Samyutta-Nikaya of the Sutta-Pitaka, Part III. Khanda-Vagga. Based on the edition by L. Feer, London : Pali Text Society 1890 Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. ANNOTATED VERSION STRUCTURE OF REFERENCES (added): SN_n.n(n),n.n = Saæyutta-NikÃya_division.GLOBAL SN-book number(INTERNAL book number in THIS division of the SN),chapter.section #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS *<...>* = SUPERSCRIPT \<...>\ = REDLINE ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Saæyutta-NikÃya Vol. 3 #<[page 001]># %<1>% Saæyutta-NikÃya ## Namo tassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa || || ## #
# ## ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayam Bhagavà Bhaggesu viharati SuæsumÃragire BhesakaÊÃvane MigadÃye || || 2 Atha kho Nakulapità gahapati yena Bhagavà tenupa- saÇkami || upasaÇkamitvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Nakulapità gahapati Bhaga- vantam etad avoca || || Aham asmi bhante jiïïo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto ÃturakÃyo abhikkha- ïÃtaÇko || aniccadassÃvÅ\<*<1>*>/ kho panÃham bhante Bhagavato manobhÃvanÅyÃnaæ ca bhikkhÆnaæ || ovadatu mam bhante Bhagavà anusÃsatu mam bhante Bhagavà yam mama assa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti || || 4 Evam etaæ gahapati evam etaæ gahapati Ãturo te\<*<2>*>/ gahapati kÃyo addhabhÆto\<*<3>*>/ pariyonaddho || Yo hi gahapati imaæ kÃyam pariharanto muhuttam pi Ãrogyam paÂijÃ- neyya kim a¤¤atra bÃlyà || || TasmÃtiha te gahapati evaæ sikkhitabbaæ || ÃturakÃyassa me sato cittam anÃturam bhavissatÅti || Evaæ hi te gahapati sikkhitabban ti || || 5 Atha kho Nakulapità gahapati Bhagavato bhÃsitam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 adhicca- always 2 B hÃyam always 3 B aï¬a- always >/ #<[page 002]># %<2 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 1. 6>% abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃyÃsanà Bhagavantam abhi- vÃdetvà padakkhiïaæ katvà yenÃyasmà SÃriputto tenupa- saÇkami || upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ SÃriputtam abhi- vÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 6 Ekam antaæ nisinnaæ kho Nakulapitaraæ gahapatim Ãyasmà SÃriputto etad avoca || || VippasannÃni kho te gaha- pati indriyÃni parisuddho mukhavaïïo pariyodÃto || alattha\<*<1>*>/ no ajja Bhagavato sammukhà dhammiæ kathaæ savanÃ- yÃti || || Kiæ hi\<*<2>*>/ no siyà bhante idÃnÃham bhante Bhagavatà dhammiyà kathÃya amatena abhisitto ti || || Yathà katham pana tvaæ gahapati Bhagavatà dhammiyà kathÃya amatena abhisitto ti || || 7 IdhÃham bhante yena Bhagavà tenupasaÇkamiæ || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdiæ || ekam antaæ nisinno kho ham bhante Bhaga- vantam etad avocaæ || || Aham asmi bhante jiïïo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto ÃturakÃyo abhikkhaïÃtaÇko || aniccadassÃvÅ panÃham bhante Bhagavato manobhÃvanÅyÃnaæ ca bhik- khÆnam || ovadatu maæ bhante Bhagavà anusÃsatu mam bhante Bhagavà yam mama assa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃ- yÃti || || Evaæ vutte mam bhante Bhagavà etad avoca || || Evam etaæ gahapati evam etaæ gahapati || Ãturo yaæ gahapati kÃyo addhabhÆto pariyonaddho || yo hi gahapati imaæ kÃyam pariharanto muhuttam pi Ãrogyam paÂijÃneyya kim a¤¤atra bÃlyà || || TasmÃtiha te gahapati evaæ sikkhi- tabbaæ || ÃturakÃyassa me sato cittam anÃturam bhavissa- tÅti || Evaæ hi te gahapati sikkhitabbanti || || Evaæ khvÃhaæ bhante Bhagavatà dhammiyà kathÃya amatena abhisitto ti || || 8 Na hi pana taæ\<*<3>*>/ gahapati paÂibhÃsi\<*<4>*>/ Bhagavantam uttariæ paÂipucchituæ || || KittÃvatà nu kho bhante Ãtura- kÃyo ceva hoti Ãturacitto ca || KittÃvatà ca pana ÃturakÃyo hi kho hoti no ca Ãturacitto ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 alatthaæ 2 B ka¤hi 3 B tvaæ 4 B inserts taæ >/ #<[page 003]># %% 9 DÆrato pi kho mayam bhante ÃgaccheyyÃma Ãyasmato SÃriputtassa santike etassa bhÃsitassa attham a¤¤Ãtum || sÃdhu vatÃyasmantaæ yeva SÃriputtam paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho ti || || 10 Tena hi gahapati suïÃhi sÃdhukaæ manasi karohi bhÃsissÃmÅti || || Evam bhante ti kho Nakulapità gahapati Ãyasmato SÃriputtassa paccassosi || || 11 ùyasmà SÃriputto etad avoca || || Kathaæ ca gahapati ÃturakÃyo ceva hoti Ãturacitto ca || || 12 Idha gahapati assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃ- nam adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisa- dhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavantam và attÃnam attani và rÆpaæ rÆpasmiæ và attÃnaæ Ahaæ rÆpam mama rÆpan ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Aham rÆpam mama rÆpan ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyino taæ rÆpam pari- ïamati a¤¤athà hoti || tassa rÆpavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || 13 Vedanam attato samanupassati vedanÃvantam và attÃnam attani và vedanam vedanÃya và attÃnam Aham vedanà mama vedanà ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Ahaæ vedanà mama vedanà ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyino sà vedanà vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vedanÃpariïÃma¤¤a- thÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃ- yÃsà || || 14 Sa¤¤am attato samanupassati || sa¤¤Ãvantam và attÃnam attani và sa¤¤aæ sa¤¤Ãya và attÃnam Ahaæ sa¤¤Ã mama sa¤¤Ã ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Ahaæ sa¤¤Ã mama sa¤¤Ã ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyino sà sa¤¤Ã vipari- ïamati a¤¤athà hoti || tassa sa¤¤ÃvipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || 15 SaÇkhÃre attato samanupassati || saÇkhÃravantam và attÃnam attani và saÇkhÃre saÇkhÃresu và attÃnam Ahaæ saÇkhÃrà mama saÇkhÃrà ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Ahaæ saÇkhÃrà mama saÇkhÃrÃti pariyuÂÂhaÂÂhÃyino te saÇkhÃrà vipariïamanti a¤¤athà honti || tassa saÇkhÃra- \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 004]># %<4 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 1. 16>% vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhado- manassupÃyÃsà || || 16 Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnam Ahaæ vi¤¤Ãïam mama vi¤¤Ãïan ti pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Ahaæ vi¤¤Ãïam mama vi¤¤Ãïanti pariyuÂÂhaÂÂhÃyino taæ vi¤¤Ãïaæ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vi¤¤Ãïam vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhado- manassupÃyÃsà || || 17 Evaæ kho gahapati ÃturakÃyo ceva hoti Ãturacit- to ca || || 18 Katha¤ca gahapati ÃturakÃyo pi\<*<1>*>/ kho hoti no ca Ãturacitto || 19 Idha gahapati sutavà ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto sappurisÃ- naæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto na rÆpam attato samanupassati || na rÆpavantam vÃ\<*<2>*>/ attÃnaæ na attani vÃ\<*<2>*>/ rÆpam na rÆpasmiæ vÃ\<*<2>*>/ attÃnaæ Ahaæ rÆpam mama rÆpan ti na pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Aham rÆpam mama rÆpanti apariyuÂÂhaÂÂhÃyino taæ rÆpaæ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa rÆpa vipariïÃ- ma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanus- supÃyÃsà || || 20 Na vedanam attato samanupassati na vedanÃvantaæ và attÃnaæ na attani và vedanaæ na vedanÃya và attÃnam Aham vedanà mama vedanà ti na pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Aham vedanà mama vedanÃti apariyuÂÂhatthÃyino sà vedanà vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vedanÃvipariïÃ- ma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanas- supÃyÃsà || 21 Na sa¤¤am attato samanupassati || na sa¤¤Ãvantaæ và attÃnaæ na attani và sa¤¤aæ na sa¤¤Ãya và attÃnam Ahaæ sa¤¤Ã mama sa¤¤Ã ti na pariyuÂÂhaÂÂhÃyÅ hoti || tassa Ahaæ sa¤¤Ã mama sa¤¤Ãti apariyuÂÂhaÂÂhÃyino sà sa¤¤Ã vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa sa¤¤Ã vipariïÃma¤¤athÃ- bhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassup÷yÃsà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B hi 2 S1-3 omit these và and the following ones >/ #<[page 005]># %% 22 Na saÇkhÃre attato samanupassati na saÇkhÃravan- tam và attÃnaæ na attani và saÇkhÃre na saÇkhÃresu và attÃnam Ahaæ saÇkhÃrà mama saÇkhÃrà ti na pariyuÂ- ÂhaÂÂhÃyÅ hoti || || tassa Ahaæ saÇkhÃrà mama saÇkhÃrà ti apariyuÂÂhaÂÂhÃyino te saÇkhÃrà vipariïamanti a¤¤athà honti || tassa saÇkhÃravipariïÃma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || 23 Na vi¤¤Ãïam attato samanupassati na vi¤¤Ãnavan- tam và attÃnaæ na attani và vi¤¤Ãïaæ na vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnam Aham vi¤¤Ãïam mama vi¤¤Ãïan ti na pariyuÂÂhat- thÃyÅ hoti || tassa Aham vi¤¤Ãïam mama vi¤¤Ãïan ti apari- yuÂÂhaÂÂhÃyino taæ vi¤¤Ãïam vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vi¤¤ÃïavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti soka- paridevadukkhadomanassupÃyÃsà || || 24 Evam kho gahapati ÃturakÃyo\<*<1>*>/ hoti no ca Ãturacitto ti || || 25 Idam avoca Ãyasmà SÃriputto || attamano Nakulapità gahapati Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitam abhinandÅti || || ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayam Bhagavà Sakkesu\<*<2>*>/ viharati DevadahannÃma SakyÃnam nigamo\<*<3>*>/ || || 2 Atha kho sambahulà pacchÃbhÆmagÃmikà bhikkhÆ yena Bhagavà tenupasaÇkamiæsu || upasaÇkamitvà Bhaga- vantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdiæsu || || 3 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantam etad avocuæ || || IcchÃma mayam bhante pacchÃbhÆmaæ janapadaæ gantuæ pacchÃbhÆme janapade nivÃsaæ kap- petun ti || || Apalokito pana vo bhikkhave SÃriputto ti || || Na kho no bhante apalokito Ãyasmà Sariputto ti || || Apaloketha bhikkhave SÃriputtam || SÃriputto bhikkhave\<*<4>*>/ paï¬ito bhikkhÆnam\<*<5>*>/ anuggÃhako sabrahmacÃrÅnan ti ||\<*<6>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B inserts hikho 2 B sakyesu 3 S3 nigame 4 S1-3 omit SÃri- bhi- 5 S1-3 bhikkhu 6 sa is missing in B >/ #<[page 006]># %<6 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 2. 4>% Evam bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccasso- suæ || || 4 Tena kho pana samayena Ãyasmà SÃriputto Bhagavato avidÆre a¤¤atarasmiæ eÊagalÃgumbe\<*<1>*>/ nisinno hoti || || 5 Atha kho te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitam abhinan- ditvà anumoditvà uÂÂhÃyÃsanà Bhagavantam abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yenÃyasmà SÃriputto tenupasaÇka- miæsu || upasaÇkamitvà Ãyasmatà SÃriputtena saddhiæ sammodiæsu || sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃ- retvà ekam antaæ nisÅdiæsu || || 6 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avocuæ || || IcchÃma mayam Ãvuso SÃri- putta pacchÃbhÆmam janapadaæ gantum pacchÃbhÆme janapade nivÃsaæ kappetuæ ||\<*<2>*>/ apalokito no satthà ti || || 7 Santi hÃvuso nÃnÃverajjagatam bhikkhum pa¤ham pucchitÃro khattiyapaï¬ità pi brÃhmaïapaï¬ità pi gaha- patipaï¬ità pi samaïapaï¬ità pi || paï¬ità hÃvuso manussà vÅmaæsakà kiævÃdÃyasmantÃnam satthà kim akkhÃyÅti || || Kacci vo\<*<3>*>/ ÃyasmantÃnam dhammà sussutà sugahità sumanasikatà supadhÃrità [suppaÂividdhà pa¤¤Ãya\<*<4>*>/] || yathà vyÃkaramÃnà Ãyasmanto vuttavÃdino ceva Bhagavato assatha || na ca\<*<5>*>/ Bhagavantam abhÆtena abbhÃcikkheyyÃ- tha ||\<*<6>*>/ dhammassa cÃnudhammam vyÃkareyyÃtha na ca koci sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo\<*<7>*>/ gÃrayhaæ ÂhÃnam ÃgaccheyyÃti || || 8 DÆrato pi kho mayam Ãvuso ÃgaccheyyÃma Ãyasmato SÃriputtassa santike etassa bhÃsitassa attham a¤¤Ãtuæ || sÃdhu vatÃyasmantaæ yeva SÃriputtam paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho ti || || 9 Tena hÃvuso suïÃtha sÃdhukam manasi karotha bhÃsissÃmÅti || || Evam Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ || || ùyasmà SÃriputto etad avoca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B eÊakÃla- 2 S1-3 kappetunti 3 S1 te; S3 no 4 In B only 5 Omitted by S1-3 6 S3 has Ãcikkhe- 7 S1 -vato; S3 -pÃto >/ #<[page 007]># %% 10 Santi hÃvuso nÃnÃverajjagatam bhikkhum pa¤ham pucchitÃro khattiyapaï¬ità pi || la || paï¬ità hÃvuso manussà vÅmaæsakà kiævÃdÃ\<*<1>*>/ panÃyasmantÃnam satthà kim akkhÃyÅti || Evam puÂÂhà tumhe Ãvuso evaæ vyÃkarey- yÃtha || || ChandarÃgavinayakkhÃyÅ kho no Ãvuso satthà ti || || 11 Evam vyÃkate pi kho Ãvuso assu yeva\<*<2>*>/ uttariæ pa¤ham pucchitÃro khattiyapaï¬itÃpi || la || samaïapaï¬i- tÃpi || paï¬ità hÃvuso manussà vÅmaæsakà kismim panÃ- yasmantÃnaæ chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà ti || || Evam puÂÂhà tumhe Ãvuso evaæ vyÃkareyyÃtha || || RÆpe kho Ãvuso chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà || VedanÃya || Sa¤- ¤Ãya || SaÇkhÃresu || Vi¤¤Ãïe chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà ti || || 12 Evaæ vyÃkate pi kho Ãvuso assu yeva uttariæ pa¤ham pucchitÃro khattiyapaï¬ità pi || la || samaïapaï- ¬ità pi || paï¬ità hÃvuso manussà vÅmaæsakà kim panÃyasmantÃnam ÃdÅnavaæ disvà rÆpe chandarÃgavina- yakkhÃyÅ satthà || vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïe chandarÃgavinayakkhÃyi satthà ti || || Evam puÂÂhà tumhe Ãvuso evaæ vyÃkareyyÃtha || RÆpe kho Ãvuso avigatarÃ- gassa\<*<3>*>/ avigatachandassa Ãvigatapemassa avigatapipÃsassa avigatapariÊÃhassa avigatataïhassa tassa\<*<4>*>/ rÆpassa vipari- ïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadoma- nassupÃyÃsà || VedanÃya || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃresu avigata- rÃgassa || la || avigatataïhassa tesaæ saÇkhÃrÃnam viparinÃ- ma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassu- pÃyÃsà || Vi¤¤Ãïe avigatarÃgassa avigatachandassa aviga- tapemassa avigatapipÃsassa avigatapariÊÃhassa avigata- taïhassa tassa vi¤¤Ãïassa vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || Idaæ kho no Ãvuso ÃdÅnavaæ disvà rÆpe chandarÃgavinayak- khÃyÅ satthà ti || || vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïe chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B omits vÃdà 2 S1-3 assu¤¤eva always 3 S1 avÅta- here only; S3 always 4 Missing in S3 >/ #<[page 008]># %<8 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 2. 13>% 13 Evam vyÃkate pi kho\<*<1>*>/ Ãvuso assu yeva uttariæ pa¤ham pucchitÃro khattiyapaï¬ità pi brÃhmaïapaï¬ità pi gahapatipaï¬ità pi samaïapaï¬ità pi || paï¬ità hÃvuso manussà vÅmaæsakà kim panÃyasmantÃnam Ãnisaæsaæ disvà rÆpe chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà || vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïe chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà ti || || Evam puÂÂhà tumhe Ãvuso evam vyÃkareyyÃ- tha || RÆpe kho Ãvuso vigatarÃgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipÃsassa vigatapariÊÃhassa vigata- taïhassa tassa rÆpassa vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || VedanÃya || Sa¤- ¤Ãya || SaÇkhÃresu vigatarÃgassa vigatachandassa vigata- pemassa vigatapipÃsassa vigatapariÊÃhassa vigatataïhassa tesam saÇkhÃrÃnaæ vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || Vi¤¤Ãïe vigata- rÃgassa vigatachandassa vigatapemassa vigatapipÃsassa vigatapariÊÃhassa vigatataïhassa tassa vi¤¤Ãïassa vipari- ïÃma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkhadoma- nassupÃyÃsà || || Idaæ kho no Ãvuso Ãnisaæsaæ disvà rÆpe chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà || vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïe chandarÃgavinayakkhÃyÅ satthà ti || || 14 Akusale cÃvuso dhamme upasampajja viharato diÂ- Âheva\<*<2>*>/ dhamme sukho vihÃro abhavissa avighÃto anupÃ- yÃso aparilÃho || kÃyassa ca bhedà paraæ maraïà sugati pÃÂikaÇkhà || ||\<*<3>*>/ Nayidam Bhagavà akusalÃnam dhammÃnam pahÃnaæ vaïïeyya || || 15 Yasmà ca kho Ãvuso akusale dhamme upasampajja viharato diÂÂheva dhamme dukkho vihÃro savighÃto sa- upÃyÃso sapariÊÃho || kÃyassa ca bhedà paraæmaraïà duggati\<*<4>*>/ pÃÂikaÇkhà || Tasmà Bhagavà akusalÃnaæ dhammÃnam pahÃnam vaïïeti || || 16 Kusale cÃvuso dhamme upasampajja viharato diÂÂhe ceva dhamme dukkho vihÃro abhavissa savighÃto sa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 vyÃkarote; S3 omits pi kho 2 B diÂÂheceva 3 S1 and B paÂi- 4 S3 sugati, duggati always; B sugatiæ, duggatiæ; S1 sugatÅ, duggatÅ, once duggatiæ >/ #<[page 009]># %% upÃyÃso sapariÊÃho || kÃyassa ca\<*<1>*>/ bhedà paraæmaraïà duggati patikaÇkhà || || Nayidam\<*<2>*>/ Bhagavà kusalÃnaæ dhammÃnam upasampadaæ vaïïeya || || 17 Yasmà ca kho Ãvuso akusale dhamme upasampajja viharato diÂÂheceva dhamme sukho vihÃro avighÃto anu- pÃyÃso apariÊÃho || kÃyassa ca bhedà parammaraïà sugati pÃÂikaÇkhà || Tasmà Bhagavà kusalÃnaæ dhammÃnam upasampadaæ vaïïetÅti || || 18 Idam avocÃyasmà SÃriputto attamanà te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitam abhinandun ti || || ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayaæ Ãyasmà MahÃ- KaccÃno AvantÅsu viharati kuraraghare pavatte\<*<3>*>/ pabbate || || 2 Atha kho HÃliddikÃni gahapati yenÃyasmà MahÃ- KaccÃno tenupasaÇkami || UpasaÇkamitvà Ãyasmantam MahÃ-KaccÃnam abhivÃdetvà ekam antaæ nisidi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho HÃliddikÃni gahapati Ãyasmantam MahÃ-KaccÃnam etad avoca || || Vuttam idam bhante Bhagavatà AÂÂhakavaggike MÃgandiya-pa¤he\<*<4>*>/ || || Okam pahÃya aniketasÃri || GÃme akubbam\<*<5>*>/ muni santhavÃni\<*<6>*>/ || KÃmehi ritto apurakkharÃno || Kathaæ na viggayha janena kayirà ti || || Imassa nu kho bhante Bhagavatà saækhittena bhÃsitassa kathaæ vitthÃrena attho daÂÂhabo ti || || 4-7 RÆpadhÃtu kho gahapati vi¤¤Ãïassa oko || rÆpadhÃ- turÃgavinibaddha¤ca\<*<7>*>/ pana vi¤¤Ãïam okasÃrÅti vuccati || || VedanÃdhÃtu kho gahapati vi¤¤Ãïassa oko || vedanÃdhÃtu- rÃgavinibaddha¤ca pana vi¤¤Ãïam okasÃrÅti vuccati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omits ca 2 S1-3 na kho 3 B kulaghare papÃte always 4 B mÃgaïÂhiya- 5 B akrubbam always 6 B sandhavÃ- always 7 B -bandha¤ca always >/ #<[page 010]># %<10 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 3. 8>% Sa¤¤ÃdhÃtu kho gahapati vi¤¤Ãïassa oko || sa¤¤ÃdhÃtu- rÃgavinibaddha¤ca pana vi¤¤Ãnam okasÃrÅti vuccati || || SaÇkhÃradhÃtu kho gahapati vi¤¤Ãïassa oko || saÇkhÃra- dhÃturÃgavinibaddha¤ca pana vi¤¤Ãïam okasÃrÅti vuc- cati || || Evaæ kho gahapati okasÃrÅ hoti || || 8 Kathaæ ca gahapati anokasÃrÅ hoti || 9 RupadhÃtuyà kho gahapati yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinive- sÃnusayà || te TathÃgatassa pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvat- thukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammà || || Tasmà TathÃgato anokasÃrÅti vuccati || || 10 VedanÃdhÃtuyà kho gahapati || 11 Sa¤¤ÃdhÃtuyà kho gahapati || 12 SaÇkhÃradhÃtuyà kho gahapati\<*<1>*>/ || 13 Vi¤¤ÃïadhÃtuyà kho gahapati yo chando yo rÃgo yà nandi- anuppÃdadhammà || || Tasmà TathÃgato anokasÃrÅti vuccati || || 14 Evaæ kho gahapati anokasÃrÅ hoti || || 15 Kathaæ ca gahapati niketasÃrÅ hoti || || RÆpanimittaniketasÃravinibandhÃ\<*<2>*>/ kho gahapati niketa- sÃrÅ ti vuccati || || Saddanimitta || la || Gandhanimitta || Rasanimitta || PhoÂÂhabbanimitta || Dhammanimittaniketa- sÃravinibandhÃ\<*<3>*>/ kho gahapati niketasÃrÅ ti vuccati || || 16 Kathaæ ca gahapati aniketasÃrÅ hoti\<*<4>*>/ || || RÆpanimittaniketasÃravinibandhà kho gahapati Ta- thÃgatassa pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃva- katà Ãyatiæ anuppÃdadhammà || || Tasmà TathÃgato aniketasÃrÅ ti vuccati || || Saddanimitta || pe || || Gandhanimitta || || Rasanimitta || || PhoÂÂhabbanimitta || || DhammanimittaniketasÃravinibandhà kho gahapati Ta- thÃgatassa pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃva- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B -niketavisÃra always; S3 -niketavihÃrÅba here only 3 S1-3 baddhà always 4 This phrase is missing in S1-3 >/ #<[page 011]># %% katà Ãyatiæ anuppÃdadhammà || || Tasmà TathÃgato aniketasÃrÅ ti vuccati || || 17 Evaæ kho gahapati aniketasÃrÅ hoti || || 18 Kathaæ ca gahapati gÃme\<*<1>*>/ santhavajÃto hoti || Idha gahapati ekacco gihÅhi\<*<2>*>/ saæsaÂÂho viharati || sahanandÅ sahasokÅ sukhitesu sukhito dukkhitesu dukkhito uppannesu kiccakaraïÅyesu attanà tesu\<*<3>*>/ yogam Ãpajjati || || Evaæ kho gahapati gÃme\<*<1>*>/ santhavajÃto hoti || || 19 Kathaæ ca gahapati gÃme na santhavajÃto hoti || || Idha gahapati bhikkhu gihÅhi\<*<2>*>/ asaæsaÂÂho viharati || na sahanandÅ na sahasokÅ na sukhitesu sukhito na dukkhitesu dukkhito uppannesu kiccakaraïÅyesu na attanà tesu yogam Ãpajjati || || Evam\<*<4>*>/ kho gahapati gÃme na santhavajÃto ti || || 20 Kathaæ ca gahapati kÃmehi aritto\<*<5>*>/ hoti || Idha gahapati ekacco kÃmesu avigatarÃgo hoti\<*<6>*>/ avigata- chando avigatapemo avigatapipÃso avigatapariÊÃho avigata- taïho || || Evaæ kho gahapati kÃmehi aritto hoti || || 21 Kathaæ ca gahapati kÃmehi ritto hoti || || Idha gahapati ekacco kÃmesu vigatarÃgo hoti || vigata- chando vigatapemo vigatapipÃso vigatapariÊÃho vigata- taïho || || Evaæ kho gahapati kÃmehi ritto hoti || || 22 Kathaæ ca gahapati purakkharÃno hoti || Idha gahapati ekaccassa evaæ hoti || || EvaærÆpo siyam anÃgatam addhÃnam evaævedano siyam anÃ- evaæsa¤¤o siyaæ || la || evaæsaÇkhÃro siyaæ anÃ- evaævi¤¤Ãïo siyam anÃgatam addhÃnanti || || Evaæ kho gahapati purakkha- rÃno hoti\<*<7>*>/ || || 23 Kathaæ ca gahapati apurakkharÃno hoti || Idha gahapati ekaccassa na\<*<8>*>/ evaæ hoti || EvaærÆpo siyam anÃgatam addhÃnaæ || la || Evaævedano siyaæ || Evaæsa¤¤o siyaæ || EvaæsaÇkhÃro siyam Evaævi¤- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert na 2 B gihÅ 3 S1-3 vo always 4 S1-3 add ca 5 S3 ritto 6 As above (p.7 n.3) 7 The paragraph 22 is to be found in B only 8 Omitted by S1-3 who give the negative clause, but without using the negative word >/ #<[page 012]># %<12 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 3. 24>% ¤Ãïo siyam anÃgatam addhÃnan ti || || Evaæ kho gahapati apurakkharÃno hoti || || 24 Katha¤ca gahapati kathaæ viggayha janena kattà hoti || || Idha gahapati ekacco evarÆpiæ kathaæ\<*<1>*>/ kattà hoti || || Na tvaæ imaæ dhammavinayam ÃjÃnÃsi aham imaæ dhammavinayam ÃjÃnÃmi kiæ tvaæ imaæ dhammavinayaæ ÃjÃnissasi || micchÃpaÂipanno tvam asi aham asmi sammÃpa- Âipanno || pure vacanÅyam pacchà avaca pacchà vacanÅyaæ pure avaca || sahitam me asahitan te adhiciïïan\<*<2>*>/ te viparÃvattam || Ãropito\<*<3>*>/ te vÃdo caravÃdappamokkhÃya\<*<4>*>/ niggahÅto si nibbeÂhehi\<*<5>*>/ và sace pahosÅti || || Evaæ kho gahapati kathaæ viggayha janena kattà hoti || || 25 Kathaæ ca gahapati kathaæ na\<*<6>*>/ viggayha janena kattà hoti || Idha gahapati bhikkhu na evarÆpiæ\<*<1>*>/ kathaæ kattà hoti || || Na tvam imaæ dhammavinayam ajÃnÃsi || la || nibbeÂhehi và sace pahosÅ ti || || Evam kho gahapati kathaæ na\<*<6>*>/ viggayha janena kattà hoti || || 26 Iti kho gahapati yaæ taæ vuttaæ Bhagavatà aÂÂha- kavaggike MÃgandiya-{pa¤he}\<*<7>*>/ || || Okam pahÃya aniketasÃrÅ || GÃme akubbam muni santhavÃni || KÃmehi ritto apurakkharÃno || Katham na viggayha janena kayirà ti || || Imassa kho gahapati Bhagavatà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || ## 1 Evam me sutam || ekaæ samayam Ãyasmà MahÃ- KaccÃno AvantÅsu viharati kuraraghare pavatte pabbate || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B -rÆpi- 2 S3 aviciïïan 3 S3 further on Ãrocito 4 S3 has vara- ; further on cara- 5 B nibbedhehi always 6 Omitted by S1-3 7 B MÃgaï¬iya- >/ #<[page 013]># %% 2 Atha kho HÃliddikÃni gahapati yenÃyasmà MahÃ- KaccÃno || la || 3 Ekam antaæ nisinno kho HÃliddikÃni gahapati Ãyas- mantam MahÃ-KaccÃnam etad avoca || || 4 Vuttam idam bhante Bhagavatà Sakkapa¤he || || Ye te samaïabrÃhmaïà taïhÃsaÇkhayavimuttà || te accanta- niÂÂhà accantayogakkhemino accantabrahmacÃrino accanta- pariyosÃnà seÂÂhà devamanussÃnan ti || || Imassa nu kho bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsitassa kathaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || 5 RÆpadhÃtuyà kho gahapati yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinive- sÃnusayà || tesaæ khayà virÃgà nirodhà cÃgà paÂinissaggà cittaæ suvimuttan-ti vuccati || || 6 VedanÃdhÃtuyà kho gahapati || pe || 7 Sa¤¤ÃdhÃtuyà kho gahapati || 8 SaÇkhÃradhÃtuyà kho gahapati || 9 Vi¤¤ÃïadhÃtuyà kho gahapati yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhini- vesÃnusayà || tesaæ khayà virÃgà nirodhà cÃgà paÂinissaggà cittaæ suvimuttan ti vuccati || || 10 Iti kho gahapati yan taæ vuttam Bhagavatà Sak- kapa¤he || || Ye te samaïabrÃhmaïà taïhÃsaÇkhayavi- muttÃ\<*<1>*>/: te accantaniÂÂhà accantayogakkhemino accanta- brahmacÃrino accantapariyosÃnà seÂÂhà devamanussÃnan ti || || Imassa kho gahapati Bhagavatà saÇkhittena bhÃ- sitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || ## 1 Evam me sutaæ || la || SÃvatthiyam || 2 Tatra kho || la || etad avoca || || SamÃdhim bhikkhave bhÃvetha || samÃhito bhikkhave bhikkhu yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 3 Ki¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || RÆpassa samuda- ya¤ ca atthagama¤ ca || vedanÃya samudaya¤ca atthagama¤ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -saÇkhaye- >/ #<[page 014]># %<14 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 5. 4>% ca || sa¤¤Ãya samudaya¤ca atthagama¤ ca || saÇkhÃrÃïaæ samudaya¤ca atthagama¤ ca || vi¤¤Ãïassa samudaya¤ca atthagama¤ ca || || 4 Ko ca bhikkhave rÆpassa samudayo || ko vedanÃya samudayo || ko sa¤¤Ãya samudayo || ko saÇkhÃrÃnaæ samu- dayo || ko vi¤¤Ãïassa samudayo || || 5 Idha bhikkhave abhinandati\<*<1>*>/ abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhati || ki¤ca abhinandati abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhati || || 6 RÆpam abhinandati abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhati || tassa rÆpam abhinandato abhivadato ajjhosÃya tiÂÂhato uppajjati nandi || || Yà rÆpe nandi tad upÃdÃnaæ || tassupÃ- dÃnapaccayà bhavo || bhavapaccayà jÃti || jÃtipaccayà jarÃ- maraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambha- vanti || || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti || 7-9 Vedanam abhinandati || la || Sa¤¤am abhinandati || pe || SaÇkhÃre abhinandati\<*<2>*>/ || 10 Vi¤¤Ãïam abhinandati abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhati || tassa vi¤¤Ãïam abhinandato abhivadato ajjhosÃya tiÂÂhato uppajjati nandi || || Yà vi¤¤Ãïe nandi tadupÃdÃnaæ || tassupÃdÃnapaccayà bhavo || bhavapaccayà jÃti || jÃtipac- cayà || la || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti || || 11 Ayam bhikkhave rÆpassa samudayo || -vedanÃya -sa¤¤Ãya || -saÇkhÃrÃnaæ- || ayaæ vi¤¤Ãïassa samudayo || || 12 Ko ca bhikkhave rÆpassa atthagamo || ko vedanÃya || ko saÇkhÃrÃnaæ || ko vi¤¤Ãïassa atthagamo || || Idha bhikkhave nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂÂ- hati || || Ki¤ca nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂÂhati || || 13 RÆpaæ nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂÂhati || tassa rÆpam anabhinandato\<*<3>*>/ anabhivadato anajjhosÃya tiÂÂhato yà rÆpe nandi sà nirujjhati || || Tassa nandinirodhà upÃdÃnanirodho || upÃdÃnÃnirodhà bhavanirodho || la ||\<*<2>*>/ Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || || 14 Vedanaæ nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂ- Âhati || tassa vedanam anabhinandato anabhivadato anaj- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -nandanti 2 Complete in S1-3 3 S1-3 -nandito always >/ #<[page 015]># %% jhosÃya tiÂÂhato yà vedanÃya nandi sà nirujjhati || || Tassa nandinirodhà upÃdÃnanirodho || upÃdÃnanirodhà bhavani- rodho || bhavanirodhà || pe || Evam etassa kevalassa duk- khakkhandhassa nirodho hoti || || 15 Sa¤¤Ã nÃbhinandati || pe || 16 SaÇkhÃre nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂ- Âhati || tassa saÇkhÃre anabhinandato anabhivadato anaj- jhosÃya tiÂÂhato yà saÇkhÃresu nandi sà nirujjhati || || Tassa nandinirodhà upÃdÃnanirodho || upÃdÃnanirodhà || pe || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || || 17 Vi¤¤Ãïaæ nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂ- Âhati || tassa vi¤¤Ãïam anabhinandato anabhivadato anaj- jhosÃya tiÂÂhato yà vi¤¤Ãïe nandi sà nirujjhati || || Tassa nandinirodhà upÃdÃnanirodho || la || || Evam etassa keva- lassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || || 18 Ayam bhikkhave rÆpassa atthagamo || ayam vedanÃya atthagamo || ayaæ sa¤¤Ãya atthagamo || ayaæ saÇkhÃrÃ- nam atthagamo || ayaæ vi¤¤Ãïassa atthagamo ti || || ## 1 SÃvatthi || Tatra kho || voca || || 2 PaÂisallÃïe\<*<1>*>/ bhikkhave yogam Ãpajjatha paÂisallÅno\<*<2>*>/ bhikkhave bhikkhu yathà bhÆtam pajÃnÃti || || 3 Ki¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || RÆpassa samudaya¤ca atthagama¤ ca || VedanÃya samudaya¤ca atthagama¤ ca || SaÇkhÃrÃnaæ samudaya¤ca atthagama¤ ca || 4 Yathà pathamasutte tathà vitthÃretabbo\<*<3>*>/ || || ## 1 SÃvatthi || || Tatra kho || voca || || 2 UpÃdÃparitassanaæ\<*<4>*>/ ca vo bhikkhave dessissÃmi || anupÃdÃ-aparitassanaæ\<*<5>*>/ ca || || Taæ suïÃtha sÃdhukam manasi karotha bhÃsissÃmÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 sallÃïo 2 S1-3 pati- ; B -sallÃno 2 Complete in S1-3 4 S1-3 upÃdÃna- always 5 S3 anupÃdÃna always >/ #<[page 016]># %<16 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 7. 3>% Evam bhanteti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ || || 3 Bhagavà etad avoca || || Kathaæ ca bhikkhave upÃdÃ-paritassanà hoti || || 4 Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃ- nam adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisa- dhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavantaæ và attÃnaæ attani và rÆpaæ rupasmiæ và attÃnaæ || || Tassa taæ rÆpaæ\<*<1>*>/ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa rÆ- pavipariïÃma¤¤athÃbhÃvÃ\<*<2>*>/ rÆpavipariïÃmÃnuparivatti\<*<3>*>/ vi¤¤Ãïam hoti || tassa\<*<4>*>/ rÆpavipariïÃmÃnuparivattajÃ\<*<5>*>/ pari- tassanà dhammasamuppÃdà cittam pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso pariyÃdÃnà uttÃsavà ca hoti vighÃtavà ca apekhavà ca upÃdÃya ca\<*<6>*>/ paritassati || || 5 Vedanam attato samanupassati vedanÃvantaæ và attÃnam attani và vedanaæ vedanÃya và attÃnam || || Tassa sà vedanà vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vedanÃpari- ïÃma¤¤athÃbhÃvÃ\<*<2>*>/ vedanÃpariïÃmÃnuparivatti vi¤¤Ãïaæ hoti || tassa vedanÃvipariïÃmÃnuparivattajà paritassanà dhammasamuppÃdà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso pariyÃdÃnà uttÃsavà ca hoti vighÃtavà ca apekhavà ca upÃdÃya ca paritassati || || 6 Sa¤¤am || pe || 7 SaÇkhÃre attato samanupassati || saÇkhÃravantaæ và attÃnam attani và saÇkhÃre saÇkhÃresu và attÃnaæ || || Tassa te saÇkhÃrà vipariïamanti a¤¤athà honti || tassa saÇkhÃravipariïama¤¤athÃbhÃvà saÇkhÃravipariïÃmÃnu- parivatti vi¤¤Ãïaæ hoti || tassa saÇkhÃravipariïÃmÃnu- parivattajà paritassanà dhammasamuppÃdà cittam pariyÃ- dÃya tiÂÂhanti || cetaso pariyÃdÃnà uttÃsavà ca hoti vighÃtavà ca apekhavà ca upÃdÃya ca paritassati || || 8 Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmim và attÃnaæ || || Tassa taæ vi¤¤Ãïam vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 rÆpa 2 S1-3 omit bhÃvà 3 S1-3 rÆpa- 4 S3 inserts nÃma 5 B -parivattijà always 6 S3 upÃdÃyaæ >/ #<[page 017]># %% vi¤¤ÃïapariïÃma¤¤ÃthÃbhÃvà vi¤¤ÃïavipariïÃmÃnupari- vatti vi¤¤Ãïaæ hoti || tassa\<*<1>*>/ vi¤¤ÃïavipariïÃmÃnupari- vattajà paritassanà dhammasamuppÃdà cittam pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso pariyÃdÃnà uttÃsavà ca hoti vighÃtavà ca apekhavà ca upÃdÃya ca paritassati || || 9 Evaæ kho bhikkhave upÃdÃ-paritassanÃ\<*<2>*>/ hoti || || 10 Katha¤ ca bhikkhave anupÃdÃ-aparitassanà hoti || || 11 Idha bhikkhave sutavà ariyasÃvako ariyÃnam dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto sappurisÃ- naæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto na rÆpam attato samanupassati || na rÆpavantaæ và attÃnaæ na attani và rÆpaæ na rÆpasmiæ và attÃnaæ || || Tassa taæ rÆpaæ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa rÆ- pavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà na rÆpavipariïÃmÃnuparivatti vi¤¤Ãïaæ hoti || tassa\<*<3>*>/ rÆpavipariïÃmÃnuparivattajà pari- tassanà dhammasamuppÃdà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso apariyÃdÃnà na ceva\<*<4>*>/ uttÃsavà hoti na vighÃtavà na apekhavà anupÃdÃya ca na paritassati || || 12 Na vedanam attato samanupassati || na vedanÃvantam vÃ\<*<5>*>/ attÃnaæ na attani vÃ\<*<5>*>/ vedanaæ na vedanÃya vÃ\<*<5>*>/ attÃnaæ || || Tassa sà vedanà vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vedanÃvipariïÃma¤¤athÃbhÃvà na vedanÃvipariïa- mÃnuparivattivi¤¤Ãïam hoti || tassa vedanÃvipariïÃmÃnu- parivattajà paritassanà dhammasamuppÃdà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso apariyÃdÃnà na ceva uttÃsavà hoti ni vighÃtavà na apekhavà anupÃdÃya ca na paritas- sati || || 13 Na sa¤¤aæ\<*<6>*>/ || pe || 14 Na saÇkhÃre attato samanupassati || na saÇkhÃravan- taæ và attÃnam na attani và saÇkhÃre na saÇkhÃresu và attÃnaæ || tassa te saÇkhÃrà vipariïamanti a¤¤athà honti || tassa saÇkhÃravipariïÃma¤¤athÃbhÃvà na saÇkhÃravipari- ïÃmÃnuparivatti vi¤¤Ãïaæ hoti || tassa saÇkhÃravipariïÃ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tasmiæ 2 S1-3 upÃdÃya- 3 B inserts na omitting it after cittaæ here and further on 4 S1-3 ca 5 S1-3 omit và here and further on 6 S1-3 sa¤¤Ãya >/ #<[page 018]># %<18 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 7. 15>% mÃnuparivattajà paritassanà dhammasamuppÃdà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso apariyÃdÃnà na ceva uttÃsavà hoti na vighÃtavà na apekhavà anupÃdÃya ca na paritas- sati || || 15 Na vi¤¤Ãïam attato samanupassati || na vi¤¤Ãïavantam và attÃnam || la || Tassa taæ vi¤¤Ãïam vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vi¤¤ÃïavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà na vi¤¤Ãïavi- pariïÃmÃnuparivatti vi¤¤Ãnaæ hoti || tassa\<*<1>*>/ vi¤¤Ãïavipari- ïÃmÃnuparivattajà paritassanà dhammasamuppÃdà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhanti || cetaso apariyÃdÃnà na ceva uttÃsavà hoti na vighÃtavà na apekhavà anupÃdÃya ca na paritassati || 16 Evaæ kho bhikkhave anupÃdÃ-aparitassanÃ\<*<2>*>/ hotÅti || || ## 1 SÃvatthi\<*<3>*>/ || 2 UpÃdÃ-paritassana¤ ca vo bhikkhave desissÃmi anu- pÃdÃ-aparitassana¤ ca || tam suïÃtha || || 3 Kathaæ ca bhikkhave upÃdÃ-paritassanà hoti || || 4 Idha bhikkhave assutavà puthujjano RÆpam etam mama eso ham asmi eso me attÃti samanupassati || Tassa taæ rÆpaæ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa rÆpapariïÃma¤- ¤athÃbhÃvÃ\<*<4>*>/ uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassu- pÃyÃsà || || 5 Vedanam etam mama || la || 6 Sa¤¤am etam mama || 7 SaÇkhare etam mama || \<*<8>*>/ Vi¤¤Ãïam etam mama esoham asmi eso me attà ti samanupassati || tassa taæ vi¤¤Ãïaæ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vi¤¤ÃïavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || 9 Evaæ kho bhikkhave upÃdÃ-paritassanà hoti || || 10 Kathaæ ca bhikkhave anupÃdà aparitassanà hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert taæ; B having na as usual 2 S1-3 anupÃdÃya 3 S1-3 add-tatra--voca--always 4 S1-3 tassa taæ rupaæ pariïÃma- >/ #<[page 019]># %% 11 Idha bhikkhave sutavà ariyasÃvako RÆpaæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti samanupassati || || Tassa taæ rÆpaæ vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa rÆpa- vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà nuppajjanti sokaparidevadukkha- domanassupÃyÃsà || || 12 Vedanaæ netam mama || 13 Sa¤¤aæ netam mama || 14 {SaÇkhÃrÃ} netam mama || 15 Vi¤¤Ãïaæ netam mama neso ham asmi na meso attà ti samanupassati || tassa taæ vi¤¤Ãïam vipariïamati a¤¤athà hoti || tassa vi¤¤ÃïavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà nup- pajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà || || 16 Evaæ kho bhikkhave anupÃdÃ-aparitassanà hotÅti || ## 1 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 2 RÆpam bhikkhave aniccam atÅtÃnÃgataæ || Ko pana vÃdo paccuppannassa || || Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako atÅtasmiæ rÆpasmim anapekho hoti || anÃgataæ rÆpaæ nÃbhinandati || paccuppannassa rÆpassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || || 3 Vedanà aniccà || la || 4 Sa¤¤Ã aniccà || pe || 5 SaÇkhÃrà aniccà atÅtÃnÃgatà || Ko pana vÃdo paccup- pannÃnaæ || || Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako atÅtesu saÇkhÃresu anapekho hoti || anÃgate saÇkhÃre nÃbhi- nandati || paccuppannÃnam saÇkhÃrÃnam nibbidÃya virÃ- gÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || || 6 Vi¤¤Ãïam aniccam atÅtÃnÃgataæ || ko pana vÃdo paccup- pannassa || || Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako atÅtasmiæ vi¤¤Ãïasmiæ anapekho hoti || anÃgataæ vi¤¤Ã- ïaæ nÃbhinandati || paccuppannassa vi¤¤Ãïassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hotÅti || || ## 1 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 2 RÆpam bhikkhave dukkham atÅtÃnagataæ || ko pana \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 020]># %<20 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 10. 3>% vÃdo paccuppannassa || || Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako atÅtasmiæ rÆpasmim anapekho hoti || anÃgataæ rÆpaæ nÃbhinandati || paccuppannassa rÆpassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || || 3 Vedanà dukkhà || pe || 4 Sa¤¤Ã dukkhà || || 5 SaÇkhÃrà dukkhà || || 6 Vi¤¤Ãïaæ dukkham atÅtÃnÃgataæ || ko vÃdo paccup- pannassa || || Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako atÅtasmiæ vi¤¤Ãïasmiæ anapekho hoti || anÃgataæ vi¤¤Ã- ïaæ nÃbhinandati || paccuppannassa vi¤¤Ãïassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hotÅti || || ## 1 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 2 RÆpam bhikkhave anattà atÅtÃnÃgataæ || ko pana vÃdo paccuppannassa || Evam passam bhikkhave sutavà ariya- sÃvako atÅtasmiæ rÆpasmim anapekho hoti || anÃgataæ rÆpaæ nÃbhinandati || paccuppannassa rÆpassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || 3 Vedanà anattà || || 4 Sa¤¤Ã anattà || || 5 SaÇkhÃrà anattà || || 6 Vi¤¤Ãïam anattà atÅtÃnÃgataæ || ko pana vÃdo paccup- pannassa || || Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako atÅtasmiæ vi¤¤Ãïasmim anapekho hoti || anÃgataæ vi¤¤Ã- ïaæ nÃbhinandati || paccuppannassa vi¤¤Ãïassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hotÅ ti || || Nakulapituvaggo pathamo\<*<1>*>/ || || TassuddÃnam\<*<2>*>/ || || Nakulapità Devadahà || Dve pi\<*<3>*>/ HÃliddikÃni ca || SamÃdhi PatisallÃïÃ\<*<4>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -vaggaæ paÂhamam 2 S1-3 tatrud- 3 Omitted by S1-3 4 S3 -sallÃnaæ >/ #<[page 021]># %% UpÃdà paritassanà duve\<*<1>*>/ || AtÅtÃnÃgatapaccuppannÃ\<*<2>*>/ || Vaggo tena vuccati || || ## ## 1 Evam me sutaæ || SÃvatthiyaæ || || 2 Tatra kho\<*<3>*>/ || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || pe || || 4-6 Vedanà aniccà || Sä¤Ã aniccà || SaÇkhÃrà aniccà || Vi¤¤Ãïaæ aniccaæ || 7 Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpasmim pi nibbindati || VedanÃya pi nibbindati || Sa¤¤Ãya pi nibbindati || SaÇkhÃresu pi nibbindati || Vi¤¤Ãïasmim pi nibbindati || nibbindaæ virajjati virÃgà vimuccati vimut- tasmiæ vimuttam iti ¤Ãïaæ hoti || || KhÅïà jÃti vusitaæ brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca\<*<4>*>/ || || 3-7 RÆpaæ bhikkhave dukkhaæ || Vedanà dukkhà || Sa¤¤Ã dukkhà || SaÇkhÃrà dukkhà || Vi¤¤Ãïaæ duk- khaæ || || 8 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3-7 RÆpam bhikkhave anattà || Vedanà anattà || Sa¤¤Ã anattà || SaÇkhÃrà anattà || Vi¤¤Ãïam anattà || || 4 Evam passam bhikkhave || || nÃparam itthattÃyÃti pajÃ- nÃtÅti\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 dve 2 S1-3 atÅtÃnÃgataæ tÅni (S1 -ïi) 3 S1-3 add voca 4 Tatra--voca--is to be found in S1-3 only, always 5 Complete in B >/ #<[page 022]># %<22 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 15. 1>% ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || yad aniccam taæ duk- khaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na meso attà ti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 4 Vedanà aniccà || yad aniccaæ taæ dukkhaæ || yam dukkhaæ tad anattà || Yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || || Evam etaæ\<*<1>*>/ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 5 Sa¤¤Ã aniccà || || 6 SaÇkhÃrà aniccÃ\<*<2>*>/ || || 7 Vi¤¤Ãïam aniccam || yad aniccaæ taæ dukkhaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || Yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na me so attà ti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 8 Evam passaæ || la || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave dukkhaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂ- Âhabbaæ || || 4 Vedanà dukkhÃ\<*<2>*>/ || || 5 Sa¤¤Ã dukkhà || || 6 SaÇkhÃrà dukkhà || || 7 Vi¤¤Ãïaæ dukkhaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netaæ mama neso ham asmi na meso attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 8 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave anattà || yad anattà taæ netam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 evamevataæ; B evaæmetaæ 2 Complete in S1-3 >/ #<[page 023]># %% mama neso ham asmi na meso attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || 4-5-6 Vedanà anattÃ\<*<1>*>/ || Sa¤¤a anattà || SaÇkhÃrà anat- tÃ\<*<1>*>/ || || 7 Vi¤¤Ãïam anattà || yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 8 Evam passam bhikkhave || la || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || yo pi hetu yo pi paccayo rÆpassa uppÃdÃya so pi anicco || aniccasambhÆtam bhik- khave rÆpaæ kuto niccam bhavissÃti || || 4 Vedanà aniccà || yo pi hetu yo pi paccayo vedanÃya uppÃdÃya so pi anicco || aniccasambhÆtà bhikkhave vedanà kuto niccà bhavissati\<*<2>*>/ || || 5 Sa¤¤a aniccà || pe || 6 SaÇkhÃrà aniccà || yo pi hetu yo pi paccayo saÇkhÃrÃ- nam uppÃdÃya so pi anicco || aniccasambhÆtà bhikkhave saÇkhÃrà kuto niccà bhavissanti || || 7 Vi¤¤Ãïam aniccaæ || yo pi hetu yo pi paccayo vi¤¤Ã- ïassa uppÃdÃya so pi anicco || aniccasambhÆtam bhikkhave vi¤¤Ãïaæ kuto niccam bhavissati || || 8 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave dukkhaæ || yo pi hetu yo pi paccayo rÆpassa uppÃdÃya so pi dukkho || dukkhasambhÆtam bhik- khave rÆpaæ kuto sukham bhavissati || || 4 Vedanà dukkhà || pe || 5 Sa¤¤Ã dukkhà || || 6 SaÇkhÃrà dukkhÃ\<*<1>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S1-3 bhavissatÅti >/ #<[page 024]># %<24 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 19. 7>% 7 Vi¤¤Ãïaæ dukkhaæ || yo pi hetu yo pi paccayo vi¤- ¤Ãïassa uppÃdÃya so pi dukkho || dukkhasambhÆtam bhik- khave vi¤¤Ãïaæ kuto sukham bhavissati || || 8 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave Ãnattà || yo pi hetu yo pi paccayo rÆpassa uppÃdÃya so pi anattà || anattasambhÆtam bhik- khave rÆpam kuto attà bhavissati || || 4-6 Vedanà anattà ||\<*<1>*>/ Sa¤¤Ã anattà || SaÇkhÃrà anattÃ\<*<1>*>/ || 7 Vi¤¤Ãïam anattà || yo pi hetu yo pi paccayo vi¤¤Ãïassa uppÃdÃya so pi anattà || anattasambhÆtam bhikkhave vi¤¤Ãïaæ kuto attà bhavissati || || 8 Evam passaæ || la || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1 SÃvatthiyam ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà ùnando yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà ùnando Bhagavan- tam etad avoca || || Nirodho nirodho ti bhante vuccati || KatamesÃnaæ kho bhante dhammÃnam nirodhÃ\<*<2>*>/ nirodho ti vuccatÅti || || 4 RÆpaæ kho ùnanda aniccaæ saÇkhatam paticcasamup- pannaæ khayadhammaæ vayadhammaæ virÃgadhammaæ nirodhadhammam || tassa nirodhà nirodho ti vuccati || || 5 Vedanà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà khaya dhammà vayadhammà virÃgadhammà {nirodhadhammÃ} tassà nirodhÃ\<*<4>*>/ nirodho ti\<*<5>*>/ vuccati || || 6-7 Sa¤¤Ã aniccà || SaÇkhÃrà aniccà saÇkhatà paÂiccasa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B nirodho always 3 S1 virÃgu- always 4 S1-3 insert tassa 5 S1-3 nirodhÃti 6 S1 pavuccati >/ #<[page 025]># %% muppannà khayadhammà vayadhammà virÃgadhammà nirodhadhammà tesaæ nirodhà nirodho ti vuccati || || 8 Vi¤¤Ãïam aniccam saÇkhatam paÂiccasamuppannaæ khayadhammaæ vayadhammaæ virÃgadhammaæ niro- dhadhammam tassa nirodhà nirodho ti vuccati || || 9 Imesaæ kho ùnanda dhammÃnam nirodhà nirodho ti vuccati || || Aniccavaggo dutiyo || || TatruddÃnaæ || || Aniccaæ Dukkham Anattà ca\<*<1>*>/ || Yad aniccÃ\<*<2>*>/ apare tayo || Hetunà pi tayo vuttà || ùnandena ca te dasà ti\<*<3>*>/ || || ## ## 1-2 SÃvatthiyaæ || || Tatra kho || || 3 BhÃraæ ca vo bhikkhave desissÃmi || bhÃrahÃraæ\<*<4>*>/ ca bhÃrÃdÃnaæ ca bhÃranikkhepana¤ca || tam suïÃtha || || 4 Katamo bhikkhave bhÃro || || Pa¤cupÃdÃnakkhandhà tissa vacanÅyaæ || katame pa¤ca || || SeyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho vedanupÃdÃnakkhÃndho sa¤¤upÃdÃnakkhandho saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho vi¤¤Ãïu- pÃdÃnakkhandho || ayaæ vuccati bhikkhave bhÃro || || 5 Katamo ca bhikkhave bhÃrahÃro ||\<*<5>*>/ Puggalo tissa vacanÅyaæ || yoyaæ\<*<6>*>/ Ãyasmà evaænÃmo evaægotto || ayaæ vuccati bhikkhave bhÃrahÃro\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ya; omitted by S3 2 S1-3 anattà instead of yadaniccà 3 S1-3 pÆrito vaggo instead of catedasÃti 4 S1 bhÃraæhÃraæ 5S1 bhÃrÃ-, the last à being erased 6 B svÃyaæ 7 S3 bhÃrÃ- corrected to bhara- >/ #<[page 026]># %<26 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 22. 6>% 6 Katamaæ ca bhikkhave bhÃrÃdÃnaæ || YÃyam taïhà ponobhavikà nandirÃgasahagatà tatra tatrÃ- bhinandinÅ || seyyathÅdaæ kÃmataïhà bhavataïhà vibhava- taïhà || idaæ vuccati bhikkhave bhÃrÃdÃnaæ || || 7 Katama¤ca bhikkhave bhÃranikkhepanaæ ||\<*<1>*>/ yo tassÃ- yeva taïhÃya asesavirÃganirodho cÃgo paÂinissaggo mutti anÃlayo || idaæ vuccati bhikkhave bhÃranikkhepaïan ti || || 8 Idam avoca Bhagavà || idam vatvÃna Sugato athÃ- param etad avoca satthà || || BhÃrà have pa¤cakkhandhà || bhÃrahÃro\<*<2>*>/ ca puggalo || bhÃrÃdÃnaæ dukkhaæ loke || bhÃranikkhepanaæ sukhaæ ||1|| Nikkhipitvà garuæ bhÃram || a¤¤aæ bhÃram ÃnÃdÅya\<*<3>*>/ || samÆlaæ taïham abbhuyha || nicchÃto parinibbuto ti ||2|| ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pari¤¤eyye ca bhikkhave dhamme desissÃmi pari¤- ¤a¤ca || taæ suïÃtha || || 4 Katame ca\<*<4>*>/ bhikkhave pari¤¤eyyà dhammà || || RÆpam bhikkhave pari¤¤eyyo dhammo || vedanà pari¤¤eyyo dhammo || sa¤¤Ã pari¤¤eyyo dhammo || saÇkhÃrà pari¤- ¤eyo dhammo || vi¤¤Ãïam pari¤¤eyyo dhammo || || Ime vuccanti bhikkhave pari¤¤eyyà dhammÃ\<*<5>*>/ || || 5 Katamà ca bhikkhave pari¤¤Ã\<*<6>*>/ || || Yo bhikkhave rÃgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || || ayaæ vuccati bhikkhave pari¤¤Ãti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 bhÃrÃ- 2 S1-3 bhÃrÃ- 3 S1 -diya; S3 -diyaæ 4 Missing in S1-3 5 S1-3 omit dhammà 6 S1-3 add ti >/ #<[page 027]># %% 3 RÆpam bhikkhave anabhijÃnam aparijÃnaæ\<*<1>*>/ avirÃ- jayaæ appajahaæ abhabbo dukkhakkhayÃya || 4 Vedanam anabhijÃnam || pe || 5-6 Sa¤¤am anabhijÃnam || SaÇkhÃre anabhijÃnaæ || 7 Vi¤¤Ãïam anabhijÃnaæ aparijÃnaæ avirÃjayaæ appa- jahaæ abhabbo dukkhakkhayÃya || || 8 RÆpa¤ca kho bhikkhave abhijÃnaæ parijÃnaæ virÃ- jayaæ pajaham bhabbo dukkhakkhayÃya || 9-11 Vedanam abhijÃnaæ || Sa¤¤am ||\<*<2>*>/ SaÇkhÃre\<*<2>*>/ || || 12 Vi¤¤Ãïam abhijÃnam parijÃnaæ virÃjayaæ pajaham bhabbo dukkhakkhayÃyÃti || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Yo bhikkhave rÆpasmiæ chandarÃgo tam pajahatha || || Evaæ taæ rÆpam pahÅnam bhavissati ucchinnamÆlaæ tÃlÃ- vatthukataæ anabhÃvakataæ Ãyatim anuppÃdadhammaæ || || 3 Yo vedanÃya chandarÃgo tam pajahatha || || Evaæ sà vedanà pahÅnà bhavissati ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatim anuppÃdadhammà || || 4 Yo sa¤¤Ãya chandarÃgo || 5 Yo saÇkhÃresu chandarÃgo tam pajahatha || ||\<*<3>*>/ Evaæ te saÇkhÃrà pahÅnà bhavissanti ucchinnamÆlà tÃlÃvatthu- katà anabhÃvakatà Ãyatim anuppÃdadhammà || || 6 Yo vi¤¤Ãïasmiæ chandarÃgo tam pajahatha || || Evaæ taæ vi¤¤Ãïam pahÅnam bhavissati ucchinnamÆlaæ tÃlÃ- vatthukataæ {anabhÃvakataæ} Ãyatim anuppÃdadhamman ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pubbe\<*<4>*>/ me bhikkhave sambodhà anabhisambuddhassa bodhisattassa sato etad ahosi || || 4 Ko nu kho rÆpassa assÃdo ko ÃdÅnavo kiæ nissara- ïaæ || || Ko vedanÃya || || Ko sa¤¤Ãya || || Ko saÇkhÃrÃnaæ || Ko vi¤¤Ãïassa assÃdo ko ÃdÅnavo kiæ nissaraïan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 add abhijÃnaæ 3 S1-3 omit yo saÇkhÃresu- 4 S3 adds va >/ #<[page 028]># %<28 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 26. 5>% 5 Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || || 6 Yaæ kho rÆpam paÂicca uppajjati sukhaæ somanas- saæ || ayaæ rÆpassa assÃdo || || Yaæ rÆpam aniccaæ duk- kham vipariïÃmadhammaæ || ayaæ rÆpassa ÃdÅnavo || || Yo rÆpasmiæ chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnaæ || idaæ rÆpassa nissaraïaæ || 7 Yaæ vedanam paÂicca\<*<2>*>/ || || 8 Yaæ sa¤¤am paÂicca || || 9 Yaæ saÇkhÃre paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ || ayaæ saÇkhÃrÃnam assÃdo || || Yaæ\<*<2>*>/ saÇkhÃrà aniccà duk- khà vipariïÃmadhammà || ayaæ saÇkhÃrÃnam ÃdÅnavo || || Yo saÇkhÃresu chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnaæ || idaæ saÇkhÃrÃnaæ nissaraïaæ || || 10 Yaæ vi¤¤Ãïam paÂicca uppajjati sukhaæ somanas- saæ || ayaæ vi¤¤Ãïassa assÃdo || || Yaæ vi¤¤Ãïam aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ || ayaæ vi¤¤Ãïassa ÃdÅ- navo || || Yo vi¤¤Ãïasmiæ chandarÃgavinayo chandarÃga- pahÃnaæ || idaæ vi¤¤Ãïassa nissaraïaæ || || 11 YÃva kÅva¤cÃham\<*<3>*>/ bhikkhave imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam evam assÃda¤ ca assÃdato ÃdÅna- va¤ca ÃdÅnavato nissaraïa¤ ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ nÃbha¤¤Ãsiæ ||\<*<4>*>/ neva tÃvÃham bhikkhave sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sa- devamanussÃya anuttaraæ sammÃsambodhim abhisambud- dhoti\<*<5>*>/ pacca¤¤Ãsiæ || || 12 Yato ca khvÃham\<*<6>*>/ bhikkhave imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam evam assÃda¤ ca assÃdato ÃdÅnava¤ ca ÃdÅnavato nissaraïa¤ca nissaraïato yathÃbhÆtam ab- bha¤¤Ãsiæ || athÃham bhikkhave sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanus- sÃya anuttaraæ sammÃsambodhim abhisambuddhoti pac- ca¤¤Ãsiæ || || 13 ¥Ãïa¤ca pana me dassanam udapÃdi Akuppà me cetovimutti\<*<7>*>/ ayam antimà jÃti natthidÃni punabbhavoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B 2 B yo 3 B ki¤cÃham always 4 B na-; S1 na a- 5 S1-3 omits ti here and further on 6 S1-3 khoham 7 S1-3 omit ceto here and further on >/ #<[page 029]># %% ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpassÃham bhikkhave assÃdapariyesanam acariæ || yo rÆpassa assÃdo tad ajjhagamaæ || YÃvatà rÆpassa assÃdo pa¤¤Ãya me so sudiÂÂho || || 4 RÆpassÃham bhikkhave ÃdÅnavapariyesanam acariæ || yo rÆpassa ÃdÅnavo tad ajjhagamam || yÃvatà rÆpassa ÃdÅ- navo pa¤¤Ãya me so sudiÂÂho || || 5 RÆpassÃham bhikkhave nissaraïapariyesanaæ aca- riæ || yaæ rÆpassa nissaraïaæ tad ajjhagamaæ || yÃvatà rÆpassa nissaraïam pa¤¤Ãya me taæ sudiÂÂhaæ || || 6-8 VedanÃyÃham bhikkhave\<*<1>*>/ || || 9-11 Sa¤¤ÃyÃham bhikkhave || || 12-14 SaÇkhÃrÃnÃham bhikkhave\<*<1>*>/ || || 15 Vi¤¤ÃïassÃham bhikkhave assÃdapariyesanam aca- riæ || yo vi¤¤Ãïassa assÃdo tad ajjhagamaæ || yÃvatà vi¤- ¤Ãïassa assÃdo pa¤¤Ãya me so sudiÂÂho || || 16 Vi¤¤ÃïassÃham bhikkhave ÃdÅnavapariyesanam aca- riæ || yo vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavo tad ajjhagamaæ || yÃvatà vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavo pa¤¤Ãya me so sudiÂÂho || || 17 Vi¤¤ÃïassÃham bhikkhave nissaraïapariyesanam acariæ || yaæ vi¤¤Ãïassa nissaraïam tad ajjhagamaæ || yÃvatà vi¤¤Ãïassa nissaraïam pa¤¤Ãya me taæ sudiÂ- Âhaæ || || 18-19 YÃva kÅva¤cÃham bhikkhave imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam assÃda¤ca assÃdato ÃdÅnava¤ca ÃdÅnavato nissaraïa¤ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ nÃb- bha¤¤Ãsiæ || gha || abbha¤¤Ãsiæ || || 20 ¥Ãïa¤ca pana me dassanam udapÃdi Akuppà me cetovimutti || ayam antimà jÃti || natthidÃni punabbhavo ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 No cedam bhikkhave rÆpassa assÃdo abhavissa || na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 >/ #<[page 030]># %<30 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 28.>% yidaæ sattà rÆpasmim sÃrajjeyyuæ || || Yasmà ca kho bhik- khave atthi rÆpassa assÃdo || tasmà sattà rÆpasmiæ sÃraj- janti || || 4 No cedam bhikkhave rÆpassa ÃdÅnavo abhavissa || nayidaæ sattà rÆpasmiæ nibbindeyyuæ || || Yasmà ca kho bhikkhave atthi rÆpassa ÃdÅnavo || tasmà sattà rÆpasmiæ nibbindanti || || 5 No cedam bhikkhave rÆpassa nissaraïaæ abhavissa || nayidaæ sattà rÆpasmÃ\<*<1>*>/ nissareyyuæ || || Yasmà ca kho bhikkhave atthi rÆpassa nissaraïam || tasmà sattà rÆpasmà nissaranti || || 6-8 No cedam bhikkhave vedanÃya\<*<2>*>/ || || 9-11 No cedam bhikkhave sa¤¤Ãya || pe || 12-14 No cedam bhikkhave {saÇkhÃrÃnaæ} nissaraïam abhavissa\<*<3>*>/ || nayidaæ sattà saÇkhÃrehi nissareyyuæ || || Yasmà ca kho bhikkhave atthi saÇkhÃrÃnaæ nissaraïam || || tasmà sattà saÇkhÃrehi nissaranti || || 15 No cedam bhikkhave vi¤¤Ãïassa assÃdo abhavissa || na yidam sattà vi¤¤Ãïasmiæ sÃrajjeyyuæ || || Yasmà ca kho bhikkhave atthi vi¤¤Ãïassa assÃdo || tasmà sattà vi¤- ¤Ãïasmiæ sÃrajjanti || || 16 No cedam bhikkhave vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavo abhavissa || na yidaæ sattà vi¤¤Ãïasmiæ nibbindeyyuæ || || Yasmà ca kho bhikkhave atthi vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavo || tasmà sattà vi¤¤Ãïasmiæ nibbindanti || || 17 No cedam bhikkhave vi¤¤Ãïassa nissaraïam abha- vissa || na yidaæ sattà vi¤¤Ãïasmà nissareyyuæ || || Yasmà ca kho bhikkhave atthi vi¤¤Ãïassa nissaraïam || tasmà sattà vi¤¤Ãïasmà nissaranti || || 18 YÃva kÅva¤ca bhikkhave imesam pa¤cannam upÃdÃ- nakkhandhÃnam assÃdaæ ca assÃdato ÃdÅnavaæ ca ÃdÅna- vato nissaranaæ ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ nÃbbha¤¤aæ- su || neva tÃva\<*<4>*>/ bhikkhave sattà sadevakà lokà samÃrakà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 rÆpasmiæ; further on (17) vi¤¤Ãnasmiæ 2 Complete in S1-3 3 So B, perhaps involuntarily; complete in S1-3 4 B tÃvÃhaæ >/ #<[page 031]># %% sabrahmakà sassamaïabrÃhmaïipajà sadevamanussÃ\<*<1>*>/ nis- saÂà visa¤¤uttà vippamuttà vimariyÃdikatena\<*<2>*>/ cetasà vihariæsu || || 19 Yato ca kho bhikkhave sattà imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam assÃdaæ ca assÃdato ÃdÅnavaæ ca ÃdÅnavato nissaraïaæ ca nissaraïato yathÃbhÆtam abbha¤- ¤aæsu || atha\<*<3>*>/ bhikkhave sattà sadevakà lokà samÃrakà sabrahmakà sassamaïabrÃhmaïipajà sadevamanussà nis- saÂà visa¤¤uttà vippamuttà vimariyÃdikatena cetasà viha- rantÅti\<*<4>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Yo bhikkhave rÆpam abhinandati dukkhaæ so abhi- nandati || yo dukkham abhinandati aparimutto so dukkhas- mà ti vadÃmi || || 4 Yo vedanam abhinandati\<*<5>*>/ || || 5 Yo sa¤¤am abhinandati || || 6 Yo saÇkhÃre abhinandati\<*<5>*>/ || || 7 Yo vi¤¤Ãïam abhinandati dukkhaæ so abhinandati || yo dukkham abhinandati aparimutto so dukkhasmà ti vadÃmi || || 8 Yo ca kho bhikkhave rÆpam nÃbhinandati dukkhaæ so nÃbhinandati parimutto so dukkhasmà ti vadÃmi || || 9 Yo vedanaæ nÃbhinandati || pe || 10 Yo sa¤¤aæ nÃbhinandati || || 11 Yo saÇkhÃre nÃbhinandati\<*<5>*>/ || || 12 Yo vi¤¤Ãïaæ nÃbhinandati dukkhaæ so nÃbhinan- dati || yo dukkhaæ nÃbhinandati parimutto so dukkhasmÃti vadÃmÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Yo bhikkhave rÆpassa uppÃdo Âhiti abhinibbatti\<*<6>*>/ pÃ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B -bhrahmaïiyà pajÃya -manussÃya, here and further on 2 B vipariyÃdi- 3 S3 adds kho 4 B -viharanti 5 Complete in S1-3 6 S1-3 nibatti here only >/ #<[page 032]># %<32 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 30. 4>% tubhÃvo dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 4-6 Yo vedanÃya\<*<1>*>/ || || Yo sa¤¤Ãya || || Yo saÇkhÃrÃ- nam\<*<1>*>/ || || 7 Yo vi¤¤Ãïassa uppÃdo Âhiti abhinibbatti pÃtubhÃvo dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtu- bhÃvo || || 8 Yo ca\<*<2>*>/ bhikkhave rÆpassa nirodho vÆpasamo attha- gamo dukkhasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmara- ïassa atthagamo || || 9-11 Yo vedanÃya || ||\<*<3>*>/ Yo sa¤¤Ãya || ||\<*<3>*>/ Yo saÇkhÃrÃ- naæ\<*<3>*>/ || || 12 Yo vi¤¤Ãïassa nirodho vÆpasamo atthagamo duk- khasseso nirodho rogÃnam vÆpasamo jarÃmaraïassa attha- gamoti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Agha¤ ca bhikkhave desissÃmi aghamÆla¤ ca || taæ suïÃtha || || 4 Katama¤ca bhikkhave aghaæ || || RÆpam bhikkhave aghaæ || vedanà aghaæ || sa¤¤Ã aghaæ || saÇkhÃrà aghaæ || vi¤¤Ãïam aghaæ || || Idaæ vuccati bhik- khave aghaæ || || 5 Katama¤ ca bhikkhave aghamÆlaæ || || YÃyaæ taïhà ponobbhavikà nandirÃgasahagatà tatra tatrÃbhinandinÅ || seyyathÅdaæ KÃmataïhà bhavataïhà vibhavataïhà || || Idaæ vuccati bhikkhave aghamÆlan ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 PabhaÇguæ ca bhikkhave desissÃmi apabhaÇguæ ca || || Taæ suïÃtha || || 4 Ki¤ca bhikkhave pabhaÇgu ki¤ca apabhaÇgu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S3 adds kho 3 S1-3 add nirodho; S3 omits yo sa¤¤Ãya >/ #<[page 033]># %% 5 RÆpam bhikkhave pabhaÇgu || yo tassa nirodho vÆpa- samo\<*<1>*>/ atthagamo idam apabhaÇgu || || 6 Vedanà pabhaÇgu || yo tassà nirodho vÆpasamo attha- gamo idam apabhaÇgu || || 7 Sa¤¤Ã pabhaÇgu || || 8 SaÇkhÃrà pabhaÇgu || yo tesaæ nirodho vÆpasamo atthagamo idam apabhaÇgu || || 9 Vi¤¤Ãïam pabhaÇgu || yo tassa nirodho vÆpasamo atthagamo idam apabhaÇgÆti || || BhÃravaggo tatiyo || || TatruddÃnaæ\<*<2>*>/ || || BhÃram Pari¤¤aæ ParijÃnaæ || ChandarÃgaæ ca catutthakam || AssÃdà ca tayo vuttà || Abhinandanam aÂÂhamam || UppÃdam AghamÆla¤ ca || EkÃdasamo PabhaÇgÆti\<*<3>*>/ || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Yam bhikkhave na tumhÃkaæ tam pajahatha || taæ vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissati || || 4 Ki¤ca bhikkhave na tumhÃkam || || 5 RÆpam bhikkhave na tumhÃkaæ tam pajahatha || taæ vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissati || || 6 Vedanà na tumhÃkam tam pajahatha || sà vo pahÅnà hitÃya sukhÃya bhavissati || || 7 Sa¤¤Ã || pe || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 upasamo here only 2 B udÃnam only 3 S1-3 BhÃram pari¤¤aæ abhijÃnaæ chandarÃgena tayo ca assÃdo abhinandanà ca uppÃdo aghamÆlaæ pabhaÇgunti >/ #<[page 034]># %<34 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 33. 8>% 8 SaÇkhÃrà na tumhÃkaæ te pajahatha || te vo pahÅnà hitÃya sukhÃya bhavissanti || || 9 Vi¤¤Ãïaæ na tumhÃkaæ tam pajahatha || taæ vo pahÅ- naæ hitÃya sukhÃya bhavissati || || 10 SeyyathÃpi bhikkhave yam imasmiæ Jetavane tiïa- kaÂÂha-sÃkhÃ-palÃsam taæ jano hareyya và ¬aheyya va yathÃpaccayaæ và kareyya || api nu tumhÃkam evam assa Amhe jano harati và ¬ahati và yathÃpaccayaæ và karotÅ- ti || || No hetam bhante || || Tam kissa hetu || || Na hi no etam bhante attà và attaniyaæ và ti || || 11 Evam eva kho bhikkhave rÆpam na tumhÃkaæ || tam pajahatha || taæ vo\<*<1>*>/ pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissati || Vedanà na tumhÃkam || ||\<*<2>*>/ Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà na tumhÃ- kaæ || || Vi¤¤Ãïaæ na tumhÃkaæ tam pajahatha || taæ hi vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissatÅti\<*<3>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Yaæ\<*<5>*>/ bhikkhave na tumhÃkaæ tam pajahatha || taæ vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissati || || 4 Ki¤ca bhikkhave na tumhÃkaæ || || 5 RÆpam bhikkhave na tumhÃkaæ || tam pajahatha || || Tam vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissati || || 6-8 Vedanà na tumhÃkaæ || pe || || Sa¤¤Ã na tumhÃkaæ || || SaÇkhÃrà na tumhÃkaæ || || 9 Vi¤¤Ãïaæ na tumhÃkaæ || tam pajahatha || || Tam vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissati || || 10 Yam bhikkhave na tumhÃkam tam pajahatha || Taæ vo pahÅnaæ hitÃya sukhÃya bhavissatÅti || || ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Complete in B 3 B bhavissati 4 The same as the preceding but for the comparison ( 10) 5 S1-3 add hi 6 In S1-3 only >/ #<[page 035]># %% I 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antam nisÅdi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 3 SÃdhu me\<*<1>*>/ bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || yam aham Bhagavato dhammaæ sutvà eko vÆpa- kaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto vihareyyanti || || 4 Yaæ kho bhikkhu anuseti tena saÇkhaæ gacchati || yaæ nÃnuseti na tena saÇkhaæ gacchatÅti || || A¤¤Ãtam Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam\<*<2>*>/ bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti\<*<3>*>/ || || 6 RÆpaæ ce bhante anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || Vedanaæ ce anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || Sa¤¤aæ ce anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || SaÇkhÃre ce anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || Vi¤¤Ãïam ce anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || 7 RÆpaæ ce bhante nÃnuseti na tena saÇkhaæ gacchati || Vedanaæ ce\<*<4>*>/ || || Sa¤¤aæ ce\<*<4>*>/ || || SaÇkhare ce\<*<4>*>/ || || Vi¤- ¤Ãnaæ ce nÃnuseti na tena saÇkhaæ gacchati || || Imassa kho ham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 8 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ ce bhikkhu anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || vedanaæ ce || pe || sa¤¤aæ ce || || saÇkhÃre ce || || vi¤¤Ãïaæ ce anuseti tena saÇkhaæ gacchati || || RÆpaæ ce bhikkhu nÃnuseti na tena saÇkhaæ gacchati || || vedanaæ ce || || sa¤¤aæ ce || || saÇkhÃre ce || || vi¤¤Ãïaæ ce nÃnuseti na tena saÇkhaæ gacchati || || Imassa kho bhikkhave saÇkhit- tena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || 9 Atha kho so bhikkhu Bhagavato bhÃsitam abhinan- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 taæ 3 S1-3 jÃnÃsÅti 4 Complete in S1-3 >/ #<[page 036]># %<36 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 35. 10>% ditvà anumoditvà uÂÂhÃyÃsanà Bhagavantam abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi || || II 10 Atha kho so bhikkhu eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahÅtatto viharanto na cirasseva yassatthÃya kulaputtà sammadeva agÃrasmà anagÃriyam pabbajjanti || tad anut- taraæ brahmacariya-pariyosÃnaæ diÂÂheva dhamme sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi || || KhÅïà jati vusitam brahmacariyaæ kataæ karaïÅyam nÃparam itthat- tÃyà ti abbha¤¤Ãsi || || 11 A¤¤ataro ca pana\<*<1>*>/ so bhikkhu arahatam ahosÅti || || ## 1 SÃvatthi || || ÃrÃme || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà || pe || Ekam antam nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 3 SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu yam aham Bhagavato dhammaæ sutvà eko vÆpa- kaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahÅtatto vihareyyanti || || 4 Yaæ kho bhikkhu anuseti tam anumÅyati || yam anumÅyati tena saÇkhaæ gacchati || || Yaæ nÃnuseti na tam anumÅyati || yaæ nÃnumÅyati na tena saÇkhaæ gac- chatÅti || || A¤¤Ãtaæ Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ ce bhante anuseti tam anumÅyati || yam anumÅ- yati tena saÇkhaæ gacchati || || Vedanaæ ce anuseti || || Sa¤¤aæ ce anuseti || || SaÇkhÃre ce anuseti\<*<2>*>/ || || Vi¤¤Ãïaæ ce anuseti tam anumÅyati || yam anumÅyati tena saÇkhaæ gacchati || || 7 RÆpaæ ce bhante nÃnuseti na tam anumÅyati || yaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 Complete in S1-3 which have saÇkhÃra¤ce here only and further on saÇkhÃre ca >/ #<[page 037]># %% nÃnumÅyati na tena saÇkham gacchati || Vedanaæ ce nÃnu- seti\<*<1>*>/ || || Sa¤¤aæ ce nÃnuseti || || SaÇkhÃre ce nÃnuseti || || Vi¤¤Ãïaæ ce nÃnuseti na tam anumÅyati || yaæ nÃnumÅyati na tena saÇkhaæ gacchati || || Imassa kho ham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 8 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ ce\<*<2>*>/ bhikkhave anuseti tam anumÅyati || yam anumÅyati tena saÇkhaæ gacchati || || Vedanaæ ce || pe || Sa¤¤aæ ce || SaÇ- khÃre ce || || Vi¤¤Ãïaæ ce bhikkhu anuseti taæ anumÅyati || yam anumÅyati\<*<3>*>/ tena saÇkhaæ gacchati || || RÆpaæ ce bhikkhu nÃnuseti na tam anumÅyati || yaæ nÃnumÅyati na tena saÇkhaæ gacchati || || Vedanaæ ce || || Sa¤¤aæ ce || || SaÇkhÃre ce || || Vi¤¤Ãïaæ ce nÃnuseti na tam anumÅyati || yaæ nÃnumÅyati na tena saÇkhaæ gacchati || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabo ti || || 9 Atha kho so bhikkhu Bhagavato bhÃsitam abhinan- ditvà anumoditvà uÂÂhÃyÃsanà Bhagavantam abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi || || 10 Atha kho so bhikkhu eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto ||pe\<*<4>*>/ || 11 A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahatam ahosÅti || || ## 1 Savatthi || ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà ùnando || pa\<*<5>*>/ || 3 Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantam ùnandaæ Bhagavà etad avoca || || Sace tam ùnanda evam pucchey- yuæ || || Katamesam Ãvuso ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃnam\<*<6>*>/ a¤¤athattam pa¤¤Ã- yatÅti || evam puÂÂho tvam ùnanda kinti vyÃkareyyÃsÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S1-3 ca, S3 always, S1 almost always 3 S1-3 omit yam anumÅyati 4 9-10 are missing in B, being represented by ||la|| 5 So B; more complete in S1-3 6 B Âhitassa always >/ #<[page 038]># %<38 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 37. 4>% 4 Sace mam bhante evam puccheyyuæ || || Katamesam Ãvuso ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤- ¤Ãyati ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤ÃyatÅti || evam puÂÂho ham bhante evaæ vyÃkareyyaæ || || 5 RÆpassa kho Ãvuso uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || VedanÃya || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃrÃnam || Vi¤¤Ãïassa uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤- ¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || Imesaæ kho Ãvuso dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃ- nam a¤¤athattam pa¤¤ÃyatÅti || || Evam puÂÂhÃham bhante evaæ vyÃkareyyanti || || 6 SÃdhu sÃdhu ùnanda || || RÆpassa kho ùnanda uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤- ¤Ãyati || || VedanÃya || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃrÃnaæ || Vi¤¤Ãïassa uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || Imesaæ kho ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃnaæ a¤¤athattam pa¤- ¤ÃyatÅti || || Evam puÂÂho tvaæ ùnanda evaæ vyÃkarey- yÃsÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || ÃrÃme || || Atha kho {ÃyasmÃ} ùnando || pa || || 3 Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantam ùnandam Bhagavà etad avoca || || Sace taæ ùnanda evam pucchey- yuæ || || Katamesaæ Ãvuso ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha ÂhitÃnam\<*<1>*>/ a¤¤athattam pa¤¤ayittha || || Katamesaæ dhammÃïam uppÃdo pa¤- ¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤Ã- yissati || || Katamesaæ dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤ÃyatÅti || || Evam puÂÂho tvaæ ùnanda kinti vyÃkareyyÃsÅti || || 4 Sace mam bhante evam puccheyyuæ || || Katamesam Ãvuso ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤- ¤ayittha ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || Katamesaæ dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati ÂhitÃ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B Âhitassanaæ in 3-4; elsewhere Âhitassa always >/ #<[page 039]># %% naæ a¤¤athattam pa¤¤Ãyissati || katamesaæ dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤ÃyatÅti || || Evam puÂÂho ham bhante evaæ vyÃkarey- yaæ || || 5 Yaæ kho Ãvuso rÆpam atÅtaæ niruddhaæ vipariïatam || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha Âhitassa a¤¤a- thattam pa¤¤Ãyittha || || Yà vedanà atÅtà niruddhà vipari- ïatà || tassà uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha ÂhitÃya a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || || Yà sa¤¤a || || Ye saÇkhÃrà atÅtà niruddhà vipariïatà || tesam uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || || Yaæ\<*<1>*>/ vi¤¤Ãïam atÅtaæ niruddham vipariïataæ || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha Âhitassa a¤¤athattaæ pa¤¤Ã- yittha || || Imesaæ kho Ãvuso dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || || 6 Yaæ kho Ãvuso rÆpam ajÃtam apÃtubhÆtaæ || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati Âhitassa a¤¤athat- tam pa¤¤Ãyissati || ||pe\<*<2>*>/ || || Yaæ vi¤¤Ãïam ajÃtam apÃtu- bhÆtam || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyissati || || Imesaæ kho Ãvuso dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤Ãyissati || || 7 Yaæ kho Ãvuso rÆpaæ jÃtam pÃtubhÆtaæ tassa uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || Yà vedanà jÃtà pÃtubhÆtà || la || Yà sa¤¤Ã || Ye saÇkhÃrà jÃtà pÃtubhÆtà || tesam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃ- nam a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || Yaæ vi¤¤Ãïaæ jÃtam pÃtubhÆtaæ tassa uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || Imesaæ kho Ãvuso dhammÃnaæ uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤ÃyatÅti || || Evam puÂÂho ham bhante evaæ vyÃkareyyan ti || || 8 SÃdhu sÃdhu ùnanda || || Yaæ kho ùnanda rÆpam atÅ- taæ niruddham vipariïataæ || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || || Yà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 More complete in B >/ #<[page 040]># %<40 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 38. 9>% vedanà || || Yà sa¤¤Ã || || Ye saÇkhÃrà || || Yaæ vi¤¤Ãïam atÅtaæ niruddhaæ pariïatam || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || || Imesaæ kho ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyittha vayo pa¤¤Ãyittha ÂhitÃnam a¤¤athattam pa¤¤Ãyittha || || 9 Yaæ kho ùnanda rÆpam ajÃtam apÃtubhÆtaæ || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati Âhitassa a¤¤athat- tam pa¤¤Ãyissati || || Yà vedanà || || Yà sa¤¤Ã || || Ye saÇ- kharà || || Yaæ vi¤¤Ãïam ajÃtam apÃtubhÆtam || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyissati vayo pa¤¤Ãyissati Âhitassa a¤¤athattam pa¤- ¤Ãyissati || || Imesaæ kho ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyis- sati vayo pa¤¤Ãyissati Âhitassa a¤¤athattaæ pa¤¤Ãyissati || || 10 Yaæ kho ùnanda rÆpaæ jÃtam pÃtubhÆtaæ || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤Ãthattam pa¤¤Ãyati || || Yà vedanà || || Yà sa¤¤Ã || || Ye saÇkhÃrà || || Yaæ vi¤¤Ãïam jÃtam pÃtubhÆtam || tassa uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤Ãyati || || Imesaæ kho ùnanda dhammÃnam uppÃdo pa¤¤Ãyati vayo pa¤¤Ãyati Âhitassa a¤¤athattam pa¤¤ÃyatÅti || || 11 Evam puÂÂho tvam ùnanda vyÃkareyyÃsÅti\<*<1>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 DhammÃnudhammapaÂipannassa bhikkhave bhik- khuno ayam anudhammo hoti || yaæ rÆpe nibbidÃ-bahulaæ vihareyya || vedanÃya nibbidÃ-bahulaæ vihareyya || sa¤¤Ãya nibbidÃ-bahulaæ vihareyya || saÇkhÃresu nibbidÃ-bahulaæ vihareyya || vi¤¤Ãïe nibbidÃ-bahulaæ vihareyya || || 4 So rÆpe nibbidÃ-bahulaæ viharanto || vedanÃya || sa¤- ¤Ãya || saÇkhÃresu nibbidÃ-bahulaæ viharanto || vi¤¤Ãïe nibbidÃ-bahulaæ viharanto rÆpam parijÃnÃti || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïam parijÃnÃti || || 5 So rÆpam parijÃnaæ || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ parijÃnaæ parimuccati\<*<2>*>/ rÆpamhà || parimuccati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vyÃkareyyÃti 2 Missing in S1-3 >/ #<[page 041]># %% vedanÃya || pari- sa¤¤Ãya || pari- saÇkharehi || pari- vi¤- ¤Ãïamhà || pari- jÃtiyà jarÃmaïena sokehi paridevehi duk- khehi domanassehi upÃyÃsehi || parimuccati dukkhasmà ti vadÃmÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3-5 DhammÃnudhammapaÂipannassa bhikkhave bhik- khuno ayam anudhammo hoti || yaæ rÆpe aniccÃnupassÅ vihareyya || la || parimuccati dukkhasmÃti vadÃmÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3-5 DhammÃnudhamma || la || Yaæ rÆpe dukkhÃnupassÅ vihareyya || la || parimuccati dukkhasmà ti vadÃmÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 DhammÃnudhammapaÂipannassa bhikkhave bhik- khuno ayam anudhammo hoti || yaæ rÆpe anattÃnupassÅ vihareyya || vedanÃya || {sa¤¤Ãya} || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïe anattÃnupassÅ vihareyya || || 4 So rÆpe anattÃnupassÅ viharanto || pe || rÆpam parijÃ- nÃti || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïam parijÃ- nÃti\<*<1>*>/ || || 5 So rÆpam parijÃnaæ || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ parijÃnaæ parimuccati rÆpamhà || parimuccati vedanÃya || parimuccati sa¤¤Ãya || parimuccati saÇkhÃrehi\<*<2>*>/ || parimuccati vi¤¤Ãïamhà || parimuccati jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi || pari- muccati dukkhasmà ti vadÃmÅti || || NatumhÃkavaggo catuttho || uddÃnaæ\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More complete in S1-3 2 S1-3 omit pari- saÇkhÃrehi 3 S1-3 tatruddÃnaæ >/ #<[page 042]># %<42 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 43. 1-2>% NatumhÃkena dve vuttà || BhikkhÆhi apare duve || || ùnandena ca\<*<1>*>/ dve vuttà || Anudhammehi dve dukà ti || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 AttadÅpà bhikkhave viharatha attasaraïà ana¤¤a- saraïà dhammadÅpà dhammasaraïà ana¤¤asaraïà || || 4 AttadÅpÃnam bhikkhave viharatam attasaraïÃnam ana¤¤asaraïÃnaæ dhammadÅpÃnaæ dhammasaraïÃnam ana¤¤asaraïÃnaæ yoni yeva\<*<2>*>/ upaparikkhitabbo || kiæjÃtikà sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà kimpahotikà ti\<*<3>*>/ || || 5 KiæjÃtikà ca bhikkhave sokaparidevadukkhadomanas- supÃyÃsà kim pahotikà || || 6 Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappuri- sÃnam adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisa- dhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavantaæ và attÃnam attani và rÆpam rÆpasmiæ và attÃnam || || Tassa taæ rÆpam vipariïamati a¤¤athÃ\<*<4>*>/ hoti || tassa rÆpavipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevaduk- khadomanassupÃyÃsà || || 7 Vedanam attato samanupassati vedanÃvantaæ va at- tÃnam attani và vedanaæ vedanÃya và attÃnaæ || || Tassa sÃ\<*<4>*>/ vedanà vipariïamati a¤¤athÃ\<*<5>*>/ hoti || tassa\<*<6>*>/ vedanÃvipa- riïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparideva || la || upÃyÃsà || || 8 Sa¤¤aæ attato samanupassati || || 9 SaÇkhÃre attato samanupassati\<*<7>*>/ || || 10 Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ va attÃnam || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1 2 B yoniso va 3 S3 kimpahotikÃ, S1 kimpahoti 4 B adds ca here and further on 5 Omitted by S3 6 S1-3 insert sà 7 Complete in S1-3 >/ #<[page 043]># %% Tassa taæ vi¤¤Ãïam pariïamati a¤¤athà hoti || tassa vi¤- ¤ÃïapariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevaduk- khadomanassupÃyÃsà || || 11 RÆpassa tveva bhikkhave aniccataæ viditvà vipariïÃ- maæ virÃgaæ nirodhaæ ||\<*<1>*>/ pubbe ceva rÆpam etarahi ca sabbaæ rÆpam aniccaæ dukkhaæ viparinÃmadhammanti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà te pahÅyanti || tesam pahÃnà na paritassati || aparitassaæ sukhaæ viharati || su- khaæ viharaæ\<*<2>*>/ bhikkhu tadaÇganibbuto ti vuccati || || 12 VedanÃya tveva bhikkhave aniccataæ viditvà vipari- ïÃmaæ virÃgaæ nirodhaæ || pubbe ceva vedanà etarahi ca sabbà vedanà aniccà dukkhà vipariïÃmadhammà ti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato ye sokapari- devadukkhadomanassupÃyÃsà te pahÅyanti || tesam pahÃnà na paritassati || aparitassaæ sukhaæ viharati || sukhaæ viharaæ bhikkhu tadaÇganibbuto ti vuccati || || 13 Sa¤¤Ãya tveva bhikkhave || pe || 14 SaÇkhÃrÃnaæ tveva bhikkhave aniccataæ viditvà vipariïÃmam virÃgam nirodhaæ || pubbe ceva saÇkhÃrà etarahi ca sabbe saÇkhÃrà aniccà dukkhà vipariïÃma- dhammà ti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya pas- sato ye sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà te pahÅyanti || tesam pahÃnà na paritassati || aparitassaæ sukhaæ viharati || sukhaæ viharaæ bhikkhu tadaÇganibbutoti vuccati || || 15 Vi¤¤Ãïassa tveva bhikkhave aniccataæ viditvà vipari- ïÃmaæ virÃgaæ nirodhaæ || pubbe ceva vi¤¤Ãïam etarahi ca sabbaæ vi¤¤Ãïam aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadham- manti evam etaæ yathabhÆtam sammappa¤¤Ãya passato ye sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà te pahiyanti || tesam pahÃnà na paritassati || aparitassaæ sukhaæ viharati || sukhaæ viharaæ bhikkhu tadaÇganibbuto ti vuccatÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B; S1-3 viparinÃmavirÃganirodhaæ always 2 B sukhavihÃrÅ always >/ #<[page 044]># %<44 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 44. 3>% 3 SakkÃyasamudayagÃminiæ ca vo bhikkhave desissÃmi sakkÃyanirodhagÃminiæ ca\<*<1>*>/ paÂipadaæ || taæ suïÃtha || || 4 Katamà ca bhikkhave sakkÃya samudayagÃminÅ paÂi- padà || || 5 Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃ- nam adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisa- dhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavantaæ và attÃnam attani và rÆpam rÆpasmiæ và attÃnaæ || 6-8 Vedanam attato || ||\<*<2>*>/ Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre\<*<2>*>/ || || 9 Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ || || 10 Ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyasamudayagÃminÅ paÂipadà sakkÃyasamudayagÃminÅ paÂipadÃti || Iti idam bhikkhave vuccati dukkhasamudayagÃminÅ samanupas- sanÃti ayam evettha\<*<3>*>/ attho || || 11 Katamà ca bhikkhave sakkÃyanirodhagÃminÅ pati- padà || || 12 Idha bhikkhave sutavà ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto sappurisÃ- naæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto na rÆpam attato samanupassati || na rÆpavantaæ và attÃnam na attani và rÆpam na rÆpasmiæ và attÃnaæ || || 13-15 Na vedanam attato || || Na sa¤¤aæ || || Na saÇ- khÃre || || 16 Na vi¤¤Ãïam attato samanupassati || na vi¤¤Ãvantam và attÃnaæ na attani và vi¤¤Ãïam na vi¤¤Ãïasmim và attÃnaæ || || 17 Ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂipadà sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂipadà ti || || Iti hidam bhikkhave vuccati dukkhanirodhagÃminÅ samanupassanà ti ayam evettha atthoti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave aniccam || yad aniccaæ taæ duk- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 Complete in S1-3 3 B cevettha always >/ #<[page 045]># %% khaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbam || evam etaæ sammappa¤¤Ãya passato cittaæ virajjati vimuccati anupÃ- dÃya\<*<1>*>/ Ãsavehi || || 4-6 Vedanà aniccà || ||\<*<2>*>/ Sa¤¤Ã || || {SaÇkhÃrÃ}\<*<2>*>/ || || 7 Vi¤¤Ãïam aniccam || yad aniccamo -cittam virajjati vimuccati anupÃdÃya Ãsavehi\<*<3>*>/ || || 8 RÆpadhÃtuyà ce bhikkhave bhikkhuno\<*<4>*>/ cittam virattaæ vimuttaæ hoti anupÃdÃya Ãsavehi || || VedanÃdhatuyà ce- || || Sa¤¤ÃdhÃtuyà ce- || || SaÇkhÃradhÃtuyà ce- || ||\<*<5>*>/ Vi¤¤Ãïa- dhÃtuyà ce bhikkhave bhikkhuno cittaæ virattaæ vimuttaæ hoti anupÃdÃya Ãsavehi vimuttatà Âhitam || Âhitattà santus- sitaæ || santussitattà na paritassati || aparitassaæ paccatta¤- ¤eva parinibbÃyati || || KhÅïà jÃti vusitam brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || yad aniccaæ taæ dukkhaæ yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 4-6 Vedanà aniccà || || Sa¤¤Ã aniccà || || SaÇkhÃrà aniccà || || 7 Vi¤¤Ãïam aniccaæ || yad aniccaæ tam dukkhaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 8 Evam etaæ yathÃbhÆtam sammappa¤¤Ãya passato pubbantÃnudiÂÂhiyo na honti || pubbantÃnudiÂÂhÅnaæ asati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B always; S1-3 anupÃdÃ; further on anupÃdÃya 2 Complete in S1-3 3 Complete in all the MSS. 4 Missing in B 5 VedanÃ- sa¤¤Ã- || saÇkhÃrÃ- || are complete in S1-3, missing in B which omits even vi¤¤Ãïaæ >/ #<[page 046]># %<46 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 47. 1-2>% aparantÃnudiÂÂhiyo na honti || aparantÃnudiÂÂhÅnam asati thÃmaso parÃmaso\<*<1>*>/ na hoti || thÃmase parÃmase\<*<1>*>/ asati rÆpasmiæ || vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïasmiæ cittam virajjati vimuccati anupÃdÃya Ãsavehi || || Vimuttattà Âhitaæ Âhitattà santusitaæ santusitattà na paritassati || aparitassaæ paccatta¤¤eva parinibbÃyati || || KhÅïà jÃti- -itthattÃyÃti na pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và anekavi- hitam attÃnam samanupassamÃnà samanupassanti || sabbe te pa¤cupÃdÃnakkhandhe samanupassanti etesaæ và a¤¤ataraæ || || 4 Katame pa¤ca || || Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ || la || sappurisadhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavantam và attÃnam attani và rÆpaæ rÆpasmiæ và attÃnaæ || Vedanaæ || || Sa¤¤am || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïam vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnam || || Iti ayaæ ceva samanupassanà AsmÅti cassa adhigataæ\<*<2>*>/ hoti || || 5 AsmÅti kho pana bhikkhave adhigate\<*<3>*>/ atha pa¤cannam indriyÃnam avakkanti hoti || cakkhundriyassa sotindriyassa ghÃnindriyassa jivhindriyassa kÃyindriyassa || || 6 Atthi bhikkhave mano atthi dhammà atthi vij- jÃdhÃtu\<*<4>*>/ || avijjÃsamphassajena bhikkhave vedayitena\<*<5>*>/ puÂÂhassa assutavato puthujjanassa AsmÅti pissa hoti || Ayam aham asmÅti pissa hoti || Bhavissanti pissa hoti || Na bhavissanti pissa hoti || RÆpÅ bhavissanti pissa hoti || ArÆpÅ bhavissanti pissa hoti || Sa¤¤Å bhavissanti pissa hoti || Asa¤¤Å bhavissanti pissa hoti || || Nevasa¤¤ÅnÃsa¤¤Å bhavis- santi pissa hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B; S1-3 thÃmasÃparÃmÃso--e, S3 having at first mÃ, aterwards ma in -paramÃso--e; S1 having always mà corrected to mÃ. 2 B avigataæ 3 S1-3 attato; B avigate 4 B avijjÃdhÃtu, omitting atthi 5 B cetasikena >/ #<[page 047]># %% 7 TiÂÂhanti kho pana\<*<1>*>/ bhikkhave tattheva pa¤cin- driyÃni\<*<2>*>/ || || Athettha sutavato ariyasÃvakassa avijjà pahÅyati vijjà uppajjati || || Tassa avijjÃvirÃgà vijjuppÃdà AsmÅti pissa na hoti || Ayam aham asmÅti pissa na hoti || Bhavissanti || Na bhavissanti || RÆpÅ || ùrÆpÅ || Sa¤¤Å || Asa¤¤Å || Nevasa¤¤ÅnÃsa¤¤Å bhavissanti pissa na hotÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pa¤ca\<*<3>*>/ bhikkhave khandhe desissÃmi pa¤cupÃdÃnak- khandhe ca ||\<*<4>*>/ taæ suïÃtha || || 4 Katame ca bhikkhave pa¤cakkhandhà || || 5 Yaæ\<*<5>*>/ ki¤ci bhikkhave rÆpam atÅtÃnÃgatapaccup- pannaæ ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike và ayaæ vuccati rÆpakkhandho || || 6-7 Yà kÃci vedanà || Yà kÃci sa¤¤Ã || pe || || 8 Ye keci saÇkhÃrà atÅtÃnÃgatapaccuppannà ajjhattam và bahiddhà và oÊÃrikà và sukhumà và || pa || ayaæ vuccati saÇkhÃrakkhandhà || || 9 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhat- taæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike và ayaæ vuccati vi¤¤Ãïak- khandho || || 10 Ime vuccanti bhikkhave pa¤cakkhandhà || || 11 Katame ca bhikkhave pa¤cupÃdÃnakkhandhà || || 12 Yaæ ki¤ci bhikkhave rÆpam atÅtÃnÃgatapaccup- pannaæ || la || yaæ dÆre santike và sÃsavam upÃdÃnÅyaæ\<*<6>*>/ || ayaæ vuccati rÆpupÃdÃnÃkkhandho || || 13-15 Yà kÃci vedanà || la || yà dÆre santike và sÃsavà upÃdÃnÅyà ayaæ vuccati vedanupÃdÃnakkhandho || || Yà {kÃci} sa¤¤Ã || pe || Ye keci saÇkhÃrà || gha || sÃsavà upÃdÃnÅyà ayaæ vuccati saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B TiÂÂhanteva kho 2 S1-3 omit ni 3 S3 adds ca 4 B omits ca 5 Missing in S1-3 6 B upÃdÃniy- always >/ #<[page 048]># %<48 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 48. 16>% 16 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ || la || yaæ dÆre santike và sÃsavam upÃdÃnÅyam || ayaæ vuccati vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || || 17 Ime vuccanti bhikkhave pa¤cupÃdÃnakkhandhÃti || || ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe\<*<1>*>/ viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe || || 2 Atha kho Soïo gahapatiputto yena Bhagavà tenupa- saÇkami || upasaÇkamitvà || la || || 3 Ekam antaæ nisinnaæ kho Soïaæ gahapatiputtam Bhagavà etad avoca || || 4 Ye keci\<*<2>*>/ Soïa samaïà va brÃhmaïà và aniccena rÆpena dukkhena vipariïÃmadhammena Seyyo ham asmÅti samanupassanti || Sadiso ham asmÅti samanupassanti || HÅno ham asmÅti và samanupassanti || kim a¤¤attha\<*<3>*>/ ya- thÃbhÆtassa adassanà || || 5 AniccÃya vedanÃya dukkhÃya vipariïÃmadhammÃya Seyyo ham asmÅti và samanupassanti || Sadiso ham asmÅti và samanupassanti HÅno ham asmÅti và samanupassanti || kim a¤¤attha yathÃbhÆtassa adassanà || 6 AniccÃya sa¤¤Ãya || || 7 Aniccehi saÇkhÃrehi dukkhehi vipariïÃmadhammehi Seyyo ham asmÅti và samanupassanti || Sadiso ham asmÅti và samanupassanti || HÅno ham asmÅti và samanupassanti || kim a¤¤attha yathÃbhÆtassa adassanà || || 8 Aniccena vi¤¤Ãïena dukkhena vipariïÃmadhammena Seyyo ham asmÅti và samanupassanti || Sadiso ham asmÅti và samanupassanti || HÅno ham asmÅti và samanupassanti || kim a¤¤attha yathÃbhÆtassa adassanÃ\<*<4>*>/ || || 9 Ye keci\<*<5>*>/ Soïa samaïà và brÃhmaïà và aniccena rÆpena dukkhena vipariïÃmadhammena Seyyo ham asmÅti pi na samanupassanti || Sadiso ham asmÅti pi na samanupassan- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 sÃvatthiyaæ 2 S3 ye hi keci; S1 yo hi koci 3 So S1-3; B a¤¤atra; both always 4 S1-3 add ya 5 S1-3 ye ca kho >/ #<[page 049]># %% ti || HÅno ham asmÅti pi na samanupassanti || kim a¤¤attha yathÃbhÆtassa dassanà || || 10-12 AniccÃya vedanÃya || || AniccÃya sa¤¤Ãya || || Aniccehi saÇkhÃrehi || || 13 Aniccena vi¤¤Ãïena dukkhena vipariïÃmadhammena Seyyo ham asmÅti pi na samanupassanti || Sadiso ham asmÅti pi na samanupassanti || HÅno ham asmÅti pi na samanupassanti || kim a¤¤attha yathÃbhÆtassa dassanà || || 14 Taæ kiæ ma¤¤asi Soïa || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassitum Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 15 Vedanà niccà và aniccà và ti || || Aniccà bhante || || 16-17 Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 18 Vi¤¤Ãnaæ niccaæ và aniccaæ và ti || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu tam samanupassitum Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No etam bhante || || 19 TasmÃtiha Soïa yaæ ki¤ci rÆpam atÅtÃnÃgatapaccu- ppannam ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikam và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆ- paæ Netam mama neso ham asmi na me so attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammapa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 20-22 Yà kÃci vedanà || ||\<*<1>*>/ Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇkhÃrÃ\<*<1>*>/ || || 23 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃgatapaccuppannam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 >/ #<[page 050]># %<50 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 49. 24>% ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ va sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike và sabbam vi¤¤Ãïaæ Netam mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 24 Evam passaæ Soïa sutavà ariyasÃvako rupasmim pi nibbindati || vedanÃya pi nibbindati || sa¤¤Ãya pi nibbindati || saÇkhÃresu pi nibbindati || vi¤¤Ãnasmim pi nibbindati || || Nibbindaæ virajjati || virÃgà vimuccati || vimuttasmim vimuttam iti ¤Ãïam hoti || || KhÅnà jÃti vusitaæ brahmaca- riyam kataæ karaïÅyam nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe || || 2 Atha kho Soïo gahapatiputto yena Bhagavà tenupa- saÇkami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinnaæ kho Soïam gahapatiputtam Bhagavà etad avoca || || 4 Ye\<*<1>*>/ keci Soïa samaïà và brÃhmaïà và RÆpaæ na pajÃnanti || rÆpasamudayaæ na pajÃnanti || rÆpanirodhaæ na pajÃnanti || rÆpanirodhagÃminiæ patipadaæ na pajÃ- nanti || || Vedanaæ na pajÃnanti || vedanÃsamudayaæ na pajÃnanti || vedanÃsamudayaæ na pajÃnanti || vedanÃniro- dhaæ na pajÃnanti || vedanÃnirodhagÃminiæ paÂipadaæ na pajÃnanti || Sa¤¤aæ na pajÃnanti || pe || || SaÇkhÃre na pajÃ- nanti || sankhÃrasamudayaæ na pajÃnanti || saÇkhÃraniro- dhaæ na pajÃnanti || saÇkhÃranirodhagÃminiæ paÂipadaæ na pajÃnanti || Vi¤¤Ãïam na pajÃnanti || vi¤¤Ãïasamudayaæ na pajÃnanti || vi¤¤Ãïanirodhaæ na pajÃnanti || vi¤¤Ãïanirodha- gÃminiæ paÂipadaæ na pajÃnanti || na me te Soïa samaïà và brÃhmaïà và samaïesu và samaïasammatà brÃhmaïesu và brÃhmaïasammatà na ca pana te Ãyasmanto sÃma¤- ¤atthaæ và brÃhma¤¤attham và diÂÂheva dhamme sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharanti || || 5 Ye ca kho keci Soïa\<*<2>*>/ samaïà va brÃhmaïà và RÆpam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert hi 2 Omitted by S1-3 >/ #<[page 051]># %% pajÃnanti rÆpasamudayam pajÃnanti rÆpanirodham pajÃ- nanti || rÆpanirodhagÃminim paÂipadam pajÃnanti || Veda- nam pajÃnanti || pe || Sa¤¤am pajÃnanti || SaÇkhÃre pajÃ- nanti || Vi¤¤Ãïam pajÃnanti || vi¤¤Ãïasamudayam pajÃnanti || vi¤¤Ãïanirodham pajÃnanti vi¤¤ÃïanirodhagÃminim paÂi- padam pajÃnanti || te kho\<*<1>*>/ me Soïa samaïà và brÃhmaïà và samaïesu ceva samaïasammatà brÃhmaïesu ca\<*<2>*>/ brÃhmaïasammatà || te ca panÃyasmanto sÃma¤¤atthaæ ca brÃhma¤¤atthaæ ca diÂÂheva dhamme sayam abhi¤¤Ã sacchi katvà upasampajja viharanti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Anicca¤¤eva bhikkhave bhikkhu rÆpaæ Aniccanti passati || yÃyaæ\<*<3>*>/ hoti sammÃdiÂÂhi sammÃpassaæ nibbin- dati || nandikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandirÃgakkhayà cittaæ vimuttaæ\<*<4>*>/ suvimuttanti vuccati || || 4 Anicca¤¤eva bhikkhave bhikkhu vedanaæ Aniccà ti\<*<5>*>/ passati || yÃyaæ hoti sammÃdiÂÂhi sammÃpassaæ nibbin- dati || nandikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandirÃgakkhayà cittaæ vimuttaæ suvimuttanti vuccati || || 5 Anicca¤¤eva bhikkhave bhikkhu sa¤¤am AniccÃti passati || pe || 6 Anicce yeva bhikkhave bhikkhu saÇkhÃre AniccÃti passati || YÃyaæ hoti sammÃdiÂÂhi sammÃpassaæ nibbin- dati || nandikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandirÃgakkhayà cittaæ vimuttaæ suvimuttanti vuccati || || 7 Anicca¤¤eva bhikkhave bhikkhu vi¤¤Ãïam Aniccanti passati || YÃyaæ hoti sammÃdiÂÂhi sammÃpassaæ nibbin- dati || nandikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandirÃgakkhayà cittaæ vimuttaæ suvimuttanti vuccatÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 S1 ceva; S3 và 3 So B; S1-3 sÃssa always 4 S1-3 omit vimuttam always 5 B aniccanti >/ #<[page 052]># %<52 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 52. 3>% RÆpam bhikkhave yoniso manasi karotha rÆpÃnicca- ta¤ca yathÃbhutaæ samanupassatha || rÆpam bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karonto rÆpÃniccata¤ ca yathÃ- bhÆtaæ samanupassanto rÆpasmiæ nibbindati || nandik- khayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandirÃgak- khayà cittaæ vimuttaæ suvimuttanti vuccati || || 4 Vedanam bhikkhave yoniso manasi karotha vedanÃ- niccata¤ca yathÃbhÆtaæ samanupassatha || vedanam bhik- khave bhikkhu yoniso manasi karonto vedanÃniccata¤ca yathÃbhÆtaæ samanupassanto vedanÃya nibbindati || nan- dikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandirÃ- gakkhayà cittam vimuttaæ suvimuttanti vuccati || || 5 Sa¤¤am bhikkhave || || 6 SaÇkhÃre bhikkhave yoniso manasi karotha saÇkhÃrÃ- niccata¤ca yathÃbhÆtaæ samanupassatha || saÇkhÃre bhik- khave bhikkhu yoniso manasi karonto saÇkhÃrÃniccata¤ca yathÃbhÆtaæ samanupassanto saÇkhÃresu nibbindati || nandikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandikkhayo || nandi- rÃgakkhayà cittaæ vimuttaæ suvimuttanti vuccati || || 7 Vi¤¤Ãïam bhikkhave yoniso manasi karotha vi¤¤ÃïÃ- niccata¤ca\<*<1>*>/ yathÃbhÆtaæ samanupassatha || vi¤¤Ãïam bhikkhave bhikkhu yoniso manasikaronto vi¤¤ÃïÃ- niccata¤ca yathÃbhÆtam samanupassanto vi¤¤Ãïasmiæ nibbindati || nandikkhayà rÃgakkhayo rÃgakkhayà nandik- khayo nandirÃgakkhayà cittaæ vimuttaæ suvimuttanti vuccatÅti || || AttadÅpavaggo pa¤camo || || TassuddÃnaæ\<*<2>*>/ || || AttadÅpà PaÂipadà || dve ca honti Aniccatà || Samanupassanà Khandhà || dve Soïa dve Nandikkhayena cà ti || || MÆlapa¤¤Ãsakaæ samattaæ || || Tassa mÆlapa¤¤Ãsakassa vaggassuddÃnam\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 All the MSS. have vi¤¤Ãïa- 2 S1-3 tatru- 3 S1-3 vagguddÃnaæ >/ #<[page 053]># %% Nakulapità AniccÃ\<*<1>*>/ ca || BhÃrena TumhÃkena ca\<*<2>*>/ || AttadÅpena pa¤¤Ãso || Pathamo tena vuccatÅti\<*<3>*>/ || || #
# ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 UpÃyo\<*<4>*>/ bhikkhave avimutto anupÃyo vimutto || || 4 RÆpupÃyam bhikkhave vi¤¤Ãïaæ tiÂÂhamÃnaæ tiÂÂheyya rÆpÃrammaïaæ rÆpapatiÂÂhaæ\<*<5>*>/ nandupaseva- naæ\<*<6>*>/ {virÆÊhiæ} vuddhiæ vepullam Ãpajjeyya || ||\<*<7>*>/ {SaÇkhÃrÃ}- rammaïaæ saÇkhÃrapatiÂÂhaæ nandupasevanaæ vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyya || || 5 Yo bhikkhave evaæ vadeyya || Aham a¤¤atra rÆpà a¤¤atra vedanÃya a¤¤atra sa¤¤Ãya a¤¤atra saÇkhÃrehi vi¤¤Ãïassa Ãgatiæ và gatiæ và cutiæ và upapattiæ\<*<8>*>/ và vuddhiæ và virÆÊhiæ và vepullaæ vÃ\<*<9>*>/ pa¤¤ÃpessamÅti netaæ ÂhÃnaæ vijjati || || 6-10 RÆpadhÃtuyà ce bhikkhave bhikkhuno rÃgo pahÅno hoti || rÃgassa pahÃnà vocchijjatÃrammaïam patiÂÂhà vi¤¤Ã- ïassa na hoti || || VedanÃya dhÃtuyà ce bhikkhave\<*<10>*>/ || || Sa¤¤ÃdhÃtuyà ce bhikkhave || || SaÇkhÃradhÃtuyà ce bhikkhave || || Vi¤¤ÃïadhÃtuyà ce bhikkhave bhikkhuno rÃgo pahÅno hoti || rÃgassa pahÃnà vocchijjatÃrammaïaæ patiÂÂhà vi¤¤Ãïassa na hoti || || 11 Tad apatiÂÂhitam vi¤¤Ãïam {avirÆÊhaæ} anabhisaÇ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B -pitu anicco 2 Omitted by B 3 S1-3 pavuccatÅti 4 B upayo always 5 S1-3 -ppatiÂÂhaæ always 6 B -secanam always 7 B adds || la || 8 S1-3 uppattiæ always 9 B omits the three later và 10 S1-3 add bhikkhuno always >/ #<[page 054]># %<54 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 54. 1-2>% khÃra¤ca\<*<1>*>/ vimuttam || vimuttattà Âhitam Âhitattà santusitaæ santusitattà na paritassati || aparitassaæ paccatta¤¤eva parinibbÃyati || || KhÅïà jÃti vusitam brahmacariyam kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pa¤cimÃni bhikkhave bÅjajÃtÃni || || KatamÃni pa¤ca || || MÆlabÅjaæ khandhabÅjam aggabÅjam phalubÅjam\<*<2>*>/ bÅjabÅ- ja¤¤eva pa¤camaæ || || 4 ImÃni cassu\<*<3>*>/ bhikkhave pa¤cabÅjajÃtÃni akhaï¬Ãni apÆtÅni\<*<4>*>/ avÃtÃtapahatÃni sÃrÃdÃni\<*<5>*>/ sukhasayitÃni pathavÅ ca nÃssa Ãpo ca nÃssa || || Api nu imÃni\<*<6>*>/ bhikkhave pa¤ca- bÅjajÃtÃni vuddhiæ {virÆÊhiæ} vepullam Ãpajjeyyunti\<*<7>*>/ || || No hetam bhante || || 5 ImÃni cassu bhikkhave pa¤cabÅjajÃtÃni khaï¬Ãni pÆtÅni vÃtÃtapahatÃni sÃrÃdÃni na sukhasayitÃni pathavÅ ca assa Ãpo ca assa || Api nu imÃni bhikkhave pa¤cabÅjajÃtÃni vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyyunti || || No hetam bhante\<*<8>*>/ || || 6 ImÃni cassu bhikkhave pa¤cabÅjajÃtÃni akhaï¬Ãni || la || sukhasayitÃni pathavÅ ca assa Ãpo ca assa || api nu imÃni bhikkhave pa¤cabÅjajÃtÃni vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyyunti || || Evam bhante || || 7 SeyyathÃpi bhikkhave pathavÅdhÃtu evaæ catasso vi¤¤ÃïaÂÂhitiyo daÂÂhabbà || seyyathÃpi bhikkhave Ãpo- dhÃtu evaæ nandirÃgo daÂÂhabbo || seyyathÃpi bhikkhave pa¤cabÅjajÃtÃni evaæ vi¤¤Ãïam sÃhÃraæ daÂÂhabbaæ || || 8 RÆpupÃyam và bhikkhave vi¤¤Ãïaæ tiÂÂhamÃnam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -saÇkhacca 2 S3 phala-; this word S1-3 put before agga- 3 S1-3 cassa always 4 Missing here in S1-3 5 So B and S1; S3 sÃradÃni always 6 B numÃni always 7 B Ãpajjeyyanti always 8 This paragraph (5) is omitted in B >/ #<[page 055]># %% tiÂÂheyya rÆpÃrammaïaæ rÆpapatiÂÂhaæ nandupasevanaæ vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyya || || 9 VedanupÃyaæ và bhikkhave vi¤¤Ãïaæ tiÂÂhamÃnaæ tiÂÂheyya || la || nandupasevanaæ vuddhiæ virÆÊhim vepullam Ãpajjeyya || || 10 Sa¤¤upÃyaæ và bhikkhave || pe || 11 SaÇkhÃrupÃyaæ và bhikkhave vi¤¤Ãïaæ tiÂÂhamÃnaæ tiÂÂheyya saÇkhÃrÃrammaïam saÇkhÃrapatiÂÂhaæ nandu- pasevanaæ vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyya || || 12 Yo bhikkhave evaæ vadeyya || || Aham a¤¤atra rÆpà a¤¤atra vedanÃya a¤¤atra sa¤¤Ãya a¤¤atra saÇkhÃrehi vi¤¤Ãïassa Ãgatiæ và gatiæ và cutiæ vÃ\<*<1>*>/ upapattiæ và vuddhiæ và virÆÊhiæ và vepullam vÃ\<*<2>*>/ pa¤¤ÃpessÃmÅti netaæ ÂhÃnaæ vijjati || 13 RÆpadhÃtuyà ce bhikkhave bhikkhuno rÃgo pahÅno hoti || rÃgassa pahÃnà vocchijjatÃrammaïaæ patiÂÂhà vi¤¤Ã- ïassa na hoti || || 14-16 VedanÃdhÃtuyà ce || Sa¤¤ÃdhÃtuyà ce || SaÇkhÃ- radhÃtuyà ce || 17 Vi¤¤ÃïadhÃtuyà ce bhikkhave bhikkhuno rÃgo pahÅno hoti || rÃgassa pahÃnà vocchijjatÃrammaïam patiÂÂhà vi¤¤Ã- ïassa na hoti || || 18 Tad apatiÂÂhitaæ vi¤¤Ãïam avirÆÊhim anabhi- saÇkhÃra¤ca\<*<3>*>/ vimuttaæ || vimuttattà Âhitaæ Âhitattà santu- sitaæ santusitattà na paritassati || aparitassaæ paccat- ta¤¤eva parinibbÃyati || || KhÅnà jÃti || la || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1 SÃvatthiyaæ || || 2 Tatra\<*<4>*>/ kho Bhagavà udÃnam udÃnesi || || No cassa\<*<5>*>/ no ca me siyà na bhavissati\<*<6>*>/ na me bhavissatÅti || || Evam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 put cutiæ và after uppattiæ vÃ, instead of vuddhiæ vÃ, which is, consequently, missing 2 B omits the two later và 3 S1-3 -saÇkhacca as above 4 S1-3 insert --voca-- 5 B cassaæ always; S1-3 once (in paragraph 16) 6 B nÃbhavissa always >/ #<[page 056]># %<56 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 55. 3>% adhimuccamÃno bhikkhu chindeyya orambhÃgiyÃni\<*<1>*>/ sa¤¤o- janÃnÅti || || 3 Evaæ vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Yathà katham pana bhante no cassa no ca me siyà nÃbhavissa na me bhavissatÅti evam adhimuccamÃno bhikkhu chindeyya orambhÃgiyÃni sa¤¤ojanÃnÅti || || 4 Idha bhikkhu assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvi || la || sappurisadhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati rÆpavantaæ và attÃnam attani và rÆpam rÆpasmim và attÃnaæ || Vedanam ||\<*<2>*>/ Sa¤¤am || SaÇkhÃre ||\<*<2>*>/ Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ và attanaæ || || 5 So aniccam rÆpam Aniccaæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || aniccaæ vedanaæ Aniccà vedanÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || aniccaæ sa¤¤aæ || ||\<*<3>*>/ anicce saÇkhÃre Aniccà saÇkhÃrÃti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || aniccaæ vi¤¤Ãïam Aniccaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 6 Dukkhaæ rÆpaæ Dukkhaæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || dukkhaæ vedanaæ ||\<*<2>*>/ dukkhaæ sa¤¤aæ || dukkhe saÇkhÃre ||\<*<2>*>/ dukkhaæ vi¤¤Ãnaæ Dukkhaæ vi¤¤Ã- ïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 7 Anattaæ rÆpam Anattà rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || anattaæ vedanaæ Anattà vedanÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || anattaæ sa¤¤aæ ||\<*<3>*>/ anatte saÇkhÃre Anattà {saÇkhÃrÃti} yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || anattaæ vi¤¤Ãïaæ Anattaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 8 SaÇkhataæ rÆpaæ SaÇkhataæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || saÇkhataæ vedanaæ ||\<*<2>*>/ saÇkhataæ sa¤¤aæ || saÇkhate saÇkhÃre ||\<*<2>*>/ saÇkhataæ vi¤¤Ãnaæ SaÇkhataæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtam na pÃjÃnÃti || 9 RÆpaæ vibhavissatÅti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || Vedanà vibhavissati ||\<*<4>*>/ Sa¤¤Ã vibhavissati || SaÇkhÃrà vibhavissanti ||\<*<4>*>/ Vi¤¤Ãïaæ vibhavissatÅti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vimuccamÃno . . . chindeyyorambhagiyÃni always 2 Complete in S1-3 3 Complete in B 4 Complete in S1-3; S3 has always bhavissati omitting vi >/ #<[page 057]># %% 10 Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto || sappurisÃnam dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappu- risadhamme suvinÅto na rÆpam attato samanupassati || la || vedanaæ || sa¤¤aæ || {saÇkhÃre} || na vi¤¤Ãïam attato sama- nupassati || || 11 So aniccam rÆpam Aniccaæ rÆpanti yatthÃbhÆtaæ pajÃnÃti || aniccaæ vedanam || aniccaæ sa¤¤aæ || anicce saÇ- khÃre || aniccaæ vi¤¤Ãïam Aniccaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 12 Dukkhaæ rÆpaæ || la || Dukkhaæ vi¤¤Ãïaæ || || 13 Anattaæ rÆpaæ || la || Anattaæ vi¤¤Ãïaæ || || 14 SaÇkhataæ rÆpam || la || SaÇkhataæ vi¤¤Ãïanti yathÃ- bhÆtam pajÃnÃti || || 15 RÆpaæ vibhavissatÅti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkharà || Vi¤¤Ãïam vibhavissatÅti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 16 So rÆpassa vibhavà vedanÃya vibhavà sa¤¤Ãya vibhavà saÇkhÃrÃnaæ vibhavà vi¤¤Ãïassa vibhavà evaæ kho\<*<1>*>/ bhikkhu No cassa no ca me siyà na bhavissati na me bhavissatÅti evam adhimuccamÃno bhikkhu chindeyya orambhÃgiyÃni sa¤¤ojanÃnÅti || || 17 Evaæ adhimuccamÃno\<*<2>*>/ bhante bhikkhu chindeyya orambhÃgiyÃni sa¤¤ojanÃnÅti || || Katham pana bhante jÃnato katham passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hotÅti || || 18 Idha bhikkhu assutavà puthujjano atasitÃye\<*<3>*>/ ÂhÃne tÃsam Ãpajjati || tÃso heso\<*<4>*>/ bhikkhu assutavato puthujja- nassa No cassa\<*<5>*>/ no ca me siyà na bhavissati na me bhavissatÅti\<*<6>*>/ || || 19 Sutavà ca kho bhikkhu ariyasÃvako atasitÃye ÂhÃne na tÃsam Ãpajjati || na heso bhikkhu tÃso sutavato ariyasÃva- kassa No cassa no ca me siyà na bhavissati na me bhavis- satÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert bhikkhu-- 2 S1-3 vuccamÃno 3 S1-3 attasi- always 4 B hesà always 5 S1-3 nevassa 6 B bhavissati here and further on >/ #<[page 058]># %<58 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 55. 20>% 20 RÆpupÃyaæ và bhikkhu vi¤¤Ãïaæ tiÂÂhamÃnaæ tiÂÂheyya rÆpÃrammaïam rÆpapatiÂÂham nandupasevanaæ vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyya || || 21-22 VedanupÃyam và bhikkhu || Sa¤¤upÃyaæ và bhik- khu || || 23 SaÇkhÃrupÃyaæ và bhikkhu vi¤¤Ãïaæ tiÂÂhÃmanaæ tiÂÂheyya || saÇkhÃrÃrammanaæ saÇkhÃrapatiÂÂham nandu- pasevanaæ vuddhiæ virÆÊhiæ vepullam Ãpajjeyya || || 24 So bhikkhu evaæ vadeyya || || Aham a¤¤atra rÆpÃ\<*<1>*>/ a¤¤atra vedanÃya\<*<2>*>/ a¤¤atra saÇkhÃrehi\<*<3>*>/ vi¤¤Ãïassa Ãga- tiæ và gatiæ và cutiæ và upapattiæ và vuddhiæ và virÆÊ- him và vepullaæ vÃ\<*<4>*>/ pa¤¤ÃpessÃmÅti netaæ thÃnaæ vijjati || || 25 RÆpadhÃtuyà ce bhikkhu\<*<5>*>/ bhikkhuno rÃgo pahÅno hoti rÃgassa pahÃnà vocchijjatÃrammaïam patiÂÂhà vi¤¤Ã- nassa na hoti || || 26 VedanÃdhÃtuyà ce bhikkhu bhikkhuno || || 27 Sa¤¤ÃdhÃtuyà ce bhikkhu bhikkhuno || || 28 SaÇkhÃradhÃtuyà ce bhikkhu bhikkhuno || || 29 Vi¤¤ÃïadhÃtuyà ce bhikkhu bhikkhuno rÃgo pahÅno hoti || rÃgassa pahÃnà vocchijjatÃrammaïam patiÂÂhà vi¤¤Ã- ïassa na hoti\<*<6>*>/ || || 30 Tad apatiÂÂhitam vi¤¤Ãïam avirÆÊham anabhisaÇ- khÃra¤ca vimuttaæ || vimuttattà Âhitam || Âhitattà santusitaæ || santusitattà na paritassati || aparitassaæ paccatta¤¤eva parinibbÃyati || || KhÅïà jÃti || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃti || || 31 Evaæ kho bhikkhu jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hotÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pa¤cime bhikkhave upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || || SeyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 vedanà 3 S3 inserts a¤¤atra 4 B omits the two later và 5 S1-3 bhikkhave here and in 26-29 6 The paragraphs 26, 27, 28 are complete in S1-3 >/ #<[page 059]># %% vedanupÃdÃnakkhandho sa¤¤upÃdÃnakkhandho saÇkhÃru- pÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || || 4 YÃva kÅva¤cÃham bhikkhave ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe catuparivaÂÂam yathÃbhÆtam nÃbbha¤¤Ãsiæ || neva tÃvÃ- ham bhikkhave sadevake loke samÃrake sabrahmake sassa- maïabrÃhmaïiyà pajÃya devamanussÃya anuttaraæ sam- mÃsambodhim abhisambuddhoti\<*<1>*>/ pacca¤¤Ãsiæ || || 5 Yato ca kho ham bhikkhave ime pa¤cupÃdÃnakkandhe catuparivaÂÂaæ yathÃbhÆtam abbha¤¤Ãsim athÃham bhik- khave sadevake loke || pa || sadevamanussÃya anuttaraæ sambodhim abhisambuddhoti pacca¤¤Ãsiæ || || 6 Kathaæ\<*<2>*>/ catuparivaÂÂam || || RÆpam abbha¤¤Ãsiæ || rÆpasamudayam abbha¤¤Ãsiæ || rÆpanirodham abbha¤¤Ã- siæ || rÆpanirodhagÃminiæ paÂipadaæ abbha¤¤asiæ || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïam abbha¤¤Ã- siæ || vi¤¤Ãïanirodham abbha¤¤Ãsim || vi¤¤Ãïanirodham abbha¤¤Ãsiæ || vi¤¤ÃïanirodhagÃminiæ paÂipadam abbha¤- ¤Ãsiæ || || 7 Katama¤ca bhikkhave rÆpaæ || || CattÃro ca\<*<3>*>/ mahÃ- bhÆtà catunnaæ ca mahÃbhÆtÃnam upÃdÃya rÆpaæ idaæ vuccati bhikkhave rÆpaæ || || ùhÃrasamudayà rÆpasamu- dayo || ÃhÃranirodhà rÆpanirodho || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo rÆpanirodhagÃminÅ paÂipadà || seyyathÅ- daæ sammÃdiÂÂhi || la || sammÃsamÃdhi || || 8 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ rÆpam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpanirodham abhi¤¤Ãya evaæ rÆpanirodhagÃminiæ paÂi- padam abhi¤¤Ãya rÆpassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipannà te supatipatipannà || ye supaÂipannà te\<*<4>*>/ imasmiæ dhammavinaye gÃdhanti || || 9 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà brÃhmaïà và evaæ rÆpam abhi¤¤Ãya || pa || evam rÆpanirodhagÃminim paÂi- padam abhi¤¤Ãya rÆpassa nibbidÃya\<*<5>*>/ virÃgÃya\<*<5>*>/ nirodhÃya\<*<5>*>/ anupÃdà vimuttà te suvimuttà || ye suvimuttà te kevalino || ye kevalino vaÂÂaæ tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 10 Katamà ca bhikkhave vedanà || || Chayime bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit ti always 2 B inserts ca 3 Missing in S1-3 4 S1-3 omit ye- -te 5 B omit ya >/ #<[page 060]># %<60 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 56. 11>% vedanÃkÃyà || cakkhusamphassajà vedanà || sotasamphassajà vedanà || ghÃnasamphassajà || jivhÃsamphassajà || kÃya- samphassajà || manosamphassajà vedanà || ayaæ vuccati bhikkhave vedanà || || Phassasamudayà vedanÃsamudayo phassanirodhà vedanÃnirodho || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇ- giko maggo vedanÃnirodhagÃminÅ paÂipÃdà || seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi || pe || sammÃsamÃdhi || || 11 Ye hi\<*<1>*>/ keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vedanam abhi¤¤Ãya evam vedanÃya samudayam abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃnirodham abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃnirodha- gÃminim paÂipadam abhi¤¤Ãya vedanÃya nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipannà te supaÂipannà || ye supaÂipannà te imasmiæ dhammavinaye gÃdhanti || 12 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vedanam abhi¤¤Ãya || pa || evaæ vedanÃnirodha- gÃminim paÂipadam abhi¤¤Ãya || pa || vaÂÂam tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 13-15 Katamà ca bhikkhave sa¤¤Ã || || Chayime bhik- khave sa¤¤ÃkÃyà || rÆpasa¤¤Ã saddasa¤¤Ã gandhasa¤¤Ã rasasa¤¤Ã phoÂÂhabbasa¤¤Ã dhammasa¤¤Ã ayaæ vuccati sa¤¤Ã || || Phassasamudayà sa¤¤Ãsamudayo phassanirodhà sa¤¤Ãnirodho || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo sa¤¤Ã- nirodhagÃminÅ paÂipadà || seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi || pe || sammÃsamÃdhi || || la || vaÂÂaæ tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 16 Katamà ca bhikkhave saÇkhÃrà || || Chayime bhik- khave cetanÃkÃyà || rÆpasa¤cetanà saddasa¤cetanà gan- dhasa¤cetanà rasasa¤cetanà phoÂÂhabbasa¤cetanà dhamma- sa¤cetanà ime vuccanti bhikkhave saÇkhÃrà || || Phassasa- mudayà saÇkhÃrasamudayo || phassanirodhà saÇkhÃra- nirodho || || Ayam eva ariyo atthaÇgiko maggo saÇkhÃra- nirodhagÃminÅ patipadà || seyyathÅdaæ sammÃditthi || pe || sammÃsamÃdhi || || 17 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ saÇkhÃre abhi¤¤Ãya evam saÇkhÃrasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃranirodham abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃraniro- dhagÃminim paÂipadam abhi¤¤Ãya saÇkhÃrÃnaæ nibbidÃya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 >/ #<[page 061]># %% virÃgÃya nirodhÃya paÂipannà te supaÂipannà || ye supaÂi- pannà te imasmiæ dhammavinaye gÃdhanti || || 18 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ saÇkhÃre abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃrasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃranirodhagÃminiæ paÂipadam abhi¤¤Ãya saÇkhÃrÃnaæ nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimuttà te suvimuttà || ye suvimuttà te kevalino || ye keva- lino vaÂÂaæ\<*<1>*>/ tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 19 Katama¤ ca bhikkhave vi¤¤Ãïaæ || || Chayime bhik- khave vi¤¤ÃïakÃyà || cakkhuvi¤¤Ãïaæ sotavi¤¤Ãïaæ ghÃnavi¤¤Ãïam jivhÃvi¤¤Ãïaæ kÃyavi¤¤Ãïam manovi¤- ¤Ãïam || idaæ vuccati bhikkhave vi¤¤Ãïam || || NÃma- rÆpasamudayà vi¤¤Ãïasamudayo || nÃmarÆpanirodhà vi¤- ¤Ãïanirodho || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo vi¤¤Ã- ïanirodhagÃminÅ paÂipadà || seyyathÅdam sammÃdiÂÂhi || pe || sammÃsamÃdhi || || 20 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evam vi¤¤Ãïam abhi¤¤Ãya evam vi¤¤Ãïasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïanirodham abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïanirodha- gÃminiæ paÂipadam abhi¤¤Ãya vi¤¤Ãïassa nibbidÃya virÃ- gÃya nirodhÃya paÂipannà te supaÂipannà || ye supaÂipannà te imasmiæ dhammavinaye gÃdhanti || || 21 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vi¤¤Ãïaæ abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤ÃïanirodhagÃminiæ paÂipadam abhi¤¤Ãya vi¤¤Ãïassa nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimuttà te suvimuttà || ye suvimuttà te kevalino || ye keva- lino vaÂÂaæ tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃyÃti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 SattaÂÂhÃnakusalo bhikkhave bhikkhu tividhÆpaparik- khÅ imasmiæ dhammavinaye kevalÅ vusitavà uttamapuriso ti vuccati || || 4 Kathaæ ca bhikkhave bhikkhu sattaÂÂhÃnakusalo hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 va¬¬aæ here only >/ #<[page 062]># %<62 KHANDA-SAõYUTTA. [XXII. 57. 5>% 5 Idha bhikkhave bhikkhu rÆpam pajÃnÃti || rÆpasamu- dayam pajÃnÃti || rÆpanirodham pajÃnÃti || rÆpanirodhagÃ- miniæ paÂipadam pajÃnÃti || rÆpassa assÃdam pajÃnÃti || rÆpassa ÃdÅnavam pajÃnÃti || rÆpassa nissaraïam pajÃnÃti \<*<6>*>/-\<*<8>*>/ Vedanam pajÃnÃti || ||\<*<1>*>/ Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre\<*<1>*>/ || || 9 Vi¤¤Ãïam pajÃnÃti || vi¤¤Ãïasamudayam pajÃnÃti || vi¤¤Ãïanirodham pajÃnÃti || vi¤¤ÃïanirodhagÃminim paÂipadam pajÃnÃti ||\<*<2>*>/ vi¤¤Ãïassa assÃdam pajÃnÃti || vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavaæ pajÃnÃti || vi¤¤Ãïassa nissaraïam pajÃnÃti || || 10 Katama¤ ca bhikkhave rÆpaæ || || CattÃro ca mahÃ- bhÆtà catunnaæ ca mahÃbhÆtÃnam upÃdÃya rÆpaæ || idaæ vuccati bhikkhave rÆpaæ || || ùhÃrasamudayà rÆpasamu- dayo || ÃhÃranirodhà rÆpanirodho || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo rÆpanirodhagÃminÅ paÂipadà || seyya- thÅdam sammÃditthi || pe || sammÃsamÃdhi || || 11 Yaæ rÆpam paÂicca uppajjati sukham somanassam ayaæ rÆpassa assÃdo || yaæ rÆpam aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam ayaæ rÆpassa ÃdÅnavo || yo rÆpasmiæ chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnam idaæ rÆpassa nis- saraïaæ || || 12 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ rÆpam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpanirodham abhi¤¤Ãya evaæ rÆpanirodhagÃminim paÂi- padam abhi¤¤Ãya || evaæ rÆpassa assÃdam\<*<3>*>/ abhi¤¤Ãya evaæ rÆpassa ÃdÅnavam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpassa nissara- ïam abhi¤¤Ãya rÆpassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipannà te supaÂipannà || ye supaÂipannà te imasmiæ vinaye gÃdhanti || || 13 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ rÆpam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpanirodham abhi¤¤Ãya || evaæ rÆpanirodhagÃ- minim paÂipadam abhi¤¤Ãya || evaæ rÆpassa assÃdam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpassa ÃdÅnavam abhi¤¤Ãya evaæ rÆpassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S1-3 insert here rÆpanirodhagÃminiæ paÂipadaæ pajÃnÃti 3 Repeated in S1 here and in No. 13 >/ #<[page 063]># %% nissaraïam abhi¤¤Ãya\<*<1>*>/ rÆpassa nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimuttà te suvimuttà || ye suvimuttà te keva- lino || ye kevalino vaÂÂaæ tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 14 Katamà ca bhikkhave vedanà || || Cha yime bhikkhave vedanÃkÃyà || cakkhusamphassajà vedanà || la || manosamphassajà vedanà || ayaæ vuccati bhikkhave vedanà || || Phassasamudayà vedanÃsamudayo || phassanirodhà vedanÃnirodho || ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo vedanÃnirodhagÃminÅ patipadà || seyyathÅdaæ sam- mÃdiÂÂhi || pe || sammÃsamÃdhi || 16 Yaæ vedanaæ paÂicca uppajjati sukhaæ somanassam ayaæ vedanÃya\<*<2>*>/ assÃdo || Yaæ\<*<3>*>/ vedanà aniccà dukkhà vipariïÃmadhammà ayaæ vedanÃya ÃdÅnavo || yo vedanÃya chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnam idaæ vedanÃya nissaraïaæ || || 17 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vedanam abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃya samudayam abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃnirodham abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃnirodhagÃ- miniæ paÂipadam abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃya assÃdam abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃya ÃdÅnavam abhi¤¤Ãya evaæ vedanÃya nissaraïam abhi¤¤Ãya vedanÃya nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya patipaïïà te supaÂipaïïà || ye supaÂi- païïà te imasmiæ dhammavinaye gÃdhanti || || 18 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vedanam abhi¤¤Ãya || la || vaÂÂam tesaæ natthi pa¤- ¤ÃpanÃya || || 19-21 Katamà ca bhikkhave sa¤¤Ã || || Cha yime bhik- khave sa¤¤ÃkÃyà || rÆpasa¤¤Ã saddasa¤¤Ã gandhasa¤¤Ã rasasa¤¤Ã poÂÂhabbasa¤¤Ã dhammasa¤¤Ã ayaæ vuccati bhikkhave sa¤¤Ã || || pe || ||\<*<4>*>/ vaÂÂam tesam natthi pa¤¤Ã- panÃya\<*<5>*>/ || || 22 Katame ca bhikkhave saÇkhÃrà || || Cha yime bhik- khave cetanÃkÃyà || rÆpasa¤cetanà || || pa || || dhammasa¤ce- tanà || ime vuccanti bhikkhave saÇkhÃrà || || Phassasamu- dayà saÇkhÃrasamudayo || phassasamudayà saÇkhÃraniro- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert evaæ 2 S1-3 vedanà 3 B yà 4 Complete in B 5 S1-3 add --pe-- >/ #<[page 064]># %<64 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 57. 23>% dho || ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo saÇkhÃranirodha- gÃminÅ paÂipadà || seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi || pe || sammÃsa- mÃdhi || 23 Yaæ saÇkhÃre paÂicca uppajjati sukhaæ somanassam ayaæ saÇkhÃrÃnam assÃdo || ye saÇkhÃrà aniccà dukkhà vipariïÃmadhammà ayaæ saÇkhÃrÃnam ÃdÅnavo || yo saÇkhÃresu chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnaæ idaæ saÇkhÃrÃnaæ nissaraïaæ || || 24-25 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ saÇkhÃre abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃrasamudayam abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃranirodham abhi¤¤Ãya evaæ saÇkhÃranirodhagÃminiæ paÂipadam abhi¤¤Ãya || la || saÇkhÃrÃnaæ nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipannà te supaÂipannà || ye supaÂipannà te imasmiæ dhamma- vinaye gÃdhanti || || la || || vaÂÂam tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 26 Katama¤ ca bhikkhave vi¤¤Ãïaæ || || Cha yime bhik- khave vi¤¤ÃïakÃyà || cakkhuvi¤¤Ãïaæ sotavi¤¤Ãïaæ ghÃna- vi¤¤Ãïaæ jivhÃvi¤¤Ãïaæ kÃyavi¤¤Ãïam manovi¤¤Ãïam || idaæ vuccati bhikkhave vi¤¤Ãïaæ || || NÃmarÆpasamu- dayà vi¤¤Ãïasamudayo || nÃmarÆpanirodhà vi¤¤Ãïani- rodho || ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo vi¤¤Ãïanirodha- gÃminÅ paÂipadà || seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi || pe || sammÃ- samÃdhi || || 27 Yaæ vi¤¤Ãïam paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ ayaæ vi¤¤Ãïassa assÃdo || yaæ vi¤¤Ãïam aniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ ayaæ\<*<1>*>/ vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavo || yo vi¤¤Ãïasmim chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnam idaæ vi¤¤Ãïassa nissaraïaæ || || 28 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vi¤¤Ãïam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïasamudayaæ abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïanirodham abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïanirodha- gÃminiæ paÂipadam abhi¤¤Ãya || evam vi¤¤Ãïassa assÃdam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïassa nissaraïam abhi¤¤Ãya\<*<2>*>/ vi¤¤Ãïassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipannà te supatipaïïà || ye supaÂi- pannà te imasmim dhammavinaye gÃdhanti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 S1-3 insert evaæ as in No. 13 above >/ #<[page 065]># %% 29 Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vi¤¤Ãïam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïasamudayam abhi¤- ¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïanirodham abhi¤¤Ãya evam vi¤¤Ãïani- rodhagÃminim patipadam abhi¤¤Ãya || evaæ vi¤¤Ãïassa assÃdam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavam abhi¤¤Ãya evaæ vi¤¤Ãïassa nissaraïam abhi¤¤Ãya vi¤¤Ãïassa nib- bidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimuttà te suvimuttà || ye suvimuttà te kevalino || ye kevalino vaÂÂaæ tesaæ natthi pa¤¤ÃpanÃya || || 30 Evaæ kho bhikkhave bhikkhu sattaÂÂhÃnakusalo hoti || || 31 Katha¤ ca\<*<1>*>/ bhikkhave bhikkhu tividhÆpaparikkhÅ hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu dhÃtuso upaparikkhati || Ãyata- naso upaparikkhati || paÂiccasamuppÃdaso upaparikkhati || || Evaæ kho bhikkhave bhikkhu tividhÆpaparikkhÅ hoti || || 32 SattaÂÂhÃnakusalo bhikkhave bhikkhu tividhÆpapa- rikkhÅ imasmiæ dhammavinaye kevalÅ vusitavà uttama- purisoti vuccatÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 TathÃgato bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho rÆpassa nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto sammÃ- sambuddho ti vuccati || || Bhikkhu pi bhikkhave pa¤¤Ã- vimutto rÆpassa nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto pa¤¤Ãvimutto ti vuccati || || 4 TathÃgato bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho veda- nÃya\<*<2>*>/ nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto sammÃsam- buddhoti vuccati || || Bhikkhu pi bhikkhave pa¤¤Ãvimutto vedanÃya nibbidà || || la || || vimutto ti vuccati || || 5-7 TathÃgato bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho sa¤¤Ãya\<*<3>*>/ || || saÇkhÃrÃnaæ\<*<4>*>/ || || vi¤¤Ãïassa\<*<5>*>/ nibbidà virÃgà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B katamaæca 2 S1-3 vedanà 3 S1-3 pa¤¤Ãya; this article is abridged in S1-3 4 Complete in S1-3 5 S1-3 vi¤¤Ãïasmiæ >/ #<[page 066]># %<66 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 58. 8>% nirodhà anupÃdà vimutto sammÃsambuddho ti vuccati || || Bhikkhu pi bhikkhave pa¤¤Ãvimutto vi¤¤Ãïassa nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto pa¤¤Ãvimutto ti vuccati || || 8 Tatra kho\<*<1>*>/ bhikkhave ko viseso ko adhippÃyoso\<*<2>*>/ kiæ nÃnÃkaraïaæ TathÃgatassa arahato sammÃsambuddhassa pa¤¤Ãvimuttena bhikkhunà ti || || 9 BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà Bhagavannet- tikà BhagavampaÂisaraïà || sÃdhu vata bhante Bhagavan- ta¤¤eva paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho || Bhagavato sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti || || Tena hi bhikkhave suïÃtha sÃdhukaæ manasi karotha bhÃsissÃmÅti || Evam bhante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ || || 10 Bhagavà etad avoca || || TathÃgato bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho anup- pannassa maggassa uppÃdetà asa¤jÃtassa maggassa sa¤- jÃnetà anakkhÃtassa maggassa akkhÃtà magga¤¤Æ magga- vidÆ maggakovido || || MaggÃnugà ca bhikkhave etarahi sÃvakà viharanti pacchÃsamannÃgatà || || 11 Ayaæ kho bhikkhave viseso ayam adhippÃyoso idaæ nÃnÃkaraïaæ TathÃgatassa arahato sammÃsambuddhassa pa¤¤Ãvimuttena bhikkhunà ti || || ## 1 BÃrÃïasiyaæ nidÃnaæ MigadÃye\<*<3>*>/ || || 2-3 Tatra kho Bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhÆ Ãmantesi || la || etad avoca || || 3 RÆpam bhikkhave anattà || rÆpa¤ ca bhikkhave attà abhavissa nayidaæ rÆpaæ ÃbÃdhÃya saævatteyya labbhetha ca rÆpe Evaæ me rÆpaæ hotu evaæ me rÆpaæ mà aho sÅti || || 4 Yasmà ca kho bhikkhave rÆpam anattà tasmà rÆpam ÃbÃdhÃya saævattati || na ca labbhati rÆpe Evam me rÆpaæ hotu evaæ me rÆpaæ mà ahosÅti || || 5 Vedanà anattà || vedanà ca hidam bhikkhave attà abhavissa na yidaæ vedanà ÃbÃdhÃya saævatteyya || lab- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 S1 omits so 3 Complete in S1-3 >/ #<[page 067]># %% bhetha ca vedanÃya Evaæ me vedanà hotu\<*<1>*>/ evaæ me vedanà mà ahosÅti || || 6 Yasmà ca kho bhikkhave vedanà anattà tasmà vedanà ÃbÃdhÃya saævattati || na ca labbhati vedanÃya Evam me vedanà hotu evam me vedanà mà ahosÅti || || 7 Sa¤¤Ã anattà || || 8 SaÇkhÃrà anattà || saÇkhÃrà ca hidam bhikkhave attà abhavissaæsu\<*<2>*>/ || na yidaæ saÇkhÃrà ÃbÃdhÃya saævattey- yuæ || labbhetha ca saÇkhÃresu Evaæ me saÇkhÃrà hontu evaæ me {saÇkhÃrÃ} mà ahesunti || 9 Yasmà ca kho bhikkhave saÇkhÃrà anattà tasmà saÇ- khÃrà ÃbÃdhÃya saævattanti || na ca\<*<3>*>/ labbhati saÇkhÃresu Evaæ me saÇkhÃrà hontu evaæ me saÇkhÃrà mà ahe- sunti || || 10 Vi¤¤Ãïam anattà || vi¤¤Ãïaæ hidam bhikkhave attà abhivissa na yidaæ vi¤¤Ãïam ÃbÃdhÃya saævatteyya || lab- bhetha ca vi¤¤Ãïe Evam me vi¤¤Ãïaæ hotu evam me vi¤¤Ãïaæ mà ahosÅti || || 11 Yasmà ca kho bhikkhave vi¤¤Ãïam anattà tasmà vi¤¤Ãïam ÃbÃdhaya saævattati || na ca labbhati vi¤¤Ãïe Evaæ me vi¤¤Ãïaæ hotu evaæ me vi¤¤Ãïaæ mà ahosÅti || || 12 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccam và aniccaæ vÃti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkham vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante\<*<4>*>/ || || 13-15 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 16 Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -labbhetha¤ca vedanà hotu- 2 S1-3 abhaviæsu always 3 Omitted by S1-3 4 S1-3 add --pe-- >/ #<[page 068]># %<68 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 59. 17>% Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassituæ Etaæ mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 17 Tasmà ti ha bhikkhave yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgata- paccuppannam ajjhattam\<*<1>*>/ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và panÅtaæ và || yaæ\<*<2>*>/ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammÃppa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || 18 Yà kÃci vedanÃ\<*<3>*>/ || || 19 Yà kÃci sa¤¤Ã || || 20 Ye keci saÇkhÃrÃ\<*<3>*>/ || || 21 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và panÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ã- ïaæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 22 Evam passaæ bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpas- miæ nibbindati || vedanÃya nibbindati || sa¤¤Ãya\<*<4>*>/ || saÇkhÃ- resu\<*<4>*>/ || vi¤¤Ãïasmim\<*<4>*>/ nibbindati || || Nibbindaæ virajjati virÃgà vimuccati vimuttasmiæ vimuttam iti ¤Ãïaæ hoti || || KhÅnà jÃti vusitam brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || 23 Idam avoca Bhagavà || attamanà pa¤cavaggiyà bhik- khÆ Bhagavato bhÃsitam abhinanduæ\<*<5>*>/ || || imasmiæ ca pana veyyÃkaraïasmiæ bha¤¤amÃne pa¤cavaggiyÃnam bhikkhÆnam anupÃdÃya Ãsavehi cittÃni vimucciæsÆ ti || || ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayam Bhagavà VesÃliyam viharati MahÃvane KÆÂÃgÃrasÃlÃyam || || 2 Atha kho MahÃli\<*<6>*>/ Licchavi yena Bhagavà tenupasaÇ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ajjhattà 2 Missing in S1-3 3 Half complete in B 4 B repeats nibbindati; S1-3 add pi after each word 5 B -nandunti 6 S3 MahÃlÅ in this paragraph only >/ #<[page 069]># %% kami || la || || Ekam antaæ nisinno kho MahÃli Licchavi Bhagavantam etad avoca || || 3 Puraïo bhante Kassapo evam Ãha || || Natthi hetu natthi paccayo sattÃnaæ saækilesÃya || ahetu-apaccayà sattà saæ- kilissanti\<*<1>*>/ || || Natthi hetu natthi paccayo sattÃnam visud- dhiyà || ahetu-apaccayà sattà visujjhantÅti || || Idha Bhagavà kim ÃhÃti || || 4 Atthi MahÃli hetu atthi paccayo sattÃnaæ saÇkilesÃya || sahetu-sapaccayà sattà saækilissanti || || Atthi MahÃli hetu atthi paccayo sattÃnaæ visuddhiyà || sahetu-sapaccayà sattà visujjhantÅti || || 5 Katamo pana bhante hetu katamo paccayo sattÃnaæ saÇkilesÃya || kathaæ sahetu-sapaccayà saækilissantÅti || || 6 RÆpa¤ca hidam MahÃli ekantadukkham abhavissa dukkhÃnupatitaæ\<*<2>*>/ dukkhÃvakkantaæ anavakkantam su- khena || nayidaæ sattà rÆpasmiæ sÃrajjeyyuæ || || Yasmà ca kho MahÃli rÆpaæ sukhaæ sukhÃnupatitaæ sukhÃvakkan- tam anavakkantaæ dukkhena\<*<3>*>/ || tasmà sattà rÆpasmiæ sÃrajjanti sÃrÃgÃ\<*<4>*>/ sa¤¤ujjanti sa¤¤ogà saækilissanti || || Ayam pi kho MahÃli hetu ayam paccayo sattÃnam saæki- lesÃya || evam pi sahetu-sapaccayà sattà saækilissanti || || 7 Vedanà ca hidam MahÃli ekantadukkhà abhavissa dukkhÃnupatità dukkhÃvakkantà anavakkantà sukhena || nayidaæ sattà vedanÃya sÃrajjeyyuæ || || Yasmà ca kho MahÃli vedanà sukhà sukhÃnupatità sukhÃvakkantà ana- vakkantà dukkhena || tasmà sattà vedanÃya sÃrajjanti sÃrÃgà sa¤¤ujjanti sa¤¤ogà saækilissanti || || Ayam pi kho MahÃli hetu ayam paccayo sattÃnaæ saæ- kilesÃya || evam pi sahetu-sapaccayà sattà saækilissanti || || 8 Sa¤¤Ã ca hidam MahÃli || || 9 SaÇkhÃrà ca hidam MahÃli ekantadukkhà abhavis- saæsu\<*<5>*>/ dukkhÃnupatità dukkhÃvakkantà anavakkantà su- khena || na yidaæ sattà saÇkhÃresu sÃrajjeyyuæ || || Yasmà ca kho MahÃli saÇkhÃrà sukhà sukhÃnupatità sukhÃvak- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 samkillesayanti here only 2 S1-3 -tÅtaæ here only 3 So B; S1-3 avakkantaæ sukhena always 4 S3 sarÃgà always 5 S1-3 abhaviæsu >/ #<[page 070]># %<70 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 60. 10>% kantà anavakkantà dukkhena || tasmà sattà saÇkhÃresu sÃrajjanti || sÃrÃgà sa¤¤ujjanti sa¤¤ogà saækilissanti || || Ayam pi kho MahÃli hetu ayam paccayo sattÃnam saæ- kilesÃya || evam pi kho sahetu-sapaccayà sattà saækilis- santi || || 10 Vi¤¤Ãïaæ ca hidam MahÃli ekantadukkham abha- vissa dukkhÃnupatitaæ dukkhÃvakkantam anavakkantam sukhena || nayidaæ sattà vi¤¤Ãïasmiæ sÃrajjeyyuæ || || Yasmà ca kho MahÃli vi¤¤Ãïaæ sukhaæ sukhÃnupatitaæ sukhÃvakkantam anavakkantaæ dukkhena || tasmà sattà vi¤¤Ãïasmiæ sÃrajjanti sÃrÃgà sa¤¤ujjanti sa¤¤ogà saæ- kilissanti || || Ayam pi kho MahÃli hetu ayam paccayo sattÃnaæ saæ- kilesÃya || evaæ sahetu-sapaccayà sattà saækilissantÅti || || 11 Katamo pana bhante hetu katamo paccayo sattÃnaæ visuddhiyà || kathaæ sahetu-sapaccayà sattà visujjhantÅti || || 12 RÆpaæ ca hidam MahÃli ekantasukhaæ abhavissa sukhÃnupatitaæ sukhÃvakkantam anavakkantaæ duk- khena || nayidaæ sattà rÆpasmiæ nibbindeyyuæ || || Yasmà ca kho MahÃli rÆpam dukkhaæ\<*<1>*>/ dukkhÃnupatitaæ duk- khÃvakkantam anavakkantam sukhena ||\<*<2>*>/ tasmà sattà rÆpasmiæ nibbindanti nibbindaæ virajjanti virÃgà visuj- jhanti || || Ayaæ kho MahÃli hetu ayam paccayo sattÃnaæ visud- dhiyà || evam pi sahetu-sapaccayà sattà visujjhanti || || 13 Vedanà ca hidam MahÃli ekantasukhà abhavissa || la || || 14 Sa¤¤Ã ca hidaæ MahÃli || pe || || 15 Vi¤¤Ãïa¤ca hidam MahÃli ekantasukham abhavissa sukhÃnupatitam sukhÃvakkantam anavakkantaæ duk- khena || nayidaæ sattà vi¤¤Ãïasmiæ nibbindeyyuæ || || Yasmà ca kho MahÃli vi¤¤Ãïaæ dukkhaæ dukkhÃnupatitaæ dukkhÃvakkantaæ anavakkantaæ sukhena || tasmà sattà vi¤¤Ãïasmiæ nibbindanti || nibbindaæ virajjanti virÃgà visujjhanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert rÆpaæ 2 S1-3 avakkantaæ dukkhena always >/ #<[page 071]># %% 16 Ayaæ kho MahÃli hetu ayam paccayo sattÃnaæ visud- dhiyà || evaæ sahetu-sapaccayà sattà visujjhantÅti || || ## 1-2 Savatthi || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave Ãdittam || vedanà Ãdittà || sa¤¤Ã Ãdittà || saÇkhÃrà Ãdittà || vi¤¤Ãïam Ãdittam || || 4 Evam passaæ bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpasmiæ nibbindati || vedanÃya pi ||\<*<1>*>/ sa¤¤Ãya pi ||\<*<1>*>/ saÇkhÃresu pi\<*<1>*>/ || vi¤¤Ãïasmim pi nibbindati || nibbindaæ virajjati virÃgà vimuccati vimuttasmim vimuttam iti ¤Ãïaæ hoti || || 5 KhÅïà jÃti vusitam brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Tayo me bhikkhave niruttipathà adhivacanapathà pa¤- ¤attipathà asaækiïïà asaækiïïapubbà na saækÅyanti\<*<2>*>/ na saækÅyissanti\<*<3>*>/ appaÂikuÂÂhà samaïehi brÃhmaïehi vi¤- ¤Æhi || || Katame tayo || || 4 Yaæ hi\<*<4>*>/ bhikkhave rÆpam atÅtaæ niruddhaæ vipari- ïatam || ahosÅti tassa saÇkhà || ahosÅti tassa sama¤¤Ã || ahosÅti tassa pa¤¤atti || || Na tassa saÇkhà atthÅti na tassa saÇkhà bhavissatÅti || || 5 Yà vedanà atÅtà niruddhà vipariïatà || ahosÅti tassà saÇkhà || ahosÅti tassà sama¤¤Ã || ahosÅti tassà pa¤¤atti || || Na tassà saÇkhà atthÅti || na tassà saÇkhà bhavissatÅti || || 6 Yà sa¤¤Ã || || 7 Ye saÇkhÃrà atÅtà niruddhà vipariïatà || ahesunti tesaæ saÇkhà || ahesunti tesam sama¤¤Ã || ahesunti tesam pa¤- ¤atti || || Na tesaæ saÇkhà atthÅti\<*<5>*>/ || na tesaæ saÇkhà bhavis- satÅti\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat nibbindati 2 Missing in S3 3 Omitted by S3; B samkiyy-; S1 sa¤¤i- here only; further on saækÅy- as S1 4 Missing in B 5 So all the MSS. >/ #<[page 072]># %<72 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 62. 8>% Yaæ vi¤¤Ãïam atÅtaæ niruddhaæ vipariïataæ || ahosÅti tassa saÇkhà || ahosÅti tassa sama¤¤Ã || ahosÅti tassa pa¤- ¤atti || || Na tassa saÇkhà atthÅti || na tassa saÇkhà bhavis- satÅti || || 9 Yam bhikkhave rÆpaæ ajÃtam apÃtubhÆtam || bhavis- satÅti tassa saÇkhà || bhavissatÅti tassa sama¤¤Ã || bhavissatÅti tassa pa¤¤atti || || Na tassa saÇkhà atthÅti || na tassa saÇkhà ahosÅti || || 10 Yà vedanà ajÃtà apÃtubhÆtà || bhavissatÅti tassà saÇkhà || bhavissatÅti tassà sama¤¤Ã || bhavissatÅti tassà pa¤¤atti || || Na tassà saÇkhà atthÅti || na tassà saÇkhà ahosÅti || || 11 Yà sa¤¤Ã || pe || || 12 Ye saÇkhÃrà ajÃtà apÃtubhÆtà || bhavissantÅti\<*<1>*>/ tesaæ saÇkhà || bhavissantÅti\<*<1>*>/ tesaæ sama¤¤Ã || bhavissantÅti\<*<1>*>/ tesam pa¤¤atti || || Na tesaæ saÇkhà atthÅti\<*<2>*>/ || na tesaæ saÇkhà ahesun ti || || 13 Yaæ vi¤¤Ãïam ajÃtam apÃtubhÆtam || bhavissatÅti tassa saÇkhà || bhavissatÅti tassa sama¤¤Ã || bhavissatÅti tassa pa¤¤atti || || Na tassa saÇkhà atthÅti || na tassa saÇkhà ahosÅti || || 14 Yam bhikkhave rÆpaæ jÃtam pÃtubhÆtaæ || atthÅti\<*<3>*>/ tassa saÇkhà || atthÅti tassa sama¤¤Ã || atthÅti tassa pa¤- ¤atti || || Na tassa saÇkhà ahosÅti || na tassa saÇkhà bhavis- satÅti || || 15 Yà vedanà jÃtà pÃtubhÆtà || atthÅti tassà saÇkhà || atthÅti tassà sama¤¤Ã || atthÅti tassa pa¤¤atti || || Na tassà saÇkhà ahosÅti || na tassa saÇkhà bhavissatÅti || || 16 Yà sa¤¤Ã || || 17 Ye saÇkhÃrà jÃtà pÃtubhÆtà || atthÅti tesaæ saÇkhà || atthÅti\<*<2>*>/ tesaæ sama¤¤Ã || atthÅti\<*<2>*>/ tesam pa¤¤atti || na tesaæ saÇkhà ahesun ti || na tesaæ saÇkhà bhavissantÅti || || 18 Yaæ vi¤¤Ãïaæ jÃtam pÃtubhÆtam || atthÅti tassa saÇkhà || atthÅti tassa sama¤¤Ã || atthÅti tassa pa¤¤atti || na tassa saÇkhà ahosÅti || na tassa saÇkhà bhavissatÅti || || 19 Ime kho bhikkhave tayo niruttipathà adhivacanapathà pa¤¤attipathà asaækiïïà asaækiïïapubbà na saækÅyant \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B bhavissatÅti 2 So all the MSS. 3 S1-3 atthi >/ #<[page 073]># %% na saækÅyissanti appaÂikuÂÂhà samaïehi brÃhmaïehi vi¤- ¤Æhi || || 20 Ye pi te bhikkhave ahesuæ ukkalÃvassabha¤¤Ã ahetuvÃdÃ\<*<1>*>/ akiriyavÃdà natthikavÃdà || te pi me tayo nirut- tipathe adhivacanapathe pa¤¤attipathe na garahitabbaæ na patikkositabbaæ ama¤¤iæsu || || Taæ kissa hetu || nindÃvyÃrosa-upÃrambhabhayà ti || || Majjhima-païïÃsakassa\<*<2>*>/ upÃyavaggo pathamo\<*<3>*>/ || || TatruddÃnaæ\<*<4>*>/ || || UpÃyo BÅjam UdÃnam || UpÃdÃnam\<*<5>*>/ parivaÂÂaæ\<*<2>*>/ || SattaÂÂhÃnaæ ca\<*<2>*>/ Sambuddho\<*<6>*>/ Pa¤ca\<*<7>*>/ MahÃli ùdittÃ\<*<8>*>/ [Vaggo] \<*<9>*>/ Niruttipathena\<*<10>*>/ cà ti\<*<11>*>/ || || ## ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme\<*<12>*>/ || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu yam aham Bhagavato dhammaæ sutvà eko vÆpakaÂÂho apamatto ÃtÃpÅ pahitatto vihareyyanti || || 4 UpÃdiyamÃno kho bhikkhu baddho MÃrassa anupÃdi- yamÃno mutto pÃpimato ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B ahetukavÃdà 2 Omitted by S1-3 3 Omitted by S1; S3 samatto 4 Missing in B 5 S1-3 -na¤ca 6 S1-3 Buddho 7 S1-3 add vaggi 8 S1-3 -tto 9 In B only 10 S1 -pa¤cena 11 S1-3 vÃti 12 Complete in B; S1 SÃvatthi--tatra-voca-- >/ #<[page 074]># %<74 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 63. 5>% A¤¤Ãtam Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante upÃdiyamÃno baddho MÃrassa || anupÃdiyamÃno mutto pÃpimato\<*<1>*>/ || || Vedanam upÃdiyamÃno baddho MÃrassa || anupÃdiyamÃno mutto pÃpimato || || Sa¤- ¤aæ ||\<*<2>*>/ pe || || SaÇkhÃre || ||\<*<3>*>/ Vi¤¤Ãïam upÃdiyamÃno bad- dho MÃrassa anupÃdiyamÃno mutto pÃpimato || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 6 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ kho bhikkhu upÃdiyamÃno baddho MÃrassa || anupÃdiya- mÃno mutto pÃpimato || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇ- khÃre || || Vi¤¤Ãïam upÃdiyamÃno baddho MÃrassa anupÃ- diyamÃno mutto pÃpimato || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || 7 Atha kho so bhikkhu Bhagavatà bhÃsitam abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃyÃsanà Bhagavantam abhivÃdetvà pak- kÃmi || || 8 Atha kho so bhikkhu eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto na cirasseva yassatthÃya kulaputtà sammadeva agÃrasmà anagÃriyam pabbajjanti || tad anut- taram brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂheva dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi || ||\<*<4>*>/ KhÅïà jÃti vusitam brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthat- tÃyÃti abbha¤¤Ãsi || || 9 A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataæ ahosÅti || || ## 1-2 SÃvatthi\<*<5>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ti 2 S1-3 sa¤¤Ã 3 Complete in S1-3 4 B viharati 5 S1-3 adds-ÃrÃme-atha- nisÅdi and so on >/ #<[page 075]># %% etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || pe || pahitatto vihareyyan ti || || 4 Ma¤¤amÃno kho bhikkhu baddho MÃrassa || ama¤- ¤amÃno mutto pÃpimato hoti || || A¤¤Ãtam Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante ma¤¤amÃno baddho MÃrassa || ama¤¤amÃno mutto pÃpimato || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïam ma¤¤amÃno baddho MÃrassa || ama¤¤amÃno mutto pÃpimato || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena atthaæ ÃjÃnÃmÅti || || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvaæ bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ kho bhikkhu ma¤¤amÃno baddho MÃrassa || ama¤¤amÃno mutto pÃpimato || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïaæ ma¤¤amÃno baddho MÃrassa || ama¤¤amÃno mutto pÃpimato || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || 8-9 ||Pa || A¤¤ataro ca so bhikkhu arahataæ ahosÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena || pe || pahitatto vihareyyan ti || || 4 AbhinandamÃno kho bhikkhu baddho MÃrassa || ana- bhinandamÃno mutto pÃpimato ti || || A¤¤Ãtam Bhagavà a¤¤Ãtam SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho pana bhante abhinandamÃno baddho MÃrassa || anabhinandamÃno mutto pÃpimato || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïam abhinandamÃno baddho MÃrassa || anabhinandamÃno mutto pÃpimato || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 076]># %<76 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 65. 7>% Imassa khvÃham bhante Bhagavato saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ kho bhikkhu abhinandamÃno baddho MÃrassa anabhi- nandamÃno mutto pÃpimato || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïam abhinandamÃno baddho MÃrassa anabhinandamÃno mutto pÃpimato || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabboti || || 8-9 ||Pa || || A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataæ ahosÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || pa || ÃtÃpÅ pahitatto viharey- yan ti || || 4 Yaæ kho bhikkhu aniccaæ tatra te chando pahÃtabbo ti || || A¤¤Ãtaæ Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante aniccaæ || tatra me chando pahÃ- tabbo || Vedanà || ||\<*<1>*>/ Sa¤¤Ã || ||\<*<1>*>/ SaÇkhÃrà ||\<*<2>*>/ Vi¤¤Ãïam aniccam || tatra me chando pahÃtabbo || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ kho bhikkhu aniccaæ || tatra kho te chando pahÃtabbo || || Vedanà aniccà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïam anic- caæ || tatra kho te chando pahÃtabbo || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add aniccà 2 S1-3 add --pe-- >/ #<[page 077]># %% 8-9 ||Pa || || A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataæ ahosÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantaæ etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || pe || pahitatto vihareyyan ti || || 4 Yaæ kho bhikkhu dukkhaæ tatra te chando pahÃ- tabboti || || A¤¤Ãtam Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante dukkhaæ || tatra me chando pahÃ- tabbo || || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïaæ dukkhaæ || tatra me chando pahÃtabbo || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvaæ bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || Rupaæ kho bhikkhu dukkhaæ || tatra te chando pahÃtabbo || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïaæ dukkhaæ || tatra te chando pahÃtabbo || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabboti || || 8-9 ||Pa || || A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataæ ahosi || || ## 1-3 SÃvatthi || ||\<*<1>*>/ Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || pe || pahitatto viharey- yanti || || 4 Yo kho bhikkhu anattà || tatra te chando pahÃtabbo ti || || A¤¤Ãtaæ Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 >/ #<[page 078]># %<78 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 68.5>% 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante anattà || tatra me chando pahÃ- tabbo || Vedanà || ||\<*<1>*>/ Sa¤¤Ã ||\<*<1>*>/ SaÇkhÃrà || ||\<*<1>*>/ Vi¤¤Ãïam anattà || tatra me chando pahÃtabbo || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evam vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi\<*<2>*>/ || || RÆpaæ kho bhikkhu anattà || tatra te chando pahÃtabbo || || Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam anattÃ\<*<3>*>/ tatra te chando pahÃtabbo || || Imassa kho bhikkhave mayà {saÇkhittena} bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabboti || || 8-9 ||Pa || A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahatam ahosÅ- ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || pe || vihareyyan ti || || 4 Yaæ kho bhikkhu anattaniyaæ\<*<4>*>/ tatra te chando pahÃ- tabbo ti || || A¤¤Ãtam Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante anattaniyaæ || tatra me chando pahÃtabbo || || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ã- ïam anattaniyaæ || tatra me chando pahÃtabbo || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena attham ÃjÃnÃmÅti || || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvaæ bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ kho bhikkhu anattaniyaæ || tatra te chando pahÃtabbo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add anattà 2 S1-3 -nÃsÅti 3 S1 anatta; S3 anattaæ 4 So B; S1-3 anattaneyyam, both always >/ #<[page 079]># %% Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïam anattani- yam || tatra te chando pahÃtabbo || || Imassa kho bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || 8-9 Atha || pa || A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataæ ahosÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || Ãrame || || Atha- || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu bhante Bhagavà saÇkhittena dham- maæ desetu yaæ ahaæ Bhagavato dhammaæ sutvà || pa || vihareyyan ti || || 4 Yaæ kho bhikkhu rajanÅyasaïÂhitaæ || tatra te chando pahÃtabbo ti || || A¤¤Ãtaæ Bhagavà a¤¤Ãtaæ SugatÃti || || 5 Yathà katham pana tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsÅti || || 6 RÆpaæ kho bhante rajanÅyasaïÂhitam || tatra me chando pahÃtabbo || || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïaæ rajanÅyasaïÂhitaæ || tatra me chando pahÃ- tabbo || || Imassa khvÃham bhante Bhagavatà saÇkhittena bhÃsi- tassa evaæ vitthÃrena atthaæ ÃjÃnÃmÅ ti || || 7 SÃdhu sÃdhu bhikkhu || sÃdhu kho tvam bhikkhu mayà saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena attham ÃjÃnÃsi || || RÆpaæ kho bhikkhu rajanÅyasaïÂhitaæ || tatra te chando pahÃtabbo || || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ã- ïam rajanÅyasaïÂhitam || tatra te chando pahÃtabbo || || Imassa kho bhikkhave mayà saÇkhittena bhÃsitassa evaæ vitthÃrena attho daÂÂhabbo ti || || 8-9 Atha || || la || || A¤¤ataro ca so bhikkhu arahatam ahosÅti || || ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà RÃdho yena Bhagavà tenupasaÇ- \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 080]># %<80 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 71. 3>% kami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Kathaæ nu kho bhante jÃnato katham passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabba- nimittesu ahaækÃra-mamaækÃra-mÃnÃnusayà na hontÅti || || 4 Yaæ ki¤ci RÃdha rÆpam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ netaæ mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃ- bhÆtaæ sammÃpa¤¤Ãya passati || || 5-7 Yà kÃci vedanà || || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇ- khÃrà || || 8 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannam || la || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ãïam netaæ mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati || || 9 Evaæ kho RÃdha jÃnato evam passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimittesu ahaækÃra- mamaækÃramÃïÃnusayà na hontÅti || 10 || la || A¤¤ataro ca panÃyasmà RÃdho arahataæ ahosÅti || || ## 1 Savatthi || ÃrÃme\<*<1>*>/ || || 2-3 Atha kho Ãyasmà SurÃdho\<*<2>*>/ Bhagavantam etad avoca || || Kathaæ nu kho bhante jÃnato katham passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimit- tesu ahaækÃramamaækÃramÃnÃpagataæ\<*<3>*>/ mÃnasaæ hoti vidhÃsamatikkantaæ suvimuttan ti || || 4 Yam ki¤ci SurÃdha rÆpam atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ || la || yaæ dÆre vÃ\<*<4>*>/ santike và sabbaæ rÆpaæ netaæ mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anupÃdà vimutto hoti || || 5-7 Yà kÃci vedanà || pe || || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇkhÃrà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 S1-3 insert yena BhagavÃ- nisinno kho 3 S1-3 omit æ 4 In S3 only >/ #<[page 081]># %% 8 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãnam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhat- taæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yam dÆre santike và [sabbà vedanà || la || sabbà sa¤¤Ã || sabbe saÇkhÃrà ||]\<*<1>*>/ sabbaæ vi¤¤Ãïam Netam mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anupÃdà vimutto hoti || || 9 Evaæ kho\<*<2>*>/ SurÃdha jÃnato evam passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimittesu ahaækÃra- mamaækÃramÃnÃpagataæ mÃnasaæ hoti vidhÃsamatik- kantaæ\<*<3>*>/ suvimuttanti || || 10 || pa || A¤¤ataro ca panÃyasmà SurÃdho arahatam ahosÅti\<*<4>*>/ || || Arahatta-vaggo dutiyo\<*<5>*>/ || || TatruddÃnam\<*<6>*>/ || || UpÃdiya-Ma¤¤amÃnÃ\<*<7>*>/ || AthÃbhinandamÃno ca\<*<8>*>/ || Aniccam Dukkham Anattà ca || Anattaniyaæ\<*<9>*>/ RajanÅyasaïÂhitaæ || RÃdha-SurÃdhena te dasà ti\<*<10>*>/ || || ## ## 1-2 Savatthi || || Tatra || voca\<*<11>*>/ || || 3 Assutavà bhikkhave puthujjano rÆpassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 4-6 VedanÃya ||\<*<12>*>/ Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnaæ\<*<12>*>/ || || 7 Vi¤¤Ãïassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïam ca yathÃ- bhÆtam na pajÃnÃti || || 8-12 Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako RÆpassa\<*<13>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In B only 2 Missing in B 3 B inserts santaæ 4 Paragraph 10 is to be found in B only 5 S1-3 samatto instead of dutiyo 6 B omits tatr 7 S1-3 uppÃdo-; S3 -mÃna 8 S1-3 athopinandanà 9 S1-3 -neyyam 10 S1-3 RÃdhÃsurÃdhena pÆrito vaggo 11 Tatra-voca is to be found in S1-3 only, always 12 Complete in S1-3 13 Complete in B >/ #<[page 082]># %<82 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 74. 1-2>% VedanÃya || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃrÃnam\<*<1>*>/ Vi¤¤Ãïassa assÃ- da¤ca Ãdinava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Assutavà bhikkhave puthujjano rÆpassa samudaya¤ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ- bhÆtaæ na pajÃnÃti || || 4-6 VedanÃya || ||\<*<1>*>/ Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnaæ || 7 Vi¤¤Ãïassa samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 8 Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako rÆpassa samu- daya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissa- raïa¤ ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 9-11 VedanÃya || ||\<*<1>*>/ Sa¤¤Ãya || || {SaÇkhÃrÃnaæ}\<*<1>*>/ || || 12 Vi¤¤Ãïassa samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca Ãdinava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃbhÆtam pajÃnÃtÅ ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Sutavà bhikkhave ariyasÃvako\<*<2>*>/ rÆpassa samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 4-6 VedanÃya || pe || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃrÃnam || || 7 Vi¤¤Ãïassa samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃbhÆtam pajÃnÃtÅti\<*<3>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || yad aniccaæ taæ duk- khaæ || yaæ dukkham tad anattà || Yad anattà taæ netaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S1-3 omit sutavÃ- -sÃvako 3 This sutta is the mere repetition of the numbers 8-12 of the preceding >/ #<[page 083]># %% mama neso ham asmi na meso attà ti || evam etaæ yathÃ- bhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ\<*<1>*>/ || || 4-6 Vedanà || pe || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrÃ\<*<2>*>/ || || 7 Vi¤¤Ãïam aniccaæ || yad aniccaæ taæ dukkhaæ || yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netaæ mama neso ham asmi na meso attà ti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sam- mappa¤¤Ãya daÂÂhabbam || || 8 Evam passaæ bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpasmim pi nibbindati || vedanÃya pi ||\<*<3>*>/ sa¤¤Ãya pi ||\<*<3>*>/ saÇkhÃresu pi\<*<3>*>/ || vi¤¤Ãïasmiæ pi nibbindati || || 9 Nibbindaæ virajjati || virÃgà vimuccati vimuttasmim vimuttamiti ¤Ãïaæ hoti || || KhÅnà jÃti vusitaæ brahmacari- yam kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃti || || 10 YÃvatà bhikkhave sattÃvÃsà yÃvatà bhavaggaæ ete aggà ete seÂÂhà lokasmiæ yad idam arahanto ti || || 11 Idam avoca Bhagavà || idaæ vatvÃ\<*<4>*>/ Sugato athÃparam etad avoca satthà || || 12 Sukhino vata arahanto || taïhà tesaæ na vijjati || || AsmimÃno samucchinno || mohajÃlaæ padÃlitam ||1|| Anejanto anuppattà || cittaæ tesaæ anÃvilaæ || loke anupalittà te || brahmabhÆtà anÃsavà ||2|| Pa¤cakkhandhe pari¤¤Ãya || sattasaddhammagocarà || pasaæsiyà sappurisà || puttà buddhassa orasà ||3|| Sattaratanasampannà || tÅsu sikkhÃsu sikkhità || Anuvicaranti mahÃvÅrà || pahÅnabhayabheravà ||4|| DasahaÇgehi\<*<5>*>/ sampannà || mahÃnÃgà samÃhità || ete kho seÂÂhà lokasmiæ || taïhà tesaæ na vijjati ||5|| Asekha¤Ãïam uppannaæ || antimo yam\<*<6>*>/ samussayo || Yo sÃro brahmacariyassa || tasmim aparapaccayà ||6|| \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 disvÃ, here only 2 Complete in S1-3, vedanà sa¤¤Ã being omitted 3 S1-3 repeat nibbindati 4 B adds ca 5 S1-3 dasaÇgehi, further on dasahaÇgehi 6 B antimassa >/ #<[page 084]># %<84 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 77. 1-2>% VidhÃsu na vikampanti || vippamuttÃ\<*<1>*>/ punabbhavà || dantabhÆmim anuppattà || te loke vijitÃvino ||7|| Uddhaæ tiriyaæ apÃcÅnaæ || nandi tesaæ na vijjati || nandanti te sÅhanÃdaæ || Buddhà loke anuttarÃti\<*<2>*>/ ||8|| ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || yad aniccaæ taæ dukkhaæ yaæ dukkhaæ tad anattà || yad anattà taæ netaæ mama neso ham asmi na me so attà ti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 4-7 VedanÃ- -daÂÂhabbaæ\<*<3>*>/ || || 8 Evam passaæ bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpasmim pi nibbindati || vedanÃya pi || sa¤¤Ãya pi || saÇkhÃresu pi || vi¤¤Ãnasmim pi nibbindati || || 9 Nibbindaæ virajjati virÃgà vimuccati vimuttasmiæ vimuttam iti ¤Ãïaæ hoti || || KhÅïà jÃti vusitaæ brahma- cariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃti || || 10 YÃvatà bhikkhave sattÃvÃsà yÃvatà bhavaggam ete aggà ete seÂÂhà lokasmiæ yad idam arahanto ti\<*<4>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 SÅho bhikkhave migarÃjà sÃyaïhasamayaæ Ãsayà nik- khamati || Ãsayà nikkhamitvà vijambhati || vijambhitvà samantà catuddisà anuviloketi || samantà catuddisà anuvi- loketvà tikkhattum\<*<5>*>/ sÅhanÃdaæ nadati || tikkhattuæ\<*<5>*>/ sÅhanÃdaæ naditvà gocarÃya pakkamati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B inserts na 2 B buddho--anuttaro- 3 As in the preceding; missing in B 4 S1-3 add the verses of the preceding, the first two being reduced to one in this way: Sukhino vata arahanto mohajÃlaæ padÃlitam || Loko (sic) anupalittà te brahmabhÆtà anÃsavà || || 5 B dvikkhatuæ >/ #<[page 085]># %% 4 Ye\<*<1>*>/ keci bhikkhave tiracchÃnagatà pÃïà sÅhassa miga- ra¤¤o nadato saddaæ suïanti yebuyyena bhayaæ saæ- vegaæ santÃsaæ Ãpajjanti || bilaæ bilÃsayà pavisanti || dakaæ dakÃsayà pavisanti || vanaæ vanÃsayà pavisanti || ÃkÃ- saæ pakkhino bhajanti || || 5 Ye pi te bhikkhave ra¤¤o nÃgà gÃma-nigama-rÃjadhÃ- nÅsu daÊhehi yottehi\<*<2>*>/ baddhà || te pi tÃni bandhanÃni saæ- chinditvà sampadÃletvà bhÅtà muttakarÅsaæ mocantÃ\<*<3>*>/ ye- na và tena và palÃyanti || || 6 Evam mahiddhiko\<*<4>*>/ kho bhikkhave sÅho migarÃjà tirac- chÃnagatÃnam pÃïÃnam evaæ mahesakkho evaæ mahÃnu- bhÃvo || || 7 Evam eva kho bhikkhave yadà TathÃgato loke uppaj- jati arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanus- sÃnaæ Buddho Bhagavà so dhammaæ deseti || Iti rÆpam iti rÆpassa samudayo iti rÆpassa atthagamo || Iti vedanà || || Iti sa¤¤Ã || || Iti saÇkhÃrà || ||\<*<5>*>/ Iti vi¤¤Ãïaæ iti vi¤¤Ãïasa- mudayo iti vi¤¤Ãïassa atthagamo\<*<6>*>/ || || 8 Ye pi te bhikkhave devà dÅghÃyukà vaïïavanto sukha- bahulà uccesu vimÃnesu ciraÂÂhitikà te pi kho\<*<7>*>/ TathÃga- tassa dhammadesanaæ sutvà yebhuyyena bhayaæ {saæ- vegaæ} santÃsaæ Ãpajjanti || || Aniccà va kira bho mayaæ samÃnà NiccamhÃti ama¤¤imha || addhuvà va kira bho mayaæ samÃnà Dhuvamhà ti ama¤¤imha || asassatà va kira bho mayaæ samÃnà Sassatamhà ti ama¤¤imha || mayaæ hi\<*<8>*>/ kira bho aniccà addhuvà asassatà sakkÃyapariyÃpannà ti || || 9 Evam mahiddhiko kho bhikkhave TathÃgato sadeva- kassa lokassa evaæ mahesakkho evam mahÃnubhÃvo ti || || 10 Idam avoca Bhagavà || idaæ vatvÃna\<*<9>*>/ Sugato athÃ- param etad avoca satthÃ\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B inserts hi 2 S1-3 varattehi; S1 adds bandhanehi 3 S1-3 cajamÃnà 4 S1-3 -iddhiyo 5 Complete in B 6 B adds iti 7 B omits kho 8 B pi 9 S3 vatvà 10 This paragraph is missing in B >/ #<[page 086]># %<86 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 78. 11>% 11 Yadà buddho abhi¤¤Ãya || dhammacakkaæ pavattayi || sadevakassa lokassa || satthà appaÂipuggalo ||1|| SakkÃyassa nirodhaæ ca || sakkÃyassa ca sambhavaæ || ariyaæ caÂÂhaÇgikaæ maggaæ || dukkhÆpasamagÃminaæ ||2|| Ye pi dÅghÃyukà devà || vaïïavanto yasassino || bhÅtà santà samÃpÃduæ || sÅhassevitare migà ||3|| AvÅtivattà sakkÃyaæ\<*<1>*>/ || aniccà kira bho mayaæ || Sutvà arahato vÃkyaæ || vippamuttassa\<*<2>*>/ tÃdino ti ||4|| ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và anekavi- hitaæ pubbenivÃsaæ anussaramÃnÃ\<*<3>*>/ anussaranti || sabbe te pa¤cupÃdÃnakkhandhe anussaranti etesaæ và a¤¤ataraæ || || [katame pa¤ca] \<*<4>*>/ || || 4 EvaærÆpo ahosiæ atÅtam addhÃnanti || iti và hi bhik- khave anussaramÃno rÆpa¤¤eva anussarati || || Evaæve- dano ahosiæ atÅtam addhÃnanti || iti và bhikkhave anussa- ramÃno vedana¤¤eva anussarati || || Evaæsa¤¤Å\<*<5>*>/ ahosiæ atÅtam addhÃnanti || || EvaæsaÇkhÃro ahosiæ atÅtam addhÃnanti || || Evaævi¤¤Ãïo ahosiæ atÅtam addhÃnanti || iti và hi bhikkhave anussaramÃno vi¤¤Ãïam eva anussara- ti || || 5 Ki¤ca bhikkhave rÆpaæ vadetha || || RuppatÅti kho bhikkhave\<*<6>*>/ tasmà rÆpan ti vuccati || || Kena ruppati || sÅtena pi ruppati uïhena pi ruppati jighacchÃya pi ruppati pipÃ- sÃya pi ruppati ¬aæsa-makasa-vÃtÃtapa-siriæsapa-sam- phassena\<*<7>*>/ pi ruppati || ruppatÅti kho bhikkhave tasmà rÆpan ti vuccÃti || || 6 Ki¤ca bhikkhave vedanaæ vadetha || || VediyantÅti\<*<8>*>/ kho bhikkhave tasmà vedanà ti vuccati || || ki¤ca vediyati || sukham pi vediyati dukkham pi vediyati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit æ 2 B vimuttassa 3 S1 -saramÃnaæ (S3 -ïaæ) 4 In B only 5 B -sa¤¤o 6 Missing in B 7 B -sarisapa- 8 B vedaya- always >/ #<[page 087]># %% adukkhamasukham pi vediyati || vediyatÅti kho bhikkhave tasmà vedanà ti vuccati || || 7 Ki¤ca bhikkhave sa¤¤aæ vadetha || || Sa¤jÃnÃtÅti kho bhikkhave tasmà sa¤¤Ã ti vuccati || ki¤ca sa¤jÃnÃti || nÅlam pi sa¤jÃnÃti pÅtakam pi sa¤jÃnÃti lohita- kam pi sa¤jÃnÃti odÃtam pi sa¤jÃnÃti || sa¤jÃnÃtÅti kho bhik- khave tasmà sa¤¤Ã ti vuccati || || 8 Ki¤ca bhikkhave saÇkhÃre vadetha || || SaÇkhataæ abhi- saÇkharontÅti bhikkhave tasmà saÇkhÃrà ti vuccanti\<*<1>*>/ || || Ki¤ca saÇkhatam abhisaÇkharonti || rÆpaæ rÆpattÃya saÇ- khatam abhisaÇkharonti vedanaæ vedanattÃya saÇkhatam abhisaÇkharonti || sa¤¤aæ sa¤¤attÃya saÇkhatam abhisaÇ- kharonti || saÇkhÃre saÇkhÃrattÃya saÇkhatam abhisaÇ- kharonti || vi¤¤Ãïaæ vi¤¤ÃïatthÃya saÇkhatam abhisaÇ- kharonti || saÇkhatam abhisaÇkharontÅti kho bhikkhave tasmà saÇkhÃrà ti vuccanti || || 9 Ki¤ca bhikkhave vi¤¤Ãïaæ vadetha || || vijÃnÃtÅti kho bhikkhave tasmà vi¤¤Ãïan ti vuccati || || Ki¤ca vijÃnÃti || ambilam pi vijÃnÃti || tittakam pi vijÃnÃti || kaÂukam pi vi- jÃnÃti madhukam\<*<2>*>/ pi vijÃnÃti || khÃrikam pi vijÃnÃti || akhÃri- kam pi vijÃnÃti || loïakam pi vijÃnÃti || aloïakam pi vijÃnÃti || vijÃnÃtÅti kho bhikkhave tasmà vi¤¤Ãïan ti vuccati || || 10 Tatra bhikkhave sutavà ariyasÃvako iti paÂisa¤cik- khati || || 11 Ahaæ kho etarahi rÆpena khajjÃmi || atÅtam paham\<*<3>*>/ addhÃnam evam eva rÆpena khajjiæ\<*<4>*>/ seyyathÃpi etarahi paccuppannena rÆpena khajjÃmi || ahaæ ceva kho pana anÃ- gataæ rÆpaæ abhinandeyyaæ anÃgatam paham addhÃnaæ evam eva rÆpena khajjeyyaæ seyyathÃpi etarahi paccup- pannena rÆpena khajjÃmÅti || || So iti paÂisaÇkhÃya atÅtas- miæ rÆpasmiæ anapekho hoti || anÃgataæ rÆpaæ nÃbhi- nandati || paccuppannassa rÆpassa nibbidÃya virÃgÃya niro- dhÃya paÂipanno hoti || || 12 Ahaæ kho etarahi vedanÃya khajjÃmi || atÅtaæ paham addhÃnam evam eva vedanÃya khajjim seyyathÃpi etarahi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B vuccati always 2 B madhuram 3 B pÃham always 4 B khajjaæ always >/ #<[page 088]># %<88 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 79. 1>% paccuppannÃya vedanÃya khajjÃmi || ahaæ ceva kho pana anÃgataæ vedanam abhinandeyyaæ anÃgatam pahaæ ad- dhÃnam evam eva vedanÃya khajjeyyaæ seyyathÃpi etarahi paccuppannÃya vedanÃya khajjÃmÅti || || So iti paÂisaÇkhÃya atÅtÃya vedanÃya anapekho hoti || anÃgataæ vedanaæ nÃ- bhinandati paccuppannÃya vedanÃya nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || || 13 Ahaæ kho etarahi sa¤¤Ãya khajjÃmi || || 14 Ahaæ kho\<*<1>*>/ etarahi saÇkhÃrehi khajjÃmi || atÅtaæ paham addhÃnam evam eva saÇkhÃrehi khajjiæ seyyathÃpi etarahi paccuppannehi saÇkhÃrehi khajjÃmi || ahaæ ceva kho pana anÃgate saÇkhÃre abhinandeyyaæ anagatam paham ad- dhÃnam evam eva saÇkhÃrehi khajjeyyaæ seyyathÃpi etarahi paccuppannehi saÇkhÃrehi khajjÃmÅti || || So iti paÂisaÇ- khÃya atÅtesu saÇkhÃresu anapekho hoti || anÃgate saÇkhÃre nÃbhinandati || paccuppannÃnaæ saÇkhÃrÃnam nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || || 15 Ahaæ kho etarahi vi¤¤Ãïena khajjÃmi || atÅtam pi addhÃnam evam eva vi¤¤Ãïena khajjiæ seyyathÃpÅ etarahi paccuppannena vi¤¤Ãïena khajjÃmi || ahaæ ceva kho pana anÃgatam vi¤¤Ãïam abhinandeyyam anÃgatam paham ad- dhÃnam evam eva vi¤¤Ãïena khajjeyyaæ seyyathÃpi etarahi paccuppannena vi¤¤Ãïena khajjÃmÅti || || So iti paÂisaÇkhÃya atÅtasmiæ vi¤¤Ãïasmiæ anapekho hoti || anÃgataæ vi¤¤Ãïaæ nÃbhinandati || paccuppannassa vi¤- ¤Ãïassa nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti || || 16 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccam và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ vÃti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkham vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassitum Etaæ mama eso ham asmi eso me attÃti || || No etam bhante || || 17-19 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 >/ #<[page 089]># %% 20 Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || Aniccam bhante ti || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ va taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu tam samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attÃti || || No hetam bhante || || 21 TasmÃtiha bhikkhave yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgata- paccuppannam ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ Netaæ mama neso ham asmi na me so attÃti || evaæ etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhab- bam || || 22 Yà kÃci vedanà || pe || 23 Yà kÃci sa¤¤Ã || || 24 Ye keci saÇkhÃrà || || 25 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccupannaæ || la || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ãïaæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ samma- ppa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 26 Ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako apacinÃti\<*<1>*>/ no ÃcinÃti\<*<2>*>/ || pajahati na upÃdiyati || viseneti no usseneti\<*<3>*>/ || vidhÆpeti na sandhÆpeti\<*<4>*>/ || || 27 Ki¤ca apacinÃti no ÃcinÃti || || RÆpaæ apacinÃti no ÃcinÃti || Vedanaæ || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre || Vi¤¤Ãïaæ apaci- nÃti no acinÃti || || 28 Ki¤cà pajahati na upÃdiyati || || RÆpaæ pajahati na upÃdiyati || Vedanaæ\<*<5>*>/ || Sa¤¤aæ\<*<6>*>/ || SaÇkhÃre\<*<5>*>/ || Vi¤¤Ãïaæ pajahati na upÃdiyati || || 29 Ki¤ca viseneti na usseneti || || RÆpaæ viseneti na usseneti || Vedanaæ || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre || Vi¤¤Ãïaæ vise- neti na usseneti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 apacinati (or apacinti) almost always 2 S1 Ãcinati (or Ãcinti); S3 repeats apacinati 3 B visineti no ussineti always 4 B vidhu--sandhupeti always 5 Complete in S1-3 6 S1-3 Sa¤¤Ã here and further on >/ #<[page 090]># %<90 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 79.30>% 30 Ki¤ca vidhÆpeti na sandhÆpeti || || RÆpaæ vidhÆpeti na sandhÆpeti || Vedanaæ\<*<1>*>/ || Sa¤¤aæ\<*<2>*>/ || SaÇkhÃre\<*<1>*>/ || Vi¤- ¤Ãïam vidhÆpeti na sandhÆpeti || || 31 Evam passam bhikkhave\<*<3>*>/ sutavà ariyasÃvako rÆpas- mim pi nibbindati || vedanÃya pi || sa¤¤Ãya pi || saÇkhÃresu pi || vi¤¤Ãnasmim pi nibbindati || || Nibbindaæ virajjati || virÃgà vimuccati || vimuttasmiæ vimuttam iti ¤aïaæ hoti || || KhÅïà jÃti vusitam brahmacariyam kataæ karaïÅyaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃti || || 32 Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu nevÃcinÃti\<*<4>*>/ na apacinÃti || apacinitvà Âhito neva pajahati na upÃdiyati || pajahitvà Âhito neva viseneti na usseneti || visenetvà Âhito neva vidhÆpeti na sandhÆpeti || || 33 VidhÆpetvà Âhito ki¤ca nevÃcinÃti na apacinÃti || apa- cinitvà Âhito rÆpam nevÃcinÃti na apacinÃti || apacinitvà Âhito vedanaæ || sa¤¤aæ\<*<5>*>/ || saÇkhÃre\<*<1>*>/ || vi¤¤Ãïaæ nevÃ- cinÃti na apacinÃti || || 34 Apacinitvà Âhito ki¤ca neva pajahati na upÃdiyati || pajahitvà Âhito rÆpaæ neva pajahati na upÃdiyati || paja- hitvà Âhito vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ neva pajahati na upÃdiyati || || 35 Pajahitvà Âhito ki¤ca neva viseneti na usseneti || visenetvà Âhito rÆpaæ neva vineseti na usseneti || visenetvà Âhito vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ neva viseneti na usseneti || || 36 Visenetvà Âhito ki¤ca neva vidhÆpeti na sandhÆpeti || vidhÆpetvà Âhito rÆpaæ neva vidhÆpeti na sandhÆpeti || vidhÆpetvà Âhito vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ neva vidhÆpeti na sandhÆpeti || || 37 VidhÆpetvà Âhito evaæ vimuttacittaæ\<*<6>*>/ kho bhikkhave bhikkhuæ sa-indakÃdevÃ\<*<7>*>/ sabrahmakà sapajÃpatikà Ãrakà va namassanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 Omitted by S1-3 3 S1-3 bhikkhu 4 So S1 only; S3 B novÃcinÃti 5 S1-3 vedanà sa¤¤Ã 6 S3 vimuttaæ cittaæ 7 So S3; S1 saindÃ; B saindadevà >/ #<[page 091]># %% 38 Namo te purisÃja¤¤a || namo te purisuttama || Yassa tenÃbhijÃnÃma || yam pi nissÃya jhÃyasÅti || || ## 1 Ekaæ samayaæ Bhagavà Sakkesu viharati Kapilavat- thusmiæ NigrodhÃrÃme || || 2 Atha kho Bhagavà kismi¤cid\<*<1>*>/ eva pakaraïe bhikkhu- saÇghaæ païÃmetvà pubbaïhasamayaæ nivÃsetvà pattaci- varam ÃdÃya Kapilavathuæ\<*<2>*>/ piï¬Ãya pÃvisi || || 3 Kapilavatthusmiæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapatikkanto yena mahÃvanaæ tenupasaÇkami divÃviharÃya || mahÃvanam ajjhogahetvà veluvalaÂÂhitÃya mÆle divÃvihÃraæ nisÅdi || || 4 Atha kho Bhagavato rahogatassa paÂisallÅnassa evaæ cetaso parivitakko udapÃdi || || 5 Mayà kho bhikkhu saÇgho pavÃÊho\<*<3>*>/ || santettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ || tesaæ mamaæ apassantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipari- ïÃmo || || SeyyathÃpi nÃma vacchassa taruïassa mÃtaraæ apassantassa siyà a¤¤athattam siyà vipariïÃmo || || 6 Evam evaæ santettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ tesaæ mamaæ\<*<4>*>/ apas- santÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo || || SeyyathÃpi nÃma bÅjÃnam taruïÃnaæ udakam alabhantÃnaæ siyà a¤¤a- thattam siyà vipariïÃmo || || 7 Evam eva santettha\<*<5>*>/ || pa || tesaæ mamaæ\<*<4>*>/ alabhantÃ- naæ dassanÃya siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo || || Yaæ nÆnÃhaæ yatheva mayà pubbe bhikkhusaÇgho anuggahÅto evam eva\<*<6>*>/ etarahi anuggaïheyyaæ bhikkhusaÇghanti || || 8 Atha kho Brahmà sahampati Bhagavato cetasà ceto- parivitakkaæ a¤¤Ãya seyyathÃpi nÃma balavà puriso sam- mi¤jitam và bÃhaæ pasÃreyya pasÃritam và bÃham sam- mi¤jeyya || evam eva\<*<7>*>/ Brahmaloke antarahito Bhagavato purato pÃtur ahosi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kismicid 2 S1-3 -vatthusmiæ 3 B pabÃÊho 4 S1-3 mama 5 S1-3 yantettha omitting evam eva 6 S1-3 evaæ 7 B S3 evaæ >/ #<[page 092]># %<92 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 80.9>% 9 Atha kho Brahmà sahampati ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà yena Bhagavà tena¤jaliæ païÃmetvà Bhagavantam etad avoca || || Evam etam Bhagavà evam etaæ Sugata Bhagavatà bhante bhikkhusaÇgho pavÃÊho || || 10 Santettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ || tesaæ Bhagavantam apassantÃ- naæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo || || SeyyathÃpi nÃma vacchassa taruïassa mÃtaram apassantassa siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo || || 11 Evam eva santettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imam dhammavinayaæ || tesaæ Bhagavantam apassantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo || || Sey- yathÃpi nÃma bÅjÃnam taruïÃnaæ udakaæ alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo || || 12 Evam eva santettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ || tesaæ Bhagavantam alabhantÃnaæ dassanÃya siyà a¤¤athattaæ siyà vipari- ïÃmo || || 13 Abhinandatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇgham abhivadatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ || yatheva bhante\<*<1>*>/ Bhagavatà pubbe bhikkhusaÇgho anuggahito evam evaæ etarahi anuggaïhÃtu bhikkhusaÇghanti || || 14 AdhivÃsesi Bhagavà tuïhibhÃvena || || 15 Atha kho Brahmà sahampati Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà Bhagavantam abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà tatthevantaradhÃyi\<*<2>*>/ || || 16 Atha kho Bhagavà sÃyaïhasamayaæ patisallÃnà vuÂ- Âhito yena NigrodhÃrÃmo tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi nisajja kho Bhagavà tathÃrÆpam iddhÃbhisaÇkhÃram abhisaÇkhÃyi\<*<3>*>/ yÃthà te bhikkhÆ [eka- vihakÃya sÃrajjÃyamÃnarÆpà yenÃhaæ tenupasaÇkamey- yuæ || 17 Te bhikkhÆ\<*<4>*>/] ekavihakÃya sÃrajjÃyamÃnarupÃ\<*<5>*>/ yena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S3 only 2 S1-3 -dhÃyiæsu 3 B -saÇkharoti 4 The part between [] is missing in S1-3 5 So S1-3; B ekadÅhikÃyasÃrajjamÃna-; S1 -mÃnaæ >/ #<[page 093]># %% Bhagavà tenupasaÇkamiæsu || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdiæsu || || 11 Ekam antaæ nisinne\<*<1>*>/ kho te bhikkhÆ Bhagavà etad avoca || || Antam idaæ bhikkhave jÅvikÃnaæ yad idaæ piï¬olyam || abhisÃpÃyaæ\<*<2>*>/ lokasmiæ piï¬olo vicarasi pat- tapÃïÅti\<*<3>*>/ taæ ca kho evaæ bhikkhave kulaputtà upenti atthavasikà atthavasaæ paÂicca || neva rÃjÃbhinÅtà na corÃ- bhinÅtà na iïaÂÂhà na bhayaÂÂhà na jÅvikÃ\<*<4>*>/ pakatà || Api ca kho otiïïamhi\<*<5>*>/ jÃtiyà jarÃya\<*<6>*>/ maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi || dukkhotiïïo dukkhapa- reto\<*<7>*>/ || appeva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antarakiriyà pa¤¤ÃyethÃti || || 19 Evam pabbajito cÃyaæ bhikkhave kulaputto so ca hoti abhijjÃlu kÃmesu tibbasÃrÃgo vyÃpannacitto paduÂÂha- manasaÇkappo muÂÂhassati asampajÃno asamÃhito vib- bhantacitto pÃkatindriyo || || SeyyathÃpi bhikkhave chavÃ- lÃtam\<*<8>*>/ ubhato padittam majjhe gÆthagataæ neva gÃme kaÂÂhattam\<*<9>*>/ pharati nÃra¤¤e kaÂÂhattam pharati || tathÆ- pamÃham bhikkhave imaæ puggalaæ vadÃmi gihibhogà ca parihÅno sÃma¤¤attha¤ca na paripÆreti || || 20 Tayo me bhikkhave akusalavitakkà kÃmavitakko vyÃpÃdavitakko vihiæsavitakko ||ime ca kho bhikkhave tayo akusalavitakkà kva\<*<10>*>/ aparisesà nirujjhanti || || CatÆsu vÃ\<*<11>*>/ satipaÂÂhÃnesu supatiÂÂhita-cittassa viharato animittaæ và samÃdhiæ\<*<12>*>/ bhÃvayato || || 21 YÃva¤cidaæ bhikkhave alam eva animitto samÃdhi bhÃvetuæ || animitto bhikkhave samÃdhi bhÃvito bahulÅkato mahapphalo hoti mahÃnisaæso || || 22 Dve mà bhikkhave diÂÂhiyo bhavadiÂÂhi ca\<*<13>*>/ vibhava- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nisinnà 2 S1 -sÃpoyyam; S3 -sÃpeyyam 3 B carasi pattapaïÅ 4 B Ãjivikà 5 B otiïïamha; S1-3 okiïïÃmhi 6 S1-3 omit ya 7 B -tiïïà -paretà 8 So S1; S3 jvalÃtam; B savÃlataæ (or chavo-) 9 S1-3 kaÂÂhaÂÂhaæ further on kaÂÂhatthaæ 10 S1 -vitakkataæ; S3 -vitakkÃnam both omitting kva 11 Missing in S1-3 12 B S3 omit æ 13 Missing in B >/ #<[page 094]># %<94 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 80. 23>% diÂÂhi ca || Tatra kho\<*<1>*>/ bhikkhave sutavà ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati Atthi nu kho\<*<2>*>/ ki¤ci lokasmiæ yam aham upÃdiyamÃno na vajjavà assan ti || 23 So evam pajÃnÃti Natthi nu kho taæ ki¤ci lokasmiæ yam aham upÃdiyamÃno na vajjavà assam\<*<3>*>/ || ahaæ hi\<*<4>*>/ rupa¤¤eva upadiyamÃno upÃdiyeyyaæ || vedana¤¤eva\<*<5>*>/ || sa¤¤a¤¤eva\<*<5>*>/ || saÇkhÃre yeva\<*<5>*>/ || vi¤¤Ãïa¤¤eva upÃdiyamÃno upÃdiyeyyaæ || || Tassa me assa upÃdÃnapaccayà bhavo bhavapaccayà jÃti jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparideva- dukkhadomassupÃyÃsà sambhaveyyuæ || || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo assa || || 24 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccaæ bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkhaæ bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 25-28 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam saÇkhit- taæ\<*<6>*>/ || la || 29-30 TasmÃtiha bhikkhave\<*<7>*>/ evam passaæ || pa\<*<8>*>/ || nÃpa- raæ itthattÃyÃti pajÃnÃti || || ## 1 Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosambiyaæ\<*<9>*>/ viharati GhositÃrÃme || || 2 Atha kho Bhagavà pubbaïhasamayaæ nivÃsetvà pat- tacÅvaram ÃdÃya Kosambim\<*<10>*>/ piï¬Ãya pÃvÅsi || Kosambiyam piï¬aya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapatikkanto sÃmaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 add taæ 3 S1-3 assanti so evam pajÃnÃti 4 S1-3 ca 5 Complete in S1-3 6 S1-3 niccam vÃ- (complete) 7 S1-3 insert Yaæ ki¤ci rÆpam- daÂÂhabbaæ (as in 7. 21-25) 8 S1-3 insert sutavà ariyasÃrako- (as in 4 8-9) 9 B kosambhi- always 10 S1-3 kosambiyaæ >/ #<[page 095]># %% senÃsanaæ saæsÃmetvà pattacÅvaram ÃdÃya anÃmantetvà upaÂÂhÃke anapaloketvà bhikkhusaÇghaæ eko adutiyo cÃri- kaæ pakkÃmi || || 3 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu acirapakkantassa Bhaga- vato yenÃyasmà ùnando tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Ãyasmantam ùnandaæ etad avoca || || EsÃvuso ùnanda Bhagavà sÃmaæ senÃsanaæ saæsÃmetvà pattacÅvaram ÃdÃya anÃmantetvà upaÂÂhÃke anapaloketvà bhikkhusaÇ- gham eko cÃrikam\<*<1>*>/ pakkanto ti || || 4 Yasmiæ Ãvuso samaye Bhagavà sÃmaæ senÃsanaæ saæsÃmetvà pattacÅvaram ÃdÃya anÃmantetvà upaÂÂhÃke anapaloketvà bhikkhusaÇghaæ eko adutiyo cÃrikam pak- kÃmi\<*<2>*>/ eko va Bhagavà tasmiæ samaye viharitukÃmo hoti na Bhagavà tasmiæ samaye kenaci anubandhitabbo hotÅti || || 5 Atha kho Bhagavà anupubbena cÃrikaæ caramÃno yena PÃrileyyakaæ\<*<3>*>/ tad avasari || tatra sudam Bhagavà PÃrileyyake viharati bhaddasÃlamÆle || || 6 Atha kho sambahulà bhikkhÆ yenÃyasmà ùnando tenupasaÇkamiæsu || upasaÇkamitvà Ãyasmatà ùnandena saddhiæ sammodiæsu || sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu || || 7 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Ãyasmantam ùnandam etad avocuæ || || Cirassaæ sutà kho\<*<4>*>/ no Ãvuso ùnanda Bhagavato sammukhà dhammÅ kathà || icchÃma mayaæ Ãvuso ùnanda Bhagavato sammukhà dhammiæ kathaæ sotun ti || || 8 Atha kho Ãyasmà ùnando tehi bhikkhÆhi saddhiæ yena PÃrileyyakaæ bhaddhasÃlamÆlaæ\<*<5>*>/ yena Bhagavà tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 9 Ekam antaæ nisinne\<*<6>*>/ kho te bhikkhÆ Bhagavà dham- miyà kathÃya sandassesi samÃdapesi samuttejesi sampa- haæsesi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 All this from pakkÃmi is missing in S1-3 2 S1 pakkami; S3 pakkamati 3 B pÃli- always 4 S1-3 cirassutÃ, omitting kho 5 S1 -mÆlaæ ekaæ; S3 -mÆlakaæ 6 S1-3 nisinnà >/ #<[page 096]># %<96 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 81. 10>% 10 Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno evam cetaso parivitakko udapÃdi || || Kathaæ nu kho jÃnato katham passato anantarÃ\<*<1>*>/ ÃsavÃnaæ khayo hotÅti || || 11 Atha kho Bhagavà tassa bhikkhuno cetasà ceto parivitakkam a¤¤Ãya bhikkhÆ Ãmantesi || || Vicayaso desito bhikkhave mayà dhammo || vicayaso desità cattÃro sati- paÂÂhÃnà || vicayaso desità sammappadhÃnà || vicayaso desità cattÃro iddhipÃdà || vicayaso desitÃni pa¤cindriyÃni || vicayaso desitÃni pa¤cabalÃni || vicayaso desitÃni\<*<2>*>/ satta- bojjhaÇgÃni\<*<2>*>/ || vicayaso desito ariyo aÂÂhaÇgiko maggo || Evaæ vicayaso kho\<*<3>*>/ desito bhikkhave\<*<4>*>/ mayà dhammo\<*<5>*>/ || || 12 Evam vicayaso desite kho bhikkhave mayà dhamme\<*<6>*>/ || atha panidhekaccassa bhikkhuno evaæ cetaso parivitakko udapÃdi || || Kathaæ nu kho jÃnato\<*<7>*>/ katham passato\<*<7>*>/ anan- tarà ÃsavÃnaæ khayo hotÅti || || 13 Kathaæ ca bhikkhave jÃnato katham passato anan- tarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 14 Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnaæ adas- sÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappu- risÃnam adassavÅ || la || sappurisadhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || yà kho pana bhikkhave sÃ\<*<8>*>/ samanu- passanà saÇkhÃro so\<*<9>*>/ || || So pana saÇkhÃro kiænidÃno kiæsamudayo kiæjÃtiko kimpabhavoti || || AvijjÃsamphassa- jena bhikkhave vedayitena phuÂÂhassa assutavato puthuj- janassa uppannà taïhà || tatojo\<*<10>*>/ so saÇkhÃro || || Iti kho bhikkhave so pi kho saÇkhÃro anicco saÇkhato paÂicca- samuppanno || sà pi taïhà aniccà saÇkhatà paÂiccasamup- pannà || sà pi vedanà ||\<*<11>*>/ so pi phasso anicco saÇkhato paÂicca- samuppanno || sà pi avijjà aniccà saÇkhatà paÂiccasamup- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya 2 B omits ni 3 Missing in S3 4 Missing in S1 5 All the phrase is missing in B 6 S1-3 have desito . . . dhammo a mere repetition of the preceding phrase 7 S1-3 insert va 8 Missing in B 9 Missing in S1-3 always 10 S1-3 tatopojo here only 11 Complete in S1-3 >/ #<[page 097]># %% pannà || || Evam pi kho bhikkhave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 17 Na heva kho rÆpam attato samanupassati || api ca kho rÆpavantam attÃnaæ samanupassati || yà kho pana sà bhikkhave samanupassanà saÇkhÃro so || || So pana saÇ- khÃro kiænidÃno kiæsamudayo kiæjÃtiko kimpabhavo || || AvijjÃsamphassajena bhikkhave vedayitena phuÂÂhassa assutavato puthujjanassa uppannà taïhà || tatojo so saÇ- khÃro || || Iti kho bhikkhave so pi saÇkhÃro anicco saÇkhato paticcasamuppanno || sà pi taïhà || pe || sà pi vedanà || so pi phasso || sà pi avijjà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà || || Evam pi kho bhikkhave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 18 Na heva kho rÆpam attato samanupassati || na rÆpavan- tam attÃnaæ samanupassati || api ca kho attani rÆpam sa- manupassati || yà kho pana sà bhikkhave samanupassanà saÇkhÃro so || || So pana {saÇkhÃro} kiænidÃno kiæsamudayo kiæjÃtiko kimpabhavo || || AvijjÃsamphassajena bhikkhave vedayitena puÂÂhassa assutavato puthujjanassa uppannà taïhà || tatojo so {saÇkhÃro} || || Iti kho bhikkhave so pi saÇkhÃro anicco saÇkhato paÂicca samuppanno || sà pi {taïhÃ} ||\<*<1>*>/ sà pi vedanà || so pi phasso || sà pi avijjà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà || || Evam pi kho bhikkhave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 19 Na heva kho rÆpam attato samanupassati || na rÆpavantam attÃnaæ samanupassati || na attani rÆpaæ samanupassati || api ca kho rÆpasmiæ attÃnaæ samanupas- sati || || Yà kho pana sà bhikkhave samanupassanà saÇ- khÃro so || || So pana saÇkhÃro kiænidÃno kiæsamudayo kiæjÃ- tiko kimpabhavo || || AvijjÃsamphassajena bhikkhave ve- dayitena puÂÂhassa assutavato puthujjanassa uppannà taïhà || tatojo so saÇkhÃro || || Iti kho bhikkhave so pi saÇkhÃro anicco saÇkhato\<*<2>*>/ paÂiccasamuppanno || sà pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add -pe 2 There is a gap in S1 from attÃnaæ (in 19, 1. 3) to saÇ >/ #<[page 098]># %<98 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 81. 20>% taïhà || sà pi vedanà || so pi phasso || sà pi avijjà aniccà saÇ- khatà paÂiccasamuppannà || || Evam pi kho bhikkhave jÃnato || la || ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 20 Na heva kho rÆpam attato samanupassati || na rÆpa- vantam attÃnaæ || na attani rÆpam || na rÆpasmiæ attÃnaæ samanupassati || || 21 Api ca kho vedanam attato samanupassati || api ca kho vedanÃvantam attÃnaæ samanupassati || api ca kho attani vedanaæ samanupassati || api ca kho vedanÃya attÃnaæ samanupassati || || 22-23 Api ca kho sa¤¤aæ || ||\<*<1>*>/ Api ca kho saÇkhÃre attato samanupassati || api ca kho saÇkhÃravantam attÃnaæ samanupassati || api ca kho attani saÇkhÃre samanupassati || api ca kho saÇkhÃresu attÃnaæ samanupassati || || 24 Api ca kho vi¤¤Ãïam attato samanupassati || api ca kho vi¤¤Ãïavantaæ attÃnaæ || api ca kho attani vi¤¤Ãïam || api ca kho vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ samanupassati || || Yà kho pana sà bhikkhave samanupassanà saÇkhÃro so || || So pana saÇkhÃro kiænidÃno || la || kimpabhavo || || AvijjÃ- samphassajena bhikkhave vedayitena puÂÂhassa assutavato puthujjanassa uppannà taïhà || tatojo so saÇkhÃro || || Iti kho bhikkhave so pi saÇkhÃro anicco saÇkhato paÂicca- samuppanno || sà pi taïhà || pe || sà pi vedanà || so pi phasso || sà pi avijjà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà || || Evam pi\<*<2>*>/ kho bhikkhave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 25 Na heva kho rÆpam attato samanupassati || na vedanam attato samanupassati || na sa¤¤aæ || na saÇkhÃre || na vi¤¤Ãïam attato samanupassati\<*<3>*>/ || || Api ca kho evam diÂÂhi hoti || so attà so loko || so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo ti || || Yà kho pana sà bhikkhave sassatadiÂÂhi saÇkhÃro so || so pÃna saÇkhÃro kiænidÃno || pa || || Evam pi kho bhik- khave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 26 Na heva kho rÆpaæ attato samanupassati || na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 Missing in S1-3 3 All is complete in S1-3 >/ #<[page 099]># %% vedanaæ || na sa¤¤aæ || na saÇkhÃre || na vi¤¤Ãïam attato samanupassati || na pi hevaæ diÂÂhi hoti So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato aviparinÃmadhammo ti || ||\<*<1>*>/ Api ca kho evaæ diÂÂhi hoti No ca assaæ no ca me siyà na bhavissÃmi\<*<2>*>/ na me bhavissatÅti || || 27 Yà kho pana sà bhikkhave ucchedadiÂÂhi saÇkhÃro so || so pana saÇkhÃro kiænidÃno kiæsamudayo kiæjÃtiko kiæpabhavo || || AvijjÃsamphassajena bhikkhave vedayi- tena puÂÂhassa assutavato puthujjanassa uppannà taïhà || tatojo so saÇkhÃro || || Iti kho bhikkhave so pi saÇkhÃro anicco || la || Evam pi kho bhikkhave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 28 Na heva kho rÆpaæ attato samanupassati || na veda- naæ na sa¤¤aæ na saÇkhÃre na vi¤¤Ãïam attato samanu- passati || la || na vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ\<*<3>*>/ samanupassati || || Na pi evaæ diÂÂhi hoti So attà so loko so pecca bhavis- sÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammoti || na pi evam diÂÂhi hoti No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅti || || Api ca kho kaÇkhÅ hoti vicikicchÅ\<*<4>*>/ aniÂÂhaÇgato\<*<5>*>/ saddhamme || || 29 Yà kho\<*<6>*>/ pana sà bhikkhave kaÇkhità vicikicchitÃ\<*<7>*>/ aniÂÂhaÇgatà saddhamme saÇkhÃro so || so pana saÇkhÃro kiænidÃno kiæsamudayo kiæjÃtiko kiæpabhavo || || Avijjà saæphassajena bhikkhave vedayitena puÂÂhassa assuta- vato puthujjanassa uppannà taïhà || tatojo so saÇkhÃro || Iti\<*<8>*>/ kho bhikkhave so pi {saÇkhÃro} anicco saÇkhato paÂic- casamuppanno || sà pi taïhà aniccà saÇkhatà paÂiccasamup- pannà || sà pi vedanà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà || so pi phasso anicco saÇkhato paÂiccasamuppanno || sà pi avijjà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà || || 30 Evaæ kho bhikkhave jÃnato evam passato anantarà ÃsavÃnaæ khayo hotÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Much more complete in S1-3 and occupying a large place 2 B nÃbhavissam always 3 B attato 4 S1 vevikicchi; S3 veci- 5 S3 aniÂÂhÃgato always 6 Missing in S1-3 7 B kaÇkhatà vicikicchatÃ; S1 vevi-; S3 veci- 8 B evaæ >/ #<[page 100]># %<100 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 82. 1>% ## 1 Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Pub- bÃrÃme MigÃramÃtupÃsÃde mahatà bhikkhusaÇghena sadd- hiæ || || 2 Tena kho pana samayena Bhagavà tadahuposathe pannarase\<*<1>*>/ puïïamÃya rattiyà bhikkhusaÇghaparivuto ajjhokÃse nisinno hoti || || 3 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu uÂÂhÃyÃsanà ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà yena Bhagavà tena¤jaliæ païÃmetvà Bhagavantam etad avoca || || PuccheyyÃham bhante Bhaga- vantaæ ki¤cid eva desaæ sace me Bhagavà okÃsaæ karoti pa¤hassa veyyÃkaraïÃyÃti || || Tena hi tvaæ bhikkhu sake Ãsane nisÅditvà puccha yad ÃkaÇkhasÅti || || 4 Evam bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà sake Ãsane nisÅditvà Bhagavantam etad avoca || || Ime nu kho bhante pa¤cupÃdÃnakkhandhà || seyyathÅdaæ rÆpupÃ- dÃnakkhandho vedanupÃdÃnakkhandho sa¤¤upÃdÃnak- khandho saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃnupÃdÃnakkhan- dhoti || || Ime kho bhikkhu pa¤cupÃdÃnakkhandhà || seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || la || vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandhoti || || 5 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato bhÃsitam abhinanditvà anumoditvà Bhagavantam uttarim pa¤ham apucchi || ||\<*<2>*>/ Ime kho pana bhante pa¤cupÃdÃnakkhandhà kimmÆlakà ti || || Ime kho bhikkhu pa¤cupÃdÃnakkhandhà chandamÆlakà ti || || 6 Pa ||\<*<3>*>/ Ta¤¤eva nu kho bhante upÃdÃnaæ te pa¤cupÃ- dÃnakkhandhà udÃhu a¤¤atra\<*<4>*>/ pa¤cupÃdÃnakkhandehi\<*<5>*>/ upÃdÃnan ti || || Na kho bhikkhu ta¤¤eva upÃdÃnaæ te pa¤cupÃdÃnak- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B inserts puïïÃya 2 B pucchi here only 3 S1-3 SÃdhu- -apucchi 4 S3 attha¤¤atra 5 B pa¤cahi upÃ- always >/ #<[page 101]># %% khandhà nÃpi a¤¤atra\<*<1>*>/ pa¤cupÃdÃnakkhandehi upÃdÃnaæ || api ca yo tattha chandarÃgo taæ tattha upÃdÃnan ti || || 7 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu || la || uttarim pa¤haæ apucchi || || Siyà pana bhante pa¤cupÃdÃnakkhandhesu chandarÃgavemattatÃ\<*<2>*>/ ti || || Siyà bhikkhu ti Bhagavà avoca || || Idha bhikkhu ekac- cassa evaæ hoti || || EvaærÆpo siyam anÃgatam addhÃnaæ || evaævedano siyam anÃgatam addhÃnaæ || evaæsa¤¤Å siyam anÃgatam addhÃnaæ || evaæsaÇkhÃro siyaæ anÃgatam ad- dhÃnaæ || evaævi¤¤Ãïo siyaæ anÃgatam addhÃnaæ || || Evaæ kho bhikkhu siyà pa¤cupÃdÃnakkhandhesu chanda- rÃgavemattatà ti || || 8 SÃdhu bhante ti kho\<*<3>*>/ so bhikkhu || pe || uttariæ pa¤- ham apucchi || || KittÃvatà nu kho khandhÃnaæ khandhÃ- dhivacanan ti || || Yaæ ki¤ci bhikkhave rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike và ayaæ vuccati rÆpak- khandho || Yà kÃci vedanà || yà kÃci sa¤¤Ã || ye keci saÇ- khÃrà || yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhattam và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và yaæ dÆre santike và ayaæ vuccati vi¤¤Ãïak- khandho || || EttÃvatà kho bhikkhu khandhÃnaæ khandhÃ- dhivacanan ti || || 9 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu || pe || apucchi || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo rÆpakkhandhassa pa¤¤Ã- panÃya || Ko hetu ko paccayo vedanÃkkhandhassa pa¤¤Ã- panÃya || Ko hetu ko paccayo sa¤¤Ãkkhandhassa pa¤¤Ã- panÃya || Ko hetu ko paccayo saÇkhÃrakkhandhassa pa¤¤Ã- panÃya || Ko hetu ko paccayo vi¤¤Ãïakkhandhassa pa¤¤Ã- panÃyÃti || || CattÃro kho bhikkhu mahÃbhÆtà hetu cattÃro mahÃbhÆtà paccayo rÆpakkhandhassa pa¤¤ÃpanÃya || || Phasso hetu phassa paccayo vedanÃkkhandhassa pa¤¤ÃpanÃya || phasso hetu phasso paccayo sa¤¤Ãkkhandhassa pa¤¤ÃpanÃya || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 napi a¤¤attha 2 S1-3 vemattà ti here only 3 Missing in S1-3 >/ #<[page 102]># %<102 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 82. 10>% phasso hetu phasso paccayo saÇkhÃrakkhandhassa pa¤¤Ã- panÃya || || NÃmarÆpaæ hetu nÃmarÆpam paccayo vi¤¤Ã- ïakkhandhassa pa¤¤ÃpanÃyÃti || || 10 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu || pe || apucchi || || Kathaæ nu kho bhante sakkÃyadiÂÂhi\<*<1>*>/ hotÅti || || Idha bhikkhu assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃ- naæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisa- dhamme\<*<2>*>/ avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavan- taæ và attÃnaæ attani và rÆpaæ rÆpasmiæ và attÃnaæ || vedanaæ || pe || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïam attato sama- nupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ || || Evaæ kho bhikkhu sakkÃya diÂÂhi hotÅti || || 11 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu || pe || apucchi || || Katham pana bhante sakkÃyadiÂÂhi na hotÅti || || Idha bhikkhu sutavà ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariya- dhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto sappurisÃnaæ dassÃvÅ sapurisaddhammassa kovido sappurisadhamme su- vinÅto na rÆpam attato samanupassati || na rÆpavantaæ vÃ\<*<3>*>/ attÃnaæ na attani và rÆpaæ na rÆpasmiæ và attÃnam || || na vedanaæ || || na sa¤¤aæ || || na saÇkhÃre || || na vi¤¤Ãïam attato samanupassati || na vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ na attani và vi¤¤Ãnaæ na vi¤¤Ãïasmiæ và attanaæ || || Evaæ kho bhikkhu sakkÃyadiÂÂhi na hotÅti || || 12 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu || pe || apucchi || || Ko nu kho bhante rÆpassa assÃdo ko ÃdÅnavo kiæ nissaraïaæ || ko vedanÃya || ko sa¤¤Ãya || ko saÇkhÃrÃnaæ || ko vi¤¤Ãïassa assÃdo ko ÃdÅnavo kiæ nissaraïan ti || || Yaæ kho bhikkhu rÆpaæ paticca uppajjati sukhaæ so- manassaæ ayaæ rÆpassa assÃdo || yaæ rÆpam aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam ayaæ rÆpassa ÃdÅnavo || yo rÆpasmiæ chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnaæ idaæ rÆpassa nissaraïaæ || || Yaæ vedanaæ paticca || ||\<*<4>*>/ Yaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add vici (S1-vivi-) kicchi here only 2 B inserts su 3 S1-3 omit và everywhere 4 Complete in S1-3 >/ #<[page 103]># %% sa¤¤aæ paticca || || Ye saÇkhÃre paÂicca || ||\<*<1>*>/ Yaæ vi¤¤Ã- ïam paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ ayaæ vi¤¤Ã- ïassa assÃdo || yaæ vi¤¤Ãïam aniccaæ dukkhaæ vipariïÃ- madhammaæ ayaæ vi¤¤Ãïassa ÃdÅnavo || yo vi¤¤Ãïasmiæ chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnaæ idaæ vi¤¤Ãïassa nissaraïan ti || || 13 SÃdhu bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato bhÃsitam abhinanditvà anumoditvà Bhagavantaæ uttariæ pa¤ham apucchi || || Kathaæ nu kho bhante jÃnato kathaæ passato imasmim ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimittesu ahaÇkÃramamaÇkÃramÃnÃnusayà na hontÅti || || Yaæ ki¤ci bhikkhu rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhattam và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅïaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ netaæ mama neso ham asmi na meso attà ti || || Evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati || || Yà kÃci vedanà || pe || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇkhÃrà || || Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và panÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ãïaæ netam mama neso ham asmi na meso attà ti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤- ¤Ãya passati || || Evaæ kho bhikkhu jÃnato evam passato imasmiæ ca\<*<2>*>/ savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimit- tesu ahaÇkÃramamaÇkÃramÃnÃnusayà na hontÅti || || 14 Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno evaæ cetaso parivitakko udapÃdi || || Iti kira bho rÆpam anattà || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïam anattà || anat- takatÃni kammÃni katamattÃnaæ\<*<3>*>/ phusissantÅti || || 15 Atha kho Bhagavà tassa bhikkhuno cetasà ceto pari- vitakkaæ a¤¤Ãya bhikkhÆ Ãmantesi || || èhÃnaæ kho pane- taæ bhikkhave vijjati yaæ\<*<4>*>/ idhekacco moghapuriso avidvà avijjÃgato taïhÃdhipateyyena\<*<5>*>/ cetasà satthusÃsanaæ ati- dhÃvitabbaæ ma¤¤eyya || || Iti kira bho rÆpam anattà || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïaæ anattà anattakatÃni \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B inserts pana 3 B kammattÃnaæ 4 Missing in S1-3 5 S1-3 taïhÃdhigatena >/ #<[page 104]># %<104 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 82. 16>% kammÃni katamattÃnaæ\<*<1>*>/ phusissanti ||\<*<2>*>/ PaÂipucchà vi- nÅtà kho me tumhe bhikkhave tatra tatra tesu dhammesu || || 16 Taæ kiæ ma¤¤attha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccaæ bhante || || 17-19 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || || 20 Vi¤¤Ãïam niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccaæ bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkhaæ bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassituæ || || Etam mama eso ham asmi eso me ÃttÃti || || No hetam bhante || || 21 TasmÃtiha || la || evaæ passaæ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || 22 [Dve Khandhà Ta¤¤eva Siyaæ || Adhivacanam ca Hetunà || Sattà yena duve vuttà || AssÃda-Vi¤¤Ãïakena ca || Ete dasavidhà vuttà || Hoti bhikkhupucchÃyÃti\<*<3>*>/] || || Khajjaniyavaggo tatiyo || TassuddÃnaæ\<*<4>*>/ || || AssÃdo\<*<5>*>/ dve SamudayÃ\<*<6>*>/ || Arahantehi\<*<7>*>/ apare dve SÅhÃ\<*<8>*>/ Khajjani Piï¬olyaæ\<*<9>*>/ || PÃrileyyena\<*<10>*>/ PuïïamÃti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 katamanattÃnaæ; B kappattÃnaæ 2 B phusissantÅti 3 In B only 4 B Tatru- 5 S1-3 assÃdà 6 B samudayo 7 S1-3 arahante (S3 -ntÃ) 8 S3 SÅho 9 S1-3 piï¬olyo 10 B pÃli- >/ #<[page 105]># %% ## ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayaæ Ãyasmà ùnando SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme\<*<1>*>/ || || 2 Tatra kho Ãyasmà ùnando bhikkhÆ Ãmantesi ùvuso bhikkhavo ti || || ùvuso ti kho ti bhikkhÆ Ãyasmato ùnandassa paccasso- suæ || || ùyasmà ùnando etad avoca || || 3 Puïïo nÃma Ãvuso Ãyasmà MantÃniputto\<*<2>*>/ amhÃkaæ navakÃnaæ sataæ bahÆpakÃro hoti || so amhe iminà ovÃdena ovadati UpÃdÃya Ãvuso ùnanda asmÅti hoti no anupÃdÃya || || 4 Ki¤ca upÃdÃya asmÅti hoti no anupÃdÃya || || RÆpam upÃdÃya asmÅti hoti no anupÃdÃya || || Vedanaæ || Sa¤¤aæ || {SaÇkhÃre} || Vi¤¤Ãïam upÃdÃya asmÅti hoti no anupÃdÃya || || 5 SeyyathÃpi Ãvuso ùnanda itthi và puriso và daharo yuvà maï¬anakajÃtiko\<*<3>*>/ ÃdÃse và parisuddhe pariyodÃte acche và udakapatte\<*<4>*>/ sakaæ mukhanimittam paccavek- khamÃno upÃdÃya passeyya no anupÃdÃya || || Evam eva kho Ãvuso ùnanda rÆpaæ upÃdÃya asmÅti hoti no anupÃ- dÃya || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ upÃdÃya asmÅti hoti no anupÃdÃya || || 6 Taæ kiæ ma¤¤asi Ãvuso ùnanda RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam Ãvuso\<*<5>*>/ || || 7-10 Vedanà || pe || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam avuso\<*<5>*>/ || || 11 TasmÃtiha || pa || 12 Evam passaæ || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || 13 Puïïo nÃma Ãvuso Ãyasmà MantÃniputto amhÃkaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B sÃvatthi only 2 S1-3 MantÃïi- always (S1 MantÃïÅ- here only) 3 B -jÃtiyo 4 S1-3 udapatte 5 S1-3 add yam panÃniccaæ- >/ #<[page 106]># %<106 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 84. 1>% navakÃnaæ satam bahÆpakÃro hoti || || So amhe iminà ovÃdena ovadati || idaæ ca pana me Ãyasmato\<*<1>*>/ Puïïassa MantÃniputtassa dhammadesanaæ sutvà dhammo abhisa- meto ti\<*<2>*>/ || || ## 1 Savatthi || ÃrÃme || 2 Tena kho pana samayena Ãyasmà Tisso Bhagavato pitucchÃputto sambahulÃnaæ bhikkhÆnaæ evam Ãroceti || || Api me Ãvuso madhurakajÃto viya kÃyo || disà pi me na pakkhÃyanti || dhammà pi maæ na paÂibhanti || thÅnamid- dhaæ ca me cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati || anabhirato ca brahmacariyaæ carÃmi hoti ca me dhammesu vicikicchà ti || || 3 Atha kho sambahulà bhikkhÆ yena Bhagavà tenu- pasaÇkamiæsu || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdiæsu || || 4 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantam etad avocuæ || || ùyasmà bhante Tisso Bhagavato pituc- chÃputto sambahulÃnaæ bhikkhÆnaæ evam Ãroceti || || Api me Ãvuso madhurakajÃto viya kÃyo || disà pi me na pak- khÃyanti || dhammà pi maæ na paÂibhanti || thÅnamiddhaæ ca me cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati || anabhirato ca brahma- cariyaæ carÃmi || hoti ca me dhammesu vicikicchà ti || || 5 Atha kho Bhagavà a¤¤ataram bhikkhum Ãmantesi || || Ehi tvam bhikkhu mama vacanena Tissaæ bhikkhum Ãmantehi || Satthà taæ Ãvuso Tissa ÃmantetÅti || || 6 Evam bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà yenÃyasmà Tisso tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Ãyas- mantam Tissam etad avoca || || Satthà tam Ãvuso Tissa ÃmantetÅti || || 7 Evam Ãvuso ti kho Ãyasmà Tisso tassa bhikkhuno paÂissutvà yena Bhagavà tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 8 Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ Tissam Bhagavà etad avoca || || Saccaæ kira tvaæ Tissaæ sam- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B panÃyasmato 2 B -samitoti >/ #<[page 107]># %% bahulÃnaæ bhikkhÆnam evam Ãrocesi || || Api me Ãvuso madhurakajÃto viya kÃyo || la || hoti ca me dhammesu vicikicchà ti || || Evam bhante || || 9 Taæ kiæ ma¤¤asi Tissa rÆpe avigatarÃgassa\<*<1>*>/ avigatachandassa\<*<2>*>/ avigarapemassa avigatapipÃsassa avi- gatapariÊÃhassa avigatataïhassa tassa rÆpassa vipariïÃ- ma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassu- pÃyÃsà ti || || Evam bhante || || 10-13 SÃdhu sÃdhu Tissa evaæ hetaæ Tissa hoti yathà taæ rÆpe avigatarÃgassa ||\<*<3>*>/ vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu avigatarÃgassa || pe || tesaæ saÇkhÃrÃnaæ vipariïÃma¤- ¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃ- yÃsà ti || || Evam bhante || || 14 SÃdhu sÃdhu Tissa evaæ hetaæ Tissa hoti yathà taæ [saÇkhÃresu avigatarÃgassa ||] \<*<4>*>/ vi¤¤Ãïe avigatarÃgassa\<*<2>*>/ avigatachandassa avigatapemassa avigatapipÃsassa avigata- pariÊÃhassa avigatataïhassa tassa vi¤¤Ãïassa vipari- ïÃma¤¤athÃbhÃvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanas- supÃyÃsà ti || || Evam bhante || || 15 SÃdhu sÃdhu Tissa evaæ hetaæ Tissa hoti yathà taæ vi¤¤Ãïe avigatarÃgassa\<*<5>*>/ || || 16 Taæ kiæ ma¤¤asi Tissa rÆpe vigatarÃgassa\<*<6>*>/ vigata- chandassa vigatapemassa vigatapipÃsassa vigatapariÊÃhassa vigatataïhassa tassa rÆpassa vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà up- pajjanti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà ti || || No hetam bhante || || 17 SÃdhu sÃdhu Tissa evaæ hetaæ Tissa hoti yathà taæ rÆpe vigatarÃgassa || vedanÃya || sa¤¤Ãya || saÇkhÃresu vigatarÃgassa || vi¤¤Ãïe vigatarÃgassa vigatachandassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 avÅta- 2 S3 avÅgata- 3 S3 avÅta- 4 So all the MSS. (S3 has avÅta-) 5 So all the MSS. without even one --pe-- or ||la|| and further on (18) likewise 6 S3 vÅta- always >/ #<[page 108]># %<108 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 84. 18>% vigatapemassa vigatapipÃsassa vigatapariÊÃhassa vigata- taïhassa tassa vi¤¤Ãïassa vipariïÃma¤¤athÃbhÃvà uppaj- janti sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà ti || || No hetam bhante || || 18 SÃdhu sÃdhu Tissa evaæ hetaæ Tissa hoti yathà taæ vi¤¤Ãïe vigÃtarÃgassa || || 19 Taæ kiæ ma¤¤asi Tissa rÆpaæ ïiccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || 20-23 Vedanà || pe || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ nic- caæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante\<*<1>*>/ || || 24 Tasmà ti ha || la || 25 Evam passam || pa || nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti || 26 SeyyathÃpassa\<*<2>*>/ Tissa dve purisà eko puriso amagga- kusalo eko puriso maggakusalo || || Tam enaæ\<*<3>*>/ so amagga- kusalo puriso amum maggakusalam purisam maggam puccheyya || so evaæ vadeyya Evaæ\<*<4>*>/ bho purisa ayam maggo || tena muhuttam gaccha || tena muhuttam gantvà dakkhissasi dvidhÃpathaæ ||\<*<5>*>/ tattha vÃmaæ mu¤citvà dakkhiïaæ gaïhÃhi || tena muhuttam gaccha || tena\<*<6>*>/ muhuttaæ gantvà dakkhissasi tibbam vanasaï¬aæ || || Tena muhuttaæ gaccha tena muhuttaæ gantvà dakkhissasi mahantam ninnaæ pallalaæ || || Tena muhuttam gaccha || tena muhuttaæ gantvà dakkhissasi sobbham papÃtaæ || || Tena muhuttaæ gaccha || tena muhuttaæ gantvà dakkhis- sasi samam bhÆmibhÃgaæ ramaïÅyaæ || || 27 Upamà kho myÃyaæ\<*<7>*>/ Tissa katà atthassa vi¤¤Ãpa- nÃya ayaæ cevettha attho || || 28 Puriso amaggakusalo ti kho Tissa puthujjanassetaæ adhivacanaæ || || Puriso maggakusalo ti kho Tissà TathÃ- gatassetam\<*<8>*>/ adhivacanam arahato sammÃsambuddhassa || || 29 DvidhÃpatho ti kho Tissa vicikicchÃyetam adhivaca- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B seyyathÃpi 3 S1-3 ena 4 B ehi 5 B dvedhÃ- 6 S1-3 gacchantena instead of gaccha || tena 7 S3 omits æ 8 B -assa taæ >/ #<[page 109]># %% naæ || || VÃmamaggo ti kho Tissa aÂÂhaÇgikassetam micc- hÃmaggassa adhivacanaæ || seyyathÅdam micchÃdiÂÂhiyà || la || micchÃsamÃdhissa || || Dakkhiïamaggo ti kho Tissa ariyassetam aÂÂhaÇgikassa maggassa adhivacanaæ || seyya- thÅdaæ sammÃdiÂÂhiyà || la || sammÃsamÃdhissa || || 30 Tibbo vanasaï¬o ti kho Tissa avijjÃyetaæ adhiva- canaæ || || Mahantaæ ninnaæ pallalanti kho Tissa kÃmÃ- naæ etam adhivacanaæ || || Sobbho papÃto ti kho Tissa kodhÆpÃyÃsassetam adhivacanaæ || ||\<*<1>*>/ Samo bhÆmibhÃgo ramaïÅyo ti kho Tissa nibbÃnassetam adhivacanaæ || || 31 Abhirama Tissa abhirama Tissa aham ovÃdena aham anuggahena aham anusÃsaniyÃti\<*<2>*>/ || || 32 Idam avoca Bhagavà || attamano Ãyasmà Tisso Bha- gavato bhÃsitam abhinandÅti || || ## 1 Ekaæ samayaæ Ãyasmà SÃriputto SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme || || 2 Tena kho pana samayena Yamakassa nÃma bhikkhuno evarÆpam pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ hoti || || TathÃ- ham Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi || yathà khÅïÃ- savo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïà ti || || 3 Assosuæ kho sambahulà bhikkhÆ Yamakassa kira nÃma bhikkhuno evarÆpam pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppan- naæ || || TathÃham || || maraïà ti\<*<3>*>/ || || 4 Atha kho te bhikkhÆ yenÃyasmà Yamako tenupasaÇ- kamiæsu || upasaÇkamitvà Ãyasmatà Yamakena saddhiæ sammodiæsu || sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃ- retvà ekam antaæ nisÅdiæsu || || 5 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Ãyasmantaæ Yamakam etad avocuæ || || Saccaæ kira te Ãvuso Yamaka evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigatam upannaæ || || TathÃham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 kodhÆpÃyassetaæ 2 So S1-3 (S3 -anuggehena) B -Tissa aham ÃmisÃmamÃnussÃsaniyÃti 3 This number is missing in B >/ #<[page 110]># %<110 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 85. 6>% Bhagavatà dhammaæ desitam ÃjÃnÃmi yathà khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïà ti || || 6 Evaæ kho haæ\<*<1>*>/ Ãvuso Bhagavatà dhammaæ desitam ÃjÃnÃmi || yathà khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchij- jati vinassati na hoti param maraïà ti || || 7 Mà Ãvuso Yamaka evam avaca || mà Bhagavantam abbhÃcikkhi || na hi sÃdhu Bhagavato abbhakkhÃnaæ\<*<2>*>/ || na hi Bhagavà evaæ vadeyya KhÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param {maraïÃ} ti || || 8 Evam pi kho Ãyasmà Yamako tehi bhikkhÆhi vucca- mÃno thÃmasà parÃmÃsÃ\<*<3>*>/ abhinivissa voharati || || TathÃham\<*<4>*>/ Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïà ti || || 9 Yato\<*<5>*>/ kho te bhikkhÆ nÃsakkhiæsu Ãyasmantaæ Yamakam etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetuæ || atha kho\<*<6>*>/ te bhikkhÆ uÂÂhÃyÃsanà yenÃyasmà SÃriputto tenupasaÇ- kamiæsu || upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avocuæ || || Yamakassa nÃma Ãvuso SÃriputta bhikkhuno evarÆpam pÃpakaæ diÂÂhigatam uppannaæ || || TathÃhaæ Bhagavatà dhammaæ desitam ÃjÃnÃmi || yathà khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maranÃti || || SÃdhÃyasmà SÃriputto yena Yamako bhikkhu tenupasaÇkamatu anukampam upÃdÃyÃti || || 10 AdhivÃsesi kho Ãyasmà SÃriputto tuïhÅbhÃvena || || 11 Atha kho Ãyasmà SÃriputto sÃyaïhasamayaæ paÂisal- lÃïà vuÂÂhito yenÃyasmà Yamako tenupasaÇkami || upasaÇ- kamitvà Ãyasmatà Yamakena saddhiæ sammodi || la || || 12 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà SÃriputto Ãyas- mantaæ Yamakam etad avoca || || Saccaæ kira te Ãvuso Yamaka evarÆpam pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ || || TathÃham Bhagavatà dhammaæ desitam ÃjÃnÃmi || yathà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B Evaæ byà kho ahaæ- 2 B abbhÃcikkhanahi- -abbhÃcikkhanaæ 3 S1-3 parÃmassa (S.p.46 n.1) 4 S1-3 tathÃhantaæ 5 S1-3 yatho 6 Missing in S1-3 >/ #<[page 111]># %% khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maranà ti || || 13 Evaæ khvÃham\<*<1>*>/ Ãvuso Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi || yathà khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchij- jati vinassati na hoti param maraïà ti || || 14 Tam kim ma¤¤asi Ãvuso Yamaka\<*<2>*>/ rupaæ niccam và aniccaæ và || Aniccam Ãvuso\<*<3>*>/ || || 15-18 Vedanà || pe || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam Ãvuso\<*<3>*>/ || || 19 TasmÃtiha || pa || 20 Evam passaæ || la || nÃparam itthattÃyà ti pajÃnÃti || || 21 Taæ kiæ ma¤¤asi Ãvuso Yamaka rÆpaæ tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetam avuso || || 22-26 Vedanaæ || pe ||\<*<4>*>/ sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïaæ tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetam avuso || || 27 Taæ kiæ ma¤¤asi Ãvuso Yamaka rÆpasmiæ tathÃ- gato ti samanupassasÅti || || No hetam Ãvuso || || A¤¤atra rÆpà tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetam Ãvuso || || 28 VedanÃya || a¤¤atra vedanÃya || || 29 Sa¤¤Ãya || a¤¤atra sa¤¤Ãya || || 30 SaÇkhÃresu\<*<5>*>/ a¤¤atra saÇkhÃrehi || || 31 Vi¤¤Ãïasmim tathÃgatoti samanupassasÅti || || No hetaæ Ãvuso || || A¤¤atra vi¤¤Ãïà tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetaæ Ãvuso || || 32 Taæ kim ma¤¤asi Ãvuso Yamaka || Rupà vedanà sa¤¤Ã saÇkhÃrÃ\<*<6>*>/ vi¤¤Ãïaæ tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetaæ Ãvuso || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 eva¤cakhoham 2 S1 inserts eva; S3 evaæ 3 Complete in S1-3 4 Complete in B 5 S1-3 saÇkhÃre 6 B rupaæ vedanaæ sä¤aæ saÇkhÃre >/ #<[page 112]># %<112 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 85. 33>% 33 Taæ kiæ ma¤¤asi Ãvuso Yamaka ayaæ so arÆpÅ avedano asa¤¤Å asaÇkhÃro avi¤¤Ãïo tathÃgato ti samanu- passasÅti\<*<1>*>/ || || No hetaæ Ãvuso || || 34 Ettha ca te\<*<2>*>/ Ãvuso Yamaka diÂÂheva dhamme saccato thetato\<*<3>*>/ tathÃgato anupalabbhiyamÃno || kallaæ nu te taæ veyyÃkaraïam TathÃhaæ Bhagavatà dhammaæ desitam ÃjÃnÃmi || yÃthà khÅïÃsavo bhikkhu kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maranà ti || || 35 Ahu kho\<*<4>*>/ me tam Ãvuso SÃriputta pubbe aviddasuno pÃpakaæ diÂÂhigatam idaæ ca panÃyasmato\<*<5>*>/ SÃriputtassa dhammadesanaæ sutvà taæ ceva pÃpakaæ diÂÂhigatam pahÅnaæ dhammo ca me abhisameto ti\<*<6>*>/ || || 36 Sace tam Ãvuso Yamaka evam puccheyyuæ || || Yo so Ãvuso Yamaka bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo so kÃyassa bhedà param maraïà kiæ hotÅti || evam puÂÂho tvam Ãvuso Yamaka kinti vyÃkareyyÃsÅti || || 37 Sace maæ Ãvuso evam puccheyyuæ || Yo so- -kiæ hotÅti\<*<7>*>/ evam puÂÂho ham\<*<8>*>/ Ãvuso evaæ vyÃkareyyaæ || || RÆpaæ kho Ãvuso aniccaæ || yad aniccaæ taæ dukkham || yaæ dukkhaæ taæ niruddhaæ tam atthagataæ || || Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇ- khÃrà || Vi¤¤Ãïam aniccaæ || yad aniccaæ taæ dukkhaæ || yaæ dukkhaæ taæ niruddhaæ tad atthagatan ti || || Evam puÂÂho aham Ãvuso evaæ vyÃkareyyanti || || 38 SÃdhu sÃdhu Ãvuso Yamaka || tena hÃvuso Yamaka upaman te karissÃmi etasseva atthassa bhiyyosomattÃya ¤ÃïÃya\<*<9>*>/ || || 39 SeyyathÃpi Ãvuso Yamaka gahapati và gahapatiputto và a¬¬ho\<*<10>*>/ mahaddhano mahÃbhogo so ca Ãrakkhasam- panno || tassa kocid eva puriso uppajjeyya anatthakÃmo ahitakÃmo ayogakkhemakÃmo jÅvità voropetukÃmo || tassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit samanupassasÅ ti 2 S3 etthavato 3 S1 tathato; S3 tatthato 4 S1-3 omit param maraïÃti ahu kho 5 S1-3 paname Ãyas- 6 S1-3 omit me B abhisamito ti 7 Complete in B; the whole from evam puÂÂho- is missing in S1-3 faulty, I think, not by abbreviation 8 B aham always 9 B -matta¤¤ÃïÃya 10 B addho >/ #<[page 113]># %% evam assa Ayaæ kho gahapati và gahapatiputto và a¬¬ho mahaddhano mahÃbhogo so ca Ãrakkhasampanno nÃyaæ sukaro\<*<1>*>/ pasayha jÅvità voropetuæ || yaæ nÆnÃhaæ anupa- khajja jÅvità voropeyyan ti || || So taæ gahapatiæ và gaha- patiputtaæ và upasaÇkamitvà evaæ vadeyya UpaÂÂhahey- yantaæ bhanteti || tam enaæ so\<*<2>*>/ gahapati và gahapÃtiputto và upaÂÂhÃpeyya ||\<*<3>*>/ so upaÂÂhaheyya pubbuÂÂhayÅ\<*<4>*>/ pacchÃ- nipÃtÅ kiækÃrapatissÃvÅ manÃpacÃrÅ pÅyavÃdÅ || || Tassa so gahapati và gahapatiputto và mittato\<*<5>*>/ pi naæ daheyya suhajjato pi naæ daheyya tasmi¤ca vissÃsaæ Ãpajjeyya || yadà kho Ãvuso tassa purisassa evam assa Saævissattho\<*<6>*>/ kho myÃyaæ gahapati và gahapatiputto và ti || atha naæ rahogataæ viditvà tiïhena satthena jÅvità voropeyya || || 40 Taæ kiæ ma¤¤asi Ãvuso Yamaka || Yadà pi\<*<7>*>/ so puriso amuæ gahapatiæ và gahapatiputtaæ và upasaÇkamitvà evam Ãha UpaÂÂhaheyyaæ tam bhante ti || tadà pi so vadhako va\<*<8>*>/ || vadhaka¤ ca pana santaæ na a¤¤Ãsi Vadhako me ti || || 41 Yadà pi so upaÂÂhÃti pubbuÂÂhÃyi pacchÃnipÃti kiæ- kÃrapaÂissÃvÅ manÃpacÃrÅ pÅyavÃdÅ\<*<9>*>/ tadà pi so vadhako va || vadhaka¤ca pana santam na a¤¤Ãsi Vadhako me ti\<*<10>*>/ || || 42 Yadà pi naæ rahogataæ viditvà tiïhena satthena jÅvità voropeti tadà pi so vadhako va || vadhaka¤ca pana santaæ na a¤¤Ãsi Vadhako me ti || || Evam Ãvuso ti || || 43 Evam eva kho Ãvuso assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnam adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sap- purisadhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpa- vantaæ và attÃnaæ attani và rÆpaæ rÆpasmiæ và attÃ- naæ || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nabyÃsukaro 2 S1-3 tameso 3 S1-3 upaÂÂhaheyya 4 S1 pubbaÂÂhÃyÅ here only 5 S1-3 cittato 6 B visÃsaæ- -vissaÂÂho 7 B hi 8 S3 ca here and further on 9 S1-3 add ti 10 This paragraph is repeated in B >/ #<[page 114]># %<114 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 85. 44>% attato samanupassati vi¤¤Ãïavantam và attÃnaæ attani và vi¤¤Ãïam vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnam || || 44 So aniccaæ rÆpam Aniccaæ rÆpan ti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || || aniccaæ vedanaæ Aniccà vedanÃti yathÃbhÆ- taæ na pajÃnÃti || || aniccaæ sa¤¤aæ || || anicce saÇkhÃre Aniccà saÇkhÃrÃti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || || aniccaæ vi¤¤Ãnaæ Aniccaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 45 Dukkham rÆpaæ Dukkham rÆpanti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || || dukkhaæ vedanaæ || || dukkhaæ sa¤¤aæ || || duk- khe saÇkhÃre || || dukkhaæ vi¤¤Ãïaæ Dukkhaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 46 Anattaæ rÆpam Anattaæ\<*<1>*>/ rupan ti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || || anattaæ vedanaæ || || anattaæ sa¤¤aæ || || anatte saÇkhÃre || || anattaæ vi¤¤Ãïaæ Anattaæ vi¤¤Ãïanti yathÃ- bhÆtaæ na pajÃnÃti || || 47 SaÇkhataæ rÆpaæ SaÇkhataæ rÆpan ti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || saÇkhataæ vedanaæ || || saÇkhataæ sa¤¤aæ || || saÇkhate saÇkhÃre || || saÇkhataæ vi¤¤Ãïaæ SaÇkhataæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 48 Vadhakaæ rupaæ Vadhakaæ rÆpan ti yathÃbhÆtam na pajÃnÃti || || vadhakaæ vedanaæ || || vadhakaæ sa¤¤aæ || vadhake saÇkhÃre Vadhakà saÇkhÃrÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || vadhakaæ vi¤¤Ãïaæ VÃdhakaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 49 So rÆpaæ upeti upÃdiyati adhiÂÂhÃti Attà me ti || || vedanaæ || || sa¤¤aæ || || saÇkhÃre || || vi¤¤Ãïaæ upeti upÃdi- yati adhiÂÂhÃti Attà me ti || || Tassime pa¤cupÃdÃnak- khandhà upetÃ\<*<2>*>/ upÃdiïïà dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃya {saævattanti} || || 50 Sutavà ca kho Ãvuso ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ || la || sappurisadhamme suvinÅto na rÆpam attato samanu- passati || na rÆpavantam attÃnam || na attani rÆpam || na rÆpasmiæ attÃnaæ || || Na vedanaæ || || Na sa¤¤aæ || || Na saÇkhÃre || || Na vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati || || na vi¤¤Ãïavantaæ attÃnaæ || na attani và vi¤¤Ãïaæ || na vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B anattà 2 B upentà further on anupentà >/ #<[page 115]># %% 51 So aniccaæ rÆpaæ Aniccaæ rÆpan ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || Aniccaæ vedanaæ || || Aniccaæ sa¤¤aæ || || Anicce saÇkhÃre || || Aniccam vi¤¤Ãïam Aniccaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || 52 Dukkhaæ rÆpaæ Dukkhaæ rÆpan ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || Dukkhaæ vedanaæ || || Dukkhaæ sa¤¤aæ || || Dukkhe saÇkhÃre || || Dukkham vi¤¤Ãïaæ Dukkhaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 53 Anattaæ rÆpam Anattaæ rÆpan ti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || Anattam vedanaæ || || Anattaæ sa¤¤aæ || || Anatte saÇkhÃre || || Anattaæ vi¤¤Ãïam Anattà vi¤¤Ãïanti ya- thÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || 54 SaÇkhataæ rÆpaæ SaÇkhataæ rÆpan ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || SaÇkhataæ vedanaæ || || SaÇkhataæ sa¤¤aæ || || SaÇkhate saÇkhÃre || || SaÇkhataæ vi¤¤Ãïam SaÇkhataæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti\<*<1>*>/ || || 55 Vadhakaæ rÆpaæ Vadhakaæ rupan ti yathÃbhutaæ pajÃnÃti || || Vadhakaæ vedanaæ || || Vadhakaæ sa¤¤aæ || || Vadhake saÇkhÃre || || Vadhakaæ vi¤¤Ãïaæ Vadhakaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || 56 So rÆpaæ na upeti na upÃdiyati nÃdhiÂÂhÃti\<*<2>*>/ Attà me ti || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ã- ïaæ na upeti na upÃdiyati nÃdhiÂÂhÃti Attà me ti || || Tassime upÃdÃnakkhandhà anupetà anupadiïïà dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya saævattantÅti || || 57 Evaæ hi te Ãvuso SÃriputta honti ||\<*<3>*>/ yesaæ Ãyas- mantÃnam tÃdisà sabrahmacÃrino\<*<4>*>/ anukampakà atthakÃmà ovÃdakà anusÃsakà || ida¤ ce pana me Ãyasmato SÃriputtassa dhammadesanaæ sutvà anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimut- tanti || || 58 Idam avoca Ãyasmà SÃriputto || attamano Ãyasmà Yamako Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitam abhinandÅti\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit 53,54 without any sign of abbreviation; but their corresponding 46,47 were in S1-3 as well as in B 2 S1-3 na adhi- 3 B evam etaæ Ãvuso- -hoti 4 S1-3 yesaæÃyasmantà (S1-taæ) disÃyabrahmacÃriyo. 5 This ending paragraph is not to be found in B >/ #<[page 116]># %<116 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 86. 1>% ## 1 Evaæ me sutaæ ||\<*<1>*>/ ekaæ samayaæ Bhagavà VesÃliyaæ viharati MahÃvane KuÂÃgÃrasÃlÃyaæ || || 2 Tena kho pana samayena Ãyasmà AnurÃdho Bhagavato avidÆre ara¤¤akuÂikÃyaæ viharati || || 3 Atha kho sambahulà a¤¤atitthiyà paribbÃjakà yenÃ- yasmà AnurÃdho tenupasaÇkamiæsu ||\<*<2>*>/ upasaÇkamitvà Ãyasmatà AnurÃdhena saddhiæ sammodiæsu || sammodanÅ- yaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdi- æsu || || 4 Ekam antaæ nÅsinnà kho te a¤¤atitthiyà paribbÃjakà Ãyasmantam AnurÃdham etad avocuæ || || Yo so Ãvuso AnurÃdha tathÃgato uttamapuriso paramapuriso parama- pattipatto taæ tÃthÃgato\<*<3>*>/ imesu catÆsu\<*<4>*>/ ÂhÃnesu pa¤¤Ã- payamÃno pa¤¤Ãpeti || || Hoti tathÃgato param maraïà ti và na hoti tathÃgato param maraïà ti và hoti ca na ca hoti tathÃgato param maraïa ti và neva hoti na na hoti tathÃ- gato param maraïà ti và || || 5 Evaæ vutte\<*<5>*>/ AnurÃdho te a¤¤atitthiye paribbÃjake etad avoca || || Yo so Ãvuso tathÃgato uttamapuriso para- mapuriso paramapattipatto taæ tathÃgato a¤¤atra imehi\<*<6>*>/ catÆhi ÂhÃnehi pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeti || || Hoti tathÃ- gato param maraïà ti và na hoti tathÃgato param maraïà ti và hoti ca na ca hoti tathÃgato param maraïà ti và neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 6 Evaæ vutte te a¤¤atitthiyà paribbÃjakà Ãyasmantam AnurÃdham etad avocuæ || || So\<*<7>*>/ cÃyam bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito || thero và pana bÃlo avyatto ti || || 7 Atha kho\<*<8>*>/ a¤¤atitthiyà paribbÃjakà Ãyasmantam AnurÃ- dham navavÃdena ca bÃlavÃdena ca apasÃdetvà uÂÂhÃyÃ- sanà pakkÃmiæsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 S1-3 -upasaÇkami 3 S1 insert na 4 S1-3 insert pi 5 S3 vutto; the whole phrase missing in B 6 S1-3 a¤¤atrimehi 7 S1-3 Yo here and further on 8 S3 inserts tesaæ >/ #<[page 117]># %% 8 Atha kho Ãyasmato AnurÃdhassa acirapakkantesu tesu a¤¤atitthiyesu paribbÃjakesu etad ahosi || || Sa ce kho maæ te a¤¤atitthiyà paribbÃjakà uttariæ pa¤ham pucchey- yuæ ||\<*<1>*>/ kathaæ vyÃkaramÃno nu\<*<2>*>/ khvÃhaæ tesam a¤¤a- titthiyÃnam paribbÃjakÃnaæ vuttavÃdÅ ceva Bhagavato assaæ na ca Bhagavantam abhÆtena abbhÃcikkheyyaæ dhammassa cÃnudhammaæ vyÃkareyyaæ na ca koci sahadhammiko vÃdÃnupÃto\<*<3>*>/ gÃrayhaæ ÂhÃnam Ãgacchey- yÃti || || 9 Atha kho Ãyasmà AnurÃdho yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà || la || || 10 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà AnurÃdho Bhaga- vantam etad avoca || || IdhÃhaæ bhante Bhagavato avidÆre ara¤¤akuÂikÃyaæ viharÃmi || || Atha kho bhante sambahulà a¤¤atitthiyà paribbÃjakà yenÃhaæ tenupasaÇkamiæsu || la || mam etad avocuæ || || Yo so Ãvuso AnurÃdha tathÃgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taæ tathÃ- gato imesu catÆsu ÂhÃnesu pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeti Hoti tathÃgato param maraïà ti và || pe || neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïÃti và ti || || 11 Evam vuttÃham bhante te\<*<4>*>/ a¤¤atitthiye paribbÃ- jake etad avoca || ||\<*<5>*>/ Yo so Ãvuso tathÃgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taæ\<*<6>*>/ tathÃgato a¤¤atra imehi catÆhi ÂhÃnehi pa¤¤ÃyamÃno pa¤¤Ãpeti Hoti tathÃ- gato param maraïà ti và || pe || neva hoti na na hoti tathÃ- gato param maraïà ti và ti || || 12 Evaæ vutte bhante te a¤¤atitthiyà paribbajakà mam etad avocuæ || || So cÃyam bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito thero và pana bÃlo avyatto ti || || 13 Atha kho mam bhante te a¤¤atitthiyà paribbÃjakà navavÃdena ca bÃlavÃdena ca apasÃdetvà uÂÂhÃyÃsanà pak- kamiæsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B uttaripuccheyyuæ here and further on 2 B na here and further on 3 vÃdÃnuvÃdo here and further on 4 Missing in S1-3 5 So B; S1-3 avocuæ 6 Missing in S1-3 >/ #<[page 118]># %<118 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 86. 14>% 14 Tassa mayham bhante acirapakkantesu tesu a¤¤a- titthiyesu paribbÃjakesu etad ahosi || || Sa ce kho maæ te a¤¤atitthiyà paribbajakà uttariæ pa¤ham puccheyyuæ || kathaæ vyÃkaramÃno nu khvÃhaæ tesam a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnam vuttavÃdÅ ceva Bhagavato assaæ na ca Bhagavantam abbhÃcikkheyyaæ dhammassa cÃnudham- maæ vyÃkareyyaæ na ca koci sahadhammiko vÃdÃnupÃto gÃrayhaæ ÂhÃnam ÃgaccheyyÃti || || 15 Taæ kiæ ma¤¤asi AnurÃdha || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || la || || 16 Tasmà ti ha || pa || 17 Evam passam || la || nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti || || 18 Taæ kiæ ma¤¤asi AnurÃdha || RÆpaæ tathÃgato ti samanupassasÅtÅ || || No hetam bhante || || Vedanaæ || pe || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || Vi¤¤Ãïaæ tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetam bhante || || 19 Taæ kiæ ma¤¤asi AnurÃdha || RÆpasmiæ tathÃgatoti samanupassasÅti || || No hetam bhante || || A¤¤atra rÆpà tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetam bhante || || VedanÃya || pe || a¤¤atra vedanÃya || Sa¤¤Ãya || pe || a¤¤atra sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || a¤¤atra saÇkhÃrehi || || Vi¤¤Ãïas- miæ tathÃgato ti samanupassasÅti || || No hetam bhante || || A¤¤atra vi¤¤Ãïà tathagato ti samanupassasÅti || || No hetam bhante || || 20 Taæ kiæ ma¤¤asi AnurÃdha || ayaæ so arÆpÅ avedano asa¤¤Å asaÇkhÃro avi¤¤Ãïo tathÃgato ti samanupassasÅ- ti || || No hetam bhante || || 21 Ettha ca te AnurÃdha diÂÂhevadhamme saccato thetato tathÃgato anupalabbhiyamÃno || kallaæ nu te taæ veyyÃkaraïaæ Yo so Ãvuso tathÃgato uttamapuriso para- mapuriso paramapattipatto taæ tathÃgato a¤¤atra imehi \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 119]># %% catÆhi ÂhÃnehi pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeti\<*<1>*>/ Hoti tathÃgato param maraïà ti và || na hoti || hoti ca na ca hoti || neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti\<*<2>*>/ || || No hetam bhante || || 22 SÃdhu sÃdhu AnurÃdha pubbe cÃham AnurÃdha etarahi ca dukkha¤ceva\<*<3>*>/ pa¤¤Ãpemi dukkhassa ca niro- dhanti || || ## 1 Evam me sutaæ || ekaæ samayam Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe || || 2 Tena kho pana samayena Ãyasmà Vakkali kumbha- kÃranivesane viharati ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno || || 3 Atha kho Ãyasmà Vakkali upaÂÂhÃke Ãmantesi || || Etha\<*<4>*>/ tumhe Ãvuso yena Bhagavà tenupasaÇkamatha || upasaÇkamitvà mama vacanena Bhagavato pÃde sirasà vandatha || || Vakkhali bhante bhikkhu ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno || so\<*<5>*>/ Bhagavato pÃde sirasà vandatÅti || || Evaæ ca vadetha SÃdhu kira bhante Bhagavà yena Vakkali bhikkhu tenupasaÇkamatu anukampam upÃdÃyÃti || || 4 Evam Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato Vakkalissa paÂissutvà yena Bhagavà tenupasaÇkamiæsu || || UpasaÇka- mitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdiæ- su || || 5 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantam etad avocuæ || || Vakkali bhante bhikkhu ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno || so Bhagavato pÃde sirasà vandati || eva¤ ca pana\<*<6>*>/ vadeti SÃdhu kira bhante Bhagavà yena Vakkali bhikkhu tenupasaÇkamatu anukampam upÃdÃyÃti || || AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅbhÃvena || || 6 Atha kho Bhagavà nivÃsetvà pattacÅvaram ÃdÃya yenÃyasmà Vakkali tenupasaÇkami || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pa¤¤Ãpeyya 2 More complete in S1-3 3 B dukkhasacca¤ca 4 S1-3 atha 5 S1-3 omit so 6 S1-3 omit pana >/ #<[page 120]># %<120 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 87. 7>% 7 Addasà kho Ãyasmà Vakkali Bhagavantaæ dÆrato Ãgacchantaæ || disvÃna ma¤cake samadhosi\<*<1>*>/ || || 8 Atha kho Bhagavà Ãyasmantaæ Vakkalim etad avoca || || Alaæ Vakkali mà tvaæ ma¤cake samadhosi || santimÃni ÃsanÃni pa¤¤attÃni tatthÃhaæ nisÅdissamÅti || || NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane || || 9 Nisajja kho Bhagavà Ãyasmantaæ Vakkalim etad avoca || || Kacci te Vakkali khamanÅyaæ kacci yÃpanÅyaæ kacci dukkhà vedanà paÂikkamanti no abhikkamanti || paÂikkamosÃnaæ pa¤¤Ãyati no abhikkamo ti || || Na me bhante khamanÅyaæ na yÃpanÅyaæ || bÃÊhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no paÂikkamanti abhikkamo- sÃnam pa¤¤Ãyati no paÂikkamo ti || || 10 Kacci te Vakkali na ki¤ci kukkuccaæ na koci vippaÂi- sÃroti || || Taggha me bhante anappakaæ kukkuccaæ anappako ca vippaÂisÃro ti || 11 Kacci pana taæ\<*<2>*>/ Vakkali attà sÅlato na upavadatÅ- ti || || Na kho mam bhante attà sÅlato\<*<3>*>/ upavadatÅti || || 12 No ce\<*<4>*>/ kira tam Vakkali attà sÅlato upavadati || atha ki¤ci\<*<5>*>/ te kukkuccaæ ko ca vippaÂisÃro ti || || CirapaÂikÃham bhante Bhagavantaæ dassanÃya upasaÇ- kamitukÃmo natthi ca me kÃyasmiæ tÃvatikà balamattà || yÃyÃhaæ\<*<6>*>/ Bhagavantaæ dassanÃya upasaÇkameyyan ti || || 13 Alaæ Vakkali kiæ te iminà pÆtikÃyena diÂÂhena || || Yo kho\<*<7>*>/ Vakkali dhammam passati so mam passati || yo maæ passati so dhammam passati || || Dhammaæ hi Vakkali passanto maæ passati maæ passanto dhammam passati || || 14 Taæ kiæ ma¤¤Ãsi Vakkali || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B; S1 sama¤copi, S3 samavopi (S. p.125, n.2) 2 S1-3 tvaæ 3 S3 inserts na here and further on 4 B ca 5 S1-3 kasmi¤ca, and S3 omits ko ca 6 B yÃvatÃhaæ 7 Omitted by S1-3 >/ #<[page 121]># %% Aniccaæ bhante\<*<1>*>/ || || Vedanà || pe || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ va aniccaæ và ti || || Aniccaæ bhante\<*<2>*>/ || || 15-16 Tasmà ti || || Evam passaæ || pe || nÃparam ittha- ttÃyÃti pajÃnÃtÅti || || 17 Atha kho Bhagavà Ãyasmantaæ Vakkaliæ iminà ovÃdena ovaditvà uÂÂhÃyÃsanà yena GijjhakÆÂo pabbato tena pakkÃmi\<*<3>*>/ || || 18 Atha kho Ãyasmà Vakkali acirapakkantassa Bhaga- vato upaÂÂhÃke Ãmantesi || || Etha maæ Ãvuso ma¤cakam Ãropetvà yena IsigilipassakÃlasilÃ\<*<4>*>/ tenupasaÇkamatha || kathaæ hi nÃma mÃdiso antaraghare kÃlam kattabbaæ ma¤¤eyyà ti || || 19 Evam Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato Vakkalissa paÂissutvà Ãyasmantaæ Vakkalim ma¤cakam Ãropetvà yena IsigilipassakÃlasilà tenupasaÇkamiæsu || || 20 Atha kho Bhagavà taæ ca rattiæ taæ ca divasÃvase- saæ\<*<5>*>/ GijjhakÆÂe pabbate vihÃsi || || 21 Atha kho dve devatÃyo abhikkantÃya rattiyà abhik- kantavaïïà kevalakappaæ GijjhakÆÂaæ obhÃsetvà yena Bhagavà tenupasaÇkamiæsu || la || ekam antaæ aÂÂhaæsu || || 22 Ekam antaæ Âhità kho ekà devatà Bhagavantam etad avoca || || Vakkali bhante bhikkhu vimokkhÃya cete- tÅti || || 23 Aparà devatà Bhagavantam etad avoca || || So hi nÆna\<*<6>*>/ bhante suvimutto vimuccissatÅti || || 24 Idam avocuæ tà devatÃyo || || Idaæ vatvà Bhaga- vantam abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà tatthevantara- dhÃyiæsu || || 25 Atha kho Bhagavà tassà rattiyà accayena bhikkhÆ Ãmantesi || || Etha tumhe bhikkhave yena Vakkali bhikkhu tenupasaÇkamatha || upasaÇkamitvà Vakkalim bhikkhum evaæ vadetha || || SuïÃvuso\<*<7>*>/ Vakkali Bhagavato vacanaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 Less abridged in B 3 B tenupasaÇkami 4 B isigilipassaæ always S1-3 isigilissa 5 B divÃvasesaæ 6 S1-3 insert so always 7 B inserts tvaæ >/ #<[page 122]># %<122 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 87. 26>% dvinnaæ ca devatÃnaæ || imam Ãvuso rattiæ dve devatÃyo abhikkantÃya rattiyà abhikkantavaïïà kevalakappam GijjhakÆÂam obhÃsetvà yena Bhagavà {tenupasaÇkamiæsu} || {upasaÇkamitvÃ} Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ aÂÂhaæsu || || Ekam antaæ Âhità kho Ãvuso ekà devatà Bhagavantam etad avoca || || Vakkali bhante bhikkhu vimokkhÃya cetetÅti || || Aparà devatà Bhagavantaæ etad avoca || || So hi nÆna bhante vimutto vimuccissatÅti || || Bhagavà ca taæ Ãvuso Vakkali evam Ãha || || Mà bhÃyi Vakkali mà bhÃyi Vakkali apÃpakaæ te maraïam bhavissati apÃpikà kÃlakiriyÃti || || 26 Evam bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paÂissutvà yenÃyasmà Vakkali tenupasaÇkamiæsu || upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ Vakkalim etad avocuæ || || SuïÃvuso Vakkali Bhagavato vacanaæ dvinna¤ ca devatÃnan ti || || 27 Atha kho Ãyasmà Vakkali upaÂÂhÃke Ãmantesi || || Etha maæ Ãvuso ma¤cakà oropetha kathaæ hi nÃma mÃdiso ucce Ãsane nisÅditvà tassa Bhagavato sÃsanam sotabbam ma¤¤eyà ti || || 28 Evam Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato Vakkalissa paÂissutvà Ãyasmantaæ Vakkalim ma¤cakà oropesuæ\<*<1>*>/ || || 29 Imaæ Ãvuso rattim dve devatÃyo abhikkantÃya rattiyà || la || ekam antaæ aÂÂhaæsu || || Ekam antaæ Âhità kho Ãvuso ekà devatà Bhagavantam etad avoca || || Vakkali bhante bhikkhu vimokkhÃya cetetÅti || || Aparà devatà Bhagavantam etad avoca || || So hi nÆna bhante suvimutto vimuccissatÅti || || Bhagavà ca tam Ãvuso Vakkali\<*<2>*>/ evam Ãha || || Mà bhÃyi Vakkali mà bhÃyi apÃpakan te maraïam bhavissati\<*<3>*>/ apÃpikà kÃlakiriyà ti || || 30 Tena hÃvuso mama vacanena Bhagavato pÃde sirasà vandatha || || Vakkali bhante bhikkhu ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno so Bhagavato pÃde sÅrasà vandati eva¤ca vadeti\<*<4>*>/ || || RÆpam aniccaæ tÃham bhante na kaÇkhÃmi || yad aniccaæ taæ dukkhanti na vicikicchÃmi || yad aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ natthi me tattha chando và rÃgo và pemaæ và ti na vicikicchÃmi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B voro- 2 B Vakkaliæ 3 S1-3 bhavissatÅti 4 B vadetha >/ #<[page 123]># %% Vedanà aniccà tÃham bhante na kaÇkhÃmi || pe\<*<1>*>/ || || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrÃ\<*<1>*>/ || || Vi¤¤Ãïam aniccaæ tÃham bhante na kaÇkhÃmi || yad aniccaæ taæ dukkhanti na vicikicchÃmi || yad aniccaæ taæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ natthi me tattha chando và rÃgo và pemaæ và ti na vicikicchÃmÅti || || 31 Evam Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato Vakkalissa paÂissutvà pakkamiæsu || || 32 Atha kho Ãyasmà Vakkali acirapakkantesu tesu bhikkhÆsu sattham Ãharesi\<*<2>*>/ || || 33 Atha kho te bhikkhÆ yena Bhagavà tenupasaÇ- kamiæsu || upasaÇkamitvà ekam antaæ nisÅdiæsu\<*<3>*>/ || || Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantam etad avocuæ || || Vakkali bhante bhikkhu\<*<4>*>/ ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno so Bhagavato pÃde sirasà vandati evaæ ca vadeti || || RÆpam aniccaæ tÃham bhante na kaÇkhÃmi\<*<5>*>/ || yad aniccaæ taæ dukkhanti na vicikicchÃmi || yad aniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ natthi me tattha chando và rÃgo và pemaæ và ti na vicikicchÃmÅ || || Vedanà || Sa¤¤Ã || || {SaÇkhÃrÃ} || || Vi¤¤Ãïam aniccaæ tÃham bhante na kaÇkhÃmi || yad aniccam taæ dukkhanti na vicikicchÃmi || yad aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ natthi me\<*<6>*>/ tattha chando và rÃgo và pemaæ và ti na vicikicchÃmÅti || || 34 Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi || || ùyÃma bhikkhave yena IsigilipassakÃlasilÃ\<*<7>*>/ tenupasaÇkamissÃmi\<*<8>*>/ || yattha VakkalinÃ\<*<9>*>/ kulaputtena sattham Ãharitan ti || || Evam bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccasso- suæ || || 35 Atha kho Bhagavà sambahulehi bhikkhÆhi saddhiæ yena IsigilipassakÃlasilà {tenupasaÇkami} || || 36 Addasà kho Bhagavà Ãyasmantaæ Vakkaliæ dÆrato va ma¤cake vivattakkhandhaæsemÃnaæ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B 2 S1-3 ÃhÃresi 3 Complete in S1-3 4 Missing in B 5 B kamÃmi; this part is abridged in S1-3 6 S1-3 te and S3 repeats natthite 7 S1-3 -passa- and in 35 -passaæ- as B 8 B -issÃma 9 B adds ma >/ #<[page 124]># %<124 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 87. 37>% 37 Tena kho pana samayena dhumÃyitattaæ timirÃyi- tattaæ gacchateva purimaæ disaæ || gacchati pacchimaæ disaæ gacchati uttaraæ disaæ gacchati dakkhiïaæ disaæ gacchati uddham\<*<1>*>/ gacchati adho\<*<1>*>/ gacchati anudisaæ\<*<2>*>/ || || 38 Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi || || Passatha no tumhe bhikkhave etam\<*<3>*>/ dhumÃyitattam timirÃyitattaæ gacchateva purimaæ disaæ || la || gacchati anudisanti || || Evam bhante || || 39 Eso kho bhikkhave MÃro pÃpimà Vakkalissa kulapu- tassa vi¤¤Ãïam samannesati\<*<4>*>/ Kattha Vakkalissa kulaput- tassa vi¤¤Ãïam patiÂÂhitan ti || || 40 ApatiÂÂhitena ca bhikkhave vi¤¤Ãïena Vakkali kula- putto parinibbuto ti || || ## 1 Ekaæ samayam Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe || || 2 Tena kho pana samayena Ãyasmà Assaji KassapakÃ- rÃme\<*<5>*>/ viharati ÃbhÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno || || 3 Atha kho Ãyasmà Assaji upaÂÂhÃke Ãmantesi || || Etha tumhe Ãvuso yena Bhagavà tenupasaÇkamatha || upasaÇ- kamitvà mama vacanena Bhagavato pÃde sirasà vandatha || Assaji bhante bhikkhu ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno || so Bhagavato pÃde sirasà vandati ||\<*<6>*>/ eva¤ca vadetha SÃdhu kira bhante Bhagavà yena Assaji bhikkhu tenupasaÇkamatu anukampam upÃdÃyÃti || || 4 Evam Ãvuso ti te bhikkhÆ Ãyasmato Assajissa paÂis- sutvà yena BhagavÃ\<*<7>*>/ tenupasaÇkamiæsu || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdiæsu || || 5 Ekam antaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantam etad avocuæ || || Assaji bhante bhikkhu ÃbÃdhiko || pa || SÃdhu kira bhante Bhagavà yena Assaji bhikkhu tenu- pasaÇkamatu anukampam upÃdÃyÃti || || AdhivÃsesi Bhagavà tunhÅbhÃvena || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B adds disaæ 2 S1-3 add gacchati 3 B evaæ 4 B samandesati 5 S3 kassapa ÃrÃme 6 S1 vandatÅti 7 Missing in S3 from etha tumhe Ãvuso (by mistake) >/ #<[page 125]># %% 6 Atha kho Bhagavà sÃyaïhasamayaæ patisallÃïà vuÂ- Âhito yenÃyasmà Assaji tenupasaÇkami || || 7 Addasà kho Ãyasmà Assaji Bhagavantaæ dÆrato Ãgac- chantaæ || disvÃna ma¤cake\<*<1>*>/ samadhosi\<*<2>*>/ || || 8 Atha kho Bhagavà Ãyasmato Assajissa etad avoca || || Alam Assaji mà tvaæ ma¤cake samadhosi || santimÃni ÃsanÃni pa¤¤attÃni tatthÃham nisÅdissÃmÅti || || 9 NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane || nisajja kho Bhagavà Ãyasmantam Assajim etad avoca || || Kacci te Assaji kha- maniyaæ kacci yÃpanÅyaæ || la || paÂikkamosÃnam pa¤¤Ãyati no abhikkamo ti || || 10 Na me bhante khamanÅyaæ || la || abhikkamosÃnaæ pa¤¤Ãyati no paÂikkamo ti || || 11 Kacci te Assaji na ki¤ci kukkuccaæ na koci vippaÂisÃro ti || || Taggha me bhante anappakaæ kukkuccam anappako vippaÂisÃrotÅ || || 12 Kacci pana taæ\<*<3>*>/ Assaji attà sÅlato na upavadatÅti\<*<4>*>/ || || Na kho mam bhante attà sÅlato upavadatÅti || || 13 No ce kira tam Assaji attà sÅlato upavadati atha ki¤ca te kukkuccaæ ko ca vippaÂisÃro ti || || Pubbe khvÃham\<*<5>*>/ bhante gela¤¤aæ\<*<6>*>/ passambhetvà passambhetvà kÃyasaÇkhÃre vippatisÃrÅ\<*<7>*>/ viharÃmi || so taæ\<*<8>*>/ samÃdhiæ na paÂilabhÃmi || tassa mayham bhante taæ samÃdhim appaÂilabhato evaæ hoti no no\<*<9>*>/ ca khvÃ- ham\<*<10>*>/ parihÃyÃmÅti || || 14 Ye te Assaji samaïabrÃhmaïà samÃdhisÃrakà samÃ- dhisÃma¤¤Ã tesan taæ samÃdhiæ\<*<11>*>/ appaÂilabhataæ evaæ hoti no cassu mayam parihÃyÃmà ti || || 15-18 Taæ kim ma¤¤asi Assaji rÆpaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || || Aniccam bhante || || pe || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ma¤cako here only 2 S1-3 have distinctly sama¤copi here and further on 3 B kicci-; S1-3 -te 4 S1-3 upavadantÅti 5 B svÃham 6 B gela¤¤e 7 Missing in B 8 B so haæ 9 S3 does not repeat no 10 B svÃham 11 S1-3 samÃdhi >/ #<[page 126]># %<126 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 88. 19>% 19 Vi¤¤Ãïaæ || pa || 20 TasmÃtiha || pa || 21 Evam passaæ || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃti || || 22 So sukhaæ ce vedanaæ vediyati sà aniccÃti pajÃnÃti || anajjhosità ti\<*<1>*>/ pajÃnÃti || anabhinanditÃti pajÃnÃti || || Duk- khaæ ce vedanaæ vediyati sà aniccÃti pajÃnÃti || || anajjho- sitÃti pajÃnÃti || anabhinandità ti pajÃnÃti || || Adukkham asukhaæ ce vedanaæ vediyati sà aniccà ti pajÃnÃti || la || anabhinanditÃti pajÃnÃti || || 23 So sukhaæ ce vedanaæ vediyati visa¤¤utto naæ vediyati || || Dukkhaæ ce vedanaæ vediyati visa¤¤utto naæ vediyati || || Adukkham asukhaæ ce vedanaæ vediyati visa¤¤utto naæ vediyati || || 24 So kÃyapariyantikaæ\<*<2>*>/ vedanaæ vediyamÃno kÃya- pariyantikaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃnÃti || || JÅvitapari- yantikaæ vedanaæ vediyamÃno jÅvitapariyantikaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃnÃti || || KÃyassa bhedà uddhaæ jÅvitapari- yÃdÃnà idheva sabbavedayitÃni anabhinanditÃni sÅtibhavis- santÅti pajÃnÃti || || 25 SeyyathÃpi Assaji tela¤ca paÂicca vaÂÂiæ ce paÂicca telapadÅpo jhÃyeyya || tasseva telassa ca vaÂÂiyà ca pariyÃ- dÃnà anÃhÃro nibbÃyeyya || || Evam eva kho Assaji bhikkhu kÃyapariyantikaæ vedanaæ vediyamÃno kÃyapariyantikaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃnÃti || jÅvitapariyantikaæ vedanaæ vediyamÃno jÅvitapariyantikaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃ- nÃti || || KÃyassa bhedà uddhaæ jÅvitapariyÃdÃnà idheva sabbavedayitÃni anabhinanditÃni sÅtibhavissantÅti pajÃnÃ- tÅti || || ## 1 Ekaæ samayaæ sambahulà therà bhikkhÆ Kosam- biyaæ viharanti GhositÃrÃme || || 2 Tena kho pana samayena Ãyasmà Khemako BadarikÃ- rÃme viharati ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 anajjhÃsità always, S3 here only 2 B inserts ce 3 This word and the sequel is missing in S3, which substitutes evam Ãhaæsu kacci te avuso khammanÅyam kacci yÃpanÅyam kacci dukkhà vedanà gilÃno (mistake of copyist) >/ #<[page 127]># %% 3 Atha kho therà bhikkhÆ sÃyaïhasamayam paÂisallÃïà vuÂÂhità Ãyasmantaæ DÃsakam Ãmantesuæ || || Ehi tvam Ãvuso DÃsaka yena Khemako bhikkhu tenupasaÇkama || upasaÇkamitvà Khemakam bhikkhum evaæ vadehi || || The- rà taæ Ãvuso evam Ãhaæsu || || Kacci te Ãvuso khamanÅyam kacci yÃpanÅyaæ kacci dukkhà vedanà paÂikammanti no abhikkamanti || paÂikammosÃnam pa¤¤Ãyati no abhikka- moti || || 4 Evam Ãvuso ti kho Ãyasmà Dasako therÃnam bhik- khÆnaæ paÂissutvà yenÃyasmà Khemako tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ Khemakaæ etad avoca || || Therà taæ Ãvuso Khemaka evam Ãhaæsu || || Kacci te Ãvuso khamanÅyaæ || la || no abhikkamo ti || || 5 Na me Ãvuso khamanÅyaæ na yÃpanÅyaæ || || la || || abhikkamosÃnam pa¤¤Ãyati no paÂikkamo ti || || 6 Atha kho Ãyasmà DÃsako yena therà bhikkhÆ tenu- pasaÇkami || upasaÇkamitvà there bhikkhÆ etad avoca || || Khemako avuso bhikkhu evam Ãha || || Na me Ãvuso kha- manÅyam || la || abhikkamosÃnaæ pa¤¤Ãyati no paÂikkamo ti || || 7 Ehi tvaæ Ãvuso DÃsaka yena Khemako bhikkhu tenu- pasaÇkama ||\<*<1>*>/ upasaÇkamitvà Khemakam bhikkhum evaæ vadehi || || Therà taæ Ãvuso Khemaka evam ahaæsu || || Pa¤cime Ãvuso upÃdÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyya- thÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho vedanupÃdÃnakkhandho sa¤- ¤upÃdÃnakkhandho saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃïÆpÃ- dÃnakkhandho || imesu Ãyasmà Khemako pa¤casu upÃdÃ- nakkhandhesu ki¤ci attÃnaæ\<*<2>*>/ và attaniyaæ và samanu- passasÅti || || 8 Evam Ãvuso ti kho Ãyasmà DÃsako therÃnam bhikkhÆ- nam paÂissutvà yenÃyasmà Khemako tenupasaÇkami || upa- saÇkamitvà || la || Therà tam Ãvuso Khemaka evam Ãhaæ- su || || Pa¤cime Ãvuso upÃdÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyyatthÅdaæ || rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnak- khandho || || Imesu Ãyasmà Khemako pa¤casu upÃdÃnak- khandhesu ki¤ci attÃnam và attaniyaæ và samanupassatÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kamatu 2 B attaæ always >/ #<[page 128]># %<128 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 89. 9>% 9 Pa¤cime Ãvuso upÃdÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyyathÅdam rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃnupÃdÃnak- khandho || imesu khvÃham\<*<1>*>/ Ãvuso pa¤casu upÃdÃnakkhan- dhesu na ki¤ci attÃnaæ và attaniyaæ và samanupas- sÃmÅti || || 10 Atha kho Ãyasmà DÃsako yena therà bhikkhÆ tenu- pasaÇkami || upasaÇkamitvà there bhikkhÆ etad avoca || || Khemako Ãvuso bhikkhu evam Ãha || || Pa¤cime Ãvuso upÃ- dÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyyathÅdam rÆpupÃdÃ- nakkhandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || imesu khvÃ- ham Ãvuso pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu na ki¤ci attÃnaæ va attaniyaæ và samanupassÃmÅti || || 11 Ehi tvaæ Ãvuso DÃsaka yena Khemako bhikkhu tenupasaÇkama || {upasaÇkamitvÃ} Khemakam bhikkhum evaæ vadehi || || Therà taæ Ãvuso Khemaka evaæ Ãhaæsu || Pa¤cime Ãvuso upÃdÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyya- thÅdam rÆpupÃdÃnakkhandho pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhando || || No ce kirÃyasmà Khemako imesu pa¤casu upÃdÃnakkhan- dhesu ki¤ci attÃnaæ và attaniyaæ và samanupassati || tenÃyasmà Khemako arahaæ khÅïÃsavo ti || || 12 Evam Ãvuso ti kho Ãyasmà DÃsako therÃnaæ bhik- khÆnam paÂissutvà yenÃyasmà Khemako || pa || therà taæ Ãvuso Khemaka evam Ãhaæsu || || Pa¤cime Ãvuso upÃdÃ- nakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnak- khandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || || No ce kirÃ- yasmà Khemako imesu pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu ki¤ci attÃnam và attaniyaæ và samanupassati || tenahÃyasmà Khemako arahaæ khÅïÃsavo ti || || 13 Pa¤cime Ãvuso upÃdÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà || seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnak- khandho || Imesu khvÃham Ãvuso pa¤casu upÃdÃnakkhan- dhesu na ki¤ci attÃnaæ và attaniyaæ và samanupassÃmi\<*<2>*>/ || na camhi arahaæ khÅïÃsavo || || Api ca me Ãvuso pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu asmÅti adhigatam ayam aham\<*<3>*>/ asmÅti ca na\<*<4>*>/ samanupassÃmÅ ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 khohaæ; S3 ÃyasmÃhaæ 2 S1-3 -ssÃmÅti 3 S1 ayamÃham 4 B na ca >/ #<[page 129]># %% 14 Atha kho Ãyasmà DÃsako yena therà bhikkhÆ || pa || there bhikkhÆ etad avoca || || Khemako Ãvuso bhikkhu evam Ãha || || Pa¤cime Ãvuso upÃdÃnakkhandhà vuttà Bhagavatà seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤Ã- ïupÃdÃnakkhandho || imesu khvÃham Ãvuso pa¤casu upÃ- dÃnakkhandhesu na ki¤ci attÃnaæ và attaniyaæ và sama- nupassÃmi || na camhi arahaæ khÅïÃsavo || || Api ca me Ãvuso pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu asmÅti adhigataæ ayam aham asmÅti na ca samanupassÃmiti\<*<1>*>/ || || 15 Ehi tvaæ Ãvuso DÃsaka yena Khemako bhikkhu tenupasaÇkama || upasaÇkamitvà Khemakam bhikkhum evaæ vadehi || || Therà tam Ãvuso Khemaka evam Ãhaæsu || || Yam etam Ãvuso Khemaka asmÅti vadesi kim etam asmÅti vadesi || || RÆpam asmÅti vadesi a¤¤atra rÆpà asmÅti va- desi || Vedanam ||\<*<2>*>/ Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre ||\<*<2>*>/ Vi¤¤Ãïam asmÅti vadesi a¤¤atra vi¤¤Ãïà asmÅti vadesi || || Yam etam Ãvuso Khemaka asmÅti vadesi\<*<3>*>/ kim etam asmÅti vadesÅti || || 16 Evam Ãvuso ti kho Ãyasmà DÃsako therÃnam bhik- khÆnam paÂissutvà yenÃyasmà Khemako tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ Khemakam etad avoca || || Therà tam Ãvuso Khemaka evam ahaæsu || || Yam etam Ãvuso Khemaka asmÅti vadesi kim etam asmÅti vadesi || || RÆpam asmÅti vadesi a¤¤atra rÆpà asmÅti vadesi || Veda- naæ || Sa¤¤aæ || SaÇkhare || Vi¤¤Ãïam asmÅti vadesi a¤- ¤atra vi¤¤Ãïà asmÅti vadesi || || Yam etam Ãvuso Khemaka asmÅti vadesi kim etam asmÅti vadesÅti || || 17 Alaæ Ãvuso DÃsaka kiæ imÃya sandhÃvanikÃya Ãha- rÃvuso daï¬am aham eva yena therà bhikkhÆ tenupasaÇ- kamissÃmÅti || || 18 Atha kho Ãyasmà Khemako daï¬am olumbha yena therà bhikkhÆ tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà therehi bhikkhÆhi saddhiæ sammodi || sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyam vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This paragraph exists in S3, but included between (), viz., erased from -passÃmÅti in the preceding till samanu in this 2 Complete in S1-3 3 S3 vadesÅti, the remainder wanting >/ #<[page 130]># %<130 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 89. 19>% 19 Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ Khemakaæ therà bhikkhu etad avocuæ || || Yam etam Ãvuso Khemaka asmÅti vadesi kim etam asmÅti vadesi || || RÆpam asmÅti vadesi a¤¤atra rÆpà asmÅti vadesi || Vedanaæ || pe || Sa¤- ¤aæ || {SaÇkhÃre} || Vi¤¤Ãïam asmÅti vadesi a¤¤atra vi¤¤Ãïà asmÅti vadesi || || Yam etam Ãvuso Khemaka asmÅti vadesi kim etam asmÅti vadesÅti || || 20 Na khvÃham Ãvuso rÆpam asmÅti vadÃmi || || Na ve- danaæ || || Na sa¤¤aæ || || Na saÇkhÃre || || Na\<*<1>*>/ vi¤¤Ãïam || {Na pi} a¤¤atra vi¤¤Ãïà asmÅti vadÃmi || || Api ca me Ãvuso pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu asmÅti adhigatam ayam aham asmÅti ca na samanupassÃmi\<*<2>*>/ || || 21 SeyyathÃpi Ãvuso uppalassa và padumassa và puï¬arÅ- kassa và gandho\<*<3>*>/ || Yo nu kho evaæ vadeyya Pattassa gandhoti Vaïïassa\<*<4>*>/ gandho pi Ki¤jakkhassa\<*<5>*>/ gandho ti và sammà nu kho so vadamÃno vadeyyÃti || || No hetam Ãvuso || || Yathà katham panÃvuso sammÃvyÃkaramÃno vyÃkarey- yÃti || || Pupphassa gandhoti kho Ãvuso sammÃvyÃkaramÃno vyÃkareyyÃti || || 22 Evam eva khvÃham Ãvuso na rÆpam asmÅti vadÃmi na pi a¤¤atra rÆpà asmÅti vadÃmi || || Na vedanam || Na sa¤¤am || Na saÇkhÃre || Na vi¤¤Ãïam asmÅti vadÃmi na pi annatra vi¤¤Ãïà asmÅti vadÃmi || || Api ca me Ãvuso pa¤- casu upÃdÃnakkhandhesu asmÅti adhigatam ayam aham asmÅti ca na samanupassÃmi || || 23 Ki¤cÃpi Ãvuso ariyasÃvakassa pa¤corambhÃgiyÃni sa¤¤ojanÃni pahÅnÃni bhavanti || atha khvassa\<*<6>*>/ hoti yeva pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu anusahagato\<*<7>*>/ AsmÅti mÃno AsmÅti chando AsmÅti anusayo asamÆhato || || so aparena samayena pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu udayabbayÃnu- passÅ\<*<8>*>/ viharati || || Iti rÆpam iti rÆpassa samudayo iti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert pi 2 S1-3 omit samanu 3 Omitted by S1-3 4 S1-3 vaïÂassa,  being erased in S1 5 S1 kijjhakkhassa; B ki¤cakkharÃya 6 S1 khoassa; S3 khossa 7 S1-3 aïu- always 8 So B always; S1 udayabbyÃnu-; S3 udayabyÃnu- here; >/ #<[page 131]># %% rÆpassa atthagamo || || Iti vedanà || || Iti sa¤¤Ã || || Iti {saÇkhÃrÃ} || || Iti vi¤¤Ãïaæ || iti vi¤¤Ãïassa samudayo iti vi¤¤Ãïassa atthagamo ti || || 24 Tassimesu pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu udayabbayÃ- nupassino viharato yo\<*<1>*>/ pissa hoti pa¤casu upÃdÃnakkhan- dhesu anusahagato AsmÅti mÃno AsmÅti chando AsmÅti anusayo asamÆhato so pi samugghÃtaæ gacchati || || 25 SeyyathÃpi Ãvuso vattham saækiliÂÂham malaggahi- taæ tam enaæ sÃmikà rajakassa anuppadajjeyyuæ || tam enaæ rajako Æse\<*<2>*>/ và khÃre và gomaye và samam madditvÃ\<*<3>*>/ acche udake vikkhÃleti || || 26 Ki¤cÃpi taæ hoti vattham parisuddhaæ pariyodÃtaæ || atha khvassa hoti yo ca\<*<4>*>/ anusahagato Æsagandho và khÃra- gandho và gomayagandho và asamÆhato || tam enaæ rajako sÃmikÃnaæ deti || tam enam sÃmikà gandhaparibhÃvite karaï¬ake nikkhipanti || yo pissa hoti anusahagato Æsa- gandho và khÃragandho và gomayagandho và asamÆhato so pi samugghÃtaæ gacchati || || 27 Evam eva kho Ãvuso ki¤cÃpi ariyasÃvakassa pa¤- corambhÃgiyÃni sa¤¤ojanÃni pahÅnÃni bhavanti || atha khvassa hoti yo ca\<*<5>*>/ pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu anusa- hagato AsmÅti mÃno AsmÅti chando AsmÅti anusayo asamu- hato || so aparena samayena pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu udayabbayÃnupassÅ viharati || Iti rÆpaæ iti rÆpassa samu- dayo iti rÆpassa atthagamo || || Iti vedanà || || Iti sa¤¤a || || Iti saÇkhÃrà || || Iti vi¤¤Ãïaæ || iti vi¤¤Ãïassa samudayo iti vi¤¤Ãïassa atthagamo ti || || Tassa imesu pa¤casu upÃdÃ- nakkhandhesu udayabbayÃnupassino viharato yo pissa hoti pa¤casu upÃdÃnakkhandhesu anusahagato AsmÅti mÃno AsmÅyi chando AsmÅti anusayo asamÆhato so pi samugghÃ- taæ gacchati || || 28 Evaæ vutte therà bhikkhÆ Ãyasmantaæ Khemakam etad avocuæ || || Na kho pana mayaæ Ãyasmantaæ Khe- \<-------------------------------------------------------------------------- further on, S1 udayabyayÃnu; S3 -byÃyÃnu, the first à being erased 1 S1-3 ye 2 B use usa- always 3 B saæmadhitvà 4 Missing in S3 5 S1 ye-; S3 yeva >/ #<[page 132]># %<132 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 89. 29>% makam vihesà apekhà pucchimha ||\<*<1>*>/ api cÃyasmà Khemako pahoti tassa Bhagavato sÃsanaæ vitthÃrena Ãcikkhituæ desetuæ pa¤¤Ãpetuæ paÂÂhapetuæ vivarituæ vibhajituæ uttÃnÅkatuæ || || 29 Tayidaæ Ãyasmatà Khemakena tassa Bhagavato sÃsanam vitthÃrena Ãcikkhitaæ desitaæ pa¤¤Ãpitaæ paÂ- Âhapitam vivaÂaæ vibhattaæ\<*<2>*>/ uttÃnÅkatanti || || 30 Idam avoca Ãyasmà Khemako || attamanà therà bhikkhÆ Ãyasmato Khemakassa bhÃsitam abhinanduæ || || 31 Imasmi¤ ca pana veyyÃkaraïasmiæ bha¤¤amÃne saÂÂhimattÃnam therÃnam bhikkhÆnam anupÃdÃya Ãsa- vehi cittÃni mucciæsu Ãyasmato Khemakassa cÃti\<*<3>*>/ || || ## 1 Ekaæ samayaæ sambahulà therà bhikkhÆ BÃrÃïasi- yaæ viharanti Isipatane MigadÃye || || 2 Atha kho Ãyasmà Channo\<*<4>*>/ sÃyaïhasamayaæ paÂi- sallaïà vuÂÂhito avÃpuranam ÃdÃya vihÃrena vihÃram upasaÇkamitvà there bhikkhÆ etad avoca || || Ovadantu mam Ãyasmanto therà anusÃsantu mam Ãyasmantà therà karontu me Ãyasmanto therà dhammiæ kathaæ yathÃhaæ dhammam passeyyan ti || || 3 Evaæ vutte therà bhikkhÆ Ãyasmantaæ Channam\<*<5>*>/ etad avocuæ || || RÆpaæ kho Ãvuso Channa aniccaæ || vedanà aniccà || sa¤¤Ã aniccà || saÇkhÃrà aniccà || vi¤¤Ãïam aniccaæ || || RÆpam anattà || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïam anattà || || Sabbe saÇkhÃrà aniccà sabbe dhammà anattà ti || || 4 Atha kho Ãyasmato Channassa etad ahosi || || Mayham pi kho etam evaæ hoti || || RÆpam aniccaæ || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïam aniccaæ || || RÆpaæ anattà || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B; S1-3 vihesÃpekhà Ãpucchimhà 2 B vivaritaæ vibhajitaæ 3 S1-3 KhemakassÃti 4 B Chando in the first six numbers, afterwards Channo 5 S1-3 puts therà bhikkhÆ after Ãyasmantaæ Channaæ >/ #<[page 133]># %% vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïam || ||\<*<1>*>/ Sabbe saÇkhÃrà aniccà sabbe dhammà anattà ti || || 5 Atha ca\<*<2>*>/ pana me sabbasaÇkhÃrasamathe sabbÆ- padhipaÂinissagge taïhakkhaye virÃge nirodhe nibbÃne cittaæ na pakkhandati nappasÅdati na santiÂÂhati na vimuccati\<*<3>*>/ paritassanà || upÃdÃnam uppajjati paccudÃvat- tati mÃnasam || atha ko\<*<4>*>/ carahi me attÃti || na kho panetaæ dhammam passato hoti\<*<5>*>/ || || Ko nu kho me tathà dhammaæ deseyya yathÃhaæ dhammam passeyyan ti || || 6 Atha kho Ãyasmato Channassa etad ahosi || || Ayaæ kho Ãyasmà ùnando Kosambiyaæ viharati GhositÃrÃme || satthu ceva {saævaïïito} sambhÃvito ca vi¤¤Ænaæ sabrah- macÃrÅnaæ || pahoti ca me Ãyasmà ùnando tathà dhammaæ desetuæ yathÃhaæ dhammam passeyyaæ || || Atthi ca me Ãyasmante ùnande tÃvatikà visaÂÂhi\<*<6>*>/ yaæ nÆnÃham yenÃ- yasmà ùnando tenupasaÇkameyyan ti || || 7 Atha kho Ãyasmà Channo senÃsanaæ saæsÃmetvà pattacÅvaram ÃdÃya yena Kosambi-GhositÃrÃmo yenÃyasmà ùnando tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Ãyasmatà ùnan- dena saddhiæ sammodi || pa || || 8 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà Channo Ãyasman- tam ùnandam etad avoca || || Ekam idÃham Ãvuso ùnanda samayam BÃrÃïasiyaæ viharÃmi Isipatane MigadÃye || || Atha khvÃham Ãvuso sÃyaïhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito avÃpÆraïam ÃdÃya vihÃrena vihÃram\<*<7>*>/ upasaÇkamitvà there bhikkhÆ etad avocaæ\<*<8>*>/ || || Ovadantu mam Ãyasmanto therà dhammiæ kathaæ yathÃhaæ dhammam passeyyan ti || || 9 Evaæ vutte mam Ãvuso therà bhikkhÆ etad avocuæ || || RÆpaæ kho Ãvuso Channa aniccaæ || vedanà || sa¤¤Ã || saÇ- khÃrà || vi¤¤Ãïam aniccaæ || || RÆpam anattà || || la || || vi¤¤Ã- ïam anattà || || Sabbe saÇkhÃrà aniccà sabbe dhammà anattà ti || || 10 Tassa mayham Ãvuso etad ahosi || || Mayham pi kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat aniccà and anattà every time 2 Missing in S1-3 3 B nÃdhimuccati 4 S1-3 kho always 5 B na kho panevaæ dhammaæ passatoti 6 S1-3 visaÂÂhiæ 7 B inserts upasaÇkami 8 B avoca; S3 avocuæ >/ #<[page 134]># %<134 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 90. 11>% etam evam hoti RÆpam aniccam || pa || vi¤¤Ãïam aniccaæ || || RÆpam anattà || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà || vi¤¤Ãïam anattà || sabbe saÇkhÃrà aniccà sabbe dhammà anattà ti || || 11 Atha ca pana me sabbasaÇkhÃrasamathe sabbÆpadhi- paÂinissagge taïhakkhaye virÃge nirodhe nibbÃne cittaæ na pakkhandati nappasÅdati\<*<1>*>/ na santiÂÂhati na vimuccati paritassanà || upÃdÃnam uppajjati paccudÃvattati mÃnasaæ || atha ko carahi me attà ti || na kho panetaæ dhammam passato hoti\<*<2>*>/ || || Ko\<*<3>*>/ nu kho me tathà dhammaæ deseyya yathÃhaæ dhammam passeyyan ti || || 12 Tassa mayham Ãvuso etad ahosi || || Ayaæ kho Ãyasmà ùnanda Kosambiyaæ viharati GhositÃrÃme || satthu ceva saævaïïito sambhÃvito ca vi¤¤Ænaæ sabrah- macÃrÅnaæ pahoti ca me Ãyasmà ùnando tathà dhammaæ desetuæ yathÃhaæ dhammam passeyyaæ || || Atthi ca me Ãyasmante ùnande tÃvatikà visaÂÂhi yaæ nunÃhaæ yenÃ- yasmà ùnando tenupasaÇkameyyan ti || || 13 Ovadatu maæ Ãyasmà ùnando anusÃsatu maæ Ãyasmà ùnando karotu me Ãyasmà ùnando dhammiæ kathaæ yathÃham dhammam passeyyan ti || || 14 Ettakena pi mayam\<*<4>*>/ Ãyasmato Channassa atta- manà || api nÃma tam\<*<5>*>/ Ãyasmà Channo Ãvi\<*<6>*>/ akÃsi khilam pabhindi || odahÃvuso Channa sotam || bhabbo\<*<7>*>/ si\<*<8>*>/ dhammaæ vi¤¤Ãtun ti || || 15 Atha kho Ãyasmato Channassa tÃvatakeneva\<*<9>*>/ uÊÃram pÅtipÃmujjam uppajji\<*<10>*>/ || || Bhabbo kirasmi dhammaæ vi¤- ¤Ãtun ti || || 16 Sammukhà me taæ Ãvuso Channa Bhagavato sutaæ sammukhà ca\<*<11>*>/ paÂiggahitaæ KaccÃnagottam bhikkhum ovadantassa || || Dvayanissito khvÃyaæ KaccÃna\<*<12>*>/ loko \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 nappassÅdati; S3 na saæpasÅdati 2 B paneva dhammam passato 3 S1-3 kho 4 B mayhaæ 5 S1-3 abhiraddhÃmakkham instead of apinÃmataæ 6 S1-3 Ãvim 7 B bhindi, perhaps chindi 8 B tvaæ 9 S1-3 tÃvatakodeva 10 B uppajjati 11 Missing in S1-3 12 S1-3 KaccÃyana always >/ #<[page 135]># %% yebhuyyena atthi ta¤ceva natthi ta¤ ca || || Lokasamuda- yaæ kho KaccÃna yathÃbhÆtam sammappa¤¤Ãya passato yà loke natthità sà na hoti || loka nirodhaæ kho\<*<1>*>/ KaccÃna yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato yà loke atthità sÃ\<*<2>*>/ na hoti || || UpÃyupÃdÃnÃbhinivesavinibandho khÃyaæ\<*<3>*>/ KaccÃna loko yebhuyyena || ta¤cÃyam upÃyupÃdÃnaæ cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayÃ\<*<4>*>/ na upeti na upÃdiyati || nÃdhiÂ- ÂhÃti\<*<5>*>/ Attà me ti || || Dukkham eva uppajjamÃnam uppaj- jati dukkhaæ niruddhamÃnaæ nirujjhatÅti na kaÇkhati na vicikicchati aparapaccayà ¤Ãïam evassa ettha hoti || || EttÃ- vatà kho KaccÃna sammÃdiÂÂhi hoti || || 17 Sabbam atthÅti kho KaccÃna ayam eko anto || Sabbam natthÅti ayaæ dutiyo anto || || Ete te KaccÃna ubho ante anupagamma majjhena TathÃgato dhammaæ deseti || || AvijjÃpaccayà saÇkhÃrà saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ || pa || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti || || AvijjÃya tveva asesavirÃganirodhà saÇkhÃrani- rodho || pa || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || || 18 Evam etam\<*<6>*>/ Ãvuso ùnanda hoti\<*<7>*>/ yesaæ Ãyasman- tÃnaæ tÃdisÃ\<*<8>*>/ sabrahmacÃriyo anukampakà atthakÃmà ovÃdakà anusÃsakà || idaæ ca pana me Ãyasmato ùnandassa dhammadesanaæ sutvà dhammo abhisameto ti || || ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà RÃhulo yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà || pa || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃhulo Bhagavan- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 Missing in S1-3 3 S1-3 -dÃnà (S3-danÃ-) vinivesanakhandho kho yaæ 4 B -nusayaæ 5 S3 na adhiÂÂhÃti 6 S1-3 Eva¤cate 7 S1-3 honti 8 S1-3 ÃyasmantÃdisà 9 This sÆtra and the next are mere repetitions of the two last suttas (21 and 22) of the XVIIIth Saæyutta (RÃhula) in the NidÃna-vaggo, entitled there Anusaya and Apagatam (see Vol. II. pp. 252-3) >/ #<[page 136]># %<136 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 91. 4>% tam etad avoca || || Kathaæ nu kho bhante jÃnato katham passato imasmi¤ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbani- mittesu ahaækÃra-mamaækÃramÃnÃnusayà na hontÅti || || 4 Yaæ ki¤ci RÃhula rÆpam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhattam và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ Netam mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati || 5-7 Yà {kÃci} vedanà || pe || || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇkhÃrà || pe || || 8 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhat- taæ va bahiddhà va || pa || || Sabbaæ vi¤¤Ãïaæ netam mama Neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃ- bhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati || || 9 Evaæ kho RÃhula jÃnato evam passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimittesu ahaækÃra- mamaækÃra-mÃnÃnusayà na hontÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || ÃrÃme || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃhulo Bhagavan- tam etad avoca || || Kathaæ nu kho bhante jÃnato katham passato imasmi¤ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabba- nimittesu ahaækara-mamaækara-mÃnÃpagataæ\<*<1>*>/ mÃna- saæ hoti vidhÃsamatikkantaæ santaæ suvimuttan ti || || 4 Yam ki¤ci RÃhula rÆpaæ || pe ||\<*<2>*>/ yam dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ Netam mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anupÃdà vimutto hoti || || 5-7 Yà kÃci vedanà || || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇ- khÃrà || || 8 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnagatapaccuppannam ajjhattaæ và bahiddà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ãïaæ Netam mama neso ham asmi na me so attÃti || evam etaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit æ 2 Less abbreviated in B >/ #<[page 137]># %% yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anupÃdà vimutto hoti || || 9 Evaæ kho RÃhula jÃnato evam passato imasmi¤ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca\<*<1>*>/ sabbanimittesu ahaækÃra- mamaækÃra-mÃnÃpagatam\<*<2>*>/ mÃnasaæ hoti vidhÃsamatik- kantaæ santaæ suvimuttan ti || || Theravaggo catuttho\<*<3>*>/ || TatruddÃnam bhavati\<*<4>*>/ || || ùnando Tisso Yamako || AnurÃdho ca Vakkali || AssajÅ Khemako Channo\<*<5>*>/ || RÃhulo apare duve\<*<6>*>/ || Vaggo tena pavuccati\<*<7>*>/ || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || || voca || || 3 SeyyathÃpi bhikkhave nadÅ pabbateyyà ohÃriïÅ duraÇ- gamà sÅghasotà || || Tassà ubhosu tÅresu\<*<9>*>/ kÃsà ce pi jÃtà assu || te naæ\<*<10>*>/ ajjholambeyyuæ || || Kusà ce pi jÃtà assu || te naæ ajjholambeyyum || || BabbajÃ\<*<11>*>/ ce pi jÃtà assu || te nam ajjholambeyyuæ || || BÅraïà ce pi jÃtà assu || te nam ajjholambeyyuæ || || Rukkhà ce pi jÃtà assu || te nam ajjholambeyyuæ || || 4 Tassà puriso sotena vuyhamÃno kase ce pi gaïheyya te palujjeyyuæ || so tato nidÃnaæ anayavyasanam Ãpajjey- ya || || Kuse ce pi gaïheyya || ||\<*<12>*>/ Babbaje ce pi gaïheyya\<*<12>*>/ || || BÅraïe ce pi gaïheyya || ||\<*<12>*>/ Rukkhe ce pi gaïheyya || te \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 và 2 S1-3 ahiæ- mamiæ- here and before 3 S1-3 -vaggo samatto 4 B UdÃnam instead of Tatr- 5 B AssajÅ Khemo DÃsako Channo 6 S1-3 dveti 7 S1-3 omit vaggo- -ti 8 B Buddha-vaggo 9 S1-3 ubhato tÅre 10 S1-3 na or naæ 11 B pabbajà always 12 Complete in S1-3 >/ #<[page 138]># %<138 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 93. 5>% palujjeyyuæ || so tato nidÃnaæ anayavyasanam Ãpajjey- ya || || 5 Evam eva kho bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃ- nam adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnam adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme akovido sappurisadhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || rÆpavantaæ và attÃnam attani và rÆpam rÆpasmiæ và attÃnaæ || || Tassa taæ rÆpam palujjati || so tato nidÃnam anayavyasanam Ãpajjati || || 6-8 Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre || || 9 Vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ || || Tassa taæ vi¤¤Ãïam palujjati || so tato nidÃnam anayavya- sanam Ãpajjati || || 10 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante\<*<1>*>/ || || 11-14 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || 15 TasmÃtiha bhikkhave || pe || 16 Evam passaæ || || pe || || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃ- tÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || || voca || || 3 NÃham bhikkhave lokena vivadÃmi loko ca\<*<2>*>/ mayà vivadati || || Na bhikkhave dhammavÃdÅ kenaci lokasmiæ vivadati || || 4 Yam bhikkhave natthi sammataæ loke paï¬itÃnam aham pi tam NatthÅ ti vadÃmi || || Yam bhikkhave atthi sammataæ loke paï¬itÃnam aham pi tam AtthÅti vadÃmi || || 5 Ki¤ca\<*<3>*>/ bhikkhave natthi sammataæ loke paï¬itÃnaæ yam ahaæ\<*<4>*>/ NatthÅti vadÃmi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B va; S1-3 insert kho bhikkhave 3 S1-3 Ki¤ci 4 S1 yaæmyahaæ; S3 yaæmayhaæ >/ #<[page 139]># %% 6 RÆpam bhikkhave niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃ- madhammaæ natthi sammataæ loke paï¬itÃnaæ || aham pi taæ NatthÅti vadÃmi || || 7-9 Vedanà ||\<*<1>*>/ Sa¤¤Ã || pe || SaÇkhÃrÃ\<*<1>*>/ || || 10 Vi¤¤Ãïaæ niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmÃ- dhammaæ natthi sammataæ loke paï¬itÃnam aham pi taæ NatthÅti vadÃmi || || 11 Idaæ\<*<2>*>/ kho bhikkhave natthi sammataæ loke paï¬i- tÃnam yam aham pi\<*<3>*>/ NatthÅti vadÃmi || || 12 Ki¤ca bhikkhave atthi sammataæ loke paï¬itÃnam yam aham AtthÅti vadÃmi || || 13 RÆpaæ bhikkhave aniccaæ dukkhaæ vipariïama- dhammam atthi sammataæ loke paï¬itÃnam aham pi taæ AtthÅti vadÃmi || || 14-16 Vedanà aniccà || la || || 17 Vi¤¤Ãïam aniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam atthi sammataæ loke paï¬itÃnam aham pi tam AtthÅti vadÃmi || || 18 Idaæ\<*<2>*>/ kho bhikkhave atthi sammataæ loke paï- ¬itÃnam yam aham pi\<*<3>*>/ AtthÅti vadÃmi || || 19 Atthi bhikkhave loke lokadhammo yaæ TathÃgato abhisambujjhati\<*<4>*>/ abhisameti || abhisambujjhitvà abhisa- metvÃ\<*<5>*>/ Ãcikkhati deseti pa¤¤Ãpeti paÂÂhapeti vivarati vibhajeti uttÃnÅkaroti || || 20 Ki¤ca\<*<6>*>/ bhikkhave loke lokadhammo yaæ TathÃgato abhisambujjhati abhisameti || abhisambujjhitvà abhisametvà Ãcikkhati deseti pa¤¤Ãpeti paÂÂhapeti vivarati vibhajati uttÃnÅkaroti || || 21 RÆpam bhikkhave loke lokadhammo taæ TathÃgato abhisambujjhati abhisameti || abhisambujjhitvà abhisametvà Ãcikkhati deseti pa¤¤Ãpeti paÂÂhapeti vivarati vibhajati uttÃnÅ karoti || || Yo bhikkhave TathÃgatena evam Ãcikkhi- yamÃne desiyamÃne pa¤¤ÃpiyamÃne paÂÂhiyamÃne vivari- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B inserts ca 3 B inserts taæ here, omitting yaæ 4 S1-3 abhisambuddhoti 5 B inserts taæ 6 B ki¤ci here only >/ #<[page 140]># %<140 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 94. 22>% yamÃne vibhajiyamÃne uttÃnÅkayiramÃne na jÃnÃti na passati || tam aham bhikkhave bÃlam puthujjanam andham acakkhukam ajÃnantam apassantaæ kinti karomi || || 22 Vedanà bhikkhave loke lokadhammo || pe || 23 Sa¤¤Ã bhikkhave loke lokadhammo || || 24 SaÇkhÃrà bhikkhave loke lokadhammo || || 25 Vi¤¤Ãnam bhikkhave loke lokadhammo taæ TathÃ- gato abhisambujjhati abhisameti || abhisambujjhitvà abhi- sametvà Ãcikkhati deseti pa¤¤Ãpeti paÂÂhapeti vivarati vibhajati uttÃnÅkaroti || || Yo bhikkhave TathÃgatena evam ÃcikkhiyamÃne desiyamÃne pa¤¤ÃpiyamÃne paÂÂhapiya- mÃne vivariyamÃne vibhajiyamÃne uttÃnÅkayiramÃne na jÃnÃti na passati || tam aham bhikkhave bÃlam puthujja- nam andham acakkhukam ajÃnantam apassantam kinti karomi || || 26 SeyyathÃpi bhikkhave uppalam và padumaæ và puï¬arÅkaæ và udake jÃtam udake {saævaddhaæ}\<*<1>*>/ udakà {accuggamma} ÂhÃti\<*<2>*>/ anupalittam udakena || || 27 Evam eva kho bhikkhave TathÃgato loke {saævaddho} lokam abhibhuyya viharati anupalitto lokenÃti || || ## 1 Ekaæ samayam Bhagavà AyojjhÃyaæ\<*<3>*>/ viharati GaÇ- gÃya nadiyà tire || || 2 Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi\<*<4>*>/ || || 3 SeyyathÃpi bhikkhave ayaæ GaÇgà nadÅ mahantaæ phenapiï¬am Ãvaheyya\<*<5>*>/ || || tam enaæ cakkhumà puriso passeyya nijjhÃyeyya yoniso upaparikkheyya || || Tassa tam\<*<6>*>/ passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃyeyya tucchaka¤¤eva khÃyeyya asÃraka¤¤eva khÃyeyya || ki¤hi siyà bhikkhave pheïapiï¬e sÃro || || 4 Evam eva kho bhikkhave yaæ ki¤ci rÆpam atÅtÃnÃga- tam paccuppannam || pe || yaæ dÆre santike và || tam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B -vuddham (or buddham), further on -vaddho; S3 -vaÂÂaæ 2 B ajjuggamma tiÂÂhantaæ 3 S3 ayojjhÃyayaæ; B ayujjhÃyaæ 4 Complete in S1-3 5 S1-3 ava- 6 In B only always >/ #<[page 141]># %% bhikkhu passati nijjhÃyati yoniso upaparikkhati || || Tassa tam passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva\<*<1>*>/ khÃyati tucchaka¤¤eva khÃyati || asÃraka¤¤eva khÃyati || ki¤hi bhikkhave rÆpe sÃro || || 5 SeyyathÃpi bhikkhave saradasamaye thullaphusitake deve vassante udake bubbuÊam\<*<2>*>/ uppajjati ceva nirujjhati ca || tam enaæ cakkhumà puriso passeyya nijjhÃyeyya yoniso upaparikkheyya || tassa tam passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃyeyya || tuccha- ka¤¤eva khÃyeyya asÃraka¤¤eva khÃyeyya || ki¤hi siyà bhikkhave udakabubbuÊe sÃro || || 6 Evam eva kho bhikkhave yà kÃci vedanà atÅtÃnÃgata- paccuppannà || pe || yà dÆre santike và || tam bhikkhu passati nijjhÃyati yoniso upaparikkhati || || Tassa tam passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃyati tucchaka¤¤eva khÃyati asÃraka¤¤eva khÃyati || ki¤hi siyà bhikkhave vedanÃya sÃro || || 7 SeyyathÃpi bhikkhave gimhÃnaæ pacchime mÃse Âhite majjhantike kÃle marÅcikÃ\<*<3>*>/ || tam enaæ cakkhumà puriso passeyya nijjhÃyeyya yoniso upaparikkheyya || || Tassa tam passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃ- yeyya tucchaka¤¤eva khÃyeyya || pa || ki¤hi siyà bhikkhave marÅcikÃya sÃro || || 8 Evam eva kho bhikkhave yà kÃci sa¤¤Ã || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave puriso sÃratthiko sÃragavesi sÃra- pariyesanaæ caramÃno tiïhaæ kuÂhÃrim\<*<4>*>/ ÃdÃya vanam paviseyya || so tattha passeyya mahantaæ kadalikkhandham ujuæ navaæ akukkajÃtaæ\<*<5>*>/ || tam enam mÆle chindeyya mÆle chetvà agge chindeyya agge chetvà pattavaÂÂiæ vinib- bhujeyya || so tassa pattavaÂÂiæ vinibbhujanto\<*<6>*>/ phegguæ pi nÃdhigaccheyya kuto sÃraæ || || 10 Tam enam cakkhumà puriso passeyya nijjhÃyeyya yoniso upaparikkheyya || tassa tam passato nijjhÃyato yoniso \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 rittaæka¤¤eva 2 B pubbuÊham always 3 B Âhita- maricikÃ; S1-3 -marÅci phandati 4 B kutariæ 5 B akukkujakajÃtam 6 S1-3 nibbhujjeyya-nibbhujanto >/ #<[page 142]># %<142 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 95. 11>% upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃyeyya tucchaka¤¤eva khÃ- yeyya asÃraka¤¤eva khÃyeyya || ki¤hi siyà bhikkhave kada- likkhandhe sÃro || || 11 Evam eva kho bhikkhave ye keci {saÇkhÃrÃ} atÅtÃnÃga- tapaccuppannà || pa || ye dÆre santike và tam bhikkhu pas- sati nijjhÃyati yoniso upaparikkhati || tassa tam passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃyati tuc- chaka¤¤eva khÃyati asÃraka¤¤eva khÃyati || ki¤hi siyà bhikkhave saÇkhÃresu sÃro || || 12 SeyyathÃpi bhikkhave mÃyÃkÃro và mÃyÃkÃrantevÃsÅ và mahÃpathe\<*<1>*>/ mÃyaæ vidaæseyya || tam enaæ cakkhumà puriso passeyya nijjhÃyeyya yoniso upaparikkheyya || || Tassa tam passato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato ritta- ka¤¤eva khÃyeyya tucchaka¤¤eva khÃyeyya asÃraka¤¤eva khÃyeyya || ki¤hi siyà bhikkhave mÃyÃya sÃro || || 13 Evam eva kho bhikkhave yaæ ki¤ci vi¤¤Ãnaæ atÅtÃ- nÃgatapaccuppannam || pa || yaæ dÆre santike và tam bhikkhu passati nijjhÃyati yoniso upaparikkhati || || Tassa tam pas- sato nijjhÃyato yoniso upaparikkhato rittaka¤¤eva khÃyati tucchaka¤¤eva khÃyati asÃraka¤¤eva khÃyati || ki¤hi siyà bhikkhave vi¤¤Ãïe sÃro\<*<2>*>/ || || 14 Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpas- mim pi nibbindati || vedanÃya pi || sa¤¤Ãya pi || saÇkhÃresu pi || vi¤¤Ãïasmim pi nibbindati || || Nibbindaæ virajjati virÃgà vimuccati vimuttasmiæ vimuttam iti ¤aïaæ hoti || pe\<*<3>*>/ || || NÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || 15 Idam avoca Bhagavà idaæ vatvÃna\<*<4>*>/ Sugato athÃ- param etad avoca Satthà || || Pheïapiï¬Æpamam rÆpaæ || vedanà bubbuÊupamÃ\<*<5>*>/ || MarÅcikÆpamà sa¤¤Ã || saÇkhÃrà kadalÆpamà || MÃyÆpama¤ca vi¤¤Ãïaæ || dÅpitÃdiccabandhunÃ\<*<6>*>/ ||\<*<1>*>/ || Yathà yathà nijjhÃyati\<*<7>*>/ || yoniso upaparikkhati || rittakaæ tucchakaæ hoti\<*<8>*>/ || yo nam passati yoniso ||2|| \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 cÃtummahÃpathe 2 B adds ||pa|| 3 More complete in S1-3 4 S1-3 vatvà 5 B pubbuÊhasamà 6 B desitÃdiccabandunà 7 S1-3 taæ nijjhÃti 8 S1-3 hohi >/ #<[page 143]># %% Ima¤ca kÃyam Ãrabbha\<*<1>*>/ || bhÆripa¤¤ena desitaæ || pahÃnÃ\<*<2>*>/ tiïïaæ dhammÃnaæ || rÆpam passatha cha¬¬itaæ\<*<3>*>/ ||3|| ùyu usmÃca vi¤¤Ãïaæ || yadà kÃyaæ jahantimaæ || apaviddho tadà seti || parabhattam acetanaæ ||4|| EtÃdisayaæ\<*<4>*>/ santÃno || mÃyÃyam bÃlalÃpinÅ || Vadhako eso akkhÃto || sÃro ettha na vijjati ||5|| Evaæ khandhe avekkheyya\<*<5>*>/ || bhikkhu ÃraddhavÅriyo || divÃvÃya divÃrattiæ || sampajÃno paÂissato ||6|| Jaheyya sabbasa¤¤ogaæ\<*<6>*>/ || kareyya saraïattano\<*<7>*>/ || CareyyÃdittasÅso va || patthayaæ accutam padan ti\<*<8>*>/ ||7|| || ## 1-2 SÃvatthi || ÃrÃme || Atha kho a¤¤ataro- || nisÅdi\<*<9>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 4 Atthi nu kho bhante ki¤ci rÆpaæ yaæ rÆpam\<*<10>*>/ niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva Âhassati || 5 Atthi nu kho bhante kÃci vedanà yà vedanÃ\<*<11>*>/ niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà sassatisamaæ tatheva Âhassati || || 6 Atthi nu kho bhante kÃci sa¤¤Ã yà sa¤¤Ã || pe || || 7 Atthi nu kho bhante keci saÇkhÃrà ye saÇkÃrà niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà sassatisamaæ\<*<12>*>/ tatheva Âhassanti || || 8 Atthi nu kho bhante ki¤ci vi¤¤Ãïaæ yaæ vi¤¤Ãïaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Yoima¤ca kÃyaæ gÃrayhaæ 2 B pahÃnaæ 3 B chaÂÂitam 4 S1-3 -seyyaæ 5 B pave- 6 S1-3 pajahe sabbasaæyogaæ 7 S1-3 saraïam attano 8 S1-3 padaæ-ti (S3 tÅ)- 9 B has SÃvatthi only 10 Omitted by S1-3 here and in 9 11 S1-3 omit yà vedanà and further on yà sa¤¤Ã 12 B sassatidhammam here only >/ #<[page 144]># %<144 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 96. 9>% niccam dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassati- samaæ tattheva ÂhassatÅti || || 9 Natthi kho bhikkhu ki¤ci rÆpaæ yam rÆpaæ niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva Âhassati || || 10-13 Natthi bhikkhu kÃci vedanà || || kÃci sa¤¤Ã || keci saÇkhÃrÃ\<*<1>*>/ || || ki¤ci vi¤¤Ãïaæ yaæ vi¤¤Ãïaæ\<*<2>*>/ niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva ÂhassatÅti || || 14 Atha kho Bhagavà parittaæ gomayapiï¬aæ pÃïinà gahetvà tam bhikkhum etad avoca || || 15 Ettako pi kho bhikkhu attabhÃvapaÂilÃbho natthi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo sassatisamaæ tatheva Âhassati || || 16 Ettako ce pi bhikkhu attabhÃvapaÂilÃbho abhavissa nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo || na yidam brah- macariyavÃso pa¤¤Ãyetha sammÃdukkhakkhayÃya || || Yasmà ca kho bhikkhu ettako pi attabhÃvapaÂilÃbho natthi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo || tasmà brahmacariya- vÃso pa¤¤Ãyati sammÃdukkhakkhayÃya || || 17 BhÆtapubbÃham bhikkhu rÃjà ahosiæ khattiyo mud- dhÃvasitto || tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa muddhÃvasittassa catÆrÃsÅti nagarasahassÃni ahesuæ KusÃ- vatÅnÃma-rÃjadhÃnipamukhÃni || || 18 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti pÃsÃdasahassÃni ahesuæ Dhamma- pÃsÃdapamukhÃni || || 19 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti kÆÂÃgÃrasahassÃni ahesuæ MahÃ- byÆhakuÂÃgÃrapamukhÃni || || 20 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti pallaÇkasahassÃni ahesuæ || danta- mayÃni sÃramayÃni sovaïïamayÃni rÆpiyamayÃni\<*<3>*>/ goïa- katthatÃni paÂikatthatÃnipaÂalikatthatÃni\<*<4>*>/ kadalimiga pava- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More complete in S1-3 2 S1-3 omit yaæ vi¤¤Ãïaæ 3 Missing in B 4 Missing in S1-3 >/ #<[page 145]># %% rapaccattharaïÃni sa-uttaracchadanÃni\<*<1>*>/ ubhato lohitakÆpa- dhÃnÃni || || 21 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti nÃgasahassÃni ahesuæ || sovaïïÃ- laÇkÃrÃni sovaïïadhajÃni hemajÃlapaÂicchannÃni uposa- thanÃgarÃjapamukhÃni || || 22 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti assasahassÃni ahesuæ || sovaïïÃ- laÇkarÃni sovaïïadhajÃni hemajÃlÃpaÂicchannÃni ValÃhaka- assarÃjapamukhÃni || || 23 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti rathasahassÃni ahesuæ || sovaïïÃ- laÇkÃrÃni sovaïïadhajÃni hemajÃlapaÂicchannÃni Vejayan- tarathapamukhÃni || || 24 Tassa mayham bhikkhu ra¤¤o sato khattiyassa mud- dhÃvasittassa caturÃsÅti maïisahassÃni ahesuæ maïirata- napamukhÃni || || 25 Tassa mayham bhikkhu || pa || caturÃsÅti itthisahas- sÃni ahesuæ || SubhaddÃdevÅpamukhÃni || || 26 Tassa mayham bhikkhu || pa || caturÃsÅti khattiyasa- hassÃni ahesuæ anuyantÃni\<*<2>*>/ pariïÃyakaratanapamu- khÃni || || 27 Tassa mayham bhikkhu || pa || caturÃsÅti dhenusa- hassÃni ahesuæ dukulasandanÃni\<*<3>*>/ kaæsupadhÃraïani || || 28 Tassa mayham bhikkhu || pa || caturÃsÅti vatthakoÂi- sahassÃni ahesuæ khomasukhumÃni koseyyasukhumÃni kambalasukhumÃni kappÃsikasukhumÃni || || 29 Tassa mayham bhikkhu || pa || caturÃsÅti thÃlipÃkasa- hassÃni ahesuæ || sÃyam\<*<4>*>/ pÃtam bhattÃbhihÃro abhiharÅ- yittha || || 30 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà nagarasahas- sÃnam eka¤¤eva taæ nagaraæ hoti yam aham tena sama- yena ajjhÃvasÃmi KusÃvatÅ rÃjadhÃnÅ || || 31 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà pÃsÃdasahas- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B -chadÃni 2 S1-3 anuyuttÃni 3 S1 dÆlasandanÃni; S3 dukulasandatÃni; B dukulasandhÃni 4 S1-3 sÃya >/ #<[page 146]># %<146 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 96. 32>% sÃnam eko yeva so pÃsÃdo hoti yam aham tena samayena ajjhÃvasÃmi Dhammo pÃsÃdo || || 32 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà kuÂÃgÃrasahas- sÃnam eka¤¤eva taæ\<*<1>*>/ kÆÂÃgÃraæ hoti yam ahaæ tena samayena ajjhÃvasÃmi MahÃbyÆhaæ kÆÂÃgÃraæ\<*<2>*>/ || || 33 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà pallaÇkÃsahas- sÃnam eko yeva so pallaÇko hoti yam ahaæ tena samayena paribhu¤jÃmi dantamayo và sÃramayo và sovaïïa mayo và rÆpiyamayo và || || 34 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà nÃgasahassÃ- nam eko yeva so nÃgo hoti || yam aham tena samayena abhirÆhÃmi Uposatho nÃgarÃjà || || 35 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà assasahassÃ- nam eko yeva so asso hoti || yam ahaæ tena samayena abhirÆhÃmi ValÃhaka-assarÃjÃ\<*<3>*>/ || || 36 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà rathasahassÃ- nam eko yeva so ratho hoti || yam ahaæ tena samayena abhirÆhÃmi Vejayanto ratho || || 37 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà itthisahassÃ- nam ekà yeva sà itthi hoti || yà maæ\<*<4>*>/ tena samayena pac- cupaÂÂhÃti\<*<5>*>/ KhattiyÃni và Velamikà vÃ\<*<6>*>/ || || 38 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà vatthakoÂisa- hassÃnam eka¤¤eva taæ vatthayugam hoti yam ahaæ tena samayena paridahÃmi khomasukhumaæ và koseyyasukhu- maæ và kambalasukhumam và kappÃsikasukhumaæ và || || 39 Tesaæ kho pana bhikkhu caturÃsÅtiyà thÃlipÃkasahas- sÃnam eko yeva so thÃlipÃko hoti yato nÃÊikodanaparamam bhu¤jÃmi tadÆpiya¤ca supeyyaæ || || 40 Iti kho bhikkhu sabbe te saÇkhÃrà atÅtà niruddhà vipariïÃtà || || 41 Evam aniccà kho bhikkhu saÇkhÃrà evam adhuvà kho bhikkhu saÇkhÃrà evam anassÃsikà kho bhikkhu saÇkhÃrà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 -ro 3 S1-3 valÃho- 4 S1-3 yamahaæ 5 S3 paccuÂÂhÃnÃti 6 So B; S1-3 khattiyÃvÃvelamikà || >/ #<[page 147]># %% 42 YÃva¤cidam bhikkhu alam eva sabbesu saÇkhÃresu nibbindituæ alaæ virajjituæ alaæ vimuccitun ti || || ## 1-2 SÃvatthi\<*<1>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 4 Atthi nu kho bhante ki¤ci rÆpaæ yaæ rÆpaæ niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva Âhassati || || 5 Atthi nu kho bhante kÃci\<*<2>*>/ vedanà || pe\<*<3>*>/ || 6 Atthi nu kho bhante kÃci sa¤¤Ã || || 7 Atthi nu kho bhante keci saÇkhÃrÃ\<*<3>*>/ || || 8 Atthi nu kho bhante ki¤ci vi¤¤Ãïaæ niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva ÂhassatÅti || || 9 Natthi kho bhikkhu ki¤ci rÆpaæ yaæ rÆpaæ niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva Âhassati || || 10-13 Natthi kho bhikkhu kÃci vedanà || pe || kÃci sa¤¤Ã || || keci {saÇkhÃrÃ} || pe || ki¤ci vi¤¤Ãïam yaæ vi¤¤Ãïaæ niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva ÂhassatÅti || || 14 Atha kho Bhagavà parittaæ nakhasikhÃyam paæsum Ãropetvà tam bhikkham etad avoca || || 15 Ettakam pi kho bhikkhu rÆpaæ natthi ïiccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva Âhassati || || Ettakaæ ce pi\<*<4>*>/ bhikkhu rÆpam abhavissa niccaæ dhuvam sassataæ avipariïÃmadham- maæ || na yidam brahmacariyavÃso pa¤¤Ãyetha sammÃ- dukkhakkhayÃya || || Yasmà ca kho bhikkhu ettakam pi rÆpaæ natthi niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadham- maæ || tasmà brahmacariyavÃso pa¤¤Ãyati sammÃdukkhak- khayÃya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 taæyevanidÃnaæ 2 S3 ka¤ci 3 Complete in B 4 S1-3 etta (S1 ettha-) ki¤cÃpi >/ #<[page 148]># %<148 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 97. 16>% 16 EttikÃ\<*<1>*>/ pi kho bhikkhu vedanà natthi niccà dhuvà sassatà aviparinÃmadhammà sassatisamaæ tatheva Âhas- sati || || Ettikà cepi\<*<2>*>/ bhikkhu vedanà abhavissa niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà || na yidam brahma- cariyavÃso pa¤¤Ãyetha sammÃdukkhakkhayÃya || || Yasmà ca kho bhikkhave ettikà pi vedanà natthi niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà || tasmà brahmacariyavÃso pa¤¤Ãyati sammÃdukkhakkhayÃya || || 17 Ettikà pi kho bhikkhu sa¤¤Ã natthi || pe || 18 Ettakà pi kho bhikkhu saÇkhÃrà natthi niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà sassatisamaæ tatheva Âhas- santi || ||\<*<3>*>/ Ettakà ce pi bhikkhu saÇkhÃrà abhavissaæsu\<*<4>*>/ niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà || nayidam brah- macariyavÃso pa¤¤Ãyetha sammÃdukkhayÃya || || Yasmà ca kho bhikkhu ettakà pi saÇkhÃrà natthi niccà dhuvà sassatà avipariïÃmadhammà || tasmà brahmacariyavÃso pa¤¤Ãyati sammÃdukkhakkhayÃya || || 19 Ettakam pi kho\<*<5>*>/ bhikkhu vi¤¤Ãïam natthi niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammam sassatisamaæ tatheva Âhassati || || Ettakaæ ce pi kho\<*<6>*>/ bhikkhu vi¤¤Ãïam abhavissa niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmadhammaæ nayidam brahmacariyavÃso pa¤¤Ãyetha sammÃdukkha- kkhayÃya || || Yasmà ca kho bhikkhu ettakam pi vi¤¤Ãïam natthi niccaæ dhuvaæ sassatam aviparinÃmadhammam\<*<7>*>/ || tasmà brahmacariyavÃso pa¤¤Ãyati sammÃdukkhakkha- yÃya || || 20 Taæ kiæ ma¤¤asi bhikkhu || || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B ettakà always 2 Omitted by S1-3 always 3 B Âhassati 4 S1-3 abhaviæsu 5 Omitted by S1-3 6 B omits ce S1-3 omits kho 7 S1 insert here sassatisamaæ tatheva Âhassati dukkhakkhÃyÃya, which in S3 is reduced to sassatisamaæ Âhatheva Âhassati (tasmÃ- being also omitted by S3) >/ #<[page 149]># %% Aniccaæ bhante || || 21 Tasmà ti ha bhikkhu || || 22 Evam passam || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃ- tÅti || || ## 1-2 Savatthi\<*<1>*>/ || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 4 Atthi nu kho bhante ki¤ci rÆpaæ yaæ rupaæ niccaæ dhuvaæ assatam avipariïÃmadhammam sassatisamaæ ta- theva Âhassati || || 5-8 Atthi nu kho bhante kÃci vedanà || pe || kÃci sa¤¤Ã || || keci saÇkhÃrà || || Ki¤ci vi¤¤Ãïaæ yaæ vi¤¤Ãïaæ niccaæ dhuvaæ sassatam avipariïÃmadhammaæ sassatisamaæ tatheva ÂhassatÅti || || 9 Natthi kho bhikkhu ki¤ci rÆpam yaæ rÆpaæ niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmadhammaæ sattatisamam tatheva Âhassati || || 10-13 Natthi kho bhikkhu kÃci vedanà || kÃci sa¤¤Ã || keci saÇkhÃrà || ki¤ci vi¤¤Ãïam yaæ vi¤¤Ãïaæ niccaæ dhuvaæ sassataæ avipariïÃmadhammaæ sassatisamam tatheva ÂhassatÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca\<*<2>*>/ || || 3 AnamataggÃyam bhikkhave saæsÃro pubbakoÂi na pa¤¤Ãyati avijjÃnÅvaraïÃnam sattÃnaæ taïhÃsaæyojanÃ- naæ sandhÃvataæ saæsarataæ || || 4 Hoti so bhikkhave samayo yaæ mahÃsamuddo ussussati vissussati na bhavati || natvevÃham bhikkhave avijjÃnÅvara- ïÃnaæ sattÃnaæ taïhÃsaæyojanÃnaæ sandhÃvataæ saæ- sarataæ dukkhassa antakiriyaæ vadÃmi || || 5 Hoti so bhikkhave samayo yaæ Sineru pabbatarÃjà ¬ayhati\<*<3>*>/ vinassati na bhavati || na tvevÃham bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 Tatra-voca is in S1-3 only here and further on 3 S1-3 u¬¬ayhati in this and the next number >/ #<[page 150]># %<150 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 99. 6>% avijjÃnÅvaraïÃnaæ sattÃnaæ taïhasaæyojanÃnam sandhÃ- vataæ saæsarataæ dukkhassa antakiriyam vadÃmi || || 6 Hoti so bhikkhave samayo yam mahÃpathavÅ ¬ayhati vinassati na bhavati || na tvevÃham bhikkhave avijjÃnÅvara- ïÃnam sattÃnaæ taïhÃsaæyojanÃnaæ sandhÃvataæ saæ- sarataæ dukkhassa antakiriyaæ vadÃmi || || 7 SeyyathÃpi bhikkhave sà gaddulabaddho daÊhe khÅle và thambhe và upanibaddho tam eva khÅlaæ và thambhaæ và anuparidhÃvati anuparivattati || evam eva kho bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ || la || sappurisa- dhamme avinÅto rÆpam attato samanupassati || la || veda- naæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïam attato samanupassati || vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnam attani và vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïas- miæ và attÃnaæ || || So rÆpa¤¤eva anuparidhÃvati anupari- vattati || vedana¤¤eva || la || sa¤¤a¤¤eva || saÇkhÃre yeva vi¤¤Ãïa¤¤eva anuparidhÃvati anuparivattati || || So rÆpam anuparidhÃvam anuparivattaæ || vedanaæ || la || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïam anuparidhÃvam anuparivattaæ na parimuccati rÆpamhà || na parimuccati vedanÃya || na parimuccati sa¤¤Ãya || na parimuccati saÇkhÃrehi || na parimuccati vi¤¤Ãïamhà || na parimuccati jÃtiyà jarÃmara- ïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi na parimuccati dukkhasmà ti vadÃmi || || 8 Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako ariyÃnaæ das- sÃvÅ || la || sappurisadhamme suvinÅto na rÆpam attato samanupassati || la || na\<*<1>*>/ vedanaæ || || na sa¤¤aæ || || na saÇkhÃre || || na vi¤¤Ãïam attato samanupassati || na vi¤¤Ãïa- vantaæ vÃ\<*<1>*>/ attÃnam na attani vÃ\<*<1>*>/ vi¤¤Ãïaæ na vi¤¤Ãïas- miæ vÃ\<*<1>*>/ attÃnaæ || || So rÆpaæ nÃnuparidhÃvati nÃnupari- vattati || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhare || vi¤¤Ãïam nÃnupari- dhÃvati nÃnuparivattati || || So rÆpam anuparidhÃvaæ anu- parivattaæ parimuccati rÆpamhà parimuccati vedanÃya parimuccati sa¤¤Ãya parimuccati saÇkhÃrehi parimuccati vi¤¤Ãïamhà || parimuccati jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi parimuccati dukkhasmà ti vadÃmÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 >/ #<[page 151]># %% ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 AnamataggÃyam bhikkhave saæsÃro pubbakoÂi na pa¤¤Ãyati avijjÃnÅvaraïÃnaæ sattÃnam taïhÃsaæyojanÃ- naæ sandhÃvataæ saæsÃrataæ || || 4 SeyyathÃpi bhikkhave sà gaddulabaddho daÊhe khÅle và thambe và upanibaddho || so gacchati ce pi tam eva khÅlaæ và thambhaæ và upagacchati || tiÂÂhati ce pi tam eva khÅlaæ và {thambhaæ} và upatiÂÂhati || nisÅdati ce pi taæ eva khÅlaæ và thambhaæ và upanisÅdati || nippajjati ce pi tam eva khÅlam và thambhaæ và upanippajjati\<*<1>*>/ || || 5 Evam eva kho bhikkhave assutavà puthujjano RÆpam etam mama eso ham asmi eso me attÃti samanupassati || || Vedanam || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre || Vi¤¤Ãïam etam mama eso ham asmi eso me attÃti samanupassati || || So gacchati ce pi ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe\<*<2>*>/ upagacchati || tiÂÂhati ce pi ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe upatiÂÂhati || nisÅdati ce pi ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe upanisÅdati || nippajjati ce pi ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe upanippajjati || || 6 TasmÃtiha bhikkhave abhikkhaïaæ sakaæ cittaæ paccavekkhitabbaæ DÅgharattam idaæ cittaæ saækiliÂ- Âham rÃgena dosena mohenà ti || || CittasaækilesÃ\<*<3>*>/ bhik- khave sattà saækilissanti || cittavodÃnÃ\<*<4>*>/ sattà visujjhanti || || 7 DiÂÂhaæ vo bhikkhave caraïaæ nÃma cittanti || || Evam bhante || || Tam pi kho bhikkhave caranaæ nÃma\<*<5>*>/ cittaæ citteneva cintitaæ || tena pi kho bhikkhave caraïena cittena citta¤- ¤eva cittataraæ || || 8 TasmÃtiha bhikkhave abhikkhaïaæ sakaæ cittaæ paccavekkhitabbaæ || DÅgharattam idam\<*<6>*>/ cittaæ saÇkiliÂ- Âhaæ rÃgena dosena mohenÃti || || CittasaækilesÃ\<*<7>*>/ bhik- khave sattà saækilissanti cittavodÃnà sattà visujjhanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase is omitted by S1-3 which have only nipajjati so written 2 S1-3 add va or ca 3 S1-3 Cittaæ saæ- 4 S1 cittaæ vo- 5 Omitted by S1-3 6 S1-3 cidaæ 7 S1 citte saækilesà >/ #<[page 152]># %<152 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 100. 9>% 9 NÃham bhikkhave a¤¤am ekanikÃyaæ pi samanu- passÃmi evaæcittaæ yathayidam bhikkhave tiracchÃna- gatà pÃïà te pi kho bhikkhave tiracchÃnagatà pÃïà citteneva cittatà || ||\<*<1>*>/ Tehi pi kho bhikkhave tiracchÃna- gatehi pÃïehi citta¤¤eva cittataraæ || || 10 TasmÃtiha bhikkhave bhikkhunÃ\<*<2>*>/ abhikkhaïaæ sakaæ cittam paccavekkhitabbaæ DÅgharattam idaæ cittaæ saÇki- liÂÂhaæ rÃgena dosena mohenÃti || || Cittasaækilesà bhik- khave sattà saækilissanti || cittavodÃnà sattà visujjhanti || || 11 SeyyathÃpi bhikkhave rajako và cittakÃrako vÃ\<*<2>*>/ rajanÃya vÃ\<*<3>*>/ lÃkhÃya va haliddiyà và nÅliyÃ\<*<4>*>/ và ma¤jeÂ- ÂhiyÃ\<*<5>*>/ và suparimaÂÂhe\<*<6>*>/ phalake và bhittiyà và dussapaÂÂe và itthirÆpaæ và purisarÆpaæ vÃ\<*<7>*>/ abhinimmineyya sabbaÇgapaccaÇgiæ || evam eva\<*<8>*>/ kho bhikkhave assutavà puthujjano rÆpa¤¤eva abhinibbattento abhinibbatteti || vedana¤¤eva || pe || sa¤¤a¤¤eva || saÇkhÃreva ||\<*<9>*>/ vi¤¤Ãïaæ yeva abhinibbattento abhinibbatteti || || 12 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave || || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccaæ bhante || || Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ || pa || 13-14 TasmÃtiha bhikkhave || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 Savatthi || || Tatra || voca || || 3 JÃnato ham bhikkhave passato ÃsavÃnaæ khayaæ vadÃmi || no ajÃnato apassato || || 4 Ki¤ ca bhikkhave jÃnato kim passato ÃsavÃnaæ khayo hoti || || Iti rÆpaæ iti rÆpassa samudayo iti rÆpassa atthagamo || || Iti vedanà || pe || Iti sa¤¤Ã || || Iti saÇ- khÃrà || || Iti vi¤¤Ãïaæ iti vi¤¤Ãïassa samudayo iti vi¤¤Ã- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B cittità 2 S1-3 insert nÃsati 3 S1 omits vÃ, S3 yavà 4 B paniliyà 5 B ma¤jaÂÂhÃya 6 S1-3 suparimaÂÂe 7 B inserts koci 8 Missing in S1-3 9 S1-3 sa¤¤Ãyeva-saÇkhÃrÃyeva >/ #<[page 153]># %% ïassa\<*<1>*>/ atthagamoti || || Evaæ kho bhikkhave jÃnato evam passato ÃsavÃnaæ khayo hoti || || 5 BhÃvanÃnuyogam ananuyuttassa bhikkhave bhikkhuno viharato ki¤cÃpi\<*<2>*>/ evam icchà uppajjeyya Aho vata me anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimucceyyÃti || atha khvassa neva anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimuccati || || 6 Taæ kissa hetu || abhÃvitattà tissa vacanÅyaæ || || Kissa abhÃvitattà || abhÃvitattà catunnaæ satipaÂÂhÃnÃnaæ abhÃ- vitattà catunnaæ sammappadhÃnÃnam abhÃvitattà catun- naæ iddhipÃdÃnam abhÃvitattà pa¤cannam indriyÃnam abhÃvitattà pa¤cannaæ balÃnam abhÃvitattà sattannam bojjhaÇgÃnam abhÃvitattà ariyassa aÂÂhaÇgikassa mag- gassa || || 7 SeyyathÃpi bhikkhave kukkuÂiyà aï¬Ãni aÂÂha và dasa và dvÃdasa và tÃnassu kukkuÂiyà na sammà adhi- sayitÃni na sammà pariseditÃni na sammà paribhÃvitÃni || 8 Ki¤cÃpi tassà kukkuÂiyà evam icchà uppajjeyya Aho vata me kukkuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬a- kena và aï¬akosampadÃletvà sotthinà abhinibbijjeyyunti || atha kho abhabbà va te kukkuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬akena và aï¬akosam padÃletvà sotthinà abhinibbhijjituæ || || 9 Taæ kissa hetu || tathà hi pana\<*<3>*>/ bhikkhave kukkuÂiyà aï¬Ãni aÂÂha và dasa và dvÃdasa và tÃni kukkuÂiyÃ\<*<4>*>/ na sammà adhisayitÃni na sammà pariseditÃni na sammà pari- bhÃvitÃni || || 10 Evam eva kho bhikkhave bhÃvanÃnuyogam ananuyut- tassa bhikkhuno viharato ki¤cÃpi evam icchà uppajjeyya || Aho vata me anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimucceyyÃti || atha khvassa\<*<5>*>/ neva anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimuccati || 11 Taæ kissa hetu || abhÃvitattà tissa vacanÅyaæ || || Kissa abhÃvitattà || abhÃvitattà || catunnam satipaÂÂhÃnÃ- naæ || la || atthaÇgikassa maggassa || 12 BhÃvÃnuyogam anuyuttassa bhikkhave bhikkhuno \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 omits iti vi¤¤Ãïassa 2 S1-3 ki¤cipi 3 S1-3 tathÃgamÆti here and further on (No.15) 4 S1-3 kukkuÂiyÃnaæ 5 S1-3 khovassa >/ #<[page 154]># %<154 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 101. 13>% viharato ki¤cÃpi na evam icchà uppajjeyya Aho vata me anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimucceyyà ti || atha khvassa anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimuccati || || 13 Taæ kissa hetu bhÃvitattÃtissa vacanÅyaæ || || Kissa bhÃvitattà || bhÃvitattà catunnam satipaÂÂhÃnÃnaæ bhÃvi- tattà catunnaæ sammappadhÃnÃnaæ bhÃvitattà catunnam iddhipÃdÃnam bhÃvitattà pa¤cannam indriyÃnam bhÃvitattà pa¤cannam balÃnam bhÃvitattà sattannam bojjhaÇgÃnam bhÃvitattà ariyassa aÂÂhaÇgikassa maggassa || || 14 SeyyathÃpi bhikkhave kukkuÂiyà aï¬Ãni aÂÂha và dasa và dvÃdasa và || tÃnassu kukkuÂiyà sammà adhisayitÃni sammà pariseditÃni sammà paribhÃvitÃni || ki¤cÃpi tassà kukkuÂiyà na evam icchà uppajjeyya Aho vata me kuk- kuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬akena và aï¬akosam padÃletvà sotthinà abhinibbhijjeyyunti || atha kho bhabbà va te {kukkuÂapotakÃ} pÃdanakhasikhÃya va mukhatuï¬akena và aï¬akosam padÃletvà sotthinà abhi- nibbhijjituæ || || 15 Taæ kissa hetu || tathà hi pana bhikkhave kukkuÂiyà aï¬Ãni aÂÂha và dasa và dvÃdasa và tÃni\<*<1>*>/ kukkuÂiyà sammà adhisayitÃni sammà pariseditÃni sammà paribhÃvitÃni || || 16 Evam eva kho bhikkhave bhÃvanÃnuyogam anuyut- tassa bhikkhuno viharato ki¤cÃpi na evam icchà uppajjeyya Ahovata me anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimucceyyÃti || atha khvassa anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimuccati || || 17 Taæ kissa hetu || bhÃvitattà tissa vacanÅyaæ || || kissa bhavitattà || bhÃvitattà catunnam satipaÂÂhÃnÃnam || la || bhÃvitattà ariyassa aÂÂhaÇgikassa maggassa || || 18 SeyyathÃpi bhikkhave phalagaï¬assa và phalagaï- ¬ante\<*<2>*>/ vÃsissa và vÃsijaÂe dissante aÇgulipadÃni dissanti aÇguÂÂhapÃdà ||\<*<3>*>/ no ca khvassa evaæ ¤Ãïaæ hoti Ettakaæ vata me\<*<4>*>/ ajja vÃsijaÂassa khÅïam ettakam hiyyo ettakam pareti || atha khvassa khÅïam khÅïante va ¤Ãïaæ hoti || || 19 Evaæ eva kho bhikkhave bhÃvanÃnuyogam anuyut- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tÃnassu 2 So S1-3; B phalabhaï¬a- 3 B -padaæ 4 B katame here only; S1-3 vÃme always >/ #<[page 155]># %% tassa bhikkhuno viharato ki¤cÃpi na evaæ ¤Ãïaæ hoti || Ettakaæ vata me ajja ÃsavÃnaæ khÅïam ettakam hiyyo ettakam pareti || athakhvassa khÅïe khÅïante va ¤Ãïaæ hoti || || 20 SeyyathÃpi bhikkhave samuddikÃya nÃvÃya vetta- bandhanabaddhÃya chammÃsÃni\<*<1>*>/ udake pariyÃdÃya\<*<2>*>/ heman- tike\<*<3>*>/ thalam ukkhittÃya\<*<4>*>/ vÃtÃtapaparetÃni bandhanÃni || tÃni pÃvussakena meghena abhippavaÂÂÃni\<*<5>*>/ appakasireneva paÂippassambhanti pÆtikÃni bhavanti || || 21 Evam eva kho bhikkhave bhÃvanÃnuyogam anuyut- tassa bhikkhuno viharato appakasireneva sa¤¤ojanÃni paÂippassambhanti pÆtikÃni bhavantÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra voca || || 3 Aniccasa¤¤Ã bhikkhave bhÃvità bahulÅkatà sabbaæ kÃmarÃgam pariyÃdiyati sabbaæ rÆparÃgam pariyÃdiyati sabbaæ bhavarÃgam pariyÃdiyati sabbam avijjam pariyÃ- diyati || sabbam asmimÃnam pariyÃdiyati samÆhanti\<*<6>*>/ || || 4 SeyyathÃpi bhikkhave saradasamaye kasako mahÃnaÇ- galena kasanto\<*<7>*>/ sabbÃni mÆlasantÃnakÃni sampadÃlento kasati || || Evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã bhÃvità bahulÅkatà sabbaæ kÃmarÃgam pariyÃdiyati || sabbaæ rÆparÃgam pariyÃdiyati || sabbam bhavarÃgam pariyÃdiyati || sabbam avijjam pariyÃdiyati || sabbam asmimÃnaæ samÆ- hanti || || 5 SeyyathÃpi bhikkhave pabbajalÃyako pabbajaæ lÃyitvà agge gahetvà odhunÃti niddhunÃti nicchodeti ||\<*<8>*>/ Evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã bhÃvità || pe\<*<9>*>/ || 6 SeyyathÃpi bhikkhave ambapiï¬iyà vaïÂacchinnÃya\<*<10>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B vassamÃsÃni 2 S1-3 pariyodÃtÃya 3 B adds na 4 B omits ya 5 B -ppavuÂÂhÃni 6 B samÆhanati omitting the preceding pariyÃdiyati 7 S1-3 kassako . . . kassanto 8 B nicchoÂeti 9 This and the following paragraphs end in B by sabbam asæiæmÃnaæ samÆhanati 10 S3 -chiïïÃya; B vaï¬acindÃya >/ #<[page 156]># %<156 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 102. 7>% yÃni tatra ambÃni vaïÂapaÂibaddhÃni sabbÃni tÃni tadan- vayÃni\<*<1>*>/ bhavanti || evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã bhÃvità || pa || 7 SeyyathÃpi bhikkhave kÆÂÃgÃrassa yà kÃci gopÃnasiyo sabbà tà kÆÂaÇgamà kÆÂaninnà kÆÂasamosaraïà kÆÂaæ tÃsam\<*<2>*>/ aggam akkhÃyati || || evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã bhÃvità || pa || || 8 SeyyathÃpi bhikkhave ye keci mÆlagandhà kÃÊÃnusÃrÅ\<*<3>*>/ tesam aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave anic- casa¤¤Ã || pa || 9 SeyyathÃpi bhikkhave ye keci sÃragandhà lohitacanda- naæ tesam aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã || pa || 10 SeyyathÃpi bhikkhave ye keci pupphagandhà vassikaæ tesam aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã || pa || 11 SeyyathÃpi bhikkhave ye keci ku¬¬arÃjÃno\<*<4>*>/ sabbe te ra¤¤o cakkavattissa anuyantà bhavanti || rÃjà tesaæ cakkavatti aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã || pe || 12 SeyyathÃpi bhikkhave yà kÃci tÃrakarÆpÃnam pabhà sabbà tà candimapabhÃya\<*<5>*>/ kalaæ nÃgghanti\<*<6>*>/ solasiæ candappabhà tÃsam aggam akkhÃyati || evam eva kho bhik- khave aniccasa¤¤Ã || pa || || 13 SeyyathÃpi bhikkhave saradasamaye viddhe vigata- valÃhake deve Ãdicco nabham abbhussukkamÃno\<*<7>*>/ sabbam ÃkÃsagatam tamagatam abhivihacca bhÃsate ca tapate ca virocati\<*<8>*>/ ca || evam eva kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã bhÃvità bahulÅkatà sabbaæ kÃmarÃgam pariyÃdiyati || sabbaæ rÆparÃgam pariyÃdiyati || sabbam bhavarÃgam pariyÃdiyati || sabbam avijjam pariyÃdiyati || sabbam asmimÃnaæ samÆ- hanti || || 14 Katham bhavità ca bhikkhave aniccasa¤¤Ã katham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B tadamanvayÃni 2 B tesaæ 3 B kÃlÃnusarigandho 4 So S3; S1 khu¬¬ha-; B kuÂÂarÃjÃne 5 S1-3 candiyÃpabhÃya (S3 yaæ) 6 B nagghanti 7 B abbhusÃkkamÃno 8 B virocate >/ #<[page 157]># %% bahulÅkatà sabbaæ kÃmarÃgam pariyÃdiyati || pe || sabbam asmimÃnam samÆhanti || || 15 Iti rÆpam iti rÆpassa samudayo iti rÆpassa attha- gamo || || Iti vedanà || || Iti sa¤¤Ã || || Iti saÇkhÃra || || Iti vi¤¤Ãïam iti vi¤¤Ãïassa samudayo iti vi¤¤Ãïassa attha- gamo ti || || 16 Evam bhÃvità kho bhikkhave aniccasa¤¤Ã evam bahulÅkatà sabbaæ kÃmarÃgam pariyÃdiyati || sabbaæ rÆpa- rÃgam pariyÃdiyati || sabbam bhavarÃgam pariyÃdiyati || sabbam avijjam pariyÃdiyati || sabbam asmimÃnaæ samÆ- hantÅti || || Pupphavaggo samatto\<*<1>*>/ || Tatra uddÃnaæ\<*<2>*>/ || NadÅ || Puppha¤ ca\<*<3>*>/ Pheïaæ ca || Gomaya¤ ca NakhÃsikhaæ\<*<4>*>/ || Suddhikam dve ca\<*<5>*>/ gaddulÃ\<*<6>*>/ || VÃsijaÂam Aniccatà ti\<*<7>*>/ || Vaggo\<*<8>*>/ Majjhimapa¤¤Ãsako samatto || || Tassa Majjhimapa¤¤Ãsakassa vagguddÃnaæ\<*<9>*>/ || UpÃyo Arahanto ca KhajjanÅ Therasambhayaæ Pupphavaggena pa¤¤Ãsadutiyo tena vuccati || || #
# ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 CattÃro me bhikkhave antà || || Katame cattÃro || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B Buddhavaggo pa¤camo 2 Missing in B 3 B vaddha¤ ca 4 S3 -sikhà 5 S1-3 sa (S3 sÃ-) muddakaæ ceva 6 S1-3 gaddulaæ; B bhaddulà 7 S1-3 nÃva sa¤¤Ã te dasÃti 8 Missing in S1-3 9 This uddÃnam is to be found in S1-3 only >/ #<[page 158]># %<158 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 108. 4>% SakkÃyanto sakkÃyasamudayanto sakkÃyanirodhanto sak- kÃyanirodhagÃminipatipadanto\<*<1>*>/ || || 4 Katamo bhikkhave sakkÃyanto || || Pa¤cupÃdÃnak- khandhÃtissa vacanÅyaæ || || Katame pa¤ca || seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho vedanupÃdÃnakkhandho sa¤¤upÃdÃ- nakkhandho saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃïupÃdÃnak- khandho || ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyanto || || 5 Katamo ca bhikkhave sakkÃyasamudayanto || || YÃyam taïhà ponabbhavikà nandi rÃgasahagatà tatra tatrÃbhi- nandinÅ || seyyathÅdaæ kÃmataïhà bhavataïhà vibhava- taïhà ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyasamudayanto || || 6 Katamo ca bhikkhave sakkÃyanirodhanto || || Yo tassÃ- yeva taïhÃya asesavirÃganirodho cÃgo paÂinissaggo mutti anÃlayo || ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyanirodhanto || || 7 Katamo ca bhikkhave sakkÃyanirodhagÃminipaÂipa- danto || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo || seyyathÅdam sammÃdiÂÂhi || pa || sammÃsamÃdhi || || Ayaæ vuccati bhik- khave sakkÃyanirodhagÃminipaÂipadanto || || 8 Ime kho bhikkhave cattÃro antà ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Dukkha¤ ca vo bhikkhave desissÃmi dukkhasamu- daya¤ cà dukkhanirodha¤ ca dukkhanirodhagÃminipaÂi- pada¤\<*<2>*>/ ca || tam sunÃtha || || 4 Katama¤ ca\<*<3>*>/ bhikkhave dukkham || || Pa¤cupÃdanak- khandhÃtissa vacanÅyaæ || || Katame pa¤ca || seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || || Idaæ vuccati bhikkhave dukkhaæ || || 5 Katamo ca bhikkhave dukkhasamudayo || || YÃyam taïhà ponabbhavikà || pa || vibhavataïhà || || Ayaæ vuccati bhikkhave dukkhasamudayo || || 6 Katamo ca bhikkhave dukkhanirodho || || Yo tassÃyeva taïhÃya asesavirÃganirodho cÃgo paÂinissaggo mutti anÃ- layo || || Ayaæ vuccati bhikkhave dukkhanirodho || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -gaminÅ- always 2 S1-3 -gÃmini¤ca paÂipadaæ 3 B katha¤ca >/ #<[page 159]># %% 7 Katamà ca bhikkhave dukkhanirodhagÃminipatipadà || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo || seyyathÅdam sammÃ- diÂÂhi || pe || sammÃsamÃdhi || || Ayaæ vuccati bhikkhave dukkhanirodhagÃminipaÂipadà ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra -- voca || || 3 SakkÃya¤ ca vo bhikkhave desissÃmi sakkÃyasamu- daya¤ ca sakkÃyanirodha¤ca sakkÃyanirodhagÃmini¤ ca paÂipadaæ taæ\<*<1>*>/ suïÃtha || || 4 Katamo ca bhikkhave sakkÃyo || || Pa¤cupÃdÃnak- khandhà tissa vacanÅyaæ || || Katame pa¤ca || || Seyyathi- daæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe ||\<*<2>*>/ vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || || Ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyo || || 5 Katamo ca bhikkhave sakkÃyasamudayo || || YÃyaæ taïhà ponabbhavikà || pa || Ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃ- yasamudayo || || 6 Katamo ca sakkÃyanirodho || || Yo tassÃyeva taïhÃya || pa || || Ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyanirodho || || 7 Katamà ca bhikkhave sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂi- padà || || Ayam eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo || seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi || pa || sammÃsamÃdhi || || 8 Ayaæ vuccati bhikkhave sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂi- padà ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pari¤¤eye ca bhikkhave dhamme desissÃmi pari¤¤Ã ca pari¤¤ÃtÃvi¤ca\<*<3>*>/ puggalaæ || taæ suïÃtha || || 4 Katame\<*<4>*>/ ca bhikkhave pari¤¤eyyà dhammà || ||\<*<5>*>/ RÆ- pam bhikkhave pari¤¤eyyo dhammo || Vedanà || pa || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam pari¤¤eyyo dhammo || || Ime vuc- canti bhikkhave pari¤¤eyyà dhammà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by B and S1 2 Complete in B 3 S1 -¤ÃtapÅca; S3 -¤Ãtapica 4 S1-3 katamo 5 S1-3 -¤eyyo dhammo >/ #<[page 160]># %<160 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 106. 5>% 5 Katamà ca bhikkhave pari¤¤Ã || ||\<*<1>*>/ RÃgakkhayo dosak- khayo mohakkhayo || || Ayaæ vuccati bhikkhave pari¤¤Ã || || 6 Katamo ca bhikkhave pari¤¤ÃtÃvÅ puggalo || || ArahÃ- tissa vacanÅyaæ || Yo yam Ãyasmà {evaænÃmo} evaægotto || ayam vuccati bhikkhave pari¤¤ÃtÃvÅ puggalo ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Pa¤cime bhikkhave upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || SeyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || Vi¤¤Ãïu- pÃdÃnakkhandho || || 4-5 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam assÃda¤ca ÃdÅ- nava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam na pajÃnanti || pe\<*<2>*>/ || pajÃnanti || sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viha- rantÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Pa¤cime bhikkhave upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || SeyyathÅdam {rÆpÆpÃdÃnakkhandho} || pe\<*<3>*>/ || 4-5 Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtaæ na pajÃnanti || pe || pajÃnanti || sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharantÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Pa¤cime bhikkhave upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || SeyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤Ãïu- pÃdÃnakkhandho || || 4 Yato ca\<*<4>*>/ kho bhikkhave ariyasÃvako imesam pa¤can- nam upÃdÃnakkhandhÃnaæ samudaya¤ca atthagama¤ca \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert yo bhikkhave 2 S1-3 na me te- (complete) 3 Complete in B 4 Missing in S1-3 always >/ #<[page 161]># %% assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃpanno avinipÃ- tadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Pa¤cime bhikkhave upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || || SeyyathÅdaæ || rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤Ã- ïupÃdÃnakkhandho || || 4 Yato ca kho bhikkhave bhikkhu imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnaæ samudaya¤ca atthagama¤ca assÃ- da¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam viditvà anupÃdà vimutto hoti || ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anup- pattasadattho parikkhÅïabhavasa¤¤ojano sammada¤¤Ã vimutto ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 RÆpe bhikkhave yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà tam pajahatha || evaæ taæ rÆpam pahÅnam bhavissati ucchinnamÆlaæ tÃlÃvatthukatam anabhÃvakataæ Ãyatim anuppÃdadhammaæ || 4-6 VedanÃya || pe || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃresu\<*<1>*>/ || 7 Vi¤¤Ãïe yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà tam pajahatha || evaæ taæ vi¤¤Ãïam pahÅnam bhavissati ucchinnamÆlaæ tÃlÃvatthukataæ anabhÃvakatam Ãyatim anuppÃdadhamman ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 RÆpe bhikkhave yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnÃ\<*<2>*>/ cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayà te \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B upayu- always >/ #<[page 162]># %<162 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 112. 4-5>% pajahatha || evaæ taæ rÆpaæ pahÅnaæ bhavissati ucchinna- mÆlam || la || pe\<*<1>*>/ || 4-5 VedanÃya || Sa¤¤Ãya || || 6 SaÇkhÃresu yo chando || pa || evaæ te saÇkhÃrà pahÅnà bhavissanti ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatim anuppÃdadhammà || || 7 Vi¤¤Ãïe yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayà te paja- hatha || evaæ taæ vi¤¤Ãïaæ pahÅnam bhavissati ucchin- namÆlam tÃlÃvatthukatam anabhÃvakatam Ãyatim anuppÃ- dadhamman ti || || Antavaggo samatto\<*<2>*>/ || TatruddÃnaæ || || Ante\<*<3>*>/ Dukkha¤ca SakkÃyo || Pari¤¤eyyà Samaïà dve\<*<4>*>/ || SotÃpanno Araha¤ca || Dve ca ChandarÃgiyo ti\<*<5>*>/ || || ## ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme\<*<6>*>/ || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà tenupa- saÇkami || pa || || 3 Nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Avijjà avijjÃti bhante vuccati || katamà nu kho bhante avijjà kittÃvatà ca avijjÃgato hotÅti || || 4 Idha bhikkhu assutavà puthujjano rÆpaæ na pajÃnÃti rÆpasamudayaæ na pajÃnÃti rÆpanirodhaæ na pajÃnÃti rÆpanirodhagÃminim paÂipadaæ na pajÃnÃti || || 5-8 Vedanaæ na pajÃnÃti || Sa¤¤am || {SaÇkhÃre} na pajÃnÃti || pa || Vi¤¤ÃïanirodhagÃminim paÂipadaæ na pa- jÃnÃti\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So in B, complete in S1-3 2 In S3 only 3 S1-3 antam 4 S1-3 Samaïe; B duve 5 B duve ca chandorÃginoti 6 In S1-3 only 7 More complete in S1-3 >/ #<[page 163]># %% 9 Ayaæ vuccati bhikkhu avijjà ettÃvatà ca avijjÃgato hotÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || ||\<*<1>*>/ Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || 4 Vijjà vijjÃti bhante vuccati || || Katamà nu kho bhante vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 4 Idha bhikkhu sutavà ariyasÃvako rÆpam pajÃnÃti || rÆpasamudayaæ || rÆpanirodhaæ || rÆpanirodhagÃminim paÂi- padam pajÃnÃti || || 5-8 Vedanaæ || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre pajÃnÃti || la || Vi¤¤Ã- ïanirodhagÃminim paÂipadaæ pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccati bhikkhu vijjà ettÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Dhammakathiko dhammakathiko ti bhante vuccati || || KittÃvatà nu kho bhante dhamma- kathiko hotÅti || 4 RÆpassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya dhammaæ deseti Dhammakathiko bhikkhÆ ti alaæ vacanÃya || || RÆpassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti DhammÃnudhammapaÂipanno bhikkhÆti alaæ vacanÃya || || RÆpassa ce bhikkhu nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto hoti DiÂÂhadhamme nibbÃnappatto bhikkhÆ ti alaæ vacanÃya || || 5-7 VedanÃya ce bhikkhu || pe || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃrÃnaæ ce bhikkhu || || 8 Vi¤¤Ãïassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya dhammaæ deseti Dhammakathiko bhikkhÆti alaæ vaca- nÃya || || Vi¤¤Ãïassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya niro- dhÃya paÂipanno hoti DhammÃnudhammapaÂipanno bhik- khÆti alaæ vacanÃya || || Vi¤¤Ãïassa ce bhikkhu nibbidà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 in this and the following suttas till 9 >/ #<[page 164]># %<164 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 116. 1>% virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto hoti DiÂÂhadhamme nibbÃnappatto bhikkhÆti alaæ vacanÃyÃti || || ## 1 SÃvatthi || || 2 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Dhammakathiko dhammakathiko ti bhante vuccati || kittÃvatà nu kho bhante dhammakathiko hoti || kittÃvatà dhammÃnudhammapaÂipanno hoti || kittÃvatà diÂÂhadhammanibbÃnapatto hotÅti || || 3 RÆpassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya dhammaæ deseti Dhammakathiko bhikkhÆti alam vaca- nÃya || || RÆpassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti DhammÃnudhammapaÂipanno bhikkhÆti alam vacanÃya || || RÆpassa ce bhikkhu nibbidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto hoti DiÂÂhadhammanibbÃnapatto bhikkhÆti alaæ vacanaya || || 4-6 VedanÃya ce bhikkhu || pe || Sa¤¤Ãya ce bhikkhu || || SaÇkhÃrÃnaæ ce bhikkhu || || 7 Vi¤¤Ãïassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya dhammaæ deseti Dhammakathiko bhikkhÆti alaæ vaca- naya || || Vi¤¤Ãïassa ce bhikkhu nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti DhammÃnudhammapaÂipanno bhikkhÆti alaæ vacanÃya || || Vi¤¤Ãïassa ce bhikkhu nib- bidà virÃgà nirodhà anupÃdà vimutto hoti DiÂÂhadhamma- nibbÃnappatto bhikkhÆti alaæ vacanÃyÃti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Idha bhikkhave\<*<1>*>/ assutavà puthujjano ariyÃnam adassÃvÅ || pe || sappurisadhammesu avinÅto rÆpam attato samanupassati rÆpavantaæ và attÃnaæ attani và rÆpaæ rÆpasmiæ và attÃnaæ || || Ayam vuccati bhikkhave assu- tavà puthujjano rÆpabandhanabaddho sÃntarabÃhiraban- dhanabaddho\<*<2>*>/ atÅradassÅ apÃradassÅ baddho jÃyati\<*<3>*>/ baddho mÅyati baddho asmà lokà paraæ lokaæ gacchati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit idha bhikkhave 2 B santara- always 3 B jiyati >/ #<[page 165]># %% 4 Vedanam attato samanupassati || pe || vedanÃya và attÃnaæ || || Ayaæ vuccati bhikkhave assutavà puthujjano vedanÃbandhanabaddho sÃntarabÃhirabandhanabaddho atÅ- radassÅ apÃradassÅ baddho jÃyati baddho mÅyati baddho asmà lokà paraæ lokaæ gacchatÅ || || 5-6 Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre\<*<1>*>/ || || 7 Vi¤¤Ãïam attato samanupassatÅ || pa || || Ayaæ vuccati bhikkhave assutavà puthujjano vi¤¤Ãïabandhanabaddho sÃntarabÃhirabandhanabaddho atÅradassÅ apÃradassÅ baddho jÃyati baddho mÅyati baddho asmà lokà paraæ lokaæ gacchati || || 8 Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako ariyÃnam dassÃvÅ || la\<*<2>*>/ || sappurisadhammesu vinÅto na rÆpam attato samanupassati || na rÆpavantaæ và attÃnaæ na attani và rÆpaæ na rÆpasmiæ và attÃnanaæ || || Ayaæ vuccati bhikkhave sutavà ariyasÃvako na rÆpabandhanabaddho na sÃntarabÃhirabandhanabaddho tÅradassÅ pÃradassÅ || pari- mutto so\<*<3>*>/ dukkhasmà ti vadÃmi || || 9 Na vedanam attato || la || || 10 Na sa¤¤am attato || la || || 11 Na saÇkhÃre attato || la || 12 Na vi¤¤Ãïam attato samanupassati || pa || || Ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako na vi¤¤Ãïabandhanabaddho na sÃntarabÃhirabandhanabaddho tÅradassÅ pÃradassÅ || parimutto so\<*<3>*>/ dukkhasmà ti vadÃmÅti || || ## 1 SÃvatthi || || 2 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || || RÆpam etam mama eso ham asmi eso me attÃti samanupassathÃti || || No hetam bhante || || SÃdhu bhikkhave || RÆpam bhikkhave netam mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammapa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 3-5 Vedanaæ || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S1-3 ari--pe-- instead of || la || 3 MIssing in S1-3 >/ #<[page 166]># %<166 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 118. 6>% 6 Vi¤¤Ãnam etam mama eso ham asmi eso me attÃti samanupassathÃti || || No hetam bhante || || SÃdhu bhikkhave || vi¤¤Ãïam bhikkhave netam mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ\<*<1>*>/ || || 7 Evam passaæ || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃ- nÃtÅti || || ## 1 SÃvatthi || || 2 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti samanupassathÃti || || Evam bhante || || SÃdhu bhikkhave || RÆpam bhikkhave netam mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃbhÆtaæ sam- mappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 3-5 Vedanaæ || Sa¤¤aæ || SaÇkhÃre || || 6 Vi¤¤Ãïaæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti samanupassathÃti || || Evam bhante || || SÃdhu bhikkhave || Vi¤¤Ãïam bhikkhave netam mama neso hamasmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 7 Evaæ || la || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Sa¤¤ojanÅye ca bhikkhave dhamme desissÃmi sa¤¤ojÃnaæ ca || taæ suïÃtha || || 3 Katame ca bhikkhave sa¤¤ojaniyÃdhammà katamaæ ca {sa¤¤ojanaæ} || || 4 RÆpaæ bhikkhave sa¤¤ojaniyo dhammo || yo tattha chandarÃgo taæ tattha sa¤¤ojanaæ || || 5-7 Vedanà || pa || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B adds || la || >/ #<[page 167]># %% 8 Vi¤¤Ãïaæ sa¤¤ojanÅyo dhammo || yo tattha chandarÃgo taæ tattha sa¤¤ojanaæ || || 9 Ime vuccanti bhikkhave sa¤¤ojanÅyà dhammà || idaæ sa¤¤ojananti || || ## 1-2 SÃvatthi || || UpÃdÃniye ce bhikkhave dhamme desis- sÃmi upÃdÃnaæ ca || taæ suïÃtha || || 4 Katame ca bhikkhave upÃdÃniyà dhammà || katamam upÃdÃnaæ || || 5 RÆpam bhikkhave upÃdÃniyo dhammo || yo tattha chandarÃgo taæ tattha upÃdÃnaæ || || 6-8 Vedanà || pa || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || || 9 Vi¤¤Ãïam upÃdÃniyo dhammo || yo\<*<1>*>/ tattha chandarÃgo taæ tattha upÃdÃnaæ || || 10 Ime vuccanti bhikkhave upÃdÃniyà dhammà || idam upÃdÃnan ti || || ## 1 Ekaæ samayaæ Ãyasmà ca SÃriputto Ãyasmà ca MahÃ-KoÂÂhito\<*<2>*>/ BÃrÃïasiyaæ viharanti Isipatane Miga- dÃye || || 2-3 Atha kho Ãyasmà MahÃ-KoÂÂhito sÃyaïhasamayam paÂisallÃïà vuÂÂhito yenÃyasmà SÃriputto tenupasaÇkami || pa || etad avoca || || SÅlavatÃvuso SÃriputta bhikkhunÃ- katame dhammà yoniso manasi kattabbÃti || || 4 SÅlÃvatÃvuso KoÂÂhita bhikkhunà pa¤cupÃdÃnak- khandà aniccato dukkhato rogato gaï¬ato sallato aghato ÃbÃdhato parato palokato su¤¤ato anattato yoniso manasi kattabbà || || 5 Katame pa¤ca || || SeyyathÅdaæ rÆpupÃdÃpakkhando || || vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho || || SÅlavatÃvuso KoÂÂhita bhik- khunà ime pa¤cupÃdÃnakkhandhà aniccato dukkhato || pe || anattato yoniso manasi kattabbà || || 6 èhÃnaæ kho panetam Ãvuso vijjati || yaæ sÅlavà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ye 2 B KoÂÂhiko-ka always >/ #<[page 168]># %<168 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 122. 7>% bhikkhu ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe aniccato dukkhato || pe || anattato yoniso manasi karonto sotÃpattiphalam sacchikareyyÃti || || 7 SotÃpannena panÃvÆso SÃriputta bhikkhunà katame dhammà yoniso manasikattabbÃti || || 8 SotÃpannena pi kho Ãvuso KoÂÂhita bhikkhunà ime pa¤cupÃdÃnakkhandhà aniccato || pe || anattato manasi kattabbà || || 9 èhÃnaæ kho panetam Ãvuso vijjati || yaæ sotÃpanno bhikkhu ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe aniccato || pe || anattato yoniso manasi karonto sakadÃgÃmiphalaæ sacchikareyyÃ- ti || || 10 SakadÃgÃminà panÃvuso\<*<1>*>/ SÃriputta bhikkhunà katame ca\<*<2>*>/ dhammà yoniso kattabbÃti || || 11 SakadÃgÃminà pi kho\<*<3>*>/ Ãvuso KoÂÂhita bhikkhunà ime pa¤cupÃdÃnakkhandhà aniccato || pe || anattato manasi kattabbà || || 12 èhÃnaæ kho panetam Ãvuso vijjati || yaæ sakadÃgÃmi bhikkhu pa¤cupÃdÃnakkhandhe aniccato || pe || anattato yoniso manasi karonto anÃgÃmiphalaæ sacchikareyyÃti || || 13 AnÃgÃminà panÃvuso SÃriputta bhikkhunà katame dhammà yoniso manasi kattabbà ti || || 14 AnÃgÃminà pi kho Ãvuso KoÂÂhita bhikkhunà ime\<*<4>*>/ pa¤cupÃdÃnakkhandhà aniccato || pe || anattato yoniso manasi kattabbà || || 15 èhÃnaæ kho panetam Ãvuso vijjati || yam anÃgÃmi bhikkhu ime pa¤cupÃdÃnakkhandhe aniccato || pe || anattato yoniso manasi karonto arahattaphalaæ\<*<5>*>/ sacchikareyyÃti || || 16 ArahatÃ\<*<6>*>/ panÃvuso SÃriputta katame dhammà yoniso manasi kattabbÃti || || 17 Arahatà pi kho Ãvuso KoÂÂhita ime pa¤cupÃdÃnak- khande aniccato dukkhato rogato gaï¬ato sallato aghato ÃbÃdhato parato palokato su¤¤ato anattato yoniso manasi kattabbà || || 18 Natthi khvÃvuso arahato uttarikaraïÅyaæ katassa và \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B omits pan 2 Missing in B 3 S1-3 sakadÃgÃmino kho 4 S1-3 insert ca 5 B arahattaæ 6 S1-3 insert pi >/ #<[page 169]># %% paÂiccayo\<*<1>*>/ || api ca kho ime\<*<2>*>/ dhammà bhÃvità bahulÅkatà diÂÂhadhammasukhavihÃrÃya ceva saævattanti satisampa- ja¤¤Ãya\<*<3>*>/ cÃti || || ## 1 BÃrÃïasi-nidÃnaæ\<*<4>*>/ || || ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà Kappo yena Bhagavà tenupasaÇ- kami\<*<5>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà Kappo Bhagavantam etad avoca || || Kathaæ nu kho bhante janato katham passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabba- nimittesu ahaækÃramamaækÃramÃnÃnusayà na hontÅ ti || || 4 Yaæ ki¤ci Kappa rÆpam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhattam và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnam và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti evam etaæ yathÃ- bhutaæ sammÃppa¤¤Ãya passati || || 5-7 Yà kÃci vedanà || pe || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇkhÃrà || || 8 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃgatapaccuppannam ajjhat- taæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ãïaæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti evam etaæ yathÃ- bhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati || || 9 Evaæ kho Kappa jÃnato evam passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimittesu ahaækÃra- mamaækÃramÃnÃnusayà na hontÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 paticayo here and in the next sutta 2 S1-3 apicame 3 S1-3 omit ya 4 Complete in B.-- This sutta is exactly the same as the preceding; the word sutavatà being only put instead of sÅlavatà 5 Complete in S1-3 >/ #<[page 170]># %<170 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 125. 1>% ## 1 SÃvatthi || || 2 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà Kappo Bhagavan- tam etad avoca || || Kathaæ nu kho bhante jÃnato katham passato imasmiæ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabba- nimittesu ahaækÃramamaækÃramÃnÃpagataæ\<*<1>*>/ mÃnasaæ hoti vidhÃsamatikkantam\<*<2>*>/ santam\<*<3>*>/ suvimuttan ti || || 3 Yaæ ki¤ci Kappa rÆpam atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ || la || sabbaæ rÆpaæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anupÃdà vimutto hoti || || 4-6 Yà kÃci vedanà || || Yà kÃci sa¤¤Ã || || Ye keci saÇ- khÃrà || || 7 Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïam atÅtÃnÃga apaccuppannam ajjhat- taæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ vi¤¤Ãïaæ netam mama neso ham asmi na meso attÃti || evam etaæ yathÃ- bhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anupÃdà vimutto hoti || || 8 Evaæ kho Kappa jÃnato evam passato imasmi¤ ca savi¤¤Ãïake kÃye bahiddhà ca sabbanimittesu ahaækÃra- mamaækÃramÃnÃpagatam mÃnasaæ hoti vidhÃsamatik- kantam santaæ suvimuttan ti || || Dhammakathikavaggo samatto\<*<4>*>/ || || Avijjà VijjÃ\<*<5>*>/ dve Kathikà || Bandhanà Parimuccità duve\<*<6>*>/ || Sa¤¤ojÃnaæ UpÃdÃnaæ\<*<7>*>/ || SÅlaæ SutavÃ\<*<8>*>/ dve ca Kappenà ti\<*<9>*>/ || || ## ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -pagata- always 2 S1-3 vidhÃya- further on vidhÃ- 3 Omitted by S1-3 always 4 In S1-3 only 5 S1-3 Dve bhikkÆ 6 S1-3 Parimucchà dve 7 S1-3 -dÃnà 8 S1 SÅla; S3 SÅlavà and omits Sutavà 9 S1-3 KappinÃti >/ #<[page 171]># %% 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà || pa || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Avijjà avijjÃti bhante vuccati || katamà nu kho bhante avijjà kittÃvatà ca avijjÃgato hotÅti || || 4 Idha bhikkhu assutavà puthujjano samudayadhammaæ rÆpaæ Samudayadhammaæ rÆpanti yathÃdhammaæ na pajÃnÃti || vayadhammaæ rÆpaæ Vayadhammam rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || samudayavayadhammaæ rupaæ Samudayavayadhammaæ\<*<1>*>/ rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃ- nÃti || 5 Samudayadhammaæ vedanaæ Samudayadhammà vedanÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || vayadhammaæ vedanaæ Vayadhammà vedanà ti yathÃbhÆtaæ na pajÃnati || samu- dayavayadhammaæ vedanaæ Samudayavayadhammà vedanÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || 6 Samudayadhammaæ sa¤¤aæ || pe || 7 Samudayadhamme saÇkhÃre Samudayadhammà saÇ- khÃrÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || vayadhamme saÇkhÃre Vayadhammà saÇkhÃrÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || samu- dayavayadhamme saÇkhÃre Samudayavayadhammà saÇk- hÃrÃti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 8 Samudayadhammaæ vi¤¤Ãïam Samudayadhammaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || vayadhammaæ vi¤¤Ãïaæ Vayadhammaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || samudayavayadhammaæ vi¤¤Ãïaæ Samudaya- vayadhammam vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccati bhikkhu avijjà ettÃvatà ca avijjÃgato hotÅti || || 10 Evaæ vutte so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Vijjà vijjÃti bhante vuccati || katamà nu kho bhante vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 11 Idha bhikkhu sutavà ariyasÃvako samudayadhammaæ rÆpaæ SamudayarÆpanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || vaya- dhammaæ rÆpam Vayadhammaæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B and S1 omit vaya in this word here and further on >/ #<[page 172]># %<172 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 126. 12>% pajÃnÃti || samudayavayadhammaæ rupaæ Samudayavaya- dhammaæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || 12 Samudayadhammaæ vedanaæ || pe || 13 Samudayadhammaæ sa¤¤aæ || pe || 14 Samudayadhamme saÇkhÃre || pe\<*<1>*>/ || 15 Samudayadhammaæ vi¤¤Ãïaæ Samudayadhammaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || vayadhammaæ vi¤- ¤Ãïaæ Vayadhammaæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || samudayavayadhammam vi¤¤Ãïaæ Samudayavayadham- maæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti \<*<16>*>/ Ayaæ vuccati bhikkhu vijjà ettÃvatà vijjÃgato hotÅ- ti || || ## 1 Ekaæ samayaæ Ãyasmà SÃriputto Ãyasmà ca MahÃ- KoÂÂhito\<*<2>*>/ BÃrÃïasiyaæ viharati Isipatane MigadÃye || || 2 Atha kho Ãyasmà MahÃ-KoÂÂhito sÃyaïhasamayam patisallÃïà vuÂÂhito || pa || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃ-KoÂÂhito Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || Avijjà avijjÃti Ãvuso SÃriputta vuccati || katamà nu kho Ãvuso avijjà kittÃvatà ca\<*<3>*>/ avijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso assutavà puthujjano samudayadhammam rÆpam Samudayadhammaæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || vayadhammaæ rupaæ || pe || samudayavayadham- maæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || 5 Samudayadhammam vedanaæ || pe || 6 Samudayadhammaæ sa¤¤aæ || || 7 Samudayadhamme saÇkhÃre || || 8 Samudayadhammam vi¤¤Ãïam || pa\<*<4>*>/ || vayadhammaæ vi¤¤Ãïam || pa || Samudayavayadhammam\<*<5>*>/ vi¤¤Ãïanti yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccati Ãvuso\<*<6>*>/ ettÃvatà ca\<*<7>*>/ avijjÃgato hotÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 12 and 14 are more complete in B 2 S3 omits Mahà 3 Complete in B 4 5-8 are more complete in B 5 B -viya- instead of -vaya- 6 S1-3 vuccatà vuso 7 S1-3 omit ca >/ #<[page 173]># %% ## 1-2 BÃrÃïasi nidÃnaæ\<*<1>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃ-KoÂÂhito Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || Vijjà vijjÃti Ãvuso SÃriputta vuccati || katamà nu kho Ãvuso vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso sutavà ariyasÃvako samudayadhammaæ rÆpaæ Samudayadhammaæ rÆpanti yathÃbhÆtam pajÃnÃti || vayadhammaæ rÆpaæ || pe || samudayavayadhammaæ rÆpaæ Samudayavayadhammaæ rÆpanti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || || 5 Samudayadhammaæ vedanaæ || pe || 6 Samudayadhammaæ sa¤¤aæ || || 7 Samudayadhamme saÇkhÃre || || 8 Samudayadhammaæ vi¤¤Ãïaæ || samudayavayadham- maæ vi¤¤Ãïanti yathÃbhutaæ pajÃnÃti || || 9 Ayam vuccatÃvuso vijjà ettÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || ## 1-2 BÃrÃïasiyaæ viharanti Isipatane MigadÃye\<*<2>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃ-KoÂÂhito Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || Avijjà avijjÃti Ãvuso SÃriputta vuccati || Katamà nu kho Ãvuso avijjà kittÃvatà ca avijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso assutavà puthujjano rÆpassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca {nissaraïa¤ca} yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 5-7 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnam || || 8 Vi¤¤Ãïassa assÃda¤ca {ÃdÅnava¤ca} nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtaæ na pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccatÃvuso avijjà ettÃvatà ca avijjÃgato hotÅ- ti || || ## 1-2 BÃrÃïasiyaæ Isipatane MigadÃye || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B 2 S1-3 ta¤¤eva nidÃnam--Ekam antaæ nisidi-- and so on, more or less complete in the following suttas >/ #<[page 174]># %<174 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 130. 3>% 3 Vijjà vijjÃti Ãvuso SÃriputta vuccati || || Katamà nu kho Ãvuso vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso sutavà ariyasÃvako rÆpassa assÃda¤ca ÃdÅna- va¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || 5-7 VedanÃya || || pe || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnaæ || || 8 Vi¤¤Ãïassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtam pajÃnÃti\<*<1>*>/ || 9 Ayam vuccatÃvuso vijjà ettÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || ## 1-2 BÃrÃïasiyaæ viharanti Isipatane MigadÃye || pa || || 3 Avijjà avijjÃti Ãvuso SÃriputta vuccati || || Katamà nu kho Ãvuso avijjà kittÃvatà ca avijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso assutavà puthujjano rÆpassa samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtaæ na pajÃnÃti || || 5-8 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnam || || Vi¤¤Ã- ïassa samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccatÃvuso avijjà ettÃvatà ca avijjÃgato hotÅ- ti || || ## 1-2 BÃrÃïasiyaæ viharanti Isipatane MigadÃye || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃ-KoÂÂhito Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || Vijjà vijjÃti avuso SÃriputta vuccati || || Katamà nu kho Ãvuso vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso sutavà ariyasÃvako rÆpassa samudaya¤ca atthagama¤ca\<*<2>*>/ nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 5-8 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃïaæ || || Vi¤¤Ã- ïassa samudaya¤ca atthagama¤ca\<*<2>*>/ nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtaæ pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccatÃvuso vijjà ettÃvatÃca vijjÃgato hotÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The numbers 5-7-8 are repeated in S1-3 (S3 omitting sa¤¤Ãya) 2 B inserts here assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca >/ #<[page 175]># %% ## 1 BÃrÃïasiyaæ viharanti Isipatane MigadÃye || || 2 Atha kho SÃriputto sÃyaïhasamayaæ\<*<1>*>/ || pe || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà SÃriputto Ãyasman- tam MahÃ-KoÂÂhitam etad avoca || || Avijjà avijjà ti Ãvuso KoÂÂhita vuccati || Katamà nu kho Ãvuso KoÂÂhita avijjà vuccati || kittavatà ca avijjÃgato hotÅti || || 4 IdhÃvuso assutavà puthujjano rÆpassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 5-8 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnaæ || || Vi¤¤Ã- ïassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccatÃvuso avijjà ettÃvatà ca avijjÃgato hotÅ- ti\<*<2>*>/ || || 10 Evam vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantam MahÃ- KoÂÂhitam etad avoca || || Vijjà vijjÃti Ãvuso KoÂÂhita vuc- cati || katamà nu kho Ãvuso vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅ ti || || 11 IdhÃvuso sutavà ariyasÃvako rÆpassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti || 12-14 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnaæ || || 15 Vi¤¤Ãïassa assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || || 16 Ayaæ vuccati Ãvuso vijjà ettÃvatà ca vijjÃgato hotÅ- ti || || ## 1-2 BÃrÃïasiyaæ viharanti Isipatane MigadÃye || || 3 Avijjà avijjÃti Ãvuso KoÂÂhita avijjà kittÃvatà ca avijjÃ- gato hotÅti || || 4 IdhÃvuso assutavà puthujjano rÆpassa samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca Ãdinava¤ca nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtaæ na pajÃnÃti || || 5-7 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃrÃnaæ || || 8 Vi¤¤Ãïassa samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnÃti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 patisallÃïà vuÂÂhito- upasaÇkami- -nisÅdi 2 B hoti >/ #<[page 176]># %<176 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 134. 9>% 9 Ayaæ vuccatÃvuso avijjà ettÃvatà ca avijjÃgato hotÅ- ti || || 10 Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantam MahÃ- KoÂÂhitam etad avoca || || Vijjà vijjÃti Ãvuso KoÂÂhita vuccati || katamà nu kho Ãvuso vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 11 IdhÃvuso sutavà ariyasÃvako rÆpassa samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃ- bhÆtam pajÃnÃti || || 12-14 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃrÃnaæ || || 15 Vi¤¤Ãïassa samudaya¤ca atthagama¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnÃti || ayam vuccatÃvuso\<*<1>*>/ vijjÃgato hotÅti\<*<1>*>/ || ## 1-2 Ta¤¤eva nidÃnaæ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà SÃriputto Ãyasman- taæ MahÃ-KoÂÂhitam etad avoca || || Avijjà avijjÃti Ãvuso KoÂÂhita vuccati || || Katamà nu kho Ãvuso avijjà hoti kittÃvatà ca avijjÃgato hotÅ ti || || 4 IdhÃvuso assutavà puthujjano rÆpam na pajÃnÃti || rÆpasamudayam na pajÃnÃti || rÆpanirodham na pajÃnÃti || rÆpanirodhagÃminiæ paÂipadam na pajÃnÃti || || 5-7 Vedanaæ na pajÃnÃti || pe || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || 8 Vi¤¤Ãïaæ na pajÃnÃti vi¤¤Ãïasamudayaæ na pajÃ- nÃti vi¤¤Ãïanirodhaæ na pajÃnÃti vinnÃïanirodhagÃminim paÂipadaæ na pajÃnÃti || || 9 Ayaæ vuccatÃvuso avijjà ettÃvatà avijjÃgato hotÅti || || 10 Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantam MahÃ- KoÂÂhitam etad avoca || || Vijjà vijjÃti Ãvuso KoÂÂhita vuc- cati || || Katamà nu kho Ãvuso vijjà kittÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || 11 IdhÃvuso sutavà ariyasÃvako rÆpam pajÃnÃti rÆpa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The second part (Nos. 10-15) of this suttta and the first part of the next (Nos. 1-9) are omitted in B >/ #<[page 177]># %% samudayam\<*<1>*>/ pajÃnÃti || rÆpanirodham pajÃnÃti rÆpani- rodhagÃminiæ paÂipadam pajÃnÃti || || 12-14 Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || || SaÇkhÃre || || 15 Vi¤¤Ãnaæ pajÃnÃti vi¤¤Ãïassa samudayam pajÃnÃti vi¤¤Ãïanirodham pajÃnÃti vi¤¤ÃïanirodhagÃminim paÂi- padam pajÃnÃti || || 16 Ayam vuccatÃvuso vijjà ettÃvatà ca vijjÃgato hotÅti || || AvijjÃvaggo || || TatruddÃnam || || Samudayadhammena tÅïi\<*<2>*>/ || AssÃda apare duve\<*<3>*>/ || Samudayena dve vuttÃ\<*<4>*>/ KoÂÂhitena\<*<5>*>/ apare tayoti || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra-voca || || 3 RÆpam bhikkhave kukkuÊam || vedanà kukkuÊÃ\<*<6>*>/ || sa¤¤Ã kukkuÊÃ\<*<7>*>/ || saÇkhÃrà kukkuÊÃ\<*<6>*>/ || vi¤¤Ãïaæ kukku- ÊÃm || || 4 Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpasmim pi nibbindati || vedanÃya pi || sa¤¤Ãya pi || saÇkhÃresu pi || vi¤¤Ãïasmim pi nibbindati || || 5 Nibbindaæ virajjati || ||\<*<8>*>/ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃ- tÅti || || ## 1 SÃvatthi || || 2 Yam bhikkhave aniccaæ tatra vo chando pahÃtabbo || || Ki¤ca bhikkhave aniccaæ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B rÆpassa sam- 2 S1-3 cetaso 3 S1-3 assÃdo- -dve 4 B samudayeca; S1-3 vutto 5 B koÂÂhike 6 S1-3 kukkuÊaæ 7 Missing in S1-3 8 Complete in B >/ #<[page 178]># %<178 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 137. 3>% 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ || tatra vo chando pahÃ- tabbo || || 4-6 Vedanà aniccà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 7 Vi¤¤Ãïam aniccaæ || tatra vo chando pahÃtabbo || || 8 Yam bhikkhave aniccaæ tatra vo chando pahÃtabbo ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Yam bhikkhave aniccam tatra vo rÃgo pahÃtabbo || || Ki¤ca bhikkhave aniccaæ || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ tatra vo rÃgo pahÃtabbo || || 4-7 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || {SaÇkhÃrÃ} || || Vi¤¤Ãïaæ anic- caæ || tatra vo rÃgo pahÃtabbo || || 8 Yam bhikkhave aniccaæ tatra vo rÃgo pahÃtabbo ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Yam bhikkhave aniccaæ tatra vo chandarÃgo pahÃtabbo || || Ki¤ca bhikkhave aniccaæ || || 3 RÆpam bhikkhave aniccaæ tatra vo chandarÃgo pahÃ- tabbo || || 4-7 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïam anic- caæ || tatra vo chandarÃgo pahÃtabbo || || 8 Yam bhikkhave aniccaæ tatra vo chandarÃgo pahÃ- tabbo ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3-8 Yam bhikkhave dukkhaæ tatra vo chando pahÃ- tabbo || pa || 3-8 rÃgo pahÃtabbo || || 3-8 chandarÃgo pahÃtabbo ti\<*<1>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || 2 Yo bhikkhave anattà tatra vo chando pahÃtabbo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 >/ #<[page 179]># %% rÃgo pahÃtabbo || || chandarÃgo pahÃtabbo || || Ko ca bhik- khave anattà || || 3 RÆpam bhikkhave anattà || tatra vo chando pahÃ- tabbo || || rÃgo pahÃtabbo || || chandarÃgo pahÃtabbo || || 4-6 Vedanà anattà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 7 Vi¤¤Ãnam anattÃ\<*<1>*>/ tatra vo chando pahÃtabbo || || rÃgo pahÃtabbo || || chandarÃgo pahÃtabbo || || 8 Yo bhikkhave anattà tatra vo chando pahÃtabbo || rÃgo pahÃtabbo || chandarÃgo pahÃtabbo ti\<*<2>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 SaddhÃpabbajitassa bhikkhave kulaputtassa ayam anudhammo hoti || yaæ rÆpe nibbidà bahulaæ vihareyya || || VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || || Vi¤¤Ãïe nibbidà bahulaæ vihareyya || || 4 So\<*<3>*>/ rÆpe nibbidà bahulaæ viharanto || || VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || Vi¤¤Ãïe nibbidà bahulaæ viha- ranto rÆpam parijÃnÃti || || Vedanaæ || || Sa¤¤aæ || SaÇ- khÃre || Vi¤¤Ãïam parijÃnÃti || || 5 So rÆpam parijÃnaæ || vedanaæ || || sa¤¤aæ || saÇ- khÃre || vi¤¤Ãïam parijÃnaæ parimuccati rÆpamhà pari- muccati vedanÃya parimuccati vedanÃya parimuccati sa¤¤Ãya parimuccati saÇkhÃrehi parimuccati vi¤¤Ãïamhà parimuccati jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi parimuccati dukkhasmà ti vadÃmÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 SaddhÃpabbajitassa bhikkhave kulaputtassa ayam anudhammo hoti || yaæ rÆpe aniccÃnupassÅ vihareyya || || VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || || Vi¤¤Ãïe anic- cÃnupassÅ vihareyya || || pa || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anattaæ 2 So S1-3 where the three suttas are united: but divided in B 3 B Yo >/ #<[page 180]># %<180 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 147. 4-5>% 4-5 -parimuccati dukkhasmà ti vadÃmÅti\<*<1>*>/ || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Saddhà pabbajitassa bhikkhave kulaputtassa ayam anudhammo hoti || yaæ rÆpe anattÃnupassÅ vihareyya || || VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || || Vi¤¤Ãïe anattÃ- nupassÅ vihareyya || || 4 So rÆpe anattÃnupassÅ viharanto || vedanÃya || sa¤- ¤Ãya || saÇkhÃresu || vi¤¤Ãïe anattÃnupassÅ viharanto rÆpam parijÃnati || vedanaæ || sa¤¤aæ || saÇkhÃre || vi¤¤Ã- ïam parijÃnÃti || || 5 So rÆpam parijÃnaæ vedanaæ || sa¤¤am || saÇkhÃre || vi¤¤Ãïam parijÃnaæ parimuccati rÆpamhà parimuccati vedanÃya pÃrimuccati sa¤¤Ãya parimuccati saÇkhÃrehi parimuccati vi¤¤Ãïamhà parimuccati jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi pari- muccati dukkhasmà ti vadÃmÅti || || KukkuÊavaggo\<*<2>*>/ catuttho || || TassuddÃnam\<*<3>*>/ || || KukkuÊà tayo Aniccena\<*<4>*>/ || || Dukkhena apare tayo || Anattena tayo vuttà || Kulaputtena dve\<*<5>*>/ dukkhà ti || || ## ## 1-2 SÃvatthi || Tatra-voca || || 3 Kisminnu bhikkhave sati kim upÃdÃya uppajjati ajjhattaæ sukhadukkhanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3; as in the preceding and the next 2 S3 kukkula- 3 S1-3 tatrud- 4 S1-3 aniccatà 5 So all the MSS.; it ought to be tayo >/ #<[page 181]># %% 4 BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà || pe || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya uppajjati ajjhattaæ sukhadukkhaæ || || 6-8 VedanÃya sati || pa || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati\<*<1>*>/ || || 9 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya uppajjati ajjhattaæ\<*<2>*>/ sukhadukkhaæ || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccam anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante Yam panÃniccaæ dukkham vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya uppajjeyya ajjhattaæ sukhadukkhanti || || No hetam bhante || || 11-13 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 14 Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya uppajjeyya ajjhattaæ sukhadukkhan ti || || No hetam bhante || || 15 Evampassaæ || pa || nÃparam itthattÃyà ti pajÃnÃ- tÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa Etam mama eso ham asmi eso me attà ti samanupassatÅti || || 4 BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5-9 RÆpe\<*<3>*>/ kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3; S1 adding vabahiddhaæ và to ajjhattam 2 S1-3 add và 3 S1-3 RÆpaæ >/ #<[page 182]># %<182 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 150. 10>% abhinivissa ||\<*<1>*>/ la || || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa Etam mama eso ham asmi eso me attà ti samanupassati\<*<2>*>/ || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccam và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pa || vipariïÃmadhammam api me tam anupÃdÃya Etam mama eso ham asmi eso me attà ti samanupasseyyà ti || || No hetam bhante || || 11-13 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 14 Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pa || || vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya Etam mama eso ham asmi eso me attÃti samanupasseyyÃti || || No hetam bhante || || 15 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati So attà so loko so pecca\<*<4>*>/ bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipari- ïÃmadhammoti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa evaæ ditthi uppajjati || So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammoti || || 6-9 VedanÃya || Sa¤¤Ãya || SaÇkhÃresu || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat Etaæ- samanupassati ti and subjoin: bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpamabhinivissa evam diÂÂhiæ (further on diÂÂhi) uppajjati No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅ ti 2 Instead of Etam mama S1-3 have Evam diÂÂhi uppajjati no cassaæ (S3 omit no cassaæ) no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅ ti 3 This sutta, the third in B, is the fifth in S1-3 4 B pacca always >/ #<[page 183]># %% uppajjati || So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammoti || || 10 Tam kim ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || YampanÃniccam dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadham- moti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || {SaÇkhÃrÃ} || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃma- dhammoti || || No hetam bhante || || 15 Evam passaæ || || pe || || nÃparam itthattÃyÃti pajÃ- nÃtÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi\<*<2>*>/ na me bhavissatÅ ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || pe || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati || No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅti || || 5-7 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This sutta, the fourth in B, is the sixth in S1-3 2 B nÃbhavissaæ always >/ #<[page 184]># %<184 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 152. 8>% 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhini- vissa evam diÂÂhi uppajjati || No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅ ti || || 9 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || || RÆpaæ niccam và aniccam và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || || No cassaæ no me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅ ti || || No hetam bhante || || 10-13 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammam anu- pÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅti || || No hetam bhante || || Evam passaæ || pe || naparam itthattayÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa micchÃdiÂÂhi uppajjatÅ ti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || pe || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa micchÃdiÂÂhi uppajjati || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãnaæ upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa micchÃdiÂÂhi uppajjati || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam || pa || api nu tam anupÃdÃya micchÃ- diÂÂhi uppajjeyyà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 185]># %% Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkham và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ || api nu tam anupÃdÃya micchÃdiÂÂhi uppajjeyyÃti || || No hetam bhante || || 15 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa sakkÃyadiÂÂhi uppajjatÅti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa sakkÃyadiÂÂhi uppajjati || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa sakkÃyadiÂÂhi uppajjati || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccam aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam || pa || api nu tam anupÃdÃya sakkÃya diÂÂhi uppajjeyyà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ || pe || api nu tam anupÃdÃya sakkÃya- diÂÂhi uppajjeyyÃti || || No hetam bhante || || 15 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyà ti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa AttÃnudiÂÂhi uppajjatÅti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa attÃnudiÂÂhi uppajjati || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 186]># %<186 KHANDA-SAõYUTTA [XXII. 155. 6-9>% 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa attÃnudiÂÂhi uppajjati || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam || pa || api nu tam anupÃdÃya attÃnu- diÂÂhi uppajjeyyà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || {SaÇkhÃrÃ} || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam || pa || api nu tam anupÃdÃya attÃnu- diÂÂhi uppajjeyyÃti || || No hetam bhante || || 15 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyà ti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa uppajjanti sa¤¤ojanÃbhinivesa- vinibandhÃti\<*<1>*>/ || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpaæ abhinivissa uppajjanti sa¤¤ojanÃbhinivesavinibandhà || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa uppajjanti sa¤¤ojanÃbhinivesavinibandhà || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam || pa || api nu tam anupÃdÃya uppaj- jeyyuæ sa¤¤ojanÃbhinivesavinibandhà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || no hetam bhante\<*<2>*>/ || || 15 Evam passam || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sa¤¤ojanavinivesavinibaddhà always 2 In S1-3 only >/ #<[page 187]># %% ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa uppajjanti sa¤¤ojanÃbhinivesa- vinibandhÃjjhosÃnà ti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe\<*<1>*>/ || || ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà ùnando yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || || upasaÇkamitvà || pa || Bhagavantam etad avoca || || 3 SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu yam aham Bhagavato dhammam sutvà eko vÆ- pakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto vihareyyanti || || 4 Taæ kiæ ma¤¤asi ùnanda || RÆpaæ niccam và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu tam anupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 5-8 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vÃti-sukhaæ và ti || || Dukkhaæ bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ || kallaæ nu taæ samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attÃti || || 9 Tasmà ti hÃnanda yaæ ki¤ci rÆpam atÅtÃnÃgatapaccup- pannam\<*<2>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This sutta is the same as the preceding with the mere substitution of -vinibandhÃjjhosÃnà to -vinibhandhà (S1-3 vinibaddhÃ) 2 This paragraph is to be found in S1-3 only >/ #<[page 188]># %<188 RùDHA-SAõYUTTA [XXII. 158. 10>% 10 Evam passam || pa || nÃparam itthattÃyÃti pajÃ- nÃtÅti\<*<1>*>/ || || DiÂÂhivaggo pa¤camo\<*<2>*>/ || || TassuddÃnaæ\<*<3>*>/ || || Ajjhattikam Etam mama Eso me attà No ca me siyà || Micchà SakkÃya AttÃnu\<*<4>*>/ dve || Abhinivesà ùnandenÃti\<*<5>*>/ || 6 Uparipa¤¤ÃsakuddÃnaæ\<*<7>*>/ || || Antaæ Vijjà Samudaya¤ ca || Kukkulaæ DiÂÂhi pa¤camaæ || Tatiyo pa¤¤Ãsako vutto NipÃto ti pavuccatÅti\<*<8>*>/ || || Khandhasaæyuttaæ niÂÂhitaæ\<*<9>*>/ || || ## ## ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme\<*<10>*>/ || || 2 Attha kho Ãyasmà RÃdho yena Bhagavà tenupasaÇ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B pajanÃmÅti 2 B omits pa¤camo 3 S1-3 uddÃnam bhavati 4 B sakkÃyattÃnu; S1-3 sakkÃya attÃnaæ 5 S1-3 vinivesà apare dve ùnandena pÆrito vaggo 6 S1-3 Cullapa¤¤Ãsako samatto-tassa vagguddÃnam 7 This mention is to be found in S1-3 only 8 S1-3 AntÃdhammà tatovijjà kukkÊo diÂÂhipa¤camaæ gatiyo pa¤¤Ãsako vutto nipÃto tena (S1 tona) vuccati 9 S1-3 Khandhavaggassa nipÃtaækelatÅïi (-ïi being erased in S1) pa¤¤Ãsakaæ samattaæ 10 In S1-3 only, which omits even SÃvatthi in the sequel >/ #<[page 189]># %% kami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || MÃro MÃro ti vuccati || kittÃvatà nu kho bhante MÃro ti\<*<1>*>/ || || 4 RÆpe kho RÃdha sati MÃro và assa mÃretà và yo và pana mÅyati || tasmÃti ha tvaæ RÃdha rÆpam MÃro ti passa mÃretà ti passa mÅyatÅti passa rogoti passa gaï¬o ti passa sallanti passa aghanti passa aghabhÆtanti passa || || Ye nam evam passanti te sammÃpassanti || || 5-7 VedanÃya sati || ||\<*<2>*>/ Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati\<*<2>*>/ || || 8 Vi¤¤Ãïe sati MÃro và assa mÃretà và yo và pana mÅyati || tasmÃti ha tvaæ RÃdha vi¤¤Ãïam MÃro ti passa mÃretà ti passa mÅyatÅti passa rÃgo ti passa gaï¬o ti passa sallanti passa aghanti passa aghabhÆtanti passa || || Ye nam evam passanti te sammÃpassantÅ ti || || 9 SammÃdassanam pana bhante kimatthiyanti\<*<3>*>/ || || SammÃdassanaæ kho RÃdha nibbidatthaæ || || 10 Nibbidà pana bhante kimatthiyà ti || || Nibbidà kho RÃdha virÃgatthà || || 11 VirÃgo pana bhante kimatthiyoti || || VirÃgo kho RÃdha vimuttattho\<*<4>*>/ || || 12 Vimutti\<*<5>*>/ pana bhante kimatthiyÃti || || Vimutti kho RÃdha nibbÃnatthÃ\<*<4>*>/ || || 13 NibbÃnam pana bhante kimatthiyanti || || Assa\<*<6>*>/ RÃdha pa¤haæ nÃsakkhi pa¤hassa pariyantaæ gahetuæ || || NibbÃnogadhaæ hi RÃdha brahmacariyaæ vussati nibbÃnaparÃyanaæ nibbÃnapariyosÃnan ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit bhante and add vuccati 2 More complete in S1-3 3 B kimatthaæ 4 B -atthaæ 5 S1-3 vimuttiæ 6 B accayÃ; S3 a¬¬ha corrected to assa >/ #<[page 190]># %<190 RùDHA-SAõYUTTA [XXIII. 2. 4>% etad avoca || || Satto satto ti vuccati || kittÃvatà nu kho bhante satto ti vuccatÅti\<*<1>*>/ || || 4 RÆpe kho RÃdha yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà tatra satto tatra visatto tasmà satto ti vuccati || || 5-7 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || || 8 Vi¤¤Ãïe yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà tatra satto tatra visatto tasmà satto ti vuccati || || 9 SeyyathÃpi RÃdha kumÃrakà và kumÃriyo\<*<2>*>/ và paæsvÃ- gÃrakehi kÅÊanti || ||\<*<3>*>/ YÃva kÅva¤ca tesu paæsvÃgÃrakesu avÅtarÃgà honti avigatachandà avigatapemà avigatapipÃsà avigatapariÊÃhà avigatataïhà || tÃva tÃni paæsvÃgÃrakÃni Ãlayanti keÊÃyanti\<*<4>*>/ manÃyanti\<*<5>*>/ mamÃyanti || || 10 Yato ca kho RÃdha kumÃrakà và kumÃriyo và tesu paæsvÃgÃrakesu vigatarÃgà honti vigatachandà vigata- pemà vigatapipÃsà vigatapariÊÃhà vigatataïhà || atha kho\<*<6>*>/ tÃni paæsvÃgÃrakÃni hatthehi ca pÃdehi ca vikiranti vidhamanti viddhaæsenti vikÅÊanikaæ\<*<7>*>/ karonti || || 11 Evam eva kho RÃdha tumhe rÆpaæ vikiratha vidhamatha viddhaæsetha vikÅÊanikaæ karotha taïhak- khayÃya paÂipajjatha || || 12-14 Vedanaæ vikiratha || || Sa¤¤am vikiratha || || SaÇkhÃre vikiratha || || 15 Vi¤¤Ãïaæ vikiratha vidhamatha\<*<8>*>/ viddhaæsetha vikiÊanikaæ karotha taïhakkhayÃya paÂipajjatha || || Taï- hakkhayo hi RÃdha nibbÃnan ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavan- tam etad avoca || || Bhavanetti\<*<9>*>/ bhavanettÅnirodho\<*<10>*>/ ti bhante vuccati || katamà nu kho bhante bhavanettÅ katamo bhavanettÅnirodho ti\<*<11>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vuccati 2 B kumÃrikÃyo always 3S1-3 -ÃgÃrakesuhi kÅÊantà 4 S1-3 allÅyanti kelÃyanti 5 S1-3 vanÃyanti 6 S1-3 omit kho 7 B vikiÊaniyaæ always 8 Omitted by S1-3 9 B adds nirodho 10 S1-3 omit nirodho 11 S1-3 kasmà nu kho bhante bhavanettÅ ti nirodhoti >/ #<[page 191]># %% 4 RÆpe kho RÃdha yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ya upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusÃyà || ayaæ vuccati bhavanettÅ tesaæ nirodhÃ\<*<1>*>/ bhavanettÅnirodho || || 5-7 VedanÃya || || Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu || || 8 Vi¤¤Ãne yo chando || pa || adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayà || ayaæ vuccati bhavanettÅ tesaæ nirodhà bhavanettÅnirodho ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ RÃdham Bhagavà etad avoca || || Pari¤¤eye ca dhamme desissÃmi pari¤¤a¤ ca\<*<2>*>/ pari¤¤ÃtÃvim puggalaæ ca taæ suïohi\<*<3>*>/ || pe || 4 Bhagavà etad avoca || || Katame ca RÃdha pari¤¤eyyà dhammà || || RÆpaæ kho RÃdha pari¤¤eyyo dhammo || Vedanà pari¤¤eyyo dhammo || Sa¤¤a || SaÇkhÃrà pari¤¤eyyo dhammo || Vi¤¤Ãïaæ pari¤¤eyyo dhammo || || Ime vuccanti RÃdha pari¤¤eyyà dhammà || || 5 Katamà ca RÃdha pari¤¤Ã || || Yo kho RÃdha rÃgak- khayo dosakkhayo mohakkhayo ayaæ vuccati RÃdha pari¤¤Ã || || 6 Katamo ca RÃdha pari¤¤ÃtÃvÅ\<*<4>*>/ puggalo || || ArahÃtissa vacanÅyaæ || yoyam Ãyasmà evaænÃmo evaægotto ayam vuccati RÃdha pari¤¤ÃtÃvÅ\<*<4>*>/ puggalo ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 Pa¤cime RÃdha upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || seyyathÅdam rÆpÆpÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnak- khandho || || 5 Ye hi keci RÃdha samaïà và brÃhmaïà và imesaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B nirodho 2 B pari¤¤Ã ca 3 S1-3 -pari¤¤ÃtavÅca puggalaæ taæ suïatha 4 S1-3 -nÃtÃvi >/ #<[page 192]># %<192 RùDHA-SAõYUTTA [XXIII. 5. 6>% pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ na pajÃnanti || na me te RÃdha samaïà và brÃhmaïà và samaïesu và samaïasammatà brÃhmaïesu và brÃhmaïasammatà || na ca pana te Ãyas- manto sÃma¤¤attham và brahma¤¤atthaæ và diÂÂheva dhamme sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viha- ranti || || 6 Ye ca kho keci RÃdha samaïà và brÃhmaïà và imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam pajÃnanti || te kho\<*<1>*>/ RÃdha samaïà và brÃhmaïà và samaïesu ceva samaïa- sammatà brÃhmaïesu ca brÃhmaïà sammatà || te ca panÃyasmanto sÃma¤¤attha¤ca brahma¤¤attha¤ca diÂÂheva dhamme sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viha- rantÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 Pa¤cime RÃdha upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || || SeyyathÅdam rÆpÆpÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃïÆpÃdÃnak- khandho || || 5-6 Ye hi keci RÃdha samaïà và brÃhmaïà và imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnaæ samudaya¤ca atthaga- ma¤ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtam na\<*<2>*>/ pajÃnanti || || pe || || sayam abhi¤¤Ã sacchi katvà upasampajja viharantÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasman- tam RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 Pa¤cime RÃdha upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || || SeyyathÅdaæ {rÆpÆpÃdÃnakkhandho} || pe || vi¤¤Ã- ïÆpÃdÃnakkhandho || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add te 2 S3 omit na. Somewhat seems to be wanted in the MSS -- napajÃnanti in S3; pajÃnanti in B >/ #<[page 193]># %% 5 Yato ca kho RÃdha ariyasÃvako imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam samudaya¤ca atthagama¤ca assÃ- da¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤cà yathÃbhÆtam pajÃnÃti || ayam vuccati RÃdha ariyasÃvako SotÃpanno avinipÃta- dhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasman- taæ RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 Pa¤cime RÃdha upÃdÃnakkhandhà || || Katame pa¤ca || || Seyyathidaæ rÆpupÃdÃnakkhandho || pe || vi¤¤ÃïupÃdÃnak- khandho || || 5 Yato ca kho RÃdha bhikkhu imesam pa¤cannam upÃdÃnakkhandhÃnam samudaya¤ca atthagama¤ca assÃ- da¤ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤ca yathÃbhÆtaæ viditvà anupÃdÃ\<*<1>*>/ vimutto hoti || ayaæ vuccati bhikkhu {Arahaæ} khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppatta- sadattho parikkhÅïa bhava sa¤¤ojano sammad a¤¤Ãvi- mutto ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasman- tam RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 RÆpe kho RÃdha yo chande yo rÃgo yà nandi yà taïhà tam pajahatha || || evaæ taæ rÆpam pahÅnam bhavissati ucchinnamÆlaæ tÃlÃvatthukataæ anabhÃvakatam Ãyatim anuppÃdadhammaæ || || 5 VedanÃya yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà tam pajahatha || evaæ sà vedanà pahÅnà bhavissati ucchinna- mÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatim anuppÃda- dhammà || || 6-7 Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà taæ pajahatha || evante saÇkhÃrà pahÅnà bhavissanti ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatim anuppÃdadhammà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anupÃdÃya >/ #<[page 194]># %<194 RùDHA-SAõYUTTA [XXIII. 9. 8>% 8 Vi¤¤Ãïe yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà tam pajahatha || evaæ taæ vi¤¤Ãïam bhavissati || pa || dhamman ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasman- tam RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 RÆpe kho RÃdha yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂÃnÃbhinivesÃnusayà te paja- hatha || evan taæ rÆpam pahÅnam bhavissati ucchinnamÆ- lam tÃlÃvatthukatam anabhÃvakataæ Ãyatim anuppÃda- dhammaæ || || 5 VedanÃya yo chando yo rÃgo yà nandi yà tanhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayà te paja- hatha || evaæ sà vedanà pahÅnà bhavissati ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà || pa || Ãyatim anuppÃdadhammà || || 6-7 Sa¤¤Ãya || || SaÇkhÃresu yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ya upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinive- sÃnusayà te pajahatha || evante saÇkhÃrà pahÅnà bhavissanti ucchinnamÆlà || pa || Ãyatim anuppÃdadhammà || || 8 Vi¤¤Ãïe yo chando yo rÃgo yà nandi yà taïhà ye upÃyupÃdÃnà cetaso adhiÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayà te paja- hatha || evantaæ vi¤¤Ãïam pahÅnam bhavissati ucchinna- mÆlaæ tÃlÃvatthukatam anabhÃvakatam Ãyatim anuppÃda- dhamman ti || || RÃdhasaæyuttassa pathamo vaggo\<*<1>*>/ || || TatruddÃnaæ\<*<1>*>/ || || MÃro Satto BhavanettÅ || || Pari¤¤eyyà Samaïà duve\<*<2>*>/ || SotÃpanno Arahà ca || ChandarÃgà apare duve ti\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B has only vaggo tassudÃnaæ 2 S1-3 -¤¤eyyaæ samaïena dve 3 S1-3 dve chandarÃgiyÃti >/ #<[page 195]># %% ## ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || MÃro MÃro ti bhante\<*<1>*>/ vuccati || || Katamo nu kho bhante MÃroti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha MÃro vedanà MÃro sa¤¤Ã MÃro saÇkhÃrà MÃro vi¤¤Ãnam MÃro || || 5 Evam passaæ RÃdha sutavà ariyasÃvako rÆpasmim pi nibbindati || pe ||\<*<2>*>/ nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || MÃradhammo MÃra- dhammo ti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante MÃradhammo ti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha MÃradhammo vedanà MÃradhammo sa¤¤Ã MÃradhammo saÇkhÃrà MÃradhammo vi¤¤Ãïam MÃradhammo || || 5 Evam passaæ RÃdha || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 Aniccam aniccanti bhante vuccati || katamannu kho bhante aniccanti\<*<3>*>/ || || 4 Rupaæ kho RÃdha aniccaæ || vedanà aniccà || sa¤¤a aniccà || saÇkhÃrà aniccà || vi¤¤Ãïam aniccaæ || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Aniccadhammo anic- cadhammo ti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante aniccadhammo ti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha aniccadhammo || vedanà anicca- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kho panetam instead of bhante 2 Complete in B 3 So S1-3; more complete in B >/ #<[page 196]># %<196 RùDHA-SAõYUTTA [XXIII. 14. 5>% dhammo || sa¤¤Ã || saÇkharà aniccadhammo || vi¤¤Ãïam aniccadhammo || || 5 Evam passam || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Dukkhaæ dukkhanti bhante vuccati || || Katamannu kho bhante dukkhanti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha dukkhaæ || vedanà dukkhà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà dukkhà || vi¤¤Ãnaæ dukkhaæ || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Dukkhadhammo dukkhadhammoti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante dukkhadhammoti || || 4 RÆpaæ kho bhante dukkhadhammo || vedanà dukkha- dhammo sa¤¤Ã || saÇkhÃrà dukkhadhammo || vi¤¤Ãïaæ dukkhadhammo || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Anattà anattà ti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante anattÃti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha anattà || vedanà anattà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà anattà || vi¤¤Ãïam anattÃti || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhaga- vantam etad avoca || || Anattadhammo anattadhammoti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante anattadham- moti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha anattadhammo || vedanà anatta- -------------------------------------------------------------------------- #<[page 197]># %% dhammo || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà anattadhammo || vi¤¤Ãïam anattadhammo || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Khayadhammo khaya- dhammo ti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante khayadhammoti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha khayadhammo || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà khayadhammo || vi¤¤Ãïaæ khayadhammo || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyati pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Vayadhammo vaya- dhammoti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante vayadhammoti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha vayadhammo || vedanà vaya- dhammo || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà vayadhammo || vi¤¤Ãïaæ vayadhammo || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Samudayadhammo samudayadhammoti bhante vuccati || || Katamo nu kho bhante samudayadhammoti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha samudayadhammo || vedanà samudayadhammo || sa¤¤Ã || saÇkhÃrasamudayadhammo || vi¤¤Ãïaæ samudayadhammo || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || Nirodhadhammo \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 198]># %<198 RùDHA-SAõYUTTA [XXIII. 22. 4>% nirodhadhammoti || || Katamo nu kho bhante nirodha- dhammo ti || || 4 RÆpaæ kho RÃdha nirodhadhammo || vedanà || sa¤¤Ã || saÇkhÃrà nirodhadhammo || vi¤¤Ãïaæ nirodhadhammo || || 5 Evam passaæ || pe || nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti || || Vaggo dutiyo || || UddÃnam\<*<1>*>/ || || MÃro ca MÃradhammo ca || || Aniccehi pare duve\<*<2>*>/ || Dukkhehi ca\<*<3>*>/ dve vuttà || Anattehi tatheva ca\<*<4>*>/ || || Khaya-Vaya-Samudayaæ\<*<5>*>/ || Nirodhadhammena dvÃdasÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante Bhagavà saÇkhittena dhammaæ desetu || pe ||\<*<6>*>/ pahitatto vihareyyan ti || || ## 4 Yo kho RÃdha MÃro tatra te chando pahÃtabbo || ko ca RÃdha MÃro || || RÆpam kho RÃdha MÃro || tatra te chando pahÃtabbo || || Vedanà MÃro || tatra te chando pahÃtabbo || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà MÃro || tatra te chando pahÃtabbo || || Vi¤¤Ãïam MÃro || tatra te chando pahÃtabbo || || ## 4 Yo kho RÃdha MÃradhammo tatra te chando pahÃtabbo rÃgo pahÃtabbo chandarÃgo pahÃtabbo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B VaggassudÃnaæ ; omitting Vaggo dutiyo 2 S1-3 aniccehiapare dve 3 S1-3 dukkhena 4 S1-3 apare dve instead of tatheva ca ; S3 puts anattà before anattehi 5 S1-3 Khayadhammo vayadhammosamudayadhammo ca 6 Complete in B >/ #<[page 199]># %% ## 4 Yaæ kho RÃdha aniccaæ || 4 Yo kho RÃdha aniccadhammo || ## 4 Yaæ kho RÃdha dukkhaæ || || 4 Yo kho RÃdha dukkhadhammo || ## 4 Yo kho RÃdha anattà || 4 Yo kho RÃdha anattadhammo || ## 4 Yo kho RÃdha khayadhammo || 4 Yo kho RÃdha vayadhammo || ## 4 Yo kho RÃdha samudayadhammo tatra te chando pahÃtabbo rÃgo pahÃtabbo chandarÃgo pahÃtabbo || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Ãyasmà RÃdho Bhagavantam etad avoca || || SÃdhu me bhante || pe || vihareyyan ti || || 4 Yo kho RÃdha nirodhadhammo tatra te chando pahÃtabbo rÃgo pahÃtabbo chandarÃgo pahÃtabbo || || Ko ca RÃdha nirodhadhammo || || RÆpaæ kho RÃdha nirodha- dhammo tatra te chando pahÃtabbo || Vedanà nirodha- dhammo tatra te chando pahÃtabbo || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà nirodhadhammo tatra te chando pahÃtabbo || || Vi¤¤Ãïaæ nirodhadhammo tatra te chando pahÃtabbo || || 5 Yo kho RÃdha nirodhadhammo tatra te chando pahÃtabbo || rÃgo pahÃtabbo || chandarÃgo pahÃtabbo ti || || ùyÃcanavaggo tatiyo\<*<1>*>/ || || TatruddÃnaæ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1-3 (S1 ùyÃtana-) ; B vaggo udÃnam ; no title is given >/ #<[page 200]># %<200 RùDHA-SAõYUTTA [XXIII. 35. 1-3>% MÃro ca MÃradhammo ca || Aniccena apare duve\<*<1>*>/ || Dukkhehi ca\<*<2>*>/ dve vuttà || Anattehi apare dve\<*<3>*>/ Khaya-Vaya-Samudayaæ\<*<4>*>/ || Nirodhadhammena dvÃdasÃti || || ## ## 1-3 SÃvatthi || ||\<*<5>*>/ Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyas- mantam RÃdham Bhagavà etad avoca || || 4 Yo kho RÃdha MÃro tatra te chando pahÃtabbo || || Ko ca RÃdha MÃro || || RÆpaæ kho RÃdha MÃro || tatra te chando pahÃtabbo || pa || Vi¤¤Ãïam MÃro || tatra te chando pahÃtabbo || || Yo kho RÃdha MÃro tatra te chando pahÃ- tabbo ti || || 5 Yo kho RÃdha MÃro tatra te rÃgo pahÃtabbo || pe || 6 Yo kho RÃdha MÃro tatra te chandarÃgo pahÃtabbo || ## 4 Yo kho RÃdha MÃradhammo tatra te chando pahÃ- tabbo || || 5 Yo kho RÃdha MÃradhammo tatra te rÃgo pahÃtabbo || || 6 Yo kho RÃdha MÃradhammo tatra te chandarÃgo pahÃtabbo || || ## 4-6 Yaæ kho RÃdha aniccaæ || || 4-6 Yo kho RÃdha aniccadhammo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 aniccehi- -dve 2 Omitted by S1-3 3 B anattÃhi tatheva ca 4 S1-3 add dhammo after khaya, vaya, omitting samuayam 5 More complete in S1-3 >/ #<[page 201]># %% ## 4-6 Yaæ kho RÃdha dukkhaæ || || 4-6 Yaæ kho RÃdha dukkhadhammaæ || ## 4-6 Yo kho RÃdha anattà || 4-6 Yo kho RÃdha anattadhammo || ## 4-6 Yo kho RÃdha khayadhammo || 4-6 Yo kho RÃdha vayadhammo || 4-6 Yo kho RÃdha samudayadhammo tatra te chando pahÃtabbo || rÃgo pahÃtabbo || chandarÃgo pahÃtabboti || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinnaæ kho Ãyasman- taæ RÃdham Bhagavà etad avoca || || Yo kho RÃdha nirodhadhammo tatra te chando pahÃtabbo || rÃgo pahÃ- tabbo || chandarÃgo pahÃtabbo || || Ko ca RÃdha nirodha- dhammo || || 4-6 RÆpaæ kho RÃdha nirodhadhammo || tatra te chando pahÃtabbo || tatra te rÃgo pahÃtabbo || tatra te chandarÃgo pahÃtabbo || || Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || Vi¤¤Ãïaæ nirodhadhammo || tatra te chando pahÃtabbo || rÃgo pahÃtabbo || chandarÃgo pahÃtabbo || || 7 Yo kho RÃdha nirodhadhammo || tatra te chando pahÃtabbo || rÃgo pahÃtabbo || chandarÃgo pahÃtabbo ti || || Upanisinnavaggo catuttho || || TatruddÃnaæ || || MÃro ca MÃradhammo ca || Aniccà aparena dve || Dukkhaæ ca dve vuttà || dve Anattehi aÂÂhamaæ || Khaya-Vaya-Samudayaæ || Nirodhadhammena dvÃdasÃti || || RÃdha-Saæyuttam\<*<1>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B. In S1-3 the end is thus : Evam MÃrosuttÃni vitthÃretabbÃni-Evaæ nirodhadhammena chattiæsaveyyÃkaraïÃni vitthÃretabbÃni--Evaæ RÃdhasaæyutta (S1--aæ) piï¬ite catunavuti veyyÃkaraïÃni honti--RÃdhasaæyuttaæ samattaæ-- TatruddÃnaæ-- MÃro ca MÃradhammo ca Aniccehi apare dve Dukkhena dve vuttà Anattehi ca apare dve Khayadhammo Vayadhammo Samudayadhammo Nirodhadhammena dvÃdasÃti-- Upanisinnavaggo samatto >/ #<[page 202]># %<202 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 1. 1-2>% ## ## ## 1-2 SÃvatthi\<*<1>*>/ || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evam diÂÂhi upajjati || Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na can- dimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante || pe\<*<1>*>/ || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati || Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità || || 5-7 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãyasati || || SaÇkhÃresu sati || || 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || {Na} vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità || || 9 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccam dukkham và taæ sukhaæ vÃti || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evam diÂÂhi uppajjeyya Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo pi jÃyanti na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B >/ #<[page 203]># %% No hetam bhante || || 10-12 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 13 Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || Na vÃtà vÃyanti || na najjo sandanti || na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasÆ- riyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || No hetam bhante || || 14 Yam pidam diÂÂhaæ sutam mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccam và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ taæ sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeya || Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || No hetam bhante || || 15 Yato kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu\<*<1>*>/ ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhasamudaye pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkha- nirodhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti ||\<*<2>*>/ ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B ca instead of chasu, always 2 S1-3 hotÅti >/ #<[page 204]># %<204 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 2. 4>% 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evam diÂÂhi uppajjati Etam mama eso ham asmi eso me attÃti || || 5-7 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Etam mama eso ham asmi eso me attÃti || || 9 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || la || || 10-12 Vedanà || || Sa¤¤Ã || || SaÇkhÃrà || || 13 Vi¤¤Ãïam niccam aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pa || Api nu tam upÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Etam mama eso ham asmi eso me attÃti || || No hetam bhante || || 14 Yam pidaæ\<*<1>*>/ diÂÂhaæ sutam mutam vi¤¤Ãtam pat- tam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ va aniccaæ và ti || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukkhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Etam mama eso ham asmi eso me attÃti || || No hetam bhante || || 15 Yato kho\<*<2>*>/ bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || la || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃ- panno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B pi here and in the next sutta 2 MIssing in S1-3 >/ #<[page 205]># %% 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo || || 5-7 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo || || 9-13 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || || Aniccam bhante\<*<1>*>/ || || Api nu tam anupÃdÃya evam diÂÂhi uppajjeyya So attà || la || avipariïÃmadhammo ti || || No hetam bhante || || 14 Yam pidaæ diÂÂhaæ sutam mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante\<*<1>*>/ || || Api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya So attà so loko so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃ- madhammoti || || No hetam bhante || || 15 Yato kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || pe || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃya- noti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi\<*<2>*>/ na me bhavissatÅti || || 3 Bhagavaæ-mÆlakà no bhante dhammà || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 B nÃbhavissaæ always >/ #<[page 206]># %<206 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 4. 5-7>% nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅti || || 5-7 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati No cassaæ no ca me siyà na bha- vissÃmi na me bhavissatÅti || || 9 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave rÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || pe || Api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya No cassaæ no ca me siyà na bhavissÃmi na me bhavissatÅti || || No hetam bhante || || 10-13 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkharà || Vi¤¤Ãïam\<*<1>*>/ || || 14 Yam pidaæ diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuviracitam manasà tam pi niccaæ va aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || pe || Api nu tam anupÃdÃya evam diÂÂhi uppajjeyya No cassaæ no ca me siyà na bhavissami na me bhavissatÅti || || No hetam bhante || || 15 Yato kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkha pahÅnà hoti || pe || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipÃdÃya pissa kaÇ- khà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Natthi dinnam natthi yiÂÂhaæ natthi hutaæ natthi sukaÂadukka- ÂÃnaæ kammÃnam phalaæ vipÃko natthi ayaæ loko natthi paraloko natthi mÃtà natthi pità natthi sattà opapÃtikà natthi loke samaïa-brÃhmaïà sammaggatÃ\<*<2>*>/ sammà paÂi- pannà ye ima¤ca lokam paraæ ca lokaæ sayam abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedenti || || CatummahÃbhÆtiko ayam\<*<3>*>/ puriso \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More complete in B 2 S1-3 samagga (S3 æ) tà 3 B yaæ >/ #<[page 207]># %% yadà kÃlaæ karoti pathavÅpathavÅkÃyam anupeti anupa- gacchati ||\<*<1>*>/ ÃpoÃpokÃyam anupeti anupagacchati || tejo tejokÃyam anupeti anupagacchati || vÃyovÃyokÃyam anu- peti anupagacchati || ÃkÃsam indriyÃni saÇkamanti Ãyanti\<*<2>*>/ pa¤camÃ\<*<3>*>/ purisà matam ÃdÃya gacchanti yÃvà ÃÊÃhanÃpÃ- dÃni pa¤¤Ãyanti kÃpotakÃni atthÅni bhavanti bhasmantÃ- hÆtiyo\<*<4>*>/ dattupa¤¤attam idaæ dÃnaæ nÃma tesaæ tucchaæ musÃvilÃpo ye keci atthikavÃdaæ vadanti bÃle ca paï¬ite ca kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param maraïà ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi upajjati || Natthi dinnaæ natthi yiÂ- Âhaæ || pe || kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param maraïà || || 5-7 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Natthi dinnaæ natthi yiÂÂhaæ || pe || KÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param maraïà || || 9 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || RÆpam niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Api nu tam anupÃdÃya evam diÂÂhi uppajjeyya natthi dinnaæ natthi yiÂÂhaæ || pa || kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param maraïà ti\<*<5>*>/ || || No hetam bhante || || 10-13 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pe || || Dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evam diÂÂhi uppajjeyya Natthi dinnaæ natthi yiÂÂhaæ || pe || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anupigacchati always 2 So S1-3; further on Ãsanti; B Ãsandi 3 S1 pa¤cavà here only 4 B bhasmantà Ãhutiyo 5 Missing in S1-3 from Taæ kiæ ma¤¤atha- >/ #<[page 208]># %<208 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 5. 14>% kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param maraïà ti || || No hetam bhante\<*<1>*>/ || || 14 Yam pidaæ diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtaæ pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || pe || || Dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Natthi dinnaæ natthi yiÂÂhaæ || pa\<*<2>*>/ || ye keci atthikavÃdaæ vadanti bÃle ca paï¬ite ca kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param maraïà ti || || No hetam bhante || || 15 Yato kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti\<*<3>*>/ || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || pe || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃ- panno avinipÃtadhammo sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Karato\<*<4>*>/ kÃrayato\<*<5>*>/ chindato chedÃpayato vadhato vadhÃpayato\<*<6>*>/ socato\<*<7>*>/ socayato kilamato\<*<8>*>/ kilamapÃyato phandato phandÃpayato pÃïam atimÃpayato adinnam Ãdiyato\<*<9>*>/ san- dhiæ chindato\<*<10>*>/ nillopam harato ekÃgÃrikaæ karonto pari- panthe tiÂÂhato paradÃraæ gacchato musÃbhaïato karato na kariyati\<*<11>*>/ pÃpaæ || || Khurapariyantena ce pi cakkena yo imissà pathaviyà pÃïe ekaæ maæsakhalam ekam maæsa- pu¤jam kareyya || natthi tato nidÃnam pÃpaæ natthi pÃ- passa Ãgamo || || Dakkhiïam ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat here VedanÃ-sa¤¤a-saÇkhÃrÃ-vi¤¤Ãïam niccaæ và aniccaæ và 2 Complete in S1-3 3 B honti 4 So B always; S1-3 here only, further on karoto 5 Omitted by S1-3 6 S1-3 pacato (S3 pa¤cato) pÃcayato instead of vadhato- 7 Omitted by S1-3 always 8 S1-3 kilamayato 9 B omits adinnam ÃdiyÃto 10 S1-3 chindayato 11 S1-3 kareyyati >/ #<[page 209]># %% hananto ghÃtento chindanto chedÃpento pacanto pÃcento || natthi tato nidÃnam pÃpaæ natthi pÃpassa\<*<1>*>/ Ãgamo || || Uttaraæ ce pi GaÇgÃya\<*<2>*>/ tÅraæ gaccheyya dadanto dÃpento yajanto yÃjento\<*<3>*>/ || natthi tato nidÃnam pu¤¤aæ natthi pu¤¤assa Ãgamo || dÃnena damena saæyamena saccavajjena natthi pu¤¤aæ natthi pu¤¤assa Ãgamo ti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evam diÂÂhi uppajjati || Karato kÃrayato || pa || natthi pu¤¤aæ natthi pu¤¤Ãssa Ãgamo || || 6-8 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || 9 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati || || Karato kÃrayato || pe || natthi pu¤¤aæ natthi pu¤¤assa Ãgamo || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ va ti || || Aniccam bhante || pe || || Api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Karato kÃrayato || pe || natthi pu¤¤aæ natthi pu¤¤assa Ãgamo ti || || No hetam bhante || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ\<*<4>*>/ || || 15 Yam pidaæ diÂÂham sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtaæ pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccam và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || Api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Karato kÃrayato || pa || natthi pu¤¤aæ natthi pu¤¤assa Ãgamo ti || || No hetam bhante || || 16 Yato kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃ- nesu kaÇkhà pahÅnà hoti dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || pe || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃ- panno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pÃpassÃpi 2 S1-3 GaÇgà 3 B yajÃpento 4 Complete in B >/ #<[page 210]># %<210 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 7. 1-2>% ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || || Natthi hetu natthi paccayo sattÃnaæ saÇkilesÃya || ahetu-apaccayà sattà saækilissanti || || Natthi hetu natthi paccayo sattÃnaæ vissuddhiyà || ahetu-apaccayà sattà visujjhanti || || Natthi balam natthi viriyaæ natthi purisathÃmo natthi purisapa- rakkamo || sabbe sattà sabbe pÃïà sabbe bhÆtà sabbe jÅvà avasà abalà aviriyà niyatisaÇgatibhÃvapariïatà chasvevÃ- bhijÃtisu\<*<1>*>/ sukhadukkham {paÂisaævedentÅti} || || 3 {BhagavaæmÆlakÃ} no bhante dhammà || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Natthi hetu natthi paccayo la || sukhadukkhaæ {patiaæventÅti} || || 5-7 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || 8 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || || Natthi hetu natthi paccayo || pe || sukhadukkham paÂisaævedentÅti || || 9 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pe || vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || Natthi hetu natthi paccayo || pe || sukhadukkham paÂisaævedentÅti || || No hetam bhante || || 10-13 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃra || Vi¤¤Ãïaæ\<*<2>*>/ || || 14 Yam pidam diÂÂhaæ sutam mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || pe || dukkham vipariïÃmadham- mam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || natthi hetu natthi paccayo || pa || sukhadukkham paÂisaæ- vedentÅti || || No hetam bhante || || 15 Yato ca kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu thÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B chaÊevÃbhi- 2 More complete in B >/ #<[page 211]># %% hoti || pe || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako || pe || sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || || Sattime kÃyà akaÂà akaÂavidhà animmità animmÃtÃ\<*<1>*>/ va¤jhà kuÂaÂÂhà esikaÂÂhÃyiÂÂhità te na i¤janti na vipariïÃmenti\<*<2>*>/ na a¤¤ama¤¤am vyÃbÃdhenti || nÃlam a¤¤ama¤¤assa su- khÃya và dukkhÃya và sukhadukkhÃya vÃ\<*<3>*>/ || || 3 Katame satta || || PathavÅkÃyo apokÃyo tejokÃyo vÃyo- kÃyo || sukhe dukkhe jÅve || || Sattime\<*<4>*>/ kÃyà akaÂà akaÂa- vidhà animmità animmÃtà va¤jhà kuÂaÂÂhà esikaÂÂhÃyiÂ- Âhità te na i¤janti na vipariïÃmenti na a¤¤ama¤¤aæ vyÃ- bÃdhenti || nÃlam a¤¤ama¤¤Ãssa sukhÃya và dukkhÃya và sukhadukkhÃya và || || 4 Yo pi tiïhena satthena sÅsaæ chindati na koci taæ\<*<5>*>/ jÅvità voropeti || sattannaæ tveva kÃyÃnam antarena sattham vivaram anupavisati\<*<6>*>/ || || 5 Cuddasa kho\<*<7>*>/ panimÃni yonipamukhasatasahassÃni\<*<8>*>/ saÂÂhi ca satÃni cha ca satÃni || pa¤ca kammasatÃni\<*<9>*>/ pa¤ca ca kammÃni tÅni ca kammÃni kamme ca a¬¬hakamme ca dvaÂÂhipaÂipadà dvaÂÂhantarakappà chaÊÃbhijÃtiyo aÂÂha- purisabhÆmiyo ekÆnapa¤¤Ãsa ÃjÅvakasate ekÆnapa¤¤Ãsa paribbÃjakasate ekÆnapa¤¤ÃsanÃgavÃsasate vÅse indriya- sate tiæse niriyasate chattiæsa\<*<10>*>/ rajodhÃtuyo satta sa¤- ¤Ågabbhà satta asa¤¤Ågabbhà satta nigaïÂhigabbhÃ\<*<11>*>/ satta \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B omits animmÃtà always 2 S1-3 -ïÃmanti always 3 B omits sukhadukkhÃya và always 4 S1 inserts ime satta; S3 satta only 5 S1 omit taæ; S3 has kimi 6 S1 anupatti; S3 anupatita-- perhaps both to be read anupatati 7 S1-3 mo 8 B yonimukha- 9 S1-3 kammunosatÃni 10 S1-3 chattiæsà 11 B nigandhi- >/ #<[page 212]># %<212 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 8. 6>% dibbÃ\<*<1>*>/ satta mÃnusà satta pesÃcÃ\<*<2>*>/ satta sarÃ\<*<3>*>/ satta pavu- dhÃ\<*<4>*>/ satta papÃtà satta ca papÃtasatÃni satta supinà satta ca supinasatÃni cullÃsÅti mahÃkappuno\<*<5>*>/ satasahassÃni\<*<6>*>/ bÃle ca paï¬ite ca sandhÃvitvà saæsaritvà dukkhassan- taæ karissanti || || 6 Tattha natthi IminÃhaæ\<*<7>*>/ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và aparipakkaæ và kammam paripÃces- sami paripakkaæ và kammam phussa\<*<8>*>/ phussa vyanti- karissamÅti hevam natthi || doïamite sukhadukkhe pariyan- takate saæsÃre natthi hÃyanava¬¬hane\<*<9>*>/ natthi ukkhaæ- sÃvakaæse || || 7 SeyyathÃpi nÃma suttaguÊe khitte nibbeÂhiyamÃnam eva paleti\<*<10>*>/ evam evam bÃle ca paï¬ite ca nibbeÂhiyamÃnÃ\<*<11>*>/ sukhadukkham palentÅti\<*<10>*>/ || || 8 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || 9 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpaæ upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Sattime kÃyà akaÂà akaÂa- vidhà ||pe || || sukhadukkham palentÅti || || 10-16 VedanÃya sati || || 17-22 Sa¤¤Ãya sati || || 23-28 SaÇkhÃresu sati || || 29-34 Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || || Sattime kÃyà akaÂà akaÂa- vidhà || pe || || sukhadukkham palenti || || 35-40 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave || RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ\<*<12>*>/ dukkhaæ viparinÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Sattime kÃyà akaÂà akaÂavidhà || pa\<*<13>*>/ || sukhaæ dukkham palentÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B devà 2 B pisÃcÃ; S1 posÃvà 3 S1-3 sa¤¤Ã 4 B sapuÂà 5 B -kappÅno 6 B inserts yÃni 7 S1-3 omit haæ 8 S1 passa phassa 9 S1-3 gÃyanÃ, the last à being erased in S3 10 B nibbedhi-; S1-3 phaleti phalenti both always 11 So S1-3; B -mÃnameva, further on -mÃnà 12 S1-3 omit yam panÃniccaæ 13 S1-3 rehearse here all the preceding development >/ #<[page 213]># %% No hetam bhante || || 41-46 Yam pi diÂÂhaæ sutam mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || Api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Sattime kÃyà akaÂà akaÂavidhà || la\<*<1>*>/ || nibbeÂhiyamÃnÃ\<*<2>*>/ sukhaduk- kham palentÅti || || 47 Yato\<*<3>*>/ kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhapissa kaÇkhà pahÅnà hoti || la || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃ- panno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Sassato loko ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || 4 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evam diÂÂhi uppajjati Sassato loko ti || || 5-8 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhini- vissa evaæ diÂÂhi uppajjati Sassato loko ti || || 9 Tam kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || Aniccam bhante || || pe || || Dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evam diÂÂhi uppajjeyya Sassato loko ti || || No hetam bhante || || 10-13 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ\<*<4>*>/ || || 14 Yam pidaæ diÂÂham sutam mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat here once more the same development 2 S3 mÃna here only 3 S1-3 insert ca 4 More complete in S1-3 >/ #<[page 214]># %<214 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 9. 15>% Dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Sassato loko ti || || No hetam bhante || || 15 Yato kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃnesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || la || dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ari- yasÃvako sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhi- parÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Asassato loko ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || 4-13 RÆpe kho bhikkhave sati || pa || Vi¤¤Ãïaæ niccam aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pa || || Api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Asassato loko ti || || No hetam bhante || || 14 Yam pi diÂÂhaæ sutam mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicaritam manasà tam pi niccaæ va anic- caæ vÃti || || Aniccam bhante || || Dukkham vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Asassato loko ti || || No hetam bhante || || 15 Yato ca kho bhikkhave ariyasÃvakassa || || pe\<*<1>*>/ || || niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Antavà loko ti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || la || niyato sambodhiparÃyano ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More complete in B >/ #<[page 215]># %% ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim Ãbhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Anantavà loko ti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || la || niyato samparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Taæ jÅvaæ taæ sariranti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || pa || ni- yato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅranti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || la || niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaædiÂÂhi uppajjati Hoti TathÃ- gato param maranà ti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pa || niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæditthi uppajjati Na hoti tathÃgato param maraïà ti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pa || niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 216]># %<216 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 17. 3-15>% upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Hoti ca na ca hoti tathÃgato param maraïà ti || || 3-15 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pa || niyato saæbodhiparÃyano ti || || ## 1-2 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kiæ upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti || || 3 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 4-8 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïa ti || pa || || 9 Tam kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccam và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pe || Dukkham vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Neva hoti na na hoti tathÃgato paraæ maraïà ti || || No hetam bhante || || 10-13 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïaæ || || 14 Yam pidaæ diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtam pattam pariyesitam anuvicÃritam manasà tam pi niccaæ và anic- caæ và ti || || Aniccam bhante || || Yam panÃniccaæ dukkhaæ và tam sukhaæ và ti || || Dukkham bhante || || Yam panÃniccam dukkhaæ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti || || No hetam bhante || || Yato ca kho bhikkhave ariyasÃvakassa imesu chasu ÂhÃ- nesu kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhasamudaye pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhanirodhe pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || dukkhanirodhagÃminiyà paÂi- padÃya pissa kaÇkhà pahÅnà hoti || ayaæ vuccati bhikkhave ariyasÃvako sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhi- parÃyano ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 217]># %% SotÃpanno ariyasÃvakÃbhavayoni-aÂÂhÃrasasuttantaæ niÂÂhitam\<*<1>*>/ || || UddÃnam bhavati || || VÃtam Etammamaæ So attà No ca me siyà Natthi Karoto Hetu ca MahÃdiÂÂhena ca aÂÂhamaæ || || Sassato loko ca Assato ca Antavà ca Anantavà ca Taæ jÅvaæ taæ sarÅranti A¤¤aæ jÅvam a¤¤aæ sariranti ca Hoti tathÃgato parammaraïà ti Na hoti tathÃgato param maraïÃti\<*<2>*>/ Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra -- voca || || 3 Kismiæ nu kho bhikkhave sati kiæ upÃdÃya kim abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati || Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhitÃti || || 4 BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Na vÃtà vÃyanti || pa || esikaÂ- ÂhÃyiÂÂhità || || 6-9 VedanÃya sati || || Sa¤¤Ãya sati || || SaÇkhÃresu sati || || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati Na vÃtà vÃyanti || pe || esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || 10-15 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B SotÃpattivaggo aÂÂhÃrasa-veyyÃkaraïaæ niÂÂhitaæ || || and nothing more; the overplus is to be found in S1-3 2 The title Hoti ca na ca hoti tathÃgato param maraïà ti is omitted in the MSS. and ought to be restored >/ #<[page 218]># %<218 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 19. 16>% Aniccam bhante || pe\<*<1>*>/ || || VipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Na vÃtà vÃyanti || pe || esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || No hetam bhante \<*<16>*>/ Iti kho bhikkhave dukkhe sati dukkham upÃdÃya dukkham abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati\<*<2>*>/ Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || ## PurimagamanÃhi aÂÂhÃrasaveyyÃkaraïÃni vitthÃrÃnÅti\<*<3>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kiæ abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti || || 4 {BhagavaæmÆlakÃ} no bhante dhammà || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Neva hoti na na hoti tathÃ- gato param maraïà ti || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Neva hoti tathÃgato na na hoti tathÃ- gato param maraïà ti || || pe\<*<4>*>/ || || ## ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More abridged in S1-3 than in B 2 B uppajjeyya 3 So B; S1-3 --pe-- kismiæ nu bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati evaæ (S3 etaæ) taæ mama eso haæ asmi eso (me) attÃti BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà --pe-- yathà purimadasasuttantam evam vitthÃretabbaæ so attÃ- so loko; and repeat the beginning of each sutta 4 So S3; more complete in B less in S1 >/ #<[page 219]># %% upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || RÆpÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 4 BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || RÆpÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 6-9 VedanÃya sati || pe || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati || RÆpÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 10 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pa || || VipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya RÆpÅ attà {hoti} arogo param maraïà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || pa || No hetam bhante || || 15 Iti kho bhikkhave dukkhe sati dukkham upÃdÃya duk- kham abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati RÆpÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati ArÆpÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || peyyÃlo\<*<1>*>/ || || ## 3 RÆpÅ ca arÆpÅ ca attà hoti arogo param maraïà ti\<*<2>*>/ || || ## 3 Neva rÆpÅ nÃrÆpÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || ## 3 EkantasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add soyeva before and vitthÃretabbo after peyyÃlo 2 B puts forward SÃvatthi 3 This phrase is omitted in B >/ #<[page 220]># %<220 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 42. 3>% ## 3 EkantadukkhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || ## 3 SukkhadukkhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || ## 3 AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati adukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 10 Taæ kiæ ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || pe || vipariïÃmadhammam api nu tam anu- pÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || No hetam bhante || || Iti kho bhikkhave dukkhe sati dukkham upÃdÃya duk- kham abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Adukkham asukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam niccaæ và aniccaæ vÃti || pe || vipariïÃmadhammam api nu taæ anupÃ- dÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || No hetam bhante || || 15 Iti kho bhikkhave dukkhe sati dukkham upÃdÃya dukkham abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Adukkham asukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || Dutiya-pey- yÃlo || || UddÃnaæ || || VÃtaæ Etammamaæ So attà No ca me siyà Natthi Karoto\<*<1>*>/ HetuyÃ\<*<2>*>/ MahÃdiÂÂhena aÂÂhamaæ -- Sassato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 kÃroto 2 S1 hetuyo; S3 hetuæyà >/ #<[page 221]># %% Asassato ceva AntÃnantà ca vuccati -- TaæjÅvam A¤¤aæ- jÅva¤ca TathÃgatena cattÃro RÆpÅ attà hoti ArÆpÅ ca\<*<1>*>/ attà hoti RÆpÅ cà arÆpÅ ca attà hoti Neva rÆpÅ nÃrÆpÅ attà hoti EkantasukhÅ attà hoti EkantadukkhÅ attà hoti Sukha- dukkhÅ attà hoti AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo\<*<2>*>/ param maranà ti -- Ime chabbÅsati suttà dutiyavÃrena desitÃ\<*<3>*>/ || || ## ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati Na vÃtà vÃyanti na najjo sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti || na candimasÆriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evam diÂÂhi uppajjati Na vÃtà vÃyanti || pe || || esi- kaÂÂhÃyiÂÂhità || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ã- ïam abhinivissa evam diÂÂhi uppajjati || Na vÃtà vÃyanti || pe || esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || pe || ||\<*<4>*>/ vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya Na vÃtà vÃyanti || pe || esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || No hetam bhante || || Iti kho bhikkhave yad aniccaæ taæ dukkhaæ tasmiæ sati tad upÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjati Na vÃtà vÃyanti || pe || esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || ## Evaæ vitthÃretabbaæ\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1 2 S3 Ãrogo always 3 This uddÃnam is not be found in B 4 Complete in B 5 B chabbisaævitthÃretabbÃni >/ #<[page 222]># %<222 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 70. 1-3>% ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Adukkha- masukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và ti || pe || vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃya evaæ diÂÂhi uppajjeyya || AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || No hetam bhante || || Iti kho bhikkhave yad aniccaæ taæ dukkhaæ || tasmiæ sati tad upÃdÃya tam abhinivissa\<*<1>*>/ evaæ diÂÂhi uppajjati || AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam niccaæ và ti || pe || vipariïÃmadhammam api nu tam anupÃdÃyà evaæ diÂÂhi uppajjeyya Adukkham asukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || No hetam bhante || || Iti kho bhikkhave yad aniccaæ taæ dukkhaæ || tasmiæ sati tad upÃdÃya tam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Adukkham asukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti\<*<2>*>/ || || Tatiyo peyyÃlo || || ChabbÅsati suttantà vitthÃretabbÃ\<*<3>*>/ || || ## ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Na vÃtà vÃyanti na najjo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B omit taæ abhinivissa always 2 11-14 are missing in S1 3 B omits cha- -vitthÃretabbà >/ #<[page 223]># %% sandanti na gabbhiniyo vijÃyanti na candimasuriyà udenti và apenti và esikaÂÂhÃyiÂÂhità ti || || 4 BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || || Na vÃtà vÃyanti || pa || esi- kaÂÂhÃyiÂÂhità || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || Na vÃta vÃyanti || pe || esikaÂÂhÃyiÂÂhità || || 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ vÃti || pe ||\<*<1>*>/ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkharà || Vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti || pe ||\<*<1>*>/ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu tam samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 15 TasmÃtiha bhikkhave yaæki¤ci rÆpam atÅtÃnÃgata- paccuppannaæ ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và hÅnaæ và païitaæ và yam dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ Netaæ mama neso ham asmi na meso attà ti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammapa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ\<*<3>*>/ || || 16 Evaæ passaæ || pe || nÃparam itthattÃyati pajÃnÃtÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Kismiæ nu kho bhikkhave sati kim upÃdÃya kim abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || || Aduk- khamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 4 BhagavammÆlakà no bhante dhammà || pe || || 5 RÆpe kho bhikkhave sati rÆpam upÃdÃya rÆpam abhi- nivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || 6-9 VedanÃya sati || Sa¤¤Ãya sati || SaÇkhÃresu sati || Vi¤¤Ãïe sati vi¤¤Ãïam upÃdÃya vi¤¤Ãïam abhinivissa evaæ diÂÂhi uppajjati || AdukkhamasukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B 2 This number is abbreviated in S1-3 >/ #<[page 224]># %<224 DIèèHI-SAõYUTTAM [XXIV. 96. 10>% 10 Taæ kim ma¤¤atha bhikkhave RÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti || || Aniccam bhante || pe || ||\<*<1>*>/ vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu taæ samanupassituæ Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No hetam bhante || || 11-14 Vedanà || Sa¤¤Ã || SaÇkhÃrà || Vi¤¤Ãïam niccaæ và aniccaæ và ti || pe || vipariïÃmadhammaæ kallaæ nu tam samanupassitum Etam mama eso ham asmi eso me attà ti || || No etam bhante || || 15 TasmÃtiha bhikkhave yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgata- paccuppannam ajjhattaæ và bahiddhà và oÊÃrikaæ và sukhumaæ và pahÅnaæ và païÅtaæ và || yaæ dÆre santike và sabbaæ rÆpaæ netam mama neso ham asmi na me so attÃti || evam etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhab- bam\<*<2>*>/ || 16-19 Yà kÃci vedanà || Yà kÃci sa¤¤Ã || Ye keci saÇ- khÃrà || Yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtanÃgatapaccuppannaæ || pe ||\<*<1>*>/ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ || || 20 Evam passam bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpas- miæ\<*<3>*>/ nibbindati vedanÃya nibbindati sa¤¤Ãya nibbindati saÇkhÃresu nibbindati vi¤¤Ãïasmiæ nibbindati || || Nibbin- daæ virajjati virÃgà vimuccati vumuttasmi vimuttam iti ¤Ãïaæ hoti || || KhÅïà jÃti vusitam brahmacariyaæ kataæ karanÅyam nÃparam itthattÃyÃti pajÃnÃmÅti || || Purimagamanaæ aÂÂhÃrasa veyyÃkaraïà [ni] || Dutiyagamanaæ chabbÅsaæ vitthÃretabbÃni || Tatiyagamanaæ chabbÅsaæ vitthÃretabbÃni || Catutthagamanaæ chabbÅsaæ vitthÃretabbÃni\<*<4>*>/ || || DiÂÂhi-saæyuttaæ niÂÂhitaæ\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B 2 Abbreviated in S1-3 3 S3 adds pi 4 These four lines are to be found in B only 5 So B: S1-3 have so: Catutthakapeyyale chabbÅsati suttantà hi te parivaÂÂavitthÃrÃti--DiÂÂhi saæyuttaæ samattaæ--VÃtà etam mama - (as above) adukkhamasukhÅ sahÃti >/ #<[page 225]># %% ## ## 1-2 SÃvatthi || pe || || Tatra || pe || voca || 3 Cakkhum bhikkhave aniccaæ vipariïÃmim a¤¤athÃ- bhÃvi\<*<1>*>/ || Sotam aniccaæ vipariïÃmim a¤¤athÃbhÃvi || GhÃ- nam aniccaæ vipariïÃmim a¤¤athÃbhÃvi || Jivhà aniccà vi- pariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || KÃyo anicco vipariïÃmÅ a¤¤athÃ- bhÃvÅ || Mano anicco vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4 Yo bhikkhave ime dhamme evaæ saddahati adhimuc- cati || ayaæ vuccati saddhÃnusÃrÅ okkanto sammattaniyÃ- maæ sappurisabhÆmim okkanto vÅtivatto puthujjanabhÆ- miæ || abhabbo taæ kammaæ kÃtuæ yaæ kammaæ katvà nirayaæ và tiracchÃnayonim và pettivisayaæ và uppajjey- ya || abhabbo ca\<*<2>*>/ tÃva kÃlaæ kÃtuæ yÃva na sotÃpattipha- laæ sacchikaroti || || 5 Yassa kho bhikkhave ime dhammà evam pa¤¤Ãya mattaso nijjhÃnaæ khamanti\<*<3>*>/ || ayaæ vuccati dhammÃnu- sÃrÅ okkanto sammattaniyÃmaæ sappurisabhÆmim okkanto vÅtivatto puthujjanabhÆmiæ || abhabbo taæ kammaæ kÃtum yaæ kammaæ katvà nirayaæ và tiracchÃnayoniæ và pet- tivisayaæ và uppajjeyya || abhabbo ca tÃva kÃlaæ kÃtuæ yÃva na sotÃpattiphalaæ sacchikaroti || || 6 Yo bhikkhave ime dhamme evaæ jÃnÃti\<*<4>*>/ passati ayaæ vuccati sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃ- yano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || RÆpà bhikkhave aniccà vipariïÃmino a¤- ¤athÃbhÃvino || saddà aniccà vipariïÃmino a¤¤athÃbhÃvino || gandhà aniccà vipariïÃmino a¤¤athÃbhÃvino || rasà aniccà vipariïÃmino a¤¤athÃbhÃvino || phoÂÂhabbà aniccà vipari- ïÃmino a¤¤ÃthÃbhÃvino || dhammà aniccà vipariïÃmino a¤¤athÃbhÃvino || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B -ïÃmÅ -bhÃvÅ always; S1-3 -nÃmiæ, -bhÃvi; sometimes -nÃmi -bhÃviæ 2 S1-3 va always 3 B nijjhÃnakkhamanti 4 B pajÃnÃti >/ #<[page 226]># %<226 OKKANTIKA-SAõYUTTA [XXV. 2. 4>% 4 Yo bhikkhave ime dhamme evaæ saddahati adhi- muccati || ayaæ vuccati saddÃnusÃrÅ okkanto sammat- taniyÃmaæ sappurisabhÆmiæ okkanto vÅtivatto puthuj- janabhÆmiæ || abhabbo taæ kammaæ kÃtuæ yaæ kammaæ katvà nirayaæ và tiracchÃyoniæ và pettivisayaæ và uppaj- jeyya || abhabbo ca tÃva kÃlaæ kÃtuæ yÃva na sotÃpattipha- laæ sacchikaroti || || 5 Yassa kho bhikkhave ime dhammà || -yÃva na sotapat- tiphalaæ sacchi karoti\<*<1>*>/ || || 6 Yo\<*<2>*>/ bhikkhave ime dhamme evaæ jÃnÃti evam\<*<3>*>/ pas- sati || ayaæ vuccati sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Cakkhuvi¤¤Ãïam bhikkhave aniccam vipariïÃmiæ a¤¤athÃbhÃvi || || Sotavi¤¤Ãïam || || GhÃna- vi¤¤Ãïaæ || || JivhÃvi¤¤Ãïaæ || || KÃyavi¤¤Ãïaæ || Mano- vi¤¤Ãïaæ aniccam vipariïÃmiæ a¤¤athÃbhÃvi || || 4-6 Yo bhikkhave || la || sambodhiparÃyano ti || ## 1-3 SÃvatthi || || Cakkhusamphasso bhikkhave anicco vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || Sotasamphasso || || GhÃna- samphasso || || JivhÃsamphasso || || KÃyasamphasso || || Mano- samphasso anicco vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4-6 Yo bhikkhave ime dhamme || pe || sambodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Cakkhusamphassajà bhikkhave vedanÃ\<*<4>*>/ aniccà vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || Sotasamphassajà vedanà || pa || || JivhÃsamphassajà vedanà || pa || Manosamphassajà vedanà aniccà vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4-6 Yo bhikkhave ime dhamme || pe || sambodhiparÃyano ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This paragraph is complete in B, missing in S1-3 2 S1-3 add hi 3 Omitted by S1-3 4 S1-3 vedanà bhikkhave >/ #<[page 227]># %% ## 1-3 SÃvatthi || || RÆpasa¤¤Ã bhikkhave aniccà vipariïÃ- mÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || Saddasa¤¤Ã || || Gandhasa¤¤Ã || || Rasa- sa¤¤Ã || || PoÂÂhabbasa¤¤Ã || || Dhammasa¤¤Ã aniccà vi- pariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4-6 Yo bhikkhave ime dhamme || pe || sambodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || RÆpasa¤cetanà bhikkhave\<*<1>*>/ aniccà vi- pariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || Saddasa¤cetanà || Gandhasa¤- cetanà || Rasasa¤cetanà || PoÂÂhabbasa¤cetanà || Dham- masa¤cetanà aniccà vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4-6 Yo bhikkhave ime dhamme || pe || sambodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || RÆpataïhà bhikkhave aniccà vipariïÃ- mi a¤¤athÃbhÃvÅ || || Saddataïhà || Gandhataïhà || || Rasa- taïhà || PhoÂÂhabbataïhà || Dhammataïhà aniccà viparinÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4-6 Yo bhikkhave ime dhamme || pe || saæbodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || PathavÅdhÃtu bhikkhave aniccà vipari- ïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || ùpodhÃtu || || TejodhÃtu || || VÃyo- dhÃtu || || ùkÃsadhÃtu\<*<2>*>/ aniccà vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || || 4-6 Yo bhikkhave ime dhamme || pe || sambodhiparÃyano ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || RÆpaæ bhikkhave aniccaæ vipariïÃmi a¤¤athÃbhÃvi || || Vedanà aniccà vipariïÃmÅ a¤¤athÃbhÃvÅ || Sa¤¤a aniccà vipariïÃmÅ a¤¤athabhÃvÅ || Vi¤¤Ãïam aniccam vipariïÃmi a¤¤athÃbhÃvi || || 4 Yo bhikkhave ime dhamme evaæ saddahati adhimuc- cuti ayaæ vuccati saddhÃnusÃrÅ okkanto sammattaniyÃ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 B adds vi¤¤ÃïadhÃtu >/ #<[page 228]># %<228 OKKANTIKA-SAõYUTTA [XXV. 10. 5>% maæ sappurisabhÆmiæ okkanto vÅtivatto puthujjanabhÆ- miæ || abhabbo taæ kammaæ kÃtuæ yaæ kammaæ katvà nirayaæ và tiracchÃnayoniæ\<*<1>*>/ và pettivisayaæ và uppajjey- ya || abhabbo ca tÃva kÃlaæ kÃtuæ yÃva na sotÃpattiphalaæ sacchikaroti || || 5 Yassa kho bhikkhave ime dhamme evaæ pa¤¤Ãya mattaso nijjhÃnaæ khamanti || ayaæ vuccati dhammÃnu- sÃrÅ okkanto sammattaniyÃmam sappurisabhumiæ okkanto vÅtivatto puthujjanabhÆmiæ || abhabbo taæ kammaæ kÃtuæ yaæ kammaæ katvà nirayaæ và tiracchayoniæ và pettivi- sayaæ và uppajjeyya || abhabbo ca tÃva kÃlaæ kÃtuæ yÃva na sotÃpattiphalaæ sacchikaroti || || 6 Yo bhikkhave ime dhamme evam jÃnÃti evam passati ayaæ vuccati sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambo- dhiparÃyano ti || || Okkantika-saæyuttaæ\<*<2>*>/ || || TassuddÃnaæ\<*<3>*>/ || || Cakkhu RÆpa¤ca\<*<4>*>/ Vi¤¤Ãïaæ || Phasso VedanÃya ca || Sa¤¤Ã Cetanà Taïhà || DhÃtu Khandhena\<*<5>*>/ te dasà ti || || ## ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave cakkhussa uppÃdo Âhiti abhinibbatti pÃtubhÃvo || dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 4-7 Yo sotassa || Yo ghÃnassa || Yo jivhÃya || Yo kÃyas- sa || || 8 Yo manassa uppÃdo Âhiti abhinibbatti pÃtubhÃvo || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -yoniyaæ 2 S1-3 okkanta- 3 Omitted by B 4 B rÆpÃca 5 S1-3 rÆpena >/ #<[page 229]># %% dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃ- vo || || 9 Yo ca bhikkhave cakkhussa nirodho vÆpasamo attha- gamo || dukkhasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmara- ïassa atthagamo || || 10-13 Yo sotassa nirodho || || Yo ghÃnassa nirodho || || Yo jivhÃya nirodho || Yo kÃyassa nirodho || || 14 Yo manassa nirodho vÆpasamo atthagamo || duk- khasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmaraïassa attha- gamo ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpÃnam uppÃdo Âhiti abhinibbatti pÃtubhÃvo || dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || 4-8 Yo saddÃnaæ || || Yo gandhÃnaæ || Yo rasÃnaæ || || Yo phoÂÂhabbÃnaæ || || Yo dhammÃnam uppÃdo Âhiti abhi- nibbatti pÃtubhÃvo dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 9 Yo bhikkhave rÆpÃnaæ nirodho vÆpasamo atthagamo dukkhasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmaraïassa atthagamo || || 10-13 Yo saddÃnaæ || || Yo gandhÃnaæ || Yo rasÃnaæ || Yo poÂÂhabbÃnaæ || || 14 Yo dhammÃnaæ nirodho vÆpasamo atthagamo duk- khasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmaraïassa at- thagamo ti || || ## 1-8 SÃvatthi || || Yo bhikkhave cakkhuvi¤¤Ãïassa uppÃdo Âhiti || pe || Yo manovi¤¤Ãnassa uppÃdo Âhiti || pe || jarÃmara- ïassa pÃtubhÃvo || || 9-14 Yo ca kho bhikkhave cakkhuvi¤¤Ãïassa nirodho || pe || Yo\<*<1>*>/ manovi¤¤Ãïassa nirodho || pe || jarÃmaraïassa atthagamo ti\<*<2>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ca 2 This sutta and the following ones are more abridged in S1-3 than in B; I give the shortest text, but in the last sutta >/ #<[page 230]># %<230 UPPùDA-SAõYUTTA [XXVI. 4. 1-8>% ## 1-8 SÃvatthi || || Yo bhikkhave cakkhusamphassassa uppÃdo Âhiti || pe || Yo manosamphassassa uppÃdo Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 9-14 Yo ca kho bhikkhave cakkhusamphassassa nirodho || pe || Yo manosamphassassa nirodho || pe || jarÃmaraïassa atthagamo ti || || ## 1-8 SÃvatthi || || Yo\<*<1>*>/ bhikkhave cakkhusamphassajÃya vedanÃya uppÃdo Âhiti || pe || Yo manasamphassajÃya vedanÃya uppÃdo Âhiti || pe || jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 9-14 Yo ca kho bhikkhave cakkhusamphassajÃya veda- nÃya nirodho vÆpasamo || pe || Yo manosamphassajÃya vedanÃya nirodho vÆpasamo || pe || jarÃmaraïassa atthagamo ti || || ## 1-8 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpasa¤¤Ãya uppÃdo Âhiti || pe || Yo dhammasa¤¤Ãya uppÃdo Âhiti || pe || jarÃ- maraïassa pÃtubhÃvo || || 9-14 Yo ca kho bhikkhave rÆpasa¤¤Ãya nirodho || pe || Yo dhammasa¤¤Ãya nirodho vÆpasamo || pe || jarÃmaraïassa atthagamo ti || || ## 1-8 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpasa¤cetanÃya uppÃdo Âhiti || pe || Yo dhammasa¤cetanÃya uppÃdo Âhiti || pe || jarÃ- {maraïassa} pÃtubhÃvo || || 9-14 Yo ca kho bhikkhave rÆpasa¤cetanÃya nirodho vÆpasamo || pe || Yo dhammasa¤cetanÃya nirodho vÆpasamo || jarÃmaraïassa atthagamo ti || || ## 1-8 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpataïhÃya uppÃdo Âhiti || pe || Yo dhammataïhÃya uppÃdo Âhiti || pe || jarÃ- maraïassa pÃtubhÃvo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B adds kho here and in 6, 7 >/ #<[page 231]># %% 9-14 Yo ca kho\<*<1>*>/ bhikkhave rÆpataïhÃya nirodho vÆpa- samo || pe || || Yo dhammataïhÃya nirodho vÆpasamo || || jarÃmaraïassa atthagamo ti || || ## 1-8 SÃvatthi || || Yo bhikkhave pathavÅdhÃtuyà uppÃdo Âhiti || pe || || Yo ÃpodhÃtuyà || || Yo tejodhÃtuyà || || Yo vÃyodhÃtuyà || Yo ÃkÃsadhÃtuyà || Yo vi¤¤ÃïadhÃtuyà uppÃdo Âhiti || pe || jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 9-14 Yo ca kho bhikkhave paÂhavÅdhÃtuyà nirodho vÆpa- samo || pe || || Yo vi¤¤ÃïadhÃtuyà nirodho vÆpasamo || pe || jarÃmaraïassa atthagamo ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo kho bhikkhave rÆpassa uppÃdo Âhiti abhinibbatti pÃtubhÃvo dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtubhÃvo || || 4-6 Yo vedanÃya || Yo sa¤¤Ãya || Yo saÇkhÃrÃnaæ || || 7 Yo vi¤¤Ãïassa uppÃdo Âhiti abhinibbatti pÃtubhÃvo dukkhasseso uppÃdo rogÃnaæ Âhiti jarÃmaraïassa pÃtu- bhÃvo || || 8 Yo ca\<*<2>*>/ bhikkhave rÆpassa nirodho vÆpasamo atthagamo dukkhasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmaraïassa atthagamo || || 9-11 Yo vedanÃya || || Yo sa¤¤Ãya || || Yo saÇkhÃrÃ- naæ || || 12 Yo vi¤¤Ãïassa nirodho vÆpasamo atthagamo || duk- khasseso nirodho rogÃnaæ vÆpasamo jarÃmaraïassa at- thagamo ti || || UppÃda-saæyuttaæ samattaæ || || TassuddÃnaæ || || Cakkhu {RÆpa¤ca} Vi¤¤Ãïaæ || Phasso ca\<*<3>*>/ VedanÃya ca || Sa¤¤Ãya || Cetanà || Taïhà || DhÃtu Khandhena te dasà ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit kho 2 B adds kho 3 S1-3 omit ca >/ #<[page 232]># %<232 KILESA-SAõYUTTA [XXVII. 1. 1-2>% ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || pe || etad avoca || || 3 Yo bhikkhave cakkhusmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 4-7 Yo sotasmiæ chandarÃgo || || Yo ghÃnasmiæ chan- darÃgo || Yo jivhÃya chandarÃgo || Yo kÃyasmiæ chandarÃgo || 8 Yo manasmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno imesu chasu ÂhÃnesu cetaso upakkileso pahÅno hoti || nekkhammaninnam cassa cittaæ hoti || nekkhammaparibhÃvitaæ cittam kammaniyam khÃyati abhi¤¤Ã sacchikaraïiyesu\<*<1>*>/ dhammesÆti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpesu chandarÃgo cit- tasseso upakkileso || || 4-8 Yo saddesu || || Yo gandhesu || || Yo rasesu || || Yo poÂÂhabbesu || || Yo dhammesu chandarÃgo cittasseso upak- kileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno imesu chasu ÂhÃnesu cetaso upakkileso pahÅno hoti || nekkhammaninnaæ cassa cittaæ hoti || nekkhammaparibhÃvitaæ cittam kammaniyaæ khÃyati abhi¤¤Ã sacchikaraïÅyesu\<*<2>*>/ dhammesÆ ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave cakkhuvi¤¤Ãïasmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 4-8 Yo sotavi¤¤Ãïasmiæ || Yo ghÃnavi¤¤Ãïasmiæ || Yo jivhÃvi¤¤Ãïasmiæ || Yo kÃyavi¤¤Ãnasmiæ || Yo manovi¤- ¤Ãïasmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno imesu chasu ÂhÃnesu cetaso upakkileso pahÅno hoti || nekkhammaninnaæ cassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 abhi¤¤Ãyacasacchi- 2 S1 abhi¤¤Ãyasacchi- >/ #<[page 233]># %% cittaæ hoti nekkhammaparibhÃvitaæ cittaækammaniyaæ khÃyati abhi¤¤ÃsacchikaraïÅyesu dhammesÆti\<*<1>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave cakkhusamphassasmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 4-8 Yo sotasamphassasmiæ || Yo ghÃnasamphassasmiæ || Yo jivhÃsamphassasmiæ || Yo kÃyasamphassasmiæ || Yo manosamphassasmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno || pe ||\<*<2>*>/ abhi¤¤Ãsac- chikaraïÅyesu dhammesÆti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave cakkhusamphassajÃya vedanÃya chandarÃgo citasseso upakkileso || || 4-8 Yo sotasamphassajÃya vedanÃya || || Yo ghÃnasam- phassajÃya vedanÃya || Yo jivhÃsamphassajÃya vedanÃya || Yo kÃyasamphassajÃya vedanÃya || Yo manasamphassajÃya vedanÃya chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno || pe || abhi¤¤Ãsacchi- karaïÅyesu dhammesÆti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpasa¤¤Ãya chandarÃgo citasseso upakkileso || || 4-8 Yo saddasa¤¤Ãya || || Yo gandhasa¤¤Ãya || || Yo rasasa¤¤Ãya || || Yo poÂÂhabbasa¤¤Ãya || Yo dhammasa¤- ¤Ãya chandarÃgo citasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno || pe || abhi¤¤Ãsacchi- karaïÅyesu dhammesÆti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpasa¤cetanÃya chan- darÃgo cittasseso upakkileso || || 4-8 Yo saddasa¤cetanÃya || || Yo gandhasa¤cetanÃya || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This sutta is missing in B 2 B ||so yeva peyyÃlo || >/ #<[page 234]># %<234 KILESA-SAõYUTTA [XXVII. 7. 9>% Yo rasasa¤cetanÃya || || Yo phoÂÂhabbasa¤cetanÃya || Yo dhammasa¤cetanÃya chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno || pe || abhi¤¤Ãsacchi- karaïÅyesu\<*<1>*>/ dhammesÆti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpataïhÃya chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 4-8 Yo saddataïhÃya || Yo gandhataïhÃya || Yo rasataï- hÃya || Yo phoÂÂhabbataïhÃya || Yo dhammataïhÃya chan- darÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno || pe || abhi¤¤Ãsacchi- karaïÅyesu dhammesÆti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Yo bhikkhave pathavidhÃtuyà chan- darÃgo cittasseso upakkileso || 4-8 Yo ÃpodhÃtuya || Yo tejodhÃtuyà || Yo vÃyodhÃtuya || Yo ÃkÃsadhÃtuyà || Yo vi¤¤ÃïadhÃtuyà chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 9 Yato kho bhikkhave bhikkhuno imesu chasu ÂhÃnesu cetaso upakkileso pahÅno hoti || nekkhammaninnaæ cassa cittaæ hoti nekkhamma paribhÃvitaæ cittaæ kammaniyaæ khÃyati abhi¤¤ÃsacchikaraïÅyesu dhammesÆti || || ## 1-7 SÃvatthi || || Yo bhikkhave rÆpasmiæ chandarÃgo cittasseso uppakileso || la || Yo vi¤¤Ãïasmiæ chandarÃgo cittasseso upakkileso || || 8 Yato kho bhikkhave bhikkhuno imesu pa¤casu ÂhÃnesu cetaso upakkileso pahÅno hoti || nekkhammaninnaæ cassa cittaæ hoti || nekkhammaparibhÃvitaæ cittaæ kammaniyaæ khÃyati abhi¤¤ÃsacchikaraïÅyesu\<*<2>*>/ dhammesÆti || || Kilesa-saæyuttam\<*<3>*>/ || || TassuddÃnaæ\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 abhi¤¤Ãyasacchi- 2 S1 abhi¤¤Ãyasacchi- 3 S1-3 add pa¤camaæ, S3 inserting samattaæ 4 B omits tass >/ #<[page 235]># %% Cakkhu RÆpa¤ca Vi¤¤Ãïaæ || Phasso\<*<1>*>/ ca VedanÃya ca || Sa¤¤Ãya Cetanà Taïhà || DhÃtu Khandhena\<*<2>*>/ te dasà ti || || ## ## 1 Ekaæ samayaæ Ãyasmà SÃriputto SÃvatthiyaæ viha- rati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme || || 2 Atha kho Ãyasmà SÃriputto pubbaïhasamayaæ nivÃ- setvà pattacÅvaram ÃdÃya SÃvatthim\<*<3>*>/ piï¬Ãya pÃvisi || || 3 SÃvatthiyaæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattam piï¬a- pÃtapaÂikkhanto yena andhavanaæ tenupasaÇkami divÃ- vihÃrÃya || || 4 Andhavanam ajjhogahetvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃram nisÅdi || || 5 Atha kho Ãyasmà SÃriputto sÃyaïhasamayaæ paÂisal- lÃïà vuÂÂhito yena Jetavanam ùnÃthapiï¬ikassa ÃrÃmo tenupasaÇkami || || 6 Addasà kho Ãyasmà ùnando Ãyasmantaæ SÃriputtaæ durato va Ãgacchantam || disvÃna Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || VippasannÃïi kho te Ãvuso SÃriputta indri- yÃni parisuddho mukhavaïïo pariyodÃto || katamenÃyasmà SÃriputto ajja vihÃrena vihÃsÅti || || 7 IdhÃham Ãvuso vivicceva\<*<4>*>/ kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajam pÅtisukham pathamajjhÃnam\<*<5>*>/ upasampajja viharÃmi || tassa mayham Ãvuso na evaæ hoti Aham pathamajjhÃnaæ samÃpajjÃmÅti và Aham pathamajjhÃnam samÃpanno ti và Aham patha- majjhÃnÃ\<*<6>*>/ vuÂÂhito ti và ti\<*<7>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 saæphasso 2 S1-3 dhÃtukkhandena 3 S1-3 sÃvatthiyaæ 4 S1 viviccehi 5 B pathamaæ jhÃnam, and further on pathamà jhÃnà always. Likewise in the following suttas 6 S1-3 -jhÃnaæ, S1 having paÂhamaæ 7 S1-3 omit iti >/ #<[page 236]># %<236 SùRIPUTTA-SAõYUTTA [XXVIII. 1. 8>% 8 Tathà hi panÃyasmato\<*<1>*>/ SÃriputtassa dÅgharattaæ ahaækÃra-mamaækÃra-mÃnÃnusayà susamÆhatà || tasmà Ãyasmato SÃriputtassa na evaæ hoti Aham pathamajjhÃ- naæ samÃpajjÃmÅti và Aham pathamajjhÃnaæ samÃpanno ti vÃ. Ahaæ pathamajjhÃnà vuÂÂhito ti và ti || || ## 1-5 SÃvatthi\<*<2>*>/ || || Taæ yeva nidÃnaæ\<*<3>*>/ || 6 Addasà kho Ãyasmà ùnando Ãyasmantaæ SÃriputtaæ dÆrato va Ãgacchantaæ || disvÃna Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || VippasannÃni kho te avuso SÃriputta indri- yÃni parisuddho mukhavaïïo pariyodÃto || katamenÃyasmà SÃriputto ajja vihÃrena vihÃsÅti || || 7 IdhÃham Ãvuso vitakkavicÃrÃnam vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdÃnaæ cetaso ekodibhÃvam avitakkam avicÃraæ samÃdhijam pÅtisukhaæ dutiyajjhÃnam upasampajja viha- rÃmi || tassa mayham Ãvuso na evaæ hoti Ahaæ dutiyaj- jhÃnam samÃpajjÃmÅti và Ahaæ dutiyajjhÃnaæ samÃpanno ti và Aham dutiyajjhÃnÃ\<*<4>*>/ vuÂÂhito ti và ti || || 8 Tathà hi panÃyasmato SÃriputtassa dÅgharattam ahaækÃra-mamaækÃra-mÃnÃnusayà susamÆhatà || tasmà Ãyasmato SÃriputtassa na evaæ hoti Ahaæ dutiyajjhÃnaæ samÃpajjÃmÅti và Ahaæ dutiyajjhÃnaæ samÃpannoti và Ahaæ dutiyajjhÃnà vuÂÂhito ti và ti || || ## 1-6 SÃvatthi || || Addasà kho Ãyasmà ùnando || pe || vippasannÃni kho te Ãvuso SÃriputta indriyÃni parisuddho mukhavaïïo pariyodÃto || katamenÃyasmÃ\<*<5>*>/ SÃriputto ajja vihÃrena vihÃsÅti || || 7-8 IdhÃham Ãvuso pÅtiyà ca virÃgà upekkhako ca viharÃmi\<*<6>*>/ sato ca sampajÃno sukha¤ca kÃyena paÂisaæ- vedemi yantaæ ariyà Ãcikkhanti upekkhako satimà sukha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tathà pahÅnÃyasmato 2 In B only 3 In S1-3 only 4 S1 -jhÃnam; S3 -jhÃnaæ corrected to -jhÃnà here and further on 5 S1-3 katamenapanÃ- 6 B vihÃsiæ >/ #<[page 237]># %% vihÃrÅti tatiyajjhÃnaæ upasampajja viharÃmi || so yeva pey- yÃlo\<*<1>*>/ || || ## 1-6 SÃvatthi || || Addasà kho Ãyasmà ùnando || pe || VippasannÃni kho te Ãvuso SÃriputta indriyÃni parisuddho mukhavaïïo pariyodÃto || katamenÃyasmà SÃriputto ajja vihÃrena\<*<2>*>/ vihÃsÅti || || 7 IdhÃham Ãvuso sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbeva somanassa-domanassÃnam atthagamà adukkham asukham upekkhà satipÃrisuddhim catutthaæ jhÃnam upasampajja viharÃmi || || 8 Tassa mayham || pe || vuÂÂhito ti và ti\<*<3>*>/ || || ## 1-6 SÃvatthi || || Addasà kho Ãyasmà ùnando || pe\<*<4>*>/ || || 7-8 IdhÃham Ãvuso sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnam atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnam amanasi- kÃrà Ananto ÃkÃso ti ÃkÃsa¤cÃyatanam upasampajja vihÃ- rÃmi || pa\<*<5>*>/ || vuÂÂhito ti và ti || || ## 1-6 SÃvatthi || || Addasà kho Ãyasmà ùnando || pe\<*<6>*>/ || || 7-8 IdhÃham Ãvuso sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ sama- tikkamma Anantaæ vi¤¤Ãïanti\<*<7>*>/ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanam upa- sampajja viharÃmi || || pa ||\<*<8>*>/ vuÂÂhito ti và ti || || ## 1-6 SÃvatthi || || Atha kho Ãyasmà SÃriputto || pe || || 7-8 IdhÃham Ãvuso sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ sama- tikkamma Natthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanam upasampajja viharÃmi || pe || vuÂÂhito ti\<*<9>*>/ và ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1-3; complete in B 2 B inserts na 3 Complete in B 4 More complete in S1-3 5 So B; S1-3 soyevapeyyÃlo 6 S1-3 Atha kho Ãyasmà sÃriputto || pe || || 7 B omits Anantaæ vi¤¤aïanti 8 S1-3 soyevapeyyÃlo 9 S1-3 omit ti >/ #<[page 238]># %<238 SùRIPUTTA-SAõYUTTA [XXVIII. 8. 1-6>% ## 1-6 SÃvatthi || || Atha kho Ãyasmà SÃriputto || pe || || 7-8 IdhÃham Ãvuso sabbaso\<*<1>*>/ Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ sama- tikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanam upasampajja viha- rÃmi || || pe || || vuÂÂhito ti và ti || || ## 1-6 SÃvatthi || || Atha kho Ãyasmà SÃriputto || pa || || 7 IdhÃham Ãvuso sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodham upasampajja viha- rÃmi || tassa mayhaæ Ãvuso na evaæ hoti Aham sa¤¤a- vedayitanirodhaæ samÃpajjÃmÅti và Aham sa¤¤Ãveda- yitanirodhaæ samÃpanno ti và Ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhà vuÂÂhito ti và ti || || 8 TathÃhi panÃyasmato SÃriputtassa dÅgharattam ahaæ- kÃra-mamaækÃra-mÃnÃnusayà susamÆhatà || tasmà Ãyas- mato SÃriputtassa evaæ hoti Ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjÃmÅti và Ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno ti và Ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhà vuÂÂhito hoti và ti\<*<2>*>/ || || ## 1 Ekaæ samayam Ãyasmà SÃriputto RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe || || 2 Atha kho Ãyasmà SÃriputto pubbaïhasamayaæ nivÃ- setvà pattacÅvaram ÃdÃya RÃjagahe piï¬Ãya pÃvisi || RÃja- gahe sapadÃnaæ piï¬Ãya caritvà taæ piï¬apÃtam a¤¤a- taraæ ku¬¬am\<*<3>*>/ nissÃya paribhu¤jati || || 3 Atha kho SucimukhÅ paribbÃjikà yenÃyasmà SÃriputto tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ SÃriputtam etad avoca || || 4 Kiæ nu kho samaïa adhomukho bhu¤jasÅti || || Na khvÃham bhagini adhomukho bhu¤jÃmÅti || || 5 Tena hi samaïa ubbhamukho bhu¤jÃsÅti || || Na khvÃham bhagini ubbhamukho bhu¤jÃmÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 8 is missing in S1-3 3 B kuÂÂa (or kuÂÂu ?) mÆlaæ >/ #<[page 239]># %% 6 Tena hi samaïa disÃmukho bhu¤jasÅti || || Na khvÃham bhagini disÃmukho bhu¤jÃmÅti || || 7 Tenahi samaïa vidisÃmukho bhu¤jasÅti || || Na khvÃham bhagini vidisÃmukho bhu¤jÃmÅti || || 8 Kiæ nu samaïa Adhomukho bhu¤jasÅti iti puÂÂho samÃno Na khvÃhaæ bhagini adhomukho bhu¤jÃmÅti vadesi || tena hi samaïa Ubbhamukho bhu¤jasÅti iti puÂÂho samÃno Na khvÃham bhagini ubbhamukho bhu¤jÃmÅti vadesi ||tena hi samaïa DisÃmukho bhu¤jasÅti iti puÂÂho samÃno Na khvÃham bhagini disÃmukho bhu¤jÃmÅti vadesi || tena hi samaïa VidisÃmukho bhu¤jasÅti iti puÂÂho samÃno Na khvÃham bhagini vidisÃmukho bhu¤jÃmÅti vadesi || || Katha¤carahi samaïa\<*<1>*>/ bhu¤jasÅti || || 9 Ye hi keci bhagini samaïabrÃhmaïÃ\<*<2>*>/ vatthuvijjà tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikam\<*<3>*>/ kappenti || ime vuccanti bhagini samaïabrÃhmaïà adhomukhà bhu¤jan- tÅti\<*<4>*>/ || || 10 Ye hi keci bhagini samaïabrÃhmaïà nakkhattavijjà tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikam kappenti || ime vuc- canti bhagini samaïabrÃhmaïà ubbhamukhà bhu¤jantÅti || || 11 Ye hi keci bhagini samaïabrÃhmaïà dÆteyyapahÅïa- gamanÃnuyogà micchÃjÅvena\<*<5>*>/ jÅvikaæ kappenti || ime vuc- canti bhagini samaïabrÃhmaïà disÃmukhà bhu¤jantÅti || || 12 Ye hi keci bhagini samaïabrÃhmaïà aÇgavijjÃtirac- chÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti || ime vuccanti bhagini samaïabrÃhmaïà vidisÃmukhà bhu¤jantÅti || || 13 So khvÃhaæ bhagini na vatthuvijjÃtiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappemi || na nakkhattavijjÃtiracchÃ- navijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappemi || na dÆteyyapa- hiïagamanÃnuyogamicchÃjÅvena jÅvikaæ kappemi || na aÇ- gavijjÃtiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappemi || || Dhammena bhikkham pariyesÃmi dhammena bhikkham pariyesitvà bhu¤jÃmÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 samaïehi 2 S1-3 samaïà và brÃhmaïà va 3 B jÅvitaæ always 4 S1-3 bhu¤janti always 5 S3 duteyya- always, S1 B here only; S3 -gamaïÃ- always; B -yogÃya- always; S3 -yoga always; S1 further on >/ #<[page 240]># %<240 SùRIPUTTA-SAõYUTTA [XXVIII. 10. 14>% 14 Atha kho SucimukhÅ paribbÃjikà RÃjagahe rathiyÃya rathiyaæ siÇghÃÂakena\<*<1>*>/ siÇghÃÂakam upasaÇkamitvà evam Ãrocesi || Dhammikaæ samaïà sakyaputtiyà ÃhÃram ÃhÃ- renti anavajjaæ\<*<2>*>/ samaïà sakyaputtiyà ÃhÃram ÃhÃrenti || detha samaïÃnaæ sakyaputtiyÃïam piï¬an ti || || SÃriputta-saæyuttaæ\<*<3>*>/ || || TatruddÃnaæ || || Vivekam Avitakkaæ ca || PÅti Upekkhà catutthakaæ || ùkÃsam ceva Vi¤¤Ãïaæ || Aki¤ca¤¤eva Sa¤¤inà || Nirodhenagahe vutto || Dasamaæ SucimudhÅ cÃti\<*<4>*>/ || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra -- voca -- || 3 Catasso imà bhikkhave nÃgayoniyo || || Katamà ca- tasso || || Aï¬ajà nÃgà jalÃbujà nÃgà saæsedajà nÃgà opapÃ- tikà nÃgà || || Imà kho bhikkhave catasso nÃgayoniyo ti || || ## 1-3 SÃvatthi- -opapÃtikà nÃgÃ\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B inserts và 2 B anavajjena 3 S1-3 add chaÂÂhaæ 4 S1-3 Vivekajaæ Avitakkam PÅti UpekhÃya ca ùkÃsaæ Vi¤¤Ãïaæ ceva Aki¤ca¤¤Ã Neva sa¤¤Ã ca Nirodho SucimukhÅ navÃti (S3 -na cÃti) 5 In B only >/ #<[page 241]># %% 4 Tatra bhikkhave aï¬ajehi nÃgehi jalÃbujà ca\<*<1>*>/ saæ- sedajà ca\<*<1>*>/ opapÃtikà ca\<*<1>*>/ nÃgà païÅtatarà || || 5 Tatra bhikkhave aï¬ajehi ca jalÃbujehi ca nÃgehi saæsedajà ca opapÃtikà ca nÃgà païÅtatarà || || 6 Tatra bhikkhave aï¬ajehi ca jalÃbujehi ca saæsedajehi ca nÃgehi opapÃtikà nÃgÃ\<*<2>*>/ païÅtatarà || || 7 Imà kho bhikkhave catasso nÃgayoniyo ti || || ## 1 Ekaæ samayaæ- SÃvatthiyaæ- ÃrÃme\<*<3>*>/ || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà tenupasaÇ- kami || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- midhekacce aï¬ajà nÃgà uposatham upavasanti ossaÂÂha- kÃyà ca bhavantÅti || || 4 Idha bhikkhu ekaccÃnam aï¬ajÃnaæ nÃgÃnaæ evaæ hoti || || Mayaæ kho pubbe kÃyena dvayakÃrino ahumha vÃcÃya dvayakÃrino manasà dvayakÃrino || te mayaæ kÃyena dvayakÃrino vÃcÃya dvayakÃrino manasà dvayakÃrino kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃnaæ saha- vyatam upapannÃ\<*<4>*>/ || || 5 Sacajja mayaæ kÃyena sucaritaæ careyyÃma vÃcÃya sucaritaæ careyyÃma manasà sucaritaæ careyyÃma || evaæ mayaæ kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjeyyÃma\<*<5>*>/ || || 6 Handa mayam etarahi kÃyena sucaritaæ carÃma vÃcÃya sucaritaæ carÃma manasà sucaritaæ carÃmÃti || || 7 Ayaæ kho bhikkhave hetu ayam paccayo yenamidhe- kacce aï¬ajà nÃgà uposatham upavasanti ossaÂÂhakÃyà ca bhavantÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit ca 2 S1-3 omit nÃgà 3 In B only 4 S1-3 uppannà always 5 S1-3 uppajj- always >/ #<[page 242]># %<242 NùGA-SAõYUTTA [XXIX. 4. 1-2>% ## 1-2 SÃvatthi || || Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bha- gavà || pa\<*<1>*>/ || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- midhekacce jalÃbujà nÃgà uposatham upavasanti ossaÂÂha- kÃya ca bhavantÅti || || 4-6 Sabbaæ vitthÃretabbaæ\<*<2>*>/ || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhe- kacce jalÃbujà nÃgà uposatham upavasanti ossaÂÂhakÃyà ca bhavantÅti. ## 12 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- midhekacce saæsedajà nÃgà uposatham upavasanti ossaÂ- ÂhakÃyà ca bhavantÅti || || 4-6 Sabbaæ vitthÃretabbaæ || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo || yenamidhe- kacce saæsedajà nÃgà uposatham upavasanti ossaÂÂhakÃyà ca bhavantÅti. ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- midhekacce opapÃtikà nÃgà uposatham upavasanti os- saÂÂhakÃyà ca bhavantÅti || || 4 Idha bhikkhu ekaccÃnam opapÃtikÃnaæ nÃgÃnam evaæ hoti || || Mayaæ kho pubbe kÃyena dvayakÃrino ahumha vÃcÃya dvayakÃrino manasà dvayakÃrino || te mayaæ kÃyena dvayakÃrino vÃcÃya dvayakÃrino manasà dvayakÃrino kÃyassa bhedà parammaraïà opapÃtikÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyataæ upapannà || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 1-2 are missing in S1-3 2 S1-3 So yeva peyyÃlo >/ #<[page 243]># %% 5 Sacajja mayaæ kÃyena sucaritaæ careyyÃma vÃcÃya sucaritaæ careyyÃma\<*<1>*>/ manasà sucaritaæ careyyÃma || evam {mayaæ} kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjeyÃma || || 6 Handa mayam etarahi kÃyena sucaritaæ carÃma vÃcÃya sucaritaæ carÃma\<*<1>*>/ manasà sucaritaæ carÃmÃti || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena- midhekacce opapÃtikà nÃgà uposathaæ upavasanti ossaÂ- ÂhakÃyà bhavantÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- midhekacco kÃyassa bhedà aï¬ajÃnaæ nÃgÃnaæ saha- vyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ hoti manasà dvayakÃrÅ hoti || tassa sutaæ hoti Aï¬ajà nÃgà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 5 Tassa evaæ hoti AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃnam sahavyataæ upapajjeyyan- ti || || 6 So kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena- midhekacco kÃyassa bhedà parammaraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃ- naæ sahavyataæ upapajjatÅti || || ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena midhekacco kÃyassa bhedà param maraïà jalÃbujÃnaæ nÃgÃ- naæ sahavyataæ upapajjatÅti || || 4-6 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ || So yeva peyyalo\<*<2>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B omits sucaritaæ ca- 2 B has only ||pa|| after upapajjatÅti >/ #<[page 244]># %<244 NùGA-SAõYUTTA [XXIX. 8. 7>% 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena- midhekacco kÃyassa bhedà parammaraïà jalÃbujÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà saæsedajÃnam nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4-6 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti || So yeva peyyÃlo || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena- midhekacco kÃyassa bhedà param maraïà saæsedajÃnam nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti OpapÃtikà nÃgà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulÃti || || 5 Tassa evaæ hoti || || AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà parammaraïà opapÃtikÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upa- pajjeyyanti || || 6 So kÃyassa bhedà parammaraïà opapÃtikÃnam nÃgÃ- nam sahavyatam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenami- dhekacco kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 245]># %% midhekacco kÃyassa bhedà parammaraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃ- naæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti Aï¬ajà nÃgà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 5 Tassa evam hoti AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjeyyan ti || || 6 So annaæ deti ||\<*<1>*>/ pÃnaæ deti || vatthaæ deti || yÃnaæ deti || mÃlaæ deti || gandhaæ deti || vilepanaæ deti || seyyaæ deti || avasatham deti || padÅpeyyaæ deti || so kÃyassa bhedà parammaraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upapaj- jati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena- midhekacco kÃyassa bhedà parammaraïà aï¬ajÃnaæ nÃgÃ- naæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param- maraïà JalÃbujÃnaæ nÃgÃnam || pa || SaæsedajÃnam nÃgÃnam || OpapÃtikÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti OpapÃtÅkà nÃgà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || 5 Tassa evaæ hoti AhovatÃham kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ nÃgÃnaæ sahavyataæ upapajjey- yan ti || 6 So annaæ deti || pÃnaæ deti || la || opapÃtikÃnam nÃgÃ- naæ sahavyatam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add So kÃyassa- -uppajjati and the first words of the number 7 till paccayo; moreover they repeat So before pÃnaæ vatthaæ, etc. >/ #<[page 246]># %<246 NùGA-SAõYUTTA [XXIX.21-50. 7>% midhekacco kÃyassa bhedà param maraïà opapatikÃnam nÃgÃnaæ sahavyataæ uppapajjatÅti\<*<1>*>/ || || Evam\<*<2>*>/ iminà peyyÃlena\<*<3>*>/ dasa suttantà kÃtabbÃ\<*<4>*>/ || Evaæ catusu yonisu cattÃrÅsa veyyÃkaraïÃni kÃtab- bÃni\<*<5>*>/ || || Dasa suttantà honti pa¤¤Ãsa suttantà ceti\<*<6>*>/ || || NÃga-saæyuttaæ\<*<7>*>/ || || TatruddÃnaæ\<*<8>*>/ || || Suddhika¤ca PaïÅtataraæ || Caturo ca Uposathà || Tassasutaæ caturo ca || DÃnupakÃrà caturo || NÃgehi supakÃsità ti\<*<9>*>/ || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 Catasso imà bhikkhave supaïïayoniyo || || Katamà catasso || || Aï¬ajà supaïïà jalÃbujà supaïïà saæ- sedajà supaïïà opapÃtikà supaïïà || || Imà kho bhik- khave catasso supaïïayoniyo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 7 is to be found in S1-3 only 2 Omitted by B always 3 B insert saha 4 B vitthÃrà 5 B veyyakaraïà kÃtabbà 6 Instead of this phrase, S1-3 have Evaæ piï¬akena nÃgasaæyuttaæ pa¤¤Ãsaæ suttantaæ hoti 7 S1-3 add samattaæ 8 S1-3 add bhavati 9 So B; S1-3-- Suddhakaæ PaïÅtataraæ cattÃro Uposatha (S1 -thaæ) pucchakà Tassasutaæ cattÃro caturo Sucaritena DanupakÃraæ cattÃro NÃgesu pakÃsitÃti >/ #<[page 247]># %% ## 1-2 SÃvatthi || || 3 Catasso imà bhikkhave supaïïayoniyo || || Katamà catasso || || Aï¬ajà || pa || Imà kho bhikkhave catasso supaïïayoniyo || || 4 Tatra bhikkhave aï¬ajà supaïïà aï¬aje\<*<1>*>/ nage haranti || na jalÃbuje || na saæsedaje || na opapÃtike || || 5 Tatra bhikkhave jalÃbujà supaïïà aï¬aje ca jalÃbuje ca nÃge haranti || na saæsedaje na opapÃtike || || 6 Tatra bhikkhave saæsedajà supaïïà aï¬aje ca jalÃbuje ca saæsedaje ca nÃge haranti || na opapÃtike || || 7 Tatra bhikkhave opapÃtika supaïïà aï¬aje ca jalÃbuje ca saæsedaje ca opapÃtike ca nÃge haranti || || 8 Imà kho bhikkhave catasso supaïïayoniyo ti || || ## 1 SÃvatthi || ÃrÃme || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà {tenupa- saÇkami} || upasaÇkamitvà Bhagavantam abhivÃdetvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenami- dhekacco kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ supaï- ïÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti Aï¬ajà supaïïà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 5 Tassa evaæ hoti AhovatÃham kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnam supaïïÃnam sahavyatam upapajjey- yanti || || So kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ supaïïÃnam sahavyatam upapajjati || || 6 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ supaïïÃnam sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B adds va >/ #<[page 248]># %<248 SUPA××A-SAõYUTTA [XXX. 4-6. 4>% Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà JalÃbujÃnaæ supaïïÃnaæ || la || SaæsedajÃnaæ || OpapÃtikÃnaæ supaïïÃnam sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti OpapÃtikà supaïïà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulÃti || || 5 Tassa evaæ hoti AhovatÃham kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnam supaïïÃnam sahavyatam upapajjey- yanti || || So kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ supaïïÃnaæ sahavyatam upapajjati || || 6 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ supaïïÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnam supaïïÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti Aï¬ajà supaïïà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 5 Tassa evaæ hoti AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ supaïïÃnaæ sahavyatam upapajjey- yan ti || || 6 So annaæ deti || pÃnaæ deti || vattham deti || yÃnaæ deti || mÃlaæ deti || gandham deti || vilepanaæ deti || seyyaæ deti || Ãvasathaæ deti || padÅpeyyaæ deti || so kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnaæ supaïïÃnaæ sahavyatam upa- pajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu ayam paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà aï¬ajÃnam supaïïÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 249]># %% Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà jalÃbujÃnaæ supaïïÃnaæ || pe || saæsedajÃnaæ supaïïa- nÃm || pe || opapÃtikÃnaæ supaïïÃnaæ sahavyatam upapaj- jatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena dvayakÃrÅ hoti vÃcÃya dvayakÃrÅ manasà dvayakÃrÅ || tassa sutaæ hoti OpapÃtikà supaïïà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 5 Tassa evaæ hoti AhovatÃham kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ supaïïÃnaæ sahavyatam upapajjey- yanti || || 6 So annaæ deti || pa || padÅpeyyaæ deti || so kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ supaïïÃnaæ sahavya- tam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhe- kacco kÃyassa bhedà param maraïà opapÃtikÃnaæ supaï- ïÃnam sahavyatam upapajjatÅti || || Evaæ piï¬akena\<*<1>*>/ cha cattÃlÅsa suttantà honti\<*<2>*>/ || || Supaïïa-saæyuttaæ\<*<3>*>/ || || TatruddÃnaæ\<*<4>*>/ || || Suddhakaæ Haranti\<*<5>*>/ ceva || DvayakÃrÅ\<*<6>*>/ caturo\<*<7>*>/ ca || DÃnupakÃrÃ\<*<8>*>/ ca cattÃro || Supaïïà supakÃsitÃ\<*<9>*>/ ti || || ## ## 1-2 SÃvatthi || Tatra || voca\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B piï¬ikena 2 So S3; B suttantam hoti; S1 -cattÃlÅsaæ suttantà hoti 3 S1-3 add aÂÂhamaæ 4 S1-3 UddÃnaæ bhavati 5 B harati 6 S1-3 dayakÃrÅ 7 B inserts pi 8 S1-3 -kÃraæ 9 S1-3 suppa- 10 More complete in B >/ #<[page 250]># %<250 GANDHABBAKùYA-SAõYUTTA [XXXI. 1. 3>% 3 GandhabbakÃyike\<*<1>*>/ vo bhikkhave deve desissÃmi || taæ suïÃtha || 4 Katame ca bhikkhave gandhabbakÃyikà devà || || Santi bhikkhave mÆlagandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave sÃragandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave pheggugandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave tacagandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave papatikagandhe\<*<2>*>/ adhi- vatthà devà || santi bhikkhave pattagandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave pupphagandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave phalagandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave rasagandhe adhivatthà devà || santi bhikkhave gandhagandhe adhivatthà devà || || 5 Ime vuccanti bhikkhave gandhabbakÃyikà devà ti || || ## 1-3 SÃvatthi || ÃrÃme || || 4 Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenami- dhekacco kÃyassa bhedà param maraïà gandhabbakÃyikÃ- naæ devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 5 Idha bhikkhu\<*<3>*>/ ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritam carati manasà sucaritaæ carati || tassa sutaæ hoti GandhabbakÃyikà devà dÅghÃyukà vaïïavanto suk- habahulà ti || || 6 Tassa evaæ hoti AhovatÃham kÃyassa bhedà param maraïà gandhabbakÃyikÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upa- pajjeyyanti || || So kÃyassa bhedà param maraïà gandhab- bakÃyikÃnaæ devÃnam sahavyatam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhe- kacco kÃyassa bhedà param maraïà gandhabbakÃyikÃnaæ devÃnaæ sahavyataæ upapajjatÅti || || ## 1-4 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kÃyiko 2 S1-3 papaÂikÃ- here only 3 S1-3 bhikkhave >/ #<[page 251]># %% Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnam sahavyatam upapaj- jatÅti || || 5 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritaæ carati || tassa sutaæ hoti MÆlagandhe adhivatthà devà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 6 Tassa evaæ hoti AhovatÃham kÃyassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjeyyanti || || So dÃtà hoti mÆlagandhÃnam || So kÃyassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu || pa || yena midhekacco kÃyassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sakavyatam upapajjatÅti || || ## 1-4 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà sÃraghandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapaj- jatÅti\<*<1>*>/ || || 5 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritaæ carati || || Tassa sutaæ hoti SÃragandhe adhivatthà devà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 6 Tassa evaæ hoti AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param maraïà sÃragandhe adhivatthÃnaæ devÃnam sahavyatam upapajjeyyanti || || So dÃtà hoti sÃragandhÃnaæ || || So yeva peyyalo\<*<2>*>/ || || So dÃtà hoti pheggugandhÃnaæ || || So dÃtà hoti tacagandhÃnaæ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B, instead of sahavyatam upapajjati, has || pa || pheggugandhe- -gandhagandhe adhivatthÃnam- -upapajjatÅti 2 In S1-3 only; complete in B >/ #<[page 252]># %<252 GANDHABBAKùYA-SAõYUTTA [XXXI. 4-12. 7>% So dÃtà hoti papaÂikagandhÃnaæ || || So dÃtà hoti pattagandhÃnaæ || So dÃtà hoti pupphagandhÃnaæ || || So dÃtà hoti phalagandhÃnaæ || || So dÃtà hoti rasagandhÃnaæ || || So dÃtà hoti gandhagandhÃnam || || So kÃyassa bhedà param maranà gandhagandhe adhi- vatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhe- kacco kÃyassa bhedà param maraïà gandhagandhe adhi- vatthÃnam devÃnaæ sahavyatÃm upapajjatÅti || || ## 1-4 SÃvatthi || ||\<*<1>*>/ Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapaj- jatÅti || || 5 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritam carati || tassa sutaæ hoti MÆlagandhe adhivatthà devà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 6 Tassa evaæ hoti AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param- maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyataæ upapajjeyyanti || || So annaæ deti || pÃnaæ deti || vatthaæ deti || yÃnaæ deti || mÃlaæ deti || gandhaæ deti || vilepanaæ deti || seyyaæ deti || Ãvasathaæ deti || padÅpeyyaæ deti || || So kÃ- yassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyataæ upapajjatÅti || || 7 Ayaæ kho bhikkhu ayam paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà mÆlagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More complete in S1; missing in S3 which omits the end of the preceding and the beginning of this sutta, owing, I think, to the leaving out of a line >/ #<[page 253]># %% ## 1-4 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà parammaraïà sÃragandhe adhivatthÃnam devÃnam || pa || pheggugandhe adhivatthÃnam devÃnam ||\<*<1>*>/ tacagandhe adhivatthÃnam devÃnam || papaÂikagandhe adhivatthÃnam devÃnaæ || patta- gandhe adhivatthÃnaæ devÃnam || pupphagandhe adhivat- thÃnam devÃnaæ || phalagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ || rasagandhe adhivatthÃnaæ devÃnaæ || gandhagandhe adhi- vatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam uppajjatÅti || || 5 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritaæ carati || tassa sutaæ hoti Gandhagandhe adhivatthà devà dÅghÃyukà vaïïa- vanto sukhabahulà ti || || 6 Tassa evaæ hoti AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param- maraïà gandhaghande adhivatthÃnaæ devÃnaæ {sahavya- tam} uppajjeyanti || || So annaæ deti || pÃnaæ deti || vatthaæ deti || yÃnaæ deti || mÃlaæ deti || gandhaæ deti || vilepanaæ deti || seyyaæ deti || Ãvasathaæ deti || padÅpeyyaæ deti || So kÃyassa bhedà param maraïà gandhagandhe adhivatthÃ- naæ devÃnaæ sahavyataæ upapajjati || || 7 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidha- kacco kÃyassa bhedà param maraïà gandhagandhe adhi- vatthÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upappajjatÅti || || Evampiï¬akena\<*<2>*>/ ekasata¤ ca dvÃdasa suttaæ\<*<3>*>/ || || GandhabbakÃyasaæyuttam niÂÂhitaæ\<*<4>*>/ || || TatruddÃnaæ || || Suddhikaæ ca Sucaritaæ || DÃtà hi apare dasa\<*<5>*>/ || DÃnupakÃrà dasamÃ\<*<6>*>/ || Gandhabbà supakÃsità ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit pheggu- 2 B Ekapiï¬akena 3 S1-3 ekasata¤ca bÃrasa¤ca suttantà bhavanti (S3 suttanto bhavati) 4 S1-3 samattaæ 5 B tayo 6 S1-3 -kÃraæ dasamaæ >/ #<[page 254]># %<254 VALùHA-SAõYUTTA [XXXII. 1. 1-2>% ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra || voca || || 3 ValÃhakakÃyike\<*<1>*>/ bhikkhave deve desissÃmi || taæ suï- Ãtha || || 4 Katame ca bhikkhave valÃhakakÃyikà devà || || Santi bhikkhave\<*<2>*>/ sÅtavalÃhakÃdevà || santi uïhavalÃhakà devà || santi abbhavalÃhakà devà || santi vÃtavalÃhakà devà || santi vassavalÃhakà devà || || 5 Ime vuccanti bhikkhave valÃhakakÃyikà devà ti || || ## 1-3 SÃvatthi || ||\<*<3>*>/ Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà param maraïà valÃhakakÃyikÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritaæ carati || tassa sutaæ hoti ValÃhakakÃyikà devà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhaba- hutà ti || || 5 Tassa evaæ hoti || AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param maraïà valÃhakakÃyikÃnaæ devÃnaæ sahavyatam uppajjey- yanti || ||\<*<4>*>/ So kÃyassa bhedà paraæ maraïà valÃhakakÃyi- kÃnaæ devÃnaæ sahavyatam uppajjatÅti || || 6 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhe- kacco kÃyassa bhedà paraæ maraïà valÃhakakÃyikÃnam devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kÃyikà vo; S1 valÃha- instead of valÃhaka- always 2 S1-3 repeat bhikkhave every time 3 S1-3 omit SÃvatthi, otherwise more complete 4 B inserts here so annaæ deti- -padÅpeyyaæ deti >/ #<[page 255]># %% Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà paraæ maraïà sÅtavalÃhakÃnaæ\<*<1>*>/ devÃnaæ sahavyataæ uppajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritaæ carati || tassa sutaæ hoti SÅtavalÃhakà devà dÅghÃyukà vaïïavanto sukhabahulà ti || || 5 Tassa evaæ hoti || || AhovatÃham kÃyassa bhedà paraæ maranà sÅtavalÃhakÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjey- yanti || so annaæ deti || pa || padÅpeyyaæ deti || || So kÃyassa bhedà paraæ maraïà sÅtavalÃhakÃnaæ devÃnaæ sahavya- taæ upapajjati || || 6 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenamidhe- kacco kÃyassa bhedà paraæ maraïà SÅtavahÃlakÃnaæ devÃ- naæ sahavyatam upapajjatÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekacco kÃyassa bhedà parammaraïà UïhavalÃhakÃnaæ devÃnaæ || || AbbhavalÃhakÃnam devÃnam || VÃtavalÃhakÃnaæ devÃnaæ || VassavalÃhakÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 4 Idha bhikkhu ekacco kÃyena sucaritaæ carati vÃcÃya sucaritaæ carati manasà sucaritaæ carati || tassa sutaæ hoti VassavalÃhakà deva dÅghÃyukà vaïïavanto sukhaba- hulà ti || || 5 Tassa evaæ hoti || AhovatÃhaæ kÃyassa bhedà param maraïà vassavalÃhakÃnaæ devÃnam sahavyataæ uppaj- jeyyanti || So annaæ deti || pa || padÅpeyyaæ deti || So kÃyassa bhedà parammaraïà vÃssavalÃhakÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || 6 Ayaæ kho bhikkhave hetu ayam paccayo yenamidhe- kacco kÃyassa bhedà paraæmaraïà vassavalÃhakÃnaæ devÃnaæ sahavyatam upapajjatÅti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -valÃhakÃyikÃnaæ here and further on >/ #<[page 256]># %<256 VALùHA-SAõYUTTA [XXXII. 53. 1-3>% ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenekadà sÅtaæ hotÅti || || 4 Santi bhikkhu SÅtavalÃhakà nÃma devà || || Tesaæ yadà evaæ hoti Yaæ nuna mayaæ sakÃya ratiyà rameyyÃ- mÃti\<*<1>*>/ || || tesantaæ cetopaïidhim anvÃya sÅtaæ hoti || || 5 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenekadà sÅtaæ hotÅti || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenekadà uïhaæ hotÅti || || 4 Santi bhikkhu UïhavalÃhakà nÃma devà || || Tesaæ yadà hoti Yaæ nuna mayaæ sakÃya ratiyà rameyyÃmÃti || tesantaæ cetopaïidhim anvÃya uïhaæ hoti || || 5 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenekadà uïhaæ hotÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenekadà abbhaæ\<*<2>*>/ hotÅti || || 4 Santi bhikkhu AbbhavalÃhakà nÃma devà || || Tesaæ yadà evaæ hoti || Yaæ nuna mayaæ sakÃya ratiyà ramey- yÃmÃti || tesantaæ cetopaïidhim anvÃya abbhaæ hotÅti || || 5 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenekadà abbhaæ hotÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenekadà vÃto\<*<3>*>/ hotÅti || || 4 Santi bhikkhu VÃtavalÃhakà nÃma devà || || Tesaæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B vaseyyÃmÃti always 2 B abbhà always 3 S1-3 vÃtaæ here only >/ #<[page 257]># %% yadà evaæ hoti || Yaæ nuna mayaæ sakÃya ratiyà ramey- yÃmÃti || tesantaæ cetopaïidhim anvÃya vÃto hoti || || 5 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenekadà vÃto hotÅti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenekadà devo vassatÅti || || 4 Santi bhikkhu VassavalÃhakà nÃma devà || || Tesaæ yadà evaæ hoti Yaæ nuna mayaæ sakÃya ratiyà ramey- yÃmÃti || tesantaæ cetopaïidhim anvÃya devo vassati || || 5 Ayaæ kho bhikkhu hetu ayam paccayo yenekadà devo vassatÅti || || ValÃha-saæyuttaæ || || VitthÃrena sattapa¤¤Ãsa suttantà bhavanti || || TassuddÃnaæ\<*<1>*>/ || || Desanà Sucarita¤ca\<*<2>*>/ || DÃnupakÃrà pa¤cakaæ\<*<3>*>/ || SÅtaæ Uïha¤ca Abbha¤ca || VÃta-Vassa-valÃhakà ti\<*<4>*>/ || || ## ## 1-2 SÃvatthi\<*<5>*>/ || || Atha kho Vacchagotto paribbÃjako yena Bhagavà tenupa-saÇkami || upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi || sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyam vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B valahasa¤¤uttaæ sattapa¤¤Ãsasuttantaæ niÂÂhitaæ || tatrudÃnaæ || 2 S1-3 sucaritÃpa¤ca 3 S1-3 -kÃripa¤camaæ 4 B vÃtÃ- 5 Complete in B >/ #<[page 258]># %<258 VACCHAGOTTA-SAõYUTTA [XXXIII. 1. 4>% Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppaj- janti || || Sassato loko ti va Asassato loko ti và || Antavà loko ti và Anantavà loko ti và || Taæ jÅvam taæ sarÅranti và A¤¤aæ jÅvam a¤¤aæ sariranti va || Hoti tathÃgato param maraïà ti và || Na hoti tathÃgato param maraïà ti vÃ\<*<1>*>/ || Hoti ca\<*<1>*>/ na ca hoti tathagato param maraïà ti và || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïa ti và ti || || 4 RÆpe\<*<2>*>/ kho Vaccha a¤¤Ãïà rÆpasamudaye a¤¤Ãïà rÆpanirodhe a¤¤Ãïà rÆpanirodhagaminiyà paÂipadÃya a¤¤Ãïà || evam imÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppaj- janti || Sassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃ- pato paraæ maraïÃti và ti || || Ayaæ kho Vaccha hetu ayam paccayo yena anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppaj- janti || || Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato paraæ maraïÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhi- gatÃni loke uppajjanti || Sassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 4 VedanÃya kho Vaccha a¤¤Ãïà vedanÃsamudaye a¤¤Ãïà vedanÃnirodhe a¤¤Ãïà vedanÃnirodhagÃminiyà paÂipadÃya a¤¤Ãïà || || Evam imÃni\<*<3>*>/ anekavihitÃni diÂÂhi- gatÃni loke uppajjanti || || Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 5 Ayaæ kho Vaccha hetu ayam paccayo yÃnimÃni ane- kavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 S1-3 rÆpaæ 3 S1-3 evimÃni here and further on >/ #<[page 259]># %% paribbÃjako Bhagavantaæ etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yÃnÅmÃni anekavihitÃni diÂÂhi- gatÃni loke uppajjanti || Sassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 4 Sa¤¤Ãya kho Vaccha a¤¤Ãïà sa¤¤Ãsamudaye a¤¤Ãïà sa¤¤Ãnirodhe a¤¤Ãïà sa¤¤ÃnirodhagÃminiyà paÂipadÃya a¤¤Ãïà || evam imÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppaj- janti || Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti\<*<1>*>/ || || 5 Ayaæ kho\<*<2>*>/ Vaccha hetu ayam paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti || Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhiga- tÃni loke uppajjanti || || Sassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 4 SaÇkharesu\<*<3>*>/ kho Vaccha a¤¤Ãïà saÇkhÃrasamudaye a¤¤Ãïà saÇkhÃranirodhe a¤¤Ãïà saÇkhÃranirodhagaminiyà paÂipadÃya a¤¤Ãïà evam\<*<4>*>/ imÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti || || Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 5 Ayaæ kho Vaccha hetu ayam paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti tathÃgato na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhiga- tÃni loke uppajjanti || || Sassato loko ti và Asassato loko ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit và ti 2 Omitted by B 3 S1-3 saÇkhÃre 4 S1-3 yÃn >/ #<[page 260]># %<260 VACCHAGOTTA SAõYUTTA [XXXIII. 1. 4>% và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 4 Vi¤¤Ãïe kho Vaccha a¤¤Ãïà vi¤¤Ãrasamudaye a¤¤Ãïà vi¤¤Ãïanirodhe a¤¤Ãïà vi¤¤ÃïanirodhagÃminiyà patipa- dÃya a¤¤Ãïà evam imÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 5 Ayaæ kho Vaccha hetu- -param maraïà ti và ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhiga- tÃni loke uppajjanti Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maranà ti và ti || || 4 (6) RÆpe kho Vaccha adassanà || So yeva peyyÃlo || || (7) VedanÃya || || (8) Sa¤¤Ãya || || (9) SaÇkhÃresu || || (10) Vi¤¤Ãïe Vaccha adassanà || pa || vi¤¤ÃïanirodhagÃminiyà patipadÃya adassanà || pe || || [Yathà purimagamanaæ evam pa¤ca pi khandhà pa¤cahi gamanehi vitthÃretabbo] \<*<1>*>/ || ## (11) SÃvatthi || ||\<*<2>*>/ RÆpe kho Vaccha anabhisamayà || pe || rÆpanirodhagaminiyà patipadÃya anabhisamayà || || (12) SÃvatthi || || VedanÃya kho Vaccha anabhisamayà || pa || || (13) SÃvatthi || || Sa¤¤Ãya kho Vaccha anabhisamayà || pa || || (14) SÃvatthi || || SaÇkhÃresu kho Vaccha anabhisamayà || pa || || (15) SÃvatthi || || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha anabhisamayà || pa\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B; S3 after evam pa¤ca has sikhati na na hoti tathÃgato parammaraïÃtivÃti 2 So B S3; S1 adds ekamantaæ- paramaranÃti và ti 3 12-15 are omitted in S1-3 >/ #<[page 261]># %% ## (16)1-4 SÃvatthi || || Ekam antaæ nisinno kho Vaccha- gotto paribbÃjako Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo || pa || 5 RÆpe kho Vaccha ananubodhà || pa || rÆpanirodhagÃ- miniyà paÂipadÃyo ananubodhà || pa || || (17) SÃvatthi || || VedanÃya kho Vaccha || pa || || (18) SÃvatthi || || Sa¤¤Ãya kho Vaccha || pa || || (19) SÃvatthi || || SaÇkhÃresu kho Vaccha || pa || || (20) SÃvatthi || || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha ananubodhà || pa || vi¤¤ÃïanirodhagÃminiyà patipadÃya ananubodhà || || ## SÃvatthi || || Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo || pa || || RÆpe kho Vaccha appativedhà || pa || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha appativedhà || pa || ## SÃvatthi || || RÆpe kho Vaccha asallakkhaïà || pa || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha asallakkhaïà || || ## SÃvatthi || || RÆpe kho Vaccha anupalakkhaïà || pa || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha anupalakkhaïà || || ## SÃvatthi || || RÆpe kho Vaccha apaccupalakkhaïà || pa || || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha apaccupalakkhaïà || pa || || ## SÃvatthi || || RÆpe kho Vaccha asamapekkhaïà || pe || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha asamapekkhaïà || pa || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The suttas 16-50 are more abridged in S1-3, which give only the first phrase RÆpe kho Vaccha- --pe-- >/ #<[page 262]># %<262 VACCHAGOTTA-SAõYUTTA [XXXIII. 10. 46-50>% ## SÃvatthi || || RÆpe kho Vaccha apaccupekkhaïà || pa || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha apaccupekkhaïà || pe || ## 1-2 SÃvatthi || || Atha kho Vacchagotto paribbÃjako yena Bhagavà tenupasaÇkami || upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyam vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdi || || 3 Ekam antaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako gavantam etad avoca || || Ko nu kho hetu ko paccayo yÃni- mÃni anakavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti Sassato loko ti và || pa || || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti\<*<2>*>/ || || 4 RÆpe kho Vaccha apaccakkhakammÃ\<*<3>*>/ || rÆpasamudaye apaccakkhakammà rÆpanirodhe apaccakkhakammà rÆpani- rodhagÃminiyà paÂipadÃya apaccakkhakammà yÃnimÃni || pe || || ## (52) SÃvatthi || || VedanÃya kho Vaccha apaccakkha- kammà || pe || (53) SÃvatthi || || Sa¤¤Ãya kho Vaccha apaccakkha- kammà || pe || || (54) SÃvatthi || || SaÇkhÃresu kho Vaccha apaccakkha- kammà || pe || ## 1-4 SÃvatthi || || Vi¤¤Ãïe kho Vaccha apaccakkhakammà vi¤¤Ãïasamudaye apaccakkhakammà vi¤¤Ãïanirodhe apac- cakkhakammà vi¤¤ÃïanirodhagÃminiyà paÂipadÃya apac- cakkhakammà || evam imÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 S1-3 omit the numbers 1-2, and put 3 before the sutta 2 (~=52) 3 S1-3 -kammam always >/ #<[page 263]># %% upajjanti Sassato loko ti và Asassato loko ti và || pe || || Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || 5 Ayaæ kho Vaccha hetu ayam paccayo yÃnimÃni anekavihitÃni diÂÂhigatÃni loke uppajjanti || || Sassato loko ti và Asassato loko ti và || Antavà loko ti và Anantavà loko ti và || Taæ jÅvaæ taæ sarÅranti và A¤¤aæ jÅvam a¤¤aæ sarÅranti và || Hoti tathÃgato param maraïà ti và Na hoti tathÃgato param maraïà ti || Hoti ca na ca hoti tathÃgato param maraïÃti và Neva hoti na na hoti tathÃgato param maraïà ti và ti || || Vacchagotta-saæyuttaæ samattaæ || || Ekapiï¬akena pa¤capa¤¤Ãsasuttantà bhavanti || || TassuddÃnam\<*<1>*>/ || || A¤¤Ãïà Adassanaæ ceva || Anabhisamayà AnanubodhÃ\<*<2>*>/ || AppativedhÃ\<*<3>*>/ Asallakkhaïà || Anupalakkhaïena || Apaccupalakkhaïà || Asamapekkhaïà ApaccupekkhaïÃ\<*<4>*>/ || Apaccakkhakamman ti || || ## ## 1-2 SÃvatthi || || Tatra kho -- voca || || 3 CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B pa¤capa¤¤asasa¤¤uttantassudÃnaæ || (without ekapiï¬akena) 2 B anusambodhÃ; but in the text ananubodhà 3 S1-3 appaÂibodho; and between this word and the preceding they insert asambodhÃ, which is not to be found in the text 4 Missing in S1-3, in the UddÃna as well as in the text, and being put, it seems, instead of the above asambodhÃ, which, however, as noticed, is in the UddÃna only >/ #<[page 264]># %<264 JHùNA-SAõYUTTA [XXXIV. 1. 4>% 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ samÃpattikusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti || na samÃdhismiæ samÃdhikusalo\<*<1>*>/ || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ samÃpattikusalo\<*<2>*>/ || || 7 Idha pana ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca\<*<3>*>/ || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃ- dhikusalo ca samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyinam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyatthÃpi bhikkhave gavà khÅraæ khÅramhà dadhi dadimhà navanÅtam navanÅtamha sappi sappimhà sappi- maï¬o tatra aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave yvÃyaæ\<*<4>*>/ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca samÃ- dhismiæ samÃpattikusalo ca ayam imesaæ catunnaæ jhÃyinam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi\<*<5>*>/ || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ Âhitikusalo || || 5 Idha pana\<*<6>*>/ bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Âhiti- kusalo hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyi neva\<*<7>*>/ samÃdhis- miæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ Âhitikusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ Âhitikusalo ca || || 8 Tatra kho\<*<6>*>/ bhikkhave yvÃyaæ\<*<4>*>/ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ Âhitikusalo ca || ayam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 samÃpatti kusalo 2 S1-3 add hoti 3 S1-3 omit ca 4 S1-3 svÃyaæ 5 S1-3 omit SÃvatthi always 6 Omitted by S1-3 7 B na ca >/ #<[page 265]># %% imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ khÅramhà dadhi dadhimhà navanÅtaæ navanÅtamhà sappi sappimhà sappi- maï¬o tatra aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca || pe || pavaro cÃti\<*<1>*>/ || || ## 1-3 CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva\<*<2>*>/ samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na ca\<*<3>*>/ samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅyaæ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pa || pavaro cÃti\<*<4>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ kallakusalo\<*<5>*>/ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ kalla- kusalo hoti na samÃdhismim samÃdhikusalo\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B 2 B na 3 Omitted by S1-3 4 S3 has vitthÃretabbaæ instead of pa-, S1 neither 5 B kallavÃkusalo always 6 The end of this number from hoti na- and the numbers 6,7 are missing in S1, the copier, I think, having left out a line >/ #<[page 266]># %<266 JHùNA-SAõYUTTA [XXIV. 4. 6>% 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ kallakusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ kallakusalo ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samadhismiæ kallakusalo\<*<1>*>/ ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnaæ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pa || pavaro cÃti\<*<2>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyi || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Ãram- maïakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo ca || ayam ime- saæ catunnaæ jhÃyÅnaæ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ gocarakusalo || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ gocarakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kallana(or kallata-)kusalo here only 2 More developed in S1-3 >/ #<[page 267]># %% 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ gocarakusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismim gocarakusalo ca\<*<1>*>/ || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ gocarakusalo ca || ayam imesaæ catunnam jhÃyÅnaæ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavÃ\<*<1>*>/ khÅraæ || pe || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo || || 5 Idha pana\<*<2>*>/ bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana\<*<2>*>/ bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo || || 7 Idha pana\<*<2>*>/ bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyam jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyinaæ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pe || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B 2 Missing in S1-3 >/ #<[page 268]># %<268 JHùNA-SAõYUTTA [XXXIV. 8. 7>% 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ ca\<*<1>*>/ || ayam imesaæ catunnaæ jhayÅnaæ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pe || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti || na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyam jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pe || pavaro cà ti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismim samÃdhi- kusalo hoti na samÃdhismim sappÃyakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sap- pÃyakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ samÃdhikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃdhikusalo hoti na samÃdhismim sappÃyakÃrÅ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 >/ #<[page 269]># %% 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhikusalo ca hoti samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃdhi- kusalo ca samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || ayaæ imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pe ||\<*<1>*>/ pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpatti- kusalo hoti na samÃdhismiæ Âhitikusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ samÃpattikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti na samÃdhismiæ Âhitikusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismiæ Âhitikusalo ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpat- tikusalo ca samÃdhismiæ Âhitikusalo ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpat- tikusalo hoti na samÃdhismim vuÂÂhÃnakusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂ- ÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃpattikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti na samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo\<*<2>*>/ || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 S1-3 add hoti >/ #<[page 270]># %<270 JHùNA-SAõYUTTA [XXXIV. 12. 8-9>% samÃpattikusalo ca\<*<1>*>/ hoti samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo ca || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ || la || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpatti- kusalo hoti na samÃdhismim kallitakusalo\<*<2>*>/ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismim kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃpattikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti na samÃdhismiæ kallilakusalo\<*<3>*>/ || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismiæ kallitakusalo ca || || 8-9 Tatra || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpatti- kusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti na samÃdhismiæ samÃpattikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti na samÃdhismim Ãrammaïakusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismim Ãrammaïakusalo ca || || 8-9 Tatra || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4-7 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpat- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 or kallina-; B kallavà as above, always 3 S1 omit the number 5, 6 >/ #<[page 271]># %% tikusalo hoti na samÃdhismiæ gocarakusalo || catukoÂikaæ vitthÃretabbaæ\<*<1>*>/ || || -samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismiæ gocarakusalo ca || || 8-9 Tatra || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4-7 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismim samÃpat- tikusalo hoti na samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo || ||\<*<2>*>/ [catu- kotikaæ vitthÃretabbaæ] || || samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo ca || || 8-9 Tatra || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4-7 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpat- tikusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || [catukoÂi- kaæ vitthÃritabbaæ] -samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ ca || || 8-9 Tatra || pa || pavaro cÃti || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4-7 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpat- tikusalo hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || [catukoÂikaæ vitthÃretabbaæ] || samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismiæ sÃkaccakÃrÅ ca || || 8-9 Tatra || pa || pavaro cÃti || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1-3; complete in B 2 Ending here in S1-3; complete in B; and so on in the following suttas >/ #<[page 272]># %<272 JHùNA-SAõYUTTA [XXXIV. 19. 4>% 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpatti kusalo hoti na samÃdhismim sappÃyakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sap- pÃyakÃrÅ hoti || na samÃdhismiæ samÃpattikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ samÃpattikusalo hoti || na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ samÃ- pattikusalo ca hoti samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca siÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro ca || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ khÅramhà dadhi dadhimhà navanÅtaæ navanÅtamhà sappi sappimhà sappi- maï¬o tatra aggam akkhÃyati || || Evam eva kho bhikkhave yvÃyaæ samÃdhismiæ samÃpattikusalo ca hoti samÃ- dhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca settho ca mokkho ca uttamo ca pavaro cÃti || || Imehi paÂÂhÃya upari aÂÂhavÃrà itaï¬uvaïïiyato vaÂÂa- vitthÃrena kira\<*<1>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ Âhitikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Âhiti- kusalo ca hoti samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo ca || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ || la || uttamo ca pavaro cÃti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase is to be found in B only and the sutta 19 is much more abbreviated in S1-3 which after jhÃyÅnaæ puts only vitthÃretabbaæ >/ #<[page 273]># %% ## (21) CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ\<*<1>*>/ || || Katame cattaro || || Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ kallitakusalo || || VitthÃretabbam || || (22) SamÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismim Ãrammaïakusalo || || (23) SamÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismim gocarakusalo || || (24) SamÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo || || (25) SamÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ\<*<2>*>/ || || (26) SamÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || (27)1-4 SamÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismim sappÃyakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ Âhitikusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ Âhiti- kusalo ca hoti samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismim Âhiti- kusalo ca samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca ayam imesaæ catun- naæ jhÃyÅnaæ aggo ca || pe\<*<3>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂÂhÃna- kusalo hoti na\<*<4>*>/ samÃdhismiæ kallitakusalo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 jhÃyino 2 Between 25 and 26 the MSS. insert samÃdhismim Âhitikusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo-which I think to be a blunder 3 21-28 are to be found in S1-3 only 4 S1-3 omits na >/ #<[page 274]># %<274 {JHùNA-SAõYUTTA} [XXXIV. 28. 5-7>% 5-7 SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo || || Neva samÃdhismiæ vuÂÂhanakusalo hoti na samÃdhismiæ kallitakusalo || || SamÃdhismim vuÂÂhÃnakusalo ca hoti samÃdhismiæ kallitakusalo ca\<*<1>*>/ || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyam jhÃyÅ || pa || uttamo ca pavaro cÃti || || ## (29) CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo hoti || || VitthÃretabbaæ || || 30 SamÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ gocara kusalo || || 31 SamÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo || || 32 SamÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || 33 SamÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || 34.4 SamÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhis- miæ sappÃyakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ {samÃdhismiæ} sappÃ- yakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || || 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo hoti samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyam jhÃyÅ samÃdhismiæ vuÂÂhÃnakusalo samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnaæ || || VitthÃretabbaæ\<*<2>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Less abbreviated in S1-3 2 So S1-3; 29-34 are missing in B >/ #<[page 275]># %% ## 1-4 SÃvatthi || || SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo || || 5 SamÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti na samÃdhismiæ kallitakusalo || || 6 Neva samÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ Ãrammaïakusalo || || 7 SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti samÃdhismim Ãram- maïakusalo ca || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ || pa || uttamo ca pavaro cà ti || || ## 36 CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || katame cattÃro || || Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ gocarakusalo || pe || 37 SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo || pe || || 38 SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || 39 SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || pe\<*<1>*>/ || 40 SamÃdhismiæ kallitakusalo hoti na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || pe\<*<2>*>/ || ## 1-6 SÃvatthi || || SamÃdhismim Ãrammaïakusalo ca hoti na samÃdhismiæ gocarakusalo || SamÃdhismiæ gocara- kusalo hoti na samÃdhismim Ãrammaïakusalo || || Neva samÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti || na samÃdhismiæ gocarakusalo || || SamÃdhismim Ãrammaïakusalo ca hoti samÃdhismiæ gocarakusalo ca || || 7-9 TatrayvÃyaæ jhÃyÅ || pa || uttamo pavaro cÃti\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 omits 39 2 36-40 are missing in B 3 So B; little otherwise arranged in S1-3 >/ #<[page 276]># %<276 JHùNA-SAõYUTTA [XXXIV. 41. 42>% (42) SamÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti na samÃdhis- mim abhinÅhÃrakusalo || pe\<*<1>*>/ || (43) SamÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti na samÃdhis- miæ sakkaccakÃrÅ || pe || (44) SamÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti na samÃdhis- miæ sÃtaccakÃrÅ || pe || (45) SamÃdhismim Ãrammaïakusalo hoti na samÃdhis- miæ sappÃyakÃrÅ\<*<2>*>/ || || ## 1-7 SÃvatthi || || SamÃdhismiæ gocarakusalo hoti na samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo || ||\<*<3>*>/ SamÃdhismim ab- hinÅhÃrakusalo hoti na samÃdhismiæ gocarakusalo || || Neva samÃdhismiæ gocarakusalo hoti na samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo || || SamÃdhismiæ gocarakusalo ca hoti samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo ca || || 9-10 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ || khÅramhà dadhi || dadimhà navanÅtaæ || navanÅtamhà sappi || sappimhà sappimaï¬o || tatra aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ gocarakusalo ca samÃdhismim abhinÅhÃrakusalo ca ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnaæ || pa || uttamo pavaro cÃti || || ## (47) SamÃdhismiæ gocarakusalo hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || pe || (48) SamÃdhismim gocarakusalo hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || pe || (49) SamÃdhismiæ gocarakusalo hoti na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || pe\<*<4>*>/ || || ## 1-7 SÃvatthi || || SamÃdhismim abhinÅhÃrakusalo hoti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Preceded in the MSS. by cattÃro me || katame cattÃro --pe-- 2 42-45 are to be found in S1-3 only 3 S1-3 have this first phrase only 4 47-49 are missing in B >/ #<[page 277]># %% na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || SamÃdhismiæ sakkac- cakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo || || Neva samÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo hoti na samÃdhismim sakkaccakÃrÅ || || SamÃdhismim abhinÅhÃrakusalo ca hoti samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ ca || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ || pa || uttamo pavaro cà ti || || ## (51) SamÃdhismiæ abhinÅhÃrakusalo hoti na samÃdhis- mim sÃtaccakÃrÅ || pe || (52) SamÃdhismim {abhinÅhÃrakusalo} hoti na samÃdhis- miæ sappÃyakÃrÅ || pe\<*<1>*>/ || || ## 1-7 SÃvatthi || || SamÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ hoti na samÃdhismim sÃtaccakÃrÅ || || SamÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ || || Neva samÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || SamÃ- dhismiæ sakkaccakÃrÅ ca hoti samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ ca || || 8-9 Tatra bhikkhave yvÃyaæ || pa || pa || uttamo ca pavaro cÃti || || ## SamÃdhismiæ sakkaccakÃrÅ na samÃdhismiæ sappÃya- kÃrÅ || pe\<*<2>*>/ || || ## 1-3 SÃvatthi || || CattÃro me bhikkhave jhÃyÅ || || Katame cattÃro || || 4 Idha bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || || 5 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sap- pÃyakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ || || 6 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ neva samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ hoti na samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 51, 52 are missing in B 2 54 is missing in B >/ #<[page 278]># %<278 JHùNA-SAõYUTTA [XXXIV. 55. 7>% 7 Idha pana bhikkhave ekacco jhÃyÅ samÃdhismiæ sÃtac- cakÃrÅ ca hoti samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || || 8 Tatra bhikkhave yvÃyam jhÃyÅ samÃdhismiæ sÃtacca- kÃrÅ ca hoti\<*<1>*>/ samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca || ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅnam aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro cà ti || || 9 SeyyathÃpi bhikkhave gavà khÅraæ khÅramhà dadhi dadhimhà navanÅtaæ navanÅtamhà sappi sappimhà sap- pimaï¬o tatra aggam akkhÃyati || evam eva kho bhikkhave yvÃyaæ jhÃyÅ samÃdhismiæ sÃtaccakÃrÅ ca samÃdhismiæ sappÃyakÃrÅ ca ayam imesaæ catunnaæ jhÃyÅ aggo ca seÂÂho ca mokkho ca uttamo ca pavaro cÃti\<*<2>*>/ || || 10 Idam avoca Bhagavà attamanà te bhikkhÆ bhÃsitam abhinandun ti || || Evan taæ peyyÃlamukhÃni pa¤capa¤¤Ãsa veyyÃkaraïÃni vitthÃretabbÃni || || JhÃna-saæyuttaæ\<*<4>*>/ || || TatruddÃnaæ\<*<5>*>/ || || SamÃdhi SamÃpatti èhiti ca VuÂÂhÃnaæ || KallitÃrammaïena\<*<6>*>/ ca Gocaro\<*<7>*>/ AbhinÅhÃro\<*<7>*>/ Sakkacca SÃtaccakÃrÅ || atho pi SappÃyanti\<*<8>*>/ || || Khandhavaggasaæyuttaæ samattaæ || || TassuddÃnaæ || || Khandha-RÃdha-saæyutta¤ca || || DiÂÂhi Okkanti UppÃdà || Kilesa-SÃriputtà ca || NÃgà Supaïïa-Gandhabbà || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 9 is missing in B 3 B has A¤¤Ãni veyyÃkaraïÃni vitthÃretabbÃni || 4 S1-3 SamÃdhisaæyuttaæ samattaæ || || 5 S1-3 Tesaæ nidÃnÃni sabbÃni Jetavane bhaïitÃni-- TatruddÃnaæ bhavati-- 6 B kallavÃ- 7 S1-3 --ra -ra 8 S1-3 sappÃyÃti >/ #<[page 279]># %% ValÃha-Vaccha-JhÃnanti || Khandha-vaggamhi terasà ti\<*<1>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B-- Instead of Khandhavagga- S1-3 have Tatra vagguddÃnaæ-- Nakulapità AniccahÃram (S3 -hÃreïa) NatumhÃkena ca Attà DÅpena pa¤¤Ãso paÂhamo ti vuccati-- UpÃdÃyo Araha (S3 -haæ) KhajjanÅyo Theraæ Pupphena pa¤camaæ majjhepaïïÃsako sambuddhena {pakÃsitaæ} Antam Avijjà Samudaya¤ca Kukkulam DiÂÂhi pa¤camaæ tatiyo païïÃsako vutto nipÃto (S3 pa--) vuccati-- RÃdha DiÂÂhi ca Okkanti UppÃdo KÅlesena ca SÃriputto ca NÃgo ca Dijà GandhabbakÃyikà ValÃhako ca Vacchagotto ca JhÃyÅ bhavati dvÃdasÃti-- Khandhavaggo-->/