Majjhima-Nikaya, Suttantas 1-76
Based on Vol. I, ed. by V. Trenckner, London : Pali Text Society 1888
(Reprinted 1948, 1964, 1979)


Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 5.11.2014]


NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.



PLAIN TEXT VERSION
(In order to fascilitate word search, all annotations have been removed, 
and the line breaks of the printed edition have been converted into floating text.)


#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
\<...>\ = REDLINE



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________







Majjhima-NikÃya Vol. I

#<[page 001]>#
%<                                 1>%
                                NAMO
            TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMùSAMBUDDHASSA.
                                 1.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà UkkaÂÂhÃyaæ viharati Subhagavane sÃlarÃjamÆle. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
SabbadhammamÆlapariyÃyaæ vo bhikkhave desessÃmi, taæ suïÃtha sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evambhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto paÂhaviæ paÂhavito sa¤jÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito sa¤¤atvà paÂhaviæ ma¤¤ati, paÂhaviyà ma¤¤ati, paÂhavito ma¤¤ati, paÂhavim-me ti ma¤¤ati, paÂhaviæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. ùpaæ Ãpato sa¤jÃnÃti, Ãpaæ Ãpato sa¤¤atvà Ãpaæ ma¤¤ati, Ãpasmiæ ma¤¤ati, Ãpato ma¤¤ati, Ãpam-me ti ma¤¤ati, Ãpaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Tejaæ tejato sa¤jÃnÃti, tejaæ tejato sa¤¤atvà tejaæ ma¤¤ati, tejasmiæ ma¤¤ati, tejato ma¤¤ati, tejam-me ti ma¤¤ati, tejaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
VÃyaæ vÃyato sa¤jÃnÃti, vÃyaæ vÃyato sa¤¤atvà vÃyaæ ma¤¤ati, vÃyasmiæ ma¤¤ati, vÃyato ma¤¤ati, vÃyam-me ti ma¤¤ati, vÃyaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.

#<[page 002]>#
%<2                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  BhÆte bhÆtato sa¤jÃnÃti, bhÆte bhÆtato sa¤¤atvà bhÆte ma¤¤ati, bhÆtesu ma¤¤ati, bhÆtato ma¤¤ati, bhÆte me ti ma¤¤ati, bhÆte abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Deve devato sa¤jÃnÃti, deve devato sa¤¤atvà deve ma¤¤ati, devesu ma¤¤ati, devato ma¤¤ati, deve me ti ma¤¤ati, deve abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. PajÃpatiæ PajÃpatito sa¤jÃnÃti, PajÃpatiæ PajÃpatito sa¤¤atvà PajÃpatiæ ma¤¤ati, PajÃpatismiæ ma¤¤ati, PajÃpatito ma¤¤ati, PajÃpatim-me ti ma¤¤ati, PajÃpatiæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Brahmaæ Brahmato sa¤jÃnÃti, Brahmaæ Brahmato sa¤¤atvà Brahmaæ ma¤¤ati, Brahmani ma¤¤ati, Brahmato ma¤¤ati, Brahmam-me ti ma¤¤ati, Brahmaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
ùbhassare ùbhassarato sa¤jÃnÃti, ùbhassare ùbhassarato sa¤¤atvà ùbhassare ma¤¤ati, ùbhassaresu ma¤¤ati, ùbhassarato ma¤¤ati, ùbhassare me ti ma¤¤ati, ùbhassare abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Subhakiïïe Subhakiïïato sa¤jÃnÃti, Subhakiïïe Subhakiïïato sa¤¤atvà Subhakiïïe ma¤¤ati, Subhakiïïesu ma¤¤ati, Subhakiïïato ma¤¤ati, Subhakiïïe me ti ma¤¤ati, Subhakiïïe abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Vehapphale Vehapphalato sa¤jÃnÃti, Vehapphale Vehapphalato sa¤¤atvà Vehapphale ma¤¤ati, Vehapphalesu ma¤¤ati, Vehapphalato ma¤¤ati, Vehapphale me ti ma¤¤ati, Vehapphale abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
Abhibhuæ AbhibhÆto sa¤jÃnÃti, Abhibhuæ AbhibhÆto sa¤¤atvà Abhibhuæ ma¤¤ati, Abhibhusmiæ ma¤¤ati, AbhibhÆto ma¤¤ati, Abhibhum-me ti ma¤¤ati, Abhibhuæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
ùkÃsÃna¤cÃyatanaæ ÃkÃsÃna¤cÃyatanato sa¤jÃnÃti, ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ ÃkÃsÃna¤cÃyatanato sa¤¤atvà ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ ma¤¤ati, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasmiæ ma¤¤ati, ÃkÃsÃna¤cÃyatanato ma¤¤ati, ÃkÃsÃna¤cÃyatanam-me ti ma¤¤ati, ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanato sa¤jÃnÃti, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ vi¤¤Ãïa¤cÃyatanato sa¤¤atvà vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ ma¤¤ati,

#<[page 003]>#
%<                1.1 MôLAPARIYùYASUTTAõ. (1)                      3>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasmiæ ma¤¤ati, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanato ma¤¤ati, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanam-me ti ma¤¤ati, vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ abhinandati; taæ kissa hetu:
apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. ùki¤ca¤¤Ãyatanaæ Ãki¤ca¤¤Ãyatanato sa¤jÃnÃti, Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ Ãki¤ca¤¤Ãyatanato sa¤¤atvà Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ ma¤¤ati, Ãki¤ca¤¤Ãyatanasmiæ ma¤¤ati Ãki¤ca¤¤Ãyatanato ma¤¤ati, Ãki¤ca¤¤Ãyatanam-me ti ma¤¤ati, Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ abhinandati; taæ kissa hetu:
apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanato sa¤jÃnÃti, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanato sa¤¤atvà nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ ma¤¤ati, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanasmiæ ma¤¤ati, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanato ma¤¤ati, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanam-me ti ma¤¤ati, nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. DiÂÂhaæ diÂÂhato sa¤jÃnÃti, diÂÂhaæ diÂÂhato sa¤¤atvà diÂÂhaæ ma¤¤ati, diÂÂhasmiæ ma¤¤ati, diÂÂhato ma¤¤ati, diÂÂham-me ti ma¤¤ati, diÂÂhaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Sutaæ sutato sa¤jÃnÃti, sutaæ sutato sa¤¤atvà sutaæ ma¤¤ati, sutasmiæ ma¤¤ati, sutato ma¤¤ati, sutam-me ti ma¤¤ati, sutaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Mutaæ mutato sa¤jÃnÃti, mutaæ mutato sa¤¤atvà mutaæ ma¤¤ati, mutasmiæ ma¤¤ati, mutato ma¤¤ati, mutam-me ti ma¤¤ati, mutaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Vi¤¤Ãtaæ vi¤¤Ãtato sa¤jÃnÃti, vi¤¤Ãtaæ vi¤¤Ãtato sa¤¤atvà vi¤¤Ãtaæ ma¤¤ati, vi¤¤Ãtasmiæ ma¤¤ati, vi¤¤Ãtato ma¤¤ati, vi¤¤Ãtam-me ti ma¤¤ati, vi¤¤Ãtaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Ekattaæ ekattato sa¤jÃnÃti, ekattaæ ekattato sa¤¤atvà ekattaæ ma¤¤ati, ekattasmiæ ma¤¤ati, ekattato ma¤¤ati, ekattam-me ti ma¤¤ati, ekattaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. NÃnattaæ nÃnattato sa¤jÃnÃti, nÃnattaæ nÃnattato sa¤¤atvà nÃnattaæ ma¤¤ati, nÃnattasmiæ ma¤¤ati, nÃnattato ma¤¤ati, nÃnattam-me ti ma¤¤ati, nÃnattaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. Sabbaæ sabbato sa¤jÃnÃti, sabbaæ sabbato sa¤¤atvà sabbaæ ma¤¤ati, sabbasmiæ ma¤¤ati,

#<[page 004]>#
%<4                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sabbato ma¤¤ati, sabbam-me ti ma¤¤ati, sabbaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
NibbÃnaæ nibbÃnato sa¤jÃnÃti. nibbÃnaæ nibbÃnato sa¤¤atvà nibbÃnaæ ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ ma¤¤ati, nibbÃnato ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti ma¤¤ati, nibbÃnaæ abhinandati; taæ kissa hetu: apari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
     Yo pi so bhikkhave bhikkhu sekho appattamÃnaso anuttaraæ yogakkhemaæ patthayamÃno viharati, so pi paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ mà {ma¤¤Å}, paÂhaviyà mà {ma¤¤Å}, paÂhavito mà {ma¤¤Å}, paÂhavim-me ti mà {ma¤¤Å}, paÂhaviæ mà {abhinandÅ}; taæ kissa hetu: pari¤¤eyyaæ tassÃti vadÃmi. ùpaæ --pe-tejaæ -- vÃyaæ -- bhÆte -- deve -- PajÃpatiæ -- Brahmaæ -- ùbhassare -- Subhakiïïe -- Vehapphale -- Abhibhuæ -- ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ -- vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ -- Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ -- nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ -- diÂÂhaæ -sutaæ -- mutaæ -- vi¤¤Ãtaæ -- ekattaæ -- nÃnattaæ -sabbaæ -- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti, nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ mà ma¤¤Å, nibbÃnasmiæ mà {ma¤¤Å}, nibbÃnato mà {ma¤¤Å}, nibbÃnam-me ti mà {ma¤¤Å}, nibbÃnaæ mà {abhinandÅ}; taæ kissa hetu: pari¤¤eyyaæ tassÃti vadÃmi.
     Yo pi so bhikkhave bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, so pi paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ na ma¤¤ati, paÂhaviyà na ma¤¤ati, paÂhavito na ma¤¤ati, paÂhavim-me ti na ma¤¤ati, paÂhaviæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: pari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi. ùpaæ --pe-- tejaæ --pe-- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti, nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ na ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ na ma¤¤ati, nibbÃnato na ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti na ma¤¤ati, nibbÃnaæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: pari¤¤Ãtaæ tassÃti vadÃmi.
     Yo pi so bhikkhave bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, so pi paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti,

#<[page 005]>#
%<                          1.1. MôLAPARIYùYASUTTAõ. (1)          5>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ na ma¤¤ati, paÂhaviyà na ma¤¤ati, paÂhavito na ma¤¤ati, paÂhavim-me ti na ma¤¤ati, paÂhaviæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: khayà rÃgassa vÅtarÃgattÃ. ùpaæ --pe-- tejaæ -pe -- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti, nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ na ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ na ma¤¤ati, nibbÃnato na ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti na ma¤¤ati, nibbÃnaæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: khayà rÃgassa vÅtarÃgattÃ.
     Yo pi so bhikkhave bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, so pi paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ na ma¤¤ati, paÂhaviyà na ma¤¤ati, paÂhavito na ma¤¤ati, paÂhavim-me ti na ma¤¤ati, paÂhaviæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: khayà dosassa vÅtadosattÃ. ùpaæ --pe-- tejaæ -pe -- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti, nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ na ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ na ma¤¤ati, nibbÃnato na ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti na ma¤¤ati, nibbÃnaæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: khayà dosassa vÅtadosattÃ.
     Yo pi so bhikkhave bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, so pi paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ na ma¤¤ati, paÂhaviyà na ma¤¤ati, paÂhavito na ma¤¤ati, paÂhavim-me ti na ma¤¤ati, paÂhaviæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: khayà mohassa vÅtamohattÃ. ùpaæ --pe-- tejaæ -- pe. -- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti. nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ na ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ na ma¤¤ati, nibbÃnato na ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti na ma¤¤ati, nibbÃnaæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: khayà mohassa vÅtamohattÃ.
     TathÃgato pi bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ na ma¤¤ati, paÂhaviyà na ma¤¤ati, paÂhavito na ma¤¤ati, paÂhavim-me ti na ma¤¤ati, paÂhaviæ nÃbhinandati;

#<[page 006]>#
%<6                   I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  taæ kissa hetu: pari¤¤Ãtaæ TathÃgatassÃti vadÃmi.
Apaæ --pe-- tejaæ --pe-- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti, nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ na ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ na ma¤¤ati, nibbÃnato na ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti na ma¤¤ati, nibbÃnaæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: pari¤¤Ãtaæ TathÃgatassÃti vadÃmi.
     TathÃgato pi bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho paÂhaviæ paÂhavito abhijÃnÃti, paÂhaviæ paÂhavito abhi¤¤Ãya paÂhaviæ na ma¤¤ati, paÂhaviyà na ma¤¤ati, paÂhavito na ma¤¤ati, paÂhavim-me ti na ma¤¤ati, paÂhaviæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: nandÅ dukkhassa mÆlan ti iti viditvÃ.
bhavà jÃti, bhÆtassa jarÃmaraïan-ti. TasmÃtiha bhikkhave TathÃgato sabbaso taïhÃnaæ khayà virÃgà nirodhà cÃgà paÂinissaggà anuttaraæ sammÃsambodhiæ abhisambuddho ti vadÃmi. ùpaæ --pe-- tejaæ --pe-- nibbÃnaæ nibbÃnato abhijÃnÃti, nibbÃnaæ nibbÃnato abhi¤¤Ãya nibbÃnaæ na ma¤¤ati, nibbÃnasmiæ na ma¤¤ati, nibbÃnato na ma¤¤ati, nibbÃnam-me ti na ma¤¤ati, nibbÃnaæ nÃbhinandati; taæ kissa hetu: nandÅ dukkhassa mÆlan-ti iti viditvÃ, bhavà jÃti, bhÆtassa jarÃmaraïan-ti. TasmÃtiha bhikkhave TathÃgato sabbaso taïhÃnaæ khayà virÃgà nirodhà cÃgà paÂinissaggà anuttaraæ sammÃsambodhiæ abhisambuddho ti vadÃmÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    MôLAPARIYùYASUTTAõ PAèHAMAõ.
                                 2.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca: SabbÃsavasaævarapariyÃyaæ vo bhikkhave desessÃmi, taæ suïÃtha sÃdhukaæ manasikarotha,

#<[page 007]>#
%<                     1. 2. SABBùSAVASUTTAõ. (2)                7>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  bhÃsissÃmÅti. Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etadavoca:
     JÃnato ahaæ bhikkhave passato ÃsavÃnaæ khayaæ vadÃmi, no ajÃnato no apassato. Ki¤-ca bhikkhave jÃnato kiæ passato ÃsavÃnaæ khayo hoti: yoniso ca manasikÃraæ ayoniso ca manasikÃraæ. Ayoniso bhikkhave manasikaroto anuppannà c' eva Ãsavà uppajjanti uppannà ca Ãsavà pava¬¬hanti, yoniso ca bhikkhave manasikaroto anuppannà c' eva Ãsavà na uppajjanti uppannà ca Ãsavà pahÅyanti. Atthi bhikkhave Ãsavà dassanà pahÃtabbÃ, atthi Ãsavà saævarà pahÃtabbÃ, atthi Ãsavà paÂisevanà pahÃtabbÃ, atthi Ãsavà adhivÃsanà pahÃtabbÃ, atthi Ãsavà parivajjanà pahÃtabbÃ, atthi Ãsavà vinodanà pahÃtabbÃ, atthi Ãsavà bhÃvanà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà dassanà pahÃtabbÃ: Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto manasikaraïÅye dhamme na-ppajÃnÃti amanasikaraïÅye dhamme na-ppajÃnÃti; so manasikaraïÅye dhamme appajÃnanto amanasikaraïÅye dhamme appajÃnanto ye dhammà na manasikaraïÅyà te dhamme manasikaroti, ye dhammà manasikaraïÅyà te dhamme na manasikaroti. Katame ca bhikkhave dhammà na manasikaraïÅyà ye dhamme manasikaroti: Y-assa bhikkhave dhamme manasikaroto anuppanno và kÃmÃsavo uppajjati uppanno và kÃmÃsavo pava¬¬hati, anuppanno và bhavÃsavo uppajjati uppanno và bhavÃsavo pava¬¬hati, anuppanno và avijjÃsavo uppajjati uppanno và avijjÃsavo pava¬¬hati, ime dhammà na manasikaraïÅyà ye dhamme manasikaroti. Katame ca bhikkhave dhammà manasikaraïÅyà ye dhamme na manasikaroti: Y-assa bhikkhave dhamme manasikaroto anuppanno và kÃmÃsavo na uppajjati uppanno và kÃmÃsavo pahÅyati, anuppanno và bhavÃsavo na uppajjati uppanno và bhavÃsavo pahÅyati, anuppanno và avijjÃsavo na uppajjati uppanno và avijjÃsavo pahÅyati, ime dhammà manasikaraïÅyà ye dhamme na manasikaroti. Tassa amanasikaraïÅyÃnaæ dhammÃnaæ manasikÃrà manasikaraïÅyÃnaæ dhammÃnaæ amanasikÃrà anuppannà c' eva Ãsavà uppajjanti uppannà ca Ãsavà pava¬¬hanti.

#<[page 008]>#
%<8                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So evaæ ayoniso manasikaroti: Ahosin-nu kho ahaæ atÅtam-addhÃnaæ, na nu kho ahosiæ atÅtam-addhÃnaæ, kin-nu kho ahosiæ atÅtamaddhÃnaæ, kathan-nu kho ahosiæ atÅtam-addhÃnaæ, kiæ hutvà kiæ ahosiæ nu kho ahaæ atÅtam-addhÃnaæ; bhavissÃmi nu kho ahaæ anÃgatam-addhÃnaæ, na nu kho bhavissÃmi anÃgatam-addhÃnaæ, kin-nu kho bhavissÃmi anÃgatam-addhÃnaæ, kathan-nu kho bhavissÃmi anÃgatamaddhÃnaæ, kiæ hutvà kiæ bhavissÃmi nu kho ahaæ anÃgatam-addhÃnan-ti. Etarahi và paccuppannam-addhÃnaæ ajjhattaæ kathaækathÅ hoti: Ahan-nu kho 'smi, no nu kho 'smi, kin-nu kho 'smi, kathan-nu kho 'smi, ayaæ nu kho satto kuto Ãgato, so kuhiægÃmÅ bhavissatÅti. Tassa evaæ ayoniso manasikaroto channaæ diÂÂhÅnaæ a¤¤atarà diÂÂhi uppajjati: Atthi me attà ti và 'ssa saccato thetato diÂÂhi uppajjati, {na-tthi} me attà ti và 'ssa saccato thetato diÂÂhi uppajjati, attanà va attÃnaæ sa¤jÃnÃmÅti và 'ssa saccato thetato diÂÂhi uppajjati, attanà va anattÃnaæ sa¤jÃnÃmÅti và 'ssa saccato thetato diÂÂhi uppajjati, anattanà va attÃnaæ sa¤jÃnÃmÅti và 'ssa saccato thetato diÂÂhi uppajjati. Atha và pan' assa evaæ diÂÂhi hoti: Yo me ayaæ attà vado vedeyyo tatra tatra kalyÃïapÃpakÃnaæ kammÃnaæ vipÃkaæ paÂisaævedeti, so kho pana me ayaæ attà nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo sassatisamaæ tath' eva ÂhassatÅti. Idaæ vuccati bhikkhave diÂÂhigataæ diÂÂhigahanaæ diÂÂhikantÃraæ diÂÂhivisÆkaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisaæyojanaæ. DiÂÂhisaæyojanasaæyutto bhikkhave assutavà puthujjano na parimuccati jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, na parimuccati dukkhasmà ti vadÃmi. Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto sappurisÃnaæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto manasikaraïÅye dhamme pajÃnÃti amanasikaraïÅye dhamme pajÃnÃti; so manasikaraïÅye dhamme pajÃnanto amanasikaraïÅye dhamme pajÃnanto ye dhammà na manasikaraïÅyà te dhamme na manasikaroti,

#<[page 009]>#
%<                     1. 2. SABBùSAVASUTTAõ. (2)                  9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye dhammà manasikaraïÅyà te dhamme manasikaroti. Katame ca bhikkhave dhammà na manasikaraïÅyà ye dhamme na manasikaroti: Y-assa bhikkhave dhamme manasikaroto anuppanno và kÃmÃsavo uppajjati uppanno và kÃmÃsavo pava¬¬hati, anuppanno và bhavÃsavo --pe-- avijjÃsavo uppajjati uppanno và avijjÃsavo pava¬¬hati, ime dhammà na manasikaraïÅyà ye dhamme na manasikaroti. Katame ca bhikkhave dhammà manasikaraïÅyà ye dhamme manasikaroti:
Y-assa bhikkhave dhamme manasikaroto anuppanno và kÃmÃsavo na uppajjati uppanno và kÃmÃsavo pahÅyati, anuppanno và bhavÃsavo --pe-- avijjÃsavo na uppajjati uppanno và avijjÃsavo pahÅyati, ime dhammà manasikaraïÅyà ye dhamme manasikaroti. Tassa amanasikaraïÅyÃnaæ dhammÃnaæ amanasikÃrà manasikaraïÅyÃnaæ dhammÃnaæ manasikÃrà anuppannà c' eva Ãsavà na uppajjanti uppannà ca Ãsavà pahÅyanti. So: idaæ dukkhan-ti yoniso manasikaroti, ayaæ dukkhasamudayo ti yoniso manasikaroti, ayaæ dukkhanirodho ti yoniso manasikaroti, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yoniso manasikaroti. Tassa evaæ manasikaroto tÅïi saæyojanÃni pahÅyanti: sakkÃyadiÂÂhi vicikicchà sÅlabbataparÃmÃso. Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà dassanà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà saævarà pahÃtabbÃ: Idha bhikkhave bhikkhu paÂisaÇkhà yoniso cakkhundriyasaævarasaævuto viharati. Yaæ hi 'ssa bhikkhave cakkhundriyasaævaraæ asaævutassa viharato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, cakkhundriyasaævaraæ saævutassa viharato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. PaÂisaÇkhà yoniso sotindriyasaævarasaævuto viharati --pe-- ghÃnindriyasaævarasaævuto viharati -- jivhindriyasaævarasaævuto viharati -kÃyindriyasaævarasaævuto viharati -- paÂisaÇkhà yoniso manindriyasaævarasaævuto viharati. Yaæ hi 'ssa bhikkhave manindriyasaævaraæ asaævutassa viharato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, manindriyasaævaraæ saævutassa viharato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Yaæ hi 'ssa bhikkhave saævaraæ asaævutassa viharato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ,

#<[page 010]>#
%<10                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  saævaraæ saævutassa viharato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà saævarà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà paÂisevanà pahÃtabbÃ: Idha bhikkhave bhikkhu paÂisaÇkhà yoniso cÅvaraæ paÂisevati, yÃvad-eva sÅtassa paÂighÃtÃya uïhassa paÂighÃtÃya ¬aæsamakasa-vÃtÃtapa-siriæsapasamphassÃnaæ paÂighÃtÃya, yÃvadeva hirikopÅnapaÂicchÃdanatthaæ; paÂisaÇkhà yoniso piï¬apÃtaæ paÂisevati, n' eva davÃya na madÃya na maï¬anÃya na vibhÆsanÃya, yÃvad-eva imassa kÃyassa Âhitiyà yÃpanÃya, vihiæsÆparatiyà brahmacariyÃnuggahÃya: iti purÃïa¤ca vedanaæ paÂihaÇkhÃmi nava¤-ca vedanaæ na uppÃdessÃmi, yÃtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phÃsuvihÃro cÃti; paÂisaÇkhà yoniso senÃsanaæ paÂisevati, yÃvad-eva sÅtassa paÂighÃtÃya uïhassa paÂighÃtÃya ¬aæsa-makasa-vÃtÃtapa-siriæsapasamphassÃnaæ paÂighÃtÃya, yÃvad-eva utuparissayavinodanaæ paÂisallÃïÃrÃmatthaæ; paÂisaÇkhà yoniso gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ paÂisevati, yÃvadeva uppannÃnaæ veyyÃbÃdhikÃnaæ vedanÃnaæ paÂighÃtÃya, abyÃbajjhaparamatÃya. Yaæ hi 'ssa bhikkhave apaÂisevato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, paÂisevato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà paÂisevanà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà adhivÃsanà pahÃtabbÃ:
Idha bhikkhave bhikkhu paÂisaÇkhà yoniso khamo hoti sÅtassa uïhassa jighacchÃya pipÃsÃya ¬aæsa-makasa-vÃtÃtapasiriæsapasamphassÃnaæ, duruttÃnaæ durÃgatÃnaæ vacanapathÃnaæ, uppannÃnaæ sÃrÅrikÃnaæ vedanÃnaæ dukkhÃnaæ tippÃnaæ kharÃnaæ kaÂukÃnaæ asÃtÃnaæ amanÃpÃnaæ pÃïaharÃnaæ adhivÃsakajÃtiko hoti. Yaæ hi 'ssa bhikkhave anadhivÃsayato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, adhivÃsayato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà adhivÃsanà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà parivajjanà pahÃtabbÃ:
Idha bhikkhave bhikkhu paÂisaÇkhà yoniso caï¬aæ hatthiæ parivajjeti, caï¬aæ assaæ parivajjeti, caï¬aæ goïaæ parivajjeti, caï¬aæ kukkuraæ parivajjeti, ahiæ khÃïuæ kaïÂakadhÃnaæ sobbhaæ papÃtaæ candanikaæ oÊigallaæ;

#<[page 011]>#
%<                     1. 2. SABBùSAVASUTTAõ. (2)                  11>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yathÃrÆpe anÃsane nisinnaæ yathÃrÆpe agocare carantaæ yathÃrÆpe pÃpake mitte bhajantaæ vi¤¤Æ sabrahmacÃrÅ pÃpakesu ÂhÃnesu okappeyyuæ, so ta¤-ca anÃsanaæ ta¤-ca agocaraæ te ca pÃpake mitte paÂisaÇkhà yoniso parivajjeti.
Yaæ hi 'ssa bhikkhave aparivajjayato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, parivajjayato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà parivajjanà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà vinodanà pahÃtabbÃ: Idha bhikkhave bhikkhu paÂisaÇkhà yoniso uppannaæ kÃmavitakkaæ nÃdhivÃseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti, uppannaæ byÃpÃdavitakkaæ nÃdhivÃseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti, uppannaæ vihiæsÃvitakkaæ nÃdhivÃseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti, uppannuppanne pÃpake akusale dhamme nÃdhivÃseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti. Yaæ hi 'ssa bhikkhave avinodayato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, vinodayato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti.
Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà vinodanà pahÃtabbÃ.
     Katame ca bhikkhave Ãsavà bhÃvanà pahÃtabbÃ: Idha bhikkhave bhikkhu paÂisaÇkhà yoniso satisambojjhaÇgaæ bhÃveti vivekanissitaæ virÃganissitaæ nirodhanissitaæ vossaggapariïÃmiæ, paÂisaÇkhà yoniso dhammavicayasambojjhaÇgaæ bhÃveti --pe-- viriyasambojjhaÇgaæ bhÃveti -- pÅtisambojjhaÇgaæ bhÃveti -- passaddhisambojjhaÇgaæ bhÃveti -samÃdhisambojjhaÇgaæ bhÃveti -- upekhÃsambojjhaÇgaæ bhÃveti vivekanissitaæ virÃganissitaæ nirodhanissitaæ vossaggapariïÃmiæ. Yaæ hi 'ssa bhikkhave abhÃvayato uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhÃ, bhÃvayato evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Ime vuccanti bhikkhave Ãsavà bhÃvanà pahÃtabbÃ.
     Yato kho bhikkhave bhikkhuno ye Ãsavà dassanà pahÃtabbà te dassanà pahÅnà honti, ye Ãsavà saævarà pahÃtabbà te saævarà pahÅnà honti, ye Ãsavà paÂisevanà pahÃtabbà te paÂisevanà pahÅnà honti, ye Ãsavà adhivÃsanà pahÃtabbà te adhivÃsanà pahÅnà honti, ye Ãsavà parivajjanà pahÃtabbà te parivajjanà pahÅnà honti,

#<[page 012]>#
%<12                       I. MôLAPA××ùSAõ>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye Ãsavà vinodanà pahÃtabbà te vinodanà pahÅnà honti, ye Ãsavà bhÃvanà pahÃtabbà te bhÃvanà pahÅnà honti, ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu sabbÃsavasaævarasaævuto viharati, acchecchi taïhaæ, vÃvattayi saæyojanaæ, sammà mÃnÃbhisamayà antamakÃsi dukkhassÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     SABBùSAVASUTTAõ DUTIYAõ.
                                 3.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     DhammadÃyÃdà me bhikkhave bhavatha mà ÃmisadÃyÃdÃ; atthi me tumhesu anukampÃ: kinti me sÃvakà dhammadÃyÃdà bhaveyyuæ no ÃmisadÃyÃdà ti. Tumhe ca me bhikkhave ÃmisadÃyÃdà bhaveyyÃtha no dhammadÃyÃdÃ, tumhe pi tena Ãdissà bhaveyyÃtha: ÃmisadÃyÃdà Satthu sÃvakà viharanti no dhammadÃyÃdà ti, aham-pi tena Ãdisso bhaveyyaæ: ÃmisadÃyÃdà Satthu sÃvakà viharanti no dhammadÃyÃdà ti. Tumhe ca me bhikkhave dhammadÃyÃdà bhaveyyÃtha no ÃmisadÃyÃdÃ, tumhe pi tena na Ãdissà bhaveyyÃtha:
dhammadÃyÃdà Satthu sÃvakà viharanti no ÃmisadÃyÃdà ti, aham-pi tena na Ãdisso bhaveyyaæ: dhammadÃyÃdà Satthu sÃvakà viharanti no ÃmisadÃyÃdà ti. TasmÃtiha me bhikkhave dhammadÃyÃdà bhavatha mà ÃmisadÃyÃdÃ; atthi me tumhesu anukampÃ: kinti me sÃvakà dhammadÃyÃdà bhaveyyuæ no ÃmisadÃyÃdà ti.
     IdhÃhaæ bhikkhave bhuttÃvÅ assaæ pavÃrito paripuïïo pariyosito suhito yÃvadattho, siyà ca me piï¬apÃto atirekadhammo cha¬¬iyadhammo, atha dve bhikkhÆ Ãgaccheyyuæ jighacchÃdubbalyaparetÃ.

#<[page 013]>#
%<                   1. 3. DHAMMADùYùDASUTTAõ. (3)               13>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  TyÃhaæ evaæ vadeyyaæ: Ahaæ kho 'mhi bhikkhave bhuttÃvÅ pavÃrito paripuïïo pariyosito suhito yÃvadattho, atthi ca me ayaæ piï¬apÃto atirekadhammo cha¬¬iyadhammo, sace ÃkaÇkhatha bhu¤jatha, sace tumhe na bhu¤jissatha idÃnÃhaæ appaharite và cha¬¬essÃmi appÃïake và udake opilÃpessÃmÅti. Tatr' ekassa bhikkhuno evam-assa: Bhagavà kho bhuttÃvÅ pavÃrito paripuïïo pariyosito suhito yÃvadattho, atthi cÃyaæ Bhagavato piï¬apÃto atirekadhammo cha¬¬iyadhammo, sace mayaæ na bhu¤jissÃma idÃni Bhagavà appaharite và cha¬¬essati appÃïake và udake opilÃpessati; vuttaæ kho pan' etaæ BhagavatÃ: DhammadÃyÃdà me bhikkhave bhavatha mà ÃmisadÃyÃdà ti; Ãmisa¤¤ataraæ kho pan' etaæ yadidaæ piï¬apÃto, yan-nÆnÃhaæ imaæ piï¬apÃtaæ abhu¤jitvà iminà jighacchÃdubballena evaæ imaæ rattindivaæ vÅtinÃmeyyan-ti. So taæ piï¬apÃtaæ abhu¤jitvà ten' eva jighacchÃdubballena evaæ taæ rattindivaæ vÅtinÃmeyya. Atha dutiyassa bhikkhuno evam-assa:
Bhagavà kho bhuttÃvÅ pavÃrito paripuïïo pariyosito suhito yÃvadattho, atthi cÃyaæ Bhagavato piï¬apÃto atirekadhammo cha¬¬iyadhammo, sace mayaæ na bhu¤jissÃma idÃni Bhagavà appaharite và cha¬¬essati appÃïake và udake opilÃpessati, yan-nÆnÃhaæ imaæ piï¬apÃtaæ bhu¤jitvà jighacchÃdubballaæ paÂivinetvà evaæ imaæ rattindivaæ vÅtinÃmeyyan-ti.
So taæ piï¬apÃtaæ bhu¤jitvà jighacchÃdubballaæ paÂivinetvà evaæ taæ rattindivaæ vÅtinÃmeyya. Ki¤cÃpi so bhikkhave bhikkhu taæ piï¬apÃtaæ bhu¤jitvà jighacchÃdubballaæ paÂivinetvà evaæ taæ rattindivaæ vÅtinÃmeyya, atha kho asu yeva me purimo bhikkhu pujjataro ca pÃsaæsataro ca; taæ kissa hetu: taæ hi tassa bhikkhave bhikkhuno dÅgharattaæ appicchatÃya santuÂÂhiyà sallekhÃya subharatÃya viriyÃrambhÃya saævattissati. TasmÃtiha me bhikkhave dhammadÃyÃdà bhavatha mà ÃmisadÃyÃdÃ; atthi me tumhesu anukampÃ:
kinti me sÃvakà dhammadÃyÃdà bhaveyyuæ no {ÃmisadÃyÃdÃ} ti.
Idam-avoca BhagavÃ, idaæ vatvà Sugato uÂÂhÃy' Ãsanà vihÃraæ pÃvisi.
     Tatra kho Ãyasmà SÃriputto acirapakkantassa Bhagavato bhikkhÆ Ãmantesi: ùvuso bhikkhavo ti. ùvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ.

#<[page 014]>#
%<14                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ùyasmà SÃriputto etad-avoca: KittÃvatà nu kho Ãvuso Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekaæ nÃnusikkhanti, kittÃvatà ca pana Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekam-anusikkhantÅti. -- DÆrato pi kho mayaæ Ãvuso ÃgaccheyyÃma Ãyasmato SÃriputtassa santike etassa bhÃsitassa atthama¤¤Ãtuæ, sÃdhu vat' Ãyasmantaæ yeva SÃriputtaæ paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho, Ãyasmato SÃriputtassa sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -- Tena h' Ãvuso suïÃtha sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ. ùyasmà SÃriputto etad-avoca:
     Idh' Ãvuso Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekaæ nÃnusikkhanti, yesa¤-ca dhammÃnaæ Satthà pahÃnam-Ãha te ca dhamme na-ppajahanti, bÃhulikà ca honti sÃthalikÃ, okkamane pubbaÇgamà paviveke nikkhittadhurÃ.
Tatr' Ãvuso therà bhikkhÆ tÅhi ÂhÃnehi gÃrayhà bhavanti:
Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekaæ nÃnusikkhantÅti, iminà paÂhamena ÂhÃnena therà bhikkhÆ gÃrayhà bhavanti. Yesa¤-ca dhammÃnaæ Satthà pahÃnam-Ãha te ca dhamme na-ppajahantÅti, iminà dutiyena ÂhÃnena therà bhikkhÆ gÃrayhà bhavanti. BÃhulikà ca sÃthalikÃ, okkamane pubbaÇgamà paviveke nikkhittadhurà ti, iminà tatiyena ÂhÃnena therà bhikkhÆ gÃrayhà bhavanti. Therà h' Ãvuso bhikkhÆ imehi tÅhi ÂhÃnehi gÃrayhà bhavanti. Tatr' Ãvuso majjhimà bhikkhÆ --pe-- navà bhikkhÆ tÅhi ÂhÃnehi gÃrayhà bhavanti: Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekaæ nÃnusikkhantÅti, iminà paÂhamena ÂhÃnena navà bhikkhÆ gÃrayhà bhavanti. Yesa¤-ca dhammÃnaæ Satthà pahÃnam-Ãha te ca dhamme na-ppajahantÅti, iminà dutiyena ÂhÃnena navà bhikkhÆ gÃrayhà bhavanti. BÃhulikà ca sÃthalikÃ, okkamane pubbaÇgamà paviveke nikkhittadhurà ti, iminà tatiyena ÂhÃnena navà bhikkhÆ gÃrayhà bhavanti. Navà h' Ãvuso bhikkhÆ imehi tÅhi ÂhÃnehi gÃrayhà bhavanti. EttÃvatà kho Ãvuso Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekaæ nÃnusikkhanti.
     KittÃvatà ca pana Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekam-anusikkhanti:

#<[page 015]>#
%<                   1. 3. DHAMMADùYùDASUTTAõ. (3)               15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idh' Ãvuso Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekam-anusikkhanti, yesa¤-ca dhammÃnaæ Satthà pahÃnam-Ãha te ca dhamme pajahanti, na ca bÃhulikà honti na sÃthalikÃ, okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaÇgamÃ. Tatr' Ãvuso therà bhikkhÆ tÅhi ÂhÃnehi pÃsaæsà bhavanti: Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekam-anusikkhantÅti, iminà paÂhamena ÂhÃnena therà bhikkhÆ pÃsaæsà bhavanti. Yesa¤-ca dhammÃnaæ Satthà pahÃnam-Ãha te ca dhamme pajahantÅti, iminà dutiyena ÂhÃnena therà bhikkhÆ pÃsaæsà bhavanti. Na ca bÃhulikà na sÃthalikÃ, okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaÇgamà ti, iminà tatiyena ÂhÃnena therà bhikkhÆ pÃsaæsà bhavanti. Therà h' Ãvuso bhikkhÆ imehi tÅhi ÂhÃnehi pÃsaæsà bhavanti. Tatr' Ãvuso majjhimà bhikkhÆ --pe-- navà bhikkhÆ tÅhi ÂhÃnehi pÃsaæsà bhavanti: Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekamanusikkhantÅti, iminà paÂhamena ÂhÃnena navà bhikkhÆ pÃsaæsà bhavanti. Yesa¤-ca dhammÃnaæ Satthà pahÃnamÃha te ca dhamme pajahantÅti, iminà dutiyena ÂhÃnena navà bhikkhÆ pÃsaæsà bhavanti. Na ca bÃhulikà na sÃthalikÃ, okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaÇgamà ti, iminà tatiyena ÂhÃnena navà bhikkhÆ pÃsaæsà bhavanti. Navà h' Ãvuso bhikkhÆ imehi tÅhi ÂhÃnehi pÃsaæsà bhavanti. EttÃvatà kho Ãvuso Satthu pavivittassa viharato sÃvakà vivekamanusikkhanti.
     Tatr' Ãvuso lobho ca pÃpako doso ca pÃpako, lobhassa ca pahÃnÃya dosassa ca pahÃnÃya atthi majjhimà paÂipadà cakkhukaraïÅ ¤ÃïakaraïÅ upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattati. Katamà ca sà Ãvuso majjhimà paÂipadà cakkhukaraïÅ ¤ÃïakaraïÅ upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattati: Ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi. Ayaæ kho sà Ãvuso majjhimà paÂipadà cakkhukaraïÅ . . . nibbÃnÃya saævattati. Tatr' Ãvuso kodho ca pÃpako upanÃho ca pÃpako -- makkho ca pÃpako paÊÃso ca pÃpako -- issà ca pÃpikà macchera¤-ca pÃpakaæ -- mÃyà ca pÃpikà sÃÂheyya¤-ca pÃpakaæ -- thambho ca pÃpako sÃrambho ca pÃpako

#<[page 016]>#
%<16                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- mÃno ca pÃpako atimÃno ca pÃpako -- mado ca pÃpako pamÃdo ca pÃpako, madassa ca pahÃnÃya pamÃdassa ca pahÃnÃya atthi majjhimà paÂipadà cakkhukaraïÅ . . . nibbÃnÃya saævattati. Katamà ca sà Ãvuso majjhimà paÂipadà cakkhukaraïÅ . . . nibbÃnÃya saævattati:
Ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi. Ayaæ kho sà Ãvuso majjhimà paÂipadà cakkhukaraïÅ ¤ÃïakaraïÅ upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattatÅti.
     Idam-avoca Ãyasmà SÃriputto. Attamanà te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     DHAMMADùYùDASUTTAõ TATIYAõ.
                                 4.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho JÃïussoïi brÃhmaïo yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho JÃïussoïi brÃhmaïo Bhagavantam etadavoca: Ye 'me bho Gotama kulaputtà bhavantaæ Gotamaæ uddissa saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajità bhavaæ tesaæ Gotamo pubbaÇgamo, bhavaæ tesaæ Gotamo bahukÃro, bhavaæ tesaæ Gotamo samÃdapetÃ, bhoto ca pana Gotamassa sà janatà diÂÂhÃnugatiæ ÃpajjatÅti. -- Evam-etaæ brÃhmaïa, evam-etaæ brÃhmaïa: ye te brÃhmaïa kulaputtà mamaæ uddissa saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajità ahaæ tesaæ pubbaÇgamo, ahaæ tesaæ bahukÃro, ahaæ tesaæ samÃdapetÃ, mama¤-ca pana sà janatà diÂÂhÃnugatiæ ÃpajjatÅti. -- DurabhisambhavÃni hi bho Gotama ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni, dukkaraæ pavivekaæ, durabhiramaæ ekatte, haranti ma¤¤e mano vanÃni samÃdhiæ alabhamÃnassa bhikkhuno ti.

#<[page 017]>#
%<                   1. 4. BHAYABHERAVASUTTAõ. (4)               17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Evam-etaæ brÃhmaïa, evam-etaæ brÃhmaïa: durabhisambhavÃni hi brÃhmaïa ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni, dukkaraæ pavivekaæ, dhurabhiramaæ ekatte, haranti ma¤¤e mano vanÃni samÃdhiæ alabhamÃnassa bhikkhuno ti.
     Mayham-pi kho brÃhmaïa pubbe va sambodhà anabhisambuddhassa bodhisattass' eva sato etad-ahosi: DurabhisambhavÃni hi kho ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni, dukkaraæ pavivekaæ, durabhiramaæ ekatte, haranti ma¤¤e mano vanÃni samÃdhiæ alabhamÃnassa bhikkhuno ti.
Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và aparisuddhakÃyakammantà ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni paÂisevanti, aparisuddhakÃyakammanta-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ aparisuddhakÃyakammanto ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni paÂisevÃmi, parisuddhakÃyakammanto 'ham-asmi, ye hi vo ariyà parisuddhakÃyakammantà ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa parisuddhakÃyakammantataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và aparisuddhavacÅkammantà --pe-- aparisuddhamanokammantà -- aparisuddhÃjÅvà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, aparisuddhÃjÅva-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ aparisuddhÃjÅvo ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, parisuddhÃjÅvo 'hamasmi, ye hi vo ariyà parisuddhÃjÅvà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa parisuddhÃjÅvataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi:
Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và abhijjhÃlÆ kÃmesu tibbasÃrÃgà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, abhijjhÃlÆ kÃmesu tibbasÃrÃga-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ abhijjhÃlu kÃmesu tibbasÃrÃgo ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, anabhijjhÃlu 'ham-asmi, ye hi vo ariyà anabhijjhÃlÆ ara¤¤e-v. p. s.

#<[page 018]>#
%<18                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa anabhijjhÃlutaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi:
Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và byÃpannacittà paduÂÂhamanasaÇkappà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, byÃpannacittapaduÂÂhamanasaÇkappa-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ byÃpannacitto paduÂÂhamanasaÇkappo ara¤¤e-v. p. s.
paÂisevÃmi, mettacitto 'ham-asmi, ye hi vo ariyà mettacittà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etamahaæ brÃhmaïa mettacittaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và thÅnamiddhapariyuÂÂhità ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, thÅnamiddhapariyuÂÂhÃna-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ thÅnamiddhapariyuÂÂhito ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, vigatathÅnamiddho 'ham-asmi, ye hi vo ariyà vigatathÅnamiddhà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo.
Etam-ahaæ brÃhmaïa vigatathÅnamiddhataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và uddhatà avÆpasantacittà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, uddhatÃvÆpasantacitta-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ uddhato avÆpasantacitto ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, vÆpasantacitto 'ham-asmi, ye hi vo ariyà vÆpasantacittà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo.
Etam-ahaæ brÃhmaïa vÆpasantacittaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và kaÇkhÅ vecikicchÅ ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, kaÇkhi-vecikicchisandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ kaÇkhÅ vecikicchÅ ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, tiïïavicikiccho 'ham-asmi, ye hi vo ariyà tiïïavicikicchà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa tiïïavicikicchataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya.

#<[page 019]>#
%<                     1. 4. BHAYABHERAVASUTTAõ. (4)              19>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và attukkaæsakà paravambhÅ ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, attukkaæsana-paravambhana-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ attukkaæsako paravambhÅ ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, anattukkaæsako aparavambhÅ 'ham-asmi, ye hi vo ariyà anattukkaæsakà aparavambhÅ ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa anattukkaæsakataæ aparavambhitaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và chambhÅ bhÅrukajÃtikà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, chambhi-bhÅrukajÃtikasandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ chambhÅ bhÅrukajÃtiko ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, vigatalomahaæso 'hamasmi, ye hi vo ariyà vigatalomahaæsà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa vigatalomahaæsataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomamÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etadahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và lÃbhasakkÃrasilokaæ {nikÃmayamÃnÃ} ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, lÃbhasakkÃrasilokanikÃma-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ lÃbhasakkÃrasilokaæ nikÃmayamÃno ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, appiccho 'ham-asmi, ye hi vo ariyà appicchà ara¤¤e-v. p. s.
paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa appicchataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và kusÅtà hÅnaviriyà ara¤¤e-v.
p. s. paÂisevanti, kusÅta-hÅnaviriya-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho païÃhaæ kusÅto hÅnaviriyo ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, Ãraddhaviriyo 'ham-asmi, ye hi vo ariyà Ãraddhaviriyà ara¤¤e-v. p. s.
paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa Ãraddhaviriyataæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi:

#<[page 020]>#
%<20                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và muÂÂhassatÅ asampajÃnà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, muÂÂhassati-asampajÃna-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ muÂÂhassati asampajÃno ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, upaÂÂhitasati 'ham-asmi, ye hi vo ariyà upaÂÂhitasatÅ ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etam-ahaæ brÃhmaïa upaÂÂhitasatitaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya.
Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và asamÃhità vibbhantacittà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, asamÃhita-vibbhantacitta-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ asamÃhito vibbhantacitto ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, samÃdhisampanno 'ham-asmi, ye hi vo ariyà samÃdhisampannà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo.
Etam-ahaæ brÃhmaïa samÃdhisampadaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Ye kho keci samaïà và brÃhmaïà và duppa¤¤Ã eÊamÆgà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti, duppa¤¤a-eÊamÆga-sandosahetu have te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalaæ bhayabheravaæ avhayanti; na kho panÃhaæ duppa¤¤o eÊamÆgo ara¤¤e-v. p. s. paÂisevÃmi, pa¤¤Ãsampanno 'ham-asmi, ye hi vo ariyà pa¤¤Ãsampannà ara¤¤e-v. p. s. paÂisevanti tesam-ahaæ a¤¤atamo. Etamahaæ brÃhmaïa pa¤¤Ãsampadaæ attani sampassamÃno bhiyyo pallomam-ÃpÃdiæ ara¤¤e vihÃrÃya.
     Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ yà tà rattiyo abhi¤¤Ãtà abhilakkhitÃ, cÃtuddasÅ pa¤cadasÅ aÂÂhamÅ ca pakkhassa, tathÃrÆpÃsu rattisu yÃni tÃni ÃrÃmacetiyÃni vanacetiyÃni rukkhacetiyÃni bhiæsanakÃni salomahaæsÃni tathÃrÆpesu senÃsanesu vihareyyaæ, app-eva nÃma taæ bhayabheravaæ passeyyan-ti. So kho ahaæ brÃhmaïa aparena samayena yà tà rattiyo abhi¤¤Ãtà abhilakkhitÃ, cÃtuddasÅ pa¤cadasÅ aÂÂhamÅ ca pakkhassa, tathÃrÆpÃsu rattisu yÃni tÃni ÃrÃmacetiyÃni vanacetiyÃni rukkhacetiyÃni bhiæsanakÃni salomahaæsÃni tathÃrÆpesu senÃsanesu viharÃmi.
Tatra ca me brÃhmaïa viharato mago và Ãgacchati moro và kaÂÂhaæ pÃteti vÃto và païïasaÂaæ ereti;

#<[page 021]>#
%<                    1. 4. BHAYABHERAVASUTTAõ.(4)               21>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa mayhaæ evaæ hoti: etaæ nÆna taæ bhayabheravaæ ÃgacchatÅti. Tassa mayhaæ brÃhmaïa etad-ahosi: Kin-nu kho ahaæ a¤¤adatthu bhayapaÂikaÇkhÅ viharÃmi; yan-nÆnÃhaæ yathÃbhÆtaæ yathÃbhÆtassa me taæ bhayabheravaæ Ãgacchati tathÃbhÆtaæ tathÃbhÆto va taæ bhayabheravaæ paÂivineyyan-ti. Tassa mayhaæ brÃhmaïa caÇkamantassa taæ bhayabheravaæ Ãgacchati. So kho ahaæ brÃhmaïa n' eva tÃva tiÂÂhÃmi na nisÅdÃmi na nipajjÃmi yÃva caÇkamanto va taæ bhayabheravaæ paÂivinemi. Tassa mayhaæ brÃhmaïa Âhitassa taæ bhayabheravaæ Ãgacchati. So kho ahaæ brÃhmaïa n' eva tÃva caÇkamÃmi na nisÅdÃmi na nipajjÃmi yÃva Âhito va taæ bhayabheravaæ paÂivinemi. Tassa mayhaæ brÃhmaïa nisinnassa taæ bhayabheravaæ Ãgacchati. So kho ahaæ brÃhmaïa n' eva tÃva nipajjÃmi na tiÂÂhÃmi na caÇkamÃmi yÃva nisinno va taæ bhayabheravaæ paÂivinemi. Tassa mayhaæ brÃhmaïa nipannassa taæ bhayabheravaæ Ãgacchati. So kho ahaæ brÃhmaïa n' eva tÃva nisÅdÃmi na tiÂÂhÃmi na caÇkamÃmi yÃva nipanno va taæ bhayabheravaæ paÂivinemi.
     Santi kho pana brÃhmaïa eke samaïabrÃhmaïà rattiæ yeva samÃnaæ divà ti sa¤jÃnanti, divà yeva samÃnaæ rattÅti sa¤jÃnanti; idam-ahaæ tesaæ samaïabrÃhmaïÃnaæ sammohavihÃrasmiæ vadÃmi. Ahaæ kho pana brÃhmaïa rattiæ yeva samÃnaæ rattÅti sa¤jÃnÃmi, divà yeva samÃnaæ divà ti sa¤jÃnÃmi. Yaæ kho taæ brÃhmaïa sammà vadamÃno vadeyya: asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitÃya bahujanasukhÃya lokÃnukampÃya atthÃya hitÃya sukhÃya devamanussÃnan-ti, mam-eva taæ sammà vadamÃno vadeyya: asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitÃya bahujanasukhÃya lokÃnukampÃya atthÃya hitÃya sukhÃya devamanussÃnan-ti. ùraddhaæ kho pana me brÃhmaïa viriyaæ ahosi asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, passaddho kÃyo asÃraddho, samÃhitaæ cittaæ ekaggaæ. So kho ahaæ brÃhmaïa vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ; vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ;

#<[page 022]>#
%<22                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca vihÃsiæ sato ca sampajÃno sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedesiæ yantaæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ; sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmesiæ. So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarÃmi, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi, aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe; amutr' Ãsiæ evannÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra udapÃdiæ, tatra p' Ãsiæ evannÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti. Iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarÃmi. Ayaæ kho me brÃhmaïa rattiyà paÂhame yÃme paÂhamà vijjà adhigatÃ. avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno, yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmesiæ.
So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passÃmi cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate, yathÃkammÆpage satte pajÃnÃmi: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ; ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ,

#<[page 023]>#
%<                   1. 4. BHAYABHERAVASUTTAõ. (4)                 23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passÃmi cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate, yathÃkammÆpage satte pajÃnÃmi. Ayaæ kho me brÃhmaïa rattiyà majjhime yÃme dutiyà vijjà adhigatÃ, avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno, yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmesiæ. So:
idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ dukkhasamudayo ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ. ayaæ dukkhanirodho ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ. ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ; ime Ãsavà ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ Ãsavasamudayo ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ Ãsavanirodho ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ. Tassa me evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccittha. bhavÃsavà pi cittaæ vimuccittha.
avijjÃsavà pi cittaæ vimuccittha, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ ahosi; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti abbha¤¤Ãsiæ. Ayaæ kho me brÃhmaïa rattiyà pacchime yÃme tatiyà vijjà adhigatÃ, avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno, yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato.
     Siyà kho pana te brÃhmaïa evam-assa: AjjÃpi nÆna samaïo Gotamo avÅtarÃgo avÅtadoso avÅtamoho, tasmà ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni paÂisevatÅti. Na kho pan' etaæ brÃhmaïa evaæ daÂÂhabbaæ. Dve kho ahaæ brÃhmaïa atthavase sampassamÃno ara¤¤e-vanapatthÃni pantÃni senÃsanÃni paÂisevÃmi: attano ca diÂÂhadhammasukhavihÃraæ sampassamÃno pacchima¤-ca janataæ anukampamÃno ti.
     AnukampitarÆpà 'yaæ bhotà Gotamena pacchimà janatÃ,

#<[page 024]>#
%<24                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yathà taæ arahatà sammÃsambuddhena. Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsakam-maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                    BHAYABHERAVASUTTAõ CATUTTHAõ.
                                 5.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Ãyasmà SÃriputto bhikkhÆ Ãmantesi: ùvuso bhikkhavo ti.
ùvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ.
ùyasmà SÃriputto etad-avoca:
     CattÃro 'me Ãvuso puggalà santo saævijjamÃnà lokasmiæ, katame cattÃro: Idh' Ãvuso ekacco puggalo sÃÇgaïo va samÃno: atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ nappajÃnÃti; idha pan' Ãvuso ekacco puggalo sÃÇgaïo va samÃno: atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti.
Idh' Ãvuso ekacco puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti; idha pan' Ãvuso ekacco puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo sÃÇgaïo va samÃno: atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti. ayaæ imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ sÃÇgaïÃnaæ yeva sataæ hÅnapuriso akkhÃyati. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo sÃÇgaïo va samÃno:
atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ sÃÇgaïÃnaæ yeva sataæ seÂÂhapuriso akkhÃyati. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo anaÇgaïo va samÃno:

#<[page 025]>#
%<                   1. 5. ANA§GA×ASUTTAõ. (5)                   25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti, ayaæ imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ anaÇgaïÃnaæ yeva sataæ hÅnapuriso akkhÃyati. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ anaÇgaïÃnaæ yeva sataæ seÂÂhapuriso akkhÃyatÅti.
     Evaæ vutte Ãyasmà MahÃmoggallÃno Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etad-avoca: Ko nu kho Ãvuso SÃriputta hetu ko paccayo yen' imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ sÃÇgaïÃnaæ yeva sataæ eko hÅnapuriso akkhÃyati, eko seÂÂhapuriso akkhÃyati; ko pan' Ãvuso SÃriputta hetu ko paccayo yen' imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ anaÇgaïÃnaæ yeva sataæ eko hÅnapuriso akkhÃyati, eko seÂÂhapuriso akkhÃyatÅti.
     Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo sÃÇgaïo va samÃno: atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti. tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: na chandaæ janessati, na vÃyamissati, na viriyaæ Ãrabhissati tass' aÇgaïassa pahÃnÃya, so sarÃgo sadoso samoho sÃÇgaïo saÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Seyyathà pi Ãvuso kaæsapÃtÅ Ãbhatà Ãpaïà và kammÃrakulà và rajena ca malena ca pariyonaddhÃ, tam-enaæ sÃmikà na c' eva paribhu¤jeyyuæ na ca pariyodapeyyuæ, rajÃpathe ca naæ nikkhipeyyuæ, evaæ hi sà Ãvuso kaæsapÃtÅ aparena samayena saÇkiliÂÂhatarà assa malaggahÅtà ti. -- Evam-Ãvuso ti. -- Evam-eva kho Ãvuso yvÃyaæ puggalo sÃÇgaïo va samÃno: atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti, tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: na chandaæ janessati, na vÃyamissati, na viriyaæ Ãrabhissati tass' aÇgaïassa pahÃnÃya, so sarÃgo sadoso samoho sÃÇgaïo saÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo sÃÇgaïo va samÃno:
atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: chandaæ janessati, vÃyamissati, viriyaæ Ãrabhissati tass' aÇgaïassa pahÃnÃya, so arÃgo adoso amoho anaÇgaïo asaÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Seyyathà pi Ãvuso kaæsapÃtÅ Ãbhatà Ãpaïà và kammÃrakulà và rajena ca malena ca pariyonaddhÃ, tam-enaæ sÃmikà paribhu¤jeyyu¤-c' eva pariyodapeyyu¤-ca, na ca naæ rajÃpathe nikkhipeyyuæ.

#<[page 026]>#
%<26                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
evaæ hi sà Ãvuso kaæsapÃtÅ aparena samayena parisuddhatarà assa pariyodÃtà ti. -- Evam-Ãvuso ti. -- Evam-eva kho Ãvuso yvÃyaæ puggalo sÃÇgaïo va samÃno: atthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: chandaæ janessati, vÃyamissati, viriyaæ Ãrabhissati tass' aÇgaïassa pahÃnÃya, so arÃgo adoso amoho anaÇgaïo asaÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti. tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: subhanimittaæ manasikarissati, tassa subhanimittassa manasikÃrà rÃgo cittaæ anuddhaæsessati, so sarÃgo sadoso samoho sÃÇgaïo saÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Seyyathà pi Ãvuso kaæsapÃtÅ Ãbhatà Ãpaïà và kammÃrakulà và parisuddhà pariyodÃtÃ, tam-enaæ sÃmikà na c' eva paribhu¤jeyyuæ na ca pariyodapeyyuæ, rajÃpathe ca naæ nikkhipeyyuæ, evaæ hi sà Ãvuso kaæsapÃtÅ aparena samayena saÇkiliÂÂhatarà assa malaggahÅtà ti. -Evam-Ãvuso ti. -- Evam-eva kho Ãvuso yvÃyaæ puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti, tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: subhanimittaæ manasikarissati, tassa subhanimittassa manasikÃrà rÃgo cittaæ anuddhaæsessati, so sarÃgo sadoso samoho sÃÇgaïo saÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Tatr' Ãvuso yvÃyaæ puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇgaïan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: subhanimittaæ na manasikarissati, tassa subhanimittassa amanasikÃrà rÃgo cittaæ nÃnuddhaæsessati, so arÃgo adoso amoho anaÇgaïo asaÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Seyyathà pi Ãvuso kaæsapÃtÅ Ãbhatà Ãpaïà và kammÃrakulà và parisuddhà pariyodÃtÃ, tam-enaæ sÃmikà paribhu¤jeyyu¤-c' eva pariyodapeyyu¤-ca, na ca naæ rajÃpathe nikkhipeyyuæ, evaæ hi sà Ãvuso kaæsapÃtÅ aparena samayena parisuddhatarà assa pariyodÃtà ti.
-- Evam-Ãvuso ti. -- Evam-eva kho Ãvuso yvÃyaæ puggalo anaÇgaïo va samÃno: na-tthi me ajjhattaæ aÇganan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, tass' etaæ pÃÂikaÇkhaæ: subhanimittaæ na manasikarissati, tassa subhanimittassa amanasikÃrà rÃgo cittaæ nÃnuddhaæsessati, so arÃgo adoso amoho anaÇgaïo asaÇkiliÂÂhacitto kÃlaæ karissati. Ayaæ kho Ãvuso MoggallÃna hetu ayaæ paccayo yen' imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ sÃÇgaïÃnaæ yeva sataæ eko hÅnapuriso akkhÃyati,

#<[page 027]>#
%<                     1. 5. ANA§GA×ASUTTAõ. (5)                 27>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  eko seÂÂhapuriso akkhÃyati; ayaæ pan' Ãvuso MoggallÃna hetu ayaæ paccayo yen' imesaæ dvinnaæ puggalÃnaæ anaÇgaïÃnaæ yeva sataæ eko hÅnapuriso akkhÃyati, eko seÂÂhapuriso akkhÃyatÅti.
     AÇgaïaæ aÇgaïan-ti Ãvuso vuccati, kissa nu kho etaæ Ãvuso adhivacanaæ yadidaæ aÇgaïan-ti. -- PÃpakÃnaæ kho etaæ Ãvuso akusalÃnaæ icchÃvacarÃnaæ adhivacanaæ yadidaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: ùpatti¤-ca vata Ãpanno assaæ, na ca maæ bhikkhÆ jÃneyyuæ: Ãpattiæ Ãpanno ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yan-taæ bhikkhuæ bhikkhÆ jÃneyyuæ: Ãpattiæ Ãpanno ti; jÃnanti maæ bhikkhÆ: Ãpattiæ Ãpanno ti. iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: ùpatti¤-ca vata Ãpanno assaæ, anuraho maæ bhikkhÆ codeyyuæ no saÇghamajjhe ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yan-taæ bhikkhuæ bhikkhÆ saÇghamajjhe codeyyuæ no anuraho; saÇghamajjhe maæ bhikkhÆ codenti no anuraho ti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya:
ùpatti¤-ca vata Ãpanno assaæ, sappaÂipuggalo maæ codeyya no appaÂipuggalo ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yan-taæ bhikkhuæ appaÂipuggalo codeyya no sappaÂipuggalo; appaÂipuggalo maæ codeti no sappaÂipuggalo ti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata mam-eva Satthà paÂipucchitvà paÂipucchitvà bhikkhÆnaæ dhammaæ deseyya, na a¤¤aæ bhikkhuæ Satthà paÂipucchitvà paÂipucchitvà bhikkhÆnaæ dhammaæ deseyyÃti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤aæ bhikkhuæ Satthà p. p. bh. dh. deseyya, na taæ bhikkhuæ SatthÃ

#<[page 028]>#
%<28                         I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  p. p. bh. dh. deseyya; a¤¤aæ bhikkhuæ Satthà p. p. bh. dh. deseti. na maæ Satthà p. p. bh. dh.
desetÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata mam-eva bhikkhÆ purakkhatvà purakkhatvà gÃmaæ bhattÃya paviseyyuæ, na a¤¤aæ bhikkhuæ bhikkhÆ purakkhatvà purakkhatvà gÃmaæ bhattÃya paviseyyun-ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤aæ bhikkhuæ bhikkhÆ p. p. g. bhattÃya paviseyyuæ, na taæ bhikkhuæ bhikkhÆ p. p. g. bhattÃya paviseyyuæ; a¤¤aæ bhikkhuæ bhikkhÆ p. p. g. bhattÃya pavisanti. na maæ bhikkhÆ p. p. g. bhattÃya pavisantÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayametaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata aham-eva labheyyaæ bhattagge aggÃsanaæ aggodakaæ aggapiï¬aæ, na a¤¤o bhikkhu labheyya bhattagge aggÃsanaæ aggodakaæ aggapiï¬an-ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤o bhikkhu labheyya bhattagge a. a. a., na so bhikkhu labheyya bhattagge a. a. a.; a¤¤o bhikkhu labhati bhattagge a. a. a., nÃhaæ labhÃmi bhattagge a. a. aggapiï¬an-ti.
iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata aham-eva bhattagge bhuttÃvÅ anumodeyyaæ, na a¤¤o bhikkhu bhattagge bhuttÃvÅ anumodeyyÃti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤o bhikkhu bh.
bh. anumodeyya, na so bhikkhu bh. bh. anumodeyya; a¤¤o bhikkhu bh. bh. anumodati, nÃhaæ bh. bh. anumodÃmÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata aham-eva ÃrÃmagatÃnaæ bhikkhÆnaæ dhammaæ deseyyaæ, na a¤¤o bhikkhu ÃrÃmagatÃnaæ bhikkhÆnaæ dhammaæ deseyyÃti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤o bhikkhu Ã. bh. dh. deseyya, na so bhikkhu

#<[page 029]>#
%<                     1. 5. ANA§GA×ASUTTAõ. (5)                  29>%
Ã. bh. dh. deseyya; a¤¤o bhikkhu Ã. bh. dh. deseti, nÃhaæ Ã. bh. dh. desemÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ.
èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata aham-eva ÃrÃmagatÃnaæ bhikkhunÅnaæ dhammaæ deseyyaæ --pe-upÃsakÃnaæ dhammaæ deseyyaæ --pe-- upÃsikÃnaæ dhammaæ deseyyaæ, na a¤¤o bhikkhu ÃrÃmagatÃnaæ upÃsikÃnaæ dhammaæ deseyyÃti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤o bhikkhu ÃrÃmagatÃnaæ upÃsikÃnaæ dhammaæ deseyya, na so bhikkhu Ã. u. dh. deseyya; a¤¤o bhikkhu Ã.
u. dh. deseti, nÃhaæ Ã. u. dh. desemÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata mam-eva bhikkhÆ sakkareyyuæ garukareyyuæ mÃneyyuæ pÆjeyyuæ, na a¤¤aæ bhikkhuæ bhikkhÆ sakkareyyuæ garukareyyuæ mÃneyyuæ pÆjeyyun-ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤aæ bhikkhuæ bhikkhÆ s. g. m.
pÆjeyyuæ, na taæ bhikkhuæ bhikkhÆ s. g. m. pÆjeyyuæ; a¤¤aæ bhikkhuæ bhikkhÆ sakkaronti garukaronti mÃnenti pÆjenti, na maæ bhikkhÆ s. g. m. pÆjentÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata mam-eva bhikkhuniyo --pe-- upÃsakà --pe-- upÃsikà s. g. m. pÆjeyyuæ, na a¤¤aæ bhikkhuæ upÃsikà s. g. m. pÆjeyyun-ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤aæ bhikkhuæ upÃsikà s. g. m. pÆjeyyaæ, na taæ bhikkhuæ upÃsikà s. g. m. pÆjeyyuæ; a¤¤aæ bhikkhuæ upÃsikà s. g. m. pÆjenti, na maæ upÃsikà s. g. m.
pÆjentÅti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata aham-eva lÃbhÅ assaæ païÅtÃnaæ cÅvarÃnaæ, na a¤¤o bhikkhu lÃbhÅ assa païÅtÃnaæ cÅvarÃnan-ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤o bhikkhu lÃbhÅ assa païÅtÃnaæ cÅvarÃnaæ,

#<[page 030]>#
%<30                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na so bhikkhu lÃbhÅ assa païÅtÃnaæ cÅvarÃnaæ; a¤¤o bhikkhu lÃbhÅ païÅtÃnaæ cÅvarÃnaæ. nÃhaæ lÃbhÅ païÅtÃnaæ cÅvarÃnan-ti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ idh' ekaccassa bhikkhuno evaæ icchà uppajjeyya: Aho vata aham-eva lÃbhÅ assaæ païÅtÃnaæ piï¬apÃtÃnaæ --pe-- païÅtÃnaæ senÃsanÃnaæ -- païÅtÃnaæ gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃnaæ, na a¤¤o bhikkhu lÃbhÅ assa païÅtÃnaæ gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃnan-ti; ÂhÃnaæ kho pan' etaæ Ãvuso vijjati yaæ a¤¤o bhikkhu lÃbhÅ assa p. g., na so bhikkhu lÃbhÅ assa p. g.; a¤¤o bhikkhu lÃbhÅ p. g., nÃhaæ lÃbhÅ p. gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃnan-ti, iti so kupito hoti appatÅto. Yo c' eva kho Ãvuso kopo yo ca appaccayo ubhayam-etaæ aÇgaïaæ. Imesaæ kho etaæ Ãvuso pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ icchÃvacarÃnaæ adhivacanaæ yadidaæ aÇgaïan-ti.
     Yassa kassaci Ãvuso bhikkhuno ime pÃpakà akusalà icchÃvacarà appahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca, ki¤cÃpi so hoti Ãra¤¤ako pantasenÃsano, piï¬apÃtiko sapadÃnacÃrÅ, paæsukÆliko lÆkhacÅvaradharo, atha kho naæ sabrahmacÃrÅ na sakkaronti na garukaronti na mÃnenti na pÆjenti; taæ kissa hetu: te hi tassa Ãyasmato pÃpakà akusalà icchÃvacarà appahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca. Seyyathà pi Ãvuso kaæsapÃtÅ Ãbhatà Ãpaïà và kammÃrakulà và parisuddhà pariyodÃtÃ, tam-enaæ sÃmikà ahikuïapaæ và kukkurakuïapaæ và manussakuïapaæ và racayitvà a¤¤issà kaæsapÃtiyà paÂikujjitvà antarÃpaïaæ paÂipajjeyyuæ, tam-enaæ jano disvà evaæ vadeyya: Ambho, kim-ev' idaæ harÅyati ja¤¤aja¤¤aæ viyÃti; tam-enaæ uÂÂhahitvà apÃpuritvà olokeyya, tassa saha dassanena amanÃpatà ca saïÂhaheyya piÂikulyatà ca saïÂhaheyya jegucchità ca saïÂhaheyya, jighacchitÃnam-pi na bhottukamyatà assa, pag-eva suhitÃnaæ; evam-eva kho Ãvuso yassa kassaci bhikkhuno ime pÃpakà akusalà icchÃvacarà appahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca, ki¤cÃpi so hoti Ãra¤¤ako pantasenÃsano, piï¬apÃtiko sapadÃnacÃrÅ, paæsukÆliko lÆkhacÅvaradharo, atha kho naæ sabrahmacÃrÅ na sakkaronti na garukaronti na mÃnenti na pÆjenti;

#<[page 031]>#
%<                     1. 5. ANA§GA×ASUTTAõ. (5)                  31>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  taæ kissa hetu: te hi tassa Ãyasmato pÃpakà akusalà icchÃvacarà appahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca.
     Yassa kassaci Ãvuso bhikkhuno ime pÃpakà akusalà icchÃvacarà pahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca, ki¤cÃpi so hoti gÃmantavihÃrÅ nemantaïiko gahapaticÅvaradharo, atha kho naæ sabrahmacÃrÅ sakkaronti garukaronti mÃnenti pÆjenti; taæ kissa hetu: te hi tassa Ãyasmato pÃpakà akusalà icchÃvacarà pahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca. Seyyathà pi Ãvuso kaæsapÃtÅ Ãbhatà Ãpaïà và kammÃrakulà và parisuddhà pariyodÃtÃ, tam-enaæ sÃmikà sÃlÅnaæ odanaæ vicitakÃÊakaæ anekasÆpaæ anekabya¤janaæ racayitvà a¤¤issà kaæsapÃtiyà paÂikujjitvà antarÃpaïaæ paÂipajjeyyuæ, tam-enaæ jano disvà evaæ vadeyya: Ambho, kim-ev' idaæ harÅyati ja¤¤aja¤¤aæ viyÃti; tam-enaæ uÂÂhahitvà apÃpuritvà olokeyya, tassa saha dassanena manÃpatà ca saïÂhaheyya appaÂikulyatà ca saïÂhaheyya ajegucchità ca saïÂhaheyya, suhitÃnam-pi bhottukamyatà assa, pag-eva jighacchitÃnaæ; evam-eva kho Ãvuso yassa kassaci bhikkhuno ime pÃpakà akusalà icchÃvacarà pahÅnà dissanti c' eva sÆyanti ca, ki¤cÃpi so hoti gÃmantavihÃrÅ nemantaïiko gahapaticÅvaradharo, atha kho naæ sabrahmacÃrÅ sakkaronti garukaronti mÃnenti pÆjenti; taæ kissa hetu: te hi tassa Ãyasmato pÃpakà akusalà icchÃvacarà pahÅnà dissanti c' eva sÆyanti cÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà MahÃmoggallÃno Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etad-avoca: Upamà maæ Ãvuso SÃriputta paÂibhÃtÅti. -- PaÂibhÃtu taæ Ãvuso MoggallÃnÃti. -- Ekam-idÃhaæ Ãvuso samayaæ RÃjagahe viharÃmi Giribbaje. Atha khvÃhaæ Ãvuso pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya RÃjagahaæ piï¬Ãya pÃvisiæ. Tena kho pana samayena SamÅti yÃnakÃraputto rathassa nemiæ tacchati, tam-enaæ Paï¬uputto ÃjÅviko purÃïayÃnakÃraputto paccupaÂÂhito hoti.
Atha kho Ãvuso Paï¬uputtassa ÃjÅvikassa purÃïayÃnakÃraputtassa evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: Aho vatÃyaæ SamÅti yÃnakÃraputto imissà nemiyà ima¤-ca vaÇkaæ ima¤ca jimhaæ ima¤-ca dosaæ taccheyya, evÃyaæ nemi apagatavaÇkà apagatajimhà apagatadosà suddhà 'ssa sÃre patiÂÂhità ti.

#<[page 032]>#
%<32                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yathà yathà kho Ãvuso Paï¬uputtassa ÃjÅvikassa purÃïayÃnakÃraputtassa cetaso parivitakkitaæ hoti, tathà tathà SamÅti yÃnakÃraputto tassà nemiyà ta¤-ca vaÇkaæ ta¤ca jimhaæ ta¤-ca dosaæ tacchati. Atha kho Ãvuso Paï¬uputto ÃjÅviko purÃïayÃnakÃraputto attamano attamanavÃcaæ nicchÃresi: Hadayà hadayaæ ma¤¤e a¤¤Ãya tacchatÅti.
Evam-eva kho Ãvuso ye te puggalà assaddhà jÅvikatthà na saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, saÂhà mÃyÃvino keÂubhino, uddhatà unnaÊÃ, capalà mukharà vikiïïavÃcÃ, indriyesu aguttadvÃrÃ, bhojane amatta¤¤uno, jÃgariyaæ ananuyuttÃ, sÃma¤¤e anapekhavanto, sikkhÃya na tibbagÃravÃ, bÃhulikà sÃthalikÃ, okkamane pubbaÇgamà paviveke nikkhittadhurÃ, kusÅtà hÅnaviriyÃ, muÂÂhassatÅ asampajÃnÃ, asamÃhità vibbhantacittÃ, duppa¤¤Ã eÊamÆgÃ, tesaæ Ãyasmà SÃriputto iminà dhammapariyÃyena hadayà hadayaæ ma¤¤e a¤¤Ãya tacchati. Ye pana te kulaputtà saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, asaÂhà amÃyÃvino akeÂubhino, anuddhatà anunnaÊÃ, acapalà amukharà avikiïïavÃcÃ, indriyesu guttadvÃrÃ, bhojane matta¤¤uno, jÃgariyaæ anuyuttÃ, sÃma¤¤e apekhavanto, sikkhÃya tibbagÃravÃ, na bÃhulikà na sÃthalikÃ, okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaÇgamÃ, Ãraddhaviriyà pahitattÃ, upaÂÂhitasatÅ sampajÃnÃ, samÃhità ekaggacittÃ, {pa¤¤avanto} aneÊamÆgÃ, te Ãyasmato SÃriputtassa imaæ dhammapariyÃyaæ sutvà pipanti ma¤¤e ghasanti ma¤¤e vacasà c' eva manasà ca, sÃdhu vata bho sabrahmacÃrÅ akusalà vuÂÂhÃpetvà kusale patiÂÂhÃpeti. Seyyathà pi Ãvuso itthÅ và puriso và daharo yuvà maï¬anakajÃtiko sÅsaæ nahÃto uppalamÃlaæ và vassikamÃlaæ và atimuttakamÃlaæ và labhitvà ubhohi hatthehi paÂiggahetvà uttamaÇge sirasmiæ patiÂÂhÃpeyya, evam-eva kho Ãvuso ye te kulaputtà saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, asaÂhà . . ., sÃdhu vata bho sabrahmacÃrÅ akusalà vuÂÂhÃpetvà kusale patiÂÂhÃpetÅti.
     Itiha te ubho mahÃnÃgà a¤¤ama¤¤assa subhÃsitaæ samanumodiæsÆti.
                      ANA§GA×ASUTTAõ PA¥CAMAõ.

#<[page 033]>#
%<                     1. 6. ùKA§KHEYYASUTTAõ. (6)               33>%
                                    6.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     SampannasÅlà bhikkhave viharatha sampannapÃtimokkhÃ, pÃtimokkhasaævarasaævutà viharatha ÃcÃragocarasampannÃ, aïumattesu vajjesu bhayadassÃvÅ, samÃdÃya sikkhatha sikkhÃpadesu. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: sabrahmacÃrÅnaæ piyo c' assaæ manÃpo garu bhÃvanÅyo cÃti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ ajjhattaæ cetosamatham-anuyutto anirÃkatajjhÃno vipassanÃya samannÃgato brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ.
ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: lÃbhÅ assaæ cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃnan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ ajjhattaæ cetosamatham-anuyutto anirÃkatajjhÃno vipassanÃya samannÃgato brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: yesÃhaæ cÅvarapiï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ paribhu¤jÃmi tesaæ te kÃrà mahapphalà assu mahÃnisaæsà ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ.
ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: ye me ¤ÃtisÃlohità petà kÃlakatà pasannacittà anussaranti tesaæ taæ mahapphalaæ assa mahÃnisaæsan-ti, sÅlesv-ev' assa --pe-- brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: aratiratisaho assaæ na ca maæ arati saheyya, uppannaæ aratiæ abhibhuyya abhibhuyya vihareyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: bhayabheravasaho assaæ na ca maæ bhayabheravaæ saheyya, uppannaæ bhayabheravaæ abhibhuyya abhibhuyya vihareyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃri --pe-b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: catunnaæ jhÃnÃnaæ ÃbhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ assaæ akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te kÃyena phassitvà vihareyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s.

#<[page 034]>#
%<34                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpanno assaæ avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s.
ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃgadosamohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃmÅ assaæ, sakideva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ kareyyan-ti, sÅlesvev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko assaæ tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokà ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: anekavihitaæ iddhividhaæ paccanubhaveyyaæ, eko pi hutvà bahudhà assaæ, bahudhà pi hutvà eko assaæ, ÃvibhÃvaæ tirobhÃvaæ tiroku¬¬aæ tiropÃkÃraæ tiropabbataæ asajjamÃno gaccheyyaæ seyyathà pi ÃkÃse, paÂhaviyà pi ummujjanimujjaæ kareyyaæ seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃne gaccheyyaæ seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kameyyaæ seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candimasuriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimaseyyaæ parimajjeyyaæ, yÃva brahmalokà pi kÃyena vasaæ vatteyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ -pe -- b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: dibbÃya sotadhÃtuyà visuddhÃya atikkantamÃnusikÃya ubho sadde suïeyyaæ, dibbe ca mÃnuse ca, ye dÆre santike cÃti, sÅlesvev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cetasà ceto paricca pajÃneyyaæ; sarÃgaæ và cittaæ: sarÃgaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vÅtarÃgaæ và cittaæ: vÅtarÃgaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, sadosaæ và cittaæ: sadosaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vÅtadosaæ và cittaæ: vÅtadosaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, samohaæ và cittaæ: samohaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vÅtamohaæ và cittaæ: vÅtamohaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, saÇkhittaæ và cittaæ: saÇkhittaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vikkhittaæ và cittaæ:
vikkhittaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, mahaggataæ và cittaæ:
mahaggataæ cittan-ti pajÃneyyaæ, amahaggataæ và cittaæ:
amahaggataæ cittan-ti pajÃneyyaæ, sa-uttaraæ và cittaæ:
sa-uttaraæ cittan-ti pajÃneyyaæ, anuttaraæ và cittaæ: anuttaraæ cittan-ti pajÃneyyaæ, samÃhitaæ và cittaæ: samÃhitaæ cittan-ti pajÃneyyaæ,

#<[page 035]>#
%<                  1. 6. ùKA§KHEYYASUTTAõ. (6)                   35>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  asamÃhitaæ và cittaæ: asamÃhitaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vimuttaæ và cittaæ: vimuttaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, avimuttaæ và cittaæ: avimuttaæ cittan-ti pajÃneyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussareyyaæ, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo {cattÃÊÅsampi} jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi, aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe; amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra udapÃdiæ, tatrÃp' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti. iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussareyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ --pe-- b. s. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passeyyaæ cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃneyyaæ: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatim vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ, ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti, iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passeyyaæ cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃneyyan-ti, sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ ajjhattaæ cetosamatham-anuyutto anirÃkatajjhÃno vipassanÃya samannÃgato brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ. ùkaÇkheyya ce bhikkhave bhikkhu: ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ãya sacchikatvà upasampajja vihareyyan-ti,

#<[page 036]>#
%<36                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sÅlesv-ev' assa paripÆrakÃrÅ ajjhattaæ cetosamatham-anuyutto anirÃkatajjhÃno vipassanÃya samannÃgato brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ.
     SampannasÅlà bhikkhave viharatha sampannapÃtimokkhÃ, pÃtimokkhasaævarasaævutà viharatha ÃcÃragocarasampannÃ, aïumattesu vajjesu bhayadassÃvÅ, samÃdÃya sikkhathà sikkhÃpadesÆti, iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttan-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     ùKA§KHEYYASUTTAõ CHAèèHAõ.
                                 7.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Seyyathà pi bhikkhave vatthaæ saÇkiliÂÂhaæ malaggahÅtaæ, tam-enaæ rajako yasmiæ yasmiæ raÇgajÃte upasaæhareyya, yadi nÅlakÃya yadi pÅtakÃya yadi lohitakÃya yadi ma¤jeÂÂhakÃya, dÆrattavaïïam-ev' assa, aparisuddhavaïïamev' assa; taæ kissa hetu: aparisuddhattà bhikkhave vatthassa; evam-eva kho bhikkhave citte saÇkiliÂÂhe duggati pÃÂikaÇkhÃ. Seyyathà pi bhikkhave vatthaæ parisuddhaæ pariyodÃtaæ, tam-enaæ rajako yasmiæ yasmiæ raÇgajÃte upasaæhareyya, yadi nÅlakÃya yadi pÅtakÃya yadi lohitakÃya yadi ma¤jeÂÂhakÃya, surattavaïïam-ev' assa, parisuddhavaïïamev' assa; taæ kissa hetu: parisuddhattà bhikkhave vatthassa; evam-eva kho bhikkhave citte asaÇkiliÂÂhe sugati pÃÂikaÇkhÃ.
     Katame ca bhikkhave cittassa upakkilesÃ: AbhijjhÃvisamalobho cittassa upakkileso, byÃpÃdo cittassa upakkileso, kodho c. u., upanÃho c. u., makkho c. u., paÊÃso c. u., issà c. u., macchariyaæ c. u., mÃyà c. u., sÃÂheyyaæ c. u., thambho c. u., sÃrambho c. u., mÃno c. u., atimÃno c. u., mado c. u.,

#<[page 037]>#
%<                    1.7. VATTHôPAMASUTTAõ. (7)                 37>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pamÃdo cittassa upakkileso. Sa kho so bhikkhave bhikkhu: abhijjhÃvisamalobho cittassa upakkileso ti iti viditvà abhijjhÃvisamalobhaæ cittassa upakkilesaæ pajahati, byÃpÃdo cittassa upakkileso ti iti viditvà byÃpÃdaæ cittassa upakkilesaæ pajahati, kodho . . ., upanÃho . . ., makkho . . ., paÊÃso . . ., issà . . ., macchariyaæ . . ., mÃyà . . ., sÃÂheyyaæ . . ., thambho . . ., sÃrambho . . ., mÃno . . ., atimÃno . . ., mado . . ., pamÃdo cittassa upakkileso ti iti viditvà pamÃdaæ cittassa upakkilesaæ pajahati. Yato kho bhikkhave bhikkhuno: abhijjhÃvisamalobho cittassa upakkileso ti iti viditvà abhijjhÃvisamalobho cittassa upakkileso pahÅno hoti, byÃpÃdo . . ., kodho . . ., upanÃho . . ., makkho . . ., paÊÃso . . ., issà . . ., macchariyaæ . . ., mÃyà . . ., sÃÂheyyaæ . . ., thambho . . ., sÃrambho . . ., mÃno . . ., atimÃno . . ., mado . . ., pamÃdo cittassa upakkileso ti iti viditvà pamÃdo cittassa upakkileso pahÅno hoti, so Buddhe aveccappasÃdena samannÃgato hoti: Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavà ti; dhamme aveccappasÃdena samannÃgato hoti: SvÃkkhÃto Bhagavatà dhammo sandiÂÂhiko akÃliko ehipassiko opanayiko paccattaæ veditabbo vi¤¤ÆhÅti; saÇghe aveccappasÃdena samannÃgato hoti: SupaÂipanno Bhagavato sÃvakasaÇgho, ujupaÂipanno Bhagavato sÃvakasaÇgho, ¤ÃyapaÂipanno Bhagavato sÃvakasaÇgho sÃmÅcipaÂipanno Bhagavato sÃvakasaÇgho, yadidaæ cattÃri purisayugÃni aÂÂha purisapuggalà esa, Bhagavato sÃvakasaÇgho Ãhuneyyo pÃhuneyyo dakkhiïeyyo a¤jalikaraïÅyo, anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassÃti. Yathodhi kho pan' assa cattaæ hoti vantaæ muttaæ pahÅnaæ paÂinissaÂÂhaæ. So: Buddhe aveccappasÃdena samannÃgato 'mhÅti labhati atthavedaæ, labhati dhammavedaæ, labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ. pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati; dhamme aveccappasÃdena samannÃgato 'mhÅti labhati atthavedaæ, labhati dhammavedaæ, labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati;

#<[page 038]>#
%<38                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  saÇghe aveccappasÃdena samannÃgato 'mhÅti labhati atthavedaæ, labhati dhammavedaæ, labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati. Yathodhi kho pana me cattaæ vantaæ muttaæ pahÅnaæ paÂinissaÂÂhan-ti labhati atthavedaæ, labhati dhammavedaæ, labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati,passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati.
     Sa kho so bhikkhave bhikkhu evaæsÅlo evaædhammo evaæpa¤¤o sÃlÅna¤-ce pi piï¬apÃtaæ bhu¤jati vicitakÃÊakaæ anekasÆpaæ anekabya¤janaæ n' ev' assa taæ hoti antarÃyÃya. Seyyathà pi bhikkhave vatthaæ saÇkiliÂÂhaæ malaggahÅtaæ acchaæ udakaæ Ãgamma parisuddhaæ hoti pariyodÃtaæ, ukkÃmukhaæ và pan' Ãgamma jÃtarÆpaæ parisuddhaæ hoti pariyodÃtaæ, evam-eva kho bhikkhave bhikkhu evaæsÅlo evaædhammo evaæpa¤¤o sÃlÅna¤-ce pi piï¬apÃtaæ bhu¤jati vicitakÃÊakaæ anekasÆpaæ anekabya¤janaæ n' ev' assa taæ hoti antarÃyÃya.
     So mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ, tathà tatiyaæ, tathà catutthiæ, iti uddhamadho tiriyaæ sabbadhi sabbatthatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. KaruïÃsahagatena cetasà --pe-- muditÃsahagatena cetasà -- upekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ, tathà tatiyaæ, tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbatthatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati.
     So: Atthi idaæ, atthi hÅnaæ atthi païÅtaæ, atthi imassa sa¤¤Ãgatassa uttariæ nissaraïan-ti pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅnà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti.

#<[page 039]>#
%<                      1.7. VATTHôPAMASUTTAõ. (7)               39>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu sinÃto antarena sinÃnenÃti.
     Tena kho pana samayena SundarikabhÃradvÃjo brÃhmaïo Bhagavato avidÆre nisinno hoti. Atha kho SundarikabhÃradvÃjo brÃhmaïo Bhagavantaæ etad-avoca: Gacchati pana bhavaæ Gotamo BÃhukaæ nadiæ sinÃyitun-ti. -Kiæ brÃhmaïa BÃhukÃya nadiyÃ, kiæ BÃhukà nadÅ karissatÅti. -- Mokkhasammatà hi bho Gotama BÃhukà nadÅ bahujanassa, pu¤¤asammatà hi bho Gotama BÃhukà nadÅ bahujanassa, BÃhukÃya ca pana nadiyà bahujano pÃpaæ kataæ kammaæ pavÃhetÅti. Atha kho Bhagavà SundarikabhÃradvÃjaæ brÃhmaïaæ gÃthÃhi ajjhabhÃsi:
          BÃhukaæ Adhikakka¤-ca, Gayaæ SundarikÃm-api,
     Sarassatiæ PayÃga¤-ca, atho BÃhumatiæ nadiæ
          Niccam-pi bÃlo pakkhanno kaïhakammo na sujjhati,
     kiæ Sundarikà karissati, kim-PayÃgo, kim-BÃhukà nadÅ.
                   Veriæ katakibbisaæ naraæ
               na hi naæ sodhaye pÃpakamminaæ;
     suddhassa ye sadà phaggu, suddhass' uposatho sadÃ,
     suddhassa sucikammassa sadà sampajjate vataæ.
                  Idh' eva sinÃhi brÃhmaïa,
              sabbabhÆtesu karohi khemataæ;
     sace musà na bhaïasi, sace pÃïaæ na hiæsasi,
          Sace adinnaæ n' Ãdiyasi, saddahÃno amaccharÅ,
     kiæ kÃhasi Gayaæ gantvÃ, udapÃno pi te Gayà ti.
     Evaæ vutte SundarikabhÃradvÃjo brÃhmaïo Bhagavantaæ etad-avoca: Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. LabheyyÃhaæ bhoto Gotamassa santike pabbajjaæ, labheyyaæ upasampadan-ti. Alattha kho SundarikabhÃradvÃjo brÃhmaïo Bhagavato santike pabbajjaæ, alattha upasampadaæ. AcirÆpasampanno kho pan' Ãyasmà BhÃradvÃjo eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ãya sacchikatvà upasampajja vihÃsi;

#<[page 040]>#
%<40                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti abbha¤¤Ãsi, a¤¤ataro kho pan' Ãyasmà BhÃradvÃjo arahataæ ahosÅti.
                     VATTHôPAMASUTTAõ SATTAMAõ.
                                 8.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Ãyasmà MahÃcundo sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃcundo Bhagavantaæ etad-avoca: Yà imà bhante anekavihità diÂÂhiyo loke uppajjanti attavÃdapaÂisaæyuttà và lokavÃdapaÂisaæyuttà vÃ, Ãdim-eva nu kho bhante bhikkhuno manasikaroto evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ pahÃnaæ hoti, evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ paÂinissaggo hotÅti.
     Yà imà Cunda anekavihità diÂÂhiyo loke uppajjanti attavÃdapaÂisaæyuttà và lokavÃdapaÂisaæyuttà vÃ, yattha c' età diÂÂhiyo uppajjanti yattha ca anusenti yattha ca samudÃcaranti, taæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na meso attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ pahÃnaæ hoti, evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ paÂinissaggo hoti. èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti. Na kho pan' ete Cunda ariyassa vinaye sallekhà vuccanti, diÂÂhadhammasukhavihÃrà ete ariyassa vinaye vuccanti.

#<[page 041]>#
%<                     1.8. SALLEKHASUTTAõ. (8)                   41>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti.
Na kho pan' ete . . . vuccanti. èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca vihareyya sato ca sampajÃno sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeyya yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti. Na kho pan' ete . . . vuccanti. èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti.
Na kho pan' ete Cunda ariyassa vinaye sallekhà vuccanti diÂÂhadhammasukhavihÃrà ete ariyassa vinaye vuccanti.
èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa:
sallekhena viharÃmÅti. Na kho pan' ete Cunda ariyassa vinaye sallekhà vuccanti, santà ete vihÃrà ariyassa vinaye vuccanti. èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti. Na kho pan' ete Cunda . . . vuccanti. èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti.
Na kho pan' ete Cunda . . . vuccanti. èhÃnaæ kho pan' etaæ Cunda vijjati yaæ idh' ekacco bhikkhu sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja vihareyya; tassa evam-assa: sallekhena viharÃmÅti.

#<[page 042]>#
%<42                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Na kho pan' ete Cunda ariyassa vinaye sallekhà vuccanti, santà ete vihÃrà ariyassa vinaye vuccanti.
     Idha kho pana vo Cunda sallekho karaïÅyo: Pare vihiæsakà bhavissanti, mayam-ettha avihiæsakà bhavissÃmÃti sallekho karaïÅyo. Pare pÃïÃtipÃtÅ bhavissanti, mayam-ettha pÃïÃtipÃtà paÂiviratà bhavissÃmÃti sallekho karaïÅyo. Pare adinnÃdÃyÅ bhavissanti, mayam-ettha adinnÃdÃnà paÂiviratà bhavissÃmÃti s. k. Pare abrahmacÃrÅ bhavissanti, mayamettha brahmacÃrÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare musÃvÃdÅ bhavissanti, mayam-ettha musÃvÃdà paÂiviratà bhavissÃmÃti s. k.
Pare pisuïÃvÃcà bhavissanti, mayam-ettha pisuïÃya vÃcÃya paÂiviratà bhavissÃmÃti s. k. Pare pharusÃvÃcà bhavissanti, mayam-ettha pharusÃya vÃcÃya paÂiviratà bhavissÃmÃti s. k.
Pare samphappalÃpÅ bhavissanti, mayam-ettha samphappalÃpà paÂiviratà bhavissÃmÃti s. k. Pare abhijjhÃlÆ bhavissanti, mayam-ettha anabhijjhÃlÆ bhavissÃmÃti s. k. Pare byÃpannacittà bhavissanti, mayam-ettha abyÃpannacittà bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃdiÂÂhÅ bhavissanti, mayam-ettha sammÃdiÂÂhÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃsaÇkappà bhavissanti, mayamettha sammÃsaÇkappà bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃvÃcà bhavissanti, mayam-ettha sammÃvÃcà bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃkammantà bhavissanti, mayam-ettha sammÃkammantà bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃÃjÅvà bhavissanti, mayam-ettha sammÃÃjÅvà bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃvÃyÃmà bhavissanti, mayam-ettha sammÃvÃyÃmà bhavissÃmÃti s. k.
Pare micchÃsatÅ bhavissanti, mayam-ettha sammÃsatÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare micchÃsamÃdhÅ bhavissanti, mayamettha sammÃsamÃdhÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare micchäÃïÅ bhavissanti, mayam-ettha sammäÃïÅ bhavissÃmÃti s. k.
Pare micchÃvimuttÅ bhavissanti, mayam-ettha sammÃvimuttÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare thÅnamiddhapariyuÂÂhità bhavissanti, mayam-ettha vigatathÅnamiddhà bhavissÃmÃti s. k. Pare uddhatà bhavissanti, mayam-ettha anuddhatà bhavissÃmÃti s. k. Pare vecikicchÅ bhavissanti, mayam-ettha tiïïavicikicchà bhavissÃmÃti s. k. Pare kodhanà bhavissanti, mayam-ettha akkodhanÃ: bhavissÃmÃti s. k. Pare upanÃhÅ bhavissanti, mayam-ettha anupanÃhÅ bhavissÃmÃti s. k.

#<[page 043]>#
%<                    1.8. SALLEKHASUTTAõ. (8)                    43>%
Pare makkhÅ bhavissanti, mayam-ettha amakkhÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare paÊÃsÅ bhavissanti, mayam-ettha apaÊÃsÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare issukÅ bhavissanti, mayam-ettha anissukÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare maccharÅ bhavissanti, mayam-ettha amaccharÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare saÂhà bhavissanti, mayam-ettha asaÂhà bhavissÃmÃti s. k. Pare mÃyÃvÅ bhavissanti, mayam-ettha amÃyÃvÅ bhavissÃmÃti s. k.
Pare thaddhà bhavissanti, mayam-ettha atthaddhà bhavissÃmÃti s. k. Pare atimÃnÅ bhavissanti, mayam-ettha anatimÃnÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare dubbacà bhavissanti, mayamettha suvacà bhavissÃmÃti s. k. Pare pÃpamittà bhavissanti. mayam-ettha kalyÃïamittà bhavissÃmÃti s. k. Pare pamattà bhavissanti, mayam-ettha appamattà bhavissÃmÃti s. k. Pare assaddhà bhavissanti, mayam-ettha saddhà bhavissÃmÃti s. k. Pare ahirikà bhavissanti, mayam-ettha hirimanà bhavissÃmÃti s. k. Pare anottÃpÅ bhavissanti, mayam-ettha ottÃpÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare appassutà bhavissanti, mayam-ettha bahussutà bhavissÃmÃti s. k. Pare kusÅtà bhavissanti, mayam-ettha Ãraddhaviriyà bhavissÃmÃti s. k. Pare muÂÂhassatÅ bhavissanti, mayam-ettha upaÂÂhitasatÅ bhavissÃmÃti s. k. Pare duppa¤¤a bhavissanti, mayamettha pa¤¤Ãsampannà bhavissÃmÃti s. k. Pare sandiÂÂhiparÃmÃsi-ÃdhÃnagÃhi-duppaÂinissaggÅ bhavissanti, mayam-ettha asandiÂÂhiparÃmÃsi-anÃdhÃnagÃhi-suppaÂinissaggÅ bhavissÃmÃti sallekho karaïÅyo.
     CittuppÃdam-pi kho ahaæ Cunda kusalesu dhammesu bahukÃraæ vadÃmi, ko pana vÃdo kÃyena vÃcÃya anuvidhÅyanÃsu. TasmÃtiha Cunda: Pare vihiæsakà bhavissanti, mayam-ettha avihiæsakà bhavissÃmÃti cittaæ uppÃdetabbaæ.
Pare pÃïÃtipÃtÅ bhavissanti, mayam-ettha pÃïÃtipÃtà paÂiviratà bhavissÃmÃti cittaæ uppÃdetabbaæ --pe--. Pare sandiÂÂhiparÃmÃsi-ÃdhÃnagÃhi-duppaÂinissaggÅ bhavissanti, mayam-ettha asandiÂÂhiparÃmÃsi-anÃdhÃnagÃhi-suppaÂinissaggÅ bhavissÃmÃti cittaæ uppÃdetabbaæ.
     Seyyathà pi Cunda visamo maggo, tassÃssa a¤¤o samo maggo parikkamanÃya, seyyathà pi pana Cunda visamaæ titthaæ, tassÃssa a¤¤aæ samaæ titthaæ parikkamanÃya, evam-eva kho Cunda vihiæsakassa purisapuggalassa avihiæsà hoti parikkamanÃya,

#<[page 044]>#
%<44                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pÃïÃtipÃtissa purisapuggalassa pÃïÃtipÃtà veramaïÅ hoti parikkamanÃya, adinnÃdÃyissa p.
adinnÃdÃnà veramaïÅ h. p., abrahmacÃrissa p. brahmacariyaæ h. p., musÃvÃdissa p. musÃvÃdà veramaïÅ h. p., pisuïÃvÃcassa p. pisuïÃya vÃcÃya veramaïÅ h. p., pharusÃvÃcassa p. pharusÃya vÃcÃya veramaïÅ h. p., samphappalÃpissa p.
samphappalÃpà veramaïÅ h. p., abhijjhÃlussa p. anabhijjhà h. p., byÃpannacittassa p. abyÃpÃdo h. p., micchÃdiÂÂhissa p.
sammÃdiÂÂhi h. p., micchÃsaÇkappassa p. sammÃsaÇkappo h. p., micchÃvÃcassa p. sammÃvÃcà h. p., micchÃkammantassa p.
sammÃkammanto h. p., micchÃÃjÅvassa p. sammÃÃjÅvo h. p., micchÃvÃyÃmassa p. sammÃvÃyÃmo h. p., micchÃsatissa p.
sammÃsati h. p., micchÃsamÃdhissa p. sammÃsamÃdhi h. p., micchäÃïissa p. sammäÃïaæ h. p., micchÃvimuttissa p.
sammÃvimutti h. p., thÅnamiddhapariyuÂÂhitassa p. vigatathÅnamiddhatà h. p., uddhatassa p. anuddhaccaæ h. p., vecikicchissa p. tiïïavicikicchatà h. p., kodhanassa p. akkodho h. p., upanÃhissa p. anupanÃho h. p., makkhissa p. amakkho h. p., paÊÃsissa p. apaÊÃso h. p., issukissa p. anissà h.p., maccharissa p. amacchariyaæ h. p., saÂhassa p. asÃÂheyyaæ h. p., mÃyÃvissa p. amÃyà h. p., thaddhassa p. atthaddhiyaæ h. p., atimÃnissa p. anatimÃno h. p., dubbacassa p. sovacassatà h. p., pÃpamittassa p. kalyÃïamittatà h. p., pamattassa p. appamÃdo h. p., assaddhassa p. saddhà h. p., ahirikassa p. hirÅ h. p., anottÃpissa p. ottappaæ h. p., appassutassa p.
bÃhusaccaæ h. p., kusÅtassa p. viriyÃrambho h. p., muÂÂhassatissa p. upaÂÂhitasatità h. p., duppa¤¤assa p. pa¤¤Ãsampadà h. p., sandiÂÂhiparÃmÃsi-ÃdhÃnagÃhi-duppaÂinissaggissa purisapuggalassa asandiÂÂhiparÃmÃsi-anÃdhÃnagÃhi-suppaÂinissaggità hoti parikkamanÃya.
     Seyyathà pi cunda ye keci akusalà dhammà sabbe te adhobhÃvaÇgamanÅyÃ. ye keci kusalà dhammà sabbe te uparibhÃvaÇgamanÅyÃ. evam-eva kho Cunda vihiæsakassa purisapuggalassa avihiæsà hoti uparibhÃvÃya, pÃïÃtipÃtissa purisapuggalassa pÃïÃtipÃtà veramaïÅ hoti uparibhÃvÃya, adinnÃdÃyissa --pe-- sandiÂÂhiparÃmÃsi-ÃdhÃnagÃhi-duppaÂinissaggissa purisapuggalassa asandiÂÂhiparÃmÃsi-anÃdhÃnagÃhi-suppaÂinissaggità hoti uparibhÃvÃya.

#<[page 045]>#
%<                     1.8. SALLEKHASUTTAõ. (8)                    45>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     So vata Cunda attanà palipapalipanno paraæ palipapalipannaæ uddharissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. So vata Cunda attanà apalipapalipanno paraæ palipapalipannaæ uddharissatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati. So vata Cunda attanà adando avinÅto aparinibbuto paraæ damessati vinessati parinibbÃpessatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. So vata Cunda attanà danto vinÅto parinibbuto paraæ damessati vinessati parinibbÃpessatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati. Evam-eva kho Cunda vihiæsakassa purisapuggalassa avihiæsà hoti parinibbÃnÃya, pÃïÃtipÃtissa purisapuggalassa pÃïÃtipÃtà veramaïÅ hoti parinibbÃnÃya. adinnÃdÃyissa p. adinnÃdÃnà veramaïÅ h. p., abrahmacÃrissa p. brahmacariyaæ h. p., musÃvÃdissa p. musÃvÃdà veramaïÅ h. p., pisuïÃvÃcassa p. pisuïÃya vÃcÃya veramaïÅ h. p., pharusÃvÃcassa p. pharusÃya vÃcÃya veramaïÅ h. p., samphappalÃpissa p. samphappalÃpà veramaïÅ h. p., abhijjhÃlussa p. anabhijjhà h. p., byÃpannacittassa p.
abyÃpÃdo h. p., micchÃdiÂÂhissa p. sammÃdiÂÂhi h. p., micchÃsaÇkappassa p. sammÃsaÇkappo h. p., micchÃvÃcassa p. sammÃvÃcà h. p., micchÃkammantassa p. sammÃkammanto h. p., micchÃÃjÅvassa p. sammÃÃjÅvo h. p., micchÃvÃyÃmassa p.
sammÃvÃyÃmo h. p., micchÃsatissa p. sammÃsati h. p., micchÃsamÃdhissa p. sammÃsamÃdhi h. p., micchäÃïissa p. sammäÃïaæ h. p., micchÃvimuttissa p. sammÃvimutti h. p. thÅnamiddhapariyuÂÂhitassa p. vigatathÅnamiddhatà h. p., uddhatassa p. anuddhaccaæ h. p., vecikicchissa p. tiïïavicikicchatà h. p., kodhanassa p. akkodho h. p., upanÃhissa p. anupanÃho h. p., makkhissa p. amakkho h. p ., paÊÃsissa p. apaÊÃso h. p., issukissa p. anissà h. p., maccharissa p. amacchariyaæ h. p., saÂhassa p. asÃÂheyyaæ h. p., mÃyÃvissa p. amÃyà h. p., thaddhassa p. atthaddhiyaæ h. p., atimÃnissa p. anatimÃno h. p., dubbacassa p. sovacassatà h. p., pÃpamittassa p. kalyÃïamittatà h. p ., pamattassa p. appamÃdo h. p ., assaddhassa p.
saddhà h. p., ahirikassa p. hirÅ h. p., anottÃpissa p. ottappaæ h. p., appassutassa p. bÃhusaccaæ h. p., kusÅtassa p. viriyÃrambho h. p., muÂÂhassatissa upaÂÂhitasatità h. p., duppa¤¤assa

#<[page 046]>#
%<46                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
p. pa¤¤Ãsampadà h. p., sandiÂÂhiparÃmÃsi-ÃdhÃnagÃhi-duppaÂinissaggissa purisapuggalassa asandiÂÂhiparÃmÃsi-anÃdhÃnagÃhi-suppaÂinissaggità hoti parinibbÃnÃya.
     Iti kho Cunda desito mayà sallekhapariyÃyo, desito cittuppÃdapariyÃyo, desito parikkamanapariyÃyo, desito uparibhÃvapariyÃyo, desito parinibbÃnapariyÃyo. Yaæ kho Cunda satthÃrà karaïÅyaæ sÃvakÃnaæ hitesinà anukampakena anukampaæ upÃdÃya kataæ vo taæ mayÃ. EtÃni Cunda rukkhamÆlÃni, etÃni su¤¤ÃgÃrÃni. JhÃyatha Cunda, mà pamÃdattha, ma pacchà vippaÂisÃrino ahuvattha, ayaæ vo amhÃkaæ anusÃsanÅ ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà MahÃcundo Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                     SALLEKHASUTTAõ AèèHAMAõ.
                                 9.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Ãyasmà SÃriputto bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. ùvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ.
ùyasmà SÃriputto etad-avoca:
      SammÃdiÂÂhi sammÃdiÂÂhÅti Ãvuso vuccati. KittÃvatà nu kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhamman-ti. -- DÆrato pi kho mayaæ Ãvuso ÃgaccheyyÃma Ãyasmato SÃriputtassa santike etassa bhÃsitassa attham-a¤¤Ãtuæ, sÃdhu vat' Ãyasmantaæ yeva SÃriputtaæ paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho, Ãyasmato SÃriputtassa sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -- Tena h' Ãvuso suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ. ùyasmà SÃriputto etad-avoca:
     Yato kho Ãvuso ariyasÃvako akusala¤-ca pajÃnÃti akusalamÆla¤-ca pajÃnÃti, kusala¤-ca pajÃnÃti kusalamÆla¤-ca pajÃnÃti,

#<[page 047]>#
%<                    1.9. SAMMùDIèèHISUTTAõ. (9)                 47>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ettÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhammaæ. Katamaæ pan' Ãvuso akusalaæ, katamaæ akusalamÆlaæ, katamaæ kusalaæ, katamaæ kusalamÆlaæ: PÃïÃtipÃto kho Ãvuso akusalaæ, adinnÃdÃnaæ akusalaæ, kÃmesu micchÃcÃro akusalaæ, musÃvÃdo akusalaæ, pisuïà vÃcà akusalaæ, pharusà vÃcà akusalaæ, samphappalÃpo akusalaæ, abhijjhà akusalaæ, byÃpÃdo akusalaæ, micchÃdiÂÂhi akusalaæ. Idaæ vuccat' Ãvuso akusalaæ. Katama¤-c' Ãvuso akusalamÆlaæ: Lobho akusalamÆlaæ, doso akusalamÆlaæ.
moho akusalamÆlaæ. Idaæ vuccat' Ãvuso akusalamÆlaæ.
Katama¤-c' Ãvuso kusalaæ: PÃïÃtipÃtà veramaïÅ kusalaæ, adinnÃdÃnà veramaïÅ kusalaæ, kÃmesu micchÃcÃrà veramaïÅ kusalaæ, musÃvÃdà veramaïÅ kusalaæ, pisuïÃya vÃcÃya veramaïÅ kusalaæ, pharusÃya vÃcÃya veramaïÅ kusalaæ, samphappalÃpà veramaïÅ kusalaæ, anabhijjhà kusalaæ, abyÃpÃdo kusalaæ, sammÃdiÂÂhi kusalaæ. Idaæ vuccat' Ãvuso kusalaæ.
Katama¤-c' Ãvuso kusalamÆlaæ: Alobho kusalamÆlaæ, adoso kusalamÆlaæ, amoho kusalamÆlaæ. Idaæ vuccat' Ãvuso kusalamÆlaæ. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ akusalaæ pajÃnÃti evaæ akusalamÆlaæ pajÃnÃti, evaæ kusalaæ pajÃnÃti evaæ kusalamÆlaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya paÂighÃnusayaæ paÂivinodetvà asmÅti diÂÂhimÃnÃnusayaæ samÆhanitvà avijjaæ pahÃya vijjaæ uppÃdetvà diÂÂhe va dhamme dukkhass' antakaro hoti. EttÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato. Ãgato imaæ saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà Ãyasmantaæ SÃriputtaæ uttariæ pa¤haæ apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso a¤¤o pi pariyÃyo yathà ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhamman-ti. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako ÃhÃra¤-ca pajÃnÃti ÃhÃrasamudaya¤-ca pajÃnÃti ÃhÃranirodha¤-ca pajÃnÃti ÃhÃranirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhammaæ.

#<[page 048]>#
%<48                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Katamo pan' Ãvuso ÃhÃro, katamo ÃhÃrasamudayo, katamo ÃhÃranirodho, katamà ÃhÃranirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: CattÃro 'me Ãvuso ÃhÃrà bhÆtÃnaæ và sattÃnaæ Âhitiyà sambhavesÅnaæ và anuggahÃya. katame cattÃro: KabaÊiækÃro ÃhÃro oÊÃriko và sukhumo vÃ, phasso dutiyo, manosa¤cetanà tatiyo, vi¤¤Ãïaæ catuttho. TaïhÃsamudayà ÃhÃrasamudayo, taïhÃnirodhà ÃhÃranirodho, ayameva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo ÃhÃranirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ ÃhÃraæ pajÃnÃti, evaæ ÃhÃrasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ ÃhÃranirodhaæ pajÃnÃti, evaæ ÃhÃranirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya paÂighÃnusayaæ paÂivinodetvà asmÅti diÂÂhimÃnÃnusayaæ samÆhanitvà avijjaæ pahÃya vijjaæ uppÃdetvà diÂÂhe va dhamme dukkhass' antakaro hoti.
EttÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà Ãyasmantaæ SÃriputtaæ uttariæ pa¤haæ apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso a¤¤o pi pariyÃyo yathà ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti --pe-- Ãgato imaæ saddhamman-ti. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako dukkha¤-ca pajÃnÃti dukkhasamudaya¤-ca pajÃnÃti dukkhanirodha¤-ca pajÃnÃti dukkhanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti. ettÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhammaæ. Katamaæ pan' Ãvuso dukkhaæ, katamo dukkhasamudayo, katamo dukkhanirodho, katamà dukkhanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ. JÃti pi dukkhÃ, jarà pi dukkhÃ, byÃdhi pi dukkhÃ, maraïam-pi dukkhaæ, sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà pi dukkhÃ, yam-p' icchaæ na labhati tam-pi dukkhaæ, saÇkhittena pa¤c' upÃdÃnakkhandhà dukkhÃ. Idaæ vuccat' Ãvuso dukkhaæ. Katamo c' Ãvuso dukkhasamudayo: Yà 'yaæ taïhà ponobhavikà nandirÃgasahagatà tatratatrÃbhinandinÅ, seyyathÅdaæ: kÃmataïhà bhavataïhà vibhavataïhÃ,

#<[page 049]>#
%<                     1.9. SAMMùDIèèHISUTTAõ. (9)                 49>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ayaæ vuccat' Ãvuso dukkhasamudayo.
Katamo c' Ãvuso dukkhanirodho: Yo tassà yeva taïhÃya asesavirÃganirodho cÃgo paÂinissaggo mutti anÃlayo, ayaæ vuccat' Ãvuso dukkhanirodho. Katamà c' Ãvuso dukkhanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo dukkhanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi -pe -- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ dukkhaæ pajÃnÃti, evaæ dukkhasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ dukkhanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ dukkhanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya paÂighÃnusayaæ paÂivinodetvà --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso a¤¤o pi pariyÃyo yathà ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti --pe-- Ãgato imaæ saddhamman-ti. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako jarÃmaraïa¤-ca pajÃnÃti jarÃmaraïasamudaya¤-ca pajÃnÃti jarÃmaraïanirodha¤-ca pajÃnÃti jarÃmaraïanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamaæ pan' Ãvuso jarÃmaraïaæ, katamo jarÃmaraïasamudayo, katamo jarÃmaraïanirodho, katamà jarÃmaraïanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Yà tesaæ tesaæ sattÃnaæ tamhi tamhi sattanikÃye jarà jÅraïatà khaï¬iccaæ pÃliccaæ valittacatÃ, Ãyuno saæhÃni indriyÃnaæ paripÃko, ayaæ vuccat' Ãvuso jarÃ. [Katama¤-c' Ãvuso maraïaæ:] Yaæ tesaæ tesaæ sattÃnaæ tamhà tamhà sattanikÃyà cuti cavanatà bhedo antaradhÃnaæ maccumaraïaæ kÃlakiriyÃ, khandhÃnaæ bhedo kaÊebarassa nikkhepo, idaæ vuccat' Ãvuso maraïaæ. Iti aya¤-ca jarà ida¤-ca maraïaæ idaæ vuccat' Ãvuso jarÃmaraïaæ.
JÃtisamudayà jarÃmaraïasamudayo, jÃtinirodhà jarÃmaraïanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo jarÃmaraïanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ jarÃmaraïaæ pajÃnÃti, evaæ jarÃmaraïasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ jarÃmaraïanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ jarÃmaraïanirodhagÃminÅpaÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya paÂighÃnusayaæ paÂivinodetvà --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --.

#<[page 050]>#
%<50                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako jÃti¤-ca pajÃnÃti jÃtisamudaya¤-ca pajÃnÃti jÃtinirodha¤-ca pajÃnÃti jÃtinirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamà pan' Ãvuso jÃti, katamo jÃtisamudayo, katamo jÃtinirodho, katamà jÃtinirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Yà tesaæ tesaæ sattÃnaæ tamhi tamhi sattanikÃye jÃti sa¤jÃti okkanti abhinibbatti, khandhÃnaæ pÃtubhÃvo ÃyatanÃnaæ paÂilÃbho, ayaæ vuccat' Ãvuso jÃti. Bhavasamudayà jÃtisamudayo, bhavanirodhà jÃtinirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo jÃtinirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ jÃtiæ pajÃnÃti, evaæ jÃtisamudayaæ pajÃnÃti, evaæ jÃtinirodhaæ pajÃnÃti, evaæ jÃtinirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako bhava¤ca pajÃnÃti bhavasamudaya¤-ca pajÃnÃti bhavanirodha¤-ca pajÃnÃti bhavanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamo pan' Ãvuso bhavo, katamo bhavasamudayo, katamo bhavanirodho, katamà bhavanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Tayo 'me Ãvuso bhavÃ: kÃmabhavo rÆpabhavo arÆpabhavo. UpÃdÃnasamudayà bhavasamudayo upÃdÃnanirodhà bhavanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo bhavanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ:
sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ bhavaæ pajÃnÃti, evaæ bhavasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ bhavanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ bhavanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako upÃdÃna¤-ca pajÃnÃti upÃdÃnasamudaya¤-ca pajÃnÃti upÃdÃnanirodha¤-ca pajÃnÃti upÃdÃnanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamaæ pan' Ãvuso upÃdÃnaæ, katamo upÃdÃnasamudayo, katamo upÃdÃnanirodho, katamà upÃdÃnanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: CattÃro 'me Ãvuso upÃdÃnÃ:

#<[page 051]>#
%<                    1.9. SAMMùDIèèHISUTTAõ. (9)                51>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kÃmupÃdÃnaæ diÂÂhupÃdÃnaæ sÅlabbatupÃdÃnaæ attavÃdupÃdÃnaæ. TaïhÃsamudayà upÃdÃnasamudayo, taïhÃnirodhà upÃdÃnanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo upÃdÃnanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ upÃdÃnaæ pajÃnÃti, evaæ upÃdÃnasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ upÃdÃnanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ upÃdÃnanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--.
EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako taïha¤ca pajÃnÃti taïhÃsamudaya¤-ca pajÃnÃti taïhÃnirodha¤-ca pajÃnÃti taïhÃnirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamà pan' Ãvuso taïhÃ, katamo taïhÃsamudayo, katamo taïhÃnirodho, katamà taïhÃnirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Cha-y-ime Ãvuso taïhÃkÃyÃ: rupataïhà saddataïhà gandhataïhà rasataïhà phoÂÂhabbataïhà dhammataïhÃ. VedanÃsamudayà taïhÃsamudayo, vedanÃnirodhà taïhÃnirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo taïhÃnirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdam: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ taïhaæ pajÃnÃti, evaæ taïhÃsamudayaæ pajÃnÃti, evaæ taïhÃnirodhaæ pajÃnÃti, evaæ taïhÃnirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako vedana¤-ca pajÃnÃti vedanÃsamudaya¤-ca pajÃnÃti vedanÃnirodha¤-ca pajÃnÃti vedanÃnirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamà pan' Ãvuso vedanÃ, katamo vedanÃsamudayo, katamo vedanÃnirodho, katamà vedanÃnirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Cha-y-ime Ãvuso vedanÃkÃyÃ: cakkhusamphassajà vedanÃ, sotasamphassajà vedanÃ, ghÃnasamphassajà vedanÃ, jivhÃsamphassajà vedanÃ, kÃyasamphassajà vedanÃ, manosamphassajà vedanÃ. Phassasamudayà vedanÃsamudayo, phassanirodhà vedanÃnirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo vedanÃnirodhagÃminÅpaÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi.

#<[page 052]>#
%<52                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ vedanaæ pajÃnÃti, evaæ vedanÃsamudayaæ pajÃnÃti, evaæ vedanÃnirodhaæ pajÃnÃti, evaæ vedanÃnirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako phassa¤-ca pajÃnÃti phassasamudaya¤-ca pajÃnÃti phassanirodha¤-ca pajÃnÃti phassanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamo pan' Ãvuso phasso, katamo phassasamudayo, katamo phassanirodho, katamà phassanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Cha-y-ime Ãvuso phassakÃyÃ: cakkhusamphasso sotasamphasso ghÃnasamphasso jivhÃsamphasso kÃyasamphasso manosamphasso.
SaÊÃyatanasamudayà phassasamudayo, saÊÃyatananirodhà phassanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo phassanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ phassaæ pajÃnÃti, evaæ phassasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ phassanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ phassanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako saÊÃyatana¤-ca pajÃnÃti saÊÃyatanasamudaya¤-ca pajÃnÃti saÊÃyatananirodha¤-ca pajÃnÃti saÊÃyatananirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ.
Katamaæ pan' Ãvuso saÊÃyatanaæ, katamo saÊÃyatanasamudayo, katamo saÊÃyatananirodho, katamà saÊÃyatananirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Cha-y-imÃni Ãvuso ÃyatanÃni: cakkhÃyatanaæ sotÃyatanaæ ghÃnÃyatanaæ jivhÃyatanaæ kÃyÃyatanaæ manÃyatanaæ. NÃmarÆpasamudayà saÊÃyatanasamudayo, nÃmarÆpanirodhà saÊÃyatananirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo saÊÃyatananirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ saÊÃyatanaæ pajÃnÃti, evaæ saÊÃyatanasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ saÊÃyatananirodhaæ pajÃnÃti,

#<[page 053]>#
%<                     1.9. SAMMùDIèèHISUTTAõ. (9)               53>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ saÊÃyatananirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako nÃmarÆpa¤-ca pajÃnÃti nÃmarÆpasamudayä-ca pajÃnÃti nÃmarÆpanirodha¤-ca pajÃnÃti nÃmarÆpanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamaæ pan' Ãvuso nÃmarÆpaæ, katamo nÃmarÆpasamudayo, katamo nÃmarÆpanirodho, katamà nÃmarÆpanirodhagÃminÅpaÂipadÃ: Vedanà sa¤¤Ã cetanà phasso manasikÃro, idaæ vuccat' Ãvuso nÃmaæ; cattÃri ca mahÃbhÆtÃni catunna¤-ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya rÆpaæ, idaæ vuccat' Ãvuso rÆpaæ; iti ida¤ ca nÃmaæ ida¤-ca rÆpaæ idaæ vuccat' Ãvuso nÃmarÆpaæ. Vi¤¤Ãïasamudayà nÃmarÆpasamudayo, vi¤¤Ãïanirodhà nÃmarÆpanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo nÃmarÆpanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi -pe -- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ nÃmarÆpaæ pajÃnÃti, evaæ nÃmarÆpasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ nÃmarÆpanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ nÃmarÆpanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho . . . apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso -pe --. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako vi¤¤Ãïa¤-ca pajÃnÃti vi¤¤Ãïasamudaya¤-ca pajÃnÃti vi¤¤Ãïanirodha¤-ca pajÃnÃti vi¤¤ÃïanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamaæ pan' Ãvuso vi¤¤Ãïaæ, katamo vi¤¤Ãïasamudayo, katamo vi¤¤Ãïanirodho, katamà vi¤¤ÃïanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Cha-y-ime Ãvuso vi¤¤ÃïakÃyÃ: cakkhuvi¤¤Ãïaæ sotavi¤¤Ãïaæ ghÃnavi¤¤Ãïaæ jivhÃvi¤¤Ãïaæ kÃyavi¤¤Ãïaæ manovi¤¤Ãïaæ.
SaÇkhÃrasamudayà vi¤¤Ãïasamudayo, saÇkhÃranirodhà vi¤¤Ãïanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo vi¤¤ÃïanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ vi¤¤Ãïaæ pajÃnÃti, evaæ vi¤¤Ãïasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ vi¤¤Ãïanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ vi¤¤ÃïanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti,

#<[page 054]>#
%<54                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti --pe--.
     Siyà pan' Ãvuso --pe--. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako saÇkhÃra¤-ca pajÃnÃti saÇkhÃrasamudaya¤ca pajÃnÃti {saÇkhÃranirodha¤-ca} pajÃnÃti saÇkhÃranirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katame pan' Ãvuso saÇkhÃrÃ, katamo saÇkhÃrasamudayo, katamo saÇkhÃranirodho, katamà saÇkhÃranirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Tayo 'me Ãvuso saÇkhÃrÃ: kÃyasaÇkhÃro vacÅsaÇkhÃro cittasaÇkhÃro. AvijjÃsamudayà saÇkhÃrasamudayo, avijjÃnirodhà saÇkhÃranirodho. ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo saÇkhÃranirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ:
sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ saÇkhÃraæ pajÃnÃti, evaæ saÇkhÃrasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ saÇkhÃranirodhaæ pajÃnÃti, evaæ saÇkhÃranirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti --pe--.
     Siyà pan' Ãvuso --pe--. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako avijja¤-ca pajÃnÃti avijjÃsamudaya¤-ca pajÃnÃti avijjÃnirodha¤-ca pajÃnÃti avijjÃnirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho . . . saddhammaæ. Katamà pan' Ãvuso avijjÃ, katamo avijjÃsamudayo, katamo avijjÃnirodho, katamà avijjÃnirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Yaæ kho Ãvuso dukkhe a¤¤Ãïaæ dukkhasamudaye a¤¤Ãïaæ dukkhanirodhe a¤¤Ãïaæ dukkhanirodhagÃminÅ-paÂipadÃya a¤¤Ãïaæ, ayaæ vuccat' Ãvuso avijjÃ. ùsavasamudayà avijjÃsamudayo, Ãsavanirodhà avijjÃnirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo avijjÃnirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi --pe-- sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ avijjaæ pajÃnÃti, evaæ avijjÃsamudayaæ pajÃnÃti, evaæ avijjÃnirodhaæ pajÃnÃti, evaæ avijjÃnirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya --pe--. EttÃvatà pi kho . . . saddhamman-ti.
     SÃdh' Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà Ãyasmantaæ SÃriputtaæ uttariæ pa¤haæ apucchuæ: Siyà pan' Ãvuso a¤¤o pi pariyÃyo yathà ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti,

#<[page 055]>#
%<                    1.10. SATIPAèèHùNASUTTAõ. (10)             55>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ujugatà 'ssa diÂÂhi dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhamman-ti. -- Siyà Ãvuso. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako Ãsava¤-ca pajÃnÃti Ãsavasamudaya¤-ca pajÃnÃti Ãsavanirodha¤-ca pajÃnÃti ÃsavanirodhagÃminÅ-paÂipada¤-ca pajÃnÃti, ettÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhammaæ. Katamo pan' Ãvuso Ãsavo, katamo Ãsavasamudayo, katamo Ãsavanirodho katamà ÃsavanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ: Tayo 'me Ãvuso ÃsavÃ: kÃmÃsavo bhavÃsavo avijjÃsavo. AvijjÃsamudayà Ãsavasamudayo, avijjÃnirodhà Ãsavanirodho, ayam-eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo ÃsavanirodhagÃminÅ-paÂipadÃ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhi. Yato kho Ãvuso ariyasÃvako evaæ Ãsavaæ pajÃnÃti, evaæ Ãsavasamudayaæ pajÃnÃti, evaæ Ãsavanirodhaæ pajÃnÃti, evaæ ÃsavanirodhagÃminÅ-paÂipadaæ pajÃnÃti, so sabbaso rÃgÃnusayaæ pahÃya paÂighÃnusayaæ paÂivinodetvà asmÅti diÂÂhimÃnÃnusayaæ samÆhanitvà avijjaæ pahÃya vijjaæ uppÃdetvà diÂÂhe va dhamme dukkhass' antakaro hoti. EttÃvatà pi kho Ãvuso ariyasÃvako sammÃdiÂÂhi hoti, ujugatà 'ssa diÂÂhi, dhamme aveccappasÃdena samannÃgato, Ãgato imaæ saddhamman-ti.
     Idam-avoca Ãyasmà SÃriputto. Attamanà te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                      SAMMùDIèèHISUTTAõ NAVAMAõ.
                                 10.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà KurÆsu viharati; KammÃssadhamman-nÃma KurÆnaæ nigamo. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ amantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     EkÃyano ayaæ bhikkhave maggo sattÃnaæ visuddhiyà sokapariddavÃnaæ samatikkamÃya dukkhadomanassÃnaæ atthagamÃya ¤Ãyassa adhigamÃya nibbÃnassa sacchikiriyÃya,

#<[page 056]>#
%<56                    I.    MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yadidaæ cattÃro satipaÂÂhÃnÃ, katame cattÃro: Idha bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, vedanÃsu vedanÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, citte cittÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, dhammesu dhammÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati: Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamÆlagato và su¤¤ÃgÃragato và nisÅdati pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujuæ kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satim upaÂÂhapetvÃ. So sato va assasati, sato passasati. DÅghaæ và assasanto: dÅghaæ assasÃmÅti pajÃnÃti, dÅghaæ và passasanto: dÅghaæ passasÃmÅti pajÃnÃti; rassaæ và assasanto: rassaæ assasÃmÅti pajÃnÃti, rassaæ và passasanto: rassaæ passasÃmÅti pajÃnÃti.
SabbakÃyapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti sikkhati, sabbakÃyapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati. Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti sikkhati, passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti sikkhati. Seyyathà pi bhikkhave dakkho bhamakÃro và bhamakÃrantevÃsÅ và dÅghaæ và a¤chanto: dÅghaæ a¤chÃmÅti pajÃnÃti, rassaæ và a¤chanto; rassaæ a¤chÃmÅti pajÃnÃti, evam-eva kho bhikkhave bhikkhu dÅghaæ và assasanto: dÅghaæ assasÃmÅti pajÃnÃti --pe-- passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti sikkhati. Iti ajjhattaæ và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati, bahiddhà và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati, ajjhattabahiddhà và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati; samudayadhammÃnupassÅ và kÃyasmiæ viharati, vayadhammÃnupassÅ và kÃyasmiæ viharati, samudayavayadhammÃnupassÅ và kÃyasmiæ viharati. Atthi kÃyo ti và pan' assa sati paccupaÂÂhità hoti yÃvad-eva ¤ÃïamattÃya patissatimattÃya, anissito ca viharati na ca ki¤ci loke upÃdiyati. Evam-pi bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu gacchanto vÃ: gacchÃmÅti pajÃnÃti, Âhito vÃ: Âhito 'mhÅti pajÃnÃti, nisinno và nisinno 'mhÅti pajÃnÃti,

#<[page 057]>#
%<                   1.10. SATIPAèèHùNASUTTAõ. (10)              57>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sayÃno vÃ: sayÃno 'mhÅti pajÃnÃti, yathà yathà và pan' assa kÃyo païihito hoti tathà tathà naæ pajÃnÃti.
Iti ajjhattaæ và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu abhikkante paÂikkante sampajÃnakÃrÅ hoti, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ hoti, sami¤jite pasÃrite s. h., saÇghÃÂipattacÅvaradhÃraïe s. h., asite pÅte khÃyite sÃyite s. h., uccÃrapassÃvakamme s. h., gate Âhite nisinne sutte jÃgarite bhÃsite tuïhÅbhÃve sampajÃnakÃrÅ hoti. Iti ajjhattaæ và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evam-pi bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ uddhaæ pÃdatalà adho kesamatthakà tacapariyantaæ pÆrannÃnappakÃrassa asucino paccavekkhati: Atthi imasmiæ kÃye kesà lomà nakhà dantà taco maæsaæ nahÃru aÂÂhÅ aÂÂhimi¤jà vakkaæ hadayaæ yakanaæ kilomakaæ pihakaæ papphÃsaæ antaæ antaguïaæ udariyaæ karÅsaæ, pittaæ semhaæ pubbo lohitaæ sedo medo assu vasà kheÊo siÇghÃïikà lasikà muttan-ti. Seyyathà pi bhikkhave ubhatomukhà mutoÊÅ pÆrà nÃnÃvihitassa dha¤¤assa, seyyathÅdaæ:
sÃlÅnaæ vÅhÅnaæ muggÃnaæ mÃsÃnaæ tilÃnaæ taï¬ulÃnaæ, tam-enaæ cakkhumà puriso mu¤citvà paccavekkheyya: ime sÃlÅ, ime vÅhÅ, ime muggÃ, ime mÃsà ime tilà ime taï¬ulà ti, evam-eva kho bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ uddhaæ pÃdatalà adho kesamatthakà tacapariyantaæ pÆrannÃnappakÃrassa asucino paccavekkhati: Atthi imasmiæ kÃye kesà lomà nakhà dantà taco maæsaæ nahÃru aÂÂhÅ aÂÂhimi¤jà vakkaæ hadayam yakanaæ kilomakaæ pihakaæ papphÃsaæ antaæ antaguïaæ udariyaæ karÅsaæ, pittaæ semhaæ pubbo lohitaæ sedo medo assu vasà kheÊo siÇghÃïikà lasikà muttan-ti. Iti ajjhattaæ và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evam-pi bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ yathÃÂhitaæ yathÃpaïihitaæ dhÃtuso paccavekkhati: Atthi imasmiæ kÃye paÂhavÅdhÃtu ÃpodhÃtu tejodhÃtu vÃyodhÃtÆti.

#<[page 058]>#
%<58                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Seyyathà pi bhikkhave dakkho goghÃtako và goghÃtakantevÃsÅ và gÃviæ vadhitvà cÃtummahÃpathe bilaso paÂivibhajitvà nisinno assa, evam-eva kho bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ yathÃÂhitaæ yathÃpaïihitaæ dhÃtuso paccavekkhati:
Atthi imasmiæ kÃye paÂhavÅdhÃtu ÃpodhÃtu tejodhÃtu vÃyodhÃtÆti. Iti ajjhattaæ và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evam-pi bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu seyyathà pi passeyya sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ ekÃhamataæ và dvÅhamataæ và tÅhamataæ và uddhumÃtakaæ vinÅlakaæ vipubbakajÃtaæ, so imam-eva kÃyaæ upasaæharati: Ayam-pi kho kÃyo evaædhammo evaæbhÃvÅ etaæ anatÅto ti. Iti ajjhattaæ và kÃye kÃyÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evam-pi bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu seyyathà pi passeyya sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ kÃkehi và khajjamÃnaæ kulalehi và khajjamÃnaæ gijjhehi và khajjamÃnaæ supÃïehi và khajjamÃnaæ sigÃlehi và khajjamÃnaæ vividhehi và pÃïakajÃtehi khajjamÃnaæ, so imam-eva kÃyaæ upasaæharati: Ayam-pi kho kÃyo evaædhammo evaæbhÃvÅ etaæ anatÅto ti. Iti ajjhattaæ và k. k.
viharati . . . upÃdiyati. Evam-pi bhikkhave bhikkhu k. k. viharati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu seyyathà pi passeyya sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ, aÂÂhikasaÇkhalikaæ samaæsalohitaæ nahÃrusambandhaæ, -- aÂÂhikasaÇkhalikaæ nimmaæsa-lohitamakkhitaæ nahÃrusambandhaæ, -- aÂÂhikasaÇkhalikaæ apagatamaæsalohitaæ nahÃrusambandhaæ, -aÂÂhikÃni apagatasambandhÃni disÃvidisà vikkhittÃni, a¤¤ena hatthaÂÂhikaæ a¤¤ena pÃdaÂÂhikaæ a¤¤ena jaÇghaÂÂhikaæ a¤¤ena ÆraÂÂhikaæ a¤¤ena kaÂaÂÂhikaæ a¤¤ena piÂÂhikaïÂakaæ a¤¤ena sÅsakaÂÃhaæ, so imam-eva kÃyaæ upasaæharati: Ayam-pi kho kÃyo evaædhammo evaæbhÃvÅ etaæ anatÅto ti. Iti ajjhattaæ và k. k. viharati . . . upÃdiyati.
Evam-pi bhikkhave bhikkhu k. k. viharati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu seyyathà pi passeyya sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ, aÂÂhikÃni setÃni saÇkhavaïïÆpanibhÃni, -aÂÂhikÃni pu¤jakitÃni terovassikÃni. -- aÂÂhikÃni pÆtÅni cuïïakajÃtÃni,

#<[page 059]>#
%<                  1. 10. SATIPAèèHùNASUTTAõ. (10)                59>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so imam-eva kÃyaæ upasaæharati: Ayam-pi kho kÃyo evaædhammo evaæbhÃvÅ etaæ anatÅto ti. Iti ajjhattaæ và k. k. viharati, bahiddhà và k. k. viharati, ajjhattabahiddhà và k. k. viharati; samudayadhammÃnupassÅ và kÃyasmiæ viharati, vayadhammÃnupassÅ và kÃyasmiæ viharati, samudayavayadhammÃnupassÅ và kÃyasmiæ viharati. Atthi kÃyo ti và pan' assa sati paccupaÂÂhità hoti yÃvad-eva ¤ÃïamattÃya patissatimattÃya, anissito ca viharati na ca ki¤ci loke upÃdiyati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu vedanÃsu vedanÃnupassÅ viharati: Idha bhikkhave bhikkhu sukhaæ vedanaæ vediyamÃno: sukhaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃnÃti, dukkhaæ vedanaæ vediyamÃno: dukkhaæ v. v. pajÃnÃti, adukkham-asukhaæ vedanaæ vediyamÃno: adukkham-asukhaæ v. v. pajÃnÃti; sÃmisaæ và sukhaæ vedanaæ vediyamÃno: sÃmisaæ sukhaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃnÃti, nirÃmisaæ và sukhaæ . . ., sÃmisaæ và dukkhaæ . . ., nirÃmisaæ và dukkhaæ . . ., sÃmisaæ và adukkham-asukhaæ . . ., nirÃmisaæ và adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyamÃno: nirÃmisaæ adukkham-asukhaæ vedanaæ vediyÃmÅti pajÃnÃti. Iti ajjhattaæ và vedanÃsu vedanÃnupassÅ viharati, bahiddhà và v. v. viharati, ajjhattabahiddhà và v. v. viharati; samudayadhammÃnupassÅ và vedanÃsu viharati, vayadhammÃnupassÅ và v. v., samudayavayadhammÃnupassÅ và v. v. Atthi vedanà ti và pan' assa sati paccupaÂÂhità hoti yÃvad-eva ¤ÃïamattÃya patissatimattÃya, anissito ca viharati na ca ki¤ci loke upÃdiyati.
Evaæ kho bhikkhave bhikkhu vedanÃsu vedanÃnupassÅ viharati.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu citte cittÃnupassÅ viharati: Idha bhikkhave bhikkhu sarÃgaæ và cittaæ sarÃgaæ cittan-ti pajÃnÃti, vÅtarÃgaæ và cittaæ vÅtarÃgaæ cittan-ti pajÃnÃti, sadosaæ . . ., vÅtadosaæ . . ., samohaæ . . ., vÅtamohaæ . . ., saÇkhittaæ . . ., vikkhittaæ . . ., mahaggataæ . . ., amahaggataæ . . ., sa-uttaraæ . . ., anuttaraæ . . ., samÃhitaæ . . ., asamÃhitaæ . . ., vimuttaæ . . ., avimuttaæ và cittaæ avimuttaæ cittan-ti pajÃnÃti. Iti ajjhattaæ và citte cittÃnupassÅ viharati, bahiddhà và c. c. viharati, ajjhattabahiddhà và c. c. viharati; samudayadhammÃnupassÅ và cittasmiæ viharati,

#<[page 060]>#
%<60                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vayadhammÃnupassÅ và cittasmiæ viharati, samudayavayadhammÃnupassÅ và cittasmiæ viharati. Atthi cittan-ti và pan' assa sati paccupaÂÂhità hoti yÃvad-eva ¤ÃïamattÃya patissatimattÃya, anissito ca viharati na ca ki¤ci loke upÃdiyati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu citte cittÃnupassÅ viharati.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati: Idha bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati pa¤casu nÅvaraïesu. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati pa¤casu nÅvaraïesu: Idha bhikkhave bhikkhu santaæ và ajjhattaæ kÃmacchandaæ: atthi me ajjhattaæ kÃmacchando ti pajÃnÃti, asantaæ và ajjhattaæ kÃmacchandaæ: na-tthi me ajjhattaæ kÃmacchando ti pajÃnÃti, yathà ca anuppannassa kÃmacchandassa uppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca uppannassa kÃmacchandassa pahÃnaæ hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca pahÅnassa kÃmacchandassa Ãyatiæ anuppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti. Santaæ và ajjhattaæ byÃpÃdaæ: atthi me ajjhattaæ byÃpÃdo ti . . . pajÃnÃti. Santaæ và ajjhattaæ thÅnamiddhaæ: atthi me ajjhattaæ thÅnamiddhan-ti . . . pajÃnÃti. Santaæ và ajjhattaæ uddhaccakukkuccaæ: atthi me ajjhattaæ uddhaccakukkuccan-ti . . . pajÃnÃti. Santaæ và ajjhattaæ vicikicchaæ: atthi me ajjhattaæ vicikicchà ti pajÃnÃti, asantaæ và ajjhattaæ vicikicchaæ: na-tthi me ajjhattaæ vicikicchà ti pajÃnÃti, yathà ca anuppannÃya vicikicchÃya uppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti yathà ca uppannÃya vicikicchÃya pahÃnaæ hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca pahÅnÃya vicikicchÃya Ãyatiæ anuppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti. Iti ajjhattaæ và dhammesu dhammÃnupassÅ viharati, bahiddhà và dh. dh. viharati, ajjhattabahiddhà và dh. dh. viharati; samudayadhammÃnupassÅ và dhammesu viharati vayadhammÃnupassÅ và dh. v., samudayavayadhammÃnupassÅ và dh. v. Atthi dhammà ti và pan' assa sati paccupaÂÂhità hoti yÃvad-eva ¤ÃïamattÃya patissatimattÃya, anissito ca viharati na ca ki¤ci loke upÃdiyati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati pa¤casu nÅvaraïesu.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu.

#<[page 061]>#
%<                   1.10. SATIPAèèHùNASUTTAõ. (10)              61>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati pa¤cas' upÃdÃnakkhandesu: Idha bhikkhave bhikkhu: iti rÆpaæ, iti rÆpassa samudayo, iti rÆpassa atthagamo; iti vedanÃ, iti vedanÃya s., iti vedanÃya a.; iti sa¤¤Ã, iti sa¤¤Ãya s., iti sa¤¤Ãya a.; iti saÇkhÃrÃ. iti saÇkhÃrÃnaæ s., iti saÇkhÃrÃnaæ a.; iti vi¤¤Ãïaæ, iti vi¤¤Ãïassa samudayo, iti vi¤¤Ãïassa atthagamo ti, iti ajjhattaæ và dhammesu dhammÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati chasu ajjhattikabÃhiresu Ãyatanesu.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati chasu ajjhattikabÃhiresu Ãyatanesu: Idha bhikkhave bhikkhu cakkhu¤-ca pajÃnÃti rÆpe ca pajÃnÃti, ya¤-ca tadubhayaæ paÂicca uppajjati saæyojanaæ ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca anuppannassa saæyojanassa uppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca uppannassa saæyojanassa pahÃnaæ hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca pahÅnassa saæyojanassa Ãyatiæ anuppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti; sota¤-ca pajÃnÃti sadde ca pajÃnÃti --pe-- ghÃna¤-ca pajÃnÃti gandhe ca pajÃnÃti -jivha¤-ca pajÃnÃti rase ca pajÃnÃti -- kÃya¤-ca pajÃnÃti phoÂÂhabbe ca pajÃnÃti -- mana¤-ca pajÃnÃti dhamme ca pajÃnÃti, ya¤-ca tad-ubhayaæ paÂicca uppajjati saæyojanaæ ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca anuppannassa saæyojanassa uppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca uppannassa saæyojanassa pahÃnaæ hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca pahÅnassa saæyojanassa Ãyatiæ anuppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti. Iti ajjhattaæ và dhammesu dhammÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati chasu ajjhattikabÃhiresu Ãyatanesu.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati sattasu bojjhaÇgesu. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati sattasu bojjhaÇgesu: Idha bhikkhave bhikkhu santaæ và ajjhattaæ satisambojjhaÇgaæ: atthi me ajjhattaæ satisambojjhaÇgo ti pajÃnÃti, asantaæ và ajjhattaæ satisambojjhaÇgaæ: na-tthi me ajjhattaæ satisambojjhaÇgo ti pajÃnÃti,

#<[page 062]>#
%<62                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yathà ca anuppannassa satisambojjhaÇgassa uppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca uppannassa satisambojjhaÇgassa bhÃvanÃpÃripÆrÅ hoti ta¤-ca pajÃnÃti. Santaæ và ajjhattaæ dhammavicayasambojjhaÇgaæ . . . Santaæ và ajjhattaæ viriyasambojjhaÇgaæ . . . Santaæ và ajjhattaæ pÅtisambojjhaÇgaæ . . . Santaæ và ajjhattaæ passaddhisambojjhaÇgaæ . . . Santaæ và ajjhattaæ samÃdhisambojjhaÇgaæ . . . Santaæ và ajjhattaæ upekhÃsambojjhaÇgaæ: atthi me ajjhattaæ upekhÃsambojjhaÇgo ti pajÃnÃti, asantaæ và ajjhattaæ upekhÃsambojjhaÇgaæ: na-tthi me ajjhattaæ upekhÃsambojjhaÇgo ti pajÃnÃti, yathà ca anuppannassa upekhÃsambojjhaÇgassa uppÃdo hoti ta¤-ca pajÃnÃti, yathà ca uppannassa upekhÃsambojjhaÇgassa bhÃvanÃpÃripÆrÅ hoti ta¤-ca pajÃnÃti. Iti ajjhattaæ và dhammesu dhammÃnupassÅ viharati . . . upÃdiyati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati sattasu bojjhaÇgesu.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati catusu ariyasaccesu. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati catusu ariyasaccesu: Idha bhikkhave bhikkhu: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti,ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Iti ajjhattaæ và dhammesu dhammÃnupassÅ viharati, bahiddhà và dh. dh. viharati, ajjhattabahiddhà và dh. dh. viharati; samudayadhammÃnupassÅ và dhammesu viharati, vayadhammÃnupassÅ và dhammesu viharati, samudayavayadhammÃnupassÅ và dhammesu viharati. Atthi dhammà ti và pan' assa sati paccupaÂÂhità hoti yÃvad-eva ¤ÃïamattÃya patissatimattÃya, anissito ca viharati na ca ki¤ci loke upÃdiyati.
Evaæ kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammÃnupassÅ viharati catusu ariyasaccesu.
     Yo hi koci bhikkhave ime cattÃro satipaÂÂhÃne evaæ bhÃveyya satta vassÃni, tassa dvinnaæ phalÃnaæ a¤¤ataraæ phalaæ pÃÂikaÇkhaæ: diÂÂhe va dhamme a¤¤Ã, sati và upÃdisese anÃgÃmitÃ. TiÂÂhantu bhikkhave satta vassÃni, yo hi koci bhikkhave ime cattÃro satipaÂÂhÃne evaæ bhÃveyya cha vassÃni pa¤ca vassÃni cattÃri vassÃni tÅïi vassÃni dve vassÃni ekaæ vassaæ

#<[page 063]>#
%<                 2.1. CôÊASýHANùDASUTTAõ. (11)                  63>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- tiÂÂhatu bhikkhave ekaæ vassaæ, yo hi koci bhikkhave ime cattÃro satipaÂÂhÃne evaæ bhÃveyya satta mÃsÃni, tassa dvinnaæ phalÃnaæ a¤¤ataraæ phalaæ pÃÂikaÇkhaæ: diÂÂhe va dhamme a¤¤Ã, sati và upÃdisese anÃgÃmitÃ. TiÂÂhantu bhikkhave satta mÃsÃni, yo hi koci bhikkhave ime cattÃro satipaÂÂhÃne evaæ bhÃveyya cha mÃsÃni pa¤ca mÃsÃni cattÃri mÃsÃni tÅïi mÃsÃni dve mÃsÃni mÃsaæ addhamÃsaæ -- tiÂÂhatu bhikkhave addhamÃso, yo hi koci bhikkhave ime cattÃro satipaÂÂhÃne evaæ bhÃveyya sattÃhaæ, tassa dvinnaæ phalÃnaæ a¤¤ataraæ phalaæ pÃÂikaÇkhaæ: diÂÂhe va dhamme a¤¤Ã, sati và upÃdisese anÃgÃmitÃ.
     EkÃyano ayaæ bhikkhave maggo sattÃnaæ visuddhiyà sokapariddavÃnaæ samatikkamÃya dukkhadomanassÃnaæ atthagamÃya ¤Ãyassa adhigamÃya nibbÃnassa sacchikiriyÃya, yadidaæ cattÃro satipaÂÂhÃnà ti, iti yan-taæ vuttaæ idametaæ paÂicca vuttan-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    SATIPAèèHùNASUTTAõ DASAMAõ.
                    MôLAPARIYùYAVAGGO PAèHAMO.
                                11.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Idh' eva bhikkhave samaïo, idha dutiyo samaïo, idha tatiyo samaïo, idha catuttho samaïo, su¤¤Ã parappavÃdà samaïehi a¤¤e ti,

#<[page 064]>#
%<64                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-etaæ bhikkhave sammà sÅhanÃdaæ nadatha. èhÃnaæ kho pan' etaæ bhikkhave vijjati yaæ idha a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ vadeyyuæ: Ko pan' ÃyasmantÃnaæ assÃso kiæ balaæ yena tumhe Ãyasmanto evaæ vadetha: idh' eva samaïo, idha dutiyo samaïo, idha tatiyo samaïo, idha catuttho samaïo, su¤¤Ã parappavÃdà samaïehi a¤¤e ti. EvaævÃdino bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evam-assu vacanÅyÃ: Atthi kho no Ãvuso tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃro dhammà akkhÃtà ye mayaæ attani sampassamÃnà evaæ vadema: idh' eva samaïo . . . samaïehi a¤¤e ti; katame cattÃro: Atthi kho no Ãvuso Satthari pasÃdo, atthi dhamme pasÃdo, atthi sÅlesu paripÆrakÃritÃ, sahadhammikà kho pana no piyà manÃpà gahaÂÂhà c' eva pabbajità ca. Ime kho no Ãvuso tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃro dhammà akkhÃtà ye mayaæ attani sampassamÃnà evaæ vadema: idh' eva samaïo . . . samaïehi a¤¤e ti. èhÃnaæ kho pan' etaæ bhikkhave vijjati yaæ a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ vadeyyuæ: AmhÃkam-pi kho Ãvuso atthi satthari pasÃdo, so amhÃkaæ satthÃ, amhÃkam-pi atthi dhamme pasÃdo, so amhÃkaæ dhammo, mayam-pi sÅlesu paripÆrakÃrino yÃni amhÃkaæ sÅlÃni, amhÃkam-pi sahadhammikà piyà manÃpà gahaÂÂhà c' eva pabbajità ca; idha no Ãvuso ko viseso ko adhippÃyo kiæ nÃnÃkaraïaæ yadidaæ tumhÃka¤-c' eva amhÃka¤-cÃti. EvaævÃdino bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evam-assu vacanÅyÃ: Kim-pan' Ãvuso ekà niÂÂhà udÃhu puthÆ niÂÂhà ti. Sammà byÃkaramÃnà bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ byÃkareyyuæ: Ekà h' Ãvuso niÂÂhÃ, na puthÆ niÂÂhà ti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà sarÃgassa udÃhu vÅtarÃgassÃti. Sammà byÃkaramÃnà bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ byÃkareyyuæ: VÅtarÃgass' Ãvuso sà niÂÂhÃ, na sà niÂÂhà sarÃgassÃti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà sadosassa udÃhu vÅtadosassÃti. Sammà . . . byÃkareyyuæ: VÅtadosass' Ãvuso sà niÂÂhÃ, na sà niÂÂhà sadosassÃti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà samohassa udÃhu vÅtamohassÃti. Sammà . . . byÃkÃreyyuæ: VÅtamohass' Ãvuso sà niÂÂhà na sà niÂÂhà samohassÃti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà sataïhassa udÃhu vÅtataïhassÃti.

#<[page 065]>#
%<                   2.1. CôÊASýHANùDASUTTAõ. (11)               65>%
Sammà . . . byÃkareyyuæ: VÅtataïhass' Ãvuso sà niÂÂhÃ, na sà niÂÂhà sataïhassÃti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà sa-upÃdÃnassa udÃhu anupÃdÃnassÃti. Sammà . . . byÃkareyyuæ: AnupÃdÃnass' Ãvuso sà niÂÂhÃ, na sà niÂÂhà sa-upÃdÃnassÃti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà viddasuno udÃhu aviddasuno ti. Sammà . . . byÃkareyyuæ: Viddasuno Ãvuso sà niÂÂhÃ, na sà niÂÂhà aviddasuno ti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà anuruddha-paÂiviruddhassa udÃhu ananuruddha-appaÂiviruddhassÃti. Sammà . . . byÃkareyyuæ: Ananuruddha-appaÂiviruddhass' Ãvuso sà niÂÂhÃ, na sà niÂÂhà anuruddha-paÂiviruddhassÃti. Sà pan' Ãvuso niÂÂhà papa¤cÃrÃmassa papa¤caratino udÃhu nippapa¤cÃrÃmassa nippapa¤caratino ti. Sammà byÃkaramÃnà bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ byÃkareyyuæ: Nippapa¤cÃrÃmass' Ãvuso sà niÂÂhà nippapa¤caratino, na sà niÂÂhà papa¤cÃrÃmassa papa¤caratino ti.
     Dve 'mà bhikkhave diÂÂhiyo: bhavadiÂÂhi ca vibhavadiÂÂhi ca. Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và bhavadiÂÂhiæ allÅnà bhavadiÂÂhiæ upagatà bhavadiÂÂhiæ ajjhositÃ, vibhavadiÂÂhiyà te paÂiviruddhÃ. Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và vibhavadiÂÂhiæ allÅnà vibhavadiÂÂhiæ upagatà vibhavadiÂÂhiæ ajjhositÃ, bhavadiÂÂhiyà te paÂiviruddhÃ. Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và imÃsaæ dvinnaæ diÂÂhÅnaæ samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤-ca ÃdÅnava¤-ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ nappajÃnanti, te sarÃgà te sadosà te samohà te sataïhà te sa-upÃdÃnà te aviddasuno te anuruddha-paÂiviruddhà te papa¤cÃrÃmà papa¤caratino, te na parimuccanti jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, na parimuccanti dukkhasmà ti vadÃmi. Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và imÃsaæ dvinnaæ diÂÂhÅnaæ samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤-ca ÃdÅnava¤-ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ pajÃnanti, te vÅtarÃgà te vÅtadosà te vÅtamohà te vÅtataïhà te anupÃdÃnà te viddasuno te ananuruddha-appaÂiviruddhà te nippapa¤cÃrÃmà nippapa¤caratino, te parimuccanti jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, parimuccanti dukkhasmà ti vadÃmi.

#<[page 066]>#
%<66                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     CattÃr' imÃni bhikkhave upÃdÃnÃni, katamÃni cattÃri:
kÃmupÃdÃnaæ diÂÂhupÃdÃnaæ sÅlabbatupÃdÃnaæ attavÃdupÃdÃnaæ. Santi bhikkhave eke samaïabrÃhmaïà sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdà paÂijÃnamÃnà te na sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti: kÃmupÃdÃnassa pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti, na diÂÂhupÃdÃnassa pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti, na sÅlabbatupÃdÃnassa p. p., na attavÃdupÃdÃnassa p. p.; taæ kissa hetu:
imÃni hi te bhonto samaïabrÃhmaïà tÅïi ÂhÃnÃni yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnanti, tasmà te bhonto samaïabrÃhmaïà sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdà paÂijÃnamÃnà te na sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti: kÃmupÃdÃnassa pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti, na diÂÂhupÃdÃnassa p. p., na sÅlabbatupÃdÃnassa p. p., na attavÃdupÃdÃnassa p. p. Santi bhikkhave eke samaïabrÃhmaïà sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdà paÂijÃnamÃnà te na sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti: kÃmupÃdÃnassa p. p., diÂÂhupÃdÃnassa p. p., na sÅlabbatupÃdÃnassa p. p., na attavÃdupÃdÃnassa p. p.; taæ kissa hetu: imÃni hi te bhonto samaïabrÃhmaïà dve ÂhÃnÃni yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnanti, tasmà te bhonto samaïabrÃhmaïà sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdà paÂijÃnamÃnà te na sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti: kÃmupÃdÃnassa p. p., diÂÂhupÃdÃnassa p. p., na sÅlabbatupÃdÃnassa p. p., na attavÃdupÃdÃnassa p. p. Santi bhikkhave eke samaïabrÃhmaïà sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdà paÂijÃnamÃnà te na sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti: kÃmupÃdÃnassa p. p., diÂÂhupÃdÃnassa p. p., sÅlabbatupÃdÃnassa p. p., na attavÃdupÃdÃnassa p. p.; taæ kissa hetu: imaæ hi te bhonto samaïabrÃhmaïà ekaæ ÂhÃnaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnanti, tasmà te bhonto samaïabrÃhmaïà sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdà paÂijÃnamÃnà te na sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti: kÃmupÃdÃnassa p. p. diÂÂhupÃdÃnassa p. p., sÅlabbatupÃdÃnassa p.p., na attavÃdupÃdÃnassa pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti. EvarÆpe kho bhikkhave dhammavinaye yo satthari pasÃdo so na sammaggato akkhÃyati, yo dhamme pasÃdo so na sammaggato akkhÃyati yà sÅlesu paripÆrakÃrità sà na sammaggatà akkhÃyati, yà sahadhammikesu piyamanÃpatà sà na sammaggatà akkhÃyati; taæ kissa hetu: evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ durakkhÃte dhammavinaye duppavedite aniyyÃnike anupasamasaævattanike asammÃsambuddhappavedite.

#<[page 067]>#
%<                    2.1. CôÊASýHANùDASUTTAõ. (11)              67>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     TathÃgato ca kho bhikkhave arahaæ sammÃsambuddho sabbupÃdÃnapari¤¤ÃvÃdo paÂijÃnamÃno sammà sabbupÃdÃnapari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti: kÃmupÃdÃnassa pari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti, diÂÂhupÃdÃnassa p. p., sÅlabbatupÃdÃnassa p.p., attavÃdupÃdÃnassa pari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti. EvarÆpe kho bhikkhave dhammavinaye yo satthari pasÃdo so sammaggato akkhÃyati. yo dhamme pasÃdo so sammaggato akkhÃyati, yà sÅlesu paripÆrakÃrità sà sammaggatà akkhÃyati, yà sahadhammikesu piyamanÃpatà sà sammaggatà akkhÃyati; taæ kissa hetu:
evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ svÃkkhÃte dhammavinaye suppavedite niyyÃnike upasamasaævattanike sammÃsambuddhappavedite.
     Ime ca bhikkhave cattÃro upÃdÃnà kiænidÃnà kiæsamudayà kiæjÃtikà kiæpabhavÃ: ime cattÃro upÃdÃnà taïhÃnidÃnà taïhÃsamudayà taïhÃjÃtikà taïhÃpabhavÃ. Taïhà cÃyaæ bhikkhave kiænidÃnà k. k. kiæpabhavÃ: taïhà vedanÃnidÃnà v. v. vedanÃpabhavÃ. Vedanà cÃyaæ bhikkhave kiænidÃnà k. k. kiæpabhavÃ: vedanà phassanidÃnà ph. ph.
phassapabhavÃ. Phasso cÃyaæ bhikkhave kiænidÃno k. k.
kiæpabhavo:: phasso saÊÃyatananidÃno s. s. saÊÃyatanapabhavo.
SaÊÃyatana¤-c' idaæ bhikkhave kiænidÃnaæ k. k. kiæpabhavaæ: saÊÃyatanaæ nÃmarÆpanidÃnaæ n. n. nÃmarÆpapabhavaæ. NÃmarÆpa¤-c' idaæ bhikkhave kiænidÃnaæ k. k.
kiæpabhavaæ: nÃmarÆpaæ vi¤¤ÃïanidÃnaæ v. v. vi¤¤Ãïapabhavaæ. Vi¤¤Ãïa¤-c' idaæ bhikkhave kiænidÃnaæ k. k.
kiæpabhavaæ: vi¤¤Ãïaæ saÇkhÃranidÃnaæ s. s. saÇkhÃrapabhavaæ. SaÇkhÃrà c' ime bhikkhave kiænidÃnà kiæsamudayà kiæjÃtikà kiæpabhavÃ: saÇkhÃrà avijjÃnidÃnà avijjÃsamudayà avijjÃjÃtikà avijjÃpabhavÃ. Yato ca kho bhikkhave bhikkhuno avijjà pahÅnà hoti vijjà uppannÃ, so avijjÃvirÃgà vijjuppÃdà n' eva kÃmupÃdÃnaæ upÃdiyati, na diÂÂhupÃdÃnaæ upÃdiyati, na sÅlabbatupÃdÃnaæ upÃdiyati, na attavÃdupÃdÃnaæ upÃdiyati; anupÃdiyaæ na paritassati, aparitassaæ paccattaæ yeva parinibbÃyati; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃtÅti.

#<[page 068]>#
%<68                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    CôÊASýHANùDASUTTAõ PAèHAMAõ.
                                12.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà VesÃliyaæ viharati bahinagare avarapure vanasaï¬e. Tena kho pana samayena Sunakkhatto Licchaviputto acirapakkanto hoti imasmà dhammavinayÃ; so VesÃliyaæ parisatiæ etaæ vÃcaæ bhÃsati: Na-tthi samaïassa Gotamassa uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanaviseso, takkapariyÃhataæ samaïo Gotamo dhammaæ deseti vÅmaæsÃnucaritaæ sayaæpaÂibhÃnaæ, yassa ca khvÃssa atthÃya dhammo desito so niyyÃti takkarassa sammà dukkhakkhayÃyÃti. Atha kho Ãyasmà SÃriputto pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya VesÃliæ piï¬Ãya pÃvisi. Assosi kho Ãyasmà SÃriputto Sunakkhattassa Licchaviputtassa VesÃliyaæ parisatiæ etaæ vÃcaæ bhÃsamÃnassa: Na-tthi samaïassa Gotamassa uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanaviseso, takkapariyÃhataæ samaïo Gotamo dhammaæ deseti vÅmaæsÃnucaritaæ sayaæpaÂibhÃnaæ, yassa ca khvÃssa atthÃya dhammo desito so niyyÃti takkarassa sammà dukkhakkhayÃyÃti.
     Atha kho Ãyasmà SÃriputto VesÃliyaæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà SÃriputto Bhagavantaæ etad-avoca: Sunakkhatto bhante Licchaviputto acirapakkanto imasmà dhammavinayÃ, so VesÃliyaæ parisatiæ etaæ vÃcaæ bhÃsati: Na-tthi samaïassa Gotamassa . . . so niyyÃti takkarassa sammà dukkhakkhayÃyÃti.
     Kodhano SÃriputta Sunakkhatto moghapuriso, kodhà ca pan' assa esà vÃcà bhÃsitÃ. Avaïïaæ bhÃsissÃmÅti so SÃriputta Sunakkhatto moghapuriso vaïïaæ yeva TathÃgatassa bhÃsati.

#<[page 069]>#
%<                    2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)              69>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Vaïïo h' eso SÃriputta TathÃgatassa yo evaæ vadeyya: yassa ca khvÃssa atthÃya dhammo desito so niyyÃti takkarassa sammà dukkhakkhayÃyÃti.
     Ayam-pi hi nÃma SÃriputta Sunakkhattassa moghapurisassa mayi dhammanvayo na bhavissati: Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavà ti. Ayam-pi hi nÃma SÃriputta Sunakkhattassa moghapurisassa mayi dhammanvayo na bhavissati: Iti pi so Bhagavà anekavihitaæ iddhividhaæ paccanubhoti: eko pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà pi hutvà eko hoti, ÃvibhÃvaæ tirobhÃvaæ tiroku¬¬aæ tiropÃkÃraæ tiropabbataæ asajjamÃno gacchati seyyathà pi ÃkÃse, paÂhaviyà pi ummujjanimujjaæ karoti seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃne gacchati seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kamati seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candimasuriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimasati parimajjati, yÃva Brahmalokà pi kÃyena vasaæ vattetÅti. Ayam-pi hi nÃma SÃriputta Sunakkhattassa moghapurisassa mayi dhammanvayo na bhavissati: Iti pi so Bhagavà dibbÃya sotadhÃtuyà visuddhÃya atikkantamÃnusikÃya ubho sadde suïÃti dibbe ca mÃnuse ca ye dÆre santike cÃti.
Ayam-pi hi nÃma SÃriputta Sunakkhattassa moghapurisassa mayi dhammanvayo na bhavissati: Iti pi so Bhagavà parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃti: sarÃgaæ và cittaæ sarÃgaæ cittan-ti pajÃnÃti, vÅtarÃgaæ và cittaæ vÅtarÃgaæ cittan-ti pajÃnÃti --pe-- saÇkhittaæ . . ., vikkhittaæ . . ., mahaggataæ . . ., amahaggataæ . . . sa-uttaraæ . . ., anuttaraæ . . ., samÃhitaæ . . ., asamÃhitaæ . . . vimuttaæ . . ., avimuttaæ và cittaæ avimuttaæ cittan-ti pajÃnÃtÅti.
     Dasa kho pan' imÃni SÃriputta TathÃgatassa TathÃgatabalÃni yehi balehi samannÃgato TathÃgato Ãsabhaï-ÂhÃnaæ paÂijÃnÃti, parisÃsu sÅhanÃdaæ nadati, brahmacakkaæ pavatteti, katamÃni dasa: Idha SÃriputta TathÃgato ÂhÃna¤-ca ÂhÃnato aÂÂhÃna¤-ca aÂÂhÃnato yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yampi SÃriputta TathÃgato ÂhÃna¤-ca ÂhÃnato aÂÂhÃna¤-ca aÂÂhÃnato yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, idam-pi SÃriputta TathÃgatassa TathÃgatabalaæ hoti yaæ balaæ Ãgamma TathÃgato Ãsabhaï-ÂhÃnaæ paÂijÃnÃti,

#<[page 070]>#
%<70                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  parisÃsu sÅhanÃdaæ nadati, brahmacakkaæ pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato atÅtÃnÃgatapaccuppannÃnaæ kammasamÃdÃnÃnaæ ÂhÃnaso hetuso vipÃkaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta TathÃgato atÅtÃnÃgatapaccuppannÃnaæ . . . pavatteti.
Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato sabbatthagÃminiæ paÂipadaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato anekadhÃtunÃnÃdhÃtu-lokaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato sattÃnaæ nÃnÃdhimuttikataæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ indriyaparopariyattaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato jhÃna-vimokha-samÃdhi-samÃpattÅnaæ saÇkilesaæ vodÃnaæ vuÂÂhÃnaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi, aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe, amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra udapÃdiæ, tatrÃp' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti, iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate, yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti:
ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena s. manoduccaritena s. ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ,

#<[page 071]>#
%<                     2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)              71>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena s. manosucaritena s. ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti, iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate, yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. Yam-pi SÃriputta . . . pavatteti. Puna ca paraæ SÃriputta TathÃgato ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati. Yam-pi SÃriputta TathÃgato ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe và dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, idam-pi SÃriputta TathÃgatassa TathÃgatabalaæ hoti yaæ balaæ Ãgamma TathÃgato Ãsabhaï-ÂhÃnaæ paÂijÃnÃti, parisÃsu sÅhanÃdaæ nadati, brahmacakkaæ pavatteti.
     ImÃni kho SÃriputta dasa TathÃgatassa TathÃgatabalÃni yehi balehi samannÃgato TathÃgato Ãsabhaï-ÂhÃnaæ paÂijÃnÃti, parisÃsu sÅhanÃdaæ nadati, brahmacakkaæ pavatteti. Yo kho maæ SÃriputta evaæ jÃnantaæ evaæ passantaæ evaæ vadeyya: Na-tthi samaïassa Gotamassa uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanaviseso, takkapariyÃhataæ samaïo Gotamo dhammaæ deseti vÅmaæsÃnucaritaæ sayaæpaÂibhÃnan-ti, taæ SÃriputta vÃcaæ appahÃya taæ cittaæ appahÃya taæ diÂÂhiæ appaÂinissajitvà yathÃbhataæ nikkhitto evaæ niraye. Seyyathà pi SÃriputta bhikkhu sÅlasampanno samÃdhisampanno pa¤¤Ãsampanno diÂÂhe va dhamme a¤¤aæ ÃrÃdheyya, evaæsampadam-idaæ SÃriputta vadÃmi: taæ vÃcaæ appahÃya taæ cittaæ appahÃya taæ diÂÂhiæ appaÂinissajitvà yathÃbhataæ nikkhitto evaæ niraye.
     CattÃr' imÃni SÃriputta TathÃgatassa vesÃrajjÃni yehi vesÃrajjehi samannÃgato TathÃgato Ãsabhaï-ÂhÃnaæ paÂijÃnÃti, parisÃsu sÅhanÃdaæ nadati, brahmacakkaæ pavatteti, katamÃni cattÃri: SammÃsambuddhassa te paÂijÃnato ime dhammà anabhisambuddhà ti, tatra vata maæ samaïo và brÃhmaïo và devo và MÃro và Brahmà và koci và lokasmiæ saha dhammena paÂicodessatÅti nimittam etaæ SÃriputta na samanupassÃmi.

#<[page 072]>#
%<72                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Etaæ p' ahaæ SÃriputta nimittaæ asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesÃrajjappatto viharÃmi.
KhÅïÃsavassa te paÂijÃnato ime Ãsavà aparikkhÅïà ti, tatra vata maæ . . . na samanupassÃmi. Etaæ p' ahaæ . . . viharÃmi. Ye kho pana te antarÃyikà dhammà vuttà te paÂisevato nÃlaæ antarÃyÃyÃti, tatra vata maæ . . . na samanupassÃmi. Etaæ p' ahaæ . . . viharÃmi. Yassa kho pana te atthÃya dhammo desito so na niyyÃti takkarassa sammà dukkhakkhayÃyÃti, tatra vata maæ samaïo và brÃhmaïo và devo và MÃro và Brahmà và koci và lokasmiæ saha dhammena paÂicodessatÅti nimittam-etaæ na samanupassÃmi. Etaæ p' ahaæ SÃriputta nimittaæ asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesÃrajjappatto viharÃmi.
     ImÃni kho SÃriputta cattÃri TathÃgatassa vesÃrajjÃni yehi . . . pavatteti. Yo kho maæ SÃriputta evaæ jÃnantaæ . . . evaæ niraye.
     AÂÂha kho imà SÃriputta parisÃ, katamà aÂÂha: khattiyaparisà brÃhmaïaparisà gahapatiparisà samaïaparisà CÃtummahÃrÃjikaparisà TÃvatiæsaparisà MÃraparisà BrahmaparisÃ.
Imà kho SÃriputta aÂÂha parisÃ. Imehi kho SÃriputta catuhi vesÃrajjehi samannÃgato TathÃgato imà aÂÂha parisà upasaÇkamati ajjhogÃhati. AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ SÃriputta anekasataæ khattiyaparisaæ upasaÇkamitÃ, tatra pi mayà sannisinnapubba¤-c' eva sallapitapubba¤-ca sÃkacchà ca samÃpajjitapubbÃ. Tatra vata maæ bhayaæ và sÃrajjaæ và okkamissatÅti nimittam-etaæ SÃriputta na samanupassÃmi.
Etaæ p' ahaæ SÃriputta nimittaæ asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesÃrajjappatto viharÃmi. AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ SÃriputta anekasataæ brÃhmaïaparisaæ -- pe -- gahapatiparisaæ -- samaïaparisaæ -- CÃtummahÃrÃjikaparisaæ -- TÃvatiæsaparisaæ -- MÃraparisaæ -- Brahmaparisaæ upasaÇkamitÃ, tatra pi mayà sannisinnapubba¤-c' eva sallapitapubba¤-ca sÃkacchà ca samÃpajjitapubbÃ. Tatra vata maæ bhayaæ và sÃrajjaæ và okkamissatÅti nimittam-etaæ SÃriputta na samanupassÃmi. Etaæ p' ahaæ SÃriputta nimittaæ asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesÃrajjappatto viharÃmi.

#<[page 073]>#
%<                    2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)               73>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yo kho maæ SÃriputta evaæ jÃnantaæ . . . evam niraye.
     Catasso kho imà SÃriputta yoniyo, katamà catasso: aï¬ajà yoni, jalÃbujà yoni, saæsedajà yoni, opapÃtikà yoni.
Katamà ca SÃriputta aï¬ajà yoni: Ye kho te SÃriputta sattà aï¬akosaæ abhinibbhijja jÃyanti, ayaæ vuccati SÃriputta aï¬ajà yoni. Katamà ca SÃriputta jalÃbujà yoni: Ye kho te SÃriputta sattà vatthikosaæ abhinibbhijja jÃyanti, ayaæ vuccati SÃriputta jalÃbujà yoni. Katamà ca SÃriputta saæsedajà yoni: Ye kho te SÃriputta sattà pÆtimacche và jÃyanti pÆtikuïape và pÆtikummÃse và candanikÃya và oÊigalle và jÃyanti, ayaæ vuccati SÃriputta saæsedajà yoni.
Katamà ca SÃriputta opapÃtikà yoni: Devà nerayikà ekacce ca manussà ekacce ca vinipÃtikÃ, ayaæ vuccati SÃriputta opapÃtikà yoni.
     Imà kho SÃriputta catasso yoniyo. Yo kho maæ SÃriputta evaæ jÃnantaæ . . . evaæ niraye.
     Pa¤ca kho imà SÃriputta gatiyo, katamà pa¤ca: nirayo tiracchÃnayoni pittivisayo manussà devÃ. Niraya¤-cÃhaæ SÃriputta pajÃnÃmi nirayagÃmi¤-ca maggaæ nirayagÃmini¤ca paÂipadaæ, yathÃpaÂipanno ca kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjati ta¤-ca pajÃnÃmi. TiracchÃnayoni¤-cÃhaæ SÃriputta pajÃnÃmi tiracchÃnayonigÃmi¤-ca maggaæ tiracchÃnayonigÃmini¤-ca paÂipadaæ, yathÃpaÂipanno ca kÃyassa bhedà param-maraïà tiracchÃnayoniæ upapajjati ta¤-ca pajÃnÃmi. Pittivisaya¤cÃhaæ SÃriputta pajÃnÃmi pittivisayagÃmi¤-ca maggaæ pittivisayagÃmini¤-ca paÂipadaæ, yathÃpaÂipanno ca kÃyassa bhedà param-maraïà pittivisayaæ upapajjati ta¤-ca pajÃnÃmi. Manusse cÃhaæ SÃriputta pajÃnÃmi manussalokagÃmi¤-ca maggaæ manussalokagÃmini¤-ca paÂipadaæ, yathÃpaÂipanno ca kÃyassa bhedà param-maraïà manussesu upapajjati ta¤-ca pajÃnÃmi. Deve cÃhaæ SÃriputta pajÃnÃmi devalokagÃmi¤-ca maggaæ devalokagÃmini¤-ca paÂipadaæ, yathÃpaÂipanno ca kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjati ta¤-ca pajÃnÃmi. NibbÃna¤-cÃhaæ SÃriputta pajÃnÃmi nibbÃnagÃmi¤-ca maggaæ nibbÃnagÃmini¤-ca paÂipadaæ,

#<[page 074]>#
%<74                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yathÃpaÂipanno ca ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati ta¤-ca pajÃnÃmi.
     IdhÃhaæ SÃriputta ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissatÅti; tam-enaæ passÃmi aparena samayena dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannaæ ekantadukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyamÃnaæ. Seyyathà pi SÃriputta aÇgÃrakÃsu sÃdhikaporisà pÆr' aÇgÃrÃnaæ vÅtaccikÃnaæ vÅtadhÆmÃnaæ, atha puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito ekÃyanena maggena tam-eva aÇgÃrakÃsuæ païidhÃya, tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Tathà 'yaæ bhavaæ puriso paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà imaæ yeva aÇgÃrakÃsuæ ÃgamissatÅti; tam-enaæ passeyya aparena samayena tassà aÇgÃrakÃsuyà patitaæ ekantadukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyamÃnaæ; evam-eva kho ahaæ SÃriputta idh' ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissatÅti; tam-enaæ passÃmi aparena samayena dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannaæ ekantadukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyamÃnaæ.
     Idha panÃhaæ SÃriputta ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà kÃyassa bhedà param-maraïà tiracchÃnayoniæ upapajjissatÅti; tam-enaæ passÃmi aparena samayena dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena kÃyassa bhedà param-maraïà tiracchÃnayoniæ upapannaæ dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyamÃnaæ. Seyyathà pi SÃriputta gÆthakÆpo sÃdhikaporiso pÆro gÆthassa, atha puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito ekÃyanena maggena tam-eva gÆthakÆpaæ païidhÃya,

#<[page 075]>#
%<                    2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)               75>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Tathà 'yaæ bhavaæ puriso paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà imaæ yeva gÆthakÆpaæ ÃgamissatÅti; tam-enaæ passeyya aparena samayena tasmiæ gÆthakÆpe patitaæ dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyamÃnaæ; evam-eva kho ahaæ SÃriputta idh' ekaccaæ puggalaæ . . . vediyamÃnaæ.
     IdhÃhaæ SÃriputta ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo . . . param-maraïà pittivisayaæ upapajjissatÅti; tam-enaæ passÃmi . . . pittivisayaæ upapannaæ dukkhabahulà vedanà vediyamÃnaæ. Seyyathà pi SÃriputta rukkho visame bhÆmibhÃge jÃto tanupattapalÃso kabaracchÃyo, atha puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito ekÃyanena maggena tam-eva rukkhaæ païidhÃya, tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Tathà 'yaæ bhavaæ puriso paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ paÂipanno yathà imaæ yeva rukkhaæ ÃgamissatÅti; tam-enaæ passeyya aparena samayena tassa rukkhassa chÃyÃya nisinnaæ và nipannaæ và dukkhabahulà vedanà vediyamÃnaæ; evam-eva kho ahaæ SÃriputta idh' ekaccaæ puggalaæ . . . vediyamÃnaæ.
     Idha panÃhaæ SÃriputta ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo . . . param-maraïà manussesu upapajjissatÅti; tam-enaæ passÃmi . . . manussesu upapannaæ sukhabahulà vedanà vediyamÃnaæ. Seyyathà pi SÃriputta rukkho same bhÆmibhÃge jÃto bahalapattapalÃso sandacchÃyo, atha puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito ekÃyanena maggena tam-eva rukkhaæ païidhÃya, tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Tathà 'yaæ bhavaæ puriso paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà imaæ yeva rukkhaæ ÃgamissatÅti; tam-enaæ passeyya aparena samayena tassa rukkhassa chÃyÃya nisinnaæ và nipannaæ và sukhabahulà vedanà vediyamÃnaæ; evam-eva kho ahaæ SÃriputta idh' ekaccaæ puggalaæ . . . vediyamÃnaæ.

#<[page 076]>#
%<76                         MôLAPA××ùSAõ.>%
     IdhÃhaæ SÃriputta ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo . . . param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissatÅti; tam-enaæ passÃmi . . . sugatiæ saggaæ lokaæ upapannaæ ekantasukhà vedanà vediyamÃnaæ. Seyyathà pi SÃriputta pÃsÃdo, tatr' assa kÆÂÃgÃraæ ullittÃvalittaæ nivÃtaæ phassitaggaÊaæ pihitavÃtapÃnaæ, tatr' assa pallaÇko gonakatthato paÂikatthato paÂalikatthato kadalimigapavarapaccattharaïo sa-uttaracchado ubhatolohitakÆpadhÃno, atha puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito ekÃyanena maggena tam-eva pÃsÃdaæ païidhÃya, tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Tathà 'yaæ bhavaæ puriso paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà imaæ yeva pÃsÃdaæ ÃgamissatÅti; tam-enaæ passeyya aparena samayena tasmiæ pÃsÃde tasmiæ kÆÂÃgÃre tasmiæ pallaÇke nisinnaæ và nipannaæ và ekantasukhà vedanà vediyamÃnaæ; evam-eva kho ahaæ SÃriputta idh' ekaccaæ puggalaæ . . . vediyamÃnaæ.
     Idha panÃhaæ SÃriputta ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissatÅti; tam-enaæ passÃmi aparena samayena ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharantaæ ekantasukhà vedanà vediyamÃnaæ. Seyyathà pi SÃriputta pokkharaïÅ acchodakà sÃtodakà sÅtodakà setakà sÆpatitthà ramaïÅyÃ, avidÆre c' assà tibbo vanasaï¬o, atha puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito ekÃyanena maggena tam-eva pokkharaïiæ païidhÃya, tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Tathà 'yaæ bhavaæ puriso paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà imaæ yeva pokkharaïiæ ÃgamissatÅti; tam-enaæ passeyya aparena samayena taæ pokkharaïiæ ogÃhitvà nahÃtvà ca pivitvà ca sabbadarathakilamathapariÊÃhaæ paÂippassambhetvà paccuttaritvà tasmiæ vanasaï¬e nisinnaæ và nipannaæ và ekantasukhà vedanà vediyamÃnaæ;

#<[page 077]>#
%<                    2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)                77>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-eva kho ahaæ SÃriputta idh' ekaccaæ puggalaæ evaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃmi: Tathà 'yaæ puggalo paÂipanno tathà ca iriyati ta¤-ca maggaæ samÃrÆÊho yathà ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissatÅti; tamenaæ passÃmi aparena samayena ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharantaæ ekantasukhà vedanà vediyamÃnaæ.
     Imà kho SÃriputta pa¤ca gatiyo. Yo kho maæ SÃriputta evaæ jÃnantaæ evaæ passantaæ evaæ vadeyya: Na-tthi samaïassa Gotamassa uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanaviseso, takkapariyÃhataæ samaïo Gotamo dhammaæ deseti vÅmaæsÃnucaritaæ sayaæpaÂibhÃnan-ti, taæ SÃriputta vÃcaæ appahÃya taæ cittaæ appahÃya taæ diÂÂhiæ appaÂinissajitvà yathÃbhataæ nikkhitto evaæ niraye. Seyyathà pi SÃriputta bhikkhu sÅlasampanno samÃdhisampanno pa¤¤Ãsampanno diÂÂhe va dhamme a¤¤aæ ÃrÃdheyya, evaæsampadam-idaæ SÃriputta vadÃmi: taæ vÃcaæ appahÃya taæ cittaæ appahÃya taæ diÂÂhiæ appaÂinissajitvà yathÃbhataæ nikkhitto evaæ niraye.
     AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ SÃriputta caturaÇgasamannÃgataæ brahmacariyaæ caritÃ: tapassÅ sudaæ homi paramatapassÅ, lÆkhas-sudaæ homi paramalÆkho, jegucchÅ sudaæ homi paramajegucchÅ, pavivittas-sudaæ homi paramapavivitto.
     Tatra-ssu me idaæ SÃriputta tapassitÃya hoti: acelako homi muttÃcÃro hatthÃpalekhano, na ehibhadantiko na tiÂÂhabhadantiko, nÃbhihaÂaæ na uddissakaÂaæ na nimantaïaæ sÃdiyÃmi; so na kumbhÅmukhà patigaïhÃmi, na kaÊopimukhà patigaïhÃmi, na eÊakamantaraæ na daï¬amantaraæ na musalamantaraæ, na dvinnaæ bhu¤jamÃnÃnaæ na gabbhiniyÃ, na pÃyamÃnÃya, na purisantaragatÃya, na saÇkittisu, na yattha sà upaÂÂhito hoti, na yattha makkhikà saï¬asaï¬acÃrinÅ, na macchaæ na maæsaæ na suraæ na merayaæ na thusodakaæ pivÃmi. So ekÃgÃriko và homi ekÃlopiko, dvÃgÃriko và homi dvÃlopiko

#<[page 078]>#
%<78                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- sattÃgÃriko và homi sattÃlopiko.
Ekissà pi dattiyà yÃpemi, dvÅhi pi dattÅhi yÃpemi -- sattahi pi dattÅhi yÃpemi. EhÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃremi, dvÅhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃremi -- sattÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃremi.
Iti evarÆpaæ addhamÃsikam-pi pariyÃyabhattabhojanÃnuyogam-anuyutto viharÃmi. So sÃkabhakkho và homi, sÃmÃkabhakkho và homi, nÅvÃrabhakkho . . ., daddulabhakkho . . ., haÂabhakkho . . ., kaïabhakkho . . ., ÃcÃmabhakkho . . ., pi¤¤Ãkabhakkho . . ., tiïabhakkho . . ., gomayabhakko và homi; vanamÆlaphalÃhÃro yÃpemi pavattaphalabhojÅ. So sÃïÃni pi dhÃremi, masÃïÃni pi dhÃremi, chavadussÃni pi dh., paæsukÆlÃni pi dh., tirÅÂÃni pi dh., ajinam-pi dh., ajinakkhipam-pi dh., kusacÅram-pi dh., vÃkacÅram-pi dh., phalakacÅram-pi dh., kesakambalam-pi dh., vÃlakambalam-pi dh., ulÆkapakkham-pi dhÃremi. Kesamassulocako pi homi kesamassulocanÃnuyogam-anuyutto, ubbhaÂÂhako pi homi ÃsanapaÂikkhitto, ukkuÂiko pi homi ukkuÂikappadhÃnam-anuyutto, kaïÂakÃpassayiko pi homi kaïÂakÃpassaye seyyaæ kappemi, sÃyatatiyakam-pi udakorohaïÃnuyogam-anuyutto viharÃmi.
Iti evarÆpaæ anekavihitaæ kÃyassa ÃtÃpanaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto viharÃmi. Idaæ su me SÃriputta tapassitÃya hoti.
     Tatra-ssu me idaæ SÃriputta lÆkhasmiæ hoti: nekavassagaïikaæ rajojallaæ kÃye sannicitaæ hoti papaÂikajÃtaæ.
Seyyathà pi SÃriputta tindukÃkhÃïu nekavassagaïiko sannicito hoti papaÂikajÃto, evam-eva-ssu me SÃriputta nekavassagaïikaæ rajojallaæ kÃye sannicitaæ hoti papaÂikajÃtaæ.
Tassa mayhaæ SÃriputta na evaæ hoti: Aho vatÃhaæ imaæ rajojallaæ pÃïinà parimajjeyyaæ, a¤¤e và pana me imaæ rajojallaæ pÃïinà parimajjeyyun-ti. Evam-pi me SÃriputta na hoti. Idaæ su me SÃriputta lÆkhasmiæ hoti.
     Tatra-ssu me idaæ SÃriputta jegucchismiæ hoti: so kho ahaæ SÃriputta sato va abhikkamÃmi sato paÂikkamÃmi, yÃva udabindumhi pi me dayà paccupaÂÂhità hoti: mà 'haæ khuddake pÃïe visamagate saÇghÃtaæ ÃpÃdessan-ti.
Idaæ su me SÃriputta jegucchismiæ hoti.
     Tatra-ssu me idaæ SÃriputta pavivittasmiæ hoti: so kho ahaæ SÃriputta a¤¤ataraæ ara¤¤Ãyatanaæ ajjhogÃhitvà viharÃmi,

#<[page 079]>#
%<                    2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)                79>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yadà passÃmi gopÃlakaæ và pasupÃlakaæ và tiïahÃrakaæ và kaÂÂhahÃrakaæ và vanakammikaæ vÃ, vanena vanaæ gahanena gahanaæ ninnena ninnaæ thalena thalaæ papatÃmi, taæ kissa hetu: mà maæ te addasaæsu aha¤-ca mà te addasan-ti. Seyyathà pi SÃriputta ara¤¤ako migo manusse disvà vanena vanaæ gahanena gahanaæ ninnena ninnaæ thalena thalaæ papatati, evam-eva kho ahaæ SÃriputta yadà passÃmi gopÃlakaæ và pasupÃlakaæ và tiïahÃrakaæ và kaÂÂhahÃrakaæ và vanakammikaæ vÃ, vanena vanaæ gahanena gahanaæ ninnena ninnaæ thalena thalaæ papatÃmi, taæ kissa hetu: mà maæ te addasaæsu aha¤-ca mà te addasan-ti. Idaæ su me SÃriputta pavivittasmiæ hoti.
     So kho ahaæ SÃriputta ye te goÂÂhà paÂÂhitagÃvo apagatagopÃlakà tattha catukuï¬iko upasaÇkamitvà yÃni tÃni vacchakÃnaæ taruïakÃnaæ dhenupakÃnaæ gomayÃni tÃni sudaæ ÃhÃremi. YÃva kÅva¤-ca me SÃriputta sakaæ muttakarÅsaæ apariyÃdiïïaæ hoti, sakaæ yeva sudaæ muttakarÅsaæ ÃhÃremi. Idaæ su me SÃriputta mahÃvikaÂabhojanasmiæ hoti.
     So kho ahaæ SÃriputta a¤¤ataraæ bhiæsanakaæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà viharÃmi. Tatra sudaæ SÃriputta bhiæsanakassa vanasaï¬assa bhiæsanakatasmiæ hoti: yo koci avÅtarÃgo taæ vanasaï¬aæ pavisati yebhuyyena lomÃni haæsanti.
So kho ahaæ SÃriputta yà tà rattiyo sÅtà hemantikà antaraÂÂhake himapÃtasamaye tathÃrÆpÃsu rattisu rattiæ abbhokÃse viharÃmi divà vanasaï¬e, gimhÃnaæ pacchime mÃse divà abbhokÃse viharÃmi rattiæ vanasaï¬e. Api-ssu maæ SÃriputta ayaæ anacchariyà gÃthà paÂibhÃsi pubbe assutapubbÃ:
            So tatto so sÅno, eko bhiæsanake vane, naggo na c' aggim-ÃsÅno, esanÃpasuto munÅti.
     So kho ahaæ SÃriputta susÃne seyyaæ kappemi chavaÂÂhikÃni upadhÃya. Api-ssu maæ SÃriputta gomaï¬alà upasaÇkamitvà oÂÂhubhanti pi omuttenti pi, paæsukena okiranti pi, kaïïasotesu pi salÃkaæ pavesenti. Na kho panÃhaæ SÃriputta abhijÃnÃmi tesu pÃpakaæ cittaæ uppÃdetÃ.
Idaæ su me SÃriputta upekhÃvihÃrasmiæ hoti.

#<[page 080]>#
%<80                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     Santi kho pana SÃriputta eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: ÃhÃrena suddhÅti; te evaæ Ãhaæsu:
kolehi yÃpemÃti. te kolam-pi khÃdanti, kolacuïïam-pi khÃdanti, kolodakam-pi pivanti, anekavihitam-pi kolavikatiæ paribhu¤janti. AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ SÃriputta ekaæ yeva kolaæ ÃhÃraæ ÃharitÃ. Siyà kho pana te SÃriputta evam-assa: mahà nÆna tena samayena kolo ahosÅti. Na kho pan' etaæ SÃriputta evaæ daÂÂhabbaæ, tadà pi etaparamo yeva kolo ahosi seyyathà pi etarahi. Tassa mayhaæ SÃriputta ekaæ yeva kolaæ ÃhÃraæ ÃhÃrayato adhimattakasimÃnaæ patto kÃyo hoti: seyyathà pi nÃma ÃsÅtikapabbÃni và kÃlÃpabbÃni và evam-eva-ssu me aÇgapaccaÇgÃni bhavanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma oÂÂhapadaæ evameva-ssu me Ãnisadaæ hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma vaÂÂanÃvaÊÅ evam-eva-ssu me piÂÂhikaïÂako unnatÃvanato hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma jarasÃlÃya gopÃnasiyo oluggaviluggà bhavanti evam-eva-ssu me phÃsuÊiyo oluggaviluggà bhavanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma gambhÅre udapÃne udakatÃrakà gambhÅragatà okkhÃyikà dissanti evam-eva-ssu me akkhikÆpesu akkhitÃrakà gambhÅragatà okkhÃyikà dissanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma tittakÃlÃbu Ãmakacchinno vÃtÃtapena sampuÂito hoti sammilÃto evam-eva-ssu me sÅsacchavi sampuÂità hoti sammilÃtà tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ SÃriputta:
udaracchaviæ parimasissÃmÅti piÂÂhikaïÂakaæ yeva parigaïhÃmi, piÂÂhikaïÂakaæ parimasissÃmÅti udaracchaviæ yeva parigaïhÃmi, yÃva-ssu me SÃriputta udaracchavi piÂÂhikaïÂakaæ allÅnà hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ SÃriputta:
vaccaæ và muttaæ và karissÃmÅti tatth' eva avakujjo papatÃmi tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ SÃriputta tam-eva kÃyaæ assÃsento pÃïinà gattÃni anomajjÃmi, tassa mayhaæ SÃriputta pÃïinà gattÃni anomajjato pÆtimÆlÃni lomÃni kÃyasmà papatanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya.
     Santi kho pana SÃriputta eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: ÃhÃrena suddhÅti; te evam-Ãhaæsu:
muggehi yÃpema --pe-- tilehi yÃpema -- taï¬ulehi yÃpemÃti, te taï¬ulam-pi khÃdanti, taï¬ulacuïïam-pi khÃdanti, taï¬ulodakam-pi pivanti,

#<[page 081]>#
%<                    2.2. MAHùSýHANùDASUTTAõ. (12)                81>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anekavihitam-pi taï¬ulavikatiæ paribhu¤janti. AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ SÃriputta ekaæ yeva taï¬ulaæ ÃhÃraæ ÃharitÃ. Siyà kho pana te SÃriputta evamassa: mahà nÆna tena samayena taï¬ulo ahosÅti. Na kho pan' etaæ SÃriputta evaæ daÂÂhabbaæ, tadà pi etaparamo yeva taï¬ulo ahosi seyyathà pi etarahi. Tassa mayhaæ SÃriputta ekaæ yeva taï¬ulaæ ÃhÃraæ ÃhÃrayato adhimattakasimÃnaæ patto kÃyo hoti: seyyathà pi nÃma ÃsÅtikapabbÃni và kÃlÃpabbÃni và evam-eva-ssu me aÇgapaccaÇgÃni bhavanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma oÂÂhapadaæ evam-eva-ssu me Ãnisadaæ hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma vaÂÂanÃvaÊÅ evam-eva-ssu me piÂÂhikaïÂako unnatÃvanato hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma jarasÃlÃya gopÃnasiyo oluggaviluggà bhavanti evam-eva-ssu me phÃsuÊiyo oluggaviluggà bhavanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma gambhÅre udapÃne udakatÃrakà gambhÅragatà okkhÃyikà dissanti evam-eva-ssu me akkhikÆpesu akkhitÃrakà gambhÅragatà okkhÃyikà dissanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma tittakÃlÃbu Ãmakacchinno vÃtÃtapena sampuÂito hoti sammilÃto evam-eva-ssu me sÅsacchavi sampuÂità hoti sammilÃtà tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ SÃriputta: udaracchaviæ parimasissÃmÅti piÂÂhikaïÂakaæ yeva parigaïhÃmi, piÂÂhikaïÂakaæ parimasissÃmÅti udaracchaviæ yeva parigaïhÃmi, yÃva-ssu me SÃriputta udaracchavi piÂÂhikaïÂakaæ allÅnà hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ SÃriputta:
vaccaæ và muttaæ và karissÃmÅti tatth' eva avakujjo papatÃmi tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ SÃriputta tameva kÃyaæ assÃsento pÃïinà gattÃni anomajjÃmi, tassa mayhaæ SÃriputta pÃïinà gattÃni anomajjato pÆtimÆlÃni lomÃni kÃyasmà papatanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya. TÃya pi kho ahaæ SÃriputta iriyÃya tÃya paÂipadÃya tÃya dukkarakÃrikÃya nÃjjhagamaæ uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ, taæ kissa hetu: imissà yeva ariyÃya pa¤¤Ãya anadhigamà yà 'yaæ ariyà pa¤¤Ã adhigatà ariyà niyyÃnikà niyyÃti takkarassa sammà dukkhakkhayÃya.
     Santi kho pana SÃriputta eke s. e. e.: saæsÃrena suddhÅti. Na kho pana so SÃriputta saæsÃro sulabharÆpo yo mayà asaæsaritapubbo iminà dÅghena addhunÃ,

#<[page 082]>#
%<82                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  a¤¤atra SuddhÃvÃsehi devehi; SuddhÃvÃse cÃhaæ SÃriputta deve saæsareyyaæ, na-y-imaæ lokaæ punar-Ãgaccheyyaæ. Santi kho pana SÃriputta eke s. e. e.: upapattiyà suddhÅti. Na kho pana sà SÃriputta upapatti sulabharÆpà yà mayà anupapannapubbà iminà dÅghena addhunÃ, a¤¤atra SuddhÃvÃsehi devehi; SuddhÃvÃse cÃhaæ SÃriputta deve upapajjeyyaæ, na-y-imaæ lokaæ punar-Ãgaccheyyaæ. Santi kho pana SÃriputta eke s. e. e.: ÃvÃsena suddhÅti. Na kho pana so SÃriputta ÃvÃso sulabharÆpo yo mayà anÃvutthapubbo iminà dÅghena addhunÃ, a¤¤atra SuddhÃvÃsehi devehi; SuddhÃvÃse cÃhaæ SÃriputta deve vaseyyaæ, na-y-imaæ lokaæ punar-Ãgaccheyyaæ. Santi kho pana SÃriputta eke s. e. e.:
Ya¤¤ena suddhÅti. Na kho pana so SÃriputta ya¤¤o sulabharÆpo yo mayà ayiÂÂhapubbo iminà dÅghena addhunÃ, ta¤-ca kho ra¤¤Ã và satà khattiyena muddhÃvasittena brÃhmaïena và mahÃsÃlena. Santi kho pana SÃriputta eke s. e. e.:
aggiparicariyÃya suddhÅti. Na kho pana so SÃriputto aggi sulabharÆpo yo mayà apariciïïapubbo iminà dÅghena addhunÃ.
ta¤-ca kho ra¤¤Ã và satà khattiyena muddhÃvasittena brÃhmaïena và mahÃsÃlena.
     Santi kho pana SÃriputta eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: yÃvad-evÃyaæ bhavaæ puriso daharo hoti yuvà susu kÃÊakeso bhadrena yobbanena samannÃgato paÂhamena vayasÃ, tÃvad-eva paramena pa¤¤Ãveyyattiyena samannÃgato hoti; yato ca kho ayaæ bhavaæ puriso jiïïo hoti vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto. asÅtiko và navutiko và vassasatiko và jÃtiyÃ, atha tamhà pa¤¤Ãveyyattiyà parihÃyatÅti. Na kho pan, etaæ SÃriputta evaæ daÂÂhabaæ. Ahaæ kho pana SÃriputta etarahi jiïïo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto, asÅtiko me vayo vattati. Idha me assu SÃriputta cattÃro sÃvakà vassasatÃyukÃvassasatajÅvino paramÃya satiyà ca gatiyà ca dhitiyà ca samannÃgatà paramena ca pa¤¤Ãveyyattiyena; seyyathà pi SÃriputta daÊhadhammo dhanuggaho sikkhito katahattho katÆpÃsano lahukena asanena appakasiren' eva tiriyaæ tÃlacchÃyaæ; atipÃteyya, evaæ adhimattasatimanto evaæ adhimattagatimanto evaæ adhimattadhitimanto evaæ paramena pa¤¤Ãveyyattiyena samannÃgatÃ.

#<[page 083]>#
%<               2.3 . MAHùDUKKHAKKHANDHASUTTAõ.(13)               83>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te maæ catunnaæ satipaÂÂhÃnÃnaæ upÃdÃy' upÃdÃya pa¤haæ puccheyyuæ. puÂÂho puÂÂho cÃhaæ tesaæ byÃkareyyaæ, byÃkata¤-ca me byÃkatato dhÃreyyuæ, na ca maæ dutiyakaæ uttariæ paripuccheyyuæ, a¤¤atra asita-pÅtakhÃyita-sÃyitÃ, a¤¤atra uccÃrapassÃvakammÃ, a¤¤atra niddÃkilamathapaÂivinodanÃ. ApariyÃdiïïà yev' assa SÃriputta TathÃgatassa dhammadesanÃ, apariyÃdiïïaæ yev' assa TathÃgatassa dhammapadabya¤janaæ, apariyÃdiïïaæ yev' assa TathÃgatassa pa¤hapaÂibhÃnaæ, atha me te cattÃro sÃvakà vassasatÃyukà vassasatajÅvino vassasatassa accayena kÃlaæ kareyyuæ. Ma¤cakena ce pi maæ SÃriputta pariharissatha n' ev' atthi TathÃgatassa pa¤¤Ãveyyattiyassa a¤¤athattaæ.
Yaæ kho taæ SÃriputta sammà vadamÃno vadeyya: asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitÃya bahujanasukhÃya lokÃnukampÃya atthÃya hitÃya sukhÃya devamanussÃnan-ti, mam-eva taæ sammà vadamÃno vadeyya: asammohadhammo . . . devamanussÃnan-ti.
     Tena kho pana samayena Ãyasmà NÃgasamÃlo Bhagavato piÂÂhito Âhito hoti Bhagavantaæ vÅjayamÃno. Atha kho Ãyasmà NÃgasamÃlo Bhagavantaæ etad-avoca: Acchariyaæ bhante, abbhutaæ bhante, api ca me bhante imaæ dhammapariyÃyaæ sutvà lomÃni haÂÂhÃni. KonÃmo ayaæ bhante dhammapariyÃyo ti. -- TasmÃtiha tvaæ NÃgasamÃla imaæ dhammapariyÃyaæ LomahaæsanapariyÃyo t' eva naæ dhÃrehÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà NÃgasamÃlo Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                     MAHùSýHANùDASUTTAõ DUTIYAõ.
                                13.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho sambahulà bhikkhÆ pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya SÃvatthiæ piï¬Ãya pÃvisiæsu.

#<[page 084]>#
%<84                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho tesaæ bhikkhÆnaæ etad-ahosi: Atippago kho tÃva SÃvatthiyaæ piï¬Ãya carituæ, yan-nÆna mayaæ yen' a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnaæ ÃrÃmo ten' upasaÇkameyyÃmÃti. Atha kho te bhikkhÆ yen' a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnaæ ÃrÃmo ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà tehi a¤¤atitthiyehi paribbÃjakehi saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinne kho te bhikkhÆ te a¤¤atitthiyà paribbÃjakà etad-avocuæ: Samaïo Ãvuso Gotamo kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti, mayam-pi kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpema; samaïo Ãvuso Gotamo rÆpÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti, mayam-pi rÆpÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpema; samaïo Ãvuso Gotamo vedanÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti, mayam-pi vedanÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpema; idha no Ãvuso ko viseso ko adhippÃyo kiæ nÃnÃkaraïaæ samaïassa và Gotamassa amhÃkaæ vÃ, yadidaæ dhammadesanÃya và dhammadesanaæ anusÃsaniyà và anusÃsanin-ti.
Atha kho te bhikkhÆ tesaæ a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnaæ bhÃsitaæ n' eva abhinandiæsu na paÂikkosiæsu, anabhinanditvà appaÂikkositvà uÂÂhÃy' Ãsanà pakkamiæsu: Bhagavato santike etassa bhÃsitassa atthaæ ÃjÃnissÃmÃti.
     Atha kho te bhikkhÆ SÃvatthiyaæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkantà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad-avocuæ: Idha mayaæ bhante pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya SÃvatthiæ piï¬Ãya pÃvisimha, tesaæ no bhante amhÃkaæ etad-ahosi: Atippago kho tÃva SÃvatthiyaæ piï¬Ãya carituæ, yan-nÆna mayaæ yen' a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnaæ ÃrÃmo ten' upasaÇkameyyÃmÃti. Atha kho mayaæ bhante yen' a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnaæ ÃrÃmo ten' upasaÇkamimha, upasaÇkamitvà tehi a¤¤atitthiyehi paribbÃjakehi saddhiæ sammodimha, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdimha. Ekamantaæ nisinne kho bhante te a¤¤atitthiyà paribbÃjakà amhe etad-avocuæ: Samaïo Ãvuso Gotamo kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpeti, mayam-pi kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpema;

#<[page 085]>#
%<             2.3 . MAHùDUKKHAKKHANDHASUTTAõ.(13)                85>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  samaïo Ãvuso Gotamo rÆpÃnaæ p. p., mayampi rÆpÃnaæ p. p., samaïo Ãvuso Gotamo vedanÃnaæ p. p., mayam-pi vedanÃnaæ p. p.; idha no Ãvuso ko viseso ko adhippÃyo kiæ nÃnÃkaraïaæ samaïassa và Gotamassa amhÃkaæ vÃ, yadidaæ dhammadesanÃya và dhammadesanaæ anusÃsaniyà và anasÃsanin-ti. Atha kho mayaæ bhante tesaæ a¤¤atitthiyÃnaæ paribbÃjakÃnaæ bhÃsitaæ n' eva abhinandimha na paÂikkosimha, anabhinanditvà appaÂikkositvà uÂÂhÃy' Ãsanà pakkamimha: Bhagavato santike etassa bhÃsitassa atthaæ ÃjÃnissÃmÃti.
     EvaævÃdino bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evamassu vacanÅyÃ: Ko pan' Ãvuso kÃmÃnaæ assÃdo ko Ãdinavo kiæ nissaraïaæ, ko rÆpÃnaæ assÃdo ko adÅnavo kiæ nissaraïaæ, ko vedanÃnaæ assÃdo ko ÃdÅnavo kiæ nissaraïan-ti.
Evaæ puÂÂhà bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbÃjakà na c' eva sampÃyissanti uttari¤-ca vighÃtaæ Ãpajjissanti, taæ kissa hetu: yathà taæ bhikkhave avisayasmiæ. NÃhan-taæ bhikkhave passÃmi sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya yo imesaæ pa¤hÃnaæ veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdheyya a¤¤atra TathÃgatena và TathÃgatasÃvakena và ito và pana sutvÃ.
     Ko ca bhikkhave kÃmÃnaæ assÃdo: Pa¤c' ime bhikkhave kÃmaguïÃ, katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ, sotavi¤¤eyyà saddà --pe-- ghÃnavi¤¤eyyà gandhà -- jivhÃvi¤¤eyyà rasà -- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho bhikkhave pa¤ca kÃmaguïÃ. Yaæ kho bhikkhave ime pa¤ca kÃmaguïe paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ, ayaæ kÃmÃnaæ assÃdo.
     Ko ca bhikkhave kÃmÃnaæ ÃdÅnavo: Idha bhikkhave kulaputto yena sippaÂÂhÃnena jÅvikaæ kappeti, yadi muddÃya yadi gaïanÃya yadi saÇkhÃnena yadi kasiyà yadi vaïijjÃya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rÃjaporisena yadi sippa¤¤atarena, sÅtassa purakkhato uïhassa purakkhato, ¬aæsamakasa-vÃtÃtapa-siriæsapasamphassehi rissamÃno, khuppipÃsÃya mÅyamÃno, ayam-pi bhikkhave kÃmÃnaæ ÃdÅnavo sandiÂÂhiko dukkhakkhandho kÃmahetu kÃmanidÃnaæ kÃmÃdhikaraïaæ kÃmÃnam-eva hetu.

#<[page 086]>#
%<86                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tassa ce bhikkhave kulaputtassa evaæ uÂÂhahato ghaÂato vÃyamato te bhogà nÃbhinipphajjanti, so socati kilamati paridevati, urattÃÊiæ kandati, sammohaæ Ãpajjati: moghaæ vata me uÂÂhÃnaæ, aphalo vata me vÃyÃmo ti. Ayam-pi bhikkhave k. Ã. sandiÂÂhiko . . . kÃmÃnam-eva hetu. Tassa ce bhikkhave kulaputtassa evaæ uÂÂhahato ghaÂato vÃyamato te bhogà abhinipphajjanti, so tesaæ bhogÃnaæ ÃrakkhÃdhikaraïaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti: kinti me bhoge n' eva rÃjÃno hareyyuæ na corà hareyyuæ na aggi ¬aheyya na udakaæ vaheyya na appiyà dÃyÃdà hareyyun-ti. Tassa evaæ Ãrakkhato gopayato te bhoge rÃjÃno và haranti corà và haranti aggi và ¬ahati udakaæ và vahati appiyà và dÃyÃdà haranti. So socati kilamati paridevati, urattÃÊiæ kandati, sammohaæ Ãpajjati:
yam-pi me ahosi tam-pi no na-tthÅti. Ayam-pi bhikkhave k. Ã. sandiÂÂhiko . . . kÃmÃnam-eva hetu. Puna ca paraæ bhikkhave kÃmahetu kÃmanidÃnaæ kÃmÃdhikaraïaæ kÃmÃnam-eva hetu rÃjÃno pi rÃjÆhi vivadanti, khattiyà pi khattiyehi v., brÃhmaïà pi brÃhmaïehi v., gahapatÅ pi gahapatÅhi vivadanti, mÃtà pi puttena vivadati, putto pi mÃtarà v., pità pi puttena v., putto pi pitarà v., bhÃtà pi bhÃtarà v., bhÃtà pi bhaginiyà v., bhaginÅ pi bhÃtarà v., sahÃyo pi sahÃyena vivadati. Te tattha kalaha-viggaha-vivÃdam-Ãpannà a¤¤ama¤¤aæ pÃïÅhi pi upakkamanti, le¬¬Æhi pi u., daï¬ehi pi u., satthehi pi upakkamanti; te tattha maraïam-pi nigacchanti maraïamattam-pi dukkhaæ. Ayam-pi bhikkhave k. Ã. sandiÂÂhiko . . . kÃmÃnam-eva hetu. Puna ca paraæ bhikkhave kÃmahetu k. k. kÃmÃnam-eva hetu asicammaæ gahetvà dhanukalÃpaæ sannayhitvà ubhatoviyÆÊhaæ saÇgÃmaæ pakkhandanti ususu pi khippamÃnesu sattisu pi khippamÃnÃsu asisu pi vijjotalantesu; te tattha usÆhi pi vijjhanti, sattiyà pi vijjhanti, asinà pi sÅsaæ chindanti, te tattha maraïam-pi nigacchanti maraïamattam-pi dukkhaæ. Ayam-pi bhikkhave k. Ã. sandiÂÂhiko . . . kÃmÃnam-eva hetu. Puna ca paraæ bhikkhave kÃmahetu k. k. kÃmÃnam-eva hetu asicammaæ gahetvà dhanukalÃpaæ sannayhitvà addÃvalepanà upakÃriyo pakkhandanti ususu pi khippamÃnesu sattisu pi khippamÃnÃsu asisu pi vijjotalantesu;

#<[page 087]>#
%<                2.3. MAHùDUKKHAKKHANDHASUTTAõ. (13)              87>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te tattha usÆhi pi vijjhanti sattiyà pi vijjhanti pakkaÂÂhiyà pi osi¤canti abhivaggena pi omaddanti asinà pi sÅsaæ chindanti; te tattha maraïam-pi nigacchanti maraïamattam-pi dukkhaæ. Ayampi bhikkhave k. Ã. sandiÂÂhiko . . . kÃmÃnam-eva hetu. Puna ca paraæ bhikkhave kÃmahetu k. k. kÃmÃnam-eva hetu sandhim-pi chindanti, nillopam-pi haranti, ekÃgÃrikam-pi karonti, paripanthe pi tiÂÂhanti, paradÃram-pi gacchanti; tamenaæ rÃjÃno gahetvà vividhà kammakaraïà karonti: kasÃhi pi tÃÊenti, vettehi pi tÃÊenti, addhadaï¬akehi pi tÃÊenti.
hattham-pi chindanti, pÃdam-pi ch., hatthapÃdam-pi ch., kaïïaæ-pi ch., nÃsam-pi ch., kaïïanÃsam-pi chindanti.
bilaÇgathÃlikam-pi karonti, saÇkhamuï¬ikam-pi k., RÃhumukham-pi k., jotimÃlikam-pi k., hatthapajjotikam-pi k., erakavattikam-pi k., cÅrakavÃsikam-pi k., eïeyyakam-pi k., baÊisamaæsikam-pi k., kahÃpaïakam-pi k., khÃrÃpatacchikam-pi k., palighaparivattikam-pi k., palÃlapÅÂhakam-pi karonti, tattena pi telena osi¤canti, sunakhehi pi khÃdÃpenti.
jÅvantam-pi sÆle uttÃsenti, asinà pi sÅsaæ chindanti; te tattha maraïam-pi nigacchanti maraïamattam-pi dukkhaæ.
Ayam-pi bhikkhave k. Ã. sandiÂÂhiko . . . kÃmÃnam-eva hetu. Puna ca paraæ bhikkhave kÃmahetu kÃmanidÃnaæ kÃmÃdhikaraïaæ kÃmÃnam-eva hetu kÃyena duccaritaæ caranti, vÃcÃya, d. c., manasà d. c.; te kÃyena duccaritaæ caritvà vÃcÃya d. c. manasà d. c. kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti. Ayaæ bhikkhave kÃmÃnaæ ÃdÅnavo samparÃyiko dukkhakkhandho kÃmahetu kÃmanidÃnaæ kÃmÃdhikaraïaæ kÃmÃnam-eva hetu.
     Ki¤-ca bhikkhave kÃmÃnaæ nissaraïaæ: Yo kho bhikkhave kÃmesu chandarÃgavinayo chandarÃgappahÃnaæ. idaæ kÃmÃnaæ nissaraïaæ.
     Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ kÃmÃnaæ assÃda¤-ca assÃdato ÃdÅnava¤-ca ÃdÅnavato nissaraïa¤-ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnanti, te vata sÃmaæ và kÃme parijÃnissanti paraæ và tathattÃya samÃdapessanti yathÃpaÂipanno kÃme parijÃnissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ kÃmÃnaæ assÃdaæ assÃdato ÃdÅnava¤-ca ÃdÅnavato nissaraïa¤-ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ pajÃnanti,

#<[page 088]>#
%<88                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te vata sÃmaæ và kÃme parijÃnissanti paraæ và tathattÃya samÃdapessanti yathÃpaÂipanno kÃme parijÃnissatÅti ÂhÃnametaæ vijjati.
     Ko ca bhikkhave rÆpÃnaæ assÃdo: Seyyathà pi bhikkhave khattiyaka¤¤Ã và brÃhmaïaka¤¤Ã và gahapatika¤¤Ã và pannarasavassuddesikà và soÊasavassuddesikà và nÃtidÅghà nÃtirassà nÃtikisà nÃtithÆlà nÃtikÃÊÅ na accodÃtÃ, paramà sà bhikkhave tasmiæ samaye subhà vaïïanibhà ti.
-- Evam-bhante -- Yaæ kho bhikkhave subhaæ vaïïanibhaæ paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ ayaæ rÆpÃnaæ assÃdo.
     Ko ca bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo: Idha bhikkhave tam-eva bhaginiæ passeyya aparena samayena asÅtikaæ và navutikaæ và vassasatikaæ và jÃtiyÃ, jiïïaæ gopÃnasivaÇkaæ bhoggaæ daï¬aparÃyanaæ pavedhamÃnaæ gacchantiæ, Ãturaæ gatayobbanaæ khaï¬adantiæ palitakesiæ vilÆnaæ khalitasiraæ valinaæ tilakÃhatagattiæ, taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: yà purimà subhà vaïïanibhà sà antarahitÃ, ÃdÅnavo pÃtubhÆto ti. -- Evam-bhante. -- Ayam-pi bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo. Puna ca paraæ bhikkhave tam-eva bhaginiæ passeyya ÃbÃdhikaæ dukkhitaæ bÃÊhagilÃnaæ sake muttakarÅse palipannaæ semÃnaæ a¤¤ehi vuÂÂhÃpiyamÃnaæ a¤¤ehi saævesiyamÃnaæ, taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: yà purimà subhà vaïïanibhà sà antarahitÃ, ÃdÅnavo pÃtubhÆto ti. -- Evam-bhante. -- Ayam-pi bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo. Puna ca paraæ bhikkhave tam-eva bhaginiæ passeyya, sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ ekÃhamataæ và dvÅhamataæ và tÅhamataæ vÃ, uddhumÃtakaæ vinÅlakaæ vipubbakajÃtaæ, taæ kiæ-ma¤¤atha bhikkhave: yà purimà subhà vaïïanibhà sà antarahitÃ, ÃdÅnavo pÃtubhÆto ti. -Evam-bhante. -- Ayam-pi bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo.
Puna ca paraæ bhikkhave tam-eva bhaginiæ passeyya, sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ kÃkehi và khajjamÃnaæ kulalehi và kh. gijjhehi và kh. supÃnehi và kh. sigÃlehi và kh.
vividhehi và pÃïakajÃtehi khajjamÃnaæ; taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave:

#<[page 089]>#
%<                 2.3. MAHùDUKKHAKKHANDHASUTTAõ. (13)           89>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yà purimà subhà vaïïanibhà sà antarahitÃ, ÃdÅnavo pÃtubhÆto ti. -- Evam-bhante. -- Ayam-pi bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo. Puna ca paraæ bhikkhave tam-eva bhaginiæ passeyya, sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ aÂÂhikasaÇkhalikaæ samaæsalohitaæ nahÃrusambandhaæ, -- aÂÂhikasaÇkhalikaæ nimmaæsalohitamakkhitaæ nahÃrusambandhaæ, -aÂÂhikasaÇkhalikaæ apagatamaæsalohitaæ nahÃrusambandhaæ, -- aÂÂhikÃni apagatasambandhÃni disÃvidisà vikkhittÃni, a¤¤ena hatthaÂÂhikaæ a¤¤ena pÃdaÂÂhikaæ a¤¤ena jaÇghaÂÂhikaæ a¤¤ena ÆraÂÂhikaæ a¤¤ena kaÂaÂÂhikaæ a¤¤ena piÂÂhikaïÂakaæ a¤¤ena sÅsakaÂÃhaæ; taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave:
yà purimà subhà vaïïanibhà sà antarahitÃ, ÃdÅnavo pÃtubhÆto ti. -- Evam-bhante. -- Ayam-pi bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo. Puna ca paraæ bhikkhave tam-eva bhaginiæ passeyya, sarÅraæ sÅvathikÃya cha¬¬itaæ, aÂÂhikÃni setÃni saÇkhavaïïÆpanibhÃni, -- aÂÂhikÃni pu¤jakitÃni terovassikÃni, -aÂÂhikÃni pÆtÅni cuïïakajÃtÃni; taæ kiæ-ma¤¤atha bhikkhave: yà purimà subhà vaïïanibhà sà antarahitÃ, ÃdÅnavo pÃtubhÆto ti. -- Evam-bhante. -- Ayam-pi bhikkhave rÆpÃnaæ ÃdÅnavo.
     Ki¤-ca bhikkhave rÆpÃnaæ nissaraïaæ: Yo bhikkhave rÆpesu chandarÃgavinayo chandarÃgappahÃnaæ, idaæ rÆpÃnaæ nissaraïaæ.
     Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ rÆpÃnaæ assÃda¤-ca assÃdato ÃdÅnava¤-ca ÃdÅnavato nissaraïa¤-ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnanti, te vata sÃmaæ và rÆpe parijÃnissanti paraæ và tathattÃya samÃdapessanti yathÃpaÂipanno rÆpe parijÃnissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ rÆpÃnaæ . . . yathÃbhÆtaæ pajÃnanti . . . ÂhÃnam-etaæ vijjati.
     Ko ca bhikkhave vedanÃnaæ assÃdo: Idha bhikkhave bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Yasmiæ samaye bhikkhave bhikkhu vivicc' eva . . . upasampajja viharati, n' eva tasmiæ samaye attabyÃbÃdhÃya ceteti na parabyÃbÃdhÃya ceteti na ubhayabyÃbÃdhÃya ceteti,

#<[page 090]>#
%<90                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  abyÃbajjhaæ yeva tasmiæ samaye vedanaæ vedeti. AbyÃbajjhaparamÃhaæ bhikkhave vedanÃnaæ assÃdaæ vadÃmi. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ -- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Yasmiæ samaye bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, n eva tasmiæ samaye attabyÃbÃdhÃya ceteti na parabyÃbÃdhÃya ceteti na ubhayabyÃbÃdhÃya ceteti. abyÃbajjhaæ yeva tasmiæ samaye vedanaæ vedeti. AbyÃbajjhaparamÃhaæ bhikkhave vedanÃnaæ assÃdaæ vadÃmi.
     Ko ca bhikkhave vedanÃnaæ ÃdÅnavo: Yaæ bhikkhave vedanà aniccà dukkhà vipariïÃmadhammÃ, ayaæ vedanÃnaæ ÃdÅnavo.
     Ki¤-ca bhikkhave vedanÃnaæ nissaraïaæ: Yo bhikkhave vedanÃsu chandarÃgavinayo chandarÃgappahÃnaæ, idaæ vedanÃnaæ nissaraïaæ.
     Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vedanÃnaæ assÃda¤-ca assÃdato ÃdÅnava¤-ca ÃdÅnavato nissaraïa¤-ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnanti, te vata sÃmaæ và vedanà parijÃnissanti paraæ và tathattÃya samÃdapessanti yathÃpaÂipanno vedanà parijÃnissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và evaæ vedanÃnaæ assÃda¤-ca assÃdato ÃdÅnava¤-ca ÃdÅnavato nissaraïa¤-ca nissaraïato yathÃbhÆtaæ pajÃnanti, te vata sÃmaæ và vedanà parijÃnissanti paraæ và tathattÃya samÃdapessanti yathÃpaÂipanno vedanà parijÃnissatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjatÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                 MAHùDUKKHAKKHANDHASUTTAõ. TATIYAõ.

#<[page 091]>#
%<                   2.4.CôÊADUKKHAKKHANDHASUTTAM. (14)          91>%
                                14.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Sakkesu viharati Kapilavatthusmiæ NigrodhÃrÃme. Atha kho MahÃnÃmo Sakko yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho MahÃnÃmo Sakko Bhagavantaæ etadavoca: DÅgharattÃhaæ bhante Bhagavatà evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi: Lobho cittassa upakkileso, doso cittassa upakkileso, moho cittassa upakkileso ti. Evaæ cÃhaæ bhante Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi: Lobho cittassa upakkileso, doso c. u., moho c. u. ti, atha ca pana me ekadà lobhadhammà pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhanti, dosadhammà pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhanti, mohadhammà pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhanti. Tassa mayhaæ bhante evaæ hoti: Ko su nÃma me dhammo ajjhattaæ appahÅno yena me ekadà lobhadhammà pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhanti, dosadhammà pi c. p.
tiÂÂhanti, mohadhammà pi c. p. tiÂÂhantÅti.
     So eva kho te MahÃnÃma dhammo ajjhattaæ appahÅno yena te ekadà lobhadhammà pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhanti.
dosadhammà pi c. p. tiÂÂhanti, mohadhammà pi c. p. tiÂÂhanti.
So ca hi te MahÃnÃma dhammo ajjhattaæ pahÅno abhavissa, na tvaæ agÃraæ ajjhÃvaseyyÃsi, na kÃme paribhu¤jeyyÃsi.
Yasmà ca kho te MahÃnÃma so eva dhammo ajjhattaæ appahÅno, tasmà tvaæ agÃraæ ajjhÃvasasi, kÃme paribhu¤jasi.
     AppassÃdà kÃmà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti iti ce pi MahÃnÃma ariyasÃvakassa yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhaæ hoti. So ca a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ nÃdhigacchati a¤¤aæ và tato santataraæ, atha kho so n' eva tÃva anÃvaÂÂÅ kÃmesu hoti. Yato ca kho MahÃnÃma ariyasÃvakassa:
appassÃdà kÃmà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhaæ hoti, so ca a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ adhigacchati a¤¤a¤-ca tato santataraæ, atha kho so anÃvaÂÂÅ kÃmesu hoti. Mayham-pi kho MahÃnÃma pubbe va sambodhà anabhisambuddhassa bodhisattass' eva sato:

#<[page 092]>#
%<92                      1. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  appassÃdà kÃmà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhaæ ahosi, so ca a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ nÃjjhagamaæ a¤¤aæ và tato santataraæ, atha khvÃhaæ n' eva tÃva anÃvaÂÂÅ kÃmesu pacca¤¤Ãsiæ. Yato ca kho me MahÃnÃma: appassÃdà kÃmà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhaæ ahosi, so ca a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ ajjhagamaæ a¤¤a¤-ca tato santataraæ, athÃhaæ anÃvaÂÂÅ kÃmesu pacca¤¤Ãsiæ.
     Ko ca MahÃnÃma kÃmÃnaæ assÃdo: Pa¤c' ime MahÃnÃma kÃmaguïÃ, katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ, sotavi¤¤eyyà saddà --pe-- ghÃnavi¤¤eyyà gandhà -- jivhÃvi¤¤eyyà rasà -- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho MahÃnÃma pa¤ca kÃmaguïÃ. Yaæ kho MahÃnÃma ime pa¤ca kÃmaguïe paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ, ayaæ kÃmÃnaæ assÃdo.
     Ko ca MahÃnÃma kÃmÃnaæ ÃdÅnavo . . . (repeat from p. 85, l.30 to p. 87, l.26, with MahÃnÃma substituted for bhikkhave) . . . Ayaæ MahÃnÃma kÃmÃnaæ ÃdÅnavo samparÃyiko dukkhakkhandho kÃmahetu kÃmanidÃnaæ kÃmÃdhikaraïaæ kÃmÃnam-eva hetu.
     Ekam-idÃhaæ MahÃnÃma samayaæ RÃjagahe viharÃmi GijjhakÆÂe pabbate. Tena kho pana samayena sambahulà nigaïÂhà Isigilipasse KÃÊasilÃyaæ ubbhaÂÂhakà honti ÃsanapaÂikkhittÃ, opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti. Atha kho 'haæ MahÃnÃma sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yena Isigilipassaæ KÃÊasilà yena te nigaïÂhà ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà te nigaïÂhe etad-avocaæ:
Kin-nu tumhe Ãvuso nigaïÂhà ubbhaÂÂhakà ÃsanapaÂikkhittà opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyathÃti. Evaæ vutte MahÃnÃma te nigaïÂhà maæ etad-avocuæ: NigaïÂho Ãvuso NÃthaputto sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ aparisesaæ ¤Ãïadassanaæ paÂijÃnÃti: carato ca me tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ ¤Ãïadassanaæ paccupaÂÂhitan-ti;

#<[page 093]>#
%<               2.4. CôÊADUKKHAKKHANDHASUTTAM. (14)             93>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so evam-Ãha: Atthi kho vo nigaïÂhà pubbe pÃpaæ kammaæ kataæ. taæ imÃya kaÂukÃya dukkarakÃrikÃya nijjaretha; yaæ pan' ettha etarahi kÃyena saævutà vÃcÃya saævutà manasà saævutà taæ Ãyatiæ pÃpassa kammassa akaraïaæ; iti purÃïÃnaæ kammÃnaæ tapasà byantibhÃvà navÃnaæ kammÃnaæ akaraïà Ãyatiæ anavassavo, Ãyatiæ anavassavà kammakkhayo, kammakkhayà dukkhakkhayo, dukkhakkhayà vedanÃkkhayo, vedanÃkkhayà sabbaæ dukkhaæ nijjiïïaæ bhavissatÅti. Ta¤-ca pan' amhÃkaæ ruccati c' eva khamati ca.
tena c' amhà attamanà ti.
     Evaæ vutte ahaæ MahÃnÃma te nigaïÂhe etad-avocaæ:
Kim-pana tumhe Ãvuso nigaïÂhà jÃnÃtha: ahuvÃm' eva mayaæ pubbe, na nÃhuvamhÃti. -- No h' idaæ Ãvuso. -Kim-pana tumhe Ãvuso nigaïÂhà jÃnÃtha: akarÃm' eva mayaæ pubbe pÃpaæ kammaæ, na nÃkaramhÃti. No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pana tumhe Ãvuso nigaïÂhà jÃnÃtha: evarÆpaæ và evarÆpaæ và pÃpaæ kammaæ akaramhÃti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pana tumhe Ãvuso nigaïÂhà jÃnÃtha:
ettakaæ và dukkhaæ nijjiïïaæ, ettakaæ và dukkhaæ nijjaretabbaæ, ettakamhi và dukkhe nijjiïïe sabbaæ dukkhaæ nijjiïïaæ bhavissatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pana tumhe Ãvuso nigaïÂhà jÃnÃtha diÂÂhe va dhamme akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ upasampadan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Iti kira tumhe Ãvuso nigaïÂhà na jÃnÃtha: ahuvÃm' eva mayaæ pubbe na nÃhuvamhÃti, na jÃnÃtha: akarÃm eva mayaæ pubbe pÃpaæ kammaæ na nÃkaramhÃti, na jÃnÃtha: evarÆpaæ và evarÆpaæ và pÃpaæ kammaæ akaramhÃti, na jÃnÃtha: ettakaæ và dukkhaæ nijjiïïaæ ettakaæ và dukkhaæ nijjaretabbaæ ettakamhi và dukkhe nijjiïïe sabbaæ dukkhaæ nijjiïïaæ bhavissatÅti, na jÃnÃtha diÂÂhe va dhamme akusulÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnaæ kusalÃnaæ dhammÃnaæ upasampadaæ.
Evaæ sante Ãvuso nigaïÂhà ye loke luddà lohitapÃïino kurÃrakammantà manussesu paccÃjÃtà te nigaïÂhesu pabbajantÅti. -- Na kho Ãvuso Gotama sukhena sukhaæ adhigantabbaæ, dukkhena kho sukhaæ adhigantabbaæ. Sukhena ca Ãvuso Gotama sukhaæ adhigantabbaæ abhavissa,

#<[page 094]>#
%<94                      I. MôLAPA××ùSAõ>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  rÃjà MÃgadho Seniyo BimbisÃro sukhaæ adhigaccheyya, rÃjà MÃgadho S. B. sukhavihÃritaro Ãyasmatà GotamenÃti. -- AddhÃyasmantehi nigaïÂhehi sahasà appaÂisaÇkhà vÃcà bhÃsitÃ: na kho Ãvuso Gotama sukhena sukhaæ adhigantabbaæ, dukkhena kho sukhaæ adhigantabbaæ; sukhena ca Ãvuso Gotama sukhaæ adhigantabbaæ abhavissa, rÃjà MÃgadho S. B.
sukhaæ adhigaccheyya, rÃjà MÃgadho S. B. sukhavihÃritaro Ãyasmatà GotamenÃti. Api ca aham-eva tattha paÂipucchitabbo: ko nu kho ÃyasmantÃnaæ sukhavihÃritaro, rÃjà và MÃgadho S. B. Ãyasmà và Gotamo ti -- AddhÃvuso Gotama amhehi sahasà appaÂisaÇkhà vÃcà bhÃsitÃ: na kho Ãvuso Gotama sukhena sukhaæ adhigantabbaæ, dukkhena kho sukhaæ adhigantabbaæ; sukhena ca Ãvuso Gotama sukhaæ adhigantabbaæ abhavissa, rÃjà MÃgadho S. B. sukhaæ adhigaccheyya, rÃjà MÃgadho S. B. sukhavihÃritaro Ãyasmatà GotamenÃti. Api ca tiÂÂhat' etaæ, idÃni pi mayaæ Ãyasmantaæ Gotamaæ pucchÃma: Ko nu kho ÃyasmantÃnaæ sukhavihÃritaro, rÃjà và MÃgadho S. B. Ãyasmà và Gotamo ti. -- Tena h' Ãvuso nigaïÂhà tumhe va tattha paÂipucchissÃmi, yathà vo khameyya tathà naæ byÃkareyyÃtha. Taæ kim-ma¤¤ath' Ãvuso {nigaïÂhÃ}: pahoti rÃjà MÃgadho S. B.
ani¤jamÃno kÃyena abhÃsamÃno vÃcaæ satta rattindivÃni ekantasukhapaÂisaævedÅ viharitun-ti. -- No h' idaæ Ãvuso.
-- Taæ kim-ma¤¤ath' Ãvuso nigaïÂhÃ: pahoti rÃjà MÃgadho S. B. ani¤jamÃno kÃyena abhÃsamÃno vÃcaæ cha rattindivÃni pa¤ca r. cattÃri r. tÅïi r. dve r. ekaæ rattindivaæ ekantasukhapaÂisaævedÅ viharitun-ti -- No h' idaæ Ãvuso. -- Ahaæ kho Ãvuso nigaïÂhà pahomi ani¤jamÃno kÃyena abhÃsamÃno vÃcaæ ekaæ rattindivaæ ekantasukhapaÂisaævedÅ viharituæ. Ahaæ kho Ãvuso nigaïÂhà pahomi ani¤jamÃno kÃyena abhÃsamÃno vÃcaæ dve rattindivÃni tiïi r. cattÃri r. pa¤ca r. cha r. satta rattindivÃni ekantasukhapaÂisaævedÅ viharituæ. Taæ kim-ma¤¤ath' Ãvuso nigaïÂhÃ: evaæ sante ko sukhavihÃritaro, rÃjà và MÃgadho Seniyo BimbisÃro ahaæ và ti. -- Evaæ sante Ãyasmà va Gotamo sukhavihÃritaro ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrenÃti.
#<[page 095]>#
%<                       2.5. ANUMùNASUTTAõ. (15)                95>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano MahÃnÃmo Sakko Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                 CôÊADUKKHAKKHANDHASUTTAM CATUTTHAõ.
                                 15.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Ãyasmà MahÃmoggallÃno Bhaggesu viharati SuæsumÃragire. BhesakaÊÃvane migadÃye. Tatra kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno bhikkhÆ Ãmantesi: ùvuso bhikkhavo ti. ùvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa paccassosuæ. ùyasmà MahÃmoggallÃno etad-avoca:
     PavÃreti ce pi Ãvuso bhikkhu: Vadantu maæ Ãyasmanto, vacanÅyo 'mhi ÃyasmantehÅti, so ca hoti dubbaco dovacassakaraïehi dhammehi samannÃgato akkhamo appadakkhiïaggÃhÅ anusÃsaniæ, atha kho naæ sabrahmacÃrÅ na c' eva vattabbaæ na¤¤anti na ca anusÃsitabbaæ ma¤¤anti na ca tasmiæ puggale vissÃsaæ Ãpajjitabbaæ ma¤¤anti. Katame c' Ãvuso dovacassakaraïà dhammÃ: Idh' Ãvuso bhikkhu pÃpiccho hoti pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato; yam-p' Ãvuso bhikkhu pÃpiccho hoti pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ayam-pi dhammo dovacassakaraïo. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu attukkaæsako hoti paravambhÅ; yam -p' Ãvuso bhikkhu a. h.p.
ayam-pi dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu kodhano hoti kodhÃbhibhÆto; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu kodhano hoti kodhahetu upanÃhÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu kodhano hoti kodhahetu abhisaÇgÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh¬. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu kodhano hoti kodhasÃmantaæ vÃcaæ nicchÃretÃ; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena codakaæ paÂippharati; yam-p' Ãvuso . . . dh¬. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena codakaæ apasÃdeti; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena codakassa paccÃropeti;

#<[page 096]>#
%<96                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, bahiddhà kathaæ apanÃmeti, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti; yam-p' Ãvuso . . . dh¬. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena apadÃne na sampÃyati; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu makkhÅ hoti paÊÃsÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu issukÅ hoti maccharÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu saÂho hoti mÃyÃvÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. d. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu thaddho hoti atimÃnÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh¬. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu sandiÂÂhiparÃmÃsÅ hoti ÃdhÃnagÃhÅ duppaÂinissaggÅ; yam-p' Ãvuso bhikkhu sandiÂÂhiparÃmÃsÅ hoti ÃdhÃnagÃhÅ duppaÂinissaggÅ ayam-pi dhammo dovacassakaraïo. Ime vuccant' Ãvuso dovacassakaraïà dhammÃ.
     No ce pi Ãvuso bhikkhu pavÃreti: Vadantu maæ Ãyasmanto, vacanÅyo 'mhi ÃyasmantehÅti, so ca hoti suvaco sovacassakaraïehi dhammehi samannÃgato khamo padakkhiïaggÃhÅ anusÃsaniæ, atha kho naæ sabrahmacÃrÅ vattabba¤-c' eva ma¤¤anti anusÃsitabba¤-ca ma¤¤anti tasmi¤-ca puggale vissÃsaæ Ãpajjitabbaæ ma¤¤anti. Katame c' Ãvuso sovacassakaraïà dhammÃ: Idh' Ãvuso bhikkhu na pÃpiccho hoti na pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato; yam-p' Ãvuso bhikkhu na pÃpiccho hoti na pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ayam-pi dhammo sovacassakaraïo. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu anattukkaæsako hoti aparavambhÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. s.
Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu na kodhano hoti na kodhÃbhibhÆto; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu na kodhano hoti na kodhahetu upanÃhÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu na kodhano hoti na kodhahetu abhisaÇgÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu na kodhano hoti na kodhasÃmantaæ vÃcaæ nicchÃretÃ; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena codakaæ na paÂippharati; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena codakaæ na apasÃdeti; yam-p' Ãvuso . . .

#<[page 097]>#
%<                     2.5. ANUMùNASUTTAõ. (15)                  97>%
dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena codakassa na paccÃropeti; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena na a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, na bahiddhà kathaæ apanÃmeti, na kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti; yam-p' Ãvuso . . . dh. s.
Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu cudito codakena na apadÃne na sampÃyati; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu amakkhÅ hoti apaÊÃsÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh«.
Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu anissukÅ hoti amaccharÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu asaÂho hoti amÃyÃvÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh. s. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu atthaddho hoti anatimÃnÅ; yam-p' Ãvuso . . . dh«. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhu asandiÂÂhiparÃmÃsÅ hoti anÃdhÃnagÃhÅ suppaÂinissaggÅ; yam-p' Ãvuso bhikkhu asandiÂÂhiparÃmÃsÅ hoti anÃdhÃnagÃhÅ suppaÂinissaggÅ ayam-pi dhammo sovacassakaraïo. Ime vuccant' Ãvuso sovacassakaraïà dhammÃ.
     Tatr' Ãvuso bhikkhunà attanà va attÃnaæ evaæ anuminitabbaæ: Yo khvÃyaæ puggalo pÃpiccho pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ayam-me puggalo appiyo amanÃpo; aha¤-c' eva kho pan' assaæ pÃpiccho pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato aham-p' assaæ paresaæ appiyo amanÃpo ti.
Evaæ jÃnanten' Ãvuso bhikkhunÃ: Na pÃpiccho bhavissÃmi na pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ti cittaæ uppÃdetabbaæ.
Yo khvÃyaæ puggalo attukkaæsako paravambhÅ ayam-me puggalo appiyo amanÃpo, aha¤-c' eva kho pan' assaæ attukkaæsako paravambhÅ aham-p' assaæ paresaæ appiyo amanÃpo ti. Evaæ jÃnanten' Ãvuso bhikkhunÃ: Anattukkaæsako bhavissÃmi aparavambhÅ ti cittaæ uppÃdetabbaæ. Yo khvÃyaæ puggalo kodhano kodhÃbhibhÆto ayam-me . . . na ko.
dhano bhavissÃmi na kodhÃbhibhÆto ti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo kodhano kodhahetu upanÃhÅ ayam-me . . . na k.
bh. na k. upanÃhÅ ti c.u. Yo khvÃyaæ puggalo kodhano kodhahetu abhisaÇgÅ ayam-me . . . c. u. Yo khvÃyaæ puggalo kodhano kodhasÃmantaæ vÃcaæ nicchÃretà ayam-me . . . na k. bh. na k. v. nicchÃressÃmÅti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo cudito codakena codakaæ paÂippharati ayam-me . . . paÂipphareyyaæ

#<[page 098]>#
%<98                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . cudito codakena codakaæ na paÂippharissÃmÅti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo cudito codakena codakaæ apasÃdeti ayam-me . . apasÃdeyyaæ . . na apasÃdessÃmÅti c. u.
Yo khvÃyaæ puggalo cudito codakena codakassa paccÃropeti ayam-me . . paccÃropeyyaæ . . na paccÃropessÃmÅti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo cudito codakena a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, bahiddhà kathaæ apanÃmeti, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, ayam-me . . paÂicareyyaæ . . apanÃmeyyaæ . . pÃtukareyyaæ . . na a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarissÃmi, na b. k. apanÃmessÃmi, na . . pÃtukarissÃmÅti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo cudito codakena apadÃne na sampÃyati ayam-me . . apadÃne na sampÃyeyyaæ . . na apadÃne na sampÃyissÃmÅti c. u.
Yo khvÃyaæ puggalo makkhi paÊÃsÅ ayam-me . . amakkhÅ bhavissÃmi apaÊÃsÅ ti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo issukÅ maccharÅ ayam-me . . anissukÅ bh. amaccharÅ ti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo saÂho mÃyÃvÅ ayam-me . . asaÂho bh. amÃyÃvÅ ti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo thaddho atimÃnÅ ayamme . . atthaddho bh. anatimÃnÅ ti c. u. Yo khvÃyaæ puggalo sandiÂÂhiparÃmÃsÅ ÃdhÃnagÃhÅ duppaÂinissaggÅ ayam-me puggalo appiyo amanÃpo; aha¤-c' eva kho pan' assaæ sandiÂÂhiparÃmÃsÅ ÃdhÃnagÃhÅ duppaÂinissaggÅ aham-p' assaæ paresaæ appiyo amanÃpo ti. Evaæ jÃnanten' avuso bhikkhunÃ: AsandiÂÂhiparÃmÃsÅ bhavissÃmi anÃdhÃnagÃhÅ suppaÂinissaggÅ ti cittaæ uppÃdetabbaæ.
     Tatr' Ãvuso bhikkhunà attanà va attÃnaæ evaæ paccavekkhitabbaæ: Kin-nu kho 'mhi pÃpiccho pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ti. Sace Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno evaæ jÃnÃti: PÃpiccho kho 'mhi pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ti, ten' Ãvuso bhikkhunà tesaæ yeva pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya vÃyamitabbaæ. Sace pan' Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno evaæ jÃnÃti: Na kho 'mhi pÃpiccho na pÃpikÃnaæ icchÃnaæ vasaægato ti, ten' Ãvuso bhikkhunà ten' eva pÅtipÃmujjena vihÃtabbaæ ahorattÃnusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhunà attanà va attÃnaæ evaæ paccavekkhitabbaæ: Kin-nu kho 'mhi attukkaæsako paravambhÅ ti. Sace . . attukkaæsako kho 'mhi paravambhÅ ti . . vÃyamitabbaæ. Sace pan' Ãvuso . . anattukkaæsako kho 'mhi aparavambhÅ ti

#<[page 099]>#
%<                     2.6. ANUMùNASUTTAõ. (16)                  99>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . kusalesu dhammesu. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi kodhano kodhÃbhibhÆto ti . . na kho 'mhi kodhano kodhÃbhibhÆto ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi kodhano kodhahetu upanÃhÅ ti . . na kho 'mhi kodhano kodhahetu upanÃhÅ ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi kodhano kodhahetu abhisaÇgÅ ti . . na kho 'mhi kodhano kodhahetu abhisaÇgÅ ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi kodhano kodhasÃmantaæ vÃcaæ nicchÃretà ti . . na kho 'mhi kodhano kodhasÃmantaæ vÃcaæ nicchÃretà ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi cudito codakena codakaæ paÂippharÃmÅti . . cudito kho 'mhi codakena codakaæ paÂippharÃmÅti . . cudito kho 'mhi codakena codakaæ na paÂippharÃmÅti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi cudito codakena codakaæ apasÃdemÅti . . cudito kho 'mhi codakena codakaæ na apasÃdemÅti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi cudito codakena codakassa paccÃropemÅti . . cudito kho 'mhi codakena codakassa na paccÃropemÅti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi cudito codakena a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarÃmi, bahiddhà kathaæ apanÃmemi, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaromÅti . . cudito kho 'mhi codakena na a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarÃmi, na bahiddhà kathaæ apanÃmemi, na kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaromÅti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi cudito codakena apadÃne na sampÃyÃmÅti . . cudito kho 'mhi codakena na apadÃne na sampÃyÃmÅti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi makkhÅ paÊÃsÅ ti . . amakkhÅ kho 'mhi apaÊÃsÅ ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi issukÅ maccharÅ ti . . anissukÅ kho 'mhi amaccharÅ ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kin-nu kho 'mhi saÂho mÃyÃvÅ ti . . asaÂho kho 'mhi amÃyÃvÅ ti . . k. dh. Puna ca paraæ . . kinnu kho 'mhi thaddho atimÃnÅ ti . . atthaddho kho 'mhi anatimÃnÅ ti . . k. dh. Puna ca paraæ Ãvuso bhikkhunà attanà va attÃnaæ evaæ paccavekkhitabbaæ: Kin-nu kho 'mhi sandiÂÂhiparÃmÃsÅ ÃdhÃnagÃhÅ duppaÂinissaggÅ ti. Sace Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno evaæ jÃnÃti: SandiÂÂhiparÃmÃsÅ.
kho 'mhi ÃdhÃnagÃhÅ duppaÂinissaggÅ ti, ten' Ãvuso bhikkhunà tesaæ yeva pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya vÃyamitabbaæ.

#<[page 100]>#
%<100                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sace pan' Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno evaæ jÃnÃti: AsandiÂÂhiparÃmÃsÅ kho 'mhi anÃdhÃnagÃhÅ suppaÂinissaggi ti, ten' Ãvuso bhikkhunà ten' eva pÅtipÃmujjena vihÃtabbaæ ahorattÃnusikkhinà kusalesu dhammesu. Sace Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno sabbe p' ime pÃpake akusale dhamme appahÅne attani samanupassati, ten' Ãvuso bhikkhunà sabbesaæ yeva imesaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya vÃyamitabbaæ. Sace pan' Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno sabbe p' ime pÃpake akusale dhamme pahÅne attani samanupassati, ten' Ãvuso bhikkhunà ten' eva pitipÃmujjena vihÃtabbaæ ahorattÃnusikkhinà kusalesu dhammesu. Seyyathà pi Ãvuso itthÅ và puriso và daharo yuvà maï¬anakajÃtiko ÃdÃse và parisuddhe pariyodÃte acche và udapatte sakaæ mukhanimittaæ paccavekkhamÃno, sace tattha passati rajaæ va aÇgaïaæ và tass' eva rajassa và aÇgaïassa và pahÃnÃya vÃyamati, no ce tattha passati rajaæ và aÇgaïaæ và ten' eva attamano hoti: lÃbhà vata me, parisuddhaæ vata me ti; evameva kho Ãvuso sace bhikkhu paccavekkhamÃno sabbe p' ime pÃpake akusale dhamme appahÅne attani samanupassati, ten' Ãvuso bhikkhunà sabbesaæ yeva imesaæ pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya vÃyamitabbaæ; sace pan' Ãvuso bhikkhu paccavekkhamÃno sabbe p' ime pÃpake akusale dhamme pahÅne attani samanupassati, ten' Ãvuso bhikkhunà ten' eva pÅtipÃmujjena vihÃtabbaæ ahorattÃnusikkhinà kusalesu dhammesÆti.
     Idam-avoca Ãyasmà MahÃmoggallÃno. Attamanà te bhikkhÆ Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                      ANUMùNASUTTAõ PA¥CAMAõ.

#<[page 101]>#
%<                    2.6. CETOKHILASUTTAõ. (16)                   101>%
                                 16.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Yassa kassaci bhikkhave bhikkhuno pa¤ca cetokhilà appahÅnÃ, pa¤ca cetaso vinibandhà asamucchinnÃ, so vat' imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ ÃpajjissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Katam' assa pa¤ca cetokhilà appahÅnà honti: Idha bhikkhave bhikkhu Satthari kaÇkhati vicikicchati nÃdhimuccati na sampasÅdati. Yo so bhikkhave bhikkhu Satthari kaÇkhati vicikicchati nÃdhimuccati na sampasÅdati tassa cittaæ na namati ÃtappÃya anuyogÃya sÃtaccÃya padhÃnÃya, yassa cittaæ na namati ÃtappÃya anuyogÃya sÃtaccÃya padhÃnÃya evam-assÃyaæ paÂhamo cetokhilo appahÅno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu dhamme kaÇkhati . . na sampasÅdati --pe-- saÇghe kaÇkhati . . na sampasÅdati -- sikkhÃya kaÇkhati . . na sampasÅdati. Yo so bhikkhave bhikkhu sikkhÃya kaÇkhati . . na sampasÅdati tassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ catuttho cetokhilo appahÅno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabrahmacÃrisu kupito hoti anattamano Ãhatacitto khilajÃto. Yo so bhikkhave bhikkhu sabrahmacÃrisu kupito hoti a. Ã. kh. tassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ pa¤camo cetokhilo appahÅno hoti. Im' assa pa¤ca cetokhilà appahÅnà honti.
     Katam' assa pa¤ca cetaso vinibandhà asamucchinnà honti:
Idha bhikkhave bhikkhu kÃme avÅtarÃgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipÃso avigatapariÊÃho avigatataïho. Yo so bhikkhave bhikkhu kÃme avÅtarÃgo hoti . . . avigatataïho tassa cittaæ na namati ÃtappÃya anuyogÃya sÃtaccÃya padhÃnÃya, yassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ paÂhamo cetaso vinibandho asamucchinno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu kÃye avÅtarÃgo hoti --pe-evam-assÃyaæ dutiyo cetaso vinibandho asamucchinno hoti.

#<[page 102]>#
%<102                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu rÆpe avÅtarago hoti -pe -- evam-assÃyaæ tatiyo cetaso vinibandho asamucchinno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu yÃvadatthaæ udarÃvadehakaæ bhu¤jitvà seyyasukhaæ passasukhaæ middhasukhaæ anuyutto viharati. Yo so bhikkhave bhikkhu yÃvadatthaæ . . . viharati tassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ catuttho cetaso vinibandho asamucchinno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ devanikÃyaæ païidhÃya brahmacariyaæ carati: iminà 'haæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissÃmi deva¤¤ataro và ti.
Yo so bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ . . . deva¤¤ataro và ti, tassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ na namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ pa¤camo cetaso vinibandho asamucchinno hoti. Im' assa pa¤ca cetaso vinibandhà asamucchinnà honti. Yassa kassaci bhikkhave bhikkhuno ime pa¤ca cetokhilà appahÅnÃ, ime pa¤ca cetaso vinibandhà asamucchinnÃ, so vat' imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ ÃpajjissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     Yassa kassaci bhikkhave bhikkhuno pa¤ca cetokhilà pahÅnÃ, pa¤ca cetaso vinibandhà susamucchinnÃ, so vat' imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ ÃpajjissatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati. Katam' assa pa¤ca cetokhilà pahÅnà honti: Idha bhikkhave bhikkhu Satthari na kaÇkhati na vicikicchati, adhimuccati sampasÅdati. Yo so bhikkhave bhikkhu Satthari na kaÇkhati . . sampasÅdati tassa cittaæ namati ÃtappÃya anuyogÃya sÃtaccÃya padhÃnÃya, yassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ paÂhamo cetokhilo pahÅno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu dhamme na kaÇkhati . . sampasÅdati --pe-- saÇghe -- sikkhÃya na kaÇkhati . . sampasÅdati. Yo so bhikkhave bhikkhu sikkhÃya na kaÇkhati . . sampasÅdati tassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ catuttho cetokhilo pahÅno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabrahmacÃrisu na kupito hoti, attamano anÃhatacitto akhilajÃto. Yo so bhikkhave bhikkhu sabrahmacÃrisu na kupito hoti, attamano a. a., tassa cittaæ namati ÃtappÃya

#<[page 103]>#
%<                  2. 6. CETOKHILASUTTAõ. (16)                  103>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  a. s. p. yassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p. evamassÃyaæ pa¤camo cetokhilo pahÅno hoti. Im' assa pa¤ca cetokhilà pahÅnà honti.
     Katam' assa pa¤ca cetaso vinibandhà susamucchinnà honti: Idha bhikkhave bhikkhu kÃme vÅtarÃgo hoti vigatachando vigatapemo vigatapipÃso vigatapariÊÃho vigatataïho.
Yo so bhikkhave bhikkhu kÃme vÅtarÃgo hoti . . . vigatataïho tassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p. evam-assÃyaæ paÂhamo cetaso vinibandho susamucchinno hoti. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu kÃye vÅtarÃgo hoti --pe-- rÆpe vÅtarÃgo hoti --pe-- na yÃvadattham udarÃvadehakaæ bhu¤jitvà seyyasukhaæ passasukhaæ middhasukhaæ anuyutto viharati. Yo so bhikkhave bhikkhu na yÃvadatthaæ . . . viharati tassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p., yassa cittaæ namati ÃtappÃya a. s. p. evamassÃyaæ catuttho cetaso vinibandho susamucchinno hoti.
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu na a¤¤ataraæ devanikÃyaæ païidhÃya brahmacariyaæ carati: iminà 'haæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissÃmi deva¤¤ataro và ti. Yo so bhikkhave bhikkhu na a¤¤ataraæ devanikÃyaæ païidhÃya brahmacariyam carati: iminà 'haæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissÃmi deva¤¤ataro và ti, tassa cittaæ namati ÃtappÃya anuyogÃya sÃtaccÃya padhÃnÃya, yassa cittaæ namati ÃtappÃya anuyogÃya sÃtaccÃya padhÃnÃya evam-assÃyaæ pa¤camo cetaso vinibandho susamucchinno hoti. Im' assa pa¤ca cetaso vinibandhà susamucchinnà honti. Yassa kassaci bhikkhave bhikkhuno ime pa¤ca cetokhilà pahÅnÃ; ime pa¤ca cetaso vinibandhà susamucchinnÃ, so vat' imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ ÃpajjissatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati.
     So chanda-samÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, viriya-samÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, citta-samÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, vÅmaæsÃ-samÃdhipadhÃnasaÇkhÃrasamannÃgataæ iddhipÃdaæ bhÃveti, ussoÊhi yeva pa¤camÅ. Sa kho so bhikkhave evaæ ussoÊhipannarasaÇgasamannÃgato bhikkhu bhabbo abhinibbhidÃya,

#<[page 104]>#
%<104                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  bhabbo sambodhÃya, bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamÃya.
Seyyathà pi bhikkhave kukkuÂiyà aï¬Ãni aÂÂha và dasa và dvÃdasa vÃ, tÃn' assu kukkuÂiyà sammà adhisayitÃni sammà pariseditÃni sammà paribhÃvitÃni, ki¤cÃpi tassà kukkuÂiyà na evaæ icchà uppajjeyya: aho vata me kukkuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬akena và aï¬akosam-padÃletvà sotthinà abhinibbhijjeyyun-ti, atha kho bhabbà va te kukkuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬akena và aï¬akosam-padÃletvà sotthinà abhinibbhijjituæ; evam-eva kho bhikkhave evaæ ussoÊhipannarasaÇgasamannÃgato bhikkhu bhabbo abhinibbhidÃya, bhabbo sambodhÃya, bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamÃyÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     CETOKHILASUTTAõ CHAèèHAõ.
                                17.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
VanapatthapariyÃyaæ vo bhikkhave desissÃmi, taæ suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Idha bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ vanapatthaæ upanissÃya viharati; tassa taæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti, asamÃhita¤-ca cittaæ na samÃdhiyati, aparikkhÅïà ca Ãsavà na parikkhayaæ gacchanti, ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ nÃnupÃpuïÃti, ye c' ime pabbajitena jÅvitaparikkhÃrà samudÃnetabbÃ, cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃ, te kasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ:

#<[page 105]>#
%<                  2. 7. VANAPATTHASUTTAõ. (17)                  105>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ahaæ kho imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharÃmi; tassa me imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti, asamÃhita¤-ca cittaæ na samÃdhiyati, aparikkhÅïà ca Ãsavà na parikkhayaæ gacchanti, ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ nÃnupÃpuïÃmi. ye c' ime pabbajitena jÅvitaparikkhÃrà samudÃnetabbÃ, cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃ, te kasirena samudÃgacchantÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà rattibhÃgaæ và divasabhÃgaæ và tamhà vanapatthà pakkamitabbaæ, na vatthabbaæ.
     Idha pana bhikkhave bhikkhu a¤¤ataram vanapatthaæ upanissÃya viharati; tassa taæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti, asamÃhita¤-ca cittaæ na samÃdhiyati, aparikkhÅïà ca Ãsavà na parikkhayaæ gacchanti, ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ nÃnupÃpuïÃti, ye ca kho ime pabbajitena jÅvitaparikkhÃrà samudÃnetabbÃ, cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃ, te appakasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ: Ahaæ kho imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharÃmi, tassa me imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti . . . nÃnupÃpuïÃmi, ye ca kho ime . . . te appakasirena samudÃgacchanti; na kho panÃhaæ cÅvarahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito, na piï¬apÃtahetu --pe-- na sanÃsanahetu -- na gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito; atha ca pana me imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti . . . yogakkhemaæ nÃnupÃpuïÃmÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà saÇkhà pi tamhà vanapatthà pakkamitabbaæ, na vatthabbaæ.
     Idha bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ vanapatthaæ upanissÃya viharati; tassa taæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti, asamÃhita¤-ca cittaæ samÃdhiyati, aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti, ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti, ye ca kho ime pabbajitena jÅvitaparikkhÃrà samudÃnetabbÃ, cÅvarapiï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃ, te kasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ:

#<[page 106]>#
%<106                        MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ahaæ kho imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharÃmi; tassa me imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . anupÃpuïÃmi, ye ca kho ime . . . te kasirena samudÃgacchanti; na kho panÃhaæ cÅvarahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito, na piï¬apÃtahetu --pe-na senÃsanahetu -- na gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito, atha ca pana me imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . yogakkhemaæ anupÃpuïÃmÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà saÇkhà pi tasmiæ vanapatthe vatthabbaæ, na pakkamitabbaæ.
     Idha pana bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ vanapatthaæ upanissÃya viharati; tassa taæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . anupÃpuïÃti, ye c' ime . . . te appakasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ: Ahaæ kho imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharÃmi; tassa me imaæ vanapatthaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . anupÃpuïÃmi, ye c' ime . . . te appakasirena samudÃgacchantÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà yÃvajÅvam-pi tasmiæ vanapatthe vatthabbaæ, na pakkamitabbaæ.
     Idha bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ gÃmaæ upanissÃya viharati --pe-- a¤¤ataraæ nigamaæ upanissÃya viharati -pe -- a¤¤ataraæ nagaraæ upanissÃya viharati --pe-- a¤¤ataraæ janapadaæ upanissÃya viharati --pe-- a¤¤ataraæ puggalaæ upanissÃya viharati; tassa taæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti . . . nÃnupÃpuïÃti, ye c' ime . . . te kasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ: Ahaæ kho maæ puggalaæ upanissÃya viharÃmi, tassa me imaæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti . . . nÃnupÃpuïÃmi, ye c' ime . . . te kasirena samudÃgacchantÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà rattibhÃgaæ và divasabhÃgaæ và so puggalo anÃpucchà pakkamitabbo, nÃnubandhitabbo.
     Idha pana bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ puggalaæ upanissÃya viharati; tassa taæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti

#<[page 107]>#
%<                  2. 7. VANAPATTHASUTTAõ. (17)                   107>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . nÃnupÃpuïÃti, ye ca kho ime . . . te appakasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ: Ahaæ kho imaæ puggalaæ upanissÃya viharÃmi, tassa me imaæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti . . . nÃnupÃpuïÃmi, ye ca kho ime . . . te appakasirena samudÃgacchanti; na kho panÃhaæ cÅvarahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito -- na piï¬apÃtahetu -- na senÃsanahetu -- na gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito, atha ca pana me imaæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati na upaÂÂhÃti . . . yogakkhemaæ nÃnupÃpuïÃmÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà saÇkhà pi so puggalo anÃpucchà pakkamitabbo, nÃnubandhitabbo.
     Idha bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ puggalaæ upanissÃya viharati; tassa taæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . anupÃpuïÃti, ye ca kho ime . . . te kasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ: Ahaæ kho imaæ puggalaæ upanissÃya viharÃmi, tassa me imaæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . anupÃpuïÃmi, ye ca kho ime . . . te kasirena samudÃgacchanti; na kho panÃhaæ cÅvarahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito -- na piï¬apÃtahetu -- na senÃsanahetu -- na gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrahetu agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito, atha ca pana me imaæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti . . . yogakkhemaæ anupÃpuïÃmÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà saÇkhà pi so puggalo anubandhitabbo, na pakkamitabbaæ.
     Idha pana bhikkhave bhikkhu a¤¤ataraæ puggalaæ upanissÃya viharati, tassa taæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti, asamÃhita¤-ca cittaæ samÃdhiyati, aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti, ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti, ye c' ime pabbajitena jÅvitaparikkhÃrà samudÃnetabbÃ, cÅvarapiï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃ, te appakasirena samudÃgacchanti. Tena bhikkhave bhikkhunà iti paÂisa¤cikkhitabbaæ: Ahaæ kho imaæ puggalaæ upanissÃya viharÃmi,

#<[page 108]>#
%<108                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa me imaæ puggalaæ upanissÃya viharato anupaÂÂhità c' eva sati upaÂÂhÃti, asamÃhita¤-ca cittaæ samÃdhiyati, aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti, ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃmi, ye c' ime pabbajitena jÅvitaparikkhÃrà samudÃnetabbÃ, cÅvarapiï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrÃ, te appakasirena samudÃgacchantÅti. Tena bhikkhave bhikkhunà yÃvajÅvam-pi so puggalo anubandhitabbo, na pakkamitabbaæ, api panujjamÃnena pÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    VANAPATTHASUTTAõ SATTAMAõ.
                                                 18.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Sakkesu viharati Kapilavatthusmiæ NigrodhÃrÃme. Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaram-ÃdÃya Kapilavatthuæ piï¬Ãya pÃvisi. Kapilavatthusmiæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yena MahÃvanaæ ten' upasaÇkami divÃvihÃrÃya, MahÃvanaæ ajjhogÃhitvà beluvalaÂÂhikÃya mÆle divÃvihÃraæ nisÅdi. Daï¬apÃïi pi kho Sakko jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno yena MahÃvanaæ ten' upasaÇkami, MahÃvanaæ ajjhogÃhitvà yena beluvalaÂÂhikà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà daï¬am-olubbha ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho Daï¬apÃïÅ Sakko Bhagavantaæ etadavoca: KiævÃdÅ samaïo kimakkhÃyÅ ti. -- YathÃvÃdÅ kho Ãvuso sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya na kenaci loke viggayha tiÂÂhati, yathà ca pana kÃmehi visaæyuttaæ viharantaæ taæ brÃhmaïaæ akathaækathiæ chinnakukkuccaæ bhavÃbhave vÅtataïhaæ sa¤¤Ã nÃnusenti, evaævÃdÅ kho ahaæ Ãvuso evamakkhÃyÅ ti. Evaæ vutte Daï¬apÃïÅ Sakko sÅsaæ okampetvà jivhaæ nillÃÊetvà tivisÃkhaæ nalÃÂikaæ nalÃÂe vuÂÂhÃpetvà daï¬am-olubbha pakkÃmi.

#<[page 109]>#
%<                   2. 8. MADHUPI×ÖIKASUTTAõ. (18)               109>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Atha kho Bhagavà sÃyanhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito yena NigrodhÃrÃmo ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Nisajja kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: IdhÃhaæ bhikkhave pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya Kapilavatthuæ piï¬Ãya pÃvisiæ. Kapilavatthusmiæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yena MahÃvanaæ ten' upasaÇkamiæ divÃvihÃrÃya, MahÃvanaæ ajjhogÃhitvà beluvalaÂÂhikÃya mÆle divÃvihÃraæ nisÅdiæ.
Daï¬apÃïi pi kho bhikkhave Sakko jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno yena MahÃvanaæ ten' upasaÇkami, MahÃvanaæ ajjhogÃhitvà yena beluvalaÂÂhikà yenÃhaæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà mama saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà daï¬am-olubbha ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho bhikkhave Daï¬apÃïi Sakko maæ etad-avoca: KiævÃdÅ samaïo kimakkhÃyÅ ti. Evaæ vutte ahaæ bhikkhave Daï¬apÃïiæ Sakkaæ etadavocaæ: YathÃvÃdÅ kho Ãvuso sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya na kenaci loke viggayha tiÂÂhati, yathà ca pana kÃmehi visaæyuttaæ viharantaæ taæ brÃhmaïaæ akathaækathiæ chinnakukkuccaæ bhavÃbhave vÅtataïhaæ sa¤¤Ã nÃnusenti, evaævÃdÅ kho ahaæ Ãvuso evamakkhÃyÅ ti. Evaæ vutte bhikkhave Daï¬apÃïi Sakko sÅsaæ okampetvà jivhaæ nillÃÊetvà tivisÃkhaæ nalÃÂikaæ nalÃÂe vuÂÂhÃpetvà daï¬am-olubbha pakkÃmÅti.
     Evaæ vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantaæ etad-avoca:
KiævÃdÅ pana bhante Bhagavà sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya na kenaci loke viggayha tiÂÂhati, katha¤-ca pana bhante Bhagavantaæ kÃmehi visaæyuttaæ viharantaæ taæ brÃhmaïaæ akathaækathiæ chinnakukkuccaæ bhavÃbhave vÅtataïhaæ sa¤¤Ã nÃnusentÅti. -- YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ papa¤casa¤¤ÃsaÇkhà samudÃcaranti, ettha ce na-tthi abhinanditabbaæ abhivaditabbaæ ajjhositabbaæ, es' ev' anto rÃgÃnusayÃnaæ, es' ev' anto paÂighÃnusayÃnaæ, es' ev' anto diÂÂhÃnusayÃnaæ,

#<[page 110]>#
%<110                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  es' ev' anto vicikicchÃnusayÃnaæ, es' ev' anto mÃnÃnusayÃnaæ, es' ev' anto bhavarÃgÃnusayÃnam, es' ev' anto avijjÃnusayÃnaæ, es' ev' anto daï¬ÃdÃna-satthÃdÃnakalaha-viggaha-vivÃda-tuvantuva-pesu¤¤a-musÃvÃdÃnaæ, etth' ete pÃpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhantÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ, idaæ vatvà Sugato uÂÂhÃy' Ãsanà vihÃraæ pÃvisi. Atha kho tesaæ bhikkhÆnaæ acirapakkantassa Bhagavato etad-ahosi: Idaæ kho no Ãvuso Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvà vitthÃrena atthaæ avibhajitvà uÂÂhÃy' Ãsanà vihÃraæ paviÂÂho: YatonidÃnam bhikkhu purisaæ --pe-- aparisesà nirujjhantÅti. Ko nu kho imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ vibhajeyyÃti. Atha kho tesaæ bhikkhÆnaæ etad-ahosi: Ayaæ kho Ãyasmà MahÃkaccÃno Satthu c' eva saævaïïito sambhÃvito ca vi¤¤Ænaæ sabrahmacÃrÅnaæ, pahoti c' Ãyasmà MahÃkaccÃno imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ vibhajituæ. Yan-nÆna mayaæ yen' Ãyasmà MahÃkaccÃno ten' upasaÇkameyyÃma, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ MahÃkaccÃnaæ etam-atthaæ paÂipuccheyyÃmÃti.
     Atha kho te bhikkhÆ yen' Ãyasmà MahÃkaccÃno ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Ãyasmatà MahÃkaccÃnena saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Ãyasmantaæ MahÃkaccÃnaæ etad-avocuæ: Idaæ kho no Ãvuso KaccÃna Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvà vitthÃrena atthaæ avibhajitvà uÂÂhÃy' Ãsanà vihÃraæ paviÂÂho: YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ --pe-- aparisesà nirujjhantÅti. Tesaæ no Ãvuso KaccÃna amhÃkaæ acirapakkantassa Bhagavato etad-ahosi: Idaæ kho no Ãvuso Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvà . . . vihÃraæ paviÂÂho:
YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ --pe-- aparisesà nirujjhantÅti; ko nu kho imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa . . . atthaæ vibhajeyyÃti. Tesaæ no Ãvuso KaccÃna amhÃkaæ etad-ahosi: Ayaæ kho Ãyasmà MahÃkaccÃno Satthu c' eva saævaïïito sambhÃvito ca vi¤¤Ænaæ sabrahmacÃrÅnaæ,

#<[page 111]>#
%<                  2. 8. MADHUPI×ÖIKASUTTAõ. (18)                111>%
pahoti c' Ãyasmà MahÃkaccÃno imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa . . . atthaæ vibhajituæ; yan-nÆna mayaæ yen' Ãyasmà MahÃkaccÃno ten' upasaÇkameyyÃma, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ MahÃkaccÃnaæ etam-atthaæ paÂipuccheyyÃmÃti. Vibhajat' Ãyasmà MahÃkaccÃno ti.
     Seyyathà pi Ãvuso puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva mÆlaæ atikkamma khandham sÃkhÃpalÃse sÃraæ pariyesitabbaæ ma¤¤eyya, evaæsampadam-idaæ ÃyasmantÃnaæ, Satthari sammukhÅbhÆte taæ Bhagavantaæ atisitvà amhe etam-atthaæ paÂipucchitabbaæ ma¤¤etha. So h' Ãvuso Bhagavà jÃnaæ jÃnÃti passaæ passati, cakkhubhÆto ¤ÃnabhÆto dhammabhÆto brahmabhÆto, vattà pavattÃ, atthassa ninnetà amatassa dÃtÃ, dhammassÃmÅ TathÃgato. So c' eva pan' etassa kÃlo ahosi yaæ Bhagavantaæ yeva etamatthaæ paÂipuccheyyÃtha; yathà no Bhagavà byÃkareyya tathà naæ dhÃreyyÃthÃti. -- AddhÃvuso KaccÃna Bhagavà jÃnaæ jÃnÃti passaæ passati, cakkhubhÆto ¤ÃïabhÆto dhammabhÆto brahmabhÆto, vattà pavattÃ, atthassa ninnetà amatassa dÃtÃ, dhammassÃmÅ TathÃgato. So c' eva pan' etassa kÃlo ahosi yaæ Bhagavantaæ yeva etam-atthaæ paÂipuccheyyÃma, yathà no Bhagavà byÃkareyya tathà naæ dhÃreyyÃma. Api c' Ãyasmà MahÃkaccÃno Satthu c' eva saævaïïito sambhÃvito ca vi¤¤Ænaæ sabrahmacÃrÅnaæ, pahoti c' Ãyasmà MahÃkaccÃno imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa . . . atthaæ vibhajituæ. Vibhajat' Ãyasmà MahÃkaccÃno agarukaritvà ti. -- Tena h' Ãvuso suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato MahÃkaccÃnassa paccassosuæ. ùyasmà MahÃkaccÃno etad-avoca:
     Yaæ kho no Ãvuso Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvà . . . vihÃraæ paviÂÂho: YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ -pe -- aparisesà nirujjhantÅti, imassa kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa evaæ vitthÃrena atthaæ ÃjÃnÃmi: Cakkhu¤-c' Ãvuso paÂicca rÆpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤Ãïaæ, tiïïaæ saÇgati phasso, phassapaccayà vedanÃ, yaæ vedeti taæ sa¤jÃnÃti,

#<[page 112]>#
%<112                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yaæ sa¤jÃnÃti taæ vitakketi, yaæ vitakketi taæ papa¤ceti, yaæ papa¤ceti tatonidÃnaæ purisaæ papa¤casa¤¤ÃsaÇkhà samudÃcaranti atÅtÃnÃgatapaccuppannesu cakkhuvi¤¤eyyesu rÆpesu. Sota¤-c' Ãvuso paÂicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤Ãïaæ --pe-- ghÃna¤-c' Ãvuso paÂicca gandhe ca uppajjati ghÃnavi¤¤Ãïaæ -- jivha¤-c' Ãvuso paÂicca rase ca uppajjati jivhÃvi¤¤Ãïaæ -- kÃya¤-c' Ãvuso paÂicca phoÂÂhabbe ca uppajjati kÃyavi¤¤Ãïaæ -- mana¤-c' Ãvuso paÂicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤Ãïaæ, tiïïaæ saÇgati phasso, phassapaccayà vedanÃ, yaæ vedeti taæ sa¤jÃnÃti, yaæ sa¤jÃnÃti taæ vitakketi, yaæ vitakketi taæ papa¤ceti, yaæ papa¤ceti tatonidÃnaæ purisaæ papa¤casa¤¤ÃsaÇkhà samudÃcaranti atÅtÃnÃgatapaccuppannesu manovi¤¤eyyesu dhammesu.
So vat' Ãvuso cakkhusmiæ sati rÆpe sati cakkhuvi¤¤Ãïe sati phassapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti ÂhÃnaæ etaæ vijjati, phassapa¤¤attiyà sati vedanÃpa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati, vedanÃpa¤¤attiyà sati sa¤¤Ãpa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti ÂhÃnaæ-etaæ vijjati, sa¤¤Ãpa¤¤attiyà sati vitakkapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati, vitakkapa¤¤attiyà sati papa¤casa¤¤ÃsaÇkhÃsamudÃcaraïapa¤¤attiæ  pa¤¤ÃpessatÅti ÂhÃnaæ-etaæ vijjati. So vat' Ãvuso sotasmiæ sati sadde sati -pe -- ghÃnasmiæ sati gandhe sati -- jivhÃya sati rase sati -kÃyasmiæ sati phoÂÂhabbe sati -- manasmiæ sati dhamme sati manovi¤¤Ãïe sati phassapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti . . . ÂhÃnam-etaæ vijjati. So vat' Ãvuso cakkhusmiæ asati rÆpe asati cakkhuvi¤¤Ãïe asati phassapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati, phassapa¤¤attiyà asati vedanÃpa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati, vedanÃpa¤¤attiyà asati sa¤¤Ãpa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati, sa¤¤Ãpa¤¤attiyà asati vitakkapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati, vitakkapa¤¤attiyà asati papa¤casa¤¤ÃsaÇkhÃsamudÃcaraïapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. So vat' Ãvuso sotasmiæ asati sadde asati --pe-- ghÃnasmiæ asati gandhe asati -- jivhÃya asati rase asati -- kÃyasmiæ asati phoÂÂhabbe asati -- manasmiæ asati dhamme asati manovi¤¤Ãïe asati phassapa¤¤attiæ pa¤¤ÃpessatÅti . . . n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Yaæ kho no Ãvuso Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvÃ

#<[page 113]>#
%<                  2. 8. MADHUPI×ÖIKASUTTAõ. (18)                113>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . vihÃraæ paviÂÂho: YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ --pe-- aparisesà nirujjhantÅti, imassa kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa evaæ vitthÃrena atthaæ ÃjÃnÃmi. ùkaÇkhamÃnà ca pana tumhe Ãyasmanto Bhagavantaæ yeva upasaÇkamitvà etam-atthaæ paÂipuccheyyÃtha, yathà no Bhagavà byÃkaroti tathà naæ dhÃreyyÃthÃti.
     Atha kho te bhikkhÆ Ãyasmato MahÃkaccÃnassa bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad-avocuæ: Idaæ kho no bhante Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvà . . . vihÃraæ paviÂÂho:
YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ --pe-- aparisesà nirujjhantÅti.
Tesaæ no bhante amhÃkaæ acirapakkantassa Bhagavato etadahosi: Idaæ kho no Ãvuso Bhagavà saÇkhittena uddesaæ uddisitvà vitthÃrena atthaæ avibhajitvà uÂÂhÃy' Ãsanà vihÃraæ paviÂÂho: YatonidÃnaæ bhikkhu purisaæ papa¤casa¤¤ÃsaÇkhà samudÃcaranti, ettha ce na-tthi abhinanditabbaæ abhivaditabbaæ ajjhositabbaæ, es' ev' anto rÃgÃnusayÃnaæ, es' ev' anto paÂighÃnusayÃnaæ, es' ev' anto diÂÂhÃnusayÃnaæ, es' ev' anto vicikicchÃnusayÃnaæ, es' ev' anto mÃnÃnusayÃnaæ, es' ev' anto bhavarÃgÃnusayÃnaæ, es' ev' anto avijjÃnusayÃnaæ, es' ev' anto daï¬ÃdÃna-satthÃdÃna-kalaha-viggaha-vivÃdatuvantuva-pesu¤¤a-musÃvÃdÃnaæ, etth' ete pÃpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhantÅti. Ko nu kho imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ vibhajeyyÃti. Tesaæ no bhante amhÃkaæ etad-ahosi: Ayaæ kho Ãyasmà MahÃkaccÃno Satthu c' eva saævaïïito sambhÃvito ca vi¤¤Ænaæ sabrahmacÃrÅnaæ, pahoti c' Ãyasmà MahÃkaccÃno imassa Bhagavatà saÇkhittena uddesassa uddiÂÂhassa viÂÂhÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ vibhajituæ. Yan-nÆna mayaæ yen' Ãyasmà MahÃkaccÃno ten' upasaÇkameyyÃma, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ MahÃkaccÃnaæ etam-atthaæ paÂipuccheyyÃmÃti. Atha kho mayaæ bhante yan' Ãyasmà MahÃkaccÃno ten' upasaÇkamimha, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ MahÃkaccÃnaæ etam-atthaæ paÂipucchimha.

#<[page 114]>#
%<114                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tesaæ no bhante Ãyasmatà MahÃkaccÃnena imehi ÃkÃrehi imehi padehi imehi bya¤janehi attho vibhatto ti. -- Paï¬ito bhikkhave MahÃkaccÃno, mahÃpa¤¤o bhikkhave MahÃkaccÃno, Ma¤-ce pi tumhe bhikkhave etam-atthaæ paÂipuccheyyÃtha, aham-pi taæ evam-evaæ byÃkareyyaæ yathà taæ MahÃkaccÃnena byÃkataæ, eso c' ev' etassa attho, eva¤-ca naæ dhÃrethÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà ùnando Bhagavantaæ etad-avoca:
Seyyathà pi bhante puriso jighacchÃdubbalyapareto madhupiï¬ikaæ adhigaccheyya, so yato yato sÃyeyya labhetha sÃduæ rasaæ asecanakaæ, evam-eva kho bhante cetaso bhikkhu dabbajÃtiko yato yato imassa dhammapariyÃyassa pa¤¤Ãya atthaæ upaparikkheyya labheth' eva attamanataæ, labhetha cetaso pasÃdaæ. KonÃmo ayaæ bhante dhammapariyÃyo ti. -- TasmÃtiha tvaæ ùnanda imaæ dhammapariyÃyaæ Madhupiï¬ikapariyÃyo t' eva naæ dhÃrehÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà ùnando Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                    MADHUPI×ÖIKASUTTAõ AèèHAMAõ.
                                19.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Pubbe va me bhikkhave sambodhà anabhisambuddhassa bodhisattass' eva sato etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ dvidhà katvà dvidhà katvà vitakke vihareyyan-ti. So kho ahaæ bhikkhave yo cÃyaæ kÃmavitakko yo ca byÃpÃdavitakko yo ca vihiæsÃvitakko imaæ ekabhÃgam-akÃsiæ, yo cÃyaæ nekkhammavitakko yo ca abyÃpÃdavitakko yo ca avihiæsÃvitakko imaæ dutiyaæ bhÃgam-akÃsiæ. Tassa mayhaæ bhikkhave evaæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato uppajjati kÃmavitakko,

#<[page 115]>#
%<                   2. 9. DVEDHùVITAKKASUTTAõ. (19)             115>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so evaæ pajÃnÃmi: Uppanno kho me ayaæ kÃmavitakko, so ca kho attabyÃbÃdhÃya pi saævattati, parabyÃbÃdhÃya pi saævattati, ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, pa¤¤Ãnirodhiko vighÃtapakkhiko anibbÃnasaævattaniko. AttabyÃbÃdhÃya saævattatÅti pi me bhikkhave paÂisa¤cikkhato abbhatthaæ gacchati, parabyÃbÃdhÃya saævattatÅti pi me bhikkhave paÂisa¤cikkhato abbhatthaæ gacchati, ubhayabyÃbÃdhÃya saævattatÅti pi me bhikkhave paÂisa¤cikkhato abbhatthaæ gacchati, pa¤¤Ãnirodhiko vighÃtapakkhiko anibbÃnasaævattaniko ti pi me bhikkhave paÂisa¤cikkhato abbhatthaæ gacchati. So kho ahaæ bhikkhave uppannuppannaæ kÃmavitakkaæ pajahÃm' eva vinodem' eva, byant' eva naæ akÃsiæ. Tassa mayhaæ bhikkhave evaæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato uppajjati byÃpÃdavitakko --pe-- uppajjati vihiæsÃvitakko, so evaæ pajÃnÃmi: Uppanno kho me ayaæ vihiæsÃvitakko . . . anibbÃnasaævattaniko. AttabyÃbÃdhÃya saævattatÅti pi me . . . anibbÃnasaævattaniko ti pi me bhikkhave paÂisa¤cikkhato abbhatthaæ gacchati. So kho ahaæ bhikkhave uppannuppannaæ vihiæsÃvitakkaæ pajahÃm' eva vinodem' eva, byant' eva naæ akÃsiæ. Ya¤-¤ad-eva bhikkhave bhikkhu bahulam-anuvitakketi anuvicÃreti tathà tathà nati hoti cetaso. KÃmavitakkaæ ce bhikkhave bhikkhu bahulam-anuvitakketi anuvicÃreti, pahÃsi nekkhammavitakkaæ, kÃmavitakkaæ bahulamakÃsi, tassa taæ kÃmavitakkÃya cittaæ namati. ByÃpÃdavitakkaæ ce . . . VihiæsÃvitakkaæ ce bhikkhave bhikkhu bahulam-anuvitakketi anuvicÃreti, pahÃsi avihiæsÃvitakkaæ, vihiæsÃvitakkaæ bahulam-akÃsi, tassa taæ vihiæsÃvitakkÃya cittaæ namati. Seyyathà pi bhikkhave vassÃnaæ pacchime mÃse saradasamaye kiÂÂhasambÃdhe gopÃlako gÃvo rakkheyya, so tà gÃvo tato tato daï¬ena ÃkoÂeyya patikoÂeyya sannirundheyya sannivÃreyya, taæ kissa hetu: passati hi so bhikkhave gopÃlako tatonidÃnaæ vadhaæ và bandhaæ và jÃniæ và garahaæ vÃ; evam-eva kho ahaæ bhikkhave addasaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ.

#<[page 116]>#
%<116                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     Tassa mayhaæ bhikkhave evaæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato upajjati nekkhammavitakko, so evaæ pajÃnÃmi: Uppanno kho me ayaæ nekkhammavitakko, so ca kho n' ev' attabyÃbÃdhÃya saævattati, na parabyÃbÃdhÃya saævattati, na ubhayabyÃbÃdhÃya saævattati, pa¤¤Ãvuddhiko avighÃtapakkhiko nibbÃnasaævattaniko. Ratti¤-ce pi naæ bhikkhave anuvitakkeyyaæ anuvicÃreyyaæ n' eva tatonidÃnaæ bhayaæ samanupassÃmi, divasa¤-ce pi naæ bhikkhave anuvitakkeyyaæ anuvicÃreyyaæ n' eva tatonidÃnaæ bhayaæ samanupassÃmi, rattindiva¤-ce pi naæ bhikkhave anuvitakkeyyaæ anuvicÃreyyaæ n' eva tatonidÃnaæ bhayaæ samanupassÃmi. Api ca kho me aticiraæ anuvitakkayato anuvicÃrayato kÃyo kilameyya, kÃye kilante cittaæ Æha¤¤eyya, Æhate citte Ãrà cittaæ samÃdhimhà ti. So kho ahaæ bhikkhave ajjhattam-eva cittaæ saïÂhapemi sannisÃdemi ekodikaromi samÃdahÃmi, taæ kissa hetu: mà me cittaæ ÆhanÅti. Tassa mayhaæ bhikkhave evaæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato uppajjati abyÃpÃdÃvitakko --pe-- uppajjati avihiæsÃvitakko, so evaæ pajÃnÃmi: Uppanno kho me ayaæ avihiæsÃvitakko, so ca kho n' ev' attabyÃbÃdhÃya saævattati, na parabyÃbÃdhÃya saævattati, na ubhayabyÃbÃdhÃya saævattati, pa¤¤Ãvuddhiko avighÃtapakkhiko nibbÃnasaævattaniko. Ratti¤-ce pi naæ . . . samanupassÃmi. Api ca kho me aticiraæ anuvitakkayato anuvicÃrayato kÃyo kilameyya, kÃye kilante cittaæ Æha¤¤eyya, Æhate citte Ãrà cittaæ samÃdhimhà ti. So kho ahaæ bhikkhave ajjhattam-eva cittaæ saïÂhapemi sannisÃdemi ekodikaromi samÃdahÃmi, taæ kissa hetu: mà me cittaæ ÆhanÅti. Ya¤¤ad-eva bhikkhave bhikkhu bahulam-anuvitakketi anuvicÃreti tathà tathà nati hoti cetaso. Nekkhammavitakkaæ ce bhikkhave bhikkhu bahulam-anuvitakketi anuvicÃreti, pahÃsi kÃmavitakkaæ, nekkhammavitakkaæ bahulam-akÃsi, tassa taæ nekkhammavitakkÃya cittaæ namati. AbyÃpÃdavitakkaæ ce . . . AvihiæsÃvitakkaæ ce bhikkhave bhikkhu bahulam-anuvitakketi anuvicÃreti, pahÃsi vihiæsÃvitakkaæ, avihiæsÃvitakkaæ bahulam-akÃsi, tassa taæ avihiæsÃvitakkÃya cittaæ namati. Seyyathà pi bhikkhave gimhÃnaæ pacchime mÃse sabbasassesu gÃmantasambhatesu gopÃlako gÃvo rakkheyya,

#<[page 117]>#
%<                  2. 9. DVEDHùVITAKKASUTTAõ. (19)              117>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa rukkhamÆlagatassa và abbhokÃsagatassa và satikaraïÅyam-eva hoti: età gÃvo ti; evam-eva kho bhikkhave satikaraïÅyam-eva ahosi: ete dhammà ti.
     ùraddhaæ kho pana me bhikkhave viriyaæ ahosi asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, passaddho kÃyo asÃraddho, samÃhitaæ cittaæ ekaggaæ. So kho ahaæ bhikkhave vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ. VitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ. PÅtiyà ca virÃgà upekhako ca vihÃsiæ sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedesiæ yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnam upasampajja vihÃsiæ.
Sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ.
     So evaæ samÃhite citte . . . (repeat from p. 22, 1.9. to p. 23, 1.25) . . . Ayaæ kho me bhikkhave rattiyà pacchime yÃme tatiyà vijjà adhigatÃ, avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno, yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato.
     Seyyathà pi bhikkhave ara¤¤e pavane mahantaæ ninnaæ pallalaæ, tam-enaæ mahà migasaÇgho upanissÃya vihareyya, tassa kocid-eva puriso uppajjeyya anatthakÃmo ahitakÃmo ayogakkhemakÃmo, so yvÃssa maggo khemo sovatthiko pÅtigamanÅyo taæ maggaæ pidaheyya, vivareyya kummaggaæ, odaheyya okacaraæ, Âhapeyya okacÃrikaæ; evaæ hi so bhikkhave mahà migasaÇgho aparena samayena anayabyasanaæ tanuttaæ Ãpajjeyya. Tass' eva kho pana bhikkhave mahato migasaÇghassa kocid-eva puriso uppajjeyya atthakÃmo hitakÃmo-yogakkhemakÃmo, so yvÃssa maggo khemo sovatthiko pÅtigamanÅyo taæ maggaæ vivareyya, pidaheyya kummaggaæ, Æhaneyya okacaraæ, nÃseyya okacÃrikaæ; evaæ hi so bhikkhave mahà migasaÇgho aparena samayena vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjeyya.
     Upamà kho me ayaæ bhikkhave katà atthassa vi¤¤ÃpanÃya,

#<[page 118]>#
%<118                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  aya¤-c' ev' ettha attho: Mahantaæ ninnaæ pallalan-ti kho bhikkhave kÃmÃnam-etaæ adhivacanaæ. Mahà migasaÇgho ti kho bhikkhave sattÃnam-etaæ adhivacanaæ.
Puriso anatthakÃmo ahitakÃmo ayogakkhemakÃmo ti kho bhikkhave MÃrass' etaæ pÃpimato adhivacanaæ. Kummaggo ti kho bhikkhave aÂÂhaÇgikass' etaæ micchÃmaggassa adhivacanaæ, seyyathÅdaæ: micchÃdiÂÂhiyà micchÃsaÇkappassa micchÃvÃcÃya micchÃkammantassa micchÃÃjÅvassa micchÃvÃyÃmassa micchÃsatiyà micchÃsamÃdhissa. Okacaro ti kho bhikkhave nandirÃgass' etaæ adhivacanaæ. OkacÃrikà ti kho bhikkhave avijjÃy' etaæ adhivacanaæ. Puriso atthakÃmo hitakÃmo yogakkhemakÃmo ti kho bhikkhave TathÃgatass' etaæ adhivacanaæ arahato sammÃsambuddhassa.
Khemo maggo sovatthiko pÅtigamanÅyo ti kho bhikkhave ariyass' etaæ aÂÂhaÇgikassa maggassa adhivacanaæ, seyyathÅdaæ: sammÃdiÂÂhiyà sammÃsaÇkappassa sammÃvÃcÃya sammÃkammantassa sammÃÃjÅvassa sammÃvÃyÃmassa sammÃsatiyà sammÃsamÃdhissa. Iti kho bhikkhave vivaÂo mayà khemo maggo sovatthiko pÅtigamanÅyo, pihito kummaggo, Æhato okacaro, nÃsità okacÃrikÃ. Yaæ bhikkhave satthÃrà karaïÅyaæ sÃvakÃnaæ hitesinà anukampakena anukampaæ upÃdÃya, kataæ vo taæ mayÃ. EtÃni bhikkhave rukkhamÆlÃni, etÃni su¤¤ÃgÃrÃni. JhÃyatha bhikkhave, mà pamÃdattha, mà pacchà vippaÂisÃrino ahuvattha; ayaæ vo amhÃkaæ anusÃsanÅ ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    DVEDHùVITAKKASUTTAM NAVAMAõ.
                                    20.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ.

#<[page 119]>#
%<                 2. 10. VITAKKASANTHùNASUTTAõ. (20)             119>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Bhagavà etadavoca:
     Adhicittam-anuyuttena bhikkhave bhikkhunà pa¤ca nimittÃni kÃlena kÃlaæ manasikÃtabbÃni, katamÃni pa¤ca:
Idha bhikkhave bhikkhuno yaæ nimittaæ Ãgamma yaæ nimittaæ manasikaroto uppajjanti pÃpakà akusalà vitakkà chandÆpasaæhità pi dosÆpasaæhità pi mohÆpasaæhità pi, tena bhikkhave bhikkhunà tamhà nimittà a¤¤aæ nimittaæ manasikÃtabbaæ kusalÆpasaæhitaæ; tassa tamhà nimittà a¤¤aæ nimittaæ manasikaroto kusalÆpasaæhitaæ ye pÃpakà akusalà vitakkà chandÆpasaæhità pi dosÆpasaæhità pi mohÆpasaæhità pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà ajjhattam-eva cittaæ santiÂÂhati sannisÅdati ekodihoti samÃdhiyati. Seyyathà pi bhikkhave dakkho palagaï¬o và palagaï¬antevÃsÅ và sukhumÃya Ãïiyà oÊÃrikaæ Ãïiæ abhinÅhaneyya abhinÅhareyya abhinivajjeyya, evam-eva kho bhikkhave bhikkhuno yaæ nimittaæ Ãgamma yaæ nimittaæ manasikaroto uppajjanti pÃpakà akusalà vitakkà chandÆpasaæhità pi dosÆpasaæhità pi mohÆpasaæhità pi, tena bhikkhave bhikkhunà tamhà nimittà a¤¤aæ nimittaæ manasikÃtabbaæ kusalÆpasaæhitaæ; tassa tamhà nimittà a¤¤aæ nimittaæ manasikaroto kusalÆpasaæhitaæ ye pÃpakà akusalà vitakkà chandÆpasaæhità pi dosÆpasaæhità pi mohÆpasaæhità pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà ajjhattam-eva cittaæ santiÂÂhati sannisÅdati ekodihoti samÃdhiyati.
     Tassa ce bhikkhave bhikkhuno tamhà nimittà a¤¤aæ nimittaæ manasikaroto kusalÆpasaæhitaæ uppajjant' eva pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi, tena bhikkhave bhikkhunà tesaæ vitakkÃnaæ ÃdÅnavo upaparikkhitabbo: iti p' ime vitakkà akusalÃ, iti p' ime vitakkà sÃvajjÃ, iti p' ime vitakkà dukkhavipÃkà ti; tassa tesaæ vitakkÃnaæ ÃdÅnavaæ upaparikkhato ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà ajjhattam-eva cittaæ santiÂÂhati sannisÅdati ekodihoti samÃdhiyati.
Seyyathà pi bhikkhave itthÅ và puriso và daharo yuvà maï¬anakajÃtiko ahikuïapena và kukkurakuïapena và manussakuïapena và kaïÂhe Ãsattena aÂÂiyeyya harÃyeyya jiguccheyya,

#<[page 120]>#
%<120                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-eva kho bhikkhave tassa ce bhikkhuno tamhà nimittà . . . samÃdhiyati.
     Tassa ce bhikkhave bhikkhuno tesam-pi vitakkÃnaæ ÃdÅnavaæ upaparikkhato uppajjant' eva pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi, tena bhikkhave bhikkhunà tesaæ vitakkÃnaæ asati-amanasikÃro Ãpajjitabbo; tassa tesaæ vitakkÃnaæ asati-amanasikÃraæ Ãpajjato ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà . . . samÃdhiyati. Seyyathà pi bhikkhave cakkhumà puriso ÃpÃthagatÃnaæ rÆpÃnaæ adassanakÃmo assa, so nimÅleyya và a¤¤ena và apalokeyya, evam-eva kho bhikkhave tassa ce bhikkhuno tesam-pi vitakkÃnaæ . . . samÃdhiyati.
     Tassa ce bhikkhave bhikkhuno tesam-pi vitakkÃnaæ asati-amanasikÃraæ Ãpajjato uppajjant' eva pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi, tena bhikkhave bhikkhunà tesaæ vitakkÃnaæ vitakkasaÇkhÃrasanthÃnaæ manasikÃtabbaæ; tassa tesaæ vitakkÃnaæ vitakkasaÇkhÃrasanthÃnaæ manasikaroto ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà . . . samÃdhiyati.
Seyyathà pi bhikkhave puriso sÅghaæ gaccheyya, tassa evamassa: kin-nu kho ahaæ sÅghaæ gacchÃmi, yan-nÆnÃhaæ saïikaæ gaccheyyan-ti, so saïikaæ gaccheyya, tassa evamassa: kin-nu kho ahaæ saïikaæ gacchÃmi, yan-nÆnÃhaæ tiÂÂheyyan-ti, so tiÂÂheyya, tassa evam-assa: kin-nu kho ahaæ Âhito, yan-nÆnÃhaæ nisÅdeyyan-ti, so nisÅdeyya, tassa evam-assa: kin-nu kho ahaæ nisinno, yan-nÆnÃhaæ nipajjeyyan-ti, so nipajjeyya, evaæ hi so bhikkhave puriso oÊÃrikaæ oÊÃrikaæ iriyÃpathaæ abhinivajjetvà sukhumaæ sukhumaæ iriyÃpathaæ kappeyya; evam-eva kho bhikkhave tassa ce bhikkhuno tesam-pi vitakkÃnaæ . . . samÃdhiyati.
     Tassa ce bhikkhave bhikkhuno tesam-pi vitakkÃnaæ vitakkasaÇkhÃrasanthÃnaæ manasikaroto uppajjant' eva pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi, tena bhikkhave bhikkhunà dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhitabbaæ abhinippÅÊetabbaæ abhisantÃpetabbaæ;

#<[page 121]>#
%<                 2. 10. VITAKKASANTHùNASUTTAõ. (20)            121>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhato abhinippÅÊayato abhisantÃpayato ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m.
pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà . . . samÃdhiyati. Seyyathà pi bhikkhave balavà puriso dubbalataraæ purisaæ sÅse và gahetvà khandhe và gahetvà abhiniggaïheyya abhinippÅÊeyya abhisantÃpeyya, evam-eva kho bhikkhave tassa ce bhikkhuno tesam-pi vitakkÃnaæ vitakkasaÇkhÃrasanthÃnaæ manasikaroto uppajjant' eva pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi, tena bhikkhave bhikkhunà dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhitabbaæ abhinippÅÊetabbaæ abhisantÃpetabbaæ, tassa dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhato abhinippÅÊayato abhisantÃpayato ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà ajjhattam-eva cittaæ santiÂÂhati sannisÅdati ekodihoti samÃdhiyati.
     Yato kho bhikkhave bhikkhuno yaæ nimittaæ Ãgamma yaæ nimittaæ manasikaroto uppajjanti pÃpakà akusalà dhammà ch. pi d. pi m. pi, tassa tamhà nimittà a¤¤aæ nimittaæ manasikaroto kusalÆpasaæhitaæ ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà ajjhattam-eva cittam santiÂÂhati sannisÅdati ekodihoti samÃdhiyati; tesam-pi vitakkÃnaæ ÃdÅnavaæ upaparikkhato ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà . . . samÃdhiyati; tesam-pi vitakkÃnaæ asati-amanasikÃraæ Ãpajjato ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà . . . samÃdhiyati; tesam-pi vitakkÃnaæ vitakkasaÇkhÃrasanthÃnaæ manasikaroto ye pÃpakà akusalà vitakkà ch. pi d. pi m. pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà . . . samÃdhiyati; dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhato abhinippÅÊayato abhisantÃpayato ye pÃpakà akusalà vitakkà chandÆpasaæhità pi dosÆpasaæhità pi mohÆpasaæhità pi te pahÅyanti te abbhatthaæ gacchanti, tesaæ pahÃnà ajjhattam-eva cittaæ santiÂÂhati sannisÅdati ekodihoti samÃdhiyati;

#<[page 122]>#
%<122                        I. MôLAPA××ASAõ>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu vasÅ vitakkapariyÃyapathesu, yaæ vitakkaæ ÃkaÇkhissati taæ vitakkaæ vitakkessati, yaæ vitakkaæ n' ÃkaÇkhissati na taæ vitakkaæ vitakkessati; acchecchi taïhaæ, vÃvattayi saæyojanaæ, sammà mÃnÃbhisamayà antam-akÃsi dukkhassÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                  VITAKKASANTHùNASUTTAõ DASAMAõ
                       SýHANùDAVAGGO DUTIYO.
                                 21.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena Ãyasmà Moliyaphagguno bhikkhunÅhi saddhiæ ativelaæ saæsaÂÂho viharati. Evaæ saæsaÂÂho Ãyasmà Moliyaphagguno bhikkhunÅhi saddhiæ viharati: sace koci bhikkhu Ãyasmato Moliyaphaggunassa sammukhà tÃsaæ bhikkhunÅnaæ avaïïaæ bhÃsati ten' Ãyasmà Moliyaphagguno kupito anattamano adhikaraïam-pi karoti, sace pana koci bhikkhu tÃsaæ bhikkhunÅnaæ sammukhà Ãyasmato Moliyaphaggunassa avaïïaæ bhÃsati tena tà bhikkhuniyo kupità anattamanà adhikaraïam-pi karonti. Evaæ saæsaÂÂho Ãyasmà Moliyaphagguno bhikkhunÅhi saddhiæ viharati. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantaæ etad-avoca:
ùyasmà bhante Moliyaphagguno bhikkhunÅhi saddhiæ ativelaæ saæsaÂÂho viharati; evaæ saæsaÂÂho bhante Ãyasmà Moliyaphagguno bhikkhunÅhi saddhiæ viharati: sace koci bhikkhu . . . adhikaraïam-pi karonti; evaæ saæsaÂÂho bhante Ãyasmà Moliyaphagguno bhikkhunÅhi saddhiæ viharatÅti.
Atha kho Bhagavà a¤¤ataraæ bhikkhuæ Ãmantesi: Ehi tvaæ bhikkhu mama vacanena Moliyaphaggunaæ bhikkhuæ Ãmantehi:

#<[page 123]>#
%<                     3. 1. KAKACôPAMASUTTAõ. (21)                123>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Satthà taæ Ãvuso Phagguna ÃmantetÅti. Evambhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà yan' Ãyasmà Moliyaphagguno ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ Moliyaphaggunaæ etad-avoca: Satthà taæ Ãvuso Phagguna ÃmantetÅti. Evam-Ãvuso ti kho Ãyasmà Moliyaphagguno tassa bhikkhuno paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ Moliyaphaggunaæ Bhagavà etad-avoca:
     Saccaæ kira tvaæ Phagguna bhikkhunÅhi saddhiæ ativelaæ saæsaÂÂho viharasi; evaæ saæsaÂÂho kira tvaæ Phagguna bhikkhunÅhi saddhiæ viharasi: sace koci bhikkhu tuyhaæ sammukhà tÃsaæ bhikkhunÅnaæ avaïïaæ bhÃsati tena tvaæ kupito anattamano adhikaraïam-pi karosi, sace pana koci bhikkhu tÃsaæ bhikkhunÅnaæ sammukhà tuyhaæ avaïïaæ bhÃsati tena tà bhikkhuniyo kupità anattamanà adhikaraïam-pi karonti; evaæ saæsaÂÂho kira tvaæ Phagguna bhikkhunÅhi saddhiæ viharasÅti. -- Evam-bhante. -- Nanu tvaæ Phagguna kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito ti. -- Evam-bhante. -- Na kho te etaæ Phagguna patirÆpaæ kulaputtassa saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitassa yan-tvaæ bhikkhunÅhi saddhiæ ativelaæ saæsaÂÂho vihareyyÃsi. TasmÃtiha Phagguna tava ce pi koci sammukhà tÃsaæ bhikkhunÅnaæ avaïïaæ bhÃseyya tatrÃpi tvaæ Phagguna ye gahasità chandà ye gehasità vitakkà te pajaheyyÃsi; tatrÃpi te Phagguna evaæ sikkhitabbaæ: Na c' eva me cittaæ vipariïataæ bhavissati na ca pÃpikaæ vÃcaæ nicchÃressÃmi hitÃnukampÅ ca viharissÃmi mettacitto na dosantaro ti, evaæ hi te Phagguna sikkhitabbaæ. TasmÃtiha Phagguna tava ce pi koci sammukhà tÃsaæ bhikkhunÅnaæ pÃïinà pahÃraæ dadeyya le¬¬unà pahÃraæ dadeyya daï¬ena pahÃraæ dadeyya satthena pahÃraæ dadeyya, tatrÃpi tvaæ . . . sikkhitabbaæ. TasmÃtiha Phagguna tava ce pi koci sammukhà avaïïaæ bhÃseyya tatrÃpi tvaæ . . . sikkhitabbaæ TasmÃtiha Phagguna tava ce pi koci pÃïinà pahÃraæ dadeyya le¬¬unà pahÃraæ dadeyya daï¬ena pahÃraæ dadeyya satthena pahÃraæ dadeyya,

#<[page 124]>#
%<124                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tatrÃpi tvaæ Phagguna ye gehasità chandà ye gehasità vitakkà te pajaheyyÃsi; tatrÃpi te Phagguna evaæ sikkhitabbaæ: Na c' eva me cittaæ vipariïataæ bhavissati na ca pÃpikaæ vÃcaæ nicchÃressÃmi hitÃnukampÅ ca viharissÃmi mettacitto na dosantaro ti, evaæ hi te Phagguna sikkhitabban-ti.
     Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: ùrÃdhayiæsu vata me bhikkhave bhikkhÆ ekaæ samayaæ cittaæ. IdhÃhaæ bhikkhave bhikkhÆ Ãmantesiæ: Ahaæ kho bhikkhave ekÃsanabhojanaæ bhu¤jÃmi; ekÃsanabhojanaæ kho ahaæ bhikkhave bhu¤jamÃno appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnÃmi appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca. Etha tumhe pi bhikkhave ekÃsanabhojanaæ bhu¤jatha; ekÃsanabhojanaæ kho bhikkhave tumhe pi bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnissatha appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-cÃti. Na me bhikkhave tesu bhikkhÆsu anusÃsanÅ karaïÅyà ahosi; satuppÃdakaraïÅyam-eva me bhikkhave tesu bhikkhÆsu ahosi. Seyyathà pi bhikkhave subhÆmiyaæ cÃtummahÃpathe Ãja¤¤aratho yutto assa Âhito odhastapatodo, tam-enaæ dakkho yoggÃcariyo assadammasÃrathi abhirÆhitvà vÃmena hatthena rasmiyo gahetvà dakkhiïena hatthena patodaæ gahetvà yenicchakaæ yadicchakaæ sÃreyya pi paccÃsÃreyya pi, evam-eva kho bhikkhave na me tesu {bhikkhÆsu} anusÃsanÅ karaïÅyà ahosi, satuppÃdakaraïÅyam-eva me bhikkhave tesu {bhikkhÆsu} ahosi. TasmÃtiha bhikkhave tumhe akusalaæ pajahatha kusalesu dhammesu Ãyogaæ karotha, evaæ hi tumhe pi imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjissatha. Seyyathà pi bhikkhave gÃmassa và nigamassa và avidÆre mahantaæ sÃlavanaæ, ta¤-c' assa elaï¬ehi sa¤channaæ, tassa kocid-eva puriso uppajjeyya atthakÃmo hitakÃmo yogakkhemakÃmo, so yà tà sÃlalaÂÂhiyo kuÂilà ojÃpaharaïiyo tà tacchetvà bahiddhà nÅhareyya antovanaæ suvisodhitaæ visodheyya, yà pana tà sÃlalaÂÂhiyo ujukà sujÃtà tà sammà parihareyya, evaæ h' etaæ bhikkhave sÃlavanaæ aparena samayena vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjeyya; evam-eva kho bhikkhave tumhe akusalaæ pajahatha kusalesu dhammesu Ãyogaæ karotha, evaæ hi tumhe pi imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjissatha.

#<[page 125]>#
%<                   3. 1. KAKACôPAMASUTTAõ. (21)                125>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     BhÆtapubbaæ bhikkhave imissà yeva SÃvatthiyà Vedehikà nÃma gahapatÃnÅ ahosi. VedehikÃya bhikkhave gahapatÃniyà evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: soratà Vedehikà gahapatÃnÅ, nivÃtà Vedehikà gahapatÃnÅ, upasantà Vedehikà gahapatÃnÅ ti. VedehikÃya kho pana bhikkhave gahapatÃniyà KÃÊÅ nÃma dÃsÅ ahosi, dakkhà analasà susaævihitakammantÃ. Atha kho bhikkhave KÃÊiyà dÃsiyà etadahosi: Mayhaæ kho ayyÃya evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: soratà Vedehikà gahapatÃni, nivÃtà Vedehikà gahapatÃnÅ, upasantà Vedehikà gahapatÃnÅ ti; kin-nu kho me ayyà santaæ yeva nu kho ajjhattaæ kopaæ na pÃtukaroti udÃhu asantaæ, udÃhu mayh' ev' ete kammantà susaævihità yena me ayyà santaæ yeva ajjhattaæ kopaæ na pÃtukaroti na asantaæ; yannÆnÃhaæ ayyaæ vÅmaæseyyan-ti. Atha kho bhikkhave KÃÊÅ dÃsÅ divà uÂÂhÃsi. Atha kho bhikkhave Vedehikà gahapatÃnÅ KÃÊiæ dÃsiæ etad-avoca: He je KÃÊi. -- Kiæ ayye. -- Kiæ je divà uÂÂhÃsÅti. -- Na kho ayye ki¤ci. -- No vata re ki¤ci pÃpi dÃsi, divà uÂÂhÃsÅti kupità anattamanà bhÆkuÂiæ akÃsi.
Atha kho bhikkhave KÃÊiyà dÃsiyà etad-ahosi: Santaæ yeva kho me ayyà ajjhattaæ kopaæ na pÃtukaroti no asantaæ, mayh' ev' ete kammantà susaævihità yena me ayyà santaæ yeva ajjhattaæ kopaæ na pÃtukaroti no asantaæ; yan-nÆnÃhaæ bhiyyosomattÃya ayyaæ vÅmaæseyyan-ti.
Atha kho bhikkhave KÃÊÅ dÃsÅ divÃtaraæ uÂÂhÃsi. Atha kho bhikkhave Vedehikà gahapatÃnÅ KÃÊiæ dÃsiæ etadavoca: He je KÃÊi. -- Kiæ ayye. -- Kiæ je divà uÂÂhÃsÅti. -- Na kho ayye ki¤ci. -- No vata re ki¤ci pÃpi dÃsi, divà uÂÂhÃsÅti kupità anattamanà anattamanavÃcaæ nicchÃresi. Atha kho bhikkhave KÃÊiyà dÃsiyà etad-ahosi: Santaæ yeva kho me ayyà ajjhattaæ kopaæ na pÃtukaroti no asantaæ, mayh' ev' ete kammantà susaævihità yena me ayyà santaæ yeva ajjhattaæ kopaæ na pÃtukaroti no asantaæ; yan-nÆnÃhaæ bhiyyosomattÃya ayyaæ vÅmaæseyyan-ti.
Atha kho bhikkhave KÃÊÅ dÃsÅ divÃtaraæ yeva uÂÂhÃsi.
Atha kho bhikkhave Vedehikà gahapatÃnÅ KÃÊiæ dÃsiæ etad-avoca:

#<[page 126]>#
%<126                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  He je KÃÊi. -- Kiæ ayye. -- Kiæ je divà uÂÂhÃsÅti. -- Na kho ayye ki¤ci. -- No vata re ki¤ci pÃpi dÃsi, divà uÂÂhÃsÅti kupità anattamanà aggaÊasÆciæ gahetvà sÅse pahÃraæ adÃsi, sÅsaæ vobhindi. Atha kho bhikkhave KÃÊÅ dÃsÅ bhinnena sÅsena lohitena gaÊantena paÂivissakÃnaæ ujjhÃpesi: Passath' ayye soratÃya kammaæ, passath' ayye nivÃtÃya kammaæ, passath' ayye upasantÃya kammaæ, kathaæ hi nÃma ekadÃsikÃya: divà uÂÂhÃsÅti kupità anattamanà aggaÊasÆciæ gahetvà sÅse pahÃraæ dassati sÅsaæ vobhindissatÅti. Atha kho bhikkhave VedehikÃya gahapatÃniyà aparena samayena evaæ pÃpako kittisaddo abbhugga¤chi:
caï¬Å Vedehikà gahapatÃnÅ, anivÃtà Vedehikà gahapatÃnÅ, anupasantà Vedehikà gahapatÃnÅ ti. Evam-eva kho bhikkhave idh' ekacco bhikkhu tÃvad-eva soratasorato hoti nivÃtanivÃto hoti upasantÆpasanto hoti yÃva na amanÃpà vacanapathà phusanti; yato ca kho bhikkhave bhikkhuæ amanÃpà vacanapathà phusanti atha kho bhikkhu sorato ti veditabbo nivÃto ti veditabbo upasanto ti veditabbo. NÃhan-taæ bhikkhave bhikkhuæ suvaco ti vadÃmi yo cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrahetu suvaco hoti sovacassataæ Ãpajjati, taæ kissa hetu: taæ hi so bhikkhave bhikkhu cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ alabhamÃno na suvaco hoti na sovacassataæ Ãpajjati. Yo ca kho bhikkhave bhikkhu dhammaæ yeva sakkaronto dhammaæ garukaronto dhammaæ apacÃyamÃno suvaco hoti sovacassataæ Ãpajjati tam-ahaæ suvaco ti vadÃmi. TasmÃtiha bhikkhave:
Dhammaæ yeva sakkaronto dhammaæ garukaronto dhammaæ apacÃyamÃnà suvacà bhavissÃma sovacassataæ ÃpajjissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Pa¤c' ime bhikkhave vacanapathà yehi vo pare vadamÃnà vadeyyuæ: kÃlena và akÃlena vÃ, bhÆtena và abhÆtena vÃ, saïhena và pharusena vÃ, atthasaæhitena và anatthasaæhitena vÃ, mettacittà và dosantarà vÃ. KÃlena và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ akÃlena vÃ; bhÆtena và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ abhÆtena vÃ; saïhena và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ pharusena vÃ; atthasaæhitena và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ anatthasaæhitena vÃ;

#<[page 127]>#
%<                    3. 1. KAKACôPAMASUTTAõ. (21)                127>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  mettacittà và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ dosantarà vÃ. TatrÃpi kho bhikkhave evaæ sikkhitabbaæ: Na c' eva no cittaæ vipariïataæ bhavissati na ca pÃpikaæ vÃcaæ nicchÃressÃma hitÃnukampÅ ca viharissÃma mettacittà na dosantarÃ, ta¤-ca puggalaæ mettÃsahagatena cetasà pharitvà viharissÃma, tadÃrammaïa¤-ca sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharissÃmÃti. Evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave puriso Ãgaccheyya kuddÃlapiÂakaæ ÃdÃya, so evaæ vadeyya: Ahaæ imaæ mahÃpaÂhaviæ apaÂhaviæ karissÃmÅti, so tatra tatra khaïeyya, tatra tatra vikireyya, tatra tatra oÂÂhubheyya, tatra tatra omutteyya: apaÂhavÅ bhavasi, apaÂhavÅ bhavasÅti. Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: Api nu so puriso imaæ mahÃpaÂhaviæ apaÂhaviæ kareyyÃti. -- No h' etaæ bhante, taæ kissa hetu: ayaæ hi bhante mahÃpaÂhavÅ gambhÅrà appameyyÃ, sà na sukarà apaÂhavÅ kÃtuæ, yÃvad-eva ca pana so puriso kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evaæ-eva kho bhikkhave pa¤c' ime vacanapathà yehi vo pare vadamÃnà vadeyyuæ: kÃlena và . . . dosantarà vÃ. KÃlena và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ . . . dosantarà vÃ. TatrÃpi kho bhikkhave evaæ sikkhitabbaæ: Na c' eva no cittaæ vipariïataæ bhavissati na ca pÃpikaæ vÃcaæ nicchÃressÃma hitÃnukampÅ ca viharissÃma mettacittà na dosantarÃ, ta¤-ca puggalaæ mettÃsahagatena cetasà pharitvà viharissÃma, tadÃrammaïa¤-ca sabbÃvantaæ lokaæ paÂhavÅsamena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharissÃmÃti. Evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave puriso Ãgaccheyya lÃkhaæ và haliddiæ và nÅlaæ và ma¤jiÂÂhaæ và ÃdÃya, so evaæ vadeyya; Ahaæ imasmiæ ÃkÃse rÆpÃni likhissÃmi rÆpapÃtubhÃvaæ karissÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: Api nu so puriso imasmiæ ÃkÃse rÆpaæ likheyya rÆpapÃtubhÃvaæ kareyyÃti. -- No h' etaæ bhante, taæ kissa hetu:
ayaæ hi bhante ÃkÃso arÆpÅ anidassano, tattha na sukaraæ rÆpaæ likhituæ rÆpapÃtubhÃvaæ kÃtuæ, yÃvad-eva ca pana so puriso kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti.

#<[page 128]>#
%<128                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Evameva kho bhikkhave pa¤c' ime vacanapathà yehi vo pare vadamÃnà vadeyyuæ: kÃlena và akÃlena và --pe-- tadÃrammaïa¤-ca sabbÃvantaæ lokaæ ÃkÃsasamena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharissÃmÃti. Evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave puriso Ãgaccheyya Ãdittaæ tiïukkaæ ÃdÃya, so evaæ vadeyya: Ahaæ imÃya ÃdittÃya tiïukkÃya GaÇgaæ nadiæ santÃpessÃmi samparitÃpessÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: Api nu so puriso ÃdittÃya tiïukkÃya GaÇgaæ nadiæ santÃpeyya samparitÃpeyyÃti. -- No h' etaæ bhante, taæ kissa hetu: GaÇgà hi bhante nadÅ gambhÅrà appameyyÃ, sà na sukarà ÃdittÃya tiïukkÃya santÃpetuæ samparitÃpetuæ, yÃvad-eva ca pana so puriso kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evam-eva kho bhikkhave pa¤c' ime vacanapathà yehi vo pare vadamÃnà vadeyyuæ: kÃlena và akÃlena và --pe-- tadÃrammaïa¤-ca sabbÃvantaæ lokaæ GaÇgÃsamena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharissÃmÃti. Evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave biÊÃrabhastà maddità sumaddità suparimaddità mudukà tÆlinÅ chinnasassarà chinnababbharÃ, atha puriso Ãgaccheyya kaÂÂhaæ và kaÂhalaæ và ÃdÃya, so evaæ vadeyya: Ahaæ imaæ biÊÃrabhastaæ madditaæ sumadditaæ suparimadditaæ mudukaæ tÆliniæ chinnasassaraæ chinnababbharaæ kaÂÂhena và kaÂhalena và sarasaraæ karissÃmi bharabharaæ karissÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave:
Api nu so puriso amuæ biÊÃrabhastaæ madditaæ sumadditaæ suparimadditaæ mudukaæ tÆliniæ chinnasassaraæ chinnababbharaæ kaÂÂhena và kaÂhalena và sarasaraæ kareyya bharabharaæ kareyyÃti. -- No h' etaæ bhante, taæ kissa hetu: asu hi bhante {biÊÃbhastÃ} maddità sumaddità suparimaddità mudukà tÆlinÅ chinnasassarà chinnababbharÃ, sà na sukarà kaÂÂhena và kaÂhalena và sarasaraæ kÃtuæ bharabharaæ kÃtuæ, yÃvad-eva ca pana so puriso kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evam-eva kho bhikkhave pa¤c' ime vacanapathà yehi vo pare vadamÃnà vadeyyuæ: kÃlena và akÃlena và bhÆtena và abhÆtena và saïhena và pharusena và atthasaæhitena và anatthasaæhitena và mettacittà và dosantarà vÃ.

#<[page 129]>#
%<                     3. 1. KAKACôPAMASUTTAõ. (21)                129>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  KÃlena và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ akÃlena vÃ; bhÆtena và . . . abhÆtena vÃ; saïhena và . . . pharusena vÃ; atthasaæhitena và . . . anatthasaæhitena vÃ; mettacittà và bhikkhave pare vadamÃnà vadeyyuæ dosantarà vÃ. TatrÃpi kho bhikkhave evaæ sikkhitabbaæ: Na c' eva no cittaæ vipariïataæ bhavissati na ca pÃpikaæ vÃcaæ nicchÃressÃma hitÃnukampÅ ca viharissÃma mettacittà na dosantarÃ, ta¤-ca puggalaæ mettÃsahagatena cetasà pharitvà viharissÃma, tadÃrammaïa¤-ca sabbÃvantaæ lokaæ biÊÃrabhastÃsamena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharissÃmÃti. Evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Ubhatodaï¬akena ce pi bhikkhave kakacena corà ocarakà aÇgamaÇgÃni okanteyyuæ, tatrÃpi yo mano padÆseyya na me so tena sÃsanakaro. TatrÃpi kho bhikkhave evaæ sikkhitabbaæ:
Na c' eva no cittaæ vipariïataæ bhavissati na ca pÃpikaæ vÃcaæ nicchÃressÃma hitÃnukampÅ ca viharissÃma mettacittà na dosantarÃ, ta¤-ca puggalaæ mettÃsahagatena cetasà pharitvà viharissÃma, tadÃrammaïa¤-ca sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharissÃmÃti. Evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Ima¤-ca tumhe bhikkhave kakacÆpamaæ ovÃdaæ abhikkhaïaæ manasikareyyÃtha, passatha no tumhe bhikkhave taæ vacanapathaæ aïuæ và thÆlaæ và yaæ tumhe nÃdhivÃseyyÃthÃti. -- No h' etaæ bhante. -- TasmÃtiha bhikkhave imaæ kakacÆpamaæ ovÃdaæ abhikkhaïaæ manasikarotha, taæ vo bhavissati dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     KAKACôPAMASUTTAõ PAèHAMAõ.

#<[page 130]>#
%<130                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                                22.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena AriÂÂhassa nÃma bhikkhuno gaddhabÃdhipubbassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ hoti:
Tathà 'haæ Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà ye 'me antarÃyikà dhammà vuttà Bhagavatà te paÂisevato nÃlaæ antarÃyÃyÃti. Assosuæ kho sambahulà bhikkhÆ: AriÂÂhassa kira nÃma bhikkhuno gaddhabÃdhipubbassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà ye 'me antarÃyikà dhammà vuttà Bhagavatà te paÂisevato nÃlaæ antarÃyÃyÃti. Atha kho te bhikkhÆ yena AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etad-avocuæ: Saccaæ kira te Ãvuso AriÂÂha evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. -- Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. Atha kho te bhikkhÆ AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetukÃmà samanuyu¤janti samanugÃhanti samanubhÃsanti:
Mà evaæ Ãvuso AriÂÂha avaca, mà Bhagavantaæ abbhÃcikkhi, na hi sÃdhu Bhagavato abbhakkhÃnaæ, na hi Bhagavà evaæ vadeyya. AnekapariyÃyena h' Ãvuso AriÂÂha antarÃyikà dhammà vuttà BhagavatÃ, ala¤-ca pana te paÂisevato antarÃyÃya. AppassÃdà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo; aÂÂhikaÇkalÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà -- maæsapesÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà -- tiïukkÆpamà . . . aÇgÃrakÃsÆpamà . . . supinakÆpamà . . . yÃcitakÆpamà . . . rukkhaphalÆpamà . . . asisÆnÆpamà . . . sattisÆlÆpamà . . . sappasirÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti. Evam-pi kho AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo tehi bhikkhÆhi samanuyu¤jiyamÃno samanugÃhiyamÃno samanubhÃsiyamÃno tad-eva pÃpakaæ diÂÂhigataæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa voharati:
Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti.
     Yato kho te bhikkhÆ nÃsakkhiæsu AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetuæ,
#<[page 131]>#
%<                   3. 2. ALAGADDôPAMASUTTAõ. (22)              131>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  atha yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad-avocuæ: AriÂÂhassa nÃma bhante bhikkhuno gaddhabÃdhipubbassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. Assumha kho mayaæ bhante: AriÂÂhassa kira nÃma bhikkhuno gaddhabÃdhipubbassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. Atha kho mayaæ bhante yena AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo ten' upasaÇkamimha, upasaÇkamitvà AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etad-avocumha:
Saccaæ kira te Ãvuso AriÂÂha evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti.
Evaæ vutte bhante AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo amhe etad-avoca: Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. Atha kho mayaæ bhante AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetukÃmà samanuyu¤jimha samanugÃhimha samanubhÃsimha: Mà evaæ Ãvuso AriÂÂha avaca, mà Bhagavantaæ abbhÃcikkhi, na hi sÃdhu Bhagavato abbhakkhÃnaæ, na hi Bhagavà evaæ vadeyya. AnekapariyÃyena h' Ãvuso AriÂÂha antarÃyikà dhammà vuttà BhagavatÃ, ala¤-ca pana te paÂisevato antarÃyÃya.
AppassÃdà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo; aÂÂhikaÇkalÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà --pe-- sappasirÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti. Evam-pi kho bhante AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo amhehi samanuyu¤jiyamÃno samanugÃhiyamÃno samanubhÃsiyamÃno tad-eva pÃpakaæ diÂÂhigataæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa voharati:
Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. Yato kho mayaæ bhante nÃsakkhimha AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetuæ atha mayaæ etam-atthaæ Bhagavato ÃrocemÃti.
     Atha kho Bhagavà a¤¤ataraæ bhikkhuæ Ãmantesi: Ehi tvaæ bhikkhu mama vacanena AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ Ãmantehi: Satthà taæ Ãvuso AriÂÂha ÃmantetÅti.

#<[page 132]>#
%<132                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Evam-bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà yena AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etadavoca: Satthà taæ Ãvuso AriÂÂha ÃmantetÅti. Evam-Ãvuso ti kho AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo tassa bhikkhuno paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ Bhagavà etad-avoca: Saccaæ kira te AriÂÂha evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. -- Evaæ byà kho ahaæ bhante Bhagavatà . . . antarÃyÃyÃti. -- Kassa kho nÃma tvaæ moghapurisa mayà evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃsi. Nanu mÃyà moghapurisa anekapariyÃyena antarÃyikà dhammà vuttÃ, ala¤-ca pana te paÂisevato antarÃyÃya. AppassÃdà kÃmà vuttà mayà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo; aÂÂhikaÇkalÆpamà kÃmà vuttà mayà -- maæsapesÆpamà kÃmà vuttà mayà -tiïukkÆpamà . . . aÇgÃrakÃsÆpamà . . . supinakÆpamà . . . yÃcitakÆpamà . . . rukkhaphalÆpamà . . . asisÆnÆpamà . . . sattisÆlÆpamà . . . sappasirÆpamà kÃmà vuttà mayà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo. Atha ca pana tvaæ moghapurisa attanà duggahÅtena amhe c' eva abbhÃcikkhasi attÃna¤-ca khanasi bahu¤-ca apu¤¤aæ pasavasi. Taæ hi te moghapurisa bhavissati dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti. Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave:
Api nÃyaæ AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo usmÅkato pi imasmiæ dhammavinaye ti. -- Kiæ hi siyà bhante, no h' etaæ bhante ti. Evaæ vutte AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo tuïhÅbhÆto maÇkubhÆto pattakkhandho adhomukho pajjhÃyanto appaÂibhÃno nisÅdi. Atha kho Bhagavà AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ tuïhÅbhÆtaæ maÇkubhÆtaæ pattakkhandhaæ adhomukhaæ pajjhÃyantaæ appaÂibhÃnaæ viditvà AriÂÂhaæ bhikkhuæ gaddhabÃdhipubbaæ etad-avoca: Pa¤¤Ãyissasi kho tvaæ moghapurisa etena sakena pÃpakena diÂÂhigatena, idhÃhaæ bhikkhÆ paÂipucchissÃmÅti.
     Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Tumhe pi me bhikkhave evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃtha yathà 'yaæ AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo attanà duggahÅtena amhe c' eva abbhÃcikkhati attÃna¤-ca khanati bahu¤-ca apu¤¤aæ pasavatÅti.

#<[page 133]>#
%<                   3. 2. ALAGADDôPAMASUTTAõ. (22)              133>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- No h' etam bhante, anekapariyÃyena hi no bhante antarÃyikà dhammà vuttà BhagavatÃ, ala¤-ca pana te paÂisevato antarÃyÃya. AppassÃdà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo, aÂÂhikaÇkalÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà --pe-- sappasirÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti. -- SÃdhu bhikkhave, sÃdhu kho me tumhe bhikkhave evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃtha. AnekapariyÃyena hi vo bhikkhave antarÃyikà dhammà vuttà mayÃ, ala¤-ca pana te paÂisevato antarÃyÃya. AppassÃdà kÃmà vuttà mayà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo, aÂÂhikaÇkalÆpamà kÃmà vuttà mayà --pe-- sappasirÆpamà kÃmà vuttà mayà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo. Atha ca panÃyaæ AriÂÂho bhikkhu gaddhabÃdhipubbo attanà duggahÅtena amhe c' eva abbhÃcikkhati attÃna¤-ca khanati bahu¤-ca apu¤¤aæ pasavati, taæ hi tassa moghapurisassa bhavissati dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃya. So vata bhikkhave a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra kÃmasa¤¤Ãya a¤¤atra kÃmavitakkehi kÃme paÂisevissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     Idha bhikkhave ekacce moghapurisà dhammaæ pariyÃpuïanti, suttaæ geyyaæ veyyÃkaraïaæ gÃthaæ udÃnaæ itivuttakaæ jÃtakaæ abbhutadhammaæ vedallaæ; te taæ dhammaæ pariyÃpuïitvà tesaæ dhammÃnaæ pa¤¤Ãya atthaæ na upaparikkhanti, tesaæ te dhammà pa¤¤Ãya atthaæ anupaparikkhataæ na nijjhÃnaæ khamanti, te upÃrambhÃnisaæsà c' eva dhammaæ pariyÃpuïanti itivÃdappamokkhÃnisaæsà ca, yassa c' atthÃya dhammaæ pariyÃpuïanti ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhonti, tesaæ te dhammà duggahÅtà dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃya saævattanti, taæ kissa hetu: duggahÅtattà bhikkhave dhammÃnaæ. Seyyathà pi bhikkhave puriso alagaddatthiko alagaddagavesÅ alagaddapariyesanaæ caramÃno, so passeyya mahantaæ alagaddaæ, tam-enaæ bhoge và naÇguÂÂhe và gaïheyya, tassa so alagaddo paÂiparivattitvà hatthe và bÃhÃya và a¤¤atarasmiæ và aÇgapaccaÇge ¬aseyya, so tatonidÃnaæ maraïaæ và nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhaæ,

#<[page 134]>#
%<134                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  taæ kissa hetu: duggahÅtattà bhikkhave alagaddassa; evameva kho bhikkhave idh' ekacce moghapurisà dhammaæ pariyÃpuïanti . . . duggahÅtattà bhikkhave dhammÃnaæ.
     Idha pana bhikkhave ekacce kulaputtà dhammaæ pariyÃpuïanti, suttaæ geyyaæ veyyÃkaraïaæ gÃthaæ udÃnaæ itivuttakaæ jÃtakaæ abbhutadhammaæ vedallaæ, te taæ dhammaæ pariyÃpuïitvà tesaæ dhammÃnaæ pa¤¤Ãya atthaæ upaparikkhanti, tesaæ te dhammà pa¤¤Ãya atthaæ upaparikkhataæ nijjhÃnaæ khamanti, te na c' eva upÃrambhÃnisaæsà dhammaæ pariyÃpuïanti na itivÃdappamokkhÃnisaæsÃ, yassa c' atthÃya dhammaæ pariyÃpuïanti ta¤-c' assa atthaæ anubhonti, tesaæ te dhammà suggahÅtà dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya saævattanti, taæ kissa hetu: suggahÅtattà bhikkhave dhammÃnaæ. Seyyathà pi bhikkhave puriso alagaddatthiko alagaddagavesÅ alagaddapariyesanaæ caramÃno, so passeyya mahantaæ alagaddaæ, tam-enaæ ajapadena daï¬ena suniggahÅtaæ niggaïheyya, ajapadena daï¬ena suniggahÅtaæ niggahetvà gÅvÃya suggahÅtaæ gaïheyya; ki¤cÃpi so bhikkhave alagaddo tassa purisassa hatthaæ và bÃhaæ và a¤¤ataraæ và aÇgapaccaÇgaæ bhogehi paliveÂheyya, atha kho so n' eva tatonidÃnaæ maraïaæ và nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhaæ, taæ kissa hetu: suggahÅtattà bhikkhave alagaddassa; evam-eva kho bhikkhave idh' ekacce kulaputtà dhammaæ pariyÃpuïanti . . . suggahÅtattà bhikkhave dhammÃnaæ. TasmÃtiha bhikkhave yassa me bhÃsitassa atthaæ ÃjÃneyyÃtha tathà naæ dhÃreyyÃtha, yassa ca pana me bhÃsitassa atthaæ na ÃjÃneyyÃtha ahaæ vo tattha paÂipucchitabbo ye và pan' assu viyattà bhikkhÆ.
     KullÆpamaæ vo bhikkhave dhammaæ desissÃmi nittharaïatthÃya no gahaïatthÃya, taæ suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca: Seyyathà pi bhikkhave puriso addhÃnamaggapaÂipanno, so passeyya mahantaæ udakaïïavaæ, oriman-tÅraæ sÃsaÇkaæ sappaÂibhayaæ pÃriman-tÅraæ khemaæ appaÂibhayaæ, na cÃssa nÃvà santÃraïÅ uttarasetu và apÃrà pÃraæ gamanÃya; tassa evamassa:

#<[page 135]>#
%<                  3. 2. ALAGADDôPAMASUTTAõ. (22)                 135>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ayaæ kho mahà udakaïïavo, orima¤-ca tÅraæ sÃsaÇkaæ sappaÂibhayaæ pÃriman-tÅraæ khemaæ appaÂibhayaæ, na-tthi ca nÃvà santÃraïÅ uttarasetu và apÃrà pÃraæ gamanÃya, yan-nÆnÃhaæ tiïa-kaÂÂha-sÃkhÃ-palÃsaæ saÇka¬¬hitvà kullaæ bandhitvà taæ kullaæ nissÃya hatthehi ca pÃdehi ca vÃyamamÃno sotthinà pÃraæ uttareyyan-ti. Atha kho so bhikkhave puriso tiïa-kaÂÂha-sÃkhÃ-palÃsaæ saÇka¬¬hitvà kullaæ bandhitvà taæ kullaæ nissÃya hatthehi ca pÃdehi ca vÃyamamÃno sotthinà pÃraæ uttareyya; tassa tiïïassa pÃraÇgatassa evam-assa: BahukÃro kho me ayaæ kullo, imÃhaæ kullaæ nissÃya hatthehi ca pÃdehi ca vÃyamamÃno sotthinà pÃraæ uttiïïo, yan-nÆnÃhaæ imaæ kullaæ sÅse và Ãropetvà khandhe và uccÃretvà yenakÃmaæ pakkameyyan-ti. Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: api nu so puriso evaækÃrÅ tasmiæ kulle kiccakÃrÅ assÃti. -- No h' etam-bhante. -- KathaækÃrÅ ca so bhikkhave puriso tasmiæ kulle kiccakÃrÅ assa: Idha bhikkhave tassa purisassa tiïïassa pÃraÇgatassa evam-assa: BahukÃro kho me ayaæ kullo, imÃhaæ kullaæ nissÃya hatthehi ca pÃdehi ca vÃyamamÃno sotthinà pÃraæ uttiïïo, yan-nÆnÃhaæ imaæ kullaæ thale và ussÃdetvà udake và {upalÃpetvÃ} yenakÃmaæ pakkameyyan-ti.
EvaækÃrÅ kho so bhikkhave puriso tasmiæ kulle kiccakÃrÅ assa. Evam-eva kho bhikkhave kullÆpamo mayà dhammo desito nittharaïatthÃya no gahaïatthÃya. KullÆpamaæ vo bhikkhave ÃjÃnantehi dhammà pi vo pahÃtabbÃ, pag-eva adhammÃ.
     Cha-y-imÃni bhikkhave diÂÂhiÂÂhÃnÃni, katamÃni cha:
Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto, sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto, rÆpaæ: etaæ mama, eso 'ham-asmi, eso me attà ti samanupassati, vedanaæ: etaæ mama . . . ti samanupassati, sa¤¤aæ:
etaæ mama . . . ti samanupassati, saÇkhÃre: etaæ mama . . . ti samanupassati, yam-p' idaæ diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtaæ pattaæ pariyesitaæ anuvicaritaæ manasà tam-pi. etaæ mama . . . ti samanupassati, yam-p' idaæ diÂÂhiÂÂhÃnaæ: so loko so aÂÂÃ, so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo,

#<[page 136]>#
%<136                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sassatisamaæ tath' eva ÂhassÃmÅti, tam-pi: etaæ mama, eso 'ham-asmi, eso me attà ti samanupassati. Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto, sappurisÃnaæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto, rÆpaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti samanupassati, vedanaæ: n' etaæ mama . . . ti samanupassati, sa¤¤aæ: n' etaæ mama . . . ti samanupassati, saÇkhÃre: n' etaæ mama . . . ti samanupassati, yam-p' idaæ diÂÂhaæ sutaæ mutaæ vi¤¤Ãtaæ pattaæ pariyesitaæ anuvicaritaæ manasà tam-pi: n' etaæ mama . . . ti samanupassati, yam-p' idaæ diÂÂhiÂÂhÃnaæ: so loko so attÃ, so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo, sassatisamaæ tath' eva ÂhassÃmÅti, tam-pi: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti samanupassati. So evaæ samanupassanto asati na paritassatÅti.
     Evaæ vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantaæ etad-avoca:
Siyà nu kho bhante bahiddhà asati paritassanà ti. -- Siyà bhikkhÆti Bhagavà avoca. Idha bhikkhu ekaccassa evaæ hoti: AhÆ vata me, taæ vata me na-tthi, siyà vata me, taæ vatÃhaæ na labhÃmÅti. So socati kilamati paridevati, urattÃÊiæ kandati, sammohaæ Ãpajjati. Evaæ kho bhikkhu bahiddhà asati paritassanà hotÅti. -- Siyà pana bhante bahiddhà asati aparitassanà ti. -- Siyà bhikkhÆti Bhagavà avoca. Idha bhikkhu ekaccassa na evaæ hoti: AhÆ vata me, taæ vata me na-tthi, siyà vata me, taæ vatÃhaæ na labhÃmÅti. So na socati na kilamati na paridevati, na urattÃÊiæ kandati, na sammohaæ Ãpajjati. Evaæ kho bhikkhu bahiddhà asati aparitassanà hotÅti. -- Siyà nu kho bhante ajjhattaæ asati paritassanà ti. -- Siyà bhikkhÆti Bhagavà avoca. Idha bhikkhu ekaccassa evaæ diÂÂhi hoti: So loko so attÃ, so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo, sassatisamaæ tath' eva ÂhassÃmÅti. So suïÃti TathÃgatassa và TathÃgatasÃvakassa và sabbesaæ diÂÂhiÂÂhÃnÃdhiÂÂhÃna-pariyuÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayÃnaæ samugghÃtÃya sabbasaÇkhÃrasamathÃya sabbÆpadhipaÂinissaggÃya taïhakkhayÃya virÃgÃya nirodhÃya nibbÃnÃya dhammaæ desentassa. Tassa evaæ hoti:

#<[page 137]>#
%<                 3. 2. ALAGADDôPAMASUTTAõ. (22)                137>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  UcchijjissÃmi nÃma su, vinassissÃmi nÃma su, na su nÃma bhavissÃmÅti. So socati kilamati paridevati, urattÃÊiæ kandati, sammohaæ Ãpajjati. Evaæ kho bhikkhu ajjhattaæ asati paritassanà hotÅti. -- Siyà pana bhante ajjhattaæ asati aparitassanà ti. -- Siyà bhikkhÆti Bhagavà avoca. Idha bhikkhu ekaccassa na evaæ diÂÂhi hoti: So loko so attÃ, so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo, sassatisamaæ tath' eva ÂhassÃmÅti. So suïÃti TathÃgatassa và TathÃgatasÃvakassa và sabbesaæ diÂÂhiÂÂhÃnÃdhiÂÂhÃna-pariyuÂÂhÃnÃbhinivesÃnusayÃnaæ samugghÃtÃya sabbasaÇkhÃrasamathÃya sabbÆpadhipaÂinissaggÃya taïhakkhayÃya virÃgÃya nirodhÃya nibbÃnÃya dhammaæ desentassa. Tassa na evaæ hoti: UcchijjissÃmi nÃma su, vinassissÃmi nÃma su, na su nÃma bhavissÃmÅti. So na socati na kilamati na paridevati, na urattÃÊiæ kandati, na sammohaæ Ãpajjati. Evaæ kho bhikkhu ajjhattaæ asati aparitassanà hoti.
     Taæ bhikkhave pariggahaæ parigaïheyyÃtha yvÃssa pariggaho nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo, sassatisamaæ tath' eva tiÂÂheyya. Passatha no tumhe bhikkhave taæ pariggahaæ yvÃssa pariggaho . . . tath' eva tiÂÂheyyÃti.
-- No h' etam-bhante. -- SÃdhu bhikkhave, aham-pi kho taæ bhikkhave pariggahaæ na samanupassÃmi yvÃssa pariggaho nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo, sassatisamaæ tath' eva tiÂÂheyya. Taæ bhikkhave attavÃdupÃdÃnaæ upÃdiyetha yaæ-sa attavÃdupÃdÃnaæ upÃdiyato na uppajjeyyuæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsÃ. Passatha no tumhe bhikkhave taæ attavÃdupÃdÃnaæ yaæ-sa . . . sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà ti. -- No h' etam-bhante. -- SÃdhu bhikkhave, aham-pi kho taæ bhikkhave attavÃdupÃdÃnaæ na samanupassÃmi yaæ-sa attavÃdupÃdÃnaæ upÃdiyato na uppajjeyyuæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsÃ. Taæ bhikkhave diÂÂhinissayaæ nissayetha yaæ-sa diÂÂhinissayaæ nissayato na uppajjeyyuæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsÃ.
Passatha no tumhe bhikkhave taæ diÂÂhinissayaæ yaæ-sa . . . sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà ti. -- No h' etambhante. -- SÃdhu bhikkhave, aham-pi kho taæ bhikkhave diÂÂhinissayaæ na samanupassÃmi yaæ-sa diÂÂhinissayaæ nissayato na uppajjeyyuæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsÃ.

#<[page 138]>#
%<138                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Attani và bhikkhave sati attaniyam-me ti assÃti. -Evam-bhante. -- Attaniye và bhikkhave sati attà me ti assÃti. -- Evam-bhante. -- Attani ca bhikkhave attaniye ca saccato thetato anupalabbhamÃne yam-p' idaæ diÂÂhiÂÂhÃnaæ: so loko so attÃ, so pecca bhavissÃmi nicco dhuvo sassato avipariïÃmadhammo, sassatisamaæ tath' eva ÂhassÃmÅti, nanÃyaæ bhikkhave kevalo paripÆro bÃladhammo ti. -- Kiæ hi no siyà bhante kevalo paripÆro bÃladhammo ti. -- Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: rÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti.
-- Aniccaæ bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallan-nu taæ samanupassituæ: etaæ mama. eso 'ham-asmi, eso me attà ti. -- No h' etam-bhante. -- Taæ kim-ma¤¤athà bhikkhave: vedanà niccà và aniccà và ti. -- Aniccà bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bhante.
-- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallannu taæ samanupassituæ: etaæ mama . . . attà ti. -- No h' etam-bhante. -- Taæ kim-ma¤¤athà bhikkhave: sa¤¤Ã niccà và aniccà và ti. -- Aniccà bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bhante. -Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallan-nu taæ samanupassituæ: etaæ mama . . . attà ti. -- No h' etambhante. -- Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: saÇkhÃrà niccà và aniccà và ti. -- Aniccà bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallan-nu taæ samanupassituæ: etaæ mama . . . aÂÂà ti. -- No h' etam-bhante.
-- Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti. -- Aniccaæ bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bhante. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallan-nu taæ samanupassituæ: etaæ mama, eso 'ham-asmi, eso me attà ti. -- No h' etam-bhante. -- TasmÃtiha bhikkhave yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ,

#<[page 139]>#
%<                 3. 2. ALAGADDôPAMASUTTAõ. (22)                139>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ rÆpaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ, Yà kÃci vedanà --pe-- yà kÃci sa¤¤Ã -- ye keci saÇkhÃrà -- yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ, oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ vi¤¤Ãïaæ: n' etaæ mama, n' eso 'hamasmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ.
     Evaæ passaæ bhikkhave sutavà ariyasÃvako rÆpasmiæ nibbindati, vedanÃya nibbindati, sa¤¤Ãya nibbindati, saÇkhÃresu nibbindati, vi¤¤Ãïasmiæ nibbindati; nibbindaæ virajjati, virÃgà vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu ukkhittapaligho iti pi, saÇkiïïaparikho iti pi, abbÆÊhesiko iti pi, niraggaÊo iti pi, ariyo pannaddhajo pannabhÃro visaæyutto iti pi. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu ukkhittapaligho hoti: Idha bhikkhave bhikkhuno avijjà pahÅnà hoti ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu ukkhittapaligho hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu saÇkiïïaparikho hoti:
Idha bhikkhave bhikkhuno ponobhaviko jÃtisaæsÃro pahÅno hoti ucchinnamÆlo tÃlÃvatthukato anabhÃvakato Ãyatiæ anuppÃdadhammo. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu saÇkiïïaparikho hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu abbÆÊhesiko hoti: Idha bhikkhave bhikkhuno taïhà pahÅnà hoti ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ.
Evaæ kho bhikkhave bhikkhu abbÆÊhesiko hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu niraggaÊo hoti: Idha bhikkhave bhikkhuno pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni pahÅnÃni honti ucchinnamÆlÃni tÃlÃvatthukatÃni anabhÃvakatÃni Ãyatiæ anuppÃdadhammÃni. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu niraggaÊo hoti.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu ariyo pannaddhajo pannabhÃro visaæyutto hoti: Idha bhikkhave bhikkhuno asmimÃno pahÅno hoti ucchinnamÆlo tÃlÃvatthukato anabhÃvakato Ãyatiæ anuppÃdadhammo.

#<[page 140]>#
%<140                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ kho bhikkhave bhikkhu ariyo pannaddhajo pannabhÃro visaæyutto hoti.
     Evaæ vimuttacittaæ kho bhikkhave bhikkhuæ sa-Indà devà sa-Brahmakà sa-PajÃpatikà anvesaæ nÃdhigacchanti:
idaæ nissitaæ tathÃgatassa vi¤¤Ãïan-ti, taæ kissa hetu:
DiÂÂhe vÃhaæ bhikkhave dhamme tathÃgataæ ananuvejjo ti vadÃmi. EvaævÃdiæ kho maæ bhikkhave evamakkhÃyiæ eke samaïabrÃhmaïà asatà tucchà musà abhÆtena abbhÃcikkhanti:
Venayiko samaïo Gotamo, sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤ÃpetÅti. Yathà vÃhaæ bhikkhave na, yathà cÃhaæ na vadÃmi, tathà maæ te bhonto samaïabrÃhmaïà asatà tucchà musà abhÆtena abbhÃcikkhanti: Venayiko samaïo Gotamo, sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤ÃpetÅti. Pubbe cÃhaæ bhikkhave etarahi ca dukkha¤-c' eva pa¤¤Ãpemi dukkhassa ca nirodhaæ. Tatra ce bhikkhave pare TathÃgataæ akkosanti paribhÃsanti rosenti, tatra bhikkhave TathÃgatassa na hoti ÃghÃto na appaccayo na cetaso anabhiraddhi. Tatra ce bhikkhave pare TathÃgataæ sakkaronti garukaronti mÃnenti pÆjenti, tatra bhikkhave TathÃgatassa na hoti Ãnando na somanassaæ na cetaso ubbillÃvitattaæ. Tatra ce bhikkhave pare TathÃgataæ sakkaronti garukaronti mÃnenti pÆjenti, tatra bhikkhave TathÃgatassa evaæ hoti: Yaæ kho idaæ pubbe pari¤¤Ãtaæ tattha me evarÆpà kÃrà karÅyantÅti. TasmÃtiha bhikkhave tumhe ce pi pare akkoseyyuæ paribhÃseyyuæ roseyyuæ, tatra tumhehi na ÃghÃto na appaccayo na cetaso anabhiraddhi karaïÅyÃ.
TasmÃtiha bhikkhave tumhe ce pi pare sakkareyyuæ garukareyyuæ mÃneyyuæ pÆjeyyuæ, tatra tumhehi na Ãnando na somanassaæ na cetaso ubbillÃvitattaæ karaïÅyaæ. TasmÃtiha bhikkhave tumhe ce pi pare sakkareyyuæ garukareyyuæ mÃneyyuæ pÆjeyyuæ, tatra tumhÃkaæ evam-assa: Yaæ kho idaæ pubbe pari¤¤Ãtaæ tattha no evarÆpà kÃrà karÅyantÅti.
     TasmÃtiha bhikkhave yaæ na tumhÃkaæ taæ pajahatha, taæ vo pahÅnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya bhavissati.
Ki¤-ca bhikkhave na tumhÃkaæ: RÆpaæ bhikkhave na tumhÃkaæ, taæ pajahatha, taæ vo pahÅnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya bhavissati. Vedanà bhikkhave na tumhÃkaæ, taæ pajahatha,

#<[page 141]>#
%<                   3. 2. ALAGADDôPAMASUTTAõ. (22)              141>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sà vo pahÅnà d. h. s. bhavissati. Sa¤¤Ã bhikkhave na tumhÃkaæ, taæ pajahatha, sà vo pahÅnà d. h. s.
bhavissati. SaÇkhÃrà bhikkhave na tumhÃkaæ, te pajahatha, te vo pahÅnà d. h. s. bhavissanti. Vi¤¤Ãïaæ bhikkhave na tumhÃkaæ. taæ pajahatha, taæ vo pahÅnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya bhavissati. Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave:
yaæ imasmiæ Jetavane tiïa-kaÂÂha-sÃkhÃ-palÃsaæ taæ jano hareyya và ¬aheyya và yathÃpaccayaæ và kareyya; api nu tumhÃkaæ evam-assa: Amhe jano harati và ¬ahati và yathÃpaccayaæ và karotÅti. -- No h' etam-bhante, taæ kissa hetu: na hi no etam-bhante attà và attaniyaæ và ti. -Evam-eva kho bhikkhave yaæ na tumhÃkaæ taæ pajahatha, taæ vo pahÅnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya bhavissati.
Ki¤-ca bhikkhave na tumhÃkaæ: RÆpaæ bhikkhave na tumhÃkaæ, taæ pajahatha, taæ vo pahÅnaæ dÅgharattaæ hitaya sukhÃya bhavissati. Vedanà bhikkhave --pe-- sa¤¤Ã bhikkhave -- saÇkhÃrà bhikkhave -- vi¤¤Ãïaæ bhikkhave na tumhÃkaæ, taæ pajahatha, taæ vo pahÅnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya bhavissati.
     Evaæ svÃkkhÃto bhikkhave mayà dhammo, uttÃno vivaÂo pakasito chinnapilotiko; evaæ svÃkkhÃte bhikkhave mayà dhamme, uttÃne vivaÂe pakÃsite chinnapilotike, ye te bhikkhÆ arahanto khÅïÃsavà vusitavanto katakaraïÅyà ohitabhÃrà anuppattasadatthà parikkhÅïabhavasaæyojanà samma-d-a¤¤Ã vimuttÃ, vaÂÂaæ tesaæ na-tthi pa¤¤ÃpanÃya. Evaæ svÃkkhÃto bhikkhave mayà dhammo . . . chinnapilotiko; evaæ svÃkkhÃte bhikkhave mayà dhamme . . . chinnapilotike, yesaæ bhikkhÆnaæ pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni pahÅnÃni sabbe te opapÃtikà tattha parinibbÃyino anÃvattidhammà tasmà lokÃ.
Evaæ svÃkkhÃto bhikkhave mayà dhammo . . . chinnapilotiko; evaæ svÃkkhÃte bhikkhave mayà dhamme . . . chinnapilotike, yesaæ bhikkhÆnaæ tÅïi saæyojanÃni pahÅnÃni rÃgadosamohà tanubhÆtà sabbe te sakadÃgÃmino, sakid-eva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karissanti. Evaæ svÃkkhÃto bhikkhave mayà dhammo . . . chinnapilotiko, evaæ svÃkkhÃte bhikkhave mayà dhamme . . . chinnapilotike, yesaæ bhikkhÆnaæ tÅïi saæyojanÃni pahÅnÃni sabbe te sotÃpannà avinipÃtadhammà niyatà sambodhiparÃyanÃ.

#<[page 142]>#
%<142                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ svÃkkhÃto bhikkhave mayà dhammo . . . chinnapilotiko; evaæ svÃkkhÃte bhikkhave mayà dhamme . . . chinnapilotike, ye te bhikkhÆ dhammÃnusÃrino saddhÃnusÃrino sabbe te sambodhiparÃyanÃ.
Evaæ svÃkkhÃto bhikkhave mayà dhammo, uttÃno vivaÂo pakÃsito chinnapilotiko; evaæ svÃkkhÃte bhikkhave mayà dhamme, uttÃne vivaÂe pakÃsite chinnapilotike, yesaæ mayi saddhÃmattaæ pemamattaæ sabbe te saggaparÃyanà ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    ALAGADDôPAMASUTTAõ DUTIYAõ.
                                23.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena Ãyasmà KumÃrakassapo Andhavane viharati. Atha kho a¤¤atarà devatà abhikkantÃya rattiyà abhikkantavaïïà kevalakappaæ Andhavanaæ obhÃsetvà yen' Ãyasmà KumÃrakassapo ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà ekamantaæ aÂÂhÃsi.
Ekamantaæ Âhità kho sà devatà Ãyasmantaæ KumÃrakassapaæ etad-avoca: Bhikkhu bhikkhu, ayaæ vammÅko rattiæ dhÆmÃyati divà pajjalati. BrÃhmaïo evam-Ãha: Abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti. Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa laÇgiæ: laÇgÅ bhadante ti. BrÃhmaïo evamÃha: Ukkhipa laÇgiæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti.
Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa uddhumÃyikaæ: uddhumÃyikà bhadante ti. BrÃhmaïo evam-Ãha: Ukkhipa uddhumÃyikaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti.
Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa dvidhÃpathaæ: dvidhÃpatho bhadante ti. BrÃhmaïo evam-Ãha:
Ukkhipa dvidhÃpathaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti. Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa caÇgavÃraæ: caÇgavÃraæ bhadante ti. BrÃhmaïo evam-Ãha:

#<[page 143]>#
%<                     3. 3. VAMMýKASUTTAõ. (23)                   143>%
Ukkhipa caÇgavÃraæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti.
Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa kummaæ:
kummo bhadante ti. BrÃhmaïo evam-Ãha: Ukkhipa kummaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti. Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa asisÆnaæ: asisÆnà bhadante ti.
BrÃhmaïo evam-Ãha: Ukkhipa asisÆnaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti. Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa maæsapesiæ: maæsapesi bhadante ti. BrÃhmaïo evam-Ãha: Ukkhipa maæsapesiæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti. Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya addasa nÃgaæ: nÃgo bhadante ti. BrÃhmaïo evam-Ãha:
TiÂÂhatu nÃgo, mà nÃgaæ ghaÂÂesi, namo karohi nÃgassÃti.
Ime kho tvaæ bhikkhu pa¤he Bhagavantaæ upasaÇkamitvà puccheyyÃsi, yathà te Bhagavà byÃkaroti tathà naæ dhÃreyyÃsi. NÃhan-taæ bhikkhu passÃmi sadevake loke samÃrake sabrahmake sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya yo imesaæ pa¤hÃnaæ veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdheyya a¤¤atra TathÃgatena và TathÃgatasÃvakena và ito và pana sutvà ti. Idam-avoca sà devatÃ, idaæ vatvà tatth' eva antaradhÃyi.
     Atha kho Ãyasmà KumÃrakassapo tassà rattiyà accayena yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà KumÃrakassapo Bhagavantaæ etad-avoca: Imaæ bhante rattiæ a¤¤atarà devatà abhikkantÃya rattiyà abhikkantavaïïà kevalakappaæ Andhavanaæ obhÃsetvà yenÃhaæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhità kho bhante sà devatà maæ etad-avoca: Bhikkhu bhikkhu, ayaæ vammÅko rattiæ dhÆmÃyati divà pajjalati.
BrÃhmaïo evam-Ãha: Abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti. Abhikkhaïanto sumedho satthaæ ÃdÃya --pe-- ito và pana sutvà ti. Idam-avoca bhante sà devatÃ, idaæ vatvà tatth' eva antaradhÃyi. Ko nu kho bhante vammÅko, kà rattiæ dhÆmÃyanÃ, kà divà pajjalanÃ, ko brÃhmaïo, ko sumedho, kiæ satthaæ, kiæ abhikkhaïaæ, kà laÇgÅ, kà uddhumÃyikÃ, ko dvidhÃpatho, kiæ caÇgavÃraæ, ko kummo, kà asisÆnÃ, kà maæsapesi, ko nÃgo ti.

#<[page 144]>#
%<144                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     VammÅko ti kho bhikkhu imass' etaæ cÃtummahÃbhÆtikassa kÃyassa adhivacanaæ mÃtÃpettikasambhavassa odanakummÃsÆpacayassa aniccucchÃdana-parimaddana-bhedana-viddhaæsanadhammassa. Yaæ kho bhikkhu divà kammante Ãrabbha rattiæ anuvitakketi anuvicarati ayaæ rattiæ dhÆmÃyanÃ. Yaæ kho bhikkhu rattiæ anuvitakketvà anuvicÃretvà divà kammante payojeti kÃyena vÃcÃya manasà ayaæ divà pajjalanÃ. BrÃhmaïo ti kho bhikkhu TathÃgatass' etaæ adhivacanaæ arahato sammÃsambuddhassa. Sumedho ti kho bhikkhu sekhass' etaæ bhikkhuno adhivacanaæ. Satthan-ti kho bhikkhu ariyÃy' etaæ pa¤¤Ãya adhivacanaæ. Abhikkhaïan-ti kho bhikkhu viriyÃrambhass' etaæ adhivacanaæ.
LaÇgÅ ti kho bhikkhu avijjÃy' etaæ adhivacanaæ; ukkhipa laÇgiæ, pajaha avijjaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayam-etassa attho. UddhumÃyikà ti kho bikkhu kodhupÃyÃsass' etaæ adhivacanaæ; ukkhipa uddhumÃyikaæ, pajaha kodhupÃyÃsaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayametassa attho. DvidhÃpatho ti kho bhikkhu vicikicchÃy' etaæ adhivacanaæ; ukkhipa dvidhÃpathaæ, pajaha vicikicchaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayam-etassa attho.
CaÇgavÃran-ti kho bhikkhu pa¤cann' etaæ nÅvaraïÃnaæ adhivacanaæ: kÃmacchandanÅvaraïassa byÃpÃdanÅvaraïassa thÅnamiddhanÅvaraïassa uddhaccakukkuccanÅvaraïassa vicikicchÃnÅvaraïassa; ukkhipa caÇgavÃraæ, pajaha pa¤ca nÅvaraïe, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayam-etassa attho. Kummo ti kho bhikkhu pa¤cann' etaæ upÃdÃnakkhandhÃnaæ adhivacanaæ, seyyathÅdaæ: rÆpupÃdÃnakkhandhassa vedanupÃdÃnakkhandhassa sa¤¤upÃdÃnakkhandhassa saÇkhÃrupÃdÃnakkhandhassa vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandhassa; ukkhipa kummaæ, pajaha pa¤c' upÃdÃnakkhandhe, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayam-etassa attho. AsisÆnà ti kho bhikkhu pa¤cann' etaæ kÃmaguïÃnaæ adhivacanaæ:
cakkhuvi¤¤eyyÃnaæ rÆpÃnaæ iÂÂhÃnaæ kantÃnaæ manÃpÃnaæ piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, sotavi¤¤eyyÃnaæ saddÃnaæ --pe-- ghÃnavi¤¤eyyÃnaæ gandhÃnaæ -- jivhÃvi¤¤eyyÃnaæ rasÃnaæ -- kÃyavi¤¤eyyÃnaæ phoÂÂhabbÃnaæ iÂÂhÃnaæ kantÃnaæ manÃpÃnaæ piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ;

#<[page 145]>#
%<                   3. 4. RATHAVINýTASUTTAõ. (24)                145>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ukkhipa asisÆnaæ, pajaha pa¤ca kÃmaguïe, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayam-etassa attho. MaæsapesÅti kho bhikkhu nandirÃgass' etaæ adhivacanaæ; ukkhipa maæsapesiæ, pajaha nandirÃgaæ, abhikkhaïa sumedha satthaæ ÃdÃyÃti ayam-etassa attho. NÃgo ti kho bhikkhu khÅïÃsavass' etaæ bhikkhuno adhivacanaæ; tiÂÂhatu nÃgo, mà nÃgaæ ghaÂÂesi, namo karohi nÃgassÃti ayam-etassa attho ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà KumÃrakassapo Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                      VAMMýKASUTTAõ TATIYAõ.
                                24.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe. Atha kho sambahulà jÃtibhÆmakà bhikkhÆ jÃtibhÆmiyaæ vassaæ vutthà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinne kho te bhikkhÆ Bhagavà etad-avoca: Ko nu kho bhikkhave jÃtibhÆmiyaæ. jÃtibhÆmakÃnaæ bhikkhÆnaæ sabrahmacÃrÅnaæ evaæ sambhÃvito: Attanà ca appiccho appicchakatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca santuÂÂho santuÂÂhikatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca pavivitto pavivekakatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca asaæsaÂÂho asaæsaggakatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca Ãraddhaviriyo viriyÃrambhakatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca sÅlasampanno sÅlasampadÃkatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca samÃdhisampanno samÃdhisampadÃkatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca pa¤¤Ãsampanno pa¤¤ÃsampadÃkatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca vimuttisampanno vimuttisampadÃkatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, attanà ca vimutti¤Ãïadassanasampanno vimutti¤ÃïadassanasampadÃkatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattÃ, ovÃdako vi¤¤Ãpako sandassako samÃdapako samuttejako sampahaæsako sabrahmacÃrÅnan-ti.

#<[page 146]>#
%<146                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Puïïo nÃma bhante Ãyasmà MantÃïiputto jÃtibhÆmiyaæ jÃtibhÆmakÃnaæ bhikkhÆnaæ sabrahmacÃrÅnaæ evaæ sambhÃvito: Attanà ca appiccho appicchakatha¤-ca bhikkhÆnaæ kattà . . . sampahaæsako sabrahmacÃrÅnan-ti.
     Tena kho pana samayena Ãyasmà SÃriputto Bhagavato avidÆre nisinno hoti. Atha kho Ãyasmato SÃriputtassa etadahosi: LÃbhà Ãyasmato Puïïassa MantÃïiputtassa, suladdhalÃbhà Ãyasmato Puïïassa MantÃïiputtassa, yassa vi¤¤Æ sabrahmacÃrÅ Satthu sammukhà anumÃssa anumÃssa vaïïaæ bhÃsanti, ta¤-ca Satthà abbhanumodati; app-eva ca nÃma mayaæ kadÃci karahaci Ãyasmatà Puïïena MantÃïiputtena saddhiæ samÃgaccheyyÃma, app-eva nÃma siyà kocid-eva kathÃsallÃpo ti.
     Atha kho Bhagavà RÃjagahe yathÃbhirantaæ viharitvà yena SÃvatthi tena cÃrikaæ pakkÃmi; anupubbena cÃrikaæ caramÃno yena SÃvatthi tad-avasari. Tatra sudaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme.
Assosi kho Ãyasmà Puïïo MantÃïiputto: Bhagavà kira SÃvatthiæ anuppatto SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme ti. Atha kho Ãyasmà Puïïo MantÃïiputto senÃsanaæ saæsÃmetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya yena SÃvatthi tena cÃrikaæ pakkÃmi, anupubbena cÃrikaæ caramÃno yena SÃvatthi Jetavanaæ AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃmo yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃïiputtaæ Bhagavà dhammiyà kathÃya sandassesi samÃdapesi samuttejesi sampahaæsesi. Atha kho Ãyasmà Puïïo MantÃïiputto Bhagavatà dhammiyà kathÃya sandassito samÃdapito samuttejito sampahaæsito Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena Andhavanaæ tena pakkÃmi divÃvihÃrÃya.
     Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etadavoca: Yassa kho tvaæ Ãvuso SÃriputta Puïïassa nÃma bhikkhuno MantÃïiputtassa abhiïhaæ kittayamÃno hoti so Bhagavatà dhammiyà kathÃya sandassito samÃdapito samuttejito sampahaæsito Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena Andhavanaæ tena pakkanto divÃvihÃrÃyÃti.

#<[page 147]>#
%<                  3. 4. RATHAVINýTASUTTAõ. (24)                  147>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Ãyasmà SÃriputto taramÃnarÆpo nisÅdanaæ ÃdÃya Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃniputtaæ piÂÂhito piÂÂhito anubandhi sÅsÃnulokÅ. Atha kho Ãyasmà Puïïo MantÃïiputto Andhavanaæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃraæ nisÅdi. ùyasmà pi kho SÃriputto Andhavanaæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃraæ nisÅdi.
Atha kho Ãyasmà SÃriputto sÃyanhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito yen' Ãyasmà Puïïo MantÃïiputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmatà Puïïena MantÃïiputtena saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃïiputtaæ etad-avoca: Bhagavati no Ãvuso brahmacariyaæ vussatÅti. -- Evam-Ãvuso ti. -- Kin-nu kho Ãvuso sÅlavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pan' Ãvuso cittavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kin-nu kho Ãvuso diÂÂhivisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kimpan' Ãvuso kaÇkhÃvitaraïavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kin-nu kho Ãvuso maggÃmagga¤Ãïadassaïavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pan' Ãvuso paÂipadäÃïadassanavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kin-nu kho Ãvuso ¤Ãïadassanavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -No h' idaæ Ãvuso. -- Kin-nu kho Ãvuso sÅlavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi, kim-pan' Ãvuso {cittavisuddhatthaæ} Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi; Kin-nu kho Ãvuso diÂÂhivisuddhatthaæ Bhagavati --pe-- kin-nu kho Ãvuso ¤Ãïadassanavisuddhatthaæ Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi. Kimattha¤-carah' Ãvuso Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti.

#<[page 148]>#
%<148                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- AnupÃdà parinibbÃnatthaæ kho Ãvuso Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti. -- Kin-nu kho Ãvuso sÅlavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pan' Ãvuso cittavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kin-nu kho Ãvuso diÂÂhivisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso.
-- Kim-pan' Ãvuso kaÇkhÃvitaraïavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso.- Kin-nu kho Ãvuso maggÃmagga¤Ãïadassanavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti.
No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pan' Ãvuso paÂipadäÃïadassanavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso. -Kin-nu kho Ãvuso ¤Ãïadassanavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kim-pan' Ãvuso a¤¤atra imehi dhammehi anupÃdà parinibbÃnan-ti. -- No h' idaæ Ãvuso. -- Kin-nu kho Ãvuso sÅlavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi, kim-pan' Ãvuso cittavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi; kin-nu kho Ãvuso diÂÂhivisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti --pe-- kin-nu kho Ãvuso ¤Ãïadassanavisuddhi anupÃdà parinibbÃnan-ti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi, kim-pan' Ãvuso a¤¤atra imehi dhammehi anupÃdà parinibbÃnan-ti iti puÂÂho samÃno: no h' idaæ Ãvuso ti vadesi. YathÃkathaæ pan' Ãvuso imassa bhÃsitassa attho daÂÂhabbo ti.
     SÅlavisuddhi¤-ce Ãvuso Bhagavà anupÃdà parinibbÃnaæ pa¤¤Ãpessa, sa-upÃdÃnaæ yeva samÃnaæ anupÃdà parinibbÃnaæ pa¤¤Ãpessa. Cittavisuddhi¤-ce Ãvuso . . . DiÂÂhivisuddhi¤-ce Ãvuso . . . KaÇkhÃvitaraïavisuddhi¤-ce Ãvuso . . . MaggÃmagga¤Ãïadassanavisuddhi¤-ce Ãvuso . . . PaÂipadäÃïadassanavisuddhi¤-ce Ãvuso . . . ¥Ãïadassanavisuddhi¤-ce Ãvuso Bhagavà anupÃdà parinibbÃnaæ pa¤¤Ãpessa, sa-upÃdÃnaæ yeva samÃnaæ anupÃdà parinibbÃnaæ pa¤¤Ãpessa.
A¤¤atra ca Ãvuso imehi dhammehi anupÃdà parinibbÃnaæ abhavissa, puthujjano parinibbÃyeyya, puthujjano hi Ãvuso a¤¤atra imehi dhammehi. Tena h' Ãvuso upaman-te karissÃmi, upamÃya p' idh' ekacce vi¤¤Æ purisà bhÃsitassa atthaæ ÃjÃnanti.
Seyyathà pi Ãvuso ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa SÃvatthiyaæ paÂivasantassa SÃkete ki¤cid-eva accÃyikaæ karaïÅyaæ uppajjeyya,

#<[page 149]>#
%<                 3. 4. RATHAVINýTASUTTAõ. (24)                 149>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa antarà ca SÃvatthiæ antarà ca SÃketaæ satta rathavinÅtÃni upaÂÂhapeyyuæ. Atha kho Ãvuso rÃjà Pasenadi Kosalo SÃvatthiyà nikkhamitvà antepuradvÃrà paÂhamaæ rathavinÅtaæ abhirÆheyya, paÂhamena rathavinÅtena dutiyaæ rathavinÅtaæ pÃpuïeyya; paÂhamaæ rathavinÅtaæ vissajjeyya dutiyaæ rathavinÅtaæ abhirÆheyya, dutiyena rathavinÅtena tatiyaæ rathavinÅtaæ pÃpuïeyya; dutiyaæ . . . pÃpuïeyya; tatiyaæ . . . pÃpuïeyya; catutthaæ . . . pÃpuïeyya; pa¤camaæ rathavinÅtaæ vissajjeyya chaÂÂhaæ rathavinÅtaæ abhirÆheyya, chaÂÂhena rathavinÅtena sattamaæ rathavinÅtaæ pÃpuïeyya; chaÂÂhaæ rathavinÅtaæ vissajjeyya sattamaæ rathavinÅtaæ abhirÆheyya, sattamena rathavinÅtena SÃketaæ anupÃpuïeyya antepuradvÃraæ. Tam-enaæ antepuradvÃragataæ samÃnaæ mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità evaæ puccheyyuæ: Iminà tvaæ mahÃrÃja rathavinÅtena SÃvatthiyà SÃketaæ anuppatto antepuradvÃranti. Kathaæ byÃkaramÃno nu kho Ãvuso rÃjà Pasenadi Kosalo sammà byÃkaramÃno byÃkareyyÃti. -- Evaæ byÃkaramÃno kho Ãvuso rÃjà Pasenadi Kosalo sammà byÃkaramÃno byÃkareyya: Idha me SÃvatthiyaæ paÂivasantassa SÃkete ki¤cid-eva accÃyikaæ karaïÅyaæ uppajji. Tassa me antarà ca SÃvatthiæ antarà ca SÃketaæ satta rathavinÅtÃni upaÂÂhÃpesuæ. Atha khvÃhaæ SÃvatthiyà nikkhamitvà antepuradvÃrà paÂhamaæ rathavinÅtaæ abhirÆhiæ, paÂhamena rathavinÅtena dutiyaæ rathavinÅtaæ pÃpuïiæ; paÂhamaæ rathavinÅtaæ nissajiæ dutiyaæ rathavinÅtaæ abhirÆhiæ, dutiyena rathavinÅtena tatiyaæ rathavinÅtaæ pÃpuïiæ; dutiyaæ . . . pÃpuïiæ; tatiyaæ . . . pÃpuïiæ; catutthaæ . . . pÃpuïiæ; pa¤camaæ rathavinÅtaæ nissajiæ chaÂÂhaæ rathavinÅtaæ abhirÆhiæ, chaÂÂhena rathavinÅtena sattamaæ rathavinÅtaæ pÃpuïiæ; chaÂÂhaæ rathavinÅtaæ nissajiæ sattamaæ rathavinÅtaæ abhirÆhiæ, sattamena rathavinÅtena SÃketaæ anuppatto antepuradvÃran-ti. Evaæ byÃkaramÃno kho Ãvuso rÃjà Pasenadi Kosalo sammà byÃkaramÃno byÃkareyyÃti. -Evam-eva kho Ãvuso sÅlavisuddhi yÃvad-eva cittavisuddhatthÃ, cittavisuddhi yÃvad-eva diÂÂhivisuddhatthÃ, diÂÂhivisuddhi yÃvad-eva kaÇkhÃvitaraïavisuddhatthÃ, kaÇkhÃvitaraïavisuddhi yÃvad-eva maggÃmagga¤ÃïadassanavisuddhatthÃ,

#<[page 150]>#
%<150                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  maggÃmagga¤Ãïadassanavisuddhi yÃvad-eva paÂipadäÃïadassanavisuddhatthÃ, paÂipadäÃïadassanavisuddhi yÃvad-eva ¤ÃïadassanavisuddhatthÃ, ¤Ãïadassanavisuddhi yÃvad-eva anupÃdà parinibbÃnatthÃ. AnupÃdà parinibbÃnatthaæ kho Ãvuso Bhagavati brahmacariyaæ vussatÅti.
     Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃïiputtaæ etad-avoca: KonÃmo Ãyasmà katha¤-ca pan' Ãyasmantaæ sabrahmacÃrÅ jÃnantÅti. -- Puïïo ti kho me Ãvuso nÃmaæ, MantÃïiputto ti ca pana maæ sabrahmacÃrÅ jÃnantÅti. -- Acchariyaæ Ãvuso abbhutaæ Ãvuso, yathà taæ sutavatà sÃvakena samma-d-eva SatthusÃsanaæ ÃjÃnantena evam-evaæ Ãyasmatà Puïïena MantÃniputtena gambhÅrà gambhÅrà pa¤hà anumÃssa anumÃssa byÃkatÃ. LÃbhà sabrahmacÃrÅnaæ suladdhalÃbhà sabrahmacÃrÅnaæ ye Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃniputtaæ labhanti dassanÃya labhanti payirupÃsanÃya. Celaï¬ukena ce pi sabrahmacÃrÅ Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃïiputtaæ muddhanà pariharantà labheyyuæ dassanÃya labheyyuæ payirupÃsanÃya, tesam-pi lÃbhà tesampi suladdhaæ. AmhÃkam-pi lÃbhà amhÃkam-pi suladdhaæ ye mayaæ Ãyasmantaæ Puïïaæ MantÃïiputtaæ labhÃma dassanÃya labhÃma payirupÃsanÃyÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà Puïïo MantÃïiputto Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etad-avoca: KonÃmo Ãyasmà katha¤-ca pana Ãyasmantaæ sabrahmacÃrÅ jÃnantÅti. -- Upatisso ti kho me Ãvuso nÃmaæ. SÃriputto ti ca pana maæ sabrahmacÃrÅ jÃnantÅti. -- Satthukappena vata kira bho sÃvakena saddhiæ mantayamÃnà na jÃnimha: Ãyasmà SÃriputto ti; sace hi mayaæ jÃneyyÃma: Ãyasmà SÃriputto ti, ettakam-pi no na-ppaÂibhÃseyya. Acchariyaæ Ãvuso abbhutaæ Ãvuso, yathà taæ sutavatà sÃvakena samma-d-eva SatthusÃsanaæ ÃjÃnantena evam-evaæ Ãyasmatà SÃriputtena gambhÅrà gambhÅrà pa¤hà anumÃssa anumÃssa pucchitÃ. LÃbhà sabrahmacÃrÅnaæ suladdhalÃbhà sabrahmacÃrÅnaæ ye Ãyasmantaæ SÃriputtaæ labhanti dassanÃya labhanti payirupÃsanÃya. Celaï¬ukena ce pi sabrahmacÃrÅ Ãyasmantaæ SÃriputtaæ muddhanà pariharantà labheyyuæ dassanÃya labheyyuæ payirupÃsanÃya, tesam-pi lÃbhà tesam-pi suladdhaæ.

#<[page 151]>#
%<                     3. 5. NIVùPASUTTAõ. (25)                    151>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  AmhÃkam-pi lÃbhà amhÃkam-pi suladdhaæ ye mayaæ Ãyasmantaæ SÃriputtaæ labhÃma dassanÃya labhÃma payirupÃsanÃyÃti.
     Itiha te ubho mahÃnÃgà a¤¤ama¤¤assa subhÃsitaæ samanumodiæsÆti.
                    RATHAVINýTASUTTAõ CATUTTHAõ.
                                 25.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Na bhikkhave nevÃpiko nivÃpaæ nivapati migajÃtÃnaæ:
imaæ me nivÃpaæ nivuttaæ migajÃtà paribhu¤jantà dÅghÃyukà vaïïavanto ciraæ dÅgham-addhÃnaæ yÃpentÆti. Eva¤ca kho bhikkhave nevÃpiko nivÃpaæ nivapati migajÃtÃnaæ:
imaæ me nivÃpaæ nivuttaæ migajÃtà anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jissanti, anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjissanti, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjissanti, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà bhavissanti imasmiæ nivÃpe ti.
     Tatra bhikkhave paÂhamà migajÃtà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe. Evaæ hi te bhikkhave paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ.
     Tatra bhikkhave dutiyà migajÃtà evaæ samacintesuæ:
Ye kho te paÂhamà migajÃtà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe;

#<[page 152]>#
%<152                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ. Yan-nÆna mayaæ sabbaso nivÃpabhojanà paÂivirameyyÃma, bhayabhogà paÂiviratà ara¤¤ÃyatanÃni ajjhogÃhitvà vihareyyÃmÃti. Te sabbaso nivÃpabhojanà paÂiviramiæsu, bhayabhogà paÂiviratà ara¤¤ÃyatanÃni ajjhogÃhitvà vihariæsu. Tesaæ gimhÃnaæ pacchime mÃse tiïodakasaÇkhaye adhimattakasimÃnaæ patto kÃyo hoti, tesaæ adhimattakasimÃnaæ pattakÃyÃnaæ balaviriyaæ parihÃyi, balaviriye parihÅne tam-eva nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa paccÃgamiæsu. Te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe. Evaæ hi te bhikkhave dutiyà pi migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ.
     Tatra bhikkhave tatiyà migajÃtà evaæ samacintesuæ:
Ye kho te paÂhamà migajÃtà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa --pe-- evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ. Ye pi te dutiyà migajÃtà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà migajÃtà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa --pe-- evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ sabbaso nivÃpabhojanà paÂivirameyyÃma, bhayabhogà paÂiviratà ara¤¤ÃyatanÃni ajjhogÃhitvà vihareyyÃmÃti; te sabbaso nivÃpabhojanà paÂiviramiæsu, bhayabhogà paÂiviratà ara¤¤ÃyatanÃni ajjhogÃhitvà vihariæsu; tesaæ gimhÃnaæ pacchime mÃse tiïodakasaÇkhaye adhimattakasimÃnaæ patto kÃyo hoti, tesaæ adhimattakasimÃnaæ pattakÃyÃnaæ balaviriyaæ parihÃyi, balaviriye parihÅne tam-eva nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa paccÃgamiæsu; te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe; evaæ hi te dutiyà pi migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ.
Yan-nÆna mayaæ amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa upanissÃya Ãsayaæ kappeyyÃma,

#<[page 153]>#
%<                     3. 5. NIVùPASUTTAõ. (25)                    153>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jissÃma, ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ ÃpajjissÃma, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ ÃpajjissÃma, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà bhavissÃma nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe ti. Te amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa upanissÃya Ãsayaæ kappayiæsu, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ Ãpajjiæsu, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ Ãpajjiæsu, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe.
     Tatra bhikkhave nevÃpikassa ca nevÃpikaparisÃya ca etad-ahosi: SaÂha-ssu nÃm' ime tatiyà migajÃtà keÂubhino, iddhimantas-su nÃm' ime tatiyà migajÃtà parajanÃ, ima¤-ca nÃma nivÃpaæ nivuttaæ paribhu¤janti na ca nesaæ jÃnÃma Ãgatiæ và gatiæ vÃ; yan-nÆna mayaæ imaæ nivÃpaæ nivuttaæ mahatÅhi daï¬avÃkarÃhi samantà sappadesaæ anuparivÃreyyÃma, app-eva nÃma tatiyÃnaæ migajÃtÃnaæ Ãsayaæ passeyyÃma yattha te gÃhaæ gaccheyyun-ti. Te amuæ nivÃpaæ nivuttaæ mahatÅhi daï¬avÃkarÃhi samantà sappadesaæ anuparivÃresuæ. AddasÃsuæ kho bhikkhave nevÃpiko ca nevÃpikaparisà ca tatiyÃnaæ migajÃtÃnaæ Ãsayaæ yattha te gÃhaæ agamaæsu. Evaæ hi te bhikkhave tatiyà pi migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ.
     Tatra bhikkhave catutthà migajÃtà evaæ samacintesuæ:
Ye kho te paÂhamà migajÃtà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa --pe-- evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ. Ye pi te dutiyà migajÃtà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà migajÃtà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa --pe-- evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ --pe-- evaæ hi te dutiyà pi migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ. Ye pi te tatiyà migajÃtà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà migajÃtÃ

#<[page 154]>#
%<154                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  --pe-- evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ; ye pi te dutiyà migajÃtà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà migajÃtà -pe -- evaæ hi te paÂhamà migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ --pe-- evaæ hi te dutiyà pi migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ; yannÆna mayaæ amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa upanissÃya Ãsayaæ kappeyyÃma, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jissÃma, ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ ÃpajjissÃma, amattà samÃnà na-ppamÃdam ÃpajjissÃma, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà bhavissÃma nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe ti; te amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa upanissÃya Ãsayaæ kappayiæsu, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ Ãpajjiæsu, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ Ãpajjiæsu, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe. Tatra nevÃpikassa ca nevÃpikaparisÃya ca etadahosi: SaÂha-ssu nÃm' ime tatiyà migajÃtà keÂubhino, iddhimantas-su nÃm' ime tatiyà migajÃtà parajanÃ, ima¤-ca nÃma nivÃpaæ nivuttaæ paribhu¤janti na ca nesaæ jÃnÃma Ãgatiæ và gatiæ vÃ, yan-nÆna mayaæ imaæ nivÃpaæ nivuttaæ mahatÅhi daï¬avÃkarÃhi samantà sappadesaæ anuparivÃreyyÃma, appeva nÃma tatiyÃnaæ migajÃtÃnaæ Ãsayaæ passeyyÃma yattha te gÃhaæ gaccheyyun-ti. Te amuæ nivÃpaæ nivuttaæ mahatÅhi daï¬avÃkarÃhi samantà sappadesaæ anuparivÃresuæ.
AddasÃsuæ kho nevÃpiko ca nevÃpikaparisà ca tatiyÃnaæ migajÃtÃnaæ Ãsayaæ yattha te gÃhaæ agamaæsu; evaæ hi te tatiyà pi migajÃtà na parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ.
Yan-nÆna mayaæ yattha agati nevÃpikassa ca nevÃpikaparisÃya ca tatr' Ãsayaæ kappeyyÃma, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jeyyÃma, ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ ÃpajjissÃma, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ ÃpajjissÃma, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà bhavissÃma nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe ti.

#<[page 155]>#
%<                     3. 5. NIVùPASUTTAõ. (25)                  155>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te yattha agati nevÃpikassa ca nevÃpikaparisÃya ca tatr' Ãsayaæ kappayiæsu, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ nevÃpikassa ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ Ãpajjiæsu, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ Ãpajjiæsu, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ nevÃpikassa amusmiæ nivÃpe.
     Tatra bhikkhave nevÃpikassa ca nevÃpikaparisÃya ca etad-ahosi: SaÂha-ssu nÃm' ime catutthà migajÃtà keÂubhino, iddhimantas-su nÃm' ime catutthà migajÃtà parajanÃ, ima¤-ca nÃma nivÃpaæ nivuttaæ paribhu¤janti na ca nesaæ jÃnÃma Ãgatiæ và gatiæ vÃ; yan-nÆna mayaæ imaæ nivÃpaæ nivuttaæ mahatÅhi daï¬avÃkarÃhi samantà sappadesaæ anuparivÃreyyÃma, app-eva nÃma catutthÃnaæ migajÃtÃnaæ Ãsayaæ passeyyÃma yattha te gÃhaæ gaccheyyun-ti. Te amuæ nivÃpaæ nivuttaæ mahatÅhi daï¬avÃkarÃhi samantà sappadesaæ anuparivÃresuæ. N' eva kho bhikkhave addasÃsuæ nevÃpiko ca nevÃpikaparisà ca catutthÃnaæ migajÃtÃnaæ Ãsayaæ yattha te gÃhaæ gaccheyyuæ. Tatra bhikkhave nevÃpikassa ca nevÃpikaparisÃya ca etad-ahosi: Sace kho mayaæ catutthe migajÃte ghaÂÂessÃma te ghaÂÂità a¤¤e ghaÂÂessanti, te ghaÂÂità a¤¤e ghaÂÂessanti, evaæ imaæ nivÃpaæ nivuttaæ sabbaso migajÃtà ri¤cissanti, yan-nÆna mayaæ catutthe migajÃte ajjhupekkheyyÃmÃti. Ajjhupekkhiæsu kho bhikkhave nevÃpiko ca nevÃpikaparisà ca catutthe migajÃte.
Evaæ hi te bhikkhave catutthà migajÃtà parimucciæsu nevÃpikassa iddhÃnubhÃvÃ.
     Upamà kho me ayaæ bhikkhave katà atthassa vi¤¤ÃpanÃya, ayaæ c' ev' ettha attho: NivÃpo ti kho bhikkhave pa¤cann' etaæ kÃmaguïÃnaæ adhivacanaæ. NevÃpiko ti kho bhikkhave MÃrass' etaæ pÃpimato adhivacanaæ. NevÃpikaparisà ti kho bhikkhave MÃraparisÃy' etaæ adhivacanaæ.
MigajÃtà ti kho bhikkhave samaïabrÃhmaïÃn' etaæ adhivacanaæ.
     Tatra bhikkhave paÂhamà samaïabrÃhmaïà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu,

#<[page 156]>#
%<156                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise.
Evaæ hi te bhikkhave paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Seyyathà pi te bhikkhave paÂhamà migajÃtà tathÆpame ahaæ ime paÂhame samaïabrÃhmaïe vadÃmi.
     Tatra bhikkhave dutiyà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: Ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise, evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Yan-nÆna mayaæ sabbaso nivÃpabhojanà lokÃmisà paÂivirameyyÃma, bhayabhogà paÂiviratà ara¤¤ÃyatanÃni ajjhogÃhitvà vihareyyÃmÃti. Te sabbaso nivÃpabhojanà lokÃmisà paÂiviramiæsu, bhayabhogà paÂiviratà ara¤¤ÃyatanÃni ajjhogÃhitvà vihariæsu, te tattha sÃkabhakkhà pi ahesuæ, sÃmÃkabhakkhà pi ahesuæ, nÅvÃrabhakkhà pi ahesuæ, daddulabhakkhà pi ahesuæ, haÂabhakkhà pi ahesuæ, kaïabhakkhà pi ahesuæ, ÃcÃmabhakkhà pi ahesuæ, pi¤¤Ãkabhakkhà pi ahesuæ, tiïabhakkhà pi ahesuæ, gomayabhakkhà pi ahesuæ, vanamÆlaphalÃhÃrà yÃpesuæ pavattaphalabhojÅ. Tesaæ gimhÃnaæ pacchime mÃse tiïodakasaÇkhaye adhimattakasimÃnaæ patto kÃyo hoti, tesaæ adhimattakasimÃnaæ pattakÃyÃnaæ balaviriyaæ parihÃyi, balaviriye parihÅne cetovimutti parihÃyi, cetovimuttiyà parihÅnÃya tam-eva nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa paccÃgamaæsu tÃni ca lokÃmisÃni. Te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha anupakhajja mucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà madaæ Ãpajjiæsu, mattà samÃnà pamÃdaæ Ãpajjiæsu, pamattà samÃnà yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise. Evaæ hi te bhikkhave dutiyà pi samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ.

#<[page 157]>#
%<                     3. 5. NIVùPASUTTAõ. (25)                  157                     >%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi te bhikkhave dutiyà migajÃtà tathÆpame ahaæ ime dutiye samaïabrÃhmaïe vadÃmi.
     Tatra bhikkhave tatiyà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: Ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni --pe-- evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Ye pi te dutiyà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni --pe-- evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ sabbaso nivÃpabhojanà . . . vihareyyÃmÃti; te sabbaso nivÃpabhojanà . . . vihariæsu; te tattha sÃkabhakkhà pi ahesuæ . . . pavattaphalabhojÅ; tesaæ gimhÃnaæ pacchime mÃse . . . tÃni ca lokÃmisÃni; te tattha anupakhajja . . . amusmi¤-ca lokÃmise, evaæ hi te dutiyà pi samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ.
Yan-nÆna mayaæ amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni upanissÃya Ãsayaæ kappeyyÃma, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jissÃma, ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ ÃpajjissÃma, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ ÃpajjissÃma, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà bhavissÃma MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise ti. Te amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni upanissÃya Ãsayaæ kappayiæsu, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu, te tattha ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ Ãpajjiæsu, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ Ãpajjiæsu, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise. Api ca kho evaædiÂÂhikà ahesuæ: Sassato loko iti pi, asassato loko iti pi, antavà loko iti pi, anantavà loko iti pi, taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ iti pi, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅraæ iti pi, hoti tathÃgato param-maraïà iti pi, na hoti tathÃgato param-maraïà iti pi, hoti ca na ca hoti tathÃgato parammaraïà iti pi, n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà iti pi.

#<[page 158]>#
%<158                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ hi te bhikkhave tatiyà pi samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Seyyathà pi te bhikkhave tatiyà migajÃtà tathÆpame ahaæ ime tatiye samaïabrÃhmaïe vadÃmi.
     Tatra bhikkhave catutthà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: Ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa --pe-- evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Ye pi te dutiyà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà --pe-- evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ sabbaso nivÃpabhojanÃ- pe -- evaæ hi te dutiyà pi samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Ye pi te tatiyà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà --pe-- evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ; ye pi te dutiyà samaïabrÃhmaïà evaæ samacintesuæ: ye kho te paÂhamà samaïabrÃhmaïà --pe-- evaæ hi te paÂhamà samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ sabbaso nivÃpabhojanà -pe -- evaæ hi te dutiyà pi samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ; yan-nÆna mayaæ amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni upanissÃya Ãsayaæ kappeyyÃma . . . amusmi¤-ca lokÃmise ti; te amuæ nivÃpaæ . . . amusmi¤-ca lokÃmise; api ca kho evaædiÂÂhikà ahesuæ:
sassato loko iti pi --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà iti pi; evaæ hi te tatiyà pi samaïabrÃhmaïà na parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Yan-nÆna mayaæ yattha agati MÃrassa ca MÃraparisÃya ca tatr' Ãsayaæ kappeyyÃma, tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jissÃma, ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ ÃpajjissÃma, amattà samÃnà nappamÃdaæ ÃpajjissÃma, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà bhavissÃma MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise ti. Te yattha agati MÃrassa ca MÃraparisÃya ca tatr' Ãsayaæ kappayiæsu; tatr' Ãsayaæ kappetvà amuæ nivÃpaæ nivuttaæ MÃrassa amÆni ca lokÃmisÃni ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jiæsu,

#<[page 159]>#
%<                     3. 5. NIVùPASUTTAõ. (25)                    159>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te tattha ananupakhajja amucchità bhojanÃni bhu¤jamÃnà na madaæ Ãpajjiæsu, amattà samÃnà na-ppamÃdaæ Ãpajjiæsu, appamattà samÃnà na yathÃkÃmakaraïÅyà ahesuæ MÃrassa amusmiæ nivÃpe amusmi¤-ca lokÃmise. Evaæ hi te bhikkhave catutthà samaïabrÃhmaïà parimucciæsu MÃrassa iddhÃnubhÃvÃ. Seyyathà pi te bhikkhave catutthà migajÃtà tathÆpame ahaæ ime catutthe samaïabrÃhmaïe vadÃmi.
     Katha¤-ca bhikkhave agati MÃrassa ca MÃraparisÃya ca: Idha bhikkhave bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu: andham-akÃsi MÃraæ, apadaæ vadhitvà MÃracakkhuæ adassanaæ gato pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati.
Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu: andham-akÃsi MÃraæ, apadaæ vadhitvà MÃracakkhuæ adassanaæ gato pÃpimato.
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave . . . pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhamasukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave . . . pÃpimato.
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave . . . pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave . . . pÃpimato.
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati.

#<[page 160]>#
%<160                        I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ayaæ vuccati bhikkhave . . . pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati.
Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu: andham-akÃsi MÃraæ, apadaæ vadhitvà MÃracakkhuæ adassanaæ gato pÃpimato.
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ upasampajja viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà parikkhÅïà honti. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu: andham-akÃsi MÃraæ, apadaæ vadhitvà MÃracakkhuæ adassanaæ gato pÃpimato, tiïïo loke visattikan-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                      NIVùPASUTTAõ PA¥CAMAõ.
                                26.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya SÃvatthiæ piï¬Ãya pÃvisi. Atha kho sambahulà bhikkhÆ yen' Ãyasmà ùnando ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avocuæ: Cirassutà no Ãvuso ùnanda Bhagavato sammukhà dhammÅ kathÃ, sÃdhu mayaæ Ãvuso ùnanda labheyyÃma Bhagavato sammukhà dhammikaæ kathaæ savanÃyÃti. -- Tena h' Ãyasmanto yena Rammakassa brÃhmaïassa assamo ten' upasaÇkamatha, app-eva nÃma labheyyÃtha Bhagavato sammukhà dhammikaæ kathaæ savanÃyÃti. -- Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato ùnandassa paccassosuæ. Atha kho Bhagavà SÃvatthiyaæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto Ãyasmantaæ ùnandaæ Ãmantesi: ùyÃm' ùnanda yena PubbÃrÃmo MigÃramÃtu pÃsÃdo ten' upasaÇkamissÃma divÃvihÃrÃyÃti.
Evaæ bhante ti kho Ãyasmà ùnando Bhagavato paccassosi.

#<[page 161]>#
%<                 3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)              161>%
Atha kho Bhagavà Ãyasmatà ùnandena saddhiæ yena PubbÃrÃmo MigÃramÃtu pÃsÃdo ten' upasaÇkami divÃvihÃrÃya.
Atha kho Bhagavà sÃyanhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito Ãyasmantaæ ùnandaæ Ãmantesi: ùyÃm' ùnanda yena PubbakoÂÂhako ten' upasaÇkamissÃma gattÃni parisi¤citun-ti.
Evam-bhante ti kho Ãyasmà ùnando Bhagavato paccassosi.
Atha kho Bhagavà Ãyasmatà ùnandena saddhiæ yena PubbakoÂÂhako ten' upasaÇkami gattÃni parisi¤cituæ; PubbakoÂÂhake gattÃni parisi¤citvà paccuttaritvà ekacÅvaro aÂÂhÃsi gattÃni pubbÃpayamÃno. Atha kho Ãyasmà ùnando Bhagavantaæ etad-avoca: Ayaæ bhante Rammakassa brÃhmaïassa assamo avidÆre; ramaïÅyo bhante Rammakassa brÃhmaïassa assamo, pÃsÃdiko bhante Rammakassa brÃhmaïassa assamo; sÃdhu bhante Bhagavà yena Rammakassa brÃhmaïassa assamo ten' upasaÇkamatu anukampaæ upÃdÃyÃti. AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅbhÃvena. Atha kho Bhagavà yena Rammakassa brÃhmaïassa assamo ten' upasaÇkami. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhÆ Rammakassa brÃhmaïassa assame dhammiyà kathÃya sannisinnà honti. Atha kho Bhagavà bahidvÃrakoÂÂhake aÂÂhÃsi kathÃpariyosÃnaæ ÃgamayamÃno. Atha kho Bhagavà kathÃpariyosÃnaæ viditvà ukkÃsitvà aggaÊaæ ÃkoÂesi; vivariæsu kho te bhikkhÆ Bhagavato dvÃraæ. Atha kho Bhagavà Rammakassa brÃhmaïassa assamaæ pavisitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Nisajja kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: KÃya nu ' ttha bhikkhave etarahi kathÃya sannisinnÃ, kà ca pana vo antarÃkathà vippakatà ti.
Bhagavantam-eva kho no bhante Ãrabbha dhammÅ kathà vippakatÃ, atha Bhagavà anuppatto ti. SÃdhu bhikkhave, etaæ kho bhikkhave tumhÃkaæ patirÆpaæ kulaputtÃnaæ saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃnaæ yaæ tumhe dhammiyà kathÃya sannisÅdeyyÃtha. SannipatitÃnaæ vo bhikkhave dvayaæ karaïÅyaæ: dhammÅ và kathà ariyo và tuïhÅbhÃvo.
     Dve 'mà bhikkhave pariyesanÃ: ariyà ca pariyesanà anariyà ca pariyesanÃ. Katamà ca bhikkhave anariyà pariyesanÃ: Idha bhikkhave ekacco attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamma¤-¤eva pariyesati, attanà jarÃdhammo samÃno jarÃdhamma¤-¤eva pariyesati,

#<[page 162]>#
%<162                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  attanà byÃdhidhammo . . . attanà maraïadhammo . . . attanà sokadhammo . . . attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamma¤-¤eva pariyesati.
Ki¤-ca bhikkhave jÃtidhammaæ vadetha: Puttabhariyaæ bhikkhave jÃtidhammaæ, dÃsidÃsaæ jÃtidhammaæ, ajeÊakaæ jÃtidhammaæ, kukkuÂasÆkaraæ jÃtidhammaæ, hatthigavÃssavaÊavaæ jÃtidhammaæ, jÃtarÆparajataæ jÃtidhammaæ. JÃtidhammà h' ete bhikkhave upadhayo, etthÃyaæ gathito mucchito ajjhopanno attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamma¤¤eva pariyesati. Ki¤-ca bhikkhave jarÃdhammaæ vadetha:
Puttabhariyaæ bhikkhave jarÃdhammaæ, dÃsidÃsaæ j., ajeÊakaæ j., kukkuÂasÆkaraæ j., hatthigavÃssavaÊavaæ j., jÃtarÆparajataæ jarÃdhammaæ. JarÃdhammà h' ete bhikkhave upadhayo, etthÃyaæ gathito mucchito ajjhopanno attanà jarÃdhammo samÃno jarÃdhamma¤-¤eva pariyesati. Ki¤-ca bhikkhave byÃdhidhammaæ vadetha: Puttabhariyaæ bhikkhave byÃdhidhammaæ, dÃsidÃsaæ by., ajeÊakaæ by., kukkuÂasÆkaraæ by., hatthigavÃssavaÊavaæ byÃdhidhammaæ. ByÃdhidhammà h' ete . . . byÃdhidhamma¤-¤eva pariyesati. Ki¤-ca bhikkhave maraïadhammaæ vadetha: Puttabhariyaæ bhikkhave maraïadhammaæ, dÃsidÃsaæ m., ajeÊakaæ m., kukkuÂasÆkaraæ m., hatthigavÃssavaÊavaæ maraïadhammaæ. Maraïadhammà h' ete . . . maraïadhamma¤-¤eva pariyesati.
Ki¤-ca bhikkhave sokadhammaæ vadetha: Puttabhariyaæ bhikkhave sokadhammaæ, dÃsidÃsaæ s., ajeÊakaæ s., kukkuÂasÆkaraæ s., hatthigavÃssavaÊavaæ sokadhammaæ. Sokadhammà h' ete . . . sokadhamma¤-¤eva pariyesati. Ki¤-ca bhikkhave saÇkilesadhammaæ vadetha: Puttabhariyaæ bhikkhave saÇkilesadhammaæ, dÃsidÃsaæ saÇkilesadhammaæ, ajeÊakaæ saÇkilesadhammaæ, kukkuÂasÆkaraæ saÇkilesadhammaæ, hatthigavÃssavaÊavaæ saÇkilesadhammaæ, jÃtarÆparajataæ saÇkilesadhammaæ. SaÇkilesadhammà h' ete bhikkhave upadhayo, etthÃyaæ gathito mucchito ajjhopanno attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamma¤-¤eva pariyesati. Ayaæ bhikkhave anariyà pariyesanÃ.
     Katamà ca bhikkhave ariyà pariyesanÃ: Idha bhikkhave ekacco attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamme ÃdÅnavaæ viditvà ajÃtaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesati,

#<[page 163]>#
%<                  3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)              163>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  attanà jarÃdhammo samÃno jarÃdhamme ÃdÅnavaæ viditvà ajaraæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesati, attanà byÃdhidhammo samÃno . . . abyÃdhiæ . . ., attanà maraïadhammo samÃno . . . amataæ . . ., attanà sokadhammo samÃno . . . asokaæ . . ., attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamme ÃdÅnavaæ viditvà asaÇkiliÂÂhaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesati. Ayaæ bhikkhave ariyà pariyesanÃ.
     Aham-pi sudaæ bhikkhave pubbe va sambodhà anabhisambuddho bodhisatto va samÃno attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamma¤-¤eva pariyesÃmi, attanà jarÃdhammo samÃno jarÃdhamma¤-¤eva pariyesÃmi, attanà byÃdhidhammo . . ., attanà maraïadhammo . . ., attanà sokadhammo . . ., attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamma¤-¤eva pariyesÃmi.
Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Kin-nu kho ahaæ attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamma¤-¤eva pariyesÃmi, attanà jarÃdhammo samÃno --pe-- attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamma¤-¤eva pariyesÃmi; yan-nÆnÃhaæ attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamme ÃdÅnavaæ viditvà ajÃtaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyeseyyaæ, attanà jarÃdhammo . . . ajaraæ . . . pariyeseyyaæ, attanà byÃdhidhammo . . . abyÃdhiæ . . . pariyeseyyaæ, attanà maraïadhammo . . . amataæ . . . pariyeseyyaæ, attanà sokadhammo . . . asokaæ . . . pariyeseyyaæ, attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamme ÃdÅnavaæ viditvà asaÇkiliÂÂham anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyeseyyan-ti.
     So kho ahaæ bhikkhave aparena samayena daharo va samÃno susu kÃÊakeso bhadrena yobbanena samannÃgato paÂhamena vayasà akÃmakÃnaæ mÃtÃpitunnaæ assumukhÃnaæ rudantÃnaæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajiæ. So evaæ pabbajito samÃno kiækusalagavesÅ anuttaraæ santivarapadaæ pariyesamÃno yena ùÊÃro KÃlÃmo ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà ùÊÃraæ KÃlÃmaæ etad-avocaæ: IcchÃm' ahaæ Ãvuso KÃlÃma imasmiæ dhammavinaye brahmacariyaæ caritun-ti. Evaæ vutte bhikkhave ùÊÃro KÃlÃmo maæ etadavoca: Viharat' ÃyasmÃ, tÃdiso ayaæ dhammo yattha vi¤¤Æ puriso nacirass' eva sakaæ Ãcariyakaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyÃti.

#<[page 164]>#
%<164                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So kho ahaæ bhikkhave nacirass' eva khippam-eva taæ dhammaæ pariyÃpuïiæ. So kho ahaæ bhikkhave tÃvataken' eva oÂÂhapahatamattena lapitalÃpanamattena ¤ÃïavÃda¤-ca vadÃmi theravÃda¤-ca, jÃnÃmi passÃmÅti ca paÂijÃnÃmi aha¤-c' eva a¤¤e ca. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Na kho ùÊÃro KÃlÃmo imaæ dhammaæ kevalaæ saddhÃmattakena: sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmÅti pavedeti, addhà ùÊÃro KÃlÃmo imaæ dhammaæ jÃnaæ passaæ viharatÅti. Atha khvÃhaæ bhikkhave yena ùÊÃro KÃlÃmo ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà ùÊÃraæ KÃlÃmaæ etad-avocaæ: KittÃvatà no Ãvuso KÃlÃma imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesÅti. Evaæ vutte bhikkhave ùÊÃro KÃlÃmo Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ pavedesi. Tassa mayhaæ bhikkhave etadahosi: Na kho ùÊÃrass' eva KÃlÃmassa atthi saddhÃ, mayhaæ p' atthi saddhÃ; na kho ùÊÃrass' eva KÃlÃmassa atthi viriyaæ, mayhaæ p' atthi viriyaæ; na kho ùÊÃrass' eva KÃlÃmassa atthi sati, mayhaæ p' atthi sati; na kho ùÊÃrass' eva KÃlÃmassa atthi samÃdhi, mayhaæ p' atthi samÃdhi; na kho ùÊÃrass' eva KÃlÃmassa atthi pa¤¤Ã, mayhaæ p' atthi pa¤¤Ã; yan-nÆnÃhaæ yaæ dhammaæ ùÊÃro KÃlÃmo: sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmÅti pavedeti tassa dhammassa sacchikiriyÃya padaheyyan-ti. So kho ahaæ bhikkhave nacirass' eva khippam-eva taæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsiæ. Atha khvÃhaæ bhikkhave yena ùÊÃro KÃlÃmo ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà ùÊÃraæ KÃlÃmaæ etad-avocaæ: EttÃvatà no Ãvuso KÃlÃma imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesÅti. -- EttÃvatà kho ahaæ Ãvuso imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedemÅti. -- Aham-pi kho Ãvuso ettÃvatà imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmÅti. -- LÃbhà no Ãvuso, suladdhaæ no Ãvuso, ye mayaæ Ãyasmantaæ tÃdisaæ sabrahmacÃriæ passÃma. Iti yÃhaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedemi taæ tvaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharasi, yaæ tvaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharasi tam-ahaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedemi.

#<[page 165]>#
%<                  3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)             165>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti yÃhaæ dhammaæ jÃnÃmi taæ tvaæ dhammaæ jÃnÃsi, yaæ tvaæ dhammaæ jÃnÃsi tam-ahaæ dhammaæ jÃnÃmi. Iti yÃdiso ahaæ tÃdiso tuvaæ, yÃdiso tuvaæ tÃdiso ahaæ. Ehi dÃni Ãvuso, ubho va santà imaæ gaïaæ pariharÃmÃti. Iti kho bhikkhave ùÊÃro KÃlÃmo Ãcariyo me samÃno antevÃsiæ maæ samÃnaæ attano samasamaæ Âhapesi uÊÃrÃya ca maæ pÆjÃya pÆjesi. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: NÃyaæ dhammo nibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattati, yÃvad-eva Ãki¤ca¤¤ÃyatanÆpapattiyà ti. So kho ahaæ bhikkhave taæ dhammaæ analaÇkaritvà tasmà dhammà nibbijjÃpakkamiæ.
     So kho ahaæ bhikkhave kiækusalagavesÅ anuttaraæ santivarapadaæ pariyesamÃno yena Uddako RÃmaputto ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà Uddakaæ RÃmaputtaæ etad-avocaæ:
IcchÃm' ahaæ Ãvuso imasmiæ dhammavinaye brahmacariyaæ caritun-ti. Evaæ vutte bhikkhave Uddako RÃmaputto maæ etad-avoca: Viharat' ÃyasmÃ, tÃdiso ayaæ dhammo yattha vi¤¤Æ puriso nacirass' eva sakaæ Ãcariyakaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyÃti. So kho ahaæ bhikkhave nacirass' eva khippam-eva taæ dhammaæ pariyÃpuïiæ. So kho ahaæ bhikkhave tÃvataken' eva oÂÂhapahatamattena lapitalÃpanamattena ¤ÃïavÃda¤-ca vadÃmi theravÃda¤-ca, jÃnÃmi passÃmÅti ca paÂijÃnÃmi aha¤-c' eva a¤¤e ca. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Na kho RÃmo imaæ dhammaæ kevalaæ saddhÃmattakena: sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmÅti pavedesi, addhà RÃmo imaæ dhammaæ jÃnaæ passaæ vihÃsÅti. Atha khvÃhaæ bhikkhave yena Uddako RÃmaputto ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà Uddakaæ RÃmaputtaæ etad-avocaæ: KittÃvatà no Ãvuso RÃmo imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesÅti. Evaæ vutte bhikkhave Uddako RÃmaputto nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ pavedesi. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Na kho RÃmass' eva ahosi saddhÃ, mayhaæ p' atthi saddhÃ; na kho RÃmass' eva ahosi viriyaæ,

#<[page 166]>#
%<166                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  mayhaæ p' atthi viriyaæ; na kho RÃmass' eva ahosi sati, mayhaæ p' atthi sati; na kho RÃmass' eva ahosi samÃdhi, mayhaæ p' atthi samÃdhi; na kho RÃmass' eva ahosi pa¤¤Ã, mayhaæ p' atthi pa¤¤Ã; yan-nÆnÃhaæ yaæ dhammaæ RÃmo: sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmÅti pavedesi tassa dhammassa sacchikiriyÃya padaheyyan-ti.
So kho ahaæ bhikkhave nacirass' eva khippam-eva taæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsiæ.
Atha khvÃhaæ bhikkhave yena Uddako RÃmaputto ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà Uddakaæ RÃmaputtaæ etad-avocaæ: EttÃvatà no Ãvuso RÃmo imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesÅti. -- EttÃvatà kho Ãvuso RÃmo imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesÅti. -- Aham-pi kho Ãvuso ettÃvatà imaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmÅti. -- LÃbhà no Ãvuso, suladdhaæ no Ãvuso, ye mayaæ Ãyasmantaæ tÃdisaæ sabrahmacÃriæ passÃma. Iti yaæ dhammaæ RÃmo sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesi taæ tvaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharasi, yaæ tvaæ dhammaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharasi taæ dhammaæ RÃmo sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja pavedesi. Iti yaæ dhammaæ RÃmo a¤¤Ãsi taæ tvaæ dhammaæ jÃnÃsi, yaæ tvaæ dhammaæ jÃnÃsi taæ dhammaæ RÃmo a¤¤Ãsi. Iti yÃdiso RÃmo ahosi tÃdiso tuvaæ, yÃdiso tuvaæ tÃdiso RÃmo ahosi. Ehi dÃni Ãvuso, tvaæ imaæ gaïaæ pariharÃti. Iti kho bhikkhave Uddako RÃmaputto sabrahmacÃrÅ me samÃno ÃcariyaÂÂhÃne ca maæ Âhapesi uÊÃrÃya ca maæ pÆjÃya pÆjesi. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: NÃyaæ dhammo nibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattati, yÃvad-eva nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanÆpapattiyà ti. So kho ahaæ bhikkhave taæ dhammaæ analaÇkaritvà tasmà dhammà nibbijjÃpakkamiæ.
     So kho ahaæ bhikkhave kiækusalagavesÅ anuttaraæ santivarapadaæ pariyesamÃno Magadhesu anupubbena cÃrikaæ caramÃno yena Uruvelà senÃnigamo tad-avasariæ.

#<[page 167]>#
%<                 3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)             167>%
Tatth' addasaæ ramaïÅyaæ bhÆmibhÃgaæ pÃsÃdika¤-ca vanasaï¬aæ, nadi¤-ca sandantiæ setakaæ sÆpatitthaæ ramaïÅyaæ, samantà ca gocaragÃmaæ. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: RamaïÅyo vata bho bhÆmibhÃgo pÃsÃdiko ca vanasaï¬o, nadÅ ca sandati setakà sÆpatitthà ramaïÅyÃ, samantà ca gocaragÃmo; alaæ vat' idaæ kulaputtassa padhÃnatthikassa padhÃnÃyÃti. So kho ahaæ bhikkhave tatth' eva nisÅdiæ: alam-idaæ padhÃnÃyÃti.
     So kho ahaæ bhikkhave attanà jÃtidhammo samÃno jÃtidhamme ÃdÅnavaæ viditvà ajÃtaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃno ajÃtaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæ, attanà jarÃdhammo samÃno jarÃdhamme ÃdÅnavaæ viditvà ajaraæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃno ajaraæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæ, attanà byÃdhidhammo samÃno byÃdhidhamme ÃdÅnavaæ viditvà abyÃdhiæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃno abyÃdhiæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæ, attanà maraïadhammo samÃno maraïadhamme ÃdÅnavaæ viditvà amataæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃno amataæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæ, attanà sokadhammo samÃno sokadhamme ÃdÅnavaæ viditvà asokaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃno asokaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæ, attanà saÇkilesadhammo samÃno saÇkilesadhamme ÃdÅnavaæ viditvà asaÇkiliÂÂhaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃno asaÇkiliÂÂhaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæ. ¥Ãïa¤-ca pana me dassanaæ udapÃdi: Akuppà me vimutti, ayam-antimà jÃti, na-tthi dÃni punabbhavo ti.
     Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Adhigato kho me ayaæ dhammo gambhÅro duddaso duranubodho santo païÅto atakkÃvacaro nipuïo paï¬itavedanÅyo. ùlayarÃmà kho panÃyaæ pajà Ãlayaratà ÃlayasammuditÃ. ùlayarÃmÃya kho pana pajÃya ÃlayaratÃya ÃlayasammuditÃya duddasaæ idaæ ÂhÃnaæ yadidaæ idappaccayatà paÂiccasamuppÃdo, idam-pi kho ÂhÃnaæ duddasaæ yadidaæ sabbasaÇkhÃrasamatho sabbÆpadhipaÂinissaggo taïhakkhayo virÃgo nirodho nibbÃnaæ.

#<[page 168]>#
%<168                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Aha¤-c' eva kho pana dhammaæ deseyyaæ pare ca me na ÃjÃneyyuæ, so mam' assa kilamatho, sà mam' assa vihesà ti.
Api-ssu maæ bhikkhave imà anacchariyà gÃthà paÂibhaæsu pubbe assutapubbÃ:
            Kicchena me adhigataæ, halan-dÃni pakÃsituæ,
     rÃgadosaparetehi nÃyaæ dhammo susambudho.
            PaÂisotÃgÃmiæ nipuïaæ gambhÅraæ duddasaæ aïuæ
     rÃgarattà na dakkhinti tamokkhandhena ÃvaÂà ti.
            Itiha me bhikkhave paÂisa¤cikkhato appossukkatÃya cittaæ namati, no dhammadesanÃya. Atha kho bhikkhave Brahmuno Sahampatissa mama cetasà cetoparivitakkhama¤¤Ãya etad-ahosi: Nassati vata bho loko, vinassati vata bho loko, yatra hi nÃma TathÃgatassa arahato sammÃsambuddhassa appossukkatÃya cittaæ namati, no dhammadesanÃyÃti. Atha kho bhikkhave Brahmà Sahampati seyyathà pi nÃma balavà puriso sami¤jitaæ và bÃhaæ pasÃreyya pasÃritaæ và bÃhaæ sami¤jeyya evam-evaæ Brahmaloke antarahito mama purato pÃturahosi. Atha kho bhikkhave Brahmà Sahampati ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà yenÃhaæ ten' a¤jalim-païÃmetvà maæ etad-avoca: Desetu bhante Bhagavà dhammaæ, desetu Sugato dhammaæ, santi sattà apparajakkhajÃtikà assavanatà dhammassa parihÃyanti, bhavissanti dhammassa a¤¤ÃtÃro ti. Idam-avoca bhikkhave Brahmà Sahampati, idaæ vatvà athÃparaæ etad-avoca:
                 PÃturahosi Magadhesu pubbe
            dhammo asuddho samalehi cintito;
            apÃpur' etaæ amatassa dvÃraæ,             suïantu dhammaæ vimalenÃnubuddhaæ.
                 Sele yathà pabbatamuddhani-ÂÂhito
            yathà pi passe janataæ samantato,
            tathÆpamaæ dhammamayaæ sumedha
            pÃsÃdam-Ãruyha samantacakkhu
            sokÃvatiïïaæ janatam-apetasoko
            avekkhassu jÃtijarÃbhibhÆtaæ.

#<[page 169]>#
%<                     3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)       169>%
                 UÂÂhehi vÅra vijitasaÇgÃma,
           satthavÃha anaïa, vicara loke,
            desassu Bhagavà dhammaæ,
            a¤¤ÃtÃro bhavissantÅti.
     Atha khvÃhaæ bhikkhave Brahmuno ca ajjhesanaæ viditvà sattesu ca kÃru¤¤ataæ paÂicca Buddhacakkhunà lokaæ volokesiæ. Addasaæ kho ahaæ bhikkhave Buddhacakkhunà lokaæ volokento satte apparajakkhe mahÃrajakkhe, tikkhindriye mudindriye, svÃkÃre dvÃkÃre, suvi¤¤Ãpaye duvi¤¤Ãpaye, app-ekacce paralokavajjabhayadassÃvine viharante. Seyyathà pi nÃma uppaliniyaæ và paduminiyaæ và puï¬arÅkiniyaæ và app-ekaccÃni uppalÃni và padumÃni và puï¬arÅkÃni và udake jÃtÃni udake saævaddhÃni udakà 'nuggatÃni antonimuggaposÅni, app-ekaccÃni uppalÃni và padumÃni và puï¬arÅkÃni và udake jÃtÃni udake saævaddhÃni samodakaæ ÂhitÃni, app-ekaccÃni uppalÃni và padumÃni và puï¬arÅkÃni và udake jÃtÃni udake saævaddhÃni udakà accuggamma tiÂÂhanti anupaliÂÂÃni udakena, evam-eva kho ahaæ bhikkhave Buddhacakkhunà lokaæ volokento addasaæ satte apparajakkhe mahÃrajakkhe, tikkhindriye mudindriye, svÃkÃre dvÃkÃre, suvi¤¤Ãpaye duvi¤¤Ãpaye, app-ekacce paralokavajjabhayadassÃvine viharante. Atha khvÃhaæ bhikkhave BrahmÃnaæ Sahampatiæ gÃthÃya paccabhÃsiæ:
            ApÃrutà tesaæ amatassa dvÃrà [Brahme]
            ye sotavanto, pamu¤cantu saddhaæ;
            vihiæsasa¤¤Å paguïaæ na bhÃsiæ
            dhammaæ païÅtaæ manujesu Brahme ti.
     Atha kho bhikkhave Brahmà Sahampati: katÃvakÃso kho 'mhi Bhagavatà dhammadesaïÃyÃti maæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà tatth' ev' antaradhÃyi.
     Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Kassa nu kho ahaæ paÂhamaæ dhammaæ deseyyaæ, ko imaæ dhammaæ khippam-eva ÃjÃnissatÅti. Tassa mayhaæ bhikkhave etadahosi: Ayaæ kho ùÊÃro KÃlÃmo paï¬ito viyatto medhÃvÅ, dÅgharattaæ apparajakkhajÃtiko, yan-nÆnÃhaæ ùÊÃrassa KÃlÃmassa paÂhamaæ dhammaæ deseyyaæ,

#<[page 170]>#
%<170                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so imaæ dhammaæ khippam-eva ÃjÃnissatÅti. Atha kho maæ bhikkhave devatà upasaÇkamitvà etad-avocuæ: SattÃhakÃlakato bhante ùÊÃro KÃlÃmo ti. ¥Ãïa¤-ca pana me dassaïaæ udapÃdi:
SattÃhakÃlakato ùÊÃro KÃlÃmo ti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: MahÃjÃniyo kho ùÊÃro KÃlÃmo, sace hi so imaæ dhammaæ suïeyya khippam-eva ÃjÃneyyÃti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Kassa nu kho ahaæ paÂhamaæ dhammaæ deseyyaæ, ko imaæ dhammaæ khippam-eva ÃjÃnissatÅti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Ayaæ kho Uddako RÃmaputto paï¬ito viyatto medhÃvÅ, dÅgharattaæ apparajakkhajÃtiko, yan-nÆnÃhaæ Uddakassa RÃmaputtassa paÂhamaæ dhammaæ deseyyaæ, so imaæ dhammaæ khippam-eva ÃjÃnissatÅti. Atha kho maæ bhikkhave devatà upasaÇkamitvà etad-avocuæ: AbhidosakÃlakato bhante Uddako RÃmaputto ti. ¥Ãïa¤-ca pana me dassanaæ udapÃdi: AbhidosakÃlakato Uddako RÃmaputto ti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: MahÃjÃniyo kho Uddako RÃmaputto, sace hi so imaæ dhammaæ suïeyya khippam-eva ÃjÃneyyÃti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: Kassa nu kho ahaæ paÂhamaæ dhammaæ deseyyaæ, ko imaæ dhammaæ khippam-eva ÃjÃnissatÅti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi: BahukÃrà kho me pa¤cavaggiyà bhikkhÆ ye maæ padhÃnapahitattaæ upaÂÂhahiæsu; yan-nÆnÃhaæ pa¤cavaggiyÃnaæ bhikkhÆnaæ paÂhamaæ dhammaæ deseyyan-ti. Tassa mayhaæ bhikkhave etad-ahosi:
Kahan-nu kho etarahi pa¤cavaggiyà bhikkhÆ viharantÅti.
Addasaæ kho ahaæ bhikkhave dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena pa¤cavaggiye bhikkhÆ BÃrÃïasiyaæ viharante Isipatane migadÃye. Atha khvÃhaæ bhikkhave UruvelÃyaæ yathÃbhirantaæ viharitvà yena BÃrÃïasÅ tena cÃrikaæ pakkÃmiæ.
     Addasà kho maæ bhikkhave Upako ÃjÅviko antarà ca Gayaæ antarà ca bodhiæ addhÃnamaggapaÂipannaæ, disvÃna maæ etad-avoca: VippasannÃni kho te Ãvuso indriyÃni, parisuddho chavivaïïo pariyodÃto; kaæ si tvaæ Ãvuso uddissa pabbajito, ko và te satthÃ, kassa và tvaæ dhammaæ rocesÅti.

#<[page 171]>#
%<                  3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)             171>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ vutte ahaæ bhikkhave Upakaæ ÃjÅvikaæ gÃthÃhi ajjhabhÃsiæ:
                      SabbÃbhibhÆ sabbavidÆ 'ham-asmi,
                 sabbesu dhammesu anÆpalitto,
                 sabbaæjaho taïhakkhaye vimutto,
                 sayaæ abhi¤¤Ãya kam-uddiseyyaæ.
            Na me Ãcariyo atthi, sadiso me na vijjati,
     sadevakasmiæ lokasmiæ na-tthi me paÂipuggalo.
            Ahaæ hi arahà loke, ahaæ satthà anuttaro,
     eko 'mhi sammÃsambuddho, sÅtibhÆto 'smi nibbuto.
            Dhammacakkaæ pavattetuæ gacchÃmi KÃsinaæ puraæ,
     andhabhÆtasmiæ lokasmiæ Ãha¤chaæ amatadundubhin-ti.
     -- Yathà kho tvaæ Ãvuso paÂijÃnÃsi arahasi anantajino ti. --
            MÃdisà ve jinà honti ye pattà Ãsavakkhayaæ,
     jità me pÃpakà dhammÃ, tasmà 'haæ Upakà jino ti.
Evaæ vutte bhikkhave Upako ÃjÅviko: Huveyya p' Ãvuso ti vatvà sÅsaæ okampetvà ummaggaæ gahetvà pakkÃmi.
            Atha khvÃhaæ bhikkhave anupubbena cÃrikaæ caramÃno yena BÃrÃïasÅ Isipatanaæ migadÃyo yena pa¤cavaggiyà bhikkhÆ ten' upasaÇkamiæ. AddasÃsuæ kho maæ bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhÆ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna a¤¤ama¤¤aæ saïÂhapesuæ: Ayaæ Ãvuso samaïo Gotamo Ãgacchati, bÃhuliko padhÃnavibbhanto Ãvatto bÃhullÃya, so n' eva abhivÃdetabbo na paccuÂÂhÃtabbo, nÃssa pattacÅvaraæ paÂiggahetabbaæ, api ca kho Ãsaïaæ Âhapetabbaæ, sace ÃkaÇkhissati nisÅdissatÅti. Yathà yathà kho ahaæ bhikkhave upasaÇkamÃmi tathà tathà pa¤cavaggiyà bhikkhÆ nÃsakkhiæsu sakÃya katikÃya saïÂhÃtuæ; app-ekacce maæ paccuggantvà pattacÅvaraæ paÂiggahesuæ, app-ekacce Ãsanaæ pa¤¤Ãpesuæ, app-ekacce pÃdodakaæ upaÂÂhÃpesuæ, api ca kho maæ nÃmena ca ÃvusovÃdena ca samudÃcaranti.
Evaæ vutte ahaæ bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhÆ etadavocaæ: MÃ bhikkhave TathÃgataæ nÃmena ca ÃvusovÃdena ca samudÃcarittha. Arahaæ bhikkhave TathÃgato sammÃsambuddho.

#<[page 172]>#
%<172                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Odahatha bhikkhave sotaæ, amatam-adhigataæ, aham-anusÃsÃmi, ahaæ dhammaæ desemi, yathÃnusiÂÂhaæ tathà paÂipajjamÃnà nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti. Evaæ vutte bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhÆ maæ etad-avocuæ: TÃya pi kho tvaæ Ãvuso Gotama iriyÃya tÃya paÂipadÃya tÃya dukkarakÃrikÃya nÃjjhagamà uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ, kim-pana tvaæ etarahi bÃhuliko padhÃnavibbhanto Ãvatto bÃhullÃya adhigamissasi uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesan-ti. Evaæ vutte ahaæ bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhÆ etad-avocaæ:
Na bhikkhave TathÃgato bÃhuliko na padhÃnavibbhanto na Ãvatto bÃhullÃya. Arahaæ bhikkhave TathÃgato sammÃsambuddho. Odahatha bhikkhave sotaæ, amatam-adhigataæ, aham-anusÃsÃmi, ahaæ dhammaæ desemi, yathÃnusiÂÂhaæ tathà paÂipajjamÃnà nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti. Dutiyam-pi kho bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhÆ maæ etad-avocuæ:
TÃya pi kho tvaæ Ãvuso Gotama iriyÃya . . . alamariya¤Ãïadassanavisesan-ti. Dutiyam-pi kho ahaæ bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhÆ etad-avocaæ: Na bhikkhave TathÃgato bÃhuliko . . . upasampajja viharissathÃti. Tatiyam-pi kho bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhÆ maæ etad-avocuæ: TÃya pi kho tvaæ Ãvuso Gotama iriyÃya . . . alamariya¤Ãïadassanavisesan-ti. Evaæ vutte ahaæ bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhÆ etad-avocaæ: AbhijÃnÃtha me no tumhe bhikkhave ito pubbe evarÆpaæ {cross}vabbhÃcitam-etan-ti. -- No h' etam-bhante.
-- Arahaæ bhikkhave TathÃgato sammÃsambuddho. Odahatha bhikkhave sotaæ, amatam-adhigataæ, aham-anusÃsÃmi, ahaæ dhammaæ desemi, yathÃnusiÂÂhaæ tathà paÂipajjamÃnà nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti.

#<[page 173]>#
%<                 3. 6. ARIYAPARIYESANASUTTAõ. (26)             173>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Asakkhiæ kho ahaæ bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhÆ sa¤¤Ãpetuæ. Dve pi sudaæ bhikkhave bhikkhÆ ovadÃmi, tayo bhikkhÆ piï¬Ãya caranti, yaæ tayo bhikkhÆ piï¬Ãya caritvà Ãharanti tena chabbaggo yÃpema. Tayo pi sudaæ bhikkhave bhikkhÆ ovadÃmi, dve bhikkhÆ piï¬Ãya caranti, yaæ dve bhikkhÆ piï¬Ãya caritvà Ãharanti tena chabbaggo yÃpema. Atha kho bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhÆ mayà evaæ ovadiyamÃnà evaæ anusÃsiyamÃnà attanà jÃtidhammà samÃnà jÃtidhamme ÃdÅnavaæ viditvà ajÃtaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃnà ajÃtaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæsu, attanà jarÃdhammà samÃnà . . . ajaraæ . . ., attanà byÃdhidhammà samÃnà . . . abyÃdhiæ . . ., attanà maraïadhammà samÃnà . . . amataæ . . ., attanà sokadhammà samÃnà . . . asokaæ . . ., attanà saÇkilesadhammà samÃnà saÇkilesadhamme ÃdÅnavaæ viditvà asaÇkiliÂÂhaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ pariyesamÃnà asaÇkiliÂÂhaæ anuttaraæ yogakkhemaæ nibbÃnaæ ajjhagamaæsu. ¥Ãïa¤-ca pana nesaæ dassanaæ udapÃdi: Akuppà no vimutti, ayam-antimà jÃti, na-tthi dÃni punabbhavo ti.
     Pa¤c' ime bhikkhave kÃmaguïÃ, katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ, sotavi¤¤eyyà saddà --pe-- ghÃnavi¤¤eyyà gandhà -- jivhÃvi¤¤eyyà rasà -- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho bhikkhave pa¤ca kÃmaguïÃ. Ye hi keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và ime pa¤ca kÃmaguïe gathità mucchità ajjhopannà anÃdÅnavadassÃvino anissaraïapa¤¤Ã paribhu¤janti te evam-assu veditabbÃ: anayam-Ãpannà byasanam-Ãpannà yathÃkÃmakaraïÅyà pÃpimato. Seyyathà pi bhikkhave Ãra¤¤ako mago baddho pÃsarÃsiæ adhisayeyya, so evam-assa veditabbo: anayam-Ãpanno byasanam-Ãpanno yathÃkÃmakaraïÅyo luddassa, Ãgacchante ca ludde na yenakÃmaæ pakkamissatÅti; evam-eva kho bhikkhave ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và . . . yathÃkÃmakaraïÅyà pÃpimato. Ye ca kho keci bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và ime pa¤ca kÃmaguïe agathità amucchità anajjhopannà ÃdÅnavadassÃvino nissaraïapa¤¤Ã paribhu¤janti te evam-assu veditabbÃ:

#<[page 174]>#
%<174                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na anayam-Ãpannà na byasanam-Ãpannà na yathÃkÃmakaraïÅyà pÃpimato. Seyyathà pi bhikkhave Ãra¤¤ako mago abaddho pÃsarÃsiæ adhisayeyya, so evam-assa veditabbo: na anayamÃpanno na byasanam-Ãpanno na yathÃkÃmakaraïÅyo luddassa, Ãgacchante ca pana ludde yenakÃmaæ pakkamissatÅti; evam-eva kho bhikkhave ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và . . . na yathÃkÃmakaraïÅyà pÃpimato.
     Seyyathà pi bhikkhave Ãra¤¤ako mago ara¤¤e pavane caramÃno vissattho gacchati vissattho tiÂÂhati vissattho nisÅdati vissattho seyyaæ kappeti, taæ kissa hetu: anÃpÃthagato bhikkhave luddassa; evam-eva kho bhikkhave bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu: andhamakÃsi MÃraæ, apadaæ vadhitvà MÃracakkhuæ adassanaæ gato pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati . . . pÃpimato.
Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati . . . pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati . . . pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccati . . . pÃpimato. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati --pe-- sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati -- sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati

#<[page 175]>#
%<                 3. 7. CôÊAHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (27)          175>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ upasampajja viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà parikkhÅïà honti. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu: andham-akÃsi MÃraæ, apadaæ vadhitvà MÃracakkhuæ adassanaæ gato pÃpimato, tiïïo loke visattikaæ.
So vissattho gacchati vissattho tiÂÂhati vissattho nisÅdati vissattho seyyaæ kappeti, taæ kissa hetu: anÃpÃthagato bhikkhave pÃpimato ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                   ARIYAPARIYESANASUTTAõ CHAèèHAõ.
                                27.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena JÃïussoïi brÃhmaïo sabbasetena vaÊabhÅrathena SÃvatthiyà niyyÃti divà divassa. Addasà kho JÃïussoïi brÃhmaïo Pilotikaæ paribbÃjakaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna Pilotikaæ paribbÃjakaæ etad-avoca: Handa kuto nu bhavaæ VacchÃyano Ãgacchati divà divassÃti. -- Ito hi kho ahaæ bho ÃgacchÃmi samaïassa Gotamassa santikà ti.
-- Taæ kim-ma¤¤ati bhavaæ VacchÃyano: samaïassa Gotamassa pa¤¤Ãveyyattiyaæ, paï¬ito ma¤¤ati. -- Ko cÃhaæ bho ko ca samaïassa Gotamassa pa¤¤Ãveyyattiyaæ jÃnissÃmi; so pi nÆn' assa tÃdiso va yo samaïassa Gotamassa pa¤¤Ãveyyattiyaæ jÃneyyÃti. -- UÊÃrÃya khalu bhavaæ VacchÃyano samaïaæ Gotamaæ pasaæsÃya pasaæsatÅti. -- Ko cÃhaæ bho ko ca samaïaæ Gotamaæ pasaæsissÃmi, pasatthapasattho va so bhavaæ Gotamo, seÂÂho devamanussÃnan-ti. -- Kampana bhavaæ VacchÃyano atthavasaæ sampassamÃno samaïe Gotame evaæ abhippasanno ti. -- Seyyathà pi bho kusalo nÃgavaniko nÃgavanaæ paviseyya, so passeyya nÃgavane mahantaæ hatthipadaæ dÅghato ca Ãyataæ tiriya¤-ca vitthataæ,

#<[page 176]>#
%<176                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so niÂÂhaæ gaccheyya: mahà vata bho nÃgo ti; evam-eva kho ahaæ bho yato addasaæ samaïe Gotame cattÃri padÃni athÃhaæ niÂÂham-agamaæ: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti; katamÃni cattÃri:
     IdhÃhaæ bho passÃmi ekacce khattiyapaï¬ite nipuïe kataparappavÃde vÃlavedhirÆpe, vobhindantà ma¤¤e caranti pa¤¤Ãgatena diÂÂhigatÃni; te suïanti: samaïo khalu bho Gotamo amukaæ nÃma gÃmaæ và nigamaæ và osarissatÅti.
Te pa¤haæ abhisaÇkharonti: imaæ mayaæ pa¤haæ samaïaæ Gotamaæ upasaÇkamitvà pucchissÃma; eva¤-ca no puÂÂho evaæ byÃkarissati evam-assa mayaæ vÃdaæ ÃropessÃma, eva¤-ce pi no puÂÂho evaæ byÃkarissati evaæ pi 'ssa mayaæ vÃdaæ ÃropessÃmÃti. Te suïanti: samaïo khalu bho Gotamo amukaæ nÃma gÃmaæ và nigamaæ và osaÂo ti; te yena samaïo Gotamo ten' upasaÇkamanti. Te samaïo Gotamo dhammiyà kathÃya sandasseti samÃdapeti samuttejeti sampahaæseti; te samaïena Gotamena dhammiyà kathÃya sandassità samÃdapità samuttejità sampahaæsità na c' eva samaïaæ Gotamaæ pa¤haæ pucchanti, kut' assa vÃdaæ Ãropessanti, a¤¤adatthu samaïass' eva Gotamassa sÃvakà sampajjanti. Yadà 'haæ bho samaïe Gotame imaæ paÂhamaæ padaæ addasaæ athÃhaæ niÂÂham-agamaæ: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.
     Puna ca parÃhaæ bho passÃmi idh' ekacce brÃhmaïapaï¬ite nipuïe kataparappavÃde vÃlavedhirÆpe, vobhindantà ma¤¤e caranti pa¤¤Ãgatena diÂÂhigatÃni; te suïanti . . . samaïass' eva Gotamassa sÃvakà sampajjanti. Yadà 'haæ bho samaïe Gotame imaæ dutiyaæ padaæ addasaæ athÃhaæ niÂÂham-agamaæ: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.
     Puna ca parÃhaæ bho passÃmi idh' ekacce gahapatipaï¬ite --pe-- samaïapaï¬ite nipuïe kataparappavÃde vÃlavedhirÆpe, vobhindantà ma¤¤e caranti pa¤¤Ãgatena diÂÂhigatÃni; te suïanti: samaïo khalu bho Gotamo amukaæ nÃma gÃmaæ và nigamaæ và osarissatÅti.

#<[page 177]>#
%<                 3.7. CôÊAHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (27)             177>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te pa¤haæ abhisaÇkharonti: imaæ mayaæ pa¤haæ samaïaæ Gotamaæ upasaÇkamitvà pucchissÃma; eva¤-ce no puÂÂho evaæ byÃkarissati evam-assa mayaæ vÃdaæ ÃropessÃma, eva¤-ce pi no puÂÂho evaæ byÃkarissati evam-pi 'ssa mayaæ vÃdaæ ÃropessÃmÃti. Te suïanti: samaïo khalu bho Gotamo amukaæ nÃma gÃmaæ và nigamaæ và osaÂo ti; te yena samaïo Gotamo ten' upasaÇkamanti. Te samaïo Gotamo dhammiyà kathÃya sandasseti samÃdapeti samuttejeti sampahaæseti, te samaïena Gotamena dhammiyà kathÃya sandassità samÃdapità samuttejità sampahaæsità na c' eva samaïaæ Gotamaæ pa¤haæ pucchanti, kut' assa vÃdaæ Ãropessanti, a¤¤adatthu samaïa¤-¤eva Gotamaæ okÃsaæ yÃcanti agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajjÃya, te samaïo Gotamo pabbÃjeti. Te tathà pabbÃjità samÃnà eke vÆpakaÂÂhà appamattà ÃtÃpino pahitattà viharantà nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharanti. Te evam-Ãhaæsu: Manaæ vata bho anassÃma, manaæ vata bho panassÃma, mayaæ hi pubbe assamaïà va samÃnà samaï' amhÃti paÂijÃnimha, abrÃhmaïà va samÃnà brÃhmaï' amhÃti paÂijÃnimha. anarahanto va samÃnà arahant' amhÃti paÂijÃnimha; idÃni kho 'mha samaïÃ, idÃni kho 'mha brÃhmaïÃ, idÃni kho 'mha arahanto ti. Yadà 'haæ bho samaïe Gotame imaæ catutthaæ padaæ addasaæ athÃhaæ niÂÂham-agamaæ: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. Yato kho ahaæ bho samaïe Gotame imÃni cattÃri padÃni addasaæ athÃhaæ niÂÂham-agamaæ:
sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.
     Evaæ vutte JÃïussoïi brÃhmaïo sabbasetà vaÊabhÅrathà orohitvà ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà tikkhattuæ udÃnaæ udÃnesi: Namo tassa Bhagavato arahato sammÃsambuddhassa, namo tassa Bhagavato arahato sammÃsambuddhassa, namo tassa Bhagavato arahato sammÃsambuddhassa; app-eva nÃma mayaæ kadÃci karahaci tena bhotà Gotamena saddhiæ samÃgaccheyyÃma,

#<[page 178]>#
%<178                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  app-eva nÃma siyà kocid-eva kathÃsallÃpo ti. Atha kho JÃïussoïi brÃhmaïo yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho JÃïussoïi brÃhmaïo yÃvatako ahosi PilotikÃya paribbÃjakena saddhiæ kathÃsallÃpo taæ sabbaæ Bhagavato Ãrocesi. Evaæ vutte Bhagavà JÃïussoïiæ brÃhmaïaæ etadavoca: Na kho brÃhmaïa ettÃvatà hatthipadopamo vitthÃrena paripÆro hoti. Api ca brÃhmaïa yathà hatthipadopamo vitthÃrena paripuro hoti taæ suïÃhi, sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bho ti kho JÃïussoïi brÃhmaïo Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Seyyathà pi brÃhmaïa nÃgavaniko nÃgavanaæ paviseyya, so passeyya nÃgavane mahantaæ hatthipadaæ dÅghato ca Ãyataæ tiriya¤-ca vitthataæ; yo hoti kusalo nÃgavaniko n' eva tÃva niÂÂhaæ gacchati: mahà vata bho nÃgo ti, taæ kissa hetu: Santi hi brÃhmaïa nÃgavane vÃmanikà nÃma hatthiniyo mahÃpadÃ, tÃsam-p' etaæ padaæ assÃti. So tam-anugacchati, tam-anugacchanto passati nÃgavane mahantaæ hatthipadaæ dÅghato ca Ãyataæ tiriya¤-ca vittataæ uccà ca nisevitaæ; yo hoti kusalo nÃgavaniko n' eva tÃva niÂÂhaæ gacchati: mahà vata bho nÃgo ti, taæ kissa hetu: Santi hi brÃhmaïa nÃgavane uccÃkÃÊÃrikà nÃma hatthiniyo mahÃpadÃ, tÃsam-p' etaæ padaæ assÃti. So tam-anugacchati, tamanugacchanto passati nÃgavane mahantaæ hatthipadaæ dÅghato ca Ãyataæ tiriya¤-ca vitthataæ uccà ca nisevitaæ uccà ca dantehi Ãra¤jitÃni; yo hoti kusalo nÃgavaniko n' eva tÃva niÂÂhaæ gacchati: mahà vata bho nÃgo ti, taæ kissa hetu: Santi hi brÃhmaïa nÃgavane uccÃkaïerukà nÃma hatthiniyo mahÃpadÃ, tÃsam-p' etaæ padaæ assÃti. So tamanugacchati, tam-anugacchanto passati nÃgavane mahantaæ hatthipadaæ dÅghato ca Ãyataæ tiriya¤-ca vitthataæ uccà ca nisevitaæ uccà ca dantehi Ãra¤jitÃni uccà ca sÃkhÃbhaÇgaæ, ta¤-ca nÃgaæ passati rukkhamÆlagataæ và abbhokÃsagataæ vÃ, gacchantaæ và Âhitaæ và nisinnaæ và nipannaæ vÃ; so niÂÂhaæ gacchati: ayaæ va so mahÃnÃgo ti. Evam-eva kho brÃhmaïa idha TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ.

#<[page 179]>#
%<                3. 7. CôÊAHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (27)            179>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïabrÃhmaïiæ pajaæ sadevamanussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃïaæ majjhekalyÃïaæ pariyosÃnakalyÃïaæ sÃtthaæ sabya¤janaæ, kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. Taæ dhammaæ suïÃti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiæ và kule paccÃjÃto. So taæ dhammaæ sutvà TathÃgate saddhaæ paÂilabhati. So tena saddhÃpaÂilÃbhena samannÃgato iti paÂisa¤cikkhati: SambÃdho gharÃvÃso rajÃpatho, abbhokÃso pabbajjÃ, na-y-idaæ sukaraæ agÃraæ ajjhÃvasatà ekantaparipuïïaæ ekantaparisuddhaæ saÇkhalikhitaæ brahmacariyaæ carituæ, yan-nÆnÃhaæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyanti. So aparena samayena appaæ và bhogakkhandhaæ pahÃya mahantaæ và bhogakkhandhaæ pahÃya, appaæ và ¤ÃtiparivaÂÂhaæ pahÃya mahantaæ và ¤ÃtiparivaÂÂaæ pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati.
     So evaæ pabbajito samÃno bhikkhÆnaæ sikkhÃsÃjÅvÃsamÃpanno pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihitadaï¬o nihitasattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ viharati. AdinnÃdÃnaæ pahÃya adinnÃdÃnà paÂivirato hoti, dinnÃdÃyÅ dinnapÃÂikaÇkhÅ athenena sucibhÆtena attanà viharati. Abrahmacariyaæ pahÃya brahmacÃrÅ hoti ÃrÃcÃrÅ, virato methunà gÃmadhammÃ. MusÃvÃdaæ pahÃya musÃvÃdà paÂivirato hoti, saccavÃdÅ saccasandho theto paccayiko avisaævÃdako lokassa. Pisuïaæ vÃcaæ pahÃya pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, ito sutvà na amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya amutra và sutvà na imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya, iti bhinnÃnaæ và sandhÃtà sahitÃnaæ và anuppadÃtÃ, samaggÃrÃmo samaggarato samagganandÅ samaggakaraïiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. Pharusaæ vÃcaæ pahÃya pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, yà sà vÃcà nelà kaïïasukhà pemanÅyà hadayaægamà porÅ bahujanakantà bahujanamanÃpà tathÃrÆpiæ vÃcaæ bhÃsità hoti.

#<[page 180]>#
%<180                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SamphappalÃpaæ pahÃya samphappalÃpà paÂivirato hoti, kÃlavÃdÅ bhÆtavÃdÅ atthavÃdÅ dhammavÃdÅ vinayavÃdÅ, nidhÃnavatiæ vÃcaæ bhÃsità kÃlena sÃpadesaæ pariyantavatiæ atthasaæhitaæ. So bÅjagÃmabhÆtagÃmasamÃrambhà paÂivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattÆparato, virato vikÃlabhojanÃ. Nacca-gÅta-vÃdita-visÆkadassanà paÂivirato hoti. MÃlÃ-gandha-vilepanadhÃraïa-maï¬ana-vibhÆsanaÂÂhÃnà paÂivirato hoti. UccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato hoti. JÃtarÆparajatapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmakadha¤¤apaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmakamaæsapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ItthikumÃrikapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÃsidÃsapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. AjeÊakapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. KukkuÂasÆkarapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. Hatthi-gavÃssa-vaÊavÃpaÂiggahaïà paÂivirato hoti. KhettavatthupaÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÆteyyapahiïagamanÃnuyogà paÂivirato hoti. Kayavikkayà paÂivirato hoti. TulÃkÆÂa-kaæsakÆÂa-mÃnakÆÂà paÂivirato hoti. UkkoÂana-va¤cana-nikati-sÃciyogà paÂivirato hoti. Chedana-vadhabandhana-viparÃmosa-Ãlopa-sahasÃkÃrà paÂivirato hoti. So santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena kucchiparihÃrikena piï¬apÃtena, yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. Seyyathà pi nÃma pakkhÅ sakuïo yena yen' eva ¬eti sapattabhÃro va ¬eti, evam-evaæ bhikkhu santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena kucchiparihÃrikena piï¬apÃtena, yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. So iminà ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato ajjhattaæ anavajjasukhaæ paÂisaævedeti. So cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ; yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati. Sotena saddaæ sutvà --pe-- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ; yatvÃdhikaraïam-enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ, tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ,

#<[page 181]>#
%<                3. 7. CôÊAHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (27)             181>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  manindriye saævaraæ Ãpajjati. So iminà ariyena indriyasaævarena samannÃgato ajjhattaæ abyÃsekasukhaæ paÂisaævedeti. So abhikkante paÂikkante sampajÃnakÃrÅ hoti, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ hoti, sami¤jite pasÃrite sampajÃnakÃrÅ hoti, saÇghÃÂipattacÅvaradhÃraïe sampajÃnakÃrÅ hoti, asite pÅte khÃyite sÃyite sampajÃnakÃrÅ hoti, uccÃrapassÃvakamme sampajÃnakÃrÅ hoti, gate Âhite nisinne sutte jÃgarite bhÃsite tuïhÅbhÃve sampajÃnakÃrÅ hoti.
     So iminà ca ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato iminà ca ariyena indriyasaævarena samannÃgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannÃgato vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ. So pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto nisÅdati pallaÇkaæ ÃbhujitvÃ, ujuæ kÃyaæ païidhÃya, parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ.
So abhijjhaæ loke pahÃya vigatÃbhijjhena cetasà viharati, abhijjhÃya cittaæ parisodheti; byÃpÃdapadosaæ pahÃya abyÃpannacitto viharati, sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ byÃpÃdapadosà cittaæ parisodheti; thÅnamiddhaæ pahÃya vigatathÅnamiddho viharati, Ãlokasa¤¤Å sato sampajÃno thÅnamiddhà cittaæ parisodheti; uddhaccakukkuccaæ pahÃya anuddhato viharati, ajjhattaæ vÆpasantacitto uddhaccakukkuccà cittaæ parisodheti; vicikicchaæ pahÃya tiïïavicikiccho viharati, akathaækathÅ kusalesu dhammesu vicikicchÃya cittaæ parisodheti.
     So ime pa¤ca nÅvaraïe pahÃya cetaso upakkilese pa¤¤Ãya dubbalÅkaraïe vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkhaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gacchati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gacchati:

#<[page 182]>#
%<182                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gacchati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gacchati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe; amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra uppÃdiæ, tatra p' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti. Iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gacchati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.

#<[page 183]>#
%<                 3. 7. CôÊAHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (27)          183>%
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ; ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gacchati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; ime Ãsavà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ Ãsavasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ Ãsavanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Idam-pi vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi. Na tv-eva tÃva ariyasÃvako niÂÂhaæ gato hoti, api ca kho niÂÂhaæ gacchati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati,

#<[page 184]>#
%<184                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ. kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Idaæ vuccati brÃhmaïa TathÃgatapadaæ iti pi, TathÃgatanisevitaæ iti pi, TathÃgatÃra¤jitaæ iti pi.
EttÃvatà kho brÃhmaïa ariyasÃvako niÂÂhaæ gato hoti:
sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. EttÃvatà kho brÃhmaïa hatthipadopamo vitthÃrena paripÆro hotÅti.
     Evaæ vutte JÃïussoïi brÃhmaïo Bhagavantaæ etadavoca: Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama.
Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya. paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsakaæ maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                  CôÊAHATTHIPADOPAMASUTTAõ SATTAMAõ.
                                28.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Ãyasmà SÃriputto bhikkhÆ Ãmantesi: ùvuso bhikkhavo ti.
ùvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ. ùyasmà SÃriputto etad-avoca:
     Seyyathà pi Ãvuso yÃni kÃnici jaÇgamÃnaæ pÃïÃnaæ padajÃtÃni sabbÃni tÃni hatthipade samodhÃnaæ gacchanti, hatthipadaæ tesaæ aggam-akkhÃyati yadidaæ mahantattena, evam-eva kho Ãvuso ye keci kusalà dhammà sabbe te catusu ariyasaccesu saÇgahaæ gacchanti, katamesu catusu: dukkhe ariyasacce,

#<[page 185]>#
%<               3. 8. MAHùHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (28)             185>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dukkhasamudaye ariyasacce, dukkhanirodhe ariyasacce, dukkhanirodhagÃminiyà paÂipadÃya ariyasacce.
     Katama¤-c' Ãvuso dukkhaæ ariyasaccaæ: jÃti pi dukkhÃ, jarà pi dukkhÃ, maraïam-pi dukkhaæ, sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà pi dukkhÃ, yam-p' icchaæ na labhati tam-pi dukkhaæ, saÇkhittena pa¤c' upÃdÃnakkhandhà dukkhÃ. Katame c' Ãvuso pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ: seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho vedanupÃdÃnakkhandho sa¤¤upÃdÃnakkhandho saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho. Katamo c' Ãvuso rÆpupÃdÃnakkhandho: cattÃri ca mahÃbhÆtÃni catunna¤-ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya rÆpaæ.
Katame c' Ãvuso cattÃro mahÃbhÆtÃ: paÂhavÅdhÃtu ÃpodhÃtu tejodhÃtu vÃyodhÃtu.
     Katamà c' Ãvuso paÂhavÅdhÃtu: paÂhavÅdhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà c' Ãvuso ajjhattikà paÂhavÅdhÃtu:
yaæ ajjhattaæ paccattaæ kakkhaÊaæ kharigataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ kesà lomà nakhà dantà taco maæsaæ nahÃru aÂÂhÅ aÂÂhimi¤jà vakkaæ hadayaæ yakanaæ kilomakaæ pihakaæ papphÃsaæ antaæ antaguïaæ udariyaæ karÅsaæ, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ kakkhaÊaæ kharigataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccat' Ãvuso ajjhattikà paÂhavÅdhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà paÂhavÅdhÃtu yà ca bÃhirà paÂhavÅdhÃtu paÂhavÅdhÃtur-ev' esÃ. Taæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà paÂhavÅdhÃtuyà nibbindati, paÂhavÅdhÃtuyà cittaæ virÃjeti. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ bÃhirà ÃpodhÃtu pakuppati, antarahità tasmiæ samaye bÃhirà paÂhavÅdhÃtu hoti. Tassà hi nÃma Ãvuso bÃhirÃya paÂhavÅdhÃtuyà tÃva mahallikÃya aniccatà pa¤¤Ãyissati, khayadhammatà pa¤¤Ãyissati, vayadhammatà pa¤¤Ãyissati, vipariïÃmadhammatà pa¤¤Ãyissati, kiæ pan' imassa mattaÂÂhakassa kÃyassa taïhupÃdiïïassa ahan-ti và mamanti và asmÅti vÃ, atha khvÃssa no t' ev' ettha hoti. Ta¤-ce Ãvuso bhikkhuæ pare akkosanti paribhÃsanti rosenti vihesenti, so evaæ pajÃnÃti: Uppannà kho me ayaæ sotasamphassajà dukkhà vedanÃ, sà ca kho paÂicca no appaÂicca, kiæ paÂicca:

#<[page 186]>#
%<186                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
phassaæ paÂicca. So: phasso anicco ti passati, vedanà aniccà ti passati, sa¤¤Ã aniccà ti passati, saÇkhÃrà aniccà ti passati, vi¤¤Ãïaæ aniccan-ti passati. Tassa dhÃtÃrammaïam-eva cittaæ pakkhandati pasÅdati santiÂÂhati adhimuccati.
Ta¤-ce Ãvuso bhikkhuæ pare aniÂÂhehi akantehi amanÃpehi samudÃcaranti, pÃïisamphassena pi le¬¬usamphassena pi daï¬asamphassena pi satthasamphassena pi, so evaæ pajÃnÃti:
TathÃbhÆto kho ayaæ kÃyo yathÃbhÆtasmiæ kÃye pÃïisamphassà pi kamanti, le¬¬usamphassà pi kamanti, daï¬asamphassà pi kamanti, satthasamphassà pi kamanti. Vuttaæ kho pan' etaæ Bhagavatà KakacÆpamovÃde: Ubhatodaï¬akena ce pi bhikkhave kakacena corà ocarakà aÇgamaÇgÃni okanteyyuæ, tatra pi yo mano padoseyya na me so tena sÃsanakaro ti. ùraddhaæ kho pana me viriyaæ bhavissati asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, passaddho kÃyo asÃraddho, samÃhitaæ cittaæ ekaggaæ. KÃmaæ dÃni imasmiæ kÃye pÃïisamphassà pi kamantu, le¬¬usamphassà pi kamantu, daï¬asamphassà pi kamantu, satthasamphassà pi kamantu, karÅyati h' idaæ buddhÃnaæ sÃsanan-ti. Tassa ce Ãvuso bhikkhuno evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃti, so tena saævijjati saævegaæ Ãpajjati: AlÃbhà vata me na vata me lÃbhÃ, dulladdhaæ vata me na vata me suladdhaæ, yassa me evaæ Buddham anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃtÅti. Seyyathà pi Ãvuso suïisà sasuraæ disvà saævijjati saævegaæ Ãpajjati, evam-eva kho Ãvuso tassa ce bhikkhuno evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃti, so tena saævijjati saævegaæ Ãpajjati:
AlÃbhà vata me na vata me lÃbhÃ, dulladdhaæ vata me na vata me suladdhaæ, yassa me evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissitÃ; na saïÂhÃtÅti. Tassa ce Ãvuso bhikkhuno evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità saïÂhÃti, so tena attamano hoti.

#<[page 187]>#
%<                3. 8. MAHùHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (28)             187>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  EttÃvatà pi kho Ãvuso bhikkhuno bahu kataæ hoti.
     Katamà c' Ãvuso ÃpodhÃtu: ÃpodhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà c' Ãvuso ajjhattikà ÃpodhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ Ãpo Ãpogataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ pittaæ semhaæ pubbo lohitaæ sedo medo assu vasà kheÊo siÇghÃïikà lasikà muttaæ, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ Ãpo Ãpogataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccat' Ãvuso ajjhattikà ÃpodhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà ÃpodhÃtu yà ca bÃhirà ÃpodhÃtu ÃpodhÃtur-ev' esÃ. Taæ:
n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evametaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà ÃpodhÃtuyà nibbindati, ÃpodhÃtuyà cittaæ virÃjeti. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ bÃhirà ÃpodhÃtu pakuppati, sà gÃmam-pi vahati, nigamampi vahati, nagaram-pi vahati, janapadam-pi vahati, janapadapadesam-pi vahati. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ mahÃsamudde yojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti, dviyojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti, tiyojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti, catuyojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti, pa¤cayojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti, chayojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti, sattayojanasatikÃni pi udakÃni ogacchanti.
Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ mahÃsamudde sattatÃlam-pi udakaæ saïÂhÃti, chatÃlam-pi udakaæ saïÂhÃti, pa¤catÃlam-pi udakaæ saïÂhÃti, catutÃlam-pi udakaæ saïÂhÃti, titÃlam-pi udakaæ saïÂhÃti, dvitÃlam-pi udakaæ saïÂhÃti, tÃlamattampi udakaæ saïÂhÃti. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ mahÃsamudde sattaporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, chaporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, pa¤caporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, catuporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, tiporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, dviporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, porisamattam-pi udakaæ saïÂhÃti. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ mahÃsamudde addhaporisam-pi udakaæ saïÂhÃti, kaÂimattam-pi udakaæ saïÂhÃti, jaïïumattam-pi udakaæ saïÂhÃti, gopphamattam-pi udakaæ saïÂhÃti. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ mahÃsamudde aÇgulipabbatemanamattam-pi udakaæ na hoti.
Tassà hi nÃma Ãvuso bÃhirÃya ÃpodhÃtuyà tÃva mahallikÃya aniccatà pa¤¤Ãyissati

#<[page 188]>#
%<188                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  --pe-- upekhà kusalanissità saïÂhÃti, so tena attamano hoti. EttÃvatà pi kho Ãvuso bhikkhuno bahu kataæ hoti.
     Katamà c' Ãvuso tejodhÃtu: tejodhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà c' Ãvuso ajjhattikà tejodhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ tejo tejogataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ yena ca santappati yena ca jiriyati yena ca pari¬ayhati yena ca asitapÅtabhÃyitasÃyitaæ sammà pariïÃmaæ gacchati, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ tejo tejogataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccat' Ãvuso ajjhattikà tejodhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà tejodhÃtu yà ca bÃhirà tejodhÃtu tejodhÃtur-ev' esÃ. Taæ: n' etaæ mama, n' eso 'hamasmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà tejodhÃtuyà nibbindati, tejodhÃtuyà cittaæ virÃjeti. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ bÃhirà tejodhÃtu pakuppati. Sà gÃmam-pi ¬ahati, nigamam-pi ¬ahati, nagaram-pi ¬ahati, janapadam-pi ¬ahati, janapadapadesampi ¬ahati. Sà haritantaæ và panthantaæ và selantaæ và udakantaæ và ramaïÅyaæ và bhÆmibhÃgaæ Ãgamma anÃhÃrà nibbÃyati. Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ kukkuÂapaÂÂena pi nahÃrudaddulena pi aggiæ gavesanti. Tassà hi nÃma Ãvuso bÃhirÃya tejodhÃtuyà tÃva mahallikÃya aniccatà pa¤¤Ãyissati --pe-- upekhà kusalanissità saïÂhÃti, so tena attamano hoti. EttÃvatà pi kho Ãvuso bhikkhuno bahu kataæ hoti.
     Katamà c' Ãvuso vÃyodhÃtu: vÃyodhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà c' Ãvuso ajjhattikà vÃyodhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ vÃyo vÃyogataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ uddhaægamà vÃtÃ, adhogamà vÃtÃ,kucchisayà vÃtÃ. koÂÂhasayà vÃtÃ, aÇgamaÇgÃnusÃrino vÃtÃ, assÃso passÃso, iti vÃ, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ vÃyo vÃyogataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccat' Ãvuso ajjhattikà vÃyodhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà vÃyodhÃtu yà ca bÃhirà vÃyodhÃtu vÃyodhÃtur-ev' esÃ. Taæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà vÃyodhÃtuyà nibbindati, vÃyodhÃtuyà cittaæ virÃjeti.

#<[page 189]>#
%<             3. 8.     MAHùHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (28)           189>%
Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ bÃhirà vÃyodhÃtu pakuppati, sà gÃmam-pi vahati, nigamam-pi vahati, nagaram-pi vahati, janapadam-pi vahati, janapadapadesam-pi vahati.
Hoti kho so Ãvuso samayo yaæ gimhÃnaæ pacchime mÃse tÃlavaïÂena pi vidhÆpanena pi vÃtaæ pariyesanti, ossavane pi tiïÃni na icchanti. Tassà hi nÃma Ãvuso bÃhirÃya vÃyodhÃtuyà tÃva mahallikÃya aniccatà pa¤¤Ãyissati, khayadhammatà pa¤¤Ãyissati, vayadhammatà pa¤¤Ãyissati, vipariïÃmadhammatà pa¤¤Ãyissati, kiæ pan' imassa mattaÂÂhakassa kÃyassa taïhupÃdiïïassa ahan-ti và maman-ti và asmÅti vÃ, atha khvÃssa no t' ev' ettha hoti. Ta¤-ce Ãvuso bhikkhuæ pare akkosanti paribhÃsanti rosenti vihesenti, so evaæ pajÃnÃti:
Uppannà kho me ayaæ sotasamphassajà dukkhà vedanÃ, sà ca kho paÂicca no appaÂicca, kiæ paÂicca: phassaæ paÂicca.
So: phasso anicco ti passati, vedanà aniccà ti passati, sa¤¤Ã aniccà ti passati, saÇkhÃrà aniccà ti passati, vi¤¤Ãïaæ aniccan-ti passati. Tassa dhÃtÃrammaïam-eva cittaæ pakkhandati pasÅdati santiÂÂhati adhimuccati. Ta¤-ce Ãvuso bhikkhuæ pare aniÂÂhehi akantehi amanÃpehi samudÃcaranti, pÃïisamphassena pi le¬¬usamphassena pi daï¬asamphassena pi satthasamphassena pi, so evaæ pajÃnÃti: TathÃbhÆto kho ayaæ kÃyo yathÃbhÆtasmiæ kÃye pÃïisamphassà pi kamanti, le¬¬usamphassà pi kamanti, daï¬asamphassà pi kamanti, satthasamphassà pi kamanti. Vuttaæ kho pan' etaæ Bhagavatà KakacÆpamovÃde: Ubhatodaï¬akena ce pi bhikkhave corà ocarakà aÇgamaÇgÃni okanteyyuæ, tatra pi yo mano padoseyya na me so tena sÃsanakaro ti. ùraddhaæ kho pana me viriyaæ bhavissati asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, passaddho kÃyo asÃraddho, samÃhitaæ cittaæ ekaggaæ. KÃmaæ dÃni imasmiæ kÃye pÃïisamphassà pi kamantu, le¬¬usamphassà pi kamantu, daï¬asamphassà pi kamantu, satthasamphassà pi kamantu, karÅyati h' idaæ buddhÃnaæ sÃsanan-ti. Tassa ce Ãvuso bhikkhuno evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃti, so tena saævijjati saævegaæ Ãpajjati: AlÃbhà vata me na vata me lÃbhÃ, dulladdhaæ vata me na vata me suladdhaæ, yassa me evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃtÅti.

#<[page 190]>#
%<190                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi Ãvuso suïisà sasuraæ disvà saævijjati saævegaæ Ãpajjati. evam-eva kho Ãvuso tassa ce bhikkhuno evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃti, so tena saævijjati saævegaæ Ãpajjati: AlÃbhà vata me na vata me lÃbhÃ, dulladdhaæ vata me na vata me suladdhaæ. Yassa me evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità na saïÂhÃtÅti.
Tassa ce Ãvuso bhikkhuno evaæ Buddhaæ anussarato evaæ dhammaæ anussarato evaæ saÇghaæ anussarato upekhà kusalanissità saïÂhÃti, so tena attamano hoti. EttÃvatà pi kho Ãvuso bhikkhuno bahu kataæ hoti.
     Seyyathà pi Ãvuso kaÂÂha¤-ca paÂicca valli¤-ca paÂicca tiïa¤-ca paÂicca mattika¤-ca paÂicca ÃkÃso parivÃrito agÃran-t' eva saÇkhaæ gacchati, evam-eva kho Ãvuso aÂÂhiæ ca paÂicca nahÃru¤-ca paÂicca maæsa¤-ca paÂicca camma¤-ca paÂicca ÃkÃso parivÃrito rÆpan-t' eva saÇkhaæ gacchati.
Ajjhattika¤-ce Ãvuso cakkhuæ aparibhinnaæ hoti bÃhirà ca rÆpà na ÃpÃthaæ Ãgacchanti no ca tajjo samannÃhÃro hoti, n' eva tÃva tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hoti.
Ajjhattika¤-ce Ãvuso cakkhuæ aparibhinnaæ hoti bÃhirà ca rÆpà ÃpÃthaæ Ãgacchanti no ca tajjo samannÃhÃro hoti, n' eva tÃva tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hoti. Yato ca kho Ãvuso ajjhattika¤-c' eva cakkhuæ aparibhinnaæ hoti bÃhirà ca rÆpà ÃpÃthaæ Ãgacchanti tajjo ca samannÃhÃro hoti, evaæ tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hoti. Yaæ tathÃbhÆtassa rÆpaæ taæ rÆpupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati, yà tathÃbhÆtassa vedanà sà vedanupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati, yà tathÃbhÆtassa sa¤¤Ã sà sa¤¤upÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati, ye tathÃbhÆtassa saÇkhÃrà te saÇkhÃrupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchanti, yaæ tathÃbhÆtassa vi¤¤Ãïaæ taæ vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati. So evaæ pajÃnÃti: Evaæ kira 'mesaæ pa¤cannaæ upÃdÃnakkhandhÃnaæ saÇgaho sannipÃto samavÃyo hotÅti.
Vuttaæ kho pan' etaæ BhagavatÃ: Yo paÂiccasamuppÃdaæ passati so dhammaæ passati,

#<[page 191]>#
%<                 3. 8. MAHùHATTHIPADOPAMASUTTAõ. (28)          191>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yo dhammaæ passati so paÂiccasamuppÃdaæ passatÅti. PaÂiccasamuppannà kho pan' ime yadidaæ pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ. Yo imesu pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu chando Ãlayo anunayo ajjhosÃnaæ so dukkhasamudayo, yo imesu pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu chandarÃgavinayo chandarÃgapahÃnaæ so dukkhanirodho. EttÃvatà pi kho Ãvuso bhikkhuno bahu kataæ hoti. Ajjhattika¤ce Ãvuso sotaæ aparibhinnaæ hoti --pe-- ghÃnaæ aparibhinnaæ hoti -- jivhà aparibhinnà hoti. -- kÃyo aparibhinno hoti -- mano aparibhinno hoti bÃhirà ca dhammà na ÃpÃthaæ Ãgacchanti no ca tajjo samannÃhÃro hoti, n' eva tÃva tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hoti. Ajjhattiko ce Ãvuso mano aparibhinno hoti bÃhirà ca dhammà ÃpÃthaæ Ãgacchanti no ca tajjo samannÃhÃro hoti, n' eva tÃva tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hoti. Yato ca kho Ãvuso ajjhattiko c' eva mano aparibhinno hoti bÃhirà ca dhammà ÃpÃthaæ Ãgacchanti tajjo ca samannÃhÃro hoti, evaæ tajjassa vi¤¤ÃïabhÃgassa pÃtubhÃvo hoti. Yaæ tathÃbhÆtassa rÆpaæ taæ rÆpupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati, yà tathÃbhÆtassa vedanà sà vedanupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati, yà tathÃbhÆtassa sa¤¤Ã sà sa¤¤upÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati, ye tathÃbhÆtassa saÇkhÃrà te saÇkhÃrupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchanti, yaæ tathÃbhÆtassa vi¤¤Ãïaæ taæ vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandhe saÇgahaæ gacchati. So evaæ pajÃnÃti: Evaæ kira 'mesaæ pa¤cannaæ upÃdÃnakkhandhÃnaæ saÇgaho sannipÃto samavÃyo hotÅti. Vuttaæ kho pan' etaæ BhagavatÃ: Yo paÂiccasamuppÃdaæ passati so dhammaæ passati, yo dhammaæ passati so paÂiccasamuppÃdaæ passatÅti. PaÂiccasamuppannà kho pan' ime yadidaæ pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ. Yo imesu pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu chando Ãlayo anunayo ajjhosÃnaæ so dukkhasamudayo, yo imesu pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu chandarÃgavinayo chandarÃgappahÃnaæ so dukkhanirodho. EttÃvatà pi kho Ãvuso bhikkhuno bahu kataæ hotÅti.
     Idam-avoca Ãyasmà SÃriputto. Attamanà te bhikkhÆ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                 MAHùHATTHIPADOPAMASUTTAõ AèèHAMAõ.

#<[page 192]>#
%<192                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                                 29.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati GijjhakÆÂe pabbate acirapakkante Devadatte. Tatra kho Bhagavà Devadattaæ Ãrabbha bhikkhÆ Ãmantesi:
     Idha bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena attamano hoti paripuïïasaÇkappo. So tena lÃbhasakkÃrasilokena attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti: ahamasmi lÃbhÅ silokavà ime pan' a¤¤e bhikkhÆ appa¤¤Ãtà appesakkhà ti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Seyyathà pi bhikkhave puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ atikkamma papaÂikaæ sÃkhÃpalÃsaæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ atikkamma papaÂikaæ sÃkhÃpalÃsaæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa attaæ nÃnubhavissatÅti. Evam-eva kho bhikkhave idh' ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti.
So tena lÃbhasakkÃrasilokena attamano hoti paripuïïasaÇkappo. So tena lÃbhasakkÃrasilokena attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti:

#<[page 193]>#
%<                   3.9 MAHùSùROPAMASUTTAõ. (29)                  193>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  aham-asmi lÃbhÅ silokavÃ, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ appa¤¤Ãtà appesakkhà ti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu sÃkhÃpalÃsaæ aggahesi brahmacariyassa, tena ca vosÃnaæ ÃpÃdi.
     Idha pana bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na majjati nappamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno sÅlasampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti paripuïïasaÇkappo. So tÃya sÅlasampadÃya attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti: aham-asmi sÅlavà kalyÃïadhammo, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ dussÅlà pÃpadhammà ti. So tÃya sÅlasampadÃya majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Seyyathà pi bhikkhave puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ papaÂikaæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ; tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ papaÂikaæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissatÅti. Evam-eva kho bhikkhave idh' ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti . . . So tÃya sÅlasampadÃya majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati.

#<[page 194]>#
%<194                    I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu papaÂikaæ aggahesi brahmacariyassa, tena ca vosÃnaæ ÃpÃdi.
     Idha pana bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na majjati nappamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno sÅlasampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya sÅlasampadÃya na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti paripuïïasaÇkappo. So tÃya samÃdhisampadÃya attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti: aham-asmi samÃhito ekaggacitto, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ asamÃhità vibbhantacittà ti. So tÃya samÃdhisampadÃya majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Seyyathà pi bhikkhave puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ tacaæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ tacaæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissatÅti. Evam-eva kho bhikkhave idh' ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti . . . So tÃya samÃdhisampadÃya majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu tacaæ aggahesi brahmacariyassa,

#<[page 195]>#
%<                  3. 9. MAHùSùROPAMASUTTAõ. (29)                 195>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tena ca vosÃnaæ ÃpÃdi.
     Idha pana bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno sÅlasampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya sÅlasampadÃya na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya samÃdhisampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya samÃdhisampadÃya na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno ¤Ãïadassanaæ ÃrÃdheti.
So tena ¤Ãïadassanena attamano hoti paripuïïasaÇkappo.
So tena ¤Ãïadassanena attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti:
aham-asmi jÃnaæ passaæ viharÃmi, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ ajÃnaæ apassaæ viharantÅti. So tena ¤Ãïadassanena majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Seyyathà pi bhikkhave puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ phegguæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ phegguæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa attaæ nÃnubhavissatÅti.

#<[page 196]>#
%<196                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Evam-eva kho bhikkhave idh' ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti . . . So tena ¤Ãïadassanena majjati pamajjati pamÃdaæ Ãpajjati, pamatto samÃno dukkhaæ viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu phegguæ aggahesi brahmacariyassa, tena ca vosÃnaæ ÃpÃdi.
     Idha pana bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno sÅlasampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃva sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya sÅlasampadÃya na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya samÃdhisampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya samÃdhisampadÃya na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno ¤Ãïadassanaæ ÃrÃdheti. So tena ¤Ãïadassanena attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tena ¤Ãïadassanena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena ¤Ãïadassanena na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno samayavimokhaæ ÃrÃdheti. èhÃnaæ kho pan' etaæ bhikkhave vijjati yaæ so bhikkhu tÃya samayavimuttiyà parihÃyetha. Seyyathà pi bhikkhave puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato sÃra¤-¤eva chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti jÃnamÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: A¤¤Ãsi vatÃyaæ bhavaæ puriso sÃraæ a¤¤Ãsi phegguæ a¤¤Ãsi tacaæ a¤¤Ãsi papaÂikaæ a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato sÃra¤-¤eva chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti jÃnamÃno,

#<[page 197]>#
%<                  3. 9. MAHùSùROPAMASUTTAõ. (29)                197>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ anubhavissatÅti. Evam-eva kho bhikkhave idh' ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti. So tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno sÅlasampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya sÅlasampadÃya na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti. So tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya samÃdhisampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tÃya samÃdhisampadÃya na majjati na-ppamajjati nappamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno ¤Ãïadassanaæ ÃrÃdheti. So tena ¤Ãïadassanena attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tena ¤Ãïadassanena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, so tena ¤Ãïadassanena na majjati na-ppamajjati na-ppamÃdaæ Ãpajjati, appamatto samÃno asamayavimokhaæ ÃrÃdheti. AÂÂhÃnam-etaæ bhikkhave anavakÃso yaæ so bhikkhu tÃya asamayavimuttiyà parihÃyetha.
     Iti kho bhikkhave na-y-idaæ brahmacariyaæ lÃbhasakkÃrasilokÃnisaæsaæ, na sÅlasampadÃnisaæsaæ, na samÃdhisampadÃnisaæsaæ, na ¤ÃïadassanÃnisaæsaæ. Yà ca kho ayaæ bhikkhave akuppà cetovimutti, etadattham-idaæ bhikkhave brahmacariyaæ etaæsÃraæ etaæpariyosÃnan-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    MAHùSùROPAMASUTTAõ NAVAMAõ.

#<[page 198]>#
%<198                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                                30.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho PiÇgalakoccho brÃhmaïo yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho PiÇgalakoccho brÃhmaïo Bhagavantaæ etadavoca: Ye 'me bho Gotama samaïabrÃhmaïà saÇghino gaïino gaïÃcariyà ¤Ãtà yasassino titthakarà sÃdhusammatà bahujanassa, seyyathÅdaæ PÆraïo Kassapo, Makkhali GosÃlo, Ajito KesakambalÅ, Pakudho KaccÃyano, Sa¤jayo BelaÂÂhaputto, NigaïÂho NÃtaputto, sabbe te sakÃya paÂi¤¤Ãya abbha¤¤aæsu sabbe va nÃbbha¤¤aæsu, udÃhu ekacce abbha¤¤aæsu ekacce na abbha¤¤aæsÆti. -- Alaæ brÃhmaïa, titthat' etaæ: sabbe te sakÃya paÂi¤¤Ãya abbha¤¤aæsu sabbe va nabbha¤¤aæsu, udÃhu ekacce abbha¤¤aæsu ekacce na abbha¤¤aæsu. Dhamman-te brÃhmaïa desessÃmi, taæ suïÃhi, sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evam-bho ti kho PiÇgalakoccho brÃhmaïo Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Seyyathà pi brÃhmaïa puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ atikkamma papaÂikaæ sÃkhÃpalÃsaæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ atikkamma papaÂikaæ sÃkhÃpalÃsaæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissatÅti.
     Seyyathà pi và pana brÃhmaïa puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ papaÂikaæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno;

#<[page 199]>#
%<                  3. 10. CôÊASùROPAMASUTTAõ. (30)                199>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya:
Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ papaÂikaæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissatÅti.
     Seyyathà pi và pana brÃhmaïa puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ tacaæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tamenaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavam puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s.
atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ tacaæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissatÅti.
     Seyyathà pi và pana brÃhmaïa puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ phegguæ chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti ma¤¤amÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso evaæ vadeyya: Na vatÃyaæ bhavaæ puriso a¤¤Ãsi sÃraæ na a¤¤Ãsi phegguæ na a¤¤Ãsi tacaæ na a¤¤Ãsi papaÂikaæ na a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ phegguæ chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissatÅti.
     Seyyathà pi và pana brÃhmaïa puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato sÃra¤-¤eva chetvà ÃdÃya pakkameyya sÃran-ti jÃnamÃno; tam-enaæ cakkhumà puriso disvà evaæ vadeyya:
A¤¤Ãsi vatÃyaæ bhavaæ puriso sÃraæ a¤¤Ãsi phegguæ a¤¤Ãsi tacaæ a¤¤Ãsi papaÂikaæ a¤¤Ãsi sÃkhÃpalÃsaæ, tathà h' ayaæ bhavaæ puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato sÃraæ yeva chetvà ÃdÃya pakkanto sÃran-ti jÃnamano,

#<[page 200]>#
%<200                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ anubhavissatÅti.
     Evam-eva kho brÃhmaïa idh' ekacco puggalo saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena attamano hoti paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti: aham-asmi lÃbhÅ silokavÃ, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ appa¤¤Ãtà appesakkhà ti; lÃbhasakkÃrasilokena ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya na chandaæ janeti na vÃyamati, olÅnavuttiko ca hoti sÃthaliko. Seyyathà pi so brÃhmaïa puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ atikkamma papaÂikaæ sÃkhÃpalÃsaæ chetvà ÃdÃya pakkamanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissati, tathÆpamÃhaæ brÃhmaïa imaæ puggalaæ vadÃmi.
     Idha pana brÃhmaïa ekacco puggalo saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, lÃbhasakkÃrasilokena ca ya a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
So sÅlasampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti paripuïïasaÇkappo, so tÃya sÅlasampadÃya attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti: aham-asmi sÅlavà kalyÃïadhammo, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ dussÅlà pÃpadhammà ti; sÅlasampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya na chandaæ janeti na vÃyamati,

#<[page 201]>#
%<                 3. 10. CôÊASùROPAMASUTTAõ. (30)                201>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  olÅnavuttiko ca hoti sÃthaliko. Seyyathà pi so brÃhmaïa puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ atikkamma tacaæ papaÂikaæ chetvà ÃdÃya pakkamanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa . . . nÃnubhavissati, tathÆpamÃhaæ brÃhmaïa imaæ puggalaæ vadÃmi.
     Idha pana brÃhmaïa ekacco puggalo saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, lÃbhasakkÃrasilokena ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
So sÅlasampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, sÅlasampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko. So samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti paripuïïasaÇkappo, so tÃya samÃdhisampadÃya attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti:
aham-asmi samÃhito ekaggacitto, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ asamÃhità vibbhantacittà ti; samÃdhisampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya na chandaæ janeti na vÃyamati, olÅnavuttiko ca hoti sÃthaliko. Seyyathà pi so brÃhmaïa puriso s. s. s. c.
mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ atikkamma phegguæ tacaæ chetvà ÃdÃya pakkamanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa . . . nÃnubhavissati, tathÆpamÃhaæ brÃhmaïa imaæ puggalaæ vadÃmi.
     Idha pana brÃhmaïa ekacco puggalo saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi.

#<[page 202]>#
%<202                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, lÃbhasakkÃrasilokena ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
So sÅlasampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo. So tÃya sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, sÅlasampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko. So samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya samÃdhisampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, samÃdhisampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
So ¤Ãïadassanaæ ÃrÃdheti, so tena ¤Ãïadassanena attamano hoti paripuïïasaÇkappo, so tena ¤Ãïadassanena attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti: aham-asmi jÃnaæ passaæ viharÃmi, ime pan' a¤¤e bhikkhÆ ajÃnaæ. apassaæ viharantÅti; ¤Ãïadassanena ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya na chandaæ janeti na vÃyamati, olÅnavuttiko ca hoti sÃthaliko. Seyyathà pi so brÃhmaïa puriso s. s. s. c. mahato rukkhassa t. s. atikkamm' eva sÃraæ phegguæ chetvà ÃdÃya pakkamanto sÃran-ti ma¤¤amÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ nÃnubhavissati, tathÆpamÃhaæ brÃhmaïa imaæ puggalaæ vadÃmi.
     Idha pana brÃhmaïa ekacco puggalo saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃmaraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno lÃbhasakkÃrasilokaæ abhinibbatteti,

#<[page 203]>#
%<                 3. 10. CôÊASùROPAMASUTTAõ. (30)                203>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attamano hoti na paripuïïasaÇkappo, so tena lÃbhasakkÃrasilokena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, lÃbhasakkÃrasilokena ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
So sÅlasampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya sÅlasampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya sÅlasampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, sÅlasampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko. So samÃdhisampadaæ ÃrÃdheti, so tÃya samÃdhisampadÃya attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tÃya samÃdhisampadÃya na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, samÃdhisampadÃya ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
So ¤Ãïadassanaæ ÃrÃdheti. So tena ¤Ãïadassanena attamano hoti no ca kho paripuïïasaÇkappo, so tena ¤Ãïadassanena na attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti, ¤Ãïadassanena ca ye a¤¤e dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca tesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya chandaæ janeti vÃyamati, anolÅnavuttiko ca hoti asÃthaliko.
     Katame ca brÃhmaïa dhammà ¤Ãïadassanena uttaritarà ca païÅtatarà ca: Idha brÃhmaïa bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati.
Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca.
Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca.

#<[page 204]>#
%<204                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkham-asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Puna ca paraæ brÃhmaïa bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ upasampajja viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà parikkhÅïà honti.
Ayam-pi kho brÃhmaïa dhammo ¤Ãïadassanena uttaritaro ca païÅtataro ca. Ime kho brÃhmaïa dhammà ¤Ãïadassanena uttaritarà ca païÅtatarà ca.
     Seyyathà pi so brÃhmaïa puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato sÃraæ yeva chetvà ÃdÃya pakkamanto sÃran-ti jÃnamÃno, ya¤-c' assa sÃrena sÃrakaraïÅyaæ ta¤-c' assa atthaæ anubhavissati, tathÆpamÃhaæ brÃhmaïa imaæ puggalaæ vadÃmi.
     Iti kho brÃhmaïa na-y-idaæ brahmacariyaæ lÃbhasakkÃrasilokÃnisaæsaæ na sÅlasampadÃnisaæsaæ na samÃdhisampadÃnisaæsaæ na ¤ÃïadassanÃnisaæsaæ. Yà ca kho ayaæ brÃhmaïa akuppà cetovimutti,

#<[page 205]>#
%<                   4. 1. CôÊAGOSI§GASUTTAõ. (31)                205>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  etadattham-idaæ brÃhmaïa brahmacariyaæ etaæsÃraæ etaæpariyosÃnan-ti.
     Evaæ vutte PiÇgalakoccho brÃhmaïo Bhagavantaæ etad-avoca: Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya. mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-eva kho bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsakaæ maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                     CôÊASùROPAMASUTTAõ DASAMAõ.
                            VAGGO TATIYO.
                                 31.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà NÃdike viharati Gi¤jakÃvasathe. Tena kho pana samayena Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo GosiÇgasÃlavanadÃye viharanti. Atha kho Bhagavà sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yena GosiÇgasÃlavanadÃyo ten' upasaÇkami. Addasà kho dÃyapÃlo Bhagavantaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna Bhagavantaæ etad-avoca: Mà samaïa etaæ dÃyaæ pÃvisi, sant' ettha tayo kulaputtà attakÃmarÆpà viharanti, mà tesaæ aphÃsum-akÃsÅti. Assosi kho Ãyasmà Anuruddho dÃyapÃlassa Bhagavatà saddhiæ mantayamÃnassa, sutvÃna dÃyapÃlaæ etad-avoca: MÃvuso dÃyapÃla Bhagavantaæ vÃresi, satthà no Bhagavà anuppatto ti. Atha kho Ãyasmà Anuruddho yen' Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmanta¤-ca Nandiyaæ Ãyasmanta¤-ca Kimbilaæ etad-avoca: Abhikkamath' Ãyasmanto, abhikkamath' Ãyasmanto, satthà no Bhagavà anuppatto ti.

#<[page 206]>#
%<206                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo Bhagavantaæ paccuggantvà eko Bhagavato pattacÅvaraæ paÂiggahesi eko Ãsanaæ pa¤¤Ãpesi eko pÃdodakaæ upaÂÂhÃpesi. NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane, nisajja kho Bhagavà pÃde pakkhÃlesi. Te pi kho Ãyasmanto Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu.
Ekamantaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ Anuruddhaæ Bhagavà etad-avoca:
     Kacci vo Anuruddhà khamanÅyaæ, kacci yÃpanÅyaæ, kacci piï¬akena na kilamathÃti. -- KhamanÅyaæ BhagavÃ, yapanÅyaæ BhagavÃ, na ca mayaæ bhante piï¬akena kilamÃmÃti. -- Kacci pana vo Anuruddhà samaggà sammodamÃnà avivadamÃnà khÅrodakÅbhÆtà a¤¤ama¤¤aæ piyacakkhÆhi sampassantà viharathÃti. -- Taggha mayaæ bhante samaggà sammodamÃnà avivadamÃnà khÅrodakÅbhÆtà a¤¤ama¤¤aæ piyacakkhÆhi sampassantà viharÃmÃti. -- YathÃkathaæ pana tumhe Anuruddhà samaggà sammodamÃnà avivadamÃnà khÅrodakÅbhÆtà a¤¤ama¤¤aæ piyacakkhÆhi sampassantà viharathÃti. -- Idha mayhaæ bhante evaæ hoti: LÃbhà vata me, suladdhaæ vata me, yo 'haæ evarÆpehi sabrahmacÃrÅhi saddhiæ viharÃmÅti. Tassa mayhaæ bhante imesu Ãyasmantesu mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhitaæ ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ vacÅkammaæ paccupaÂÂhitaæ ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ manokammaæ paccupaÂÂhitaæ ÃvÅ c' eva raho ca.
Tassa mayhaæ bhante evaæ hoti: Yan-nÆnÃhaæ sakaæ cittaæ nikkhipitvà imesaæ yeva ÃyasmantÃnaæ cittassa vasena vatteyyan-ti. So kho ahaæ bhante sakaæ cittaæ nikkhipitvà imesaæ yeva ÃyasmantÃnaæ cittassa vasena vattÃmi. NÃnà hi kho no bhante kÃyà eka¤-ca pana ma¤¤e cittan-ti.
     ùyasmà pi kho Nandiyo --pe-- Ãyasmà pi kho Kimbilo Bhagavantaæ etad-avoca: Mayham-pi kho bhante evaæ hoti: LÃbhà vata me, suladdhaæ vata me, yo 'haæ evarÆpehi sabrahmacÃrÅhi saddhiæ viharÃmÅti. Tassa mayhaæ bhante imesu Ãyasmantesu mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhitaæ ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ vacÅkammaæ paccupaÂÂhitaæ ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ manokammaæ paccupaÂÂhitaæ ÃvÅ c' eva raho ca. Tassa mayhaæ bhante evaæ hoti: Yan-nÆnÃhaæ sakaæ cittaæ nikkhipitvà imesaæ yeva ÃyasmantÃnaæ cittassa vasena vatteyyan-ti.

#<[page 207]>#
%<                  4. 1. CôÊAGOSI§GASUTTAõ. (31)                  207>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So kho ahaæ bhante sakaæ cittaæ nikkhipitvà imesaæ yeva ÃyasmantÃnaæ cittassa vasena vattÃmi. NÃnà hi kho no bhante kÃyà eka¤-ca pana ma¤¤e cittan-ti.
     Evaæ kho mayaæ bhante samaggà sammodamÃnà avivadamÃnà khÅrodakÅbhÆtà a¤¤ama¤¤aæ piyacakkhÆhi sampassantà viharÃmÃti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Kacci pana vo Anuruddhà appamattà ÃtÃpino pahitattà viharathÃti.
-- Taggha mayaæ bhante appamattà ÃtÃpino pahitattà viharÃmÃti. -- YathÃkathaæ pana tumhe Anuruddhà appamattà ÃtÃpino pahitattà viharathÃti. -- Idha bhante amhÃkaæ yo paÂhamaæ gÃmato piï¬Ãya paÂikkamati, so ÃsanÃni pa¤¤Ãpeti, pÃnÅyaæ paribhojanÅyaæ upaÂÂhÃpeti, avakkÃrapÃtiæ upaÂÂhÃpeti. Yo pacchà gÃmato piï¬Ãya paÂikkamati, sace hoti bhuttÃvaseso sace ÃkaÇkhati bhu¤jati, no ce ÃkaÇkhati appaharite và cha¬¬eti appÃïake và udake opilÃpeti. So ÃsanÃni paÂisÃmeti, pÃnÅyaæ paribhojanÅyaæ paÂisÃmeti, avakkÃrapÃtiæ paÂisÃmeti, bhattaggaæ sammajjati. Yo passati pÃnÅyaghaÂaæ và paribhojanÅyaghaÂaæ và vaccaghaÂaæ và rittaæ tucchaæ so upaÂÂhÃpeti; sacÃssa hoti avisayhaæ hatthavikÃrena dutiyaæ Ãmantetvà hatthavilaÇgakena upaÂÂhÃpema, na tv-eva mayaæ bhante tappaccayà vÃcaæ bhindÃma.
Pa¤cÃhikaæ kho pana mayaæ bhante sabbarattiyà dhammiyà kathÃya sannisÅdÃma. Evaæ kho mayaæ bhante appamattà ÃtÃpino pahitattà vÅharÃmÃti.
     SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Atthi pana vo Anuruddhà evaæ appamattÃnaæ ÃtÃpÅnaæ pahitattÃnaæ viharataæ uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- Kiæ hi no siyà bhante. Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharÃma. Ayaæ kho no bhante amhÃkaæ appamattÃnaæ ÃtÃpÅnaæ pahitattÃnaæ viharataæ uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana]viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ.
Etassa pana vo Anuruddhà vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà atth' a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti.

#<[page 208]>#
%<208                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Kiæ hi no siyà bhante. Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharÃma.
Etassa bhante vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà ayam-a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etassa pana vo Anuruddhà vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà atth' a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- Kiæ hi no siyà bhante. Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma pÅtiyà ca virÃgà upekhakà ca viharÃma satà ca sampajÃnÃ, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedema yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharÃma. Etassa bhante vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà ayam-a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etassa pana vo Anuruddhà vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà atth' a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- Kiæ hi no siyà bhante. Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharÃma. Etassa bhante vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà ayam-a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etassa pana vo Anuruddhà vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà atth' a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- Kiæ hi no siyà bhante. Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharÃma.

#<[page 209]>#
%<                    4. 1. CôÊAGOSI§GASUTTAõ. (31)               209>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Etassa bhante vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà ayam-a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etassa pana vo Anuruddhà vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà atth' a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya [¤Ãïadassana] viseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- Kiæ hi no siyà bhante. Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharÃma -- pe -- sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharÃma -- sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharÃma. Etassa bhante vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà ayam-a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariyaviseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etassa pana vo Anuruddhà vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà atth' a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanaviseso adhigato phÃsuvihÃro ti. -- Kiæ hi no siyà bhante.
Idha mayaæ bhante yÃvad-e ÃkaÇkhÃma sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ upasampajja viharÃma, pa¤¤Ãya ca no disvà Ãsavà parikkhÅïà honti. Etassa bhante vihÃrassa samatikkamÃya etassa vihÃrassa paÂippassaddhiyà ayam-a¤¤o uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanaviseso adhigato phÃsuvihÃro. Imasmà ca mayaæ bhante phÃsuvihÃrà a¤¤aæ phÃsuvihÃraæ uttaritaraæ và païÅtataraæ và na samanupassÃmÃti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etasmà Anuruddhà phÃsuvihÃrà a¤¤o phÃsuvihÃro uttaritaro và païÅtataro và na-tthÅti.
     Atha kho Bhagavà Ãyasmanta¤-ca Anuruddhaæ Ãyasmanta¤-ca Nandiyaæ Ãyasmanta¤-ca Kimbilaæ dhammiyà kathÃya sandassetvà samÃdapetvà samuttejetvà sampahaæsetvà utthÃy' Ãsanà pakkÃmi. Atha kho Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo Bhagavantaæ anusaæyÃyitvà tato paÂinivattitvà Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo Ãyasmantaæ Anuruddhaæ etadavocuæ:

#<[page 210]>#
%<210                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Kin-nu kho mayaæ Ãyasmato Anuruddhassa evamÃrocimha: imÃsa¤-ca imÃsa¤-ca vihÃrasamÃpattÅnaæ mayaæ lÃbhino ti, yaæ no Ãyasmà Anuruddho Bhagavato sammukhà yÃva ÃsavÃnaæ khayà pakÃsesÅti. -- Na kho me Ãyasmanto evam-Ãrocesuæ: imÃsa¤-ca imÃsa¤-ca vihÃrasamÃpattÅnaæ mayaæ lÃbhino ti. Api ca me ÃyasmantÃnaæ cetasà ceto paricca vidito: imÃsa¤-ca imÃsa¤-ca vihÃrasamÃpattÅnaæ ime Ãyasmanto lÃbhino ti. Devatà pi me etam-atthaæ Ãrocesuæ: imÃsa¤-ca imÃsa¤-ca vihÃrasamÃpattÅnaæ ime Ãyasmanto lÃbhino ti. Tam-enaæ Bhagavatà pa¤hÃbhipuÂÂhena byÃkatan-ti.
     Atha kho DÅgho parajano yakkho yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho DÅgho parajano yakkho Bhagavantaæ etad-avoca: LÃbhà bhante VajjÅnaæ, suladdhalÃbhà VajjipajÃya, yatha TathÃgato viharati arahaæ sammÃsambuddho, ime ca tayo kulaputtÃ, Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo ti. DÅghassa parajanassa yakkhassa saddaæ sutvà bhummà devà saddamanussÃvesuæ: LÃbhà vata bho VajjÅnaæ, suladdhalÃbhà VajjipajÃya, yattha TathÃgato viharati arahaæ sammÃsambuddho, ime ca tayo kulaputtÃ, Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo ti. BhummÃnaæ devÃnaæ saddaæ sutvà CÃtummahÃrÃjikà devà --pe-- TÃvatiæsà devà -- YÃmà devà -- Tusità devà -- NimmÃnaratÅ devà -- Paranimmitavasavattino devà -- BrahmakÃyikà devà saddamanussÃvesuæ: LÃbhà vata bho VajjÅnaæ, suladdhalÃbhà VajjipajÃya, yattha TathÃgato viharati arahaæ sammÃsambuddho, ime ca tayo kulaputtÃ, Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo ti. Itiha te Ãyasmanto tena khaïena tena muhuttena yÃva Brahmalokà vidità ahesuæ.
     Evam-etaæ DÅgha, evam-etaæ DÅgha. Yasmà pi DÅgha kulà ete tayo kulaputtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, ta¤-ca pi kulaæ ete tayo kulaputte pasannacittaæ anussareyya tassa p' assa kulassa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya.
Yasmà pi DÅgha kulaparivaÂÂà ete tayo kulaputtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ,

#<[page 211]>#
%<                   4. 1. CôÊAGOSI§GASUTTAõ. (31)                211>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so ce pi kulaparivaÂÂo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya tassa p' assa kulaparivaÂÂassa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Yasmà pi DÅgha gÃmà ete tayo kulaputtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, so ce pi gÃmo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya tassa p' assa gÃmassa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Yasmà pi DÅgha nigamà ete tayo kulaputtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, so ce pi nigamo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya tassa p' assa nigamassa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Yasmà pi DÅgha nagarà ete tayo kulaputtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, ta¤-ce pi nagaraæ ete tayo kulaputte pasannacittaæ anussareyya tassa p' assa nagarassa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Yasmà pi DÅgha janapadà ete ayo kulaputtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, so ce pi janapado ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya tassa p' assa janapadassa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Sabbe ce pi DÅgha khattiyà ete tayo kulaputte pasannacittà anussareyyuæ sabbesÃnaæ p' assa khattiyÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Sabbe ce pi DÅgha brÃhmaïà ete tayo kulaputte pasannacittà anussareyyuæ sabbesÃnaæ p' assa brÃhmaïÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Sabbe ce pi DÅgha vessà ete tayo kulaputte pasannacittà anussareyyuæ sabbesÃnaæ p' assa vessÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Sabbe ce pi DÅgha suddà ete tayo kulaputtà pasannacittà anussareyyuæ sabbesÃnaæ p' assa suddÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya.
Sadevako ce pi DÅgha loko samÃrako sabrahmako sassamaïabrÃhmaïÅ pajà sadevamanussà ete tayo kulaputte pasannacittà anussareyya sadevakassa p' assa lokassa samÃrakassa sabrahmakassa sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Passa DÅgha yÃva c' ete tayo kulaputtà bahujanahitÃya paÂipannà bahujanasukhÃya lokÃnukampÃya, atthÃya hitÃya sukhÃya devamanussÃnan-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano DÅgho parajano yakkho Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                     CôÊAGOSI§GASUTTAõ PAèHAMAõ.

#<[page 212]>#
%<212                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                                 32.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà GosiÇgasÃlavanadÃye viharati sambahulehi abhi¤¤Ãtehi abhi¤¤Ãtehi therehi sÃvakehi saddhiæ, Ãyasmatà ca SÃriputtena Ãyasmatà ca MahÃmoggallÃnena Ãyasmatà ca MahÃkassapena Ãyasmatà ca Anuruddhena Ãyasmatà ca Revatena Ãyasmatà ca ùnandena, a¤¤ehi ca abhi¤¤Ãtehi abhi¤¤Ãtehi therehi sÃvakehi saddhiæ. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno sÃyanhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito yen' Ãyasmà MahÃkassapo ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ MahÃkassapaæ etadavoca: ùyÃm' Ãvuso Kassapa yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkamissÃma dhammasavanÃyÃti. Evam-Ãvuso ti kho Ãyasmà MahÃkassapo Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa paccassosi. Atha kho Ãyasmà ca MahÃmoggallÃno Ãyasmà ca MahÃkassapo Ãyasmà ca Anuruddho yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkamiæsu dhammasavanÃya. Addasà kho Ãyasmà ùnando Ãyasmanta¤-ca MahÃmoggallÃnaæ Ãyasmanta¤-ca MahÃkassapaæ Ãyasmanta¤-ca Anuruddhaæ yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkamante dhammasavanÃya, disvÃna yen' Ãyasmà Revato ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ Revataæ etad-avoca: UpasaÇkamantà kho amÆ Ãvuso Revata sappurisà yen' Ãyasmà SÃriputto tena dhammasavanÃya, ÃyÃm' Ãvuso Revata yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkamissÃma dhammasavanÃyÃti. Evam-Ãvuso ti kho Ãyasmà Revato Ãyasmato ùnandassa paccassosi. Atha kho Ãyasmà ca Revato Ãyasmà ca ùnando yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkamiæsu dhammasavanÃya.
     Addasà kho Ãyasmà SÃriputto Ãyasmanta¤-ca Revataæ Ãyasmanta¤-ca ùnandaæ dÆrato va Ãgacchante, disvÃna Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avoca: Etu kho Ãyasmà ùnandas-sÃgataæ Ãyasmato ùnandassa Bhagavato upaÂÂhÃkassa Bhagavato santikÃvacarassa. RamaïÅyaæ Ãvuso ùnanda GosiÇgasÃlavanaæ, dosinà ratti, sabbaphÃliphullà sÃlÃ, dibbà ma¤¤e gandhà sampavanti. KathaærÆpena Ãvuso ùnanda bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo,

#<[page 213]>#
%<                  4. 2. MAHùGOSI§GASUTTAõ. (32)                  213>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye te dhammà ÃdikalyÃïà majjhekalyÃïà pariyosÃnakalyÃïà sÃtthà sabya¤janà kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ abhivadanti tathÃrÆpà 'ssa dhammà bahussutà honti dhatÃ, vacasà paricitÃ, manasà 'nupekkhitÃ, diÂÂhiyà suppaÂividdhÃ; so catunnaæ parisÃnaæ dhammaæ deseti parimaï¬alehi padabya¤janehi appabaddhehi anusayasamugghÃtÃya. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ Revataæ etad-avoca: ByÃkataæ kho Ãvuso Revatà Ãyasmatà ùnandena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ Revataæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Revata GosiÇgasÃlavanaæ . . . KathaærÆpena Ãvuso Revata bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu paÂisallÃïÃrÃmo hoti paÂisallÃïarato, ajjhattaæ cetosamathamanuyutto, anirÃkatajjhÃno, vipassanÃya samannÃgato, brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ Anuruddhaæ etad-avoca: ByÃkataæ kho Ãvuso Anuruddha Ãyasmatà Revatena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ Anuruddhaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Anuruddha GosiÇgasÃlavanaæ . . . KathaærÆpena Ãvuso Anuruddha bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena sahassaæ lokÃnaæ voloketi. Seyyathà pi Ãvuso SÃriputta cakkhumà puriso uparipÃsÃdavaragato sahassaæ nemimaï¬alÃnaæ volokeyya, evam-eva kho Ãvuso SÃriputta bhikkhu dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena sahassaæ lokÃnaæ voloketi. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ MahÃkassapaæ etad-avoca: ByÃkataæ kho Ãvuso Kassapa Ãyasmatà Anuruddhena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ MahÃkassapaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Kassapa GosiÇgasÃlavaïaæ . . . KathaærÆpena Ãvuso Kassapa bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.

#<[page 214]>#
%<214                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu attanà ca Ãra¤¤ako hoti Ãra¤¤akattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca piï¬apÃtiko hoti piï¬apÃtikattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca paæsukÆliko hoti paæsukÆlikattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca tecÅvariko hoti tecÅvarikattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca appiccho hoti appicchatÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca santuÂÂho hoti santuÂÂhiyà ca vaïïavÃdÅ, attanà ca pavivitto hoti pavivekassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca asaæsaÂÂho hoti asaæsaggassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca Ãraddhaviriyo hoti viriyÃrambhassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca sÅlasampanno hoti sÅlasampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca samÃdhisampanno hoti samÃdhisampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca pa¤¤Ãsampanno hoti pa¤¤ÃsampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca vimuttisampanno hoti vimuttisampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca vimutti¤Ãïadassanasampanno hoti vimutti¤ÃïadassanasampadÃya ca vaïïavÃdÅ. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ etad-avoca: ByÃkataæ kho Ãvuso MoggallÃna Ãyasmatà MahÃkassapena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso MoggallÃna GosiÇgasÃlavanaæ . . . KathaærÆpena Ãvuso MoggallÃna bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
-- Idh' Ãvuso SÃriputta dve bhikkhÆ abhidhammakathaæ kathenti, te a¤¤ama¤¤aæ pa¤haæ pucchanti, a¤¤ama¤¤assa pa¤haæ puÂÂhà vissajjenti no ca saæsÃdenti, dhammÅ ca nesaæ kathà pavattanÅ hoti. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etad-avoca: ByÃkataæ kho Ãvuso SÃriputta amhehi sabbeh' eva yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ SÃriputtaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso SÃriputta GosiÇgasÃlavanaæ, dosinà ratti, sabbaphÃliphullà sÃlÃ, dibbà ma¤¤e gandhà sampavanti. KathaærÆpena Ãvuso SÃriputta GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- Idh' Ãvuso MoggallÃna bhikkhu cittaæ vasaæ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati; so yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati pubbanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà pubbanhasamayaæ viharati,

#<[page 215]>#
%<                    4. 2. MAHùGOSI§GASUTTAõ. (32)                215>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati majjhantikaæ samayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà majjhantikaæ samayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati sÃyanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà sÃyanhasamayaæ viharati. Seyyathà pi Ãvuso MoggallÃna ra¤¤o và rÃjamahÃmattassa và nÃnÃrattÃnaæ dussÃnaæ dussakaraï¬ako pÆro assa, so ya¤-¤ad-eva dussayugam ÃkaÇkheyya pubbanhasamayaæ pÃrupituæ tan-tad-eva dussayugaæ pubbanhasamayaæ pÃrupeyya, ya¤-¤ad-eva dussayugaæ ÃkaÇkheyya majjhantikaæ samayaæ pÃrupituæ tan-tad-eva dussayugaæ majjhantikaæ samayaæ pÃrupeyya, ya¤-¤ad-eva dussayugaæ ÃkaÇkheyya sÃyanhasamayaæ pÃrupituæ tan-tad-eva dussayugaæ sÃyanhasamayaæ pÃrupeyya; evam-eva kho Ãvuso MoggallÃna bhikkhu cittaæ vasaæ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati; so yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati pubbanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà pubbanhasamayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati majjhantikaæ samayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà majjhantikaæ samayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati sÃyanhasamayaæ viharitaæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà sÃyanhasamayaæ viharati. EvarÆpena kho Ãvuso MoggallÃna bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Atha kho Ãyasmà SÃriputto te Ãyasmante etad-avoca:
ByÃkataæ kho Ãvuso amhehi sabbeh' eva yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. ùyÃm' Ãvuso yena Bhagavà ten' upasaÇkamissÃma, upasaÇkamitvà etam-atthaæ Bhagavato ÃrocessÃma, yathà no Bhagavà byÃkarissati tathà naæ dhÃressÃmÃti. EvamÃvuso ti kho te Ãyasmanto Ãyasmato SÃriputtassa paccassosuæ. Atha kho te Ãyasmanto yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà SÃriputto Bhagavantaæ etad-avoca: Idha bhante Ãyasmà ca Revato Ãyasmà ca ùnando yenÃhaæ ten' upasaÇkamiæsu dhammasavanÃya.
Addasaæ kho ahaæ bhante Ãyasmanta¤-ca Revataæ Ãyasmanta¤-ca ùnandaæ dÆrato va Ãgacchante, disvÃna Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avocaæ:

#<[page 216]>#
%<216                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Etu kho Ãyasmà ùnando, sÃgataæ Ãyasmato ùnandassa Bhagavato upaÂÂhÃkassa Bhagavato santikÃvacarassa. RamaïÅyaæ Ãvuso ùnanda GosiÇgasÃlavanaæ, dosinà ratti, sabbaphÃliphullà sÃlÃ, dibbà ma¤¤e gandhà sampavanti. KathaærÆpena Ãvuso ùnanda bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. Evaæ vutte bhante Ãyasmà ùnando maæ etad-avoca: Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammà ÃdikalyÃïà majjhekalyÃïà pariyosÃnakalyÃïà sÃtthà sabya¤janà kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ abhivadanti tathÃrÆpà 'ssa dhammà bahussutà honti dhatÃ, vacasà paricitÃ, manasà 'nupekkhitÃ, diÂÂhiyà suppaÂividdhÃ; so catunnaæ parisÃnaæ dhammaæ deseti parimaï¬alehi padabya¤janehi appabaddhehi anusayasamugghÃtÃya. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- SÃdhu sÃdhu SÃriputta, yathà taæ ùnando va sammà byÃkaramÃno byÃkareyya. ùnando hi SÃriputta bahussuto sutadharo sutasannicayo, ye te dhammà ÃdikalyÃïà majjhekalyÃïà pariyosÃnakalyÃïà sÃtthà sabya¤janà kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ abhivadanti tathÃrÆpà 'ssa dhammà bahussutà honti dhatÃ, vacasà paricitÃ, manasà 'nupekkhitÃ, diÂÂhiyà suppaÂividdhÃ; so catunnaæ parisÃnaæ dhammaæ deseti parimaï¬alehi padabya¤janehi appabaddhehi anusayasamugghÃtÃyÃti.
     Evaæ vutte ahaæ bhante Ãyasmantaæ Revataæ etadavocaæ: ByÃkataæ kho Ãvuso Revatà Ãyasmatà ùnandena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ Revataæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Revata . . . sobheyyÃti.
Evaæ vutte bhante Ãyasmà Revato maæ etad-avoca: Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu paÂisallÃïÃrÃmo hoti paÂisallÃïarato, ajjhattaæ cetosamatham-anuyutto, anirÃkatajjhÃno, vipassanÃya samannÃgato, brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnaæ. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -SÃdhu sÃdhu SÃriputta, yathà taæ Revato va sammà byÃkaramÃno byÃkareyya. Revato hi SÃriputta paÂisallÃïÃrÃmo paÂisallÃïarato, ajjhattaæ cetosamatham-anuyutto, anirÃkatajjhÃno, vipassanÃya samannÃgato, brÆhetà su¤¤ÃgÃrÃnan-ti.

#<[page 217]>#
%<                  4. 2. MAHùGOSI§GASUTTAõ. (32)                  217>%
     Evaæ vutte ahaæ bhante Ãyasmantaæ Anuruddhaæ etad-avocaæ: ByÃkataæ kho Ãvuso Anuruddha Ãyasmatà Revatena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ Anuruddhaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Anuruddha . . . sobheyyÃti. Evaæ vutte bhante Ãyasmà Anuruddho maæ etad-avoca: Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena sahassaæ lokÃnaæ voloketi. Seyyathà pi Ãvuso SÃriputta cakkhumà puriso uparipÃsÃdavaragato sahassaæ nemimaï¬alÃnaæ volokeyya, evam-eva kho Ãvuso SÃriputta bhikkhu dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena sahassaæ lokÃnaæ voloketi. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- SÃdhu sÃdhu SÃriputta, yathà taæ Anuruddho va sammà byÃkaramÃno byÃkareyya. Anuruddho hi SÃriputta dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena sahassaæ lokÃnaæ voloketÅti.
     Evaæ vutte ahaæ bhante Ãyasmantaæ MahÃkassapaæ etadavocaæ: ByÃkataæ kho Ãvuso Kassapa Ãyasmatà Anuruddhena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ MahÃkassapaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Kassapa . . . sobheyyÃti. Evaæ vutte bhante Ãyasmà MahÃkassapo maæ etad-avoca: Idh' Ãvuso SÃriputta bhikkhu attanà ca Ãra¤¤ako hoti Ãra¤¤akattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca piï¬apÃtiko hoti piï¬apÃtikattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca paæsukÆliko hoti paæsukÆlikattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca tecÅvariko hoti tecÅvarikattassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca appiccho hoti appicchatÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca santuÂÂho hoti santuÂÂhiyà ca vaïïavÃdÅ, attanà ca pavivitto hoti pavivekassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca asaæsaÂÂho hoti asaæsaggassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca Ãraddhaviriyo hoti viriyÃrambhassa ca vaïïavÃdÅ, attanà ca sÅlasampanno hoti sÅlasampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca samÃdhisampanno hoti samÃdhisampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca pa¤¤Ãsampanno hoti pa¤¤ÃsampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca vimuttisampanno hoti vimuttisampadÃya ca vaïïavÃdÅ, attanà ca vimutti¤Ãïadassanasampanno hoti vimutti¤ÃïadassanasampadÃya ca vaïïavÃdÅ.
EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.

#<[page 218]>#
%<218                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- SÃdhu sÃdhu SÃriputta, yathà taæ Kassapo va sammà byÃkaramÃno byÃkareyya. Kassapo hi SÃriputta attanà ca Ãra¤¤ako Ãra¤¤akattassa ca vaïïavÃdÅ . . . attanà ca vimutti¤Ãïadassanasampanno vimutti¤ÃïadassanasampadÃya ca vaïïavÃdÅ ti.
     Evaæ vutte ahaæ bhante Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ etad-avocaæ: ByÃkataæ kho Ãvuso MoggallÃna Ãyasmatà MahÃkassapena yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso MoggallÃna . . . sobheyyÃti. Evaæ vutte bhante Ãyasmà MahÃmoggallÃno maæ etad-avoca: Idh' Ãvuso SÃriputta dve bhikkhÆ abhidhammakathaæ kathenti, te a¤¤ama¤¤aæ pa¤haæ pucchanti, a¤¤ama¤¤assa pa¤haæ puÂÂhà vissajjenti no ca saæsÃdenti, dhammÅ ca nesaæ kathà pavattanÅ hoti. EvarÆpena kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- SÃdhu sÃdhu SÃriputta, yathà taæ MoggallÃno va sammà byÃkaramÃno byÃkareyya.
MoggallÃno hi SÃriputta dhammakathiko ti.
     Evaæ vutte Ãyasmà MahÃmoggallÃno Bhagavantaæ etadavoca: Atha khvÃhaæ bhante Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etadavocaæ: ByÃkataæ kho Ãvuso SÃriputta amhehi sabbeh' eva yathà sakaæ paÂibhÃnaæ. Tattha dÃni mayaæ Ãyasmantaæ SÃriputtaæ pucchÃma: RamaïÅyaæ Ãvuso Sariputta GosiÇgasÃlavanaæ, dosinà ratti, sabbaphÃliphullà sÃlÃ, dibbà ma¤¤e gandhà sampavanti. KathaærÆpena Ãvuso SÃriputta GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. Evaæ vutte bhante Ãyasmà SÃriputto maæ etad-avoca: Idh' Ãvuso MoggallÃna bhikkhu cittaæ vasaæ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati; so yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati pubbanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà pubbanhasamayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati majjhantikaæ samayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà majjhantikaæ samayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati sÃyanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà sÃyanhasamayaæ viharati.
Seyyathà pi Ãvuso MoggallÃna ra¤¤o và rÃjamahÃmattassa và nÃnÃrattÃnaæ dussÃnaæ dussakaraï¬ako pÆro assa, so ya¤-¤ad-eva dussayugaæ ÃkaÇkheyya pubbanhasamayaæ pÃrupituæ tan-tad-eva dussayugaæ pubbanhasamayaæ pÃrupeyya,

#<[page 219]>#
%<                   4. 2. MAHùGOSI§GASUTTAõ. (32)               219>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ya¤-¤ad-eva dussayugaæ ÃkaÇkheyya majjhantikaæ samayaæ pÃrupituæ tan-tad-eva dussayugaæ majjhantikaæ samayaæ pÃrupeyya, ya¤-¤ad-eva dussayugaæ ÃkaÇkheyya sÃyanhasamayaæ pÃrupituæ tan-tad-eva dussayugaæ sÃyanhasamayaæ pÃrupeyya; evam-eva kho Ãvuso MoggallÃna bhikkhu cittaæ vasaæ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati; so yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati pubbanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà pubbanhasamayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati majjhantikaæ samayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà majjhantikaæ samayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati sÃyanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà sÃyanhasamayaæ viharati. EvarÆpena kho Ãvuso MoggallÃna bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti. -- SÃdhu sÃdhu MoggallÃna, yathà taæ SÃriputto va sammà byÃkaramÃno byÃkareyya. SÃriputto hi MoggallÃna cittaæ vasaæ vatteti, no ca SÃriputto cittassa vasena vattati; so yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati pubbanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà pubbanhasamayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati majjhantikaæ samayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà majjhantikaæ samayaæ viharati, yÃya vihÃrasamÃpattiyà ÃkaÇkhati sÃyanhasamayaæ viharituæ tÃya vihÃrasamÃpattiyà sÃyanhasamayaæ viharatÅti.
     Evaæ vutte Ãyasmà SÃriputto Bhagavantaæ etad-avoca:
Kassa nu kho bhante subhÃsitan-ti. -- Sabbesaæ vo SÃriputta subhÃsitaæ pariyÃyena. Api ca mama pi suïÃtha yathÃrÆpena bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyya. Idha SÃriputta bhikkhu pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto nisÅdati pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujuæ kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ: nà tÃvÃhaæ imaæ pallaÇkaæ bhindissÃmi yÃva me nÃnupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimuccissatÅti. EvarÆpena kho SÃriputta bhikkhunà GosiÇgasÃlavanaæ sobheyyÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te Ãyasmanto Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     MAHùGOSI§GASUTTAõ DUTIYAõ

#<[page 220]>#
%<220                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                                 33.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     EkÃdasahi bhikkhave aÇgehi samannÃgato gopÃlako abhabbo gogaïaæ pariharituæ phÃtikattuæ, katamehi ekÃdasahi: Idha bhikkhave gopÃlako na rÆpa¤¤Æ hoti, na lakkhaïakusalo hoti, na ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti, na vaïaæ paÂicchÃdetà hoti, na dhÆmaæ kattà hoti, na titthaæ jÃnÃti, na pÅtaæ jÃnÃti, na vÅthiæ jÃnÃti, na gocarakusalo hoti, anavasesadohÅ ca hoti, ye te usabhà gopitaro gopariïÃyakà te na atirekapÆjÃya pÆjetà hoti. Imehi kho bhikkhave ekÃdasahi aÇgehi samannÃgato gopÃlako abhabbo gogaïaæ pariharituæ phÃtikattuæ. Evam-eva kho bhikkhave ekÃdasahi dhammehi samannÃgato bhikkhu abhabbo imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjituæ, katamehi ekÃdasahi: Idha bhikkhave bhikkhu na rÆpa¤¤Æ hoti, na lakkhaïakusalo hoti, na ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti, na vaïaæ paÂicchÃdetà hoti, na dhÆmaæ kattà hoti, na titthaæ jÃnÃti, na pÅtaæ jÃnÃti, na vÅthiæ jÃnÃti, na gocarakusalo hoti, anavasesadohÅ ca hoti, ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà te na atirekapÆjÃya pÆjetà hoti.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na rÆpa¤¤Æ hoti: Idha bhikkhave bhikkhu yaæ ki¤ci rÆpaæ sabbaæ rÆpaæ cattÃri mahÃbhÆtÃni catunna¤-ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya rÆpan-ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na rÆpa¤¤Æ hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na lakkhaïakusalo hoti: Idha bhikkhave bhikkhu: kammalakkhaïo bÃlo, kammalakkhaïo paï¬ito ti yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti.
Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na lakkhaïakusalo hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu uppannaæ kÃmavitakkaæ adhivÃseti nappajahati na vinodeti na byantikaroti na anabhÃvaæ gameti, uppannaæ byÃpÃdavitakkaæ --pe-- uppannaæ vihiæsÃvitakkaæ -- uppannuppanne pÃpake akusale dhamme adhivÃseti na-ppajahati na vinodeti na byantikaroti na anabhÃvaæ gameti.

#<[page 221]>#
%<                 4. 3. MAHùGOPùLAKASUTTAõ. (33)                221>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na vaïaæ paÂicchÃdetà hoti:
Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvà nimittaggÃhÅ hoti anubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya na paÂipajjati, na rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye na saævaraæ Ãpajjati.
Sotena saddaæ sutvà --pe-- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -manasà dhammaæ vi¤¤Ãya nimittaggÃhÅ hoti anubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya na paÂipajjati, na rakkhati manindriyaæ, manindriye na saævaraæ Ãpajjati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na vaïaæ paÂicchÃdetà hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na dhÆmaæ kattà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu yathÃsutaæ yathÃpariyattaæ dhammaæ na vitthÃrena paresaæ desetà hoti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na dhÆmaæ kattà hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na titthaæ jÃnÃti:
Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ bahussutà ÃgatÃgamà dhammadharà vinayadharà mÃtikÃdharà te kÃlena kÃlaæ upasaÇkamitvà na paripucchati na paripa¤hati: idaæ bhante kathaæ, imassa ko atho ti. Tassa te Ãyasmanto avivaÂa¤-c' eva na vivaranti, anuttÃnikata¤-ca na uttÃnikaronti, anekavihitesu ca kaÇkhÃÂhÃnÅyesu dhammesu kaÇkhaæ na paÂivinodenti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na titthaæ jÃnÃti.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na pÅtaæ jÃnÃti: Idha bhikkhave bhikkhu TathÃgatappavedite dhammavinaye desiyamÃne na labhati atthavedaæ, na labhati dhammavedaæ, na labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na pÅtaæ jÃnÃti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na vÅthiæ jÃnÃti: Idha bhikkhave bhikkhu ariyaæ aÂÂhaÇgikaæ maggaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na vÅthiæ jÃnÃti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na gocarakusalo hoti: Idha bhikkhave bhikkhu cattÃro satipaÂÂhÃne yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu na gocarakusalo hoti.

#<[page 222]>#
%<222                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu anavasesadohÅ hoti: Idha bhikkhave bhikkhuæ saddhà gahapatikà abhihaÂÂhuæ pavÃrenti cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayaparikkhÃrehi. tatra bhikkhu mattaæ na jÃnÃti paÂiggahaïÃya. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu anavasesadohÅ hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà te na atirekapÆjÃya pÆjetà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà tesu na mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhÃpeti ÃvÅ c' eva raho ca, na mettaæ vacÅkammaæ paccupaÂÂhÃpeti ÃvÅ c' eva raho ca, na mettaæ manokammaæ paccupaÂÂhÃpeti ÃvÅ c' eva raho ca. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇgapitaro saÇghapariïÃyakà te na atirekapÆjÃya pÆjetà hoti.
Imehi kho bhikkhave ekÃdasahi dhammehi samannÃgato bhikkhu abhabbo imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjituæ.
     EkÃdasahi bhikkhave aÇgehi samannÃgato gopÃlako bhabbo gogaïaæ pariharituæ phÃtikattuæ, katamehi ekÃdasahi: Idha bhikkhave gopÃlako rÆpa¤¤Æ hoti, lakkhaïakusalo hoti, ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti, vaïaæ paÂicchÃdetà hoti, dhÆmaæ kattà hoti, titthaæ jÃnÃti, pÅtaæ jÃnÃti, vÅthiæ jÃnÃti, gocarakusalo hoti, sÃvasesadohÅ ca hoti, ye te usabhà gopitaro gopariïÃyakà te atirekapÆjÃya pÆjetà hoti. Imehi kho bhikkhave ekÃdasahi aÇgehi samannÃgato gopÃlako bhabbo gogaïaæ pariharituæ phÃtikattuæ. Evam-eva kho bhikkhave ekÃdasahi dhammehi samannÃgato bhikkhu bhabbo imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjituæ, katamehi ekÃdasahi: Idha bhikkhave bhikkhu rÆpa¤¤Æ hoti, lakkhaïakusalo hoti, ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti, vaïaæ paÂicchÃdetà hoti, dhÆmaæ kattà hoti, titthaæ jÃnÃti, pÅtaæ jÃnÃti, vÅthiæ jÃnÃti, gocarakusalo hoti, sÃvasesadohÅ ca hoti, ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà te atirekapÆjÃya pÆjetà hoti.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu rÆpa¤¤Æ hoti: Idha bhikkhave bhikkhu yaæ ki¤ci rÆpaæ sabbaæ rÆpaæ cattÃri mahÃbhÆtÃni catunna¤-ca mahÃbhÆtÃnaæ upÃdÃya rÆpan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti.

#<[page 223]>#
%<                 4. 3. MAHùGOPùLAKASUTTAõ. (33)                223>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ kho bhikkhave bhikkhu rÆpa¤¤Æ hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu lakkhaïakusalo hoti:
Idha bhikkhave bhikkhu: kammalakkhaïo bÃlo, kammalakkhaïo paï¬ito ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu lakkhaïakusalo hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu uppannaæ kÃmavitakkaæ nÃdhivÃseti, pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti, uppannaæ byÃpÃdavitakkaæ -- pe -- uppannaæ vihiæsÃvitakkaæ -- uppannuppanne pÃpake akusale dhamme nÃdhivÃseti, pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu ÃsÃÂikaæ sÃÂetà hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu vaïaæ paÂicchÃdetà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati. Sotena saddaæ sutvà --pe-- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ, manindriye saævaraæ Ãpajjati. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu vaïaæ paÂicchÃdetà hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu dhÆmaæ kattà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu yathÃsutaæ yathÃpariyattaæ dhammaæ vitthÃrena paresaæ desetà hoti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu dhÆmaæ kattà hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu titthaæ jÃnÃti:
Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ bahussutà ÃgatÃgamà dhammadharà vinayadharà mÃtikÃdharà te kÃlena kÃlaæ upasaÇkamitvà paripucchati paripa¤hati: idaæ bhante kathaæ, imassa ko attho ti. Tassa te Ãyasmanto avivaÂa¤-c' eva vivaranti, anuttÃnikata¤-ca uttÃnikaronti, anekavihitesu ca kaÇkhÃÂhÃnÅyesu dhammesu kaÇkhaæ paÂivinodenti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu titthaæ jÃnÃti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu pÅtaæ jÃnÃti:

#<[page 224]>#
%<224                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idha bhikkhave bhikkhu TathÃgatappavedite dhammavinaye desiyamÃne labhati atthavedaæ, labhati dhammavedaæ, labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu pÅtaæ jÃnÃti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu vÅthiæ jÃnÃti: Idha bhikkhave bhikkhu ariyaæ aÂÂhaÇgikaæ maggaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu vÅthiæ jÃnÃti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu gocarakusalo hoti: Idha bhikkhave bhikkhu cattÃro satipaÂÂhÃne yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu gocarakusalo hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu sÃvasesadohÅ hoti: Idha bhikkhave bhikkhuæ saddhà gahapatikà abhihaÂÂhuæ pavÃrenti cÅvara-piï¬apÃtasenÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃrehi, tatra bhikkhu mattaæ jÃnÃti paÂiggahaïÃya. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu sÃvasesadohÅ hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà te atirekapÆjÃya pÆjetà hoti: Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà tesu mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhÃpeti ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ vacÅkammaæ paccupaÂÂhÃpeti ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ manokammaæ paccupaÂÂhÃpeti ÃvÅ c' eva raho ca. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhÆ therà ratta¤¤Æ cirapabbajità saÇghapitaro saÇghapariïÃyakà te atirekapÆjÃya pÆjetà hoti. Imehi kho bhikkhave ekÃdasahi dhammehi samannÃgato bhikkhu bhabbo imasmiæ dhammavinaye vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjitun-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     MAHùGOPùLAKASUTTAõ TATIYAõ

#<[page 225]>#
%<                   4. 4. CôÊAGOPùLAKASUTTAõ. (34)              225>%
                                34.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà VajjÅsu viharati UkkÃcelÃyaæ GaÇgÃya nadiyà tÅre. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     BhÆtapubbaæ bhikkhave MÃgadhako gopÃloko duppa¤¤ajÃtiko vassÃnaæ pacchime mÃse saradasamaye asamavekkhitvà GaÇgÃya nadiyà oriman-tÅraæ asamavekkhitvà pÃrimantÅraæ atitthen' eva gÃvo patÃresi uttaran-tÅraæ SuvidehÃnaæ.
Atha kho bhikkhave gÃvo majjhe GaÇgÃya nadiyà sote Ãmaï¬aliyaæ karitvà tatth' eva anayabyasanaæ Ãpajjiæsu; taæ kissa hetu: Tathà hi so bhikkhave MÃgadhako gopÃlako duppa¤¤ÃjÃtiko vassÃnaæ pacchime mÃse saradasamaye asamavekkhitvà GaÇgÃya nadiyà oriman-tÅraæ asamavekkhitvà pÃriman-tÅraæ atitthen' eva gÃvo patÃresi uttaran-tÅraæ SuvidehÃnaæ. Evam-eva kho bhikkhave ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và akusalà imassa lokassa akusalà parassa lokassa, akusalà MÃradheyyassa akusalà a-MÃradheyyassa, akusalà Maccudheyyassa akusalà a-Maccudheyyassa, tesaæ ye sotabbaæ saddahÃtabbaæ ma¤¤issanti tesaæ taæ bhavissati dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃya.
     BhÆtapubbaæ bhikkhave MÃgadhako gopÃlako sappa¤¤ajÃtiko vassÃnaæ pacchime mÃse saradasamaye samavekkhitvà GaÇgÃya nadiyà oriman-tÅraæ samavekkhitvà pÃriman-tÅraæ titthen' eva gÃvo patÃresi uttaran-tÅraæ SuvidehÃnaæ. So paÂhamaæ patÃresi ye te usabhà gopitaro gopariïÃyakÃ, te tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu; athÃpare patÃresi balavagÃve dammagÃve, te pi tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu; athÃpare patÃresi vacchatare vacchatariyo, te pi tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu; athÃpare patÃresi vacchake kisabalake, te pi tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ {chetvÃ} sotthinà pÃraæ agamaæsu. BhÆtapubbaæ bhikkhave vacchako taruïako tÃvad-eva jÃtako mÃtu goravakena vuyhamÃno so pi tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamÃsi; taæ kissa hetu: Tathà hi so bhikkhave MÃgadhako gopÃloko sappa¤¤ajÃtiko vassÃnaæ pacchime mÃse saradasamaye samavekkhitvà GaÇgÃya nadiyà oriman-tÅraæ samavekkhitvà pÃriman-tÅraæ titthen' eva gÃvo patÃresi uttaran-tÅraæ SuvidehÃnaæ.

#<[page 226]>#
%<226                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evam-eva kho bhikkhave ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và kusalà imassa lokassa kusalà parassa lokassa, kusalà MÃradheyyassa kusalà a-MÃradheyyassa, kusalà Maccudheyyassa kusalà a-Maccudheyyassa, tesaæ ye sotabbaæ saddahÃtabbaæ ma¤¤issanti tesaæ taæ bhavissati dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya.
     Seyyathà pi bhikkhave ye te usabhà gopitaro gopariïÃyakà te tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu, evam-eva kho bhikkhave ye te bhikkhÆ arahanto khÅïÃsavà vusitavanto katakaraïÅyà ohitabhÃrà anuppattasadatthà parikkhÅïabhavasaæyojanà samma-d-a¤¤Ã vimuttÃ, te pi tiriyaæ MÃrassa sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gatÃ.
Seyyathà pi te bhikkhave balavagavà dammagavà tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu, evam-eva kho bhikkhave ye te bhikkhÆ pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtikà tatthaparinibbÃyino anÃvattidhammà tasmà lokÃ, te pi tiriyaæ MÃrassa sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gamissanti. Seyyathà pi te bhikkhave vacchatarà vacchatariyo tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu, evam-eva kho bhikkhave ye te bhikkhÆ tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃgadosamohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃmino sakid-eva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karissanti, te pi tiriyaæ MÃrassa sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gamissanti. Seyyathà pi te bhikkhave vacchakà kisabalakà tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamaæsu, evam-eva kho bhikkhave ye te bhikkhÆ tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpannà avinipÃtadhammà niyatà sambodhiparÃyanÃ, te pi tiriyaæ MÃrassa sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gamissanti. Seyyathà pi so bhikkhave vacchako taruïako tÃvad-eva jÃtako mÃtu goravakena vuyhamÃno tiriyaæ GaÇgÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ agamÃsi, evam-eva kho bhikkhave ye te bhikkhÆ dhammÃnusÃrino saddhÃnusÃrino, te pi tiriyaæ MÃrassa sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gamissanti. Ahaæ kho pana bhikkhave kusalo imassa lokassa kusalo parassa lokassa,

#<[page 227]>#
%<                 4. 5. CôÊASACCAKASUTTAõ. (35)                  227>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kusalo MÃradheyyassa kusalo a-MÃradheyyassa, kusalo Maccudheyyassa kusalo a-Maccudheyyassa. Tassa mayhaæ bhikkhave ye sotabbaæ saddahÃtabbaæ ma¤¤issanti tesaæ taæ bhavissati dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ, idaæ vatvà Sugato athÃparaæ etad-avoca SatthÃ:
            Ayaæ loko paraloko jÃnatà suppakÃsito,
     ya¤-ca MÃrena sampattaæ appattaæ ya¤-ca MaccunÃ.
            Sabbaæ lokaæ abhi¤¤Ãya sambuddhena pajÃnatÃ
     vivaÂaæ amatadvÃraæ khemaæ nibbÃnapattiyÃ.
            Chinnaæ pÃpimato sotaæ viddhastaæ vinaÊÅkataæ,
     pÃmujjabahulà hotha, khemaæ patt' attha bhikkhavo ti.
                   CôÊAGOPùLAKASUTTAõ CATUTTHAõ.
                                35.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà VesÃliyaæ viharati MahÃvane KÆÂÃgÃrasÃlÃyaæ. Tena kho pana samayena Saccako NigaïÂhaputto VesÃliyaæ paÂivasati, bhassappavÃdiko paï¬itavÃdo sÃdhusammato bahujanassa. So VesÃliyaæ parisatiæ evaæ vÃcaæ bhÃsati: NÃhan-taæ passÃmi samaïaæ và brÃhmaïaæ và saÇghiæ gaïiæ gaïÃcariyaæ, api arahantaæ sammÃsambuddhaæ paÂijÃnamÃnaæ, yo mayà vÃdena vÃdaæ samÃraddho na saÇkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, yassa na kacchehi seda mucceyyuæ; thÆïa¤-ce p' ahaæ acetanaæ vÃdena vÃdaæ samÃrabheyyaæ sà pi mayà vÃdena vÃdaæ samÃraddhà saÇkampeyya sampakampeyya sampavedheyya, ko pana vÃdo manussabhÆtassÃti.
Atha kho Ãyasmà Assaji pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya VesÃliæ piï¬Ãya pÃvisi. Addasà kho Saccako NigaïÂhaputto VesÃliyaæ jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno Ãyasmantaæ Assajiæ dÆrato va Ãgacchantaæ,

#<[page 228]>#
%<228                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  disvÃna yen' Ãyasmà Assaji ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmatà Assajinà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho Saccako NigaïÂhaputto Ãyasmantaæ Assajiæ etad-avoca:
Kathaæ pana bho Assaji samaïo Gotamo sÃvake vineti, kathaæbhÃgà ca pana samaïassa Gotamassa sÃvakesu anusÃsanÅ bahulà pavattatÅti. -- Evaæ kho Aggivessana Bhagavà sÃvake vineti, evaæbhÃgà ca pana Bhagavato sÃvakesu anusÃsanÅ bahulà pavattati: RÆpaæ bhikkhave aniccaæ, vedanà aniccÃ, sa¤¤Ã aniccÃ, saÇkhÃrà aniccÃ, vi¤¤Ãïaæ aniccaæ; rÆpaæ bhikkhave anattÃ, vedanà anattÃ, sa¤¤Ã anattÃ, saÇkhÃrà anattÃ, vi¤¤Ãïaæ anattÃ; sabbe saÇkhÃrà aniccÃ, sabbe dhammà anattà ti. Evaæ kho Aggivessana Bhagavà sÃvake vineti, evaæbhÃgà ca pana Bhagavato sÃvakesu anusÃsanÅ bahulà pavattatÅti. -- Dussutaæ vata bho Assaji assumha ye mayaæ evaævÃdiæ samaïaæ Gotamaæ assumha; app-eva ca nÃma mayaæ kadÃci karahaci tena bhotà Gotamena saddhiæ samÃgaccheyyÃma, app-eva nÃma siyà kocid-eva kathÃsallÃpo, app-eva nÃma tasmà pÃpakà diÂÂhigatà viveceyyÃmÃti.
     Tena kho pana samayena pa¤camattÃni LicchavisatÃni santhÃgÃre sannipatitÃni honti kenacid-eva karaïÅyena. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto yena te LicchavÅ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà te LicchavÅ etad-avoca: Abhikkamantu bhonto LicchavÅ, abhikkamantu bhonto LicchavÅ, ajja me samaïena Gotamena saddhiæ kathÃsallÃpo bhavissati. Sace me samaïo Gotamo tathà patiÂÂhissati yathà 'ssa me ¤Ãta¤¤atarena sÃvakena Assajinà nÃma bhikkhunà patiÂÂhitaæ, seyyathà pi nÃma balavà puriso dÅghalomikaæ eÊakaæ lomesu gahetvà Ãka¬¬heyya parika¬¬heyya samparika¬¬heyya, evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ Ãka¬¬hissÃmi parika¬¬hissÃmi samparika¬¬hissÃmi; seyyathà pi nÃma balavà soï¬ikÃkammakaro mahantaæ soï¬ikÃkila¤jaæ gambhÅre udakarahade pakkhipitvà kaïïe gahetvà Ãka¬¬heyya parika¬¬heyya samparika¬¬heyya, evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ Ãka¬¬hissami parika¬¬hissÃmi samparika¬¬hissÃmi; seyyathà pi nÃma balavà soï¬ikÃdhutto vÃlaæ kaïïe gahetvà odhuneyya niddhuneyya nicchÃdeyya,

#<[page 229]>#
%<                  4. 5. CôÊASACCAKASUTTAõ. (35)                229>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ odhunissÃmi niddhunissÃmi nicchÃdessÃmi; seyyathà pi nÃma ku¤jaro saÂÂhihÃyano gambhÅraæ pokkharaïiæ ogÃhitvà saïadhovikaæ nÃma kiÊitajÃtaæ kiÊati, evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ saïadhovikaæ ma¤¤e kÅÊitajÃtaæ kiÊissÃmi. Abhikkamantu bhonto LicchavÅ, abhikkamantu bhonto LicchavÅ, ajja me samaïena Gotamena saddhiæ kathÃsallÃpo bhavissatÅti. Tatr' ekacce LicchavÅ evam-Ãhaæsu: Kiæ samaïo Gotamo Saccakassa NigaïÂhaputtassa vÃdaæ Ãropessati, atha kho Saccako NigaïÂhaputto samaïassa Gotamassa vÃdaæ ÃropessatÅti.
Ekacce LicchavÅ evam-Ãhaæsu: Kiæ so bhavamÃno Saccako NigaïÂhaputto Bhagavato vÃdaæ Ãropessati, atha kho Bhagavà Saccakassa NigaïÂhaputtassa vÃdaæ ÃropessatÅti. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto pa¤camattehi Licchavisatehi parivuto yena MahÃvanaæ KÆÂÃgÃrasÃlà ten' upasaÇkami.
     Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhÆ abbhokÃse caÇkamanti. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto yena te bhikkhÆ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà te bhikkhÆ etad-avoca: Kahannu kho bho etarahi so bhavaï-Gotamo viharati, dassanakÃmà hi mayan-taæ bhavantaæ Gotaman-ti. -- Es' Aggivessana Bhagavà MahÃvanaæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃraæ nisinno ti. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto mahatiyà LicchaviparisÃya saddhiæ MahÃvanaæ ajjhogÃhitvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Te pi kho LicchavÅ app-ekacce Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, appekacce Bhagavato santike nÃmagottaæ sÃvetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce tuïhÅbhÆtà ekamantaæ nisÅdiæsu.
     Ekamantaæ nisinno kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavantaæ etad-avoca: PuccheyyÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ ka¤cid-eva desaæ, sace me bhavaï-Gotamo okÃsaæ karoti pa¤hassa veyyÃkaraïÃyÃti. -- Pucch' Aggivessana yadÃkaÇkhasÅti.

#<[page 230]>#
%<230                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Kathaæ pana bhavaï-Gotamo sÃvake vineti, kathaæbhÃgà ca pana bhoto Gotamassa sÃvakesu anusÃsanÅ bahulà pavattatÅti. -- Evaæ kho ahaæ Aggivessana sÃvake vinemi, evaæbhÃgà ca pana me sÃvakesu anusÃsanÅ bahulà pavattati: RÆpaæ bhikkhave aniccaæ, vedanà aniccÃ, sa¤¤Ã aniccÃ, saÇkhÃrà aniccÃ, vi¤¤Ãïaæ aniccaæ; rÆpaæ bhikkhave anattÃ, vedanà anattÃ, sa¤¤Ã anattÃ, saÇkhÃrà anattÃ, vi¤¤Ãïaæ anattÃ; sabbe saÇkhÃrà aniccÃ, sabbe dhammà anattà ti.
Evaæ kho ahaæ Aggivessana sÃvake vinemi, evaæbhÃgà ca pana me sÃvakesu anusÃsanÅ bahulà pavattatÅti. -- Upamà maæ bha Gotama paÂibhÃtÅti. -- PaÂibhÃtu taæ AggivessanÃti Bhagavà avoca. -- Seyyathà pi bho Gotama ye kec' ime bÅjagÃmabhÆtagÃmà vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjanti, sabbe te paÂhaviæ nissÃya paÂhaviyaæ patiÂÂhÃya evam-ete bÅjagÃmabhÆtagÃmà vuddhiæ virÆÊhiæ vepullaæ Ãpajjanti; seyyathà pi và pana bho Gotama ye kec' ime balakaraïÅyà kammantà karÅyanti, sabbe te paÂhaviæ nissÃya paÂhaviyaæ paÂiÂÂhÃya evam-ete balakaraïÅyà kammantà karÅyanti; evam-eva kho bho Gotama rÆpattà 'yaæ purisapuggalo, rÆpe patiÂÂhÃya pu¤¤aæ và apu¤¤aæ và pasavati; vedanattà 'yaæ purisapuggalo, vedanÃya patiÂÂhÃya pu¤¤aæ và apu¤¤aæ và pasavati; sa¤¤attà 'yaæ purisapuggalo, sa¤¤Ãya patiÂÂhÃya pu¤¤aæ và apu¤¤aæ và pasavati; saÇkhÃrattà 'yaæ purisapuggalo, saÇkhÃresu patiÂÂhÃya pu¤¤aæ và apu¤¤aæ và pasavati; vi¤¤Ãïattà 'yaæ purisapuggalo, vi¤¤Ãïe patiÂÂhÃya pu¤¤aæ và apu¤¤aæ và pasavatÅti. -- Nanu tvaæ Aggivessana evaæ vadesi: RÆpam-me attÃ, vedanà me attÃ, sa¤¤Ã me attÃ, saÇkhÃrà me attÃ, vi¤¤Ãïam-me attà ti. -Ahaæ hi bho Gotama evaæ vadÃmi: RÆpam-me attÃ, vedanà me attÃ, sa¤¤Ã me attÃ, saÇkhÃrà me attÃ, vi¤¤Ãïam-me attà ti, aya¤-ca mahatÅ janatà ti. -- Kiæ hi te Aggivessana mahatÅ janatà karissati, iÇgha tvaæ Aggivessana sakaæ yeva vÃdam nibbeÂhehÅti. -- Ahaæ hi bho Gotama evaæ vadÃmi: RÆpam-me attÃ, vedanà me attÃ, sa¤¤Ã me attÃ, saÇkhÃrà me attÃ, vi¤¤Ãïam-me attà ti.
     Tena hi Aggivessana taæ yev' ettha paÂipucchissÃmi, yathà te khameyya tathà naæ byÃkareyyÃsi. Taæ kimma¤¤asi Aggivessana:

#<[page 231]>#
%<                  4. 5. CôÊASACCAKASUTTAõ. (35)                  231>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Vatteyya ra¤¤o khattiyassa muddhÃvasittassa sakasmiæ vijite vaso ghÃtetÃyaæ và ghÃtetuæ jÃpetÃyaæ và jÃpetuæ pabbÃjetÃyaæ và pabbÃjetuæ, seyyathà pi ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa, seyyathà pi và pana ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa VedehiputtassÃti. -- Vatteyya bho Gotama ra¤¤o khattiyassa muddhÃvasittassa sakasmiæ vijite vaso ghÃtetÃyaæ và ghÃtetuæ jÃpetÃyaæ và jÃpetuæ pabbÃjetÃyaæ và pabbÃjetuæ, seyyathà pi ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa, seyyathà pi và pana ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa Vedehiputtassa. Imesam-pi hi bho Gotama saÇghÃnaæ gaïÃnaæ, seyyathÅdaæ VajjÅnaæ MallÃnaæ, vattati sakasmiæ vijite vaso ghÃtetÃyaæ và ghÃtetuæ jÃpetÃyaæ và jÃpetuæ pabbÃjetÃyaæ và pabbÃjetuæ, kiæ pana ra¤¤o khattiyassa muddhÃvasittassa, seyyathà pi ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa, seyyathà pi và pana ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa Vedehiputtassa. Vatteyya bho Gotama, vattitu¤-ca-marahatÅti. -- Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evaæ vadesi: rÆpam-me attà ti, vattati te tasmiæ rÆpe vaso: evam-me rÆpaæ hotu, evam-me rÆpaæ mà ahosÅti.
Evaæ vutte Saccako NigaïÂhaputto tuïhÅ ahosi. Dutiyampi kho Bhagavà Saccakaæ NigaïÂhaputtaæ etad-avoca:
Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evaæ vadesi:
rÆpam-me attà ti, vattati te tasmiæ rÆpe vaso: evam-me rÆpaæ hotu, evam-me rÆpaæ mà ahosÅti. Dutiyam-pi kho Saccako NigaïÂhaputto tuïhÅ ahosi. Atha kho Bhagavà Saccakaæ NigaïÂhaputtaæ etad-avoca: ByÃkarohi dÃni Aggivessana, na dÃni te tuïhÅbhÃvassa kÃlo. Yo koci Aggivessana TathÃgatena yÃva tatiyaæ sahadhammikaæ pa¤haæ puÂÂho na byÃkaroti etth' ev' assa sattadhà muddhà phalatÅti.
Tena kho pana samayena vajirapÃïi yakkho ayasaæ vajiraæ ÃdÃya Ãdittaæ sampajjalitaæ sajotibhÆtaæ Saccakassa NigaïÂhaputtassa upari vehÃsaæ Âhito hoti: SacÃyaæ Saccako NigaïÂhaputto Bhagavatà yÃva tatiyaæ sahadhammikaæ pa¤haæ puÂÂho na byÃkarissati etth' ev' assa sattadhà muddhaæ phÃlessÃmÅti. Taæ kho pana vajirapÃïiæ yakkhaæ Bhagavà c' eva passati Saccako ca NigaïÂhaputto. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto bhÅto saæviggo lomahaÂÂhajÃto Bhagavantaæ yeva tÃïaægavesÅ Bhagavantaæ yeva leïaægavesÅ Bhagavantaæ yeva saraïaægavesÅ Bhagavantaæ etad-avoca:

#<[page 232]>#
%<232                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Pucchatu maæ bhavaæ Gotamo, byÃkarissÃmÅti.
     Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evam vadesi: rÆpam-me attà ti, vattati te tasmiæ rÆpe vaso: evaæ me rÆpaæ hotu, evam-me rÆpaæ mà ahosÅti. -- No h' idaæ bho Gotama. -- Manasikarohi Aggivessana, manasikaritvà kho Aggivessana byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. Taæ kimma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evaæ vadesi: vedanà me attà ti, vattati te tÃya vedanÃya vaso: evam-me vedanà hotu, evam-me vedanà mà ahosÅti. -- No h' idaæ bho Gotama. -- Manasikarohi Aggivessana, manasikaritvà kho Aggivessana byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evaæ vadesi: sa¤¤Ã me attà ti, vattati te tÃya sa¤¤Ãya vaso: evam-me sa¤¤Ã hotu, evam-me sa¤¤Ã mà ahosÅti. -- No h' i¬aæ bho Gotama. -- Manasikarohi Aggivessana, manasikaritvà kho Aggivessana byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evaæ vadesi: saÇkhÃrà me attà ti, vattati te tesu saÇkhÃresu vaso: evam-me saÇkhÃrà hontu, evam-me saÇkhÃrà mà ahesun-ti. -- No h' idaæ bho Gotama. -- Manasikarohi Aggivessana, manasikaritvà kho Aggivessana byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yaæ tvaæ evaæ vadesi: vi¤¤Ãïam-me attà ti, vattati te tasmiæ vi¤¤Ãïe vaso: evam-me vi¤¤Ãïaæ hotu, evam-me vi¤¤Ãïaæ mà ahosÅti. -- No h' idaæ bho Gotama. -- Manasikarohi Aggivessana, manasikaritvà kho Aggivessana byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: rÆpaæ niccaæ và aniccaæ và ti. -- Aniccaæ bho Gotama. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bho Gotama. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallan-nu taæ samanupassituæ: etam-mama, eso 'ham-asmi, eso me attà ti.

#<[page 233]>#
%<                    4. 5. CôÊASACCAKASUTTAõ. (35)               233>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- No h' idaæ bho Gotama. -- Taæ kimma¤¤asi Aggivessana: vedanà --pe-- sa¤¤Ã -- saÇkhÃrà -taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: vi¤¤Ãïaæ niccaæ và aniccaæ và ti. -- Aniccaæ bho Gotama. -- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ và taæ sukhaæ và ti. -- Dukkhaæ bho Gotama.
-- Yaæ panÃniccaæ dukkhaæ vipariïÃmadhammaæ kallannu taæ samanupassituæ: etam-mama, eso 'ham-asmi, eso me attà ti. -- No h' idaæ bho Gotama. -- Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: Yo nu kho dukkhaæ allÅno dukkhaæ upagato dukkhaæ ajjhosito dukkhaæ: etam-mama, eso 'ham-asmi, eso me attà ti samanupassati, api nu kho so sÃmaæ và dukkhaæ parijÃneyya dukkhaæ và parikkhepetvà vihareyyÃti. -- Kiæ hi siyà bho Gotama, no h' idaæ bho GotamÃti.
     Seyyathà pi Aggivessana puriso sÃratthiko sÃragavesÅ sÃrapariyesanaæ caramÃno tiïhaæ kuÂhÃriæ ÃdÃya vanaæ paviseyya, so tattha passeyya mahantaæ kadalikkhandhaæ ujuæ navaæ akukkukajÃtaæ; tam-enaæ mÆle chindeyya, mÆle chetvà agge chindeyya, agge chetvà pattavaÂÂiæ vinibbhujeyya, so tattha pattavaÂÂiæ vinibbhujanto pheggumpi nÃdhigaccheyya, kuto sÃraæ; evam-eva kho tvaæ Aggivessana mayà sakasmiæ vÃde samanuyu¤jiyamÃno samaïugÃhiyamÃno samanubhÃsiyamÃno ritto tuccho aparaddho.
BhÃsità kho pana te esà Aggivessana VesÃliyaæ parisatiæ vÃcÃ: NÃhan-taæ passÃmi samaïaæ và brÃhmaïaæ và saÇghiæ gaïiæ gaïÃcariyaæ, api arahantaæ sammÃsambuddhaæ paÂijÃnamÃnaæ, yo mayà vÃdena vÃdaæ samÃraddho na saÇkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, yassa na kacchehi sedà mucceyyuæ; thÆïa¤-ce p' ahaæ acetanaæ vÃdena vÃdaæ samÃrabheyyaæ sà pi mayà vÃdena vÃdaæ samÃraddhà saÇkampeyya sampakampeyya sampavedheyya, ko pana vÃdo manussabhÆtassÃti. Tuyhaæ kho pan' Aggivessana app-ekaccÃni sedaphusitÃni nalÃÂà muttÃni uttarÃsaÇgaæ vinibhinditvà bhÆmiyaæ patiÂÂhitÃni. Mayhaæ kho pan' Aggivessana na-tthi etarahi kÃyasmiæ sedo ti. Iti Bhagavà tasmiæ parisatiæ suvaïïavaïïaæ kÃyaæ vivari.

#<[page 234]>#
%<234                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Evaæ vutte Saccako NigaïÂhaputto tuïhÅbhÆto maÇkubhÆto pattakkhandho adhomukho pajjhÃyanto appaÂibhÃno nisÅdi.
     Atha kho Dummukho Licchaviputto Saccakaæ NigaïÂhaputtaæ tuïhÅbhÆtaæ maÇkubhÆtaæ pattakkhandhaæ adhomukhaæ pajjhÃyantaæ appaÂibhÃnaæ viditvà Bhagavantaæ etad-avoca: Upamà maæ Bhagavà paÂibhÃtÅti. -- PaÂibhÃtu taæ DummukhÃti Bhagavà avoca. -- Seyyathà pi bhante gÃmassa và nigamassa và avidÆre pokkharaïÅ, tatr' assa kakkaÂako. Atha kho bhante sambahulà kumÃrakà và kumÃrikà và tamhà gÃmà và nigamà và nikkhamitvà yena sà pokkharaïÅ ten' upasaÇkameyyuæ, upasaÇkamitvà taæ pokkharaïiæ ogÃhitvà kakkaÂakaæ udakà uddharitvà thale patiÂÂhÃpeyyuæ.
{Ya¤-¤ad-eva} hi so bhante kakkaÂako aÊaæ abhininnÃmeyya taæ tad-eva te kumÃrakà và kumÃrikà và kaÂÂhena và kaÂhalena và sa¤chindeyyuæ sambha¤jeyyuæ sampalibha¤jeyyuæ. Evaæ hi so bhante kakkaÂako sabbehi aÊehi sa¤chinnehi sambhaggehi sampalibhaggehi abhabbo taæ pokkharaïiæ puna otarituæ seyyathà pi pubbe. Evam-eva kho bhante yÃni Saccakassa NigaïÂhaputtassa visÆkÃyitÃni visevitÃni vipphanditÃni kÃnici kÃnici tÃni Bhagavatà sa¤chinnÃni sambhaggÃni sampalibhaggÃni, abhabbo ca dÃni bhante Saccako NigaïÂhaputto puna Bhagavantaæ upasaÇkamituæ yadidaæ vÃdÃdhippÃyo ti. Evaæ vutte Saccako NigaïÂhaputto Dummukhaæ Licchaviputtaæ etad-avoca: ùgamehi tvaæ Dummukha, Ãgamehi tvaæ Dummukha, na mayaæ tayà saddhiæ mantema, idha mayaæ bhotà Gotamena saddhiæ mantema.
     TiÂÂhat' esà bho Gotama amhÃka¤-c' eva a¤¤esa¤-ca puthusamaïabrÃhmaïÃnaæ vÃcÃ, vilÃpaæ vilapitaæ ma¤¤e.
KittÃvatà ca nu kho bhoto Gotamassa sÃvako sÃsanakaro hoti ovÃdapatikaro tiïïavicikiccho vigatakathaækatho vesÃrajjappatto aparappaccayo satthusÃsane viharatÅti. -- Idha Aggivessana mama sÃvako yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ, oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ rÆpaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evametaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati.

#<[page 235]>#
%<                    4. 5. CôÊASACCAKASUTTAõ. (35)        235>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yà kÃci vedanà --pe-- yà kÃci sa¤¤Ã -- ye keci saÇkhÃrà -- yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ, oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ vi¤¤Ãïaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passati. EttÃvatà kho Aggivessana mama sÃvako sÃsanakaro hoti ovÃdapatikaro tiïïavicikiccho vigatakathaækatho vesÃrajjappatto aparappaccayo satthusÃsane viharatÅti. -KittÃvatà pana bho Gotama bhikkhu arahaæ hoti khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto ti. -- Idh' Aggivessana bhikkhu yaæ ki¤ci rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ, oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ rÆpaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anuppÃdà vimutto hoti. Yà kÃci vedanà --pe-- yà kÃci sa¤¤Ã -- ye keci saÇkhÃrà -yaæ ki¤ci vi¤¤Ãïaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ, oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ vi¤¤Ãïaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà anuppÃdà vimutto hoti.
EttÃvatà kho Aggivessana bhikkhu arahaæ hoti khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto. Evaæ vimuttacitto kho Aggivessana bhikkhu tÅhi anuttariyehi samannÃgato hoti: dassanÃnuttariyena paÂipadÃnuttariyena vimuttÃnuttariyena. Evaæ vimutto kho Aggivessana bhikkhu TathÃgata¤-¤eva sakkaroti garukaroti mÃneti pÆjeti: buddho so Bhagavà bodhÃya dhammaæ deseti, danto so Bhagavà damathÃya dhammaæ deseti, santo so Bhagavà samathÃya dhammaæ deseti, tiïïo so Bhagavà taraïÃya dhammaæ deseti, parinibbuto so Bhagavà parinibbÃnÃya dhammaæ desetÅti.
     Evaæ vutte Saccako NigaïÂhaputto Bhagavantaæ etadavoca:

#<[page 236]>#
%<236                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Mayam-eva bho Gotama dhaæsÅ, mayaæ pagabbhÃ, ye mayaæ bhavantaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ ÃsÃdetabbaæ ama¤¤imha. Siyà hi bho Gotama hatthippabhinnaæ Ãsajja purisassa sotthibhÃvo, na tv-eva bhavantaæ Gotamaæ Ãsajja siyà purisassa sotthibhÃvo. Siyà hi bho Gotama jalantaæ aggikkhandhaæ Ãsajja purisassa sotthibhÃvo, na tv-eva bhavantaæ Gotamaæ Ãsajja siyà purisassa sotthibhÃvo. Siyà hi bho Gotama ÃsÅvisaæ ghoravisaæ Ãsajja purisassa sotthibhÃvo, na tv-eva bhavantaæ Gotamaæ Ãsajja siyà purisassa sotthibhÃvo. Mayam-eva bho Gotama dhaæsÅ, mayaæ pagabbhÃ, ye mayaæ bhavantaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ ÃsÃdetabbaæ ama¤¤imha. AdhivÃsetu ca me bhavaæ Gotamo svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhusaÇghenÃti. AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅbhÃvena.
     Atha kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà te LicchavÅ Ãmantesi: Suïantu me bhonto LicchavÅ: samaïo Gotamo nimantito svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhusaÇghena, yena me abhihareyyÃtha yamassa patirÆpaæ ma¤¤eyyÃthÃti. Atha kho te LicchavÅ tassà rattiyà accayena Saccakassa NigaïÂhaputtassa pa¤camattÃni thÃlipÃkasatÃni bhattÃbhihÃraæ abhihariæsu. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto sake ÃrÃme païÅtaæ khÃdaniyaæ bhojaniyaæ paÂiyÃdÃpetvà Bhagavato kÃlaæ ÃrocÃpesi: KÃlo bho Gotama, niÂÂhitaæ bhattan-ti. Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya yena Saccakassa NigaïÂhaputtassa ÃrÃmo ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi saddhiæ bhikkhusaÇghena. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto Buddhapamukhaæ bhikkhusaÇghaæ païÅtena khÃdaniyena bhojaniyena sahatthà santappesi sampavÃresi. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅtapattapÃïiæ a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Saccakho NigaïÂhaputto Bhagavantaæ etad-avoca: Yamidaæ bho Gotama dÃne pu¤¤a¤-ca pu¤¤amahÅ ca taæ dÃyakÃnaæ sukhÃya hotÆti. -- Yaæ kho Aggivessana tÃdisaæ dakkhiïeyyaæ Ãgamma avÅtarÃgaæ avÅtadosaæ avÅtamohaæ taæ dÃyakÃnaæ bhavissati.

#<[page 237]>#
%<                 4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)                  237>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yaæ kho Aggivessana mÃdisaæ dakkhiïeyyaæ Ãgamma vÅtarÃgaæ vÅtadosaæ vÅtamohaæ taæ tuyhaæ bhavissatÅti.
                    CôÊASACCAKASUTTAõ PA¥CAMAõ.
                                36.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà VesÃliyaæ viharati MahÃvane KÆÂÃgÃrasÃlÃyaæ. Tena kho pana samayena Bhagavà pubbanhasamayaæ sunivattho hoti pattacÅvaraæ ÃdÃya VesÃliæ piï¬Ãya pavisitukamo. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno yena MahÃvanaæ KÆÂÃgÃrasÃlà ten' upasaÇkami.
Addasà kho Ãyasmà ùnando Saccakaæ NigaïÂhaputtaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna Bhagavantaæ etad-avoca:
Ayaæ bhante Saccako NigaïÂhaputto Ãgacchati bhassappavÃdiko paï¬itavÃdo, sÃdhusammato bahujanassa. Eso kho bhante avaïïakÃmo Buddhassa, avaïïakÃmo dhammassa, avaïïakÃmo saÇghassa. SÃdhu bhante Bhagavà muhuttaæ nisÅdatu anukampaæ upÃdÃyÃti. NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane. Atha kho Saccako NigaïÂhaputto yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavantaæ etad-avoca:
     Santi bho Gotama eke samaïabrÃhmaïà kÃyabhÃvanÃnuyogam-anuyuttà viharanti no cittabhÃvanaæ. Phusanti hi bho Gotama sÃrÅrikaæ dukkhaæ vedanaæ. BhÆtapubbaæ bho Gotama sÃrÅrikÃya dukkhÃya vedanÃya phuÂÂhassa sato Ærukkhambho pi nÃma bhavissati, hadayam-pi nÃma phalissati.
uïham-pi lohitaæ mukhato uggamissati, ummÃdam-pi pÃpuïissati cittakkhepaæ. Tassa kho etaæ bho Gotama kÃyanvayaæ cittaæ hoti, kÃyassa vasena vattati, taæ kissa hetu:

#<[page 238]>#
%<238                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
abhÃvitattà cittassa. Santi pana bho Gotama eke samaïabrÃhmaïà cittabhÃvanÃnuyogam-anuyuttà viharanti no kÃyabhÃvanaæ. Phusanti hi bho Gotama cetasikaæ dukkhaæ vedanaæ. BhÆtapubbaæ bho Gotama cetasikÃya dukkhÃya vedanÃya phuÂÂhassa sato Ærukkhambho pi nÃma bhavissati, hadayam-pi nÃma phalissati, uïham-pi lohitaæ mukhato uggamissati, ummÃdam-pi pÃpuïissati cittakkhepaæ. Tassa kho eso bho Gotama cittanvayo kÃyo hoti, cittassa vasena vattati, taæ kissa hetu: abhÃvitattà kÃyassa. Tassa mayhaæ bho Gotama evaæ hoti: Addhà bhoto Gotamassa sÃvakà cittabhÃvanÃnuyogam-anuyuttà viharanti no kÃyabhÃvanan-ti.
     Kinti pana te Aggivessana kÃyabhÃvanà sutà ti. -- SeyyathÅdaæ Nando Vaccho, Kiso SaÇkicco, Makkhali GosÃlo, ete hi bho Gotama acelakà muttÃcÃrà hatthÃpalekhanÃ, na ehibhadantikà na tiÂÂhabhadantikÃ, na abhihaÂaæ na uddissakaÂaæ na nimantaïaæ sÃdiyanti. te na kumbhÅmukhà patigaïhanti, na kaÊopimukhà patigaïhanti, na eÊakamantaraæ na daï¬amantaraæ na musalamantaraæ, na dvinnaæ bhu¤jamÃnÃnaæ, na gabbhiniyà na pÃyamÃnÃya na purisantaragatÃya, na saÇkittisu, na yattha sà upaÂÂhito hoti, na yattha makkhikà saï¬asaï¬acÃrinÅ, na macchaæ na maæsaæ na suraæ na merayaæ na thusodakaæ pipanti. Te ekÃgÃrikà và honti ekÃlopikÃ, dvÃgÃrikà và honti dvÃlopikÃ, sattÃgÃrikà và honti sattÃlopikÃ. Ekissà pi dattiyà yÃpenti, dvÅhi pi dattÅhi yÃpenti, sattahi pi dattÅhi yÃpenti. EkÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃrenti, dvÅhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃrenti, sattÃhikampi ÃhÃraæ ÃhÃrenti, iti evarÆpaæ addhamÃsikam-pi pariyÃyabhattabhojanÃnuyogam-anuyuttà viharantÅti. -- Kiæ pana te Aggivessana tÃvataken' eva yÃpentÅti. -- No h' idaæ bho Gotama. App-ekadà bho Gotama uÊÃrÃni uÊÃrÃni khÃdaniyÃni khÃdanti, uÊÃrÃni uÊÃrÃni bhojanÃni bhu¤janti, uÊÃrÃni uÊÃrÃni sÃyaniyÃni sÃyanti, uÊÃrÃni uÊÃrÃni pÃnÃni pivanti; te imehi kÃyaæ balaæ gÃhenti nÃma brÆhenti nÃma medenti nÃmÃti. -- Yaæ kho te Aggivessana purimaæ pahÃya pacchà upacinanti, evaæ imassa kÃyassa ÃcayÃpacayo hoti. Kinti pana te Aggivessana cittabhÃvanà sutà ti. cittabhÃvanÃya kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavatà puÂÂho samÃno na sampÃyÃsi.

#<[page 239]>#
%<                   4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)               239>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Atha kho Bhagavà Saccakaæ NigaïÂhaputtaæ etadavoca: Yà pi kho te esà Aggivessana purimà kÃyabhÃvanà bhÃsità sà pi ariyassa vinaye no dhammikà kÃyabhÃvanÃ.
KÃyabhÃvanaæ hi kho tvaæ Aggivessana na a¤¤Ãsi, kuto pana tvaæ cittabhÃvanaæ jÃnissasi. Api ca Aggivessana yathà abhÃvitakÃyo ca hoti abhÃvitacitto ca, bhÃvitakÃyo ca bhÃvitacitto ca, taæ suïÃhi, sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. -- Evaæ bho ti kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Katha¤-ca Aggivessana abhÃvitakÃyo ca hoti abhÃvitÃcitto ca: Idha Aggivessana assutavato puthujjanassa uppajjati sukhà vedanÃ, so sukhÃya vedanÃya phuÂÂho samÃno sukhasÃrÃgÅ ca hoti sukhasÃrÃgita¤-ca Ãpajjati, tassa sà sukhà vedanà nirujjhati, sukhÃya vedanÃya nirodhà uppajjati dukkhà vedanÃ, so dukkhÃya vedanÃya phuÂÂho samÃno socati kilamati paridevati, urattÃÊiæ kandati, sammohaæ Ãpajjati.
Tassa kho esà Aggivessana uppannà pi sukhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati abhÃvitattà kÃyassa, uppannà pi dukkhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati abhÃvitattà cittassa. Yassa kassaci Aggivessana evaæ ubhatopakkhaæ uppannà pi sukhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati abhÃvitattà kÃyassa, uppannà pi dukkhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati abhÃvitattà cittassa, evaæ kho Aggivessana abhÃvitakÃyo ca hoti abhÃvitacitto ca. Katha¤-ca Aggivessana bhÃvitakÃyo ca hoti bhÃvitacitto ca: Idha Aggivessana sutavato ariyasÃvakassa uppajjati sukhà vedanÃ, so sukhÃya vedanÃya phuÂÂho samÃno no sukhasÃrÃgÅ hoti na sukhasÃrÃgitaæ Ãpajjati, tassa sà sukhà vedanà nirujjhati, sukhÃya vedanÃya nirodhà uppajjati dukkhà vedanÃ, so dukkhÃya vedanÃya phuÂÂho samÃno na socati na kilamati na paridevati, na urattÃÊiæ kandati, na sammohaæ Ãpajjati. Tassa kho esà Aggivessana uppannà pi sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati bhÃvitattà kÃyassa. uppannà pi dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati bhÃvitattà cittassa. Yassa kassaci Aggivessana evaæ ubhatopakkhaæ uppannà pi sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati bhÃvitattà kÃyassa,

#<[page 240]>#
%<240                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  uppannà pi dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati bhÃvitattà cittassa, evaæ kho Aggivessana bhÃvitakÃyo ca hoti bhÃvitacitto cÃti.
     Evaæ pasanno ahaæ bhoto Gotamassa: bhavaæ hi Gotamo bhÃvitakÃyo ca bhÃvitacitto cÃti. -- Addhà kho te ayaæ Aggivessana Ãsajja upanÅya vÃcà bhÃsitÃ, api ca te ahaæ byÃkarissÃmi. Yato kho ahaæ Aggivessana kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito, taæ vata me uppannà và sukhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya Âhassati, uppannà và dukkhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya ÂhassatÅti n' etaæ kho ÂhÃnaæ vijjatÅti. -- Na ha nÆna bhoto Gotamassa uppajjati tathÃrÆpà sukhà vedanà yathÃrÆpà uppannà sukhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂheyya, na ha nÆna bhoto Gotamassa uppajjati tathÃrÆpà dukkhà vedanà yathÃrÆpà uppannà dukkhà vedanà cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂheyyÃti.
     Kiæ hi no siyà Aggivessana. Idha me Aggivessana pubbe va sambodhà anabhisambuddhassa bodhisattass' eva sato etad-ahosi: SambÃdho gharÃvÃso rajÃpatho, abbhokÃso pabbajjÃ, na-y-idaæ sukaraæ agÃraæ ajjhÃvasatà ekantaparipuïïaæ ekantaparisuddhaæ saÇkhalikhitaæ brahmacariyaæ carituæ, yan-nÆnÃhaæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan-ti.
So kho ahaæ Aggivessana aparena samayena daharo va samÃno susu kÃÊakeso . . . (repeat from p. 163, l.28 to p. 167, l.8; for bhikkhave substitute Aggivessana) . . . alam-idaæ padhÃnÃyÃti.
     Api-ssu maæ Aggivessana tisso upamà paÂibhaæsu anacchariyà pubbe assutapubbÃ: Seyyathà pi Aggivessana allaæ kaÂÂhaæ sasnehaæ udake nikkhittaæ, atha puriso Ãgaccheyya uttarÃraïiæ ÃdÃya: aggiæ abhinibbattessÃmi, tejo pÃtukarissÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: api nu so puriso amuæ allaæ kaÂÂhaæ sasnehaæ udake nikkhittaæ uttarÃraïiæ ÃdÃya abhimanthento aggiæ abhinibbatteyya tejo pÃtukareyyÃti. -- No h' idaæ bho Gotama, taæ kissa hetu:
aduæ hi bho Gotama allaæ kaÂÂhaæ sasnehaæ, ta¤-ca pana udake nikkhittaæ,

#<[page 241]>#
%<                  4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)                241>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yÃvad-eva ca pana so puriso kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evam-eva kho Aggivessana ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và kÃyena c' eva kÃmehi avÆpakaÂÂhà viharanti, yo ca nesaæ kÃmesu kÃmacchando kÃmasneho kÃmamucchà kÃmapipÃsà kÃmapariÊÃho so ca ajjhattaæ na suppahÅno hoti na suppaÂippassaddho, opakkamikà ce pi te bhonto samaïabrÃhmaïà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti abhabbà va te ¤ÃïÃya dassanÃya anuttarÃya sambodhÃya, no ce pi te bhonto samaïabrÃhmaïà opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti abhabbà va te ¤ÃïÃya dassanÃya anuttarÃya sambodhÃya. Ayaæ kho maæ Aggivessana paÂhamà upamà paÂibhÃsi anacchariyà pubbe assutapubbÃ.
     Aparà pi kho maæ Aggivessana dutiyà upamà paÂibhÃsi anacchariyà pubbe assutapubbÃ: Seyyathà pi Aggivessana allaæ kaÂÂhaæ sasnehaæ Ãrakà udakà thale nikkhittaæ, atha puriso Ãgaccheyya uttarÃraïiæ ÃdÃya: aggiæ abhinibbattessÃmi, tejo pÃtukarissÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: api nu so puriso amuæ allaæ kaÂÂhaæ sasnehaæ Ãrakà udakà thale nikkhittaæ uttarÃraïiæ ÃdÃya abhimanthento aggiæ abhinibbatteyya, tejo pÃtukareyyÃti. -No h' idaæ bho Gotama, taæ kissa hetu: aduæ hi bho Gotama allaæ kaÂÂhaæ sasnehaæ, ki¤cÃpi Ãrakà udakà thale nikkhittaæ, yÃvad-eva ca pana so puriso kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evam-eva kho Aggivessana ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và kÃyena c' eva kÃmehi avÆpakaÂÂhà viharanti, yo ca nesaæ kÃmesu kÃmacchando kÃmasneho kÃmamucchà kÃmapipÃsà kÃmapariÊÃho so ca ajjhattaæ na suppahÅno hoti na suppaÂippassaddho, opakkamikà ce pi te bhonto samaïabrÃhmaïà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti abhabbà va te ¤ÃïÃya dassanÃya anuttarÃya sambodhÃya, no ce pi te bhonto samaïabrÃhmaïà opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti abhabbà va te ¤ÃïÃya dassanÃya anuttarÃya sambodhÃya. Ayaæ kho maæ Aggivessana dutiyà upamà paÂibhÃsi anacchariyà pubbe assutapubbÃ.
     Aparà pi kho maæ Aggivessana tatiyà upamà paÂibhÃsi anacchariyà pubbe assutapubbÃ:

#<[page 242]>#
%<242                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi Aggivessana sukkhaæ kaÂÂhaæ koÊÃpaæ Ãrakà udakà thale nikkhittaæ, atha puriso Ãgaccheyya uttarÃraïiæ ÃdÃya: aggiæ abhinibbattessÃmi, tejo pÃtukarissÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤asi Aggivessana: api nu so puriso amuæ sukkhaæ kaÂÂhaæ koÊÃpaæ Ãrakà udakà thale nikkhittaæ uttarÃraïiæ ÃdÃya abhimanthento aggiæ abhinibbatteyya, tejo pÃtukareyyÃti. -- Evaæ bho Gotama, taæ kissa hetu: aduæ hi bho Gotama sukkhaæ kaÂÂhaæ koÊÃpaæ, ta¤-ca pana Ãrakà udakà thale nikkhittan-ti. -- Evam-eva kho Aggivessana ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và kÃyena c' eva kÃmehi vÆpakaÂÂhà viharanti, yo ca nesaæ kÃmesu kÃmacchando kÃmasneho kÃmamucchà kÃmapipÃsà kÃmapariÊÃho so ca ajjhattaæ suppahÅno hoti suppaÂippassaddho, opakkamikà ce pi te bhonto samaïabrÃhmaïà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti bhabbà va te ¤ÃïÃya dassanÃya anuttarÃya sambodhÃya, no ce pi te bhonto samaïabrÃhmaïà opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti bhabbà va te ¤ÃïÃya dassanÃya anuttarÃya sambodhÃya. Ayaæ kho maæ Aggivessana tatiyà upamà paÂibhÃsi anacchariyà pubbe assutapubbÃ. Imà kho maæ Aggivessana tisso upamà paÂibhaæsu anacchariyà pubbe assutapubbÃ.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïheyyaæ abhinippÅÊeyyaæ abhisantÃpeyyan-ti. So kho ahaæ Aggivessana dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhÃmi abhinippÅÊemi abhisantÃpemi. Tassa mayhaæ Aggivessana dantehi danta-mÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhato abhinippÅÊayato abhisantÃpayato kacchehi sedà muccanti.
Seyyathà pi Aggivessana balavà puriso dubbalataraæ purisaæ sÅse và gahetvà khandhe và gahetvà abhiniggaïheyya abhinippÅÊeyya abhisantÃpeyya, evam-eva kho me Aggivessana dantehi danta-m-ÃdhÃya jivhÃya tÃluæ Ãhacca cetasà cittaæ abhiniggaïhato abhinippÅÊayato abhisantÃpayato kacchehi sedà muccanti. ùraddhaæ kho pana me Aggivessana viriyaæ hoti asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, sÃraddho ca pana me kÃyo hoti appaÂippassaddho ten' eva dukkhappadhÃnena padhÃnÃbhitunnassa sato.

#<[page 243]>#
%<                     4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)               243>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ appÃnakaæ jhÃnaæ jhÃyeyyan-ti. So kho ahaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca assÃsapassÃse uparundhiæ. Tassa mayhaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu kaïïasotehi vÃtÃnaæ nikkhamantÃnaæ adhimatto saddo hoti. Seyyathà pi nÃma kammÃragaggariyà dhamamÃnÃya adhimatto saddo hoti, evam-eva kho me Aggivessana mukhato ca nÃsato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu kaïïasotehi vÃtÃnaæ nikkhamantÃnaæ adhimatto saddo hoti.
ùraddhaæ kho pana me Aggivessana viriyaæ hoti asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, sÃraddho ca pana me kÃyo hoti appaÂippassaddho ten' eva dukkhappadhÃnena padhÃnÃbhitunnassa sato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ appÃnakaæ yeva jhÃnaæ jhÃyeyyan-ti. So kho ahaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃse uparundhiæ. Tassa mayhaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimattà vÃtà muddhÃnaæ Æhananti. Seyyathà pi Aggivessana balavà puriso tiïhena sikharena muddhÃnaæ abhimantheyya, evameva kho me Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimattà vÃtà muddhÃnaæ Æhananti. ùraddhaæ kho pana me Aggivessana viriyaæ hoti asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, sÃraddho ca pana me kÃyo hoti appaÂippassaddho ten' eva dukkhappadhÃnena padhÃnÃbhitunnassa sato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ appÃnakaæ yeva jhÃnaæ jhÃyeyyan-ti. So kho ahaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃse uparundhiæ. Tassa mayhaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimattà sÅse sÅsavedanà honti. Seyyathà pi Aggivessana balavà puriso daÊhena varattakhaï¬ena sÅse sÅsaveÂhaæ dadeyya,

#<[page 244]>#
%<244                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-eva kho me Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimattà sÅse sÅsavedanà honti.
ùraddhaæ kho pana me Aggivessana viriyaæ hoti asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, sÃraddho ca pana me kÃyo hoti appaÂippassaddho ten' eva dukkhappadhÃnena padhÃnÃbhitunnassa sato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ appÃnakaæ yeva jhÃnaæ jhÃyeyyan-ti. So kho ahaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃse uparundhiæ. Tassa mayhaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimattà vÃtà kucchiæ parikantanti. Seyyathà pi Aggivessana dakkho goghÃtako và goghÃtakantevÃsÅ và tiïhena govikantanena kucchiæ parikanteyya, evam-eva kho me Aggivessana adhimattà vÃtà kucchiæ parikantanti. ùraddhaæ kho pana me Aggivessana viriyaæ hoti asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, sÃraddho ca pana me kÃyo hoti appaÂippassaddho ten' eva dukkhappadhÃnena padhÃnÃbhitunnassa sato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃham appÃnakaæ yeva jhÃnaæ jhÃyeyyan-ti. So kho ahaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃse uparundhiæ. Tassa mayhaæ Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimatto kÃyasmiæ ¬Ãho hoti. Seyyathà pi Aggivessana dve balavanto purisà dubbalataraæ purisaæ nÃnÃbÃhÃsu gahetvà aÇgÃrakÃsuyà santÃpeyyuæ samparitÃpeyyuæ, evam-eva kho me Aggivessana mukhato ca nÃsato ca kaïïato ca assÃsapassÃsesu uparuddhesu adhimatto kÃyasmiæ ¬Ãho hoti. ùraddhaæ kho pana me Aggivessana viriyaæ hoti asallÅnaæ, upaÂÂhità sati asammuÂÂhÃ, sÃraddho ca pana me kÃyo hoti appaÂippassaddho ten' eva dukkhappadhÃnena padhÃnÃbhitunnassa sato.
EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà dukkhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati. Api-ssu maæ Aggivessana devatà disvà evam-Ãhaæsu:

#<[page 245]>#
%<                    4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)                245>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kÃlakato samaïo Gotamo ti.
Ekaccà devatà evam-Ãhaæsu: na kÃlakato samaïo Gotamo, api ca kÃlaæ karotÅti. Ekaccà devatà evam-Ãhaæsu: na kÃlakato samaïo Gotamo na pi kÃlaæ karoti, arahaæ samaïo Gotamo, vihÃro tv-eva so arahato evarÆpo hotÅti.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ sabbaso ÃhÃrupacchedÃya paÂipajjeyyan-ti. Atha kho maæ Aggivessana devatà upasaÇkamitvà etad-avocuæ: Mà kho tvaæ mÃrisa sabbaso ÃhÃrupacchedÃya paÂipajji, sace kho tvaæ mÃrisa sabbaso ÃhÃrupacchedÃya paÂipajjissasi tassa te mayaæ dibbaæ ojaæ lomakÆpehi ajjhoharissÃma, tÃya tvaæ yÃpessasÅti. Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Aha¤c' eva kho pana sabbaso ajaddhukaæ paÂijÃneyyaæ imà ca me devatà dibbaæ ojaæ lomakÆpehi ajjhohareyyuæ tÃya cÃhaæ yÃpeyyaæ, taæ mama assa musà ti. So kho ahaæ Aggivessana tà devatà paccÃcikkhÃmi, halan-ti vadÃmi.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ thokaæ thokaæ ÃhÃraæ ÃhÃreyyaæ pasataæ pasataæ, yadi và muggayÆsaæ yadi và kulatthayÆsaæ yadi và kaÊÃyayÆsaæ yadi và hareïukayÆsan-ti. So kho ahaæ Aggivessana thokaæ thokaæ ÃhÃraæ ÃhÃresiæ pasataæ pasataæ, yadi và muggayÆsaæ yadi và kulatthayÆsaæ yadi và kaÊÃyayÆsaæ yadi và hareïukayÆsaæ. Tassa mayhaæ Aggivessana thokaæ thokaæ ÃhÃraæ ÃhÃrayato pasataæ pasataæ, yadi và muggayÆsaæ yadi và kulatthayÆsaæ yadi và kaÊÃyayÆsaæ yadi và hareïukayÆsaæ, adhimattakasimÃnaæ patto kÃyo hoti. Seyyathà pi nÃma ÃsÅtikapabbÃni và kÃlÃpabbÃni và evam-evassu me aÇgapaccaÇgÃni bhavanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma oÂÂhapadaæ evam-eva-ssu me Ãnisadaæ hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma vaÂÂanÃvaÊÅ evam eva-ssu me piÂÂhikaïÂako unnatÃvanato hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma jarasÃlÃya gopÃnasiyo oluggaviluggà bhavanti evam-eva ssu me phÃsuÊiyo oluggaviluggà bhavanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma gambhÅre udapÃne udakatÃrakà gambhÅragatà okkhÃyikà dissanti evameva-ssu me akkhikÆpesu akkhitÃrakà gambhÅragatà okkhÃyikà dissanti tÃy' ev' appÃhÃratÃya, seyyathà pi nÃma tittakÃlÃbu Ãmakacchinno vÃtÃtapena sampuÂito hoti sammilÃto evam-eva-ssu me sÅsacchavi sampuÂità hoti sammilÃtà tÃy' ev' appÃhÃratÃya.

#<[page 246]>#
%<246                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So kho ahaæ Aggivessana: udaracchaviæ parimasissÃmÅti piÂÂhikaïÂakaæ yeva parigaïhÃmi, piÂÂhikaïÂakaæ parimasissÃmÅti udaracchaviæ yeva parigaïhÃmi.
YÃva-ssu me Aggivessana udaracchavi piÂÂhikaïÂakaæ allÅnà hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ Aggivessana:
vaccaæ và muttaæ và karissÃmÅti tatth' eva avakujjo papatÃmi tÃy' ev' appÃhÃratÃya. So kho ahaæ Aggivessana imam-eva kÃyaæ assÃsento pÃïinà gattÃni anomajjÃmi. Tassa mayhaæ Aggivessana pÃïinà gattÃni anomajjato pÆtimÆlÃni lomÃni kÃyasmà papatanti tÃy' ev' appÃhÃrÃtÃya. Api-ssu maæ Aggivessana manussà disvà evam-Ãhaæsu: kÃÊo samaïo Gotamo ti. Ekacce manussà evam-Ãhaæsu: na kÃÊo samaïo Gotamo, sÃmo samaïo Gotamo ti. Ekacce manussà evam-Ãhaæsu: na kÃÊo samaïo Gotamo na pi sÃmo, maÇguracchavi samaïo Gotamo ti. YÃva-ssu me Aggivessana tÃva parisuddho chavivaïïo pariyodÃto upahato hoti tÃy' ev' appÃhÃratÃya.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Ye kho keci atÅtam-addhÃnaæ samaïà và brÃhmaïà và opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vedayiæsu, etÃvaparamaæ nay-ito bhiyyo; ye pi hi keci anÃgatam-addhÃnaæ samaïà và brÃhmaïà và opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vedayissanti, etÃvaparamaæ na-y-ito bhiyyo; ye pi hi keci etarahi samaïà và brÃhmaïà và opakkamikà dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti, etÃvaparamaæ na-y-ito bhiyyo.
Na kho panÃhaæ imÃya kaÂukÃya dukkarakÃrikÃya adhigacchÃmi uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ, siyà nu kho a¤¤o maggo bodhÃyÃti. Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ pitu Sakkassa kammante sÅtÃya jambucchÃyÃya nisinno vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharitÃ, siyà nu kho eso maggo bodhÃyÃti. Tassa mayhaæ Aggivessana satÃnusÃri vi¤¤Ãïaæ ahosi: eso va maggo bodhÃyÃti. Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Kin-nu kho ahaæ tassa sukhassa bhÃyÃmi yan-taæ sukhaæ a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehÅti.

#<[page 247]>#
%<                  4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)                  247>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Na kho ahaæ tassa sukhassa bhÃyÃmi yan-taæ sukhaæ a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehÅti.
     Tassa mayhaæ Aggivessana etad-ahosi: Na kho taæ sukaraæ sukhaæ adhigantuæ evaæ adhimattakasimÃnaæ pattakÃyena, yan-nÆnÃhaæ oÊÃrikaæ ÃhÃraæ ÃhÃreyyaæ odanakummÃsan-ti. So kho ahaæ Aggivessana oÊÃrikaæ ÃhÃraæ ÃhÃresiæ odanakummÃsaæ. Tena kho pana maæ Aggivessana samayena pa¤ca bhikkhÆ paccupaÂÂhità honti: yanno samaïo Gotamo dhammaæ adhigamissati tan-no ÃrocessatÅti. Yato kho ahaæ Aggivessana oÊÃrikaæ ÃhÃraæ ÃhÃresiæ {odanakummÃsaæ}, atha me te pa¤ca bhikkhÆ nibbijjÃpakkamiæsu: bÃhuliko samaïo Gotamo padhÃnavibbhanto Ãvatto bÃhullÃyÃti.
     So kho ahaæ Aggivessana oÊÃrikaæ ÃhÃraæ ÃhÃretvà balaæ gahetvà vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati. VitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati. PÅtiyà ca virÃgà upekhako ca vihÃsiæ sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedesiæ yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati. Sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja vihÃsiæ. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmesiæ.

#<[page 248]>#
%<248                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarÃmi, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi, aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe; amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra uppÃdiæ, tatrÃp' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti. Iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarÃmi. Ayaæ kho me Aggivessana rattiyà paÂhame yÃme paÂhamà vijjà adhigatÃ, avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno, yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmesiæ. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passÃmi cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃmi: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ; ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passÃmi cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃmi. Ayaæ kho me Aggivessana rattiyà majjhime yÃme dutiyà vijjà adhigatÃ, avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno,

#<[page 249]>#
%<                    4. 6. MAHùSACCAKASUTTAõ. (36)               249>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmesiæ. So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ dukkhasamudayo ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ dukkhanirodho ti yathÃbhÆtaæ abba¤¤Ãsiæ, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ; ime Ãsavà ti yathÃbhÆtaæ abbhä¤Ãsiæ. ayaæ Ãsavasamudayo ti yathÃbhÆtaæ abbhä¤Ãsiæ, ayaæ Ãsavanirodho ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ, ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ abbha¤¤Ãsiæ.
Tassa me evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccittha, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccittha, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccittha, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ ahosi; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti abbha¤¤Ãsiæ. Ayaæ kho me Aggivessana rattiyà pacchime yÃme tatiyà vijjà adhigatÃ, avijjà vihatà vijjà uppannÃ, tamo vihato Ãloko uppanno, yathà taæ appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato. EvarÆpà pi kho me Aggivessana uppannà sukhà vedanà cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati.
     AbhijÃnÃmi kho panÃhaæ Aggivessana anekasatÃya parisÃya dhammaæ desetÃ. api-ssu maæ ekameko evaæ ma¤¤ati:
mam-ev' Ãrabbha samaïo Gotamo dhammaæ desesÅti. Na kho pan' etaæ Aggivessana evaæ daÂÂhabbaæ, yÃvad-eva vi¤¤ÃpanatthÃya TathÃgato paresaæ dhammaæ deseti. So kho ahaæ Aggivessana tassà yeva kathÃya pariyosÃne tasmiæ yeva purimasmiæ samÃdhinimitte ajjhattam-eva cittaæ saïÂhapemi sannisÃdemi ekodikaromi samÃdahÃmi, yena sudaæ niccakappaæ niccakappaæ viharÃmÅti. -- Okappaniyam-etaæ bhoto Gotamassa yathà taæ arahato sammÃsambuddhassa.
AbhijÃnÃti pana bhavaæ Gotamo divà supità ti. -- AbhijÃnÃm' ahaæ Aggivessana gimhÃnaæ pacchime mÃse pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto catugguïaæ saÇghÃÂiæ pa¤¤Ãpetvà dakkhiïena passena sato sampajÃno niddaæ okkamità ti. -- Etaæ kho bho Gotama eke samaïabrÃhmaïà sammohavihÃrasmiæ vadantÅti.

#<[page 250]>#
%<250                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Na kho Aggivessana ettÃvatà sammÆÊho và hoti asammÆÊho vÃ. Api ca Aggivessana yathà sammÆÊho ca hoti asammÆÊho ca, taæ suïÃhi, sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. -- Evaæ bho ti kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Yassa kassaci Aggivessana ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà appahÅnÃ, tam-ahaæ sammÆÊho ti vadÃmi. ùsavÃnaæ hi Aggivessana appahÃnà sammÆÊho hoti. Yassa kassaci Aggivessana ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà pahÅnÃ, tam-ahaæ asammÆÊho ti vadÃmi. ùsavÃnaæ hi Aggivessana pahÃnà asammÆÊho hoti.
TathÃgatassa kho Aggivessana ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ. Seyyathà pi Aggivessana tÃlo matthakÃcchinno abhabbo puna virÆÊhiyÃ, evam-eva kho Aggivessana TathÃgatassa ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammà ti.
     Evaæ vutte Saccako NigaïÂhaputto Bhagavantaæ etadavoca: Acchariyaæ bho Gotama, abbhutaæ bho Gotama, yÃva¤-c' idaæ bhoto Gotamassa evaæ Ãsajja Ãsajja vuccamÃnassa upanÅtehi vacanapathehi samudÃcariyamÃnassa chavivaïïo c' eva pariyodÃyati mukhavaïïo ca vippasÅdati, yathà taæ arahato sammÃsambuddhassa. AbhijÃnÃm' ahaæ bho Gotama PÆraïaæ Kassapaæ vÃdena vÃdaæ samÃrabhitÃ, so pi mayà vÃdena vÃdaæ samÃraddho a¤¤en' a¤¤aæ paÂicari, bahiddhà kathaæ apanÃmesi, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtvÃkÃsi. Bhoto pana Gotamassa evaæ Ãsajja Ãsajja vuccamÃnassa upanÅtehi vacanapathehi samudÃcariyamÃnassa chavivaïïo c' eva pariyodÃyati mukhavaïïo ca vippasÅdati, yathà taæ araharo sammÃsambuddhassa. AbhijÃnÃm' ahaæ bho Gotama Makkhaliæ GosÃlaæ -- Ajitaæ Kesakambalaæ -- Pakudhaæ KaccÃyanaæ -- Sa¤jayaæ BelaÂÂhaputtaæ -- NigaïÂhaæ NÃthaputtaæ vÃdena vÃdaæ samÃrabhitÃ, so pi mayà vÃdena vÃdaæ samÃraddho a¤¤en' a¤¤aæ paÂicari,

#<[page 251]>#
%<                4. 7. CôÊATA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (37)              251>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  bahiddhà kathaæ apanÃmesi, kopa¤-ca dosa¤ca appaccaya¤-ca pÃtvÃkÃsi. Bhoto pana Gotamassa evaæ Ãsajja Ãsajja vuccamÃnassa upanÅtehi vacanapathehi samudÃcariyamÃnassa chavivaïïo c' eva pariyodÃyati mukhavaïïo ca vippasÅdati, yathà taæ arahato sammÃsambuddhassa.
Handa ca dÃni mayaæ bho Gotama gacchÃma, bahukiccà mayaæ bahukaraïÅyà ti. -- Yassa dÃni tvaæ Aggivessana kÃlaæ ma¤¤asÅti.
     Atha kho Saccako NigaïÂhaputto Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmÅti.
                    MAHùSACCAKASUTTAõ CHAèèHAõ.
                                37.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati PubbÃrÃme MigÃramÃtu pÃsÃde. Atha kho Sakko devÃnam-indo yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho Sakko devÃnam-indo Bhagavantaæ etad-avoca:
KittÃvatà nu kho bhante bhikkhu saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimutto hoti accantaniÂÂho accantayogakkhemÅ accantabrahmacÃrÅ accantapariyosÃno seÂÂho devamanussÃnan-ti.
     Idha devÃnam-inda bhikkhuno sutaæ hoti: sabbe dhammà nÃlaæ abhinivesÃyÃti. Eva¤-ca taæ devÃnam-inda bhikkhuno sutaæ hoti: sabbe dhammà nÃlaæ abhinivesÃyÃti, so sabbaæ dhammaæ abhijÃnÃti, sabbaæ dhammaæ abhi¤¤Ãya sabbaæ dhammaæ parijÃnÃti, sabbaæ dhammaæ pari¤¤Ãya yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so tÃsu vedanÃsu aniccÃnupassÅ viharati, virÃgÃnupassÅ viharati, nirodhÃnupassÅ viharati, paÂinissaggÃnupassÅ viharati; so tÃsu vedanÃsu aniccÃnupassÅ viharanto, virÃgÃnupassÅ viharanto, nirodhÃnupassÅ viharanto, paÂinissaggÃnupassÅ viharanto na ki¤ci loke upÃdiyati, anupÃdiyaæ na paritassati, aparitassaæ paccatta¤-¤eva parinibbÃyati;

#<[page 252]>#
%<252                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. EttÃvatà kho devÃnaminda bhikkhu saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimutto hoti accantaniÂÂho accantayogakkhemÅ accantabrahmacÃrÅ accantapariyosÃno seÂÂho devamanussÃnan-ti. Atha kho Sakko devÃnamindo Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà tatth' ev' antaradhÃyi.
     Tena kho pana samayena Ãyasmà MahÃmoggallÃno Bhagavato avidÆre nisinno hoti. Atha kho Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa etad-ahosi: Kin-nu kho so yakkho Bhagavato bhÃsitaæ abhisamecca anumodi udÃhu no; yan-nÆnÃhaæ taæ yakkhaæ jÃneyyaæ yadi và so yakkho Bhagavato bhÃsitaæ abhisamecca anumodi yadi và no ti. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno seyyathà pi nÃma balavà puriso sami¤jitaæ và bÃhaæ pasÃreyya pasÃritaæ và bÃhaæ sami¤jeyya evam-eva PubbÃrÃme MigÃramÃtu pÃsÃde antarahito devesu TÃvatiæsesu pÃturahosi. Tena kho pana samayena Sakko devÃnam-indo ekapuï¬arÅke uyyÃne dibbehi pa¤cahi turiyasatehi samappito samaÇgibhÆto paricÃreti. Addasà kho Sakko devÃnam-indo Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna tÃni dibbÃni pa¤ca turiyasatÃni paÂippaïÃmetvà yen' Ãyasmà MahÃmoggallÃno ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ etadavoca: Ehi kho mÃrisa MoggallÃna, sÃgataæ mÃrisa MoggallÃna, cirassaæ kho mÃrisa MoggallÃna imaæ pariyÃyamakÃsi yadidaæ idh' ÃgamanÃya, nisÅda mÃrisa MoggallÃna, idam-Ãsanaæ pa¤¤attan-ti. NisÅdi kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno pa¤¤atte Ãsane. Sakko pi kho devÃnam-indo a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho Sakkaæ devÃnam-indaæ Ãyasmà MahÃmoggallÃno etad-avoca:
     YathÃkathaæ pana te Kosiya Bhagavà saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimuttiæ abhÃsi, sÃdhu mayam-pi etissà kathÃya bhÃgino assÃma savanÃyÃti. -- Mayaæ kho mÃrisa MoggallÃna bahukiccÃ, mayaæ bahukaraïÅyÃ, app-eva sakena karaïÅyena api ca devÃnaæ yeva TÃvatiæsÃnaæ karaïÅyena.
Api ca mÃrisa MoggallÃna sussutaæ yeva hoti suggahÅtaæ sumanasikataæ sÆpadhÃritaæ yan-no khippam-eva antaradhÃyati.

#<[page 253]>#
%<                 4. 7. CôÊATA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (37)           253>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  BhÆtapubbaæ mÃrisa MoggallÃna devÃsurasaÇgÃmo samupabbÆÊho ahosi. Tasmiæ kho pana mÃrisa MoggallÃna saÇgÃme devà jiniæsu, asurà parÃjiniæsu. So kho ahaæ mÃrisa MoggallÃna taæ saÇgÃmaæ abhivijinitvà vijitasaÇgÃmo tato paÂinivattitvà Vejayantaæ nÃma pÃsÃdaæ mÃpesiæ.
Vejayantassa kho pana mÃrisa MoggallÃna pÃsÃdassa ekasataæ niyyÆhaæ, ekamekasmiæ niyyÆhe satta satta kÆÂÃgÃrasatÃni, ekamekasmiæ kÆÂÃgÃre satta satta accharÃyo, ekamekissà accharÃya satta satta paricÃrikÃyo. IccheyyÃsi no tvaæ mÃrisa MoggallÃna Vejayantassa pÃsÃdassa rÃmaïeyyakaæ daÂÂhun-ti. AdhivÃsesi kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno tuïhÅbhÃvena.
     Atha kho Sakko ca devÃnam-indo Vessavaïo ca mahÃrÃjà Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ purakkhatvà yena Vejayanto pÃsÃdo ten' upasaÇkamiæsu. AddasÃsuæ kho Sakkassa devÃnam-indassa paricÃrikÃyo Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna ottapamÃnà hirÅyamÃnà sakaæ sakaæ ovarakaæ pavisiæsu. Seyyathà pi nÃma suïisà sasuraæ disvà ottapati hirÅyati, evam-evaæ Sakkassa devÃnam-indassa paricÃrikÃyo Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ disvà ottapamÃnà hirÅyamÃnà sakaæ sakaæ ovarakaæ pavisiæsu. Atha kho Sakko ca devÃnam-indo Vessavaïo ca mahÃrÃjà Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ Vejayante pÃsÃde anucaÇkamÃpenti anuvicarÃpenti: idam-pi mÃrisa MoggallÃna passa Vejayantassa pÃsÃdassa rÃmaïeyyakaæ, idam-pi marisa MoggallÃna passa Vejayantassa pÃsÃdassa rÃmaïeyyakan-ti. -- Sobhat' idaæ Ãyasmato Kosiyassa yathà taæ pubbe katapu¤¤assa, manussà pi ki¤cid-eva rÃmaïeyyakaæ diÂÂhà evam-Ãhaæsu: sobhati vata bho devÃnaæ TÃvatiæsÃnan-ti, ta-y-idaæ Ãyasmato Kosiyassa sobhati yathà taæ pubbe katapu¤¤assÃti. Atha kho Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa etad-ahosi: AtibÃÊhaæ kho ayaæ yakkho pamatto viharati, yan-nÆnÃhaæ imaæ yakkhaæ saævejeyyan-ti. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno tathÃrÆpaæ iddhÃbhisaÇkhÃraæ abhisaÇkhÃsi yathà Vejayantaæ pÃsÃdaæ pÃdaÇguÂÂhakena saÇkampesi sampakampesi sampavedhesi.

#<[page 254]>#
%<254                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Sakko ca devÃnam-indo Vessavaïo ca mahÃrÃjà devà ca TÃvatiæsà acchariyabbhutacittajÃtà ahesuæ:
Acchariyaæ vata bho abbhutaæ vata bho samaïassa mahiddhikatà mahÃnubhÃvatÃ, yatra hi nÃma dibbaæ bhavanaæ pÃdaÇguÂÂhakena saÇkampessati sampakampessati sampavedhessatÅti. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno Sakkaæ devÃnam-indaæ saæviggaæ lomahaÂÂhajÃtaæ viditvà Sakkaæ devÃnam-indaæ etad-avoca:
     YathÃkathaæ pana te Kosiya Bhagavà saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimuttiæ abhÃsi, sÃdhu mayam-pi etissà kathÃya bhÃgino assÃma savanÃyÃti. -- IdhÃhaæ mÃrisa MoggallÃna yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsiæ. Ekamantaæ Âhito kho ahaæ mÃrisa MoggallÃna Bhagavantaæ etad-avocaæ: KittÃvatà nu kho bhante bhikkhu saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimutto hoti accantaniÂÂho accantayogakkhemÅ accantabrahmacÃrÅ accantapariyosÃno seÂÂho devamanussÃnan-ti. Evaæ vutte mÃrisa MoggallÃna Bhagavà maæ etad-avoca: Idha devÃnam-inda bhikkhuno sutaæ hoti: sabbe dhammà nÃlaæ abhinivesÃyÃti. Eva¤-ce taæ devÃnam-inda bhikkhuno sutaæ hoti: sabbe dhammà nÃlaæ abhinivesÃyÃti, so sabbaæ dhammaæ abhijÃnÃti, sabbaæ dhammaæ abhi¤¤Ãya sabbaæ dhammaæ parijÃnÃti, sabbaæ dhammaæ pari¤¤Ãya yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so tÃsu vedanÃsu aniccÃnupassÅ viharati, virÃgÃnupassÅ viharati, nirodhÃnupassÅ viharati, paÂinissaggÃnupassÅ viharati; so tÃsu vedanÃsu aniccÃnupassÅ viharanto, virÃgÃnupassÅ viharanto, nirodhÃnupassÅ viharanto, paÂinissaggÃnupassÅ viharanto na ki¤ci loke upÃdiyati, anupÃdiyaæ na paritassati, aparitassaæ paccatta¤-¤eva parinibbÃyati; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. EttÃvatà kho devÃnam-inda bhikkhu saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimutto hoti accantaniÂÂho accantayogakkhemÅ accantabrahmacÃrÅ accantapariyosÃno seÂÂho devamanussÃnan-ti. Evaæ kho me mÃrisa MoggallÃna Bhagavà saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimuttiæ abhÃsÅti. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno Sakkassa devÃnam-indassa bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà seyyathà pi nÃma balavà puriso sami¤jitaæ và bÃhaæ pasÃreyya pasÃritaæ và bÃhaæ sami¤jeyya evam-evaæ devesu TÃvatiæsesu antarahito PubbÃrÃme MigÃramÃtu pÃsÃde pÃturahosi.

#<[page 255]>#
%<                 4. 7. CôÊATA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (37)           255>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Sakkassa devÃnam-indassa paricÃrikÃyo acirapakkante Ãyasmante MahÃmoggallÃne Sakkaæ devÃnam-indaæ etad-avocuæ:
Eso nu te mÃrisa so Bhagavà satthà ti. -- Na kho me mÃrisà so Bhagavà satthÃ, sabrahmacÃrÅ me eso. Ãyasmà MahÃmoggallÃno ti. -- LÃbhà te mÃrisa yassa te sabrahmacÃrÅ evaæ mahiddhiko evaæ mahÃnubhÃvo, aho nÆna te so Bhagavà satthà ti.
     Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno Bhagavantaæ etad-avoca: AbhijÃnÃti no bhante Bhagavà ahu ta¤-¤eva a¤¤atarassa mahesakkhassa yakkhassa saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimuttiæ abhÃsitthÃti. -- AbhijÃnÃm' ahaæ MoggallÃna: idha Sakko devÃnam-indo yenÃhaæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà maæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho MoggallÃna Sakko devÃnam-indo maæ etad-avoca: KittÃvatà nu kho bhante bhikkhu saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimutto hoti accantaniÂÂho accantayogakkhemÅ accantabrahmacÃrÅ accantapariyosÃno seÂÂho devamanussÃnan-ti. Evaæ vutte ahaæ MoggallÃna Sakkaæ devÃnaæ-indaæ etad-avocaæ: Idha devÃnaminda bhikkhuno sutaæ hoti: sabbe dhammà nÃlaæ abhinivesÃyÃti. Eva¤-ce taæ devÃnam-inda bhikkhuno sutaæ hoti: sabbe dhammà nÃlaæ abhinivesÃyÃti, so sabbaæ dhammaæ abhijÃnÃti, sabbaæ dhammaæ abhi¤¤Ãya sabbaæ dhammaæ parijÃnÃti, sabbaæ dhammaæ pari¤¤Ãya yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so tÃsu vedanÃsu aniccÃnupassÅ viharati, virÃgÃnupassÅ viharati, nirodhÃnupassÅ viharati, paÂinissaggÃnupassÅ viharati; so tÃsu vedanÃsu aniccÃnupassÅ viharanto, virÃgÃnupassÅ viharanto, nirodhÃnupassÅ viharanto, paÂinissaggÃnupassÅ viharanto na ki¤ci loke upÃdiyati, anupÃdiyaæ na paritassati, aparitassaæ paccatta¤-¤eva parinibbÃyati; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ,

#<[page 256]>#
%<256                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti.
EttÃvatà kho devÃnam-inda bhikkhu saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimutto hoti accantaniÂÂho accantayogakkhemÅ accantabrahmacÃrÅ accantapariyosÃno seÂÂho devamanussÃnanti. Evaæ kho ahaæ MoggallÃna abhijÃnÃmi Sakkassa devÃnam-indassa saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimuttiæ bhÃsità ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà MahÃmoggallÃno Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                 CôÊATA×HùSA§KHAYASUTTAõ SATTAMAõ.
                               38.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena SÃtissa nÃma bhikkhuno kevaÂÂaputtassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ hoti: Tathà 'haæ Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà tad-ev' idaæ vi¤¤Ãïaæ sandhÃvati saæsarati, ana¤¤an-ti. Assosuæ kho sambahulà bhikkhÆ: SÃtissa kira nÃma bhikkhuno kevaÂÂaputtassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà tad-ev' idaæ vi¤¤Ãïaæ sandhÃvati saæsarati, ana¤¤an-ti. Atha kho te bhikkhÆ yena SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etadavocuæ: Saccaæ kira te Ãvuso SÃti evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . ana¤¤anti. -- Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà tad-ev' idaæ vi¤¤Ãïaæ sandhÃvati saæsarati, ana¤¤an-ti. Atha kho te bhikkhÆ SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetukÃmà samanuyu¤janti samanugÃhanti samanubhÃsanti: Mà evaæ Ãvuso SÃti avaca, mà Bhagavantaæ abbhÃcikkhi, na hi sÃdhu Bhagavato abbhakkhÃnaæ, na hi Bhagavà evaæ vadeyya.
AnekapariyÃyena h' Ãvuso SÃti paÂiccasamuppannaæ vi¤¤Ãïaæ vuttaæ BhagavatÃ:

#<[page 257]>#
%<                4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              257>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  a¤¤atra paccayà na-tthi vi¤¤Ãïassa sambhavo ti. Evam-pi kho SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto tehi bhikkhÆhi samanuyu¤jiyamÃno samanugÃhiyamÃno samanubhÃsiyamÃno tad-eva pÃpakaæ diÂÂhigataæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa voharati: Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . ana¤¤an-ti.
     Yato kho te bhikkhÆ nÃsakkhiæsu SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetuæ atha yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad-avocuæ: SÃtissa nÃma bhante bhikkhuno kevaÂÂaputtassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . ana¤¤an-ti. Assumha kho mayaæ bhante: SÃtissa kira nÃma bhikkhuno kevaÂÂaputtassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . ana¤¤an-ti. Atha kho mayaæ bhante yena SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto ten' upasaÇkamimha, upasaÇkamitvà SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etad-avocumha:
Saccaæ kira te Ãvuso SÃti evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà . . . ana¤¤an-ti. Evaæ vutte bhante SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto amhe etad-avoca:
Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . ana¤¤an-ti. Atha kho mayaæ bhante SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetukÃmà samanuyu¤jimha samanugÃhimha samanubhÃsimha: Mà evaæ Ãvuso SÃti avaca, mà Bhagavantaæ abbhÃcikkhi, na hi sÃdhu Bhagavato abbhakkhÃnaæ, na hi Bhagavà evaæ vadeyya. AnekapariyÃyena h' Ãvuso SÃti paÂiccasamuppannaæ vi¤¤Ãïaæ vuttaæ BhagavatÃ: a¤¤atra paccayà na-tthi vi¤¤Ãïassa sambhavo ti.
Evam-pi kho bhante SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto amhehi samanuyu¤jiyamÃno samanugÃhiyamÃno samanubhÃsiyamÃno tad-eva pÃpakaæ diÂÂhigataæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa voharati: Evaæ byà kho ahaæ Ãvuso Bhagavatà . . . ana¤¤an-ti. Yato kho mayaæ bhante nÃsakkhimha SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etasmà pÃpakà diÂÂhigatà vivecetuæ atha mayaæ etam-atthaæ Bhagavato ÃrocemÃti.
     Atha kho Bhagavà a¤¤ataraæ bhikkhuæ Ãmantesi: Ehi{tvaæ} bhikkhu mama vacanena SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ Ãmantehi:

#<[page 258]>#
%<258                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Satthà taæ Ãvuso SÃti ÃmantetÅti. Evaæ bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà yena SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etad-avoca: Satthà taæ Ãvuso SÃti ÃmantetÅti. Evam-Ãvuso ti kho SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto tassa bhikkhuno paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami.
upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi.
Ekamantaæ nisinnaæ kho SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ Bhagavà etad-avoca: Saccaæ kira te SÃti evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: Tathà 'haæ Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà tad-ev' idaæ vi¤¤Ãïaæ sandhÃvati saæsarati, ana¤¤an-ti. -- Evaæ byà kho ahaæ bhante Bhagavatà dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi yathà tad-ev' idaæ vi¤¤Ãïaæ sandhÃvati saæsarati, ana¤¤an-ti. -- Kataman-taæ SÃti vi¤¤Ãïan-ti. -- YvÃyaæ bhante vado vedeyyo tatra tatra kalyÃïapÃpakÃnaæ kammÃnaæ vipÃkaæ paÂisaævedetÅti. -Kassa nu kho nÃma tvaæ moghapurisa mayà evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃsi. Nanu mayà moghapurisa anekapariyÃyena paÂiccasamuppannaæ vi¤¤Ãïaæ vuttaæ. a¤¤atra paccayà natthi vi¤¤Ãïassa sambhavo ti. Atha ca pana tvaæ moghapurisa attanà duggahÅtena amhe c' eva abbhÃcikkhasi attÃna¤-ca khaïasi bahu¤-ca apu¤¤aæ pasavasi. Taæ hi te moghapurisa bhavissati dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti.
     Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: api nÃyaæ SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto usmÅkato pi imasmiæ dhammavinaye ti. -- Kiæ hi siyà bhante, no h' etaæ bhante ti. Evaæ vutte SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto tuïhÅbhÆto maÇkubhÆto pattakkhandho adhomukho pajjhÃyanto appaÂibhÃno nisÅdi. Atha kho Bhagavà SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ tuïhÅbhÆtaæ maÇkubhÆtaæ pattakkhandhaæ adhomukhaæ pajjhÃyantaæ appaÂibhÃnaæ viditvà SÃtiæ bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ etad-avoca: Pa¤¤Ãyissasi kho tvaæ moghapurisa etena sakena pÃpakena diÂÂhigatena, idhÃhaæ bhikkhÆ paÂipucchissÃmÅti. Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Tumhe pi me bhikkhave evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃtha yathà 'yaæ SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto attanà duggahÅtena amhe c' eva abbhÃcikkhati attÃna¤-ca khaïati bahu¤-ca apu¤¤aæ pasavatÅti.

#<[page 259]>#
%<              4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              259>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- No h' etaæ bhante, anekapariyÃyena hi no bhante paÂiccasamuppannaæ vi¤¤Ãïaæ vuttaæ BhagavatÃ: a¤¤atra paccayà natthi vi¤¤Ãïassa sambhavo ti. -- SÃdhu bhikkhave, sÃdhu kho me tumhe bhikkhave evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃtha.
AnekapariyÃyena hi vo bhikkhave paÂiccasamuppannaæ vi¤¤Ãïaæ vuttaæ mayÃ: a¤¤atra paccayà na-tthi vi¤¤Ãïassa sambhavo ti. Atha ca panÃyaæ SÃti bhikkhu kevaÂÂaputto attanà duggahÅtena amhe c' eva abbhÃcikkhati attÃna¤-ca khaïati bahu¤-ca apu¤¤aæ pasavati. Taæ hi tassa moghapurisassa bhavissati dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃya.
     Ya¤-¤ad-eva bhikkhave paccayaæ paÂicca uppajjati vi¤¤Ãïaæ tena ten' eva saÇkhaæ gacchati: cakkhu¤-ca paÂicca rÆpe ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, cakkhuvi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; sota¤-ca paÂicca sadde ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, sotavi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; ghÃna¤-ca paÂicca gandhe ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, ghÃnavi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; jivha¤-ca paÂicca rase ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, jivhÃvi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; kÃya¤-ca paÂicca phoÂÂhabbe ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, kÃyavi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; mana¤-ca paÂicca dhamme ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, manovi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati.
Seyyathà pi bhikkhave {ya¤-¤ad-eva} paccayaæ paÂicca aggi jalati tena ten' eva saÇkhaæ gacchati: kaÂÂha¤-ca paÂicca aggi jalati, kaÂÂhaggi t' eva saÇkhaæ gacchati; sakalika¤-ca paÂicca aggi jalati, sakalikaggi t' eva saÇkhaæ gacchati; tiïa¤-ca paÂicca aggi jalati, tiïaggi t' eva saÇkhaæ gacchati; gomaya¤-ca paÂicca aggi jalati, gomayaggi t' eva saÇkhaæ gacchati; thusa¤-ca paÂicca aggi jalati, thusaggi t' eva saÇkhaæ gacchati; saÇkÃra¤-ca paÂicca aggi jalati, saÇkÃraggi t' eva saÇkhaæ gacchati; evam-eva kho bhikkhave ya¤-¤adeva paccayaæ paÂicca uppajjati vi¤¤Ãïaæ tena ten' eva saÇkhaæ gacchati: cakkhu¤-ca paÂicca rÆpe ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, cakkhuvi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; sota¤-ca paÂicca sadde ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, sotavi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; ghÃna¤-ca paÂicca gandhe ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ,

#<[page 260]>#
%<260                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ghÃnavi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; jivha¤ca paÂicca rase ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, jivhÃvi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; kÃya¤-ca paÂicca phoÂÂhabbe ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, kÃyavi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati; mana¤ca paÂicca dhamme ca uppajjati vi¤¤Ãïaæ, manovi¤¤Ãïan-t' eva saÇkhaæ gacchati.
     BhÆtam-idan-ti bhikkhave passathÃti. -- Evam-bhante.
-- TadÃhÃrasambhavan-ti bhikkhave passathÃti. -- Evambhante. -- TadÃhÃranirodhà yaæ bhÆtaæ taæ nirodhadhamman-ti bhikkhave passathÃti. -- Evam-bhante. -- BhÆtamidaæ no-ssÆti bhikkhave kaÇkhÃto uppajjati vicikicchà ti.
-- Evam-bhante. -- TadÃhÃrasambhavaæ no-ssÆti bhikkhave kaÇkhÃto uppajjati vicikicchà ti. -- Evam-bhante. -- TadÃhÃranirodhà yaæ bhÆtaæ taæ nirodhadhammaæ no-ssÆti kaÇkhÃto uppajjati vicikicchà ti. -- Evam-bhante. -- BhÆtam-idan-ti bhikkhave yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato yà vicikicchà sà pahÅyatÅti. -- Evam-bhante. -- TadÃhÃrasambhavan-ti bhikkhave yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato yà vicikicchà sà pahÅyatÅti. -- Evam-bhante. -- TadÃhÃranirodhà yaæ bhÆtaæ taæ nirodhadhamman-ti bhikkhave yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya passato yà vicikicchà sà pahÅyatÅti. -- Evam-bhante. -- BhÆtam-idan-ti bhikkhave iti pi vo ettha nivicikicchà ti. -- Evam-bhante. -- TadÃhÃrasambhavan-ti bhikkhave iti pi vo ettha nivicikicchà ti. -- Evambhante. -- TadÃhÃranirodhà yaæ bhÆtaæ taæ nirodhadhamman-ti bhikkhave iti pi vo ettha nivicikicchà ti. -- Evambhante. -- BhÆtam-idan-ti bhikkhave yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhan-ti.- Evam-bhante. -- TadÃhÃrasambhavan-ti bhikkhave yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhanti. -- Evam-bhante. -- TadÃhÃranirodhà yaæ bhÆtaæ taæ nirodhadhamman-ti bhikkhave yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya sudiÂÂhan-ti. -- Evam-bhante. -- Imaæ ce tumhe bhikkhave diÂÂhiæ evaæ parisuddhaæ evaæ pariyodÃtaæ allÅyetha kelÃyetha dhanÃyetha mamÃyetha, api nu tumhe bhikkhave kullÆpamaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃneyyÃtha nittharaïatthÃya no gahaïatthÃyÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Imaæ ce tumhe bhikkhave diÂÂhiæ evaæ parisuddhaæ evaæ pariyodÃtaæ na allÅyetha na kelÃyetha na dhanÃyetha na mamÃyetha,

#<[page 261]>#
%<               4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              261>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  api nu tumhe bhikkhave kullÆpamaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃneyyÃtha nittharaïatthÃya no gahaïatthÃyÃti. -Evaæ-bhante.
     CattÃro 'me bhikkhave ÃhÃrà bhÆtÃnaæ và sattÃnaæ Âhitiyà sambhavesÅnaæ và anuggahÃya, katame cattÃro: kabaÊiækÃro ÃhÃro oÊÃriko và sukhumo vÃ, phasso dutiyo, manosa¤cetanà tatiyÃ, vi¤¤Ãïaæ catutthaæ. Ime ca bhikkhave cattÃro ÃhÃrà kiænidÃnà kiæsamudayà kiæjÃtikà kiæpabhavÃ:
ime cattÃro ÃhÃrà taïhÃnidÃnà taïhÃsamudayà taïhÃjÃtikà taïhÃpabhavÃ. Taïhà cÃyaæ bhikkhave kiænidÃnà k. k.
kiæpabhavÃ: taïhà vedanÃnidÃnà v. v. vedanÃpabhavÃ.
Vedanà cÃyaæ bhikkhave kiænidÃnà k. k. kiæpabhavÃ: vedanà phassanidÃnà ph. ph. phassapabhavÃ. Phasso cÃyaæ bhikkhave kiænidÃno k. k. kimpabhavo: phasso saÊÃyatananidÃno s. s. saÊÃyatanapabhavo. SaÊÃyatana¤-c' idaæ bhikkhave kiænidÃnaæ k. k. kiæpabhavaæ: saÊÃyatanaæ nÃmarÆpanidÃnaæ n. n. nÃmarÆpapabhavaæ. NÃmarÆpa¤-c' idaæ bhikkhave kiænidÃnaæ k. k. kiæpabhavaæ: nÃmarÆpaæ vi¤¤ÃïanidÃnaæ v. v. vi¤¤Ãïapabhavaæ. Vi¤¤Ãïa¤-c' idaæ bhikkhave kiænidÃnaæ k. k. kiæpabhavaæ: vi¤¤Ãïaæ saÇkhÃranidÃnaæ s. s.
saÇkhÃrapabhavaæ. SaÇkhÃrà c' ime bhikkhave kiænidÃnà kiæsamudayà kiæjÃtikà kiæpabhavÃ: saÇkhÃrà avijjÃnidÃnà avijjÃsamudayà avijjÃjÃtikà avijjÃpabhavÃ. Iti kho bhikkhave avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ, saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpaæ, nÃmarÆpapaccayà saÊÃyatanaæ, saÊÃyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanÃ, vedanÃpaccayà taïhÃ, taïhÃpaccayà upÃdÃnaæ, upÃdÃnapaccayà bhavo, bhavapaccayà jÃti, jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambhavanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
     JÃtipaccayà jarÃmaraïan-ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; jÃtipaccayà nu kho bhikkhave jarÃmaraïaæ no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- JÃtipaccayà bhante jarÃmaraïaæ, evaæ no ettha hoti: jÃtipaccayà jarÃmaraïan-ti. -- Bhavapaccayà jÃtÅti iti kho pan' etaæ vuttaæ; bhavapaccayà nu kho bhikkhave jÃti no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- Bhavapaccayà bhante jÃti,

#<[page 262]>#
%<262                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ no ettha hoti: bhavapaccayà jÃtÅti. -UpÃdÃnapaccayà bhavo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; upÃdÃnapaccayà nu kho bhikkhave bhavo no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- UpÃdÃnapaccayà bhante bhavo, evaæ no ettha hoti: upÃdÃnapaccayà bhavo ti. -- TaïhÃpaccayà upÃdÃnan-ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; taïhÃpaccayà nu kho bhikkhave upÃdÃnaæ no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -TaïhÃpaccayà bhante upÃdÃnaæ, evaæ no ettha hoti: taïhÃpaccayà upÃdÃnan-ti. -- VedanÃpaccayà taïhà ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; vedanÃpaccayà nu kho bhikkhave taïhà no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- VedanÃpaccayà bhante taïhÃ, evaæ no ettha hoti: vedanÃpaccayà taïhà ti. -- Phassapaccayà vedanà ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; phassapaccayà nu kho bhikkhave vedanà no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -Phassapaccayà bhante vedanÃ, evaæ no ettha hoti: phassapaccayà vedanà ti. -- SaÊÃyatanapaccayà phasso ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; saÊÃyatanapaccayà nu kho bhikkhave phasso no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- SaÊÃyatanapaccayà bhante phasso, evaæ no ettha hoti: saÊÃyatanapaccayà phasso ti. -- NÃmarÆpapaccayà saÊÃyatanan-ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; nÃmarÆpapaccayà nu kho bhikkhave saÊÃyatanaæ no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- NÃmarÆpapaccayà bhante saÊÃyatanaæ, evaæ no ettha hoti. -- nÃmarÆpapaccayà saÊÃyatanan-ti. -- Vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpan-ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; vi¤¤Ãïapaccayà nu kho bhikkhave nÃmarÆpaæ no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- Vi¤¤Ãïapaccayà bhante nÃmarÆpaæ, evaæ no ettha hoti: vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpanti. -- SaÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïan-ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; saÇkhÃrapaccayà nu kho bhikkhave vi¤¤Ãïaæ no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- SaÇkhÃrapaccayà bhante vi¤¤Ãïaæ, evaæ no ettha hoti: saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïan-ti. -- AvijjÃpaccayà saÇkhÃrà ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; avijjÃpaccayà nu kho bhikkhave saÇkhÃrà no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti.
-- AvijjÃpaccayà bhante saÇkhÃrÃ, evaæ no ettha hoti:
avijjÃpaccayà saÇkhÃrà ti.
     SÃdhu bhikkhave. Iti kho bhikkhave tumhe pi evaæ vadetha aham-pi evaæ vadÃmi: [Iti] imasmiæ sati idaæ hoti, imass' uppÃdà idaæ uppajjati,

#<[page 263]>#
%<              4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              263>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yadidaæ avijjÃpaccayà saÇkhÃrÃ, saÇkhÃrapaccayà vi¤¤Ãïaæ. vi¤¤Ãïapaccayà nÃmarÆpaæ, nÃmarÆpapaccayà saÊÃyatanaæ, saÊÃyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanÃ, vedanÃpaccayà taïhÃ, taïhÃpaccayà upÃdÃnaæ, upÃdÃnapaccayà bhavo, bhavapaccayà jÃti, jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambhavanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. AvijjÃya tv-eva asesavirÃganirodhà saÇkhÃranirodho, saÇkhÃranirodhà vi¤¤Ãïanirodho, vi¤¤Ãïanirodhà nÃmarÆpanirodho, nÃmarÆpanirodhà saÊÃyatananirodho, saÊÃyatananirodhà phassanirodho, phassanirodhà vedanÃnirodho, vedanÃnirodhà taïhÃnirodho, taïhÃnirodhà upÃdÃnanirodho, upÃdÃnanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jÃtinirodho, jÃtinirodhà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà nirujjhanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
     JÃtinirodhà jarÃmaraïanirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; jÃtinirodhà nu kho bhikkhave jarÃmaraïanirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- JÃtinirodhà bhante jarÃmaraïanirodho, evaæ no ettha hoti: jÃtinirodhà jarÃmarananirodho ti. -- Bhavanirodhà jÃtinirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; bhavanirodhà nu kho bhikkhave jÃtinirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- Bhavanirodhà bhante jÃtinirodho, evaæ no ettha hoti: bhavanirodhà jÃtinirodho ti. -- UpÃdÃnanirodhà bhavanirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; upÃdÃnanirodhà nu kho bhikkhave bhavanirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- UpÃdÃnanirodhà bhante bhavanirodho, evaæ no ettha hoti: upÃdÃnanirodhà bhavanirodho ti. -- TaïhÃnirodhà upÃdÃnanirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; taïhÃnirodhà nu kho bhikkhave upÃdÃnanirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- TaïhÃnirodhà bhante upÃdÃnanirodho, evaæ no ettha hoti: taïhÃnirodhà upÃdÃnanirodho ti. -- VedanÃnirodhà taïhÃnirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; vedanÃnirodhà nu kho bhikkhave taïhÃnirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- VedanÃnirodhà bhante taïhÃnirodho, evaæ no ettha hoti: vedanÃnirodhà taïhÃnirodho ti. -- Phassanirodhà vedanÃnirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; phassanirodhà nu kho bhikkhave vedanÃnirodho no vÃ,

#<[page 264]>#
%<264                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kathaæ và ettha hotÅti. -- Phassanirodhà bhante vedanÃnirodho, evaæ no ettha hoti: phassanirodhà vedanÃnirodho ti. -- SaÊÃyatananirodhà phassanirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; saÊÃyatananirodhà nu kho bhikkhave phassanirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- SaÊÃyatananirodhà bhante phassanirodho, evaæ no ettha hoti: saÊÃyatananirodhà phassanirodho ti. -NÃmarÆpanirodhà saÊÃyatananirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; nÃmarÆpanirodhà nu kho bhikkhave saÊÃyatananirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- NÃmarÆpanirodhà bhante saÊÃyatananirodho, evaæ no ettha hoti: nÃmarÆpanirodhà saÊÃyatananirodho ti. -- Vi¤¤Ãïanirodhà nÃmarÆpanirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; vi¤¤Ãïanirodhà nu kho bhikkhave nÃmarÆpanirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti.
-- Vi¤¤Ãïanirodhà bhante nÃmarÆpanirodho, evaæ no ettha hoti: vi¤¤Ãïanirodhà nÃmarÆpanirodho ti. -- SaÇkhÃranirodhà vi¤¤Ãïanirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, saÇkhÃranirodhà nu kho bhikkhave vi¤¤Ãïanirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- SaÇkhÃranirodhà bhante vi¤¤Ãïanirodho, evaæ no ettha hoti: saÇkhÃranirodhà vi¤¤Ãïanirodho ti. -- AvijjÃnirodhà saÇkhÃranirodho ti iti kho pan' etaæ vuttaæ; avijjÃnirodhà nu kho bhikkhave saÇkhÃranirodho no vÃ, kathaæ và ettha hotÅti. -- AvijjÃnirodhà bhante saÇkhÃranirodho, evaæ no ettha hoti: avijjÃnirodhà saÇkhÃranirodho ti.
     SÃdhu bhikkhave. Iti kho bhikkhave tumhe pi evaæ vadetha aham-pi evaæ vadÃmi: Imasmiæ asati idaæ na hoti, imassa nirodhà idaæ nirujjhati, yadidaæ avijjÃnirodhà saÇkhÃranirodho, saÇkhÃranirodhà vi¤¤Ãïanirodho, vi¤¤Ãïanirodhà nÃmarÆpanirodho, nÃmarÆpanirodhà saÊÃyatananirodho, saÊÃyatananirodhà phassanirodho, phassanirodhà vedanÃnirodho, vedanÃnirodhà taïhÃnirodho, taïhÃnirodhà upÃdÃnanirodho, upÃdÃnanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jÃtinirodho, jÃtinirodhà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà nirujjhanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
     Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà pubbantaæ và paÂidhÃveyyÃtha:

#<[page 265]>#
%<              4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              265>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ahesumha nu kho mayaæ atÅtam-addhÃnaæ, na nu kho ahesumha atÅtam-addhÃnaæ, kin-nu kho ahesumha atÅtam-addhÃnaæ, kathan-nu kho ahesumha atÅtam-addhÃnaæ, kiæ hutvà kiæ ahesumha nu kho mayaæ atÅtam-addhÃnan-ti. -- No h' etaæ bhante. -Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà aparantaæ và ÃdhÃveyyÃtha: BhavissÃma nu kho mayaæ anÃgatam-addhÃnaæ, na nu kho bhavissÃma anÃgatam-addhÃnaæ, kin-nu kho bhavissÃma anÃgatam-addhÃnaæ, kathannu kho bhavissÃma anÃgatam-addhÃnaæ, kiæ hutvà kiæ bhavissÃma nu kho mayaæ anÃgatam-addhÃnan-ti. -- No h' etaæ bhante. -- Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà etarahi và paccuppannam-addhÃnaæ ajjhattaæ kathaækathÅ assatha: Ahan-nu kho 'smi, no nu kho 'smi, kin-nu kho 'smi, kathan-nu kho 'smi, ayaæ nu kho satto kuto Ãgato, so kuhiægÃmÅ bhavissatÅti. -- No h' etaæ bhante.
-- Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà evaæ vadeyyÃtha: Satthà no garu, satthugÃravena ca mayaæ vademÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà evaæ vadeyyÃtha: Samaïo no evam-Ãha samaïà ca, na ca mayaæ evaæ vademÃti. -No h' etaæ bhante. -- Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà a¤¤aæ satthÃraæ uddiseyyÃthÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Api nu tumhe bhikkhave evaæ jÃnantà evaæ passantà yÃni tÃni puthusamaïabrÃhmaïÃnaæ vatakotÆhalamaÇgalÃni tÃni sÃrato paccÃgaccheyyÃthÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Nanu bhikkhave yad-eva tumhÃkaæ sÃmaæ ¤Ãtaæ sÃmaæ diÂÂhaæ sÃmaæ viditaæ tad-eva tumhe vadethÃti. -Evam-bhante. -- SÃdhu bhikkhave. UpanÅtà kho me tumhe bhikkhave iminà sandiÂÂhikena dhammena akÃlikena ehipassikena opanayikena paccattaæ veditabbena vi¤¤Æhi. SandiÂÂhiko ayaæ bhikkhave dhammo akÃliko ehipassiko opanayiko paccattam veditabbo vi¤¤ÆhÅti iti yan-tam vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     Tiïïaæ kho pana bhikkhave sannipÃtà gabbhassÃvakkanti hoti: Idha mÃtÃpitaro ca sannipatità honti, mÃtà ca na utunÅ hoti, gandhabbo ca na paccupaÂÂhito hoti, n' eva tÃva gabbhassÃvakkanti hoti.

#<[page 266]>#
%<266                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idha mÃtÃpitaro ca sannipatità honti, mÃtà ca utunÅ hoti, gandhabbo ca na paccupaÂÂhito hoti, n' eva tÃva gabbhassÃvakkhanti hoti. Yato ca kho bhikkhave mÃtÃpitaro ca sannipatità honti, mÃtà ca utunÅ hoti, gandhabbo ca paccupaÂÂhito hoti, evaæ tiïïaæ sannipÃtà gabbhassÃvakkanti hoti. Tam-enaæ bhikkhave mÃtà nava và dasa và mÃse gabbhaæ kucchinà pariharati mahatà saæsayena garum-bhÃraæ. Tam-enaæ bhikkhave mÃtà navannaæ và dasannaæ và mÃsÃnaæ accayena vijÃyati mahatà saæsayena garum-bhÃraæ. Tam-enaæ jÃtaæ samÃnaæ sakena lohitena poseti. Lohitaæ h' etaæ bhikkhave ariyassa vinaye yadidaæ mÃtutha¤¤aæ. Sa kho so bhikkhave kumÃro vuddhim-anvÃya indriyÃnaæ paripÃkam-anvÃya yÃni tÃni kumÃrakÃnaæ kÅÊÃpanakÃni tehi kÅÊati, seyyathÅdaæ vaÇkakaæ ghaÂikaæ mokkhacikaæ ciÇgulakaæ pattÃÊhakaæ rathakaæ dhanukaæ. Sa kho so bhikkhave kumÃro vuddhim-anvÃya indriyÃnaæ paripÃkam-anvÃya pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃreti, cakkhuvi¤¤eyyehi rÆpehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi, sotavi¤¤eyyehi saddehi -- ghÃnavi¤¤eyyehi gandhehi -- jivhÃvi¤¤eyyehi rasehi -- kÃyavi¤¤eyyehi phoÂÂhabbehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi.
     So cakkhunà rÆpaæ disvà piyarÆpe rÆpe sÃrajjati, appiyarÆpe rÆpe byÃpajjati, anupaÂÂhitakÃyasati ca viharati parittacetaso, ta¤-ca cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti yatth' assa te pÃpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. So evaæ anurodhavirodhaæ samÃpanno yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so taæ vedanaæ abhinandati abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhati. Tassa taæ vedanaæ abhinandato abhivadato ajjhosÃya tiÂÂhato uppajjati nandÅ, yà vedanÃsu nandÅ tad-upÃdÃnaæ, tass' upÃdÃnapaccayà bhavo, bhavapaccayà jÃti, jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambhavanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Sotena saddaæ sutvà --pe-ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya piyarÆpe dhamme sÃrajjati,

#<[page 267]>#
%<              4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              267>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  appiyarÆpe dhamme byÃpajjati, anupaÂÂhitakÃyasati ca viharati parittacetaso, ta¤-ca cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti yatth' assa te pÃpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. So evaæ anurodhavirodhaæ samÃpanno yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so taæ vedanaæ abhinandati abhivadati ajjhosÃya tiÂÂhati. Tassa taæ vedanaæ abhinandato abhivadato ajjhosÃya tiÂÂhato uppajjati nandÅ, yà vedanÃsu nandÅ tad-upÃdÃnaæ, tass' upÃdÃnapaccayà bhavo, bhavapaccayà jÃti, jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambhavanti, evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
     Idha bhikkhave TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïabrÃhmaïiæ pajaæ sadevamanussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃïaæ majjhekalyÃïaæ pariyosÃnakalyÃïaæ sÃtthaæ sabya¤janaæ, kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti.
Taæ dhammaæ suïÃti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiæ và kule paccÃjÃto. So taæ dhammaæ sutvà TathÃgate saddhaæ paÂilabhati. So tena saddhÃpaÂilÃbhena samannÃgato iti paÂisa¤cikkhati: SambÃdho gharÃvÃso rajÃpatho, abbhokÃso pabbajjÃ; na-y-idaæ sukaraæ agÃraæ ajjhÃvasatà ekantaparipuïïaæ ekantaparisuddhaæ saÇkhalikhitaæ brahmacariyaæ carituæ; yan-nÆnÃhaæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan-ti. So aparena samayena appaæ và bhogakkhandhaæ pahÃya mahantaæ và bhogakkhandhaæ pahÃya, appaæ và ¤ÃtiparivaÂÂaæ pahÃya mahantaæ và ¤ÃtiparivaÂÂaæ pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati.
     So evaæ pabbajito samÃno bhikkhÆnaæ sikkhÃsÃjÅvasamÃpanno pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihitadaï¬o nihitasattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ viharati. AdinnÃdÃnaæ pahÃya adinnÃdÃnà paÂivirato hoti,

#<[page 268]>#
%<268                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dinnÃdÃyÅ dinnapÃÂikaÇkhÅ athenena sucibhÆtena attanà viharati. Abrahmacariyaæ pahÃya brahmacÃrÅ hoti ÃrÃcÃrÅ, virato methunà gÃmadhammÃ. MusÃvÃdaæ pahÃya musÃvÃdà paÂivirato hoti, saccavÃdÅ saccasandho theto paccayiko avisaævÃdako lokassa. Pisuïaæ vÃcaæ pahÃya pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, ito sutvà na amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya amutra và sutvà na imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya, iti bhinnÃnaæ và sandhÃtà sahitÃnaæ và anuppadÃtÃ, samaggÃrÃmo samaggarato samagganandÅ samaggakaraïiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. Pharusaæ vÃcaæ pahÃya pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, yà sà vÃcà nelà kaïïasukhà pemanÅyà hadayaÇgamà porÅ bahujanakantà bahujanamanÃpà tathÃrÆpiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. SamphappalÃpaæ pahÃya samphappalÃpà paÂivirato hoti, kÃlavÃdÅ bhÆtavÃdÅ atthavÃdÅ dhammavÃdÅ vinayavÃdÅ, nidhÃnavatiæ vÃcaæ bhÃsità kÃlena sÃpadesaæ pariyantavatiæ atthasaæhitaæ. So bÅjagÃmabhÆtagÃmasamÃramohà paÂivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattÆparato, virato vikÃlabhojanÃ. Nacca-gÅta-vÃditavisÆkadassanà paÂivirato hoti. MÃlÃ-gandha-vilepana-dhÃraïamaï¬ana-vibhÆsanaÂÂhÃnà paÂivirato hoti. UccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato hoti. JÃtarÆparajatapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmakadha¤¤apaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmakamaæsapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ItthikumÃrikapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÃsidÃsapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. AjeÊakapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. KukkuÂasÆkarapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. Hatthi-gavÃssa-vaÊavÃpaÂiggahaïà paÂivirato hoti. KhettavatthupaÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÆteyyapahiïagamanÃnuyogà paÂivirato hoti. Kayavikkayà paÂivirato hoti. TulÃkÆÂa-kaæsakÆÂa-mÃnakÆÂà paÂivirato hoti. UkkoÂana-va¤cana-nikati-sÃciyogà paÂivirato hoti Chedana-vadhabandhana-viparÃmosa-Ãlopa-sahasÃkÃrà paÂivirato hoti. So santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena kucchiparihÃrikena piï¬apÃtena, yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. Seyyathà pi nÃma pakkhÅ sakuïo yena yan' eva ¬eti sapattabhÃro va ¬eti, evam-evaæ bhikkhu santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena, kucchiparihÃrikena piï¬apÃtena, yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. So iminà ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato ajjhattaæ anavajjasukhaæ paÂisaævedeti.

#<[page 269]>#
%<               4. 8. MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ. (38)              269>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ; yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati. Sotena saddaæ sutvà --pe-- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ hoti nÃmubya¤janaggÃhÅ; yatvÃdhikaraïam-enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ, manindriye saævaraæ Ãpajjati. So iminà ariyena indriyasaævarena samannÃgato ajjhattaæ abyÃsekasukhaæ paÂisaævedeti. So abhikkante paÂikkante sampajÃnakÃrÅ hoti, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ hoti, sami¤jite pasÃrite sampajÃnakÃrÅ hoti, saÇghÃÂipattacÅvaradhÃraïe sampajÃnakÃrÅ hoti, asite pÅte khÃyite sÃyite sampajÃnakÃrÅ hoti, uccÃrapassÃvakamme sampajÃnakÃrÅ hoti, gate Âhite nisinne sutte jÃgarite bhÃsite tuïhÅbhÃve sampajÃnakÃrÅ hoti.
     So iminà ca ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato iminà ca ariyena indriyasaævarena samannÃgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannÃgato vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ. So pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto nisÅdati pallaÇkaæ ÃbhujitvÃ, ujuæ kÃyaæ païidhÃya, parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ.
So abhijjhaæ loke pahÃya vigatÃbhijjhena cetasà viharati, abhijjhÃya cittaæ parisodheti; byÃpÃdapadosaæ pahÃya abyÃpannacitto viharati, sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ byÃpÃdapadosà cittaæ parisodheti; thÅnamiddhaæ pahÃya vigatathÅnamiddho viharati, Ãlokasa¤¤Å sato sampajÃno thÅnamiddhà cittaæ parisodheti; uddhaccakukkuccaæ pahÃya anuddhato viharati, ajjhattaæ vÆpasantacitto uddhaccakukkuccà cittaæ parisodheti; vicikicchaæ pahÃya tiïïavicikiccho viharati, akathaækathÅ kusalesu dhammesu vicikicchÃya cittaæ parisodheti.

#<[page 270]>#
%<270                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     So ime pa¤ca nÅvaraïe pahÃya cetaso upakkilese pa¤¤Ãya dubbalÅkaraïe vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ --pe-- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati.
     So cakkhunà rÆpaæ disvà piyarÆpe rÆpe na sÃrajjati, appiyarÆpe rÆpe na byÃpajjati, upaÂÂhitakÃyasati ca viharati appamÃïacetaso, ta¤-ca cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti yatth' assa te pÃpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. So evaæ anurodhavirodhavippahÅno yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so taæ vedanaæ nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂÂhati. Tassa taæ vedanaæ anabhinandato anabhivadato anajjhosÃya tiÂÂhato yà vedanÃsu nandÅ sà nirujjhati, tassa nandÅnirodhà upÃdÃnanirodho, upÃdÃnanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jÃtinirodho, jÃtinirodhà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà nirujjhanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. Sotena saddaæ sutvà -- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya piyarÆpe dhamme na sÃrajjati, appiyarÆpe dhamme na byÃpajjati, upaÂÂhitakÃyasati ca viharati appamÃïacetaso, ta¤-ca cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti yatth' assa te pÃpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.
So evaæ anurodhavirodhavippahÅno yaæ ka¤ci vedanaæ vedeti, sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, so taæ vedanaæ nÃbhinandati nÃbhivadati nÃjjhosÃya tiÂÂhati.
Tassa taæ vedanaæ anabhinandato anabhivadato anajjhosÃya tiÂÂhato yà vedanÃsu nandÅ sà nirujjhati, tassa nandÅnirodhà upÃdÃnanirodho, upÃdÃnanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jÃtinirodho, jÃtinirodhà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà nirujjhanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. Imaæ kho me tumhe bhikkhave saÇkhittena taïhÃsaÇkhayavimuttiæ dhÃretha, SÃtiæ pana bhikkhuæ kevaÂÂaputtaæ mahÃtaïhÃjÃla-taïhÃsaÇghÃÂapaÂimukkan-ti.

#<[page 271]>#
%<                   4. 9. MAHùASSAPURASUTTAõ. (39)              271>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                  MAHùTA×HùSA§KHAYASUTTAõ AèèHAMAõ.
                                39.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà AÇgesu viharati; Assapuraæ nÃma AÇgÃnaæ nigamo. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Samaïà samaïà ti vo bhikkhave jano sa¤jÃnÃti, tumhe ca pana: ke tumhe ti puÂÂhà samÃnÃ: samaï' amhÃti paÂijÃnÃtha. Tesaæ vo bhikkhave evaæsama¤¤Ãnaæ sataæ evaæpaÂi¤¤Ãnaæ sataæ: Ye dhammà samaïakaraïà ca brÃhmaïakaraïà ca te dhamme samÃdÃya vattissÃma, evan-no ayaæ amhÃkaæ sama¤¤Ã ca saccà bhavissati paÂi¤¤Ã ca bhÆtÃ, yesa¤-ca mayaæ cÅvara-piï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ paribhu¤jÃma tesan-te kÃrà amhesu mahapphalà bhavissanti mahÃnisaæsÃ, amhÃka¤-c' evÃyaæ pabbajjà ava¤jhà bhavissati saphalà sa-udrayà ti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Katame ca bhikkhave dhammà samaïakaraïà ca brÃhmaïakaraïà ca: Hirottappena samannÃgatà bhavissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ; alam-ettÃvatà katam-ettavatÃ, anuppatto no sÃma¤¤attho, na-tthi no ki¤ci uttariæ karaïÅyan-ti tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave, paÂivedayÃmi vo bhikkhave: mà vo sÃma¤¤atthikÃnaæ sataæ sÃma¤¤attho parihÃyi sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Parisuddho no kÃyasamÃcÃro bhavissati uttÃno vivaÂo na ca chiddavà saævuto ca,

#<[page 272]>#
%<272                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tÃya ca pana parisuddhakÃyasamÃcÃratÃya n' ev' attÃn' ukkaæsissÃma na paraæ vambhissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro; alam-ettÃvatà katam-ettÃvatÃ, anuppatto no sÃma¤¤attho, na-tthi no ki¤ci uttariæ karaïÅyan-ti tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave, paÂivedayÃmi vo bhikkhave: mà vo sÃma¤¤atthikÃnaæ sataæ sÃma¤¤attho parihÃyi sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Parisuddho no vacÅsamÃcÃro bhavissati uttÃno vivaÂo na ca chiddavà saævuto ca, tÃya ca pana parisuddhavacÅsamÃcÃratÃya n' ev' attÃn' ukkaæsissÃma na paraæ vambhissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro; alamettÃvatà . . . tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave . . . sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Parisuddho no manosamÃcÃro bhavissati uttÃno vivaÂo na ca chiddavà saævuto ca, tÃya ca pana parisuddhamanosamÃcÃratÃya n' ev' attÃn' ukkaæsissÃma na paraæ vambhissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro, parisuddho manosamÃcÃro; alam-ettÃvatà . . . tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave . . . sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Parisuddho no ÃjÅvo bhavissati uttÃno vivaÂo na ca chiddavà saævuto ca, tÃya ca pana parisuddhÃjÅvatÃya n' ev' attÃn' ukkaæsissÃma na paraæ vambhissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro, parisuddho manosamÃcÃro, parisuddho ÃjÅvo; alam-ettÃvatÃ
#<[page 273]>#
%<                 4. 9. MAHùASSAPURASUTTAõ. (39)                 273>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha.
ùrocayÃmi vo bhikkhave . . . sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Indriyesu guttadvÃrà bhavissÃma, cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ nÃnubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjissÃma, rakkhissÃma cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ ÃpajjissÃma. Sotena saddaæ sutvà --pe-- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ nÃnubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjissÃma, rakkhissÃma manindriyaæ, manindriye saævaraæ ÃpajjissÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro, parisuddho manosamÃcÃro, parisuddho ÃjÅvo, indriyesu 'mha guttadvÃrÃ; alam-ettÃvatà . . . tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave . . . sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Bhojane matta¤¤uno bhavissÃma, paÂisaÇkhà yoniso ÃhÃraæ ÃhÃrissÃma, n' eva davÃya na madÃya na maï¬anÃya na vibhÆsanÃya, yÃvad-eva imassa kÃyassa Âhitiyà yÃpanÃya, vihiæsÆparatiyà brahmacariyÃnuggahÃya: iti purÃïa¤-ca vedanaæ paÂihaÇkhÃmi nava¤-ca vedanaæ na uppÃdessÃmi, yÃtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phÃsuvihÃro cÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro, parisuddho manosamÃcÃro, parisuddho ÃjÅvo, indriyesu 'mha guttadvÃrÃ, bhojane matta¤¤uno; alam-ettÃvatà . . . tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave . . . sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: JÃgariyaæ anuyuttà bhavissÃma, divasaæ caÇkamena nisajjÃya Ãvaraïiyehi dhammehi cittaæ parisodhessÃma, rattiyà paÂhamaæ yÃmaæ caÇkamena nisajjÃya Ãvaraïiyehi dhammehi cittaæ parisodhessÃma,

#<[page 274]>#
%<274                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  rattiyà majjhimaæ yÃmaæ dakkhiïena passena sÅhaseyyaæ kappessÃma pÃde pÃdaæ accÃdhÃya satà sampajÃnà uÂÂhÃnasa¤¤aæ manasikaritvÃ, rattiyà pacchimaæ yÃmaæ paccuÂÂhÃya caÇkamena nisajjÃya Ãvaraïiyehi dhammehi cittaæ parisodhessÃmÃti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa: Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro, parisuddho manosamÃcÃro, parisuddho ÃjÅvo, indriyesu 'mha guttadvÃrÃ, bhojane matta¤¤uno, jÃgariyaæ anuyuttÃ; alam-ettÃvatà . . . tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave . . . sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Satisampaja¤¤ena samannÃgatà bhavissÃma, abhikkante paÂikkante sampajÃnakÃrÅ, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ, sami¤jite pasÃrite sampajÃnakÃrÅ, saÇghÃÂipattacÅvaradhÃraïe sampajÃnakÃrÅ, asite pÅte khÃyite sÃyite sampajÃnakÃrÅ, uccÃrapassÃvakamme sampajÃnakÃrÅ, gate Âhite nisinne sutte jÃgarite bhÃsite tuïhÅbhÃve sampajÃnakÃrÅ ti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ. Siyà kho pana bhikkhave tumhÃkaæ evam-assa:
Hirottappen' amha samannÃgatÃ, parisuddho no kÃyasamÃcÃro, parisuddho vacÅsamÃcÃro, parisuddho manosamÃcÃro, parisuddho ÃjÅvo, indriyesu 'mha guttadvÃrÃ, bhojane matta¤¤uno, jÃgariyaæ anuyuttÃ, satisampaja¤¤ena samannÃgatÃ; alam-ettÃvatà katam-ettÃvatÃ, anuppatto no sÃma¤¤attho, na-tthi no ki¤ci uttariæ karaïÅyan-ti tÃvataken' eva tuÂÂhiæ ÃpajjeyyÃtha. ùrocayÃmi vo bhikkhave, paÂivedayÃmi vo bhikkhave: mà vo sÃma¤¤atthikÃnaæ sataæ sÃma¤¤attho parihÃyi sati uttariæ karaïÅye.
     Ki¤-ca bhikkhave uttariæ karaïÅyaæ: Idha bhikkhave bhikkhu vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ; so pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto nisÅdati pallaÇkaæ ÃbhujitvÃ, ujuæ kÃyaæ païidhÃya, parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ. So abhijjhaæ loke pahÃya vigatÃbhijjhena cetasà viharati, abhijjhÃya cittaæ parisodheti.
ByÃpÃdapadosaæ pahÃya abyÃpannacitto viharati, sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ byÃpÃdapadosà cittaæ parisodheti.

#<[page 275]>#
%<                 4. 9. MAHùASSAPURASUTTAõ. (39)                 275>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ThÅnamiddhaæ pahÃya vigatathÅnamiddho viharati, Ãlokasa¤¤Å sato sampajÃno thÅnamiddhà cittaæ parisodheti. Uddhaccakukkuccaæ pahÃya anuddhato viharati. ajjhattaæ. vÆpasantacitto uddhaccakukkuccà cittaæ parisodheti. Vicikicchaæ pahÃya tiïïavicikiccho viharati, akathaækathÅ kusalesu dhammesu vicikicchÃya cittaæ parisodheti.
     Seyyathà pi bhikkhave puriso iïaæ ÃdÃya kammante payojeyya, tassa te kammantà samijjheyyuæ, so yÃni ca porÃïÃni iïamÆlÃni tÃni ca byantikareyya, siyà c' assa uttariæ avasiÂÂhaæ dÃrÃbharaïÃya; tassa evam-assa: Ahaæ kho pubbe iïaæ ÃdÃya kammante payojesiæ, tassa me te kammantà samijjhiæsu, so ahaæ yÃni ca porÃïÃni iïamÆlÃni tÃni ca byantiakÃsiæ, atthi ca me uttariæ avasiÂÂhaæ dÃrÃbharaïÃyÃti. So tatonidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ, adhigacche somanassaæ. Seyyathà pi bhikkhave puriso ÃbÃdhiko assa dukkhito bÃÊhagilÃno, bhatta¤-c' assa na-cchÃdeyya, na c' assa kÃye balamattÃ, so aparena samayena tamhà ÃbÃdhà mucceyya, bhatta¤-c' assa chÃdeyya, siyà c' assa kÃye balamattÃ; tassa evam-assa: Ahaæ kho pubbe ÃbÃdhiko ahosiæ dukkhito bÃÊhagilÃno, bhatta¤-ca me nacchÃdesi, na ca me Ãsi kÃye balamattÃ; so mhi etarahi tamhà ÃbÃdhà mutto, bhatta¤-ca me chÃdeti, atthi ca me kÃye balamattà ti. So tatonidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ, adhigacche somanassaæ. Seyyathà pi bhikkhave puriso bandhanÃgÃre baddho assa, so aparena samayena tamhà bandhanà mucceyya sotthinà abyayena, na c' assa ki¤ci bhogÃnaæ vayo; tassa evam-assa: Ahaæ kho pubbe bandhanÃgÃre baddho ahosiæ, so 'mhi etarahi tamhà bandhanà mutto sotthinà abyayena, na-tthi ca me ki¤ci bhogÃnaæ vayo ti. So tatonidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ, adhigacche somanassaæ. Seyyathà pi bhikkhave puriso dÃso assa anattÃdhÅno parÃdhÅno na yenakÃmaÇgamo, so aparena samayena tamhà dÃsabyà mucceyya attÃdhÅno aparÃdhÅno bhujisso yenakÃmaÇgamo; tassa evam-assa: Ahaæ kho pubbe dÃso ahosiæ anattÃdhÅno parÃdhÅno na yenakÃmaÇgamo, so 'mhi etarahi tamhà dÃsabyà mutto attÃdhÅno aparÃdhÅno bhujisso yenakÃmaÇgamo ti.

#<[page 276]>#
%<276                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So tatonidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ, adhigacche somanassaæ. Seyyathà pi bhikkhave puriso sadhano sabhogo kantÃraddhÃnamaggaæ paÂipajjeyya, so aparena samayena tamhà kantÃrà nitthareyya sotthinà abyayena, na c' assa ki¤ci bhogÃnaæ vayo; tassa evam-assa: Ahaæ kho pubbe sadhano sabhogo kantÃraddhÃnamaggaæ paÂipajjiæ, so 'mhi etarahi tamhà kantÃrà nitthiïïo sotthinà abyayena, na-tthi ca me ki¤ci bhogÃnaæ vayo ti. So tatonidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ, adhigacche somanassaæ. Evam-eva kho bhikkhave bhikkhu yathà iïaæ yathà rogaæ yathà bandhanÃgÃraæ yathà dÃsabyaæ yathà kantÃraddhÃnamaggaæ ime pa¤ca nÅvaraïe appahÅne attani samanupassati. Seyyathà pi bhikkhave Ãnaïyaæ yathà Ãrogyaæ yathà bandhanà mokkhaæ yathà bhujissaæ yathà khemantabhÆmiæ evam-evaæ bhikkhu ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassati.
     So ime pa¤ca nÅvaraïe pahÃya cetaso upakkilese pa¤¤Ãya dubbalÅkaraïe vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So imam-eva kÃyaæ vivekajena pÅtisukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅtisukhena apphutaæ hoti. Seyyathà pi bhikkhave dakkho nahÃpako và nahÃpakantevÃsÅ và kaæsathÃle nahÃniyacuïïÃni Ãkiritvà udakena paripphosakaæ paripphosakaæ sanneyya, sà 'ssa nahÃniyapiï¬i snehÃnugatà snehaparetÃ, santarabÃhirà phuÂà snehena, na ca paggharaïÅ; evam-eva kho bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ vivekajena pÅtisukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅtisukhena apphutaæ hoti.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So imam-eva kÃyaæ samÃdhijena pÅtisukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa samÃdhijena pÅtisukhena apphutaæ hoti. Seyyathà pi bhikkhave udakarahado ubbhidodako,

#<[page 277]>#
%<                   4. 9. MAHùASSAPURASUTTAõ. (39)              277>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tassa n' ev' assa puratthimÃya disÃya udakass' Ãyamukhaæ, na pacchimÃya disÃya udakass' Ãyamukhaæ, na uttarÃya disÃya udakass' Ãyamukhaæ, na dakkhiïÃya disÃya udakass' Ãyamukhaæ, devo ca na kÃlena kÃlaæ sammà dhÃraæ anuppaveccheyya; atha kho tamhà va udakarahadà sÅtà vÃridhÃrà ubbhijjitvà tam-eva udakarahadaæ sÅtena vÃrinà abhisandeyya parisandeyya paripÆreyya paripphareyya, nÃssa ki¤ci sabbÃvato udakarahadassa sÅtena vÃrinà apphutaæ assa; evam-eva kho bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ samÃdhijena pÅtisukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa samÃdhijena pÅtisukhena apphutaæ hoti.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So imam-eva kÃyaæ nippÅtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa nippÅtikena sukhena apphutaæ hoti. Seyyathà pi bhikkhave uppaliniyaæ và paduminiyaæ và puï¬arÅkiniyaæ và appekaccÃni uppalÃni và padumÃni và puï¬arÅkÃni và udake jÃtÃni udake saævaddhÃni udakà 'nuggatÃni antonimuggaposÅni, tÃni yÃva c' aggà yÃva ca mÆlà sÅtena vÃrinà abhisannÃni parisannÃni paripÆrÃni paripphuÂÃni, nÃssa ki¤ci sabbÃvataæ uppalÃnaæ và padumÃnaæ và puï¬arÅkÃnaæ và sÅtena vÃrinà apphutaæ assa; evam-eva kho bhikkhave bhikkhu imameva kÃyaæ nippÅtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa nippÅtikena sukhena apphutaæ hoti.
     Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkham-asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So imam-eva kÃyaæ parisuddhena cetasà pariyodÃtena pharitvà nisinno hoti, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa parisuddhena cetasà pariyodÃtena apphutaæ hoti. Seyyathà pi bhikkhave puriso odÃtena vatthena sasÅsaæ pÃrupitvà nisinno assa, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa odÃtena vatthena apphutaæ assa;

#<[page 278]>#
%<278                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-eva kho bhikkhave bhikkhu imam-eva kÃyaæ parisuddhena cetasà pariyodÃtena pharitvà nisinno hoti, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa parisuddhena cetasà pariyodÃtena apphutaæ hoti.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi, aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe, amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra udapÃdiæ, tatra p' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti. Iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. Seyyathà pi bhikkhave puriso sakamhà gÃmà a¤¤aæ gÃmaæ gaccheyya, tamhà pi gÃmà a¤¤aæ gÃmaæ gaccheyya, so tamhà gÃmà sakaæ yeva gÃmaæ paccÃgaccheyya, tassa evam-assa: Ahaæ kho sakamhà gÃmà amuæ gÃmaæ Ãga¤chiæ, tatra evaæ aÂÂhÃsiæ evaæ nisÅdiæ, evaæ abhÃsiæ evaæ tuïhÅ ahosiæ; tamhà pi gÃmà amuæ gÃmaæ Ãga¤chiæ, tatra pi evaæ aÂÂhÃsiæ evaæ nisÅdiæ, evaæ abhÃsiæ evaæ tuïhÅ ahosiæ, so 'mhi tamhà gÃmà sakaæ yeva gÃmaæ paccÃgato ti; evameva kho bhikkhave bhikkhu anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe--.
Iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ,

#<[page 279]>#
%<                 4. 9. MAHùASSAPURASUTTAõ. (39)                 279>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ; ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. Seyyathà p' assu bhikkhave dve agÃrà sadvÃrÃ, tattha cakkhumà puriso majjhe Âhito passeyya manusse gehaæ pavisante pi nikkhamante pi anusa¤carante pi anuvicarante pi; evam-eva kho bhikkhave bhikkhu dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage --pe-- satte pajÃnÃti.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; ime Ãsavà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ Ãsavasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ Ãsavanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Seyyathà pi bhikkhave pabbatasaÇkhepe udakarahado accho vippasanno anÃvilo, tattha cakkhumà puriso tÅre Âhito passeyya sippisambukam-pi sakkharakaÂhalam-pi macchagumbam-pi ca rantam-pi tiÂÂhantam-pi; tassa evam-assa: Ayaæ kho udakarahado accho vippasanno anÃvilo, tatr' ime sippisambukà pi sakkharakaÂhalà pi macchagumbà pi caranti pi tiÂÂhanti pÅti;

#<[page 280]>#
%<280                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-eva kho bhikkhave bhikkhu: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti . . . ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti.
     Ayaæ vuccati bhikkhave bhikkhu samaïo iti pi, brÃhmaïo iti pi, nahÃtako iti pi, vedagÆ iti pi, sottiyo iti pi, ariyo iti pi, arahaæ iti pi. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu samaïo hoti: samità 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu samaïo hoti.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu brÃhmaïo hoti: bÃhità 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu brÃhmaïo hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu nahÃtako hoti: nahÃtà 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà s. p. s. d. Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu nahÃtako hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu vedagÆ hoti: vidità 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà s. p.
s. d. Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu vedagÆ hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu sottiyo hoti:
nissutà 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà s. p. s. d. Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu sottiyo hoti.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu ariyo hoti: Ãrakà 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà s. p. s. d. Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ.
Evaæ kho bhikkhave bhikkhu ariyo hoti. Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu arahaæ hoti: Ãrakà 'ssa honti pÃpakà akusalà dhammà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyÃ. Evaæ kho bhikkhave bhikkhu arahaæ hotÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    MAHùASSAPURASUTTAõ NAVAMAõ.

#<[page 281]>#
%<                   4. 10. CôÊùSSAPURASUTTAõ. (40)              281>%
                                40.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà AÇgesu viharati; Assapuraæ nÃma AÇgÃnaæ nigamo. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Samaïà samaïà ti vo bhikkhave jano sa¤jÃnÃti, tumhe ca pana: ke tumhe ti puÂÂhà samÃnÃ: samaï' amhÃti paÂijÃnÃtha. Tesaæ vo bhikkhave evaæsama¤¤Ãnaæ sataæ evaæpaÂi¤¤Ãnaæ sattaæ: Yà samaïasÃmÅcipaÂipadà taæ paÂipadaæ paÂipajjissÃma, evaæ no ayaæ amhÃkaæ sama¤¤Ã ca saccà bhavissati paÂi¤¤Ã ca bhÆtÃ, yesa¤-ca mayaæ cÅvarapiï¬apÃta-senÃsana-gilÃnapaccayabhesajjaparikkhÃraæ paribhu¤jÃma tesan-te kÃrà amhesu mahapphalà bhavissanti mahÃnisaæsÃ, amhÃkaæ c' evÃyaæ pabbajjà ava¤jhà bhavissati saphalà sa-udrayà ti evaæ hi vo bhikkhave sikkhitabbaæ.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu na samaïasÃmÅcipaÂipadaæ paÂipanno hoti: Yassa kassaci bhikkhave bhikkhuno abhijjhÃlussa abhijjhà appahÅnà hoti, byÃpannacittassa byÃpÃdo appahÅno hoti, kodhanassa kodho appahÅno hoti, upanÃhissa upanÃho appahÅno hoti, makkhissa makkho appahÅno hoti, paÊÃsissa paÊÃso appahÅno hoti, issukissa issà appahÅnà hoti, maccharissa macchariyaæ appahÅnaæ hoti, saÂhassa sÃÂheyyaæ appahÅnaæ hoti, mÃyÃvissa mÃyà appahÅnà hoti, pÃpicchassa pÃpikà icchà appahÅnà hoti, micchÃdiÂÂhissa micchÃdiÂÂhi appahÅnà hoti, imesaæ kho ahaæ bhikkhave samaïamalÃnaæ samaïadosÃnaæ samaïakasaÂÃnaæ ÃpÃyikÃnaæ ÂhÃnÃnaæ duggativedaniyÃnaæ appahÃnà na samaïasÃmÅcipaÂipadaæ paÂipanno ti vadÃmi. Seyyathà pi bhikkhave maÂajan-nÃma ÃvudhajÃtaæ ubhatodhÃraæ pÅtanisitaæ, tad-assa saÇghÃÂiyà sampÃrÆtaæ sampaliveÂhitaæ, tathÆpamÃhaæ bhikkhave imassa bhikkhuno pabbajjaæ vadÃmi.
     NÃhaæ bhikkhave saÇghÃÂikassa saÇghÃÂidhÃraïamattena sÃma¤¤aæ vadÃmi. NÃhaæ bhikkhave acelakassa acelakamattena sÃma¤¤aæ vadÃmi. NÃhaæ bhikkhave rajojallikassa rajojallikamattena s. v. NÃhaæ bhikkhave udakorohakassa udakorohakamattena s. v. NÃhaæ bhikkhave rukkhamÆlikassa rukkhamÆlikamattena

#<[page 282]>#
%<282                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  s. v. NÃhaæ bhikkhave abbhokÃsikassa abbhokÃsikamattena s. v. NÃhaæ bhikkhave ubbhaÂÂhakassa ubbhaÂÂhakamattena s. v. NÃhaæ bhikkhave pariyÃyabhattikassa pariyÃyabhattikamattena s. v. NÃhaæ bhikkhave mantajjhÃyakassa mantajjhÃyakamattena s. v. NÃhaæ bhikkhave jaÂilakassa jaÂÃdhÃraïamattena sÃma¤¤aæ vadÃmi.
SaÇghÃÂikassa ce bhikkhave saÇghÃÂidhÃraïamattena abhijjhÃlussa abhijjhà pahÅyetha, byÃpannacittassa byÃpÃdo pahÅyetha, kodhanassa kodho p., upanÃhissa upanÃho p., makkhissa makkho p., paÊÃsissa paÊÃso p., issukissa issà p., maccharissa macchariyaæ p., saÂhassa sÃÂheyyaæ p., mÃyÃvissa mÃyà p., pÃpicchassa pÃpikà icchà p., micchÃdiÂÂhikassa micchÃdiÂÂhi pahÅyetha, tam-enaæ mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità jÃtam-eva naæ saÇghÃÂikaæ {kareyyuæ} saÇghÃÂikattam-eva samÃdapeyyuæ: Ehi tvaæ bhadramukha saÇghÃÂiko hoti, saÇghÃÂikassa te sato saÇghÃÂidhÃraïamattena abhijjhÃlussa abhijjhà pahÅyissati, byÃpannacittassa byÃpÃdo pahÅyissati, kodhanassa kodho p., upanÃhissa upanÃho p., makkhissa makkho p., paÊÃsissa paÊÃso p., issukissa issà p., maccharissa macchariyaæ p., saÂhassa sÃÂheyyaæ p., mÃyÃvissa mÃyà p., pÃpicchassa pÃpikà icchà p., micchÃdiÂÂhikassa micchÃdiÂÂhi pahÅyissatÅti. Yasmà ca kho ahaæ bhikkhave saÇghÃÂikam-pi idh' ekaccaæ passÃmi abhijjhÃluæ byÃpannacittaæ kodhanaæ upanÃhiæ makkhiæ paÊÃsiæ issukiæ macchariæ saÂhaæ mÃyÃviæ pÃpicchaæ micchÃdiÂÂhiæ, tasmà na saÇghÃÂikassa saÇghÃÂidhÃraïamattena sÃma¤¤aæ vadÃmi.
Acelakassa ce bhikkhave --pe-- rajojallikassa ce bhikkhave -- udakorohakassa ce bhikkhave -- rukkhamÆlikassa ce bhikkhave -- abbhokÃsikassa ce bhikkhave -- ubbhaÂÂhakassa ce bhikkhave -- pariyÃyabhattikassa ce bhikkhave -- mantajjhÃyakassa ce bhikkhave -- jaÂilakassa ce bhikkhave jaÂÃdhÃraïamattena abhijjhÃlussa abhijjhà pahÅyetha, byÃpannacittassa byÃpÃdo pahÅyetha --pe-- micchÃdiÂÂhikassa micchÃdiÂÂhi pahÅyetha, tam-enaæ mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità jÃtam-eva naæ jaÂilakaæ kareyyuæ jaÂilakattam-eva samÃdapeyyuæ: Ehi tvaæ bhadramukha jaÂilako hohi, jaÂilakassa te sato jaÂÃdhÃraïamattena abhijjhÃlussa abhijjhà pahÅyissati. byÃpannacittassa byÃpÃdo pahÅyissati

#<[page 283]>#
%<                   4. 10. {CôÊùSSAPURASUTTAõ}. (40)              283>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  --pe-- micchÃdiÂÂhikassa micchÃdiÂÂhi pahÅyissatÅti. Yasmà ca kho ahaæ bhikkhave jaÂilakam-pi idh' ekaccaæ passÃmi abhijjhÃluæ byÃpannacittaæ kodhanaæ upanÃhiæ makkhiæ paÊÃsiæ issukiæ macchariæ saÂhaæ mÃyÃviæ pÃpicchaæ micchÃdiÂÂhiæ, tasmà na jaÂilakassa jaÂÃdhÃraïamattena sÃma¤¤aæ vadÃmi.
     Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu samaïasÃmÅcipaÂipadaæ paÂipanno hoti: Yassa kassaci bhikkhave bhikkhuno abhijjhÃlussa abhijjhà pahÅnà hoti, byÃpannacittassa byÃpÃdo pahÅno hoti, kodhanassa kodho pahÅno hoti, upanÃhissa upanÃho pahÅno hoti, makkhissa makkho pahÅno hoti, paÊÃsissa paÊÃso pahÅno hoti, issukissa issà pahÅnà hoti, maccharissa macchariyaæ pahÅnaæ hoti, saÂhassa sÃÂheyyaæ pahÅnaæ hoti, mÃyÃvissa mÃyà pahÅnà hoti, pÃpicchassa pÃpikà icchà pahÅnà hoti, micchÃdiÂÂhikassa micchÃdiÂÂhi pahÅnà hoti, imesaæ kho ahaæ bhikkhave samaïamalÃnaæ samaïadosÃnaæ samaïakasaÂÃnaæ ÃpÃyikÃnaæ ÂhÃnÃnaæ duggativedaniyÃnaæ pahÃnà samaïasÃmÅcipaÂipadaæ paÂipanno ti vadÃmi. So sabbehi imehi pÃpakehi akusalehi dhammehi visuddhamattÃnaæ samanupassati, vimuttam-attÃnaæ samanupassati.
Tassa sabbehi imehi pÃpakehi akusalehi dhammehi visuddham-attÃnaæ samanupassato vimuttam-attÃnaæ samanupassato pÃmujjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddhakÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati. So mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ, tathà tatiyaæ, tathà catutthiæ, uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. KaruïÃsahagatena cetasà --pe-- pharitvà viharati. MuditÃsahagatena cetasà --pe-- pharitvà viharati. UpekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ, tathà tatiyaæ, tathà catutthiæ, uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. Seyyathà pi bhikkhave pokkharaïÅ acchodakà sÃtodakà sÅtodakà setakà sÆpatitthà ramaïÅyÃ; puratthimÃya ce pi puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito,

#<[page 284]>#
%<284                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so taæ pokkharaïiæ Ãgamma vineyya udakapipÃsaæ, vineyya ghammapariÊÃhaæ; pacchimÃya ce pi disÃya puriso Ãgaccheyya -- uttarÃya ce pi disÃya puriso Ãgaccheyya -- dakkhiïÃya ce pi disÃya puriso Ãgaccheyya -- yato kuto ce pi naæ puriso Ãgaccheyya ghammÃbhitatto ghammapareto kilanto tasito pipÃsito, so taæ pokkharaïiæ Ãgamma vineyya udakapipÃsaæ, vineyya ghammapariÊÃhaæ; evam-eva kho bhikkhave khattiyakulà ce pi agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti, so ca TathÃgatappaveditaæ dhammavinayaæ Ãgamma evaæ mettaæ karuïaæ muditaæ upekhaæ bhÃvetvà labhati ajjhattaæ vÆpasamaæ, ajjhattaæ vÆpasamà samaïasÃmÅcipaÂipadaæ paÂipanno ti vadÃmi. BrÃhmaïakulà ce pi --pe-- vessakulà ce pi -- suddakulà ce pi -- yasmà kasmà ce pi kulà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti, so ca TathÃgatappaveditaæ dhammavinayaæ Ãgamma evaæ mettaæ karuïaæ muditaæ upekhaæ bhÃvetvà labhati ajjhattaæ vÆpasamaæ, ajjhattaæ vÆpasamà samaïasÃmÅcipaÂipadaæ paÂipanno ti vadÃmi. Khattiyakulà ce pi agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti, so ca ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ÃsavÃnaæ khayà samaïo hoti. BrÃhmaïakulà ce pi -- vessakulà ce pi -- suddakulà ce pi -- yasmà kasmà ce pi kulà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti, so ca ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ÃsavÃnaæ khayà samaïo hotÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    CôÊùSSAPURASUTTAõ DASAMAõ.
                     MAHùYAMAKAVAGGO CATUTTHO.

#<[page 285]>#
%<                    5. 1. SùLEYYAKASUTTAõ. (41)                 285>%
                                41.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhusaÇghena saddhiæ yena SÃlà nÃma KosalÃnaæ brÃhmaïagÃmo tad-avasari. Assosuæ kho SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikÃ: Samaïo khalu bho Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhusaÇghena saddhim SÃlaæ anuppatto; taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïabrÃhmaïiæ pajaæ sadevamanussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃïaæ majjhekalyÃïaæ pariyosÃnakalyÃïaæ sÃtthaæ sabya¤janaæ, kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti.
SÃdhu kho pana tathÃrÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti.
Atha kho SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà app-ekacce Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce Bhagavato santike nÃmagottaæ sÃvetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce tuïhÅbhÆtà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikà Bhagavantaæ etad-avocuæ: Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yena-m-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà parammaraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti; ko pana bho Gotama hetu ko paccayo yena-m-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjantÅti. -- AdhammacariyÃ-visamacariyÃhetu kho gahapatayo evam-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti; dhammacariyÃ-samacariyÃhetu kho gahapatayo evam-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjantÅti.

#<[page 286]>#
%<286                       I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Na kho mayaæ imassa bhoto Gotamassa saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ ÃjÃnÃma; sÃdhu no bhavaÇ-Gotamo tathà dhammaæ desetu yathà mayaæ imassa bhoto Gotamassa saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ ÃjÃneyyÃmÃti. -- Tena hi gahapatayo suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bho ti kho SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikà Bhagavato paccassosuæ.
Bhagavà etad-avoca:
     Tividhaæ kho gahapatayo kÃyena adhammacariyÃ-visamacariyà hoti, catubbidhaæ vÃcÃya adhammacariyÃ-visamacariyà hoti, tividhaæ manasà adhammacariyÃ-visamacariyà hoti. Katha¤-ca gahapatayo tividhaæ kÃyena adhammacariyÃ-visamacariyà hoti: Idha gahapatayo ekacco pÃïÃtipÃtÅ hoti luddo lohitapÃïi hatapahate niviÂÂho adayÃpanno pÃïabhÆtesu. AdinnÃdÃyÅ kho pana hoti, yan-taæ parassa paravittÆpakaraïaæ gÃmagataæ và ara¤¤agataæ và taæ adinnaæ theyyasaÇkhÃtaæ ÃdÃtà hoti. KÃmesu micchÃcÃrÅ kho pana hoti, yà tà mÃturakkhità piturakkhità [mÃtÃpiturakkhitÃ] bhÃturakkhità bhaginirakkhità ¤Ãtirakkhità sassÃmikà saparidaï¬Ã, antamaso mÃlÃguïaparikkhittà pi, tathÃrÆpÃsu cÃrittaæ Ãpajjità hoti. Evaæ kho gahapatayo tividhaæ kÃyena adhammacariyÃ-visamacariyà hoti. Katha¤-ca gahapatayo catubbidhaæ vÃcÃya adhammacariyÃ-visamacariyà hoti: Idha gahapatayo ekacco musÃvÃdÅ hoti, sabhÃgato và parisagato và ¤Ãtimajjhagato và pÆgamajjhagato và rÃjakulamajjhagato và abhinÅto sakkhipuÂÂho: evaæ bho purisa yaæ jÃnÃsi taæ vadehÅti, so ajÃnaæ và Ãha: jÃnÃmÅti, jÃnaæ và Ãha: na jÃnÃmÅti, apassaæ và Ãha: passÃmÅti, passaæ và Ãha: na passÃmÅti; iti attahetu và parahetu và Ãmisaki¤cikkhahetu và sampajÃnamusà bhÃsità hoti. PisuïÃvÃco kho pana hoti, ito sutvà amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya amutra và sutvà imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya, iti samaggÃnaæ và bhettà bhinnÃnaæ và anuppadÃtÃ, vaggÃrÃmo vaggarato vagganandÅ vaggakaraïiæ vÃcaæ bhÃsità hoti.
PharusÃvÃco kho pana hoti, yà sà vÃcà aï¬akà kakkasà parakaÂukà parÃbhisajjanÅ kodhasÃmantà asamÃdhisaævattanikÃ,

#<[page 287]>#
%<                   5. 1. SùLEYYAKASUTTAõ. (41)                 287>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tathÃrÆpiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. SamphappalÃpÅ kho pana hoti, akÃlavÃdÅ abhÆtavÃdÅ anatthavÃdÅ adhammavÃdÅ avinayavÃdÅ, anidhÃnavatiæ vÃcaæ bhÃsità akÃlena anapadesaæ apariyantavatiæ anatthasaæhitaæ. Evaæ kho gahapatayo catubbidhaæ vÃcÃya adhammacariyÃ-visamacariyà hoti. Katha¤-ca gahapatayo tividhaæ manasà adhammacariyÃ-visamacariyà hoti: Idha gahapatayo ekacco abhijjhÃlu hoti, yan-taæ parassa paravittÆpakaraïaæ taæ abhijjhÃtà hoti: aho vata yaæ parassa taæ mama assÃti. ByÃpannacitto kho pana hoti paduÂÂhamanasaÇkappo: ime sattà ha¤¤antu và vajjhantu và ucchijjantu và vinassantu và mà và ahesuæ iti và ti. MicchÃdiÂÂhi kho pana hoti viparÅtadassano: na-tthi dinnaæ na-tthi yiÂÂhaæ na-tthi hutaæ, na-tthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, natthi ayaæ loko na-tthi paro loko, na-tthi mÃtà na-tthi pità na-tthi sattà opapÃtikÃ, na-tthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti. Evaæ kho gahapatayo tividhaæ manasà adhammacariyÃ-visamacariyà hoti. Evaæ adhammacariyÃ-visamacariyÃhetu kho gahapatayo evam-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti.
     Tividhaæ kho gahapatayo kÃyena dhammacariyÃ-samacariyà hoti, catubbidhaæ vÃcÃya dhammacariyÃ-samacariyà hoti, tividhaæ manasà dhammacariyÃ-samacariyà hoti.
Katha¤-ca gahapatayo tividhaæ kÃyena dhammacariyÃ-samacariyà hoti: Idha gahapatayo ekacco pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihitadaï¬o nihitasattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ viharati. AdinnÃdÃnaæ pahÃya adinnÃdÃnà paÂivirato hoti, yan-taæ parassa paravittÆpakaraïaæ gÃmagataæ và ara¤¤agataæ và taæ nÃdinnaæ theyyasaÇkhÃtaæ ÃdÃtà hoti. KÃmesu micchÃcÃraæ pahÃya kÃmesu micchÃcÃrà paÂivirato hoti, yà tà mÃturakkhità piturakkhità [mÃtÃpiturakkhitÃ] bhÃturakkhità bhaginirakkhità ¤Ãtirakkhità sassÃmikà saparidaï¬Ã, antamaso mÃlÃguïaparikkhittà pi, tathÃrÆpÃsu na cÃrittaæ Ãpajjità hoti. Evaæ kho gahapatayo tividhaæ kÃyena dhammacariyÃsamacariyà hoti.

#<[page 288]>#
%<288                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Katha¤-ca gahapatayo catubbidhaæ vÃcÃya dhammacariyÃ-samacariyà hoti: Idha gahapatayo ekacco musÃvÃdaæ pahÃya musÃvÃdà paÂivirato hoti, sabhÃgato và parisagato và ¤Ãtimajjhagato và pÆgamajjhagato và rÃjakulamajjhagato và abhinÅto sakkhipuÂÂho: evaæ bho purisa yaæ jÃnÃsi taæ vadehÅti, so ajÃnaæ và Ãha: na jÃnÃmÅti, jÃnaæ và Ãha: jÃnÃmÅti, apassaæ và Ãha: na passÃmÅti, passaæ và Ãha: passÃmÅti; iti attahetu và parahetu và Ãmisaki¤cikkhahetu và na sampajÃnamusà bhÃsità hoti.
Pisuïaæ vacaæ pahÃya pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, ito sutvà na amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya amutra và sutvà na imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya, iti bhinnÃnaæ và sandhÃtà sahitÃnaæ và anuppadÃtÃ, samaggÃrÃmo samaggarato samagganandÅ samaggakaraïiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. Pharusaæ vÃcaæ pahÃya pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, yà sà vÃcà nelà kaïïasukhà pemanÅyà hadayaÇgamà porÅ bahujanakantà bahujanamanÃpà tathÃrÆpiæ vÃcaæ bhÃsità hoti.
SamphappalÃpaæ pahÃya samphappalÃpà paÂivirato hoti, kÃlavÃdÅ bhÆtavÃdÅ atthavÃdÅ dhammavÃdÅ vinayavÃdÅ, nidhÃnavatiæ vÃcaæ bhÃsità kÃlena sÃpadesaæ pariyantavatiæ atthasaæhitaæ. Evaæ kho gahapatayo catubbidhaæ vÃcÃya dhammacariyÃ-samacariyà hoti. Katha¤-ca gahapatayo tividhaæ manasà dhammacariyÃ-samacariyà hoti:
Idha gahapatayo ekacco anabhijjhÃlu hoti, yan-taæ parassa paravittÆpakaraïaæ taæ nÃbhijjhÃtà hoti: aho vata yaæ parassa taæ mama assÃti. AbyÃpannacitto kho pana hoti appaduÂÂhamanasaÇkappo: ime sattà averà abyÃbajjhà anÅghà sukhÅ attÃnaæ pariharantÆti. SammÃdiÂÂhi kho pana hoti aviparÅtadassano: atthi dinnaæ atthi yiÂÂhaæ atthi hutaæ, atthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, atthi ayaæ loko atthi paro loko, atthi mÃtà atthi pità atthi sattà opapÃtikÃ, atthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti. Evaæ kho gahapatayo tividhaæ manasà dhammacariyÃ-samacariyà hoti. Evaæ dhammacariyÃsamacariyÃhetu kho gahapatayo evam-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjanti.

#<[page 289]>#
%<                    5. 1. SùLEYYAKASUTTAõ. (41)                  289>%
     ùkaÇkheyya ce gahapatayo dhammacÃrÅ samacÃrÅ: aho vatÃhaæ kÃyassa bhedà param-maraïà khattiyamahÃsÃlÃnaæ sahabyataæ upapajjeyyan-ti, ÂhÃnaæ kho pan' etaæ vijjati yaæ so kÃyassa bhedà param-maraïà khattiyamahÃsÃlÃnaæ sahabyataæ upapajjeyya; taæ kissa hetu: tathà hi so dhammacÃrÅ samacÃrÅ. ùkaÇkheyya ce gahapatayo dhammacÃrÅ samacÃrÅ: aho vatÃhaæ kÃyassa bhedà param-maraïà brÃhmaïamahÃsÃlÃnaæ --pe-- gahapatimahÃsÃlÃnaæ sahabyataæ upapajjeyyaæ, ÂhÃnaæ kho pan' etaæ vijjati yaæ so kÃyassa bhedà param-maraïà gahapatimahÃsÃlÃnaæ sahabyataæ upapajjeyya; taæ kissa hetu: tathà hi so dhammacÃrÅ samacÃrÅ. ùkaÇkheyya ce gahapatayo dhammacÃrÅ samacÃrÅ: aho vatÃhaæ kÃyassa bhedà param-maraïà CÃtummahÃrÃjikÃnaæ devÃnaæ --pe-- TÃvatiæsÃnaæ devÃnaæ -- YÃmÃnaæ devÃnaæ -- TusitÃnaæ devÃnaæ -- NimmÃnaratÅnaæ devÃnaæ -- ParanimmitavasavattÅnaæ devÃnaæ -- BrahmakÃyikÃnaæ devÃnaæ -- ùbhÃnaæ devÃnaæ -ParittÃbhÃnaæ devÃnaæ -- AppamÃïÃbhÃnaæ devÃnaæ -ùbhassarÃnaæ devÃnaæ -- SubhÃnaæ devÃnaæ -- ParittasubhÃnaæ devÃnaæ -- AppamÃïasubhÃnaæ devÃnaæ -SubhakiïïÃnaæ devÃnaæ -- VehapphalÃnaæ devÃnaæ -AvihÃnaæ devÃnaæ -- AtappÃnaæ devÃnaæ -- SudassÃnaæ devÃnaæ -- SudassÅnaæ devÃnaæ -- AkaniÂÂhÃnaæ devÃnaæ -- ÃkÃsÃna¤cÃyatanÆpagÃnaæ devÃnaæ -- Vi¤¤Ãïa¤cÃyatanÆpagÃnaæ devÃnaæ -- Ãki¤ca¤¤ÃyatanÆpagÃnaæ devÃnaæ -nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanÆpagÃnaæ devÃnaæ sahabyataæ upapajjeyyan-ti, ÂhÃnaæ kho pan' etaæ vijjati yaæ so kÃyassa bhedà param-maraïà nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤ÃyatanÆpagÃnaæ devÃnaæ sahabyataæ upapajjeyya; taæ kissa hetu: tathà hi so dhammacÃrÅ samacÃrÅ. ùkaÇkheyya ce gahapatayo dhammacÃrÅ samacÃrÅ: aho vatÃhaæ ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyan-ti, ÂhÃnaæ kho pan' etaæ vijjati yaæ so ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyya, taæ kissa hetu: tathà hi so dhammacÃrÅ samacÃrÅ ti.

#<[page 290]>#
%<290                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
     Evaæ vutte SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikà Bhagavantaæ etad-avocuæ: Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ va ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. Ete mayaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃma dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤ca. UpÃsake no bhavaÇ-Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupete saraïagate ti.
                     SùLEYYAKASUTTAõ PAèHAMAõ.
                                42.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena Vera¤jakà brÃhmaïagahapatikà SÃvatthiyaæ paÂivasanti kenacid-eva karaïÅyena. Assosuæ kho Vera¤jakà brÃhmaïagahapatikÃ: Samaïo khalu kho Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme; taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïabrÃhmaïiæ pajaæ sadevamanussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃïaæ majjhekalyÃïaæ pariyosÃnakalyÃïaæ sÃtthaæ sabya¤janaæ, kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. SÃdhu kho pana tathÃrÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti. Atha kho Vera¤jakà brÃhmaïagahapatikà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà appekacce Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, appekacce Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu,

#<[page 291]>#
%<                    5. 2. VERA¥JAKASUTTAõ. (42)                 291>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  appekacce yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce Bhagavato santike nÃmagottaæ sÃvetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce tuïhÅbhÆtà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho Vera¤jakà brÃhmaïagahapatikà Bhagavantaæ etad-avocuæ: Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yena-m-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti; ko pana bho Gotama hetu ko paccayo yena-m-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjantÅti. -- AdhammacariyÃ-visamacariyÃhetu kho gahapatayo evam-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti; dhammacariyÃ-samacariyÃhetu kho gahapatayo evam-idh' ekacce sattà kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjantÅti. -- Na kho mayaæ imassa bhoto Gotamassa saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ ÃjÃnÃma; sÃdhu no bhavaïGotamo tathà dhammaæ desetu yathà mayaæ imassa bhoto Gotamassa saÇkhittena bhÃsitassa vitthÃrena atthaæ avibhattassa vitthÃrena atthaæ ÃjÃneyyÃmÃti. -- Tena hi gahapatayo suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. -Evaæ bho ti kho Vera¤jakà brÃhmaïagahapatikà Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Tividhaæ kho gahapatayo kÃyena adhammacÃrÅ visamacÃrÅ hoti, catubbidhaæ vÃcÃya . . . (repeat from p. 286 1.11 to p. 290 1.9; for adhammacariyÃ-visamacariyà hoti, for dhammacariyÃ-samacariyà hoti, and for SÃleyyakà substitute adhammacÃrÅ visamacÃrÅ hoti, dhammacÃrÅ samacÃrÅ hoti, and Vera¤jakÃ, respectively) . . . ajjatagge pÃïupete saraïagate ti.
                      VERA¥JAKASUTTAõ DUTIYAõ.

#<[page 292]>#
%<292                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                                43.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Ãyasmà MahÃkoÂÂhito sÃyanhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito yen' Ãyasmà SÃriputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmatà SÃriputtena saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà MahÃkoÂÂhito Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etad-avoca:
     Duppa¤¤o duppa¤¤o ti Ãvuso vuccati. KittÃvatà nu kho Ãvuso duppa¤¤o ti vuccatÅti. -- Na-ppajÃnÃti nappajÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà duppa¤¤o ti vuccati, kiæ nappajÃnÃti: idaæ dukkhan-ti na-ppajÃnÃti, ayaæ dukkhasamudayo ti na-ppajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodho ti na-ppajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti na-ppajÃnÃti.
Na-ppajÃnÃti na-ppajÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà duppa¤¤o ti vuccatÅti. SÃdh' Ãvuso ti kho Ãyasmà MahÃkoÂÂhito Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà Ãyasmantaæ SÃriputtaæ uttariæ pa¤haæ apucchi: Pa¤¤avà pa¤¤avà ti Ãvuso vuccati. KittÃvatà nu kho Ãvuso pa¤¤avà ti vuccatÅti. -- PajÃnÃti pajÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà pa¤¤avà ti vuccati, ki¤-ca pajÃnÃti: idaæ dukkhan-ti pajÃnÃti, ayaæ dukkhasamudayo ti pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodho ti pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti pajÃnÃti. PajÃnÃti pajÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà pa¤¤avà ti vuccatÅti. -- Vi¤¤Ãïaæ vi¤¤Ãïan-ti Ãvuso vuccati. KittÃvatà nu kho Ãvuso vi¤¤Ãïan-ti vuccatÅti. -- VijÃnÃti vijÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà vi¤¤Ãïan-ti vuccati, ki¤-ca vijÃnÃti: sukhan-ti pi vijÃnÃti, dukkhan-ti pi vijÃnÃti, adukkhamasukhan-ti pi vijÃnÃti.
VijÃnÃti vijÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà vi¤¤Ãïan-ti vuccatÅti.
-- Yà c' Ãvuso pa¤¤Ã ya¤-ca vi¤¤Ãïaæ ime dhammà saæsaÂÂhà udÃhu visaæsaÂÂhÃ, labbhà ca pan' imesaæ dhammÃnaæ vinibbhujitvà vinibbhujitvà nÃnÃkaraïaæ pa¤¤Ãpetun-ti. -Yà c' Ãvuso pa¤¤Ã ya¤-ca vi¤¤Ãïaæ ime dhammà saæsaÂÂhà no visaæsaÂÂhÃ, na ca labbhà imesaæ dhammÃnaæ vinibbhujitvà vinibbhujitvà nÃnÃkaraïaæ pa¤¤Ãpetuæ. Yaæ h' Ãvuso pajÃnÃti taæ vijÃnÃti, yaæ vijÃnÃti taæ pajÃnÃti, tasmà ime dhammà saæsaÂÂhà no visaæsaÂÂhÃ,

#<[page 293]>#
%<                     5. 3. MAHùVEDALLASUTTAõ. (43)               293>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na ca labbhà imesaæ dhammÃnaæ vinibbhujitvà vinibbhujitvà nÃnÃkaraïaæ pa¤¤Ãpetun-ti. -- Yà c' Ãvuso pa¤¤Ã ya¤-ca vi¤¤Ãïaæ imesaæ dhammÃnaæ saæsaÂÂhÃnaæ no visaæsaÂÂhÃnaæ kiæ nÃnÃkaraïan-ti. -- Yà c' Ãvuso pa¤¤Ã ya¤-ca vi¤¤Ãïaæ imesaæ dhammÃnaæ saæsaÂÂhÃnaæ no visaæsaÂÂhÃnaæ pa¤¤Ã bhÃvetabbà vi¤¤Ãïaæ pari¤¤eyyaæ, idaæ nesaæ nÃnÃkaraïan-ti.
     Vedanà vedanà ti Ãvuso vuccati. KittÃvatà nu kho Ãvuso vedanà ti vuccatÅti. -- Vedeti vedetÅti kho Ãvuso, tasmà vedanà ti vuccati, ki¤-ca vedeti: sukham-pi vedeti, dukkham-pi vedeti, adukkhamasukham-pi vedeti. Vedeti vedetÅti kho Ãvuso, tasmà vedanà ti vuccatÅti. -- Sa¤¤Ã sa¤¤Ã ti Ãvuso vuccati. KittÃvatà nu kho Ãvuso sa¤¤Ã ti vuccatÅti. -- Sa¤jÃnÃti sa¤jÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà sa¤¤Ã ti vuccati, ki¤-ca sa¤jÃnÃti: nÅlakam-pi sa¤jÃnÃti, pÅtakampi sa¤jÃnÃti, lohitakam-pi sa¤jÃnÃti, odÃtam-pi sa¤jÃnÃti.
Sa¤jÃnÃti sa¤jÃnÃtÅti kho Ãvuso, tasmà sa¤¤Ã ti vuccatÅti. -Yà c' Ãvuso vedanà yà ca sa¤¤Ã ya¤-ca vi¤¤Ãïaæ ime dhammà saæsaÂÂhà udÃhu visaæsaÂÂhÃ, labbhà ca pan' imesaæ dhammÃnaæ vinibbhujitvà vinibbhujitvà nÃnÃkaraïaæ pa¤¤Ãpetun-ti. -- Yà c' Ãvuso vedanà yà ca sa¤¤Ã ya¤-ca vi¤¤Ãïaæ ime dhammà saæsaÂÂhà no visaæsaÂÂhÃ, na ca labbhà imesaæ dhammÃnaæ vinibbhujitvà vinibbhujitvà nÃnÃkaraïaæ pa¤¤Ãpetuæ. Yaæ h' Ãvuso vedeti taæ sa¤jÃnÃti, yaæ sa¤jÃnÃti taæ vijÃnÃti, tasmà ime dhammà saæsaÂÂhà no visaæsaÂÂhÃ, na ca labbhà imesaæ dhammÃnaæ vinibbhujitvà vinibbhujitvà nÃnÃkaraïaæ pa¤¤Ãpetun-ti.
     NissaÂÂhena h' Ãvuso pa¤cahi indriyehi parisuddhena manovi¤¤Ãïena kiæ neyyan-ti. -- NissaÂÂhena h' Ãvuso pa¤cahi indriyehi parisuddhena manovi¤¤Ãïena ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ neyyaæ, anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ neyyaæ, na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ neyyan-ti. -- Neyyaæ pan' Ãvuso dhammaæ kena pajÃnÃtÅti.
-- Neyyaæ kho Ãvuso dhammaæ pa¤¤Ãcakkhunà pajÃnÃtÅti.
-- Pa¤¤Ã pan' Ãvuso kimatthiyà ti. -- Pa¤¤Ã kho Ãvuso abhi¤¤atthà pari¤¤atthà pahÃnatthà ti.

#<[page 294]>#
%<294                      I. MôLAPA××ùSAõ>%
     Kati pan' Ãvuso paccayà sammÃdiÂÂhiyà uppÃdÃyÃti. -Dve kho Ãvuso paccayà sammÃdiÂÂhiyà uppÃdÃya: parato ca ghoso yoniso ca manasikÃro. Ime kho Ãvuso dve paccayà sammÃdiÂÂhiyà uppÃdÃyÃti. -- Katihi pan' Ãvuso aÇgehi anuggahÅtà sammÃdiÂÂhi cetovimuttiphalà ca hoti cetovimuttiphalÃnisaæsà ca, pa¤¤Ãvimuttiphalà ca hoti pa¤¤ÃvimuttiphalÃnisaæsà cÃti. -- Pa¤cahi kho Ãvuso aÇgehi anuggahÅtà sammÃdiÂÂhi cetovimuttiphalà ca hoti cetovimuttiphalÃnisaæsà ca pa¤¤Ãvimuttiphalà ca hoti pa¤¤ÃvimuttiphalÃnisaæsà ca: Idh' Ãvuso sammÃdiÂÂhi sÅlÃnuggahÅtà ca hoti sutÃnuggahÅtà ca hoti sÃkacchÃnuggahÅtà ca hoti samathÃnuggahÅtà ca hoti vipassanÃnuggahÅtà ca hoti. Imehi kho Ãvuso pa¤cahi aÇgehi anuggahÅtà sammÃdiÂÂhi cetovimuttiphalà ca hoti cetovimuttiphalÃnisaæsà ca, pa¤¤Ãvimuttiphalà ca hoti pa¤¤ÃvimuttiphalÃnisaæsà cÃti.
     Kati pan' Ãvuso bhavà ti. -- Tayo 'me Ãvuso bhavÃ:
kÃmabhavo rÆpabhavo arÆpabhavo ti. -- Kathaæ pan' Ãvuso Ãyatiæ punabbhavÃbhinibbatti hotÅti. -- AvijjÃnÅvaraïÃnaæ kho Ãvuso sattÃnaæ taïhÃsaæyojanÃnaæ tatratatrÃbhinandanà evaæ Ãyatiæ punabbhavÃbhinibbatti hotÅti. -- Kathaæ pan' Ãvuso Ãyatiæ punabbhavÃbhinibbatti na hotÅti. -- AvijjÃvirÃgà kho Ãvuso vijjuppÃdà taïhÃnirodhà evaæ Ãyatiæ punabbhavÃbhinibbatti na hotÅti.
     Katamaæ pan' Ãvuso paÂhamaæ jhÃnan-ti. -- Idh' Ãvuso bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, idaæ vuccat' Ãvuso paÂhamaæ jhÃnan-ti. -- PaÂhamaæ pan' Ãvuso jhÃnaæ kataÇgikan-ti.
-- PaÂhamaæ kho Ãvuso jhÃnaæ pa¤caÇgikaæ: Idh' Ãvuso paÂhamaæ jhÃnaæ samÃpannassa bhikkhuno vitakko ca vattati vicÃro ca pÅti ca sukha¤-ca cittekaggatà ca. PaÂhamaæ kho Ãvuso jhÃnaæ evaæ pa¤caÇgikan-ti. -- PaÂhamaæ pan' Ãvuso jhÃnaæ kataÇgavippahÅnaæ kataÇgasamannÃgatanti. -- PaÂhamaæ kho Ãvuso jhÃnaæ pa¤caÇgavippahÅnaæ pa¤caÇgasamannÃgataæ: Idh' Ãvuso pathamaæ jhÃnaæ samÃpannassa bhikkhuno kÃmacchando pahÅno hoti, byÃpÃdo pahÅno hoti, thÅnamiddhaæ pahÅnaæ hoti, uddhaccakukkuccaæ pahÅnaæ hoti,

#<[page 295]>#
%<                   5. 3. MAHùVEDALLASUTTAõ. (43)               295>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vicikicchà pahÅnà hoti, vitakko ca vattati vicÃro ca pÅti ca sukha¤-ca cittekaggatà ca. PaÂhamaæ kho Ãvuso jhÃnaæ evaæ pa¤caÇgavippahÅnaæ pa¤caÇgasamannÃgatan-ti.
     Pa¤c' imÃni Ãvuso indriyÃni nÃnÃvisayÃni nÃnÃgocarÃni, na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaæ paccanubhonti, seyyathÅdaæ cakkhundriyaæ sotindriyaæ ghÃnindriyaæ jivhindriyaæ kÃyindriyaæ. Imesaæ kho Ãvuso pa¤cannaæ indriyÃnaæ nÃnÃvisayÃnaæ nÃnÃgocarÃnaæ na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaæ paccanubhontÃnaæ kiæ paÂisaraïaæ, ko ca nesaæ gocaravisayaæ paccanubhotÅti. -- Pa¤c' imÃni Ãvuso indriyÃni nÃnÃvisayÃni nÃnÃgocarÃni, na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaæ paccanubhonti, seyyathÅdaæ cakkhundriyaæ sotindriyaæ ghÃnindriyaæ jivhindriyaæ kÃyindriyaæ. Imesaæ kho Ãvuso pa¤cannaæ indriyÃnaæ nÃnÃvisayÃnaæ nÃnÃgocarÃnaæ na a¤¤ama¤¤assa gocaravisayaæ paccanubhontÃnaæ mano paÂisaraïaæ, mano ca nesaæ gocaravisayaæ paccanubhotÅti.
     Pa¤c' imÃni Ãvuso indriyÃni, seyyathÅdaæ cakkhundriyaæ sotindriyaæ ghÃnindriyaæ jivhindriyaæ kÃyindriyaæ.
ImÃni kho Ãvuso pa¤c' indriyÃni kiæ paÂicca tiÂÂhantÅti. -Pa¤c' imÃni Ãvuso indriyÃni, seyyathÅdaæ cakkhundriyaæ sotindriyaæ ghÃnindriyaæ jivhindriyaæ kÃyindriyaæ. ImÃni kho Ãvuso pa¤c' indriyÃni Ãyuæ paÂicca tiÂÂhantÅti. -- ùyu pan' Ãvuso kiæ paÂicca tiÂÂhatÅti. -- ùyu usmaæ paÂicca tiÂÂhatÅti. -- Usmà pan' Ãvuso kiæ paÂicca tiÂÂhatÅti. -- Usmà Ãyuæ paÂicca tiÂÂhatÅti. -- IdÃn' eva kho mayaæ Ãvuso Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ evaæ ÃjÃnÃma: Ãyu usmaæ paÂicca tiÂÂhatÅti, idÃn' eva kho mayaæ Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ evaæ ÃjÃnÃma: usmà Ãyuæ paÂicca tiÂÂhatÅti.
YathÃkathaæ pan' Ãvuso imassa bhÃsitassa attho daÂÂhabbo ti. -- Tena h' Ãvuso upaman-te karissÃmi, upamÃya p' idh' ekacce vi¤¤Æ purisà bhÃsitassa atthaæ ÃjÃnanti. Seyyathà pi Ãvuso telappadÅpassa jhÃyato acciæ paÂicca Ãbhà pa¤¤Ãyati, Ãbhaæ paÂicca acci pa¤¤Ãyati, evam-eva kho Ãvuso Ãyu usmaæ paÂicca tiÂÂhati, usmà ca Ãyuæ paÂicca tiÂÂhatÅti.
     Te va nu kho Ãvuso ÃyusaÇkhÃrà te vedaniyà dhammÃ, udÃhu a¤¤e ÃyusaÇkhÃrà a¤¤e vedaniyà dhammà ti. -- Na kho Ãvuso te va ÃyusaÇkhÃrà te vedaniyà dhammÃ.

#<[page 296]>#
%<296                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te ca Ãvuso ÃyusaÇkhÃrà abhaviæsu te vedaniyà dhammÃ, na-y-idaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa bhikkhuno vuÂÂhÃnaæ pa¤¤Ãyetha. Yasmà ca kho Ãvuso a¤¤e ÃyusaÇkhÃrà a¤¤e vedaniyà dhammÃ, tasmà sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannassa bhikkhuno vuÂÂhÃnaæ pa¤¤ÃyatÅti. -- Yadà nu kho Ãvuso imaæ kÃyaæ kati dhammà jahanti athÃyaæ kÃyo ujjhito avakkhitto seti yathà kaÂÂhaæ acetanan-ti. -Yadà kho Ãvuso imaæ kÃyaæ tayo dhammà jahanti: Ãyu usmà ca vi¤¤Ãïaæ, athÃyaæ kÃyo ujjhito avakkhitto seti yathà kaÂÂhaæ acetanan-ti. -- YvÃyaæ Ãvuso mato kÃlakato yo cÃyaæ bhikkhu sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno, imesaæ kiæ nÃnÃkaraïan-ti. -- YvÃyaæ Ãvuso mato kÃlakato, tassa kÃyasaÇkhÃrà niruddhà paÂippassaddhÃ, vacÅsaÇkhÃrà niruddhà paÂippassaddhÃ, cittasaÇkhÃrà niruddhà paÂippassaddhÃ, Ãyu parikkhÅïo, usmà vÆpasantÃ, indriyÃni viparibhinnÃni; yo cÃyaæ bhikkhu sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno, tassa pi kÃyasaÇkhÃrà niruddhà paÂippassaddhÃ, vacÅsaÇkhÃrà niruddhà paÂippassaddhÃ, cittasaÇkhÃrà niruddhà paÂippassaddhÃ, Ãyu aparikkhÅïo, usmà avÆpasantÃ, indriyÃni vippasannÃni. YvÃyaæ Ãvuso mato kÃlakato yo cÃyaæ bhikkhu sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno, idaæ tesaæ nÃnÃkaraïan-ti.
     Kati pan' Ãvuso paccayà adukkhamasukhÃya cetovimuttiyà samÃpattiyà ti. -- CattÃro kho Ãvuso paccayà adukkhamasukhÃya cetovimuttiyà samÃpattiyÃ: Idh' Ãvuso bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Ime kho Ãvuso cattÃro paccayà adukkhamasukhÃya cetovimuttiyà samÃpattiyà ti. -- Kati pan' Ãvuso paccayà animittÃya cetovimuttiyà samÃpattiyà ti. -- Dve kho Ãvuso paccayà animittÃya cetovimuttiyà samÃpattiyÃ: sabbanimittÃna¤-ca amanasikÃro, animittÃya ca dhÃtuyà manasikÃro. Ime kho Ãvuso dve paccayà animittÃya cetovimuttiyà samÃpattiyà ti.
-- Kati pan' Ãvuso paccayà animittÃya cetovimuttiyà Âhitiyà ti. -- Tayo kho Ãvuso paccayà animittÃya cetovimuttiyà ÂhitiyÃ:

#<[page 297]>#
%<                    5. 3. MAHùVEDALLASUTTAõ. (43)               297>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sabbanimittÃna¤-ca amanasikÃro, animittÃya ca dhÃtuyà manasikÃro, pubbe ca abhisaÇkhÃro. Ime kho Ãvuso tayo paccayà animittÃya cetovimuttiyà Âhitiyà ti. -Kati pan' Ãvuso paccayà animittÃya cetovimuttiyà vuÂÂhÃnÃyÃti. -- Dve kho Ãvuso paccayà animittÃya cetovimuttiyà vuÂÂhÃnÃya: sabbanimittÃna¤-ca manasikÃro, animittÃya ca dhÃtuyà amanasikÃro. Ime kho Ãvuso dve paccayà animittÃya cetovimuttiyà vuÂÂhÃnÃyÃti.
     Yà cÃyaæ Ãvuso appamÃïà cetovimutti yà ca Ãki¤ca¤¤Ã cetovimutti yà ca su¤¤atà cetovimutti yà ca animittà cetovimutti, ime dhammà nÃnaÂÂhà c' eva nÃnÃbya¤janà ca, udÃhu ekaÂÂhÃ, bya¤janam-eva nÃnan-ti. -- Yà cÃyaæ Ãvuso appamÃïà cetovimutti yà ca Ãki¤ca¤¤Ã cetovimutti yà ca su¤¤atà cetovimutti yà ca animittà cetovimutti, atthi kho Ãvuso pariyÃyo yaæ pariyÃyaæ Ãgamma ime dhammà nÃnaÂÂhà c' eva nÃnÃbya¤janà ca, atthi ca kho Ãvuso pariyÃyo yaæ pariyÃyaæ Ãgamma ime dhammà ekaÂÂhÃ, bya¤janameva nÃnaæ. Katamo c' Ãvuso pariyÃyo yaæ pariyÃyaæ Ãgamma ime dhammà nÃnaÂÂhà c' eva nÃnÃbya¤janà ca:
Idh' Ãvuso bhikkhu mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. KaruïÃsahagatena cetasà --pe-- muditÃsahagatena cetasà -- upekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokam upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. Ayaæ vuccat' Ãvuso appamÃïà cetovimutti. Katamà c' Ãvuso Ãki¤ca¤¤Ã cetovimutti: Idh' Ãvuso bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. Ayaæ vuccat' Ãvuso Ãki¤ca¤¤Ã cetovimutti. Katamà c' Ãvuso su¤¤atà cetovimutti: Idh' Ãvuso bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamÆlagato và su¤¤ÃgÃragato và iti paÂisa¤cikkhati: su¤¤am-idaæ attena và attaniyena và ti.

#<[page 298]>#
%<298                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
Ayaæ vuccat' Ãvuso su¤¤atà cetovimutti. Katamà c' Ãvuso animittà cetovimutti: Idh' Ãvuso bhikkhu sabbanimittÃnaæ amanasikÃrà animittaæ cetosamÃdhiæ upasampajja viharati.
Ayaæ vuccat' Ãvuso animittà cetovimutti. Ayaæ kho Ãvuso pariyÃyo yaæ pariyÃyaæ Ãgamma ime dhammà nÃnaÂÂhà c' eva nÃnÃbya¤janà ca. Katamo c' Ãvuso pariyÃyo yaæ pariyÃyaæ Ãgamma ime dhammà ekaÂÂhÃ, bya¤janam-eva nÃnaæ: RÃgo kho Ãvuso pamÃïakaraïo, doso pamÃïakaraïo, moho pamÃïakaraïo; te khÅïÃsavassa bhikkhuno pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ. YÃvatà kho Ãvuso appamÃïà cetovimuttiyo akuppà tÃsaæ cetovimutti aggam-akkhÃyati, sà kho panÃkuppà cetovimutti su¤¤Ã rÃgena su¤¤Ã dosena su¤¤Ã mohena. RÃgo kho Ãvuso ki¤cano, doso ki¤cano, moho ki¤cano, te khÅïÃsavassa bhikkhuno pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ. YÃvatà kho Ãvuso Ãki¤ca¤¤Ã cetovimuttiyo akuppà tÃsaæ cetovimutti aggam-akkhÃyati, sà kho panÃkuppà cetovimutti su¤¤Ã rÃgena su¤¤Ã dosena su¤¤Ã mohena. RÃgo kho Ãvuso nimittakaraïo, doso nimittakaraïo, moho nimittakaraïo, te khÅïÃsavassa bhikkhuno pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ. YÃvatà kho Ãvuso animittà cetovimuttiyo akuppà tÃsaæ cetovimutti aggam-akkhÃyati, sà kho panÃkuppà cetovimutti su¤¤Ã rÃgena su¤¤Ã dosena su¤¤Ã mohena. Ayaæ kho Ãvuso pariyÃyo yaæ pariyÃyaæ Ãgamma ime dhammà ekaÂÂhÃ, bya¤janam-eva nÃnan-ti.
     Idam-avoc' Ãyasmà SÃriputto. Attamano Ãyasmà MahÃkoÂÂhito Ãyasmato SÃriputtassa bhÃsitaæ abhinandÅti.
                     MAHùVEDALLASUTTAõ TATIYAõ.

#<[page 299]>#
%<                    5. 4. CôÊAVEDALLASUTTAõ. (44)               299>%
                                44.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe. Atha kho VisÃkho upÃsako yena Dhammadinnà bhikkhunÅ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Dhammadinnaæ bhikkhuniæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho VisÃkho upÃsako Dhammadinnaæ bhikkhuniæ etad-avoca:
     SakkÃyo sakkÃyo ti ayye vuccati. Katamo nu kho ayye sakkÃyo vutto Bhagavatà ti. -- Pa¤ca kho ime Ãvuso VisÃkha upÃdÃnakkhandhà sakkÃyo vutto BhagavatÃ, seyyathÅdaæ rÆpupÃdÃnakkhandho vedanupÃdÃnakkhandho sa¤¤upÃdÃnakkhandho saÇkhÃrupÃdÃnakkhandho vi¤¤ÃïupÃdÃnakkhandho. Ime kho Ãvuso VisÃkha pa¤c' upÃdÃnakkhandhà sakkÃyo vutto Bhagavatà ti. SÃdh' ayye ti kho VisÃkho upÃsako DhammadinnÃya bhikkhuniyà bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà Dhammadinnaæ bhikkhuniæ uttariæ pa¤haæ apucchi: SakkÃyasamudayo sakkÃyasamudayo ti ayye vuccati.
Katamo nu kho ayye sakkÃyasamudayo vutto Bhagavatà ti.
     -- Yà 'yaæ Ãvuso VisÃkha taïhà ponobhavikà nandirÃgasahagatà tatratatrÃbhinandinÅ, seyyathÅdaæ kÃmataïhà bhavataïhà vibhavataïhÃ, ayaæ kho Ãvuso VisÃkha sakkÃyasamudayo vutto Bhagavatà ti. -- SakkÃyanirodho sakkÃyanirodho ti ayye vuccati. Katamo nu kho ayye sakkÃyanirodho vutto Bhagavatà ti. -- Yo kho Ãvuso VisÃkha tassà yeva taïhÃya asesavirÃganirodho cÃgo paÂinissaggo mutti anÃlayo, ayaæ kho Ãvuso VisÃkha sakkÃyanirodho vutto Bhagavatà ti. -SakkÃyanirodhagÃminÅ paÂipadà sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂipadà ti ayye vuccati. Katamà nu kho ayye sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂipadà vuttà Bhagavatà ti. -- Ayam-eva kho Ãvuso VisÃkha ariyo aÂÂhaÇgiko maggo sakkÃyanirodhagÃminÅ paÂipadà vuttà BhagavatÃ, seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhÅti. -- Ta¤-¤eva nu kho ayye upÃdÃnaæ te pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ, udÃhu a¤¤atra pa¤cah' upÃdÃnakkhandhehi upÃdÃnan-ti. -- Na kho Ãvuso VisÃkha ta¤-¤eva upÃdÃnaæ te pa¤c' upÃdÃnakkhandhÃ, na pi a¤¤atra pa¤cah' upÃdÃnakkhandhehi upÃdÃnaæ.

#<[page 300]>#
%<300                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yo kho Ãvuso VisÃkha pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu chandarÃgo taæ tattha upÃdÃnan-ti.
     Kathaæ pan' ayye sakkÃyadiÂÂhi hotÅti. -- Idh' Ãvuso VisÃkha assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto, sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto, rÆpaæ attato samanupassati, rÆpavantaæ và attÃnaæ, attani và rÆpaæ, rÆpasmiæ và attÃnaæ; vedanaæ attato samanupassati. vedanÃvantaæ và attÃnaæ, attani và vedanaæ, vedanÃya yà attÃnaæ; sa¤¤aæ attato samanupassati, sa¤¤Ãvantaæ và attÃnaæ, attani và sa¤¤aæ, sa¤¤Ãya và attÃnaæ; saÇkhÃre attato samanupassati, saÇkhÃravantaæ và attÃnaæ, attani và saÇkhÃre. saÇkhÃresu và attÃnaæ; vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati, vi¤¤Ãïavantaæ và attÃnaæ, attani và vi¤¤Ãïaæ, vi¤¤Ãïasmiæ và attÃnaæ. Evaæ kho Ãvuso VisÃkha sakkÃyadiÂÂhi hotÅti. -- Kathaæ pan' ayye sakkÃyadiÂÂhi na hotÅti. -- Idh' Ãvuso VisÃkha sutavà ariyasÃvako ariyÃnam dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto, sappurisÃnaæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto, na rÆpaæ attato samanupassati, na rÆpavantaæ attÃnaæ, na attani rÆpaæ, na rÃpasmiæ attÃnaæ; na vedanaæ attato samanupassati, na vedanÃvantaæ attÃnaæ, na attani vedanaæ, na vedanÃya attÃnaæ; na sa¤¤aæ attato samanupassati, na sa¤¤Ãvantaæ attÃnaæ, na attani sa¤¤aæ, na sa¤¤Ãya attÃnaæ; na saÇkhÃre attato samanupassati, na saÇkhÃravantaæ attÃnaæ, na attani saÇkhÃre, na saÇkhÃresu attÃnaæ; na vi¤¤Ãïaæ attato samanupassati, na vi¤¤Ãïavantaæ attÃnaæ, na attani vi¤¤Ãïaæ, na vi¤¤Ãïasmiæ attÃnaæ. Evaæ kho Ãvuso VisÃkha sakkÃyadiÂÂhi na hotÅti.
     Katamo pan' ayye ariyo aÂÂhaÇgiko maggo ti. -- Ayameva kho Ãvuso VisÃkha ariyo aÂÂhaÇgiko maggo, seyyathÅdaæ sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà sammÃkammanto sammÃÃjÅvo sammÃvÃyÃmo sammÃsati sammÃsamÃdhÅti. -Ariyo pan' ayye aÂÂhaÇgiko maggo saÇkhato udÃhu asaÇkhato ti. -- Ariyo kho Ãvuso VisÃkha aÂÂhaÇgiko maggo saÇkhato ti.

#<[page 301]>#
%<                    5. 4. CôÊAVEDALLASUTTAõ. (44)               301>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Ariyena nu kho ayye aÂÂhaÇgikena maggena tayo khandhà saÇgahÅtÃ, udÃhu tÅhi khandhehi ariyo aÂÂhaÇgiko maggo saÇgahÅto ti. -- Na kho Ãvuso VisÃkha ariyena aÂÂhaÇgikena maggena tayo khandhà saÇgahÅtÃ, tÅhi ca kho Ãvuso VisÃkha khandhehi ariyo aÂÂhaÇgiko maggo saÇgahÅto.
Yà c' Ãvuso VisÃkha sammÃvÃcà yo ca sammÃkammanto yo ca sammÃÃjÅvo, ime dhammà sÅlakkhandhe saÇgahÅtÃ; yo ca sammÃvÃyÃmo yà ca sammÃsati yo ca sammÃsamÃdhi, ime dhammà samÃdhikkhandhe saÇgahÅtÃ; yà ca sammÃdiÂÂhi yo ca sammÃsaÇkappo, ime dhammà pa¤¤Ãkkhandhe saÇgahÅtà ti. -- Katamo pan' ayye samÃdhi, katame samÃdhinimittÃ, katame samÃdhiparikkhÃrÃ, katamà samÃdhibhÃvanà ti. -Yà kho Ãvuso VisÃkha cittassa ekaggatà ayaæ samÃdhi, cattÃro satipaÂÂhÃnà samÃdhinimittÃ, cattÃro sammappadhÃnà samÃdhiparikkhÃrÃ, yà tesaæ yeva dhammÃnaæ Ãsevanà bhÃvanà bahulÅkammaæ ayaæ tattha samÃdhibhÃvanà ti.
     Kati pan' ayye saÇkhÃrà ti. -- Tayo 'me Ãvuso VisÃkha saÇkhÃrÃ: kÃyasaÇkhÃro vacÅsaÇkhÃro cittasaÇkhÃro ti. -Katamo pan' ayye kÃyasaÇkhÃro, katamo vacÅsaÇkhÃro, katamo cittasaÇkhÃro ti. -- AssÃsapassÃsà kho Ãvuso VisÃkha kÃyasaÇkhÃro, vitakkavicÃrà vacÅsaÇkhÃro, sa¤¤Ã ca vedanà ca cittasaÇkhÃro ti. -- Kasmà pan' ayye assÃsapassÃsà kÃyasaÇkhÃro, kasmà vitakkavicÃrà vacÅsaÇkhÃro, kasmà sa¤¤Ã ca vedanà ca cittasaÇkhÃro ti. -- AssÃsapassÃsà kho Ãvuso VisÃkha kÃyikà ete dhammà kÃyapaÂibaddhÃ, tasmà assÃsapassÃsà kÃyasaÇkhÃro. Pubbe kho Ãvuso VisÃkha vitakketvà vicÃretvà pacchà vÃcaæ bhindati, tasmà vitakkavicÃrà vacÅsaÇkhÃro. Sa¤¤Ã ca vedanà ca cetasikà ete dhammà cittapaÂibaddhÃ, tasmà sa¤¤Ã ca vedanà ca cittasaÇkhÃro ti.
     Katha¤-ca pan' ayye sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpatti hotÅti. -- Na kho Ãvuso VisÃkha sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjantassa bhikkhuno evaæ hoti: ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjissan-ti vÃ, ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjÃmÅti vÃ, ahaæ sa¤¤Ãvedayitanirodham samÃpanno ti vÃ, atha khvÃssa pubbe va tathà cittaæ bhÃvitaæ hoti yan-taæ tathattÃya upanetÅti. -- Sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjantassa pan' ayye bhikkhuno katame dhammà paÂhamaæ nirujjhanti,

#<[page 302]>#
%<302                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yadi và kÃyasaÇkhÃro yadi và vacÅsaÇkhÃro yadi và cittasaÇkhÃro ti. -- Sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjantassa kho Ãvuso VisÃkha bhikkhuno paÂhamaæ nirujjhati vacÅsaÇkhÃro, tato kÃyasaÇkhÃro, tato cittasaÇkhÃro ti.
-- Kathaæ pan' ayye sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhÃnaæ hotÅti. -- Na kho Ãvuso VisÃkha sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhahantassa bhikkhuno evaæ hoti: ahaæ sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhahissan-ti vÃ, ahaæ sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhahÃmÅti vÃ, ahaæ sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhito ti vÃ, atha khvÃssa pubbe va tathà cittaæ bhÃvitaæ hoti yan-taæ tathattÃya upanetÅti. -- Sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhahantassa pan' ayye bhikkhuno katame dhammà paÂhamaæ uppajjanti, yadi và kÃyasaÇkhÃro yadi và vacÅsaÇkhÃro yadi và cittasaÇkhÃro ti. -- Sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhahantassa kho Ãvuso VisÃkha bhikkhuno paÂhamaæ uppajjati cittasaÇkhÃro, tato kÃyasaÇkhÃro, tato vacÅsaÇkhÃro ti. -- Sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhitaæ pan' ayye bhikkhuæ kati phassà phusantÅti. -- Sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhitaæ kho Ãvuso VisÃkha bhikkhuæ tayo phassà phusanti:
su¤¤ato phasso, animitto phasso. appaïihito phasso ti. -Sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhitassa pan' ayye bhikkhuno kiæninnaæ cittaæ hoti kiæpoïaæ kiæpabbhÃran-ti. -Sa¤¤ÃvedayitanirodhasamÃpattiyà vuÂÂhitassa kho Ãvuso VisÃkha bhikkhuno vivekaninnaæ cittaæ hoti vivekapoïaæ vivekapabbhÃran-ti.
     Kati pan' ayye vedanà ti. -- Tisso kho imà Ãvuso VisÃkha vedanÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ, adukkhamasukhà vedanà ti. -- Katamà pan' ayye sukhà vedanÃ, katamà dukkhà vedanÃ, katamà adukkhamasukhà vedanà ti. -Yaæ kho Ãvuso VisÃkha kÃyikaæ và cetasikaæ và sukhaæ sÃtaæ vedayitaæ ayaæ sukhà vedanÃ. Yaæ kho Ãvuso VisÃkha kÃyikaæ và cetasikaæ và dukkhaæ asÃtaæ vedayitaæ ayaæ dukkhà vedanÃ. Yaæ kho Ãvuso VisÃkha kÃyikaæ và cetasikaæ và n' eva sÃtaæ nÃsÃtaæ vedayitaæ ayaæ adukkhamasukhà vedanà ti.

#<[page 303]>#
%<                   5. 4. CôÊAVEDALLASUTTAõ. (44)               303>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Sukhà pan' ayye vedanà kiæsukhà kiædukkhÃ, dukkhà vedanà kiædukkhà kiæsukhÃ, adukkhamasukhà vedanà kiæsukhà kiædukkhà ti. -- Sukhà kho Ãvuso VisÃkha vedanà Âhitisukhà vipariïÃmadukkhÃ, dukkhà vedanà Âhitidukkhà vipariïÃmasukhÃ, adukkhamasukhà vedanà ¤Ãïasukhà a¤¤Ãïadukkhà ti. -- SukhÃya pan' ayye vedanÃya {kiæanusayo} anuseti, dukkhÃya vedanÃya {kiæanusayo} anuseti, adukkhamasukhÃya vedanÃya {kiæanusayo} anusetÅti. -- SukhÃya kho Ãvuso VisÃkha vedanÃya rÃgÃnusayo anuseti, dukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo anuseti, adukkhamasukhÃya vedanÃya avijjÃnusayo anusetÅti. -- SabbÃya nu kho ayye sukhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo anuseti, sabbÃya dukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo anuseti, sabbÃya adukkhamasukhÃya vedanÃya avijjÃnusayo anusetÅti. -- Na kho Ãvuso VisÃkha sabbÃya sukhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo anuseti, na sabbÃya dukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo anuseti, na sabbÃya adukkhamasukhÃya vedanÃya avijjÃnusayo anusetÅti. -- SukhÃya pan' ayye vedanÃya kiæ pahÃtabbaæ, dukkhÃya vedanÃya kiæ pahÃtabbaæ, adukkhamasukhÃya vedanÃya kiæ pahÃtabban-ti. -- SukhÃya kho Ãvuso VisÃkha vedanÃya rÃgÃnusayo pahÃtabbo, dukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo pahÃtabbo, adukkhamasukhÃya vedanÃya avijjÃnusayo pahÃtabbo ti. -- SabbÃya nu kho ayye sukhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo pahÃtabbo, sabbÃya dukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo pahÃtabbo, sabbÃya adukkhamasukhÃya vedanÃya avijjÃnusayo pahÃtabbo ti. -- Na kho Ãvuso VisÃkha sabbÃya sukhÃya vedanÃya rÃgÃnusayo pahÃtabbo, na sabbÃya dukkhÃya vedanÃya paÂighÃnusayo pahÃtabbo, na sabbÃya adukkhamasukhÃya vedanÃya avijjÃnusayo pahÃtabbo.
Idh' Ãvuso VisÃkha bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, rÃgan-tena pajahati, na tattha rÃgÃnusayo anuseti. Idh' Ãvuso VisÃkha bhikkhu iti paÂisa¤cikkhati: kuda-ssu nÃmÃhaæ tad-Ãyatanaæ upasampajja viharissÃmi yad-ariyà etarahi Ãyatanaæ upasampajja viharantÅti, iti anuttaresu vimokhesu pihaæ upaÂÂhÃpayato uppajjati pihÃpaccayà domanassaæ,

#<[page 304]>#
%<304                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  paÂighantena pajahati, na tattha paÂighÃnusayo anuseti. Idh' Ãvuso VisÃkha bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, avijjan-tena pajahati, na tattha avijjÃnusayo anusetÅti.
     SukhÃya pan' ayye vedanÃya kiæ paÂibhÃgo ti. -- SukhÃya kho Ãvuso VisÃkha vedanÃya dukkhà vedanà paÂibhÃgo ti. -- DukkhÃya pan' ayye vedanÃya kiæ paÂibhÃgo ti. -- DukkhÃya kho Ãvuso VisÃkha vedanÃya sukhà vedanà paÂibhÃgo ti. -- AdukkhamasukhÃya pan' ayye vedanÃya kiæ paÂibhÃgo ti. -- AdukkhamasukhÃya kho Ãvuso VisÃkha vedanÃya avijjà paÂibhÃgo ti. -- AvijjÃya pan' ayye kiæ paÂibhÃgo ti. -- AvijjÃya kho Ãvuso VisÃkha vijjà paÂibhÃgo ti.
-- VijjÃya pan' ayye kiæ paÂibhÃgo ti. -- VijjÃya kho Ãvuso VisÃkha vimutti paÂibhÃgo ti. -- Vimuttiyà pan' ayye kiæ paÂibhÃgo ti. -- Vimuttiyà kho Ãvuso VisÃkha nibbÃnaæ paÂibhÃgo ti. -- NibbÃnassa pan' ayye kiæ paÂibhÃgo ti. -AccasarÃvuso VisÃkha pa¤haæ, nÃsakkhi pa¤hÃnaæ pariyantaæ gahetuæ. NibbÃnogadhaæ hi Ãvuso VisÃkha brahmacariyaæ nibbÃnaparÃyanaæ nibbÃnapariyosÃnaæ. ùkaÇkhamÃno ca tvaæ Ãvuso VisÃkha Bhagavantaæ upasaÇkamitvà etam-atthaæ puccheyyÃsi, yathà ca te Bhagavà byÃkaroti tathà naæ dhÃreyyÃsÅti.
     Atha kho VisÃkho upÃsako DhammadinnÃya bhikkhuniyà bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Dhammadinnaæ bhikkhuniæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho VisÃkho upÃsako yÃvatako ahosi DhammadinnÃya bhikkhuniyà saddhiæ kathÃsallÃpo taæ sabbaæ Bhagavato Ãrocesi. Evaæ vutte Bhagavà VisÃkhaæ upÃsakaæ etad-avoca: Paï¬ità VisÃkha Dhammadinnà bhikkhunÅ, mahÃpa¤¤Ã VisÃkha Dhammadinnà bhikkhunÅ. Mama¤-ce pi tvaæ VisÃkha etamatthaæ puccheyyÃsi, aham-pi taæ evam-evaæ byÃkareyyaæ yathà taæ DhammadinnÃya bhikkhuniyà byÃkataæ,

#<[page 305]>#
%<                5. 5. CôÊADHAMMASAMùDùNASUTTAõ. (45)           305>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  eso c' ev' etassa attho, evam-etaæ dhÃrehÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano VisÃkho upÃsako Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                    CôÊAVEDALLASUTTAõ CATUTTHAõ.
                                45.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     CattÃr' imÃni bhikkhave dhammasamÃdÃnÃni, katamÃni cattÃri: Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ. Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ. Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ. Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ: Santi bhikkhave eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi kÃmesu doso ti. Te kÃmesu pÃtabyataæ Ãpajjanti. te kho molibaddhÃhi paribbÃjikÃhi paricÃrenti, te evam-Ãhaæsu: Kiæ su nÃma te bhonto samaïabrÃhmaïà kÃmesu anÃgatabhayaæ sampassamÃnà kÃmÃnaæ pahÃnam-Ãhaæsu kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti; sukho imissà paribbÃjikÃya taruïÃya mudukÃya lomasÃya bÃhÃya samphasso ti te kÃmesu pÃtabyataæ Ãpajjanti. Te kÃmesu pÃtabyataæ Ãpajjitvà kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti.
Te tattha dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti. Te evamÃhaæsu: Idaæ kho te bhonto samaïabrÃhmaïà kÃmesu anÃgatabhayaæ sampassamÃnà kÃmÃnaæ pahÃnam-Ãhaæsu kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti, ime hi mayaæ kÃmahetu kÃmanidÃnaæ dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyÃmÃti.

#<[page 306]>#
%<306                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi bhikkhave gimhÃnaæ pacchime mÃse mÃluvÃsipÃÂikà phaleyya, atha kho taæ bhikkhave mÃluvÃbÅjaæ a¤¤atarasmiæ sÃlamÆle nipateyya. Atha kho bhikkhave yà tasmiæ sÃle adhivatthà devatà sà bhÅtà saæviggà santÃsaæ Ãpajjeyya.
Atha kho bhikkhave tasmiæ sÃle adhivatthÃya devatÃya mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohitÃ, ÃrÃmadevatà vanadevatà rukkhadevatÃ, osadhitiïavanaspatisu adhivatthà devatÃ, saÇgamma samÃgamma evaæ samassÃseyyuæ: Mà bhavaæ bhÃyi. mà bhavaæ bhÃyi, app-eva nÃm' etaæ mÃluvÃbÅjaæ moro và gileyya mago và khÃdeyya dava¬Ãho và ¬aheyya vanakammikà và uddhareyyuæ upacikà và udrabheyyuæ, abÅjaæ và pan' assÃti.
Atha kho taæ bhikkhave mÃluvÃbÅjaæ n' eva moro gileyya na mago khÃdeyya na dava¬Ãho ¬aheyya na vanakammikà uddhareyyuæ na upacikà udrabheyyuæ, bÅjaæ pan' assa. Taæ pÃvussakena meghena abhippavaÂÂaæ samma-d-eva virÆheyya, sà 'ssa mÃluvÃlatà taruïà mudukà lomasà vilambinÅ, sà taæ sÃlaæ upaniseveyya. Atha kho bhikkhave tasmiæ sÃle adhivatthÃya devatÃya evam-assa: Kiæ su nÃma te bhonto mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohitÃ, ÃrÃmadevatà vanadevatà rukkhadevatÃ, osadhitiïavanaspatisu adhivatthà devatÃ, mÃluvÃbÅje anÃgatabhayaæ sampassamÃnà saÇgamma samÃgamma evaæ samassÃsesuæ: mà bhavaæ bhÃyi, mà bhavaæ bhÃyi, app-eva nÃm' etaæ mÃluvÃbÅjaæ moro và gileyya mago và khÃdeyya dava¬Ãho và ¬aheyya vanakammikà và uddhareyyuæ upacikà và udrabheyyuæ, abÅjaæ và pan' assÃti; sukho imissà mÃluvÃlatÃya taruïÃya mudukÃya lomasÃya vilambiniyà samphasso ti. Sà taæ sÃlaæ anuparihareyya, sà taæ sÃlaæ anupariharitvà upari viÂabhiæ kareyya, upari viÂabhiæ karitvà oghanaæ janeyya, oghanaæ janetvà ye tassa sÃlassa mahantà mahantà khandhà te padÃleyya. Atha kho bhikkhave tasmiæ sÃle adhivatthÃya devatÃya evam-assa:
Idaæ kho te bhonto mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohitÃ, ÃrÃmadevatà vanadevatà rukkhadevatÃ, osadhitiïavanaspatisu adhivatthà devatÃ, mÃluvÃbÅje anÃgatabhayaæ sampassamÃnà saÇgamma samÃgamma evaæ samassÃsesuæ: mà bhavaæ bhÃyi, mà bhavaæ bhÃyi, app-eva nÃm' etaæ mÃluvÃbÅjaæ moro và gileyya mago và khÃdeyya dava¬Ãho và ¬aheyya vanakammikà và uddhareyyuæ upacikà và {udrabheyyuæ},

#<[page 307]>#
%<                 5. 5. CôÊADHAMMASAMùDùNASUTTAõ. (45)           307>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  abÅjaæ và pan' assÃti, ya¤-cÃhaæ mÃluvÃbÅjahetu dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyÃmÅti. Evam-eva kho bhikkhave santi eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi kÃmesu doso ti. Te kÃmesu pÃtabyataæ Ãpajjanti, te molibaddhÃhi paribbÃjikÃhi paricÃrenti; te evam-Ãhaæsu: Kiæ su nÃma te bhonto samaïabrÃhmaïà kÃmesu anÃgatabhayaæ sampassamÃnà kÃmÃnaæ pahÃnam-Ãhaæsu kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti; sukho imissà paribbÃjikÃya taruïÃya mudukÃya lomasÃya bÃhÃya samphasso ti te kÃmesu pÃtabyataæ Ãpajjanti.
Te kÃmesu pÃtabyataæ Ãpajjitvà kÃyassa bhedà parammaraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti.
Te tattha dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyanti. Te evamÃhaæsu: Idaæ kho te bhonto samaïabrÃhmaïà kÃmesu anÃgatabhayaæ sampassamÃnà kÃmÃnaæ pahÃnam-Ãhaæsu kÃmÃnaæ pari¤¤aæ pa¤¤Ãpenti, ime hi mayaæ kÃmahetu kÃmanidÃnaæ dukkhà tippà kaÂukà vedanà vediyÃmÃti. Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco acelako hoti muttÃcÃro hatthÃpalekhano, na ehibhadantiko na tiÂÂhabhadantiko, na abhihaÂaæ na uddissakaÂaæ na nimantaïaæ sÃdiyati; so na kumbhÅmukhà patigaïhÃti na kaÊopimukhà patigaïhÃti, na eÊakamantaraæ na daï¬amantaraæ na musalamantaraæ, na dvinnaæ bhu¤jamÃnÃnaæ, na gabbhiniyà na pÃyamÃnÃya na purisantaragatÃya, na saÇkittisu, na yattha sà upaÂÂhito hoti, na yattha makkhikà saï¬asaï¬acÃrinÅ, na macchaæ na maæsaæ na suraæ na merayaæ na thusodakaæ pibati. So ekÃgÃriko và hoti ekÃlopiko, dvÃgÃriko và hoti dvÃlopiko -- sattÃgÃriko và hoti sattÃlopiko; ekissà pi dattiyà yÃpeti, dvÅhi pi dattÅhi yÃpeti -- sattahi pi dattÅhi yÃpeti; ekÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, dvÅhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃreti -- sattÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, iti evarÆpaæ addhamÃsikam-pi pariyÃyabhattabhojanÃnuyogam-anuyutto viharati. So sÃkabhakkho và hoti sÃmÃkabhakkho và hoti nÅvÃrabhakkho và hoti daddulabhakkho và hoti haÂabhakkho và hoti kaïabhakkho và hoti ÃcÃmabhakkho và hoti pi¤¤Ãkabhakkho và hoti tiïabhakkho và hoti gomayabhakkho và hoti,

#<[page 308]>#
%<308                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vanamÆlaphalÃhÃro yÃpeti pavattaphalabhojÅ. So sÃïÃni pi dhÃreti masÃïÃni pi dhÃreti chavadussÃni pi dhÃreti paæsukÆlÃni pi dhÃreti tirÅÂÃni pi dhÃreti ajinÃni pi dhÃreti ajinakkhipam-pi dhÃreti kusacÅram-pi dhÃreti vÃkacÅram-pi dhÃreti phalakacÅram-pi dhÃreti kesakambalam-pi dhÃreti vÃlakambalam-pi dhÃreti ulÆkapakkham-pi dhÃreti; kesamassulocako pi hoti kesamassulocanÃnuyogam-anuyutto, ubbhaÂÂhako pi hoti ÃsanapaÂikkhitto, ukkuÂiko pi hoti ukkuÂikappadhÃnam-anuyutto, kaïÂakÃpassayiko pi hoti kaïÂakÃpassaye seyyaæ kappeti, sÃyatatiyakam-pi udakorohaïÃnuyogam-anuyutto viharati.
Iti evarÆpaæ anekavihitaæ kÃyassa ÃtÃpanaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto viharati. So kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjati. Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccupannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco pakatiyà tibbarÃgajÃtiko hoti, so abhikkhaïaæ rÃgajaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti; pakatiyà tibbadosajÃtiko hoti, so abhikkhaïaæ dosajaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti; pakatiyà tibbamohajÃtiko hoti, so abhikkhaïaæ mohajaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti. So sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena assumukho pi rudamÃno paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ carati. So kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjati.
Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco pakatiyà na tibbarÃgajÃtiko hoti, so na abhikkhaïaæ rÃgajaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti; pakatiyà na tibbadosajÃtiko hoti, so na abhikkhaïaæ dosajaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti; pakatiyà na tibbamohajÃtiko hoti,

#<[page 309]>#
%<                 5. 6. MAHùDHAMMASAMùDùNASUTTAõ. (46)           309>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so na abhikkhaïaæ mohajaæ dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti. So vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. VitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. PÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjati. Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ. ImÃni kho bhikkhave cattÃri dhammasamÃdÃnÃnÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                  CôÊADHAMMASAMùDùNASUTTAõ PA¥CAMAõ.
                                 46.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Yebhuyyena bhikkhave sattà evaækÃmà evaæchandà evaæadhippÃyÃ: aho vata aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà parihÃyeyyuæ, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà abhiva¬¬heyyunti. Tesaæ bhikkhave sattÃnaæ evaækÃmÃnaæ evaæchandÃnaæ evaæadhippÃyÃnaæ aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà parihÃyanti.
Tatra tumhe bhikkhave kaæ hetuæ paccethÃti. -- BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà Bhagavaænettikà BhagavaæpaÂisaraïÃ.

#<[page 310]>#
%<310                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SÃdhu vata bhante Bhagavantaæ yeva paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho, Bhagavato sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -- Tena hi bhikkhave suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto, sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto, sevitabbe dhamme na jÃnÃti asevitabbe dhamme na jÃnÃti, bhajitabbe dhamme na jÃnÃti abhajitabbe dhamme na jÃnÃti. So sevitabbe dhamme ajÃnanto asevitabbe dhamme ajÃnanto, bhajitabbe dhamme ajÃnanto abhajitabbe dhamme ajÃnanto, asevitabbe dhamme sevati sevitabbe dhamme na sevati, abhajitabbe dhamme bhajati bhajitabbe dhamme na bhajati. Tassa asevitabbe dhamme sevato sevitabbe dhamme asevato, abhajitabbe dhamme bhajato bhajitabbe dhamme abhajato, aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà parihÃyanti, taæ kissa hetu:
Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ aviddasuno. Sutavà ca kho bhikkhave ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto, sappurisÃnaæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto, sevitabbe dhamme pajÃnÃti asevitabbe dhamme pajÃnÃti, bhajitabbe dhamme pajÃnÃti abhajitabbe dhamme pajÃnÃti.
So sevitabbe dhamme pajÃnanto asevitabbe dhamme pa jÃnanto, bhajitabbe dhamme pajÃnanto abhajitabbe dhamme pajÃnanto, asevitabbe dhamme na sevati sevitabbe dhamme sevati, abhajitabbe dhamme na bhajati bhajitabbe dhamme bhajati. Tassa asevitabbe dhamme asevato sevitabbe dhamme sevato, abhajitabbe dhamme abhajato bhajitabbe dhamme bhajato, aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà parihÃyanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ viddasuno.
     CattÃr' imÃni bhikkhave dhammasamÃdÃnÃni, katamÃni cattÃri: Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ. Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ.

#<[page 311]>#
%<                5. 6. MAHùDHAMMASAMùDùNASUTTAõ. (46)           311>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ. Atthi bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ.
     Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ, taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkan-ti. Taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ appajÃnanto taæ sevati, taæ na parivajjeti; tassa taæ sevato taæ aparivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà parihÃyanti, taæ kissa hetu:
Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ aviddasuno. Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ, taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkan-ti. Taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ appajÃnanto taæ sevati, taæ na parivajjeti; tassa taæ sevato taæ aparivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà parihÃyanti, taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ aviddasuno. Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ, taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkan-ti. Taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ appajÃnanto taæ na sevati, taæ parivajjeti; tassa taæ asevato taæ parivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà parihÃyanti, taæ kissa hetu:
Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ aviddasuno. Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ, taæ avidvà avijjagato yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkanti. Taæ avidvà avijjÃgato yathÃbhÆtaæ appajÃnanto taæ na sevati, taæ parivajjeti; tassa taæ asevato taæ parivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà abhiva¬¬hanti,

#<[page 312]>#
%<312                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  iÂÂhà kantà manÃpà dhammà parihÃyanti, taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ aviddasuno.
     Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ, taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkanti. Taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnanto taæ na sevati, taæ parivajjeti; tassa taæ asevato taæ parivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà parihÃyanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ viddasuno. Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ, taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti:
idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkan-ti. Taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnanto taæ na sevati, taæ parivajjeti; tassa taæ asevato taæ parivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà parihÃyanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ viddasuno. Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ, taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkan-ti. Taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnanto taæ sevati, taæ na parivajjeti; tassa taæ sevato taæ aparivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà parihÃyanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ viddasuno. Tatra bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ, taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti: idaæ kho dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkan-ti. Taæ vidvà vijjÃgato yathÃbhÆtaæ pajÃnanto taæ sevati, taæ na parivajjeti; tassa taæ sevato taæ aparivajjayato aniÂÂhà akantà amanÃpà dhammà parihÃyanti, iÂÂhà kantà manÃpà dhammà abhiva¬¬hanti, taæ kissa hetu:
Evaæ h' etaæ bhikkhave hoti yathà taæ viddasuno.

#<[page 313]>#
%<                5. 6. MAHùDHAMMASAMùDùNASUTTAõ. (46)             313>%
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena pÃïÃtipÃtÅ hoti pÃïÃtipÃtapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena adinnÃdÃyÅ hoti adinnÃdÃnapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena kÃmesu micchÃcÃrÅ hoti kÃmesu micchÃcÃrapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena musÃvÃdÅ hoti musÃvÃdapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena pisuïÃvÃco hoti pisuïÃvÃcÃpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena pharusÃvÃco hoti pharusÃvÃcÃpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena samphappalÃpÅ hoti samphappalÃpapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena abhijjhÃlu hoti abhijjhÃpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena byÃpannacitto hoti byÃpÃdapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena micchÃdiÂÂhi hoti micchÃdiÂÂhipaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti. So kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjati. Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ.
    Katama¤ ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena pÃïÃtipÃtÅ hoti pÃïÃtipÃtapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena adinnÃdÃyÅ hoti adinnÃdÃnapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena kÃmesu micchÃcÃrÅ hoti kÃmesu micchÃcÃrapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena musÃvÃdÅ hoti musÃvÃdapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena pisuïÃvÃco hoti pisuïÃvÃcÃpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti,

#<[page 314]>#
%<314                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena pharusÃvÃco hoti pharusÃvÃcÃpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena samphappalÃpÅ hoti samphappalÃpapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena abhijjhÃlu hoti abhijjhÃpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena byÃpannacitto hoti byÃpÃdapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena micchÃdiÂÂhi hoti micchÃdiÂÂhipaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti. So kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjati. Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti pÃïÃtipÃtà veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena adinnÃdÃnà paÂivirato hoti adinnÃdÃnà veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena kÃmesu micchÃcÃrà paÂivirato hoti kÃmesu micchÃcÃrà veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena musÃvÃdà paÂivirato hoti musÃvÃdà veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti pisuïÃya vÃcÃya veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti pharusÃya vÃcÃya veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena samphappalÃpà paÂivirato hoti samphappalÃpà veramaïÅpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena anabhijjhÃlu hoti anabhijjhÃpaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena abyÃpannacitto hoti abyÃpÃdapaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi dukkhena sahÃpi domanassena sammÃdiÂÂhi hoti sammÃdiÂÂhipaccayà ca dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti.

#<[page 315]>#
%<                 5. 6. MAHùDHAMMASAMùDùNASUTTAõ. (46)          315>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjati. Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ: Idha bhikkhave ekacco sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti pÃïÃtipÃtà veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena adinnÃdÃnà paÂivirato hoti adinnÃdÃnà veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena kÃmesu micchÃcÃrà paÂivirato hoti kÃmesu micchÃcÃrà veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena musÃvÃdà paÂivirato hoti musÃvÃdà veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti pisuïÃya vÃcÃya veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti pharusÃya vÃcÃya veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena samphappalÃpà paÂivirato hoti samphappalÃpà veramaïÅpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena anabhijjhÃlu hoti anabhijjhÃpaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena abyÃpannacitto hoti abyÃpÃdapaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti, sahÃpi sukhena sahÃpi somanassena sammÃdiÂÂhi hoti sammÃdiÂÂhipaccayà ca sukhaæ somanassaæ paÂisaævedeti. So kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjati.
Idaæ vuccati bhikkhave dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ. ImÃni kho bhikkhave cattÃri dhammasamÃdÃnÃni.
     Seyyathà pi bhikkhave tittakÃlÃbu visena saæsaÂÂho, atha puriso Ãgaccheyya jÅvitukÃmo amaritukÃmo, sukhakÃmo dukkhapaÂikkÆlo, tam-enaæ evaæ vadeyyuæ: Ambho purisa, ayaæ tittakÃlÃbu visena saæsaÂÂho, sace ÃkaÇkhasi pipa, tassa te pipato c' eva na-cchÃdessati vaïïena pi gandhena pi rasena pi,

#<[page 316]>#
%<316                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pÅtvà ca pana maraïaæ và nigacchasi maraïamattaæ và dukkhan-ti. So taæ apaÂisaÇkhÃya pipeyya, nappaÂinissajeyya; tassa taæ pipato c' eva na-cchÃdeyya vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana maraïaæ và nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhaæ. TathÆpamÃhaæ bhikkhave imaæ dhammasamÃdÃnaæ vadÃmi yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkha¤-c' eva Ãyati¤-ca dukkhavipÃkaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave ÃpÃnÅyakaæso vaïïasampanno gandhasampanno rasasampanno, so ca kho visena saæsaÂÂho, atha puriso Ãgaccheyya jÅvitukÃmo amaritukÃmo, sukhakÃmo dukkhapaÂikkÆlo, tam-enaæ evaæ vadeyyuæ: Ambho purisa, ayaæ ÃpÃnÅyakaæso vaïïasampanno gandhasampanno rasasampanno, so ca kho visena saæsaÂÂho, sace ÃkaÇkhasi pipa, tassa te pipato hi kho chÃdessati vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana maraïaæ và nigacchasi maraïamattaæ và dukkhan-ti. So taæ apaÂisaÇkhÃya pipeyya, nappaÂinissajeyya; tassa taæ pipato hi kho chÃdeyya vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana maraïaæ và nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhaæ. TathÆpamÃhaæ bhikkhave imaæ dhammasamÃdÃnaæ vadÃmi yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukhaæ Ãyatiæ dukkhavipÃkaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave pÆtimuttaæ nÃnÃbhesajjehi saæsaÂÂhaæ, atha puriso Ãgaccheyya paï¬urogÅ, tam-enaæ evaæ vadeyyuæ: Ambho purisa, idaæ pÆtimuttaæ nÃnÃbhesajjehi saæsaÂÂhaæ, sace ÃkaÇkhasi pipa, tassa te pipato hi kho nacchÃdessati vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana sukhÅ bhavissasÅti. So taæ paÂisaÇkhÃya pipeyya, nappaÂinissajeyya; tassa taæ pipato hi kho na-cchÃdeyya vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana sukhÅ assa.
TathÆpamÃhaæ bhikkhave imaæ dhammasamÃdÃnaæ vadÃmi yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannadukkhaæ Ãyatiæ sukhavipÃkaæ.
     Seyyathà pi bhikkhave dadhi¤-ca madhu¤-ca sappi¤ca phÃïita¤-ca ekajjhaæ saæsaÂÂhaæ, atha puriso Ãgaccheyya lohitapakkhandiko, tam-enaæ evaæ vadeyyuæ: Ambho purisa, idaæ dadhi¤-ca madhu¤-ca sappi¤-ca phÃïita¤-ca ekajjhaæ saæsaÂÂhaæ,

#<[page 317]>#
%<                     5. 7. VýMAõSAKASUTTAõ. (47)                 317>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ ÷ sace ÃkaÇkhasi pipa, tassa te pipato c' eva chÃdessati vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana sukhÅ bhavissasÅti. So taæ paÂisaÇkhÃya pipeyya, nappaÂinissajeyya; tassa taæ pipato c' eva chÃdeyya vaïïena pi gandhena pi rasena pi, pÅtvà ca pana sukhÅ assa. TathÆpamÃhaæ bhikkhave imaæ dhammasamÃdÃnaæ vadÃmi yamidaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤-c' eva Ãyati¤ca sukhavipÃkaæ. Seyyathà pi bhikkhave vassÃnaæ pacchime mÃse saradasamaye viddhe vigatavalÃhake deve Ãdicco nabhaæ abbhussakkamÃno sabbaæ ÃkÃsagataæ tamagataæ abhivihacca bhÃsati ca tapati ca virocati ca, evam-eva kho bhikkhave yam-idaæ dhammasamÃdÃnaæ paccuppannasukha¤c' eva Ãyati¤-ca sukhavipÃkaæ tad-a¤¤e puthusamaïabrÃhmaïà (naæ) parappavÃde abhivihacca bhÃsati ca tapati ca virocati cÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                 MAHùDHAMMASAMùDùNASUTTAõ CHAèèHAõ.
                                47.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     VÅmaæsakena bhikkhave bhikkhunà parassa cetopariyÃyaæ ÃjÃnantena TathÃgate samannesanà kÃtabbÃ, sammÃsambuddho và no và iti vi¤¤ÃïÃyÃti. -- BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà Bhagavaænettikà BhagavaæpaÂisaraïÃ.
SÃdhu vata bhante Bhagavantaæ yeva paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho, Bhagavato sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -Tena hi bhikkhave suïÃtha, sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti.

#<[page 318]>#
%<318                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     VÅmaæsakena bhikkhave bhikkhunà parassa cetopariyÃyaæ ÃjÃnantena dvÅsu dhammesu TathÃgato samannesitabbo, cakkhusotavi¤¤eyyesu dhammesu: ye saÇkiliÂÂhà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti và te TathÃgatassa no và ti.
Tam-enaæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ye saÇkiliÂÂhà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà na te TathÃgatassa saævijjantÅti.
Yato naæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ye saÇkiliÂÂhà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà na te TathÃgatassa saævijjantÅti, tato naæ uttariæ samannesati: ye vÅtimissà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti và te TathÃgatassa no và ti. Tamenaæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ye vÅtimissà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà na te TathÃgatassa saævijjantÅti. Yato naæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ye vÅtimissà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà na te TathÃgatassa saævijjantÅti, tato naæ uttariæ samannesati: ye vodÃtà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti và te TathÃgatassa no và ti. Tam-enaæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ye vodÃtà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti te TathÃgatassÃti. Yato naæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ye vodÃtà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti te TathÃgatassÃti, tato naæ uttariæ samannesati:
dÅgharattaæ samÃpanno ayam-Ãyasmà imaæ kusalaæ dhammaæ udÃhu ittarasamÃpanno ti. Tam-enaæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: dÅgharattaæ samÃpanno ayam-Ãyasmà imaæ kusalaæ dhammaæ, nÃyam-Ãyasmà ittarasamÃpanno ti. Yato naæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: dÅgharattaæ samÃpanno ayam-Ãyasmà imaæ kusalaæ dhammaæ, nÃyam-Ãyasmà ittarasamÃpanno ti, tato naæ uttariæ samannesati: ¤attajjhÃpanno ayam-Ãyasmà bhikkhu yasam-patto, saævijjant' assa idh' ekacce ÃdÅnavà ti. Na tÃva bhikkhave bhikkhuno idh' ekacce ÃdÅnavà saævijjanti yÃva na ¤attajjhÃpanno hoti yasam-patto.
Yato ca kho bhikkhave bhikkhu ¤attajjhÃpanno hoti yasampatto ath' assa idh' ekacce ÃdÅnavà saævijjanti. Tam-enaæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ¤attajjhÃpanno ayam-Ãyasmà bhikkhu yasam-patto, nÃssa idh' ekacce ÃdÅnavà saævijjantÅti. Yato naæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: ¤attajjhÃpanno ayam-Ãyasmà bhikkhu yasam-patto,

#<[page 319]>#
%<                  5. 7. VýMAõSAKASUTTAõ. (47)                  319>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nÃssa idh' ekacce ÃdÅnavà saævijjantÅti, tato naæ uttariæ samannesati: abhayÆparato ayam-ÃyasmÃ, nÃyam-Ãyasmà bhayÆparato, vÅtarÃgattà kÃme na sevati khayà rÃgassÃti. Tam-enaæ samannesamÃno evaæ jÃnÃti: abhayÆparato ayam-ÃyasmÃ, nÃyam-Ãyasmà bhayÆparato, vÅtarÃgattà kÃme na sevati khayà rÃgassÃti. Ta¤ce bhikkhave bhikkhuæ pare evaæ puccheyyuæ: Ke pan' Ãyasmato ÃkÃrà ke anvayà yen' Ãyasmà evaæ vadesi: abhayÆparato ayam-ÃyasmÃ, nÃyam-Ãyasmà bhayÆparato, vÅtarÃgattà kÃme na sevati khayà rÃgassÃti, sammà byÃkaramÃno bhikkhave bhikkhu evaæ byÃkareyya: Tathà hi pana ayamÃyasmà saÇghe và viharanto eko và viharanto ye ca tattha sugatà ye ca tattha duggatà ye ca tattha gaïam-anusÃsanti ye ca idh' ekacce Ãmisesu sandissanti ye ca idh' ekacce Ãmisena anupalittÃ, nÃyam-Ãyasmà taæ tena avajÃnÃti; sammukhà kho pana metaæ Bhagavato sutaæ sammukhà paÂiggahÅtaæ: AbhayÆparato 'ham-asmi, nÃham-asmi bhayÆparato, vÅtarÃgattà kÃme na sevÃmi khayà rÃgassÃti.
     Tatra bhikkhave TathÃgato va uttariæ paÂipucchitabbo:
Ye saÇkiliÂÂhà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti và te TathÃgatassa no và ti. ByÃkaramÃno bhikkhave TathÃgato evaæ byÃkareyya: Ye saÇkiliÂÂhà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà na te TathÃgatassa saævijjantÅti. Ye vÅtimissà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti và te TathÃgatassa no và ti. ByÃkaramÃno bhikkhave TathÃgato evaæ byÃkareyya: Ye vÅtimissà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà na te TathÃgatassa saævijjantÅti. Ye vodÃtà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti và te TathÃgatassa no và ti. ByÃkaramÃno bhikkhave TathÃgato evaæ byÃkareyya: Ye vodÃtà cakkhusotavi¤¤eyyà dhammà saævijjanti te TathÃgatassa; etapatho 'ham-asmi etagocaro, no ca tena tammayo ti.
EvaævÃdiæ kho bhikkhave satthÃraæ arahati sÃvako upasaÇkamituæ dhammasavanÃya, tassa satthà dhammaæ deseti uttaruttariæ païÅtapaïÅtaæ kaïhasukkasappaÂibhÃgaæ. Yathà yathà kho bhikkhave bhikkhuno satthà dhammaæ deseti uttaruttariæ païÅtapaïÅtaæ kaïhasukkasappaÂibhÃgaæ, tathà tathà so tasmiæ dhamme abhi¤¤Ãya idh' ekaccaæ dhammaæ dhammesu niÂÂhaæ gacchati,

#<[page 320]>#
%<320                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  satthari pasÅdati: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti. Ta¤-ce bhikkhave bhikkhuæ pare evaæ puccheyyuæ: Ke pan' Ãyasmato ÃkÃrà ke anvayà yen' Ãyasmà evaæ vadesi: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti, sammà byÃkaramÃno bhikkhave bhikkhu evaæ byÃkareyya: IdhÃhaæ Ãvuso yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæ dhammasavanÃya, tassa me Bhagavà dhammaæ deseti uttaruttariæ païÅtapaïÅtaæ kaïhasukkasappaÂibhÃgaæ. Yathà yathà me Ãvuso Bhagavà dhammaæ deseti uttaruttariæ païÅtapaïÅtaæ kaïhasukkasappaÂibhÃgaæ, tathà tathà 'haæ tasmiæ dhamme abhi¤¤Ãya idh' ekaccaæ dhammaæ dhammesu niÂÂham-agamaæ, satthari pasÅdiæ: sammÃsambuddho BhagavÃ, svÃkkhÃto Bhagavatà dhammo, supaÂipanno saÇgho ti.
     Yassa kassaci bhikkhave imehi ÃkÃrehi imehi padehi imehi bya¤janehi TathÃgate saddhà niviÂÂhà hoti mÆlajÃtà patiÂÂhitÃ, ayaæ vuccati bhikkhave ÃkÃravatÅ saddhà dassanamÆlikà daÊhÃ, asaæhÃriyà samaïena và brÃhmaïena và devena và MÃrena và Brahmunà và kenaci và lokasmiæ. Evaæ kho bhikkhave TathÃgate dhammasamannesanà hoti, eva¤-ca pana TathÃgato dhammatà susamanniÂÂho hotÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     VýMAõSAKASUTTAõ SATTAMAõ.
                                48.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosambiyaæ viharati GhositÃrÃme. Tena kho pana samayena Kosambiyaæ bhikkhÆ bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharanti; te na c' eva a¤¤ama¤¤aæ sa¤¤Ãpenti na ca sa¤¤attiæ upenti, na ca a¤¤ama¤¤aæ nijjhÃpenti na ca nijjhattiæ upenti. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà ten' upasaÇkami,

#<[page 321]>#
%<                    5. 8. KOSAMBIYASUTTAõ. (48)                  321>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho so bhikkhu Bhagavantaæ etad-avoca:
Idha bhante Kosambiyaæ bhikkhÆ bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharanti; te na c' eva a¤¤ama¤¤aæ sa¤¤Ãpenti na ca sa¤¤attiæ upenti, na ca a¤¤ama¤¤aæ nijjhÃpenti na ca nijjhattiæ upentÅti.
Atha kho Bhagavà a¤¤ataraæ bhikkhuæ Ãmantesi: Ehi tvaæ bhikkhu mama vacanena te bhikkhÆ Ãmantehi: satthÃyasmante ÃmantetÅti. Evam-bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà yena te bhikkhÆ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà te bhikkhÆ etad-avoca: SatthÃyasmante ÃmantetÅti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ tassa bhikkhuno paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinne kho te bhikkhÆ Bhagavà etad-avoca: Saccaæ kira tumhe bhikkhave bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharatha; te na c' eva a¤¤ama¤¤aæ sa¤¤Ãpetha na ca sa¤¤attiæ upetha, na ca a¤¤ama¤¤aæ nijjhÃpetha na ca nijjhattiæ upethÃti. -- Evambhante. -- Taæ kim-ma¤¤atha bhikkhave: yasmiæ tumhe samaye bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharatha, api nu tumhÃkaæ tasmiæ samaye mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ vacÅkammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho ca, mettaæ manokammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho cÃti. -No h' etam-bhante. -- Iti kira bhikkhave yasmiæ tumhe samaye bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharatha, n' eva tumhÃkaæ tasmiæ samaye mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho ca, na mettaæ vacÅkammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho ca, na mettaæ manokammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho ca. Atha ki¤-carahi tumhe moghapurisà kiæ jÃnantà kiæ passantà bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharatha;

#<[page 322]>#
%<322                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te na c' eva a¤¤a ma¤¤aæ sa¤¤Ãpetha na ca sa¤¤attiæ upetha, na ca a¤¤ama¤¤aæ nijjhÃpetha na ca nijjhattiæ upetha. Taæ hi tumhÃkaæ moghapurisà bhavissati dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti.
     Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Cha h' ime bhikkhave dhammà sÃrÃïÅyà piyakaraïà garukaraïà saÇgahÃya avivÃdÃya sÃmaggiyà ekÅbhÃvÃya saævattanti, katame cha: Idha bhikkhave bhikkhuno mettaæ kÃyakammaæ paccupaÂÂhitaæ hoti sabrahmacÃrisu ÃvÅ c' eva raho ca. Ayam-pi dhammo sÃrÃïÅyo piyakaraïo garukaraïo saÇgahÃya avivÃdÃya sÃmaggiyà ekÅbhÃvÃya saævattati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhuno mettaæ vacÅkammaæ p. h. . . . raho ca. Ayam-pi dhammo . . . ekÅbhÃvÃya saævattati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhuno mettaæ manokammaæ p. h. . . .raho ca.
Ayam-pi dhammo . . . ekÅbhÃvÃya saævattati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu ye te lÃbhà dhammikà dhammaladdhÃ, antamaso pattapariyÃpannamattam-pi, tathÃrÆpehi lÃbhehi appaÂivibhattabhogÅ hoti sÅlavantehi sabrahmacÃrÅhi sÃdhÃraïabhogÅ. Ayam-pi dhammo . . . ekÅbhÃvÃya saævattati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu yÃni tÃni sÅlÃni akhaï¬Ãni acchiddÃni asabalÃni akammÃsÃni bhujissÃni vi¤¤uppasatthÃni aparÃmaÂÂhÃni samÃdhisaævattanikÃni, tathÃrÆpesu sÅlesu sÅlasÃma¤¤agato viharati sabrahmacÃrÅhi ÃvÅ c' eva raho ca.
Ayam-pi dhammo . . . ekÅbhÃvÃya saævattati. Puna ca paraæ bhikkhave bhikkhu yà 'yaæ diÂÂhi ariyà niyyÃnikà niyyÃti takkarassa sammÃdukkhakkhayÃya, tathÃrÆpÃya diÂÂhiyà diÂÂhisÃma¤¤agato viharati sabrahmacÃrÅhi ÃvÅ c' eva raho ca. Ayam-pi dhammo sÃrÃïÅyo piyakaraïo garukaraïo saÇgahÃya avivÃdÃya sÃmaggiyà ekÅbhÃvÃya saævattati. Ime kho bhikkhave cha sÃrÃïÅyà dhammà piyakaraïà garukaraïà saÇgahÃya avivÃdÃya sÃmaggiyà ekÅbhÃvÃya saævattanti. Imesaæ kho bhikkhave channaæ sÃrÃïÅyÃnaæ dhammÃnaæ etaæ aggaæ etaæ saÇgÃhikaæ etaæ saÇghÃtanikaæ yadidaæ yà 'yaæ diÂÂhi ariyà niyyÃnikà niyyÃti takkarassa sammÃdukkhakkhayÃya.
Seyyathà pi bhikkhave kÆÂÃgÃrassa etaæ aggaæ etaæ saÇgÃhikaæ etaæ saÇghÃtanikaæ yadidaæ kÆÂaæ, evam-eva kho bhikkhave imesaæ channaæ sÃrÃïÅyÃnaæ dhammÃnaæ

#<[page 323]>#
%<                     5. 8. KOSAMBIYASUTTAõ. (48)                 323>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  --pe-sammÃdukkhakkhayÃya.
     Katha¤-ca bhikkhave yà 'yaæ diÂÂhi ariyà niyyÃnikà niyyÃti takkarassa sammÃdukkhakkhayÃya: Idha bhikkhave bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamÆlagato và su¤¤ÃgÃragato và iti paÂisa¤cikkhati: Atthi nu kho me taæ pariyuÂÂhÃnaæ ajjhattaæ appahÅnaæ yenÃhaæ pariyuÂÂhÃnena pariyuÂÂhitacitto yathÃbhÆtaæ na jÃneyyaæ na passeyyan-ti. Sace bhikkhave bhikkhu kÃmarÃgapariyuÂÂhito hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti.
Sace bhikkhave bhikkhu byÃpÃdapariyuÂÂhito hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti. Sace bhikkhave bhikkhu thÅnamiddhapariyuÂÂhito hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti. Sace bhikkhave bhikkhu uddhaccakukkuccapariyuÂÂhito hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti.
Sace bhikkhave bhikkhu vicikicchÃpariyuÂÂhito hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti. Sace bhikkhave bhikkhu idhalokacintÃya pasuto hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti. Sace bhikkhave bhikkhu paralokacintÃya pasuto hoti pariyuÂÂhitacitto va hoti. Sace bhikkhave bhikkhu bhaï¬anajÃto kalahajÃto vivÃdÃpanno mukhasattÅhi vitudanto viharati pariyuÂÂhitacitto va hoti.
So evaæ pajÃnÃti: Na-tthi kho me taæ pariyuÂÂhÃnaæ ajjhattam appahÅnaæ yenÃhaæ pariyuÂÂhÃnena pariyuÂÂhitacitto yathÃbhÆtaæ na jÃneyyaæ na passeyyaæ, suppaïihitaæ me mÃnasaæ saccÃnaæ bodhÃyÃti. Idam-assa paÂhamaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.
     Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
Imaæ nu kho ahaæ diÂÂhiæ Ãsevanto bhÃvento bahulÅkaronto labhÃmi paccattaæ samathaæ, labhÃmi paccattaæ nibbutin-ti.
So evaæ pajÃnÃti: Imaæ kho ahaæ diÂÂhiæ Ãsevanto bhÃvento bahulÅkaronto labhÃmi paccattaæ samathaæ, labhÃmi paccattaæ nibbutin-ti. Idam-assa dutiyaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.
     Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
YathÃrÆpÃyÃhaæ diÂÂhiyà samannÃgato atthi nu kho ito bahiddhà a¤¤o samaïo và brÃhmaïo và tathÃrÆpÃya diÂÂhiyà samannÃgato ti. So evaæ pajÃnÃti: YathÃrÆpÃyÃhaæ diÂÂhiyà samannÃgato na-tthi ito bahiddhà a¤¤o samaïo và brÃhmaïo và tathÃrÆpÃya diÂÂhiyà samannÃgato ti.

#<[page 324]>#
%<324                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idam-assa tatiyaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.
     Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
YathÃrÆpÃya dhammatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya dhammatÃya samannÃgato ti. KathaærÆpÃya ca bhikkhave dhammatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato: Dhammatà esà bhikkhave diÂÂhisampannassa puggalassa: ki¤cÃpi tathÃrÆpiæ Ãpattiæ Ãpajjati yathÃrÆpÃya Ãpattiyà vuÂÂhÃnaæ pa¤¤Ãyati, atha kho naæ khippam-eva satthari và vi¤¤Æsu và sabrahmacÃrisu deseti {vivarati} uttÃnÅkaroti, desetvà vivaritvà uttÃnÅkatvà Ãyatiæ saævaraæ Ãpajjati.
Seyyathà pi bhikkhave daharo kumÃro mando uttÃnaseyyako hatthena và pÃdena và aÇgÃraæ akkamitvà khippam-eva paÂisaæharati, evam-eva kho bhikkhave dhammatà esà diÂÂhisampannassa puggalassa --pe-- saævaraæ Ãpajjati. So evaæ pajÃnÃti: YathÃrÆpÃya dhammatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya dhammatÃya samannÃgato ti. Idam-assa catutthaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.
     Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
YathÃrÆpÃya dhammatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya dhammatÃya samannÃgato ti. KathaærÆpÃya ca bhikkhave dhammatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato: Dhammatà esà bhikkhave diÂÂhisampannassa puggalassa: ki¤cÃpi yÃni tÃni sabrahmacÃrÅnaæ uccÃvacÃni kiækaraïÅyÃni tattha ussukkaæ Ãpanno hoti, atha khvÃssa tibbÃpekhà hoti adhisÅlasikkhÃya adhicittasikkhÃya adhipa¤¤ÃsikkhÃya. Seyyathà pi bhikkhave gÃvÅ taruïavacchà thamba¤-ca Ãlumpati vacchaka¤-ca apaviïati, evam-eva kho bhikkhave dhammatà esà diÂÂhisampannassa puggalassa --pe-adhipa¤¤ÃsikkhÃya. So evaæ pajÃnÃti: YathÃrÆpÃya dhammatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya dhammatÃya samannÃgato ti. Idam-assa pa¤camaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.

#<[page 325]>#
%<                     5. 8. KOSAMBIYASUTTAõ. (48)                325>%
     Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
YathÃrÆpÃya balatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya balatÃya samannÃgato ti. KathaærÆpÃya ca bhikkhave balatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato:
Balatà esà bhikkhave diÂÂhisampannassa puggalassa yaæ TathÃgatappavedite dhammavinaye desiyamÃne aÂÂhikatvà manasikatvà sabbacetaso samannÃharitvà ohitasoto dhammaæ suïÃti. So evaæ pajÃnÃti: YathÃrÆpÃya balatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya balatÃya samannÃgato ti. Idam-assa chaÂÂhaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.
     Puna ca paraæ bhikkhave ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
YathÃrÆpÃya balatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya balatÃya samannÃgato ti. KathaærÆpÃya ca bhikkhave balatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato: Balatà esà bhikkhave diÂÂhisampannassa puggalassa yaæ TathÃgatappavedite dhammavinaye desiyamÃne labhati atthavedaæ, labhati dhammavedaæ, labhati dhammÆpasaæhitaæ pÃmujjaæ. So evaæ pajÃnÃti: YathÃrÆpÃya balatÃya diÂÂhisampanno puggalo samannÃgato aham-pi tathÃrÆpÃya balatÃya samannÃgato ti. Idam-assa sattamaæ ¤Ãïaæ adhigataæ hoti ariyaæ lokuttaraæ asÃdhÃraïaæ puthujjanehi.
     Evaæ sattaÇgasamannÃgatassa kho bhikkhave ariyasÃvakassa dhammatà susamanniÂÂhà hoti sotÃpattiphalasacchikiriyÃya. Evaæ sattaÇgasamannÃgato kho bhikkhave ariyasÃvako sotÃpattiphalasamannÃgato hotÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     KOSAMBIYASUTTAõ AèèHAMAõ.

#<[page 326]>#
%<326                     I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                               49.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Ekam-idÃhaæ bhikkhave samayaæ UkkaÂÂhÃyaæ viharÃmi Subhagavane sÃlarÃjamÆle. Tena kho pana bhikkhave samayena Bakassa brahmuno evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ hoti: Idaæ niccaæ idaæ dhuvaæ idaæ sassataæ idaæ kevalaæ idaæ acavanadhammaæ, idaæ hi na jÃyati na jÅyati na mÅyati na cavati na upapajjati, ito ca pan' a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ na-tthÅti. Atha khvÃhaæ bhikkhave Bakassa brahmuno cetasà cetoparivitakkam-a¤¤Ãya seyyathà pi nÃma balavà puriso sami¤jitaæ và bÃhaæ pasÃreyya pasÃritaæ và bÃhaæ sami¤jeyya evam-evaæ UkkaÂÂhÃyaæ Subhagavane sÃlarÃjamÆle antarahito tasmiæ brahmaloke pÃturahosiæ. Addasà kho maæ bhikkhave Bako brahmà dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna maæ etad-avoca: Ehi kho mÃrisa, sÃgataæ mÃrisa, cirassaæ kho mÃrisa imaæ pariyÃyam-akÃsi yadidaæ idh' ÃgamanÃya.
Idaæ hi mÃrisa niccaæ idaæ dhuvaæ idaæ sassataæ idaæ kevalaæ idaæ acavanadhammaæ, idaæ hi na jÃyati na jÅyati na mÅyati na cavati na upapajjati, ito ca pan' a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ na-tthÅti. Evaæ vutte aham-bhikkhave Bakaæ brahmÃnaæ etad-avocaæ: AvijjÃgato vata bho Bako brahmÃ, avijjÃgato vata bho Bako brahmÃ, yatra hi nÃma aniccaæ yeva samÃnaæ niccan-ti vakkhati, addhuvaæ yeva samÃnaæ dhuvanti vakkhati, asassataæ yeva samÃnaæ sassatan-ti vakkhati, akevalaæ yeva samÃnaæ kevalan-ti vakkhati, cavanadhammaæ yeva samÃnaæ acavanadhamman-ti vakkhati, yattha ca pana jÃyati ca jÅyati ca mÅyati ca cavati ca upapajjati ca taæ tathà vakkhati: i¬aæ hi na jÃyati na jÅyati na mÅyati na cavati na upapajjatÅti, santa¤-ca pan' a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ: na-tth' a¤¤aæ uttariæ nissaraïan-ti vakkhatÅti.
     Atha kho bhikkhave MÃro pÃpimà a¤¤ataraæ BrahmapÃrisajjaæ anvÃvisitvà maæ etad-avoca: Bhikkhu bhikkhu, metam-Ãsado, metam-Ãsado, eso hi bhikkhu brahmà MahÃbrahmà abhibhÆ anabhibhÆto a¤¤adatthudaso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆtabhabyÃnaæ.

#<[page 327]>#
%<                5. 9. BRAHMANIMANTA×IKASUTTAõ. (49)              327>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ahesuæ kho bhikkhu tayà pubbe samaïabrÃhmaïà lokasmiæ paÂhavÅgarahakà paÂhavÅjigucchakÃ, Ãpagarahakà ÃpajigucchakÃ, tejagarahakà tejajigucchakà vÃyagarahakà vÃyajigucchakÃ, bhÆtagarahakà bhÆtajigucchakÃ, devagarahakà devajigucchakÃ, PajÃpatigarahakà PajÃpatijigucchakÃ, Brahmagarahakà BrahmajigucchakÃ, te kÃyassa bhedà pÃïupacchedà hÅne kÃye patiÂÂhitÃ. Ahesuæ pana bhikkhu tayà pubbe samaïabrÃhmaïà lokasmiæ paÂhavÅpasaæsakà paÂhavÃbhinandino, Ãpapasaæsakà ÃpÃbhinandino, tejapasaæsakà tejÃbhinandino, vÃyapasaæsakà vÃyÃbhinandino, bhÆtapasaæsakà bhÆtÃbhinandino, devapasaæsakà devÃbhinandino, PajÃpatipasaæsakà PajÃpatÃbhinandino, Brahmapasaæsakà BrahmÃbhinandino, te kÃyassa bhedà pÃïupacchedà païÅte kÃye patiÂÂhitÃ. Tan-tÃhaæ bhikkhu evaæ vadÃmi: IÇgha tvaæ mÃrisa yad-eva te Brahmà Ãha tad-eva tvaæ karohi, mà tvaæ Brahmuno vacanaæ upÃtivattittho. Sace kho tvaæ bhikkhu Brahmuno vacanaæ upÃtivattissasi, seyyathà pi nÃma puriso siriæ Ãgacchantiæ daï¬ena paÂippaïÃmeyya, seyyathà pi và pana bhikkhu puriso narakappapÃte papatanto hatthehi ca pÃdehi ca paÂhaviæ virÃgeyya, evaæsampadamidaæ bhikkhu tuyhaæ bhavissati. IÇgha tvaæ mÃrisa yadeva te Brahmà Ãha tad-eva tvaæ karohi, mà tvaæ Brahmuno vacanaæ upÃtivattittho. Nanu tvaæ bhikkhu passasi brahmiæ parisaæ sannisinnan-ti. Iti kho maæ bhikkhave MÃro pÃpimà brahmiæ parisaæ upanesi. Evaæ vutte ahaæ bhikkhave MÃraæ pÃpimantaæ etad-avocaæ: JÃnÃmi kho tÃhaæ pÃpima, mà tvaæ ma¤¤ittho: na maæ jÃnÃtÅti. MÃro tvam-asi pÃpima, yo c' eva pÃpima Brahmà yà ca Brahmaparisà ye ca BrahmapÃrisajjà sabbe va tava hatthagatÃ, sabbe va tava vasagatÃ. Tuyhaæ hi pÃpima evaæ hoti: Eso pi me assa hatthagato, eso pi me assa vasagato ti. Ahaæ kho pana pÃpima n' eva tava hatthagato, n' eva tava vasagato ti
     Evaæ vutte bhikkhave Bako brahmà maæ etad-avoca:
Ahaæ hi mÃrisa niccaæ yeva samÃnaæ niccan-ti vadÃmi, dhuvaæ yeva samÃnaæ dhuvan-ti vadÃmi,

#<[page 328]>#
%<328                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sassataæ yeva samÃnaæ sassatan-ti vadÃmi, kevalaæ yeva samÃnaæ kevalan-ti vadÃmi, acavanadhammaæ yeva samÃnaæ acavanadhamman-ti vadÃmi, yattha ca pana na jÃyati na jÅyati na mÅyati na cavati na upapajjati tad-evÃhaæ vadÃmi:
idaæ hi na jÃyati na jÅyati na mÅyati na cavati na upapajjati, asanta¤-ca pan' a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ: na-tth' a¤¤aæ uttariæ nissaraïan-ti vadÃmi. Ahesuæ kho bhikkhu tayà pubbe samaïabrÃhmaïà lokasmiæ, yÃvatakaæ tuyhaæ kasiïaæ Ãyu tÃvatakaæ tesaæ tapokammam-eva ahosi, te kho evaæ jÃneyyuæ: santaæ và a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ: atth' a¤¤aæ uttariæ nissaraïan-ti, asantaæ và a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ:
na-tth' a¤¤aæ uttariæ nissaraïan-ti. Tan-tÃhaæ bhikkhu evaæ vadÃmi: Na c' ev' a¤¤aæ uttariæ nissaraïaæ dakkhissasi, yÃvad-eva ca pana kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ bhavissasi.
Sace kho tvaæ bhikkhu paÂhaviæ ajjhosissasi opasÃyiko me bhavissasi vatthusÃyiko yathÃkÃmakaraïÅyo bÃhiteyyo, sace Ãpaæ -- tejaæ -- vÃyaæ -- bhÆte -- deve -- PajÃpatiæ -- Brahmaæ ajjhosissasi opasÃyiko me bhavissasi vatthusÃyiko yathÃkÃmakaraïÅyo bÃhiteyyo ti. -- Aham-pi kho etaæ Brahme jÃnÃmi:
sace paÂhaviæ ajjhosissÃmi opasÃyiko te bhavissÃmi vatthusÃyiko yathÃkÃmakaraïÅyo bÃhiteyyo, sace Ãpaæ -- tejaæ -- vÃyaæ -bhÆte -- deve -- PajÃpatiæ -- Brahmaæ ajjhosissÃmi opasÃyiko te bhavissÃmi vatthusÃyiko yathÃkÃmakaraïÅyo bÃhiteyyo. Api ca te ahaæ Brahme gati¤-ca pajÃnÃmi juti¤-ca pajÃnÃmi: evaæ mahiddhiko Bako brahmÃ, evaæ mahÃnubhÃvo Bako brahmÃ, evaæ mahesakkho Bako brahmà ti. -- YathÃkathaæ pana me tvaæ mÃrisa gati¤-ca pajÃnÃsi juti¤-ca pajÃnÃsi: evaæ mahiddhiko Bako brahmÃ, evaæ mahÃnubhÃvo Bako brahmÃ, evaæ mahesakkho Bako brahmà ti. --
            YÃvatà candimasuriyà pariharanti disà bhanti virocanÃ
     tÃva sahassadhà loko, ettha te vattatÅ vaso.
            Paropara¤-ca jÃnÃsi atho rÃgavirÃginaæ,
     itthabhÃva¤¤athÃbhÃvaæ sattÃnaæ Ãgatiæ gatin-ti.
Evaæ kho te ahaæ Brahme gati¤-ca pajÃnÃmi juti¤-ca pajÃnÃmi: evaæ mahiddhiko Bako brahmÃ, evaæ mahÃnubhÃvo Bako brahmÃ,

#<[page 329]>#
%<                5. 9. BRAHMANIMANTA×IKASUTTAõ. (49)              329>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ mahesakkho Bako brahmà ti. Atthi kho Brahme a¤¤e tayo kÃyÃ, tattha tvaæ na jÃnÃsi na passasi, tyÃhaæ jÃnÃmi passÃmi. Atthi kho Brahme ùbhassarà nÃma kÃyo yato tvaæ cuto idhÆpapanno, tassa te aticiranivÃsena sà sati muÂÂhÃ, tena taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi, tam-ahaæ jÃnÃmi passÃmi. Evam-pi kho ahaæ Brahme n' eva te samasamo abhi¤¤Ãya, kuto nÅceyyaæ. atha kho aham-eva tayà bhiyyo. Atthi kho Brahme Subhakiïïà nÃma kÃyo -Vehapphalà nÃma kÃyo, taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi, tam-ahaæ jÃnÃmi passÃmi. Evam-pi kho ahaæ Brahme n' eva te samasamo abhi¤¤Ãya, kuto nÅceyyaæ, atha kho aham-eva tayà bhiyyo. PaÂhaviæ kho ahaæ Brahme paÂhavito abhi¤¤Ãya yÃvatà paÂhaviyà paÂhavattena ananubhÆtaæ tadabhi¤¤Ãya paÂhavÅ nÃhosi, paÂhaviyà nÃhosi, paÂhavito nÃhosi, paÂhavÅ me ti nÃhosi, paÂhaviæ nÃbhivadiæ. Evam-pi kho ahaæ Brahme n' eva te samasamo abhi¤¤Ãya, kuto nÅceyyaæ, atha kho aham-eva tayà bhiyyo. ùpaæ kho ahaæ Brahme -- tejaæ kho ahaæ Brahme -- vÃyaæ kho ahaæ Brahme -- bhÆte kho ahaæ Brahme -- deve kho ahaæ Brahme -PajÃpatiæ kho ahaæ Brahme -- Brahmaæ kho ahaæ Brahme -ùbhassare kho ahaæ Brahme -- Subhakiïïekho ahaæ Brahme -Vehapphale kho ahaæ Brahme -- Abhibhuæ kho ahaæ Brahme -- sabbaæ kho ahaæ Brahme sabbato abhi¤¤Ãya yÃvatà sabbassa sabbattena ananubhÆtaæ tad-abhi¤¤Ãya sabbaæ nÃhosi, sabbasmiæ nÃhosi, sabbato nÃhosi, sabbamme ti nÃhosi, sabbaæ nÃbhÅvadiæ. Evam-pi kho ahaæ Brahme n' eva te samasamo abhi¤¤Ãya, kuto nÅceyyaæ, atha kho aham-eva tayà bhiyyo ti. -- Sace kho te mÃrisa sabbassa sabbattena ananubhÆtaæ, mà h' eva te rittakam-eva ahosi tucchakam-eva ahosi. Vi¤¤Ãïaæ anidassanaæ anantaæ sabbatopabhaæ, taæ paÂhaviyà paÂhavattena ananubhÆtaæ, Ãpassa Ãpattena ananubhÆtaæ, tejassa tejattena ananubhÆtaæ, vÃyassa vÃyattena ananubhÆtaæ, bhÆtÃnaæ bhÆtattena ananubhÆtaæ, devÃnaæ devattena ananubhÆtaæ, PajÃpatissa PajÃpatattena ananubhÆtaæ, brahmÃnaæ brahmattena ananubhÆtaæ, ùbhassarÃnaæ ùbhassarattena ananubhÆtaæ, SubhakiïïÃnaæ Subhakiïïattena ananubhÆtaæ, VehapphalÃnaæ Vehapphalattena ananubhÆtaæ,

#<[page 330]>#
%<330                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Abhibhussa Abhibhattena ananubhÆtaæ, sabbassa sabbattena ananubhÆtaæ. Handa ca hi te mÃrisa antaradhÃyÃmÅti. -- Handa ca hi me tvaæ Brahme antaradhÃyassu sace visahasÅti. Atha kho bhikkhave Bako brahmÃ: antaradhÃyissÃmi samaïassa Gotamassa, antaradhÃyissÃmi samaïassa GotamassÃti n' eva-ssu me sakkoti antaradhÃyituæ. Evaæ vutte ahaæ bhikkhave Bakaæ brahmÃnaæ etad-avocaæ: Handa ca hi te Brahme antaradhÃyÃmÅti. -- Handa ca hi me tvaæ mÃrisa antaradhÃyassu sace visahasÅti. Atha khvÃhaæ bhikkhave tathÃrÆpaæ iddhÃbhisaÇkhÃraæ abhisaÇkhÃsiæ: ettÃvatà Brahmà ca Brahmaparisà ca BrahmapÃrisajjà ca sadda¤-ca me sossanti na ca maæ dakkhintÅti antarahito imaæ gÃthaæ abhÃsiæ:
            Bhave vÃhaæ bhayaæ disvà bhava¤-ca vibhavesinaæ
     bhavaæ nÃbhivadiæ ka¤ci nandi¤-ca na upÃdiyin-ti.
     Atha kho bhikkhave Brahmà ca Brahmaparisà ca BrahmapÃrisajjà ca acchariyabbhutacittajÃtà ahesuæ: Acchariyaæ vata bho, abbhutaæ vata bho samaïassa Gotamassa mahiddhikatà mahÃnubhÃvatÃ, na vata no ito pubbe diÂÂho và suto và a¤¤o samaïo và brÃhmaïo và evaæ mahiddhiko evaæ mahÃnubhÃvo yathà 'yaæ samaïo Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito. BhavarÃmÃya vata bho pajÃya bhavaratÃya bhavasammuditÃya samÆlaæ bhavaæ udabbahÅti.
     Atha kho bhikkhave MÃro pÃpimà a¤¤ataraæ BrahmapÃrisajjaæ anvÃvisitvà maæ etad-avoca: Sace kho tvaæ mÃrisa evaæ jÃnÃsi, sace tvaæ evam-anubuddho, mà sÃvake upanesi mà pabbajite, mà sÃvakÃnaæ dhammaæ desesi mà pabbajitÃnaæ, mà sÃvakesu gedhim-akÃsi mà pabbajitesu.
Ahesuæ kho bhikkhu tayà pubbe samaïabrÃhmaïà lokasmiæ arahanto sammÃsambuddhà paÂijÃnamÃnÃ, te sÃvake upanesuæ pabbajite, sÃvakÃnaæ dhammaæ desesuæ pabbajitÃnaæ, sÃvakesu gedhim-akaæsu pabbajitesu. Te sÃvake upanetvà pabbajite, sÃvakÃnaæ dhammaæ desetvà pabbajitÃnaæ, sÃvakesu gedhikatacittà pabbajitesu, kÃyassa bhedà pÃïupacchedà hÅne kÃye patiÂÂhitÃ. Ahesuæ pana bhikkhu tayà pubbe samaïabrÃhmaïà lokasmiæ arahanto sammÃsambuddhà paÂijÃnamÃnÃ,

#<[page 331]>#
%<                5. 9. BRAHMANIMANTA×IKASUTTAõ. (49)             331>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te na sÃvake upanesuæ na pabbajite, na sÃvakÃnaæ dhammaæ desesuæ na pabbajitÃnaæ, na sÃvakesu gedhim-akaæsu na pabbajitesu. Te na sÃvake upanetvà na pabbajite, na sÃvakÃnaæ dhammaæ desetvà na pabbajitÃnaæ, na sÃvakesu gedhikatacittà na pabbajitesu, kÃyassa bhedà pÃïupacchedà païÅte kÃye patiÂÂhitÃ. Tan-tÃhaæ bhikkhu evaæ vadÃmi: IÇgha tvaæ mÃrisa appossukko diÂÂhadhammasukhavihÃraæ anuyutto viharassu, anakkhÃtaæ kusalaæ hi mÃrisa, mà paraæ ovadÃhÅti. Evaæ vutte ahaæ bhikkhave MÃraæ pÃpimantaæ etad-avocaæ: JÃnÃmi kho tÃhaæ pÃpima, mà tvaæ ma¤¤ittho: na maæ jÃnÃtÅti, MÃro tvam-asi pÃpima, na maæ tvaæ pÃpima hitÃnukampÅ evaæ vadesi, ahitÃnukampÅ maæ tvaæ pÃpima evaæ vadesi, tuyhaæ hi pÃpima evaæ hoti: yesaæ samaïo Gotamo dhammaæ desissati te me visayaæ upÃtivattissantÅti. AsammÃsambuddhà ca pana te pÃpima samaïabrÃhmaïà samÃnÃ: sammÃsambuddh' amhÃti paÂijÃniæsu. Ahaæ kho pana pÃpima sammÃsambuddho va samÃno:
sammÃsambuddho 'mhÅti paÂijÃnÃmi. Desento pi hi pÃpima TathÃgato sÃvakÃnaæ dhammaæ tÃdiso va, adesento pi hi pÃpima TathÃgato sÃvakÃnaæ dhammaæ tÃdiso va; upanento pi hi pÃpima TathÃgato sÃvake tÃdiso va, anupanento pi hi pÃpima TathÃgato sÃvake tÃdiso va; taæ kissa hetu: TathÃgatassa pÃpima ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà te pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ.
Seyyathà pi pÃpima tÃlo matthakÃcchinno abhabbo puna virÆÊhiyÃ, evam-eva kho pÃpima TathÃgatassa ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà te pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammà ti.
     Itih' idaæ MÃrassa ca anÃlapanatÃya Brahmuno ca abhinimantanatÃya tasmà imassa veyyÃkaraïassa Brahmanimantaïikan-t' eva adhivacanan-ti.
                  BRAHMANIMANTA×IKASUTTAõ NAVAMAõ.

#<[page 332]>#
%<332                    I. MôLAPA××ùSAõ.>%
                               50.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Ãyasmà MahÃmoggallÃno Bhaggesu viharati SuæsumÃragire BhesakaÊÃvane migadÃye.
Tena kho pana samayena Ãyasmà MahÃmoggallÃno abbhokÃse caÇkamati. Tena kho pana samayena MÃro pÃpimà Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa kucchigato hoti koÂÂhamanupaviÂÂho. Atha kho Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa etadahosi: Kin-nu kho me kucchi garugaru viya mÃsÃcitaæ ma¤¤e ti. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno caÇkamà orohitvà vihÃraæ pavisitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Nisajja kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno paccattaæ yoniso manasikÃsi.
Addasà kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno MÃraæ pÃpimantaæ kucchigataæ koÂÂham-anupaviÂÂhaæ, disvÃna MÃraæ pÃpimantaæ etad-avoca: Nikkhama pÃpima, nikkhama pÃpima, mà TathÃgataæ vihesesi mà TathÃgatasÃvakaæ, mà te ahosi dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti. Atha kho MÃrassa pÃpimato etad-ahosi: AjÃnam-eva kho maæ ayaæ samaïo apassaæ evam-Ãha: nikkhama pÃpima, nikkhama pÃpima, mà TathÃgataæ vihesesi mà TathÃgatasÃvakaæ, mà te ahosi dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti. Yo pi 'ssa so satthà so pi maæ n' eva khippaæ jÃneyya, kuto pana maæ ayaæ sÃvako jÃnissatÅti. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno MÃraæ pÃpimantaæ etad-avoca: Evam-pi kho tÃhaæ pÃpima jÃnÃmi, mà tvaæ ma¤¤ittho: na maæ jÃnÃtÅti, MÃro tvamasi pÃpima. Tuyhaæ hi pÃpima evaæ hoti: ajÃnam-eva kho maæ ayaæ samaïo apassaæ evam-Ãha: nikkhama pÃpima, nikkhama pÃpima, mà TathÃgataæ vihesesi mà TathÃgatasÃvakaæ, mà te ahosi dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti; yo pi 'ssa so satthà so pi maæ n' eva khippaæ jÃneyya, kuto pana maæ ayaæ sÃvako jÃnissatÅti. Atha kho MÃrassa pÃpimato etad-ahosi: JÃnam-eva kho maæ ayaæ samaïo passaæ evam-Ãha: nikkhama pÃpima, nikkhama pÃpima, mà TathÃgataæ vihesesi mà TathÃgatasÃvakaæ, mà te ahosi dÅgharattaæ ahitÃya dukkhÃyÃti. Atha kho MÃro pÃpimà Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa mukhato uggantvà paccaggaÊe aÂÂhÃsi.

#<[page 333]>#
%<                 5. 10. MùRATAJJANIYASUTTAõ. (50)              333>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Addasà kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno MÃraæ pÃpimantaæ paccaggaÊe Âhitaæ, disvÃna MÃraæ pÃpimantaæ etadavoca: Ettha pi kho tÃhaæ pÃpima passÃmi, mà tvaæ ma¤¤ittho: na maæ passatÅti, eso tvaæ pÃpima paccaggaÊe Âhito. BhÆtapubbÃhaæ pÃpima DÆsÅ nÃma mÃro ahosiæ, tassa me KÃÊÅ nÃma bhaginÅ, tassà tvaæ putto, so me tvaæ bhÃgineyyo hosi. Tena kho pana pÃpima samayena Kakusandho bhagavà arahaæ sammÃsambuddho loke uppanno hoti.
Kakusandhassa kho pana pÃpima bhagavato arahato sammÃsambuddhassa Vidhura-Sa¤jÅvaæ nÃma sÃvakayugaæ ahosi aggaæ bhaddayugaæ. YÃvatà kho pana pÃpima Kakusandhassa bhagavato arahato sammÃsambuddhassa sÃvakà nÃssu 'dha koci Ãyasmatà Vidhurena samasamo hoti yadidaæ dhammadesanÃya.
Iminà kho etaæ pÃpima pariyÃyena Ãyasmato Vidhurassa Vidhuro Vidhuro t' eva sama¤¤Ã udapÃdi. ùyasmà pana pÃpima Sa¤jÅvo ara¤¤agato pi rukkhamÆlagato pi su¤¤ÃgÃragato pi appakasiren' eva sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpajjati. BhÆtapubbaæ pÃpima Ãyasmà Sa¤jÅvo a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpanno nisinno hoti. AddasÃsuæ kho pÃpima gopÃlakà pasupÃlakà kassakà pathÃvino Ãyasmantaæ Sa¤jÅvaæ a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samÃpannaæ nisinnaæ, disvÃna nesaæ etadahosi: Acchariyaæ vata bho, abbhutaæ vata bho, ayaæ samaïo nisinnako va kÃlakato, handa naæ dahÃmÃti. Atha kho te pÃpima gopÃlakà pasupÃlakà kassakà pathÃvino tiïa¤-ca kaÂÂha¤-ca gomaya¤-ca saÇka¬¬hitvà Ãyasmato Sa¤jÅvassa kÃye upacinitvà aggiæ datvà pakkamiæsu. Atha kho pÃpima Ãyasmà Sa¤jÅvo tassà rattiyà accayena tÃya samÃpattiyà vuÂÂhahitvà cÅvarÃni papphoÂetvà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya gÃmaæ piï¬Ãya pÃvisi. AddasÃsuæ kho te pÃpima gopÃlakà pasupÃlakà kassakà pathÃvino Ãyasmantaæ Sa¤jÅvaæ piï¬Ãya carantaæ, disvÃna nesaæ etad-ahosi: Acchariyaæ vata bho, abbhutaæ vata bho, ayaæ samaïo nisinnako va kÃlakato, svÃyaæ patisa¤jÅvito ti.

#<[page 334]>#
%<334                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iminà kho etaæ pÃpima pariyÃyena Ãyasmato Sa¤jÅvassa Sa¤jÅvo Sa¤jÅvo t' eva sama¤¤Ã udapÃdi.
     Atha kho pÃpima DÆsissa mÃrassa etad-ahosi: Imesaæ kho ahaæ bhikkhÆnaæ sÅlavantÃnaæ kalyÃïadhammÃnaæ n' eva jÃnÃmi Ãgatiæ và gatiæ vÃ, yan-nÆnÃhaæ brÃhmaïagahapatike anvÃviseyyaæ: etha tumhe bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme akkosatha paribhÃsatha rosetha vihesetha, app eva nÃma tumhehi akkosiyamÃnÃnaæ paribhÃsiyamÃnÃnaæ rosiyamÃnÃnaæ vihesiyamÃnÃnaæ siyà cittassa a¤¤athattaæ yathà naæ DÆsÅ mÃro labhetha otÃran-ti. Atha kho te pÃpima DÆsÅ mÃro brÃhmaïagahapatike anvÃvisi: Etha tumhe bhikkhÆ sÅlavante --pe-- a¤¤athattaæ yathà naæ DÆsÅ mÃro labhetha otÃran-ti. Atha kho te pÃpima brÃhmaïagahapatikà anvÃviÂÂhà DÆsinà mÃrena bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme akkosanti paribhÃsanti rosenti vihesenti: Ime pana muï¬akà samaïakà ibbhà kiïhà bandhupÃdÃpaccÃ: jhÃyino 'smà jhÃyino 'smà ti pattakkhandhà adhomukhà madhurakajÃtà jhÃyanti pajjhÃyanti nijjhÃyanti apajjhÃyanti. Seyyathà pi nÃma ulÆko rukkhasÃkhÃyaæ mÆsikaæ magayamÃno jhÃyati pajjhÃyati nijjhÃyati apajjhÃyati, evam-ev' ime muï¬akà samaïakà ibohà kiïhà bandhupÃdÃpaccÃ:
jhÃyino 'smà jhÃyino 'smà ti pattakkhandhà adhomukhà madhurakajÃtà jhÃyanti pajjhÃyanti nijjhÃyanti apajjhÃyanti.
Seyyathà pi nÃma kotthu nadÅtÅre macche magayamÃno jhÃyati pajjhÃyati nijjhÃyati apajjhÃyati, evam-ev' ime muï¬akà --pe-- apajjhÃyanti. Seyyathà pi nÃma biÊÃro sandhisamalasaÇkaÂÅre mÆsikaæ magayamÃno jhÃyati pajjhÃyati nijjhÃyati apajjhÃyati, evam-ev' ime muï¬akà --pe-- apajjhÃyanti. Seyyathà pi nÃma gadrabho vahacchinno sandhisamalasaÇkaÂÅre jhÃyati pajjhÃyati nijjhÃyati apajjhÃyati, evam-ev' ime muï¬akà samaïakà ibbhà kiïhà bandhupÃdÃpaccÃ: jhÃyino 'smà jhÃyino 'smà ti pattakkhandhà adhomukhà madhurakajÃtà jhÃyanti pajjhÃyanti nijjhÃyanti apajjhÃyanti. Ye kho pana pÃpima tena samayena manussà kÃlaæ karonti yebhuyyena kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjanti.

#<[page 335]>#
%<                5. 10. MùRATAJJANIYASUTTAõ. (50)                 335>%
     Atha kho pÃpima Kakusandho bhagavà arahaæ sammÃsambuddho bhikkhÆ Ãmantesi: AnvÃviÂÂhà kho bhikkhave brÃhmaïagahapatikà DÆsinà mÃrena: etha tumhe bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme akkosatha paribhÃsatha rosetha vihesetha, app-eva nÃma tumhehi akkosiyamÃnÃnaæ paribhÃsiyamÃnÃnaæ rosiyamÃnÃnaæ vihesiyamÃnÃnaæ siyà cittassa a¤¤athattaæ yathà naæ DÆsÅ mÃro labhetha otÃran-ti. Etha tumhe bhikkhave mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharatha, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharatha; karuïÃsahagatena cetasà --pe-- muditÃsahagatena cetasà -- upekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharatha, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharathÃti. Atha kho te pÃpima bhikkhÆ Kakusandhena bhagavatà arahatà sammÃsambuddhena evaæ ovadiyamÃnà evaæ anusÃsiyamÃnà ara¤¤agatà pi rukkhamÆlagatà pi su¤¤ÃgÃragatà pi mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà vihariæsu, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà vihariæsu, karuïÃsahagatena cetasà --pe-- muditasahagatena cetasà -- upekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà vihariæsu, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà vihariæsu.
     Atha kho pÃpima DÆsissa mÃrassa etad-ahosi: Evampi kho ahaæ karonto imesaæ bhikkhÆnaæ sÅlavantÃnaæ kalyÃïadhammÃïaæ n' eva jÃnÃmi Ãgatiæ và gatiæ vÃ, yannÆnÃhaæ brÃhmaïagahapatike anvÃviseyyaæ: etha tumhe bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme sakkarotha garukarotha mÃnetha pÆjetha,

#<[page 336]>#
%<336                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  app-eva nÃma tumhehi sakkariyamÃnÃnaæ garukariyamÃnÃnaæ mÃniyamÃnÃnam pÆjiyamÃnÃnaæ siyà cittassa a¤¤athattaæ yathà naæ DÆsÅ mÃro labhetha otÃran-ti. Atha kho te pÃpima DÆsÅ mÃro brÃhmaïagahapatike anvÃvisi: Etha tumhe bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme sakkarotha garukarotha mÃnetha pÆjetha, app-eva nÃma tumhehi sakkariyamÃnÃnaæ garukariyamÃnÃnaæ mÃniyamÃnÃnaæ pÆjiyamÃnÃnaæ siyà cittassa a¤¤athattaæ yathà naæ DÆsÅ mÃro labhetha otÃran-ti. Atha kho te pÃpima brÃhmaïagahapatikà anvÃviÂÂhà DÆsinà mÃrena bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme sakkaronti garukaronti mÃnenti pÆjenti.
Ye kho pana pÃpima tena samayena manussà kÃlaæ karonti yebhuyyena kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjanti.
     Atha kho pÃpima Kakusandho bhagavà arahaæ sammÃsambuddho bhikkhÆ Ãmantesi: AnvÃviÂÂhà kho bhikkhave brÃhmaïagahapatikà DÆsinà mÃrena: etha tumhe bhikkhÆ sÅlavante kalyÃïadhamme sakkarotha garukarotha mÃnetha pÆjetha, app-eva nÃma tumhehi sakkariyamÃnÃnaæ garukariyamÃnÃnaæ mÃniyamÃnÃnaæ pÆjiyamÃnÃnaæ siyà cittassa a¤¤athattaæ yathà naæ DÆsÅ mÃro labhetha otÃranti. Etha tumhe bhikkhave asubhÃnupassÅ kÃye viharatha, ÃhÃre paÂikkÆlasa¤¤ino, sabbaloke anabhiratasa¤¤ino, sabbasaÇkhÃresu aniccÃnupassino ti. Atha kho te pÃpima bhikkhÆ Kakusandhena bhagavatà arahatà sammÃsambuddhena evaæ ovadiyamÃnà evaæ anusÃsiyamÃnà ara¤¤agatà pi rukkhamÆlagatà pi su¤¤ÃgÃragatà pi asubhÃnupassÅ kÃye vihariæsu, ÃhÃre paÂikkÆlasa¤¤ino, sabbaloke anabhiratasa¤¤ino, sabbasaÇkhÃresu aniccÃnupassino.
     Atha kho pÃpima Kakusandho bhagavà arahaæ sammÃsambuddho pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya Ãyasmatà Vidhurena pacchÃsamaïena gÃmaæ piï¬Ãya pÃvisi.
Atha kho pÃpima DÆsÅ mÃro a¤¤ataraæ kumÃraæ anvÃvisitvà sakkharaæ gahetvà Ãyasmato Vidhurassa sÅse pahÃraæ adÃsi, sÅsaæ vobhindi. Atha kho pÃpima Ãyasmà Vidhuro bhinnena sÅsena lohitena gaÊantena Kakusandhaæ yeva bhagavantaæ arahantaæ sammÃsambuddhaæ piÂÂhito piÂÂhito anubandhi.

#<[page 337]>#
%<                5. 10. MùRATAJJANIYASUTTAõ. (50)                 337>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho pÃpima Kakusandho bhagavà arahaæ sammÃsambuddho nÃgÃpalokitaæ apalokesi: na vÃyaæ DÆsÅ mÃro mattam-a¤¤ÃsÅti. SahÃpalokanÃya ca pana pÃpima DÆsÅ mÃro tamhà ca ÂhÃnà cavi mahÃniraya¤-ca upapajji.
Tassa kho pana pÃpima mahÃnirayassa tayo nÃmadheyyà honti: chaphassÃyataniko iti pi, saÇkusamÃhato iti pi, paccattavedaniyo iti pi. Atha kho maæ pÃpima nirayapÃlà upasaÇkamitvà etad-avocuæ: Yadà kho te mÃrisa saÇkunà saÇku hadaye samÃgaccheyya, atha naæ ÃjÃneyyÃsi:
vassasahassam-me niraye paccamÃnassÃti. So kho ahaæ pÃpima bahÆni vassÃni bahÆni vassasatÃni bahÆni vassasahassÃni tasmiæ mahÃniraye apacciæ, dasa vassasahassÃni tass' eva mahÃnirayassa ussade apacciæ vuÂÂhÃnimaæ nÃma vedanaæ vediyamÃno. Tassa mayhaæ pÃpima evarÆpo kÃyo hoti seyyathà pi manussassa, evarÆpaæ sÅsaæ hoti seyyathà pi macchassa.
            KÅdiso nirayo Ãsi yattha DÆsÅ apaccatha
     Vidhuraæ sÃvakam-Ãsajja Kakusandha¤-ca brÃhmaïaæ.
            Sataæ Ãsi ayosaÇkÆ, sabbe paccattavedanÃ,
     Ådiso nirayo Ãsi yattha DÆsÅ apaccatha
     Vidhuraæ sÃvakam-Ãsajja Kakusandha¤-ca brÃhmaïaæ.
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Majjhe sarassa tiÂÂhanti vimÃnà kappaÂhÃyino,
     veÊuriyavaïïà rucirà accimanto pabhassarÃ,
     accharà tattha naccanti puthu nÃnattavaïïiyo.
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Yo ve Buddhena cudito bhikkhusaÇghassa pekkhato
     MigÃramÃtu pÃsÃdaæ pÃdaÇguÂÂhena kampayi,
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Yo Vejayantaæ pÃsÃdaæ pÃdaÇguÂÂhena kampayi
     iddhibalen' upatthaddho saævejesi ca devatÃ,

#<[page 338]>#
%<338                      I. MôLAPA××ùSAõ.>%
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Yo Vejayante pÃsÃde Sakkaæ so paripucchati:
     api Ãvuso jÃnÃsi taïhakkhayavimuttiyo,
     tassa Sakko viyÃkÃsi pa¤haæ puÂÂho yathÃtathaæ,
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Yo BrahmÃnaæ paripucchati SudhammÃyaæ abhitosabhaæ:
     ajjÃpi te Ãvuso diÂÂhi yà te diÂÂhi pure ahÆ,
     passasi vÅtivattantaæ Brahmaloke pabhassaraæ,
            Tassa Brahmà viyÃkÃsi anupubbaæ yathÃtathaæ:
     na me mÃrisa sà diÂÂhi yà me diÂÂhi pure ahÆ,
            PassÃmi vÅtivattantaæ Brahmaloke pabhassaraæ,
     so 'haæ ajja kathaæ vajjaæ: ahaæ nicco 'mhi sassato,
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Yo MahÃneruno kÆÂaæ vimokhena aphassayi,
     vanaæ PubbavidehÃnaæ, ye ca bhÆmisayà narÃ,
            Yo etam-abhijÃnÃti bhikkhu Buddhassa sÃvako,
     tÃdisaæ bhikkhum-Ãsajja Kaïha dukkhaæ nigacchasi.
            Na ve aggi cetayati: ahaæ bÃlaæ ¬ahÃmi ti,
     bÃlo ca jalitaæ aggiæ Ãsajjana sa ¬ayhati.
            Evam-eva tuvaæ MÃra Ãsajjana TathÃgataæ
     sayaæ ¬ahissasi attÃnam, bÃlo aggiæ va samphusaæ.
           Apu¤¤aæ pasavi MÃro Ãsajjana TathÃgataæ;
     kin-nu ma¤¤asi pÃpima: na me pÃpaæ vipaccati.
            Karoto cÅyati pÃpaæ cirarattÃya Antaka;
     MÃra nibbinda BuddhamhÃ, Ãsam-mà kÃsi {bhikkhÆsu}.
            Iti MÃraæ aghaÂÂesi bhikkhu BhesakaÊÃvane, tato so dummano yakkho tatth' ev' antaradhÃyathÃti.
                     MùRATAJJANIYASUTTAõ DASAMAõ.
                      CôÊAYAMAKAVAGGO PA¥CAMO.
                      MôLAPA××ùSAõ NIèèHITAõ.

#<[page 339]>#
%<                   II. 1. 1. KANDARAKASUTTAõ. (51)             339>%
                                51.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà CampÃyaæ viharati GaggarÃya pokkharaïiyà tÅre mahatà bhikkhusaÇghena saddhiæ. Atha kho Pesso ca hatthÃrohaputto Kandarako ca paribbÃjako yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Pesso hatthÃrohaputto Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi, Kandarako pana paribbÃjako Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho Kandarako paribbÃjako tuïhÅbhÆtaæ tuïhÅbhÆtaæ bhikkhusaÇghaæ anuviloketvà Bhagavantaæ etad-avoca: Acchariyaæ bho Gotama, abbhutaæ bho Gotama, yÃva¤-c' idaæ bhotà Gotamena sammà bhikkhusaÇgho paÂipÃdito; ye pi te bho Gotama ahesuæ atÅtam-addhÃnaæ arahanto sammÃsambuddhà te pi bhagavanto etaparamaæ yeva sammà bhikkhusaÇghaæ paÂipÃdesuæ seyyathà pi etarahi bhotà Gotamena sammà bhikkhusaÇgho paÂipÃdito; ye pi te bho Gotama bhavissanti anÃgatam-addhÃnaæ arahanto sammÃsambuddhà te pi bhagavanto etaparamaæ yeva sammà bhikkhusaÇghaæ paÂipÃdessanti seyyathà pi etarahi bhotà Gotamena sammà bhikkhusaÇgho paÂipÃdito ti. -- Evam-etaæ Kandaraka.
evam-etaæ Kandaraka: ye pi te kandaraka ahesuæ atÅtam-addhÃnaæ arahanto sammÃsambuddhà te pi bhagavanto etaparamaæ yeva sammà bhikkhusaÇghaæ paÂipÃdesuæ seyyathà pi etarahi mayà sammà bhikkhusaÇgho paÂipÃdito; ye pi te Kandaraka bhavissanti anÃgatam-addhÃnaæ arahanto sammÃsambuddhà te pi bhagavanto etaparamaæ yeva sammà bhikkhusaÇghaæ paÂipÃdessanti seyyathà pi etarahi mayà sammà bhikkhusaÇgho paÂipÃdito. Santi hi Kandaraka bhikkhÆ imasmiæ bhikkhusaÇghe arahanto khÅïÃsavà vusitavanto katakaraïÅyà ohitabhÃrà anuppattasadatthà parikkhÅïabhavasaæyojanà samma-d-a¤¤Ã vimuttÃ. Santi pana Kandaraka bhikkhÆ imasmiæ bhikkhusaÇghe sekhà santatasÅlà santatavuttino nipakà nipakavuttino, te catusu satipaÂÂhÃnesu supaÂÂhitacittà viharanti, katamesu catusu: Idha Kandaraka bhikkhu kÃye kÃyÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ,

#<[page 340]>#
%<340                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vedanÃsu vedanÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, citte cittÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, dhammesu dhammÃnupassÅ viharati ÃtÃpÅ sampajÃno satimà vineyya loke abhijjhÃdomanassan-ti.
     Evaæ vutte Pesso hatthÃrohaputto Bhagavantaæ etadavoca: Acchariyaæ bhante, abbhutaæ bhante, yÃva supa¤¤attà c' ime bhante Bhagavatà cattÃro satipaÂÂhÃnà sattÃnaæ visuddhiyà sokapariddavÃnaæ samatikkamÃya dukkhadomanassÃnaæ atthagamÃya ¤Ãyassa adhigamÃya nibbÃnassa sacchikiriyÃya. Mayam-pi hi bhante gihÅ odÃtavasanà kÃlena kÃlaæ imesu catusu satipaÂÂhÃnesu supaÂÂhitacittà viharÃma:
idha mayaæ bhante kÃye kÃyÃnupassÅ viharÃma ÃtÃpino sampajÃnà satimanto vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, vedanÃsu vedanÃnupassÅ viharÃma ÃtÃpino sampajÃnà satimanto vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, citte cittÃnupassÅ viharÃma ÃtÃpino sampajÃnà satimanto vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ, dhammesu dhammÃnupassÅ viharÃma ÃtÃpino sampajÃnà satimanto vineyya loke abhijjhÃdomanassaæ. Acchariyaæ bhante, abbhutaæ bhante, yÃva¤-c' idaæ bhante Bhagavà evaæ manussagahane evaæ manussakasaÂe evaæ manussasÃÂheyye vattamÃne sattÃnaæ hitÃhitaæ jÃnÃti. Gahanaæ h' etaæ bhante yadidaæ manussÃ, uttÃnakaæ h' etaæ bhante yadidaæ pasavo. Ahaæ hi bhante pahomi hatthidhammaæ sÃretuæ, yÃvatakena antarena Campaæ gatÃgataæ karissati sabbÃni tÃni sÃÂheyyÃni kÆÂeyyÃni vaÇkeyyÃni jimheyyÃni pÃtukarissati. AmhÃkaæ pana bhante dÃsà ti và pessà ti và kammakarà ti và a¤¤athà ca kÃyena samudÃcaranti a¤¤athà vÃcÃya a¤¤athà ca nesaæ cittaæ hoti. Acchariyaæ bhante, abbhutaæ bhante, yÃva¤-c' idaæ bhante Bhagavà evaæ manussagahane evaæ manussakasaÂe evaæ manussasÃÂheyye vattamÃne sattÃnaæ hitÃhitaæ jÃnÃti. Gahanaæ h' etaæ bhante yadidaæ manussÃ, uttÃnakaæ h' etaæ bhante yadidaæ pasavo ti. -- Evaæ-etaæ Pessa, evam-etaæ Pessa, gahanaæ h' etaæ Pessa yadidaæ manussÃ,

#<[page 341]>#
%<                     1.1. KANDARAKASUTTAõ. (51)                 341>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  uttÃnakaæ h' etaæ Pessa yadidaæ pasavo. CattÃro 'me Pessa puggalà santo saævijjamÃnà lokasmiæ, katame cattÃro: Idha Pessa ekacco puggalo attantapo hoti attaparitÃpanÃnuyogamanuyutto, idha pana Pessa ekacco puggalo parantapo hoti paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto. Idha Pessa ekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto, idha pana Pessa ekacco puggalo n' ev' attantapo hoti nÃttaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogamanuyutto, so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaævedÅ brahmabhÆtena attanà viharati. Imesaæ Pessa catunnaæ puggalÃnaæ katamo te puggalo cittaæ ÃrÃdhetÅti.
     YvÃyaæ bhante puggalo attantapo attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto ayaæ me puggalo cittaæ n' ÃrÃdheti. Yo pÃyaæ bhante puggalo parantapo paraparitÃpanÃnuyogamanuyutto ayam-pi me puggalo cittaæ n' ÃrÃdheti. Yo pÃyaæ bhante puggalo attantapo ca attaparitÃpanÃnuyogamanuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto ayam-pi me puggalo cittaæ n' ÃrÃdheti. Yo ca kho ayaæ bhante puggalo n' ev' attantapo nÃttaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogamanuyutto, so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaævedÅ brahmabhÆtena attanà viharati, ayaæ me puggalo cittaæ ÃrÃdhetÅti. -Kasmà pana te Pessa ime tayo puggalà cittaæ n' ÃrÃdhentÅti. -- YvÃyaæ bhante puggalo attantapo attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto so attÃnaæ sukhakÃmaæ dukkhapaÂikkhÆlaæ ÃtÃpeti paritÃpeti, iminà me ayaæ puggalo cittaæ n' ÃrÃdheti.
Yo pÃyaæ bhante puggalo parantapo paraparitÃpanÃnuyogamanuyutto so paraæ sukhakÃmaæ dukkhapaÂikkÆlaæ ÃtÃpeti paritÃpeti, iminà me ayaæ puggalo cittaæ n' ÃrÃdheti. Yo pÃyaæ bhante puggalo attantapo ca attaparitÃpanÃnuyogamanuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto so attÃna¤-ca para¤-ca sukhakÃme dukkhapaÂikkÆle ÃtÃpeti paritÃpeti, iminà me ayaæ puggalo cittaæ n' ÃrÃdheti. Yo ca kho ayaæ bhante puggalo n' ev' attantapo nÃttaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto,

#<[page 342]>#
%<342                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaævedÅ brahmabhÆtena attanà viharati, iminà me ayaæ puggalo cittaæ ÃrÃdheti.
Handa ca dÃni mayaæ bhante gacchÃma, bahukiccà mayaæ bahukaraïÅyà ti. -- Yassa dÃni tvaæ Pessa kÃlaæ ma¤¤asÅti. Atha kho Pesso hatthÃrohaputto Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi.
     Atha kho Bhagavà acirapakkante Pesse hatthÃrohaputte bhikkhÆ Ãmantesi: Paï¬ito bhikkhave Pesso hatthÃrohaputto, mahÃpa¤¤o bhikkhave Pesso hatthÃrohaputto; sace bhikkhave Pesso hatthÃrohaputto muhuttaæ nisÅdeyya yÃv' assÃhaæ ime cattÃro puggale vitthÃrena vibhajÃmi, mahatà atthena saæyutto agamissa. Api ca bhikkhave ettÃvatà pi Pesso hatthÃrohaputto mahatà atthena saæyutto ti. -- Etassa Bhagavà kÃlo, etassa Sugata kÃlo, yaæ Bhagavà ime cattÃro puggale vittÃrena vibhajeyya, Bhagavato sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -- Tena hi bhikkhave suïÃtha sÃdhukaæ manasikarotha, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
     Katamo ca bhikkhave puggalo attantapo attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto: Idha bhikkhave ekacco puggalo acelako hoti muttÃcÃro hatthÃpalekhano, na ehibhadantiko na tiÂÂhabhadantiko, nÃbhihaÂaæ na uddissakaÂaæ na nimantaïaæ sÃdiyati; so na kumbhÅmukhà patigaïhÃti na kaÊopimukhà patigaïhÃti, na eÊakamantaraæ na daï¬amantaraæ na musalamantaraæ, na dvinnaæ bhu¤jamÃnÃnaæ, na gabbhiniyà na pÃyamÃnÃya na purisantaragatÃya, na saÇkittisu, na yattha sà upaÂÂhito hoti, na yattha makkhikà saï¬asaï¬acÃrinÅ, na macchaæ na maæsaæ na suraæ na merayaæ na thusodakaæ pibati. So ekÃgÃriko và hoti ekÃlopiko, dvÃgÃriko và hoti dvÃlopiko -- sattÃgÃriko và hoti sattÃlopiko; ekissà pi dattiyà yÃpeti, dvÅhi pi dattÅhi yÃpeti -sattahi pi dattÅhi yÃpeti; ekÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, dvÅhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃreti

#<[page 343]>#
%<                    1.1. KANDARAKASUTTAõ. (51)                  343>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- sattÃhikam-pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, iti evarÆpaæ addhamÃsikam-pi pariyÃyabhattabhojanÃnuyogamanuyutto viharati. So sÃkabhakkho và hoti sÃmÃkabhakkho và hoti nÅvÃrabhakkho và hoti daddulabhakkho và hoti haÂabhakkho va hoti kaïabhakkho và hoti ÃcÃmabhakkho và hoti pi¤¤Ãkabhakkho và hoti tiïabhakkho và hoti gomayabhakkho và hoti; vanamÆlaphalÃhÃro yÃpeti pavattaphalabhojÅ. So sÃïÃni pi dhÃreti masÃïÃni pi dhÃreti chavadussÃni pi dhÃreti paæsukÆlÃni pi dhÃreti tirÅÂÃni pi dhÃreti ajinÃni pi dhÃreti ajinakkhipam-pi dhÃreti kusacÅram-pi dhÃreti vÃkacÅram-pi dhÃreti phalakacÅram-pi dhÃreti kesakambalam-pi dhÃreti vÃlakambalam-pi dhÃreti ulÆkapakkham-pi dhÃreti. Kesamassulocako pi hoti kesamassulocanÃnuyogam-anuyutto, ubbhaÂÂhako pi hoti ÃsanapaÂikkhitto, ukkuÂiko pi hoti ukkuÂikappadhÃnam-anuyutto, kaïÂakÃpassayiko pi hoti kaïÂakÃpassaye seyyaæ kappeti, sÃyatatiyakam-pi udakorohaïÃnuyogam-anuyutto viharati. Iti evarÆpaæ anekavihitaæ kÃyassa ÃtÃpanaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto viharati. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo attantapo attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto.
     Katamo ca bhikkhave puggalo parantapo paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto: Idha bhikkhave ekacco puggalo orabbhiko hoti sÆkariko sÃkuntiko mÃgaviko luddo macchaghÃtako coro coraghÃtako bandhanÃgÃriko, ye và pan' a¤¤e pi keci kurÆrakammantÃ. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo parantapo paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto.
     Katamo ca bhikkhave puggalo attantapo ca attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogamanuyutto: Idha bhikkhave ekacco puggalo rÃjà và hoti khattiyo muddhÃvasitto brÃhmaïo và mahÃsÃlo. So puratthimena nagarassa navaæ santhÃgÃraæ kÃrÃpetvà kesamassuæ ohÃretvà kharÃjinaæ nivÃsetvà sappitelena kÃyaæ abbha¤jitvà magavisÃïena piÂÂhiæ kaï¬ÆvamÃno santhÃgÃraæ pavisati saddhiæ mahesiyà brÃhmaïena ca purohitena. So tattha anantarahitÃya bhÆmiyà haritupattÃya seyyaæ kappeti.
Ekissà gÃviyà sarÆpavacchÃya yaæ ekasmiæ thane khÅraæ hoti tena {rÃjÃ} yÃpeti,

#<[page 344]>#
%<344                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yaæ dutiyasmiæ thane khÅraæ hoti tena mahesÅ yÃpeti, yaæ tatiyasmiæ thane khÅraæ hoti tena brÃhmaïo purohito yÃpeti, yaæ catutthasmiæ thane khÅraæ hoti tena aggiæ {jÆhanti}, avasesena vacchako yÃpeti. So evam-Ãha: Ettakà usabhà ha¤¤antu ya¤¤atthÃya, ettakà vacchatarà ha¤¤antu ya¤¤atthÃya, ettikà vacchatariyo ha¤¤antu ya¤¤atthÃya, ettakà ajà ha¤¤antu ya¤¤atthÃya, ettakà urabbhà ha¤¤antu ya¤¤atthÃya, ettakà rukkhà chijjantu yÆpatthÃya, ettakà dabbhà lÆyantu barihisatthÃyÃti. Ye pi 'ssa te honti dÃsà ti và pessà ti và kammakarà ti và te pi daï¬atajjità bhayatajjità assumukhà rudamÃnà parikammÃni karonti. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo attantapo ca attaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto.
     Katamo ca bhikkhave puggalo n' ev' attantapo nÃttaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto, so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaæve¬Å brahmabhÆtena attanà viharati: Idha bhikkhave TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïabrÃhmaïiæ pajaæ sadevamanussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃïaæ majjhekalyÃïaæ pariyosÃnakalyÃïaæ sÃtthaæ sabya¤janaæ, kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. Taæ dhammaæ suïÃti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiæ và kule paccÃjÃto. So taæ dhammaæ sutvà TathÃgate saddhaæ paÂilabhati. So tena saddhÃpaÂilÃbhena samannÃgato iti paÂisa¤cikkhati: SambÃdho gharÃvÃso rajÃpatho, abbhokÃso pabbajjÃ, na-y-idaæ sukaraæ agÃram ajjhÃvasatà ekantaparipuïïaæ ekantaparisuddhaæ saÇkhalikhitaæ brahmacariyaæ carituæ, yan-nÆnÃhaæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan-ti. So aparena samayena appaæ và bhogakkhandhaæ pahÃya mahantaæ và bhogakkhandhaæ pahÃya, appaæ và ¤ÃtiparivaÂÂaæ pahÃya mahantaæ và ¤ÃtiparivaÂÂaæ pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati.

#<[page 345]>#
%<                    1.1. KANDARAKASUTTAõ. (51)                  345>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     So evaæ pabbajito samÃno bhikkhÆnaæ sikkhÃsÃjÅvasamÃpanno pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihitadaï¬o nihitasattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ viharati. AdinnÃdÃnaæ pahÃya adinnÃdÃnà paÂivirato hoti, dinnÃdÃyÅ dinnapÃÂikaÇkhÅ athenena sucibhÆtena attanà viharati. Abrahmacariyaæ pahÃya brahmacÃrÅ hoti ÃrÃcÃrÅ, virato methunà gÃmadhammÃ. MusÃvÃdaæ pahÃya musÃvÃdà paÂivirato hoti, saccavÃdÅ saccasandho theto paccayiko avisaævÃdako lokassa. Pisuïaæ vÃcaæ pahÃya pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, ito sutvà na amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya amutra và sutvà na imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya, iti bhinnÃnaæ và sandhÃtà sahitÃnaæ và anuppadÃtÃ, samaggÃrÃmo samaggarato samagganandÅ samaggakaraïiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. Pharusaæ vÃcaæ pahÃya pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, yà sà vÃcà nelà kaïïasukhà pemanÅyà hadayaÇgamà porÅ bahujanakantà bahujanamanÃpà tathÃrÆpiæ vÃcaæ bhÃsità hoti. SamphappalÃpaæ pahÃya samphappalÃpà paÂivirato hoti, kÃlavÃdÅ bhÆtavÃdÅ atthavÃdÅ dhammavÃdÅ vinayavÃdÅ, nidhÃnavatiæ vÃcaæ bhÃsità kÃlena sÃpadesaæ pariyantavatiæ atthasaæhitaæ. So bÅjagÃmabhÆtagÃmasamÃrambhà paÂivirato hoti.
Ekabhattiko hoti rattÆparato, virato vikÃlabhojanÃ. NaccagÅta-vÃdita-visÆkadassanà paÂivirato hoti. MÃlÃ-gandha-vilepanadhÃraïa-maï¬ana-vibhÆsanaÂÂhÃnà paÂivirato hoti. UccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato hoti. JÃtarÆparajatapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmakadha¤¤apaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmakamaæsapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. ItthikumÃrikapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÃsidÃsapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. AjeÊakapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. KukkuÂasÆkarapaÂiggahaïà paÂivirato hoti. Hatthi-gavÃssa-vaÊavÃpaÂiggahaïà paÂivirato hoti. KhettavatthupaÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÆteyyapahiïagamanÃnuyogà paÂivirato hoti.
Kayavikkayà paÂivirato hoti. TulÃkÆÂa-kaæsakÆÂa-mÃnakÆÂà paÂivirato hoti.

#<[page 346]>#
%<346                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  UkkoÂana-va¤cana-nikati-sÃciyogà paÂivirato hoti. Chedana-vadha-bandhana-viparÃmosa-Ãlopa-sahasÃkÃrà paÂivirato hoti. So santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena kucchiparihÃrikena piï¬apÃtena, yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. Seyyathà pi nÃma pakkhÅ sakuïo yena yen' eva ¬eti sapattabhÃro va ¬eti, evam-evaæ bhikkhu santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena kucchiparihÃrikena piï¬apÃtena, yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. So iminà ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato ajjhattaæ anavajjasukhaæ paÂisaævedeti. So cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ; yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati. Sotena saddaæ sutvà --pe-ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ; yatvÃdhikaraïamenaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ, manindriye saævaraæ Ãpajjati. So iminà ariyena indriyasaævarena samannÃgato ajjhattaæ abyÃsekasukhaæ paÂisaævedeti. So abhikkante paÂikkante sampajÃnakÃrÅ hoti, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ hoti, sami¤jite pasÃrite sampajÃnakÃrÅ hoti, saÇghÃÂipattacÅvaradhÃraïe sampajÃnakÃrÅ hoti, asite pÅte khÃyite sÃyite sampajÃnakÃrÅ hoti, uccÃrapassÃvakamme sampajÃnakÃrÅ hoti gate Âhite nisinne sutte jÃgarite bhÃsite tuïhÅbhÃve sampajÃnakÃrÅ hoti.
     So iminà ca ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato iminà ca ariyena indriyasaævarena samannÃgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannÃgato vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ. So pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto nisÅdati pallaÇkaæ ÃbhujitvÃ, ujuæ kÃyaæ païidhÃya, parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ, So abhijjhaæ loke pahÃya vigatÃbhijjhena cetasà viharati,

#<[page 347]>#
%<                    1.1. KANDARAKASUTTAõ. (51)                  347>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  abhijjhÃya cittaæ parisodheti; byÃpÃdapadosaæ pahÃya abyÃpannacitto viharati, sabbapÃïabhÆtahitÃnukampÅ byÃpÃdapadosà cittaæ parisodheti; thÅnamiddhaæ pahÃya vigatathÅnamiddho viharati, Ãlokasa¤¤Å sato sampajÃno thÅnamiddhà cittaæ parisodheti; uddhaccakukkuccaæ pahÃya anuddhato viharati, ajjhattaæ vÆpasantacitto uddhaccakukkuccà cittaæ parisodheti; vicikicchaæ pahÃya tiïïavicikiccho viharati, akathaækathÅ kusalesu dhammesu vicikicchÃya cittaæ parisodheti.
     So ime pa¤ca nÅvaraïe pahÃya cetaso upakkilese pa¤¤Ãya dubbalÅkaraïe vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. VitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. PÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti.
So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassam-pi jÃtisatasahassam-pi aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe: amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto amutra uppÃdiæ, tatrÃp' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto,

#<[page 348]>#
%<348                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so tato cuto idhÆpapanno ti. Iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ; ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; ime Ãsavà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ Ãsavasamudayo ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ Ãsavanirodho ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti.
     Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo n' ev' attantapo nÃttaparitÃpanÃnuyogam-anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogam-anuyutto,

#<[page 349]>#
%<                 1.2. AèèHAKANùGARASUTTAõ. (52)                 349>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaævedÅ brahmabhÆtena attanà viharatÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ, Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                   KANDARAKASUTTANTAõ PAèHAMAõ.
                                52.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Ãyasmà ùnando VesÃliyaæ viharati BeluvagÃmake. Tena kho pana samayena Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro PÃÂaliputtaæ anuppatto hoti kenacid-eva karaïÅyena. Atha kho Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro yena KukkuÂÃrÃmo yena a¤¤ataro bhikkhu ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà taæ bhikkhuæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro taæ bhikkhuæ etad-avoca:
Kahan-nu kho bhante Ãyasmà ùnando etarahi viharati, dassanakÃmà hi mayan-taæ Ãyasmantaæ ùnandan-ti. Eso gahapati Ãyasmà ùnando VesÃliyaæ viharati BeluvagÃmake ti. Atha kho Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro PÃÂaliputte taæ karaïÅyaæ tÅretvà yena VesÃlÅ BeluvagÃmako yen' Ãyasmà ùnando ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ ùnandaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avoca:
     Atthi nu kho bhante ùnanda tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena ekadhammo akkhÃto yattha bhikkhuno appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato avimuttaæ và cittaæ vimuccati aparikkhÅïà và Ãsavà parikkhayaæ gacchanti ananuppattaæ và anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃtÅti. -- Atthi kho gahapati tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena ekadhammo akkhÃto yattha bhikkhuno appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato avimutta¤-c' eva cittaæ vimuccati aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃtÅti.

#<[page 350]>#
%<350                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Katamo pana bhante ùnanda tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena ekadhammo akkhÃto yattha bhikkhuno appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato avimutta¤-c' eva cittaæ vimuccati aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃtÅti.
     Idha gahapati bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Idam-pi kho paÂhamaæ jhÃnaæ abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti; no ce ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti ten' eva dhammarÃgena tÃya dhammanandiyà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko hoti tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayam-pi kho gahapati tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena ekadhammo akkhÃto yattha bhikkhuno appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato avimutta¤-c' eva cittaæ vimuccati aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ --pe-- dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Idam-pi kho dutiyaæ jhÃnaæ abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti; no ce ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti ten' eva dhammarÃgena tÃya dhammanandiyà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko hoti tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayam-pi kho gahapati tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena ekadhammo akkhÃto yattha bhikkhuno appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato avimutta¤-c' eva cittaæ vimuccati aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.

#<[page 351]>#
%<                  1.2. AèèHAKANùGARASUTTAõ. (52)                 351>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà --pe-tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati:
Idam-pi kho tatiyaæ jhÃnaæ abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito --pe-- anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà --pe-- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Idam-pi kho catutthaæ jhÃnaæ abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito --pe-- anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Ayam-pi kho mettà cetovimutti abhisaÇkhatà abhisa¤cetayitÃ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito --pe-- anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu karuïÃsahagatena cetasà --pe-- muditÃsahagatena cetasà --pe-- upekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Ayam-pi kho upekhà cetovimutti abhisaÇkhatà abhisa¤cetayitÃ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti.

#<[page 352]>#
%<352                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So tattha Âhito --pe-- anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Ayam-pi kho ÃkÃsÃna¤cÃyatanasamÃpatti abhisaÇkhatà abhisa¤cetayitÃ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito --pe-- anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati:
Ayam-pi kho vi¤¤Ãïa¤cÃyatanasamÃpatti abhisaÇkhatà abhisa¤cetayitÃ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito --pe-- anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃti.
     Puna ca paraæ gahapati bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. So iti paÂisa¤cikkhati: Ayam-pi kho Ãki¤ca¤¤ÃyatanasamÃpatti abhisaÇkhatà abhisa¤cetayitÃ, yaæ kho pana ki¤ci abhisaÇkhataæ abhisa¤cetayitaæ tad-aniccaæ nirodhadhamman-ti pajÃnÃti. So tattha Âhito ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti; no ce ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti ten' eva dhammarÃgena tÃya dhammanandiyà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko hoti tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayaæ kho gahapati tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena ekadhammo akkhÃto yattha bhikkhuno appamattassa ÃtÃpino pahitattassa viharato avimutta¤-c' eva cittaæ vimuccati aparikkhÅïà ca Ãsavà parikkhayaæ gacchanti ananuppatta¤-ca anuttaraæ yogakkhemaæ anupÃpuïÃtÅti.
     Evaæ vutte Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avoca: Seyyathà pi bhante ùnanda puriso ekaæ nidhimukhaæ gavesanto sakid-eva ekÃdasa nidhimukhÃni adhigaccheyya,

#<[page 353]>#
%<                    1.3. SEKHASUTTAõ. (53)                       353>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-eva kho ahaæ bhante ekaæ amatadvÃraæ gavesanto sakid-eva ekÃdasa amatadvÃrÃni alatthaæ savanÃya. Seyyathà pi bhante purisassa agÃraæ ekÃdasadvÃraæ, so tasmiæ agÃre Ãditte ekamekena pi dvÃrena sakkuïeyya attÃnaæ sotthiæ kÃtuæ, evam-eva kho ahaæ bhante imesaæ ekÃdasannaæ amatadvÃrÃnaæ ekamekena pi amatadvÃrena sakkuïissÃmi attÃnaæ sotthiæ kÃtuæ. Ime hi nÃma bhante a¤¤atitthiyà Ãcariyassa Ãcariyadhanaæ pariyesissanti, kiæ panÃhaæ Ãyasmato ùnandassa pÆjaæ na karissÃmÅti. Atha kho Dasamo gahapati AÂÂhakanÃgaro PÃÂaliputtaka¤-ca VesÃlika¤-ca bhikkhusaÇghaæ sannipÃtÃpetvà païÅtena khÃdaniyena bhojaniyena sahatthà santappesi sampavÃresi ekameka¤-ca bhikkhuæ paccekadussayugena acchÃdesi, Ãyasmantaæ ùnandaæ ticÅvarena acchÃdesi Ãyasmato ca ùnandassa pa¤casataæ vihÃraæ kÃrÃpesÅti.
                 AèèHAKANùGARASUTTANTAõ DUTIYAõ.
                                53.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Sakkesu viharati Kapilavatthusmiæ NigrodhÃrÃme. Tena kho pana samayena KÃpilavatthavÃnaæ SakyÃnaæ navaæ santhÃgÃraæ acirakÃritaæ hoti anajjhÃvutthaæ samaïena và brÃhmaïena và kenaci và manussabhÆtena. Atha kho KÃpilavatthavà Sakyà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho KÃpilavatthavà Sakyà Bhagavantaæ etad-avocuæ: Idha bhante KÃpilavatthavÃnaæ SakyÃnaæ navaæ santhÃgÃraæ acirakÃritaæ anajjhÃvutthaæ samaïena và brÃhmaïena và kenaci và manussabhÆtena. Taæ bhante Bhagavà paÂhamaæ paribhu¤jatu, Bhagavatà paÂhamaæ paribhuttaæ pacchà KÃpilavatthavà Sakyà paribhu¤jissanti, tadassa KÃpilavatthavÃnaæ SakyÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti.

#<[page 354]>#
%<354                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅbhÃvena. Atha kho KÃpilavatthavà Sakyà Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena santhÃgÃraæ ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà sabbasanthariæ santhÃgÃraæ santharitvà ÃsanÃni pa¤¤Ãpetvà udakamaïikaæ patiÂÂhÃpetvà telappadÅpaæ Ãropetvà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhaæsu. Ekamantaæ Âhità kho KÃpilavatthavà Sakyà Bhagavantaæ etad-avocuæ: Sabbasanthariæ santhataæ bhante santhÃgÃraæ, ÃsanÃni pa¤¤attÃni, udakamaïiko patiÂÂhÃpito, telappadÅpo Ãropito; yassa dÃni bhante Bhagavà kÃlaæ ma¤¤atÅti. Atha kho Bhagavà nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya saddhiæ bhikkhusaÇghena yena santhÃgÃraæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà pÃde pakkhÃletvà santhÃgÃraæ pavisitvà majjhimaæ thambhaæ nissÃya puratthÃbhimukho nisÅdi. BhikkhusaÇgho pi kho pÃde pakkhÃletvà santhÃgÃraæ pavisitvà pacchimaæ bhittiæ nissÃya puratthÃbhimukho nisÅdi Bhagavantaæ yeva purakkhatvÃ.
KÃpilavatthavà pi kho Sakyà pÃde pakkhÃletvà santhÃgÃraæ pavisitvà puratthimaæ bhittiæ nissÃya pacchÃmukhà nisÅdiæsu Bhagavantaæ yeva purakkhatvÃ. Atha kho Bhagavà KÃpilavatthave Sakke bahu-d-eva rattiæ dhammiyà kathÃya sandassetvà samÃdapetvà samuttejetvà sampahaæsetvà Ãyasmantaæ ùnandaæ Ãmantesi: PaÂibhÃtu taæ ùnanda KÃpilavatthavÃnaæ SakyÃnaæ sekho pÃÂipado; piÂÂhim-me agilÃyati, tam-ahaæ ÃyamissÃmÅti. Evaæ bhante ti kho Ãyasmà ùnando Bhagavato paccassosi. Atha kho Bhagavà catugguïaæ saÇghÃÂiæ pa¤¤Ãpetvà dakkhiïena passena sÅhaseyyaæ kappesi pÃde pÃdaæ accÃdhÃya sato sampajÃno uÂÂhÃnasa¤¤aæ manasikaritvÃ.
     Atha kho Ãyasmà ùnando MahÃnÃmaæ Sakyaæ Ãmantesi: Idha MahÃnÃma ariyasÃvako sÅlasampanno hoti, indriyesu guttadvÃro hoti, bhojane matta¤¤Æ hoti, jÃgariyaæ anuyutto hoti, sattahi saddhammehi samannÃgato hoti, catunnaæ jhÃnÃnaæ abhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ hoti akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ. Katha¤-ca MahÃnÃma ariyasÃvako sÅlasampanno hoti:

#<[page 355]>#
%<                     1.3. SEKHASUTTAõ. (53)                    355>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idha MahÃnÃma ariyasÃvako sÅlavà hoti, pÃtimokkhasaævarasaævuto viharati ÃcÃragocarasampanno, aïumattesu vajjesu bhayadassÃvÅ, samÃdÃya sikkhati sikkhÃpadesu. Evaæ kho MahÃnÃma ariyasÃvako sÅlasampanno hoti. Katha¤-ca MahÃnÃma ariyasÃvako indriyesu guttadvÃro hoti: Idha MahÃnÃma ariyasÃvako cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati. Sotena saddaæ sutvà --pe-- ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà -- jivhÃya rasaæ sÃyitvà -- kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà -- manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ hoti nÃnubya¤janaggÃhÅ, yatvÃdhikaraïam-enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ, manindriye saævaraæ Ãpajjati. Evaæ kho MahÃnÃma ariyasÃvako indriyesu guttadvÃro hoti. Katha¤-ca MahÃnÃma ariya sÃvako bhojane matta¤¤Æ hoti: Idha MahÃnÃma ariyasÃvako paÂisaÇkhà yoniso ÃhÃraæ ÃhÃreti, n' eva davÃya na madÃya na maï¬anÃya na vibhÆsanÃya, yÃvad-eva imassa kÃyassa Âhitiyà yÃpanÃya, vihiæsÆparatiyà brahmacariyÃnuggahÃya:
iti purÃïa¤-ca vedanaæ paÂihaÇkhÃmi nava¤-ca vedanaæ na uppÃdessÃmi, yÃtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phÃsuvihÃro cÃti. Evaæ kho MahÃnÃma ariyasÃvako bhojane matta¤¤Æ hoti. Katha¤-ca MahÃnÃma ariyasÃvako jÃgariyaæ anuyutto hoti: Idha MahÃnÃma ariyasÃvako divasaæ caÇkamena nisajjÃya Ãvaraïiyehi dhammehi cittaæ parisodheti, rattiyà paÂhamaæ yÃmaæ caÇkamena nisajjÃya Ãvaraïiyehi dhammehi cittaæ parisodheti, rattiyà majjhimaæ yÃmaæ dakkhiïena passena sÅhaseyyaæ kappeti pÃde pÃdaæ accÃdhÃya sato sampajÃno uÂÂhÃnasa¤¤aæ manasikaritvÃ, rattiyà pacchimaæ yÃmaæ paccuÂÂhÃya caÇkamena nisajjÃya Ãvaraïiyehi dhammehi cittaæ parisodheti. Evaæ kho MahÃnÃma ariyasÃvako jÃgariyaæ anuyutto hoti. Katha¤-ca MahÃnÃma ariyasÃvako sattahi saddhammehi samannÃgato hoti:

#<[page 356]>#
%<356                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idha MahÃnÃma ariyasÃvako saddho hoti, saddahati TathÃgatassa bodhiæ: iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavà ti. Hirimà hoti, hirÅyati kÃyaduccaritena vacÅduccaritena manoduccaritena, hirÅyati pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ.
OttÃpÅ hoti, ottapati kÃyaduccaritena vacÅduccaritena manoduccaritena, ottapati pÃpakÃnaæ akusalÃnaæ dhammÃnaæ samÃpattiyÃ. Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammà ÃdikalyÃïà majjhekalyÃïà pariyosÃnakalyÃïà sÃtthà sabya¤janà kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ abhivadanti tathÃrÆpà 'ssa dhammà bahussutà honti dhatà vacasà paricità manasà 'nupekkhità diÂÂhiyà suppaÂividdhÃ.
ùraddhaviriyo viharati akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnÃya kusalÃnaæ dhammÃnaæ upasampadÃya, thÃmavà daÊhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Satimà hoti paramena satinepakkena samannÃgato, cirakatam-pi cirabhÃsitam-pi sarità anussaritÃ. Pa¤¤Ãvà hoti udayatthagÃminiyà pa¤¤Ãya samannÃgato ariyÃya nibbedhikÃya sammÃdukkhakkhayagÃminiyÃ. Evaæ kho MahÃnÃma ariyasÃvako sattahi saddhammehi samannÃgato hoti. Katha¤-ca MahÃnÃma ariyasÃvako catunnaæ jhÃnÃnaæ abhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ hoti akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ: Idha MahÃnÃma ariyasÃvako vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. VitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ --pe-- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Evaæ kho MahÃnÃma ariyasÃvako catunnaæ jhÃnÃnaæ abhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ hoti akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ.
     Yato kho MahÃnÃma ariyasÃvako evaæ sÅlasampanno hoti, evaæ indriyesu guttadvÃro hoti, evaæ bhojane matta¤¤Æ hoti, evaæ jÃgariyaæ anuyutto hoti, evaæ sattahi saddhammehi samannÃgato hoti,

#<[page 357]>#
%<                      1.3. SEKHASUTTAõ. (53)                    357>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evaæ catunnaæ jhÃnÃnaæ abhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ hoti akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ, ayaæ vuccati MahÃnÃma ariyasÃvako sekho pÃÂipado apuccaï¬atÃya samÃpanno bhabbo abhinibbhidÃya bhabbo sambodhÃya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamÃya. Seyyathà pi MahÃnÃma kukkuÂiyà aï¬Ãni aÂÂha và dasa và dvÃdasa vÃ, tÃn' assu kukkuÂiyà sammà adhisayitÃni sammà pariseditÃni sammà paribhÃvitÃni; ki¤cÃpi tassà kukkuÂiyà na evaæ icchà uppajjeyya: aho vata me kukkuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬akena và aï¬akosaæ padÃletvà sotthinà abhinibbhijjeyyun-ti, atha kho bhabbà va te kukkuÂapotakà pÃdanakhasikhÃya và mukhatuï¬akena và aï¬akosaæ padÃletvà sotthinà abhinibbhijjituæ. Evam-eva kho MahÃnÃma yato ariyasÃvako evaæ sÅlasampanno hoti, evaæ indriyesu guttadvÃro hoti, evaæ bhojane matta¤¤Æ hoti, evaæ jÃgariyaæ anuyutto hoti, evaæ sattahi saddhammehi samannÃgato hoti, evaæ catunnaæ jhÃnÃnaæ abhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ hoti akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ, ayaæ vuccati MahÃnÃma ariyasÃvako sekho pÃÂipado apuccaï¬atÃya samÃpanno bhabbo abhinibbhidÃya bhabbo sambodhÃya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamÃya. Sa kho so MahÃnÃma ariyasÃvako imaæ yeva anuttaraæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ Ãgamma anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati; ayam-assa paÂhamà 'bhinibbhidà hoti {kukkuÂacchÃpakasse^va} aï¬akosamhÃ. Sa kho so MahÃnÃma ariyasÃvako imaæ yeva anuttaraæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ Ãgamma dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti; ayam-assa dutiyà 'bhinibbhidà hoti {kukkuÂacchÃpakasse^va} aï¬akosamhÃ. Sa kho so MahÃnÃma ariyasÃvako imaæ yeva anuttaraæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ Ãgamma ÃsavÃnaæ bhayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤avimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati;

#<[page 358]>#
%<358                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ayam-assa tatiyà 'bhinibbhidà hoti {kukkuÂacchÃpakasse^va} aï¬akosamhÃ.
     Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako sÅlasampanno hoti idam-pi 'ssa hoti caraïasmiæ. Yam-pi MahÃnÃma ariyasavako indriyesu guttadvÃro hoti idam-pi 'ssa hoti caraïasmiæ. Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako bhojane matta¤¤Æ hoti idam-pi 'ssa hoti caraïasmiæ. Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako jÃgariyaæ anuyutto hoti idam-pi 'ssa hoti caraïasmiæ. Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako sattahi saddhammehi samannÃgato hoti idam-pi 'ssa hoti caraïasmiæ.
Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako catunnaæ jhÃnÃnaæ abhicetasikÃnaæ diÂÂhadhammasukhavihÃrÃnaæ nikÃmalÃbhÅ hoti akicchalÃbhÅ akasiralÃbhÅ idam-pi 'ssa hoti caraïasmiæ.
Ya¤-ca kho MahÃnÃma ariyasÃvako anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, idam-pi 'ssa hoti vijjÃya. Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti, idam-pi 'ssa hoti vijjÃya. Yam-pi MahÃnÃma ariyasÃvako ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, idam-pi 'ssa hoti vijjÃya.
Ayaæ vuccati MahÃnÃma ariyasÃvako vijjÃsampanno iti pi, caraïasampanno iti pi, vijjÃcaraïasampanno iti pi. Brahmunà p' esà MahÃnÃma SanaÇkumÃrena gÃthà bhÃsitÃ:
            Khattiyo seÂÂho jane tasmiæ ye gottapaÂisÃrino,
     vijjÃcaraïasampanno so seÂÂho devamÃnuse ti.
     Sà kho pan' esà MahÃnÃma Brahmunà SanaÇkumÃrena gÃthà sugÅtà na duggÅtÃ, subhÃsità na dubbhÃsitÃ, atthasaæhità no anatthasaæhitÃ, anumatà Bhagavatà ti.
     Atha kho Bhagavà uÂÂhahitvà Ãyasmantaæ ùnandaæ Ãmantesi: SÃdhu sÃdhu ùnanda, sÃdhu kho tvaæ ùnanda KÃpilavatthavÃnaæ SakyÃnaæ sekhaæ pÃÂipadaæ abhÃsÅti.

#<[page 359]>#
%<                     1.4. POTALIYASUTTAõ. (54)                   359>%
     Idam-avoca Ãyasmà ùnando, samanu¤¤o satthà ahosi.
Attamanà KÃpilavatthavà Sakyà Ãyasmato ùnandassa bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                      SEKHASUTTANTAõ TATIYAõ.
                                54.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà AÇguttarÃpesu viharati; ùpaïaæ nÃma AÇguttarÃpÃnaæ nigamo.
Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya ùpaïaæ piï¬Ãya pÃvisi. ùpaïe piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yen' a¤¤ataro vanasaï¬o ten' upasaÇkami divÃvihÃrÃya, taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle nisÅdi. Potaliyo pi kho gahapati sampannanivÃsapÃvuraïo chattupÃhanÃhi jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno yena so vanasaï¬o ten' upasaÇkami, taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhitaæ kho Potaliyaæ gahapatiæ Bhagavà etad-avoca: Saævijjante kho gahapati ÃsanÃni, sace ÃkaÇkhasi nisÅdÃti. Evaæ vutte Potaliyo gahapati: gahapativÃdena maæ samaïo Gotamo samudÃcaratÅti kupito anattamano tuïhÅ ahosi. Dutiyam-pi kho Bhagavà Potaliyaæ gahapatiæ etad-avoca: Saævijjante kho gahapati ÃsaïÃni, sace ÃkaÇkhasi nisÅdÃti. Dutiyam-pi kho Potaliyo gahapati:
gahapativÃdena maæ samaïo Gotamo samudÃcaratÅti kupito anattamano tuïhÅ ahosi. Tatiyam-pi kho Bhagavà Potaliyaæ gahapatiæ etad-avoca: Saævijjante kho gahapati ÃsanÃni, sace ÃkaÇkhasi nisÅdÃti. Evaæ vutte Potaliyo gahapati: gahapativÃdena maæ samaïo Gotamo samudÃcaratÅti kupito anattamano Bhagavantaæ etad-avoca: Ta-y-idaæ bho Gotama na-cchannaæ,

#<[page 360]>#
%<360                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ta-y-idaæ na-ppatirÆpaæ, yaæ maæ tvaæ gahapativÃdena samudÃcarasÅti. -- Te hi te gahapati ÃkÃrà te liÇgà te nimittà yathà taæ gahapatissÃti. -Tathà hi pana me bho Gotama sabbe kammantà paÂikkhittà sabbe vohÃrà samucchinnà ti. -- YathÃkathaæ pana te gahapati sabbe kammantà paÂikkhittà sabbe vohÃrà samucchinnà ti. -- Idha me bho Gotama yaæ ahosi dhanaæ và dha¤¤aæ và rajataæ và jÃtarÆpaæ và sabban-taæ puttÃnaæ dÃyajjaæ niyyÃtaæ, tatthÃhaæ anovÃdÅ anupavÃdÅ ghÃsacchÃdanaparamo viharÃmi. Evaæ kho me bho Gotama sabbe kammantà paÂikkhittà sabbe vohÃrà samucchinnà ti. -A¤¤athà kho tvaæ gahapati vohÃrasamucchedaæ vadasi a¤¤athà ca pana ariyassa vinaye vohÃrasamucchedo hotÅti. -YathÃkathaæ pana bhante ariyassa vinaye vohÃrasamucchedo hoti. SÃdhu me bhante Bhagavà tathà dhammaæ desetu yathà ariyassa vinaye vohÃrasamucchedo hotÅti. -- Tena hi gahapati suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bhante ti kho Potaliyo gahapati Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     AÂÂha kho ime gahapati dhammà ariyassa vinaye vohÃrasamucchedÃya saævattanti, katame aÂÂha: ApÃïÃtipÃtaæ nissÃya pÃïÃtipÃto pahÃtabbo, dinnÃdÃnaæ nissÃya adinnÃdÃnaæ pahÃtabbaæ, saccaæ vÃcaæ nissÃya musÃvÃdo pahÃtabbo, apisuïaæ vÃcaæ nissÃya pisuïà vÃcà pahÃtabbÃ, agiddhilobhaæ nissÃya giddhilobho pahÃtabbo, anindÃrosaæ nissÃya nindÃroso pahÃtabbo, akodhupÃyÃsaæ nissÃya kodhupÃyÃso pahÃtabbo, anatimÃnaæ nissÃya atimÃno pahÃtabbo. Ime kho gahapati aÂÂha dhammà saÇkhittena vuttà vitthÃrena avibhattà ariyassa vinaye vohÃrasamucchedÃya saævattantÅti. -- Ye 'me bhante Bhagavatà aÂÂha dhammà saÇkhittena vuttà vitthÃrena avibhattà ariyassa vinaye vohÃrasamucchedÃya saævattanti, sÃdhu me bhante Bhagavà ime aÂÂha dhamme vitthÃrena vibhajatu anukampaæ upÃdÃyÃti. -Tena hi gahapati suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bhante ti kho Potaliyo gahapati Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:

#<[page 361]>#
%<                   1.4. POTALIYASUTTAõ. (54)                   361>%
     ApÃïÃtipÃtaæ nissÃya pÃïÃÂipÃto pahÃtabbo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu pÃïÃtipÃtÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana pÃïÃtipÃtÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya pÃïÃtipÃtapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ pÃïÃtipÃtapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà pÃïÃtipÃtapaccayÃ. Etadeva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ pÃïÃtipÃto, ye ca pÃïÃtipÃtapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà pÃïÃtipÃtà paÂiviratassa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. ApÃïÃtipÃtaæ nissÃya pÃïÃtipÃto pahÃtabbo ti iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     DinnÃdÃnaæ nissÃya adinnÃdÃnaæ pahÃtabban-ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu adinnÃdÃyÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana adinnÃdÃyÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya adinnÃdÃnapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ adinnÃdÃnapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà adinnÃdÃnapaccayÃ. Etad-eva kho pana saæyojanaæ etaæ nivaraïaæ yadidaæ adinnÃdÃnaæ, ye ca adinnÃdÃnapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà adinnÃdÃnà paÂiviratassa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. DinnÃdÃnaæ nissÃya adinnÃdÃnaæ pahÃtabban-ti iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     Saccaæ vÃcaæ nissÃya musÃvÃdo pahÃtabbo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahepati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu musÃvÃdÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana musÃvÃdÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya musÃvÃdapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ musÃvÃdapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà musÃvÃdapaccayÃ. Etadeva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ musÃvÃdo,

#<[page 362]>#
%<362                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye ca musÃvÃdapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà musÃvÃdà paÂiviratassa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Saccaæ vÃcaæ nissÃya musÃvÃdo pahÃtabbo ti iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     Apisuïaæ vÃcaæ nissÃya pisuïà vÃcà pahÃtabbà ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu pisuïÃvÃco assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana pisuïÃvÃco assaæ, attà pi maæ upavadeyya pisuïÃvÃcÃpaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ pisuïÃvÃcÃpaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà pisuïÃvÃcÃpaccayÃ. Etadeva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ pisuïà vÃcÃ, ye ca pisuïÃvÃcÃpaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà pisuïÃya vÃcÃya paÂiviratassa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Apisuïaæ vÃcaæ nissÃya pisuïà vÃcà pahÃtabbà ti iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     Agiddhilobhaæ nissÃya giddhilobho pahÃtabbo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu giddhilobhÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana giddhilobhÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya giddhilobhapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ giddhilobhapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà giddhilobhapaccayÃ. Etad-eva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ giddhilobho, ye ca giddhilobhapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà agiddhilobhissa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. Agiddhilobhaæ nissÃya giddhilobho pahÃtabbo ti iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     AnindÃrosaæ nissÃya nindÃroso pahÃtabbo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu nindÃrosÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno;

#<[page 363]>#
%<                    1.4. POTALIYASUTTAõ. (54)                   363>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  aha¤-c' eva kho pana nindÃrosÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya nindÃrosapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ nindÃrosapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà nindÃrosapaccayÃ. Etadeva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ nindÃroso, ye ca nindÃrosapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà anindÃrosissa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. AnindÃrosaæ nissÃya nindÃroso pahÃtabbo ti iti yantaæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.
     AkodhupÃyÃsaæ nissÃya kodhupÃyÃso pahÃtabbo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu kodhupÃyÃsÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana kodhupÃyÃsÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya kodhupÃyÃsapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ kodhupÃyÃsapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà kodhupÃyÃsapaccayÃ. Etad-eva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ kodhupÃyÃso, ye ca kodhupÃyÃsapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà akodhupÃyÃsissa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti. AkodhupÃyÃsaæ nissÃya kodhupÃyÃso pahÃtabbo ti iti yan-taæ vuttaæ idametaæ paÂicca vuttaæ.
     AnatimÃnaæ nissÃya atimÃno pahÃtabbo ti iti kho pan' etaæ vuttaæ, ki¤-c' etaæ paÂicca vuttaæ: Idha gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: Yesaæ kho ahaæ saæyojanÃnaæ hetu atimÃnÅ assaæ tesÃhaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya samucchedÃya paÂipanno; aha¤-c' eva kho pana atimÃnÅ assaæ, attà pi maæ upavadeyya atimÃnapaccayÃ, anuvicca vi¤¤Æ garaheyyuæ atimÃnapaccayÃ, kÃyassa bhedà param-maraïà duggati pÃÂikaÇkhà atimÃnapaccayÃ. Etadeva kho pana saæyojanaæ etaæ nÅvaraïaæ yadidaæ atimÃno, ye ca atimÃnapaccayà uppajjeyyuæ Ãsavà vighÃtapariÊÃhà anatimÃnissa evaæ-sa te Ãsavà vighÃtapariÊÃhà na honti.
AnatimÃnaæ nissÃya atimÃno pahÃtabbo ti iti yan-taæ vuttaæ idam-etaæ paÂicca vuttaæ.

#<[page 364]>#
%<364                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
     Ime kho gahapati aÂÂha dhammà saÇkhittena vuttà vitthÃrena vibhattà ye ariyassa vinaye vohÃrasamucchedÃya saævattanti, na tv-eva tÃva ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedo hotÅti. -- YathÃkathaæ pana bhante ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedo hoti. SÃdhu me bhante Bhagavà tathà dhammaæ desetu yathà ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedo hotÅti. -- Tena hi gahapati suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti.
Evaæ bhante ti kho Potaliyo gahapati Bhagavato paccassosi.
Bhagavà etad-avoca:
     Seyyathà pi gahapati kukkuro jighacchÃdubbalyapareto goghÃtakasÆnaæ paccupaÂÂhito assa, tam-enaæ dakkho goghÃtako và goghÃtakantevÃsÅ và aÂÂhikaÇkalaæ sunikantaæ nikantaæ nimmaæsaæ lohitamakkhitaæ upacchubheyya; taæ kimma¤¤asi gahapati: api nu so kukkuro amuæ aÂÂhikaÇkalaæ sunikantaæ nikantaæ nimmaæsaæ lohitamakkhitaæ palikhÃdanto jighacchÃdubbalyaæ paÂivineyyÃti. -- No h' etaæ bhante, taæ kissa hetu: aduæ hi bhante aÂÂhikaÇkalaæ sunikantaæ nikantaæ nimmaæsaæ lohitamakkhitaæ, yÃvad-eva ca pana so kukkuro kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: AÂÂhikaÇkalÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà yà 'yaæ upekhà nÃnattà nÃnattasità taæ abhinivajjetvà yà 'yaæ upekhà ekattà ekattasità yattha sabbaso lokÃmisupÃdÃnà aparisesà nirujjhanti tam-ev' upekhaæ bhÃveti.
     Seyyathà pi gahapati gijjho và kaÇko và kulalo và maæsapesiæ ÃdÃya u¬¬ayeyya, tam-enaæ gijjhà pi kaÇkà pi kulalà pi anupatitvà anupatitvà vitaccheyyuæ virÃjeyyuæ; taæ kim-ma¤¤asi gahapati: sace so gijjho và kaÇko và kulalo và taæ maæsapesiæ na khippam-eva paÂinissajeyya so tatonidÃnaæ maraïaæ và nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhan-ti. -- Evaæ bhante. -- Evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: MaæsapesÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà yà 'yaæ upekhà nÃnattà nÃnattasità taæ abhinivajjetvà yà 'yaæ upekhà ekattà ekattasità yattha sabbaso lokÃmisupÃdÃnà aparisesà nirujjhanti tam-ev' upekhaæ bhÃveti.

#<[page 365]>#
%<                   1.4. POTALIYASUTTAõ. (54)                    365>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Seyyathà pi gahapati puriso Ãdittaæ tiïukkaæ ÃdÃya paÂivÃtaæ gaccheyya; taæ kim-ma¤¤asi gahapati: sace so puriso taæ Ãdittaæ tiïukkaæ na khippam-eva paÂinissajeyya tassa sà Ãdittà tiïukkà hatthaæ và daheyya bÃhaæ và daheyya a¤¤ataraæ và aÇgapaccaÇgaæ daheyya, so tatonidÃnaæ maraïaæ và nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhan-ti. -Evaæ bhante. -- Evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: TiïukkÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà --pe-- tam-ev' upekhaæ bhÃveti.
     Seyyathà pi gahapati aÇgÃrakÃsu sÃdhikaporisà pÆrà aÇgÃrÃnaæ vÅtaccikÃnaæ vÅtadhÆmÃnaæ, atha puriso Ãgaccheyya jÅvitukÃmo amaritukÃmo sukhakÃmo dukkhapaÂikkÆlo, tam-enaæ dve balavanto purisà nÃnÃbÃhÃsu gahetvà aÇgÃrakÃsuæ upaka¬¬heyyuæ; taæ kim-ma¤¤asi gahapati: api nu so puriso iti c' iti c' eva kÃyaæ sannÃmeyyÃti.
-- Evaæ bhante, taæ kissa hetu: viditaæ hi bhante tassa purisassa: ima¤-ca ahaæ aÇgÃrakÃsuæ papatissÃmi tatonidÃnaæ maraïaæ và nigacchÃmi maraïamattaæ và dukkhan-ti.
-- Evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
AÇgÃrakÃsÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà --pe-- tam-ev' upekhaæ bhÃveti.
     Seyyathà pi gahapati puriso supinakaæ passeyya, ÃrÃmarÃmaïeyyakaæ vanarÃmaïeyyakaæ bhÆmirÃmaïeyyakaæ pokkharaïÅrÃmaïeyyakaæ, so paÂibuddho na ki¤ci passeyya, evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati:
SupinakÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà --pe-- tam-ev' upekhaæ bhÃveti.
     Seyyathà pi gahapati puriso yÃcitakaæ bhogaæ yÃcitvà yÃnaæ poroseyyaæ pavaramaïikuï¬alaæ so tehi yÃcitakehi bhogehi purakkhato parivuto antarÃpaïaæ paÂipajjeyya,

#<[page 366]>#
%<366                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tamenaæ jano disvà evaæ vadeyya: bhogÅ vata bho puriso, evaækira bhogino bhogÃni bhu¤jantÅti, tam-enaæ sÃmikà yattha yatth' eva passeyyuæ tattha tatth' eva sÃni hareyyuæ; taæ kim-ma¤¤asi gahapati: alan-nu kho tassa purisassa a¤¤athattÃyÃti. -- Evaæ bhante, taæ kissa hetu: sÃmino hi bhante sÃni harantÅti. -- Evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: YÃcitakÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà --pe-- tamev' upekhaæ bhÃveti.
     Seyyathà pi gahapati gÃmassa và nigamassa và avidÆre tibbo vanasaï¬o, tatr' assa rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo ca, na cÃssu kÃnici phalÃni bhÆmiyaæ patitÃni, atha puriso Ãgaccheyya phalatthiko phalagavesÅ phalapariyesanaæ caramÃno, so taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà taæ rukkhaæ passeyya sampannaphala¤-ca upapannaphala¤-ca, tassa evam-assa: ayaæ kho rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo ca, na-tthi ca kÃnici phalÃni bhÆmiyaæ patitÃni, jÃnÃmi kho panÃhaæ rukkhaæ Ãrohituæ, yan-nÆnÃhaæ imaæ rukkhaæ Ãrohitvà yÃvadattha¤-ca khÃdeyyaæ ucchaÇga¤-ca pÆreyyan-ti; so taæ rukkhaæ Ãrohitvà yÃvadattha¤-ca khÃdeyya ucchaÇga¤-ca pÆreyya. Atha dutiyo puriso Ãgaccheyya phalatthiko phalagavesÅ phalapariyesanaæ caramÃno tiïhaæ kuÂhÃriæ ÃdÃya, so taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà taæ rukkhaæ passeyya sampannaphala¤-ca upapannaphala¤ca, tassa evam-assa: ayaæ kho rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo ca, na-tthi ca kÃnici phalÃni bhÆmiyaæ patitÃni, na kho panÃhaæ jÃnÃmi rukkhaæ Ãrohituæ, yan-nÆnÃhaæ imaæ rukkhaæ mÆlato chetvà yÃvadattha¤-ca khÃdeyyaæ ucchaÇga¤-ca pÆreyyan-ti; so taæ rukkhaæ mÆlato chindeyya.
Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: asu yo so puriso paÂhamaæ rukkhaæ ÃrÆÊho sace so na khippam-eva oroheyya tassa so rukkho papatanto hatthaæ và bha¤jeyya pÃdaæ và bha¤jeyya a¤¤ataraæ và aÇgapaccaÇgam bha¤jeyya, so tatonidÃnaæ maraïaæ va nigaccheyya maraïamattaæ và dukkhanti.

#<[page 367]>#
%<                    1.4. POTALIYASUTTAõ. (54)                   367>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Evaæ bhante. -- Evam-eva kho gahapati ariyasÃvako iti paÂisa¤cikkhati: RukkhaphalÆpamà kÃmà vuttà Bhagavatà bahudukkhà bahupÃyÃsÃ, ÃdÅnavo ettha bhiyyo ti evametaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà yà 'yaæ upekhà nÃnattà nÃnattasità taæ abhinivajjetvà yà 'yaæ upekhà ekattà ekattasità yattha sabbaso lokÃmisupÃdÃnà aparisesà nirujjhanti tam-ev' upekhaæ bhÃveti.
     Sa kho so gahapati ariyasÃvako imaæ yeva anuttaraæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ Ãgamma anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. Sa kho so gahapati ariyasÃvako imaæ yeva anuttaraæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ Ãgamma dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. Sa kho so gahapati ariyasÃvako imaæ yeva anuttaraæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ Ãgamma ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati.
     EttÃvatà kho gahapati ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedo hoti. Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: yathà ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedo hoti, api nu tvaæ evarÆpaæ vohÃrasamucchedaæ attani samanupassasÅti. -- Ko cÃhaæ bhante ko ca ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedo. ùrakà 'haæ bhante ariyassa vinaye sabbena sabbaæ sabbathà sabbaæ vohÃrasamucchedÃ.
Mayaæ hi bhante pubbe a¤¤atitthiye paribbÃjake anÃjÃnÅye va samÃne ÃjÃnÅyà ti ama¤¤imha, anÃjÃnÅye va samÃne ÃjÃnÅyabhojanaæ bhojimha, anÃjÃnÅye va samÃne ÃjÃnÅyaÂÂhÃne Âhapimha; bhikkhÆ pana-mayaæ bhante ÃjÃnÅye va samÃne anÃjÃnÅyà ti ama¤¤imha, ÃjÃnÅye va samÃne anÃjÃnÅyabhojanaæ bhojimha, ÃjÃnÅye va samÃne anÃjÃnÅyaÂÂhÃne Âhapimha. IdÃni pana mayaæ bhante a¤¤atitthiye paribbÃjake anÃjÃnÅye va samÃne anÃjÃnÅyà ti jÃnissÃma,

#<[page 368]>#
%<368                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anÃjÃnÅye va samÃne anÃjÃnÅyabhojanaæ bhojissÃma, anÃjÃnÅye va samÃne anÃjÃnÅyaÂÂhÃne ÂhapissÃma; bhikkhÆ pana mayaæ bhante ÃjÃnÅye va samÃne ÃjÃnÅyà ti jÃnissÃma, ÃjÃnÅye va samÃne ÃjÃnÅyabhojanaæ bhojissÃma, ÃjÃnÅye va samÃne ÃjÃnÅyaÂÂhÃne ÂhapissÃma. Ajanesi vata me bhante Bhagavà samaïesu samaïapemaæ, samaïesu samaïappasÃdaæ, samaïesu samaïagÃravaæ. Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ Bhagavatà anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsakam-maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                    POTALIYASUTTANTAõ CATUTTHAõ.
                                55.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati JÅvakassa KomÃrabhaccassa ambavane. Atha kho JÅvako KomÃrabhacco yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho JÅvako KomÃrabhacco Bhagavantaæ etad-avoca: Sutam-{metaæ} bhante: samaïaæ Gotamaæ uddissa pÃïaæ Ãrabhanti, taæ samaïo Gotamo jÃnaæ uddissakaÂaæ maæsaæ paribhu¤jati paÂiccakamman-ti Ye te bhante evam-Ãhaæsu: samaïaæ Gotamaæ uddissa pÃïaæ Ãrabhanti, taæ samaïo Gotamo jÃnaæ uddissakaÂaæ maæsaæ paribhu¤jati paÂiccakamman-ti, kacci te bhante Bhagavato vuttavÃdino, na ca Bhagavantaæ abhÆtena abbhÃcikkhanti, dhammassa cÃnudhammaæ byÃkaronti, na ca koci sahadhammiko vÃdÃïuvÃdo gÃrayhaæ ÂhÃnaæ ÃgacchatÅti. --

#<[page 369]>#
%<                     1.5. JýVAKASUTTAõ. (55)                     369>%
Ye te JÅvaka evam-Ãhaæsu: samaïaæ Gotamaæ uddissa pÃïaæ Ãrabhanti, taæ samaïo Gotamo jÃnaæ uddissakaÂaæ maæsaæ paribhu¤jati paÂiccakamman-ti, na me te vuttavÃdino abbhÃcikkhanti ca pana man-te asatà abhÆtena. TÅhi kho ahaæ JÅvaka ÂhÃnehi maæsaæ aparibhogan-ti vadÃmi:
diÂÂhaæ sutaæ parisaÇkitaæ. Imehi kho ahaæ JÅvaka tÅhi ÂhÃnehi maæsaæ aparibhogan-ti vadÃmi. TÅhi kho ahaæ JÅvaka ÂhÃnehi maæsaæ paribhogan-ti vadÃmi: adiÂÂhaæ asutaæ aparisaÇkitaæ. Imehi kho ahaæ JÅvaka tÅhi ÂhÃnehi maæsaæ paribhogan-ti vadÃmi.
     idha JÅvaka bhikkhu a¤¤ataraæ gÃmaæ và nigamaæ và upanissÃya viharati. So mettÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. Tam-enaæ gahapati và gahapatiputto và upasaÇkamitvà svÃtanÃya bhattena nimanteti. ùkaÇkhamÃno va JÅvaka bhikkhu adhivÃseti. So tassà rattiyà accayena pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaram-ÃdÃya yena tassa gahapatissa và gahapatiputtassa và nivesanaæ ten' upasaÇkamati, upasaÇkamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdati, tam-enaæ so gahapati và gahapatiputto và païÅtena piï¬apÃtena parivisati. Tassa na evaæ hoti: sÃdhu vata mÃyaæ gahapati và gahapatiputto và païÅtena piï¬apÃtena parivisati, aho vata mÃyaæ gahapati và gahapatiputto và Ãyatim-pi evarÆpena païÅtena piï¬apÃtena pariviseyyÃti, evaæ pi 'ssa na hoti.
So taæ piï¬apÃtaæ agathito amucchito anajjhopanno ÃdÅnavadassÃvÅ nissaraïapa¤¤o paribhu¤jati. Taæ kim-ma¤¤asi JÅvaka: api nu so bhikkhu tasmiæ samaye attabyÃbÃdhÃya và ceteti parabyÃbÃdhÃya và ceteti ubhayabyÃbÃdhÃya và cetetÅti. -- No h' etaæ bhante. -- Nanu so JÅvaka bhikkhu tasmiæ samaye anavajjaæ yeva ÃhÃraæ ÃhÃretÅti. -- Evaæ bhante. Sutaæ {metaæ} bhante: Brahmà mettÃvihÃrÅ ti.
Tam-me idaæ bhante Bhagavà sakkhi diÂÂho, Bhagavà hi bhante mettÃvihÃrÅ ti. -- Yena kho JÅvaka rÃgena yena dosena yena mohena byÃpÃdavà assa so rÃgo so doso so moho TathÃgatassa pahÅno ucchinnamÆlo tÃlÃvatthukato anabhÃvakato Ãyatiæ anuppÃdadhammo.

#<[page 370]>#
%<370                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sace kho te JÅvaka idaæ sandhÃya bhÃsitaæ anujÃnÃmi te etan-ti. -- Etad-eva kho pana me bhante sandhÃya bhÃsitaæ.
     Idha JÅvaka bhikkhu a¤¤ataraæ gÃmaæ và nigamaæ và upanissÃya viharati. So karuïÃsahagatena cetasà --pe-muditÃsahagatena cetasà --pe-- upekhÃsahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ tathà tatiyaæ tathà catutthiæ, iti uddham-adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena abyÃbajjhena pharitvà viharati. Tam-enaæ gahapati và gahapatiputto và upasaÇkamitvà svÃtanÃya bhattena nimanteti. ùkaÇkhamÃno va JÅvaka bhikkhu adhivÃseti. So tassà rattiyà accayena pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaram-ÃdÃya yena tassa gahapatissa và gahapatiputtassa và nivesanaæ ten' upasaÇkamati, upasaÇkamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdati, tam-enaæ so gahapati và gahapatiputto và païÅtena piï¬apÃtena parivisati. Tassa na evaæ hoti: sÃdhu vata mÃyaæ gahapati và gahapatiputto và païÅtena piï¬apÃtena parivisati, aho vata mÃyaæ gahapati và gahapatiputto và Ãyatim-pi evarÆpena païÅtena piï¬apÃtena pariviseyyÃti, evaæ pi 'ssa na hoti.
So taæ piï¬apÃtaæ agathito amucchito anajjhopanno ÃdÅnavadassÃvÅ nissaraïapa¤¤o paribhu¤jati. Taæ kim-ma¤¤asi JÅvaka: api nu so bhikkhu tasmiæ samaye attabyÃbÃdhÃya và ceteti parabyÃbÃdhÃya và ceteti ubhayabyÃbÃdhÃya và cetetÅti. -- No h' etaæ bhante. -- Nanu so JÅvaka bhikkhu tasmiæ samaye anavajjaæ yeva ÃhÃraæ ÃhÃretÅti. -- Evaæ bhante. Sutaæ metaæ bhante: Brahmà upekhÃvihÃrÅ ti.
Tam-me idaæ bhante Bhagavà sakkhi diÂÂho, Bhagavà hi bhante upekhÃvihÃrÅ ti. -- Yena kho JÅvaka rÃgena yena dosena yena mohena vihesÃvà assa arativà assa paÂighavà assa so rÃgo so doso so moho TathÃgatassa pahÅno ucchinnamÆlo tÃlÃvatthukato anabhÃvakato Ãyatiæ anuppÃdadhammo.
Sace kho te JÅvaka idaæ sandhÃya bhÃsitaæ anujÃnÃmi te etan-ti.

#<[page 371]>#
%<                     1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    371>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Etad-eva kho pana me bhante sandhÃya bhÃsitaæ.
     Yo kho JÅvaka TathÃgataæ và TathÃgatasÃvakaæ và uddissa pÃïaæ Ãrabhati so pa¤cahi ÂhÃnehi bahuæ apu¤¤aæ pasavati: Yam-pi so evam-Ãha: gacchatha amukaæ nÃma pÃïaæ ÃnethÃti, iminà paÂhamena ÂhÃnena bahuæ apu¤¤aæ pasavati; yam-pi so pÃïo galappavedhakena ÃnÅyamÃno dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, iminà dutiyena ÂhÃnena bahuæ apu¤¤aæ pasavati; yam-pi so evam-Ãha: gacchatha imaæ pÃïaæ ÃrabhathÃti, iminà tatiyena ÂhÃnena bahuæ apu¤¤aæ pasavati; yam-pi so pÃïo ÃrabhiyamÃno dukkhaæ domanassaæ paÂisaævedeti, iminà catutthena ÂhÃnena bahuæ apu¤¤aæ pasavati; yam-pi so TathÃgataæ và TathÃgatasÃvakaæ và akappiyena ÃsÃdeti, iminà pa¤camena ÂhÃnena bahuæ apu¤¤aæ pasavati. Yo kho JÅvaka TathÃgataæ và TathÃgatasÃvakaæ và uddissa pÃïaæ Ãrabhati so imehi pa¤cahi ÂhÃnehi bahuæ apu¤¤aæ pasavatÅti. Evaæ vutte JÅvako KomÃrabhacco Bhagavantaæ etad-avoca: Acchariyaæ bhante, abbhutaæ bhante. Kappiyaæ vata bhante bhikkhÆ ÃhÃraæ ÃhÃrenti, anavajjaæ vata bhante bhikkhÆ ÃhÃraæ ÃhÃrenti.
Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante --pe-- upÃsakaæ maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                     JýVAKASUTTANTAõ PA¥CAMAõ.
                                56.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà NÃÊandÃyaæ viharati PÃvÃrikambavane. Tena kho pana samayena NigaïÂho NÃtaputto NÃÊandÃyaæ paÂivasati mahatiyà nigaïÂhaparisÃya saddhiæ. Atha kho DÅghatapassÅ nigaïÂho NÃÊandÃyaæ piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yena PÃvÃrikambavanaæ yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi,

#<[page 372]>#
%<372                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhitaæ kho DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ Bhagavà etad-avoca:
Saævijjante kho Tapassi ÃsanÃni, sace ÃkaÇkhasi nisÅdÃti.
Evaæ vutte DÅghatapassÅ nigaïÂho a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ Bhagavà etad-avoca:
     Kati pana Tapassi NigaïÂho NÃtaputto kammÃni pa¤¤Ãpeti pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyà ti. -- Na kho Ãvuso Gotama Ãciïïaæ NigaïÂhassa NÃtaputtassa kammaæ kamman-ti pa¤¤Ãpetuæ, daï¬aæ daï¬anti kho Ãvuso Gotama Ãciïïaæ NigaïÂhassa NÃtaputtassa pa¤¤Ãpetun-ti -- Kati pana Tapassi NigaïÂho NÃtaputto daï¬Ãni pa¤¤Ãpeti pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyà ti. -- TÅïi kho Ãvuso Gotama NigaïÂho NÃtaputto daï¬Ãni pa¤¤Ãpeti pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, seyyathÅdaæ kÃyadaï¬aæ vacÅdaï¬aæ manodaï¬an-ti. -- Kiæ pana Tapassi a¤¤ad-eva kÃyadaï¬aæ a¤¤aæ vacÅdaï¬aæ a¤¤aæ manodaï¬an-ti. -A¤¤ad-eva Ãvuso Gotama kÃyadaï¬aæ a¤¤aæ vacÅdaï¬aæ a¤¤aæ manodaï¬an-ti. -- Imesaæ pana Tapassi tiïïaæ daï¬Ãnaæ evaæ paÂivibhattÃnaæ evaæ paÂivisiÂÂhÃnaæ katamaæ daï¬aæ NigaïÂho NÃtaputto mahÃsÃvajjataraæ pa¤¤Ãpeti pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, yadi và kÃyadaï¬aæ yadi và vacÅdaï¬aæ yadi và manodaï¬an-ti. -- Imesaæ kho Ãvuso Gotama tiïïaæ daï¬Ãnaæ evaæ paÂivibhattÃnaæ evaæ paÂivisiÂÂhÃnaæ kÃyadaï¬aæ NigaïÂho NÃtaputto mahÃsÃvajjataraæ pa¤¤Ãpeti pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬aæ no tathà manodaï¬an-ti. -- KÃyadaï¬an-ti Tapassi vadesi. -- KÃyadaï¬an-ti Ãvuso Gotama vadÃmi. -KÃyadaï¬an-ti Tapassi vadesi. -- KÃyadaï¬an-ti Ãvuso Gotama vadÃmi. -- KÃyadaï¬an-ti Tapassi vadesi. -KÃyadaï¬an-ti Ãvuso Gotama vadÃmÅti. Itiha Bhagavà DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ imasmiæ kathÃvatthusmiæ yÃvatatiyakaæ patiÂÂhÃpesi.

#<[page 373]>#
%<                     1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    373>%
     Evaæ vutte DÅghatapassÅ nigaïÂho Bhagavantaæ etadavoca: Tvaæ pan' Ãvuso Gotama kati daï¬Ãni pa¤¤Ãpesi pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyà ti.
-- Na kho Tapassi Ãciïïaæ TathÃgatassa daï¬aæ daï¬an-ti pa¤¤Ãpetuæ, kammaæ kamman-ti kho Tapassi Ãciïïaæ TathÃgatassa pa¤¤Ãpetun-ti. -- Tvaæ pan' Ãvuso Gotama kati kammÃni pa¤¤Ãpesi pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyà ti. -- TÅïi kho ahaæ Tapassi kammÃni pa¤¤Ãpemi pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, seyyathÅdaæ kÃyakammaæ vacÅkammaæ manokamman-ti. -- Kiæ pan' Ãvuso Gotama a¤¤ad-eva kÃyakammaæ a¤¤aæ vacÅkammaæ a¤¤aæ manokamman-ti. -A¤¤ad-eva Tapassi kÃyakammaæ a¤¤aæ vacÅkammaæ a¤¤aæ manokamman-ti. -- Imesaæ pan' Ãvuso Gotama tiïïaæ kammÃnaæ evaæ paÂivibhattÃnaæ evaæ paÂivisiÂÂhÃnaæ katamaæ kammaæ mahÃsÃvajjataraæ pa¤¤Ãpesi pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, yadi và kÃyakammaæ yadi và vacÅkammaæ yadi và manokamman-ti. -Imesaæ kho ahaæ Tapassi tiïïaæ kammÃnaæ evaæ paÂivibhattÃnaæ evaæ paÂivisiÂÂhÃnaæ manokammaæ mahÃsÃvajjataraæ pa¤¤Ãpemi pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà kÃyakammaæ no tathà vacÅkamman-ti. -- Manokamman-ti Ãvuso Gotama vadesi. -Manokamman-ti Tapassi vadÃmi --pe--. Manokamman-ti Ãvuso Gotama vadesi. -- Manokamman-ti Tapassi vadÃmÅti.
Itiha DÅghatapassÅ nigaïÂho Bhagavantaæ imasmiæ kathÃvatthusmiæ yÃvatatiyakaæ patiÂÂhÃpetvà uÂÂhÃy' Ãsanà yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkami.
     Tena kho pana samayena NigaïÂho NÃtaputto mahatiyà mahatiyà gihiparisÃya saddhiæ nisinno hoti bÃlakiniyà UpÃlipamukhÃya. Addasà kho NigaïÂho NÃtaputto DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ etad-avoca: Handa kuto nu tvaæ Tapassi Ãgacchasi divà divassÃti. -- Ito hi kho ahaæ bhante ÃgacchÃmi samaïassa Gotamassa santikà ti. -- Ahu pana te Tapassi samaïena Gotamena saddhiæ kocid-eva kathÃsallÃpo

#<[page 374]>#
%<374                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
ti. -- Ahu kho me bhante samaïena Gotamena saddhiæ kocid-eva kathÃsallÃpo ti. -- YathÃkathaæ pana te Tapassi ahu samaïena Gotamena saddhiæ kocid-eva kathÃsallÃpo ti. Atha kho DÅghatapassÅ nigaïÂho yÃvatako ahosi Bhagavatà saddhiæ kathÃsallÃpo taæ sabbaæ NigaïÂhassa NÃtaputtassa Ãrocesi. Evaæ vutte NigaïÂho NÃtaputto DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ etad-avoca: SÃdhu sÃdhu Tapassi, yathà taæ sutavatà sÃvakena samma-d-eva satthu sÃsanaæ ÃjÃnantena evam-evaæ DÅghatapassinà nigaïÂhena samaïassa Gotamassa byÃkataæ; kiæ hi sobhati chavo manodaï¬o imassa evaæ oÊÃrikassa kÃyadaï¬assa upanidhÃya, atha kho kÃyadaï¬o va mahÃsÃvajjataro pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬o no tathà manodaï¬o ti.
     Evaæ vutte UpÃli gahapati NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: SÃdhu sÃdhu bhante TapassÅ, yathà taæ sutavatà sÃvakena samma-d-eva satthu sÃsanaæ ÃjÃnantena evam-evaæ bhadantena Tapassinà samaïassa Gotamassa byÃkataæ; kiæ hi sobhati chavo manodaï¬o imassa evaæ oÊÃrikassa kÃyadaï¬assa upanidhÃya, atha kho kÃyadaï¬o va mahÃsÃvajjataro pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬o no tathà manodaï¬o.
Handa cÃhaæ bhante gacchÃmi samaïassa Gotamassa imasmiæ kathÃvatthusmiæ vÃdaæ ÃropessÃmi. Sace me samaïo Gotamo tathà patiÂÂhissati yathà bhadantena Tapassinà patiÂÂhÃpitaæ, seyyathà pi nÃma balavà puriso dÅghalomikaæ eÊakaæ lomesu gahetvà Ãka¬¬heyya parika¬¬heyya samparika¬¬heyya evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ Ãka¬¬hissÃmi parika¬¬hissÃmi samparika¬¬hissÃmi; seyyathà pi nÃma balavà soï¬ikÃkammakaro mahantaæ soï¬ikÃkila¤jaæ gambhÅre udakarahade pakkhipitvà kaïïe gahetvà Ãka¬¬heyya parika¬¬heyya samparika¬¬heyya evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ Ãka¬¬hissÃmi parika¬¬hissÃmi samparika¬¬hissÃmi; seyyathà pi nÃma balavà soï¬ikÃdhutto vÃlaæ kaïïe gahetvà odhuneyya niddhuneyya nicchÃdeyya evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ vÃdena vÃdaæ odhunissÃmi niddhunissÃmi nicchÃdessÃmi;

#<[page 375]>#
%<                     1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    375>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  seyyathà pi nÃma ku¤jaro saÂÂhihÃyano gambhÅraæ pokkharaïiæ ogÃhitvà saïadhovikaæ nÃma kiÊitajÃtaæ kiÊati evam-evÃhaæ samaïaæ Gotamaæ saïadhovikaæ ma¤¤e kÅÊitajÃtaæ kÅÊissÃmi. Handa cÃhaæ bhante gacchÃmi samaïassa Gotamassa imasmiæ kathÃvatthusmiæ vÃdaæ ÃropessÃmÅti. -- Gaccha tvaæ gahapati samaïassa Gotamassa imasmiæ kathÃvathusmiæ vÃdaæ Ãropehi; ahaæ và hi gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyyaæ DÅghatapassÅ và nigaïÂho tvaæ và ti.
     Evaæ vutte DÅghatapassÅ nigaïÂho NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: Na kho metaæ bhante ruccati yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyya; samaïo hi bhante Gotamo mÃyÃvÅ, ÃvaÂÂaniæ mÃyaæ jÃnÃti yÃya a¤¤atitthiyÃnaæ sÃvake ÃvaÂÂetÅti. -- AÂÂhÃnaæ kho etaæ Tapassi anavakÃso yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagaccheyya, ÂhÃna¤-ca kho etaæ vijjati yaæ samaïo Gotamo UpÃlissa gahapatissa sÃvakattaæ upagaccheyya. Gacchà tvaæ gahapati samaïassa Gotamassa imasmiæ kathÃvatthusmiæ vÃdaæ Ãropehi; ahaæ và hi gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyyaæ DÅghatapassÅ và nigaïÂho tvaæ và ti. Dutiyam-pi kho --pe-- tatiyampi kho DÅghatapassÅ nigaïÂho NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etadavoca: Na kho metaæ bhante ruccati yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyya, samaïo hi bhante Gotamo mÃyÃvÅ, ÃvaÂÂaniæ mÃyaæ jÃnÃti yÃya a¤¤atitthiyÃnaæ sÃvake ÃvaÂÂetÅti. -- AÂÂhÃnaæ kho etaæ Tapassi anavakÃso yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagaccheyya, ÂhÃna¤-ca kho etaæ vijjati yaæ samaïo Gotamo UpÃlissa gahapatissa sÃvakattaæ upagaccheyya.
Gaccha tvaæ gahapati samaïassa Gotamassa imasmiæ kathÃvatthusmiæ vÃdaæ Ãropehi; ahaæ và hi gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyyaæ DÅghatapassÅ và nigaïÂho tvaæ và ti.
     Evaæ bhante ti kho UpÃli gahapati NigaïÂhassa Nataputtassa paÂissutvà uÂÂhÃy' Ãsanà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena PÃvÃrikambavanaæ yena Bhagavà ten' upasaÇkami,

#<[page 376]>#
%<376                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho UpÃli gahapati Bhagavantaæ etad-avoca: ùgamà nu khv-idha bhante DÅghatapassÅ nigaïÂho ti. -- ùgamà khv-idha gahapati DÅghatapassÅ nigaïÂho ti. -- Ahu pana te bhante DÅghatapassinà nigaïÂhena saddhiæ kocid-eva kathÃsallÃpo ti.
-- Ahu kho me gahapati DÅghatapassinà nigaïÂhena saddhiæ kocid-eva kathÃsallÃpo ti. -- YathÃkathaæ pana te bhante ahu DÅghatapassinà nigaïÂhena saddhiæ kocid-eva kathÃsallÃpo ti. Atha kho Bhagavà yÃvatako ahosi DÅghatapassinà nigaïÂhena saddhiæ kathÃsallÃpo taæ sabbaæ UpÃlissa gahapatissa Ãrocesi. Evaæ vutte UpÃli gahapati Bhagavantaæ etad-avoca: SÃdhu sÃdhu bhante TapassÅ, yathà taæ sutavatà sÃvakena samma-d-eva satthu sÃsanaæ ÃjÃnantena evam-evaæ DÅghatapassinà nigaïÂhena Bhagavato byÃkataæ, kiæ hi sobhati chavo manodaï¬o imassa evaæ oÊÃrikassa kÃyadaï¬assa upanidhÃya, atha kho kÃyadaï¬o va mahÃsÃvajjataro pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬o no tathà manodaï¬o ti. -- Sace kho tvaæ gahapati sacce patiÂÂhÃya manteyyÃsi siyà no ettha kathÃsallÃpo ti. -- Sacce ahaæ bhante patiÂÂhÃya mantessÃmi, hotu no ettha kathÃsallÃpo ti.
     Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: idh' assa nigaïÂho ÃbÃdhiko dukkhito bÃÊhagilÃno sÅtodakapaÂikkhitto uïhodakapaÂisevÅ, so sÅtodakaæ alabhamÃno kÃlaæ kareyya. Imassa pana gahapati NigaïÂho NÃtaputto katthÆpapattiæ pa¤¤ÃpetÅti. -- Atthi bhante Manosattà nÃma devÃ, tattha so upapajjati, taæ kissa hetu: asu hi bhante manopaÂibaddho kÃlaæ karotÅti. -- Gahapati gahapati, manasikaritvà kho gahapati byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. BhÃsità kho pana te gahapati esà vÃcÃ: sacce ahaæ bhante patiÂÂhÃya mantessÃmi, hotu no ettha kathÃsallÃpo ti. -- Ki¤cÃpi bhante Bhagavà evam-Ãha, atha kho kÃyadaï¬o va mahÃsÃvajjataro pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬o no tathà manodaï¬o ti. -- Taæ kim-ma¤¤asi gahapati:

#<[page 377]>#
%<                       1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    377>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  idh' assa nigaïÂho cÃtuyÃmasaævarasaævuto sabbavÃrivÃrito sabbavÃriyuto sabbavÃridhuto sabbavÃriphuÂo, so abhikkamanto paÂikkamanto bahÆ khuddake pÃïe saÇghÃtaæ ÃpÃdeti. Imassa pana gahapati NigaïÂho NÃtaputto kaæ vipÃkaæ pa¤¤ÃpetÅti. -- Asa¤cetanikaæ bhante NigaïÂho NÃtaputto no mahÃsÃvajjaæ pa¤¤ÃpetÅti. -- Sace pana gahapati cetetÅti. -- MahÃsÃvajjaæ bhante hotÅti. -- Cetanaæ pana gahapati NigaïÂho NÃtaputto kismiæ pa¤¤ÃpetÅti. -Manodaï¬asmiæ bhante ti. -- Gahapati gahapati, manasikaritvà kho gahapati byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. BhÃsità kho pana te gahapati esà vÃcÃ: sacce ahaæ bhante patiÂÂhÃya mantessÃmi, hotu no ettha kathÃsallÃpo ti. -- Ki¤cÃpi bhante Bhagavà evam-Ãha, atha kho kÃyadaï¬o va mahÃsÃvajjataro pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬o no tathà manodaï¬o ti.
     Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: ayaæ NÃÊandà iddhà c' eva phÅtà ca, bahujanà Ãkiïïamanussà ti. -- Evaæ bhante, ayaæ NÃÊandà iddhà c' eva phÅtà ca, bahujanà Ãkiïïamanussà ti. -- Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: idha puriso Ãgaccheyya ukkhittÃsiko, so evaæ vadeyya: Ahaæ yÃvatikà imissà NÃÊandÃya pÃïà te ekena khaïena ekena muhuttena ekamaæsakhalaæ ekamaæsapu¤jaæ karissÃmÅti. Taæ kimma¤¤asi gahapati: pahoti nu kho so puriso yÃvatikà imissà NÃÊandÃya pÃïà te ekena khaïena ekena muhuttena ekamaæsakhalaæ ekamaæsapu¤jaæ kÃtun-ti. -- Dasa pi bhante purisà vÅsatim-pi purisà tiæsam-pi purisà cattÃrÅsam-pi purisà pa¤¤Ãsam-pi purisà na-ppahonti yÃvatikà imissà NÃÊandÃya pÃïà te ekena khaïena ekena muhuttena ekamaæsakhalaæ ekamaæsapu¤jaæ kÃtuæ, kiæ hi sobhati eko chavo puriso ti. -- Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: idh' Ãgaccheyya samaïo và brÃhmaïo và iddhimà cetovasippatto, so evaæ vadeyya: Ahaæ imaæ NÃÊandaæ ekena manopadosena bhasmaæ karissÃmÅti. Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: pahoti nu kho so samaïo và brÃhmaïo và iddhimà cetovasippatto imaæ NÃÊandaæ ekena manopadosena bhasmaæ kÃtun-ti.

#<[page 378]>#
%<378                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Dasa pi bhante NÃÊandà vÅsatim-pi NÃÊandà tiæsam-pi NÃÊandà cattÃrÅsam-pi NÃÊandà pa¤¤Ãsam-pi NÃÊandà pahoti so samaïo và brÃhmaïo và iddhimà cetovasippatto ekena manopadosena bhasmaæ kÃtuæ, kiæ hi sobhati ekà chavà NÃÊandà ti. -- Gahapati gahapati, manasikaritvà kho gahapati byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. BhÃsità kho pana te gahapati esà vÃcÃ: sacce ahaæ bhante patiÂÂhÃya mantessÃmi, hotu no ettha kathÃsallÃpo ti. -- Ki¤cÃpi bhante Bhagavà evam-Ãha, atha kho kÃyadaï¬o va mahÃsÃvajjataro pÃpassa kammassa kiriyÃya pÃpassa kammassa pavattiyÃ, no tathà vacÅdaï¬o no tathà manodaï¬o ti. -- Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: sutan-te: Daï¬akÃra¤¤aæ KÃliÇgÃra¤¤aæ MejjhÃra¤¤aæ MÃtaÇgÃra¤¤aæ ara¤¤aæ ara¤¤abhÆtan-ti. -- Evaæ bhante, sutaæ me: Daï¬akÃra¤¤aæ KÃliÇgÃra¤¤aæ MejjhÃra¤¤aæ MÃtaÇgÃra¤¤aæ ara¤¤aæ ara¤¤abhÆtan-ti.- Taæ kim-ma¤¤asi gahapati: kinti te sutaæ: kena taæ Daï¬akÃra¤¤aæ KÃliÇgÃra¤¤aæ MejjhÃra¤¤aæ MÃtaÇgÃra¤¤aæ ara¤¤aæ ara¤¤abhÆtan-ti. -- Sutaæ metaæ bhante: isÅnaæ manopadosena taæ Daï¬akÃra¤¤aæ KÃliÇgÃra¤¤aæ MejjhÃra¤¤aæ MÃtaÇgÃra¤¤aæ ara¤¤aæ ara¤¤abhÆtan-ti. -- Gahapati gahapati, manasikaritvà kho gahapati byÃkarohi, na kho te sandhÅyati purimena và pacchimaæ pacchimena và purimaæ. BhÃsità kho pana te gahapati esà vÃcÃ: sacce ahaæ bhante patiÂÂhÃya mantessÃmi, hotu no ettha kathÃsallÃpo ti.
     Purimen' evÃhaæ bhante opammena Bhagavato attamano abhiraddho, api cÃhaæ imÃni Bhagavato vicitrÃni pa¤hapaÂibhÃnÃni sotukÃmo evÃhaæ Bhagavantaæ paccanÅkÃtabbaæ ama¤¤issaæ. Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ Bhagavatà anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca,

#<[page 379]>#
%<                      1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    379>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  upÃsakaæ maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
     AnuviccakÃraæ kho gahapati karohi, anuviccakÃro tumhÃdisÃnaæ ¤ÃtamanussÃnaæ sÃdhu hotÅti. -- Iminà p' ahaæ bhante Bhagavato bhiyyosomattÃya attamano abhiraddho yaæ maæ Bhagavà evam-Ãha: AnuviccakÃraæ kho gahapati karohi, anuviccakÃro tumhÃdisÃnaæ ¤ÃtamanussÃnaæ sÃdhu hotÅti. Maæ hi bhante a¤¤atitthiyà sÃvakaæ labhitvà kevalakappaæ NÃÊandaæ paÂÃkaæ parihareyyuæ: UpÃl' amhÃkaæ gahapati sÃvakattÆpagato ti. Atha ca pana maæ Bhagavà evam-Ãha: AnuviccakÃraæ kho gahapati karohi, anuviccakÃro tumhÃdisÃnaæ ¤ÃtamanussÃnaæ sÃdhu hotÅti.
EsÃhaæ bhante dutiyam-pi Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca, upÃsakaæ maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
     DÅgharattaæ kho te gahapati nigaïÂhÃnaæ opÃnabhÆtaæ kulaæ, yena nesaæ upagatÃnaæ piï¬akaæ dÃtabbaæ ma¤¤eyyÃsÅti. -- Iminà p' ahaæ bhante Bhagavato bhiyyosomattÃya attamano abhiraddho yaæ maæ Bhagavà evam-Ãha: DÅgharattaæ kho te gahapati nigaïÂhÃnaæ opÃnabhÆtaæ kulaæ, yena nesaæ upagatÃnaæ piï¬akaæ dÃtabbaæ ma¤¤eyyÃsÅti. Sutaæ metaæ bhante: Samaïo Gotamo evam-Ãha: mayham-eva dÃnaæ dÃtabbaæ na a¤¤esaæ dÃnaæ dÃtabbaæ, mayhameva sÃvakÃnaæ dÃnaæ dÃtabbaæ na a¤¤esaæ sÃvakÃnaæ dÃnaæ dÃtabbaæ, mayham-eva dinnaæ mahapphalaæ na a¤¤esaæ dinnaæ mahapphalaæ, mayham-eva sÃvakÃnaæ dinnaæ mahapphalaæ na a¤¤esaæ sÃvakÃnaæ dinnaæ mahapphalan-ti. Atha ca pana maæ Bhagavà nigaïÂhesu pi dÃne samÃdapeti. Api ca bhante mayam-ettha kÃlaæ jÃnissÃma. EsÃhaæ bhante tatiyam-pi Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca, upÃsakaæ maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan ti.
     Atha kho Bhagavà UpÃlissa gahapatissa Ãnupubbikathaæ kathesi, seyyathÅdaæ dÃnakathaæ sÅlakathaæ saggakathaæ, kÃmÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, nekkhamme Ãnisaæsaæ pakÃsesi. Yadà Bhagavà a¤¤Ãsi UpÃliæ gahapatiæ kallacittaæ muducittaæ vinÅvaraïacittaæ udaggacittaæ pasannacittaæ atha yà buddhÃnaæ sÃmukkaæsikà dhammadesanà taæ pakÃsesi:

#<[page 380]>#
%<380                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dukkhaæ samudayaæ nirodhaæ maggaæ. Seyyathà pi nÃma suddhaæ vatthaæ apagatakÃÊakaæ samma-d-eva rajanaæ patigaïheyya, evam-evaæ UpÃlissa gahapatissa tasmiæ yeva Ãsane virajaæ vÅtamalaæ dhammacakkhuæ udapÃdi: yaæ ki¤ci samudayadhammaæ sabban-taæ nirodhadhamman-ti.
Atha kho UpÃli gahapati diÂÂhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogÃÊhadhammo tiïïavicikiccho vigatakathaækatho vesÃrajjappatto aparappaccayo satthusÃsane Bhagavantaæ etad-avoca: Handa ce dÃni mayaæ bhante gacchÃma, bahukiccà mayaæ bahukaraïÅyà ti. -- Yassa dÃni tvaæ gahapati kÃlaæ ma¤¤asÅti.
     Atha kho UpÃli gahapati Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena sakaæ nivesanaæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà dovÃrikaæ Ãmantesi: Ajjatagge samma dovÃrika ÃvarÃmi dvÃraæ ni aïÂhÃnaæ nigaïÂhÅnaæ, anÃvaÂaæ dvÃraæ Bhagavato bhikkhÆnaæ bhikkhunÅnaæ upÃsakÃnaæ upÃsikÃnaæ; sace koci nigaïÂho Ãgacchati tam-enaæ tvaæ evaæ vadeyyÃsi: tiÂÂha bhante, mà pÃvisi, ajjatagge UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato, ÃvaÂaæ dvÃraæ nigaïÂhÃnaæ nigaïÂhÅnaæ, anÃvaÂaæ dvÃraæ Bhagavato bhikkhÆnaæ bhikkhunÅnaæ upÃsakÃnaæ upÃsikÃnaæ; sace te bhante piï¬akena attho etth' eva tiÂÂha, etth' eva te ÃharissantÅti. Evaæ bhante ti kho dovÃriko UpÃlissa gahapatissa paccassosi.
     Assosi kho DÅghatapassÅ nigaïÂho: UpÃli kira gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato ti. Atha kho DÅghatapassÅ nigaïÂho yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca:
Sutaæ metaæ bhante: UpÃli kira gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato ti. -- AÂÂhÃnaæ kho etaæ Tapassi anavakÃso yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagaccheyya, ÂhÃna¤-ca kho etaæ vijjati yaæ samaïo Gotamo UpÃlissa gahapatissa sÃvakattaæ upagaccheyyÃti.

#<[page 381]>#
%<                     1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    381>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Dutiyam-pi kho --pe-- tatiyam-pi kho DÅghatapassÅ nigaïÂho NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: Sutaæ metaæ bhante: UpÃli kira gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato ti. -- AÂÂhÃnaæ kho etaæ Tapassi anavakÃso yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagaccheyya, ÂhÃna¤-ca kho etaæ vijjati yaæ samaïo Gotamo UpÃlissa gahapatissa sÃvakattaæ upagaccheyyÃti. -- HandÃhaæ bhante gacchÃmi yÃva jÃnÃmi yadi và UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato yadi và no ti. -- Gaccha tvaæ Tapassi jÃnÃhi yadi và UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato yadi và no ti.
     Atha kho DÅghatapassÅ nigaïÂho yena UpÃlissa gahapatissa nivesanaæ ten' upasaÇkami. Addasà kho dovÃriko DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna DÅghatapassiæ nigaïÂhaæ etad-avoca: TiÂÂha bhante, mà pÃvisi, ajjatagge UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato, ÃvaÂaæ dvÃraæ nigaïÂhÃnaæ nigaïÂhÅnaæ, anÃvaÂaæ dvÃraæ Bhagavato bhikkhÆnaæ bhikkhunÅnaæ upÃsakÃnaæ upÃsikÃnaæ; sace te bhante piï¬akena attho etth' eva tiÂÂha. etth' eva te ÃharissantÅti. Na me Ãvuso piï¬akena attho ti vatvà tato paÂinivattitvà yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: Saccaæ yeva kho bhante yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato. Etaæ kho te ahaæ bhante nÃlatthaæ: na kho metaæ bhante ruccati yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyya, samaïo hi bhante Gotamo mÃyÃvÅ, ÃvaÂÂaniæ mÃyaæ jÃnÃti yÃya a¤¤atitthiyÃnaæ sÃvake ÃvaÂÂetÅti. ùvaÂÂo kho te bhante UpÃli gahapati samaïena Gotamena ÃvaÂÂaniyà mÃyÃyÃti. -- AÂÂhÃnaæ kho etaæ Tapassi anavakÃso yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagaccheyya, ÂhÃna¤-ca kho etaæ vijjati yaæ samaïo Gotamo UpÃlissa gahapatissa sÃvakattaæ upagaccheyyÃti. Dutiyampi kho --pe-- tatiyam-pi kho DÅghatapassÅ nigaïÂho NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: Saccaæ yeva kho bhante yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato.

#<[page 382]>#
%<382                  II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Etaæ kho te ahaæ bhante nÃlatthaæ: na kho metaæ bhante ruccati yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropeyya, samaïo hi bhante Gotamo mÃyÃvÅ, ÃvaÂÂaniæ mÃyaæ jÃnÃti yÃya a¤¤atitthiyÃnaæ sÃvake ÃvaÂÂetÅti.
ùvaÂÂo kho te bhante UpÃli gahapati samaïena Gotamena ÃvaÂÂaniyà mÃyÃyÃti. -- AÂÂhÃnaæ kho etaæ Tapassi anavakÃso yaæ UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagaccheyya, ÂhÃna¤-ca kho etaæ vijjati yaæ samaïo Gotamo UpÃlissa gahapatissa sÃvakattaæ upagaccheyya.
Handa cÃhaæ Tapassi gacchÃmi yÃva sÃmaæ yeva jÃnÃmi yadi và UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato yadi và no ti.
     Atha kho NigaïÂho NÃtaputto mahatiyà nigaïÂhaparisÃya saddhiæ yena UpÃlissa gahapatissa nivesanaæ ten' upasaÇkami. Addasà kho dovÃriko NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca:
TiÂÂha bhante, mà pÃvisi, ajjatagge UpÃli gahapati samaïassa Gotamassa sÃvakattaæ upagato, ÃvaÂaæ dvÃraæ nigaïÂhÃnaæ nigaïÂhÅnaæ, anÃvaÂaæ dvÃraæ Bhagavato bhikkhÆnaæ bhikkhunÅnaæ upÃsakÃnaæ upÃsikÃnaæ; sace te bhante piï¬akena attho etth' eva tiÂÂha, etth' eva te ÃharissantÅti.
-- Tena hi samma dovÃrika yena UpÃli gahapati ten' upasaÇkama, upasaÇkamitvà UpÃliæ gahapatiæ evaæ vadehi:
NigaïÂho bhante NÃtaputto mahatiyà nigaïÂhaparisÃya saddhiæ bahidvÃrakoÂÂhake Âhito, so te dassanakÃmo ti. Evaæ bhante ti kho dovÃriko NigaïÂhassa NÃtaputtassa paÂissutvà yena UpÃli gahapati ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà UpÃliæ gahapatiæ etad-avoca: NigaïÂho bhante NÃtaputto mahatiyà nigaïÂhaparisÃya saddhiæ bahidvÃrakoÂÂhake Âhito, so te dassanakÃmo ti. -- Tena hi samma dovÃrika majjhimÃya dvÃrasÃlÃya ÃsanÃni pa¤¤ÃpehÅti. Evaæ bhante ti kho dovÃriko UpÃlissa gahapatissa paÂissutvà majjhimÃya dvÃrasÃlÃya ÃsanÃni pa¤¤Ãpetvà yena UpÃli gahapati ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà UpÃliæ gahapatiæ etad-avoca:
Pa¤¤attÃni kho te bhante majjhimÃya dvÃrasÃlÃya ÃsanÃni, yassa dÃni kÃlaæ ma¤¤asÅti. Atha kho UpÃli gahapati yena majjhimà dvÃrasÃlà ten' upasaÇkami,

#<[page 383]>#
%<                     1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    383>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  upasaÇkamitvà yaæ tattha Ãsanaæ agga¤-ca seÂÂha¤-ca uttama¤-ca païÅta¤-ca tattha nisÅditvà dovÃrikaæ Ãmantesi: Tena hi samma dovÃrika yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkama, upasaÇkamitvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ evaæ vadehi: UpÃli bhante gahapati evam-Ãha: Pavisa kira bhante sace ÃkaÇkhasÅti.
Evaæ bhante ti kho dovÃriko UpÃlissa gahapatissa paÂissutvà yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: UpÃli bhante gahapati evam-Ãha: Pavisa kira bhante sace ÃkaÇkhasÅti. Atha kho NigaïÂho NÃtaputto mahatiyà nigaïÂhaparisÃya saddhiæ yena majjhimà dvÃrasÃlà ten' upasaÇkami.
     Atha kho UpÃli gahapati yaæ sudaæ pubbe va yato passati NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ dÆrato va Ãgacchantaæ disvÃna tato paccuggantvà yaæ tattha Ãsanaæ agga¤-ca seÂÂha¤-ca uttama¤-ca païÅta¤-ca taæ uttarÃsaÇgena pamajjitvà pariggahetvà nisÅdÃpeti, so dÃni yaæ tattha Ãsanaæ agga¤-ca seÂÂha¤-ca uttama¤-ca païÅta¤-ca tattha sÃmaæ nisÅditvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca: Saævijjante kho bhante ÃsanÃni, sace ÃkaÇkhasi nisÅdÃti. Evaæ vutte NigaïÂho NÃtaputto UpÃliæ gahapatiæ etad-avoca: Ummatto si tvaæ gahapati, datto si tvaæ gahapati: gacchÃm' ahaæ bhante samaïassa Gotamassa vÃdaæ ÃropessÃmÅti gantvà mahatà si vÃdasaÇghÃÂena paÂimukko Ãgato. Seyyathà pi gahapati puriso aï¬ahÃrako gantvà ubbhatehi aï¬ehi Ãgaccheyya, seyyathà và pana gahapati puriso akkhikahÃrako gantvà ubbhatehi akkhÅhi Ãgaccheyya, evam-eva kho tvaæ gahapati: gacchÃm' ahaæ bhante samaïassa Gotamassa vÃdaæ ÃropessÃmÅti gantvà mahatà si vÃdasaÇghÃÂena paÂimukko Ãgato. ùvaÂÂo si kho tvaæ gahapati samaïena Gotamena ÃvaÂÂaniyà mÃyÃyÃti.
     Bhaddikà bhante ÃvaÂÂanÅ mÃyÃ, kalyÃïÅ bhante ÃvaÂÂanÅ mÃyÃ. Piyà me bhante ¤ÃtisÃlohità imÃya ÃvaÂÂaniyà ÃvaÂÂeyyuæ piyÃnam-pi me assa ¤ÃtisÃlohitÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Sabbe ce pi bhante khattiyà imÃya ÃvaÂÂaniyà ÃvaÂÂeyyuæ sabbesÃnaæ p' assa khattiyÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya.

#<[page 384]>#
%<384                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sabbe ce pi bhante brÃhmaïà --pe-- vessà --pe-- suddà imÃya ÃvaÂÂaniyà ÃvaÂÂeyyuæ sabbesÃnaæ p' assa suddÃnaæ dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Sadevako ce pi bhante loko samÃrako sabrahmako sassamaïabrÃhmaïÅ pajà sadevamanussà imÃya ÃvaÂÂaniyà ÃvaÂÂeyya sadevakassa p' assa lokassa samÃrakassa sabrahmakassa sassamaïabrÃhmaïiyà pajÃya sadevamanussÃya dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Tena hi bhante upaman-te karissÃmi, upamÃya p' idh' ekacce vi¤¤Æ purisà bhÃsitassa atthaæ ÃjÃnanti.
     BhÆtapubbaæ bhante a¤¤atarassa brÃhmaïassa jiïïassa vuddhassa mahallakassa daharà mÃïavikà pajÃpatÅ ahosi gabbhinÅ upavija¤¤Ã. Atha kho bhante sà mÃïavikà taæ brÃhmaïaæ etad-avoca: Gaccha tvaæ brÃhmaïa Ãpaïà makkaÂacchÃpakaæ kiïitvà Ãnehi yo me kumÃrakassa kÅÊÃpanako bhavissatÅti. Evaæ vutte bhante so brÃhmaïo taæ mÃïavikaæ etad-avoca: ùgamehi tÃva bhoti yÃva vijÃyasi; sace tvaæ bhoti kumÃrakaæ vijÃyissasi tassà te ahaæ Ãpaïà makkaÂacchÃpakaæ kiïitvà ÃnissÃmi yo te kumÃrakassa kÅÊÃpanako bhavissati; sace pana tvaæ bhoti kumÃrikaæ vijÃyissasi tassà te ahaæ Ãpaïà makkaÂacchÃpikaæ kiïitvà ÃnissÃmi yà te kumÃrikÃya kÅÊÃpanikà bhavissatÅti. Dutiyam-pi kho bhante sà mÃïavikà taæ brÃhmaïaæ etad-avoca: Gaccha tvaæ brÃhmaïa Ãpaïà makkaÂacchÃpakaæ kiïitvà Ãnehi yo me kumÃrakassa kÅÊÃpanako bhavissatÅti. Dutiyam-pi kho bhante so brÃhmaïo taæ mÃïavikaæ etad-avoca: ùgamehi tÃva bhoti yÃva vijÃyasi; sace tvaæ bhoti kumÃrakaæ vijÃyissasi tassà te ahaæ Ãpaïà makkaÂacchÃpakaæ kiïitvà ÃnissÃmi yo te kumÃrakassa kÅÊÃpanako bhavissati; sace pana tvaæ bhoti kumÃrikaæ vijÃyissasi tassà te ahaæ Ãpaïà makkaÂacchÃpikaæ kiïitvà ÃnissÃmi yà te kumÃrikÃya kÅÊÃpanikà bhavissatÅti.
Tatiyam-pi kho bhante sà mÃïavikà taæ brÃhmaïaæ etadavoca: Gaccha tvaæ brÃhmaïa Ãpaïà makkaÂacchÃpakaæ kiïitvà Ãnehi yo me kumÃrakassa kÅÊÃpanako bhavissatÅti.
Atha kho bhante so brÃhmaïo tassà mÃïavikÃya sÃratto paÂibaddhacitto Ãpaïà makkaÂacchÃpakaæ kiïitvà Ãnetvà taæ mÃïavikaæ etad-avoca: Ayan-te bhoti Ãpaïà makkaÂacchÃpako kiïitvà ÃnÅto yo te kumÃrakassa kÅÊÃpanako bhavissatÅti.

#<[page 385]>#
%<                     1.6. UPùLISUTTAõ. (56)                    385>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ vutte bhante sà mÃïavikà taæ brÃhmaïaæ etad-avoca: Gaccha tvaæ brÃhmaïa imaæ makkaÂacchÃpakaæ ÃdÃya yena RattapÃïi rajakaputto ten' upasaÇkama, upasaÇkamitvà RattapÃïiæ rajakaputtaæ evaæ vadehi:
IcchÃm' ahaæ samma RattapÃïi imaæ makkaÂacchÃpakaæ pÅtÃvalepanaæ nÃma raÇgajÃtaæ ra¤jitaæ ÃkoÂitapaccÃkoÂitaæ ubhatobhÃgavimaÂÂhan-ti. Atha kho bhante so brÃhmaïo tassà mÃïavikÃya sÃratto paÂibaddhacitto taæ makkaÂacchÃpakaæ ÃdÃya yena RattapÃïi rajakaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà RattapÃïiæ rajakaputtaæ etad-avoca: IcchÃm' ahaæ samma RattapÃïi imaæ makkaÂacchÃpakaæ pÅtÃvalepanaæ nÃma raÇgajÃtaæ ra¤jitaæ ÃkoÂitapaccÃkoÂitaæ ubhatobhÃgavimaÂÂhan-ti. Evaæ vutte bhante RattapÃïi rajakaputto taæ brÃhmaïaæ etad-avoca: Ayaæ kho te bhante makkaÂacchÃpako raÇgakkhamo hi kho, no ÃkoÂanakkhamo no vimajjanakkhamo ti. Evam-eva kho bhante bÃlÃnaæ nigaïÂhÃnaæ vÃdo raÇgakkhamo hi kho bÃlÃnaæ no paï¬itÃnaæ, no anuyogakkhamo no vimajjanakkhamo. Atha kho bhante so brÃhmaïo aparena samayena navaæ dussayugaæ ÃdÃya yena RattapÃïi rajakaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà RattapÃïiæ rajakaputtaæ etad-avoca: IcchÃm' ahaæ samma RattapÃïi imaæ navaæ dussayugaæ pÅtÃvalepanaæ nÃma raÇgajÃtaæ ra¤jitaæ ÃkoÂitapaccÃkoÂitaæ ubhatobhÃgavimaÂÂhan-ti. Evaæ vutte bhante RattapÃïi rajakaputto taæ brÃhmaïaæ etad-avoca: Idaæ kho te bhante navaæ dussayugaæ raÇgakkhama¤-c' eva ÃkoÂanakkhama¤ca vimajjanakkhama¤-cÃti. Evam-eva kho bhante tassa Bhagavato vÃdo arahato sammÃsambuddhassa raÇgakkhamo c' eva paï¬itÃnaæ no bÃlÃnaæ anuyogakkhamo ca vimajjanakkhamo cÃti.
     SarÃjikà kho taæ gahapati parisà evaæ jÃnÃti: UpÃli gahapati NigaïÂhassa NÃtaputtassa sÃvako ti; kassa taæ gahapati sÃvakaæ dhÃremÃti. Evaæ vutte UpÃli gahapati uÂÂhÃy' Ãsanà ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avoca:

#<[page 386]>#
%<386                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tena hi bhante suïohi yassÃhaæ sÃvako:
            DhÅrassa vigatamohassa pabhinnakhilassa vijitavijayassa anighassa susamacittassa vuddhasÅlassa sÃdhupa¤¤assa vessantarassa vimalassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            Akathaækathissa tusitassa vantalokÃmisassa muditassa katasamaïassa manujassa antimasÃrÅrassa narassa anopamassa virajassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            Asaæsayassa kusalassa venayikassa sÃrathivarassa anuttarassa ruciradhammassa nikkaÇkhassa pabhÃsakarassa mÃnacchidassa vÅrassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            Nisabhassa appameyyassa gambhÅrassa monapattassa khemaækarassa vedassa dhammaÂÂhassa saævutattassa saÇgÃtigassa muttassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            NÃgassa pantasenassa khÅïasaæyojanassa muttassa paÂimantakassa dhonassa pannadhajassa vÅtarÃgassa dantassa nippapa¤cassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            Isisattamassa akuhassa tevijjassa brahmapattassa nahÃtakassa padakassa passaddhassa viditavedassa purindadassa sakkassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            Ariyassa bhÃvitattassa pattipattassa veyyÃkaraïassa satÅmato vipassissa anabhinatassa no apanatassa anejassa vasippattassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
            Sammaggatassa jhÃyissa ananugatantarassa suddhassa asitassa appahÅnassa pavivittassa aggapattassa tiïïassa tÃrayantassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
         Santassa bhÆripa¤¤assa mahÃpa¤¤assa vÅtalobhassa
     tathÃgatassa sugatassa appaÂipuggalassa asamassa
     visÃradassa nipuïassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmi.
         Taïhacchidassa buddhassa vÅtadhÆmassa anupalittassa
     Ãhuneyyassa yakkhassa uttamapuggalassa atulassa
     mahato yasaggapattassa Bhagavato tassa sÃvako 'ham-asmÅti.
     Kadà sa¤¤ÆÊhà pana te gahapati ime samaïassa Gotamassa vaïïà ti. -- Seyyathà pi bhante nÃnÃpupphÃnaæ mahà puppharÃsi,

#<[page 387]>#
%<                  1.7. KUKKURAVATIKASUTTAõ. (57)               387>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tam-enaæ dakkho mÃlÃkÃro và mÃlÃkÃrantevÃsÅ và vicitraæ mÃlaæ gantheyya, evam-eva kho bhante so Bhagavà anekavaïïo anekasatavaïïo. Ko hi bhante vaïïÃrahassa vaïïaæ na karissatÅti.
     Atha kho NigaïÂhassa NÃtaputtassa Bhagavato sakkÃraæ asahamÃnassa tatth' eva uïhaæ lohitaæ mukhato ugga¤chÅti.
                     UPùLISUTTANTAõ CHAèèHAõ.
                                57.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà KoÊiyesu viharati; Haliddavasanaæ nÃma KoÊiyÃnaæ nigamo. Atha kho Puïïo ca KoÊiyaputto govatiko acelo ca Seniyo kukkuravatiko yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Puïïo KoÊiyaputto govatiko Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi, acelo pana Seniyo kukkuravatiko Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyam kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà kukkuro va palikujjitvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Puïïo KoÊiyaputto govatiko Bhagavantaæ etad-avoca: Ayaæ bhante acelo Seniyo kukkuravatiko dukkarakÃrako, chamÃnikkhittaæ bhu¤jati, tassa taæ kukkuravataæ dÅgharattaæ samattaæ samÃdiïïaæ, tassa kà gati ko abhisamparÃyo ti. -- Alaæ Puïïa, tiÂÂhat' etaæ, mà maæ etaæ pucchÅti. -- Dutiyam-pi kho --pe-- tatiyam-pi kho Puïïo KoÊiyaputto govatiko Bhagavantaæ etadavoca: Ayaæ bhante acelo Seniyo kukkuravatiko dukkarakÃrako, chamÃnikkhittaæ bhu¤jati, tassa taæ kukkuravataæ dÅgharattaæ samattaæ samÃdiïïaæ, tassa kà gati ko abhisamparÃyo ti. -- Addhà kho te ahaæ Puïïa na labhÃmi:
alaæ Puïïa, tiÂÂhat' etaæ, mà maæ etaæ pucchÅti, api ca te ahaæ byÃkarissÃmi. Idha Puïïa ekacco kukkuravataæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ, kukkurasÅlaæ {bhÃveti} paripuïïaæ abbokiïïaæ, kukkuracittaæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ,

#<[page 388]>#
%<388                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kukkurÃkappaæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ. So kukkuravataæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, kukkurasÅlaæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, kukkuracittaæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, kukkurÃkappaæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, kÃyassa bhedà parammaraïà kukkurÃnaæ sahabyataæ upapajjati. Sace kho pan' assa evaæ diÂÂhi hoti: iminà 'haæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissÃmi deva¤¤ataro và ti.
sà 'ssa hoti micchÃdiÂÂhi. MicchÃdiÂÂhissa kho ahaæ Puïïa dvinnaæ gatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi: nirayaæ và tiracchÃnayoniæ vÃ. Iti kho Puïïa sampajjamÃnaæ kukkuravataæ kukkurÃnaæ sahabyataæ upaneti, vipajjamÃnaæ nirayan-ti.
     Evaæ vutte acelo Seniyo kukkuravatiko parodi assÆni pavattesi. Atha kho Bhagavà Puïïaæ KoÊiyaputtaæ govatikaæ etad-avoca: Etaæ kho te ahaæ Puïïa nÃlatthaæ:
alaæ Puïïa, tiÂÂhat' etaæ, mà maæ etaæ pucchÅti. -NÃhaæ bhante etaæ rodÃmi yaæ maæ Bhagavà evam-Ãha.
Api ca me idaæ bhante kukkuravataæ dÅgharattaæ samattaæ samÃdiïïaæ. Ayaæ bhante Puïïo KoÊiyaputto govatiko, tassa taæ govataæ dÅgharattaæ samattaæ samÃdiïïaæ, tassa kà gati ko abhisamparÃyo ti. -- Alaæ Seniya, tiÂÂhat' etaæ, mà maæ etaæ pucchÅti. Dutiyam-pi kho --pe-- tatiyampi kho acelo Seniyo kukkuravatiko Bhagavantaæ etad-avoca:
Ayaæ bhante Puïïo KoÊiyaputto govatiko, tassa taæ govataæ dÅgharattaæ samattaæ samÃdiïïaæ, tassa kà gati ko abhisamparÃyo ti. -- Addhà kho te ahaæ Seniya na labhÃmi:
alaæ Seniya, tiÂÂhat' etaæ, mà maæ etaæ pucchÅti, api ca te ahaæ byÃkarissÃmi. Idha Seniya ekacco govataæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ, gosÅlaæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ, gocittaæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ, gavÃkappaæ bhÃveti paripuïïaæ abbokiïïaæ. So govatam bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, gosÅlaæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, gocittaæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, gavÃkappaæ bhÃvetvà paripuïïaæ abbokiïïaæ, kÃyassa bhedà param-maraïà gunnaæ sahabyÃtaæ upapajjati. Sace kho pan' assa evaæ diÂÂhi hoti:

#<[page 389]>#
%<                     1.7. KUKKURAVATIKASUTTAõ. (57).             389>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  iminà 'haæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissÃmi deva¤¤ataro và ti, sà 'ssa hoti micchÃdiÂÂhi. MicchÃdiÂÂhissa kho ahaæ Seniya dvinnaæ gatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi:
nirayaæ và tiracchÃnayoniæ vÃ. Iti kho Seniya sampajjamÃnaæ govataæ gunnaæ sahabyataæ upaneti, vipajjamÃnaæ nirayan-ti.
     Evaæ vutte Puïïo KoÊiyaputto govatiko parodi assÆni pavattesi. Atha kho Bhagavà acelaæ Seniyaæ kukkuravatikaæ etad-avoca: Etaæ kho te ahaæ Seniya nÃlatthaæ:
alaæ Seniya, tiÂÂhat' etaæ, mà maæ etaæ pucchÅti. -- NÃhaæ bhante etaæ rodÃmi yaæ maæ Bhagavà evam-Ãha. api ca me idaæ bhante govataæ dÅgharattaæ samattaæ samÃdiïïaæ.
Evaæ pasanno ahaæ bhante Bhagavati: pahoti Bhagavà tathà dhammaæ desetuæ yathà aha¤-c' ev' imaæ govataæ pajaheyyaæ aya¤-ca acelo Seniyo kukkuravatiko taæ kukkuravataæ pajaheyyÃti. -- Tena hi Puïïa suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi. bhÃsissÃmÅti. Evam-bhante ti kho Puïïo KoÊiyaputto govatiko Bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca:
     CattÃr' imÃni Puïïa kammÃni mayà sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà paveditÃni, katamÃni cattÃri: Atthi Puïïa kammaæ kaïhaæ kaïhavipÃkaæ, atthi Puïïa kammaæ sukkaæ sukkavipÃkaæ, atthi Puïïa kammaæ kaïhasukkaæ kaïhasukkavipÃkaæ, atthi Puïïa kammaæ akaïhaæ asukkaæ akaïhÃsukkavipÃkaæ kammaæ kammakkhayÃya saævattati.
Katama¤-ca Puïïa kammaæ kaïhaæ kaïhavipÃkaæ: Idha Puïïa ekacco sabyÃbajjhaæ kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti sabyÃbajjhaæ vacÅsaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti sabyÃbajjhaæ manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti. So sabyÃbajjhaæ kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃbajjhaæ vacÅsaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃbajjhaæ manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃbajjhaæ lokaæ upapajjati. Tam-enaæ sabyÃbajjhaæ lokaæ upapannaæ samÃnaæ sabyÃbajjhà phassà phusanti. So sabyÃbajjhehi phassehi phuÂÂho samÃno sabyÃbajjhaæ vedanaæ vedeti ekantadukkhaæ seyyathà pi sattà nerayikÃ.

#<[page 390]>#
%<390                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti kho Puïïa bhÆtà bhÆtassa upapatti hoti, yaæ karoti tena upapajjati, upapannam-enaæ phassà phusanti.
Evaæ p' ahaæ Puïïa: kammadÃyÃdà sattà ti vadÃmi. Idaæ vuccati Puïïa kammaæ kaïhaæ kaïhavipÃkaæ. Katama¤ca Puïïa kammaæ sukkaæ sukkavipÃkaæ: Idha Puïïa ekacco abyÃbajjhaæ kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti abyÃbajjhaæ vacÅsaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti abyÃbajjhaæ manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti. So abyÃbajjhaæ kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà abyÃbajjhaæ vacÅsaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà abyÃbajjhaæ manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà abyÃbajjhaæ lokaæ upapajjati. Tam-enaæ abyÃbajjhaæ lokaæ upapannaæ samÃnaæ abyÃbajjhà phassà phusanti. So abyÃbajjhehi phassehi phuÂÂho samÃno abyÃbajjhaæ vedanaæ vedeti ekantasukhaæ seyyathà pi devà SubhakiïïÃ. Iti kho Puïïa bhÆtà bhÆtassa upapatti hoti, yaæ karoti tena upapajjati, upapannam-enaæ phassà phusanti. Evaæ p' ahaæ Puïïa:
kammadÃyÃdà sattà ti vadÃmi. Idaæ vuccati Puïïa kammaæ sukkaæ sukkavipÃkaæ. katama¤-ca Puïïa kammaæ kaïhasukkaæ kaïhasukkavipÃkaæ: idha Puïïa ekacco sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi vacÅsaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharoti. So sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi kÃyasaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi vacÅsaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃbajjham-pi abyÃbajjhampi manosaÇkhÃraæ abhisaÇkharitvà sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi lokaæ upapajjati. Tam-enaæ sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi lokaæ upapannaæ samÃnaæ sabyÃbajjhà pi abyÃbajjhà pi phassà phusanti. So sabyÃbajjhehi pi abyÃbajjhehi pi phassehi phuÂÂho samÃno sabyÃbajjham-pi abyÃbajjham-pi vedanaæ vedeti vokiïïaæ sukhadukkhaæ seyyathà pi manussà ekacce ca devà ekacce ca vinipÃtikÃ. iti kho Puïïa bhÆtà bhÆtassa upapatti hoti, yaæ karoti tena upapajjati, upapannam-enaæ phassà phusanti. Evam p' ahaæ Puïïa: kammadÃyÃdà sattà ti vadÃmi. Idaæ vuccati Puïïa kammaæ kaïhasukkaæ kaïhasukkavipÃkaæ. Katama¤-ca Puïïa kammaæ akaïhaæ asukkaæ akaïhÃsukkavipÃkaæ kammaæ kammakkhayÃya saævattati:

#<[page 391]>#
%<                 1.7. KUKKURAVATIKASUTTAõ. (57)                 391>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tatra Puïïa yam-idaæ kammaæ kaïhaæ kaïhavipÃkaæ tassa pahÃnÃya yà cetanÃ, yam-p' idaæ kammaæ sukkaæ sukkavipÃkaæ tassa pahÃnÃya yà cetanÃ, yam-p' idaæ kammaæ kaïhasukkaæ kaïhasukkavipÃkaæ tassa pahÃnÃya yà cetanÃ, idaæ vuccati Puïïa kammaæ akaïhaæ asukkaæ akaïhÃsukkavipÃkaæ kammaæ kammakkhayÃya saævattati. ImÃni kho Puïïa cattÃri kammÃni mayà sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà paveditÃnÅti.
     Evaæ vutte Puïïo KoÊiyaputto govatiko Bhagavantaæ etad-avoca: Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante.
Seyyathà pi bhante --pe-- upÃsakam-maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti. Acelo pana Seniyo kukkuravatiko Bhagavantaæ etad-avoca: Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya:
cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ Bhagavatà anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca.
LabheyyÃhaæ bhante Bhagavato santike pabbajjaæ labheyyaæ upasampadan-ti. -- Yo kho Seniya a¤¤atitthiyapubbo imasmiæ dhammavinaye ÃkaÇkhati pabbajjaæ ÃkaÇkhati upasampadaæ so cattÃro mÃse parivasati, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya; api ca m' ettha puggalavemattatà vidità ti.
-- Sace bhante a¤¤atitthiyapubbà imasmiæ dhammavinaye ÃkaÇkhantà pabbajjaæ ÃkaÇkhantà upasampadaæ cattÃro mÃse parivasanti, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya, ahaæ cattÃri vassÃni parivasissÃmi, catunnaæ maæ vassÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjentu upasampÃdentu bhikkhubhÃvÃyÃti. Alattha kho acelo Seniyo kukkuravatiko Bhagavato santike pabbajjaæ alattha upasampadaæ. AcirÆpasampanno kho pan' Ãyasmà Seniyo eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi;

#<[page 392]>#
%<392                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti abbha¤¤Ãsi. A¤¤ataro kho pan' Ãyasmà Seniyo arahataæ ahosÅti.
                  KUKKURAVATIKASUTTANTAõ SATTAMAõ.
                                58.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe. Atha kho Abhayo rÃjakumÃro yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho Abhayaæ rÃjakumÃraæ NigaïÂho NÃtaputto etad-avoca: Ehi tvaæ rÃjakumÃra samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropehi, evaæ te kalyÃïo kittisaddo abbhugga¤chÅti: Abhayena rÃjakumÃrena samaïassa Gotamassa evaæ mahiddhikassa evaæ mahÃnubhÃvassa vÃdo Ãropito ti. -- YathÃkathaæ panÃhaæ bhante samaïassa Gotamassa evaæ mahiddhikassa evaæ mahÃnubhÃvassa vÃdaæ ÃropessÃmÅti. -- Ehi tvaæ rÃjakumÃra yena samaïo Gotamo ten' upasaÇkama, upasaÇkamitvà samaïaæ Gotamaæ evaæ vadehi: BhÃseyya nu kho bhante TathÃgato taæ vÃcaæ yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti. Sace te samaïo Gotamo evaæ puÂÂho evaæ byÃkaroti: BhÃseyya rÃjakumÃra TathÃgato taæ vÃcaæ yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti, tam-enaæ tvaæ evaæ vadeyyÃsi: Atha ki¤-carahi te bhante puthujjanena nÃnÃkaraïaæ, puthujjano pi hi taæ vÃcaæ bhÃseyya yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti. Sace pana te samaïo Gotamo evaæ puÂÂho evaæ byÃkaroti: Na rÃjakumÃra TathÃgato taæ vÃcaæ bhÃseyya yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti,

#<[page 393]>#
%<               1.8. ABHAYARùJAKUMùRASUTTAõ. (58)                393>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tam-enaæ tvaæ evaæ vadeyyÃsi:
Atha ki¤-carahi te bhante Devadatto byÃkato: ÃpÃyiko Devadatto, nerayiko Devadatto, kappaÂÂho Devadatto, atekiccho Devadatto ti, tÃya ca pana te vÃcÃya Devadatto kupito ahosi anattamano ti. Imaæ kho te rÃjakumÃra samaïo Gotamo ubhatokoÂikaæ pa¤haæ puÂÂho samÃno n' eva sakkhÅti uggilituæ n' eva sakkhÅti ogilituæ. Seyyathà pi nÃma purisassa ayosiÇghÃÂakaæ kaïÂhe vilaggaæ, so n' eva sakkuïeyya uggilituæ n' eva sakkuïeyya ogilituæ, evam-eva kho te rÃjakumÃra samaïo Gotamo imaæ ubhatokoÂikaæ pa¤haæ puÂÂho samÃno n' eva sakkhÅti uggilituæ n' eva sakkhÅti ogilitun-ti.
     Evam-bhante ti kho Abhayo rÃjakumÃro NigaïÂhassa NÃtaputtassa paÂissutvà uÂÂhÃy' Ãsanà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnassa kho Abhayassa rÃjakumÃrassa suriyaæ oloketvà etad-ahosi: AkÃlo kho ajja Bhagavato vÃdaæ Ãropetuæ, sve dÃnÃhaæ sake nivesane Bhagavato vÃdaæ ÃropessÃmÅti Bhagavantaæ etad-avoca: AdhivÃsetu me bhante Bhagavà svÃtanÃya attacatuttho bhattan-ti.
AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅbhÃvena. Atha kho Abhayo rÃjakumÃro Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi. Atha kho Bhagavà tassà rattiyà accayena pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya yena Abhayassa rÃjakumÃrassa nivesanaæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Atha kho Abhayo rÃjakumÃro Bhagavantaæ païÅtena khÃdaniyena bhojaniyena sahatthà santappesi sampavÃresi. Atha kho Abhayo rÃjakumÃro Bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅtapattapÃïiæ a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi.
     Ekamantam nisinno kho Abhayo rÃjakumÃro Bhagavantam etad-avoca: BhÃseyya nu kho bhante TathÃgato tam vÃcaæ yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti. -- Na kho 'ttha rÃjakumÃra ekaæsenÃti. -- Ettha bhante anassuæ nigaïÂhà ti. -- Kiæ pana tvaæ rÃjakumÃra evaæ vadesi:

#<[page 394]>#
%<394                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
ettha bhante anassuæ nigaïÂhà ti. -- IdhÃhaæ bhante yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaÇkamiæ, upasaÇkamitvà NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæ. Ekamantaæ nisinnaæ kho maæ bhante NigaïÂho NÃtaputto etad-avoca: Ehi tvaæ rÃjakumÃra samaïassa Gotamassa vÃdaæ Ãropehi, evaæ te kalyÃïo kittisaddo abbhugga¤chÅti:
Abhayena rÃjakumÃrena samaïassa Gotamassa evaæ mahiddhikassa evaæ mahÃnubhÃvassa vÃdo Ãropito ti. Evaæ vutte ahaæ bhante NigaïÂhaæ NÃtaputtaæ etad-avocaæ: YathÃkathaæ panahaæ bhante samaïassa Gotamassa evaæ mahiddhikassa evaæ mahÃnubhÃvassa vÃdaæ ÃropessÃmÅti. Ehi tvaæ rÃjakumÃra yena samaïo Gotamo ten' upasaÇkama, upasaÇkamitvà samaïaæ Gotamaæ evaæ vadehi: BhÃseyya nu kho bhante TathÃgato taæ vÃcaæ yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti. Sace te samaïo Gotamo evaæ puÂÂho evaæ byÃkaroti: BhÃseyya rÃjakumÃra TathÃgato taæ vÃcaæ yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti, tam-enaæ tvaæ evaæ vadeyyÃsi: Atha ki¤-carahi te bhante puthujjanena nÃnÃkaraïaæ, puthujjano pi hi taæ vÃcaæ bhÃseyya yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti. Sace pana te samaïo Gotamo evaæ puÂÂho evaæ byÃkaroti: Na rÃjakumÃra TathÃgato taæ vÃcaæ bhÃseyya yà sà vÃcà paresaæ appiyà amanÃpà ti. tam-enaæ tvaæ evaæ vadeyyÃsi: Atha ki¤-carahi te bhante Devadatto byÃkato: ÃpÃyiko Devadatto, nerayiko Devadatto, kappaÂÂho Devadatto, atekiccho Devadatto ti, tÃya ca pana te vÃcÃya Devadatto kupito ahosi anattamano ti. Imaæ kho te rÃjakumÃra samaïo Gotamo ubhatokoÂikaæ pa¤haæ puÂÂho samÃno n' eva sakkhÅti uggilituæ n' eva sakkhÅti ogilituæ. Seyyathà pi nÃma purisassa ayosiÇghÃÂakaæ kaïÂhe vilaggaæ, so n' eva sakkuïeyya uggilituæ n' eva sakkuïeyya ogilituæ, evam-eva kho te rÃjakumÃra samaïo Gotamo imaæ ubhatokoÂikaæ pa¤haæ puÂÂho samÃno n' eva sakkhÅti uggilituæ n' eva sakkhÅti ogilitun-ti.
     Tena kho pana samayena daharo kumÃro mando uttÃnaseyyako Abhayassa rÃjakumÃrassa aÇke nisinno hoti. Atha kho Bhagavà Abhayaæ rÃjakumÃraæ etad-avoca: Taæ kimma¤¤asi rÃjakumÃra:

#<[page 395]>#
%<                 1.8. ABHAYARùJAKUMùRASUTTAõ. (58)             395>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sacÃyaæ kumÃro tuyhaæ và pamÃdamanvÃya dhÃtiyà và pamÃdam-anvÃya kaÂÂhaæ và kaÂhalaæ và mukhe Ãhareyya, kinti naæ kareyyÃsÅti. -- ùhareyy' assÃhaæ bhante. Sace ahaæ bhante na sakkuïeyyaæ Ãdiken' eva Ãhattuæ, vÃmena hatthena sÅsaæ pariggahetvà dakkhiïena hatthena vaÇkaÇguliæ karitvà salohitam-pi Ãhareyyaæ, taæ kissa hetu: atthi me bhante kumÃre anukampà ti. -- Evameva kho rÃjakumÃra yaæ TathÃgato vÃcaæ jÃnÃti abhÆtaæ atacchaæ anatthasaæhitaæ, sà ca paresaæ appiyà amanÃpÃ, na taæ TathÃgato vÃcaæ bhÃsati; yam-pi TathÃgato vÃcaæ jÃnÃti bhÆtaæ tacchaæ anatthasaæhitaæ, sà ca paresaæ appiyà amanÃpÃ, tam-pi TathÃgato vÃcaæ na bhÃsati; ya¤ca kho TathÃgato vÃcaæ jÃnÃti bhÆtaæ tacchaæ atthasaæhitaæ, sà ca paresaæ appiyà amanÃpÃ, tatra kÃla¤¤Æ TathÃgato hoti tassà vÃcÃya veyyÃkaraïÃya. Yaæ TathÃgato vÃcaæ jÃnÃti abhÆtaæ atacchaæ anatthasaæhitaæ, sà ca paresaæ piyà manÃpÃ, na taæ TathÃgato vÃcaæ bhÃsati; yampi TathÃgato vÃcaæ jÃnÃti bhÆtaæ tacchaæ anatthasaæhitaæ, sà ca paresaæ piyà manÃpÃ, tam-pi TathÃgato vÃcaæ na bhÃsati; ya¤-ca kho TathÃgato vÃcaæ jÃnÃti bhÆtaæ tacchaæ atthasaæhitaæ, sà ca paresaæ piyà manÃpÃ, tatra kÃla¤¤Æ TathÃgato hoti tassà vÃcÃya veyyÃkaraïÃya, taæ kissa hetu:
Atthi rÃjakumÃra TathÃgatassa sattesu anukampà ti.
     Ye 'me bhante khattiyapaï¬ità pi brÃhmaïapaï¬ità pi gahapatipaï¬ità pi samaïapaï¬ità pi pa¤haæ abhisaÇkharitvà TathÃgataæ upasaÇkamitvà pucchanti, pubbe va nu kho etaæ bhante Bhagavato cetaso parivitakkitaæ hoti: ye maæ upasaÇkamitvà evaæ pucchissanti tesÃhaæ evaæ puÂÂho evaæ byÃkarissÃmÅti, udÃhu ÂhÃnaso v' etaæ TathÃgataæ paÂibhÃtÅti. -- Tena hi rÃjakumÃra ta¤-¤ev' ettha paÂipucchissÃmi, yathà te khameyya tathà naæ byÃkareyyÃsi. Taæ kim-ma¤¤asi rÃjakumÃra: kusalo tvaæ rathassa aÇgapaccaÇgÃnan-ti. -- Evaæ bhante, kusalo ahaæ rathassa aÇgapaccaÇgÃnan-ti. -- Taæ kim-ma¤¤asi rÃjakumÃra: ye taæ upasaÇkamitvà evaæ paccheyyuæ: kin-nÃm' idaæ rathassa aÇgapaccaÇgan-ti, pubbe va nu kho te etaæ cetaso parivitakkitaæ assa:

#<[page 396]>#
%<396                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye maæ upasaÇkamitvà evaæ pucchissanti tesÃhaæ evaæ byÃkarissÃmÅti, udÃhu ÂhÃnaso v' etaæ taæ paÂibhÃseyyÃti. -- Ahaæ hi bhante rathiko sa¤¤Ãto kusalo rathassa aÇgapaccaÇgÃnaæ, sabbÃni me rathassa aÇgapaccaÇgÃni suviditÃni, ÂhÃnaso v' etaæ maæ paÂibhÃseyyÃti. -Evam-eva kho rÃjakumÃra ye te khattiyapaï¬ità pi brÃhmaïapaï¬ità pi gahapatipaï¬ità pi samaïapaï¬ità pi pa¤haæ abhisaÇkharitvà TathÃgataæ upasaÇkamitvà pucchanti, ÂhÃnaso v' etaæ TathÃgataæ paÂibhÃti, taæ kissa hetu: Sà hi rÃjakumÃra TathÃgatassa dhammadhÃtu suppaÂividdhà yassà dhammadhÃtuyà suppaÂividdhattà ÂhÃnaso v' etaæ TathÃgataæ paÂibhÃtÅti.
     Evaæ vutte Abhayo rÃjakumÃro Bhagavantaæ etadavoca: Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ Bhagavatà anekapariyÃyena dhammo pakÃsito.
EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsakaæ maæ Bhagavà dharetu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                 ABHAYARùJAKUMùRASUTTANTAõ AèèHAMAõ.
                                 59.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Pa¤cakaÇgo thapati yen' Ãyasmà UdÃyi ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Ãyasmantaæ UdÃyiæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Pa¤cakaÇgo thapati Ãyasmantaæ UdÃyiæ etad-avoca: Kati nu kho bhante UdÃyi vedanà vuttà Bhagavatà ti. -- Tisso kho gahapati vedanà vuttà BhagavatÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ, adukkhamasukhà vedanÃ.

#<[page 397]>#
%<                1.9. BAHUVEDANIYASUTTAõ. (59)                    397>%
Imà kho gahapati tisso vedanà vuttà Bhagavatà ti. -- Na kho bhante UdÃyi tisso vedanà vuttà BhagavatÃ, dve vedanà vuttà BhagavatÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ. Yà 'yaæ bhante adukkhamasukhà vedanÃ, santasmiæ esà païÅte sukhe vuttà Bhagavatà ti. Dutiyam-pi kho Ãyasmà UdÃyi Pa¤cakaÇgaæ thapatiæ etad-avoca: Na kho gahapati dve vedanà vuttà BhagavatÃ, tisso vedanà vuttà BhagavatÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ, adukkhamasukhà vedanÃ. Imà kho gahapati tisso vedanà vuttà Bhagavatà ti. Dutiyam-pi kho Pa¤cakaÇgo thapati Ãyasmantaæ UdÃyiæ etad-avoca: Na kho bhante UdÃyi tisso vedanà vuttà BhagavatÃ, dve vedanà vuttà BhagavatÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ. Yà 'yaæ bhante adukkhamasukhà vedanÃ, santasmiæ esà païÅte sukhe vuttà Bhagavatà ti. Tatiyam-pi kho Ãyasmà UdÃyi Pa¤cakaÇgaæ thapatiæ etad-avoca: Na kho gahapati dve vedanà vuttà BhagavatÃ, tisso vedanà vuttà BhagavatÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ, adukkhamasukhà vedanÃ. Imà kho gahapati tisso vedanà vuttà Bhagavatà ti. Tatiyam-pi kho Pa¤cakaÇgo thapati Ãyasmantaæ UdÃyiæ etad-avoca: Na kho bhante UdÃyi tisso vedanà vuttà BhagavatÃ, dve vedanà vuttà BhagavatÃ: sukhà vedanÃ, dukkhà vedanÃ. Yà 'yaæ bhante adukkhamasukhà vedanÃ, santasmiæ esà païÅte sukhe vuttà Bhagavatà ti. N' eva kho asakkhi Ãyasmà UdÃyi Pa¤cakaÇgaæ thapatiæ sa¤¤Ãpetuæ na panÃsakkhi Pa¤cakaÇgo thapati Ãyasmantaæ UdÃyiæ sa¤¤Ãpetuæ.
     Assosi kho Ãyasmà ùnando Ãyasmato UdÃyissa Pa¤cakaÇgena thapatinà saddhiæ imaæ kathÃsallÃpaæ. Atha kho Ãyasmà ùnando yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà ùnando yÃvatako ahosi Ãyasmato UdÃyissa Pa¤cakaÇgena thapatinà saddhiæ kathÃsallÃpo taæ sabbaæ Bhagavato Ãrocesi. Evaæ vutte Bhagavà Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avoca: Santaæ yeva kho ùnanda pariyÃyaæ Pa¤cakaÇgo thapati UdÃyissa nÃbbhanumodi, santaæ yeva ca pana pariyÃyaæ UdÃyi Pa¤cakaÇgassa thapatissa nÃbbhanumodi. Dve p' ùnanda vedanà vuttà mayà pariyÃyena,

#<[page 398]>#
%<398                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tisso pi vedanà vuttà mayà pariyÃyena, pa¤ca pi vedanà vuttà mayà pariyÃyena, cha pi vedanà vuttà mayà pariyÃyena, aÂÂhÃdasa pi vedanà vuttà mayà pariyÃyena, chattiæsÃpi vedanà vuttà mayà pariyÃyena, aÂÂhasataæ vedanÃsatam-pi vuttaæ mayà pariyÃyena. Evaæ pariyÃyadesito kho ùnanda mayà dhammo. Evaæ pariyÃyadesite kho ùnanda mayà dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhÃsitaæ sulapitaæ na samanujÃnissanti na samanuma¤¤issanti na samanumodissanti tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: bhaï¬anajÃtà kalahajÃtà vivÃdÃpannà a¤¤ama¤¤aæ mukhasattÅhi vitudantà viharissanti. Evaæ pariyÃyadesito kho ùnanda mayà dhammo.
Evaæ pariyÃyadesite kho ùnanda mayà dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhÃsitaæ sulapitaæ samanujÃnissanti samanuma¤¤issanti samanumodissanti tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ:
samaggà sammodamÃnà avivadamÃnà khÅrodakÅbhÆtà a¤¤ama¤¤aæ piyacakkhÆhi sampassantà viharissanti.
     Pa¤ca kho ime ùnanda kÃmaguïÃ, katame pa¤ca:
cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ, sotavi¤¤eyyà saddà -- ghÃnavi¤¤eyyà gandhà -- jivhÃvi¤¤eyyà rasà -- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho ùnanda pa¤ca kÃmaguïÃ. Yaæ kho ùnanda ime pa¤ca kÃmaguïe paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ idaæ vuccati kÃmasukhaæ.
     Yo kho ùnanda evaæ vadeyya: Etaparamaæ sattà sukhaæ somanassaæ paÂisaævedentÅti, idam-assa nÃnujÃnÃmi, taæ kissa hetu: Atth' ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca. Katama¤-c' ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     Yo kho ùnanda evaæ vadeyya: Etaparamaæ sattà sukhaæ somanassaæ paÂisaævedentÅti, idam-assa nÃnujÃnÃmi, taæ kissa hetu:

#<[page 399]>#
%<                1.9. BAHUVEDANIYASUTTAõ. (59)                    399>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atth' ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca. Katama¤-c' ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     Yo kho ùnanda --pe-- païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     Yo kho ùnanda --pe-- païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     Yo kho ùnanda --pe-- païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrÃ: ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     Yo ho ùnanda --pe-- païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma: anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤ca païÅtatara¤-ca.
     Yo kho ùnanda --pe-- païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma: na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.

#<[page 400]>#
%<400                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
     Yo kho ùnanda --pe-- païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     Yo kho ùnanda evaæ vadeyya: Etaparamaæ sattà sukhaæ somanassaæ paÂisaævedentÅti, idam-assa nÃnujÃnÃmi, taæ kissa hetu: Atth' ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca. Katama¤-c' ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca: Idh' ùnanda bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ùnanda etamhà sukhà a¤¤aæ sukhaæ abhikkantatara¤-ca païÅtatara¤-ca.
     èhÃnaæ kho pan' etaæ ùnanda vijjati yaæ a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ vadeyyuæ: Sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ samaïo Gotamo Ãha ta¤-ca sukhasmiæ pa¤¤Ãpeti, ta-y-idaæ kiæ su, ta-y-idaæ kathaæ sÆti. EvaævÃdino {ùnanda} a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evam-assu vacanÅyÃ: Na kho Ãvuso Bhagavà sukhaæ yeva vedanaæ sandhÃya sukhasmiæ pa¤¤Ãpeti, api c' Ãvuso yattha yattha sukhaæ upalabbhati yahiæ yahiæ tantaæ TathÃgato sukhasmiæ pa¤¤ÃpetÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà ùnando Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                  BAHUVEDANIYASUTTANTAõ NAVAMAõ.
                                60.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhusaÇghena saddhiæ yena SÃlà nÃma KosalÃnaæ brÃhmaïagÃmo tad-avasari. Assosuæ kho SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikÃ: Samaïo khalu bho Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhusaÇghena saddhiæ SÃlaæ anupatto.

#<[page 401]>#
%<                 1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                     401>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïabrÃhmaïiæ pajaæ sadevamanussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃnaæ majjhekalyÃïaæ pariyosÃnakalyÃïaæ sÃtthaæ sabya¤janaæ, kevalaparipuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. SÃdhu kho pana tathÃrÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti. Atha kho SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà app-ekacce Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce Bhagavato santike nÃmagottaæ sÃvetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app-ekacce tuïhÅbhÆtà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinne kho SÃleyyake brÃhmaïagahapatike Bhagavà etadavoca: Atthi pana vo gahapatayo koci manÃpo satthà yasmiæ vo ÃkÃravatÅ saddhà paÂiladdhà ti. -- Na-tthi kho no bhante koci manÃpo satthà yasmiæ no ÃkÃravatÅ saddhà paÂiladdhà ti. -- ManÃpaæ vo gahapatayo satthÃraæ alabhantehi ayaæ apaïïako dhammo samÃdÃya vattitabbo. Apaïïako hi gahapatayo dhammo samatto samÃdiïïo so vo bhavissati dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya. Katamo ca gahapatayo apaïïako dhammo:
     Santi gahapatayo eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Na-tthi dinnaæ na-tthi yiÂÂhaæ na-tthi hutaæ, na-tthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, na-tthi ayaæ loko na-tthi paro loko, na-tthi mÃtà na-tthi pitÃ, na-tthi sattà opapÃtikÃ, na-tthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti.
Tesaæ yeva kho gahapatayo samaïabrÃhmaïÃnaæ eke samaïabrÃhmaïà ujuvipaccanÅkavÃdÃ,

#<[page 402]>#
%<402                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te evam-Ãhaæsu: Atthi dinnaæ atthi yiÂÂhaæ atthi hutaæ, atthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, atthi ayaæ loko atthi paro loko, atthi mÃtà atthi pitÃ, atthi sattà opapÃtikÃ, atthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti.
Taæ kim-ma¤¤atha gahapatayo: nanu 'me samaïabrÃhmaïà a¤¤ama¤¤assa ujuvipaccanÅkavÃdà ti. -- Evaæ bhante.
     Tatra gahapatayo ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Na-tthi dinnaæ na-tthi yiÂÂhaæ na-tthi hutaæ, na-tthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, na-tthi ayaæ loko na-tthi paro loko, na-tthi mÃtà natthi pitÃ, na-tthi sattà opapÃtikÃ, na-tthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti, tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: yam-idaæ kÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ ime tayo kusale dhamme abhinivajjetvà yam-idaæ kÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ ime tayo akusale dhamme samÃdÃya vattissati, taæ kissa hetu: Na hi te bhonto samaïabrÃhmaïà passanti akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ.
Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: na-tthi paro loko ti 'ssa diÂÂhi hoti, sà 'ssa hoti micchÃdiÂÂhi. Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: na-tthi paro loko ti saÇkappeti, svÃssa hoti micchÃsaÇkappo. Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: natthi paro loko ti vÃcaæ bhÃsati, sà 'ssa hoti micchÃvÃcÃ.
Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: na-tthi paro loko ti Ãha, ye te arahanto paralokaviduno tesam-ayaæ paccanÅkaæ karoti. Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: na-tthi paro loko ti paraæ sa¤¤apeti, sà 'ssa hoti asaddhammasa¤¤atti, tÃya ca pana asaddhammasa¤¤attiyà attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti. Iti pubbe va kho pan' assa susÅlyaæ pahÅnaæ hoti, dussÅlyaæ paccupaÂÂhitaæ; aya¤-ca micchÃdiÂÂhi micchÃsaÇkappo micchÃvÃcà ariyÃnaæ paccanÅkatà asaddhammasa¤¤atti attukkaæsanà paravambhanà evaæ-s' ime aneke pÃpakà akusalà dhammà sambhavanti micchÃdiÂÂhipaccayÃ.

#<[page 403]>#
%<                    1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                  403>%
     Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Sace kho na-tthi paro loko evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà sotthim-attÃnaæ karissati, sace kho atthi paro loko evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissati. KÃmaæ kho pana mà 'hu paro loko, hotu nesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ, atha ca panÃyaæ bhavaæ purisapuggalo diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ gÃrayho: dussÅlo purisapuggalo micchÃdiÂÂhi natthikavÃdo ti.
Sace kho atth' eva paro loko evaæ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho: ya¤-ca diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ gÃrayho, ya¤-ca kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissati. EvamassÃyaæ apaïïako dhammo dussamatto samÃdiïïo ekaæsaæ pharitvà tiÂÂhati, ri¤cati kusalaæ ÂhÃnaæ.
     Tatra gahapatayo ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Atthi dinnaæ atthi yiÂÂhaæ atthi hutaæ, atthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, atthi ayaæ loko atthi paro loko, atthi mÃtà atthi pitÃ, atthi sattà opapÃtikÃ, atthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedentÅti, tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: yam-idaæ kÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ ime tayo akusale dhamme abhinivajjetvà yam-idaæ kÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ ime tayo kusale dhamme samÃdÃya vattissanti, taæ kissa hetu: Passanti hi te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ. Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: atthi paro loko ti 'ssa diÂÂhi hoti, sà 'ssa hoti sammÃdiÂÂhi. Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: atthi paro loko ti saÇkappeti, svÃssa hoti sammÃsaÇkappo. Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: atthi paro loko ti vÃcaæ bhÃsati, sà 'ssa hoti sammÃvÃcÃ.
Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: atthi paro loko ti Ãha, ye te arahanto paralokaviduno tesam-ayaæ na paccanÅkaæ karoti.
Santaæ yeva kho pana paraæ lokaæ: atthi paro loko ti paraæ sa¤¤apeti,

#<[page 404]>#
%<404                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sà 'ssa hoti saddhammasa¤¤atti, tÃya ca pana saddhammasa¤¤attiyà n' ev' attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti. Iti pubbe va kho pan' assa dussÅlyaæ pahÅnaæ hoti, susÅlyaæ paccupaÂÂhitaæ; aya¤-ca sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà ariyÃnaæ apaccanÅkatà saddhammasa¤¤atti anattukkaæsanà aparavambhanà evaæ-s' ime aneke kusalà dhammà sambhavanti sammÃdiÂÂhipaccayÃ.
     Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Sace kho atthi paro loko evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissati. KÃmaæ kho pana mà 'hu paro loko, hotu nesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ, atha ca panÃyaæ bhavaæ purisapuggalo diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ pÃsaæso: sÅlavà purisapuggalo sammÃdiÂÂhi atthikavÃdo ti.
Sace kho atth' eva paro loko evaæ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaÂaggaho: ya¤-ca diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ pÃsaæso, ya¤-ca kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissati. Evam-assÃyaæ apaïïako dhammo susamatto samÃdiïïo ubhayaæsaæ pharitvà tiÂÂhati, ri¤cati akusalaæ ÂhÃnaæ.
     Santi gahapatayo eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Karato kÃrayato chindato chedÃpayato pacato pÃcayato socayato kilamayato phandato phandÃpayato pÃïamatimÃpayato adinnaæ Ãdiyato sandhiæ chindato nillopaæ harato ekÃgÃrikaæ karoto paripanthe tiÂÂhato paradÃraæ gacchato musà bhaïato, karato na karÅyati pÃpaæ; khurapariyantena ce pi cakkena yo imissà paÂhaviyà pÃïe ekamaæsakhalaæ ekamaæsapu¤jaæ kareyya, na-tthi tatonidÃnaæ pÃpaæ, na-tthi pÃpassa Ãgamo; dakkhiïa¤-ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya hananto ghÃtento chindanto chedÃpento pacanto pÃcento, na-tthi tatonidÃnaæ pÃpaæ, na-tthi pÃpassa Ãgamo; uttara¤-ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya {dadanto} dÃpento yajanto yÃjento, na-tthi tatonidÃnaæ pu¤¤aæ, {na-tthi} pu¤¤assa Ãgamo; dÃnena damena saæyamena saccavajjena na-tthi pu¤¤aæ, na-tthi pu¤¤assa Ãgamo ti. Tesaæ yeva kho gahapatayo samaïabrÃhmaïÃnaæ eke samaïabrÃhmaïà ujuvipaccanÅkavÃdÃ,

#<[page 405]>#
%<                  1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                  405>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te evam-Ãhaæsu: Karato kÃrayato chindato chedÃpayato pacato pÃcayato socayato kilamayato phandato phandÃpayato pÃïam-atimÃpayato adinnaæ Ãdiyato sandhiæ chindato nillopaæ harato ekÃgÃrikaæ karoto paripanthe tiÂÂhato paradÃraæ gacchato musà bhaïato, karato karÅyati pÃpaæ; khurapariyantena ce pi cakkena yo imissà paÂhaviyà pÃïe ekamaæsakhalaæ ekamaæsapu¤jaæ kareyya, atthi tatonidÃnaæ pÃpaæ, atthi pÃpassa Ãgamo; dakkhiïa¤ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya hananto ghÃtento chindanto chedÃpento pacanto pÃcento, atthi tatonidÃnaæ pÃpaæ, atthi pÃpassa Ãgamo; uttara¤-ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya dadanto dÃpento yajanto yÃjento, atthi tatonidÃnaæ pu¤¤aæ, atthi pu¤¤assa Ãgamo; dÃnena damena saæyamena saccavajjena atthi pu¤¤aæ, atthi pu¤¤assa Ãgamo ti. Taæ kimma¤¤atha gahapatayo: nanu 'me samaïabrÃhmaïà a¤¤ama¤¤assa ujuvipaccanÅkavÃdà ti. -- Evaæ bhante.
     Tatra gahapatayo ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Karato kÃrayato --pe-- na-tthi pu¤¤assa Ãgamo ti, tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: yam-idaæ kÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ ime tayo kusale dhamme abhinivajjetvà yam-idaæ kÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ ime tayo akusale dhamme samÃdÃya vattissanti, taæ kissa hetu: Na hi te bhonto samaïabrÃhmaïà passanti akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: na-tthi kiriyà ti 'ssa diÂÂhi hoti, sà 'ssa hoti micchÃdiÂÂhi. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: na-tthi kiriyà ti saÇkappeti, svÃssa hoti micchÃsaÇkappo. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: na-tthi kiriyà ti vÃcaæ bhÃsati, sà 'ssa hoti micchÃvÃcÃ. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: na-tthi kiriyà ti Ãha, ye te arahanto kiriyavÃdà tesam-ayaæ paccanÅkaæ karoti. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: na-tthi kiriyà ti paraæ sa¤¤apeti, sà 'ssa hoti asaddhammasa¤¤atti, tÃya ca pana asaddhammasa¤¤attiyà attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti. Iti pubbe va kho pan' assa susÅlyaæ pahÅnaæ hoti, dussÅlyaæ paccupaÂÂhitaæ; aya¤ca micchÃdiÂÂhi micchÃsaÇkappo micchÃvÃcà ariyÃnaæ paccanÅkatà asaddhammasa¤¤atti attukkaæsanà paravambhanà evaæs' ime aneke pÃpakà akusalà dhammà sambhavanti micchÃdiÂÂhipaccayÃ.

#<[page 406]>#
%<406                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Sace kho na-tthi kiriyà evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà sotthim-attÃnaæ karissati, sace kho atthi kiriyà evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà parammaraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissati.
KÃmaæ kho pana mà 'hu kiriyÃ, hotu nesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ, atha ca panÃyaæ bhavaæ purisapuggalo diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ gÃrayho:
dussÅlo purisapuggalo micchÃdiÂÂhi akiriyavÃdo ti. Sace kho atth' eva kiriyà evaæ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho: ya¤-ca diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ gÃrayho, ya¤-ca kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissati. Evam-assÃyaæ apaïïako dhammo dussamatto samÃdiïïo ekaæsaæ pharitvà tiÂÂhati, ri¤cati kusalaæ ÂhÃnaæ.
     Tatra gahapatayo ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Karato kÃrayato --pe-- atthi pu¤¤assa Ãgamo ti, tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: yam-idaæ kÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ ime tayo akusale dhamme abhinivajjetvà yam-idaæ dÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ ime tayo kusale dhamme samÃdÃya vattissanti, taæ kissa hetu: Passanti hi te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: atthi kiriyà ti 'ssa diÂÂhi hoti, sà ssa hoti sammÃdiÂÂhi. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ:
atthi kiriyà ti saÇkappeti, svÃssa hoti sammÃsaÇkappo. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: atthi kiriyà ti vÃcaæ bhÃsati, sà 'ssa hoti sammÃvÃcÃ. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ:
atthi kiriyà ti Ãha, ye te arahanto kiriyavÃdà tesam-ayaæ na paccanÅkaæ karoti. Santaæ yeva kho pana kiriyaæ: atthi kiriyà ti paraæ sa¤¤apeti, sà 'ssa hoti saddhammasa¤¤atti, tÃya ca pana saddhammasa¤¤attiyà n' ev' attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti.

#<[page 407]>#
%<                  1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                   407>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti pubbe va kho pan' assa dussÅlyaæ pahÅnaæ hoti, susÅlyaæ paccupaÂÂhitaæ; aya¤-ca sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà ariyÃnaæ apaccanÅkatà saddhammasa¤¤atti anattukkaæsanà aparavambhanà {evaæ}-s' ime aneke kusalà dhammà sambhavanti sammÃdiÂÂhipaccayÃ.
     Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Sace kho atthi kiriyà evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissati.
KÃmaæ kho pana mà 'hu kiriyÃ, hotu nesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ, atha ca panÃyaæ bhavaæ purisapuggalo diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ pÃsaæso:
sÅlavà purisapuggalo sammÃdiÂÂhi kiriyavÃdo ti. Sace kho atth' eva kiriyà evaæ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaÂaggaho: ya¤-ca diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ pÃsaæso, ya¤-ca kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissati. Evam-assÃyaæ apaïïako dhammo susamatto samÃdiïïo ubhayaæsaæ pharitvà tiÂÂhati, ri¤cati akusalaæ ÂhÃnaæ.
     Santi gahapatayo eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Na-tthi hetu na-tthi paccayo sattÃnaæ saÇkilesÃya, ahetu appaccayà sattà saÇkilissanti; na-tthi hetu na-tthi paccayo sattÃnaæ visuddhiyÃ, ahetu appaccayà sattà visujjhanti; na-tthi balaæ na-tthi viriyaæ na-tthi purisatthÃmo na-tthi purisaparakkamo, sabbe sattà sabbe pÃïÃsabbe bhÆtà sabbe jÅvà avasà abalà aviriyà niyatisaÇgatibhÃvapariïatà chass-evÃbhijÃtisu sukhadukkhaæ paÂisaævedentÅti. Tesaæ yeva kho gahapatayo samaïabrÃhmaïÃnaæ eke samaïabrÃhmaïà ujuvipaccanÅkavÃdÃ, te evam-Ãhaæsu:
Atthi hetu atthi paccayo sattÃnaæ saÇkilesÃya, sahetu sappaccayà sattà saÇkilissanti; atthi hetu atthi paccayo sattÃnaæ visuddhiyÃ, sahetu sappaccayà sattà visujjhanti; atthi balaæ atthi viriyaæ atthi purisatthÃmo atthi purisaparakkamo, na sabbe sattà sabbe pÃïà sabbe bhÆtà sabbe jÅvà avasà abalà aviriyà niyatisaÇgatibhÃvapariïatà chass-evÃbhijÃtisu sukhadukkhaæ paÂisaævedentÅti. Taæ kim-ma¤¤atha gahapatayo:

#<[page 408]>#
%<408                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
nanu 'me samaïabrÃhmaïà a¤¤ama¤¤assa ujuvipaccanÅkavÃdà ti. -- Evaæ bhante.
     Tatra gahapatayo ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Na-tthi hetu na-tthi paccayo --pe-- sukhadukkhaæ paÂisaævedentÅti, tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: yamidaæ kÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ ime tayo kusale dhamme abhinivajjetvà yam-idaæ kÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ ime tayo akusale dhamme samÃdÃya vattissanti, taæ kissa hetu: Na hi te bhonto samaïabrÃhmaïà passanti akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ. Santaæ yeva kho pana hetuæ:
na-tthi hetu ti 'ssa diÂÂhi hoti, sà 'ssa hoti micchÃdiÂÂhi.
Santaæ yeva kho pana hetuæ: na-tthi hetÆti saÇkappeti, svÃssa hoti micchÃsaÇkappo. Santaæ yeva kho pana hetuæ:
na-tthi hetÆti vÃcaæ bhÃsati, sà 'ssa hoti micchÃvÃcÃ.
Santaæ yeva kho pana hetuæ: na-tthi hetÆti Ãha, ye te arahanto hetuvÃdà tesam-ayaæ paccanÅkaæ karoti. Santaæ yeva kho pana hetuæ: na-tthi hetÆti paraæ sa¤¤apeti, sà 'ssa hoti asaddhammasa¤¤atti, tÃya ca pana asaddhammasa¤¤attiyà attÃn' ukkaæseti paraæ vambheti. Iti pubbe va kho pan' assa susÅlyaæ pahÅnaæ hoti, dussÅlyaæ paccupaÂÂhitaæ; aya¤-ca micchÃdiÂÂhi micchÃsaÇkappo micchÃvÃcà ariyÃnaæ paccanÅkatà asaddhammasa¤¤atti attukkaæsanà paravambhanà evaæ-s' ime aneke pÃpakà akusalà dhammà sambhavanti micchÃdiÂÂhipaccayÃ.
     Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Sace kho na-tthi hetu evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà sotthim-attÃnaæ karissati, sace kho atthi hetu evam-ayaæ bhavaæ purisapuggalo kÃyassa bhedà parammaraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissati.
KÃmaæ kho pana mà 'hu hetu, hotu nesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ, atha ca panÃyaæ bhavaæ purisapuggalo diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ gÃrayho:
dussÅlo purisapuggalo micchÃdiÂÂhi ahetuvÃdo ti. Sace kho atth' eva hetu evaæ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho:

#<[page 409]>#
%<                   1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                    409>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ya¤-ca diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ gÃrayho, ya¤-ca kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapajjissati. Evam-assÃyaæ apaïïako dhammo dussamatto samÃdiïïo ekaæsaæ pharitvà tiÂÂhati, ri¤cati kusalaæ ÂhÃnaæ.
     Tatra gahapatayo ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Atthi hetu atthi paccayo --pe-- sukhadukkhaæ paÂisaævedentÅti, tesam-etaæ pÃÂikaÇkhaæ: yam-idaæ kÃyaduccaritaæ vacÅduccaritaæ manoduccaritaæ ime tayo akusale dhamme abhinivajjetvà yam-idaæ kÃyasucaritaæ vacÅsucaritaæ manosucaritaæ ime tayo kusale dhamme samÃdÃya vattissanti, taæ kissa hetu: Passanti hi te bhonto samaïabrÃhmaïà akusalÃnaæ dhammÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saÇkilesaæ, kusalÃnaæ dhammÃnaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ vodÃnapakkhaæ. Santaæ yeva kho pana hetuæ: atthi hetu ti 'ssa diÂÂhi hoti, sà 'ssa hoti sammÃdiÂÂhi. Santaæ yeva kho pana hetuæ: atthi hetÆti saÇkappeti, svÃssa hoti sammÃsaÇkappo. Santaæ yeva kho pana hetuæ: atthi hetÆti vÃcaæ bhÃsati, sà 'ssa hoti sammÃvÃcÃ. Santaæ yeva kho pana hetuæ: atthi hetÆti Ãha, ye te arahanto hetuvÃdà tesam-ayaæ na paccanÅkaæ karoti. Santaæ yeva kho pana hetuæ: atthi hetÆti paraæ sa¤¤apeti, sà 'ssa hoti saddhammasa¤¤atti, tÃya ca pana saddhammasa¤¤attiyà n' ev' attÃn' ukkaæseti na paraæ vambheti. Iti pubbe va kho pan' assa dussÅlyaæ pahÅnaæ hoti, susÅlyaæ paccupaÂÂhitaæ; aya¤-ca sammÃdiÂÂhi sammÃsaÇkappo sammÃvÃcà ariyÃnaæ apaccanÅkatà saddhammasa¤¤atti anattukkaæsanà aparavambhanà evaæ-s' ime aneke kusalà dhammà sambhavanti sammÃdiÂÂhipaccayÃ.
     Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Sace kho atthi hetu evam-ayaæ bhavaæ parisapuggalo kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissati.
KÃmaæ kho pana mà 'hu hetu, hotu nesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ, atha ca panÃyaæ bhavaæ purisapuggalo diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ pÃsaæso: sÅlavà purisapuggalo sammÃdiÂÂhi hetuvÃdo ti. Sace kho atth' eva hetu evaæ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaÂaggaho:

#<[page 410]>#
%<410                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ya¤-ca diÂÂhe va dhamme vi¤¤Ænaæ pÃsaæso, ya¤-ca kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjissati. Evam-assÃyaæ apaïïako dhammo susamatto samÃdiïïo ubhayaæsaæ pharitvà tiÂÂhati, ri¤cati akusalaæ ÂhÃnaæ.
     Santi gahapatayo eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Na-tthi sabbaso Ãruppà ti. Tesaæ yeva kho gahapatayo samaïabrÃhmaïÃnaæ eke samaïabrÃhmaïà ujuvipaccanÅkavÃdÃ, te evam-Ãhaæsu: Atthi sabbaso Ãruppà ti. Taæ kim-ma¤¤atha gahapatayo: nanu 'me samaïabrÃhmaïà a¤¤ama¤¤assa ujuvipaccanÅkavÃdà ti. -- Evaæ bhante. -- Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati:
Ye kho te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi sabbaso Ãruppà ti, idam-me adiÂÂhaæ; ye pi te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino:
atthi sabbaso Ãruppà ti, idam-me aviditaæ. Aha¤-c' eva kho pana ajÃnanto apassanto ekaæsena ÃdÃya vohareyyaæ:
idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti, na me taæ assa patirÆpaæ. Ye kho te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi sabbaso Ãruppà ti, sace tesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ ÂhÃnam-etaæ vijjati ye te devà rÆpino manomayà apaïïakam-me tatrÆpapatti bhavissati; ye pana te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: atthi sabbaso Ãruppà ti, sace tesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ ÂhÃnam-etaæ vijjati ye te devà arÆpino sa¤¤Ãmayà apaïïakam-me tatrÆpapatti bhavissati. Dissante kho pana rÆpÃdhikaraïaæ daï¬ÃdÃna-satthÃdÃna-kalaha-viggaha-vivÃda-tuvaætuvapesu¤¤a-musÃvÃdÃ, na-tthi kho pan' etaæ sabbaso arÆpe ti.
So iti paÂisaÇkhÃya rÆpÃnaæ yeva nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti.
     Santi gahapatayo eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: Na-tthi sabbaso bhavanirodho ti. Tesaæ yeva kho gahapatayo samaïabrÃhmaïÃnaæ eke samaïabrÃhmaïà ujuvipaccanÅkavÃdÃ, te evam-Ãhaæsu: Atthi sabbaso bhavanirodho ti.

#<[page 411]>#
%<                   1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                  411>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Taæ kim-ma¤¤atha gahapatayo:
nanu 'me samaïabrÃhmaïà a¤¤ama¤¤assa ujuvipaccanÅkavÃdà ti. -- Evaæ bhante. -- Tatra gahapatayo vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ye kho te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi sabbaso bhavanirodho ti, idamme adiÂÂhaæ; ye pi te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: atthi sabbaso bhavanirodho ti, idam-me aviditaæ. Aha¤-c' eva kho pana ajÃnanto apassanto ekaæsena ÃdÃya vohareyyaæ: idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti, na me taæ assa patirÆpaæ. Ye kho te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi sabbaso bhavanirodho ti, sace tesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ ÂhÃnam-etaæ vijjati ye te devà arÆpino sa¤¤Ãmayà apaïïakam-me tatrÆpapatti bhavissati; ye pana te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: atthi sabbaso bhavanirodho ti, sace tesaæ bhavataæ samaïabrÃhmaïÃnaæ saccaæ vacanaæ ÂhÃnam-etaæ vijjati yaæ diÂÂhe va dhamme parinibbÃyissÃmi. Ye kho te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: na-tthi sabbaso bhavanirodho ti, tesam-ayaæ diÂÂhi sÃrÃgÃya santike saæyogÃya santike abhinandanÃya santike ajjhosÃnÃya santike upÃdÃnÃya santike; ye pana te bhonto samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: atthi sabbaso bhavanirodho ti, tesam-ayaæ diÂÂhi asÃrÃgÃya santike asaæyogÃya santike anabhinandanÃya santike anajjhosÃnÃya santike anupÃdÃnÃya santike ti. So iti paÂisaÇkhÃya bhavÃnaæ yeva nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya paÂipanno hoti.
     CattÃro 'me gahapatayo puggalà santo saævijjamÃnà lokasmiæ, katame cattÃro: Idha gahapatayo ekacco puggalo attantapo hoti attaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto. Idha gahapatayo ekacco puggalo parantapo hoti paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto. Idha gahapatayo ekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto. Idha gahapatayo ekacco puggalo n' ev' attantapo hoti nÃttaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto, so anattantapo aparantapo diÂÂhe ve dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaævedÅ brahmabhÆtena attanà viharati.

#<[page 412]>#
%<412                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Katamo ca gahapatayo puggalo attantapo attaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto: Idha gahapatayo ekacco puggalo acelako hoti muttÃcÃro hatthÃpalekhano -- yathà Kandarakasuttantaæ tathà vitthÃro -- iti evarÆpaæ anekavihitaæ kÃyassa ÃtÃpanaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto viharati. Ayaæ vuccati gahapatayo puggalo attantapo attaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto.
Katamo ca gahapatayo puggalo parantapo paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto: Idha gahapatayo ekacco puggalo orabbhiko hoti sÆkariko --pe-- ye và pan' a¤¤e pi keci kurÆrakammantÃ. Ayaæ vuccati gahapatayo puggalo parantapo paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto. Katamo ca gahapatayo puggalo attantapo ca attaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto: Idha gahapatayo ekacco puggalo rÃjà và hoti khattiyo muddhÃvasitto --pe-te pi daï¬atajjità bhayatajjità assumukhà rudamÃnà parikammÃni karonti. Ayaæ vuccati gahapatayo puggalo attantapo ca attaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto parantapo ca paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto. Katamo ca gahapatayo puggalo n' ev' attantapo nÃttaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto, so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisaævedÅ brahmabhÆtena attanà viharati:
Idha gahapatayo TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho --pe--. So ime pa¤ca nÅvaraïe pahÃya cetaso upakkilese pa¤¤Ãya dubbalÅkaraïe vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ -- dutiyaæ jhÃnaæ -- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ: ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti.

#<[page 413]>#
%<                   1. 10. APA××AKASUTTAõ. (60)                 413>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti --pe-- ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati; vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Ayaæ vuccati gahapatayo puggalo n' ev' attantapo nÃttaparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto na parantapo na paraparitÃpanÃnuyogaæ anuyutto, so anattantapo aparantapo diÂÂhe va dhamme nicchÃto nibbuto sÅtibhÆto sukhapaÂisamvedÅ brahmabhÆtena attanà viharatÅti.
     Evaæ vutte SÃleyyakà brÃhmaïagahapatikà Bhagavantaæ etad-avocuæ: Abhikkantaæ bho Gotamo, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. Ete mayaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃma dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsake no bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupete saraïagate ti.
                     APA××AKASUTTANTAõ DASAMAõ.
                       GAHAPATIVAGGO PAèHAMO.

#<[page 414]>#
%<414                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
                                61.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe. Tena kho pana samayena Ãyasmà RÃhulo AmbalaÂÂhikÃyaæ viharati. Atha kho Bhagavà sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yen' AmbalaÂÂhikà yen' Ãyasmà RÃhulo ten' upasaÇkami. Addasà kho Ãyasmà RÃhulo Bhagavantaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna Ãsanaæ pa¤¤Ãpesi udaka¤-ca pÃdÃnaæ. NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane, nisajja pÃde pakkhÃlesi. ùyasmà pi kho RÃhulo Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi.
     Atha kho Bhagavà parittaæ udakÃvasesaæ udakÃdhÃne Âhapetvà Ãyasmantaæ RÃhulaæ Ãmantesi: Passasi no tvaæ RÃhula imaæ parittaæ udakÃvasesaæ udakÃdhÃne Âhapitanti. -- Evam-bhante. -- Evaæ parittaæ kho RÃhula tesaæ sÃma¤¤aæ yesaæ na-tthi sampajÃnamusÃvÃde lajjà ti. Atha kho Bhagavà taæ parittaæ udakÃvasesaæ cha¬¬etvà Ãyasmantaæ RÃhulaæ Ãmantesi: Passasi no tvaæ RÃhula taæ parittaæ udakÃvasesaæ cha¬¬itan-ti. -- Evam-bhante. -Evaæ cha¬¬itaæ kho RÃhula tesaæ sÃma¤¤aæ yesaæ natthi sampajÃnamusÃvÃde lajjà ti. Atha kho Bhagavà taæ udakÃdhÃnaæ nikujjitvà Ãyasmantaæ RÃhulaæ Ãmantesi:
Passasi no tvaæ RÃhula imaæ udakÃdhÃnaæ nikujjitan-ti.
-- Evam-bhante. -- Evaæ nikujjitaæ kho RÃhula tesaæ sÃma¤¤aæ yesaæ na-tthi sampajÃnamusÃvÃde lajjà ti. Atha kho Bhagavà taæ udakÃdhÃnaæ ukkujjitvà Ãyasmantaæ RÃhulaæ Ãmantesi: Passasi no tvaæ RÃhula imaæ udakÃdhÃnaæ rittaæ tucchan-ti. -- Evam-bhante. -- Evaæ rittaæ tucchaæ kho RÃhula tesaæ sÃma¤¤aæ yesaæ na-tthi sampajÃnamusÃvÃde lajjÃ.
     Seyyathà pi RÃhula ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro, so saÇgÃmagato purimehi pi pÃdehi kammaæ karoti pacchimehi pi pÃdehi kammaæ karoti, purimena pi kÃyena kammaæ karoti pacchimena pi kÃyena kammaæ karoti, sÅsena pi kammaæ karoti, kaïïehi pi kammaæ karoti, dantehi pi kammaæ karoti, naÇguÂÂhena pi kammaæ karoti,

#<[page 415]>#
%<              2.1. AMBALAèèHIKù-RùHULOVùDASUTTAõ. (61)           415>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  rakkhat' eva soï¬aæ; tattha hatthÃrohassa evaæ hoti: Ayaæ kho ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro saÇgÃmagato purimehi pi pÃdehi kammaæ karoti pacchimehi pi pÃdehi kammaæ karoti purimena pi kÃyena kammaæ karoti pacchimena pi kÃyena kammaæ karoti, sÅsena pi kammaæ karoti, kaïïehi pi kammaæ karoti, dantehi pi kammaæ karoti, naÇguÂÂhena pi kammaæ karoti, rakkhat' eva soï¬aæ; apariccattaæ kho ra¤¤o nÃgassa jÅvitan-ti.
Yato kho RÃhula ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro saÇgÃmagato --pe-- naÇguÂÂhena pi kammaæ karoti, soï¬Ãya pi kammaæ karoti; tattha hatthÃrohassa evaæ hoti: Ayaæ kho ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro saÇgÃmagato --pe-- naÇguÂÂhena pi kammaæ karoti, soï¬Ãya pi kammaæ karoti; pariccattaæ kho ra¤¤o nÃgassa jÅvitaæ, na-tthi dÃni ki¤ci ra¤¤o nÃgassa akaraïÅyan-ti. Evam-eva kho RÃhula yassa kassaci sampajÃnamusÃvÃde na-tthi lajjà nÃhan-tassa ki¤ci pÃpaæ akaraïÅyan-ti vadÃmi. TasmÃtiha te RÃhula: hassà pi na musà bhaïissÃmÅti evaæ hi te RÃhula sikkhitabbaæ.
     Taæ kim-ma¤¤asi RÃhula: kimatthiyo ÃdÃso ti. -paccavekkhanattho bhante ti. -- Evam-eva kho RÃhula paccavekkhitvà paccavekkhitvà kÃyena kammaæ kattabbaæ, paccavekkhitvà paccavekkhitvà vÃcÃya kammaæ kattabbaæ, paccavekkhitvà paccavekkhitvà manasà kammaæ kattabbaæ.
     Yad-eva tvaæ RÃhula kÃyena kammaæ kattukÃmo hosi tad-eva te kÃyakammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ kattukÃmo idam-me kÃyakammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya parabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya, akusalaæ idaæ kÃyakammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ kattukÃmo idam-me kÃyakammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya parabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya, akusalaæ idaæ kÃyakammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula kÃyena kammaæ sasakkaæ na karaïÅyaæ.

#<[page 416]>#
%<416                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi:
Yaæ kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ kattukÃmo idam-me kÃyakammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya saævatteyya na parabyÃbÃdhÃya saævatteyya na ubhayabyÃbÃdhÃya saævatteyya, kusalaæ idaæ kÃyakammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula kÃyena kammaæ karaïÅyaæ. Karontena pi te RÃhula kÃyena kammaæ tad-eva te kÃyakammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ karomi idam-me kÃyakammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævattati parabyÃbÃdhÃya pi saævattati ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, akusalaæ idaæ kÃyakammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ karomi idam-me kÃyakammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævattati parabyÃbÃdhÃya pi saævattati ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, akusalaæ idaæ kÃyakammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, paÂisaæhareyyÃsi tvaæ RÃhula evarÆpaæ kÃyakammaæ. Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ karomi idam-me kÃyakammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya saævattati na parabyÃbÃdhÃya saævattati na ubhayabyÃbÃdhÃya saævattati, kusalaæ idaæ kÃyakammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, anupadajjeyyÃsi tvaæ RÃhula evarÆpaæ kÃyakammaæ. Katvà pi te RÃhula kÃyena kammaæ tad-eva te kÃyakammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ akÃsiæ idam-me kÃyakammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatti parabyÃbÃdhÃya pi saævatti ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatti, akusalaæ idaæ kÃyakammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ akÃsiæ idam-me kÃyakammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatti parabyÃbÃdhÃya pi saævatti ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatti, akusalaæ idaæ kÃyakammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula kÃyakammaæ satthari và vi¤¤Æsu và sabrahmacÃrisu desetabbaæ vivaritabbaæ uttÃnikÃtabbaæ, desetvà vivaritvà uttÃnikatvà Ãyatiæ saævaraæ Ãpajjitabbaæ.

#<[page 417]>#
%<              2.1. AMBALAèèHIKù-RùHULOVùDASUTTAõ. (61)         417>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ kÃyena kammaæ akÃsiæ idam-me kÃyakammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya saævatti na parabyÃbÃdhÃya saævatti na ubhayabyÃbÃdhÃya saævatti, kusalaæ idaæ kÃyakammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, ten' eva tvaæ RÃhula pÅtipÃmujjena vihareyyÃsi ahorattÃnusikkhÅ kusalesu dhammesu.
     Yad-eva tvaæ RÃhula vÃcÃya kammaæ kattukÃmo hosi tad-eva te vacÅkammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ kattukÃmo idam-me vacÅkammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya parabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya, akusalaæ idaæ vacÅkammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ kattukÃmo idam-me vacÅkammaæ --pe-- ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya, akusalaæ idaæ vacÅkammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula vÃcÃya kammaæ sasakkaæ na karaïÅyaæ. Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ kattukÃmo idam-me vacÅkammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya --pe-- na ubhayabyÃbÃdhÃya saævatteyya, kusalaæ idaæ vacÅkammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula vÃcÃya kammaæ karaïÅyaæ.
Karontena pi te RÃhula vÃcÃya kammaæ tad-eva te vacÅkammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ karomi idam-me vacÅkammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævattati parabyÃbÃdhÃya pi saævattati ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, akusalaæ idaæ vacÅkammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ karomi idam-me vacÅkammaæ --pe-- ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, akusalaæ idaæ vacÅkammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, paÂisaæhareyyÃsi tvaæ RÃhula evarÆpaæ vacÅkammaæ. Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ karomi idam-me vacÅkammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya --pe--

#<[page 418]>#
%<418                       II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
na ubhayabyÃbÃdhÃya saævattati, kusalaæ idaæ vacÅkammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, anupadajjeyyÃsi tvaæ RÃhula evarÆpaæ vacÅkammaæ. Katvà pi te RÃhula vÃcÃya kammaæ tad-eva te vacÅkammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ akÃsiæ idam-me vacÅkammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatti parabyÃbÃdhÃya pi saævatti ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatti, akusalaæ idaæ vacÅkammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ akÃsiæ idam-me vacÅkammaæ --pe-ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatti, akusalaæ idaæ vacÅkammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula vacÅkammaæ satthari và vi¤¤Æsu và sabrahmacÃrisu desetabbaæ vivaritabbaæ uttÃnikÃtabbaæ, desetvà vivaritvà uttÃnikatvà Ãyatiæ saævaraæ Ãpajjitabbaæ. Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ vÃcÃya kammaæ akÃsiæ idam-me vacÅkammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya --pe-- na ubhayabyÃbÃdhÃya saævatti, kusalaæ idaæ vacÅkammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, ten' eva tvaæ RÃhula pÅtipÃmujjena vihareyyÃsi ahorattÃnusikkhÅ kusalesu dhammesu.
     Yad-eva tvaæ RÃhula manasà kammaæ kattukÃmo hosi tad-eva te manokammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ manasà kammaæ kattukÃmo idam-me manokammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya parabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya, akusalaæ idaæ manokammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ manasà kammaæ kattukÃmo idam-me manokammaæ --pe-- ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatteyya, akusalaæ idaæ manokammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, evarÆpan-te RÃhula manasà kammaæ sasakkaæ na karaïÅyaæ.
Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi:
Yaæ kho ahaæ idaæ manasà kammaæ kattukÃmo idam-me vacÅkammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya --pe-- na ubhayabyÃbÃdhÃya saævatteyya, kusalaæ idaæ manokammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti,

#<[page 419]>#
%<            2.1. AMBALAèèHIKù-RùHULOVùDASUTTAõ. (61)           419>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evarÆpan-te RÃhula manasà kammaæ karaïÅyaæ. Karontena pi te RÃhula manasà kammaæ tad-eva te manokammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ manasà kammaæ karomi idam-me manokammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævattati parabyÃbÃdhÃya pi saævattati ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, akusalaæ idaæ manokammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ manasà kammaæ karomi idam-me manokammaæ --pe-ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævattati, akusalaæ idaæ manokammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, paÂisaæhareyyÃsi tvaæ RÃhula evarÆpaæ manokammaæ. Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ manasà kammaæ karomi idam-me manokammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya --pe-- na ubhayabyÃbÃdhÃya saævattati, kusalaæ idaæ manokammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, anupadajjeyyÃsi tvaæ RÃhula evarÆpaæ manokammaæ.
Katvà pi te RÃhula manasà kammaæ tad-eva te manokammaæ paccavekkhitabbaæ: Yaæ nu kho ahaæ idaæ manasà kammaæ akÃsiæ idam-me manokammaæ attabyÃbÃdhÃya pi saævatti parabyÃbÃdhÃya pi saævatti ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatti, akusalaæ idaæ manokammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti. Sace tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ manasà kammaæ akÃsiæ idam-me manokammaæ --pe-- ubhayabyÃbÃdhÃya pi saævatti, akusalaæ idaæ manokammaæ dukkhudrayaæ dukkhavipÃkan-ti, evarÆpe te RÃhula manokamme aÂÂiyitabbaæ harÃyitabbaæ jigucchitabbaæ, aÂÂiyitvà harÃyitvà jigucchitvà Ãyatiæ saævaraæ Ãpajjitabbaæ. Sace pana tvaæ RÃhula paccavekkhamÃno evaæ jÃneyyÃsi: Yaæ kho ahaæ idaæ manasà kammaæ akÃsiæ idam-me manokammaæ n' ev' attabyÃbÃdhÃya saævatti na parabyÃbÃdhÃya saævatti na ubhayabyÃbÃdhÃya saævatti, kusalaæ idaæ manokammaæ sukhudrayaæ sukhavipÃkan-ti, ten' eva tvaæ RÃhula pÅtipÃmujjena vihareyyÃsi ahorattÃnusikkhÅ kusalesu dhammesu.

#<[page 420]>#
%<420                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
     Ye hi keci RÃhula atÅtam-addhÃnaæ samaïà và brÃhmaïà và kÃyakammaæ parisodhesuæ vacÅkammaæ parisodhesuæ manokammaæ parisodhesuæ, sabbe te evam-evaæ paccavekkhitvà paccavekkhitvà kÃyakammaæ parisodhesuæ, paccavekkhitvà paccavekkhitvà vacÅkammaæ parisodhesuæ, paccavekkhitvà paccavekkhitvà manokammaæ parisodhesuæ.
Ye hi pi keci RÃhula anÃgatam-addhÃnaæ samaïà và brÃhmaïà và kÃyakammaæ parisodhessanti vacÅkammaæ parisodhessanti manokammaæ parisodhessanti, sabbe te evam-evaæ paccavekkhitvà paccavekkhitvà kÃyakammaæ parisodhessanti, paccavekkhitvà paccavekkhitvà vacÅkammaæ parisodhessanti, paccavekkhitvà paccavekkhitvà manokammaæ parisodhessanti.
Ye hi pi keci RÃhula etarahi samaïà và brÃhmaïà và kÃyakammaæ parisodhenti vacÅkammaæ parisodhenti manokammaæ parisodhenti, sabbe te evam-evaæ paccavekkhitvà paccavekkhitvà kÃyakammaæ parisodhenti, paccavekkhitvà paccavekkhitvà vacÅkammaæ parisodhenti, paccavekkhitvà paccavekkhitvà manokammaæ parisodhenti. TasmÃtiha RÃhula:
paccavekkhitvà paccavekkhitvà kÃyakammaæ parisodhessÃma, paccavekkhitvà paccavekkhitvà vacÅkammaæ parisodhessÃma, paccavekkhitvà paccavekkhitvà manokammaæ parisodhessÃmÃti.
evaæ hi vo RÃhula sikkhitabban-ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà RÃhulo Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
             AMBALAèèHIKù-RùHULOVùDASUTTANTAõ PAèHAMAõ.
                                62.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya SÃvatthiæ piï¬Ãya pÃvisi. ùyasmà pi kho RÃhulo pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya Bhagavantaæ piÂÂhito piÂÂhito anubandhi.

#<[page 421]>#
%<                2.2. MAHù-RùHULOVùDASUTTAõ. (62)               421>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Bhagavà apaloketvà Ãyasmantaæ RÃhulaæ Ãmantesi: Yaæ ki¤ci RÃhula rÆpaæ atÅtÃnÃgatapaccuppannaæ, ajjhattaæ và bahiddhà vÃ, oÊÃrikaæ và sukhumaæ vÃ, hÅnaæ và païÅtaæ vÃ, yaæ dÆre santike vÃ, sabbaæ rÆpaæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbanti. -- RÆpam-eva nu kho BhagavÃ, rÆpam-eva nu kho SugatÃti. -- RÆpam-pi RÃhula, vedanà pi RÃhula, sa¤¤Ã pi RÃhula, saÇkhÃrà pi RÃhula, vi¤¤Ãïam-pi RÃhulÃti.
     Atha kho Ãyasmà RÃhulo: ko n' ajja Bhagavatà sammukhà ovÃdena ovadito gÃmaæ piï¬Ãya pavisissatÅti tato paÂinivattitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle nisÅdi pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujuæ kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ. Addasà kho Ãyasmà SÃriputto Ãyasmantaæ RÃhulaæ a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle nisinnaæ pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujuæ kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ, disvÃna Ãyasmantaæ RÃhulaæ Ãmantesi: ùnÃpÃnasatiæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, ÃnÃpÃnasati RÃhula bhÃvità bahulÅkatà mahapphalà hoti mahÃnisaæsà ti. Atha kho Ãyasmà RÃhulo sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà RÃhulo Bhagavantaæ etad-avoca: Kathaæ bhÃvità nu kho bhante ÃnÃpÃnasati kathaæ bahulÅkatà mahapphalà hoti mahÃnisaæsà ti.
     Yaæ ki¤ci RÃhula ajjhattaæ paccattaæ kakkhaÊaæ kharigataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ kesà lomà nakhà dantà taco maæsaæ nahÃru aÂÂhÅ aÂÂhimi¤jà vakkaæ hadayaæ yakanaæ kilomakaæ pihakaæ papphÃsaæ antaæ antaguïaæ udariyaæ karÅsaæ, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ kakkhaÊaæ kharigataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccati RÃhula ajjhattikà paÂhavÅdhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà paÂhavÅdhÃtu yà ca bÃhirà paÂhavÅdhÃtu paÂhavÅdhÃtur-ev' esÃ. Taæ: n' etaæ mama, n' eso ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ.

#<[page 422]>#
%<422                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà paÂhavÅdhÃtuyà nibbindati, paÂhavÅdhÃtuyà cittaæ virÃjeti.
     Katamà ca RÃhula ÃpodhÃtu: ÃpodhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà ca RÃhula ajjhattikà ÃpodhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ Ãpo Ãpogataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ pittaæ semhaæ pubbo lohitaæ sedo medo assu vasà kheÊo siÇghÃïikà lasikà muttaæ, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ Ãpo Ãpogataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccati RÃhula ajjhattikà ÃpodhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà ÃpodhÃtu yà ca bÃhirà ÃpodhÃtu ÃpodhÃtur-ev' esà Taæ:
n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evametaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà ÃpodhÃtuyà nibbindati, ÃpodhÃtuyà cittaæ virÃjeti.
     Katamà ca RÃhula tejodhÃtu: tejodhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà ca RÃhula ajjhattikà tejodhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ tejo tejogataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ yena ca santappati yena ca jiriyati yena ca pari¬ayhati yena ca asitapÅtakhÃyitasÃyitaæ sammà pariïÃmaæ gacchati, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ tejo tejogataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccati RÃhula ajjhattikà tejodhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà tejodhÃtu yà ca bÃhirà tejodhÃtu tejodhÃtur-ev' esÃ. Taæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà tejodhÃtuyà nibbindati, tejodhÃtuyà cittaæ virÃjeti.
     Katamà ca RÃhula vÃyodhÃtu: vÃyodhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà ca RÃhula ajjhattikà vÃyodhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ vÃyo vÃyogataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ uddhaÇgamà vÃtÃ, adhogamà vÃtÃ, kucchisayà vÃtÃ, koÂÂhasayà vÃtÃ, aÇgamaÇgÃnusÃrino vÃtÃ, assÃso passÃso iti, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ vÃyo vÃyogataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccati RÃhula ajjhattikà vÃyodhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà vÃyodhÃtu yà ca bÃhirà vÃyodhÃtu vÃyodhÃtur-ev' esÃ. Taæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ.

#<[page 423]>#
%<                 2.2. MAHù-RùHULOVùDASUTTAõ. (62)              423>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà vÃyodhÃtuyà nibbindati, vÃyodhÃtuyà cittaæ virÃjeti.
     Katamà ca RÃhula ÃkÃsadhÃtu: ÃkÃsadhÃtu siyà ajjhattikà siyà bÃhirÃ. Katamà ca RÃhula ajjhattikà ÃkÃsadhÃtu: yaæ ajjhattaæ paccattaæ ÃkÃsaæ ÃkÃsagataæ upÃdiïïaæ, seyyathÅdaæ kaïïacchiddaæ nÃsacchiddaæ mukhadvÃraæ, yena ca asitapÅtakhÃyitasÃyitaæ ajjhoharati, yattha ca asitapÅtakhÃyitasÃyitaæ santiÂÂhati, yena ca asitapÅtakhÃyitasÃyitaæ adhobhÃgà nikkhamati, yaæ và pan' a¤¤am-pi ki¤ci ajjhattaæ paccattaæ ÃkÃsaæ ÃkÃsagataæ upÃdiïïaæ, ayaæ vuccati RÃhula ajjhattikà ÃkÃsadhÃtu. Yà c' eva kho pana ajjhattikà ÃkÃsadhÃtu yà ca bÃhirà ÃkÃsadhÃtu ÃkÃsadhÃtur-ev' esÃ.
Taæ: n' etaæ mama, n' eso 'ham-asmi, na {me^so} attà ti evam-etaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya daÂÂhabbaæ. Evametaæ yathÃbhÆtaæ sammappa¤¤Ãya disvà ÃkÃsadhÃtuyà nibbindati, ÃkÃsadhÃtuyà cittaæ virÃjeti.
     PaÂhavÅsamaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, paÂhavÅsamaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti. Seyyathà pi RÃhula paÂhaviyà sucim-pi nikkhipanti asucim-pi nikkhipanti gÆthagatam-pi nikkhipanti muttagatam-pi nikkhipanti kheÊagatam-pi nikkhipanti pubbagatam-pi nikkhipanti lohitagatam-pi nikkhipanti, na ca tena paÂhavÅ aÂÂÅyati và harÃyati và jigucchati vÃ, evam-eva kho tvaæ RÃhula paÂhavÅsamaæ bhÃvanaæ bhÃvehi, paÂhavÅsamaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti.
     ùposamaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, Ãposamaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti. Seyyathà pi RÃhula Ãpasmiæ sucim-pi dhovanti asucim-pi dhovanti gÆthagatam-pi dhovanti muttagatam-pi dhovanti kheÊagatam-pi dhovanti pubbagatam-pi dhovanti lohitagatam-pi dhovanti, na ca tena Ãpo aÂÂÅyati và harÃyati và jigucchati vÃ, evam-eva kho tvaæ RÃhula Ãposamaæ bhÃvanaæ bhÃvehi --pe-Âhassanti.

#<[page 424]>#
%<424                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Tejosamaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, tejosamaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti. Seyyathà pi RÃhula tejo sucim-pi ¬ahati asucim-pi ¬ahati gÆthagatam-pi ¬ahati muttagatam-pi ¬ahati kheÊagatam-pi ¬ahati pubbagatam-pi ¬ahati lohitagatam-pi ¬ahati, na ca tena tejo attÅyati và harÃyati và jigucchati vÃ, evam-eva kho tvaæ RÃhula tejosamaæ bhÃvanaæ bhÃvehi --pe-- Âhassanti.
     VÃyosamaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, vÃyosamaæ hi te RÃhula cittaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti. Seyyathà pi RÃhula vÃyo sucim-pi upavÃyati asucim-pi upavÃyati gÆthagatam-pi upavÃyati muttagatam-pi upavÃyati kheÊagatam-pi upavÃyati pubbagatam-pi upavÃyati lohitagatam-pi upÃvÃyati, na ca tena vÃyo aÂÂÅyati và harÃyati và jigucchati vÃ, evameva kho tvaæ RÃhula vÃyosamaæ bhÃvanaæ bhÃvehi --pe-Âhassanti.
     ùkÃsasamaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, ÃkÃsasamaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti. Seyyathà pi RÃhula ÃkÃso na katthaci patiÂÂhito, evam-eva kho tvaæ RÃhula ÃkÃsasamaæ bhÃvanaæ bhÃvehi, ÃkÃsasamaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato uppannà manÃpÃmanÃpà phassà cittaæ na pariyÃdÃya Âhassanti.
     Mettaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, mettaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato yo byÃpÃdo so pahÅyissati. Karuïaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, karuïaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato yà vihesà sà pahÅyissati. Muditaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, muditaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato yà arati sà pahÅyissati. Upekkhaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi upekkhaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato yo paÂigho so pahÅyissati. Asubhaæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, asubhaæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato yo rÃgo so pahÅyissati. Aniccasa¤¤aæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, aniccasa¤¤aæ hi te RÃhula bhÃvanaæ bhÃvayato yo asmimÃno so pahÅyissati.

#<[page 425]>#
%<                 2.2. MAHù-RùHULOVùDASUTTAõ. (62)              425>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     ùnÃpÃnasatiæ RÃhula bhÃvanaæ bhÃvehi, ÃnÃpÃnasati RÃhula bhÃvità bahulÅkatà mahapphalà hoti mahÃnisaæsÃ.
Kathaæ bhÃvità ca RÃhula ÃnÃpÃnasati kathaæ bahulÅkatà mahapphalà hoti mahÃnisaæsÃ: Idha RÃhula bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamÆlagato và su¤¤ÃgÃragato và nisÅdati pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujuæ kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ. So sato va assasati, sato passasati.
DÅghaæ và assasanto: dÅghaæ assasÃmÅti pajÃnÃti, dÅghaæ và passasanto: dÅghaæ passasÃmÅti pajÃnÃti; rassaæ và assasanto: rassaæ assasÃmÅti pajÃnÃti, rassaæ và passasanto:
rassaæ passasÃmÅti pajÃnÃti. SabbakÃyapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti sikkhati, sabbakÃyapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati. Passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti sikkhati, passambhayaæ kÃyasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti sikkhati. PÅtipaÂisaævedÅ assasissÃmÅti sikkhati, pÅtipaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati. SukhapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti sikkhati, sukhapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati. CittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti sikkhati, cittasaÇkhÃrapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati. Passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ assasissÃmÅti sikkhati, passambhayaæ cittasaÇkhÃraæ passasissÃmÅti sikkhati. CittapaÂisaævedÅ assasissÃmÅti sikkhati, cittapaÂisaævedÅ passasissÃmÅti sikkhati. Abhippamodayaæ cittaæ assasissÃmÅti sikkhati, abhippamodayaæ cittaæ passasissÃmÅti sikkhati. SamÃdahaæ cittaæ assasissÃmÅti sikkhati, samÃdahaæ cittaæ passasissÃmÅti sikkhati. Vimocayaæ cittaæ assasissÃmÅti sikkhati, vimocayaæ cittaæ passasissÃmÅti sikkhati. AniccÃnupassÅ assasissÃmÅti sikkhati, aniccÃnupassÅ passasissÃmÅti sikkhati. VirÃgÃnupassÅ assasissÃmÅti sikkhati, virÃgÃnupassÅ passasissÃmÅti sikkhati. NirodhÃnupassÅ assasissÃmÅti sikkhati, nirodhÃnupassÅ passasissÃmÅti sikkhati. PaÂinissaggÃnupassÅ assasissÃmÅti sikkhati, paÂinissaggÃnupassÅ passasissÃmÅti sikkhati. Evaæ bhÃvità kho RÃhula ÃnÃpÃnasati evaæ bahulÅkatà mahapphalà hoti mahÃnisaæsÃ. Evaæ bhÃvitÃya kho RÃhula ÃnÃpÃnasatiyà evaæ bahulÅkatÃya ye pi te carimakà assÃsapassÃsà te pi vidità va nirujjhanti no avidità ti.

#<[page 426]>#
%<426                  II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà RÃhulo Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                 MAHù-RùHULOVùDASUTTANTAõ DUTIYAõ.
                               63.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Ãyasmato MÃluÇkyÃputtassa rahogatassa paÂisallÅnassa evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: YÃn' imÃni diÂÂhigatÃni Bhagavatà abyÃkatÃni ÂhapitÃni paÂikkhittÃni: Sassato loko iti pi, asassato loko iti pi, antavà loko iti pi, anantavà loko iti pi, taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ iti pi, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅraæ iti pi, hoti tathÃgato param-maraïà iti pi, na hoti tathÃgato param-maraïà iti pi, hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà iti pi, n' eva hoti na na ho tathÃgato param-maraïà iti pi, tÃni me Bhagavà na byÃkaroti; yÃni me Bhagavà na byÃkaroti tam-me na ruccati, tam-me na khamati, so 'haæ Bhagavantaæ upasaÇkamitvà etam-atthaæ pucchissÃmi. Sace me Bhagavà byÃkarissati: Sassato loko ti vÃ, asassato loko ti vÃ, antavà loko ti vÃ, anantavà loko ti vÃ, taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti vÃ, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti vÃ, hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, evÃhaæ Bhagavati brahmacariyaæ carissÃmi. No ce me Bhagavà byÃkarissati: Sassato loko ti vÃ, asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, evÃhaæ sikkhaæ paccakkhÃya hinÃy' ÃvattissÃmÅti.

#<[page 427]>#
%<                 2.3. CôÊA-MùLU§KYASUTTAõ. (63)                427>%
     Atha kho Ãyasmà MÃluÇkyÃputto sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà MÃluÇkyÃputto Bhagavantaæ etadavoca: Idha mayhaæ bhante rahogatassa paÂisallÅnassa evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: YÃn' imÃni diÂÂhigatÃni Bhagavatà abyÃkatÃni ÂhapitÃni paÂikkhittÃni: Sassato loko iti pi, asassato loko iti pi --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà iti pi, tÃni me Bhagavà na byÃkaroti; yÃni me Bhagavà na byÃkaroti tam-me na ruccati, tam-me na khamati, so 'haæ Bhagavantaæ upasaÇkamitvà etam-atthaæ pucchissÃmi; sace me Bhagavà byÃkarissati: Sassato loko ti vÃ, asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, evÃhaæ Bhagavati brahmacariyaæ carissÃmi; no ce me Bhagavà byÃkarissati: Sassato loko ti vÃ, asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, evÃhaæ sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' ÃvattissÃmÅti. Sace Bhagavà jÃnÃti: sassato loko ti, sassato loko ti me Bhagavà byÃkarotu; sace Bhagavà jÃnÃti: asassato loko ti, asassato loko ti me Bhagavà byÃkarotu. No ce Bhagavà jÃnÃti: sassato loko ti và asassato loko ti vÃ, ajÃnato kho pana apassato etad-eva ujukaæ hoti yadidaæ: na jÃnÃmi na passÃmÅti. Sace Bhagavà jÃnÃti:
antavà loko ti, antavà loko ti me Bhagavà byÃkarotu; sace Bhagavà jÃnÃti: anantavà loko ti, anantavà loko ti me Bhagavà byÃkarotu. No ca Bhagavà jÃnÃti: antavà loko ti và anantavà loko ti vÃ, ajÃnato kho pana apassato etad-eva ujukaæ hoti yadidaæ: na jÃnÃmi na passÃmÅti. Sace Bhagavà jÃnÃti: taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti, taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti me Bhagavà byÃkarotu; sace Bhagavà jÃnÃti: a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti me Bhagavà byÃkarotu. No ce Bhagavà jÃnÃti: taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti và a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti vÃ, ajÃnato kho pana apassato etad-eva ujukaæ hoti yadidaæ: na jÃnÃmi na passÃmÅti. Sace Bhagavà jÃnÃti: hoti tathÃgato param-maraïà ti, hoti tathÃgato param-maraïà ti me Bhagavà byÃkarotu;

#<[page 428]>#
%<428                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sace Bhagavà jÃnÃti: na hoti tathÃgato param-maraïà ti, na hoti tathÃgato param-maraïà ti me Bhagavà byÃkarotu. No ce Bhagavà jÃnÃti: hoti tathÃgato param-maraïà ti và na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ. ajÃnato kho pana apassato etad-eva ujukaæ hoti yadidaæ: na jÃnÃmi na passÃmÅti. Sace Bhagavà jÃnÃti:
hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti, hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti me Bhagavà byÃkarotu; sace Bhagavà jÃnÃti: n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti, n' eva hoti na na hoti tathÃgato parammaraïà ti me Bhagavà byÃkarotu. No ce Bhagavà jÃnÃti:
hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti và n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti vÃ, ajÃnato kho pana apassato etad-eva ujukaæ hoti yadidaæ: na jÃnÃmi na passÃmÅti.
     Kin-nu tÃhaæ MÃluÇkyÃputta evaæ avacaæ: ehi tvaæ MÃluÇkyÃputta mayi brahmacariyaæ cara, ahaæ te byÃkarissÃmi: sassato loko ti và asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti và ti. -- No h' etaæ bhante. -- Tvaæ và pana maæ evaæ avaca: ahaæ bhante Bhagavati brahmacariyaæ carissÃmi, Bhagavà me byÃkarissati: sassato loko ti và asassato loko ti và --pe-n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti và ti. -No h' etaæ bhante. -- Iti kira MÃluÇkyÃputta n' evÃhantaæ vadÃmi: ehi tvaæ MÃluÇkyÃputta mayi brahmacariyaæ cara, ahaæ te byÃkarissÃmi: sassato loko ti và asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato parammaraïà ti và ti; na pi kira maæ tvaæ vadesi: ahaæ bhante Bhagavati brahmacariyaæ carissÃmi, Bhagavà me byÃkarissati: sassato loko ti và asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti và ti. Evaæ sante moghapurisa ko santo kaæ paccÃcikkhasi.
     Yo kho MÃluÇkyÃputta evaæ vadeyya: Na tÃvÃhaæ Bhagavati brahmacariyaæ carissÃmi yÃva me Bhagavà na byÃkarissati: sassato loko ti và asassato loko ti và --pe-n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti và ti; abyÃkatam-eva taæ MÃluÇkyÃputta TathÃgatena assa atha so puggalo kÃlaæ kareyya.

#<[page 429]>#
%<                  2.3. CôÊA-MùLU§KYASUTTAõ. (63)                429>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi MÃluÇkyÃputta puriso sallena viddho assa savisena gÃÊhapalepanena, tassa mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità bhisakkaæ sallakattaæ upaÂÂhapeyyuæ. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ purisaæ {jÃnÃmi} yen' amhi {viddho}:
khattiyo và brÃhmaïo và vesso và suddo và ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ purisaæ jÃnÃmi yen' amhi viddho: evaænÃmo evaægotto iti và ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ purisaæ jÃnÃmi yen' amhi viddho:
dÅgho và rasso và majjhimo và ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ purisaæ jÃnÃmi yen' amhi viddho: kÃÊo và sÃmo và maÇguracchavi và ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ purisaæ jÃnÃmi yen' amhi viddho:
asukasmiæ gÃme và nigame và nagare và ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ dhanuæ jÃnÃmi yen' amhi viddho yadi và cÃpo yadi và kodaï¬o ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ jiyaæ jÃnÃmi yÃy' amhi viddho yadi và akkassa yadi và saïÂhassa yadi và nahÃrussa yadi và maruvÃya yadi và khÅrapaïïino ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ kaï¬aæ jÃnÃmi yen' amhi viddho yadi và kacchaæ yadi và ropimanti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ kaï¬aæ jÃnÃmi yen' amhi viddho yassa pattehi vÃjitaæ, yadi và gijjhassa yadi và kaÇkassa yÃdi và kulalassa yadi và morassa yadi và sithilahanuno ti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ kaï¬aæ jÃnÃmi yen' amhi viddho yassa nahÃrunà parikkhittaæ, yadi và gavassa yadi và mahisassa yadi và roruvassa yadi và semhÃrassÃti. So evaæ vadeyya: na tÃvÃhaæ imaæ sallaæ ÃharissÃmi yÃva na taæ sallaæ jÃnÃmi yen' amhi viddho yadi và sallaæ yadi và khurappaæ yadi và vekaï¬aæ yadi và nÃrÃcaæ yadi và vacchadantaæ yadi và karavÅrapattan-ti.

#<[page 430]>#
%<430                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  A¤¤Ãtam-eva taæ MÃluÇkyÃputta tena purisena assa atha so puriso kÃlaæ kareyya. Evam-eva kho MÃluÇkyÃputta yo evaæ vadeyya: Na tÃvÃhaæ Bhagavati brahmacariyaæ carissÃmi yÃva me Bhagavà na byÃkarissati: sassato loko ti và asassato loko ti và --pe-- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti và ti, abyÃkatam-eva taæ MÃluÇkyÃputta TathÃgatena assa atha so puggalo kÃlaæ kareyya.
     Sassato loko ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evaæ no. Asassato loko ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evam-pi no. Sassato loko ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati asassato loko ti và diÂÂhiyà sati atth' eva jÃti atthi jarà atthi maraïaæ santi sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà yesÃhaæ diÂÂhe va dhamme nighÃtaæ pa¤¤apemi. Antavà loko ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evaæ no.
Anantavà loko ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evam-pi no. Antavà loko ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati anantavà loko ti và diÂÂhiyà sati atth' eva jÃti atthi jarà atthi maraïaæ santi sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà yesÃhaæ diÂÂhe va dhamme nighÃtaæ pa¤¤apemi. Taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evaæ no. A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evam-pi no. Taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti và diÂÂhiyà sati atth' eva jÃti atthi jarà atthimaraïaæ santi sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà yesÃhaæ diÂÂhe va dhamme nighÃtaæ pa¤¤apemi. Hoti tathÃgato param-maraïà ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evaæ no. Na hoti tathÃgato parammaraïà ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evam-pi no. Hoti tathÃgato param-maraïà ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati na hoti tathÃgato param-maraïà ti và diÂÂhiyà sati atth' eva jÃti atthi jarà atthi maraïaæ santi sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà yesÃhaæ diÂÂhe va dhamme nighÃtaæ pa¤¤apemi.

#<[page 431]>#
%<                 2.3. CôÊA-MùLA§KYASUTTAõ. (63)                 431>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evaæ no. N' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati brahmacariyavÃso abhavissÃti evam-pi no. Hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti MÃluÇkyÃputta diÂÂhiyà sati n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti và diÂÂhiyà sati atth' eva jÃti atthi jarà atthi maraïaæ santi sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà yesÃhaæ diÂÂhe va dhamme nighÃtaæ pa¤¤apemi.
     TasmÃtiha MÃluÇkyÃputta abyÃkata¤-ca me abyÃkatato dhÃretha, byÃkata¤-ca me byÃkatato dhÃretha. Ki¤-ca MÃluÇkyÃputta mayà abyÃkataæ: Sassato loko ti MÃluÇkyÃputta mayà abyÃkataæ, asassato loko ti mayà abyÃkataæ, antavà loko ti mayà abyÃkataæ, anantavà loko ti mayà abyÃkataæ, taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti mayà abyÃkataæ, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran-ti mayà abyÃkataæ, hoti tathÃgato param-maraïà ti mayà abyÃkataæ, na hoti tathÃgato param-maraïà ti mayà abyÃkataæ, hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti mayà abyÃkataæ, n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti mayà abyÃkataæ. Kasmà c' etaæ MÃluÇkyÃputta mayà abyÃkataæ:
Na h' etaæ MÃluÇkyÃputta atthasaæhitaæ n' Ãdibrahmacariyikaæ, na nibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattati, tasmà taæ mayà abyÃkataæ. Ki¤-ca MÃluÇkyÃputta mayà byÃkataæ: Idaæ dukkhan-ti MÃluÇkyÃputta mayà byÃkataæ, ayaæ dukkhasamudayo ti mayà byÃkataæ, ayaæ dukkhanirodho ti mayà byÃkataæ, ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti mayà byÃkataæ. Kasmà c' etaæ MÃluÇkyÃputta mayà byÃkataæ: Etaæ hi MÃluÇkyÃputta atthasaæhitaæ, etaæ Ãdibrahmacariyikaæ, etaæ nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattati, tasmà taæ mayà byÃkataæ. TasmÃtiha MÃluÇkyÃputta abyÃkata¤-ca me abyÃkatato dhÃretha,

#<[page 432]>#
%<432                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  byÃkata¤-ca me byÃkatato dhÃrethÃti.
     Idam-avoca Bhagava. Attamano Ãyasmà MÃluÇkyÃputto Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                  CôÊA-MùLU§KYASUTTANTAõ TATIYAõ.
                               64.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca:
DhÃretha no tumhe bhikkhave mayà desitÃni pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃnÅti. Evaæ vutte Ãyasmà MÃluÇkyÃputto Bhagavantaæ etad-avoca: Ahaæ kho bhante dhÃremi Bhagavatà desitÃni pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃnÅti. -YathÃkathaæ pana tvaæ MÃluÇkyÃputta dhÃresi mayà desitÃni pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃnÅti. -- SakkÃyadiÂÂhiæ kho ahaæ bhante Bhagavatà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ desitaæ dhÃremi. Vicikicchaæ kho ahaæ bhante Bhagavatà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ desitaæ dhÃremi. SÅlabbataparÃmÃsaæ kho ahaæ bhante Bhagavatà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ desitaæ dhÃremi. KÃmacchandaæ kho ahaæ bhante Bhagavatà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ desitaæ dhÃremi. ByÃpÃdaæ kho ahaæ bhante Bhagavatà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ desitaæ dhÃremi. Evaæ kho ahaæ bhante dhÃremi Bhagavatà desitÃni pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃnÅti.
     Kassa kho nÃma tvaæ MÃluÇkyÃputta mayà evaæ pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni desitÃni dhÃresi. Nanu MÃluÇkyÃputta a¤¤atitthiyà paribbÃjakà iminà taruïÆpamena upÃrambhena {upÃrambhissanti}: Daharassa hi MÃluÇkyÃputta kumÃrassa mandassa uttÃnaseyyakassa sakkÃyo ti pi na hoti, kuto pan' assa uppajjissati sakkÃyadiÂÂhi;

#<[page 433]>#
%<                   2.4. MAHù-MùLU§KYASUTTAõ. (64)                433>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anuseti tv-ev' assa sakkÃyadiÂÂhÃnusayo. Daharassa hi MÃluÇkyÃputta kumÃrassa mandassa uttÃnaseyyakassa dhammà ti pi na hoti, kuto. pan' assa uppajjissati dhammesu vicikicchÃ; anuseti tv-ev' assa vicikicchÃnusayo. Daharassa hi MÃluÇkyÃputta kumÃrassa mandassa uttÃnaseyyakassa sÅlà ti pi na hoti, kuto pan' assa uppajjissati sÅlesu sÅlabbataparÃmÃso; anuseti tv-ev' assa sÅlabbataparÃmÃsÃnusayo. Daharassa hi MÃluÇkyÃputta kumÃrassa mandassa uttÃnaseyyakassa kÃmà ti pi na hoti, kuto pan' assa uppajjissati kÃmesu kÃmacchando; anuseti tv-ev' assa kÃmarÃgÃnusayo. Daharassa hi MÃluÇkyÃputta kumÃrassa mandassa uttÃnaseyyakassa sattà ti pi na hoti, kuto pan' assa uppajjissati sattesu byÃpÃdo; anuseti tvev' assa byÃpÃdÃnusayo. Nanu MÃluÇkyÃputta a¤¤atitthiyà paribbÃjakà iminà taruïÆpamena upÃrambhena upÃrambhissantÅti. Evaæ vutte Ãyasmà ùnando Bhagavantaæ etad-avoca: Etassa Bhagavà kÃlo, etassa Sugata kÃlo, yaæ Bhagavà pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni deseyya, Bhagavato sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -- Tena h' ùnanda suïohi sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bhante ti kho Ãyasmà ùnando Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Idh' ùnanda assutavà puthujjano ariyÃnaæ adassÃvÅ ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinÅto, sappurisÃnaæ adassÃvÅ sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinÅto, sakkÃyadiÂÂhipariyuÂÂhitena cetasà viharati sakkÃyadiÂÂhiparetena, uppannÃya ca sakkÃyadiÂÂhiyà nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti; tassa sà sakkÃyadiÂÂhi thÃmagatà appaÂivinÅtà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ. VicikicchÃpariyuÂÂhitena cetasà viharati vicikicchÃparetena, uppannÃya ca vicikicchÃya nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti; tassa sà vicikicchà thÃmagatà appaÂivinÅtà orambhÃgiyaæ saæyojanaæ. SÅlabbataparÃmÃsapariyuÂÂhitena cetasà viharati sÅlabbataparÃmÃsaparetena, uppannassa ca sÅlabbataparÃmÃsassa nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti; tassa so sÅlabbataparÃmÃso thÃmagato appaÂivinÅto orambhÃgiyaæ saæyojanaæ. KÃmarÃgapariyuÂÂhitena cetasà viharati kÃmarÃgaparetena,

#<[page 434]>#
%<434                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  uppannassa ca kÃmarÃgassa nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti; tassa so kÃmarÃgo thÃmagato appaÂivinÅto orambhÃgiyaæ saæyojanaæ. ByÃpÃdapariyuÂÂhitena cetasà viharati byÃpÃdaparetena, uppannassa ca byÃpÃdassa nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ na-ppajÃnÃti; tassa so byÃpÃdo thÃmagato appaÂivinÅto orambhÃgiyaæ saæyojanaæ. Sutavà ca kho ùnanda ariyasÃvako ariyÃnaæ dassÃvÅ ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinÅto, sappurisÃnaæ dassÃvÅ sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinÅto, na sakkÃyadiÂÂhipariyuÂÂhitena cetasà viharati na sakkÃyadiÂÂhiparetena, uppannÃya ca sakkÃyadiÂÂhiyà nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; tassa sà sakkÃyadiÂÂhi sÃnusayà pahÅyati. Na vicikicchÃpariyuÂÂhitena cetasà viharati na vicikicchÃparetena, uppannÃya ca vicikicchÃya nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; tassa sà vicikicchà sÃnusayà pahÅyati. Na sÅlabbataparÃmÃsapariyuÂÂhitena cetasà viharati na sÅlabbataparÃmÃsaparetena, uppannassa ca sÅlabbataparÃmÃsassa nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; tassa so sÅlabbataparÃmÃso {sÃnusayo} pahÅyati. Na kÃmarÃgapariyuÂÂhitena cetasà viharati na kÃmarÃgaparetena, uppannassa ca kÃmarÃgassa nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; tassa so kÃmarÃgo sÃnusayo pahÅyati. Na byÃpÃdapariyuÂÂhitena cetasà viharati na byÃpÃdaparetena, uppannassa ca byÃpÃdassa nissaraïaæ yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; tassa so byÃpÃdo sÃnusayo pahÅyati.
     Yo ùnanda maggo yà paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya taæ maggaæ taæ paÂipadaæ anÃgamma pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni ¤assati và dakkhÅti va pajahissati và ti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Seyyathà pi ùnanda mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato tacaæ acchetvà phegguæ acchetvà sÃracchedo bhavissatÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati, evam-eva kho ùnanda yo maggo yà paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya taæ maggaæ taæ paÂipadaæ anÃgamma pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni ¤assati và dakkhÅti và pajahissati và ti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Yo ca kho ùnanda maggo yà paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya taæ maggaæ taæ paÂipadaæ Ãgamma pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni ¤assati và dakkhÅti và pajahissati và ti ÂhÃnametaæ vijjati.

#<[page 435]>#
%<                  2.4. MAHù-MùLU§KYASUTTAõ. (64)                435>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi ùnanda mahato rukkhassa tiÂÂhato sÃravato tacaæ chetvà phegguæ chetvà sÃracchedo bhavissatÅti ÂhÃnam-etaæ vijjati, evam-eva kho ùnanda yo maggo yà paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya taæ maggaæ taæ paÂipadaæ Ãgamma pa¤c' orambhÃgiyÃni saæyojanÃni ¤assati và dakkhÅti và pajahissati và ti ÂhÃnam-etaæ vijjati. Seyyathà pi ùnanda GaÇgà nadÅ pÆrà udakassa samatittikà kÃkapeyyÃ, atha dubbalako puriso Ãgaccheyya: ahaæ imissà GaÇgÃya nadiyà tiriyaæ bÃhÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gacchÃmÅti, so na sakkuïeyya GaÇgÃya nadiyà tiriyaæ bÃhÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gantuæ, evam-eva kho ùnanda yassa kassaci sakkÃyanirodhÃya dhamme desiyamÃne cittaæ na pakkhandati na-ppasÅdati na santiÂÂhati na vimuccati seyyathà pi so dubbalako puriso evam-ete daÂÂhabbÃ. Seyyathà pi ùnanda GaÇgà nadÅ pÆrà udakassa samatittikà kÃkapeyyÃ, atha balavà puriso Ãgaccheyya: ahaæ imissà GaÇgÃya nadiyà tiriyaæ bÃhÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gacchÃmÅti, so sakkuïeyya GaÇgÃya nadiyà tiriyaæ bÃhÃya sotaæ chetvà sotthinà pÃraæ gantuæ, evam-eva kho ùnanda yassa kassaci sakkÃyanirodhÃya dhamme desiyamÃne cittaæ pakkhandati pasÅdati santiÂÂhati vimuccati seyyathà pi so balavà puriso evam-ete daÂÂhabbÃ.
     Katamo c' ùnanda maggo katamà paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya: Idh' ùnanda bhikkhu upadhivivekà akusalÃnaæ dhammÃnaæ pahÃnà sabbaso kÃyaduÂÂhullÃnaæ paÂippassaddhiyà vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. So yad-eva tattha hoti rÆpagataæ vedanÃgataæ sa¤¤Ãgataæ saÇkhÃragataæ vi¤¤Ãïagataæ te dhamme aniccato dukkhato rogato gaï¬ato sallato aghato ÃbÃdhato parato palokato su¤¤ato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaæ paÂivÃpeti, so tehi dhammehi cittaæ paÂivÃpetvà amatÃya dhÃtuyà cittaæ upasaæharati:

#<[page 436]>#
%<436                     II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  etaæ santaæ etaæ païÅtaæ yadidaæ sabbasaÇkhÃrasamatho sabbÆpadhipaÂinissaggo taïhakkhayo virÃgo nirodho nibbÃnan-ti. So tatha-ÂÂhito ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti; no ce ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti ten' eva dhammarÃgena tÃya dhammanandiyà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko hoti tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayam-pi kho ùnanda maggo ayaæ paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya.
     Puna ca paraæ ùnanda bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ -- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati.
So yad-eva tattha hoti rÆpagataæ vedanÃgataæ sa¤¤Ãgataæ saÇkhÃragataæ vi¤¤Ãïagataæ --pe-- anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayam-pi kho ùnanda maggo ayaæ paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya.
     Puna ca paraæ ùnanda bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. So yad-eva tattha hoti vedanÃgatam sa¤¤Ãgataæ saÇkhÃragataæ vi¤¤Ãïagataæ --pe-- anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayam-pi kho ùnanda maggo ayaæ paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya.
     Puna ca paraæ ùnanda bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati --pe-- sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. So yad-eva tattha hoti vedanÃgataæ sa¤¤Ãgataæ saÇkhÃragataæ vi¤¤Ãïagataæ te dhamme aniccato dukkhato rogato gaï¬ato sallato aghato ÃbÃdhato parato palokato su¤¤ato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaæ paÂivÃpeti, so tehi dhammehi cittaæ paÂivÃpetvà amatÃya dhÃtuyà cittaæ upasaæharati: etaæ santaæ etaæ païÅtaæ yadidaæ sabbasaÇkhÃrasamatho sabbÆpadhipaÂinissaggo taïhakkhayo virÃgo nirodho nibbÃnan-ti. So tattha-ÂÂhito ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti;

#<[page 437]>#
%<                    2.5. BHADDùLISUTTAõ. (65)                   437>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  no ce ÃsavÃnaæ khayaæ pÃpuïÃti ten' eva dhammarÃgena tÃya dhammanandiyà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko hoti tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokÃ. Ayaæ kho ùnanda maggo ayaæ paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃyÃti.
     Eso ce bhante maggo esà paÂipadà pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ pahÃnÃya, atha ki¤-carahi idh' ekacce bhikkhÆ cetovimuttino ekacce pa¤¤Ãvimuttino ti. -Ettha kho tesÃhaæ ùnanda indriyavemattataæ vadÃmÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà ùnando Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                MAHù-MùLU§KYASUTTANTAõ CATUTTHAõ.
                                65.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Bhikkhavo ti. Bhadante ti te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad-avoca: Ahaæ kho bhikkhave ekÃsanabhojanaæ bhu¤jÃmi; ekÃsanabhojanaæ kho ahaæ bhikkhave bhu¤jamÃno appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnÃmi appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca.
Etha tumhe pi bhikkhave ekÃsanabhojanaæ bhu¤jatha; ekÃsanabhojanaæ kho bhikkhave tumhe pi bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤janissatha appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-cÃti. Evaæ vutte Ãyasmà BhaddÃli Bhagavantaæ etad-avoca: Ahaæ kho bhante na ussahÃmi ekÃsanabhojanaæ bhu¤jituæ; ekÃsanabhojanaæ hi me bhante bhu¤jato siyà kukkuccaæ siyà vippatisÃro ti. -Tena hi tvaæ BhaddÃli yattha nimantito assasi tattha ekadesaæ bhu¤jitvà ekadesaæ nÅharitvà pi bhu¤jeyyÃsi; evam-pi kho tvaæ BhaddÃli bhu¤jamÃno yÃpessasÅti.

#<[page 438]>#
%<438                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Evaæ-pi kho ahaæ bhante na ussahÃmi bhu¤jituæ; evam-pi hi me bhante bhu¤jato siyà kukkuccaæ siyà vippaÂisÃro ti. Atha kho Ãyasmà BhaddÃli Bhagavatà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesi.
Atha kho Ãyasmà BhaddÃli sabban-taæ temÃsaæ na Bhagavato sammukhÅbhÃvaæ adÃsi yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya aparipÆrakÃrÅ.
     Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhÆ Bhagavato cÅvarakammaæ karonti: niÂÂhitacÅvaro Bhagavà temÃsaccayena cÃrikaæ pakkamissatÅti. Atha kho Ãyasmà BhaddÃli yena te bhikkhÆ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà tehi bhikkhÆhi saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ BhaddÃliæ te bhikkhÆ etad-avocaæ: Idaæ kho Ãvuso BhaddÃli Bhagavato cÅvarakammaæ karÅyati: niÂÂhitacÅvaro Bhagavà temÃsaccayena cÃrikaæ pakkamissatÅti.
IÇgh' Ãvuso BhaddÃli etaæ desakaæ sÃdhukaæ manasikarohi, mà te pacchà dukkarataraæ ahosÅti. Evam-Ãvuso ti kho Ãyasmà BhaddÃli tesaæ bhikkhÆnaæ paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà BhaddÃli Bhagavantaæ etad-avoca: Accayo maæ bhante accagamà yathà bÃlaæ yathà mÆÊhaæ yathà akusalaæ, yo 'haæ Bhagavatà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesiæ. Tassa me bhante Bhagavà accayaæ accayato patigaïhÃtu Ãyatiæ saævarÃyÃti. -- Taggha tvaæ BhaddÃli accayo accagamà yathà bÃlaæ yathà mÆÊhaæ yathà akusalaæ, yaæ tvaæ mayà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesi.
     Samayo pi kho te BhaddÃli appaÂividdho ahosi: Bhagavà kho SÃvatthiyaæ viharati, Bhagavà pi maæ jÃnissati:
BhaddÃli nÃma bhikkhu satthusÃsane sikkhÃya aparipÆrakÃrÅ ti. Ayam-pi kho te BhaddÃli samayo appaÂividdho ahosi.
Samayo pi kho te BhaddÃli appaÂividdho ahosi: sambahulà kho bhikkhÆ SÃvatthiyaæ vassaæ upagatÃ,

#<[page 439]>#
%<                   2.5. BHADDùLISUTTAõ. (65)                   439>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te pi maæ jÃnissanti: BhaddÃli nÃma bhikkhu satthusÃsane-sikkhÃya aparipÆrakÃrÅ ti. Ayam-pi kho te BhaddÃli samayo appaÂividdho ahosi. Samayo pi kho te BhaddÃli appaÂividdho ahosi: sambahulà kho bhikkhuniyo SÃvatthiyaæ vassaæ upagatÃ, tà pi maæ jÃnissati --pe-- sambahulà kho upÃsakà SÃvatthiyaæ paÂivasanti, te pi maæ jÃnissanti -- sambahulà kho upÃsikà SÃvatthiyaæ paÂivasanti, tà pi maæ jÃnissanti:
BhaddÃli nÃma bhikkhu satthusÃsane sikkhÃya aparipÆrakÃrÅ ti. Ayam-pi kho te BhaddÃli samayo appaÂividdho ahosi.
Samayo pi kho te BhaddÃli appaÂividdho ahosi: sambahulà kho nÃnÃtitthiyà samaïabrÃhmaïà SÃvatthiyaæ vassaæ upagatÃ, te pi maæ jÃnissanti: BhaddÃli nÃma bhikkhu samaïassa Gotamassa sÃvako thera¤¤ataro satthu sÃsane sikkhÃya aparipÆrakÃrÅ ti. Ayam-pi kho te BhaddÃli samayo appaÂividdho ahosÅti. -- Accayo maæ bhante Accagamà yathà bÃlaæ yathà mÆÊhaæ yathà akusalaæ, yo 'haæ Bhagavatà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesiæ. Tassa me bhante Bhagavà accayaæ accayato paÂigaïhÃtu Ãyatiæ saævarÃyÃti. -Taggha tvaæ BhaddÃli accayo accagamà yathà bÃlaæ yathà mÆÊhaæ yathà akusalaæ, yaæ tvaæ mayà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesi.
     Taæ kim-ma¤¤asi BhaddÃli: idh' assa bhikkhu ubhatobhÃgavimutto, tam-ahaæ evaæ vadeyyaæ: Ehi me tvaæ bhikkhu paÇke saÇkamo hohÅti. Api nu so saÇkameyya vÃ, a¤¤ena và kÃyaæ sannÃmeyya, no ti và vadeyyÃti. -No h' etaæ bhante. -- Taæ kim-ma¤¤asi BhaddÃli:
idh' assa bhikkhu pa¤¤Ãvimutto -- kÃyasakkhÅ -- diÂÂhippatto -- saddhÃvimutto -- dhammÃnusÃrÅ -- saddhÃnusÃrÅtam-ahaæ evaæ vadeyyaæ: Ehi me tvaæ bhikkhu paÇke saÇkamo hohÅti. Api nu so saÇkameyya vÃ, a¤¤ena và kÃyaæ sannÃmeyya, no ti và vadeyyÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Taæ kim-ma¤¤asi BhaddÃli: api nu tvaæ BhaddÃli tasmiæ samaye ubhatobhÃgavimutto và hosi pa¤¤Ãvimutto và kÃyasakkhÅ và diÂÂhippatto và saddhÃvimutto và dhammÃnusÃrÅ và saddhÃnusÃrÅ và ti.

#<[page 440]>#
%<440                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- No h' etaæ bhante.
-- Nanu tvaæ BhaddÃli tasmiæ samaye ritto tuccho aparaddho ti. -- Evaæ bhante. Accayo maæ bhante accagamà yathà bÃlaæ yathà mÆÊhaæ yathà akusalaæ, yo 'haæ Bhagavatà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesiæ. Tassa me bhante Bhagavà accayaæ accayato patigaïhÃtu Ãyatiæ saævarÃyÃti.
-- Taggha tvaæ BhaddÃli accayo accagamà yathà bÃlaæ yathà mÆÊhaæ yathà akusalaæ, yaæ tvaæ mayà sikkhÃpade pa¤¤ÃpiyamÃne bhikkhusaÇghe sikkhaæ samÃdiyamÃne anussÃhaæ pavedesi. Yato ca kho tvaæ BhaddÃli accayaæ accayato disvà yathÃdhammaæ paÂikarosi, taæ te mayaæ patigaïhÃma. Vuddhi h' esà BhaddÃli ariyassa vinaye yo accayaæ accayato disvà yathÃdhammaæ paÂikaroti Ãyatiæ saævaraæ Ãpajjati.
     Idha BhaddÃli ekacco bhikkhu satthusÃsane aparipÆrakÃrÅ hoti; tassa evaæ hoti: yan-nÆnÃhaæ vivittaæ senÃsanaæ bhajeyyaæ, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ app-eva nÃmÃhaæ uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ sacchikareyyan-ti. So vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ. Tassa tathà vÆpakaÂÂhassa viharato satthà pi upavadati, anuvicca vi¤¤Æ sabrahmacÃrÅ upavadanti, devatà pi upavadanti, attà pi attÃnaæ upavadati. So satthÃrà pi upavadito anuvicca vi¤¤Æhi sabrahmacÃrÅhi upavadito devatÃhi pi upavadito attanà pi attÃnaæ upavadito na uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ sacchikaroti; taæ kissa hetu:
Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya aparipÆrakÃrissa.
     Idha pana BhaddÃli ekacco bhikkhu satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrÅ hoti; tassa evaæ hoti: yan-nÆnÃhaæ vivittaæ senÃsanaæ bhajeyyaæ, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ,

#<[page 441]>#
%<                    2.5. BHADDùLISUTTAõ. (65)                   441>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  app-eva nÃmÃhaæ uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ sacchikareyyan-ti. So vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkhamÆlaæ pabbataæ kandaraæ giriguhaæ susÃnaæ vanapatthaæ abbhokÃsaæ palÃlapu¤jaæ. Tassa tathà vÆpakaÂÂhassa viharato satthà pi na upavadati, anuvicca vi¤¤Æ sabrahmacÃrÅ na upavadanti, devatà pi na upavadanti, attà pi attÃnaæ na upavadati. So satthÃrà pi anupavadito anuvicca vi¤¤Æhi sabrahmacÃrÅhi anupavadito devatÃhi pi anupavadito attanà pi attÃnaæ anupavadito uttariæ manussadhammà alamariya¤Ãïadassanavisesaæ sacchikaroti. So vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati; taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusasÃne sikkhÃya paripÆrakÃrissa. Puna ca paraæ BhaddÃli bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati; taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrissa.
Puna ca paraæ BhaddÃli bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno sukha¤-ca kÃyena paÂisaævedeti yan-taæ ariyà Ãcikkhanti: upekhako satimà sukhavihÃrÅ ti tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati; taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrissa. Puna ca paraæ BhaddÃli bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubbe va somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsatipÃrisuddhiæ catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati; taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrissa.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati; taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrissa.

#<[page 442]>#
%<442                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti; taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrissa. So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti --pe-- ayaæ dukkhanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; ime Ãsavà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti --pe-- ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Taæ kissa hetu: Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti yathà taæ satthusÃsane sikkhÃya paripÆrakÃrissÃti.
     Evaæ vutte Ãyasmà BhaddÃli Bhagavantaæ etad-avoca:
Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena-m-idh' ekaccaæ bhikkhuæ pavayha pavayha kÃraïaæ karonti; ko pana bhante hetu ko paccayo yena-m-idh' ekaccaæ bhikkhuæ no tathà pavayha pavayha kÃraïaæ karontÅti. -- Idha BhaddÃli ekacco bhikkhu abhiïhÃpattiko hoti Ãpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, bahiddhà kathaæ apanÃmeti, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, na sammà vattati, na lomaæ pÃteti, na nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti n' Ãha. Tatra BhaddÃli bhikkhÆnaæ evaæ hoti: Ayaæ kho Ãvuso bhikkhu abhiïhÃpattiko Ãpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, bahiddhà kathaæ apanÃmeti, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, na sammà vattati, na lomaæ pÃteti, na nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti n' Ãha.

#<[page 443]>#
%<                   2.5. BHADDùLISUTTAõ. (65)                   443>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SÃdhu vat' Ãyasmanto imassa bhikkhuno tathà tathà upaparikkhatha yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ na khippam-eva vÆpasammeyyÃti. Tassa kho etaæ BhaddÃli bhikkhuno bhikkhÆ tathà tathà upaparikkhanti yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ na khippam-eva vÆpasammati.
Idha pana BhaddÃli ekacco bhikkhu abhiïhÃpattiko hoti Ãpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno nä¤en' a¤¤aæ paÂicarati, na bahiddhà kathaæ apanÃmeti, na kopa¤-ca dosa¤ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, sammà vattati, lomaæ pÃteti, nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti Ãha. Tatra BhaddÃli bhikkhÆnaæ evaæ hoti: Ayaæ kho Ãvuso bhikkhu abhiïhÃpattiko Ãpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno nä¤en' a¤¤aæ paÂicarati, na bahiddhà kathaæ apanÃmeti, na kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, sammà vattati, lomaæ pÃteti, nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti Ãha. SÃdhu vat' Ãyasmanto imassa bhikkhuno tathà tathà upaparikkhatha yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ khippam-eva vÆpasammeyyÃti. Tassa kho etaæ BhaddÃli bhikkhuno bhikkhÆ tathà tathà upaparikkhanti yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ khippam-eva vÆpasammati.
     Idha BhaddÃli ekacco bhikkhu adhiccÃpattiko hoti anÃpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, bahiddhà kathaæ apanÃmeti, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, na sammà vattati, na lomaæ pÃteti, na nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti n' Ãha. Tatra BhaddÃli bhikkhÆnaæ evaæ hoti:
Ayaæ kho Ãvuso bhikkhu adhiccÃpattiko anÃpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno a¤¤en' a¤¤aæ paÂicarati, bahiddhà kathaæ apanÃmeti, kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, na sammà vattati, na lomaæ pÃteti, na nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti n' Ãha.
SÃdhu vat' Ãyasmanto imassa bhikkhuno tathà tathà upaparikkhatha yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ na khippam-eva vÆpasammeyyÃti. Tassa kho etaæ BhaddÃli bhikkhuno bhikkhÆ tathà tathà upaparikkhanti yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ na khippam-eva vÆpasammati.

#<[page 444]>#
%<444                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idha pana BhaddÃli ekacco bhikkhu adhiccÃpattiko hoti anÃpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno nä¤en' a¤¤aæ paÂicarati, na bahiddhà kathaæ apanÃmeti, na kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, sammà vattati, lomaæ pÃteti, nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti Ãha. Tatra BhaddÃli bhikkhÆnaæ evaæ hoti: Ayaæ kho Ãvuso bhikkhu adhiccÃpattiko anÃpattibahulo, so bhikkhÆhi vuccamÃno nä¤en' a¤¤aæ paÂicarati, na bahiddhà kathaæ apanÃmeti, na kopa¤-ca dosa¤-ca appaccaya¤-ca pÃtukaroti, sammà vattati, lomaæ pÃteti, nitthÃraæ vattati, yena saÇgho attamano hoti taæ karomÅti Ãha. SÃdhu vat' Ãyasmanto imassa bhikkhuno tathà tathà upaparikkhatha yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ khippam-eva vÆpasammeyyÃti. Tassa kho etaæ BhaddÃli bhikkhuno bhikkhÆ tathà tathà upaparikkhanti yathà 'ss' idaæ adhikaraïaæ khippam-eva vÆpasammati.
     Idha BhaddÃli ekacco bhikkhu saddhÃmattakena vahati pemamattakena. Tatra BhaddÃli bhikkhÆnaæ evaæ hoti:
Ayaæ kho Ãvuso bhikkhu saddhÃmattakena vahati pemamattakena; sace mayaæ imaæ bhikkhuæ pavayha pavayha kÃraïaæ karissÃma, mà yaæ pi 'ssa taæ saddhÃmattakaæ pemamattakaæ tamhà pi parihÃyÅti. Seyyathà pi BhaddÃli purisassa ekaæ cakkhuæ, tassa mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità taæ ekaæ cakkhuæ rakkheyyuæ: mà yaæ pi 'ssa taæ ekaæ cakkhuæ tamhà pi parihÃyÅti; evam-eva kho BhaddÃli idh' ekacco bhikkhu saddhÃmattakena vahati pemamattakena; tatra BhaddÃli bhikkhÆnaæ evaæ hoti: Ayaæ kho Ãvuso bhikkhu saddhÃmattakena vahati pemamattakena; sace mayaæ imaæ bhikkhuæ pavayha pavayha kÃranaæ karissÃma, mà yaæ pi 'ssa taæ saddhÃmattakaæ pemamattakaæ tamhà pi parihÃyÅti.
     Ayaæ kho BhaddÃli hetu ayaæ paccayo yena-m-idh' ekaccaæ bhikkhuæ pavayha pavayha kÃraïaæ karonti; ayaæ pana BhaddÃli hetu ayaæ paccayo yena-m idh' ekaccaæ bhikkhuæ no tathà pavayha pavayha kÃraïaæ karontÅti.
     Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena pubbe appatarÃni c' eva sikkhÃpadÃni ahesuæ bahutarà ca bhikkhÆ a¤¤Ãya saïÂhahiæsu;

#<[page 445]>#
%<                   2.5. BHADDùLISUTTAõ. (65)                   445>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ko pana bhante hetu ko paccayo yen' etarahi bahutarÃni c' eva sikkhÃpadÃni honti appatarà ca bhikkhÆ a¤¤Ãya saïÂhahantÅti. -- Evaæ h' etaæ BhaddÃli hoti: sattesu hÃyamÃnesu saddhamme antaradhÃyamÃne bahutarÃni c' eva sikkhÃpadÃni honti appatarà ca bhikkhÆ a¤¤Ãya saïÂhahanti. Na tÃva BhaddÃli satthà sÃvakÃnaæ sikkhÃpadaæ pa¤¤Ãpeti yÃva na idh' ekacce ÃsavaÂÂhÃniyà dhammà saÇghe pÃtubhavanti. Yato ca kho BhaddÃli idh' ekacce ÃsavaÂÂhÃniyà dhammà saÇghe pÃtubhavanti, atha satthà sÃvakÃnaæ sikkhÃpadaæ pa¤¤Ãpeti tesaæ yeva ÃsavaÂÂhÃniyÃnaæ dhammÃnaæ paÂighÃtÃya. Na tÃva BhaddÃli idh' ekacce ÃsavaÂÂhÃniyà dhammà saÇghe pÃtubhavanti yÃva na saÇgho mahattaæ patto hoti. Yato ca kho BhaddÃli saÇgho mahattaæ patto hoti atha idh' ekacce ÃsavaÂÂhÃniyà dhammà saÇghe pÃtubhavanti, atha satthà sÃvakÃnaæ sikkhÃpadaæ pa¤¤Ãpeti tesaæ yeva ÃsavaÂÂhÃniyÃnaæ dhammÃnaæ paÂighÃtÃya. Na tÃva BhaddÃli idh' ekacce ÃsavaÂÂhÃniyà dhammà saÇghe pÃtubhavanti yÃva na saÇgho lÃbhaggaæ patto hoti --pe-- yasaggaæ patto hoti -- bÃhusaccaæ patto hoti -- ratta¤¤Ætaæ patto hoti. Yato ca kho BhaddÃli saÇgho ratta¤¤Ætaæ patto hoti atha idh' ekacce ÃsavaÂÂhÃniyà dhammà saÇghe pÃtubhavanti, atha satthà sÃvakÃnaæ sikkhÃpadaæ pa¤¤Ãpeti tesaæ yeva ÃsavaÂÂhÃniyÃnaæ dhammÃnaæ paÂighÃtÃya.
     Appakà kho tumhe BhaddÃli tena samayena ahuvattha yadà vo ahaæ ÃjÃnÅyasusÆpamaæ dhammapariyÃyaæ desesiæ; sarasi tvaæ BhaddÃlÅti. -- No h' etaæ bhante. -- Tatra BhaddÃli kaæ hetuæ paccesÅti. -- So hi nÆnÃhaæ bhante dÅgharattaæ satthusÃsane sikkhÃya aparipÆrakÃrÅ ahosin-ti.
-- Na kho BhaddÃli es' eva hetu esa paccayo; api ca me tvaæ BhaddÃli dÅgharattaæ cetasà ceto paricca vidito: na vÃyaæ moghapuriso mayà dhamme desiyamÃne aÂÂhikatvà manasikatvà sabbacetaso samannÃharitvà ohitasoto dhammaæ suïÃtÅti. Api ca te ahaæ BhaddÃli ÃjÃnÅyasusÆpamaæ dhammapariyÃyaæ desissÃmi, taæ suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi,

#<[page 446]>#
%<446                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  bhÃsissÃmÅti. Evaæ bhante ti kho Ãyasmà BhaddÃli Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Seyyathà pi BhaddÃli dakkho assadamako bhadraæ assÃjÃnÅyaæ labhitvà paÂhamen' eva mukhÃdhÃne kÃraïaæ kÃreti, tassa mukhÃdhÃne kÃraïaæ kÃriyamÃnassa honti yeva visÆkÃyitÃni visevitÃni vipphanditÃni kÃnici kÃnici yathà taæ akÃritapubbaæ kÃraïaæ kÃriyamÃnassa, so abhiïhakÃraïà anupubbakÃraïà tasmiæ ÂhÃne parinibbÃyati. Yato kho BhaddÃli bhadro assÃjÃnÅyo abhiïhakÃraïà anupubbakÃraïà tasmiæ ÂhÃne parinibbuto hoti, tam-enaæ assadamako uttariæ kÃraïaæ kÃreti yugÃdhÃne, tassa yugÃdhÃne kÃraïaæ kÃriyamÃnassa honti yeva visÆkÃyitÃni visevitÃni vipphanditÃni kÃnici kÃnici yathà taæ akÃritapubbaæ kÃraïaæ kÃriyamÃnassa, so abhiïhakÃraïà anupubbakÃraïà tasmiæ ÂhÃne parinibbÃyati. Yato kho BhaddÃli bhadro assÃjÃnÅyo abhiïhakÃraïà anupubbakÃraïà tasmiæ ÂhÃne parinibbuto hoti, tamenaæ assadamako uttariæ kÃraïaæ kÃreti anukkame maï¬ale khurakÃye dhÃve ravatthe rÃjaguïe rÃjavaæse uttame jave uttame haye uttame sÃkhalye, tassa uttame jave uttame haye uttame sÃkhalye kÃraïaæ kÃriyamÃnassa honti yeva visÆkÃyitÃni visevitÃnÅ vipphanditÃni kÃnici kÃnici yathà taæ akÃritapubbaæ kÃraïaæ kÃriyamÃnassa, so abhiïhakÃraïà anupubbakÃraïà tasmiæ ÂhÃne parinibbÃyati. Yato ca kho BhaddÃli bhadro assÃjÃnÅyo abhiïhakÃraïà anupubbakÃraïà tasmiæ ÂhÃne parinibbuto hoti, tam-enaæ assadamako uttariæ vaïïiya¤-ca valiya¤-ca anuppavecchati. Imehi kho BhaddÃli dasah' aÇgehi samannÃgato bhadro assÃjÃnÅyo rÃjÃraho hoti rÃjabhoggo ra¤¤o aÇgan-t' eva saÇkhaæ gacchati.
Evam-eva kho BhaddÃli dasahi dhammehi samannÃgato bhikkhu Ãhuneyyo hoti pÃhuneyyo dakkhiïeyye a¤jalikaraïÅyo anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassa; katamehi dasahi: Idha BhaddÃli bhikkhu asekhÃya sammÃdiÂÂhiyà samannÃgato hoti, asekhena sammÃsaÇkhappena samannÃgato hoti, asekhÃya sammÃvÃcÃya samannÃgato hoti, asekhena sammÃkammantena samannÃgato hoti, asekhena sammÃÃjÅvena samannÃgato hoti, asekhena sammÃvÃyÃmena samannÃgato hoti, asekhÃya sammÃsatiyà samannÃgato hoti,

#<[page 447]>#
%<                   2.6. LAèUKIKOPAMASUTTAõ. (66)                 447>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  asekhena sammÃsamÃdhinà samannÃgato hoti, asekhena sammäÃïena samannÃgato hoti, asekhÃya sammÃvimuttiyà samannÃgato hoti. Imehi kho BhaddÃli dasahi dhammehi samannÃgato bhikkhu Ãhuneyyo hoti pÃhuneyyo dakkhiïeyyo a¤jalikaraïÅyo anuttaraæ pu¤¤akkhettaæ lokassÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà BhaddÃli Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                    BHADDùLISUTTANTAõ PA¥CAMAõ.
                               66.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà AÇguttarÃpesu viharati; ùpaïaæ nÃma AÇguttarÃpÃnaæ nigamo.
Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya ùpaïaæ piï¬Ãya pÃvisi, ùpaïe piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yen' a¤¤ataro vanasaï¬o ten' upasaÇkami divÃvihÃrÃya, taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃraæ nisÅdi. ùyasmà pi kho UdÃyÅ pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya ùpaïaæ piï¬Ãya pÃvisi, Apaïe piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yena so vanasaï¬o ten' upasaÇkami divÃvihÃrÃya, taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃraæ nisÅdi. Atha kho Ãyasmato UdÃyissa rahogatassa patisallÅnassa evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: Bahunnaæ vata no Bhagavà dukkhadhammÃnaæ apahattÃ, bahunnaæ vata no Bhagavà sukhadhammÃnaæ upahattÃ; bahunnaæ vata no Bhagavà akusalÃnaæ dhammÃnaæ apahattÃ, bahunnaæ vata no Bhagavà kusalÃnaæ dhammÃnaæ upahattà ti. Atha kho Ãyasmà UdÃyÅ sÃyanhasamayaæ patisallÃïà vuÂÂhito yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi.

#<[page 448]>#
%<448                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà UdÃyÅ Bhagavantaæ etad-avoca:
     Idha mayhaæ bhante rahogatassa patisallÅnassa evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: bahunnaæ vata no Bhagavà . . . kusalÃnaæ dhammÃnaæ upahattà ti. Mayaæ hi bhante pubbe sÃya¤-c' eva bhu¤jÃma pÃto ca divà ca vikÃle. Ahu kho so bhante samayo yaæ Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi:
IÇgha tumhe bhikkhave etaæ divà vikÃlabhojanaæ pajahathÃti. Tassa mayhaæ bhante ahud-eva a¤¤athattaæ ahu domanassaæ: yam-pi no saddhà gahapatikà divà vikÃle païÅtaæ khÃdaniyaæ bhojaniyaæ denti, tassa pi no Bhagavà pahÃnam-Ãha, tassa pi no Sugato paÂinissaggam-ÃhÃti.
Te mayaæ bhante Bhagavati pema¤-ca gÃrava¤-ca hiri¤ca ottappa¤-ca sampassamÃnà evan-taæ divà vikÃlabhojanaæ pajahimhÃ. Te mayaæ bhante sÃya¤-c' eva bhu¤jÃma pÃto ca. Ahu kho so bhante samayo yaæ Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: IÇgha tumhe bhikkhave etaæ rattiæ vikÃlabhojanaæ pajahathÃti. Tassa mayhaæ bhante ahud-eva a¤¤athattaæ ahu domanassaæ: yam-pi no imesaæ dvinnaæ bhattÃnaæ païÅtasaÇkhÃtataraæ, tassa pi no Bhagavà pahÃnamÃha, tassa pi no Sugato paÂinissaggam-ÃhÃti. BhÆtapubbaæ bhante a¤¤ataro puriso divà sÆpeyyaæ labhitvà evam-Ãha:
Handa ca imaæ nikkhipatha, sÃyaæ sabbe va samaggà bhu¤jissÃmÃti. Yà kÃci bhante saÇkhatiyo sabbà tà rattiæ, appà divÃ. Te mayaæ bhante Bhagavati pema¤-ca gÃrava¤ca hiri¤-ca ottappa¤-ca sampassamÃnà evan-taæ rattiæ vikÃlabhojanaæ pajahimhÃ. BhÆtapubbaæ bhante bhikkhÆ rattandhakÃratimisÃyaæ piï¬Ãya carantà candanikam-pi pavisanti, oÊigalle pi papatanti, kaïÂakavaÂÂam-pi Ãrohanti, suttam-pi gÃviæ Ãrohanti, mÃnavehi pi samÃgacchanti katakammehi pi akatakammehi pi, mÃtugÃmo pi te asaddhammena nimanteti. BhÆtapubbÃhaæ bhante rattandhakÃratimisÃyaæ piï¬Ãya carÃmi. Addasà kho maæ bhante a¤¤atarà itthÅ vijjantarikÃya bhÃjanaæ dhovantÅ, disvà maæ bhÅtà vissaramakÃsi: Abbhuæ me, pisÃco vata man-ti. Evaæ vutte ahaæ bhante taæ itthiæ etad-avocaæ: Na bhagini pisÃco, bhikkhu piï¬Ãya Âhito ti.

#<[page 449]>#
%<                    2.6. LAèUKIKOPAMASUTTAõ. (66)               449>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Bhikkhussa Ãtu mÃri, bhikkhussa mÃtu mÃri, varan-te bhikkhu tiïhena govikattanena kucchi parikatto na tv-eva yà rattandhakÃratimisÃyaæ kucchihetu piï¬Ãya carasà ti. Tassa mayhaæ bhante tad-anussarato evaæ hoti:
Bahunnaæ vata no Bhagavà dukkhadhammÃnaæ apahattÃ, bahunnaæ vata no Bhagavà sukhadhammÃnaæ upahattÃ; bahunnaæ vata no Bhagavà akusalÃnaæ dhammÃnaæ apahattÃ, bahunnaæ vata no Bhagavà kusalÃnaæ dhammÃnaæ upahattà ti.
     Evam-eva pan' UdÃyi idh' ekacce moghapurisÃ: idam pajahathÃti mayà vuccamÃnà te evam-Ãhaæsu: Kiæ pan' imassa appamattakassa oramattakassa, adhisallikhat' evÃyaæ samaïo ti; te ta¤-c' eva na-ppajahanti mayi ca appaccayaæ upaÂÂhÃpenti ye ca bhikkhÆ sikkhÃkÃmÃ. Tesan-taæ UdÃyi hoti balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaÊiÇgaro. Seyyathà pi UdÃyi laÂukikà sakuïikà pÆtilatÃya bandhanena baddhà tatth' eva vadhaæ và bandhaæ và maraïaæ và Ãgameti; yo nu kho UdÃyi evaæ vadeyya: yena sà laÂukikà sakuïikà pÆtilatÃya bandhanena baddhà tatth' eva vadhaæ và bandhaæ và maraïaæ và Ãgameti, taæ hi tassà abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhanan-ti, samman-nu kho so UdÃyi vadamÃno vadeyyÃti.
-- No h' etaæ bhante. Yena sà bhante laÂukikà sakuïikà pÆtilaÂÃya bandhanena baddhà tatth' eva vadhaæ và bandhaæ và maraïaæ và Ãgameti, taæ hi tassà balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaliÇgaro ti. -- Evam-eva kho UdÃyi idh' ekacce moghapurisÃ: idaæ pajahathÃti mayà vuccamÃnà te evam-Ãhaæsu: Kiæ pan' imassa appamattakassa oramattakassa, adhisallikhat' evÃyaæ samaïo ti; te ta¤-c' eva nappajahanti mayi ca appaccayaæ upaÂÂhÃpenti ye ca bhikkhÆ sikkhÃkÃmÃ. Tesan-taæ UdÃyi hoti balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaÊiÇgaro.
     Idha pan' UdÃyi ekacce kulaputtÃ: idaæ pajahathÃti mayà vuccamÃnà te evam-Ãhaæsu:

#<[page 450]>#
%<450                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Kiæ pan' imassa appamattakassa oramattakassa 'pahÃtabbassa yassa no Bhagavà pahÃnam-Ãha, yassa no Sugato paÂinissaggam-ÃhÃti; te ta¤-c' eva pajahanti mayi ca na appaccayaæ upaÂÂhÃpenti ye ca bhikkhÆ sikkhÃkÃmÃ. Te taæ pahÃya appossukkà pannalomà paradavuttà migabhÆtena cetasà viharanti. Tesantaæ UdÃyi hoti abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhanaæ. Seyyathà pi UdÃyi ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro daÊhehi vÃrattehi bandhanehi baddho Åsakaæ yeva kÃyaæ sannÃmetvà tÃni bandhanÃni sa¤chinditvà sampadÃletvà yenakÃmaæ pakkamati; yo nu kho UdÃyi evaæ vadeyya:
yehi so ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro daÊhehi vÃrattehi bandhanehi baddho Åsakaæ yeva kÃyaæ sannÃmetvà tÃni bandhanÃni sa¤chinditvà sampadÃletvà yenakÃmaæ pakkamati, taæ hi tassa balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaÊiÇgaro ti, samman-nu kho su UdÃyi vadamÃno vadeyyÃti. -- No h' etaæ bhante. Yehi so bhante ra¤¤o nÃgo ÅsÃdanto ubbÆÊhavà 'bhijÃto saÇgÃmÃvacaro daÊhehi vÃrattehi bandhanehi baddho Åsakaæ yeva kÃyaæ sannÃmetvà tÃni bandhanÃni sa¤chinditvà sampadÃletvà yenakÃmaæ pakkamati, taæ hi tassa abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhananti. -- Evam-eva kho UdÃyi idh' ekacce kulaputtÃ: idaæ pajahathÃti mayà vuccamÃnà te evam-Ãhaæsu: Kiæ pan' imassa appamattakassa oramattakassa pahÃtabbassa yassa no Bhagavà pahÃnam-Ãha, yassa no Sugato paÂinassaggamÃhÃti; te ta¤-c' eva pajahanti mayi ca na appaccayaæ upaÂÂhÃpenti ye ca bhikkhÆ sikkhÃkÃmÃ. Te taæ pahÃya appossukkà pannalomà paradavuttà migabhÆtena cetasà viharanti. Tesan-taæ UdÃyi hoti abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhanaæ.
     Seyyathà pi UdÃyi puriso daÊiddo assako anÃÊhiyo, tass' assa ekaæ agÃrakaæ oluggaviluggaæ kÃkÃtidÃyiæ na paramarÆpaæ, ekà khaÂopikà oluggaviluggà na paramarÆpÃ, ekissà kumbhiyà dha¤¤asamavÃpakaæ na paramarÆpaæ,

#<[page 451]>#
%<                    2.6. LAèUKIKOPAMASUTTAõ. (66)              451>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ekà jÃyikà na paramarÆpÃ; so ÃrÃmagataæ bhikkhuæ passeyya sudhotahatthapÃdaæ manu¤¤aæ bhojanaæ bhuttÃviæ sÅtÃya chÃyÃya nisinnaæ adhicitte yuttaæ. Tassa evam-assa: Sukhaæ vata bho sÃma¤¤aæ, ÃrÆgyaæ vata bho sÃma¤¤aæ; so vat' assaæ yo 'haæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan-ti. So na sakkuïeyya ekaæ agÃrakaæ oluggaviluggaæ kÃkÃtidÃyiæ na paramarÆpaæ pahÃya ekaæ khaÂopikaæ oluggaviluggaæ na paramarÆpaæ pahÃya ekissà kumbhiyà dha¤¤asamavÃpakaæ na paramarÆpaæ pahÃya ekaæ jÃyikaæ na paramarÆpaæ pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajituæ. Yo nu kho UdÃyi evaæ vadeyya:
yehi so puriso bandhanehi baddho na sakkoti ekaæ agÃrakaæ oluggaviluggaæ . . . ekaæ jÃyikaæ na paramarÆpaæ pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajituæ, taæ hi tassa abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhanan-ti, samman-nu kho so UdÃyi vadamÃno vadeyyÃti.
-- No h' etaæ bhante. Yehi so bhante puriso bandhanehi baddho na sakkoti ekaæ agÃrakaæ oluggaviluggaæ kÃkÃtidÃyiæ na paramarÆpaæ pahÃya ekaæ khaÂopikaæ oluggaviluggaæ na paramarÆpaæ pahÃya ekissà kumbhiyà dha¤¤asamavÃpakaæ na paramarÆpaæ pahÃya ekaæ jÃyikaæ na paramarÆpaæ pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajituæ, taæ hi tassa balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaÊiÇgaro ti. -- Evam-eva kho UdÃyi idh' ekacce moghapurisÃ: idaæ pajahathÃti mayà vuccamÃnà te evam-Ãhaæsu: Kiæ pan' imassa appamattakassa oramattakassa, adhisallikhat' evÃyaæ samaïo ti; te ta¤-c' eva na-ppajahanti mayi ca appaccayaæ upaÂÂhÃpenti ye ca bhikkhÆ sikkhÃkÃmÃ. Tesan-taæ UdÃyi hoti balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaÊiÇgaro.
     Seyyathà pi UdÃyi gahapati và gahapatiputto và a¬¬ho mahaddhano mahÃbhogo,

#<[page 452]>#
%<452                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nekÃnaæ nikkhagaïÃnaæ cayo nekÃnaæ dha¤¤agaïÃnaæ cayo nekÃnaæ khettagaïÃnaæ cayo nekÃnaæ vatthugaïÃnaæ cayo nekÃnaæ bhariyÃgaïÃnaæ cayo nekÃnaæ dÃsagaïÃnaæ cayo nekÃnaæ dÃsigaïÃnaæ cayo; so ÃrÃmagataæ bhikkhuæ passeyya sudhotahatthapÃdaæ manu¤¤aæ bhojanaæ bhuttÃviæ sÅtÃya chÃyÃya nisinnaæ adhicitte yuttaæ. Tassa evam-assa: Sukhaæ vata bho sÃma¤¤aæ, ÃrÆgyaæ vata bho sÃma¤¤aæ; so vat' assaæ yo 'haæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan-ti. So sakkuneyya nekÃni nikkhagaïÃni pahÃya nekÃni dha¤¤agaïÃni pahÃya nekÃni khettagaïÃni pahÃya nekÃni vatthugaïÃni pahÃya nekÃni bhariyÃgaïÃni pahÃya nekÃni dÃsagaïÃni pahÃya nekÃni dÃsigaïÃni pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajituæ. Yo nu kho UdÃyi evaæ vadeyya: yehi so gahapati và gahapatiputto và bandhanehi baddho sakkoti nekÃni nikkhagaïÃni pahÃya . . . nekÃni dÃsigaïÃni pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajituæ, taæ hi tassa balavaæ bandhanaæ daÊhaæ bandhanaæ thiraæ bandhanaæ apÆtikaæ bandhanaæ thÆlo kaÊiÇgaro ti, samman-nu kho so UdÃyi vadamÃno vadeyyÃti. -- No h' etaæ bhante. Yehi so bhante gahapati và gahapatiputto và bandhanehi baddho sakkoti nekÃni nikkhagaïÃni pahÃya nekÃni dha¤¤agaïÃni pahÃya nekÃni khettagaïÃni pahÃya nekÃni vatthugaïÃni pahÃya nekÃni bhariyÃgaïÃni pahÃya nekÃni dÃsagaïÃni pahÃya nekÃni dÃsigaïÃni pahÃya kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajituæ, taæ hi tassa abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhanan-ti. -- Evam-eva kho UdÃyi idh' ekacce kulaputtÃ:
idaæ pajahathÃti mayà vuccamÃnà te evam-Ãhaæsu: Kiæ pan' imassa appamattakassa oramattakassa pahÃtabbassa yassa no Bhagavà pahÃnam-Ãha, yassa no Sugato paÂinissaggam-ÃhÃti; te ta¤-c' eva pajahanti mayi ca na appaccayaæ upaÂÂhÃpenti ye ca bhikkhÆ sikkhÃkÃmÃ. Te taæ pahÃya appossukkà pannalomà paradavuttà migabhÆtena cetasà viharanti.

#<[page 453]>#
%<                  2.6. LAèUKIKOPAMASUTTAõ. (66)                 453>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tesan-taæ UdÃyi hoti abalaæ bandhanaæ dubbalaæ bandhanaæ pÆtikaæ bandhanaæ asÃrakaæ bandhanaæ.
     CattÃro 'me UdÃyi puggalà santo saævijjamÃnà lokasmiæ, katame cattÃro: Idh' UdÃyi ekacco puggalo upadhipahÃnÃya paÂipanno hoti upadhipaÂinissaggÃya, tam-enaæ upadhipahÃnÃya paÂipannaæ upadhipaÂinissaggÃya upadhipaÂisaæyuttà sarasaÇkappà samudÃcaranti, so te adhivÃseti, na-ppajahati na vinodeti na byantikaroti nÃnabhÃvaæ gameti. Imaæ kho ahaæ UdÃyi puggalaæ saæyutto ti vadÃmi no visaæyutto, taæ kissa hetu: Indriyavemattatà hi me UdÃyi imasmiæ puggale viditÃ. Idha pan' UdÃyi ekacco puggalo upadhipÃhÃnÃya paÂipanno hoti upadhipaÂinissaggÃya, tam-enaæ upadhipahÃnÃya paÂipannaæ upadhipaÂinissaggÃya upadhipaÂisaæyuttà sarasaÇkappà samudÃcaranti, so te nÃdhivÃseti, pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti. Imam-pi kho ahaæ UdÃyi puggalaæ saæyutto ti vadÃmi no visaæyutto, taæ kissa hetu: Indriyavemattatà hi me UdÃyi imasmiæ puggale viditÃ. Idha pan' UdÃyi ekacco puggalo upadhipahÃnÃya paÂipanno hoti upadhipaÂinissaggÃya, tam-enaæ upadhipahÃnÃya paÂipannaæ upadhipaÂinissaggÃya kadÃci karahaci satisammosà upadhipaÂisaæyuttà sarasaÇkappà samudÃcaranti. Dandho UdÃyi satuppÃdo, atha kho naæ khippam-eva pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti. Seyyathà pi UdÃyi puriso divasasantatte ayokaÂÃhe dve và tÅïi và udakaphusitÃni nipÃteyya; dandho UdÃyi udakaphusitÃnaæ nipÃto, atha kho naæ khippam-eva parikkhayaæ pariyÃdÃnaæ gaccheyya. Evam-eva kho UdÃyi idh' ekacco puggalo upadhipahÃnÃya paÂipanno hoti upadhipaÂinissaggÃya, tam-enaæ upadhipahÃnÃya paÂipannaæ upadhipaÂinissaggÃya kadÃci karahaci satisammosà upadhipaÂisaæyuttà sarasaÇkappà samudÃcaranti. Dandho UdÃyi satuppÃdo, atha kho naæ khippam-eva pajahati vinodeti byantikaroti anabhÃvaæ gameti. Imam-pi kho ahaæ UdÃyi puggalaæ saæyutto ti vadÃmi no visaæyutto, taæ kissa hetu:

#<[page 454]>#
%<454                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Indriyavemattatà hi me UdÃyi imasmiæ puggale viditÃ. Idha pan' UdÃyi ekacco puggalo: upadhi dukkhassa mÆlan-ti iti viditvà nirupadhi hoti upadhisaÇkhaye vimutto. Imaæ kho ahaæ UdÃyi puggalaæ visaæyutto ti vadÃmi no saæyutto, taæ kissa hetu: Indriyavemattatà hi me UdÃyi imasmiæ puggale viditÃ.
     Pa¤ca kho ime UdÃyi kÃmaguïÃ, katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ, sotavi¤¤eyyà saddà -- ghÃnavi¤¤eyyà gandhà -jivhÃvi¤¤eyyà rasà -- kÃyavi¤¤eyyà phoÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piyarÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho UdÃyi pa¤ca kÃmaguïÃ. Yaæ kho UdÃyi ime pa¤ca kÃmaguïe paÂicca uppajjati sukhaæ somanassaæ idaæ vuccati kÃmasukhaæ mÅÊhasukhaæ puthujjanasukhaæ anariyasukhaæ; na Ãsevitabbaæ na bhÃvetabbaæ na bahulÅkÃtabbaæ, bhÃyitabbaæ etassa sukhassÃti vadÃmi. Idh' UdÃyi bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. VitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅtisukhaæ dutiyaæ jhÃnaæ --pe-- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ vuccati nekkhammasukhaæ pavivekasukhaæ upasamasukhaæ sambodhasukhaæ; Ãsevitabbaæ bhÃvetabbaæ bahulÅkÃtabbaæ, na bhÃyitabbaæ etassa sukhassÃti vadÃmi.
     Idh' UdÃyi bhikkhu vivicc' eva kÃmehi --pe-- paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ahaæ UdÃyi i¤jitasmiæ vadÃmi, ki¤-ca tattha i¤jitasmiæ: yad-eva tattha vitakkavicÃrà aniruddhà honti idaæ tattha i¤jitasmiæ. Idh' UdÃyi bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà --pe-- dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi i¤jitasmiæ vadÃmi, ki¤-ca tattha i¤jitasmiæ: yad-eva tattha pÅtisukhaæ aniruddhaæ hoti idaæ tattha i¤jitasmiæ. Idh' UdÃyi bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà --pe-- tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi i¤jitasmiæ vadÃmi, ki¤-ca tattha i¤jitasmiæ: yad-eva tattha upekhÃsukhaæ aniruddhaæ hoti idaæ tattha i¤jitasmiæ.

#<[page 455]>#
%<                   2.6. LAèUKIKOPAMASUTTAõ. (66)                 455>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idh' UdÃyi bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà --pe-catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ahaæ UdÃyi ani¤jitasmiæ vadÃmi.
     Idh' UdÃyi bhikkhu vivicc' eva kÃmehi --pe-- paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Idaæ kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà --pe-- dutiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà --pe-- tatiyaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu sukhassa ca pahÃnà --pe-- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnattasa¤¤Ãnaæ amanasikÃrà ananto ÃkÃso ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma anantaæ vi¤¤Ãïan-ti vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Idampi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma na-tthi ki¤cÅti Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu sabbaso Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ samatikkamma nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati,

#<[page 456]>#
%<456                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ayaæ tassa samatikkamo. Idam-pi kho ahaæ UdÃyi analan-ti vadÃmi, pajahathÃti vadÃmi, samatikkamathÃti vadÃmi; ko ca tassa samatikkamo: Idh' UdÃyi bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanaæ samatikkamma sa¤¤Ãvedayitanirodhaæ upasampajja viharati, ayaæ tassa samatikkamo. Iti kho ahaæ UdÃyi nevasa¤¤ÃnÃsa¤¤Ãyatanassa pi pahÃnaæ vadÃmi. Passasi no tvaæ UdÃyi taæ saæyojanaæ aïuæ và thÆlaæ và yassÃhaæ no pahÃnaæ vadÃmÅti. -- No h' etaæ bhante ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà UdÃyÅ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                 LAèUKIKOPAMASUTTANTAõ CHAèèHAõ.
                                67.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà CÃtumÃyaæ viharati ÃmalakÅvane. Tena kho pana samayena SÃriputtaMoggallÃnapamukhÃni pa¤camattÃni bhikkhusatÃni CÃtumaæ anuppattÃni honti Bhagavantaæ dassanÃya, te ca Ãgantukà bhikkhÆ nevÃsikehi bhikkhÆhi saddhiæ paÂisammodamÃnà senÃsanÃni pa¤¤ÃpayamÃnà pattacÅvarÃni paÂisÃmayamÃnà uccÃsaddà mahÃsaddà ahesuæ. Atha kho Bhagavà Ãyasmantaæ ùnandaæ Ãmantesi: Ke pan' ete ùnanda uccÃsaddà mahÃsaddà kevaÂÂà ma¤¤e macchavilope ti. -- EtÃni bhante SÃriputta-MoggallÃnapamukhÃni pa¤camattÃni bhikkhusatÃni CÃtumaæ anuppattÃni Bhagavantaæ dassanÃya, te Ãgantukà bhikkhÆ nevÃsikehi bhikkhÆhi saddhiæ paÂisammodamÃnà senÃsanÃni pa¤¤ÃpayamÃnà pattacÅvarÃni paÂisÃmayamÃnà uccÃsaddà mahÃsaddà ti. -- Tena h' ùnanda mama vacanena te bhikkhÆ Ãmantehi: satthÃyasmante ÃmantetÅti. Evambhante ti kho Ãyasmà ùnando Bhagavato paÂissutvà yena te bhikkhÆ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà te bhikkhÆ etadavoca: SatthÃyasmante ÃmantetÅti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato ùnandassa paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu,

#<[page 457]>#
%<                      2.7. CùTUMASUTTAõ. (67)                  457>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinne kho te bhikkhÆ Bhagavà etad-avoca: Kin-nu tumhe bhikkhave uccÃsaddà mahÃsaddà kevaÂÂà ma¤¤e macchavilope ti. -- ImÃni bhante SÃriputta-MoggallÃnapamukhÃni pa¤camattÃni bhikkhusatÃni CÃtumaæ anuppattÃni Bhagavantaæ dassanÃya, te 'me Ãgantukà bhikkhÆ nevÃsikehi bhikkhÆhi saddhiæ paÂisammodamÃnà senÃsanÃni pa¤¤ÃpayamÃnà pattacÅvarÃni paÂisÃmayamÃnà uccÃsaddà mahÃsaddà ti. -- Gacchathà bhikkhave païÃmemi vo, na vo mama santike vatthabban-ti. Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paÂissutvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà senÃsanaæ saæsÃmetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya pakkamiæsu.
     Tena kho pana samayena CÃtumeyyakà Sakyà santhÃgÃre sannipatità honti kenacid-eva karaïÅyena. AddasÃsuæ kho CÃtumeyyakà Sakyà te bhikkhÆ dÆrato va gacchante, disvÃna yena te bhikkhÆ ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà te bhikkhÆ etad-avocuæ: Handa kahaæ pana tumhe Ãyasmanto gacchathÃti. -- Bhagavatà kho Ãvuso bhikkhusaÇgho païÃmito ti. -- Tena h' Ãyasmanto muhuttaæ nisÅdatha, app-eva nÃma mayaæ sakkuïeyyÃma Bhagavantaæ pasÃdetun-ti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ CÃtumeyyakÃnaæ SakyÃnaæ paccassosuæ. Atha kho CÃtumeyyakà Sakyà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho CÃtumeyyakà Sakyà Bhagavantaæ etad-avocuæ:
Abhinandatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ, abhivadatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ. Seyyathà pi bhante Bhagavatà pubbe bhikkhusaÇgho anuggahÅto evam-evaæ Bhagavà etarahi anugaïhÃtu bhikkhusaÇghaæ. Sant' ettha bhante bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ, tesaæ Bhagavantaæ dassanÃya alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo. Seyyathà pi bhante bÅjÃnaæ taruïÃnaæ udakaæ alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo, evam-eva kho bhante sant' ettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ,

#<[page 458]>#
%<458                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tesaæ Bhagavantaæ dassanÃya alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo. Seyyathà pi bhante vacchassa taruïassa mÃtaraæ apassantassa siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo, evam-eva kho bhante sant' ettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ, tesaæ Bhagavantaæ apassantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo.
Abhinandatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ, abhivadatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ. Seyyathà pi bhante Bhagavatà pubbe bhikkhusaÇgho anuggahÅto evam-evaæ Bhagavà etarahi anugaïhÃtu bhikkhusaÇghan-ti.
     Atha kho Brahmà Sahampati Bhagavato cetasà cetoparivitakkam-a¤¤Ãya seyyathà pi nÃma balavà puriso sami¤jitaæ và bÃhaæ pasÃreyya pasÃritaæ và bÃhaæ sami¤jeyya evam-evaæ Brahmaloke antarahito Bhagavato purato pÃturahosi. Atha kho Brahmà Sahampati ekaæsaæ uttarÃsaÇgaæ karitvà yena Bhagavà ten' a¤jalim-païÃmetvà Bhagavantaæ etad-avoca: Abhinandatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ, abhivadatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ.
Seyyathà pi bhante Bhagavatà pubbe bhikkhusaÇgho anuggahÅto evam-evaæ Bhagavà etarahi anugaïhÃtu bhikkhusaÇghaæ. Sant' ettha bhante bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ, tesaæ Bhagavantaæ dassanÃya alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo.
Seyyathà pi bhante bÅjÃnaæ taruïÃnaæ udakaæ alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo, evam-eva kho bhante sant' ettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ, tesaæ Bhagavantaæ dassanÃya alabhantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo. Seyyathà pi bhante vacchassa taruïassa mÃtaraæ apassantassa siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo, evam-eva kho bhante sant' ettha bhikkhÆ navà acirapabbajità adhunÃgatà imaæ dhammavinayaæ, tesaæ Bhagavantaæ apassantÃnaæ siyà a¤¤athattaæ siyà vipariïÃmo. Abhinandatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ, abhivadatu bhante Bhagavà bhikkhusaÇghaæ. Seyyathà pi bhante Bhagavatà pubbe bhikkhusaÇgho anuggahÅto evam-evaæ Bhagavà etarahi anugaïhÃtu bhikkhusaÇghan-ti.

#<[page 459]>#
%<                     2.7. CùTUMASUTTAõ. (67)                     459>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Asakkhiæsu kho CÃtumeyyakà ca Sakyà Brahmà ca Sahampati Bhagavantaæ pasÃdetuæ bÅjÆpamena ca taruïÆpamena ca. Atha kho Ãyasmà MahÃmoggallÃno bhikkhÆ Ãmantesi: UÂÂhahath' Ãvuso, gaïhÃtha pattacÅvaraæ, pasÃdito Bhagavà CÃtumeyyakehi ca Sakkehi Brahmunà ca Sahampatinà bÅjÆpamena ca taruïÆpamena cÃti. EvamÃvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato MahÃmoggallÃnassa paÂissutvà uÂÂhÃy' Ãsanà pattacÅvaram-ÃdÃya yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnaæ kho Ãyasmantaæ SÃriputtaæ Bhagavà etad-avoca: Kinti te SÃriputta ahosi mayà bhikkhusaÇghe païÃmite ti. -- Evaæ kho me bhante ahosi Bhagavatà bhikkhusaÇghe païÃmite: Appossukko dÃni Bhagavà diÂÂhadhammasukhavihÃraæ anuyutto viharissati, mayam-pi dÃni appossukkà diÂÂhadhammasukhavihÃraæ anuyuttà viharissÃmÃti. -- ùgamehi tvaæ SÃriputta, Ãgamehi tvaæ SÃriputta, na kho te SÃriputta puna pi evarÆpaæ cittaæ uppÃdetabban-ti. Atha kho Bhagavà Ãyasmantaæ MahÃmoggallÃnaæ Ãmantesi: Kinti te MoggallÃna ahosi mayà bhikkhusaÇghe païÃmite ti. -- Evaæ kho me bhante ahosi Bhagavatà bhikkhusaÇghe païÃmite: Appossukko dÃni Bhagavà diÂÂhadhammasukhavihÃraæ anuyutto viharissati, aha¤-ca dÃni Ãyasmà ca SÃriputto bhikkhusaÇghaæ pariharissÃmÃti. -- SÃdhu sÃdhu MoggallÃna, ahaæ và hi MoggallÃna bhikkhusaÇghaæ parihareyyaæ SÃriputta-MoggallÃnà và ti.
     Atha kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: CattÃr' imÃni bhikkhave bhayÃni udak' orohante pÃÂikaÇkhitabbÃni, katamÃni cattÃri: Æmibhayaæ kumbhÅlabhayaæ ÃvaÂÂabhayaæ susukÃbhayaæ. ImÃni kho bhikkhave cattÃri bhayÃni udak' orohante pÃÂikaÇkhitabbÃni. Evam-eva kho bhikkhave cattÃr' imÃni bhayÃni idh' ekacce puggale imasmiæ dhammavinaye agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajite pÃÂikaÇkhitabbÃni, katamÃni cattÃri:

#<[page 460]>#
%<460                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Æmibhayaæ kumbhÅlabhayaæ ÃvaÂÂabhayaæ susukÃbhayaæ
     Katama¤-ca bhikkhave Æmibhayaæ: Idha bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. Tam-enaæ tathà pabbajitaæ samÃnaæ sabrahmacÃrÅ ovadanti anusÃsanti: Evan-te abhikkamitabbaæ evan-te paÂikkamitabbaæ, evan-te Ãloketabbaæ evan-te viloketabbaæ, evan-te sami¤jitabbaæ evan-te pasÃretabbaæ, evan-te saÇghÃÂipattacÅvaraæ dhÃretabban-ti. Tassa evaæ hoti: Mayaæ kho pubbe agÃriyabhÆtà samÃnà a¤¤e ovadÃma pi anusÃsÃma pi, ime pan' amhÃkaæ puttamattà ma¤¤e nattamattà ma¤¤e amhe ovaditabbaæ anusÃsitabbaæ ma¤¤antÅti; so sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvattati. Ayaæ vuccati bhikkhave Æmibhayassa bhÅto sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvatto. ômibhayan-ti kho bhikkhave kodhupÃyÃsass' etaæ adhivacanaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave kumbhÅlabhayaæ: Idha bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. Tam-enam tathà pabbajitaæ samÃnaæ sabrahmacÃrÅ ovadanti anusÃsanti: Idan-te khÃditabbaæ idan-te na khÃditabbaæ, idan-te bhu¤jitabbaæ idan-te na bhu¤jitabbaæ, idan-te sÃyitabbaæ idan-te na sÃyitabbaæ, idan-te pÃtabbaæ idan-te na pÃtabbaæ; kappiyan-te khÃditabbaæ akappiyan-te na khÃditabbaæ, kappiyan-te bhu¤jitabbaæ akappiyan-te na bhu¤jitabbaæ, kappiyan-te sÃyitabbaæ akappiyan-te na sÃyitabbaæ, kappiyan-te pÃtabbaæ akappiyan-te na pÃtabbaæ; kÃle te khÃditabbaæ vikÃle te na khÃditabbaæ, kÃle te bhu¤jitabbaæ vikÃle te na bhu¤jitabbaæ, kÃle te sÃyitabbaæ vikÃle te na sÃyitabbaæ, kÃle te pÃtabbaæ vikÃle te na pÃtabban-ti. Tassa evaæ hoti:

#<[page 461]>#
%<                      2.7. CùTUMASUTTAõ. (67)                  461>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Mayaæ kho pubbe agÃriyabhÆtà samÃnà yaæ icchÃma taæ khÃdÃma yaæ na icchÃma na taæ khÃdÃma, yaæ icchÃma taæ bhu¤jÃma yaæ na icchÃma na taæ bhu¤jÃma, yaæ icchÃma taæ sÃyÃma yaæ na icchÃma na taæ sÃyÃma, yaæ icchÃma taæ pipÃma yaæ na icchÃma na taæ pipÃma; kappiyam-pi khÃdÃma akappiyam-pi khÃdÃma, kappiyam-pi bhu¤jÃma akappiyam-pi bhu¤jÃma, kappiyampi sÃyÃma akappiyam-yi sÃyÃma, kappiyam-pi pipÃma akappiyam-pi pipÃma; kÃle pi khÃdÃma vikÃle pi khÃdÃma, kÃle pi bhu¤jÃma vikÃle pi bhu¤jÃma, kÃle pi sÃyÃma vikÃle pi sÃyÃma, kÃle pi pipÃma vikÃle pi pipÃma. Yam-pi no saddhà gahapatikà divà vikÃle païÅtaæ khÃdaniyaæ bhojaniyaæ denti, tattha p' ime mukhÃvaraïaæ ma¤¤e karontÅti.
So sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvattati. Ayaæ vuccati bhikkhave kumbhÅlabhayassa bhÅto sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvatto. KumbhÅlabhayan-ti kho bhikkhave odarikattass' etaæ adhivacanaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave ÃvaÂÂabhayaæ: Idha bhikkhave {ekacco} kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti: otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi {paridevehi} dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya gÃmaæ và nigamaæ và piï¬Ãya pavisati arakkhiten' eva kÃyena arakkhitÃya vÃcÃya anupaÂÂhitÃya satiyà asaævutehi indriyehi. So tattha passati gahapatiæ và gahapatiputtaæ và pa¤cahi kÃmaguïehi samappitaæ samaÇgibhÆtaæ paricÃrayamÃnaæ. Tassa evaæ hoti: Mayaæ kho pubbe agÃriyabhÆtà samÃnà pa¤cahi kÃmaguïehi samappità samaÇgibhÆtà paricÃrimha; saævijjante kho kule bhogÃ, sakkà bhoge ca bhu¤jituæ pu¤¤Ãni ca kÃtun-ti. So sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvattati.
Ayaæ vuccati bhikkhave ÃvaÂÂabhayassa bhÅto sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvatto. ùvaÂÂabhayan-ti kho bhikkhave pa¤cann' etaæ kÃmaguïÃnaæ adhivacanaæ.
     Katama¤-ca bhikkhave susukÃbhayaæ: Idha bhikkhave ekacco kulaputto saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti:

#<[page 462]>#
%<462                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  otiïïo 'mhi jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti. So evaæ pabbajito samÃno pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya gÃmaæ và nigamaæ và piï¬Ãya pavisati arakkhiten' eva kÃyena arakkhitÃya vÃcÃya anupaÂÂhitÃya satiyà asaævutehi indriyehi. So tattha passati mÃtugÃmaæ dunnivatthaæ và duppÃrutaæ vÃ. Tassa mÃtugÃmaæ disvà dunnivatthaæ và duppÃrutaæ và rÃgo cittaæ anuddhaæseti, so rÃgÃnuddhastena cittena sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvattati. Ayaæ vuccati bhikkhave susukÃbhayassa bhÅto sikkhaæ paccakkhÃya hÅnÃy' Ãvatto.
SusukÃbhayan-ti kho bhikkhave mÃtugÃmass' etaæ adhivacanaæ.
     ImÃni kho bhikkhave cattÃri bhayÃni idh' ekacce puggale imasmiæ dhammavinaye agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajite pÃÂikaÇkhitabbÃnÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                     CùTUMASUTTANTAõ SATTAMAõ.
                                68.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosalesu viharati NaÊakapÃne palÃsavane. Tena kho pana samayena sambahulà abhi¤¤Ãtà abhi¤¤Ãtà kulaputtà Bhagavantaæ uddissa saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajità honti, Ãyasmà ca Anuruddho Ãyasmà ca Nandiyo Ãyasmà ca Kimbilo Ãyasmà ca Bhagu Ãyasmà ca Kuï¬adhÃno Ãyasmà ca Revato Ãyasmà ca ùnando, a¤¤e ca abhi¤¤Ãtà abhi¤¤Ãtà kulaputtÃ. Tena kho pana samayena Bhagavà bhikkhusaÇghaparivuto abbhokÃse nisinno hoti.

#<[page 463]>#
%<                    2.8. NAÊAKAPùNASUTTAõ. (68)                 463>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Bhagavà te kulaputte Ãrabbha bhikkhÆ Ãmantesi: Ye te bhikkhave kulaputtà mamaæ uddissa saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, kacci te bhikkhave bhikkhÆ abhiratà brahmacariye ti. Evaæ vutte te bhikkhÆ tuïhÅ ahesuæ. Dutiyam-pi kho --pe-- tatiyam-pi kho Bhagavà te kulaputte Ãrabbha bhikkhÆ Ãmantesi: Ye te bhikkhave kulaputtà mamaæ uddissa saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajità kacci te bhikkhave bhikkhÆ abhiratà brahmacariye ti. Tatiyam-pi kho te bhikkhÆ tuïhÅ ahesuæ.
     Atha kho Bhagavato etad-ahosi: Yan-nÆnÃhaæ te va kulaputte puccheyyan-ti. Atha kho Bhagavà Ãyasmantaæ Anuruddhaæ Ãmantesi: Kacci tumhe Anuruddhà abhiratà brahmacariye ti. -- Taggha mayaæ bhante abhiratà brahmacariye ti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. Etaæ kho Anuruddhà tumhÃkaæ patirÆpaæ kulaputtÃnaæ saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃnaæ yaæ tumhe abhirameyyÃtha brahmacariye. Yena tumhe Anuruddhà bhadrena yobbanena samannÃgatà paÂhamena vayasà susukÃÊakesà kÃme paribhu¤jeyyÃtha, tena tumhe Anuruddhà bhadrena yobbanena samannÃgatà paÂhamena vayasà susukÃÊakesà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ. Te kho pana tumhe Anuruddhà n' eva rÃjÃbhinÅtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, na corÃbhinÅtà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ, na iïaÂÂà . . . na bhayaÂÂà . . . na ÃjÅvikÃpakatà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajitÃ; api ca kho 'mhi otiïïo jÃtiyà jarÃya maraïena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upÃyÃsehi, dukkhotiïïo dukkhapareto, app-eva nÃma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤ÃyethÃti, nanu tumhe Anuruddhà evaæ saddhà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajità ti. -- Evambhante. -- Evaæ pabbajitena ca pana Anuruddhà kulaputtena kim-assa karaïÅyaæ: Vivekaæ Anuruddhà kÃmehi vivekaæ akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ nÃdhigacchati a¤¤aæ và tato santataraæ, tassa abhijjhà pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati, byÃpÃdo pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati, thÅnamiddham-pi . . . uddhaccakukkuccam-pi . . . vicikicchà pi . . . arati pi

#<[page 464]>#
%<464                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . tandÅ pi cittaæ pariyÃdÃya tiÂÂhati. Vivekaæ Anuruddhà kÃmehi vivekaæ akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ nÃdhigacchati a¤¤aæ và tato santataraæ. Vivekaæ Anuruddhà kÃmehi vivekaæ akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ adhigacchati a¤¤a¤-ca tato santataraæ, tassa abhijjhà pi cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati, byÃpÃdo pi cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati, thÅnamiddham-pi . . . uddhaccakukkuccam-pi . . . vicikicchà pi . . . arati pi . . . tandÅ pi cittaæ na pariyÃdÃya tiÂÂhati. Vivekaæ Anuruddhà kÃmehi vivekaæ akusalehi dhammehi pÅtisukhaæ adhigacchati a¤¤a¤-ca tato santataraæ.
     Kinti vo Anuruddhà mayi hoti: ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà appahÅnà te TathÃgatassa, tasmà TathÃgato saÇkhÃy' ekaæ paÂisevati saÇkhÃy' ekaæ adhivÃseti, saÇkhÃy' ekaæ parivajjeti saÇkhÃy' ekaæ vinodetÅti. -- Na kho no bhante Bhagavati evaæ hoti: ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà appahÅnà te TathÃgatassa, tasmà TathÃgato saÇkhÃy' ekaæ paÂisevati saÇkhÃy' ekaæ adhivÃseti, saÇkhÃy' ekaæ parivajjeti saÇkhÃy' ekaæ vinodetÅti. Evaæ kho no bhante Bhagavati hoti: ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà pahÅnà te TathÃgatassa, tasmà TathÃgato saÇkhÃy' ekaæ paÂisevati saÇkhÃy' ekaæ adhivÃseti, saÇkhÃy' ekaæ parivajjeti saÇkhÃy' ekaæ vinodetÅti. -- SÃdhu sÃdhu AnuruddhÃ. TathÃgatassa Anuruddhà ye Ãsavà saÇkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipÃkà Ãyatiæ jÃtijarÃmaraïiyà pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ. Seyyathà pi Anuruddhà tÃlo matthakÃcchinno abhabbo puna virÆÊhiyÃ, evam-eva kho Anuruddhà TathÃgatassa ye Ãsavà saÇkilesikà --pe-- anuppÃdadhammÃ; tasmà TathÃgato saÇkhÃy' ekaæ paÂisevati saÇkhÃy' ekaæ adhivÃseti, saÇkhÃy' ekaæ parivajjeti saÇkhÃy' ekaæ vinodeti.
     Taæ kim-ma¤¤asi AnuruddhÃ: kaæ atthavasaæ sampassamÃno TathÃgato sÃvake abbhatÅte kÃlakate upapattisu byÃkaroti: asu amutra upapanno, asu amutra upapanno ti. --

#<[page 465]>#
%<                     2.8. NAÊAKAPùNASUTTAõ. (68)                465>%
BhagavaæmÆlakà no bhante dhammà Bhagavaænettikà BhagavaæpaÂisaraïÃ. SÃdhu vata bhante Bhagavantaæ yeva paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho, Bhagavato sutvà bhikkhÆ dhÃressantÅti. -- Na kho Anuruddhà TathÃgato janakuhanatthaæ na janalapanatthaæ na lÃbhasakkÃrasilokÃnisaæsatthaæ, na: iti maæ jano jÃnÃtÆti sÃvake abbhatÅte kÃlakate upapattisu byÃkaroti: asu amutra upapanno, asu amutra upapanno ti. Santi ca kho Anuruddhà kulaputtà saddhà uÊÃravedà uÊÃrapÃmujjÃ, te taæ sutvà tathattÃya cittaæ upasaæharanti. Tesan-taæ Anuruddhà hoti dÅgharattaæ hitÃya sukhÃya.
     IdhÃnuruddhà bhikkhu suïÃti: itthannÃmo bhikkhu kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: a¤¤Ãya saïÂhahÅti. So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto và evaæsÅlo so Ãyasmà ahosi iti pi, evaædhammo so Ãyasmà ahosi iti pi, evaæpa¤¤o so Ãyasmà ahosi iti pi, evaævihÃrÅ so Ãyasmà ahosi iti pi, evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca sÅla¤-ca suta¤-ca cÃga¤-ca pa¤¤a¤-ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuno phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà bhikkhu suïÃti: itthannÃmo bhikkhu kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokà ti. So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto vÃ: evaæsÅlo so Ãyasmà ahosi iti pi, evaædhammo --pe-- evaæpa¤¤o -- evaævihÃrÅ -- evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca --pe-pa¤¤a¤-ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati.
Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuno phÃsuvihÃro hoti.
IdhÆnuruddhà bhikkhu suïÃti: itthannÃmo bhikkhu kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃgadosamohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃmÅ, sakid-eva imaæ, lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karissatÅti. So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto vÃ: evaæsÅlo . . . evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati.

#<[page 466]>#
%<466                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuno phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà bhikkhu suïÃti: itthannÃmo bhikkhu kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti. So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto vÃ: evaæsÅlo . . . evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuno phÃsuvihÃro hoti.
     IdhÃnuruddhà bhikkhunÅ suïÃti: itthannÃmà bhikkhunÅ kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: a¤¤Ãya saïÂhahÅti. Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ:
evaæsÅlà sà bhaginÅ ahosi iti pi, evaædhammà --pe-- evaæpa¤¤Ã -- evaævihÃrinÅ -- evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti. Sà tassà saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuniyà phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà bhikkhunÅ suïÃti: itthannÃmà bhikkhunÅ kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtikà tatthaparinibbÃyinÅ anÃvattidhammà tasmà lokà ti.
Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ: evaæsÅlà . . . evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti.
Sà tassà saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuniyà phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà bhikkhunÅ suïÃti: itthannÃmà bhikkhunÅ kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃgadosamohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃminÅ, sakid-eva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karissatÅti. Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ: evaæsÅlà . . . evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti. Sà tassà saddha¤-ca --pe-pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati.
Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuniyà phÃsuvihÃro hoti.
IdhÃnuruddhà bhikkhunÅ suïÃti: itthannÃmà bhikkhunÅ kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpannà avinipÃtadhammà niyatà sambodhiparÃyanÃ

#<[page 467]>#
%<                   2.8. NAÊAKAPùNASUTTAõ. (68)                   467>%
ti. Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ: evaæsÅlà . . . evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti. Sà tassà saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà bhikkhuniyà phÃsuvihÃro hoti.
     IdhÃnuruddhà upÃsako suïÃti: itthannÃmo upÃsako kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokà ti. So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto vÃ: evaæsÅlo so Ãyasmà ahosi iti pi, evaædhammo --pe-- evaæpa¤¤o -- evaævihÃrÅ -- evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà upÃsakassa phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà upÃsako suïÃti: itthannÃmo upÃsako kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃgadosamohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃmÅ, sakid-eva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karissatÅti.
So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto vÃ: evaæsÅlo . . . evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà upÃsakassa phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà upÃsako suïÃti:
itthannÃmo upÃsako kÃlakato, so Bhagavatà byÃkato: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpanno avinipÃtadhammo niyato sambodhiparÃyano ti. So kho pan' assa Ãyasmà sÃmaæ diÂÂho và hoti anussavasuto vÃ: evaæsÅlo . . . evaæ vimutto so Ãyasmà ahosi iti pÅti. So tassa saddha¤-ca --pe-pa¤¤a¤-ca anussaranto tathattÃya cittaæ upasaæharati.
Evam-pi kho Anuruddhà upÃsakassa phÃsuvihÃro hoti.
     IdhÃnuruddhà upÃsikà suïÃti: itthannÃmà upÃsikà kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtikà tatthaparinibbÃyinÅ anÃvattidhammà tasmà lokà ti. Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ: evaæsÅlà sà bhaginÅ ahosi iti pi, evaædhammà --pe-- evaæpa¤¤Ã -- evaævihÃrinÅ

#<[page 468]>#
%<468                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
-- evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti. Sà tassà saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà upÃsikÃya phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà upÃsikà suïÃti: itthannÃmà upÃsikà kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃgadosamohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃminÅ, sakideva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karissatÅti. Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ: evaæsÅlà . . . evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti. Sà tassà saddha¤-ca --pe-- pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà upÃsikÃya phÃsuvihÃro hoti. IdhÃnuruddhà upÃsikà suïÃti: itthannÃmà upÃsikà kÃlakatÃ, sà Bhagavatà byÃkatÃ: tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpannà avinipÃtadhammà niyatà sambodhiparÃyanà ti. Sà kho pan' assà bhaginÅ sÃmaæ diÂÂhà và hoti anussavasutà vÃ: evaæsÅlà sà bhaginÅ ahosi iti pi, evaædhammà sà bhaginÅ ahosi iti pi, evaæpa¤¤Ã sà bhaginÅ ahosi iti pi, evaævihÃrinÅ sà bhaginÅ ahosi iti pi, evaæ vimuttà sà bhaginÅ ahosi iti pÅti. Sà tassà saddha¤-ca sÅla¤-ca suta¤-ca cÃga¤-ca pa¤¤a¤-ca anussarantÅ tathattÃya cittaæ upasaæharati. Evam-pi kho Anuruddhà upÃsikÃya phÃsuvihÃro hoti.
     Iti kho Anuruddhà TathÃgato na janakuhanatthaæ na janalapanatthaæ na lÃbhasakkÃrasilokÃnisaæsatthaæ, na: iti maæ jano jÃnÃtÆti sÃvake abbhatÅte kÃlakate upapattisu byÃkaroti: asu amutra upapanno, asu amutra upapanno ti.
Santi ca kho Anuruddhà kulaputtà saddhà uÊÃravedà uÊÃrapÃmujjÃ, te taæ sutvà tathattÃya cittaæ upasaæharanti.
Tesan-taæ Anuruddhà hoti dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Ãyasmà Anuruddho Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                   NAÊAKAPùNASUTTANTAõ AèèHAMAõ.

#<[page 469]>#
%<                    2.9. GULISSùNISUTTAõ. (69)                  469>%
                                69.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe. Tena kho pana samayena GulissÃni nÃma bhikkhu Ãra¤¤ako padarasamÃcÃro saÇghamajjhe osaÂo hoti kenacid-eva karaïÅyena. Tatra kho Ãyasmà SÃriputto GulissÃniæ bhikkhuæ Ãrabbha bhikkhÆ Ãmantesi:
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà saÇghagatena saÇghe viharantena sabrahmacÃrisu sagÃravena bhavitabbaæ sappatissena. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu saÇghagato saÇghe viharanto sabrahmacÃrisu agÃravo hoti appatisso tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà sabrahmacÃrisu agÃravo appatisso ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà saÇghagatena saÇghe viharantena sabrahmacÃrisu sagÃravena bhavitabbaæ sappatissena.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà saÇghagatena saÇghe viharantena Ãsanakusalena bhavitabbaæ: iti there ca bhikkhÆ nÃnupakhajja nisÅdissÃmi nave ca bhikkhÆ na Ãsanena paÂibÃhissÃmÅti. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu saÇghagato saÇghe viharanto na Ãsanakusalo hoti tassa bhavanti vattÃro:
kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà abhisamÃcÃrikam-pi dhammaæ na jÃnÃti ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà saÇghagatena saÇghe viharantena Ãsanakusalena bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà s. s. viharantena nÃtikÃlena gÃmo pavisitabbo na divà paÂikkamitabbaæ. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu s. s. viharanto atikÃlena gÃmaæ pavisati divà paÂikkamati tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayamÃyasmà atikÃlena gÃmaæ pavisati divà paÂikkamati ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà s. s. viharantena nÃtikÃlena gÃmo pavisitabbo na divà paÂikkamitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà s. s. viharantena na purebhattaæ pacchÃbhattaæ kulesu cÃrittaæ Ãpajjitabbaæ.

#<[page 470]>#
%<470                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu s. s. viharanto purebhattaæ pacchÃbhattaæ kulesu cÃrittaæ Ãpajjati tassa bhavanti vattÃro:
ayaæ nÆn' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena viharato vikÃlacariyà bahulÅkatÃ, tam-enaæ saÇghagatam-pi samudÃcarati ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà s. s. viharantena na purebhattaæ pacchÃbhattaæ kulesu cÃrittaæ Ãpajjitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà s. s. viharantena anuddhatena bhavitabbaæ acapalena. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu s. s. viharanto uddhato hoti capalo tassa bhavanti vattÃro:
idaæ nÆn' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena viharato uddhaccaæ cÃpalyaæ bahulÅkataæ, tamenaæ saÇghagatam-pi samudÃcarati ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà s. s. viharantena anuddhatena bhavitabbaæ acapalena.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà s. s. viharantena amukharena bhavitabbaæ avikiïïavÃcena. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu s. s. viharanto mukharo hoti vikiïïavÃco tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà mukharo vikiïïavÃco ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà s. s. viharantena amukharena bhavitabbaæ avikiïïavÃcena.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà saÇghagatena saÇghe viharantena suvacena bhavitabbaæ kalyÃïamittena. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu saÇghagato saÇghe viharanto dubbaco hoti pÃpamitto tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà dubbaco pÃpamitto ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà saÇghagatena saÇghe viharantena suvacena bhavitabbaæ kalyÃïamittena.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà indriyesu guttadvÃrena bhavitabbaæ. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu indriyesu aguttadvÃro hoti tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayamÃyasmà indriyesu aguttadvÃro ti 'ssa bhavanti vattÃro,

#<[page 471]>#
%<                     2.9.GULISSùNISUTTAõ. (69)                   471>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà indriyesu guttadvÃrena bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà bhojane matta¤¤unà bhavitabbaæ. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu bhojane amatta¤¤Æ hoti tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà bhojane amatta¤¤Æ ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà bhojane matta¤¤unà bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà jÃgariyaæ anuyuttena bhavitabbaæ. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu jÃgariyaæ ananuyutto hoti tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayamÃyasmà jÃgariyaæ ananuyutto ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà jÃgariyaæ anuyuttena bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà Ãraddhaviriyena bhavitabbaæ. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu kusÅto hoti tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà kusÅto ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà Ãraddhaviriyena bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà upaÂÂhitasatinà bhavitabbaæ. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu muÂÂhassati hoti tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà muÂÂhassati ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà upaÂÂhitasatinà bhavitabbaæ
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà samÃhitena bhavitabbaæ.
Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu asamÃhito hoti tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà asamÃhito ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà samÃhitena bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà pa¤¤Ãvatà bhavitabbaæ.
Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu duppa¤¤o hoti tassa bhavanti vattÃro:

#<[page 472]>#
%<472                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà duppa¤¤o ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà pa¤¤Ãvatà bhavitabbaæ.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà abhidhamme abhivinaye yogo karaïÅyo. Sant' Ãvuso Ãra¤¤akaæ bhikkhuæ abhidhamme abhivinaye pa¤haæ pucchitÃro. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu abhidhamme abhivinaye pa¤haæ puÂÂho na sampÃyati tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà abhidhamme abhivinaye pa¤haæ puÂÂho na sampÃyati ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà abhidhamme abhivinaye yogo karaïÅyo.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà tattha yogo karaïÅyo. Sant' Ãvuso Ãra¤¤akaæ bhikkhuæ ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà tattha pa¤haæ pucchitÃro. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà tattha pa¤haæ puÂÂho na sampÃyati tassa bhavanti vattÃro: kimpan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà tattha pa¤haæ puÂÂho na sampÃyati ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà tattha yogo karaïÅyo.
     ùra¤¤aken' Ãvuso bhikkhunà uttarimanussadhamme yogo karaïÅyo. Sant' Ãvuso Ãra¤¤akaæ bhikkhuæ uttarimanussadhamme pa¤haæ pucchitÃro. Sace Ãvuso Ãra¤¤ako bhikkhu uttarimanussadhamme pa¤haæ puÂÂho na sampÃyati tassa bhavanti vattÃro: kim-pan' imass' Ãyasmato Ãra¤¤akassa ekassÃra¤¤e serivihÃrena yo ayam-Ãyasmà yassa p' atthÃya pabbajito taæ p' atthaæ na jÃnÃti ti 'ssa bhavanti vattÃro, tasmà Ãra¤¤akena bhikkhunà uttarimanussadhamme yogo karaïÅyo ti.
     Evaæ vutte Ãyasmà MahÃmoggallÃno Ãyasmantaæ SÃriputtaæ etad-avoca: ùra¤¤aken' eva nu kho Ãvuso SÃriputta bhikkhunà ime dhammà samÃdÃya vattitabbà udÃhu gÃmantavihÃrinà pÅti.

#<[page 473]>#
%<                   2.10. KýèùGIRISUTTAõ. (70)                    473>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- ùra¤¤akenÃpi kho Ãvuso MoggallÃna bhikkhunà ime dhammà samÃdÃya vattitabbÃ, pag-eva gÃmantavihÃrinà ti.
                    GULISSùNISUTTANTAõ NAVAMAõ.
                                70.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà KÃsÅsu cÃrikaæ carati mahatà bhikkhusaÇghena saddhiæ. Tatra kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: Ahaæ kho bhikkhave a¤¤atr' eva rattibhojanà bhu¤jÃmi, a¤¤atra kho panÃhaæ bhikkhave rattibhojanà bhu¤jamÃno appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnÃmi appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca. Etha tumhe pi bhikkhave a¤¤atr' eva rattibhojanà bhu¤jatha, a¤¤atra kho pana bhikkhave tumhe pi rattibhojanà bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnissatha appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤cÃti. Evam-bhante ti kho te bhikkhÆ Bhagavato paccassosuæ. Atha kho Bhagavà KÃsÅsu anupubbena cÃrikaæ caramÃno yena KÅÂÃgiri nÃma KÃsÅnaæ nigamo tad-avasari.
Tatra sudaæ Bhagavà KÅÂÃgirismiæ viharati KÃsÅnaæ nigame.
Tena kho pana samayena Assaji-Punabbasukà nÃma bhikkhÆ KÅÂÃgirismiæ ÃvÃsikà honti. Atha kho sambahulà bhikkhÆ yena Assaji-Punabbasukà bhikkhÆ ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ etad-avocuæ:
Bhagavà kho Ãvuso a¤¤atr' eva rattibhojanà bhu¤jati bhikkhusaÇgho ca, a¤¤atra kho pan' Ãvuso rattibhojanà bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnanti appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca; etha tumhe pi Ãvuso a¤¤atr' eva rattibhojanà bhu¤jatha, a¤¤atra kho pan' Ãvuso tumhe pi rattibhojanà bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnissatha appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤cÃti.

#<[page 474]>#
%<474                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ vutte Assaji-Punabbasukà bhikkhÆ te bhikkhÆ etad-avocuæ: Mayaæ kho Ãvuso sÃya¤-c' eva bhu¤jÃma pÃto ca divà ca vikÃle, te mayaæ sÃya¤-c' eva bhu¤jamÃnà pÃto ca divà ca vikÃle appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnÃma appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca, te mayaæ kiæ sandiÂÂhikaæ hitvà kÃlikaæ anudhÃvissÃma, sÃya¤-c' eva mayaæ bhu¤jissÃma pÃto ca divà ca vikÃle ti.
     Yato kho te bhikkhÆ nÃsakkhiæsu Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ sa¤¤Ãpetuæ atha yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad-avocuæ: Idha mayaæ bhante yena Assaji-Punabbasukà bhikkhÆ ten' upasaÇkamimha, upasaÇkamitvà Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ etad avocumha: Bhagavà kho Ãvuso a¤¤atr' eva rattibhojanà bhu¤jati --pe-- phÃsuvihÃra¤ cÃti. Evaæ vutte bhante Assaji-Punabbasukà bhikkhÆ amhe etad-avocuæ:
Mayaæ kho Ãvuso --pe-- divà ca vikÃle ti. Yato kho mayaæ bhante nÃsakkhimha Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ sa¤¤Ãpetuæ atha mayaæ etam-atthaæ Bhagavato ÃrocemÃti.
Atha kho Bhagavà a¤¤ataraæ bhikkhuæ Ãmantesi: Ehi tvaæ bhikkhu mama vacanena Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ Ãmantehi: satthÃyasmante ÃmantetÅti. Evam-bhante ti kho so bhikkhu Bhagavato paÂissutvà yena Assaji-Punabbasukà bhikkhÆ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ etad-avoca: SatthÃyasmante ÃmantetÅti. EvamÃvuso ti kho Assaji-Punabbasukà bhikkhÆ tassa bhikkhuno paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinne kho Assaji-Punabbasuke bhikkhÆ Bhagavà etadavoca: Saccaæ kira bhikkhave sambahulà bhikkhÆ tumhe upasaÇkamitvà etad-avocuæ: Bhagavà kho Ãvuso a¤¤atr' eva rattibhojanà bhu¤jati bhikkhusaÇgho ca, a¤¤atra kho pan' Ãvuso rattibhojanà bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnanti appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca; etha tumhe pi Ãvuso a¤¤atra rattibhojanà bhu¤jatha, a¤¤atra kho pan' Ãvuso tumhe pi rattibhojanà bhu¤jamÃnà appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnissatha appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤-ca bala¤ ca phÃsuvihÃra¤-cÃti.

#<[page 475]>#
%<                   2.10. KýèùGIRISUTTAõ. (70)                  475>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ vutte kira bhikkhave tumhe te bhikkhÆ evaæ avacuttha: Mayaæ kho Ãvuso sÃya¤-c' eva bhu¤jÃma pÃto ca divà ca vikÃle, te mayaæ sÃya¤-c' eva bhu¤jamÃnà pÃto ca divà ca vikÃle appÃbÃdhata¤-ca sa¤jÃnÃma appÃtaÇkata¤-ca lahuÂÂhÃna¤ca bala¤-ca phÃsuvihÃra¤-ca, te mayaæ kiæ sandiÂÂhikaæ hitvà kÃlikaæ anudhÃvissÃma, sÃya¤-c' eva mayaæ bhu¤jissÃma pÃto ca divà ca vikÃle ti. -- Evam bhante.
     Kin-nu me tumhe bhikkhave evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃtha: Yaæ ki¤cÃyaæ purisapuggalo paÂisaævedeti sukhaæ và dukkhaæ và adukkhamasukhaæ vÃ, tassa akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hantÅti. -- No h' etaæ bhante. -- Nanu me tumhe bhikkhave evaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃtha: Idh' ekaccassa evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyanti, idha pan' ekaccassa evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hanti; idh' ekaccassa evarÆpaæ dukkhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyanti, idha pan' ekaccassa evarÆpaæ dukkhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hanti; idh' ekaccassa evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyanti, idha pan' ekaccassa evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hantÅti. -- Evam-bhante.
     SÃdhu bhikkhave. Mayà c' etaæ bhikkhave a¤¤Ãtaæ abhavissa adiÂÂhaæ aviditaæ asacchikataæ aphassitaæ pa¤¤Ãya:
idh' ekaccassa evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyantÅti, evamahaæ ajÃnanto: evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ pajahathÃti vadeyyaæ, api nu me etaæ bhikkhave patirÆpaæ abhavissÃti.
-- No h' etaæ bhante. -- Yasmà ca kho etaæ bhikkhave mayà ¤Ãtaæ diÂÂhaæ viditaæ sacchikataæ phassitaæ pa¤¤Ãya:
idh' ekaccassa evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyantÅti,

#<[page 476]>#
%<476                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tasmà 'haæ: evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ pajahathÃti vadÃmi. Mayà c' etaæ bhikkhave a¤¤Ãtaæ abhavissa adiÂÂhaæ aviditaæ asacchikataæ aphassitaæ pa¤¤Ãya: idh' ekaccassa evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hantÅti, evam-ahaæ ajÃnanto: evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ upasampajja viharathÃti vadeyyaæ, api nu me etaæ bhikkhave patirÆpaæ abhavissÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Yasmà ca kho etaæ bhikkhave mayà ¤Ãtaæ diÂÂhaæ viditaæ sacchikataæ phassitaæ pa¤¤Ãya: idh' ekaccassa evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hantÅti, tasmà 'haæ:
evarÆpaæ sukhaæ vedanaæ upasampajja viharathÃti vadÃmi.
     Mayà c' etaæ bhikkhave a¤¤Ãtaæ abhavissa adiÂÂhaæ aviditaæ asacchikataæ aphassitaæ pa¤¤Ãya: idh' ekaccassa evarÆpaæ dukkhaæ vedanaæ --pe-- evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyantÅti, evam-ahaæ ajÃnanto: evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ pajahathÃti vadeyyaæ, api nu me etaæ bhikkhave patirÆpaæ abhavissÃti. -- No h' etaæ bhante. -- Yasmà ca kho etaæ bhikkhave mayà ¤Ãtaæ diÂÂhaæ viditaæ sacchikataæ phassitaæ pa¤¤Ãya: idh' ekaccassa evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà abhiva¬¬hanti kusalà dhammà parihÃyantÅti, tasmà 'haæ: evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ pajahathÃti vadÃmi. Mayà c' etaæ bhikkhave a¤¤Ãtaæ abhavissa adiÂÂhaæ aviditaæ asacchikataæ aphassitaæ pa¤¤Ãya: idh' ekaccassa evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hantÅti, evam-ahaæ ajÃnanto: evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ upasampajja viharathÃti vadeyyaæ, api nu me etaæ bhikkhave patirÆpaæ abhavissÃti. -- No h' etaæ bhante. -Yasmà ca kho etaæ bhikkhave mayà ¤Ãtaæ diÂÂhaæ viditaæ sacchikataæ phassitaæ pa¤¤Ãya: idh' ekaccassa evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ vediyato akusalà dhammà parihÃyanti kusalà dhammà abhiva¬¬hantÅti, tasmà 'haæ: evarÆpaæ adukkhamasukhaæ vedanaæ upasampajja viharathÃti vadÃmi.

#<[page 477]>#
%<                     2.10. KýèùGIRISUTTAõ. (70)                 477>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     NÃhaæ bhikkhave sabbesaæ yeva bhikkhÆnaæ appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi; na panÃhaæ bhikkhave sabbesaæ yeva bhikkhÆnaæ na appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
Ye te bhikkhave bhikkhÆ arahanto khÅïÃsavà vusitavanto katakaraïÅyà ohitabhÃrà anuppattasadatthà parikkhÅïabhavasaæyojanà samma-d-a¤¤Ã vimuttÃ, tathÃrÆpÃnÃhaæ bhikkhave bhikkhÆnaæ na appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi; taæ kissa hetu: katan-tesaæ appamÃdena, abhabbà te pamajjituæ. Ye ca kho te bhikkhave bhikkhÆ sekhà appattamÃnasà anuttaraæ yogakkhemaæ patthayamÃnà viharanti, tathÃrÆpÃnÃhaæ bhikkhave bhikkhÆnaæ appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: app-eva nÃm' ime Ãyasmanto anulomikÃni senÃsanÃni paÂisevamÃnà kalyÃïamitte bhajamÃnà indriyÃni samannÃnayamÃnà yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tadanuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyun-ti, imaæ kho ahaæ bhikkhave imesaæ bhikkhÆnaæ appamÃdaphalaæ sampassamÃno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
     Satt' ime bhikkhave puggalà santo saævijjamÃnà lokasmiæ, katame satta: ubhatobhÃgavimutto pa¤¤Ãvimutto kÃyasakkhÅ diÂÂhippatto saddhÃvimutto dhammÃnusÃrÅ saddhÃnusÃrÅ.
     Katamo ca bhikkhave puggalo ubhatobhÃgavimutto:
Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà parikkhÅïà honti. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo ubhatobhÃgavimutto. Imassa kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno na appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: katan-tassa appamÃdena, abhabbo so pamajjituæ.
     Katamo ca bhikkhave puggalo pa¤¤Ãvimutto: Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te na kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà parikkhÅïà honti. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo pa¤¤Ãvimutto.

#<[page 478]>#
%<478                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Imassa pi kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno na appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: katan-tassa appamÃdena, abhabbo so pamajjituæ.
     Katamo ca bhikkhave puggalo kÃyasakkhÅ: Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà ekacce Ãsavà parikkhÅïà honti. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo kÃyasakkhÅ. Imassa kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu:
app-eva nÃma ayam-Ãyasmà anulomikÃni senÃsanÃni paÂisevamÃno kalyÃïamitte bhajamÃno indriyÃni samannÃnayamÃno yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyÃti, imaæ kho ahaæ bhikkhave imassa bhikkhuno appamÃdaphalaæ sampassamÃno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
     Katamo ca bhikkhave puggalo diÂÂhippatto: Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te na kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà ekacce Ãsavà parikkhÅïà honti, TathÃgatappavedità c' assa dhammà pa¤¤Ãya vodiÂÂhà honti vocaritÃ. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo diÂÂhippatto. Imassa pi kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: app-eva nÃma ayam-Ãyasmà anulomikÃni senÃsanÃni paÂisevamÃno --pe-- upasampajja vihareyyÃti, imaæ kho ahaæ bhikkhave imassa bhikkhuno appamÃdaphalaæ sampassamÃno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
     Katamo ca bhikkhave puggalo saddhÃvimutto: Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te na kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà ekacce Ãsavà parikkhÅïà honti, TathÃgate c' assa saddhà niviÂÂhà hoti mÆlajÃtà patiÂÂhitÃ. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo saddhÃvimutto. Imassa pi kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: app-eva nÃma ayam-Ãyasmà anulomikÃni senÃsanÃni paÂisevamÃno

#<[page 479]>#
%<                     2.10. KýèùGIRISUTTAõ. (70)                 479>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  --pe-- upasampajja vihareyyÃti, imaæ kho ahaæ bhikkhave imassa bhikkhuno appamÃdaphalaæ sampassamÃno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
     Katamo ca bhikkhave puggalo dhammÃnusÃrÅ: Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te na kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà aparikkhÅïà honti, TathÃgatappavedità c' assa dhammà pa¤¤Ãya mattaso nijjhÃnaæ khamanti, api c' assa ime dhammà honti seyyathÅdaæ saddhindriyaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo dhammÃnusÃrÅ. Imassa pi kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: app-eva nÃma ayam-Ãyasmà anulomikÃni senÃsanÃni paÂisevamÃno --pe-- upasampajja vihareyyÃti, imaæ kho ahaæ bhikkhave imassa bhikkhuno appamÃdaphalaæ sampassamÃno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
     Katamo ca bhikkhave puggalo saddhÃnusÃrÅ: Idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santà vimokhà atikkamma rÆpe Ãruppà te na kÃyena phassitvà viharati, pa¤¤Ãya c' assa disvà Ãsavà aparikkhÅïà honti, TathÃgate c' assa saddhÃmattaæ hoti pemamattaæ, api c' assa ime dhammà honti seyyathÅdaæ saddhindriyaæ viriyindriyaæ satindriyaæ samÃdhindriyaæ pa¤¤indriyaæ. Ayaæ vuccati bhikkhave puggalo saddhÃnusÃrÅ. Imassa pi kho ahaæ bhikkhave bhikkhuno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi, taæ kissa hetu: app-eva nÃma ayam-Ãyasmà anulomikÃni senÃsanÃni paÂisevamÃno kalyÃïamitte bhajamÃno indriyÃni samannÃnayamÃno yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyÃti, imaæ kho ahaæ bhikkhave imassa bhikkhuno appamÃdaphalaæ sampassamÃno appamÃdena karaïÅyan-ti vadÃmi.
     NÃhaæ bhikkhave Ãdiken' eva a¤¤ÃrÃdhanaæ vadÃmi, api ca bhikkhave anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapaÂipadà a¤¤ÃrÃdhanà hoti.

#<[page 480]>#
%<480                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Katha¤-ca bhikkhave anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapaÂipadà a¤¤ÃrÃdhanà hoti: Idha bhikkhave saddhÃjÃto upasaÇkamati, upasaÇkamanto payirupÃsati, payirupÃsanto sotaæ odahati, ohitasoto dhammaæ suïÃti, sutvà dhammaæ dhÃreti, dhatÃnaæ dhammÃnaæ atthaæ upaparikkhati, atthaæ upaparikkhato dhammà nijjhÃnaæ khamanti, dhammanijjhÃnakhantiyà sati chando jÃyati, chandajÃto ussahati, ussahitvà tuleti, tulayitvà padahati, pahitatto samÃno kÃyena c' eva paramaæ saccaæ sacchikaroti pa¤¤Ãya ca naæ ativijjha passati. Sà pi nÃma bhikkhave saddhà nÃhosi, tam-pi nÃma bhikkhave upasaÇkamanaæ nÃhosi, sà pi nÃma bhikkhave payirupÃsanà nÃhosi, tam-pi nÃma bhikkhave sotÃvadhÃnaæ nÃhosi, tam-pi nÃma bhikkhave dhammasavanam nÃhosi, sà pi nÃma bhikkhave dhammadhÃraïà nÃhosi, sà pi nÃma bhikkhave atthÆpaparikkhà nÃhosi, sà pi nÃma bhikkhave dhammanijjhÃnakhanti nÃhosi, so pi nÃma bhikkhave chando nÃhosi, so pi nÃma bhikkhave ussÃho nÃhosi, sà pi nÃma bhikkhave tulanà nÃhosi, tam-pi nÃma bhikkhave padhÃnaæ nÃhosi. VippaÂipannà 'ttha bhikkhave, micchÃpaÂipannà 'ttha bhikkhave. KÅva dÆre v' ime bhikkhave moghapurisà apakkantà imasmà dhammavinayÃ.
     Atthi bhikkhave catuppadaæ veyyÃkaraïaæ yass' uddiÂÂhassa vi¤¤Æ puriso nacirass' eva pa¤¤Ãy' atthaæ ÃjÃneyya.
UddisissÃmi vo bhikkhave, ÃjÃnissatha {me^tan-ti}. -- Ke ca mayaæ bhante ke ca dhammassa a¤¤ÃtÃro ti. -- Yo pi so bhikkhave satthà Ãmisagaru ÃmisadÃyÃdo Ãmisehi saæsaÂÂho viharati, tassa p' ayaæ evarÆpÅ païopaïavidhà na upeti:
eva¤-ca no assa atha naæ kareyyÃma, na ca no ev' assa na naæ kareyyÃmÃti; kim-pana bhikkhave yaæ TathÃgato sabbaso Ãmisehi visaæsaÂÂho viharati. Saddhassa bhikkhave sÃvakassa satthu sÃsane pariyogÃya vattato ayam-anudhammo hoti: satthà BhagavÃ, sÃvako 'ham-asmi; jÃnÃti BhagavÃ, {nÃhaæ} jÃnÃmÅti. Saddhassa bhikkhave sÃvakassa satthu sÃsane pariyogÃya vattato rumhaniyaæ satthu sÃsanaæ hoti ojavantaæ. Saddhassa bhikkhave sÃvakassa satthu sÃsane pariyogÃya vattato ayam-anudhammo hoti:

#<[page 481]>#
%<              3.1. TEVIJJA-VACCHAGOTTASUTTAõ. (71)              481>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kÃmaæ taco ca nahÃru ca aÂÂhÅ ca avasissatu, sarÅre upasussatu maæsalohitaæ, yan-taæ purisatthÃmena purisaviriyena purisaparakkamena pattabbaæ na taæ apÃpuïitvà viriyassa santhÃnaæ bhavissatÅti. Saddhassa bhikkhave sÃvakassa satthu sÃsane pariyogÃya vattato dvinnaæ phalÃnaæ a¤¤ataraæ phalaæ pÃÂikaÇkhaæ: diÂÂhe va dhamme a¤¤Ã, sati và upÃdisese anÃgÃmità ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                    KýèùGIRISUTTANTAõ DASAMAõ.
                       BHIKKHUVAGGO DUTIYO.
                                71.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà VesÃliyaæ viharati MahÃvane KÆÂÃgÃrasÃlÃyaæ. Tena kho pana samayena Vacchagotto paribbÃjako Ekapuï¬arÅke paribbÃjakÃrÃme paÂivasati. Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya VesÃliæ piï¬Ãya pÃvisi. Atha kho Bhagavato etadahosi: Atippago kho tÃva VesÃliyaæ piï¬Ãya carituæ, yannÆnÃhaæ yena Ekapuï¬arÅko paribbÃjakÃrÃmo yena Vacchagotto paribbÃjako ten' upasaÇkameyyan-ti. Atha kho Bhagavà yena Ekapuï¬arÅko paribbÃjakÃrÃmo yena Vacchagotto paribbÃjako ten' upasaÇkami. Addasà kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna Bhagavantaæ etad-avoca: Etu kho bhante BhagavÃ, sÃgataæ bhante Bhagavato, cirassaæ kho bhante Bhagavà imaæ pariyÃyam-akÃsi yadidaæ idh' ÃgamanÃya, nisÅdatu bhante BhagavÃ, idam-Ãsanaæ pa¤¤attan-ti. NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane, Vacchagotto pi kho paribbÃjako a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi.

#<[page 482]>#
%<482                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ekamantaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantaæ etadavoca:
     Sutaæ metaæ bhante: samaïo Gotamo sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ, aparisesaæ ¤Ãïadassanaæ paÂijÃnÃti: carato ca me tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ ¤Ãïadassanaæ paccupaÂÂhitan-ti. Ye te bhante evam-Ãhaæsu:
samaïo Gotamo sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ, aparisesaæ ¤Ãïadassanaæ paÂijÃnÃti: carato ca me tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ ¤Ãïadassanaæ paccupaÂÂhitanti, kacci te bhante Bhagavato vuttavÃdino na ca Bhagavantaæ abhÆtena abbhÃcikkhanti dhammassa cÃnudhammaæ byÃkaronti, na ca koci sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo gÃrayhaæ ÂhÃnaæ ÃgacchatÅti. -- Ye te Vaccha evam-Ãhaæsu: samaïo Gotamo sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ, aparisesaæ ¤Ãïadassanaæ paÂijÃnÃti: carato ca me tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ ¤Ãïadassanaæ paccupaÂÂhitan-ti, na me te vuttavÃdino, abbhÃcikkhanti ca pana man-te asatà abhÆtenÃti.
     Kathaæ byÃkaramÃnà pana mayaæ bhante vuttavÃdino c' eva Bhagavato assÃma na ca Bhagavantaæ abhÆtena abbhÃcikkheyyÃma dhammassa cÃnudhammaæ byÃkareyyÃma, na ca koci sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo gÃrayhaæ ÂhÃnaæ ÃgaccheyyÃti. -- Tevijjo samaïo Gotamo ti kho Vaccha byÃkaramÃno vuttavÃdÅ c' eva me assa na ca maæ abhÆtena abbhÃcikkheyya dhammassa cÃnudhammaæ byÃkareyya, na ca koci sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo gÃrayhaæ ÂhÃnaæ Ãgaccheyya.
Ahaæ hi Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhÃmi anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarÃmi, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarÃmi. Ahaæ hi Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhÃmi dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passÃmi cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃmi. Ahaæ hi Vaccha ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharÃmi. Tevijjo samaïo Gotamo ti kho Vaccha byÃkaramÃno vuttavÃdÅ c' eva me assa na ca maæ abhÆtena abbhÃcikkheyya dhammassa cÃnudhammaæ byÃkareyya,

#<[page 483]>#
%<                3.2. AGGI-VACCHAGOTTASUTTAõ. (72)                483>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na ca koci sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo gÃrayhaæ ÂhÃnaæ ÃgaccheyyÃti.
     Evaæ vutte Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantaæ etadavoca: Atthi nu kho bho Gotama koci gihÅ gihisaæyojanaæ appahÃya kÃyassa bhedà dukkhass' antaækaro ti. -- Na-tthi kho Vaccha koci gihÅ gihisaæyojanaæ appahÃya kÃyassa bhedà dukkhass' antaækaro ti. -- Atthi pana bho Gotama koci gihÅ gihisaæyojanaæ appahÃya kÃyassa bhedà saggÆpago ti. -- Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ na dve satÃni na tÅïi satÃni na cattÃri satÃni na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va ye gihÅ gihisaæyojanaæ appahÃya kÃyassa bhedà saggÆpagà ti. -- Atthi nu kho bho Gotama koci ÃjÅvako kÃyassa bhedà dukkhass' antaækaro ti. -- Na-tthi kho Vaccha koci ÃjÅvako kÃyassa bhedà dukkhass' antaækaro ti.
-- Atthi pana bho Gotama koci ÃjÅvako kÃyassa bhedà saggÆpago ti. -- Ito kho so Vaccha ekanavuto kappo yamahaæ anussarÃmi, nÃbhijÃnÃmi ka¤ci ÃjÅvakaæ saggÆpagaæ a¤¤atra ekena, so p' Ãsi kammavÃdÅ kiriyavÃdÅ ti. -- Evaæ sante bho Gotama su¤¤aæ adun-titthÃyatanaæ antamaso saggÆpagena pÅti. -- Evaæ sante Vaccha su¤¤aæ aduntitthÃyatanaæ antamaso saggÆpagena pÅti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamano Vacchagotto paribbÃjako Bhagavato bhÃsitaæ abinandÅti.
                TEVIJJA-VACCHAGOTTASUTTANTAõ PAèHAMAõ.
                                72.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Atha kho Vacchagotto paribbÃjako yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi,

#<[page 484]>#
%<484                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantaæ etad-avoca:
     Kin-nu kho bho Gotama: sassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: sassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kim pana bho Gotama:
asassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: asassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti.
-- Kin-nu kho bho Gotama: antavà loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: antavà loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kiæ pana bho Gotama: anantavà loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi:
anantavà loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kin-nu kho bho Gotama: taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kiæ pana bho Gotama:
a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅraæ, idam-eva saccaæ, moghama¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅraæ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kin-nu kho bho Gotama:
hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, moghama¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kiæ pana bho Gotama: na hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, moghama¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: na hoti tathÃgato param-maraïÃ, idameva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kin-nu kho bho Gotama: hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïÃ, idameva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo

#<[page 485]>#
%<                3.2. AGGI-VACCHAGOTTASUTTAõ. (72)                485>%
ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti. -- Kiæ pana bho Gotama: n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤anti evaædiÂÂhi bhavaæ Gotamo ti. -- Na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti.
     Kin-nu kho bho Gotama: sassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi samaïo Gotamo ti iti puÂÂho samÃno: na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: sassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti vadesi. Kiæ pana bho Gotama: asassato loko, idam-eva saccaæ, moghama¤¤an-ti evaædiÂÂhi samaïo Gotamo ti iti puÂÂho samÃno:
na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: asassato loko, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti vadesi --pe--. Ki¤-nu kho bho Gotama: hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi samaïo Gotamo ti iti puÂÂho samÃno: na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïÃ, idameva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti vadesi. Kiæ pana bho Gotama: n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti evaædiÂÂhi samaïo Gotamo ti iti puÂÂho samÃno: na kho ahaæ Vaccha evaædiÂÂhi: n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïÃ, idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti vadesi. Kiæ pana bhavaæ Gotamo ÃdÅnavaæ sampassamÃno evaæ imÃni sabbaso diÂÂhigatÃni anupagato ti.
     Sassato loko ti kho Vaccha diÂÂhigatam-etaæ diÂÂhigahanaæ diÂÂhikantÃraæ diÂÂhivisÆkaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisaæyojanaæ, sadukkhaæ savighÃtaæ saupÃyÃsaæ sapariÊÃhaæ, na nibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattati. Asassato loko ti kho Vaccha --pe-- antavà loko ti kho Vaccha -- anantavà loko ti kho Vaccha -- taæ jÅvaæ taæ sarÅran-ti kho Vaccha -- a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅranti kho Vaccha -- hoti tathÃgato param-maraïà ti kho Vaccha

#<[page 486]>#
%<486                  II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- na hoti tathÃgato param-maraïà ti kho Vaccha -- hoti ca na ca hoti tathÃgato param-maraïà ti kho Vaccha -- n' eva hoti na na hoti tathÃgato param-maraïà ti kho Vaccha diÂÂhigatam-etaæ diÂÂhigahanaæ diÂÂhikantÃraæ diÂÂhivisÆkaæ diÂÂhivipphanditaæ diÂÂhisaæyojanaæ, sadukkhaæ savighÃtaæ saupÃyÃsaæ sapariÊÃhaæ, na nibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattati. Imaæ kho ahaæ Vaccha ÃdÅnavaæ sampassamÃno evaæ imÃni sabbaso diÂÂhigatÃni anupagato ti. -- Atthi pana bhoto Gotamassa ki¤ci diÂÂhigatan-ti. -DiÂÂhigatan-ti kho Vaccha apanÅtam-etaæ TathÃgatassa.
DiÂÂhaæ h' etaæ Vaccha TathÃgatena: iti rÆpaæ, iti rÆpassa samudayo, iti rÆpassa atthagamo; iti vedanÃ, iti ve, danÃya samudayo, iti vedanÃya atthagamo; iti sa¤¤Ã, iti sa¤¤Ãya samudayo, iti sa¤¤Ãya atthagamo; iti saÇkhÃrÃ, iti saÇkhÃrÃnaæ samudayo, iti saÇkhÃrÃnaæ atthagamo; iti vi¤¤Ãïaæ, iti vi¤¤Ãïassa samudayo, iti vi¤¤Ãïassa atthagamo ti. Tasmà TathÃgato sabbama¤¤itÃnaæ sabbamathitÃnaæ sabba-ahiækÃra-mamiækÃra-mÃnÃnusayÃnaæ khayà virÃgà nirodhà cÃgà paÂinissaggà anupÃdà vimutto ti vadÃmÅti.
     Evaæ vimuttacitto pana bho Gotama bhikkhu kuhiæ upapajjatÅti. -- UpapajjatÅti kho Vaccha na upeti. -- Tena hi bho Gotama na upapajjatÅti. -- Na upapajjatÅti kho Vaccha na upeti. -- Tena hi bho Gotama upapajjati ca na ca upapajjatÅti. -- Upapajjati ca na ca upapajjatÅti kho Vaccha na upeti. -- Tena hi bho Gotama n' eva upapajjati na na upapajjatÅti. -- N' eva upapajjati na na upapajjatÅti kho Vaccha na upeti.
     Evaæ vimuttacitto pana bho Gotama bhikkhu kuhiæ upapajjatÅti iti puÂÂho samÃno: upapajjatÅti kho Vaccha na upetÅti vadesi. Tena hi bho Gotama na upapajjatÅti iti puÂÂho samÃno: na upapajjatÅti kho Vaccha na upetÅti vadesi.
Tena hi bho Gotama upapajjati ca na ca upapajjatÅti iti puÂÂho samÃno: upapajjati ca na ca upapajjatÅti kho Vaccha na upetÅti vadesi. Tena hi bho Gotama n' eva upapajjati na na upapajjatÅti iti puÂÂho samÃno: n' eva upapajjati na na upapajjatÅti kho Vaccha na upetÅti vadesi.

#<[page 487]>#
%<                3.2. AGGI-VACCHAGOTTASUTTAõ. (72)                487>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  EtthÃhaæ bho Gotama a¤¤Ãïam-ÃpÃdiæ, ettha sammoham-ÃpÃdiæ, yà pi me esà bhoto Gotamassa purimena kathÃsallÃpena ahu pasÃdamattà sà pi me etarahi antarahità ti.
     Alaæ hi te Vaccha a¤¤ÃïÃya alaæ sammohÃya. GambhÅro h' ayaæ Vaccha dhammo duddaso duranubodho santo païÅto atakkÃvacaro nipuïo paï¬itavedaniyo, so tayà dujjÃno a¤¤adiÂÂhikena a¤¤akhantikena a¤¤arucikena a¤¤atrayogena a¤¤athÃcariyakena. Tena hi Vaccha taæ yev' ettha paÂipucchissÃmi, yathà te khameyya tathà naæ byÃkareyyÃsi.
Taæ kim-ma¤¤asi Vaccha: sace te purato aggi jaleyya jÃneyyÃsi tvaæ: ayaæ me purato aggi jalatÅti. -- Sace me bho Gotama purato aggi jaleyya jÃneyyÃhaæ: ayaæ me purato aggi jalatÅti. -- Sace pana taæ Vaccha evaæ puccheyya: yo te ayaæ purato aggi jalati ayaæ aggi kiæ paÂicca jalatÅti, evaæ puÂÂho tvaæ Vaccha kinti byÃkareyyÃsÅti. -Sace maæ bho Gotama evaæ puccheyya: yo te ayaæ purato aggi jalati ayaæ aggi kiæ paÂicca jalatÅti, evaæ puÂÂho ahaæ bho Gotama evaæ byÃkareyyaæ: yo me ayaæ purato aggi jalati ayaæ aggi tiïakaÂÂhupÃdÃnaæ paÂicca jalatÅti. -- Sace te Vaccha purato so aggi nibbÃyeyya jÃneyyÃsi tvaæ: ayaæ me purato aggi nibbuto ti. -- Sace me bho Gotama purato so aggi nibbÃyeyya jÃneyyÃhaæ: ayaæ me purato aggi nibbuto ti. -- Sace pana taæ Vaccha evaæ puccheyya: yo te ayaæ purato aggi nibbuto so aggi ito katamaæ disaæ gato, puratthimaæ và pacchimaæ và uttaraæ và dakkhiïaæ và ti, evaæ puÂÂho tvaæ Vaccha kinti byÃkareyyÃsÅti. -- Na upeti bho Gotama. Yaæ hi so bho Gotama aggi tiïakaÂÂhupÃdÃnaæ paÂicca ajali, tassa ca pariyÃdÃnà a¤¤assa ca anupahÃrà anÃhÃro nibbuto t' eva saÇkhaæ gacchatÅti.
     Evam-eva kho Vaccha yena rÆpena tathÃgataæ pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeyya taæ rÆpaæ tathÃgatassa pahÅnaæ ucchinnamÆlaæ tÃlÃvatthukataæ anabhÃvakataæ Ãyatiæ anuppÃdadhammaæ; rÆpasaÇkhÃvimutto kho Vaccha tathÃgato, gambhÅro appameyyo duppariyogÃho seyyathà pi mahÃsamuddo, upapajjatÅti na upeti, na upapajjatÅti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatÅti na upeti,

#<[page 488]>#
%<488                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  n' eva upapajjati na na upapajjatÅti na upeti. YÃya vedanÃya tathÃgataæ pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeyya sà vedanà tathÃgatassa pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ; vedanÃsaÇkhÃvimutto kho Vaccha tathÃgato, gambhÅro appameyyo duppariyogÃho seyyathà pi mahÃsamuddo, upapajjatÅti na upeti, na upapajjatÅti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatÅti na upeti, n' eva upapajjati na na upapajjatÅti na upeti. YÃya sa¤¤Ãya tathÃgataæ pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeyya sà sa¤¤Ã tathÃgatassa pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ; sa¤¤ÃsaÇkhÃvimutto kho Vaccha tathÃgato, gambhÅro appameyyo . . . n' eva upapajjati na na upapajjatÅti na upeti.
Yehi saÇkhÃrehi tathÃgataæ pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeyya te saÇkhÃrà tathÃgatassa pahÅnà ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ; saÇkhÃrasaÇkhÃvimutto kho Vaccha tathÃgato, gambhÅro appameyyo . . . n' eva upapajjati na na upapajjatÅti na upeti. Yena vi¤¤Ãïena tathÃgataæ pa¤¤ÃpayamÃno pa¤¤Ãpeyya taæ vi¤¤Ãïaæ tathÃgatassa pahÅnaæ ucchinnamÆlaæ tÃlÃvatthukataæ anabhÃvakataæ Ãyatiæ anuppÃdadhammaæ; vi¤¤ÃïasaÇkhÃvimutto kho Vaccha tathÃgato, gambhÅro appameyyo duppariyogÃho seyyathà pi mahÃsamuddo, upapajjatÅti na upeti, na upapajjatÅti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatÅti na upeti, n' eva upapajjati na na upapajjatÅti na upetÅti.
     Evaæ vutte Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantaæ etadavoca: Seyyathà pi bho Gotama gÃmassa và nigamassa và avidÆre mahà sÃlarukkho, tassa aniccatà sÃkhÃpalÃsaæ palujjeyya, tacapapaÂikà palujjeyyuæ, pheggu palujjeyya, so aparena samayena apagatasÃkhÃpalÃso apagatatacapapaÂiko apagataphegguko suddho assa sÃre paÂiÂÂhito, evam-ev' idaæ bhoto Gotamassa pÃvacanaæ apagatasÃkhÃpalÃsaæ apagatatacapapaÂikaæ apagatapheggukaæ suddhaæ sÃre patiÂÂhitaæ.
Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya:

#<[page 489]>#
%<                3.3. MAHù-VACCHAGOTTASUTTAõ. (73)                489>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. UpÃsakam-maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                 AGGI-VACCHAGOTTASUTTANTAõ DUTIYAõ.
                                73.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati VeÊuvane KalandakanivÃpe. Atha kho Vacchagotto paribbÃjako yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavantaæ etad-avoca: DÅgharattÃhaæ bhotà Gotamena sahakathÅ. SÃdhu me bhavaæ Gotamo saÇkhittena kusalÃkusalaæ desetÆti. -- SaÇkhittena pi kho te ahaæ Vaccha kusalÃkusalaæ deseyyaæ, vitthÃrena pi kho te ahaæ Vaccha kusalÃkusalaæ deseyyaæ, api ca te ahaæ Vaccha saÇkhittena kusalÃkusalaæ desessÃmi, taæ suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bho ti kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad-avoca:
     Lobho kho Vaccha akusalaæ, alobho kusalaæ. Doso kho Vaccha akusalaæ, adoso kusalaæ. Moho kho Vaccha akusalaæ, amoho kusalaæ. Iti kho Vaccha ime tayo dhammà akusalÃ, tayo dhammà kusalÃ. PÃïÃtipÃto kho Vaccha akusalaæ, pÃïÃtipÃtà veramaïÅ kusalaæ. AdinnÃdÃnaæ kho Vaccha akusalaæ, adinnÃdÃnà veramaïÅ kusalaæ.
KÃmesu micchÃcÃro kho Vaccha akusalaæ, kÃmesu micchÃcÃrà veramaïÅ kusalaæ. MusÃvÃdo kho Vaccha akusalaæ, musÃvÃdà veramaïÅ kusalaæ. Pisuïà vÃcà kho Vaccha akusalaæ,

#<[page 490]>#
%<490                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pisuïÃya vÃcÃya veramaïÅ kusalaæ. Pharusà vÃcà kho Vaccha akusalaæ, pharusÃya vÃcÃya veramaïÅ kusalaæ.
SamphappalÃpo kho Vaccha akusalaæ, samphappalÃpà veramaïÅ kusalaæ. Abhijjhà kho Vaccha akusalaæ, anabhijjhà kusalaæ. ByÃpÃdo kho Vaccha akusalaæ, abyÃpÃdo kusalaæ.
MicchÃdiÂÂhi kho Vaccha akusalaæ, sammÃdiÂÂhi kusalaæ. Iti kho Vaccha ime dasa dhammà akusalÃ, dasa dhammà kusalÃ. Yato kho Vaccha bhikkhuno taïhà pahÅnà hoti ucchinnamÆlà tÃlÃvatthukatà anabhÃvakatà Ãyatiæ anuppÃdadhammÃ, so hoti bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto ti.
     TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, atthi pana bhoto Gotamassa ekabhikkhu pi sÃvako ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharatÅti. -- Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ na dve satÃni na tÅïi satÃni na cattÃri satÃni na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va ye bhikkhÆ mama sÃvakà ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà viharantÅti. -- TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, tiÂÂhantu bhikkhÆ, atthi pana bhoto Gotamassa ekabhikkhunÅ pi sÃvikà ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharatÅti. -- Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ na dve satÃni na tÅïi satÃni na cattÃri satÃni na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va yà bhikkhuniyo mama sÃvikà ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharantÅti. -- TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, tiÂÂhantu bhikkhÆ, tiÂÂhantu bhikkhuniyo, atthi pana bhoto Gotamassa ekupÃsako pi sÃvako gihÅ odÃtavasano brahmacÃrÅ pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko tatthaparinibbÃyÅ anÃvattidhammo tasmà lokà ti. -Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ . . . na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va ye upÃsakà mama sÃvakà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtikà tatthaparinibbÃyino anÃvattidhammà tasmà lokà ti.

#<[page 491]>#
%<                3.3. MAHù-VACCHAGOTTASUTTAõ. (73)                491>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, tiÂÂhantu bhikkhÆ, tiÂÂhantu bhikkhuniyo, tiÂÂhantu upÃsakà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino, atthi pana bhoto Gotamassa ekupÃsako pi sÃvako gihÅ odÃtavasano kÃmabhogÅ sÃsanakaro ovÃdapatikaro tiïïavicikiccho vigatakathaækatho vesÃrajjappatto aparappaccayo satthusÃsane viharatÅti. -- Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ . . . na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va ye upÃsakà mama sÃvakà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino sÃsanakarà ovÃdapatikarà tiïïavicikicchà vigatakathaækathà vesÃrajjappattà aparappaccayà satthusÃsane viharantÅti. -- TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, tiÂÂhantu bhikkhÆ, tiÂÂhantu bhikkhuniyo, tiÂÂhantu upÃsakà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino, tiÂÂhantu upÃsakà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino, atthi pana bhoto Gotamassa ekupÃsikà pi sÃvikà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrinÅ pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtikà tatthaparinibbÃyinÅ anÃvattidhammà tasmà lokà ti.
-- Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ . . . na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va yà upÃsikà mama sÃvikà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃriniyo pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtikà tatthaparinibbÃyiniyo anÃvattidhammà tasmà lokà ti. -- TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, tiÂÂhantu bhikkhÆ, tiÂÂhantu bhikkhuniyo, tiÂÂhantu upÃsakà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino, tiÂÂhantu upÃsakà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino, tiÂÂhantu upÃsikà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃriniyo, atthi pana bhoto Gotamassa ekupÃsikà pi sÃvikà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhoginÅ sÃsanakarà ovÃdapatikarà tiïïavicikicchà vigatakathaækathà vesÃrajjappattà aparappaccayà satthusÃsane viharatÅti. -- Na kho Vaccha ekaæ yeva sataæ na dve satÃni na tÅïi satÃni na cattÃri satÃni na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va yà upÃsikà mama sÃvikà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhoginiyo sÃsanakarà ovÃdapatikarà tiïïavicikicchà vigatakathaækathà vesÃrajjappattà aparappaccayà satthusÃsane viharantÅti.
     Sace hi bho Gotama imaæ dhammaæ bhavaæ yeva Gotamo ÃrÃdhako abhavissa no ca kho bhikkhÆ ÃrÃdhakà abhaviæsu,

#<[page 492]>#
%<492                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-idaæ brahmacariyaæ aparipÆraæ abhavissa ten' aÇgena; yasmà ca kho bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako bhikkhÆ ca ÃrÃdhakÃ, evamidaæ brahmacariyaæ paripÆraæ ten' aÇgena. Sace hi bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako abhavissa bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà abhaviæsu, no ca kho bhikkhuniyo ÃrÃdhikà abhaviæsu, evam-idaæ brahmacariyaæ aparipÆraæ abhavissa ten' aÇgena; yasmà ca kho bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikÃ, evam-idaæ brahmacariyaæ paripÆraæ ten' aÇgena. Sace hi bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako abhavissa bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà abhaviæsu bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà abhaviæsu, no ca kho upÃsakà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà abhaviæsu, evam-idaæ brahmacariyaæ aparipÆraæ abhavissa ten' aÇgena; yasmà ca kho bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakÃ, evam-idaæ brahmacariyaæ paripÆraæ ten' aÇgena. Sace hi bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako abhavissa bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà abhaviæsu bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà abhaviæsu upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà abhaviæsu, no ca kho upÃsakà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino ÃrÃdhakà abhaviæsu, evam-idaæ brahmacariyaæ aparipÆraæ abhavissa ten' aÇgena; yasmà ca kho bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino ÃrÃdhakÃ, evam-idaæ brahmacariyaæ paripÆraæ ten' aÇgena. Sace hi bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako abhavissa bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà abhaviæsu bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà abhaviæsu upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà abhaviæsu {upÃsakÃ} ca gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino ÃrÃdhakà abhaviæsu, no ca kho upÃsikà gihÅ odÃtavasanà brahmacÃriniyo ÃrÃdhikà abhaviæsu.

#<[page 493]>#
%<                3.3. MAHù-VACCHAGOTTASUTTAõ. (73)                493>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-idaæ brahmacariyaæ aparipÆraæ abhavissa ten' aÇgena; yasmà ca kho bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino ÃrÃdhakà upÃsikà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃriniyo ÃrÃdhikÃ, evam-idaæ brahmacariyaæ paripÆraæ ten' aÇgena. Sace hi bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako abhavissa bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà abhaviæsu bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà abhaviæsu upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà abhaviæsu upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino ÃrÃdhakà abhaviæsu upÃsikà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃriniyo ÃrÃdhikà abhaviæsu, no ca kho upÃsikà gihÅ odÃtavasanà kÃmabhoginiyo ÃrÃdhikà abhaviæsu, evam-idaæ brahmacariyaæ aparipÆraæ abhavissa ten' aÇgena; yasmà ca kho bho Gotama imaæ dhammaæ bhava¤-c' eva Gotamo ÃrÃdhako bhikkhÆ ca ÃrÃdhakà bhikkhuniyo ca ÃrÃdhikà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃrino ÃrÃdhakà upÃsakà ca gihÅ odÃtavasanà kÃmabhogino ÃrÃdhakà upÃsikà ca gihÅ odÃtavasanà brahmacÃriniyo ÃrÃdhikà upÃsikà ca gihÅ odÃtavasanà kÃmabhoginiyo ÃrÃdhikÃ, evam-idaæ brahmacariyaæ paripÆraæ ten' aÇgena.
     Seyyathà pi bho Gotama GaÇgà nadÅ samuddaninnà samuddapoïà samuddapabbhÃrà samuddaæ Ãhacca tiÂÂhati, evam-evÃyaæ bhoto Gotamassa parisà sagahaÂÂhapabbajità nibbÃnaninnà nibbÃnapoïà nibbÃnapabbhÃrà nibbÃnaæ Ãhacca tiÂÂhati. Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama.
Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. LabheyyÃhaæ bhoto Gotamassa santike pabbajjaæ, labheyyaæ upasampadanti.

#<[page 494]>#
%<494                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Yo kho Vaccha a¤¤atitthiyapubbo imasmiæ dhammavinaye ÃkaÇkhati pabbajjaæ ÃkaÇkhati upasampadaæ, so cattÃro mÃse parivasati, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya; api ca m' ettha puggalavemattatà vidità ti. -Sace bhante a¤¤atitthiyapubbà imasmiæ dhammavinaye ÃkaÇkhantà pabbajjaæ ÃkaÇkhantà upasampadaæ cattÃro mÃse parivasanti, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya, ahaæ cattÃri vassÃni parivasissÃmi, catunnaæ maæ vassÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjentu upasampÃdentu bhikkhubhÃvÃyÃti. Alattha kho Vacchagotto paribbÃjako Bhagavato santike pabbajjaæ alattha upasampadaæ.
     AcirÆpasampanno kho pan' Ãyasmà Vacchagotto addhamÃsÆpasampanno yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Ãyasmà Vacchagotto Bhagavantaæ etad-avoca:
YÃvatakaæ bhante sekhena ¤Ãïena sekhÃya vijjÃya pattabbaæ anuppattaæ taæ mayÃ, uttariæ me Bhagavà dhammaæ desetÆti. -- Tena hi tvaæ Vaccha dve dhamme uttariæ bhÃvehi, samatha¤-ca vipassana¤-ca. Ime kho te Vaccha dve dhammà uttariæ bhÃvitÃ, samatho ca vipassanà ca, anekadhÃtupaÂivedhÃya saævattissanti.
     So tvaæ Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhissasi: anekavihitaæ iddhividhaæ paccanubhaveyyaæ, eko pi hutvà bahudhà assaæ, bahudhà pi hutvà eko assaæ, ÃvibhÃvaæ tirobhÃvaæ tiroku¬¬aæ tiropÃkÃraæ tiropabbataæ asajjamÃno gaccheyyaæ seyyathà pi ÃkÃse, paÂhaviyà pi ummujjanimujjaæ kareyyaæ seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃne gaccheyyaæ seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kameyyaæ seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candimasuriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimaseyyaæ parimajjeyyaæ, yÃva Brahmalokà pi kÃyena vasaæ vatteyyan-ti, tatra tatr' eva sakkhibhabbataæ pÃpuïissasi sati sati Ãyatane.
     So tvaæ Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhissasi: dibbÃya sotadhÃtuyà visuddhÃya atikkantamÃnusikÃya ubho sadde suïeyyaæ,

#<[page 495]>#
%<                3.3. MAHù-VACCHAGOTTASUTTAõ. (73)                495>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dibbe ca mÃnuse ca, ye dÆre santike cÃti, tatra tatr' eva sakkhibhabbataæ pÃpuïissasi sati sati Ãyatane.
     So tvaæ Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhissasi: parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cetasà ceto paricca pajÃneyyaæ, sarÃgaæ và cittaæ sarÃgaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vÅtarÃgaæ và cittaæ vÅtarÃgaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, sadosaæ và cittaæ sadosaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vÅtadosaæ và cittaæ vÅtadosaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, samohaæ và cittaæ samohaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vÅtamohaæ và cittaæ vÅtamohaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, saÇkhittaæ và cittaæ saÇkhittaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vikkhittaæ và cittaæ vikkhittaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, mahaggataæ và cittaæ mahaggataæ cittan-ti pajÃneyyaæ, amahaggataæ và cittaæ amahaggataæ cittan-ti pajÃneyyaæ, sauttaraæ và cittaæ sauttaraæ cittanti pajÃneyyaæ, anuttaraæ và cittaæ anuttaraæ cittan-ti pajÃneyyaæ, samÃhitaæ và cittaæ samÃhitaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, asamÃhitaæ và cittaæ asamÃhitaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, vimuttaæ và cittaæ vimuttaæ cittan-ti pajÃneyyaæ, avimuttaæ và cittaæ avimuttaæ cittan-ti pajÃneyyan-ti, tatra tatr' eva sakkhibhabbataæ pÃpuïissasi sati sati Ãyatane.
     So tvaæ Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhissasi: anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussareyyaæ, seyyathÅdaæ ekam-pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim-pi jÃtiyo tiæsam-pi jÃtiyo cattÃrÅsam-pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam-pi jÃtiyo jÃtisatam-pi jÃtisahassampi jÃtisatasahassam-pi aneke pi saævaÂÂakappe aneke pi vivaÂÂakappe aneke pi saævaÂÂavivaÂÂakappe: amutr' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto; so tato cuto amutra uppÃdiæ, tatra p' Ãsiæ evaænÃmo evaægotto evaævaïïo evamÃhÃro evaæ sukhadukkhapaÂisaævedÅ evamÃyupariyanto, so tato cuto idhÆpapanno ti, iti sÃkÃraæ sauddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussareyyan-ti, tatra tatr' eva sakkhibhabbataæ pÃpuïissasi sati sati Ãyatane.

#<[page 496]>#
%<496                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
     So tvaæ Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhissasi: dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passeyyaæ cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃneyyaæ: ime vata bhonto sattà kÃyaduccaritena samannÃgatà vacÅduccaritena samannÃgatà manoduccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃdiÂÂhikà micchÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ, ime và pana bhonto sattà kÃyasucaritena samannÃgatà vacÅsucaritena samannÃgatà manosucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃdiÂÂhikà sammÃdiÂÂhikammasamÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param-maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti, iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passeyyaæ cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃkammÆpage satte pajÃneyyan-ti, tatra tatr' eva sakkhibhabbataæ pÃpuïissasi sati sati Ãyatane.
     So tvaæ Vaccha yÃvad-e ÃkaÇkhissasi: ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ cetovimuttiæ pa¤¤Ãvimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihareyyanti, tatra tatr' eva sakkhibhabbataæ pÃpuïissasi sati sati Ãyatane ti.
     Atha kho Ãyasmà Vacchagotto Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi. Atha kho Ãyasmà Vacchagotto eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto nacirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti abbha¤¤Ãsi. A¤¤ataro kho pan' Ãyasmà Vacchagotto arahataæ ahosi.
     Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhÆ Bhagavantaæ dassanÃya gacchanti. Addasà kho Ãyasmà Vacchagotto te bhikkhÆ dÆrato va gacchante, disvà yena te bhikkhÆ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà te bhikkhÆ etadavoca:

#<[page 497]>#
%<                  3.4. DýGHANAKHASUTTAõ. (74)                   497>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Handa kahaæ pana tumhe Ãyasmanto gacchathÃti. -Bhagavantaæ kho mayaæ Ãvuso dassanÃya gacchÃmÃti. -Tena h' Ãyasmanto mama vacanena Bhagavato pÃde sirasà vandatha: Vacchagotto bhante bhikkhu Bhagavato pÃde sirasà vandati eva¤-ca vadeti: pariciïïo me BhagavÃ, pariciïïo me Sugato ti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato Vacchagottassa paccassosuæ. Atha kho te bhikkhÆ yena Bhagavà ten' upasaÇkamiæsu, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu. Ekamantaæ nisinnà kho te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad-avocuæ: ùyasmà bhante Vacchagotto Bhagavato pÃde sirasà vandati eva¤-ca vadeti:
pariciïïo me BhagavÃ, pariciïïo me Sugato ti. -- Pubbe va me bhikkhave Vacchagotto bhikkhu cetasà ceto paricca vidito: tevijjo Vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahÃnubhÃvo ti. Devatà pi me etam-atthaæ Ãrocesuæ: tevijjo bhante Vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahÃnubhÃvo ti.
     Idam-avoca BhagavÃ. Attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun-ti.
                 MAHù-VACCHAGOTTASUTTANTAõ TATIYAõ.
                                74.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati GijjhakÆÂe SÆkarakhatÃyaæ. Atha kho DÅghanakho paribbÃjako yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho DÅghanakho paribbÃjako Bhagavantaæ etad-avoca: Ahaæ hi bho Gotama evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: sabbaæ me na khamatÅti. -- Yà pi kho te esà Aggivessana diÂÂhi: sabbaæ me na khamatÅti, esà pi te diÂÂhi na khamatÅti. -- Esà ce me bho Gotama diÂÂhi khameyya taæ p' assa tÃdisam-eva, taæ p' assa tÃdisam-evÃti.

#<[page 498]>#
%<498                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Ato kho te Aggivessana bahÆhi bahutarà lokasmiæ ye evam-Ãhaæsu: taæ p' assa tÃdisameva, taæ p' assa tÃdisam-evÃti, te ta¤-c' eva diÂÂhiæ nappajahanti a¤¤a¤-ca diÂÂhiæ upÃdiyanti. Ato kho te Aggivessana tanÆhi tanutarà lokasmiæ ye evam-Ãhaæsu: tam p' assa tÃdisam-eva, taæ p' assa tÃdisam-evÃti, te ta¤-c' eva diÂÂhiæ pajahanti a¤¤a¤-ca diÂÂhiæ na upÃdiyanti.
     Sant' Aggivessana eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: sabbaæ me khamatÅti. Sant' Aggivessana eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: sabbaæ me na khamatÅti. Sant' Aggivessana eke samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: ekaccaæ me khamati, ekaccaæ me na khamatÅti. Tatr' Aggivessana ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: sabbaæ me khamatÅti, tesam-ayaæ diÂÂhi sÃrÃgÃya santike saæyogÃya santike abhinandanÃya santike ajjhosÃnÃya santike upÃdÃnÃya santike. Tatr' Aggivessana ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino:
sabbaæ me na khamatÅti, tesam-ayaæ diÂÂhi asÃrÃgÃya santike asaæyogÃya santike anabhinandanÃya santike anajjhosÃnÃya santike anupÃdÃnÃya santike ti. Evaæ vutte DÅghanakho paribbÃjako Bhagavantaæ etad-avoca: Ukkaæsati me bhavaæ Gotamo diÂÂhigataæ, samukkaæsati me bhavaæ Gotamo diÂÂhigatan-ti. -- Tatr' Aggivessana ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: ekaccaæ me khamati, ekaccaæ me na khamatÅti, yà hi kho nesaæ khamati sà 'yaæ diÂÂhi sÃrÃgÃya santike saæyogÃya santike abhinandanÃya santike ajjhosÃnÃya santike upÃdÃnÃya santike, yà hi kho nesaæ na khamati sà 'yaæ diÂÂhi asÃrÃgÃya santike asaæyogÃya santike anabhinandanÃya santike anajjhosÃnÃya santike anupÃdÃnÃya santike.
     Tatr' Aggivessana ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: sabbaæ me khamatÅti, tattha vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Yà kho me ayaæ diÂÂhi: sabbaæ me khamatÅti, ima¤-ce ahaæ diÂÂhiæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa vohareyyaæ: idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti, dvÅhi me assa viggaho, yo cÃyaæ samaïo và brÃhmaïo và evaævÃdÅ evaædiÂÂhi:

#<[page 499]>#
%<                 3.4. DýGHANAKHASUTTAõ. (74)                   499>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sabbaæ me na khamatÅti, yo cÃyaæ samaïo và brÃhmaïo và evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: ekaccaæ me khamati, ekaccaæ me na khamatÅti, imehi me assa dvÅhi viggaho, iti viggahe sati vivÃdo, vivÃde sati vighÃto, vighÃte sati vihesÃ.
Iti so viggaha¤-ca vivÃda¤-ca vighÃta¤-ca vihesa¤-ca attani sampassamÃno ta¤-c' eva diÂÂhiæ pajahati a¤¤a¤-ca diÂÂhiæ na upÃdiyati; evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ pahÃnaæ hoti, evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ paÂinissaggo hoti. Tatr' Aggivessana ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: sabbaæ me na khamatÅti, tattha vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Yà kho me ayaæ diÂÂhi: sabbaæ me na khamatÅti, ima¤-ce ahaæ diÂÂhiæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa vohareyyaæ:
idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti, dvÅhi me assa viggaho, yo cÃyaæ samaïo và brÃhmaïo và evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: sabbaæ me khamatÅti, yo cÃyaæ samaïo và brÃhmaïo và evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: ekaccaæ me khamati, ekaccaæ me na khamatÅti, imehi me assa dvÅhi viggaho, iti viggahe sati vivÃdo, vivÃde sati vighÃto, vighÃte sati vihesÃ.
Iti so viggaha¤-ca vivÃda¤-ca vighÃta¤-ca vihesa¤-ca attani sampassamÃno ta¤-c' eva diÂÂhiæ pajahati a¤¤a¤-ca diÂÂhiæ na upÃdiyati; evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ pahÃnaæ hoti, evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ paÂinissaggo hoti. Tatr' Aggivessana ye te samaïabrÃhmaïà evaævÃdino evaædiÂÂhino: ekaccaæ me khamati, ekaccaæ me na khamatÅti, tattha vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Yà kho me ayaæ diÂÂhi: ekaccaæ me khamati, ekaccaæ me na khamatÅti, ima¤-ce ahaæ diÂÂhiæ thÃmasà parÃmassa abhinivissa vohareyyaæ: idam-eva saccaæ, mogham-a¤¤an-ti, dvÅhi me assa viggaho, yo cÃyaæ samaïo và brÃhmaïo và evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: sabbaæ me khamatÅti, yo cÃyaæ samaïo và brÃhmaïo và evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: sabbaæ me na khamatÅti, imehi me assa dvÅhi viggaho, iti viggahe sati vivÃdo, vivÃde sati vighÃto, vighÃte sati vihesÃ.
Iti so viggaha¤-ca vivÃda¤-ca vighÃta¤-ca vihesa¤-ca attani sampassamÃno ta¤-c' eva diÂÂhiæ pajahati a¤¤a¤-ca diÂÂhiæ na upÃdiyati; evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ pahÃnaæ hoti, evam-etÃsaæ diÂÂhÅnaæ paÂinissaggo hoti.

#<[page 500]>#
%<500                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
     Ayaæ kho pan' Aggivessana kÃyo rÆpÅ cÃtummahÃbhÆtiko mÃtÃpettikasambhavo odanakummÃsÆpacayo aniccucchÃdanaparimaddana-bhedana-viddhaæsanadhammo aniccato dukkhato rogato gaï¬ato sallato aghato ÃbÃdhato parato palokato su¤¤ato anattato samanupassitabbo. Tass' imaæ kÃyaæ aniccato dukkhato rogato gaï¬ato sallato aghato ÃbÃdhato parato palokato su¤¤ato anattato samanupassato yo kÃyasmiæ kÃyachando kÃyasneho kÃyanvayatà sà pahÅyati.
     Tisso kho imà Aggivessana vedanÃ: sukhà vedanà dukkhà vedanà adukkhamasukhà vedanÃ. Yasmiæ Aggivessana samaye sukhaæ vedanaæ vedeti n' eva tasmiæ samaye dukkhaæ vedanaæ vedeti na adukkhamasukhaæ vedanaæ vedeti, sukhaæ yeva tasmiæ samaye vedanaæ vedeti. Yasmiæ Aggivessana samaye dukkhaæ vedanaæ vedeti, n' eva tasmiæ samaye sukhaæ vedanaæ vedeti na adukkhamasukhaæ vedanaæ vedeti, dukkhaæ yeva tasmiæ samaye vedanaæ vedeti.
Yasmiæ Aggivessana samaye adukkhamasukhaæ vedanaæ vedeti, n' eva tasmiæ samaye sukhaæ vedanaæ vedeti na dukkhaæ vedanaæ vedeti, adukkhamasukhaæ yeva tasmiæ samaye vedanaæ vedeti. Sukhà pi kho Aggivessana vedanà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà khayadhammà vayadhammà virÃgadhammà nirodhadhammÃ. Dukkhà pi kho Aggivessana vedanà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà khayadhammà vayadhammà virÃgadhammà nirodhadhammÃ.
Adukkhamasukhà pi kho Aggivessana vedanà aniccà saÇkhatà paÂiccasamuppannà khayadhammà vayadhammà virÃgadhammà nirodhadhammÃ. Evaæ passaæ Aggivessana sutavà ariyasÃvako sukhÃya pi vedanÃya nibbindati, dukkhÃya pi vedanÃya nibbindati, adukkhamasukhÃya pi vedanÃya nibbindati, nibbindaæ virajjati, virÃgà vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Evaæ vimuttacitto kho Aggivessana bhikkhu na kenaci saævadati na kenaci vivadati, ya¤-ca loke vuttaæ tena voharati aparÃmasan-ti.
     Tena kho pana samayena Ãyasmà SÃriputto Bhagavato piÂÂhito Âhito hoti Bhagavantaæ vÅjamÃno.

#<[page 501]>#
%<                   3.5. MùGANDIYASUTTAõ. (75)                  501>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Ãyasmato SÃriputtassa etad-ahosi: Tesaæ tesaæ kira no Bhagavà dhammÃnaæ abhi¤¤Ã pahÃnam-Ãha, tesaæ tesaæ kira no Sugato dhammÃnaæ abhi¤¤Ã paÂinissaggam-ÃhÃti. Itih' idaæ Ãyasmato SÃriputtassa paÂisa¤cikkhato anupÃdÃya Ãsavehi cittaæ vimucci. DÅghanakhassa pana paribbÃjakassa virajaæ vÅtamalaæ dhammacakkhuæ udapÃdi: yaæ ki¤ci samudayadhammaæ sabban-taæ nirodhadhamman-ti. Atha kho DÅghanakho paribbÃjako diÂÂhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogÃÊhadhammo tiïïavicikiccho vigatakathaæ katho vesÃrajjappatto aparappaccayo satthusÃsane Bhaga vantaæ etad-avoca: Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤ca. UpÃsakam-maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïagatan-ti.
                  DýGHANAKHASUTTANTAõ CATUTTHAõ.
                                75.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kurusu viharati -- KammÃssadhamman-nÃma KurÆnaæ nigamo -BhÃradvÃjagottassa brÃhmaïassa agyÃgÃre tiïasantharake.
Atha kho Bhagavà pubbanhasamayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya KammÃssadhammaæ piï¬Ãya pÃvisi, KammÃssadhamme piï¬Ãya caritvà pacchÃbhattaæ piï¬apÃtapaÂikkanto yen' a¤¤ataro vanasaï¬o ten' upasaÇkami divÃvihÃrÃya, taæ vanasaï¬aæ ajjhogÃhitvà a¤¤atarasmiæ rukkhamÆle divÃvihÃraæ nisÅdi.

#<[page 502]>#
%<502                 II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
     Atha kho MÃgandiyo paribbÃjako jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno yena BhÃradvÃjagottassa brÃhmaïassa agyÃgÃraæ ten' upasaÇkami. Addasà kho MÃgandiyo paribbÃjako BhÃradvÃjagottassa brÃhmaïassa agyÃgÃre tiïasantharakaæ pa¤¤attaæ, disvÃna BhÃradvÃjagottaæ brÃhmaïaæ etad-avoca: Kassa nv-ayaæ bhoto BhÃradvÃjassa agyÃgÃre tiïasantharako pa¤¤atto, samaïaseyyÃrÆpaæ ma¤¤e ti. -- Atthi bho MÃgandiya samaïo Gotamo Sakyaputto Sakyakulà pabbajito, taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavà ti. Tass' esà bhoto Gotamassa seyyà pa¤¤attà ti. -- DuddiÂÂhaæ vata bho BhÃradvÃja addasÃma ye mayaæ tassa bhoto Gotamassa bhÆnahuno seyyaæ addasÃmÃti. -- Rakkhass' etaæ MÃgandiya vÃcaæ, rakkhass' etaæ MÃgandiya vÃcaæ, bahÆ hi tassa bhoto Gotamassa khattiyapaï¬ità pi brÃhmaïapaï¬ità pi gahapatipaï¬ità pi samaïapaï¬ità pi abhippasannà vinÅtà ariye ¤Ãye dhamme kusale ti. -- Sammukhà ce pi mayaæ bho BhÃradvÃja taæ bhavantaæ Gotamaæ passeyyÃma sammukhà pi naæ vadeyyÃma:
bhÆnahu samaïo Gotamo ti, taæ kissa hetu: evaæ hi no sutte ocaratÅti. -- Sace taæ bhoto MÃgandiyassa agaru Ãroceyyam-etaæ samaïassa GotamassÃti. -- Appossukko bhavaæ BhÃradvÃjo vutto va naæ vadeyyÃti.
     Assosi kho Bhagavà dibbÃya sotadhÃtuyà visuddhÃya atikkantamÃnusikÃya BhÃradvÃjagottassa brÃhmaïassa MÃgandiyena paribbÃjakena saddhiæ imaæ kathÃsallÃpaæ.
Atha kho Bhagavà sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito yena BhÃradvÃjagottassa brÃhmaïassa agyÃgÃraæ ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà nisÅdi pa¤¤atte va tiïasantharake. Atha kho BhÃradvÃjagotto brÃhmaïo yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho BhÃradvÃjagottaæ brÃhmaïaæ Bhagavà etadavoca: Ahu pana te BhÃradvÃja MÃgandiyena paribbÃjakena saddhiæ imaæ yeva tiïasantharakaæ Ãrabbha kocid-eva kathÃsallÃpo ti.

#<[page 503]>#
%<                    3.5. MùGANDIYASUTTAõ. (75)                 503>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ vutte BhÃradvÃjo brÃhmaïo saæviggo lomahaÂÂhajÃto Bhagavantaæ etad-avoca: Etad-eva kho pana mayaæ bhoto Gotamassa ÃrocetukÃmÃ, atha ca pana bhavaæ Gotamo anakkhÃnaæ yeva akÃsÅti. Aya¤-ca h' idaæ Bhagavato BhÃradvÃjagottena brÃhmaïena saddhiæ antarÃkathà vippakatà hoti atha MÃgandiyo paribbÃjako jaÇghÃvihÃraæ anucaÇkamamÃno anuvicaramÃno yena BhÃradvÃjagottassa brÃhmaïassa agyÃgÃraæ yena Bhagavà ten' upasaÇkami, upasaÇkamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho MÃgandiyaæ paribbÃjakaæ Bhagavà etad-avoca:
     Cakkhuæ kho MÃgandiya rÆpÃrÃmaæ rÆparataæ rÆpasammudituæ, taæ TathÃgatassa dantaæ guttaæ rakkhitaæ saævutaæ, tassa ca saævarÃya dhammaæ deseti. Idan-nu te etaæ MÃgandiya sandhÃya bhÃsitaæ: bhÆnahu samaïo Gotamo ti. -- Etad-eva kho pana me bho Gotama sandhÃya bhÃsitaæ: bhÆnahu samaïo Gotamo ti, taæ kissa hetu: evaæ hi no sutte ocaratÅti. -- Sotaæ kho MÃgandiya saddÃrÃmaæ --pe-- ghÃnaæ kho MÃgandiya gandhÃrÃmaæ -- jivhà kho MÃgandiya rasÃrÃmà rasaratà rasasammuditÃ, sà TathÃgatassa dantà guttà rakkhità saævutÃ, tassà ca saævarÃya dhammaæ deseti. Idan-nu te etaæ MÃgandiya sandhÃya bhÃsitaæ: bhÆnahu samaïo Gotamo ti. -- Etadeva kho pana me bho Gotama sandhÃya bhÃsitaæ: bhÆnahu samaïo Gotamo ti, taæ kissa hetu: evaæ hi no sutte ocaratÅti. -- KÃyo kho MÃgandiya phoÂÂhabbÃrÃmo --pe-- mano kho MÃgandiya dhammÃrÃmo dhammarato dhammasammudito, so TathÃgatassa danto gutto rakkhito saævuto, tassa ca saævarÃya dhammaæ deseti. Idan-nu te etaæ MÃgandiya sandhÃya bhÃsitaæ: bhÆnahu samaïo Gotamo ti. -Etad-eva kho pana me bho Gotama sandhÃya bhÃsitaæ:
bhÆnahu samaïo Gotamo ti, taæ kissa hetu: evaæ hi no sutte ocaratÅti.
     Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya: idh' ekacco cakkhuvi¤¤eyyehi rÆpehi paricÃritapubbo assa iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi,

#<[page 504]>#
%<504                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so aparena samayena rÆpÃnaæ yeva samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤-ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ viditvà rÆpataïhaæ pahÃya rÆpapariÊÃhaæ paÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto vihareyya. Imassa pana te MÃgandiya kim-assa vacanÅyan-ti. -- Na ki¤ci bho Gotama. -Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya: idh' ekacco sotavi¤¤eyyehi saddehi --pe-- ghÃnavi¤¤eyyehi gandhehi -- jivhÃvi¤¤eyyehi rasehi -- kÃyavi¤¤eyyehi phoÂÂhabbehi paricÃritapubbo assa iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi, so aparena samayena phoÂÂhabbÃnaæ yeva samudaya¤ca atthagama¤-ca assÃda¤-ca ÃdÅnava¤-ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ viditvà phoÂÂhabbataïhaæ pahÃya phoÂÂhabbapariÊÃhaæ paÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto vihareyya. Imassa pana te MÃgandiya kim-assa vacanÅyan-ti. -- Na ki¤ci bho Gotama.
     Ahaæ kho pana MÃgandiya pubbe agÃriyabhÆto samÃno pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃresiæ, cakkhuvi¤¤eyyehi rÆpehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi, sotavi¤¤eyyehi saddehi --pe-ghÃnavi¤¤eyyehi gandhehi -- jivhÃvi¤¤eyyehi rasehi -- kÃyavi¤¤eyyehi phoÂÂhabbehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi. Tassa mayhaæ MÃgandiya tayo pÃsÃdà ahesuæ, eko vassiko eko hemantiko eko gimhiko. So kho ahaæ MÃgandiya vassike pÃsÃde vassike cattÃro mÃse nippurisehi turiyehi paricÃriyamÃno na heÂÂhÃpÃsÃdaæ orohÃmi. So aparena samayena kÃmÃnaæ yeva samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤-ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ viditvà kÃmataïhaæ pahÃya kÃmapariÊÃhaæ paÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto viharÃmi. So a¤¤e satte passÃmi kÃmesu avÅtarÃge kÃmataïhÃhi khajjamÃne kÃmapariÊÃhena pari¬ayhamÃne kÃme paÂisevante; so tesaæ na pihemi, na tattha abhiramÃmi, taæ kissa hetu: Yà h' ayaæ MÃgandiya rati a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi api dibbaæ sukhaæ samadhiggayha tiÂÂhati tÃya ratiyà ramamÃno hÅnassa na pihemi,

#<[page 505]>#
%<                    3.5. MùGANDIYASUTTAõ. (75)                  505>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na tattha abhiramÃmi.
     Seyyathà pi MÃgandiya gahapati và gahapatiputto và a¬¬ho mahaddhano mahÃbhogo pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃreyya, cakkhuvi¤¤eyyehi rÆpehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi, sotavi¤¤eyyehi saddehi --pe-- ghÃnavi¤¤eyyehi gandhehi -- jivhÃvi¤¤eyyehi rasehi -- kÃyavi¤¤eyyehi phoÂÂhabbehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi. So kÃyena sucaritaæ caritvà vÃcÃya sucaritaæ caritvà manasà sucaritaæ caritvà kÃyassa bhedà parammaraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapajjeyya devÃnaæ TÃvatiæsÃnaæ sahabyataæ. So tattha Nandane vane accharÃsaÇghaparivuto dibbehi pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃreyya. So passeyya gahapatiæ và gahapatiputtaæ và pa¤cahi kÃmaguïehi samappitaæ samaÇgibhÆtaæ paricÃrayamÃnaæ. Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya api nu so devaputto Nandane vane accharÃsaÇghaparivuto dibbehi pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃrayamÃno amussa gahapatissa và gahapatiputtassa và piheyya mÃnusakÃnaæ và pa¤cannaæ kÃmaguïÃnaæ, mÃnusakehi và kÃmehi ÃvaÂÂeyyÃti. -- No h' idaæ bho Gotama, taæ kissa hetu: MÃnusakehi bho Gotama kÃmehi dibbà kÃmà abhikkantatarà ca païÅtatarà cÃti. -Evam-eva kho ahaæ MÃgandiya pubbe agÃriyabhÆto samÃno pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃresiæ, cakkhuvi¤¤eyyehi rÆpehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi, sotavi¤¤eyyehi saddehi --pe-ghÃnavi¤¤eyyehi gandhehi -- jivhÃvi¤¤eyyehi rasehi -- kÃyavi¤¤eyyehi phoÂÂhabbehi iÂÂhehi kanehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi. So aparena samayena kÃmÃnaæ yeva samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤-ca ÃdÅnava¤-ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ viditvà kÃmataïhaæ pahÃya kÃmapariÊÃhaæ paÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto viharÃmi. So a¤¤e satte passÃmi kÃmesu avÅtarÃge kÃmataïhÃhi khajjamÃne kÃmapariÊÃhena pari¬ayhamÃne kÃme paÂisevante;

#<[page 506]>#
%<506                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so tesaæ na pihemi, na tattha abhiramÃmi, taæ kissa hetu: Yà h' ayaæ MÃgandiya rati a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi api dibbaæ sukhaæ samadhiggayha tiÂÂhati tÃya ratiyà ramamÃno hÅnassa na pihemi, na tattha abhiramÃmi.
     Seyyathà pi MÃgandiya kuÂÂhÅ puriso arugatto pakkagatto kimÅhi khajjamÃno nakhehi vaïamukhÃni vippatacchamÃno aÇgÃrakÃsuyà kÃyaæ paritÃpeyya, tassa mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità bhisakkaæ sallakattaæ upaÂÂhapeyyuæ, tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaæ kareyya, so taæ bhesajjaæ Ãgamma kuÂÂhehi parimucceyya, arogo assa sukhÅ serÅ sayaævasÅ yenakÃmaÇgamo. So a¤¤aæ kuÂÂhiæ purisaæ passeyya arugattaæ pakkagattaæ kimÅhi khajjamÃnaæ nakhehi vaïamukhÃni vippatacchamÃnaæ aÇgÃrakÃsuyà kÃyaæ paritÃpentaæ. Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya: api nu so puriso amussa kuÂÂhissa purisassa piheyya aÇgÃrakÃsuyà và bhesajjapaÂisevanÃya và ti. -- No h' idaæ bho Gotama, taæ kissa hetu: Roge hi bho Gotama sati bhesajjena karaïÅyaæ hoti, roge asati bhesajjena karaïÅyaæ na hotÅti. -- Evameva kho ahaæ MÃgandiya pubbe agÃriyabhÆto samÃno pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃresiæ, cakkhuvi¤¤eyyehi rÆpehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi, sotavi¤¤eyyehi saddehi --pe-ghÃnavi¤¤eyyehi gandhehi -- jivhÃvi¤¤eyyehi rasehi -- kÃyavi¤¤eyyehi phoÂÂhabbehi iÂÂhehi kantehi manÃpehi piyarÆpehi kÃmÆpasaæhitehi rajanÅyehi. So aparena samayena kÃmÃnaæ yeva samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤ca ÃdÅnava¤-ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ viditvà kÃmataïhaæ pahÃya kÃmapariÊÃhaæ paÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto viharÃmi. So a¤¤e satte passÃmi kÃmesu avÅtarÃge kÃmataïhÃhi khajjamÃne kÃmapariÊÃhena pari¬ayhamÃne kÃme paÂisevante; so tesaæ na pihemi, na tattha abhiramÃmi, taæ kissa hetu: Yà h' ayaæ MÃgandiya rati a¤¤atr' eva kÃmehi a¤¤atra akusalehi dhammehi api dibbaæ sukhaæ samadhiggayha tiÂÂhati tÃya ratiyà ramamÃno hÅnassa na pihemi, na tattha abhiramÃmi.

#<[page 507]>#
%<                    3.5. MùGANDIYASUTTAõ. (75)                  507>%
     Seyyathà pi MÃgandiya kuÂÂhÅ puriso arugatto pakkagatto kimÅhi khajjamÃno nakhehi vaïamukhÃni vippatacchamÃno aÇgÃrakÃsuyà kÃyaæ paritÃpeyya, tassa mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità bhisakkaæ sallakattaæ upaÂÂhapeyyuæ, tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaæ kareyya, so taæ bhesajjaæ Ãgamma kuÂÂhehi parimucceyya, arogo assa sukhÅ serÅ sayaævasÅ yenakÃmaÇgamo; tam-enaæ dve balavanto purisà nÃnÃbÃhÃsu gahetvà aÇgÃrakÃsuæ upaka¬¬heyyuæ. Taæ kimma¤¤asi MÃgandiya: api nu so puriso iti c' iti c' eva kÃyaæ sannÃmeyyÃti. -- Evaæ bho Gotama, taæ kissa hetu: Asu hi bho Gotama aggi dukkhasamphasso c' eva mahÃbhitÃpo ca mahÃpariÊÃho cÃti. -- Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya:
idÃn' eva nu kho so aggi dukkhasamphasso c' eva mahÃbhitÃpo ca mahÃpariÊÃho ca, udÃhu pubbe pi so aggi dukkhasamphasso c' eva mahÃbhitÃpo ca mahÃpariÊÃho cÃti. -IdÃni c' eva bho Gotama so aggi dukkhasamphasso c' eva mahÃbhitÃpo ca mahÃpariÊÃho ca, pubbe pi so aggi dukkhasamphasso c' eva mahÃbhitÃpo ca mahÃpariÊÃho ca. Asu hi ca bho Gotama kuÂÂhÅ puriso arugatto pakkagatto kimÅhi khajjamÃno nakhehi vaïamukhÃni vippatacchamÃno upahatindriyo dukkhasamphasse yeva aggismiæ sukham-iti viparÅtasa¤¤aæ paccalatthÃti. -- Evam-eva kho MÃgandiya atÅtampi addhÃnaæ kÃmà dukkhasamphassà c' eva mahÃbhitÃpà ca mahÃpariÊÃhà ca, anÃgatam-pi addhÃnaæ kÃmà dukkhasamphassà c' eva mahÃbhitÃpà ca mahÃpariÊÃhà ca, etarahi pi paccuppannaæ addhÃnaæ kÃmà dukkhasamphassà c' eva mahÃbhitÃpà ca mahÃpariÊÃhà ca. Ime ca MÃgandiya sattà kÃmesu avÅtarÃgà kÃmataïhÃhi khajjamÃnà kÃmapariÊÃhena pari¬ayhamÃnà upahatindriyà dukkhasamphasses' eva kÃmesu sukham-iti viparÅtasa¤¤aæ paccalatthuæ.
     Seyyathà pi MÃgandiya kuÂÂhÅ puriso arugatto pakkagatto kimÅhi khajjamÃno nakhehi vaïamukhÃni vippatacchamÃno aÇgÃrakÃsuyà kÃyaæ paritÃpeti, yathà yathà kho MÃgandiya asu kuÂÂhÅ puriso arugatto pakkagatto kimÅhi khajjamÃno nakhehi vaïamukhÃni vippatacchamÃno aÇgÃrakÃsuyà kÃyaæ paritÃpeti tathà tathà 'ssa tÃni vaïamukhÃni asucitarÃni c' eva honti duggandhatarÃni ca pÆtikatarÃni ca,

#<[page 508]>#
%<508                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  hoti c' eva kÃci sÃtamattà assÃdamattà yadidaæ vaïamukhÃnaæ kaï¬Ævanahetu; evam-eva kho MÃgandiya sattà kÃmesu avÅtarÃgà kÃmataïhÃhi khajjamÃnà kÃmapariÊÃhena pari¬ayhamÃnà kÃme paÂisevanti, yathà yathà kho MÃgandiya sattà kÃmesu avÅtarÃgà kÃmataïhÃhi khajjamÃnà kÃmapariÊÃhena pari¬ayhamÃnà kÃme paÂisevanti tathà tathà tesaæ sattÃnaæ kÃmataïhà c' eva pava¬¬hati kÃmapariÊÃhena ca pari¬ayhanti, hoti c' eva kÃci sÃtamattà assÃdamattà yadidaæ pa¤ca kÃmaguïe paÂicca.
     Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya: api nu te diÂÂho và suto và rÃjà và rÃjamahÃmatto và pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃrayamÃno kÃmataïhaæ appahÃya kÃmapariÊÃhaæ appaÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto vihÃsi và viharati và viharissati và ti. -- No h' idaæ bho Gotama. -- SÃdhu MÃgandiya; mayà pi kho etaæ MÃgandiya n' eva diÂÂhaæ na sutaæ: rÃjà và rÃjamahÃmatto và pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgibhÆto paricÃrayamÃno kÃmataïhaæ appahÃya kÃmapariÊÃhaæ appaÂivinodetvà vigatapipÃso ajjhattaæ vÆpasantacitto vihÃsi và viharati và viharissati vÃ. Atha kho MÃgandiya ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và vigatapipÃsà ajjhattaæ vÆpasantacittà vihaæsu và viharanti và viharissanti và sabbe te kÃmÃnaæ yeva samudaya¤-ca atthagama¤-ca assÃda¤-ca ÃdÅnava¤ca nissaraïa¤-ca yathÃbhÆtaæ viditvà kÃmataïhaæ pahÃya kÃmapariÊÃhaæ paÂivinodetvà vigatapipÃsà ajjhattaæ vÆpasantacittà vihaæsu và viharanti và viharissanti và ti.
     Atha kho Bhagavà tÃyaæ velÃyaæ imaæ udÃnaæ udÃnesi.
            ùrogyaparamà lÃbhÃ, nibbÃnaæ paramaæ sukhaæ,
     aÂÂhaÇgiko ca maggÃnaæ khemaæ amatagÃminan-ti.
     Evaæ vutte MÃgandiyo paribbÃjako Bhagavantaæ etadavoca: Acchariyaæ bho Gotama, abbhutaæ bho Gotama, yÃva subhÃsita¤-c' idaæ bhotà Gotamena:

#<[page 509]>#
%<                    3.5. MùGANDIYASUTTAõ. (75)                 509>%
     ùrogyaparamà lÃbhÃ, nibbÃnaæ paramaæ sukhan-ti.
Mayà pi kho etaæ bho Gotama sutaæ pubbakÃnaæ paribbÃjakÃnaæ ÃcariyapÃcariyÃnaæ bhÃsamÃnÃnaæ:
     ùrogyaparamà lÃbhÃ, nibbÃnaæ paramaæ sukhan-ti, ta-y-idaæ bho Gotama sametÅti. -- Yaæ pana te etaæ MÃgandiya sutaæ pubbakÃnaæ paribbÃjakÃnaæ ÃcariyapÃcariyÃnaæ bhÃsamÃnÃnaæ:
     ùrogyaparamà lÃbhÃ, nibbÃnaæ paramaæ sukhan-ti, kataman-taæ Ãrogyaæ, kataman-taæ nibbÃnan-ti. Evaæ vutte MÃgandiyo paribbÃjako sakÃn' eva sudaæ gattÃni pÃïinà anomajjati: Idan-taæ bho Gotama Ãrogyaæ, idan-taæ nibbÃnaæ. Ahaæ hi bho Gotama etarahi arogo sukhÅ, na maæ ki¤ci ÃbÃdhatÅti.
     Seyyathà pi MÃgandiya jaccandho puriso, so na passeyya kaïhasukkÃni rÆpÃni, na passeyya nÅlakÃni rÆpÃni, na passeyya pÅtakÃni rÆpÃni, na passeyya lohitakÃni rÆpÃni, na passeyya ma¤jeÂÂhikÃni rÆpÃni, na passeyya samavisamaæ, na passeyya tÃrakÃrÆpÃni, na passeyya candimasuriye.
So suïeyya cakkhumato bhÃsamÃnassa: chekaæ vata bho odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti, so odÃtapariyesanaæ careyya. Tam-en' a¤¤ataro puriso telamasikatena sÃhuÊacÅvarena va¤ceyya: idan-te ambho purisa odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti.
So taæ patigaïheyya, paÂiggahetvà pÃrupeyya, pÃrupitvà attamano attamanavÃcaæ nicchÃreyya: chekaæ vata bho odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti. Taæ kimma¤¤asi MÃgandiya: api nu so jaccandho puriso jÃnanto passanto amuæ telamasikataæ sÃhuÊacÅvaraæ patigaïheyya, paÂiggahetvà pÃrupeyya, pÃrupitvà attamano attamanavÃcaæ nicchÃreyya: chekaæ vata bho odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti, udÃhu cakkhumato saddhÃyÃti. -- AjÃnanto hi bho Gotama apassanto asu jaccandho puriso amuæ telamasikataæ sÃhuÊacÅvaraæ patigaïheyya, paÂiggahetvà pÃrupeyya, pÃrupitvà attamano attamanavÃcaæ nicchÃreyya:

#<[page 510]>#
%<510                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
chekaæ vata bho odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti, cakkhumato saddhÃyÃti. -- Evam-eva kho MÃgandiya a¤¤atitthiyà paribbÃjakà andhà acakkhukÃ, ajÃnantà Ãrogyaæ apassantà nibbÃnaæ atha ca pan' imaæ gÃthaæ bhÃsanti:
           Arogyaparamà lÃbhÃ, nibbÃnaæ paramaæ sukhan-ti.
Pubbakeh' esà MÃgandiya arahantehi sammÃsambuddhehi gÃthà bhÃsitÃ:
         ùrogyaparamà lÃbhÃ, nibbÃnaæ paramaæ sukhaæ,
           aÂÂhaÇgiko ca maggÃnaæ khemaæ amatagÃminan-ti.
Sà etarahi anupubbena puthujjanagatÃ. Ayaæ kho pana MÃgandiya kÃyo rogabhÆto gaï¬abhÆto sallabhÆto aghabhÆto ÃbÃdhabhÆto, so tvaæ imaæ kÃyaæ rogabhÆtaæ gaï¬abhÆtaæ sallabhÆtaæ aghabhÆtaæ ÃbÃdhabhÆtaæ: Idan-taæ bho Gotama Ãrogyaæ, idan-taæ nibbÃnan-ti vadesi. Taæ hi te MÃgandiya ariyaæ cakkhuæ na-tthi yena tvaæ ariyena cakkhunà Ãrogyaæ jÃneyyÃsi nibbÃnaæ passeyyÃsÅti.
     Evaæ pasanno ahaæ bhoto Gotamassa: pahoti me bhavaæ Gotamo tathà dhammaæ desetuæ yathà 'haæ Ãrogyaæ jÃneyyaæ nibbÃnaæ passeyyan-ti. -- Seyyathà pi MÃgandiya jaccandho puriso, so na passeyya kaïhasukkÃni rÆpÃni, na passeyya nÅlakÃni rÆpÃni, na passeyya pÅtakÃni rÆpÃni, na passeyya lohitakÃni rÆpÃni, na passeyya ma¤jeÂÂhikÃni rÆpÃni, na passeyya samavisamaæ, na passeyya tÃrakÃrÆpÃni, na passeyya candimasuriye. Tassa mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità bhisakkaæ sallakattaæ upaÂÂhapeyyuæ, tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaæ kareyya, so taæ bhesajjaæ Ãgamma na cakkhÆni uppÃdeyya cakkhÆni visodheyya. Taæ kim-ma¤¤asi MÃgandiya: nanu so vejjo yÃvad-eva kilamathassa vighÃtassa bhÃgÅ assÃti. -- Evaæ bho Gotama. -Evam-eva kho MÃgandiya aha¤-c' eva te dhammaæ deseyyaæ:
idan-taæ Ãrogyaæ, idan-taæ nibbÃnan-ti, so tvaæ Ãrogyaæ na jÃneyyÃsi nibbÃnaæ na passeyyÃsi, so mam' assa kilamatho, sà mam' assa vihesà ti.

#<[page 511]>#
%<                    3.5. MùGANDIYASUTTAõ. (75)                  511>%
     Evaæ pasanno ahaæ bhoto Gotamassa: pahoti me bhavaæ Gotamo tathà dhammaæ desetuæ yathà 'haæ Ãrogyaæ jÃneyyaæ nibbÃnaæ passeyyan-ti. -- Seyyathà pi MÃgandiya jaccandho puriso, so na passeyya kaïhasukkÃni rÆpÃni, na passeyya nÅlakÃni rÆpÃni, na passeyya pÅtakÃni rÆpÃni, na passeyya lohitakÃni rÆpÃni, na passeyya ma¤jeÂÂhikÃni rÆpÃni, na passeyya samavisamaæ, na passeyya tÃrakÃrÆpÃni, na passeyya candimasuriye. So suïeyya cakkhumato bhÃsamÃnassa: chekaæ vata bho odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti, so odÃtapariyesanaæ careyya.
Tam-en' a¤¤ataro puriso telamasikatena sÃhuÊacÅvarena va¤ceyya: idan-te ambho purisa odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti. So taæ patiganheyya, paÂiggahetvà pÃrupeyya. Tassa mittÃmaccà ¤ÃtisÃlohità bhisakkaæ sallakattaæ upaÂÂhapeyyuæ, tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaæ kareyya, uddhavirecanaæ adhovirecanaæ a¤janaæ pacca¤janaæ natthukammaæ; so taæ bhesajjaæ Ãgamma cakkhÆni uppÃdeyya cakkhÆni visodheyya, tassa saha cakkhuppÃdà yo amusmiæ telamasikate sÃhuÊacÅvare chandarÃgo so pahÅyetha, ta¤-ca naæ purisaæ amittato pi daheyya paccatthikato pi daheyya, api ca jÅvità voropetabbaæ ma¤¤eyya: dÅgharattaæ vata bho ahaæ iminà purisena telamasikatena sÃhuÊacÅvarena nikato va¤cito paladdho: idan-te ambho purisa odÃtaæ vatthaæ abhirÆpaæ nimmalaæ sucin-ti.
Evam-eva kho MÃgandiya aha¤-c' eva te dhammaæ deseyyaæ: idan-taæ Ãrogyaæ, idan-taæ nibbÃnan-ti, so tvaæ Ãrogyaæ jÃneyyÃsi nibbÃnaæ passeyyÃsi, tassa te saha cakkhuppÃdà yo pa¤cas' upÃdÃnakkhandhesu chandarÃgo so pahÅyetha; api ca te evam-assa: dÅgharattaæ vata bho ahaæ iminà cittena nikato va¤cito paladdho, ahaæ hi rÆpaæ yeva upÃdiyamÃno upÃdiyiæ, vedanaæ yeva upÃdiyamÃno upÃdiyiæ, sa¤¤aæ yeva upÃdiyamÃno upÃdiyiæ, saÇkhÃre yeva upÃdiyamÃno upÃdiyiæ, vi¤¤Ãïaæ yeva upÃdiyamÃno upÃdiyiæ; tassa me upÃdÃnapaccayà bhavo, bhavapaccayà jÃti, jÃtipaccayà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà sambhavanti,

#<[page 512]>#
%<512                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotÅti.
     Evaæ pasanno ahaæ bhoto Gotamassa: pahoti me bhavaæ Gotamo tathà dhammaæ desetuæ yathà 'haæ imamhà Ãsanà anandho vuÂÂhaheyyan-ti. -- Tena hi tvaæ MÃgandiya sappurise bhajeyyÃsi; yato kho tvaæ MÃgandiya sappurise bhajissasi, tato tvaæ MÃgandiya saddhammaæ sossasi; yato kho tvaæ MÃgandiya saddhammaæ sossasi, tato tvaæ MÃgandiya dhammÃnudhammaæ paÂipajjissasi; yato kho tvaæ MÃgandiya dhammÃnudhammaæ paÂipajjissasi, tato tvaæ MÃgandiya sÃmaæ yeva ¤assasi sÃmaæ dakkhisi: ime rogà gaï¬Ã sallÃ, idha rogà gaï¬Ã sallà aparisesà nirujjhanti; tassa me upÃdÃnanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jÃtinirodho, jÃtinirodhà jarÃmaraïaæ sokaparidevadukkhadomanassupÃyÃsà nirujjhanti, evam-etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotÅti.
     Evaæ vutte MÃgandiyo paribbÃjako Bhagavantaæ etadavoca: Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama.
Seyyathà pi bho Gotama nikujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và telapajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam-evaæ bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤-ca bhikkhusaÇgha¤-ca. LabheyyÃhaæ bhoto Gotamassa santike pabbajjaæ labheyyaæ upasampadan-ti. -- Yo kho MÃgandiya a¤¤atitthiyapubbo imasmim dhammavinaye ÃkaÇkhati pabbajjaæ ÃkaÇkhati upasampadaæ, so cattÃro mÃse parivasati, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya; api ca m' ettha puggalavemattatà vidità ti. -- Sace bhante a¤¤atitthiyapubbà imasmiæ dhammavinaye ÃkaÇkhantà pabbajjaæ ÃkaÇkhantà upasampadaæ cattÃro mÃse parivasanti, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya, ahaæ cattÃri vassÃni parivasissÃmi, catunnaæ maæ vassÃnaæ accayena Ãraddhacittà bhikkhÆ pabbÃjentu upasampÃdentu bhikkhubhÃvÃyÃti.

#<[page 513]>#
%<                     3.6. SANDAKASUTTAõ. (76)                    513>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Alattha kho MÃgandiyo paribbÃjako Bhagavato santike pabbajjaæ alattha upasampadaæ. AcirÆpasampanno kho pan' Ãyasmà MÃgandiyo eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto na cirass' eva yass' atthÃya kulaputtà samma-d-eva agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajanti tad-anuttaraæ brahmacariyapariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti abbha¤¤Ãsi.
A¤¤ataro kho pan' Ãyasmà MÃgandiyo arahataæ ahosÅti.
                   MùGANDIYASUTTANTAõ PA¥CAMAõ.
                                76.
     Evam-me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosambiyaæ viharati GhositÃrÃme. Tena kho pana samayena Sandako paribbÃjako PilakkhaguhÃyaæ paÂivasati mahatiyà paribbÃjakaparisÃya saddhiæ pa¤camattehi paribbÃjakasatehi.
Atha kho Ãyasmà ùnando sÃyanhasamayaæ paÂisallÃïà vuÂÂhito bhikkhÆ Ãmantesi: ùyÃm' Ãvuso yena DevakaÂasobbho ten' upasaÇkamissÃma guhÃdassanÃyÃti. Evam-Ãvuso ti kho te bhikkhÆ Ãyasmato ùnandassa paccassosuæ. Atha kho Ãyasmà ùnando sambahulehi bhikkhÆhi saddhiæ yena DevakaÂasobbho ten' upasaÇkami. Tena kho pana samayena Sandako paribbÃjako mahatiyà paribbÃjakaparisÃya saddhiæ nisinno hoti unnÃdiniyà uccÃsaddÃya mahÃsaddÃya anekavihitaæ tiracchÃnakathaæ kathentiyÃ, seyyathÅdaæ rÃjakathaæ corakathaæ mahÃmattakathaæ senÃkathaæ bhayakathaæ yuddhakathaæ annakathaæ pÃnakathaæ vatthakathaæ sayanakathaæ mÃlÃkathaæ gandhakathaæ ¤Ãtikathaæ yÃnakathaæ gÃmakathaæ nigamakathaæ nagarakathaæ janapadakathaæ itthikathaæ sÆrakathaæ visikhÃkathaæ kumbhaÂÂhÃnakathaæ pubbapetakathaæ nÃnattakathaæ lokakkhÃyikaæ samuddakkhÃyikaæ itibhavÃbhavakathaæ iti vÃ.

#<[page 514]>#
%<514                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Addasà kho Sandako paribbÃjako Ãyasmantaæ ùnandaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvÃna sakaæ parisaæ saïÂhapesi: Appasaddà bhonto hontu, mà bhonto saddam-akattha, ayaæ samaïassa Gotamassa sÃvako Ãgacchati samaïo ùnando. YÃvatà kho pana samaïassa Gotamassa sÃvakà Kosambiyaæ paÂivasanti ayaæ tesaæ a¤¤ataro samaïo ùnando. AppasaddakÃmà kho pana te Ãyasmanto appasaddavinÅtà appasaddassa vaïïavÃdino, app-eva nÃma appasaddaæ parisaæ viditvà upasaÇkamitabbaæ ma¤¤eyyÃti. Atha kho te paribbÃjakà tuïhÅ ahesuæ. Atha kho Ãyasmà ùnando yena Sandako paribbÃjako ten' upasaÇkami. Atha kho Sandako paribbÃjako Ãyasmantaæ ùnandaæ etad-avoca: Etu kho bhavaæ ùnando, sÃgataæ bhoto ùnandassa, cirassaæ kho bhavaæ ùnando imaæ pariyÃyam-akÃsi yadidaæ idh' ÃgamanÃya; nisÅdatu bhavaæ ùnando, idam-Ãsanaæ pa¤¤attan-ti. NisÅdi kho Ãyasmà ùnando pa¤¤atte Ãsane. Sandako pi kho paribbÃjako a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi.
     Ekamantaæ nisinnaæ kho Sandakaæ paribbÃjakam Ãyasmà ùnando etad-avoca: KÃya nu 'ttha Sandaka etarahi kathÃya sannisinnÃ, kà ca pana vo antarÃkathà vippakatà ti. -- TiÂÂhat' esà bho ùnanda kathà yÃya mayaæ etarahi kathÃya sannisinnÃ, n' esà bhoto ùnandassa kathà dullabhà bhavissati pacchà pi savanÃya. SÃdhu vata bhavantaæ yeva ùnandaæ paÂibhÃtu sake Ãcariyake dhammÅ kathà ti. -Tena hi Sandaka suïÃhi sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti. Evaæ bho ti kho Sandako paribbÃjako Ãyasmato ùnandassa paccassosi. ùyasmà ùnando etad-avoca: CattÃro 'me Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena abrahmacariyavÃsà akkhÃtÃ, cattÃri ca anassÃsikÃni brahmacariyÃni akkhÃtÃni, yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti. -- Katame pana te bho ùnanda tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃro abrahmacariyavÃsà akkhÃtà yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti.

#<[page 515]>#
%<                     3.6. SANDAKASUTTAõ. (76)                    515>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Idha Sandaka ekacco satthà evaævÃdÅ hoti evaædiÂÂhi:
Na-tthi dinnaæ na-tthi yiÂÂhaæ na-tthi hutaæ, na-tthi sukaÂadukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, na-tthi ayaæ loko na-tthi paro loko, na-tthi mÃtà na-tthi pitÃ, na-tthi sattà opapÃtikÃ, na-tthi loke samaïabrÃhmaïà sammaggatà sammÃpaÂipannà ye ima¤-ca lokaæ para¤-ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedenti. CÃtummahÃbhÆtiko ayaæ puriso, yadà kÃlaæ karoti paÂhavÅ paÂhavÅkÃyaæ anupeti anupagacchati, Ãpo ÃpokÃyaæ anupeti anupagacchati, tejo tejokÃyaæ anupeti anupagacchati, vÃyo vÃyokÃyaæ anupeti anupagacchati, ÃkÃsaæ indriyÃni saÇkamanti, Ãsandipa¤camà purisà mataæ ÃdÃya gacchanti, yÃv' ÃÊÃhanà padÃni pa¤¤Ãyanti, kÃpotakÃni aÂÂhÅni bhavanti. BhassantÃhutiyo, dattupa¤¤attaæ yad-idaæ dÃnaæ. Tesaæ tucchaæ musà vilÃpo ye keci atthikavÃdaæ vadanti. BÃle ca paï¬ite ca kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti param-maraïà ti.
     Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: Na-tthi dinnaæ na-tthi yiÂÂhaæ --pe-- na honti param-maraïà ti. Sace imassa bhoto satthuno saccaæ vacanaæ, akatena me ettha kataæ, avusitena me ettha vusitaæ; ubho pi mayaæ ettha samasamà sÃma¤¤apattÃ, yo cÃhaæ na vadÃmi: ubho kÃyassa bhedà ucchijjissÃma vinassissÃma na bhavissÃma param-maraïà ti. Atirekaæ kho pan' imassa bhoto satthuno naggiyaæ muï¬iyaæ ukkuÂikappadhÃnaæ kesamassulocanaæ, yo 'haæ puttasambÃdhasayanaæ ajjhÃvasanto KÃsikacandanaæ paccanubhonto mÃlÃgandhavilepanaæ dhÃrento jÃtarÆparajataæ sÃdiyanto iminà bhotà satthÃrà samasamagatiko bhavissÃmi abhisamparÃyaæ. So 'haæ kiæ jÃnanto kiæ passanto imasmiæ satthari brahmacariyaæ carissÃmi. So: abrahmacariyavÃso ayan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Ayaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena paÂhamo abrahmacariyavÃso akkhÃto yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.

#<[page 516]>#
%<516                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Puna ca paraæ Sandaka idh' ekacco satthà evaævÃdÅ hoti evaædiÂÂhi: Karato kÃrayato chindato chedÃpayato pacato pÃcayato socayato kilamayato phandato phandÃpayato pÃïam-atimÃpayato adinnaæ Ãdiyato sandhiæ chindato nillopaæ harato ekÃgÃrikaæ karoto paripanthe tiÂÂhato paradÃraæ gacchato musà bhaïato, karato na karÅyati pÃpaæ; khurapariyantena ce pi cakkena yo imissà paÂhaviyà pÃïe ekamaæsakhalaæ ekamaæsapu¤jaæ kareyya na-tthi tatonidÃnaæ pÃpaæ, na-tthi pÃpassa Ãgamo; dakkhiïa¤-ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya hananto ghÃtento chindanto chedÃpento pacanto pÃcento na-tthi tatonidÃnaæ pÃpaæ, na-tthi pÃpassa Ãgamo; uttara¤-ce pi GaÇgÃya tÅraæ gaccheyya dadanto dÃpento yajanto yÃjento na-tthi tatonidÃnaæ pu¤¤aæ, na-tthi pu¤¤assa Ãgamo; dÃnena damena saæyamena saccavajjena na-tthi pu¤¤aæ, na-tthi pu¤¤assa Ãgamo ti.
     Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: Karato kÃrayato --pe-- na-tthi pu¤¤assa Ãgamo ti. Sace imassa bhoto satthuno saccaæ vacanaæ, akatena me ettha kataæ, avusitena me ettha vusitaæ; ubho pi mayaæ ettha samasamà sÃma¤¤apattÃ, yo cÃhaæ na vadÃmi: ubhinnaæ kurutaæ na karÅyati pÃpan-ti. Atirekaæ kho pan' imassa bhoto satthuno --pe-- brahmacariyaæ carissÃmi. So: abrahmacariyavÃso ayan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Ayaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena dutiyo abrahmacariyavÃso akkhÃto yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     Puna ca paraæ Sandaka idh' ekacco satthà evaævÃdÅ hoti evaædiÂÂhi: Na-tthi hetu na-tthi paccayo sattÃnaæ saÇkilesÃya, ahetu appaccayà sattà saÇkilissanti; na-tthi hetu na-tthi paccayo sattÃnaæ visuddhiyÃ, ahetu appaccayà sattà visujjhanti; na-tthi balaæ na-tthi viriyaæ na-tthi purisatthÃmo na-tthi purisaparakkamo,

#<[page 517]>#
%<                    3.6. SANDAKASUTTAõ. (76)                    517>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sabbe sattà sabbe pÃïà sabbe bhÆtà sabbe jÅvà avasà abalà aviriyà niyatisaÇgatibhÃvapariïatà chass-evÃbhijÃtisu sukhadukkhaæ paÂisaævedentÅti.
     Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: Na-tthi hetu natthi paccayo --pe-- sukhadukkhaæ paÂisaævedentÅti. Sace imassa bhoto satthuno saccaæ vacanaæ, akatena me ettha kataæ, avusitena me ettha vusitaæ; ubho pi mayaæ ettha samasamà sÃma¤¤apattÃ, yo cÃhaæ na vadÃmi: ubho ahetu appaccayà visujjhissÃmÃti. Atirekaæ kho pan' imassa bhoto satthuno --pe-- brahmacariyaæ carissÃmi. So:
abrahmacariyavÃso ayan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Ayaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena tatiyo abrahmacariyavÃso akkhÃto yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     Puna ca paraæ Sandaka idh' ekacco satthà evaævÃdÅ hoti evaædiÂÂhi: Satt' ime kÃyà akaÂà akaÂavidhà animmità animmÃtà va¤jhà kÆÂaÂÂhà esikaÂÂhÃyi-ÂÂhitÃ, te na i¤janti na vipariïamanti na a¤¤ama¤¤aæ byÃbÃdhenti, nÃlaæ a¤¤ama¤¤assa sukhÃya và dukkhÃya và sukhadukkhÃya vÃ. Katame satta: paÂhavÅkÃyo ÃpokÃyo tejokÃyo vÃyokÃyo sukhe dukkhe jÅve, satt' ime. Ime satta kÃyà akaÂà akaÂavidhà animmità animmÃtà va¤jhà kÆÂaÂÂhà esikaÂÂhÃyi-ÂÂhitÃ, te na i¤janti na vipariïamanti na a¤¤ama¤¤aæ byÃbÃdhenti, nÃlaæ a¤¤ama¤¤assa sukhÃya và dukkhÃya và sukhadukkhÃya vÃ. Tattha na-tthi hantà và ghÃtetà và sotà và sÃvetà và vi¤¤Ãtà và vi¤¤Ãpetà vÃ. Ye pi tiïhena satthena sÅsaæ chindati, na koci ka¤ci jÅvità voropeti, sattannaæ tv-eva kÃyÃnamantarena satthaæ vivaram-anupatati. Cuddasa kho pan' imÃni yonipamukhasatasahassÃni saÂÂhi ca satÃni cha ca satÃni, pa¤ca ca kammuno satÃni pa¤ca ca kammÃni tÅïi ca kammÃni kamme ca a¬¬hakamme ca, dvaÂÂhi paÂipadÃ, dvaÂÂh' antarakappÃ, chaÊ-ÃbhijÃtiyo, aÂÂha purisabhÆmiyo, ekÆnapa¤¤Ãsa ÃjÅvasate, ekÆnapa¤¤Ãsa paribbÃjasate, ekÆnapa¤¤Ãsa nÃgÃvÃsasate,

#<[page 518]>#
%<518                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  vÅse indriyasate, tiæse nirayasate, chattiæsa rajodhÃtuyo, satta sa¤¤igabbhÃ, satta asa¤¤igabbhÃ, satta nigaïÂhigabbhÃ, satta devà satta mÃnusà satta pesÃcà satta sarà satta pavuÂà satta papÃtà satta papÃtasatÃni satta supinà satta supinasatÃni, cullÃsÅti mahÃkappuno satasahassÃni yÃni bÃle ca paï¬ite ca sandhÃvitvà saæsaritvà dukkhass' antaæ karissanti. Tattha na-tthi: iminà 'haæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và aparipakkaæ và kammaæ paripÃcessÃmi paripakkaæ và kammaæ phussa phussa byantikarissÃmÅti, hevaæ na-tthi. Doïamite sukhadukkhe, pariyantakaÂe saæsÃre na-tthi hÃyanava¬¬hane na-tthi ukkaæsÃvakaæse. Seyyathà pi nÃma suttaguÊe khitte nibbeÂhiyamÃnam-eva paleti, evam-evaæ bÃle ca paï¬ite ca sandhÃvitvà saæsaritvà dukkhass' antaæ karissantÅti.
     Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà evaævÃdÅ evaædiÂÂhi: Satt' ime kÃyà --pe-- dukkhass' antaæ karissantÅti. Sace imassa bhoto satthuno saccaæ vacanaæ, akatena me ettha kataæ, avusitena me ettha vusitaæ; ubho pi mayaæ ettha samasamà sÃma¤¤apattÃ, yo cÃhaæ na vadÃmi: ubho sandhÃvitvà saæsaritvà dukkhass' antaæ karissÃmÃti. Atirekaæ kho pan' imassa bhoto satthuno naggiyaæ muï¬iyaæ ukkuÂikappadhÃnaæ kesamassulocanaæ, yo 'haæ puttasambÃdhasayanaæ ajjhÃvasanto KÃsikacandanaæ paccanubhonto mÃlÃgandhavilepanaæ dhÃrento jÃtarÆparajataæ sÃdiyanto iminà bhotà satthÃrà samasamagatiko bhavissÃmi abhisamparÃyaæ. So 'haæ kiæ jÃnanto kiæ passanto imasmiæ satthari brahmacariyaæ carissÃmi. So: abrahmacariyavÃso ayan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Ayaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena catuttho abrahmacariyavÃso akkhÃto yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     Ime kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃro abrahmacariyavÃsà akkhÃtà yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti.

#<[page 519]>#
%<                    3.6. SANDAKASUTTAõ. (76)                    519>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -Acchariyaæ bho ùnanda, abbhutaæ bho ùnanda, yÃva¤-c' idaæ tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃro abrahmacariyavÃsà va samÃnà abrahmacariyavÃsà ti akkhÃtà yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ. KatamÃni pana tÃni bho ùnanda tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃri anassÃsikÃni brahmacariyÃni akkhÃtÃni yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti.
     Idha Sandaka ekacco satthà sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ aparisesaæ ¤Ãïadassanaæ paÂijÃnÃti: carato ca me tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ ¤Ãïadassanaæ paccupaÂÂhitan-ti. So su¤¤am-pi agÃraæ pavisati, piï¬ampi na labhati, kukkuro pi ¬asati, caï¬ena pi hatthinà samÃgacchati, caï¬ena pi assena samÃgacchati, caï¬ena pi goïena samÃgacchati, itthiyà pi purisassa pi nÃmam-pi gottam-pi pucchati, gÃmassa pi nigamassa pi nÃmam-pi maggam-pi pucchati. So: kim-idan-ti puÂÂho samÃno: su¤¤aæ me agÃraæ pavisitabbaæ ahosi, tena pÃvisiæ; piï¬am-me aladdhabbaæ ahosi, tena nÃlatthaæ; kukkurena ¬asitabbaæ ahosi, ten' amhi daÂÂho; caï¬ena hatthinà samÃgantabbaæ ahosi, tena samÃgamaæ; caï¬ena assena samÃgantabbaæ ahosi, tena samÃgamaæ; caï¬ena goïena samÃgantabbaæ ahosi, tena samÃgamaæ; itthiyà pi purisassa pi nÃmam-pi gottampi pucchitabbaæ ahosi, tenÃpucchiæ; gÃmassa pi nigamassa pi nÃmam-pi maggam-pi pucchitabbaæ ahosi, tenÃpucchinti. Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà sabba¤¤Æ sabbadassÃvÅ --pe-- tenÃpucchin-ti. So: anassÃsikaæ idaæ brahmacariyan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Idaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena paÂhamaæ anassÃsikaæ brahmacariyaæ akkhÃtaæ yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.

#<[page 520]>#
%<520                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Puna ca paraæ Sandaka idh' ekacco satthà anussaviko hoti anussavasacco, so anussavena itihÅtihaparamparÃya piÂakasampadÃya dhammaæ deseti. Anussavikassa kho pana Sandaka satthuno anussavasaccassa sussatam-pi hoti dussatam-pi hoti, tathà pi hoti a¤¤athà pi hoti. Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà anussaviko anussavasacco, so anussavena itihÅtihaparamparÃya piÂakasampadÃya dhammaæ deseti; anussavikassa kho pana satthuno anussavasaccassa sussatam-pi hoti dussatam-pi hoti, tathà pi hoti a¤¤athà pi hoti. So: anassÃsikaæ idaæ brahmacariyan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Idaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena dutiyaæ anassÃsikaæ brahmacariyaæ akkhÃtaæ yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     Puna ca paraæ Sandaka idh' ekacco satthà takkÅ hoti vÅmaæsÅ, so takkapariyÃhataæ vÅmaæsÃnucaritaæ sayaæpaÂibhÃnaæ dhammaæ deseti. Takkissa kho pana Sandaka satthuno vÅmaæsissa sutakkitam-pi hoti duttakkitam-pi hoti, tathà pi hoti a¤¤athà pi hoti. Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà takkÅ vÅmaæsÅ, so takkapariyÃhataæ vÅmaæsÃnucaritaæ sayaæpaÂibhÃnaæ dhammaæ deseti; takkissa kho pana satthuno vÅmaæsissa sutakkitam-pi hoti duttakkitam-pi hoti, tathà pi hoti a¤¤athà pi hoti. So: anassÃsikaæ idaæ brahmacariyan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati.
Idaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena tatiyaæ anassÃsikaæ brahmacariyaæ akkhÃtaæ yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     Puna ca paraæ Sandaka idh' ekacco satthà mando hoti momuho, so mandattà momuhattà tathà tathà pa¤haæ puÂÂho samÃno vÃcÃvikkhepaæ Ãpajjati amarÃvikkhepaæ:

#<[page 521]>#
%<                     3.6. SANDAKASUTTAõ. (76)                  521>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam-pi me no, tathà pi me no, a¤¤athà pi me no, no ti pi me no, no no ti pi me no ti. Tatra Sandaka vi¤¤Æ puriso iti paÂisa¤cikkhati: Ayaæ kho bhavaæ satthà mando momuho --pe-- no no ti pi me no ti. So: anassÃsikaæ idaæ brahmacariyan-ti iti viditvà tasmà brahmacariyà nibbijja pakkamati. Idaæ kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena catutthaæ anassÃsikaæ brahmacariyaæ akkhÃtaæ yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     ImÃni kho Sandaka tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃri anassÃsikÃni brahmacariyÃni akkhÃtÃni yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti. -- Acchariyaæ bho ùnanda, abbhutaæ bho ùnanda, yÃva¤-c' idaæ tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃsambuddhena cattÃri anassÃsikÃn' eva brahmacariyÃni anassÃsikÃni brahmacariyÃnÅti akkhÃtÃni yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ na vaseyya vasanto và na ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ. So pana bho ùnanda satthà kiævÃdÅ kimakkhÃyÅ yattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ vaseyya vasanto ca ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti.
     Idha Sandaka TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïasampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisadammasÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ --pe-- sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti --pe-- brahmacariyaæ pakÃseti. Taæ dhammaæ suïÃti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiæ và kule paccÃjÃto -- yathà Kandarakasuttaæ evaæ vitthÃretabbaæ --.
So ime pa¤ca nÅvaraïe pahÃya cetaso upakkilese pa¤¤Ãya dubbalÅkaraïe vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Yasmiæ kho Sandaka satthari sÃvako evarÆpaæ uÊÃraæ visesaæ adhigacchati,

#<[page 522]>#
%<522                    II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
tattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ vaseyya vasanto ca ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ. Puna ca paraæ Sandaka bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà --pe-dutiyaæ jhÃnaæ -- tatiyaæ jhÃnaæ -- catutthaæ jhÃnaæ upasampajja viharati. Yasmiæ kho Sandaka satthari sÃvako --pe-- ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ.
     So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbenivÃsÃnussati¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati, seyyathÅdaæ ekampi jÃtiæ dve pi jÃtiyo --pe-- iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ anekavihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati. Yasmiæ kho Sandaka satthari sÃvako --pe-- ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ. So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate --pe-- yathÃkammÆpage satte pajÃnÃti. Yasmiæ kho Sandaka satthari sÃvako --pe-- ¤Ãyaæ dhammaæ kusalaæ. So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhininnÃmeti.
So: idaæ dukkhan-ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti --pe-- ayaæ ÃsavanirodhagÃminÅ paÂipadà ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati; vimuttasmiæ vimuttam-iti ¤Ãïaæ hoti; khÅïà jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Yasmiæ kho Sandaka satthari sÃvako evarÆpaæ uÊÃraæ visesaæ adhigacchati, tattha vi¤¤Æ puriso sasakkaæ brahmacariyaæ vaseyya vasanto ca ÃrÃdheyya ¤Ãyaæ dhammaæ kusalan-ti.
     Yo pana so bho ùnanda bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadatto parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, paribhu¤jeyya so kÃme ti.

#<[page 523]>#
%<                     3.6. SANDAKASUTTAõ. (76)                  523>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- Yo so Sandaka bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, abhabbo so pa¤ca ÂhÃnÃni ajjhÃcarituæ: abhabbo khÅïÃsavo bhikkhu sa¤cicca pÃïaæ jÅvità voropetuæ, abhabbo khÅïÃsavo bhikkhu adinnaæ theyyasaÇkhÃtaæ ÃdÃtuæ, abhabbo khÅïÃsavo bhikkhu methunaæ dhammaæ patisevituæ, abhabbo khÅïÃsavo bhikkhu sampajÃnamusà bhÃsituæ, abhabbo khÅïÃsavo bhikkhu sannidhikÃrakaæ kÃme paribhu¤jituæ seyyathà pi {pubbe} agÃriyabhÆto. Yo so Sandaka bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ãvimutto, abhabbo so imÃni pa¤ca ÂhÃnÃni ajjhÃcaritun-ti.
     Yo pana so bho ùnanda bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, tassa carato c' eva tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ ¤Ãïadassanaæ paccupaÂÂhitaæ: khÅïà me Ãsavà ti. -- Tena hi Sandaka upaman-te karissÃmi, upamÃya p' idh' ekacce vi¤¤Æ purisà bhÃsitassa atthaæ ÃjÃnanti. Seyyathà pi Sandaka purisassa hatthapÃdà chinnÃ, tassa carato c' eva tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ chinnà va hatthapÃdÃ, api ca kho naæ paccavekkhamÃno jÃnÃti: chinnà me hatthapÃdà ti, evam-eva kho Sandaka yo so bhikkhu arahaæ khÅïÃsavo vusitavà katakaraïÅyo ohitabhÃro anuppattasadattho parikkhÅïabhavasaæyojano samma-d-a¤¤Ã vimutto, tassa carato c' eva tiÂÂhato ca suttassa ca jÃgarassa ca satataæ samitaæ khÅïà va ÃsavÃ, api ca kho naæ paccavekkhamÃno jÃnÃti: khÅïà me Ãsavà ti.
     KÅva bahukà pana bho ùnanda imasmiæ dhammavinaye niyyÃtÃro ti. -- Na kho Sandaka ekaæ yeva sataæ na dve satÃni na tÅïi satÃni na cattÃri satÃni na pa¤ca satÃni, atha kho bhiyyo va ye imasmiæ dhammavinaye niyyÃtÃro ti. -- Acchariyaæ bho ùnanda, abbhutaæ bho ùnanda, na ca nÃma sadhammokkaæsanà bhavissati na paradhammavambhanÃ, Ãyatane ca dhammadesanà tÃva bahukà ca niyyÃtÃro pa¤¤Ãyissanti,

#<[page 524]>#
%<524                   II. MAJJHIMAPA××ùSAõ.>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ime pan' ÃjÅvikà puttamatÃya puttÃ, attÃna¤-c' eva ukkaæsenti pare ca vambhenti, tayo c' eva niyyÃtÃro pa¤¤Ãpenti, seyyathÅdaæ Nandaæ Vacchaæ, Kisaæ SaÇkiccaæ, Makkhaliæ GosÃlan-ti.
     Atha kho Sandako paribbÃjako sakaæ parisaæ Ãmantesi: Carantu bhonto, samaïe Gotame brahmacariyavÃso, na dÃni sukaraæ amhehi lÃbhasakkÃrasiloke pariccajitun-ti.
Itih' idaæ Sandako paribbÃjako sakaæ parisaæ uyyojesi Bhagavati brahmacariye ti.
                     SANDAKASUTTANTAõ CHAèèHAõ.