || 7. Evam bhāvitesu kho bhikkhu catusu iddhipādesu evam\<*<3>*>/ bahulãkatesu anekavihitam iddhividham paccanu- bhoti || eko pi hutvā bahudhā hoti bahudhā pi hutvā eko hoti || āvibhāvam tirobhāvam tirokuķķam\<*<4>*>/ tiropākāraü tiropabbatam asajjamāno gacchati seyyathāpi ākāse || pathaviyam\<*<5>*>/ pi ummujja nimujjaü karoti seyyathāpi udake\<*<6>*>/ || udake abhijjamāno\<*<7>*>/ gacchati seyyathāpi pathaviyaü\<*<5>*>/ ||ākāsepi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -nandhena. 2 S1-3 -visa¤¤ã omitting ca. 3 missing in S1-3. 4 B1 tirokuņam. 5 B2 puthu- S1-3 paņhaviyā. 6 missing in S1. 7 B2 -mānā S1-3 -māne. >/ #<[page 265]># %% pallaīkena caīkamati\<*<1>*>/ seyyathāpi pakkhã sakuõo || ime pi\<*<2>*>/ candimasuriye evam mahiddhike evam mahānubhāve pāõinā parimasati\<*<3>*>/ parimajjati || yāva\<*<4>*>/ brahmalokā pi\<*<5>*>/ kāyena vasam pavatteti\<*<6>*>/ || || 8. Evam bhāvitesu kho bhikkhu\<*<7>*>/ catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atik- kantamanussakāya\<*<8>*>/ ubho sadde suõāti dibbe ca mānusse\<*<9>*>/ ca ye dåre santike vā ti || || 9. Evam bhāvitesu kho bhikkhu catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu parasattānam parapuggalānam cetasā ceto\<*<10>*>/ paricca pajānāti || || Sarāgaü vā cittaü Sarāgaü cittanti pajānāti || vãtarāgaü vā cittaü Vãtarāgaü\<*<11>*>/ cit- tanti pajānāti || || Sadosaü vā cittaü Sadosaü cittanti pajānāti || vãtadosaü vā cittaü Vãtadosaü cittan ti pajānā- ti || || Samohaü vā cittaü Samohaü cittan ti pajānāti || vãtamohaü vā cittam Vãtamohaü cittan ti pajānāti || || Saīkhittaü vā cittaü Saīkhittaü cittan ti pajānāti || vik- khittaü vā cittaü Vikkhittaü cittan ti pajānāti || || Ma- haggataü\<*<12>*>/ vā cittaü Mahaggataü\<*<12>*>/ cittan ti pajānāti || amahaggataü vā cittam Amahaggataü cittan ti pajānāti || || Sauttaraü vā cittaü Sauttaraü cittan ti pajānāti || anutta- raü vā cittaü Anuttaraü cittan ti pajānāti || || Asamāhitaü vā cittaü Asamāhitaü cittan ti pajānāti || samāhitaü vā cittaü Samāhitaü cittan ti pajānāti || || Avimuttam vā cittaü Avimuttaü cittanti pajānāti || vimuttaü vā cittaü Vimuttaü cittan ti pajānāti || || 10. Evam bhāvitesu kho bhikkhu catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu anekavihitam pubbenivāsam anussarati || seyyathãdam ekam pi jātim dve pi\<*<13>*>/ jātiyo tisso pi jātiyo catasso pi jātiyo pa¤ca pi jātiyo dasa pi jātiyo vãsam\<*<14>*>/ pi jātiyo tiüsam pi jātiyo cattālisam\<*<15>*>/ pi jātiyo pa¤¤āsam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 B1 kamati. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 parā- 4 S1 yathā. 5 B2 -loka corrected from lokā pi 6 B1-2 vatteti. 7 S1-3 bhikkhave. 8 S1-3 -manusi- 9 S1-3 mānuse. 10 S1 cetisacete instead of cetasā- 11 S1 -rāga. 12 B2 mahaggaü. 13 missing in S1. 14 S1-3 vã (S1 vi) satim. 15 S1-3 cattāri (S1 rã) sam. >/ #<[page 266]># %<266 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% pi jātiyo jātisatam pi jātisahassam pi jātisatasahassam pi aneke pi saüvaņņakappe aneke pi vivaņņakappe aneke pi saüvaņņavivaņņakappe amutrāsiü evam nāmo || evaīgotto || evaüvaõõo evamāhāro evaüsukhadukkhapaņisaüvedã evam āyupariyanto || so tato cuto amutra uppādiü\<*<1>*>/ || tatravāsim\<*<2>*>/ evaünāmo evaīgotto evaüvaõõo evamāhāro evaüsukha- dukkhapaņisaüvedã evam āyupariyanto || so tato cuto idhu- papanno ti || iti sākāraü sauddesam anekavihitaü pubbe- nivāsam anussarati || || 11. Evam bhāvitesu kho bhikkhu\<*<3>*>/ catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu dibbena cakkhunā visuddhena atikkan- tamānussakena\<*<4>*>/ satte passati || cavamāne upapajjamāne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathā- kammupage satte pajānāti || Ime vata bhonto sattā kāya- duccaritena samannāgatā vacãducaritena samannāgatā ma- noduccaritena samannāgatā ariyānam upavādakā micchā- diņņhikā\<*<5>*>/ micchādiņņhikammasamādānā || te kāyassa bhedā param maraõā\<*<6>*>/ apāyaü duggatim vinipātaü nirayam upa- pannā\<*<7>*>/ || || Ime kho pana bhonto sattā kāyasucaritena\<*<8>*>/ sammannāgatā vacãsucaritena\<*<9>*>/ samannāgatā manosucaritena\<*<9>*>/ samannāgatā ariyānam anupavādakā sammādiņņhikā sam- mādiņņhikammasamādānā || te kāyassa bhedā parammaraõā sugatiü saggam lokam upapannā\<*<10>*>/ ti || || Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānussakena satte\<*<11>*>/ passati || cavamāne upapajjamāne\<*<12>*>/ hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe || sugate duggate yathākammupage satte pajānāti || || 12. Evam bhāvitesu kho bhikkhu\<*<13>*>/ catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttim diņņhevadhamme sayam abhi¤¤ā\<*<14>*>/ sacchi- katvā upasampajja viharatã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 udapādi. 2 S1 pāsi S3 pāsim B2 tatrāpāsim. 3 S1-3 bhikkhave. 4 S1-3 -mānusa- always. 5 missing in S1. 6 S1 paraõā instead of param- 7 S1 uppannā S3 uppajjanti. 8 S3 -duccaritena S1 -vuccaritena. 9 S1-3 -duccaritena. 10 S1-3 uppannā. 11 S1 inserts na. 12 S1-3 uppaj- 13 S1-3 bhikkhave. 14 S1-3 add ya. >/ #<[page 267]># %% ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā bhāvitā bahulãkatā mahapphalā honti mahānisaüsā || || Katham bhāvitā ca\<*<1>*>/ bhikkhave cattāro\<*<2>*>/ iddhipādā katham bahulãkatā maha- pphalā honti mahānisaüsā || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || Iti kho\<*<3>*>/ me chando na ca atilãno bhavissati || na ca atipaggahãto bha- vissati || na ca ajjhattaü saīkhitto\<*<4>*>/ bhavissati || na ca ba- hiddhā vikkhitto bhavissati || pacchāpuresa¤¤ã ca viharati yathāpure tathā pacchā yathā pacchā tathāpure || yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<5>*>/ sappabhāsaü cittam bhāveti || || 4--5. Viriyasamādhi || pe [la] || Cittasamādhi || || 6. Vãmaüsāsamādhipadhānasaīkharasamannāgatam id- dhipādham bhāveti || Iti kho\<*<6>*>/ me vãmaüsā na ca atilãnā bhavissati || na ca atipaggahitā bhavissati || na ca ajjhattaü- saīkhittā bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittā\<*<7>*>/ bhavissati || pacchāpure sa¤¤ã ca viharati yathāpure tathā pacchā yathā pacchā tathāpure || yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena sappa- bhāsaü cittam bhāveti || || Evam bhāvitā kho bhikkhave cattāro iddhipādā evam bahulãkatā mahapphalā honti mahānisaüsā || || 7--11. Evam bhāvitesu kho bhikkhave bhikkhu\<*<9>*>/ catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu anekavihitam iddhividham paccanubhoti || eko pi hutvā bahudhā hoti || la-pe || yāva brahmalokā pi kāyena vasaü vatteti || pe || [la] || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 omit kho. 2 S1 insert me bhikkhave. 3 missing in B1. 4 B1 ajjhatta- 5 B1 -nandhena always. 6 missing in B1-2. 7 S3 ajjhattasaīkhittam. 8 B1 vikkhattā S1-3 vikkhittaü. 9 missing in S1-3. >/ #<[page 268]># %<268 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 12. Evam bhāvitesu kho bhikkhave bhikkhu catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu āsavānaü khayā anāsavam cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<1>*>/ sacchikatvā upasampajja viharatã ti || || ## 2. Chandaü ce\<*<2>*>/ bhikkhave bhikkhu nissāya\<*<3>*>/ labhati samādhiü labhati cittassa ekaggataü\<*<4>*>/ || ayam vuccati chandasamādhi || || So anuppannānam pāpakānam akusa- lānaü dhammānam anuppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || Uppan- nānaü pāpakānam akusalānam dhammānam pahānāya chandam janeti vāyamati viriyam āravhati cittam paggaõ- hāti padahati || Anuppannānaü kusalānaü dhammānam uppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || Uppannānaü kusalānaü dhammānaü ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || Ime vuccanti padhānasaīkhārā\<*<5>*>/ || || Iti ayaü ca chando ayaü ca chandasamādhi ime ca padhānasaīkhārā || ayaü vuccati bhikkhave chandasamādhi- padhānasaīkhārasamannāgato iddhipādo || || 3. Viriyaü ce\<*<6>*>/ bhikkhave bhikkhu nissāya\<*<7>*>/ labhati sa- mādhim labhati\<*<8>*>/ cittassa ekaggatam\<*<4>*>/ || ayaü vuccati viri- yasamādhi || || So anuppannānaü || la\<*<9>*>/ || Uppannānaü kusa- lānam dhammānaü ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || Ime vuccanti padhānasaīkharā\<*<10>*>/ || || Iti idaü ca viriyam aya¤ca viriyasamādhi ime ca padhā- nasaīkhārā || ayaü vuccati bhikkhave viriyasamādhipadhā- nasaīkhārasamannāgato iddhipādo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya. 2 S3 ca. 3 S1-3 nissā(S3 ssa) yaü. 4 S1-3 cittasseka- 5 B1-2 add ti. 6 S1-3 ca. 7 S1-3 nissayam. 8 S3 omits samādhiü- 9 S1-3 pāpa- akusa- dham- anuppadāya -pe- 10 B1 adds ti. >/ #<[page 269]># %% 4. Cittaü ce\<*<1>*>/ bhikkhave bhikkhu nissāya\<*<2>*>/ labhati sa- mādhiü labhati cittassa ekaggatam || ayaü vuccati citta- samādhi || || So anuppannānam pāpakānaü\<*<3>*>/ || la || uppannānaü kusalānaü dhammānam ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripåriyā chandam janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || || Ime vuccanti padhānasaīkhārā ti || || Iti\<*<4>*>/ idaü ca cittaü ayaü ca cittasamādhi ime ca padhā- nasaīkharā || ayam vuccati bhikkhave cittasamādhi padhā- nasaīkhārasamannāgato iddhipādo || || 5. Vãmaüsaü ce bhikkhave bhikkhu nissāya\<*<2>*>/ labhati samādhiü labhati cittassa ekaggataü\<*<5>*>/ || ayam vuccati vãmaüsāsamādhi || || So anuppannānam pāpakānam\<*<4>*>/ aku- salānaü dhammānam anuppādāya || pe\<*<6>*>/ || uppannānaü kusalānaü dhammānaü ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya paripåriyā chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati\<*<7>*>/ cittam paggaõhāti padahati || || Ime vuccanti padhānasaīkhārā || || Iti ayaü ca vãmaüsā ayaü ca vãmaüsāsamādhi ime ca padhānasaīkhārā || Ayaü vuccati bhikkhave vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasaman- nāgato iddhipādoti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<8>*>/ Ekaü samayaü Bhagavā Sāvatthi- yaü viharati Pubbārāme Migāramātupāsāde || || 2. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhå heņņhā Migāramātupāsāde viharanti uddhatā unnaëā capalā mukharā vikiõõavācā muņņhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā\<*<9>*>/ pākatindriyā || || 3. Atha kho Bhagavā āyasmantam Mahā-Moggalānam āmantesi || || Ete kho\<*<10>*>/ Moggalāna sabrahmacāriyā\<*<11>*>/ heņņhā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ca. 2 S1 nissayam. 3 S1-3 aku- dha- anu- -pe- 4 missing in S1-3. 5 S1-3 cittasseka. 6 B1-2 have chandaü- -padahati || la || but instead of || la || B2 has uppannānaü || pa || anuppannānaü || pa || 7 S3 -pe- instead of chandam- -ārabhati. 8 this phrase in B1-2 only. 9 B1 bhanta- 10 S1-3 te. 11 B1 -cāriyo S1-3 -cārayo. >/ #<[page 270]># %<270 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% Migāramātupāsāde viharanti uddhatā unnaëā capalā mukharā vikiõõavācā\<*<1>*>/ muņņhassatino asampajānā asamāhitā vibbhanta- cittā\<*<2>*>/ pākatindriyā || gaccha Moggalāna te bhikkhå saü- vejehãti\<*<3>*>/ || || Evam bhante ti kho āyasmā Mahā-Moggalāno Bhaga- vato paņissutvā tathāråpam iddhābhisaīkhāram abhisaī- khāresi\<*<4>*>/ || yathā pādaīguņņhakena Migāramātupāsādam saīkampesi\<*<5>*>/ sampakampesi sampacālesi || || 4. Atha kho te bhikkhå {saüviggā} lomahaņņhajātā ekam antam aņņhaüsu || Acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho nivāta¤ca vata ayaü ca Migaramatupāsādo gambhira- namo\<*<6>*>/ sunikhāto acalo asampakampi\<*<7>*>/ || atha ca pana saīkampito sampakampito sampacālitoti || || 5. Atha kho Bhagavā yena te bhikkhå tenupasaīkami || upasaīkamitvā te bhikkhå Bhagavā etad avoca || || Kiü nu tumhe bhikkhave {saüviggā} lomahaņņhajātā ekam antaü ņhitā ti || || Acchariyam bhante abbhutam bhante nivāta¤ca vata ayaü ca Migāramātupāsādo gambhãranemo\<*<8>*>/ sunikhāto acalo asampakampi\<*<7>*>/ || atha ca pana saīkampito sampa- kampito sampacālito ti || || 6. Tumheva kho bhikkhave saüvejetukāmena\<*<9>*>/ Mogga- lānena bhikkhunā pādaīguņņhakena\<*<10>*>/ Migāramātupāsādo saīkampito sampakampito sampacālito || || Taü kim\<*<11>*>/ ma¤¤atha bhikkhave || katamesaü dhammānam bhāvitattā\<*<12>*>/ bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam mahiddhiko evam mahānubhāvo ti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā Bhagavaünettikā- -Bhagavato sutvā bhikkhå dhāressantã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 tikiõõa- 2 B1 bhanta- 3 B1-2 saüvejehi S1 saüvedehã. 4 S1-3 -saīkhāsi-B2 -saīkharoti. 5 S3 kampesi B1 inserts sampasi (or -siü). 6 S3 has -namo corrected from nevo. 7 S1-3 -kampã. 8 S3 -neco. 9 S1-3 insert mahā. 10 S1-3 -guņņhena. 11 S1-3 haü instead of taü kiü. 12 B1 bhavittā. >/ #<[page 271]># %% 7. Tena bhikkhave suõātha\<*<1>*>/ || || Catunnaü kho bhikkhave iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam mahiddhiko evam mahānubhāvo || katamesaü ca- tunnaü || || 8. Idha bhikkhave Moggalano bhikkhu chandasamādhi- padhānasaīkhārasamannāgatam iddhipādam bhāveti\<*<2>*>/ || viri- yasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhā- rasamannāgatam iddhipādam bhāveti || || Iti me vãmaüsā na ca atilãnā bhavissati na ca atipaggahãtā bhavissati || na ca ajjhattaüsaīkhittā bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati || pacchāpuresa¤¤ã ca viharati yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathā pure || yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<3>*>/ sappabhāsaü cittam bhāveti || || 9. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam ma- hiddhiko evam mahānubhāvo || || 10. Imesaü ca pana bhikkhave catunnam\<*<4>*>/ iddhipādānam bhavitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu anekavihitam iddhividham paccanubhoti || la-pe || yāva brahmalokā pi\<*<5>*>/ kāyena vasaü vatteti || || 11. imesaü ca pana bhikkhave catunnam iddhipadānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim ||pe || upasampajja viharatãti || || 12. Evaü cāpi abhi¤¤ā\<*<6>*>/ vitthāretabbā\<*<7>*>/ || || ## 1. Evam me sutaü\<*<8>*>/ Ekaü samayam āyasmā ânando Kosambiyaü viharati Ghositārāme || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This part from Bhagavaünettikā is missing in S1-3 without any sign of abridgment. 2 somewhat developed in S1-3. 3 B1 -nandhena always. 4 missing in S1-3. 5 yāva- is missing in S1-3. 6 B1 inserts abhi¤¤āyo. 7 this number is not to be found in S1-3. 8 this phrase in B1-2 only. >/ #<[page 272]># %<272 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 2. Atha kho Uõõābho brāhmaõo yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā ânandena sad- dhim sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisā- retvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho Uõõābho brāhmaõo āyasmantaü ânandam etad avoca || || 3. Kim atthi yaü\<*<1>*>/ nu kho bho ânanda samaõe Go- tame\<*<3>*>/ brahmacariyaü vussatã ti || || Chandapahānatthaü kho brāhmaõa Bhagavati\<*<3>*>/ brahma- cariyaü vussatã ti || || 4. Atthi pana bho\<*<4>*>/ ânanda maggo atthi paņipadā etassa chandassa pahānāyā ti || || Atthi kho brāhmaõa maggo atthi paņipadā etassa chandassa pahānāyā ti || || 5. Katamo pana bho ânanda maggo katamā paņipadā etassa chandassa pahānāyā ti || || Idha brāhmaõa bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhā- rasamannāgatam\<*<5>*>/ iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || ayaü kho brāhmaõa maggo ayam paņipadā etassa chandassa pahānāyā ti || || 6. Evaü sante\<*<6>*>/ kho\<*<7>*>/ ânanda santakaü\<*<8>*>/ hoti no asan- takam\<*<9>*>/ chandena ca\<*<10>*>/ chandam pajahissatã ti netam thā- naü vijjatãti\<*<11>*>/ || || Tena hi brāhmaõa ta¤¤evettha\<*<12>*>/ paņipucchissāmi || yathā te khameyya tathā taü vyākareyyāsi || || 7. Taü kim ma¤¤asi brāhmaõa || ahosi te pubbe chando ârāmaü gamissāmãti || tassa te ārāmagatassa yo tajjo chando so paņippassadho\<*<13>*>/ ti || || Evam bho || || Ahosi te\<*<14>*>/ pubbe viriyaü ârāmam gamissāmãti || tassa te ārāmagatassa yaü tajjaü viriyaü tam paņipassaddhanti\<*<15>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -yā. 2 S1-3 samaõo Gotamo. 3 B1 S1-3 bhagavāti corrected from bhagavati in S3. 4 S1-3 kho. 5 S1 -padāna- 6 B1 bhante. 7 B1-2 bho. 8 S1-3 anantakam B2 ānandakam. 9 B2 S1-3 santakam. 10 S1-3 chandeneva B1 chande ca. 11 B1-2 vijjati. 12 S1-3 tva¤¤evettha. 13 S1 paņissaddhoti. 14 in B1-2 only. 15 B1 -passaddhinti. >/ #<[page 273]># %% Evam bho || || Ahosi te pubbe cittaü ârāmaü gamissāmã ti || tassa te ārāmagatassa yam tajjaü cittaü tam paņippassaddhanti\<*<1>*>/ || || Evam bho || || Ahosi te pubbe vãmaüsā ârāmaü gamissāmãti || tassa te ārāmagatassa yā tajjā vãmaüsā sā paņippassaddhā ti\<*<2>*>/ || || Evam bho || || 8. Evam eva kho brāhmaõa yo so bhikkhu arahaü khãõāsavo vusitavā katakaraõãyo ohitabhāro anuppattasa- dattho parikkhãõabhavasaüyojano sammada¤¤ā vimutto || tassa yo pubbe\<*<3>*>/ chando ahosi arahattapattiyā arahatte\<*<4>*>/ patte yo tajjo chando so paņippassaddho || || Yam pubbe viriyam ahosi arahattapattiyā arahatte patte yaü tajjaü viriyaü tam paņippassaddhaü || || Yam pubbe cittam ahosi arahattapattiyā\<*<5>*>/ arahatte patte yaü\<*<6>*>/ tajjaü cittaü tam paņippassaddhaü || || Yā pubbe vãmaüsā ahosi arahatta- pattiyā arahatte patte yā tajjā vãmaüsā sā paņippassaddhā || || 9. Taü kim ma¤¤asi brāhmaõa || Iti evaü sante santa- kam vā hoti\<*<7>*>/ asantakaü\<*<8>*>/ vā ti || || Addhā bho ânanda evaü sante santakaü hoti no asantakaü\<*<8>*>/ || || 10. Abhikkantam bho ânanda || pe || ajjatagge pāõupetaü saraõaü gatanti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānam samaõā vā brāhmaõā vā mahiddhikā ahesuü mahānubhāvā || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || 3. Ye hi\<*<9>*>/ keci bhikkhave anāgatam addhānam samaõā vā brāhmaõā vā mahiddhikā bhavissanti- -bahulãkatattā || || 4. Ye hi keci bhikkhave etarahi samaõā vā brāhmaõā vā mahiddhikā mahānubhāvā sabbe te catunnam iddhi- pādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || Katamesam catunnaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 paņissaddhanti. 2 S1-3 paņissaddhāti. 3 missing in S1-3. 4 B1-2 arahatta always. 5 S1 -patti. 6 S3 yyaü. 7 B1-2 insert no. 8 S1-3 B2 anantakaü. 9 B2 ye pi hi S1-3 ye hi pi. >/ #<[page 274]># %<274 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 5. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgataü iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || || 6. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā mahiddhikā ahesuü mahānubhāvā || pe || mahiddhikā bhavissanti mahānubhāvā || [pe] || etarahi mahiddhikā mahānubhāvā || sabbe te imesaü yeva catunnam iddhipādānaü bhāvitattā bahulãkatattā ti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā anekavihitam iddhividham paccanubhosuü || eko pi hutvā bahudhā ahesuü || bahudhā hutvā eko ahesuü || āvibhāvaü tirobhāvaü tirokuķķam\<*<1>*>/ tiropākāraü tiropabba- taü\<*<2>*>/ asajjamānā agamaüsu seyyathāpi ākāse || pathaviyam\<*<3>*>/ pi ummujjanimujjam\<*<4>*>/ akaüsu\<*<5>*>/ seyyathāpi udake || udake pi abhijjamānā\<*<6>*>/ agamaüsu seyyathāpi pathaviyaü || akāse\<*<7>*>/ pi\<*<8>*>/ pallaīkena agamiüsu\<*<9>*>/ seyyathāpi pakkhã sakuõo || ime pi candimasuriye\<*<10>*>/ evam mahiddhike evam mahānubhāve pāõinā parimasiüsu parimajjiüsu || yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vattesaü || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā || || 3. Ye hi keci bhikkhave aõāgatam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā anekavihitam iddhividham paccanubhos- santi || eko pi hutvā bahudhā bhavissanti || bahudhā pi hutvā eko bhavissanti || āvibhāvaü tirobhāvam tirokuķķam tiro- pākāraü tiropabbatam asajjamānā\<*<11>*>/ gamissanti\<*<12>*>/ seyyathāpi ākāse || pathaviyam\<*<13>*>/ pi ummujjanimujjaü\<*<14>*>/ karissanti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 tirokuņaü always. 2 S1 -jabbataü. 3 S1 paņhaviyā. 4 S1 ummajja- 5 three words from seyyathāpi are missing in S3. 6 S1-3 -māne. 7 S1 adds na. 8 missing in S3. 9 B1 kamiüsu. 10 S1-3 -suriyā. 11 B2 asamajja- 12 S1-3 bhavissanti. 13 S1-3 paņhaviyā. 14 S3 ummajja- S1 ummajjaü omitting nimujjaü. >/ #<[page 275]># %% seyyathāpi udake || udake pi abhijjamānā\<*<1>*>/ gamissanti seyyathāpi pathaviyaü || akāse pi pallaīkena bhavissanti\<*<2>*>/ seyyathāpi pakkhã sakuõo || ime pi\<*<3>*>/ candimasuriye evam mahiddhikke evam mahānubhāve pāõinā parimasissanti parimajjissanti yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vattes- santi\<*<4>*>/ || sabbe te catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulã- katattā || || 4. Ye hi keci bhikkhave etarahi samaõā vā brāhmaõā vā anekavihitam iddhividam paccanubhonti || eko pi hutvā bahudhā honti || bahudhā pi hutvā eko\<*<5>*>/ honti || āvibhāvaü tirobhāvaü tirokuķķam tiropākāram tiropabbatam asajja- mānā gacchanti seyyathāpi\<*<6>*>/ ākāse || pe || yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vattenti || sabbe te catunnam iddhipādānam bhavitattā bahulãkatattā\<*<7>*>/ || katamesaü catunnaü || || 5. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti\<*<8>*>/ || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsasamādhipaķhānasaīkhārasamannā- gatam bhāveti || || 6. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā anekavihitam iddhividham paccanubhosuü || pe || paccanubhossanti || [pe] || paccanubhonti || [pe]|| sabbe te imesaü yeva catunnam iddhipādānam bhāvitattā ba- hulãkatattā ti || || ## 2. Catunnam bhikkhave iddhipādānam bhāvitattā bahulã- katattā bhikkhu āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchi- katvā upasampajja viharati || Katamesaü catunnaü || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vimaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || || Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bhikkhu āsavānaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 asajja- 2 B2 gami- B1 kamissanti. 3 missing in S1. 4 B1 vatti- 5 S1-3 add pi. 6 S1-3 insert bhikkhave. 7 S1-3 add ti. 8 S1 bhāvoti. >/ #<[page 276]># %<276 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% khayā anāsavam cetovimuttim pa¤¤āvimuttim diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihara- tã ti\<*<1>*>/ || || ## 2. Iddhiü vo\<*<2>*>/ bhikkhave desissāmi iddhipādaü ca iddhipādabhāvanaü ca iddhipādabhāvanāgāminiü ca paņi- padaü || taü suõātha || || 3. Katamā ca bhikkhave iddhi || || Idha bhikkhave bhikkhu anekavihitam iddhividham paccanubhoti || eko pi hutvā bahudhā hoti || pe-la || yāva brahmalokā pi kāyena vasaü vatteti || || Ayaü vuccati bhikkhave iddhi || || 4. Katamo ca bhikkhave iddhipādo || || Yo\<*<3>*>/ bhikkhave maggo yā\<*<4>*>/ paņipadā iddhilābhāya\<*<5>*>/ iddhipaņilābhāya saü- vattati || ayaü vuccati bhikkhave\<*<6>*>/ iddhipādo || || 5. Katamā ca bhikkhave iddhipādabhāvanā || || Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhārasaman- nāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vimaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipā- dam bhāveti || || Ayaü vuccati bhikkhave iddhipādabhāvanā || || 6. Katamā ca bhikkhave iddhipādabhāvanāgāminã paņi- padā || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdam sammāditthi || pe || sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave iddhipādabhāvanāgāminã paņipadā ti || || ## I. 2. Cattāro me\<*<6>*>/ bhikkhave iddhipādā bhāvitā bahulãkatā mahapphalā honti mahānisaüsā || || Katham bhāvitā ca bhikkhave cattāro iddhipādā katham bahulãkatā mahapphalā honti mahānisaüsā || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || Iti me chando \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 viharanti. 2 S1-3 ca kho instead of vo. 3 B1 adds so. 4 S3 add va (or ca). 5 missing in S3; S1 has iddhipaņipadā. 6 missing in S3. >/ #<[page 277]># %% na ca atilãno\<*<1>*>/ bhavissati || na ca atipaggahãto bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhitto\<*<2>*>/ bhavissati || na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati || pe || Iti vivaņena cetasā apariyona- ddhena\<*<3>*>/ sappabhāsam cittam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vimaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || Iti me\<*<4>*>/ vãmaüsā na ca atilãnā bhavissati || na ca atipaggahãtā\<*<5>*>/ bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhittā bhavissati na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati || pacchāpuresa¤¤ã ca viharati || yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathā pure || yatha adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā || iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<3>*>/ sappa- bhāsaü cittam bhāveti || || II. 4. Katamo ca bhikkhave atilãno chando || || Yo bhikkhave chando kosajjasahagato kosajjasampayutto || ayaü vuccati bhikkhave atilãno chando || || 5. Katamo ca bhikkhave atipaggahãto chando || || Yo bhikkhave chando\<*<6>*>/ uddhaccasahagato uddhaccasampayutto || ayaü vuccati bhikkhave atipaggahãto chando || || 6. Katamo ca bhikkhave ajjhattaü\<*<7>*>/ saīkhitto chando || || Yo\<*<8>*>/ bhikkhave chando\<*<9>*>/ thãnamiddhasahagato thãnamiddha- sampayutto || ayaü vuccati bhikkhave ajjhattaü\<*<7>*>/ saīkhitto chando || || 7. Katamo ca bhikkhave bahiddhā vikkhitto chando || yo\<*<10>*>/ bhikkhave chando bahiddhā pa¤cakāmaguõe ārabbha anuvikkhito anuvisaņo\<*<11>*>/ || ayaü vuccati bhikkhave bahiddhā vikkhitto chando || || 8. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu pacchāpuresa¤¤ã\<*<12>*>/ ca viharati yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathāpure || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 atalãno. 2 S1 saükhittā S3 -khittaü. 3 B1 -nandhena always B1 -naddhena always, corrected from -nandhe- here only. 4 missing in S1 S3 pi. 5 S3 -gahito, the phrase is missing in S1. 6 S1-3 omit yo bhi- 7 S1-3 ajjhatta. 8 S1 insert hi. 9 S3 omits yo- 10 S1-3 insert hi. 11 S1-3 anusavo. 12 S1 adds here puresa¤¤ã. >/ #<[page 278]># %<278 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% Idha bhikkhave bhikkhuno\<*<1>*>/ pacchāpure sa¤¤ā suggahãtā hoti sumanasikatā supadhāritā suppaņividdhā pa¤¤āya || Evaü kho bhikkhave bhikkhu pacchāpure sa¤¤ã ca\<*<2>*>/ viha- rati yathā pure tathā pacchā yathā pacchā tathā pure || || 9. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu yathā adho tathā uddham yatha uddhaü tathā adho viharati || || Idha bhikkhave bhikkhu imam eva kāyam uddham pādatalā adho kesamatthakā tacapariyantam påram nānappakārassa asucino paccavekkhati || Atthi imasmiü kāye kesā lomā nakhā dantā taco maüsaü nahārå\<*<3>*>/ aņņhã aņņhimi¤jā\<*<4>*>/ vakkaü hadayaü yakanaü kilomakam pihakam papphā- sam\<*<5>*>/ antaü antaguõam udariyaü karãsaü pittaü semhaü pubbo lohitaü sedo medo assu vasā kheëo siīghānikā kasikā\<*<6>*>/ muttan ti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho viharati || || 10. Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā viharati || || Idha bhikkhave bhikkhu yehi ākārehi yehi liīgehi yehi nimittehi divā chandasamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || so tehi ākārehi tehi liīgehi tehi nimittehi rattiü chandasamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam\<*<7>*>/ iddhipādam bhāveti || || Yehi vā pana\<*<8>*>/ ākārehi yehi\<*<9>*>/ liīgehi yehi ni- mittehi rattiü chandasamādhipadhānasaīkhārasamannāga- tam iddhipādam bhāveti || so tehi ākārehi tehi liīgehi tehi nimittehi divā chandasamādhipadhānasaīkhārasamannāga- tam iddhipādam bhāveti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu yathā divā tathā rattiü yathā rattiü tathā divā viharati || || 11. Katha¤ca bhikkhave bhikkhu vivaņena cetasā apari- yonaddhena\<*<10>*>/ sappabhāsaü cittam bhāveti || || Idha bhik- khave bhikkhuno ālokasa¤¤ā suggahãtā hoti divāsa¤¤ā svādhiņņhitā\<*<11>*>/ || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<10>*>/ sappabhāsam cittam bhāveti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 bhikkhu. 2 in B1-2 only 3 B1-2 nhāru 4 B1-2 -mi¤caü. 5 B1-2 pabbāsaü. 6 missing in S1. 7 S1-3 -saīkhāraü sama- 8 S1 omits vā pana S3 has keci. 9 missing in S3. 10 B1 -nandhena. 11 S3 suvā (S1 sava-) diņņhitā, B2 -sa¤¤āya adhiņņhitā. >/ #<[page 279]># %% III. 12. Katama¤ca bhikkhave atilãnaviriyaü\<*<1>*>/ || || Yam bhikkhave viriyaü kosajjasahagataü kosajjasampayuttaü || idaü vuccati bhikkhave atilãnaviriyaü\<*<1>*>/ || || 13. Katama¤ca bhikkhave atipaggahãtaviriyaü\<*<2>*>/ || Yam bhikkhave viriyaü uddhaccasahagatam uddhaccasampayut- taü || idaü vuccati bhikkhave atipaggahãtaü viriyaü || || 14. Katama¤ca bhikkhave ajjhattaü saīkhittaü\<*<3>*>/ viri- yam || || Yam bhikkhave viriyaü thãnamiddhasahagataü thãnamiddhasampayuttaü || idaü vuccati bhikkhave ajjhattaü saīkhittaü\<*<3>*>/ viriyaü || || 15. Katama¤ca bhikkhave bahiddhā vikkhittaü viriyaü || || Yam bhikkhave viriyaü bahiddhā pa¤cakāmaguõe ārabbha anuvikkhittam\<*<4>*>/ anuvisaņaü || || Idam vuccati bhikkhave bahiddhā vikkhittaü viriyaü || || 16--19. Peyyālo || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu vivaņena cetasā apariyonaddhena sappabhāsam bhāveti || || Idha bhikkhave bhikkhuno ālokasa¤¤ā sugahitā hoti divāsa¤¤ā svādhiņņhitā\<*<5>*>/ || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu vivaņen ce- tasā apariyonaddhena sappabhāsaü cittam bhāveti\<*<6>*>/ || || IV. 20. Katama¤ca bhikkhave atilãnaü cittaü || yam pi bhikkhave cittaü kosajjasahagataü kosajjasampayuttaü || idam vuccati bhikkhave atilãnaü cittaü || || 21. Katama¤ca bhikkhave atipaggahãtaü cittaü || || Yam bhikkhave cittam uddhaccasahagatam\<*<7>*>/ uddhaccasampa- yuttaü || idaü vuccati bhikkhave atipaggahãtaü cittaü || || 22. Katama¤ca bhikkhave ajjhattaü saīkhittaü cittaü || || Yam bhikkhave cittaü thãnamiddhasahagatam\<*<8>*>/ thãnamid- dhasampayuttaü || idaü vuccati bhikkhave ajjhattaü saī- khittaü cittaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 atilãnaü vi- 2 S1-3 atipaggahãtaü vi- 3 S1-3 ajjhattasaü- 4 S1-3 anukkhittaü. 5 B2 -sa¤¤āya adhiņņhitā. 6 So B1-2; S1-3 have only -pe- omitting all the paragraph. 7 missing in S3. 8 missing in S3; B1 and S1 have thãnamiddhaü- >/ #<[page 280]># %<280 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 23. Katama¤ca bhikkhave bahiddhā vikkhittaü cittaü || || Yam bhikkhave cittam bahiddhā pa¤caguõe ārabbha anuvikkhittam anuvisaņaü || idaü vuccati bhikkhave ba- hiddhā\<*<1>*>/ vikkhittaü cittaü || || 24--27. Peyyālam || evam kho bhikkhave bhikkhu vivaņena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaü cittaü bhāveti\<*<2>*>/ || || V. 28. Katamā\<*<3>*>/ ca bhikkhave atilãõā\<*<4>*>/ vãmaüsā || || Yā bhikkhave vãmaüsā kosajjasahagatā kosajjasampayuttā || ayaü vuccati bhikkhave atilãnā vãmaüsā || || 29. Katamā\<*<3>*>/ ca bhikkhave atipaggahãtā vãmaüsā || || Yā bhikkhave vãmaüsā uddhaccasahagatā\<*<4>*>/ uddhaccasampa- yuttā || ayaü vuccati bhikkhave atipaggahãtā vãmaüsā || || 30. Katamāca bhikkhave ajjhattaü\<*<5>*>/ saīkhittā vãmaüsā || || Yā bhikkhave vãmaüsā thãnamiddhassahagatā thãnamiddha- sampayuttā || ayam vuccati bhikkhave ajjhattaüsaīkhittā vãmaüsā || || 31. Katamā\<*<3>*>/ ca bhikkhave bahiddhā vikkhittā vãmaüsā || || Yā bhikkhave vãmaüsā bahiddhā pa¤cakāmaguõe ārabbha anuvikkhittā anuvisaņā || ayaü vuccati bhikkhave bahiddhā vikkhittā vãmaüsā || || 32--35. la\<*<6>*>/ || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu vivaņena cetasā apariyonaddhena sappabhāsam cittam bhāveti || || 36. Evam bhāvitā kho bhikkhave cattāro iddhipādā evam bahulãkatā mahapphalā honti mahānisaüsā || evam bhāvitesu kho bhikkhave bhikkhu catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu anekavihitam iddhividham paccanubhoti || || Eko pi hutvā bahudhā hoti || bahudhā pi hutvā eko hoti\<*<7>*>/ || la || yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vatteti || pe || || 37. Evam bhāvitesu kho bhikkhave bhikkhu catusu iddhi- pādesu evam bahulãkatesu\<*<8>*>/ āsavānaü khayā anāsavaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert bahiddhā. 2 So B1-2 S1-3 have only -pe-. 3 S1-3 katama¤. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 ajjhatta. 6 Complete in S1-3 katha¤ca bhi- bhikkhu pacchāpuresa¤¤ã- 7 S1-3 omit bahudhā pi- 8 S1-3 add iddhipādesu. >/ #<[page 281]># %% cetovimuttim pa¤¤āvimuttim diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<1>*>/ sacchikatvā upasampajja viharatã ti || || 38. Cha pi abhi¤¤āyo vitthāretabbā\<*<2>*>/ || || Pāsādakampanavaggo dutiyo\<*<3>*>/ || || Imassa vaggassa\<*<4>*>/ uddānaü || || Pubbe\<*<5>*>/ Mahapphalā\<*<6>*>/ Chando || Moggalāno ca Brāhmaõo || Dve Samaõabrāhmaõā\<*<7>*>/ Bhikkhu\<*<8>*>/ || Desanā\<*<9>*>/ Vibhaīgena cā ti || || ## ## 1. Sāvatthi || || 2. Pubbe\<*<10>*>/ me bhikkhave sambodhā\<*<1>*>/ anabhisambuddhassa bodhisattasseva etad ahosi || Ko nu kho maggo kā paņipadā iddhipādabhāvanāyā ti || || Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || || 3. So bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || || Iti me chando na atilãno bhavissati || pe || sappabhāsaü cittam bhāveti || || 4--5. Viriyasamādhi || cittasamādhi || || 6. Vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam id- dhipādam bhāveti || || Iti me vãmaüsā na ca atilãnā bha- vissati || na ca atipaggahãtā\<*<11>*>/ bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhittā bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati || pacchāpuresa¤¤ã ca viharati || yathāpure tathā pacchā yathā pacchā tathā pure || yathā adho tathā uddhaü yathā uddhaü tathā adho || yathā divā tathā rattiü\<*<12>*>/ yathā rattiü\<*<12>*>/ tathā divā || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<13>*>/ sappabhāsaü cittam bhāveti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya. 2 this phrase in B1-2 only. 3 S1 pāsādampana- 4 S1-3 tatra instead of imassa- 5 S1-3 hetu. 6 S1-3 mahapphalo ca. 7 S1-3 mahiddhiyā vidhā instead of dve- 8 B1 ti instead of bhikkhu. 9 S1-3 bhāvanā. 10 S1-3 add va. 11 S1-3 -gahãtaü. 12 S1 ratti. 13 B1 -nandhena always. >/ #<[page 282]># %<282 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 7. Evam bhāvitesu kho bhikkhave\<*<1>*>/ bhikkhu\<*<2>*>/ catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu anekavihitam iddhividham\<*<3>*>/ paccanubhoti || eko pi hutvā bahudhā hoti || bahudhā pi hutvā eko hoti || pe || la || yāva Brahmalokā pi\<*<4>*>/ kāyena va- saü vatteti\<*<5>*>/ || || 8. Evam bhāvitesu kho bhikkhave\<*<1>*>/ bhikkhu\<*<2>*>/ catusu iddhipādesu evam bahulãkatesu āsavānam khayā\<*<6>*>/ anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viharatã ti || || 9. Cha pi abhi¤¤āyo vittharetabbā\<*<7>*>/ || || ## 1. Sāvatthi\<*<8>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || 3. Abhijānāti nu kho bhante Bhagavā iddhiyā mano- mayena kāyena Brahmalokam upasaīkamitā ti\<*<9>*>/ || || Abhijānāmi\<*<10>*>/ khvāham ânanda\<*<4>*>/ iddhiyā manomayena kāyena Brahmalokam upasaīkamitā ti\<*<11>*>/ || || 4. Abhijānāti kho\<*<12>*>/ pana bhante Bhagavā iminā cātu- mahābhåtikena kāyena\<*<4>*>/ iddhiyā Brahmalokam upasaīka- mitā ti\<*<9>*>/ || || Abhijānāmi khavāham ânanda iminā cātumahābhåtikena kāyena\<*<4>*>/ iddhiyā Brahmalokam upasaīkamitā ti\<*<9>*>/ || || 5. Yaü ca kho\<*<13>*>/ opapāti\<*<14>*>/ ha\<*<15>*>/ bhante Bhagavā iddhiyā manomayena kāyena Brahmalokam upasaīkamituü || yaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B2. 2 missing in B1. 3 S1 iddhipādam. 4 missing in S1-3. 5 S3 adds -pe- 6 S1-3 omit āsavānaü- 7 this phrase in B1-2 only. 8 B2 adds yaü; missing in S1-3. 9 S1-3 mittāti. 10 B2 -jānāmava. 11 S1 -mittāti. 12 missing in B1-2. 13 These words in B1-2 only. 14 S1 opāti B1-2 omāti. 15 in S1-3 only. >/ #<[page 283]># %% ca\<*<1>*>/ kho abhijānāti\<*<2>*>/ bhante Bhagavā\<*<2>*>/ iminā cātumahā- bhåtikena kāyena iddhiyā Brahmalokam upasaīkamitā\<*<3>*>/ || tayidam bhante Bhagavato acchariyaü ceva\<*<4>*>/ abbhutaü cāti || || Acchariyā ceva\<*<5>*>/ ânanda tathāgatā acchariyadhamma- samannāgatā\<*<6>*>/ ca abbhutā\<*<7>*>/ ceva ânanda tathagatā ab- bhutadhammasamannāgatā ca || || 6. Yasmiü ânanda samaye Tathāgato kāyam pi citte samādahati\<*<8>*>/ cittam pi ca\<*<9>*>/ kāye samādahati\<*<10>*>/ || sukhasa¤- ¤a¤ca\<*<11>*>/ lahusa¤¤a¤ca kāye\<*<12>*>/ okkamitvā viharati || tasmiü ânanda samaye Tathāgatassa kāyo lahutaro ceva hoti mudutaro ca kammaniyataro ca pabhassarataro ca || || 7. Seyyathāpi ānanda ayoguëo divasaü\<*<13>*>/ santatto lahu- taro ceva hoti mudutaro ca\<*<2>*>/ kammaniyataro ca pabhassa- rataro ca || evam eva kho\<*<2>*>/ ânanda yasmiü samaye Tathā- gato kāyam pi citte samādahati\<*<8>*>/ || cittam pi kāye samāda- hati\<*<10>*>/ || sukhasa¤¤a¤ca lahusa¤¤a¤ca\<*<14>*>/ kāye okkamitvā viharati || tasmim ânanda samaye Tathāgatassa kāyo lahutaro ceva hoti mudutaro ca kammaniyataro ca pabhassarataro ca || || 8. Yasmim ânanda samaye Tathāgato kāyam pi citte samādahati || cittam pi kāye samādahati || sukhasa¤¤a¤ca lahusa¤¤a¤ca\<*<15>*>/ kāye\<*<16>*>/ okkamitvā viharati || tasmim ânanda samaye Tathāgatassa kāyo appakasireneva pathaviyā\<*<17>*>/ vehāsam abbhuggacchati || so anekavihitam iddhividham paccanubhoti || eko pi hutvā bahudhā hoti || pe || la || yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vatteti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sama (S1 saca) ¤¤o instead of yaü ca. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 -kamãti. 4 S3 eva. 5 ca. 6 S1 acchariyaü dhammaü samannāgataü. 7 S1-3 abbhuta¤ceva. 8 B1 samo- always B2 sammo. 9 in S1-3 only. 10 S1 samāsahati B1 samodahati. 11 S3 sukhasa¤¤ā ca. 12 S1-3 kāyena. 13 S1 divase S3 divasa. 14 S1-3 -sa¤¤āca -sa¤¤āca. 15 B1 lahukasa¤¤a¤ca. 16 S3 yo. 17 S1-3 puthaviyā. >/ #<[page 284]># %<284 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 9. Seyyathāpi ânanda tålapicu\<*<1>*>/ vā kappāsapicu\<*<1>*>/ vā lahuko vātupādāno appakasireneva pathaviyā\<*<2>*>/ vehāsam abbhuggacchati || evam eva kho ânanda yasmiü samaye Tathāgato kāyam pi\<*<3>*>/ citte samādahati || cittam pi\<*<3>*>/ kāye samādahati || sukhasa¤¤a¤ca lahusa¤¤a¤ca\<*<4>*>/ kāye okkamitvā viharati\<*<5>*>/ || tasmim ânanda\<*<6>*>/ samaye Tathāgatassa kāyo appakasireneva pathaviyā vehāsam abbhuggacchati || so anekavihitam iddhividham paccanubhoti || eko pi hutvā ba- hudhā hoti || la || pe || yāva Brahmalokā pi\<*<6>*>/ kāyena vasaü vattetã ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipadā || katame cattāro || || Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhāra- samannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || citta- samādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || || Ime kho bhikkhave cattāro iddhi- pādā || || 3. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhā- vitattā bahulãkatattā bhikkhu āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<7>*>/ sacchikatvā upasampajja viharatãti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā- || Ime kho bhikkhave cattāro iddhipādā ti\<*<8>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -picuü (S1 pivuü?). 2 S1-3 puthaviyā. 3 S1-3 kāyasmiü . . . cittasmim without pi. 4 B1 lahukasa¤¤a¤ca. 5 B1 insert yaü B2 || la || 6 missing in S1-3. 7 S1-3 abhi¤¤āya. 8 This text is the same as the number 2 of the preceding and the following sutta; it is, on account of this, I think, suppressed in B1; nevertheless somewhat (a number 3) ought to want in S1-3, since there is nothing about suddhi. >/ #<[page 285]># %% ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā- || || Ime- cattāro iddhipādā\<*<1>*>/ || || 3. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhā- vitattā bahulãkatattā\<*<2>*>/ dvinnam phalānam a¤¤ataram pha- laü\<*<3>*>/ pātikaīkhaü\<*<4>*>/ diņņheva dhamme a¤¤ā sati vā upādisese anāgāmitāti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave iddhipādā- || || -Ime kho bhik- khave cattāro iddhipādā\<*<5>*>/ || || 3. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhā- vitattā bahulãkatattā satta phalā sattānisaüsā pātikaīkhā || || Katame sattaphalā sattānisaüsā || || 4. Diņņheva dhamme paņihacca\<*<6>*>/ a¤¤am ārādheti || || No ce diņņheva dhamme paņihacca a¤¤am ārādheti || atha\<*<6>*>/ maraõakāle a¤¤am ārādheti\<*<7>*>/ || || No ce maraõakāle a¤¤am ārādheti || atha pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojanānam parikkhayā antarāparinibbāyã hoti || upahaccaparinibbāyã hoti\<*<8>*>/ || asaīkhāraparinibbāyã hoti || sasaīkhāraparinibbāyã hotã || uddhaüsoto hoti akaniņņhagāmã || || 5. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhā- vitattā bahulãkatattā ime\<*<9>*>/ sattaphalā sattānisaüsā pati- kaīkhā ti || || ## 1. \<*<10>*>/ Sāvatthi nidānaü || || 2. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā || pe || ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || Katamā nu kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This number is the same as in 23. 2 B1-2 insert bhikkhu. 3 missing in S1; B1-2 add vā. 4 S1-3 pātikaīkhā. 5 as in the three preceding suttas. 6 B1-2 paņikacca. 7 B1-2 repeats here no ce diņņheva- ārādheti. 8 this phrase in B1-2 only. 9 missing in S1. 1O in B1-2 only. >/ #<[page 286]># %<286 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% bhante iddhi || katamo iddhipādo || katamā iddhipāda- bhāvanā || katamā iddhipādabhāvanāgāminã paņipadāti || || 3. Idhānanda bhikkhu anekavihitam iddhividham pacca- nubhoti || Eko pi hutvā bahudhā\<*<1>*>/ hoti || la [-pe] Yāva Brahmalokā\<*<2>*>/ pi kāyena vasaü vatteti || ayam vuccati ânanda\<*<3>*>/ iddhi || || 4. Katamo cānanda\<*<4>*>/ iddhipādo || || Yo ânanda maggo yā paņipadā iddhilābhāya\<*<5>*>/ iddhipaņilābhāya saüvattati || ayaü vuccatānanda iddhipādo || || 5. Katamā cānanda iddhipādabhāvanā || || Idhānanda bhikkhu Chandasamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaü- sāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipadam bhā- veti || ayam vuccati ânanda\<*<6>*>/ iddhipādabhāvanā || || 6. Katamā cānanda\<*<4>*>/ iddhipādabhāvanāgāminã paņipadā || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo seyyathãdaü sammā- diņņhi || la-pe || sammāsamādhi || ayaü vuccatānanda iddhi- pādabhāvanāgāminã paņipadā ti || || ## 2. Ekam antaü nisinnaü kho āyasmantam ânandam Bhagavā etad avoca || || Katamā nu kho ânanda iddhi || katamo iddhipādo || katamā iddhipādabhāvanā || || Katamā iddhipādabhāvanāgāminã paņipadā ti || || Bhagavaümålakā no bhante\<*<7>*>/ dhammā bhagavaünettikā || la\<*<8>*>/ || || 3--6. Idhānanda bhikkhu anekavihitam iddhividham paccanubhoti || || Ayam vuccatānanda iddhipādabhāvanāgā- minã paņipadā ti\<*<9>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit bahudhā pi- 2 S1 adds ti. 3 B1-2 vuccatānanda. 4 S1-3 ānanda. 5 S1-3 iddhipādabhāvāya. 6 S1-3 vuccatānanda. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 omit Bhagavaünettikā || la || 9 So S1-3 without any sign of abridgment; more complete especially 4, 5, 6 in B1-2. >/ #<[page 287]># %% ## 2. Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu || pe || ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Katamā nu kho bhante iddhi || katamo iddhipādo || katamā\<*<1>*>/ iddhipādabhāvanā || katamā\<*<2>*>/ iddhipādabhāvanāgāminã paņipadā ti || || 3--6. Idha bhikkhave bhikkhu anekavihitam iddhividhaü paccanubhoti eko pi hutvā || pe\<*<3>*>/ || yāva Brahmalokāpi- || Ayaü vuccati bhikkhave iddhipādagaminã paņipadā ti || || ## 2. Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu || pa || ekam antaü nisinne\<*<4>*>/ kho te bhikkhå Bhagavā etad avoca || katamā nu kho bhikkhave iddhi || katamo iddhipādo || katamā iddhipādabhāvanā || katamā iddhipādabhāvanāgāminã patãpadā ti || || Bhagavaümålakā nu bhante dhammā bhagavaünettikā || la || || 3. Katamā bhikkhave iddhi\<*<5>*>/ || || Idha bhikkhave bhikkhu anekavihitam iddhividam paccanubhoti || eko pi hutvā ba- hudhā hoti || la [pe] || yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vatteti || || Ayaü vuccati bhikkhave iddhi || || 4. Katamo ca\<*<6>*>/ bhikkhave iddhipādo || || Yo bhikkhave maggo yā paņipadā iddhilābhāya\<*<7>*>/ iddhipaņilābhāya\<*<8>*>/ saü- vattati || ayaü vuccati bhikkhave iddhipādo || || 5. Katamā ca bhikkhave iddhipāda bhāvanā || || Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhārasaman- nāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vimaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam iddhipā- dam bhāveti || || Ayam vuccati bhikkhave iddhipādabhāvanā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 adds ca S3 omits the phrase by blunder. 2 S1-3 add ca. 3 S1-3 bahudhā hoti -pe- followed by the last phrase of the sutta. 4 So S1-3 B1 nisinno. 5 missing in S1-3 from bhagavaünettikā. 6 missing in B2. 7 missing in S1-3 8 S1-3 iddhipādaņi- >/ #<[page 288]># %<288 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% 6. Katamā ca bhikkhave iddhipādabhāvanāgāminã paņi- padā || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || la [pe] || sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave iddhipādabhāvanāgāminã patipadā ti || || ## 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi\<*<1>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || || Katamesaü dham- mānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam mahiddhiko evam mahānubhāvo ti || || Bhagavaümålakā no bhante dhammā Bhagavaünettikā || pa\<*<2>*>/ || || 4. Catunnaü kho bhikkhave iddhipādānam bhavitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam mahiddhiko evam mahānubhāvo || katamesaü catunnaü || || 5. Idha bhikkhave Moggalāno bhikkhu chandasamādhi- padhānasaīkhārasamannāgatam iddhipadam bhāveti || Iti me chando na ca atilãno bhavissati || pe || sappabhāsam bhāveti || || 6--7. Viriyasamādhi || Cittasamādhi || || 8. Vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam id- dhipādam bhāveti || || Iti me vãmaüsā na ca atilãnā bha- vissati || na ca atipaggahitā bhavissati || na ca ajjhattaü saīkhittā bhavissati || na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati\<*<3>*>/ || la-[pe] || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<4>*>/ sappabhā- saü\<*<5>*>/ cittam bhāveti || || 9. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam ma- hiddhiko evam mahānubhāvo || || 10. Imesa¤ca pana bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu evam aneka- vihitam iddhividham paccanubhoti || eko pi hutvā bahudhā hoti || bahudhā pi hutvā eko hoti || la-[pe] || yāva Brahma- lokā pi kāyena vasaü vatteti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1-2 only. 2 S1-3 omit Bhagavaünettikā || pa || 3 S1-3 omit na ca ajjhattaü- -bhavissati na ca bahiddhā. 4 B1 -nandhena. 5 S1 sappasaü. >/ #<[page 289]># %% 11. Imesaü ca pana bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Moggalāno bhikkhu āsavānaü khayā anāsavam\<*<1>*>/ cetovimuttim pa¤¤avimuttiü diņņheva- dhamme\<*<2>*>/ sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viha- ratã ti || || ## 2. \<*<3>*>/ Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamesaü dhammā- nam bhāvitattā bahulãkatattā tathāgato evam mahiddhiko evam mahānubhāvo ti\<*<4>*>/ || || Bhagavammålakā no bhante dhammā || la || pe\<*<5>*>/ || || 4. Catunnam kho bhikkhave iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Tathāgato evam mahiddhiko evam mahānu- bhāvo || katamesaü catunnaü || || 5. Idha bhikkhave Tathāgato chandasamādhipadhāna- saīkhārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || Iti me chando na ca atilãno bhavissati || na ca atipaggahãto bhavissati || [pe] || iti vivaņena cetasā apariyonaddhena\<*<6>*>/ sappabhāsam cittam bhāveti || || 6--7. Viriyasamādhi || cittasamādhi || || 8. Vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāgatam\<*<7>*>/ id- dhipādam bhāveti || Iti me vãmaüsā nā ca atilãnā bhāvissati || na ca atipaggahãtā bhavissati || na ca ajjhattam || la\<*<8>*>/ || Iti vivaņena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaü cittam bhāveti || || 9. Imesaü kho bhikkhave catunnam iddhipādānam bhā- vitattā bahulãkatattā Tathāgato evam mahiddhiko evam mahānubhāvo || || 10. Imesa¤ca pana bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Tathāgato anekavihitam iddhi- vidham paccanubhoti || Eko pi hutvā bahudhā hoti\<*<9>*>/ || la \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1 diņņhevaü- B1 diņņho- 3 in B1-2 only. 4 S1-3 omit ti. 5 S1-3 have only Bhagavaümåla -pe- 6 B1 -nandhena. 7 S1-3 padhāna- omitting vãmaüsāsamādhi. 8 So B2 only; complete in B1-3. 9 S3 hotãti. >/ #<[page 290]># %<290 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% [pe] || yāva Brahmalokā pi kāyena vasaü vatteti || || Chā- bhi¤¤āvitthāretabaü\<*<1>*>/ || || 11. Imesa¤ ca pana bhikkhave catunnam iddhipādānam bhāvitattā bahulãkatattā Tathāgato āsavānaü khayā anā- savaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttim diņņheva dhamme\<*<2>*>/ sacchikatvā upasampajja viharatã ti || || 12. Chā pi abhi¤¤ā vitthāretabbā\<*<3>*>/ || || Ayoguëavaggo tatiyo\<*<4>*>/ || || Tatruddānam || || Maggo\<*<5>*>/ Ayoguëo Bhikkhu || Suddhakaü ca dve Phalā ânando\<*<6>*>/ || Dve Vuttā Bhikkhå apare duve\<*<7>*>/ || Moggalāno Tathāgato ti || || ## ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā pācã- napoõā pācãnapabbhārā || evam\<*<8>*>/ eva kho bhikkhave bhikkhu cattāro iddhipāde bhāvento cattāro iddhipāde bhāvento nibbānaninno hoti || nibbānapoõo nibbānapabbhāro || || Ka- tha¤ca bhikkhave bhikkhu cattāro iddhipāde bhāvento- -nibbānapabbhāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsasamādhi padhānasamannāgatam id- dhipādam bhāveti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu cattāro \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only S3 cha- 2 S1 dhammā. 3 So B1; B2 sa pi abhi¤¤āyo vitthāretabbo; S1-3 put this mention above (S. number 1O). 4 So S3; B1-2 have only vaggo, and the uddāna is drawn back to the end of the whole great division. 5 S1 vaggo, missing in S3. 6 S1-3 ânandena. 7 S1-3 dve B1 has bhikkhu. 8 S1-3 vitthāretabbam followed by the uddāna. >/ #<[page 291]># %% iddhipāde bhāvento cattāro iddhipāde bahulãkaronto nibbā- naninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro ti\<*<1>*>/ || || ## Chā pācinato ninnā || chā ninnā samuddato || Dve Gaīgā dasā honti || vaggo tena pavuccatã ti || || Gaīgāpeyyali2 iddhipādavāsena vitthāretabbaü || vaggo catuttho || || ## ## Yāvatā bhikkhave sattā apadā vā dipadā vā catuppadā vā || || Vitthāretabbaü || || Tathāgatam Padaü Kåņam || Målaü Sārena Vassikam || Rājā Candimasuriyo ca || Vatthena dasamam padaü || || Appamādavaggo iddhipādavāsena vitthāretabbaü || || Vaggo pa¤camo || || ## ## Seyyathāpi bhikkhave ye keci balakaraõãyā kammantā kayiranti || || Vitthāretabbaü || Vaggo chaņņho || || Balaü Bãja¤ca Nāgo ca Rukkha Kumbhena Såriyaü || âkāsena dve Meghā || Navā âgantukā Nadã ti || || Balakaraõãyavaggo iddhipādavasena vitthāretabbaü || || ## ## Tisso imā bhikkhave esanā || katamā tisso || || Vitthāre- tabbaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 add yāva esanāpāëi iddhipādesu vitthāretabbā:-- the following uddānas and mentions are only to be found in the Singhalese MSS. 2 S1 -peyyālã. >/ #<[page 292]># %<292 Iddhipāda-Saüyuttam LI.>% Esanā Vidhā âsavā\<*<1>*>/ || Bhāvo Dukkhatā Tisso || Khilamalaü\<*<2>*>/ ca Nãgho || Vedanā Taõhāyena cā ti || || Esanāvaggo iddhipādavāsena vitthāretabbaü || || ## ## 2. Cattāro me bhikkhave oghā || katame\<*<3>*>/ cattāro kām- ogho bhavogho diņņhogho avijjogho || || Vitthāretabbaü\<*<4>*>/ || || ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamāni pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo mano uddhaccam avijjā || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saüyo- janāni || || 3. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhā- giyānam saüyojanānam abhi¤¤aya pari¤¤āya parikkha- yāya pahānāya cattāro iddhipādā bhāvetabbā || katame cattaro. 4. Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaī- khārasamannāgatam iddhipādam bhāveti || viriyasamādhi || cittasamādhi || vãmaüsāsamādhipadhānasaīkhārasamannāga- tam iddhipādam bhāveti\<*<5>*>/ || 5. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgi- yanaü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ime cattāro iddhipādā bhāvetabbā ti || || Oghavaggo iddhipādavasena vitthāretabbo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 vidhāsavā. 2 S1 bilamamã. 3 S1 katamo S3 katame corrected from katamo. 4 this number in S1-3 only. 5 the numbers 3,4 are omitted in S3. >/ #<[page 293]># %% Yadipi\<*<1>*>/ satipaņņhānā tad api iddhipādaü vitthāre- tabbaü || || [Uddānam] Ogho Yogo Upādānaü Ganthā Anusayena ca || Kāmaguõā Nãvaraõa-Gandhā Oruddhambhāgiyāni\<*<2>*>/ || || Iddhipādasamyuttaü sattamaü\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1; S3 yadãpi || -- These two ending mentions are to be found in S1-3; B1-2 have: Yathā maggasaüyuttaü vitthāritaü (B1 vitthārikaü) || || Evaü Gaīgāpeyyālo yāva esanāpāli iddhipādesu vitthāretabbā || || 2 This uddāna in S1-3 only. 3 B2 niņņhitaü S3 samattaü S1 samatti; -- this ending mention is followed in S1-3 by the uddāna of the third vaggo. >/ #<[page 294]># %<294>% ## ## ## 1. Evam me sutaü\<*<1>*>/ Ekaü samayam āyasmā Anuruddho Sāvatthiyaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2. Atha kho āyasmato Anuruddhassa rahogatassa paņi- sallãnassa evaü cetaso parivitakko udapādi || || Yesaü kesa¤ci cattāro satipaņņhānā viraddhā || viraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã || Yesaü kesa¤ci cattāro satipaņņhānā āraddhā || āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã ti\<*<2>*>/ || || 3. Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno āyasmato Anu- ruddhassa cetasā cetoparivitakkam a¤¤āya seyyathāpi nāma balavā\<*<3>*>/ puriso sammi¤jitam vā bāham pasāreyya pasāritaü vā bāham sammi¤jeyya\<*<4>*>/ || evam eva\<*<5>*>/ āyasmato Anurud- dhassa sammukhe\<*<6>*>/ pātur ahosi || || 4. Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno āyasmantam Anuruddham etad avoca || || Kittāvatā nu kho āvuso Anu- ruddha bhikkhuno cattāro satipaņņhānā āraddhā hontãti || || 5. Idhāvuso bhikkhu ajjhattaü kāye samudayadhammā- nupassã viharati || pa [pe] || ajjhattaü kāye vayadhammānu- passã viharati || ajjhattam kāye samudayavayadhammānupassã \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1 only; the beginning of this saüyutta is not to be found in B2 on account of the loss of the sheet thi. 2 S1-3 -nã. 3 S1-3 add pi. 4 B1-2 sama¤chitaü -cheyya 5 S1-3 evaü. 6 S1-3 pamukhe. >/ #<[page 295]># %% viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādo- manassaü || || 6. Bahiddhā kāye vayadhammānupassã viharati || la [pe] || bahiddhā kāye samudayavayadhammānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 7. Ajjhattabahidhā kāye samudayadhammānupassã viha- rati || ajjhattabahiddhā kāye vayadhammānupassã viharati || ajjhattabahiddhā kāye samudayavayadhammānupassã viha- rati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādoma- nassaü || || 8. So sace ākaīkhati Appatikkåle\<*<1>*>/ paņikkålasa¤¤ã viha- reyyan ti || paņikkålasa¤¤ã tattha\<*<2>*>/ viharati || || Sace ākaī- khati Paņikkåle appaņikkålasa¤¤ã vihareyyan ti || appaņikåla- sa¤¤ã tattha viharati || || Sa ce ākaīkhati Appaņikkule ca paņikkule ca paņikkålasa¤¤ã vihareyyanti patikkålasa¤¤ã tattha viharati || || Sa ce ākaīkhati Patikkåpe ca appaņik- kåle ca appatikkålasa¤¤ã vihareyyan ti || appatikkålasa¤¤ã tattha viharati || || Sa ce ākaīkhati Appaņikkåla¤ca paņik- kåla¤ca tadubhayam abhinivajjetvā upekhako vihareyyaü\<*<3>*>/ sato sampajāno ti || upekhako tattha\<*<4>*>/ viharati sato sampa- jāno\<*<5>*>/ || || 9. Ajjhattaü vedanāsu samudayadhammanupassã viha- rati\<*<6>*>/ || ajjhattaü\<*<7>*>/ vedanāsu vayadhammānupassã viharati || ajjhattaü\<*<7>*>/ vedanāsu samudayavayadhammānupassã\<*<8>*>/ viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü\<*<9>*>/ || || 10. Bahiddhā vedanāsu samudayadhadhammānupassã viharati || bahiddhā vedanāsu vayadhammānupassã viharati || bahiddhā vedanāsu samudayavayadhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü\<*<9>*>/ || || 11. Ajjhattabahiddhā vedanāsu samudayadhammānupassã viharati || ajjhattabahiddhā vedanāsu vayadhammānupassã viharati || ajjhattabahiddhā vedanāsu samudayavayadhammā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 paņikkå- B1 patiku- both always. 2 S1-3 tathā always. 3 S1 vihareyya S3 vihareyyanti. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 add ti. 6 S1-3 add -pe- 7 S1-3 ajjhatta. 8 S1 B1 omit -vaya- 9 S1-3 omit ātāpã etc. >/ #<[page 296]># %<296 Anuruddha-Saüyuttam LII.>% nupassã\<*<1>*>/ viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || || 12. So sa ce ākaīkhati pe || || 13. Ajjhattaü citte || la || || 14. Bahiddhā citte || la || || 15. Ajjhattabahiddhā citte samudayadhammānupassã vi- harati || ajjhattabahiddhā citte vaya- || ajjhattabahiddhā citte samudayavayadhammānupassã viharati || ātāpã || la || abhijjhā- domanassaü\<*<2>*>/ || || 16. So sa\<*<3>*>/ ce ākaīkhati || pe || || 17. Ajjhattaü dhammesu || la || || 18. Bahiddhā dhammesu || la || || 19. Ajjhattabahiddhā dhammesu samudayadhammānu- passã viharati || ajjhattabahiddhā dhammesu vayadhammānu- passã viharati || ajjhattabahiddhā dhammesu samudayavaya- dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 20. So\<*<4>*>/ sa ce ākaīkhati Appaņikåle paņikålasa¤¤ã viha- reyyan ti paņikålasa¤¤ã tattha\<*<5>*>/ viharati || la || upekhako tattha viharati sato sampajāno || || 21. Ettāvatā kho āvuso bhikkhuno cattāro satipaņņhānā āraddhā hontã ti || || ## 1. Sāvatthi nidānaü\<*<6>*>/ || || 2. Atha kho āyasmato Anuruddhassa rahogatassa paņi- sallãnassa evaü cetaso parivitakko udapādi || || Yesaü kesa¤ci cattāro satipaņņhānā viraddhā viraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã || || Yesaü kesa¤ci cattāro satipaņņhānā āraddhā āraddho tesam ariyo maggo sammādukkhakkhayagāmã ti || || 3. Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno āyasmato Anu- ruddhassa cetasā ceto parivitakkam a¤¤āya\<*<7>*>/ seyyathāpi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 omits -vaya- 2 B1 -domanassa. 3 S1-3 omit la- S1 omits se S3 sa. 4 missing in S1-3 5 S1-3 tathā. 6 S1-3 Ekam samayam āy- Anu- Sāvatthiyaü vi- Je- Anātha- ārame. 7 S1 omits ya. >/ #<[page 297]># %% nāma balavā puriso || pe || || Evam eva\<*<1>*>/ āyasmato Anurud- dhassa pamukhe\<*<2>*>/ pātur ahosi || || 4. Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno āyasmantam Anuruddham etad avoca || || Kittāvatā nu kho āvuso Anu- ruddha bhikkhuno cattāro satipaņņhānā āraddhā honti\<*<3>*>/ || || 5. Idhāvuso bhikkhu ajjhattaü kāye kāyānupassã viha- rati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādoma- nassaü || || Bahiddhā kāye kāyānupassã viharati ātāpã || la-pe\<*<4>*>/ || Ajjhattabahiddhā kāye kāyānupassã viharati ātāpã || abhijjhadomanassam || || 6. Ajjhattaü vedanāsu vedanānupassã viharati ātāpã- -abhijjhādomanassaü || || Bahiddhā vedanāsu vedanānupassã viharati ātāpã -abhijjhādomanassaü || || Ajjhattam\<*<5>*>/ bahiddhā\<*<6>*>/ vedanāsu\<*<7>*>/ vedanānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 7. Ajjhattaü\<*<5>*>/ citte || bahiddhā citte || ajjhattabahiddhā citte\<*<8>*>/ cittānupassã viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 8. Ajjhattaü dhammesu\<*<9>*>/ || bahiddhā dhammesu\<*<9>*>/ || ajjhat- tabahiddhādhammesu dhammānupassã viharati: ātāpã sam- pajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 9. Ettāvatā kho āvuso bhikkhuno cattāro satipaņņhānā āraddhā hontã ti || || ## 1. Ekaü samayam āyasmā Anuruddho Sāvatthiyaü viharati Sutanutãre || || 2. Atha kho sambahulā bhikkhå yenāyasmā Anuruddho tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā āyasmatā Anuruddhena saddhiü sammodiüsu || || Sammodanãyaü kathaü sārāõãyam vãtisāretvā ekam antaü nisãdiüsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 evam. 2 B1 samukhe. 3 hoti || ti || in B2 whose the text reappears here with sheet thã. 4 much more abridged in S1-3 than in B1-2. 5 S1-3 ajjhatta. 6 S1-3 bahiddhāsu. 7 S1 add --ajjhatta bahiddhā vedanāsu and nothing more 8 S1-2 omit the surplus. 9 S1-3 add dhammanupassã viharati ātāpã -pe- >/ #<[page 298]># %<298 Anuruddha-Saüyuttam LII.>% 3. Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå āyasmantam Anuruddham etad avocuü || || Katamesaü āyasmā Anu- ruddho dhammānam bhāvitattā bahulãkatattā mahābhi¤¤ā- tam\<*<1>*>/ patto ti || || 4 Catunnam khvāham\<*<2>*>/ āvuso satipaņņhānānam bhāvi- tattā bahulãkatattā mahābhi¤¤ātam\<*<1>*>/ patto || katamesaü catunnaü || || Idhāham āvuso kāye kāyānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || vedanāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharāmi || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesaü khvāham\<*<3>*>/ āvuso catunnaü satipaņņhānānam bhā- vitattā bahulãkatattā mahābhi¤¤ātam\<*<1>*>/ patto || || 5. Imesaü ca panāham āvuso catunnaü satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā hãnaü dhammaü hãnato abbha¤- ¤āsiü || majjhimaü dhammam majjhimato abbha¤¤āsiü || paõãtaü dhammam paõãtato abbha¤¤āsin ti || || ## 1. Ekaü samayam āyasmā Anuruddho āyasmā ca Sāri- putto āyasmā ca Mahā-Moggalāno Sākete viharanti\<*<4>*>/ Kaõņakãvane\<*<5>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā- Moggalāno sāyaõhasamayam paņisallāõā vuņņhitā yenāyasmā Anuruddho tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā āyasmatā Anuruddhena saddiü sammodiüsu || sammodanãyaü katham sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdiüsu || || 3. Ekam antaü nisinno kho āyasmā Sāriputto āyasman- tam Anuruddham etad avoca || || Sekhenāvuso Anuruddha bhikkhunā katame\<*<6>*>/ dhammā upasampajja vihātabbā\<*<7>*>/ ti || || Sekhenāvuso Sariputta bhikkhunā cattāro satipaņņhānā upasampajja vihātabbā\<*<7>*>/ || katame cattaro || || 4. Idhāvuso bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampājāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü\<*<8>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -bhi¤¤ataü. 2 S1-3 kho ahaü. 3 S1-3 kho. 4 S1-3 viharantã ti. 5 B1-2 kaõķakã- 6 S3 corrected from katamo. 7 S1-3 vihātabbo omitting ti. 8 B1-2 omit ātāpã- >/ #<[page 299]># %% vedanāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharati || ātāpã || sampajāno\<*<1>*>/ satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Sekhenāvuso Sāriputta ime cattāro satipaņņhānā upasam- pajja vihātabbā\<*<2>*>/ ti || || ## 1--2. Sākete nidānaü || Ekam antaü ni- kho ā- Sāriputto ā- Anuruddham etad avoca\<*<3>*>/ || || 3. Asekhenāvuso Anuruddha bhikkhunā katame dhammā upasampajja vihātabbā ti || || Asekhenāvuso Sāriputta bhikkhunā cattāro satipaņņhānā upasampajja vihātabbā || katame cattāro\<*<4>*>/ || || 4. Idhāvuso bhikkhu kāye\<*<5>*>/ kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || ve- danāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã- -domanassaü || || Asekhenāvuso Sāriputta bhikkhunā ime cattāro satipaņņhānā upasampajja vihātabbā ti\<*<6>*>/ || || ## 1--2. \<*<7>*>/ Sāketanidānaü || Ekam antaü- -etad avoca || || 3. Katamesaü āyasmā Anuruddho dhammānaü bhāvi- tattā bahulãkatattā mahābhi¤¤ātam\<*<8>*>/ patto ti || || Catunnaü khvāham āvuso satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā mahābhi¤¤atam\<*<8>*>/ patto || katamesaü catunnaü || || 4. Idhāham āvuso kāye kāyānupassã viharāmi\<*<9>*>/ ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || ve- danāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharāmi\<*<9>*>/ ātāpã- -abhijjhādomanassaü || || Imesaü khvāham āvuso catunnam satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā mahābhi¤¤ātam\<*<8>*>/ patto || || 5. Imesa¤ca panāham āvuso catunnam satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā sahassaü lokam abhijānāmã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 samasampajāno. 2 S1-3 vihātabbo. 3 So B1-2; S1-3 have only ti (S3 ni-) kaõņakãvane (S3 õe) tiõõaü suttānaü || || 4 S1-3 omit katame- 5 repeated in S1. 6 S1-3 omit ti. 7 in B1-2 only. 8 S1-3 mahābhi¤¤ataü. 9 B2 viharati. >/ #<[page 300]># %<300 Anuruddha-Saüyuttam LII.>% ## 1. Sāvatthinidānaü\<*<1>*>/ || || 2. Tatra kho āyasmā Anuruddho bhikkhå āmantesi || || pe || || 3. Cattāro me āvuso satipaņņhānā bhāvitā bahulãkata taõhakkhayāya saüvattanti\<*<2>*>/ || katame cattāro || || 4. Idhāvuso bhikkhu kāye kāyānupassã viharati || pe [pa] || vedanāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || || Ime\<*<3>*>/ kho āvuso cattāro satipaņņhānā bhāvitā bahulãkatā taõ- hākkhayāya saüvattantã ti || || ## 1. Ekaü samayaü āyasmā Anuruddho Sāvatthiyaü vi- harati Salaëāgāre\<*<4>*>/ || || 2. Tatra kho āyasmā Anuruddho bhikkhå āmantesi || la\<*<5>*>/ || etad avoca || || 3. Seyyathāpi āvuso Gaīgā nadã pācinaninnā pācinapoõā pācinapabbhārā || atha mahājanakāyo āgaccheyya kuddāla- piņakam\<*<6>*>/ ādāya Mayam imam Gaīgānadim pacchāninnaü karissāma pacchāpoõam pacchāpabbharan ti || Taü kim ma¤¤athāvuso api nu\<*<7>*>/ so mahājanakāyo Gaīgānadim pacchāninnaü kareyya pacchāpoõam pacchāpabbhāranti || || No hetam āvuso || || Taü kissa hetu || Gaīgā āvuso\<*<8>*>/ nadã pācinaninnā pācã- napoõā pācãnapabbharā sā\<*<9>*>/ na sukarā pacchāninnam kā- tum pacchāpoõam pacchāpabbhāram || yāvad eva ca pana so mahājanakāyo kilamathassa vighātassa bhāgã assā ti || || 4. Evam eva kho āvuso bhikkhuü\<*<10>*>/ cattāro satipaņņhāne bhāventam cattāro satipaņņhāne bahulãkarontaü rājāno\<*<11>*>/ vā rājamahāmattā\<*<12>*>/ vā mittā vā amaccā vā ¤ātisālohitā\<*<13>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 B2 Ek- sam- ā- Anuruddho Sāv- vi- Jetavane B2 adds Anā- ārāme. 2 S1-3 saüvattantãti. 3 S1 imesaü. 4 B2 saëalā- 5 S1-3 omit bhikkhå-. 6 B1 kudāla- 7 S1 has na S3 nothing. 8 S1-3 gaīgāvuso. 9 missing in S1-3. 10 S1-3 bhikkhu. 11 S1-3 rājā. 12 S1-3 rājamahāmatto. 13 B1-2 ¤ātivā sā- >/ #<[page 301]># %% vā\<*<1>*>/ bhogehi abhihaņņhum pavāreyyuü Ehambho\<*<2>*>/ purisa kin te ime kāsāvā anudahanti || kim muõķokapālam anusaü- carasi\<*<3>*>/ || ehi hãnāyāvattitvā\<*<4>*>/ bhoge ca bhu¤jassu pu¤¤āni ca karohã ti || || So vata āvuso bhikkhu cattāro satipaņņhāne bhāvento cattāro satipaņņhāne bahulãkaronto sikkham paccakkhāya hãnāyāvattissatã ti\<*<5>*>/ netaü ņhānaü vijjati || || Taü kissa hetu || ya¤ hi taü\<*<6>*>/ āvuso cittaü dãgharattaü vivekaninnaü vivekapoõaü vivekapabbharaü taü vata\<*<7>*>/ hãnāyāvattissatã ti\<*<8>*>/ netaü thānaü vijjati || || 5. Katha¤cāvuso\<*<9>*>/ bhikkhu cattāro satipaņņhāne bhāveti cattāro satipaņņhāne bahulãkaroti || || Idhāvuso bhikkhu kāye kāyanupassã viharati || vedanāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Evaü kho āvuso bhikkhu cattāro satipaņņhāne bhāveti cattāro satipatthāne bahulã- karotã ti || || ## 1. Ekaü samayaü āyasmā ca Anuruddho āyasmā ca Sāriputto Vesāliyaü viharanti Ambapālivane || || 2. Atha kho āyasmā Sāriputto sāyaõhasamayam paņi- sallāõā vuņņhito || la || || 3. Ekam antaü nisinno kho āyasmā Sāriputto āyasman- taü Anuruddham etad avoca || || Vippasannāni kho te āvuso Anuruddha indriyāni parisuddho mukhavaõõo pari- yodāto || katamenāyasmā Anuruddho vihārena etarahi ba- hulaü viharatã ti || || Catusu khvāham āvuso satipaņņhānesu supatiņņhitacitto\<*<11>*>/ etarahi bahulaü viharāmi || katamesu catusu || || 4. Idhāham āvuso kāye kāyānupassã viharāmi || pe || ve- danāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharāmi ātāpã \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert me. 2 S1-3 hambho. 3 S1-3 anussacarasã. 4 B2 vatte- 5 S1-3 hãnāya saüvattissatã ti. 6 missing in S1-3. 7 S1-3 tathā. 8 S1-3 hãnāya- 9 S1-3 ki¤cāvuso. 10 B1-2 -karotã ti. 11 S1 supaņņhita always. >/ #<[page 302]># %<302 Anuruddha-Saüyuttam LII.>% sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesu khvāham āvuso catusu satipaņņhānesu supatiņņhitacitto eta- rahi bahulaü viharāmi || || 5. Yo so āvuso bhikkhu arahaü khãõāsavo vusitavā katakaraõãyo ohitabhāro anuppattasadattho {parikkhãõa- bhavasa¤¤ojano} sammada¤¤ā vimutto || so imesu catusu satipaņņhānesu supatiņņhitacitto\<*<1>*>/ bahulaü viharatã ti || || 6. Lābhā vata\<*<2>*>/ no āvuso suladdhaü vata\<*<2>*>/ no āvuso ye mayam āyasmato Anuruddhassa sammukhā va assumha āsabhim\<*<3>*>/ vācam\<*<4>*>/ bhāsamānassā ti || || ## 1. Ekaü samayam āyasmā Anuruddho Sāvatthiyaü vi- harati Andhavanasmiü\<*<5>*>/ ābādhiko dukkhito bāëhagilāno || || 2. Atha kho sambahulā bhikkhå yenāyasmā Anuruddho tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā āyasmantam Anurud- dham etad avocuü || Katamenāyasmato Anuruddhassa vi- hārena viharato uppannā sārãrikā dukkhā\<*<6>*>/ vedanā cittaü na pariyādāya tiņņhantã ti || || Catåsu me āvuso satipaņņhānesu supatiņņhitacittassa\<*<7>*>/ vi- harato uppannā sārãrikā dukkhā vedanā cittaü na pariyā- dāya tiņņhanti || || Katamesu catusu || || 3. Idhāham āvuso kāye kāyānupassã viharāmi\<*<8>*>/ || Veda- nāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Imesu kho me āvuso catusu satipaņņhānesu supatiņņhita- cittassa\<*<7>*>/ viharato uppannā sārãrikā dukkhā vedanā cittam na\<*<9>*>/ pariyādāya tiņņhantã ti || || Rahogatavaggo\<*<10>*>/ pathamo\<*<11>*>/ || || Tassa uddānaü\<*<12>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 padakkhiõa- 2 missing in S1-3. 3 S1-3 āsabhã B2 āsabhi. 4 S3 vācā. 5 B2 adhava- 6 S1 dukkha. 7 S1 supaņņhita- 8 S1-3 add ātāpã- -domanassaü. 9 S1-3 pana. 1O missing in S1-3 B2. 11 missing in S1-3; B2 adds vaggo. 12 tatruddānam. >/ #<[page 303]># %% Rahogatena\<*<1>*>/ dve vuttā\<*<2>*>/ || Sutanu Kaõņakã\<*<3>*>/ tayo || Taõhakkhaya Salaëhāgāraü\<*<4>*>/ Sabbaü Bāëhagilāyanan\<*<5>*>/ ti || || ## ## 1. Ekaü samayam āyasmā Anuruddho Sāvatthiyaü vi- harati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2--3. Atha kho sambahulā bhikkhå yenāyasmā Anu- ruddho tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā āyasmatā Anu- ruddhena saddhiü\<*<6>*>/ || la-pe || āyasmantam || Anuruddham etad avocuü || || Katamesam āyasmā Anuruddho dhammānam bhāvitattā bahulãkatattā mahābhi¤¤atam patto ti\<*<7>*>/ || Catunnaü khvāham\<*<8>*>/ āvuso || pe || mahābhi¤¤atam\<*<9>*>/ patto || katamesaü catunnaü || || 4. Idhāham āvuso kāye kāyanupassã viharāmi || vedanāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharāmi ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || || Imesaü khvā- ham āvuso catunnaü satipaņņhānānam bhāvitattā bahulã- katattā mahābhi¤¤atam patto || || 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnaü satipaņņhānānam bhāvitattā bahulãkatattā kappasahassam\<*<10>*>/ anussarāmã ti\<*<11>*>/ || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnam satipaņņhanānam bhā- bahu- anekavihitam iddhividham paccanubhomi || eko pi hutvā bahudhā homi || la || yāva Brahmalokāpi kāyena vasaü vattemã ti\<*<12>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 raho (S1 hā) gateneva. 2 missing in S1-3. 3 B1-2 kaõķakã S1-3 kaõņaki. 4 B2 saëalā- B1 salaëhā S1-3 salaëāgataü. 5 B2 ampaübāëa- S1-3 ambapālagihãnayā (S1 -yo) ti instead of sabbamo 6 S1-3 add sammodiüsu. 7 S1 omit (by blunder) mahā- till the followingm -pe-. 8 S3 kho. 9 S3 -bhi¤¤ātam. 10 B1 kappasatasahassam. 11 B1 anussarāmi. 12 B1 vattemi B2 vattemiti. >/ #<[page 304]># %<304 Anuruddha-Saüyuttam LII.>% ## 5. Imesaü ca panāham avuso catunnaü sati- bhā- bahu- dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānussi- kāya\<*<1>*>/ ubho sadde suõāmi dibbe ca mānusse\<*<2>*>/ ca ye dåre santike cā ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham avuso catunnaü sati- bhā- bahu- parasattānam parapuggalānaü cetasā ceto paricca pajānā- mi || sarāgaü vā cittaü Sarāgaü cittan ti pajānāmi || la || vimuttaü vā cittaü Vimuttaü cittan ti pajānāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnaü sati- bhā- bahu- ņhāna¤ ca ņhānato aņņhāna¤ca aņņhānato yathābhåtam pa- jānāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnam || sati- bhā- bahu- atãtānāgatapaccuppannānaü kammasamādānānaü ņhānaso hetuso vipākam yathābhåtam pajanāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnam sati- bhā- bahu- sabbatthagāminipaņipadaü\<*<4>*>/ yathābhåtam pajanāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnaü sati- bhā- bahu- anekadhātum\<*<6>*>/ nānādhātuü\<*<7>*>/ lokam yathābhåtam pajānā- mã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 manussa-; S1-3 manusi-; S1 omits ya. 2 S1-3 mānuse. 3 to be found in B1-2 only. 4 B1 padā. 5 The titles of 17 and 18 are afforded by the texts only and seem to be pointed out in the uddāna by the strange reading paņido (or de) liko.--But 17 is missing in S1-3. 6 B1 S1-3 -dhātu. 7 B1 S3 -dhātu S1 -dhātunā. >/ #<[page 305]># %% ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnaü sati- bhā- bahu- sattānaü nānādhimuttikaü\<*<1>*>/ yathābhåtam pajanāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnam sati- bhā- bahu- parasattānam parapuggalānaü indriyaparopariyattiü\<*<2>*>/ yathā- bhåtam pajānāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnaü sati- bhā- bahu- jhānavimokkhasamādhisamāpattãnaü saīkilesaü vodānaü vuņņhānaü yathābhåtam pajānāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnam sati- bhā- bahu- anekavihitam pubbenivāsam anussarāmi\<*<3>*>/ || seyyathãdam ekam pi\<*<4>*>/ jatiü dve pi jātiyo || peyyālo || iti sākāram sauddesam anekavihitam\<*<5>*>/ pubbenivāsam anussarāmã ti\<*<6>*>/ || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnam sati- bhā- bahu- dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānussakena\<*<7>*>/ || pe || yathā kammåpage satte pajānāmã ti || || ## 5. Imesa¤ ca panāham āvuso catunnaü sati- bhā- bahu- āsavānaü khayā anāsavam cetovimuttim\<*<8>*>/ pa¤¤āvimuttim \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 nādhi- S1-3 -muttikataü. 2 S1-3 -pariyantam (S1 -yattam). 3 S1-3 -sarāmã ti. 4 missing in B1. 5 So B1-2 S1-3 have -jātim || pe || anekavihitaü- 6 B1-2 anussarāmi. 7 S1-3 -mānusa- 8 S1 cete- >/ #<[page 306]># %<306 Anuruddha-Saüyuttam LII.>% diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā\<*<1>*>/ sacchikatvā upasampajja viharāmã ti || || Tatruddānam || || Sahassa ca Iddhi atha ca\<*<2>*>/ pana || Cetoparicca ōhānam etã ti || Paņidoliko\<*<3>*>/ Nānāvimutti\<*<4>*>/ || Indriyam Jānan\<*<5>*>/ tisso Vijjā ti\<*<6>*>/ || || Anuruddhasaüyuttam aņņhamam\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya. 2 missing in S1. 3 S1 paņideliko. 4 S3 nānāvitti. 5 S3 jānana. 6 This uddāna in S1-3 only; none is to be found in B1-2. 7 B2 niņņhitaü S1-3 samattaü. >/ #<[page 307]># %<307>% ## ## ## 1--2. Sāvatthi || Tatra kho\<*<1>*>/ cattāro me bhikkhave jhānā || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi\<*<2>*>/ savitakkaü savicāraü vivekajam pãti- sukhaü pathamam jhānam\<*<3>*>/ upasampajja viharati || || 4. Vitakkavicārānaü våpasamā ajjhattaü\<*<4>*>/ sampasāda- naü\<*<5>*>/ cetaso ekodibhāvam avitakkam avicāraü samādhijam pãtisukhaü dutiyaü jhānam\<*<6>*>/ upasampajja viharati || || 5. Pãtiyā ca virāgā upekhako ca viharati sato ca sampa- jāno sukha¤ca kāyena paņisaüvedeti || Yan tam ariyā ācikkhanti upekhako satimā sukhavihārã ti tatiyaü jhānam\<*<7>*>/ upasampajja viharati || || 6. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānam atthagamā adukkham asukham upekhāsatipārisuddhiü catutthaü jhānam upasampajja vi- harati || || 7. Ime kho bhikkhave cattāro jhānā ti || || 8. Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã\<*<8>*>/ pācãnaninnā pā- cãnapoõā pācãnapabbhārā || evam eva kho bhikkhave bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit Sāvatthi- 2 missing in S1. 3 S1-3 pathamajjhānam. 4 S1 ajjhatta. 5 S1-3 sampasādaü S3 adds na. 6 S1-3 dutiyajjhānam. 7 S1-3 tatiyajjhānam. 8 S1-3 stop here and pass immediately to the last suttam of the saüyutta. >/ #<[page 308]># %<308 Jhāna-Saüyuttam LIII.>% cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulãkaronto nibbā- naninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro || || Katha¤ca bhikkhave bhikkhu cattāro jhāne bhāvento- -nibbāna- pabbhāro || || 9. Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkasavicāram vivekajam pãti- sukham pathamaü jhānam upasampajja viharati || vitakka- vicārānaü våpasamā || la || dutiyaü jhānaü || tatiyaü jhānaü || catutthaü jhānam upasampajja viharati || Evam kho bhik- khave bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulãka- ronto nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro ti || || Jhānasa¤¤uttassa pathamasuddhiyam suttantaü\<*<1>*>/ || || Yad api satipaņņhānaü tad api vitthāretabbaü\<*<2>*>/ || || ## Gaīga-peyyālo3 || || Cha pācãnato ninnā chā ninnā samuddato || dve ca Gaīgā dasā\<*<4>*>/ honti vaggo tena pavuccati || || Jhānasaüyuttassa Gaīgāpeyyāli pathamo || || ## ## Tathāgataü Padam Kåņam Målaü Sārena Vassikaü || Rājā Candima-suriyo ca Vatthena dasamam padaü || || Appamādavaggo dutiyo || || ## ## Seyyathāpi bhikkhave ye keci balakaraõãyā kamantā kayiranti || || Vitthāretabbaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 this mention put (in S1-3 only) at the end of the last text seems to be here at the right place as well as the following one which goes before it in S1-3. 2 B1-2 have evam yāva esanā pāëi vitthāretabbā. 3 this mention is in B1-2, but the following uddāna and all the others are to be found in S1-3 only. 4 So S1-3. >/ #<[page 309]># %% Bala Bãja¤ca Nāgo ca Rukkho Kumbhena Såriyaü Akāsena dve Meghā Navā Agantukā Nadã || || Balakaraõãyavaggo tatiyo || || ## ## Tisso imā bhikkhave esanā || katamā tisso || || Kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā || pe || || Esanā Vidhā âsavā Bhavo Dukkhatā ca tisso || Khila-Mala¤ca Nãgho ca Vedanā Taõhayena cā ti || || ## ## Cattāro me bhikkhave oghā || katame cattāro || Kāmogho bhavogho diņņhogho avijjogho || || Vitthāretabbaü || || ## ## 2. Pa¤cimāni bhikkhave uddhambhāgiyāni saüyojanāni || katamani pa¤ca || || Råparāgo aråparāgo māno uddhaccam avijjā || || Imāni kho bhikkhave pa¤cuddhambhāgiyāni saüyojanāni || || Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam udd- hambhāgiyānam saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya pa- rikkhayāya pahānāya cattāro jhānā bhāvetabbā || katame cattāro || || 3--6. Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajam pãti- sukham pathamaü jhānaü || dutiyaü jhānaü || tatiyaü jhānaü || catutthaü jhānam upasampajja viharati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This last sutta of the samyutta is subjoined to the first in S1-3 and put before the uddānas. >/ #<[page 310]># %<310 Jhāna-Saüyuttam LIII.>% 7. Imesaü kho bhikkhave pa¤cannam uddhambhāgiyā- naü saüyojanānam abhi¤¤āya pari¤¤āya parikkhayāya pahānāya ime cattāro jhānā bhāvetabbā ti || || Ogho Yogo Upādānaü Gantham Anusayena ca Kāmaguõā Nãvarana Bandha Oruddhabhāgiyāni || || Oghavaggo pa¤camo\<*<1>*>/ || || Gaīgāpeyyālo || || Yathā Maggasamyuttaü evam Jhānaü Saüyuttam vitthāretabbam || yāva esanā pāëi\<*<2>*>/ || || Jhānasaüyuttaü navamaü\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This mention and the uddāna in S1-3 only. 2 This mention in B1-2 only. 3 B2 niņņhitaü S1-3 samattaü. >/ #<[page 311]># %<311>% ## ## ## 1. Sāvatthi || ārāme\<*<1>*>/ || || 2. Tatra kho || la || etad avoca\<*<2>*>/ || || 3. Ekadhammo\<*<3>*>/ bhikkhave bhāvito bahulãkato maha- pphalo hoti\<*<4>*>/ mahāõisaüso || katamo ekadhammo\<*<5>*>/ || ânāpāna- sati || || Katham bhāvitā ca bhikkhave ānāpānasati || katham bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā\<*<6>*>/ || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkhamåla- gato vā su¤¤āgāragato vā nisãdati pallaīkam ābhujitvā\<*<7>*>/ ujuü kāyam paõidhāya parimukham satim upaņņhapetvā so sato va assasati sato va\<*<8>*>/ passasati || || 5. Dãghaü vā assasanto Dãgham assasāmã ti pajānāti || dãghaü vā passasanto Dãgham passasāmã ti pajānāti || Rassaü vā assasanto Rassam assasāmã ti pajānāti || rassaü vā\<*<9>*>/ passasanto Rassam passāmã ti pajānāti || || 6. {Sabbakāyapaņisaüvedã} Assasissāmãti sikkhati || sabba- kāyapaņisaüvedã Passasissāmãti sikkhati || || Passambhayaü kāyasaīkhāram Assāsissāmãti sikkhati || passambhayam kāyasaīkhāram Passissāmãti sikkhati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in S1-3 only. 2 S1-3 tatra -- voca -- 3 S1-3 eko dhammo. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 eko. 6 B1 mahapphalo . . . mahānisaüso; S3 adds hoti. 7 B1 ābhå- always, S1 ābhu¤jitvā. 8 S1 omits va S3 sato va. 9 missing in S1. >/ #<[page 312]># %<312 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% 7. Pãtipaņisaüvedã Assasissāmãti sikkhati || pãtipaņisaüvedã Passasissamãti sikkhati || || Sukhapaņisaüvedã Assasissāmãti sikkhati || sukhapatisaüvedã Passasissāmãti sikkhati || || 8. {Cittasaīkhārapaņisaüvedã} Assasissāmãti sikkhati || cit- tasaīkhārapaņisaüvedã Passasissāmãti sikkhati || || Passam- bhayaü cittasaīkhāraü Assāsissāmãti sikkhati || passam- bhayaü cittasaīkhāram Passasissāmãti sikkhati || || Citta- paņisaüvedã Assasissāmãti sikkhati || {cittapaņisaüvedã} Passasissamãti sikkhati\<*<1>*>/ || || 9. Abhippamodayaü\<*<2>*>/ cittam Assasissāmãti sikkhati || abhippamodayaü cittam Passasissāmãti sikkhati || || Samā- dahaü cittaü Assasissāmãti sikkhati || samādahaü cittaü Passasissāmãti sikkhati || || Vimocayaü cittam Assasissāmãti sikkhati || vimocayaü cittam Passasissāmãti sikkhati || || 10. Aniccānupassã Assasissāmãti sikkhati || aniccānupassã Passasissāmãti sikkhati || || Virāgānupassã Assasissāmãti sikkhati || virāgānupassã Passasissāmãti sikkhati || || Nirodhā- nupassã Assasissāmãti sikkhati || nirodhānupassã Passasissā- mãti sikkhati || || Paņinissaggānupassã Assasissāmãtã || paņi- nissaggānupassã Passasissāmãti sikkhati || || 11. Evam bhāvitā kho bhikkhave ānāpānasati evam bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsāti || || ## 1.2. \<*<3>*>/ Sāvatthi || ārāme || tatra || voca || || 3. ânāpānasati bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || katham bhāvitā ca bhikkhave ānāpāna- sati katham bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu ānāpānasatisahagataü satisambojjhaīgam\<*<4>*>/ bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggapariõāmiü || ānāpānasatisahagatam\<*<5>*>/ dhamma- vicayasambojjhaīgaü || viriya || pãti || passaddhi || samādhi || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 repeats here the first number of this number cittasaīkhāra. 2 S1 -modeyaü. 3 in S1-3 only. 4 S1-3 upekhāsamboj- 5 S1-3 have -pe- instead of this word till samādhi. >/ #<[page 313]># %% ānāpānasatisahagatam upekkhāsambojjhaīgam bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || || 5. Evam bhāvitā kho bhikkhave ānāpānasati\<*<1>*>/ evam bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā ti\<*<2>*>/ || || ## 1--2. \<*<3>*>/ Sāvatthi || ārāme || tatra || voca || || 3. ânāpānasati bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || katham bhāvitā ca bhikkhave ānāpāna- sati katham bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || || 4. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkhamåla- gato vā\<*<4>*>/ su¤¤āgāragato vā nisãdati pallaīkam ābhujitvā ujuü kāyam paõidhāya parimukhaü satim upaņņhapetvā so sato va assasati sato va\<*<5>*>/ passasati\<*<6>*>/ || || 5--10. Vitthāretabbā || yāva paņinissaggānupassã Assa- sissamã ti sikkhati || paņinissaggānupassã Passasissāmãti sikkhati || || 11. Evam bhāvitā kho bhikkhave ānāpānasati evam ba- hulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā ti || || ## 3. ânāpānasati bhikkhave bhāvitā bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || kathaü bhāvitā ca bhikkhave ānāpāna- sati katham bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || || 4--10. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkha- målagato\<*<7>*>/ vā nisãdati- osato passati || vitthāro || yāva\<*<8>*>/ paņinissaggānupassã Assasissāmãti sikkhati || paņinissaggā- nupassã Passasissāmãti sikkhati || || 11. Evam bhāvitā kho bhikkhave ānāpānasati evam bahulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 inserts kathaü. 2 S1-3 omit ti. 3 in S1-3 only. 4 S1-3 omit the sequel till yāva but S3 adds su¤¤āgāragato vā between the lines. 5 missing in B1. 6 B2 passasatãti. 7 B1 -måle gato. 8 S1-3 have -pe- instead of nisãdati- -yāva. >/ #<[page 314]># %<314 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% 12. Evam bhāvitāya kho bhikkhave ānāpānasatiyā evam bahulãkatāya dvinnam phalānam a¤¤ataram phalam pāņi- kaīkhaü || diņņheva dhamme\<*<1>*>/ a¤¤ā sati vā upādisese\<*<2>*>/ anāgā- mitā ti || || ## 3. ânāpānasati bhikkhave bhā- bahu- mahapphalā hoti mahānisaüsā || katham bhāvitā ca bhikkhave katham bahu- mahapphalā hoti mahanisaüsā || || 4--10. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkha- målagato vā su¤¤āgāragato vā nisãdati- vitthāro || yāva- -sikkhati\<*<3>*>/ paņinissaggānupassã Passasissāmãti sikkhati || || 11. Evam bhāvitā kho bhikkhave ānāpānasati evamba- hulãkatā mahapphalā hoti mahānisaüsā || || 12. Evam bhāvitāya kho bhikkhave ānāpānasatiyā evam bahulãkatāya satta phalā sattānisaüsā paņikaīkhā || katame satta phalā sattānisaüsā || || 13. Diņņheva dhamme patihacca\<*<4>*>/ a¤¤am ārādheti || || No ce diņņheva dhamme paņihacca\<*<4>*>/ a¤¤am ārādheti || atha maraõakāle a¤¤am ārādheti || || No ce maraõakāle a¤¤am ārādheti || atha pa¤cannaü orambhāgiyānaü saüyojanānam parikkhayā antarāparinibbāyã hoti || upahaccaparinibbāyã hoti || asaīkhāraparinibbāyã hoti || sasaīkhāraparinibbāyã hoti || uddhaüsoto hoti akaniņņhāgāmã || || 14. Evam bhāvitāya kho bhikkhave ānāpānasatiyā evam bahulãkatāya ime satta phalā sattānisaüsā paņikaīkhā ti || || ## 1--2. Sāvatthi\<*<5>*>/ || || Tatra kho Bhagavā || la || etad avoca\<*<6>*>/ || || Bhāvetha no tumhe bhikkhave ānāpānasatin ti || || 3. Evaü vutte āyasmā Ariņņho Bhagavantam etad avoca || || Ahaü kho bhante bhāvemi ānāpānasatin ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 dhammo. 2 B1 udādi- 3 instead of nisãdati- sikkhati S1-3 have -pe-. 4 B1-2 paņihacca. 5 B2 sāvatthiyaü. 6 S1-3 have only sāvatthi--voca-- >/ #<[page 315]># %% Yathā katham pana tvam\<*<1>*>/ Ariņņha bhāvesi ānāpāna- satinti || || 4. Atãtesu me bhante kāmesu kāmacchando pahãno || anāgatesu me kāmesu kāmacchando vigato || ajjhattam\<*<2>*>/ bahiddhā ca me dhammesu\<*<3>*>/ paņighasa¤¤ā\<*<4>*>/ suppaņivinãtā || so sato\<*<5>*>/ assasissāmi sato passasissāmi\<*<6>*>/ || Evam khvāham bhante bhāvemi ānāpānasatin ti || || 5. Atthesā Ariņņha ānāpānasati nesā natthã ti vadāmi || api ca Ariņņha yathā ānāpānasati vitthārena paripuõõā hoti || taü suõāhi sādhukam manasi karohi || bhāsissāmi || || Evam bhante ti kho āyasmā- opaccassosi || || 6. Bhagavā etad avoca\<*<7>*>/ || Katha¤ca Ariņņha ānāpānasati vitthārena paripuõõā hoti || || 7--13. Idha Ariņņha bhikkhu ara¤¤agato vā rukkhamå- lagato vā su¤¤āgāragato vā nisãdati pallaīkamo oDãgham assassāmãti pajānāti || la || yāva\<*<8>*>/ paņinissaggānupassã Assa- sissamã ti sikkhati || paņinissaggānupassã Passasissāmãti sikkhati || || 14. Evaü kho Ariņņha ānāpānasati vitthārena paripuõõā hotã ti || || ## 1--2. Sāvatthi\<*<9>*>/ || voca\<*<10>*>/ || || 3. Tena kho pana samayena āyasmā Mahākappino avi- dåre nisinno hoti pallaīkam ābhujitvā uruü kāyam paõi- dhāya parimukhaü satim upaņņhapetvā || || 4. Addasā kho Bhagavā āyasmantam Mahākappinam avidåre nisinnam pallaīkam abhujitvā ujuü kāyam paõi- dhāya parimukhaü satim upaņņhapetvā || disvāna bhikkhå amantesi || || Passatha no tumhe\<*<4>*>/ bhikkhave etassa bhik- khuno kāyassa i¤jitattaü vā phanditattaü vā ti || || 5. Yadā pi mayam bhante tam āyasmantam passāma saīghamajjhe vā nisinnam ekaü vā raho nisinnaü || tadā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 katha tvaü S3 katha¤ca, instead of yathā-. 2 S1-3 ajjhatta. 3 S3 dhamme. 4 missing in S3. 5 B1-2 add va. 6 S1-3 assasāmi passasāmi. 7 S1-3 omit tamsuõāhi- -etad avoca. 8 S1-3 have only -pe- instead of nisãdati- -yāva. 9 B2 add yaü. 10 in S1-3 only. >/ #<[page 316]># %<316 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% pi mayaü tassa āyasmato na passāma kāyassa i¤jitattaü vā phanditattam vā ti || || 6. Yassa bhikkhave samādhissa bhavitattā bahulãkatattā neva kāyassa i¤jitattaü va hoti phanditattaü vā || na cit- tassa i¤jitattam vā hoti phanditattaü vā || tassa\<*<1>*>/ so bhik- khave bhikkhu samādhissa nikāmalābhã akicchalābhã aka- siralābhã || || 7. Katamassa ca bhikkhave samādhissa bhavitattā bahulãkatattā neva kāyassa i¤jitattaü vā hoti phanditattaü vā || na cittassa i¤jitattaü vā hoti phanditattaü vā || ânā- pānasatisamādhissa bhikkhave bhāvitattā bahulãkatattā neva kāyassa i¤jitattaü vā hoti\<*<2>*>/ phanditattaü vā na cittassa i¤jitattaü vā hoti phanditattaü vā || || 8. Katham bhāvite ca bhikkhave ānāpanasatisamādimhi katham bahulãkate neva kāyassa i¤jitattaü vā hoti phan- ditattam vā || na\<*<3>*>/ cittassa i¤jitattaü vā hoti phanditattaü vā\<*<4>*>/ || || 9--15. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkha- målagato vā su¤¤āgāragato vā nisãdati- || vitthāretabbā || yāva- -sikkhati\<*<5>*>/ || paņisissaggānupassã Passasissāmãti sikkhati || || 16. Evam bhāvite ca kho bhikkhave ānāpānasatisamā- dimhi evam bahulãkate neva kāyassa i¤jitattaü vā hoti phanditattaü va || na cittassa i¤jitattaü vā hoti phandi- tattam vā ti\<*<6>*>/ || || ## 1--2. \<*<7>*>/ Sāvatthi -- voca || || 3. ânāpānasatisamādhi\<*<8>*>/ bhikkhave bhavito\<*<9>*>/ bahulãkato\<*<9>*>/ mahapphalo\<*<9>*>/ hoti māhānisaüso\<*<9>*>/ || || Katham bhāvito ca bhikkhave ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato maha- pphalo\<*<10>*>/ hoti mahānisaüso || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Tassa--- till ānāpānasati- in the following number is missing in S1-3. 2 missing in S3. 3 S1 omits na. 4 S3 repeats hoti phanditattaü vā. 5 S1-3 nisãdati -pe-. 6 S1-3 omit ti. 7 in S1-3 only. 8 B1 ānāpānaü sati- 9 S1-3 -tā -lā -sā. 10 S1 -phalā. >/ #<[page 317]># %% 4--10. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkha- målagato vā su¤¤āgāragato vā nisãdati pallaīkam- -Dãgham assassāmãti pajānāti || {vitthāretabbaü}\<*<1>*>/ || -patinissaggānu- passã\<*<2>*>/ Passissāmãti sikkhati || || 11. Evam bhāvito kho bhikkhave ānāpānasatisamādhi evam bahulãkato mahapphalo hoti mahānisaüso || || 12. Aham pi sudam bhikkhave pubbeva sambodhā ana- bhisambuddho bodhisatto va samāno iminā vihārena ba- hulaü\<*<3>*>/ viharāmi || tassa mayham bhikkhave iminā vihārena bahulaü\<*<3>*>/ viharato neva kāyo kilamati\<*<4>*>/ na cakkhunã || anupādāya ca\<*<5>*>/ me āsavehi cittaü vimuccati || || 13. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi\<*<6>*>/ ākaīkheyya || Neva\<*<7>*>/ kāyo kilameyya na ca cakkhunã || anupādāya ca\<*<8>*>/ me āsavehi cittaü vimucceyyā ti || || Ayam eva ānāpāna- satisamādhi sādhukam manasi kātabbo\<*<9>*>/ || || 14. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<10>*>/ pi ākaīkheyya || Ye me gehasitasarasaīkappā\<*<11>*>/ te pahãheyyunti\<*<12>*>/ || ayam eva\<*<13>*>/ anāpānasatisamādhi sādhukaü manasi kātabbo || || 15. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<10>*>/ pi ākaīkheyya Appaņikkåle paņikkålasa¤¤ã vihareyyan ti || ayam eva ānā- pānasatisamādhi sādhukam manasi kātabbo || || 16. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<10>*>/ pi ākaīkheyya Paņikkåle appaņikkålasa¤¤ã vihareyyan ti || ayam eva ānāpā- nasatisamādhi sādhukam manasi kātabbo || || 17. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<10>*>/ pi ākaīkheyya Appaņikkåle ca paņikkåle ca\<*<14>*>/ paņikkålasa¤¤ã vihareyyan ti || ayam eva || pe || || 18. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<10>*>/ pi ākaīkheyya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 vitthāretabbā. 2 as usual S1-3 have -pe- instead of nisãdati- 3 S1-3 bahuü. 4 B2 kilameyya S1-3 kilami. 5 S1-3 anupādāna¤ca. 6 S1-3 omit ce pi. 7 S1-3 insert me. 8 S1-3 ce. 9 S1-3 kattabbo always. 10 missing in S1-3. 11 B1 -sitāta (or -tha) ra- B2 -sitāpara- 12 B2 and perhaps B1 -heyyanti. 13 S1-3 add ca. 14 S1-3 omit patikkåle ca B1 has patikulo ca. >/ #<[page 318]># %<318 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% Paņikkåle ca appaņikkåle ca appatikkålasa¤¤ã\<*<1>*>/ viharey- yan ti || ayam eva || pe || || 19. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<2>*>/ pi ākaīkheyya Appaņikkåla¤ca patikkåla¤ca tad ubhayam abhinivajjetvā upekhako vihareyyaü sato sampajāno ti || ayam eva || pe || || 20. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<2>*>/ pi ākaīkheyya Vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajam pãtisukham pathamaü\<*<3>*>/ jhānam upa- sampajja vihareyyanti || ayam eva || [pe] || || 21. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<4>*>/ pi akaīkheyya vitakkavicārānaü våpasamā ajjhattam sampasādanaü ce- taso ekodibhāvam avitakkam avicāraü samādhijam pãti- sukhaü dutiyaü\<*<5>*>/ jhānam upasampajja vihareyyanti || ayam eva || pe || || 22. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce\<*<4>*>/ pi akaīkheyya Pãtiyā ca virāgā upekhako ca vihareyyaü\<*<6>*>/ sato\<*<7>*>/ sampajāno sukhaü ca kāyena paņisaüvedeyyaü\<*<8>*>/ yan tam ariyā ācik- khanti upekhako satimā sukhavihārã ti tatiyaü\<*<9>*>/ jhānam upasampajja vihareyyan ti || || Ayam eva || [pe] || || 23. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya || Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva do- manassānam atthagamā adukkham asukham upekhāsati- parisuddhiü catutthaü\<*<10>*>/ jhānam upasampajja viharati || ayam eva || pe || || 24. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya sabbaso råpasa¤¤ānaü samatikkamā paņighasa¤¤ānam atthagamā nānattasa¤¤ānam amanasikārā Ananto ākāso ti ākāsāna¤cāyatanam upasampajja vihareyyan ti || ayam eva || pe || || 25. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya || Sabbaso ākāsāna¤cāyatanaü samatikkamma\<*<11>*>/ Anantaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 omits ca appaņikkålasa¤¤ã S3 has patikkåle ca paņikkåle vihareyyanti -pe- omitting the numbers 19 and 20. 2 missing in S1. 3 S1-3 pathamaj- 4 missing in S1-3 always. 5 S1-3 dutiyaj- 6 S1-3 vihareyyanti. 7 B1-2 add ca. 8 S1 -vedeyya. 9 S1-3 tatiyaj- 10 S1-3 catutthaj- 11 B1 -kkama always. >/ #<[page 319]># %% vi¤¤āõanti vi¤¤āõa¤cāyatanam upasampajja vihareyyan ti || ayam eva || pe || || 26. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya || Sabbaso vi¤¤āõa¤cāyatanaü samatikkamma Natthi ki¤ci āki¤ca¤¤āyatanam upasampajja vihareyyan ti || Ayam eva || pe || || 27. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya. Sabbaso āki¤ca¤¤āyatanaü samatikkamma Nevasa¤¤ānā- sa¤¤āyatanam upasampajja vihareyyan ti || ayam eva ānā- pānasamadhi sādhukam manasi kātabbo || || 28. Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya || Sabbaso nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatānaü samatikkamma sa¤¤a- vedayitanirodham upasampajja vihareyyan ti || || Ayam eva ānāpānasatisamādhi sādhukam\<*<1>*>/ manasi kātabbo || || 29. Evam bhāvite kho bhikkhave ānāpānasatisamādimhi evam bahulãkate sukha¤ ce vedanaü\<*<2>*>/ vediyati\<*<3>*>/ Sā aniccā ti pajānāti\<*<4>*>/ || Anajjhositā ti pajānāti || Anabhinanditā ti pa- jānāti || dukkha¤ ce vedanaü vediyati || Sā aniccā ti pajānāti || Anajjhositā ti pajānāti || Anabhinanditā ti pajānāti || aduk- khaü asukha¤ ce vedanam vediyati\<*<3>*>/ Sā aniccā ti pajānāti || Anajjhositā ti pajānāti || Anabhinanditā ti pajānāti || || 30. So sukha¤ ce vedanaü vediyati visaüyutto nām vediyati || dukkha¤ ce vedanaü vediyati visaüyutto nam vediyati || adukkham asukha¤ ce vedanaü vediyati visaüyutto naü vediyati || || So kāyapariyantikam vedanaü vedaya- māno\<*<5>*>/ kāyapariyantikaü vedanaü vediyāmãti\<*<6>*>/ pajānāti jãvitapariyantikaü vedanaü vediyamāno jãvitapariyantikam vedanaü vediyāmãti pajānāti || || Kāyassa bhedā uddhaü jãvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni\<*<7>*>/ anabhinanditāni\<*<8>*>/ sãtibhavissantã ti\<*<9>*>/ pajānāti || || 31. Seyyathāpi bhikkhave tela¤ca paticca vaņņi¤ca paņicca telapadãpo jhāyeyya || tasseva telassa ca vaņņiyā ca pariyā- dānā anāhāro nibbāyeyya || evam eva kho bhikkhave bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1 vedaniyaü. 3 S1-3 vedeti B1 vedãyati. 4 B1 jānāti. 5 S3 vedi- 6 B1 veda- B2 vedã- 7 S3 sabbe- 8 S1 anibhi- always. 9 B2 pãti- always. >/ #<[page 320]># %<320 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% kāyapariyantikam vedanaü vediyamāno\<*<1>*>/ Kāyapariyantikaü vedanaü vedayāmã ti pajānāti || jãvitapariyantikaü vedanaü vediyamāno Jãvitapariyantikaü vedanaü vedayāmãti pajā- nāti || || Kāyassa bhedā uddhaü jãvitapariyādānā idheva sabbavedayitāni\<*<1>*>/ anabhinanditāni\<*<1>*>/ sãtibhavissantã ti\<*<1>*>/ pajā- nātã ti || || ## 1. Evam me sutaü\<*<2>*>/ ekaü samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Mahāvane Kuņāgārasālāyaü || || 2. Tena kho pana samayena Bhagavā bhikkhånam anekapariyāyena asubhakathaü katheti\<*<3>*>/ || asubhāya vaõõam bhāsati asubhabhāvanāya vaõõaü bhāsati\<*<4>*>/ || || 3. Atha kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Icchāmaham bhikkhave addhamāsaü patisalliyituü\<*<5>*>/ || namhi kenaci upasaīkamitabbo a¤¤atra ekena piõķapātanãhārakena ti || || Evam bhante ti kho te bhikkhå Bhagavato paņissutvā nāssudha\<*<6>*>/ koci Bhagavantam upasaīkamati\<*<7>*>/ a¤¤atra ekena piõķapātanãhārakena || || 4. Atha kho te bhikkhå Bhagavā\<*<8>*>/ anekapariyāyena asubhakatham kathesi\<*<9>*>/ asubhāya vaõõam bhāsati || asubha- bhāvanāya vaõõam bhāsatã ti || anekākāravokāram asubha- bhāvanānuyogam anuyuttā viharanti || || Te iminā kāyena aņņiyāmānā harāyamānā jigucchamānā satthahārakam pari- yesanti || {dasa} pi bhikkhå ekāhena sattham āharanti || vãsam\<*<10>*>/ pi || la\<*<11>*>/ || tiüsam pi ekāhena sattham āharanti || || 5. Atha kho Bhagavā tassa uķķhamāsassa accayena paņisallaõā vuņņhito āyasmantam ânandam āmantesi || || Kiü\<*<12>*>/ nu kho\<*<13>*>/ ânanda tanubhåto viya bhikkhusaīgho ti || || 6. Tathā hi pana bhante Bhagavā bhikkhånam aneka- pariyāyena asubhakatham kathesi\<*<3>*>/ asubhāya vaõõam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 veda- always. 2 this phrase in B1-2 only. 3 S1-3 kathesi. 4 B1 katheti. 5 S1 B2 -sallituü. 6 S1-3 nāssu. 7 S1-3 upasaīkamãti. 8 B1 inserts bhikkhånaü. 9 B1 katheti. 10 S1-3 vãsatim B2 vãsati. 11 B2 S1-3 bhikkhå S1-3 add ekāhena sa- āha- 12 S1 na- 13 S1 inserts tvaü. >/ #<[page 321]># %% bhāsati asubhabhāvanāya vaõõam bhāsati\<*<1>*>/ || [te ca bhante bhikkhå Bhagavā kho anekapariyāyena asubhakathaü kathesi || asubhāya vaõõambhāsati asubhabhāvanāya vaõõam bhāsatã ti] anekākāravokāram asubhabhāvanānuyogam anuyuttā viharanti || || Te\<*<2>*>/ iminā kāyena aņņiyamānā harā- yamānā satthahārakam pariyesanti dasa\<*<3>*>/ pi bhikkhå vãsam- pi-\<*<4>*>/ tiüsam pi bhikkhå ekāhena sattham āharanti || || Sādhu bhante Bhagavā a¤¤am pariyāyam ācikkhatu tathā yathā- yam bhikkhusaīgho a¤¤āya saõņhaheyyā ti\<*<5>*>/ || || 7. Tenhānanda yāvatikā bhikkhå Vesālim\<*<6>*>/ upanissāya viharanti || te sabbe upaņņhānasālāyaü sannipātehã ti || || Evam bhante ti kho āyasmā ânando Bhagavato paņis- sutvā yāvatikā bhikkhå Vesālim\<*<6>*>/ upanissāya viharanti || te sabbe upaņņhānasālāyam sannipātetvā yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bagavantam etad avoca || Sannipatito bhante\<*<7>*>/ bhikkhusaīgho yassa dāni\<*<8>*>/ Bhagavā kālam ma¤¤atã ti || || 8. Atha kho Bhagavā yena upaņņhānasālā tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || nisajja kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || 9. Ayam pi kho bhikkhave ānāpānasatisamādhi bhāvito bahulãkato santo ceva paõãto ca asecanako\<*<9>*>/ sukho ca vihāro uppannuppanne\<*<10>*>/ ca pāpake\<*<11>*>/ akusale dhamme\<*<12>*>/ ņhānaso antaradhāpeti\<*<13>*>/ våpasameti\<*<14>*>/ || || 10. Seyyathāpi bhikkhave gimhānam pacchime māse åhataü rajojallaü tam enam mahā akālamegho ņhānaso antaradhāpeti våpasamati || Evam eva kho bhikkhave ānāpānasati samādhi bhāvito bahulãkato santo ceva paõãto \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 bhāsatã ti; the part between [ ] is not to be found in B1-2; the sequel till bhikkhu sangho is missing in S1. 2 missing in S3. 3 B1 dasam. 4 S3 vãsatim pi B2 visati pi and S3 adds ekāhena sa- āha- 5 We give this number as it is in S3; the other MSS omit some parts pointed out before. 6 S1-3 Vesāliyam. 7 missing in S1-3. 8 B1 yassādāni. 9 S1-3 asevanako ca. 10 S1 uppanno. 11 S1 pāpako; missing in S3. 12 S1 akusalodhammo. 13 S1 -dhāpesi. 14 S1-3 -sametã ti. >/ #<[page 322]># %<322 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% ca asecanako\<*<1>*>/ ca sukho ca\<*<2>*>/ viharo uppannuppanne pāpake akusale dhamme ņhānaso antaradhāpeti\<*<3>*>/ våpasameti || || 11. Katham bhāvito ca\<*<2>*>/ bhikkhave ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato santo ceva paõãto ca asecanako\<*<4>*>/ ca\<*<5>*>/ sukho\<*<6>*>/ ca vihāro uppannuppanne ca pāpake akusale dhamme ņhānaso antaradhāpeti\<*<3>*>/ våpasameti || || 12--18. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkha- målagato vā su¤¤āgāragato vā || pe || vitthāretabbaü\<*<7>*>/ || paņi- nissaggānupassã passasissāmã ti sikkhati || || 19. Evam bhāvito kho bhikkhave ānāpānasatisamādhi evam bahulãkato\<*<8>*>/ santo ceva\<*<9>*>/ paõãto\<*<10>*>/ ca asecanako\<*<11>*>/ sukho ca\<*<12>*>/ vihāro uppannuppanne ca pāpake\<*<13>*>/ akusale dhamme ņhānaso antaradhāpeti\<*<3>*>/ våpasametã ti || || ## 1. Evam me sutam\<*<14>*>/ ekaü samayam Bhagavā Kimbi- lāyam\<*<15>*>/ viharati Veëuvane || || 2. Tatra kho Bhagavā āyasmantaü Kimbilam\<*<16>*>/ āman- tesi || Katham bhāvito nu\<*<2>*>/ kho Kimbila ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato mahapphalo hoti mahānisaüso ti || || Evaü vutte āyasmā Kimbilo tuõhã ahosi || || 3. Dutiyam pi kho Bhagavā\<*<17>*>/ || || 4. Tatiyam pi kho Bhagavā āyasmantam Kimbilam āmantesi || Katham bhāvito nu\<*<2>*>/ kho Kimbila ānāpānasati- samādhi katham bahulãkato mahapphalo hoti mahānisaü- so ti || || Tatiyam pi kho āyasmā Kimbilo tuõhã ahosi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 aseva- 2 missing in S1-3. 3 S1 -dhapesã ti. 4 S3 aseva- S1 āseva- 5 missing in B1-2. 6 S1-3 add katham S3 pubbe omitting ca. 7 this in B1-2 which abridge a little less. 8 S1 inserts ceva. 9 S1 ca. 10 S1 paõãtataro. 11 S1-3 asevanakā (S3 -ko). 12 S1 sukha omitting ca. 13 S1-3 omit ca pāpaka. 14 this phrase in B1-2 only. 15 B1-2 kimilāyam. 16 B1-2 kimilaü -lo always. 17 more complete in S1-3. >/ #<[page 323]># %% 5. Evaü vutte āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || Etassa Bhagavā kālo || etassa Sugata kālo yam Bhagavā ānāpānasatisamādhim\<*<1>*>/ bhāveyya || Bhagavato sutvā bhikkhå dhāressantã ti || || Tenahānanda suõāhi sādhukam manasi karohi bhāsissā- mã ti || || Evam bhante ti kho āyasmā ânando Bhagavato pac- cassosi || || 6. Bhagavā etad avoca || || Katham bhāvito ca ânanda ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato mahapphalo hoti mahānisaüso || || 7--13. Idhānanda bhikkhu ara¤¤agato vā rukkhamålagato vā\<*<2>*>/ su¤¤āgāragato vā --pe-- paņinissaggānupassã passa- sissāmã ti sikkhati\<*<3>*>/ || || 14. Evam bhāvito kho ânanda ānāpānasatisamādhi evam bahulãkato mahapphalo hoti mahānisaüso || || 15. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu dãghaü vā assa- santo Dãgham assasāmãti pajānāti || dãghaü vā passasanto Dãgham passasāmãti pajānā ti || rassaü vā assasanto Rassam assasāmãti pajānāti || rassam vā passasanto Rassam passa- sāmãti pajānā ti || sabbakāyapaņisaüvedã Assasissāmã ti sikkhati || sabbakāyapaņisaüvedã Passasissāmã ti sikkhati || passam bhayaü kāyasaīkhāram Assasissāmã ti sikkhati || passam\<*<4>*>/ bhayam kāyasaīkhāram Passasissāmã ti sikkhati || kāye kāyanupassã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || taü kissa hetu || || 16. Kāya¤¤atarāham ânanda etaü vadami yadidam assāsapassāsaü\<*<5>*>/ || tasmā ti hānanda kāye kāyānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati || ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 17. Tasmiü samaye ânanda bhikkhu {pãtipaņisaüvedã} Assasissāmã ti sikkhati || pãtipaņisaüvedã Passasissāmã ti sikkhati || sukhapaņisaüvedã Assasissāmã ti sikkhati || {sukha- paņisaüvedã} Passasissāmã ti sikkhati || cittasaīkhārapaņisaü- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ānāpānasatiü (S1 -ti). 2 missing in S1. 3 S. 8, 4-10. 4 B1 yassaü. 5 S1 assāpasassaü. >/ #<[page 324]># %<324 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% vedã Assasissāmã ti sikkhati || cittasaīkhārapaņisaüvedã Passa- sissāmã ti sikkhati || passam bhayaü cittasaīkhāram Assa- sissāmã ti sikkhati || passam bhayaü cittasaīkhāram\<*<1>*>/ Passa- sissāmã ti sikkhati || Vedānāsu vedanānupassã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpi sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || taü kissa hetu || || 18. Vedanā¤¤atarāham ânanda etam vadāmi yad idaü assāsapassāsaü\<*<2>*>/ sādhukam manasikāraü || tasmā ti hānanda vedanāsu vedanānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 19. Yasmiü\<*<3>*>/ samaye ânanda bhikkhu cittapaņisaüvedã Assasissāmã ti sikkhati || cittapaņisaüvedã Passasissāmã ti sikkhati || abhippamodoyaü cittam || la\<*<4>*>/ || samādaham cittam\<*<4>*>/ || vimocayaü cittam Assasissāmã ti sikkhati || vimocayaü cittam Passasissāmã ti sikkhati || || Citte cittānupassã ânan- da bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassam || taü kissa hetu || || 20. Nāham ânanda muņņhassatissa asampajānassa ānā- pānasatisamādhibhāvanaü vadāmi || tasmā ti hānanda citte cittānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 21. {Yasmiü}\<*<3>*>/ samaye ânanda bhikkhu aniccānupassã\<*<5>*>/ Assasissāmã ti sikkhati || la || virāgānupassã\<*<4>*>/ || nirodhānupassã\<*<4>*>/ || paņinissaggānupassã Assasissāmiti sikkhati || paņinissaggānu- passã Passasissāmã ti sikkhati\<*<6>*>/ || dhammesu\<*<7>*>/ dhammānu- passã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || so yaü taü hoti abhijjhādomanassānam pahānam tam pa¤- ¤āya divā sādhukam ajjhupekkhitā hoti || tasmā ti hānanda dhammesu dhammānupassã bhikkhu tasmiü samaye viha- rati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādoma- nassaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 cittaüsaõ- S1 kāyasaõ- 2 S1-3 -passāsanaü. 3 S1-3 tasmiü. 4 complete in S1-3. 5 B2 omits bhikkhu. -- We have here another gap in B2 by the want of the sheets taü-tah. 6 missing in S1. 7 S1 dhamme. >/ #<[page 325]># %% 22. Seyyathāpi ânanda catumahāpathe mahāpaüsupu¤jo\<*<1>*>/ puratthimāya ce pi disāya āgaccheyya sakaņam vā ratho vā upahanateva\<*<2>*>/ tam paüsupu¤jaü || pacchimāya ce pi disāya āgaccheyya || pe [pa] uttarāya ce pi\<*<3>*>/ disāya || dak- khiõāya ce pi disāya āgaccheyya sakaņaü vā ratho vā upahanateva\<*<2>*>/ tam paüsupu¤jaü || evam eva kho ânanda bhikkhu kāye kāyānupassã viharanto pi upahanateva\<*<2>*>/ pā- pake akusale dhamme || vedanāsu || la [pe] || citte || dham- mesu dhammānupassã viharanto pi upahanateva\<*<2>*>/ pāpake akusale dhamme\<*<4>*>/ ti || || ânāpānasaüyuttassa\<*<5>*>/ ekadhammavaggo pathamo || || Tassa uddānaü\<*<6>*>/ || Ekadhammo ca Bojjhaīgo || Suddhaka¤ ca duve\<*<7>*>/ Phalā\<*<8>*>/ || Ariņņho\<*<9>*>/ Kappino Dãpo || Vesālã\<*<10>*>/ Kimbilena cā ti\<*<11>*>/ || || ## ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Icchānaīgale\<*<12>*>/ viharati Icchānaīgalavanasaõķe\<*<13>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || Icchāmaham bhikkhave temāsam paņisalliyituü\<*<14>*>/ || namhi kenaci upa- saīkamitabbo || a¤¤atra ekena piõķapātanihārakenā ti || || Evam bhante ti kho te bhikkhå Bhagavato paņissutvā nāssudha koci Bhagavantam upasaīkamati a¤¤atra ekena piõķapātanihārakena || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pu¤jam. 2 S1-3 upahanotheva. 3 in S1-3 only. 4 S1-3 dhammeså. 5 missing in B1. 6 S1-3 tatruddānaü. 7 S1-3 dve corrected to ve in S3. 8 S1-3 phalaü. 9 S3 ariņņhano S1 -ino. 10 S1-3 asuddhā. 11 B1 kimilena- S1-3 kimbiloyatā (S3 sanā) ti. 12 S1-3 icchānaükale (S3 -kāle). 13 S1 icchānaüvanasaõķe S3 icchānaükalavana- 14 S1 -sallituü S3 -sallãyituü. >/ #<[page 326]># %<326 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% 3. Atha kho Bhagavā tassa temāsassa accayena paņi- sallānā vuņņhito bhikkhå āmantesi || || Sa ce vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || Katamena āvu- so\<*<1>*>/ vihārena Samaõo Gotamo vassāvāsam bahulaü vihāsã ti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam vyākareyyātha || ânāpānasatisamā- dhinā kho āvuso Bhagavā vassāvāsam bahulaü vihāsã ti || || 4. Idhāham bhikkhave sato assasāmi\<*<2>*>/ sato passassāmi || || 5--10. Dãgham vā\<*<3>*>/ assasanto Dãgham assasāmã ti pajā- nāmi\<*<4>*>/ || dãghaü vā passasanto Dãgham passasāmã ti pajā- nāmi || pe\<*<5>*>/ || paņinissaggānupassã Assasissāmã ti pajānāmi || paņinissaggānupassã Passasissāmã ti pajānāmã\<*<6>*>/ || || 11. Ya¤ hi tam bhikkhave sammāvadamāno vadeyya ariyavihāro iti pi brahmavihāro iti pi tathagātavihāro iti pi\<*<7>*>/ || ānāpānasatisamādhiü\<*<8>*>/ sammāvadamāno vadeyya ariyavihāro iti pi brahmavihāro iti pi tathāgatavihāro iti pi || || 12. Ye te bhikkhave bhikkhå sekhā appattamānasā anuttaraü yogakkhemaü patthayamānā viharanti || tesam ānāpānasatisamādhi\<*<9>*>/ bhāvito bahulãkato āsavānaü khayāya saüvattati || ye ca kho te bhikkhave\<*<10>*>/ bhikkhå arahanto khãõāsavā vusitavanto katakaraõãyā ohitabhārā anuppatta- sadatthā parikkhãõabhavasaüyojanā\<*<11>*>/ sammada¤¤ā vimut- tā\<*<12>*>/ || tesam ānāpānasatisamādhi bhāvito bahulãkato diņņheva\<*<13>*>/ dhamme sukhavihārāya ceva saüvattati satisampaja¤¤āya ca || || 13. Ya¤ hi tam bhikkhave sammāvadamāno vadeyya ariyavihāro iti pi\<*<11>*>/ brahmavihāro iti pi tathāgatavihāro iti pi || ānāpānasatisamādhi\<*<14>*>/ sammāvadamāno vadeyya ariya- vihāro iti pi brahmavihāro iti pi tathāgatavihāro iti pã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 katamonāvuso. 2 S3 assasāmã ti S1-3 omit sato passasāmi. 3 missing in B1. 4 B1 pajānāti. 5 B1 has rassaü- -sabbakāyapaņisamvedã- -pajānāmi || vitthāro || || 6 S1-3 stap here omitting the remnant. 7 S1 pãti. 8 S1-3 samādhi. 9 S1 ānāpanasamādhi. 10 missing in S1-3. 11 S1-3 parikkhãnā- 12 S1 vimutto. 13 B1-2 diņņha- 14 So all the MSS. >/ #<[page 327]># %% ## 1. Ekaü samayam āyasmā Lomasavaīgãso\<*<1>*>/ Sakkesu viharati Kapilavatthusmiü Nigrodhārāme || || 2. Atha kho Mahānāmo sakko yenāyasmā Lomasavaī- gãso tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Loma- savaīgãsam abhivādetvā ekam antam nisãdi || ekam antaü nisinno kho Mahānāmo sakko āyasmantam Lomasavaīgãsam etad avoca || || 3. So eva\<*<2>*>/ nu kho bhante sekho vihāro so\<*<3>*>/ tathāgata- vihāro udāhu a¤¤o\<*<4>*>/ sekho vihāro a¤¤o tathāgatavihāro ti || || Na kho āvuso Mahānāma sveva sekho vihāro so tathā- gatavihāro || a¤¤o kho āvuso Mahānāma sekho vihāro a¤¤o tathāgatavihāro || || 4. Ye te āvuso Mahānāma bhikkhå sekhā appattamā- nasā anuttaraü\<*<5>*>/ yogakkhemam patthayamānā viharanti || te pa¤canãvaraõe pahāya viharanti || katame pa¤ca || || Kā- macchandanãvaraõam pahāya viharanti || || Vyāpādanãvara- õaü || la-pe || Thãnamiddhanãvaraõam || Uddhaccakukkucca- nãvaraõaü || Vicikicchānãvaraõam pahāya viharanti || || Ye pi\<*<6>*>/ te āvuso Mahānāma bhikkhå sekhā appattamānasā anuttaraü yogakkhemam patthayamānā viharanti || te ime pa¤ca nãvaraõe pahāya viharanti || || 5. Ye ca kho te āvuso Mahānāma bhikkhå arahanto khãnāsavā vusitavanto katakaraõãyā ohitabhārā anuppatta- sadatthā parikkhãõabhavasaüyojanā sammada¤¤ā vimuttā tesam pa¤canãvaraõā pahãnā ucchinnamålā tālāvatthukatā anabhāvakatā\<*<7>*>/ āyatim anuppādadhammā\<*<8>*>/ || katame pa¤ca || || Kāmacchandanãvaraõam pahãnam ucchinnamålam tālā- vatthukatam anabhāvakatā\<*<7>*>/ āyatim anuppādadhammaü || Vyāpādanãvaraõam pahãnaü || la-pe || Thãnamiddhanãvara- õaü || Uddhaccakukkuccanãvaraõaü || || Vicikicchānãvaraõam pahãnam ucchinnamålam talāvatthukatam anabhāvakatam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 lomasakambhiyo -yam always. 2 S1-3 evaü. 3 missing in B1. 4 S1-3 a¤¤eca. 5 S1 anuppannaü (or -pattaü?). 6 missing in S1-3. 7 B1 anabhāvaü- always. 8 S1 anuppada- >/ #<[page 328]># %<328 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% āyatim anuppādadhammaü || || Ye te\<*<1>*>/ āvuso Mahānāma bhikkhå arahanto khãnāsavā vusitavanto katakaraõãyā\<*<2>*>/ ohitabharā\<*<3>*>/ anuppattasadatthā parikkhiõabhavasaüyojanā sammada¤¤ā vimuttā || tesam ime pa¤canãvaraõā pahãnā ucchinnamålā tālāvatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppā- dadhammā || || 6. Tad aminā petam āvuso Mahānāma pariyāyena vedi- tabbaü || yathā a¤¤o va sekho vihāro\<*<4>*>/ a¤¤o tathāgatavi- hāro || || 7 (\<*<1>*>/). Ekam idāham\<*<5>*>/ āvuso Mahānāma samayam Bha- gavā Icchānaīgale\<*<6>*>/ viharati Icchānaīgalavanasaõķe\<*<7>*>/ || || 8 (\<*<2>*>/). Tatra kho āvuso Mahānāma\<*<8>*>/ Bhagavā bhikkhå āmantesi-\<*<9>*>/ || || 9 (\<*<3>*>/). Atha kho Bhagavā- || 10 (\<*<4>*>/). Idhāham bhikkhave- || 11--16 (\<*<5>*>/--\<*<10>*>/). Dãghaü vā assasanto- || 17 (\<*<11>*>/). Ya¤ hi tam bhikkhave- || 18 (\<*<12>*>/). Ye te bhikkhave bhikkhå sekhā- || 19 (\<*<13>*>/). Ya¤ hi tam bhikkhave- -tathāgatavihāro iti pã ti || || 20. Iminā kho etam āvuso Mahānāma pariyāyena vedi- tabbaü || yathā a¤¤o va\<*<10>*>/ sekho vihāro a¤¤o tathāgata- vihāro ti || || ## 1--2. Savatthi\<*<11>*>/ || || Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaīkami || pe || ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 tam. 2 S1 -yo. 3 S1 -ro. 4 the words a¤¤o va- are repeated in S1. 5 B1 idaü. 6 S1-3 icchānaükale (S1 -kāle). 7 S1 icchānaüvana- S3 icchānaükalavana- 8 missing in S1-3. 9 as we have here a mere repetition of the preceding sutta 11, I give only the beginning of the similar numbers. subjoining the numbers of that sutta. -- In this number 8 after bhante ti kho all the MSS. have āvuso and B1-2 māhānāma instead of te bhikkhå. 10 S1-3 ca. 11 in B1 only. >/ #<[page 329]># %% 3. Atthi nu kho bhante eko dhammo\<*<1>*>/ bhāvito bahulãkato cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhāvitā ba- hulãkatā satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhāvitā bahulãkatā dve dhamme paripårentã ti || || Atthi\<*<2>*>/ kho ânanda eko dhammo bhāvito bahulãkato cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhāvitā bahulãkatā satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhā- vitā bahulãkatā dve dhamme paripårentã ti || || 4. Katamo pana\<*<3>*>/ bhante ekodhammo bhāvito bahulãkato cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhāvitā bahulãkatā satta dhamme paripårenti || sattā dhammā bhāvitā bahulãkatā dve dhamme paripårentã ti || || ânāpānasatisamādhi kho ânanda eko dhammo bhāvito bahulãkato cattāro satipaņņhāne paripåreti || cattāro sati- paņņhānā bhāvitā bahulãkatā satta bojjhaīge paripårenti || satta bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimuttim paripå- renti || || I. 5. Katham bhāvito ānāpānasatisamādhi katham bahulã- kato cattāro satipaņņhāne paripåreti || || 6--12. Idhānanda bhikkhu ara¤¤agato vā rukkhamula- gato vā su¤¤āgāragato vā || pe || vitthāro\<*<4>*>/ || patinisaggānupassã Passasissāmã ti sikkhati\<*<5>*>/ || || 13. Yasmiü\<*<6>*>/ samaye ânanda bhikkhu dãghaü vā assa- santo Dãgham assasāmã ti pajānāti || dãghaü vā passasanto Dãgham passasāmã ti\<*<7>*>/ pajānāti || pe\<*<8>*>/-la-|| passambhayam kāyasaīkhāram assāsissāmã ti sikkhati || passambhayam kāyasaīkhāram passasissāmã ti sikkhati || kāye kāyānupassã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || Taü kissa hetu || || 14. Kāya¤¤atarāham ânanda etam vadāmi yad idam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 ekadhammo always. 2 S1-3 insert nu. 3 missing in B1. 4 this word in B1 less abbreviating. 5 S. sutta 8, 4-10. 6 B1 tasmin. 7 S1-3 assasissāmã ti . . . passasissāmã ti. 8 B1 has here rassaü vā || la || S1-3 -pe- sabbakāyapaņisamvedã -- by abbreviation. >/ #<[page 330]># %<330 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% assāsapassāsaü || tasmā ti ha ânanda\<*<1>*>/ kāye kāyānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhadomanassaü || || 15. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu pãtipaņisaüvedã Assasissāmã ti sikkhati\<*<2>*>/ || sukhapaņisaüvedã || cittasaīkhāra- {paņisaüvedã} || passam bhayaü cittasaīkhāram Assasissāmã ti sikkhati || passam bhayam cittasaīkhāram Passasissāmã ti sikkhati || Vedanāsu vedanānupassã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhij- jhādomanassaü || taü kissa hetu || || 16. Vedanā¤¤atarāham ânanda etaü\<*<3>*>/ vadāmi yad idam assāsapassāsānam\<*<4>*>/ sādhukam manasikāraü || tasmā ti ha ânanda\<*<1>*>/ vedanāsu vedanānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādo- manassaü || || 17. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu {cittapaņisaüvedã} Assasissāmã ti sikkhati || pe || abhippamodayaü cittaü || samodahaü cittaü Assasissāmã ti sikkhati\<*<5>*>/ || vimocayaü cittam Assasissāmi ti sikkhati\<*<5>*>/ || vimocayaü cittam Passa- sissāmã ti sikkhati || citte cittānupassã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhadomanassam || taü kissa hetu || || 18. Nāham ânanda muņņhassatissa asampajānassa ānā- pānasatisamādhibhāvanaü vadāmi || tasmā ti hānanda citte cittānupassã bhikkhu\<*<6>*>/ tasmiü samaye viharati ātāpã sam- pajāno satimā vineyya loke abhijjhādemanassaü || || 19. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu aniccānupassã\<*<7>*>/ || la-pe || virāgānupassã || nirodhānupassã || paņinissaggānupassã assasissāmã ti sikkhati || paņinissaggānupassã passasissāmã ti sikkhati || dhammesu dhammānupassã ânanda bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || So yan taü hoti abhijjhādo- manassānam pahānaü tam pa¤¤āya disvā\<*<8>*>/ sādhukam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -tihānanda. 2 S1-3 omit these two words. 3 S1-3 evam. 4 B1 passāsaü. 5 this phrase in B1 only. 6 S1 bhi- 7 S1-3 adds assasissāmãti sik- 8 S1-3 repeat disvā S1 has disva the first time. >/ #<[page 331]># %% ajjhupekkhitā hoti || tasmā ti hānanda dhammesu dhammā- nupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 20. Evam bhāvito kho ânanda ānāpānasatisamādhi evam bahulãkato cattāro satipaņņhāne\<*<1>*>/ paripåreti || || II. 21. Katham bhāvitā ca ânanda\<*<2>*>/ cattāro satipaņņhānā katham bahulãkatā satta bojjhaīge paripårenti || || 22. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu kāye kāyānupassã viharati upaņņhitasati\<*<3>*>/ tasmiü samaye ânanda bhikkhuno\<*<4>*>/ sati hoti asammuņņhā || yasmiü samaye ânanda bhikkhuno\<*<5>*>/ upaņņhitā sati asammuņņhā\<*<6>*>/ satisambojjhaīgo tasmiü sa- maye bhikkhuno āraddho hoti || satisambojjhaīgaü tasmiü samaye ânanda\<*<7>*>/ bhikkhu bhāveti || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || so\<*<8>*>/ tathā- sato viharanto taü dhammam pa¤¤āya pavicinati\<*<9>*>/ pavi- carati\<*<10>*>/ parivãmaüsam āpajjati || || 23. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu tathā sato viha- ranto tam dhammam pa¤¤āya pavicinati parivãmaüsam āpajjati\<*<11>*>/ || dhammavicayasambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || dhammavicayasambojjhaīgaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || || Dhammavicayasam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno\<*<12>*>/ bhāvanāpāripårim gacchati || tassa taü dhammam pa¤¤āya pavicinato pavi- carato\<*<13>*>/ parivãmaüsam āpajjato āraddhaü hoti viriyam asallãnaü || || 24. Yasmim samaye ânanda bhikkhuno taü dhammam pa¤¤āya pavicinato\<*<14>*>/ pavicarato\<*<15>*>/ parivãmaüsam āpajjato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -paņņhānā. 2 S1-3 cānanda instead of ca ā- 3 S1-3 upaņņhita (S3 -tā) tassa. 4 S1-3 omit ānanda- 5 S1 bhikkhå. 6 S1-3 add sati. 7 S1-3 omit tasmiü samaye S3 ānanda. 8 S1 se. 9 S1 pavicinanto; missing in S3. 10 S1-3 pavicaranto. 11 this phrase missing in S1-3. 12 S1-3 put bhikkhuno before tasmiü samaye. 13 S1 pavicaranato always S3 pavirato. 14 S3 pavicanato. 15 S1 pavicaranato. >/ #<[page 332]># %<332 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% āraddhaü hoti viriyam asallãnaü || viriyasambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || viriyasambojjhaī- gaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || viriyasambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || āraddhaviriyassa uppajjati pãti nirāmisā || || 25. Yasmiü samaye ânanda bhikkhuno āraddhaviriyassa uppajjati pãti nirāmisā || pãtisambojjhaīgo tasmiü samaye ânanda bhikkhuno āraddho hoti || pãtisambojjhaīgaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || pãtisambojjhaīgo tasmim samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || pãtima- nassa kāyo pi\<*<1>*>/ passambhati cittam pi passambhati || || 26. Yasmiü samaye ânanda bhikkhuno pãtimanassa kāyo pi passambhati || cittam pi passambhati || passaddhi- sambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno\<*<2>*>/ āraddho hoti || passaddhisambojjhaīgam tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || passaddhisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || passaddhakāyassa sukhino cittaü samādhiyati || || 27. Yasmiü\<*<3>*>/ samaye ânanda bhikkhuno passaddha- kāyassa sukhino cittaü samādhiyati || samādisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhune āraddho hoti || samādhisamboj- jhaīgaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || samādhisam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || So tathā samāhitaü cittam sādhukam ajjhu- pekkhitā hoti || || 28. Yasmiü\<*<4>*>/ samaye ânanda bhikkhu\<*<5>*>/ tathā samāhitaü cittaü sādhukam ajjhupekkhitā hoti || upekhāsambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || upekhāsamboj- jhaīgam tasmiü samaye bhikkhu\<*<6>*>/ bhāveti\<*<7>*>/ || upekhāsam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripårim gacchati || || 29. Yasmiü\<*<4>*>/ samaye ânanda bhikkhu vedanāsu citte || dhammesu dhammānupassã viharati upaņņhitasati\<*<8>*>/ tasmiü samaye ânanda bhikkhuno\<*<9>*>/ sati hoti asammuņņhā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 put before tasmiü in S1-3. 3 B1 tasmiü. 4 S1-3 tasmiü. 5 S1-3 bhikkhuno. 6 B1 inserts ānanda. 7 S1 bhāve. 8 S1-3 upaņņhitā- 9 S1 omits ānanda bhikkhuno S3 the whole phrase. >/ #<[page 333]># %% 30. Yasmim\<*<1>*>/ samaye ânanda bhikkhuno upatthitā\<*<2>*>/ sati hoti asammuņņhā || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhik- khuno āraddho hoti || satisambojjhaīgaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhik- khuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || Yathā pathamaü satipaņņhānam evaü vitthāretabbaü\<*<3>*>/ || || So tathā samā- hitaü cittaü sādhukam ajjhupekkhitā hoti || || 31. Yasmiü samaye ânanda bhikkhu tathā samāhitaü\<*<4>*>/ cittaü sādhukam ajjhupekkhitā hoti\<*<5>*>/ || upekhasambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || upekhāsamboj- jhaīgaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || upekhāsam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno\<*<6>*>/ bhāvanā pāripåriü gacchati || || 32. Evam bhāvitā kho ânanda cattāro satipaņņhānā evam bahulãkatā sattabojjhaīge paripårenti || || III. 33. Katham bhāvitā ca\<*<7>*>/ sattabhojjhaīgā\<*<8>*>/ katham\<*<9>*>/ ba- hulãkatā vijjāvimuttim paripårenti || || 34. Idhānanda bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vive- kanissitam || pe || upekhāsambojjhaīgam bhāveti vivekanissi- taü virāganissitaü nirodhanissitam vossaggapariõāmiü || || 35. Evam bhāvitā kho ânanda sattabojjhaīgā evam bahulãkatā vijjāvimuttim paripårentã ti || || ## 2. Atha kho ā- ânando yena Bhagavā tenupasaīkami || pe || ekam antaü ni- ânandam Bhagavā etad avoca || || 3. Atthi nu kho ânanda eko\<*<10>*>/ dhammo bhāvito bahulã- kato cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhāvitā bahulãkatā satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhāvitā bahulãkatā dve dhamme paripårentã ti || || Bhagavammålakā no bhante\<*<11>*>/ dhammā || la [pe] || || Atthānanda eko\<*<11>*>/ dhammo bhāvito bahulãkato cattāro \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tasmiü. 2 S1-3 upaņņhita. 3 S1-3 have only -pe-. 4 S1-3 samāhita. 5 missing in S3. 6 S1 bhikkhå. 7 B1-2 ānanda. 8 S1 sattambho- 9 S1 evam. 10 B1 S1 eka. 11 missing in S1-3. >/ #<[page 334]># %<334 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhāvitā bahulãkatā satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhāvitā bahulã- katā dve dhamme paripårenti || || I. 4. Katamo cānanda eko\<*<1>*>/ dhammo bhāvito bahulãkato cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhāvitā bahulãkatā satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhāvitā bahulãkatā dve dhammā paripårenti || || ânāpānasatisamādhi ânanda\<*<2>*>/ eko\<*<1>*>/ dhammo bhāvito bahulãkato cattāro satipaņņhāne paripåreti || cattāro sati- paņņhānā bhāvitā bahulãkatā satta bojjhaīge paripårenti || satta bojjhaīgā bhāvitā bahulãkatā vijjāvimuttim paripå- rentã ti || || II--III. 5. Katham bhāvito cānanda ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato cattāro satipaņņhāne paripåreti || || 6--34. Idhānanda bhikkhu ara¤¤agato vā || la-pe || || 35. Evam bhāvitā\<*<3>*>/ kho ânanda satta bojjhaīgā evam bahulãkatā vijjāvimuttim paripårentã ti\<*<4>*>/ || || 36. \<*<5>*>/Yathā purimasuttanto evam vitthāretabbaü || || ## 2. Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenu- pasaīkamiüsu || upasaīkamitvā || pe || ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || 3. Atthi nu kho bhante eko\<*<6>*>/ dhammo bhā- bahu- cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhā- bahu- satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhā- bahu- dve dhamme paripårentã ti || || Atthi\<*<7>*>/ kho bhikkhave eko\<*<1>*>/ dhammo bhā- bahu- cattāro dhamme paripåreti\<*<8>*>/ || cattāro dhammā bhā- bahu- satta \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 eka. 2 S1-3 -samādhānanda. 3 S1 -to. 4 S1-3 paripårenti. 5 in S1-3 only. 6 B1 S1 eka. 7 S3 inserts me. 8 S3 paripårenti. >/ #<[page 335]># %% dhamme paripårenti || satta dhammā bhā- bahu- dve dhamme paripårentã ti || || 4. Katamo pana bhante eko\<*<1>*>/ dhammo bhā- bahu- cattāro dhamme paripåreti || cattāro dhammā bhā- bahu- satta dhamme paripårenti || satta dhammā bhā- bahu- dve dhamme paripårentãti || || ânāpānasatisamādhi\<*<2>*>/ kho bhikkhave eko\<*<1>*>/ dhammo bhā- bahu- cattāro satipaņņhāne paripåreti || cattāro satipaņņhānā bhā- bahu- sattabojjhaīge paripårenti || sattabojjhaīgā bhā- bahu- vijjāvimuttim paripårenti\<*<3>*>/ || || I--III. 5. Katham bhāvito ca bhikkhave ānāpānāsatisamādhi\<*<4>*>/ katham bahulãkato cattāro satipaņņhāne paripåreti || || 6--34. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā\<*<5>*>/ || la || || 35. Evam bhāvitā kho bhikkhave satta bojjhaīgā evam bahulãkatā vijjāvimuttim paripårentã ti || || ## 2. \<*<6>*>/ Atha kho sambahulā bhikkhå- || Bhagavā etad avoca || || 3. Atthi nu kho bhikkhave eko dhammo || || Bhagavammålakā no bhante dhammā- || || Atthi bhikkhave eko dhammo- || || 4. Katamo ca bhikkhave eko dhammo- -vijjāvimuttim paripårentã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 eka. 2 S1 ānāpānasamādhi. 3 B1 S1 paripårentã ti. 4 S1-3 ānāpānasati. 5 These words are indeed in S1-3, but they become the numbers 6-12 of the next text, the end of this (No. 34) and the beginning of the following one being suppressed, I think, by mistake, since the sutta appearing here as single is noticed as double in the uddāna. 6 as the beginning of this text is omitted by S1-3, although, I think, by blunder, and is the same as the preceding one with slight changes, I give only the beginning of the numbers 2-4. >/ #<[page 336]># %<336 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% I. 5. Katham bhāvito ca bhikkhave ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato cattāro satipaņņhāne paripårenti\<*<1>*>/ || || 6--12. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato va rukkha- målagato vā su¤¤āgāragato vā nisãdati pallaīkam ābhujitvā ujuü kāyam paõidhāya parimukham satim upaņņhapetvā so sato va assasati sato passasati || pa-pe || || Paņinissaggā- nupassã assasissāmã ti sikkhati || paņinissaggānupassã passa- sissāmã ti sikkhati || || 13. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu dãghaü vā assasanto Dãgham assasāmãti pajānāti || dãghaü vā passa- santo Dãgham passasāmã ti pajānāti\<*<2>*>/ || rassaü vā assasanto || pa-pe || sabbakāyapaņisaüvedã || la-pe || passambhayaü kāya- saīkhāram Assasissāmã ti sikkhati\<*<3>*>/ || passambhayaü kāya- saīkhāram Passasissāmãti sikkhati || kāye kāyanupassã bhikkhave bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampa- jāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || taü kissa hetu || || 14. Kāyā¤¤atarāham bhikkhave etam vadāmi yad idam assāsapassāsaü || tasmā ti ha bhikkhave kāye kāyanupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno\<*<4>*>/ satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 15. Yasmiü\<*<5>*>/ samaye bhikkhave bhikkhu {pãtipaņisaüvedã} || pa || sukhapatisaüvedã\<*<6>*>/ cittasaīkhārapatisaüvedã || passam- bhayaü cittasaīkhāram Assasissāmã ti sikkhati || passam- bhayaü cittasaīkhāram Passasissāmã ti sikkhati || vedanāsu vedanānupassã bhikkhave\<*<7>*>/ bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || taü kissa hetu || || 16. Vedanā¤¤atarāhaü\<*<7>*>/ bhikkhave etaü vedāmi yad idam assāsapassāsānam\<*<9>*>/ sādhukam manasikāraü || tasmā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 the first numbers (2-5) are omitted in S1-3 as it is above mentioned; the beginning of 6 is the end of the preceding sutta. 2 this second part is omitted by S1-3. 3 missing in S1. 4 repeated in S1. 5 B1 tasmiü. 6 S1-3 omit || pa || sukha- 7 in B1 only. 8 S1 vedana¤¤atāhaü. 9 B1 -passāsaü. >/ #<[page 337]># %% ti ha bhikkhave vedanāsu vedanānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhij- jhadomanassaü || || 17. Yasmiü\<*<1>*>/ samaye bhikkhave bhikkhu cittapaņisaü- vedã abhippamodayaü cittaü || samādahaü cittaü\<*<2>*>/ || vimo- cayaü cittaü Assasissāmãti sikkhati || vimocayaü cittam Passasissāmã ti sikkhati || citte cittānupassã bhikkhave bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || tam kissa hetu || || 18. Nāham bhikkhave muņņhassatissa asampajānassa ānāpānasatisamādhibhāvanaü vadāmi || tasmā ti ha bhik- khave citte cittānupassã bhikkhu\<*<3>*>/ tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 19. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu aniccānupassã || pā\<*<4>*>/ || virāgānupassã || nirodhānupassã || paņinissaggānupassã Assasissāmãti sikkhati\<*<5>*>/ || paņinissaggānupassã Passasissāmãti sikkhati || dhammesu dhammānupassã bhikkhave bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || so yan taü hoti abhijjhādomanassā- nam\<*<6>*>/ pahānaü tam pa¤¤āya disvā sādhu\<*<7>*>/ ajjhupekkhitā hoti || tasmā ti ha bhikkhave dhammesu dhammānupassã bhikkhu tasmiü samaye viharati ātāpã sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || || 20. Evam bhāvito kho bhikkhave ānāpānasatisamādhi evam bahulãkato cattāro satipaņņhāne paripåreti || || II. 21. Katham bhāvitā ca bhikkhave cattāro satipaņņhānā katham bahulãkatā satta bojjhaīge paripårenti || || 22. Yasmiü\<*<1>*>/ samaye bhikkhave bhikkhu kāye kāyānu- passã viharati upaņņhitasati\<*<8>*>/ || tasmiü samaye sati hoti asammuņņhā || yasmiü\<*<1>*>/ samaye bhikkhave bhikkhuno \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 tasmiü. 2 this article is complete in B1. 3 S1-3 put bhikkhave before citte. 4 S1-3 have nothing here. 5 S1-3 omit this phrase. 6 S1-3 -domanassaü. 7 B1 sādhukam. 8 S1-3 upaņņhitassa. >/ #<[page 338]># %<338 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% upaņņhitā\<*<1>*>/ sati hoti asammuņņhā\<*<2>*>/ || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || satisambojjhaīgaü tas- miü samaye bhikkhu bhāveti || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripårim gacchati || so tathā sato\<*<3>*>/ viharanto taü dhammam pa¤¤āya pavicinati\<*<4>*>/ pavi- carati parivãmaüsam āpajjatã || || 23. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu tathā sato viha- ranto taü dhammam pa¤¤āya pacinati pavicarati parivã- maüsam āpajjati || dhammavicayasambojjhaīgo\<*<5>*>/ tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || dhammavicayasambojjhaī- gam tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || dhammavicayasam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripårim gacchati || tassa taü dhammam pa¤¤āya pavicinato pavi- carato parivãmaüsam āpajjato āraddham hoti viriyam asallãnaü || || 24. Yasmim\<*<6>*>/ samaye bhikkhave bhikkhuno tam\<*<7>*>/ dham- mam pa¤¤āya pavicinato pavicarato parivãmaüsam āpajjato araddhaü hoti viriyam asallãnaü || viriyasambojjhaīgo\<*<8>*>/ tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti {viriyasambojjhaī- gaü}\<*<9>*>/ tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || viriyasambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || āraddhaviriyassa uppajjati pãti nirāmisā || || 25. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno āraddhaviri- yassa uppajjati pãti nirāmisā || pãtisambojjhaīgo\<*<10>*>/ tasmim samaye bhikkhuno āraddho hoti || pãtisambojjhaīgaü tas- miü samaye bhikkhu bhāveti || pãtisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripårim gacchati || || Pãtima- nassa kāyo pi\<*<3>*>/ passambhati cittam pi passambhati\<*<11>*>/ || || 26. Yasmiü samaye bhikkhuno pãtimanassa kāyo pi passambhati cittam pi passambhati || passaddhisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || passaddhisam- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 upaņņhita. 2 S1-3 asammuņņhita. 3 missing in S1-3. 4 S1-3 pavicināti. 5 this beginning of 23 is not to be found in S1-3 as well as in the sutta 13. 6 S1-3 tasmiü. 7 in B1 only. 8 S1-3 -īgaü. 9 S1-3 -īgo. 10 S1 omits pãti. 11 S1-3 omit cittam- >/ #<[page 339]># %% bojjhaīgaü\<*<1>*>/ tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || passaddhi- sambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || Passaddhakāyassa sukhino cittaü samādhiyati || || 27. Yasmim samaye bhikkhave bhikkhuno passaddha- kāyassa sukhino cittaü samādhiyati || samādhisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || samādhisamboj- jhaīgaü tasmiü samaye bhikkhu\<*<2>*>/ bhāveti || samādhisam- bojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripårim gacchati || || So tathā samāhitaü cittaü sādhukam ajjhu- pekkhitā hoti || || 28. Yasmim samaye bhikkhave bhikkhu tathā samāhitaü cittam sādhukam ajjhupekkhitā hoti || upekhāsambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || upekhāsamboj- jhaīgam tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || upekhā- sambojjhaīgaü tasmiü samaye\<*<3>*>/ bhikkhu bhāveti || upekhā- {sambojjhaīgo} {tasmiü} samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || || 29. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu vedanāsu || citte || dhammesu dhammānupassã viharati upaņņhitasati || tasmiü samaye sati hoti asammuņņhā || || 30. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno upaņņhitā sati hoti asammuņņhā || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || {satisambojjhaīgaü} tasmiü sa- maye bhikkhu bhāveti || satisambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati || pa || || So tathā samāhitaü cittam sādhukam ajjhupekkhitā hoti || || 31. Yasmim samaye bhikkhave bhikkhu tathā samāhitaü cittaü sādhukam ajjhupekkhitā hoti || upekhāsambojjhaīgo tasmiü samaye bhikkhuno āraddho hoti || upekhāsambojjhaī- gaü tasmiü samaye bhikkhu bhāveti || upekhāsambojjhaīgo {tasmiü} samaye bhikkhuno bhāvanā pāripåriü gacchati\<*<4>*>/ || || 32. Evam bhāvitā\<*<5>*>/ kho bhikkhave cattāro satipaņņhānā evam bahulãkatā sattabojjhaīge paripårenti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -īgo. 2 S1 bhikkhuno. 3 S1-3 insert bhikkhave. 4 The numbers 29, 3O, 31 are not to be found in S1-3. 5 S1-3 bhāvito. >/ #<[page 340]># %<340 ânāpāna-Saüyuttam LIV.>% III. 33. Katham bhāvitā ca bhikkhave satta bojjhaīgā katham bahulãkatā vijjāvimuttim paripårenti || || 34. Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü virāganissitaü nirodhanissitaü vossaggapa- riõāmiü || dhammavicayasambojjhaīgaü bhāveti viveka- virāga- nirodha- vossaggapariõamiü || pa-pe || upekhāsam- {bojjhaīgam} bhāveti viveka- virāga- nirodhanissitaü vossag- gapariõāmiü || || 34. Evam bhāvitā kho bhikkhave satta bojjhaīgā evam bahulãkatā vijjāvimuttim paripårentã ti\<*<1>*>/ || || ## 2. ânāpānasatisamādhi bhikkhave bhāvito bahulãkato saüyojanapahānāya\<*<2>*>/ saüvattati || || ## 2. Anusayasamugghātāya saüvattati || || ## 2. Addhānapari¤¤āya saüvattati || || Vitthāretabbaü\<*<3>*>/ || || ## 2. âsavānaü khayāya saüvattati || || 3. Katham bhāvito ca\<*<4>*>/ bhikkhave\<*<5>*>/ ānāpānasatisamādhi katham bahulãkato\<*<6>*>/ saüyojanapahānāya saüvattati || anu- sayasamugghātāya saüvattati || addhānapari¤¤āya saü- vattati || āsavānaü khayāya saüvattati || || 4--10. Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato vā rukkha- målagato vā su¤¤āgaragato vā\<*<7>*>/ || la-pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 paripårenti. 2 S1 saüyojanāya. 3 in S1-3 only. 4 S3 kho S1 nothing. 5 S1-3 bhikkhu corrected from bhikkhave in S3. 6 S1 -karo. 7 su¤¤ā- in S1-3 only. >/ #<[page 341]># %% Yathā dutiyaü veyyākaranaü tathā bhikkhånam kā- tabbaü\<*<1>*>/ || || Paņinissaggānupassã Assasissāmã ti sikkhati\<*<2>*>/ || paņinissaggānupassã passasissāmã ti sikkhati || || 11. Evam bhāvito kho bhikkhave ānāpānasatisamādhi evam bahulãkato saüyojanapahānāya saüvattati || pa\<*<3>*>/ || anusaya- samugghātāya saüvattati || pa\<*<3>*>/ || addhānapari¤¤āya sam- vattatã ti || pa\<*<3>*>/ || āsavānam khayāya {saüvattatã} ti || || 12. \<*<4>*>/Ime cattāri suttā || || ânāpānasaüyuttam\<*<5>*>/ dasamam\<*<6>*>/ || || Vaggo dutiyo\<*<7>*>/ || || Tassa\<*<3>*>/ uddānaü || || Icchānaīgalaü\<*<8>*>/ Kaīkheyyaü\<*<9>*>/ || ânanda apare duve\<*<10>*>/ || Bhikkhave\<*<11>*>/ bhikkhu\<*<12>*>/ dve vuttā || Saüyojanam Anusayaü || Addhānam âsavakkhayā ti\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 this mention in B1-2 only. 2 this phrase in B1-2 only. 3 missing in S1-3. 4 in S3 only. 5 S1-3 -samyutti. 6 S1-3 samatti (drawn back to the end). 7 S1-3 dutiyo before vaggo. 8 S1-3 icchānaükālam. 9 S1-3 aheyyaü. 10 S1-3 ānando- -dve. 11 in B1 only. 12 S1-3 bhikkhuhi. 13 S1-3 āsavakkhayo ti. >/ #<[page 342]># %<342>% ## ## ## 1--2. \<*<1>*>/ Sāvatthi || || Tatra kho etad avoca || || 3. Ki¤cāpi bhikkhave\<*<2>*>/ rājā cakkavatti catunnaü dãpā- nam issariyādhipaccam rajjaü kāretvā kāyassa bhedā pa- rammaraõā sugatim saggaü lokam upapajjati\<*<3>*>/ devānaü Tāvatiüsānaü\<*<4>*>/ sahavyataü || so tattha Nandane\<*<5>*>/ vane accharāsaīghaparivuto dibbehi ca pa¤cahi kāmaguõehi samappito {samaīgibhåto} paricāreti\<*<6>*>/ || so catuhi dhammehi asamannāgato\<*<7>*>/ || || Atha kho so\<*<8>*>/ aparimutto ca nirayā aparimutto ca tiracchānayoniso || aparimutto ca pettivisayā\<*<9>*>/ || aparimutto ca\<*<10>*>/ apāyaduggativinipātā\<*<11>*>/ || || 4. Ki¤cāpi\<*<12>*>/ bhikkhave ariyasāvako piõķiyā lopena\<*<13>*>/ yāpeti nantakāni ca\<*<10>*>/ dhāreti || so catuhi dhammehi samannā- gato || || Atha kho so parimutto ca\<*<10>*>/ nirayā || parimutto ca\<*<10>*>/ tiracchayoniyā\<*<14>*>/ || parimutto ca\<*<10>*>/ pittivisayā || parimutto ca\<*<10>*>/ apāyaduggativinipātā || || Katamehi catuhi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1 only. 2 S1 insert dve. 3 S1-3 uppajjati. 4 S1 devātiüsānaü instead of devānaü. 5 B1 nanda. 6 S1-3 parivāreti. 7 S1-3 samannāgato. 8 missing in S1-3; S1 omits the following word till pettivisayā. 9 B1 pitti- 10 missing in S1-3. 11 S1 vinipātato S3 vinipāto. 12 S3 inserts so. 13 S1 lokena. 14 S1 ticchaneyoniyā pajimutto aparimutto va nirayā aparimutto tiracchānayoniyā aparimutto pittivisāyā. >/ #<[page 343]># %% 5. Idha bhikkhave ariyasāvako buddhe avecca pasādena samannāgato hoti || Iti piso Bhagavā arahaü sammāsam- buddho vijjācaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadhammasārathi satthā devamanussānam buddho bhāgavā ti || || 6. Dhamme avecca pasādena samannāgato hoti || || Svāk- khāto Bhagavatā dhammo sandiņņhiko akāliko ehipassiko opanayiko\<*<1>*>/ paccattam veditabbo vi¤¤āhã ti || || 7. Saīghe avecca\<*<2>*>/ pasādena samannāgato hoti || || Suppaņi- panno Bhagavato sāvakasaīgho || ujupaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || ¤āyapaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || sāmãcipaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || yad idaü cattāri purisayugāni aņņhapurisapuggalā esa Bhagavato sāvaka- saīgho || āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalãkaraõãyo anuttaram pu¤¤akhettaü lokassā ti || || 8. Ariyakantehi sãlehi sama¤¤āgato hoti akhaõķehi acchiddehi asabalehi akammāsehi bhåjissehi\<*<3>*>/ vi¤¤åpa- satthehi\<*<4>*>/ aparāmaņņhehi samādhisaüvattanikehi || || 9. Imehi catuhi dhammehi samannāgato hoti || || 10. Yo ca bhikkhave catunnam dãpānam paņilābho yo ca\<*<5>*>/ catunnaü dhammānam paņilābho || || Catunnaü dãpā- nam paņilābho catunnaü dhammānam paņilābhassa kalaü nagghati\<*<6>*>/ soëasinti || || ## 3. Catuhi bhikkhave dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinãpātadhammo niyato sambodhiparāyano || || Katamehi catuhi || || 4. Idha bhikkhave ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā arahaü || pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || 5--6. \<*<7>*>/ Dhamme || {Saīgho} || || 7. Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti || akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 opaneyyiko. 2 S1 avecaca (or avevava). 3 S1-3 bhu¤jissehi. 4 B1 -saņņhehi. 5 in S1-3 only. 6 S1-3 na (S3 nā-) gghanti. 7 more complete in S1-3. >/ #<[page 344]># %<344 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 8. Imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sam- bodhiparāyano ti || || 9. Idam avoca Bhagavā idam vatvā\<*<1>*>/ Sugato etad avoca satthā || || Yesaü saddhā\<*<2>*>/ ca sãla¤ca || pasādo\<*<3>*>/ dhammadassanaü || te ve kāle na paccanti\<*<4>*>/ || brahmacariyogadhaü sukhan ti || || ## 1. Ekaü samayaü Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2. Tena kho pana samayena Dãghāvu upāsako ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || 3. Atha kho Dãghāvu upāsako pitaraü Jotikaü gaha- patim āmantesi || Ehi tvaü gahapati yena Bhagavā tenu- pasaīkama || upasaīkamitvā mama vacanena Bhagavato pāde sãrasā vanda || Dãghāvu bhante upāsako ābādhiko hoti\<*<5>*>/ dukkhito bāëhagilāno || so Bhagavato pāde sirasā vandati\<*<6>*>/ || || Evaü ca vadehi Sādhu kira bhante Bhagavā yena Dãghāvussa upāsakassa nivesanaü tenupasaīkamatu anukampam upādāyāti || || Evaü tātā ti kho Jotiko\<*<7>*>/ gahapati Dãghāvussa upāsa- kassa paņissutvā yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīka- mitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 4. Ekam antaü nisinno kho Jotiko gahapati Bhagavan- tam etad avoca || Dãghāvu bhante upāsako ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || So Bhagavato pāde sirasā vandati || eva¤ca vadeti Sādhu kira bhante Bhagavā yena Dãghā- vussa upāsakassa nivesanaü tenupasaīkamatu anukampam upādāyāti || || Adhivāsesi Bhagavā tuõhãbhāvena || || 5. Atha kho Bhagavā nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena Dãghāvussa upāsakassa nivesanaü tenupasaīkami || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 vatvāna. 2 S1-3 saddhaü. 3 S1-3 pasādaü. 4 B1 paccenti. 5 missing in S1-3. 6 B1 vandatã ti. 7 in B1-2 only. >/ #<[page 345]># %% upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || nisajja kho Bhagavā Dãghāvum upāsakam etad avoca || || Kacci te Dãghāvu khamanãyam kacci yāpanãyaü kacci dukkhā vedanā paņi- kkamanti no abhikkamanti patikkamo sānam pa¤¤āyati no abhikkamoti || || Na me bhante khamanãyaü na yāpanãyaü baëhā me dukkhā abhikkamanti no patikkamanti abhikkamo sānam pa¤¤āyati no paņikkamo ti || || 6. Tasmā ti ha te Dãghāvu evaü sikkhitabbaü || Buddhe aveccappasādena samannāgato bhavissāmi || Iti pi so Bha- gavā arahaü || pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || pe [pa] || || Dhamme || pe [pa] || Saīghe || pe [pa] || Ariya- kantehi sãlehi samannāgato bhavissāmi akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi\<*<1>*>/ || || Eva¤hi te Dãghāvu sikkhi- tabban ti || || 7. Yānimāni bhante Bhagavatā cattāri sotāpattiyaīgāni desitāni || saüvijjante te dhammā mayi aha¤ ca tesu\<*<2>*>/ san- dissāmi || aha¤ hi bhante buddhe aveccappasādena samannā- gato || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || Ariyakantehi sãlehi samannāgato akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehã ti || || Tasmā ti ha tvam Dãghāvu imesu catusu sotāpattiyaīgesu patiņņhāya cha vijjābhāgiye dhamme {uttariü bhāveyyāsi}\<*<3>*>/ || || 8. Idha tvam Dãghāvu\<*<4>*>/ sabbesaīkhāresu aniccānupassã viharāhi || anicce dukkhasa¤¤ã dukkhe anattasa¤¤ã pahāna- sa¤¤ã virāgasa¤¤ã nirodhasa¤¤ã ti || || Evaü hi te Dãghāvu sikkhitabban ti || || Ye me bhante Bhagavatā cha vijjābhāgiyā dhammā desitā || saüvijjante te dhammā mayi ahaü ca tesu dham- mesu sandissāmi || aha¤hi bhante sabbasaīkhāresu aniccā- nupassã viharāmi || anicce dukkhasa¤¤ã dukkhe anattasa¤¤ã pahānasa¤¤ã virāgasa¤¤ã nirodhasa¤¤ã || || 9. Api ca me bhante evaü hoti māhevāyaü\<*<5>*>/ Jotiko gahapati mamaccayena vighātam āpajjãti\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 B1 -saüvattanikehã ti. 2 S1-3 add dhammesu. 3 B1 uttari- 4 S1 Dãghāvuü. 5 S1 hevāhaü. 6 S1-3 āpajjati. >/ #<[page 346]># %<346 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% Mā tvaü tāta Dãghāvu evam manasākāsi || || Iīgha\<*<1>*>/ tvaü tāta Dãghāvu yad eva te\<*<2>*>/ Bhagavā āha tad eva tvaü sādhukam manasi karohã ti || || 10. Atha kho Bhagavā Dãghāvum upāsakam iminā ovā- dena ovaditvā uņņhāyāsanā pakkāmi || || 11. Atha kho Dãghāvu upāsako acirapakkantassa Bha- gavato kālam akāsi || || 12. Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenu- pasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || ekam antaü nisinnā kho te bhik- khå Bhagavantam etad avocuü || Yo so bhante Dãghāvu nāma upāsako Bhagavatā saīkhittena ovādena ovādito so kālaīkato\<*<3>*>/ || tassa kā gati ko abhisamparāyo ti || || Paõķito bhikkhave Dãghāvu upāsako ahosi paccapādi\<*<4>*>/ dhammassānudhammaü\<*<5>*>/ na ca\<*<6>*>/ dhammādhikaraõaü vihe- sesi || || 13. Dãghāvu bhikkhave upāsako pa¤cannam orambhāgi- yānaü samyojanānam parikkhayā opapātiko hoti\<*<7>*>/ tattha parinibbāyi anāvattidhammo tasmā lokā ti || || ## 1. Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto ayasmā ca ânando Sāvatthiyaü viharanti Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2. Atha kho āyasmā ânando sāyaõhasamayaü paņisallānā vuņņhito || la\<*<9>*>/ || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando āyasmantaü Sāriputtam etad avoca || || 3. Katãnam\<*<10>*>/ nu kho āvuso Sāriputta dhammānam sa- mannāgamanahetu evam ayam pajā Bhagavatā vyākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ighaü S1 igha. 2 in B1 only. 3 S1-3 omit so- 4 B1 saccavādã. 5 S1-3 dhammāssā- 6 S1-3 inserts maü. 7 missing in B1. 8 this first Sāriputta is the second in the Singhalese MSS. and the fifth of the chapter. 9 S1-3 have yenāyasmā Sāriputto- -nisãdi. 10 S1 katinaü S3 katinnaü. >/ #<[page 347]># %% Catunnaü kho āvuso dhammānaü samannāgamanahetu evam ayam pajā Bhagavatā vyākatā sotāpannā avinipāta- dhammā niyatā sambodhiparāyanā || katamesaü catunnaü || || 4. Idhāvuso ariyasāvako buddhe aveccappasādena sa- mannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || {Saīghe} || ari- yakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi\<*<1>*>/ || || 5. Imesaü kho āvuso\<*<2>*>/ catunnaü dhammānaü samannā- gamanahetu evam ayam pajā Bhagavatā vyākatā sotā- pannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || ## 2. Atha kho āyasmā Sāriputto yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinnaü\<*<4>*>/ kho āyasmantaü Sāriputtam Bhagavā etad avoca || || 3. Sotāpattiyaīgaü sotāpattiyaīgan ti hidaü Sāriputta vuccati || katamaü nu kho Sāriputta sotapattiyaīgan ti || || Sappurisasaüsevo hi bhante sotāpattiyaīgaü || saddham- masavanaü sotāpattiyaīgaü || yonisomanasikāro sotāpatti- yaīgaü || dhammānudhammapaņipatti sotāpattiyaīgan ti || || Sādhu Sāriputta sādhu Sāriputta || sappurisasaüsevo- -dhammānudhammapaņipatti sotāpattiyaīgaü\<*<5>*>/ || || 4. Soto soto ti ha\<*<6>*>/ Sāriputta vuccati || katamo nu kho Sāriputta soto ti || || Ayam eva hi bhante ariyo aņņhaīgiko maggo soto || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhã ti || || Sādhu sādhu Sāriputta || ayam eva hi Sāriputta ariyo aņņhaīgiko maggo soto || seyyathãdaü || sammādiņņhi || la-pe || sammāsamādhi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -nikehã ti. 2 S1-3 bhikkhave. 3 This second Sāriputta is the first in the Singhalese MSS. and the fourth of the chapter. 4 S1 nisinnā. 5 S1-3 have only -pe- instead of sādhu sariputta- 6 S1 haü B1 hidaü. >/ #<[page 348]># %<348 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 5. Sotāpanno sotāpanno ti hidaü Sāriputta vuccati || katamo nu kho Sāriputta sotāpanno ti || || Yo hi bhante iminā ariyena aņņhaīgikena maggena samannāgato || ayaü vuccati sotāpanno yoyam\<*<1>*>/ āyasmā evaü nāmo evaü gotto ti || || Sādhu sādhu Sāriputta yo hi Sāriputta iminā ariyena aņņhaīgikena maggena samannāgato ayaü vuccati sotā- panno yoyaü\<*<1>*>/ āyasmā evaünāmo evaügotto ti || || ## 1. Sāvatthi nidānaü\<*<2>*>/ || || 2. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhå Bhaga- vato cãvarakammam karonti Niņņhitacãvaro Bhagavā temā- saccayena cārikam pakkamissatã tã\<*<3>*>/ || || 3. Tena kho pana samayena Isidattapurāõā thapatayo Sādhuke paņivasanti kenacid eva karaõãyena || assosuü kho Isidattapurāõā thapatayo Sambahulā kira bhikkhå Bhaga- vato cãvarakammaü karonti Niņņhitacãvaro Bhagavā temā- saccayena cārikam pakkamissatã ti || || 4. Atha kho Isidattapurāõā thapatayo magge purisaü ņhapesuü || Yadā tvam ambho purisa passeyyāsi\<*<4>*>/ Bhaga- vantam āgacchantam arahantaü sammāsambuddhaü || atha kho\<*<5>*>/ amhākam āroceyyāsã ti || || 5. Dvãhatãhaü\<*<6>*>/ ņhito kho so puriso addasa Bhagavantaü dårato va āgacchantam || disvā yena Isidattapurāõā thapa- tayo tenupasaīkami || upasaīkamitvā Isidattapurāõe\<*<7>*>/ thapa- tayo etad avoca || Ayaü so bhante Bhagavā āgacchati arahaü sammāsambuddho || yassa dāni kālam ma¤¤athā ti || || 6. Atha kho Isidattapurāõā thapatayo yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivā- detvā Bhāgavantam piņņhito pitthito anubandhiüsu || || 7. Atha kho Bhagavā maggā okkamma\<*<8>*>/ yena a¤¤ata- raü\<*<9>*>/ rukkhamålaü tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 svāyaü. 2 in B1 only. 3 S1-3 pakkamã ti. 4 S1-3 passeyyasi. 5 in S1-3 only. 6 B1 -tihi. 7 S1-3 -purāõā. 8 S1-3 ukkamma. 9 S1-3 yena¤¤a- >/ #<[page 349]># %% āsane nisãdi || Isidattapurāõā pi kho\<*<1>*>/ thapatayo Bhaga- vantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || Ekam antaü nisinnā kho te\<*<2>*>/ Isidattapurāõā thapatayo Bhaga- vantam etad avocuü || || 8. Yadā mayam bhante Bhagavantaü\<*<3>*>/ suõāma Sā- vatthiyā Kosalesu cārikam pakkamissatã ti || hoti no tas- miü samaye anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā bhavissatã ti || Yadā pana mayam bhante Bhaga- vantaü suõāma\<*<4>*>/ Sāvatthiyā Kosalesu cārikam pakkanto tã || hoti no tasmiü samaye anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā ti || || 9. Yadā\<*<5>*>/ mayam bhante Bhagavantaü suõāma Kosalehi Malle\<*<6>*>/ cārikam pakkamissatã ti || hoti no {tasmiü} samaye anattamatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā bhavissatã ti || Yadā pana mayam bhante Bhagavantaü suõāma Ko- salehi Malle\<*<6>*>/ cārikam pakkanto ti || hoti no tasmiü samaye anattamanatā\<*<7>*>/ hoti domanassaü Dåre no Bhagavā ti || || 10. Yadā\<*<8>*>/ mayam bhante suõāma Bhagavantaü Malle- hi\<*<9>*>/ Vajjim\<*<10>*>/ cārikam pakkamissatã ti || hoti no tasmiü samaye anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā bhavissatã ti || || Yadā pana mayam bhante Bhagavantaü suõāma Mallehi\<*<9>*>/ Vajjiü\<*<10>*>/ cārikam pakkanto ti || hoti no tasmiü samaye anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā ti || || 11. Yadā\<*<8>*>/ mayam bhante Bhagavantaü suõāma Vajjãhi Kāsiü\<*<11>*>/ cārikam pakkamissatã ti || hoti no tasmiü samaye anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā bha- vissatã ti || || Yadā pana mayam bhante Bhagavantaü suõāma Vajjãhi Kāsim\<*<11>*>/ cārikam pakkanto ti || hoti no tasmiü samaye anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā ti || || 12. Yadā\<*<8>*>/ mayam bhante Bhagavantam suõāma Kāsãhi Magadhe cārikam pakkamissatã ti || hoti no tasmiü samaye \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 omit pi kho. 2 missing in S1-3. 3 S1 bhagavataü. 4 S3 sunāma further on, S1-3 suõoma always. 5 B1 adds pana. 6 B1 mallim. 7 S1 -manataü. 8 B1 add pana. 9 B1 mallãhi. 1O S1-3 vajji. 11 S1 kāsi S3 kāsã. >/ #<[page 350]># %<350 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% anattamanatā hoti domanassaü Dåre no Bhagavā bha- vissatã ti\<*<1>*>/ || || Yadā pana mayam bhante Bhagavantaü suõāma Kāsãhi Māgadhe cārikam pakkanto ti hoti\<*<2>*>/ anap- pakā\<*<3>*>/ no tasmiü samaye anattamanatā hoti anappakaü domanassaü Dåre no Bhagavā ti || || 13. Yadā\<*<4>*>/ mayam bhante Bhagavantaü suõāma Mā- gadhehi Kāsiü\<*<5>*>/ carikam pakkamissatã ti || hoti no tasmiü samaye attamanatā hoti somanassaü âsanne\<*<6>*>/ no Bhagavā bhavissatã ti || || Yadā pana mayam bhante Bhagavantaü suõāma Māgadhehi Kāsim\<*<7>*>/ cārikam pakkanto ti || hoti no tasmiü samaye attamanatā hoti somanassaü âsanne\<*<6>*>/ no Bhagavā ti || || 14. Yadā\<*<8>*>/ mayam bhante suõoma Kāsãhi Vajjã || pe || || 15. Vajjãhi [Malle] || || 16. Mallehi Kosale\<*<9>*>/ || || 17. Yadā pana bhante Bhagavantaü {suõāma}\<*<10>*>/ Kosalehi Sāvatthiü\<*<11>*>/ cārikam pakkamissatã ti || hoti no tasmiü sa- maye attamanatā hoti somanassam âsanne\<*<6>*>/ no Bhagavā bhavissatã ti || Yadā pana mayam bhante\<*<12>*>/ Bhagavantaü\<*<13>*>/ sunāma Sāvatthiyaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme ti || anappakā no tasmiü samaye attamanatā hoti anappakaü somanassam âsanne\<*<6>*>/ no Bhagavā ti || || 18. Tasmā ti ha thapatayo\<*<14>*>/ sambādho gharāvāso\<*<15>*>/ rajāpatho abbhokāso\<*<16>*>/ pabbajā ala¤ca pana vo thapatayo appamādāyā ti || || 19. Atthi kho no bhante etamhā sambādhā a¤¤o sam- bādhataro ceva sambādhasaīkhātataro cāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert here the repetition of the second part of the number 11 and the first part of this number 12. 2 missing in S3. 3 S1-3 anappikā. 4 B1 add pana. 5 S1-3 kāsã. 6 S1-3 āsanno. 7 S1 kāsã missing in S3. 8 S1 adds pana. 9 the numbers 14,15,16 are complete in B1. 10 these words in B1-2 only. 11 S1 sāvatthi S3 adds yaü. 12 missing in S1-3. 13 S1 adds gotamaü. 14 S3 papatayo. 15 S1 vāso omitting gharā. 16 S1-3 ajjhokāso. >/ #<[page 351]># %% Katamo pana vo thapatayo etamhā sambādhā a¤¤o sambādho sambādhataro ceva\<*<1>*>/ sambādhasaīkhātataro cā ti || || 20. Idha mayam bhante yadā rājā Pasenadã Kosalo uyyānabhåmiü niyyātukāmo hoti || ye te ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa nāgā opavayhā\<*<2>*>/ te kappetvā yā tā ra¤¤o Pa- senadissa Kosalassa pajāpatiyo piyā manāpā tā\<*<3>*>/ ekam purato ekam pacchato nisãdāpema || || Tāsaü kho pana bhante bhāginãnam evaråpo gandho hoti seyyathāpi nāma gandhakaraõķakassa tāvad eva vivariyamānassa yathā taü rājaka¤¤ānaü\<*<4>*>/ gandhena vibhåsitānaü || tāsaü kho pana bhante bhaginãnam evaråpo kāyasamphasso hoti seyyathāpi nāma thulapicuno vā yathā taü rājaka¤¤ānaü sukhedhi- tānaü\<*<5>*>/ || tasmiü kho pana bhante samaye nāgo\<*<6>*>/ pi rakkhi- tabbo\<*<7>*>/ hoti || tā pi bhaginiyo rakkhitabbā || attā pi rakkhi- tabbo\<*<8>*>/ hoti || || 21. Na kho pana mayam bhante abhijānāma tāsu bha- ginãsu pāpakaü cittam uppādetā || ayaü kho no bhante etamhā sambādhā a¤¤o sambādho sambādhataro ceva sambādhasaīkhātataro cā ti || || 22. Tasmā ti ha thapatayo sambādho gharāvāso rajā- patho abbhokāso\<*<9>*>/ pabbajā alaü ca\<*<10>*>/ pana vo\<*<11>*>/ thapatayo appamādāya || || 23. Catuhi kho thapatayo dhammehi samannāgato ariya- sāvako sotāpanno hoti\<*<12>*>/ avinipātadhammo niyato sambodhi- parāyano || katamehi catuhi || || 24. Idha thapatayo ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā de- vamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || pe [pa] || Saīghe || vigatamalamaccherena cetasā agāram ajjhāvasati\<*<13>*>/ || muttacāgo payatapāõã vossaggarato yācayogo dānasaü- vibhāgarato\<*<14>*>/ || || Ime hi kho thapatayo catuhi dhammehi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ce. 2 B1 opavuyhā. 3 S3 te S1 mā te. 4 S1-3 rājārahena. 5 S1 sukheņhi- 6 S1-3 nāīgo. 7 S3 rakkhipitabbo S1 parikkhipitabbo instead of pirak- 8 S1-3 -tabbā. 9 S1-3 ajjho- 10 missing in S1-3. 11 S1 adds dha. 12 missing in B1. 13 B1 ajjhāgāram vasati instead of agāram-. 14 B1 S1 dānaü- >/ #<[page 352]># %<352 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || || 25. Tumhe\<*<1>*>/ kho thapatayo Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti\<*<2>*>/ Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānaü buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || Yaü kho pana ki¤ci kule deyyadhammaü sabban tam appaņivi- bhattaü sãlavantehi kalyāõadhammehi || || 26. Taü kim\<*<3>*>/ ma¤¤atha thapatayo\<*<4>*>/ || katividhā\<*<5>*>/ te Ko- salesu\<*<6>*>/ manussā\<*<7>*>/ ye tumhākaü samasamā yad idaü dāna- {saüvibhāge} ti || || 27. Lābhā no bhante suladdhaü no bhante yesaü no Bhagavā evam pajānātã\<*<8>*>/ ti || || ## 1. Evam me sutam\<*<9>*>/ ekam samayam Bhagavā Kosalesu cārikaü caramāno mahatā bhikkhusaīghena saddhim yena Veëudvāraü nāma Kosalānam brāhmaõagāmo tad avasari || || 2. Assosuü kho te\<*<10>*>/ Veëudvāreyyakā brāhmaõagahapa- tikā Samaõo khalu bho Gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito Kosalesu cārikaü caramāno mahatā bhikkhu- saīghena saddhiü Veëudvāram anuppatto || || Taü kho pana Bhagavantam Gotamam evaü kalyāõakittisaddo abbhuggato || Iti pi so Bhagavā arahaü sammāsambuddho vijjācaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadam- masārathi satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || so imaü lokam sadevakaü samārakaü sabrahmakam sassa- maõabrāhmaõim pajam sadevamanussaü sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pavedeti || so dhammaü deseti ādikalyāõam majjhe kalyāõam pariyosāõakalyānam sāttham savya¤janaü kevalaparipuõõam parisuddham brahmacariyam pakāseti || || Sādhu kho pana tathāråpānam arahataü dassanaü hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add hi. 2 missing in B1. 3 S1 kaü. 4 S3 tapatayo. 5 B1 kativiya. 6 S1-3 kosale. 7 Here begins a gap in S1, the fourth part of the sheet nai, the whole no and the half of nau being a blank. 8 S3 jānātã. 9 this phrase in B1 only. 10 missing in S3. >/ #<[page 353]># %% 3. Atha kho te\<*<1>*>/ Veëudvāreyyakā brāhmaõagahapatikā yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā appekacce Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || appe- kacce Bhagavatā saddhiü sammodiüsu || sammodaniyaü katham sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdiüsu || appekacce yena Bhagavā tena¤jaliü paõāmetvā ekam antaü nisãdiüsu || appekacce Bhagavato santike nāmagot- taü sāvetvā ekam antaü nisãdiüsu || appekacce tunhãbhåtā ekam antaü nisãdiüsu || || 4. Ekam antaü nisinnā kho te\<*<1>*>/ Veëudvareyyākā brāh- maõagahapatikā Bhagavantam etad avocuü || || Mayam bho Gotama evaükāmā evaüchandā evamadhippāyā || puttasambādhasayanam ajjhāvaseyyāma || kāsikacandanam paccanubhaveyyāma || mālāgandhavilepanam dhāreyyāma || jātaråparajataü\<*<2>*>/ sādiyeyyāma || kāyassa bhedā param ma- raõā sugatiü saggaü lokam upapajjeyyāma\<*<3>*>/ || || Tesaü no bhavaü Gotamo amhākam evaükāmānam evaüchandānam evamadhippāyānaü tathā dhammaü desetu yathā mayaü puttasambādhasayanam ajjhāvaseyyāma || la || sugatiü saggam lokam upapajjeyyāmā ti\<*<3>*>/ || || 5. Attåpanāyikaü\<*<4>*>/ vo gahapatayo dhammapariyāyaü desissāmi || tam suõātha || sādhukam manasi karotha bhā- sissāmã ti || || Evam bho ti kho te Veëudvāreyyakā brāhmaõagahapatikā Bhagavato paccassosuü || || Bhagavā etad\<*<5>*>/ avoca || || Katamo gahapatayo attåpanā- yiko dhammapariyāyo || || 6. Idha gahapatayo ariyasāvako iti paņisa¤cikkhati || Ahaü kho smi\<*<6>*>/ jãvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhapaņikkålo || yo kho maü jãvitukāmam amaritukāmaü sukhakāmaü dukkhapaņikkålam jãvitā voropeyya na me tam assa piyam\<*<1>*>/ manāpaü || || Aha¤ceva kho pana paraü jãvitukāmam amaritukāmam sukhakāmam dukkhapaņikålaü jãvitā voropeyyam || parassa tam assa appiyam amanāpaü || || Yo kho myāyaü dhammo appiyo amanāpo parassa peso \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 S3 insert vā. 3 S3 uppaj- 4 B1 atthu- 5 S3 evaü. 6 B1 smiü. >/ #<[page 354]># %<354 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% dhammo appiyo amanāpo || yo kho myāyam dhammo appiyo amanāpo kathāhaü paraü tena saüyojeyyan ti || || So iti paņisaīkhāya attanā ca pānātipātā paņivirato hoti || paraü ca pāõātipātā veramaõiyā samādapeti || pāõātipātā vera- maõiyā vaõõam bhāsati || || Evam assāyaü kāyasamācāro ti koņiparisuddho hoti || || 7. Puna ca param gahapatayo ariyasāvako iti paņisa¤- cikkhati || || Yo kho me adinnam theyyasaīkhātam ādiyeyya || na me tam assa piyam\<*<2>*>/ manāpam || ahaü ce va kho pana parassa adinnam theyyasaīkhātam ādiyeyyaü || parassa pi tam assa appiyam amanāpaü || || Yo kho myāyaü dhammo appiyo amanāpo parassa peso dhammo appiyo amanāpo || yo kho myāyaü dhammo appiyo amanāpo kathāham paraü tena saüyojeyyanti || || So iti paņisaīkhāya attāna¤ca adinnā- dānā paņivirato hoti || para¤ca adinnādānā veramaõiyā samādapeti || adinnādānā veramaõiyā ca vaõõam bhāsati || || Evam assāyam kāyasamācāro ti koņiparisuddho hoti || || 8. Puna\<*<1>*>/ ca param gahapatayo ariyasāvako iti paņisa¤- cikkhati || || Yo kho me dāresu cārittam āpajjeyya || na me tam assa piyam\<*<2>*>/ manāpam || ahaü ceva kho pana parassa dāresu cārittam āpajjeyyaü || parassa pi tam assa appiyam amanāpaü || yo kho myāyaü dhammo appiyo amanāpo parassa peso\<*<3>*>/ dhammo appiyo amanāpo || kathāham paraü tena saüyojeyyan ti || so iti paņisaīkhāya attanā ca kāmesu micchācārā paņivirato hoti || paraü ca kāmesu micchācārā veramaõiyā samādapeti || kāmesu micchācārā veramaõiyā ca vaõõam bhāsati || || Evam assāyaü kāyasamācāro ti koņiparisuddho ti || || 9. Puna ca paraü gahapatayo ariyasāvako iti patisaü- cikkhati || || Yo kho me musāvādena attham bha¤jeyya\<*<4>*>/ na me tam assa piyam\<*<2>*>/ manāpaü || aha¤ ceva kho pana parassa musāvādena attham bha¤jeyyam parassa pi tam assa appiyam amanāpaü || || Yo kho myāyaü dhammo appiyo amanāpo || parassa peso\<*<3>*>/ dhammo appiyo amanāpo || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Here the great gap in B2 is momentally interrupted by the presence of the sheet du not even entire, but mutilated. 2 missing in S3. 3 B1-2 meso. 4 S3 bhaje- >/ #<[page 355]># %% yo kho myāyaü dhammo appiyo amanāpo || kathāham paraü tena saüyojeyyan ti || || So iti paņisaīkhāya attanā ca mu- sāvādā paņivirato hoti || para¤ ca musāvādā veramaõiyā samādapeti || musāvādā veramaõiyā vaõõam bhāsati || || Evam assāyam vacãsamācāro ti koņiparisuddho hoti || || 10. Puna ca paraü gahapatayo ariyasāvako iti paņi- sa¤cikkhati || || Yo kho maü pisuõāya vācāya mittehi bhe- deyya\<*<1>*>/ na me tam assa piyam\<*<2>*>/ manāpam || aha¤ ceva kho pana paraü pisuõāya vācāya mittehi bhedeyyaü\<*<3>*>/ parassa pi\<*<4>*>/ tam assa appiyam amanāpam || la || Evaü assāyaü vācãsamācāro ti koņiparisuddho hoti || || 11. Puna ca paraü gahapatayo ariyasāvako iti paņisa¤- cikkhati || || Yo kho mam pharusāya vācāya samudācareyya na me tam assa piyam manāpam || aha¤ ceva kho pana param pharusāya vācāya samudācareyyam parassa pi tam assa appiyam amanāpaü || || Yo kho myāyaü dhammo || pa || || Evam assāyaü vacãsamācāro ti koņiparisuddho hoti || || 12. Puna ca paraü gahapatayo ariyasāvako iti paņisa¤- cikkhati || Yo kho mam sampabhāsena\<*<5>*>/ samphappalāpa- bhāsena\<*<6>*>/ samudācareyya na me tam assa piyam\<*<2>*>/ manāpaü || aha¤ ceva kho pana param sampabhāsena\<*<5>*>/ samphappalā- pabhāsena\<*<6>*>/ samudācareyya || parassa pi tam assa appiyam amanāpaü || || Yo kho myāyam dhammo appiyo amanāpo parassa peso\<*<7>*>/ dhammo appiyo amanāpo || yo myāyam dhammo appiyo amanāpo kathāham paraü tena saüyojey- yanti || || So iti patisaīkhāya attanāca samphappalāpā paņivi- rato hoti || paraü ca samphappalāpā veramaõiyā samāda- peti || samphappalāpā veramaõiyā ca vaõõam bhāsati || || Evam assāyam vacãsamācāro ti koņiparisuddho hoti || || 13. So Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || sattha devamanussānaü buddho bhagavā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 mitte bhindeyya. 2 missing in S3. 3 S3 mitte bhindeyyaü. 4 S3 parassāpi. 5 B2 samābhāsena; missing in S3. 6 S3 sappamantābhāsena. 7 B1 meso. >/ #<[page 356]># %<356 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 14. Dhamme || || 15. Saīghe aveccappasādena samannāgato hoti || supaņi- panno Bhagavato sāvakasaīgho\<*<1>*>/ || la-pe || anuttaram pu¤- ¤akkhettam lokassā ti || || 16. Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la || {samādhisaüvattanikehi}\<*<2>*>/ || || 17. Yato kho gahapatayo ariyasāvako imehi sattahi saddhammehi samannāgato hoti || imehi catuhi\<*<3>*>/ ākaīkhi- yehi\<*<4>*>/ ņhānehi so ākaīkhamāno attanā vā\<*<5>*>/ attānaü vyākareyya Khãõanirayo mhi khãõatiracchānayoniko\<*<6>*>/ khãõapittivisayo\<*<7>*>/ khãõāpāyaduggativinipāto || sotāpanno ham asmi avinipāta- dhammo niyato sambodhiparāyano ti || || 18. Evaü vutte Veëudvāreyyakā brāhmaõagahapatikā Bhagavantam etad avocuü || || Abhikkantaü bho Gotama || la-pe || ete mayam bhagavantaü Gotamaü saraõaü gacchāma dhamma¤ca bhikkhusaīgha¤ca || Upāsake no bhavaü Gotamo dhāretu ajjatagge pānupete\<*<8>*>/ saraõaü gate ti || || ## 1. Evam me sutam ekaü samayam Bhagavā Ĩātike viharati Gi¤jakāvasathe || || 2. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam etad avoca || Sāëho nāma bhante bhikkhu kālakato\<*<9>*>/ tassa kā gati ko abhisam- parāyo || Nandā nāma bhante bhikkhunã kālakatā tassā kā gati ko abhisamparāyo || Sudatto nāma bhante upāsako kālakato tassa kā gati ko abhisamparāyo || Sujātā nāma bhante upāsikā kālakatā tassā kā gati ko abhisamparāyo ti || || 3. Sāëho ânanda bhikkhu kālakato asavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihāsi || || Nandā ânanda bhikkhunã kālakatā pa¤cannam orambhāgiyānaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 adds ujupaņipanno bhagavato sāvakasangho. 2 this number is missing in S3. 3 S3 catãhi. 4 B1 ākaīkha- (B2 ākaīkhati-) yehi. 5 S3 attāna¤ca. 6 S3 -yoniyo. 7 S3 -petti- 8 B1-2 -petaü. 9 B1 kālaükato -tā always. >/ #<[page 357]># %% saüyojanānam parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyinã\<*<1>*>/ anāvattidhammā tasmā lokā || || Sudatto ânanda upāsako kālakato tiõõaü saüyojanānam parikkhayā rāgadosamo- hānaü tanuttā sakadāgāmã sakid\<*<2>*>/ eva imaü lokam āgantvā dukkhassantaü karissati || || Sujātā ânanda upāsikā kāla- katā tiõõam sa¤¤oja¤ānaü parikkhayā sotāpannā avini- pātadhammā niyatā sambodhiparāyanā || || 4. Anacchariyaü kho panetam ânanda yaü manussa- bhåto\<*<3>*>/ kālaü kareyya || tasmim tasmiü ce\<*<4>*>/ maü kālakate upasaīkamitvā etam attham paņipucchissatha || vihesā pesā\<*<5>*>/ ânanda assa Tathāgatassa || tasmā ti hānanda dhammā- dāsaü\<*<6>*>/ nāma dhammapariyāyaü desissāmi || yena samannā- gato ariyasāvako ākaīkhamāno attanā vā attānaü vyā- kareyya Khãõanirayo mhi khãõatiracchānayoniko\<*<7>*>/ khãna- pittivisayo\<*<10>*>/ khãõāpāyaduggativinipāto || sotāpanno hamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || || 5. Katamo ca so ânanda dhammādāso dhammapariyāyo || yena samannāgato ariyasāvako ākaīkhamāno attanā va attānaü vyākareyya || Khãõanirayo mhi sotāpanno hamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || || 6. Idha ânanda\<*<8>*>/ ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā || pa-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || dhamme || saīghe || ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || 7. Ayaü kho so ânanda dhammādāso dhammapariyāyo || yena samannāgato ariyasāvako ākaīkhamāno attanā va attānaü vyākareyya khãõanirayo mhi khãõatiracchānayoniko\<*<9>*>/ khãnapittivisayo\<*<10>*>/ khãnāpāyaduggativinipāto || sotāpanno ham asmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || 8. Tãõi pi suttāni\<*<11>*>/ ekanidānāni || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 parinibbayi. 2 B1-2 sakiüd. 3 S3 mayassabhåto. 4 S3 ca and omits maü. 5 S3 cesā. 6 B1 dhammāudāsaü. 7 S3 -tiracchānayoniyo. 8 S3 idhānanda. 9 S3 -yoniyo. 10 S3 -petti- 11 B1 suttantāni. >/ #<[page 358]># %<358 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% ## 2. Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavan- tam etad avoca || Asoko nāma bhante bhikkhu kālakato tassa kā gati ko abhisamparāyo || Asokā nāma\<*<1>*>/ bhante bhikkhunã kālakatā || la || Asoko nāma bhante upāsako kālakato || la || Asokā nāma bhante upāsikā kālakatā tassā kā gati ko abhisamparāyo ti\<*<2>*>/ || || 3--6. Asoko ânanda bhikkhu kālakato āsavānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihāsi || || Purima- veyyākaraõena ekanidānaü\<*<3>*>/ || || 7. Ayaü\<*<1>*>/ kho so ânanda dhammādāso dhammapariyāyo yena samannāgato ariyasāvako ākaīkamāno attanā va attānam vyākareyya Khãõanirayomhi || khãõatiracchāyoniko khãõapettivisayo khãõāpāyaduggativinipāto || sotāpanno ham asmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || ## 2. Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavan- tam etad avoca || || Kakkaņo\<*<4>*>/ nāma\<*<5>*>/ bhante Ĩātike upāsako kālakato tassa kā gati kho abhisamparāyo || Kāëiīgo\<*<7>*>/ nāma bhante Ĩātike upāsako\<*<7>*>/ || Nikato\<*<8>*>/ nāma bhante Ĩatike upāsako || Kaņissaho\<*<9>*>/ nāma bhante || Tuņņho nāma bhante || Santuņņho nāma bhante || Bhaddo nāma bhante\<*<10>*>/ || Subhaddo nāma bhante Ĩātike upāsake kālakato tassa kā gati ko abhisamparāyo ti || || 3. Kakkaņo\<*<11>*>/ ânanda upāsako kālakato pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojanānam parikkhayā\<*<12>*>/ opapātiko tattha parinibbāyã anāvattidhammo tasmā lokā || Kaëiīgo\<*<13>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 S3 omits ti. 3 S3 has -- purimasuttantaü -- peyyālo. 4 S3 kakkuņo. 5 the gap in S1 is over now. 6 B1-2 kaëibho. 7 S1-3 add kālakato -pe-. 8 S3 nikkho S1 nikkhā. 9 S1 kaņissaīgo S3 kaņissabho. 10 B1-2 add always ¤ātike upāsako after bhante. 11 S1-3 kakkuņo. 12 S1-3 add ya. 13 S3 kāliīgo B1-2 kaëibho. >/ #<[page 359]># %% ânanda\<*<1>*>/ || Nikato\<*<2>*>/ ânanda || Kaņissaho\<*<3>*>/ ânanda || Tuņņho ânanda || Santuņņho ânanda || Bhaddo ânanda || Subhaddo ânanda upāsako kālakato pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojanānam parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyã anāvattidhammo tasmā lokā || sabbe ekagatikā kātabbā\<*<4>*>/ || || 4. Paropa¤¤āsa\<*<5>*>/ ânanda Ĩātike upāsakā kālakatā pa¤- cannam orambhāgiyānaü samyojanāõam parikkhayā opa- pātikā tattha parinibbāyino\<*<6>*>/ anāvattidhammā tasmā lokā || || Sādhikanavuti\<*<7>*>/ ânanda Ĩātike upāsakā kālakatā tiõõaü saüyojanānam parikkhayā rāgadosamohānaü tanuttā sa- kadāgāmino sakid eva imaü lokam āgantvā dukkhassantaü karissanti || || Cha atirekāni\<*<8>*>/ kho ânanda pa¤casatāni\<*<9>*>/ Ĩātike upāsakā kālakatā tiõõaü saüyojanānam parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā || || 5. Anacchariyaü kho panetam ânanda yam manussa- bhåto kālaü kareyya || || Tasmiü tasmiü ce maü kāla- kate\<*<10>*>/ {upasaīkamitvā} etam attham\<*<11>*>/ paņipucchissatha\<*<12>*>/ || vihesā hesā\<*<13>*>/ ânanda assa Tathāgatassa || tasmā ti hānanda dhammādāsaü\<*<14>*>/ nāma dhammapariyāyaü desissāmi || yena samannāgato ariyasāvako ākaīkhamāno attanā va attānam vyākareyya || Khãõanirayo mhi\<*<15>*>/ || khãõatiracchānayoniko\<*<16>*>/ khãnapittivisayo\<*<17>*>/ khãnāpāyaduggativinipāto || sotāpanno ham asmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || || 6. Katamo ca so ânanda dhammādāso\<*<18>*>/ dhammapari- yāyo yena samannāgato ariyasāvako ākaīkhamāno attanā va attānaü vyākareyya || pe || niyato sambodhiparāyano || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add upāsako kālakato -pe- 2 B2 nikaņo S3 nikkho S1 nikkhā. 3 S1 kaņissaīgo B1 kassaho. 4 this mention in B1-2 only. 5 S1-3 -pa¤¤āsā. 6 S1 -nibbāyãno. 7 S1-3 yānidvenavuti or yāni¤ce- 8 S1 chārikāni S3 chādhikhāni. 9 S3 pa¤casatā S1 pa¤casatāpa¤casatāni. 10 S1 -kato. 11 S1-3 omit etamo 12 S1-3 paņipucchatha. 13 B1-2 pesā. 14 S1 dhammādāsamannāmaü. 15 S1-3 -pe- 16 S1-3 -yoniyo. 17 S1-3 petti- 18 S3 dhammodāso. >/ #<[page 360]># %<360 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 7. Idhānanda ariyasāvako Buddhe aveccappasādena sa- mannāgato hoti\<*<1>*>/ || || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā de- vamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi\<*<2>*>/ || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || 7. Ayaü kho so ânanda dhammādāso dhammapariyāyo yena samannāgato ariyasāvako ākaīkhamāno attanā va attānaü\<*<3>*>/ vyākareyya || || Khãõanirayo mhi || khãõatiracchāna- yoniko\<*<3>*>/ khãõapittivisayo\<*<3>*>/ || khãnāpāyaduggativinipāto || sotā- panno ham asmi avinipātadhammo niyato sambodhiparā- yano ti || || Veëudvāravaggo pathamo\<*<4>*>/ || || Tassa\<*<1>*>/ uddānaü || || Rājā Ogadha\<*<5>*>/ Dãghāvu || Sāriputtāpare\<*<6>*>/ duve\<*<7>*>/ || Thapatayo\<*<8>*>/ Veëudvāreyyā\<*<9>*>/ || Gi¤jakāvasathe tayo ti || || ## SAHASSAKA-OR RâJAKâRAMA-VAGGO-DUTIYO. ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Rāja- kārāme || || 2. Atha kho sahassabhikkhunisaīgho\<*<10>*>/ yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam aņņhāsi || || 3. Ekam antaü ņhitā kho tā bhikkhuniyo Bhagavā etad avoca || Catuhi kho bhikkhuniyo dhammehi samannā- gato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || katamehi catuhi || || 4. Idha bhikkhuniyo ariyasāvako Buddhe aveccappasā- dena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 B1 adaõķehi. 3 S3 attanā . . . -yoniyo . . . -petthi- 4 S1-3 sotāpattisaüyutte pathamo vaggo. 5 S1-3 saņayha¤ca. 6 B1 apare. 7 S1-3 dve. 8 S1-3 thapataü. 9 S1-3 -reyya. 10 S1-3 sahasso- >/ #<[page 361]># %% 5. \<*<6>*>/. Dhamme || Saīghe || || 7. Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la- [pe] || samādhisaüvattanikehi\<*<1>*>/ || || 8. Imehi kho bhikkhuniyo\<*<2>*>/ catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sam- bodhiparāyano ti || || ## 1. \<*<2>*>/. \<*<3>*>/Sāvatthi nidānam || || 3. Brāhmanā bhikkhave udayagāminiü nāma paņipadam pa¤¤āpenti || te sāvakam evaü samādapenti || || Ehi tvam ambho purisa kālasseva uņņhāya pācãnamukho\<*<4>*>/ yāhi || so tvam mā semhaü\<*<5>*>/ parivajjehi || mā papātaü || mā\<*<6>*>/ khāõum || mā\<*<7>*>/ kaõņakaü\<*<8>*>/ ņhānam\<*<9>*>/ || mā candanikaü\<*<10>*>/ || mā oëigallaü\<*<11>*>/ || yattha papāteyyāsi\<*<12>*>/ tattheva maraõam āgaccheyyāsi\<*<13>*>/ || Evaü\<*<14>*>/ tvam ambho purisa kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggam lokam upapajjissasãti\<*<15>*>/ || || 4. Taü kho panetam bhikkhave\<*<16>*>/ brāhmaõānaü bāla- gamanam\<*<17>*>/ etam måëhagamanam etam na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya\<*<18>*>/ na upasamāya na abhi¤¤āya na sambodhāya na nibbānāya saüvattati || || Aha¤ ca kho bhikkhave ariyassa vinaye\<*<19>*>/ udayagāminim paņipadam\<*<20>*>/ pa¤¤āpemi || yā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upa- samāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya {saüvattati} || || Katamā ca yā bhikkhave udayagāminã paņipadā || yā\<*<21>*>/ ekantanibbidāya || la-pe || nibbānāya saüvattati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S. 1, 5-8. 2 B1 bhikkhånãyo B2 bhikkhuniyo. 3 in B1-2 only. 4 S1 pācini- 5 B1-2 sombham. 6 S1 nā. 7 S1 vā. 8 B1-2 kaõķakaü. 9 S1 vānaü S3 dhānaü. 10 B1-2 -niyaü. 11 S1 oëigga- 12 S1-3 yāni vā pateyyāsi (S3 passeyyāsi). 13 B1-2 āgameyyāsi. 14 S1-3 ehi. 15 S3 uppaj- S1 upasampaj- 16 in B1 only. 17 B2 bāëha- S3 bālānaügamanaü S1 bālanaga- 18 S1-3 omit na ni- 19 S1 sāvikānaye. 20 S1 paņipadā. 21 S1 ya; missing in S3. >/ #<[page 362]># %<362 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 5. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || pe-la || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || 6. Ayaü kho sā bhikkhave udayagāminã patipadā yā\<*<1>*>/ ekantanibbidāya || la || nibbānāya saüvattatã ti || || ## 1. Ekam samayam āyasmā ca ânando\<*<2>*>/ āyasmā ca Sāri- putto\<*<3>*>/ Sāvatthiyaü viharanti\<*<4>*>/ Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2. Atha kho āyasmā Sāriputto sāyaõhasamayam paņi- sallāõā vuņņhito yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upa- saīkamitvā āyasmatā ânandena saddhiü sammodi || sam- modanãyaü katham sārāõãyaü vãtisāretva ekam antaü nisãdi || ekam antam nisinno kho āyasmā Sāriputto āyas- mantam ânandam etad avoca || || 3. Katãnam\<*<5>*>/ kho āvuso ânanda dhammānam pahānā katãnam\<*<5>*>/ dhammānaü samannāgamanahetu evam ayam pajā\<*<6>*>/ Bhagavatā vyākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || 4. Catunnaü kho āvuso dhammānam pahānā\<*<7>*>/ catunnam\<*<8>*>/ dhammānaü samannāgamanahetu evam ayam pajā Bha- gavatā vyākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sam- bodhiparāyanā ti || katamesaü catunnaü || || 5. Yathāråpena kho āvuso Buddhe apasādena\<*<9>*>/ saman- nāgato assutāvā puthujjano kāyassa bhedā param maraõā āpāyam duggatiü vinipātaü\<*<10>*>/ nirayam upapajjati\<*<11>*>/ || tathā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ya. 2 S1-3 Sāriputto. 3 S1-3 ânando. 4 S3 viharati. 5 B1 katinaü S1-3 katinnam. 6 missing in B1. 7 missing in S1 which puts pahānāhanda before catunnaü kho S3 omits the whole. 8 S1-3 insert here kho āvuso. 9 S1-3 aveccappasādena. 10 missing in S1. 11 S uppajjati always. >/ #<[page 363]># %% råpassa Buddhe appasādo\<*<1>*>/ na hoti || || Yathāråpena\<*<2>*>/ ca kho\<*<1>*>/ avuso Buddhe aveccappasādena samannāgato sutavā ariyasāvako kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjati || tathāråpassa Buddhe aveccappasādo hoti || Iti pi so Bhagavā || pa-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || 6. Yathāråpena kho āvuso dhamme appasādena\<*<3>*>/ sa- mannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhe- pa- ma- apāyaü dug- vinipātaü\<*<4>*>/ nirayam upapajjati || tathārupassa dhamme aveccappasādo\<*<5>*>/ na hoti || || Yathāråpena ca kho āvuso dhamme aveccappasādena samannāgato sutavā ari- yasāvako kāyassa bhe- pa- ma- sugatiü saggaü lokam upapajjati || tathāråpassa dhamme aveccappasādo hoti || svākhyāto\<*<6>*>/ Bhagavatā dhammo\<*<7>*>/ || la-pe || vi¤¤åhãti || || 7. Yathāråpena kho āvuso saīghe appasādena\<*<3>*>/ saman- nāgato assutavā puthujjano kāyassa bhe- pa- ma- apāyam duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati || tathāråpassa saīghe aveccappasādo\<*<5>*>/ na hoti || || Yathāråpena ca kho āvuso saīghe aveccappasādena samannāgato sutavā ariya- sāvako kāyassa bhe- pa- ma- sugatiü saggaü lokam upapajjati || tathāråpassa saīghe aveccappasādo hoti || su- paņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || la-pe || anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassā ti || || 8. Yathāråpena kho āvuso dussãlyena\<*<8>*>/ samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhe- pa- ma- duggatiü vinipā- taü nirayam uppajjati || tathāråpassa dussãlena\<*<9>*>/ hoti || || Yathāråpehi ca kho āvuso ariyakantehi sãlehi samannāgato sutavā ariyasāvako kāyassa bhe- pa- ma- sugatiü saggaü lokam upapajjati || tathāråpassa\<*<10>*>/ ariyakantāni sãlāni honti akhaõķāni || la-pe || samādhisaüvattanikāni || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 so all the MSS. S1-3 omit buddhe. 2 S1-3 -råpe. 3 S1-3 aveccappasādena. 4 missing in S1. 5 B1-2 appasādo. 6 S1-3 svākkhāto. 7 S1-3 insert paccattaü veditabbo. 8 S1-3 dussãlena. 9 B1-2 dussãlyaüna. 10 S3 tathāråpāssa S1 yathāråpassa B1-2 tathāråpānissa. >/ #<[page 364]># %<364 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 9. Imesaü kho āvuso catunnam dhammānam pahānā\<*<1>*>/ imesaü catunnaü dhammānaü samannāgamanahetu evam ayam pajā Bhagavatā vyākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || ## 3. Catuhi bhikkhave dhammehi samannāgato ariyasā- vako sabbaduggatibhayam\<*<2>*>/ samatikkanto hoti || katamehi catuhi || || 4--7. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappa- sādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || Dhamme || || Saīghe || || Ariyakantehi sãlehi samannāgāto hoti akhaõ- ķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || 8. Ime hi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sabbaduggatibhayaü\<*<2>*>/ samatikkanto hotã ti\<*<3>*>/ || || ## 3. Catuhi- -ariyasāvako sabbaduggativinipātabhayaü\<*<4>*>/ samatikkanto hoti || || 4--7. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe-\<*<5>*>/ || || 8. Imehi- ariyasāvako sabbaduggativinipātabhayaü\<*<2>*>/ sa- matikkanto hotã ti\<*<6>*>/ || || ## 3. Ye hi\<*<7>*>/ bhikkhave anukampeyyātha || ye ca sotabbam ma¤¤eyyum mittā vā amaccā vā ¤āti vā sālohitā vā || te kho\<*<8>*>/ bhikkhave catusu sotāpattiyaīgesu samādapetabbā nivesetabbā patiņņhāpetabbā\<*<9>*>/ || katamesu catusu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 omits imesaü kho- 2 S1 -duggatiü- 3 this sutta is not to be found in S3. 4 S1-3 -duggatiü- 5 the phrase about buddha is complete in S1-3. 6 S3 hoti; -- duggati 2 differs from duggati 1 only by the insertion of the word vinipāta. 7 B1-2 te. 8 in S1-3 only. 9 S1-3 patiņņha- >/ #<[page 365]># %% 4. Buddhe aveccappasāde samādapetabbā || [pe] || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bha- gavā ti || Dhamme\<*<1>*>/ || Saīghe\<*<1>*>/ || Ariyakantesu sãlesu samāda- petabbā nivesetabbā patiņņhāpetabbā akhaõķesu || la || sa- mādhisaüvattanikesu || || 5. Ye\<*<2>*>/ bhikkhave anukampeyyātha || ye ca sotabbam ma¤¤eyyum mittā vā amaccā vā ¤āti vā sālohitā vā te vo\<*<3>*>/ bhikkhave imesu\<*<4>*>/ catusu sotāpattiyaīgesu samādape- tabbā nivesetabbā patiņņhāpetabbā ti || || ## 3. Ye\<*<5>*>/ bhikkhave anukampeyyātha || ye ca\<*<6>*>/ sotabbam ma¤¤eyyum mittā vā amaccā\<*<7>*>/ vā ¤ātãvā\<*<8>*>/ sālohitā\<*<9>*>/ vā || te vo\<*<3>*>/ bhikkhave catusu sotāpattiyaīgesu samādapetabbā nivesetabbā patiņņhāpetabbā || katamesu catusu || || 4. Buddhe aveccappasāde samādapetabbā nivesetabbā patiņņhāpetabbā || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || || Siyā bhikkhave ca- tunnam mahābhåtānam a¤¤athattam\<*<10>*>/ pathavãdhatuyā āpo- dhātuyā tejodhātuyā vāyodhātuyā || na tveva Buddhe aveccappasādenasamannāgatassa ariyasāvakassa siyā a¤¤a- thattaü || tatridam a¤¤athattaü || || So vata Buddhe avec- cappasādena samannāgato ariyasāvako nirayaü vā tiracchā- nayonim vā pittivisayaü\<*<11>*>/ vā upapajjissatã ti\<*<12>*>/ || netaü ņhānaü vijjati || || 5--6. Dhamme || || {Saīghe}\<*<13>*>/ || || 7. Ariyakantesu sãlesu samādapetabbā nivesetabbā pa- tiņņhapetabbā || akhaõķesu || la-pe || samādhisaüvattanikesu || || Siyā bhikkhave catunnam mahābhåtānam a¤¤athattam pathavidhatuyā āpo- tejo- vāyodhātuyā || na tveva ariya- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 almost complete in S1-3. 2 B1 insert te. 3 in S1-3 only. 4 in B1-2 only. 5 B1-2 add te. 6 S1 save instead of ye ca. 7 S1-3 vāmaccā instead of vā a- 8 B1 S3 ¤ātivā. 9 S3 lohitā. 10 B1-2 a¤¤atattaü (or -tatthaü) always. 11 S1-3 petti- 12 S1-3 uppaj- always. 13 S1-3 add aveccap- samāda- ni- patiņņhā- -pe- >/ #<[page 366]># %<366 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% kantehi sãlehi samannāgatassa ariyasāvakassa siyā a¤¤a- thattam || tatridam a¤¤athattam || || So vata ariyakantehi sãlehi samannāgato ariyasāvako nirayaü vā tiracchāna- yoniü vā pittivisayaü vā uppajjissatã ti netaü ņhānaü vijjati || || 8. Ye\<*<1>*>/ bhikkhave anukampeyyātha || ye ca sotabbam ma¤¤eyyum mittā vā amaccā vā ¤atã\<*<2>*>/ vā sālohitā vā || te vo\<*<3>*>/ bhikkhave imesu catusu sotāpattiyaīgesu samādape- tabbā nivesetabbā patiņņhāpetabbā ti\<*<4>*>/ || || ## 1. Sāvatthinidānaü\<*<5>*>/ || || 2. Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno seyyathāpi nāma balavā puriso sammi¤jitaü vā bāham pasāreyya pasāritaü vā bāhaü sammi¤jeyya\<*<6>*>/ || evam eva Jetavane antarahito devesu Tāvatiüsesu pātur ahosi || || 3. Atha kho sambahulā Tāvatiüsakāyikā\<*<7>*>/ devatāyo yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkamiüsu || upasaī- kamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivādetvā ekam antam aņņhaüsu || || Ekam antaü ņhitā kho tā devatāyo āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca\<*<8>*>/ || || 4. Sādhu kho āvuso Buddhe aveccappasādena samannā- gamanaü hoti || Iti pi so Bhagavā || la || satthā devama- nussānam buddho bhagavā ti || || Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho āvuso evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggaü lokam upapajjatã ti\<*<9>*>/ || || 5.6. Sādhu kho āvuso dhamme || Saīghe\<*<10>*>/ || || 7. Sādhu kho āvuso ariyakantehi sãlehi samannāgama- naü hoti ākhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattānikehi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 add te. 2 B1-3 S3 ¤āti. 3 in S1-3 only. 4 S1-3 tãti. 5 S1-3 Eko sa- ā- Mahā-Mog- sā- vi- Jet- Anā- ārāme. 6 B1 sami¤j- B2 sama¤ch- 7 S1-3 tāvatiüsā- 8 S1-3 have tā (S1 sā) devatā āyasmantam M-Moggalānam etad avocuü || || 9 S1-3 uppaj- always. 10 5 and 6 are complete in S1-3. >/ #<[page 367]># %% Ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho āvuso evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjantã ti || || 8. Sādhu kho mārisa Moggalāna Buddhe aveccappasā- dena samannāgamanaü hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || Buddhe aveccappasādena samannāgamana hetu kho mārisa Mogga- lāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || 9--11. Sādhu kho mārisa Moggalāna dhamme || pe-[la] || {saīghe} || ariyakantehi sãlehi samannāgamanaü hoti akhaõ- ķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhe- kacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjantã ti || || ## 1. Ekam samayaü āyasmā Mahā-Moggalāno Sāvatthiyaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārame\<*<1>*>/ || || 2--7. Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno\<*<2>*>/ seyyathāpi nāma balavā puriso || pe || || 8--11. Sādhu kho mārisa- osattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggam lokam upapannā ti\<*<3>*>/ || || ## 2. Atha kho Bhagavā seyyathāpi nāma balavā puriso || pe || evam eva Jetavane antarahito devesu Tāvatiüsesu pātur ahosi || || 3. Atha kho sambahulā Tāvatiüsakāyikā\<*<4>*>/ devatāyo yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 have only sāvatthinidānaü. 2 B1 -moggalāne. 3 S1-3 uppannā ti || So S1-3' the sutta is complete in B1-2; it differs only from Devacārika 1, by the participle upapannā (or uppannā) instead of upapajjanti (or uppajjanti). 4 S1 has tāvatiüsā- corrected to tāvatiüsa- in S3. >/ #<[page 368]># %<368 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% abhivādetvā ekam antam aņņhaüsu || || Ekam antaü ņhitā kho tā\<*<1>*>/ devatāyo Bhagavā etad avoca || || 4--7. Sādhu kho āvuso Buddhe aveccappasādena sa- mannāgamanaü hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || Buddhe aveccap- pasādena samannāgamanahetu kho āvuso evam idhekacce sattā\<*<2>*>/ sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparā- yanā || || Sādhu kho āvuso Dhamme || pe [pa] || Saīghe || || Ariyakantehi sãlehi samannāgamanam hoti akhaõķehi || la- pe || samādhisaüvattanikehi || || Ariyakantehi sãlehi\<*<3>*>/ sa- mannāgamana hetu kho āvuso evam idhekacce sattā\<*<2>*>/ sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || 8--11. Sādhu kho mārisa Buddhe aveccappasādena sa- mannāgamanaü hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || Buddhe aveccap- pasādena samannāgamanahetu kho mārisa\<*<4>*>/ evam ayam pajā\<*<2>*>/ sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā || || Sādhu kho mārisa Dhamme || || {Saīghe} || ariyakantehi sãlehi\<*<5>*>/ samannāgamanaü hoti akhaõķehi || la-pe || samādhi- saüvattanikehi || || Ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho mārisa evam ayam pajā\<*<6>*>/ sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || Sahassakavaggo\<*<7>*>/ dutiyo\<*<8>*>/ || || Uddānaü || || Sahassa Brāhmaõā ânando\<*<9>*>/ || Duggati apare duve\<*<8>*>/ || Mittenāmaccā\<*<10>*>/ dve vuttā || tayo ca\<*<2>*>/ Devacārikā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sā. 2 in B1-2 only. 3 missing in S1. 4 S1 adds Moggallāna. 5 S1 and S3 have ariyakante, both omitting hi sãlehi. 6 missing in S1-3. 7 S1-3 sahassakāra- B1 rājakārāma- 8 missing in S1-3. 9 B1-2 ânanda. 10 omitted by S1-3. >/ #<[page 369]># %% ## ## 1. Evam me sutaü\<*<1>*>/ ekaü samayam Bhagavā Sakkesu viharati Kapilavatthusmiü Nigrodhārāme || || 2. Atha kho Mahānāmo sakko yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho Mahānāmo sakko Bhagavantam etad avoca\<*<2>*>/ || || 3. Idam bhante Kapilavatthu\<*<3>*>/ iddhaü\<*<4>*>/ ceva\<*<5>*>/ phita¤ca bahujanam\<*<6>*>/ ākiõõamanussam\<*<7>*>/ sambādhavyåhaü\<*<8>*>/ || || So khvāham bhante Bhagavantaü vā {payirupāsitvā} mano- bhāvanãye vā bhikkhå\<*<9>*>/ sāyaõhasamayaü Kapilavatthum pavisanto bhante na pi hatthinā samāgacchāmi || bhante na pi assena samāgacchāmi || bhante na pi rathena\<*<10>*>/ samā- gacchāmi || bhante na pi sakaņena samāgacchāmi || bhante na pi purisena samāgacchami || tassa mayham bhante {tasmiü} samaye mussateva Bhagavantam ārabbha sati || mussati dhammam arabbha sati\<*<11>*>/ || mussati saīgham ārabbha sati\<*<12>*>/ || || Tassa mayham bhante evaü hoti || Imamhi cāhaü samaye kālaü kareyyaü kā mayhaü\<*<13>*>/ gati ko abhisamparāyo ti || || 4. Mā bhāyi\<*<14>*>/ Mahānāma mā bhāyi Mahānāma || apā- pakaü te maraõam bhavissati apāpikā kālaükiriyā || || Yassa kassaci Mahānāma dãgharattaü saddhāparibhāvitaü cittaü sãlaparibhāvitaü cittaü sutaparibhāvitaü\<*<15>*>/ cittaü cāgaparibhāvitaü cittam pa¤¤aparibhāvitaü cittaü || tassa yo hi khvāyaü\<*<16>*>/ kāyo råpã cātumahābhåtiko mātā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 this phrase in B1-2 only. 2 B1 avocuü. 3 S1-3 -vatthuü. 4 S1 B1 idam. 5 S1 eva. 6 B1-2 bahuja¤¤am. 7 S1-3 -manussā. 8 S1 -vyågaü. 9 S1-3 -vanãyaü vā bhikkhuü (S1 -kkhu). 10 B1 parithena B2 para- both instead of pira- 11 This phrase is not to be found in S3. 12 S1-3 add mussati. 13 S1-3 mamassa. 14 S1 bhāya. 15 S1 -pāri- 16 S3 khvāhaü. >/ #<[page 370]># %<370 Sotāpatti-Samyuttam LV.>% pittikasambhavo\<*<1>*>/ odanakummāsupacayo aniccucchādana- parimaddana-bhedana-viddhaüsanadhammo\<*<2>*>/ tam idheva kākā vā khādanti gijjhā vā khādanti kulalā vā khādanti sunakhā\<*<3>*>/ vā khādanti sigālā va khādanti vividhā vā pāõakajātā khādanti || || Ya¤ca khvassa cittaü dãgharattaü saddhāparibhāvitam sãla-suta-cāga-paribhāvitaü\<*<4>*>/ || tam uddhagāmi\<*<5>*>/ hoti visesagāmi\<*<6>*>/ || || 5. Seyyathāpi Mahānāma\<*<7>*>/ puriso sappikumbham vā telakumbham vā gambhãram udakarahadam ogāhetvā\<*<8>*>/ bhindeyya || tatra yā assa\<*<9>*>/ sakkharā vā kaņhalā vā sā adho- gāmã assa || ya¤ca khvassa tatra sappi vā telaü vā tam uddhaügāmã assa visesāgamã || || Evam eva kho Mahānāma yassa kassaci dãgharattaü saddhāparibhāvitaü cittaü sãla- suta-cāga-pa¤¤āparibhāvitaü cittaü || tassa hoti khvāyam kāyo råpã cātumahābhåtiko mātāpittikasambhavo\<*<1>*>/ odana- kummāsupacayo aniccucchādana-parimaddana-bhedana- viddhaüsanadhammo\<*<10>*>/ || tam idheva kākā vā\<*<11>*>/ khādanti || gijjhā vā khā- || kulalā vā khā- || sunakhā\<*<12>*>/ vā khā- || sigālā vā khā- || vividhā vā pāõakajātā khādanti || || Ya¤ca khvassa\<*<13>*>/ taü\<*<14>*>/ cittaü dãgharattaü saddhāparibhāvitaü sãla-suttacāgapa¤¤ā paribhāvitaü\<*<15>*>/ || tam\<*<11>*>/ uddhaügāmã\<*<16>*>/ hoti visesagāmã || || 6. Tuyhaü kho pana Mahānama dãgharattaü\<*<15>*>/ saddha- paribhāvitaü cittam sãla-suta-cāga-pa¤¤āparibhāvitaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -petti- 2 B1 aniccacchā- S1 aniccupacchā- B2 -vidhaüsana- B1 -vimaüsana- 3 S1 supaõõā S3 suvaõõā. 4 S1-3 add paribhāvitam after each word. 5 B1-2 uddhaü- 6 B1 -gamã. 7 S1 balavā S3 nāma balavā instead of Mahānāma. 8 S1 ogātetvā B1-2 ogāhetvā. 9 S1-3 yāssa instead of yā assa. 10 B2 aniccacchā- S1 aniccupacchā- S1 -viddhasana- B1 vimaüsana. 11 missing in S3. 12 S1 supaõõā S3 supāõā. 13 S1-3 khvāssa. 14 missing in B1. 15 S1-3 sãlaparibhāvitam -pe- tam paribhāvitaü. 16 S1-3 uddha- B2 -gāmi always. >/ #<[page 371]># %% cittam || mā bhāyi\<*<1>*>/ Mahānāma mā bhāyi Mahānāma apā- pakaü te maraõam bhavissati apāpikā kālakiriyā\<*<2>*>/ ti || || ## 1. Evaü me sutaü-\<*<3>*>/ || || 2. Atha kho Mahānamo- || || 3. Idam\<*<4>*>/ bhante Kapilavatthu-\<*<5>*>/ || || 4. Mā bhāyi Mahānāma ma bhāyi Mahānāma apāpa- kaü te\<*<6>*>/ maraõam bhavissati apāpikā kālakiriyā || || Catuhi kho Mahānāma dhammehi samannāgato ariyasāvako nibbānaninno hoti nibbānapoõo nibbānapabbhāro || kata- mehi catuhi || || 5. Idha Mahānāma ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || {Saīghe} || || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti || akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || 6. Seyyathāpi Mahānāma rukkho pācinaninno\<*<7>*>/ pācãna- poõo pācãnapabbhāro || so måle chinne\<*<8>*>/ katamena papa- teyyā ti\<*<9>*>/ || || Yena bhante ninno yena poõo yena pabbhāro ti || || Evam eva kho Mahānāma imehi catuhi dhammehi sa- mannāgato ariyasāvako nibbhānaninno nibbānapoõo nibbā- napabbhāro ti || || ## 1. Kapilavatthunidānaü\<*<10>*>/ || || 2. Atha Kho Mahānāmo sakko yena Godhā sakko tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Godhaü\<*<11>*>/ sakkam etad avoca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 bhāyã. 2 S3 -kiriyāyā B1-2 kālaü- always. 3 this phrase in B1-2 only. -- The numbers 1,2,3 do not differ from those of the preceding sutta. 4 S1-3 idha. 5 B2 kappãla- always S1-3 -vatthuü. 6 put after maraõaü in S1-3. 7 S1 råpocãnaninno instead of rukkho pācã- 8 S1-3 chinno. 9 S3 pateyyā ti. 10 B2 kappãya- -- S1-3 Ek- sa- Bha- sak- vi- ka- ni- 11 S1 godha. >/ #<[page 372]># %<372 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 3. Katãhi tvam Godhe\<*<1>*>/ dhammehi samannāgataü sotā- pannam puggalam ājānasi || avinipātadhāmmaü niyataü sambodhiparāyanan ti || || Tãhi khvāham Mahānāma dhammehi samannāgataü sotāpannam puggalam ājānāmi avinipātadhammam niyatam sambodhiparāyanaü\<*<2>*>/ || || Katamehi tãhi || || 4. Idha Mahānāma ariyāsavako Buddha aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || {Saīghe} avec- cappasādena samannāgato hoti\<*<3>*>/ || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || la-[pe] || anuttaram pu¤¤akhettaü lokassā ti || || Imehi khvāham\<*<4>*>/ Mahānāma\<*<3>*>/ tãhi dhammehi sa- mannāgataü sotāpannam puggalam ājānāmi || avinipāta- dhammam niyataü sambodhiparāyanaü || || 5. Tvam pana Mahānāma katãhi dhammehi samannāga- taü sotāpannaü puggalam ājānāsi avinipātadhammaü niyatam sambodhiparāyanan ti || || Catuhi khvāham bho\<*<5>*>/ Godhe dhammehi samannāgatam sotāpannam puggalam ājānāmi avinipātadhammaü niyataü sambodhiparāyanaü\<*<2>*>/ || katamehi catuhi || || Idha Godhe ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || {Saīghe} || Ariyakantehi sãlehi sa- mannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Imehi khvāham Godhe catuhi dhammehi samannāgataü sotāpannam puggalam ājānāmi avinipātadhammaü niyataü sambodhiparāyanan ti || || 6. âgamehi\<*<6>*>/ tvam Mahānāma āgamehi tvam Mahānāma\<*<7>*>/ || Bhagavā va\<*<8>*>/ etaü jāneyya etehi dhammehi samannāgatam vā\<*<9>*>/ asamannāgataü vā ti || || âyāma Godhe yena Bhagavā tenupasaīkameyyāma\<*<10>*>/ || upasaīkamitvā Bhagavato etam attham ārocessāmā ti\<*<11>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 godha. 2 S1-3 -parāyananti. 3 missing in S1-3. 4 S3 khoham. 5 in S1-3 only. 6 S1 āhaimehi S3 āhamehi. 7 S1-3 -pe- instead of the repetition āgamehi- 8 S1-3 ca. 9 missing in B1. 10 S1-3 upasaīkamāma. 11 B1-2 āroci- S1 āroca- >/ #<[page 373]># %% 7. Atha kho Mahānāmo\<*<1>*>/ sakko Godhā ca sakko yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam nisãdiüsu || Ekam antaü nisinno kho Mahānāmo sakko Bhagavantam etad avoca || || 8. Idhāham bhante yena Godhā sakko tenupasaīkamiü || upasaīkamitvā Godhaü\<*<2>*>/ sakkam etad avocaü || katãhi tvaü Godhe dhammehi samannāgatam sotāpannam pugga- lam ājānāsi avinipāta- ni- sambodhi- || || Evam vutte bhante Godhā sakkho mam etad avoca || || Tãhi khvāham Mahā- nāma dhammehi samannāgataü sotāpannam puggalam ājānāmi avi- ni- sambodhi- || katamehi tãhi || || Idha Mahā- nāma ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe aveccappasādena samannāgato hoti || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || la-pe || anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassā ti || || Imehi khvāham\<*<3>*>/ Mahānāma tãhi dhammehi samannāgataü sotā- pannam puggalam ājānāmi avi- ni- sambodhi- || || Tvam pana Mahānāma katãhi dhammehi samannāgataü sotā- pannam puggalam ājānāsi avini- ni- sambodhiparāyanan ti || || 9. Evaü vuttāham\<*<4>*>/ bhante Godham\<*<5>*>/ sakkam etad avocam || || Catuhi khvāham Godhe\<*<6>*>/ dhammehi samannā- gatam sotāpannam puggalam ājānāmi avi- ni- sambodhi- || || Katamehi catuhi || || Idha Godhe ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam Buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Imehi khvāhaü\<*<3>*>/ Godhe catuhi dhammehi samannāgatam sotāpannam puggalam ājānāmi avini- ni- sambodhiparāyanan ti || || Evam vutte bhante Godhā sakko mam etad avoca || âgamehi tvam Mahānāma āgamehi tvam Mahānāma || Bhagavā va\<*<7>*>/ etam jāneyya\<*<8>*>/ etehi dhammehi samannāgatam vā asamannāga- taü vā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ca. 2 S3 godha S1 godhi. 3 S1-3 khoham. 4 S1-3 vutteham. 5 S1-3 Godha. 6 S1-3 kho instead of khvāham godhe. 7 S3 ca; missing in B1. 8 S1-3 evaü jāneyyum. >/ #<[page 374]># %<374 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 10. Idha bhante kocid eva dhammasamuppādo\<*<1>*>/ uppaj- jeyya || ekato assa\<*<2>*>/ Bhagavā ekato bhikkhusaīgho\<*<3>*>/ || yeneva\<*<4>*>/ Bhagavā tenevāham assaü\<*<5>*>/ evam pasannam mam bhante Bhagavā dhāretu || || 11. Idha bhante kocid eva dhammasamuppādo uppaj- jeyya || ekato assa Bhagavā\<*<6>*>/ ekato bhikkhusaīgho\<*<7>*>/ bhikkhu- nãsaīgho ca yeneva Bhagavā\<*<8>*>/ tenevāham assam\<*<2>*>/ evam pasannam mam bhante Bhagavā dhāretu || || 12. Idha bhante kocid eva dhammasamuppādo uppaj- jeyya || ekato\<*<9>*>/ assa Bhagavā ekato bhikkhusaīgho\<*<10>*>/ bhik- khunãsaīgho\<*<11>*>/ upāsakā ca yeneva Bhagavā tenevāham assam\<*<1>*>/ evam pasannam mam bhante Bhagavā dhāretu || || 13. Idha bhante kocid eva dhammasamuppādo uppaj- jeyya || ekato assa Bhagavā ekato bhikkhusaīgho bhikkhu- {nãsaīgho} upāsakā upāsikāyo ca\<*<12>*>/ yeneva\<*<13>*>/ Bhagavā tene- vāham assaü || evam pasannam mam bhante Bhagavā dhāretu || || 14. Idha bhante kocid eva dhammasamuppādo uppaj- jeyya || ekato assa Bhagavā ekato bhikkhusaīgho bhikkhu- {nãsaīgho} upāsakā upāsikāyo sadevako ca\<*<14>*>/ loko samārako\<*<15>*>/ sabrahmako\<*<15>*>/ sassamaõabrāhmaõapajā\<*<16>*>/ sadevamanussā || yeneva\<*<13>*>/ Bhagavā tenevāham assam evam pasannaü mam bhante\<*<14>*>/ Bhagavā dhāretå ti || || 15. Evaüvādiü\<*<17>*>/ tvam Godhe Māhānāmaü\<*<18>*>/ sakkaü kiü vadesã ti || || Evaüvādāham\<*<19>*>/ bhante Mahānāmaü\<*<18>*>/ sakkaü na ki¤ci vadāmi a¤¤atra kalyāõā\<*<20>*>/ a¤¤atra kusalā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 dhamme here only B1-2 dhammo always. 2 B1-2 ayam always. 3 B1-2 add ca. 4 S1-3 yena always. 5 B1 ayaü. 6 S3 omits ekato- 7 S1 adds ekato. 8 S1-3 omit yeneva Bhagavā. 9 S1 eto. 10 S1 inserts ekato. 11 missing in S3. 12 S1-3 omit bhikkhunã sangho- 13 S1-3 yena. 14 missing in S1-3. 15 B1 add ca. 16 S1-3 B2 -brahmanã- (B2 -õi). 17 B2 -vādã S1 B1 -vādi. 18 S1-3 -nāmakaü. 19 S1 evaüvādā- 20 S3 omits a¤¤atrakalyāõā. >/ #<[page 375]># %% ## 1. Kapilavatthu nidānaü\<*<1>*>/ || || 2. Tena kho pana samayena Sarakāni\<*<2>*>/ sakko kālakato hoti so\<*<3>*>/ Bhagavatā vyākato sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || 3. Tatra sudam sambahulā Sakkā saīgamma samā- gamma ujjhāyanti khãyanti vipācenti || Acchariyam vata bho abbhutaü vata bho etthadāniko na\<*<3>*>/ sotāpanno bha- vissati || yatra hi nāma Sarakāni sakko kālakato so Bhaga- vatā vyākato sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhi- parāyano ti || || Sarakāni sakko sikkhādubbalyam āpādi majjapānam apāyã ti\<*<4>*>/ || || 4. Atha kho Mahānāmo sakko yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam nisãdi || ek- an- ni- kho Mahānamo sakko Bhaga- vantam etad avoca || || 5. Idha bhante Sarakāni sakko kālakato so Bhagavatā vyākato sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparā- yano ti || || Tatra sudam bhante sambahulā Sakkā saī- gamma samāgamma ujjhāyanti bhãyanti vipācenti Accha- riyaü vata bho abbhutaü vata bho etthadāniko na\<*<5>*>/ sotā- panno bhavissati || yatra hi nāma Sarakāõi sakko kālakato so Bhagavatā vyākato sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || Sarakāni\<*<6>*>/ sakko sikkhādubbalyam āpādi\<*<7>*>/ majjapānam apāyãti\<*<8>*>/ || || Yo so Mahānāma dãgharattam upāsako Buddhaü sara- õaü gato dhammaü sa- gato saīghaü sa- gato kathaü vinipātam gaccheyya || || 6. Ya¤ hi tam Mahānama sammāvadamāno vadeyya Dãgharattam upāsako buddham- dhammam- saīghaü- sa- raõaü gato ti\<*<9>*>/ || Sarakānisakkaü sammāvadamāno vadeyya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 kappãla- niddānaü -- S1-3 Ek- sa- Bh- Sak- vi- Ka- nigrodhārāme. 2 B1-2 saraõāni always S1 saratāni here only. 3 missing in S1-3. 4 B1 āpāyã ti. 5 missing in S1-3 B2. 6 S1-3 put here tatrasudaü. 7 S3 āpādã. 8 B1 S1-3 āpā- 9 S3 omit ti. >/ #<[page 376]># %<376 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% Sarakāni Mahānāma sakko dãgharattam upāsako Buddhaü- dhammaü- saīghaü saraõaü gato so kathaü vinipātam gaccheyya || || 7. Idha Mahānāma ekacco puggalo Buddhe aveccappa- sādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || || Hāsapa¤¤o\<*<1>*>/ javanapa¤¤o vimuttiyā ca samannāgato || || So āsavanānaü khayā anāsavaü cetovimuttim pa¤¤āvimuttim diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viharati || Ayam pi kho Mahānāma puggalo parimutto nirayā || parimutto tiracchānayoniyā || parimutto pittivisayā || parimutto apāyaduggativinipātā || || 8. Idha pana\<*<2>*>/ Mahānāma ekacco puggalo Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || hāsapa¤¤o\<*<1>*>/ javanapa¤¤o na ca vi- muttiyā samannāgato || || So pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānaü parikkhayā opapātiko hoti tattha parinib- bāyã\<*<3>*>/ anāvattidhammo\<*<4>*>/ asmā\<*<5>*>/ lokā || || Ayam pi kho Ma- hānāma puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchāyo- niyā || parimutto pittivisayā || parimutto apāyaduggati vini- pātā || || 9. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo Buddhe avec- cappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || na\<*<2>*>/ hāsapa¤¤o\<*<6>*>/ na javanapa¤¤o na ca\<*<7>*>/ vimuttiyā samannāgato || so tiõõam saüyojanānam parikkhayā rāga- dosamohānaü tanuttā sakadāgāmi\<*<8>*>/ hoti sakid\<*<9>*>/ eva imaü lokam āgantvā dukkhassantaü karoti || || Ayam pi kho Mahānāma puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchā- nayoniyā || parimutto pittivisayā parimutto apāyaduggati- vinipātā\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 hāsu- always. 2 missing in S1-3. 3 S3 -yi B2 -yiü (?). 4 S1 anāvatthidhamme. 5 S1-3 tasmā. 6 S1-3 hāsu- S3 -pa¤¤e. 7 in B1-2 only. 8 S1-3 adds no. 9 B1-2 sakiüd. 10 S1 apāyā- >/ #<[page 377]># %% 10. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo Buddhe aveccappasadena- || Dhamme || Saīghe || na hāsapa¤¤o na\<*<1>*>/ javanapa¤¤o na\<*<2>*>/ vimuttiyā samannāgato || so tiõõaü sam- yojanānam parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo sambodhiparāyano ti || || Ayam pi kho Mahānāma puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā\<*<3>*>/ parimutto pittivisayā parimutto apāyaduggativinipātā || || 11. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo na heva kho Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || na dhamme || na\<*<4>*>/ {saīghe} || na hāsapa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyā samannāgato || api cassa ime dhammā honti || saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü\<*<5>*>/ samādhindriyaü pa¤¤indriyaü || tathāgatapaveditā\<*<6>*>/ cassa dhammā pa¤¤āya mattaso nijjhā- naü khamanti\<*<7>*>/ || || Ayam pi kho Mahānāma puggalo agantā\<*<8>*>/ nirayaü agantā\<*<9>*>/ tiracchānayoniü\<*<10>*>/ agantā pitti- visayam\<*<11>*>/ agantā\<*<12>*>/ apāyaduggativinipātaü\<*<13>*>/ || || 12. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo na heva kho Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || na Dhamme || na Saīghe || na hāsapa¤¤o na javanapa¤¤o || na ca vimuttiyā samannāgato || api cassa dhammā honti saddhindriyaü || la-pe || pa¤¤indriyaü || Tathāgate cassa\<*<14>*>/ saddhāmattam hoti pemamattaü || || Ayam pi kho puggalo agantā\<*<15>*>/ nira- yam agantā tiracchānayonim agantā pittivisayaü\<*<16>*>/ agantā\<*<17>*>/ apāyaduggativinipātaü || || 13. Ime ce pi Mahānāma mahāsālā subhāsitaü dubbhā- sitam ājāneyyuü\<*<18>*>/ || ime cāham\<*<19>*>/ mahāsāle vyākareyyaü Sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || kimaīga\<*<20>*>/ pana\<*<21>*>/ Sarakāniü\<*<22>*>/ sakkaü || Sarakāni Mahā- nāma sakko maraõakāle sikkhaü samādiyã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B2. 2 B1 ca instead of na, B2 na ca. 3 pari- tirac- is repeated in S1. 4 missing in S3. 5 missing in S1. 6 B1 -vedatā corrected from veditā. 7 S1-3 khamati. 8 So B1-2 ag- always S1-3 āgantvā. 9 S3 āgatā S1 āgantā. 10 S1 -yoni S3 -yoniyaü āgantā. 11 B2 petti- 12 S1 āgantaü S3 āgantā. 13 S1 apāyaü- 14 S1-3 vassa. 15 S1 attā or antā. 16 S3 omits agantā pitti- 17 S1 āgantā. 18 S1-3 -neyyaü. 19 B1 imesaüham. 20 B1-2 -aīgaü. 21 missing in S1-3. 22 B1 S3 -ni S3 sāra- >/ #<[page 378]># %<378 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% ## 1. Kapilavatthunidānaü\<*<1>*>/ || || 2. Tena kho pana samayena Sarakāni- || || 3. Tatra sudaü sambahulā sakkā- -Etthadaniko na\<*<2>*>/ sotāpanno bhavissati || -sambodhisamparāyano ti || || Sarakāni sakko sikkhāya aparipårakārã ahosã ti || || 4. Atha kho Mahānāmo -etad avoca || || 5. Idha bhante Sarakāni sakko- -etthadāniko na sota- panno bhavissati- -sambodhiparāyano ti || || Sarakāni sakko sikkhāya aparipårakārã ahosã ti || || Yo so Mahānama- -kathaü vinipātam gaccheyya || || 6. Ya¤ hi tam Mahānama sammāvadamano- -so katham vinipātaü gaccheyya || || 7. Idha Mahānāma ekacco puggalo Buddhe ekantagato\<*<3>*>/ hoti abhippasanno\<*<4>*>/ || Iti pi so Bhagavā- -parimutto apāya- duggativinipātā || || 8. Idha pana\<*<5>*>/ Mahānāma ekacco puggalo Buddhe ekan- tagato hoti abhippasanno || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussāõam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || || Hāsapa¤¤o javanapa¤¤o vimuttiyā ca samannāgato || so pa¤cannam orambhāgiyānam parikkhayā antarāparinibbāyã hoti || upahaccaparinibbāyã hoti || {sasaīkhārapavirinibbāyã}\<*<6>*>/ hoti || asaīkhāraparinibbāyã\<*<7>*>/ hoti || uddhaüsoto hoti aka- niņņhagāmã || || Ayam pi kho Mahānāma puggalo parimutto nirayā || pe || parimutto apāyaduggativinipātā || || 9. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo Buddhe ekan- tagato hoti abhippasanno || Iti pi so Bhagavā || Dhamme || {Saīghe} || na hāsapa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyā samannāgato || so\<*<8>*>/ tiõõaü saüyojanānam parikkhayā rāga- dosamohānaü tanuttā sakadāgāmã hoti sakid eva imaü lokam āgantvā dukkhassantaü karoti || ayam pi kho Mahā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Ekaü sa- Bha- Sak- vi- Kapi- ni- -- As this sutta is parallel to the preceding one,I give only the differing parts. 2 So all the MSS. 3 S1-3 ekanti- always. 4 S1 abhisampanno. 5 missing in S1-3. 6 B1-2 asankhāra- 7 sasankhāra- 8 S3 hoti. >/ #<[page 379]># %% nāma puggalo parimutto nirayā || pe || parimutto apāya- duggativinipātā || || 10. Idha pana Mahānama ekacco puggalo Buddhe ekantagato\<*<1>*>/ hoti abhippasanno || Iti pi so Bhagavā ti || pe || Dhamme || {Saīghe} || na hāsapa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyā samannāgato\<*<2>*>/ || so tiõõam saüyojanānam parik- khayā sotapanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhi- parāyano || ayam pi kho Mahānāma puggalo parimutto nirayā || pe || parimutto apāyaduggativinipātā || || 11. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo Buddhe na heva kho Buddhe ekantagato hoti abhippasanno || na Dhamme || na {Saīghe} || na hāsa- || api cassa ime dhammā honti saddhindriyam || la || pe || pa¤¤indriyaü || -nijjhānaü kha- manti || ayam pi kho Mahānāma puggalo agantā\<*<3>*>/ nirayaü- -apāyaduggativinipātaü\<*<4>*>/ || || 12. Idha pana Mahānāma ekacco puggalo na heva kho Buddhe\<*<5>*>/ ekantagato hoti abhippasanno\<*<6>*>/ || na Dhamme || na {Saīghe}- || -na ca vimuttiyā samannāgato || api cassa ime dhammā honti || saddhindriyaü || la || pe || pa¤¤indriyaü || Tathāgate cassa saddhāmattam hoti pemamattaü || ayam pi kho Mahānāma ayantā- || -apāyaduggatinininipātaü\<*<7>*>/ || || 13. Seyyathāpi Mahānāma dukkhettaü dubbhåmi\<*<8>*>/ avi- hatakhānukam bãjāni cassu\<*<9>*>/ khaõķāni påtini vātātapaha- tām asārāni\<*<10>*>/ asukhasayitāni\<*<11>*>/ || devo ca\<*<12>*>/ na\<*<5>*>/ sammā- dhāram anupaveccheyya\<*<13>*>/ || || Api nu tāni bãjāni vuddhiü viruëhiü vepullam āpajjeyyum tã || || No hetam bhante || || Evam eva kho Mahānama idha dhammo dvākkhāto hoti duppavedito anãyāniko anupasamasaüvattanike\<*<14>*>/ asammā- sambuddhappavedito || idam aham\<*<15>*>/ dukkhettasmiü vadāmi || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ekantigatiko. 2 S1-3 add hoti. 3 agantā everywhere. 4 B1 apāyaü. 5 missing in S1-3 6 B1 -pasanto. 7 S1 B1 apāyam B2 omits agantā apāyam. 8 B1 -dubbhåmiü S1-3 dubbhåmam. 9 S1-3 cassa. 10 S1-3 asāradāni. 11 B1 asukhāpassitāni. 12 missing in B1. 13 B1 -vaccheyya. 14 S3 anupasamaü- 15 S3 idhamahā. >/ #<[page 380]># %<380 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% tasmiü ca dhamme sāvako viharati dhammānudhamma- paņipanno sāmãcipaņipanno anudhammacārã idam ahaü dubbãjasmiü vadāmi || || 14. Seyyathāpi Mahānāma sukhettaü subhåmi\<*<1>*>/ suvihata- khāõukaü bãjāni cassu\<*<2>*>/ akhaõķāni apåtãni avātātapahatāni sārāni\<*<3>*>/ sukhasahitāni\<*<4>*>/ || devo ca sammādhāram\<*<5>*>/ anupa- veccheyya\<*<6>*>/ || || Api nu tāni bãjāni vuddhiü viråëhiü ve- pullam āpajjeyyun ti || || Evam bhante || || Evam eva kho Mahānāma idha dhammo svākkhāto hoti supavedito nãyāniko upasamasaüvattaniko sammāsam- buddhapavedito idam ahaü sukhettasmiü vadāmi || tasmiü ca dhamme sāvako viharati dhammānudhammapaņipanno sāmãcipaņipanno anudhammacārã idam aham\<*<7>*>/ subãjasmiü vadāmi\<*<8>*>/ || {kimaīga}\<*<9>*>/ pana Sarakānisakkaü\<*<10>*>/ || Sarakāni Ma- hānāma sakko maraõakāle sikkhāya paripårakarã ahosã ti || || ## 1. \<*<11>*>/ Sāvatthi nidānaü || || 2. Tena kho pana samayena Anāthapiõķiko gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || 3. Atha kho Anāthapiõķiko gahapati a¤¤ataram puri- sam āmantesi || Ehi\<*<12>*>/ tvam ambho purisa yenāyasmā Sāri- putto tenupasaīkama\<*<13>*>/ || upasaīkamitvā mama vacanena āyasmato Sāriputtassa pāde sirasā vanda || Anāthapiõķiko bhante\<*<11>*>/ gahapati ābādhiko dukkhito bāëhagilāno || so āyasmato Sāriputtassa pāde sirasā vandatã ti || eva¤ca vadeti || || Sādhu kira bhante āyasmā Sāriputto yena Anā- thapiõķikassa gahapatissa nivesanam tenupasaīkamatu anukampam upādāyā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -bhåmiü S1-3 -bhåmaü. 2 S1-3 cassa. 3 B1 nisārāni S1-3 sāradāni. 4 B1 sukhāpassitāni. 5 B1 samācāram. 6 B1 -vaccheyya. 7 S1-3 imāham. 8 S3 vadāmã. 9 B1 kimaõgaü B kiümaõgaü. 10 B2 saraõāniü- B1 repeats saraõānisakkaü. 11 in B1-2 only. 12 B1 evahi. 13 B2 -saīkami. >/ #<[page 381]># %% Evam bhante ti kho so puriso Anāthapiõķikassa gaha- patissa patissutvā yenāyasmā Sāriputto tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantaü Sāriputtam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 4. Ekam antaü nisinno kho so puriso āyasmantaü Sāriputtam etad avoca || || Anāthapiõķiko bhante gahapati ābā- duk- bāla- || so āyasmato Sāriputtassa pāde si- van- || eva¤ca vadeti\<*<1>*>/ || Sādhu kira bhante āy- Sāriputto yena Anā- gahapatissa nivesanaü tenupasaīkamatu anukampam upādāyā ti || || Adhivāsesi kho āy- Sāriputto tuühãbhāvena || || 5. Atha kho āy- Sāriputto pubbaõhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya āyasmatā ânandena pacchā samaõena yena Anāthapiõķikassa gahapatissa nivesananaü tenupa- saīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || Nisajja kho āyasmā Sāriputto Anāthapiõķikaü gahapatim etad avoca || || Kacci te gahapati khamanãyaü kacci yāpanãyaü kacci\<*<2>*>/ dukkhā vedanā patikkamanti no abhikkamati pa- ņikkamo sānam pa¤¤āyati no abhikkamo\<*<3>*>/ ti || || Na me bhante khamanãyaü na yāpanãyaü bāëhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no paņikkamanti abhikkamo\<*<4>*>/ sānam pa¤¤āyati no paņikkamo ti || || 6. Yathāråpena kho gahapati Buddhe appasādena sa- mannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā paramma- raõā apāyaü\<*<5>*>/ duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati\<*<6>*>/ || tathāråpo\<*<7>*>/ te Buddhe appasādo natthi atthi ca\<*<8>*>/ kho te\<*<9>*>/ gahapati Buddhe aveccappasādo || Iti pi so Bhagavā || la- pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || || Ta¤ ca pana te Buddhe aveccappasādam attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü\<*<10>*>/ || || 7. Yathāråpena kho gahapati dhamme appasādena samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā param \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 vadati. 2 B1 kicci. 3 S1 abhikkhamo. 4 S1-3 abhikkhamo. 5 B1 apāya. 6 S1-3 uppajjati always. 7 S3 yathā- 8 missing in S1. 9 missing in S1-3. 10 B1-2 paņipassambheyyaü. >/ #<[page 382]># %<382 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% maraõā apā- dug- vini- nirayam upapajjati || tathāråpo\<*<1>*>/ te dhamme appasādo natthi || atthi\<*<2>*>/ ca kho te gahapati dhamme aveccappasādo || Svākkhāto Bhagavatā dhammo || la-pe || paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || || Ta¤ ca pana te dhamme aveccappasādam attani samanapassato ņhānaso vedanā paņippassambheyyuü\<*<3>*>/ || || 8. Yathāråpena kho gahapati saīghe appasādena sa- mannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā param maraõā apā- dug- vi- nirayam uppajjati || tathāråpo te saīghe\<*<4>*>/ appasādo natthi || atthi ca\<*<5>*>/ kho te\<*<5>*>/ gahapati saīghe aveccappasādo || Supaņipanno Bhagavato sāvaka- saīgho || la-pe || anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassā ti || || Ta¤ ca pana te saīghe aveccappasādam attani samanu- passato ņhānaso vedanā paņippassambheyyuü\<*<6>*>/ || || 9. Yathāråpena kho gahapati dussãlyena\<*<7>*>/ samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā param maraõā apā- dug- vini- nirayam uppajjati || tathārupan\<*<8>*>/ te dussãlyaü natthi || atthi ca kho te gahapati ariyakantāni sãlāni\<*<9>*>/ || la- pe || samādhisaüvattanikāni || || Tāni ca pane te ariyakan- tāni sãlāni attani samanupassato ņhānaso vedanā paņi- passambheyyuü\<*<3>*>/ || || 10. Yathārupāya kho gahapati micchādiņņhiyā samannā- gato assutavā puthujjano kāyassa bhedā pa- ma- apā- dug- vi- nirayam uppajjati || tathāråpā\<*<10>*>/ te micchādiņņhi natthi || atthi ca kho te gahapati sammādiņņhi || || Ta¤ ca pana te sammādiņņhim attani samanupassato thānaso vedanā passam- bheyyuü\<*<3>*>/ || || 11. Yathāråpena kho gahapati micchāsaīkappena sa- mannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam uppajjati || tathāråpo te {micchāsaīkappo} natthi || atthi ca kho te gahapati sammāsaīkappo || || Ta¤ ca pana te {sammāsaīkappam} attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 yathā- 2 S1-3 api. 3 B2 -bheyya B1 -bheyyaü. 4 S1 saīgho. 5 missing in S1-3. 6 B2 -bheyya B1 -bheyyaü. 7 S1-3 dussãlena. 8 S1-3 yathā- 9 S1-3 add akhaõķāni. 10 S1 yathā- >/ #<[page 383]># %% 12. Yathārupāya kho gahapati micchāvācāya samannā- gato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upa- pajjati || tathāråpā te micchāvācā natthi || atthi ca kho te gahapati sammāvācā || || Ta¤ ca pana te sammāvācam\<*<1>*>/ attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü || || 13. Yathāråpena kho gahapati micchākammantena sa- mannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upapajjati || tathāråpo\<*<2>*>/ te micchākammanto natthi || atthi ca kho te gahapati sammākammanto\<*<3>*>/ || ta¤ ca pana te sammākammantam attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü\<*<4>*>/ || || 14. Yathāråpena kho gahapati micchā-ājãvena samannā- gato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upa- pajjati ti || tathāråpo te micchā-ājãvo natthi || atthi ca kho te gahapati sammā-ājãvo || || Ta¤ ca pana te sammā-ājãvam attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü\<*<5>*>/ || || 15. Yathāråpena kho gahapati micchāvāyāmena saman- nāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam uppajjati || tathāråpo te micchāvāyāmo natthi || atthi ca kho te gahapati sammāvāyāmo || || Ta¤ ca pana te sammā- vāyāmam attani samanupassato ņhanaso vedanā paņipassam- bheyyuü\<*<6>*>/ || || 16. Yathāråpāya kho gahapati micchāsatiyā samannā- gato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upa- pajjati || tathārupā te micchāsati natthi || atthi ca kho te gahapati sammāsati || eta¤ ca pana\<*<7>*>/ te\<*<8>*>/ sammāsatim attani\<*<9>*>/ samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü\<*<10>*>/ || || 17. Yathāråpena kho gahapati micchāsamādhinā sa- mannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upapajjati || tathāråpo te micchāsamādhi natthi || || Atthi ca kho te gahapati sammāsamādhi || || Ta¤ ca pana te sammāsamādhim attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassambheyyuü\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -vācā. 2 S1 -råpe. 3 S3 kammā- 4 B2 -bheyya B1 -bheyyaü. 5 B1-2 -bheyya. 6 B1 -bheyya B2 -bheyyaü. 7 S3 kho. 8 S3 inserts gahapati. 9 B2 attini. 10 B1 -bheyyaü. >/ #<[page 384]># %<384 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% 18. Yathāråpena\<*<1>*>/ kho gahapati micchā¤āõena samannā- gato assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upa- pajjati || tathāråpaü te micchā¤āõaü natthi || || Atthi ca kho te gahapati sammā¤āõam || || Ta¤ ca pana te sammā- ¤ānam attani samanupassato ņhānaso vedanā paņipassam- bheyyuü\<*<2>*>/ || || 19. Yathāråpāya kho gahapati micchāvimuttiyā {saman- nāgato} assutavā puthujjano kāyassa bhedā- -nirayam upa- pajjati || tathāråpā te micchāvimutti natthi || || Atthi ca kho te gahapati sammāvimutti || ta¤ ca pana te sammāvimuttim\<*<3>*>/ attani samanupassato ņhānaso vedanā paņippassambheyyun- ti\<*<4>*>/ || || 20. Atha kho Anāthapiõķikassa gahapatissa ņhānaso vedanā paņipassambhiüsu\<*<5>*>/ || || 21. Atha kho Anāthapiõķiko gahapati āyasmantaü ca Sāriputtam āyasmantaü ca ânandaü sakeneva thālipākena parivisi || || 22. Atha kho Anāthapiõķiko gahapati upasaīkamitvā\<*<6>*>/ āyasmantaü Sāriputtam bhuttāviü onitapattapānim a¤¤a- taraü nãcam āsanaü gahetvā ekam antaü nisãdi || || 23. Ekam antaü nisinnaü kho Anāthapiõķikam gaha- patim āyasmā Sāriputto imāhi gāthāhi anumodi || || Yassa saddhā\<*<7>*>/ Tathāgate || acalā supatiņņhitā || || sãla¤ca yassa\<*<8>*>/ kalyāõaü || ariyakantam pasaüsitaü ||\<*<1>*>/|| Saīghe pasādo yassatthi || ujubhåta¤ ca dassanaü || Adaliddo ti tam āhu || amoghaü tassa jãvitaü ||\<*<2>*>/|| Tasmā saddhaü\<*<9>*>/ ca sãla¤ca || pasādaü dhammadassanaü || anuyu¤jetha medhāvã || saram\<*<10>*>/ buddhānasāsanan ti ||\<*<3>*>/|| 24. Atha kho āyasmā Sāriputto Anāthapiõķikaü gaha- patim imāhi gāthāhi anumoditvā uņņhāyāsanā pakkāmi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -råyena. 2 B1 -bheyyaü. 3 S1 -vimutti. 4 B1 -bheyyāti. 5 S3 -sambhi S1 sambheyyuü. 6 in B2 only. 7 B1 yathā santi B2 yassa saddā. 8 B1 yassassa. 9 B1 saddaü. 10 S1 sarasaü B1 saddhaü. >/ #<[page 385]># %% 25. Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinnaü kho āyasmantam ânandam Bhagavā etad avoca || || 26. Handa kuto nu tvam ânanda āgacchasi divādi- vassā ti || || âyasmatā bhante Sāriputtena Anāthapiõķiko gahapati\<*<1>*>/ iminā ca iminā ca ovādena ovadito ti\<*<2>*>/ || || Paõķito ânanda Sāriputto mahāpa¤¤o ânanda Sāri- putto || || Yatra hi nāma cattāri sotāpattiyaīgāni dasahi ākarehi\<*<3>*>/ vibhajissatã ti || || ## 1. Sāvatthinidānaü\<*<4>*>/ || || 2. Tena kho pana samayena Anāthapiõķiko gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || 3.4. Atha kho Anāthapiõķiko gahapati a¤¤ataram pu- risam āmantesi || || Ehi tvam ambho purisa yenāyasmā ânando tenupasaīkama\<*<5>*>/ || upasaīkamitvā mama vacanena āyasmato ânandassa pāde sirasā vanda || pe\<*<6>*>/ || || 5. Atha kho āyasmā ânando pubbaõhasamayaü\<*<7>*>/ nivā- setvā pattacãvaram ādāya Anāthapiõķikassa gahapatissa nivesanam tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || nisajja kho āyasmā ânando Anāthapiõķãkaü gaha- patim etad avoca || || Kacci te gahapati khamanãyam kacci yāpanãyaü kacci dukkhā vedanā paņikkamanti no abhikkamanti paņikkamo sānam pa¤¤āyati no abhikkamo\<*<8>*>/ ti || || Na me bhante khamanãyaü na yāpanãyaü\<*<9>*>/ bāëhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no paņikkamanti abhikkamo sānam pa¤¤āyati no patikkamo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -piõdikam -patim. 2 S1 ca. 3 B1-2 dasahākārehi. 4 in B1-2 only. 5 S3 -saīkami. 6 So S1-3 which add upasaīkamanaü kātabbaü, complete in B1-2 -- See the preceding sutta. 7 in B1 only. 8 S1 abhikkhamo. 9 S1-3 -pe- instead of na yā- >/ #<[page 386]># %<386 Satāpatti-Saüyuttam LV.>% 6. Catuhi kho gahapati dhammehi samannāgatassa assu- tavato puthujjanassa hoti uttāso hoti chambhitattaü hoti samparāyikam\<*<1>*>/ maraõabhayaü || katamehi catuhi || || 7. Idha gahapati assutavā puthujjano buddhe appasādena samannāgato hoti || ta¤ ca panassa Buddhe appasādam attani samanupassato hoti uttāso hoti chambhitattaü hoti samparāyikam maraõabhayam || || Puna ca param gahapati assutavā puthujjano Dhamme appasādena samannāgato hoti || ta¤ ca panassa dhamme appasādam attani samanu- passato hoti uttāso hoti chambhitattaü hoti samparāyikam maraõabhayaü || || Puna ca paraü gahapati assutavā put- hujjano Saīghe appasādena samannāgato hoti || ta¤ ca panas- sa saīghe appasādam attani samanupassato hoti uttāso hoti chambhitattam hoti samparāyikam maraõabhayam || || Puna ca param gahapati assutavā puthujjano dussãlyena\<*<2>*>/ sa- mannāgato hoti || ta¤ ca panassa dussãlyam attani samanu- passato hoti uttāso hoti chambhitattaü hoti samparāyikam maraõabhayaü || || Imehi kho gahapati catuhi dhammehi samannāgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttāso hoti chambhitattam hoti samparāyikam maraõabhayaü || || 8. Catuhi kho gahapati dhammehi samannāgatassa su- tavato ariyasāvakassa na hoti uttāso na hoti chambhi- tattam na hoti samparāyikam maraõabhayaü || katamehi catuhi || || Idha\<*<3>*>/ gahapati sutavā ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || ta¤ ca panassa buddhe aveccappasādam attani samanupassato na hoti uttāso na hoti chambhitattaü na hoti samparāyikam maraõabhayaü || || Puna ca paraü gahapati sutavā ariya- sāvako Dhamme || [pe] \<*<4>*>/ || {Saīghe} [pe] \<*<4>*>/ || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || tāni\<*<5>*>/ ca panassa ariyakantāni sãlāni attani samanupassato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -yika. 2 S1-3 dussilenaḤere with the end of the sheet dhā opens a very great gap in B2 as nine sheets (dhi- dhaü) are wanting. 3 missing in S1. 4 more complete in B1. 5 S1-3 ta¤. >/ #<[page 387]># %% na hoti uttāso na hoti chambhitattaü na hoti samparāyi- kam maraõabhayaü || || Imehi kho gahapati catuhi dhammehi samannāgatassa sutavato ariyasāvakassa na hoti uttāso na hoti chambhitattaü na hoti samparāyikam maraõabhayan ti || || 9. Nāham bhante ânanda bhāyāmi || kyāham bhāyissā- mi || aha¤hi bhante Buddhe aveccappasādena samannāgato homi\<*<1>*>/ || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānaü buddha bhagavā ti || Dhamme || pe || {Saīghe} || pe || Yāni cimāni\<*<2>*>/ bhante Bhagavatā gihisāmãcikāni\<*<3>*>/ sikkhāpadāni desitāni\<*<4>*>/ nāhaü tesaü ki¤ci attani khaõķaü samanu- passāmã ti || || 10. Lābhā te gahapati || suladdhan te gahapati || sotā- pattiphalam tayā gahapati vyākatan ti || || ## 1. \<*<5>*>/ Sāvatthi nidānaü || || 2. Atha kho Anāthapiõķiko gahapati yena Bhagavā tenupa- || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi\<*<6>*>/ || || Ekam antaü nisinnaü kho Anāthapiõ- ķikam Bhagavā etad avoca || || 3. Yato\<*<7>*>/ kho gahapati ariyasāvakassa pa¤cabhayāni\<*<8>*>/ verāni våpasantāni ca\<*<1>*>/ honti || catuhi ca sotāpattiyaīgehi samannāgato hoti || ariyo cassa ¤āyo pa¤¤āya sudiņņho\<*<9>*>/ hoti supaņividdho || so ākaīkhamāno\<*<10>*>/ attanā va attānaü vyākareyya Khãõanirayo mhi khãõatiracchānayoniyo khãõa- pittivisayo\<*<11>*>/ khãõāpāyaduggativinipāto sotāpanno ham asmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || || Katamāni pa¤cabhayāni verāni våpasantāni honti || || 4. Yaü gahapati pāõātipātã pāõātipātapaccayā diņņha- dhammikam pi bhayaü veram pasavati samparāyikam pi\<*<1>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 yānimāni. 3 S1-3 sā (S1 sa) mãcikatāni. 4 S1-3 pa¤¤attāni. 5 in B1 only. 6 this part in S1-3 only. 7 S1-3 insert ca. 8 S1 pa¤caīgaüyāni. 9 S1-3 suddiņņho always. 10 S1 adds so. 11 S1-3 -petti- >/ #<[page 388]># %<388 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% bhayaü veram pasavati\<*<1>*>/ cetasikam pi dukkhaü doma- nassam paņisaüvediyati || pāõātipātā paņiviratassa evan tam\<*<2>*>/ bhayam veraü våpasantaü hoti || || Yaü gahapati adinnādāyã || || Yaü gahapati kāmesu micchācārã || || Yaü gahapati musāvādã\<*<3>*>/ || || Yaü gahapati surāmerayamajjapamādaņņhāyã surāmera- yamajjapamādaņņhānapaccayā diņņhadhammikam pi bhayaü veram pasavati samparāyikam pi bhayaü veram pasavati cetasikam pi dukkhaü domanassam paņisaüvediyati || su- rāmerayamajjapamādaņņhānā paņiviratassa evan tam\<*<2>*>/ bha- yam veram våpasantaü hoti || || Imāni pa¤cabhayāni verāni våpasantāni honti || || 5. Katamehi catuhi sotāpattiyaīgehi samannāgato hoti || || Idha gahapati ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā de- vamanussānam buddho bhagavā ti || || Dhamme || {Saīghe} || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Imehi catuhi sotāpattiyaīgehi samannāgato hoti || || 6. Katamo cassa ariyo ¤āyo pa¤¤āya sudiņņho hoti supaņividdho || || Idha gahapati ariyasāvako paņiccasamuppādam yeva sādhukam yoniso manasi karoti || Iti imasmiü sati idaü hoti || imassuppadā idam uppajjati || Iti\<*<4>*>/ imasmim asati idaü na hoti || imassa nirodhā idam nirujjhati yad idam avijjapaccayā saīkhārā || saīkhārapaccayā vi¤¤ānaü || la\<*<5>*>/ || || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti || || Avijjāya tveva asesavirāganirodhā\<*<6>*>/ saīkhāranirodho\<*<7>*>/ || la\<*<6>*>/ || || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti\<*<8>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 pavasati. 2 S1-3 etaü instead of evan tam. 3 S1-3 add adi- -dānapaccayā -pe- kā- micchācārapaccayā musāvādapaccayā. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 give at large the enumeration. 6 S1-3 -nirodho. 7 S1-3 saīkhāranirodhā vi¤¤āõanirodho vi¤¤āõanirodhā -pe-. 8 S1-3 hotã ti. >/ #<[page 389]># %% Ayam assa ariyo ¤āyo pa¤¤āya sudiņņho hoti supaņi- viddho || || 7. Yato kho gahapati ariyasāvakassa imāni pa¤cabhayāni verāni våpasantāni honti || imehi catuhi sotāpattiyaīgehi samannāgato hoti || ayaü cassa ariyo ¤āyo pa¤¤āya sudiņņho hoti supaņividdho || so ākaīkhamāno attanā va attānaü vyākareyya Khãõanirayo mhi khãõatiracchānayoniyo khãõa- pittivisayo\<*<1>*>/ khãnāpāyaduggativinipāto sotāpanno ham asmi\<*<2>*>/ avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || ## 1. \<*<3>*>/ Sāvatthinidānam || || 2. \<*<4>*>/ Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- || upasaīkamitvā || pe || ekam antam nisãdiüsu || || Ekam antaü nisinnā\<*<5>*>/ kho te bhikkhå Bhagavā etad avoca || || 3--6. ||pe || la || || 7. Yato kho bhikkhave ariyasāvakassa imāni pa¤ca- bhayāni verāni våpasantāni honti || imehi catuhi sotāpatti- yaīgehi samannāgato hoti || ayaü cassa ariyo ¤āyo pa¤¤āya sudiņņho hoti supaņividdho || || So ākaīkamāno attanā va attānaü vyākareyya Khãõanirayo mhi khãõatiracchānayoniyo khãõapittivisayo\<*<1>*>/ khãõāpāyaduggativinipāto sotāpanno ham asmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Mahā- vane Kuņāgārasālāyaü || || 2. Atha kho Nandako licchavimahāmatto yena Bhagavā {tenupasaīkami} || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinnaü kho Nanda- kaü\<*<6>*>/ licchavimahāmattam Bhagavā etad avoca || || Catuhi kho Nandaka dhammehi\<*<7>*>/ samannāgato ariyasāvako sotā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -petti. 2 B1 asmiü. 3 in B1 only. 4 in S1-3 only. 5 So S1-3 corrected from nisinno in S3. 6 S1 nandaka. 7 S1 dhamme. >/ #<[page 390]># %<390 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% panno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano\<*<1>*>/ || katamehi catuhi || || 3. Idha Nandaka\<*<2>*>/ ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || {Saīghe} || Ari- yakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Imehi kho Nandaka catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avini- pātadhammo niyato sambodhiparāyano\<*<1>*>/ || || 4. Imehi ca pana Nandaka catuhi dhammehi samannā- gato ariyasāvako āyunā samyutto hoti dibbena pi mā- nussena pi || vaõõena saüyutto hoti || pe || sukhena saüyutto hoti\<*<3>*>/ || yasena saüyutto hoti\<*<3>*>/ || adhipateyyena samyutto hoti dibbena pi mānussena pi || || 5. Taü kho panāhaü Nandaka nā¤¤assa samaõassa vā brāhmaõassa vā sutvā vadāmi || api ca yad eva mayā sāmaü ¤ātaü sāmaü diņņhaü sāmaü viditaü tad evāhaü vadā- mã ti || || 6. Evam vutte a¤¤ataro puriso Nandakaü licchaviü mahāmattaü\<*<4>*>/ etad avoca || Nahānakālo bhante ti || || Alaü dāni bhaõe etena bāhirena nahānena alam idam ajjhattaü\<*<5>*>/ nahānaü bhavissati yad idam Bhagavati pasādo ti || || Sarakānivaggo\<*<6>*>/ tatiyo || Tassa\<*<7>*>/ uddānaü || || Mahānāmena dve vuttā Godhā ca Saraõā duve. Dussãlyena dve vuttā || || Duverena Bhayena ca || Licchavidasamo vutto || Vaggo tena pavuccatã ti\<*<8>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ti. 2 S1-3 Nanda. 3 B1 adds dibbena pi- 4 B1 licchavã- 5 S1 ajjhatta. 6 B1 saraõāni- 7 missing in B1. 8 So B1; The uddāna in S1-3 is thus: Mahānāmo tayo Sarakā te apare dve Anāthapiõķikena tayo vuttā Bhikkhu Nandakena cā ti. >/ #<[page 391]># %% ## ## 1. \<*<1>*>/ Sāvatthinidānaü || || 2. Cattāro me bhikkhave pu¤¤ābhisandā kusalābhisandā\<*<2>*>/ sukhassāhārā || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || ayam pathamo pu¤¤ā- bhisando kusalābhisando sukhassāhāro || || 4. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako Dhamme aveccappasādena samannāgato hoti || Svākkhāto Bhagavatā dhammo || la-pe || paccattaü veditabbo vi¤¤åhã ti || ayam dutiyo pu¤¤ābhisando kusalābhisando\<*<3>*>/ sakhassāhāro || || 5. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako saīghe avec- cappasādena samannāgato hoti || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || pa-pe || anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassā ti || ayam tatiyo pu¤¤ābhisando kusalābhisando sukhassā hāro || || 6. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaü- vattanikehi || ayaü catuttho pu¤¤ābhisando\<*<4>*>/ kusalābhisando- sukhassāhāro || || 7. Ime kho bhikkhave cattāro pu¤¤ābhisandā\<*<5>*>/ kusalā- bhisandā {ukhassāhārā}\<*<6>*>/ ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave pu¤¤ābhisandā kusalābhisandā sukhassāhārā || katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 in B1 only. 2 in S1-3 only. 3 B1 kulābhi- 4 S1-3 -sando S3 -sandā corrected from -sando. 5 S1 -sando (corrected to sandā in S3). 6 S1 sukhassāhāro. >/ #<[page 392]># %<392 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% devamanussānam buddho bhagavā ti || || Ayam pathamo pu¤¤ābhisando kusalābhisando sukhassāhāro || || 4.5. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako || pe || Dham- me || {Saīghe} || || 6. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako vigatamala- maccherena\<*<1>*>/ cetasā agāram ajjhāvasati muttacāgo payata- pāõã vossaggarato yācayogo {dānasaüvibhāgarato} || ayaü catuttho pu¤¤ābhisando kusalābhisando sukhassāhāro || || 7. Ime kho bhikkhave cattāro pu¤¤ābhisandā kusalā- bhisandā sukhassāhārā ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave pu¤¤ābhisandā kusalābhisandā sukhassāhārā\<*<2>*>/ || katame cattāro || || 3--5. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe- -Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā- -bhagavāti || Dhamme || {Saīghe}\<*<3>*>/ || || 6. Pa¤¤avā\<*<4>*>/ hoti udayatthagāminiyā pa¤¤āya samannā- gato hoti ariyāya nibbedhikāya sammādukkhakkhayagāmi- niyā || || Ayam catuttho pu¤¤ābhisando kusalābhisando sukhassāhāro || || 7. Ime kho bhikkhave cattāro pu¤¤ābhisandā kusalā- bhisandā sukhassāhārā ti || || ## 1. \<*<5>*>/ Sāvatthinidānaü || || 2. Cattārimāni bhikkhave devānaü devapadāni avisud- dhānam sattānam visuddhiyā apariyodātānaü sattānaü pariyodapanāya || || Katamāni cattāri || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || || Idam pathamaü devā- nam devapadam avisuddhānaü sattānaü visuddhiyā apari- yodātānaü sattānam pariyodapanāya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -maccherena. 2 S1 -āhāro. 3 as in the preceding sutta. 4 S3 pa¤¤āvā. 5 missing in S1-3. >/ #<[page 393]># %% 4--6. Puna ca bhikkhave ariyasāvako Dhamme || {Saīghe}\<*<1>*>/ || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Idaü catutthaü devānaü deva- padam avisuddhānaü\<*<2>*>/ sattānaü visuddhiyā apariyodātānaü sattānam pariyodapanāya || || 7. Imāni kho bhikkhave cattāri devānam devapadāni avisuddhānaü sattānaü visuddhiyā apariyodātānaü sattā- nam pariyodapanāyā ti || || ## 2. Cattārimani bhikkhave devānaü devapadāni avisud- dhānaü sattānaü visuddhiyā apariyodātānaü sattānam pariyodapanāya || katamāni cattāri || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavāti || || So iti paņisa¤cikkhati || Kiü nu kho devānaü devapadan ti || so evam pajānati\<*<3>*>/ || Abyāpajjha\<*<4>*>/ parame khvāham etarahi deve suõāmi na ca\<*<5>*>/ kho panāham ki¤ci byābādhemi tasaü vā thāvaraü vā || addhāhaü devapadadhammasamannāgato viharāmã ti || || Idam pathamaü devānam devapadam avisuddhānaü sattā- naü visuddhiyā apariyodātānaü sattānaü {pariyodapanāya} || || 4.5. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako Dhamme || {Saīghe} || || 6. Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la- pe || samādhisaüvattanikehi || || So iti paņisa¤cikkhati || Kiü nu kho devānaü devapadan ti || || So evam pajānāti abyā- pajjha\<*<6>*>/ parame khvāhaü\<*<7>*>/ etarahi deve\<*<8>*>/ suõāmi na kho panāhaü ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā || addhā- ham\<*<9>*>/ devapadadhammasamannāgato\<*<10>*>/ vihārāmã ti || || Idaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1; nearly complete in S1-3. 2 S1 visuddhānaü. 3 B1 jānāti. 4 S1-3 abyāpajja. 5 missing in S1-3. 6 B1 abyāpajja S1 abyā only. 7 S1-3 paramā (S3 -vā) haü instead of parame- 8 S3 devā S1 deva. 9 S1 addhāhi. 10 S1 devapadaü. >/ #<[page 394]># %<394 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% catutthaü devānam devapadam avisuddhānam sattānaü\<*<1>*>/ visuddhiyā apariyodātānaü sattānam {pariyodapanāya} || || 7. Imāni kho bhikkhave cattāri devānam devapadāni avisuddhānam sattānaü visuddhiyā apariyodātānaü sattā- nam pariyodapanāyā ti || || ## 2. Catuhi bhikkhave dhammehi samannāgataü\<*<2>*>/ atta- manā\<*<3>*>/ devā sabhāgataü\<*<4>*>/ kathenti || || Katamehi catuhi || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānaü buddho bhagavā ti || || Yā tā devatā Buddhe aveccappasādena samannāgatā\<*<5>*>/ ito cutā\<*<6>*>/ tatråpapannā || tāsam evaü hoti || Yathāråpena kho mayam Buddhe avec- cappasādena samannāgatā\<*<7>*>/ tato cutā idhåpapannā || ariya- sāvako\<*<8>*>/ pi tathāråpena\<*<9>*>/ Buddhe aveccappasādena saman- nāgato hoti\<*<10>*>/ Ehã ti devānaü santike ti || || 4.5. Puna ca param bhikkhave ariyasāvako Dhamme || {Saīghe} || || 6. Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la- pe || samādhisaüvattanikehi || || Yā tā\<*<11>*>/ devatā ariyakantehi sãlehi samannāgatā\<*<12>*>/ ito cutā tatråpapannā || tāsam evaü hoti || || Yatharåpehi kho mayam ariyakantehi sãlehi sa- mannāgatā tato cutā idhåpapannā ariyasāvako pi tathā- råpehi\<*<13>*>/ ariyakantehi sãlehi samannāgato Ehã ti devānaü santike ti || || 7. Imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannāgatam attamanā\<*<14>*>/ devā sabhāgataü kathentã ti\<*<15>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1. 2 S3 -gatā corrected from -gato. 3 S1 attaünā S3 seems to have attanaü corrected from attānā. 4 S1-3 sabhāgatā. 5 S1 -gato. 6 S1 adds ti. 7 S1-3 -gato. 8 B1 -sāviko. 9 S1-3 yathā- 10 in S1-3 only. 11 missing in S1-3. 12 B1 -gataü. 13 S3 yathā. 14 S1 attanā S3 attanaü (?) corrected from attānā. 15 S1-3 kathenti. >/ #<[page 395]># %% ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sakkesu viharati Kapila- vatthusmiü Nigrodhārāme || || 2. Atha kho Mahānāmo sakko yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || Ekam antaü nisinno kho Mahānāmo sakko Bhagavantam etad avoca || || 3. Kittāvatā nu kho bhante upāsako hotã ti || || Yato kho Mahānāma Buddhaü saraõaü gato hoti || dhammaü saraõaü gato hoti || saīghaü saraõam gato hoti || ettāvatā kho Mahānāma upasako hotã ti || || 4. Kittāvatā\<*<1>*>/ pana bhante upāsako sãlasampanno hotã ti || || Yato kho Mahānāma upāsako pāõātipātā paņivirato hoti || adinnādāna paņivirato hoti || kāmesu micchācārā paņivirato hoti || musāvadā paņivirato hoti || surāmerayamajjapamā- daņņhānā paņivirato\<*<2>*>/ hoti || ettāvatā kho Mahānāma upāsako sãlasampanno hotã ti || || 5. Kittāvatā pana bhante upāsako saddhāsampanno hotã ti || || Idha Mahānāma upāsako saddho hoti saddahati Tathā- gatassa bodhim || Iti pi so Bhagavā || la || satthā devama- nussānam buddho bhagavā ti || || Ettāvatā kho Mahānāma upāsako saddhāsamannāgato hotã ti || || 6. Kittāvatā pana bhante upāsako cāgasampanno hotã ti || || Idha Mahānāma upāsako vigatamalamaccherena cetasā agāram ajjhāvasati muttacāgo payatapāõã vossaggarato yācayogo dānasaüvibhāgarato || ettāvatā kho Mahānāma upāsako cāgasampanno hotã ti || || 7. Kittāvatā pana bhante upāsako pa¤¤āsampanno hotã ti || || Idha Mahānāma upāsako pa¤¤avā hoti udayatthagāmi- niyā pa¤¤āya samannāgato\<*<3>*>/ ariyāya nibbedhikāya sammā- dukkhakkhayagāminiyā || ettāvatā kho Mahānāma upāsako pa¤¤āsampanno hotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert nu kho. 2 S1 paņirato. 3 B1 adds hoti. >/ #<[page 396]># %<396 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave upari pabbate thullaphusitake deve\<*<1>*>/ vassante tam udakaü yathāninnam pavattamānam pabbatakandarapadarasākhā\<*<2>*>/ paripåreti || pabbatakandara- padarasākhā\<*<3>*>/ paripårā kussubbhe\<*<4>*>/ paripåreti || kussubbhā paripårā mahāsobbhe\<*<5>*>/ paripårenti || mahāsobbhā\<*<6>*>/ paripårā kunnadiyo paripårenti || kunnadiyo paripårā mahānadiyo paripårenti || mahānadiyo paripårā mahāsamuddasāgaram paripårenti || || 3. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa yo ca Buddhe aveccappasādo || yo ca dhamme aveccappasādo yo ca saīghe aveccappasādo || yāni ca ariyakāntāni sãlāni || ime dhammā sandamānā pāraü gantvā āsavānaü khayāya saüvattantã ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sakkesu viharati Kapila- vatthusmiü Nigrodhārāme || || 2. Atha kho Bhagavā pubbaõhasamayaü nivāsetvā patta- cãvaram ādāya yena Kāëigodhāya\<*<7>*>/ sākiyāniyā nivesanaü tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || 3. Atha kho Kāëigodhā\<*<7>*>/ sākiyānã yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinnaü\<*<8>*>/ kho Kāligodham sākiyānim\<*<9>*>/ etad avoca || || Catuhi kho Godhe dhammehi samannāgatā ariyasāvikā sotapannā hoti avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā || || Katamehi catuhi || || 4. Idha Godhe ariyasāvikā Buddhe aveccappasādena samannāgatā\<*<10>*>/ hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavāti || Dhamme || Saīghe || || Vi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert su. 2 so S1; after -kandara S3 has padavarasākhā B1 pasākhā. 3 same readings as before, but S3 has padara (not padavara) and S1 adds ya. 4 B1 kusombhe -bhā. 5 B1 -sombhe. 6 S1 -subbhā B1 sombhā. 7 S1-3 -godhāyaü. 8 S1 nisinno S3 nisinnā. 9 B1 -sakyānaü. 10 B1 S1 -gato. >/ #<[page 397]># %% gatamalamaccherena cetasā agāram\<*<1>*>/ ajjhāvasati mutta- cāgā\<*<2>*>/ payatapāõã vossaggaratā yācayogā dānasaüvibhāga- ratā || || Imehi kho Godhe catuhi dhammehi samannāgatā ariyasāvikā sotāpannā hoti avinipātadhammā niyatā sam- bodhiparāyanā ti || || 5. Yānimāni\<*<3>*>/ bhante Bhagavatā cattāri sotāpattiyaīgāni desitāni saüvijjante\<*<4>*>/ te dhammā mayi aha¤ca tesu dham- mesu sandissāmi || ahaü hi bhante Buddhe aveccappasādena samannāgatā || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devama- nussānaü buddho bhagavā ti || || Dhamme || Saīghe || || Yaü\<*<5>*>/ kho pana ki¤ci kule deyyadhammaü sabbaü tam appaņi- vibhattaü sãlavantehi\<*<6>*>/ kalyāõadhammehã ti || || 6. Lābhā te Godhe suladdhan te Godhe sotāpattiphalam tayā Godhe vyākatan ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Sakkesu viharati Kapila- vatthusmiü Nigrodhārāme || || 2. Atha kho Nandiyo sakko yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || Ekam antaü nisinno kho Nandiyo sakko Bhagavantam etad avoca || || 3. Yasseva nu kho bhante ariyasāvakassa cattāri sotā- pattiyaīgāni || sabbena sabbaü sabbathā sabbaü natthi so evaü\<*<7>*>/ nu kho bhante ariyasāvako Pamādavihārã ti vuc- cati || || Yassa kho Nandiya cattāri sotāpattiyaīgāni sabbena sabbam sabbathā sabbaü natthi tam aham Bāhiro puthujjanapakkhe ņhito ti vadāmi || || 4. Api ca Nandiya yathā\<*<8>*>/ ariyasāvako pamādavihārã ceva hoti appamādavihārã ca\<*<9>*>/ taü suõāhi sādhukam\<*<10>*>/ manasi karohi bhāsissāmã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 āgāraü. 2 S1 -cāgaü. 3 B2 yāni kānici. 4 B1 saüvajjante. 5 S1-3 yā. 6 S3 sãlattehi S1 sievaüsantehi. 7 B1 sveva. 8 S1-3 Nandiyassa instead of Nandiyayathā. 9 S1-3 ce. 10 missing in S1-3 till etad avoca. >/ #<[page 398]># %<398 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% Evam bhante ti kho Nandiyo sakko Bhagavato paccas- sosi || || Bhagavā etad avoca || || 5. Katha¤ca Nandiya ariyasāvako pamādavihārã hoti || || Idha Nandiya ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā de- vamanussānam buddo bhagavā ti || || So\<*<1>*>/ tena buddhe aveccappasādena santuņņho na uttariü\<*<2>*>/ vāyamati divā pavivekāya rattim paņisallānāya || tassa evam pamattassa viharato pāmujjaü na hoti || pāmujje asati pãti na hoti || pãtiyā asati passaddhi na hoti || passaddhiyā asati dukkhaü viharati || dukkhino cittaü na samādhiyati || asamāhite citte dhammā na pātubhavanti || dhammānam apātubhāvā Pa- mādavihārã teva\<*<3>*>/ saīkhaü gacchati || || Puna ca paraü Nandiya ariyasāvako Dhamme\<*<4>*>/ || Saīghe || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaü- vattanikehi || || So tehi ariyakantehi sãlehi santuņņho na uttariü\<*<2>*>/ vāyamati divā pavivekāya rattim paņisallāõāya || tassa evam pamattassa viharato pāmujjaü na hoti || pāmujje asati pãti na hoti || pãtiyā asati passaddhi na hoti || passad- dhiyā asati dukkhaü viharati || dukkhino cittaü na samādhiyati || asamahite citte dhammā na {pātubhavanti}\<*<5>*>/ || dhammānam apātubhāvā Pamādavihārã teva\<*<3>*>/ saīkhaü gacchati || || Evaü kho Nandiya ariyasāvako pamādavihārã hoti || || 6. Katha¤ca Nandiya ariyasāvako appamādavihārã hoti || || Idha Nandiya ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || || So tena Buddhe avec- cappasādena asantuņņho uttarim\<*<2>*>/ vāyamati divā pavivekāya rattim paņisallāõāya || tassa evam appamattassa viharato pāmujjam jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati || samāhite citte dhammā pātubhavanti || dhammānam pātubhāvā Appamādavihārã teva saīkhaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add -pe- and omit so. 2 B1 uttari. 3 S1-3 tveva. 4 S1-3 dhamma. 5 instead of dhammā- S1-3 have a stroke and -pe- >/ #<[page 399]># %% gacchati || || Puna ca param Nandiya ariyasāvako Dhamme || Saīghe || || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõ- ķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || So tehi ariyakantehi sãlehi asantuņņho uttariü vāyamati divā\<*<1>*>/ pavivekāya rattim patisallāõāya || tassa evam appamattassa viharato pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passam- bhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati\<*<2>*>/ || samāhite citte dhammā pātubhavanti || dham- mānam pātubhāvā Appamādavihārã teva saīkham gacchati || || Evaü kho Nandiya ariyasāvako appamādavihārã hotã ti || || Pu¤¤ābhisandavaggo catuttho || || Uddānaü || || Abhisandā\<*<3>*>/ tayo vuttā || dve\<*<1>*>/ Devapadāni ca || Sabhāgatam\<*<4>*>/ Mahānāmo\<*<5>*>/ || Vassaü\<*<6>*>/ Kāëã\<*<7>*>/ ca\<*<8>*>/ Nandiyā ti || || ## ## 2. Cattāro me bhikkhave pu¤¤ābhisandā kusalābhisandā sukhassāhārā\<*<9>*>/ || katamo cattāro || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || ayam pathamo pu¤¤ā- bhisando\<*<10>*>/ || || Puna ca param bhikkhave ariyasāvako Dhamme || {Saīghe} || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || ayaü catuttho pu¤¤abhisando kusalābhisando sukhassāhāro || || Ime kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1 samādhiya. 3 S1-3 abhisandena. 4 S3 sabhāgavā. 5 S1 mahānāmaü. 6 S1 vāsã S3 vāsãva. 7 B1 kāëi. 8 S3 va after an erased ca; S1 has candiyāti instead of ca Nano 9 S1-3 -sando -sando -āhāro. 10 this part of number 3 and the preceding word katame cattāro are missing in S1-3; this is evidently a blunder. >/ #<[page 400]># %<400 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% bhikkhave cattāro pu¤¤ābhisandā\<*<1>*>/ kusalābhisandā\<*<1>*>/ suk- hassāhārā\<*<2>*>/ || || 4. Imehi kho bhikkhave\<*<3>*>/ catuhi pu¤¤ābhisandehi kusa- lābhisandehi samannāgatassa ariyasāvakassa na sukaram pu¤¤assa pamāõaü gaõetuü\<*<4>*>/ ettako pu¤¤ābhisando kusa- lābhisando sukhassāhāro ti || atha kho\<*<5>*>/ Asaīkheyyo appa- meyyo mahāpu¤¤akkhandho teva saīkhaü\<*<6>*>/ gacchati || || 5. Seyyathāpi bhikkhave mahāsamudde na sukaram udakassa pamāõaü gaõetuü ettakāni udakāëhakānãti vā\<*<7>*>/ ettakāni udakāëhakasatānãti vā ettakāni udakāëhakasahas- sānã ti vā ettakāni udakāëhakasatasahassānã ti vā\<*<8>*>/ || atha kho Asaīkheyyo appameyyo mahā udakakkhandho teva\<*<9>*>/ saīkham gacchati || || Evam eva kho bhikkhave imehi catuhi pu¤¤ābhisandehi kusalābhisandehi samanāgatassa ariyasāvakassa na sukaram pu¤¤assa pamāõam gaõetum ettako pu¤¤abhisando kusalābhisando sukhassāhāro ti || || Atha kho Asaīkheyyo appameyyo mahāpu¤¤akkhandho teva\<*<9>*>/ saīkhaü\<*<10>*>/ gacchatã ti || || 6. Idam avoca Bhagavā\<*<11>*>/ || || Mahodadhim aparimitam mahāsaraü || bahubheravaü ratnagaõānam\<*<12>*>/ ālayaü || Najjo yathā naragaõasaīghasevitā || puthusavanti\<*<13>*>/ upayanti sāgaraü ||\<*<1>*>/|| Evaü naram annapānavatthadadaü\<*<14>*>/ || seyyānisajjattharaõassa\<*<15>*>/ dāyakaü || pu¤¤assa dhārā upayanti paõķitaü || najjo yathā vārivahā\<*<16>*>/ va sāgaran ti ||\<*<2>*>/|| \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -sando. 2 S1 āhāro 3 missing in S1-3. 4 S1-3 gahetum always. 5 S1-3 omit atha kho. 6 S1-3 saīgahaü. 7 S1-3 omit ettakāni- B1 has udakaëha- always. 8 B1 adds ti. 9 S1-3 tveva. 10 S3 saühaü S1 saīgahaü. 11 S1-3 add -pe- etad avoca satthā. 12 S1-3 ratana- 13 S1 -savantã. 14 S1 annadapānadavatthadaü S3 annadapānavatthadaü. 15 B1 -pacca- instead of sajja. 16 S1-3 vārivahaü. >/ #<[page 401]># %% ## 2. Cattāro me bhikkhave pu¤¤ābhisandā kusalābhisandā sukhassāhārā || katame cattāro\<*<2>*>/ || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti- || Dhamme || Saīghe || || Vigatamala- maccherena cetasā agāram ajjhāvasati || muttacāgo payata- pāõã vossaggarato yācayogo dānasaüvibhāgarato || ayaü catuttho pu¤¤ābhisando sukhassāhāro || || Ime kho bhi- cattāro pu¤¤ā- kusalābhisandā sukhassāhārā || || 4. Imehi kho bhikkhave catuhi- -teva saīkhaü gacchati || || 5. Seyyathāpi bhikkhave yatthimā\<*<3>*>/ mahānadiyo saü- sandanti\<*<4>*>/ samenti || seyyathãdaü Gaīgā Yamunā Aciravatã\<*<5>*>/ Sarabhå Mahã || tattha na sukaram udakassa pamāõaü gaõetuü- -teva saīkham gacchatã ti || || 6. Idam avoca Bhagavā || || Etad avoca satthā\<*<6>*>/ || || Mahodadhim aparimitaü mahāsaraü || bahubheravaü ratnāgaõānam ālayaü\<*<7>*>/ || Najjo yathā naragaõasaīghasevitā || puthusavanti\<*<8>*>/ hi\<*<9>*>/ upayanti sāgaraü ||\<*<1>*>/|| Evaü naram annapānavatthadadaü || seyyānisajjattharaõassa\<*<10>*>/ dāyakaü || pu¤¤assa dhārā upayanti paõķitaü || najjo yathā vārivahā\<*<11>*>/ va sāgaran ti ||\<*<2>*>/|| ## 2. Cattāro me bhi- pu¤¤abhisandā- katame cattāro || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe- -Dhamme || pe [pa] || {Saīghe} || || Pa¤¤avā hoti udayatthagāminiyā pa¤¤āya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In this and the next sutta I give only at large the parts by which they differ from Abhisanda 1. 2 S1-3 omit katame- 3 S1-3 yatthavā. 4 S1-3 sandanti. 5 B1 acãra- 6 these three words in S1-3 only. 7 these two first padas ara not to be found in S1-3. 8 S1-3 savantã. 9 hi required by metre is in S1-3 and in this sutta only. 10 as in the preceding sutta. 11 S1-3 vohaü. >/ #<[page 402]># %<402 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% samannāgato\<*<1>*>/ ariyāya nibbedhikāya sammādukkhakkhaya gāminiyā || ayaü catuttho pu¤¤ābhisando kusalābhisando sukhassāhāro || || Ime\<*<2>*>/ kho bhikkhave cattāro- -sukhassā- hārā || || 4. Imehi kho bhikkhave- -na sukaraü gaõetuü- -maha- pu¤¤akkhandho teva saīkhaü gacchatã ti || || 5. Idam avoca Bhagavā\<*<3>*>/ || || Yo pu¤¤akāmo kusale patiņņhito || bhāveti maggam amatassa pattiyā || so dhammasārādhigamo khaye\<*<4>*>/ rato || na vedhati maccurāja gamissatã ti\<*<5>*>/ || || ## 2. Catuhi bhikkhave dhammehi samannāgato ariyasāvako aķķho mahaddhano mahābhogo mahāyaso\<*<6>*>/ ti vuccati || katamehi katuhi || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || Ari- yakantehi sãlehi samannāgato hoti || akhaõķehi || la [pe] || samādhisaüvattanikehi || || 4. Imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako aķķho mahaddhano mahābhogo mahāyaso\<*<5>*>/ ti vuccatã ti || || ## 2. Catuhi bhikkhave dhammehi- -mahābhogo mahāyāso\<*<6>*>/ ti vuccati || katamehi catuhi || || 3. Idha bhikkhave- -samādhisaüvattanikehi || || 4. Imehi kho bhikkhave- -mahābhogo mahāyaso\<*<7>*>/ ti vuccatã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add hoti. 2 B1 adds hi. 3 S1-3 add -pe- etad avoca satthā. 4 S1-3 kkhaye. 5 B1 maccujarākasmimpinti. 7 So all the MSS.-- The two mahaddhana are identical and ought to differ only by the qualification mahāyaso which occur four times in B1-2, once in S1-3 and ought to belong to either text, but to which? >/ #<[page 403]># %% ## 2. Catuhi bhikkhave dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparayāno\<*<1>*>/ || katamehi catuhi || || 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti\<*<2>*>/ || || Dhamme || Saīghe || || Ariyakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaü- vattanikehi || || 4. Imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sam- bodhiparāyano ti || || ## 1. Kapilavatthu nidānaü\<*<3>*>/ || || 2. Ekam antaü nisinnaü kho Nandiyaü sakkam Bha- gavā etad avoca || || Catuhi kho Nandiya dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti- okatamehi ca- tuhi || || 3. Idha Nandiya ariyasāvako Buddhe- -{saüvattanikehi} || || 4. Imehi kho Nandiya catuhi dhammehi- -niyato sam- bodhiparāyano ti || || ## 1. Kapilavatthu nidānam || || Upasaīkamanaü kātabbaü\<*<4>*>/ || || 2. Ekam antaü nisinnam kho Bhaddiyaü sakkaü- || || 3. Idha Bhaddiya ariyasāvako- || || 4. Imehi kho Bhaddiya catuhi- -sambodhiparāyano ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 adds ti. 2 B1 adds iti pi- -bhagavā ti. 3 S1-3 have Ek- sa- bha- sakkesu vi- kapila- -- atha kho Nandiyo sakko yena bha- tenupa- upasaīkamitvā --pe-- The sutta differs only from the preceding one by the name Nandiya put instead of bhikkhave. 4 So B1-2, S1-3 as in the preceding text with the change of name. >/ #<[page 404]># %<404 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% ## 1. Kapilavatthu nidānam || {upasaīkamanam} kātabbaü\<*<1>*>/ || || 2. Ekam antam nisinnaü kho Mahānāmam- || || 3. Idha Mahānāma ariyasāvako- || || 4. Imehi kho Mahānāma catuhi dhammehi- -sambodhi- parāyano ti\<*<2>*>/ || || ## 2. Cattārimāni bhikkhave sotāpattiyaīgāni || katamāni cattari || || 3. Sappurisasaüsevo saddhammasavanaü yonisomanasi- kāro dhammānudhammapaņipatti || || 4. Imāni kho bhikkhave cattāri sotāpattiyaīgāni || || Sagāthakapu¤¤ābhisandavaggo pa¤camo\<*<3>*>/ || || Tassa\<*<4>*>/ uddānaü || || Abhisandena\<*<5>*>/ tayo vuttā || Duve Mahaddhanena ca\<*<6>*>/ || Bhikkhu\<*<7>*>/ Nandiya\<*<8>*>/ Bhaddhiyam\<*<9>*>/ || Mahānām-Aīgena te dasā ti\<*<10>*>/ || || ## ## 2. Catuhi bhikkhave dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano || katamehi catuhi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1-2; S1-3 as in the preceding text with the change of name. 2 46,47,48,49 differ only by the interlocutor. 3 S1-3 catuttho. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 sayhakena. 6 S1-3 aķķha (S1 aķķa) apare dve instead of duve- 7 S1-3 suddakaü. 8 S1-3 nandikam. 9 S1 bhaddikaü S3 bhaddiü. 10 S1-3 mahānāmena aīgikāni. >/ #<[page 405]># %% 3. Idha bhikkhave ariyasāvako Buddhe aveccappasādena samannāgato hoti || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || Ari- yakantehi sãlehi samannāgato hoti akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattanikehi || || Imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avini- pātadhammo niyato sambodhiparāyano ti || || 4. Idam avoca Bhagavā\<*<1>*>/ || || Yassa saddhā Tathāgate || acaëā\<*<2>*>/ suppatiņņhitā\<*<3>*>/ || sãlaü ca yassa kalyāõaü || ariyakantam pasaüsitaü ||\<*<1>*>/|| Saīghe pasādo yassatthi || ujubhåtaü ca dassanaü || Adaliddo ti tam āhu || amoghaü tassa jãvitaü ||\<*<2>*>/|| Tasmā saddha¤ca sãla¤ca || pasādaü dhammadassanaü || anuyu¤jetha medhāvã\<*<4>*>/ || saram buddhānasāsanan ti ||\<*<3>*>/|| ## 1. \<*<5>*>/ Ekam samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jeta- vane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2. Tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu Sāvatthi- yaü vassaü vuttho Kapilavatthum anuppatto hoti kenacid eva karaõãyena || || 3. Assosum kho Kāpilavatthavā\<*<6>*>/ Sakyā\<*<7>*>/ || a¤¤ataro\<*<8>*>/ bhikkhu Sāvatthiyaü vassaü vutto Kapilavatthum anup- patto ti || || 4. Atha kho Kāpilavatthavā Sakyā yena so bhikkhu tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā tam bhikkhum abhivā- detvā ekam antam nisãdiüsu || || Ekam antam nisinnā kho Kāpilavatthavā\<*<9>*>/ sakyā\<*<7>*>/ tam bhikkhum etad avocuü || || 5. Kacci bhante Bhagavā arogo\<*<10>*>/ ceva\<*<11>*>/ balavā cā ti || || Arogo cāvuso Bhagavā\<*<12>*>/ balavā cā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add -pe- etad avoca satthā. 2 S3 acalaü. 3 S1 -ņhite. 4 S3 medhāvi S1 modhāvã. 5 in B1 only. 6 B1 Kapila- always. 7 S1-3 sakkā. 8 B1 -tara. 9 S1 -vatthuvā. 10 S3 āro- 11 S1-3 ca. 12 S3 Bhagavā āvuso arogo instead of arogo-; S1 omits the phrase. >/ #<[page 406]># %<406 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% Kacci pana bhante Sāriputta-Moggalānā arogā ceva\<*<1>*>/ balavanto cā ti || || Sāriputta-Moggalānā\<*<2>*>/ pi kho avuso arogā\<*<3>*>/ ceva\<*<1>*>/ bala- vanto cā ti || || Kacci pana bhante bhikkhusaīgho arogo ca balavā\<*<4>*>/ cā ti || || Bhikkhusaīgho pi kho āvuso arogo ca balavā cā ti || || 6. Atthi pana te bhante ki¤ci iminā antaravassena Bhagavato sammukhā sutaü sammukhā paņiggahãtan ti || || Sammukhā me tam āvuso Bhagavato sutaü sammukhā paņiggahãtaü || || Appakā te\<*<5>*>/ bhikkhave bhikkhå ye āsa- vānaü khayā anāsavaü cetovimuttiü pa¤¤āvimuttiü diņ- ņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viharanti || atha kho eteva\<*<6>*>/ bahutarā bhikkhå ye pa¤cannam orambhāgiyānaü saüyojanānam\<*<7>*>/ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā asmā\<*<8>*>/ lokā ti || || 7. Aparampi kho me āvuso Bhagavato sammukhā sutaü sammukhā paņiggahãtaü || || Appakā te bhikkhave bhikkhå ye pa¤cannam orambhāgiyānam saüyojanānam\<*<7>*>/ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā asmā lokā || atha kho ete bahutarā bhikkhå ye tiõõam saüyojanānam parikkhayā rāgadosamohānaü tanuttā sakadāgāmino\<*<9>*>/ sakid- eva\<*<10>*>/ imaü lokam āgantvā dukkhassantaü karissantã ti || || 8. Aparam pi kho me āvuso Bhagavato sammukhā sutaü sammukhā patiggahãtaü || || Appakā te bhikkhave bhikkhå ye tiõõaü samyojanānaü parikkhayā rāgadosa- mohānaü tanuttā sakadāgāmino\<*<11>*>/ sakid eva\<*<10>*>/ imaü lokam āgantvā dukkhassantaü karissanti || atha kho eteva bahu- tarā bhikkhå ye tiõõaü saüyojanānam parikkhayā sotā- pannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Bārānasiyaü viharati Isi- patane Migadāye || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 ca. 2 S1 -lāni. 3 S3 ārogā. 4 S1 balava. 5 S3 appakante S1 appaka or appakā te corrected from appakaü te. 6 B1 ete ca. 7 B1 samghoja- 8 S3 tasmā. 9 missing in S1. 10 B1 sakiüdeva. 11 B sikad- >/ #<[page 407]># %% 2. Atha kho Dhammadinno upāsako pa¤cahi upāsaka- satehi saddhiü\<*<1>*>/ yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīka- mitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi\<*<2>*>/ || || Ekam antaü nisinno kho Dhammadinno upāsako Bhaga- vantam etad avoca || || 3. Ovadatu no bhante Bhagavā anusāsatu no bhante Bhagavā yam amhākam assa dãgharattam hitāya sukhāyā ti || || Tasmā ti ha vo\<*<3>*>/ Dhammadinna evaü sikkhitabbaü || || Ye te suttantā Tathāgatabhāsitā gambhãrā gambhãratthā lokuttarā su¤¤atapaņisaüyuttā || te kālena kālam upasam- pajja viharissāmā ti\<*<4>*>/ || || Evaü\<*<5>*>/ hi vo\<*<3>*>/ Dhammadinna sikkhitabban ti || || 4. Na kho netam bhante sukaram amhehi puttasam- bādhasayanam ajjhāvasantehi\<*<6>*>/ kāsikaü\<*<7>*>/ candanam\<*<8>*>/ pacca- nubhontehi mālāgandhavilepanaü dhārayantehi jātaråpara- jataü sādiyantehi || ye te suttantā gambhãrā gambhãratthā lokuttarā su¤¤atapaņisaüyuttā te kālena kālam upasampajja viharituü || || Tesaü no bhante Bhagavā amhākam pa¤casu sikkhāpadesu ņhitānam uttaridhammaü\<*<9>*>/ desetå ti\<*<10>*>/ || || 5. Tasmā ti\<*<11>*>/ ha vo\<*<3>*>/ Dhammadinna evam sikkhitabbaü || Buddhe aveccappasādena samannāgatā bhavissāma\<*<12>*>/ || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam buddho bhagavā ti || Dhamme || {Saīghe} || Ariyakantehi sãlehi saman- nāgata bhavissāma\<*<12>*>/ akhaõķehi || la-pe || samādhisaüvattani- kehã ti || || Evaü hi vo\<*<3>*>/ Dhammadinna sikkhitabban ti || || Yānimāni bhante Bhagavatā cattāri sotāpattiyaīgāni desitāni || saüvijjante te dhammā amhesu maya¤ ca\<*<13>*>/ tesu dhammesu sandissāma\<*<14>*>/ || || 6. Mayaü hi bhante Buddhe aveccappasadena samannā- gatā || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā devamanussānam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 -pe- instead of ekam- 3 B1 te. 4 S3 viharissāma S1 viharissāmi. 5 B1 etaü. 6 S1 ajjho- 7 B1 kāsika. 8 S1 candaüanaü. 9 S1 uttariü- 10 S1 desetuü ti. 11 S1-3 iti instead of tasmāti. 12 S1-3 -gato bhavissāmi. 13 S1-3 mayam bhante. 14 S1 sandissāmi. >/ #<[page 408]># %<408 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% buddho bhagavā ti || Dhamme || Saīghe || pe-[pa] || Ariya- kantehi sãlehi samannāgatā akhaõķehi || la-pe || {samādhi- saüvattanikehã} ti || || 7. Lābhā vo\<*<1>*>/ Dhammadinna suladdhaü vo\<*<1>*>/ Dhamma- dinna sotāpattiphalaü Dhammadinna\<*<2>*>/ vyākatan ti || || ## 1. Ekam samayam Bhagavā Sakkesu viharati Kapila- vatthusmiü Nigrodhārāme || || 2. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhå Bha- gavato cãvarakammaü karonti Niņņhitacãvaro Bhagavā temāsaccayena cārikam pakkamissatã ti || || 3. Assosi kho Mahānāmo sakko Sambahulā kira bhikkhå Bhagavato cãvarakammaü karonti Niņņhitacãvaro Bhagavā temāsaccayena cārikam pakkamissatã ti || || Atha kho Mahānāmo sakko yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaī- kamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi\<*<3>*>/ || ekam antaü nisinno kho Mahānāmo sakko Bhagavantam etad avoca || || 4. Sutam etam bhante Sambahulā kira bhikkhå Bhaga- vato cãvarakammaü karonti Niņņhitacãvaro Bhagavā te- māsaccayena\<*<4>*>/ cārikam\<*<5>*>/ pakkamissatã ti || Na kho te etam\<*<6>*>/ bhante Bhagavato sammukhā sutaü sammukhā paņigga- hãtaü sappa¤¤ena upāsakena sappa¤¤o upāsako ābādhãko dukkhito bāëhagilāno ovaditabbo ti\<*<7>*>/ || || 5. Sappa¤¤ena Mahānama\<*<8>*>/ upāsakena sappa¤¤o upāsako ābādhiko dukkhito bāëhagilāno catuhi assāsaniyehi dham- mehi assāsetabbo || || Assāsatāyasmā\<*<9>*>/ atthāyasmato Buddhe aveccappasādena || Iti pi so Bhagavā || la-pe || satthā deva- manussānaü buddho bhagavā ti || || Assāsatāyasmā\<*<10>*>/ atthā- yasmato Dhamme\<*<11>*>/ Saīghe\<*<11>*>/ || Ariyakantāni sãlāni\<*<12>*>/ akhaõ- ķāni || la-pe || samādhisaüvattanikānã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 te. 2 B1 tumhehi. 3 S1 omits ekam- 4 S1 -pe- 5 S1-3 cārikā. 6 B1 netaü instead of te etaü. 7 S3 omit ti. 8 missing in S1-3.9 S3 assāsatā- corrected from assāsati(?). 10 S1-3 assāsatu āyasmā. 11 almost complete in S1-3. 12 missing in S1. >/ #<[page 409]># %% 6. Sappa¤¤ena Mahānāma upāsakena sappa¤¤o upāsako ābādhiko dukkhito bāëhagilāno imehi catuhi assāsaniyehi dhammehi assāsetvā evam assa vacanãyo || || 7. Atthāyasmato mātāpitusu apekhā ti || so ce evaü va- deyya Atthi me mātāpitusu apekhā ti so evam assa vaca- nãyo || âyasmā pi\<*<1>*>/ kho māriso maraõadhammo\<*<2>*>/ || sace pāyasmā\<*<3>*>/ mātāpitusu apekhaü karissati marissateva || no ce pāyasmā\<*<4>*>/ mātāpitusu apekhaü karissati marissateva\<*<5>*>/ || sādhāyasmā\<*<6>*>/ yā te\<*<7>*>/ mātāpitusu apekhā tam pajahāti\<*<8>*>/ || || 8. So ce evam vadeyya\<*<9>*>/ || Yā\<*<10>*>/ me mātāpitusu apekhā sā pahãnā ti || so evam assa vacanãyo || Atthi panāyasmato puttadāresu apekhā ti || || Sa ce evaü vadeyya Atthi me puttadāresu apekhā ti || so evam assa vacanãyo || âyasmā kho māriso maraõadhammo sace pāyasmā puttadāresu apekham karissati marissateva\<*<11>*>/ || no ce pāyasmā puttadā- resu apekhaü karissati marissateva || sādhāyasmā\<*<12>*>/ yā te\<*<7>*>/ puttadāresu apekhā tam pajahā ti || || 9. So ce evaü vadeyya || Yā me puttadāresu apekhā sā pahãnā ti || so evam assa vacanãyo || Atthi panāyasmato mānussakesu\<*<13>*>/ pa¤casu kāmaguõesu apekhā ti || || So ce evaü vadeyya || Atthi me mānussakesu pa¤casu kāmagunesu apekhā ti || so evam assa vacanãyo || Mānussakehi\<*<14>*>/ kho āvuso kāmehi\<*<15>*>/ dibbā\<*<16>*>/ kāmā abhikkantatarā ca paõita- tarā ca || sādhāyasmā\<*<17>*>/ mānussakehi kāmehi cittaü vuņņhā- petvā catummahārājikesu devesu cittam adhimocehã ti || || 10. So ce\<*<10>*>/ evaü vadeyya || Mānussakehi kāmehi cittaü vuņņhitaü cātummahārājikesu\<*<18>*>/ devesu cittaü adhimoci- tanti\<*<19>*>/ || so evam assa vacanãyo || Cātummahārājikehi kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1. 2 S1 -dhamme. 3 B1 vāyasmā. 4 S1 pāyasmato B1 pāyasmā. 5 S3 marissati tevā. 6 So B1 S1 sacāyasmā S3 cāyasmā. 7 S1 yāto S3 yato instead of yā te. 8 S1-3 pajahati. 9 S1-3 vadeyyā. 10 missing in S1-3. 11 S1 marissata S3 marissati. 12 S1-3 socāyasmā. 13 B1 mānusa- always. 14 S3 mānusakesuhi. 15 S1-3 kāmesu. 16 S1-3 dibba. 17 S1-3 yācāyasmā. 18 S1-3 -rājika- 19 S1 adhicittanti. >/ #<[page 410]># %<410 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% āvuso devehi Tāvatiüsā devā abhikkantatarā ca paõitatarā ca || sādhāyasmā\<*<1>*>/ cātummahārājikehi cātummahārājikehi devehi cittaü vuņņhāpetvā Tāvatiüsesu devesu cittam adhimocehã ti || || 11--16. So ce evaü vadeyya || Cātummahārājikehi me devehi\<*<2>*>/ cittaü vuņņhitaü Tāvatiüsesu devesu cittam adhi- mocitan ti\<*<3>*>/ || so evam assa vacanãyo || Tāvatiüsehi\<*<4>*>/ kho avuso devehi pi\<*<5>*>/ Yāmā devā Tusitā devā Nimmānarati- devā\<*<6>*>/ Paranimmitavasavattino\<*<7>*>/ devā\<*<8>*>/ || || 17. Parinimmitavasavattãhi kho āvuso devehi Brahma- loko abhikkantataro ca paõitataro ca || sādhāyasmā\<*<9>*>/ Pari- nimittavasavattãhi devehi cittaü vuņņhāpetvā Brahmaloke cittam adhimocehã ti || || 18. So ce\<*<10>*>/ evaü vadeyya || Paranimmitavasavattãhi me\<*<11>*>/ devehi cittaü vuņņhitam\<*<12>*>/ Brahmaloke cittam adhimoci- tan ti || so evam assa vacanãyo || Brahmaloko pi kho āvuso anicco adhuvo sakkāya pariyāpanno || sādhāyasmā\<*<13>*>/ Brah- malokā\<*<14>*>/ cittaü vuņņhāpetvā sakkāya\<*<15>*>/ nirodhe cittam upasaüharāhã ti\<*<16>*>/ || || 19. So ce evam vadeyya || Brahmalokā me cittaü vuņņhi- taü sakkāya nirodhe cittam\<*<17>*>/ upasaüharāmãti\<*<18>*>/ || evaü vuttassa\<*<19>*>/ kho Mahānāma upāsakassa āsavā\<*<20>*>/ vimutta- cittena bhikkhunā na ki¤ci nānākaraõaü vadāmi yad idam vimuttiyā vimuttinti\<*<21>*>/ || || ## 2. Cattāro me bhikkhave dhammā bhāvitā bahulãkatā sotāpattiphalasacchikiriyāya saüvattanti || katame cattāro || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sā (S3 sa) cāyasmā. 2 S1-3 omit me devehi. 3 S1 adhimocittanti the second t being erased in S3. 4 S1 tāvatiüse. 5 missing in S1-3. 6 S1-3 -ratã- 7 S1-3 -vasavattã. 8 S1-3 are complete about each devaclass. 9 S1-3 sācāyasmā. 10 missing in S3. 11 S1 kho S3 nothing. 12 S1 inserts here brahmaloke cittaü vuņņhitaü. 13 S1 sācā- S3 sacā. 14 S1-3 -loke. 15 S1 sakkāsa. 16 S1-3 upasaüharati. 17 S1 has only cito 18 S1-3 upasaühatanti. 19 B1 -vimuttacittassa. 20 S1-3 vassasata. 21 S1-3 vimuttiyaü vimuttan ti. >/ #<[page 411]># %% 3. Sappurisasaüsevo saddhammasavanaü yonisomana- sikāro dhammānudhammapaņipatti || || 4. Ime kho bhikkhave cattāro dhammā bhāvitā bahulã- katā sotāpattiphalasacchikiriyāya saüvattantã ti || || ## 2. Cattāro me bhikkhave dhammā bhāvitā bahulãkatā sakadāgāmiphalasacchikiriyāya saüvattanti\<*<1>*>/ || || ## 2. Anāgāmiphalasacchikiriyāya saüvattanti || || ## 2. Arahattaphalasacchikiriyāya saüvattantã ti || || ## 2. Pa¤¤āpaņilābhāya saüvattantã ti || || ## 2. Pa¤¤āvuddhiyā saüvattantã ti || || ## 2. Pa¤¤āvepullāya saüvattantã ti || || Sappa¤¤avaggo chaņņho\<*<2>*>/ || || Sagāthakam Vassavutthaü\<*<3>*>/ Dhammaninnanti Gilāyanaü Caturo phalā Paņilābho Vuddhi\<*<4>*>/ Vepullatāya cā ti\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This and the following texts are more, or less complete in S1-3. 2 put by S1-3 after the uddāna and preceded by sotāpattisaüyuttassa. 3 S3 vassaüvuttha. 4 S1 vuddhã. 5 This uddāna is to be found in the Singhalese MSS. only. >/ #<[page 412]># %<412 Sotāpatti-Saüyuttam LV.>% ## ## 4. Mahāpa¤¤attāya\<*<1>*>/ saüvattantã ti || || ## 4. Puthupa¤¤attāya saüvattantã ti || || Vitthāretabbaü\<*<2>*>/ || || ## 4. Vipulapa¤¤attāya saüvattantã ti\<*<3>*>/ || || ## 4. Gambhãrapa¤¤attāya saüvattantã ti\<*<3>*>/ || || ## 4. Appamattapa¤¤attāya\<*<4>*>/ saüvattantã ti\<*<5>*>/ || || ## 4. Bhåripa¤¤attāya saüvattantã ti\<*<3>*>/ || || ## 4. Pa¤¤ābahullāya saüvattantã ti\<*<5>*>/ || || ## 4. Sãghapa¤¤attāya\<*<6>*>/ saüvattanti || || ## 4. Bahulapa¤¤attāya\<*<7>*>/ saüvattantã ti\<*<5>*>/ || || ## 4. Hāsapa¤¤attāya\<*<8>*>/ saüvattantã ti\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 pa¤¤atāya always. 2 in S1-3 only. 3 S1 -vattanti S3 vattantã. 4 S1-3 asamatta- 5 S1 samvattanti. 6 B1-2 saīgha- S1 (further on) dãgha. 7 B1 (and S1-3 further on) lahu. 8 S1-3 hāsu- >/ #<[page 413]># %% ## 4. Javanapa¤¤attāya saüvattantã ti\<*<1>*>/ || || ## 4. Tikkhapa¤¤attāya saüvattantã ti\<*<2>*>/ || || ## 2. Nibbedhikāya saüvattanti || katame cattāro || || 3. Sappurisaüsevo saddhammasavanaü yonisomanasi- kāro dhammānudhammapatipatti\<*<3>*>/ || || 4. Ime kho bhikkhave cattāro dhammā bhāvitā bahulã- katā\<*<4>*>/ nibbedhikapa¤¤attāya saüvattantã ti || || Mahā-Puthu-Vipula-Gambhãram-Asamata-Bhåri-Bāhula- Sãgha-Lahu-Hāsu-Javana-Tikkha-Vibbedhikāya cā ti\<*<5>*>/ || || Sotāpattisaüyuttassa Mahāpa¤¤āvaggo sattamo\<*<6>*>/ || || Sotāpatisaüyuttaü ekādasamaü\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -saüvattanti. 2 S1 -saüvattanti. 3 missing in S1. 4 here S1-3 have -pe- and rehearse all the afore said terms: puthu-pa¤¤attāya samvattanti javana- gambhãra asamatta- bhåri- pa¤¤ā- bāhula- dãgha- (in S1 instead of sãgha) lahu- hāsu- javana- nibbeddhikapa¤¤attāya saüvattanti. 5 this uddāna is to be found in S1-3 only. 6 this mention in S1-3 only. 7 So B1; S1-3 have samattaü instead of ekādasamaü. >/ #<[page 414]># %<414>% ## ## ## 1. Sāvatthi || la\<*<1>*>/ || || 2. Samādhim bhikkhave bhāvetha || || Samāhito bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānāti || || Ki¤ca yathābhåtam pa- jānāti || || 3. Idam dukkhan ti pajānāti || ayaü dukkhasamudayo ti yathābhåtam pa- || ayam dukkhanirodho ti yathābhåtam pa- || ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānāti || || 4. Samādhim bhikkhave bhāvetha samāhito bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānāti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhanti yogo karaõãyo || Ayaü dukkhasamudayo ti yogo karanãyo || Ayam dukkhanirodho ti yogo karaõãyo || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo || || ## 2. Paņisallāõe\<*<2>*>/ bhikkhave yogam āpajjatha || paņisallãno\<*<3>*>/ bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānāti || Ki¤ca yathā- bhåtam pajānāti || || 3. Idaü dukkhan ti yathābhåtam\<*<4>*>/ pajānāti || ayam duk- khasamudayo ti yathābhåtam\<*<4>*>/ || pe || ayaü dukkhanirodha- gāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1; complete in S1-3. 2 S1-3 -õo. 3 S1-3 -sallāõo always. 4 missing in S1-3. >/ #<[page 415]># %% 4. Paņisallāõe bhikkhave yogam āpajjatha || paņisallãno bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānāti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānam kulaputtā sammāagārasmā anagāriyam pabbajiüsu || sabbe te catun- nam ariyasaccānaü yathābhåtam abhisamayāya || || 3. Ye pi hi keci bhikkhave anāgatam addhānam kula- puttā sammāagārasmā\<*<1>*>/ anagāriyam pabbajjissanti || sabbe te catunnam ariyasaccānaü yathābhåtam abhisama- yāya || || 4. Ye pi hi keci bhikkhave etarahi kulaputtā sammā- agārasmā anagāriyam pabbajjanti || sabbe te catunnam ariyasaccānaü yathābhåtam abhisamayāya || Katamesaü catunnam || || 5. Dukkhassa ariyasaccassa || Dukkhasamudayassa ari- yasaccassa || dukkhanirodhassa ariyasaccassa || dukkhaniro- dhagāminiyā paņipadāya ariyasaccassa || || 6. Ye\<*<2>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānaü kulaputtā sammāagārasmā anagāriyam pabbajiüsu || pabbajissanti || pabbajanti || sabbe te imesaü yeva catunnam ariyasaccā- nam yathābhåtam abhisamayāya || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhanti\<*<3>*>/ || pe || yogo karaõãyo || Ayaü dukkhaniro- dhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Ye\<*<2>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānaü kulaputtā sammāagārasmā anagāriyam pabbajitā yathābhåtam abhi- samesuü || sabbe te cattāri ariyasaccāni yathābhåtam a- bhisamesuü || || 3. Ye pi\<*<4>*>/ hi keci bhikkhave anāgatam addhānaü kula- puttā sammāagārasmā\<*<5>*>/ anagāriyam pabbajitā yathābhå- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit sammā. 2 B1 adds pi. 3 S1 vuccati. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 omit sammā. >/ #<[page 416]># %<416 Sacca-Samyuttam LVI.>% taü\<*<1>*>/ abhisamessanti || sabbe te ariyasaccāni yathābhåtam abhisamessanti || || 4. Ye pi\<*<2>*>/ hi keci bhikkhave etarahi kulaputtā sammā- agārasmā\<*<3>*>/ anagāriyam pabbajitā yathābhåtam abhisamen- ti\<*<4>*>/ || sabbe te\<*<5>*>/ cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisam- enti\<*<6>*>/ || Katame cattāri || || 5. Dukkham ariyasaccam || pe || dukkhanirodhagāminã patipadā ariyasaccaü || || 6. Ye\<*<7>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānam kulaputtā sammāagārasmā anagāriyam pabbajitā yathābhåtam abhi- samesuü || abhisamessanti || abhisamenti || sabbe te imāni cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisamenti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Ye\<*<7>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānam samaõā vā brāhmaõā vā yathābhåtam abhisambujjhiüsu\<*<8>*>/ || sabbe te cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisambujjhissanti || || 3. Ye- -anāgatam addhānam- -abhisambujjhissanti\<*<9>*>/ || || 4. Ye pi\<*<10>*>/ hi keci bhikkhave etarahi samaõā vā brāhmaõā vā yathābhåtam abhisambujjhanti\<*<11>*>/ sabbe te cattāri ariya- saccāni yathābhåtam abhisambujjhanti\<*<11>*>/ || || Katamāni cat- tāri || || Dukkham ariyasaccam || la\<*<12>*>/ || dukkhanirodhagāminã patipadā ariyasaccaü || || 5. Ye pi hi keci bhikkhave atãtam addhānam samaõā vā brāhmaõā va yathābhåtam abhisambujjhiüsu || abhi- sambujjhissanti abhisambujjhanti || sabbe te imāni cattāri \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 yathā omitting bhåtaü. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 omit sammā. 4 S1-3 have --pe-- instead of yathā- 5 S1 sate instead of sabbe te. 6 S1 -samessanti. 7 B1 adds pi. 8 B1 -sambojjh- always; the end of this number in B1 only. 9 complete in B1 missing in S1-3. 10 missing in S1-3. 11 B1 abhisambojjhanti. 12 S1-3 have sabbe te imāni cattāri ariyasaccāni--ayaü instead of katamāni- >/ #<[page 417]># %% ariyasaccāni yathābhåtam abhisambujjhanti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayaü dukkhanirodhayāminã patipadā ti yogo karaõãyo || || ## 2. Ye\<*<1>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānaü samaõā vā brāhmaõā vā yathābhåtam abhisambuddham pakāsesuü || sabbe te cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisambud- dham pakāsesuü || || 3. Ye pi\<*<2>*>/ hi keci bhikkhave anāgatam addhānaü sa- maõā vā brāhmaõā vā yathābhåtam abhisambuddham pa- kāsessanti sabbe te cattāri\<*<3>*>/ ariyasaccāni\<*<4>*>/ yathābhåtam abhisambuddham pakāsessanti || || 4. Ye hi keci bhi- etarahi samaõā vā brāhmaõā vā ya- thābhåtam abhisambuddham pakāsenti || sabbe te cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisambuddham pakāsenti || Katamāni cattāri || || Dukkham ariyasaccaü || la || Dukkha- nirodhagāminã patipadā ariyasaccaü || || 5. Ye pi\<*<2>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānam samaõā vā brāhmaõā vā yathābhåtam abhisambuddham pakāse- suü\<*<5>*>/ || pakāsessanti || pakāsenti || sabbe te imāni cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisambuddham pakāsenti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo karanãyo || la-[pe] || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || ## 2. Mā\<*<6>*>/ bhikkhave pāpake akusale vitakke\<*<7>*>/ vitakkeyyā- tha\<*<8>*>/ || {seyyathãdaü} kāmavitakkaü vyāpādavitakkam vihiü- sāvitakkaü || || Taü kissa hetu || || 3. Nete bhikkhave vitakkā atthasaühitā\<*<9>*>/ nādibrahma- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 adds pi. 2 missing in S1-3. 3 missing in S1-3. 4 here S1-3 have -pe- omitting the sequel and number 4. 5 S1-3 insert -pe- 6 missing in S1. 7 missing in S1-3. 8 S1-3 vitakketha. 9 S1 te he bhi- vi- anatthasaühitā. >/ #<[page 418]># %<418 Sacca-Saüyuttam LVI.>% cariyakā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upa- samāya na abhi¤¤āya na sambodhāya\<*<1>*>/ na nibbānāya saü- vattantã ti || || 4. Vitakkentā\<*<2>*>/ ca kho tumhe bhikkhave Idaü dukkhan ti vitakkeyyātha || [pe] || ayaü dukkhanirodho ti vitakkey- yātha || ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti vitakkey- yātha || || Taü kissa hetu || || 5. Ete bhikkhave vitakkā atthasaühitā ete brahmacari- yakā ete ādibrahmacariyakā ete nibbidāya virāgāya niro- dhāyā upasamāya abhi¤¤āya\<*<3>*>/ sambodhāya\<*<4>*>/ nibbānāya saüvattanti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã pati- padā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Mā bhikkhave pāpakam akusalaü cittaü cinteyyā- tha\<*<5>*>/ || Sassato loko ti vā Asassato loko ti vā || || Antavā loko ti vā Anantavā loko ti vā || || Taü jãvaü taü sarãran ti vā || A¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãran ti vā || || Hoti Tathā- gato parammaraõā ti vā || Na hoti Tathāgato parammara- õā ti\<*<6>*>/ vā || Hoti ca na ca hoti Tathāgato parammaraõā ti vā || Neva hoti na na hoti Tathāgato parammaraõā ti vā || || Taü kissa hetu || || 3. Nesā bhikkhave cintā atthasaühitā nādibrahmacari- yikā\<*<7>*>/ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasa- māya na abhi¤¤aya na sambodhāya\<*<8>*>/ na nibbānāya saü- vattanti || || 4. Cintentā ca\<*<9>*>/ kho tumhe bhikkhave Idaü dukkhanti cinteyyātha || pe || Ayam dukkhanirodhāgāminã patipadā ti cinteyyātha || || Taü kissa hetu || || 5. Esā bhikkhave cintā atthasa¤hitā esā ādibrahmacari- yikā\<*<7>*>/ esā nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhi¤- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit na sam- 2 B1 vitakkantā. 3 missing in S1-3. 4 S1-3 abhisambodhāya. 5 S1-3 cintetha. 6 S1-3 omit ti. 7 B1-2 -cariyakā. 8 missing in S3. 9 missing in B1. >/ #<[page 419]># %% ¤āya sambodhāya nibbānaya\<*<1>*>/ saüvattati || || Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti || yogo karaõãyo ti || || ## 2. Mā bhikkhave viggāhikakathaü katheyyātha\<*<2>*>/ || Na tvam imaü dhammavinayam ājānāsi || aham imaü\<*<3>*>/ dham- mavinayam ājānāmi || kiü tvam imaü dhammavinayam ājā- nissasi\<*<4>*>/ || || Micchāpaņipanno tvam asi || aham asmi\<*<5>*>/ sammā- paņipanno || || Pure vacanãyam pacchā avaca pacchā vacanã- yam pure avaca || || Sahitam me asahitan te || || âciõõan\<*<6>*>/ te viparāvattaü || || âropito te vādo || cara\<*<7>*>/ vādappamokkhāya Niggahãto si nibbeņhehi\<*<8>*>/ sace pahosã ti || || Taü kissa hetu || || 3. Nesā bhikkhave kathā atthasaühitā nādibrahmacari- yikā\<*<9>*>/ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamā- ya na abhi¤¤āya na sambodhāya na nibbānāya saüvat- tati || || 4. Kathentā ca kho tumhe bhikkhave Idaü dukkhan ti katheyyātha || pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti katheyyātha || || Taü kissa hetu || || 5. Esā hi bhikkhave kathā || pa || yogo karaõãyo ti || || ## 2. Mā bhikkhave anekavihitaü tiracchānakatham ka- theyyātha\<*<10>*>/ || seyyathãdaü || Rājakathaü || corakathaü || ma- hāmattakathaü || senākathaü || bhayakathaü || suddhaka- thaü || annakathaü || pānakatham || vatthakathaü || sayana- kathaü || mālākathaü\<*<11>*>/ || gandha- || ¤āti- || yāna- || gāmā- || nigama- || nagara- || janapada- || itthi- || purisa-\<*<12>*>/ || surā-\<*<13>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 nibbāya. 2 S1-3 viggāhika (S1 viggāhi-) kathā kathetha. 3 S1 omits imaü, S3 all the phrase. 4 S1-3 ajā- 5 B1 asmiü and inserts aham asi after tvam asi. 6 B1 adhiciõõan. 7 S1 capara. 8 B1 nibbedhehi vā. 9 S1 -cariyikā. 10 S1-3 kathetha. 11 S1 māëā- 12 S1-3 omits purisa- 13 S3 sura- >/ #<[page 420]># %<420 Sacca-Saüyuttam LVI.>% visikhā- || kumbhaņņhāna- || pubbapeta-\<*<1>*>/ || nānatta- || lokak- khāyikaü samuddakkhāyikam || itibhavābhavakathaü iti vā || || Taü kissa hetu || || 3. Nesā bhikkhave kathā atthasaühitā nādibrahmacari- yikā\<*<2>*>/ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasam- āya na abhi¤¤āya na sambodhāya na nibbānāya\<*<3>*>/ saüvat- tati || || 4. Kathentā ca kho tumhe bhikkhave Idaü dukkhan ti katheyyātha || Ayam dukkhasamudayo ti || katheyyātha || Ayaü dukkhanirodho\<*<4>*>/ ti katheyyātha || Ayam dukkhanirodhagā- minã patipadā ti katheyyātha || || Taü kissa hetu\<*<5>*>/ || || 5. Esā bhikkhave kathā atthasaühitā esā ādibrahmacari- yikā\<*<2>*>/ esā nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhi¤- ¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || Tasmāti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-[pe] || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || Samādhivaggo pathamo\<*<6>*>/ || || Tassuddānaü\<*<7>*>/ || || Samādhi Paņisallāõa\<*<8>*>/ || Kulaputtā\<*<9>*>/ apare duve\<*<10>*>/ || || Samaõabrāhmaõā\<*<11>*>/ Vitakkā\<*<12>*>/ || Cintā\<*<13>*>/ Viggāhikā Kathā ti\<*<14>*>/ || || ## DHAMMACAKKAPAVATTANA-VAGGO DUTIYO. ## 1. Evam me sutaü\<*<15>*>/ ekaü samayam Bhagavā Bārāõa- siyaü viharati Isipatane Migadāye || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -petha- S1 has only -pe- 2 B1-2 -cariyakā. 3 S1 inserts na. 4 S1 nirodho. 5 S1-3 omit taü- 6 S1-3 paņhamo vaggo samatto. 7 S1-3 uddānam. 8 S1-3 -sallāõā. 9 S3 -putto. 10 S1-3 dve. 11 S1-3 samaõā omitting brāhmaõā. 12 S1-3 add ca. 13 S1-3 citta. 14 S1-3 kathenacāri. 15 this phrase in S1-3 only. >/ #<[page 421]># %% 2. Tatra kho Bhagavā pa¤cavaggiye bhikkhå āmantesi || || Dve me bhikkhave antā pabbajitena na sevittabbā || Ka- tame dve || || 3. Yo cāyaü kāmesu kāmesu khallikānuyogo hãno gam- mo puthujjanãko\<*<1>*>/ anariyo anatthasaühito || yo cāyam atta- kilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaühito || || Ete te bhikkhave ubho ante anupakamma majjhimā paņipadā Ta- thāgatena abhisambuddhā cakkhukaraõã ¤āõakaraõã upa- samāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || 4. Katamā ca sā bhikkhave majjhimā paņipadā Tathā- gatena abhisambuddhā cakkhukaraõã ¤āõakaraõã upasam- āya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi sammāsaīkappo sammāvācā sammākammanto sammāājãvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi || || Ayam kho sā bhikkhave majjhimā paņipadā Tathāgatena abhisambuddhā cakkhu- ¤aõa- karaõã upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || 5. Idaü kho pana bhikkhave dukkham ariyasaccaü || || Jāti pi dukkhā jarā pi dukkhā vyādhi pi dukkhā mara- õam pi dukkhaü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā pi dukkhā\<*<2>*>/ || appiyehi sampayogo dukkho piyehi vippayogo dukkho || yam picchaü na labhati\<*<3>*>/ tam pi dukkhaü || saü- khittena pa¤cupādānakkhandhā pi\<*<4>*>/ dukkhā || || 6. Idam kho pana\<*<5>*>/ bhikkhave dukkhasamudayam ariya- saccaü\<*<6>*>/ || || Yāyaü taõhā ponobbhavikā nandã rāgasahaga- tā tatra tatrābhinandinã || seyyathãdaü || || Kāmataõhā bha- vataõhā vibhavataõhā || || 7. Idaü kho\<*<7>*>/ pana bhikkhave\<*<8>*>/ dukkhanirodham ariya- saccaü || || Yo tassā yeva taõhāya asesavirāganirodho cāgo paņinissaggo mutti anālayo || || 8. Idaü kho pana bhikkhave dukkhanirodhagāminã pa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 pothuj- -- the text of B2, after a long interruption, reappears here at thuj- with the sheet dhāh. 2 S1-3 B2 omit soka- 3 B1 labbhati. 4 in B1-2 only. 5 B1 puts pana before kho. 6 B2 saccaü without ariya. 7 B1 vo. 8 S1 inserts here dukkhaü ariyasaccaü. >/ #<[page 422]># %<422 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ņipadā ariyasaccam || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyyathãdaü || sammādiņņhi || la-pe || sammāsamādhi || || 9. Idaü dukkham ariyasaccan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkham ariyasaccam pari¤¤eyyan ti me bhikkhave pubbe || la\<*<1>*>/ || pari¤¤ātan ti me bhikkhave pubbe ananussu- tesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 10. Idaü dukkhasamudayaü ariyasaccan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkhasamudayam\<*<2>*>/ ariyasaccam\<*<3>*>/ pahā- tabban ti me bhikkhave pubbe || la-pe || pahãnan ti me bhik- khave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 11. Idaü dukkhanirodham ariyasaccan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkhanirodham ariyasaccaü sacchi- kātabban ti me bhikkhave pubbe || la-pe || sacchikatan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 12. Idaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi ālo- ko udapādi || || Tam kho panidaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccam bhāvetabban ti me bhikkhave || pa\<*<4>*>/ || bhāvitan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || 13. Yāva kãva¤ca me bhikkhave imesu catusu ariyasac- cesu evaü tiparivaņņaü dvādasākāraü yathābhåtaü ¤ā- õaķassanaü na suvisuddham\<*<5>*>/ ahosi || neva tāvāham\<*<6>*>/ bhik- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ananussutem- -āloko udapādi. 2 S1 B2 -samudaya. 3 S1 -saccanti B2 saccaü omitting ariya. 4 S1-3 have pubbe ananussutesu- -āloko udapādi. 5 B1-2 visuddhaü. 6 B1 tāhaü. >/ #<[page 423]># %% khave sadevake loke samārake sabrahmake sassamaõa- brāhmaõiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraü sammā- sambodhim abhisambuddho ti\<*<1>*>/ pacca¤¤āsiü || || 14. Yato ca kho me bhikkhave imesu catusu ariyasac- cesu evaü tiparivaņņam dvādasākāraü yathābhåtam ¤ā- õadassanaü suvisuddham ahosi || athāham bhikkhave sade- vake loke samārake sabrahmake sassamaõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanussāya anuttaram sammāsambodhim a- bhisambuddho ti\<*<2>*>/ pacca¤¤āsiü || ¤āõa¤ca pana me dassa- nam udapādi Akuppā me cetovimutti\<*<3>*>/ ayam antimā jāti natthidāni punabbhavo ti || || 15. Idam avoca Bhagavā || attamanā pa¤cavaggiyā bhik- khå Bhagavato bhāsitam abhinanduü || imasmiü ca pana veyyākaraõasmim bha¤¤amāne āyasmato\<*<4>*>/ Koõķa¤¤assa\<*<5>*>/ virajaü vãtamalaü dhammacakkhum udapādi || yaü ki¤ci samudayadhammaü\<*<6>*>/ sabban taü nirodhadhamman ti || || 16. Evam\<*<7>*>/ pavattite ca pana Bhagavatā dhammacakke Bhummā devā saddam anussāvesuü || || Etam Bhagavatā Bārāõasiyam Isipatane Migadāye anuttaraü dhammacak- kam pavattitaü appativattiyaü samaõena vā brāhmaõena vā devena vā Mārena vā Brahmunā vā kenaci vā lokas- min ti || || 17. Bhummānaü devānaü saddaü sutvā Cātummahārā- jikā devā saddam anussāvesuü || || Etam Bhagavatā Bārā- õasiyam Isipatane Migadāye anuttaraü dhammacakkam pavattitam appativattiyaü samaõena vā brāhmaõena vā devena vā Mārena vā Brahmuõā vā kenaci vā lokasmin ti || || 18. Cātummahārājikānaü devānaü saddaü sutvā Tāva- ņiüsā devā\<*<8>*>/ Yāmā devā Tusitā devā Nimmānaratã devā Paranimmittavasavattino\<*<9>*>/ devā Brahmakāyikā devā sad- dam anussāvesuü || || Etam Bhagavatā Bārāõasiyaü Isipa- tane Migadāye anuttaraü dhammacakkam pavattitaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit ti. 2 S3 omit ti. 3 B1 vimutti without ceto. 4 B1 āyasmāto. 5 B1 koõķassa. 6 B1 samudayaü- 7 in B1-2 only. 8 S1-3 insert saddam anusāvesuü -pe- 9 B1 -vattã. >/ #<[page 424]># %<424 Sacca-Saüyuttam LVI.>% appativattiyaü samaõena vā brāhmaõena vā devena vā Mārena vā Brahmunā vā kenaci vā lokasmin ti || || 19. Iti ha tena khaõena tena layena\<*<1>*>/ tena muhuttena yāva Brahmalokā saddo abbhuggacchi\<*<2>*>/ || aya¤ ca dasasa- hassã lokadhātu\<*<3>*>/ saükampi sampakampi sampavedhi || ap- pamāõo ca uëāro obhāso loke pātur ahosi atikkamma de- vānaü devānubhāvan ti || || 20. Atha kho Bhagavā udānam udānesi || || A¤¤āsi vata bho {Koõķa¤¤o} a¤¤āsi vata bho Koõķa¤¤o ti || || Iti hidam āyasmato Koõķa¤¤assa A¤¤āta-Koõķa¤¤o\<*<4>*>/ tveva\<*<5>*>/ nāmam ahosã ti || || ## 2. Idaü dukkham ariyasaccan ti bhikkhave tathāgatānam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkham ariyasaccam pari¤¤eyyan ti bhikkhave tathāgatānam pubbe || la-pe || pari¤¤ātan ti bhik- khave tathāgatānam pubbe ananussutesu dhammesu cak- khum udapādi || pe || āloko udapādi || || 3. Idaü dukkhasamudayam ariyasaccan ti bhikkhave ta- thāgatānam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum uda- pādi || pe || āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkha- samudayam ariyasaccam pahātabban ti bhikkhave tathā- gatānam pubbe || la\<*<6>*>/ || pahãnan ti bhikkhave tathāgatānam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 4. Idaü dukkhanirodham ariyasaccan ti bhikkhave Ta- thāgatanam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum uda- pādi || pe || āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkhani- rodham ariyasaccam sacchikātabban ti tathāgatānam pubbe\<*<7>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit tenalayena. 2 B1 abbhugacchi S1-3 abbhugga¤chi B2 abbhuggachati. 3 S1 dasahassã- B1-2 -sahassi- 4 B1-2 a¤¤ata-koõķa¤¤o S1-3 a¤¤ākoõķa¤¤o (S3 -¤¤a). 5 B1-2 teva. 6 S1-3 ananu- dhammesu -pe-. 7 S1-3 omit tathāgatānam- >/ #<[page 425]># %% la-pe || sacchikatan ti bhikkhave tathāgatānam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || pe || āloko udapādi || || 5. Idaü\<*<1>*>/ dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccan ti bhikkhave tathāgatānam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi || || Taü kho panidaü dukkhaniro- dhagāminã paņipadā ariyasaccam bhāvetabban ti bhikkhave tathāgatānam pubbe || la-pe || bhāvitan ti bhikkhave tathā- gatānam pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum uda- pādi ¤āõam udapādi pa¤¤ā udapādi vijjā udapādi āloko udapādã ti || || ## 2. Cattārimāni bhikkhave ariyasaccāni || katamāni\<*<2>*>/ cat- tāri || || Dukkham ariyasaccaü || dukkhasamudayam ariya- || dukkhanirodham ariya- dukkhanirodhagāminã paņipadā ari- yasaccaü || || 3. Katama¤ca bhikkhave dukkham ariyasaccam || || Pa¤- cupādānakkhandhā tissa vacanãyaü\<*<3>*>/ || seyyathãdaü || || Rå- påpādānakkhandho || la || vi¤¤ānåpādānakkhando || || Idaü vuccati bhikkhave dukkham ariyasaccaü || || 4. Katama¤ca bhikkhave dukkhasamudayam ariyasaccaü || || Yāyaü taõhā ponobhavikā\<*<4>*>/ nandirāgasahagatā\<*<5>*>/ tatra ta- tatrābhinandinã\<*<6>*>/ || seyyathãdaü kāmataõhā bhavataõhā vi- bhavataõhā || || Idaü vuccati bhikkhave dukkhasamudayam ariyasaccaü || || 5. Katama¤ca bhikkhave dukkhanirodham ariyasaccaü || || Yo tassā yeva taõhāya asesavirāganirodho cāgo paņinissaggo mutti anālayo || || Idaü vuccati bhikkhave dukkhanirodham ariyasaccaü || || 6. Katama¤ca bhikkhave dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccaü || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || seyya- thãdam || sammādiņņhi || la-pe || sammāsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ayam. 2 B2 katamāri. 3 S1-3 add katame pa¤ca. 4 B2 pona (B1 ponva-) bbha- 5 B1 S1 nandã- 6 B2 -nandini B1 -dãni. >/ #<[page 426]># %<426 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 7. Imāni kho bhikkhave ariyasaccāni || || Tasmā ti ha bhik- khave || Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayam duk- khanirodhagāminã patipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Cattārimāni bhikkhave ariyasaccāni-\<*<1>*>/ || -ayaü\<*<2>*>/ duk- khanirodhagāminã patipadā ariyasaccaü || || 3. Katama¤ca bhikkhave dukkham ariyasaccaü || || Cha ajjhattikāni āyatanāni tissa vacanãyaü || katamāni cha || || Cakkhāyatanaü || la || manāyatanaü || || Idaü vuccati bhik- khave dukkham ariyasaccaü || || 4. Katama¤ca bhi- dukkhasamudayam ariyasaccaü || || Yāyaü taõhā ponobbhavikā nandirāgasahagatā\<*<3>*>/ tatra ta- trābhinandinã\<*<4>*>/ || seyyathãdaü kāmataõhā bhavataõhā vibha- vataõhā || || Idaü vuccati bhikkhave dukkhasamudayam ariyasaccaü || || 5. Katama¤ca bhi- dukkhanirodham ariyasaccaü || yo tasseva taõhāya asesavirāganirodho cāgo paņinissaggo mut- ti anālayo || || Idaü vuccati bhikkhave dukkhanirodham ariyasaccaü || || 6. Katama¤ca bhikkhave dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccaü || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo || sey- yathãdam || sammādiņņhi || la-pe || sammāsamādhi || || Idaü vuccati bhikkhave dukkhanirodhagāminã paņipadā ariya- saccaü || || 7. Imāni kho bhikkhave cattāri ariyasaccāni || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karāõãyo ti\<*<5>*>/ || || ## 2. Dhāretha no tumhe bhikkhave mayā cattāri ariya- saccāni desitānã ti || || 3. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad \<-------------------------------------------------------------------------- 1 as in the preceding sutta. 2 in S1-3 only. 3 S1 nandã- 4 B1 -nandini B2 -nandãni. 5 S3 omits ti. >/ #<[page 427]># %% avoca || || Ahaü kho bhante dhāremi Bhagavatā\<*<1>*>/ cattāri ariyasaccāni desitānã ti || || Yathā kathaü pana tvam bhikkhu dhāresi mayā cattāri ariyasaccāni desitānã ti\<*<2>*>/ || || 4. Dukkhaü khvāham bhante Bhagavatā pathamam ariyasaccam desitaü dhāremi || dukkhasamudayaü khvā- haü bhante Bhagavatā dutiyam\<*<3>*>/ ariyasaccam desitaü dhāremi || dukkhanirodhaü khvāham bhante\<*<4>*>/ Bhagavatā tatiyam ariyasaccam dhāremi || dukkhanirodhagāminiü\<*<5>*>/ paņipadaü khvāham bhante Bhagavatā\<*<6>*>/ catuttham ariya- saccaü desitaü dhāremi || || Evaü\<*<7>*>/ khvāham bhante dhā- remi Bhagavatā cattāri ariyasaccāni desitānã ti || || 5. Sādhu sādhu bhikkhu sādhu kho tvam bhikkhu dhā- resi mayā cattāri ariyasaccāni desitāni\<*<8>*>/ || || Dukkhaü kho bhikkhu mayā pathamam ariyasaccaü desitaü tathā naü dhārehi || pe || dukkhanirodhagāminipaņipadaü\<*<9>*>/ kho bhik- khu mayā catuttham ariyasaccaü desitaü tathā naü dhā- rehi || || 6. Evaü kho\<*<10>*>/ bhikkhu dhārehi\<*<11>*>/ mayā cattāri ariya- saccāni desitāni\<*<12>*>/ || || Tasmā ti ha bhikkhu Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayam dukkhanirodhagāminã pa- ņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Dhāretha no tumhe bhikkhave mayā cattāri ariyasac- cāni desitāni || || 3. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ahaü kho bhante dhāremi Bhagavatā cattāri ariyasaccāni desitānã ti || || Yathā katham pana tvam bhikkhu dhāresi mayā cattāri ariyasaccāni desitānã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 S3 has -pe- instead of yathākathaü- 3 S1-3 add pi. 4 missing in S1-3. 5 B1-2 -gāmini. 6 bhagavatā- till bhante dhāremi is missing in S1-3. 7 B2 inserts pi. 8 S1-3 desitānãti. 9 S1 -gāminã- 10 S1-3 vo. 11 S3 dhāresi. 12 missing in S1-3. >/ #<[page 428]># %<428 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 4. Dukkham khvāhaü\<*<1>*>/ bhante Bhagavatā pathamam ariyasaccaü desitaü dhāremi || || Yo hi koci bhante sa- maõo vā brāhmaõo vā evaü vadeyya || || Netaü dukkham pathamam ariyasaccaü yaü\<*<2>*>/ samaõena\<*<3>*>/ Gotamena desi- taü || aham etaü dukkham pathamam ariyasaccam pac- cakkhāya a¤¤aü dukkham pathamaü ariyasaccam pa¤¤ā- pessāmã ti netaü ņhānam vijjati || || 5--6. Dukkhasamudayam khvāham\<*<1>*>/ bhante Bhagavatā || la || || 7. Dukkhanirodhagāminiü\<*<4>*>/ paņipadaü khvāham\<*<5>*>/ bhante\<*<6>*>/ Bhagavatā catuttham ariyasaccaü desitaü dhāremi || || Yo hi koci bhante samaõo vā brāhmaõo vā evaü vadeyya || || Netaü dukkhanirodhagāminipaņipadā\<*<7>*>/ catuttham ariya- saccam yaü\<*<2>*>/ samaõena Gotamena desitam || aham etaü dukkhanirodhagāminiü paņipadaü catutthaü ariyasaccam paccakkhāya a¤¤aü dukkhanirodhagāminim paņipadaü ca- tutthaü ariyasaccam pa¤¤āpessāmã ti netaü thānaü vijjati || || 8. Evam khvāham bhante dhāremi Bhagavatā cattāri ariyasaccāni desitanã ti || || 9. Sādhu sādhu bhikkhu sādhu kho tvam bhikkhu dhā- resi mayā cattāri ariyasaccāni desitāni || || Dukkhaü kho bhikkhu mayā pathamam ariyasaccaü desitaü tathā nam dhārehi || || Yo hi koci bhikkhu samaõo vā brāhmaõo vā evaü vadeyya || || Netaü dukkham pathamam ariyasaccaü samaõena Gotamena desitaü || aham etaü dukkham pa- thamam ariyasaccam pacchakkhāya a¤¤am dukkham ari- yasaccam pa¤¤āpessamã ti netam ņhānam vijjati || || Duk- khasamudayaü kho bhikkhu || la || || Dukkhanirodhaü kho bhikkhu || la\<*<8>*>/ || Dukkhanirodhagāminipaņipadaü\<*<9>*>/ kho bhik- khu mayā catuttham ariyasaccaü desitaü tathā naü dhāre- hi || || Yohi koci bhikkhu samaõo vā brāhmaõo vā evam vadey- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 khoham. 2 in B1-2 only. 3 S3 inserts vā. 4 B1 gāmini. 5 S1-3 kho. 6 missing in S1-3. 7 B1 dukkhaü- S1-3 -gaminiü (B1 -ni) paņipadaü. 8 the abridgment in S1-3 is thus: pathamam ariyasaccam paccakkha -pe- pa¤¤āpessāmãti netaü thānaü vijjati -pe- 9 S1-3 -gāminã- >/ #<[page 429]># %% ya Netaü dukkhanirodhagāminipatipadā\<*<1>*>/ catuttham ari yasaccaü yaü\<*<2>*>/ samaõena Gotamena desitaü || aham etaü dukkhanirodhagāminipaņipadam\<*<3>*>/ catuttham ariyasaccam paccakkhāya a¤¤am dukkhanirodhagāminipaņipadaü\<*<3>*>/ ca- tuttham\<*<4>*>/ ariyasaccam pa¤¤āpessāmãti netaü ņhānaü vij- jati || || 9. Evaü kho tvam\<*<2>*>/ bhikkhu dhārehi\<*<5>*>/ mayā cattāri ari- yasaccāni desitāni\<*<4>*>/ || || Tasmā ti ha bhikkhu Idaü duk- khan ti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayam dukkhanirodhagāmi- nã paņipadā ti\<*<6>*>/ yogo karaõãyo ti || || ## 2. Atha\<*<7>*>/ kho a¤¤ataro bhikkhu- -nisãdi || || 3. Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Avijjā avijjā ti\<*<8>*>/ bhante vuccati || || Kata- mā nu kho bhante avijjā kittāvatā ca\<*<9>*>/ avijjāgato hotã ti || || 4. Yaü kho bhikkhu dukkhe a¤¤āõam dukkhasamudaye a¤¤āõam dukkhanirodhe a¤¤āõaü dukkhanirodhagāmini- yā\<*<10>*>/ paņipadāya\<*<11>*>/ a¤¤āõaü ayaü vuccati bhikkhu avijjā ettāvatā ca\<*<12>*>/ avijjāgato hotã ti || || 5. Tasmā ti ha bhikkhu Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || ## 2. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3. Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Vijjā vijjā ti\<*<13>*>/ bhante vuccati\<*<14>*>/ || Katamā nu kho bhante vijjā\<*<15>*>/ kittāvatā ca vijjāgato hotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -gāminã- B1 -paņipadaü. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 -gāminã- 4 missing in S1-3. 5 S1-3 dhāresi. 6 S1-3 paņipadanti. 7 in S1-3 only. 8 S1 omits ti. 9 missing in S1. 10 B -gāmini S3 -gāminãyā. 11 S1 padāya omitting paņi. 12 S1-3 omit avijjā- 13 S1-3 add kho. 14 S3 pavuccati. 15 S1-3 add ti. >/ #<[page 430]># %<430 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 4. Yaü kho bhikkhu dukkhe ¤āõaü dukkhasamudaye ¤āõaü dukkhanirodhe ¤āõaü dukkhanirodhagāminipaņi- padāya\<*<1>*>/ ¤āõaü ayaü vuccati bhikkhu vijjā || || Ettāvatā ca vijjāgato hoti\<*<2>*>/ || || 5. Tasmā tiha bhikkhu Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo kara- õãyo ti || || ## 2. Idaü dukkham ariyasaccan ti bhikkhave mayā pa¤¤a- ttaü || tattha aparimāõā\<*<3>*>/ vaõõā\<*<4>*>/ aparimāõā vya¤janā apari- māõā saükāsanā\<*<5>*>/ itipidam dukkham ariyasaccan ti || || 3. Idaü dukkhasamudayaü || la || || 4. Idaü dukkhanirodham || [la] \<*<6>*>/ || || 5. Idaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccan ti\<*<7>*>/ bhikkhave mayā pa¤¤attaü || tattha aparimāõā vaõõā apa- rimāõā vya¤janā aparimāõā saükāsanā itipidaü dukkhani- rodhagāminã paņipadā\<*<8>*>/ ariyasaccan ti || || 6. Tasmā ti ha bhikkhu Idaü dukkhanti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo kara- nãyo ti || || ## 2. Cattārãmāni bhikkhave tathāni avitathāni ana¤¤athāni || katamāni cattāri || || 3. Idaü dukkhan ti bhikkhave tatham\<*<9>*>/ etam avitatham etam ana¤¤atatham etaü || || 4. Ayaü dukkhasamudayo ti tatham etaü avitatham etam ana¤¤atham etaü || || 5. Ayaü dukkhanirodho ti tatham etaü avitatham etam ana¤¤atham etaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -gāminiyā paņi- 2 B1-2 hotã ti. 3 S1-3 -māõa always. 4 S1-3 vaõõo. 5 saü always. 6 in 3 ana 4, which they give complete, S1-3 have always saü instead of saükāsanā. 7 S3 saccaü S1 sacca. 8 S3 B1 -gāmini B1 paņipada. 9 S1 tathām S3 tatham corrected from tathām. >/ #<[page 431]># %% 6. Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti tatham etam avitatham etam ana¤¤atham etaü || || 7. Imāni kho bhikkhave cattāri tatthāni avitathāni ana¤¤a- thāni || || Tasmā ti ha bhikkhave idaü dukkhan ti yogo ka- raõãyo || la-pa || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõã yoti || || Dhammacakkapavattanavaggo\<*<1>*>/ dutiyo || || Tassa\<*<2>*>/ uddānaü || || Tathāgatena\<*<3>*>/ dve vuttā\<*<4>*>/ || Khandhā\<*<5>*>/ âyatanena\<*<6>*>/ ca || Dhāraõāya\<*<7>*>/ dve vuttā || Avijjā Vijjā\<*<8>*>/ Saīkāsanā\<*<9>*>/ Tathena cā ti || || ## KOTIGâMA-VAGGO TATIYO. ## 1. Evam me sutaü\<*<10>*>/ ekaü samayaü Bhagavā Vajjisu\<*<11>*>/ viharati Koņigāme\<*<12>*>/ || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Catunnam bhik- khave ariyasaccānam ananubodhā appaņivedhā evam idaü dãgham addhānam sandhāvitaü saüsaritaü mama¤ceva tuühaka¤ca || katamesaü catunnaü || || 3. Dukkhassa bhikkhave ariyasaccassa ananubodhā appa- ņivedhā evam idaü dãgham addhānaü sandhāvitaü saü- saritam mama¤ceva tumhāka¤ca || || Dukkhasamudayassa ariyasaccassa || pa\<*<13>*>/ || || Dukkhanirodhassa ariyasaccassa\<*<13>*>/ || || Dukkhanirodhagāminipaņipadāya\<*<14>*>/ ariyasaccassa ananubo- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pavattanavaggo. 2 missing in S1-3. 3 S1-3 insert me B2 ca. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 khandha. 6 S1-3 āyatanāni. 7 S1-3 dhāraõena. 8 B2 avijjā. 9 S1-3 saü corrected from taü in S1. 10 this phrase in S1-3 only.11 S1-3 Vijjusu. 12 S1-3 koëi- 13 complete in S1-3 B2. 14 S1-3 -gamini (S2 nã) yā S1 -patipadā ti. >/ #<[page 432]># %<432 Sacca-Saüyuttam LVI.>% dhā appaņivedhā evaü dãgham addhānaü sandhāvitaü saü- saritam mama¤ceva tumhāka¤ca || || 4. Tayidam bhikkhave dukkham ariyasaccaü anubud- dhaü\<*<1>*>/ paņividdham\<*<2>*>/ || dukkhasamudayam ariyasaccam anu- buddham paņividdham || dukkhanirodham ariyasaccaü || pe || dukkanirodhagāminã paņipadā ariyasaccam anubuddham patividdhaü || || Ucchinnā bhavataõhā khãõā bhavanettã natthidāni punabbhavo ti || || 5. Idam avoca Bhagavā || pe || etad avoca satthā || || Catunnam ariyasaccānaü || yathābhåtam adassanā || Saüsitam\<*<3>*>/ dãgham addhānaü || tāsu tāsveva jātisu || || Yāni\<*<4>*>/ etāni diņņhāni || bhavanetti samåhatā || Ucchinnaü\<*<5>*>/ målaü dukkhassa || natthidāni punabbhavo ti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā Idam dukkhanti yathābhåtaü nappajānanti\<*<6>*>/ || || Ayaü dukkhasa- mudayo ti yathā- nappajānanti || || Ayaü dukkhanirodho ti yathā- nappajānanti || || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yathābhåtaü nappajānanti || na me\<*<7>*>/ te bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā samaõesu vā\<*<8>*>/ samaõasammatā brāhmaõesu vā\<*<9>*>/ brāhmaõa sammatā || na ca panete āyasmanto\<*<10>*>/ sāma¤- ¤attham\<*<11>*>/ vā brahmā¤¤atthaü\<*<11>*>/ vā diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja viharanti || || 3. Ye ca kho keci\<*<12>*>/ bhikkhave sammaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānanti || pe || || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānanti || te kho me bhikkhave samanā vā brāhmaõā vā samaõesu ceva\<*<13>*>/ samaõasammatā brāhmaõesu ca\<*<13>*>/ brāhmaõasammatā || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ananubuddhaü 2 S1 appaņividdhaü. 3 S1 saüsatam S3 samsaraü B2 saüsaritaü. 4 S1-3 tāni. 5 S1-3 ucchinna. 6 S1 pajānanti. 7 S1-3 ime instead of na me. 8 S3 samaõo vā brāhmaõesu vā. 9 samaõā vā instead of samaõā vā missing in S1. 1O B2 ayasmantā S1-3 add yāsā. 11 B2 -¤¤attaü. 12 S1 koci. 13 S1-3 vā. >/ #<[page 433]># %% te ca panāyasmanto sāma¤¤attha¤\<*<1>*>/ ca brāhma¤¤attha¤\<*<1>*>/ ca diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasam- pajja viharantã ti || || 4. Idam avoca Bhagavā || pe || etad avoca satthā || || Ye dukkhaü nappajānanti || atho\<*<2>*>/ dukkhassa sambhavaü || Yattha ca sabbaso dukkhaü || asesam uparujjhati ||\<*<1>*>/|| Ta¤ca maggaü na jānanti || dukkhåpasamagāminaü || Cetovimuttihãnā te || atho pa¤¤āvimuttiyā || Abhabbā\<*<3>*>/ te antakiriyāya || te ve\<*<4>*>/ jātijaråpagā ||\<*<2>*>/|| Ye ca dukkham pajānanti\<*<5>*>/ || atho dukkhassa sambhavaü || Yattha ca sabbaso dukkhaü || asesaü uparujjhati ||\<*<3>*>/|| Ta¤ca maggam pajānanti || dukkhåpasamagāminaü || Ceto vimuttisampannā || atho pa¤¤āvimuttiyā || Bhabbā te antakiriyāya || na te jātijaråpagā ti ||\<*<4>*>/|| ## 1-2. Sāvatthi\<*<6>*>/ || || Cattārimāni bhikkhave ariyasaccāni || katamāni cattāri || || 3. Dukkham ariyasaccaü || la-pe || dukkhanirodhagāminã patipadā ariyasaccam || imāni\<*<7>*>/ kho bhikkhave cattari ari- yasaccāni || || 4. Imesaü kho bhikkhave\<*<8>*>/ catunnam ariyasaccānaü ya- thābhåtam abhisambuddhattā Tathāgato arahaü sammā- sambuddho ti vuccati || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo kara- nãyo ti || || ## 1. Sāvatthi\<*<9>*>/ || || 2. Ye hi keci bhikkhave atãtam addhānam arahanto sam- māsambuddhā yathābhåtam abhisambujjhiüsu || sabbe te cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisambujjhiüsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 -¤¤attaü. 2 S3 athakho. 3 S1 abhabbo. 4 in B1 only. 5 S3 dukkhasampajānanti instead of dukkhaü- 6 in B1-2 only. 7 S1 imā. 8 S1 bhive. 9 in B1-2 only. >/ #<[page 434]># %<434 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 3. Ye pi\<*<1>*>/ hi keci bhikkhave anāgatam addhānam ara- hanto sammāsambuddhā yathabhåtam abhisambujjhissanti || sabbe te cattari ariyasaccāni yathābhåtam abhisambujj- hissanti || || 4. Ye pi hi keci bhikkhave etarahi arahanto sammā- sambuddhā yathābhåtam abhisambujjhanti || sabbe te cattāri ariyasaccāni yathābhåtam abhisambujjhanti || || Katamāni cattāri || || 5. Dukkham ariyasaccaü || dukkhasamudayam ariyasac- caü || dukkhanirodham asiyasaccaü || dukkhanirodhagāminã paņipadā ariyasaccaü || || 6. Ye pi\<*<1>*>/ hi keci bhikkhave atãtam addhānam arahanto sammāsambuddhā yathābhåtam abhisambujjhiüsu\<*<2>*>/ || abhi- sambujjhissanti || abhisambujjhanti || sabbe te imāni cattāri ariyasaccāni yathabhåtam abhisambujjhanti || || 7. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo kara- õiyo ti || || ## 2. Jānato ham\<*<3>*>/ bhikkhave passato āsavānam khayaü vadāmi no ajānato apassato || Ki¤ca\<*<4>*>/ bhikkhave jānato\<*<5>*>/ passato āsavānaü khayo hoti\<*<6>*>/ || || 3. Idaü dukkhan ti bhikkhave jānato passato āsavānaü khāyo hoti || Ayam dukkhasamudayo ti || pe || Ayam dukkhaniro- dhagāminã patipadā ti jānato passato āsavānaü khayo hoti\<*<7>*>/ || || 4. Evam kho bhikkhave\<*<8>*>/ jānato evam passato āsavānaü khayo hoti || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo\<*<9>*>/ || la [pe] || ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti.. ## 2. Ye hi keci\<*<10>*>/ bhikkhave anukampeyyātha || ye ca sota- bbaü\<*<11>*>/ ma¤¤eyyuü || mittā vā amaccā vā ¤ātã vā sālohitā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1-3. 2 S1-3 insert -pe-. 3 S1-3 ahaü, B2 has jānatvāhaü. 4 B1-2 S1 ki¤ci. 5 B2 inserts kiü. 6 S1-3 ti instead of hoti. 7 S1 ti. 8 missing in S1-3. 9 S1-3 add ti. 10 S3 omits hi keci. 11 S1 sotaso. >/ #<[page 435]># %% vā || te vo bhikkhave catunnam ariyasaccānaü yathābhåtām abhisamayāya samādapetabbā\<*<1>*>/ nivesetabbā patiņņhāpetab- bā || || Katamesaü catunnaü || || 3. Dukkhassa ariyasaccassa || pe || dukkhanirodhagāminiyā\<*<2>*>/ paņipadāya ariyasaccassa || || 4. Ye hi keci\<*<2>*>/ bhikkhave anukampeyyātha || ye ca sotab- bam\<*<3>*>/ ma¤¤eyyuü mittā vā amaccā vā ¤ātã vā\<*<4>*>/ || sālohitā vā\<*<5>*>/ || te vo bhikkhave imesaü catunnam ariyasaccānam yathā- bhåtam abhisamayāya samādapetabbā nivesetabbā patiņ- ņhāpetabbā || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Cattārimāni bhikkhave ariyasaccāni kātamāni cattāri || || 3. Dukkham ariyasaccam || pe || dukkhanirodhagāminã pa- ņipadā ariyasaccaü || || 4. Imāni kho bhikkhave cattāri ariyasaccāni tathāni avi- tathāni ana¤¤athāni\<*<6>*>/ || tasmā ariyasaccānãti vuccanti || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo ka- rāõiyo ti || || ## 2. Cattārimāni bhikkhave ariyasaccāni || katamāni cattāri || || 3. Dukkham ariyasaccaü || pe || dukkhanirodhagāminã\<*<7>*>/ pa- ņipadā ariyasaccaü || || 4. Sadevake bhikkhave\<*<8>*>/ loke samārake sabrahmake\<*<9>*>/ sassa- maõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanussāya tathāgato ariyo || tasmā ariyasaccānã ti vuccanti || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 sammā- always S1-3 samādā- here only. 2 B1-2 -gāminã. 3 S1-3 sotabba (S1 -bbā). 4 S1-3 omit ¤ātã vā. 5 missing in S1-3, B1-2 add || la || 6 missing in S1-3. 7 B1 -ni. 8 missing in B2. 9 missing in S1. >/ #<[page 436]># %<436 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 2. Cattārimāni bhikkhave ariyasaccāni || katamāni cattāri || || 3. Dukkham ariyasaccaü\<*<1>*>/ [pe] dukkhanirodhagāminã pa- ņipadā ariyasaccaü || || Imāni kho bhikkhave cattāri ari- yasaccāni || || 4. Imesaü kho bhikkhave catunnam ariyasaccānam atthi ariyasaccam pari¤¤eyyaü\<*<2>*>/ || atthi ariyasaccam pahātabbaü || atthi ariyasaccaü sacchikātabbaü\<*<3>*>/ || atthi ariyasaccam bhā- vetabbaü || || Katama¤ ca bhikkhave ariyasaccam pari¤- ¤eyyaü || || 5. Dukkham bhikkhave ariyasaccam pari¤¤eyyaü\<*<4>*>/ || duk- khasamudayam ariyasaccam pahātabbaü || dukkhanirodham ariyasaccaü sacchikātabbaü || dukkhanirodhagāminã paņã- padā ariyasaccam bhāvetabbaü || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 1. Ekaü samayaü\<*<5>*>/ sambahulā therā bhikkhå Cetesu\<*<6>*>/ viharanti Saha¤canike\<*<7>*>/ || || 2. Tena kho pana samayena sambahulānaü therānam bhikkhånam pacchābhattam piõķapātapatikkantānam maõ- ķalamāle\<*<8>*>/ sannisinnānaü sannipatitānam ayam antarā ka- thā udapādi || || Yo nu kho āvuso dukkham passati duk- khasamudayam pi so passati dukkhanirodham pi passati dukkhanirodhagāminipaņipadam\<*<9>*>/ pi passatã ti\<*<10>*>/ || || 3. Evaü vutte āyasmā Gavampati there bhikkhå etad avoca || || Sammukhā me tam āvuso Bhagavato sutaü sam- mukhā paņiggahãtaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 adds bhāvetabbaü. 2 S1 omits atthi- 3 S1-3 inserts -pe- 4 S1-3 omit this phrase. 5 S1 inserts bhagavā. 6 S1 vetisu S3 cetisu. 7 S1-3 sahajāni (S1 -na) yaü. 8 S3 maõķaëa- S1 B1 -māëe. 9 S1-3 gāminã- always. 10 S1-3 passati S1 adds yo dukkham pi so passati. >/ #<[page 437]># %% 4. Yo bhikkhave dukkhampassati dukkhasamudayam pi so passati dukkhanirodham pi passati dukkhanirodhaga- minipaņipadam\<*<1>*>/ pi passati || || Yo dukkhasamudayam passati\<*<2>*>/ || dukkham pi so passati dukkhanirodham pi passati dukkha- nirodhagaminipaņipadam pi passati || || Yo dukkhanirodham passati dukkham pi so\<*<3>*>/ passati dukkhasamudayam pi pas- sati || dukkhanirodhagāminipaņipadam pi passati || || Yo duk- khanirodhagāminipatipadam passati dukkham pi so\<*<3>*>/ pas- sati || dukkhasamudayam pi passati || dukkhanirodham pi passatã ti || || Koņigāmavaggo tatiyo || || Tassa\<*<4>*>/ uddānaü || || Dve Vajji\<*<5>*>/ Sammāsambuddho\<*<6>*>/ || Arahaü âsavakkhayo\<*<7>*>/ || Mittā\<*<8>*>/ Tathā ca Loko ca || Pari¤¤eyyaü\<*<9>*>/ Gavampatã ti || || ## SIũSAPâVANAVAGGO CATUTTHO. ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Kosambiyaü viharati Siü- sapāvane\<*<10>*>/ || || 2. Atha kho Bhagavā parittāni\<*<11>*>/ siüsapāpaõõāni pāõinā gahetvā bhikkhå āmantesi || || Taü kim ma¤¤atha bhik- khave || Katamaü nu kho bahutaraü yāni vā mayā parittāni siüsapāpannāni pāõinā gahitāni yad idam\<*<12>*>/ upari siüsapā- vane\<*<13>*>/ ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 gāminã- always. 2 S1-3 omit dukkha- 3 missing in S1-3. 4 missing in S1-3. 5 S1 sagasaha S3 sahasaga. 6 buddho. 7 -khayam 8 S1-3 mettā B2 mettaü. 9 B1-2 abhi¤¤eyyaü. 10 B1 sãsapā- B2 sisa- both always. 11 B1 repeats parittāni. 12 S1 yāni ca S3 ca only, instead of yadidaü. 13 S1-3 siüsapāyeti. >/ #<[page 438]># %<438 Sacca-Saüyuttam LVI.>% Appamattakāni bhante Bhagavatā parittāni siüsapā- paõõāni pāõinā gahitāni || atha kho etāneva bahutarāni yad idam upari {siüsapāvāne} ti\<*<1>*>/ || || 3. Evam eva kho bhikkhave etad eva bahutaraü yaü vo mayā abhi¤¤āya anakkhātam || appamattakam akkhātaü\<*<2>*>/ || || 4. Kasmā\<*<3>*>/ cetam bhikkhave mayā anakkhātaü || || Na he- tam bhikkhave atthasaühitaü nādibrahmacariyakaü na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhi¤¤āya\<*<4>*>/ na sambodhāya na nibbānāya saüvattati || tasmā tam mayā anakkhātaü || || 5. Ki¤ca bhikkhave mayā akkhātaü\<*<5>*>/ || || Idaü dukkhan ti bhikkhave mayā akkhātaü || || Ayaü dukkhasamudayo ti mayā akkhātaü || Ayaü dukkhanirodho\<*<6>*>/ ti mayā akkhātaü || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti mayā akkhātaü || || 6. Kasmā cetam bhikkhave mayā akkhātaü || || Etaü hi bhikkhave atthasaühitam || etam ādibrahmacariyakam || etam nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || tasmā tam akkhātaü || || 7. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Yo bhikkhave evaü vadeyya Ahaü dukkham ariya- saccam yathābhåtam anabhisamecca dukkhasamudayam ari- yasaccaü yathābhåtam anabhisamecca dukkhanirodham ariyasaccaü {yathābhåtam} anabhisamecca dukkhanirodha- gāminipaņipadam ariyasaccam yathābhåtam anabhisamecca sammādukkhassantaü karissāmãti netaü ņhānaü vijjati || || 3. Seyyathāpi bhikkhave yo evaü vadeyya Ahaü khadi- rapattānaü\<*<7>*>/ vā palāsapattānaü\<*<8>*>/ vā āmalakapattānaü\<*<9>*>/ vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 siüsapāyeti. 2 B1-2 omit appa- 3 S1-3 tasmā. 4 S1-3 nābhi¤¤āya instead of na abhi- 5 S1 anakkhātaü. 6 S1 -nirodha. 7 S1 ayadaripattam S3 ayadapipattānaü instead of ahaü- 8 B1-2 sala (B2 ëā) lapattānaü. 9 B1-2 āmalaki- (B2 kã-) >/ #<[page 439]># %% puņaü\<*<1>*>/ karitvā udakaü vā tālapattaü vā āharissamã ti\<*<2>*>/ netaü ņhāõaü vijjati || || Evam eva kho bhikkhave yo evaü vadeyya Ahaü dukkham ariyasaccaü yathābhåtam abhi- samecca || la\<*<3>*>/ || [pe] || sammādukkhassāntam karissāmãti ne- taü ņhanaü vijjati || || 4. Yo ca kho bhikkhave evaü vadeyya || Ahaü dukkham ariyasaccaü yathābhåtam abhisamecca || pe || dukkhaniro- dhagāminipaņipadam ariyasaccaü yathābhåtam abhisamecca sammādukkhassantaü karissāmã ti ņhānam etaü vijjati || || 5. Seyyathāpi bhikkhave yo evaü vadeyya || Aham pa- dumapattānam vā palāsapattānaü\<*<4>*>/ vā māluvāpattānam\<*<5>*>/ vā puņaü\<*<6>*>/ karitvā udakaü vā tālapattaü vā āharissāmã ti\<*<2>*>/ ņhānam etaü vijjati || evam eva kho bhikkhave yo evaü va- deyya || Ahaü dukkham ariyasaccaü yathābhåtam abhisa- mecca\<*<7>*>/ || la-pe || dukkhanirodhagaminipaņipadam ariyasaccaü yathābhåtam abhisamecca\<*<7>*>/ sammādukkhassantam karissāmã ti || ņhānam etaü vijjati || || 6. Tasma ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminãpatipadā ti yogo kara- õãyo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave daõķo uparivehāsaü khitto sa- kim pi målena nipatati\<*<8>*>/ sakim pi majjhena nipatati\<*<9>*>/ sakim pi aggena nipatati || evam eva kho bhikkhave avijjānãvaraõā sattā taõhāsamyojanā\<*<10>*>/ sandhāvantā\<*<11>*>/ saüsarantā\<*<12>*>/ sakim pi asmā lokā paraü lokaü gacchanti sakim pi parasmā lokā imaü lokam āgacchanti || Taü kissa hetu || || Adiņņhattā bhikkhave catunnam ariyasaccānaü || Katamesaü catunnaü || || 3. Dukkhassa ariyasaccassa || la-pe || dukkanirodhagāmini- patipadāya\<*<13>*>/ ariyasaccassa || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 påņaü S1-3 kuņiü. 2 S1-3 harissāmãti. 3 B1-2 add dukkanirodhagāmini- -anabhisamecca. 4 S1 pulāsa- S3 phalāpattānaü. 5 B1-2 māluva- 6 B2 påņam S1-3 kuņiü. 7 S1 anabhisamecca. 8 S1-3 patati. 9 B1-2 omit sakim pi- 10 B1 inserts bandhā B2 has saüyojanabhandhāvantā. 11 B1 sandhāvatā, missing in B2. 12 S1 saüsaranti, missing in B1-2. 13 B2 S1-3 -paņipadā. >/ #<[page 440]># %<440 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 4. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. âditte bhikkhave cele\<*<1>*>/ vā sãse vā kim assa karaõã- yan ti || || âditte bhante\<*<2>*>/ cele\<*<3>*>/ vā sãse vā tasseva celassa vā sãsassa vā nibbāpanāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoëhã ca appaņivānã ca sati ca sampaja¤¤a¤\<*<4>*>/ ca kara- õãyan ti || || 3. âdittam bhikkhave celaü vā sãsaü vā ajjhupekkhit- vā\<*<5>*>/ amanasikaritvā anabhisametānam catunnam ariyasac- cānam yathābhåtam abhisamayāya\<*<6>*>/ adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoëhã ca appativānã ca sati ca sam- paja¤¤a¤\<*<4>*>/ ca karaõãyaü || katamesaü catunnaü || || 4. Dukkhassa ariyasaccassa || la-pe || dukkhanirodhagāmi- niyā paņipadāya\<*<7>*>/ ariyasaccassa || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- nãyo ti || pa-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo karanãyo ti\<*<8>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso vassasatāyuko vassasata- jãvitam enaü evaü vadeyyuü\<*<9>*>/ || || Ehambho\<*<10>*>/ purisa pubbaõ- hasamayam taü sattisatena\<*<11>*>/ hanissanti\<*<12>*>/ || majjhantikasa- mayam\<*<13>*>/ sattisatena hanissanti || sāyaõhasamayaü sattisa- tehi\<*<11>*>/ hanissanti || So kho tvam ambho purisa divase di- vase tãhi tãhi sattisatehi ha¤¤amāno\<*<14>*>/ vassasatāyuko vassasa- tajãvã vassasatassa accayena anabhisametāni cattāri\<*<15>*>/ ariya- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ceëe-ëa always. 2 S1-3 ca pana instead of bhante. 3 S1 celā. 4 S1 sappa- 5 S1-3 anajjhapekkhitvā. 6 S1 anabhi- S3 abhi- corrected from anabhi- 7 S1-5 -gāminãpatipadā. 8 S1 omits ti. 9 B1-2 vadeyya. 10 S1-3 evamo 11 S1-3 -satehi always. 12 S1-3 insert -pe- 13 S1-3 majjhaõtikaü- 14 B1 -māne. 15 S1 cattā. >/ #<[page 441]># %% saccāni abhisamessasã ti\<*<1>*>/ || || Atthavasikena bhikkhave\<*<2>*>/ ku- laputtena alam upagantuü || taü kissa hetu || || 3. Anamataggo\<*<3>*>/ yam bhikkhave saüsāro pubbakoņi na pa¤¤āyati sattipahārānam asipahārānam parasupahārānam\<*<4>*>/ || Evaü ce\<*<5>*>/ tam bhikkhave assa na kho panāham\<*<6>*>/ bhik- khave saha\<*<7>*>/ dukkhena saha domanassena catunnam ariya- saccānam abhisamayaü vadāni || || Api cāham bhikkhave saha sukhena saha\<*<8>*>/ somanassena\<*<9>*>/ catunnam ariyasaccānam va- dāmi || Katamesaü catunnaü || || 4. Dukkhassa ariyasaccassa || pe || dukkhanirodhagāmini- yā\<*<10>*>/ paņipadāya ariyasaccassa || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo karaõãyo || pa-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso yam imasmiü Jambudãpe tiõakhaņņhasākhāpalāsam taü chetvā\<*<11>*>/ ekajjhaü saüha- reyya || ekajjhaü saüharitvā sålaü kareyya || sålaü karitvā\<*<12>*>/ ye mahāsamudde\<*<13>*>/ mahantakā\<*<14>*>/ pāõā te mahantakesu såle- su āvuneyya\<*<15>*>/ || ye mahāsamudde majjhimakā pāõā te\<*<16>*>/ maj- jhimakesu sålesu āvuneyya || || Ye\<*<16>*>/ mahāsamudde sukhu- makā pāõā te sukhumakesu sålesu āvuneyya || || Apariyādiõõā ca bhikkhave mahāsammudde oëārikā pāõā assu || atha te\<*<17>*>/ imasmiü Jambudãpe tiõakaņņhasākhāpalāsam\<*<18>*>/ parikkhayaü pariyādānam gaccheyya || ato\<*<19>*>/ bahutarā kho bhikkhave mahāsamudde sukhumakā pāõā ye na sukarā sålesu\<*<20>*>/ āvu- nituü\<*<21>*>/ || tam kissa hetu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -samessatã ti. 2 missing in S1-3. 3 B1 anamataggā. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 ca. 6 S1-3 pahārānaü. 7 S3 sadāha. 8 B1-2 sahāva . . . sahā va. 9 S1 -senaü. 10 S1-3 -gāminã. 11 B1-2 tacchetvā instead of taü- 12 S1-3 katvā. 13 S1-3 omit mahā. 14 S1 mahattā- always. 15 S1-3 āvi- always. 16 missing in S1-3. 17 missing in B1-2. 18 S1-3 -palāsa omitting parikkhayam. 19 S1 tato. 20 S1 såle S3 såle. 21 S1-3 āvunitaü. >/ #<[page 442]># %<442 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 3. Sukhumattā bhikkhave attabhāvassa || || Evam mahā kho bhikkhave apāyo\<*<1>*>/ || evam mahantasmā\<*<2>*>/ kho bhikkhave apāyasmā\<*<3>*>/ parimutto\<*<4>*>/ diņņhisampanno puggalo yo\<*<5>*>/ Idaü dukkhanti yathābhåtam pajānāti || la-pe || Ayaü dukkhani- rodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānāti || || 4. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || ## 2. Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbaīgamam\<*<6>*>/ etam pubbanimittam yad idam aruõuggam\<*<7>*>/ || evam eva kho bhikkhave catunnam ariyasaccānaü yathābhåtam abhisama- yāya etam pubbaīgamam etam pubbanimittaü yad idaü sammādiņņhi || || 3. Sammādiņņhikassetam\<*<8>*>/ bhikkhave bhikkhuno patikaī- khaü Idam dukkhan ti yathābhutam pajānissati\<*<9>*>/ || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pa- jānissati\<*<9>*>/ || || Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhanti yogo karaõãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāmiõã paņipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || ## 2. Yāva kãva¤ca\<*<10>*>/ bhikkhave candimasuriyā loke nupaj- janti neva tāva mahato ālokassa pātubhāvo hoti mahato obhā- sassa || andhantamam\<*<11>*>/ tadā hoti andhakāratimisā\<*<12>*>/ || neva tāva rattidivā\<*<13>*>/ pa¤¤āyanti na māsaddhamāsā pa¤¤āyanti na utusaüvaccharā pa¤¤āyanti || || 3. Yato ca kho bhikkhave candimasuriyā loke uppajjan- ti || atha mahato ālokassa pātubhāvo hoti mahato obhāsassa || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 apāye. 2 S1 mahātasmā S3 mahāsa. 3 S1-3 apāyamhā. 4 S1-3 parimuttatā. 5 missing in B1-2. 6 S1-3 -pe- instead of etaü- 7 S1-3 aruõaggaü. 8 B1-2 tassetaü. 9 S1-3 -jānissanti. 10 S1-3 insert me. 11 B1-2 andhatamaü always. 12 S3 andhakārā. 13 S1-3 rattindivā. >/ #<[page 443]># %% na\<*<1>*>/ andhantamam\<*<2>*>/ tadā hoti na andhakāratimisā\<*<3>*>/ || atha rattidivā\<*<4>*>/ pa¤¤āyanti || māsaddhamāsā pa¤¤āyanti utusaü- vaccharā pa¤¤āyanti || || 4. Evam eva kho bhikkhāve yāva kãva¤ca Tathāgato nuppajjati arahaü sammāsambuddho || neva tāva mahato ālo- kassa pātubhāvo hoti mahato obhāsassa || {andhantamo}\<*<5>*>/ tadā hoti\<*<6>*>/ andhakāratimisā || neva tāva catunnam ariyasaccānam ācikkhanā hoti desanā pa¤¤āpanā paņņhapanā vivaraõā vibhajanā uttānikammaü || || 5. Yato ca bhikkhave Tathāgato loke uppajjati arahaü sammāsambuddho || atha mahato ālokassa pātubhāvo hoti mahato obhāsassa || na\<*<1>*>/ andhantamaü tadā hoti na andha- kāratimisā || atha kho\<*<7>*>/ catunnam ariyasaccānam ācikkhaõā hoti || desanā pa¤¤āpanā paņņhapanā vivaranā vibhajanā uttānikammaü || || Katamesaü catunnaü || || 6. Dukkhassa ariyasaccassa || la || dukkhanirodhagāminiyā paņipadāya\<*<8>*>/ ariyasaccassa || || 7. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhanti yogo karaõãyo || la-pe || || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo ka- raõãyo ti || || ## 2. Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtaü nappajānanti || pe-la || Ayam duk- kanirodhagāminã paņipadā ti yathā bhåtaü nappajānanti || te a¤¤assa samaõassa vā brāhmaõassa vā mukham ullo- kenti Ayaü nåna\<*<9>*>/ bhavaü jānaü jānāti passam passati || || 3. Seyyathā pi bhikkhave tålapicu\<*<10>*>/ vā kappāsapicu\<*<11>*>/ vā lahuko vātupādāno\<*<12>*>/ same bhåmibhāge nikkhitto tam enam\<*<13>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 neva. 2 B1-2 andhakāratamam. 3 S1-3 andhakārā- 4 S1-3 rattindivā. 5 B2 -tamaü. 6 S1-3 omit andhano 7 missing in S1-3. 8 S1-3 patipadā (with ya erased in S3). 9 S3 nånaü. 10 S1 cåla S3 culla. 11 B2 kappāsi- 12 B1 vāpādāno; S1-3 vātā (S3 -ta) po (S3 pe corrected from po) dāno (S3 nā corrected from no), lahuko coming afterwards 13 S1-3 tamena. 13 S1-3 tamena. >/ #<[page 444]># %<444 Sacca-Saüyuttam LVI.>% puratthimo vāto pacchimena saühareyya || pacchimo vāto puratthimena saühareyya || uttaro vāto dakkhiõena saüha- reyya || dakkhiõo vāto uttarena saühareyya || || Taü kissa hetu || lahukattā bhikkhave kappāsapicuno || || 4. Evam eva kho bhikkhave ye keci samaõā vā brāh- maõā vā Idam dukkhan ti yathā bhåtaü nappajānanti || la- pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtaü nappajānanti te a¤¤assa samaõassa vā brāhmaõassa vā mukham ullokenti Ayaü nåna bhavam jānaü jānāti passam passatã ti || || Taü kissa hetu || adiņņhattā bhikkhave catun- nam ariyasaccānaü || || 5. Ye ca kho keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā Idam dukkhan ti yathābhåtam pajānanti || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānanti || te nā¤¤assa samaõassa vā brāhmaõassa vā mukham ullo- kenti Ayaü nåna bhavaü jānaü jānāti passam passatã ti || || 6. Seyyathāpi bhikkhave ayokhãlo vā indakhãlo vā gam- bhãranemo sunikhāto acalo asampakampi || puratthimāya ce\<*<1>*>/ pi disāya āgaccheyya bhusā vātavuņņhi neva naü\<*<3>*>/ saü- kampeyya na\<*<4>*>/ sampakampeyya na\<*<5>*>/ sampacāleyya || pacchi- māya ce pi disāya || la-pe || uttarāya ce pi disāya dakkhiõāya ce pi disāya āgaccheyya bhusā vātavuņņhi neva naü\<*<5>*>/ saü- kampeyya na\<*<6>*>/ sampakampeyya na sampacāleyya\<*<7>*>/ || || Taü kissa hetu || || Gambhãrattā bhikkhave nemassa\<*<8>*>/ sunikhātattā indakhãlassa || || 7. Evam eva kho bhikkhave ye ca kho\<*<9>*>/ keci samaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānanti || la- pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānanti || te nā¤¤assa samaõassa vā brāhmaõassa vā mu- kham ullokenti || Ayaü nåna bhavaü jānaü jānāti passam passatã ti || || Taü kissa hetu || || Sudiņņhattā bhikkhave ca- tunnam ariyasaccānam || || Katamesaü catunnaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 cetiyaya. 2 in S1-3 only. 3 in B2 only. 4 in B1-2 only. 5 in S1-3 only. 6 missing in S1. 7 S1-3 omit na sampacā- 8 S1-3 imassa. 9 S1 hi instead of ca kho. >/ #<[page 445]># %% 8. Dukkhassa ariyasaccassa || la-pe || dukkhanirodhagāmi- niyā paņipādāya\<*<1>*>/ ariyasaccassa || || 9. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Yo hi\<*<2>*>/ koci bhikkhave bhikkhu Idaü dukkhanti ya- thābhåtam pajānāti || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānati || puratthimāya ce pi di- sāya āgaccheyya samaõo vā brāhmaõo vā vādatthiko vā- dagavesã Vādam assa āropessāmã ti || tam vata\<*<3>*>/ saha dham- mena samkampessati vā sampakampessati vā sampacālessa- ti vā ti netaü ņhānaü vijjati || pacchimāya ce pi disāya || uttarāya ce pi disāya || dakkhiõāya ce pi disāya āgaccheyya samaõo vā brāhmaõo vā vādatthiko vādagavesã Vādam assa āropessāmã ti || tam vata saha dhammena samkampessati vā sampakampessati vā sampacālessati vā ti netaü ņhā- naü vijjati || || 3. Seyyathāpi bhikkhave silāyåpo soëasakukkuko tassassu\<*<4>*>/ aņņhakukku\<*<5>*>/ heņņhā nemaīgamā\<*<6>*>/ aņņhakukku upari nemassa || puratthimāya ce pi disāya āgaccheyya bhusā vātavuņņhi neva naü\<*<7>*>/ saükampeyya\<*<8>*>/ na sampakampeyya na\<*<9>*>/ sam- pacāleyya || pacchimāya ce pi disāya || pe [-pa] || uttarāya ce pi disāya || dakkhiõāya ce pi disāya āgaccheyya bhusā vāta- vuņņhi neva samkampeyya na\<*<9>*>/ sampakampeyya na sampa- cāleyya || || Taü kissa hetu || || Gambhãrattā bhikkhave ne- massa sunikhātattā silāyåpassa || || 4. Evam eva kho bhikkhave || yo hi koci\<*<10>*>/ bhikkhu Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānāti || la-pe || Ayaü dukkhani- rodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānāti || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -gāminãpatipādā S1 -gaminãpadā. 2 in B1-2 only. 3 S1-3 va always. 4 S1-3 tassā assa. 5 S3 -kukkuko S1 -kukkhuko. 6 S3 neīgamā. 7 missing in B1-2. 8 S1 sampakampeyya. 9 missing in S1. 10 S1-3 insert bhikkhave. >/ #<[page 446]># %<446 Sacca-Saüyuttam LVI.>% nāti || puratthimāya ce pi disāya āgaccheyya samaõo vā brāhmaõo vā vādatthiko vādagavesã Vādam assa āropessā- mãti taü vata saha dhammena saükampessati vā sampa- kampessati\<*<1>*>/ vā\<*<2>*>/ sampacālessati\<*<3>*>/ vā ti netaü\<*<4>*>/ ņhānaü vijjati || || Pacchimāya ce pi dãsāya || pe || uttarāya ce pi disāya || dakkhiõāya ce pi disāya āgaccheyya || samaõo vā {brāhmaõo} vā vādatthiko vādagavesã Vādam assa āropessā- mã ti || taü vata saha dhammena samkampessati vā sam- pakampessati vā\<*<5>*>/ sampacālessati vā ti netaü ņhānaü vijjati || || Taü kissa hetu || || Sudiņņhattā bhikkhave ca- tunnam ariyasaccānaü || katamesaü catunnaü || || 5. Dukkhassa ariyasaccassa || la-pe || dukkhanirodhagāmi- niyā paņipādāya ariyasaccassa || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || Siüsapāvanavaggo\<*<6>*>/ catuttho || || Tassa\<*<7>*>/ uddānaü || || Sãsapā Khadiro Daõķo || Celā\<*<8>*>/ Sattisatena\<*<9>*>/ ca || Pāõā Suriyupamā dvedhā\<*<10>*>/ || Indakhãlo ca Vādinoti\<*<11>*>/ || || ## ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2. Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Bhåtapubbam bhikkhave a¤¤ataro puriso Rājagahā nikkhamitvā Loka- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 sakampessati. 2 S1 add ti. 3 S3 saükapessati missing in S1. 4 S1-3 have -pe- and abridge more than B1-2. 5 S1-3 -pe- instead of sampa- 6 S1 B1-2 sãsapā- S1-3 -paõõa- instead of vana. 7 missing in B1-2. 8 S1-3 telam. 9 S1 sattiü. 10 S1-3 dve. 11 S1-3 cadenacāti. >/ #<[page 447]># %% cintaü\<*<1>*>/ cintessāmã ti yena Sumāgadhā\<*<2>*>/ pokkharaõã tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Sumāgadhāya\<*<3>*>/ pokkhariõiyā tãre nisãdi lokacintaü cintento || || 3. Addasā kho bhikkhave so puriso Sumāgadhāya pok- kharaõiyā tãre\<*<4>*>/ caturaīginiü\<*<5>*>/ senam bhisamåëālam pavi- santiü\<*<6>*>/ || disvānassa etad ahosi || Ummatto\<*<7>*>/ smi nāmāhaü\<*<8>*>/ viceto smi nāmāham || yaü loke natthi tam mayā diņņhan ti\<*<9>*>/ || || 4. Atha kho so\<*<10>*>/ bhikkhave puriso nagaram\<*<11>*>/ pavisitvā mahājanakāyassa ārocesi || Ummatto smi nāmāham bhante viceto smi nāmāham bhante || yaü loke natthi tam mayā diņņhan ti || || Katham\<*<12>*>/ pana tvam ambho purisa ummatto || kathaü viceto || ki¤ca\<*<13>*>/ loke natthi yaü\<*<14>*>/ tayā diņņhan ti || || 5. Idhāham bhante Rājagahā nikkhamitvā Lokacintaü cintessamã ti yena Sumāgadhā\<*<15>*>/ pokkaraõã tenupasaīka- miü || upasaīkamitvā Sumāgadhāya pokkharaõiyā tãre nisã- diü lokacintaü cintento || addasaü kho ham\<*<16>*>/ bhante Sumagadhāya pokkharaõiyā tãre\<*<4>*>/ caturaīginiü\<*<17>*>/ senaü bhisamåëālam pavisantiü\<*<18>*>/ || evaü khvāham bhante ummatto evam viceto ida¤ ca loke natthi yam mayā diņņhan ti || || Taggha tvam ambho purisa ummutto || taggha viceto || ida¤ ca loke natthi yaü tayā diņņhan ti || || 6. Taü kho pana bhikkhave so puriso bhåtaü yeva addasa no abhåtaü || || Bhåtapubbam bhikkhave devāsura- saīgāmo samupabbuëho\<*<19>*>/ ahosi || tasmiü kho pana bhik- khave saīgāme devā jiniüsu\<*<20>*>/ asurā parājiniüsu || parājitā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 lokaü- 2 S1-3 -gavā (instead of gadhā) always. 3 S3 sumoga- 4 missing in S1-3. 5 B1-2 S1 -aīgini. 6 B1-2 pavisantaü. 7 B1-2 ummattā- 8 S1-3 nāmaham always. 9 S1-3 diņņhaü. 10 S1-3 omit atha kho, putting so after bhikkhave. 11 S1-3 rājagaham. 12 preceded by yathā in S1-3. 13 B1 ki¤ci. 14 S1-3 yat. 15 S1 samā- 16 S1-3 khvāham. 17 B1-2 -aīgini. 18 S1-3 pavisanti B1-2 pavisantam. 19 B1 -vyåëho. 20 janisu in S1 which omits asurā parājiniüsu. >/ #<[page 448]># %<448 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ca kho bhikkhave asurā bhãtā bhisamuëālena asurapuram pavisiüsu devānaü yeva kho bhāyamānā\<*<1>*>/ || || 7. Tasmā ti ha bhikkhave mā lokacintaü cintetha || Sassato loko ti va Assassato loko ti va || Antavā loko ti vā Anantavā loko ti vā\<*<2>*>/ || Taü jãvam taü sarãranti vā A¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãran ti vā || Hoti tathāgato pa- rammaraõā ti vā || Na hoti\<*<3>*>/ tathāgato parammaraõā ti vā || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || Taü kissa hetu || || 8. Nesā\<*<4>*>/ bhikkhave cintā atthasaühitā\<*<5>*>/ nādibrahma- cariyikā\<*<6>*>/ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhi¤¤āya na sambodhāya na nibbānāya\<*<7>*>/ saüvattati || || 9. Cintentā ca\<*<8>*>/ kho tumhe bhikkhave Idaü dukkhan ti cinteyyātha || la || Ayam dukkhanirodhagāminã patipadā ti cinteyyātha || || Taü kissa hetu || || 10. Esā bhikkhave cintā atthasaühitā esā ādibrahma- cariyikā\<*<9>*>/ esā nibbidāya virā- ni- upa- abhi- sambo- nib- bānāya saüvattati || || 11. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-[pe] || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Gijjha- kåte pabbate || || 2. Atha kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || âyāma bhikkhave yena Paņibhānakåņo tenupasaīkamissāma divā- vihārāyā ti || || Evam bhante ti kho te bhikkhå Bhagavato paccassosuü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 bhayamānā corrected from bhiya- B1-2 mohayamānā instead of kho- 2 S1 omits anantāva- 3 missing in S1. 4 B1-2 nasā. 5 S1 -hitaü. 6 B1-2 nāadibrahmacariyakā. 7 S1-3 omit na abhi¤¤āya- 8 in S1-3 only. 9 B1-2 -cariyakā. >/ #<[page 449]># %% 3. Atha kho Bhagavā sambahulehi bhikkhåhi saddhim yena Paņibhānakåņo tenupasaīkami || || Addasā kho a¤¤a- taro bhikkhu Paņibhāõakåņe mahantam papātam || disvāna Bhagavantam etad avoca || || Mahā vatāyam bhante papāto subhayānako\<*<1>*>/ bhante papāto || atthi nu kho bhante imam- hā papātā a¤¤o papāto mahantataro ca bhayānakataro cā ti || || Atthi\<*<2>*>/ kho bhikkhave imamhā papātā a¤¤o papāto mahantataro ca bhayānakataro cā ti || || Katamo pana bhante\<*<3>*>/ imamhā papātā a¤¤o papāto mahantataro ca bhayānakataro cā ti\<*<4>*>/ || || 4. Ye hi keci bhikkhu\<*<5>*>/ samaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtaü nappajānanti || Ayaü dukkhasa- mudayo ti yathā- nappa- || Ayaü dukkhanirodho ti yathā- nappa- || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathā- bhåtaü nappajānanti || te jātisaüvattanikesu saīkhāresu abhiramanti || jarāsaüvattanikesu saīkhāresu abhi- || mara- õasaüvattanikesu saīkhāresu abhi- || sokaparidevadukkha- domanassupāyāsasaüvattanikesu saīkhāresu abhiramanti || || Te jātisaüvattanikesu saīkhāresu abhiratā jarāsaüvattani- kesu saīkharesu abhiratā maraõasaükattanikesu saīkhā- resu abhiratā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaü- vattanikesu\<*<6>*>/ saīkhāresu abhiratā jātisaüvattanike\<*<7>*>/ pi saīkhāre\<*<7>*>/ abhisaīkharonti || {jarāsaüvattanike}\<*<8>*>/ pi saīkhāre\<*<9>*>/ abhisaīkharonti || maraõasaüvattanike pi saīkhāre abhi- saīkharonti || sokaparidevadukkhadomanassupāyasasaüvat- tanike pi saīkhāre abhisaīkharonti || || Te\<*<10>*>/ jātisaüvatta- nike pi saīkhāre abhisaīkharitvā jarāsaüvattanike pi saīkhāre abhisaīkhāritvā sokaparidevadukkhadomanassu- pāyāsasaüvattanike\<*<11>*>/ pi saīkhāre\<*<8>*>/ abhisaīkharitvā jāti- papātam pi papatanti || jarāpapātam pi papatanti || mara õapapātam pi papatanti || sokaparidevadukkhadomanassu- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sumahāvatāyam. 2 S1-3 add nu. 4 S1-3 bhikkhave. 4 S1-3 ca. 5 B1 bhikkhave. 6 S1-3 -domanassa upāyāsa- 7 S1-3 add su. 8 S3 add su. 9 S3 saīkhāre with su erased. 1O missing in S1-3. 11 S1-3 -domanassa (S3 ssaü) upāyasa- >/ #<[page 450]># %<450 Sacca-Saüyuttam LVI.>% pāyāsapapātam\<*<1>*>/ pi papatanti || || Te na parimuccanti jātiyā jarāya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi doma- nassehi upāyāsehi || na parimuccanti dukkhasmā ti vadāmi || || 5. Ye ca kho keci bhikkhu\<*<2>*>/ samaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānanti || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānanti || te jātisaüvattanikesu saīkhāresu nābhiramanti || jarāsaü- vattanikesu saīkhāresu nābhiramanti || maraõasaüvattani- kesu saīkhāresu nābhiramanti || sokaparidevadukkhadoma- nassupāyāsasaüvattanikesu\<*<3>*>/ saīkhāresu nābhiramanti || || Te jātisaüvattanikesu saīkhāresu anabhiratā jarāsaüvat- tanikesu saīkhāresu anabhiratā maraõasaüvattanikesu saī- khāresu anabhiratā sokaparidevadukkadomanassupāyāsa- saüvattanikesu\<*<3>*>/ saīkhāresu anabhiratā {jātisaüvattanike} pi saīkhāre nābhisaīkharonti || jarāsaüvattanike saī- nābhisaī- kharonti || maraõasaüvattanike pi saīkhāre {nābhisaīkharon- ti} || sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaüvattanike pi saīkhāre nābhisaīkharonti || || Te jātisaüvattanike pi {saīkhāre} anabhisaīkharitvā || jarāsaüvattanike pi saīkhāre anabhisaī- kharitvā maraõasaüvattanike pi saīkhāre anabhisaīkharitvā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaüvattanike\<*<3>*>/ pi saī- khāre anabhisaīkharitvā jātipapātam pi na papatanti\<*<4>*>/ || jarāpapātam pi na papatanti\<*<4>*>/ || pe || sokaparidevadukkhado- manassupāyasasapapātam\<*<5>*>/ pi na papatanti\<*<3>*>/ || || Te pari- muccanti jātiyā jarāya maraõena sokehi paridevehi duk- khehi domanassehi upāyāsehi || parimuccanti dukkhasmā ti vadāmi || || 6. Tasmā ti ha Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || la || pe || Ayaü dukkanirodhagāminã patipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Atthi bhikkhave Mahā-Pariëāho nāma nirayo\<*<6>*>/ || tattha yaü ki¤ci cakkhunā råpam passati aniņņharåpaü yeva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -domanassa upāyāsasaüvattati (S1 tã) yapapātam. 2 B1-2 bhikkhave. 3 S1-3 -domanassa upāyāsa- 4 S1 nappatanti instead of na papatanti. 5 S1-3 -manassaupāyāsasaüvattanikapapātam. 6 S1 niraye. >/ #<[page 451]># %% passati no iņņharåpaü || akantaråpam yeva passati no kantaråpaü || amanāparåpam passati no manāparåpam || || Yaü ki¤ci sotena saddaü suõāti || pa-pe\<*<1>*>/ || yaü ki¤ci kāyena poņņhabbam phussati || yaü ki¤ci manasā dhammaü vijānāti aniņņharupaü yeva vijānāti no iņņharåpam || akan- tarupaü yeva vijānāti || pe || no manāparåpan ti || || 3. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Mahā vata so bhante Pariëāho sumahā vata so bhante Pariëāho || || Atthi nu kho bhante etamhā pariëāhā a¤¤o\<*<2>*>/ pariëāho mahantataro ca bhayānakataro cā ti || || Atthi\<*<3>*>/ kho bhikkhu etamhā pariëāhā a¤¤o pariëāho\<*<4>*>/ mahantataro ca bhayānakataro cā ti || || Katamo pana bhante etamhā Pariëāhā a¤¤o Pari- mahan- ca bhayāna- kataro cā ti || || 4. Ye hi keci bhikkhu\<*<5>*>/ samaõā vā\<*<6>*>/ brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtaü nappajānanti || la-pe || Ayaü duk- khanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtaü nappajānanti || te jātisaüvattanikesu saīkhāresu abhiramanti || la-pe || abhi- ratā abhisaīkharonti || abhisaīkharitvā jātipariëāhena pi pariķayhanti jarāpariëāhena pi pariķayhanti || maraõapari- ëāhena pi pariķayhanti || sokaparidevadukkhadomanassu- pāyāsapariëāhena pi pariķayhanti || || Te na parimuccanti jātiyā jarāya\<*<7>*>/ maraõena sokehi paridevehi dukkhehi do- manassehi upāyāsehi || na parimuccanti dukkhasmā ti va- dāmi || || 5. Ye ca kho keci bhikkhu\<*<5>*>/ samaõā vā brāhmaõā vā Idam dukkhan ti yathābhåtam pajānanti || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā ti yathābhåtam pajānanti || jātisaüvattanikesu saīkhāresu nābhiramanti || la-pe || ana- bhiratā nābhisaīkharonti || anabhisaīkharitvā jātipariëāhena pi na\<*<8>*>/ pariķayhanti || jarāpariëāhena pi na pariķayhanti || jarāpariëāhena pi na pariķayhanti || maraõapariëāhena pi na pariķayhanti || sokaparidevadukkhadomanassupāyāsapa- riëāhena pi na pariķayhanti || || Te parimuccanti jātiyā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 more complete in S1-3 than in B1-2. 2 S3 a¤¤e. 3 S1-3 add nu. 4 S1-3 have -pe- instead of a¤¤o- 5 B1-2 bhikkhave. 6 S1 va. 7 S1 jarā. 8 missing in B1. >/ #<[page 452]># %<452 Sacca-Saüyuttam LVI.>% jarāya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi || parimuccanti dukkhasmā ti vadāmi || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Yo hi\<*<1>*>/ bhikkhave evaü vadeyya || Ahaü dukkham ariyasaccaü yathābhåtam anabhisamecca || la\<*<1>*>/ || dukkhani- rodhagaminipaņipadam\<*<2>*>/ ariyasaccaü yathābhåtam anabhi- samecca sammā dukkhassantaü karissāmã ti netaü thānaü vijjati || || 3. Seyyathāpi bhikkhave yo\<*<3>*>/ evam vadeyya || Aham kåņāgārassa heņņhimam\<*<4>*>/ gharam akaritvā\<*<5>*>/ uparimaü\<*<6>*>/ gharam āropessāmã ti\<*<7>*>/ netaü thāõaü vijjati || || Evam eva kho bhikkhave yo evaü\<*<8>*>/ vadeyya || || Ahaü dukkham ariyasaccam yathābhåtam anabhisamecca || la-[pe] || dukka- nirodhagāminipaņipadam\<*<2>*>/ ariyasaccaü yathābhåtam ana- bhisamecca sammā dukkhassantaü karissāmã ti netaü ņhānaü vijjati || || 3. Yo\<*<3>*>/ ca kho bhikkhave\<*<9>*>/ evaü vadeyya || Ahaü duk- kham ariyasaccam yathābhåtam abhisamecca || la-pe || dukkhanirodhagāminipaņipadam ariyasaccaü yathābhåtam abhisamecca sammā dukkassantaü karissāmã ti ņhānaü etaü vijjati || || 4. Seyyathāpi bhikkhave yo evaü vadeyya || Ahaü kåņāgārassa heņņhimam\<*<10>*>/ gharaü karitvā uparimaü\<*<11>*>/ gharam āropessāmã ti ņhānam etaü vijjati || || Evam eva kho bhikkhave yo evaü vadeyya || Ahaü dukkham ariya- saccaü yathābhåtaü abhisamecca || la-pe || dukkhanirodha- gāminipatipadam ariyasaccam yathābhåtam abhisamecca sammā dukkhassantaü karissāmã ti ņhānaü etaü vijjati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 ca kho instead of hi. 2 S1-3 -gāminãpaņipadā. 3 S1 ye. 4 S3 heņņhima. 5 S1-3 ākiritvā. 6 S1-3 uparima. 7 S1 arocessā- 8 S1 kkheveye instead of kho bhikkhave yo. 9 S1 insert ye. 10 S1-3 heņņhima. 11 S3 uparima S1 -caü. >/ #<[page 453]># %% 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminipatipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 1. Ekaü samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Mahā- vane Kåņāgārasāëāyaü || || 2. Atha kho āyasmā ânando pubbaõhasamayam nivā- setvā pattacãvaram ādāya Vesālim\<*<2>*>/ piõķāya pāvisi || || 3. Addasā kho āyasmā ânando sambahule licchavi- kumārake santhāgāre\<*<3>*>/ upāsanam\<*<4>*>/ kāronte durato va sukhumena ņālacchiggaëena asanam\<*<5>*>/ atipātente poīkhānu- poīkam avirādhitaü || || 4. Disvānassa\<*<6>*>/ etad ahosi || Sikkhitā vatime\<*<7>*>/ licchavi- kumārakā susikkhitā vatime licchavikumārakā yatrahi nāma durato va sukhumena taëacchigaëena asanam atipā- tessanti poīkhānupoīkham avirādhitan ti || || 5. Atha kho āyasmā ânando Vesāliyam piõķāya caritvā pacchābhattam piõķapātapaņikkanto\<*<8>*>/ yena Bhagavā tenu- pasaīkami ||pe || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavantam etad avoca || || 6. Idhāham bhante pubbaõhasamayaü nivāsetvā patta- cãvaram ādāya Vesālim\<*<2>*>/ piõķaya pāvisiü\<*<9>*>/ || addasaü khvāham bhante sambahule licchavikumārake santhāgāre\<*<3>*>/ upāsanam karonte durato va sukhumena tāëacchiggaëena asanam atipātente poīkhānupoīkham aviradhitaü || || Dis- vāna me etad ahosi || Sikkhitā vatime licchavikumarakā susikkhitā vatime licchavikumārakā yatra hi nāma durato va sukhumena\<*<10>*>/ tāëacchiggaëena asanam atipātessanti\<*<11>*>/ poīkānupoīkham avirādhitan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This text no mentioned in the ending uddāna ought to come after the andhakarã and be the sixth not the fifth. 2 S1-3 vesāliyaü. 3 B1-2 sandhā- 4 S1 upaņņhākam. 5 S1 āsanam. 6 S1-3 disvāssa. 7 S1-3 catime. 8 S1-3 piõķapātam atikkanto. 9 B1-2 pāvãsi. 10 missing in S1-3. 11 S1 atipaņ- >/ #<[page 454]># %<454 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 7. Taü kim ma¤¤asi ânanda || katamaü nu kho dukkarata- raü vā durabhisambhavataraü vā yo durato va sukhumena tāëacchiggaëena asanam atipāteyya poīkhānupoīkham avirādhitaü || yo vā satadhā bhinnassa\<*<1>*>/ vālassa koņiyā koņim paņivijjheyyā ti || || Etad eva bhante dukkarataraü ceva\<*<2>*>/ durabhisam- bhavatara¤ca yo vā\<*<3>*>/ satadhā bhinnassa vālassa koņiyā\<*<4>*>/ koņim paņivijjheyyā ti || || 8. Atha kho ânanda duppaņivijjhataram paņivijjhanti ye\<*<5>*>/ Idam dukkhan ti yathābhåtam paņivijjhanti\<*<6>*>/ || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāmini patipadā ti yathābhutam paņi- vijjhanti\<*<6>*>/ || || 9. Tasmā ti hānanda Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || pa-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Atthi bhikkhave lokantarikā aghā asaüvutā andha- kārakā\<*<7>*>/ andhakāratimisā yatthāpimesaü\<*<8>*>/ candimasuriyā- nam evammahiddhikānam evammahānubhāvānam ābhā\<*<9>*>/ nānubhontã ti || || 3. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Mahā vata so bhante andhakāro\<*<10>*>/ sumahā vata so bhante andhakāro || atthi nu kho bhante etamhā andha- kārā a¤¤o andhakāro mahantataro ca bhayānakataro cā ti || || Atthi kho bhikkhu etamhā andhakārā a¤¤o andhakāro mahantataro ca bhayānakataro cā ti || || Katamo pana bhante etamhā andhakārā a¤¤o andhakāro mahantataro ca bhāyanakataro cā ti || || 4. Ye hi keci bhikkhu samaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtaü nappajānanti || la-pe || Ayam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 bhinna. 2 S3 dukkara¤ceva S1 dukkarece. 3 missing in S1-3. 4 missing in S1. 5 S1-3 yo. 6 S1-3 -jjhati. 7 S1 -ka B1-2 andhakārā. 8 B1-2 yatthamimesaü S3 -cesaü. 9 B1-2 ābhāya. 10 S1-3 -kāre. >/ #<[page 455]># %% dukkhanirodhagāminipatipadā ti yathābhåtaü nappajananti || te jātisaüvattanikesu saīkhāresu abhiramanti || la || pe\<*<1>*>/ || abhiratā abhisaīkharonti || abhisaīkharitvā jātandhakāram pi papatanti || jarandhakāram pi papatanti || maraõandha- kāram pi papatanti || sokaparidevadomanassupāyāsandha- kāram pi papatanti || te na parimuccanti jātiyā jarāya\<*<2>*>/ maraõā sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi na parimuccanti dukkhasmā ti vadāmi || || 5. Ye ca kho keci bhikkhu samaõā vā brāhmaõā vā Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānanti || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāmini patipadā ti yathābhåtam pajānanti || te jātisaüvattanikesu saīkhāresu nābhiramanti || la [pe] || anabhiratā anabhisaīkharonti || anabhisaīkhāritvā jātandha- kāram pi na papatanti || jarandhakāram pi na papatanti || maraõandhakāram pi na papatanti || sokaparidevadukkha- domanassupāyāsandhakāram pi na papatanti || te pari- muccanti jātiyā jarāya\<*<3>*>/ maraõena sokehi paridevehi duk- khehi\<*<4>*>/ domanassehi upāyāsehi || parimuccanti dukkhasmā ti vadāmi || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || pe [pa] Ayaü dukkhanirodhagāminipaņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso mahāsamudde ekacchig- gaëaü yugam pakkhipeyya || tatrāpissa\<*<5>*>/ kāõo\<*<6>*>/ kacchapo yo vassasatassa vassasatassa\<*<7>*>/ accayena sakiü sakim um- mujjeyya || || 3. Tam kim ma¤¤atha\<*<8>*>/ bhikkhave || api nu so\<*<9>*>/ kāõo kacchapo vassasatassa vassasatassa accayena sakiü sakim ummujjanto amusmim\<*<10>*>/ ekacchiggaëe yuge gãvam paveseyyā ti\<*<11>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 abridge less. 2 S3 jarā. 3 S1-3 jarā. 4 missing in S1-3. 5 S1-3 tatrassa. 6 S1-3 kāõa. 7 in B1-2 only. 8 S1 ma¤¤athā. 9 B1-2 kho. 10 B2 amukasmiü. 11 S1-3 pavisissati. >/ #<[page 456]># %<456 Sacca-Saüyuttam LVI.>% Yadi nåna bhante kadāci karahaci dãghassa addhuno accayenā ti || || 4. Khippataram kho\<*<1>*>/ so bhikkhave kāõo kacchapo vassasatassa vassasatassa accayena sakiü sakim ummajjanto amusmim\<*<2>*>/ ekacchiggaëe yuge gãvam paveseyya na\<*<3>*>/ tvevā- ham\<*<4>*>/ bhikkhave sakiü vinipātagatena\<*<5>*>/ bālena\<*<6>*>/ manussat- taü vadāmi || || Taü kissa hetu || || 5. Na hettha bhikkhave atthi\<*<7>*>/ dhammacariyā samacariyā kusalakiriyā\<*<8>*>/ pu¤¤akiriyā || a¤¤ama¤¤akhādikā ettha bhik- khave vattati dubbalakhādikā || || Tam kissa hetu || || 6. Adiņņhattā bhikkhave catunnam ariyasaccānam || kata- mesaü catunnaü || || Dukkhassa ariyasaccassa || la-pe || duk- khanirodhagāminipaņipadāya\<*<9>*>/ ariyasaccassa || || 7. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo karaõãyo || pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõã- yo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave ayam mahāpathavã ekodakā\<*<10>*>/ assa || tatra puriso ekacchiggaëaü yugam pakkhipeyya || tam enam\<*<11>*>/ puratthimo\<*<12>*>/ vāto pacchimena saühareyya || pacchimo vāto puratthimena saühareyya || uttaro vāto dakkhiõena saühareyya || dakkhiõo vāto uttarena\<*<13>*>/ saüha- reyya || || Tatrassa kāõo kacchapo so\<*<14>*>/ vassasatassa vassa- satassa accayena sakiü sakiü ummujjeyya || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave api nu so\<*<15>*>/ kāõo kacchapo vassasatassa vassasatassa accayena sakiü sakim \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in B1-2. 2 B2 amukasmiü. 3 S1 has a blank instead of gãvaü paveseyya na. 4 S1 tvāvāhaü S3 tvāhaü. 5 S1-3 vinipātaü B1 vinita- 6 B1 bahule- B2 bāhullena. 7 S1 attha. 8 sama- kusala- are to be found only in B1-2. 9 S1-3 -paņipadā. 10 S1-3 ekodikā. 11 S1-3 ena. 12 S1-3 purimo. 13 S1-3 uttare. 14 missing in S3. 15 B1-2 kho. >/ #<[page 457]># %% ummujjanto\<*<1>*>/ amusmim\<*<2>*>/ ekacchiggaëe\<*<3>*>/ yuge gãvam pave- seyyā ti || || Adhiccam idam bhante yaü so kāõo kacchapo vassa- satassa vassasatassa accayena sakiü sakim ummujjanto amusmim ekacchiggaëe\<*<3>*>/ yuge gãvam paveseyyā ti\<*<4>*>/ || || 4. Evam adhiccam idam bhikkhave yam manussattam labhati || evam adhiccam idam bhikkhave yaü Tathāgato loke uppajjati arahaü sammāsambuddho || evam adhiccam idam bhikkhave yaü tathāgatapavedito\<*<5>*>/ dhammavinayo loke dippati || || 5. Tassidam\<*<6>*>/ bhikkhave manussattam laddhaü || tathā- gato ca\<*<7>*>/ loke uppanno arahaü\<*<8>*>/ sammāsambuddho || tathā- gatappavedito ca dhammavinayo loke dippati || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso Sinerussa\<*<9>*>/ pabbatarā- jassa sattamuggamattiyo pāsāõasakkharā\<*<10>*>/ upanikkhi- peyya\<*<11>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaram yā ca\<*<12>*>/ sattamuggamattiyo pāsānasakkharā upanikkhittā yo ca\<*<13>*>/ Sinerupabbatarājā ti || || Etad eva bhante\<*<14>*>/ bahutaraü\<*<15>*>/ yad idaü Sinerupabba- tarājā || appamattikā sattamuggamattiyo pāsāõasakkharā upanikkhittā saīkham\<*<16>*>/ pi na upenti upanidham pi na upenti\<*<17>*>/ kalabhāgaü\<*<18>*>/ pi na upenti Sinerupabbatarājānam\<*<19>*>/ upani- dhāya sattamuggamattiyo pāsāõasakkharā upanikkhittā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ca. 2 B2 amukasmiü always. 3 S1 chiggaëe. 4 S1-3 pavise- 5 S3 -pavedita S1 -pavedi. 6 S1-3 tatiyaü. 7 B1-2 omit ca S1 adds ce. 8 in B1-2 only. 9 S1 sinerå- always B2 sinnerupabba- 10 S3 -sakkarā. 11 S1 upaninik- 12 S1 va S3 vā. 13 S1-3 omit yo ca. 14 S1-3 bhikkhave. 15 S1-3 -tarā. 16 S1-3 saīkam. 17 S1-3 omits upanidhaü- 18 S1 sala- 19 S1 -rājaü S3 rājā. >/ #<[page 458]># %<458 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 4. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa diņņhisam- pannassa puggalassa abhisametāvino etad eva bahutaraü dukkhaü yad idam parikkhãõam pariyādinnam appamatta- kam avasiņņhaü\<*<1>*>/ saīkham pi na upeti upanidham pi na upeti kalabhāgam pi na upeti || purimaü\<*<2>*>/ dukkhakkhan- dham\<*<3>*>/ parikkhãõam pariyādinnam upanidhāya yad idaü sattakkhattum paramatā || yo Idaü dukkhan ti yathābhåtam pajānāti || la-[pe] || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānāti || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã patipadā yogo karaõãyo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Sineru\<*<4>*>/ pabbatarājā yam\<*<5>*>/ parikkhayam pariyādānaü gaccheyya ņhapetvā\<*<6>*>/ satta- muggamattiyo\<*<7>*>/ pāsānasakkharā\<*<8>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho\<*<9>*>/ bahutaraü yaü\<*<10>*>/ vā Sinerussa pabbatarājassa parikkhãõam pariyādiõõam yā\<*<11>*>/ vā sattamuggamattiyo pāsānasakkharā avasiņņhā ti || || Etad eva bhante bahutaraü Sinerussa pabbatarājassa yad idam parikkhãnam pariyādinnaü || appamattakā\<*<12>*>/ sattamuggamattiyo pāsāõasakkharā avasiņņhā saīkham pi na upenti || upanidham pi na upenti || kalabhāgam pi na upenti || Sinerussa pabbatarājassa parikkhãõam pariyādin- nam upanidhāya sattamuggamattiyo pāsāõasakkharā ava- siņņhā ti || || 4. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa diņņhisam- pannassa\<*<13>*>/ puggalassa abhisametāvino etad eva bahutaraü\<*<14>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 asiņņhaü. 2 S1-3 purima. 3 B2 -kkhantaü. 4 S1 sinerå B2 sinneru as before both always. 5 so B2; B1 sam; missing in S1-3. 6 B2 dhapetvā. 7 S3 -mattikāyo. 8 S1-3 add ti. 9 missing in S1. 10 S3 ya; missing in S1. 11 S3 has yo corrected from yā. 12 B1-2 -mattikā. 13 S1-3 -sampanna S3 adding ssa underneath. 14 S1-3 bahutarā taü B2 bahutara. >/ #<[page 459]># %% dukkhaü yad idam || pe\<*<1>*>/ || yo Idam dukkhan ti yathābhå- tam pajānāti || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã patipadā ti yathābhåtam pajānāti || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhanti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || Papātavaggo pa¤camo\<*<2>*>/ || || Tassa\<*<3>*>/ uddānaü || || Cintā\<*<4>*>/ Papāto Pariëāho || Kuņāgārandhakārinaü\<*<5>*>/ || || Chiggalena ca\<*<3>*>/ dve vuttā || Sineru\<*<6>*>/ apare dve ti\<*<7>*>/ || || ## ## 2. Atha kho Bhagavā parittam nakhasikhāyam paüsum āropetvā bhikkhå āmantesi || Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaram yo vāyam\<*<8>*>/ mayā paritto nakhasikhāyam paüsu āropito || ayaü vā mahāpathavã ti || || Etad eva bhante bahutaram yad idam mahāpathavã || appamattako\<*<9>*>/ yam Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu\<*<10>*>/ āropito saīkham pi\<*<11>*>/ na upeti upanidham pi na upeti kalabhāgam pi na upeti || mahāpathavã upanidhāya Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu\<*<12>*>/ āropito ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 complete in B1-2 till paramatā (S. the preceding sutta). 2 S1-3 omit pa¤camo B2 has only vaggo. 3 missing in S1-3. 4 B2 candhā. 5 S1-3 kåņaīgalandha- B2 kuņāgāranta- 6 S1 sinerå B2 sinneru. 7 This Uddāna mentions only nine suttas and among them two chiggala; but there is a third chiggala separated from the others and put before andhakārã. 8 S1-3 omit vā. 9 B1-2 -mattakā. 10 S1 paüsuü. 11 missing in B1 S1. 12 S1-3 paüsuü. >/ #<[page 460]># %<460 Sacca-Saüyuttam LVI.>% 3. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa diņņhisam- pannassa puggalassa abhisametāvino etad eva bahutaraü dukkham\<*<1>*>/ || pe || yo Idaü dakkhanti yathābhåtam pajānāti || la [pe] \<*<2>*>/ || Ayaü dukkhanirodhagāmini patipadā ti yathā- bhåtam pajānā ti || || 4. Tasmā ti ha bhikkhave Idam dukkhanti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti\<*<3>*>/ || yogo karaõãyo ti || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave pokkharaõã pa¤¤āsayojanāni āyāmena pa¤¤āsayojanāni vitthārena pa¤¤asayojanāni ubbedhena puõõā udakassa samatittikā kākapeyyā\<*<4>*>/ || || Tato puriso kusaggena udakam uddhareyya\<*<5>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave katamaü nu kho bahutaram yaü vā kusaggena udakam ubbhataü yaü vā pokkharaõiyā udakan ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idam pokkharaõiyā\<*<6>*>/ udakaü || appamattakaü kusaggena udakam ubbhataü saīkham pi na upeti upanidham pi na upeti kalabhāgam pi na upeti\<*<7>*>/ pokkharaõi yā udakam upanidhāya kusaggena udakam ubbhatan ti || || 4--5. Evam kho bhikkhave ariyasāvakassa || la || pe || yogo karaõãyo ti\<*<8>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave yatthimā\<*<9>*>/ mahānadiyo saü- sandanti\<*<10>*>/ samenti || seyyathãdam Gaīgā Yamunā Acira- vatã\<*<11>*>/ Sarabhå Mahã || Tato puriso dve\<*<12>*>/ vā tãõi vā uda- kaphusitāni uddhareyya\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing B1-2. 2 See the preceding sutta p.459 note 1. 3 B1 S1 omit ti. 4 S3 -peyya. 5 S1-3 uddhā- 6 S1 pokkharaõi. 7 S1-3 insert yo. 8 S1-3 omit yogo- 9 S1-3 yattha. 10 S1-3 sandanti. 11 B1-2 acã- 12 S1 de. 13 uddhareyya and the sequel is omitted (by blunder) till the next udakaphusitāni in S3. >/ #<[page 461]># %% 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaram yāni dve\<*<1>*>/ vā tãõi vā udakaphusitāni ubbhatāni yam vā sambhejja\<*<2>*>/ udakan ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idaü sambhejja\<*<2>*>/ uda- kam || appamattakāni dve vā tãõi vā udakaphusitāni\<*<3>*>/ ubbhatāni saīkham pi na upenti upanidham pi na upenti kalabhāgam pi na upenti sambhejja\<*<4>*>/ udakam upanidhāya dve vā tãõi vā udakaphusitāni ubbhatāni\<*<5>*>/ || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa || so yeva peyyalo || yogo karaõãyo ti\<*<6>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave yatthimā\<*<7>*>/ mahānadiyo saü- sandanti samenti\<*<8>*>/ seyyathãdaü Gaīgā Yamunā Aciravatã\<*<9>*>/ Sarabhå Mahã tam\<*<8>*>/ udakam\<*<10>*>/ parikkhayam pariyādānam gaccheyya ņhapetvā dve vā tãõi vā\<*<11>*>/ udakaphusitāni\<*<3>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaram yaü vā\<*<12>*>/ sambhejja udakam parikkhãõaü pari- yādinnam yāni vā\<*<13>*>/ udakaphusitāni avasiņņhānã ti || || Etad eva bhante bahutaraü sambhejja\<*<4>*>/ udakaü yad idam parikkhãõam pariyādinnam appamattakāni dve vā tãõi vā\<*<11>*>/ udakaphusitāni\<*<14>*>/ avasiņņhāni saīkham pi na upenti upanidham pi na upenti kalabhāgam pi na upenti sambhejja\<*<14>*>/ udakam parikkhãõam pariyādinnam upanidhāya dve vā tãõi vā\<*<15>*>/ udakaphusitāni avasiņņhānã ti || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa || la || yogo karaõãyo ti\<*<16>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 de. 2 S1-3 sambhojja. 3 S3 udakaü- 4 S1-3 sambhojjaü. 5 B1 uddhatāni. 6 S1-3 -pe- instead of so yeva- 7 S1-3 yattha. 8 missing in S1-3. 9 B1-2 acã- S1 aciravitã. 10 S1-3 udaka. 11 S1-3 dvedhā tidhā instead of dvevā- always. 12 S1 vo. 13 B1-2 upaõidhāya dvevā tãõivā instead of yāni vā. 14 S1 uphusitāni. 15 S1-3 sambhojjaü B1 sambhesajja B2 sambhe. 16 S1-3 omit la || yogo- >/ #<[page 462]># %<462 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso mahāpathaviyā satta- kolaņņhimattiyo guëikā upanikkhipeyya\<*<1>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü yā vā\<*<2>*>/ sattakolaņņhimattiyo guëikā upanikkhittā ayaü vā mahāpathavã ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idam mahāpathavã || appamattikā sattakolaņņhimattiyo guëikā upanikkhittā saī- kham pi na upenti upanidham pi na upenti || pe || mahā- pathavim upanidhāya sattakolaņņhimattiyo guëikā upanik- khittā\<*<3>*>/ || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa || so yeva peyyālo || yogo karanãyo ti\<*<4>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave mahāpathavã parikkhayam pariyādānaü gaccheyya ņhapetvā sattakolaņņhimattiyo guëikā || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü yaü vā mahāpaņhaviyā parikkhãõam pariyā- dinnam yā vā\<*<5>*>/ sattakolaņņhimattiyo guëikā avasiņņhā ti || || Etad eva bhante bahutaram mahāpathaviyā\<*<6>*>/ yad idam parikkhãnam pariyādinnam || appamattikā sattakolaņņhi- mattiyo\<*<7>*>/ guëikā avasiņņhā saīkham pi na upenti || pe || kalabhāgam pi na upenti mahāpathaviyā\<*<8>*>/ parikkhãnam pariyādinnam upanidhāya sattakolaņņhimattiyo guëikā ava- siņņhā ti || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasavakassa || so yeva peyyālo || yogo karaõãyo ti\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -khepeyya. 2 S3 yathā instead of yā vā. 3 B1 add ti written but erased in S3. 4 S1-3 have -pe- instead of so yeva- 5 S1-3 yathā instead of yāvā. 6 S1-3 -pathavã B1 pathavãyā. 7 S1 omits satta. 8 S1-3 omit mahā B1 has mahāpathavã. >/ #<[page 463]># %% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso\<*<1>*>/ mahāsamudde dve vā tãõi vā udakaphusitāni uddhareyya\<*<2>*>/ || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaram yāni vā\<*<3>*>/ dve vā tãõi vā udakaphusitāni ubbha- tāni yaü vā mahāsamudde udakan ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idam mahāsamudde udakaü || appamattakāni dve vā tãõi vā udakaphusitāni ubbhatāni saīkham pi na upenti upanidham pi na upenti kalabhāgam pi na upenti mahāsamudde udakam upani- dhāya dve vā tãõi vā udakaphusitāni ubbhatānã ti || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa || so yeva peyyālo || yogo karaõãyo ti\<*<4>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave mahāsamudde udakam parik- khayam pariyādānaü gaccheyya ņhapetvā dve vā tãõi vā udakaphusitāni || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü yaü vā mahāsamudde udakam parikkhãõam pariyādinnam yāni vā\<*<3>*>/ dve vā tãõi va udakaphusitāni avasiņņhānã ti || || Etad eva bhante bahutaram mahāsamudde udakaü yad idam parikkhãõam pariyadinnaü || appamattakāni dve vā tãõi vā udakaphusitāni avasiņņhāni saīkham pi na upenti upanidham pi na upenti kalabhāgaü pi na upenti mahā- samudde udakam parikkhãõam pariyādinnam upanidhāya dve vā tãni vā udakaphusitāni avasitthānã ti || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa || so yeva peyyālo || karaõãyo ti\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S3. 2 B1 uddharitāni. 3 missing in B1-2. 4 S1-3 have only -pe- instead of so yeva- >/ #<[page 464]># %<464 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 2. Seyyathāpi bhikkhave puriso Himavato pabbatarā- jassa\<*<1>*>/ sattasāsapamattiyo pāsānasakkharā upanikkhipeyya || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaram yā vā\<*<2>*>/ sattasāsapamattiyo\<*<3>*>/ pāsāõasakkharā upanikkhittā ayaü vā\<*<4>*>/ Himavā pabbatarājā ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idam Himavā pabba- tarājā || appamattakā\<*<5>*>/ sattasāsapamattiyo\<*<6>*>/ pāsāõasakkharā upanikkhittā saīkham pi na upenti upanidham pi na upenti kalabhāgam pi na upenti Himavantam\<*<7>*>/ pabbata- rājānam upanidhāya sattasāsapamattiyo pāsānasakkharā upanikkhittā ti || || 4--5. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa || la-pe || yogo karaõãyo ti\<*<8>*>/ || || ## 2. Seyyathāpi bhikkhave Himavā pabbatarājā parikkha- yam pariyādānaü gaccheyya ņhapetvā sattasāsapamattiyo\<*<6>*>/ pāsāõasakkharā || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü yaü vā Himavato pabbatarājassa parikkhãõam pariyādinnam yā vā\<*<9>*>/ sattasāsapamattiyo pāsāõasakkharā avasiņņhā ti || || Etad eva bhante bahutaraü Himavato pabbatarājassa yad idam parikkhãõam pariyādinnam appamattakā\<*<10>*>/ satta- sāsapamattiyo pāsāõasakkharā avasiņņhā\<*<11>*>/ saīkham pi na upenti upanidham pi na upenti kalabhāgam pi na upenti || Himavato pabbatarājassa parikkhãnam pariyādinnam upa- nidhāya sattasāsapamattiyo pāsāõasakkharā avasiņņhā ti || || 4. Evam eva kho bhikkhave ariyasāvakassa diņņhisam- pannassa puggalassa abhisametāvino etad eva bahutaraü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 himavanto pabbatarājāssa. 2 S3 va. 3 S1 omits satta. 4 S1-3 omits ayaü vā. 5 S1-3 -mattikā. 6 S1-3 omit satta. 7 S1-3 himavatam. 8 S1-3 omit yogo- 9 S1-3 omit yā vā S1 has a ya or sa erased. 10 B1 S1 -mattikā. 11 B1 add ti. >/ #<[page 465]># %% dukkhaü yad idam parikkhãnam pariyādinnam || appamatti- kam\<*<1>*>/ avasiņņhaü saīkhaü pi na upeti upanidham pi na upeti kalabhāgam pi na upeti purimaü\<*<2>*>/ dukkhakkhandham parikkhãõam pariyādinnam upanidhāya yad idam sattak- khattuparamatā || yo Idam dukkhan ti yathābhåtam pajānā- ti || la || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yathābhåtam pajānāti || || 5. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayaü dukkhanirodhagāminipatipadā ti yogo karaõãyo ti || || Abhisamayavaggo chaņņho\<*<4>*>/ || || Tassuddānaü\<*<5>*>/ || || Nakhasikhaü\<*<6>*>/ Pokkharaõã\<*<7>*>/ || Sambhejja\<*<8>*>/ apare duve\<*<9>*>/ || Pathavã dve Samuddā\<*<10>*>/ dve || Dve mā ca\<*<11>*>/ Pabbatupamā ti\<*<12>*>/ || || ## ## 2. Atha kho Bhagavā parittam nakhasikhāyam\<*<13>*>/ paü- sum āropetvā bhikkhå āmantesi || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü || pe || paritto nakhasikhāyam paüsu\<*<14>*>/ āropito || ayaü vā mahāpathavã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -mattikam. 2 B1 purima. 3 B1-3 sattakkhattuüo S1-3 -paramattā. 4 S1-3 samatto. 5 S1-3 uddānaü. 6 B1 -sikho. 7 S1-3 -kharaõiyaü. 8 S1 -bhojja. 9 S1-3 dve. 10 S3 samuddo B1 samuddehi instead of samuddā dve. 11 S1-3 omit mā S3 omits ca. 12 B1-2 omit ti. 13 S1-3 -sikhāya (ü being erased in S1). 14 S1 paüsuü. >/ #<[page 466]># %<466 Sacca-Saüyuttam LVI.>% Etad eva bhante bahutaraü yad idam mahāpathavã\<*<1>*>/ || appamattako\<*<2>*>/ yam Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu\<*<3>*>/ āropito saīkham pi na upeti upanidham pi na upeti kalabhāgam pi na upeti mahāpathavim upanidhāya Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu āropito ti || || 4. Evam eva kho bhikkhave appakā\<*<4>*>/ te sattā ye ma- nussesu paccājāyanti || atha kho ete\<*<5>*>/ bahutarā sattā ye a¤¤atra\<*<6>*>/ manussehi paccājāyanti || || Taü kissa hetu || || 5. Adhiņņhatā bhikkhave catunnam ariyasaccānaü || ka- tamesaü catunnaü || || Dukkhassa ariyasaccassa || la-pe || dukkhanirodhagāminiyā paņipādāya ariyasaccassa || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la-pe || Ayam dukkhanirodhagāminã patipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## 2. Atha kho Bhagavā parittaü nakhasikhāyam paüsum āropetvā bhikkhå āmantesi || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü yo vāyam mayā paritto nakhasikhāyam paüsu āropito ayaü vā mahāpathavã ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idam mahāpathavã || appamattako\<*<2>*>/ yam Bhagavatā\<*<7>*>/ paritto nakhasikhāyam paüsu āropito saīkham pi na upeti upanidham pi na upeti kalabhāgam pi na upeti || mahāpathavim upanidhāya Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu āropito ti || || 4. Evam eva kho bhikkhave appakā\<*<4>*>/ te sattā ye majjhi- mesu\<*<8>*>/ janapadesu\<*<9>*>/ paccājāyanti || atha kho ete va\<*<10>*>/ bahu- tarā sattā ye paccantimesu janapadesu paccājāyanti || avi¤¤ātāresu milakkhesu\<*<11>*>/ || pa pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ti. 2 B1 -mattakā. 3 S1-3 paüsuü always. 4 B1 appamattakā. 5 B1 etad eva. 6 S1-3 a¤¤etatra. 7 S1-3 bhagavā. 8 S3 majjhisu. 9 missing in S1-3. 10 B1 ca. 11 B1 milakkhåsu S3 cilakkhesu. >/ #<[page 467]># %% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pana\<*<1>*>/ ariyena pa¤¤ācakkhunā samannāgatā || atha kho ete bahu- tarā sattā ye avijjāgatā sammuëhā || pa\<*<2>*>/ || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye\<*<3>*>/ surā- merayamajjapamādaņņhānā\<*<4>*>/ paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye surāmerayamajjapamādaņņhānā\<*<4>*>/ appaņi- viratā || la\<*<5>*>/ || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye thalajā || atha kho ete bahutarā sattā ye udakajā || || Taü kissa hetu || la\<*<6>*>/ || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te suttā ye matteyyā || atha kho ete bahutarā sattā ye amatteyyā\<*<7>*>/ || pa || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye petteyyā || atha kho ete va\<*<8>*>/ bahutarā sattā ye apetteyyā || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tamena instead of ye pana. 2 S1-3 have nothing and do not point out here any division. 3 in B1 only. 4 S1-3 omit -majja- 5 S1-3 omit here and every where any sign of abbreviation and separate the several texts only by a spiral line. 6 instead of atha kho- S1-3 have etad eva bahutarā -dakajā and nothing more. 7 S1 appamatteyyā, S3 matteyya, this omitting ye. 8 S1 B1 omit va. >/ #<[page 468]># %<468 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye sāma¤¤ā || atha kho ete va\<*<1>*>/ bahutarā sattā ye asāma¤¤ā || pa || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye brah- ma¤¤ā\<*<2>*>/ || atha kho ete\<*<3>*>/ bahutarā sattā ye abrahma¤¤ā\<*<4>*>/ || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye kule jeņņhāpacāyino || atha kho ete\<*<3>*>/ bahutarā sattā ye kule jeņņhāpacāyino ti || || Vaggo\<*<5>*>/ uddānaü || || A¤¤atra Paccantam Pa¤¤āya\<*<6>*>/ || Surāmeraya Odakā\<*<7>*>/ || Matteyyā\<*<8>*>/ Peteyyā\<*<9>*>/ cā ti\<*<10>*>/ || Sāma¤¤am Brahma\<*<11>*>/ Pacāyikan\<*<12>*>/ ti || || ## ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pāõāti- pātā paņiviratā || atha kho ete\<*<13>*>/ bahutarā sattā ye pāõāti- pātā appaņiviratā || || Taü kissa hetu\<*<14>*>/ || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ete, S1 etad eva. 2 S3 brahma¤¤e. 3 S1-3 etad eva. 4 S1 brahma¤¤ā. 5 so B1-2; S1-3 Cakkapeyyālo pathamako (S3 has -pathamavaggo) -- 6 S1-3 a¤¤apattapaccaīgapa¤¤āye. 7 S1-3 uda (S1 dā) kaü. 8 S1 metteyyo S3 matteyyo. 9 S1-3 patteyyo. 10 S1-3 ceva. 11 S3 add ¤¤a erased. 12 S3 pacāyano. 13 S1-3 add va always. 14 S1-3 omit taü- and the sign of abbreviation separating the several texts as before by a line. >/ #<[page 469]># %% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye adinnā- dānā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye adinnā- dānā appaņiviratā\<*<1>*>/ || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye kāmesu micchācārā\<*<2>*>/ paņiviratā || atha kho ete bahutarā sattā ye kāmesu micchācārā appaņiviratā || pa || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye musā- vādā paņiviratā || atha kho ete bahutarā sattā ye musāvādā appaņiviratā || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pisu- nāya\<*<3>*>/ vācāya paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye pisuõāya\<*<3>*>/ vācāya appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pharu- sāya\<*<4>*>/ vācāya paņiviratā || atha kho ete bahutarā sattā ye pharusāya\<*<4>*>/ vācāya appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye sam- phappalāpā\<*<5>*>/ paņiviratā || atha kho bahutarā sattā ye sam- phappalāpā appaņiviratā || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -dānāppaņi- 2 S1 pāõātipātā instead of kāmesu- 3 S3 pisuõā. 4 S1-3 pharu (S1 rå) sā. 5 S1 -pām S1-3 omit the end of this and the beginning of the next sutta from atha to atha, the whole being represented by -pe- >/ #<[page 470]># %<470 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye bãja- gāmabhåtagāmasamārambhā paņiviratā || atha kho\<*<1>*>/ ete\<*<2>*>/ va bahutarā sattā ye bãjagāmabhåtagāmasamārambhā appativiratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye vikāla- bhojanā paņiviratā || atha kho ete bahutarā sattā\<*<3>*>/ ye vi- kālabhojanā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye mālā- gandhavilepanadhāraõamaõķanavibhåsanaņņhānā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye mālāgandhavilepana- dhāraõamaõķanavibhåsanaņņhānā appaņiviratā || || Vaggo\<*<4>*>/ || uddānaü || || Pāõam Adinnaü Kāmesu || Musāvādaü ca\<*<5>*>/ Pesu¤¤aü\<*<6>*>/ || Pharusaü\<*<7>*>/ Samphappalāpam\<*<8>*>/ Bãjam\<*<8>*>/ || Vikāle Gandhavilepanan ti\<*<9>*>/ || || ## ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye nacca- gãta-vādita-visåkadassanā paņiviratā || atha kho ete va\<*<11>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 written but erased in S3. 2 S1 te. 3 S1-3 omit atha kho- -sattā. 4 S1-3 add dutiyo. 5 S1-3 omit ca. 6 S3 pesu¤¤a. 7 S3 pa- S1 -rå- 8 S1-3 add ca. 9 S1 vikālocavilepanāti S3 vikālepanāti. 10 chapter III according to S1-3. 11 B2 ataceva. >/ #<[page 471]># %% bahutarā sattā ye nacca-gãta-vādita-visåkadassanā appaņi- viratā || || Taü kissa hetu || la\<*<1>*>/ || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te\<*<2>*>/ sattā ye uccā- sayanā\<*<3>*>/ mahāsayanā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye uccāsayanā mahāsayanā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye jātarå- parajatapaņiggahanā paņiviratā || atha kho ete va\<*<5>*>/ bahutarā sattā ye jātaråparajatapaņiggahaõā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye āmaka- dha¤¤apaņiggahanā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye āmakadha¤¤apaņiggahanā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye āmaka- maüsapaņiggahaõā paņiviratā || atha kho ete va\<*<6>*>/ bahutarā sattā ye āmakamaüsapaņiggahaõā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye itthi- kumārapāņiggahaõā\<*<7>*>/ paņiviratā || ātha kho ete va bahutarā sattā ye itthikumārapaņiggahaõā\<*<8>*>/ appaņiviratā || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This mention and the sign of abbreviation are as before missing in S1-3 which separate the texts only by a line. 2 S1 has nothing more of this text. 3 S3 -sayana. 4 missing in S1. 5 missing in B1. 6 B1 has only ete here ard further on. 7 B1-2 -kumārikāpaņi- S3 kumāra with kā erased. 8 B1-2 -kumārikā. >/ #<[page 472]># %<472 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye dāsãdā- sapaņiggahaõā\<*<1>*>/ paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye dāsãdāsapaņiggahaõā\<*<1>*>/ appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye ajeëa- kapaņiggahaõā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye ajeëakapaņiggahaõā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye kukku- ņasåkarapaņiggahaõā paņiviratā || atha kho eteva bahutarā sattā ye kukkuņasåkarapaņiggahaõā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye hatthi- gavassavaëavāpaņiggahanā\<*<2>*>/ paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye hatthigavassavaëavāpaņiggahaõā\<*<3>*>/ appaņi- viraņā || la || || Tatiyo\<*<4>*>/ Vaggo || Uddānaü || || Naccaü\<*<5>*>/ Sayanaü Rajataü || Dha¤¤aü Maüsaü\<*<6>*>/ Kumāriyaü\<*<7>*>/ || Dāsã Ajelakaü\<*<8>*>/ ceva || Kukkuņasåkara-Hatthino ti\<*<9>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 S1-3 dāsi- 2 S1 -gāvassa- S3 -gāvāssa. 3 S1 -gāvassa- S3 -gavāssa- 4 in S1-3 only. 5 S1-3 uccā. 6 S1-3 dha¤¤amaü (S1 ma-) sa. 7 B1 kumārikā. 8 S1-3 dāsi ajelakā. 9 S1-3 kukkuņavaëavena cā ti. >/ #<[page 473]># %% ## ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye khetta- vatthupaņiggahaõā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye khettavatthupaņiggahanā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye kaya- vikkayā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye kayavikkayā\<*<1>*>/ appaņivaratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye dåteyya- pahãnagamanānuyogā paņiviratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye dåteyyapahãnagamanānuyogā appaņiviratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye tulā- kåņa-{kaüsakåņa}-mānakåņā\<*<2>*>/ pativiratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye tulākåņa-kaüsakåņa-mānakåņā appaņi- viratā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye ukkoņa- nava¤cananikatisāviyogā\<*<2>*>/ paņiviratā || atha kho ete va ba- hutarā sattā ye ukkoņanava¤cananikatisāviyogā\<*<2>*>/ appati- visatā || la || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye che- dana-vadha-bandhana-viparāmosa-ālopa-sāhasākārā\<*<3>*>/ pati- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kāya- 2 B1 -kuņ- always S3 omits mānakåņā here. 3 B1-2 -vadhanan- always S1 -sāhasākāra. >/ #<[page 474]># %<474 Sacca-Saüyuttam LVI.>% viratā || atha kho ete va bahutarā sattā ye bhedana-vadha- bandhana-viparāmosa-ālopa-sāhasākārā appaņiviratā || || Taü kissa hetu || || Adiņņhattā bhikkhave catunnam ariyasaccā- naü || katamesaü catunnaü || || 5. Dukkhassa ariyasaccassa || la || dukkhanirodhagāminiyā\<*<1>*>/ patipadāya ariyasaccassa || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhan ti yogo kara- õãyo || la || Ayaü dukkhanirodhagāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || ## ## 2. Atha kho Bhagavā parittam nakhasikhāyam paüsum āropetvā bhikkhå āmantesi || || 3. Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || katamaü nu kho bahutaraü yo vāyam mayā paritto nakhasikhāyam\<*<2>*>/ paüsu\<*<3>*>/ āropito\<*<4>*>/ || ayaü vā mahāpathavã ti || || Etad eva bhante bahutaraü yad idam mahāpathavã appamattako\<*<5>*>/ yam Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu\<*<3>*>/ āropito saīkham pi na upeti upanidham\<*<6>*>/ pi na upeti kalabhāgam pi na upeti mahāpathavim upanidhāya\<*<7>*>/ Bhagavatā paritto nakhasikhāyam paüsu\<*<3>*>/ āropito ti || || 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye ma- nussā cutā manussesu paccājāyanti || atha kho ete va ba- hutarā sattā ye manussā cutā niraye paccājāyanti || la-pe || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye manussā cutā manussesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye manussā cutā tiracchānayoniyā paccājāyanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -gāmini (S1 -nã). 2 S1 -khāya. 3 S1-3 pamsuü. 4 B1 āropitā. 5 B1-2 appamattakā. 6 S1 unidham. 7 S1-3 insert tadeva. >/ #<[page 475]># %% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye manussā cutā manussesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye manussā cutā pittivisaye paccājāyanti\<*<1>*>/ || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye manussā cutā devesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye manussā cutā niraye paccājāyanti || tiracchānayoniyā paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye devā cutā devesu paccājāyanti || atha kho ete bahutarā sattā ye devā cutā niraye paccājāyanti || tiracchānayoniyā paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā\<*<2>*>/ te sattā ye devā cutā manussesu paccājayanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye devā cutā niraye paccājāyanti || || tiracchānayoniyā paccājayanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye nirayā cutā manussesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye nirayā cutā niraye paccājāyanti || tiracchānayoniyā paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Instead of this number 3, B1 has iminā nayena pa¤cacagati vitthāretabbā || || 2 B1 appamattakā. >/ #<[page 476]># %<476 Sacca-Saüyuttam LVI.>% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye nirayā cutā devesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye nirayā cutā niraye paccājāyanti || tiracchānayoniya paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye tiracchā- nayoniyā cutā manussesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye tiracchānayoniya\<*<1>*>/ cutā niraye paccājā- yanti || tiracchānayoniyā paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye tiracchā- nayoniyā cutā devesu paccājāyanti || atha kho ete va bahu- tarā sattā ye tiracchānayoniyā cutā niraye paccājāyanti || tiracchāna paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pittivi- sayā cutā manussesu paccājāyanti || atha kho ete va bahu- tarā sattā ye pittivisayā cutā niraye paccājāyanti || tiracchānayoniyā paccājāyanti || pittivisaye paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pitti- visayā cutā devesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye pittivisayā cutā niraye paccājāyanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -yoniyo. >/ #<[page 477]># %% ## 4. Evam eva kho bhikkhave appakā te sattā ye pitti- visayā cutā devesu paccājāyanti || atha kho ete va bahutarā sattā ye pittivisayā cutā tiracchānayoniyā paccājāyanti || || ## 4. Evam eva kho\<*<1>*>/ bhikkhave appakā te sattā ye pittivisayā cutā devesu paccājāyanti\<*<2>*>/ || atha kho eteva bahutarā sattā ye pittivisayā cutā pittivisaye paccājāyanti || Tam kissa hetu || adiņņhattā bhikkhave\<*<3>*>/ catunnam ariyasaccānaü || katamesaü catunnam || || 5. Dukkhassa ariyasaccassa || dukkhasamudayassa ariya- saccassa || dukkhanirodhassa ariyasaccassa || dukkhanirodha- gāminiyā paņipadāya\<*<4>*>/ ariyasaccassa || || 6. Tasmā ti ha bhikkhave Idaü dukkhanti yogo kara- õãyo || Ayaü dukkhasamudayo ti yogo karaõãyo || Ayaü dukkhanirodho ti yogo karaõãyo || Ayaü dukkhanirodha- gāminã paņipadā ti yogo karaõãyo ti || || 7. Idam avoca Bhagavā || attamanā te bhikkhå Bhaga- vato bhāsitam abhinandun ti\<*<5>*>/ || || âmakadha¤¤apeyyālaü\<*<6>*>/ || || Cakkapeyyālasamatti\<*<7>*>/ || || Uddānam || || Khetta Kayavikkaya¤ca Dåteyyam\<*<8>*>/ Tulākåtaü Vadhena ca Alopa-Sahasākāram || Appakā te virataü || Atha kho eteva Bahutarā sattā || Gatiyo pa¤cakā\<*<9>*>/ so vaggo tena pavuccatã ti\<*<10>*>/ || || Saccasaüyuttaü dvādasamaü\<*<11>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 missing in S1. 2 S1-3 add -pe-. 3 S1-3 bhikkhu (S1 -kha-). 4 S1-3 -gāminã paņipadā. 5 S1-3 abhinandaü. 6 in B1-2 only. 7 in S1-3 only. 8 S1 dåteyaü S3 duteyyaü. 9 S1 gatiyovakā. 10 This uddāna is to be found in the Singhalese MSS. only. 11 S1-3 samattaü. >/ #<[page 478]># %<478 Sacca-Saüyuttam LVI.>% Magga-Bojjhaīgaü Sati ca Indriyaü Sammappadhāna¤ ca Bala¤ ca Iddhiyā\<*<1>*>/ {Anuruddhaj-Jhāna} Suppakāsitaü Sotena Saccha Bhagavā pakāsayi\<*<2>*>/ || || Mahāvaggasaüyuttaü niņņhitaü\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 iddhiyo. 2 This recapitulation is to be found in the Singhalese MSS. only. 3 This mention in B1-2 only. >/