Input by the Sri Lanka Tripitaka Project [PTS Vol M - 3] [\z M /] [\f III /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Page 090] [\x 90/] ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ 3.1.7 Gaõakamoggallàna suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde. Atha kho gaõakamoggallàno bràhmaõo yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü1 vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho gaõakamoggallàno bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: Seyyathàpi bho gotama, imassa migàramàtu pàsàdassa dissati anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapañipadà, yadidaü yàca pacchimà sopànakaëebarà2 imesampi hi bho gotama bràhmaõànaü dissati anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapañipadà, yadidaü ajjhene. Imesampi hi bho gotama, issàsànaü dissati anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapañipadà yadidaü issatthe. Ambhàkampi hi bho gotama, gaõakànaü gaõanajãvànaü3 dissati anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapañipadà, yadidaü saïkhàne. Mayaü hi bho gotama, antevàsã labhitvà pañhamaü evaü gaõàpema: ekaü ekakaü, dve dukà, tãõã tikà, cattàri catukkà, pa¤ca pa¤cakà, cha chakkà, satta sattakà, aññha aññhakà, nava navakà, dasa dasakàti; satampi mayaü bho gotama, gaõàpema. Bhiyyopi gaõàpema sakkànu kho bho gotama, imasamimpi dhammavinaye evameva anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapañipadà pa¤¤àpetu'nti. [PTS Page 002] [\q 2/] Sakkà bràhmaõa, imasamimpi dhammavinaye anupubbasikkhà anupubbakiriyà anupubbapañipadà pa¤¤àpetuü. Seyyathàpi bràhmaõa, dakkho assadamako bhadraü assàjànãyaü labhitvà pañhameneva mukhàdhàne kàraõaü kàreti. Atha uttariü kàraõaü kàreti. Evameva kho bràhmaõa, tathàgato purisadammaü4 labhitvà pañhamaü evaü vineti: 'ehi tvaü bhikkhu,sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvutà viharàhi àcàragocarasampanno, aõumattesu vajjesu bhayadassàvi samàdàya sikkhassu sikkhàpadesu'ti. Yato kho bràhmaõa, bhikkhu sãlavà hoti, pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvi samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: 'ehi tvaü bhikkhu, indriyesu guttadvàro hohi, cakkhunà råpaü disvà mà nimittaggàhã hohi mànubya¤janaggàhã yatvàdhikaraõametaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjàhi. Rakkhàhi cakkhundriyaü. Cakkhundriye saüvaraü àpajjàhi. Sotena saddaü sutvà mà nimittaggàhã hohi mànubyà¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjàhi. Rakkhàhi sotindriyaü. Sotindriye saüvaraü àpajjàhi. Ghànena ghandhaü ghàyitvà mà nimittaggàhã hohi mànubya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjàhi. Rakkhàhi ghànindriyaü. Ghànindriye saüvaraü àpajjàhi. Jãvhàya rasaü sàyitvà mà nimittaggàhã hohi mànubya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü jãvhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjàhi. Rakkhàhi jãvhindriyaü. Jãvhindriye saüvaraü àpajjàhi. Kàyena phoññhabbaü phusitvà mà nimittaggàhã hohi mànubya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjàhi. Rakkhàhi kàyindriyaü. Kàyindriye saüvaraü àpajjàhi. Manasà dhammaü vi¤¤àya mà nimittaggàhã hohi mànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjàhi. Rakkhàhi manindriyaü. Manindriye saüvaraü àpajjihã'ti. ------------------------- 1.Sàraõãyaü-majasaü. 3.Gaõànaü gaõànàjãvànaü-[PTS.] 2.Pacchimasopànakalebarà-sãmu. 4.Purisadhammaü-sãmu. [BJT Page 092] [\x 92/] Yato kho bràhmaõa, bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: 'ehi tvaü bhikkhu, bhojane matta¤¤å hohi. Pañisaïkhà yoniso àhàraü àhàreyyàsi. Neva davàya na madàya na maõóanàya na vibhusanàya yàvadeva imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya vihiüsåparatiyà brahmacariyànuggahàya, iti puràõa¤ca vedanaü pañihaïkhàmi, nava¤ca vedanaü na uppàdessàmi, yàtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phàsu vihàro cà'ti. Yato kho [PTS Page 003] [\q 3/] bràhmaõa, bhikkhu bhojane matta¤¤å hoti. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: 'ehi tvaü bhikkhu, jàgariyaü anuyutto viharàhi, divasaü caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodhehi. Rattiyà pañhamaü yàmaü caïkamena nisajjàya àvaraõãye hi dhamme hi cittaü parisodhehi, rattiyà majjhimaü yàmaü dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappeyyàsi pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasikaritvà, rattiyà pacchimaü yàmaü paccuññhàya caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodhehã'ti. Yato kho bràhmaõa, bhikkhu jàgariyaü anuyutto hoti tamenaü tathàgato uttariü vineti 'ehi tvaü bhikkhu, satisampajja¤¤ena samannàgato hohi 'abhikkante pañikkante sampajànakàrã, àlokite vilokite sampajànakàrã, sammi¤jite pasàrite samapajànakàrã, saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã, asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã, uccàrapassàvakamme sampajànakàrã, gate ñhite nisinne sutte jagàrite bhàsite tuõhãgàve sampajànakàrã'ti. Yato kho bràhmaõa, bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: 'ehi tvaü bhikkhu, vivittaü senàsanaü bhaja1 ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤ja'nti. So vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà, so abhijjhaü loke pahàya vigatàbhijjhena cetasà viharati. Abhijjhàya cittaü parisodheti, byàpàdapadosaü pahàya abyàpannacitto viharati sabbapàõabhåtahitànukampã. Byàpàdapadosà cittaü parisodheti thãnamiddhaü pahàya vigata thãnamiddho viharati àlokasa¤¤ã sato sampajàno, thãnamiddhà cittaü parisodheti uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato viharati ajjhattaü våpasantacitto. Uddhaccakukkuccà cittaü parisodheti. Vicikicchaü pahàya tiõõavicikiccho viharati. Akathaïkathi kusalesu dhammesu. Vicikicchàya cittaü parisodheti. [PTS Page 004] [\q 4/] -------------------------- 1.Bhajàhi-sãmu,majasaü. [BJT Page 094] [\x 94/] So ime pa¤ca nãvaraõe pahàya cetaso upakkilese pa¤¤àya dubbalãkaraõe civicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü1 upasampajja viharati vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü2 upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yaü taü ariyà àcikkhanti, upekkhako satimà sukhavihàrãti. Taü tatiyaü jhànaü3 upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü4 upasasampajja viharati. Ye kho te bràhmaõa, bhikkhå sekhà5 appattamànasà6 anuttaraü yogakkhemaü patthayamànà viharanti. Tesu me ayaü evaråpã anusàsanã hoti: 'ye pana te bhikkhu arahanto bãõàsavà vusitavanto katakaraõãyà ohitabhàrà anuppattasadatthà parikkhãõabhavasa¤¤ojanà sammada¤¤à vimuttà. Tesaü ime dhammà diññhadhammasukhavihàràya ceva saüvattanti satisampaja¤¤àya cà'ti. Evaü vutte gaõakamoggallàno bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: 'kinnu kho bhoto gotamassa sàvakà bhotà gotamena evaü ovadiyamànà evaü anusàsiyamànà sabbeva accantaniññhaü nibbànaü àràdhenti, udàhu ekacce nàràdhentã'ti?. Appekacce kho bràhmaõa, mama sàvakà mayà evaü ovadiyamànà evaü anusàsiyamànà accantaniññhaü nibbànaü àràdhenti, ekacce nàràdhentã'ti. Ko nu kho bhante, hetu, ko paccayo, yaü tiññhateva nibbànaü, tiññhati nibbànagàmimaggo, tiññhati bhavaü gotamo samàdapetà, atha ca pana bhoto gotamassa sàvakà bhotà gotamena evaü ovadiyamànà evaü anusàsiyamànà appekacce accantaniññhaü nibbànaü àràdhenti, ekaceva nàràdhentã'ti. Tena hi bràhmaõa, ta¤¤evettha pañipucchissàmi. Yathà te khameyya, tathà naü byàkareyyàsi. 'Taü kiü [PTS Page 005] [\q 5/] ma¤¤asi bràhmaõa, kusalo tvaü ràjagahagàmissa maggassà'ti? Evaü bho, kusalo ahaü ràjagahagàmissa maggassà'ti. Evaü bho, kusalo ahaü ràjagahagàmissa maggassà'ti. Taü kiü ma¤¤asi bràhmaõa, idha puriso àgaccheyya ràjagahaü gantukàmo, so taü upasaïkamitvà evaü vadeyya: 'icchàmahaü bhante, ràjagahaü gantuü, tassa me ràjagahassa maggaü upadisàti. Tamenaü tvaü evaü vadeyyàsi: 'ehambho purisa, ayaü maggo ràjagahaü gacchati, tena muhuttaü gaccha, tena muhuttaü ganatvà dakkhissasi amukaü nàma gàmaü, tena muhuttaü gaccha, tena muhuttaü ganatvà dakkhissasi amukaü nàma nigamaü, tena muhuttaü gaccha, tena muhuttaü gantvà dakkhissasi ràjagahassa àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõãràmaõeyyaka'nti. So tayà evaü ovadiyamàno evaü anusàsiyamàno ummaggaü gahetvà pacchàmukho gaccheyya. ------------------------- 1.Pañhamajjhànaü-sãmu,[PTS. 2.]Dutiyajjhànaü-sãmu,[PTS.] 3.Tatiyajjhànaü-sãmu,[PTS. 4.]Catutthajjhànaü-sãmu,[PTS.] 5.Sekkhà-sãmu,majasaü. 6.Apattamànasà-sãmu,majasaü. [BJT Page 096] [\x 96/] Atha dutiyo puriso àgaccheyyaràjagahaü gantukàmo. So taü upasaïkamitvà evaü vadeyya: 'icchàmahaü bhante, ràjagahaü gantuü. Tassa me ràjagahassa maggaü upadisà'ti. Tamenaü tvaü evaü vadeyyàsi: ehambho purisa, ayaü maggo ràjagahaü gacchati, tena muhuttaü gaccha, tena muhuttaü gantavà dakkhissasi amukaü nàma gàmaü, tena muhuttaü gaccha, tena muhuttaü gantvà dakkhissasi amukaü nàma nigamaü, tena muhuttaü gaccha, tena muhuttaü gantvà dakkhissasi ràjagahassa àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõãràmaõeyyaka'nti. So tayà evaü ovadiyamàno evaü anusàsiyamàno sotthinà ràjagahaü gaccheyya. [PTS Page 006] [\q 6/] Ko nu kho bràhmaõa, hetu, ko paccayo, yaü tiññhateva ràjagahaü tiññhati ràjagahagàmã maggo, tiññhati tvaü samàdapetà. Atha ca pana tayà evaü ovadiyamàno evaü anusàsiyamàno eko puriso ummaggaü gahetvà pacchàmukho gaccheyya. Eko sotthinà ràjagahaü gaccheyyà'ti? Ettha kyàhaü bho gotama karomi, maggakkhàyãhaü bho gotamà'ti. Evameva kho bràhmaõa, tiññhateva nibbànaü, tiññhati nibbànagàmimaggo, tiññhàmahaü samàdapetà, atha ca pana mama sàvakà mayà evaü ovadiyamànà evaü anusàsiyamànà appekacce accantaniññhaü nibbànaü àràdhenti, ekacce nàràdhenti. Ettha kyàhaü bràhmaõa, karomi? Maggakkhàyãhaü, bràhmaõa, tathàgato'ti. Evaü vutte gaõakamoggallàno bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: 'yeme bho gotama, puggalà assaddhà jãvikatthà1 agàrasmà anagàriyaü pabbajità sañhà màyàvino keñubhino2 uddhatà unnaëà capalà mukharà vikiõõavàcà indriyesu aguttadvàrà bhojane amatta¤¤uno jàgariyaü ananuyuttà sàma¤¤e anapekkhavanto3 sikkhàya na tibbagàravà bàhulikà4 sàthalikà okkamane pubbaïgamà paviveke nikkhittadhurà kusãtà hãnaviriyà muññhassatino asampajànà asamàhità vibbhantacittà duppa¤¤à eëamugà, na tehi bhavaü gotamo saddhiü saüvasati. Ye paname kulaputtà saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajità asañhà amàyàvino akeñubhino anuddhatà anunnaëà acapalà amukharà avikiõõavàcà indriyesu guttadvàrà bhojane matta¤¤uno jàgariyaü anuyuttà sàma¤¤e apekkhavanto sikkhàya tibbagàravà na bàhulikà na sàthalikà okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaïgamà àraddhaviriyà pahitattà upaññhitasatino sampajànà samàhità ekaggacittà pa¤¤avanto5 aneëamågà, tehi bhavaü gotamo saddhiü saüvasati. -------------------------- 1.Jãvikatthà na saddhà-majasaü. 2.Ketabino-majasaü 3.Anapekhavanto-[PTS. 4.]Bàhullikà-syà. 5.Pa¤¤àvanto-sãmu. [BJT Page 098] [\x 98/] Seyyathàpi bho gotama, ye keci målagandhà, kàlànusàrikaü1 tesaü aggamakkhàyati. Ye keci sàragandhà, lohitacandanaü tesaü aggamakkhàyati. Ye keci pupphagandhà, [PTS Page 007] [\q 7/] vassikaü tesaü aggamakkhàyati. Evameva kho bhoto gotamassa ovàdo paramajjadhammesu. 'Abhikkantaü bho gotama, abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama, nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëahassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintã'ti evamevaü bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatanti. Gaõaka moggallàna suttaü sattamaü. ------------------------- 1.Kàlànusàri-sãmu,majasaü. [BJT Page 100] [\x 100/] 3.1.8 Gopakamoggallàna suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü àyasmà ànando ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto ràjagahaü pañisaïkhàràpeti ra¤¤o pajjotassa àsaïkamàno. Atha kho àyasmà ànando pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya ràjagahaü piõóàya pàvisi. Atha kho àyasmato ànandassa etadahosi: 'atippago kho tàva ràjagahaü1 piõóàya carituü, yannunàhaü yena gopakamoggallànassa bràhmaõassa tammanto, yena gopakamoggallàno bràhmaõo, tenupasaïkameyya'nti. Atha kho àyasmà ànando yena gopakamoggallànassa bràhmaõassa kammanto, yena gopakamoggallàno bràhmaõo, tenupasaïkami. Addasà kho gopakamoggallàno bràhmaõo àyasmantaü ànandaü dåratova àgacchantaü. Disvàna àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'Etu kho bhavaü ànando, svàgataü bhoto ànandassa, cirassaü kho bhavaü ànando imaü pariyàyamkàsi yadidaü idhàgamanàya. Nisãdatu bhavaü ànando, idamàsanaü pa¤¤atta'nti. Nisãdi kho àyasmà ànando pa¤¤atte àsane. Gopakamoggallànopi [PTS Page 008] [\q 8/] kho bràhmaõo a¤¤ataraü nãcaü àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho gopakamoggallàno bràhmaõo àyasmantaü ànandaü etadavoca: Atthi nu kho bho ànanda2, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhavaü gotamo ahosi arahaü sammàsambuddho'ti. Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhagavà ahosi arahaü sammàsambuddho. So hi bràhmaõa, bhagavà anuppannassa maggassa uppàdetà, asa¤jàtassa maggassa sa¤janetà anakkhàtassa maggassa akkhàtà, magga¤¤u maggavidå maggakovido. Maggànugà ca pana etarahi sàvakà viharanti pacchà samannàgatà'ti. -------------------------- 1.Ràjagahe-sãmu,majasaü,syà. 2.Atthi kho ànanda-[PTS.] [BJT Page 102] [\x 102/] Aya¤ca hidaü àyasmato ànandassa gopakamoggallànena bràhmaõena saddhiü antaràkathà vippakatà hoti1. Atha kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto ràjagahe kammante anusa¤¤àyamàno yena gopakamoggallànassa bràhmaõassa kammanto yena àyasmà ànando tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmatà ànandena saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü2 vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto àyasmantaü ànandaü etadavoca: kàyanuttha bho ànanda3, etarahi kathàya sannisinnà, kà ca pana vo antarà kathà vippakatà'ti? Idha maü bràhmaõa, gopakamoggallàno bràhmaõo evamàha: 'atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhavaü gotamo ahosi arahaü sammàsambuddho'ti. Evaü vutte ahaü bràhmaõa, gopakamoggallànaü bràhmaõaü etadavocaü: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhagavà ahosi arahaü sammàsambuddho so hi bràhmaõa, bhagavà anuppannassa maggassa uppàdetà, [PTS Page 009] [\q 9/] asa¤jàtassa maggassa sa¤janetà, anakkhàtassa maggassa akkhàtà, magga¤¤u maggavidå maggakovido, maggànugà ca pana etarahi sàvakà viharanti pacchà samannàgatà'ti. Ayaü kho no bràhmaõa, gopakamoggallànena bràhmaõena saddhiü antarà kathà vippakatà. Atha tvaü anuppatto'ti. Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tena bhotà gotamena ñhapito: ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthàti4? Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti. Atthi pana kho bho ànanda, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhåhi ñhapito: 'ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti, yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti4? Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhuhi ñhapito, ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti, yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti4. Evaü appañisaraõe ca pana bho ànanda, ko hetu sàmaggiyà'ti? Na kho mayaü bràhmaõa, appañisaraõà, sappañisaraõà mayaü bràhmaõa dhammapañisaraõà'ti. -------------------------- 1.Vippakathà ahosi-sãmu,majasaü,syà. 2.Sàraõãyaü-sãmu,majasaü. 4.Pañipàdeyyàthàti-majasaü 3.Kàyanuttha ànanda-[PTS.] [BJT Page 104] [\x 104/] 'Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tena bhotà gotamena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti. Iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. 'Atthi pana bho ànanda, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi [PTS Page 010] [\q 10/] bhikkhåhi ñhapito: ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti. Iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhuhi ñhapito: 'ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. 'Evaü appañisaraõe ca pana bho ànanda, ko hetu sàmaggiyà'ti. Iti puññho samàno: "na kho mayaü bràhmaõa, appañisaraõà sappañisaraõà mayaü bràhmaõa, dhammapañisaraõà'ti vadesi. Imassa pana bho ànanda, bhàsitassa kathaü attho daññhabbo'ti? Atthi kho bràhmaõa, tena bhagavà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena bhikkhånaü sikkhàpadaü pa¤¤attaü, pàtimokkhaü uddiññhaü. Te mayaü tadahuposathe yàvatikà ekaü gàmakkhettaü upanissàya viharàma. Te sabbe ekajjhaü sannipatàma, sannipatitvà yassa taü pavattati. Taü ajjhasàma. Tasmiü ce bha¤¤amàne hoti bhikkhussa àpatti, hoti vãtikkamo, taü mayaü yathàdhammaü yathànusiññhaü kàremà'ti. Na kira no bhavanto kàrenti. Dhammo no kàretãti. Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi yaü tumhe etarahi sakkarotha, garukarotha1, mànetha, påjetha, sakkatvà garukatvà upanissàya viharathà'ti? 'Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi yaü mayaü etarahi sakkaroma, garukaroma, mànema, påjema, sakkatvà garukatvà upanissàya viharàmà'ti. 'Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tena bhotà gotamena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatãti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti. Iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. 'Atthi pana bho ànanda, eka bhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhåhi ñhapito: -------------------------- 1.Garuükarothà-sãmu,majasaü. [BJT Page 106] [\x 106/] 'Ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthàti. [PTS Page 011] [\q 11/] iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhuhi ñhapito: ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti, yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi yaü tumhe etarahi sakkarotha. Garukarotha, mànetha, påjetha, sakkatvà garukatvà upanissàya viharathà'ti iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi yaü mayaü etarahi sakkaroma garukaroma mànema påjema. Sakkatvà garukatvà upanissàya viharàmà'ti vadesi. Imassa pana bho ànanda, bhàsitassa kathaü attho daññhabboti. Atthi kho bràhmaõa, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dasa pasàdanãyà dhammà akkhàtà, yasmiü no ime dhammà saüvijjanti. Taü mayaü etarahi sakkaroma garukaroma mànema påjema. Sakkatvà garukatvà upanissàya viharàma. Katame dasa: Idha bràhmaõa, bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammà àdikalyàõà majjhekalyàõà pariyosànakalyàõà sàtthà sabya¤janà1 kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü abhivadanti, tathàråpàssa dhammà bahusutà honti, dhatà2 vacasà parività manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà. Santuññho hoti itarãtarehi cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi. Catuõõaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã. Akenavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: ekopi hutvà bahudhà hoti, bahudhàpi hutvà eko hoti, àvibhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyàpi ummujjanimmujjaü3 karoti seyyathàpi udake. Udakepi abhijjamàne4 gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàsepi [PTS Page 012] [\q 12/] pallaïkena caïkamati5 seyyathàpi pakkhã sakuõo. Imepi candimasuriye evaü mahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati, parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteti. ------------------------- 1.Sàtthaü sabya¤janaü-sãmu,majasaü,[PTS.] 2.Dhàtà-sãmu,majasaü. 4.Abhejjamàno-sã 3.Nimmujjaü-[PTS. 5.]Kamati-majasaü. [BJT Page 108] [\x 108/] Dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusakàya1 ubho sadde suõàti dibbe ca manuse ca ye dåre santike ca. Parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti. Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti. Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti. Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti. Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti. Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti. Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti. Anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dvepi jàtiyo tissopi jàtiyo catassopi jàtiyo pa¤capi jàtiyo dasapi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra udapàdiü2, tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaü vaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti, iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne uppajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. âsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Ime kho bràhmaõa, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dasa pasàdanãyà dhammà akkhàtà. Yasmiü no ime dhammà saüvijjanti, taü mayaü etarahi sakkaroma garukaroma3 mànema påjema, sakkatvà garukatvà upanissàya viharàmàti. [PTS Page 013] [\q 13/] ------------------------- 1.Atikkanta mànusikàya-[PTS.] 2.Upapàdiü-sãmu. 3.Garuükaroma-sãmu,majasaü. [BJT Page 110] [\x 110/] Evaü vutte vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto upanandaü senàpatiü àmantesi. Taü kiü ma¤¤asi bhavaü senàpati1, yadime evaü bhonto2 sakkàtabbaü sakkaronti, garukàtabbaü garukaronti. Mànetabbaü mànenti, påjetabbaü påjenti. Tagghime bhonto sakkàtabbaü sakkaronti, garukàtabbaü garukaronti, mànetabbaü mànenti, påjetabbaü påjenti. Ima¤ca hi te bhonto na sakkareyyuü, na garukareyyuü, na màneyyuü, na påjeyyuü, atha ki¤carahi te bhonto sakkareyyuü, garukareyyuü, màneyyuü, påjeyyuü, sakkatvà garukatvà upanissàya vihareyyunti. Atha kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'kahaü pana bhavaü ànando etarahi viharatã'ti. Veluvane kho ahaü bràhmaõa etarahi viharàmãti. Kacci pana bho ànanda, veluvanaü ramaõãya¤ceva appasadda¤ca appanigghosa¤ca vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü3 pañisallànasàruppanti. Taggha bràhmaõa, veluvanaü ramaõãya¤ceva appasadda¤ca appanigghosa¤ca vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü pañisallànasàruppaü yathà taü tumhàdisehi rakkhakehi gopakehãti. Taggha bho ànanda, veluvanaü ramaõãya¤ceva appasadda¤ca appanigghosa¤ca vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü pañisallànasàruppaü yathà taü bhavantehi jhànasãlãhi. Jhàyino ceva bhavanto jhànasilinoca. Ekamidàhaü bho ànanda, samayaü so bhavaü gotamo vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho ahaü4 bho ànanda, yena mahàvanaü kåñàgàrasàlà, yena so bhavaü gotamo, tenupasaïkamiü. Tatra ca pana so bhavaü gotamo anekapariyàyena jhànakathaü kathesi. Jhàyã ceva so bhavaü gotamo ahosi jhànasãlã ca sabba¤ca pana so bhavaü gotamo jhànaü vaõõesãti. Na kho5 bràhmaõa, so bhagavà sabbaü jhànaü vaõõesi. Nàpi so bhagavà sabbaü jhànaü na vaõõesãti. ------------------------- 1.Evaü senàpati-syà,[PTS.] 2.Yadime bhoto-majasaü,[PTS.] 3.Manussaràhasseyyakaü-majasaü. 4.Atha khavàhaü-majasaü. 5.Na ca kho-majasaü. 6.Napi-majasaü. [BJT Page 112] [\x 112/] Kathaüråpa¤ca [PTS Page 014] [\q 14/] bràhmaõa, so bhagavà jhànaü na vaõõesi. Idha bràhmaõa, ekacco kàmaràgapariyuññhitena cetasà viharati kàmaràgaparetena. Uppannassa ca kàmaràgassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti. So kàmaràgaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Byàpàdapariyuññhitena cetasà viharati byapàdaparetena. Uppannassa ca byàpàdassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti. So byàpàdaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Thãnamiddhapariyuññhitena cetasà viharati thãnamiddhaparetena. Uppannassa ca thãnamiddhassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti. So thãnamiddhaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Uddhaccakukkuccapariyuññhitena cetasà viharati uddhaccakukkuccaparetena. Uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti.So uddhaccakukkuccaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Vicikicchàpariyuññhitena cetasà viharati vicikicchàparetena. Uppannàya ca vicikicchàya nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti so vicikicchaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Evaråpaü kho bràhmaõa, so bhagavà jhànaü na vaõõesi. Kathaü råpa¤ca bràhmaõa, so bhagavà jhànaü vaõõesi. Idha bràhmaõa, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Pitiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Evaråpaü kho bràhmaõa so bhagavà jhànaü vaõõesãti. Gàrayhaü kira bho ànanda, so bhavaü gotamo jhànaü garahi. Pàsaüsaü pasaüsi. Handa ca'dàni mayaü bho ànanda gacchàma bahukiccà mayaü bahukaraõiyàti. Yassadàni tvaü bràhmaõa kàlaü ma¤¤asãti. [PTS Page 015] [\q 15/] Atha kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto àyasmato ànandassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. Atha kho gopakamoggallano bràhmaõo acãrapakkante vassakàre bràhmaõe magadhamahàmatte àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'yaü no mayaü bhavantaü ànandaü apucchimha1 taü no bhavaü ànando na byàkàsãti. -------------------------- 1.Apucchimho - machasaü. [BJT Page 114] [\x 114/] Api nu te1 bràhmaõa, avocumha: natthi kho bràhmaõa ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhagavà ahosi arahaü samàsambuddho. So hi bràhmaõa, bhagavà anuppannassa maggassa uppàdetà, asa¤jàtassa maggassa sa¤janetà, anakkhàtassa maggassa akkhàtà, magga¤¤u maggavidu maggakovido maggànugà ca pana etarahi sàvakà viharanti pacchà samannàgatàti. Gopakamoggallànasuttaü aññhamaü. -------------------------- 1.Na nu te - sãmu, machasaü [BJT Page 116] [\x 116/] 3.1.9 Mahàpuõõama suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde, tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe paõõarase puõõàya puõõamàya rattiyà bhikkhusaïghaparivuto abbhokàse nisinno hoti. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü katvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: 'puccheyyàhaü bhante, bhagavantaü ki¤cideva desaü sace me bhagavà okàsaü karoti pa¤hassa veyyàkaraõàyà'ti. Tena hi tvaü bhikkhu sake àsane nisãditvà puccha yadàkaïkhasiti. Atha kho so bhikkhu sake àsane nisãditvà bhagavantaü etadavoca: 'Ime nu kho bhante, pa¤cupàdànakkhandhà, [PTS Page 016] [\q 16/] seyyathãdaü: råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho'ti. Ime kho bhikkhu, pa¤cupàdànakkhandhà, seyyathãdaü: 'råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho'ti. Sàdhu bhanteti kho so bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà bhagavantaü uttariü pa¤haü pucchi. 'Ime pana bhante pa¤cupàdànakkhandhà kimmålakà'ti? 'Ime kho bhikkhu, pa¤cupàdànakkhandhà chandamålakà'ti. Taüyeva nu kho bhante, upàdànaü te pa¤cupàdànakkhandhà udàhu a¤¤atra pa¤cupàdànakkhandhehi upàdànaü'ti? Na kho bhikkhu, taü yeva upàdànaü te pa¤cupàdànakkhandhà nàpi1 a¤¤atra pa¤cupàdànakkhandhehi upàdànaü. Yo kho bhikkhu, pa¤cupàdànakkhandhesu chandaràgo, taü tattha upàdànanti. Siyà pana bhante, pa¤casu upàdànakkhandhesu chandaràgavemattatàti? -------------------------- 1.Napi-[PTS.] [BJT Page 118] [\x 118/] Siyà bhikkhåti bhagavà avoca. Idha bhikkhu, ekaccassa evaü hoti. Evaüråpo siyaü anàgatamaddhànaü, evaüvedano siyaü anàgatamaddhànaü, evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànaü, evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànaü, evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti. Evaü kho bhikkhu, siyà pa¤casu upàdànakkhandhesu chandaràgavemattatàti. Kittàvatà pana bhante, khandhànaü khandhàdhivacanaü hotãti? Yaü ki¤ci bhikkhu råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santine và, ayaü råpakkhandho. [PTS Page 017] [\q 17/] yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikà và sukhumà và hãnà và paõãtà và yà dåre santike và, ayaü vedanàkkhandho. Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikà và sukhumà và hãnà và paõãtà và yà dåre santike và, ayaü sa¤¤àkkhandho. Ye keci saïkhàrà atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikà và sukhumà và hãnà và paõãtà và ye dåre santike và, ayaü saïkhàrakkhandho. Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, ayaü vi¤¤àõakkhandho. Ettàvatà kho bhikkhu, khandhànaü khandhàdhivacanaü hotã'ti. Ko nu kho bhante, hetu ko paccayo råpakkhandhassa pa¤¤à panàya, ko hetu ko paccayo vedanàkkhandhassa pa¤¤àpanàya, ko hetu ko paccayo sa¤¤àkkhandhassa pa¤¤àpanàya, ko hetu ko paccayo saïkhàrakkhandhassa pa¤¤àpanàya, ko hetu ko paccayo vi¤¤àõakkhandhassa pa¤¤àpanàyàti? Cattàro kho bhikkhu, mahàbhåtà hetu cattàro mahàbhåtà paccayo råpakkhandhassa pa¤¤àpanàya, phasso hetu phasso paccayo vedanakkhandhassa pa¤¤àpanàya, phasso hetu phasso paccayo sa¤¤àkkhandhassa pa¤¤àpanàya, phasso hetu phasso paccayo saïkhàrakkhandhassa pa¤¤àpanàya, nàmaråpaü kho bhikkhu, hetu nàma råpaü paccayo vi¤¤àõakkhandhassa pa¤¤àpanàyàti. Kathaü pana bhante, sakkàyadiññhi hotãti? Idha bhikkhu , assutvà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto, sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamma avinãto, råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saïkhàre attato samanupassati, saïkhàravantaü và attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavattaü và attànaü [PTS Page 018] [\q 18/] attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhu, sakkàyadiññhi hotãti. [BJT Page 120] [\x 120/] Kathaü pana bhante, sakkàyadiññhi na hotãti? Idha bhikkhu, sutavà ariyasàvako ariyànaü dassàvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto, sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto, na råpaü attato samanupassati, na råpavantaü và attànaü, nàttani và råpaü, na råpasmiü và attànaü. Na vedanaü attato samanupassati, na vedanàvantaü và attànaü, nàttani và vedanaü, na vedanàya và attànaü. Na sa¤¤aü attato samanupassati, na sa¤¤àvantaü và attànaü, nàttani và sa¤¤aü, na sa¤¤àya và attànaü. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkhàravantaü và attànaü, nàttani và saïkhàre, na saïkhàresu và attànaü. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati, na vi¤¤àõavantaü và attànaü, nàttani và vi¤¤àõaü na vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhu, sakkàyadiññhi na hotãti. Ko nu kho bhante råpe assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko vedanàya assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko sa¤¤àya assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko saïkhàresu assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko vi¤¤àõe assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõanti. Yaü kho bhikkhu, råpaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü råpe assàdo, yaü råpaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü råpe àdãnavo, yo råpe chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü råpe nissaraõaü. Yaü kho bhikkhu, vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü vedanaü assàdo, yaü vedanaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü vedanà àdãnavo, yo vedano chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü vedano nissaraõaü. Yaü kho bhikkhu, sa¤¤aü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü sa¤¤aü assàdo, yaü yaü sa¤¤aü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü sa¤¤aü àdãnavo, yo sa¤¤o chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü sa¤¤o nissaraõaü. Yaü kho bhikkhu, saïkhàre pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü saïkhàre assàdo, yaü saïkhàraü aniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü ayaü saïkhàro àdãnavo, yo saïkhàre chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü saïkhàre nissaraõanti. Yaü kho bhikkhu, vi¤¤àõaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü vi¤¤àõe assàdo, yaü vi¤¤àõaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü vi¤¤àõe àdãnavo, yo vi¤¤àõe chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü vi¤¤àõe nissaraõanti. Kathaü pana bhante, jànato kathaü passato imasmi¤ca savi¤¤àõake kàye bahiddhà ca sabbanimittesu ahiïkàramamiïkàramànànusayà na hontãti? Yaü ki¤ci bhikkhu, råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü [PTS Page 019] [\q 19/] và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü råpaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü vedanaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü sa¤¤aü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Ye keci saïkhàrà atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahaddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü saïkhàraü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü vi¤¤àõaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Evaü kho bhikkhu jànato evaü passato imasmi¤ca savi¤¤àõake kàye bahiddhà ca sabbanimittesu ahiïkàramamiïkàramànànusayà1na hontã'ti. ------------------------- 1.Ahaïkàramamaïkàramànànusayà-sãmu,majasaü,syà,[PTS.] [BJT Page 122] [\x 122/] Atha kho, a¤¤atarassa bhikkhuno evaü cetaso parivitakko udapàdi: 'iti kira bho, råpaü anattà, vedanà anattà, sa¤¤à anattà, saïkhàrà anattà, vi¤¤àõaü anattà1 anattakatàni kammàni kamattànaü phusissantãti. Atha kho bhagavà tassa bhikkhuno cetasà coto parivitakkama¤¤àya bhikkhå àmantesi: ñhànaü kho panetaü bhikkhave, vijjati yaü idhekacco moghapuriso avidvà avijjàgato taõhàdhipateyyena cetasà satthusàsanaü atidhàvitabbaü ma¤¤eyya: 'iti kira bho råpaü anattà, vedanà anattà, sa¤¤à anattà, saïkhàrà anattà, vi¤¤àõaü anattà anattakatàni kammàni kamattànaü phusissantã'ti. Pañicca vinãtà2 kho me tumhe bhikkhave, tatra tatra dhammesu3 taü kimma¤¤atha bhikkhave, råpaü niccaü và aniccaü vàti? Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti? Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, vedanà niccaü và aniccaü vàti? Aniccaü bhante. [PTS Page 020] [\q 20/] Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti? Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, sa¤¤à niccaü và aniccaü vàti? Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti? Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, saïkhàrà niccaü và aniccaü vàti? Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti? Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, vi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti? Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti? Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Tasmàtiha bhikkhave, yaü ki¤ci råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü råpaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü vi paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü vedanà netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü sa¤¤à netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Ye keci saïkhàrà atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và,'sabbaü saïkhàraü netaü mama, nosohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, sabbaü vi¤¤àõaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. -------------------------- 1.Vi¤¤àõaü anattaü-sãmu. 2.Pañivinãtà-sãmu,majasaü. Pañipucchàvinãtà-syà. 3.Tatra tatra tesu tesu dhammesu sãmu,[PTS.] [BJT Page 124] [\x 124/] Evaü passaü bhikkhave, sutavà ariyasàvako råpasmiü nibbindati, vedanàyapi nibbindati, sa¤¤àyapi nibbindati, saïkhàresupi nibbindati, vi¤¤àõasmimpi nibbindati, nibbindaü virajjati, viràgà vimuccati, vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti: khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàtãti. Idamoca bhagavà attamanà te bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Imasmiü kho pana1 veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne saññhimattànaü bhikkhånaü anupàdàya àsavehi cittàni vimucciüsåti. Mahàpuõõama suttaü navamaü. ------------------------ 1.Imasmiü ca pana-majasaü,syà. [BJT Page 126] [\x 126/] 3.1.10 Cåëapuõõama suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtu pàsàde. Tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe paõõarase puõõàya [PTS Page 021] [\q 21/] puõõamàya rattiyà bhikkhusaïghassaparivuto abbhokàse nisinno hoti. Atha kho bhagavà tuõhãbhåtaü tuõhã bhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà bhikkhå àmantesi: Jàneyya nu kho bhikkhave, asappuriso asappurisaü, 'asappuriso ayaü bhava'nti. No hetaü bhante. Sàdhu bhikkhave, aññhànametaü bhikkhave, anavakàso yaü asappuriso asappurisaü jàneyya, 'asappuriso ayaü bhava'nti. Jàneyya pana bhikkhave, asappuriso sappurisaü, 'sappuriso ayaü bhava'nti. No hetaü bhante. Sàdhu bhikkhave, etampi kho bhikkhave, aññhànaü anavakaso, yaü asappuriso sappurisaü jàneyya 'sappuriso ayaü bhava'nti. Asappuriso bhikkhave, asaddhammasamannàgato hoti, asappurisabhattã hoti, asappurisacintã hoti, asappurisamantã hoti, asappurisavàco hoti, asappurisakammanto hoti, asappurisadiññhã hoti, asappurisadànaü deti. Katha¤ca bhikkhave. Asappuriso asaddhammasamannàgato1 hoti: idha bhikkhave, asappuriso asaddho hoti, ahiriko hoti, anottappã hoti, appassuto hoti, kusãto hoti, muññhassati hoti, duppa¤¤o hoti. 'Evaü kho bhikkhave asappuriso asaddhammasamannàgato1 hoti. Katha¤ca bhikkhave, asappuriso asappurisabhattã hoti: idha bhikkhave, asappurisassa ye te samaõabràhmaõà assaddhà ahirikà anottappino appassutà kusãtà muññhassatino duppa¤¤à, tyàssa mittà honti te sahàyà. Evaü kho bhikkhave, asappuriso asappurisabhattã hoti. ------------------------- 1.Assaddhammasamannàgato-majasaü. [BJT Page 128] [\x 128/] Katha¤ca bhikkhave, asappuriso asappurisacintã hoti: idha bhikkhave, asappuriso attavyàbàdhàyapi ceteti, paravyàbàdhàyapi ceteti, ubhayavyàbàdhàyapi ceteti, evaü kho bhikkhave asappuriso asappurisacintã hoti. Katha¤ca bhikkhave, asappuriso asappurisamantã hoti: idha bhikkhave, asappuriso attavyàbàdhàyapi manteti, paravyàbàdhàyapi manteti, ubhayavyàbàdhàyapi [PTS Page 022] [\q 22/] manteti, evaü kho bhikkhave, asappuriso asappurisamantã hoti. Katha¤ca bhikkhave, asappuriso asappurisavàco hoti: idha bhikkhave, asappuriso Musàvàdã1 hoti. Pisunavàco2 hoti. Parusavàco hoti. Samphappalàpã hoti. Evaü kho bhikkhave, asappuriso asappurisavàco hoti. Katha¤ca bhikkhave, asappuriso asappurisakammanto hoti: idha bhikkhave, asappuriso pàõàtipàtã hoti, adinnàdàyã hoti, kàmesumicchàcàrã hoti. Evaü kho bhikkhave asappuriso asappurisakammanto hoti. Katha¤ca bhikkhave, asappuriso asappurisadiññhã hoti: idha bhikkhave, asappuriso evaüdiññhã3 hoti: 'natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammà pañipannà ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentã'ti. Evaü kho bhikkhave asappuriso asappurisadiññhã hoti. Katha¤ca bhikkhave, asappuriso, asappurisadànaü deti: idha bhikkhave, asappuriso asakkaccaü dànaü4 deti, asahatthà dànaü deti, acittãkatvà5 dànaü deti, apaviddhaü6 dànaü deti,anàgamanadiññhiko dànaü deti. Evaü kho bhikkhave asappuriso asappurisadànaü deti. Sa kho so bhikkhave,7 asappuriso evaü asaddhammasamannàgato, evaü asappurisabhattã, evaü asappurisacintã, evaü asappurisamantã, evaü asappurisavàco, evaü asappurisakammanto, evaü asappurisadiññhã, evaü asappurisadànaü datvà kàyassa bhedà parammaraõà yà asappurisànaü gati, tattha uppajjati. Kà ca bhikkhave, asappurisànaü gati, nirayo và tiracchànayoni và. Jàneyya nu kho bhikkhave, sappuriso sappurisaü 'sappuriso ayaü bhava'nti. [PTS Page 023] [\q 23/] Evaü bhante. -------------------------- 1.Musàvàdo-sãmu, 2.Pisuõavàco-sãmu,majasaü,syà. 3.Evaüdiññhiko-syà. 4.Asakkaccadànaü5[PTS.] 5.Acittikatvà-sãmu,majasaü,[PTS.] Acittiü katvà-syà. 6.Apaviññhaü-sãmu,majasaü,syà. 7.So bhikkhave-sãmu,majasaü [BJT Page 130] [\x 130/] Sàdhu bhikkhave, ñhànametaü bhikkhave, vijjati yaü sappuriso sappurisaü jàneyya 'sappuriso ayaü bhava'nti. Jàneyya pana bhikkhave, sappuriso asappurisaü 'asappuriso ayaü bhava'nti. Evaü bhante. Sàdhu bhikkhave, etampi kho bhikkhave, ñhànaü vijjati yaü sappuriso asappurisaü jàneyya 'asappuriso ayaü bhava'nti. Sappuriso bhikkhave, saddhammasamannàgato hoti, sappurisabhattã hoti, sappurisacintã hoti, sappurisamantã hoti, sappurisavàco hoti, sappurisakammanto hoti, sappurisadiññhã hoti, sappurisadànaü deti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso saddhammasamannàgato hoti: idha bhikkhave, sappuriso saddho hoti, hirimà hoti, ottappã hoti, bahussuto hoti, àraddhaviriyo hoti, upaññhitasatã hoti, pa¤¤avà hoti. Evaü kho bhikkhave, sappuriso saddhammasamannàgato hoti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisabhattã hoti: idha bhikkhave, sappurisassa ye te samaõabràhmaõà saddhà hirimanto ottappino bahussutà àraddhaviriyà upaññhitasatino pa¤¤avanto, tyàssa mittà honti te sahàyà.1 Evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisabhattã hoti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisacintã hoti: idha bhikkhave, sappuriso nevattavyàbàdhàya ceteti, na paravyàbàdhàya ceteti, na ubhayavyàbàdhàya ceteti, evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisacintã hoti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisamantã hoti: idha bhikkhave, sappuriso nevattavyàbàdhàya manteti, na paravyàbàdhàya manteti, na ubhayavyàbàdhàya manteti. Evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisamantã hoti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisavàco hoti: idha bhikkhave, sappuriso musàvàdà pañivirato hoti, pisunàya vàcàya2 pañivirato hoti, pharusàya vàcàya3 pañivirato hoti. Samphappalàpà pañivirato hoti. Evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisavàco hoti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisakammanto hoti, idha bhikkhave, sappuriso pàõàtipàtàpañivirato hoti, adinnàdànà [PTS Page 024] [\q 24/] pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti. Evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisakammanto hoti. --------------------------- 1.Te sahàyà honti-[PTS.] 2.Pisuõàvàcàya-[PTS.] 3.Pharusàvàcàya-[PTS.] [BJT Page 132] [\x 132/] Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisadiññhã hoti: idha bhikkhave, sappuriso evaüdiññhi hoti: atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye ima¤ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentã'ti. Evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisadiññhi hoti. Katha¤ca bhikkhave, sappuriso sappurisadànaü deti: idha bhikkhave, sappuriso sakkaccaü dànaü1 deti, sahatthà dànaü deti, cittãkatvà2 dànaü deti, parisuddhaü3 dànaü deti, àgamanadiññhiko dànaü deti. Evaü kho bhikkhave, sappuriso sappurisadànaü deti. Sa kho so bhikkhave4, sappuriso evaü saddhammasamannàgato, evaü sappurisabhattã, evaü sappurisamantã, evaü sappurisavàco, evaü sappurisakammanto, evaü sappurisadiññhi, evaü sappurisadànaü datvà kàyassa bhedà parammaraõà yà sappurisànaü gati, tattha uppajjati. Kà ca bhikkhave, sappurisànaü gati, devamahattatà và manussamahattatà vàti. Idamavoca bhagavà , attamanà te bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 025] [\q 25/] Cåëapuõõama suttaü dasamaü Devadaha vaggo pañhamo. Tassa vaggassa uddànaü Devadahaü pa¤cattaya kinti sàma sunakkhattaka sappàyà. Gaõako gopaka puõõakà dve iti pañhamo asamo varavaggo. -------------------------- 1.Sakkaccadànaü-[PTS.] 2.Cittikatvà-majasaü,[PTS.] Cittiükatvà-syà. 3.Anapaviññhaü-majasaü. 4.So bhikkhave-sãmu,majasaü. [BJT Page 134] [\x 134/] 2 Anupadavaggo 3.2.1 Anupada suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Paõóito bhikkhave, sàriputto, mahàpa¤¤o bhikkhave, sàriputto puthupa¤¤o bhikkhave sàriputto, hàsupa¤¤o1 bhikkhave sàriputto, javanapa¤¤o bhikkhave sàriputto, tikkhapa¤¤o bhikkhave sàriputto, nibbedhikapa¤¤o bhikkhave sàriputto. Sàriputto bhikkhave, addhamàsaü anupadadhammavipassanaü vipassati. Tatridaü bhikkhave, sàriputtassa anupadadhammavipassanàya hoti. Idha bhikkhave, sàriputto vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasammajja viharati. Ye ca pañhame jhàne3 dhammà vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü4 sati upekkhà5 manasikàro. Tyàssa dhammà anupadavavatthità honti, tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo6 anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü7 nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa8 hoti. ------------------------- 1.Hàsapa¤¤o-majasaü,syà. 2.Pañhamajjhànaü-sãmu,[PTS.] 3.Pañhamajjhàne5sãmu,[PTS. 4.]Vãriyaü-majasaü 5.Upekhà-[PTS. 6.]Anupàyo-simu. 7.Uttari-majasaü. 8.Atthitevassa-[PTS.] [BJT Page 136] [\x 136/] Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü [PTS Page 026] [\q 26/] avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü dutiyaü jhànaü1 upasampajja viharati. Ye ca dutiye jhàne2 dhammà ajjhattaü sampasàdo ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti. Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti. Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto pãtiyà ca viràgà upekkhako ca3 viharati. Sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Ye ca tatiye jhàne dhammà sukha¤ca sati ca sampaja¤¤a¤ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, Tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà Vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti. Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti. Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati, ye ca catutthe jhàne dhammà upekkhà adukkhamasukhà vedanà passaddhattà4 cetaso anàbhogo satipàrisuddhi cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro. Tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà Vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, [PTS Page 027] [\q 27/] vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti. Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti. -------------------------- 1.Dutiyajjhànaü-sãmu.[PTS. 2.]Dutiyajjhàne-sãmu,[PTS.] 3.Upekhakoca-[PTS.] 4.Passaddhatà-sãmu. Parisuddhattà-syà. Passi vedanà-[PTS.] [BJT Page 138] [\x 138/] Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà 'ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ye ca àkàsàna¤càyatane dhammà àkàsàna¤càyatanasa¤¤à ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü1 nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa2 hoti. Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma 'anantaü vi¤¤àõa'nti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati. Ye ca Vi¤¤àõa¤càyatane dhammà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à ca cittekaggatà ca phasso Vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so atthi uttariü1 nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa2 hoti. [PTS Page 028] [\q 28/] Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma 'natthi ki¤ci'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ye ca àki¤ca¤¤àyatane dhammà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à ca cittekaggatà ca phasso Vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkhaü viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so atthi uttariü1 nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti. Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati, so tàya samàpattiyà sato vuññhahati. So tàya samàpattiyà sato vuññhahitvà ye te dhammà3 atãtà niruddhà vipariõatà, te dhamme samanupassati: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo Anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so atthi uttariü nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti. -------------------------- 1.Uttari-majasaü. 2.Atthitevassa-[PTS.] 3.Ye dhammà-majasaü,syà,[PTS.] [BJT Page 140] [\x 140/] Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Pa¤¤àya cassa disvà àsavà parikkhãõà honti. So tàya samàpattiyà sato vuññhahitvà ye te dhammà1 atãtà niruddhà vipariõatà, te dhamme samanupassati: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so natthi uttariü nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà natthitvevassa2 hoti. Yaü kho taü bhikkhave, sammà vadamàno vadeyya: vasippatto pàramippatto ariyasmiü sãlasmiü, vasippatto [PTS Page 029] [\q 29/] pàramippatto ariyasmiü samàdhismiü, vasippatto pàramippatto ariyàya pa¤¤àya3, vasippatto pàramippatto ariyàya vimuttiyàti. Sàriputtameva taü sammà vadamàno vadeyya vasippatto pàramippatto ariyasmiü sãlasmiü, vasippatto pàramippatto ariyasmiü samàdhismiü, vasippatto pàramippatto ariyàya pa¤¤àya, vasippatto pàramippatto ariyàya vimuttiyà'ti. Yaü kho taü bhikkhave, sammà vadamàno vadeyya: bhagavato putto oraso mukhato jàto dhammajo dhammanimmito dhammadàyàdo no àmisadàyàdo'ti sàriputtameva taü sammà vadamàno vadeyya bhagavato putto oraso mukhato jàto dhammajo dhammanimmito dhammadàyàdo no àmisadàyàdo'ti Sàriputto bhikkhave, tathàgatena anuttaraü dhammacakkaü pavattikaü sammadeva anuppavattetãti Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Anupada suttaü pañhamaü. -------------------------- 1.Ye dhammà-majasaü,syà,[PTS.] 2.Natthitevassa-[PTS.] 3.Sa¤¤àya-[PTS.] [BJT Page 142] [\x 142/] 3.2.2 Chabbisodhana suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhu àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Idha bhikkhave, bhikkhu a¤¤aü byàkaroti: khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti pajànàmi'ti. Tassa bhikkhave, bhikkhuno bhàsitaü neva abhinanditabbaü nappañikkositabbaü anabhinanditvà appañikkositvà pa¤ho pucchitabbo: cattàro me àvuso vohàrà tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhàtà. Katame cattàro: diññhe diññhavàdità, sute sutavàdità, mute mutavàdità, vi¤¤àte [PTS Page 030] [\q 30/] vi¤¤àtavàdità. Ime kho àvuso, cattàro vohàrà tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhato. Kathaü jànato panàyasmato kathaü passato imesu catusu vohàresu anupàdàya àsavehi cittaü vimutta'nti: khãõàsavassa bhikkhave, bhikkhuno vusitavato katakaraõãyassa ohitabhàrassa anuppattasadatthassa parikkhãõabhavasa¤¤ojanassa sammada¤¤à vimuttassa ayamanudhammo hoti veyyàkaraõàya: diññhe kho ahaü àvuso, anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà vihàràmi, sute kho ahaü àvuso anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharàmi. Mute kho ahaü àvuso anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharàmi, vi¤¤àte kho ahaü àvuso, anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutato visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharàmã. Evaü kho me àvuso, jànato evaü passato imesu catusu vohàresu anupàdàya àsavehi cittaü vimutta'nti. Tassa bhikkhave bhikkhuno sàdhåti bhàsitaü abhinanditabbaü, anumoditabbaü. Sàdhåti bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uttariü pa¤ho pucchitabbo: pa¤ca kho ime1 àvuso, upàdànakkhandhà tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhatà. Katame pa¤ca: råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho. Ime kho àvuso, pa¤cupàdànakkhandhà tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhàtà. Kathaü jànato panàyasmato ------------------------- 1.Pa¤cime-sãmu,majasaü. [BJT Page 144] [\x 144/] Kathaü passato imesu pa¤casåpàdànakkhandhesu anupàdàya àsavehi cittaü vimuttanti: khãõàsavassa bhikkhave, bhikkhuno vusitavato katakaraõãyassa ohitabhàrassa anuppattasadatthassa parikkhãõabhavasa¤¤ojanassa sammada¤¤à vimuttassa ayamanudhammo hoti veyyàkaraõàya: råpaü kho ahaü àvuso, abalaü viràgaü anassàsika'nti vidatvà ye råpe upàyåpàdànà1 [PTS Page 031] [\q 31/] cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me citta'nti pajànàmi. Vedanaü kho àvuso abalaü viràgaü anassàsika'nti vidatvà ye vedanà upàyåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me citta'nti pajànàmi. Sa¤¤aü kho ahaü àvuso abalaü viràgaü anassàsika'nti vidatvà ye sa¤¤à upàyåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me citta'nti pajànàmi.Saïkhàre kho ahaü àvuso abalaü viràgaü anassàsika'nti viditvà ye saïkhàrà upàyåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me citta'nti pajànàmi. Vi¤¤àõaü kho ahaü àvuso abalaü viràgaü anassàsika'nti viditvà ye vi¤¤àõe upàyåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me citta'nti pajànàmi. Evaü kho me àvuso, jànato evaü passato imesu pa¤casåpàdànakkhandhesu anupàdàya àsavehi cittaü vimuttanti. Tassa bhikkhave, bhikkhuno sàdhåti bhàsitaü [PTS Page 032] [\q 32/] abhinanditabbaü, anumoditabbaü. Sàdhåti bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uttariü pa¤ho pucchitabbo: chayimà2 àvuso, dhàtuyo tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhatà. Katamà cha: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu àkàsadhàtu vi¤¤àõadhàtu. Imà kho àvuso cha dhàtuyo tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhatà. Kathaü jànato panàyasmato kathaü passato imàsu chasu dhàtusu anupàdàya àsavehi cittaü vimuttanti: khãõàsavassa bhikkhave, bhikkhuno vusitavato katakaraõãyassa ohitabhàrassa anupattasadatthassa parikkhãõabhavasa¤¤ojanassa sammada¤¤à vimutassa ayamanudhammo hoti veyyàkaraõàya: pañhavãdhàtuü kho ahaü àvuso na attato upagacchiü, na ca pañhavãdhàtunissitaü attànaü. Ye ca pañhavãdhàtunissità upayåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. âpodhàtuü kho ahaü àvuso na attato upagacchiü, na ca àpodhàtunissitaü attànaü ye ca upayåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Tejodhàtuü kho ahaü àvuso na attato upagacchiü, na ca tejodhàtunissitaü attànaü. Ye ca tejodhàtunissità upayåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Vàyodhàtuü kho ahaü àvuso na attato upagacchiü, na ca vàyodhàtunissitaü attànaü. Ye ca vàyodhàtunissità upayåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà tesaü khayà Viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. âkàsadhàtuü kho ahaü àvuso na attato upagacchiü, na ca àkàsadhàtunissitaü attànaü. Ye ca àkàsadhàtunissità upayåpàdànà1 cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Vi¤¤àõadhàtuü kho ahaü àvuso na attato upagacchiü, na ca vi¤¤àõadhàtunissitaü attànaü. Ye ca vi¤¤àõadhàtunissità upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Evaü kho me àvuso, jànato evaü passato imàsu chasu dhàtusu anupàdàya àsavehi cittaü vimuttanti. ------------------------- 1.Upàyupàdànà-sãmu,[PTS.] Upàyåpàdànà-majasaü. Upàdàyåpàdàni-syà. 2.Cha kho panimàni-majasaü. [BJT Page 146] [\x 146/] Tassa bhikkhave, bhikkhuno sàdhåti bhàsitaü abhinanditabbaü anumoditabbaü. Sàdhåti bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uttariü pa¤ho pucchitabbo: cha kho panimàni àvuso ajjhattikabàhiràni1 àyatanàni tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhàtàni. Katamàni cha: cakkhuü ceva2 råpà ca, sotaü ca saddà ca, ghànaü ca ghandhà ca, jivhà ca rasà ca, kàyo ca phoññhabbà ca, mano ca dhammà ca, imàni kho àvuso cha ajjhattikabàhiràni àyatanàni tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhàtàni. Kathaü jànato panàyasmato kathaü passato imesu chasu ajjhattikabàhiresu àyatanesu anupàdàya àsavehi cittaü vimuttanti: khãõàsavassa bhikkhave, bhikkhuno vusitavato katakaraõãyassa ohitabhàrassa anupattasadatthassa parikkhãõabhavasa¤¤ojanassa sammada¤¤àvimuttassa ayamanudhammo hoti veyyàkaraõàya: cakkhusmiü àvuso, råpe cakkhuvi¤¤àõe cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu yo chando, yo ràgo, yà nandi, yà taõhà, ye ca upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Sotasmiü àvuso, sadde sotavi¤¤àõe sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu yo chando, yo ràgo, yà nandi, yà taõhà, ye ca upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Ghànasmiü àvuso, gandhe ghànavi¤¤àõe ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu yo Chando, yo ràgo, yà nandi, yà taõhà, ye ca upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Jivhàya àvuso, rase jivhàvi¤¤àõe jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu yo chando, yo ràgo, yà nandi, yà taõhà, ye ca upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Kàyasmiü àvuso, phoññhabbe kàyavi¤¤àõe kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu yo chando, yo ràgo, yà nandi, yà taõhà, ye ca upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Manasmiü àvuso, dhamme manovi¤¤àõe manovi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu yo chando, yo ràgo, yà nandi, yà taõhà, ye ca upayåpàdànà cetaso adhiññhànàbhinivesànusayà, tesaü khayà viràgà nirodhà càgà pañinissaggà vimuttaü me cittanti pajànàmi. Evaü kho me àvuso jànato evaü passato imesu chasu ajjhattikabàhiresu àyatanesu anupàdàya àsavehi cittaü vimuttanti. Tassa bhikkhave, bhikkhuno 'sàdhå'ti bhàsitaü abhinanditabbaü anumoditabbaü. Sàdhåti bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uttariü pa¤ho pucchitabbo: 'kathaü jànato panàyasmato kathaü passato imasmiü ca savi¤¤àõake kàye bahiddhà ca sabbanimittesu ahiükàramamiïkàramànànusayà3 susamåhatàti4. [PTS Page 033] [\q 33/] khãõàsavassa bhikkhave, bhikkhuno vusitavato katakaraõãyassa ohitabhàrassa anuppattasadatthassa parikkhãõabhavasa¤¤ojanassa sammada¤¤àvimuttassa ayamanudhammo hoti veyyàkaraõàya: 'pubbe kho ahaü àvuso agàriyabhuto samàno aviddasu ahosiü. Tassa me tathàgato và tathàgatasàvako và dhammaü desesi. Tàhaü dhammaü sutvà tathàgate saddhaü pañilabhiü. So tena saddhàpañilàbhena samannàgato iti pañisa¤cikkhiü sambàdho ghàràvàso rajàpatho, abbhokàso pabbajjà, nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya'nti. ------------------------- 1.Ajjhattikàni bàhiràni-syà,[PTS.] 2.Cakkhu ceva-majasaü,syà,[PTS.] 3.Ahaükàramamaükàramànànusayà-majasaü,sãmu,syà. 4.Samåhatàti-majasaü. [BJT Page 148] [\x 148/] So kho ahaü àvuso, aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àtiparivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajiü. So evaü pabbajito samàno bhikkhånaü sikkhàsàjivasamàpanno pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato ahosiü, nihitadaõóo nihitasattho lajjãdayàpanno sabbapàõabhåtahitànukampã vihàsiü. Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato ahosiü. Dinnàdàyã dinnapàñikaïkhã athenena suvibhutena attanà vihàsiü. Abrahmacariyaü pahàya brahmacàrã ahosiü àràcàrã virato methunà gàmadhammà. Musàvàdaü pahàya musàvàdi pañivirato ahosiü, saccavàdã saccasandho theto paccayiko avisaüvàdako lokassa. Pisunaü vàcaü pahàya pisunàya vàcàya pañivirato ahosiü, ito sutvà na amutra akkhàtà imesaü bhedàya, amutra và sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya, iti bhinnànaü và sandhàtà sahitànaü và anuppadàtà samaggàràmo samaggarato samagganandã samaggakaraõiü vàcaü bhàsità ahosiü. Pharusaü vàcaü pahàya pharusàya vàcàya pañivirato ahosiü, yà sà vàcà nelà kaõõasukhà [PTS Page 034] [\q 34/] pemaõãyà hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà tathàråpiü vàcaü bhàsità ahosiü. Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato ahosiü kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã nidhànavatiü vàcaü bhàsità ahosiü kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasaühitaü. So bãjagàmabhåtagàmasamàramhà pañivirato ahosiü. Ekabhattiko ahosiü rattåparato pañivirato vikàlabhojanà. Naccagãtavàdita visukadassanà pañivirato ahosiü. Màlàgandhavilepanadhàraõamaõóana vibhusanaññhànà pañivirato ahosiü. Uccàsayanamahàsayanà pañivirato ahosiü. Jàtaråparajatapañiggahaõà pañivirato ahosiü. âmakadha¤¤a pañiggahaõà pañivirato ahosiü. âmakamaüsapañiggahaõà pañivirato ahosiü. Itthikumàrikapañiggahaõà1 pañivirato ahosiü. Dàsidàsapañiggahaõà pañivirato ahosiü. Ajeëakapañiggahaõà pañivirato ahosiü. Kukkuñasåkarapañiggahaõà pañivirato ahosiü.Hatthigavàssa vaëavapañiggahaõà pañivirato ahosiü. Khettavatthupañiggahaõà pañivirato ahosiü. Dåteyya pahinagamanànuyogà pañivirato ahosiü. Kayavikkayà pañivirato ahosiü. Tulàkåñakaüsakuñamànakuñà pañivirato ahosiü. Ukkoñanava¤cananikatisàciyogo pañivirato ahosiü. Chedanavadhabandhanaviparàmosaàlopasahasàkàrà pañivirato ahosiü. So santuññho ahosiü kàyaparihàrikena cãvarena kucchiparihàrikena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamiü, samàdàyeva pakkamiü. Seyyathàpi nàma pakkhã sakuõo yena yeneva óeti, sapattabhàrova óeti. Evameva kho ahaü àvuso, santuññho ahosiü, kàyaparihàrikena cãvarena kucchiparihàrikena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamiü, samàdàyeva pakkamiü. So iminà ariyena silakkhandhena samannàgato ajjhattaü anavajjasukhaü pañisaüvedesiü. -------------------------- 1.Itthikumàrikàpañiggahaõà-katthavã. [BJT Page 150] [\x 150/] So cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã ahosiü nànuvya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü1 cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjiü, rakkhiü cakkhåndriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjiü. Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã ahosiü nànuvya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjiü, rakkhiü sotindriyaü, sotindriye saüvaraü àpajjiü. Ghànena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã ahosiü nànuvya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjiü, rakkhiü ghànindriyaü, ghànindriye saüvaraü àpajjiü. Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã ahosiü nànuvya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya [PTS Page 035] [\q 35/] pañipajjiü, rakkhiü jivhindriyaü, jivhindriye Saüvaraü àpajjiü. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã ahosiü Nànuvya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjiü, Rakkhiü kàyindriyaü, kàyindriye saüvaraü àpajjiü. Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã ahosiü nànuvya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü Abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjiü, rakkhiü manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjiü. So iminà ariyena indriyasaüvarena samannàgato ajjhattaü abyàsekasukhaü pañisaüvedesiü. So abhikkante pañikkante sampajànakàrã ahosiü. âlokite vilokite sampajànakàrã ahosiü. Sammi¤jite pasàrite sampajànakàrã ahosiü. Saïghàñipattacivaradhàraõe sampajànakàrã ahosiü. Asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã ahosiü. Uccàrapassàvakamme sampajàkàrã ahosiü. Gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã ahosiü. So iminà ca ariyena sãlakkhandhena samannàgato iminà ca ariyena indriyasaüvarena samannàgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannàgato vivittaü senàsanaü bhajiü ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdiü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. So abhijjhaü loke pahàya vigàtàbhijjhena cetasà vihàsiü, abhijjhàya cittaü parisodhesiü. Byàpàdapadosaü pahàya avyàpannacitto vihàsiü sabbapànabhåtahitànukampã, byàpàdapadosà cittaü parisodhesiü. Thãnamiddhaü pahàya vigatathãnamiddho vihàsiü àlokasa¤¤ã sato sampajàno, thãnamiddhà cittaü parisodhesiü. Uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato vihàsiü ajjhattaü våpasantacitto, uddhaccakukkuccà cittaü parisodhesiü. Vicikicchaü pahàya tiõõavicikiccho vihàsiü akathaïkathã kusalesu dhammesu, vicikicchàya cittaü parisodhesiü. [PTS Page 036] [\q 36/] So ime pa¤ca nãvaraõe pahàya cetaso upakkãlese pa¤¤àya dubbalãkaraõe vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja vihàsiü. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja vihàsiü. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca vihàsiü sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedesiü. Yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti taü tatiyaü jhànaü upasampajja vihàsiü. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja vihàsiü. ------------------------- 1.Yatodhikaraõamenaü-katthaci. [BJT Page 152] [\x 152/] So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhute kammanãye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhininnàmesiü. So idaü dukkhanti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, ayaü dukkhasamudayoti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, ayaü dukkhanirodhoti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, ayaüdukkhanirodhagàminãpañipadàti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü. Ime àsavàti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, ayaü àsavasamudayoti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, ayaü àsavanirodhoti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, ayaü àsavanirodhagàminãpañipadàti yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü. Tassa me evaü jànato evaü passato kàmàsavàpi cittaü vimuccittha1, bhavàsavàpi cittaü vimuccittha, avijjàsavàpi cittaü vimuccittha. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü ahosi: 'khãõà jàti vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti abbha¤¤àsiü. Evaü kho me àvuso, jànato evaü passato imasmiü ca savi¤¤àõake kàye bahiddhà ca sabbanimittesu ahiïkàramamiïkàramànànusayà susamåhatàti. Tassa bhikkhave, bhikkhuno sàdhåti bhàsitaü abhinanditabbaü anumoditabbaü. Sàdhåti bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà evamassa vacanãyo: 'làbhà no àvuso, suladdhaü [PTS Page 037] [\q 37/] no àvuso, ye mayaü àyasmantaü tàdisaü brahmacàriü passàmà'ti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Jabbisodhanasutaü dutiyaü. ------------------------- 1.Vimucci-katthaci [BJT Page 154] [\x 154/] 3.2.3 Sappurisa suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhu àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Sappurisadhamma¤ca vo bhikkhave, desessàmi asappurisadhamma¤ca. Taü suõàtha sàdhukaü manasi karotha. Bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Katamo ca bhikkhave, asappurisadhammo: idha bhikkhave, asappuriso uccàkulà pabbajito hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khombhi uccàkulà pabbajito ime pana¤¤e bhikkhå na uccàkulà pabbajitàti. So tàya uccàkulãnatàya attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho uccàkulãnatàya lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti. Dosadhammà và parikkhayaü gacchanti. Mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi uccàkulà pabbajito hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmicipañipanno [PTS Page 038] [\q 38/] anudhammacàrã. So tattha pujjo, so tattha pàsaüsoti. So pañipadaü yeva antaraü karitvà tàya uccàkulãnatàya nevattànukkaüseti. Na paraü vambheti. Ayaü bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso mahàkulà pabbajito hoti so iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khombhi mahàbhogakulà pabbajito ime pana¤¤e bhikkhå na mahàbhogakulà pabbajitàti. So tàya mahàbhogakulãnatàya attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho mahàbhogakulãnatàya lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti. Dosadhammà và parikkhayaü gacchanti. Mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi mahàbhotakulà pabbajito hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmicipañipanno anudhammacàrã. So tattha pujjo, so tattha pàsaüsoti. So pañipadaü yeva antaraü karitvà tàya mahàbhogakulãnatàya nevattànukkaüseti. Na paraü vambheti. Ayaü bhikkhave, sappurisadhammo. Uëàrabhogakulà pabbajito hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'Ahaü khombhi uëàrabhogakulà pabbajito, ime pana¤¤e bhikkhå na uëàrabhogakulà pabbajità'ti. So tàya uëàrabhogatàya attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho uëàrabhogatàya lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti. Dosadhammà và parikkhayaü gacchanti. Mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi uëàrabhogakulà pabbajito hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmicipañipanno anudhammacàrã. So tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaü yeva antaraü karitvà tàya uëàrabhogatàya nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayaü bhikkhave, sappurisadhammo. [PTS Page 039] [\q 39/] [BJT Page 156] [\x 156/] Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso ¤àto hoti yasassasã. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi ¤àto yasassasã. Ime pana¤¤e bhikkhå appa¤¤àtà1 appesakkhà'ti. So tena ¤àtattena2 attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca bhikkhave, itipañisa¤cikkhati: 'na kho ¤àtattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi ¤àto hoti yasassasã, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmicipañipanno anudhammacàrã. So tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena ¤àtattena. Nevattànukkaüseti, na paraü vambhoti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso làbhã hoti cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü. Ime pana¤¤e bhikkhå na làbhino cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàràna'nti. So tena làbhena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho làbhena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi làbhi hoti cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmicipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. Pañipadaüyeva antaraü karitvà tena làbhena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso bahussuto hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi bahussuto, ime pana¤¤e bhikkhå na bahussutà'ti. So tena bàhusaccena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho bàhusaccena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi bahussuto hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüsoti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena bàhusaccena neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. ------------------------ 1.Appa¤atà-syà. 2.¥àtena-sãmu. ¥attena-majasaü. [BJT Page 158] [\x 158/] Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso vinayadharo hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi vinayadharo, ime pana¤¤e bhikkhå na vinayadharà'ti. So tena vinayadharattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho vinayadharattena [PTS Page 040] [\q 40/] lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi vinayadharà hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so ttatha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena vinayadharattena neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso dhammakathiko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi dhammakathiko, ime pana¤¤e bhikkhå na dhammakathikà'ti. So tena dhammakathikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho dhammakathikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi dhammakathiko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so ttatha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena dhammakathikattena neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso àra¤¤iko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi àra¤¤iko ime pana¤¤e bhikkhå na àra¤¤ikà'ti. So tena àra¤¤ikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: na kho àra¤¤ikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi àra¤¤iko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so ttatha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena àra¤¤ikattena neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso paüsukåliko hoti. [PTS Page 041] [\q 41/] so iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi paüsukåliko, ime pana¤¤e bhikkhå na paüsukålikà'ti. So tena paüsukålikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho paüsukålikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi paüsakåliko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so ttatha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena paüsukålikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. [BJT Page 160] [\x 160/] Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso piõóapàtiko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi piõóapàtiko, ime pana¤¤e bhikkhå na piõóapàtikà'ti. So tena piõóapàtikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho piõóapàtikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi piõóapàtiko hoti, so ca hoti. Dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã. So tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena piõóapàtikattena nevattànukkaüseti. Na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso rukkhamåliko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi rukkhamåliko ime pana¤¤e bhikkhå na rukkhamålikà'ti. So tena Rukkhamålikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho rukkhamålikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi rukkhamåliko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So [PTS Page 042] [\q 42/] pañipadaüyeva antaraü karitvà tena rukkhamålikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, Asappuriso sosàniko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü Khomhi sosàniko, ime pana¤¤e bhikkhå na sosànikà'ti. So tena sosànikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho sosànikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi sosàniko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena sosànikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso abbhokàsiko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi abbhokàsiko Ime pana¤¤e bhikkhå na abbhokàsikà'ti. So tena abbhokàsikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho abbhokàsikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi abbhokàsiko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena abbhokàsikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso nesajjiko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi nesajjiko, ime pana¤¤e bhikkhå na nesajjikà'ti. So tena nesajjikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho nesajjikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, Dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi nesajjiko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena nesajjikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso yathàsanthatiko hoti. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi yathàsanthatiko, ime pana¤¤e bhikkhå na yathàsanthatikà'ti. So tena yathàsanthanikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'na kho yathàsanthatikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi yathàsanthatiko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so tattha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena yathàsanthatikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, ekàsaniko hoti so iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi ekàsaniko, ime pana¤¤e bhikkhå na ekàsanikà'ti. So tena ekàsanikattena attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, itipañisa¤cikkhati: 'na kho ekàsanikattena lobhadhammà và parikkhayaü gacchanti, dosadhammà và parikkhayaü gacchanti, mohadhammà và parikkhayaü gacchanti. No cepi ekàsaniko hoti, so ca hoti dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã, so tattha pujjo, so ttatha pàsaüso'ti. So pañipadaüyeva antaraü karitvà tena ekàsanikattena nevattànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pitisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi pañhamajjhànasamàpattiyà làbhã, ime pana¤¤e bhikkhå na pañhamajjhànasamàpattiyà làbhino'ti. So tàya pañhamajjhànasamàpattiyà attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'pañhamajjhànasamàpattiyàpi kho atammayatà vuttà bhagavatà yena yena hi ma¤¤anti, tato taü hoti a¤¤athà'ti so [PTS Page 043] [\q 43/] atammayataüyeva antaraü karitvà tàya pañhamajjhànasamàpattiyà neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. [BJT Page 162] [\x 162/] Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti, tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi catutthajjhànasamàpattiyà làbhã, ime pana¤¤e bhikkhå catutthajjhànasamàpattiyà na làbhino'ti. So tàya catutthajjhànasamàpattiyà attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'catutthajjhànasamàpattiyàpi kho atammayatà vuttà bhagavatà. Yena yena hi ma¤¤anti tato taü hoti a¤¤athà'ti. So atammayataüyeva antaraü karitvà tàya catutthajajhànasamàpattiyà neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàsoti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà làbhã. Ime pana¤¤e bhikkhå àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà na làbhino'ti. So tàya àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà attànukkaüseti, paraüvambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: âkàsàna¤càyatanasamàpattiyà'pi atammayatà vuttà bhagavatà. Yena yena hi ma¤¤anti, tato taü hoti a¤¤athà'ti. So atammayataüyeva antaraü karitvà tàya àkàsàna¤càyatanasamàpattiyà neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma1 anattaü vi¤¤àõanati vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà làbhã, ime pana¤¤e [PTS Page 044] [\q 44/] bhikkhå vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà na làbhino'ti. So tàya vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyàpi kho atammayatà vuttà bhagavatà, yena yena hi ma¤¤anti tato taü hoti a¤¤athà'ti. So atammayataüyeva antaraü karitvà tàya vi¤¤àõa¤càyatanasamàpattiyà neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma1 natthi ki¤cãti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà làbhã, ime pana¤¤e bhikkhå àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà na làbhino'ti. So tàya àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyàpi kho atammayatà vuttà bhagavatà. Yena yena hi ma¤¤anti tato taü hoti a¤¤athà'ti. So atammayataüyeva antaraü karitvà tàya àki¤ca¤¤àyatanasamàpattiyà neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. ------------------------- 1.Samatikkamà-[PTS.] [BJT Page 164] [\x 164/] Puna ca paraü bhikkhave, asappuriso sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma1 nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: 'ahaü khomhi nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà làbhã, ime pana¤¤e bhikkhå nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà na làbhino'ti. So tàya nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà attànukkaüseti, paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, asappurisadhammo. Sappuriso ca kho bhikkhave, iti pañisa¤cikkhati: 'nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyàpi kho atammayatà vuttà bhagavatà. Yena yena hi ma¤¤anti, tato taü hoti a¤¤athà'ti. So atammayataüyeva antaraü karitvà tàya nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasamàpattiyà neva attànukkaüseti, na paraü vambheti. Ayampi bhikkhave, sappurisadhammo. [PTS Page 045] [\q 45/] Puna ca paraü bhikkhave, sappuriso sabbaso nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamma1 sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Pa¤¤àya cassa disvà àsavà parikkhãõà honti2 ayaü kho3 bhikkhave, bhikkhu na ki¤ci ma¤¤ati, na kuhi¤ci ma¤¤ati, na kenaci ma¤¤atã'ti. Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Sappurisa suttaü tatiyaü. ------------------------- 1.Samatikkamà-[PTS' 2.]Parikkhayàpenti-[PTS.] 3.Ayampi-sãmu,[PTS.] Ayaü-majasaü. [BJT Page 166] [\x 166/] 3.2.4 Sevitabbàsevitabba suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhu àmantesi bhikkhavoti: bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuü, bhagavà etadavoca: Sevitabbàsevitabbaü vo bhikkhave, dhammapariyàyaü desissàmi. Taü sunàtha sàdhukaü manasi karotha. Bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü, bhagavà etadavoca: Kàyasamàcàrampahaü1 bhikkhave duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü kàyasamàcàraü. Vacãsamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü vacãsamàcàraü. Manosamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi:sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü manosamàcàraü. Cittuppàdampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca [PTS Page 046] [\q 46/] a¤¤ama¤¤aü cittuppàdaü. Sa¤¤àpañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü sa¤¤àpañilàbhaü. Diññhipañilàbhampahaü bhikkhave duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü diññhipañilàbhaü. Attabhàvapañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü attabhàvapañilàbha'nti. Evaü vutte àyasmà sàriputto bhagavantaü etadavoca: imassa kho ahaü bhante bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi. ''Kàyasamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü kàyasamàcàra''nti. Iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo kàyasamàcàro na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo kàyasamàcàro sevitabbo. ------------------------- 1.Kàyasamàcàrampahaü-sãmu,majasaü. [BJT Page 168] [\x 168/] Kathaü råpaü bhante, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Idha bhante, ekacco pàõàtipàtã hoti, luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhutesu. Adinnàdàyã kho pana hoti, yaü taü parassa paravittupakaraõaü gàmagataü và ara¤¤agataü và taü adinnaü theyyasaïkhàtaü àdàtà hoti. Kàmesu micchàcàrã kho pana hoti, yà tà màturakkhità piturakkhità màtàpiturakkhità bhàturakkhità bhaginã rakkhità ¤àtirakkhità gottarakkhità dhammarakkhità sassàmikà saparidaõóà antamaso màlàguëaparikkhittàpi. Tathàråpàsu càrittaü àpajjità hoti. Evaråpaü bhante [PTS Page 047] [\q 47/] kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Kathaü råpaü bhante, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha bhante ekacco pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti. Nihitadaõóo nihitasattho lajji dayàpanno sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato hoti, yaü taü parassa paravittupakaraõaü gàmagataü và ara¤¤agataü và, taü adinnaü theyyasaïkhàtaü na àdàtà hoti kàmesu micchàcàraü pahàya kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, yà tà màturakkhità piturakkhità màtàpitu rakkhità bhàturakkhità bhaginãrakkhità ¤àtirakkhità gottarakkhità dhammarakkhità sassàmikà saparidaõóà antamaso màlàguëaparikkhittàpi. Tathàråpàsu càrittaü na àpajjità hoti. Evaråpaü bhante kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Kàyasamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü kàyasamàcàra''nti iti yaü taü vuttaü bhagavatà. Idametaü pañicca vuttaü. ''Vacãsamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü vacãsamàcàra''nti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo vacãsamàcàro na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo vacãsamàcàro sevitabbo. [BJT Page 170] [\x 170/] Kathaü råpaü bhante, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Idha bhante ekacco musàvàdã hoti. Sahaggato1 và parisaggato2 [PTS Page 048] [\q 48/] và ¤àtimajjhagato và pågamajjhagato và ràjakulamajjhagato và abhinãto sakkhipuññho 'ehambho purisa, yaü jànàsi taü vadehã'ti. So ajànaü và àha 'jànàmã'ti, jànaü và àha 'na jànàmã'ti, apassaü và àha 'passàmãti, passaü và àha 'na passàmã'ti. Iti attahetu và parahetu và àmisaki¤cikkhahetu và sampajànamusà bhàsità hoti. Pisunàvàco3 kho pana hoti ito sutvà amutra akkhàtà imesaü bhedàya, amutra và sutvà imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya, iti samaggànaü và bhettà4, bhinnànaü và anuppadàtà, vaggàràmo vaggarato vagganadã vaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Pharusavàco5 kho pana hoti, yà sà vàcà aõóakà6 kakkasà pharusà parakañukà paràbhisajjanã kodhasàmantà asamàdhisaüvattanikà, tathàråpiü vàcaü bhàsità hoti. Samphappalàpã kho pana hoti akàlavàdã abhåtavàdã anatthavàdã adhammavàdã avinayavàdã anidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti akàlena anapadesaü apariyantavatiü anatthasaühitaü. Evaråpaü bhante, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaü råpa bhante, vacãsamàcaraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha bhante, ekacco musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato hoti. Sahaggato và parisaggato và ¤àtimajjhagato và pågamajjhagato và ràjakulamajjhagato và abhinãto sakkhipuññho 'ehambho purisa, yaü jànàsi taü 'vadehã'ti, so ajànaü và àha 'na jànàmã'ti, apassaü và àha [PTS Page 049 [\q 49/] ']na passàmã'ti iti attahetu và parahetu và àmisaki¤cikkhahetu và na sampajànamusà bhàsità hoti. Pisunaü vàcaü pahàya pisunàya vàcàya pañivirato hoti ito sutvà na amutra akkhàtà imesaü bhedàya amutra và sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya, iti bhinnànaü và sandhàtà sahitànaü và anuppadàtà, samaggàràmo samaggarato samagganadã samaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Pharusaü vàcaü pahàya pharusàya vàcàya pañivirato hoti. Yà sà vàcà nelà kaõõasukhà pemaõãyà hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpiü vàcaü bhàsità hoti. Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato hoti. Kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã nidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasaühitaü evaråpaü bhante, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. ------------------------- 1.Sahàgato-syà. 5.Pharusavàco-sãmu,syà, 2.Parisagato-sãmu. 6.Kaõõakà-sãmu,majasaü Parisàgato-majasaü,[PTS.] 3.Pisuõavàco-majasaü,syà Pisuõàvàco-sãmu,[PTS.] 4.Bhedetà-syà. [BJT Page 172] [\x 172/] Vacãsamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü vacãsamàcàra''nti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. Manosamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taü ca a¤¤ama¤¤aü manosamàcàranti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, evaråpo manosamàcaro na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo manosamàcaro sevitabbo. Kathaü råpaü bhante, manosamàcaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha bhante ekacco abhijjhàlu hoti, yaü taü parassa paravittupakaraõaü, taü abhijjhàtà1 hoti: 'aho vata yaü parassa, taü mama assà'ti. Vyàpannavitto kho pana hoti paduññhamanasaükappo: [PTS Page 050 [\q 50/] ']ime sattà ha¤¤antu và vajjhantu và ucchijjantu và, vinassantu và, mà và ahesunti2. Evaråpaü bhante, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaü råpaü bhante, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha bhante, ekacco anabhijjhàlu hoti: yaü taü parassa paravittupakaraõaü, taü nàbhijjhàtà hoti: aho vata yaü parassa, taü mama assà'ti. Avyàpannacitto kho pana hoti. Appaduññhamanasaükappo 'ime sattà averà abyàpajjhà anãghà sukhino attànaü3 pariharantu'ti. Evaråpaü bhante, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Manosamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü manosamàcàra''nti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. Cittuppàdampahaü4 bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü cittuppàda''nti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, evaråpo vittuppàdo na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo cittuppàdo sevitabbo. -------------------------- 1.Abhijjhatà-[PTS. 3.]Sukhã attànaü-majasaü. 2.Mà ahesuü vàti-syà. 4.Cittuppàdampàhaü-sãmu,majasaü. [BJT Page 174] [\x 174/] Kathaü råpaü bhante, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti: idha bhante, ekacco abhijjhàlu hoti, abhijjhàsahagatena cetasà viharati. Vyàpàdavà hoti, vyàpàdasahagatena cetasà viharati. Vihesavà hoti. Vihesà sahagatena cetasà viharati. Evaråpaü bhante, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü bhante, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, [PTS Page 051] [\q 51/] kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha bhante ekacco anabhijjhàlu hoti, abhijjhàsahagatena cetasà viharati. Avyàpàdavà hoti, avyàdapàdasahagatena cetasà viharati. Avihesavà hoti, avihesàsahagatena cetasà viharati. Evaråpaü bhante cittuppàdaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Cittuppàdampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, ta¤ca a¤¤ama¤¤aü cittupàda''nti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. ''Sa¤¤àpañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, ta¤ca a¤¤ama¤¤aü sa¤¤àpañilàbhanti'' iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, evaråpo sa¤¤àpañilàbho na sevitabbo, yathàråpaü ca kho bhante sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo sa¤¤àpañilàbho sevitabbo. Kathaüråpaü bhante, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha bhante, ekacco abhijjhàlu hoti. Abhijjhàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Vyàpàdavà hoti. Vyàpàdasahagatàya sa¤¤àya viharati. Vihesavà hoti. Vihesàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Evaråpaü bhante, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, kathaüråpaü bhante sa¤¤à pañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha bhante ekacco anabhijjhàlå hoti, anabhijjhàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Avyàpàdavà hoti, avyàpàdasahagatàya sa¤¤àya viharati. Avihesavà avihesàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Avihesavà hoti, avihesàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Evaråpaü bhante sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Sa¤¤àpañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, taü ca a¤¤ama¤¤aü sa¤¤àpañilàbhanti'' iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. [PTS Page 052] [\q 52/] ''Diññhipañilàbhampahaü1 bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, taü ca a¤¤ama¤¤aü diññhipañilàbhanti'' iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü, yathàråpaü bhante diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo diññhipañilàbho na sevitabbo, yathàråpa¤ca kho bhante, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti evaråpo diññhipañilàbho sevitabbo. ------------------------- 1.Diññhipañilàbampàhaü-sãmu, majasaü. [BJT Page 176] [\x 176/] Kathaüråpaü bhante, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha bhante, ekacco evaüdiññhiko hoti: 'natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà , natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentã'ti. Evaråpaü bhante diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü bhante, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti? Idha bhante, ekacco evaü diññhiko hoti: 'atthi dinnaü. Atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentã'ti. Evaråpaü bhante, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Diññhipañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü diññhipañilàbha''nti. Iti yaü taü vuttaü bhagavatà,idametaü pañicca vuttaü. ''Attabhàvapañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü attabhàvapañilàbha''nti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, [PTS Page 053] [\q 53/] attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti evaråpo attabhàvapañilàbho na sevitabbo. Yathàråpaü ca kho bhante, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo attabhàvapañilàbho sevitabbo. Kathaüråpaü bhante, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: sabyàpajjhaü bhante, attabhàvapañilàbhaü abhinibbattayato apariniññhitabhàvàya akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü bhante, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Abyàpajjhaü bhante, attabhàvapañilàbhaü abhinibbattayato pariniññhitabhàvàya akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, ''Attabhàvapañilàbhampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü attabhàvapañilàbha'nti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. Imassa kho ahaü bhante bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü ajànàmãti. Sàdhu sàdhu sàriputta, sàdhu kho tvaü sàriputta, imassa mayà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàsi. [BJT Page 178] [\x 178/] ''Kàyasamàcàrampahaü bhikkhave, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü kàyasamàcàra'nti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü sàriputta, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo kàyasamàcàro na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho sàritta, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo kàyasamàcàro sevitabbo. [PTS Page 054] [\q 54/] Kathaüråpaü sàriputta, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha sàriputta, ekacco pàõàtipàtã hoti luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhutesu. Adinnàdàyã kho pana hoti, yaü taü parassa paravittupakaraõaü gàmagataü và ara¤¤agataü và taü adinnaü theyyasaïkhàtaü àdàtà hoti. Kàmesu micchàcàrã kho pana hoti, yà tà màturakkhità piturakkhità màtàpiturakkhità bhàturakkhità bhaginã rakkhità ¤àtirakkhità gottarakkhità dhammarakkhità sassàmikà saparidaõóà antamaso màlàguëaparikkhittàpi. Tathàråpàsu càrittaü àpajjità hoti. Evaråpaü sàriputta, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Kathaü råpaü sàriputta, kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Idha sàriputta, ekacco pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti. Nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato hoti, yaü taü parassa paravittupakaraõaü gàmagataü và ara¤¤agataü và, taü adinnaü theyyasaïkhàtaü na àdàtà hoti kàmesu micchàcàraü pahàya kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, yà tà màturakkhità piturakkhità màtàpiturakkhità bhàturakkhità bhaginãrakkhità ¤àtirakkhità gottarakkhità dhammarakkhità sassàmikà saparidaõóà antamaso màlàguëaparikkhittàpi. Tathàråpàsu càrittaü na àpajjità hoti. Evaråpaü sàriputta kàyasamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Kàyasamàcàrampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, taü ca a¤¤ama¤¤aü kàyasamàcàranti iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. ''Vacãsamàcàrampahaü sàriputta, duvidhena [PTS Page 055] [\q 55/] vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taü ca a¤¤ama¤¤aü vacãsamàcàra'nti iti kho panetaü vuttaü mayà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü sàriputta, vacã samàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo vacãsamàcàro na sevitabbo, yathàråpaü ca kho sàriputta, vacãsamàcaraü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo vacãsamàcàro sevitabbo. Kathaüråpaü sàriputta, vacãsamàcaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Idha sàriputta, ekacco musàvàdã hoti. Sabhaggato1 và parisaggato và ¤àtimajjhagato và pågamajjhagato và ràjakulamajjhagato và abhinãto sakkhipuññho 'ehambho purisa, yaü jànàsi taü vadehã'ti. So ajànaü và àha 'jànàmã'ti. Jànaü và àha 'na jànàmã'ti, apassaü và àha 'passàmãti, passaü và àha 'na passàmi'ti. Iti attahetu và parahetu và àmisaki¤cikkhahetu và sampajànamusà bhàsità hoti. Pisunàvàco3 kho pana hoti ito sutvà amutra akkhàtà imesaü bhedàya, amutra và sutvà imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya, iti samaggànaü và bhettà4, bhinnànaü và anuppadàtà, vaggàràmo vaggarato vagganandã vaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Pharusavàco5 kho pana hoti, yà sà vàcà aõóakà6 kakkasà pharusà parakañukà paràbhisajjanã kodhasàmantà asamàdhisaüvattikà, tathàråpiü vàcaü bhàsità hoti. Samphappalàpã kho pana hoti akàlavàdã abhåtavàdã anatthavàdã adhammavàdã avinayavàdã anidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti akàlena anapadesaü apariyantavatiü anatthasaühitaü. Evaüråpaü sàriputta, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü sàriputta, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Idha sàriputta, ekacco musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato hoti sahaggato và parisaggato và ¤àtimajjhagato và pågamajjhagato và ràjakulamajjhagato và abhinito sakkhipuññho 'ehambho purisa, yaü jànàsi taü 'vadehã'ti, so ajànaü và àha 'na jànàmã'ti, apassaü và àha 'na passàmã'ti iti attahetu và parahetu và àmisaki¤cikkhahetu và na sampajànamusà bhàsità hoti.Pisunaü vàcaü pahàya pisunàya vàcàya pañivirato hoti ito sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya, iti bhinnànaü và sandhàtà sahitànaü và anuppadàtà, samaggàràmo samaggarato samagganandã samaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Pharusaü vàcaü pahàya pharusàya vàcàya pañivirato hoti. Yà sà vàcà nelà kaõõasukhà pemaõiyà hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpiü vàcaü bhàsità hoti. Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato hoti. Kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã nidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasaühitaü evaråpaü sàriputta, vacãsamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Vacãsamàcàrampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü vacãsamàcàra'nti iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. ''Manosamàcàrampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taü ca a¤¤ama¤¤aü manosamàcàra'nti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü sàriputta, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo manosamàcàro na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho sàriputta, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo manosamàcàro sevitabbo. [BJT Page 180] [\x 180/] Kathaüråpaü sàriputta, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha sàriputta, ekacco abhijjhàlå hoti yaü taü parassa paravittupakaraõaü, taü abhijjhàtà1 hoti: 'aho vata yaü parassa, taü mama assà''ti. Vyàpannacitto kho hoti paduññhamanasaükappo: 'ime sattà ha¤¤antu và vajjhantu và ucchijjantu và, vinassantu và , mà và ahesunti2. Evaüråpaü sàriputta, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü sàriputta, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha sàriputta, ekacco anabhijjhàlå hoti yaü taü parassa paravittupakaraõaü, taü nàbhijjhàtà1 hoti: 'aho vata yaü parassa, taü mama assà''ti. Avyàpannacitto kho hoti appaduññhamanasaükappo: 'ime sattà averà anãghà sukhino attànaü pariharantå'ti. Evaüråpaü sàriputta, manosamàcàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Manosamàcàrampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü manosamàcàra''nti iti yaü taü vuttaü mayà idametaü pañicca vuttaü. ''Cittuppàdampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü cittuppàdanti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü sàriputta, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti, evaråpo cittuppàdo na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho sàriputta, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo cittuppàdo sevitabbo. Kathaüråpaü sàriputta, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha sàriputta, ekacco abhijjhàlu hoti, abhijjhàsahagatena cetasà viharati. Vyàpàdavà hoti, vyàpàdasahagatena cetasà viharati. Vihesavà hoti, vihesà sahagatena cetasà viharati. Evaråpaü sàriputta, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü sàriputta, cittuppàdaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha sàritta, ekacco anabhijjhàlå hoti, anabhijjhàsahagatena cetasà viharati. Avyàpàdavà hoti, avyàpàdasahagatena cetasà viharati.Avihesavà hoti, avihesàsahagatena cetasà viharati evaråpaü sàriputta cittuppàdaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Cittuppàdampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Taü ca a¤¤ama¤¤aü cittuppàda''nti iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. ''Sa¤¤àpañilàbhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü sa¤¤à pañilàbhanti'' iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü sàriputta, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, evaråpo sa¤¤àpañilàbho na sevitabbo. Yathàråpaü ca kho sàriputta, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo sa¤¤àpañilàbho sevitabbo. [BJT Page 182] [\x 182/] Kathaüråpaü sàriputta, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha sàriputta, ekacco abhijjhàlå hoti, abhijjhàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Vyàpàdavà hoti, vyàpàdasahagatàya sa¤¤àya viharati. Vihesavà hoti vihesà sahagatàya sa¤¤àya viharati. Evaråpaü sàriputta, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü sàriputta, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha sàriputta, ekacco anabhijjhàlå hoti, anabhijjhà sahagatàya sa¤¤àya viharati. Avyàpàdavà hoti, avyàpàdasahagatàya sa¤¤àya viharati. Avihesavà hoti, avihesàsahagatàya sa¤¤àya viharati. Evaråpaü sàriputta, sa¤¤àpañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Sa¤¤àpañilàbhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, ta¤ca a¤¤ama¤¤aü sa¤¤àpañilàbhanti'' iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. 'Diññhipañilàbhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü diññhipañilàbhanti' iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü vuttaü? Yathàråpaü sàriputta, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo diññhipañilàbho na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho sàriputta, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo diññhipañipalàbho sevitabbo. Kathaüråpaü sàriputta, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: idha sàriputta, ekacco evaüdiññhiko hoti: natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti. Evaråpaü sàriputta, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü sàriputta, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti: idha sàriputta, ekacco evaüdiññhiko hoti: atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti. Evaråpaü sàriputta, diññhipañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Diññhipañilàbhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ta¤ca a¤¤ama¤¤aü diññhipañilàbhanti'' iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. Attabhàvapañilàbhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, ta¤ca a¤¤ama¤¤aü attabhàvapañilàbha''nti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü sàriputta, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti evaråpo attabhàvapañilàbho na sevitabbo, yatharåpa¤ca kho sàriputta, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo attabhàvapañilàbho sevitabbo. [BJT Page 184] [\x 184/] Kathaüråpaü sàriputta, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti: savyàpajjhaü sàriputta, attabhàvapañilàbhaü abhinibbattayato apariniññhitabhàvàya akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Kathaüråpaü sàriputta, attabhàvapañilàbhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti? Avyàpajjhaü sàriputta, attabhàvapañilàbhaü abhinibbattayato parinaññhitabhàvàya akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. ''Attabhàvapañilàbhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi, ta¤ca a¤¤ama¤¤aü attàbhàvapañilàbhanti'8 iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. Imassa kho sàriputta, mayà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena attho daññhabbo. Cakkhuvi¤¤eyyaü råpampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Sotavi¤¤eyyaü saddampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Ghànavi¤¤eyyaü gandhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Manovi¤¤eyyaü dhammampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Evaü vutte àyasmà sàriputto bhagavantaü etadavoca: imassa kho ahaü bhante, bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi: 'Cakkhuvi¤¤eyyaü råpampahaü sàriputta, [PTS Page 056] [\q 56/] duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi' iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü sevitabbaü. Cakkhuvi¤¤eyyaü råpampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampãti' iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. 'Sotavi¤¤eyyaü saddampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, sotavi¤¤eyyaü saddaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo sotavi¤¤eyyo saddo na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, sotavi¤¤eyyaü saddaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti evaråpo sotavi¤¤eyyo saddo sevitabbo. 'Sotavi¤¤eyyaü saddampahaü sàriputta. Duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. [BJT Page 186] [\x 186/] 'Ghànavi¤¤eyyaü gandhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤ce taü pañicca vuttaü yathàråpaü bhante, ghànavi¤¤eyyaü gandhaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. [PTS Page 057] [\q 57/] evaråpo ghànavi¤¤eyyo gandho na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, ghànavi¤¤eyyaü gandhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo ghànavi¤¤eyyo gandho sevitabbo 'ghànavi¤¤eyyaü gandhampahaü sàriputta. Duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. Jivhàvi¤¤eyyaü rasampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, jivhàvi¤¤eyyaü rasaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo jivhàvi¤¤eyyo raso na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, jivhàvi¤¤eyyaü rasaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo jivhàvi¤¤eyyo raso sevitabbo jivhàvi¤¤eyyaü rasampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà,idametaü pañicca vuttaü. 'Kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti' iti kho panetaü vuttaü bhagavatà ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo kàyavi¤¤eyyo phoññhabbo na sevitabbo yathàråpa¤ca kho bhante, kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo kàyavi¤¤eyyo phoññhabbo sevitabbo. 'Kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. 'Manovi¤¤eyyaü dhammampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü bhante, manovi¤¤eyyaü dhammaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, [PTS Page 058] [\q 58/] evaråpo manovi¤¤eyyo dhammo na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, manovi¤¤eyyaü dhammaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo manovi¤¤eyyo dhammo sevitabbo. Manovi¤¤eyyaü dhammampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü. Imassa kho ahaü bhante, bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmãti [BJT Page 188] [\x 188/] Sàdhu sàdhu sàriputta, sàdhu kho tvaü sàriputta, imassa mayà saïkhittena bhàsitassa1 vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü ajànàsi. 'Cakkhuvi¤¤eyyaü råpampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti. Iti kho panetaü vuttaü mayà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü sàriputta, cakkhuvi¤¤ayyaü råpaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho sàriputta, cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü sevitabbaü. Cakkhuvi¤¤eyaü råpampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti. Iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttanti. 'Sotavi¤¤eyyaü saddampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü sàriputta, sotavi¤¤eyyaü saddaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo sotavi¤a¤eyyo saddo na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, sotavi¤¤eyyà saddaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo sotavi¤¤eyyo saddo sevitabbo. Sotavi¤¤eyyaü saddampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü mayà. Idametaü pañicca vuttaü. Evaråpo ghànavi¤¤eyyo gandho na sevitabbo yathàråpa¤ca kho mayà, ghànavi¤¤eyyaü gandhaü sevato akusalà dhammà parihàyanti,kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo ghànavi¤¤eyyo gandho sevitabbo. 'Ghànavi¤¤eyyaü gandhampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. Evaråpo jivhàvi¤¤eyyo raso na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho mayà, jivhàvi¤¤eyyaü rasaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo jivhàvi¤¤eyyo raso sevitabbo. Evaråpo kàyavi¤¤eyyo phoññhabbo na sevitabbo yathàråpa¤ca kho mayà, kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpo kàyavi¤¤eyyo phoññhabbo sevitabbo. 'Kàyavi¤¤eyyaü phoññhabbampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü mayà, idametaü pañicca vuttaü. Manovi¤¤eyyaü dhammampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü yathàråpaü bhante, manovi¤¤eyyaü dhammaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, evaråpo manovi¤¤eyyo dhammo na sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho mayà, manovi¤¤eyyaü dhammaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo manovi¤¤eyyo dhammo sevitabbo. 'Manovi¤¤eyyaü dhammampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü mayà idametaü pañicca vuttaü. Imassa kho sàriputta, mayà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena attho daññhabbo. Cãvarampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Piõóapàtampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Senàsanampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Gàmampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Nigamampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Nagarampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Janapadampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampi. Puggalampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampãti. [PTS Page 059] [\q 59/] Evaü vutte àyasmà sàriputto bhagavantaü etadavoca: 'imassa kho ahaü bhante, bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi: 1 [BJT] bhàsitatsa [corrected to] bhàsitassa [BJT Page 190] [\x 190/] Civarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, cãvaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü cãvaraü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, cãvaraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü cãvaraü sevitabbaü. Cãvarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Piõóapàtampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, cãvaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü piõóapàtaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, piõóapàtaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà Dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü piõóapàtaü sevitabbaü. Piõóapàtampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi:sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Senàsanampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, senàsanaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü senàsanaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, senàsanaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü senàsanaü sevitabbaü. Senàsanampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Gàmampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, gàmaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü gàmaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, gàmaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü gàmaü sevitabbaü. Gàmampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Nigamampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, nigamaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü nigamaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, nigamaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü nigamaü sevitabbaü. Nigamampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Nagarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, nagaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü nagaraü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, nagaraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü nagaraü sevitabbaü. Nagarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Janapadampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, janapadaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü janapadaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, janapadaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü janapadaü sevitabbaü. Janapadampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Puggalampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü bhante, puggalaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpaü puggalaü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, puggalaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü puggalaü sevitabbaü. Puggalampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Imassa kho ahaü bhante, bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü atthaü àjànàmãti. Sàdhu sàdhu sàriputta, sàdhu kho tvaü sàriputta, imassa mayà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàsi. 'Cãvarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: [PTS Page 060] [\q 60/] sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: yathàråpaü sàriputta, cãvaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti evaråpaü cãvaraü na sevitabbaü. Cãvarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Piõóapàtampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpa¤ca sàriputta, piõóapàtaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü piõóapàtaü na sevitabbaü. Piõóapàtampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbapã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Senàsanampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü sàriputta, senàsanaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü senàsanaü na sevitabbaü yathàråpa¤ca kho bhante, senàsanaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü senàsanaü sevitabbaü. Senàsanampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Yathàråpa¤ca kho sàriputta, gàmaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo gàmo sevitabbo. Gàmampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Yathàråpa¤ca kho sàriputta, nigamaü sevato akusalà dhammà parihàyanti. Kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo nigamo sevitabbo. Nagarampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Evaråpaü nagaraü na sevitabbaü. Yathàråpa¤ca kho bhante, nagaraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpaü nagaraü sevitabbaü. Nagarampa'haü sàriputta,duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Evaråpo janapado sevitabbo. Yathàråpa¤ca kho bhante, janapadaü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo janapado sevitabbo. Janapadampahaü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. 'Puggalampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti kho panetaü vuttaü mayà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Yathàråpaü sàriputta, puggalaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo puggalaü sevitabbo. Puggalampa'haü sàriputta, duvidhena vadàmi: sevitabbampi asevitabbampã'ti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. [BJT Page 192] [\x 192/] Imassa kho sàriputta, mayà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa1 evaü vitthàrena attho daññhabbo. Sabbe pi ce sàriputta, khattiyà imassa mayà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena atthaü àjàneyyuü sabbesànampa'ssa khattiyànaü dãgharattaü hitàya sukhàya. Sabbepi ce sàriputta, bràhmaõà imassa mayà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena atthaü àjàneyyuü sabbesànampa'ssa bràhmaõàõaü dãgharattaü hitàya sukhàya. Sabbepi ce sàriputta, vessà imassa mayà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena atthaü àjàneyyuü sabbesànampa'ssa vessànaü dãgharattaü hitàya sukhàya. Sabbepi ce sàriputta, suddà imassa mayà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena atthaü àjàneyyuü. Sabbesànampa'ssa suddànaü dãgharattaü hitàya sukhàya sadevako pi ce sàriputta, loko samàrako sabrahmako sassamaõabràhmaõi pajà sadevamanussà imassa mayà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena atthaü àjàneyya. Sadevakassapissa lokassa samàrakassa sabrahmakassa sassamaõabràhmaõãyà pajàya sadevamanussàya dãgharattaü hitàya sukhàyàti. [PTS Page 061] [\q 61/] Idamavoca bhagavà attamano àyasmà sàriputto bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Sevitabbàsevitabbasuttaü catutthaü. [BJT Page 194] [\x 194/] 3.2.5 Bahudhàtuka suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhu àmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü bhagavà etadavoca: Yàni kànici bhikkhave, bhayàni uppajjanti, sabbàni tàni bàlato uppajjanti no paõóitato. Ye keci upaddavà uppajjanti, sabbe te bàlato uppajjanti no paõóitato. Ye keci upasaggà uppajjanti. Sabbe te bàlato uppajjanti no paõóitato. Seyyathàpi bhikkhave, naëàgàro và tiõàgàro và1 aggimukko2 kåñàgàràpi dahati3 ullittàvalittàni nivàtàni phussitaggaëàni4 pihitavàtapànàni. Evameva kho bhikkhave, yàni kànici bhayàni uppajjanti, sabbàni tàni bàlato uppajjanti no paõóitato. Ye keci upasaggà uppajjanti, sabbe te bàlato uppajjanti no paõóitato. Iti kho bhikkhave, sappañibhayo bàlo appañibhayo paõóito. Saupaddavo bàlo anupaddavo paõóito. Saupasaggo bàlo anupasaggo paõóito. Natthi bhikkhave, paõóitato bhayaü. Natthi paõóitato upaddavo. Natthi paõóitato upasaggo. Tasmàtiha bhikkhave, *evaü sikkhitabbaü: paõóità bhavissàma vãmaüsakàti5, evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [PTS Page 062] [\q 62/] Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: kittàvatà nu kho bhante, paõóito bhikkhu vimaüsakoti alaü vacanàyà'ti. Yato kho ànanda, bhikkhu dhàtukusalo ca hoti, àyatanakusalo ca hoti, pañiccasamuppàdakusalo ca hoti, ñhànañhànakusalo ca hoti, ettàvatà kho ànanda, paõóito bhikkhu vimaüsakoti alaü vacanàyàti. Kittàvatà pana bhante, dhàtukusalo bhikkhuti alaü vacanàyàti. Aññhàrasa kho imà ànanda, dhàtuyo: cakkhudhàtu råpadhàtu cakkhuvi¤¤àõadhàtu, sotadhàtu saddadhàtu sotavi¤¤àõadhàtu, ghànadhàtu gandhadhàtu ghànavi¤¤àõadhàtu, jãvhàdhàtu rasadhàtu jivhàvi¤¤àõadhàtu kàyadhàtu phoññhabbadhàtu kàyavi¤¤àõadhàtu manodhàtu dhammadhàtu manovi¤¤àõadhàtuti. Imà kho ànanda, aññhàrasa dhàtuyo yato jànàti passati, ettàvatàpi kho ànanda, dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. ------------------------- 1.Naëàgàrà và tiõagàrà và-sãmu,majasaü. 2.Aggi mutto-syà,majasaü. 4.Phusitaggaëàni-sãmu, majasaü. 3.ôahati-sãmu, 5.Paõóità bhavissàmàti-syà. * Evaü sikkhitabbaü'iti potthakesu na dissati. [BJT Page 196] [\x 196/] Siyà pana bhante, a¤¤opi pariyàyo yathà dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà ànanda, chayimà ànanda, dhàtuyo: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhotu àkàsadhàtu vi¤¤àõadhàtu. Imà kho ànanda, cha dhàtuyo yato jànàti passati. Ettàvatàpi kho ànanda dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà pana bhante, a¤¤opi pariyàyo yathà dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà ànanda, chayimà ànanda, dhàtuyo: sukhadhàtu dukkhadhàtu somanassadhàtu domanassadhàtu upekkhàdhàtu avijjàdhàtu. Imà kho ànanda, cha dhàtuyo yato jànàti passati. Ettàvatàpi kho ànanda, dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà pana bhante, a¤¤opi pariyàyo yathà dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà ànanda, chayimà ànanda, dhàtuyo: kàmadhàtu nekkhammadhàtu vyàpàdadhàtu avyàpàdadhàtu [PTS Page 063] [\q 63/] vihiüsàdhàtu avihiüsàdhàtu1 imà kho ànanda, cha dhàtuyo yato jànàti passati. Ettàvatàpi kho ànanda, dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà pana bhante, a¤¤opi pariyàyo yathà dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà ànanda, tisso imà ànanda, dhàtuyo: kàmadhàtu råpadhàtu aråpadhàtu. Imà kho ànanda, tisso dhàtuyo yato jànàti passati. Ettàvatàpi kho ànanda, dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà pana bhante, a¤¤opi pariyàyo yathà dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Siyà ànanda, dve imà ànanda, dhàtuyo: saïkhatà ca dhàtu asaïkhatà ca dhàtu. Imà kho ànanda, dve dhàtuyo yato jànàti passati. Ettàvatàpi kho ànanda, dhàtukusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Kittàvatà pana bhante, àyatanakusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Cha kho panimàni ànanda, ajjhattikabàhiràni àyatanàni: cakkhuü ceva2 råpà ca3, sota¤ca saddà ca4, ghàna¤ca gandhà ca5, jivhà ca rasà ca, kàyo ca phoññhabbà ca6, mano ca dhammà ca. Imàni kho ànanda, cha ajjhattikabàhiràni àyatanàni yato jànàti passati. Ettàvatà kho ànanda, àyatanakusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. ------------------------- 1.Vihesàdhàtu avihesàdhàtu-[PTS.] 2.Cakkhu ceva-sãmu, majasaü, syà. 3.Råpa¤ca-[PTS.] 4.Saddo ca-[PTS. 5.]Gandho ca-[PTS.] 6.Phoññhabbo ca-[PTS.] [BJT Page 198] [\x 198/] Kittàvatà pana bhante, pañiccasamuppàdakusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Idhànanda, bhikkhå evaü pajànàti: imasmiü sati idaü hoti. Imassuppàdà idaü uppajjati. Imasmiü asati idaü na hoti. Imassa nirodhà idhaü nirujjhati, yadidaü avijjà paccayà saïkhàrà, saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü, nàmaråpapaccayà saëàyatanaü, saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà, taõhàpaccayà upàdànaü, upàdànapaccayà [PTS Page 064] [\q 64/] bhavo, bhavapaccayà jàti, jàtipaccayà jaràmaraõaü, sokaparidevadukkhadomanassupàsàyà sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijjayattheva asesaviràganirodhà saïkhàranirodho, saïkhàranirodhà vi¤¤àõanirodho, vi¤¤àõanirodhà nàmaråpanirodho, nàmaråpanirodhà saëàyatananirodho, saëàyatananirodhà phassanirodho, phassanirodhà vedanànirodho, vedanànirodhà taõhànirodho, taõhànirodhà upàdànanirodho, upàdànanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jàtinirodho, jàtinirodhà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. Ettàvatà kho ànanda, pañiccasamuppàdakusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Kittàvatà pana bhante, ñhànañhànakusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Idhànanda, bhikkhå: 'aññhànametaü anavakàso, yaü diññhisampanno puggalo ka¤ci saïkhàraü niccato upagaccheyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hànaü ca kho etaü vijjati yaü puthujjano ka¤ci saïkhàraü niccato upagaccheyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso yaü diññhisampanno puggalo ka¤ci saïkhàraü sukhato upagaccheyya, netaü ñhànaü vijjati yaü puthujjano ka¤ci saïkhàraü sukhato upagaccheyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso yaü diññhisampanno puggalo ka¤ci dhammaü attato sukhato upagaccheyya, netaü ñhànaü vijjati yaü puthujjano ka¤ci dhammaü attato upagaccheyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso yaü diññhisampanno puggalo màtaraü jãvità voropeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hànaü ca kho etaü vijjati yaü puthujjano màtaraü jãvità voropeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. [BJT Page 200] [\x 200/] 'Aññhànametaü anavakàso, [PTS Page 065] [\q 65/] yaü diññhisampanno puggalo pitaraü jãvità voropeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puthujjano pitaraü jãvità voropeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso yaü diññhisampanno puggalo arahantaü jãvità voropeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puthujjano arahantaü jãvità voropeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü diññhisampanno puggalo duññhacitto tathàgatassa lohitaü uppàdeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puthujjano duññhacitto tathàgatassa lohitaü uppàdeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü diññhisampanno puggalo saïghaü bhindeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hànaü ca kho etaü vijjati: yaü puthujjano saïghaü bhindeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü diññhisampanno puggalo a¤¤aü satthàraü uddiseyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hànaü ca kho etaü vijjati: yaü puthujjano a¤¤aü satthàraü uddiseyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü ekissà lokadhàtuyà dve arahanto sammàsambuddho apubbaü acarimaü uppajjeyyuü, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hànaü ca kho etaü vijjati: yaü ekissà lokadhàtuyà eko arahaü sammàsambuddho uppajjeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü ekissà lokadhàtuyà dve ràjàno cakkavattino apubbaü acarimaü uppajjeyyuü, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hànaü ca kho etaü vijjati: yaü ekissà lokadhàtuyà eko ràjà cakkavattã uppajjeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü itthã arahaü assa sammàsambuddho, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puriso arahaü assa sammàsambuddho, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü itthã ràjà assa cakkavattã, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puriso ràjà assa cakkavattã, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü itthã sakkattaü [PTS Page 066] [\q 66/] kareyya1, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puriso sakkattaü kareyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. ------------------------- 1.Kàreyya-syà. [BJT Page 202] [\x 202/] 'Aññhànametaü anavakàso: yaü itthã màrattaü kareyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puriso màrattaü kareyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso: yaü itthã brahmattaü kareyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti Pajànàti. ' hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü puriso brahmattaü kareyya,ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso: yaü kàyaduccaritassa iññho kanto manàpo vipàko nibbatteyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü kàyaduccaritassa aniññho akanto amanàpo vipàko nibbatteyya, ñhànametaü Vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso: yaü vacãduccaritassa iññho kanto manàpo vipàko nibbatteyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü vacãduccaritassa aniññho akanto amanàpo vipàko nibbatteyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso yaü manoduccaritassa iññho kanto manàpo vipàko nibbatteyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü manoduccaritassa aniññho akanto amanàpo vipàko nibbatteyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso: yaü kàyasucaritassa aniññho akanto amanàpo vipàko nibbatteyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü kàyasucaritassa iññho kanto manàpo vipàko nibbatteyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. 'Aññhànametaü anavakàso, yaü vacãsucaritassa aniññho akanto amanàpo vipàko nibbatteyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü vacãsucaritassa iññho kanto manàpo vipàko nibbatteyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti.Yaü manosucaritassa aniññho akanto amanàpo vipàko nibbatteyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü manosucaritassa iññho kanto manàpo vipàko nibbatteyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso: yaü kàyaduccaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü uppajjeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü kàyaduccaritasamaïgã [PTS Page 067] [\q 67/] tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppajjeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso: yaü vacãduccaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü uppajjeyya, yaü manoduccaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü uppajjeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü mano duccaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppajjeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso: yaü kàyasucaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppajjeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. ' hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü kàyasucaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü uppajjeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. [BJT Page 204] [\x 204/] Aññhànametaü anavakàso, yaü vacãsucaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppajjeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü vacãsucaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü uppajjayya,ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Aññhànametaü anavakàso yaü mano sucaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppajjeyya, netaü ñhànaü vijjatã'ti pajànàti. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü manosucaritasamaïgã tannidànà tappaccayà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü uppajjeyya, ñhànametaü vijjatã'ti pajànàti. Ettàvatà kho ànanda, ñhànàñhànakusalo bhikkhåti alaü vacanàyàti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: acchariyaü bhante, abbhutaü bhante, ko namo ayaü bhante, dhammapariyàyoti. Tasmàtiha tvaü ànanda, imaü dhammapariyàyaü bahudhàtukotipi naü dhàrehi, catuparivaññotipi naü dhàrehi dhammàdàsotipi naü dhàrehi, amatadundubhãtipi naü dhàrehi, anuttaro saïgàmavijayotipi naü dhàrehãti. Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. [PTS Page 068] [\q 68/] Bahudhàtukasuttaü pa¤camaü. [BJT Page 206] [\x 206/] 3.2.6 Isigili suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati isigilismiü pabbate. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti, bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Passatha no tumhe bhikkhave, etaü vebhàraü pabbatanti. Evaü bhante. Etassapi kho bhikkhave, vebhàrassa pabbatassa a¤¤àva sama¤¤à ahosi a¤¤à pa¤¤atti, passatha no tumhe bhikkhave, etaü paõóavaü pabbatanti. Evaü bhante. Etassapi kho bhikkhave, paõóavassa pabbatassa a¤¤àva sama¤¤à ahosi a¤¤à pa¤¤atti. Passatha no tumhe bhikkhave, etaü vepullaü pabbatanti. Evaü bhante. Etassapi kho bhikkhave, vepullassa pabbatassa a¤¤àva sama¤¤à ahosi a¤¤à pa¤¤atti. Passatha no tumhe bhikkhave, etaü gijjhakåñaü pabbatanti. Evaü bhante. Etassapi kho bhikkhave, gijjhakåñassa pabbatassa a¤¤àva sama¤¤à ahosi a¤¤à pa¤¤atti. Passatha no tumhe bhikkhave, imaü isagiliü pabbatanti. Evaü bhante. Imassa kho bhikkhave, isigilissa pabbatassa esàva sama¤¤à ahosi esà pa¤¤atti. Bhåtapubbaü bhikkhave, pa¤ca paccekabuddhasatàni imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsino ahesuü. Te imaü pabbataü pavisantà dissanti, paviññhà na dissanti. Tamena1 manussà disvà evamàhaüsu: 'ayaü pabbato ime isã gilatã'ti isigili isigilãtveva sama¤¤à udapàdi. âcikkhissàmi bhikkhave, paccekabuddhànaü nàmàni. Kittayissàmi bhikkhave, paccekabuddhànaü nàmàni. Desissàmi [PTS Page 069] [\q 69/] bhikkhave, paccekabuddhànaü nàmàni. Taü suõàtha, sàdhukaü manasi karotha, bhàsissàmãti. ------------------------- 1.Tamenaü-sãmu,majasaü. [BJT Page 208] [\x 208/] Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Ariññho nàma bhikkhave, paccekasambuddho1 imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Upariññho nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Tagarasikhã nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate cãranivàsã ahosi. Yasassã nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Sudassano nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Piyadassã nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Gandhàro nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Piõóolo nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Upàsabho nàma bhikkhave, paccekasambuddho, imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Nãto nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Tatho nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Sutavà nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosi. Bhàvitatto nàma bhikkhave, paccekasambuddho imasmiü isigilismiü pabbate ciranivàsã ahosãti. Ye sattasàrà anighà niràsà Paccekamevajjhagamuü subodhiü2, Tesaü visallànaü naruttamànaü Nàmàni me kittayato suõàtha. Ariññho upariññho tagarasikhã yasassã Sudassano piyadassã ca buddho3, Gandhàro piõóolo upàsabho ca Nãto tatho sutavà bhàvitatto. [PTS Page 070] [\q 70/] Sumbho subho methulo4 aññhamo ca Athassumegho anãgho sudàñho, Paccekabuddhà bhavanettikhãõà Hiïgu ca hiïgo ca mahànubhàvà. Dve jàlino munino aññhako ca Atha kosalo5 buddho atho subàhu, Upanemiso nemiso santacitto Sacco tatho virajo paõóito ca. -------------------------- 1.Paccekabuddho-[PTS. 2.]Gamaüsu bodhiü-sãmu,majasaü 3.Sambuddho-majasaü,sãmu. 4.Matulo-majasaü, 5.Kosallo-majasaü. [BJT Page 210] [\x 210/] Kàlupakàlà vijito jito ca Aïgo ca païgo ca gutijjito1 ca, Passã jahã upadhiü2 dukkhamålaü Aparàjito màrabalaü ajesi. Satthà pavattà sarabhaïgo lomahaüso Uccaïgamàyo asito anàsavo, Manomayo mànacchido ca bandhumà Tadàdhimutto vimalo ca ketumà. Ketumbaràgo ca màtaïgo ariyo Athaccuto accutagàmabyàmako, Sumaïgalo dabbilo suppatiññhito3 Asayho khemabhirato ca sorato. Dårannayo saïgho athopi uccayo4 Aparo munã5 sayho anomanikkamo, ânandanando6 upanando dvàdasa Bhàradvàjo7 antimadehadhàrã. Bodhi mahànàmo athopi uttaro Kesã sikhã sundaro bhàradvàjo8 Tissåpatissà bhavabandhanacchidà Upasãdarã9 taõhacchido ca sãdarã10. Buddho ahå maïgalo vãtaràgo Usabhacchidà jàliniü dukkhamålaü, Santaü padaü ajjhagamåpanãto11. Uposatho sundaro saccanàmo. Jeto jayanto padumo uppalo ca Padumuttaro rakkhito pabbato [PTS Page 071] [\q 71/] ca, Mànatthaddho sobhito vãtaràgo Kaõho ca buddho suvimuttacitto. Ete ca a¤¤e ca mahànubhàvà Paccekabuddhà bhavanettãkhãõà. Te sabbasaïgàtigate12 mahesã Parinibbute vandatha appameyye'ti. Isigilisuttaü jaññhaü --------------------------- 1.Guttilito-sãmu. Guttijito-majasaü. Guticchito-syà. 2.Passi jahi upadhi-majasaü. 3.Supatiññhito-sãmu,majasaüthasyà,[PTS.] 4.Ujjayo-[PTS.] 5.Muni-syà,majasaü. 6.ânando nando-majasaü. 7.Bhàradvàjà-[PTS.] 8.Dvàrabhàjo-majasaü. 9.Upasikhi-majasaü. 10.Sikharã-majasaü. 11.Ajjhagamopanãto-majasaü. 12.Sabbasaïgàdhigate-syà. [BJT Page 212] [\x 212/] 3.2.7 Mahàcattàrãsaka suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuü, bhagavà etadavoca: Ariyaü vo bhikkhave, sammàsamàdhiü desissàmi saupanisaü saparikkhàraü. Taü suõàtha, sàdhukaü manasi karotha, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Katamo ca bhikkhave, ariyo sammàsamàdhi saupaniso saparikkhàro, seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati. Yà kho bhikkhave, imehi sattaha'ïgehi1 cittassa ekaggatà parikkhatà ayaü vuccati bhikkhave, ariyo sammàsamàdhi saupaniso itipi, saparikkhàro itipi. Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Katha¤ca bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti: micchàdiññhiü micchàdiññhãti pajànàti. Sammàdiññhiü sammàdiññhãti pajànàti. Sàssa hoti sammàdiññhi. Katamà ca bhikkhave, micchàdiññhi: natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, [PTS Page 072] [\q 72/] natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye imaü ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti. Ayaü bhikkhave, micchàdiññhi. Katamà ca bhikkhave, sammàdiññhi: sammàdiññhimpahaü2 bhikkhave, dvayaü3 vadàmi: atthi bhikkhave, sammàdiññhi sàsavà pu¤¤àbhàgiyà upadhivepakkà atthi bhikkhave, sammàdiññhi ariyà anàsavà lokuttarà maggaïgà. Katamà ca bhikkhave, sammàdiññhi sàsavà pu¤¤abhàgiyà upadhivepakkà: atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye imaü ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti. Ayaü bhikkhave, sammàdiññhi sàsavà pu¤¤abhàgiyà upadhivepakkà. -------------------------- 1.Sattaïgehi-[PTS.] 2.Sammàdiññhimpàhaü-sãmu. 3.Dvàyaü-majasaü. [BJT Page 214] [\x 214/] Katamà ca bhikkhave, sammàdiññhi ariyà anàsavà lokuttarà maggaïgà: yà kho bhikkhave, ariyacittassa anàsavacittassa ariyamaggasamaïgino ariyamaggaü bhàvayato pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü dhammavicayasambojjhaïgo sammàdiññhi maggaïgaü1 ayaü vuccati bhikkhave, sammàdiññhi ariyà anàsavà lokuttarà maggaïgà. So2 micchàdiññhiyà pahànàya vàyamati sammàdiññhiyà upasampadàya. Svàssa3 hoti sammàvàyàmo. So sato micchàdiññhiü pajahati. Sato sammàdiññhiü upasampajja viharati. Sàssa hoti sammàsati. Itissime4 tayo dhammà sammàdiññhiü anuparidhàvanti anuparivattanti. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàvàyàmo sammàsati. Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Katha¤ca bhikkhave sammàdiññhi pubbaïgamà hoti: micchàsaïkappaü micchàsaïkappoti pajànàti sammàsaïkappaü sammàsaïkappoti pajànàti. Sàssa [PTS Page 073] [\q 73/] hoti sammàdiññhi. Katamo ca bhikkhave, micchàsaïkappo, vyàpàdasaïkappo, vihiüsàsaïkappo. Ayaü bhikkhave, micchàsaïkappo. Katamo ca bhikkhave, sammàsaïkappo: sammàsaïkappampa'haü5 bhikkhave, dvayaü6 vadàmi. Atthi bhikkhave, sammàsaïkappo sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko, atthi bhikkhave, sammàsaïkappo ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo. Katamo ca bhikkhave, sammàsaïkappo sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko: nekkhammasaïkappo avyàpàdasaïkappo avihiüsà saïkappo ayaü bhikkhave, sammàsaïkappo sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko. Katamo ca bhikkhave, sammàsaïkappo ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo: yo kho bhikkhave, ariyacittassa anàsavacittassa ariyamaggasamaïgino ariyamaggaü bhàvayato takko vitakko saïkappo appaõà vyappaõà cetaso abhiniropanà vacãsaïkhàro. Ayaü bhikkhave, sammàsaïkappo ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo. So micchàsaïkappassa pahànàya vàyamati sammàsaïkappassa upasampadàya. Svàssa3 hoti sammàvàyàmo. So sato micchàsaïkappaü pajahati. Sato sammàsaïkappaü upasampajja viharati. Sà'ssa hoti sammàsati. Itissi'me4 tayo dhammà sammàsaïkappaü anuparidhàvanti. Anuparivattanti. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàvàyàmo sammàsati. Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti katha¤ca bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti: micchàvàcaü micchàvàcàti pajànàti. Sammàvàcaü sammàvàcàti pajànàti. Sà'ssa hoti sammàdiññhi. ------------------------- 1.Maggaïgà-sãmu,[PTS. 5.]Sammàsaïkappampàhaü-sãmu. 2.Yo-[PTS. 6.]Dvàyaü-majasaü 3.Sàssa-sãmu. 7.Sàssa-sãmu,[PTS.] 4.Itiyime-majasaü. Itime-sãmu. [BJT Page 216] [\x 216/] Katamà ca bhikkhave, micchàvàcà: musàvàdo pisunàvàcà pharusàvàcà samphappalàpo. Ayaü bhikkhave micchàvàcà. Katamà ca bhikkhave sammàvàcà: sammàvàcampa'haü bhikkhave, dvayaü vadàmi. Atthi bhikkhave, sammàvàcà sàsavà pu¤¤abhàgiyà upadhivepakkà, atthi [PTS Page 074] [\q 74/] bhikkhave, sammàvàcà ariyà anàsavà lokuttarà maggaïgà. Katamà ca bhikkhave, sammàvàcà sàsavà pu¤¤abhàgiyà upadhivepakkà: musàvàdà veramaõã, pisunàya vàcàya veramaõã. Pharusàya vàcàya veramaõã, samphappalàpà veramaõã. Ayaü bhikkhave, sammàvàcà sàsavà pu¤¤abhàgiyà upadhivepakkà. Katamà ca bhikkhave, sammàvàcà ariyà anàsavà lokuttarà maggaïgà: yà kho bhikkhave, ariyacittassa anàsavacittassa ariyamaggasamaïgãno ariyamaggaü bhàvayato catuhipi vacãduccaritehi àrati virati pañivirati veramaõã. Ayaü bhikkhave, sammàvàcà ariyà anàsavà lokuttarà maggaïgà. So micchàvàcàya pahànàya vàyamatã, sammà vàcàya upasampadàya. Svàssa1 hoti sammàvàyàmo. So sato micchàvàcaü pajahati. Sato sammàvàcaü upasammajja viharati. Sàssa hoti sammàsati. Itissime2 tayo dhammà sammàvàcaü anuparidhàvanti anuparivattanti. Seyyathãdaü: sammàdiññhi, sammàvàyàmo, sammàsati. Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Katha¤ca bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti: micchàkammantaü micchàkammantoti pajànàti sammàkammantaü sammàkammantoti pajànàti. Sàssa hoti sammàdiññhi. Katamo ca bhikkhave, micchàkammanto: pàõàtipàto, adinnàdànaü, kàmesu micchàcàro. Ayaü bhikkhave, micchàkammanto. Katamo ca bhikkhave, sammàkammanto: sammàkammantampahaü bhikkhave, dvayaü vadàmi. Atthi bhikkhave, sammàkammanto sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko. Atthi bhikkhave sammàkammanto ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo. Katamo ca bhikkhave, sammàkammanto sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko: pàõàtipàtà veramaõã, adinnàdànà veramaõã, kàmesu micchàcàrà veramaõã. Ayaü bhikkhave, sammàkammanto sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko. Katamo ca bhikkhave, sammàkammanto ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo: yà kho bhikkhave, ariyacittassa anàsavacittassa ariyamaggasamaïgãno ariyamaggaü bhàvayato tãhipi kàyaduccaritehi àrati virati pañivirati veramaõã. Ayaü bhikkhave, sammàkammanto [PTS Page 075] [\q 75/] ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo. So micchàkammantassa pahànàya vàyamati, sammàkammantassa upasampadàya. Svà'ssa hoti sammàvàyàmo. So sato micchàkammantaü pajahati. Sato sammàkammantaü upasampajja viharati. Sà'ssa hoti sammàsati. Iti'ssi me1 tayo dhammà sammàkammantaü anuparidhàvanti anuparivattanti. Seyyathãdaü: sammàdiññhi, sammàvàyàmo sammàsati. ------------------------- 1.Sàssa-sãmu. 2.Itiyime-majasaü. [BJT Page 218] [\x 218/] Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Katha¤ca bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti: micchààjãvaü micchààjãvoti pajànàti. Sammààjãvaü sammààjãvoti pajànàti. Sàssa hoti sammàdiññhi. Katamo ca bhikkhave, micchààjãvo: kuhanà lapanà nemittikatà nippesikatà làbhena làbhaü nijigiüsanàtà1 ayaü bhikkhave, micchààjãvo. Katamo ca bhikkhave, sammààjãvo: sammààjãvampahaü bhikkhave, dvayaü vadàmi. Atthi bhikkhave, sammààjãvo sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko, atthi bhikkhave, sammààjãvo ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo. Katamo ca bhikkhave, sammààjãvo sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko: idha bhikkhave, ariyasàvako micchààjãvaü pahàya sammà àjãvena jãvakaü kappeti. Ayaü bhikkhave, sammà àjãvo sàsavo pu¤¤abhàgiyo upadhivepakko. Katamo ca bhikkhave, sammà àjãvo ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo: yà kho bhikkhave, ariyacittassa anàsavacittassa ariyamaggasamaïgino ariyamaggaü bhàvayato micchààjãvà àrati virati pañivirati veramaõã. Ayaü bhikkhave, sammààjãvo ariyo anàsavo lokuttaro maggaïgo. So micchàajãvassa pahànàya vàyamati. Sammà àjãvassa upasampadàya. Svàssa2 hoti sammàvàyàmo. So sato micchààjãvaü pajahati. Sato sammààjãvaü upasampajja viharati . Sà'ssa hoti sammàsati. Tassime tayo dhammà sammààjãvaü anuparidhàvanti anuparivattanti. Seyyathãdaü: sammàdiññhi, sammàvàyàmo, sammàsati. Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Katha¤ca bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti: [PTS Page 076] [\q 76/] sammàdiññhissa bhikkhave, sammàsaïkappo pahoti sammàsaïkappassa sammàvàcà pahoti. Sammàvàcassa sammàkammanto pahoti. Sammàkammantassa sammààjãvo pahoti. Sammààjãvassa sammàvàyàmo pahoti. Sammàvàyamassa sammàsati pahoti. Sammàsatissa sammàsamàdhi pahoti. Sammàsamàdhissa sammà¤àõaü pahoti. Sammà¤àõassa sammàvimutti pahoti. Iti kho bhikkhave, aññhaïgasamannàgato sekho3 dasaïgasamannàgato arahà hoti. Tatra bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Katha¤ca bhikkhave, sammàdiññhi pubbaïgamà hoti. Sammàdiññhissa bhikkhave,micchàdiññhi nijjiõõà hoti. Ye ca micchàdiññhipaccayà aneka pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Te cassa nijjiõõà honti. Sammàdiññhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàrãpåriü gacchanti. Sammàsaïkappassa bhikkhave, micchàsaïkappo nijjiõõo hoti, ye ca micchàsaïkappapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Te cassa nijjiõõà honti. Sammàsaïkappapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. ------------------------- 1.Nijigisanatà-majasaü. 2.Sossa-sãmu,[PTS.] 3.Sekkho-majasaü. Sekho pañipado-[PTS.] [BJT Page 220] [\x 220/] Sammàvàcassa bhikkhave, micchàvàcà nijjiõõà hoti. Ye ca micchàvàcàpaccayà aneke [PTS Page 077] [\q 77/] pàpakà akusalà dhammà sambhavanti te cassa nijjiõõà honti. Sammàvàcàpaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sammàkammantassa bhikkhave, micchàkammanto nijjiõõo hoti. Ye ca micchàkammantapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Te cassa nijjiõõà honti. Sammàkammantapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sammààjãvassa bhikkhave, micchààjãvo nijjiõõo hoti. Ye ca micchààjãvapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti. Sammààjãvapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sammàvàyàmassa bhikkhave, micchàvàyàmo nijjiõõo hoti. Ye ca micchàvàyàmapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Te cassa nijjiõõà honti. Sammàvàyàmapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàrãpåriü gacchanti. Sammàsatissa bhikkhave, micchàsati nijjiõõà hoti. Ye ca micchàsatipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti; te cassa nijjiõõà honti. Sammàsatipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sammàsamàdhissa bhikkhave, micchàsamàdhi nijjiõõo hoti. Ye ca micchàsamàdhipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti. Sammàsamàdhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sammà¤àõassa bhikkhave, micchà¤àõaü nijjiõõaü hoti. Ye ca micchà¤àõapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà samabhavanti te cassa nijjiõõà honti. Sammà¤àõapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sammàvimuttassa bhikkhave, micchàvimutti nijjiõõà hoti. Ye ca micchàvimuttipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Te cassa nijjiõõà honti. Sammàvimuttipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Iti kho bhikkhave, vãsati kusalapakkhà vãsati akusalapakkhà, mahàcattàrisako dhammapariyàyo pavattito appativattiyo samaõena và bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasminti. [BJT Page 222] [\x 222/] Yo hi koci bhikkhave, samaõo và bràhmaõo và imaü mahàcattàrãsakaü dhammapariyàyaü garahitabbaü pañikkositabbaü ma¤¤eyya, tassa diññheva dhamme dasa sahadhammikà vàdànuvàdà gàrayhaü ñhànaü àgacchanti. Samamàdiññhiü ce bhavaü garahati. Ye ca micchàdiññhi samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà. Te bhoto pàsaüsà. Sammàsaïkappaü ce bhavaü [PTS Page 078] [\q 78/] garahati. Ye ca micchàsaïkappà samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà, te bhoto pàsaüsà. Sammàvàcaü ce bhavaü garahati, ye ca micchàvàcà samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammàkammantaü ce bhavaü garahati. Ye ca micchàkammantà samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammàajãvaü ce bhavaü garahati. Ye ca micchààjãvà samaõabràhmaõà. Te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammàvàyàmaü ce bhavaü garahati. Ye ca micchàvàyàmà samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammàsatiü ce bhavaü garahati. Ye ca micchàsatã samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammàsamàdhi¤ce bhavaü garahati. Ye ca micchàsamàdhã samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammà¤àõaü ce bhavaü garahati. Ye ca micchà¤àõã samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Sammàvimuttiü ce bhavaü garahati. Ye ca micchàvimuttã samaõabràhmaõà, te bhoto pujjà te bhoto pàsaüsà. Yo hi koci bhikkhave samaõo và bràhmaõo và imaü mahàcattàrãsakaü dhammapariyàyaü garahitabbaü pañikkositabbaü ma¤¤eyya. Tassa diññheva dhamme ime dasa sahadhammikà vàdànuvàdà gàrayhaü ñhànaü àgacchanti. Yepi te bhikkhave, ahesuü ukkalà vassabha¤¤à1 ahetuvàdà akiriyavàdà natthivàdà, tepi mahàcattàrãsakaü dhammapariyàyaü na garahitabbaü, na pañikkositabbaü2 ma¤¤iüsu.3 Taü kissa hetu: nindàbyàrosaupàrambhabhayàti. Idamoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Mahàcattàrãsaka suttaü sattamaü. -------------------------- 1.Okkalà(vayabhi¤¤à =majasaü. 2.Nappañikkositabbaü=majasaü. 3.Ma¤¤eyyuü majasaü-siya-[PTS.] =Majasaü-siya-[PTS.] [BJT Page 224] [\x 224/] 3.2.8 ânàpànasati suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde sambahulehi abhi¤¤àtehi abhi¤¤àtehi therehi sàvakehi saddhiü, àyasmatà ca sàriputtena àyasmatà ca mahà moggallànena àyasmatà ca mahàkassapena àyasmatà ca mahà kaccàyanena àyasmatà ca mahàkoññhitena àyasmatà ca mahàkappinena àyasmatà ca mahàcundena àyasmatà [PTS Page 079] [\q 79/] ca anuruddhena àyasmatà ca revatena àyasmatà ca ànandena a¤¤ehi ca abhi¤¤àtehi abhi¤¤àtehi therehi sàvakehi saddhiü. Tena kho pana samayena therà bhikkhå nave bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå dasapi bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå vãsampi1 bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå tiüsampi bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå cattarisampi bhikkhå ovadanti anusàsanti. Te ca navà bhikkhå therehi bhikkhåhi ovadiyamànà anusàsiyamànà uëàraü2 pubbenàparaü visesaü pajànàti.3 Tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe pannarase pavàraõàya puõõàya puõõamàya rattiyà bhikkhusaïghaparivuto abbhokàse nisinno hoti. Atha kho bhagavà tuõhãbhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà bhikkhå àmantesi: 'àraddhosmi bhikkhave, imàya pañipadàya. âraddhacittosmi bhikkhave, imàya pañipadàya. Tasmàtiha bhikkhave, bhiyyosomattàya viriyaü àrabhatha appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idhevàhaü sàvatthiyaü komudiü càtumàsiniü àgamessàmiti. Assosuü kho jànapadà bhikkhå: bhagavà kira tattheva sàvatthiyaü komudiü càtumàsiniü àgamessatãti. Te ca jànapadà bhikkhå sàvatthiü osaranti bhagavantaü dassanàya. Te ca kho therà bhikkhå bhiyyosomattàya nave bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå dasapi bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå visampi bhikkhå ovadanti. Appekacce therà bhikkhå tiüsampi bhikkhå ovadanti anusàsanti. Appekacce therà bhikkhå cattàrãsampi bhikkhå ovadanti anusàsanti. Te ca navà bhikkhå therehi bhikkhåhi ovadiyamànà anusàsiyamànà [PTS Page 080] [\q 80/] uëàraü pubbenàparaü visesaü pajànanti. ------------------------- 1.Vãsatimpi-[PTS.] 2.Oëàraü-syà. 3.Jànanti-sãmu,majasaü [BJT Page 226] [\x 226/] Tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe pannarase komudiyà càtumàsiniyà puõõàya puõõamàya rattiyà bhikkhusaïghaparivuto abbhokàse nisinno hoti. Atha kho bhagavà tuõhãbhåtaü tuõhibhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà bhikkhå àmantesi: apalàpàyaü bhakkhave, parisà. Nippalàpàyaü bhikkhave, parisà suddhà sàre patiññhità. Tathàråpo ayaü bhikkhave, bhikkhusaïgho. Tathàråpàyaü bhikkhave, parisà. Yathàråpà parisà àhuneyyà pàhuneyyà dakkhiõeyyà a¤jalikaraõãyà anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Tathàråpo ayaü bhikkhave, bhikkhusaïgho. Tathàråpàyaü bhikkhave, parisà. Yathàråpàya parisàya appaü dinnaü bahuü1 hoti, bahuü1 dinnaü bahutaraü. Tathàråpo ayaü bhikkhave, bhikkhusaïgho. Tathàråpàyaü bhikkhave, parisà. Yathàråpà parisà dullabhà dassanàya lokassa. Tathàråpo ayaü bhikkhave, bhikkhusaïgho. Tathàråpàyaü bhikkhave, parisà. Yathàråpaü parisaü alaü yojanagaõanàni dassanàya gantuü puñosenàpi2. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe arahanto khãõàsavà vusitavanto katakaraõãyà ohitabhàrà anuppattasadatthà parikkhãõabhavasa¤¤ojanà sammada¤¤à vimuttà, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyino anàvattidhammà tasmà lokà, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmino sakideva imaü lokaü àganatvà [PTS Page 081] [\q 81/] dukkhassantaü karissanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe catunnaü satipaññhànànaü bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhu saïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe catunnaü sammappadhànànaü bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Catunnaü iddhipàdànaü bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe pa¤cannaü indriyànaü bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe pa¤cannaü balànaü bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti, evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe sattannaü bojjhaïgànaü bhàvanànuyegamayuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe ariyassa aññhaïgikassa maggassa bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. -------------------------- 1.Bahu-majasaü,syà. 2.Puñaüsenàpi-pu.Syà. [BJT Page 226] [\x 226/] Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe mettàbhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå [PTS Page 082] [\q 82/] imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe karuõàbhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe muditàbhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe upekkhàbhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe asubhabhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe aniccasa¤¤àbhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. Evaråpàpi bhikkhave, santi bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe. Santi bhikkhave, bhikkhå imasmiü bhikkhusaïghe ànàpànasati1bhàvanànuyogamanuyuttà viharanti. ânàpànasati bhikkhave, bhàvità bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsà. ânàpànasati bhikkhave bhàvità bahulãkatà cattàro satipaññhàne paripåreti2 cattàro satipaññhànà bhàvità bahulãkatà satta bojjhaïge paripårenti satta bojjhaïgà bhàvità bahulãkatà vijjàvimuttiü paripårenti. Kathaü bhàvità ca bhikkhave, ànàpànasati kathaü bahulãkatà mahapphalà3 hoti mahànisaüsà. Idha bhikkhave, bhikkhå ara¤¤agato và rukkhamålagato và su¤¤àgàragato và nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà so satova assasati, sato4 passasati. Dãghaü và assasanto dãghaü assasàmãti pajànàti. Dãghaü và passasanto dãghaü passasàmãti pajànàti. Rassaü và assasanto rassaü assasàmãti pajànàti. Rassaü và passasanto rassaü passasàmãti pajànàti. Sabbakàyapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati. Sabbakàyapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Passambhayaü kàyasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati. Passambhayaü kàyasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati. Pãtipañisaüvedã assasissàmãti sikkhati. Pãtipañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Sukhapañisaüvedã assasissàmãti [PTS Page 083] [\q 83/] sikkhati. Sukhapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Cittasaïkhàrapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati. Cittasaïkhàrapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Passambhayaü cittasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati. Passambhayaü cittasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati. Cittapañisaüvedi assasissàmãti sikkhati. Cittapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Abhippamodayaü cittaü assasissàmãti sikkhati. Abhippamodayaü cittaü passasissàmãti sikkhati. Samàdahaü cittaü assasissàmãti sikkhati. Samàdahaü cittaü passasissàmãti sikkhati. Vimocayaü cittaü assasissàmãti sikkhati. Vimocayaü cittaü passasissàmãti sikkhati. -------------------------- 1.ânàpànassati-majasaü. 3.Kathaü mahamphalà-[PTS.] 2.Paripårenti-majasaü,sãmu. 4.Satova-sãmu,majasaü. [BJT Page 230] [\x 230/] Aniccànupassã assasissàmãti sikkhati. Aniccànupassã passasissàmãti sikkhati. Viràgànupassã assasissàmãti sikkhati. Viràgànupassã passasissàmãti sikkhati. Nirodhànupassã assasissàmãti sikkhati. Nirodhànupassã passasissàmãti sikkhati. Pañinissaggànupassã assasissàmãti sikkhati. Pañinissaggànupassã passasissàmãti sikkhati. Evaü bhàvità kho bhikkhave,ànàpànasati1 evaü bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsà. Kathaü bhàvità ca bhikkhave, ànàpànasati1 kathaü bahulikatà cattàro satipaññhàne paripåreti: yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhå dãghaü và assasanto dãghaü assasàmãti pajànàti, dãghaü và passasanto dãghaü passasàmãti pajànàti, rassaü và assasanto rassaü assasàmãti pajànàti, rassaü và passasanto rassaü passasàmãti pajànàti, sabbakàyapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati. Sabbakàyapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Passambhayaü kàyasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati, passambhayaü kàyasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati, kàye kàyànupassã bhikkhave, tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Kàyesu kàya¤¤ataràhaü bhikkhave, evaü vadàmã: yadidaü assàsapassàsà. Tasmàtiha bhikkhave, kàye kàyànupassã tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Yasmiü samaye bhikkhave, [PTS Page 084] [\q 84/] bhikkhu pãtipañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, pãtipañisaüvedã passasissàmãti sikkhati, sukhapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, sukhapañisaüvedi passasissàmiti sikkhati, cittasaïkhàra pañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, cittasaïkhàra pañisaüvedã passasissàmãti sikkhati, passambhayaü cittasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati, passambhayaü cittasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati, vedanàsu vedanànupassã bhikkhave, tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedana¤¤ataràhaü bhikkhave, evaü vadàmi: yadidaü assàsapassàsànaü sàdhukaü manasikàraü. Tasmàtiha bhikkhave, vedanàsu vedanànupassã tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhu cittapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, cittapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati, abhippamodayaü cittaü assasissàmãti sikkhati, abhippamodayaü cittaü passasissàmãti sikkhati, samàdahaü cittaü assasissàmãti sikkhati, samàdahaü cittaü passasissàmãti sikkhati, vimocayaü cittaü assasissàmãti sikkhati, vimocayaü cittaü passasissàmãti sikkhati, citte cittànupassã bhikkhave, tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Nàhaü bhikkhave, muññhassatissa asampajànassa ànàpànasatibhàvanaü vadàmi. Tasmàtiha bhikkhave, citte cittànupassã tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpi sampajàno satimà vineyya loke abhijjhà domanassaü. -------------------------- 1.ânàpànassati-majasaü. [BJT Page 232] [\x 232/] Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhu aniccànupassã assasissàmãti sikkhati, aniccànupassã passasissàmãti sikkhati, viràgànupassã assasissàmãti sikkhati, viràgànupassã passasissàmãti sikkhati, nirodhànupassã assasissàmãti sikkhati, nirodhànupassã passasissàmãti sikkhati, pañinissaggànupassi assasissàmãti sikkhati, pañinissaggànupassã passasissàmãti sikkhati, dhammesu dhammànupassã bhikkhave, tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. So yaü taü abhijjhàdomanassànaü [PTS Page 085] [\q 85/] pahànaü taü pa¤¤àya disvà sàdhukaü ajjhupekkhità hoti. Tasmàtiha bhikkhave, dhammesu dhammànupassã tasmiü samaye bhikkhu viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhà domanassaü. Evaü bhàvità kho bhikkhave, ànàpànasati evaü bahulãkatà cattàro satipaññhàne paripåreti. Kathaü bhàvità ca bhikkhave, cattàro satipaññhànà kathaü bahulãkatà satta bojjhaïge paripårenti: yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü, upaññhitassa1 tasmiü samaye sati hoti asammuññhà2. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno upaññhità sati hoti asammuññhà2, satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Satisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. So tathà sato viharanto taü dhammaü pa¤¤àya pavicinati, pavicayati, parivãmaüsaü àpajjati. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhu tathà sato viharanto taü dhammaü pa¤¤àya pavicinati, pavicayati,3 parivãmaüsaü àpajjati, dhammavicayasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Dhammavicayasambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Dhammavicayasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanà pàripåriü gacchati. Tassa taü dhammaü pa¤¤àya pavicinato pavicayato parivãmaüsaü àpajjato àraddhaü hoti viriyaü asallãnaü. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno taü dhammaü pa¤¤àya pavicinato pavicayato4 parivãmaüsaü àpajjato àraddhaü hoti viriyaü asallãnaü, viriyasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Viriyasambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Viriyasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. âraddhaviriyassa uppajjati pãti niràmisà. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno araddhaviriyassa uppajjati [PTS Page 086] [\q 86/] pãti niràmisà, pãtisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Pãtisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Pitisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. -------------------------- 1.Upaññhitàssa-majasaü. 4.Pavicarato-syà,[PTS.] 2.Appammuññhà-syà. 3.Pavicarati-syà,[PTS.] [BJT Page 234] [\x 234/] Pãtimanassa kàyopi passambhati. Cittampi passambhati. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno pãtimanassa kàyopi passambhati, cittampi passambhati, passaddhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Passaddhisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Passaddhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Passaddhakàyassa sukhino cittaü samàdhiyati. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno passaddhakàyassa sukhino cittaü samàdhiyati, samàdhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Samàdhisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Samàdhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. So kathà samàhitaü cittaü sàdhukaü ajjhupekkhità hoti. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu tathà samàhitaü cittaü sàdhukaü ajjhupekkhità hoti, upekkhàsambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Upekkhàsambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Upekkhàsambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhu vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà, vineyya loke abhijjhàdomanassaü upaññhitassa tasmiü samaye sati hoti asammuññhà. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno upaññhità sati hoti asammuññhà, satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Satisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà, vineyya loke abhijjhàdomanassaü upaññhitassa tasmiü samaye sati hoti asammuññhà. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno upaññhità sati hoti asammuññhà, satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Satisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà, vineyya loke abhijjhàdomanassaü upaññhitassa tasmiü samaye sati hoti asammuññhà. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno upaññhità sati hoti asammuññhà, satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Satisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Satisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. So tathà sato viharanto taü dhammaü pa¤¤àya pavicinati, pavicayati, parivãmaüsaü àpajjati. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhu tathà sato viharanto taü dhammaü pa¤¤àya pavicinati, pavicayati, parivãmaüsaü àpajjati, dhammavicayasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Dhammavicayasambojjhaïgaü [PTS Page 087] [\q 87/] tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Dhammavicaya sambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Tassa taü dhammaü pa¤¤àya pavicinato pavicayato parivimaüsaü àpajjato àraddhaü hoti viriyaü asallãnaü. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno taü dhammaü pa¤¤àya pavicinato pavicayato parivimaüsaü àpajjato àraddhaü hoti viriyaü asallãnaü, viriyasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Viriyasambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. âraddhaviriyassa uppajjati piti niràmisà. Yasmiü samaye bhikkhave bhikkhuno àraddhaviriyassa uppajjati pãti niràmisà, pãtisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Pitisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Pãtisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. [BJT Page 236] [\x 236/] Pãtimanassa kàyopi passambhati cittampi passambhati. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno pãtimanassa kàyopi passambhati, cittampi passambhati, passaddhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno àraddho hoti. Passaddhisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Pasmaddhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Passaddhakàyassa sukhino cittaü samàdhiyati. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhuno passaddhakàyassa sukhino cittaü samàdhiyati, samàdhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Samàdhisambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti. Samàdhisambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. So tathà samàhitaü cittaü sàdhukaü ajjhupekkhità hoti. Yasmiü samaye bhikkhave, bhikkhu tathà samàhitaü cittaü sàdhukaü ajjhupekkhità hoti, upekkhàsambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno àraddho hoti. Upekkhàsambojjhaïgaü tasmiü samaye bhikkhu bhàveti . Upekkhàsambojjhaïgo tasmiü samaye bhikkhuno bhàvanàpàripåriü gacchati. Evaü bhàvità kho bhikkhave, cattàro satipaññhànà evaü bahulãkatà satta sambojjhaïge paripårenti. [PTS Page 088] [\q 88/] Kathaü bhàvità ca bhikkhave, satta sambojjhaïgà kathaü bahulãkatà vijjàvimuttiü paripårenti: idha bhikkhave, bhikkhu satisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Dhammavijayasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Viriyasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Pãtisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Passaddhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Samàdhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Upekkhàsambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Evaü bhàvità kho bhikkhave, satta bojjhaïgà evaü bahulãkatà vijjàvimuttiü paripårenti. Idamavoca bhagavà attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. ânàpànasati suttaü aññhamaü [BJT Page 238] [\x 238/] 3.2.9 Kàyagatàsati suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho sambahulànaü bhikkhånaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: acchariyaü àvuso, abbhutaü àvuso, yàva¤cidaü tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà mahapphalà vuttà mahànisaüsà'ti. Ayaü ca hidaü1 tesaü bhikkhånaü antaràkathà vippakatà hoti. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena upaññhànasàlà, tenupasaïkami.Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi: kàyanuttha bhikkhave, etarahi kathàya sannisinnà kà ca pana vo antarà kathà vippakatà'ti. [PTS Page 089] [\q 89/] Idha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü ayamattaràkathà udapàdi: acchariyaü àvuso, abbhutaü àvuso, yàva¤cidaü tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà mahapphalà vuttà mahànisaüsà'ti. Ayaü no2 bhante antaràkathà vippakatà. Atha bhagavà anuppatto'ti. Kathaü bhàvità ca bhikkhave, kàyagatà sati kathaü bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsà: idha bhikkhave, bhikkhu ara¤¤agato và rukkhamålagato và su¤¤àgàragato và nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. So satova assasati, sato3 passasati. Dãghaü và assasanto dãghaü assasàmãti pajànàti. Dãghaü và passasanto dãghaü passasàmãti pajànàti. Rassaü và assasanto rassaü assasàmãti pajànàti, rassaü và passasanto rassaü passasàmãti pajànàti. Sabbakàyapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, sabbakàyapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Passambhayaü kàyasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati, passambhayaü kàyasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü4 bhàveti. -------------------------- 1.Aya¤ca kho hidaü-syà. 3.Satova-sãmu,majasaü. 2.Ayaü kho no-sãmu,majasaü. 4.Kàyagatà satiü-majasaü. [BJT Page 240] [\x 240/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu gacchanto và gacchàmãti pajànàti. hito và ñhitomhãti pajànàti. Nisinno và nisinnomhãti pajànàti. Sayàno và sayànomhãti pajànàti. Yathà yathà và panassa kàyo paõihito hoti. Tathà tathà naü pajànàti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. [PTS Page 090] [\q 90/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu abhikkante pañikkante sampajànakàrã hoti. âlokite vilokite sampajànakàrã hoti.Sammi¤jite pasàrite sampajànakàrã hoti. Saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã hoti. Asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã hoti. Uccàrapassàvakamme sampajànakàrã hoti. Gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhibhàve sampajànakàrã hoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà te pahãyanti: tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàvati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü uddhaü pàdatalà adho kesamatthakà tacapariyantaü påraü nànappakàrassa asucino paccavekkhatã: atthi imasmiü kàye kesà lomà nakhà dantà taco maüsaü nahàru aññhi aññhimi¤jà1 vakkaü hadayaü yakanaü kilomakaü pihakaü papphàsaü antaü antaguõaü udariyaü karãsaü pittaü semahaü pubbo lohitaü sedo medo assu vasà kheëo siïghàõikà lasikà mutta'nti. Seyyathàpi bhikkhave, ubhato mukhà måtoëi2 pårà nànàvihitassa dha¤¤assa. Seyyathãdaü: sàlãnaü vãhãnaü måggànaü màsànaü tilànaü taõóulànaü, tamenaü cakkhumà puriso mu¤citvà paccavekkheyya: ime sàlã, ime vihã, ime muggà, ime màsà, ime tilà, ime taõóulà'ti. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü uddhaü pàdatalà adho kesamatthakà tacapariyantaü påraü nànappakàrassa asucino paccavekkhati: atthi imasmiü kàye kesà lomà nakhà dantà taco maüsaü nahàru aññhi aññhami¤jà1 vakkaü hadayaü yakanaü kilomakaü pihakaü papphàsaü antaü antaguõaü udariyaü karãsaü pittaü semhaü pubbo lohitaü sedo medo assu vasà kheëo siïghàõikà lasikà mutta'nti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti samàdhiyati, evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. [PTS Page 091] [\q 91/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü yathàñhitaü yathàpaõihitaü dhàtuso paccavekkhati: atthi imasmiü kàye pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtuti. ------------------------- 1.Aññhimi¤jaü-majasaü. 2.Putoëi-majasaü. [BJT Page 242] [\x 242/] Seyyathàpi bhikkhave, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và gàviü vadhitvà càtummahàpathe1 khilaso2 vibhajitvà3 nisinno assa, evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü yathàñhitaü yathàpaõihitaü dhàtuso paccavekkhati: atthi imasmiü kàye pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu'ti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóaóitaü ekàhamataü và dvãhamataü và tãhamataü và uddhumàtakaü vinãlakaü vipubbakajàtaü. So imameva kàyaü upasaüharati: 'ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãto'ti.4 Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhataü kàkehi và khajjamànaü kulalehi và khajjamànaü gijjhehi và khajjamànaü suvàõehi5 và khajjamànaü sigàlehi6 và khajjamànaü vividhehi và pàõakajàtehi khajjamànaü. So imameva kàyaü upasaüharati: 'ayampi kho kàyo evaü dhammo evaübhàvi etaü anatãto'ti. Tassa evaü appamattassa àtàpito pahitatassa viharato ye gehasità sarasaükappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. [PTS Page 092] [\q 92/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikasaïkhalikaü samaüsalohitaü nahàrusambandhaü. So imameva kàyaü upasaüharati: 'ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãto'ti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaükappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikasaïkhalikaü nahàrusambandhaü, so imameva kàyaü upasaüharati: 'ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãto'ti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaükappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikasaïkhalikaü nimmaüsalohitamakkhitaü nahàrusambandhaü, so imameva kàyaü upasaüharati: 'ayampi kho kàyo Evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãto'ti. Tassa evaü appamattassa àtàpino Pahitattassa viharato ye gehasità sarasaükappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikasaïkhalikaü apagatamaüsalohitaü nahàrusambandhaü, so imameva kàyaü upasaüharati: 'ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãto'ti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaükappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikàni apagatasambandhàni disàvidisàsu vikkhittàni7 a¤¤ena hatthaññhikaü a¤¤ena pàdaññhikaü a¤¤ena jaïghaññhikaü a¤¤ena åraññhikaü.8 A¤¤ena kañaññhikaü a¤¤ena piññhikaõñhakaü9 a¤¤ena sisakañàhaü10 so imameva kàyaü upasaüharati: ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãtoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. -------------------------- 1.Catumahàpathe-majasaü. 4.Evaü anatãtoti-sãmu,majasaü 2.Palaso-syà. 5.Sunakhehi-sãmu,majasaü. 3.Pañivibhavijitvà-syà,[PTS. 6.]Siïgàlehi-majasaü,syà. 7.Disà vidisà vikkhitoti-syà. 8.æruññhikaü-majasaü,syà. 9.Piññhiññhikaü-sãmu,majasaü. 10.Visadisapadàni majasaü potthake dissante. [BJT Page 244] [\x 244/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikàni setàni saïkhavaõõåpanibhàni1 so imeva kàyaü upasaüharati: ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãtoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikàni pu¤jakitàni2, terovassikàni, so imeva kàyaü upasaüharati: ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãtoti. Tassa evaü appamattassa âtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu seyyathàpi passeyya sarãraü sãvathikàya chaóóhitaü aññhikàni påtãni cuõõakajàtàni, so imeva kàyaü upasaüharati: ayampi kho kàyo evaüdhammo evaübhàvã etaü anatãtoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu vivicce va kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pitisukhena apphuñaü hoti. Seyyathàpi bhikkhave, dakkho nahàpako3 và nahàpakantevàsã và kaüsathàle nahànãyacuõõàni àkiritvà udakena paripphosakaü sanneyya. Sàssa4 nahànãyapiõóã snehànugatà snehaparetà santarabàhirà phuññhà snehena, na ca pagghariõã. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena [PTS Page 093] [\q 93/] abhisandeti, parisandeti, paripåreti, parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà, te pahiyantã. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. So imeva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti, parisandeti, paripåreti, parippharati, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pitisukhena apphuñaü hoti. Seyyathàpi bhikkhave, udakarahado gambhãro ubabhidodako, tassa nevassa puratthimàya disàya udakassàyamukhaü, na pacchimàya disàya udakassàyamukhaü5, na uttaràya disàya udakassàyamukhaü, na dakkhiõàya disàya udakassàyamukhaü, devo ca na kàlena kàlaü sammà dhàraü anuppaveccheyya. Atha kho tamhàva udakarahadà sãtà vàridhàrà ubabhijjitvà6 tameva udakarahadaü sãtena vàrinà abhisandeyya parisandeyya paripåreyya paripphareyya, nàssa ki¤ci sabbàvato udakarahadassa sãtena vàrinà apphuñaü assa. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa virato ye gehasità sarasasaïkappà te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãditi, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti ------------------------ 1.Saïkhavaõõapañibhàgàni-majasaü. 3.Nahàpako-majasaü 2.Pu¤jakajàtàni-syà. 4.Sàyaü-majasaü 5.Udakassàyumukhaü-[PTS. 6.]Ubbhijitvà-sãmu. [BJT Page 246] [\x 246/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti, taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti, seyyathàpi bhikkhave, uppaliniyaü và paduminiyaü và puõóarãkiniyaü và appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni udakànuggatàni anto [PTS Page 094] [\q 94/] nimuggaposinã. Tàni yàva ca aggà yàva ca målà sãtena vàrinà abhisannàni parisannàni paripåràni paripphuñàni. Nàssa ki¤ci sabbàvataü uppalànaü và padumànaü và puõóarãkànaü và sãtena vàrinà apphuñaü assa. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti. Tassa evaü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà te pahãyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbe va somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti. Seyyathàpi bhikkhave, puriso odàtena vatthena sasãsaü pàrupitvà nisinno assa, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa odàtena vatthena apphuñaü assa. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti. Nàssa ti¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti. Tassa evaü appamattassa àtàpito pahitattassa viharato ye gehasità sarasaïkappà te pahiyanti. Tesaü pahànà ajjhattameva cittaü santiññhati, sannisãdati, ekodi hoti, samàdhiyati. Evampi kho bhikkhave, bhikkhu kàyagataü satiü bhàveti. Yassa kassaci bhikkhave, kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà antogadhà tassa1 kusalà dhammà ye keci vijjàbhàgiyà. Seyyathàpi bhikkhave, yassa kassaci mahàsamuddo cetasà phuño, antogadhà .Tassa1 kunnadiyo yà kàci samuddaïgamà. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatàsati bhàvità bahulãkatà antogadhà tassa kusalà dhammà ye keci vijjàbhàgiyà. Yassa kassaci bhikkhave, bhikkhuno kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, labhati tassa màro otàraü, labhati tassa màro àrammaõaü. ------------------------- 1.Antogadhàvàssa-majasaü. [BJT Page 248] [\x 248/] Seyyathàpi bhikkhave, puriso garukaü silàgulaü allamattikàpu¤je pakkhipeyya, taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu taü garukaü silàgulaü allamattikàpu¤je labhetha otàranti. Evaü bhante. [PTS Page 095] [\q 95/] Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, labhati tassa màro otàraü labhati tassa màro àrammaõaü. Seyyathàpi bhikkhave, sukkhaü kaññhaü koëàpaü, atha puriso àgaccheyya uttaràraõiü àdàya aggiü abhinibbattessàmi1. Tejo pàtukarissàmãti2. Taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu so puriso amuü sukkhaü kaññhaü koëàpaü uttaràraõiü adàya abhimatthento aggiü abhinibbatteyya tejo pàtukareyyàti. Evaü bhante. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, labhati tassa màro otàraü labhati tassa màro àrammaõaü. Seyyathàpi bhikkhave, udakamaõiko ritto tuccho àdhàre ñhapito, atha puriso àgaccheyya udakabhàraü àdàya. Taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu so puriso labhetha udakassa nikkhepananti. Evaü bhante. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, labhati tassa màro otàraü labhati tassa màro àrammaõaü. Yassa kassaci bhikkhave, kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà, na tassa labhati màro otàraü, na tassa labhati màro àrammaõaü. Seyyathàpi bhikkhave,puriso lahukaü suttaguëaü sabbasàramaye aggalaphalake pakkhipeyya. Taü kimma¤¤atha, bhikkhave, api nu so puriso taü lahukaü suttaguëaü sabbasàramaye aggalaphalake labhetha otàranti. No hetaü bhante, Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, labhati tassa màro otàraü labhati tassa màro àrammaõaü. Seyyathàpi bhikkhave, allaü kaññhaü sasnehaü, atha puriso àgaccheyya uttaràõi àdàya aggiü abhinibbattesasàmi tejo pàtukarissàmiti.Taü [PTS Page 096] [\q 96/] kimma¤¤atha, bhikkhave, api nu so puriso amuü allaü kaññhaü sasnehaü uttaràraõiü àdàya abhimanthento aggiü abhinibbatteyya tejo pàtukareyyàti. No hetaü bhante. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, labhati tassa màro otàraü labhati tassa màro àrammaõaü. -------------------------- 1.Abhinibbattissàmi-syà. 2.Tejodhàtuü karissàmãti-syà. [BJT Page 250] [\x 250/] Seyyathàpi bhikkhave, udakamaõiko påro udakassa samatittiko kàkapeyyo àdhàre ñhapito, atha puriso àgaccheyya udakabhàraü àdàya. Taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu so puriso labhetha udakassa nikkhepananti. No hetaü bhante. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagato sati bhàvità bahulikatà, na tassa labhati màro otàraü, na tassa labhati màro àrammaõaü. Yassa kassaci bhikkhave, kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà, so yassa yassa abhi¤¤à sacchikaraõãyassa dhammassa cittaü abhininnàmeti abhi¤¤à sacchikiriyàya. Tatra tatrave sakkhibhabbataü1 pàpuõàti sati sati àyatane. Seyyathàpi bhikkhave, udakamaõiko påro udakassa samatittiko kàkapeyyo àdhàre ñhapito, tamenaü balavà puriso yato yato àvajjeyya2, àgaccheyya udakanti. [PTS Page 097] [\q 97/] Evaü bhante. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà, so yassa yassa abhi¤¤à sacchikaraõãyassa dhammassa cittaü abhininnàmeni abhi¤¤à sacchikiriyàya. Tatra tatrava sakkhibhabbataü pàpuõàti sati sati àyatane. Seyyathàpi bhikkhave, same bhåmibhàge caturassà pokkharaõi3 assa àëibaddhà4 pårà udakassa samatittikà kàkapeyyà. Tamenaü balavà puriso yato yato àëiü mu¤ceyya5, àgaccheyya udakanti. Evaü bhante. Evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà, so yassa yassa abhi¤¤à sacchikaraõãyassa dhammassa cittaü abhininnàmeti abhi¤¤à sacchikiriyàya. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõàti sati sati àyatane. Seyyathàpi bhikkhave, subhåmiyaü càtummahàpathe àja¤¤aratho yutto assa ñhito odhastapatodo6. Tamenaü dakkho yoggàcariyo assadammasàrathi abhiruhitvà vàmena hatthena rasmiyo gahetvà dakkhiõena hatthena patodaü7 gahetvà yenicchakaü yadicchakaü sàreyyàpi paccàsàreyyàpi8 evameva kho bhikkhave, yassa kassaci kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà, so yassa yassa abhi¤¤à sacchikaraõãyassa dhammassa cittaü abhininnàmeti abhi¤¤à sacchikiriyàya, tatra tatreva sakkhi bhabbataü pàpuõàti sati sati ayatane. -------------------------- 1.Sakkhibyataü-syà. 5.âëiü paccheyya-syà. Sakkhivyataü-[PTS. 6.]Ubhantarapañodo-syà. 2.âpajjeyya-syà. 7.Pañodaü-syà. âvijjheyya-[PTS 8.]Yadicchakaü yadicchakaü sàreyya-syà. 3.Pokkharaõi-sãmu. 4.âëibandhà-majasaü [BJT Page 252] [\x 252/] Kàyagatàya bhikkhave, satiyà àsevitàya bhàvitàya bahulãkatàya yànikatàya vatthukatàya anuññhitàya parivãtàya susamàraddhàya ime dasànisaüsà pàñikaïkhà. Katame dasa: Aratiratisaho hoti, na ca taü arati sahati, uppannaü aratiü abhibhuyya viharati, bhayabheravasaho hoti, na ca taü bhayabheravaü sahati, uppannaü bhayabheravaü ahibhuyya viharati, khamo hoti sãtassa uõhassa jighacchàya pipàsàya óaüsamakasavàtàtapasiriüsapa samphassànaü duruttànaü duràgatànaü vacanapathànaü uppannànaü sàrãrikànaü vedanànaü dukkhànaü tippànaü kharànaü kañukànaü asàtànaü amanàpànaü pàõaharànaü adhivàsakajàtiko hoti. Catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü [PTS Page 098] [\q 98/] nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã. So anekavihitaü iddhividhaü1 paccanubhoti. Ekopi hutvà bahudhà hoti. Bahudhàpi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyàpi ummujjanimmujjaü karoti seyyathàpi udake. Udakepi abhijjamàne2. Gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàsepi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhã sakuõo. Imepi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteti. Dibbàya sotadhàtuyà visuddhàyà atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti: dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca. Parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti. Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti. Vãtadosaü và vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti. Vãtamohaü và cittaü vitamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti. Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti. Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti. Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti. Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti. -------------------------- 1.Iddhividhiü-syà. 2.Abhijjamàno-sãmu. [BJT Page 254] [\x 254/] So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Seyyathãdaü: [PTS Page 099] [\q 99/] ekampi jàtiü dvepi jàtiyo tissopi jàtiyo catassopi jàtiyo pa¤capi jàtiyo dasapi jàtiyo visampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo evaügotto evaüvaõõo evamahàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra udapàdã2, tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamahàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhupapanno'ti, iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. âsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Kàyagatàya bhikkhave, satiyà àsevitàya bhàvitàya bahulikatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya ime dasànisaüsà pàñikaïkhàti. Idamavoca bhagavà. Attamànà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Kàyagatàsati suttaü navamaü. [BJT Page 256] [\x 256/] 3.2.10 Saïkhàruppatti suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü bhagavà etadavoca: Saïkhàruppattiü1 vo bhikkhave, desissàmi. Taü suõàtha. Sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti evaü bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Idha bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà khattiyamahàsàlànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü [PTS Page 100] [\q 100/] bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca viharà ca evaü bhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà bràhmaõamahàsàlànaü và sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti.Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà gahapatimahàsàlànaü và sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, cittaü taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaü bhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: càtummahàràjikà2 devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabàhulà'ti tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà càtummahàràjikànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. ------------------------- 1.Saïkhàråpapattiü-sãmu,majasaü,syà. 2.Càtumahàràjikà-majasaü. [BJT Page 258] [\x 258/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: tàvatiüsà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti. Aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà tàvatiüsànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü kho bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Yàmà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti. Aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà yàmànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü kho bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Tusità devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti. Aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà tusitànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü kho bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Nimmàõaratã devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti. Aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà nimmànaratãnaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü kho bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Paranimmitavasavattino1 devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti. Aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà paranimmikavasavattãnaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü kho bhikikhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya [PTS Page 101] [\q 101/] samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: 'sahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahulo'ti. Sahasso bhikkhave, brahmà sahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, cakkhumà puriso ekaü àmaõóaü hatthe karitvà paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, sahasso brahmà sahassiü lokadhàtuü2 pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà sahassassa brahmuno sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü kho bhikkhave maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti, sãlena samannàgato hoti, sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti, pa¤¤àya samannàgato hoti, tassa sutaü hoti:dvãsahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahuloti. Dvisahassopi bhikkhave, brahmà dvãsahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, cakkhumà puriso pa¤ca àmaõóàni hatthe karitvà paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, dvãsahasso brahmà dvãsahassiü lokadhàtuü. Pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà dvãsahassassa brahmuno sahavyataü Upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati. Taü cittaü adhiññhàti. Taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatrupapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Tisahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahuloti. Tisahassopi bhikkhave, brahmà tisahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, cakkhumà purisopa¤ca àmaõóàni hatthe karitvà paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, tisahasso brahmà tisahassiü lokadhàtuü. Pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà tisahassassa brahmuno sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati. Taü cittaü adhiññhàti. Taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Catusahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahuloti. Catusahassopi bhikkhave, brahmà catusahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, cakkhumà purisopa¤ca àmaõóàni hatthe karitvà paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, catusahasso brahmà catusahassiü lokadhàtuü. Pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà catusahassassa brahmuno sahavyataü Upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati. Taü cittaü adhiññhàti. Taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Pa¤casahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahuloti. Pa¤casahassopi bhikkhave, brahmà pa¤casahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, cakkhumà purisopa¤ca àmaõóàni hatthe karitvà paccavekkheyya. Evameva kho bhikkhave, pa¤casahasso brahmà pa¤casahassiü lokadhàtuü. Pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà pa¤casahassassa brahmuno sahavyataü Upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati. Taü cittaü adhiññhàti. Taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. ------------------------- 1.Paranimmitavasavattã-sãmu,majasaü. 2.Sahassã lokadhàtuü-majasaü. [BJT Page 260] [\x 260/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: dasasahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahuloti. Dasasahasso bhikkhave, brahmà dasasahassiü lokadhàtuü pharitvà [PTS Page 102] [\q 102/] adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, maõi veluriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato paõóukambalo nikkhitto bhàsate ca, tapate ca,1 virocati ca. Evàmava kho bhikkhave, dasasahasso brahmà dasasahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà dasasahassassa brahmuno sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaü bhàvità evaü bahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: satasahasso brahmà dãghàyuko vaõõavà sukhabahuloti. Satasahasso bhikkhave, brahmà satasahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Seyyathàpi bhikkhave, nekkhaü jambonadaü dakkha kammàraputta-ukkàmukhakusalasampahaññhaü paõóukambale nikkhittaü bhàsate ca tapate ca1 virocati ca. Evameva kho bhikkhave, satasahasso brahmà satasahassiü lokadhàtuü pharitvà adhimuccitvà viharati. Yepi tattha sattà upapannà, tepi pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà satasahassassa brahmuno sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca viràgà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: àbhà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà àbhànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti, tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Parittàbhà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà parittàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti, tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Appamàõàbhà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà appamàõàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. Sotaü cittaü dahati, taücittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti, tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. âbhassarà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà àbhassarànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti, tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: parittasubhà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà parittasubhànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Appamàõasubhà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà appamàõasubhànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Subhakiõõà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà subhakiõõànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità Evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. -------------------------- 1.Bhàsati ca tapati ca-[PTS.] [BJT Page 262] [\x 262/] Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya [PTS Page 103] [\q 103/] samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: vehapphalà devà dighàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà vehapphalànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Avihà devà dighàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà avihànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Atappà devà dighàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà atappànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Sudassà devà dighàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà sudassànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Sudassã devà dighàyukà vaõõavatto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà sudassãnaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Akaõiññhà devà dighàyukà vaõõavanto sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà akaõiññhànaü devànaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: àkàsàna¤càyatanåpagà devà dãghàyukà ciraññhitikà sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vàtàhaü kàyassa bhedà parammaraõà àkàsàna¤càyatanåpagaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü âkàsàna¤càyatanåpagànaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: vi¤¤àõa¤càyatanåpagà devà dãghàyukà ciraññhitikà Sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vàtàhaü kàyassa bhedà parammaraõà vi¤¤àõa¤càyatanåpagaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü Vi¤¤àõa¤càyatanåpagànaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: àki¤ca¤¤àyatanåpagà devà dãghàyukà ciraññhitikà Sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vàtàhaü kàyassa bhedà parammaraõà àki¤ca¤¤àyatanåpagaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü âki¤ca¤¤àyatanåpagànaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpagà devà dãghàyukà ciraññhitikà sukhabahulàti. Tassa evaü hoti: aho vàtàhaü kàyassa bhedà parammaraõà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpagaü sahavyataü upapajjeyyanti. So taü cittaü dahati, taü cittaü Nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpagànaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa te saïkhàrà ca vihàrà ca evaübhàvità evaübahulãkatà tatråpapattiyà saüvattanti. Ayaü bhikkhave, maggo ayaü pañipadà tatråpapattiyà saüvattati. Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu saddhàya samannàgato hoti. Sãlena samannàgato hoti. Sutena samannàgato hoti. Càgena samannàgato hoti. Pa¤¤àya samannàgato hoti. Tassa sutaü hoti: aho vatàhaü àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyanti. So àsavanaü khayà anàsavaü ceto vimuttiü pa¤¤à vimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Ayaü bhikkhave, bhikkhu na katthaci upapajjati, na kuhi¤ci upapajjatãti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 104] [\q 104/] Saïkhàruppatti suttaü dasamaü. Anupadavaggo dutiyo Tassa vaggassa uddànaü. Anupadasodhana porisa dhammà-sevitabba bahudhàtu vibhatti. Isigilikittitacattàlãsaü-ànàpànasatã upapattiü. [BJT Page 264] [\x 264/] 3 Su¤¤atavaggo 3.3.1 Cåëasu¤¤ata suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde. Atha kho àyasmà ànando sàyanhasamayaü pañisallànà1 vuññhito yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: Ekamidaü bhante, samayaü bhagavà sakkesu viharati nàgarakaü2 nàma sakyànaü nigamo. Tattha me bhante, bhagavatà sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü. Su¤¤atàvihàrenàhaü ànanda, etarahi bahulaü viharàmãti. Kacci me taü bhante, sussutaü suggahãtaü3. Sumanasikataü såpadhàritanti. Taggha te etaü ànanda, sussutaü suggahãtaü3. Sumanasikataü såpadhàritaü. Pubbepàhaü4 ànanda, etarahi pi5 su¤¤atàvihàrena bahulaü viharàmi. Seyyathàpi ànanda, ayaü migaramàtupàsàdo su¤¤o hatthigavàssavaëavena, su¤¤o jàtaråparajatena, su¤¤o itthi purisasannipàtena, atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü bhikkhusaïghaü pañicca ekattaü. Evameva kho ànanda, bhikkhu amanasikaritvà gàmasa¤¤aü,amanasikaritvà manussasa¤¤aü, ara¤¤asa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa ara¤¤asa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati6. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà gàmasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà manussasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü ara¤¤asa¤¤aü pañicca ekattanti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü gàmasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü manussasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü ara¤¤asa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti, tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha [PTS Page 105] [\q 105/] avasiññhaü hoti taü santamidaü atthãti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. --------------------------- 1.Patisallànà-syà. 4.Pubbe càhaü-[PTS,]syà. 2.Nagarakaü-majasaü. 5.Etarahi ca-[PTS,]syà. 3.Suggahitaü-sãmu,majasaü. 6.Vimuccati-[PTS.] Sugahitaü-syà. [BJT Page 266] [\x 266/] Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amasikaritvà manussasa¤¤aü amanasikaritvà ara¤¤asa¤¤aü pañhavisa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa pañhavisa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. Seyyathàpi ànanda, àsabhacammaü1 saïkusatena suvihataü vigatavalikaü evameva kho ànanda, bhikkhu yaü imissà pañhaviyà ukkålavikålaü2 nadãviduggaü khàõukaõñakadhànaü3 pabbatavisamaü, taü sabbaü amanasikaritvà pañhavisa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa pañhavisa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà manussasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà ara¤¤asa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü pañhavisa¤¤aü pañicca ekattanti. So pu¤¤amidaü sa¤¤àgataü manussasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü ara¤¤asa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü pañhavisa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà ara¤¤asa¤¤aü amanasikaritvà pañhavisa¤¤aü àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà ara¤¤asa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà [PTS Page 106] [\q 106/] pañhavisa¤¤aü pañacca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü ara¤¤a sa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü pañhavisa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti, taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà pañhavisa¤¤aü, amanasikaritvà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü, vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà pañhavisa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü pañhavisa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àkàsàna¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. -------------------------- 1.Usabhacammaü-[PTS,] 2.Ukkålavikkålaü-sãmu,majasaü. 3.Khànukaõñakaññhànaü-majasaü. Khàõukaõñakàdhànaü-sãmu. [BJT Page 268] [\x 268/] Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü amanasikaritvà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Ye assu darathà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà, yadidaü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àkàsàna¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. [PTS Page 107] [\q 107/] su¤¤amidaü sa¤¤àgataü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallattà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü amanasikaritvà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà, yadidaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü amanasikaritvà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü animittaü cetosamàdhiü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa animittaü cetosamàdhiü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa animitte cetosamàdhimhi cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: ye assu darathà àki¤caka¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. 'Ye assu darathà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü [PTS Page 108] [\q 108/] jãvitapaccayà'ti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü jãvitapaccayàti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati. [BJT Page 270] [\x 270/] Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü amanasikaritvà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü animittaü cetosamàdhiü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa animitte cetosamàdhimhi cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ayampi kho animitto cetosamàdhi abhisaïkhato àbhisa¤cetasiko yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü àbhisa¤cetasikaü, tadaniccaü nirodhadhamma'nti pajànàti. Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavàpi cittaü vimuccati. Bhavàsavàpi cittaü vimuccati. Avijjàsavàpi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti pajànàti. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà kàmàsavaü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà bhavàsavaü pañicca tedha na santi. Ye assu darathà avijjàsavaü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamatthà, yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü jãvitapaccayà'ti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü kàmàsavenàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü bhavàsavenàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü avijjàsavenàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü jãvitapaccayàti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati yaü pana tattha avasiññhaü hoti, taü santamidaü atthiti pajànàti. Evamassa esà ànanda, yathàbhuccà [PTS Page 109] [\q 109/] avipallatthà parisuddhà paramànuttarà su¤¤atàvakkanti bhavati. Yepi hi keci ànanda, atãtamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja vihariüsu. Sabbe te imaü yeva parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja vihariüsu. Yepi hi keci ànanda, anàgatamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharisasanti. Sabbe te imaüyeva parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharissanti. Yepi hi keci ànanda, etarahi samaõà và bràhmaõà và parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajajja viharanti. Sabbe te imaüyeva parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharanti. Tasmàtiha ànanda, parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharissàmàti. Evaü hi vo ànanda, sikkhitabbanti. Idamavoca bhagavà attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Cåëasu¤¤atasuttaü pañhamaü [BJT Page 272] [\x 272/] 3.3.2 Mahàsu¤¤ata suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya kapilavatthuü piõóàya pàvisi. Kapilavatthusmiü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena kàëakhemakassa sakkassa vihàro, tenupasaïkami divàvihàràya. Tena kho pana samayena kàëakhemakassa vihàre sambahulàni senàsanàni pa¤¤attàni honti. Addasà kho bhagavà kàëakhemakassa sakkassa vihàre sambahulàni [PTS Page 110] [\q 110/] senàsanàni pa¤¤attàni. Disvàna bhagavato etadahosi: sambahulàni kho kàëakhemakassa sakkassa vihàre senàsanàni pa¤¤attàni sambahulà nu kho idha bhikkhu viharantãti. Tena kho pana samayena àyasmà ànando sambahulehi bhikkhåhi saddhiü ghañàya sakkassa vihàre civarakammaü karoti. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito, yena ghañàya sakkassa vihàro tenupasaïkami, upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisidi. Nisajja kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: sambahulàni kho ànanda kàëakhemakassa sakkassa vihàre senàsanàni pa¤¤attàni, samabahulà nu kho ettha bhikkhå viharantãti. Sambahulàni bhante, kàëakhemakassa sakkassa vihàre senàsanàni pa¤¤attàni, sambahulà ettha bhikkhå viharanti. Cãvarakàrasamayo no bhante, vattatãti. Na kho ànanda, bhikkhu sobhani saïgaõikàràmo saïgaõikàrato saïgaõikàràmataü anuyutto gaõàràmo gaõarato gaõasammudito. So vatànanda, bhikkhu saïgaõikàràmo saïgaõikàrato saïgaõikàràmataü anuyutto gaõàràmo gaõarato gaõasammudito. Yaü taü nekkhammasukhaü pavivekasukhaü upasamasukhaü sambodhasukhaü1 tassa sukhassa nikàmalàbhã bhavissati akicchalàbhã akasiralàbhãti netaü ñhànaü vijjati. Yo ca kho so ànanda, bhikkhu eko gaõasmà våpakaññho viharati. Tassetaü bhikkhuno pàñikaïkhaü: yaü taü nekkhammasukhaü pavivekasukhaü upasamasukhaü sambodhasukhaü1 tassa sukhassa nikàmalàbhã bhavissati akicchalàbhã akasiralàbhãti ñhànametaü vijjati. So vatànanda, bhikkhu saïgaõikàràmo saïgaõikàràmataü anuyutto gaõàràmo gaõarato gaõasammudito sàmayikaü2 và kantaü cetovimuttiü upasampajja viharissati, asàmayikaü2 và akuppanti netaü ñhànaü vijjati. Yo ca kho so ànanda, bhikkhu eko gaõasmà våpakaññho viharati. Tassetaü bhikkhuno pàñikaïkhaü: sàmayikaü2 và kantaü [PTS Page 111] [\q 111/] cetovimuttiü upasampajja viharissati, asàmayikaü3 và akuppanti ñhànametaü vijjati. ------------------------- 1.Sambodhisukhaü-syà,majasaü. 2.Sàmàyikaü-majasaü. 3.Asàmàyikaü-majasaü. [BJT Page 274] [\x 274/] Nàhaü ànanda, ekaråpampi samanupassàmi: yattha rattassa1 yatthàbhirattassa2 råpassa viparinàma¤¤athàbhàvà na uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà. Ayaü kho ànanda, vihàro tathàgatena3 abhisambuddho, yadidaü sabbanimittànaü amanasikàrà ajjhattaü su¤¤ataü upasampajja viharituü4 tatra ce ànanda, tathàgataü iminà vihàrena viharantaü bhavanti upasaïkamitàro bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà upàsikàyo ràjàno ràjamahàmattà titthiyà titthiyasàvakà. Tatrànanda, tathàgato vivekaninneneva cittena vivekapoõena vivekapabbhàrena våpakaññhena nekkhammàbhirattena byantãbhutena sabbaso àsavaññhàniyehi dhammehi a¤¤adatthu uyyojanikapañisaüyuttaüyeva kathaü kattà hoti. Tasmàtiha ànanda, bhikkhu cepi àkaïkheyya: ajjhattaü su¤¤ataü upasampajja vihareyyanti. Tenànanda, bhikkhunà ajjhattameva cittaü saõñhapetabbaü, sannisàdetabbaü, ekodi kàtabbaü, samàdahàtabbaü Katha¤ca ànanda, bhikkhu ajjhattameva cittaü saõñhapeti sannisàdeti ekodiü karoti samàdahati. Idhànanda, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pitisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti, catuttha jhànaü upasampajja viharati, sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Evaü kho ànanda, bhikkhu ajjhattameva cittaü saõñhapeti, sannisàdeti, ekodi karoti, samàdahati. [PTS Page 112] [\q 112/] so ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroti. Tassa ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ajjhattaü su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattaü su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So bahiddhà su¤¤ataü manasikaroti. Tassa bahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: bahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto bahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So ajjhattabahiddhà su¤¤ataü manasikaroti. Tassa ajjhattabahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ajjhattabahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattabahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti.So àne¤jaü manasikaroti.Tassa àne¤jaü manasikaroto àne¤jàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ànejjaü kho me manasikaroto àne¤jàya cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. Tenànanda, bhikkhunà tasmiüyeva purimasmiü samàdhinimittena ajjhattaü eva cittaü saõñhapetabbaü, sannisàdetabbaü, ekodikàtabbaü, samàdahàtabbaü. So ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroti. Tassa ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroto ajjhattaü su¤¤atàya cittaü pakkhandati, pasãdati, santiññhati, vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ajjhattaü su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattaü su¤¤atàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccatãti. -------------------------- 1.Ratassa-sãmu,majasaü,[PTS. 3.]Tattha tathàgatena-syà. 2.Yatthàbhiratassa-sãmu,majasaü,[PTS. 4.]Viharati-syà. [BJT Page 276] [\x 276/] Itiha tattha sampajàno hoti. So bahiddhà su¤¤ataü masikaroti. Tassa bahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü pajànàti: bahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto bahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhanidati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So ajjhattabahiddhà su¤¤ataü masikaroti. Tassa ajjhattabahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü pajànàti: ajjhattabahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattabahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhanidati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So àne¤jaü manasikaroti. Tassa àne¤jaü Manasikaroto àne¤jàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: àne¤jaü kho me manasikaroto àne¤jàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccatãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena viharato caïkamàya cittaü namati. So caïkamati evaü maü caïkamantaü nàbhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà [PTS Page 113] [\q 113/] anvàssavissantãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena viharato ñhànàya cittaü namati. So tiññhati: evaü maü tiññhantaü1 nàbhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssavissantãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena viharato kathàya3 cittaü namati. So yàyaü kathà hãnà gammà pothujjanikà anariyà anatthasaühità na nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na upasamàya na abhi¤¤àya na sambodhàya na nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü: ràjakathà corakathà mahàmattakathà senàkathà bhayakathà yuddhakathà annakathà pànakathà vatthakathà sayanakathà màlàkathà gandhakathà ¤àtikathà yànakathà gàmakathà nigamakathà nagarakathà janapadakathà itthikathà purisakathà suràkathà visikhàkathà kumbhaññhànakathà pubbapetakathà nànatthakathà lokakkhàyikà samuddakkhàyikà itibhavàbhavakathà, iti và iti evaråpiü kathaü na kathessàmiti. Itiha tattha sampajàno hoti. Yà ca kho ayaü ànanda, kathà abhisallekhikà cetovinãvaraõasappàyà ekantanibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà, asaüsaggakathà, viriyàrambhakathà, sãlakathà, samàdhikathà, pa¤¤àkathà, vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà, iti evaråpiü kathaü kathessàmãti. Itiha tattha sampajàno hoti. ------------------------- 1. hitaü-sãmu,majasaü,syà. 3.Bhàsàya-syà. 2.Nisinnaü-sãmu. [BJT Page 278] [\x 278/] Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena [PTS Page 114] [\q 114/] viharato vitakkàya cittaü namatã. So ye te vitakkà hãnà gammà pothujjanikà anariyà anatthasaühità na nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na upasamàya na abhi¤¤àya na sambodhàya na nibbànàya saüvattanti. Seyyathãdaü: kàmavitakko vyàpàdavitakko vihiüsàvitakko, iti evaråpe vitakke na1 vitakkessàmãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Ye ca kho ime ànanda, vitakkà ariyà niyyànikà niyyanti. Takkarassa sammà dukkhakkhayàya. Seyyathãdaü: nekkhamma vitakko avyàpàdavitakko avihiüsàvitakko iti evaråpe vitakke vitakkessàmãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Pa¤ca kho ime ànanda, kàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhu vi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, sotavi¤¤eyyà saddhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpaühità rajanãyà, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ime kho ànanda, pa¤cakàmaguõà, yattha bhikkhunà abhikkhaõaü sakaü cittaü paccavekkhitabbaü. Atthi nu kho me imesu pa¤casu kàmaguõesu a¤¤atarasmiü và a¤¤atarasmiü và àyatane uppajjati cetaso samudàcàroti. Sace ànanda, bhikkhu paccavekkhamàno evaü pajànàti: atthi kho me imesu pa¤casu kàmaguõesu a¤¤atarasmiü và a¤¤atarasmiü và àyatane uppajjati cetaso samudàcàroti. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: yo kho imesu pa¤casu kàmaguõesu chandaràgo, so me appahãnoti.2 Itiha tattha sampajàno hoti. Sace panànanda, bhikkhu paccavekkhamàno evaü pajànàti. Natthi kho me imesu pa¤casu kàmaguõesu a¤¤atarasmiü và a¤¤atarasmiü và àyatane uppajjati cetaso samudàcàroti, evaü santametaü ànanda, bhikkhå evaü pajànàti: yo kho imesu pa¤casu kàmaguõesu chandaràgo, so me pahãnoti. Itiha tattha sampajàno hoti. Pa¤ca kho ime ànanda, upàdànakkhandhà, yattha bhikkhunà udayabbayànupassinà vihàtabbaü. Iti råpaü iti råpassa samudayo. Iti råpassa atthaïgamo. Iti vedanà [PTS Page 115] [\q 115/] iti vedanàya samudayo. Iti vedanàya atthaïgamo, iti sa¤¤à iti sa¤¤àya samudayo, iti sa¤¤àya atthaïgamo, iti saïkhàrà iti saïkhàrassa samudayo. Iti saïkhàrassa atthaïgamo, iti vi¤¤àõaü. Iti vi¤¤àõassa samudayo, iti vi¤¤àõassa atthaïgamoti. Tassa imesu pa¤casupàdànakkhandhesu udayabbayànupassino viharato, yo pa¤casupàdànakkhandhesu asmimàno, so pahãyati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: yo kho imesu pa¤casupàdànakkhandhesu asmimàno, so me pahãnoti. Itiha tattha sampajàno hoti. Ime kho te ànanda, dhammà ekantakusalàyatikà3 ariyà lokuttarà anavakkantà pàpimatà. Taü kiü ma¤¤asi ànanda, kaü atthavasaü sampassamàno arahati sàvako satthàraü anubandhituü api panujjamànoti. -------------------------- 1.Evaråpena vitakkena-sãmu.Syà. 2.Nappahãõo-sãmu. 3.Ekantakusalàyàtikà-sãmu. [BJT Page 280] [\x 280/] Bhagavammålakà no bhante, dhammà bhagavaünettikà bhagavampapañisaraõà. Sàdhu vata bhante, bhagavantaüyeva pañibhàtu etassa bhàsitassa attho, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãtã. Na kho ànanda, arahati sàvako satthàraü anubandhituü yadidaü suttaü geyyaü veyyàkaraõaü tassa hetu1 taü kissa hetu: dãgharattassa hi vo2 ànanda, dhammà sutà dhatà vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà. Yà ca kho ànanda, kathà abhisallekhikà ceto vinãvaraõasappàyà ekantanibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambhodhàya nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kho ànanda kathàya hetu arahati sàvako satthàraü anubandhituü api panujjamàno. Evaü sante kho ànanda, àcariyåpaddavo hoti. Evaü sante antevàsåpaddavo hoti. Evaü sante brahmacàråpaddavo hoti. Kathaü cànanda, àcariyåpaddavo hoti: idhànanda, ekacco satthà vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü [PTS Page 116] [\q 116/] vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. Tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhamaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. So anvàvaññantesu3 bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca mucchati, nikàyamati, gedhaü àpajjati, àvaññati bàhullàya. Ayaü vuccatànanda, upaddavo àcariyo. âcariyåpaddavena avadhiüsu naü pàpakà akusalà dhammà saükilesikà ponobhavikà4 sadarà dukkhavipàkà àyatiü jàtijaràmaraõiyà, evaü kho ànanda, àcariyåpaddavo hoti. Kathaü cànanda, antevàsåpaddavo hoti. Tasseva kho panànanda, satthu sàvako tassa satthu vivekamanubråhayamàno vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü, tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhmaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. Yo anvàvaññantesu bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca mucchati, nikàyamati, gedhaü àpajjati, àvaññati bàhullàya. Ayaü vuccatànanda, upaddavo antevàsã. Antevàsupaddavena avadhiüsu naü pàpakà akusalà dhammà saïkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipàkà àyatiü jàtijaràmaraõiyà. Evaü kho ànanda, antevàsåpaddavo hoti. --------------------------- 1.Suttageyyaveyyàkaraõassa sotuü-syà. Suttaü geyyaü veyyàkaraõassa hetu-[PTS.] 2.Te-sãmu,majasaü. 3.Anvàvattantesu-sãmu,majasaü. Anvàvaññesu-syà,[PTS.] 4.Ponobbhavikà-majasaü. 5.Kàmayati-[PTS.] [BJT Page 282] [\x 282/] Kathaü cànanda, brahmacàråpaddavo hoti: idhànanda tathàgato loke upapajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü, tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhmaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. So anvàvaññantesu bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca na mucchati, na nikàmayati, na gedhaü àpajjati. [PTS Page 117] [\q 117/] na àvaññati bàhullàya. Tasse kho panànanda, satthu sàvako tassa satthu vivekamanubråhayamàno vivittaü senàsanaü bhajati àra¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü, tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhmaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. So anvàvaññantesu bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca mucchati, nikàmayati, gedhaü àpajjati. âvaññati bàhullàya. Ayaü vuccatànanda, upaddavo brahmacàrã brahmacàråpaddavena avadhiüsu naü pàpakà akusalà dhammà saïkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipàkà àyatiü jàtijaràmaraõiyà. Evaü kho ànanda, brahmacàråpaddavo hoti. Tatrànanda, yo cevàyaü àcariyåpaddavo yo ca antevàsåpaddavo, ayaü tehi brahmacàråpaddavo dukkhavipàkataro ceva kañukavipàkataroca, api ca vinipàtàya saüvattati. Tasmàtiha maü ànanda, mittavatàya samudàcaratha, mà sapattavatàya. Taü vo bhavissati dãgharattaü hitàya sukhàya. Kathaü cànanda, satthàraü sàvakà sapattavatàya samudàcaranti no mittavatàya: idhànanda, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya idaü vo hitàya idaü vo sukhàyàti. Tassa sàvakà na sussåsanti, na sotaü odahanti na a¤¤à cittaü upaññhapenti. Vokkamma ca satthusàsanà vattanti. Evaü kho ànanda satthàraü sàvakà sapattavatàya samudàcaranti no mittavatàya. Katha¤cànanda, satthàraü sàvakà mittavatàya samudàcaranti no sapattavatàya: idhànanda, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya: idaü vo hitàya idaü vo sukhàyàti. Tassa sàvakà sussåsanti, sotaü odahanti, a¤¤à cittaü1 upaññhapenti, na ca vokkamma satthusàsanà2 vattanti. Evaü kho ànanda, satthàraü --------------------------- 1.A¤¤aü cittaü-[PTS. 2.]Sàsanaü-syà. [BJT Page 284] [\x 284/] Sàvakà mittavatàya samudàcaranti no sapattavatàya. Tasmàtãha [PTS Page 118] [\q 118/] maü ànanda, mittavatàya samudàcaratha, mà sapattavatàya taü vo bhavissati dãgharattaü hitàya sukhàya. Na kho ahaü ànanda, tathà parakkamissàmi. Yathà kumbhakàro àmake àmakamatte. Niggayha niggayhàhaü ànanda vakkhàmi. Pavayha ànanda pavayha vakkhàmi. Yo sàro so ñhassatãti. Idamavoca bhagavà attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Mahàsu¤¤ata suttaü dutiyaü [BJT Page 286] [\x 286/] 3.3.3 Acchariyabbhuta suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho sambahulànaü bhikkhånaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: acchariyaü àvuso abbhutaü àvuso, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvakatà1 yatra hã nàma tathàgato atãte buddhe parinibbute chinnapapa¤ce chinnavañume pariyàdinnavaññe sabbadukkha vãtivatte jànissati: evaüjaccà te bhagavanto ahesuü itipi, evaünàmà te bhagavanto ahesuü itipi, evaü gottà te bhagavanto ahesuü itipi, evaüsãlà te bhagavanto ahesuü itipi, evaüdhammà te bhagavanto ahesuü itipi, evaü pa¤¤à te bhagavanto ahesuü itipi, evaüvihàri te bhagavanto ahesuü itipi, evaüvimuttà te bhagavanto ahesuü itipiti. Evaü vutte àyasmà ànando te bhikkhå etadavoca: acchariyà ceva àvuso, tathàgatà acchariyadhammasamannàgatà ca abbhutà ceva àvuso, tathàgatà abbhutadhammasamannàgatà càti. [PTS Page 119] [\q 119/] Aya¤ca hidaü tesaü bhikkhånaü antarà kathà vippakatà hoti. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yenåpaññhànasàlà tenupasaükami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nissajja kho bhagavà bhikkhu àmantesi: Kàyanuttha bhikkhave, etarahi kathàya sannisinnà, kà ca pana vo antarà kathà vippakatàti. Idha bhante, amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü ayamantarà kathà udapàdi: acchariyaü àvuso abbhutaü àvuso, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvakatà1 yatra hã nàma tathàgato atãte buddhe parinibbute chinnapapa¤ce chinnavañume pariyàdinnavaññe sabbadukkha vãtivatte jànissati: evaüjaccà te bhagavanto ahesuü itipi, evaünàmà te bhagavantato ahesuü itipi, evaü gottà te bhagavanto ahesuü itipi, evaü sãlà te bhagavanto ahesuü itipi, evaüdhammà te bhagavanto ahesuü itipi, evaü pa¤¤à te bhagavanto ahesuü itipi, evaüvihàri te bhagavanto ahesuü itipi, evaüvimuttà te bhagavanto ahesuü itipãti. Evaü vutte bhante, àyasmà ànando amhe etadavoca: acchariyà ceva àvuso. Tathàgatà acchariyadhammasamannàgatà ca, abbhutà ceva àvuso, tathàgatà abbhutadhammasamannàgatàcàti. Ayaü kho no bhante, antarà kathà vippakatà. Atha bhagavà anuppattoti. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: tasmàtiha taü ànanda, bhiyyosomattàya pañibhantu tathàgatassa acchariyà abbhutadhammàti. -------------------------- 1.Mahànubhàvatà-sãmu,majasaü, [PTS.] [BJT Page 288] [\x 288/] Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: sato sampajàno ànanda1, bodhisatto tusitaü kàyaü upapajjãti yampi bhante, sato sampajàno bodhisatto tusitaü kàyaü upapajji. Idamahaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusite kàye aññhàsãti. Yampi bhante sato sampajàno bodhisatto tusite kàye aññhàsi. Idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yàvatàyukaü ànanda, bodhisatto tusite kàye aññhàsãti. Yampi bhante, yàvatàyukaü bodhisatto tusite kàye aññhàsi. Idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü. Sammukhà pañiggahitaü: sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkamãti. Yampi [PTS Page 120] [\q 120/] bhante, sato sampajàno bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami. Atha sadevake loke samàrake sabrahmake Sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya appamàõo uëàro obhàso loke pàtubhavati atikkammeva devànaü devànubhàvaü. Yàpi tà lokantarikà aghà asaüvutà andhakàrà andhakàratimisà, yatthapime candimasuriyà evaümahiddhikà evaümahànubhàvà àbhàya nànubhonti tatthapi appamàõo uëàro obhàso loke pàtubhavati atikkammeva devànaü devànubhàvaü. Yepi tattha sattà upapannà, tepi tenobhàsena a¤¤ama¤¤aü sa¤jànanti: a¤¤epi kira bho santi sattà idhåpapannàti. Aya¤ca dasasahassã lokadhàtu saïkampati sampakampati sampavedhati. Appamàõo ca uëàro obhàso loke pàtubhavati atikkammeva devànaü devànubhàvanti. Yampi bhante, sato sampajàno bodhisatto tusitaü kàyaü upapajjã. Idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda. Bodhisatto màtukucchiü okkanto hoti. Cattàro naü devaputtà2 catuddisaü àrakkhàya upagacchanti: mà naü kho bodhisattaü và bodhisattamàtaraü và manusso và amanusso và koci và viheñhesãti3. Yampi bhante, sato sampajàno bodhisatto tusite kàyaü upapajjã. Idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. ------------------------- 1.Upapajjamàno ànanda-[PTS.] 2.Cattàro devaputtà-majasaü,sãmu. 3.Vihesiti-syà [BJT Page 290] [\x 290/] Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchiü okkanto hoti. Pakatiyà sãlavatã bodhisattamàtà hoti. Viratà pàõàtipàtà, viratà adinnàdànà. Viratà kàmesu micchàcàrà, viratà musàvàdà, viratà suràmerayamajjapamàdaññhànàti. Yampi bhante, yàvatàyukaü bodhisatto tusite kàye aññhàsi. Idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. [PTS Page 121] [\q 121/] Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchiü okkanto hoti. Na bodhisattamàtu purisesu mànasaü upapajjati kàmaguõåpasaühitaü. Anatikkamanãyà ca bodhisattamàtà hoti kenaci purisena rattacittenàti. Yampi bhante, sato sampajàno bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante. Bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchiü okkanto hoti. Làbhinã bodhisattamàtà hoti pa¤cannaü kàmaguõànaü. Sà pa¤cahi kàmaguõehi samappità samaïgãbhåtà paricàretã'ti. Yampi bhante, sato sampajàno bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhåtadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchiü okkanto hoti. Na bodhisattamàtu kocideva àbàdho upapajjati. Sukhinã bodhisattamàtà hoti akilantakàyà. Bodhisatta¤ca bodhisattamàtà tirokucchigataü passati sabbaïgapaccaïgaü ahãnindriyaü. Seyyathàpi ànanda, maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato. Tatràssa suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và. Tamenaü cakkhumà puriso hatthe karitvà paccavekkheyya: ayaü kho maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato. Tatridaü suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü vàti. Evameva kho ànanda, yadà bodhisatto màtukucchiü okkanto hoti. Na Bodhisattamàtu kocideva àbàdho upapajjati. Sukhãnã bodhisattamàtà hoti Akilantakàyà. Bodhisatta¤ca bodhisattamàtà tirokucchigataü passati sabbaïgapaccaïgaü ahãnindriyanti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità Kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. [PTS Page 122] [\q 122/] Sammukhà metaü bhante. Bhagavato sutaü, sammukhà pañaggahitaü: sattàhajàte ànanda, bodhisatte bodhisattamàtà kàlaü karoti. Tusitaü kàyaü upapajjatã'ti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yathà kho panànanda a¤¤à itthikà nava và dasa và màse gabbhaü kucchinà pariharitvà vijàyanti. Na hevaü bodhisattaü bodhisattamàtà vijàyati. Daseva màsàni bodhisattaü bodhisattamàtà kucchinà pariharitvà vijàyatã'ti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. [BJT Page 292] [\x 292/] Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yathà kho panànanda, a¤¤à itthikà nisinnà và nipannà và vijàyanti. Na hevaü bodhisattaü bodhisattamàtà vijàyati. hitàva kho bodhisattaü bodhisattamàtà vijàyatãti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü. Sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchimhà nikkhamati, devà naü pañhamaü pañiggaõhanti, pacchà manussàti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchimhà nikkhamati appattova bodhisatto pañhaviü hoti. Cattàro naü devaputtà pañiggahetvà màtu purato ñhapenti: 'attamanà devi hohi, mahesakkho te putto uppanno'ti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchimhà nikkhamati, visadova nikkhamati amakkhito uddena1 amakkhito semhena, amakkhito ruhirena, amakkhito [PTS Page 123] [\q 123/] kenaci asucinà suddho visado. Seyyathàpi ànanda, maõiratanaü kàsike vatthe nikkhittaü, neva maõiratanaü kàsikaü vatthaü makkheti. Nàpi kàsikaü vatthaü maõiratanaü makkheti. Taü kissa hetu: ubhinnaü suddhattà. Evameva kho ànanda, yadà bodhisatto màtukucchimhà nikkhamati, visadova nikkhamati amakkhito uddena amakkhito semhena amakkhito ruhirena amakkhito kenaci asucãnà suddho visadoti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchimhà nikkhamati. Dve udakassa dhàrà antalikkhà pàtubhavanti ekà sãtassa ekà uõhassa, yena bodhisattassa udakakiccaü karonti2 màtu càti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: sampati jàto ànanda, bodhisatto samehi pàdehi pañhaviyaü patiññhahitvà uttaràbhimukho sattapadavãtihàrena gacchati. Setamhi chatte anuhãramàne3 sabbà ca disà viloketi àsabhiü ca vàcaü bhàsati: 'aggohamasmi lokassa, seññhohamasmi lokassa, jeññhohamasmi lokassa, ayamantimàjàti, natthidàni punabbhavo'ti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. -------------------------- 1.Udena-majasaü. 2.Karoti-syà. 3.Anubhãramàne-[PTS.] Anudhàriyamàne-sãmu,majasaü. [BJT Page 294] [\x 294/] Sammukhà metaü bhante, bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: yadà ànanda, bodhisatto màtukucchimhà nikkhamati. Atha sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya appamàõo uëàro obhàso loke pàtubhavati atikkammeva devànaü devànubhàvaü. Yàpi tà lokantarikà aghà asaüvutà andhakàrà andhakàratimisà, yatthapime candimasuriyà evaü mahiddhikà evaü mahànubhàvà àbhàya nànubhonti. Tatthapi [PTS Page 124] [\q 124/] appamàõo uëàro obhàso loke pàtubhavati atikkammeva devànaü devànubhàvaü, yepi tattha sattà upapannà, tepi tenobhàsena a¤¤ama¤¤aü sa¤jànanti: a¤¤epi kira bho santi sattà idhåpapannàti. Aya¤ca dasasahassã lokadhàtu saïkampati, sampakampati, sampavedhati. Appamàõo ca uëàro obhàso loke pàtubhavati atikkamme va devànaü devànubhàvanti. Yampi bhante, sato sampajàno ànanda, bodhisatto tusità kàyà cavitvà màtukucchiü okkami, idampàhaü bhante, bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremãti. Tasmàtiha tvaü ànanda, idampi tathàgatassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrehi. Idhànanda, tathàgatassa vidità vedanà uppajjanti. Vidità upaññhahanti. Vidità abbhatthaü gacchanti. Vidità sa¤¤à uppajjanti vidità upaññhahanti. Vidità abbhatthaü gacchanti. Vidità vitakkà uppajjanti. Vidità upaññhahanti. Vidità abbhatthaü gacchanti. Idampi kho tvaü ànanda, tathàgatassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàremi. Yampi bhante, bhagavato vidità vedanà uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhanthaü gacchanti, vidità sa¤¤à uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. Vidità vitakkà uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. Idampàhaü bhante bhagavato acchariyaü abbhutadhammaü dhàremãti. Idamavoca àyasmà ànando, samanu¤¤o satthà ahosi. Attamanà ca te bhikkhu àyasmato ànandassa bhàsitaü abhinandunti. Acchariyabbhuta suttaü tatiyaü [BJT Page 296] [\x 296/] 3.3.4 Bakkula suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü àyasmà bakkulo1 ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Atha kho acelakassapo2 àyasmato bakkulassa3 puràõagihãsahàyo [PTS Page 125] [\q 125/] yenàyasmà bakkulo1 tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmatà bakkulena saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho acelakassapo2 àyasmantaü bakkulaü etadavoca: Kãvaciraü pabbajitosi, àvuso bakkulàti: Asãti me àvuso vassàni pabbajitassàti. Imehi pana te àvuso bakkula, asãtiyà vassehi katikkhattuü methuno dhammo patisevitoti: Na kho maü àvuso kassapa, evaü pucchitabbaü: 'imehi pana te àvuso bakkula, asãtiyà vassehi katikkhattuü methuno dhammo patisevito'ti. Eva¤ca kho maü àvuso kassapa, pucchitabbaü: 'imehi pana te àvuso bakkula, asãtiyà vassehi katikkhattuü kàmasa¤¤à uppannapubbà'ti. Imehi pana te àvuso, bakkula. Asãtiyà vassehi katikkhattuü kàmasa¤¤à uppannapubbàti. Asãti me àvuso kassapa, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi kàmasa¤¤aü uppannapubbaü. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti kàmasa¤¤aü uppannapubbaü, idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi byàpàdasa¤¤aü uppannapubbaü, idampi mayaü àyasmanto bakkulassa accariyaü abbhutadhammaü dhàrema.Vihiüsàsa¤¤aü uppannapubbaü. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti vihiüsàsa¤¤aü uppannapubbaü, idampi mayaü àyasmanto bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi kàmavitakkaü uppannapubbaü, yampàyasmà bakkulo asitiyà vassehi nàbhijànàti byàpàdavitakkaü uppannapubbaü, idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa nàbhijànàmi byàpàdavitakkaü uppannapubbaü, yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti vihiüsàvitakkaü uppannapubbaü, idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhåtadhammaü dhàrema. [PTS Page 126] [\q 126/] -------------------------- 1.Bàkulo-majasaü. 2.Acelo kassapo-syà. 3.Bàkulassa-majasaü. [BJT Page 298] [\x 298/] Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi gahapati civaraü sàdità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cãvaraü sàdità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi satthena cãvaraü chindità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cãvaraü chindità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi såciyà cãvaraü sibbità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cãvaraü sibbità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi rajanena cãvaraü rajità. Yampàyasmà bakkulo asitiyà vassehi nàbhijànàti cãvaraü rajità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi kañhine1 cãvaraü sibbità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cãvaraü sibbità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi sabrahmacàrã cãvarakamme byàpàrità2 yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cãvaraü byàpàrità2 idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi nimantanaü sàdità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti nimantanaü sàdità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi evaråpaü cittaü uppannapubbaü: ahovata maü koci nimanteyyàti. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cittaü uppannapubbaü idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi antaraghare nisãdità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti antaraghare nisãdità. Idampi mayaü àyasmanto bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa nàbhijànàmi antaraghare bhu¤jità. Yampàyasmà bakkulo Asãtiyà vassehi nàbhijànàti antaraghare bhu¤jità. Idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhadhadada Dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi màtugàmassa anubya¤jenaso nimittaü gahetà. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti nimittaü gahetà idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa nàbhijànàmi màtugàmassa dhammaü desità, antamaso Catuppadampi gàthaü. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti antamaso catuppadampi gàthaü. Idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutaü dhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi bhikkhuõåpassayaü upasaïkamità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti bhikkhuõåpassayaü upasaïkamità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi bhikkhuõãyà dhammaü desità yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti bhikkhuõãyà dhammaü desità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa nàbhijànàmi sikkhamànàya dhammaü desità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti sikkhamànàya dhammaü desità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhammaü dhàrema Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi sàmaõeriyà dhammaü desità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti sàmaõeriyà dhammaü desità. Idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi pabbàjetà yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti pabbàjetà idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi upasampàdetà. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti upasampàdetà idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi nissayaü dàtà. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti nissayaü dàtà idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi sàmaõeraü upaññhàpetà. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti sàmaõeraü upaññhàpetà idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. -------------------------- 1.Kathine-majasaü. 2.Sabrahmacàrãnaü cãvarakamme vicàrità-majasaü,syà. [BJT Page 300] [\x 300/] Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi jantàghare nahàyità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti jantàghare nahàyità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso, vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi cuõõena nahàyità. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti cuõõena nahàyità idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi sabrahmacàrã [PTS Page 127] [\q 127/] gattaparikamme vyàpàrità1 yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti sabrahmacàrã gattaparikamme vyàpàrità1 idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi àbàdhaü uppannapubbaü antamaso gaddåhanamattampi. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti àbàdhaü uppannapubbaü antamaso gaddåhanamattampi idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi bhesajjaü pariharità2 antamaso harãtakãkhaõóampi. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti bhesajjaü pariharità2 antamaso harãtakãkhaõóampi idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi apassenakaü apassetà3 yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti apassenakaü apassetà3 idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi seyyaü kappetà. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti. Seyyaü kappetà idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Asãti me àvuso vassàni pabbajitassa, nàbhijànàmi gàmantasenàsane vassaü upagantà. Yampàyasmà bakkulo asãtiyà vassehi nàbhijànàti gàmantasenàsane vassaü upagantà. Idampi mayaü ayasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Sattàhameva kho ahaü àvuso, saraõo raññhapiõóaü bhu¤jiü. Atha aññhamiyaü a¤¤à udapàdi. Yampàyasmà bakkulo sattàhameva saraõo raññhapiõóaü bhu¤ji, atha aññhamiyaü a¤¤à udapàdi. Idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. Labheyyàhaü àvuso bakkula, imasmiü dhammavinaye pabbajjaü, labheyyaü upasampadanti. Alattha kho acelakassapo imasmiü dhammavinaye pabbajjaü, alattha upasampadaü. Aciråpasampanno kho panàyasmà kassapo eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti. Tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti abbha¤¤àsi. A¤¤ataro kho panàyasmà kassapo arahataü ahosi. ------------------------- 1.Vicàrità-majasaü. 2.Upaharità-majasaü. 3.Apassayità-sãmu,majasaü. [BJT Page 302] [\x 302/] Atha kho àyasmà bakkulo aparena samayena apàpuraõaü1 àdàya vihàrena vihàraü upasaïkamitvà evamàha: abhikkamathàyasmanto, abhikkamathàyasmanto, ajja me parinibbànaü bhavissatã'ti. Yampàyasmà bakkulo apàpuraõaü1 àdàya vihàrena vihàraü upasaïkamitvà evamàha: 'abhikkamathàyasmanto, abhikkamathàyasmanto, ajja me parinibbànaü bhavissatã'ti. Idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàrema. [PTS Page 128] [\q 128/] Atha kho àyasmà bakkulo majjhe bhikkhusaïghassa nisinnakova parinibbàyi. Yampàyasmà bakkulo majjhe bhikkhusaïghassa nisinnakova parinibbàyi. Idampi mayaü àyasmato bakkulassa acchariyaü abbhutadhammaü dhàremàti. Bakkulasuttaü catutthaü. -------------------------- 1.Avàpuraõaü-majasaü. [BJT Page 304] [\x 304/] 3.3.5 Dantabhåmi sutraya Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena aciravato samaõuddeso ara¤¤akuñikàyaü viharati. Atha kho jayaseno ràjakumàro jaïghàvihàraü anucaïkamamàno anuvicaramàno yena aciravato samaõuddeso tenupasaïkami. Upasaïkamitvà aciravatena samaõuddesena saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho jayaseno ràjakumàro aciravataü samaõuddesaü etadavoca: sutaü metaü bho aggivessana, idha bhikkhu appamatto àtàpã pahitatto viharanto phuseyya cittassa ekaggata'nti. Evametaü ràjakumàra, evametaü ràjakumàra, idha bhikkhu appamatto àtàpã pahitatto viharanto phuseyya cittassa ekaggatanti. Sàdhu me bhavaü aggivessano yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü desetåti. Na kho te ahaü ràjakumàra, sakkomi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü desetuü. Ahaü carahi1 te ràja kumàra, yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü deseyyaü, tva¤ca me bhàsitassa atthaü na àjàneyyàsi. So mamassa kilamatho, sà mamassa vihesàti. [PTS Page 129] [\q 129/] Desetu me bhavaü aggivessano yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü, appevanàmàhaü bhoto aggivessanassa bhàsitassa atthaü àjàneyyanti. Deseyyaü kho te ahaü ràjakumàra, yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü, sace me tvaü bhàsitassa atthaü àjàneyyàsi iccetaü kusalaü. No ce me tvaü bhàsitassa atthaü àjàneyyàsi. Yathà sake tiññheyyàsi na maü tattha uttariü pañipuccheyyàsãti. Desetu me bhavaü aggivessano yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü. Sace ahaü bhoto aggivessanassa bhàsitassa atthaü àjànissàmi. Iccetaü kusalaü, no ce ahaü bhoto aggivessanassa bhàsitassa atthaü àjànissàmi. Yathà sake tiññhissàmi. Nàhaü tattha bhavantaü aggivessanaü uttariü pañipucchissàmãti. Atha kho aciravato samaõuddeso jayasenassa ràjakumàrassa yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü desesi. Evaü vutte jayaseno ràjakumàro aciravataü samaõuddesaü etadavoca: 'aññhànametaü bho aggivessana, anavakàso yaü bhikkhu appamatto àtàpã pahitatto viharanto phuseyya cittassa ekaggata'nti. Atha kho jayaseno ràjakumàro aciravatassa samaõuddesassa aññhànata¤ca anavakàsata¤ca pavedetvà uññhàyàsanà pakkàmi. ------------------------- 1.Aha¤ca hi-sãmu,majasaü. [BJT Page 306] [\x 306/] Atha kho aciravato samaõuddeso acirapakkante jayasene ràjakumàre yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho aciravato samaõuddeso yàvatako ahosi jayasenena ràjakumàrena saddhiü kathàsallàpo, taü sabbaü bhagavato àrocesi. Evaü vutte bhagavà aciravataü samaõuddesaü etadavoca: 'taü kutettha aggivessana, labbhà yaü taü nekkhammena ¤àtabbaü, nekkhammena daññhabbaü, nekkhammena pattabbaü, nekkhammena sacchikàtabbaü, taü vata jayaseno ràjakumàro kàmamajjhe vasanto kàme paribhu¤janto kàmavitakkehi khajjamàno kàmapariëàhena parióayhamàno [PTS Page 130] [\q 130/] kàmapariyesanàya ussukko1 ¤assati và dakkhiti và sacchã và karissatã'ti netaü ñhànaü vijjati. Seyyathàpissu aggivessana, dve hatthidammà và assadammà và godammà và sudantà suvinãtà, dve hatthidammà và assadammà và godammà và adantà avinãtà. Taü kiü ma¤¤asi aggivessana, ye te dve hatthidammà và assadammà và godammà và sudantà suvinãtà, api nu te dantàva dantakàraõaü gaccheyyuü, dantàva dantabhåmiü sampàpuõeyyunti. Evaü bhante. Ye pana te dve hatthidammà và assadammà và godammà và adantà avinãtà, api nu te adantàva dantakàraõaü gaccheyyuü. Adantàva dantabhåmiü sampàpuõeyyuü. Syethàpi te dve hatthidammà và assadammà và godammà và sudantà suvinãtàti: No hetaü bhante. Evameva kho aggivessana, yaü taü nekkhammena ¤àtabbaü nekkhammena daññhabbaü nekkhammena pattabbaü nekkhammena sacchikàtabbaü, taü vata jayaseno ràjakumàro kàmamajjhe vasanto kàme paribhu¤janto kàmavitakkehi khajjamàno kàmapariëàhena parióayhamàno kàmapariyesanàya ussukko ¤assati và dakkhiti và sacchã và karissatãti netaü ñhànaü vijjati. Syethàpi aggivessana, gàmassa và nigamassa và avidåre mahàpabbato, tamenaü dve sahàyakà tamhà gàmà và nigamà và nikkhamitvà hatthavilaïghakena yena so pabbato, tenupasaïkameyyuü. Upasaïkamitvà eko sahàyako heññhà pabbatapàde tiññheyya. Eko sahàyako uparipabbataü àroheyya. Tamenaü heññhà pabbatapàde ñhito sahàyako uparipabbate ñhitaü sahàyakaü evaü vadeyya: 'yaü samma kiü tvaü passasi uparipabbate ñhito'ti: so evaü vadeyya: 'passàmi ------------------------- 1.Ussuko-majasaü. [BJT Page 308] [\x 308/] Kho ahaü samma, upari pabbate ñhito àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõãràmaõeyyanti. So evaü vadeyya: aññhànaü kho etaü [PTS Page 131] [\q 131/] samma, anavakàso yaü tvaü uparipabbate ñhito pasesayyàsi àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõã ràmaõeyyakanti. Tamenaü uparipabbate ñhito sahàyako heññhimapabbatapàdaü orohitvà taü sahàyakaü bàhàyaü gahetvà uparipabbataü àropetvà muhuttaü assàsetvà evaü vadeyya: 'yaü samma kiü tvaü passasi uparipabbate ñhitoti. So evaü vadeya: 'passàmi kho ahaü samma, uparipabbate ñhito àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõãràmaõeyyakanti. So evaü vadeyya: 'idàneva kho te samma, bhàsitaü: 'mayaü evaü àjànàma: aññhànaü kho etaü samma, anavakàso yaü tvaü uparipabbate ñhito passeyyàsi àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõãràmaõeyyakanti. Idàneva ca pana te bhàsitaü: 'mayaü evaü àjànàma: passàmi kho ahaü samma, uparipabbate ñhito àràmaràmaõeyyakaü vanaràmaõeyyakaü bhåmiràmaõeyyakaü pokkharaõãràmaõeyyakanti. So evaü vadeyya: tathà hi panàhaü samma, iminà mahatà pabbatena àvuto daññheyyaü nàddasanti. Evameva kho ato mahantatarena kho aggivessana, avijjà khandhena jayaseno ràjakumaro àvuto1 nivuto ovuto, pariyonaddho. So vata yaü taü nekkhammena ¤àtabbaü, nekkhammena daññhabbaü, nekkhammena pattabbaü, nekkhammena sacchikàtabbaü, taü vata jayaseno ràjakumàro kàmamajjhe vasanto kàme paribhu¤janto kàmavitakkehi khajjamàno kàmapariëàhena parióayhamàno kàmapariyesanàya ussuko ¤assati và dakkhiti và sacchi và karissatãti netaü ñhànaü vijjati. Sace kho taü aggivessana, jayasenassa ràjakumàrassa imà dve upamà pañibhàseyyuü anacchariyaü te jayaseno ràjakumàro pasãdeyya: pasanno ca te pasannàkàraü kareyyàti. Kuto pana maü bhante, jayasenassa ràjakumàrassa imà dve upamà pañibhàsissanti anacchariyà pubbe assutapubbà. Seyyathàpi bhagavantanti. [PTS Page 132] [\q 132/] Seyyathàpi aggivessana, ràjà khattiyo muddhàvasitto nàgavanikaü àmanteti: tvaü samma nàgavanika, ra¤¤o nàgaü abhiruhitvà nàgavanaü pavisitvà àra¤¤akaü nàgaü atipassitvà ra¤¤o nàgassa gãvàya2 upanibandhàhãti. Evaü devàti kho aggivessana, nàgavaniko ra¤¤o khattiyassa muddhàvasittassa pañissutvà ra¤¤o nàgaü abhiruhitvà nàgavanaü pavisitvà àra¤¤akaü nàgaü atipassitvà ra¤¤o nàgassa gãvàya2 upanibandhati. Tamenaü ra¤¤o nàgo abbhokàsaü nãharati. Ettàvatà ca kho aggivessana, àra¤¤ako nàgo abbhokàsaü gato hoti. Ettha gedhà hi aggivessana, àra¤¤akà nàgà yadidaü nàgavanaü, tamenaü nàgavaniko ra¤¤o khattiyassa muddhàvasittassa àroceti; abbhokàsagato kho deva, àra¤¤ako nàgoti. -------------------------- 1.Ovuño5majasaü. 2.Gãvàyaü-sãmu,majasaü. [BJT Page 310] [\x 310/] Atha kho aggivessana tamenaü ràjà khattiyo muddhàvasitto hatthidamakaü àmantesi: ehi tvaü samma hatthidamaka, àra¤¤akaü nàgaü damayàhi àra¤¤akàna¤ceva sãlànaü abhinimmadanàya, àra¤¤akàna¤ceva sarasaïkappànaü abhinimmadanàya, àra¤¤akàna¤ceva darathakilamathapariëàhànaü abhinimmadanàya, gàmante abhiramàpanàya, manussakantesu sãlesu samàdapanàyàti. Evaü devàti kho aggivessana, hatthidamako ra¤¤o khattiyassa muddhàvasittassa pañissutvà mahantaü thamhaü pañhaviyaü nikhaõitvà àra¤¤akassa nàgassa gãvàyaü uparibandhati. âra¤¤akàna¤ceva sãlànaü abhinimmadanàya, àra¤¤akàna¤ceva sarasaïkappànaü abhinimmadanàya, àra¤¤akàna¤ceva darathakilamathapariëàhànaü abhinimmadanàya, gàmante abhiramàpanàya manussa kantesu sãlesu samàdapanàya. Tamenaü hatthidamako yà sà vàcà nelà kaõõasukhà pemanãyà hadayaïgamà pori bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpàhi vàcàhi samudàcarati. Yato kho aggivessana, àra¤¤ako nàgo hatthidamakassa yà sà vàcà nelà kaõõasukhà pemanãyà hadayaïgamà porã bahujanakantà [PTS Page 133] [\q 133/] bahujanamanàpà, tathàråpàhi vàcàhi samudàcariyamàno sussåsati. Sotaü odahati. A¤¤à cittaü upaññhapeti. Tamenaü hatthidamako uttariü tiõaghàsodakaü anuppavecchati. Yato kho aggivessana àra¤¤ako nàgo hatthidamakassa tiõaghàsodakaü patigaõhàti.1 Tatra hatthidamakassa evaü hoti: jivissati khodàni2 àra¤¤ako3 nàgo'ti. Tamenaü hatthidamako uttariü kàraõaü kàreti. âdiya bho, nikkhipa bhoti. Yato kho aggivessana, àra¤¤ako nàgo hatthidamakassa àdànanikkhepe vacanakaro hoti ovàdapatikaro.4 Tamenaü hatthidamako uttariü kàraõaü kàreti. Abhikkama bho, pañikkama bhoti. Yato kho aggivessana, àra¤¤ako nàgo hatthidamakassa abhikkamapañikkame vacanakaro5 hoti, ovàda patikaro. Tamenaü hatthidamako uttariü kàraõaü kàreti. Uññhaha bho, nisãda bhoti.6 Yato kho aggivessana, àra¤¤ako nàgo hatthidamakassa uññhànanisajjàya7 vacanakaro hoti, ovàdapatikaro. Tamenaü hatthidamako uttariü àne¤jaü nàma kàraõaü kàreti. Mahanta'ssa phalakaü soõóàya upanibandhati. Tomàrahattho ca puriso upari gãvàya nisinno hoti. Samantato ca tomarahatthà purisà parivàretvà ñhità honti. Hatthidamako ca dãgha tomarayaññhiü gahetvà purato ñhito hoti. So àne¤jakaraõaü kàriyamàno neva purime pàde copeti, na pacchime pàde copeti, na purimaü kàyaü copeti, na pacchimaü kàyaü copeti. Na sãsaü ------------------------- 1.Pañiggaõhàti-majasaü,syà. 6.Nisajja bhoti-syà. 2.Jãvissati nukho dàni-sãmu,[PTS. 7.]Uññhànanipajjàya-syà. 3.Ra¤¤o-[PTS.] 4.Ovàdappañikaro-majasaü. 5.Abhikkamapañikkama vacanakaro-sãmu,majasaü. [BJT Page 312] [\x 312/] Copeti. Na kaõõe copeti. Na dante copeti. Na naïguññhaü copeti. Na soõóaü copeti. So hoti àra¤¤ako nàgo khamo sattippahàrànaü asippahàrànaü usuppahàrànaü parasatthappahàrànaü1 bheripaõava2 vaüsasaïkhadeõóima3ninnàdasaddànaü sabbavaïkadosanihitaninnãtakasàvo ràjaraho ràjabhoggo ra¤¤o aïganteva saïkhaü gacchati. [PTS Page 134] [\q 134/] Evameva kho aggivessana, idha tathàgato loke upapajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabrahmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Taü dhammaü suõàti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiü và kule paccàjàto. So taü dhammaü sutvà tathàgate saddhaü pañilabhati. So tena saddhàpañilàbhena samannàgato iti pañisa¤cikkhati: "sambàdho gharàvàso rajàpatho, abbhàkàso pabbajjà. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saïkhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya"nti: so aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àti parivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajati. Ettàvatà kho aggivessana, ariyasàvako abbhokàsagato hoti. Ettha gedhà hi aggivessana, devamanussà, yadidaü pa¤cakàmaguõà. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: 'ehi tvaü bhikkhå sãlavà hohi. Pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharàhi, àcàragocarasampanno, aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhassu sikkhàpadeså'ti. Yato kho aggivessana, ariyasàvako sãlavà hoti. Pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati. âcàragocarasampanno, aõumattesu vajjesu bhayadassàvã, samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Tamenaü tathàgato uttariü vineti. 'Ehi tvaü bhikkhu indriyesu guttadvàro hohi. Cakkhunà råpaü disvà mà nimittaggàhã. Mànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajja. Rakkha cakkhundriyaü. Cakkhundriye saüvaraü àpajja. Sotena saddaü sutvà mà nimittaggàhã. Mànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajja. Rakkha sotindiyaü. Sotindriye saüvaraü àpajja. Ghànena gandhaü ghàyitvà mà nimittaggàhã. Mànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajja. Rakkha ghànindriyaü. Ghànindriye saüvaraü àpajja. Jivhàya rasaü sàyitvà mà nimittaggàhã. Mànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajja. Rakkha jivhindriyaü. Jivhindriye saüvaraü àpajja. Kàyena phoññhabbaü phusitvà mà nimittaggàhã. Mànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajja. Rakkha kàyindriyaü. Kàyindriye saüvaraü àpajja. Manasà dhammaü vi¤¤àya mà nimittaggàhã. Mànubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajja. Rakkha manindriyaü. Manindriye Saüvaraü àpajjà'ti. -------------------------- 1.Parasattuppahàrànaü-siyà,[PTS.] Sarasattappahàrànaü-sãmu,majasaü. 2.Tinava-[PTS,]paõóa-syà. 3.Diõóima-sãmu,syà,óiõóima-majasaü. [BJT Page 314] [\x 314/] Yato kho aggivessana, ariyasàvako indriyesu guttadvàro hoti. Tamenaü tathàgato uttariü vineti. Ehi tvaü bhikkhu, bhojane matta¤¤u hohi. Pañisaïkhàyoniso àhàraü àhàreyyàsi. Neva davàya na madàya na maõóanàya na vibhusanàya, yàvadeva imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya, vihiüsåparatiyà brahmacariyànuggahàya. Iti puràõa¤ca vedanaü pañihaïkhàmi. Nava¤ca vedanaü na uppàdessàmi. Yàtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phàsuvihàro càti. Yato [PTS Page 135] [\q 135/] kho aggivessana, ariyasàvako bhojane matta¤¤å hoti. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: ehi tvaü bhikkhu jàgariyaü anuyutto viharàhi. Divasaü caïkamena nisajjàya avaraõãyehi dhammehi cittaü parisodhehi. Rattiyà pañhamaü yàmaü caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodhehi. Rattiyà majjhimaü yàmaü dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappeyyàsi pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasi karitvà rattiyà pacchimaü yàmaü paccuññhàya caïkamena nisassàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodhehã'ti. Yato kho aggivessana, ariyasàvako jàgariyaü anuyutto hoti. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: 'ehi tvaü bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hohi. Abhikkante pañikkante sampajànakàrã àlokite vilokite sampajànakàrã sammi¤jite pasàrite sampajànakàrã saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã uccàrapassàvakamme sampajànakàrã gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã hohã'ti. Yato kho aggivessana, ariyasàvako satisampaja¤¤ena samannàgato hoti, tamenaü tathàgato uttariü vineti: ehi tvaü bhikkhu vivittaü senàsanaü bhaja, ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤janti. So vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. So abhijjhaü loke pahàya vigatàbhijjhena cetasà viharati. Abhijjhàya cittaü parisodheti. Byàpàdapadosaü pahàya avyàpannacitto viharati sabbapàõabhåtahitànukampã. Byàpàdapadosà cittaü parisodheti. Thãnamiddhaü pahàya vigatathãnamiddho viharati àlokasa¤¤ã sato sampajàno, thãnamiddhà cittaü parisodheti. Uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato viharati ajjhattaü vupasantacitto. Uddhaccakukkuccà cittaü parisodheti. Vicikicchaü [PTS Page 136] [\q 136/] pahàya tiõõavicikiccho viharati akathaïkathã kusalesu dhammesu. Vicikicchàya cittaü parisodheti. [BJT Page 316] [\x 316/] So ime pa¤ca nãvaraõe pahàya cetaso upakkilese pa¤¤àya dubbalikaraõe kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Seyyathàpi aggivessana, hatthidamako mahantaü thambhaü pañhaviyaü nikhaõitvà àra¤¤akassa nàgassa gãvàyaü upanibandhati. âra¤¤akàna¤ceva sãlànaü abhinimmadanàya, àra¤¤akàna¤ceva sarasaïkappànaü abhinimmadanàya, àra¤¤akàna¤ceva darathakilamathapariëàhànaü abhinimmadanàya, gàmante abhiramàpanàya, manussakantesu sãlesu sampàdanàya1 evameva kho aggivessana, ariyasàvakassa ime cattàro satipaññhànà cetaso upanibandhanà honti. Gehasitàna¤ceva sãlànaü abhinimmadanàya, gehasitàna¤ceva sarasaïkappànaü abhinimmadanàya, gehasitàna¤ceva darathakilamathapariëàhànaü abhinimmadanàya, ¤àyassa adhigamàya nibbànassa sacchikiriyàya. Tamenaü tathàgato uttariü vineti: ehi tvaü bhikkhu, kàye kàyànupassã viharàhi. Mà ca kàmåpasaühitaü1 vitakkaü vitakkesi. Vedanàsu vedanànupassã viharàhi. Mà ca kàmåpasaühitaü1 vitakkaü vitakkesi. Citte cittànupassã viharàhi. Mà ca kàmåpasaühitaü1 vitakkaü vitakkesi. Dhammesu dhammànupassi viharàhi. Mà ca kàmåpasaühitaü2 vitakkaü vitakkesã'ti. So vitakkavicàranaü vupasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati. Sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvedeti. Yantaü ariyà àcikkhanti upekkhako satimà sukhavihàrãti tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassa domanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhà sati pàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasmapajja viharati. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese muhubhute kammaõiye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbe nivàsaü anussarati. Seyyathãdaü: ekampi jàtiü dvepi jàtiyo tissopi jàtiyo pa¤capi jàtiyo dasapi jàtiyo vãsatimpi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtiyo jàtisahassampi jàtisatasahassampi, anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe; 'amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto, so tato vuto amutra upapàdã, tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamahàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto, so tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhute kammaõãye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati vacamàne uppajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà; ime vata pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anåpavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate, yathàkammåpage satte pajànàti. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaõãye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhininnàmeti. So idaü dukkhanti yathàbhåthaü pajànàti. Ayaü dukkhasamudayoti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhanirodhoti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhanirodhagàminãpañipadàti yathàbhåtaü pajànàti. Ime àsavàti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavasamudayoti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodhoti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodhagàminãpañipadàti yathàbhåtaü pajànàti. Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavàpi cittaü vimuccati. Bhavàsavàpi cittaü vimuccati. Avijjàsavàpi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti pajànàti. -------------------------- 1.Kàyåpasaühitaü-[PTS. 2.]Dhammåpasaühitaü-[PTS] [BJT Page 318] [\x 318/] So hoti, bhikkhu khamo sãtassa uõhassa jãghacchàya pipàsàya óaüsamakasavàtàtapasiriüsapasamphassànaü duruttànaü duràgatànaü vacanapathànaü uppannànaü sàrãrikànaü [PTS Page 137] [\q 137/] vedanànaü dukkhànaü tippànaü kharànaü kañukànaü asàtànaü amanàpànaü pàõaharànaü adhivàsakajàtiko hoti. Sabbaràgadosamohanihataninnãtakasàvo àhuõeyyo pàhuõeyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. Mahallako cepi aggivessana, ra¤¤o nàgo adanto avinãto kàlaükaroti. Adantamaraõaü mahallako ra¤¤o nàgo kàlaïkatotveva saïkhaü gacchati. Majjhimo cepi aggivessana, ra¤¤o nàgo adanto avinãto kàlaükaroti. Adantamaraõaü majjhimo ra¤¤o nàgo kàlaïkatotveva saïkhaü gacchati. Daharo cepi aggivessana, ra¤¤o nàgo adanto avinãto kàlaükaroti. Adantamaraõaü daharo ra¤¤o nàgo kàlaïkakatotveva saïkhaü gacchati. Evameva kho aggivessana thero cepi bhikkhu akhãõàsavo kàlaükaroti. Adantamaraõaü thero bhikkhu kàlaïkakatotveva saïkhaü gacchati. Majjhimo cepi aggivessana bhikkhu akhãõàsavo kàlaükaroti. Adantamaraõaü thero bhikkhu kàlaïkakatotveva saïkhaü gacchati. Navo cepi aggivessana, bhikkhu akhãõàsavo kàlaü karoti. Adantamaraõaü navo bhikkhu kàlaïkatotveva saïkhaü gacchati. Mahallako cepi aggivessana, ra¤¤o nàgo sudanto suvinãto kàlaükaroti. Dantamaraõaü mahallako ra¤¤o nàgo kàlaïkatotveva saïkhaü gacchati. Majjhimo cepi aggivessana, ra¤¤o nàgo sudanto suvinãto kàlaükaroti. Dantamaraõaü majjhimo ra¤¤o nàgo kàlaïkatotveva saïkhaü gacchati.Daharo cepi aggivessana, ra¤¤o nàgo sudatto suvinãto kàlaükaroti. Dantamaraõaü daharo ra¤¤o nàgo kàlaïkattotveva saïkhaü gacchati. Evameva kho aggivessana thero cepi bhikkhu khãõàsavo kàlaükaroti. Dantamaraõaü thero bhikkhu kàlakaïkatotveva saïkhaü gacchati. Majjhimo cepi aggivessana, bhikkhu khãõàsavo kàlaükaroti. Dantamaraõaü thero bhikkhu kàlaïkakatotveva saïkhaü gacchati. Navo cepi aggivessana bhikkhu khãõàsavo kàlaü karoti. Dantamaraõaü navo bhikkhu kàlaïkatotveva saïkhaü gacchati. Idamavoca bhagavà attamano aciravato samaõuddeso bhagavato bhàsitaü abhinandãti. [PTS Page 138] [\q 138/] Dantabhåmi suttaü pa¤camaü [BJT Page 320] [\x 320/] 3.3.6 Bhåmija suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe, atha kho àyasmà bhåmijo pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacivaramàdàya yena jayasenassa ràjakumàrassa nivesanaü, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤attena àsane nisãdi. Atha kho jayaseno ràjakumàro yenàyasmà bhåmijo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmatà bhåmijena saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vitisàretvà ekamantaü nisãdã. Ekamantaü nisinno kho jayaseno ràjakumàro àyasmantaü bhåmijaü etadavoca: santi bho bhåmija. Eke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàyàti. Idha bhoto bhåmijassa satthà kiüvàdã kimakkhàyã'ti? Na kho metaü ràjakumàra, bhagavato sammukhà sutaü, sammukhà pañiggahitaü. hàna¤ca kho etaü vijjati yaü bhagavà evaü vyàkareyya: àsa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya anàsa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤cepi karitvà yoniso brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa [PTS Page 139] [\q 139/] adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà yoniyo brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà yoniso brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà yoniso brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàyàti. Na kho metaü ràjakumàra, bhagavato sammukhà sutaü, sammukhà pañiggahitaü, ñhàna¤ca kho etaü vijjati, yaü bhagavà evaü vyàkareyyàti. Sace kho bhoto bhåmijassa satthà evaüvàdã evamakkhàyã, addhà bhoto bhåmijassa satthà sabbesaüyeva puthusamaõabràhmaõànaü muddhànaü ma¤¤e àhacca tiññhatãti. Atha kho jayaseno ràjakumàro àyasmantaü bhåmijaü sakeneva thàlipàkena parivisi. [BJT Page 322] [\x 322/] Atha kho àyasmà bhåmijo pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà bhåmijo bhagavantaü etadavoca: 'idhàhaü bhante pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena jayasenassa ràjakumàrassa nivesanaü, tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdiü. Atha kho bhante jayaseno ràjakumàro yenàhaü, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà mama saddhiü1 sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho bhante, jayaseno ràjakumàro maü etadavoca: 'santi bho bhåmija, eke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino àsa¤cepi karitvà buhmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàyàti. Idha bhoto bhåmijassa satthà kiüvàdã kimakkhàyãti? Evaü vutte ahaü bhante, jayasenaü ràjakumàraü etadavocaü: 'na kho metaü ràjakumàra, bhagavato sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü. hànaü ca kho etaü vijjati, yaü bhagavà evaü vyàkareyya: 'àsa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Sa¤cepi karitvà ayoniso brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤cepi karitvà yoniso brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya, anàsa¤cepi karitvà yoniyo brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà yoniyo brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà yoniso brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà yoniso brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàyà'ti. Na kho metaü ràjakumàra, bhagavato sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü. hàna¤ca kho etaü vijjati: yaü bhagavà evaü byàkareyyàti. Sace bhoto bhåmijassa satthà evaüvàdã evaüdiññhi addhà bhoto bhåmijassa satthà sabbesaü yeva puthusamaõabràhmaõànaü muddhànaü ma¤¤e àhacca tiññhatãti. Kacci2 bhante, evaü puññho evaü vyàkaramàno vuttavàdã ceva bhagavato homi, na ca bhagavantaü abhåtena abbhàcikkhàmã. Dhammassa cànudhammaü vyàkaromi. Na ca koci sahadhammiko vàdànuvàdo gàrayhaü ñhànaü àgacchatãti. [PTS Page 140] [\q 140/] Taggha tvaü bhåmija, evaü puññho evaü vyàkaramàno vuttavàdã ceva me hoyi, na ca maü abhåtena abbhàcikkhasi, dhammassa cànudhammaü vyàkarosi. Na ca koci sahadhammiko vàdànuvàdo gàrayhaü ñhànaü àgacchati. Ye hi keci bhåmija, samaõà và bràhmaõà và micchàdiññhino micchàsaïkappà micchàvàcà micchàkammantà micchààjãvà micchàvàyàmà micchàsatã micchàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. -------------------------- 1.Mayà saddhiü-majasaü,syà. 2.Kaccàhaü-sãmu,majasaü,syà [BJT Page 324] [\x 324/] Seyyathàpi bhåmija, puriso telatthiko telagavesã telapariyesanaü caramàno vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, àsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü pãëeyya, abhabbo telassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkaritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo telassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo telassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo telassa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà1 bhåmija, telassa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và bràhmaõà và micchàdiññhino micchàsaïkappà micchàvàcà micchàkammantà micchààjãvà micchàvàyàmà micchàsatã micchàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. [PTS Page 141] [\q 141/] taü kissa hetu: ayoni hesà1 bhåmija, phalassa adhigamàya. Seyyathàpi bhåmija, puriso khãratthiko khãragavesã khãrapariyesanaü caramàno gàviü taruõavacchaü visàõato àvi¤jeyya, àsa¤cepi karitvà gàviü taruõavacchaü visàõato àvi¤jeyya, abhabbo khãrassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo khãrassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo khãrassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà gàviü taruõavacchaü visàõato àvi¤jeyaya, abhabbo khãrassa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà bhåmija, khãrassa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và bràhmaõà và micchàdiññhino micchàsaïkappà micchàvàcà micchàkammantà micchààjãvà micchàvàyàmà micchàsatã micchàsamàdhino te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti. Abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà1 bhåmija, phalassa adhigamàya. Seyyathàpi bhåmija, puriso nonãtatthiko nonãta2gavesã nonãtapariyesanaü caramàno udakaü kalase àsi¤citvà manthena3 àvi¤jeyya, àsa¤cepi karitvà udakaü kalase àsi¤citvà matthena3 àvi¤jeyya, abhabbo nonãtassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo nonãtassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo nonãtassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà udakaü kalase àsi¤citvà manthena àvi¤jeyya, abhabbo nonãtassa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà1 bhåmija, nonãtassa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và bràhmaõà và micchàdiññhino micchàsaïkappà micchàvàcà micchàkammantà micchààjãvà micchàvàyàmà micchàsatã micchàsamàdhino. Te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya, taü kissa hetu: ayoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. --------------------------- 1.Ayoniso hesà-majasaü,sãmu. 2.Navanãta-sãmu,majasaü. 3.Matthena-sãmu,majasaü,syà,[PTS.] [BJT Page 326] [\x 326/] Seyyathàpi bhåmija, puriso aggatthiko1 aggigavesã aggipariyesanaü caramàno allaü kaññhaü sasnehaü uttaràraõiü [PTS Page 142] [\q 142/] àdàya abhimantheyya2, àsa¤cepi karitvà allaü kaññhaü sasnehaü uttaràraõiü àdàya abhimantheyya, abhabbo aggissa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkaritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo aggissa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, abhabbo aggissa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà allaü kaññhaü sasnehaü uttaràraõiü àdàya abhimantheyya, abhabbo aggissa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà bhåmija, aggissa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và brahmaõà và micchàdiññhino micchàsaïkappà micchàvàcà micchàkammantà micchààjãvà micchàvàyàmà micchàsatã micchàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya, àsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, abhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: ayoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. Ye ca kho keci3 bhåmija, samaõà và bràhmaõà và sammàdiññhikà sammàsaïkappà sammàvàcà sammàkammantà sammààjãvà sammàvàyàmà sammàsati sammàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. Seyyathàpi bhåmija, puriso telatthiko telagavesã telapariyesanaü caramàno tilapiññhiü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, àsa¤cepi karitvà tilapiññhãü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, bhabbo telassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, bhabbo telassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü piëeyya, bhabbo telassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà tilapiññhiü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, bhabbo telassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, telassa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và bràhmaõà và sammàdiññhino sammàsaïkappà sammàvàcà sammàkammantà sammààjãvà sammàvàyàmà sammàsati sammàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, [PTS Page 143] [\q 143/] bhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. -------------------------- 1.Aggitthiko-sãmu,majasaü,syà,[PTS.] 2.Abhimattheyya-simu,syà,[PTS.] 3.Yehi keci-sãmu,majasaü,[PTS.] [BJT Page 328] [\x 328/] Seyyathàpi bhåmija, puriso khãratthiko khãragavesã khãrapariyesanaü caramàno gàviü taruõavacchaü thanato àvi¤jeyya, àsa¤cepi karitvà gàviü taruõavacchaü thanato àvi¤jeyya, bhabbo khãrassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà âkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, bhabbo khãrassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü piëeyya, bhabbo khãrassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà gàviü taruõavacchaü thanato àvi¤jeyya, bhabbo khãrassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, khãrassa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và bràhmaõà và sammàdiññhino sammàsaïkappà sammàvàcà sammàkammantà sammààjãvà sammàvàyàmà sammàsati sammàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. Seyyathàpi bhåmija, puriso nonãtatthiko nonãtagavesã nonãtapariyesanaü caramàno dadhiü kalase àsi¤citvà manthena àvi¤jeyya, àsa¤cepi karitvà dadhiü kalase àsi¤citvà matthena àvi¤jeyya, bhabbo nonãtassa adhigamàya. Anàsa¤cepi Karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, bhabbo nonãtassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà vàlikaü doõiyà àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü pãëeyya, bhabbo nonãtassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà dadhiü kalase àsi¤citvà manthena àvi¤jeyya, bhabbo nonãtassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, nonãtassa Adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và brahmaõà và sammàdiññhino sammàsaïkappà sammàvàcà sammàkammantà sammààjãvà sammàvàyàmà sammàsati sammàsamàdhino. Te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya, taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. Seyyathàpi bhåmija, puriso aggatthiko aggigavesã aggipariyesanaü caramàno sukkaü kaññhaü koëàpaü uttaràraõiü àdàya abhimantheyya, bhabbo aggissa àsa¤cepi karitvà sukkaü kaññhaü koëàpaü uttaràraõiü àdàya abhimantheyya, bhabbo aggissa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà sukkaü kaññhaü koëàpaü [PTS Page 144] [\q 144/] uttaràõiü àdàya abhimatteyya, bhabbo aggissa adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà sukkaü kaññhaü koëàpaü uttaràraõiü àdàya abhimantheyya, bhabbo aggissa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, aggissa adhigamàya. Evameva kho bhåmija, ye hi keci samaõà và brahmaõà và sammàdiññhino sammàsaïkappà sammàvàcà sammàkammantà sammààjãvà sammàvàyàmà sammàsati sammàsamàdhino, te àsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa Adhigamàya. âsa¤ca anàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Nevàsaü nànàsa¤cepi karitvà brahmacariyaü caranti, bhabbà phalassa adhigamàya. Taü kissa hetu: yoni hesà bhåmija, phalassa adhigamàya. [BJT Page 330] [\x 330/] Sace kho taü bhåmija,1 jayasenassa ràjakumàrassa imà catasso upamà pañibhàseyyuü, anacchariyaü te jayaseno ràjakumàro pasãdeyya. Pasanno ca te pasannàkàraü kareyyàti. Kuto pana maü bhante, jayasenassa ràjakumàrassa imà catasso upamà pañibhàsissanti. Anacchariyà pubbe assutapubbà, seyyathàpi bhagavantanti. Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà bhåmijo bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Bhåmijasuttaü jaññhaü. -------------------------- 1.Sace kho bhåmija-syà,[PTS.] [BJT Page 332] [\x 332/] 3.3.7 Anuruddha suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho pa¤cakaïgo thapati a¤¤ataraü purisaü àmantesi: 'ehi tvaü ambho purisa, yenàyasmà anuruddho tenupasaïkama. Upasaïkamitvà mama vacanena àyasmato [PTS Page 145] [\q 145/] anuruddhassa pàde sirasà vandàhi. Pa¤cakaïgo bhante, thapati àyasmanto anuruddhassa pàde sirasà vandatã'ti. Eva¤ca vadehi: adhivàsetu kira bhante, àyasmà anuruddho pa¤cakaïgassa thapatissa svàtanàya attacatuttho bhattaü, yena ca kira bhante, àyasmà anuruddho pagevataraü àgaccheyya, pa¤caïgo bhante, thapati bahukicco bahukaraõãyo ràjakaraõãyenà'ti. Evaü bhanteti kho so puriso pa¤caïgassa thapatissa pañissutvà yenàyasmà anuruddho tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü anuruddhaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so puriso àyasmantaü anuruddhaü etadavoca: 'pa¤caïgo bhante, thapati àyasmato anuruddhassa pàde sirasà vandati. Evaü ca vadeti: 'adhivàsetu kira bhante, àyasmà anuruddho pa¤cakaïgassa thapatissa svàtanàya attacatuttho bhattaü. Yena ca kira bhante, àyasmà anuruddho pagevataraü àgaccheyya. Pa¤cakaïgo bhante, thapati bahukicco bahukaraõãyo ràjakaraõãyenà'ti. Adhivàsesi kho àyasmà anuruddho tuõhãbhàvena. Atha kho àyasmà anuruddho tassà rattiyà accayena pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena pa¤cakaïgassa thapatissa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü anuruddhaü paõãtena bhojanãyena sahatthà santappesi sampavàresi. Atha kho pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü anuruddhaü bhuttàviü oõãtapattapàõãü a¤¤ataraü nãcaü àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü anuruddhaü etadavoca: Idha maü bhante1 therà bhikkhå upasaïkamitvà evamàhaüsu: 'appamàõaü gahapati, cetovimuttiü bhàvehã'ti. Ekacce therà evamàhaüsu: 'mahaggataü gahapati, cetovimuttiü bhàvehã'ti. Yà càyaü bhante, appamàõà cetovimutti, yà ca mahaggatà cetovimutti, ime dhammà nànatthà ceva [PTS Page 146] [\q 146/] nànàbya¤janà ca? Udàhu ekatthà bya¤janameva nànanti? Tena hi gahapati, ta¤¤evettha pañibhàtu apannakaü te ito bhavissatãti. ------------------------- 1.Idha bhante-[PTS.] [BJT Page 334] [\x 334/] Mayhaü kho bhante, evaü hoti. Yà càyaü appamàõà ceto vimutti, yà ca mahaggatà cetovimutti, ime dhammà ekatthà bya¤janameva nànanti. Yà càyaü gahapati, appamàõà cetovimutti, yà ca mahaggatà cetovimutti, ime dhammà nànatthà ceva nànàbya¤janà ca. Tadaminàpetaü gahapati, pariyàyena veditabbaü, yathà ime dhammà nànatthà ceva nànàbya¤janà ca. Katamà ca gahapati, appamàõà cetovimutti? Idha gahapati bhikkhå mettàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. Karuõàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti Uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü karuõàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. Muditàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü muditàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. Upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. Ayaü vuccati gahapati appamàõà cetovimutti. Katamà ca gahapati mahaggatà cetovimutti? Idha gahapati bhikkhu yàvatà ekaü rukkhamålaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayaü vuccati gahapati, mahaggatà cetovimutti. Idha pana gahapati bhikkhu yàvatà dve và tãõi và rukkhamålàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati ayampi vuccati gahapati mahaggatà cetovimutti. Idha pana gahapati, bhikkhu yàvatà ekaü gàmakkhettaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayampi vuccati gahapati, mahaggatà ceto vimutti. Idha pana gahapati, bhikkhu yàvatà dve và tãõi và gàmakkhettàni pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayampi vuccati gahapati, mahaggatà ceto vimutti. Idha pana gahapati, bhikkhu yàvatà ekaü mahàrajjaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayampi vuccati gahapati, mahaggatà cetovimutti. Idha [PTS Page 147] [\q 147/] pana gahapati, bhikkhu yàvatà dve và tãõi và mahàrajjàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati, ayampi vuccati gahapati, mahaggatà cetovimutti. Idha pana gahapati bhikkhu yàvatà samuddapariyantaü pañhaviü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayampi vuccati gahapati, mahaggatà cetovimutti. Iminà kho etaü gahapati pariyàyena veditabbaü yathà ime dhammà nànatthà ceva nànàbya¤jenà ca. Catasso kho imà gahapati, bhavåpapattiyo, katamà catasso? Idha gahapati ekacco parittàbhàti pharitvà adhimuccitvà viharati. So kàyassa bhedà parammaraõà parittàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjati. Idha pana gahapati, ekacco appamàõàbhàti pharitvà adhimuccitvà viharati. So kàyassa bhedà parammaraõà appamàõà bhànaü devànaü sahavyataü upapajjati. Idha pana gahapati, ekacco saïkiliññhàbhàti pharitvà adhimuccitvà viharati. So kàyassa bhedà parammaraõà saïkiliññhàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjati. Idha pana gahapati, ekacco parisuddhàbhàti pharitvà adhimuccitvà viharati. So kàyassa bhedà parammaraõà parisuddhàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjati. Imà kho gahapati, catasso bhavåpapattiyo. [BJT Page 336] [\x 336/] Hoti khe so gahapati, samayo, yà tà devatà ekajjhaü sannipatanti. Tàsaü ekajjhaü sannipatitànaü vaõõanànattaü hi kho pa¤¤àyati. No ca àbhànànattaü. Seyyathàpi gahapati, puriso sambahulàni telappadãpàni ekaü gharaü paveseyya, tesaü ekaü gharaü pavesitànaü accinànattaü hi kho pa¤¤àyetha no ca àbhànànattaü. Evameva kho gahapati, hoti kho so samayo, yà tà devatà ekajjhaü sannipatanti, [PTS Page 148] [\q 148/] tàsaü ekajjhaü sannipatitànaü vaõõanànattaü hi kho pa¤¤àyati. No ca àbhànànattaü. Hoti kho so gahapati samayo, yà tà devatà tato vipakkamanti, tàsaü tato vipakkamantãnaü vaõõanànattaü ceva pa¤¤àyati, àbhànànanta¤ca. Seyyathàpi gahapati, puriso tàni sambahulàni telappadipàni tamhà gharà nãhareyya tesaü tato niharantànaü accinànattaü ceva pa¤¤àyetha àbhànànatta¤ca. Evameva kho gahapati, hoti kho so samayo, yà tà devatà tato vipakkamanti. Tàsaü tato vipakkamantãnaü vaõõanànattaü ceva pa¤¤àyati àbhànànatta¤ca. Na kho gahapati, tàsaü devatànaü evaü hoti: idaü amhàkaü niccanti và dhuvanti và sassatanti và. Api ca yattha yattheva tà devatà adhivasanti1 tattha tattheva tà devatà abhiramanti. Seyyathàpi gahapati, makkhikànaü kàjena và piñakena và harãyamànànaü na evaü hoti: idaü amhàkaü niccanti và dhuvanti và sassatanti và, api ca yattha yattheva tà makkhikà abhinivisanti, tattha tattheva tà makkhikà abhiramanti. Evameva kho gahapati tàsaü devatàü na evaü hoti: idaü amhàkaü niccanti và dhuvanti và sassatanti và, api ca yattha yattheva tà devatà adhivasanti, tattha tattheva tà devatà abhiramantãti. Evaü vutte àyasmà sabhiyo kaccàno àyasmantaü anuruddhaü etadavoca: sàdhu bhante anuruddha, atthi ca me phattha uttariü pañipucchitabbaü. Yà tà bhante devatà àbhà, sabbà tà parittàbhà? Udàhu santettha ekaccà devatà appamàõàbhàti? Tadaïgena kho àvuso kaccàna, santi pana ettha2 ekaccà devatà parittàbhà, santi panetthekaccà devatà appamàõàbhàti. Ko nu kho bhante anuruddha, hetu, ko paccayo. Yena tàsaü devatànaü ekaü devanikàyaü upapannànaü santetthekaccà [PTS Page 149] [\q 149/] devatà parittàbhà? Santi panetthekaccà devatà appamàõàbhàti? Tena hàvuso kaccàna, taüyevettha pañipucchissàmi yathà te khameyya, tathà naü vyàkareyyàsi. Taü kimma¤¤asi àvuso kaccàna, yvàyaü bhikkhu yàvatà ekaü rukkhamålaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Yo càyaü bhikkhu yàvatà dve và tãõi và rukkhamålàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü katamà cittabhàvanà mahaggatataràti? -------------------------- 1.Abhinivisanti-sãmu.[PTS] 2.Santettha-majasaü. [BJT Page 338] [\x 338/] Yvàyaü bhante bhikkhå yàvatà dve và tãõi và rukkhamålàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati ayaü imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü mahaggatataràti. Taü kimma¤¤asi àvuso kaccàna, yvàyaü bhikkhu yàvatà dve và tiõi và rukkhamålàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Yo càyaü bhikkhu yàvatà ekaü gàmakkhettaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü katamà cittabhàvanà mahaggatataràti? Yvàyaü bhante bhikkhu yàvatà ekaü gàmakkhettaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati ayaü imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü mahaggatataràti. Taü kimma¤¤asi àvuso kaccàna, yvàyaü bhikkhu yàvatà ekaü gàmakkhettaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Yo càyaü bhikkhu yàvatà dve và tãõi và gàmakkhettàni mahaggatanti pharitvà [PTS Page 150] [\q 150/] adhimuccitvà viharati. Imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü katamà cittabhàvanà mahaggatataràti? Yvàyaü bhante bhikkhu yàvatà dve và tãõi và gàmakkhettàni mahaggatanti pharitvà Adhimuccitvà viharati ayaü imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü mahaggatataràti. Taü kimma¤¤asi àvuso kaccàna, yvàyaü bhikkhu yàvatà dve và tiõi và gàmakkhettàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Yo càyaü bhikkhu yàvatà ekaü mahàrajjaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü katamà cittabhàvanà mahaggatataràti? Yvàyaü bhante bhikkhu yàvatà ekaü mahàrajjaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayaü imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü mahaggatataràti. Taü kimma¤¤asi àvuso kaccàna, yvàyaü bhikkhu yàvatà ekaü mahàrajjaü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Yo càyaü bhikkhu yàvatà dve và tãõi và mahàrajjàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü katamà cittabhàvanà mahaggatataràti? Yvàyaü bhante bhikkhu yàvatà dve và tãõi và mahàrajjàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayaü imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü mahaggatataràti. Taü kimma¤¤asi àvuso kaccàna, yvàyaü bhikkhu yàvatà dve và tãõi và mahàrajjàni mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Yo càyaü bhikkhu yàvatà samaddapariyantaü pañhaviü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü katamà cittabhàvanà mahaggatataràti? [BJT Page 340] [\x 340/] Yvàyaü bhante, bhikkhu yàvatà samaddapariyantaü pañhaviü mahaggatanti pharitvà adhimuccitvà viharati. Ayaü imàsaü ubhinnaü cittabhàvanànaü mahaggatataràti. Ayaü kho àvuso kaccàna, hetu ayaü paccayo, yena tàsaü devatànaü ekaü devanikàyaü upapannànaü santetthekaccà devatà parittàbhà, santi panetthekaccà devatà appamàõàbhàti. Sàdhu bhante anuruddha, atthi ca me ettha uttariü pañipucchitabbaü. Yàvatà bhante, devatà àbhà, sabbà tà saïkiliññhàbhà? Udàhu santetthekaccà devatà parisuddhàbhàti? [PTS Page 151] [\q 151/] Tadaïgena kho àvuso kaccàna, santetthekaccà devatà saïkaliññhàbhà santi panetthekaccà devatà parisuddhàbhàti. Ko nu kho bhante anuruddha, hetu ko paccayo, yena tàsaü devatànaü ekaü devanikàyaü upapannànaü santetthekaccà devatà saïkaliññhàbhà santi panetthekaccà devatà parisuddhabhàti. Tena hàvuso kaccàna, upamaü te karissàmi. Upamàyapidhekacce vi¤¤å purisà bhàsitassa atthaü àjànanti. Seyyathàpi àvuso kaccàna, telappadãpassa jhàyato telampi aparisuddhaü, vaññipi aparisuddhà, so telassapi aparisuddhattà vaññiyàpi aparisuddhattà andhandhaü viya jhàyàti. Evameva kho àvuso kaccàna, idhekacco bhikkhu saükiliññhàbhàti pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa kàyaduññhullampi na suppañippassaddhaü hoti. Thãnamiddhampi na susamåhataü hoti. Uddhaccakukkuccampi na suppañivinãtaü hoti. So kàyaduññhullassapi na suppañippassaddhattà thãnamiddhassapi na susamåhattà uddhaccakkuccassapi na suppañivinãtattà andhandhaü viya jhàyati. So kàyassa bhedà parammaraõà saükiliññhàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjati. Seyyathàpi àvuso kaccàna, telappadãpassa jhàyato telampi parisuddhaü, vaññipi parisuddhà, so telassapi parisuddhattà vaññiyàpi parisuddhattà na andhandhaü viya jhàyati. Evameva kho àvuso kaccàna, idhekacco bhikkhu parisuddhàbhàti pharitvà adhimuccitvà viharati. Tassa kàyaduññhullampi suppañippassaddhaü hoti. Thãnamiddhampi susamåhataü hoti. Uddhaccakukkuccampi suppañivinãtaü hoti. So kàyaduññhullassapi suppañippassaddhattà thãnamiddhassapi susamåhatattà uddhaccakukkuccassapi suppañivinãtattà na andhandhaü viya jhàyati. So kàyassa bhedà parammaraõà parisuddhàbhànaü devànaü sahavyataü upapajjati. [PTS Page 152] [\q 152/] Ayaü kho avuso kaccàna, hetu ayaü paccayo, yena tàsaü devatànaü ekaü devanikàyaü upapannànaü santetthekaccà devatà saïkiliññhàbhà, santi panetthekaccà devatà parisuddhàbhàti. Evaü vutte àyasmà sabhiyo kaccàno àyasmantaü anuruddhaü etadavoca: 'sàdhu bhante anuruddha, na bhante, àyasmà anuruddho evamàha: evaü me sutanti và, evaü arahati bhavitunti và. [BJT Page 342] [\x 342/] Atha ca pana bhante, àyasmà anuruddho 'evampi tà devatà itipi tà devatàttheva bhàsati. Tassa mayhaü bhante, evaü hoti: addhàyasmatà anuruddhena tàhi devatàhi saddhiü sannivutthapubba¤ceva sallapitapubba¤ca sàkacchà ca samàpajjitapubbàti. Addhà kho te ayaü àvuso kaccàna, àsajja upanãya vàcà bhàsità. Api ca te ahaü vyàkarissàmi. Dãgharattaü kho àvuso kaccàna, tàhi devatàhi saddhiü sannivutthapubba¤ceva sallapitapubba¤ca sàkacchà ca samàpajjitapubbàti. Evaü vutte àyasmà sabhiyo kaccàno pa¤cakaïgaü thapatiü etadavoca: 'làbhà te gahapati. Suladdhaü te gahapati. Yaü tvaü ceva taü saïkhàdhammaü pahàsi. Maya¤ci'maü dhammapariyàyaü alatthamhà savaõàyà'ti. Anuruddha suttaü sattamaü [BJT Page 344] [\x 344/] 3.3.8 Upakkilesa suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosambiyaü viharati ghositàràme. Tena kho pana samayena kosambiyaü bhikkhå bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkami. [PTS Page 153] [\q 153/] upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: idha bhante, kosambiyaü bhikkhå bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti. Sàdhu bhante, bhagavà yena te bhikkhå tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyàti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho bhagavà yena te bhikkhå tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: 'alaü bhikkhave, mà bhaõóanaü, mà kalahaü, mà viggahaü, mà vivàda'nti. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etadavoca. âgametu bhante, bhagavà dhammassàmi. Appossukko bhante, bhagavà diññhadhammasukhavihàraü anuyutto viharatu. Mayametena bhaõóanena kalahena viggahena vivàdena pa¤¤àyissàmàti. Dutiyampi kho bhagavà te bhikkhå etadavoca: 'alaü bhikkhave, mà bhaõóanaü, mà kalahaü, mà viggahaü, mà vivàda'nti. Dutiyampi kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: àgametu bhante, bhagavà dhammassàmi. Appossukko bhante, bhagavà diññhadhammasukhavihàraü anuyutto viharatu. Mayametena bhaõóanena kalahena viggahena vivàdena pa¤¤àyissàmàti. Tatiyampi kho bhagavà te bhikkhå etadavoca: alaü bhikkhave, mà bhaõóanaü, mà kalahaü, mà viggahaü, mà vivàda'nti. Tatiyampi kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: 'àgametu bhante, bhagavà dhammassàmi. Appossukkho bhante, bhagavà diññhadhammasukhavihàraü anuyutto viharatu mayametena bhaõóanena kalahena viggahena pa¤¤àyissàmàti. [BJT Page 346] [\x 346/] Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya kosambiü piõóàya pàvisi. Kosambiyaü1 piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaramàdàya ñhitakova imà gàthà abhàsi: [PTS Page 154] [\q 154/] Puthu saddo samajano na bàlo koci ma¤¤atha, Saïghasmiü bhijjamànasmiü nतaü bhiyyo ama¤¤atha2 Parimuññhà paõóità bhàsà vàcà gocarabhàõino, Yàvicchanti mukhàyàmaü yena nãtà na taü vidå. Akkocchi maü avadhi maü ajini maü ahàsi me, Ye ca taü3 upanayhanti veraü tesaü na sammati. Akkocchi maü avadhi maü ajini maü àhàsi me, Ye taü na upanayhanti veraü tesåpasammati. Na hi verena veràni sammantãdha kudàcanaü, Averena ca sammanti esa dhammo sanantano. Pare ca na vijànanti mayamettha yamàmase, Ye ca tattha vijànanti tato sammanti medhagà. Aññhicchidà4 pàõaharà gavàssadhanahàrino, Raññhaü vilumpamànànaü tesampi hoti saïgati kasmà tumhàka no siyà? Sace labhetha nipakaü sahàyaü saddhiü caraü sàdhuvihàri dhãraü, Abhibhuyya sabbàni parissayàni careyya tenattamano satãmà. No ce labhetha nipakaü sahàyaü saddhiü caraü sàdhuvihàri dhãraü, Ràjàva raññhaü vijitaü pahàya eko care màtaïgara¤¤eva nàgo. Ekassa caritaü seyyo natthi bàle sahàyatà, Eko care na ca pàpàni kayirà appossukko màtaïga Ra¤¤eva nàgo'ti. Atha kho bhagavà ñhitakova imà gàthà bhàsitvà yena bàlakaloõakàragàmo tenupasaïkami. Tena kho pana [PTS Page 155] [\q 155/] samayena àyasmà bhagu bàlakaloõakàragàme viharati. Addasà kho àyasmà bhagu bhagavantaü dåratova àgacchantaü. Disvàna àsanaü pa¤¤àpesi udaka¤ca pàdànaü5. Nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane. Nisajja pàde pakkhàlesi. âyasmàpi kho bhagu bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü bhaguü bhagavà etadavoca: Kacci bhikkhu, khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci piõóakena na kilamasãti? -------------------------- 1.Kosambãü-[PTS. 2.]Ama¤¤aü-sãmu. 3.Ye taü-[PTS.] 4.Aññhicchinnà-sãmu,majasaü. 5.Pàdànaü dhovanaü-sãmu,majasaü [BJT Page 348] [\x 348/] Khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà, na càhaü bhante piõóakena kilamàmã'ti. Atha kho bhagavà àyasmantaü bhaguü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà yena pàcãnavaüsadàyo tenupasaïkami. Tena kho pana samayena àyasmà ca anuruddho àyasmà ca nandiyo àyasmà ca kimbilo1 pàcãnavaüsadàye viharanti. Addasà kho dàyapàlo bhagavantaü dåratova àgacchantaü. Disvàna bhagavantaü: 'mà mahàsamaõa etaü dàyaü pàvisi, santettha tayo kulaputtà attakàmaråpà viharanti, mà tesaü aphàsuü akàsã'ti. Assosi kho àyasmà anuruddho dàyapàlassa bhagavatà saddhiü mantayamànassa. Sutvàna dàyapàlaü etadavoca: 'Mà àvuso dàyapàla, bhagavantaü vàresi. Satthà no bhagavà anuppatto'ti. Atha kho àyasmà anuruddho yenàyasmà ca nandiyo yenàyasmà ca kimbilo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ca nandiyaü àyasmantaü ca kimbilaü etadavoca: 'abhikkamathàyasmanto, satthà no bhagavà anuppatto'ti. Atha kho àyasmà ca anuruddho àyasmà ca nandiyo àyasmà ca kimbilo bhagavantaü paccuggantvà eko bhagavato pattacivaraü pañiggahesi, eko àsanaü pa¤¤àpesi, eko pàdodakaü upaññhapesi. Nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane. Nisajja pàde pakkhàlesi. Tepi kho àyasmanto bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü anuruddhaü bhagavà etadavoca: Kacci vo anurudhà, khamanãyaü, kacci yàpanãyaü, kacci piõóakena na kilamathàti? [PTS Page 156] [\q 156/] 'Khamanãyaü bhagavà, yàpanãyaü bhagavà. Na ca mayaü bhante, piõóakena kilamàmà'ti. Kacci pana vo anuruddhà, samaggà sammodamànà avivadamànà khãrodakãbhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampassantà viharathàti? Taggha mayaü bhante, samaggà sammodamànà avivadamànà khãrodakãbhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampassantà viharàmà'ti. Yathà kathaü pana tumhe anuruddhà, samaggà sammodamànà avivadamànà khãrodakãbhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampassantà viharathà'ti. Idha mayhaü bhante, evaü hoti: 'làbhà vata me, suladdhaü vata me, yohaü evaråpehi sabrahmacàrãhi saddhiü viharàmã'ti. Tassa mayhaü bhante, imesu àyasmantesu mettaü kàyakammaü paccupaññhitaü àvã ceva raho ca. Mettaü vacãkammaü paccupaññhitaü àvã ceva raho ca. Mettaü manokammaü paccupaññhitaü àvã ceva raho ca. Tassa mayhaü bhante, evaü hoti: yannånàhaü sakaü cittaü nikkhipitvà imesaüyeva àyasmantànaü cittassa vasena vatteyya'nti. So kho ahaü bhante, sakaü cittaü nikkhapitvà imesaü yeva àyasmantànaü cittassa vasena vattàmi. Nànà hi kho no bhante, kàyà, ekaü ca pana ma¤¤e cittanti. ------------------------- 1.Kimilo-majasaü. [BJT Page 350] [\x 350/] âyasmàpi kho nandiyo 'làbhà vata me, suladdhaü vata me, yohaü Evaråpehi sabrahmacàrãhi saddhiü viharàmã'ti. Tassa mayhaü bhante, imesu àyasmantesu mettaü kàyakammaü paccupaññhitaü àvã ceva raho ca. Mettaü vacãkammaü paccupaññhitaü àvã ceva raho ca. Mettaü manokammaü paccupaññhitaü àvã ceva raho ca. Tassa mayhaü bhante, evaü hoti: yannånàhaü sakaü cittaü nikkhipitvà imesaüyeva àyasmantànaü cittassa vasena vatteyya'nti. So kho ahaü bhante, sakaü cittaü nikkhipitvà imesaü yeva àyasmantànaü cittassa vasena vattàmi. Nànà hi kho no bhante, kàyà, ekaü ca pana ma¤¤e cittanti. âyasmàpi kimbilo bhagavantaü etadavoca1. Mayhampi kho bhante, evaü hoti: 'làbhà vata me, suladdhaü vata me, yohaü evaråpehi sabrahmacàrãhi saddhiü viharàmã'ti tassa mayhaü bhante imesu àyasmantesu mettaü kàyakammaü paccupaññhitaü àvã veva raho ca. Mettaü vavãkammaü paccupaññhitaü àvã veva raho ca. Tassa mayhaü bhante evaü hoti: 'yannånàhaü sakaü cittaü nãkkhipitvà imesaüyeva àyasmantànaü cittassa vasena vatteyyanti. So kho ahaü bhante sakaü cittaü nikkhipitvà imesaüyeva àyasmantànaü cittassa vasena vattàmi. Nànà hi kho no bhante kàyà. Eka¤ca pana ma¤¤e cittanti. Evaü kho mayaü bhante, samaggà sammodamànà avivadamànà khãrodakãbhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhi sampassantà viharàmàti. Sàdhu sàdhu anuruddhà, 'kacci pana vo anuruddhà, appamattà àtàpino pahitattà viharathà'ti? [PTS Page 157] [\q 157/] 'Taggha mayaü bhante, appamattà àtàpino pahitattà viharàmà'ti. 'Yathà kathaü pana tumhe anuruddhà, appamattà àtàpino pahitattà viharathà'ti? Idha bhante, amhàkaü yo pañhamaü gàmato piõóàya pañikkamati. So àsanàni pa¤¤àpeti, pànãyaü paribhojanãyaü upaññhapeti, avakkàrapàtiü upaññhapeti. Yo pacchà gàmato piõóàya pañikkamati, sace hoti bhuttàvaseso, sace àkaïkhati, bhu¤jati. No ce àkaïkhati appaharite và chaóóeti, appàõake và udake opilàpeti. So àsanàni pañisàmeti, pànãyaü paribhojanãyaü pañisàmeti. Avakkàrapàtiü dhovitvà pañisàmeti, bhattaggaü sammajjati. Yo passati pànãyaghañaü và paribhojanãyaghañaü và vaccaghañaü và rittaü tucchaü. So upaññhapeti. Sacassa hoti avisayhaü, hatthavikàrena dutiyaü àmantetvà hatthavilaïghakena upaññhapema. Natveva mayaü bhante tappaccayà vàcaü bhindàma. Pa¤càhikaü kho pana mayaü bhante, sabbarattiyaü dhammiyà kathàya sannisãdàma. Evaü kho mayaü bhante, appamattà àtàpino pahitattà viharàmà'ti. Sàdhu sàdhu anuruddhà, atthi pana vo anuruddhà, evaü appamattànaü àtàpãnaü pahitattànaü viharantànaü uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanaviseso adhigato phàsuviharo'ti. Idha mayaü bhante, appamattà àtàpino pahitattà viharantà obhàsa¤ceva sa¤jànàma dassana¤ca råpànaü. So kho pana no obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Ta¤ca nimittaü na pañivijjhamà''ti. Taü kho pana vo anuruddhà, nimittaüpañivijjhitabbaü. Ahampi sudaü anuruddhà pubbeva sambodhà anabhisambuddho bodhisattova samàno obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso [PTS Page 158] [\q 158/] na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi: 'ko nukho hetu ko paccayo, yena me obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpàna'nti. Tassa mayhaü anuruddhàyati dassana¤ca råpàna'nti. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi: 'vicikicchà kho me udapàdi. Vicikicchàdhi -------------------------- 1.Etadavocuü-simå,[PTS.] [BJT Page 352] [\x 352/] Karaõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi, yathà me puna na vicikicchà uppajjissatãti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na virasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi: 'ko nu kho hetu ko paccayo, yena me obhàso antaradhàyàti dassana¤ca råpàna'nti. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi: 'amanasikàro kho me udapàdi. Amanasikàràdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi. Yathà me puna na vicikicchà uppajjissati. Na amanasikaroti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi: thãnamiddhaü kho me udapàdi. Thinamiddhàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi [PTS Page 159] [\q 159/] yathà me puna na vicikicchà uppajjissati, na amanasikàro, na thãnamiddhanti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: chamhitattaü kho me udapàdi. Chambhitattàdhikaraõaü ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Seyyathàpi anuruddhà. Puriso addhànamaggapañipanno, tassa ubhato passe vadhakà1 uppateyyuü2 tassa tato nidànaü chambhitattaü uppajjeyya. Evameva kho me anuruddhà, chambhitattaü udapàdi. Chambhitattàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi, yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãnamiddhaü na chambhitattanti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na virasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: ubbillaü3 kho me udapàdi. Ubbillà4dhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Seyyathàpi anuruddhà puriso ekaü nidhimukhaü gavesanto sakideva pa¤canidhimukhàni adhigaccheyya. Tassa tato nidànaü ubbillaü uppajjeyya. Evameva kho anuruddhà ubbillaü kho me udapàdi. Ubbillàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi, yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãmiddhaü na chambhitattaü na ubbillanti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: duññhullaü kho me udapàdi. Duññhullàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi, yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãnamiddhaü na chambhitattaü na ubbillaü na duññhullanti. -------------------------- 1. Vaddhakà-majasaü. 3. Uppillaü-majasaü. 2. Uppajjeyyuü-syà. 4. Uppalla-na-ma. [BJT Page 354] [\x 354/] So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: accàraddhaviriyaü kho me udapàdi. Accàraddhaviriyàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Seyyathàpi anuruddhà puriso ubhogi hatthehi vaññakaü gàëhaü gaõheyya. So tattheva patameyya1. Evameva kho anuruddhà, accàraddhaviriyaü kho me udapàdi. Accàraddhaviriyàdhikaraõa¤ca pana me råpànaü samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãnamiddhaü na chambhitattaü, na ubbillaü, na duññhullaü, na accàraddhaviriyanti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: atilãnaviriyaü kho me [PTS Page 160] [\q 160/] udapàdi. Atilãnaviriyàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Seyyathàpi anuruddhà puriso vaññakaü sithilaü gaõheyya. So tattha hatthato uppateyya. Evameva kho me anuruddhà, atilãnaviriyaü udapàdi. Atilãnaviriyàdhikaraõa¤ca pana me råpànaü samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãnamiddhaü na chambhitattaü na ubbillaü na duññhullaü na accàraddhaviriyaü na atilãnaviriyanti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi:'abhijappà kho me udapàdi. Abhijappàdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Seyyathàpi anuruddhà, puriso ubhogi hatthehi vaññakaü gàëhaü gaõheyya. So tatteva patameyya1. Evameva kho anuruddhà, abhijappàviriyaü udapàdi. Abhijappàdhikaraõa¤ca pana me råpànaü samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãnamiddhaü na chambhitattaü na ubbillaü na duññhullaü na accàraddhaviriyaü na atilãnaviriyaü, na abhijappàti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü. So kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: nànattasa¤¤à kho me udapàdi. Nànattasa¤¤àdhikaraõa¤ca pana me samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Sohaü tathà karissàmi yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro, na thãnamiddhaü, na chambhitattaü, na ubbillaü, na duññhullaü, na accàraddhaviriyaü, na atilãnaviriyaü, na abhijappà, na nànattasa¤¤à'ti. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsa¤ceva sa¤jànàmi dassana¤ca råpànaü, so kho pana me obhàso na cirasseva antaradhàyati dassana¤ca råpànaü. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: 'ko nu kho hetu, ko paccayo yena me obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpàna'nti. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi: 'atinijjhàyitattaü kho me råpànaü udapàdi. Atinijjhàyitattàdhikaraõa¤ca pana me råpànaü samàdhi cavi. Samàdhimhi cute obhàso antaradhàyati dassana¤ca råpànaü, sohaü tathà karissàmi, yathà me puna na vicikicchà uppajjissati na amanasikàro na thãnamiddhaü na chambhitattaü na ubbillaü na duññhullaü na accàraddhaviriyaü na atilãnaviriyaü na abhijappà na nànattasa¤¤à na atinijjhàyitattaü råpànanti. ------------------------- 1.Matameyya-sãmu. [BJT Page 356] [\x 356/] So kho ahaü anuruddhà, vicikicchà cittassa upakkilesoti iti viditvà vicikicchaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Amanasikàro cittassa upakkilesoti iti viditvà amanasikàraü cittassa upakkilesaü pajahiü. Thãnamiddhaü cittassa upakkilesoti iti viditvà thãnamiddhaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Chambhitattaü cittassa upakkilesoti iti viditvà chambhitattaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Ubbillaü1 cittassa upakkilesoti iti viditvà ubbillaü1 cittassa upakkilesaü pajahiü. Duññhullaü cittassa upakkilesoti iti viditvà duññhullaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Accàraddhaviriyaü cittassa upakkilesoti iti viditvà accàraddhaviriyaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Atilãnaviriyaü cittassa upakkilesoti iti viditvà atilãnaviriyaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Abhijappà cittassa upakkilesoti iti viditvà abhijappaü cittassa upakkilesaü pajahiü. Nànattasa¤¤aü cittassa upakkilosoti iti viditvà nànattasa¤¤aü cittassa upakkilesaü pajahiü. Atinijjhàyitattaü råpànaü cittassa [PTS Page 161] [\q 161/] upakkilesoti iti viditvà atinijjhàyitattaü råpànaü cittassa upakkilesaü pajahiü. So kho ahaü anuruddhà, appamatto àtàpã pahitatto viharanto obhàsampi hi kho sa¤jànàmi, na ca råpàni passàmi. Råpàni hi kho passàmi, na ca obhàsaü sa¤jànàmi. Kevalampi rattiü kevalampi divasaü2 kevalampi rattindivanti. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: ko nu kho hetu, ko paccayo, sohaü3 obhàsampi kho sa¤jànàmi. Na ca råpàni passàmi. Råpàni hi kho tasmiü samaye passàmi. Na ca obhàsaü sa¤jànàmi. Kevalampi rattiü kevalampi divasaü kevalampi rattindivanti. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: yasmiü hi kho ahaü samaye råpanimittaü amanasikaritvà obhàsanimittaü manasikaromi. Obhàsaü hi kho tasmiü samaye sa¤jànàmi na ca råpàni passàmi. Yasmiü panàhaü samaye obhàsanimittaü amanasi karitvà råpanimittaü manasi karomi. Råpàni hi kho tasmiü hi samaye passàmi. Na ca obhàsaü sa¤jànàmi. Kevalampi rattiü kevalampi divasaü kevalampi rattindivanti So kho ahaü anuruddhà appamatto àtàpã pahitatto viharanto parittaü ceva obhàsaü sa¤jànàmi. Parittàni ca råpàni passàmi. Appamàna¤ceva obhàsaü sa¤jànàmi. Appamàõàni ca råpàni passàmi, kevalampi rattiü kevalampi divasaü, kevalampi rattindiva'nti. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: 'ko nu kho hetu, ko paccayo, sohaü3 parittaü ceva obhàsaü sa¤jànàmi, parittàni ca råpàni passàmi. Appamàõa¤ceva obhàsaü sa¤jànàmi, appamàõi ca råpàni passàmi. Kevalampi rattiü kevalampi divasaü kevalampi rattindiva,nti. Tassa mayhaü anuruddhà, etadahosi: yasmiü kho me samaye paritto, samàdhi hoti, parittaü me tasmiü samaye cakkhu hoti. Sohaü parittena cakkhunà paritta¤ceva obhàsaü sa¤jànàmi. Parittàni ca råpàni passàmi. Yasmiü pana samaye appamàõo4 me samàdhi hoti. Appamàõaü me tasmiü samaye cakkhu hoti. Sohaü appamàõena cakkhunà appamàõa¤ceva obhàsaü sa¤jànàmi, appamàõàni ca råpàni passàmi kevalampi rattiü kevalampi divasaü kevalampi rattindiva,nti. ------------------------ 1.Uppillaü-majasaü, 3.Yvàhaü-majasaü, 2.Divaü-majasaü, 4.Apparitto-[PTS.] [BJT Page 358] [\x 358/] Yato kho [PTS Page 162] [\q 162/] me anuruddhà, vicikicchà cittassa upakkilesoti iti viditvà vicikicchà cittassa upakkileso pahãno ahosi. Amanasikàro cittassa upakkilesoti iti viditvà amanasikàro cittassa upakkileso pahãno ahosi. Thãnamiddhaü cittassa upakkilesoti iti viditvà thãnamiddhaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Chambhitattaü cittassa upakkilesoti iti viditvà chambhitattaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Ubbillaü cittassa upakkilesoti iti viditvà ubbillaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Duññhullaü cittassa upakkilesoti iti viditvà duññhullaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Accàraddhaviriyaü cittassa upakkilosoti iti viditvà accàraddhaviriyaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Atilãnaviriyaü cittassa upakkilesoti iti viditvà atilãnaviriyaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Abhijappà cittassa upakkilesoti iti viditvà abhijappà cittassa upakkileso pahãno ahosi. Nànattasa¤¤à cittassa upakkilesoti iti viditvà nànattasa¤¤à cittassa upakkileso pahãno ahosi. Atinijjhàyitattaü råpànaü cittassa upakkilesoti iti viditvà atinijjhàyitattaü råpànaü cittassa upakkileso pahãno ahosi. Tassa mayhaü anuruddhà etadahosi. Ye kho me cittassa upakkilesà, te me pahãnà handadànàhaü tividhena samàdhiü bhàvemã'ti. So kho ahaü anuruddhà savitakkampi savicàraü samàdhiü bhàvesiü. Avitakkampi vicàramattaü samàdhiü bhàvesiü. Avitakkampi avicàraü samàdhiü bhàvesiü. Sappãtikampi samàdhiü bhàvesiü. Nippãtikampi samàdhiü bhàvesiü. Sàtasahagatampi samàdhiü bhàvesiü. Upekkhàsahagatampi samàdhiü bhàvesiü. Yato kho me anuruddhà, savitakkopi savicàro samàdhi bhàvito ahosi, avitakkopi vicàramanto samàdhi bhàvito ahosi, avitakkopi avicàro samàdhi bhàvito ahosi, sappãtikopi samàdhi bhàvito ahosi. Nippãtikopi samàdhi bhàvito ahosi, sàtasahagatopi samàdhi bhàvito ahosi. Upekkhàsahagatopi samàdhi bhàvito ahosi. ¥àõa¤ca pana me dassanaü udapàdi: akuppà me ceto vimutti, ayamantimà jàti, natthidàni punabbhavoti. Idamavoca bhagavà, attamano àyasmà anuruddho bhagavato bhàsitaü abhinandãti. [PTS Page 163] [\q 163/] Upakkilesasuttaü aññhamaü [BJT Page 360] [\x 360/] 3.3.9 Bàlapaõóita suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuü bhagavà etadavoca: Tãõimàni bhikkhave, bàlassa bàlalakkhaõàni bàlanimittàni bàlàpadànàni. Katamàni tãõi: idha bhikkhave, bàlo duccintitacintã ca hoti dubbhàsitabhàsã ca dukkatakammakàrã ca. No cetaü bhikkhave, bàlo duccintitacintã ca abhavissa dubbhàsitabhàsã ca dukkatakammakàrã ca kena naü paõóità jàneyyuü: bàlo ayaü bhavaü asappuriso'ti yasmà ca kho bhikkhave,bàlo duccintitacintã ca hoti dubbhàsitabhàsã ca dukkatakammakàrã ca, tasmà naü paõóità jànanti: bàlo ayaü bhavaü asappurisoti. Sa kho so bhikkhave, bàlo tividhaü diññheva dhamme dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Sace bhikkhave, bàlo sabhàyaü và nisinno hoti. Rathiyàya1và nisinno hoti. Siïghàñake và nisinno hoti. Tatra ce jano tajjaü tassàruppaü kathaü manteti sace bhikkhave, bàlo pàõàtipàtã hoti. Adinnàdàyã hoti kàmesu micchàcàrã hoti musàvàdã hoti. Suràmerayamajjapamàdaññhàyã hoti. Tatra bhikkhave bàlassa evaü hoti: yaü kho jano tajjaü tassàruppaü kathaü manteti. Saüvijjante te ca dhammà mayi, aha¤ca tesu dhammesu sandissàmãti. Idaü bhikkhave, bàlo pañhamaü diññheva dhamme dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Puna ca paraü bhikkhave, bàlo passati ràjàno coraü àgucàriü gahetvà vividhà kammakàraõà kàrente: kasàhipi [PTS Page 164] [\q 164/] tàëente, vettehipi tàëente, addhadaõóakehepi tàëente, hatthampi chindante pàdampi chindante, hatthapàdampi chindante, kaõõampi chindante, nàsampi chindante, kaõõanàsampi chindante, bilaïgathàlikampi karonte, saïkhamuõóikampi karonte, ràhumukhampi karonte, jotimàlikampi karonte, hatthapajjotikampi karonte, erakavattikampi karonte, cirakavàsikampi karonte, eõeyyakampi karonte, balisamaüsikampi karonte, kahàpaõakampi karonte, khàràpatacchikampi karonte, palighaparivattikampi karonte, palàlapãñhakampi karonte, tattenapi telena osi¤cante, sunakhehipi khàdàpente, jãvantampi såle uttàsente, asinàpi sãsaü chindante. Tatra bhikkhave, bàlassa evaü hoti: yathàråpànaü kho pàpakànaü kammànaü hetu ràjàno coraü àgucàriü -------------------------- 1.Rathikàya-majasaü,sãmu. [BJT Page 362] [\x 362/] Gahetvà vividhà kammakàraõà karonti: kasàhipi tàëenti. Vettehipi tàëenti. Addhadaõóakehipi tàëenti. Hatthampi chindanti. Pàdampi chindanti. Hatthapàdampi chindanti. Kaõõampi chindanti. Nàsampi chindanti. Kaõõanàsampi chindanti. Bilaïgathàlikampi karonti. Saïkhamuõóikampi karonti. Ràhumukhampi karonti. Jotimàlikampi karonti. Hatthapajjotikampi karonti. Cãrakavàsikampi karonti. Eõeyyakampi karonti. Balisamaüsikampi karonti. Kahàpaõakampi karonti. Khàràpatacchikampi karonti. Palighaparivattikampi karonti. Palàlapiññhikampi karonti. Tattenapi telena osi¤canti. Sunakhehipi khàdàpenti. Jãvantampi såle uttàsenti. Asinàpi sãsaü chindanti. Saüvijjante te ca dhammà mayi, aha¤ca tesu dhammesu sandissàmi. Ma¤cepi ràjàno àjàneyyuü mampi ràjàno gahetvà vividhà kammakàraõà kàreyyuü: kasàhipi tàëeyyuü. Vettehipi tàëeyyuü. Addhadaõóekehepi tàëeyyuü hatthampi chindeyyuü. Pàdampi chindeyyuü. Hatthapàdampi chindeyyuü. Kaõõampi chindeyyuü. Nàsampi chindeyyuü. Kaõõanàsampi chindeyyuü. Bilaïgathàlikampi kareyyuü. Saïkhamuõóikampi kareyyuü. Ràhumukhampi kareyyuü. Jotimàlikampi kareyyuü. Hatthapajjotikampi kareyyuü. Erakavattikampi kareyyuü.Cãrakavàsikampi kareyyuü. Eõeyyakampi kareyyuü. Balisamaüsikampi kareyyuü. Kahàpaõakampi kareyyuü. Khàràpatacchikampi kareyyuü. Palighaparavattikampi kareyyuü. Tattenapi telena osi¤ceyyuü. Sunakhehipi khàdàpeyyuü. Jãvantampi såle uttàseyyuü. Asinàpi sãsaü chindeyyunti. Idampi bhikkhave, bàlo dutiyaü diññheva dhamme dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Puna ca paraü bhikkhave, bàlaü pãñhasamàråëhaü và ma¤casamàråëhaü và chamàya1và semànaü yànissa pubbe pàpakàni kammàni katàni2 kàyena duccaritàni vàcàya duccaritàni, manasà duccaritàni, tànissa tamhi samaye olambanti, ajjholambanti, abhippalambanti. Seyyathàpi bhikkhave, mahantànaü3 pabbatakuñànaü chàyà sàyanahasamayaü pañhaviyà olambanti, ajjholambanti, abhippalambanti. Evameva kho bhikkhave, bàlaü pãñhasamàråëhaü và ma¤casamàråëhaü và chamàya1và semànaü, yànissa pubbe pàpakàni [PTS Page 165] [\q 165/] kammàni katàni kàyena duccaritàni vàcàya duccaritàni manasà duccaritàni, tànissa tamhi olambanti, ajjholambanti, abhippalambanti, tatra bhikkhave bàlassa evaü hoti: 'akataü vata me kalyàõaü, akataü kusalaü, akataü bhãruttàõaü. Kataü pàpaü, kataü luddakaü, kataü kibbisaü. Yà ca hoti akatakalyàõànaü akatakusalànaü akatabhãruttàõànaü katapàpànaü kataluddànaü katakibbisànaü gati. Taü gati pecca gacchàmã'ti. So socati, kilamati, paridevati, urattàëiü kandati, sammohaü àpajjati. Idampi kho bhikkhave, bàlo tatiyaü diññheva dhamme dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. ------------------------- 1.Chamàyaü-majasaü,sãmu,syà. 2.Pàpakàni kammàni-[PTS.] 3.Mahataü-majasaü. [BJT Page 364] [\x 364/] Sa kho so bhikkhave bàlo kàyena duccaritaü caritvà vàcàya duccaritaü caritvà manasà duccaritaü caritvà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Yaü kho taü bhikkhave sammà vadamàno vadeyya: 'ekantaü aniññhaü ekantaü akantaü ekantaü amanàpa'nti. Nirayamevetaü1 sammà vadamàno vadeyya: ekantaü aniññhaü ekantaü akantaü ekantaü amanàpanti. Yàva¤cidaü bhikkhave, upamàpi na2 sukarà yàva dukkhà nirayàti. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etadavoca: sakkà pana me bhante,* upamaü kàtunti? Sakkà bhikkhåti bhagavà avoca. 'Seyyathàpi bhikkhu, coraü àgucàriü gahetvà ra¤¤e dasseyyuü: 'ayaü kho deva, coro àgucàrã, imassa yaü icchasi, taü daõóaü paõehã'ti. Tamenaü ràjà evaü vadeyya: 'gacchatha bho, imaü purisaü pubbanhasamayaü sattisatena hanathà'ti. Tamenaü pubbanhasamayaü sattisatena haneyyuü. Atha ràjà majjhantikasamayaü evaü vadeyya: 'ambho, kathaü so puriso'ti? 'Tatheva deva jãvatã'ti. Tamenaü ràjà evaü vadeyya: 'gacchatha, bho, taü purisaü majjhantikasamayaü sattisatena hanathà'ti. Tamenaü majjhantikasamayaü sattisatena haneyyuü. Atha ràjà sàyanhasamayaü evaü vadeyya: 'ambho, kathaü so puriso'ti? 'Tatheva deva jãvatã'ti, tamenaü ràjà evaü vadeyya: 'gacchatha bho, taü purisaü sàyanhasamayaü sattisatena hanathà'ti. Tamenaü sàyanhasamayaü [PTS Page 166] [\q 166/] sattisatena haneyyuü. Taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu so puriso tãhi sattisatena ha¤¤amàno tato nidànaü dukkhaü domanassaü pañisaüvediyethà'ti? Ekissàpi bhante, sattiyà ha¤¤amàno puriso tato nidànaü dukkhaü domanassaü pañisaüvediyetha. Ko pana vàdo tãhi sattisatehãti. Atha kho bhagavà parittaü pàõimattaü pàsàõaü gahetvà bhikkhå àmantesi: 'taü kiü ma¤¤atha bhikkhave, katamo nu kho mahantaro, yo càyaü mayà paritto pàõimatto pàsàõo gahito, yo ca himavà pabbataràjà'ti? Appamatto kho ayaü bhante, bhagavatà paritto pàõimatto pàsàõo gahito, himavantaü pabbataràjànaü upanidhàya saïkhampi na upeti, kalabhàgampi na upeti, upanidhimpi3 na upetã'ti. Evameva kho bhikkhave, yaü so puriso tãhi sattisatehi ha¤¤amàno tato nidànaü dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Taü nerayikassa dukkhassa4 upanidhàya saïkhampi na upeti. Kalabhàgampi na upeti. Upanidhimpi na upeti. ------------------------- 1.Nirayameva taü-majasaü. 2.Upamàhipi-sãmu. 3.Upanidhampi-majasaü,syà. *"Sakkà pana bhante"aññhakathàyaü. 4.Nirayakassa dukkhassa-majasaü. Nerayikassa-[PTS.] [BJT Page 366] [\x 366/] Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà pa¤cavidhabandhanaü nàma kàraõaü1 karonti: tattaü ayokhãlaü hatthe gamenti. Tattaü ayokhãlaü dutiye hatthe gamenti. Tattaü ayokhãlaü pàde gamenti. Tattaü ayokhãlaü dutiye pàde gamenti. Tattaü ayokhãlaü majjhe urasmiü gamenti. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà saüvesetvà2 kuñhàrãhi tacchanti. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà uddhapàdaü3 adhosiraü gahetvà4 vàsãhi tacchanti so tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü taroti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà rathe yojetvà àdittàya pañhaviyà sampajjalitàya sajotibhåtàya sàrentipi [PTS Page 167] [\q 167/] paccàsàrentipi. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà mahattaü aïgàrapabbataü àdittaü sampajjalitaü sajotibhåtaü àropentipi oropentipi. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti. Yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà uddhapàdaü adhosiraü gahetvà tattàya lohakumbhiyà pakkhipanti àdittàya sampajjalitàya sajotibhåtàya. So tattha pheõuddehakaü paccati. So tattha pheõuddehakaü paccamàno sakimpi uddhaü gacchati. Sakimpi adho gacchati. Sakimpi tiriyaü gacchati. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà mahàniraye pakkhipanti. So kho pana bhikkhave, mahànirayo. Catukkaõõo catudvàro vibhatto bhàgaso mito, Ayopàkàrapariyanto ayasà pañikujjito. Tassa ayomayà bhåmi jalità tejasà yutà, Samantà yojanasataü pharitvà tiññhati sabbadà. Anekapariyàyenapi kho ahaü bhikkhave, nirayakathaü katheyyaü, yàva¤cidaü bhikkhave, na sukaraü5 akkhànena pàpuõituü yàva dukkhà nirayàti. ------------------------- 1.Kammakàraõaü-majasaü,sãmu. 2.Saüvedhetvà-syà. 4. hapetvà-[PTS.] 3.Uddhaü pàdaü-syà 5.Sukarà-majasaü.Sãmu. [BJT Page 368] [\x 368/] Santi bhikkhave, tiracchànagatà pàõà tiõabhakkhà. Te allànipi tiõàni sukkhànipi tiõàni dantullehakaü khàdanti. Katame ca bhikkhave, tiracchànagatà pàõà tiõabhakkhà, assà goõà gadrabhà ajà migà, ye và pana¤¤epi keci tiracchànagatà pàõà tiõabhakkhà. Sa kho so bhikkhave, bàlo idha pubbe rasàdo idha pàpàni kammàni karitvà kàyassa bhedà parammaraõà tesaü sattànaü sahavyataü upapajjati ye te sattà tiõabhakkhà. Santi bhikkhave, tiracchànagatà pàõà gåthabhakkhà, te dåratova gåthagandhaü [PTS Page 168] [\q 168/] ghàyitvà dhàvanti: 'ettha bhu¤jissàma, ettha bhu¤jissàmà'ti. Seyyathàpi nàma bràhmaõà àhutigandhena dhàvanti: 'ettha bhu¤jissàma, ettha bhu¤jissàmà'ti. Evameva kho bhikkhave, santi tiracchànagatà pàõà gåthabhakkhà, te dåratova ghàyitvà dhàvanti: ettha bhu¤jissàma, ettha bhu¤jissàmàti. Katame ca bhikkhave, tiracchànagatà pàõà gåthabhakkhà: kukkuñà sukarà soõà sigàlà, ye và pana¤¤epi keci tiracchànagatà pàõà gåthabhakkhà. Sa kho so bhikkhave bàlo idha pubbe rasàdo idha pàpàni kammàni karitvà kàyassa bhedà parammaraõà tesaü sattànaü sahavyataü upapajjati ye te sattà gåthabhakkhà. Santi bhikkhave, tiracchànagatà pàõà andhakàre jàyanti andhakàre jãyanti andhakàre mãyanti. Katame ca bhikkhave, tiracchànagatà pàõà andhakàre jàyanti andhakàre jãyanti andhakàre mãyanti: kãñà pulavà gaõóuppàdi, ye và pana¤¤epi keci tiracchànagatà pàõà andhakàre jàyanti andhakàre jãyanti andhakàre mãyanti. Sa kho so bhikkhave, bàlo pubbe rasàdo idha pàpàni kammàni karitvà kàyassa bhedà parammaraõà tesaü sattànaü sahavyataü upapajjati, ye te sattà andhakàre jàyanti andhakàre jãyanti andhakàre mãyanti. Santi bhikkhave, tiracchànagatà pàõà udakasmiü jàyanti udakasmiü jãyanti udakasmiü mãyanti. Katame ca bhikkhave, tiracchànagatà pàõà udakasmiü jàyanti udakasmiü jãyanti udakasmiü mãyanti: macchà kacchapà suüsumàrà2 ye và pana¤¤epi keci tiracchànagatà pàõà udakasmiü jàyanti udakasmiü jãyanti udakasmiü mãyanti. Sa kho so bhikkhave, bàlo idha pubbe rasàdo idha pàpàni kammàni karitvà kàyassa bhedà parammaraõà tesaü sattànaü sahavyataü upapajjati, ye te sattà udakasmiü jàyanti udakasmiü jãyanti udakasmiü mãyanti. Santi bhikkhave, tiracchànagatà pàõà asucismiü jàyanti asucismiü jãyanti asucismiü mãyanti katame ca bhikkhave, tiracchànagatà pàõà asucismiü jàyanti asucismiü jãyanti asucismiü mãyanti: ye te bhikkhave sattà påtimacche và jàyanti påtimacche và jãyanti påtimacche và mãyanti. Påtikuõape và jàyanti påtikuõape jãyanti påtikuõape mãyanti. Påtikummàse và jàyanti påtikummàse jãyanti påtikummàse mãyanti. Candanikàya và jàyanti candanikàya vàjãyanti candanikàya và mãyanti. Oligalle và jàyanti oligalle và jãyanti oligalle và mãyanti. Sa kho so bhikkhave, [PTS Page 169] [\q 169/] bàlo idha pubbe rasàdo idha pàpàni kammàni karitvà kàyassa bhedà parammaraõà tesaü sattànaü sahavyataü upapajjati ye te sattà asucismiü jàyanti asucismiü jãyanti asucismiü mãyanti. ------------------------- 1.Hatthi assà-majasaü. 2.Susumàrà-majasaü. [BJT Page 370] [\x 370/] Anekapariyàyenapi kho ahaü bhikkhave, tiracchànayonikathaü katheyyaü, yàva¤cidaü bhikkhave, na sukaraü akkhànena pàpuõituü yàva dukkhà tiracchànayonãti. Seyyathàpi bhikkhave, puriso ekacchiggalaü yugaü mahàsamudde pakkhipeyya, tamenaü puratthimo vàto pacchimena saühareyya. Pacchimo vàto puratthimena saühareyya. Uttaro vàto dakkhiõena saühareyya dakkhiõo vàto uttarena saühareyya. Tatràssa kàõakacchapo, so vassasatassa vassasatassa accayena sakiü ummujjeyya. Taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu so kàõo kacchapo amusmiü ekacchiggale yuge gãvaü paveseyyàti? Yadi nu na1 bhante, kadàcã karahaci dighassa addhuno accayenàti. Khippataraü kho so bhikkhave, kàõo kacchapo amusmiü ekacchiggale yuge gãvaü paveseyya. Ato dullabhataràhaü bhikkhave manussattaü vadàmi sakiü vinipàtagatena bàlena. Taü kissa hetu: na hetthe bhikkhave, atthi dhammacariyà samacariyà kusalakiriyà pu¤¤akiriyà, a¤¤ama¤¤akhàdikà ettha bhikkhave, vattati dubbalakhàdikà. Sa kho so bhikkhave, bàlo sace kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena manussattaü àgacchati. Yàni tàni nãcakulàni: caõóàlakulaü và nesàdakulaü và veõakulaü2 và rathakàrakulaü và pukkusakulaü và tathàråpe kule paccàjàyati daëidde appannapànabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghàsacchàdo labbhati. So ca hoti dubbaõõo duddasiko okoñimako bavhàbàdho, kàõo và kuõã và khujjo và pakkhahato và, na làbhã annassa pànassa vatthassa [PTS Page 170] [\q 170/] yànassa màlàgandhavilepanassa seyyàvasathapadãpeyyassa. So kàyena duccaritaü carati vàcàya duccaritaü carati manasà duccaritaü carati. So kàyena duccaritaü caritvà vàcàya duccaritaü caritvà manasà duccaritaü caritvà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Seyyathàpi bhikkhave, akkhadhutto pañhameneva kaliggahena puttampi jãyetha dàrampi jãyetha sabbaü sàpateyyampi jãyetha uttarimpi anubandhaü3 nigaccheyya. Appamattako so bhikkhave, kaliggaho yaü so akkhadhutto pañhameneva kaliggahena puttampi jãyetha dàrampi jãyetha sabbaü sàpateyyampi jãyetha uttarimpi anubandhaü nigaccheyya. Atha kho ayameva tato mahantataro kaliggaho: yaü so bàlo kàyena duccaritaü caritvà vàcàya duccaritaü caritvà manasà duccaritaü caritvà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ayampi bhikkhave kevalaparipårà4 bàlabhumãti. ------------------------ 1.Yadi pana-majasaü,simu. 3.Andubandhaü-syà. 2.Venukulaü-syà 4.Kevalaü paripårà-majasaü. [BJT Page 372] [\x 372/] Tãõimàni bhikkhave, paõóitassa paõóitalakkhaõàni paõóitanimittàni paõóitàpadànàni. Katamàni tiõi: idha bhikkhave, paõóito sucintitacintã ca hoti subhàsitabhàsã ca sukatakammakàrã ca. No ce taü bhikkhave, paõóito sucintitacintã ca abhavissa subhàsitabhàsã ca sukatakammakàrã ca. Kena naü paõóità jàneyyuü paõóito ayaü bhavaü sappuriso'ti. Yasmà ca kho bhikkhave, paõóito sucintitacintã ca hoti subhàsitabhàsã ca sukatakammakàrã ca tasmà naü paõóità jànanti paõóito ayaü bhavaü sappuriso'ti. Sa kho so bhikkhave, ayaü paõóito tividhaü diññheva dhamme sukhaü somanassaü pañisaüvedeti. Sace bhikkhave paõóito sabhàya1 và nisinno hoti, rathiyàya và nisinno hoti. Siüghàñake và nisinno hoti. Tatra ce jàno tajjaü tassàruppaü kathaü manteti. Sàca bhikkhave, paõóito pàõàtipàtà pañivirato hoti adinnàdànà pañivirato hoti kàmesu micchàcàrà [PTS Page 171] [\q 171/] pañivirato hoti musàvàdà pañivirato hoti suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato hoti. Tatra bhikkhave, paõóitassa evaü hoti: yaü kho jàno tajjaü tassàruppaü kathaü manteti. Saüvijjanteva te dhammà mayi, aha¤ca tesu dhammesu sandissàmã'ti. Idaü bhikkhave paõóito pañhamaü diññheva dhamme sukhaü somanassaü pañisaüvedeti. Puna ca paraü bhikkhave, paõóito passati ràjàno coraü àgucàriü gahetvà vividhà kammakàraõà kàrente. Kasàhipi tàëente vettehipi tàëente, addhadaõóakehipi tàëente, hatthampi chindante pàdampi chindante, hatthapàdampi chindante, kaõõampi chindante, nàsampi chindante, kaõõanàsampi chindante, bilaïgathàlikampi karonte, saïkhamuõóikampi karonte, ràhumukhampi karonte, jotimàlikampi karonte, hatthapajjotikampi karonte, erakavattikampi karonte, cãrakavàsikampi karonte, eõeyyakampi karonte, balisamaüsikampi karonte, kahàpaõakampi karonte, khàràpatacchikampi karonte, palighaparivattikampi karonte, palàlapãñhakampi karonte, tattenapi telena osi¤cante, sunakhehipi khàdàpente, jãvantampi såle uttàsente, asinàpi sisaü chindante. Tatra bhikkhave paõóitassa evaü hoti: yathàråpànaü kho pàpakànaü kammànaü hetu ràjàno coraü àgucàriü gahetvà vividhà kammakàraõà kàrenti kasàhipi tàëenti. Vettehipi tàëenti addhadaõóakehipi Tàëente, hatthampi chindante pàdampi chindante, hatthapàdampi chindante, kaõõampi chindante, nàsampi chindante, kaõõanàsampi chindante, bilaïgathàlikampi karonte, saïkhamuõóikampi karonte, ràhumukhampi karonte, jotimàlikampi karonte, hatthapajjotikampi karonte, erakavattikampi karonte, cãrakavàsikampi karonte, eõeyyakampi karonte, balisamaüsikampi karonte, kahàpaõakampi karonte, khàràpatacchikampi karonte, palighaparivattikampi karonte, palàlapãñhakampi karonte, tattenapi telena osi¤cante, sunakhehipi khàdàpente, jãvantampi såle uttàsente, asinàpi sãsaü chindanti na te dhammà mayi saüvijjanti, aha¤ca na tesu dhammesu sandissàmiti. Idampi bhikkhave paõóito dutiyaü diññheva dhamme sukhaü somanassaü pañisaüvedeti. Punacaparaü bhikkhave, paõóitaü pãñhasamàråëhaü và ma¤casamàråëhaü và chamàya2và semànaü. Yànissa pubbe kalyàõàni kammàni katàni kàyena sucaritàni vàcàya sucaritàni manasà sucaritàni, tànissa tamhi samaye olambanti ajjholambanti abhippalambhanti. Seyyathàpi bhikkhave, mahantinaü3 pabbatakåñànaü chàyà sàyanhasamayaü pañhaviyà olambanti, ajjholambanti, abhippalambanti. Evameva kho bhikkhave, paõóitaü pãñhasamàråëhaü và ma¤casamàråëhaü và chamàya và semànaü yànissa pubbe kalyàõàni kammàni katàni kàyena sucaritàni vàcàya sucaritàni manasà sucaritàni, tànissa tamhi samaye olambanti, ajjholambanti, abhippalambanti. Tatra bhikkhave, paõóitassa evaü hoti: 'akataü vata me pàpaü akataü luddaü akataü kibbisaü, kataü kalyàõaü kataü kusalaü kataü bhãruttàõaü. Yàvatà hoti2 akatapàpànaü akataluddànaü akatakibbisànaü, katakalyàõànaü katakusalànaü katabhãruttàõànaü gati, taü gatiü pecca gacchàmi'ti. So na socati, na kilamati. Na paridevati, na urattàëiü kandati, na sammohaü àpajjati. Idampi bhikkhave, paõóito tatiyaü diññheva dhamme sukhaü somanassaü pañisaüvedeti. ------------------------- 1.Sabhàyaü-sãmu,majasaü. 3.Mahataü-majasaü. 2.Chamàyaü-sãmu,majasaü. 4.Yàvatà bho-majasaü. [BJT Page 374] [\x 374/] Sa kho so bhikkhave, paõóito kàyena sucaritaü caritvà vàcàya sucaritaü caritvà manasà sucaritaü caritvà kàyassa [PTS Page 172] [\q 172/] bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Yaü kho taü bhikkhave, sammà vadamàno vadeyya'ekantaü iññhaü ekantaü kantaü ekantaü manàpa'nti. Saggameva taü sammà vadamàno vadeyya 'ekantaü iññhaü ekantaü kantaü ekantaü manàpa'nti. Yàva¤cidaü bhikkhave, upamàpi na sukarà yàvasukhà saggàti. Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etadavoca: sakkà, pana bhante, upamaü kàtu'nti? 'Sakkà bhikkhå'ti bhagavà avoca. "Seyyathàpi bhikkhu1, ràjà cakkavattã satta hi ratanehi samannàgato catuhi ca iddhihi, tato nidànaü sukhaü somanassaü pañisaüvedetã. Katamehi sattahi: Idha bhikkhu ra¤¤o khattiyassa muddhàvasittassa tadahuposathe paõõarase sãsaü nahàtassa uposathikassa uparipàsàdavaragatassa dibbaü cakkaratanaü pàtubhavati sahassàraü sanemikaü sanàbhikaü sabbàkàraparipåraü. Taü disvàna ra¤¤o khattiyassa muddhàvasittassa evaü hoti: 'sutaü kho pana metaü: yassa ra¤¤o khattiyassa muddhàvasittassa tadahuposathe paõõarase sãsaü nahàtassa uposathikassa uparipàsàdavaragatassa dibbaü cakkaratanaü pàtubhavati sahassàraü sanemikaü sanàbhikaü sabbàkàraparipåraü, so hoti ràjà cakkavattã. Assaü nu kho ahaü ràjà cakkavattã'ti. Atha kho bhikkhave, ràjà khattiyo muddhàvasitto uññhàyàsanà2 vàmena hatthena bhiïkàraü3 gahetvà dakkhiõena hatthena cakkaratanaü abbhukkirati4, 'pavattatu bhavaü cakkaratanaü, abhivijinàtu bhavaü cakkaratana'nti. Atha kho taü bhikkhave, cakkaratanaü puratthimaü disaü pavattati, anvadeva ràjà cakkavattã saddhiü caturaïginiyà senàya. Yasmiü kho pana bhikkhave, padese cakkaratanaü patiññhàti. Tatra ràjà cakkavattã vàsaü upeti saddhiü caturaïginiyà senàya. Ye kho pana [PTS Page 173] [\q 173/] bhitakhave, puratthimàya disàya pañiràjàno, te ràjànaü cakkavattiü upasaïkamitvà evamàhaüsu: ehi kho mahàràja, svàgataü mahàràjà, sakante mahàràja, anusàsa mahàràjà'ti. Ràjà cakkavatti evamàha: 'pàõo na hantabbo, adinnaü nàdàtabbaü, kàmesu micchà na caritabbà, musà na bhàsitabbà, majjaü na pàtabbaü, yathàbhutta¤ca bhu¤jathà'ti. Ye kho pana bhikkhave, puratthimàya disàya pañiràjàno, na te ra¤¤o cakkavattissa anuyuttà5 bhavanti atha kho taü bhikkhave cakkaratanaü puratthimasamuddaü ajjhogahetvà paccuttaritvà dakkhiõaü disaü pavattati. Ye kho pana bhikkhave,dakkhiõàya disàya pañiràjàno, te ra¤¤o cakkavattissa anuyuttà5 bhavanti atha kho taü bhikkhave cakkaratanaü dakkhiõaü samuddaü ajjhogahetvà paccuttaritvà pacchimaü disaü pavattati. Ye kho pana bhikkhave, pacchimàya disàya pañiràjàno. Te ra¤¤o cakkavattissa anuyuttà5 bhavanti atha kho taü bhikkhave cakkaratanaü pacchimaü samuddaü ajjhogahetvà, paccuttaritvà uttaraü disaü pavattati. Anvadeva ràjà cakkavattã saddhiü caturaïginiyà senàya. ------------------------- 1.Bhikkhave-majasaü. 2.Uññhàyàsanà-majasaü natthi. 3.Bhiïgàraü-syà. 4.Abbhukirati-syà. 5.Anuyantà-majasaü,sãmu. [BJT Page 376] [\x 376/] Yasmiü kho pana bhikkhave, padese cakkaratanaü patiññhàti. Tatra ràjà cakkavattã vàsaü upeti saddhiü caturaïginiyà senàya. Ye kho pana bhikkhave, uttaràya disàya pañiràjàno te ràjànaü cakkavattiü upasaïkamitvà evamàhaüsu: 'ehi kho mahàràja, svàgataü mahàràja, sakaü te mahàràja, anusàya mahàràja'ti. Ràjà cakkavantã evamàha: 'pàõo na hantabbo, adinnaü nàdàtabbaü, kàmesu micchà na caritabbà,musà na bhàsitabbà, majjaü na pàtabbaü, yathàbhutta¤ca bhu¤jathà'ti. Ye kho pana bhikkhave, uttaràya disàya pañiràjàno te ra¤¤o cakkavattissa anuyuttà bhavanti. Atha kho taü bhikkhave, cakkaratanaü samuddapariyantaü pañhaviü abhivijãnitvà tameva ràjadhàniü paccàgantvà ra¤¤o cakkavattissa ante puradvàre akkhàhataü ma¤¤e tiññhati, ra¤¤o cakkavattissa antepuradvàraü upasobhayamànaü. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü cakkaratanaü pàtubhavati. Punacaparaü bhikkhave, ra¤¤o cakkavattissa hatthiratanaü pàtubhavati sabbaseto sattappatiññho iddhimà vehàsaïgamo uposatho1 nàgaràjà. Taü disvàna ra¤¤o cakkavattissa cittaü pasiditi. Bhaddakaü vata bho hatthiyànaü, sace damathaü upeyyà'ti. Atha kho taü bhikkhave, [PTS Page 174] [\q 174/] hatthiratanaü seyyathàpi nàma bhaddo hatthàjànãyo dãgharattaü suparidanto, evameva damathaü upeti. Bhåtapubbaü bhikkhave, ràjà cakkavattã tameva hatthiratanaü vãmaüsamàno pubbanhasamayaü abhiruhitvà samuddapariyantaü pañhaviü anusaüyàyitvà tameva ràjadhàniü paccàgantvà pàtaràsaü akàsi. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü hatthiratanaü pàtubhavati. Punacaparaü bhikkhave,ra¤¤o cakkavattissa assaratanaü pàtubhavati sabbaseto kàkasãso2 mu¤jakeso iddhimà vehàsaïgamo valàhako3 assaràjà. Disvàna ra¤¤o cakkavattissa cittaü pasãditi: bhaddakaü vata bho assayànaü, sace damathaü upeyyà'ti. Atha kho taü bhikkhave, assaratanaü seyyathàpi nàma bhaddo assàjànãyo dãgharattaü suparidanto, evameva damathaü upeti. Bhåtapubbaü bhikkhave, ràjà cakkavattã tameva assaratanaü vãmaüsamàno pubbanhasamayaü abhiruhitvà samuddapariyantaü pañhaviü anusaüyàyitvà tameva ràjadhàniü paccàgantvà pàtaràsaü akàsi. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü assaratanaü pàtubhavati. Punacaparaü bhikkhave. Ra¤¤o cakkavattissa maõiratanaü pàtubhavati so hoti maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato tassa kho pana bhikkhave, ràjà cakkavatti tameva maõiratanaü vãmaüsamàno caturaïginiü senaü sannayhitvà maõiü dhajaggaü àropetvà rattandhakàratimisàyaü pàyàsi. Ye kho pana bhikkhave, samantà gàmà ahesuü, te tenobhàsena kammante payojesuü divàti ma¤¤amànà. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü maõiratanaü pàtubhavati. -------------------------- 1.Uposathonàma-sãmu. 2.Kàëasãso-majasaü. 3.Valàhakànàma-sãmu. [BJT Page 378] [\x 378/] Punacaparaü bhikkhave, ra¤¤o cakkavattissa itthiratanaü pàtubhavati abhiråpà dassanãyà pàsàdikà paramàya vaõõapokkharatàya samannàgatà nàtidãghà nàtirassà nàtikisà [PTS Page 175] [\q 175/] nàtithålà nàtikàëã1 nàccodàtà atikkantà mànusaü vaõõaü appattà dibbaü vaõõaü. Tassa kho pana bhikkhave, itthiratanassa evaråpo kàyasamphasso hoti: seyyathàpi nàma tålapicuno và kappàsapicuno và tassa kho pana bhikkhave, itthiratanassa sãte uõhàni gattàni honti. Uõhe sãtàni gattàni honti. Tassa kho pana bhikkhave, itthiratanassa kàyato candanagandho vàyati. Mukhato uppalagandho vàyati. Taü kho pana bhikkhave, itthiratanaü ra¤¤o cakkavattissa pubbuññhàyinã hoti pacchànipàtinã kiükàrapañissàvinã manàpacàrinã piyavàdinã. Taü kho pana bhikkhave, itthiratanaü ràjànaü cakkavattiü manasàpi no aticarati, kuto pana kàyena. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü itthiratanaü pàtubhavati. Punacaparaü bhikkhave, ra¤¤o cakkavattissa gahapatiratanaü pàtubhavati. Tassa kammavipàkajaü dibbaü cakkhuü pàtubhavati, yena nidhiü passati sassàmikampi assàmikampi. So ràjànaü cakkavattiü upasaïkamitvà evamàha: appossukko tvaü deva hohi. Ahaü te dhanena dhanakaraõãyaü karissàmã'ti. Bhåtapubbaü bhikkhave, ràjà cakkavattã tameva gahapatiratanaü vãmaüsamàno nàvaü abhiruhitvà majjhegaïgàya nadiyà sotaü ogahetvà gahapatiratanaü etadavoca: attho me gahapati hira¤¤asuvaõõenà'ti. Tena hi mahàràja ekaü tãraü nàvà upetå'ti. Idheva me gahapati, attho hira¤¤asuvaõõenà'ti. Atha kho taü bhikkhave, gahapatiratanaü ubhohi hatthehi udake omasitvà påraü hira¤¤asuvaõõassa kumbhiü uddharitvà ràjànaü cakkavattiü evamàha2: alaü ettàvatà mahàràja, kataü ettàvatà mahàràja, påjitaü ettàvatà mahàràjà'ti. Ràjà cakkavattã evamàha: alaü ettàvatà gahapati, kataü ettàvatà gahapati, påjitaü ettàvatà gahapatã'ti. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü gahapatiratanaü pàtubhavati. Punacaparaü bhikkhave, ra¤¤o cakkavattissa parinàyakaratanaü [PTS Page 176] [\q 176/] pàtubhavati. Paõóito vyatto medhàvã pañibalo ràjànaü cakkavattiü upaññhàpetabbaü3 upaññhàpetuü4apayàpetabbaü apayàpetuü. hapetabbaü ñhapetuü. So ràjànaü cakkavattiü upasaïkamitvà evamàha: appossukko tvaü deva hohi, ahaü anusàsissàmã'ti. Ra¤¤o bhikkhave, cakkavattissa evaråpaü parinàyakaratanaü pàtubhavati. Ràjà bhikkhave, cakkavattã imehi sattahi ratanehi samannàgato hoti. Katamàhi catuhi iddhãhi: Idha bhikkhave, ràjà cakkavattã abhiråpo hoti dassanãyo pàsàdiko paramàya vaõõapokkharatàya samannàgato ativiya a¤¤ehi manussehi. Ràjà bhikkhave, cakkavattã imàya pañhamàya iddhiyà samannàgato hoti. ------------------------- 1.Nàtikàëikà-majasaü,sayà. 3.Upayàpetabbaü-sãmu,majasaü. 2.Etadavoca-sãmu,majasaü. 4.Upayàpetuü-sãmu,majasaü. [BJT Page 380] [\x 380/] Punacaparaü bhikkhave, ràjà cakkavattã dãghàyuko hoti ciraññhitiko ativiya a¤¤ehi manussehi. Ràjà bhikkhave, cakkavattã imàya dutiyàya iddhiyà samannàgato hoti. Punacaparaü bhikkhave, ràjà cakkavattã appàbàdho hoti appàtaïko samavepàkiniyà gahaõiyà samannàgato nàtisãtàya nàccuõhàya ativiya a¤¤ehi manussehi. Ràjà bhikkhave, cakkavattã imàya tatiyàya iddhiyà samannàgato hoti. Punacaparaü bhikkhave, ràjà cakkavattã bràhmaõagahapatikànaü piyo hoti manàpo. Seyyathàpi bhikkhave, pità puttànaü piyo hoti manàpo, evameva kho bhikkhave, ràjà cakkavattã, bràhmaõagahapatikànaü piyo hoti manàpo. Ra¤¤opi bhikkhave, cakkavattissa bràhmaõagahapatikà piyà honti manàpà. Seyyathàpi bhikkhave, pituputtà piyà honti manàpà. Evameva kho bhikkhave, ra¤¤opi cakkavattissa bràhmaõagahapatikà piyà honti manàpà. Bhåtapubbaü bhikkhave, ràjà cakkavattã caturaïginiyà senàya uyyànabhåmiü niyyàsi. Atha kho bhikkhave, bràhmaõagahapatikà ràjànaü cakkavattiü upasaïkamitvà evamàhaüsu: 'ataramàno deva, yàhi, yathà taü mayaü cirataraü passeyyàmà'ti. Ràjàpi bhikkhave, cakkavattã sàrathiü àmantesi: [PTS Page 177 [\q 177/] ']ataramàno sàrathi, pesehi yathà maü brahmaõagahapatikà cirataraü passeyya'nti. Ràjà bhikkhave, cakkavattã imàya catutthàya iddhiyà samannàgato hoti Ràjà bhikkhave, cakkavattã imàhi catuhi iddhãhi samannàgato hoti. Taü kiü ma¤¤atha, bhikkhave, api nu kho ràjà cakkavattã imehi sattahi ratanehi samannàgato imàhi catuhi ca iddhãhi, tato nidànaü sukhaü somanassaü pañisaüvediyethàti. Ekamekenàpi tena bhante, ratanena samannàgato ràjà cakkavattã tato nidànaü sukhaü somanassaü pañisaüvediyetha. Ko pana vàdo sattahi ratanehi catuhi ca iddhihãti. Atha kho bhagavà parittaü pàõimattaü pàsàõaü gahetvà bhikkhå àmantesi: 'taü kiü ma¤¤atha bhikkhave, katamo nu kho mahantataro: yo càyaü mayà paritto pàõimatto pàsàõo gahito, yo ca himavà pabbataràjàti. Appamattako ayaü bhante, bhagavatà paritto pàõimatto pàsàõo gahito himavantaü pabbataràjànaü upanidhàya saïkhampi na upeti, kalahàgampi na upeti, upanidhimpi na upeti. Evameva kho bhikkhave, yaü ràjà cakkavattã sattahi ratanehi catåhi ca iddhãhi samannàgato tato nidànaü sukhaü somanassaü pañisaüvedeti. Taü dibbassa sukhassa upanidhàya saïkhampi na upeti, kalabhàgampi na upeti, upanidhimpi na upeti. [BJT Page 382] [\x 382/] Sa kho so bhikkhave, paõóito sace kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena manussattaü àgacchati. Yàni tàni uccàkulàni khattiyamahàsàlakulaü và bràhmaõamahàsàlakulaü và gahapatimahàsàlakulaü và, tathàråpe kule paccàjàyati aóóhe mahaddhane mahàbhoge pahåtajàtaråparajate pahåtavittupakaraõe pahåtadhanadha¤¤e. So ca hoti abhiråpo dassanãyo pàsàdiko paramàya vaõõapokkharatàya samannàgato. Làbhã annassa pànassa vatthassa yànassa màlàgandha vilepanassa seyyàvasathapadãpeyyassa. So kàyena sucaritaü carati, vàcàya sucaritaü carati, manasà sucaritaü carati. So [PTS Page 178] [\q 178/] kàyena sucaritaü caritvà vàcàya sucaritaü caritvà manasà sucaritaü caritvà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Seyyathàpi bhikkhave, akkhadhutto pañhameneva kañaggahena mahantaü bhogakkhandhaü adhigaccheyya, appamattako so bhikkhave, kañaggaho, yaü so akkhadhutto pañhameneva kañaggahena mahantaü bhogakkhandhaü adhigaccheyya. Atha kho ayameva tato mahantataro kañaggaho, yaü so paõóito kàyena sucaritaü caritvà vàcàya sucaritaü caritvà manasà sucaritaü caritvà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ayaü bhikkhave, kevalaparipårà paõóitabhåmãti. Idamavoca bhagavà attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Bàlapaõóitasuttaü navamaü. [BJT Page 384] [\x 384/] 3.3.10 Devadåta suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Seyyathàpi bhikkhave, dve agàrà sadvàrà, tattha cakkhumà puriso majjhe ñhito passeyya manusse gehaü pavisantepi nikkhamantepi, anusa¤carantepi anuvicarantepi. Evameva kho ahaü bhikkhave, dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passàmi cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathà kammåpage satte pajànàmi. Ime vata bhonto sattà kàyasucaritena samannàgato vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü [PTS Page 179] [\q 179/] anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà manussesu upapannà. Ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà pettivisayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà tiracchànayoniü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannàti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà nànàbàhàsu gahetvà yamassa ra¤¤o dassenti 'ayaü deva, puriso amatteyyo apetteyyo asàma¤¤o abrahma¤¤o na kulejeññhàpacàyã, imassa devo daõóaü paõetåti. [BJT Page 386] [\x 386/] Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà pañhamaü devadåtaü samanuyu¤jati samanugàhati samanubhàsati: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu pañhamaü devadåtaü pàtubhåta'nti? So evamàha: 'nàddasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu daharaü kumàraü mandaü uttànaseyyakaü sake muttakarãse palipannaü semàna'nti? So evamàha: 'addasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, tassa te vi¤¤åssa sato mahallakassa na etadahosi: 'ahampi khomhi jàtidhammo jàtiü anatãto, handàhaü kalyàõaü karomi kàyena vàcàya manasà'ti? So evamàha: 'nàsakkhissaü bhante, pamàdassaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa pamàdavatàya na kalyàõamakàsi kàyena vàcàya manasà. Taggha tvaü amho purisa, tathà karissanti yathà taü pamattaü. Taü kho pana te etaü pàpaü kammaü neva màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü. Tayàvetaü pàpaü kammaü kataü, tva¤¤evetassa vipàkaü pañisaüvedissasã'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà pañhamaü devadåtaü samanuyu¤jitvà samanugàhitvà samanubhàsitvà dutiyaü devadåtaü samanuyu¤jati samanugàhati samanubhàsati: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu dutiyaü devadåtaü pàtubhåtanti? So evamàha: 'nàddasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu itthiü và purisaü và àsãtikaü và nàvutikaü và vassasatikaü và jàtãyà jiõõaü gopànasivaïkaü bhoggaü daõóaparàyaõaü pavedhamànaü gacchantaü àturaü gatayobbanaü khaõóadantaü palitakesaü vilånaü khalitasiraü valitaü tilakàhatagatta'nti? So evamàha: 'addasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho puriso, tassa te vi¤¤åssa. Sato mahallakassa na etadahosi: 'ahampi khomhi jarà dhammo jaraü anatãto, handàhaü kalyàõaü karomi kàyena vàcàya manasà'ti? So evamàha: 'nàsakkhissaü bhante, pamàdassaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, pamàdavatàya na kalyàõamakàsi kàyena vàcàya manasà. Taggha tvaü ambho purisa, tathà karissanti yathà taü pamattaü. Taü kho pana te etaü pàpaü kammaü neva màtarà kataü, na pitarà [PTS Page 180] [\q 180/] kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü, tayà vetaü pàpaü kammaü kataü, tva¤¤eva etassa vipàkaü pañisaüvedissasã'ti. [BJT Page 388] [\x 388/] Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà dutiyaü devadåtaü samanuyu¤jitvà samanugàhitvà samanubhàsitvà tatiyaü devadåtaü samanuyu¤jati, samanugàhati. Samanubhàsati: [PTS Page 181] [\q 181/] amho purisa, na tvaü addasa, manussesu tatiyaü devadåtaü pàtubhåta'nti. So evamàha: 'nàddasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamoràjà evamàha: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu itthiü và purisaü và àbàdhikaü dukkhitaü bàëhagilànaü sake muttakarãse palipannaü semànaü a¤¤ehi vuññhàpiyamànaü a¤¤ehi saüvesiyamàna'nti. So evamàha: 'addasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, tassa te vi¤¤ussa sato mahallakassa na etadahosi: 'ahampi khomhi vyàdhidhammo vyàdhiü anatãto, handàhaü kalyàõaü karomi kàyena vàcàya manasà'ti. So evamàha: 'nàsakkhissaü bhante, pamàdassaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, pamàdavatàya na kalyàõamakàsi kàyena vàcàya manasà. Taggha tvaü amho purisa, tathà karissanti yathà taü pamattaü. Taü kho pana te etaü pàpaü kammaü neva màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü na ¤àtisàlohitehi kathaü, na samaõabràhmaõehi kathaü, na devatàhi kataü. Tayà vetaü pàpaü kammaü kataü. Tvaü¤¤evetassa vipàkaü pañisaüvedissasã'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà tatiyaü devadåtaü samanuyu¤jitvà samanugàhitvà samanubhàsitvà catutthaü devadåtaü samanuyu¤jati, samanugàhati, samanubhàsati: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu catutthaü devadåtaü pàtubhåta'nti. So evamàha: 'nàddasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu ràjàno coraü àgucariü gahetvà vividhà kammakàraõà kàrente, kasàhipi tàëente vettehipi tàëente addhadaõóakehipi taëente hatthampi chindante pàdampi chindante hatthapàdampi chindante kaõõampi chindante nàsampi chindante kaõõanàsampi chindante bilaïgathàlikampi karonte saïkhamuõóikampi karonte ràhumukhampi karonte jotimàlikampi karonte hatthapajjotikampi karonte erakavattikampi karonte cãrakavàsikampi karonte eõeyyakampi karonte balisamaüsikampi karonte kahàpaõakampi karonte kàràpatacchikampi karonte palighaparivattikampi karonte palàlapãñhakampi karonte tattenapi telena osi¤cante sunakhehipi khàdàpente jãvantampi såle uttàsente asinàpi sãsaü chindante'ti. So evamàha: 'addasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, tassa te vi¤¤ussa sato mahallakassa na etadahosi: 'ye kira bho pàpakàni kammàni karonti. Te diññheva dhamme evaråpà vividhà kammakàraõà karãyanti. Kimaïga pana [PTS Page 182] [\q 182/] parattha handàhaü kalyàõaü karomi kàyena vàcàya manasà'ti. So evamàha: 'nàsakkhissaü bhante, pamàdassaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa pamàdavatàya na kalyàõamakàsi. Kàyena vàcàya manasà, taggha tvaü amho purisa, tathà karissanti yathà taü pamattaü. Taü kho pana te etaü pàpaü kammaü neva màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü. Tayàvetaü pàpaü kammaü kataü, tva¤¤evetassa vipàkaü pañisaüvedissasã'ti. [BJT Page 390] [\x 390/] Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà catutthaü devadåtaü samanuyu¤jitvà samanugàhitvà samanubhàsitvà pa¤camaü devadutaü samanuyu¤jati samanugàhati samanubhàsati: 'amho purisa, na tvaü addasa manussesu pa¤camaü devadåtaü pàtubhåta'nti.. So evamàha: 'nàddasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave yamo ràjà evamàha: 'amho purisa na tvaü addasa manussesu itthiü và purisaü và ekàhamataü và dvãhamataü và tãhamataü và uddhumàtakaü vinãlakaü vipubbakajàta'nti. So evamàha: 'addasaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, tassa te vi¤¤ussa sato mahallakassa na etadahosi: 'ahampi khomhi maraõadhammo maraõaü anatãto, handàhaü kalyàõaü karomi kàyena vàcàya manasà'ti. So evamàha: 'nàsakkhissaü bhante, pamàdassaü bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà evamàha: 'amho purisa, pamàdavatàya na kalyàõamakàsi kàyena vàcàya manasà. Taggha tvaü amho purisa, tathà karissanti yathà taü pamattaü. Taü kho na te etaü pàpaü kammaü neva màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü, tayàvetaü pàpaü kammaü kataü, tva¤¤evetassa vipàkaü pañisaüvedissasã'ti. Tamenaü bhikkhave, yamo ràjà pa¤camaü devadåtaü samanuyu¤jitvà samanugàhitvà samanubhàsitvà tuõhi hoti. Tamenaü bhikkhave nirayapàlà pa¤cavidhabandhanaü [PTS Page 183] [\q 183/] nàma kàraõaü karonti. Tattaü ayokhãlaü hatthe gamenti, tattaü ayokhãlaü dutiye hatthe gamenti, tattaü ayokhãlaü pàde gamenti. Tattaü ayokhãlaü dutiye pàde gamenti. Tattaü ayokhãlaü majjhe urasmiü gamenti. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà saüvesetvà kuñhàrãhi tacchanti. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà Saüvesetvà kuñhàrãhi tacchanti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà uddhapàdaü adhosiraü gahetvà1 vàsãhi tacchanti2. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà saüvesetvà kuñhàrãhi tacchanti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà rathe yojetvà àdittàya pañhaviyà sampajjalitàya sajotibhåtàya sàrentipi paccàsàrentipi. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà saüvesetvà kuñhàrãhi tacchanti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà mahantaü aïgàrapabbataü àdittaü sampajjalitaü sajotibhåtaü àropentipi oropentipi. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà saüvesetvà kuñhàrãhi tacchanti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà uddhapàdaü adhosiraü gahetvà tattàya lohakumbhiyà pakkhipanti àdittàya sampajjalitàya sajotibhåtàya. So tattha pheõuddehakaü paccati. So tattha pheõuddehakaü paccamàno sakimpi uddhaü gacchati, sakimpi adho gacchati, sakimpi tiriyaü gacchati. So tattha dukkhà tippà kañukà3 vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. -------------------------- 1. hapetvà-sãmu,[PTS. 3.]Kharà kañukà-sãmu,majasaü 2.Tacchenti-sãmu,[PTS.] [BJT Page 392] [\x 392/] Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà mahàniraye pakkhipanti. So kho pana bhikkhave, mahànirayo: Catukkaõõo catudvàro vibhanto bhàgaso mito, Ayopàkàrapariyanto ayasà pañikujjito. Tassa ayomayà bhåmi jalità tejasà yutà, Samantà yojanasataü pharitvà tiññhati sabbadà Tassa kho pana bhikkhave, mahànirayassa puratthimàya bhittiyà acci uññhahitvà pacchimàya bhittiyà, pañiha¤¤ati.Pacchimàya bhittiyà acci uññhahitvà puratthimàya [PTS Page 184] [\q 184/] bhittiyà pañiha¤¤ati. Uttaràya bhittiyà acci uññhahitvà dakkhiõàya bhittiyà pañiha¤¤ati. Dakkhiõàya bhittiyà acci uññhahitvà uttaràya bhittiyà pañiha¤¤ati. Heññhà acci uññhahitvà upari pañiha¤¤ati. Uparito acci uññhahitvà heññhà pañiha¤¤ati. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti. Yàva na taü Pàpaü kammaü byantãhoti. Hoti kho so bhikkhave, samayo yaü kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena tassa mahànirayassa puratthimaü dvàraü avàpurãyati1. So tattha sãghena javena dhàvati. Tassa sãghena javena dhàvato chavimpi óayhati, cammampi óayhati, maüsampi óayhati, nahàrumpi óayhati. Aññhãnipi sampadhåpàyanti. Ubbhataü tàdisameva hoti. Yato ca kho so bhikkhave, bahusampatto hoti, atha taü dvàraü pithãyati2. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti. Yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Hoti kho so bhikkhave, samayo yaü kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena tassa mahànirayassa pacchãmaü dvàraü avàpurãyati1. Hoti kho so bhikkhave, sàmayo yaü kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena tassa mahànirayassa uttaraü dvàraü avàpurãyati. Hoti kho so bhikkhave, samayo yaü kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena tassa mahànirayassa dakkhiõaü dvàraü avàpurãyati. So tattha sãghena javena dhàvati. Tassa sãghena javena dhàvato chavimpi óayhati, cammampi óayhati, maüsampi óayhati, nahàrumpi óayhati. Aññhãnipi sampadhåpàyanti. Ubbataü tàdisameva hoti. Yato ca kho so bhikkhave, bahusampatto hoti. Atha naü dvàraü pithãyati2. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü Byantãhoti. Hoti kho so bhikkhave, samayo yaü kadàci karahaci dãghassa addhuno accayena tassa mahànirayassa puratthimaü dvàraü avàpurãyati. So tattha sãghena javena dhàvati. Tassa sãghena javena dhàvato chavimpi óayhati, cammampi óayhati, maüsampi óayhati, nahàrumpi óayhati. Aññhãnipi sampadhåpàyanti. Ubbhataü tàdisameva hoti. So tena dvàrena nikkhamati. ------------------------- 1.Apàpurãyati-[PTS.] 2.Pathãyati-majasaü. [BJT Page 394] [\x 394/] Tassa kho pana bhikkhave, mahànirayassa samanantarà [PTS Page 185] [\q 185/] sahitameva mahanto gåthanirayo. So tattha papatati1 tasmiü kho pana bhikkhave, gåthaniraye såcimukhà pàõà chaciü chindanti. Chaviü chetvà cammaü chindanti cammaü chetvà maüsaü chindanti maüsaü chetvà nahàruü chindanti. Nahàruü chetvà aññhiü chindanti. Aññhiü chetvà aññhimi¤jaü khàdanti. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tassa kho pana bhikkhave, gåthanirayassa samanantarà sahitameva mahanto kukkulanirayo. So tattha papatati1 so tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tassa kho pana bhikkhave, kukkulanirayassa samanantarà sahitameva mahantaü simbalãvanaü uddhaü2 yojanamuggataü soëasaïgulakaõñakaü àdittaü sampajjalitaü sajotibhåtaü, tattha àropentipi oropentipi. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà Vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tassa kho pana bhikkhave, simbalãvanassa samanantarà sahitameva mahantaü asipattavanaü. So tattha pavisati tassa vàteritàni pattàni patitàni hatthampi chindanti, pàdampi chindanti, hatthapàdampi chindanti. Kaõõampi chindanti, nàsampi chindanti, kaõõanàsampi chindanti. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tassa kho pana bhikkhave, asipattavanassa samanantarà sahitameva mahatã khàrodikà3 nadã. So tattha papatati. So tattha anusotampi vuyhati. Pañisotampi vuyhati. Anusotapañisotampi vuyhati. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà baëisena uddharitvà [PTS Page 186] [\q 186/] thale patiññhàpetvà evamàhaüsu: 'amho purisa, kiü icchasã'ti. So evamàha: jighacchitosmã bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà tattena, ayosaïkunà mukhaü vivaritvà àdittena samapajjalitena sajotibhåtena tattaü lohaguëaü mukhe pakkhipatanti àdittaü samapajjalitaü sajotibhåtaü. So tassa4 oññhampi óayhati,5 mukhampi óayhati, kaõñhampi óayhati, urampi6 óayhati, antampi antaguõampi àdàya adhobhàgà nikkhamati. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà Vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. ------------------------- 1.Patati-simu,majasaü. 2.Uccaü-syà. 3.Khàrodakà-[PTS,]majasaü,simu. 4.Tassa-sãmu,[PTS.] 5.Dahati-majasaü. 6.Udarampi-[PTS.] [BJT Page 396] [\x 396/] Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà evamàhaüsu: 'amho purisa, kiü icchasã'ti. So evamàha: 'pipàsitosmi bhante'ti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà tattena ayosaïkunà mukhaü vivaritvà àdittena sampajjalitena sajotibhåtena tattaü tambalohaü mukhe àsi¤canti àdittaü sampajjalitaü sajotibhåtaü. Taü tassa oññhampi óayhati, mukhampi óayhati, kaõñhampi óayhati, urampi óayhati. Antampi antaguõampi àdàya adhobhàgà nikkhamati. So tattha dukkhà tippà kañukà vedanà vedeti. Na ca tàva kàlaü karoti, yàva na taü pàpaü kammaü byantãhoti. Tamenaü bhikkhave, nirayapàlà puna mahàniraye pakkhipanti. Bhåtapubbaü bhikkhave, yamassa ra¤¤o etadahosi: 'ye kira bho loke pàpakàni akusalàni kammàni karonti, te evaråpà vividhà kammakàraõà karãyanti. Ahovatàhaü manussattaü labheyyaü. Tathàgato ca loke upapajjeyya arahaü sammàsambuddho. Ta¤càhaü bhagavantaü payirupàseyyaü, so ca me bhagavà dhammaü deseyya, tassa càhaü bhagavato dhammaü àjàneyya'nti. Taü kho pana ahaü bhikkhave, nतassa samaõassa và bràhmaõassa và sutvà vadàmi. Api ca yadeva me sàmaü ¤àtaü, sàmaü diññhaü, sàmaü viditaü tamevàhaü vadàmãti. [PTS Page 187] [\q 187/] Idamova bhagavà, idaü vatvà sugato athàparaü etadavoca satthà: Codità devadåtehi ye pamajjanti mànavà, Te dãgharattaü socanti hinakàyåpagà narà. Ye ca kho devadåtehi santo sappurisà idha, Codità nappamajjanti ariyadhamme kudàcanaü. Upàdàne bhayaü disvà jàtimaraõa sambhave, Anupàdà vimuccanti jàtimaraõasaïkhaye. Te khemappattà1 sukhino diññhadhammàbhinibbutà, Sabbaverabhayàtãtà sabbadukkhaü upaccagunti. Devadåtasuttaü dasamaü. Su¤¤atavaggo tatiyo. Tassa vaggassa udànaü. Davidhà ca su¤¤atà hoti-abbhutadhamma bàhulaü, Aciravata bhåmija nàmo-anuruddhupakkilesaü Bàlapaõóito devadåta¤ca te dasàti. ------------------------- 1.Khemapattà-sãmu,[PTS.] [BJT Page 398] [\x 398/] 4.Vibhaïgavaggo 3.4.1 Bhaddekaratta suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi 'bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Bhaddekarattassa vo bhikkhave, uddesa¤ca vibhaïga¤ca desissàmi. Taü suõàtha, sàdhukaü manasi karotha. Bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassatã, Asaühãraü asaïkuppaü taü viditvà manubråhaye. Ajje va kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarottoti santo àcikkhate munãti. [PTS Page 188] [\q 188/] Katha¤ca bhikkhave, atãtaü anvàgameti: evaüråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho bhikkhave, atitaü anvàgameti. Katha¤ca bhikkhave, atãtaü nànvàgameti: evaüråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü Atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho bhikkhave, atãtaü nànvàgameti. [BJT Page 400] [\x 400/] Katha¤ca bhikkhave, anàgataü pañikaïkhati: evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü Anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho bhikkhave, anàgataü pañikaïkhati. Katha¤ca bhikkhave, anàgataü nappañikaïkhati: evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro Siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü Anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho bhikkhave, anàgataü nappañikaïkhati. Katha¤ca bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saühãrati: idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saïkhàre attato samanupassati, [PTS Page 189] [\q 189/] saïkhàravantaü và attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati vi¤¤àõavantaü và attànaü,attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saühãrati. Katha¤ca bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saühãrati: idha bhikkhave sutavà ariyasàvako ariyànaü dassàvi ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto na råpaü attato samanupassati. Na råpavantaü và attànaü, na attani và råpaü, na råpasmiü và attànaü. Na vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, na attani và vedanaü, na vedanàya và attànaü. Na sa¤¤aü attato samanupassati, na sa¤¤àvantaü và attànaü, na attani và sa¤¤aü, na sa¤¤àya và attànaü. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkhàravantaü và attànaü, na attani và saïkhàre, na saïkhàresu và attànaü. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati, na vi¤¤àõavantaü và attànaü, na attati và na vi¤¤àõaü, na vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Atitaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. [BJT Page 402] [\x 402/] Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Bhaddekarattassa vo bhikkhave, uddesa¤ca vibhaïga¤ca desissà miti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttanti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Bhaddekaratta suttaü pañhamaü [BJT Page 404] [\x 404/] 3.4.2 ânanda bhaddekaratta suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà ànando upaññhànasàlayaü bhikkhå1 dhammiyà kathàya sandasseti. Samàdapeti samuttejeti [PTS Page 190] [\q 190/] sampahaüseti bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca bhàsati. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànaü vuññhito yena upaññhànasàlà, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi 'ko nu kho bhikkhave upaññhànasàlàyaü bhikkhå1 dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsã'ti. âyasmà bhante, ànando upàññhànasàlàyaü bhikkhå dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsã'ti. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi 'yathà kathaü pana tvaü ànanda, bhikkhå dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsã'ti? Evaü kho ahaü bhante, bhikkhå dhammiyà kathàya sandassesiü samàdapesiü samuttejesiü sampahaüsesiü bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsiü: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Katha¤càvuso atãtaü anvàgameti: evaråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho àvuso atãtaü anvàgameti. -------------------------- 1.Bhikkhånaü-sãmu. [BJT Page 406] [\x 406/] Katha¤càvuso atãtaü nànvàgameti: evaüråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho àvuso atãtaü nànvàgameti. Katha¤càvuso anàgataü pañikaïkhati: evaråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü Samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho àvuso anàgataü pañikaïkhati. Katha¤càvuso anàgataü nappañikaïkhati: evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho àvuso anàgataü nappañikaïkhati1. Katha¤càvuso paccuppannesu dhammesu saühãrati: idhàvuso assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saïkhàre attato samanupassati, saïkàravantaü và attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho àvuso paccuppannesu dhammesu saühãrati. Katha¤càvuso, paccuppannesu dhammesu na saühãrati: idhàvuso, sutavà ariyasàvako ariyànaü dassàvi ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto2 sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto2 na råpaü attato samanupassati. Na råpavantaü và attànaü, nàttani và råpaü na råpasmiü và attànaü. Na vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, na attani và vedanaü, na vedanàya và attànaü. Na sa¤¤aü attato samanupassati, na sa¤¤àvantaü và attànaü, na attani và sa¤¤aü, na sa¤¤àya và attànaü. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkàravantaü và attànaü, na attani và saïkhàre, na saïkhàresu và attànaü. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati, na vi¤¤àõavantaü và attànaü, na attani và na vi¤¤àõaü, na vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho àvuso paccuppannesu dhammesu na saühãrati. [PTS Page 191] [\q 191/] atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Evaü kho ahaü bhante, bhikkhå dhammiyà kathàya sandassesiü samàdapesiü samuttejesiü sampahaüsesiü, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsinti. ------------------------- 1.Na pañikaïkhati-sãmu. 2.Vinãto-[PTS.] [BJT Page 408] [\x 408/] Sàdhu sàdhu ànanda sàdhu kho tvaü ànanda bhikkhå dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi. Bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsi. Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Katha¤cànanda, atãtaü anvàgameti? Evaü råpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro ahosiü atitamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtàmaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho ànanda atãtaü anvàgameti. Katha¤cànanda, atãtà nànvàgameti? Evaüråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atitamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho ànanda, atitaü nànvàgameti. Kata¤cànanda, anàgataü pañikaïkhati? Evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho ànanda, anàgataü pañikaïkhati. Katha¤cànanda, anàgataü nappañikaïkhati? Evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho ànanda, anàgataü nappañikaïkhati. Katha¤cànanda, paccuppannesu dhammesu saühãrati: idha bhikkhave assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü.Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü. Vedanàya và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤avantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saïkhàre attato samanupassati, saïkhàravantaü và attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho ànanda, paccuppannesu dhammesu saühãrati. Katha¤cànanda, paccuppannesu dhammesu na saühãrati: idha bhikkhave sutavà ariyasàvako ariyànaü dassàvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto na råpaü attato samanupassati. Na råpavantaü và attànaü, na attanã và råpaü, na råpasmiü và attànaü, na vedanaü attato samanupassati. Na vedavantaü và attànaü, na attani và vedanaü, na vedanàya và attànaü. Na sa¤¤aü attato samanupassati, na sa¤¤àvantaü và attànaü, na attani và sa¤¤aü, na sa¤¤àya và attànaü. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkhàravantaü và attànaü, na attani và saïkhàre, na saïkhàresu và attànaü. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati na vi¤¤àõavantaü và attànaü, na attani và vi¤¤àõaü, na vi¤¤àõasmiü và attànaü.Evaü kho ànanda, paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Idamavoca bhagavà, attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. [PTS Page 192] [\q 192/] ânanda bhaddekaratta suttaü dutiyaü [BJT Page 410] [\x 410/] 3.4.3 Mahakaccànabhaddekaratta suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati tapodàràme. Atha kho àyasmà samiddhi rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya yena tapodo1 tenupasaïkami. Gattàni parisi¤cituü. Tapode gattàni parisi¤citvà paccuttaritvà ekacãvaro aññhàsi gattàni pubbàpayamàno. Atha kho a¤¤atarà devatà abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevalakappaü tapodaü obhàsetvà yenàyasmà samiddhi, tenupasaïkami, upasaïkamitvà ekamattaü aññhàsi, ekamantaü ñhità kho sà devatà àyasmantaü samiddhiü etadavoca: 'Dhàresi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤cà'ti? Na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Tvaü panàvuso, dhàresi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤càti? Ahampi kho bhikkhu, na dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Dhàresi pana tvaü bhikkhu, bhaddekarattiyo gàthàti. Na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattiyo gàthàti. Tvaü panàvuso, dhàresi bhaddekarattiyo gàthàti? Ahampi kho bhikkhu, na dhàremi bhaddekarattiyo gàthà. Uggaõhàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Pariyàpuõàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Atthasaühito bhikkhu, bhaddekarattassa uddeso ca vibhaïgo ca àdibrahmacariyako'ti. Idamavoca sà devatà, idaü vatvà tatthevantaradhàyi. Atha kho àyasmà samiddhi tassà rattiyà accayena yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà samiddhi bhagavantaü etadavoca. Idhàhaü bhante, rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya yena tapodo1 tenupasaïkami. Gattàni parisi¤cituü. [PTS Page 193] [\q 193/] tapode gattàni parisi¤citvà paccuttaritvà ekacãvaro aññhàsiü gattàni pubbàpayamàno. Atha kho bhante, a¤¤atarà devatà abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõo kevalakappaü tapodaü obhàsetvà yenàhaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhità kho bhante, sà devatà maü etadavoca: ------------------------- 1.Tapodà-simu. [BJT Page 412] [\x 412/] Dharesi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤càti? Evaü vutte ahaü bhante, taü devataü etadavocaü2: na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Tvaü pana àvuso, dhàresi bhaddekaratassa uddesa¤ca vibhaïga¤càti? Ahampi kho bhikkhu na dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïgha¤ca. Dhàresi pana tvaü bhikkhu, bhaddekarattiyo gàthàti? Na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattiyo gàthàti. Tvaü panàvuso, dhàresi bhaddekaratti gàthàti? Ahampi kho bhikkhu, na dhàremi bhaddekarattiyo gàthàti. Uggaõhàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Pariyàpuõàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca, vibhaïga¤ca. Dhàrehi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca, atthasaühito bhikkhu, bhaddekarattassa uddeso ca vibhaïgo ca àdibrahmacariyakoti. Idamavoca bhante, sà devatà. Idaü vatvà tatthevantaradhàyi. Sàdhu me bhante, bhagavà bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca desetuti. Tena hi bhikkhu, suõàhi, sàdhukaü manasikarohi, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho àyasmà samiddhi bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Idamavoca bhagavà. Idaü vatvà sugato uññhàyàsanà vihàraü pàvisi. Atha kho tesaü bhikkhånaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: 'idaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. ------------------------ 1.Etadavoca-sãmu. [BJT Page 414] [\x 414/] Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyàti. [PTS Page 194] [\q 194/] Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi: 'ayaü kho àyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü. Pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannåna mayaü yenàyasmà mahàkaccàno tenupasaïkameyyàma. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipuccheyyàmà'ti. Atha kho te bhikkhå yenàyasmà mahàkaccàno tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà àyasmatà mahàkaccànena saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vitisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå àyasmantaü mahàkaccànaü etadavocuü: 'idaü kho no àvuso kaccàna, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Tesaü no àvuso kaccàna, amhàkaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: 'idaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyà'ti. Tesaü no àvuso kaccàna, amhàkaü etadahosi: 'ayaü kho àyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü, pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannåna mayaü yenàyasmà mahàkaccàno tenupasaïkameyyàma. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipuccheyyàmà'ti. Vibhajatàyasmà mahàkaccànoti. [BJT Page 416] [\x 416/] Seyyathàpi àvuso, puriso sàratthiko sàgaravesã sàrapariyesanaü caramàno mahato rukkhassa tiññhato sàravato [PTS Page 195] [\q 195/] atikkammeva målaü atikkamma khandhaü sàkhàpalàse sàraü pariyesitabbaü ma¤¤eyya. Evaü sampadamidaü, àyasmantànaü satthari sammukhãbhute taü bhagavantaü atisitvà amhe etamatthaü pañipucchitabbaü ma¤¤atha. So 'hàvuso bhagavà jànaü jànàti, passaü passati, cakkhubhåto ¤àõabhåto dhammabhåto brahmabhåto vattà pavattà atthassa ninnetà amatassa dàtà dhammassàmi tathàgato. So ceva panetassa kàlo ahosi yaü bhagavantaü yeva etamatthaü pañipuccheyyàtha. Yathà vo bhagavà vyàkareyya, tathà naü dhàreyyàthàti. Addhàvuso kaccàna, bhagavà jànaü jànàti, passaü passati cakkhubhåto ¤àõabhåto dhammabhåto vattà pavattà atthassa ninnetà amatassa dàtà dhammassàmi tathàgato. So ceva panetassa kàlo ahosi yaü bhagavantaü yeva etamatthaü pañipuccheyya*ma. Yathà no bhagavà vyàkareyya, tathà naü dhàreyyàma. Apicàyasmà mahàkaccàno satthuceva saüvaõõito. Sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü. Pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Vibhajatàyasmà mahàkaccàno agaruü karitvàti. Tena àvuso, suõàtha, sàdhukaü manasi karotha, bhàsissàmãti. Evamàvusoti kho te bhikkhå àyasmato mahàkaccànassa paccassosuü. âyasmà mahàkaccàno etadavoca: Yaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Imassa kho ahaü àvuso, bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa, evaü vitthàrena atthaü àjànàmi. Katha¤càvuso, atãtaü anvàgameti: iti me cakkhuü1 [PTS Page 196] [\q 196/] ahosi atãtamaddhànaü, iti råpàti tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto atãtaü anvàgameti. Iti me sotaü ahosi atãtamaddànaü, iti saddàti tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto atãtaü anvàgameti. Iti me ghànaü ahosi atãtamaddhànaü, iti ghàndhàti tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto atãtaü anvàgameti. Iti me jivhà ahosi atãtamaddhànaü, iti rasàti tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto atãtaü anvàgameti. Iti me kàyo ahosi atãtamaddhànaü, iti me phoññhabbàti tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto atãtaü anvàgameti. Iti me mano ahosi atãtamaddhànaü, iti dhammàti tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandato atãtaü anvàgameti. Evaü kho àvuso atãtaü anvàgameti. ------------------------- 1.Cakkhå-sãmu,majasaü. [BJT Page 418] [\x 418/] Katha¤càvuso, atãtaü nànvàgameti: iti me cakkhuü ahosi atitamaddhànaü, iti råpàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me sotaü ahosi Atãtamaddhànaü, iti me saddàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me ghànaü ahosi atãtamaddhànaü, iti gandhàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me jivhà ahosi atãtamaddhànaü, iti rasàti tattha na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me kàyo ahosi atãtamaddhànaü, iti me phoññhabbàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na Tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me mano ahosi atãtamaddhànaü, iti dhammàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà Vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandato atãtaü nànvàgameti. Evaü kho àvuso atãtaü nànvàgameti.Iti me saddàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me ghànaü ahosi atãtamaddhànaü, iti gandhàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me jivhà ahosi atãtamaddhànaü, iti rasàti tattha na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me kàyo ahosi atãtamaddhànaü, iti me phoññhabbàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na Tadabhinandati. Na tadabhinandanto atãtaü nànvàgameti. Iti me mano ahosi atãtamaddhànaü, iti dhammàti na tattha chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà Vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandato atãtaü nànvàgameti. Evaü kho àvuso atãtaü nànvàgameti. Katha¤càvuso, anàgataü pañikaïkhati: iti me cakkhuü siyà anàgatamaddhànaü, iti råpàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü paõidahati. Cetaso paõidhànapaccayà tadabhinandati. Tadabhinandanto anàgataü pañikaïkhati. Iti me sotaü siyà anàgatamaddhànaü, iti saddàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü paõidahati. Cetaso paõidhànapaccayà tadabhinandati. Tadabhinandanto anàgataü pañikaïkhati. Iti me ghànaü siyà anàgatamaddhànaü. Iti gandhàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü paõidahati. Cetaso paõidhànapaccayà tadabhinandanti. Tadabhinandanto anàgataü pañikaïkhati. Iti me jivhà siyà anàgatamaddhànaü, iti rasàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü paõidahati. Cetaso paõidhànapaccayà tadabhinandati. Tadabhinandanto anàgataü pañikaïkhati. Iti me kàyo siyà anàgatamaddhànaü, iti phoññhabbàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü paõidahati. Paõidhànapaccayà tadabhinandati. Tadabhinandanto anàgataü pañikaïkhati. Iti me mano siyà anàgatamaddhànaü, [PTS Page 197] [\q 197/] iti dhammàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü paõidahati. Paõidhànapaccayà tadabhinandati. Tadabhinandanto anàgataü pañikaïkhati. Evaü kho àvuso anàgataü pañikaïkhati. Katha¤càvuso, anàgataü na pañikaïkhati1: iti me cakkhuü siyà anàgatamaddhànaü, iti råpàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü na paõidahati2. Cetaso appaõidhànapaccayà na tadabhinandati. Na tadabhinandanto anàgataü na pañikaïkhati. Iti me sotaü siyà anàgatamaddhànaü, itisaddàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü na paõidahati. Cetaso appaõidhànapaccayà na tadabhinandati. Na tadabhinandanto anàgataü na pañikaïkhati. Iti me ghànaü siyà anàgatamaddhànaü. Iti gandhàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü na paõidahati. Cetaso appaõidhànapaccayà na tadabhinandanti. Na tadabhinandanto anàgataü na pañikaïkhati. Iti me jivhà siyà anàgatamaddhànaü, iti rasàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü na paõidahati. Cetaso appapaõidhànapaccayà na tadabhinandati. Na tadabhinandanto anàgataü na pañikaïkhati. Iti me kàyo siyà anàgatamaddhànaü, iti phoññhabbàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü na paõidahati. Appaõidhànapaccayà na tadabhinandati. Na tadabhinandanto anàgataü na pañikaïkhati. Iti me mano siyà anàgatamaddhànaü, iti dhammàti appañiladdhassa pañilàbhàya cittaü na paõidahati. Appaõidhànapaccayà na tadabhinandati. Na tadabhinandanto anàgataü na pañikaïkhati. Evaü kho àvuso anàgataü na pañikaïkhati. -------------------------- 1.Nappañikaïkhati-majasaü. 2.Nappaõidahati-majasaü. [BJT Page 420] [\x 420/] Katha¤càvuso paccuppannesu dhammesu saühãrati: ya¤càvuso cakkhuü ye ca råpà, ubhayametaü paccuppannànaü, tasmiü ce paccuppanne chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu saühãrati. Ya¤càvuso sotaü ye ca saddà, ubhayametaü paccuppannànaü. Tasmiü ce paccuppanne chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandanti. Tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu saühãrati. Ya¤càvuso ghànaü ye ca gandhà, ubhayametaü paccuppannànaü, tasmiü ce paccuppanne chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu saühãrati. Yà càvuso, jivhà ye ca rasà, ubhayametaü paccuppannaü,tasmiü ce paccuppanne chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu saühãrati. Yo càvuso, kàyo ye ca phoññhabbo, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu saühãrati. Yo càvuso, mano ye ca dhammà, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa tadabhinandati. Tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu saühãrati evaü kho àvuso, paccuppannesu dhammesu saühãrati. Katha¤càvuso paccuppannesu dhammesu na saühãrati: ya¤càvuso, cakkhuü, ye ca råpà, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Ya¤càvuso, sotaü ye ca saddà, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü [PTS Page 198] [\q 198/] ce paccuppanne na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandanti. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saühãrati.Ya¤càvuso ghànaü, ye ca gandhà, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Yà càvuso, jivhà ye ca rasà, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Yo càvuso, kàyo ye ca phoññhabbo, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne na chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Yo càvuso, mano ye ca dhammà, ubhayametaü paccuppannaü, tasmiü ce paccuppanne na Chandaràgapañibaddhaü hoti vi¤¤àõaü. Na chandaràgapañibaddhattà vi¤¤àõassa na tadabhinandati. Na tadabhinandanto paccuppannesu dhammesu na saühãrati evaü kho àvuso, paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Yaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü, Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti satto àcikkhate munãti. Imassa kho ahaü àvuso, bhagavato saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi. âkaïkhamànà ca pana tumhe, àyasmanto, bhagavantaü yeva upasaïkamitvà etamatthaü pañipuccheyyàtha. Yathà vo bhagavà vyàkaroti. Tathà naü dhàreyyàtàti. Atha kho te bhikkhå àyasmato mahàkaccànassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: yaü kho no bhante, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü. Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. [BJT Page 422] [\x 422/] Tesaü no bhante, amhàkaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: 'idaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü. Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. [PTS Page 199] [\q 199/] Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyàti. Tesaü no bhante amhàkaü etadahosi: 'ayaü kho àyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrinaü. Pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannåna mayaü yenàyasmà mahàkaccàno tenupasaïkameyyàma. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipuccheyyàmà'ti. Atha kho mayaü bhante, yenàyasmà mahàkaccàno tenupasaïkamimha. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipucchimha. Tesaü no bhante, àyasmatà mahàkaccànena imehi àkàrehi imehi padehi imehi vya¤janehi attho vibhattoti. Paõóito bhikkhave mahàkaccàno. Mahàpa¤¤o bhikkhave mahàkaccàno maü cepi tumhe bhikkhave, etamatthaü pañipuccheyyàtha, ahampi taü evamevaü vyàkareyyaü, yathà taü mahàkaccànena vyàkataü. Eso ceva tassa attho eva¤ca naü dhàrethàti. Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Mahàkaccànabhaddekaratta suttaü tatiyaü. [BJT Page 424] [\x 424/] 3.4.4 Lomasakaïgiya bhaddekaratta suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà lomasakaïgiyo sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho candano devaputto abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõo kevalakappaü nigrodhàràmaü obhàsetvà yenàyasmà lomasakaïgiyo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho candano devaputto àyasmantaü lomasakaïgiyaü etadavoca: Dhàresi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤càti. [PTS Page 200] [\q 200/] Na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Tvaü panàvuso, dhàresi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤càti. Ahampi kho bhikkhu, na dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Dhàresi pana tvaü bhikkhu, bhaddekarattiyo gàthàti Na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattiyo gàthà. Tvaü panàvuso, dhàresi bhaddekarattiyo gàthàti. Dhàremi khohaü bhikkhu, bhaddekarattiyo gàthàti. Yathà kathaü pana tvaü àvuso, dhàresi bhaddekarattiyo gàthàti. Ekamidàhaü bhikkhu samayaü bhagavà devesu tàvatiüsesu viharati pàricchattakamåle paõóukambalasilàyaü. Tatra bhagavà devànaü tàvatiüsànaü bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca àbhàsi: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü. Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. [BJT Page 426] [\x 426/] Evaü kho ahaü bhikkhu, dhàremi bhaddekarattiyo gàthà. Uggaõhàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Pariyàpuõàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Dhàrehi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Atthasaühito bhikkhu, bhaddekarattassa uddeso ca vibhaïgo ca àdibrahmacariyakoti. Idamavoca candano devaputto. Idaü vatvà tatthevantaradhàyi. Atha kho àyasmà lomasakaïgiyo tassà rattiyà accayena senàsanaü saüsàmetvà pattacivaraü àdàya yena sàvatthi [PTS Page 201] [\q 201/] tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena sàvatthi jetavanaü anàthapiõóikassa àràmo, yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà lomasakaïgiyo bhagavantaü etadavoca: 'Ekamidàhaü bhante, samayaü sakkesu viharàmi kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho bhante, a¤¤ataro devaputto abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõo kevalakappaü nigrodhàràmaü obhàsetvà yenàhaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho bhante, so devaputto maü etadavoca: 'dhàresi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤cà'ti. Evaü vutte ahaü bhante taü devaputtaü etadavocaü: 'na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Tvaü panàvuso dhàresi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤cà'ti ahampi kho bhikkhu, na dhàremi bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Dhàresi pana tvaü bhikkhu, bhaddekarattiyo gàthà'ti. Na kho ahaü àvuso, dhàremi bhaddekarattiyo gàthàti. Tvaü panàvuso dhàresi bhaddekarattiyo gàthàti. Dhàremi kho ahaü bhikkhu, bhaddekarattiyo gàthàti. Yathà kathaü pana tvaü àvuso, dhàresi bhaddekarattiyo gàthàti. Ekamidàhaü bhikkhu, samayaü bhagavà devesu tàvatiüsesu viharati pàricchattakamåle paõóukambalasilàyaü. Tatra bhagavà devànaü tàvatiüsànaü bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca abhàsi: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü. Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. 'Evaü kho ahaü bhikkhu, dhàremi bhaddekarattiyo gàthà. Uggaõhàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca, pariyàpuõàhi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Dhàrehi tvaü bhikkhu, bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca. Atthasaühito bhikkhu, bhaddekarattassa uddeso ca vibhaïgo ca àdibrahmacariyakoti. Idamavoca so bhante, devaputto, idaü vatvà tatthevantaradhàyi. Sàdhu me bhante, bhagavà bhaddekarattassa uddesa¤ca vibhaïga¤ca desetu'ti. Jànàsi pana tvaü bhikkhu, taü devaputta'nti. Na kho ahaü bhante, jànàmi taü devaputtanti. [BJT Page 428] [\x 428/] Candano nàma so bhikkhu, devaputto. Candano bhikkhu, devaputto aññhikatvà manasikatvà sabbacetaso1 samannàharitvà ohitasoto dhammaü suõàti. Tena hi bhikkhu, suõàhi. Sàdhukaü manasikarohi. Bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho àyasmà lomasakaïgiyo bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü. Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Katha¤ca bhikkhu, atãtaü anvàgameti: evaüråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü sa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü saïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho bhikkhu atãtaü anvàgameti. [PTS Page 202] [\q 202/] Katha¤ca bhikkhu, atãtaü nànvàgameti: evaüråpo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü sa¤¤o ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü saïkhàro ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo ahosiü atãtamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho bhikkhu atãtaü nànvàgameti. Katha¤ca bhikkhu, anàgataü pañikaïkhati: evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü samanvàneti. Evaü kho bhikkhu, anàgataü pañikaïkhati. Katha¤ca bhikkhu, anàgataü na pañikaïkhati: evaüråpo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvedano siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti tattha nandiü na samanvàneti. Evaü kho bhikkhu, anàgataü na pañikaïkhati. Katha¤ca bhikkhu, paccuppannesu dhammesu saühãrati: idha bhikkhu, assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya Và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü. Attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saïkhàre attato samanupassati, saïkhàravantaü và Attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato Samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhu, paccuppannesu dhammesu saühãrati. ------------------------ 1.Sabbaü cetaso-sãmu. [BJT Page 430] [\x 430/] Katha¤ca bhikkhu, paccuppannesu dhammesu na saühãrati: idha bhikkhu, sutavà ariyasàvako. Ariyànaü dassàvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto. Na råpaü attato samanupassati, na råpavantaü và attànaü, na attani và råpaü, na råpasmiü và attànaü. Na vedanaü attato samanupassati, na vedanàvantaü và attànaü, na attani và vedanaü, na vedanàya và attànaü. Na sa¤¤aü attato samanupassati, na sa¤¤àvantaü và attànaü. Na attani và sa¤¤aü, na sa¤¤àya và attànaü. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkhàravantaü và attànaü, na attani và saïkhàre, na saïkhàresu và attànaü. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati, na vi¤¤àõavantaü và attànaü, na attani và vi¤¤àõaü, na vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhu, paccuppannesu dhammesu na saühãrati. Atãtaü nànvàgameyya nappañikaïkhe anàgataü. Yadatãtaü pahãnaü taü appatta¤ca anàgataü. Paccuppanna¤ca yo dhammaü tattha tattha vipassati, Asaühãraü asaïkuppaü taü vidvà manubråhaye. Ajjeva kiccaü àtappaü ko ja¤¤à maraõaü suve, Na hi no saïgaraü tena mahàsenena maccunà. Evaü vihàriü àtàpiü ahorattamatanditaü, Taü ve bhaddekarattoti santo àcikkhate munãti. Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà lomasakaïgiyo bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Lomasakaïgiya bhaddekaratta suttaü catutthaü. [BJT Page 432] [\x 432/] 3.4.5 Cåëakammavibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme, atha kho subho màõavo todeyyaputto yena bhagavà,tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi ekamantaü nisinno kho subho màõavo todeyyaputto bhagavantaü etadavoca: Ko nu kho bho gotama, hetu ko paccayo, yena manussànaü yeva sataü manussabhåtànaü dissanti hãnappaõãtatà. Dissanti hi bho gotama, manussà appàyukà, dissanti dãghàyukà. Dissanti bavhàbàdhà, dissanti appàbàdhà. Dissanti dubbaõõà, dissanti vaõõavanto. Dissanti appesakkhà, dissanti mahesakkhà. Dissanti appabhogà, dissanti mahàbhogà, dissanti nãcakulãnà, dissanti uccàkulinà. Dissanti duppa¤¤à, dissanti [PTS Page 203] [\q 203/] pa¤¤avanto. Ko nu kho gotama hetu ko paccayo, yena manussànaü yeva sataü manussabhåtànaü dissanti hinappaõãtatàni. Kammasakkà màõava, sattà kammadàyàdà kammayoni kammabandhu kammapañisaraõà. Kammaü satte vibhajati yadidaü hãnappaõãtatàyàti. Na kho ahaü imassa bhoto gotamassa saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü àjànàmi, sàdhu me bhavaü gotamo tathà dhammaü desetu, yathàhaü imassa bhoto gotamassa saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü àjàneyyanti. Tena hi màõava, suõàhi sàdhukaü manasikarohi, bhàsissàmãti. Evaü hoti kho subho màõavo todeyyaputto bhagavato paccassosi bhagavà etadavoca: Idha màõava, ekacco itthi và puriso và pàõàtipàtã hoti luddo lohitapàõi hatapahate niviññho adayàpanno sabbapàõabhutesu1 so tena kammena evaü samantena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, appàyuko hoti. Appàyukasaüvattanikà esà mànava pañipadà, yadidaü pàõàtipàtã hoti luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno sabbapàõabhutesu. -------------------------- 1.Pàõabhutesu-majasaü,[PTS.] [BJT Page 434] [\x 434/] Idha pana màõava, ekacco itthi và puriso và pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti, nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha paccàjàyati, dãghàyuko hoti. Dãghàyukasaüvattanikà esà màõava pañipadà yadidaü pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato [PTS Page 204] [\q 204/] hoti nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Idha màõava, ekacco itthã và puriso và sattànaü viheñhakajàtiko hoti pàõinà và leóóunà và daõóena và satthena và. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, bavhàbàdho hoti. Bavhàbàdhasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü sattànaü viheñhakajàtiko hoti pàõinà và leóóunà và daõóena và satthena và. Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và sattànaü aviheñhakajàtiko hoti pàõinà và leóóunà và daõóena và satthena và. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, appàbàdho hoti. Appàbàdhasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü sattànaü aviheñhakajàtiko hoti pàõinà và leóóunà và daõóena và satthena và. Idha pana màõava, ekacco itthi và puriso và kodhano hoti upàyàsabahulo, appampi vutto samàno abhisajjati kuppati vyàpajjati patitthãyati kopa¤ca dosa¤ca appaccaya¤ca pàtukaroti. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati dubbaõõo hoti. Dubbaõõasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü kodhano hoti upàyàsabahulo, appampi vutto samàno abhisajjati kuppati vyàpajjati patitthãyati kopa¤ca dosa¤ca appaccaya¤ca pàtukareti. [BJT Page 436] [\x 436/] Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và akkodhano hoti anupàyàsabahulo, bahumpi vutto samàno nàbhisajjati, na kuppati na vyàpajjati na patitthãyati na kopa¤ca dosa¤ca appaccaya¤ca pàtukaroti. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa Bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati pàsàdiko hoti. Pàsàdikasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü akkodhano hoti anupàyàsabahulo, bahumpi vutto samàno nàbhisajjati na vyàpajjati na patitthãyati na kopa¤ca dosa¤ca appaccaya¤ca pàtukareti. Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và issàmanako hoti, paralàbhasakkàragarukàramànanavandanapåjanàsu issati, upadussati issaü bandhati. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati appesakkho hoti. Appesakkhasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü issàmanako hoti, paralàbhasakkàragarukàramànanavandanapåjanàsu issati upadussati issaü bandhati. [PTS Page 205] [\q 205/] Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và anissàmanako hoti, Paralàbhasakkàragarukàramànanavandanapåjanàsu na issati, na upadussati issaü bandhati. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati mahesakkho hoti. Mahesakkhasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü anissàmanako hoti, Paralàbhasakkàragarukàramànanavandanapåjanàsu na issati na upadussati na issaü bandhati. Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và na dàtà hoti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, sace manussataü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati appabhogo hoti. Appabhogasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü na dàtà hoti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. [BJT Page 438] [\x 438/] Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và dàtà hoti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, mahàbhogo hoti. Mahàbhogasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü dàtà hoti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và thaddho hoti atimànã. Abhivàdetabbaü na abhivàdeti. Paccuññhàtabbaü na paccuññheti, àsanàrahassa àsanaü na deti, maggàrahassa maggaü na deti, sakkàtabbaü na sakkaroti, garukàtabbaü na garukaroti. Mànetabbaü na màneti, påjetabbaü na påjeti. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, nãcakulãno hoti. Nãcakulãnasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü thaddho hoti atimànã, abhivàdetabbaü na abhivàdeti, paccuññhàtabbaü na paccuññheti, àsanàrahassa na àsanaü deti, maggàrahassa na maggaü deti, sakkàtabbaü na sakkaroti, garukàtabbaü na garukaroti, mànetabbaü na màneti, påjetabbaü na påjeti. Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và atthaddho hoti anatimànã. Abhivàdetabbaü abhivàdeti, paccuññhàtabbaü paccuññheti, àsanàrahassa àsanaü deti, maggàrahassa maggaü deti, sakkàtabbaü sakkaroti, garukàtabbaü garukàti. Mànetabbaü màneti, påjetabbaü påjeti. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, uccàkulãno hoti. Uccàkulãnasaüvattanikà esà màõava, pañipadà yadidaü atthaddho hoti anatimànã, abhivàdetabbaü abhivàdeti, paccuññhàtabbaü paccuññheti, àsanàrahassa àsanaü deti, maggàrahassa maggaü deti, sakkàtabbaü sakkaroti, garukàtabbaü garukaroti, mànetabbaü màneti, påjetabbaü påjeti. [BJT Page 440] [\x 440/] Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và samaõaü và bràhmaõaü và upasaïkamitvà na paripucchità hoti: kiü bhante kusalaü, kiü akusalaü, kiü sàvajjaü, kiü anavajjaü, kiü sevitabbaü, kiü na sevitabbaü, kiü me karãyamànaü dãgharattaü ahitàya dukkhàya hoti, kiü và pana me karãyamànaü dãgharattaü hitàya sukhàya hotãti. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü nirayaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü nirayaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, duppa¤¤o hoti. Duppa¤¤asaüvattatikà esà màõava, pañipadà yadidaü samaõaü và bràhmaõaü và upasaïkamitvà na paripucchità hoti: kiü bhante, kusalaü, kiü akusalaü, kiü sàvajjaü, kiü anavajjaü, kiü sevitabbaü, kiü na sevitabbaü, kiü me karãyamànaü dãgharattaü ahitàya dukkhàya hoti, kiü và pana me karãyamànaü dãgharattaü hitàya sukhàya hotãti. [PTS Page 206] [\q 206/] Idha pana màõava, ekacco itthã và puriso và samaõaü và bràhmaõaü và upasaïkamitvà paripucchità hoti: kiü bhante, kusalaü kiü akusalaü kiü sàvajjaü kiü anavajjaü, kiü sevitabbaü kiü na sevitabbaü kiü me karãyamànaü dãgharattaü ahitàya dukkhàya hoti, kiü và pana me karãyamànaü dãgharattaü hitàya sukhàya hotãti. So tena kammena evaü samattena evaü samàdinnena kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. No ce kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati, sace manussattaü àgacchati, yattha yattha paccàjàyati, mahàpa¤¤o hoti. Mahàpa¤¤asaüvattatikà esà màõava, pañipadà yadidaü samaõaü và bràhmaõaü và upasaïkamitvà paripucchità hoti: kiü bhante kusalaü, kiü akusalaü, kiü sàvajjaü, kiü anavajjaü, kiü sevitabbaü, kiü na sevitabbaü, kiü me karãyamànaü dãgharattaü ahitàya dukkhàya hoti, kiü và pana me karãyamànaü dãgharattaü hitàya sukhàya hotãti. Iti kho màõava, appàyukasaüvattanikà pañipadà appàyukattaü upaneti. Dãghàyukasaüvattanikà pañipadà dãghàyukattaü upaneti. Bavhàbàdhasaüvattanikà pañipadà bavhàbàdhattaü upaneti. Appàbàdhasaüvattanikà pañipadà appàbàdhattaü upaneti. Dubbaõõasaüvattanikà pañipadà dubbaõõattaü upaneti. Pàsàdikasaüvattanikà pañipadà pàsàdikattaü upaneti. Appesakkhasaüvattanikà pañipadà appesakkhattaü upaneti. Mahesakkhasaüvattanikà pañipadà mahesakkhattaü upaneti. Appabhogasaüvattanikà pañipadà appabhogattaü upaneti. Mahàbhogasaüvattanikà pañipadà mahàbhogattaü upaneti. Nãcakulãnasaüvattanikà pañipadànãcakulãnattaü upaneti. Uccàkulãnasaüvattanikà pañipadà uccàkulãnattaü upaneti. Duppa¤¤asaüvattanikà pañipadà duppa¤¤attaü upaneti. Mahàpa¤¤asaüvattanikà pañipadà mahàpa¤¤attaü upaneti. Kammassakà màõava, sattà kammadàyàdà kammayoni kammabandhu kammapañisaraõà, kammaü satte vibhajati yadidaü hinappaõãtatàyàti. [BJT Page 442] [\x 442/] Evaü vutte subho màõavo todeyyaputto bhagavantaü etadavoca. Abhikkantaü bho gotama, abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama, nikkujjiü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti. Evamevaü bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito esàhaü bhavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatanti. [PTS Page 207] [\q 207/] Cåëakammavibhaïga suttaü pa¤camaü. [BJT Page 444] [\x 444/] 3.4.6 Mahàkammavibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà samiddhi ara¤¤akuñikàyaü viharati. Atha kho potaliputto paribbàjako jaïghàvihàraü anucaïkamamàno anuvicaramàno yenàyasmà samiddhi tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmatà samiddhinà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho potaliputto paribbàjako àyasmantaü samiddhiü etadavoca: 'sammukhà metaü àvuso samiddhi, samaõassa gotamassa sutaü, sammukhà pañiggahitaü: moghaü kàyakammaü, moghaü vacãkammaü, manokammameva sacca'nti. Atthi ca sà samàpatti yaü samàpattiü samàpanno na ki¤ci vediyatãti. Mà evaü àvuso potaliputta avaca, mà evaü àvuso potaliputta avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya: 'moghaü kàyakammaü, moghaü vacãkammaü, manokammameva sacca'nti. Atthi ca kho sà àvuso, samàpatti yaü samàpattiü samàpanno na ki¤ci vediyatãti. Kiva ciraü pabbajitosi àvuso, samiddhãti. Na ciraü àvuso, tãõi vassàniti. Etthadàni mayaü there bhikkhu kiü vakkhàma, yatra hi nàmevaü navo bhikkhu satthàraü parirakkhitabbaü ma¤¤issati. Sa¤cetanikaü àvuso samiddhi, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà, kiü so vediyatãti. Sa¤cetanikaü àvuso potaliputta, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà, dukkhaü so vediyatãti. Atha kho potaliputto paribbàjako àyasmato samiddhissa bhàsitaü neva abhinandi na pañikkosi. Anabhinanditvà appañikkositvà uññhàyàsanà pakkàmi. Atha kho àyasmà samiddhi acirapakkante potaliputte paribbàjake yenàyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà [PTS Page 208] [\q 208/] àyasmatà ànandena saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà samiddhi yàvatako ahosi potaliputtena paribbàjakena saddhiü kathàsallàpo, taü sabbaü àyasmato ànandassa àrocesi. Evaü vutte àyasmà ànando àyasmantaü samiddhiü etadavoca: 'atthi kho idaü àvuso samiddhi, kathàpàbhataü bhagavantaü dassanàya. âyàmàvuso samiddhi. Yena bhagavà tenupasaïkameyyàma, upasaïkamitvà etamatthaü bhagavato àroceyyàma. Yathà no bhagavà vyàkarissati, tathà naü dhàreyyàmàti. [BJT Page 446] [\x 446/] Evamàvusoti kho àyasmà samiddhi àyasmato ànandassa paccassosi. Atha kho àyasmà ca ànando àyasmà ca samiddhi yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando yàvatako ahosi àyasmato samiddhissa potaliputtena paribbàjakena saddhiü kathà sallàpo, taü sabbaü bhagavato àrocesi. Evaü vutte bhagavà àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'dassanampi kho ahaü ànanda, potaliputtassa paribbàjakassa nàbhijànàmi. Kuto panevaråpaü kathàsallàpaü. Iminà ca ànanda, samiddhinà moghapurisena potaliputtassa paribbàjakassa vibhajja vayàkaraõãyo pa¤ho ekaüsena vyàkato'ti. Evaü vutte àyasmà udàyã bhagavantaü etadavoca: 'sace pana bhante, àyasmatà samiddhinà idaü sandhàya bhàsitaü,yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasmi'nti. Atha kho1 bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'passa kho tvaü ànanda, imassa udàyissa moghapurisassa ummaggaü2. A¤¤àsiü kho ahaü ànanda, idànevàyaü udàyã moghapuriso ummujjamàno ayoniso ummujjissatã'ti. âdiüyeva ànanda, potaliputtena paribbàjakena tisso vedanà pucchità. Sacàyaü ànanda, samiddhi moghapuriso [PTS Page 209] [\q 209/] potaliputtassa paribbàjakassa evaü puññho evaü vyàkareyya: 'sa¤cetanikaü àvuso potaliputta, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà sukhavedaniyaü, sukhaü so vediyati.3 Sa¤cetanikaü àvuso potaliputta, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà dukkhavedaniyaü, dukkhaü so vediyati3 sa¤cetanikaü àvuso potaliputta, kammaü katvà kàyena vàcàya manasà adukkhamasukhavedaniyaü, adukkhamasukhaü so vediyatiti. Evaü vyàkaramàno kho ànanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbàjakassa sammà vyàkareyya. Apicànanda, ke ca a¤¤atitthiyà paribbàjakà bàlà avyattà, ke ca tathàgatassa mahàkammavibhaïgaü jànissanti. Sace tumhe ànanda, suõeyyàtha tathàgatassa mahàkammavibhaïgaü vibhajantassàti. Etassa bhagavà kàlo, etassa sugata kàlo, yaü bhagavà mahàkammavibhaïgaü vibhajeyya. Bhagavato sutvà bhikkhu dhàressantãti. Tena hà'nanda, suõàhi, sàdhukaü manasi karohi, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: Cattàro me ànanda, puggalà santo saüvijjamànà lokasmiü. Katame cattàro: idhànanda, ekacco puggalo idha pàõàtipàtã hoti, adinnàdàyã hoti, kàmesu micchàcàrã hoti, musàvàdã hoti, pisunàvàco hoti, pharusàvàco hoti, samphappalàpã hoti, abhijjhàlå hoti, vyàpannacitto hoti, micchàdiññhi hoti, so kàyassa bedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. -------------------------- 1.Evaü vutte-syà. 2.Ummaïgaü-majasaü. 3.Vedayati-majasaü.Sãmu. [BJT Page 448] [\x 448/] Idha pana ànanda, ekacco puggalo idha pàõàtipàtã hoti adinnàdàyã hoti, kàmesu micchàcàrã hoti, musàvàdã hoti, pisunàvàco hoti, pharusàvàco hoti, samphappalàpã hoti, abhijjhàlå hoti, vyàpannacitto hoti, micchàdiññhã hoti. So kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Idhànanda ekacco puggalo idha pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, pisunà vàcà1 pañivirato hoti, [PTS Page 210] [\q 210/] pharusà vàcà2 pañivirato hoti, samphappalàpà pañivirato hoti, anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti, sammàdiññhi hoti, so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Idhapanànanda, ekacco puggalo idha pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, pisunà vàcà pañivirato hoti, pharusà vàcà pañivirato hoti, Samphappalàpà pañivirato hoti, anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti, sammàdiññhi hoti, so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Idhànanda, ekacco samaõo và bràhmaõo và àtappamanvàya padhànamanvàya anuyogamanvàya appamàdamanvàya sammà manasikàramanvàya tathàråpaü cetosamàdhiü phusati. Yathà samàhite citte dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena amuü puggalaü passati: 'idha pàõàtipàtiü adinnàdàyiü kàmesu micchàcàriü musàvàdiü pisunà vàcaü pharusàvàcaü samphappalàpiü anabhijjhàluü vyàpannacittaü micchàdiññhiü. Kàyassa bhedà parammaraõà passati apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppannaü. So evamàha: 'atthi kira bho, pàpakàni kammàni, atthi duccaritassa vipàko, apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtiü adinnàdàyiü kàmesu micchàcàriü musàvàdiü pisunàvàcaü pharusàvàcaü samphappalàpiü anabhijjhàluü vyàpannacittaü micchàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà passàmi apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü uppannanti. So evamàha: 'yo kira bho pàõàtipàtã adinnàdàyã kàmesu micchàcàrã musàvàdã pisunàvàcã pharusàvàcã samphappalàpã anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti, micchàdiññhi, sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ye evaü jànanti, te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõanti. Iti so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa3 abhinivissa voharati: idameva saccaü moghama¤¤a'nti. -------------------------- 1.Pisuõàya vàcàya-majasaü,sãmu. 3.Paramàsà-majasaü 2.Pharusàya vàcàya-majasaü,sãmu. [BJT Page 450] [\x 450/] Idha panànanda, ekacco samaõo và bràhmaõo và àtappamanvàya padhànamanvàya anuyogamanvàya appamàdamanvàya sammà manasikàramanvàya tathàråpaü cetosamàdhiü phusati yathà samàhite citte dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena amuü puggalaü passati. Idha pàõàtipàtiü adinnàdàyiü kàmesu micchàcàriü musàvàdiü pisunà vàcaü pharusàvàcaü samphappalàpiü anabhijjhàluü vyàpannacittaü micchàdiññhiü, kàyassa bhedà parammaraõà passati sugatiü saggaü lokaü uppannaü. So evamàha: 'natthi kira bho, pàpakàni kammàni, natthi duccaritassa vipàko, apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtiü adinnàdàyiü kàmesu micchàcàriü musàvàdiü pisunàvàcaü pharusàvàcaü samphappalàpiü anabhijjhàluü vyàpannacittaü micchàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà passàmi sugatiü saggaü lokaü uppannanti. So evamàha: 'yo kira bho pàõàtipàtã Adinnàdàyã kàmesu micchàcàrã musàvàdã pisunàvàcã pharusàvàcã samphappalàpã anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti, micchàdiññhi, sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ye evaü jànanti, te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõanti. Iti so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa1 abhinivissa voharati: idameva saccaü Moghama¤¤a'nti. Idhànanda, ekacco samaõo và bràhmaõo [PTS Page 211] [\q 211/] và àtappamanvàya padhànamanvàya Anuyogamanvàya appamàdamanvàya sammà manasikàramanvàya tathàråpaü cetosamàdhiü phusati. Yathà samàhite citte dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena amuü Puggalaü passati 'idha pàõàtipàtà pañivirataü adinnàdànà pañivirataü kàmesu micchàcàrà pañivirataü musàvàdà pañivirataü pisunà vàcà2 pañivirataü pharusà vàcà3 pañivirataü samphappalàpà pañivirataü anabhijjhàluü avyàpannacittaü sammàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà passati sugatiü saggaü lokaü upapannaü. So evamàha: 'atthi kira bho kalyàõàni kammàni, atthi sucaritassa vipàko. Apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtà pañivirataü adinnàdànà pañivirataü kàmesu micchàcàrà pañivirataü Musàvàdà pañivirataü pisunàvàcà pañivirataü pharusàvàcà pañivirataü samphappalàpà pañivirataü anabhijjhàluü vyàpannacittaü sammàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà passàmi sugatiü saggaü lokaü upapanna'nti. So evamàha: 'yo kira bho pàõàtipàtà pañivirato adinnàdànà pañivirato kàmesu micchàcàrà pañivirato musàvàdà pañivirato pisunàvàcà pañivirato pharusàvàcà pañivirato samphappalàpà pañivirato anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti, sammàdiññhi sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati ye Evaü jànanti, te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõanti. Iti so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa1 abhinivissa voharati: 'idameva saccaü moghama¤¤a'nti. Idha panànanda, ekacco samaõo và bràhmaõo và àtappamanvàya padhànamanvàya anuyogamanvàya appamàdamanvàya sammà manasikàramanvàya tathàråpaü cetosamàdhiü phusati, yathà samàhite citte dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena amuü puggalaü [PTS Page 212] [\q 212/] passati. Idha pàõàtipàtà pañivirataü adinnàdànà pañivirataü kàmesu micchàcàrà pañivirataü musàvàdà pañivirataü pisunà vàcà pañivirataü pharusà vàcà pañivirataü Samphappalàpà pañivirataü anabhijjhàluü avyàpannacittaü sammàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannaü. So evamàha: 'natthi kira bho kalyàõàni kammàni, -------------------------- 1.Paràmàsà-majasaü. 2.Pisuõàya vàcàya-majasaü sãmu. 3.Pharusàya vàcàya-majasaü,sãmu. [BJT Page 452] [\x 452/] Natthi sucaritassa vipàko. Apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtà pañivirataü adinnàdànà pañivirataü kàmesu micchàcàrà pañivirataü musàvàdà pañivirataü pisunà vàcà pañivirataü pharusàvàcà pañivirataü samphappalàpà pañivirataü anabhijjhàluü vyàpannacittaü sammàdiññhiü, kàyassa bhedà parammaraõà passàmi apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapanna'nti. So evamàha: 'yo kira bho pàõàtipàtà pañivirato adinnàdànà pañivirato kàmesu micchàcàrà pañivirato musàvàdà pañivirato Pisunàvàcà pañivirato pharusàvàcà pañivirato samphappalàpà pañivirato anabhijjhàlu hoti, avyàpannacitto hoti sammàdiññhi. Sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, ye evaü jànanti, te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõa'nti. Iti so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa abhinivissa voharati: 'idameva saccaü moghama¤¤a'nti. Tatrànanda, yvàyaü samaõo và bràhmaõo và evamàha: atthi kira bho, pàpakàni kammàni, atthi duccaritassa vipàkoti. Idamassa anujànàmi. Yampi so evamàha: apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtiü adinnàdàyiü kàmesu micchàcàriü musàvàdiü pisunàvàciü pharusàvàciü samphappalàpiü anabhijjhàluü avyàpannacittaü Sammàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà passàmi apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapanna'nti. Idampissa anujànàmi. Ya¤ca kho so evamàha: 'yo kira bho pàõàtipàtã adinnàdàyã kàmesu micchàcàrã musàvàdã pisunàvàcã pharusàvàcã samphappalàpã anabhijjhàlu hoti, avyàpannacitto hoti, sammàdiññhi, sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjatã'ti. Idamassa nànujànàmi. Yampi so evamàha: ye evaü jànanti, te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõanti. Idampissa nànujànàmi. Yampi so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa abhinivissa voharati, 'idameva saccaü moghama¤¤a'nti. Idampissa nànujànàmi. Taü kissa hetu: a¤¤athà hi ànanda, tathàgatassa mahàkammavibhaïge ¤àõaü hoti. Tatrànanda, yvàyaü samaõo và bràhmaõo và evamàha: natthi kira bho, pàpakàni kammàni natthi duccaritassa vipàkoti. Idamassa nànujànàmi. Yampi kho so evamàha: apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtiü adinnàdàyiü kàmesu micchàcàriü musàvàdiü pisunàvàciü pharusàvàciü samphappalàpiü anabhijjhàluü avyàpannacittaü sammàdiññhiü kàyassa bhedà parammaraõà passàmi sugatiü saggaü lokaü upapanna'nti, idamassa anujànàmi. Ya¤ca kho so evamàha: 'yo kira bho pàõàtipàtã adinnàdàyã kàmesu micchàcàrã musàvàdã pisunàvàcã pharusàvàcã samphappalàpã anabhijjhàlu hoti, avyàpannacitto hoti sammàdiññhi, sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjatã'ti. [PTS Page 213] [\q 213/] idamassa nànujànàmi. Yampi so evamàha: ye evaü jànanti, te sammà jànanti ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõanti. Idampissa nànujànàmi. Yampi so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa abhinivissa voharati: 'idameva saccaü moghama¤¤a'nti. Idampissa nànujànàmi. Taü kissa hetu: a¤¤athà hi ànanda, tathàgatassa mahàkammavibhaïge ¤àõaü hoti. [BJT Page 454] [\x 454/] Tatrànanda, yvàyaü samaõo và bràhmaõo và evamàha: atthi kira bho kalyàõàni kammàni, atthi sucaritassa vipàkoti. Idamassa anujànàmi. Yampi kho so evamàha: apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtà pañivirataü adinnàdànà pañivirataü kàmesu micchàcàrà pañivirataü musàvàdà pañivirataü pisunà vàcà pañivirataü pharusà vàcà pañivirataü samphappalàpà pañivirataü anabhijjhàluü avyàpannacittaü sammàdiññhiü. Kàyassa bhedà parammaraõà passàmi sugatiü saggaü lokaü upapanna'nti. Idampissa anujànàmi. Ya¤ca kho so evamàha: yo kira bho pàõàtipàtà pañivirato adinnàdànà pañivirato kàmesu micchàcàrà pañivirato musàvàdà pañivirato pisunàvàcà pañivirato pharusàvàcà pañivirato anabhijjhàluü avyapannacittaü sammàdiññhi, sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjatã'ti. Idamassa nànujànàmi yampi so evamàha: ye evaü jànanti te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti micchà tesaü ¤àõanti. Idampissa nànujànàmi. Yampi so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa abhinivissa voharati: idameva saccaü moghama¤¤a'nti. Idampissa nànujànàmi. Taü kissa hetu: a¤¤athà hi ànanda, tathàgatassa mahàkammavibhaïge ¤àõaü hoti. Tatrànanda, yvàyaü samaõo và bràhmaõo và evamàha: natthi kira bho kalyàõàni kammàni, natthi sucaritassa vipàkoti. Idamassa nànujànàmi. Ya¤ca kho so evamàha: apàhaü puggalaü addasaü idha pàõàtipàtà pañivirataü adinnàdànà pañivirataü kàmesu micchàcàrà pañivirataü musàvàdà pañivirataü pisunà vàcà pañivirataü pharusà vàcà pañivirataü samphappalàpà pañivirataü anabhijjhàluü avyàpannacittaü sammàdiññhiü. Kàyassa bhedà parammaraõà passàmi apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapanna'nti. Idamassa anujànàmi. Ya¤ca kho so evamàha: yo kira bho pàõàtipàtà pañivirato adinnàdànà pañivirato kàmesu micchàcàrà pañivirato musàvàdà pañivirato pisunàvàcà pañivirato pharusàvàcà pañivirato anabhijjhàluü avyapannacittaü sammàdiññhi, sabbo so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjatã'ti. Idamassa nànujànàmi ya¤ca so kho evamàha: [PTS Page 214] [\q 214/] ye evaü jànanti, te sammà jànanti, ye a¤¤athà jànanti, micchà tesaü ¤àõanti. Idampissa nànujànàmi. Yampi so yadeva tassa sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü, tadeva tattha thàmasà paràmassa abhinivissa voharati: idameva saccaü moghama¤¤a'nti. Idampissa nànujànàmi. Taü kissa hetu: a¤¤athà hi ànanda, tathàgatassa mahàkammavibhaïge ¤àõaü hoti. Tatrànanda, yvàyaü puggalo idha pàõàtipàtã adinnàdàyã kàmesu micchàcàrã musàvàdã pisunàvàcã pharusàvàcã anabhijjhàlå avyapannacittaü micchàdiññhi, kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Pubbe vàssa taü kataü hoti pàpakammaü dukkhavedaniyaü. Pacchà vàssataü kataü hoti pàpakammaü dukkhavedaniyaü. Maraõakàle vàssa hoti micchàdiññhi samattà samàdinnà.1 Tena so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ya¤ca kho so idha pàõàtipàtã hoti adinnàdàyã hoti kàmesu micchàcàrã hoti musàvàdã hoti pisunàvàcã hoti pharusàvàcã hoti anabhijjhàlå hoti avyapannacittaü micchàdiññhi hoti tassa diññheva dhamme vipàkaü pañisaüvedeti, upapajje2 và, apare và pariyàye. ------------------------- 1.Samàdiõõà-[PTS.] 2.Upapajja-majasaü,sãmu. Upapajjaü-[PTS.] [BJT Page 456] [\x 456/] Tatrànanda, yvàyaü puggalo idha pàõàtipàtã adinnàdàyã kàmesu micchàcàrã musàvàdã pisunàvàcã pharusàvàcã anabhijjhàluü avyapannacittaü micchàdiññhi, kàyassa bhedà parammaraõàsugatiü saggaü lokaü upapajjati. Pubbe vàssa taü kataü hoti kalyàõakammaü sukhavedaniyaü. Pacchà vàssa taü kataü hoti kalyàõakammaü sukhavedaniyaü. Maraõakàle vàssa hoti sammàdiññhi samattà samàdinnà, tena so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ya¤ca kho so idha pàõàtipàtã hoti adinnàdàyã hoti kàmesu micchàcàrã hoti musàvàdã hoti pisunàvàcã hoti pharusàvàcã hoti Anabhijjhàluü hoti avyapannacittaü micchàdiññhi hoti. Tassa diññheva dhamme vipàkaü pañisaüvedeti, upapajje và, apare và, pariyàye. Tatrànanda, yvàyaü puggalo idha pàõàtipàtà pañivirato adinnàdànà pañivirato kàmesu micchàcàrà pañivirato musàvàdà pañivirato pisunàvàcà pañivirato Pharusàvàcà pañivirato anabhijjhàluü avyapannacittaü sammàdiññhi, kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Pubbe vàssa taü kataü hoti kalyàõakammaü sukhavedaniyaü. Pacchà vàssa taü kataü hoti kalyàõakammaüsukhavedaniyaü. Maraõakàle vàssa hoti sammàdiññhi samattà samàdinnà. Tena so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ya¤ca kho so idha pàõàtipàtà pañivirato [PTS Page 215] [\q 215/] hoti adinnàdànà pañivirato hoti kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti musàvàdà pañivirato hoti pisunàvàcà pañivirato hoti pharusàvàcà pañivirato hoti anabhijjhàluü hoti avyapannacittaü sammàdiññhi hoti. Tassa diññheva dhamme vipàkaü pañisaüvedeti, upapajje và, apare và pariyàye. Tatrànanda, yvàyaü puggalo idha pàõàtipàtà pañivirato adinnàdànà pañivirato kàmesu micchàcàrà pañivirato musàvàdà pañivirato pisunàvàcà pañivirato Pharusàvàcà pañivirato anabhijjhàluü avyapannacittaü sammàdiññhi, kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Pubbe vàssa taü kataü hoti pàpakammaü dukkhavedanãyaü. Pacchà vàssa taü kataü hoti pàpakammaü dukkhavedaniyaü. Maraõa kàle vàssa hoti micchàdiññhi samattà samàdinnà. Tena so kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ya¤ca kho so idha pàõàtipàtà pañivirato hoti adinnàdànà pañivirato hoti kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti musàvàdà pañivirato hoti pisunàvàcà pañivirato hoti pharusàvàcà Pañivirato hoti anabhijjhàluü hoti avyapannacittaü sammàdiññhi hoti, tassa diññheva dhamme vipàkaü pañisaüvedeti, upapajje và, apare và, pariyàye. Iti kho ànanda, atthi kammaü abhabbaü abhabbàbhàsaü, atthi kammaü abhabbaü bhabbàbhàsaü. Atthi kammaü bhabba¤ceva bhabbàbhàsa¤ca, atthi kammaü bhabbaü abhabbàbhàsanti. Idamoca: bhagavà. Attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Mahàkammavibhaïga suttaü jaññhaü [BJT Page 458] [\x 458/] 3.4.7 Saëàyatanavibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhu àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Saëayatanavibhaïgaü vo bhikkhave, desissàmi taü suõàtha sàdhukaü manasi karotha bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: [PTS Page 216] [\q 216/] Cha ajjhattikàni àyatanàni veditabbàni. Cha bàhiràni àyatanàni veditabbàni. Cha vi¤¤àõakàyà veditabbà. Cha phassakàyà veditabbà. Aññhàrasa manopavicàrà veditabbà. Chattiüsa sattapadà veditabbà. Tatridaü nissàya idaü pajahatha tayo satipaññhànà yadiriyo sevati, yadiriyo sevamàno satthà gaõamanusàsitumarahati, so vuccati yoggàcariyànaü anuttaro purisadammasàrathã'ti. Ayamuddeso salàyatanavibhaïgassa. Cha ajjhattikàni àyatanàni veditabbànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: cakkhàyatanaü sotàyatanaü ghànàyatanaü jivhàyatanaü kàyàyatanaü manàyatanaü. Cha ajjhattikàni àyatanàni veditabbànãti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Cha bàhiràni àyatanàni veditabbànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü dhammàyatanaü. Cha bàhiràni àyatanàni veditabbànãti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Cha vi¤¤àõakàyà veditabbànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: cakkhuvi¤¤àõaü sotavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõaü manovi¤¤àõaü. Cha vi¤¤àõakàyà veditabbànãti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Cha phassakàyà veditabbànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: Cakkhusamphasso sotasamphasso ghànasamphasso jivhàsamphasso kàyasamphasso manosamphasso. Cha phassakàyà veditabbànãti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. [BJT Page 460] [\x 460/] Aññhàrasa manopavãcàrà veditabbàti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: cakkhunà råpaü disvà somanassaññhàniyaüråpaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü råpaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü råpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà somanassaññhàniyaü saddaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü saddaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü saddaü upavicarati. Ghànena gandhaü ghàyitvà somanassaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü ghandhaü upavicarati. Jivhàya rasaü sàyitvà somanassaññhàniyaü rasaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü rasaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü rasaü upavicarati. Kàyena [PTS Page 217] [\q 217/] phoññhabbaü phusitvà somanassaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati.Manasà dhammaü vi¤¤àya somanassaññhànãyaü dhammaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü dhammaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü1 dhammaü upavicarati. Iti cha somanassåpavicàrà, cha domanassåpavicàrà, cha upekkhåpavicàrà. Aññhàrasa manopavicàrà veditabbàti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Chattiüsa sattapadà veditabbàti iti kho panetaü vuttaü, ki¤ce taü pañicca vuttaü: cha gehasitàni somanassàni, cha nekkhammasitàni somanassàni, cha gehasitàni domanassàni, cha nekkhammasitàni domanassàni, cha gehasità upekkhà, cha nekkhammasità upekkhà Tattha katamàni cha gehasitàni somanassàni: cakkhuvi¤¤eyyànaü råpànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü pañilàbhaü và pañilàbhato samanupassato pubbe và pañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati somanassaü, yaü evaråpaü somanassaü idaü vuccati gehasitaü somanassaü. Sotavi¤¤eyyànaü saddànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü pañilàbhaü và pañilàbhato samanupassato pubbe và pañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati somanassaü, yaü råpànaü somanassaü idaü vuccati gehasitaü somanassaü. Ghànavi¤¤eyyànaü gandhànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü pañilàbhaü và pañilàbhato samanupassato pubbe và pañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati somanassaü, yaü evaråpaü somanassaü idaü vuccati gehasitaü somanassaü. Jivhàvi¤¤eyyànaü rasànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü pañilàbhaü và pañilàbhato samanupassato pubbe và pañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati somanassaü, yaü evaråpaü somanassaü idaü vuccati gehasitaü somanassaü. Kàyavi¤¤eyyànaü phoññhabbànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü pañilàbhaü và pañilàbhato samanupassato pubbe và pañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati somanassaü, yaü evaråpaü somanassaü idaü vuccati gehasitaü somanassaü. Manovi¤¤eyyànaü dhammànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü pañilàbhaü và pañilàbhato samanupassato pubbe và pañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati somanassaü, yaü evaråpaü somanassaü idaü vuccati gehasitaü somanassaü. Imàni cha gehasitàni somanassàni. Tattha katamàni cha nekkhammasitàni somanassàni: råpànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva råpà etarahi ca sabbe te råpà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato uppajjati somanassaü. Yaü evaråpaü somanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü somanassaü.Saddànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva saddà etarahi ca sabbe te saddà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato uppajjati somanassaü. Yaü evaråpaü somanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü somanassaü. Gandhànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva gandhà etarahi ca sabbe te saddà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato uppajjati somanassaü. Yaü evaråpaü somanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü somanassaü. Rasànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva rasà etarahi ca sabbe te rasà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato uppajjati somanassaü. Yaü evaråpaü somanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü somanassaü. Phoññhabbànaü tveva aniccataü viditvà Vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva phoññhabbà etarahi ca sabbe te phoññhabbà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato uppajjati somanassaü. Yaü evaråpaü somanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü somanassaü. Dhammànaü [PTS Page 218] [\q 218/] tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva dhammà, etarahi ca sabbe te dhammà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato uppajjati somanassaü. Yaü evaråpà somanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü somanassaü. Imàni cha nekkhammasitàni somanassàni. -------------------------- 1.Upekkhàñhànãyaü-majasaü. [BJT Page 462] [\x 462/] Tattha katamàni cha gehasitàni domanassàni: cakkhuvi¤¤eyyànaü råpànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü appañilàbhaü và appañilàbhato samanupassato pubbe và appañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü. Idaü vuccati gehasitaü domanassaü. Sotavi¤¤eyyànaü saddànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü appañilàbhaü và appañilàbhato samanupassato pubbe và appañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü. Idaü vuccati gehasitaü domanassaü. Ghànavi¤¤eyyànaü gandhànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü appañilàbhaü và appañilàbhato samanupassato pubbe và appañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü. Idaü vuccati gehasitaü domanassaü. Jivhàvi¤¤eyyànaü rasànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü appañilàbhaü và appañilàbhato samanupassato pubbe và appañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü. Idaü vuccati gehasitaü domanassaü. Kàyavi¤¤eyyànaü phoññhabbànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü appañilàbhaü và appañilàbhato samanupassato pubbe và appañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü. Idaü vuccati gehasitaü domanassaü. Manovi¤¤eyyànaü dhammànaü iññhànaü kantànaü manàpànaü manoramànaü lokàmisapañisaüyuttànaü appañilàbhaü và appañilàbhato samanupassato pubbe và appañiladdhapubbaü atãtaü niruddhaü vipariõataü samanussarato uppajjati Domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü. Idaü vuccati gehasitaü domanassaü. Imàni cha gehasitàni domanassàni. Tattha katamàni cha nekkhammasitàni domanassàni: råpànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva råpà etarahi ca sabbe te råpà aniccà dukkhà vipariõàmadhammàti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpeti: kudassu1 nàmàhaü tadàyatanaü upasampajja viharissàmi. Yadariyà etarahi àyatanaü upasampajja viharantã'ti. Iti anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpayato upapajjati pihappaccayà domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü domanassaü. Saddànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva saddà etarahi ca sabbe te saddà aniccà dukkhà vipariõàmadhammàti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpeti: kudassu1 nàmàhaü tadàyatanaü upasampajja viharissàmi. Yadariyà etarahi àyatanaü upasampajja viharantã'ti. Iti anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpayato upapajjati pihappaccayà domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü domanassaü. Gandhànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva råpà etarahi ca sabbe te råpà aniccà dukkhà vipariõàmadhammàti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpeti: kudassu1 nàmàhaü tadàyatanaü upasampajja viharissàmi. Yadariyà etarahi àyatanaü upasampajja viharantã'ti. Iti anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpayato upapajjati pihappaccayà domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü domanassaü. Rasànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva rasà etarahi ca sabbe te rasà aniccà dukkhà vipariõàmadhammàti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpeti: kudassu1 nàmàhaü tadàyatanaü upasampajja viharissàmi. Yadariyà etarahi àyatanaü upasampajja viharantã'ti. Iti anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpayato upapajjati pihappaccayà domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü domanassaü. Phoññhabbànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva phoññhabbà etarahi ca sabbe te phoññhabbà aniccà dukkhà vipariõàmadhammàti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpeti: kudassu1 nàmàhaü tadàyatanaü upasampajja viharissàmi. Yadariyà etarahi àyatanaü upasampajja viharantã'ti. Iti anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpayato upapajjati pihappaccayà domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü domanassaü. Dhammànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva dhammà etarahi ca sabbe te dhammà aniccà dukkhà vipariõàmadhammàti. [PTS Page 219] [\q 219/] evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpeti: kudassu1 nàmàhaü tadàyatanaü Upasampajja viharissàmi. Yadariyà etarahi àyatanaü upasampajja viharantã'ti. Iti anuttaresu vimokkhesu pihaü upaññhàpayato upapajjati pihappaccayà domanassaü. Yaü evaråpaü domanassaü, idaü vuccati nekkhammasitaü domanassaü. Imàni cha nekkhammasitàni domanassàni. Tattha katamà cha gehasità upekkhà: cakkhunà råpaü disvà upapajjati upekkhà bàlassa måëhassa puthujjanassa anodhijinassa avipàkajinassa anàdãnavadassàvino assutavato puthujjanassa. Yà evaråpà upekkhà, råpaü sà nàtivattati. Tasmà sà upekkhà gehasitàni vuccati. Sotena saddaü sutvà upapajjati upekkhà bàlassa måëhassa puthujjanassa anodhijinassa avipàkajinassa anàdãnavadassàvino assutavato puthujjanassa. Yà evaråpà upekkhà, saddà sà nàtivattati. Tasmà sà upekkhà gehasitàni vuccati. Ghànena gandhaü ghàyitvà upapajjati upekkhà bàlassa måëhassa puthujjanassa anodhijinassa avipàkajinassa anàdãnavadassàvino assutavato puthujjanassa. Yà evaråpaü upekkhà, gandhà sà nàtivattati. Tasmà sà upekkhà gehasitàni vuccati. Jivhàya rasaü sàyitvà upapajjati upekkhà bàlassa måëhassa puthujjanassa anodhijinassa avipàkajinassa anàdãnavadassàvino assutavato puthujjanassa. Yà evaråpaü upekkhà, rasà sà nàtivattati. Tasmà sà upekkhà gehasitàni vuccati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà upapajjati upekkhà bàlassa måëhassa puthujjanassa anodhijinassa avipàkajinassa anàdãnavadassàvino asutavato puthujjanassa. Yà evaråpaü upekkhà, phoññhabbaü sà nàtivattati. Tasmà sà upekkhà gehasitàni vuccati. Manasà dhammaü vi¤¤àya upapajjati upekkhà bàlassa måëhassa puthujjanassa Anodhijinassa avipàkajinassa anàdãnavadassàvino assutavato puthujjanassa. Yà evaråpà upekkhà, dhammaü sà nàtivattati. Tasmà sà upekkhà gehasitàni vuccati. Imà cha gehasità upekkhà. -------------------------- 1.Kudussu-majasaü. [BJT Page 464] [\x 464/] Tattha katamà cha nekkhammasità upekkhà: råpànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva råpà etarahi ca sabbe te råpà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato upapajjati upekkhà yà evaråpà upekkhà råpaü sà ativattati. Tasmà sà upekkhà nekkhammasitàti vuccati. Saddhànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva saddà etarahi ca sabbe te saddà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato upapajjati upekkhà yà evaråpà upekkhà saddaü sà ativattati. Tasmà sà upekkhà nekkhammasitàti vuccati. Gandhànaü tveva aniccataü viditvà Vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva gandhà etarahi ca sabbe te gandhà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato upapajjati upekkhà yà evaråpà upekkhà gandhaü sà ativattati. Tasmà sà upekkhà nekkhammasitàti vuccati. Rasànaü tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva rasà etarahi ca sabbe te rasà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato upapajjati upekkhà yà evaråpà upekkhà rasaü sà ativattati. Tasmà sà upekkhà nekkhammasitàti vuccati. Phoññhabbànaü tveva aniccataü viditvà Vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva phoññhabbà etarahi ca sabbe te phoññhabbà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato upapajjati upekkhà yà evaråpà upekkhà phoññhabbaü sà ativattati. Tasmà sà upekkhà nekkhammasitàti vuccati. Dhammà tveva aniccataü viditvà vipariõàmaviràganirodhaü, pubbe ceva dhammà etarahi ca sabbe te dhammà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato upapajjati upekkhà yà evaråpà upekkhà dhammaü sà ativattati. Tasmà sà upekkhà nekkhammasitàti vuccati. Imà cha nekkhammasità upekkhà. Chattiüsa sattapadà veditabbàti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. [PTS Page 220] [\q 220/] Tatridaü nissàya idaü pajahathàti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: tatra bhikkhave, yàni cha nekkhammasitàni somanassàni, tàni nissàya tàni àgamma, yàni cha gehasitàni somanassàni tàni pajahatha, tàni samatikkamatha. Evametesaü pahànaü hoti, evametesaü samatikkamo hoti. Tatra bhikkhave yàni cha nekkhammasitàni domanassàni tàni nissàya tàni àgamma yàni cha gehasitàni domanassàni, tàni pajahatha. Tàni samatikkamatha. Evametesaü pahànaü hoti. Evametesaü samatikkamo hoti. Tatra bhikkhave yà cha nekkhammasità upekkhà, tà nissàya tà àgamma, yà cha gehasità upekkhà tà pajahatha, tà samatikkamatha evametàsaü pahànaü hoti, evametàsaü samatikkamo hoti. Tatra bhikkhave, yàni cha nekkhammasitàni somanassàni, tàni nissàya tàni àgamma, yàni cha nekkhammasitàni domanassàni. Tàni pajahatha, tàni samatikkamatha. Evametesaü pahànaü hoti, evametesaü samatikkamo hoti. Tatra bhikkhave, yà cha nekkhammasità upekkhà, tà nissàya tà àgamma yàni cha nekkhammasitàni somanassàni tàni pajahatha, tàni samatikkamatha. Evametesaü pahànaü hoti, evametesaü samatikkamo hoti. Atthi bhikkhave, upekkhà nànattà nànattasità. Atthi upekkhà ekattà ekattasità. Katamà ca bhikkhave, upekkhà nànattà nànattasità: atthi bhikkhave, upekkhà råpesu, atathi saddesu, atathi gandhesu, atthi rasesu, atthi phoññhabbesu. Ayaü bhikkhave upekkhà nànattà nànattasità. [BJT Page 466] [\x 466/] Katamà ca bhikkhave, upekkhà ekattà ekattasità: atthi bhikkhave, upekkhà àkàsàna¤càyatananissità,atthi vi¤¤àõa¤càyatananissità, àki¤ca¤¤àyatananissità, atthi nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatananissità. Ayaü bhikkhave, upekkhà ekattà ekattasità. Tatra bhikkhave, yà'yaü upekkhà ekattà ekattasità, taü nissàya taü àgamma, yà'yaü upekkhà nànattà nànattasità, taü pajahatha, taü samatikkamatha. Evametissà pahànaü hoti, evametissà samatikkamo hoti. Atammayataü bhikkhave, nissàya atammayataü àgamma yà'yaü upekkhà ekattà ekattasità taü pajahatha. Taü samatikkamatha. Evametissà samatikkamo hoti. Tatridaü [PTS Page 221] [\q 221/] nissàya idaü pajahathà'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Tayo satipaññhànà yadariyo sevati, yadariyo sevamàno satthà gaõamanusàsitumarahati'ti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: idha bhikkhave, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya: 'idaü vo hitàya idaü vo sukhàyà'ti. Tassa sàvakà na sussåsanti. Na sotaü odahanti. Na a¤¤à cittaü upaññhapenti. Vokkamma ca satthusàsanaü vattanti. Tatra bhikkhave, tathàgato na ceva attamato hoti. Na ca attamanataü pañisaüvedeti. Anavassuto ca viharati sato sampajàno. Idaü bhikkhave, pañhamaü satipaññhànaü, yadariyo sevati, yadariyo sevamàno satthà gaõamanusàsitumarahati. Puna ca paraü bhikkhave, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya: 'idaü vo hitàya, idaü vo sukhàyà'ti. Tassa ekacce sàvàkà na sussåsanti, na sotaü odahanti, na a¤¤à cittaü upaññhapenti. Vokkamma ca satthusàsanaü vattanti. Ekacce sàvakà sussåsanti. Sotaü odahanti a¤¤à cittaü upaññhapenti. Na ca vokkamma satthusàsanaü vattanti. Tatra bhikkhave, tathàgato na ceva attamato hoti, na ca attamanataü pañisaüvedeti. Na ca anattamano hoti. Na ca anattamanataü pañisaüvedeti. Attamanata¤ca anattamanata¤ca1 tadåbhayaü abhinivajjetvà so upekkhako viharati sato sampajàno. Idaü vuccati bhikkhave, dutiyaü satipaññhànaü yadariyo sevati, yadariyo sevamàno satthà gaõamanusàsitumarahati. ------------------------- 1.Attamanatà ca anattamanatà ca-majasaü. [BJT Page 468] [\x 468/] Puna ca paraü bhikkhave, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya: 'idaü vo hitàya, idaü vo sukhàyà'ti tassa sàvakà sussåsanti, sotaü odahanti, a¤¤à cittaü upaññhapenti, na ca vokkamma satthusàsanaü vattanti. Tatra bhikkhave, tathàgato attamano ceva hoti, attamanata¤ca pañisaüvedeti. Anavassuto ca viharati sato sampajàno. Idaü vuccati bhikkhave, tatiyaü satipaññhànaü yadariyo sevati yadariyo sevamàno satthà gaõamanusàsitumarahati. [PTS Page 222] [\q 222/] Tayo satipaññhànà yadariyo sevati, yadariyo sevamàno satthà gaõamanusàsitumarahatãti iti yaü taü vuttaü idametaü, pañicca vuttaü. So vuccati yoggàcariyànaü anuttaro purisadammasàrathãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: hatthidamakena bhikkhave, hatthidammo sàrito ekaüyeva disaü dhàvati, puratthimaü và pacchimaü và uttaraü và dakkhiõaü và. Assadamakena bhikkhave, assadammo sàrito ekaüyeva disaü dhàvati, puratthimaü và pacchimaü và uttaraü và dakkhiõaü và. Godamakena bhikkhave, godammo sàrito ekaüyeva disaü dhàvati puratthimaü và pacchimaü và uttaraü và dakkhiõaü và. Tathàgatena hi bhikkhave, arahatà sammàsambuddhena purisadammo sàrito aññhadisà vidhàvati råpã råpàni passati. Ayaü pañhamà disà1 ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati. Ayaü dutiyà disà. Subhantveva adhimutto hoti. Ayaü tatiyà disà. Sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà 'ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü catutthã disà. Sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati ayaü pa¤camã disà. Sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cãti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü chaññhi disà. Sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü sattamã disà. Sabbaso nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Ayaü aññhamã disà. Tathàgatena bhikkhave, arahatà sammàsambuddhena purisadammo sàrito. Imà aññha disà vidhàvati. So vuccati yoggàcariyànaü anuttaro purisadammasàrathãti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttanti. Idamoca bhagavà attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 223] [\q 223/] Saëàyatanavibhaïgasuttaü sattamaü. ------------------------- 1.Ayaü ekàdisà-majasaü. [BJT Page 470] [\x 470/] 3.4.8 Uddesavibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Uddesavibhaïgaü vo bhikkhave, desissàmi. Taü suõàtha. Sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: tathà tathà bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, yathà yathàssu1 upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya. Bahiddhà bhikkhave. Vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotã'ti. Idamavoca bhagavà, idaü vatvà sugato uññhàyàsanà vihàraü pàvisi. Atha kho tesaü bhikkhånaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: 'idaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho, tathà tathà bhikkhave bhikkhå upaparikkheyya, yathà yathàssu1 upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya, bahiddhà bhikkhave vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyati jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotã'ti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyà'ti. Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi: 'ayaü kho àyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü, pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannåna mayaü yenàyasmà mahàkaccàno [PTS Page 224] [\q 224/] tenupasaïkameyyàma, upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipuccheyyàmà'ti. Atha kho te bhikkhå yenàyasmà mahàkaccàno, tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà àyasmatà mahà kaccànena saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhu àyasmantaü mahàkaccànaü etadavocuü: -------------------------- 1.Yathà yathàssa-syà,[PTS.] Yathà yathà-majasaü,sãmu. [BJT Page 472] [\x 472/] Idaü kho no àvuso kaccàna, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. Tathà tathà bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, yathà yathàssu1 upaparikkhato bahiddhà tassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya, bahiddhà bhikkhave, vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotã'ti. Tesaü no àvuso kaccàna, amhàkaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: Idaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho: tathà tathà bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, yathà yathàssu1 upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya, bahiddhà bhikkhave, vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotã'ti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhatthassa vittharena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyàti. Tesaü no àvuso kaccàna, amhàkaü etadahosi: ayaü kho àyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤åõaü sabrahmacàrãnaü. Pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannåna mayaü yenàyasmà mahàkaccàno, tenupasaïkameyyàma. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipuccheyyàmàti. Vibhajatàyasmà mahàkaccànoti. Seyyathàpi àvuso puriso sàratthiko sàragavesã sàrapariyesanaü caramàno mahato rukkhassa tiññhato sàravato atikkammeva målaü atikkamma khandhaü sàkhàpalàse sàraü pariyesitabbaü ma¤¤eyya,evaü sampadamidaü àyasmantànaü satthari sammukhãbhute taü bhagavantaü atisitvà amhe etamatthaü pañipucchitabbaü ma¤¤atha. So hà'vuso. Bhagavà jànaü jànàti, passaü pasasati, cakkhubhåto ¤àõabhåto dhammabhåto brahamabhåto vattà pavattà atthassa ninnetà amatassa dàtà dhammassàmã tathàgato, so ceva panetassa kàlo ahosi yaü bhagavantaü yeva etamatthaü pañipuccheyyàtha. Yathà no bhagavà vayàkareyya, tathà naü dhàreyyàthà'ti. ------------------------- 1.Yathàyathàtassa-syà,[PTS.] 2.Yathà yathà-majasaü,sãmu. [BJT Page 474] [\x 474/] Addhàvuso kaccàna. Bhagavà jànaü jànàti, passaü passati, cakkhubhåto ¤àõabhåto dhammabhåto vattà pavattà atthassa ninnetà amatassa dàtà dhammassàmã tathàgato. So ceva panetassa kàlo ahosi, yaü bhagavantaü yeva etamatthaü pañipuccheyyàma, yathà no bhagavà [PTS Page 225] [\q 225/] vyàkareyya, tathà naü dhàreyyàma. Api càyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito sambhàvito ca vi¤¤åõaü sabrahmacàrãnaü pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Vibhajatàyasmà mahàkaccàno agaruü karitvàti. Tena hà'vuso, suõàtha sàdhukaü manasikarotha bhàsissàmãti. Evamàvusoti kho te bhikkhå àyasmato mahàkaccànassa paccassosuü. âyasmà mahàkaccàno etadavoca: Yaü kho no àvuso bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho: tathà tathà bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, yathà yathàssu upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya. Bahiddhà bhikkhave, vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hoti'ti. Imassa kho ahaü àvuso, bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi. Katha¤càvuso, bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati: idhàvuso bhikkhuno cakkhunà råpaü disvà råpanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Råpanimittassàdagathitaü1 råpanimittassàdavinibaddhaü2 råpanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati. Sotena saddaü sutvà saddanimittànusàrã vi¤¤àõaü hoti. Saddanimittassàdagathitaü saddanimittassàdavinibaddhaü saddanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati. Ghànena gandhaü ghàyitvà gandhanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Gandhanimittassàdagathitaü gandhanimittassàdavinibaddhaü gandhanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati. Jivhàya rasaü sàyitvà rasanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Rasanimittassàdagathitaü rasanimittassàdavinibaddhaü rasanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà phoññhabbanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Phoññhabbanimittassàdagathitaü phoññhabbanimittassàdavinibaddhaü phoññhabbanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati. Manasà dhammaü vi¤¤àya dhammanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Dhammanimittassàdagathitaü dhammanimittassàdavinibaddhaü dhammanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhittaü visañanti vuccati. Evaü kho àvuso bahiddhà vi¤¤àõaü vikkhattaü visañanti vuccati. Katha¤càvuso, bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati: idhàvuso bhikkhuno cakkhunà råpaü disvà na råpanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na råpanimittassàdagathitaü na råpanimittassàdavinibaddhaü na råpanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti [PTS Page 226] [\q 226/] vuccati. Sotena saddaü sutvà na saddanimittànusàrã vi¤¤àõaü hoti. Na saddanimittassàdagathitaü na saddanimittassàdavinibaddhaü na Saddanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati. Ghànena gandhaü ghàyitvà na gandhanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na gandhanimittassàdagathitaü na gandhanimittassàdavinibaddhaü na gandhanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati. Jivhàya rasaü sàyitvà na rasanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na rasanimittassàdagathitaü na rasanimittassàdavinibaddhaü na rasanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na phoññhabbanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na phoññhabbanimittassàdagathitaü na phoññhabbanimittassàdavinibaddhaü na phoññhabbanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati. Manasà dhammaü vi¤¤àya na dhammanimittànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na dhammanimittassàdagathitaü na dhammanimittassàdavinibaddhaü na dhammanimittassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati. Evaü kho àvuso, bahiddhà vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañanti vuccati. ------------------------- 1.Råpanimittassàdagadhitaü-majasaü. 2.Vinibandhaü-majasaü,syà [BJT Page 476] [\x 476/] Katha¤càvuso ajjhattaü cittaü saõñhitanti1 vuccati: idhàvuso bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa vivekajapãtisukhànusàri vi¤¤àõaü hoti. Vivekajapãtisukhassàdagathitaü vivekajapãtisukhassàdavinibaddhaü vivekajapãtisukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü saõñhitanti vuccati. Puna ca paraü àvuso, bhikkhå vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa samàdhijapãtisukhànusàri vi¤¤àõaü hoti samàdhijapãtisukhassàdagathitaü Samàdhijapãtisukhassàdavinibaddhaü samàdhijapãtisukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü saõñhitanti vuccati. Puna ca paraü àvuso, bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno. Sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàriti. Taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa upekkhàsukhànusàri3 vi¤¤àõaü hoti, upekkhàsukhassàdagathitaü upekkhàsukhassàdavinibaddhaü Upekkhàsukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü saõñhitanti vuccati. Puna ca paraü àvuso, bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa adukkhamasukhànusàri vi¤¤àõaü hoti. Adukkhamasukhassàdagathitaü adukkhamasukhassàdavinibaddhaü adukkhamasukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü saõñhitanti1 vuccati. [PTS Page 227] [\q 227/] Katha¤càvuso, ajjhattaü cittaü asaõñhitanti2 vuccati: idhàvuso bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati tassa na vivekajapãtisukhànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na vivekajapãtisukhassàdagathitaü na vivekajapãtisukhassàdavinibaddhaü na vivekajapãtisukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü asaõñhitanti vuccati. Puna ca paraü àvuso, bhikkhu vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa na samàdhijapãtisukhànusàri vi¤¤àõaü hoti. Na samàdhijapãtisukhassàdagathitaü na Samàdhijapãtisukhassàdavinibaddhaü na samàdhijapãtisukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü asaõñhitanti vuccati. Puna ca paraü àvuso, bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca Sampajàno. Sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti. Taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa na upekkhàsukhànusàri3 vi¤¤àõaü hoti. Na upekkhàsukhassàdagathitaü na upekkhàsukhassàdavinibaddhaü na Upekkhàsukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü asaõñhitanti vuccati. ------------------------- 1.Ajjhattaü saõñhitanti-majasaü. 2.Ajjhattaü asaõñhitanti-majasaü. 3.Upekkhà nusàri-sã. [BJT Page 478] [\x 478/] Puna ca paraü àvuso, bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Tassa na adukkhamasukhànusàri vi¤¤ànaü hoti. Na adukkhamasukhassàdagathitaü na adukkhamasukhassàdavinibaddhaü na adukkhamasukhassàdasa¤¤ojanasaüyuttaü ajjhattaü cittaü asaõñhitanti vuccati evaü kho àvuso, ajjhattaü cittaü asaõñhitanti1 vuccati. Katha¤càvuso, anupàdà paritassanà hoti: idhàvuso, assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto råpaü attato samanupassati råpavantaü và attànaü attani và råpaü råpasmiü và attànaü. Tassa taü råpaü vipariõamati. A¤¤athà hoti. Tassa råpavipariõàma¤¤athàbhàvà råpavipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa råpavipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà uttàsavà ca hoti. Vighàtavà ca apekkhavà2 ca anupàdàya ca paritassati. Vedanaü [PTS Page 228] [\q 228/] attato samanupassati vedanavantaü và attànaü attani và vedanaü vedanasmiü và attànaü. Tassa taü vedanaü Vipariõamati, a¤¤athà hoti. Tassa vedanàvipariõàma¤¤athàbhàvà vedanàvipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa vedanàvipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà uttàsavà ca hoti. Vighàtavà ca apekkhavà2 ca anupàdàya ca paritassati. Sa¤¤aü attato samanupassati sa¤¤àvantaü và attànaü attani và sa¤¤aü sa¤¤asmiü và attànaü. Tassa taü sa¤¤aü vipariõamati. A¤¤athà hoti. Tassa sa¤¤avipariõàma¤¤athàbhàvà sa¤¤avipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa sa¤¤avipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà uttàsavà ca hoti. Vighàtavà ca apekkhavà2 ca anupàdàya ca paritassati. Saïkhàraü attato samanupassati saïkhàravantaü và attànaü attani và saïkhàraü saïkhàrasmiü và attànaü. Tassa taü saïkhàraü vipariõamati. A¤¤athà hoti. Tassa saïkhàravipariõàma¤¤athàbhàvà saïkhàravipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa saïkhàravipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà uttàsavà ca hoti. Vighàtavà ca apekkhavà2 ca anupàdàya ca paritassati. Vi¤¤àõaü attato samanupassati vi¤¤aõavantaü và attànaü attani và Vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Tassa taü vi¤¤àõaü vipariõamati. A¤¤athà hoti. Tassa vi¤¤àõavipariõàma¤¤athàbhàvà vi¤¤àõavipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa vi¤¤àõavipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà uttàsavà ca hoti. Vighàtavà ca apekkhavà anupàdàya ca paritassati. Evaü kho àvuso, anupàdà paritassanà hoti. Katha¤càvuso, anupàdà3 aparitassanà hoti: idhàvuso, sutavà ariyasàvako ariyànaü dassàvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme vinãto na råpaü attato samanupassati, na råpavantaü và attànaü na attani và råpaü na råpasmiü và attànaü. Tassa taü råpaü vipariõamati. A¤¤athà hoti. Tassa råpavipariõàma¤¤athàbhàvà na ca råpavipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa na råpavipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü na pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà na ceva uttàsavà4 hoti. Na ca vighàtavà na ca apekkhavà anupàdàya ca na paritassati. Na vedanaü attato samanupassati, na vedanavantaü và attànaü na attani và vedanaü, na vedanasmiü và attànaü. Tassa taü vedanaü vipariõamati, a¤¤athà hoti. Tassa vedanàvipariõàma¤¤athàbhàvà na ca Vedanàvipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa na vedanàvipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü na pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà uttàsavà4 hoti na ca vighàtavà na ca apekkhavà anupàdàya ca na paritassati. Na sa¤¤aü attato samanupassati na sa¤¤àvantaü và attànaü na attani và sa¤¤aü, na sa¤¤asmiü và attànaü. Tassa taü sa¤¤aü vipariõamati, a¤¤athà hoti. Tassa sa¤¤avipariõàma¤¤athàbhàvà na ca sa¤¤avipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa na sa¤¤avipariõàmànuparivattajà Paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà na ceva uttàsavà4 hoti na ca vighàtavà na ca apekkhavà anupàdàya ca na paritassati. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkhàravantaü và attànaü, na attani và saïkhàraü na saïkhàrasmiü và attànaü. Tassa taü saïkhàraü vipariõamati, a¤¤athà hoti. Tassa saïkhàravipariõàma¤¤athàbhàvà na ca saïkhàravipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa na saïkhàravipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü na pariyàdàya tiññhanti. Cetaso pariyàdànà na ceva uttàsavà4 hoti na ca vighàtavà na ca apekkha và anupàdàya ca na paritassati. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati na vi¤¤aõavantaü và attànaü, na attani và vi¤¤àõaü, na vi¤¤àõasmiü và attànaü. Tassa taü vi¤¤àõaü vipariõamati a¤¤athà hoti. Tassa vi¤¤àõavipariõàma¤¤athàbhàvà na ca vi¤¤àõavipariõàmànuparivatti vi¤¤àõaü hoti. Tassa na vi¤¤àõavipariõàmànuparivattajà paritassanà dhammasamuppàdà cittaü pariyàdàya tiññhanti, cetaso pariyàdànà na ceva uttàsavà hoti. Na ca vighàtavà na ca apekkhavà anupàdàya ca na paritassati. Evaü kho àvuso, anupàdà aparitassanà hoti. ------------------------- 1.Ajjhattaü asaõñhitanti-majasaü. 3.Anupàdànà-majasaü. 2.Upekkhavà-[PTS. 4.]Na cevuttasàvà-majasaü. [BJT Page 480] [\x 480/] Yaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddissitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho, tathà tathà bhikkhave, bhikkhu upaparikkheyya, yathà yathàssu upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya, bahiddhà bhikkhave, vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotãti. Imassa kho ahaü àvuso, bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena [PTS Page 229] [\q 229/] atthaü àjànàmi. âkaïkhamànà ca pana tumhe àyasmanto, bhagavantaüyeva upasaïkamitvà etamanthaü pañipuccheyyàtha. Yathà vo bhagavà vyàkaroti, tathà naü dhàreyyàthà'ti. Atha kho te bhikkhå àyasmato mahàkaccànassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdãüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: yaü kho no bhante, bhagavà saïkhittena uddesaü uddissitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. Tathà tathà bhikkhave bhikkhu upaparikkheyya yathà yathàssu upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya. Bahiddhà bhikkhave, vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotã'ti. Tesaü no bhante, amhàkaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: 'Idaü kho no àvuso, bhagavà saïkhittena uddesaü uddissitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho. Tathà tathà bhikkhave bhikkhu upaparikkheyya, yathà yathàssu upaparikkhato bahiddhà cassa vi¤¤àõaü avikkhittaü avisañaü ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya, bahiddhà bhikkhave, vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite, anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotã'ti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyàti: tesaü no bhante, amhàkaü etadahosi: 'ayaü kho àyasmà mahàkaccàno satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü, pahoti càyasmà mahàkaccàno imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü, yannåna mayaü yenàyasmà mahàkaccàno, tenupasaïkameyyàma. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipuccheyyàmà'ti. [BJT Page 482] [\x 482/] Atha kho mayaü bhante, yenàyasmà mahàkaccàno, tenupasaïkamimha. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü etamatthaü pañipucchimha. Tesaü no bhante àyasmatà mahàkaccànena imehi àkàrehi imehi padehi imehi bya¤janehi attho vibhatto'ti. Paõóito bhikkhave, mahàkaccàno, mahàpa¤¤o bhikkhave, mahà kaccàno, ma¤cepi tumhe bhikkhave, etamatthaü pañipuccheyyàtha, ahampi taü evamevaü vyàkareyyaü, yathà taü mahàkaccànena byàkataü eso cevetassa attho. Evaü ca naü dhàreyyàthàti. Idamoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 230] [\q 230/] Uddesavibhaïga suttaü aññhamaü. [BJT Page 484] [\x 484/] 3.4.9 Araõavibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Araõavibhaïgaü vo bhikkhave, desissàmi. Taü suõàtha sàdhukaü manasi karotha. Bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Na kàmasukhamanuyu¤jeyya hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü ananthasaühitaü. Na ca attakilamathànuyogaü anuyu¤jeyya dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü. Ete te1 bhikkhave ubho ante anupagamma majjhimà pañipadà tathàgatena abhisambuddhà cakkhukaraõã ¤àõakaraõã upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. Ussàdana¤ca ja¤¤à, apasàdana¤ca ja¤¤à. Ussàdana¤ca ¤atvà apasàdana¤ca ¤atvà nevussàdeyya nàpasàdeyya dhammameva deseyya. Sukhavinicchayaü ja¤¤à, sukhavinicchayaü ¤atvà ajjhattaü sukhamanuyu¤jeyya, rahovàdaü na bhàseyya, sammukhà na khãõaü2 bhaõe, ataramàno ca bhàseyya, no taramàno. Janapadaniruttiü nàbhiniveseyya, sama¤¤aü nàti dhàveyyàti. Ayamuddeso araõavibhaïgassa. 'Na kàmasukhamanuyu¤jeyya hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, na ca attakilamathànuyogaü anuyu¤jeyya dukkhaü anariyaü anatthasaühita'nti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: yo kàmapañisandhisukhino somanassànuyogo hãno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaühito, sadukkho eso dhammo saupaghàto3 saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Yo kàmapañisandhisukhino somanassànuyogaü [PTS Page 231] [\q 231/] ananuyogo hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Yo attakilamathànuyogo dukkho anariyo anatthasaühito, dukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà yo attakilamathànuyogaü ananuyogo dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, adukkho eso dhammo anupaghàto dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà 'na kàmasukhamanuyu¤jeyya hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, na ca attakilamathànuyogaü anuyu¤jeyya dukkhaü anariyaü anatthasaühita'nti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. ------------------------- 1.Ete kho-majasaü,sãmå. 2.Nàtikhãõaü-syà. Etetveva-katthaci. Sa vighàto-katthaci. [BJT Page 486] [\x 486/] 'Ete te ubho ante anupagamma majjhimà pañipadà tathàgatena abhisambuddhà cakkhukaraõi ¤àõakaraõã upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattatã'ti iti ko panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: ayameva ariyo aññhaïgiko maggo. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi. Ete te ubho ante anupagamma majjhimà pañipadà tathàgatena abhisambuddhà cakkhukaraõã ¤àõakaraõã upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattatã'ti iti1 yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Ussàdana¤ca ja¤¤à apasàdana¤ca ja¤¤à, ussàdana¤ca ¤atvà apasàdana¤ca ¤atvà nevussàdeyya na apasàdeyya dhammameva deseyyà'ti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: kathaü ca bhikkhave, ussàdanà ca hoti apasàdanà ca, no ca dhammadesanà: Ye kàmapañisandhisukhino somanassànuyogaü anuyuttà hinaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te sadukkhà saupaghàtà saupàyàsà sapariëàhà micchàpañipannàti iti vadaü ittheke apasàdeti. Ye kàmapañisandhisukhino somanassànuyogaü ananuyuttà hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te adukkhà anupaghàtà anupàyàsà apariëàhà sammàpañipannàti iti vadaü ittheke ussàdeti. 'Ye attakilamathànuyogaü anuyuttà dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te sadukkhà [PTS Page 232] [\q 232/] saupaghàtà saupàyàsà sapariëàhà micchàpañipannà'ti iti vadaü ittheke apasàdeti. 'Ye attakilamathànuyogaü ananuyuttà dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te adukkhà anupaghàtà anupàyàsà apariëàhà sammàpañipannà'ti iti vadaü ittheke ussàdeti. 'Yesaü kesa¤ci bhavasa¤¤ojanaü appahãnaü, sabbe te sadukkhà saupaghàtà saupàyàsà sapariëàhà micchàpañipannà'ti iti vadaü ittheke apasàdeti. 'Yesaü kesa¤ci vibhavasa¤¤ojanaü pahãnaü, sabbe te adukkhà anupaghàtà anupàyàsà apariëàhà sammàpañipannà'ti iti vadaü ittheke ussàdeti. Evaü kho bhikkhave, ussàdanà ca hoti apasàdanà ca, no ca dhammadesanà. Katha¤ca bhikkhave, neva ussàdanà hoti na apasàdanà, dhamma desanà ca: ye kàmapañisandhisukhino somanassànuyogaü ananuyuttà hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te sadukkhà saupaghàtà saupàyàsà saparilàhà micchàpañipannà'ti na evamàha: anuyogo ca kho sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà'ti iti vadaü dhammameva deseti. ------------------------- 1.Saüvattati iti-sãmu. [BJT Page 488] [\x 488/] 'Ye kàmapañisandhisukhino somanassànuyogaü anuyuttà hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te adukkhà anupaghàtà anupàyàsà apariëàhà sammàpañipannà'ti na evamàha. Ananuyogo ca kho adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà'ti iti vadaü dhammameva deseti. Ye attakilamathànuyogaü anuyuttà dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te sadukkhà saupaghàtà saupàyàsà sapariëàhà micchàpañipannà'ti na evamàha: anuyogo ca kho sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadàti iti vadaü dhammameva deseti. Ye attakilamathànuyogaü anuyuttà dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, sabbe te adukkhà anupaghàtà anupàyàsà apariëàhà sammàpañipannàti na evamàha: ananuyogo ca kho adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà'ti iti vadaü dhammameva deseti. Yesaü kesa¤ci bhavasa¤¤ojanaü appahãnaü, sabbe te sadukkhà saupaghàtà saupàyàsà sapariëàhà micchàpañipannàti na [PTS Page 233] [\q 233/] evamàha. Bhavasa¤¤ojane ca kho appahãne bhavopi appahãno hotã'ti iti vadaü dhammameva deseti. Yesaü kesa¤ci bhavasa¤¤ojanaü pahãnaü sabbe te adukkhà anupaghàtà anupàyàsà Apariëàhà sammàpañipannàti na evamàha bhavasa¤¤ojane ca kho pahãne bhavopi Pahãno hotãti iti vadaü dhammameva deseti. Evaü kho bhikkhave, nevussàdanà hoti na apasàdanà dhammadesanà ca. 'Ussàdana¤ca ja¤¤à, apasàdana¤ca ja¤¤à, ussàdana¤ca ¤atvà apasàdana¤ca ¤atvà nevussàdeyya, na apasàdeyya. Dhammameva deseyyà'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Sukhavinicchayaü ja¤¤à, sukhavinicchayaü ¤atvà ajjhattaü sukhamanuyu¤jeyyà'ti iti kho panetaü vuttaü ki¤cetaü pañicca vuttaü: pa¤cime bhikkhave, kàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kamåpasaühità rajanãyà sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kamåpasaühità rajanãyà Ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kamåpasaühità rajanãyà jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kamåpasaühità rajanãyà kàyavi¤¤eyyà poññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ime kho bhikkhave, pa¤cakàmaguõà. Yaü kho bhikkhave ime pa¤ca kàmaguõe pañicca uppajjati sukhaü somanassaü idaü vuccati kàmasukhaü mãëhasukhaü puthujjanasukhaü anariyasukhaü. Na àsevitabbaü na bhàvetabbaü na bahulãkàtabbaü, bhàyitabbaü etassa sukhassàti vadàmi. [BJT Page 490] [\x 490/] Idha bhikkhave, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pitisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü cakutthaü jhànaü upasampajja viharati. Idaü vuccati nekkhammasukhaü pavivekasukhaü upasamasukhaü sambodhisukhaü àsevitabbaü bhàvetabbaü bahulãkàtabbaü. Na bhàyitabbaü etassa sukhassàti [PTS Page 234] [\q 234/] vadàmi. 'Sukhavinicchayaü ja¤¤à, sukhavinicchayaü ¤atvà ajjhattaü sukhamanuyu¤jeyyà'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Rahovàdaü na bhàseyya, sammukhà na khãõaü bhaõe'ti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: tatra bhikkhave, yaü ja¤¤à rahovàdaü abhåtaü atacchaü anatthasaühitaü, sasakkaü taü rahovàdaü na bhàseyya. Yampi ja¤¤à rahovàdaü bhåtaü tacchaü anatthasaühitaü, tassapi sikkheyya avacanàya. Ya¤ca kho ja¤¤à rahovàdaü bhåtaü tacchaü atthasaühitaü, tatra kàla¤¤å assa tassa rahovàdassa vacanàya. Yatra bhikkhave, yaüja¤¤à sammukhà khãõavàdaü abhåtaü atacchaü anatthasaühitaü. Sasakkaü taü sammukhà khãõavàdaü na bhàseyya. Yampi ja¤¤à sammukhà khãõavàdaü bhåtaü tacchaü anatthasaühitaü, tassapi sikkheyya avacanàya. Ya¤ca kho ja¤¤à sammukhà khãõavàdaü bhåtaü tacchaü atthasaühitaü, tatra kàla¤¤å assa tassa sammukhà khãõavàdassa vacanàya. 'Rahovàdaü na bhàseyya, sammukhà na khãõaü bhaõe'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Ataramànova bhàseyya, no taramàno'ti iti kho panetaü vuttaü ki¤cetaü pañicca vuttaü: tatra bhikkhave, taramànassa bhàsato kàyopi kilamati. Cittampi upaha¤¤ati. Saropi upaha¤¤ati. Kaõñhopi àturãyati. Avissaññhampi hoti avi¤¤eyyaü taramànassa bhàsitaü, tatra bhikkhave, ataramànassa bhàsato kàyopi na kilamati. Cittampi na upaha¤¤ati. Saropi na upaha¤¤ati. Kaõñhopi na àturãyati. Vissaññhampi hoti vi¤¤eyyaü ataramànassa bhàsitaü. 'Ataramàno va bhàseyya, no taramàno'ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. 'Janapadaniruttiü nàbhiniveseyya, sama¤¤aü nàtidhàveyyà'ti iti kho panetaü vuttaü ki¤cetaü pañicca vuttaü: katha¤ca bhikkhave, janapadaniruttiyà ca abhiniveso hoti sama¤¤àya ca atisàro: idha bhikkhave, tadavekaccesu janapadesu pàtãti sa¤jànanti, [PTS Page 235] [\q 235/] pattanti sa¤jànanti, vitthanti1 sa¤jànanti. Saràvanti sa¤jànanti, dhàropanti sa¤jànanti,poõanti sa¤jànanti. Pisãlavanti2 sa¤jànanti. Iti yathà yathà naü tesu tesu janapadesu sa¤jànanti. Tathà tathà thàmasà paràmassa3 abhinivissa voharati: idameva saccaü moghama¤¤anti. Evaü kho bhikkhave, ------------------------- 1.Vittanti-majasaü,sãmå. 3.Paràmàsa-majasaü,sãmå. 2.Pisãlanti-[PTS,]syà. [BJT Page 492] [\x 492/] Janapada niruttiyà ca abhiniveso hoti sama¤¤àya ca atisàro. Kata¤ca bhikkhave, Janapadaniruttiyà ca anabhiniveso hoti, sama¤¤àya ca atisàro: idha bhikkhave, tadeva ekaccesu janapadesu pàtãti sa¤jànanti. Pattanti sa¤jànanti, vitthanti sa¤jànanti. Saràvanti sa¤jànanti. Dhàropanti sa¤jànanti. Poõanti sa¤jànanti. Pisãlavanti sa¤jànanti. Iti yathà yathà naü tesu tesu janapadesu sa¤jànanti: idaü kira me àyasmanto sandhàya voharantãti. Tathà tathà voharati aparàmasati1. Evaü kho bhikkhave janapadaniruttiyà ca anabhiniveso hoti. Sama¤¤àya ca anatisàro yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Tatra bhikkhave, yo kàmapañisandhisukhino somanassànuyogo hãno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaühito, sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yo kàmapañisandhisukhino somanassànuyogaü ananuyogo hãnaü gammaü pothujjanikaü anariyaü anatthasaühitaü, adukkho eso dhammo anupaghàto Anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yo attakilamathànuyogo dukkho anariyo anatthasaühito, sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yo attakilamathànuyogaü ananuyogo dukkhaü anariyaü anatthasaühitaü, adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. [PTS Page 236] [\q 236/] tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yà'yaü majjhimà pañipadà tathàgatena abhisambuddhà cakkhukaraõã ¤àõakaraõã upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. Adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yà'yaü ussàdanà ca apasàdanà ca no ca dhammadesanà, sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yà'yaü nevussàdanà na apasàdanà dhammadesanà ca. Adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yamidaü kàmasukhaü mãëhasukhaü pothujjanasukhaü anariyasukhaü, sadukkho eso dhammo saupaghàto. Saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yamidaü nekkhammasukhaü pavivekasukhaü upasamasukhaü sambodhisukhaü2 adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. -------------------------- 1.Aparàmasaü majasaü. 2.Sambodhisukhaü-[PTS.](ænaü) [BJT Page 494] [\x 494/] Tatra bhikkhave, yvàyaü rahovàdo abhåto ataccho anatthasaühito, sadukkho eso dhammo saupaghàto sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü rahovàdo bhåto taccho anatthasaühito sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü rahovàdo bhåto taccho anatthasaühito, adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü sammukhà khãõavàdo abhåto ataccho anatthasaühito, sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü sammukhà khãõavàdo bhåto taccho anatthasaühito, sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü sammukhà [PTS Page 237] [\q 237/] khãõavàdo bhåto taccho anatthasaühito, adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yamidaü taramànassa bhàsitaü, sadukkho eso dhammo saupaghàto Saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yamidaü ataramànassa bhàsitaü, adukkho eso dhammo anupaghàto Anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü janapadaniruttiyà ca abhiniveso sama¤¤àya ca atisàro, sadukkho eso dhammo saupaghàto saupàyàso sapariëàho micchàpañipadà. Tasmà eso dhammo saraõo. Tatra bhikkhave, yvàyaü janapadaniruttiyà ca anabhiniveso sama¤¤àya ca anatisàro, adukkho eso dhammo anupaghàto anupàyàso apariëàho sammàpañipadà. Tasmà eso dhammo araõo. Tasmàtiha bhikkhave, saraõa¤ca dhammaü jànissàma. Araõa¤ca dhammaü jànissàma saraõa¤ca dhammaü ¤atvà araõa¤ca dhammaü ¤atvà araõapañipadaü pañipajjissàmàti. Evaü hi vo bhikkhave, sikkhitabbaü. Subhåti ca pana bhikkhave, kulaputto araõapañipadaü pañipannoti. Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Araõavibhaïgasuttaü navamaü. [BJT Page 496] [\x 496/] 3.4.10 Dhàtuvibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà magadhesu càrikaü caramàno yena ràjagahaü tadavasari. Yena bhaggavo kumbhakàro tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhaggavaü kumbhakàraü etadavoca: 'sace te bhaggava agaru, viharema àvesane1 ekarattinti. Na kho me bhante garu, atthi cettha pabbajito pañhamaü vàsåpagato. Sace so anujànàti viharatha2 bhante, yathàsukhanti. [PTS Page 238] [\q 238/] Tena kho pana samayena pukkusàti nàma kulaputto bhagavantaü uddissa saddhà3 agàrasmà anagàriyaü pabbajito. So tasmiü kumbhakàràvesane pañhamaü vàsåpagato hoti. Atha kho bhagavà yenàyasmà pukkusàti tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü pukkusàtiü etadavoca: 'sace te bhikkhå agaru, viharema àvesane ekarattinti. ærundaü àvuso, kumbhakàràvesanaü. Viharatàyasmà yathàsukhanti. Atha kho bhagavà kumbhakàràvesanaü pavisitvà ekamantaü tiõasanthà rakaü pa¤¤àpetvà nisãdi pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. Atha kho bhagavà bahudeva rattiü nisajjàya vãtinàmesi. âyasmàpi kho pukkusàti bahudeva rattiü nisajjàya vãtinàmesi. Atha kho bhagavato etadahosi: 'pàsàdikaü nu kho ayaü kulaputto irãyati, yannånàhaü puccheyyanti. Atha kho bhagavà àyasmantaü pukkusàtiü etadavoca: 'kaüsi tvaü bhikkhu uddissa pabbajito, ko và te satthà, kassa và tvaü dhammaü rocesã'ti. Atthàvuso, samaõo gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito. Taü kho pana bhagavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: 'itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà'ti. Tà'haü bhagavantaü uddissa pabbajito. So ca me bhagavà satthà, tassàhaü4 bhagavato dhammaü rocemã'ti. Kahaü pana bhikkhu etarahi so bhagavà viharati arahaü sammàsambuddho'ti: Atthàvuso uttaresu janapadesu sàvatthi nàma nagaraü, tattha so bhagavà etarahi viharati arahaü sammàsambuddho'ti. Diññhapubbo pana te bhikkhu, so bhagavà. Disvà ca pana jàneyyàsã'ti. [PTS Page 239] [\q 239/] ------------------------- 1.Viharemu àvesane - machasaü. Viharàma nivesane-syà. 3.Saddhàya-sãmu,majasaü,[PTS.] 2.Vihara-[PTS. 4.]Tassa càhaü-majasaü. [BJT Page 498] [\x 498/] Na kho me àvuso, diññhapubbo so bhagavà. Disvà càhaü na jàneyya'nti. Atha kho bhagavato etadahosi: 'mamaü khvàyaü1 kulaputto uddissa pabbajito. Yannånassàhaü dhammaü deseyya'nti. Atha kho bhagavà àyasmantaü pukkusàtiü àmantesi: 'dhammaü te bhikkhu, desissàmi. Taü suõàhi, sàdhukaü manasi karohi, bhàsissàmã'ti. Evamàvusoti kho àyasmà pukkusàti bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: 'Chaddhàturo2 ayaü bhikkhu, puriso chaphassàyatano aññhàrasamanopavicàro caturàdhiññhàno, yattha ñhitaü ma¤¤ussavà nappavattanti, ma¤¤ussave kho pana nappavattamàne muni santoti vuccati. Pa¤¤aü nappamajjeyya. Saccamanurakkheyya. Càgamanubråheyya. Santimeva so sikkheyyà'ti. Ayamuddeso chadhàtu vibhaïgassa. 'Chaddhàturo2 ayaü bhikkhu, puriso'ti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu àkàsadhàtu vi¤¤àõadhàtu. 'Chaddhàturo2. Ayaü bhikkhu, puriso'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Chaphassàyatano ayaü bhikkhu, puriso'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: cakkhusamphassàyatanaü sotasamphassàyatanaü ghànasamphassàyatanaü jivhàsamphassàyatanaü kàyasamphassàyatanaü manosamphassàyatanaü. 'Chaphassàyatano ayaü bhikkhu, puriso'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Aññhàrasamanopavicàro ayaü bhikkhu, puriso'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: cakkhunà råpaü disvà somanassaññhàniyaü råpaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü råpaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü råpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà somanassaññhàniyaü saddaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü saddaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü saddaü upavicarati. Ghànena [PTS Page 240] [\q 240/] gandhaü ghàyitvà somanassaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Jivhàya rasaü sàyitvà somanassaññhàniyaü rasaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü rasaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü rasaü upavicarati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà Somanassaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Manasà dhammaü vi¤¤àya somanassaññhàniyaü dhammaü upavicarati. Domanassaññhàniyaü dhammaü upavicarati. Upekkhaññhàniyaü dhammaü upavicarati. Iti cha somanassåpavicàrà cha domanassåpavicàrà cha upekkhåpavicàrà. 'Aññhàrasamanopavicàro ayaü bhikkhu, puriso'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. 'Caturàdhiññhàno ayaü bhikkhu, puriso'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: pa¤¤àdhiññhàno càgàdhiññhàno upasamàdhiññhàno. 'Caturàdhiññhàno ayaü bhikkhu, puriso'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. ------------------------- 1.Mama¤ca khvàyaü-majasaü,sãmu. Maü khvàyaü-[PTS.] 2.Chadhàturo-majasaü,sãmå,[PTS.] [BJT Page 500] [\x 500/] 'Pa¤¤aü nappamajjeyya saccamanurakkheyya càgamanubråheyya santimeva so sikkheyyà'ti iti kho panetaü vuttaü: katha¤ca bhikkhu. Pa¤¤aü nappamajjati: cha imà bhikkhu, dhàtuyo: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàto àkàsadhàtu vi¤¤àõadhàtu. Katamà ca bhikkhu, pañhavidhàtu: pañhavidhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà. Katamà ca bhikkhu, ajjhattikà pañhavidhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü kakkhaëaü kharigataü upàdinnaü. Seyyathãdaü: kesà lomà nakhà dattà taco maüsaü nahàrå aññhi aññhami¤jà1 vakkaü hadayaü, yakanaü kilomakaü pihakaü pappàsaü antaü antaguõaü udariyaü karãsaü yaü và pana¤¤ampi ki¤ci ajjhattaü paccattaü kakkhaëaü kharigataü upàdinnaü. Ayaü vuccati bhikkhu, ajjhattikà pañhavãdhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà pañhavãdhàtu yà ca bàhirà pañhavãdhàtu, pañhavãdhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà pañhavãdhàtuyà nibbindati, pañhavãdhàtuyà cittaü viràjeti. Katamà ca bhikkhu, àpodhàtu: àpodhàtu siyà ajjhattikà [PTS Page 241] [\q 241/] siyà bàhirà. Katamà ca bhikkhu, ajjhattikà àpodhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü àpo àpogataü upàdinnaü. Seyyathãdaü: pittaü semhaü pubbo lohitaü sedo medo assu vasà kheëo siïghànikà lasikàmuttaü. Yaü và pana¤¤ampi ki¤ci ajjhattaü paccattaü àpo àpogataü upàdinnaü. Ayaü vuccati bhikkhu, ajjhattikà àpodhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà àpodhàtu yà ca bàhirà àpodhàtu, àpodhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà àpodhàtuyà nibbindati, àpodhàtuyà cittaü viràjeti. Katamà ca bhikkhu, tejodhàtu: tejodhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà. Katamà ca bhikkhu, ajjhattikà tejodhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü tejo tejogataü upàdinnaü. Seyyathãdaü: yena ca santappati2 yena ca jãrãyati3, yena ca parióayhati, yena ca asitapãtakhàyitasàyitaü sammà pariõàmaü gacchati, yaü và pana¤¤ampi ki¤ci ajjhattaü paccattaü tejo tejogataü upàdinnaü. Ayaü vuccati bhikkhu, ajjhattikà tejodhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà tejodhàtu yà ca bàhirà tejodhàtu, tejodhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà tejodhàtuyà nibbindati, tejodhàtuyà cittaü viràjeti. -------------------------- 1.Aññhimi¤jaü-majasaü. 2.Santapati-simå. 3.Jarãyati-sãmå,[PTS.] [BJT Page 502] [\x 502/] Katamà ca bhikkhu, vàyodhàtu: vàyodhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà katamà ca bhikkhu, ajjhattikà vàyodhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü vàyo vàyogataü upàdinnaü. Seyyathãdaü: uddhaïgamà vàtà adhogamà vàtà kucchisayà vàtà koññhasayà1 vàtà aïgamaïgànusàrino vàtà assàso, passàso, iti yaü và pana¤¤ampi ki¤ci ajjhattaü paccattaü vàyo vàyogataü upàdinnaü. Ayaü vuccati bhikkhu, ajjhattikà vàyodhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà vàyodhàtu yà ca bàhirà vàyodhàtu, vàyodhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà vàyodhàtuyà nibbindati, vàyodhàtuyà cittaü viràjeti. Katamà ca bhikkhu, àkàsadhàtu: àkàsadhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà. Katamà ca bhikkhu, ajjhattikà [PTS Page 242] [\q 242/] àkàsadhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü àkàsaü àkàsagataü upàdinnaü. Seyyathãdaü: kaõõacchiddaü nàsacchiddaü mukhadvàraü yena ca asitapãtakhàyitasàyitaü ajjhoharati, yattha ca asitapãtakhàyitasàyitaü santiññhati, yena ca asitapãtakhàyitasàyitaü adhobhàgà2 nikkhamati, yaü và pana¤¤ampi ki¤ci ajjhattaü paccattaü àkàsaü àkàsagataü aghaü aghagataü vivaraü vivaragataü asamphuññhaü maüsalohitehi upàdinnaü. Ayaü vuccati bhikkhu, ajjhattikà àkàsadhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà àkàsadhàtu, yà ca bàhirà àkàsadhàtu, àkàsadhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya disvà àkàsadhàtuyà nibbindati, àkàsadhàtuyà cittaü viràjeti. Athàparaü vi¤¤àõaü yeva avasissati parisuddhaü pariyodàtaü. Tena va vi¤¤àõena kiü jànàni: sukhantipi vijànàti, dukkhantipi vijànàti, adukkhamasukhantipi vijànàti. Sukhavedaniyaü bhikkhu, phassaü pañicca upapajjati sukhà vedanà, so sukhaü vedanaü vediyamàno sukhaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Tasseva sukhavedanissa phassassa nirodhà yaü tajjaü vedayitaü sukhavedaniyaü phassaü pañicca uppannà sukhà vedanà sà nirujjhanti, sà våpasammatãti pajànàti. Dukkhavedaniyaü bhikkhu. Phassaü pañicca uppajjati dukkhà vedanà so dukkhà vedanaü vediyamàno dukkhaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhà yaü tajjaü vedayitaü dukkhavedaniyaü phassaü pañicca uppannà dukkhà vedanà sà nirujjhati. Sà våpasammatãti pajànàti. Adukkhamasukhavedaniyaü bhikkhu, phassaü pañicca uppajjati adukkhamasukhà vedanà. So adukkhamasukhaü vedanaü vediyamàno adukkhamasukhaü vediyàmãti pajànàti. Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhà yaü tajjaü vedayitaü adukkhamasukhavedaniyaü phassaü pañicca uppannà adukkhamasukhà vedanà sà nirujjhati, sà våpasammatãti pajànàti. ------------------------- 1.Koññhàsayà-majasaü,simu 2.Adhobhàgaü-majasaü. [BJT Page 504] [\x 504/] Seyyathàpi bhikkhu dvinnaü kaññhànaü samphassasamodhànà1 usmà jàyati, tejo abhinibbattati. Tesaü yeva dvinnaü kaññhànaü nànàbhàvà vãnikkhepà yà tajjà usmà, sà nirujjhati sà våpasammati. Evameva kho bhikkhu, sukhavedanãyaü [PTS Page 243] [\q 243/] phassaü pañicca uppajjati sukhà vedanà. So sukhaü vedanaü vediyamàno sukhaü vedanaü vediyàmãtipajànàti. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhà yaü tajjaü vedayitaü sukhavedaniyaü phassaü pañicca uppannà sukhà vedanà sà nirujjhati, sà våpasammatãti pajànàti. Dukkhavedaniyaü bhikkhu, phassaü pañicca uppajjati dukkhà vedanà. So dukkhaü vedanaü vediyamàno dukkhaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhà yaü tajjaü vedayitaü dukkhavedaniyaü phassaü pañicca uppannà dukkhà vedanà sà nirujjhati sà våpasammatãti pajànàti. Adukkhamasukhavedaniyaü bhikkhu, phassaü pañicca uppajjati adukkhamasukhà vedanà. So adukkhasukhaü vedanaü vediyamàno adukkhamasukhaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Tasseva Adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhà yaü tajjaü vedayitaü adukkhamasukhavedaniyaü phassaü pañicca uppannà adukkhamasukhà vedanà sà nirujjhati sà våpasammatãti pajànàti. Athàparaü upekkhàyeva avasissati parisuddhà pariyodàtà mudu ca kamma¤¤à ca pabhassarà ca. Seyyathàpi bhikkhu, dakkho suvaõõakàro và suvaõõakàrantevàsã và ukkaü bandheyya, ukkaü bandhitvà ukkàmukhaü àlimpeyya, ukkàmukhaü àlimpetvà saõóàsena jàtaråpaü gahetvà ukkàmukhe pakkhipeyya. Tamenaü kàlena kàlaü abhidhameyya. Kàlena kàlaü udakena paripphoseyya. Kàlena kàlaü ajjhupekkheyya. Taü hoti jàtaråpaü dhantaü2 sudhantaü niddhantaü nãhañaü3 nãhañakasàvaü4 mudu ca kamma¤¤aü ca pabhassara¤ca. Yassà yassà ca piëandhanavikatiyà àkaïkhati, yadi pavaddhikàya yadi kuõóalàya yadi gãveyyakàya yadi suvaõõamàlàya, ta¤cassa atthaü anubhoti. Evameva kho bhikkhu, athàparaü upekkhàyeva avasissati parisuddhà pariyodhàtà mudu ca kamma¤¤à ca pabhassarà ca. So evaü pajànàti: 'imaü ce ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü àkàsàna¤càyatanaü upasaühareyyaü, tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü. Evaü ayaü upekkhà tannissità tadupàdànà ciraü dãghamaddhànaü tiññheyya. Imaü ce ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü vi¤¤àõa¤càyatanaü upasaühareyyaü, tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü. Evaü me ayaü upekkhà tannissità tadupàdànà ciraü dãghamaddhànaü tiññheyya. Imaü ce [PTS Page 244] [\q 244/] ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü àki¤ca¤¤àyatanaü upasaühareyaü, tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü. Evaü me ayaü upekkhà tannissità tadupàdànà ciraü dãghamaddhànaü tiññheyya. Imaü ce ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasaühareyyaü. Tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü, evaü me ayaü upekkhà tannissità tadåpàdànà ciraü dãghamaddhànaü tiññheyyà'ti. ------------------------- 1.Saïghaññà samodhànà-majasaü,sãmu. 3.Nihataü-sãmu. 2.Dhantaü-majasaü ånaü. 4.Ninnitakasàvaü-sãmu,majasaü,[PTS.] [BJT Page 506] [\x 506/] So evaü pajànàti: 'imaü ce ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü àkàsàna¤càyatanaü upasaühareyyaü, tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü, saïkhatametaü. Ima¤ce ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü vi¤¤àõa¤càyatanaü upasaühareyyaü, kadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü, saïkhatametaü. Imaü ce ahaü upekkhaü evaüparisuddhaü evaüpariyodàtaü àki¤ca¤¤àyatanaü upasaühareyyaü, tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü, saïkhatametaü. Ima¤ce ahaü upekkhaü evaü parisuddhaü evaüpariyodàtaü nevasa¤¤ànàsa¤càyatanaü upasaühareyyaü, tadanudhamma¤ca cittaü bhàveyyaü, saïkhatametanti. So neva taü abhisaïkharoti, nàbhisa¤cetayati bhavàya và vibhavàya và. So anabhisaïkharonto anabhisa¤cetayanto bhavàya và vibhavàya và na ki¤ci loke upàdiyati. Anupàdiyaü na paritassati, aparitassaü paccattaüyeva parinibbàyati. 'Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàti. So sukhaü ce vedanaü vedeti. Sà aniccàti pajànàti, anajjhositàti pajànàti, anabhinanditàti pajànàti. Dukkhaü ce vedanaü vedeti. Sà aniccàti pajànàti. Anajjhositàti pajànàti. Abhinanditàti pajànàti, adukkhamasukha¤ce vedanaü vedeti, sà aniccàti pajànàti, anajjhositàni pajànàti, anabhinanditàti pajànàti. So sukhaü ce vedanaü vedeti, visaüyutto taü na vedeti. So dukkhaü ce vedanaü vedeti, visaüyutto taü na vedeti.1 Adukkhamasukhaü ce vedanaü vedeti, visaüyutto taü na vedeti.1 So kàyapariyantikaü vedanaü vediyamàno kàyapariyantikaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Jãvitapariyantikaü [PTS Page 245] [\q 245/] vedanaü vediyamàno jãvitapariyantikaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Kàyassa bhedà parammaraõà uddhaü jãvitapariyàdànà ideva sabbavedayitàni anabhinanditàni sãtãbhavissantã'ti pajànàti. Seyyathàpi bhikkhu, tela¤ca pañicca vaññi¤ca pañicca telappadãpo jhàyati, tasseva telassa ca vaññiyà ca pariyàdànà a¤¤assa ca anupàhàrà2 anàhàro nibbàyati. Evameva kho bhikkhu. Kàyapariyantikaü vedanaü vediyamàno kàyapariyantikaü vedanaü vediyàmãti pajànàti. Jãvitapariyantikaü vedanaü vediyamàno jãvitapariyantikaü vedanaü vediyàmiti pajànàti. Kàyassa bhedà parammaraõà uddhaü jãvitapariyàdànà idheva sabbavedayitàni anababhinanditàni sãtãbhavissatã'ti pajànàti. Tasmà evaü samannàgato bhikkhu iminà paramena pa¤¤àdhiññhànena samannàgato hoti. Esà hi bhikkhu, paramà ariyà pa¤¤à yadidaü sabbadukkhakkhaye ¤àõaü. Tassa sà vimutti sacce ñhità akuppà hoti. Taü hi bhikkhu musà, yaü mosadhammaü. Taü saccaü, yaü amosadhammaü nibbànaü. Tasmà evaü samannàgato bhikkhu iminà paramena saccàdhiññhànena samannàgato hoti. Etaü hi bhikkhu, paramaü ariyasaccaü yadidaü amosadhammaü nibbànaü. ------------------------- 1.Visaüyutto naü vedeti-majasaü,[PTS.] 2.Anupàdànà-majasaü simu. Anupahàrà-syà. [BJT Page 508] [\x 508/] Tasseva kho pana pubbe aviddasuno upadhã honti samattà samàdinnà. Tyàssa pahãnà honti ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà1 àyatiü anuppàdadhammà. Tasmà evaü samannàgato bhikkhu iminà paramena càgàdhiññhànena samannàgato hoti. Eso hi bhikkhu, paramo ariyo càgo yadidaü sabbåpadhipañinissaggo. Tasseva kho pana pubbe aviddasuno abhijjhà hoti chando sàràgo. Svàssa pahãno hoti ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Tasseva kho pana pubbe aviddasuno àghàto hoti byàpàdo sampadoso, svàssa pahãno hoti ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Tasseva kho pana pubbe aviddasuno avijjà hoti sammoho sampadoso, svàssa pahãno hoti ucchinnamålo [PTS Page 246] [\q 246/] tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Tasmà evaü samannàgato bhikkhu iminà paramena upasamàdhiññhànena samannàgato hoti eso hi bhikkhu, paramo ariyo upasamo yadidaü ràgadosamohànaü upasamo. 'Pa¤¤aü nappamajjeyya. Saccamanurakkheyya, càgamanubråheyya, santimeva so sikkheyyà'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Yattha ñhitaü ma¤¤ussavà nappavattanti. Ma¤¤ussave kho pana appavattamàne muni santoti vuccatã'ti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü: asmãti bhikkhu ma¤¤itametaü. Ayamahamasmãti. Ma¤¤itametaü. Bhavissanti ma¤¤itametaü. Na bhavissanti ma¤¤itametaü. Råpã bhavissanti ma¤¤itametaü. Aråpã bhavissanti ma¤¤itametaü. Sa¤¤ã bhavissanti ma¤¤itametaü. Asa¤¤ã bhavissanti ma¤¤itametaü. Nevasa¤¤ãnàsa¤¤ã bhavissanti ma¤¤itametaü. Ma¤¤itaü bhikkhu rogo, ma¤¤itaü gaõóo, ma¤¤itaü sallaü. Sabbama¤¤itànaü tveva bhikkhu, samatikkamà muni santoti vuccati. Muni kho pana bhikkhu, santo na jàyati na jãyati na mãyati na kuppati na vihesati. Tampissa bhikkhu natthi. Yena jàyetha, ajàyamàno kiü jãyissati, ajãyamàno kiü mãyissati, amãyamàno kiü kuppissati. Akuppamàno kissa vihessati. 'Yattha ñhãtaü ma¤¤ussavà nappavattanti. Ma¤¤ussave kho pana nappavattamàne muni santoti vuccatã'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Imaü kho me tvaü bhikkhu, saïkhittena cha dhàtuvibhaïgaü dhàrehãti. -------------------------- 1.Anabhàvaü katà-majasaü. [BJT Page 510] [\x 510/] Atha kho àyasmà pukkusàti 'satthà kira me anuppatto, sugato kira me anuppatto, sammàsambuddho kira me anuppatto'ti uññhàyàsanà ekaüsà civaraü katvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavantaü etadavoca: 'accayo maü bhante, accagamà yathàbàlaü yathàmåëhaü [PTS Page 247] [\q 247/] yathàakusalaü, yohaü bhagavantaü àvusovàdena samudàcaritabbaü ama¤¤issaü. Tassa me bhante, bhagavà accayaü accayato patigaõhàtu àyatiü saüvaràyà'ti. Taggha tvaü bhikkhu, accayo accagamà yathàbàlaü yathàmåëhaü yathàakusalaü, yaü maü tvaü àvusovàdena samudàcaritabbaü ama¤¤ittha. Yato ca kho tvaü bhikkhu, accayaü accayato disvà yathà dhammaü pañikarosi. Taü te mayaü patigaõhàma. Vuddhi hesà bhikkhu. Ariyassa vinaye yo accayaü accayato disvà yathà dhammaü pañikaroti, àyatiü saüvaraü àpajjatã'ti. Labheyyàhaü bhante, bhagavato santike upasampadanti. Paripuõõaü pana te bhikkhu, pattacãvaranti: Na kho me bhante, paripuõõaü pattacãvaranti. Na kho bhikkhu, tathàgatà aparipuõõapattacãvaraü upasampàdentãti. Atha kho àyasmà pukkusàti bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pattacãvarapariyesanaü pakkàmi. Atha kho àyasmantaü pukkusàtiü pattacãvarapariyesanaü carantaü bhantagàvã1 jãvità voropesi. Atha kho sambahulà bhikkhu yena bhagavà, tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: 'yo so bhante, pukkusàti nàma kulaputto bhagavatà saïkhittena ovàdena ovadito, so kàlaïkato. Tassa kà gati, ko abhisamparàyo'ti. Paõóito bhikkhave, pukkusàti kulaputto,paccapàdi dhammassànudhammaü. Na ca maü dhammàdhikaraõaü viheñhesi. Pukkusàti bhikkhave, kulaputto pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtiko tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokàti. Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 248] [\q 248/] Dhàtuvibhaïgasuttaü dasamaü. -------------------------- 1.Vibhantagàvã-sãmu. Vibhantà gàvã-majasaü. [BJT Page 512] [\x 512/] 3.4.11 Saccavibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà bàràõasiyaü viharati isipatane migadàye. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Tathàgatena bhikkhave, arahatà sammàsambuddhena bàràõasiyaü isipatane migadàye anuttaraü dhammacakkaü pavattitaü appavattiyaü samaõena và bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü, yadidaü catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü, dukkhasamudayassa ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Dukkhanirodhassa ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Dukkhanirodhagàmiyà pañipadàya1 ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Tathàgatena bhikkhave, arahatà sammàsambuddhena bàràõasiyaü isipatane migadàye anuttaraü dhammacakkaü pavattitaü appavattiyaü samaõena và bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü, yadidaü imesaü catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Sevetha bhikkhave, sàriputtamoggallàne. Bhajatha bhikkhave, sàriputtamoggallàne. Paõóità bhikkhå anuggàhakà sabrahmacàrãnaü. Seyyathàpã bhikkhave, janetti2 evaü sàriputto. Seyyathàpi jàtassa àpàdetà evaü kho moggallàno. Sàriputto bhikkhave, sotàpattiphale vineti. Moggallàno uttamatthe. Sàriputto bhikkhave, pahoti cattàri ariyasaccàni vitthàrena àcikkhituü desetuü pa¤¤àpetuü paññhapetuü vivarituü vibhajituü uttànãkàtunti. Idamavoca bhagavà, idaü vatvà sugato uññhàyàsanà vihàraü pàvisi. [PTS Page 249] [\q 249/] Tatra kho àyasmà sàriputto acirapakkantassa bhagavato bhikkhå àmantesi: àvuso bhikkhavoti. âvusoti kho te bhikkhå àyasmato sàriputtassa paccassosuü. âyasmà sàriputto etadavoca: -------------------------- 1. ...Gàminã pañipadà-simå. 2. Janetà5majasaü,sãmå. [BJT Page 514] [\x 514/] Tathàgatena àvuso, arahatà sammàsambuddhena bàràõasiyaü isipatane migadàye anuttaraü dhammacakkaü pavattitaü appavattiyaü samaõena và bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü, yadidaü catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Dukkhasamudayassa ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Dukkhanirodhassa ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ariyasaccassa àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Katama¤càvuso dukkhaü ariyasaccaü: jàtipi dukkhà, jaràpi dukkhà, maraõampi dukkhaü, sokaparidevadukkhadomanassupàyàsàpi dukkhà, yampicchaü na labhati tampi dukkhaü, saïkhittena pa¤cupàdànakkhandhà dukkhà. Katamàcàvuso jàti: yà tesaü tesaü sattànaü tamhi tamhi sattanikàye jàti sa¤jàti okkanti abhinibbatti1 khandhànaü pàtubhàvo àyatanànaü pañilàbho, ayaü vuccatàvuso jàti. Katamàcàvuso jarà: yà tesaü tesaü sattànaü tamhi tamhi sattanikàye jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittacatà àyuno saühàni indriyànaü paripàko, ayaü vuccatàvuso jarà. Katama¤càvuso2 maraõaü: yaü tesaü tesaü3 sattànaü tamhà tamhà sattanikàyà cuti cavanatà bhedo antaradhànaü maccu maraõaü kàlakiriyà khandhànaü bhedo kalebarassa nikkhepo, jãvitindriyassa upacchedo idaü vuccatàvuso maraõaü. Katamo càvuso soko: yo kho àvuso a¤¤atara¤¤atarena vyasanena samannàgatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuññhassa soko socanà socittaü anto soko anto parisoko, ayaü vuttàvuso soko. Katamo càvuso paridevo: yo kho àvuso a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannàgatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuññhassa àdevo paridevo [PTS Page 250] [\q 250/] àdevanà paridevanà àdevitattaü paridevitattaü, ayaü vuccatàvuso paridevo. Katamaü càvuso dukkhaü: yaü kho àvuso kàyikaü dukkhaü kàyikaü asàtaü kàyasamphassajaü dukkhaü asàtaü vedayitaü, idaü vuccatàvuso dukkhaü. Katamaü càvuso domanassaü: yaü kho àvuso cetasikaü dukkhaü cetasikaü asàtaü vedayitaü manosamphassajaü dukkhaü asàtaü vedayitaü, idaü vuccatàvuso domanassaü. ------------------------- 1.Nibbanti abhinibbatti-[PTS. 2.]Katamà càvuso-sãmå. 3.Yà tesaü-majasaü. [BJT Page 516] [\x 516/] Katamo càvuso upàyàso: yo kho àvuso a¤¤atara¤¤atarena byasanena samannàgatassa a¤¤atara¤¤atarena dukkhadhammena phuññhassa àyàso upàyàso àyàsitattaü upàyàsitattaü, ayaü vuccatàvuso upàyàso. Katamaü càvuso yampicchaü na labhati tampi dukkhaü: jàtidhammànaü àvuso, sattànaü evaü icchà uppajjati: aho vata mayaü na jàtidhammà assàma, na ca vata no jàti àgaccheyyàti. Na kho panetaü icchàya pattabbaü idampi yampicchaü na labhati tampi dukkhaü. Jaràdhammànaü àvuso sattànaü evaü icchà uppajjati: aho vata mayaü na jaràdhammà assàma, na ca vata no jarà àgaccheyyàti. Na kho panetaü icchàya pattabbaü idampi yampicchaü na labhati tampi dukkhaü. Byàdhidhammànaü àvuso, sattànaü evaü icchà uppajjati: aho vata mayaü na byàdhidhammà assàma, na ca vata no byàdhi àgaccheyyàti. Na kho panetaü icchàya pattabbaü idampi yampicchaü na labhati tampi dukkhaü. Maraõadhammànaü àvuso, sattànaü evaü icchà uppajjati: aho vata mayaü na maraõadhammà assàma, na ca vata no maraõaü àgaccheyyàti. Na kho panetaü icchàya pattabbaü idampi yampicchaü na labhati tampi dukkhaü. Sokaparidevadukkhadomanassupàyàsadhammànaü àvuso, sattànaü evaü icchà uppajjati: aho vata mayaü na sokaparidevadukkhadomanassupàyàsadhammà assàma, na ca vata no sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà àgaccheyyunti. Na kho panetaü icchàya pattabbaü, idampi yampicchaü na labhati tampi dukkhaü. Katame càvuso saïkhittena pa¤cupàdànakkhandhà dukkhà: seyyathãdaü: råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho. Ime vuccantàvuso saïkhittena pa¤cåpàdànakkhandhà dukkhà. Idaü vuccatàvuso dukkhaü ariyasaccaü. Katama¤càvuso, dukkhasamudayo1 ariyasaccaü: yà'yaü taõhà ponobhavikà2 nandiràgasahagatà tatra tatràbhinandinã, seyyathãdaü: kàmataõhà bhavataõhà [PTS Page 251] [\q 251/] vibhavataõhà. Idaü vuccatàvuso dukkhasamudayo ariyasaccaü. Katama¤càvuso dukkhanirodho3 ariyasaccaü: yo tassàyeva taõhàya asesaviràganirodho càgo pañinissaggo mutti anàlayo. Idaü vuccatàvuso dukkhanirodho ariyasaccaü. Katama¤càvuso dukkhanirodhagàminã pañipadà ariyasaccaü: ayameva ariyo aññhaïgiko maggo, seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi. Katamà càvuso sammàdiññhi: yaü kho àvuso dukkhe ¤àõaü dukkhasamudaye ¤àõaü dukkhanirodhe ¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü. Ayaü vuccatàvuso sammàdiññhi. Katamo càvuso sammàsaïkappo: nekkhammasaïkappo avyàpàdasaïkappo avihiüsàsaïkappo. Ayaü vuccatàvuso sammàsaïkappo. Katamà càvuso samàvàcà: musàvàdà veramaõã, pisunàya vàcàya veramaõã, pharusàya vàcàya veramaõã, samphappalàpà veramaõã. Ayaü vuccatàvuso sammàvàcà. ------------------------- 1.Dukkhasamudayaü-sãmå,majasaü.[PTS.] 2.Ponobbhavikà-majasaü. 3.Dukkhanirodhaü-sãmå,majasaü,[PTS.] [BJT Page 518] [\x 518/] Katamo càvuso sammàkammanto: pàõàtipàtà veramaõã, adinnàdànà veramaõã kàmesu micchàcàrà veramaõã. Ayaü vuttàvuso sammàkammanto. Katamo càvuso sammà àjãvo: idhàvuso ariyasàvako micchààjãvaü pahàya sammà àjãvena jãvikaü kappeti. Ayaü vuccatàvuso sammààjãvo. Katamo càvuso sammàvàyàmo: idhàvuso, bhikkhu anuppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü anuppàdàya chandaü janeti vàyàmati viriyaü arabhati vittaü paggaõhàti padahati. Uppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati. Anuppannànaü kusalànaü dhammànaü [PTS Page 252] [\q 252/] uppàdàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati. Uppannànaü kusalànaü dhammànaü ñhitiyà asammosàya1 bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati. Ayaü vuccatàvuso sammàvàyàmo. Katamà càvuso sammàsati: idhàvuso bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhà domanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhà domanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhà domanassaü. Ayaü vuccatàvuso sammàsati. Katamo càvuso, sammàsamàdhi: idhàvuso, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pitisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati. Sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvesedeti. Yantaü ariyà àcikkhanti upekkhako satimà sukhavihàrãti tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassa domanassànaü atthaügamà adukkhaü asukhaü upekkhà sati pàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Ayaü vuccatàvuso sammàsamàdhi. Idaü vuccatàvuso dukkhanirodhagàminã pañipadà ariyasaccaü. Tathàgatenàvuso, arahatà sammàsambuddhena bàràõasiyaü isipatane migadàye anuttaraü dhammacakkaü pavattitaü appavattiyaü samaõena và bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü, yadidaü imesaü catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammanti. Idamavocàyasmà sàriputto, attamanà te bhikkhu àyasmato sàriputtassa bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 253] [\q 253/] Saccavibhaïga suttaü ekàdasamaü ------------------------- 1.Asammohàya-[PTS.] [BJT Page 520] [\x 520/] 3.4.12 Dakkhiõàvibhaïga suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho mahàpajàpatã gotamã navaü dussayugaü àdàya yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnà kho mahàpajàpatã gotamã bhagavantaü etadavoca: Idaü me bhante, navaü dussayugaü bhagavantaü uddissa sàmaü kantaü sàmaü vàyitaü. Taü me bhante, bhagavà patigaõhàtu anukampaü upàdàyà'ti. Evaü vutte bhagavà mahàpajàpatiü gotamiü etadavoca: saïge gotamã dehi, saïghe te dinnaü ahaü ceva påjito bhavissàmi saïgho cà'ti. Dutiyampi kho mahàpajàpatã gotamã bhagavantaü etadavoca: idaü me bhante, navaü dussayugaü bhagavantaü uddissa sàmaü kantaü sàmaü vàyitaü. Taü me bhante, bhagavà patigaõhàtu anukampaü upàdàyà'ti. Dutiyampi kho bhagavà mahàpajàpatiü gotamiü etadavoca: saïghe gotamã dehi, saïghe te dinne aha¤ceva påjito bhavissàmi saïgho cà'ti. Tatiyampi kho mahàpajàpatã gotamã bhagavantaü etadavoca: idaü me bhante, navaü dussayugaü bhagavantaü uddissa sàmaü kantaü sàmaü vàyitaü. Taü me bhante, bhagavà patigaõhàtu anukampaü upàdàyà'ti. Tatiyampi kho bhagavà mahàpajàpatiü gotamiü etadavoca: saïghe gotamã dehi saïghe te dinne aha¤ceva påjito bhavissàmi saïgho cà'ti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: 'patigaõhàtu bhante, bhagavà mahàpajàpatiyà gotamiyà navaü dussayugaü, bahåpakàrà1 bhante, mahàpajàpatã gotamã bhagavato màtucchà àpàdikà posikà khãrassa dàyikà, bhagavantaü janettiyà kàlakatàya2 tha¤¤aü pàyesi. Bhagavàpi bhante, bahåpakàro mahàpajàpatiyà gotamiyà. Bhagavantaü bhante, àgamma mahàpajàpatã gotamã buddhaü saraõaü gatà, dhammaü saraõaü gatà, saïghaü saraõaü gatà. Bhagavantaü bhante. âgamma mahàpajàpatã gotamã pàõàtipàtà pañiviratà, adinnàdànà pañiviratà, kàmesumicchàcàrà pañiviratà, musàvàdà pañiviratà, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañiviratà. Bhagavantaü bhante, àgamma mahàpajàpatã gotamã buddhe aveccappasàdena samannàgatà, dhamme aveccappasàdena samannàgatà, saïghe aveccappasàdena samannàgatà, ariyakantehi [PTS Page 254] [\q 254/] sãlehi samannàgatà. Bhagavantaü bhante, àgamma mahàpajàpatã gotamã dukkhe nikkaïkhà, dukkhasamudaye nikkaïkhà, dukkhanirodhe nikkaïkhà, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya nikkaïkhà. Bhagavàpi bhante bahåpakàro mahàpajàpatiyà gotamiyàti. ------------------------ 1.Bahukàrà-syà. 2.Kàlaïkatàya-majasaü,sãmå. [BJT Page 522] [\x 522/] Evametaü ànanda, evametaü ànanda, yaü hi ànanda, puggalo puggalaü àgamma buddhaü saraõaü gato hoti, dhammaü saraõaü gato hoti, saïghaü saraõaü gato hoti.Imassànanda, puggalassa iminà puggalena na suppatikàraü vadàmi, yadidaü abhivàdanapaccuññhànaa¤jalikammasàmãcikammacãvarapiõóapàtasenàsanagilàna- paccayabhesajjaparikkhàrànuppadànena. Yaü hànanda, puggalo puggalaü àgamma. Pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato hoti. Imassànanda, puggalassa iminà puggalena na suppatikàraü vadàmi. Yadidaü abhivàdanapaccuññhànaa¤jalikammasàmãcikammacãvarapiõóapàtasenàsanagilàna- paccayabhesajjaparikkhàrànuppadànena. Yaü hànanda, puggalo puggalaü àgamma buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti, dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti, saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti, ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti. Imassànanda, puggalassa iminà puggalena na suppatikàraü vadàmi. Yadidaü abhivàdanapaccuññhànaa¤jalikammasàmãcikammacãvarapiõóapàtasenàsanagilàna- paccayabhesajjaparikkhàrànuppadànena. Yaü hànanda, puggalo puggalaü àgamma dukkhe nikkaïkho hoti, dukkhasamudaye nikkaïkho hoti, dukkhanirodhe nikkaïkho hoti, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya nikkaïkho hoti. Imassànanda, puggalassa iminà puggalena na suppatikàraü vadàmi. Yadidaü abhivàdanapaccuññhànaa¤jalikammasàmãcikammacãvarapiõóapàtasenàsanagilàna- paccayabhesajjaparikkhàrànuppadànena. Cuddasa kho panimànanda, pàñipuggalikà dakkhiõà. Katamà cuddasa: tathàgate arahante sammàsambuddhe dànaü deti, ayaü pañhamà pàñipuggalikà dakkhiõà. Paccekabuddhe1 dànaü deti, ayaü dutiyà pàñipuggalikà dakkhiõà. Tathàgatasàvake arahante dànaü deti, ayaütatiyà pàñipuggalikà dakkhiõà. Arahattaphalasacchikiriyàya pañipanne dànaü deti, ayaü catutthã pàñipuggalikà dakkhiõà. Anàgàmissa dànaü deti, ayaü pa¤camã pàñipuggalikà dakkhiõà. [PTS Page 255] [\q 255/] anàgàmiphalasacchakiriyàya pañipanne dànaü deti, ayaü chaññhi pàñipuggalikà dakkhiõà. Sakadàgàmissa dànaü deti, ayaü sattamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Sakadàgàmiphalasacchakiriyàya pañipanne dànaü deti, ayaü aññhamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Sotàpanne dànaü deti, ayaü navamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Sotàpattiphalasacchakiriyàya pañipanne dànaü deti, ayaüdasamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Bàhirake kàmesu vãtaràge dànaü deti, ayaü ekàdasamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Puthujjanasãlavante dànaü deti, ayaü dvàdasamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Puthujjanadussãle dànaü deti, ayaü terasamã pàñipuggalikà dakkhiõà. Tiracchànagate dànaü deti, ayaü cuddasamã pàñipuggalikà dakkhiõàti. ------------------------- 1.Paccekasambuddhe-majasaü,sãmå. [BJT Page 524] [\x 524/] Tatrànanda, tiracchànagate dànaü datvà sataguõà dakkhiõà pàñikaïkhitabbà. Puthujjanadussãle dànaü datvà sahassaguõà dakkhiõà pàñikaïkhitabbà. Puthujjanasãlavante dànaü datvà satasahassaguõà dakkhiõà pàñikaïkhitabbà. Bàhirake kàmesu vãtaràge dànaü datvà koñisatasahassaguõà dakkhiõà pàñikaïkhitabbà. Sotàpattiphalasacchikiriyàya pañipanne dànaü datvà asaïkheyyà appameyyà dakkhiõà pàñikaïkhitabbà. Ko pana vàdo sotàpanne, ko pana vàdo sakadàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanne, ko pana vàdo sakadàgàmissa, ko pana vàdo anàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanne, ko pana vàdo anàgàmissa, ko pana vàdo arahattaphalasacchikiriyàya pañipanne, ko pana vàdo tathàgatasàvake arahante, ko pana vàdo paccekabuddhe, ko pana vàdo tathàgate arahante sammàsambuddheti. Satta kho panimànanada, saïghagatà dakkhiõà. Katamà satta: buddhapamukhe ubhato saïghe dànaü deti, ayaü pañhamà saïghagatà dakkhiõà. Tathàgate parinibbute ubhato saïghe dànaü deti, ayaü dutiyà saïghagatà dakkhiõà. Bhikkhusaïghe dànaü deti, ayaü tatiyà saïghagatà dakkhiõà. Bhikkhunãsaïghe dànaü deti, ayaü catutthã saïghagatà dakkhiõà. 'Ettakà me bhikkhå ca bhikkhuniyo [PTS Page 256] [\q 256/] ca saïghato uddissathà'ti dànaü deti. Ayaü pa¤camã saïghagatà dakkhiõà. 'Ettakà me bhikkhå saïghato uddissathà'ti dànaü deti, ayaü chaññhã saïghagatà dakkhiõà. 'Ettikà me bhikkhuniyo saïghato uddissathà'ti dànaü deti. Ayaü sattamã saïghagatà dakkhiõà. Bhavissanti kho panànanda, anàgatamaddhànaü gotrabhuno kàsàvakaõñhà dussãlà pàpadhammà, tesu dussãlesu saïghaü uddissa dànaü dassanti. Tadàpahaü1 ànanda saïghagataü dakkhiõaü asaïkheyyaü appameyyaü vadàmi. Natvevàhaü ànanda, kenacã pariyàyena saïghagatàya dakkhiõàya pàñipuggalikaü dànaü mahapphalataraü vadàmi. Catasso kho imà ànanda, dakkhiõàvisuddhiyo. Katamà catasso: atthànanda, dakkhiõà dàyakato visujjhati no pañiggàhakato. Atthànanda, dakkhiõà pañiggàhakato visujjhati. No dàyakato. Atthànanda, dakkhãõà neva dàyakato visujjhati nopañiggàhakato. Atthànanda, dakkhiõà dàyakato ceva visujjhati pañiggàhakato ca. Katha¤cànanda, dakkhiõà dàyakato visujjhati no pañiggàhakato: idhànanda, dàyako hoti silavà kalyàõadhammo, pañiggàhakà honti dussãlà pàpadhammà. Evaü kho ànanda, dakkhiõà dàyakato visujjhati no pañiggàhakato. Katha¤cànanda, dakkhiõà pañiggàhakato visujjhati no dàyakato: idhànanda dàyako hoti dussãlo pàpadhammo, pañiggàhakà honti sãlavanto2 kalyàõadhammà. Evaü kho ànanda, dakkhiõà pañiggàhakato visujjhati no dàyakato. Katha¤cànanda, dakkhiõà neva dàyakato visujjhati no pañiggàhakato. Idhànanda, dàyako ca hoti dussãlo pàpadhammo, pañiggàhakà ca honti dussãlà pàpadhammà. Evaü kho ànanda, dakkhiõà neva dàyakato visujjhati no pañiggàhakato. ------------------------- 1.Tadàpàhaü-majasaü. 2.Sãlavantà-sãmå. [BJT Page 526] [\x 526/] Katha¤cànanda, dakkhiõà dàyakatoceva visujjhati pañiggàhakato ca: idhànanda, dàyako ca hoti silavà kalyàõadhammo, pañiggàhakà ca honti silavanto kalyàõadhammà. [PTS Page 257] [\q 257/] evaü kho ànanda, dakkhiõà dàyakato ceva visujjhati pañiggàhakato ca. Imà kho ànanda, catasso dakkhiõàvisuddhiyoti. Idamavoca bhagavà idaü vatvà sugato athàparaü etadavoca satthà: Yo sãlavà dussãlesu dadàti dànaü Dhammena laddhà1 supasannacinto, Abhisaddahaü kammaphalaü uëàraü Sà dakkhiõà dàyakato visujjhati. Yo dussãlo silavantesu dadàti dànaü Adhammena laddhà1 appasannacãtto, Anabhisaddahaü kammaphalaü uëàraü Sà dakkhiõà pañiggàhakato visujjhati. Yo dussãlo dadàti dànaü Adhammena laddhà1 appasannacitto Anabhisaddahaü kammaphalaü uëàraü Na taü dànaü vipulaphalanti2 bråmi. Yo sãlavà silavantesu dadàti dànaü Dhammena laddhà1 supasannacitto, Abhisaddahaü kammaphalaü uëàraü Taü ve dànaü vipulaphalanti2 bråmi. Yo vãtaràgo vãtaràgesu dadàti dànaü Dhammena laddhà1 supasannacitto Abhisaddahaü kammaphalaü uëàraü Taü ve dànaü àmisadànànamagganti3 [PTS Page 258] [\q 258/] Dakkhiõàvibhaïga suttaü dvàdasamaü Vibhaïgavaggo catuttho. Tassa vaggassa uddànaü Bhaddekànanda kaccàna lomasaïgiyà subho, Mahàkamma saëàyatana vibhaïgà, Uddesa araõà dhàtu saccaü Dakkhiõà vibhaïga suttanti4. ------------------------- 1.Laddhaü-sãmå. 2.Vipulapphalanti-majasaü, 3.Cipulantibråmi-sãmå. [BJT Page 528] [\x 528/] 5.Saëàyatanavaggo 3.5.1 Anàthapiõóikovàda suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena anàthapiõóiko gahapati àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàno. Atha kho anàthapiõóiko gahapati a¤¤ataraü purisaü àmantesi: 'ehi tvaü amho purisa, yena bhagavà tenupasaïkama, upasaïkamitvà mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandàhi. 'Anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko dukkhito bàëhagilàno. 'So bhagavato pàde sirasà vandatã'ti. Yena càyasmà sàriputto tenupasaïkama, upasaïkamitvà mama vacanena àyasmato sàriputtassa pàde sirasà vandàhi 'anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko dukkhito bàëhagilàno. So àyasmato sàriputtassa pàde sirasà vandatã'ti. Eva¤ca vadehi: 'sàdhu kira bhante, àyasmà sàriputto yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyà'ti. 'Evaü bhante'ti kho so puriso anàthapiõóikassa gahapatissa pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so puriso bhagavantaü etadavoca: 'anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko dukkhito bàëhagilàno, so bhagavato pàde sirasà vandatã'ti. Yena càyasmà sàriputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü sàriputtaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so puriso àyasmantaü sàriputtaü etadavoca: 'anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko dukkhito bàëhagilàno, so àyasmato sàriputtassa pàde sirasà vandati. Eva¤ca vadeti: sàdhu kira bhante, àyasmà sàriputto yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyà'ti. Adhivàsesi kho àyasmà sàriputto tuõhãbhàvena. Atha kho àyasmà sàriputto nivàsetvà pattacãvaramàdàya àyasmatà ànandena pacchàsamaõena yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà [PTS Page 259] [\q 259/] pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho àyasmà sàriputto anàthapiõóikaü gahapatiü etadavoca: 'kacci te gahapati, khamanãyaü kacci te dukkhà vedanà pañikkamanti, no abhikkamanti, pañikkamosànaü pa¤¤àyanti no abhikkamo'ti. [BJT Page 530] [\x 530/] Na me bhante sàriputta khamanãyaü, na yàpanãyaü,bàëhà me dukkhà vedanà. Abhikkhamanti no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamo'ti. Seyyathàpi bhante sàriputta, balavà puriso tiõhena sikharena muddhani abhimantheyya, evameva kho bhante sàriputta, adhimattà vàtà muddhani åhananti. Na me bhante sàriputta, khamanãyaü, na yàpanãyaü, bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti. Seyyathàpi bhante sàriputta, balavà puriso daëhena varattabandhena1 sãse sãsaveñhanaü2 dadeyya, evameva kho me bhante sàriputta, adhimattà vàtà sãsaü parikantanti3. Na me bhante sàriputta, khamanãyaü na yàpanãyaü, baëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati, no pañikkamoti. Seyyathàpi bhante sàriputta, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và tiõhena govikantanena kucchiü parikanteyya, evameva kho me bhante sàriputta, adhimattà vàtà kucchiü parikantanti. Na me bhante sàriputta, khamanãyaü na yàpanãyaü, baëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti. Seyyathàpi bhante sàriputta, dve balavanto purisà dubbalataraü purisaü nànàbàhàsu gahetvà aïgàrakàsuyà santàpeyyuü samparitàpyeü, evameva kho me bhante sàriputta, adhimatto kàyasmiü óàho. Na me bhante sàriputta, khamanãyaü na yàpanãyaü bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na cakkhuü upàdiyissàmã. Na ca me cakkhunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na sotaü upàdiyissàmi. Na ca me sotanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na ghànaü upàdiyissàmã. Na ca me ghànanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na jivhaü upàdiyissàmi. Na ca me jivhanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na kàyaü upàdiyissàmi. Na ca me kàyanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na manaü upàdiyissàmã. Na ca me manonissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhãtabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na råpaü upàdiyissàmi. Na ca me råpanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na saddaü upàdiyissàmã. Na ca me saddanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhãtabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na gandhaü upàdiyissàmi. Na ca me gandhanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na rasaü upàdiyissàmã. Na ca me rasanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhãtabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na phoññhabbaü upàdiyissàmi. Na ca me phoññhabbanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na dhammaü upàdiyissàmã. Na ca me dhammanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhãtabbaü. ------------------------- 1.Varattakhaõóena-sãmå.Majasaü. 2.Sãsaveñhaü-majasaü. 3.Adhimattà sãse sãsavedanà-majasaü. [BJT Page 532] [\x 532/] Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na cakkhu vi¤¤àõaü upàdiyissàmi. Na ca me cakkhuvi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na sotavi¤¤àõaü upàdiyissàmã. Na ca me Sotavi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na ghànavi¤¤àõaü upàdiyissàmi. Na ca me ghànavi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na jivhàvi¤¤àõaü upàdiyissàmã. Na ca me jivhàvi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na kàyavi¤¤àõaü upàdiyissàmi. Na ca me kàyavi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na manovi¤¤àõaü upàdiyissàmã. Na ca me mano vi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na cakkhusamphassaü upàdiyissàmi. Na ca me cakkhusamphassanissitaü [PTS Page 260] [\q 260/] vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na sotasamphassaü upàdiyissàmã. Na ca me Sotasamphassanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhãtabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na ghànasamphassaü upàdiyissàmi. Na ca me ghànasamphassanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na jivhàsamphassaü upàdiyissàmi. Na ca me jivhàsamphassanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na kàyasamphassaü upàdiyissàmi. Na ca me kàyasamphassanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na manosamphassaü upàdiyissàmi. Na ca me manosamphassanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na cakkhusamphassajaü vedanaü upàdiyissàmi. Na ca me cakkhusamphassajavedanànissitaü1 vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na sotasamphassajaüvedanaü upàdiyissàmã. Na ca me sotasamphassajavedanànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhãtabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na ghànasamphassajaü vedanaü upàdiyissàmi. Na ca me ghànasamphassajavedanànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabba: 'na jivhàsamphassajaü vedanaü upàdiyissàmi.Na ca me jivhàsamphassajavedanànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti.Evaü hi te gahapati sikkhitabbaü.Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na kàyasamphassajaü vedanaü upàdiyissàmi.Na ca me kàyasamphassajavedanànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: 'na manosamphassajaü vedanaü upàdiyissàmi. Na ca me manosamphassajavedanànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na pañhavãdhàtuü upàdiyissàmi. Na ca me pañhavãdhàtunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na àpodhàtuü upàdiyissàmi. Na ca me àpodhàtunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na tejodhàtuü upàdiyissàmi. Na ca me tejodhàtunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na vàyedhàtuü upàdiyissàmi. Na ca me vayodhàtunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na àkàsadhàtuü Upàdiyissàmi. Na ca me àkàsadhàtunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na vi¤¤àõadhàtuü upàdiyissàmi. Na ca me vi¤¤àõadhàtunissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü na råpaü upàdiyissàmi. Na ca me råpanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na vedanaü upàdiyissàmi. Na ca me vedanànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na sa¤¤aü upàdiyissàmi. Na ca me sa¤¤ànissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na saïkhàre upàdiyissàmi. Na ca me saïkhàranissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na vi¤¤àõaü upàdiyissàmi. Na ca me vi¤¤àõanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na àkàsàna¤càyatanaü upàdiyissàmi. Na ca me àkàsàna¤càyatananissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na vi¤¤àõa¤càyatanaü upàdiyissàmi, na ca me vi¤¤àõa¤càyatananissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na àki¤ca¤¤àyatanaü [PTS Page 261] [\q 261/] upàdiyissàmi. Na ca me âki¤ca¤¤àyatananissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upàdiyissàmi. Na ca me nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatananissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. ------------------------- 1.Cakkhusamphassajàvedanànissitaü-majasaü,sãmå. [BJT Page 534] [\x 534/] Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na idha lokaü upàdiyissàmi. Na ca me idha lokanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha te gahapati, evaü sikkhitabbaü: na paralokaü upàdiyissàmi. Na ca me paralokanissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbaü. Tasmàtiha gahapati, evaü sikkhitabbaü: yampidaü1 diññhaü sutaü mutaü vi¤¤àtaü pattaü pariyesitaü2 anuvicaritaü3 manasà. Tampi na upadiyissàmi. Na ca me tannissitaü vi¤¤àõaü bhavissatã'ti. Evaü hi te gahapati, sikkhitabbanti. Evaü vutte anàthapiõóiko gahapati parodi, assåni pavattesi. Atha kho àyasmà ànando, anàthapiõóikaü gahapatiü etadavoca: olãyasi kho tvaü gahapati, saüsãdasi4. Kho tvaü gahapatã'ti. Nàhaü bhante ànanda, oliyyàmi, napi saüsãdàmi. Api ca me dãgharattaü satthà payirupàsito, manobhàvanãyà ca bhikkhu na ca me evaråpã dhammã kathà sutapubbà'ti. Na kho gahapati, gihãnaü odàtavasanànaü evaråpã dhammã kathà pañibhàti. Pabbajitànaü kho gahapati, evaråpã dhammã kathà pañibhàtã'ti. Tena hi bhante sàriputta,gihãnaü odàtavasanànaü evaråpã dhammã kathà pañibhàtu. Santi hi bhante sàriputta, kulaputtà apparajakkhajàtikà, assavaõatà dhammassa parihàyanti. Bhavissanti dhammassa a¤¤àtàro'ti. Atha kho àyasmà ca sàriputto àyasmà ca ànando, anàthapiõóikaü gahapatiü iminà ovàdena ovaditvà uññhàyàsanà pakkamiüsu. Atha kho anàthapiõóiko gahapati, acirapakkante àyasmante ca sàriputte àyasmante ca [PTS Page 262] [\q 262/] ànande kàyassa bhedà parammaraõà5 tusitaü kàyaü upapajji6. Atha kho anàthapiõóiko devaputto abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõo kevalakappaü jetavanaü obhàsetvà yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho anàthapiõóiko devaputto bhagavantaü gàthàhi ajjhabhàsi: "Idaü hi taü jetavanaü isisaïghanisevitaü, âvutthaü dhammaràjena pãtisa¤jananaü mama. Kammaü vijjà ca dhammo ca silaü jãvitamuttamaü, Etena maccà sujjhanti na gottena dhanena và. --------------------------- 1.Yampi me-majasaü. 5.Kàlamakàsi-majasaü,sãmu. 2.Vi¤¤àtaü pariyesitaü-[PTS. 6.]Uppajjã-[PTS.] 3.Anupariyesitaü anuvicaritaü-majasaü,sãmu. 4.Saüsãdati-sãmu. [BJT Page 536] [\x 536/] Tasmà hi paõóito poso sampassaü atthamattano, Yoniso vicine dhammaü evaü tattha visujjhati. Sàriputtova pa¤¤àya sãlena upasamena ca, Yo hi1 pàragato bhikkhu etàva paramo siyà''ti. Idamavoca anàthapiõóiko devaputto, samanu¤¤o satthà ahosi. Atha kho anàthapiõóiko devaputto samanu¤¤o me satthàti bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà tatthevantaradhàyi. Atha kho bhagavà tassà rattiyà accayena bhikkhu àmantesi: imaü bhikkhave rattiü a¤¤ataro devaputto abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõo kevalakappaü jetavanaü obhàsetvà yenàhaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà maü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho bhikkhave, so devaputto maü gàthàhi ajjhabhàsi: "Idaü hi taü jetavanaü isisaïghanisevitaü, âvutthaü dhammaràjena pãtisa¤jananaü mama. Kammaü vijjà ca dhammo ca silaü jãvitamuttamaü, Etena maccà sujjhanti na gottena dhanena và. Tasmà hi paõóito poso sampassaü atthamattano, Yoniso vicine dhammaü evaü tattha visujjhati. Sàriputtova pa¤¤àya sãlena upasamena ca, Yo hi1 pàragato bhikkhu etàva paramo siyàti. [PTS Page 263] [\q 263/] Idamavoca bhikkhave, so devaputto. Samanu¤¤o me satthàti maü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà tatthevantaradhàyã'ti. Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: 'so hi nåna so bhante, anàthapiõóiko devaputto bhavissati, anàthapiõóiko bhante, gahapati àyasmante sàriputte abhippasanno2 ahosãti. Sàdhu sàdhu, ànanda, yàvatakaü kho ànanda, takkàya pattabbaü, anuppattaü tayà. Anàthapiõóiko so ànanda, devaputto nतoti3. Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Anàthapiõóikovàda suttaü pañhamaü -------------------------- 1.Yo pi-majasaü. 2.Aveccappasanno-majasaü,sãmå,[PTS.] 3.Nतoti-majasaü,ånaü. [BJT Page 538] [\x 538/] 3.5.2 Channovàda suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà ca sàriputto àyasmà ca mahàcundo àyasmà ca channo gijjhakåñe pabbate viharanti. Tena kho pana samayena àyasmà channo àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàno. Atha kho àyasmà sàriputto sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yenàyasmà mahàcundo,tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàcundaü etadavoca: 'àyàma àvuso cunda, yenàyasmà channo, tenupasaïkameyyàma gilànapucchakà'ti. Evamàvusoti kho àyasmà mahàcundo àyasmato sàriputtassa paccassosi. Atha kho àyasmà ca sàriputto àyasmà ca mahàcundo yenàyasmà channo, tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà àyasmatà channena saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü [PTS Page 264] [\q 264/] kathaü sàràõãyaü vitisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho àyasmà sàriputto àyasmantaü channaü etadavoca: 'kacci te àvuso channa, khamanãyaü kacci yàpanãyaü kacci te dukkhà vedanà, pañikkamanti no abhikkamanti. Pañikkamosànaü pa¤¤àyati no abhikkamo'ti. Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü na yàpanãyaü, bàëhà me dukkhà vedanà. Abhikkamanti, no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati, no pañikkamo'ti. Seyyathàpi àvuso sàriputta. Balavà puriso tiõhena sikharena muddhani abhimantheyya, evameva kho me àvuso sàriputta adhimattà vàtà muddhani åhananti. Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü, yàpanãyaü, bàëhà me dukkhà vedanà, abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti. Seyyathàpi àvuso sàriputta. Balavà puriso daëhena varatta bandhena sãse sãsaveñhanaü dadeyya. Evameva kho me àvuso sàriputta, adhimattà vàtà sãsaü parikantanti1 na me àvuso sàriputta, khamanãyaü na yàpanãyaü, baëhà me dukkhà vedanà. Abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti. Seyyathàpi àvuso sàriputta, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và tiõhena govikantanena kucchiü parikanteyya. Evameva kho me àvuso sàriputta, adhimattà vàtà kucchiü parikantanti. Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü, na yàpanãyaü bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamo'ti. ------------------------- 1.Sãse sãsavedanà-majasaü. [BJT Page 540] [\x 540/] Seyyathàpi àvuso sàriputta, dve balavanto purisà dubbalataraü purisaü nànàbàhàsu gahetvà aïgàrakàsuyà santàpeyyuü, samparitàpeyyuü. Evameva kho me àvuso sàriputta, adhimatto kàyasmiü óàho. Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü, na yàpanãyaü. Bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamo'ti. Satthaü àvuso sàriputta, àharissàmi, nàvakaïkhàmi jãvitanti. 'Màyasmà channo satthaü àharesi. Yàpetàyasmà channo, yàpentaü mayaü àyasmantaü channaü icchàma. Sace àyasmato channassa natthi sappàyàni bhojanàni, ahaü àyasmato channassa sappàyàni bhojanàni pariyesissàmi. Sace àyasmato channassa natthi sappàyàni bhesajjàni, ahaü àyasmato channassa sappàyàni bhesajjàni pariyesissàmi. Sace àyasmato channassa natthi patiråpo upaññhàko, ahaü àyasmantaü channaü upaññhahissàmi. Màyasmà channo satthaü àharesi. Yàpetàyasmà channo, yàpentaü mayaü àyasmantaü channaü icchàmà'ti. Napi me àvuso sàriputta, natthi sappàyàni bhojanàni. Napi me natthi sappàyani bhesajjàni napi me natthi patiråpà upaññhàkà. Api càvuso sàriputta, pariciõõo me satthà dãgharattaü manàpeneva no amanàpena. Etaü hi àvuso sàriputta, sàvakassa patiråpaü: yaü satthàraü paricareyya manàpeneva no amanàpena, anupavajjaü channo bhikkhu satthaü àharissatã'ti. Evametaü àvuso sàriputta, dhàrehãti. Puccheyyàma mayaü àyasmantaü channaü ka¤cideva desaü, sace àyasmà channo okàsaü karoti pa¤hassa veyyàkaraõayà'ti. Pucchàvuso sàriputta, sutvà vedissàmàti. Cakkhuü àvuso channa, cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, [PTS Page 265] [\q 265/] eso me attà'ti samanupassasi. Sotaü àvuso channa, sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Ghànaü àvuso channa, ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Jivhaü àvuso channa, jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Kàyaü àvuso channa, kàyavi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Manaü àvuso channa, manovi¤¤àõaü manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasãti. Cakkhuü àvuso sàriputta, cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Sotaü àvuso sàriputta, sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Ghànaü àvuso sàriputta, ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Jivhaü àvuso sàriputta, jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Kàyaü àvuso sàriputta, kàyavi¤¤àõaü Kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Manaü àvuso sàriputta, manovi¤¤àõaü manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmãti. -------------------------- 1.Vedissàmãti-keci. [BJT Page 542] [\x 542/] Cakkhusmiü àvuso channa, cakkhuvi¤¤àõe cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya cakkhuü cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, Nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Sotasmiü àvuso channa, sotavi¤¤àõe sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya sotaü sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Ghànasmiü àvuso channa, ghànavi¤¤àõe ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya ghànaü ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Jivhàya àvuso channa, jivhàvi¤¤àõe jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya jivhaü jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Kàyasmiü àvuso channa, kàyavi¤¤àõe kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya kàyaü kàyavi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Manasmiü àvuso channa, manovi¤¤àõe manovi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya manaü manovi¤¤àõaü manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasãti. Cakkhusmiü àvuso sàriputta, cakkhuvi¤¤àõe cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya cakkhuü cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Sotasmiü àvuso sàriputta, sotavi¤¤àõe sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya sotaü sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Ghànasmiü àvuso sàriputta, ghànavi¤¤àõe Ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya ghànaü Ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Jivhàya àvuso sàriputta, jivhà vi¤¤àõe jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya jivhaü jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Kàyasmiü àvuso sàriputta, kàyavi¤¤àõe kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya kàyaü kàyavi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti Samanupassàmi. Manasmiü àvuso sàriputta, manovi¤¤àõe manovi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya manaü manovi¤¤àõaü [PTS Page 266] [\q 266/] manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmãti. Evaü vutte àyasmà mahàcundo, àyasmantaü channaü etadavoca: tasmàtiha àvuso channa, idampi tassa bhagavato sàsanaü niccakappaü manasi kàtabbaü: nissitassa calitaü. Anissitassa calitaü natthi. Calite asati passaddhi. Passaddhiyà sati nati na hoti. Natiyà asati àgatigati na hoti. âgatigatiyà asati cutåpapàto na hoti. Cutupapàte asati neva idha na huraü na ubhayamantarena esevanto dukkhassà'ti. Atha kho àyasmà sàriputto àyasmà ca mahàcundo àyasmantaü channaü iminà ovàdena ovaditvà uññhàyàsanà pakkamiüsu. Atha kho àyasmà channo, acirapakkante àyasmante ca sàriputte àyasmante ca mahàcunde satthaü àharesi. Atha kho àyasmà sàriputto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà sàriputto bhagavantaü etadavoca: àyasmatà bhante, channena satthaü àharitaü, tassa kà gati no abhisamparàyoti: [BJT Page 544] [\x 544/] Nanu te sàriputta, channena bhikkhunà sammukhàyeva anupavajjatà byàkatàti: Atthi bhante, pubbajiraü nàma vajjigàmo. Tatràyasmato1 channassa mittakulàni suhajjakulàni upavajjakulànã'ti. Honti hete sàriputta, channassa bhikkhuno mittakulàni sahajjakulàni upavajjakulàni. Nàhaü sàriputta, ettàvatà saupavajjoti vadàmi. Yo kho sàriputta,ima¤ca kàyaü nikkhipati. A¤¤aü ca kàyaü upàdiyati, tamahaü saupavajjo'ti vadàmi. Taü channassa bhikkhuno natthi. Anupavajjo, channo bhikkhu satthaü àharesãti2. Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà sàriputto bhagavato bhàsitaü abhinandãti. [PTS Page 267] [\q 267/] Channovàda suttaü dutiyaü -------------------------- 1.Tatthàyasmato-majasaü. 2.Evametaü sàriputta dhàrehiti-majasaü, adhikaü. [BJT Page 546] [\x 546/] 3.5.3 Puõõovàda suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho àyasmà puõõo sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena bhagavà, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà puõõo bhagavantaü etadavoca: Sàdhu maü bhante, bhagavà saïkhittena ovàdena ovadatu, 'yamahaü bhagavato dhammaü sutvà eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto vihareyya'nti. Tena hi puõõa, suõohi, sàdhukaü manasi karohi, bhàsissàmãti. Evaü bhantehi kho àyasmà puõõo bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: Santi kho puõõa, cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu abhinandati, abhivadati, ajjhosàya tiññhati. Tassa taü abhinandato abhivadato ajjhosàya tiññhato uppajjati nandi, nandi samudayà dukkhasamudayo puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu abhinandati, abhivadati, ajjhosàya tiññhati. Tassa taü abhinandato abhivadato ajjhosàya tiññhato uppajjati nandi, nandi samudayà dukkhasamudayo puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà Kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu abhinandati, abhivadati, ajjhosàya tiññhati. Tassa taü abhinandato abhivadato ajjhosàya tiññhato uppajjati nandi, nandi samudayà dukkhasamudayo puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu abhinandati, abhivadati, ajjhosàya tiññhati. Tassa taü abhinandato abhivadato ajjhosàya tiññhato uppajjati nandi, nandi samudayà dukkhasamudayo puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu abhinandati, abhivadati, ajjhosàya tiññhati. Tassa taü abhinandato abhivadato ajjhosàya tiññhato uppajjati nandi, nandi samudayà dukkhasamudayo puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, manovi¤¤eyyà dhammà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu abhinandati, abhivadati, ajjhosàya tiññhati. Tassa taü abhinandato abhivadato ajjhosàya tiññhato uppajjati nandi, nandi samudayà dukkhasamudayo puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu nàbhinandati. Nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa taü Anabhinandato anabhivadato anajjhosàya tiññhato nandinirujjhati. Nandi nirodhà dukkhanirodho puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa taü Anabhinandato anabhivadato anajjhosàya tiññhato nandi nirujjhati, nandi nirodhà dukkhanirodho puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa taü anabhinandato anabhivadato anajjhosàya tiññhato nandi nirujjhati, nandi nirodhà dukkhanirodho puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, Jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa taü anabhinandato anabhivadato anajjhosàya tiññhato nandi nirujjhati, nandi nirodhà dukkhanirodho puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà Kàmåpasaühità rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa taü anabhinandato anabhivadato anajjhosàya tiññhato nandi nirujjhati, nandi nirodhà dukkhanirodho puõõàti vadàmi. Santi kho puõõa, manovi¤¤eyyà dhammà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità [PTS Page 268] [\q 268/] rajanãyà. Ta¤ce bhikkhu nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa taü anabhinandato anabhivadato anajjhosàya tiññhato nandi nirujjhati, nandinirodhà dukkhanirodho puõõàti vadàmi. [BJT Page 548] [\x 548/] Iminà ca tvaü puõõa, mayà saïkhittena ovàdena ovadito katarasmiü janapade viharissasãti. Iminàhaü bhante, bhagavatà saïkhittena ovàdena ovadito atthi suõàparanno nàma janapado tatthàhaü viharissàmi. Caõóà kho puõõa, suõàparantakà manussà. Pharusà kho puõõa, suõàparantakà manussà. Sace taü puõõa, suõàparantakà manussà akkosissanti paribhàsissanti, tattha te puõõa kinti bhavissatã'ti, Sace maü bhante, suõàparantakà manussà akkosissanti. Paribhàsissanti, tattha me evaü bhavissati: 'bhaddakà vatime suõàparantakà manussà, subhaddakà vatime suõàparantakà manussà, subhaddakà vatime suõàparantakà manussà. Yaü me nayime pàõinà pahàraü dentã'ti. Evamettha bhagavà, bhavissati. Evamettha sugata, bhavissatã'ti. Sace pana te puõõa, suõàparantakà manussà pàõinà pahàraü dassanti, tattha pana te puõõa, kinti bhavissatã'ti. Sace me1 bhante, suõàparantakà manussà pàõinà pahàraü dassanti. Tattha me evaü bhavissati: 'bhaddakà vatime suõàparantakà manussà, subhaddakà vatime suõàparantakà manussà, yaü me nayime leóóunà pahàraü dentã'ti. Evamettha bhagavà, bhavissati. Evamettha sugata, bhavissatã'ti. Sace pana te puõõa, suõàparantakà manussà leóóunà pahàraü dassanti. Tattha pana te puõõa, kinti bhavissatã'ti. Sace me bhante, suõàparantakà manussà leóóunà pahàraü dassanti, tattha me evaü bhavissati: 'bhaddakà vatime suõàparantakà manussà, subhaddakà vatime suõàparantakà manussà, yaü me nayime daõóena pahàraü dentã'ti. Evamettha bhagavà, bhavissati. Evamettha sugata, bhavissatã'ti. [PTS Page 269] [\q 269/] Sace pana te puõõa, suõàparantakà manussà daõóena pahàraü dassanti. Tattha pana te puõõa, kinti bhavissatã'ti. 'Sace pana me bhante suõàparantakà manussà daõóena pahàraü dassanti. Tattha me evaü bhavissati: bhaddakà vatime suõàparantakà manussà, subhaddakà vatime suõàpantakà manussà, yaü me nayime satthena pahàraü dentã'ti. Evamettha bhagavà, bhavissati evamettha sugata, bhavissatã'ti. Sace pana te puõõa, suõàparantakà manussà satthena pahàraü dassanti. Tattha pana te puõõa kinti bhavissatã'ti. 'Sace me bhante suõàparantakà manussà satthena pahàraü dassanti. Tattha me evaü bhavissati: 'bhaddakà vatime suõàparantakà manussà, subhaddakà vatime suõàparantakà manussà, yaü maü2 nayime tiõhena satthena jãvità voropenti. Evamettha bhagavà, bhavissati. Evamettha sugata, bhavissatã'ti. ------------------------- 1.Sace maü-sãmu. 2.Yaü me-sãmu. [BJT Page 550] [\x 550/] Sace pana taü puõõa1, suõàparantakà manussà tiõhena satthena jãvità voropessanti. Tattha pana te puõõa, kinti bhavissatã'ti. Sace maü bhante, suõàparantakà manussà tiõhena satthena jãvità voropenti. Tattha pana me evaü bhavissati: santi kho bhagavato sàvakà kàyena ca jãvitena ca aññiyamànà haràyamànà jigucchamànà satthahàrakaü pariyesanti, taü me idaü apariyiññhaüyeva satthahàrakaü laddhanti. Evamettha bhagavà, bhavissati. Evamettha sugata, bhavissatã'ti. Sàdhu sàdhu puõõa, sakkhissasi kho tvaü puõõa, iminà damåpasamena samannàgato suõàparantasmiü janapade viharituü. Yassadàni tvaü puõõa, kàlaü ma¤¤asiti. Atha kho àyasmà puõõo bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya yena suõàparanto janapado, tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena suõàparanto janapado, tadavasari. Tatra sudaü àyasmà puõõo suõàparantasmiü janapade viharati. Atha kho àyasmà puõõo tenevantaravassena pa¤camattàni upàsakatàni pañipàdesi.2 Tenevantara vassena pa¤camattàni upàsikàsatàni pañipàdesi. Tenevantaravassena tisso vijjà sacchàkàsi. Atha kho àyasmà puõõo aparena samayena parinibbàyi. Atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà, tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: yo so bhante, puõõo [PTS Page 270] [\q 270/] nàma kulaputto bhagavatà saïkhittena ovàdena ovadito, so kàlaïkato. Tassa kà gati, ko abhisamparàyo'ti Paõóito bhikkhave, puõõo kulaputto, paccapàdã dhammassànudhammaü, na ca maü dhammàdhikaraõaü viheñhesi. Parinibbuto bhikkhave, puõõo kulaputtoti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Puõõovàda suttaü tatiyaü ------------------------- 1.Sace pana te puõõa-majasaü. 2.Upàsakasatàni pañivedesi-majasaü. [BJT Page 552] [\x 552/] 3.5.4 Nandakovàda suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho mahàpajàpatã gotamã pa¤camattehi bhikkhunãsatehi saddhiü yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhità kho mahàpajàpatã gotamã bhagavantaü etadavoca: 'ovadatu bhante, bhagavà bhikkhuniyo, anusàsatu bhante, bhagavà bhikkhuniyo, karotu bhante, bhagavà bhikkhunãnaü dhammiü katha'nti. Tena kho pana samayena therà bhikkhå bhikkhuniyo ovadanti pariyàyena. âyasmà pana nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituü pariyàyena. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'kassa nu kho ànanda, ajja pariyàyo bhikkhuniyo ovadituü pariyàyenà'ti Nandakassa bhante. Pariyàyo bhikkhuniyo ovadituü pariyàyena1, ayaü bhante, àyasmà nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituü pariyàyenà'ti. Atha kho bhagavà àyasamantaü nandakaü àmantesi: 'ovada nandaka, bhikkhuniyo. Anusàsa nandaka, bhikkhuniyo, karohi tvaü bràhmaõa. Bhikkhunãnaü dhammiü katha'nti. Evaü bhantehi kho so [PTS Page 271] [\q 271/] àyasmà nandako bhagavato pañissutvà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi, sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto attadutiyo yena ràjakàràmo tenupasaïkami. Addasaüsu2 kho tà bhikkhuniyo àyasmantaü nandakaü dåratova àgacchantaü. Disvàna àsanaü pa¤¤àpesuü, udaka¤ca pàdànaü upaññhapesuü. Nisidi kho àyasmà nandako pa¤¤atte àsane, nisajja pàde pakkhàlesi. Tàpi kho bhikkhuniyo àyasmantaü nandakaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho tà bhikkhuniyo àyasmà nandako etadavoca: pañipucchakathà kho bhaginiyo, bhavissati. Tattha àjànantãhi àjànàmàtissa vacanãyaü, na àjànantãhi na àjànàmàtissa vacaniyaü. Yassà và panassa kaïkhà và vimati và, ahameva tattha pañipucchitabbo: 'idaü bhante, kathaü imassa kvattho'ti. Ettakenapi mayaü bhante, ayyassa nandakassa attamanà abhiraddhà. Yaü no ayyo nandako pavàretã'ti. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, cakkhuü3 niccaü và aniccaü vàti? Aniccaü bhante. ------------------------ 1.Sabbeheva bhante, kato pariyàyo bhikkhuniyo ovadituü-majasaü,sãmu. 2.Addasàsuü-[PTS. 3.]Cakkhu-majasaü,sãmu. [BJT Page 554] [\x 554/] Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, sotaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, ghànaü niccaü và aniccaü và'ti aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. [PTS Page 272] [\q 272/] Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, jihvà niccaü và aniccaü và'ti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, kàyo nicco và anicco và'ti. Anicco bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, mano nicco và anicco và,ti. Anicco bhante. Yampanàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: pubbeva no hetaü bhante. Yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhaü: 'itipime cha ajjhattikà àyatanà aniccà'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo. Hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Råpà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Saddà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. [BJT Page 556] [\x 556/] Gandhà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Rasà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Phoññhabbà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Dhammà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hotu: pubbeva no hetaü bhante, yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhaü: itipi me cha bàhirà àyatanà aniccà'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo. Hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, cakkhuvi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. [PTS Page 273] [\q 273/] Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, sotavi¤¤àõaü niccaü và aniccaü Vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, ghànavi¤¤àõaü niccaü và aniccaü Vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, jihvàvi¤¤àõaü niccaü và aniccaü Vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, kàyavi¤¤àõaü niccaü và aniccaü Vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, manovi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàtã. Dukkhaü bhante. [BJT Page 558] [\x 558/] Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü. Etaü mama, Esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: pubbeva no hetaü bhante, yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhaü: itipi me cha vi¤¤àõakàyà aniccà'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Seyyathàpã bhaginiyo. Telappadãpassa jhàyato telampi aniccaü vipariõàmadhammaü, vaññipi aniccà vipariõàmadhammà, accipi aniccà vipariõàmadhammà, àbhàpi aniccà vipariõàmadhammà. Yo nu kho bhaginiyo evaü vadeyya. 'Amussa telappadãpassa jhàyato telampi aniccaü vipariõàmadhammaü, vaññipi aniccà vipariõàmadhammà. Accipi aniccà vipariõàmadhammà, yà khvàssa àbhà, sà niccà dhuvà sassatà avipariõàmadhammà'ti. Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyàti. Nesà hetaü bhante. Taü kissa hetu: amussa hi bhante, telappadãpassa jhàyato telampi aniccaü vipariõàmadhammaü, vaññipi aniccà vipariõàmadhammà, accipi aniccà vipariõàmadhammà, pagevassa àbhà aniccà vipariõàmadhammà'ti. Evameva kho bhaginiyo, yo nu kho evaü vadeyya, cha hi kho imà ajjhattikà àyatanà aniccà, ya¤ca kho cha ajjhattike àyatane pañicca pañisaüvedeti sukhaü và dukakhaü và adukkhamasukhaü và, taü niccaü dhuvaü sassataü avipariõàmadhammanti. Sammà1 nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu, 'tajjaü tajjaü bhante. Paccayà pañicca tajjà tajjà vedanà uppajjanti. [PTS Page 274] [\q 274/] tajjassa tajjassa paccayassa nirodhà tajjà tajjà vedanà nirujjhantã'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Seyyathàpã bhaginiyo, mahato rukkhassa tiññhato sàravato målampi aniccaü vipariõàmadhammaü, khandhopi anicco vipariõàmadhammo, sàkhàpalàsampi aniccaü vipariõàmadhammaü, chàyàpi aniccà vipariõàmadhammà. Yo nu kho bhaginiyo, evaü vadeyya: 'amussa mahato rukkhassa tiññhato sàravato målampi aniccaü vipariõàmadhammaü, khandhopi anicco vipariõàmadhammo, sàkhàpalàsampi aniccaü vipariõàmadhammaü, yà ca khvàssa chàyà sà niccà dhuvà sassatà avipariõàmadhammà'ti. Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: 'amussa hi bhante, mahato rukkhassa tiññhato sàravato målampi aniccaü vipariõàmadhammaü, khandhopi anicco vipariõàmadhammo, sàkhàpalàsampi aniccaü vipariõàmadhammaü, pagevassa chàyà aniccà vipariõàmadhammà'ti. ------------------------- 1.Yaü sammà-sãmu. [BJT Page 560] [\x 560/] Evameva kho bhaginiyo, yo nu kho evaü vadeyya: cha kho me bàhirà àyatanà aniccà vipariõàmadhammà. Ya¤ca kho cha bàhire àyatane pañicca pañisaüvedemi sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, taü niccaü dhuvaü sassataü avipariõàmadhammanti, sammà nu kho so bhaginiye, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: tajjaü tajjaü bhante. Paccayaü pañicca tajjà tajjà vedanà nirujjhantã'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Seyyathàpi bhaginiyo, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và gàviü vadhitvà tiõhena. Govikantanena gàviü vikanteyya,1 anupahacca antaraü maüsakàya, anupahacca bàhiraü cammakàyaü, yaü yadeva tattha antarà vilãmaüsaü, antarà nahàrå, antarà bandhanaü, taü tadeva tiõhena [PTS Page 275] [\q 275/] govikantanena sa¤chindeyya saïkanteyya sampakanteyya. Samparikanteyya. Sa¤chinditvà, saïkantitvà samparikantitvà vidhunitvà bàhiraü cammakàyaü teneva cammena taü gàviü pañicchàdetvà evaü vadeyya: 'tathevàyaü gàvã saüyuttà iminàva cammenà'ti. Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: amu hi bhante, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và gàviü vadhitvà tiõhena govikantanena gàviü saïkanteyya anupahacca antaraü maüsakàyaü. Anupahacca bàhiraü cammakàyaü, yaü yadeva tattha antarà vilãmaüsaü, antarà nahàrå, antarà bandhanaü, taü tadeva tiõhena govikantanena sa¤chindeyya, saïkanteyya, sampakanteyya, samparikanteyya. Sa¤chinditvà saïkantitvà samparikantitvà vidhunitvà bàhiraü cammakàyaü teneva cammena taü gàviü pañicchàdetvà ki¤càpi so evaü vadeyya: 'tathevàyaü gàvã saüyuttà iminàva cammenà'ti. Atha kho sà gàvã visaüyuttà teneva cammenà'ti. Upamà kho me ayaü bhaginiyo, katà atthassa vi¤¤àpanàya. Ayamevettha attho: 'antarà maüsakàyoti kho bhaginiyo channetaü ajjhattikànaü àyatanànaü adhivacanaü. Bàhiro cammakàyoti kho bhaginiyo, channetaü bàhirànaü àyatanànaü adhivacanaü. Antarà vilãmaüsaü antarà nahàrå antarà bandhananti kho bhaginiyo, nandiràgassetaü adhivacanaü. Tiõhaü govikantananti kho bhaginiyo, ariyàyetaü pa¤¤àya adhivacanaü yà'yaü ariyà pa¤¤à antarà kilesaü antarà sa¤¤ojanaü antarà bandhanaü sa¤chindati saïkantati sampakantati samparikantati. ------------------------ 1.Saïkanteyya-majasaü,sãmu. [BJT Page 562] [\x 562/] Satta kho ime bhaginiyo, bojjhaïgà yesaü bhàvitattà bahulãkatattà bhikkhu àsavanaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Katame satta: idha bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü, dhammavicayasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü, Viriyasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü, pãtisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü, passaddhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü Nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü, samàdhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü, upekkhàsambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Ime kho bhaginiyo, satta bojjhaïgà: yesaü bhàvitattà bahulãkatattà bhikkhu àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã'ti [PTS Page 276] [\q 276/] Atha kho àyasmà nandako tà bhikkhuniyo iminà ovàdena ovaditvà uyyojesi: 'gacchatha bhaginiyo, kàlo'ti Atha kho tà bhikkhuniyo àyasmato nandakassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà àyasmantaü nandakaü abhivàdetvà padakkhãõaü katvà yena bhagavà, tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho tà bhikkhuniyo bhagavà etadavoca: 'gacchatha bhikkhuniyo kàlo'ti. Atha kho tà bhikkhuniyo bhagavantaü abhivàdetvà padakkhãõaü katvà pakkamiüsu. Atha kho bhagavà acirapakkantãsu tàsu bhikkhunãsu bhikkhå àmantesi: 'seyyathàpi bhikkhave, tadahuposathe càtuddase na hoti bahuno janassa kaïkhà và vimati và: 'åno nu kho cando, puõõo nu kho cando'ti. Atha kho åno cando tveva hoti. Evameva kho bhikkhave, tà bhikkhuniyo nandakassa dhammadesanàya attamanà ceva honti, no ca kho paripuõõa saïkappà'ti. Atha kho bhagavà àyasmantaü nandakaü àmantesi: 'tena hi tvaü nandaka, svepi tà bhikkhuniyo tenevovàdena ovadeyyàsãti. Evaü bhanteti kho àyasmà nandako bhagavato paccassosi. Atha kho àyasmà nandako tassà rattiyà accayena pubbanha samayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto attadutiyo yena ràjakàràmo tenupasaïkami. Addasaüsu kho tà bhikkhuniyo àyasmantaü nandakaü dåratoca àgacchantaü, disvàna àsanaü pa¤¤àpesuü udaka¤ca pàdànaü upaññhapesuü. Nisãdi kho àyasmà nandako pa¤¤atte àsane, nisajja pàde pakkhàlesi. Tàpi kho bhikkhuniyo àyasmantaü nandakaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho tà bhikkhuniyo àyasmà nandako etadavoca: 'pañipucchakathà kho bhaginiyo, bhavissati. Tattha àjànantãhi àjànàmàtissa vacanãyaü. Na àjànantãhi na àjànàmàtissa vacanãyaü. Yassà và panassa kaïkhà và vimati và, ahameva tattha [PTS Page 277] [\q 277/] pañipucchitabbo: 'idaü bhante kathaü imassa kvattho'ti. [BJT Page 564] [\x 564/] Ettakenapi mayaü bhante, ayyassa nandakassa attamanà abhiraddhà, yaü no ayyo nandako pavàretã'ti. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, cakkhuü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, sotaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, ghànaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, jivhà niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, kàyo nicco và anicco vàti. Anicco bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, mano nicco và anicco vàti. Anicco bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: pubbeva no hetaü bhante, yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhaü: 'itipi me cha ajjhattikà àyatanà aniccà'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, råpà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama. Esohamasmi, eso me attàti. No hetaü bhante. [BJT Page 566] [\x 566/] Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, saddà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama. Esohamasmi, eso me attàti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, gandhà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama. Esohamasmi, eso me attàti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, rasà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama. Esohamasmi, eso me attàti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, phoññhabbà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama. Esohamasmi, eso me attàti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, dhammà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: pubbeva no hetaü bhante, yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhaü: 'itipime cha bàhirà àyatanà aniccà'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo, cakkhu vi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama. Esohamasmi, eso me attàti? No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Sotavi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Ghànavi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Jivhàvi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Kàyavi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤atha bhaginiyo. Manovi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. [BJT Page 568] [\x 568/] Yaü panàniccaü dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante, taü kissa hetu: pubbeva no hetaü bhante. Yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhaü: 'itipi me cha vi¤¤àõakàyà aniccà'ti. Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Seyyathàpi bhaginiyo, telappadãpassa jhàyato telampi aniccaü vipariõàmadhammaü, vaññipi aniccà vipariõàmadhammà, accipi aniccà vipariõàmadhammà, àbhàpi aniccà vipariõàmadhammà. Yo nu kho, bhaginiyo, evaü vadeyya: 'amussa telappadãpassa jhàyato telampi aniccaü vipariõàmadhammaü, vaññipi aniccà vipariõàmadhammà, accipi aniccà vipariõàmadhammà, yà ca khvàssa àbhà sà niccà dhuvà sassatà avipariõàmadhammà'ti. Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyàti. No hetaü bhante, taü kissa hetu: 'amussa hi bhante, telappadãpassa jhàyato telampi aniccaü vipariõàmadhammaü, vaññipi aniccà vipariõàmadhammà, accipi aniccà vipariõàmadhammà, pagevassa àbhà aniccà vipariõàmadhammà'tã. Eva meva kho bhaginiyo, yo nu kho evaü vadeyya: 'cha kho me ajjhattikà àyatanà aniccà, ya¤ca kho cha ajjhattike àyatane pañicca pañisaüvedemi sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. Taü niccaü dhuvaü sassataü avipariõàmadhamma'nti. Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu: 'tajjaü tajjaü bhante, paccayaü pañicca tajjà tajjà vedanà uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhà tajjà tajjà vedanà nirujjhantã'ti Sàdhu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Seyyathàpi bhaginiyo, mahato rukkhassa tiññhato sàravato målampi aniccaü vipariõàmadhammaü, khandhopi anicco vipariõàmadhammo, sàkhàpalàsampi aniccaü vipariõàmadhammaü, chàyàpi aniccà vipariõàmadhammà. Yo nu kho bhaginiyo, evaü vadeyya: 'amussa mahato rukkhassa tiññhato sàravato målampi aniccaü vipariõàmadhammaü, khandhopi anicco vipariõàmadhammo, sàkhàpalàsampi aniccaü vipariõàmadhammaü, yà ca khvàssa chàyà sà niccà dhuvà sassatà avipariõàmadhammo'ti. 'Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. [BJT Page 570] [\x 570/] No hetaü bhante. Taü kissa hetu: 'amussa hi bhante mahato rukkhassa tiññhato sàravato målampi aniccaü vipariõàmadhammaü, khandhopi anicco vipariõàmadhammo, sàkhàpalàsampi aniccaü vipariõàmadhammaü, pagevassa chàyà aniccà vipariõàmadhammà'ti. Evameva kho bhaginiyo, yo nu kho evaü vadeyya: 'cha kho me bàhirà àyatanà aniccà vipariõàmadhammà, ya¤ca kho cha bàhire àyatane pañicca pañisaüvedeti sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, taü niccaü dhuvaü sassataü avipariõàmadhamma'nti. Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante. Taü kissa hetu 'tajjaü tajjaü bhante, paccayaü pañicca tajjà tajjà vedanà uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhà tajjà tajjà vedanà nirujjhantã'ti. Sàdu sàdhu bhaginiyo, evaü hetaü bhaginiyo, hoti ariyasàvakassa yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passato. Seyyathàpi bhaginiyo, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và gàviü vadhitvà tiõhena govikantanena gàviü vikanteyya, anupahacca antaraü maüsakàyaü, anupahacca bàhiraü cammakàyaü, yaü yadeva tattha antarà vilãmaüsaü, antarà nahàrå, antarà bandhanaü, taü tadeva tiõhena govikantanena sa¤chindeyya saïkanteyya sampakanteyya samparikanteyya, sa¤chinditvà saïkantitvà sampakantitvà samparikantitvà vidhunitvà bàhiraü cammakàyaü, teneva cammena taü gàviü pañicchàdetvà evaü vadeyya: 'tathevàyaü gàvã saüyuttà iminà cammenà'ti. 'Sammà nu kho so bhaginiyo, vadamàno vadeyyà'ti. No hetaü bhante, taü kissa hetu. 'Asu hi bhante dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và gàviü vadhitvà tiõhena govikantanena gàviü vikanteyya, anupahacca antaraü maüsakàyaü, anupahacca bàhiraü cammakàyaü, yaü yadeva tattha antarà vilãmaüsaü, antarà nahàrå, antarà bandhanaü, taü tadeva tiõhena govikantanena sa¤chindeyya saïkanteyya sampakanteyya samparikanteyya, sa¤chinditvà saïkantitvà sampakantitvà samparikantitvà vidhunitvà bàhiraü cammakàyaü teneva cammena taü gàviü pañicchàdetvà ki¤càpi so evaü vadeyya: 'tathevàyaü gàvã saüyuttà iminà cammenà'ti. Atha kho sà gàvã visaüyuttà teneva cammenà'ti. Upamà kho me ayaü bhaginiyo, katà atthassa vi¤¤àpanàya. Ayamevettha attho: 'antarà maüsakàyoti kho bhaginiyo, channetaü ajjhattikànaü àyatanànaü adhivacanaü. Bàhiro cammakàyoti kho bhaginiyo, channetaü bàhirànaü àyatanànaü adhivacanaü. Antarà vilãmaüsaü antarà nahàrå antarà bandhananti kho bhaginiyo, nandiràgassetaü adhivacanaü. Tiõhaü govikantanti kho bhaginiyo, ariyàyetaü pa¤¤àya adhivacanaü, yàyaü ariyà pa¤¤à antarà kilesaü antarà sa¤¤ojanaü antarà bandhanaü sa¤chindati saïkantati sampakantati samparikantati. [BJT Page 572] [\x 572/] Satta kho panime bhaginiyo, bojjhaïgà yesaü bhàvitattà bahulãkatattà bhikkhu àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati katame satta: idha bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Dhammavijayasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Viriyasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Pãtisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Passaddhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü Viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Samàdhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Upekkhàsambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü. Ime kho bhaginiyo satta bojjhaïgo yesaü bhàvitattà bahulãkatattà bhikkhå àsavànaü khayà anàsavaü ceto vimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã'ti. Atha kho àyasmà nandako tà bhikkhuniyo iminà ovàdena ovaditvà uyyojesi: 'gacchatha bhaginiyo, kàlo'ti. Atha kho tà bhikkhuniyo àyasmato nandakassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà àyasmantaü nandakaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena bhagavà. Tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho tà bhikkhuniyo bhagavà etadavoca: 'gacchatha bhikkhuniyo, kàlo'ti. Atha kho tà bhikkhuniyo bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu. Atha kho bhagavà acirapakkantãsu tàsu bhikkhunãsu bhikkhå àmantesi: 'seyyathàpi bhikkhave, tadahuposathe paõõarase na hoti bahuno janassa kaïkhà và vimati và: åno nu kho cando puõõo nu kho cando'ti, atha kho puõõo candotveva hoti. Evameva kho bhikkhave, tà bhikkhuniyo nandakassa dhammadesanàya attamanà ceva paripuõõasaïkappà ca. Tàsaü bhikkhave, pa¤cannaü bhikkhunãsatànaü yà pacchimà1 bhikkhunã, sà sotàpannà2 avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõàti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Nandakovàdasuttaü catutthaü. -------------------------- 1.Pacchimikà-majasaü. 2.Tà bhikkhåniyo sotàpannà-majasaü [BJT Page 574] [\x 574/] 3.5.5 Cåëaràhulovàda suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho bhagavato rahogatassa patisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi. Paripakkà kho ràhulassa vimuttiparipàcanãyà dhammà. Yannånàhaü ràhulaü uttariü àsavànaü khaye vineyyanti. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto àyasmantaü ràhulaü àmantesi: 'gaõhàhi ràhula nisãdanaü, yena andhavanaü tenupasaïkamissàma [PTS Page 278] [\q 278/] divàvihàràyà'ti. Evaü bhanteti kho àyasmà ràhulo bhagavato pañissutvà nisãdanaü àdàya bhagavantaü1 piññhato anubandhi. Tena kho pana samayena anekàni devatàsahassàni bhagavantaü anubandhàni honti. 'Ajja bhagavà àyasmantaü ràhulaü uttariü àsavànaü khaye vinessatã'ti. Atha kho bhagavà andhavanaü ajjhogahetvà a¤¤atarasmiü rukkhamåle pa¤¤atte àsane nisãdi. âyasmàpi kho ràhulo bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ràhulaü bhagavà etadavoca: 'Taü kiü ma¤¤asi ràhula, cakkhuü niccaü2và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula. Råpà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. ---------------------------- 1.Bhagavato-sãmå. 2.Cakkhu niccaü-majasaü,sãmå. [BJT Page 576] [\x 576/] Taü kiü ma¤¤asi ràhula, cakkhuvi¤¤àõaü niccaü và aniccaü càti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi. Eso me attà'ti. [PTS Page 279] [\q 279/] No etaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, cakkhusamphasso nicco và anicco vàti. Anicco bhante. 'Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và'ti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü, vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, yampidaü cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü. Tampi niccaü và aniccaü và'ti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, sotaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, ghànaü niccaü và aniccaü và'ti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, jivhà niccà và aniccà và'ti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, kàyo nicco và anicco và'ti. Anicco bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, mano nicco và anicco vàti. Anicco bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. [BJT Page 578] [\x 578/] Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, dhammà niccà và aniccà vàti. Aniccà bhante. Yaü panàniccaü. Dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, manovi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, eso hamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, manosamphasso nicco và anicco vàti. Anicco bhante. Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. Taü kiü ma¤¤asi ràhula, yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü. Tampi niccaü và aniccaü vàti. Aniccaü bhante. Yampanàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti. Dukkhaü bhante. Yampanàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü: 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti. No hetaü bhante. [BJT Page 580] [\x 580/] Evaü passaü ràhula, sutavà ariyasàvako cakkhusmiü nibbindati, råpesu nibbindati, cakkhuvi¤¤àõe nibbindati. Cakkhusamphasse nibbindati, yampidaü1 cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü, tasmimpi nibbindati. Sotasmiü nibbindati, saddesu nibbindati, sotavi¤¤àõe nibbindati. Sotasamphasse nibbindati, yampidaü1 sotasamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü, tasmimpi nibbindati. Ghànasmiü nibbindati, gandhesu nibbindati, ghànavi¤¤àõe nibbindati. Ghànasamphasse nibbindati, yampidaü1 ghànasamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü, tasmimpi nibbindati. Jivhàya nibbindati, rasesu nibbindati, rasavi¤¤àõe nibbindati. Rasasamphasse nibbindati, yampidaü1 rasasamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü, tasmimpi nibbindati. Kàyasmãü nibbindati, poññhabbesu nibbindati, poññhabbavi¤¤àõe nibbindati. Phoññhabbasamphasse nibbindati, yampidaü1 phoññhabbasamphassapaccayà uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü, tasmimpi nibbindati. Manasmiü nibbindati, dhammesu nibbindati, manovi¤¤àõe nibbindati. Manosamphasse nibbindati, yampidaü1 Manosamphassapaccayà [PTS Page 280] [\q 280/] uppajjati vedanàgataü sa¤¤àgataü saïkhàragataü vi¤¤àõagataü, tasmimpi nibbindati. Nibbindaü virajjati, viràgà vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti: khãõà jàti. Vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti pajànàtãti. Idamavoca bhagavà, attamano àyasmà ràhulo bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Imasmiü ca pana veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne àyasmato ràhulassa anupàdàya àsavehi cittaü vimucci. Tàsa¤ca anekànaü devatàsahassànaü virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: 'yaü ki¤ci samudayadhammaü, sabbaü taü nirodhadhamma'nti. Cåëaràhulovàda suttaü pa¤camaü. ------------------------- 1.Yamidaü-sãmu,majasaü. [BJT Page 582] [\x 582/] 3.5.6 Cha chakka suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhu àmantesi: 'bhikkhavo'ti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Dhammaü vo bhikkhave, desissàmi àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü savya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàsissàmi. Yadidaü cha chakkàni. Taü suõàtha, sàdhukaü manasikarotha. Bhàsissàmã'ti. Evaü bhantehi kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Cha ajjhattikàni àyatanàni veditabbàni. Cha bàhiràni àyatanàni vedinabbàni. Cha vi¤¤àõakàyà veditabbà. Cha phassakàyà veditabbà. Cha vedanàkàyà veditabbà. Cha taõhàkàyà veditabbà. Cha ajjhattikàni àyatanàni veditabbànã'ti iti kho panetaü vuttaü. Ki¤cetaü pañicca vuttaü. Cakkhàyatanaü sotàyatanaü ghànàyatanaü jivhàyatanaü kàyàyatanaü manàyatanaü. 'Cha ajjhattikàni àyatanàni veditabbànã'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Idaü pañhamaü chakkaü. [PTS Page 281] [\q 281/] 'Cha bàhiràni àyatanàni veditabbànã'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü dhammàyatanaü. Cha bàhiràni àyatanàni veditabbànã'ti. Iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Idaü dutiyaü chakkaü. 'Cha vi¤¤àõakàyà veditabbà'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõaü. Sota¤ca pañicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤àõaü ghàna¤ca pañicca gandhe ca uppajjati ghànavi¤¤àõaü. Jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõaü. Kàya¤ca pañicca phoññhabbe ca uppajjati kàyavi¤¤àõaü. Mana¤ca pañicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤àõaü. 'Cha vi¤¤àõakàyà veditabbà'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Idaü tatiyaü chakkaü [BJT Page 584] [\x 584/] 'Cha phassakàyà veditabbà'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso. Sota¤ca pañicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso. Ghàna¤ca pañicca gandhe ca uppajjati ghànavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso. Jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso. Kàya¤ca pañicca phoññhabbe ca uppajjati kàyavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso. Mana¤ca pañicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤àü, tiõõaü saïgati phasso. 'Cha phassakàyà veditabbà'ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. Idaü catutthaü chakkaü. 'Cha vedanàkàyà veditabbà'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassa paccayà vedanà. Sota¤ca pañicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassa paccayà vedanà ghàna¤ca pañicca gandhe ca uppajjati ghànavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassa paccayà vedanà. Jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassa paccayà vedanà. Kàya¤ca pañicca phoññhabbe ca uppajjati kàyavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassa paccayà vedanà. Mana¤ca pañicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso, phassa paccayà vedanà. 'Cha vedanàkàyà veditabbà'ti iti yaü [PTS Page 282] [\q 282/] taü vuttaü. Idametaü pañicca vuttaü. Idaü pa¤camaü chakkaü. 'Cha taõhàkàyà veditabbà'ti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Cakkhu¤ca pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà. Sota¤ca pañicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà. Ghàna¤ca pañicca gandhe ca uppajjati ghànavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà. Jivha¤ca pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà. Kàya¤ca pañicca phoññhabbe ca uppajjati kàyavi¤¤àõaü, tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà. Mana¤ca pañicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤àü, tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà. 'Cha taõhàkàyà veditabbà'ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü. Idaü chaññhaü chakkaü. Cakkhuü1 attàti yo vadeyya taü na upapajjati.2 Cakkhussa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, cakkhuü attàti yo vadeyya. Iti cakkhuü anattà. 'Råpà attà'ti yo vadeyya taü na upapajjati. Råpànaü uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati råpà attàti yo vadeyya. Iti cakkhuü anattà. Råpà anattà. ------------------------- 1.Cakkhu-majasaü,sãmu. 2.Uppajjati-[PTS.] [BJT Page 586] [\x 586/] Cakkhuvi¤¤àõaü attà'ti yo vadeyya taü na upapajjati. Cakkhuvi¤¤àõassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati 'cakkhuvi¤¤àõaü attà'ti yo vadeyya. Iti cakkhuü anattà råpà anattà cakkhuvi¤¤àõaü anattà. Cakkhusamphasso attà'ti yo vadeyya taü na upapajjati. Cakkhusamphassassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. 'Attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati cakkhusamphasso attà'ti yo vadeyya. Iti cakkhuü anattà, råpà anattà, cakkhuvi¤¤àõaü anattà, cakkhusamphasso anattà. 'Vedanà attà'ti yo vadeyya [PTS Page 283] [\q 283/] taü na upapajjati. Vedanàya uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, vedanà attàti yo vadeyya. Iti cakkhuü anattà råpà anattà cakkhuvi¤¤àõaü anattà cakkhusamphasso anattà. Vedanà anattà. 'Taõhà attà'ti yo vadeyya taü na upapajjati. Taõhàya uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, 'taõhà attà'ti yo vadeyya. Iti cakkhuü anattà råpà anattà cakkhuvi¤¤àõaü anattà cakkhusamphasso anattà, vedanà anattà. Taõhà anattà. Sotaü attàti yo vadeyya taü na upapajjati. Sotassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, sotaü attàti yo vadeyya. Iti sotaü anattà. Ghànaü attàti yo vadeyya taü na upapajjati. Ghànassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, ghànaü attàti yo vadeyya. Iti ghànaü anattà. Jivhà attàti yo vadeyya taü na upapajjati. Jivhassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, jivhà attàti yo vadeyya. Iti jivhà anattà. Kàyo attàti yo vadeyya taü na upapajjati. Kàyassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati, kàyaü attàti yo vadeyya. Iti kàyaü anattà. Mano attàti yo vadeyya. Taü na upapajjati. Manassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vàyopi pa¤¤àyati. 'Attà me uppajjati ca ceti càti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati mano attàti yo vadeyya. Iti mano anattà. 'Dhammà attà'ti yo vadeyya. Taü na upapajjati. Dhammànaü uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati. 'Dhammà attà'ti yo vadeyya. Iti mano anattà dhammà anattà. 'Manovi¤¤àõaü attà'ti yo vadeyya. Taü na upapajjati. Manovi¤¤àõassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati. 'Dhammà attà'ti yo vadeyya. Iti mano anattà dhammà anattà, mano vi¤¤àõaü anattà. [BJT Page 588] [\x 588/] 'Manosamphasso attà'ti yo vadeyya. Taü na upapajjati. Manosamphassassa uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati. 'Manosamphasso attà'ti yo vadeyya. Iti mano anattà, dhammà anattà, manovi¤¤àõaü anattà, manosamphasso anattà. 'Vedanà attà'ti yo vadeyya. Taü na upapajjati. Vedanàya uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana [PTS Page 284] [\q 284/] uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati. 'Vedanà attà'ti yo vadeyya. Iti mano anattà, dhammà anattà, manovi¤¤àõaü anattà, manosamphasso anattà, vedanà anattà. 'Taõhà attà'ti yo vadeyya. Taü na upapajjati. Taõhàya uppàdopi vayopi pa¤¤àyati. Yassa kho pana uppàdopi vayopi pa¤¤àyati, 'attà me uppajjati ca veti cà'ti iccassa evamàgataü hoti. Tasmà taü na upapajjati. 'Taõhà attà'ti yo vadeyya. Iti mano anattà, dhammà anattà, manovi¤¤àõaü anattà, manosamphasso anattà, vedanà anattà, taõhà anattà. Ayaü kho pana bhikkhave, sakkàya samudayagàminã pañipadà: cakkhuü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Råpe 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Cakkhuvi¤¤àõaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Cakkhusamphassaü etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Vedanaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Taõhaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Sotaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Ghànaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Jivhaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Kàyaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Manaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Dhamme 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Manovi¤¤àõaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Manosamphassaü etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Vedanaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Taõhaü 'etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassati. Ayaü kho pana bhikkhave, sakkàya nirodhagàminãpañipadà: cakkhuü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Råpe 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Cakkhuvi¤¤àõaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Cakkhusamphassaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Vedanaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Taõhaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Sotaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Ghànaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Jivhaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Kàyaü 'netaü mama, nesohamasmi, na neso attà'ti samanupassati. Manaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Dhamme 'netaü mama, [BJT Page 590] [\x 590/] Nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Manovi¤¤àõaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Manosamphassaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Vedanaü [PTS Page 285 [\q 285/] '@]nataü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Taõhaü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassati. Cakkhu¤ca bhikkhave, pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhati. Tassa ràgànusayo anuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno socati kilamati paridevati urattàëiükandati sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo anuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü nappajànàti. Tassa avijjànusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü appahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü appañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü asamåhanitvà avijjaü appahàya vijjaü anuppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti netaü ñhànaü vijjati. Sota¤ca bhikkhave pañicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhati. Tassa ràgànusayo anuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno socati kilamati paridevati urattàëiükandati sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo anuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü nappajànàti. Tassa avijjànusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü appahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü appañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü asamåhanitvà avijjaü appahàya vijjaü anuppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti netaü ñhànaü vijjati. Ghàna¤ca bhikkhave, pañicca gandhe ca uppajjati ghànavi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhati. Tassa ràgànusayo anuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno socati kilamati paridevati urattàëiükandati sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo anuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü nappajànàti. Tassa avijjànusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü appahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü appañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü asamåhanitvà avijjaü appahàya vijjaü anuppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti netaü ñhànaü vijjati. Jivha¤ca bhikkhave, pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhati. Tassa ràgànusayo anuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno socati kilamati paridevati urattàëiükandati sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo anuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü nappajànàti. Tassa avijjànusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü appahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü appañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü asamåhanitvà avijjaü appahàya vijjaü anuppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti netaü ñhànaü vijjati. Kàya¤ca bhikkhave, pañicca phoññhabbe ca uppajjati kàyavi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhati. Tassa ràgànusayo anuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno socati kilamati paridevati urattàëiükandati sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo anuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü nappajànàti. Tassa avijjànusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü appahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü appañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü asamåhanitvà avijjaü appahàya vijjaü anuppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti netaü ñhànaü vijjati. Mana¤ca bhikkhave, pañicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno abhinandati abhivadati ajjhosàya tiññhati. Tassa ràgànusayo anuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno socati kilamati paridevati urattàëiükandati sammohaü àpajjati, tassa pañighànusayo anuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü nappajànàti. Tassa avijjànusayo anuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü appahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü appañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü asamåhanitvà avijjaü appahàya vijjaü anuppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti netaü ñhànaü vijjati. [PTS Page 286] [\q 286/] Cakkhu¤ca kho bhikkhave, pañicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso. Phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa Ràgànusayo nànuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattàëiükandati, na sammohaü àpajjati, tassa pañighànusayo nànuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü pajànàti. Tassa avijjànusayo nànuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü pahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü pañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü samåhanitvà avijjaü pahàya vijjaü uppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti ñhànametaü vijjati. [BJT Page 592] [\x 592/] Sota¤ca bhikkhave, pañicca sadde ca uppajjati sotavi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa Ràgànusayo nànuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattàëiükandati, na sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo nànuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü pajànàti. Tassa avijjànusayo nànuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü pahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü pañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü samåhanitvà avijjaü pahàya vijjaü uppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti ñhànametaü vijjati. Ghàna¤ca bhikkhave, pañicca gandhe ca uppajjati ghànavi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa Ràgànusayo nànuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattàëiükandati, na sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo nànuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü pajànàti. Tassa avijjànusayo nànuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü pahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü pañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü samåhanitvà avijjaü pahàya vijjaü uppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti ñhànametaü vijjati. Jivha¤ca bhikkhave, pañicca rase ca uppajjati jivhàvi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa Ràgànusayo nànuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattàëiükandati, na sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo nànuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü pajànàti. Tassa avijjànusayo nànuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü pahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü pañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü samåhanitvà avijjaü pahàya vijjaü uppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti ñhànametaü vijjati. Kàya¤ca bhikkhave, pañicca phoññhabbe ca uppajjati kàyavi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa Ràgànusayo nànuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattàëiükandati, na sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo nànuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü pajànàti. Tassa avijjànusayo nànuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü pahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü pañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü samåhanitvà avijjaü pahàya vijjaü uppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti ñhànametaü vijjati. Mana¤ca bhikkhave, pañicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤àõaü. Tiõõaü saïgati phasso, phassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. So sukhàya vedanàya phuññho samàno nàbhinandati, nàbhivadati, nàjjhosàya tiññhati. Tassa Ràgànusayo nànuseti. Dukkhàya vedanàya phuññho samàno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattàëiükandati, na sammohaü àpajjati. Tassa pañighànusayo nànuseti. Adukkhamasukhàya vedanàya phuññho samàno tassà vedanàya samudaya¤ca atthaïgama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü pajànàti. Tassa avijjànusayo nànuseti. So vata bhikkhave, sukhàya vedanàya ràgànusayaü pahàya dukkhàya vedanàya pañighànusayaü pañivinodetvà adukkhamasukhàya vedanàya avijjànusayaü samåhanitvà avijjaü pahàya vijjaü uppàdetvà diññheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatãti ñhànametaü vijjati. Evaü passaü bhikkhave, sutavà ariyasàvako cakkhusmiü nibbindati. Råpesu nibbindati. Cakkhuvi¤¤àõe nibbindati. Cakkhusamphasse nibbindati. Vedanàya nibbindati taõhàya nibbindati. Sotasmiü nibbindati. Saddesu nibbindati. Sotavi¤¤àõe nibbindati. Sotasamphasse nibbindati. Vedanàya nibbindati taõhàya nibbindati. Ghànasmiü nibbindati. Gandhesu nibbindati. Ghànavi¤¤àõe nibbindati. Ghànasamphasse nibbindati. Vedanàya nibbindati taõhàya nibbindati. Jivhàya nibbindati. Rasesu nibbindati. Jivhàvi¤¤àõe nibbindati. Jivhàsamphasse nibbindati. Vedanàya nibbindati taõhàya nibbindati. Kàyasmiü nibbindati. Phoññhabbesu nibbindati. Kàyavi¤¤àõe nibbindati. Kàyasamphasse nibbindati. Vedanàya nibbindati taõhàya nibbindati. Manasmiü nibbindati. Dhammesu nibbindati. Manovi¤¤àõe nibbindati. Manosamphasse nibbindati. Vedanàya nibbindati taõhàya nibbindati. Nibbindaü [PTS Page 287] [\q 287/] virajjati, viràgà vimuccati, vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti: 'khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàtãti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Imasmi¤ca kho pana veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne saññhimattànaü bhikkhånaü anupàdàya àsavehi cittàni vimucciüsåti. Cha chakka suttaü chaññhaü. [BJT Page 594] [\x 594/] 3.5.7 Mahàsaëàyatanika suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Mahàsaëàyatanikaü vo bhikkhave, desissàmi. Taü suõàtha sàdhukaü manasi karotha bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: Cakkhuü bhikkhave, ajànaü apassaü yathàbhåtaü, råpe ajànaü apassaü yathàbhåtaü, cakkhuvi¤¤àõaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, cakkhusamphassaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, yampidaü cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi ajànaü apassaü yathàbhåtaü, cakkhusmiü sàrajjati, råpesu sàrajjati, cakkhuvi¤¤àõe sàrajjati, cakkhusamphasse sàrajjati, yampidaü1 cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi sàrajjati. Tassa sàrattassa saüyuttassa sammåëhassa assàdànupassino viharato àyatiü pa¤cupàdànakkhandhà upacayaü gacchanti. Taõhà cassa ponobhavikà nandiràgasahagatà tatra tatràbhinandinã, sà cassa pavaóóhati. Tassa kàyikàpi darathà pavaóóhanti, [PTS Page 288] [\q 288/] cetasikàpi darathà pavaóóhanti, kayikàpi santàpà pavaóóhanti, cetasikàpi santàpà pavaóóhanti, kàyikàpi pariëàhà pavaóóhanti, cetasikàpi pariëàhà pavaóóhanti, so kàyadukkhampi cetodukkhampi pañisaüvedeti. Sotaü bhikkhave, ajànaü apassaü yathàbhåtaü, sadde ajànaü apassaü yathàbhåtaü, sotavi¤¤àõaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, sotasamphassaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi ajànaü apassaü yathàbhåtaü, sotasmiü sàrajjati, saddesu sàrajjati, sotavi¤¤àõe sàrajjati, sotasamphasse sàrajjati, yampidaü sotasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi sàrajjati. Ghànaü bhikkhave, ajànaü apassaü yathàbhåtaü, gandhe ajànaü apassaü yathàbhåtaü, ghànavi¤¤àõaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, ghànasamphassaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, yampidaü gandhasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi ajànaü apassaü yathàbhåtaü, ghànasmiü sàrajjati, gandhesu sàrajjati, ghànavi¤¤àõe sàrajjati, ghànasamphasse sàrajjati, yampidaü ghànasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi sàrajjati. Jivhaü bhikkhave, ajànaü apassaü yathàbhåtaü, rasà ajànaü apassaü yathàbhåtaü, jivhàvi¤¤àõaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, jivhàsamphassaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, yampidaü jivhàsamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi ajànaü apassaü yathàbhåtaü, jivhasmiü sàrajjati, rasesu sàrajjati, jivhàvi¤¤àõe sàrajjati, jivhàsamphasse sàrajjati, yampidaü jivhàsamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi sàrajjati. Kàyaü bhikkhave, ajànaü apassaü yathàbhåtaü, phoññhabbe ajànaü apassaü yathàbhåtaü, kàyavi¤¤àõaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, kàyasamphassaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, yampidaü kàyasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi ajànaü apassaü yathàbhåtaü, kàyasmiü sàrajjati, phoññhabbesu sàrajjati, kàyavi¤¤àõe sàrajjati, kàyasamphasse sàrajjati, yampidaü kàyasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi sàrajjati. Manaü bhikkhave, ajànaü apassaü yathàbhåtaü, dhamme ajànaü apassaü yathàbhåtaü, manovi¤¤àõaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, manosamphassaü ajànaü apassaü yathàbhåtaü, yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và Adukkhamasukhaü và, tampi ajànaü apassaü yathàbhåtaü, manasmiü sàrajjati, dhammesu sàrajjati, manovi¤¤àõe sàrajjati, manosamphasse sàrajjati, yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi sàrajjati. ------------------------- 1.Yamidaü-majasaü,sãmu. [BJT Page 596] [\x 596/] Tassa sàrattassa saüyuttassa sammåëhassa assàdànupassino viharato àyatiü pa¤cupàdànakkhandhà upacayaü gacchanti. Taõhà cassa ponobhavikà nandiràgasahagatà tatratatràbhinandinã, sà cassa pavaóóhati. Tassa kàyikàpi darathà pavaóóhanti, cetasikàpi darathà pavaóóhanti, kàyikàpi santàpà pavaóóhanti, cetasikàpi santàpà pavaóóhanti, kàyikàpi pariëàhà pavaóóhanti, cetasikàpi pariëàhà pavaóóhanti, so kàyadukkhampi cetodukkhampi pañisaüvedeti. Cakkhu¤ca kho bhikkhave, jànaü passaü yathàbhåtaü, råpe jànaü passaü yathàbhåtaü, cakkhuvi¤¤àõaü jànaü passaü yathàbhåtaü, cakkhusamphassaü jànaü passaü yathàbhåtaü, yampidaü cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi jànaü passaü yathàbhåtaü, cakkhusmiü na sàrajjati, råpesu na sàrajjati, cakkhuvi¤¤àõe na sàrajjati, cakkhusamphasse na sàrajjati, yampidaü cakkhusamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tasmimpi na sàrajjati. Tassa asàrattassa asaüyuttassa asammåëhassa àdãnavànupassino viharato àyatiü pa¤cupàdànakkhandhà apacayaü gacchanti. Taõhà cassa ponobhavikà nandiràgasahagatà tatratatràbhinandinã, sà cassa pahãyati. Tassa kàyikàpi darathà pahãyanti, cetasikàpi darathà pahãyanti, kàyikàpi santàpà pahãyanti, cetasikàpi santàpà pahãyanti, kàyikàpi pariëàhà [PTS Page 289] [\q 289/] pahãyanti, cetasikàpi pariëàhà pahãyanti, so kàyadukkhampi cetodukkhampi pañisaüvedeti. Yà yathàbhåtassa diññhi, sàssa hoti sammàdiññhi. Yo tathàbhåtassa saïkappo, svàssa hoti sammàsaïkappo. Yo tathàbhåtassa vàyàmo, svàssa hoti sammàvàyàmo. Yà tathàbhåtassa sati, sàssa hoti sammàsati. Yo tathàbhåtassa samàdhi, svàssa hoti sammàsamàdhi. Pubbeva kho panassa kàyakammaü vacãkammaü àjãvo suparisuddho hoti. Evamassàyaü ariyo aññhaïgiko maggo bhàvanàparipåriü gacchati. Tassa evaü imaü ariyaü aññhaïgikaü maggaü bhàvayato cattàropi satipaññhànà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Cattàropi sammappadhànà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Cattàropi iddhipàdà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Pa¤capi indriyàni bhàvanà pàripåriü gacchanti pa¤capi balàni bhàvanà pàripåriü gacchanti. Sattapi bojjhaïgà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Tassime dve dhammà yuganaddhà1 vattanti samatho ca vipassanà ca. So ye dhammà abhi¤¤à pari¤¤eyyà, te dhamme abhi¤¤à parijànàti. Ye dhammà abhi¤¤à pahàtabbà, te dhamme abhi¤¤à pajahatã. Ye dhammà abhi¤¤à bhàvetabbà, te dhamme abhi¤¤à bhàveti. Ye dhammà abhi¤¤à sacchikàtabbà, te dhamme abhi¤¤à sacchikaroti. Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à pari¤¤eyyà: pa¤cupàdànakkhandhàtissa vacanãyaü. Seyyathãdaü: råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho. Ime dhammà abhi¤¤à pari¤¤eyyà. ------------------------ 1.Yuganandhà-majasaü. [BJT Page 598] [\x 598/] Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à pahàtabbà: avijjà ca bhavataõhà ca. Ime dhammà abhi¤¤à pahàtabbà. Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à bhàvetabbà: samatho ca vipassanà ca. Ime dhammà abhi¤¤à bhàvetabbà. Katame [PTS Page 290] [\q 290/] ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à sacchikàtabbà: vijjà ca vimutti ca. Ime dhammà abhi¤¤à sacchikàtabbà. Sotaü bhikkhave, jànaü passaü yathàbhåtaü, sadde jànaü passaü yathàbhåtaü, sotavi¤¤àõaü jànaü passaü yathàbhåtaü, sotasamphassaü jànaü passaü yathàbhåtaü, yampidaü Sotasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi jànaü passaü yathàbhåtaü, sotasmiü na sàrajjati. Saddesu na sàjjati. Sotavi¤¤àõe na sàrajjati. Sotasamphasse na sàrajjati. Yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. Tasmimpi na sàrajjati. Ghànaü bhikkhave, jànaü passaü yathàbhåtaü, gandhe jànaü passaü yathàbhåtaü, ghànavi¤¤àõaü jànaü passaü yathàbhåtaü, ghànasamphassaü jànaü passaü yathàbhåtaü, yampidaü ghànasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi jànaü passaü yathàbhåtaü, ghànasmiü na sàrajjati. Gandhesu na sàjjati. Ghànavi¤¤àõena sàrajjati. Ghànasamphasse na sàrajjati. Yampidaü ghànasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và Adukkhamasukhaü và. Tasmimpi na sàrajjati. Jivhaü bhikkhave, jànaü passaü yathàbhåtaü, rasà jànaü passaü yathàbhåtaü, jivhàvi¤¤àõaü jànaü passaü yathàbhåtaü, jivhàsamphassaü jànaü passaü yathàbhåtaü, yampidaü jivhàsamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi jànaü passaü yathàbhåtaü, jivhasmiü na sàrajjati. Rasesu na sàrajjati. Jivhàvi¤¤àõe na sàrajjati. Jivhàsamphasse na sàrajjati. Yampidaü jivhàsamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. Tasmimpi na sàrajjati. Kàyaü bhikkhave, jànaü passaü yathàbhåtaü, poññhabbe jànaü passaü yathàbhåtaü, kàyavi¤¤àõaü jànaü passaü yathàbhåtaü, kàyasamphassaü jànaü passaü yathàbhåtaü, yampidaü kàyasamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi jànaü passaü yathàbhåtaü, kàyasmiü na sàrajjati. Poññhabbesu na sàjjati. Kàyavi¤¤àõe na sàrajjati. Kàyasamphasse na sàrajjati. Yampidaü kayesamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. Tasmimpi na sàrajjati. Manaü bhikkhave, jànaü passaü yathàbhåtaü, dhamme jànaü passaü yathàbhåtaü, manovi¤¤àõaü jànaü passaü yathàbhåtaü, manosamphassaü jànaü passaü yathàbhåtaü, yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, tampi jànaü passaü yathàbhåtaü, manasmiü na Sàrajjati. Dhammesu na sàjjati. Manovi¤¤àõe na sàrajjati. Manosamphasse na sàrajjati. Yampidaü manosamphassapaccayà uppajjati vedayitaü sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và. Tasmimpi na sàrajjati. Tassa asàratassa asaüyuttassa asammåëhassa àdãnavànupassino viharato àyatiü pa¤cupàdànakkhandhà apacayaü gacchanti. Taõhà cassa ponobhavikà nandiràgasahagatà tatra tatràbhinandãnã, sà cassa pahãyati. Tassa kàyikàpi darathà pahãyanti kàyikàpi santàpà pahãyanti. Cetasikàpi santàpà pahãyanti. Kàyikàpi pariëàhà pahãyanti. Cetasikàpi pariëàhà pahãyanti. So kàyasukhampi cetosukhampi pañisaüvedeti. Yà tathàbhåtassa diññhi, sàssa hoti sammàdiññhi. Yo tathàbhåtassa saïkappo, svàssa hoti sammàsaïkappo. Yo tathàbhåtassa vàyàmo, svàssa hoti sammàvàyàmo. Yà tathàbhåtassa sati, sàssa hoti sammàsati. Yo tathàbhåtassa samàdhi. Svàssa hoti sammàsamàdhi. Pubbeva kho panassa kàyakammaü vacikammaü àjãvo suparisuddho hoti. Evamassàyaü ariyo aññhaïgiko maggo bhàvanàpàripåriü gacchati. Tassa evaü imaü ariyaü aññhaïgikaü maggaü bhàvayato cattàropi satipaññhànà bhàvanàpàripåriü gacchanti. Cattàropi sammappadhànà bhàvanàpàripåriü gacchanti. Cattàropi iddhipàdà bhàvanàpàripåriü gacchanti. Pa¤capi indriyàni bhàvanàpàripåriü gacchanti. Pa¤capi balàni bhàvanàpàripåriü gacchanti. Sattapi bojjhaïgà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Tassime dve dhammà yuganaddhà vattanti samatho ca vipassanà ca. So ye dhammà abhi¤¤à pari¤¤eyyà, te dhamme abhi¤¤à parijànàti. Ye dhammà abhi¤¤à pahàtabbà. Te dhammà abhi¤¤à pajahati. Ye dhammà abhi¤¤à bhàvetabbà, te dhamme abhi¤¤à bhàveti. Ye dhammà abhi¤¤à sacchikàtabbà, te dhamme abhi¤¤à sacchikaroti. [BJT Page 600] [\x 600/] Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à pari¤¤eyyà: pa¤cupàdànakkhandho'tissa vacanãyaü seyyathãdaü: råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho. Ime dhammà abhi¤¤à pari¤¤eyyà. Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à pahàtabbà: avijjà ca bhavataõhà ca. Ime dhammà abhi¤¤à pahàtabbà. Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à bhàvetabbà: samatho ca vipassanà ca. Ime dhammà abhi¤¤à bhàvetabbà. Katame ca bhikkhave, dhammà abhi¤¤à sacchikàtabbà: vijjà ca vimutti ca. Ime dhammà abhi¤¤à sacchikàtabbàti. Idamo ca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. Mahàsaëàyatanika suttaü sattamaü. [BJT Page 602] [\x 602/] 3.5.8 Nagaravindeyya suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü yena nagaravindaü nàma kosalànaü bràhmaõagàmo, tadavasari. Assosuü kho nagaravindeyyakà bràhmaõagahapatikà: 'samaõo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena [PTS Page 291] [\q 291/] saddhiü nagaravindaü anuppatto. Taü kho pana bhagavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: 'itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddo vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà'ti. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤chanaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Sàdhu kho pana tathàråpànaü arahataü dassanaü hotã'ti. Atha kho nagaravindeyyakà bràhmaõagahapatikà yena bhagavà, tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà appekacce bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, appekacce bhagavatà saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Appekacce yena bhagavà, tena¤jaliü paõàmetvà ekamantaü nisãdiüsu. Appekacce bhagavato santike nàmagottaü sàvetvà ekamantaü nisãdiüsu. Appekacce tuõhãbhåtà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinne kho nagaravindeyyake bràhmaõagahapatike bhagavà etadavoca: Sace vo gahapatayo, a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü puccheyyuü: kathaüråpà gahapatayo, samaõabràhmaõà na sakkàtabbà na garukàtabbà na mànetabbà na påjetabbàti. Evaü puññhà tumhe gahapatayo, tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü byàkareyyàtha: ye te samaõabràhmaõà cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu avãtaràgà avitadosà avitamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caranti kàyena vàcàya manasà, evaråpà samaõabràhmaõà na sakkàtabbà, na garukàtabbà, na mànetabbà, na påjetabbà. Taü kissa hetu: mayampihi cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu avãtaràgà avitadosà avitamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caràma kàyena vàcàya manasà. Tesaü no samacariyampi hetaü uttariü apassataü. Tasmà te bhonto samaõabràhmaõà na sakkàtabbà na garukàtabbà na mànetabbà na påjetabbà. Ye te samaõabràhmaõà [BJT Page 604] [\x 604/] Sotavi¤¤eyyesu saddesu, avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caranti kàyena vàcàya manasà. Ghànavi¤¤eyyesu gandhesu, avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caranti kàyena vàcàya manasà. Jivhàvi¤¤eyyesu rasesu, avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü Avupasantacittà samavisamaü caranti kàyena vàcàya manasà. Kàyavi¤¤eyyesu poññhabbesu, avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caranti kàyena vàcàya manasà. Manovi¤¤eyyesu dhammesu, avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caranti kàyena vàcàya manasà. Evaråpà samaõabràhmaõà na sakkàtabbà na garukàtabbà na mànetabbà. Na påjetabbà. Taü kissa hetu: mayampi hi manovi¤¤eyyesu dhammesu avãtaràgà avãtadosà avãtamohà [PTS Page 292] [\q 292/] ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caràma kàyena vàcàya manasà. Tesaü no samacariyampi hetaü uttariü apassataü. Tasmà te bhonto samaõabràhmaõà na sakkàtabbà na garukàtabbà na manetabbà na påjetabbàti. Evaü puññhà tumhe gahapatayo, tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü vyàkareyyàtha. Sace pana vo gahapatayo a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü puccheyyuü: kathaüråpà1 gahapatayo samaõabràhmaõà sakkàtabbà, garukàtabbà, mànetabbà, påjetabbà'ti. Evaü puññhà tumhe gahapatayo tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü vyàkareyayàtha: ye te samaõabràhmaõà cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu vãtaràgà vãtadosà vãtamohà ajjhattaü våpasantacittà samacariyaü caranti kàyena vàcàya manasà. Evaråpà samaõabràhmaõà sakkàtabbà garukàtabbà mànetabbà påjetabbà. Taü kissa hetu: mayampi hi cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caràma kàyena vàcàya manasà. Tesaü no samacariyampi hetaü uttariü passataü. Tasmà te bhonto samaõabràhmaõà sakkàtabbà garukàtabbà mànetabbà påjetabbà. Ye te samaõabràhmaõà sotavi¤¤eyyesu saddesu vãtaràgà vãtadosà vãtamohà ajjhattaü vupasantacittà samacariyaü caranti kàyena vàcàya manasà. Ghànavi¤¤eyyesu gandhesu vãtaràgà vãtadosà vãtamohà ajjhattaü vupasantacittà samacariyaü caranti kàyena vàcàya manasà. Jivhàvi¤¤eyyesu rasesu vãtaràgà vãtadosà vãtamohà ajjhattaü vupasantacittà samacariyaü caranti kàyena vàcàya manasà. Kàyavi¤¤eyyesu poññhabbesu vãtaràgà vãtadosà vãtamohà ajjhattaü vupasantacittà samacariyaü caranti kàyena vàcàya manasà. Manovi¤¤eyyesu dhammesu vãtaràgà vãtadosà vãtamohà ajjhattaü vupasantacittà samacariyaü caranti kàyena vàcàya manasà. Evaråpà samaõabràhmaõà sakkàtabbà garukàtabbà mànetabbà påjetabbà. Taü kissa hetu: mayampi hi mano vi¤¤eyyesu dhammesu avãtaràgà avãtadosà avãtamohà ajjhattaü avupasantacittà samavisamaü caràma kàyena vàcàya manasà. Tesaü no samacariyampi hetaü uttariü passataü. Tasmà te bhonto samaõabràhmaõà sakkàtabbà garukàtabbà mànetabbà påjetabbà'ti. Evaü puññhà tumhe gahapatayo, tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü vyàkareyyàtha. ------------------------- 1.Kathaübhåtà-majasaü. [BJT Page 606] [\x 606/] Sace pana vo gahapatayo, a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü puccheyyuü: ke panàyasmantànaü àkàrà ke anvayà, yena tumhe àyasmanto evaü vadetha: addhà te àyasmanto [PTS Page 293] [\q 293/] vãtaràgà ràgavinayàya và pañipannà, vãtadosà và dosavinayàya và pañipannà vãtamohà và mohavinayàya và pañipannà'ti. Evaü puññhà tumhe gahapatayo, tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü vyàkareyyàtha: tathà hi te àyasmanto ara¤¤e vanapatthàni1 pantàni senàsanàni pañisevanti. Natthi kho pana tattha tathà råpà cakkhuvi¤¤eyyà råpà, ye disvà disvà abhirameyyuü. Natthi kho pana tattha tathàråpà sotavi¤¤eyyà saddà, ye sutvà sutvà abhirameyyuü. Natthi kho pana tattha tathàråpà ghànavi¤¤eyyà gandhà, ye ghàyitvà ghàyitvà abhirameyyuü. Natthi kho pana tattha tathà råpà jivhàvi¤¤eyyà rasà, ye sàyitvà sàyitvà abhirameyyuü. Natthi kho pana tattha tathàråpà kàyavi¤¤eyyà poññhabbà, ye phusitvà phusitvà abhirameyyuü. Ime kho no àvuso, àkàrà ime anvayà, yena mayaü àyasmanto evaü vadema. Addhà te àyasmanto vãtaràgà và ràgavinayàya và pañipannà, vãtadosà và dosavinayàya và pañipannà, vãtamohà và mohavinayàya và pañipannàti. Evaü puññhà tumhe gahapatayo, tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü vyàkareyyàthà'ti. Evaü vutte nagaravindeyyakà bràhmaõagahapatikà bhagavantaü etadavocuü: 'abhikkantaü bho gotama, abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama, nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintã'ti. Evamevaü bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Ete mayaü bhagavantaü gotamaü saraõaü gacchàma dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsake no bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupete saraõaü gate'ti. Nagaravindeyya suttaü aññhamaü. ------------------------- 1.Ara¤¤avanapatthàni-majasaü. [BJT Page 608] [\x 608/] 3.5.9 Piõóapàtapàrisuddhi suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Atha kho àyasmà sàriputto sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü sàriputtaü bhagavà etadavoca: [PTS Page 294] [\q 294/] Vippasannàni kho te sàriputta, indriyàni parisuddho chavivaõõo pariyodàto. Katamena kho tvaü sàriputta, vihàrena etarahi bahulaü viharasãti: Su¤¤atà vihàrena kho ahaü bhante, etarahi bahulaü viharàmã'ti. Sàdhu sàdhu sàriputta, mahàpurisavihàrena kira tvaü sàriputta, ekarahi bahulaü viharasi. 'Mahàpurisavihàro hesa sàriputta, yadidaü su¤¤atà. Tasmàtiha sàriputta, bhikkhu sace àkaïkheyya, su¤¤atà vihàrena etarahi bahulaü vihareyya'nti. Tena sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya avariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü atthi nu kho me tattha cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü. Yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi me tattha cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà tesaüyeva pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasma¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Natthi me tattha cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pitipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. [BJT Page 610] [\x 610/] Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi nu kho me tattha sotavi¤¤eyyesu saddesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü. Yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi me tattha sotavi¤¤eyyesu saddesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà tesaüyeva pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Natthi me tattha sotavi¤¤eyyesu saddesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pitipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmiü ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi nu kho me tattha ghànavi¤¤eyyesu gandhesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü. Yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi me tattha ghànavi¤¤eyyesu gandhesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà tesaüyeva pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmiü ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Natthi me tattha ghànavi¤¤eyyesu gandhesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pitipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi nu kho me tattha jivhàvi¤¤eyyesu rasesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü. Yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi me tattha jivhàvi¤¤eyyesu rasesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà tesaüyeva pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Natthi me tattha jivhàvi¤¤eyyesu rasesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pitipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi nu kho me tattha kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. [PTS Page 295] [\q 295/] sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü. Yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi me tattha kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà tesaüyeva pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Natthi me tattha kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pitipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi nu kho me tattha manovi¤¤eyyesu dhammesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena ca maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Atthi me tattha manovi¤¤eyyesu dhammesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà tesaüyeva pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: yena càhaü maggena gàmaü piõóàya pàvisiü, yasmi¤ca padese piõóàya acariü, yena maggena gàmato piõóàya pañikkamiü. Natthi me tattha manovi¤¤eyyesu dhammesu chando và ràgo và doso và moho và pañighaü vàpi cetaso'ti. Yena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kulesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: pahãnà nu kho me pa¤ca kàmaguõà'ti, sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: appahãnà kho me pa¤ca kàmaguõà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà pa¤cannaü kàmaguõànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: pahãnà kho me pa¤ca kàmaguõà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'pahãnà nu kho me pa¤ca nãvaraõà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: appahãnà kho me pa¤ca nãvaraõà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà pa¤cannaü nivaraõànaü pahànàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: pahãnà kho me pa¤ca nãvaraõà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: pari¤¤àtà nu kho me pa¤cupàdànakkhandhà'ti, sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: apari¤¤àtà kho me pa¤cupàdànakkhandhà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà pa¤cannaü upàdànakkhandhànaü pari¤¤àya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu [PTS Page 296] [\q 296/] paccavekkhamàno evaü jànàti: pari¤¤àtà kho me pa¤cupàdànakkhandhà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. [BJT Page 612] [\x 612/] Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: bhàvità nu kho me cattàro satipaññhànà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: abhàvità kho me cattàro satipaññhànà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà catunnaü satipaññhànànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhunà paccavekkhamàno evaü jànàti: bhavità kho me cattàro satipaññhànà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: bhàvità nu kho me cattàro sammappadhànà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: abhàvità kho me cattàro sammappadhànà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà catunnaü sammappadhànànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: bhàvità kho me cattàro sammappadhànà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva Pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: bhàvità nu kho me cattàro iddhipàdà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: abhàvità kho me cattàro iddhipàdà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà catunnaü iddhipàdànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: bhàvità kho me cattàro iddhipàdà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: bhàvità nu kho me pa¤cindriyànã'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: abhàvità kho me Pa¤cindriyànã'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà pa¤cannaü indriyànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: bhàvità kho me Pa¤cindriyànã'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü Ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: bhàvità nu kho me pa¤cabalànã'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: abhàvità kho me pa¤cabalànã'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà pa¤cannaü balànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: bhàvità kho me pa¤cabalànã'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: bhàvità nu kho me sattabojjhaïgà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: abhàvità kho me sattabojjhaïgà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà sattannaü bojjhaïgànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: bhàvità kho me sattabojjhaïgà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü, ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. [BJT Page 614] [\x 614/] Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'bhàvito nu kho me ariyo aññhaïgiko maggo'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'abhàvito kho me ariyo aññhaïgiko maggo'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà ariyassa aññhaïgikassa maggassa bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'bhàvito kho me ariyo aññhaïgiko [PTS Page 297] [\q 297/] maggo'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'bhàvità nu kho me samatho ca vipassanà cà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'abhàvità kho me samatho ca vipassanà cà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà samathavipassanànaü bhàvanàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'bhàvità kho me samatho ca vipassanà cà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Puna ca paraü sàriputta, bhikkhunà iti pañisa¤cikkhitabbaü: 'sacchikatà nu kho me vijjà ca vimutti1 cà'ti. Sace sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'asacchikatà kho me vijjà ca vimutti cà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà vijjàya ca vimuttiyà ca sacchikiriyàya vàyamitabbaü. Sace pana sàriputta, bhikkhu paccavekkhamàno evaü jànàti: 'sacchikatà kho me vijjà ca vimutti cà'ti. Tena sàriputta, bhikkhunà teneva Pãtipàmojjena vihàtabbaü ahorattànusikkhinà kusalesu dhammesu. Ye hi keci sàriputta, atãtamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và piõóapàtaü parisodhesuü. Sabbe te evameva paccavekkhitvà paccavekkhitvà piõóapàtaü parisodhesuü. Yepi hi keci sàriputta, anàgatamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và piõóapàtaü parisodhessanti, sabbe te evameva paccavekkhitvà paccavekkhitvà piõóapàtaü parisodhessanti. Yepi hi keci sàriputta, etarahi samaõà và bràhmaõà và piõóapàtaü parisodhenti, sabbe te evameva paccavekkhitvà paccavekkhitvà piõóapàtaü parisodhenti. Tena hi vo2 sàriputta, evaü sikkhitabbaü: 'paccavekkhitvà paccavekkhitvà piõóapàtaü parisodhessàmà'ti. Evaü hi vo sàriputta. Sikkhitabbanti. Idamavoca: bhagavà. Attamano àyasmà sàriputto bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Piõóapàtapàrisuddhi suttaü navamaü. -------------------------- 1.Vipassanà-sãmu. 2.Tasmàtiha sàriputta-sãmu,majasaü. [PTS Page 298] [\q 298/] [BJT Page 616] [\x 616/] 3.5.10 Indriyabhàvanà suttaü Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kajaïgalàyaü1 viharati måkheluvane2. Atha kho uttaro màõavo pàràsariyantevàsã3 yena bhagavà, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho uttaraü màõavaü pàràsariyantevàsiü bhagavà etadavoca: Deseti uttara, pàràsariyo4 bràhmaõo sàvakànaü indriyabhàvananti. Deseti bho gotama, pàràsariyo4 bràhmaõo sàvakànaü indriyabhàvananti. Yathà kathaü pana uttara, deseti pàràsariyo bràhmaõo sàvakànaü indriyabhàvananti. Idha bho gotama, cakkhunà råpaü na passati, sotena saddaü na suõàti. Evaü bho gotama, deseti pàràsariyo4 bràhmaõo sàvakànaü indriyabhàvananti. Evaü sante kho uttara, andho bhàvitindriyo bhavissati, badhiro bhàvitindriyo bhavissati. Yathà pàràsariyassa bràhmaõassa vacanaü. Andho hi uttara, cakkhunà råpaü na passati. Badhiro sotena saddaü na suõàtã'ti. Evaü vutte uttaro màõavo pàràsariyantevàsã tuõhãbhuto maïkubhuto pattakkhandho adhomukho pajjhàyanto appañibhàno nisãdi. Atha kho bhagavà uttaraü màõavaü pàràsariyantevàsiü tuõhãbhåtaü maïkubhåtaü pattakkhandhaü adhomukhaü pajjhàyantaü appañibhànaü viditvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: 'a¤¤athà kho ànanda, deseti pàràsariyo bràhmaõo sàvakànaü indriyabhàvanaü, a¤¤athà ca panànanda ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà hotã'ti. Etassa bhagavà kàlo, etassa sugata kàlo, yaü bhagavà [PTS Page 299] [\q 299/] ariyassa vinaye anuttaraü indriyabhàvanaü deseyya, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantã'ti. Tena'hànanda, suõàhi sàdhukaü manasikarohi bhàsissàmã'ti. Evaü bhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: ------------------------ 1.Gajaïgalàyaü-majasaü 2.Sukheluvane-sãmu. Sukheëuvane-machasaü 3.Pàràsiviyantevàsã-majasaü. 4.Pàràsiviyo-majasaü. [BJT Page 618] [\x 618/] Katha¤cànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà hoti: idhànanda, bhikkhuno cakkhunà råpaü disvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So evaü pajànàti: 'uppannaü kho me idaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü. Ta¤ca kho saïkhataü oëàrikaü pañiccasamuppannaü, etaü santaü etaü paõãtaü yadidaü upekkhà'ti. Tassa taü uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Seyyathàpi ànanda, cakkhumà puriso ummãletvà và nimãleyya nimãletvà và ummãleyya. Evameva kho ànanda, yassa kassaci evaü sãghaü evaü tuvañaü evaü appakasirena uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Ayaü vuccatànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno sotena saddaü sutvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So evaü pajànàti: uppannaü kho me idaü manàpaü, uppannaü amanàpaü, uppannaü manàpàmanàpaü. Ta¤ca kho saïkhataü oëàrikaü pañiccasamuppannaü. Etaü santaü etaü paõãtaü yadidaü upekkhà'ti. Tassa taü uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti seyyathàpi ànanda, balavà puriso appakasireneva accharaü pahareyya. Evameva kho ànanda, yassa kassaci evaü sãghaü evaü tuvañaü evaü appakasirena uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Ayaü vuccatànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà sotavi¤¤eyyesu saddesu. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno ghànena gandhaü ghàyitvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So evaü pajànàti: 'uppannaü kho me idaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü. Ta¤ca kho saïkhataü oëàrikaü pañiccasamuppannaü. Etaü santaü etaü paõãtaü yadidaü upekkhà'ti. Tassa taü uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Seyyathàpi [PTS Page 300] [\q 300/] ànanda, ãsakapoõe1, paduminãpatte2 udakaphusitàni pavattanti, na saõñhahanti.3 Evameva kho ànanda, yassa kassaci evaü sãghaü evaü tuvañaü evaü appakasirena uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Ayaü vuccatànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà ghànavi¤¤eyyesu gandhesu. -------------------------- 1.äsakaü poõe-sãmå,majasaü. 2.Padumapalàse-majasaü. 3.Saõñhanti-majasaü. [BJT Page 620] [\x 620/] Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno jivhàya rasaü sàyitvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So evaü pajànàti: 'uppannaü kho me idaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü. Ta¤ca kho saïkhataü oëàrikaü pañiccasamuppannaü. Etaü santaü etaü paõãtaü yadidaü upekkhà'ti. Tassa taü uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Seyyathàpi ànanda, balavà puriso jivhagge kheëapiõóaü saüyuhitvà appakasirena vameyya. Evameva kho ànanda, yassa kassaci evaü sãghaü evaü tuvañaü evaü appakasirena uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Ayaü vuccatànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà jivhàvi¤¤eyyesu rasesu. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno kàyena phoññhabbaü phusitvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So evaü pajànàti: 'uppannaü kho me idaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü. Ta¤ca kho saïkhataü oëàrikaü pañiccasamuppannaü. Etaü santaü etaü paõãtaü yadidaü upekkhà'ti. Tassa taü uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Seyyathàpi ànanda, balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya1. Evameva kho ànanda, yassa kassaci evaü sãghaü evaü tuvañaü evaü appakasirena uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Ayaü vuccatànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno manasà dhammaü vi¤¤àya uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So evaü pajànàti: 'uppannaü kho me idaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü. Ta¤ca kho saïkhataü oëàrikaü pañiccasamåppannaü. Etaü santaü etaü paõãtaü yadidaü upekkhà'ti. Tassa taü uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Seyyathàpi ànanda, balavà puriso divasasantatte2 ayokañàhe dve và tãõã và udakaphusitàni nipàteyya. Dandho ànanda, udakaphusitànaü nipàto, atha kho naü khippameva parikkhayaü pariyàdànaü gaccheyya. Evameva kho ànanda, yassa kassaci evaü sãghaü evaü tuvañaü evaü appakasirena uppannaü manàpaü uppannaü amanàpaü uppannaü manàpàmanàpaü nirujjhati, upekkhà saõñhàti. Ayaü vuccatànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà manovi¤¤eyyesu dhammesu. Evaü kho ànanda, ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà hoti. ------------------------- 1.Sami¤jeyya-majasaü. 2.Divasaü santatte-majasaü. [BJT Page 622] [\x 622/] Katha¤cànanda, sekho hoti pàñipado. Idànanda, bhikkhuno cakkhunà råpaü disvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So tena uppannena manàpena uppannena amanàpena uppannena manàpàmanàpena aññãyati haràyati jãgucchati. Sotena [PTS Page 301] [\q 301/] saddaü sutvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So tena uppannena manàpena uppannena amanàpena uppannena manàpàmanàpena aññãyati haràyati jãgucchati. Ghànena gandhaü ghàyitvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So tena uppannena manàpena uppannena amanàpena uppannena manàpàmanàpena aññãyati haràyati jãgucchati. Jivhàya rasaü sàyitvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So tena uppannena manàpena uppannena amanàpena uppannena manàpàmanàpena aññãyati haràyati jãgucchati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So tena uppannena manàpena uppannena amanàpena uppannena manàpàmanàpena aññãyati haràyati jãgucchati. Manasà dhammaü vi¤¤àya uppajjati manàpaü, uppajjati amanàpaü, uppajjati manàpàmanàpaü. So tena uppannena manàpena uppannena amanàpena uppannena manàpàmanàpena aññãyati haràyati jigucchati. Evaü kho ànanda, sekho hoti pàñipado. Katha¤cànanda, ariyo hoti bhàvitindriyo. Idhànanda, bhikkhuno cakkhunà råpaü disvà uppajjati manàpaü. Uppajjati amanàpaü. Uppajjati manàpàmanàpaü. So sace àkaïkhati: 'pañikkåle1 appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkule pañikkulasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkåle ca appañikkåle ca appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkåle ca pañikkåle ca pañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkålaü ca appañikkålaü ca tadåbhayaü abhinivajjetvà upekkhako vihareyyaü sato sampajàno'ti. Upekkhako tattha viharati sato sampajàno. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno sotena saddaü sutvà uppajjati manàpaü. Uppajjati amanàpaü. Uppajjati manàpàmanàpaü. So sace àkaïkhati: 'pañikkåle appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkule pañikkulasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkåle ca appañikkåle ca appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkåle ca pañikkåle ca pañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkålaü ca appañikkålaü ca tadåbhayaü abhinivajjetvà upekkhako vihareyyaü sato sampajàno'ti. Upekkhako tattha viharati sato sampajàno. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno ghànena gandhaü ghàyitvà uppajjati manàpaü. Uppajjati amanàpaü. Uppajjati manàpàmanàpaü. So sace àkaïkhati: 'pañikkåle appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkule pañikkulasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkåle ca appañikkåle ca appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkåle ca pañikkåle ca pañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkålaü ca appañikkålaü ca tadåbhayaü abhinivajjetvà upekkhako vihareyyaü sato sampajàno'ti. Upekkhako tattha viharati sato sampajàno. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno jivhàya rasaü sàyitvà uppajjati manàpaü. Uppajjati amanàpaü. Uppajjati manàpàmanàpaü. So sace àkaïkhati: 'pañikkåle appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkule pañikkulasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace âkaïkhati: 'pañikkåle ca appañikkåle ca appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkåle ca pañikkåle ca pañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkålaü ca appañikkålaü ca tadåbhayaü abhinivajjetvà upekkhako vihareyyaü sato sampajàno'ti. Upekkhako tattha viharati sato sampajàno. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno kàyena phoññhabbaü phusitvà uppajjati manàpaü. Uppajjati amanàpaü. Uppajjati manàpàmanàpaü. So sace àkaïkhati: 'pañikkåle appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkule pañikkulasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkåle ca appañikkåle ca appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: appañikkåle ca pañikkåle ca pañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkålaü ca appañikkålaü ca tadåbhayaü abhinivajjetvà upekkhako vihareyyaü sato sampajàno'ti. Upekkhako tattha viharati sato sampajàno. Puna ca paraü ànanda, bhikkhuno manasà dhammaü vi¤¤àya uppajjati manàpaü. Uppajjati amanàpaü uppajjati manàpàmanàpaü. So sace àkaïkhati: pañikkåle appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'appañikkule pañikkulasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'pañikkåle ca appañikkåle ca appañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Appañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: 'appañikkåle ca pañikkåle ca pañikkålasa¤¤ã vihareyya'nti. Pañikkålasa¤¤ã tattha viharati. Sace àkaïkhati: pañikkålaü ca appañikkålaü [PTS Page 302] [\q 302/] ca tadåbhayaü2 abhinivajjetvà upekkhako vihareyyaü sato sampajàno'ti. Upekkhako tattha viharati sato sampajàno. Evaü kho ànanda, ariyo hoti bhàvitindriyo. ----------------------- 1.Pañikåle-majasaü 2.Tadubhayampi-majasaü. [BJT Page 624] [\x 624/] Iti kho ànanda, desità mayà ariyassa vinaye anuttarà indriyabhàvanà. Desità sekho pañipado. Desito ariyo bhàvitindriyo. Yaü kho ànanda, satthàrà karaõãyaü sàvakànaü hitesinà anukampakena anukampaü upàdàya, kataü vo taü mayà. Etàni ànanda, rukkhamålàni, etàni su¤¤àgàràni, jhàyathànanda, mà pamàdattha. Mà pacchà vippañisàrino ahuvattha. Ayaü vo amhàkaü anusàsanãti. Idamavoca bhagavà, attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti. Indriyabhàvanà suttaü dasamaü. Saëàyatana vaggo pa¤camo Uparipaõõàsakaü samattaü. Tassa vaggassa uddànaü. Anàthapiõóiko channo puõõo nandaka ràhulà, Cha chakkaü saëàyatanikaü nagaravindeyya suddhikà, Indriyabhàvanà càpi vaggo ovàda pa¤camoti.1 Idaü vaggànamuddànaü. Devadaho'nupado ca su¤¤ato ca vibhaïgako, Saëàyatanoti vaggà uparipaõõàsake ñhità'ti. Tãhi paõõàsakehi patimaõóito sakalo Majjhamanikàyo samatto. ---------------------------- 1.Anàtha piõóiko channo Puõõo nanda ràhula chakka¤ca saëàyatanikaü nagaravindeyyaü suddhike indriyabhàvana¤càpi Vaggo ovàdapa¤camoti-majasaü. *******************************