Digha-Nikaya of the Sutta-Pitaka,
Vol. I; Silakkhandavagga, Suttantas 1-13.
Based on the edition by T.W. Rhys Davids and J.E. Carpenter, London : Pali Text Society 1890



Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 26.9.2014]



NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.



PLAIN TEXT VERSION
(In order to fascilitate word search, all annotations have been removed, 
and the line breaks of the printed edition have been converted into floating text.)



#<...># = BOLD
%<...>% = ITALICS
\<...>\ = REDLINE



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________






DÅgha-NikÃya Vol. I

#<[page 001]>#
%<                                 1>%
          NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMù SAMBUDDHASSA.
                          [DÅgha NikÃya.
                      i. BrahmajÃla Sutta.] *
     1.1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà antarà ca RÃjagahaæ antarà ca NÃÊandaæ addhÃna-magga-paÂipanno hoti mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤camattehi bhikkhu-satehi. Suppiyo pi kho paribbÃjako antarà ca RÃjagahaæ antarà ca NÃÊandaæ addhÃna-maggapaÂipanno hoti saddhiæ antevÃsinà Brahmadattena mÃïavena. Tatra sudaæ Suppiyo paribbÃjako aneka-pariyÃyena Buddhassa avaïïaæ bhÃsati Dhammassa avaïïaæ bhÃsati Saæghassa avaïïaæ bhÃsati, Suppiyassa pana paribbÃjakassa antevÃsÅ Brahmadatto mÃïavo aneka-pariyÃyena Buddhassa vaïïaæ bhÃsati Dhammassa vaïïaæ bhÃsati Saæghassa vaïïaæ bhÃsati. Iti ha te ubho ÃcariyantevÃsÅ a¤¤ama¤¤assa uju-vipaccanÅka-vÃdà Bhagavantaæ piÂÂhito piÂÂhito anubaddhà honti bhikkhu-saægha¤ ca.
     2. Atha kho Bhagavà AmbalaÂÂhikÃyaæ rÃjÃgÃrake eka-ratti-vÃsaæ upaga¤chi saddhiæ bhikkhu-saæghena.
Suppiyo pi kho paribbÃjako AmbalaÂÂhikÃyaæ rÃjÃgÃrake eka-ratti-vÃsaæ upaga¤chi saddhiæ antevÃsinà Brahmadattena mÃïavena. Tatra pi sudaæ Suppiyo paribbÃjako aneka-pariyÃyena Buddhassa avaïïaæ bhÃsati Dhammassa avaïïaæ bhÃsati Saæghassa avaïïaæ bhÃsati, Suppiyassa pana paribbÃjakassa antevÃsÅ Brahmadatto mÃïavo anekapariyÃyena Buddhassa vaïïaæ bhÃsati Dhammassa vaïïaæ bhÃsati Saæghassa vaïïaæ bhÃsati.


#<[page 002]>#
%<2                    BRAHMAJùLA SUTTA.                [D. i. 1. 2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti ha te ubho ÃcariyantevÃsÅ a¤¤ama¤¤assa uju-vipaccanÅka-vÃdà Bhagavantaæ piÂÂhito piÂÂhito anubaddhà honti bhikkhusaægha¤ ca.
     3. Atha kho sambahulÃnaæ bhikkhÆnam rattiyà paccÆsasamayaæ paccuÂÂhitÃnaæ maï¬ala-mÃle sannisinnÃnaæ sannipatitÃnaæ ayaæ saÇkhiyÃ-dhammo udapÃdi: `Acchariyaæ Ãvuso abbhutaæ Ãvuso yÃva¤ c' idaæ tena Bhagavatà jÃnatà passatà arahatà sammÃ-sambuddhena sattÃnaæ nÃnÃdhimuttikatà suppaÂividitÃ. Ayaæ hi Suppiyo paribbÃjako aneka-pariyÃyena Buddhassa avaïïaæ bhÃsati Dhammassa avaïïaæ bhÃsati Saæghassa avaïïaæ bhÃsati, Suppiyassa pana paribbÃjakassa antevÃsÅ Brahmadatto mÃïavo aneka-pariyÃyena Buddhassa vaïïaæ bhÃsati Dhammassa vaïïaæ bhÃsati Saæghassa vaïïaæ bhÃsati.
Iti ha 'me ubho ÃcariyantevÃsÅ a¤¤ama¤¤assa uju-vipaccanÅka-vÃdà Bhagavantaæ piÂÂhito piÂÂhito anubaddhà honti {bhikkhu-saægha¤} cÃti.'
     4. Atha kho Bhagavà tesaæ bhikkhÆnaæ imaæ saÇkhiyÃdhammaæ viditvÃ, yena maï¬ala-mÃlo ten' upasaækami, upasaækamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Nisajja kho Bhagavà bhikkhÆ Ãmantesi: `KÃya nu 'ttha bhikkhave etarahi kathÃya sannisinnÃ, kà ca pana vo antarÃkathà vippakatà ti?' Evaæ vutte te bhikkhÆ Bhagavantaæ etad avocuæ: `Idha bhante amhÃkaæ rattiyà paccÆsa-samayaæ paccuÂÂhitÃnaæ maï¬ala-mÃle sannisinnÃnaæ sannipatitÃnaæ ayaæ saÇkhiyÃ-dhammo udapÃdi "Acchariyaæ . . . pe (3) . . . anubaddhà honti bhikkhu-saægha¤ cÃti." Ayaæ kho no bhante antarà kathà vippakatà atha Bhagavà anuppatto ti.'
     5. `Mamaæ và bhikkhave pare avaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và avaïïaæ bhÃseyyuæ Saæghassa và avaïïaæ bhÃseyyuæ,


#<[page 003]>#
%<D. i. 1. 7]             OF PRAISE AND BLAME.                 3>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tatra tumhehi na ÃghÃto na appaccayo na cetaso anabhiraddhi karaïÅyÃ. Mamaæ và bhikkhave pare avaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và avaïïaæ bhÃseyyuæ Saæghassa và avaïïaæ bhÃseyyum, tatra ce tumhe assatha kupità và anattamanà và tumhaæ yev' assa tena antarÃyo. Mamaæ và bhikkhave pare avaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và avaïïaæ bhÃseyyum Saæghassa và avaïïaæ bhÃseyyum, tatra ce tumhe assatha kupità và anattamanà và api nu tumhe paresaæ subhÃsitaæ dubbhÃsitaæ ÃjÃneyyÃthÃti?'
     `No h' etaæ bhante.'
     `Mamaæ và bhikkhave pare avaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và avaïïaæ bhÃseyyuæ Saæghassa và avaïïaæ bhÃseyyuæ, tatra tumhehi abhÆtaæ abhÆtato nibbeÂhetabbaæ: "Iti pi etaæ abhÆtaæ, iti pi etaæ atacchaæ, n' atthi c' etaæ amhesu, na ca pan' etaæ amhesu saævijjatÅti."'
     6. `Mamaæ và bhikkhave pare vaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và vaïïaæ bhÃseyyuæ Saæghassa và vÃïïaæ bhÃseyyuæ, tatra tumhe na Ãnando na somanassaæ na cetaso ubbillÃvitattaæ karaïÅyaæ. Mamaæ và bhikkhave pare vaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và vaïïaæ bhÃseyyuæ Saæghassa và vaïïaæ bhÃseyyuæ, tatra ce tumhe assatha Ãnandino sumanà ubbillÃvità tumhaæ yev' assa tena antarÃyo. Mamaæ và bhikkhave pare vaïïaæ bhÃseyyuæ Dhammassa và vaïïaæ bhÃseyyuæ Saæghassa và vaïïaæ bhÃseyyuæ, tatra tumhehi bhÆtaæ bhÆtato paÂijÃnitabbaæ: "Iti p' etaæ bhÆtaæ, iti p' etaæ tacchaæ, atthi c' etaæ amhesu, saævijjati ca pan' etaæ amhesÆti."'
     7. `Appamattakaæ kho pan' etaæ bhikkhave oramattakaæ sÅlamattakaæ yena puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya. Katama¤ ca taæ bhikkhave appamattakaæ oramattakaæ sÅlamattakaæ yena puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya?'


#<[page 004]>#
%<4                    BRAHMAJùLA SUTTA.                [D. i. 1. 8>%
     8.1 "`PÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato Samaïo Gotamo nihita-daï¬o nihita-sattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïa-bhÆta-hitÃnukampÅ viharatÅti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     "`AdinnÃdÃnaæ pahÃya adinnÃdÃnà paÂivirato Samaïo Gotamo dinnÃdÃyÅ dinna-pÃÂikaÇkhÅ athenena suci-bhÆtena attanà viharatÅti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     "`Abrahmacariyaæ pahÃya brahmacÃrÅ Samaïo Gotamo ÃrÃ-cÃrÅ virato methunà gÃma-dhammà ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     9. "`MusÃ-vÃdaæ pahÃya musÃ-vÃdà paÂivirato Samaïo Gotamo sacca-vÃdÅ sacca-sandho theto paccayiko avisaævÃdako lokassÃti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     "`{PisuïÃ-} vÃcaæ pahÃya {pisuïÃya} vÃcÃya paÂivirato Samaïo Gotamo, ito sutvà na amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya, amutra và sutvà na imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya. Iti bhinnÃnaæ va sandhÃtà sahitÃnaæ va anuppÃdÃtà samaggÃrÃmo samagga-rato samagga-nandÅ samagga-karaïiæ vÃcam bhÃsità ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     "`PharusÃ-vÃcaæ pahÃya pharusÃya vÃcÃya paÂivirato Samaïo Gotamo, Yà sà vÃcà nelà kaïïa-sukhà pemanÅyà hadayaæ-gamà porÅ bahujana-kantà bahujana-manÃpà tathÃ-rÆpiæ vÃcam bhÃsità ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     "`SamphappalÃpaæ pahÃya samphappalÃpà paÂivirato Samaïo Gotamo kÃla-vÃdÅ bhÆta-vÃdÅ attha-vÃdÅ dhammavÃdÅ vinaya-vÃdÅ nidhÃnavatiæ vÃcam bhÃsità kÃlena sÃpadesaæ pariyantavatiæ attha-saæhitan ti."


#<[page 005]>#
%<D. i. 1. 11]              CôLA-SýLA.                 5>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     10. "`BÅjagÃma-bhÆtagÃma-samÃrambhà paÂivirato Samaïo Gotamo. Eka-bhattiko Samaïo Gotamo rattÆparato, vikÃla-bhojanà paÂivirato Samaïo Gotamo. Nacca-gÅtavÃdita-visÆka-dassanà paÂivirato Samaïo Gotamo. MÃlÃgandha-vilepana-dhÃraïa-maï¬ana-vibhÆsana-ÂÂhÃnà paÂivirato Samaïo Gotamo. UccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato Samaïo Gotamo. JÃtarÆpa-rajata-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. ùmaka-dha¤¤a-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo {Gotamo}. ùmaka-{maæsa}-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. Itthi-kumÃrika-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. DÃsi-dÃsa-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. {AjeÊaka-paÂiggahaïÃ} paÂivirato Samaïo Gotamo. KukkuÂa-sÆkara-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. Hatthi-gavÃssa-vaÊavÃ-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. Khetta-vatthu-paÂiggahaïà paÂivirato Samaïo Gotamo. DÆteyya-pahiïa-gamanÃnuyogà paÂivirato Samaïo Gotamo. Kaya-vikkayà paÂivirato Samaïo Gotamo. TulÃkÆÂa-kaÇsakÆÂa-mÃnakÆÂà paÂivirato Samaïo Gotamo. UkkoÂana-va¤cana-nikatisÃci-yogà paÂivirato Samaïo Gotamo. Chedana-vadhabandhana-viparÃmosa-Ãlopa-sahasÃkÃrà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
                        CÆla-SÅlaæ niÂÂhitaæ.
     11. "`Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ bÅjagÃma-bhÆtagÃma-samÃrambhaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ {mÆla-bÅjaæ} khandha-bÅjaæ phalu-bÅjaæ agga-bÅjaæ {bÅjabÅjam} eva pa¤camaæ -- iti evarÆpà bÅjagÃma-bhÆtagÃmasamÃrambhà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.


#<[page 006]>#
%<6                    BRAHMAJùLA SUTTA.               [D. i. 1. 12>%
     12. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ sannidhikÃra-paribhogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ annasannidhiæ pÃna-sannidhiæ vattha-sannidhiæ yÃna-sannidhiæ sayana-sannidhiæ gandha-sannidhiæ Ãmisa-sannidhiæ -- iti và iti evarÆpà sannidhi-kÃra-paribhogà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     13. "`Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te {evarÆpaæ} visÆkadassanaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ naccaæ gÅtaæ vÃditaæ pekkhaæ akkhÃnaæ pÃïissaraæ vetÃlaæ kumbhathÆïaæ Sobha-nagarakaæ caï¬Ãlaæ {vaæsaæ} dhopanaæ hatthi-yuddhaæ assa-yuddhaæ mahisa-yuddhaæ usabhayuddhaæ aja-yuddhaæ meï¬aka-yuddhaæ kukkuÂa-yuddhaæ vaÂÂaka-yuddhaæ daï¬a-yuddhaæ muÂÂhi-yuddhaæ nibbuddhaæ uyyodhikaæ balaggaæ senÃ-byÆham anÅkadassanaæ -- iti và iti evarÆpà visÆka-dassanà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     14. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ jÆta-pamÃdaÂÂhÃnÃnuyogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ aÂÂhapadaæ dasa-padaæ ÃkÃsaæ parihÃra-pathaæ santikaæ khalikaæ ghaÂikaæ salÃka-hatthaæ akkhaæ paÇgacÅraæ vaÇkakaæ mokkhacikaæ ciÇgulikaæ pattÃÊhakaæ rathakaæ dhanukaæ akkharikaæ manesikaæ yathÃ-vajjaæ -- iti và iti evarÆpà jÆta-pamÃda-ÂÂhÃnÃnuyogà paÂivirato Samaïo Gotamo ti."


#<[page 007]>#
%<D. i. 1. 17]              MAJJHIMA-SýLA.                          7>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     15. "`Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpam uccÃsayana-mahÃsayanaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ Ãsandiæ pallaÇkaæ gonakaæ cittakaæ paÂikaæ paÂalikaæ tÆlikaæ vikatikaæ udda-lomiæ ekanta-lomiæ kaÂÂhissaæ koseyyaæ kuttakaæ hatthattharaæ assattharaæ rathattharaæ ajina-ppaveïiæ kadali-miga-pavara-paccattharaïam sa-uttara-cchadaæ ubhato-lohitakÆpadhÃnaæ -- iti và iti evarÆpà uccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     16. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ maï¬anavibhÆsana-ÂÂhÃnÃnuyogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ ucchÃdanaæ parimaddanaæ nahÃpanaæ sambÃhanaæ ÃdÃsaæ a¤janaæ mÃlÃ-vilepanaæ {mukha}-cuïïakaæ {mukhalepanaæ} hattha-bandhaæ sikhÃ-bandhaæ daï¬akaæ nÃÊikam khaggaæ chattaæ citrupÃhanaæ {uïhÅsaæ} maïim vÃla-vÅjaniæ odÃtÃni vatthÃni dÅgha-dasÃni -- iti và iti evarÆpà maï¬ana-vibhÆsana-ÂÂhÃnÃnuyogà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     17. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni {bhu¤jitvÃ} te evarÆpaæ tiracchÃna-kathaæ anuyuttà viharanti -- {seyyathÅdaæ} rÃjakathaæ cora-kathaæ mahÃmatta-kathaæ senÃ-kathaæ bhaya-kathaæ yuddha-kathaæ anna-kathaæ pÃna-kathaæ vattha-kathaæ sayana-kathaæ mÃlÃ-kathaæ gandhakathaæ ¤Ãti-kathaæ yÃna-kathaæ gÃma-kathaæ nigamakathaæ nagara-kathaæ janapada-kathaæ itthi-kathaæ [purisa-kathaæ] sÆra-kathaæ visikhÃ-kathaæ {kumbhaÂÂhÃna}-kathaæ pubba-peta-kathaæ nÃnatta-kathaæ lokakkhÃyikaæ {samudda-kkhÃyikaæ} itibhavÃbhava-kathaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-kathÃya {paÂivirato} Samaïo Gotamo ti."


#<[page 008]>#
%<8                   BRAHMAJùLA SUTTA.            [D. i. 1. 17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     18. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ viggÃhikakathaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ: `Na tvaæ imaæ dhamma-vinayaæ ÃjÃnÃsi, ahaæ imaæ dhamma-{vinayaæ} ÃjÃnÃmi, kiæ tvaæ imaæ dhamma-vinayaæ ÃjÃnissasi? -MicchÃ-paÂipanno tvam asi, aham asmi sammÃ-paÂipanno -- Sahitam me, asahitan te -- Pure vacanÅyaæ pacchà avaca, pacchà vacanÅyaæpure avaca -- Aviciïïan te viparÃvattaæ -{ùropito} te vÃdo, niggahÅto 'si -- Cara {vÃda-ppamokkhÃya,} nibbeÂhehi và sace pahosÅti' -- iti và iti evarÆpÃya viggÃhikakathÃya paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     19. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ dÆteyyapahiïa-gamanÃnuyogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ ra¤¤aæ rÃja-mahÃmattÃnaæ khattiyÃnaæ {brÃhmaïÃnaæ} gahapatikÃnaæ {kumÃrÃnaæ} -- `Idha gaccha, amutrÃgaccha, idaæ hara, amutra idaæ ÃharÃti' -- iti và iti evarÆpà dÆteyyapahiïa-gamanÃnuyogà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     20. "`Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni {bhojanÃni} bhu¤jitvà te kuhakà ca honti lapakà ca nemittikà ca nippesikà ca lÃbhena ca lÃbhaæ nijigiæsitÃro -- iti evarÆpà kuhana-lapanà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
                      Majjhima-SÅlaæ niÂÂhitaæ.


#<[page 009]>#
%<D. i. 1. 23]                     MAHù-SýLA.                  9>%
     21. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te {evarÆpÃya} tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvenajÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ aÇgaæ nimittaæ uppÃdaæ supinaæ lakkhaïaæ mÆsikÃcchinnaæ aggi-homaæ dabbi-homaæ thusa-homaæ kaïa-homaæ taï¬ula-homaæ sappi-homaæ tela-homaæ mukha-homaæ lohita-homaæ aÇga-vijjà vatthu-vijjà khatta-vijjà sivavijjà bhÆta-vijjà bhÆri-vijjà ahi-vijjà visa-vijjà vicchika-vijjà mÆsika-vijjà sakuïa-vijjà vÃyasa-vijjà pakkajjhÃnaæ saraparittÃnaæ miga-cakkaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     22. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ maïi-lakkhaïaæ daï¬a-lakkhaïaæ vattha-lakkhaïaæ asilakkhaïaæ usu-lakkhaïaæ dhanu-lakkhaïaæ Ãyudhalakkhaïaæ itthi-lakkhaïaæ purisa-lakkhaïaæ kumÃralakkhaïaæ kumÃri-lakkhaïaæ dÃsa-lakkhaïaæ dÃsi-lakkhaïaæ hatthi-lakkhaïaæ assa-lakkhaïaæ mahisa-lakkhaïaæ usabha-lakkhaïaæ go-lakkhaïaæ aja-lakkhaïaæ meï¬a-lakkhaïaæ kukkuÂa-lakkhaïaæ vaÂÂaka-lakkhaïaæ godhÃ-lakkhaïaæ kaïïikÃ-lakkhaïaæ kacchapalakkhaïaæ miga-lakkhaïaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchana-vijjÃya paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     23. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ `Ra¤¤aæ niyyÃnaæ bhavissati, ra¤¤aæ aniyyÃnaæ bhavissati -- AbbhantarÃnaæ ra¤¤aæ upayÃnaæ bhavissati, bÃhirÃnaæ ra¤¤aæ apayÃnaæ bhavissati -- {BÃhirÃnaæ} ra¤¤aæ upayÃnaæ bhavissati,


#<[page 010]>#
%<10                BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 1. 23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  abbhantarÃnaæ ra¤¤aæ apayÃnaæ bhavissati -- AbbhantarÃnaæ ra¤¤aæ jayo bhavissati, bÃhirÃnaæ ra¤¤aæ parÃjayo bhavissati -- BÃhirÃnaæ ra¤¤aæ jayo bhavissati, abbhantarÃnaæ ra¤¤aæ parÃjayo bhavissati -- Iti imassa jayo bhavissati, imassa parÃjayo bhavissati' -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     24. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ `Canda-ggÃho bhavissati, suriya-ggÃho bhavissati, nakkhatta-ggÃho bhavissati. Candima-suriyÃnaæ patha-gamanaæ bhavissati, candima-suriyÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati, nakkhattÃnaæ patha-gamanaæ bhavissati, nakkhattÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati. UkkÃ-pÃto bhavissati. DisÃ-¬Ãho bhavissati. BhÆmi-cÃlo bhavissati.
Deva-dundubhi bhavissati. Candima-suriya-nakkhattÃnaæ uggamanaæ ogamanaæ saækilesaæ vodÃnaæ bhavissati. Evaæ-vipÃko canda-ggÃho bhavissati, evaævipÃko suriya-ggÃho bhavissati, evaæ-vipÃko nakkhattaggÃho bhavissati, evaæ-vipÃko candima-suriyÃnaæ pathagamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko candima-suriyÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko nakkhattÃnaæ patha-gamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko nakkhattÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko ukkÃpÃto bhavissati, evaæ-vipÃko disÃ-¬Ãho bhavissati, evaæ-vipÃko bhÆmi-cÃlo bhavissati, evaæ-vipÃko deva-dundubhi bhavissati, evaæ-vipÃkaæ candima-suriya-nakkhattÃnaæ uggamanaæ ogamanaæ saækilesaæ vodÃnaæ bhavissati' -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato Samaïo Gotamo ti."


#<[page 011]>#
%<D. i. 1. 26]                 MAHù-SýLA.                       11>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     25. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ: `SubbuÂÂhikà bhavissati, dubbuÂÂhikà bhavissati, subhikkhaæ bhavissati, dubbhikkhaæ bhavissati, khemaæ bhavissati, bhayaæ bhavissati, rogo bhavissati, Ãrogyaæ bhavissati,' muddÃ, gaïanÃ, saækhÃnaæ, kÃveyyaæ, lokÃyataæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     26. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-{brÃhmaïÃ} {saddhÃ-deyyÃni} bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ ÃvÃhanaæ vivÃhanaæ saævadanaæ vivadanaæ saækiraïaæ vikiraïaæ subhaga-karaïaæ dubbhaga-karaïaæ viruddha-gabbha-karaïaæ jivhÃ-nittaddanaæ hanusaæhananaæ hatthÃbhijappanaæ kaïïa-jappanaæ ÃdÃsapa¤haæ kumÃri-pa¤haæ deva-pa¤haæ ÃdiccupaÂÂhÃnaæ Mahat-upaÂÂhÃnaæ abbhujjalanaæ Sir' -avhÃyanaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa {vaïïaæ} vadamÃno vadeyya.


#<[page 012]>#
%<12                  BRAHMAJùLA SUTTA.                [D. i. 1. 27>%
     27. "`Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ santi-kammaæ païidhi-kammaæ bhÆri-kammaæ vassa-kammaæ vossa-kammaæ vatthu-kammaæ vatthu-parikiraïaæ Ãcamanaæ nahÃpanaæ juhanaæ vamanaæ virecanaæ uddha-virecanaæ adho-virecanaæ sÅsa-virecanaæ kaïïa-telaæ netta-tappaïaæ natthukammaæ a¤janaæ pacca¤janaæ sÃlÃkiyaæ sallakattikaæ dÃraka-tikicchà mÆla-bhesajjÃnaæ anuppÃdÃnaæ osadhÅnaæ paÂimokkho -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato Samaïo Gotamo ti." Iti và hi bhikkhave puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
     `Idaæ kho taæ bhikkhave appamattakaæ oramattakaæ sÅlamattakaæ yena puthujjano TathÃgatassa vaïïaæ vadamÃno vadeyya.
                        MahÃ-SÅlaæ niÂÂhitaæ.
     28. `Atthi bhikkhave a¤¤' eva dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬ita-vedanÅyÃ, ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     `Katame ca pana te bhikkhave dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬ita-vedanÅyÃ, ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ?
     29. `Santi bhikkhave eke samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà pubbantÃnudiÂÂhino, pubbantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti {aÂÂhÃdasahi} vatthÆhi.


#<[page 013]>#
%<D. i. 1. 31]                SASSATA-VùDù.                13>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha pubbanta-kappikà pubbantÃnudiÂÂhino pubbantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti {aÂÂhÃdasahi} vatthÆhi?
     30. `Santi bhikkhave eke samaïa-brÃhmaïà sassatavÃdÃ, sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catÆhi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi?
     31. `Idha bhikkhave ekacco samaïo và brÃhmaïo và Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-manasikÃram anvÃya tathÃrÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte anekavihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati -- seyyathÅdaæ ekam pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim pi jÃtiyo tiæsam pi jÃtiyo {cattÃrÅsam} pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam pi jÃtiyo jÃti-satam pi jÃtisahassam pi jÃti-sata-sahassam pi anekÃni pi jÃti-satÃni anekÃni pi jÃti-sahassÃni anekÃni pi jÃti-sata-sahassÃni. "AmutrÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evamÃhÃro evaæ-sukha-{dukkha}-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto.
So tato cuto amutra upapÃdiæ. TatrÃpÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha-dukkhapaÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto idhÆpapanno" ti iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati.


#<[page 014]>#
%<14                       BRAHMAJùLA  SUTTA.           [D. i. 1. 31>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So evam Ãha: "Sassato attà ca loko ca va¤jho kÆÂaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito, te ca sattà sandhÃvanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthi tveva sassatisamaæ. Tam kissa hetu? Ahaæ hi Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammà manasikÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusÃmi yathà samÃhite citte aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarÃmi -- seyyathÅdaæ ekam pi jÃtiæ . . . pe . . . anekÃni pi jÃti-sata-sahassÃni. AmutrÃsim evaæ-nÃmo . . . pe . . . idhÆpapanno ti iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarÃmi. Iminà p' ahaæ etaæ jÃnÃmi: yathà sassato attà ca loko ca va¤jho kÆÂaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito, te ca sattà sandhÃvanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthi tveva sassati-saman ti."
     Idaæ bhikkhave paÂhamaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha ekacce samaïa-brÃhmaïà sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     32. `Dutiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãrabbha kim Ãgamma sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Idha bhikkhave ekacco samaïo và brÃhmaïo và Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-manasikÃram anvÃya tathÃrÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte anekavihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati -- seyyathÅdaæ ekam pi saævaÂÂa-vivaÂÂaæ dve pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni tÅïi pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni cattÃri pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni pa¤ca pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni dasa pi saævaÂÂa-vivattÃni. "AmutrÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæsukha-dukkha-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto.


#<[page 015]>#
%<D. i. 1. 33]                SASSATA-VùDù.              15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So tato cuto amutra upapÃdiæ. TatrÃpÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha-dukkha-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto idhÆpapanno" ti iti {sÃkÃraæ} sa-uddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati. So evam Ãha: "Sassato attà ca loko ca va¤jho kÆÂaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito, te ca sattà sandhÃvanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthi tveva sassata-samaæ.
Taæ kissa hetu? Ahaæ hi Ãtappam anvÃya . . . pe . . . tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusÃmi yathà samÃhite citte aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarÃmi -- seyyathÅdaæ ekam pi . . . pe . . . dasa pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni. AmutrÃsiæ evaæ-nÃmo . . . pe . . . idhÆpapanno ti iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarÃmi.
Iminà p' ahaæ etaæ jÃnÃmi: yathà sassato attà ca loko ca va¤jho kÆtaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito, te ca sattà sandhÃvanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthi tveva sassata-saman ti."
     `Idaæ bhikkhave dutiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     33. `Tatiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Idha bhikkhave ekacco samaïo và brÃhmaïo và Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-manasikÃram anvÃya tathÃrÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati -- seyyathÅdaæ dasa pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni vÅsatim pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni tiæsam pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni cattÃrÅsam pi saævaÂÂavivaÂÂÃni. "AmutrÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaævaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha-dukkha-{paÂisaævedÅ} evamÃyu-pariyanto. So tato cuto amutra upapÃdiæ. TatrÃpÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha-dukkha-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto idhÆpapanno" ti iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ pubbe nivÃsaæ anussarati. So evam Ãha: "Sassato attà ca loko ca va¤jho kÆÂaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito,


#<[page 016]>#
%<16                 BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 1. 33>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te ca sattà sandhÃvanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthi tveva sassati-samaæ. Tam kissa hetu? Ahaæ hi Ãtappam anvÃya . . . pe . . . tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusÃmi yathà samÃhite citte aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarÃmi -- seyyathÅdaæ dasa pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni . . . pe . . . cattÃrÅsam pi saævaÂÂa-vivaÂÂÃni. AmutrÃsiæ evaæ-nÃmo . . . pe . . . idhÆpapanno ti iti sÃkÃram sauddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarÃmi. Iminà p' ahaæ etaæ jÃnÃmi: yathà sassato attà ca loko ca va¤jho kÆÂaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito, te ca sattà sandhÃvanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassati-saman ti."
     `Idaæ bhikkhave tatiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     34. `Catutthe ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha sassatÃ-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Idha bhikkhave ekacco samaïo và brÃhmaïo và takkÅ hoti vÅmaÇsÅ. So takka-pariyÃhataæ vÅmaÇsÃnucaritaæ sayaæ-paÂibhÃnaæ evam Ãha: "Sassato attà ca loka ca va¤jho kÆÂaÂÂho esikaÂÂhÃyiÂÂhito, te ca sattà sandhÃyanti saæsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassati-saman ti."
     `Idaæ bhikkhave catutthaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     35. `Ime kho te bhikkhave samaïa-brÃhmaïà sassatavÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và sassata-vÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva catuhi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     36. `Tayidaæ bhikkhave TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati,


#<[page 017]>#
%<D. i. 2. 4]                 ùBHASSARù.                    17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     37. `Ime kho te bhikkhave dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
                 PaÂhama-bhÃïavÃraæ.
     2.1. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà ekaccasassatikà ekacca-asassatikÃ, ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi.
Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha ekacca-sassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi?
     2. `Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaæ kadÃci karahaci dÅghassa addhuno accayena ayaæ loko saævaÂÂati. SaævaÂÂamÃno loko yebhuyyena sattà ùbhassara-saævaÂÂanikà honti. Te tattha honti manomayà pÅti-bhakkhà sayaæpabhà antalikkha-carà subhaÂÂhÃyino, cÅraæ dÅghaæ addhÃnaæ tiÂÂhanti.
     3. `Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaæ kadÃci karahaci dÅghassa addhuno accayena ayaæ loko vivaÂÂati. VivaÂÂamÃne loke su¤¤aæ Brahma-vimÃnaæ pÃtu-bhavati. Ath' a¤¤ataro satto Ãyukkhayà và {pu¤¤a-kkhayÃ} và ùbhassarakÃyà cavitvà su¤¤aæ Brahma-vimÃnaæ upapajjati. So tattha hoti manomayo pÅti-bhakkho sayaæ-pabho antalikkha-caro subhaÂÂhÃyÅ, cÅraæ dÅghaæ addhÃnaæ tiÂÂhati.
     4. `Tassa tattha ekakassa dÅgha-rattaæ nibbusitattà anabhirati paritassanà uppajjati: "Aho vata a¤¤e pi sattà itthattaæ Ãgaccheyyun" ti. Atha a¤¤atare pi sattà Ãyukkhayà và {pu¤¤a-kkhayÃ} và ùbhassara-kÃyà cavitvà BrahmavimÃnaæ upapajjanti tassa sattassa sahavyataæ.


#<[page 018]>#
%<18                  BRAHMAJùLA SUTTA.              [D. i. 2. 4>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te pi tattha honti manomayà pÅti-bhakkhà sayaæ-pabhà antalikkhacarà subhaÂÂhÃyino, cÅraæ dÅghaæ addhÃnaæ tiÂÂhanti.
     5. `Tatra, bhikkhave, yo so satto paÂhamaæ upapanno tassa evaæ hoti: "Aham asmi Brahmà MahÃ-brahmà abhibhÆ anabhibhÆto {a¤¤adatthu}-daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆta-bhavyÃnaæ. Mayà ime sattà nimmitÃ. Taæ kissa hetu? Mamaæ hi pubbe etad ahosi: `Aho vata a¤¤e pi sattà itthattaæ Ãgaccheyyun {ti.} Iti mama¤ ca mano-païidhi, ime ca sattà itthattaæ ÃgatÃ" ti. Ye pi te sattà pacchà upapannà tesam pi evaæ hoti: "Ayaæ kho bhavaæ Brahmà MahÃbrahmà abhibhÆ anabhibhÆto {a¤¤adatthu}-daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆtabhavyÃnaæ. Iminà mayaæ bhotà Brahmunà nimmitÃ.
Taæ kissa hetu? Imaæ mayaæ hi addasÃma idha paÂhamaæ upapannaæ, mayaæ pana amhà pacchà upapannà ti."
     6. `Tatra, bhikkhave, yo so satto paÂhamaæ upapanno so dÅghÃyukataro ca hoti vaïïavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana te sattà pacchà upapannà te appÃyukatarà ca honti dubbaïïatarà ca appesakkhatarà ca. èhÃnaæ kho pan' etaæ, bhikkhave, vijjati yaæ a¤¤ataro satto tamhà kÃyà cavitvà itthattaæ Ãgacchati. Itthattaæ Ãgato samÃno agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati. AgÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito samÃno Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃmanasi-kÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte taæ pubbe nivÃsaæ anussarati, tato paraæ nÃnussarati. So evam Ãha: "Yo kho so bhavaæ Brahmà MahÃ-brahmà abhibhÆ anabhibhÆto {a¤¤adatthu}daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆta-bhavyÃnaæ yena mayaæ bhotà Brahmunà nimmitÃ, so nicco dhuvo sassato avipariïÃma-dhammo sassatisamaæ tath' eva Âhassati. Ye pana mayaæ ahumha tena Brahmunà nimmità te mayaæ aniccà addhuvà appÃyukà cavana-dhammà itthattaæ Ãgatà ti."


#<[page 019]>#
%<D. i. 2. 9]                 KHIÖÖù-PADOSIKù.              19>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     `Idaæ, bhikkhave, paÂhamaï ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-{brÃhmaïÃ} ekacca-sassatikà ekaccaasassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     7. `Dutiye ca bhonto samaïa-{brÃhmaïÃ} kim Ãgamma kim Ãrabbha ekacca-sassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Santi, bhikkhave, Khi¬¬Ã-padosikà nÃma devÃ. Te ativelaæ hassa-khi¬¬Ã-rati-dhamma-samÃpannà viharanti.
Tesaæ ativelaæ hassa-khi¬¬Ã-rati-dhamma-samÃpannÃnaæ viharataæ sati mussati, satiyà sammosà te devà tamhà kÃyà cavanti.
     8. `èhÃnaæ kho pan' etaæ, bhikkhave, vijjati yaæ a¤¤ataro satto tamhà kÃyà cavitvà itthattaæ Ãgacchati, itthattaæ Ãgato samÃno agÃrasmà {anagÃriyaæ} pabbajati. AgÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito samÃno Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃmanasi-kÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte taæ pubbe nivÃsaæ anussarati, tato paraæ nÃnussarati.
     9. `So evam Ãha: "Ye kho te bhonto devà na Khi¬¬Ãpadosikà te na ativelaæ hassa-khi¬¬Ã-rati-dhamma-samÃpannà viharanti. Tesaæ na ativelaæ hassa-khi¬¬Ã-ratidhamma-samÃpannÃnaæ viharataæ sati na mussati, satiyà asammosà te devà tamhà kÃyà na cavanti, niccà dhuvà sassatà avipariïÃma-dhammà sassati-samaæ tath' eva Âhassanti.


#<[page 020]>#
%<20                  BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 2. 9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ye pana mayaæ ahumha Khi¬¬Ã-padosikà te mayaæ ativelaæ hassa-khi¬¬Ã-rati-dhamma-samÃpannà viharimha. Tesaæ no ativelaæ hassa-khi¬¬Ã-rati-dhammasamÃpannÃnaæ viharataæ sati mussati, satiyà sammosà eva mayaæ tamhà kÃyà cutà aniccà addhuvà appÃyukà cavana-dhammà itthattaæ Ãgatà ti."
     `Idaæ, bhikkhave, dutiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà ekacca-sassatikà ekaccaasassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     10. `Tatiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha ekacca-sassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Santi, bhikkhave, Mano-padosikà nÃma devÃ. Te ativelaæ a¤¤ama¤¤aæ upanijjhÃyanti. Te ativelaæ a¤¤ama¤¤aæ upanijjhÃyantà a¤¤ama¤¤amhi cittÃni padÆsenti. Te a¤¤ama¤¤amhi paduÂÂha-città kilanta-kÃyà kilantacittÃ. Te devà tamhà kÃyà cavanti.
     11. `èhÃnaæ kho pan' etaæ, bhikkhave, vijjati yaæ a¤¤ataro satto tamhà kÃyà cavitvà itthattaæ Ãgacchati, itthattaæ Ãgato samÃno agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati. AgÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito samÃno Ãtappam anvÃya padhÃnam {anvÃya} anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-manasikÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte taæ pubbe nivÃsaæ anussarati, tato paraæ nÃnussarati.
     12. `So evam Ãha: "Ye kho te bhonto devà na Manopadosikà te na ativelaæ a¤¤ama¤¤aæ upanijjhÃyanti, Te na ativelaæ a¤¤ama¤¤aæ upanijjhÃyantà a¤¤ama¤¤amhi cittÃni nappadÆsenti. Te a¤¤ama¤¤amhi apaduÂÂha-città akilanta-kÃyà akilanta-cittÃ. Te devà tamhà kÃyà na cavanti, niccà dhuvà sassatà avipariïÃma-dhammà sassati-samaæ tath' eva Âhassanti.


#<[page 021]>#
%<D. i. 2. 15]                MANO-PADOSIKù.                 21>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ye pana mayaæ ahumha Mano-padosikà te mayaæ ativelaæ a¤¤ama¤¤am upanijjhÃyimha. Te mayaæ ativelaæ a¤¤ama¤¤am upanijjhÃyantà a¤¤ama¤¤amhi cittÃni padÆsimha. Te mayaæ a¤¤ama¤¤amhi paduÂÂha-città kilanta-kÃyà kilanta-città eva. Mayaæ tamhà kÃyà cutà aniccà addhuvà appÃyukà cavana-dhammà itthattaæ Ãgatà ti."
     `Idam, bhikkhave, tatiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà ekacca-sassatikà ekaccaasassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     13. `Catutthe ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha ekacca-sassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và takkÅ hoti vÅmaÇsÅ. So takka-pariyÃhataæ vÅmaÇsÃnucaritaæ sayaæ-{paÂibhÃnaæ} evam Ãha: "Yaæ kho idaæ vuccati cakkhun ti pi sotan ti pi ghÃnan ti pi jivhà ti pi kÃyo ti pi ayaæ attà anicco addhuvo asassato vipariïÃma-dhammo.
Ya¤ ca kho idaæ vuccati cittan ti và mano ti và vi¤¤Ãïan ti và ayaæ attà nicco dhuvo sassato avipariïÃma-dhammo sassati-samaæ tath' eva ÂhassatÅti."
     `Idam, bhikkhave, catutthaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-{brÃhmaïÃ} ekacca-sassatikà ekaccaasassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     14. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-{brÃhmaïÃ} ekaccasassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi.
Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và ekaccasassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva catuhi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     15. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti."


#<[page 022]>#
%<22                  BRAHMAJùLA SUTTA.            [D. i. 2. 15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca {atthagama¤} ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     16. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà antÃnantikÃ, antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti catÆhi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha antÃnantikà antÃnantaæ lokaæ pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi?
     17. `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-{manasÅkÃram} anvÃya tathÃrÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte antasa¤¤Å lokasmiæ viharati. So evam Ãha: "Antavà ayaæ loko parivaÂumo. Taæ kissa hetu? Ahaæ hi Ãtappam anvÃya . . . pe . . . tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusÃmi yathà samÃhite citte anta-sa¤¤Å lokasmiæ viharÃmi.
{Iminà pÃhaæ} etam jÃnÃmi: yathà antavà ayaæ loko parivaÂumo ti."
     `Idaæ, bhikkhave, paÂhamaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti.
     18. `Dutiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-manasi-kÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte ananta-sa¤¤Å lokasmiæ viharati.


#<[page 023]>#
%<D. i. 2. 20]                  ANTùNANTIKù.               23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So evam aha: "Ananto ayaæ loko apariyanto. Ye te samaïa-brÃhmaïà evam Ãhaæsu: `Antavà ayaæ loko parivaÂumo' ti tesaæ musÃ. Ananto ayaæ loko apariyanto. Taæ kissa hetu? Ahaæ hi Ãtappam anvÃya . . . pe . . . tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusÃmi yathà samÃhite citte ananta-sa¤¤Å lokasmiæ viharÃmi. {Iminà pÃhaæ} etaæ jÃnÃmi: yathà ananto ayaæ loko apariyanto ti."
     `Idaæ, bhikkhave, dutiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti.
     19. `Tatiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃ-manasi-kÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte uddham-adho anta-sa¤¤Å lokasmiæ viharati, tiriyaæ ananta-sa¤¤Å. So evam Ãha: "Antavà ca ayaæ loko ananto ca. Ye te samaïa-brÃhmaïà evam Ãhaæsu: `Antavà ayaæ loko parivaÂumo' ti tesaæ musÃ. Ye pi te samaïa-brÃhmaïà evam Ãhaæsu: `Ananto ayaæ loko apariyanto' ti tesam pi musÃ.
Antavà ca ayaæ loko ananto ca. Taæ kissa hetu? Ahaæ hi Ãtappam anvÃya . . . pe . . . tathà rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusÃmi yathà {samÃhite} citte uddham-adho anta-sa¤¤Å lokasmiæ viharÃmi, tiriyaæ ananta-sa¤¤Å. Iminà {pÃhaæ} etaæ jÃnÃmi: yathà antavà ca ayaæ loko ananto cÃti."
     `Idaæ, bhikkhave, tatiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti.
     20. `Catutthe ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và takkÅ hoti vÅmaÇsÅ. So takka-pariyÃhataæ vÅmaÇsÃnucaritaæ sayaæ-paÂibhÃnaæ evam Ãha: "N' evÃyaæ loko antavà na panÃnanto. Ye te samaïa-brÃhmaïà evam Ãhaæsu: `Antavà ayaæ loko parivaÂumo' ti tesaæ musÃ. Ye pi te samaïabrÃhmaïà evam Ãhaæsu:

#<[page 024]>#
%<24               BRAHMAJùLA SUTTA.                 [D. i. 2. 20>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `Ananto ayaæ loko apariyanto' ti tesam pi musÃ. Ye pi te samaïa-brÃhmaïà evam Ãhaæsu: `Antavà ca ayaæ loko ananto cÃti' tesam pi musÃ. N' evÃyaæ loko antavà na panÃnanto ti."
     `Idaæ, bhikkhave, catutthaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti.
     21. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva catuhi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     22. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅta atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     23. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà amarÃvikkhepikÃ, tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃvikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ catuhi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ catuhi vatthÆhi?
     24. `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃti, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃti. Tassa evaæ hoti: "Ahaæ kho idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃmi, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃmi.


#<[page 025]>#
%<D. i. 2. 25]              AMARù-VIKKHEPIKù.            25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Aha¤ c' eva kho pana idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ appajÃnanto, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ appajÃnanto, idaæ kusalan ti và vyÃkareyyaæ idaæ akusalan ti và vyÃkareyyaæ, tattha me assa chando và rÃgo và doso và paÂigho vÃ. Yattha me assa chando và rÃgo và doso và paÂigho và taæ mam' assa musÃ. Yaæ mam' assa musà so mam' assa vighÃto. Yo mam' assa vighÃto so mam' assa antarÃyo ti." Iti so musÃ-vÃda-bhayà musÃ-vÃda-parijegucchà n' ev' idaæ kusalan ti vyÃkaroti, na pana idaæ akusalan ti vyÃkaroti, tattha tattha pa¤haæ puÂÂho samÃno vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjati amarÃ-vikkhepaæ: "Evam pi me no. Tathà ti pi me no. A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no. No no ti pi me no ti."
     `Idaæ, bhikkhave, paÂhamaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ.
     25. `Dutiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃti, idaæ akusalan ti yathÃ-{bhÆtaæ} nappajÃnÃti. Tassa {evaæ} hoti: "Ahaæ kho idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃmi, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃmi. Aha¤ c' eva kho pana idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ appajÃnanto, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ appajÃnanto, idaæ kusalan ti và vyÃkareyyaæ idaæ akusalan ti và vyÃkareyyaæ, tattha me assa chando và rÃgo và doso và paÂigho vÃ. Yattha me assa chando và rÃgo và doso và paÂigho và taæ mam' assa upÃdÃnaæ. Yaæ mam' assa upÃdÃnaæ, so mam' assa vighÃto. Yo mam' assa vighÃto so mam' assa antarÃyo ti." Iti so upÃdÃna-bhayà upÃdÃna-parijegucchà n' ev' idaæ kusalan ti vyÃkaroti na pana idaæ akusalan ti vyÃkaroti,


#<[page 026]>#
%<26                     BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 2. 25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tattha tattha pa¤ham puÂÂho samÃno vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjati amarÃ-vikkhepaæ: "Evam pi me no. Tathà ti pi me no. A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no. No no ti pi me no ti."
     `Idaæ, bhikkhave, dutiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂha samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ.
     26. `Tatiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnati, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ {na ppajÃnÃti.} Tassa evaæ hoti: "Ahaæ kho idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃmi, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ nappajÃnÃmi. Aha¤ c' eva kho pana idaæ kusalan ti yathÃ-bhÆtaæ appajÃnanto, idaæ akusalan ti yathÃ-bhÆtaæ appajÃnanto, idaæ kusalan ti và vyÃkareyyaæ idaæ akusalan ti và vyÃkareyyaæ -- santi hi kho pana samaïa-brÃhmaïà paï¬ità nipuïà kata-parappavÃdà vÃla-vedhi-rÆpà vobhindantà ma¤¤e caranti pa¤¤Ãgatena diÂÂhi-gatÃni -- te maæ tattha samanuyu¤jeyyuæ samanugÃheyyuæ samanubhÃseyyuæ. Ye maæ tattha samanuyu¤jeyyuæ samanugÃheyyuæ samanubhÃseyyuæ tesÃhaæ na sampÃyeyyaæ. YesÃhaæ na sampÃyeyyaæ so mam' assa vighÃto. Yo mam' assa vighÃto so mam' assa antarÃyo" ti. Iti so anuyoga-bhayà anuyoga-parijegucchà n' ev' idaæ kusalan ti vyÃkaroti, na pan' idaæ akusalan ti vyÃkaroti, tattha tattha pa¤haæ puÂÂho samÃno vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjati amarÃ-vikkhepaæ: "Evam pi me no.
Tathà ti pi me no. A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no.
No no ti pi me no ti."
     `Idaæ, bhikkhave, tatiyaæ ÂhÃnaæ yaæ Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ.


#<[page 027]>#
%<D. i. 2. 28]                 AMARù-VIKKHEPIKù.                 27>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     27. `Catutthe ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và mando hoti momÆho. So mandattà momÆhattà tattha tattha pa¤haæ puÂÂho samÃno vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjati amarÃ-vikkhepaæ: "`Atthi paro loko?' ti iti ce maæ pucchasi, `Atthi paro loko' ti iti ce me assa, `atthi paro loko' ti iti te naæ vyÃkareyyaæ. Evam pi me no. Tathà ti pi me no. A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no. No no ti pi me no. `N' atthi paro loko?' ti . . . pe . . . `Atthi ca n' atthi ca paro loko? N' ev' atthi na n' atthi paro loko?   -- Atthi sattà opapÃtikÃ? N' atthi sattà opapÃtikÃ?
Atthi ca n' atthi ca sattà opapÃtikÃ? N' ev' atthi na n' atthi sattà opapÃtikÃ? -- Atthi sukata-dukkatÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? N' atthi sukata-dukkatÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? Atthi ca n' atthi ca sukatadukkatÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? N' ev' atthi na n' atthi sukata-dukkatÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? -Hoti TathÃgato param maraïÃ? Na hoti TathÃgato param maraïÃ?  Hoti ca na hoti ca TathÃgato param maraïÃ?
N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ?' ti iti ce maæ pucchasi, `n' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ' ti iti ce me assa, `n' eva hoti na na hoti TathÃgato param {maraïÃ'} ti iti te naæ vyÃkareyyaæ. Evam pi me no. Tathà ti pi me no. A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no. No no ti pi me no ti."
     `Idam, bhikkhave, catutthaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ.
28. Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà amarÃvikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ catuhi vatthÆhi.


#<[page 028]>#
%<28                  BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 2. 28>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và amarÃ-vikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃ-vikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ, sabbe te imeh' eva catuhi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     29. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     30. Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà adhiccasamuppannikÃ, adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti dvÅhi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha adhicca-samuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     31. `Santi, bhikkhave, Asa¤¤a-sattà nÃma devÃ, {sa¤¤uppÃdÃ} ca pana te devà tamhà kÃyà cavanti. èhÃnaæ kho pan' etaæ, bhikkhave, vijjati yaæ a¤¤ataro satto tamhà kÃyà cavitvà itthattaæ Ãgacchati, itthattaæ Ãgato samÃno agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati. AgÃrasmà anagÃri{yaæ} pabbajito samÃno Ãtappam anvÃya padhÃnam anvÃya anuyogam anvÃya appamÃdam anvÃya sammÃmanasi-kÃram anvÃya tathÃ-rÆpaæ ceto-samÃdhiæ phusati yathà samÃhite citte sa¤¤uppÃdam anussarati, tato paraæ nÃnussarati.


#<[page 029]>#
%<D. i. 2. 34]                  ADHICCA{-SAMUPPANIKù.}              29>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So evam Ãha: "Adhicca-samuppanno attà ca loko ca. Taæ kissa hetu? Ahaæ hi pubbe nÃhosiæ, so 'mhi etarahi ahutvà sattattÃya pariïato ti."
     `Idaæ, bhikkhave, paÂhamaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà adhicca-samuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     32. Dutiye ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha adhicca-samuppannikà adhicca-{samuppannaæ} attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti?
     `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và takkÅ hoti vÅmaÇsÅ. So takka-pariyÃhataæ vÅmaÇsÃnucaritaæ sayaæ-paÂibhÃnaæ evam Ãha: "Adhicca-samuppanno attà ca loko cÃti."
     `Idaæ, bhikkhave, dutiyaæ ÂhÃnaæ yam Ãgamma yam Ãrabbha eke samaïa-brÃhmaïà adhicca-samuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti.
     33. Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà adhiccasamuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti dvÅhi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và adhicca-samuppannikà adhiccasamuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva dvÅhi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     34. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evaæ-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti,


#<[page 030]>#
%<30                      {BRAHMAJùLA} SUTTA.            [D. i. 2. 34>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     35. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà pubbanta-kappikà pubbantÃnudiÂÂhino pubbantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti aÂÂhÃdasahi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và pubbanta-kappikà pubbÃnudiÂÂhino pubbantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti, sabbe te imeh' eva aÂÂhÃdasahi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     36. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evaæ-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     37. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà aparantakappikà aparantÃnudiÂÂhino, aparantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti catu-cattÃrÅsÃya vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha aparanta-kappikà aparantÃnudiÂÂhino aparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti catu-cattÃrÅsÃya vatthÆhi?
     38. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà sa¤¤i-vÃdÃ,


#<[page 031]>#
%<D. i. 2. 40]           UDDHAM-ùGHATANIKù.            31>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti soÊasahi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïabrÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha uddham-Ãghatanikà sa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti soÊasahi vatthÆhi?
     "`RÆpi attà hoti arogo param maraïà sa¤¤Å" ti naæ pa¤¤Ãpenti. "ArÆpÅ attà hoti arogo param maraïà {sa¤¤Å}" ti naæ pa¤¤Ãpenti. "RÆpÅ ca arÆpÅ ca . . . pe . . . "N' eva rÆpÅ nÃrÆpÅ . . . "Antavà attà hoti . . . "Anantavà . . . "Antavà ca anantavà ca . . . "N' ev' antavà nÃnantavà . . . "Ekatta-sa¤¤Å attà hoti . . . "NÃnattasa¤¤Å . . . "ParittÃ-sa¤¤Å . . . "AppamÃïÃ-sa¤¤Å . . . "Ekanta-sukhÅ attà hoti . . . "Ekanta-dukkhÅ . . . "Sukha-dukkhÅ . . . "Adukkham-asukhÅ attà hoti arogo param maraïà sa¤¤Å" ti naæ pa¤¤Ãpenti.
     39. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà sa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti soÊasahi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và uddham-Ãghatanikà sa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva soÊasahi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     40. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti,


#<[page 032]>#
%<32                      BRAHMAJùLA SUTTA.            [D. i. 2. 40>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
                         Dutiya-bhÃïavÃraæ.
     3.1. `Santi, bhikkhave eke samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà asa¤¤i-vÃdÃ, uddham Ãghatanà asa¤¤iæ {attÃnaæ} pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha uddhamÃghatanikà asa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà {asa¤¤iæ} attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi?
     2. "`RÆpÅ attà hoti arogo param maraïà asa¤¤Å" ti naæ pa¤¤Ãpenti. "ArÆpÅ . . . pe . . . "RÆpÅ ca arÆpÅ ca . . . "N' eva rÆpÅ nÃrÆpÅ . . . "Antavà ca . . . "Anantavà . . . "Antavà ca anantavà ca . . . "N' ev' antavà nÃnantavà attà hoti arogo param maraïà asa¤¤Å ti" naæ pa¤¤Ãpenti.
     3. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà asa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà asa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và uddham-Ãghatanikà asa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà asa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva aÂÂhahi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     4. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti,


#<[page 033]>#
%<D. i. 3. 9]                   UDDHAM-ùGHATANIKù.               33>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     5. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà uddham-{Ãgha-} tanikà n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdÃ, uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi.
Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha uddham-Ãghatanikà n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi?
     6. "`{RÆpÅ} attà hoti arogo param maraïà n' eva sa¤¤Å nÃsa¤¤Å ti" naæ pa¤¤Ãpenti. "ArÆpÅ . . . "RÆpÅ ca arÆpÅ ca . . . "N' eva rÆpÅ nÃrÆpÅ . . . "Antavà . . . "Anantavà . . . "Antavà ca anantavà ca . . . "N' ev' antavà nÃnantavà attà hoti arogo param maraïà n' eva sa¤¤Å nÃsa¤¤Å" ti naæ pa¤¤Ãpenti.
     7. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà n' eva-sa¤¤i-{nÃsa¤¤i}-vÃdà uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và uddham-Ãghatanikà n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva aÂÂhahi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     8. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅta atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.


#<[page 034]>#
%<34                     BRAHMAJùLA SUTTA.              [D. i. 3. 9>%
     9. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-{brÃhmaïÃ} ucchedavÃdÃ, sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti sattahi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha uccheda-vÃdà sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti sattahi vatthÆhi?
     10. `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo và brÃhmaïo và evaæ-vÃdÅ hoti evaæ-diÂÂhÅ: "Yato kho bho ayaæ attà rÆpÅ cÃtum-mahÃ-bhÆtiko mÃtÃ-pettika-sambhavo, kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati, na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayaæ attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     11. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà dibbo rÆpÅ kÃmÃvacaro kabaliÇkÃrÃhÃra-bhakkho. Taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi. Taæ ahaæ jÃnÃmi passÃmi. So kho bho attà yato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayaæ attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     12. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà dibbo rÆpÅ manomayo sabbaÇga-paccaÇgÅ ahÅnindriyo. Taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi. Taæ ahaæ jÃnÃmi passÃmi. So kho bho attà yato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayam attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     13. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. Na ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso rÆpa-sa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂighasa¤¤Ãnaæ attha-gamà nÃnatta-sa¤¤Ãnaæ amanasi-kÃrà `Ananto ÃkÃso' ti ÃkÃsÃna¤cÃyatanÆpago. Taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi.


#<[page 035]>#
%<D. i. 3. 17]                  UCCHEDA-VùDù.                    35>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Taæ ahaæ jÃnÃmi passÃmi. So kho bho attà yato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayaæ attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     14. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma `Anantaæ {vi¤¤Ãïan}' ti {vi¤¤ÃnÃïa¤cÃyatanÆpago}. Taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi. Taæ ahaæ jÃnÃmi passÃmi.
So kho bho attà yato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayaæ attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     15. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ samatikkamma `N' atthi ki¤cÅti' {Ãki¤ca¤¤ÃyatanÆpago}. Taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi. Taæ ahaæ jÃnÃmi passÃmi. So kho bho attà yato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayaæ attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     16. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà {sammÃ} samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso {Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ} samatikkamma `Santaæ etaæ païÅtam etan' ti {n'eva}-sa¤¤Ã-nÃsa¤¤ÃyatanÆpago.
Taæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi. Taæ ahaæ jÃnÃmi passÃmi. So kho bho attà yato kÃyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti param maraïÃ, ettÃvatà kho bho ayaæ attà sammà samucchinno hotÅti." Itth' eke sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti.
     17. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà ucchedavÃdà sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti sattahi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và uccheda-vÃdà sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti,


#<[page 036]>#
%<36                      BRAHMAJùLA  SUTTA.           [D. i. 3. 17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sabbe te imeh' eva sattahi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     18. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     19. `Santi, bhikkhave, eke samaïa-brÃhmaïà diÂÂhadhamma-{nibbÃna}-vÃdÃ, sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti pa¤cahi vatthÆhi. Te ca bhonto samaïa-brÃhmaïà kim Ãgamma kim Ãrabbha diÂÂha-dhamma-nibbÃna-vÃdà sato sattassa diÂÂha-dhammanibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti pa¤cahi vatthÆhi?
     20. `Idha, bhikkhave, ekacco samaïo va brÃhmaïo và evaæ-vÃdÅ hoti evaæ-diÂÂhÅ: "Yato kho bho ayaæ attà pa¤cahi kÃma-guïehi samappito samaÇgi-bhÆto paricÃreti, ettÃvatà kho bho ayaæ attà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ patto hotÅti." Itth' eke sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti.
     21. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnappatto hoti. Taæ kissa hetu? KÃmà hi bho aniccà dukkhà vipariïÃma-dhammÃ, tesaæ vipariïÃm-a¤¤athÃ-bhÃvà uppajjanti soka-parideva-dukkha-domanass-upÃyÃsÃ. Yato kho bho ayaæ attà vivicc' eva kÃmehi vivicca akusaladhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅti-sukhaæ paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati,


#<[page 037]>#
%<D. i. 3. 24]        DIèèHA-DHAMMA-NIBBùNA-VùDù.               37>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ettÃvatà kho bho ayaæ attà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ patto hotÅti." Itth' eke sato sattassa parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti.
     22. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnappatto hoti. Taæ kissa hetu? Yad eva tattha vitakkitaæ vicÃritaæ etena etaæ oÊÃrikaæ akkhÃyati. Yato kho bho ayaæ attà vitakka-{vicÃrÃnaæ} vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodi-bhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅti-sukhaæ dutiyajjhÃnaæ upasampajja viharati, ettÃvatà kho bho ayaæ attà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ patto hotÅti." Itth' eke sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti.
     23. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnappatto hoti. Tam kissa hetu? Yad eva tattha pÅti-gataæ cetaso ubbillÃvitattaæ etena etaæ oÊÃrikaæ akkhÃyati. Yato kho bho ayaæ attà pÅtiyà ca virÃgà {upekhako} ca viharati sato ca sampajÃno sukha¤ ca kÃyena paÂisaævedeti yan taæ ariyà Ãcikkhanti `upekhako satimà sukha-{vihÃrÅ}' ti tatiyajjhÃnaæ upasampajja viharati, ettÃvatà kho bho ayaæ attà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ patto hotÅti." Itth' eke sato sattassa parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti.
     24. `Taæ a¤¤o evam Ãha: "Atthi kho bho eso attà yaæ tvaæ vadesi. N' eso n' atthÅti vadÃmi. No ca kho bho ayaæ attà ettÃvatà parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnappatto hoti. Taæ kissa hetu? Yad eva tattha sukham iti cetaso Ãbhogo etena etaæ oÊÃrikaæ akkhÃyati. Yato kho bho ayaæ attà sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubb' eva somanassa-domanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃ-sati-pÃrisuddhiæ catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati,


#<[page 038]>#
%<38                     BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 3. 24>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ettÃvatà kho bho ayaæ attà paramadiÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ patto hotÅti." Itth' eke sato sattassa parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti.
     25. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà diÂÂhadhamma-{nibbÃna}-vÃdà sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti pa¤cahi vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và diÂÂha-dhammanibbÃna-vÃdà sato sattassa parama-diÂÂha-dhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti, sabbe te imeh' eva pa¤cahi vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     26. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     27. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà aparantakappikà aparantÃnudiÂÂhino aparantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti catu-cattÃrÅsÃya vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave samaïà và brÃhmaïà và aparanta-kappikà aparantÃnudiÂÂhino aparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti, sabbe te imeh' eva catu-cattÃrÅsÃya vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     28. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati,


#<[page 039]>#
%<D. i. 3. 32]                    SUMMARY.                      39>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     29. `Ime kho te, bhikkhave, samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà ca aparanta-kappikà ca pubbantÃparanta-kappikà ca pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi. Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và pubbanta-kappikà ca aparanta-kappikà ca pubbantÃparanta-kappikà ca pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti, sabbe te imeh' eva dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi etesaæ và a¤¤atarena, n' atthi ito bahiddhÃ.
     30. `Tayidaæ, bhikkhave, TathÃgato pajÃnÃti: "Ime diÂÂhiÂÂhÃnà evaæ-gahità evaæ-parÃmaÂÂhà evaæ-gatikà bhavissanti evam-abhisamparÃyà ti." Ta¤ ca TathÃgato pajÃnÃti, tato ca uttaritaraæ pajÃnÃti, ta¤ ca pajÃnanaæ na parÃmasati, aparÃmasato c' assa paccattaæ yeva nibbuti viditÃ, vedanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃ-bhÆtaæ viditvà anupÃdà vimutto, bhikkhave, TathÃgato.
     `Ime kho te, bhikkhave, dhammà gambhÅrà duddasà duranubodhà santà païÅtà atakkÃvacarà nipuïà paï¬itavedanÅyà ye TathÃgato sayaæ abhi¤¤Ã sacchi-katvà pavedeti, yehi TathÃgatassa yathÃ-bhuccaæ vaïïaæ sammà vadamÃnà vadeyyuæ.
     32. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà sassatavÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi,


#<[page 040]>#
%<40                     BRAHMAJùLA SUTTA.             [D. i. 3. 32>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasitavipphanditam eva.
     33. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà ekaccasassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ {asassataæ} attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasitavipphanditam eva.
     34. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.
     35. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà amarÃvikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃvikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ catuhi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.
     36. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà adhiccasamuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti dvÅhi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ {samaïa}brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.
     37. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà pubbanta-kappikà pubbantÃnudiÂÂhino pubbantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti aÂÂhÃdasahi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasitavipphanditam eva.
     38. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà sa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti soÊasahi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.


#<[page 041]>#
%<D. i. 3. 45]                     SUMMARY.                     41>%
     39. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà asa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà asa¤¤iæ {attÃnaæ} pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.
     40. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasitavipphanditam eva.
     41. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà ucchedavÃdà sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti sattahi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.
     42. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà paramadiÂÂha-dhamma-nibbÃna-vÃdà sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti pa¤cahi vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasita-vipphanditam eva.
     43. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà aparantakappikà aparantÃnudiÂÂhino aparantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti catu-cattÃrÅsÃya vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnam ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasitavipphanditam eva.
     44. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà ca aparanta-kappikà ca pubbantÃparanta-kappikà ca pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitaæ adhivutti-padÃni abhivadanti dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi, tad api tesaæ bhavataæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ ajÃnataæ apassataæ vedayitaæ taïhÃ-gatÃnaæ paritasitavipphanditam eva.
     45. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà sassatavÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi,


#<[page 042]>#
%<42                       BRAHMAJùLA SUTTA.            [D. i 3. 45>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tad api phassa-paccayÃ.
     46. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà ekaccasassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     47. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti catÆhi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     48. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà amarÃvikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃvikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ catuhi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     49. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà adhiccasamuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti dvÅhi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     50. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà pubbantÃnudiÂÂhino pubbantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti aÂÂhÃdasahi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     51. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà sa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti soÊasahi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     52. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà asa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà asa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     53. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanika n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     54. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà ucchedavÃdà sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti sattahi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     55. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà paramadiÂÂha-dhamma-nibbÃna-vÃdà sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti pa¤cahi vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     56. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà aparantakappikà aparantÃnudiÂÂhino aparantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti catu-{cattÃrÅsaya} vatthÆhi,


#<[page 043]>#
%<D. i. 3. 64]                    SUMMARY.                       43>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tad api phassa-paccayÃ.
     57. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà ca aparanta-kappikà ca pubbantÃparanta-kappikà ca pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi, tad api phassa-paccayÃ.
     58. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà sassatavÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     59. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà ekaccasassatikà ekacca-asassatikà ekaccaæ sassataæ ekaccaæ asassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     60. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà antÃnantikà antÃnantaæ lokassa pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     61. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà amarÃvikkhepikà tattha tattha pa¤haæ puÂÂhà samÃnà vÃcÃvikkhepaæ Ãpajjanti amarÃ-vikkhepaæ catuhi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     62. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà adhiccasamuppannikà adhicca-samuppannaæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti dvÅhi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     63. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà pubbantÃnudiÂÂhino pubbantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti aÂÂhÃdasahi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     64. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà sa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà sa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti soÊasahi vatthÆhi,


#<[page 044]>#
%<44                    BRAHMAJùLA SUTTA.              [D. i. 3. 64>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ {vijjati}.
     65. `Tatra, bhikkhave,ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà asa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà asa¤¤iæ attÃna¤ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     66. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà uddhamÃghatanikà n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdà uddham Ãghatanà n' eva sa¤¤iæ nÃsa¤¤iæ attÃnaæ pa¤¤Ãpenti aÂÂhahi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     67. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà ucchedavÃdà sato sattassa ucchedaæ vinÃsaæ vibhavaæ pa¤¤Ãpenti sattahi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etam ÂhÃnaæ vijjati.
     68. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà paramadiÂÂha-dhamma-nibbÃna-vÃdà sato sattassa parama-diÂÂhadhamma-nibbÃnaæ pa¤¤Ãpenti pa¤cahi vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     69. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà aparantakappikà aparantÃnudiÂÂhino aparantaæ Ãrabbha anekavihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti catu-cattÃrÅsÃya vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     70. `Tatra, bhikkhave, ye te samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà ca aparanta-kappikà ca pubbantÃparanta-kappikÃca pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi, te vata a¤¤atra phassà paÂisaævedissantÅti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     71. `Tatra, bhikkhave, ye te {samaïa-brÃhmaïÃ} sassatavÃdà sassataæ attÃna¤ ca loka¤ ca pa¤¤Ãpenti catuhi vatthÆhi, ye pi te samaïa-brÃhmaïà ekacca-sassatikà ekacca-asassatikÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà antÃnantikÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà amarÃ-vikkhepikÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà adhicca-samuppannikÃ,


#<[page 045]>#
%<D. i. 3. 72]                  SUMMARY.                         45>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye pi te samaïabrÃhmaïà pubbanta-kappikÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà uddham-Ãghatanikà sa¤¤i-vÃdÃ, ye pi te samaïabrÃhmaïà uddham-Ãghatanikà asa¤¤i-vÃdÃ, ye pi te samaïabrÃhmaïà uddham-Ãghatanikà n' eva-sa¤¤i-nÃsa¤¤i-vÃdÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà uccheda-vÃdÃ, ye pi te samaïabrÃhmaïà diÂÂha-dhamma-nibbÃna-vÃdÃ, ye pi te samaïabrÃhmaïà pubbanta-kappikÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà aparanta-kappikÃ, ye pi te samaïa-brÃhmaïà pubbantakappikà ca aparanta-kappikà ca pubbantÃparanta-kappikà pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi, sabbe te chahi phassÃyatanehi phussa phussa paÂisaævedenti, tesaæ vedanÃ-paccayà taïhÃ, taïhÃpaccayà upÃdÃnaæ, upÃdÃna-paccayà bhavo, bhava-paccayà jÃti, jÃti-paccayà jarÃ-maraïaæ soka-parideva-dukkhadomanass' -upÃyÃsà sambhavanti. Yato kho, bhikkhave, bhikkhu channaæ phassÃyatanÃnaæ samudaya¤ ca atthagama¤ ca assÃda¤ ca ÃdÅnava¤ ca nissaraïa¤ ca yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ imehi sabbeh' eva uttaritaraæ pajÃnÃti.
     72. `Ye hi keci, bhikkhave, samaïà và brÃhmaïà và pubbanta-kappikà và aparanta-kappikà và pubbantÃparantakappikà và pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti, sabbe te imeh' eva dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi anto-jÃli-katÃ, ettha sità va ummujjamÃnà ummujjanti, ettha pariyÃpannà antojÃli-katà va ummujjamÃnà ummujjanti.
     `Seyyathà pi, bhikkhave, dakkho kevaÂÂo và kevaÂÂantevÃsÅ và sukhumacchikena jÃlena parittaæ udakadahaæ otthareyya, tassa evam assa: "Ye kho keci imasmiæ udaka-dahe oÊÃrikà pÃïÃ, sabbe te anto-jÃli-katÃ, ettha sità va ummujjamÃnà ummujjanti, ettha pariyÃpannà anto-jÃli-katà va ummujjamÃnà ummujjantÅti"


#<[page 046]>#
%<46                       BRAHMAJùLA SUTTA.           [D. i. 3. 72>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- evam eva kho, bhikkhave, ye hi keci samaïà và brÃhmaïà và pubbanta-kappikà và aparanta-kappikà và pubbantÃparantakappikà và pubbantÃparantÃnudiÂÂhino pubbantÃparantaæ Ãrabbha aneka-vihitÃni adhivutti-padÃni abhivadanti, sabbe te imeh' eva dvÃ-saÂÂhiyà vatthÆhi anto-jÃli-katÃ, ettha sità va ummujjamÃnà ummujjanti, ettha pariyÃpannà anto-jÃlikatà va ummujjamÃnà ummujjanti.
     1. `Ucchinna-bhava-nettiko, bhikkhave, TathÃgatassa kÃyo tiÂÂhati. {YÃv'} assa kÃyo Âhassati tÃva naæ dakkhinti deva-manussÃ. KÃyassa bhedà uddhaæ jÅvita-pariyÃdÃnà na dakkhinti deva-manussÃ.
     `Seyyathà pi, bhikkhave, amba-piï¬iyà vaïÂacchinnÃya yÃni kÃnici ambÃni vaïÂÆpanibandhanÃni, sabbÃni tÃni tad-anvayÃni bhavanti -- evam eva kho, bhikkhave, ucchinnabhava-nettiko TathÃgatassa kÃyo tiÂÂhati. YÃv' assa kÃyo Âhassati tÃva naæ dakkhinti deva-manussÃ. KÃyassa bhedà uddhaæ jÅvita-pariyÃdÃnà na dakkhinti deva-manussà ti.'
     74. Evaæ vutte Ãyasmà ùnando Bhagavantaæ etad avoca: `Acchariyaæ bhante, abbhutaæ bhante. Ko nÃmo ayaæ, bhante, dhamma-pariyÃyo ti?'
     `TasmÃt iha tvaæ, ùnanda, imaæ dhamma-pariyÃyaæ Attha-jÃlan ti pi naæ dhÃrehi, Dhamma-jÃlan ti pi naæ dhÃrehi, Brahma-jÃlan ti pi naæ dhÃrehi, DiÂÂhi-jÃlan ti pi naæ dhÃrehi, Anuttaro saÇgÃma-vijayo ti pi naæ dhÃrehÅti.'
     Idam avoca BhagavÃ, attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun ti. Imasmiæ ca pana veyyÃkaraïasmiæ {bha¤¤amÃne} sahassÅ loka-dhÃtu akampitthÃti.
                         BRAHMA-JùLA-SUTTAõ.


#<[page 047]>#
%<                                47>%
                     [ii. SÃma¤¤a-Phala Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà RÃjagahe viharati JÅvakassa komÃrabhaccassa Amba-vane, mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ a¬¬ha-{teÊasehi} bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tadahu 'posathe {païïarase} Komudiyà cÃtumÃsiniyà puïïÃya puïïamÃya rattiyà rÃjÃmacca-parivuto upari-pÃsÃda-vara-gato nisinno hoti. Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tadahu 'posathe udÃnaæ udÃnesÅ: `RamaïÅyà vata bho dosinà ratti, abhirÆpà vata bho dosinà ratti, dassanÅyà vata bho dosinà ratti, pÃsÃdikà vata bho dosinà ratti, lakkha¤¤Ã vata bho dosinà ratti.
Kaæ nu kh' ajja samaïaæ và brÃhmaïaæ và payirupÃseyyÃma, yaæ no payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti?'
     2. Evaæ vutte a¤¤ataro rÃjÃmacco rÃjÃnaæ MÃgadhaæ AjÃtasattuæ Vedehi-puttaæ etad avoca: `Ayaæ deva PÆraïo Kassapo saæghÅ c' eva gaïÅ ca gaïÃcariyo ca ¤Ãto yasassÅ titthakaro sÃdhu-sammato bahu-janassa ratta¤¤Æ cira-pabbajito addhagato vayo anuppatto. Taæ devo PÆraïaæ Kassapaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa PÆraïaæ Kassapaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.' Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tuïhÅ ahosi.
     3. A¤¤ataro pi kho rÃjÃmacco rÃjÃnaæ MÃgadhaæ AjÃtasattuæ Vedehi-puttaæ etad avoca: `Ayaæ deva Makkhali-GosÃlo saæghÅ c' eva gaïÅ ca gaïÃcariyo ca ¤Ãto yasassÅ titthakaro sÃdhu-sammato bahu-janassa ratta¤¤Æ cira-pabbajito addhagato vayo anuppatto.


#<[page 048]>#
%<48                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.               [D. ii. 3>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Taæ devo Makkhali-GosÃlaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa Makkhali-GosÃlaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.' Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tuïhÅ ahosi.
     4. A¤¤ataro pi kho rÃjÃmacco rÃjÃnaæ MÃgadhaæ AjÃtasattuæ Vedehi-puttaæ etad avoca: `Ayaæ deva Ajito Kesa-kambalo saæghÅ c' eva gaïÅ ca gaïÃcariyo ca ¤Ãto yasassÅ titthakaro sÃdhu-sammato bahu-janassa ratta¤¤Æ cira-pabbajito addhagato vayo anuppatto. Taæ devo Ajitaæ Kesa-kambalaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa Ajitaæ Kesa-kambalaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.' Evaæ vutte rÃjà MÃgadho {AjÃtasattu} Vedehi-putto tuïhÅ ahosi.
     5. A¤¤ataro pi kho rÃjÃmacco rÃjÃnaæ MÃgadhaæ AjÃtasattuæ Vedehi-puttaæ etad avoca: `Ayaæ deva Pakudho KaccÃyano saæghÅ c' eva gaïÅ ca gaïÃcariyo ca ¤Ãto yasassÅ titthakaro sÃdhu-sammato bahu-janassa ratta¤¤Æ, cira-pabbajito addhagato vayo anuppatto. Taæ devo Pakudhaæ KaccÃyanaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa Pakudhaæ KaccÃyanaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.' Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tuïhÅ ahosi.
     6. A¤¤ataro pi kho rÃjÃmacco rÃjÃnaæ MÃgadhaæ AjÃtasattuæ Vedehi-puttaæ etad avoca: `Ayaæ deva Sa¤jayo BelaÂÂhi-putto saæghÅ c' eva gaïÅ ca gaïÃcariyo ca ¤Ãto yasassÅ titthakaro sÃdhu-sammato bahu-janassa ratta¤¤Æ cira-pabbajito addhagato vayo anuppatto. Taæ devo {Sa¤jayaæ} BelaÂÂhi-puttaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa Sa¤jÃyaæ BelaÂÂhi-puttaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.' Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tuïhÅ ahosi.
     7. A¤¤ataro pi kho rÃjÃmacco rÃjÃnaæ MÃgadhaæ AjÃtasattuæ Vedehi-puttaæ etad avoca: `Ayaæ deva NigaïÂho NÃta-putto saæghÅ c' eva gaïÅ ca gaïÃcariyo ca ¤Ãto yasassÅ titthakaro sÃdhu-sammato bahu-janassa ratta¤¤Æ cira-pabbajito addhagato vayo anuppatto.


#<[page 049]>#
%<D. ii. 10]             THE VISIT TO GOTAMA.                    49>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Taæ devo NigaïÂhaæ NÃta-puttaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa NigaïÂhaæ NÃta-puttaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.' Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tuïhÅ ahosi.
     8. Tena kho pana samayena JÅvako komÃrabhacco ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa Vedehi-puttassa avidÆre tuïhÅbhÆto nisinno hoti. Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto JÅvakaæ komÃrabhaccaæ etad avoca: `Tvaæ pana samma JÅvaka kiæ tuïhÅ ti?'
     `Ayaæ deva Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho amhÃkaæ Amba-vane viharati, mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ a¬¬ha-{teÊasehi} bhikkhu-satehi. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kitti-saddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃcaraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-dammasÃrathi, satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavà ti." Taæ devo Bhagavantaæ payirupÃsatu, app eva nÃma devassa Bhagavantaæ payirupÃsato cittaæ pasÅdeyyÃti.'
     `Tena hi samma JÅvaka hatthi-yÃnÃni kappÃpehÅti.'
     9. `Evaæ devÃti' kho JÅvako komÃrabhacco ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa Vedehi-puttassa paÂissutvà pa¤ca-mattÃni hatthinikÃ-satÃni kappÃpetvÃ, ra¤¤o ca ÃrohaïÅyaæ nÃgaæ, ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa Vedehi-puttassa paÂivedesi: `KappitÃni kho te deva hatthiyÃnÃni yassa dÃni kÃlaæ ma¤¤asÅti.' Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto pa¤casu hatthinikÃsatesu paccekà itthiyo Ãropetvà ÃrohaïÅyaæ nÃgaæ abhirÆhitvÃ, ukkÃsu dhÃriyamÃnÃsu RÃjagahamhà niyyÃsi mahacca rÃjÃnubhÃvena, yena JÅvakassa komÃrabhaccassa Amba-vanaæ tena pÃyÃsi.
     10. Atha kho ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattussa Vedehiputtassa avidÆre Amba-vanassa ahud eva bhayaæ, ahu chambhitattaæ, ahu lomahaÇso. Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto bhÅto saæviggo loma-haÂÂha-jÃto JÅvakaæ komÃrabhaccaæ etad avoca:


#<[page 050]>#
%<50                    SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.             [D. ii. 10>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `Kacci maæ samma JÅvaka na va¤cesi? Kacci maæ samma JÅvaka na palambhesi? Kacci maæ samma JÅvaka na paccatthikÃnaæ desi? Kathaæ hi nÃma tÃva mahato bhikkhu-saæghassa a¬¬ha-teÊasÃnaæ bhikkhu-satÃnaæ n' eva khipita-saddo bhavissati na ukkÃsita-saddo na nigghoso ti?'
     `MÃ bhÃyi mahÃ-rÃja. Na taæ deva va¤cemi, na taæ deva palambhÃmi, na taæ deva paccatthikÃnaæ demi.
Abhikkama mahÃ-rÃja. Abhikkama mahÃ-rÃja. Ete maï¬ala-mÃÊe dÅpà jhÃyantÅti.'
     11. Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto yÃvatikà nÃgassa bhÆmi nÃgena gantvÃ, nÃgà paccorohitvà pattiko va yena maï¬ala-mÃÊassa dvÃraæ ten' upasaækami, upasaækamitvà JÅvakaæ komÃrabhaccaæ etad avoca: `Kahaæ pana samma JÅvaka Bhagavà ti?'
     `Eso mahÃ-rÃja BhagavÃ. Eso mahÃ-rÃja Bhagavà majjhimaæ thambhaæ nissÃya puratthÃbhimukho nisinno purakkhato bhikkhu-saæghassÃti.'
     12. Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà ekam antaæ aÂÂhÃsi, ekam antaæ Âhito kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto tuïhÅ-bhÆtaæ tuïhÅ-bhÆtaæ bhikkhu-saæghaæ anuviloketvà rahadam iva vippasannaæ udÃnaæ udÃnesi: `Iminà me upasamena UdÃyi-bhaddo kumÃro samannÃgato hotu, yen' etarahi upasamena bhikkhusaægho samannÃgato ti.'
     `Agamà kho tvaæ mahÃ-rÃja yathà peman ti?'
     `Piyo me bhante UdÃyi-bhaddo kumÃro. Iminà me bhante upasamena UdÃyi-bhaddo kumÃro samannÃgato hotu, yen' etarahi upasamena bhikkhu-saægho samannÃgato ti.'
     13. Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto Bhagavantaæ abhivÃdetvà bhikkhu-saæghassa a¤jaliæ païÃmetvà ekam antaæ nisÅdi,


#<[page 051]>#
%<D. ii. 15]                  LIST OF OCCUPATIONS.              51>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ekam antaæ nisinno kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto Bhagavantaæ etad avoca: `PuccheyyÃm' ahaæ bhante Bhagavantaæ ka¤cid eva desaæ, sace me Bhagavà okÃsam karoti pa¤hassa veyyÃkaraïÃyÃti.'
     `Puccha mahÃ-rÃja yad ÃkaÇkhasÅti.'
     14.  `Yathà nu kho imÃni bhante puthu-sippÃyatanÃni -- seyyathÅdaæ hatthÃrohà assÃrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piï¬a-dÃvikà uggà rÃja-puttà pakkhandino mahÃ-nÃgà sÆrà camma-yodhino dÃsaka-puttà ÃÊÃrikà kappakà nahÃpakà sÆdà mÃlÃ-kÃrà rajakà pesa-kÃrà naÊakÃrà kumbha-kÃrà gaïakà muddikà yÃni và pan' a¤¤Ãni pi evaæ-gatÃni puthu-sippÃyatanÃni -- te {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sippa-phalaæ upajÅvanti, te tena attÃnaæ sukhenti pÅïenti mÃtÃ-pitaro sukhenti pÅïenti putta-dÃraæ sukhenti pÅïenti mittÃmacce sukhenti pÅïenti samaïabrÃhmaïesu uddhaggikaæ dakkhiïaæ patiÂÂhÃpenti sovaggikaæ sukha-vipÃkaæ sagga-saævattanikaæ. Sakkà nu kho bhante evam evaæ {diÂÂh eva} dhamme {sandiÂÂhikaæ} sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?'
     15. `AbhijÃnÃsi no tvaæ mahÃ-rÃja imaæ pa¤haæ a¤¤e samaïa-brÃhmaïe pucchittho ti?'
     `AbhijÃnÃm' ahaæ bhante imaæ pa¤haæ a¤¤e {samaïa-}
BrÃhmaïe pucchità ti.'
     `Yathà kataæ pana te mahÃ-rÃja vyÃkaæsu, sace te agaru, bhÃsassÆti.'
     `Na kho me bhante garu yatth' assa Bhagavà nisinno Bhagavanta-rÆpà và ti.'


#<[page 052]>#
%<52                SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.                [D. ii. 15>%
     `Tena hi, mahÃ-rÃja, bhÃsassÆti.'
     16. `Ekam idÃhaæ bhante samayaæ yena PÆraïo Kassapo ten' upasaækamiæ. Upasaækamitvà PÆraïena Kassapena saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdiæ. Ekam antaæ nisinno kho ahaæ bhante PÆraïaæ Kassapaæ etad avoca: Yathà nu kho imÃni bho Kassapa puthu-sippÃyatanÃni -- seyyathÅdaæ hatthÃrohà assÃrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piï¬adÃvikà uggà rÃja-puttà pakkhandino mahÃ-nÃgà sÆrà camma-yodhino dÃsaka-puttà ÃÊÃrikà kappakà nahÃpakà sudà mÃlÃ-kÃrà rajakà pesa-kÃrà naÊa-kÃrà kumbha-kÃrà gaïakà muddikà yÃni và pan' a¤¤Ãni pi evaæ-gatÃni puthu sippÃyatanÃni -- te {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sippaphalaæ upajÅvanti, te tena attÃnaæ sukhenti pÅïenti mÃtÃpitaro sukhenti pÅïenti putta-dÃraæ sukhenti pÅïenti mittÃmacce sukhenti pÅïenti samaïa-brÃhmaïesu uddhaggikaæ dakkhiïaæ patiÂÂhÃpenti sovaggikaæ sukha-vipÃkaæ saggasaævattanikaæ. Sakkà nu kho bho Kassapa evam evaæ {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?"'
     17. `Evaæ vutte bhante PÆraïo Kassapo maæ etad avoca: "Karato kho mahÃ-rÃja kÃrayato chindato chedÃpayato pacato pÃcayato socayato kilamayato phandato phandÃpayato pÃïaæ atimÃpayato adinnaæ Ãdiyato sandhiæ chindato nillopaæ harato ekÃgÃrikaæ karoto paripanthe tiÂÂhato paradÃraæ gacchato musà bhaïato, karoto na karÅyati pÃpaæ. Khura-pariyantena ce pi cakkena yo imissà paÂhaviyà pÃïe eka-maæsa-khalaæ eka-maæsa-pu¤jaæ kareyya, n' atthi tato-nidÃnaæ pÃpaæ, n' atthi pÃpassa Ãgamo.
Dakkhiïa¤ ce pi GaÇgÃ-tÅraæ Ãgaccheyya hananto ghÃtento chindanto chedÃpento pacanto pÃcento, n' atthi tato nidÃnaæ pÃpaæ, n' atthi pÃpassa Ãgamo. Uttara¤ ce pi GaÇgÃ-tÅraæ gaccheyya dadanto dÃpento yajanto yajÃpento, n' atthi tato nidÃnaæ pu¤¤aæ, n' atthi pu¤¤assa Ãgamo.


#<[page 053]>#
%<D. ii. 20]                 MAKKHALI GOSùLA.                   53>%
DÃnena damena saæyamena sacca-vajjena n' atthi pu¤¤aæ, n' atthi pu¤¤assa Ãgamo ti." Itthaæ kho me bhante PÆraïo Kassapo sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno akiriyaæ vyÃkÃsi. Seyyathà pi bhante ambaæ và puÂÂho labujaæ vyÃkareyya, labujaæ và puÂÂho ambaæ vyÃkareyya, evam eva kho bhante PÆraïo Kassapo sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno akiriyaæ vyÃkÃsi.
Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Kathaæ hi nÃma mÃdiso samaïaæ và brÃhmaïaæ và vijite vasantaæ apasÃdetabbaæ ma¤¤eyyÃti?" So kho ahaæ bhante PÆraïassa Kassapassa bhÃsitaæ n' eva abhinandiæ na paÂikkosiæ,
anabhinanditvà appaÂikkositvà anattamano anattamanavÃcaæ anicchÃretvà tam eva vÃcaæ anugaïhanto anikkujjanto uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmiæ.
     19. `Ekam idÃhaæ bhante samayaæ yena MakkhaliGosÃlo ten' upasaækamiæ, upasaækamitvà MakkhaliGosÃlena saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdiæ. Ekam antaæ nisinno kho ahaæ bhante Makkhali-GosÃlaæ etad avoca: "Yathà nu kho imÃni, bho GosÃla, puthu-sippÃyatanÃni seyyathÅdaæ hatthÃrohà . . . pe [ 16] . . . Sakkà nu kho bho GosÃla evam eva {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?"
     20. Evaæ vutte bhante Makkhali-GosÃlo maæ etad avoca: "N' atthi mahÃ-rÃja hetu n' atthi paccayo sattÃnaæ saækilesÃya, ahetu-apaccayà sattà saækilissanti. N' atthi hetu, n' atthi paccayo sattÃnaæ visuddhiyÃ, ahetu-apaccayà sattà visujjhanti. N' atthi attakÃre n' atthi para-kÃre, n' atthi purisa-kÃre, n' atthi balaæ n' atthi viriyaæ, n' atthi purisa-thÃmo n' atthi purisa-parakkamo. Sabbe sattà sabbe pÃïà sabbe bhÆtà sabbe jÅvà avasà abalà aviriyà niyati-saÇgati-bhÃva-pariïatà chass' evÃbhijÃtisu sukha-dukkhaæ paÂisaævedenti. Cuddasa kho pan' imÃni yoni-pamukha-sata-sahassÃni saÂÂhi¤ ca satÃni cha ca satÃni,


#<[page 054]>#
%<54                       SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.          [D. ii. 20>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pa¤ca ca kammuno satÃni pa¤ca ca kammÃni tÅïi ca kammÃni kamme ca a¬¬ha-kamme ca, dvaÂÂhi paÂipadÃ, dvaÂÂh' antara-kappÃ, chaÊÃbhijÃtiyo, aÂÂha purisa-bhÆmiyo, ekÆna-pa¤¤Ãsa ÃjÅva-sate, ekÆna-pa¤¤Ãsa paribbÃjaka-sate, ekÆna-pa¤¤Ãsa nÃgÃvÃsa-sate, {vÅse} indriya-sate, tiæse {niraya}-sate, chattiæsa rajo-dhÃtuyo, satta sa¤¤i-gabbhÃ, satta asa¤¤i-gabbhÃ, satta nigaïÂhigabbhÃ, satta devÃ, satta mÃnusÃ, satta pesÃcÃ, satta sarÃ, satta paÂuvÃ, satta paÂuvÃ-satÃni, satta papÃtÃ, satta papÃta-satÃni, satta supinÃ, satta supina-satÃni, cullÃsÅti mahÃ-kappuno sata-sahassÃni yÃni bÃle ca paï¬ite ca sandhÃvitvà saæsaritvà dukkhass' antaæ karissanti. Tattha n' atthi: `IminÃhaæ sÅlena và vatena và tapena và brahmacariyena và aparipakkaæ và kammaæ paripÃcessÃmi, paripakkaæ và kammaæ phussa phussa vyanti-karissÃmÅti.' H' evaæ n' atthi doïa-mite sukha-dukkhe pariyanta-kaÂe saæsÃre, n' atthi hÃyana-va¬¬hane n' atthi ukkaæsÃvakkaæse. Seyyathà pi nÃma sutta-guÊe khitte nibbeÂhiyamÃnam eva {paleti}, evam eva bÃle ca paï¬ite ca sandhÃvitvà saæsaritvà dukkhass' antaæ karissantÅti.'
     21. `Itthaæ kho me bhante Makkhali-GosÃlo sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno saæsÃra-suddhiæ vyÃkÃsi. Seyyathà pi bhante ambaæ và puÂÂho labujaæ vyÃkareyya labujaæ và puÂÂho ambaæ vyÃkareyya, evam eva kho bhante Makkhali-GosÃlo sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤aphalaæ puÂÂho samÃno saæsÃra-suddhiæ vyÃkÃsi. Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Kathaæ hi nÃma mÃdiso samaïaæ và brÃhmaïaæ và vijite vasantaæ apasÃdetabbaæ ma¤¤eyyÃti?" So kho ahaæ bhante Makkhalissa GosÃlassa bhÃsitaæ n' eva abhinandiæ na paÂikkosiæ,


#<[page 055]>#
%<D. ii. 24]               AJITA KESA-KAMBALý.                  55>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  anabhinanditvà appaÂikkositvà anattamano anattamanavÃcaæ anicchÃretvà tam eva vÃcaæ anugaïhanto anikkujjanto uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmiæ.
     22. `Ekam idÃhaæ bhante samayaæ yena Ajito KesakambalÅ ten' upasaækamiæ, upasaækamitvà Ajitena Kesakambalinà saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdiæ. Ekam antaæ nisinno kho ahaæ bhante Ajitaæ Kesa-kambaliæ etad avoca: Yathà nu kho imÃni bho Ajita puthu-sippÃyatanÃni seyyathÅdaæ hatthÃrohà . . . pe [ 16] . . . Sakkà nu kho bho Ajita evam eva {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?"
     23. `Evaæ vutte bhante Ajito Kesa-kambalÅ maæ etad avoca: "N' atthi mahÃ-rÃja dinnaæ n' atthi yiÂÂhaæ n' atthi hutaæ, n' atthi sukaÂa-dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko, n' atthi ayaæ loko n' atthi paro loko, n' atthi mÃtà n' atthi pitÃ, n' atthi {sattà opapÃtikÃ,} n' atthi loke samaïa-brÃhmaïà sammaggatà sammÃ-{paÂipannÃ} ye ima¤ ca lokaæ para¤ ca lokaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedenti. CÃtum-mahÃbhÆtiko ayaæ puriso, yadà kÃlaæ karoti paÂhavÅ paÂhavi-kÃyaæ anupeti anupagacchati, Ãpo Ãpo-kÃyaæ anupeti anupagacchati, tejo tejokÃyaæ anupeti anupagacchati, vÃyo vÃyo-kÃyaæ anupeti anupagacchati, ÃkÃsaæ indriyÃni saÇkamanti. ùsandipa¤camà purisà mataæ ÃdÃya gacchanti, yÃva ÃÊÃhanà padÃni pa¤¤Ãpenti, kÃpotakÃni aÂÂhÅni bhavanti, bhassantÃhutiyo. Dattu-pa¤¤attaæ yad idaæ dÃnaæ, tesaæ tucchaæ musà vilÃpo ye keci atthika-vÃdaæ vadanti. BÃle ca paï¬ite ca kÃyassa bhedà ucchijjanti vinassanti, na honti param maraïà ti."
     24. `Itthaæ kho me bhante Ajito Kesa-kambalÅ sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno uccheda-vÃdaæ vyÃkÃsi. Seyyathà pi bhante ambaæ và puÂÂho labujaæ vyÃkareyya labujaæ và puÂÂho ambaæ vyÃkareyya,


#<[page 056]>#
%<56                  SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.              [D. ii. 24>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam eva kho bhante Ajito Kesa-kambalÅ sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤aphalaæ puÂÂho samÃno uccheda-vÃdaæ vyÃkÃsi. Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Kathaæ hi nÃma mÃdiso samaïaæ và brÃhmaïaæ và vijite vasantaæ apasÃdetabbaæ ma¤¤eyyÃti?" So kho ahaæ bhante Ajitassa Kesakambalissa bhÃsitaæ n' eva abhinandiæ na paÂikkosiæ, anabhinanditvà appaÂikkositvà anattamano anattamanavÃcaæ anicchÃretvà tam eva vÃcaæ anugaïhanto anikkujjanto uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmiæ.
     25. `Ekam idÃhaæ bhante samayaæ yena Pakudho KaccÃyano ten' upasaækamiæ, upasaækamitvà Pakudhena {KaccÃyanena} saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdiæ. Ekam antaæ nisinno kho ahaæ bhante Pakudhaæ KaccÃyanaæ etad avoca: "Yathà nu kho imÃni bho KaccÃyana puthu-sippÃyatanÃni seyyathÅdaæ hatthÃrohà . . . [pe  16] . . . Sakkà nu bho KaccÃyana evam eva {diÂÂh' eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?"
     26. `Evaæ vutte bhante Pakudho KaccÃyano maæ etad avoca: "Satt' ime mahÃ-rÃja kÃyà akaÂà akaÂa-vidhà animmità animmÃtà va¤jhà kÆÂaÂÂhà esikaÂÂhÃyiÂÂhitÃ. Te na i¤janti na vipariïamanti na a¤¤ama¤¤aæ vyÃbÃdhenti nÃlaæ a¤¤ama¤¤assa sukhÃya và dukkhÃya và sukha-dukkhÃya vÃ. Katame satta? PaÂhavi-kÃyo Ãpo-kÃyo tejo-kÃyo vÃyo-kÃyo sukhe dukkhe jÅva-sattame. Ime satta kÃyà akaÂà akaÂa-vidhà animmità animmÃtà va¤jhà kÆÂaÂÂhà esikaÂÂhÃyiÂÂhitÃ. Te na i¤janti na vipariïamanti na a¤¤am-a¤¤aæ vyÃbÃdhenti nÃlaæ a¤¤am-a¤¤assa sukhÃya và dukkhÃya và sukha-dukkhÃya vÃ. Tattha n' atthi hantà và ghÃtetà và sotà và sÃvetà và vi¤¤Ãtà và vi¤¤Ãpetà vÃ.
Yo pi tiïhena satthena sÅsaæ chindati na koci ki¤ci jÅvità voropeti, sattannaæ yeva kÃyÃnam antarena satthavivaraæ anupatatÅti."


#<[page 057]>#
%<D. ii. 29]               NIGA×èHA NùTA-PUTTA.                 57>%
     27. `Itthaæ kho me bhante Pakudho KaccÃyano sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno a¤¤ena a¤¤aæ vyÃkÃsi. Seyyathà pi bhante ambaæ và puÂÂho labujaæ vyÃkareyya labujaæ và puÂÂho ambaæ vyÃkareyya, evam eva kho me bhante Pakudho KaccÃyano sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno a¤¤ena a¤¤aæ vyÃkÃsi.
Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Kathaæ hi nÃma mÃdiso samaïà và brÃhmaïà và vijite vasantaæ apasÃdetabbaæ ma¤¤eyyÃti?" So kho ahaæ bhante Pakudhassa KaccÃyanassa bhÃsitaæ n' eva abhinandiæ na paÂikkosiæ, anabhinanditvà appaÂikkositvà anattamano anattamanavÃcaæ anicchÃretvà tam eva vÃcaæ anugaïhanto anikkujjanto uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmiæ.
     28. `Ekaæ idÃhaæ bhante samayaæ yena NigaïÂho NÃtaputto ten' upasaækamiæ, upasaækamitvà NigaïÂhena NÃta-puttena saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdiæ. Ekam antaæ nisinno kho ahaæ bhante NigaïÂhaæ NÃta-puttaæ etad avoca: "Yathà nu kho imÃni bho Aggi-vessana puthusippÃyatanÃni seyyathÅdaæ hatthÃrohà . . . [pe  16] . . . Sakkà nu kho bho Aggi-vessana evam eva {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?
     29. `Evaæ vutte bhante NigaïÂho NÃta-putto maæ etad avoca: Idha mahÃ-rÃja nigaïÂho cÃtu-yÃma-saævarasaævuto hoti. Katha¤ ca mahÃ-rÃja nigaïÂho cÃtu-yÃmasaævara-saævuto hoti? Idha mahÃ-rÃja nigaïÂho sabbavÃrÅ-vÃrito ca hoti, sabba-vÃrÅ-yuto ca, sabba-vÃrÅ-dhuto ca, sabba-vÃrÅ-phuÂÂho ca. Evaæ kho mahÃ-rÃja nigaïÂho cÃtu-yÃma-saævara-saævuto hoti. Yato kho mahÃ-rÃja nigaïÂho evaæ cÃtu-yÃma-saævara-saævuto hoti, ayaæ vuccati mahÃ-rÃja nigaïÂho gatatto ca yatatto ca Âhitatto cÃti."


#<[page 058]>#
%<58                    SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.             [D. ii. 30>%
     30. Itthaæ kho me bhante NigaïÂho NÃta-putto sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno cÃtu-yÃma-saævaraæ vyÃkÃsi. Seyyathà pi bhante ambaæ và puÂÂho labujaæ vyÃkareyya labujaæ và puÂÂho ambaæ vyÃkareyya, evam eva kho bhante NigaïÂho NÃtaputto sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno cÃtu-yÃma-saævaraæ vyÃkÃsi. Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Kathaæ hi nÃma mÃdiso samaïaæ và brÃhmaïaæ và vijite vasantaæ apasÃdetabbaæ ma¤¤eyyÃti?" So kho ahaæ bhante NigaïÂhassa NÃtaputtassa bhÃsitaæ n' eva abhinandiæ na paÂikkosiæ, anabhinanditvà appaÂikkositvà anattamano anattamana-vÃcaæ anicchÃretvà tam eva vÃcaæ anugaïhanto anikkujjanto uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmiæ.
     31. `Ekam idÃhaæ bhante samayaæ yena Sa¤jayo BelaÂÂhi-putto ten' upasaækamiæ, upasaækamitvà Sa¤jayena BelaÂÂha-puttena saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekam antaæ nisÅdiæ. Ekam antaæ nisinno kho ahaæ bhante Sa¤jayaæ BelaÂÂhi-puttaæ etad avoca: "Yathà nu kho imÃni bho Sa¤jaya puthu-sippÃyatanÃni seyyathÅdaæ hatthÃrohà . . . [pe  16] . . . Sakkà nu kho bho Sa¤jaya evam eva {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?"
     32. `Evaæ vutte bhante Sa¤jayo BelaÂÂhi-putto maæ etad avoca: "`Atthi paro loko' ti iti ce taæ pucchasi, `atthi paro loko' ti iti ce me assa, `atthi paro loko' ti iti te naæ vyÃkareyyaæ. Evam pi me no. Tathà ti pi me no. A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no. No no ti pi me no.
`N' atthi paro loko'? ti . . . pe . . .`Atthi ca n' atthi ca paro loko?  N' ev' atthi na n' atthi paro loko? -- Atthi sattà opapÃtikÃ?  N' atthi sattà opapÃtikÃ? Atthi ca n' atthi ca sattà {opapÃtikÃ}?  N' ev' atthi na n' atthi sattà opapÃtikÃ?
-- Atthi sukaÂa-dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? N' atthi sukaÂa-dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? Atthi ca n' atthi ca sukaÂa-dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? N' ev' atthi na n' atthi sukaÂa-dukkaÂÃnaæ kammÃnaæ phalaæ vipÃko? -- Hoti TathÃgato param maraïÃ,


#<[page 059]>#
%<D. ii. 34]                  SA¥JAYA BELAèèHI-PUTTA.            59>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na hoti TathÃgato param maraïÃ? Hoti ca na hoti ca TathÃgato param maraïÃ? N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ?' ti iti ce maæ pucchasi, `n' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ' ti iti ce me assa, `N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ' ti iti te naæ vyÃkareyyaæ. Evam pi me no. Tathà ti pi me no.
A¤¤athà ti pi me no. No ti pi me no. No no ti pi me no ti."
     33. `Itthaæ kho me bhante Sa¤jayo BelaÂÂhi-putto sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno vikkhepaæ vyÃkÃsi. Seyyathà pi bhante ambaæ và puÂÂho labujaæ vyÃkareyya labujaæ và puÂÂho ambaæ vyÃkareyya, evam eva kho me bhante Sa¤jayo {BelaÂÂhi-putto} sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno vikkhepaæ vyÃkÃsi. Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Aya¤ ca imesaæ samaïabrÃhmaïÃnaæ sabba-bÃlo sabba-mÆÊho. Kathaæ hi nÃma sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ puÂÂho samÃno vikkhepaæ vyÃkarissatÅti?" Tassa mayhaæ bhante etad ahosi: "Kathaæ hi nÃma mÃdiso samaïaæ và brÃhmaïaæ và vijite vasantaæ apasÃdetabbaæ ma¤¤eyyÃti?" So kho ahaæ bhante Sa¤jayassa BelaÂÂhi-puttassa bhÃsitaæ n' eva abhinandiæ na paÂikkosiæ, anabhinanditvà appaÂikkositvà anattamano anattamana-vÃcaæ anicchÃretvà tam eva vÃcaæ {anugaïhanto} anikkujjanto {uÂÂhÃy'} Ãsanà pakkÃmiæ.
     34. `So 'haæ bhante Bhagavantam pi pucchÃmi: "Yathà nu kho imÃni bhante puthu-sippÃyatanÃni -- seyyathÅdaæ hatthÃrohà assÃrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piï¬a-dÃvikà uggà rÃjaputtà pakkhandino mahÃnÃgà sÆrà camma-yodhino dÃsaka-puttà ÃÊÃrikà kappakà nahÃpakà sudà mÃlÃ-kÃrà rajakà pesa-kÃrà naÊa-kÃrà kumbha-kÃrà gaïakà muddikà yÃni và pan' a¤¤Ãni pi evaægatÃni puthu-sippÃyatanÃni, -- te {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sippa-phalaæ upajÅvanti, te tena attÃnaæ sukhenti pÅïenti mÃtÃ-pitaro sukhenti pÅïenti putta-dÃraæ sukhenti pÅïenti mittÃmacce sukhenti pÅïenti samaïabrÃhmaïesu uddhaggikaæ dakkhiïaæ patiÂÂhÃpenti sovaggikaæ sukha-vipÃkaæ sagga-saævattanikaæ. Sakkà nu kho me bhante evam eva {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?'


#<[page 060]>#
%<60                       SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.          [D. ii. 34>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     `Sakkà nu kho mahÃ-rÃja. Tena hi mahÃ-rÃja taæ yev' ettha paÂipucchissÃmi, yathà te khameyya tathà naæ vyÃkareyyÃsi.
     35. `Taæ kiæ ma¤¤asi mahÃ-rÃja? Idha te assa puriso dÃso kamma-karo pubbuÂÂhÃyÅ pacchÃ-nipÃtÅ kiæ-kÃrapaÂissÃvÅ manÃpa-cÃrÅ piya-vÃdÅ mukhullokako. Tassa evam assa: "Acchariyaæ vata bho abbhutaæ vata bho pu¤¤Ãnaæ gati pu¤¤Ãnaæ vipÃko. Ayaæ hi rÃjà MÃgadho AjÃtasattu. Vedehi-putto manusso, aham pi manusso.
Ayaæ hi rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto pa¤cahi kÃma-guïehi samappito samaÇgi-bhÆto paricÃreti devo ma¤¤e, aham pan' amhi 'ssa dÃso kamma-karo pubbuÂÂhÃyÅ pacchÃ-nipÃtÅ kiæ-kÃra-paÂissÃvÅ manÃpa-cÃrÅ piya-vÃdÅ mukhullokako. So vat' assÃhaæ pu¤¤Ãni kareyyaæ. Yan nÆnÃhaæ kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan ti." So aparena samayena kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni {acchÃdetvÃ} agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyya. So evaæ pabbajito samÃno kÃyena saævuto vihareyya vÃcÃya saævuto vihareyya manasà saævuto vihareyya ghÃsacchÃdana-paramatÃya santuÂÂho abhirato paviveke. Taæ ce te purisà evam Ãroceyyuæ: "Yagghe deva jÃneyyÃsi yo te puriso dÃso kammakaro pubbuÂÂhÃyÅ pacchÃ-nipÃtÅ kiækÃra-paÂissÃvÅ manÃpa-cÃrÅ piya-vÃdÅ mukhullokako, so deva kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito. So evaæ pabbajito samÃno kÃyena saævuto viharati vÃcÃya saævuto viharati manasà saævuto viharati ghÃsacchÃdana-paramatÃya santuÂÂho abhirato paviveke ti." Api nu tvaæ evaæ vadeyyÃsi: "Etu me bho so puriso, punad eva hotu dÃso kamma-karo pubbuÂÂhÃyÅ pacchÃ-nipÃtÅ kiæ-kÃra-paÂissÃvÅ manÃpa-cÃrÅ piya-vÃdÅ mukhullokako ti?"'
     36. `No h' etaæ bhante. Atha kho naæ mayam eva abhivÃdeyyÃma pi paccuÂÂheyyÃma pi Ãsanena pi nimanteyyÃma abhinimanteyyÃma pi naæ cÅvara-piï¬apÃtasenÃsana-gilÃna-paccaya-bhesajja-parikkhÃrehi dhammikam pi 'ssa rakkhÃvaraïa-guttiæ saævidaheyyÃmÃti.'


#<[page 061]>#
%<D. ii. 37]                  THE GAHAPATI-BHIKKHU.              61>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     `Taæ kim ma¤¤asi, mahÃ-rÃja? Yadi evaæ sante hoti và sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ, no và ti?'
     `Addhà kho bhante evaæ sante hoti sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalan ti.'
     `Idaæ kho te mahÃ-rÃja mayà paÂhamaæ {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤attan ti.'
     37. `Sakkà pana bhante a¤¤am pi evam eva {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetun ti?'
     `Sakkà mahÃ-rÃja. Tena hi mahÃ-rÃja taæ yev' ettha paÂipucchissÃmi, yathà te khameyya tathà naæ vyÃkareyyÃsi. Taæ kim ma¤¤asi mahÃ-rÃja? Idha te assa puriso kassako gahapatiko kÃra-kÃrako rÃsi-va¬¬hako.
Tassa evam assa: "Acchariyaæ vata bho abbhutaæ vata bho. Ayaæ hi rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto manusso, aham pi manusso. Ayaæ hi rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto pa¤cahi kÃmaguïehi samappito samaÇgi-bhÆto paricÃreti devo ma¤¤e, aham pan' amhi 'ssa kassako gahapatiko kÃra-kÃrako rÃsi-va¬¬hako. So {v' assÃhaæ} pu¤¤Ãni kareyyaæ. Yan {nÆnÃhaæ} kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan ti." So aparena samayena appaæ và bhoga-kkhandhaæ pahÃya mahantaæ và bhogÃkkhandhaæ pahÃya, appam và ¤Ãti-parivaÂÂaæ pahÃya mahantaæ và ¤Ãti-parivaÂÂaæ pahÃya kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyya. So evaæ pabbajito samÃno kÃyena saævuto vihareyya vÃcÃya saævuto vihareyya manasÃ-saævuto vihareyya ghÃsacchÃdana-paramatÃya santuÂÂho abhirato paviveke. Taæ ce te purisà evam Ãroceyyuæ: "Yagghe deva jÃneyyÃsi, yo te puriso kassako gahapatiko kÃrakÃrako rÃsi-va¬¬hako, so deva kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito. So evaæ pabbajito samÃno kÃyena saævuto viharati vÃcÃya saævuto viharati manasà saævuto viharati ghÃsacchÃdana-paramatÃya santuÂÂho abhirato paviveke ti."


#<[page 062]>#
%<62                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.              [D. ii. 37>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Api nu tvaæ evaæ vadeyyÃsi: "Etu me bho so puriso, punad eva hotu kassako gahapatiko kÃra-kÃrako rÃsiva¬¬hako ti?"'
     38. `No h' etaæ bhante. Atha kho naæ mayam eva abhivadeyyÃma pi paccuÂÂheyyÃma pi Ãsanena pi nimanteyyÃma abhinimanteyyÃma pi naæ cÅvara-piï¬apÃtasenÃsana-gilÃna-paccaya-bhesajja-parikkhÃrehi dhammikam pi 'ssa rakkhÃ-varaïa-guttiæ saævidaheyyÃmÃti.'
     `Taæ kim ma¤¤asi mahÃ-rÃja? Yadi evaæ sante hoti và sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ, no và ti?'
     `Addhà kho maæ bhante evaæ sante hoti sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalan ti.'
     `Idaæ kho te mahÃ-rÃja dutiyaæ {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤attan ti.'
     39. `Sakkà pana bhante a¤¤am pi {diÂÂh eva} dhamme sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ pa¤¤Ãpetuæ imehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤Ã-phalehi {abhikkantatara¤} ca païÅtatara¤ cÃti?'
     `Sakkà mahÃ-rÃja. Tena hi mahÃ-rÃja suïohi sÃdhukaæ manasikarohi bhÃsissÃmÅti.'
     `Evaæ bhante' ti kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehiputto Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad avoca:
     40.  `Idha mahÃ-rÃja TathÃgato loke uppajjati, arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ sadeva-manussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti Ãdi-kalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃna-kalyÃïaæ sÃtthaæ savya¤janaæ, kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti.
     41. `Taæ dhammaæ suïÃti gahapati và gahapati-putto và a¤¤atarasmiæ và kule paccÃjÃto. So taæ dhammaæ sutvà TathÃgate saddhaæ paÂilabhati.


#<[page 063]>#
%<D. ii. 44]                       THE SýLAS.                    63>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So tena saddhÃpaÂilÃbhena samannÃgato iti paÂisa¤cikkhati: "SambÃdho gharÃvÃso rajo-patho, abbhokÃso pabbajjÃ. Na idaæ sukaraæ agÃraæ ajjhÃvasatà ekanta-paripuïïaæ ekantaparisuddhaæ saækha-likhitaæ brahmacariyaæ carituæ.
Yan {nÆnÃhaæ} kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan ti." So aparena samayena appaæ và bhoga-kkhandhaæ pahÃya mahantaæ và bhoga-kkhandhaæ pahÃya, appaæ va ¤ÃtiparivaÂÂaæ pahÃya mahantaæ và ¤Ãti-parivaÂÂaæ pahÃya, kesa-massuæ {ohÃretvÃ} kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati.
     42. `Evaæ pabbajito samÃno pÃtimokkha-saævarasaævuto viharati ÃcÃra-gocara-sampanno aïumattesu vajjesu bhaya-dassÃvÅ samÃdÃya sikkhati sikkhÃpadesu kÃya-kamma-vacÅ-{kammeïa} samannÃgato kusalena parisuddhÃjÅvo sÅla-sampanno indriyesu gutta-dvÃro satisampaja¤¤ena samannÃgato santuÂÂho.
     43. `Katha¤ ca mahÃ-rÃja bhikkhu sÅla-sampanno hoti? Idha mahÃ-rÃja bhikkhu pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihita-daï¬o nihita-sattho lajjÅ dayÃpanno sabba-pÃïa-bhÆta-hitÃnukampÅ viharati. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     `AdinnÃdÃnaæ pahÃya adinnÃdÃnà paÂivirato hoti dinnÃdÃyÅ dinna-pÃÂikaÇkhÅ athenena suci-bhÆtena attanà viharati. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     `Abrahmacariyaæ pahÃya brahmacÃrÅ hoti ÃrÃ-cÃrÅ virato methunà gÃma-dhammÃ. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     44. `MusÃ-vÃdaæ pahÃya musÃ-vÃdà paÂivirato Samaïo Gotamo sacca-vÃdÅ sacca-sandho theto paccayiko avisaævÃdako lokassa. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     `PisuïÃ-vÃcaæ pahÃya pisuïÃya vÃcÃya paÂivirato hoti, ito sutvà na amutra akkhÃtà imesaæ bhedÃya, amutra và sutvà na imesaæ akkhÃtà amÆsaæ bhedÃya.


#<[page 064]>#
%<64                 SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.                 [D. ii.44>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti bhinnÃnaæ va sandhÃtà sahitÃnaæ va anuppÃdÃtà samaggÃrÃmo samagga-rato samagga-nandÅ samagga-karaïiæ vÃcam bhÃsitÃ. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     `PharusÃ-vÃcaæ pahÃya pharusÃya vÃcÃya paÂivirato hoti. Yà sà vÃcà nelà kaïïa-sukhà pemanÅyà hadayaægamà porÅ bahujana-kantà bahujana-manÃpà tathÃrÆpiæ vÃcam bhÃsità hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     `SamphappalÃpaæ pahÃya samphappalÃpà paÂivirato hoti kÃla-vÃdÅ bhÆta-vÃdÅ attha-vÃdÅ dhammavÃdÅ vinayavÃdÅ, nidhÃnavatiæ vÃcam bhÃsità kÃlena sÃpadesaæ pariyantavatiæ attha-saæhitaæ. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     45 `BÅjagÃma-bhÆtagÃma-samÃrambhà paÂivirato hoti.
Eka-bhattiko hoti rattÆparato, virato vikÃla-bhojanÃ.
Nacca-gÅta-vÃdita-visÆka-dassanà paÂivirato hoti. MÃlÃgandha-vilepana-dhÃraïa-maï¬ana-{vibhÆsana-ÂÂhÃnÃ} paÂivirato hoti. UccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato hoti.
JÃtarÆpa-rajata-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmaka-dha¤¤a-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. ùmaka-{maæsa}-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. Itthi-kumÃrika-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÃsi-dÃsa-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. AjeÊaka-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. KukkuÂa-sÆkara-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. Hatthi-gavÃssa-vaÊavÃ-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. Khetta-vatthu-paÂiggahaïà paÂivirato hoti. DÆteyya-pahiïa-gamanÃnuyogà paÂivirato hoti.
Kaya-vikkayà paÂivirato hoti. TulÃkÆÂa-{kaæsakÆÂa}-mÃnakÆÂà paÂivirato hoti. UkkoÂana-va¤cana-nikati-sÃci-yogà paÂivirato hoti. Chedana-vadha-bandhana-viparÃmosaÃlopa-sahasÃkÃrà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     46. `Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ bÅjagÃma-bhÆtagÃma-samÃrambhaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ {mÆla-bÅjaæ} khandha-bÅjaæ phalu-bÅjaæ agga-bÅjaæ {bÅjabÅjam} eva pa¤camaæ -- iti evarÆpà bÅjagÃma-bhÆtagÃmasamÃrambhà {paÂivirato} hoti.


#<[page 065]>#
%<D. ii. 50]                  MAJJHIMA-SýLAõ.                    65>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     47. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ sannidhikÃra-paribhogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ annasannidhiæ pÃna-sannidhiæ vattha-sannidhiæ yÃna-sannidhiæ sayana-sannidhiæ gandha-sannidhiæ Ãmisa-sannidhiæ -- iti và iti evarÆpà sannidhi-kÃra-paribhogà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     48. "`Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni {bhu¤jitvÃ} te evarÆpaæ visÆkadassanaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ naccaæ gÅtaæ vÃditaæ pekkhaæ akkhÃnaæ pÃïissaraæ vetÃlaæ kumbha-thÆïaæ Sobha-nagarakaæ caï¬Ãlaæ vaÇsaæ dhopanaæ hatthi-yuddhaæ assa-yuddhaæ mahisa-yuddhaæ usabha-yuddhaæ aja-yuddhaæ meï¬aka-yuddhaæ kukkuÂa-yuddhaæ vaÂÂaka-yuddhaæ daï¬ayuddhaæ muÂÂhi-yuddhaæ nibbuddhaæ uyyodhikaæ balaggaæ senÃ-byÆhaæ anÅka-dassanaæ -- iti và iti evarÆpà visÆka-dassanà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     49. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ jÆta-pamÃdaÂÂhÃnÃnuyogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ aÂÂhapadaæ dasa-padaæ ÃkÃsaæ parihÃra-pathaæ santikaæ khalikaæ ghaÂikaæ salÃka-hatthaæ akkhaæ paÇgacÅraæ vaÇkakaæ mokkhacikaæ ciÇgulikaæ pattÃÊhakaæ rathakaæ dhanukaæ akkharikaæ manesikaæ yathÃ-vajjaæ -- iti và iti evarÆpà jÆta-pamÃda-ÂÂhÃnÃnuyogà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     50. `Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpam uccÃsayana-mahÃsayanaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ Ãsandiæ pallaÇkaæ gonakaæ cittakaæ paÂikaæ paÂalikaæ tÆlikaæ vikatikaæ udda-lomiæ ekanta-lomiæ kaÂÂhissaæ koseyyaæ kuttakaæ hatthattharaæ assattharaæ rathattharaæ ajinappaveïiæ kadali-miga-pavara-paccattharaïaæ sa-uttara-cchadaæ ubhato-lohitakÆpadhÃnaæ -- iti và iti evarÆpà uccÃsayana-mahÃsayanà paÂivirato hoti.


#<[page 066]>#
%<66                     SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.            [D. ii. 50>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     51. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà {saddhÃ-deyyÃni} bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ maï¬ana{vibhÆsana-ÂÂhÃnÃnuyogaæ} anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ ucchÃdanaæ parimaddanaæ nahÃpanaæ sambÃhanaæ ÃdÃsaæ a¤janaæ mÃlÃ-vilepanaæ mukhÃ-cuïïakaæ mukhÃlepanaæ hattha-bandhaæ sikhÃ-bandhaæ daï¬akaæ nÃÊikaæ khaggaæ chattaæ citrupÃhanaæ uïhÅsaæ maïiæ vÃla-vÅjaniæ odÃtÃni vatthÃni dÅgha-dasÃni -- iti và iti evarÆpà maï¬ana-vibhÆsana-ÂÂhÃnÃnuyogà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     52. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ tiracchÃna-kathaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ rÃjakathaæ cora-kathaæ mahÃmatta-kathaæ senÃ-kathaæ bhaya-kathaæ yuddha-kathaæ anna-kathaæ pÃna-kathaæ vattha-kathaæ sayana-kathaæ mÃlÃ-kathaæ gandhakathaæ ¤Ãti-kathaæ yÃna-kathaæ gÃma-kathaæ nigamakathaæ nagara-kathaæ janapada-kathaæ itthi-kathaæ [purisa-kathaæ] sÆra-kathaæ visikhÃ-kathaæ kumbhaÂÂhÃnakathaæ pubba-peta-kathaæ nÃnatta-kathaæ lokakkhÃyikaæ {samudda-kkhÃyikaæ} itibhavÃbhava-kathaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-kathÃya paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     53. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ viggÃhikakathaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ: "Na tvaæ imaæ dhamma-vinayaæ ÃjÃnÃsi, ahaæ imaæ dhamma-vinayaæ ÃjÃnÃmi, kiæ tvaæ imaæ dhamma-vinayaæ ÃjÃnissasi? -MicchÃ-paÂipanno tvam asi, aham asmi sammÃ-paÂipanno -- Sahitam me, asahitan te -- Pure vacanÅyaæ pacchà avaca, pacchà vacanÅyaæ pure avaca -- Aviciïïan te viparÃvattaæ -- ùropito te vÃdo, niggahÅto 'si -- Cara {vÃda-ppamokkhÃya}, nibbeÂhehi và sace pahosÅti" -- iti và iti evarÆpÃya viggÃhikakathÃya paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     54. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpaæ dÆteyyapahiïa-gamanÃnuyogaæ anuyuttà viharanti -- seyyathÅdaæ ra¤¤aæ rÃja-mahÃmattÃnaæ khattiyÃnaæ brÃhmaïÃnaæ gahapatikÃnaæ {kumÃrÃnam} -- `Idha gaccha,


#<[page 067]>#
%<D. ii. 57]                   MAHù-SýLAõ.                       67>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  amutrÃgaccha, idaæ hara, amutra idaæ ÃharÃti' -- iti và iti evarÆpà dÆteyya-pahiïa-gamanÃnuyogà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     55. `Yathà va pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni {bhojanÃni} bhu¤jitvà te kuhakà ca honti lapakà ca nemittikà ca nippesikà ca lÃbhena ca lÃbhaæ nijigiæsitÃro -- iti evarÆpà kuhana-lapanà paÂivirato hoti.
Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     56. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ aÇgaæ nimittaæ uppÃdaæ supinaæ lakkhaïaæ mÆsikÃcchinnaæ aggi-homaæ dabbi-homaæ thusa-homaæ kaïa-homaæ taï¬ula-homaæ sappi-homaæ tela-homaæ mukha-homaæ lohita-homaæ aÇga-vijjà vatthu-vijjà khatta-vijjà sivavijjà bhÆta-vijjà bhÆri-vijjà ahi-vijjà visa-vijjà vicchika-vijjà mÆsika-vijjà sakuïa-vijjà vÃyasa-vijjà pakkajjhÃnaæ saraparittÃnaæ miga-cakkaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     57. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ maïi-lakkhaïaæ daï¬a-lakkhaïaæ vattha-lakkhaïaæ asilakkhaïaæ usu-lakkhaïaæ dhanu-lakkhaïaæ Ãyudhalakkhaïaæ itthi-lakkhaïaæ purisa-lakkhaïaæ kumÃralakkhaïaæ kumÃri-lakkhaïaæ dÃsa-lakkhaïaæ dÃsi-lakkhaïaæ hatthi-lakkhaïaæ assa-lakkhaïaæ mahisa-lakkhaïaæ usabha-lakkhaïaæ go-lakkhaïaæ aja-lakkhaïaæ meï¬a-lakkhaïaæ kukkuÂa-lakkhaïaæ vaÂÂaka-lakkhaïaæ godhÃ-lakkhaïaæ kaïïikÃ-lakkhaïaæ kacchapalakkhaïaæ miga-lakkhaïaæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     58. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjivena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ "Ra¤¤aæ niyyÃnaæ bhavissati,


#<[page 068]>#
%<68                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.             [D. ii. 58>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ra¤¤aæ aniyyÃnaæ bhavissati -- AbbhantarÃnaæ ra¤¤aæ upayÃnaæ bhavissati, bÃhirÃnaæ ra¤¤aæ apayÃnaæ bhavissati -- BÃhirÃnaæ ra¤¤aæ upayÃnam bhavissati, abbhantarÃnaæ ra¤¤aæ apayÃnaæ bhavissati -- AbbhantarÃnaæ ra¤¤aæ jayo bhavissati, bÃhirÃnaæ ra¤¤aæ parÃjayo bhavissati -- BÃhirÃnaæ ra¤¤aæ jayo bhavissati, abbhantarÃnaæ ra¤¤aæ parÃjayo bhavissati -- Iti imassa jayo bhavissati, imassa parÃjayo bhavissati" -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     59. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ "Canda-ggÃho bhavissati, suriya-ggÃho bhavissati, nakkhatta-ggÃho bhavissati. Candima-suriyÃnaæ patha-gamanaæ bhavissati, candima-suriyÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati, nakkhattÃnaæ patha-gamanaæ bhavissati, nakkhattÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati. UkkÃ-pÃto bhavissati. DisÃ-¬Ãho bhavissati. BhÆmi-cÃlo bhavissati.
Deva-dundubhi bhavissati. Candima-suriya-nakkhattÃnaæ uggamanaæ ogamanaæ saækilesaæ vodÃnaæ bhavissati. Evaæ-vipÃko canda-ggÃho bhavissati, evaævipÃko suriya-ggÃho bhavissati, evaæ-vipÃko nakkhattaggÃho bhavissati, evaæ-vipÃko candima-suriyÃnaæ pathagamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko candima-suriyÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko nakkhattÃnaæ patha-gamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko nakkhattÃnaæ uppatha-gamanaæ bhavissati, evaæ-vipÃko ukkÃpÃto bhavissati, evaæ-vipÃko disÃ-¬Ãho bhavissati, evaæ-vipÃko bhÆmi-cÃlo bhavissati, evaæ-vipÃko deva-dundubhi bhavissati, evaæ-vipÃkaæ candima-suriya-nakkhattÃnaæ uggamanaæ ogamanaæ saækilesaæ vodÃnaæ bhavissati" -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     60. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ:


#<[page 069]>#
%<D. ii. 63]                   MAHù-SýLAõ.                      69>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "SubbuÂÂhikà bhavissati, dubbuÂÂhikà bhavissati, subhikkhaæ bhavissati, dubbhikkhaæ bhavissati, khemaæ bhavissati, bhayaæ bhavissati, rogo bhavissati, Ãrogyaæ bhavissati," muddÃ, gaïanÃ, saækhÃnaæ, kÃveyyaæ, lokÃyataæ -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     61. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-{brÃhmaïÃ} saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ ÃvÃhanaæ vivÃhanaæ saævadanaæ vivadanaæ saækiraïaæ vikiraïaæ subhaga-karaïaæ dubbhaga-karaïaæ viruddha-gabbha-karaïaæ jivhÃ-nittaddanaæ hanusaæhananaæ hatthÃbhijappanaæ kaïïa-jappanaæ ÃdÃsapa¤haæ kumÃri-pa¤haæ deva-pa¤haæ ÃdiccupaÂÂhÃnaæ Mahat-upaÂÂhÃnaæ abbhujjalanaæ Sir' -avhÃyanaæ -- iti và evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     62. `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvà te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvena jÅvikaæ kappenti -- seyyathÅdaæ santi-kammaæ païidhi-kammaæ bhÆri-kammaæ [bhÆti-kammaæ] vassa-kammaæ vossa-kammaæ vatthu-kammaæ vatthu-paÂikiraïaæ Ãcamanaæ nahÃpanaæ juhanaæ vamanaæ virecanaæ uddha-virecanaæ adho-virecanaæ sÅsa-virecanaæ kaïïa-telaæ nettatappaïaæ natthu-kammaæ a¤janaæ pacca¤janaæ sÃlÃkiyaæ sallakattikaæ dÃraka-tikicchà mÆla-bhesajjÃnaæ anuppÃdÃnaæ osadhÅnaæ paÂimokkho -- iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato hoti.
Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     63. `Sa kho so mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ sÅla-sampanno na kuto ci bhayaæ samanupassati yad idaæ sÅla-saævarato.
Seyyathà pi mahÃ-rÃja khattiyo muddhÃvasitto nihitapaccÃmitto na kuto ci bhayaæ samanupassati yad idaæ paccatthikato,


#<[page 070]>#
%<70                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.             [D. ii. 63>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ sÅla-sampanno na kuto ci bhayaæ samanupassati yad idaæ sÅla-saævarato. So iminà ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato ajjhattaæ anavajja-sukhaæ paÂisaævedeti. Evaæ kho mahÃrÃja bhikkhu sÅla-sampanno hoti.
     64. `Katha¤ ca mahÃ-rÃja bhikkhu indriyesu guttadvÃro hoti? Idha mahÃ-rÃja bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnuvya¤janaggÃhÅ. YatvÃdhikaraïam enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃ-domanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyam, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati. Sotena saddaæ sutvà . . . pe . . . ghÃnena gandhaæ ghÃyitvà . . . pe . . . jivhÃya rasaæ sÃyitvà . . . pe . . . kÃyena phoÂÂhabbaæ phusitvà . . . pe . . . manasà dhammaæ vi¤¤Ãya na nimittaggÃhÅ hoti {nÃnuvya¤janaggÃhÅ}. YatvÃdhikaraïam enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ {abhijjhÃ}-domanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ, manindriye saævaraæ Ãpajjati. So iminà ariyena indriya{saævarena} samannÃgato ajjhattaæ avyÃseka-sukhaæ paÂisaævedeti. Evaæ kho mahÃ-rÃja bhikkhu indriyesu gutta-dvÃro hoti.
     65. `Katha¤ ca mahÃ-rÃja bhikkhu sati-sampaja¤¤ena samannÃgato hoti? Idha mahÃ-rÃja bhikkhu abhikkante paÂikkante sampajÃna-kÃrÅ hoti, Ãlokite vilokite sampajÃnakÃrÅ hoti, sammi¤jite pasÃrite sampajÃna-kÃrÅ hoti, saæghÃÂi-patta-cÅvara-dhÃraïe sampajÃna-kÃrÅ hoti, asite {pÅte} khÃyite sÃyite sampajÃna-kÃrÅ hoti, uccÃra-passÃva-kamme sampajÃna-kÃrÅ hoti, gate Âhite nisinne sutte jÃgarite bhÃsite tuïhÅ-bhÃve sampajÃna-kÃrÅ hoti. Evaæ kho mahÃ-rÃja bhikkhu sati-sampaja¤¤ena samannÃgato hoti.


#<[page 071]>#
%<D. ii. 69]                 JOY AND SECLUSION.                 71>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     66. `Katha¤ ca mahÃ-rÃja bhikkhu santuÂÂho hoti?
Idha mahÃ-rÃja bhikkhu santuÂÂho hoti kÃya-parihÃrikena cÅvarena kucchi-parihÃrikena piï¬a-pÃtena, so yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. Seyyathà pi mahÃ-rÃja pakkhÅ sakuïo yena yen' eva ¬eti sa-patta-bhÃro va ¬eti, evam eva mahÃ-rÃja bhikkhu santuÂÂho hoti kÃyaparihÃrikena cÅvarena kucchi-parihÃrikena piï¬a-pÃtena, so yena yen' eva pakkamati samÃdÃy' eva pakkamati. Evaæ kho mahÃ-rÃja bhikkhu santuÂÂho hoti.
     67. `So iminà ca ariyena sÅla-kkhandhena samannÃgato iminà ca ariyena indriya-{saævarena} samannÃgato iminà ca ariyena sati-sampaja¤¤ena samannÃgato imÃya ca ariyÃya santuÂÂhiyà samannÃgato vivittaæ senÃsanaæ bhajati, ara¤¤aæ rukkha-mÆlaæ pabbataæ kandaraæ giri-guhaæ susÃnaæ vana-patthaæ abbhokÃsaæ palÃla-pu¤jaæ. So pacchÃbhattaæ piï¬apÃta-paÂikkanto nisÅdati pallaÇkaæ Ãbhujitvà ujuæ kÃyaæ païidhÃya parimukhaæ satiæ upaÂÂhapetvÃ.
     68. `So abhijjhaæ loke pahÃya vigatÃbhijjhena cetasà viharati, abhijjhÃya cittaæ parisodheti. VyÃpÃda-padosaæ pahÃya avyÃpanna-citto viharati, sabba-pÃïa-bhÆta-hitÃnukampÅ vyÃpÃda-padosà cittaæ parisodheti. ThÅnamiddhaæ pahÃya vigata-thÅna-middho viharati, Ãloka-sa¤¤Å sato sampajÃno thÅna-middhà cittaæ parisodheti. Uddhacca-kukkuccaæ pahÃya anuddhato viharati, ajjhattaæ vÆpasanta-citto uddhacca-kukkuccà cittaæ parisodheti.
Vicikicchaæ pahÃya tiïïa-vicikiccho viharati, akathaækathÅ kusalesu dhammesu vicikicchÃya cittaæ parisodheti.
     69. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso iïaæ ÃdÃya kammante payojeyya, tassa te kammantà samijjheyyuæ, so yÃni ca porÃïÃni iïa-mÆlÃni tÃni ca vyanti-kareyya, siyà c' assa uttariæ avasiÂÂhaæ dÃrÃbharaïÃya. Tassa evam assa: "Ahaæ kho pubbe iïaæ ÃdÃya kammante payojesiæ, tassa me te kammantà samijjhiæsu,


#<[page 072]>#
%<72                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.             [D. ii. 69>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so 'haæ yÃni ca porÃïÃni iïa-mÆlÃni tÃni ca vyanti-akÃsiæ, atthi ca me uttariæ avasiÂÂhaæ dÃrÃbharaïÃyÃti." So tato-nidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ adhigacche somanassaæ.
     70. `Seyyathà pi mahÃ-raja puriso ÃbÃdhiko assa dukkhito bÃÊha-gilÃno bhatta¤ c' assa {na cchÃdeyya,} na c' assa kÃye balamattÃ. So aparena samayena tamhà ÃbÃdhà mucceyya bhatta¤ c' assa chÃdeyya siyà c' assa kÃye balamattÃ. Tassa evam assa: "Ahaæ kho pubbe ÃbÃdhiko ahosiæ dukkhito bÃÊha-gilÃno {bhatta¤} ca me {na cchÃdesi} na ca me Ãsi kÃye balamattÃ, so 'mhi etarahi tamhà ÃbÃdhà mutto bhatta¤ ca me chÃdeti, atthi ca kÃye balamattà ti." So tato-nidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ adhigacche somanassaæ.
     71. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso bandhanÃgÃre baddho assa. So {aparena} samayena tamhà bandhanà mucceyya sotthinà avyayena, na c' assa ki¤ ci bhogÃnaæ vayo.
Tassa evam assa: "Ahaæ kho pubbe bandhanÃgÃre baddho ahosiæ, so 'mhi etarahi tamhà bandhanà mutto sotthinà avyayena, n' atthi ca me ki¤ ci bhogÃnaæ vayo ti." So tato-nidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ adhigacche somanassaæ.
     72. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso dÃso assa anattÃdhÅno parÃdhÅno na yena kÃmaæ gamo. So aparena samayena tamhà dÃsavyà mucceyya attÃdhÅno aparÃdhÅno bhujisso yena kÃmaæ gamo. Tassa evam assa: "Ahaæ kho pubbe dÃso ahosiæ anattÃdhÅno parÃdhÅno na yena kÃmaæ gamo, so 'mhi etarahi tamhà dÃsavyà mutto {attÃdhÅno} aparÃdhÅno bhujisso yena kÃmaæ gamo ti." So tato-nidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ adhigacche somanassaæ.


#<[page 073]>#
%<D. ii. 74]                FREEDOM AND SAFETY.          73>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     73. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso sadhano sabhogo kantÃraddhÃnamaggaæ {paÂipajjeyya} dubbhikkhaæ sappaÂibhayaæ. So aparena samayena taæ kantÃraæ nitthareyya, sotthinà gÃmantaæ anupÃpuïeyya khemaæ appaÂibhayaæ. Tassa evam assa: "Ahaæ kho pubbe sadhano sabhogo kantÃraddhÃnamaggaæ paÂipajjiæ dubbhikkhaæ sappaÂibhayaæ, so 'mhi etarahi taæ kantÃraæ nitthiïïo, sotthinà gÃmantaæ anuppatto khemaæ appaÂibhayan" ti. So tato-nidÃnaæ labhetha pÃmujjaæ adhigacche somanassaæ.
     74. `Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu yathà iïaæ yathà rogaæ yathà bandhanÃgÃraæ yathà dÃsavyaæ yathà kantÃraddhÃnamaggaæ ime pa¤ca nÅvaraïe appahÅne attani samanupassati. Seyyathà pi mahÃ-rÃja Ãnaïyaæ yathà Ãrogyaæ yathà bandhanà mokkhaæ yathà bhujissaæ yathà khemanta-bhÆmiæ, evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassati.
     75. Tass' ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassato pÃmujjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅti-manassa kÃyo passambhati, passaddha-kÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati. So vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅti-sukhaæ paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati. So imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti.


#<[page 074]>#
%<74                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.            [D. ii. 76>%
     76. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja dakkho nahÃpako và nahÃpakantevÃsÅ và {kaæsa-thÃle} nahÃniya-cuïïÃni Ãkiritvà udakena paripphosakaæ paripphosakaæ sanneyya, sà 'ssa nahÃniya-piï¬i snehÃnugatà sneha-paretà santara-bÃhirà {phuÂÃ} sinehena, na ca paggharaïÅ; evaæ eva kho mahÃrÃja bhikkhu imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     77. `Puna ca paraæ mahÃ-rÃja bhikkhu vitakka-vicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅti-sukhaæ {dutiyajjhÃnaæ} upasampajja viharati. So imam eva kÃyaæ samÃdhijena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa samÃdhijena pÅti-sukhena apphutaæ hoti.
     78. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja udaka-rahado ubbhidodako, tassa n' ev' assa puratthimÃya disÃya udakass' Ãya-mukhaæ, na pacchimÃya disÃya udakass' Ãya-mukhaæ, na uttarÃya disÃya udakass' Ãyamukhaæ, na dakkhiïÃya disÃya udakass' Ãya-mukham, devo ca kÃlena kÃlaæ sammà dhÃraæ anupaveccheyya. Atha kho tamhà udaka-rahadà sÅta-vÃri-dhÃrà {ubbhijjitvÃ} tam eva udaka-rahadaæ sÅtena vÃrinà abhisandeyya parisandeyya paripÆreyya paripphareyya, nÃssa ki¤ci sabbÃvato udaka-rahadassa sÅtena vÃrinà apphutaæ assa. Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu imam eva kÃyaæ samÃdhijena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati,


#<[page 075]>#
%<D. ii. 81]                   THE {JHùNAS}.                      75>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa samÃdhijena pÅti-sukhena apphutaæ hoti.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     79. `Puna ca paraæ mahÃ-rÃja bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà ca upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤ ca kÃyena paÂisaævedeti yan taæ ariyà Ãcikkhanti: "upekhako satimà sukha-vihÃrÅ" ti tatiyajjhÃnaæ upasampajja viharati. So imam eva kÃyaæ nippÅtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa nippÅtikena sukhena apphutaæ hoti.
     80. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja uppaliniyaæ paduminiyaæ puï¬arÅkiniyaæ app ekaccÃni uppalÃni và padumÃni và puï¬arÅkÃni và udake-jÃtÃni udake-saævaddhÃni udakà 'nuggatÃni anto-nimuggÃ-posÅni, tÃni yÃva c' aggà yÃva ca mÆlà sÅtena vÃrinà abhisannÃni parisannÃni paripÆrÃni paripphuÂÂhÃni, nÃssa ki¤ci sabbÃvataæ uppalÃnaæ và padumÃnaæ và puï¬arÅkÃnaæ và sÅtena vÃrinà apphutaæ assa. Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu imam eva kÃyaæ nippÅtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa nippÅtikena sukhena apphutaæ hoti.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja, sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     81. `Puna ca paraæ mahÃ-rÃja bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubb' eva somanassadomanassÃnaæ atthagamà adukkhaæ asukhaæ upekhÃsati-pÃrisuddhiæ catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati.
So imam eva kÃyaæ parisuddhena cetasà pariyodÃtena pharitvà nisinno hoti,


#<[page 076]>#
%<76                      SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.           [D. ii. 81>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa parisuddhena cetasà pariyodÃtena apphutaæ hoti.
     82. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso odÃtena vatthena sa-sÅsaæ pÃrupitvà nisinno assa, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa odÃtena {vatthena} apphutaæ assa, evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu imam eva kÃyaæ parisuddhena cetasà {pariyodÃtena} pharitvà nisinno hoti, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa parisuddhena cetasà pariyodÃtena apphutaæ hoti.
     `Idaæ pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     83. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese {mudu-bhÆte} kammaniye Âhite Ãnejjappatte ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So evaæ pajÃnÃti: "Ayaæ kho me kÃyo rÆpÅ cÃtum-mahÃ-bhÆtiko mÃtÃ-pettika-sambhavo odana-kummÃs-upacayo anicc-ucchÃdana-parimaddana-bhedana-vid{dhaæsana}-dhammo, ida¤ ca pana me vi¤¤Ãïaæ ettha sitaæ ettha paÂibaddhan ti." . `Seyyathà pi mahÃ-rÃja maïi veÊuriyo subho jÃtimà aÂÂhaÇso suparikamma-kato accho vippasanno anÃvilo sabbÃkÃra-sampanno, tatra suttaæ Ãvutaæ nÅlaæ và pÅtaæ và lohitaæ và odÃtaæ và paï¬u-suttaæ vÃ. Tam eva cakkhumà puriso hatthe karitvà paccavekkheyya: "Ayaæ kho maïi veÊuriyo subho jÃtimà aÂÂhaæso suparikamma-kato accho vippasanno anÃvilo sabbÃkÃra-sampanno, tatr' idaæ suttaæ Ãvutaæ nÅlaæ và pÅtaæ và lohitaæ và odÃtaæ và paï¬u-suttaæ và ti." Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ¤Ãïa{dassanÃya} cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So evaæ pajÃnÃti; "Ayaæ kho me kÃyo rÆpÅ cÃtum-mahÃ-bhÆtiko mÃtÃ-pettika-sambhavo odana-kummÃs-upacayo anicc' ucchÃdana-parimaddana-bhedana-{viddhaæsana}-dhammo, ida¤ ca pana me vi¤¤Ãïaæ ettha sitaæ ettha paÂibaddhan ti."


#<[page 077]>#
%<D. ii. 87]                      IDDHI.                         77>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     85. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte mano-mayaæ kÃyaæ abhinimminÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So imamhà kÃyà a¤¤aæ kÃyaæ abhinimminÃti rÆpiæ manomayaæ sabbaÇga-paccaÇgiæ ahÅnindriyaæ.
     86. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso mu¤jamhà isÅkaæ pavÃheyya. Tassa evam assa: "Ayaæ mu¤jo ayaæ isÅkÃ, a¤¤o mu¤jo {a¤¤Ã isÅkÃ,} mu¤jamhà tv eva isÅkà pavÃÊhà ti." Seyyathà pi pana mahÃ-rÃja, puriso asi kosiyà pavÃheyya. Tassa evam assa: "Ayaæ asi ayaæ kosi, a¤¤o asi a¤¤o kosi, kosiyà tv eva asi pavÃÊho ti." Seyyathà pi pana mahÃ-rÃja puriso ahiæ karaï¬Ã uddhareyya. Tassa evam assa: "Ayaæ ahi ayaæ karaï¬o a¤¤o ahi a¤¤o karaï¬o, karaï¬Ã tv eva ahi ubbhato" ti.
Evaæ eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte manomayaæ kÃyaæ abhinimminÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So imamhà kÃyà a¤¤aæ kÃyaæ abhinimminÃti rÆpiæ manomayaæ {sabbaÇga}-paccaÇgiæ ahÅnindriyaæ.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     487. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte iddhi-vidhÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti.


#<[page 078]>#
%<78                       SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.         [D. ii. 87>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So aneka-vihitaæ iddhi-vidhaæ paccanubhoti -- eko pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà pi hutvà eko hoti, ÃvibhÃvaæ tiro-bhÃvaæ tiro-ku¬¬aæ tiro-pÃkÃraæ tiro-pabbataæ asajjamÃno gacchati seyyathà pi ÃkÃse, {paÂhaviyÃ} pi ummujja-nimmujjaæ karoti seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃno gacchati seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kamati seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candima-suriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimasati parimajjati, yÃva Brahma-lokà pi kÃyena va saævatteti.
     88. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja dakkho kumbha-kÃro và kumbhakÃrantevÃsÅ và {suparikamma-katÃya} mattikÃya yaæ yad eva bhÃjana-vikatiæ ÃkaÇkheyya taæ tad eva kareyya abhinipphÃdeyya. Seyyathà pi pana mahÃ-rÃja dakkho danta-kÃro và dantakÃrantevÃsÅ và {suparikamma-katasmiæ} dantasmiæ yaæ yad eva danta-vikatiæ ÃkaÇkheyya taæ tad eva kareyya abhinipphÃdeyya -- seyyathà pi pana mahÃrÃja dakkho suvaïïa-kÃro và suvaïïakÃrantevÃsÅ và {suparikamma-katasmiæ} suvaïïasmiæ yaæ yad eva suvaïïavikatiæ ÃkaÇkheyya taæ tad eva kareyya {abhinipphÃdeyya,} evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte iddhi-vidhÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So aneka-vihitaæ iddhividhaæ paccanubhoti -- eko pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà pi hutvà eko hoti, Ãvi-bhÃvaæ tiro-bhÃvaæ tiro-ku¬¬aæ tiropÃkÃraæ tiro-pabbataæ asajjamÃno gacchati seyyathà pi ÃkÃse, {paÂhaviyÃ} pi ummujja-nimmujjaæ karoti seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃno gacchati seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kamati seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candima-suriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimasati parimajjati,


#<[page 079]>#
%<D. ii. 90]                  THE DIVINE EAR.                   79>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yÃva Brahmalokà pi kÃyena va saævatteti.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     89. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte dibbÃya sota-dhÃtuyà cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So dibbÃya sotadhÃtuyà visuddhÃya atikkanta-mÃnusikÃya ubho sadde suïÃti, dibbe ca mÃnuse ca, ye dÆre santike ca.
     90. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso addhÃna-maggapaÂipanno so suïeyya bheri-saddam pi mutiÇga-saddam pi saÇkha-païava-deï¬ima-saddam pi. Tassa evam assa: "Bheri-saddo" iti pi, "mutiÇga-saddo" iti pi "saÇkha-païava-deï¬ima-saddo" iti pi. Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte dibbÃya sota-dhÃtuyà cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So dibbÃya sota-dhÃtuyà visuddhÃya atikkanta-mÃnusikÃya ubho sadde suïÃti, dibbe ca mÃnuse ca, ye dÆre santike ca.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     91. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ceto-{pariya-¤ÃïÃya} cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So para-sattÃnaæ para-puggalÃnaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃti --
     sa-rÃgaæ và cittaæ sa-rÃgaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vÅta-rÃgaæ và cittaæ vÅta-rÃgaæ cittan ti pajÃnÃti,


#<[page 080]>#
%<80                 SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.                [D. ii. 91>%
     sa-dosaæ và cittaæ sa-dosaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vÅta-dosaæ và cittaæ vÅta-dosaæ cittan ti pajÃnÃti,
     sa-mohaæ và cittaæ sa-mohaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vÅta-mohaæ và cittaæ vÅta-mohaæ cittan ti pajÃnÃti,
     saækhittaæ và cittaæ saækhittaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vikkhittaæ và cittaæ vikkhittaæ cittan ti pajÃnÃti,
     mahaggataæ và cittaæ mahaggataæ cittan ti pajÃnÃti,
     amahaggataæ và cittaæ amahaggataæ cittan ti pajÃnÃti,
     sa-uttaraæ và cittaæ sa-uttaraæ cittan ti pajÃnÃti,
     anuttaraæ và cittaæ anuttaraæ cittan ti pajÃnÃti,
     samÃhitaæ và cittaæ samÃhitaæ cittan ti pajÃnÃti,
     asamÃhitaæ và cittaæ asamÃhitaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vimuttaæ và cittaæ vimuttaæ cittan ti pajÃnÃti,
     avimuttaæ và cittaæ {avimuttaæ} cittan ti pajÃnÃti,
     92. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja itthÅ và puriso và daharo và yuvà maï¬ana-jÃtiko ÃdÃse và parisuddhe pariyodÃte acche và udaka-patte sakaæ mukha-nimittaæ paccavekkhamÃno sakaïikaæ và sakaïikan ti jÃneyya akaïikaæ và akaïikan ti jÃneyya, evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ceto-{pariya-¤ÃïÃya} cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So para-sattÃnaæ para-puggalÃnaæ cetasà ceto paricca pajÃnÃti --
     sa-rÃgaæ và cittaæ sa-rÃgaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vÅta-rÃgaæ và cittaæ vÅta-rÃgaæ cittan ti pajÃnÃti,
     sa-dosaæ và cittaæ sa-dosaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vÅta-dosaæ và cittaæ vÅta-dosaæ cittan ti pajÃnÃti,
     sa-mohaæ và cittaæ sa-mohaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vÅta-mohaæ và cittaæ vÅta-mohaæ cittan ti pajÃnÃti,
     saækhittaæ và cittaæ saækhittaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vikkhittaæ và cittaæ vikkhittaæ cittan ti pajÃnÃti,
     mahaggataæ và cittaæ mahaggataæ cittan ti pajÃnÃti,
     amahaggataæ và cittaæ amahaggataæ cittan ti pajÃnÃti,
     sa-uttaraæ và cittaæ sa-uttaraæ cittan ti pajÃnÃti,


#<[page 081]>#
%<D. ii. 94.]           MEMORY OF ONE'S OWN FORMER BIRTHS.       81>%
     anuttaraæ và cittaæ anuttaraæ cittan ti pajÃnÃti,
     samÃhitaæ và cittaæ samÃhitaæ cittan ti pajÃnÃti,
     asamÃhitaæ và cittaæ asamÃhitaæ cittan ti pajÃnÃti,
     vimuttaæ và cittaæ vimuttaæ cittan ti pajÃnÃti,
     avimuttaæ và cittaæ avimuttaæ cittan ti pajÃnÃti,
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     93. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbe-nivÃsÃnussati-¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So aneka-vihitaæ pubbe-nivÃsaæ anussarati seyyathÅdaæ ekam pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim pi jÃtiyo tiæsam pi jÃtiyo {cattÃrÅsam} pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam pi jÃtiyo jÃti-satam pi jÃti-sahassam pi jÃti-satasahassam pi aneke pi saævaÂÂa-kappe aneke pi vivaÂÂa-kappe aneke pi saævaÂÂa-vivaÂÂa-kappe. AmutrÃsiæ evaænÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha{dukkha}-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto amutra upapÃdiæ. TatrÃpÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha-dukkha-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto idhÆpapanno" ti iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati.
     94. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja puriso sakamhà gÃmà a¤¤aæ gÃmaæ gaccheyya, tamhà pi gÃmà a¤¤aæ gÃmaæ gaccheyya, tamhà pi gÃmà sakaæ yeva gÃmaæ {paccÃgaccheyya.} Tassa evaæ assa: "Ahaæ kho sakamhà gÃmà amuæ gÃmaæ {Ãga¤chiæ}, tatra evaæ aÂÂhÃsiæ evaæ nisÅdiæ evaæ abhÃsiæ evaæ tuïhÅ ahosiæ, tamhà pi gÃmà amuæ gÃmaæ {Ãga¤chiæ}, tatrÃpi evaæ aÂÂhÃsiæ evaæ nisÅdiæ evaæ abhÃsiæ evaæ tuïhÅ ahosiæ, so 'mhi tamhà gÃmà sakaæ yeva gÃmaæ paccÃgato ti."


#<[page 082]>#
%<82                   SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.               [D. ii. 94>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte pubbe-nivÃsÃnussati-¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So aneka-vihitaæ pubbenivÃsaæ anussarati -- seyyathÅdaæ ekam pi jÃtiæ dve pi jÃtiyo tisso pi jÃtiyo catasso pi jÃtiyo pa¤ca pi jÃtiyo dasa pi jÃtiyo vÅsatim pi jÃtiyo tiæsam pi jÃtiyo {cattÃrÅsam} pi jÃtiyo pa¤¤Ãsam pi jÃtiyo jÃti-satam pi jÃti-sahassam pi jÃti-sata-sahassam pi aneke pi saævaÂÂa-kappe aneke pi vivaÂÂa-kappe aneke pi saævaÂÂa-vivaÂÂa-kappe. AmutrÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæsukha-{dukkha}-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto amutra upapÃdiæ. TatrÃpÃsiæ evaæ-nÃmo evaæ-gotto evaæ-vaïïo evam-ÃhÃro evaæ-sukha-dukkha-paÂisaævedÅ evam-Ãyu-pariyanto. So tato cuto idhÆpapanno" ti iti sÃkÃraæ sa-uddesaæ aneka-vihitaæ pubbe nivÃsaæ anussarati.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     95. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta-¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃ-kammÆpage satte pajÃnÃti: "Ime vata bhonto sattà kÃya-duccaritena samannÃgatà vacÅ-duccaritena samannÃgatà mano-duccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃ-diÂÂhikà micchÃ-diÂÂhi-kamma-samÃdÃnÃ. Te kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ. Ime và pana bhonto sattà kÃya-sucaritena samannÃgatà vacÅ-sucaritena samannÃgatà mano-sucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃ-{diÂÂhikÃ} sammÃ-diÂÂhi-kamma-samÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti." Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne,


#<[page 083]>#
%<D. ii. 97]        KNOWLEDGE OF OTHER PEOPLE'S FORMER BIRTHS.   83>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃ-kammÆpage satte pajÃnÃti.
     96. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja majjhe siÇghÃÂake pÃsÃdo, tattha cakkhumà puriso Âhito passeyya manusse gehaæ pavisante pi nikkhamante pi rathiyà vÅthi sa¤carante pi majjhe pi siÇghÃÂake nisinne. Tassa evam assa: "Ete manussà gehaæ pavisanti ete nikkhamanti ete rathiyà vÅthi sa¤caranti ete majjhe siÇghÃÂake nisinnà ti." Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte sattÃnaæ cutÆpapÃta-¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate {yathÃ-}kammÆpage satte pajÃnÃti: "Ime vata bhonto sattà kÃya-duccaritena samannÃgatà vacÅ-duccaritena samannÃgatà mano-duccaritena samannÃgatà ariyÃnaæ upavÃdakà micchÃ-diÂÂhikà micchÃ-diÂÂhi-kamma-samÃdÃnÃ. Te kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ upapannÃ. Ime và pana bhonto sattà kÃya-sucaritena samannÃgatà vacÅ-sucaritena samannÃgatà mano-sucaritena samannÃgatà ariyÃnaæ anupavÃdakà sammÃ-{diÂÂhikÃ} sammÃ-diÂÂhi-kamma-samÃdÃnÃ, te kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ upapannà ti." Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena satte passati cavamÃne upapajjamÃne, hÅne païÅte suvaïïe dubbaïïe sugate duggate yathÃ-kammÆpage satte pajÃnÃti.
     `Idam pi kho mahÃ-rÃja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca.
     97. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya-¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So "idaæ dukkhan" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti,


#<[page 084]>#
%<84                  SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.               [D. ii. 97>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "ayaæ dukkha-samudayo" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ dukkha-nirodho" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ dukkha-nirodha-gÃminÅ paÂipadÃ" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ime ÃsavÃ" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ Ãsava-samudayo" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ Ãsava-nirodho" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ Ãsava-nirodha-gÃminÅ paÂipadÃ" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, "Vimuttasmiæ vimuttam" iti ¤Ãïaæ hoti, "KhÅïà jÃti vusitaæ brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti" pajÃnÃti.
     98. `Seyyathà pi mahÃ-rÃja pabbata-saækhepe udakarahado accho vippasanno anÃvilo, tattha cakkhumà puriso tÅre Âhito passeyya sippi-sambukam pi sakkharakaÂhalam pi maccha-gumbam pi carantam pi tiÂÂhantam pi. Tassa evam assa: "Ayaæ kho udaka-rahado accho vippasanno anÃvilo, tatr' ime sippi-sambukà pi sakkhara-kaÂhalà pi maccha-gumbà pi caranti pi tiÂÂhanti pÅti." Evam eva kho mahÃ-rÃja bhikkhu samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte anaÇgaïe vigatÆpakkilese mudubhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khaya¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So imaæ dukkhan" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ {dukkha}-samudayo" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ dukkha-nirodho" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, ayaæ dukkha-nirodha-gÃminÅ paÂipadÃ" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ime ÃsavÃ" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ Ãsava-samudayo" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ Ãsava-nirodho" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃnÃti, "ayaæ Ãsava-nirodha-gÃminÅ paÂipadÃ" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, Vimuttasmiæ vimuttam" iti ¤Ãïaæ hoti, "KhÅïà jÃti vusitaæ brahmacariyaæ kataæ karaïÅyaæ nÃparaæ itthattÃyÃti" pajÃnÃti.


#<[page 085]>#
%<D. ii. 102]                   CONCLUSION.                      85>%
     `Idaæ kho mahÃ-raja sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ purimehi sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi abhikkantatara¤ ca païÅtatara¤ ca. Imamhà mahÃ-rÃja sandiÂÂhikehi sÃma¤¤a-phalehi a¤¤aæ sandiÂÂhikaæ sÃma¤¤a-phalaæ uttaritaraæ và païÅtataraæ và n' atthÅti.'
     99. Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto Bhagavantaæ etad avoca: `Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikkujjitaæ và ukkujjeyya paÂicchannaæ và vivareyya mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya andhakÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti, evam eva Bhagavatà aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. So ahaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca bhikkhusaægha¤ ca, upÃsakam maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïaæ gataæ. Accayo maæ bhante accagamà yathÃ-bÃlaæ yathÃ-mÆÊhaæ yathÃ-akusalaæ, so 'haæ pitaraæ dhammikaæ dhamma-rÃjÃnaæ issariyassa kÃraïà jÅvità voropesiæ. Tassa me bhante Bhagavà accayaæ accayato patigaïhÃtu Ãyatiæ saævarÃyÃti.'
     100. `Taggha tvaæ mahÃ-rÃja accayo accagamà yathÃbÃlaæ yathÃ-mÆÊhaæ yathÃ-akusalaæ, yaæ tvaæ pitaraæ dhammikaæ dhamma-rÃjÃnaæ jÅvità voropesi. Yato ca kho tvaæ mahÃ-rÃja accayaæ accayato disvà yathà dhammaæ paÂikarosi, tan te mayaæ patigaïhÃma. Vuddhi h' esà mahÃ-rÃja ariyassa vinaye, yo accayaæ accayato disvà yathà dhammaæ paÂikaroti Ãyatiæ saævaraæ ÃpajjatÅti.'
     101. Evaæ vutte rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto Bhagavantaæ etad avoca: `Handa ca dÃni mayaæ bhante gacchÃma, bahu-kiccà mayaæ bahu-karaïÅyà ti.'
     `Yassa dÃni tvaæ mahÃ-rÃja kÃlaæ ma¤¤asÅti.' Atha kho rÃjà MÃgadho AjÃtasattu Vedehi-putto Bhagavato bhÃsitaæ abhinanditvà anumoditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi.
     102. Atha kho Bhagavà acira-pakkantassa ra¤¤o MÃgadhassa AjÃtasattu-Vedehi-puttassa bhikkhÆ Ãmantesi:


#<[page 086]>#
%<86                     SùMA¥¥A-PHALA-SUTTA.           [D. ii. 102>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "KhatÃyaæ bhikkhave rÃjÃ, upahatÃyaæ bhikkhave rÃjÃ.
SacÃyaæ bhikkhave rÃjà pitaraæ dhammikaæ dhammarÃjÃnaæ jÅvità na voropessatha, imasmiæ yeva Ãsane virajaæ vÅta-malaæ dhamma-cakkhuæ uppajjissathÃti.'
     Idam avoca BhagavÃ, attamanà te bhikkhÆ Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun ti.
                        SùMA¥¥A-PHALA-SUTTAõ.


#<[page 087]>#
%<                                87>%
                      [iii. AmbaÂÂha Sutta.]
     1.1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi yena IcchÃnaÇkalaæ nÃma KosalÃnaæ brÃhmaïa-gÃmo tad avasari. Tatra sudaæ Bhagavà IcchÃnaÇkale viharati IcchÃnaÇkala-vana-saï¬e.
Tena kho pana samayena BrÃhmaïo PokkharasÃdi UkkaÂÂhaæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã Pasenadi-kosalena dinnaæ rÃjadÃyaæ brahma-deyyaæ.
     2. Assosi kho BrÃhmaïo PokkharasÃdi: `Samaïo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulà pabbajito Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi IcchÃnaÇkalaæ anuppatto IcchÃnaÇkale viharati IcchÃnaÇkala-vana-saï¬e. Taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavÃ." So imaæ lokaæ {sadevakaæ} samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ {sadeva-manussaæ} sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti Ãdi-kalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃna-kalyÃïaæ sÃtthaæ savya¤janaæ, kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti.


#<[page 088]>#
%<88                   AMBAèèHA SUTTA.               [D. iii. 1. 2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SÃdhu kho pana tathÃ-rÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti.'
     3. Tena kho pana samayena brÃhmaïassa PokkharasÃdissa AmbaÂÂho mÃïavo antevÃsÅ hoti ajjhÃyako mantadharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬u-keÂubhÃnaæ {sÃkkhara-ppabhedÃnaæ} itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo anu¤¤Ãta-paÂi¤¤Ãto sake Ãcariyake tevijjake pÃvacane: `Yam ahaæ jÃnÃmi taæ tvaæ jÃnÃsi, yaæ tvaæ jÃnÃsi tam ahaæ jÃnÃmÅti.'
     4. Atha kho brÃhmaïo PokkharasÃdi AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ Ãmantesi: `Ayaæ tÃta AmbaÂÂha samaïo Gotamo Sakyaputto Sakya-kulà pabbajito Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi IcchÃnaÇkalaæ anuppatto IcchÃnaÇkale viharati IcchÃnaÇkala-vana-saï¬e. Taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho" . . . pe . . . brahmacariyaæ pakÃseti. SÃdhu kho pana tathÃ-rÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti. Ehi tvaæ tÃta AmbaÂÂha yena samaïo Gotamo ten' {upasaækama}, upasaækamitvà samaïaæ Gotamaæ jÃnÃhi yadi và taæ bhavantaæ Gotamaæ tathà santaæ yeva saddo abbhuggato yadi và no tathÃ, yadi và so bhavaæ Gotamo tÃdiso yadi và na tÃdiso.
Tathà mayaæ taæ bhavantaæ Gotamaæ vedissÃmÃti.'
     5. `Yathà kathaæ panÃhaæ bho taæ bhavantaæ Gotamaæ jÃnissÃmi yadi và taæ bhavantaæ Gotamaæ tathà santaæ yeva saddo abbhuggato yadi và no tathÃ, yadi và so bhavaæ Gotamo tÃdiso yadi và na tÃdiso ti?'
     `ùgatÃni kho tÃta AmbaÂÂha amhÃkaæ mantesu dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïÃni yehi samannÃgatassa mahÃpurisassa dve gatiyo bhavanti ana¤¤Ã. Sace agÃraæ ajjhÃvasati rÃjà hoti cakkavatti dhammiko dhamma-rÃjà cÃturanto vijitÃvÅ janapadatthÃvariyappatto satta-ratana-samannÃgato.


#<[page 089]>#
%<D. iii. 1. 9]         AMBAèèHA VISITS GOTAMA.                 89>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tass' imÃni satta ratanÃni bhavanti: seyyathÅdaæ cakka-ratanaæ hatthi-ratanaæ assa-ratanaæ maïiratanaæ itthi-ratanaæ gahapati-ratanaæ pariïÃyakaratanaæ eva sattamaæ. Paro sahassaæ kho pan' assa puttà bhavanti sÆrà vÅraÇga-rÆpà parasenappamaddanÃ.
So imaæ pathaviæ sÃgara-pariyantaæ adaï¬ena asatthena dhammena abhivijiya ajjhÃvasati. Sace kho pana agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati arahaæ hoti sammÃ-sambuddho loke vivattacchaddo. Ahaæ kho pana tÃta AmbaÂÂha mantÃnaæ dÃtÃ, tvaæ mantÃnaæ paÂiggahetà ti.'
     6. `Evaæ bho ti' kho AmbaÂÂho mÃïavo brÃhmaïassa PokkharasÃdissa paÂissutvÃ, uÂÂhÃy' Ãsanà brÃhmaïaæ PokkharasÃdiæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà vaÊavÃrathaæ Ãruyha sambahulehi mÃïavakehi saddhiæ yena IcchÃnaÇkala-vana-saï¬o tena pÃyÃsi. YÃvatikà yÃnassa bhÆmi yÃnena gantvà yÃnà paccorohitvà pattiko va ÃrÃmaæ pÃvisi.
     7. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhÆ abbhokase caÇkamanti. Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo yena te bhikkhÆ ten' upasaækami, upasaækamitvà te bhikkhÆ etad avoca: `Kahaæ nu kho bho etarahi so bhavaæ Gotamo viharati? taæ hi mayaæ bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya idh' upasaækantà ti.'
     8. Atha kho tesaæ bhikkhÆnaæ etad ahosi: `Ayaæ kho AmbaÂÂho mÃïavo abhi¤¤Ãta-kola¤¤o c' eva abhi¤¤Ãtassa ca brÃhmaïassa PokkharasÃdissa antevÃsÅ. Agaru kho pana Bhagavato evarÆpehi kula-puttehi saddhiæ kathÃsallÃpo hotÅti.' Te AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ etad avocuæ: `Eso AmbaÂÂha vihÃro saævuta-dvÃro, tena appa-saddo upasaækamitvà ataramÃno Ãlindaæ pavisitvà ukkÃsitvà aggalaæ ÃkoÂehi. Vivarissati te Bhagavà dvÃran ti.'
     9. Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo yena so vihÃro saævuta-dvÃro tena appa-saddo upasaækamitvà ataramÃno Ãlindaæ pavisitvà ukkÃsitvà aggalaæ ÃkoÂesi. Vivari Bhagavà dvÃraæ, pÃvisi AmbaÂÂho mÃïavo. MÃïavakà pi pavisitvà Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu. AmbaÂÂho pana mÃïavo caÇkamanto pi nisinnena Bhagavatà ka¤ci ka¤ci kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃreti,


#<[page 090]>#
%<90                     AMBAèèHA SUTTA.              [D. iii. 1. 9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Âhito pi nisinnena Bhagavatà ka¤ci ka¤ci kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃreti.
     10. Atha kho Bhagavà AmbaÂÂha-mÃïavaæ etad avoca: `Evaæ nu kho te AmbaÂÂha brÃhmaïehi vuddhehi mahallakehi Ãcariya-pÃcariyehi saddhiæ kathÃ-sallÃpo hoti yathayidaæ caraæ tiÂÂhaæ nisinnena mayà ka¤ci ka¤ci kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃresÅti?'
     `No h' idaæ bho Gotama. Gacchanto và hi bho Gotama gacchantena brÃhmaïo brÃhmaïena saddhiæ sallapituæ arahati, Âhito và hi bho {Gotama} Âhitena brÃhmaïo brÃhmaïena saddhiæ sallapituæ arahati, nisinno và hi bho Gotama nisinnena brÃhmaïo brÃhmaïena saddhiæ sallapituæ arahati, sayÃno và hi bho Gotama sayÃnena brÃhmaïo brÃhmaïena saddhiæ sallapituæ arahati. Ye ca kho te bho Gotama muï¬akà samaïakà ibbhà kiïhà bandhupÃdÃpaccà tehi pi me saddhiæ evaæ kathÃ-sallÃpo hoti yathariva bhotà GotamenÃti.'
     11. `Atthikavato kho pana te AmbaÂÂha idh' Ãgamanaæ ahosi, yÃy' eva kho pan' atthÃya ÃgaccheyyÃtho taæ eva atthaæ sÃdhukam manasikareyyÃtho. Avusitavà yeva kho pana AmbaÂÂho mÃïavo, vusitavÃ-mÃnÅ kim a¤¤atra avusitattà ti.'
     12. Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo Bhagavatà avusitavÃdena vuccamÃno kupito anattamano, Bhagavantaæ yeva khuæsento Bhagavantaæ yeva vambhento Bhagavantaæ yeva upavadamÃno: `Samaïo ca me bho Gotamo pÃpiko bhavissatÅti' Bhagavantaæ etad avoca: `Caï¬Ã bho Gotama Sakya-jÃti, pharusà bho Gotama Sakya-jÃti, lahusà bho Gotama Sakya-jÃti,


#<[page 091]>#
%<D. iii. 1. 15]              PRIDE OF THE SùKYAS.              91>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  rabhasà bho Gotama Sakya-jÃti.
Ibbhà santà ibbhà samÃnà na brÃhmaïe sakkaronti na brÃhmaïe garukaronti na brÃhmaïe {mÃnenti} na brÃhmaïe pÆjenti na brÃhmaïe apacÃyanti. Tayidaæ bho Gotama {na cchannaæ} tayidaæ {na ppatirÆpaæ} yadime Sakyà ibbhà santà ibbhà samÃnà na brÃhmaïe sakkaronti na brÃhmaïe garukaronti na brÃhmaïe mÃnenti na brÃhmaïe pÆjenti na brÃhmaïe apacÃyantÅti.' Iti ha AmbaÂÂho mÃïavo idaæ paÂhamaæ Sakkesu ibbha-vÃdaæ nipÃtesi.
     13. `Kim pana te AmbaÂÂha Sakyà aparaddhun ti?'
     `Ekaæ idÃhaæ bho Gotama samayaæ Ãcariyassa brÃhmaïassa PokkharasÃtissa kenacid eva karaïÅyena {Kapilavatthuæ} agamÃsiæ, yena SakkÃnaæ santhÃgÃraæ ten' upasaækamiæ. Tena kho pana samayena sambahulà Sakyà c' eva SakyÃ-kumÃrà ca santhÃgÃre uccesu Ãsanesu nisinnà honti a¤¤ama¤¤aæ aÇguli-patodakena sa¤jagghantà saÇkÅÊantÃ, a¤¤adatthu mamaæ yeva ma¤¤e va anojagghantÃ, na maæ koci Ãsanena pi nimantesi. Tayidaæ bho Gotama {na cchannaæ} tayidaæ {na ppaÂirÆpaæ} yad ime Sakyà ibbhà santà ibbhà samÃnà na brÃhmaïe sakkaronti na brÃhmaïe garukaronti na brÃhmaïe mÃnenti na brÃhmaïe pÆjenti na brÃhmaïe apacÃyantÅti.' Iti ha AmbaÂÂho mÃïavo idaæ dutiyaæ Sakkesu ibbha-vÃdam nipÃtesi.
     14. `LaÂukikà pi kho AmbaÂÂha sakuïikà sake kulÃvake kÃmalÃpinÅ hoti. Sakaæ kho pan' etaæ AmbaÂÂha SakyÃnaæ yad idaæ Kapilavatthuæ, na arahati yasmà AmbaÂÂho imÃya appamattÃya abhisajjitun ti.'
     15. `CattÃro 'me bho Gotama vaïïÃ, khattiyà brÃhmaïà vessà suddÃ. Imesaæ hi bho Gotama {catunnaæ} vaïïÃnaæ tayo vaïïà khattiyà ca vessà ca suddà ca a¤¤adatthu brÃhmaïass' eva paricÃrakà sampajjanti. Tayidaæ bho Gotama nacchannaæ tayidaæ {na ppatirÆpaæ} yad ime Sakyà ibbhà santà ibbhà samÃnà na brÃhmaïe sakkaronti na brÃhmaïe garukaronti na brÃhmaïe mÃnenti na brÃhmaïe pÆjenti na brÃhmaïe apacÃyantÅti.'


#<[page 092]>#
%<92                      AMBAèèHA SUTTA.           [D. iii. 1. 15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti ha AmbaÂÂho mÃïavo idaæ tatiyaæ Sakkesu ibbha-vÃdaæ nipÃtesi.
     16. Atha kho Bhagavato etad ahosi: `AtibÃÊhaæ kho ayaæ AmbaÂÂho mÃïavo Sakkesu ibbha-vÃdena nimmadeti. Yan nÆnÃhaæ gottaæ puccheyyan ti.' Atha Kho Bhagavà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ etad avoca: `Kathaægotto 'si AmbaÂÂhÃti?'
     `KaïhÃyano 'haæ asmi bho GotamÃti.'
     {`PorÃïaæ} kho pana te AmbaÂÂha mÃtÃpettikaæ nÃmagottaæ anussarato ayya-puttà Sakyà bhavanti, dÃsi-putto tvaæ asi SakyÃnaæ. Sakyà kho pan' AmbaÂÂha rÃjÃnaæ OkkÃkaæ pitÃmahaæ dahanti. BhÆta-pubbaæ AmbaÂÂha rÃjà OkkÃko yà sà mahesÅ piyà manÃpà tassà puttassa rajjaæ pariïÃmetukÃmo jeÂÂha-kumÃre raÂÂhasmà pabbÃjesi, OkkÃmukhaæ Karaï¬uæ HatthinÅyaæ SÅnipuraæ. Te raÂÂhasmà pabbÃjità yattha Himavanta-passe pokkharaïiyà tÅre mahà sÃka-saï¬o tattha vÃsaæ kappesuæ.
Te jÃti-sambheda-bhayà sakÃhi bhaginÅhi saddhiæ {saævÃsaæ} kappesuæ.
     `Atha kho AmbaÂÂha rÃjà OkkÃko amacce pÃrisajje Ãmantesi: "Kahaæ nu kho bho etarahi kumÃrà sammantÅti?"
     "`Atthi deva Himavanta-passe pokkharaïiyà tÅre mahà sÃka-saï¬o tatth' etarahi kumÃrà sammanti. Te jÃtisambheda-bhayà sakÃhi bhaginÅhi saddhiæ {saævÃsaæ} kappentÅti."
     `Atha kho AmbaÂÂha rÃjà OkkÃko udÃnaæ udÃnesi:


#<[page 093]>#
%<D. iii. 1. 18]                 BIRTH OF KA×HA.                93>%
"Sakyà vata bho kumÃrÃ, parama-sakyà vata bho kumÃrà ti."
     `Tadagge kho pana AmbaÂÂha Sakyà pa¤¤Ãyanti. So va SakyÃnaæ pubba-puriso. Ra¤¤o kho pana AmbaÂÂha OkkÃkassa Disà nÃma dÃsÅ ahosi. Sà kaïhaæ janesi.
JÃto Kaïho paccÃbhÃsi: "Dhopetha maæ amma, nahÃpetha maæ amma, imasmà maæ amma asucismà parimocetha, atthÃya vo bhavissÃmÅti." Yathà kho pana AmbaÂÂha etarahi manussà pisÃce pisÃcà ti sa¤jÃnanti, evam eva kho AmbaÂÂha tena samayena manussà pisÃce pi Kaïhà ti sa¤jÃnanti. Te evam Ãhaæsu: "Ayaæ sa¤jÃto paccÃbhÃsi. Kaïho jÃto pisÃco jÃto ti." Tadagge kho pana AmbaÂÂha KaïhÃyanà pa¤¤Ãyanti. So ca KaïhÃyanÃnaæ pubba-puriso. Iti kho te AmbaÂÂha porÃïaæ mÃtÃpettikaæ nÃma-gottaæ anussarato ayya-puttà Sakyà bhavanti, dÃsi-putto tvam asi SakyÃnan ti.'
     17. Evaæ vutte te mÃïavakà Bhagavantaæ etadavocuæ: `Mà bhavaæ Gotama AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ atibÃÊhaæ dÃsi-putta-vÃdena nimmÃdesi, sujÃto ca bho Gotama AmbaÂÂho mÃïavo, kula-putto ca AmbaÂÂho mÃïavo, bahussutoca AmbaÂÂho mÃïavo, kalyÃïa-vÃkkaraïo ca AmbaÂÂho mÃïavo, paï¬ito ca AmbaÂÂho mÃïavo, pahoti ca AmbaÂÂho mÃïavo bhotà Gotamena saddhiæ asmiæ vacane patimantetun ti.'
     18. Atha kho Bhagavà te mÃïavake etad avoca: `Sace kho tumhÃkaæ mÃïavakà evaæ hoti, "DujjÃto ca AmbaÂÂho mÃïavo, akula-putto ca AmbaÂÂho mÃïÃvo, appassuto ca AmbaÂÂho mÃïavo,


#<[page 094]>#
%<94                     AMBAèèHA SUTTA.             [D. iii. 1. 18>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  akalyÃïa-vÃkkaraïo ca AmbaÂÂho mÃïavo, duppa¤¤o ca AmbaÂÂho mÃïavo, na ca pahoti AmbaÂÂho mÃïavo samaïena Gotamena saddhiæ asmiæ vacane patimantetun ti," tiÂÂhatu AmbaÂÂho mÃïavo, tumhe mayà saddhiæ asmiæ vacane mantavho. Sace pana tumhÃkaæ mÃïavakà evaæ hoti: "SujÃto ca AmbaÂÂho mÃïavo, kula-putto ca AmbaÂÂho mÃïavo, bahussuto ca AmbaÂÂho mÃïavo, kalyÃïa-vÃkkaraïo ca AmbaÂÂho mÃïavo, paï¬ito ca AmbaÂÂho mÃïavo, pahoti ca AmbaÂÂho mÃïavo samaïena Gotamena saddhiæ vacane patimantetun ti," tiÂÂhatha tumhe, AmbaÂÂho mÃïavo mayà saddhiæ mantetÆti.'
     19. `SujÃto ca bho Gotama AmbaÂÂho mÃïavo, {kulaputto} ca AmbaÂÂho mÃïavo, bahussuto ca AmbaÂÂho mÃïavo, kalyÃïa-vÃkkaraïo ca AmbaÂÂho mÃïavo, paï¬ito ca AmbaÂÂho mÃïavo, pahoti ca AmbaÂÂho mÃïavo samaïena Gotamena saddhiæ asmiæ vacane patimantetuæ.
TuïhÅ mayaæ bhavissÃma. AmbaÂÂho mÃïavo bhotà Gotamena saddhiæ asmiæ vacane patimantetÆti.'
     20. Atha kho Bhagavà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ etad avoca: `Ayaæ kho pana te AmbaÂÂha sahadhammiko pa¤ho Ãgacchati, akÃmà vyÃkÃtabbo. Sace na vyÃkarissasi a¤¤ena và a¤¤aæ paÂicarissasi, tuïhi và bhavissasi, pakkamissasi vÃ, etth' eva te sattadhà muddhà phalissati.
Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Kin ti te sutaæ brÃhmaïÃnam vuddhÃnaæ mahallakÃnaæ Ãcariya-pÃcariyÃnaæ bhÃsamÃnÃnaæ, kuto pabhutikà KaïhÃyanÃ, ko ca KaïhÃyanÃnaæ pubba-puriso ti?'
     Evaæ vutte AmbaÂÂho mÃïavo tuïhÅ ahosi. Dutiyam pi kho Bhagavà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ etad avoca: `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Kin ti te sutaæ brÃhmaïÃnam vuddhÃnaæ mahallakÃnaæ . . . pe . . . ko ca KaïhÃyanÃnaæ pubba-puriso ti?'


#<[page 095]>#
%<D. iii. 1. 23]             VAJIRAPù×ý YAKKHO.                  95>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Dutiyam pi kho AmbaÂÂho mÃïavo tuïhÅ ahosi.
     Atha kho Bhagavà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ etad avoca: `VyÃkarohi idÃni AmbaÂÂha, na dÃnite tuïhÅ-bhÃvassa kÃlo.
Yo kho AmbaÂÂha TathÃgatena yÃva tatiyakaæ sahadhammikaæ pa¤haæ puÂÂho na vyÃkaroti, etth' ev' assa sattadhà muddhà phalissatÅti.'
     21. Tena kho pana samayena vajirapÃïÅ yakkho mahantaæ ayo-kÆÂaæ ÃdÃya Ãdittaæ sampajjalitaæ {sajoti-bhÆtaæ} AmbaÂÂhassa mÃïavassa upari vehÃsaÂÂhito hoti: `SacÃyaæ AmbaÂÂho mÃïavo Bhagavatà yÃva tatiyakaæ sahadhammikaæ pa¤haæ puÂÂho na vyÃkarissati etth' ev' assa sattadhà muddhaæ phÃlessÃmÅti.' Taæ kho pana vajirapÃïiæ yakkhaæ Bhagavà c' eva passati AmbaÂÂho ca mÃïavo. Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo taæ disvà bhÅto saæviggo loma-haÂÂha-jÃto Bhagavantaæ yeva tÃïaæ gavesÅ Bhagavantaæ yevaleïaæ gavesÅ Bhagavantaæ yeva saraïaæ gavesÅ upanisÅditvà Bhagavantaæ etad avoca: `Kiæ etaæ bhavaæ {Gotamo} Ãha? Puna bhavaæ Gotamo brÆmetÆti.'
     `Taæ kiæ ma¤¤asi AmbaÂÂha? Kin ti te sutaæ brÃhmaïÃnaæ vuddhÃnaæ mahallakÃnaæ Ãcariya-pÃcariyÃnaæ bhÃsamÃnÃnaæ, kuto-pabhutikà KaïhÃyanÃ, ko ca KaïhayanÃnaæ pubba-puriso ti?'
     `Evam eva me bho Gotama sutaæ yath' eva bhavaæ Gotamo Ãha, tato-pabhutikà KaïhÃyanÃ, so ca KaïhÃyanÃnaæ pubba-puriso ti.'
     22. Evaæ vutte mÃïavakà unnÃdino uccÃ-saddà mahÃsaddà ahesuæ: `DujjÃto kira bho AmbaÂÂho mÃïavo, akula-putto kira bho AmbaÂÂho {mÃïavo}, dÃsi-putto kira bho AmbaÂÂho mÃïavo SakyÃnaæ, ayya-puttà kira bho AmbaÂÂhassa mÃïavassa Sakyà bhavanti. Dhamma-vÃdiæ yeva kira mayaæ samaïaæ Gotamaæ apasÃdetabbaæ ama¤¤imhÃti.'
     23. Atha kho Bhagavato etad ahosi: `AtibÃÊhaæ kho ime mÃïavakà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ dÃsi-putta-vÃdena nimmÃdenti,


#<[page 096]>#
%<96                    AMBAèèHA SUTTA.              [D. iii. 1. 23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  yan nÆnÃham parimoceyyan ti.' Atha kho Bhagavà te mÃïavake etad avoca: `Mà kho tumhe mÃïavakà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ atibÃÊhaæ dÃsi-putta-vÃdena nimmÃdetha. UÊÃro so Kaïho isi ahosi. So dakkhiïaæ janapadaæ gantvÃ, brahme mante adhiyitvà rÃjÃnaæ OkkÃkaæ upasaækamitvà KhuddarÆpiæ dhÅtaraæ yÃci. Tassa rÃjà OkkÃko "ko {n'eva} rem' ayaæ dÃsi-putto samÃno KhuddarÆpiæ dhÅtaraæ yÃcatÅti" kupito anattamano khurappaæ sannayhi. So taæ khurappaæ n' eva asakkhi mu¤cituæ no paÂisaæharituæ. Atha kho mÃïavakà amaccà pÃrisajjà Kaïhaæ isiæ upasaækamitvà etad avocuæ: "`Sotthi bhadante hotu ra¤¤o, sotthi bhadante hotu ra¤¤o ti."
     "`Sotthi bhavissati ra¤¤o api ca rÃjà yadi adho khurappaæ mu¤cissati, yÃvatà ra¤¤o vijitaæ ettÃvatà paÂhaviæ udrÅyissatÅti."
     "`Sotthi bhadante hotu ra¤¤o, sotthi janapadassÃti."
     "`Sotthi bhavissati ra¤¤o sotthi janapadassa, api ca rÃjà yadi uddhaæ khurappaæ mu¤cissati, yÃvatà ra¤¤o vijitaæ ettÃvatà satta vassÃni devo na vassissatÅti."
     "`Sotthi bhadante hotu ra¤¤o, sotthi janapadassa, devo ca vassatÆti."
     "`Sotthi bhavissati ra¤¤o, sotthi janapadassa, devo ca vassissati, api ca rÃjà jeÂÂha-kumÃre khurappaæ paÂiÂÂhÃpetu, sotthi kumÃro pallomo bhavissatÅti."
     `Atha kho mÃïavakà amaccà {OkkÃkassa} Ãrocesuæ: "OkkÃko jeÂÂha-kumÃre khurappaæ patiÂÂhÃpetu, sotthi kumÃro pallomo bhavissatÅti." Atha kho rÃjà OkkÃko jeÂÂhakumÃre khurappaæ patiÂÂhÃpesi, sotthi kumÃro pallomo sambhavi. Atha kho tassa rÃjà OkkÃko bhÅto brahmadaï¬ena tajjito KhuddarÆpiæ dhÅtaraæ adÃsi.


#<[page 097]>#
%<D. iii. 1. 25]              MIXED CASTES.                      97>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Mà kho tumhe mÃïavakà {AmbaÂÂhaæ} mÃïavaæ atibÃÊhaæ dÃsiputta-vÃdena nimmÃdetha. UÊÃro so Kaïho isi ahosÅti.'
     24. Atha kho Bhagavà AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ Ãmantesi: `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Idha khattiya-kumÃro brÃhmaïa-ka¤¤Ãya saddhiæ saævÃsaæ kappeyya. Tesaæ saævÃsam anvÃya putto jÃyetha. Yo so khattiya-kumÃrena brÃhmaïa-ka¤¤Ãya putto uppanno api nu so labhetha brÃhmaïesu Ãsanaæ và udakaæ và ti?'
     `{Labhetha} bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà {bhojeyyuæ} saddhe và thÃlipÃke và ya¤¤e và pÃhuïe và ti?'
     "Bhojeyyuæ bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà mante vÃceyyuæ và no và ti?'
     `VÃceyyuæ bho Gotama.'
     `Api nu 'ssa itthÅsu ÃvaÂaæ và assa anÃvaÂaæ và ti?'
     `AnÃvaÂaæ hi' ssa bho Gotama.'
     `Api nu naæ khattiyà khattiyÃbhisekena abhisi¤ceyyun ti?'
     `No h' etaæ bho Gotama.'
     `Taæ kissa hetu?'
     `MÃtito hi bho Gotama anuppanno ti.'
     25. `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Idha brÃhmaïakumÃro khattiya-ka¤¤Ãya saddhiæ saævÃsaæ kappeyya.
Tesaæ saævÃsaæ anvÃya putto jÃyetha. Yo so brÃhmaïakumÃrena khattiya-ka¤¤Ãya putto uppanno api nu so labhetha brÃhmaïesu Ãsanaæ và udakaæ và ti?'
     `Labhetha bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà bhojeyyuæ saddhe và thÃlipÃke và ya¤¤e và pÃhuïe và ti?'
     `Bhojeyyuæ bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà mante vÃceyyuæ và no và ti?'
     `VÃceyyuæ bho Gotama.'


#<[page 098]>#
%<98                       AMBAèèHA SUTTA.          [D. iii. 1. 25>%
     `Api nu 'ssa itthÅsu ÃvaÂaæ và assa anÃvaÂaæ và ti?' `AnÃvaÂaæ hi 'ssa bho Gotama.'
     `Api nu khattiyà khattiyÃbhisekena abhisi¤ceyyunti?'
     `No h' etaæ bho Gotama.'
     `Taæ kissa hetu?'
     `Pitito hi bho Gotama anuppanno ti.'
     26. `Iti kho AmbaÂÂha itthiyà và itthiæ karitvà purisena và purisaæ karitvà khattiyà va seÂÂhà hÅnà brÃhmaïÃ. Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Idha brÃhmaïà brÃhmaïaæ kismicid eva pakaraïe khura-muï¬aæ karitvà assa-puÂena vadhitvà raÂÂhà và nagarà và pabbÃjeyyuæ. Api nu so labhetha brÃhmaïesu Ãsanaæ và udakaæ và ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà bhojeyyuæ saddhe và thÃlipÃke và ya¤¤e và pÃhuïe và ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     Api nu naæ brÃhmaïà mante vÃceyyuæ và no và ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Api nu 'ssa itthÅsu ÃvaÂaæ và assa anÃvaÂaæ và ti?'
     `ùvaÂaæ hi 'ssa bho Gotama.'
     27. `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Idha khattiyà khattiyaæ kismicid eva pakaraïe khura-muï¬aæ karitvà assa-puÂena vadhitvà raÂÂhà và nagarà và pabbÃjeyyuæ.
Api nu so {labhetha} brÃhmaïesu Ãsanaæ và udakaæ và ti?'
     `{Labhetha} bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà bhojeyyuæ saddhe và thÃlipÃke và ya¤¤e và pÃhuïe và ti?'
     `Bhojeyyuæ bho Gotama.'
     `Api nu naæ brÃhmaïà mante vÃceyyuæ và no và ti?'
     `VÃceyyuæ bho Gotama.'
     `Api nu 'ssa itthÅsu ÃvaÂaæ và assa anÃvaÂaæ và ti?'
     `{AnÃvaÂaæ} hi 'ssa bho Gotama.'
     `EttÃvatà kho AmbaÂÂha khattiyo parama-nihÅnataæ patto hoti yad eva naæ khattiyà khura-muï¬aæ karitvà assa-puÂena vadhitvà raÂÂhà và nagarà và pabbÃjenti.


#<[page 099]>#
%<D. iii. 2. 1]             ON PRIDE OF BIRTH.                   99>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti kho AmbaÂÂha yadà pi khattiyo parama-nihÅnataæ patto hoti tadà pi khattiyà va seÂÂhà hÅnà brÃhmaïÃ.
     28. `Brahmunà pi esà AmbaÂÂha {SanaækumÃreïa} gÃthà bhÃsitÃ:
     Khattiyo seÂÂho jane tasmiæ ye gotta-paÂisÃrino.
     {VijjÃ-caraïa}-sampanno so seÂÂho deva-mÃnuse ti.
     Sà kho pan' esà AmbaÂÂha brahmunà Sanaæ-kumÃrena gÃthà sugÅtà na duggÅtà subhÃsità na dubbhÃsità atthasaæhitÃna anattha-saæhità anumatà mayà pi. Aham pi AmbaÂÂha evaæ vadÃmi:
     Khattiyo seÂÂho {jane tasmiæ} ye gotta-paÂisÃrino
     {VijjÃ-caraïa}-sampanno so seÂÂho deva-mÃnuse ti.'
                 BhÃïavÃraæ PaÂhamaæ.
     2.1. `Katamaæ pana taæ bho Gotama {caraïaæ}, katamà sà vijjà ti?'
     `Na kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya jÃti-vÃdo và vuccati, gotta-vÃdo và vuccati, mÃna-vÃdo và vuccati: "Arahasi và maæ tvaæ na và maæ tvaæ arahasÅti." Yattha kho AmbaÂÂha ÃvÃho và hoti vivÃho và hoti ÃvÃha-{vivÃho} và hoti etth' etaæ vuccati jÃti-vÃdo iti pi, gotta-vÃdo iti pi, mÃna-vÃdo iti pi: "Arahasi và maæ tvaæ na và maæ tvaæ arahasÅti." Ye hi keci AmbaÂÂha jÃti-vÃda-vinibandhà và gotta-vÃda-vinibandhà và mÃna-vÃda-vinibandhà và ÃvÃha-vivÃha-vinibandhà vÃ, Ãrakà te anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya. PahÃya kho AmbaÂÂha jÃti-vÃda-vinibandha¤ ca gotta-vÃdavinibandha¤ ca mÃna-vÃda-vinibandha¤ ca ÃvÃha-vivÃhavinibandha¤ ca anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya sacchikiriyà hotÅti.'


#<[page 100]>#
%<100                      AMBAèèHA SUTTA.            [D. iii. 2. 1>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     2. `Katamaæ pana taæ bho Gotama caraïaæ, katamà sà vijjà ti?'
     `Idha AmbaÂÂha TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho . . . pe . . . [yathà {SÃma¤¤a-phalaæ} evaæ vitthÃretabbaæ] . . . evaæ kho AmbaÂÂha bhikkhu sÅlasampanno hoti.'
     ` . . . pe . . . paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati.
Idam pi 'ssa hoti caraïasmiæ.' . . . pe . . . catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati. Idam pi 'ssa hoti caraïasmiæ. Idaæ kho taæ AmbaÂÂha caraïaæ.
     ` . . . pe . . . ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti . . . pe . . . Idam pi 'ssa hoti vijjÃya . . . pe . . . nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Idam pi 'ssa hoti vijjÃya. Ayaæ kho sà AmbaÂÂha vijjÃ.
     `Ayaæ vuccati AmbaÂÂha bhikkhu vijjÃ-sampanno iti pi caraïa-sampanno iti pi vijjÃ-caraïa-sampanno iti pi. ImÃya ca AmbaÂÂha vijjÃ-caraïa-sampadÃya a¤¤Ã vijjasampadà caraïa-sampadà uttaritarà và païÅtatarà và n' atthi.
     3. `ImÃya kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijjÃ-caraïasampadÃya cattÃri apÃya-mukhÃni bhavanti.


#<[page 101]>#
%<D. iii. 2. 3]                  ASCETICISM.                   101>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  KatamÃni cattÃri? Idha AmbaÂÂha ekacco samaïo và brÃhmaïo và imaæ yeva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno khÃri-vividham ÃdÃya ara¤¤e vanam ajjhogÃhati "pavatta-phala-bhojano {bhavissÃmÅti}." So a¤¤adatthu vijjÃ-caraïa-sampannass' eva paricÃrako sampajjati. ImÃya kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijja-caraïasampadÃya idaæ pathamaæ apÃya-mukhaæ bhavati.
     `Puna ca paraæ AmbaÂÂha idh' ekacco samaïo và brÃhmaïo và ima¤ ca anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno, pavattaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, kuddÃla-{piÂakaæ} ÃdÃya ara¤¤e vanam ajjhogÃhati "kandamÆlaphala-bhojano bhavissÃmÅti." So a¤¤adatthu vijjÃ-caraïa-sampannass' eva paricÃrako sampajjati. ImÃya kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijjÃ-caraïasampadÃya idaæ dutiyaæ apÃya-mukhaæ bhavati.
     `Puna ca paraæ AmbaÂÂha idh' ekacco samaïo và brÃhmaïo và imaæ c' eva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno, pavattaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, kandamÆlaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, gÃma-sÃmantaæ và nigamasÃmantaæ và agyÃgÃraæ karitvà aggiæ paricaranto acchati. So a¤¤adatthu vijjÃ-caraïa-sampannass' eva paricÃrako sampajjati. ImÃya kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya idaæ tatiyaæ apÃya-mukhaæ bhavati.
     `Puna ca paraæ AmbaÂÂha idh' ekacco samaïo và brÃhmaïo và ima¤ c' eva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno, pavattaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, kandamÆlaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, aggi-paricariya¤ ca anabhisambhuïamÃno, cÃtummahÃpathe catudvÃraæ agÃraæ karitvà acchati:


#<[page 102]>#
%<102                    AMBAèèHA SUTTA.              [D. iii. 2. 3>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Yo imÃhi catuhi disÃhi Ãgamissati samaïo và brÃhmaïo va tam ahaæ yathà sattiæ yathà balaæ paÂipÆjessÃmÅti." So a¤¤adatthu vijjÃ-caraïa-sampannass' eva paricÃrako sampajjati. ImÃya kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya idaæ catutthaæ apÃya-mukhaæ bhavati.
     `ImÃya kho AmbaÂÂha anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya imÃni {cattÃri} apÃya-mukhÃni bhavanti.
     4. `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Api nu tvaæ imÃya anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya sandissasi sÃcariyako ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama. Ko cÃhaæ bho Gotama sÃcariyako, kà ca anuttarà vijjÃ-caraïa-sampadÃ? ùrako 'haæ bho Gotama anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya sÃcariyako ti.'
     `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Api nu tvaæ ima¤ c' eva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno khÃri-vividhaæ ÃdÃya ara¤¤e vanam ajjhogÃhasi "sÃcariyako pavatta-phala-bhojano bhavissÃmÃti?"'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Api nu tvaæ ima¤ c' eva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno pavattaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno kuddÃla-piÂakaæ ÃdÃya ara¤¤e vanam ajjhogÃhasi "sÃcariyako kandamÆlaphala-bhojano bhavissÃmÃti."'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Api nu tvaæ imaæ c' eva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno, pavattaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, kandamÆlaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, gÃma-sÃmantaæ và nigama-sÃmantaæ và agyÃgÃraæ karitvà aggiæ paricaranto acchasi sÃcariyako ti?'


#<[page 103]>#
%<D. iii. 2. 7]                POKKHARASùDI.                   103>%
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Api nu tvaæ ima¤ c' eva anuttaraæ vijjÃ-caraïa-sampadaæ anabhisambhuïamÃno, pavattaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, kandamÆlaphala-bhojanata¤ ca anabhisambhuïamÃno, aggi-paricariya¤ ca anabhisambhuïamÃno, cÃtummahÃpathe catudvÃraæ agÃraæ karitvà acchasi sÃcariyako: "Yo imÃhi catuhi disÃhi Ãgamissati samaïo và brÃhmaïo và taæ mayaæ yathà sattiæ yathà balaæ paÂipÆjessÃmÃti"?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     5. `Iti kho AmbaÂÂha imÃya c' eva tvaæ anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya parihÅnako sÃcariyako, ye c' ime anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya cattÃri apÃya-mukhÃni bhavanti tato c' asi parihÅno sÃcariyako, bhÃsità kho pana te esà AmbaÂÂha Ãcariyena brÃhmaïena PokkharasÃtinà vÃcÃ: "Ke ca muï¬akà samaïakà ibbhà kiïhà bandhupadÃpaccÃ, kà ca tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ sÃkacchÃ" ti attanà ÃpÃyiko pi aparipÆramÃno. Pass' AmbaÂÂha yÃva aparaddha¤ ca te idaæ Ãcariyassa brÃhmaïassa PokkharasÃtissa.
     6. `BrÃhmaïo kho pan' AmbaÂÂha PokkharasÃdi ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa dattikaæ {bhu¤jati}. Tassa rÃjà Pasenadi Kosalo sammukhÅ-bhÃvaæ pi na dadÃti. Yadà pi tena manteti tiro dussan tena manteti. Yassa kho pan' AmbaÂÂha dhammikaæ payataæ bhikkhaæ patigaïheyya, kathaæ tassa rÃjà Pasenadi Kosalo sammukhÅ-bhÃvaæ pi na dadeyya? Pass' AmbaÂÂha yÃva aparaddha¤ ca te idaæ Ãcariyassa brÃhmaïassa PokkharasÃtissa.
     7. `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Idha rÃjà Pasenadi Kosalo hatthi-gÅvÃya và nisinno assapiÂÂhe và nisinno rathÆpatthare và Âhito uggehi và {rÃja¤¤ehi} và ka¤cid eva mantanaæ manteyya.


#<[page 104]>#
%<104                      AMBAèèHA SUTTA.            [D. iii. 2. 7>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So tamhà padesà apakkamma ekamante tiÂÂheyya atha Ãgaccheyya suddo và sudda-dÃso vÃ. So tasmiæ padese Âhito tad eva mantanaæ manteyya: "Evaæ pi rÃjà Pasenadi Kosalo abhÃsi." Api nu so rÃjÃ-bhaïitaæ và bhaïati, rÃjÃ-mantanaæ và manteti, tÃvatà so assa rÃjà và rÃja-matto và ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     8. `Evam eva kho tvaæ AmbaÂÂha: "Ye te ahesuæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro yesam idaæ etarahi brÃhmaïà {porÃïaæ} mantapadaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ tad anugÃyanti tad anubhÃsanti bhÃsitaæ anubhÃsanti vÃcitaæ anuvÃcenti -seyyathÅdam AÂÂhako VÃmako VÃmadevo VessÃmitto Yamataggi AÇgiraso BhÃradvÃjo VÃseÂÂho Kassapo Bhagu -- tyÃhaæ mante adhiyÃmi sÃcariyako" ti tÃvatà tvaæ bhavissasi isi và isittÃya và paÂipanno ti n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     9. `Taæ kim ma¤¤asi AmbaÂÂha? Kinti te sutaæ brÃhmaïÃnaæ vuddhÃnaæ mahallakÃnaæ Ãcariya-pÃcariyÃnaæ bhÃsamÃnÃnaæ? Ye te ahesuæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro yesaæ idaæ etarahi brÃhmaïà porÃïaæ manta-padaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ tad anugÃyanti tad anubhÃsanti bhÃsitaæ anubhÃsanti vÃcitaæ anuvÃcenti -- seyyathÅdaæ AÂÂhako VÃmako {VÃmadevo} VessÃmitto Yamataggi AÇgiraso BhÃradvÃjo VÃseÂÂho Kassapo Bhagu -- evaæ su te sunahÃtà suvilittà kappita-kesa-massÆ Ãmutta-mÃlÃbharaïà odÃta-vattha-vasanà pa¤cahi kÃmaguïehi samappità samaÇgi-bhÆtà paricÃrenti seyyathà pi tvaæ etarahi sÃcariyako ti?'


#<[page 105]>#
%<D. iii. 2. 9]               LUXURY OF THE BRAHMANS.           105>%
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     10. `Evaæ su te sÃlÅnaæ odanaæ vicita-kÃÊakaæ anekasÆpaæ aneka-bya¤janaæ paribhu¤janti seyyathà pi tvaæ etarahi sÃcariyako ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     ` Evaæ su te veÂhaka-nata-passÃhi nÃrÅhi paricÃrenti seyyathà pi tvaæ etarahi sÃcariyako ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     ` Evaæ su te kutta-vÃlehi vaÊavÃ-ratheni dÅghÃhi patoda-laÂÂhÅhi vÃhane vitudantà vicaranti seyyathà pi tvaæ etarahi sÃcariyako ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     ` Evaæ su te ukkiïïa-parikhÃsu okkhitta-palighÃsu nagarÆpakÃrikÃsu dÅghÃsi-baddhehi purisehi rakkhÃpenti seyyathà pi tvaæ etarahi sÃcariyako ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     ` Iti kho AmbaÂÂha n' eva tvaæ isi na pana isittÃya paÂipanno sÃcariyako. Yassa kho pana AmbaÂÂha mayi kaÇkhà và vimati vÃ, so maæ pa¤hena, ahaæ veyyÃkaraïena sobhissÃmÅti.'
     11. Atha kho Bhagavà vihÃrà nikkhamma caÇkamaæ abbhuÂÂhÃsi. AmbaÂÂho pi mÃïavo vihÃrà nikkhamma caÇkamaæ abbhuÂÂhÃsi. Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo Bhagavantaæ caÇkamantaæ anucaÇkamamÃno Bhagavato kÃye dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïÃni sammannesi. Addasà kho AmbaÂÂho mÃïavo Bhagavato kÃye dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïÃni yebhuyyena Âhapetvà dve.


#<[page 106]>#
%<106                     AMBAèèHA SUTTA.            [D. iii. 2. 11>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  DvÅsu mahÃpurisa-lakkhaïesu kaÇkhati vicikicchati nÃdhimuccati na sampasÅdati, kosohite ca vattha-guyhe pahÆta-jivhatÃya ca.
     12. Atha kho Bhagavato etad ahosi: `Passati kho me ayaæ AmbaÂÂho mÃïavo dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïÃni yebhuyyena Âhapetvà dve. DvÅsu mahÃpurisa-lakkhaïesu kaÇkhati vicikicchati nÃdhimuccati na sampasÅdati, kosohite ca vattha-guyhe pahÆta-jivhatÃya cÃti.'
     Atha kho Bhagavà tathÃrÆpaæ iddhÃbhisaækhÃraæ abhisaækhÃsi yathà addasa AmbaÂÂho mÃïavo Bhagavato kosohitaæ vattha-guyhaæ. Atha kho Bhagavà jivhaæ ninnÃmetvà ubho pi kaïïa-sotÃni anumasi paÂimasi, ubho pi nÃsika-sotÃni anumasi paÂimasi, kevalam pi nalÃÂamaï¬alaæ jivhÃya chÃdesi.
     Atha kho AmbaÂÂhassa mÃïavassa etad ahosi:-`SamannÃgato kho samaïo Gotamo dvattiæsa mahÃpurisalakkhaïehi paripuïïehi no aparipuïïehÅti.' Bhagavantaæ etad avoca: `Handa ca dÃni mayaæ bho Gotama gacchÃma, bahu-kiccà mayaæ bahu-karaïÅyà ti.'
     `Yassà dÃni tvaæ AmbaÂÂha kÃlaæ ma¤¤asÅti.'
     Atha kho AmbaÂÂho {mÃïavo} vaÊavÃ-rathaæ Ãruyha pakkÃmi.
     13. Tena kho pana samayena brÃhmaïo PokkharasÃdi UkkaÂÂhÃya nikkhamitvà mahatà brÃhmaïa-gaïena saddhiæ sake ÃrÃme nisinno hoti, AmbaÂÂhaæ yeva mÃïavaæ patimÃnento. Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo yena sako ÃrÃmo tena pÃyÃsi. YÃvatikà yÃnassa bhÆmi yÃnena {gantvÃ} yÃnà paccorohitvà pattiko va yena brÃhmaïo PokkharasÃdi ten' upasaækami, upasaækamitvà brÃhmaïaæ PokkharasÃdiæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho {AmbaÂÂhaæ} mÃïavaæ brÃhmaïo PokkharasÃdi etad avoca:--
     14. `Kacci tÃta AmbaÂÂha addasa taæ bhavantaæ Gotaman ti?'
     `AddasÃma kho mayaæ bho taæ bhavantaæ Gotaman ti.'
     `Kacci tÃta AmbaÂÂha taæ bhavantaæ Gotamaæ tathÃsantaæ yeva saddo abbhuggato,


#<[page 107]>#
%<D. iii. 2. 15]            AMBAèèHA RETURNS.                   107>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  no a¤¤athÃ? Kacci pana so bhavaæ Gotamo tÃdiso, no a¤¤Ãdiso ti?'
     `TathÃ-santaæ yeva bho taæ bhavantaæ Gotamaæ tathà saddo abbhuggato, no a¤¤athÃ. TÃdiso ca bho so bhavaæ Gotamo, no a¤¤Ãdiso. SamannÃgato ca bho so bhavaæ Gotamo dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïehi paripuïïehi no aparipuïïehÅti.'
     `Ahu pana te tÃta AmbaÂÂha samaïena Gotamena saddhiæ kocid eva kathÃ-sallÃpo ti?'
     `Ahu me bho samaïena Gotamena saddhiæ kocid eva kathÃ-sallÃpo ti.'
     `Yathà kathaæ pana te tÃta AmbaÂÂha ahu samaïena Gotamena saddhiæ kocid eva kathÃ-sallÃpo ti?'
     Atha kho AmbaÂÂho mÃïavo yÃvatako ahosi Bhagavatà saddhiæ kathÃ-sallÃpo taæ sabbaæ brÃhmaïassa PokkharasÃdissa Ãrocesi.
     15. Evaæ vutte brÃhmaïo PokkharasÃdi AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ etad avoca: `Aho vata re amhÃkaæ paï¬itaka, aho vata re amhÃkaæ bahussutaka, aho vata re amhÃkaæ tevijjaka! EvarÆpena kira bho puriso atthacarakena kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ uppajjeyya. Yad eva kho tvaæ AmbaÂÂha taæ bhavantaæ Gotamaæ evaæ Ãsajja Ãsajja avacÃsi, atha kho so bhavaæ Gotamo amhehi pi evaæ upanÅyya upanÅyya avaca. Aho vata re amhÃkaæ paï¬itaka, aho vata re amhÃkaæ bahussutaka, aho vata re amhÃkaæ tevijjaka ! EvarÆpena kira bho puriso atthacarakena kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatim vinipÃtaæ nirayaæ uppajjeyyÃti.'
     So kupito anattamano AmbaÂÂhaæ mÃïavaæ padasà yeva pavattesi, icchati ca tÃvad eva Bhagavantaæ dassanÃya upasaækamituæ.


#<[page 108]>#
%<108                  AMBAèèHA  SUTTA.               [D. iii. 2. 16>%
     16. Atha kho te brÃhmaïà brÃhmaïaæ PokkharasÃdiæ etad avocuæ: `AtivikÃlo kho bho ajja samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, sve dÃni bhavaæ PokkharasÃdi samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti.'
     Evaæ kho brÃhmaïo PokkharasÃdi sake nivesane {païÅtaæ} khÃdaniyaæ bhojaniyaæ paÂiyÃdetvà yÃnesu Ãropetvà ukkÃsu dhÃrÅyamÃnÃsu UkkaÂÂhÃya niyyÃsi, yena IcchÃnaÇkala-vana-saï¬o tena pÃyÃsi. YÃvatikà yÃnassa bhÆmi yÃnena gantvÃ, yÃnà paccorohitvà pattiko va yena Bhagavà ten' upasaækami. Upasaækamitvà {BhagavatÃ} saddhiæ sammodi sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvÃ, ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavantaæ etad avoca:--
     17. `ùgama nuvidha bho Gotama amhÃkaæ antevÃsÅ AmbaÂÂho mÃïavo ti?'
     `ùgamà kho te idha brÃhmaïa antevÃsÅ AmbaÂÂho mÃïavo ti.'
     `Ahu pana te bho Gotama AmbaÂÂhena mÃïavena saddhiæ koci kathÃ-sallÃpo ti?'
     `Ahu kho me brÃhmaïa AmbaÂÂhena mÃïavena saddhiæ kocid eva kathÃ-sallÃpo ti.'
     `Yathà kathaæ pana te bho Gotama ahu AmbaÂÂhena mÃïavena saddhiæ kocid eva kathÃ-sallÃpo ti?'
     Atha kho Bhagavà yÃvatiko ahosi AmbaÂÂhena mÃïavena saddhiæ kathÃ-sallÃpo taæ sabbaæ brÃhmaïassa PokkharasÃtissa Ãrocesi.
     Evaæ vutte brÃhmaïo PokkharasÃti Bhagavantaæ etad avoca: `BÃlo bho Gotama AmbaÂÂho mÃïavo. Khamataæ bhavaæ Gotamo AmbaÂÂhassa mÃïavassÃti.'
     `SukhÅ hotu brÃhmaïa AmbaÂÂho mÃïavo ti.'


#<[page 109]>#
%<D. iii. 2. 21]             THE THIRTY-TWO MARKS.             109>%
     18. Atha kho brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavato kÃye dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïÃni sammannesi. Addasà kho brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavato kÃye dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïÃni yebhuyyena Âhapetvà dve. DvÅsu mahÃpurisa-lakkhaïesu kaÇkhati vicikicchati nÃdhimuccati na sampasÅdati, kosohite ca vattha-guyhe pahÆta-jivhatÃya ca.
     19. Atha kho Bhagavato etad ahosi: `Passati kho me ayaæ brÃhmaïo PokkharasÃdi dvattiæsa mahÃpurisalakkhaïÃni yebhuyyena Âhapetvà dve. DvÅsu mahÃpurisalakkhaïesu kaÇkhati vicikicchati nÃdhimuccati na sampasÅdati kosohite ca vattha-guyhe pahÆta-jivhatÃya cÃti.'
     Atha kho Bhagavà tathÃrÆpaæ iddhÃbhisaækhÃraæ abhisaækhÃsi yathà addasa brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavato kosohitaæ vattha-guyhaæ. Atha kho Bhagavà jivhaæ ninnÃmetvà ubho pi kaïïa-sotÃni anumasi paÂimasi, ubho pi nÃsika-sotÃni anumasi paÂimasi, kevalam pi nalÃÂa-maï¬alaæ jivhÃya chÃdesi.
     Atha kho brÃhmaïassa PokkharasÃdissa etad ahosi: `SamannÃgato bho samaïo Gotamo dvattiæsa mahÃpurisalakkhaïehi paripuïïehi no aparipuïïehÅti.' Bhagavantaæ etad avoca: `AdhivÃsetu me bhavaæ Gotamo ajjatanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhu-saæghenÃti.' AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅ-bhÃvena.
     20. Atha kho brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà Bhagavato kÃlaæ Ãrocesi: `KÃlo bho Gotama, niÂÂhitaæ bhattan ti.' Atha kho Bhagavà pubbaïha-samayaæ nivÃsetvà patta-cÅvaraæ ÃdÃya saddhiæ bhikkhu-saæghena yena brÃhmaïassa PokkharasÃdissa parivesanà ten' upasaækami, upasaækamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Atha kho brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavantaæ païÅtena khÃdanÅyena bhojanÅyena sahatthà santappesi sampavÃresi, mÃïavakà ca bhikkhu-saæghaæ. Atha kho brÃhmaïo PokkharasÃdi Bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅta-patta-pÃïiæ a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi.
     21. Ekamantaæ nisinnassa kho brÃhmaïassa PokkharasÃdissa Bhagavà Ãnupubbikathaæ kathesi seyyathÅdaæ dÃnakathaæ sÅlakathaæ {sagga-kathaæ,}


#<[page 110]>#
%<110                      AMBAèèHA SUTTA.           [D. iii. 2. 21>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  kÃmÃnaæ {ÃdÅnavaæ} okÃraæ saækilesaæ nekkhamme Ãnisaæsaæ pakÃsesi.
Yadà Bhagavà a¤¤Ãsi brÃhmaïaæ PokkharasÃdiæ kallacittaæ mudu-cittaæ vinÅvaraïa-cittaæ udagga-cittaæ pasanna-cittaæ atha yà buddhÃnaæ sÃmukkaæsikà dhamma-desanà taæ pakÃsesi: dukkhaæ samudayaæ nirodhaæ maggaæ. Seyyathà pi nÃma suddhaæ vatthaæ apagata-kÃÊakaæ sammad eva rajanaæ patigaïheyya, evam eva brÃhmaïassa PokkharasÃdissa tasmiæ yeva Ãsane virajaæ vÅtamalaæ dhamma-cakkhuæ udapÃdi: "yaæ ki¤ci samudaya-dhammaæ sabban taæ nirodhadhamman ti."
     22. Atha kho brÃhmaïo PokkharasÃdi diÂÂha-dhammo patta-dhammo vidita-dhammo pariyogÃÊha-dhammo tiïïavicikiccho vigata-kathaækatho {vesÃrajja-ppatto} aparapaccayo satthu sÃsane Bhagavantaæ etad avoca:--
     `Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama ! Seyyathà pi bho Gotama nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và tela-{pajjotaæ} dhÃreyya "cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti," evam eva bhotà Gotamena {aneka-pariyÃyena} dhammo pakÃsito. EsÃhaæ kho bho Gotama saputto sabhariyo sapariso sÃmacco bhagavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca {bhikkhu-saægha¤} ca. UpÃsakam maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïaæ gataæ. Yathà ca bhavaæ Gotamo UkkaÂÂhÃyaæ a¤¤Ãni upÃsaka-kulÃni upasaækamati, evam eva bhavaæ Gotamo PokkharasÃdi-kulaæ upasaækamatu. Tattha ye te mÃïavakà và {mÃïavikÃ} và bhagavantaæ Gotamaæ abhivÃdissanti và paccuÂÂhassanti và Ãsanaæ và udakaæ và dassanti cittaæ và pasÃdessanti, tesaæ taæ bhavissati dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti.'
     `{KalyÃïaæ} vuccati brÃhmaïÃti.'
                      AMBAèèHA-SUTTAõ TATIYAõ.


#<[page 111]>#
%<                               111>%
                     [iv. Soïadaï¬a Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà AÇgesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi yena Campà tad avasari.
Tatra sudaæ Bhagavà CampÃyaæ viharati GaggarÃya Pok{kharaïiyÃ} tÅre. Tena kho pana samayena Soïadaï¬o BrÃhmaïo Campaæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrena dinnaæ rÃja-dÃyaæ brahma-deyyaæ.
     2. Assosuæ kho Campeyyakà brÃhmaïa-gahapatikÃ: `Samaïo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulà pabbajito AÇgesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhusaæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi Campaæ anuppatto CampÃyaæ viharati GaggarÃya pokkharaïiyà tÅre. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathÅ satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavÃ." So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ {sadeva-manussaæ} sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti Ãdi-kalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃna-kalyÃïaæ sÃtthaæ {savya¤janaæ}, kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. SÃdhu kho pana tathÃ-rÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti.'


#<[page 112]>#
%<112                 SO×ADA×ÖA SUTTA.                   [D. iv. 2>%
Atha kho Campeyyakà brÃhmaïa-gahapatikà CampÃyaæ nikkhamitvà saæghà saæghÅ gaïÅ-bhÆtà yena Gaggarà pokkharaïÅ ten' upasaækamanti.
     3. Tena kho pana samayena Soïadaï¬o brÃhmaïo uparipÃsÃde divÃ-seyyaæ upagato hoti. Addasà kho Soïadaï¬o brÃhmaïo Campeyyake brÃhmaïa-gahapatike CampÃya nikkhamitvà saæghà saæghÅ gaïÅ-bhÆte yena Gaggarà pokkharaïÅ ten' upasaækamante. Disvà khattaæ Ãmantesi:
     `Kin nu kho bho khatte Campeyyakà brÃhmaïa-gahapatikà CampÃya nikkhamitvà saæghà saæghÅ gaïi-bhÆtà yena Gaggarà pokkharaïÅ ten' upasaækamantÅti?'
     `Atthi samaïo Gotamo Sakya-putto Sakya-kulà pabbajito. AÇgesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi Campaæ anuppatto {CampÃyaæ} viharati {GaggarÃya} pokkharaïiyà tÅre. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathÅ satthà deva-manussÃnaæ buddho {bhagavÃ} ti." Tam ete bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamantÅti.'
     `Tena hi bho khatte yena Campeyyakà brÃhmaïa-gahapatikà ten' upasaækama, {upasaækamitvÃ} Campeyyake brÃhmaïa-gahapatike evaæ vadehi; Soïadaï¬o brÃhmaïo evam Ãha: "ùgamentu kira bhavanto, Soïadaï¬o pi brÃhmaïo samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti."'
     `Evaæ bho' ti kho so khattà Soïadaï¬assa brÃhmaïassa paÂissutvà yena Campeyyakà brÃhmaïa-gahapatikà ten' upasaækami, upasaækamitvà Campeyyake brÃhmaïa-gahapatike etad avoca:


#<[page 113]>#
%<D. iv. 4]             {SO×ADA×ÖA} AND THE BRAHMANS.             113>%
     `Soïadaï¬o bho brÃhmaïo evam Ãha: "ùgamentu kira bhavanto, Soïadaï¬o pi brÃhmaïo samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti."'
     4. Tena kho pana samayena nÃnÃ-verajjakÃnaæ brÃhmaïÃnaæ pa¤ca-mattÃni brÃhmaïa-satÃni CampÃyaæ paÂivasanti kenacid eva karaïÅyena. Assosuæ bho te brÃhmaïÃ: `Soïadaï¬o kira brÃhmaïo samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti.' Atha kho te brÃhmaïà yena Soïadaï¬o brÃhmaïo ten' upasaækamiæsu, upasaækamitvà Soïadaï¬aæ brÃhmaïaæ etad avocuæ:
     "Saccaæ kira bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti?'
     `Evaæ kho me bho hoti, aham pi samaïaæ Gotamaæ dassanÃya {upasaækamissÃmÅti}.'
     `Mà bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækami, na arahati bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ. Sace bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissati, bhoto Soïadaï¬assa yaso hÃyissati, samaïassa Gotamassa yaso abhiva¬¬hissati. Yam pi bhoto Soïadaï¬assa yaso hÃyissati samaïassa Gotamassa yaso abhiva¬¬hissati, iminà p' aÇgena na arahati bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, samaïo tveva Gotamo arahati bhavantaæ Soïadaï¬aæ dassanÃya upasaækamituæ. Bhavaæ hi Soïadaï¬o ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena. Yam pi bhavaæ Soïadaï¬o ubhato sujÃto mÃtito ca pitito saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃtivÃdena, iminà p' aÇgena na arahati bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, samaïo tveva Gotamo arahati bhavantaæ Soïadaï¬am dassanÃya upasaækamituæ. Bhavaæ hi Soïadaï¬o a¬¬ho mahaddhano mahÃbhogo . . . pe . . . Bhavaæ hi Soïadaï¬o ajjhÃyako mantadharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬ukeÂubhÃnaæ sÃkkhara-ppabhedÃnaæ itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo.


#<[page 114]>#
%<114                        SO×ADA×ÖA SUTTA.            [D. iv. 5>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Bhavaæ hi Soïadaï¬o abhirÆpo dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya. Bhavaæ hi Soïadaï¬o sÅlavà vuddha-sÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato.
Bhavaæ hi Soïadaï¬o kalyÃïa-vÃco kalyÃïa-{vÃkkaraïo} poriyà vÃcÃya samannÃgato vissaÂÂhÃya aneÊagalÃya atthassa vi¤¤ÃpaniyÃ. Bhavaæ hi Soïadaï¬o bahunnaæ Ãcariya-pÃcariyo tÅïi mÃïavaka-satÃni mante vÃceti, bahÆ kho pana nÃnÃ-disà nÃnÃ-janapadà mÃïavakà Ãgacchanti bhoto Soïadaï¬assa santike mantatthikà mante adhiyitukÃmÃ. Bhavaæ hi Soïadaï¬o jiïïo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto, samaïo Gotamo taruïo c' eva taruïa-paribbÃjako ca. Bhavaæ hi Soïadaï¬o ra¤¤o MÃgadhassa Seniyassa BimbisÃrassa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Bhavaæ hi Soïadaï¬o brÃhmaïassa PokkharasÃdissa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito.
Bhavaæ hi Soïadaï¬o Campaæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrena dinnaæ rÃja-dÃyaæ brahma-deyyaæ. Yam pi bhavaæ Soïadaï¬o Campaæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrena dinnaæ rÃja-dÃyaæ brahma-deyyam, iminà p' aÇgena na arahati bhavaæ Soïadaï¬o samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, samaïo tveva Gotamo arahati bhavantaæ Soïadaï¬aæ dassanÃya upasaækamitun ti.'
     6. Evaæ vutte {Soïadaï¬o} brÃhmaïo te brÃhmaïe etad avoca:


#<[page 115]>#
%<D. iv. 6]      REASONS FOR GOTAMA'S PRECEDENCE.             115>%
     `Tena hi bho mama pi suïÃtha, yathà mayam eva arahÃma taæ bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, na tv' eva arahati so bhavaæ Gotamo amhÃkaæ dassanÃya upasaækamituæ. Samaïo khalu bho Gotamo ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena. Yam pi bho samaïo Gotamo ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vadena, iminà p' aÇgena na arahati so bhavaæ Gotamo amhÃkaæ dassanÃya upasaækamituæ, atha kho mayam eva arahÃma taæ bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ. Samaïo Gotamo mahantaæ ¤Ãti-saæghaæ ohÃya pabbajito. Samaïo khalu bho Gotamo pahÆtaæ hira¤¤a-suvaïïaæ ohÃya pabbajito bhÆmi-gata¤ ca vehÃsaÂÂha¤ ca. Samaïo khalu bho Gotamo daharo va samÃno susukÃÊa-keso bhadrena yobbanena samannÃgato paÂhamena vayasà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito.
Samaïo khalu bho Gotamo akÃmakÃnaæ mÃtÃ-pitunnaæ assu-mukhÃnaæ rudantÃnaæ kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito.
Samaïo khalu bho Gotamo abhirÆpo dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya. Samaïo khalu bho Gotamo sÅlavà ariya-sÅlÅ kusala-sÅlÅ kusala-sÅlena samannÃgato. Samaïo khalu bho Gotamo kalyÃïa-vÃco kalyÃïa-vÃkkaraïo poriyà vÃcÃya samannÃgato vissaÂÂhÃya aneÊagalÃya atthassa vi¤¤ÃpaniyÃ. Samaïo khalu bho Gotamo bahunnaæ Ãcariya-pÃcariyo. Samaïo khalu bho Gotamo khÅïa-kÃma-rÃgo vigata-cÃpallo. Samaïo khalu bho Gotamo kamma-vÃdÅ kiriya-vÃdÅ apÃpa-purekkhÃro brahma¤¤Ãya pajÃya. Samaïo khalu bho Gotamo uccà kulà pabbajito ÃdÅnakkhattiya-kulÃ. Samaïo khalu bho Gotamo a¬¬ha-kulà pabbajito mahaddhanà mahÃ-bhogÃ.


#<[page 116]>#
%<116                     SONADANDA SUTTA.               [D. iv. 6>%
Samaïaæ khalu bho Gotamaæ tiro raÂÂhà tiro janapadà sampucchituæ Ãgacchanti. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ anekÃni devatÃ-sahassÃni pÃïehi saraïaæ gatÃni. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃcaraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-dammasÃrathÅ satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavà ti." Samaïo khalu bho Gotamo dvattiæsa-mahÃpurisa-lakkhaïehi samannÃgato. Samaïo khalu bho Gotamo ehisÃgata-vÃdÅ sakhilo sammodako abbhÃkuÂiko uttÃnamukho pubba-bhÃsÅ. Samaïo khalu bho Gotamo catunnaæ parisÃnaæ sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito.
Samaïe khalu bho Gotame bahÆ devà manussà ca abhippasannÃ. Samaïo khalu bho Gotamo yasmiæ gÃme và nigame và paÂivasati na tasmiæ gÃme và nigame và amanussà manusse viheÂhenti. Samaïo khalu bho Gotamo saæghÅ gaïÅ gaïÃcariyo puthu-tittha-karÃnaæ aggam akkhÃyati. Yathà kho pana bho ekesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ yathà và tathà và yaso samudÃgacchati na h' evaæ samaïassa Gotamassa yaso samudÃgato, atha kho anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya samaïassa Gotamassa yaso samudÃgato. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ rÃjà MÃgadho Seniyo BimbisÃro saputto sabhariyo sapariso sÃmacco pÃïehi saraïaæ gato. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ rÃjà Pasenadi Kosalo saputto sabhariyo sapariso sÃmacco pÃïehi saraïaæ gato. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ brÃhmaïo PokkharasÃdi saputto sabhariyo sapariso sÃmacco pÃïehi saraïaæ gato. Samaïo khalu bho Gotamo ra¤¤o MÃgadhassa Seniyassa BimbisÃrassa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Samaïo khalu bho Gotamo ra¤¤o Pasenadi-Kosalassa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Samaïo khalu bho Gotamo brÃhmaïassa PokkharasÃdissa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito.


#<[page 117]>#
%<D. iv. 8]                 SO×ADA×ÖA'S FEARS.                117>%
Samaïo khalu bho Gotamo Campaæ anuppatto CampÃyaæ viharati GaggarÃya pokkharaïiyà tÅre. Ye kho pana keci samaïà và brÃhmaïà và amhÃkaæ {gÃmakkhettaæ} Ãgacchanti atithÅ no te honti. AtithÅ pi kho pan' amhehi sakkÃtabbà garukÃtabbà mÃnetabbà pÆjetabbà apacetabbÃ. Yam pi bho samaïo Gotamo Campaæ anuppatto CampÃyaæ viharati GaggarÃya pokkharaïiyà tÅre, atith' amhÃkaæ samaïo Gotamo. Atithi kho pan' amhehi sakkÃtabbo garukÃtabbo mÃnetabbo pÆjetabbo apacetabbo. Iminà p' aÇgena na {arahati so} bhavaæ Gotamo amhÃkaæ dassanÃya upasaækamituæ, atha kho mayam eva arahÃma taæ bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ. Ettake kho ahaæ bho tassa bhoto Gotamassa vaïïe pariyÃpuïÃmi, no ca kho so bhavaæ Gotamo ettaka-vaïïo, aparimÃïavaïïo hi so bhavaæ Gotamo ti.'
     7. Evaæ vutte te brÃhmaïà Soïadaï¬aæ brÃhmaïaæ etad avocuæ: `Yathà kho bhavaæ Soïadaï¬o samaïassa Gotamassa vaïïe bhÃsati ito ce pi so bhavaæ Gotamo yojana-sate viharati alam eva saddhena kula-puttena dassanÃya upasaækamituæ api {puÂaæsenÃpi}. Tena hi bho sabbe va samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissÃmÃti.'
     Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo mahatà brÃhmaïagaïena saddhiæ yena Gaggarà pokkharaïÅ ten' upasaækami.
     8. Atha kho Soïadaï¬assa brÃhmaïassa tiro-vana-saï¬agatassa evaæ cetasà parivitakko udapÃdi:
     `Ahaæ ce va kho pana samaïaæ Gotamaæ pa¤haæ puccheyyaæ, tatra ce maæ samaïo Gotamo evaæ vadeyya: "Na c' esa brÃhmaïa pa¤ho evaæ pucchitabbo, evaæ nÃm' esa brÃhmaïa pa¤ho pucchitabbo" ti tena maæ ayaæ parisà paribhaveyya: "BÃlo Soïadaï¬o brÃhmaïo avyatto, nÃsakkhi samaïaæ Gotamaæ yoniso pa¤haæ pucchitun ti."


#<[page 118]>#
%<118                        SO×ADA×ÖA  SUTTA.             [D. iv. 8>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yaæ kho panÃyaæ parisà paribhaveyya yaso pi tassa hÃyetha, yassa kho pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yaso-laddhà kho pan' amhÃkaæ bhogÃ. Maæ ce va kho pana samaïo Gotamo pa¤haæ puccheyya, tassa cÃham pa¤hassa veyyÃkaraïena cittaæ na ÃrÃdheyyaæ. Tatra ce maæ samaïo Gotamo evaæ vadeyya, "Na c' esa brÃhmaïa pa¤ho evaæ vyÃkÃtabbo, evaæ nÃm' esa brÃhmaïa pa¤ho vyÃkÃtabbo" ti tena maæ ayaæ parisà paribhaveyya: "BÃlo Soïadaï¬o brÃhmaïo avyatto, nÃsakkhi samaïassa Gotamassa pa¤hassa veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdhetun ti." Yaæ kho panÃyaæ parisà paribhaveyya yaso pi tassa hÃyetha, yassa kho pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yaso-laddhà kho pan' amhÃkaæ bhogÃ. Ahaæ ce va kho pana evaæ samÅpa-gato samÃno adisvà samaïaæ Gotamaæ nivatteyyaæ tena maæ ayaæ parisà paribhaveyya: "BÃlo Soïadaï¬o brÃhmaïo avyatto mÃnatthaddho bhÅto ca, no visahi samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, kathaæ hi nÃma evaæ samÅpa-gato samÃno adisvà samaïaæ Gotamaæ nivattissatÅti?" Yaæ kho panÃyaæ parisà paribhaveyya yaso pi tassa hÃyetha, yassa kho pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yaso-laddhà kho pan' amhÃkaæ bhogà ti.'
     9. Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Campeyyakà pi kho brÃhmaïa-gahapatikà app ekacce Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce yena Bhagavà ten' a¤jalim panÃmetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce nÃma-gottaæ sÃvetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce tuïhÅ-bhÆtà ekamantaæ nisÅdiæsu.


#<[page 119]>#
%<D. iv. 12]                  SO×ADA×DA'S FEARS.                119>%
     10. Tatra pi sudaæ Soïadaï¬o brÃhmaïo bahulam anuvitakkento nisinno hoti:--
     `Ahaæ ce va kho pana samaïaæ Gotamaæ pa¤haæ puccheyyaæ, tatra ce maæ samaïo Gotamo evaæ vadeyya: "Na c' esa brÃhmaïa pa¤ho evaæ pucchitabbo, evaæ nÃm' esa brÃhmaïa pa¤ho pucchitabbo" ti tena maæ ayaæ parisà paribhaveyya: "BÃlo Soïadaï¬o brÃhmaïo avyatto, nÃsakkhi samaïaæ Gotamaæ yoniso pa¤haæ pucchitun ti." Yaæ kho panÃyaæ parisà paribhaveyya yaso pi tassa hÃyetha, yassa kho pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yaso-laddhà kho pan' amhÃkaæ bhogÃ. Maæ ce va kho pana samaïo Gotamo pa¤haæ puccheyya, tassa cÃhaæ pa¤hassa veyyÃkaraïena cittaæ na ÃrÃdheyyaæ, tatra ce maæ samaïo Gotamo evaæ vadeyya: "Na c' esa brÃhmaïa pa¤ho evaæ vyÃkÃtabbo, evaæ nÃm' esa brÃhmaïa pa¤ho vyÃkÃtabbo" ti tena maæ ayaæ parisà paribhaveyya: "BÃlo Soïadaï¬o brÃhmaïo avyatto, nÃsakkhi samaïassa Gotamassa pa¤hassa veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdhetun ti." Yaæ kho panÃyaæ parisà paribhaveyya yaso pi tassa hÃyetha, yassa pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yaso-laddhà kho pan' amhÃkaæ bhogÃ.
Aho vata maæ samaïo Gotamo sake Ãcariyake tevijjake pa¤haæ puccheyya. Addhà vat' assÃhaæ cittaæ ÃrÃdheyyaæ pa¤hassa veyyÃkaraïenÃti!
     11. Atha kho Bhagavato Soïadaï¬assa brÃhmaïassa cetasà ceto-parivitakkam a¤¤Ãya etad ahosi: `Viha¤¤ati kho ayaæ Soïadaï¬o brÃhmaïo sakena cittena. Yan nÆnÃhaæ Soïadaï¬aæ brÃhmaïaæ sake Ãcariyake tevijjake pa¤haæ puccheyyan ti.'
     Atha kho Bhagavà Soïadaï¬aæ brÃhmaïaæ etad avoca: `Katihi pana brÃhmaïa aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, `BrÃhmaïo 'smÅti' ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti?'
     12. Atha kho Soïadaï¬assa brÃhmaïassa etad ahosi:


#<[page 120]>#
%<120                      SO×ADA×ÖA SUTTA.               [D. iv. 12>%
     `Yaæ vata no ahosi icchitaæ yaæ ÃkaÇkhitaæ yaæ adhippetaæ yaæ adhipatthitaæ -- "Aho vata maæ samaïo Gotamo sake Ãcariyake tevijjake pa¤haæ puccheyya, addhà vat' assÃhaæ cittaæ ÃrÃdheyyaæ pa¤hassa veyyÃkaraïenÃti" -- tatra maæ samaïo Gotamo sake Ãcariyake tevijjake pa¤haæ pucchati. Addhà vat' assÃhaæ cittaæ ÃrÃdhessÃmi pa¤hassa veyyÃkaraïenÃti.'
     13. Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo abbhunnÃmetvà kÃyaæ anuviloketvà parisaæ Bhagavantaæ etad avoca: `Pa¤cahi bho Gotama aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, `BrÃhmaïo 'smÅti' ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ Ãpajjeyya. Katamehi pa¤cahi? Idha bho brÃhmaïo ubhato sujÃto hoti mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena. AjjhÃyako hoti manta-dharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬ukeÂubhÃnaæ {sÃkkhara-ppabhedÃnaæ} itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo. AbhirÆpo hoti dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïapokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ {akkhuddÃvakÃso} dassanÃya. SÅlavà hoti vuddha-sÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato. Paï¬ito ca hoti medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ. Imehi kho bho Gotama pa¤cahi aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, `BrÃhmaïo 'smÅti' ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti.'
     14. `Imesaæ pana brÃhmaïa pa¤cannaæ aÇgÃnaæ sakkà ekaæ aÇgaæ Âhapayitvà catuhi aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpetuæ, `BrÃhmaïo 'smÅti' ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti?'
     `Sakkà bho Gotama. Imesaæ hi bho Gotama pa¤cannaæ aÇgÃnaæ vaïïaæ ÂhapayÃma. Kiæ hi vaïïo karissati? Yato kho bho brÃhmaïo ubhato sujÃto hoti mÃtito ca {pitito} ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena,


#<[page 121]>#
%<D. iv. 16]                 WHAT MAKES A BRAHMANS.              121>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ajjhÃyako ca hoti manta-dharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬u-keÂubhÃnaæ {sÃkkhara-ppabhedÃnaæ} itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo, sÅlavà ca hoti vuddha-sÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato, paï¬ito ca hoti medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ -- imehi kho bho Gotama catuh' aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, `BrÃhmaïo 'smÅti' ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti.'
     15. `Imesaæ pana brÃhmaïa catunnaæ aÇgÃnaæ sakkà ekaæ aÇgaæ {ÂhapayitvÃ} tÅhi aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpetuæ, "BrÃhmaïo 'smÅti" ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti?'
     `Sakkà bho Gotama. Imesaæ hi bho Gotama catunnaæ aÇgÃnaæ mante {ÂhapayÃma}. Kiæ hi mantà karissanti? Yato kho bho brÃhmaïo ubhato sujÃto hoti mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena, sÅlavà ca hoti vuddhasÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato, paï¬ito ca hoti medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ -- imehi kho bho Gotama tÅh' aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, "BrÃhmaïo 'smÅti" ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti.'
     16. `Imesaæ pana brÃhmaïa tiïïaæ aÇgÃnaæ sakkà ekaæ aÇgaæ {ÂhapayitvÃ} dvÅh' aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpetuæ, "BrÃhmaïo 'smÅti" ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti?'
     `Sakkà bho Gotama. Imesaæ hi bho Gotama tiïïaæ aÇgÃnaæ jÃtiæ {ÂhapayÃma}. Kiæ hi jÃti karissati? Yato kho bho brÃhmaïo sÅlavà ca hoti vuddha-sÅlÅ vuddhasÅlena samannÃgato, paï¬ito ca hoti medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ {paggaïhantÃnaæ} -- imehi kho bho Gotama dvÅh' aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, "BrÃhmaïo 'smÅti" ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti.'


#<[page 122]>#
%<122                    SO×ADA×ÖA SUTTA.                [D. iv. 17>%
     17. Evaæ vutte te brÃhmaïà Soïadaï¬aæ brÃhmaïaæ etad avocuæ:
     `Mà bhavaæ Soïadaï¬o evaæ avaca ! Mà bhavaæ {Soïadaï¬o} evaæ avaca ! Apavadat' eva bhavaæ {Soïa-} daï¬o vaïïaæ apavadati mante apavadati jÃtiæ, ekaÇsena bhavaæ Soïadaï¬o samaïass' eva Gotamassa vÃdaæ anupakkhandatÅti.'
     18. Atha kho Bhagavà te {brÃhmaïe} etad avoca: `Sace kho tumhÃkaæ brÃhmaïà evaæ hoti, "Appassuto ca Soïadaï¬o brÃhmaïo, akalyÃïa-vÃkkaraïo ca Soïadaï¬o brÃhmaïo, duppa¤¤o ca Soïadaï¬o brÃhmaïo, na ca pahoti Soïadaï¬o brÃhmaïo samaïena Gotamena saddhiæ asmiæ vacane patimantetun ti," tiÂÂhatu Soïadaï¬o brÃhmaïo, tumhe mayà saddhiæ mantavho. Sace pana tumhÃkaæ brÃhmaïà evaæ hoti: Bahussuto ca Soïadaï¬o brÃhmaïo, kalyÃïa-vÃkkaraïo ca Soïadaï¬o brÃhmaïo, paï¬ito ca Soïadaï¬o brÃhmaïo, pahoti ca Soïadaï¬o brÃhmaïo samaïena Gotamena saddhiæ asmiæ vacane patimantetun ti," tiÂÂhatha tumhe, Soïadaï¬o brÃhmaïo mayà saddhiæ mantetÆti.'
     19. Evaæ vutte Soïadaï¬o brÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca: `TiÂÂhatu bhavaæ Gotamo, tuïhÅ bhavaæ Gotamo hotu, aham eva tesaæ saha dhammena paÂivacanaæ karissÃmÅti.'
     Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo te brÃhmaïe etad avoca: `Mà bhavanto evaæ avacuttha, mà bhavanto evaæ avacuttha -- "Apavadat' eva bhavaæ Soïadaï¬o vaïïaæ apavadati mante apavadati jÃtiæ, {ekaæsena} bhavaæ Soïadaï¬o samaïass' eva Gotamassa vÃdaæ anupakkhandatÅti."


#<[page 123]>#
%<D. iv. 21]                   A§GAKA.                         123>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  NÃhaæ bho apavadÃmi vaïïaæ và mante và jÃtiæ và ti.'
     20. Tena kho pana samayena Soïadaï¬assa brÃhmaïassa bhÃgineyyo AÇgako nÃma mÃïavako tassaæ {parisÃyaæ} nisinno hoti. Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo te brÃhmaïe etad avoca: `Passanti no bhonto imaæ AÇgakaæ mÃïavakaæ amhÃkaæ bhÃgineyyan ti.'
     `Evaæ bho.'
     `AÇgako kho bho mÃïavako abhirÆpo dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya, nÃssa imissà parisÃya samasamo atthi vaïïena {ÂhapetvÃ} {samaïaæ} Gotamaæ. AÇgako kho bho mÃïavako ajjhÃyako manta-dharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬u-keÂubhÃnaæ {sÃkkhara-ppabhedÃnaæ} itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo. Aham assa mante vÃcetÃ. AÇgako kho bho mÃïavako ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddhagahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena. Aham assa mÃtÃ-pitaro jÃnÃmi. AÇgako kho bho mÃïavako pÃïam pi haneyya adinnam pi Ãdiyeyya paradÃram pi gaccheyya musà pi bhaïeyya majjam pi piveyya, ettha dÃni bho kiæ vaïïo karissati, kiæ mantaæ, kiæ jÃti? Yato kho bho brÃhmaïo sÅlavà ca hoti vuddha-sÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato, paï¬ito ca hoti medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ, imehi kho bho dvÅh' aÇgehi samannÃgataæ brÃhmaïà brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpenti, "BrÃhmaïo 'smÅti" ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti.'
     21. `Imesaæ pana brÃhmaïa dvinnaæ aÇgÃnaæ sakkà ekaæ aÇgaæ {ÂhapayitvÃ} ekena aÇgena samannÃgataæ brÃhmaïaæ pa¤¤Ãpetuæ, "BrÃhmaïo 'smÅti" ca vadamÃno sammà vadeyya na ca pana musÃ-vÃdaæ ÃpajjeyyÃti?'


#<[page 124]>#
%<124                       SO×ADA×ÖA SUTTA.              [D. iv. 21>%
     `No h' idaæ bho Gotama. SÅla-paridhotà hi bho Gotama pa¤¤Ã, {pa¤¤Ã}-paridhotaæ sÅlaæ, yattha sÅlaæ tattha pa¤¤Ã, yattha pa¤¤Ã tattha sÅlaæ, sÅlavato pa¤¤Ã pa¤¤Ãvato sÅlaæ, sÅla-{pa¤¤Ãïa¤} ca pana lokasmiæ aggam akkhÃyati. Seyyathà pi bho Gotama hatthena và hatthaæ dhopeyya, pÃdena và pÃdaæ dhopeyya, evam eva kho bho Gotama sÅlaparidhotà pa¤¤Ã, pa¤¤Ã-paridhotaæ sÅlaæ, yattha sÅlaæ tattha pa¤¤Ã, yattha pa¤¤Ã tattha sÅlaæ, sÅlavato pa¤¤Ã pa¤¤Ãvato sÅlaæ, sÅla-{pa¤¤Ãïa¤} ca pana lokasmiæ aggam akkhÃyatÅti.'
     22. `Evam etaæ brÃhmaïa. SÅla-paridhotà hi brÃhmaïa pa¤¤Ã, pa¤¤Ã-paridhotaæ sÅlaæ, yattha sÅlaæ tattha pa¤¤Ã, yattha pa¤¤Ã tattha sÅlaæ, sÅlavato pa¤¤Ã pa¤¤Ãvato sÅlaæ, sÅla-{pa¤¤Ãïa¤} ca pana lokasmiæ aggam akkhÃyati. Katamaæ pana taæ brÃhmaïa sÅlaæ, katamà sà pa¤¤Ã ti?'
     `Ettaka-paramà va mayaæ bho Gotama etasmiæ atthe.
SÃdhu vata bhavantaæ yeva bho Gotamaæ paÂibhÃtu etassa bhÃsitassa attho ti.'
     23. `Tena hi brÃhmaïa suïÃhi, sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti.'
     `Evaæ bho' ti kho Soïadaï¬o brÃhmaïo Bhagavato paccassosi.
     Bhagavà etad avoca:
     `Idha brÃhmaïa TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃ-sambuddho . . . yathà SÃma¤¤a-phale evaæ vitthÃretabbaæ] . . .. Evaæ kho brÃhmaïa bhikkhu sÅlasampanno hoti. Idam pi kho taæ brÃhmaïa sÅlaæ.
     ` . . . pe . . . paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati . . . pe . . . dutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . tatiyajjhÃnaæ . . . catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati . . . pe . . . {¤Ãïa}-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti . . . pe . . . idam pi 'ssa hoti pa¤¤Ãya . . . pe . . . nÃparaæ {itthattÃyÃti} pajÃnÃti. Idam pi 'ssa hoti pa¤¤Ãya. Ayaæ kho sà brÃhmaïa pa¤¤Ã ti.'
     24. Evaæ vutte Soïadaï¬o brÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca: `Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama.


#<[page 125]>#
%<D. iv. 26]              SO×ADA×ÖA'S CONVERSION               125>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Seyyathà pi bho Gotama nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và tela-{pajjotaæ} dhÃreyya: "cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti," evam eva bhotà Gotamena aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ Bhagavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca bhikkhusaægha¤ ca, upÃsakam maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïaæ gataæ. AdhivÃsetu ca me bhavaæ Gotamo svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhusaæghenÃti.'
     AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅ-bhÃvena. Atha kho {Soïadaï¬o} brÃhmaïo Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi. Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo tassà rattiyà accayena sake nivesane païÅtaæ khÃdaniyaæ bhojaniyaæ paÂiyÃdÃpetvà Bhagavato kÃlaæ ÃrocÃpesi: `KÃlo bho Gotama, niÂÂhitaæ bhattan ti.'
     25 Atha kho Bhagavà pubbaïha-samayaæ nivÃsetvà patta-cÅvaraæ ÃdÃya saddhiæ bhikkhu-saæghena yena {Soïadaï¬assa} brÃhmaïassa nivesanaæ ten' upasaækami, upasaækamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo Buddha-pamukhaæ bhikkhu-saæghaæ païÅtena khÃdaniyena bhojaniyena sahatthà santappesi sampavÃresi.
Atha kho Soïadaï¬o brÃhmaïo Bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅta-patta-pÃïiæ a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Soïadaï¬o brÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca:
     26. `Aha¤ ce va kho pana bho Gotama parisa-gato samÃno Ãsanà vuÂÂhahitvà Bhagavantaæ Gotamaæ abhivÃdeyyaæ, tena maæ sà parisà paribhaveyya. Yaæ kho pana sà parisà paribhaveyya yaso pi tassa hÃyetha, yassa kho pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yasoladdhà kho pan' amhÃkaæ bhogÃ. Aha¤ ce va kho pana bho Gotama parisa-gato samÃno a¤jaliæ paggaïheyyaæ, Ãsanà me taæ bhavaæ Gotamo paccuÂÂhÃnaæ dhÃretu. Aha¤ ce va kho pana bho Gotama parisa-gato samÃno veÂhanaæ omu¤ceyyaæ,


#<[page 126]>#
%<126                     SO×ADA×ÖA SUTTA.                [D. iv. 26>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sirasà me taæ bhavaæ Gotamo abhivÃdanaæ dhÃretu. -- Aha¤ ce va kho pana bho Gotama yÃna-gato samÃno yÃnà paccorohitvà Bhagavantaæ Gotamaæ abhivÃdeyyaæ, tena maæ sà parisà paribhaveyya. Yaæ kho pana sà parisà paribhaveyya, yaso pi tassa hÃyetha, yassa kho pana yaso hÃyetha bhogà pi tassa hÃyeyyuæ, yasoladdhà kho pan' {amhÃkaæ} bhogÃ. Aha¤ ce va kho pana bho Gotama yÃna-gato samÃno patoda-laÂÂhiæ {abbhunnÃmeyyaæ}, yÃnà me taæ bhavaæ Gotamo paccorohanaæ dhÃretu. Aha¤ ce va kho pana bho Gotama yÃnagato samÃno hatthaæ apanÃmeyyaæ, sirasà me taæ bhavaæ Gotamo abhivÃdanaæ dhÃretÆti.'
     27. Atha kho Bhagavà Soïadaï¬aæ brÃhmaïaæ dhammiyà kathÃya sandassetvà samÃdapetvà samuttejetvà sampahaæsetvà uÂÂhÃyÃsanà pakkÃmÅti.
                        SO×ADA×ÖA-SUTTAõ.

#<[page 127]>#
%<                               127>%
                      [v. KÆÂadanta Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Magadhesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi yena KhÃnumataæ nÃma MagadhÃnaæ BrÃhmaïa-gÃmo tad avasari. Tatra sudaæ Bhagavà KhÃnumate viharati AmbalaÂÂhikÃyaæ.
Tena kho pana samayena KÆÂadanto brÃhmaïo KhÃnumataæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrena dinnaæ rÃja-dÃyaæ brahma-deyyaæ. Tena kho pana samayena KÆÂadantassa brÃhmaïassa mahà ya¤¤o upakkhaÂo hoti, satta ca usabha-satÃni satta ca vacchatarasatÃni satta ca {vacchatarÅ}-satÃni satta ca aja-satÃni satta ca urabbha-satÃni {thÆïÆpanÅtÃni} honti ya¤¤atthÃya.
     2. Assosuæ kho KhÃnumatakà brÃhmaïa-gahapatikÃ: `Samaïo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulà pabbajito Magadhesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi KhÃnumataæ anuppatto KhÃnumate viharati AmbalaÂÂhikÃyaæ. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-{sambuddho} vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisadamma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavà ti."


#<[page 128]>#
%<128                      KôèADANTA SUTTA.                [D. v. 2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ {sadeva-manussaæ} sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti ÃdikalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃna-kalyÃïaæ sÃtthaæ savya¤janaæ, kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. {SÃdhu} kho pana tathÃ-rÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti.' Atha kho KhÃnumatakà {brÃhmaïa}gahapatikà KhÃnumatà nikkhamitvà saæghà saæghÅ gaïÅbhÆtà yena AmbalaÂÂhikà ten' upasaækamanti.
     3. Tena kho pana samayena KÆÂadanto brÃhmaïo uparipÃsÃde divÃ-seyyaæ upagato hoti. Addasà kho KÆÂadanto brÃhmaïo KhÃnumatake {brÃhmaïa}-gahapatike KhÃnumatà nikkhamitvà saæghà saæghÅ gaïÅ-bhÆte yena AmbalaÂÂhikà ten' upasaækamante. Disvà khattaæ Ãmantesi:
     `Kin nu kho bho khatte KhÃnumatakà brÃhmaïa-gahapatikà KhÃnumatà nikkhamitvà saæghà saæghÅ gaïÅ-bhÆtà yena AmbalaÂÂhikà ten' upasaækamantÅti?'
     `Atthi kho bho samaïo Gotamo Sakya-putto Sakyakulà pabbajito. MÃgadhesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi KhÃnumataæ anuppatto KhÃnumate viharati AmbalaÂÂhikÃyaæ. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavà ti." Tam ete Bhagavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamantÅti.'
     4. Atha kho KÆÂadantassa brÃhmaïassa etad ahosi: `Sutaæ kho pana me taæ: "Samaïo Gotamo tividhaya¤¤a-sampadaæ soÊasa-parikkhÃraæ jÃnÃtÅti." Na kho panÃhaæ jÃnÃmi tividha-ya¤¤a-sampadaæ soÊasa-parikkhÃraæ, icchÃmi cÃhaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ. Yan {nÆnÃ-} haæ samaïaæ Gotamaæ upasaækamitvà tividha-ya¤¤asampadaæ soÊasa-parikkhÃraæ puccheyyan ti.'


#<[page 129]>#
%<D. v. 6]            KôèADANTA AND THE BRAHMANS.              129>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     Atha kho KÆÂadanto BrÃhmaïo taæ khattaæ Ãmantesi: `Tena hi bho khatte yena KhÃnumatakà brÃhmaïa-gahapatikà ten' upasaækama, upasaækamitvà KhÃnumatake brÃhmaïa-gahapatike evaæ vadehi: "KÆÂadanto bho brÃhmaïo evam Ãha: ùgamentu kira bhavanto, KÆÂadanto pi brÃhmaïo samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti."'
     `Evaæ bho' ti kho so khattà KÆÂadantassa brÃhmaïassa paÂissutvà yena KhÃnumatakà brÃhmaïa-gahapatikà ten' upasaækami, upasaækamitvà KhÃnumatake brÃhmaïagahapatike etad avoca: `KÆÂadanto bho brÃhmaïo evam Ãha: "ùgamentu kira bhavanto, KÆÂadanto pi brÃhmaïo samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti."'
     5. Tena kho pana samayena anekÃni brÃhmaïa-satÃni KhÃnumate paÂivasanti: `KÆÂadantassa brÃhmaïassa mahÃ-ya¤¤aæ anubhavissÃmÃti.' Assosuæ kho te brÃhmaïÃ: `KÆÂadanto kira brÃhmaïo samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti.' Atha kho te brÃhmaïà yena KÆÂadanto brÃhmaïo ten' upasaækamiæsu, upasaækamitvà KÆÂadantaæ brÃhmaïaæ etad avocuæ:
     `Saccaæ kira bhavaæ KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissatÅti?'
     `Evaæ kho me bho hoti, aham pi samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissÃmÅti.'
     6. `Mà bhavaæ KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækami, na arahati bhavaæ KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ. Sace bhavam KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissati, bhoto KÆÂadantassa yaso hÃyissati, samaïassa Gotamassa yaso abhiva¬¬hissati. Yam pi bhotà KÆÂadantassa yaso hÃyissati, samaïassa Gotamassa yaso abhiva¬¬hissati, iminà p' aÇgena na arahati bhavaæ KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ. Samaïo tveva Gotamo arahati bhavantaæ KÆÂadantaæ dassanÃya upasaÇkamituæ.


#<[page 130]>#
%<130                       KôèADANTA SUTTA.              [D. v. 6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Bhavaæ hi KÆÂadanto ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃyugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena. Yam pi bhavaæ KÆÂadanto ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddhagahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena, iminà p' aÇgena na arahati bhavaæ KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, samaïo tveva Gotamo arahati bhavantaæ KÆÂadantaæ dassanÃya upasaækamituæ. Bhavaæ hi KÆÂadanto a¬¬ho mahaddhano mahÃ-bhogo . . . pe . . . Bhavaæ hi KÆÂadanto ajjhÃyako manta-dharo tiïïam vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬ukeÂubhÃnaæ sÃkkhara-ppabhedÃnaæ itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo. Bhavaæ hi KÆÂadanto abhirÆpo dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya. Bhavaæ hi KÆÂadanto sÅlavà vuddha-sÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato.
Bhavaæ hi KÆÂadanto kalyÃïa-vÃco kalyÃïa-vÃkkaraïo poriyà vÃcÃya samannÃgato vissaÂÂhÃya aneÊagalÃya atthassa vi¤¤ÃpaniyÃ. Bhavaæ hi KÆÂadanto bahunnaæ Ãcariya-pÃcariyo tÅïi mÃïavaka-satÃni mante vÃceti, bahÆ kho pana nÃnÃ-disà nÃnÃ-janapadà mÃïavakà Ãgacchanti bhoto KÆÂadantassa santike mantatthikà mante adhiyitukÃmÃ. Bhavaæ hi KÆÂadanto jiïïo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto, samaïo Gotamo taruïo c' eva taruïa-paribbÃjako ca. Bhavaæ hi KÆÂadanto ra¤¤o MÃgadhassa Seniyassa BimbisÃrassa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Bhavaæ hi KÆÂadanto brÃhmaïassa PokkharasÃdissa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito.


#<[page 131]>#
%<D. v. 7]        REASONS FOR GOTAMA'S PRECEDENCE.             131>%
Bhavaæ hi KÆÂadanto KhÃnumataæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrena dinnaæ rÃja-dÃyaæ brahmadeyyaæ. Yaæ pi bhavaæ KÆÂadanto KhÃnumataæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃjabhoggaæ ra¤¤Ã MÃgadhena Seniyena BimbisÃrena dinnaæ rÃja-dÃyaæ brahma-deyyaæ, iminà p' aÇgena na arahati bhavaæ KÆÂadanto samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, samaïo tveva Gotamo arahati bhavantaæ KÆÂadantaæ dassanÃya upasaækamitun ti.'
     7. Evaæ vutte KÆÂadanto brÃhmaïo te brÃhmaïe etad avoca:
     `Tena hi bho mama pi suïÃtha, yathà mayam eva arahÃma taæ bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ, na tveva arahati so bhavaæ Gotamo amhÃkaæ dassanÃya upasaækamituæ. Samaïo khalu bho Gotamo ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho {jÃti}-vÃdena.
Yam pi bho samaïo {Gotamo} ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena, iminà p' aÇgena na arahati so bhavaæ Gotamo amhÃkaæ dassanÃya upasaækamituæ, atha kho mayam eva arahÃma taæ bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ. Samaïo khalu bho Gotamo mahantaæ ¤Ãti-saæghaæ ohÃya pabbajito. Samaïo khalu bho Gotamo pahÆtaæ hira¤¤a-suvaïïaæ ohÃya pabbajito bhÆmi-gata¤ ca vehÃsaÂÂha¤ ca. Samaïo khalu bho Gotamo daharo va samÃno susukÃÊa-keso bhadrena yobbanena samannÃgato paÂhamena vayasà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito. Samaïo khalu bho Gotamo akÃmakÃnaæ mÃtÃpitunnaæ assu-mukhÃnaæ rudantÃnaæ kesa-massuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito. Samaïo khalu bho Gotamo abhirÆpo dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya.


#<[page 132]>#
%<132                  KôèADANTA SUTTA.                   [D. v. 7>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Samaïo khalu bho Gotamo sÅlavà ariya-sÅlÅ kusala-sÅlÅ kusala-sÅlena samannÃgato. Samaïo khalu bho Gotamo kalyÃïa-vÃco kalyÃïa-vÃkkaraïo poriyà vÃcÃya samannÃgato vissaÂÂhÃya aneÊagalÃya atthassa vi¤¤ÃpaniyÃ. Samaïo khalu bho Gotamo bahunnaæ ÃcariyapÃcariyako. Samaïo khalu bho Gotamo khÅïa-kÃma-rÃgo vigata-cÃpallo. Samaïo khalu bho Gotamo kamma-vÃdÅ kiriya-vÃdÅ apÃpa-purekkhÃro brahma¤¤Ãya pajÃya. Samaïo khalu bho Gotamo uccà kulà pabbajito ÃdÅnakkhattiyakulÃ. Samaïo khalu bho Gotamo a¬¬ha-kulà pabbajito mahaddhanà mahÃ-bhogÃ. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ tiro raÂÂhà tiro janapadà saæpucchituæ Ãgacchanti. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ anekÃni devatÃ-sahassÃni pÃïehi saraïaæ gatÃni. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathi satthà devamanussÃnaæ buddho bhagavà ti." Samaïo khalu bho Gotamo dvattiæsa mahÃpurisa-lakkhaïehi samannÃgato.
Samaïo khalu bho Gotamo ehi-sÃgata-vÃdÅ sakhilo sammodako abbhÃkuÂiko uttÃna-mukho pubba-bhÃsÅ. Samaïo khalu bho Gotamo catunnaæ parisÃnaæ sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Samaïe khalu bho Gotame bahÆ devà ca manussà ca abhippasannÃ. Samaïo khalu bho Gotamo yasmiæ gÃme và nigame và paÂivasati na tasmiæ gÃme và nigame và amanussà manusse viheÂhenti. Samaïo khalu bho Gotamo saæghÅ gaïÅ gaïÃcariyo puthu-titthakarÃnam aggam akkhÃyati. Yathà kho pana bho ekesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ yathà và tathà và yaso samudÃgacchati na h' eva samaïassa Gotamassa yaso samudÃgato, atha kho anuttarÃya vijjÃ-caraïa-sampadÃya samaïassa Gotamassa yaso samudÃgato. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ rÃjà MÃgadho Seniyo BimbisÃro saputto sabhariyo sapariso sÃmacco pÃïehi saraïaæ gato.


#<[page 133]>#
%<D. v. 8]                    DUTY TO GUESTS.                  133>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Samaïaæ khalu bho Gotamaæ rÃjà Pasenadi Kosalo saputto sabhariyo sapariso sÃmacco pÃïehi saraïaæ gato. Samaïaæ khalu bho Gotamaæ brÃhmaïo PokkharasÃdi saputto sabhariyo sapariso sÃmacco pÃïehi saraïaæ gato. Samaïo khalu bho Gotamo ra¤¤o MÃgadhassa Seniyassa BimbisÃrassa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Samaïo khalu bho Gotamo ra¤¤o Pasenadissa Kosalassa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Samaïo khalu bho Gotamo BrÃhmaïassa PokkharasÃdissa sakkato garukato mÃnito pÆjito apacito. Samaïo khalu bho Gotamo KhÃnumataæ anuppatto KhÃnumate viharati AmbalaÂÂhikÃyaæ. Ye kho pana keci samaïà và brÃhmaïà và amhÃkaæ gÃmakkhettaæ Ãgacchanti atithÅ no te honti. AtithÅ kho pan' amhehi sakkÃtabbà garukÃtabbà mÃnetabbà pÆjetabbà apacetabbÃ.
Yam pi bho samaïo Gotamo KhÃnumataæ anuppatto KhÃnumate viharati AmbalaÂÂhikÃyaæ atith' amhÃkaæ samaïo Gotamo. Atithi kho pan' amhehi sakkÃtabbo garukÃtabbo mÃnetabbo pÆjetabbo apacetabbo. Iminà p' aÇgena na arahati so bhavaæ Gotamo amhÃkaæ dassanÃya upasaækamituæ, atha kho mayam eva arahÃma tam bhavantaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamituæ.
Ettake kho aham bho tassa bhoto Gotamassa vaïïe pariyÃpuïÃmi, no ca kho so bhavaæ Gotamo ettaka-vaïïo, aparimÃïa-vaïïo hi so bhavaæ Gotamo ti.'
     8. Evaæ vutte te brÃhmaïà KÆÂadantaæ brÃhmaïaæ etad avocuæ: `Yathà kho bhavaæ KÆÂadanto samaïassa Gotamassa vaïïe bhÃsati ito ce pi so bhavaæ Gotamo yojana-sate viharati alam eva saddhena kula-puttena dassanÃya upasaækamituæ api {puÂaæsenÃpi}. Tena hi bho sabbe va samaïaæ Gotamaæ dassanÃya upasaækamissÃmÃti.'
     Atha kho KÆÂadanto brÃhmaïo mahatà brÃhmaïagaïena saddhiæ yena AmbalaÂÂhikà yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodiæ sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi.


#<[page 134]>#
%<134                        KôèADANTA SUTTA.              [D. v. 8>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  KhÃnumatakà pi kho brÃhmaïa-gahapatikà app ekacce Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu, {app} ekacce yena Bhagavà ten' a¤jaliæ panÃmetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce nÃma-gottaæ sÃvetvà ekamantaæ nisÅdiæsu, app ekacce tuïhÅ-bhÆtà ekamantaæ nisÅdiæsu.
     9. Ekamantaæ nisinno kho KÆÂadanto brÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca:
     `Sutaæ me taæ bho Gotama: "Samaïo Gotamo tividhaya¤¤a-sampadaæ soÊasa-parikkhÃraæ jÃnÃtÅti." Na kho panÃhaæ jÃnÃmi tividha-ya¤¤a-sampadaæ soÊasa-parikkhÃraæ, icchÃmi cÃhaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ. SÃdhu me bhavaæ Gotamo tividha-ya¤¤a-sampadaæ soÊasa-parikkhÃraæ desetÆti.' `Tena hi brÃhmaïa suïohi, sÃdhukaæ manasi-karohi, bhÃsissÃmÅti.'
     `Evaæ bho ' ti kho KÆÂadanto brÃhmaïo Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad avoca:
     10. `BhÆta-pubbaæ brÃhmaïa rÃjà MahÃ-vijito nÃma ahosi a¬¬ho mahaddhano mahÃ-bhogo pahÆta-jÃtarÆpa-rajato pahÆta-vittÆpakaraïo pahÆta-dhana-dha¤¤o paripuïïakosa-koÂÂhÃgÃro. Atha kho brÃhmaïa ra¤¤o MahÃ-vijitassa {rahogatassa} {patisallÅnassa} evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: "Adhigatà kho me vipulà mÃnusakà bhogÃ, mahantaæ paÂhavi-maï¬alaæ abhivijiya ajjhÃvasÃmi. Yan nÆnÃhaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajeyyaæ yaæ mama assa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti." Atha kho brÃhmaïa rÃjà MahÃvijito purohitaæ brÃhmaïaæ ÃmantÃpetvà etad avoca: "Idha mayhaæ brÃhmaïa {rahogatassa} {patisallÅnassa} evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: `Adhigato me vipulà mÃnusakà bhogÃ,


#<[page 135]>#
%<D. v. 11]           STEPS BEFORE THE SACRIFICE.              135>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  mahantaæ paÂhavi-maï¬alaæ abhivijiya ajjhÃvasÃmi. Yan nÆnÃhaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajeyyaæ, yaæ mama assa dÅgha-rattaæ hitÃya sukhÃyÃti.' IcchÃm' ahaæ brÃhmaïa mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ. AnusÃsatu maæ bhavaæ yaæ mama assa dÅgha-rattaæ hitÃya sukhÃyÃti."
     11. `Evaæ vutte brÃhmaïa purohito brÃhmaïo rÃjÃnaæ MahÃ-vijitaæ etad avoca: "Bhoto kho ra¤¤o janapado sakaïÂako sa-upapÅÊo, gÃma-ghÃtà pi dissanti [nigamaghÃtà pi dissanti] nagara-ghÃtà pi dissanti pantha-duhanà pi dissanti. Bhava¤ ce kho pana rÃjà evaæ sakaïÂake janapade sa-upapÅÊe balim uddhareyya, akicca-kÃrÅ assa tena bhavaæ rÃjÃ. Siyà kho pana bhoto ra¤¤o evam assa: `Aham etaæ dassu-khÅlaæ vadhena và bandhena và jÃniyà và garahÃya và pabbÃjanÃya và samÆhanissÃmÅti,' na kho pan' etassa dassu-khÅlassa evaæ sammà samugghÃto hoti. Ye te hatÃvasesakà bhavissanti, te pacchà {ra¤¤o} janapadaæ viheÂhessanti. Api ca kho idaæ saævidhÃnaæ Ãgamma evam etassa dassu-khÅlassa sammà {samugghÃto} hoti. Tena hi bhavaæ rÃjà ye bhoto ra¤¤o janapade ussahanti kasi-gorakkhe tesam bhavaæ rÃjà bÅjabhattaæ anuppÃdetu, ye bhoto ra¤¤o janapade ussahanti vaïijjÃya tesam bhavaæ rÃjà pÃbhataæ anuppÃdetu, ye bhoto ra¤¤o janapade ussahanti rÃja-porise tesam bhavaæ rÃjà bhatta-vetanaæ pakappetu, te ca manussà sa-kammapasutà ra¤¤o janapadaæ na viheÂhessanti, mahà ca ra¤¤o rÃsiko bhavissati, khemaÂÂhità janapadà akaïÂakà anupapÅÊÃ, manussà ca mudà modamÃnà ure putte naccentà apÃruta-gharà ma¤¤e viharissantÅti."
     "`Evaæ bho" ti kho brÃhmaïa rÃjà MahÃ-vijito purohitassa brÃhmaïassa paÂissutvÃ, ye ra¤¤o janapade ussahiæsu kasi-{gorakkhe} tesam bhavaæ rÃjà {MahÃ}-vijito bÅjabhattaæ anuppÃdesi,


#<[page 136]>#
%<136                      KôèADANTA SUTTA.               [D. v. 11>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye ra¤¤o janapade ussahiæsu vaïijjÃya tesaæ rÃjà MahÃ-vijito pÃbhataæ anuppÃdesi, ye ra¤¤o janapade ussahiæsu rÃja-porise, tesaæ rÃjà MahÃ-vijito bhatta-vetanaæ pakappesi, te ca manussà sa-kamma-pasutà ra¤¤o janapadaæ na viheÂhesuæ, mahà ca ra¤¤o rÃsiko ahosi, khemaÂÂhità janapadà akaïÂakà anupapÅÊÃ, manussà ca mudà modamÃnà ure putte naccentà apÃruta-gharà ma¤¤e vihariæsu.
     12. `Atha kho brÃhmaïa rÃjà MahÃ-vijito purohitaæ brÃhmaïaæ ÃmantÃpetvà etad avoca: "SamÆhato kho me bho dassu-khÅlo, bhoto saævidhÃnaæ Ãgamma mahà ca me rÃsiko khemaÂÂhità janapadà akaïÂakà anupapÅÊà manussà ca mudà modamÃnà ure putte naccentà apÃruta-gharà ma¤¤e vihariæsu. IcchÃm' ahaæ brÃhmaïa mahÃya¤¤aæ yajituæ. AnusÃsatu maæ bhavaæ yaæ mama assa dÅgha-rattaæ hitÃya sukhÃyÃti."
     "`Tena hi bhavaæ rÃjà ye bhoto ra¤¤o janapade khattiyà anuyuttà negamà c' eva jÃnapadà ca te bhavaæ rÃjà Ãmantayataæ: `IcchÃm' ahaæ bho mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ, anujÃnantu me bhonto yaæ mama assa dÅgha-rattaæ hitÃya sukhÃyÃti.' Ye bhoto ra¤¤o janapade amaccà pÃrisajjà negamà c' eva jÃnapadà ca . . . pe . . . brÃhmaïa-mahÃsÃla negamà c' eva jÃnapadà ca . . . pe . . . gahapati-necayikà negamà c' eva jÃnapadà ca, te bhavaæ rÃjà Ãmantayataæ: `IcchÃm' ahaæ bho mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ, anujÃnantu me bhavanto yam mama assa dÅgharattaæ hitÃya sukhÃyÃti."'
     "`Evaæ bho" ti kho brÃhmaïa rÃjà MahÃ-vijito purohitassa brÃhmaïassa paÂissutvà ye ra¤¤o janapade khattiyà anuyuttà negamà c' eva jÃnapadà ca, te rÃjà MahÃ-vijito Ãmantesi:


#<[page 137]>#
%<D. v. 13]            CHARACTERISTICS OF THE KING.             137>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "IcchÃm' ahaæ bho mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ, anujÃnantu me bhavanto yaæ mama assa dÅgha-rattaæ hitÃya sukhÃyÃti." "Yajataæ bhavaæ rÃjà ya¤¤aæ, ya¤¤a-kÃlo mahÃ-rÃjÃti."
     `Ye ra¤¤o janapade amaccà pÃrisajjà negamà c' eva jÃnapadà ca . . . pe . . . brÃhmaïa-mahÃsÃlà negamà c' eva jÃnapadà ca, gahapati-necayikà negamà c' eva jÃnapadà ca, te rÃjà MahÃ-vijito Ãmantesi: "IcchÃm' ahaæ bho mahÃ-ya¤¤aæ yajituæ, anujÃnantu me bhavanto yaæ mama assa dÅgha-rattaæ hitÃya sukhÃyÃti." "Yajataæ bhavaæ rÃjà ya¤¤am, ya¤¤a-kÃlo mahÃ-rÃjÃti."
     `Iti 'me cattÃro anumati-pakkhà tass' eva ya¤¤assa parikkhÃrà bhavanti.
     13. `RÃjà MahÃ-vijito aÂÂhaÇgehi samannÃgato -Ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena -- AbhirÆpo {dassanÅyo} pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya -- A¬¬ho {mahaddhano} mahÃbhogo pahÆta-jÃtarÆpa-rajato pahÆta-vittÆpakaraïo pahÆtadhana-dha¤¤o paripuïïa-kosa-koÂÂhÃgÃro -- Balavà caturaÇginiyà senÃya samannÃgato assavÃya ovÃda-patikarÃya patapati ma¤¤e paccatthike yasasà -- Saddho dÃyako dÃna-pati anÃvaÂa-dvÃro samaïa-brÃhmaïa-kapaïiddhika-vaïibbaka-yÃcakÃnaæ opÃna-bhÆto pu¤¤Ãni karoti -- Bahussuto tassa tass' eva {suta-jÃtassa} -- Tassa tass' eva kho pana bhÃsitassa atthaæ jÃnÃti: "Ayaæ imassa bhÃsitassa attho, ayaæ imassa bhÃsitassa attho" ti -Paï¬ito viyatto medhÃvÅ paÂibalo atÅtÃnÃgata-paccuppanne atthe cintetuæ. RÃjà MahÃ-vijito imehi aÂÂhaÇgehi samannÃgato. Iti imÃni pi aÂÂhaÇgÃni tass' eva ya¤¤assa parikkhÃrà bhavanti.


#<[page 138]>#
%<138                       KôèADANTA SUTTA.              [D. v. 13>%
     14. Purohito brÃhmaïo catuh' aÇgehi samannÃgato -Ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃtivÃdena -- AjjhÃyako manta-dharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬u-keÂubhÃnaæ sÃkkhara-ppabhedÃnaæ itihÃsapa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisalakkhaïesu anavayo -- SÅlavà vuddha-sÅlÅ vuddha-sÅlena samannÃgato -- Paï¬ito viyatto medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ. Purohito brÃhmaïo imehi catuh' aÇgehi samannÃgato. Iti imÃni pi cattÃr' aÇgÃni tass' eva ya¤¤assa parikkhÃrà bhavanti.
     15. `Atha kho brÃhmaïa purohito brÃhmaïo ra¤¤o MahÃ-vijitassa pubbe va ya¤¤Ã tisso vidhà desesi: "Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-ya¤¤aæ yiÂÂhu-kÃmassa kocid eva vippaÂisÃro: `Mahà vata me bhogakkhandho vigacchissatÅti,' so bhotà ra¤¤Ã vippaÂisÃro na karaïÅyo. Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-ya¤¤aæ yajamÃnassa kocid eva vippaÂisÃro: "Mahà vata me bhogakkhandho vigacchatÅti," so bhotà ra¤¤Ã vippaÂisÃro na karaïÅyo. Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-ya¤¤aæ yiÂÂhassa kocid eva vippaÂisÃro: "Mahà vata me bhogakkhandho vigato" ti. so bhotà ra¤¤Ã vippaÂisÃro na karaïÅyo ti."
     `Imà kho brÃhmaïa purohito brÃhmaïo ra¤¤o MahÃvijitassa pubbe va ya¤¤Ã tisso vidhà desesi.'
     16. `Atha kho brÃhmaïa purohito brÃhmaïo ra¤¤o MahÃ-vijitassa pubbe va ya¤¤Ã dasah' ÃkÃrehi paÂiggÃhakesu vippaÂisÃraæ paÂivinodetuæ: "ùgamissanti kho bhoto ya¤¤aæ pÃïÃtipÃtino pi pÃïÃtipÃtà paÂiviratÃ. Ye tattha pÃïÃtipÃtino tesaæ yeva tena, ye tattha pÃïÃtipÃtà paÂiviratà te Ãrabbha yajatam bhavam modatam bhavaæ cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetu. ùgamissanti kho bhoto ya¤¤aæ adinnÃdÃyino pi adinnÃdÃnà paÂiviratà . . . pe . . . kÃmesu micchÃcÃrino pi kÃmesu micchÃcÃrà paÂiviratÃ, musÃ-vÃdino pi mÆsÃ-vÃdà paÂiviratÃ, {pisuïÃ}vÃcà pi {pisuïÃ}-vÃcÃya paÂiviratÃ, pharusÃ-vÃcà pi pharusÃvÃcÃya paÂiviratÃ, samphappalÃpino pi, samphappalÃpà paÂiviratÃ,


#<[page 139]>#
%<D. v. 17]               OBJECTORS TO THE SACRIFICE.            139>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  abhijjhÃluno pi anabhijjhÃluno pi, vyÃpannacittà pi avyÃp anna-città pi, micchÃ-diÂÂhikà pi sammÃdiÂÂhikà pi. Ye tattha micchÃ-diÂÂhikà tesaæ yeva tena, ye tattha sammÃ-diÂÂhikà te Ãrabbha yajatam bhavaæ modatam bhavaæ cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetÆti." Imehi kho brÃhmaïa purohito brÃhmaïo ra¤¤o MahÃvijitassa pubbe va ya¤¤Ã dasah' ÃkÃrehi paÂiggÃhakesu vippaÂisÃraæ paÂivinodesi.
     17. `Atha kho brÃhmaïa purohito brÃhmaïo ra¤¤o MahÃ-vijitassa mahÃ-ya¤¤aæ yajamÃnassa soÊasehi ÃkÃrehi cittaæ sandassesi samÃdapesi samuttejesi sampahaæsesi.
"Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-ya¤¤aæ yajamÃnassa kocid eva vattÃ: `RÃjà kho MahÃ-vijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, no ca khvassa Ãmantità khattiyà anuyuttà negamà c' eva jÃnapadà ca atha ca pana bhavaæ rÃjà evarÆpaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajatÅti.' Evam pi bhoto ra¤¤o vattà dhammato n' atthi, bhoto kho pana ra¤¤o Ãmantità khattiyà anuyuttà negamà c' eva jÃnapadà ca, iminà ca p' etaæ bhavaæ rÃjà jÃnÃtu: `Yajatam bhavaæ modatam bhavaæ cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetu.' -- Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-{ya¤¤aæ} yajamÃnassa kocid eva vattÃ: `RÃjà kho MahÃ-vijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, no ca khvassa Ãmantità amaccà pÃrisajjà negamà c' eva jÃnapadà ca . . . pe . . . brÃhmaïa-mahÃsÃlà negamà c' eva jÃnapadà ca . . . pe . . . gahapati-necayikà negamà c' eva jÃnapadà ca atha ca pana bhavaæ rÃjà evarÆpaæ ya¤¤aæ yajatÅti.' Evam pi bhoto ra¤¤o vattà dhammato n' atthi, bhoto pana ra¤¤o Ãmantità gahapati-necayikà negamà c' eva jÃnapadà ca, iminà p' etaæ bhavaæ rÃjà jÃnÃtu: `Yajatam bhavaæ modatam bhavaæ cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetu.' -- Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃya¤¤aæ yajamÃnassa kocid eva vattÃ: `RÃjà kho MahÃvijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, no ca kho ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko ca yÃva sattamà pitÃmahÃyugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena,


#<[page 140]>#
%<140                  KôèADANTA SUTTA.                  [D. v. 17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  atha ca pana bhavaæ rÃjà evarÆpaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajatÅti.' Evam pi kho bhoto ra¤¤o vattà dhammato n' atthi, bhavaæ kho pana rÃjà ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddhagahaïiko ca yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho {jÃti-vÃdena}, iminà p' etaæ bhavaæ rÃjà jÃnÃtu: `Yajatam bhavaæ, modatam bhavaæ, cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetu.' -- Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃya¤¤aæ yajamÃnassa kocid eva vattÃ: `RÃjà kho MahÃvijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, no ca kho abhirÆpo dassanÅyo pÃsÃdiko paramÃya vaïïa-pokkharatÃya samannÃgato brahma-vaïïÅ brahma-vaccasÅ akkhuddÃvakÃso dassanÃya . . . pe . . . no ca kho a¬¬ho mahaddhano mahÃbhogo pahÆta-jÃtarÆpa-rajato pahÆta-vittÆpakaraïo pahÆtadhana-dha¤¤o paripuïïa-kosa-koÂÂhÃgÃro . . . pe . . . no ca kho balavà caturaÇginiyà senÃya samannÃgato assavÃya ovÃda-patikarÃya patapati ma¤¤e paccatthike yasasà . . . pe . . . no ca kho {saddho} dÃyako dÃna-pati anÃvaÂa-dvÃro samaïa-brÃhmaïa-{kappaïiddhika}-{vaïibbaka}-yÃcakÃnaæ opÃna-{bhÆto} pu¤¤Ãni karoti . . . pe . . . no ca kho bahussuto tassa tassa suta-jÃtassa, . . . pe . . . no ca kho tassa tass' eva kho pana bhÃsitassa atthaæ jÃnÃti: `Ayaæ imassa bhÃsitassa attho, ayaæ imassa bhÃsitassa attho ti.' . . . pe . . . no ca kho paï¬ito viyatto medhÃvÅ paÂibalo atÅtÃnÃgata-{paccuppanne} atthe cintetuæ . . . pe . . . atha ca pana bhavaæ rÃjà evarÆpaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajatÅti.' Evam pi bhoto ra¤¤o vattà dhammato n' atthi, bhavaæ kho pana rÃjà paï¬ito viyatto medhÃvÅ paÂibalo atÅtÃnÃgata-paccuppanne atthe cintetuæ, iminà p' etaæ bhavaæ rÃjà jÃnÃtu: `Yajatam bhavaæ, modatam bhavaæ, cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetu.' -- Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-ya¤¤aæ yajamÃnassa kocid eva vattÃ: `RÃjà kho MahÃ-vijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, no ca kho tassa purohito brÃhmaïo ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena, atha ca pana bhavaæ rÃjà evarÆpaæ ya¤¤aæ yajatÅti.'


#<[page 141]>#
%<D. v. 18]          THE RIGHT KIND OF SACRIFICE.              141>%
Evam pi bhoto ra¤¤o vattà dhammato n' atthi, bhoto kho ra¤¤o purohito brÃhmaïo ubhato sujÃto mÃtito ca pitito ca saæsuddha-gahaïiko yÃva sattamà pitÃmahÃ-yugà akkhitto anupakkuÂÂho jÃti-vÃdena, iminà p' etaæ bhavaæ rÃjà jÃnÃtu: `Yajataæ bhavaæ, modataæ bhavaæ, cittam eva bhavaæ antaraæ pasÃdetu . . . pe . . . Siyà kho pana bhoto ra¤¤o mahÃ-ya¤¤aæ yajamÃnassa kocid eva vattÃ; `RÃjà kho MahÃ-vijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, no ca khv assa purohito brÃhmaïo ajjhÃyako manta-dharo tiïïaæ vedÃnaæ pÃragÆ sanighaï¬u keÂubhÃnaæ sÃkkhara-ppabhedÃnaæ itihÃsa-pa¤camÃnaæ padako veyyÃkaraïo lokÃyata-mahÃpurisa-lakkhaïesu anavayo . . . pe . . . no ca khvassa purohito brÃhmaïo sÅlavà vuddha-sÅlÅ vuddhasÅlena samannÃgato . . . pe . . . no ca khvassa purohito brÃhmaïo paï¬ito viyatto medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ, atha ca pana bhavaæ rÃjà evarÆpaæ mahÃ-ya¤¤aæ yajatÅti.' Evam pi bhoto ra¤¤o vattà dhammato n' atthi, bhoto kho pana ra¤¤o purohito brÃhmaïo paï¬ito viyatto medhÃvÅ paÂhamo và dutiyo và sujaæ paggaïhantÃnaæ, iminà p' etaæ bhavaæ rÃjà jÃnÃtu: `Yajatam bhavaæ, modatam bhavaæ, cittam eva bhavaæ {antaraæ} pasÃdetÆti."
     `Imehi kho brÃhmaïa purohito brÃhmaïo ra¤¤o MahÃvijitassa mahÃ-ya¤¤aæ yajamÃnassa soÊasehi ÃkÃrehi cittaæ sandassesi samÃdapesi samuttejesi sampahaæsesi.
     18. `Tasmiæ kho brÃhmaïa ya¤¤e n' eva gÃvo ha¤¤iæsu na ajeÊakà ha¤¤iæsu na kukkuÂa-sÆkarà ha¤¤iæsu, na vividhà pÃïà saæghÃtaæ Ãpajjiæsu, na rukkhà chijjiæsu yÆpatthÃya, na dabbhà lÆyiæsu barihisatthÃya, ye pi 'ssa ahesuæ dÃsà ti và pessà ti và kammakarà ti và te pi na daï¬a-tajjità na bhaya-tajjitÃ, na assu-mukhà rudamÃnà parikammÃni akaæsu. Atha kho ye icchiæsu te akaæsu, ye na icchiæsu te na akaæsu, yaæ icchiæsu taæ akaæsu, yaæ na icchiæsu, na taæ akaæsu. Sappi-tela-navanÅtadadhi-madhu-phÃïitena c' eva so ya¤¤o niÂÂhÃnam agamÃsi.


#<[page 142]>#
%<142                     KôèADANTA SUTTA.               [D. v. 19>%
     19.  `Atha kho brÃhmaïa khattiyà anuyuttà negamà c' eva jÃnapadà ca, amaccà pÃrisajjà negamà c' eva jÃnapadà ca, brÃhmaïa-mahÃsÃlà negamà c' eva jÃnapadà ca, gahapati-necayikà negamà c' eva jÃnapadà ca pahÆtaæ sÃpateyyaæ ÃdÃya rÃjÃnaæ MahÃ-vijitaæ upasaækamitvà evam Ãhaæsu; "Idaæ, deva, pahÆtaæ sÃpateyyaæ devaæ yeva uddissa Ãbhataæ, taæ devo patigaïhÃtÆti."
     "Alam bho mama pi idaæ pahÆtaæ sÃpateyyaæ dhammikena [balinÃ]  abhisaækhittaæ. Ta¤ ca vo hotu, ito ca bhÅyo harathÃti."
     `Te ra¤¤Ã paÂikkhittà ekamantaæ apakkamma evaæ sammantesuæ: "Na kho etaæ amhÃkaæ patirÆpaæ mayaæ imÃni sÃpateyyÃni punad eva sakÃni {gharÃni} paÂihareyyÃma. RÃjà kho MahÃ-vijito mahÃ-ya¤¤aæ yajati, hand' assa mayaæ anuyÃgino homÃti."
     20. `Atha kho brÃhmaïa puratthimena ya¤¤ÃvÃÂassa khattiyà anuyuttà negamà c' eva jÃnapadà ca dÃnÃni paÂÂhapesuæ, dakkhiïena ya¤¤ÃvÃÂassa amaccà pÃrisajjà negamà c' eva jÃnapadà ca dÃnÃni paÂÂhapesuæ, pacchimena ya¤¤ÃvÃÂassa brÃhmaïa-mahÃsÃlà negamà c' eva jÃnapadà ca dÃnÃni paÂÂhapesum, uttarena ya¤¤ÃvÃÂassa gahapati-necayikÃnegamà c' eva jÃnapadà ca dÃnÃni paÂÂhapesuæ. Tesu pi brÃhmaïà ya¤¤esu n' eva gÃvo ha¤¤iæsu na ajeÊakà ha¤¤iæsu na kukkuÂa-sÆkarà {ha¤¤iæsu}, na vividhà pÃïà saæghÃtaæ Ãpajjiæsu, na rukkhà chijjiæsu yÆpatthÃya, na dabbhà lÆyiæsu barihisatthÃya, ye pi tesaæ ahesuæ dÃsà ti và pessà ti và {kammakarÃ} ti và te pi na daï¬a-tajjità na bhaya-tajjità na assu-mukhà rudamÃnà parikammÃni akaæsu. Atha kho ye icchiæsu te akaæsu, ye na icchiæsu na te akaæsu, yaæ icchiæsu taæ akaæsu, yaæ na icchiæsu na taæ akaæsu. Sappi-tela-navanÅtadadhi-madhu-phÃïitena c' eva te ya¤¤Ã niÂÂhÃnam Ãgamaæsu.


#<[page 143]>#
%<D. v. 22]          WHAT IS BETTER THAN SACRIFICE?            143>%
     `Iti cattÃro ca anumati-pakkhÃ, rÃjà MahÃ-vijito aÂÂhaÇgehi samannÃgato, purohito brÃhmaïo catuh' aÇgehi samannÃgato, tisso ca vidhÃ. Ayaæ vuccati brÃhmaïa tividhà ya¤¤a-sampadà soÊasa-parikkhÃrà ti.'
     21. Evaæ vutte te brÃhmaïà unnÃdino uccÃ-saddà mahÃ-saddà ahesuæ: `Aho ya¤¤o, aho ya¤¤a-sampadà ti.' KÆÂadanto pana brÃhmaïo tuïhÅ-bhÆto va nisinno hoti.
Atha kho te brÃhmaïà KÆÂadantaæ brÃhmaïaæ etad avocuæ:
     `Kasmà pana bhavaæ KÆÂadanto samaïassa Gotamassa subhÃsitaæ subhÃsitato nÃbbhanumodatÅti.'
     `NÃhaæ bho samaïassa Gotamassa subhÃsitaæ subhÃsitato nÃbbhanumodÃmi, muddhà pi tassa vipateyya yo samaïassa Gotamassa subhÃsitaæ subhÃsitato nÃbbhanumodeyya. Api ca me bho evaæ hoti: "Samaïo Gotamo na evam Ãha: `Evam me sutan' ti vÃ, `Evaæ arahati bhavitun' ti vÃ, api ca samaïo Gotamo `Evan tadà Ãsi, itthaæ tadà Ãsi,' tveva abhÃsi." Tassa mayhaæ bho evaæ hoti: "Addhà samaïo Gotamo tena samayena rÃjà và ahosi MahÃ-vijito ya¤¤a-sÃmi, purohito và brÃhmaïo tassa ya¤¤assa yÃjetà ti." AbhijÃnÃti pana bhavaæ Gotamo {evarÆpaæ} ya¤¤aæ yajitvà và yÃjetvà và kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ {upapajjitÃ} ti?'
     `AbhijÃnÃm' ahaæ brÃhmaïa evarÆpaæ ya¤¤aæ yajitvà và yÃjetvà và kÃyassa-bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ {upapajjitÃ}. Ahan tena samayena purohito brÃhmaïo ahosiæ tassa ya¤¤assa yÃjetà ti.'
     22. `Atthi pana bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'


#<[page 144]>#
%<144                     KôèADANTA SUTTA.                [D. v. 22>%
     `Atthi kho brÃhmaïa a¤¤o ya¤¤o imÃya ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya appaÂÂhataro ca appasamÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.'
     `Katamo pana so bho Gotama ya¤¤o imÃya ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya appaÂÂhataro ca païÅtataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `YÃni kho tÃni brÃhmaïa nicca-dÃnÃni anukÆla-ya¤¤Ãni sÅlavante pabbajite uddissa dÅyanti, ayaæ kho brÃhmaïa ya¤¤o imÃya ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.'
     23. `Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yena taæ nicca-dÃnaæ anukÆla-ya¤¤aæ imÃya ti-vidhÃya ya¤¤asampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya appaÂÂhatara¤ ca appasamÃrabbhatara¤ ca mahapphalatara¤ ca mahÃnisaæsatara¤ cÃti?'
     `Na kho brÃhmaïa evarÆpaæ ya¤¤aæ upasaækamanti arahanto và arahanta-maggaæ và samÃpannÃ. Taæ kissa hetu? Dissanti h' ettha brÃhmaïa daï¬appahÃrà pi galaggahà pi. Tasmà evarÆpaæ ya¤¤aæ na upasaækamanti arahanto và arahanta-maggaæ và samÃpannÃ. YÃni kho pana tÃni nicca-dÃnÃni anukÆla-ya¤¤Ãni sÅlavante pabbajite uddissa dÅyanti, evarÆpaæ kho brÃhmaïa ya¤¤aæ upasaÇkamanti arahanto và arahanta-maggaæ và samÃpannÃ.
Taæ kissa hetu? Na h' ettha brÃhmaïa dissanti daï¬appahÃrà pi galaggahà pi. Tasmà evarÆpaæ ya¤¤aæ upasaÇkamanti arahanto và arahanta-maggaæ và samÃpannÃ.
Ayaæ kho brÃhmaïa hetu ayaæ paccayo yen' etaæ niccadÃnaæ anukÆla-ya¤¤aæ imÃya ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya appaÂÂhatara¤ ca appa-samÃrabbhatara¤ ca mahapphalatara¤ ca mahÃnisaæsatara¤ cÃti.'
     24. `Atthi pana bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ca tividhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'


#<[page 145]>#
%<D. v. 25]             WHAT IS BETTER THAN SACRIFICE?         145>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     `Atthi kho brÃhmaïa a¤¤o ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.
     `Katamo pana so bho Gotama ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Yo kho brÃhmaïa cÃtuddisaæ saæghaæ uddissa vihÃraæ karoti, ayaæ kho brÃhmaïa ya¤¤o imÃya ca tividhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena appaÂÂhataro ca appasamÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.
     25. `Atthi pana bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ca tividhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Atthi kho brÃhmaïa a¤¤o ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.'
     `Katamo pana so bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ca tividhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Yo kho brÃhmaïa pasanna-citto Buddhaæ saraïaæ gacchati Dhammaæ saraïaæ gacchati Saæghaæ saraïaæ gacchati, ayaæ brÃhmaïa ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.


#<[page 146]>#
%<146                    KôèADANTA SUTTA.                [D. v. 25>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     26. `Atthi pana bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ca tividhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena imehi ca saraïÃgamanehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Atthi kho, brÃhmaïa, a¤¤o ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena imehi ca saraïÃgamanehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.'
     `Katamo pana so bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ca tividhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca {vihÃra}-dÃnena imehi ca saraïÃgamanehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Yo kho brÃhmaïa pasanna-citto sikkhÃ-padÃni samÃdiyati, -- pÃïÃtipÃtà veramaïÅ, adinnÃdÃnà veramaïÅ, kÃmesu micchÃcÃrà veramaïÅ, musÃ-vÃdà veramaïÅ, surÃ-merayamajja-pamÃdaÂÂhÃnà veramaïÅ -- ayaæ kho brÃhmaïa ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃradÃnena imehi ca saraïÃgamanehi appaÂÂhataro ca appasamÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.'
     27. `Atthi pana bho Gotama a¤¤o ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca nicca-dÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena imehi ca saraïÃgamanehi imehi ca sikkhÃ-padehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Atthi kho brÃhmaïa a¤¤o ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena imehi ca saraïÃgamanehi imehi ca sikkhÃ-padehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti.'


#<[page 147]>#
%<D. v. 28]           WHAT IS BETTER THAN SACRIFICE?          147>%
     `Katamo so bho Gotama ya¤¤o imÃya ca ti-vidhÃya ya¤¤a-sampadÃya soÊasa-parikkhÃrÃya iminà ca niccadÃnena anukÆla-ya¤¤ena iminà ca vihÃra-dÃnena imehi ca saraïÃgamanehi imehi ca sikkhÃ-padehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro cÃti?'
     `Idha brÃhmaïa TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho . . . yathà SÃma¤¤a-phale evaæ vitthÃretabbaæ . . . pe . . . Evaæ kho brÃhmaïa bhikkhu sÅla-sampanno hoti.
      . . . pe . . . paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati.
Ayaæ kho brÃhmaïa ya¤¤o purimehi ya¤¤ehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro ca.
      . . . pe . . . dutivajjhÃnaæ . . . tatiyajjhÃnaæ . . .
catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati. Ayam pi kho brÃhmaïa ya¤¤o purimehi ya¤¤ehi appaÂÂhataro ca appasamÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro ca.
      . . . pe . . . ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhi-
ninnÃmeti. Ayam pi kho brÃhmaïa ya¤¤o purimehi ya¤¤ehi appaÂÂhataro ca appa-samÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro ca.
      . . . pe . . . "nÃparaæ itthattÃyÃti" pajÃnÃti. Ayaæ kho
brÃhmaïa ya¤¤o purimehi ya¤¤ehi appaÂÂhataro ca appasamÃrabbhataro ca mahapphalataro ca mahÃnisaæsataro ca. ImÃya ca brÃhmaïa ya¤¤a-sampadÃya a¤¤Ã ya¤¤asampadà uttarÅtarà và païÅtatarà và n' atthÅti.'
     28. Evaæ vutte KÆÂadanto brÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca: `Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andha-kÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: "cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti," evam eva bhotà Gotamena aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ Bhagavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi, dhamma¤ ca bhikkhusaægha¤ ca, upÃsakam maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïaæ gataæ. EsÃhaæ bho {Gotama} satta ca usabha-satÃni satta ca vacchatara-satÃni satta ca vacchatarÅ-satÃni satta ca aja-satÃni satta ca urabbha-satÃni mu¤cÃpemi,


#<[page 148]>#
%<148                      KôèADANTA SUTTA.               [D. v. 28>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  jÅvitaæ demi, haritÃni c' eva tiïÃni khÃdantu sÅtÃni ca pÃniyÃni pivantu, sÅto ca nesaæ vÃto upavÃyatan ti.'
     29. Atha kho Bhagavà KÆÂadantassa brÃhmaïassa anupubbikathaæ kathesi seyyathÅdaæ dÃna-kathaæ sÅlakathaæ sagga-kathaæ kÃmÃnaæ ÃdÅnavaæ okÃraæ saækilesaæ, nekkhamme Ãnisaæsaæ pakÃsesi. Yadà Bhagavà a¤¤Ãsi KÆÂadantaæ brÃhmaïaæ kalla-cittaæ mudu-cittaæ vinÅvaraïa-cittaæ udagga-cittaæ pasanna-cittaæ, atha yà BuddhÃnaæ sÃmukkaæsikà dhamma-desanà taæ pakÃsesi: dukkhaæ samudayaæ nirodhaæ maggaæ. Seyyathà pi nÃma suddhaæ vatthaæ apagata-kÃÊakaæ sammad eva rajanaæ patigaïheyya, evam eva KÆÂadantassa brÃhmaïassa tasmiæ yeva Ãsane virajaæ vÅta-malaæ dhamma-cakkhuæ udapÃdi: `yaæ ki¤ci samudaya-dhammaæ sabban taæ nirodha-dhamman ti.'
     30. Atha kho KÆÂadanto brÃhmaïo diÂÂha-dhammo pattadhammo vidita-dhammo pariyogÃÊha-dhammo tiïïa-vicikiccho vigata-kathaækatho {vesÃrajja-ppatto} aparappaccayo satthu sÃsane Bhagavantaæ etad avoca: `AdhivÃsetu me bhavaæ Gotamo svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhusaæghenÃti.'
     AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅ-bhÃvena. Atha kho KÆÂadanto brÃhmaïo Bhagavato adhivÃsanaæ viditvÃ, uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà pakkÃmi.
Atha kho KÆÂadanto brÃhmaïo tassà rattiyà accayena sake ya¤¤ÃvÃÂe païÅtaæ khÃdaniyaæ bhojaniyaæ paÂiyÃdetvà Bhagavato kÃlaæ ÃrocÃpesi: `KÃlo bho Gotama, niÂÂhitaæ bhattan ti.'
     Atha kho Bhagavà pubbaïha-samayaæ nivÃsetvà pattacÅvaraæ ÃdÃya saddhiæ bhikkhu-saæghena yena KÆÂadantassa brÃhmaïassa ya¤¤ÃvÃÂo ten' upasaækami, upasaækamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Atha kho KÆÂadanto brÃhmaïo Buddha-pamukhaæ bhikkhu-saæghaæ païÅtena khÃdaniyena bhojaniyena sahatthà santappesi sampavÃresi.


#<[page 149]>#
%<D. v. 30]                CONVERSION OF KôèADANTA.            149>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho KÆÂadanto brÃhmaïo Bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅta-patta-pÃïiæ a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho KÆÂadantaæ {brÃhmaïaæ} Bhagavà dhammiyà kathÃya sandassetvà samÃdapetvà samuttejetvà {sampahaæsetvÃ} uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmÅti.
                         KôèADANTA-SUTTAõ.


#<[page 150]>#
%<                               150>%
                       [vi. MahÃli Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà VesÃliyaæ viharati MahÃvane {kÆÂÃgÃra-}sÃlÃyaæ. Tena kho pana samayena sambahulà Kosalakà ca brÃhmaïa-dÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà VesÃliyaæ paÂivasanti kenacid eva karaïÅyena. Assosuæ kho te Kosalakà ca brÃhmaïadÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtÃ: `Samaïo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulà pabbajito VesÃliyaæ viharati MahÃvane kÆÂÃgÃra-sÃlÃyaæ. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kittisaddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃsambuddho vijjÃ-caraïa-{sampanno} sugato loka-vidÆ anuttaro purisadamma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavÃ." So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ {sadeva-manussaæ} sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti. So dhammaæ deseti Ãdi-kalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃna-kalyÃïaæ sÃtthaæ savya¤janaæ, kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahma-cariyaæ pakÃseti. SÃdhu kho pana tathÃ-rÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti."'
     2. Atha kho te Kosalakà ca brÃhmaïa-dÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà yena MahÃvanaæ kÆÂÃgÃra-sÃlà ten' upasaækamiæsu. Tena kho pana samayena Ãyasmà NÃgito Bhagavato upaÂÂhÃko hoti. Atha kho te Kosalakà ca brÃhmaïa-dÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà yen' Ãyasmà NÃgito ten' upasaækamiæsu, upasaækamitvà Ãyasmantaæ NÃgitaæ etad avocuæ: `Kahan nu kho bho NÃgita etarahi so bhavaæ Gotama viharati, dassana-kÃmà hi mayaæ taæ Gotaman ti?'


#<[page 151]>#
%<D. vi. 4]                    THE VISIT TO GOTAMA.             151>%
     `AkÃlo kho Ãvuso Bhagavantaæ dassanÃya, patisallÅno Bhagavà ti.' Atha kho te Kosalakà ca brÃhmaïa-dÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà tatth' eva ekamantaæ nisÅdiæsu: `Disvà va mayaæ taæ Bhagavantaæ Gotamaæ gamissÃmÃti.'
     3. OÂÂhaddho pi Licchavi mahatiyà Licchavi-parisÃya saddhiæ yena MahÃvanaæ kÆÂÃgÃra-sÃlà yen' Ãyasmà NÃgito ten' upasaækami, upasaækamitvà Ãyasmantaæ NÃgitaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho OÂÂhaddho Licchavi Ãyasmantaæ NÃgitaæ etad avoca: `Kahan nu kho bhante NÃgita etarahi so Bhagavà viharati arahaæ sammÃ-sambuddho, dassana-kÃmà hi mayaæ taæ Bhagavantam arahantaæ sammÃ-{sambud-} dhanti?'
     `AkÃlo kho MahÃli Bhagavantaæ dassanÃya, patisallÅno BhagavÃ' ti. OÂÂhaddho pi Licchavi tatth' eva ekamantaæ nisÅdi: `Disvà v' ahan taæ Bhagavantaæ gamissÃmi arahantaæ sammÃ-sambuddhan ti.'
     4. Atha kho SÅho samaïuddeso yen' Ãyasmà NÃgito ten' upasaækami, upasaækamitvà Ãyasmantaæ NÃgitaæ abhi{vÃdetvÃ} ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho SÅho samaïuddeso Ãyasmantaæ NÃgitaæ etad avoca: `Ete bhante Kassapa sambahulà Kosalakà ca brÃhmaïa-dÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà idh' upasaækantà Bhagavantaæ dassanÃya. OÂÂhaddho pi Licchavi mahatiyà LicchaviparisÃya saddhiæ idh' upasaækanto Bhagavantaæ dassanÃya. SÃdhu bhante Kassapa labhataæ esà janatà dassanÃyÃti.'
     `Tena hi SÅha tvaæ yeva Bhagavato ÃrocehÅti.'
     `Evaæ bhante' ti kho SÅho samaïuddeso Ãyasmato NÃgitassa paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaÇkamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsi.
Ekamantaæ Âhito kho SÅho samaïuddeso Bhagavantaæ etad avoca: `Ete bhante sambahulà Kosalakà ca brÃhmaïadÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà idh' upasaækantà Bhagavantaæ dassanÃya. OÂÂhaddho pi Licchavi mahatiyà Licchavi-parisÃya saddhiæ idh' upasaækanto Bhagavantaæ dassanÃya.


#<[page 152]>#
%<152                       MAHùLI SUTTA.                [D. vi. 4>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SÃdhu bhante labhataæ esà janatà Bhagavantaæ dassanÃyÃti.'
     `Tena hi SÅha vihÃra-pacchÃyÃya Ãsanaæ pa¤¤ÃpehÅti.'
     `Evam bhante' ti kho SÅho samaïuddeso Bhagavato paÂissutvà vihÃra-pacchÃyÃya Ãsanaæ pa¤¤Ãpesi. Atha kho Bhagavà vihÃrà nikkhamma vihÃra-pacchÃyÃya pa¤¤atte Ãsane nisÅdi.
     5. Atha kho te Kosalakà ca brÃhmaïa-dÆtà MÃgadhakà ca brÃhmaïa-dÆtà yena Bhagavà ten' upasaækamiæsu.
Upasaækamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdiæsu. OÂÂhaddho pi Licchavi mahatiyà Licchavi-parisÃya saddhiæ yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho OÂÂhaddho Licchavi Bhagavantaæ etad avoca:
     `PurimÃni bhante divasÃni purimatarÃni Sunakkhatto Licchavi-putto yenÃhaæ ten' upasaækami, upasaækamitvà maæ etad avoca: "Yad agge ahaæ MahÃli Bhagavantaæ upanissÃya viharissÃmi na ciraæ tÅïi vassÃni, dibbÃni hi kho {rÆpÃni} passÃmi piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, no ca kho dibbÃni saddÃni suïÃmi piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃnÅti." SantÃn' eva nu kho bhante Sunakkhatto Licchavi-putto dibbÃni saddÃni nÃssosi piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, no udÃhu asantÃnÅti?'
     `SantÃn' eva kho MahÃlÅ Sunakkhatto Licchavi-putto dibbÃni saddÃni nÃssosi piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni no asantÃnÅti.'
     6. `Ko nu kho bhante hetu, ko paccayo, yena santÃn' eva Sunakkhatto Licchavi-putto dibbÃni saddÃni nÃssosi piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni no asantÃnÅti?'


#<[page 153]>#
%<D. vi. 7]                SEEING HEAVENLY SIGHTS.             153>%
     `Idha MahÃli bhikkhuno puratthimÃya disÃya ekaæsabhÃvito samÃdhi hoti dibbÃnaæ {rÆpÃnaæ} dassanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ {kÃmÆpasaæhitÃnaæ} rajanÅyÃnaæ. So puratthimÃya disÃya ekaæsabhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ {rajanÅyÃnaæ}, puratthimÃya disÃya dibbÃni rÆpÃni passati piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, no ca kho dibbÃni saddÃni suïÃti piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni. Taæ kissa hetu? Evaæ h' etaæ MahÃli hoti bhikkhuno puratthimÃya disÃya ekaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ {rÆpÃnaæ} dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.
     7. `Puna ca paraæ MahÃli bhikkhuno . . . pe . . . {dakkhiïÃya} disÃya . . . pacchimÃya disÃya . . . uttarÃya disÃya . . . uddham adho tiriyaæ ekaæsa-bhÃvito samÃdhi hoti dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.
So uddham adho tiriyaæ ekaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, uddham adho tiriyaæ dibbÃni rÆpÃni passati piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni {rajanÅyÃni}, no ca kho dibbÃni saddÃni suïÃti piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni. Tam kissa hetu?
Evaæ h' etaæ MahÃli hoti bhikkhuno uddham adho tiriyaæ ekaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.


#<[page 154]>#
%<154                          MAHùLI SUTTA.             [D. vi. 8>%
     8. `Idha MahÃli bhikkhuno puratthimÃya disÃya ekaæsabhÃvito samÃdhi hoti dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ. So puratthimÃya disÃya ekaæsabhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, puratthimÃya disÃya dibbÃni saddÃni suïÃti piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, no ca kho dibbÃni rÆpÃni passati piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni. Tam kissa hetu? Evaæ h' etaæ MahÃli hoti bhikkhuno puratthimÃya disÃya ekaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.
     9. `Puna ca paraæ MahÃli bhikkhuno dakkhiïÃya disÃya . . . pacchimÃya disÃya . . . uttarÃya disÃya . . . uddham adho tiriyaæ ekaæsa-bhÃvito samÃdhi hoti dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ. So uddham adho tiriyaæ ekaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, uddhaæ adho tiriyaæ dibbÃni saddÃni suïÃti piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, no ca kho dibbÃni rÆpÃni passati piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni. Taæ kissa hetu? Evaæ h' etaæ MahÃli hoti {bhikkhuno} uddham adho tiriyaæ ekaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, no ca kho dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.
     10. `Idha MahÃli bhikkhuno puratthimÃya disÃya ubhayaæsa-bhÃvito samÃdhi hoti dibbÃna¤ ca rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ dibbÃnaæ saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.


#<[page 155]>#
%<D. vi. 12]          NOT HEARING HEAVENLY SOUNDS.             155>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So {puratthimÃya} disÃya ubhayaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ rÆpÃnaæ dassanÃya piyÃ-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnam, dibbÃna¤ ca saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpÃsamhitÃïaæ rajanÅyÃnaæ, puratthimÃya disÃya dibbÃni ca rÆpÃni passati piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, dibbÃni saddÃni suïÃti piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni.
Tam kissa hetu? Evaæ h' etaæ MahÃli hoti bhikkhuno puratthimÃya disÃya ubhayaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃnaæ saddÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, dibbÃna¤ ca saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.
     11. `Puna ca paraæ MahÃli bhikkhuno {dakkhiïÃya} disÃya . . . pe . . . pacchimÃya disÃya . . . uttarÃya disÃya . . . uddham adho tiriyaæ ubhayaæsa-bhÃvito samÃdhi hoti dibbÃna¤ ca rÆpÃnaæ dassanÃya piyarÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, dibbÃna¤ ca saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ. So uddham adho tiriyaæ ubhayaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃna¤ ca {rÆpÃnaæ} dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, dibbÃna¤ ca saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, uddham adho tiriyaæ dibbÃni rÆpÃni passati piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, dibbÃni ca saddÃni suïÃti piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni. Taæ kissa hetu? Evaæ h' etaæ MahÃli hoti bhikkhuno uddham adho tiriyaæ ubhayaæsa-bhÃvite samÃdhimhi dibbÃna¤ ca rÆpÃnaæ dassanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ, dibbÃna¤ ca saddÃnaæ savanÃya piya-rÆpÃnaæ kÃmÆpasaæhitÃnaæ rajanÅyÃnaæ.
     `Ayaæ kho MahÃli hetu, ayaæ paccayo, yena santÃn' eva Sunakkhatto Licchavi-putto dibbÃni saddÃni nÃssosi piya-rÆpÃni kÃmÆpasaæhitÃni rajanÅyÃni, no asantÃnÅti.'
     12. `EtÃsaæ nÆna bhante samÃdhi-bhÃvanÃnaæ sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ Bhagavati brahmacariyaæ carantÅti?'
     `Na kho MahÃli etÃsaæ samÃdhi-bhÃvanÃnaæ sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ caranti.


#<[page 156]>#
%<156                         MAHùLI SUTTA.             [D. vi. 12>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atthi kho MahÃli a¤¤e ca dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca yesaæ sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ carantÅti.'
     13. `Katame pana te bhante dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca yesaæ sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ Bhagavati brahmacariyaæ caranti?'
     `Idha MahÃli bhikkhu tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà sotÃpanno hoti avinipÃta-dhammo niyato sambodhi-parÃyano. Ayaæ pi kho MahÃli dhammo uttaritaro ca païÅtataro ca yassa sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ caranti.
     `Puna ca paraæ MahÃli bhikkhu tiïïaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà rÃga-dosa-mohÃnaæ tanuttà sakadÃgÃmÅ hoti, sakid eva imaæ lokaæ Ãgantvà dukkhass' antaæ karoti.
Ayaæ pi kho MahÃli dhammo uttaritaro ca païÅtataro ca yassa sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ caranti.
     `Puna ca paraæ MahÃli bhikkhu pa¤cannaæ orambhÃgiyÃnaæ saæyojanÃnaæ parikkhayà opapÃtiko hoti tatthaparinibbÃyi anÃvatti-dhammo tasmà lokÃ. Ayaæ pi kho MahÃli dhammo uttaritaro ca païÅtataro ca yassa sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ caranti.
     `Puna ca paraæ MahÃli bhikkhu ÃsavÃnaæ khayà anÃsavaæ {ceto}-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati. Ayaæ pi kho MahÃli dhammo uttaritaro ca païÅtataro ca yassa sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ caranti.
     `Ime kho MahÃli dhammà uttaritarà ca païÅtatarà ca yesaæ sacchikiriyÃ-hetu bhikkhÆ mayi brahmacariyaæ carantÅti.'
     14. `Atthi pana bhante maggo, atthi paÂipadà etesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃyÃti?'
     `Atthi kho MahÃli maggo, atthi paÂipadà etesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃyÃti.'


#<[page 157]>#
%<D. vi. 17]                   SOUL AND BODY.                  157>%
     `Katamo pana bhante maggo, katamo paÂipadÃ, etesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃyÃti?'
     `Ayaæ eva ariyo aÂÂhaÇgiko maggo seyyathÅdaæ sammÃ-diÂÂhi sammÃ-saÇkappo sammÃ-vÃcà sammÃ-kammanto sammÃ-ÃjÅvo sammÃ-vÃyÃmo sammÃ-sati sammÃ-samÃdhi.
Ayaæ kho MahÃli maggo, ayaæ paÂipadà etesaæ dhammÃnaæ sacchikiriyÃya.
     15. `Ekaæ idÃhaæ MahÃli samayaæ Kosambiyaæ viharÃmi GhositÃrÃme. Atha kho dve pabbajità Maï¬isso ca paribbÃjako JÃliyo ca dÃrupattik-{antevÃsÅ} yenÃhaæ ten' upasaækamiæsu, upasaækamitvà mama saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ aÂÂhaæsu. Ekamantaæ Âhità kho dve pabbajità maæ etad avocuæ:
     "`Kin nu kho Ãvuso bho {Gotama} taæ jÅvaæ taæ sarÅram udÃhu a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran ti?"
     "`Tena h' Ãvuso suïÃtha sÃdhukaæ manasikarotha bhÃsissÃmÅti."
     "`Evaæ Ãvuso" ti kho te dve pabbajità mama paccassosuæ. Atha kho cÃhaæ etad avocaæ:
     16. `Idh' Ãvuso TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho . . . pe . . . yathà SÃma¤¤a-phale evaæ vitthÃretabbaæ. . . . Evaæ kho Ãvuso bhikkhu sÅla-sampanno hoti.
      . . . pe . . . pathamajjhÃnaæ upasampajja viharati.
Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?'
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi.
Atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti vÃ.
     17. `DutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . tatiyajjhÃnam . . . catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati.


#<[page 158]>#
%<158                         MAHùLI SUTTA.             [D. vi. 17>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?'
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi, atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti vÃ.
     18. `¥Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?'
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi, atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti vÃ.
     19. "`NÃparaæ {itthattÃyÃti}" pajÃnÃti. Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ {jÃnÃti} evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, na kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi, atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     Idam avoca BhagavÃ. Attamano OÂÂhaddho Licchavi Bhagavato bhÃsitaæ abhinandÅti.
                          MAHùLI SUTTANTAõ.


#<[page 159]>#
%<                               159>%
                       [vii. JÃliya Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosambiyaæ viharati GhositÃrÃme. Atha kho dve pabbajità Maï¬isso ca paribbÃjako JÃliyo ca dÃrupattik-antevÃsÅ yena Bhagavà ten' upasaækamiæsu. Upasaækamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ {sÃrÃïÅyaæ} {vÅtisÃretvÃ} ekamantaæ aÂÂhaæsu. Ekamantaæ {thità kho te dve pabbajità Bhagavantaæ etad avocuæ:
     `Kin nu kho Ãvuso Gotama taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ udÃhu a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran ti?'
     `Tena h' Ãvuso suïÃtha sÃdhukaæ manasikarotha bhÃsissÃmÅti.'
     `Evam Ãvuso' ti kho te dve pabbajità Bhagavato paccassosuæ. Bhagavà etad avoca:
     2. `Idh' Ãvuso TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho . . .pe . . . yathà SÃma¤¤a-phale evaæ vitthÃre tabbaæ . . . Evaæ kho Ãvuso bhikkhu sÅlasampanno hoti.
      . . .pe . . . paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati.
Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sariran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ annaæ sarÅran" ti và ti?'
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi.
Atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti vÃ.


#<[page 160]>#
%<160                        JùLIYA SUTTA.               [D. vii. 3>%
     3. `DutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . tatiyajjhÃnaæ . . . catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati. Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?'
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etam Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi, atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti vÃ.
     4. `¥Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?'
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi, atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sariran" ti vÃ.
     5. "`NÃparaæ itthattÃyÃti" pajÃnÃti. Yo nu kho Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, kallan nu kho tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤am jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti?"
     `Yo so Ãvuso bhikkhu evaæ jÃnÃti evaæ passati, na kallaæ tass' etaæ vacanÃya "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     `Ahaæ kho pan' etaæ Ãvuso evaæ jÃnÃmi evaæ passÃmi, atha ca panÃhaæ na vadÃmi "taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti và "a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti và ti.'
     Idam avoca BhagavÃ. Attamanà te dve pabbajità Bhagavato bhÃsitaæ abhinandun ti.
                      JùLIYA-SUTTANTAõ.


#<[page 161]>#
%<                                161>%
                   [viii. Kassapa SÅhanÃda Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Uju¤¤Ãyaæ viharati Kaïïakatthale miga-dÃye. Atha kho acelo Kassapo yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ atthÃsi. Ekamantaæ Âhito kho acelo Kassapo Bhagavantaæ etad avoca:
     2. `Sutam m' etaæ bho Gotama: "Samaïo Gotamo sabban tapaæ garahati, sabban tapassiæ lÆkhÃjÅviæ ekaæsena upakkosati upavadatÅti." Ye te bho Gotama evam Ãhaæsu: "Samaïo Gotamo sabban tapaæ garahati, sabban tapassiæ lÆkhÃjÅviæ ekaæsena upakkosati upavadatÅti," kacci te bho Gotamassa vutta-vÃdino, na ca Bhagavantaæ Gotamaæ abhÆtena abbhÃcikkhanti, dhammassa cÃnudhammaæ vyÃkaronti, na ca koci sahadhammiko vÃdÃnuvÃdo gÃrayhaæ ÂhÃnaæ Ãgacchati? AnabbhakkhÃtukÃmà hi mayaæ bhavantam Gotaman ti.'
     3. `Ye te Kassapa evam Ãhaæsu: "Samaïo Gotamo sabban tapaæ garahati, sabban tapassiæ lÆkhÃjÅviæ ekaæsena upakkosati upavadatÅti," na me te vutta-vÃdino, abbhÃcikkhanti ca pana man te asatà abhÆtena. IdhÃhaæ Kassapa ekaccan tapassiæ lÆkhÃjÅviæ passÃmi, dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena


#<[page 162]>#
%<162                   KASSAPA SýHANùDA SUTTA.         [D. viii. 3>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ uppannaæ. Idha panÃhaæ Kassapa ekaccaæ tapassiæ lÆkhÃjÅviæ passÃmi dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena . . . pe . . . kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ uppannaæ.
IdhÃhaæ Kassapa ekaccaæ tapassiæ appa-dukkha-vihÃriæ passÃmi dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena . . . pe . . . kÃyassa bhedà param maraïà apÃyaæ duggatiæ vinipÃtaæ nirayaæ uppannaæ. Idha panÃhaæ Kassapa ekaccaæ tapassiæ appa-dukkha-vihÃriæ passÃmi dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta-mÃnusakena . . . pe . . . kÃyassa bhedà param maraïà sugatiæ saggaæ lokaæ uppannaæ. {Yo 'haæ} Kassapa imesaæ tapassÅnaæ evaæ Ãgati¤ ca gati¤ ca cuti¤ ca uppatti¤ ca yathÃbhÆtaæ pajÃnÃmi, so 'haæ kiæ sabbaæ tapaæ garahissÃmi, sabbaæ tapassiæ lÆkhÃjÅviæ ekaæsena upakkosissÃmi upavadissÃmi?
     4. `Santi Kassapa eke samaïa-brÃhmaïà paï¬ita nipuïà kata-para-ppavÃdà vÃla-vedhirÆpà vobhindantà ma¤¤e caranti pa¤¤Ã-gatena diÂÂhi-gatÃni. Tehi pi me saddhiæ ekaccesu ÂhÃnesu sameti, ekaccesu ÂhÃnesu na sameti.
Yan te ekaccaæ vadenti "sÃdhÆti," mayaæ pi taæ ekaccaæ vadema "sÃdhÆti." Yan te ekaccaæ vadenti "na sÃdhÆti," mayaæ pi taæ ekaccaæ vadema "na sÃdhÆti." Yan te ekaccaæ vadenti "sÃdhÆti," mayan taæ ekaccaæ vadema "na sÃdhÆti." Yan te ekaccaæ vadenti "na sÃdhÆti," mayan taæ ekaccaæ vadema "sÃdhÆti." Yaæ mayaæ ekaccaæ vadema "sÃdhÆti," pare pi taæ ekaccaæ vadenti "sÃdhÆti." Yaæ mayaæ ekaccaæ vadema "na sÃdhÆti," pare pi taæ ekaccaæ vadenti "na sÃdhÆti."


#<[page 163]>#
%<D. viii. 8]                  HERESAY REPORTS.                 163>%
Yaæ mayaæ ekaccaæ vadema "sÃdhÆti," pare pi taæ ekaccaæ vadenti "na sÃdhÆti." Yaæ mayaæ ekaccaæ vadema "na sÃdhÆti," pare pi taæ ekaccaæ vadenti "sÃdhÆti."
     5. `TyÃhaæ upasaækamitvà evaæ vadÃmi: "Yesu no avuso ÂhÃnesu na sameti, tiÂÂhantu tÃni ÂhÃnÃni. Yesu ÂhÃnesu sameti, tattha vi¤¤Æ samanuyu¤jantaæ samanugÃhantaæ samanubhÃsantaæ satthÃrà và satthÃraæ saæghena và saæghaæ: `Ye imesaæ bhavataæ dhammà akusalà akusala-{saækhÃtÃ}, sÃvajjà sÃvajja-saækhÃtà asevitabbà asevitabba-saækhÃtà nÃlam-ariyà nÃlamariya-saækhÃtà kiïhà kiïha-saækhÃtÃ, ko ime dhamme {anavasesaæ} pahÃya vattati, samaïo và Gotamo pare và pana bhonto gaïÃcariyà ti?' "
     6. `èhÃnaæ kho pan' etaæ Kassapa vijjati yaæ vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà evaæ vadeyyuæ: "Ye imesaæ bhavataæ dhammà akusalà akusala-saækhÃtà sÃvajjà sÃvajja-saækhÃtà asevitabbà asevitabbÃ-saækhÃtà nÃlam-ariyà nÃlamariya-saækhÃtà kiïhà kiïhÃ-saækhÃtÃ, samaïo Gotamo ime dhamme {anavesasaæ} pahÃya vattati, yaæ và pana bhonto pare gaïÃcariyà ti." Iti ha Kassapa vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà amhe va tattha yebhuyyena {pasaæseyyuæ.}
     7. `Aparam pi no Kassapa vi¤¤Æ samanuyu¤jantaæ samanugÃhantaæ samanubhÃsantaæ satthÃrà và satthÃraæ saæghena và saæghaæ: "Ye imesaæ bhavataæ dhammà kusalà kusala-saækhÃtà anavajjà anavajja-saækhÃtà sevitabbà sevitabba-saækhÃtà alam-ariyà alamariya-saækhÃtà sukkà sukka-saækhÃtÃ, ko ime dhamme anavasesaæ samÃdÃya vattati, samaïo và Gotamo, pare và pana bhonto gaïÃcariyà ti?"
     8. `èhÃnaæ kho pan' etaæ Kassapa vijjati yaæ vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà evaæ vadeyyuæ:


#<[page 164]>#
%<164                 KASSAPA SýHANùDA SUTTA.           [D. viii. 8>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Ye imesaæ bhavataæ dhammà kusalà kusala-saækhÃtà anavajjà anavajja-saækhÃtà sevitabbà sevitabba-saækhÃtà alam-ariyà alamariya-saækhÃtà sukkà sukka-saækhÃtÃ, samaïo Gotamo ime dhamme anavasesaæ samÃdÃya vattati, yaæ và pana bhonto pare gaïÃcariyà ti." Iti ha Kassapa vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà amhe va tattha yebhuyyena {pasaæ}seyyuæ.
     9 `Aparam pi no Kassapa {vi¤¤Æ} samanuyu¤jantaæ samanugÃhantaæ samanubhÃsantaæ satthÃrà và satthÃraæ saæghena và saæghaæ: "Ye imesaæ bhavataæ dhammà akusalà akusala-saækhÃtà sÃvajjà sÃvajja-saækhÃtà asevitabbà asevitabba-saækhÃtà nÃlam-ariyà nÃlamariya-saækhÃtà kiïhà kiïha-saækhÃtÃ, ko ime dhammà {anavasesaæ} pahÃya vattati, Gotama-sÃvaka-saægho vÃ, pare và pana bhonto gaïÃcariya-sÃvaka-saæghà ti?"
     10.  `èhÃnaæ kho pan' etaæ Kassapa vijjati yaæ vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà evaæ {vadeyyuæ}: "Ye imesaæ bhavataæ dhammà akusalà akusala-saækhÃtà sÃvajjà sÃvajja-saækhÃtà asevitabbà asevitabba-saækhÃtà nÃlam-ariyà nÃlamariya-saækhÃtà kiïhà kiïha-saækhÃtÃ, Gotama-sÃvaka-saægho ime dhamme anavasesaæ pahÃya vattati, yam và pana bhonto pare gaïÃcariya-sÃvaka-saæghà ti." Iti ha Kassapa vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà amhe va tattha yebhuyyena {pasaæseyyuæ.}
     11. `Aparam pi no Kassapa vi¤¤Æ samanuyu¤jantaæ samanugÃhantaæ samanubhÃsantaæ satthÃrà và {satthÃraæ} saæghena và saæghaæ:


#<[page 165]>#
%<D. viii. 14]            PERSONAL KNOWLEDGE.                   165>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Ye imesaæ bhavataæ dhammà kusalà kusala-saækhÃtà anavajjà anavajja-saækhÃtà sevitabbà sevitabba-saækhÃtà alam-ariyà alamariya-saækhÃtà sukkà sukka-saækhÃtÃ, ko ime dhamme anavasesaæ samÃdÃya vattati, Gotama-sÃvaka-saægho và pare và pana bhonto gaïÃcariya-sÃvaka-saæghà ti?"
     12. `èhÃnam kho pan' etaæ Kassapa vijjati yaæ vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà evaæ vadeyyuæ: "Ye imesaæ bhavataæ dhammà kusalà kusala-saækhÃtà anavajjà anavajja-saækhÃtà sevitabbà sevitabba-saækhÃtà alam-ariyà alamariya-saækhÃtà sukkà sukka-saækhÃtÃ, Gotama-sÃvaka-saægho ime dhamme anavasesaæ samÃdÃya vattati, yaæ và pana bhonto pare và gaïÃcariya-sÃvaka-saæghà ti." Iti ha Kassapa vi¤¤Æ samanuyu¤jantà samanugÃhantà samanubhÃsantà amhe va tattha yebhuyyena {pasaæseyyuæ}.
     13. `Atthi Kassapa maggo, atthi paÂipadÃ, yathà paÂipanno sÃmaæ yeva ¤assati sÃmaæ {dakkhiti}: "Samaïo Gotamo kÃla-vadÅ bhÆta-vÃdÅ attha-vÃdÅ dhamma-vÃdÅ vinaya-vÃdÅ ti." Katamo ca Kassapa maggo, katamà paÂipadÃ, yathà paÂipanno sÃmaæ yeva ¤assati sÃmaæ {dakkhiti}: "Samaïo va Gotamo kÃla-vÃdÅ bhÆta-vÃdÅ attha-vÃdÅ dhamma-vÃdÅ vinaya-vÃdÅ ti"? Ayam eva Ariyo AÂÂhaÇgiko Maggo, seyyathÅdaæ sammÃ-diÂÂhi sammÃ-saÇkappo sammÃ-vÃcà sammÃ-kammanto sammÃ-ÃjÅvo sammÃ-vÃyÃmo sammÃ-sati sammÃ-samÃdhi. Ayaæ kho Kassapa maggo, ayaæ paÂipadÃ, yathà paÂipanno sÃmaæ yeva ¤assati sÃmaæ {dakkhiti}: "Samaïo va Gotamo kÃla-vÃdÅ bhÆta-vÃdÅ atthavÃdÅ dhamma-vÃdÅ vinaya-vÃdÅ ti."'
     14. Evaæ vutte acelo Kassapo Bhagavantaæ etad avoca: `Ime kho Ãvuso Gotama tapo-pakkamà ekesaæ samaïabrÃhmaïÃnaæ sÃma¤¤a-saækhÃtà ca brÃhma¤¤a-saækhÃtà ca.


#<[page 166]>#
%<166                 KASSAPA SýHANùDA SUTTA.          [D. viii. 14>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Acelako hoti muttÃcÃro hatthÃpalekhano, na-ehibhadantiko, na-tiÂÂha-bhadantiko, nÃbhihaÂaæ na uddissakaÂaæ na nimantanaæ sÃdiyati. So na kumbhi-mukhà patigaïhÃti, na kaÊopi-mukhà patigaïhÃti, na eÊakamantaraæ na daï¬amantaraæ na musalamantaraæ, na dvinnaæ bhu¤jamÃnÃnaæ, na gabbhiniyà na pÃyamÃnÃya na purisantara-gatÃya, na saækittisu, na yattha sà upaÂÂhito hoti, na yattha makkhikà saï¬a-saï¬a-cÃrinÅ, na macchaæ na {maæsaæ,} na sÆram na merayaæ na thusodakaæ pivati. So ekÃgÃriko va hoti ekÃlopiko, dvÃgÃriko và hoti dvÃlopiko, sattÃgÃriko và hoti sattÃlopiko. Ekissà pi dattiyà yÃpeti, dvÅhi pi dattÅhi yÃpeti, sattahi pi dattÅhi yÃpeti. EkÃhikam pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, dvÅhikam pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, sattÃhikam pi ÃhÃraæ ÃhÃreti, iti evarÆpaæ addha-mÃsikam pi pariyÃya-bhatta-bhojanÃnuyogam anuyutto viharati.
Ime hi kho Ãvuso Gotama tapo-pakkamà ekesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ sÃma¤¤a-saækhÃtà ca brÃhma¤¤asaækhÃtà ca. SÃka-bhakkho và hoti, sÃmÃka-bhakkho và hoti, nÅvÃra-bhakkho và hoti, daddula-bhakkho và hoti, haÂa-bhakkho và hoti, kaïa-bhakkho và hoti, ÃcÃma-bhakkho và hoti, pi¤¤Ãka-bhakkho và hoti, tiïabhakkho và hoti, gomaya-bhakkho và hoti, vana-mÆlaphalÃhÃro yÃpeti pavatta-phala-bhojÅ.
Ime hi kho Ãvuso Gotama tapo-pakkamà ekesaæ samaïabrÃhmaïÃnam sÃma¤¤a-saækhÃtà ca brÃhma¤¤a-saækhÃtà ca. SÃïÃni pi dhÃreti, masÃïÃni pi dhÃreti, chava-dussÃni pi dhÃreti, paÇsu-kÆlÃni pi dhÃreti, tirÅÂÃni pi dhÃreti,


#<[page 167]>#
%<D. viii. 15]            BRAHMAN ASCETICS.                    167>%
ajinÃni pi dhÃreti, ajinakkhipam pi dhÃreti, kusacÅram pi dhÃreti vÃkÃ-cÅram pi dhÃreti, phalaka-cÅram pi dhÃreti, kesa-kambalam pi dhÃreti, vÃla-kambalam pi dhÃreti, ulÆka-pakkham pi dhÃreti. Kesa-massu-locako pi hoti kesa-massu-locanÃnuyogam anuyutto, ubbhaÂÂhako pi hoti Ãsana-paÂikkhitto, ukkuÂiko pi hoti {ukkuÂika-ppadhÃnam} anuyutto, kaïÂakÃpassayiko pi hoti kaïÂakÃpassaye seyyaæ kappeti, phalaka-seyyam pi kappeti, thaï¬ila-seyyam pi kappeti, ekapassayiko pi hoti rajojalladhare, abbhokÃsiko pi hoti yathÃsanthatiko, vekaÂiko pi hoti vikaÂa-bhojanÃnuyogam anuyutto, ÃpÃnako pi hoti ÃpÃnakattam anuyutto, sÃya-tatiyakam pi udakorohanÃnuyogam anuyutto viharatÅti.'
     15. `Acelako ce pi Kassapa hoti muttÃcÃro hatthÃpalekhano . . . pe . . . iti evarÆpaæ addha-mÃsikam pi pariyÃya-bhatta-bhojanÃnuyogam anuyutto viharati, tassa cÃyaæ sÅla-sampadà citta-sampadà pa¤¤Ã-sampadà abhÃvità hoti asacchikatÃ, atha kho so Ãrakà va sÃma¤¤Ã, Ãrakà va brahma¤¤Ã. Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pi. SÃka-bhakkho ce pi Kassapa hoti, sÃmÃka-bhakkho ce pi Kassapa hoti, nÅvÃra-bhakkho . . . pe . . . vana-mÆla-phalÃhÃro yÃpeti pavatta-phala-bhojÅ, tassa cÃyaæ sÅla-sampadà citta-sampadà pa¤¤Ã-sampadà abhÃvità hoti asacchikatÃ, atha kho so Ãrakà va sÃma¤¤Ã Ãrakà va brahma¤¤Ã. Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ {abhi¤¤Ã} sacchikatvà upasampajja viharati,


#<[page 168]>#
%<168                 KASSAPA SýHANùDA SUTTA.         [D. viii. 15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pi. {SÃïÃni} ce pi Kassapa dhÃreti, {masÃïÃni} pi dhÃreti . . . pe . . . sÃya-tatiyakam pi udakorohanÃnuyogam anuyutto viharati, tassa cÃyaæ sÅlasampadà citta-sampadà pa¤¤Ã-sampadà abhÃvità hoti asacchikatÃ, atha kho so Ãrakà va sÃma¤¤Ã Ãrakà va brahma¤¤Ã. Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittam bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pÅti.'
     16. Evaæ vutte acelo Kassapo Bhagavantaæ etad avoca: `Dukkaraæ bho Gotama sÃma¤¤aæ, dukkaraæ brahma¤¤an ti.'
     `Pakati kho esà Kassapa lokasmiæ "Dukkaraæ sÃma¤¤aæ dukkaraæ brahma¤¤an" ti. Acelako ce pi Kassapa hoti, muttÃcÃro hatthÃpalekhano . . . pe . . . iti evarÆpam addha-mÃsikam pi pariyÃya-bhatta-bhojanÃnuyogam anuyutto viharati, imÃya ca Kassapa mattÃya iminà ca tapo-pakkamena sÃma¤¤aæ và abhavissa brahma¤¤aæ và dukkaraæ sudukkaraæ, n' etam abhavissa kallaæ vacanÃya "Dukkaraæ sÃma¤¤aæ dukkaraæ brahma¤¤an ti." Sakkà ca pan' etaæ abhavissa kÃtuæ gahapatinà va gahapati-puttena và antamaso kumbha-dÃsiyà pi: "HandÃhaæ acelako homi muttÃcÃro hatthÃpalekhano . . . pe . . . iti evarÆpaæ addha-mÃsikam pi pariyÃya-bhatta-bhojanÃnuyogam anuyutto viharÃmÅti." Yasmà ca kho Kassapa a¤¤atr' eva imÃya mattÃya a¤¤atra iminà tapo-pakkamena sÃma¤¤aæ và hoti brahma¤¤aæ và dukkaraæ sudukkaraæ, tasmà etaæ kallaæ vacanÃya "Dukkaraæ sÃma¤¤aæ dukkaraæ brahma¤¤an ti." Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ {diÂÂhe} va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pi.


#<[page 169]>#
%<D. viii. 16]                BRAHMAN ASCETICS.                169>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  SÃka-bhakkho ce pi Kassapa hoti, sÃmÃka-bhakkho . . . pe . . . vana-mÆla-phalÃhÃro yÃpeti pavatta-phala-bhojÅ, imÃya ca Kassapa mattÃya iminà ca tapo-pakkamena sÃma¤¤aæ và abhavissa brahma¤¤aæ và dukkaraæ sudukkaram, n' etaæ abhavissa kallaæ vacanÃya "Dukkaraæ sÃma¤¤aæ dukkaraæ brahma¤¤an ti." Sakkà ca pan' etaæ abhavissa kÃtuæ gahapatinà và gahapati-puttena và antamaso kumbha-dÃsiyà pi: "HandÃhaæ sÃka-bhakkho và homi sÃmÃka-bhakkho . . . pe . . . vana-mÆla-phalÃhÃro yÃpemi pavatta-phalabhojÅ ti." Yasmà ca kho Kassapa a¤¤atr' eva imÃya mattÃya a¤¤atra iminà tapo-pakkamena sÃma¤¤aæ và hoti brahma¤¤aæ và dukkaraæ sudukkaraæ, tasmà etaæ kallaæ vacanÃya "Dukkaraæ {sÃma¤¤aæ} dukkaraæ brahma¤¤an ti." Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pi.
{SÃïÃni} ce pi Kassapa dhÃreti, {masÃïÃni} pi dhÃreti . . . pe . . . sÃya-tatiyakam pi udakorohanÃnuyogam anuyutto viharati, imÃya ca Kassapa mattÃya iminà tapo-pakkamena sÃma¤¤aæ và abhavissa brahma¤¤aæ và dukkaraæ sudukkaraæ, n' etaæ abhavissa kallaæ vacanÃya "Dukkaraæ sÃma¤¤aæ dukkaraæ brahma¤¤an ti." Sakkà ca pan' etaæ abhavissa kÃtuæ gahapatinà và gahapati-puttena và antamaso kumbha-dÃsiyà pi: "HandÃhaæ {sÃïÃni} pi dhÃremi, {masÃïÃni} pi dhÃremi . . . pe . . . sÃya-tatiyakam pi udakorohanÃnuyogam anuyogo {viharÃmÅti}." Yasmà ca kho Kassapa a¤¤atr' eva imÃya mattÃya a¤¤atra iminà tapo-pakkamena sÃma¤¤aæ và hoti brahma¤¤aæ và dukkaraæ sudukkaraæ, tasmà etaæ kallaæ vacanÃya "Dukkaraæ sÃma¤¤aæ, dukkaraæ brahma¤¤an ti." Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pÅti.'


#<[page 170]>#
%<170                 KASSAPA SýHANùDA SUTTA.          [D. viii. 17>%
     17. Evaæ vutte acelo Kassapo Bhagavantaæ etad avoca: `DujjÃno bho Gotama samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti.'
     `Pakati kho esà Kassapa lokasmiæ "DujjÃno samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti." Acelako ce pi Kassapa hoti, muttÃcÃro hatthÃpalekhano . . . pe . . . iti evarÆpaæ addhamÃsikam pi pariyÃya-bhatta-bhojanÃnuyogam anuyutto viharati, imÃya ca Kassapa mattÃya iminà tapo-pakkamena samaïo và abhavissa brÃhmaïo và dujjÃno sudujjÃno, n' etaæ abhavissa kallaæ vacanÃya "DujjÃno samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti." Sakkà ca pan' eso abhavissa ¤Ãtuæ gahapatinà và gahapati-puttena và antamaso kumbha-dÃsiyà pi: "ayaæ acelako muttÃcÃro hatthÃpalekhano . . . pe . . . iti evarÆpaæ addha-mÃsikam pi pariyÃya-bhatta-bhojanÃnuyogam anuyutto viharatÅti." Yasmà ca kho Kassapa a¤¤atr' eva imÃya mattÃya a¤¤atra iminà tapo-pakkamena samaïo và hoti brÃhmaïo và dujjÃno sudujjÃno, tasmà etaæ kallaæ vacanÃya "DujjÃno samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti." Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pi. SÃka-bhakkho ce pi Kassapa hoti, sÃmÃka-bhakkho . . . pe . . . vana-mÆla-phalÃhÃro yÃpeti pavatta-phalabhojÅ, imÃya ca Kassapa mattÃya iminà tapo-pakkamena samaïo và abhavissa brÃhmaïo và dujjÃno sudujjÃno, n' etaæ abhavissa kallaæ vacanÃya "DujjÃno samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti." Sakkà ca pan' eso abhavissa ¤Ãtuæ gahapatinà và gahapati-puttena và antamaso kumbha-dasiyà pi, "ayaæ sÃka-bhakkho sÃmÃka-{bhakkho} . . . pe . . . vana-mÆla-phalÃhÃro yÃpeti pavatta-phalabhojÅ ti." Yasmà ca kho Kassapa a¤¤atr' eva imÃya mattÃya {a¤¤atra} iminà tapo-pakkamena samaïo và hoti brÃhmaïo và dujjÃno sudujjÃno, tasmà etaæ kallaæ vacanÃya "DujjÃno samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti." Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti,


#<[page 171]>#
%<D. viii. 18]                THE RIGHT WAY.                   171>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavam ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo iti pi. {SÃïÃni} ce pi Kassapa dhÃreti, {masÃïÃni} pi dhÃreti . . . pe . . . sÃyatatiyakam pi udakorohanÃnuyogam anuyutto viharati, imÃya ca Kassapa mattÃya iminà tapo-pakkamena samaïo và brÃhmaïo và abhavissa dujjÃno sudujjÃno, n' etam abhavissa kallaæ vacanÃya "DujjÃno samaïo dujjÃno brÃhmaïo ti." Sakkà ca pan' eso abhavissa ¤Ãtuæ gahapatinà và gahapati-puttena và antamaso kumbhadÃsiyà pi: "Ayaæ {sÃïÃni} pi dhÃreti {masÃïÃni} pi dhÃreti . . . pe . . . sÃya-tatiyakam pi udakorohanÃnuyogam anuyutto viharatÅti." Yasmà ca kho Kassapa a¤¤atr' eva imÃya mattÃya a¤¤atra iminà tapo-pakkamena samaïo và hoti brÃhmaïo và dujjÃno sudujjÃno, tasmà etaæ kallaæ vacanÃya "DujjÃno samaïo, dujjÃno brÃhmaïo ti." Yato kho Kassapa bhikkhu averaæ avyÃpajjhaæ metta-cittaæ bhÃveti, ÃsavÃna¤ ca khayà anÃsavaæ ceto-vimuttiæ pa¤¤Ã-vimuttiæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharati, ayaæ vuccati Kassapa bhikkhu Samaïo iti pi BrÃhmaïo {iti} pÅti.'
     18. Evaæ vutte acelo Kassapo Bhagavantaæ etad avoca: `Katamà pana sà bho Gotama sÅla-sampadÃ, katamà citta-sampadÃ, katamà pa¤¤Ã-sampadà ti?'
     `Idha Kassapa TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho . . . pe . . . bhaya-dassÃvÅ, samÃdÃya sikkhati sikkhÃ-padesu, kÃyakamma-{vacÅ-kammena} samannÃgato kusalena, parisuddhÃjÅvo sÅla-sampanno, indriyesu gutta-dvÃro, sati-sampaja¤¤ena samannÃgato, santuÂÂho.
     `Katha¤ ca Kassapa bhikkhu sÅla-sampanno hoti? Idha Kassapa bhikkhu {pÃïÃtipÃtaæ} pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihita-daï¬o, nihita-sattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïabhÆta-hitÃnukampÅ viharati. Idam pi 'ssa hoti sÅla-sampadÃya [yathà SÃma¤¤a-phale evaæ vitthÃretabbaæ]


#<[page 172]>#
%<172                 KASSAPA SýHANùDA SUTTA.          [D. viii. 18>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . `Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvÃ, te eva-rÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃ-jÅvena jÅvikaæ kappenti, seyyathÅdaæ santi-kammaæ païidhi-kammaæ . . . pe . . . osadhÅnaæ paÂimokkho iti và iti evarÆpÃya tiracchÃnavijjÃya micchÃ-jÅvà paÂivirato hoti. Idam assa hoti {sÅla-} sampadÃya.
     `Sa kho so Kassapa bhikkhu evaæ sÅla-sampanno na kutoci bhayaæ samanupassati, yad idam sÅla-saævarato.
Seyyathà pi Kassapa rÃjà khattiyo muddhÃvasitto nihitapaccÃmitto na kutoci bhayaæ samanupassati, yad idaæ paccatthikato, evam eva kho Kassapa bhikkhu evaæ sÅlasampanno na kutoci bhayaæ samanupassati, yad idaæ sÅla-saævarato. So iminà ariyena sÅla-kkhandhena samannÃgato ajjhattaæ anavajja-sukhaæ paÂisaævedeti. Evaæ kho Kassapa bhikkhu sÅla-sampanno hoti. Ayaæ kho sà Kassapa sÅla-sampadÃ.
     19.  `Katha¤ ca Kassapa bhikkhu indriyesu gutta-dvÃro hoti? Idha Kassapa bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvÃna nimittaggÃhÅ hoti . . . pe . . . manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhà domanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati rakkhati manindriyaæ, manindriyaæ saævaraæ Ãpajjati. So iminà ariyena indriya-saævarena samannÃgato ajjhattaæ avyÃseka-sukhaæ paÂisaævedeti. Evaæ kho Kassapa bhikkhu indriyesu gutta-{dvÃro} hoti . . . pe . . . tass' ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassato pamojjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jayati, pÅti-manassa kÃyo passambhati, passaddha-kÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati, so vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅti-sukham {paÂhama}-jjhÃnaæ upasampajja viharati.


#<[page 173]>#
%<D. viii. 20]                THE SOAP-MAKER.                   173>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti. {SeyyathÃ} pi Kassapa dakkho nahÃpako và nahÃpakantevÃsÅ và {kaæsa-}thale nahÃniya-{cuïïÃni} ÃkiritvÃ, udakena paripphosakaæ paripphosakaæ sanneyya, sà h' assa nahÃniya-piï¬i snehÃnugatà sneha-paretà santara-bÃhirà phuÂà snehena, na ca paggharaïÅ -- evam eva kho Kassapa bhikkhu imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti. Idam pi 'ssa hoti citta-sampadÃya.
     `Puna ca paraæ Kassapa bhikkhu vitakka-vicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodi-bhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅti-sukhaæ dutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . tatiyajjhÃnaæ . . . pe . . . catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati . . . pe . . . Idam pi 'ssa hoti citta-sampadÃya. Ayaæ kho sà Kassapa cittasampadÃ.
     20. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite {Ãnejjappatte} ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So evaæ pajÃnÃti: "Ayaæ kho me kÃyo rÆpÅ cÃtummahÃbhÆtiko mÃtÃ-pettika-sambhavo odÃta-kummÃsÆpacayo aniccucchÃdana-parimaddana-bhedana-{viddhaæsana}-dhammo, ida¤ ca pana me {vi¤¤Ãïaæ} ettha sitaæ ettha paÂibaddhan ti."
     `Seyyathà pi Kassapa maïi veÊuriyo subho jÃtimà aÂÂhaÇso suparikamma-kato accho vippasanno sabbÃkÃrasampanno, tatr' idaæ suttaæ Ãvutaæ nÅlaæ và pÅtaæ và lohitaæ và odÃtaæ và paï¬u-suttaæ và ti. Evam eva kho Kassapa bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite {Ãnejjappatte} ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti.


#<[page 174]>#
%<174                  KASSAPA SýHANùDA SUTTA.         [D. viii. 20>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So evaæ pajÃnÃti: "Ayaæ kho me kÃyo rÆpÅ cÃtummahÃbhÆtiko mÃtÃ-pettika-sambhavo odÃtakummÃsÆpacayo aniccucchÃdana-parimaddana-bhedana{viddhaæsana}-dhammo, ida¤ ca pana me {vi¤¤Ãïaæ} ettha sitaæ ettha paÂibaddhan ti." Idam pi 'ssa hoti pa¤¤ÃsampadÃya . . . pe . . . "nÃparaæ itthattÃyÃti" pajÃnÃti.
Idam pi 'ssa hoti pa¤¤Ã-sampadÃya. Ayaæ kho sà Kassapa pa¤¤Ã-sampadÃ.
     ImÃya ca Kassapa sÅla-sampadÃya citta-sampadÃya pa¤¤Ã-sampadÃya a¤¤Ã sÅla-sampadà citta-sampadà pa¤¤Ãsampadà {uttaritarÃ} và païÅtatarà và n' atthi.
     21. `Santi Kassapa eke samaïa-brÃhmaïà sÅla-vÃdÃ.
Te aneka-pariyÃyena sÅlassa vaïïaæ bhÃsanti. YÃvatà Kassapa ariyam paramaæ sÅlaæ, nÃhaæ tattha attano sama-samaæ samanupassÃmi kuto bhÅyyo. Atha kho aham eva tattha bhÅyyo yadidaæ adhisÅlaæ.
     `Santi Kassapa eke samaïa-brÃhmaïà tapo-jigucchÃvÃdÃ. Te aneka-pariyÃyena tapo-jigucchÃya vaïïaæ bhÃsanti. YÃvatà Kassapa ariyà paramà tapo-jigucchà nÃhaæ tattha attano sama-samaæ samanupassÃmi kuto bhÅyyo. Atha kho aham eva tattha bhÅyyo yadidaæ adhijegucchaæ.
     `Santi Kassapa eke samaïa-brÃhmaïà pa¤¤Ã-vÃdÃ. Te aneka-pariyÃyena pa¤¤Ãya vaïïaæ bhÃsanti. YÃvatà Kassapa ariyà paramà pa¤¤Ã, nÃhaæ tattha attano samasamaæ {samanupassÃmi} kuto bhÅyyo. Atha kho aham eva tattha bhÅyyo yadidam adhipa¤¤Ã.
     `Santi Kassapa eke samaïa-brÃhmaïà vimutti-vÃdÃ.
Te aneka-pariyÃyena vimuttiyà vaïïaæ bhÃsanti. YÃvatà Kassapa ariyà paramà vimutti, nÃhaæ tattha attano samasamaæ samanupassÃmi kuto bhÅyyo. Atha kho aham eva tattha bhÅyyo yadidam adhimutti.


#<[page 175]>#
%<D. viii. 23]             THE SHOUT OF VICTORY.                175>%
     22. `èhÃnaæ kho pan' etaæ Kassapa vijjati yaæ a¤¤atitthiyà paribbÃjakà evaæ vadeyyuæ: "SÅha-nÃdaæ kho Samaïo Gotamo nadati, ta¤ ca kho su¤¤ÃgÃre nadati no parisÃsÆti." Te "Mà h' evan" ti assu vacanÅyÃ. "SÅhanÃda¤ ca Samaïo Gotamo nadati, parisÃsu ca nadatÅti," evam assu Kassapa vacanÅyÃ. èhÃnaæ kho pan' etaæ Kassapa vijjati yam a¤¤a-titthiyà paribbÃjakà evaæ vadeyyuæ: "SÅha-nÃda¤ ca Samaïo Gotamo nadati, parisÃsu ca nadati, na ca kho visÃrado nadati." . . ..visÃrado ca nadati -- . . . pe . . . "na ca kho naæ pa¤haæ pucchanti . . . pa¤ha¤ ca naæ pucchanti, -- . . . pe . . . "na ca kho pan' etaæ pa¤haæ puÂÂho vyÃkaroti" . . . "pa¤ha¤ ca nesaæ puÂÂho vyÃkaroti" -- . . . pe . . . "na ca kho pa¤hassa veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdheti" . . . "pa¤hassa ca veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdheti" -- . . . pe . . . "na ca kho sotabbaæ assa ma¤¤anti" . . . "sotabbaæ c' assa ma¤¤anti" -- . . . pe . . . "na ca kho sutvà pasÅdanti" . . . "sutvà c' assa pasÅdanti" -- . . . pe . . . na ca kho pasannà pasannÃkÃraæ karonti" . . . "pasannà pasannÃkÃra¤ ca karonti" -- . . . pe . . . "na ca kho tathattÃya paÂipajjanti" . . . "tathattÃya ca paÂipajjanti" -. . . pe . . . "na ca kho paÂipannà ÃrÃdhentÅti." Te "Mà h' evan" ti 'ssu vacanÅyÃ. "SÅha-nÃda¤ ca Samaïo Gotamo nadati, parisÃsu ca nadati, visÃrado ca nadati, pa¤ha¤ ca naæ pucchanti, pa¤ha¤ ca nesaæ puÂÂho vyÃkaroti, pa¤hassa veyyÃkaraïena cittaæ ÃrÃdheti, sotabba¤ c' assa ma¤¤anti, sutvà ca pasÅdanti, pasannà ca pasannÃkÃraæ karonti, tathattÃya ca paÂipajjanti, {paÂipannÃ} ca ÃrÃdhentÅti," evam assu Kassapa vacanÅyÃ.
     23. `Ekam idÃhaæ Kassapa samayaæ RÃjagahe viharÃmi Gijjha-kÆÂe pabbate. Tatra maæ a¤¤ataro tapasa-brahmacÃrÅ Nigrodho nÃma adhijegucche pa¤haæ pucchi.


#<[page 176]>#
%<176                  KASSAPA SýHANùDA SUTTA.         [D. viii. 23>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  TassÃhaæ adhijegucche pa¤haæ puÂÂho vyÃkÃsiæ. VyÃkate ca pana me attamano ahosi, paraæ viya mattÃyÃti.'
     `Ko hi bhante Bhagavato dhammaæ sutvà na attamano assa paraæ viya mattÃya? Aham pi bhante Bhagavato dhammaæ sutvà attamano paraæ viya mattÃya. Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: "Cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti," -- evam evaæ Bhagavatà aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca bhikkhu-saægha¤ ca. LabheyyÃhaæ bhante Bhagavato santike pabbajjaæ, labheyyaæ upasampadan ti.'
     24. `Yo kho Kassapa a¤¤a-titthiya-pubbo imasmiæ dhamma-vinaye ÃkaÇkhati {pabbajjaæ} ÃkaÇkhati upasampadaæ so cattÃro mÃse parivasati, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddha-citta bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhu-bhÃvÃya. Api ca m' ettha puggala-vemattatà vidità ti.'
     `Sace bhante a¤¤a-titthiya-pubbà imasmiæ dhammavinaye ÃkaÇkhantà {pabbajjaæ} ÃkaÇkhantà upasampadaæ cattÃro mÃse parivasanti, catunnaæ mÃsÃnaæ accayena Ãraddha-città bhikkhÆ pabbÃjenti upasampÃdenti bhikkhubhÃvÃya, ahaæ cattÃri vassÃni parivasissÃmi, catunnaæ vassÃnaæ accayena Ãraddha-città bhikkhÆ pabbÃjentu upasampÃdentu bhikkhu-bhÃvÃyÃti.'
     Alattha kho acelo Kassapo Bhagavato santike pabbajjaæ,


#<[page 177]>#
%<D. viii. 4]          KASSAPA BECOMES AN ARAHAT.               177>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  alatthÆpasampadaæ. AcirÆpasampanno kho pan' Ãyasmà Kassapo eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto, na cirass' eva yass' atthÃya kula-puttà sammad eva agÃrasmà {anagÃriyaæ} pabbajanti tad anuttaraæ brahma-cariya-pariyosÃnaæ diÂÂhe va {dhamme} sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi: `{KhÅïÃ} jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ, nÃparaæ {itthattÃyÃti}' abbha¤¤Ãsi. A¤¤ataro ca kho pan' Ãyasmà Kassapo arahataæ ahosÅti.
                    Kassapa-SÅhanÃda-Suttantaæ.


#<[page 178]>#
%<                               178>%
                      [ix. PoÂÂhapÃda Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme. Tena kho pana samayena PoÂÂhapÃdo paribbÃjako samayappavÃdake tindukÃcÅre eka-sÃlake MallikÃya ÃrÃme {paÂivasati} mahatiyà paribbÃjaka-parisÃya saddhiæ timattehi paribbÃjaka-satehi.
     2. Atha kho Bhagavà pubbaïha-samayaæ nivÃsetvÃ, patta-cÅvaraæ ÃdÃya SÃvatthiæ piï¬Ãya pÃvisi. Atha kho Bhagavato etad ahosi: `Atippago kho tÃva SÃvatthiyaæ piï¬Ãya carituæ, yan nÆnÃhaæ yena samayappavÃdako tindukÃcÅro eka-sÃlako MallikÃya ÃrÃmo yena PoÂÂhapÃdo paribbÃjako ten' upasaækameyyan ti.' Atha kho Bhagavà yena samayappavÃdako tindukÃcÅro eka-{sÃlako} MallikÃya ÃrÃmo ten' upasaækami.
     3. Tena kho pana samayena PoÂÂhapÃdo paribbÃjako mahatiyà paribbÃjaka-parisÃya saddhiæ nisinno hoti unnÃdiniyà uccÃsadda-mahÃsaddÃya aneka-vihitaæ tiracchÃnakathaæ kathentiyÃ, seyyathÅdaæ rÃja-kathaæ cora-kathaæ mahÃmatta-kathaæ senÃ-kathaæ bhaya-kathaæ yuddhakathaæ anna-kathaæ pÃna-kathaæ vattha-kathaæ sayanakathaæ mÃlÃ-kathaæ gandha-kathaæ ¤Ãti-kathaæ yÃnakathaæ gÃma-kathaæ nigama-kathaæ nagara-katham janapada-kathaæ itthi-kathaæ sÆra-kathaæ visikhÃkathaæ kumbhaÂÂhÃna-kathaæ pubba-peta-kathaæ nÃnattakathaæ lokakkhÃyikaæ {samudda-kkhÃyikaæ} itibhavÃbhavakathaæ iti và iti.


#<[page 179]>#
%<D. ix. 6]             GOTAMA AND POèèHAPùDA.                  179>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     4. Addasà kho PoÂÂhapÃdo paribbÃjako Bhagavantaæ dÆrato va Ãgacchantaæ, disvà sakaæ parisaæ saïÂhÃpesi:
     `Appasaddà bhonto hontu, mà bhonto saddam akattha.
Ayaæ Samaïo Gotamo Ãgacchati, appasadda-kÃmo kho pana so Ãyasmà appasaddassa vaïïa-vÃdÅ, appeva nÃma appasaddaæ parisaæ viditvà {upasaækamitabbaæ} ma¤¤eyyÃti.'
     Evaæ vutte te paribbÃjakà tuïhÅ ahesuæ.
     5. Atha kho Bhagavà yena PoÂÂhapÃdo paribbÃjako ten' upasaækami. Atha kho PoÂÂhapÃdo paribbÃjako Bhagavantaæ etad avoca:
     `Etu kho bhante BhagavÃ, sÃgataæ bhante Bhagavato, cirassaæ kho bhante Bhagavà imaæ pariyÃyam akÃsi yadidaæ idh' ÃgamanÃya, nisÅdatu bhante BhagavÃ, idam Ãsanaæ pa¤¤attan ti.'
     NisÅdi Bhagavà pa¤¤atte Ãsane. PoÂÂhapÃdo kho paribbÃjako a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ {gahetvÃ}, ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinnaæ kho PoÂÂhapÃdaæ paribbÃjakaæ Bhagavà etad avoca:
     `KÃya nu 'ttha PoÂÂhapÃda etarahi kathÃya sannisinnÃ, kà ca pana vo antarà kathà vippakatà ti?'
     6. Evaæ vutte PoÂÂhapÃdo paribbÃjako Bhagavantaæ etad avoca:
     `TiÂÂhat' esà bhante kathà yÃya mayaæ etarahi kathÃya sannisinnÃ, n' esà bhante kathà Bhagavato dullabhà bhavissati pacchà pi savanÃya. PurimÃni bhante divasÃni purimatarÃni nÃnÃ-titthiyÃnaæ {samaïa-brÃhmaïÃnaæ} kutÆhala-sÃlÃya sannisinnÃnaæ sannipatitÃnaæ abhisa¤¤Ãnirodhe kathà udapÃdi:


#<[page 180]>#
%<180                      POèèHAPùDA SUTTA.             [D. ix. 6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Kathan nu kho bho abhisa¤¤anirodho hotÅti?" Tatr' ekacce evam Ãhaæsu: "Ahetuapaccayà purisassa sa¤¤Ã uppajjanti pi nirujjhanti pi.
Yasmiæ samaye uppajjanti sa¤¤Å tasmiæ samaye hoti, yasmiæ samaye nirujjhanti, asa¤¤Å tasmiæ samaye hotÅti." Itth' eke abhisa¤¤Ã-nirodhaæ pa¤¤Ãpenti. Tam a¤¤o evam Ãha: "Na kho nÃm' etaæ bho evaæ bhavissati.
Sa¤¤Ã hi bho purisassa attÃ, sà ca kho upeti pi apeti pi.
Yasmiæ samaye upeti sa¤¤Å tasmiæ samaye hoti, {yasmiæ} samaye apeti asa¤¤Å tasmiæ samaye hotÅti." Itth' eke abhisa¤¤Ã-nirodhaæ pa¤¤Ãpenti. Tam a¤¤o evam Ãha: "Na kho nÃm' etaæ bho evaæ bhavissati. Santi hi bho samaïa-{brÃhmaïÃ} mahiddhikà mahÃnubhÃvÃ. Te imassa purisassa sa¤¤aæ upaka¬¬hanti pi apaka¬¬hanti pi.
Yasmiæ samaye upaka¬¬hanti sa¤¤Å tasmiæ samaye hoti, yasmiæ samaye apaka¬¬hanti asa¤¤Å tasmiæ samaye hotÅti." Itth' eke abhisa¤¤Ã-nirodhaæ pa¤¤Ãpenti. Tam a¤¤o evam Ãha: "Na kho nÃm' etaæ bho evam bhavissati.
Santi hi bho devatà mahiddhikà mahÃnubhÃvÃ. Te imassa purisassa sa¤¤aæ upaka¬¬hanti pi apaka¬¬hanti pi.
Yasmiæ samaye upaka¬¬hanti sa¤¤Å tasmiæ samaye hoti, yasmiæ samaye apaka¬¬hanti asa¤¤Å tasmiæ samaye hotÅti." Itth' eke abhisa¤¤Ã-nirodhaæ pa¤¤Ãpenti. Tassa mayhaæ bhante Bhagavantaæ yeva Ãrabbha sati udapÃdi: "Aho nÆna Bhagavà aho nÆna Sugato, yo imesaæ dhammÃnaæ sukusalo ti." Bhagavà pakata¤¤Æ abhisa¤¤Ãnirodhassa. Kathan nu kho bhante abhisa¤¤Ã-nirodho hotÅti?'
     7. `Tatra PoÂÂhapÃda ye te samaïa-brÃhmaïà evam Ãhaæsu: "Ahetu-appaccayà purisassa sa¤¤Ã uppajjanti pi nirujjhanti pÅti" Ãdiso va tesaæ aparaddhaæ. Taæ kissa hetu? SahetÆ hi PoÂÂhapÃda sappaccayà purisassa sa¤¤Ã uppajjanti pi nirujjhanti pi.


#<[page 181]>#
%<D. ix. 9]                 THE RIGHT TRAINING.                181>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti.
     `Kà ca sikkhÃ?' ti Bhagavà avoca. `Idha PoÂÂhapÃda TathÃgato loke uppajjati, arahaæ sammÃ-sambuddho . . . pe . . . kÃya-kamma-vacÅ-kammena samannÃgato kusalena parisuddhÃjÅvo sÅla-sampanno indriyesu gutta-dvÃro sati-sampaja¤¤ena samannÃgato santuÂÂho. Katha¤ ca PoÂÂhapÃda bhikkhu sÅla-sampanno hoti? Idha PoÂÂhapÃda bhikkhu {pÃïÃtipÃtaæ} pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti, nihita-daï¬o nihita-sattho lajjÅ dayÃpanno sabbapÃïabhÆta-hitÃnukampÅ viharati. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ . . . pe . . . Yathà và pan' eke bhonto samaïa-brÃhmaïà saddhÃ-deyyÃni bhojanÃni bhu¤jitvÃ, te evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃ-jÅvena jÅvikaæ kappenti, seyyathÅdaæ santi-kammaæ, païidhi-kammaæ . . . pe . . . osadhÅnaæ paÂimokkho; iti và iti evarÆpÃya tiracchÃna-vijjÃya micchÃjÅvà paÂivirato hoti. Idam pi 'ssa hoti sÅlasmiæ.
     8. `Sa kho PoÂÂhapÃda evaæ sÅla-sampanno na kuto ci bhayaæ samanupassati yadidaæ sÅla-saævarato. Seyyathà pi PoÂÂhapÃda rÃjà khattiyo {muddhÃvasitto} nihita-paccÃmitto na kuto ci bhayaæ samanupassati yadidaæ paccatthikato, evam eva kho PoÂÂhapÃda bhikkhu evaæ sÅla-sampanno na kuto ci bhayaæ samanupassati yadidaæ sÅla-saævarato. So iminà ariyena sÅlakkhandhena samannÃgato ajjhattaæ anavajja-{sukhaæ} paÂisaævedeti. Evaæ kho PoÂÂhapÃda bhikkhu sÅla-sampanno hoti.
     9. `Katha¤ ca PoÂÂhapÃda bhikkhu indriyesu gutta-dvÃro hoti? Idha PoÂÂhapÃda bhikkhu cakkhunà rÆpaæ disvà na nimittaggÃhÅ hoti nÃnuvya¤janaggÃhÅ. YatvÃdhikaraïam enaæ cakkhundriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃdomanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ, tassa {saævarÃya} paÂipajjati, rakkhati cakkhundriyaæ, cakkhundriye saævaraæ Ãpajjati.


#<[page 182]>#
%<182           POèèHAPùDA SUTTA.             [D. ix. 9>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Sotena saddaæ sutvà . . . pe . . . ghÃnena gandhaæ ghÃyitvÃ, jivhÃya rasaæ sayitvÃ, kÃyena poÂÂhabbaæ phusitvÃ, manasà dhammaæ vi¤¤Ãya, na nimittaggÃhÅ hoti nÃnuvya¤janaggÃhÅ. YatvÃdhikaraïam enaæ manindriyaæ asaævutaæ viharantaæ abhijjhÃ-domanassà pÃpakà akusalà dhammà anvÃssaveyyuæ tassa saævarÃya paÂipajjati, rakkhati manindriyaæ, manindriye saævaraæ Ãpajjati. So iminà ariyena indriyasaævarena samannÃgato ajjhattaæ avyÃseka-sukhaæ paÂisaævedeti. Evaæ kho PoÂÂhapÃda bhikkhu indriyesu gutta-dvÃro hoti.  . . . pe [D. ii.-] . . .
     10.  `Tass' ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassato pÃmujjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddha-kÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati. So vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅti-sukhaæ paÂhamajjhÃnam upasampajja viharati.
Tassa yà purimà kÃma-sa¤¤Ã sà nirujjhati. Vivekaja-pÅtisukha-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti, vivekaja-{pÅti-sukha}-sukhuma-sacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhÃ' ti Bhagavà avoca.
     11.  `Puna ca paraæ PoÂÂhapÃda bhikkhu vitakkavicÃrÃnaæ vÆpasamà ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodibhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅti-sukhaæ dutiyajjhÃnaæ upasampajja viharati. Tassa yà purimà vivekajaæ pÅti-sukhaæ sukhuma-sacca-sa¤¤Ã sà nirujjhati.
SamÃdhija-{pÅti-sukha}-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti,


#<[page 183]>#
%<D. ix. 15]                THE RIGHT TRAINING.                183>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  samÃdhija-{pÅti-sukha}-sukhuma-sacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhà ti' Bhagavà avoca.
     12.  `Puna ca paraæ PoÂÂhapÃda bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako ca viharati sato ca sampajÃno, sukha¤ ca kÃyena {paÂisaævedeti} yan taæ ariyà Ãcikkhanti: "Upekhako satimà sukha-vihÃrÅ ti," tatiyajjhÃnaæ upasampajja viharati. Tassa yà purimà samÃdhijaæ pÅti-sukhaæ sukhuma-sacca-sa¤¤Ã sà nirujjhati. UpekhÃ-sukha-sukhumasacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti, upekhÃ-sukha-sukhumasacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhÃ' ti Bhagavà avoca.
     13.  `Puna ca paraæ PoÂÂhapÃda bhikkhu sukhassa ca pahÃnà dukkhassa ca pahÃnà pubb' eva somanassa-domanassÃnaæ atthagamà {adukkha-m-asukhaæ} upekhÃ-sati-pÃrisuddhiæ catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati. Tassa yà purimà upekhÃ-sukha-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã sà nirujjhati. {Adukkha-m-asukha}-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti, {adukkha-m-asukha}-sukhuma-sacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhÃ' ti Bhagavà avoca.
     14. `Puna ca paraæ PoÂÂhapÃda bhikkhu sabbaso rÆpasa¤¤Ãnaæ samatikkamà paÂigha-sa¤¤Ãnaæ atthagamà nÃnatta-sa¤¤Ãnaæ amanasi-kÃrà "ananto ÃkÃso ti" ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ upasampajja viharati. Tassa yà purimà rÆpasa¤¤Ã sà nirujjhati. ùkÃsÃna¤cÃyatana-sukha-sukhumasacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti, ÃkÃsÃna¤cÃyatanasukhuma-sacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhÃ' ti Bhagavà avoca.
     15. `Puna ca paraæ PoÂÂhapÃda bhikkhu sabbaso ÃkÃsÃna¤cÃyatanaæ samatikkamma "anantaæ {vi¤¤Ãïan} ti" {vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ} upasampajja viharati.


#<[page 184]>#
%<184                  POèèHAPùDA SUTTA.                [D. ix. 15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tassa yà purimà ÃkÃsÃna¤cÃyatana-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã, sà nirujjhati.
{Vi¤¤Ãïa¤cÃyatana}-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti, {vi¤¤Ãïa¤cÃyatana}-sukhuma-sacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhÃ' ti Bhagavà avoca.
     16. `Puna ca paraæ PoÂÂhapÃda bhikkhu sabbaso {vi¤¤Ãïa¤cÃyatanaæ} samatikkamma "n' atthi ki¤cÅti" Ãki¤ca¤¤Ãyatanaæ upasampajja viharati. Tassa yà purimà {vi¤¤Ãïa¤cÃyatana}-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã, sà nirujjhati. ùki¤ca¤¤Ãyatana-sukhuma-sacca-sa¤¤Ã tasmiæ samaye hoti, Ãki¤ca¤¤Ãyatana-sukhuma-sacca-sa¤¤Å yeva tasmiæ samaye hoti. Evam pi sikkhà ekà sa¤¤Ã uppajjanti, sikkhà ekà sa¤¤Ã nirujjhanti. Ayaæ sikkhÃ' ti Bhagavà avoca.
     17. `Yato kho PoÂÂhapÃda bhikkhu idha saka-sa¤¤Å hoti, so tato amutra tato amutra anupubbena sa¤¤aggaæ phusati. Tassa sa¤¤agge Âhitassa evaæ hoti: "CetayamÃnassa me pÃpiyo, acetayamÃnassa me seyyo. Aha¤ ce va kho pana ceteyyaæ {abhisaÇkhareyyaæ}, imà ca me sa¤¤Ã nirujjheyyuæ, a¤¤Ã ca oÊÃrikà sa¤¤Ã uppajjeyyuæ. Yan nÆnÃham na ceteyyaæ na abhisaækhareyyanti." So na c' eva ceteti na abhisaækharoti. Tassa acetayato anabhisaækharoto tà c' eva sa¤¤Ã nirujjhanti, a¤¤Ã ca oÊÃrikà sa¤¤Ã na uppajjanti. So nirodhaæ phusati. Evaæ kho PoÂÂhapÃda anupubbÃbhisa¤¤Ã-nirodha-sampajÃna-samÃpatti hoti.
     18. `Taæ kim ma¤¤asi, PoÂÂhapÃda? Api nu te ito pubbe evarÆpà anupubbÃbhisa¤¤Ã-nirodha-sampajÃna-samÃpatti suta-pubbà ti?'
     `No h' etaæ bhante. Evaæ kho ahaæ bhante Bhagavato bhÃsitaæ ÃjÃnÃmi:-- "Yato kho PoÂÂhapÃda bhikkhu idha saka-sa¤¤Å hoti, so tato amutra tato amutra anupubbena sa¤¤aggaæ phusati. Tassa sa¤¤agge Âhitassa evaæ hoti: `CetayamÃnassa me pÃpiyo,


#<[page 185]>#
%<D. ix. 21]              SA¥¥ù BEFORE ¥ù×A.                 185>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]\  acetayamÃnassa me seyyo.
Aha¤ ce va kho pana ceteyyaæ {abhisaÇkhareyyaæ}, imà ca me sa¤¤Ã nirujjheyyuæ, a¤¤Ã ca oÊÃrikà sa¤¤Ã uppajjeyyuæ.
Yan nÆnÃhaæ na ceteyyaæ na abhisaækhareyyan ti?' So na c' eva ceteti, na abhisaækharoti. Tassa acetayato anabhisaækharoto tà c' eva sa¤¤Ã nirujjhanti, a¤¤Ã ca oÊÃrikà sa¤¤Ã na uppajjanti. So nirodhaæ phusati. Evaæ kho PoÂÂhapÃda anupubbÃbhisa¤¤Ã-nirodha-sampadÃnasamÃpatti hotÅti."'
     `Evaæ kho PoÂÂhapÃdÃti.'
     19. `Ekaæ yeva nu kho bhante Bhagavà sa¤¤aggaæ pa¤¤Ãpeti, udÃhu puthu pi sa¤¤agge pa¤¤ÃpetÅti?'
     `Ekam pi kho ahaæ PoÂÂhapÃda sa¤¤aggaæ pa¤¤Ãpemi, puthu pi sa¤¤agge pa¤¤ÃpemÅti.'
     `Yathà kathaæ pana bhante Bhagavà ekam pi sa¤¤aggaæ pa¤¤Ãpeti, puthu pi sa¤¤agge pa¤¤ÃpetÅti?'
     `Yathà yathà kho PoÂÂhapÃda nirodhaæ phusati, tathà tathà 'haæ sa¤¤aggaæ pa¤¤Ãpemi, evaæ kho ahaæ PoÂÂhapÃda ekam pi sa¤¤aggaæ pa¤¤Ãpemi, puthu pi sa¤¤agge pa¤¤ÃpemÅti.'
     20. `Sa¤¤Ã nu kho bhante paÂhamaæ uppajjati, pacchà ¤Ãïaæ, udÃhu paÂhamaæ ¤Ãïaæ uppajjati, pacchà sa¤¤Ã, udÃhu sa¤¤Ã ca ¤Ãïa¤ ca apubbaæ acarimaæ uppajjantÅti?'
     `Sa¤¤Ã kho PoÂÂhapÃda paÂhamaæ uppajjati, pacchà ¤Ãïaæ, sa¤¤uppÃdà ca pana ¤ÃïuppÃdo hoti. So evaæ pajÃnÃti: "Idappaccayà kira me ¤Ãïaæ udapÃdÅti." Iminà p' etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ yathà sa¤¤Ã paÂhamaæ uppajjati pacchà ¤Ãïaæ, sa¤¤uppÃdà ca pana ¤ÃïuppÃdo hotÅti.'
     21. `Sa¤¤Ã nu kho bhante purisassa attÃ, udÃhu a¤¤Ã sa¤¤Ã, a¤¤o attà ti?'
     `Kim pana tvaæ PoÂÂhapÃda attÃnaæ paccesÅti?'


#<[page 186]>#
%<186                 POèèHAPùDA SUTTA.                 [D. ix. 21>%
     `OÊÃrikam kho ahaæ bhante attÃnaæ paccemi rÆpiæ cÃtummahÃbhÆtikaæ {kabaliÇkÃrÃhÃra}-bhakkhan ti.'
     `OÊÃriko ca hi te PoÂÂhapÃda attà abhavissa rÆpÅ {cÃtummahÃbhÆtiko} kabaliÇkÃrÃhÃra-bhakkho, evaæ santaæ kho te PoÂÂhapÃda a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attÃ. Tad iminà p' etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ, yathà a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attÃ.
TiÂÂhat' evÃyaæ PoÂÂhapÃda oÊÃriko attà rÆpÅ cÃtummahÃbhÆtiko kabaliÇkÃrÃhÃra-bhakkho, atha imassa purisassa a¤¤Ã va sa¤¤Ã uppajjanti, a¤¤Ã va sa¤¤Ã {nirujjhanti}.
Iminà pi kho etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ, yathà a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati, a¤¤o attà ti.'
     22. `Manomayaæ kho ahaæ bhante attÃnaæ paccemi sabbaÇga-paccaÇgiæ ahÅnindriyan' ti.
     `Manomayo ca hi te PoÂÂhapÃda attà abhavissa sabbaÇga-paccaÇgÅ ahÅnindriyo evaæ santam pi kho te PoÂÂhapÃda a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attÃ. Tad iminà p' etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ, yathà a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attÃ. {TiÂÂhat'} evÃyaæ PoÂÂhapÃda manomayo {attÃ} sabbaÇga-paccaÇgÅ ahÅnindriyo, atha imassa purisassa a¤¤Ã va sa¤¤Ã uppajjanti a¤¤Ã va sa¤¤Ã nirujjhanti. Iminà pi kho etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ yathà a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attà ti.'


#<[page 187]>#
%<D. ix. 25]             THE INDETERMINATES.                   187>%
     23. `ArÆpiæ kho ahaæ bhante attÃnaæ paccemi sa¤¤Ãmayan ti.'
     `ArÆpÅ ca hi te PoÂÂhapÃda attà abhavissa sa¤¤Ãmayo, evaæ santam pi kho te PoÂÂhapÃda a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attÃ. Tad iminà p' etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ yathà a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attÃ.
TiÂÂhat' evÃyaæ PoÂÂhapÃda arÆpÅ attà sa¤¤Ãmayo, atha imassa purisassa a¤¤Ã va sa¤¤Ã uppajjanti, a¤¤Ã va sa¤¤Ã nirujjhanti. Iminà pi kho etaæ PoÂÂhapÃda pariyÃyena veditabbaæ yathà a¤¤Ã va sa¤¤Ã bhavissati a¤¤o attà ti.'
     24. `Sakkà pan' etaæ bhante mayà ¤Ãtuæ: "Sa¤¤Ã purisassa attÃ" ti vÃ, "a¤¤Ã sa¤¤Ã a¤¤o attÃ" ti vÃ?'
     `DujjÃnaæ kho etaæ PoÂÂhapÃda tayà a¤¤a-diÂÂhikena a¤¤a-khantikena a¤¤a-rucikena a¤¤atrÃyogena a¤¤atthÃcariyakena: "Sa¤¤Ã purisassa attÃ" ti vÃ, "a¤¤Ã sa¤¤Ã a¤¤o attÃ" ti vÃ.'
     25. `Sac' etaæ bhante mayà dujjÃnaæ a¤¤a-diÂÂhikena a¤¤a-khantikena a¤¤a-rucikena a¤¤atrÃyogena a¤¤atthÃcariyakena: "Sa¤¤Ã purisassa attÃ" ti vÃ, "a¤¤Ã sa¤¤Ã a¤¤o attÃ" ti vÃ, kim pana bhante, sassato loko?  Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `AvyÃkataæ kho PoÂÂhapÃda mayÃ: "Sassato loko, idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     `Kim pana bhante, asassato loko? Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `Etam pi kho PoÂÂhapÃda avyÃkataæ mayÃ: "Asassato loko, idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     `Kim pana bhante, antavà loko?  Idam eva saccaæ mogham a¤¤anti?'
     `AvyÃkataæ kho etaæ PoÂÂhapÃda mayÃ: "Antavà loko, idam eva saccaæ mogham a¤¤an' ti.
     `Kim pana bhante, anantavà loko? Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'


#<[page 188]>#
%<188                  POèèHAPùDA SUTTA.                  [D. ix. 25>%
     `Etam pi kho PoÂÂhapÃda mayà avyÃkataæ: "Anantavà loko, idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     26. `Kim pana bhante, taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ? Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `AvyÃkataæ kho etaæ PoÂÂhapÃda mayÃ: "Taæ jÅvaæ taæ sarÅraæ, idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     `Kim pana bhante, a¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran ti?
Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `Etam pi kho PoÂÂhapÃda mayà avyÃkataæ: "A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran. Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     27. `Kim pana bhante, hoti TathÃgato param maraïÃ?
Idam eva saccam mogham a¤¤an ti?'
     `AvyÃkataæ kho etaæ PoÂÂhapÃda mayÃ: "Hoti TathÃgato param maraïÃ. Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     `Kim pana bhante, na hoti TathÃgato param maraïÃ?
Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `Etam pi kho PoÂÂhapÃda mayà avyÃkataæ: "Na hoti TathÃgato param maraïÃ. Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     `Kim pana bhante, hoti ca na ca hoti TathÃgato param maraïÃ?  Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `AvyÃkataæ kho etaæ PoÂÂhapÃda mayÃ: "Hoti ca na ca hoti TathÃgato param maraïÃ. Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     `Kim pana bhante, n' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ?  Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti?'
     `Etam pi kho PoÂÂhapÃda mayà avyÃkataæ: "N' eva hoti na na hoti TathÃgato param {maraïÃ}. Idam eva saccaæ mogham a¤¤an ti."'
     28. `Kasmà bhante Bhagavatà avyÃkatan' ti?
     `Na h' etaæ PoÂÂhapÃda attha-saæhitaæ na dhammasaæhitaæ na Ãdibrahmacariyakaæ,


#<[page 189]>#
%<D. ix. 31]             THE INDETERMINATES.                    189>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na nibbidÃya na {virà gÃya}na nirodhÃya na upasamÃya na abhi¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattati. Tasmà taæ mayà avyÃkatan ti.'
     29. `Kim pana bhante Bhagavatà vyÃkatan ti?'
     "`Idam dukkhan" ti PoÂÂhapÃda mayà vyÃkataæ.
"Ayaæ dukkha-samudayo" ti kho PoÂÂhapÃda mayà vyÃkataæ. "Ayaæ dukkha-nirodho" ti kho PoÂÂhapÃda mayà vyÃkataæ. "Ayaæ dukkha-nirodha-gÃminÅ {paÂipadÃ}" ti kho PoÂÂhapÃda mayà vyÃkatan ti.'
     30. `Kasmà pan' etaæ bhante Bhagavatà vyÃkatan ti?'
     `Etaæ hi kho PoÂÂhapÃda attha-saæhitaæ etaæ dhamma-saæhitaæ etaæ Ãdibrahmacariyakaæ, etaæ nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattati. TasmÃtaæ mayà vyÃkatan ti.'
     `Evam etaæ BhagavÃ, evam etaæ Sugata. Yassa dÃni bhante Bhagavà kÃlaæ ma¤¤atÅti.'
     Atha kho Bhagavà uÂÂhÃy' Ãsanà pakkÃmi.
     31. Atha kho te paribbÃjakà acira-pakkantassa Bhagavato PoÂÂhapÃdaæ paribbÃjakaæ samantato vÃcÃya sannitodakena sa¤jambhariyaæ akaæsu: `Evam eva panÃyaæ PoÂÂhapÃdo yaæ yad eva Samaïo Gotamo bhÃsati taæ tad ev' assa abbhanumodati: "Evam etaæ Bhagavà evam etaæ SugatÃti." Na kho pana mayaæ ki¤ci Samaïassa Gotamassa ekaæsikaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃma "Sassato loko" ti vÃ, "Asassato loko" ti vÃ, "Antavà loko" ti vÃ, "Anantavà loko" ti vÃ, "Taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti vÃ, "A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti vÃ, "Hoti TathÃgato param maraïÃ" ti vÃ, "Na hoti TathÃgato param maraïÃ" ti vÃ,


#<[page 190]>#
%<190                  POèèHAPùDA SUTTA.               [D. x. 31>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Hoti ca na ca hoti TathÃgato param maraïÃ" ti vÃ, "N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ" ti và ti.'
     Evaæ vutte PoÂÂhapÃdo paribbÃjako te paribbÃjake etad avoca: `Aham pi kho bho na ki¤ci Samaïassa Gotamassa ekaæsikaæ dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi "Sassato loko" ti vÃ, "Asassato loko" ti và . . . pe . . . "N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïà ti" vÃ. Api ca Samaïo Gotamo bhÆtaæ tacchaæ tathaæ paÂipadaæ pa¤¤Ãpeti dhammaÂÂhitaæ dhamma-niyÃmakaæ. BhÆtaæ kho pana tacchaæ tathaæ paÂipadaæ pa¤¤Ãpentassa dhammaÂÂhitaæ dhamma-niyÃmakaæ kathaæ hi nÃma mÃdiso vi¤¤Æ Samaïassa Gotamassa subhÃsitaæ subhÃsitato nÃbbhanumodeyyÃti?'
     32. Atha kho dvÅha-tÅhassa accayena Citto ca {HatthisÃri putto} PoÂÂhapÃdo ca paribbÃjako yena Bhagavà ten' upasaækamiæsu. Upasaækamitvà Citto {HatthisÃriputto} Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi, PoÂÂhapÃdo pana paribbÃjako Bhagavatà saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ kathaæ {vÅtisÃretvÃ} ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho PoÂÂhapÃdo paribbÃjako Bhagavantaæ etad avoca:
     `Tadà maæ bhante paribbÃjakà acira-pakkantassa Bhagavato samantato vÃcÃya sannitodakena sa¤jambhariyaæ akaæsu: "Evam eva panÃyaæ PoÂÂhapÃdo yaæ yad eva Samaïo Gotamo bhÃsati, taæ tad ev' assa abbhanumodati: `Evam etaæ Bhagavà evam etaæ SugatÃti.' Na kho pana mayaæ ki¤ci Samaïassa Gotamassa {ekaæsikaæ} dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃma: `Sassato loko' ti vÃ, `Asassato loko' ti vÃ, `Antavà loko' ti vÃ, `Anantavà loko' ti va, `Taæ jÅvaæ taæ sarÅran' ti vÃ, `A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran' ti vÃ, `Hoti TathÃgato param maraïÃ' ti vÃ, `Na hoti TathÃgato param maraïÃ' ti vÃ, `Hoti ca na ca hoti TathÃgato param maraïÃ' ti vÃ,


#<[page 191]>#
%<D. ix. 33]                WHY INDETERMINATE.                191>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ' ti vÃ." Evaæ vuttÃhaæ bhante te paribbÃjake etad avocaæ: "Aham pi kho bho na ki¤ci Samaïassa Gotamassa {ekaæsikaæ} dhammaæ desitaæ ÃjÃnÃmi, `Sassato loko' ti vÃ, `Asassato loko' ti và . . . pe . . . `N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ' ti vÃ. Api ca Samaïo Gotamo bhÆtaæ tacchaæ tathaæ paÂipadaæ pa¤¤Ãpeti dhamma-ÂÂhitaæ dhamma-niyÃmakaæ. Kathaæ hi nÃma mÃdiso vi¤¤Æ Samaïassa Gotamassa subhÃsitaæ subhÃsitato nÃbbhanumodeyyÃti?"'
     33. `Sabbe va kho ete PoÂÂhapÃda paribbÃjakà andhà acakkhukÃ, tvaæ yeva nesaæ eko cakkhumÃ, {ekaæsikÃ} pi hi PoÂÂhapÃda mayà dhammà desità pa¤¤attÃ, {anekaæsikÃ} pi hi kho PoÂÂhapÃda mayà dhammà desità pa¤¤attÃ.
Katame ca te PoÂÂhapÃda mayà {anekaæsikÃ} dhammà desità pa¤¤attÃ? "Sassato loko" ti và PoÂÂhapÃda mayà ane{kaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto, "Asassato loko" ti kho PoÂÂhapÃda mayà {anekaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto "Antavà loko" ti kho PoÂÂhapÃdà mayà . . . pe . . . "Anantavà loko" ti kho PoÂÂhapÃda . . . "Taæ jÅvaæ taæ sarÅran" ti kho PoÂÂhapÃda . . . "A¤¤aæ jÅvaæ a¤¤aæ sarÅran" ti kho PoÂÂhapÃda . . . "Hoti TathÃgato param maraïÃ" ti kho PoÂÂhapÃda . . . "Na hoti TathÃgato param {maraïÃ}" ti kho PoÂÂhapÃda . . . "Hoti ca na hoti TathÃgato param maraïÃ" ti kho PoÂÂhapÃda . . . "N' eva hoti na na hoti TathÃgato param maraïÃ" ti kho PoÂÂhapÃda mayà {anekaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto.
     `Kasmà ca te PoÂÂhapÃda mayà {anekaæsikÃ} dhammà desità pa¤¤attÃ? Na h' ete PoÂÂhapÃda attha-saæhitÃ, na dhamma-saæhitÃ, na ÃdibrahmacariyakÃ, na nibbidÃya na virÃgÃya na nirodhÃya na upasamÃya na abhisa¤¤Ãya na sambodhÃya na nibbÃnÃya saævattanti. Tasmà te mayà {anekaæsikÃ} dhammà desità pa¤¤attÃ.
     `Katame ca te PoÂÂhapÃda mayà {ekaæsikÃ} dhammà desità pa¤¤attÃ? "Idaæ dukkhan" ti kho PoÂÂhapÃda mayà {ekaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto.


#<[page 192]>#
%<192                     POèèHAPùDA SUTTA.             [D. ix. 33>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Ayaæ dukkha-samudayo" ti kho PoÂÂhapÃda mayà {ekaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto. "Ayaæ dukkha-nirodho" ti kho PoÂÂhapÃda mayà {ekaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto. "Ayaæ dukkhanirodha-gÃminÅ paÂipadÃ" ti kho PoÂÂhapÃda mayà {ekaæsiko} dhammo desito pa¤¤atto.
     `Kasmà ca te PoÂÂhapÃda mayà {ekaæsikÃ} dhammà desità pa¤¤attÃ? Ete PoÂÂhapÃda attha-saæhità ete dhammasaæhità ete ÃdibrahmacariyakÃ, ete nibbidÃya virÃgÃya nirodhÃya upasamÃya abhi¤¤Ãya sambodhÃya nibbÃnÃya saævattanti. Tasmà te mayà {ekaæsikÃ} dhammà desità pa¤¤attÃ.
     34. `Santi PoÂÂhapÃda eke samaïa-{brÃhmaïÃ} evaævÃdino evaæ-diÂÂhino: "Ekanta-sukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti." TyÃhaæ upasaækamitvà evaæ vadÃmi: "Saccaæ kira tumhe Ãyasmanto evaæ vÃdino evaæ diÂÂhino: `Ekanta-sukhÅ attà hoti arogo param maraïÃ' ti?" Te ce me evaæ puÂÂhà Ãmo ti paÂijÃnanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto ekanta-sukhaæ lokaæ jÃnaæ passaæ viharathÃti"? Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto ekaæ và rattiæ ekaæ và divasaæ upa¬¬haæ và rattiæ upa¬¬haæ và divasaæ ekanta-{sukhiæ} attÃnaæ sa¤jÃnÃthÃti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto jÃnÃtha: `Ayaæ maggo ayaæ paÂipadà ekanta-sukhassa lokassa sacchikiriyÃyÃti'?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ {vadÃmi}: "Api pana tumhe Ãyasmanto yà tà devatà ekantasukhaæ lokaæ {uppannÃ} tÃsaæ bhÃsamÃnÃnaæ saddaæ suïÃtha: `SuppaÂipann' attha mÃrisà ujupaÂipann' attha mÃrisà ekanta-sukhassa lokassa sacchikiriyÃya, mayam pi hi mÃrisà evam pi paÂipannà ekanta-sukhaæ lokaæ uppannÃ' ti?"


#<[page 193]>#
%<D. ix. 36]             THE BEAUTIFUL ONE.                193>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Iti puÂÂhà no ti vadanti. Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? Na nu evaæ sante tesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?' . `Seyyathà pi puriso evaæ vadeyya: "Ahaæ yà imasmiæ janapade janapada-kalyÃïÅ taæ icchÃmi taæ kÃmemÅti." Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa, yan tvaæ janapada-kalyÃïiæ icchasi kÃmesi, jÃnÃsi taæ janapada-kalyÃïiæ KhattÅ và BrÃhmaïÅ và VessÅ và SuddÅ và ti?" Iti puÂÂho no ti vadeyya. Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yaæ tvaæ janapada-kalyÃïiæ icchasi kÃmesi, jÃnÃsi taæ janapada-kalyÃïiæ evaæ-nÃmà evaæ-gottà ti vÃ, dÅghà và rassà và majjhimà ti vÃ, kÃÊÅ và sÃmà và maÇgura-cchavÅ và ti, amukasmiæ gÃme và nigame và nagare và ti?" Iti puÂÂho no ti vadeyya. Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yan tvaæ na jÃnÃsi na passasi, taæ tvaæ icchasi kÃmesÅti?" Iti puÂÂho Ãmo ti vadeyya. Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? Na nu evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti'?
     `Addhà kho bhante, evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     36. `Evam eva kho PoÂÂhapÃda, ye te samaïa-brÃhmaïà evaæ vÃdino evaæ diÂÂhino: "Ekanta-sukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti," tyÃhaæ upasaækamitvà evaæ vadÃmi: "Saccaæ kira tumhe Ãyasmanto evaævÃdino evaæ-diÂÂhino: `Ekanta-sukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti?' Te ca me evaæ puÂÂhà Ãmo ti paÂijÃnanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto ekanta-sukhaæ lokaæ jÃnaæ passaæ viharathÃti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti.


#<[page 194]>#
%<194                        POèèHAPùDA SUTTA.           [D. ix. 36>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto ekaæ và rattiæ ekaæ và divasaæ, upa¬¬haæ và rattiæ upa¬¬haæ và divasaæ, ekanta-sukhiæ attÃnaæ sa¤jÃnÃthÃti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi; "Api pana tumhe Ãyasmanto jÃnÃtha: `Ayaæ maggo ayaæ paÂipadà ekanta-sukhassa lokassa sacchikiriyÃyÃti'?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi; "Api pana tumhe Ãyasmanto yà tà devatà ekantasukhaæ lokaæ uppannà tÃsaæ bhÃsamÃnÃnaæ saddaæ suïÃtha: `SupaÂipann' attha mÃrisà uju-{paÂipann}' attha mÃrisà ekanta-sukhassa lokassa sacchikiriyÃya, mayam pi hi mÃrisà evaæ paÂipannà ekanta-sukhaæ lokaæ uppannÃ' ti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapada? Na nu evaæ sante tesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅra-kataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà kho bhante evaæ sante tesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅra-kataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     37. `Seyyathà pi PoÂÂhapÃda puriso cÃtummahÃpathe nisseïiæ kareyya pÃsÃdassa ÃrohaïÃya. Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yassa tvaæ pÃsÃdassa ÃrohaïÃya nisseïiæ karosi, jÃnÃsi taæ pÃsÃdaæ puratthimÃya và disÃya, pacchimÃya và disÃya, uttarÃya và disÃya, dakkhiïÃya và disÃya, ucco và nÅco và majjhimo và ti?" Iti puÂÂho va no ti vadeyya. Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yan tvaæ na jÃnÃsi na passasi, tassa tvaæ pÃsÃdassa ÃrohaïÃya nisseïiæ karosÅti." Iti puÂÂho {Ãmo} ti vadeyya.
Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? Na nu evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà kho bhante evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     38. `Evam eva kho PoÂÂhapÃda ye te samaïa-brÃhmaïà evaæ-vÃdino evaæ-diÂÂhino: "Ekanta-sukhÅ attà hoti arogo param maraïà ti," tyÃhaæ upasaækamitvà evaæ vadÃmi: "Saccaæ kira tumhe Ãyasmanto evaæ-vÃdino evaæ-diÂÂhino: `Ekanta-sukhÅ attà hoti arogo param maraïÃ' ti?"


#<[page 195]>#
%<D. ix. 40]                THE SOUL-THEORIES.                  195>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Te ce me evaæ puÂÂhà Ãmo ti paÂijÃnanti.
TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto ekanta-sukhaæ lokaæ jÃnaæ passaæ viharathÃti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto ekaæ và rattiæ ekaæ và divasaæ, upa¬¬haæ và rattiæ upa¬¬haæ và divasaæ, ekanta-sukhiæ attÃnaæ sa¤jÃnÃthÃti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto jÃnÃtha: "Ayaæ maggo, ayaæ paÂipadà ekanta-sukhassa lokassa sacchikiriyÃyÃti'?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. TyÃhaæ evaæ vadÃmi: "Api pana tumhe Ãyasmanto yà tà devatà ekantasukhaæ lokaæ uppannÃ, tÃsaæ bhÃsamÃnÃnaæ saddaæ suïÃtha: `SupaÂipann' attha mÃrisà uju-paÂipann' attha mÃrisà ekanta-sukhassa lokassa sacchikiriyÃya, mayam pi hi mÃrisà evaæ paÂipannà ekanta-sukhaæ lokaæ uppannÃ' ti?" Iti puÂÂhà no ti vadanti. Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? Na nu evaæ sante tesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà kho bhante evaæ sante tesaæ samaïa-brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     39. `Tayo kho 'me PoÂÂhapÃda atta-paÂilÃbhÃ, oÊÃriko atta-paÂilÃbho, manomayo atta-paÂilÃbho, arÆpo atta-paÂilÃbho. Katamo ca PoÂÂhapÃda oÊÃriko atta-paÂilÃbho?
RÆpÅ cÃtummahÃbhÆtiko {kabaliÇkÃrÃhÃra}-bhakkho, ayaæ oÊÃriko atta-paÂilÃbho. Katamo manomayo atta-paÂilÃbho? RÆpÅ manomayo sabbaÇga-paccaÇgÅ ahÅnindriyo, ayaæ manomayo atta-paÂilÃbho. Katamo ca arÆpo atta-paÂilÃbho? ArÆpÅ sa¤¤Ãmayo, ayaæ arÆpo atta-paÂilÃbho.
     40. `OÊÃrikassa kho ahaæ PoÂÂhapÃda atta-paÂilÃbhassa pahÃnÃya dhammaæ desemi, yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti.


#<[page 196]>#
%<196                  POèèHAPùDA SUTTA.                [D. ix. 40>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Siyà kho pana te PoÂÂhapÃda evam assa: "Saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissati, dukkho ca kho vihÃro ti." Na kho pan' etaæ PoÂÂhapÃda evaæ daÂÂhabbaæ. Saækilesikà c' eva dhammà {pahÅyissanti}, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissati, pÃmujjaæ c' eva bhavissati pÅti ca passaddhi ca sati ca sampaja¤¤a¤ ca, sukho ca vihÃro.
     41. `Manomayassa pi kho ahaæ PoÂÂhapÃda atta-paÂilÃbhassa pahÃnÃya dhammaæ desemi yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti. Siyà kho {pana} te PoÂÂhapÃda evam assa: "Saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, {pa¤¤Ã}-pÃripÆriæ vepullata¤ ca {diÂÂhe} va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissati, dukkho ca kho vihÃro cÃti." Na kho pan' etaæ PoÂÂhapÃda evaæ daÂÂhabbaæ. Saækilesikà c' eva dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ {vepullata¤} ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissati, pÃmujjaæ c' eva bhavissati pÅti ca passaddhi ca sati ca sampaja¤¤a¤ ca, sukho ca vihÃro.
     42. `ArÆpassa pi kho ahaæ PoÂÂhapÃda atta-paÂilÃbhassa pahÃnÃya dhammaæ desemi yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti,


#<[page 197]>#
%<D. ix. 44]               THE SOUL-THEORIES.                  197>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti. Siyà kho pana te PoÂÂhapÃda evam assa:
     Saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissati, dukkho ca kho vihÃro ti." Na kho pan' etaæ PoÂÂhapÃda evaæ daÂÂhabbaæ. Saækilesikà c' eva dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤ÃpÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissati, pÃmujjaæ c' eva bhavissati pÅti ca passaddhi ca sati ca sampaja¤¤a¤ ca, sukho ca vihÃro.
     43. `Pare ce PoÂÂhapÃda amhe evaæ puccheyyuæ: "Katamo pana so Ãvuso oÊÃriko atta-paÂilÃbho yassa tumhe pahÃnÃya dhammaæ desetha yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà Ãbhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti?" tesaæ mayaæ evaæ puÂÂhà evaæ vyÃkareyyÃma: "Ayaæ và so Ãvuso oÊÃriko atta-paÂilÃbho yassa mayaæ pahÃnÃya dhammaæ desema yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti.' "
     44. `Pare ce PoÂÂhapÃda amhe evaæ puccheyyuæ: "Katamo pana so Ãvuso manomayo atta-paÂilÃbho yassa tumhe pahÃnÃya dhammaæ desetha {yathÃ} paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti?" tesaæ mayaæ evaæ puÂÂhà evaæ vyÃkareyyÃma: "Ayaæ và so Ãvuso manomayo atta-paÂilÃbho yassa mayaæ pahÃnÃya dhammaæ desema yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti,


#<[page 198]>#
%<198                      POèèHAPùDA SUTTA.            [D. ix. 44>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti.' "
     45.  `Pare ce {PoÂÂhapÃda} amhe evaæ puccheyyuæ: "Katamo pana so Ãvuso arÆpo atta-paÂilÃbho yassa tumhe pahÃnÃya dhammaæ desetha yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti'?" tesaæ mayaæ evaæ puÂÂhà evaæ vyÃkareyyÃma: "Ayaæ và so Ãvuso arÆpo atta-paÂilÃbho yassa mayaæ pahÃnÃya dhammaæ desema, yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà {abhiva¬¬hissanti}, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti.' "
     `Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? Nanu evaæ sante sappÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti'?
     `Addhà kho bhante evaæ sante sappÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     46. `Seyyathà pi PoÂÂhapÃda puriso nisseïiæ kareyya pÃsÃdassa ÃrohaïÃya, tass' eva pÃsÃdassa {heÂÂhÃ}. Tam enaæ evaæ {vadeyyuæ}: "Ambho purisa yassa tvaæ pÃsÃdassa ÃrohaïÃya nisseïiæ karosi, jÃnÃsi taæ pÃsÃdaæ puratthimÃya và disÃya, dakkhiïÃya và disÃya, pacchimÃya và disÃya, uttarÃya và disÃya, ucco và nÅco và majjho và ti?" So ce evaæ vadeyya: "Ayaæ và so Ãvuso pÃsÃdo yassÃhaæ {ÃrohaïÃya} nisseïiæ karomi tass' eva pÃsÃdassa {heÂÂhÃ} ti." Taæ kiæ ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? nanu evaæ sante tassa purisassa sappÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti'?
     `Addhà kho bhante evaæ sante tassa purisassa sappÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'


#<[page 199]>#
%<D. ix. 49]         THE SOUL-THEORIES.                        199>%
     47. `Evam eva kho PoÂÂhapÃda pare ce amhe evaæ puccheyyuæ: "Katamo pana so Ãvuso {oÊÃriko} atta-paÂilÃbho"?  . . . pe . . . "Katamo pana so Ãvuso manomayo atta-paÂilÃbho?" . . . pe . . . Pare ce PoÂÂhapÃda amhe evaæ puccheyyuæ: "Katamo pana so Ãvuso arÆpo attapaÂilÃbho yassa tumhe pahÃnÃya dhammaæ desetha yathà paÂipannÃnaæ vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti?" tesaæ mayaæ evaæ puÂÂhà evaæ vyÃkareyyÃma: "Ayaæ và so Ãvuso arÆpo atta-paÂilÃbho yassa mayaæ pahÃnÃya dhammaæ desema yathà {paÂipannÃnaæ} vo saækilesikà dhammà pahÅyissanti, vodÃniyà dhammà abhiva¬¬hissanti, pa¤¤Ã-pÃripÆriæ vepullata¤ ca diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja viharissathÃti."'
     `Taæ kim ma¤¤asi PoÂÂhapÃda? Na nu evaæ sante sappÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà kho bhante evaæ sante sappÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     48. Evaæ vutte Citto HatthisÃri-putto Bhagavantaæ etad avoca:
     `Yasmiæ bhante samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho hoti, mogh' assa tasmiæ samaye manomayo atta-paÂilÃbho hoti, mogho arÆpo atta-paÂilÃbho hoti. OÊÃriko assa attapaÂilÃbho tasmiæ samaye sacco hoti. Yasmiæ bhante samaye manomayo atta-paÂilÃbho hoti, mogh' assa tasmiæ samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho hoti, mogho arÆpo attapaÂilÃbho hoti. Manomayo assa atta-{paÂilÃbho} tasmiæ samaye sacco hoti. Yasmiæ bhante samaye arÆpo attapaÂilÃbho hoti, mogh' assa tasmiæ samaye oÊÃriko attapaÂilÃbho hoti, mogho manomayo atta-paÂilÃbho hoti.
ArÆpo assa atta-paÂilÃbho tasmiæ samaye sacco hotÅti.'
     49. `Yasmiæ Citta samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho hoti, n' eva tasmiæ samaye manomayo atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati,


#<[page 200]>#
%<200                  POèèHAPùDA SUTTA.                 [D. ix. 49>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na arÆpo atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, oÊÃriko atta-paÂilÃbho tveva tasmiæ samaye {saÇkhaæ} gacchati. Yasmiæ Citta samaye manomayo atta-paÂilÃbho hoti, n' eva tasmiæ samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, na arÆpo atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, manomayo atta-paÂilÃbho tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati. Yasmiæ Citta samaye arÆpo attapaÂilÃbho hoti, n' eva tasmiæ samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, na manomayo atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, arÆpo atta-paÂilÃbho tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati. Sace taæ Citta evaæ puccheyyuæ: "Ahosi tvaæ atÅtam addhÃnaæ, na tvaæ na ahosi, bhavissasi tvaæ anÃgatam addhÃnaæ, na tvaæ na bhavissasi, atthi tvaæ etarahi, na tvaæ n' atthÅti?", evaæ puÂÂho tvaæ Citta kin ti vyÃkareyyÃsÅtÅ?'
     `Sace maæ bhante evaæ puccheyyuæ: "Ahosi tvaæ atÅtam addhÃnaæ na tvaæ na ahosi, bhavissasi tvaæ anÃgatam addhÃnaæ, na tvaæ na bhavissasi, atthi tvaæ etarahi, na tvaæ n' atthÅti?" evaæ puÂÂho ahaæ bhante evaæ vyÃkareyyaæ: "Ahos' ahaæ atÅtam addhÃnaæ nÃham nÃhosiæ, bhavissÃm' ahaæ anÃgatam addhÃnam nÃhaæ {na} bhavissÃmi, atthÃhaæ etarahi nÃhaæ {n' atthÅti.}" Evaæ puÂÂho ahaæ bhante evaæ vyÃkareyyan ti.'
     50. `Sace pana taæ Citta evaæ puccheyyuæ: "Yo te ahosi atÅto atta-paÂilÃbho, sveva te atta-paÂilÃbho sacco, mogho anÃgato mogho paccuppanno? Yo và te bhavissati anÃgato atta-paÂilÃbho, sveva te atta-paÂilÃbho sacco, mogho anÃgato mogho paccuppanno? Yo {vÃ} te etarahi paccuppanno atta-paÂilÃbho, sveva te atta-paÂilÃbho sacco, mogho atÅto mogho anÃgato ti?", evaæ puÂÂho tvaæ Citta kin ti vyÃkareyyÃsÅti?'
     `Sace pana maæ bhante evaæ puccheyyuæ: "Yo te ahosi atÅto atta-paÂilÃbho,


#<[page 201]>#
%<D. ix. 52]                 THE SOUL-THEORIES.                 201>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  sveva te atta-paÂilÃbho sacco, mogho anÃgato mogho paccuppanno? Yo và te bhavissati anÃgato atta-paÂilÃbho, sveva te atta-paÂilÃbho sacco, mogho atÅto mogho paccuppanno? Yo và te etarahi paccuppanno atta-paÂilÃbho, sveva te atta-paÂilÃbho sacco, mogho atÅto mogho anÃgato ti?", evaæ puÂÂho ahaæ bhante evaæ vyÃkareyyaæ: "Yo me ahosi atÅto atta-paÂilÃbho sveva me atta-paÂilÃbho tasmiæ samaye sacco ahosi, mogho anÃgato mogho paccuppanno. Yo và me bhavissati anÃgato attapaÂilÃbho, sveva me atta-paÂilÃbho tasmiæ samaye sacco bhavissati, mogho atÅto bhavissati mogho paccuppanno.
Yo me etarahi paccuppanno atta-paÂilÃbho, sveva me attapaÂilÃbho sacco, mogho atÅto mogho anÃgato ti." Evaæ puÂÂho ahaæ bhante vyÃkareyyan ti.'
     51. `Evam eva kho Citta yasmiæ samaye oÊÃriko attapaÂilÃbho hoti, n' eva tasmim samaye manomayo attapaÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, na arÆpo atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, oÊÃriko atta-paÂilÃbho tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati. Yasmiæ Citta samaye manomayo atta-paÂilÃbho hoti . . . pe . . . Yasmiæ Citta samaye arÆpo atta-paÂilÃbho hoti, n' eva tasmiæ samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, na {manomayo} atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, arÆpo atta-paÂilÃbho tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati.
     52. `Seyyathà pi Citta gavà khÅraæ, khÅramhà dadhi, dadimhà navanÅtaæ, navanÅtamhà sappi, sappimhà sappimaï¬o, yasmiæ samaye khÅraæ hoti n' eva tasmiæ samaye dadhÅti saÇkhaæ gacchati, na navanÅtan ti saÇkhaæ gacchati, na sappÅti saÇkhaæ gacchati, na sappi-maï¬o ti saÇkhaæ gacchati, khÅran tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati; yasmiæ samaye dadhi hoti . . . navanÅtaæ hoti . . . sappi hoti . . . sappi-maï¬o hoti, n' eva tasmiæ samaye khÅran ti saÇkhaæ gacchati, na dadhÅti saÇkhaæ gacchati, na navanÅtan ti saÇkhaæ gacchati, na sappÅti saÇkhaæ gacchati, sappi-maï¬o tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati.


#<[page 202]>#
%<202                      POèèHAPùDA SUTTA.               [D. ix. 53>%
     53. `Evam eva kho Citta yasmiæ samaye oÊÃriko attapaÂilÃbho hoti . . . pe . . . {Yasmiæ} Citta samaye manomayo atta-paÂilÃbho hoti . . . pe . . . Yasmiæ Citta samaye arÆpo atta-paÂilÃbho hoti, n' eva tasmiæ samaye oÊÃriko atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, na manomayo atta-paÂilÃbho ti saÇkhaæ gacchati, arÆpo atta-paÂilÃbho tveva tasmiæ samaye saÇkhaæ gacchati. Itimà kho Citta loka-sama¤¤Ã loka-niruttiyo loka-vohÃrà loka-pa¤¤attiyo yÃhi TathÃgato voharati aparÃmasan ti.'
     54. Evaæ vutte PoÂÂhapÃdo paribbÃjako Bhagavantaæ etad avoca:
     `Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paticchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ {Ãcikkheyya}, andha-kÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti -- evam evaæ Bhagavatà aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca bhikkhu-saægha¤ ca. UpÃsakaæ maæ Bhagavà dhÃretu ajjatagge pÃïupetaæ saraïaæ gatan ti.'
     55. Citto pana HatthisÃri-putto Bhagavantaæ etad avoca:
     `Abhikkantaæ bhante, abhikkantaæ bhante. Seyyathà pi bhante nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paticchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti -- evam evaæ Bhagavatà aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bhante Bhagavantaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca bhikkhu-saægha¤ ca. LabheyyÃhaæ bhante Bhagavato santike pabbajjaæ, labheyyaæ upasampadan ti.'
     56. Alattha kho Citto HatthisÃri-putto Bhagavato santike pabbajjaæ, alattha upasampadaæ. AcirÆpasampanno kho pan' Ãyasmà Citto HatthisÃri-putto eko vÆpakaÂÂho appamatto ÃtÃpÅ pahitatto viharanto, na cirass' eva yass' atthÃya kula-puttà sammad eva agÃrasmà anagÃriyaæ {pabbajanti} tad anuttaraæ brahmacariyaæ pariyosÃnaæ diÂÂhe va dhamme sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà upasampajja vihÃsi,


#<[page 203]>#
%<D. ix. 56]               CITTA BECOMES AN ARAHAT.              203>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `{khÅïÃ} jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ, nÃparam itthattÃyÃti' abbha¤¤Ãsi. A¤¤ataro kho pan' Ãyasmà Citto HatthisÃri-putto arahataæ ahosÅti.
                       POèèHAPùDA-SUTTANTAõ.


#<[page 204]>#
%<                               204>%
                        [x. Subha Sutta.]
     1.1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Ãyasmà ùnando SÃvatthiyaæ viharati Jetavane AnÃthapiï¬ikassa ÃrÃme, acira-parinibbute Bhagavati. Tena kho pana samayena Subho mÃïavo Todeyya-putto SÃvatthiyaæ paÂivasati kenacid eva karaïÅyena.
     2. Atha kho Subho mÃïavo Todeyya-putto a¤¤ataraæ mÃïavakaæ Ãmantesi: `Ehi tvaæ mÃïavaka, yena samaïo ùnando ten' upasaækama, upasaækamitvà mama vacanena samaïaæ ùnandaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsu-vihÃraæ puccha: "Subho mÃïavo Todeyya-putto bhavantaæ ùnandaæ appÃbÃdham appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsu-vihÃraæ pucchatÅti," eva¤ ca vadehi: "SÃdhu kira bhavaæ ùnando yena Subhassa mÃïavassa Todeyya-puttassa nivesanaæ ten' upasaækamatu anukampaæ upÃdÃyÃti."'
     3. `Evaæ bho' ti kho so mÃïavako Subhassa mÃïavassa Todeyya-puttassa paÂissutvà yen' Ãyasmà ùnando ten' upasaækami, upasaækamitvà Ãyasmatà ùnandena saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho so mÃïavako Ãyasmantaæ ùnandaæ etad avoca:
     `Subho mÃïavo Todeyya-putto bhavantaæ ùnandaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsuvihÃraæ pucchati, eva¤ ca vadeti: "SÃdhu kira bhavaæ ùnando yena Subhassa mÃïavassa Todeyyaputtassa nivesanaæ ten' upasaækamatu anukampaæ upÃdÃyÃti."'


#<[page 205]>#
%<D. x. 1. 5]             SUBHA INVITES ùNANDA.                    205>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/ 
     4. Evaæ vutte Ãyasmà ùnando taæ mÃïavakam etad avoca:
     `AkÃlo kho mÃïavaka, atthi me ajja bhesajja-mattà pÅtÃ, {app} eva nÃma sve pi upasaækameyyÃma, kÃla¤ ca samaya¤ ca upÃdÃyÃti.'
     Atha kho so mÃïavako uÂÂhÃy' Ãsanà yena Subho mÃïavo Todeyya-putto ten' upasaækami, upasaækamitvà Subhaæ mÃïavaæ Todeyya-puttaæ etad avoca:
     `Avocumha kho mayaæ bhoto vacanena taæ bhavantaæ ùnandaæ: "Subho mÃïavo Todeyya-putto bhavantaæ ùnandaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsu-vihÃraæ pucchati, eva¤ ca vadeti: `SÃdhu kira bhavaæ ùnando yena Subhassa mÃïavassa Todeyyaputtassa nivesanaæ ten' upasaækamatu anukampaæ upÃdÃyÃti.' " Evaæ vutte bho samaïo ùnando maæ etad avoca: "AkÃlo kho mÃïavaka, atthi me ajja bhesajjamattà pÅtÃ, {app} eva nÃma sve pi upasaækameyyÃma kÃla¤ ca samaya¤ ca upÃdÃyÃti." EttÃvatà pi kho bho katam' eva etaæ yato kho so bhavaæ ùnando okÃsam akÃsi svÃtanÃya pi upasaækamanÃyÃti.'
     5. Atha kho Ãyasmà ùnando tassà rattiyà accayena pubbaïha-samayaæ nivÃsetvà patta-cÅvaraæ ÃdÃya Cetakena bhikkhunà pacchà samaïena yena Subhassa mÃïavassa Todeyya-puttassa nivesanaæ ten' upasaækami, upasaækamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi. Atha kho Subho mÃïavo Todeyya-putto yen' Ãyasmà ùnando ten' {upasaækami}, upasaækamitvà Ãyasmatà ùnandena saddhiæ sammodi, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisÅdi. EkamÃntaæ nisinno kho Subho mÃïavo Todeyya-putto Ãyasmantaæ ùnandaæ etad avoca:


#<[page 206]>#
%<206                        SUBHA SUTTA.                  [D. x. 1. 5>%
     `Bhavaæ hi ùnando tassa bhoto Gotamassa dÅgharattaæ upaÂÂhÃko santikÃvacaro samÅpa-cÃrÅ. Bhavaæ etaæ ùnando jÃneyya yesaæ so bhavaæ Gotamo dhammÃnaæ vaïïa-vÃdÅ ahosi, yattha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesi. KatamesÃnaæ kho bho ùnanda dhammÃnaæ so bhavaæ Gotamo vaïïa-vÃdÅ ahosi, kattha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesÅti?'
     6. `Tiïïaæ kho mÃïava khandhÃnaæ so Bhagavà vaïïa-vÃdÅ ahosi, ettha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesi. Katamesaæ tiïïaæ? Ariyassa sÅlakkhandhassa, ariyassa samÃdhikkhandhassa, ariyassa pa¤¤akkhandhassa. Imesaæ kho mÃïava tiïïaæ khandhÃnaæ so Bhagavà vaïïa-vÃdÅ ahosi, ettha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesÅti.'
     `Katamo pana so bho ùnanda ariyo sÅlakkhandho yassa so bhavaæ Gotamo vaïïa-vÃdÅ ahosi yattha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesÅti?'
     47. `Idha mÃïava TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃ-sambuddho . . . evaæ kho mÃïava bhikkhu sÅlasampanno hoti.
           [See SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    40-63.]
     30. `Ayaæ kho so mÃïava ariyo sÅlakkhandho yassa so Bhagavà vaïïa-vÃdi ahosi, ettha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesi. Atthi c' ev' ettha uttariæ karaïÅyan ti.'
     `Acchariyaæ bho ùnanda, abbhutaæ bho ùnanda. So cÃyaæ bho ùnanda ariyo sÅlakkhandho paripuïïo no aparipuïïo, evaæ paripuïïaæ vÃham bho ùnanda ariyaæ sÅlakkhandhaæ ito {bahiddhÃ} a¤¤esu samaïa-brÃhmaïesu na samanupassÃmi.


#<[page 207]>#
%<D. x. 2. 14]              THE HIGHER MORALITY.                  207>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Evaæ paripuïïaæ ca bho ùnanda ariyaæ sÅlakkhandhaæ ito {bahiddhÃ} a¤¤e samaïa-{brÃhmaïÃ} attani samanupasseyyuæ, te tÃvataken' eva attamanà assu: "Alam ettÃvatà katam ettÃvatà anuppatto no sÃma¤¤attho, n' atthi no ki¤ci uttariæ karaïÅyan ti"? Atha ca pana bhavaæ ùnando evam Ãha: `Atthi c' ev' ettha uttariæ karaïÅyan ti.'
                Subha-Suttamhi PaÂhamaka-{BhÃïavÃraæ}.
     2.1. `Katamo pana so bho ùnanda ariyo samÃdhikkhandho yassa so bhavaæ Gotamo vaïïa-vÃdÅ ahosi, yattha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesÅti'?
     `Katha¤ ca mÃïava bhikkhu indriyesu gutta-dvÃro hoti?  . . . nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti.
                  [SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    64-76.]
     13. `Yam pi mÃïava bhikkhu vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati, so imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti, parisandeti {paripÆreti} parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti. Idam pi 'ssa hoti samÃdhismiæ.
     14. `Puna ca paraæ mÃïava bhikkhu vitakka-{vicÃrÃ}naæ . . . apphutaæ hoti.
                 [SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    77,78.]


#<[page 208]>#
%<208                      SUBHA SUTTA.                   [D. x. 2. 15>%
      . . . pe . . . Idam pi 'ssa hoti samÃdhismiæ.
     16. `Puna ca paraæ mÃïava bhikkhu pÅtiyà ca virÃgà upekhako viharati . . . apphutaæ hoti.
                  [SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    79-82.]
      . . . pe . . . Idam pi 'ssa hoti samÃdhismiæ.
     19. `Ayaæ kho so mÃïava ariyo samÃdhikkhandho yassa so Bhagavà vaïïa-vÃdi ahosi, ettha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesi. Atthi c' ev' ettha uttariæ karaïÅyan' ti.
     `Acchariyaæ bho ùnanda, abbhutaæ bho ùnanda. So cÃyaæ bho ùnanda ariyo samÃdhikkhandho paripuïïo no aparipuïïo, evaæ paripuïïaæ 'vÃhaæ bho ùnanda ariyaæ samÃdhikkhandhaæ ito bahiddhà a¤¤esu samaïabrÃhmaïesu na samanupassÃmi. Evaæ paripuïïa¤ ca bho ùnanda ariyaæ samÃdhikkhandhaæ ito bahiddhà a¤¤e samaïa-brÃhmaïà attani samanupasseyyuæ, te tÃvataken' eva attamanà assu: "Alam ettÃvatà katam ettÃvatà anuppatto sÃma¤¤attho, n' atthi no ki¤ci uttariæ karaïÅyan ti." Atha ca pana bhavaæ ùnando evam aha: `Atthi c' ev' ettha uttariæ karaïÅyan ti.'
     20. `Katamo pana so bho ùnanda ariyo {pa¤¤Ãkhandho} yassa so bhavaæ Gotamo vaïïa-vÃdÅ ahosi, yattha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesÅti?'
     `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte . . . ettha paÂibaddhaæ.
                 [SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    83,84.]
     22. `Yam pi mÃïava bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti,


#<[page 209]>#
%<D. x. 2. 37]                   THE TRUE WISDOM.                  209>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  so evaæ pajÃnÃti: "Ayaæ kÃyo rÆpÅ cÃtummahÃbhÆtiko mÃtÃ-pettika-sambhavo odanakummÃs-upacayo anicc-ucchÃdana-parimaddana-bhedana{viddhaæsana}-dhammo, ida¤ ca pana me {vi¤¤Ãïaæ} ettha sitaæ ettha paribaddhan ti." Idam pi 'ssa hoti pa¤¤Ãya.
     23. `So evaæ samÃhite citte . . . ahÅnindriyaæ.
                 [SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    85,86.]
     Idam pi 'ssa hoti pa¤¤Ãya.
     25. `So evaæ samÃhite citte . . . nÃparaæ itthattÃyÃti {pajÃnÃti}.
                  [SÃma¤¤a-Phala-Sutta,    87-98.]
     36. `Yam pi mÃïava bhikkhu evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khayà ¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti, so "Idaæ dukkhan" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "Ayaæ dukkha-samudayo" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "Ayaæ dukkha-nirodho" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "Ayaæ dukkha-nirodha-gÃmini-paÂipadÃ" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti; "Ime ÃsavÃ" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "Ayaæ Ãsava-samudayo" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "Ayaæ Ãsava-nirodho" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti, "Ayaæ Ãsava-nirodha-gÃmini-paÂipadÃ" ti yathÃbhÆtaæ pajÃnÃti. Tassa evaæ jÃnato evaæ passato kÃmÃsavà pi cittaæ vimuccati, bhavÃsavà pi cittaæ vimuccati, avijjÃsavà pi cittaæ vimuccati, vimuttasmiæ vimuttam iti ¤Ãïaæ hoti, "{khÅïÃ} jÃti, vusitaæ brahmacariyaæ, kataæ karaïÅyaæ, nÃparaæ itthattÃyÃti" pajÃnÃti. Idam pi 'ssa hoti pa¤¤Ãya.
     37. `Ayaæ kho so mÃïava ariyo {pa¤¤Ãkhandho} yassa so Bhagavà vaïïa-vÃdÅ ahosi, ettha ca imaæ janataæ samÃdapesi nivesesi patiÂÂhÃpesi. N' atthi c' ev' ettha uttariæ karaïÅyan ti.'

#<[page 210]>#
%<210                      SUBHA SUTTA.               [D. x. 2. 37>%
     `Acchariyaæ bho ùnanda, abbhutam bho ùnanda.So cÃyaæ bho ùnanda ariyo pa¤¤akkhandho paripuïïo no aparipuïïo, evaæ paripuïïaæ cÃhaæ bho ùnanda ariyaæ pa¤¤akkhandhaæ ito bahiddhà a¤¤esu samaïa-brÃhmaïesu na samanupassÃmi. N' atthi c' ev' ettha uttariæ karaïÅyan ti. Abhikkantaæ bho ùnanda, abhikkantaæ bho ùnanda. Seyyathà pi bho ùnanda nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti -- evam eva bhotà ùnandena aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ bho ùnanda Bhagavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi dhamma¤ ca bhikkhu-saægha¤ ca. UpÃsakaæ maæ bhavaæ ùnando dhÃretu, ajjatagge pÃïupetaæ saraïaæ gatan ti.'
                          SUBHA-SUTTANTAõ.


#<[page 211]>#
%<                               211>%
                      [xi. Kevaddha Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà NÃÊandÃyaæ viharati PÃvÃrikambavane. Atha kho Kevaddho gahapati-putto yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Kevaddho gahapati-putto Bhagavantaæ etad avoca:
     `Ayaæ bhante NÃÊandà iddhà c' eva phÅtà ca bahujanà Ãkiïïa-manussà Bhagavati abhippasannÃ. SÃdhu bhante Bhagavà ekaæ bhikkhuæ samÃdisatu, yo uttari-manussadhammà iddhi-pÃÂihÃriyaæ karissati. EvÃyaæ NÃÊandà {bhiyyoso mattÃya} Bhagavati abhippasÅdissatÅti.'
     Evaæ vutte Bhagavà Kevaddhaæ gahapati-puttaæ etad avoca: `Na kho ahaæ Kevaddha bhikkhÆnaæ evaæ dhammaæ desemi: "Etha tumhe bhikkhave gihÅnaæ odÃtavasanÃnaæ uttari-manussa-dhammà iddhi-pÃÂihÃriyaæ karothÃti."'
     2. Dutiyam pi kho Kevaddho gahapati-putto Bhagavantaæ etad avoca:
     `NÃhaæ bhante Bhagavantaæ {dhaæsemi}. Api ca evaæ vadÃmi: "Ayaæ bhante NÃÊandà iddhà {c' eva} phÅtà ca bahujanà Ãkiïïa-manussà Bhagavati abhippasannÃ. SÃdhu bhante Bhagavà ekaæ bhikkhuæ samÃdisatu yo uttarimanussa-dhammà iddhi-pÃÂihÃriyaæ karissati.


#<[page 212]>#
%<212                    KEVADDHA SUTTA.                 [D. xi. 2>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  EvÃyaæ NÃÊandà {bhiyyoso mattÃya} Bhagavati abhipasÅdissatÅti.'
     Dutiyam pi kho Bhagavà Kevaddhaæ gahapati-puttaæ etad avoca: `Na kho ahaæ Kevaddha bhikkhÆnaæ evaæ dhammaæ desemi: "Etha tumhe bhikkhave gihÅnaæ odÃta-vasanÃnaæ uttari-manussa-dhammà iddhi-pÃÂihÃriyaæ karothÃti."'
     3. Tatiyam pi kho Kevaddho gahapati-putto Bhagavantaæ etad avoca:
     `NÃhaæ bhante Bhagavantaæ {dhaæsemi}. Api ca evaæ vadÃmi: "Ayaæ bhante NÃÊandà iddhà c' eva phÅtà ca bahujanà Ãkiïïa-manussà Bhagavati abhippasannÃ. SÃdhu bhante Bhagavà ekaæ bhikkhuæ samÃdisatu yo uttarimanussa-dhammà iddhi-pÃÂihÃriyaæ karissati. EvÃyaæ NÃÊandà {bhiyyoso mattÃya} Bhagavati abhippasÅdissatÅti.'
     `TÅïi kho imÃni Kevaddha pÃÂihÃriyÃni mayà sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà paveditÃni. KatamÃni {tÅïi}? IddhipÃÂihÃriyaæ ÃdesanÃ-pÃÂihÃriyaæ anusÃsani-pÃÂihÃriyaæ.
     4. `Katama¤ ca Kevaddha iddhi-{pÃÂihÃriyaæ}? Idha Kevaddha bhikkhu aneka-vihitaæ iddhi-vidhaæ paccanubhoti.
Eko pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà pi hutvà eko hoti.
ùvi-bhÃvaæ tiro-bhÃvaæ tiro-ku¬¬aæ tiro-pÃkÃraæ tiropabbataæ asajjamÃno gacchati seyyathà pi ÃkÃse, paÂhaviyà pi ummujja-nimujjaæ karoti seyyathà pi udake, udake pi abhijjamÃno gacchati seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kamati seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candima-suriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimasati parimajjati, yÃva Brahma-lokà pi kÃyena va saævatteti. Tam enaæ a¤¤ataro saddho pasanno passati taæ bhikkhuæ aneka-vihitaæ iddhi-vidhaæ paccanubhontaæ eko pi hutvà bahudhà bhontaæ, bahudhà pi hutvà eko bhontaæ, Ãvi-bhÃvaæ tiro-bhÃvaæ tiro-ku¬¬aæ tiropÃkÃraæ tiro-pabbataæ asajjamÃnaæ gacchantaæ seyyathà pi ÃkÃse, paÂhaviyà pi ummujja-nimujjaæ karontaæ seyyathà pi udake,


#<[page 213]>#
%<D. xi. 7]               ON MIRACLES.                        213>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  udake pi abhijjamÃnaæ gacchantaæ seyyathà pi paÂhaviyaæ, ÃkÃse pi pallaÇkena kamantaæ seyyathà pi pakkhÅ sakuïo, ime pi candima-suriye evaæ mahiddhike evaæ mahÃnubhÃve pÃïinà parimasantaæ parimajjantaæ, yÃva Brahma-lokà pi kÃyena va saævattentaæ.
     5. `Tam enaæ so saddho pasanno a¤¤atarassa {assaddhassa} appasannassa Ãroceti: "Acchariyaæ vata bho, abbhutaæ vata bho, samaïassa mahiddhikatà mahÃnubhÃvatÃ.
AmÃham bhikkhuæ addasaæ aneka-vihitaæ iddhi-vidhaæ paccanubhontaæ, eko pi hutvà bahudhà bhontam . . . pe . . . yÃva Brahma-lokà pi kÃyena va saævattentan ti."
Tam enaæ so assaddho appasaddho tam saddhaæ pasannaæ evaæ vadeyya: "Atthi kho bho GandhÃrÅ nÃma vijjÃ.
TÃya so bhikkhu aneka-vihitaæ iddhi-vidhaæ paccanubhoti. Eko pi hutvà bahudhà hoti . . . pe . . . yÃva Brahma-lokà pi kÃyena va saævattetÅti." Taæ kim ma¤¤asi Kevaddha? Api nu so assaddho appasanno taæ saddhaæ pasannaæ evaæ vadeyyÃti?'
     `Vadeyya bhante ti.'
     `Imaæ kho ahaæ Kevaddha iddhi-pÃÂihÃriye ÃdÅnavaæ sampassamÃno iddhi-pÃÂihÃriyena aÂÂiyÃmi harÃyÃmi jigucchÃmi.
     6. `Katama¤ ca Kevaddha ÃdesanÃ-pÃÂihÃriyaæ? Idha Kevaddha bhikkhu parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cittam pi Ãdisati cetasikam pi Ãdisati vitakkitam pi Ãdisati vicÃritam pi Ãdisati: "Evam pi te mano ittham pi te mano iti pi te cittan ti." Tam enaæ a¤¤ataro saddho pasanno passati taæ bhikkhuæ parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cittam pi Ãdisantaæ cetasikam pi Ãdisantaæ vitakkitam pi Ãdisantaæ vicÃritam pi Ãdisantaæ: "Evam pi te mano ittham pi te mano iti pi te cittan ti."
     7. `Tam enaæ so saddho pasanno a¤¤atarassa assaddhassa appasannassa Ãroceti: `Acchariyaæ vata bho,


#<[page 214]>#
%<214                    KEVADDHA SUTTA.                 [D. xi. 7>%
abbhutaæ vata bho, samaïassa mahiddhikatà mahÃnubhÃvatÃ. AmÃhaæ bhikkhuæ addasaæ parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cittam pi Ãdisantaæ cetasikam pi Ãdisantaæ vitakkitam pi Ãdisantaæ vicÃritam pi Ãdisantaæ: "Evam pi te mano ittham pi te mano iti pi te cittan ti." Tam enaæ so assaddho appasanno taæ saddhaæ pasannaæ evaæ vadeyya: "Atthi kho bho Maïiko nÃma vijjÃ. TÃya so bhikkhu parasattÃnaæ parapuggalÃnaæ cittam pi Ãdisati cetasikam pi Ãdisati . . . pe . . . evam pi te mano ittham pi te mano iti pi te cittan ti." Taæ kim ma¤¤asi Kevaddha? Api nu so assaddho appasanno taæ saddhaæ pasannaæ evaæ vadeyyÃti?'
     `Vadeyya bhante ti.'
     `Imaæ kho ahaæ Kevaddha ÃdesanÃ-pÃÂihÃriye ÃdÅnavaæ sampassamÃno ÃdesanÃ-pÃÂihÃriyena aÂÂiyÃmi harÃyÃmi jigucchÃmi.
     8. `Katama¤ ca Kevaddha anusÃsani-pÃÂihÃriyaæ?
Idha Kevaddha bhikkhu evam anusÃsati: "Evaæ vitakketha mà evam vitakkayittha, evam manasikarotha mà {evaæ} manasÃkattha, idam pajahatha idaæ upasampajja viharathÃti." Idam pi vuccati Kevaddha anusÃsani-pÃÂihÃriyaæ.
     9. `Puna ca paraæ Kevaddha idha TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho . . . pe . . . yathà {SÃma¤¤a-phale} evaæ vitthÃretabbaæ . . .
     44.  `Tass' ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassato pÃmojjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, {passaddha}-kÃyo sukhaæ vedeti, {sukhino} cittaæ samÃdhiyati. So vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅtisukhaæ paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati. So imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati,


#<[page 215]>#
%<D. xi. 68]               THE BEST MIRACLE.                    215>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena {apphutaæ} hoti.
     45. `Seyyathà pi Kevaddha dakkho nahÃpako và nahÃpakantevÃsÅ và {kaæsa-thÃle} nahÃniya-cuïïÃni Ãkiritvà udakena paripphosakaæ paripphosakaæ sanneyya, sà 'ssa nahÃniya-piï¬i snehÃnugatà sneha-paretà santara-bÃhirà phuÂà sinehena na ca paggharaïÅ -- evam eva Kevaddha bhikkhu imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti. Idam pi vuccati Kevaddha anusÃsani-pÃÂihÃriyaæ.
     50.  . . . `catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati . . . pe . . . Idam pi vuccati Kevaddha anusÃsani-pÃÂihÃriyaæ.
     52. `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati . . . pe . . . Idam pi vuccati Kevaddha anusÃsanÅ-pÃÂihÃriyaæ.
     53.  . . . nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti. Idaæ vuccati Kevaddha anusÃsani-pÃÂihÃriyaæ.
     67. `ImÃni kho Kevaddha tÅïi pÃÂihÃriyÃni mayà sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà paveditÃni. BhÆtapubbaæ Kevaddha imasmiæ yeva bhikkhu-saæghe a¤¤atarassa bhikkhuno evaæ cetaso parivitakko udapÃdi: "Kattha nu kho ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyo-dhÃtÆti?" Atha kho so Kevaddha bhikkhu tathÃ-rÆpaæ samÃdhiæ samÃpajji yathà samÃhite citte devayÃniyo maggo pÃtur ahosi.
     68. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena CÃtummahÃrÃjikà devà ten' upasaækami, upasaækamitvà CÃtummahÃrÃjike deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha {CÃtummahÃrÃjikÃ} devà taæ bhikkhum etad avocuæ:


#<[page 216]>#
%<216                     KEVADDHA SUTTA.                  [D. xi. 68>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu Ãpo-dhÃtu, tejo-dhÃtu, vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu cattÃro MahÃrÃjà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho evaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyo-dhÃtÆti."'
     69. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena cattÃro MahÃrÃjà ten' upasaækami, upasaækamitvà cattÃro MahÃrÃje etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyo-{dhÃtÆti}?"
     `Evaæ vutte Kevaddha cattÃro MahÃrÃjà taæ bhikkhuæ etad avocuæ: "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-{dhÃtu} Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu {TÃvatiæsÃ} nÃma devà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho evaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     70. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena TÃvatiÇsà devà ten' upasaækami, upasaækamitvà TÃvatiÇse deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro {mahÃbhÆtÃ} aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha TÃvatiÇsà devà taæ bhikkhuæ etad avocuæ: "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-{dhÃtu}. Atthi kho bhikkhu Sakko nÃma devÃnam indo amhehi abhikkantataro ca païÅtataro ca. So kho etaæ jÃneyya yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."


#<[page 217]>#
%<D. xi. 73]               FROM PILLAR TO POST.               217>%
     71. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena Sakko devÃnam indo ten upasaækami, upasaækamitvà Sakkaæ devÃnam indaæ etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha Sakko devÃnam indo taæ bhikkhuæ etad avoca: "Aham pi kho bhikkhu na jÃnÃmi yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, sey{yathÅdaæ} paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu YÃmà nÃma devà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho etaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     72. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena YÃmà devà ten' upasaækami, upasaækamitvà YÃme deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyodhÃtÆti?"
     "Evaæ vutte Kevaddha YÃmà devà taæ bhikkhuæ etad avocuæ: "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu SuyÃmo nÃma deva-putto amhehi abhikkantataro ca païÅtataro ca. So kho etaæ jÃneyya yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ {paÂhavÅ}dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     73. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena SuyÃmo devaputto ten' upasaækami, upasaækamitvà SuyÃmaæ devaputtaæ etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha SuyÃmo deva-putto taæ bhikkhuæ etad avoca: "Aham pi kho bhikkhu na jÃnÃmi yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu

#<[page 218]>#
%<218                   KEVADDHA SUTTA.                 [D. xi. 73>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu Tusità nÃma devà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho etaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     74. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena Tusità devà ten' upasaækami, upasaækamitvà Tusite deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyodhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha Tusità devà taæ bhikkhuæ etad avocuæ: "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu Santusito nÃma deva-putto amhehi abhikkantataro ca païÅtataro ca. So kho etaæ jÃneyya yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     75. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena Santusito deva-putto ten' upasaækami, upasaækamitvà Santusitaæ deva-puttaæ etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha Santusito deva-putto taæ bhikkhuæ etad avoca: "Aham pi kho bhikkhu na jÃnÃmi yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu NimmÃnaratÅ nÃma devà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho etaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     76. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena NimmÃnaratÅ devà ten' upasaækami, upasaækamitvà NimmÃnaratÅ deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"


#<[page 219]>#
%<D. xi. 79]                  VASAVATTI.                        219>%
     `Evaæ vutte Kevaddha NimmÃnaratÅ devà taæ bhikkhuæ etad {avocuæ}: Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho Sunimmito nÃma deva-putto amhehi abhikkantataro ca païÅtataro ca. So kho etaæ jÃneyya yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     77. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena Sunimmito deva-putto ten' upasaækami, upasaækamitvà Sunimittaæ deva-puttaæ etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha Sunimmito deva-putto taæ bhikkhuæ etad avoca: "Aham pi kho bhikkhu na jÃnÃmi yatth' ime cattÃro mahÃbhÆta aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu Paranimmita-VasavattÅ nÃma devà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho etaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     78. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena ParanimmitaVasavattÅ devà ten' upasaækami, upasaækamitvà Paranimmita-VasavattÅ deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha Paranimmita-VasavattÅ devà taæ bhikkhuæ etad avocuæ: "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu VasavattÅ nÃma deva-putto amhehi abhikkantataro ca païÅtataro ca. So kho etaæ jÃneyya yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     79. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena VasavattÅ deva-putto ten' upasaækami, upasaækamitvà Vasavattiæ deva-puttaæ etad avoca:


#<[page 220]>#
%<220                     KEVADDHA SUTTA.                [D. xi. 79>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha VasavattÅ deva-putto taæ bhikkhuæ etad avoca: "Aham pi kho bhikkhu na jÃnÃmi yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu Brahma-kÃyikà nÃma devà amhehi abhikkantatarà ca païÅtatarà ca. Te kho etaæ jÃneyyuæ yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     80. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu tathÃ-rÆpaæ samÃdhiæ samÃpajji yathà samÃhite citte Brahma-yÃniyo maggo pÃtur ahosi. Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena Brahma-kÃyikà devà ten' upasaækami, upasaækamitvà Brahma-kÃyike deve etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha Brahma-kÃyikà devà taæ bhikkhuæ etad avocuæ: "Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. Atthi kho bhikkhu Brahmà MahÃ-brahmà abhibhÆ anabhibhÆto a¤¤adatthu-daso {vasavattÅ} issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆtÃ-bhavyÃnaæ amhehi abhikkantataro ca païÅtataro ca. So kho etaæ jÃneyya yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti."
     "`Kahaæ pan' Ãvuso etarahi so MahÃ-brahmà ti?"
     "`Mayam pi kho bhikkhu na jÃnÃma yattha và Brahmà yena và Brahmà {yahiæ} và BrahmÃ. Api ca bhikkhu yathà nimittà dissanti Ãloko sa¤jÃyati obhÃso pÃtu bhavati Brahmà pÃtu {bhavissati}. {Brahmuno} etaæ pubbe nimittaæ pÃtubhÃvÃya yad idaæ Ãloko sa¤jÃyati obhÃso pÃtu bhavatÅti."
     81. `Atha kho so Kevaddha MahÃ-brahmà na cirass' eva pÃtur ahosi.


#<[page 221]>#
%<D. xi. 83]                   MAHù-BRAHMù.                    221>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho so Kevaddha bhikkhu yena so MahÃ-brahmà ten' upasaækami, upasaækamitvà Brah{mÃnaæ} etad avoca: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅdhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Evaæ vutte Kevaddha so MahÃ-brahmà taæ bhikkhuæ etad avoca:--
     "`Aham asmi bhikkhu Brahmà MahÃ-brahmà abhibhÆ anabhibhÆto a¤¤adatthu-daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆta-bhavyÃnan ti."
     82. `Dutiyam pi kho Kevaddha so bhikkhu taæ Brah{mÃnaæ} etad avoca: "Na kho ahan taæ Ãvuso evaæ pucchÃmi: `Tvaæ 'si Brahmà MahÃ-brahmà abhibhÆ anabhibhÆto a¤¤adatthu-daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆta-bhavyÃnan ti?' Eva¤ ca kho ahan taæ Ãvuso pucchÃmi: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"
     `Dutiyam pi kho Kevaddha so MahÃ-brahmà taæ bhikkhuæ etad avoca: "Aham asmi bhikkhu Brahmà MahÃbrahmà abhibhÆ anabhibhÆto a¤¤adatthu-daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆta-bhavyÃnan ti."
     83. `Tatiyam pi kho Kevaddha so bhikkhu taæ MahÃbrahmÃnaæ etad avoca: "Na kho ahan taæ Ãvuso evaæ pucchÃmi: `Tvaæ 'si Brahmà MahÃ-brahmà abhibhÆ anabhibhÆto a¤¤adatthu-daso vasavattÅ issaro kattà nimmÃtà seÂÂho sa¤jità vasÅ pità bhÆta-bhavyÃnan ti?" Eva¤ ca kho ahan taæ Ãvuso pucchÃmi: "Kattha nu kho Ãvuso ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtÆti?"'
     `Atha kho so Kevaddha MahÃ-brahmà taæ bhikkhuæ bÃhÃyaæ gahetvà ekamantaæ apanetvà taæ bhikkhuæ etad avoca:


#<[page 222]>#
%<222                      KEVADDHA SUTTA.              [D. xi. 83>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Idha bhikkhu Brahma-kÃyikà devà evaæ jÃnanti: `N' atthi ki¤ci Brahmuno {adiÂÂhaæ}, n' atthi ki¤ci {Brahmuno} aviditam, n' atthi ki¤ci Brahmuno asacchikatan ti.' Tasmà ahaæ tesaæ sammukhà na vyÃkÃsiæ.
Aham pi kho bhikkhu na jÃnÃmi yatth' ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu . . . pe . . . vÃyo-dhÃtu. TasmÃt iha bhikkhu tumh' ev' etaæ dukkataæ, tumh' ev' etaæ aparaddhaæ, yaæ tvaæ taæ Bhagavantaæ atisitvà bahiddhà pariyeÂÂhiæ Ãpajjasi imassa pa¤hassa veyyÃkaraïÃya. Gaccha tvaæ bhikkhu tam eva Bhagavantaæ upasaækamitvà imaæ pa¤haæ puccha, yathà ca te Bhagavà vyÃkaroti tathà naæ dhÃreyyÃsÅti."
     84. `Atha kho so Kevaddha bhikkhu seyyathà pi nÃma balavà puriso sammi¤jitaæ và bÃhaæ pasÃreyya, pasÃritaæ và bÃhaæ sammi¤jeyya, evam eva Brahma-loke antarahito mama purato pÃtur ahosi. Atha kho Kevaddha bhikkhu maæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Kevaddha so bhikkhu maæ etad avoca: "Kattha nu kho bhante ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyodhÃtÆti?"
     85. `Evaæ vutte ahaæ Kevaddha taæ bhikkhuæ etad avoca: "BhÆtapubbaæ bhikkhu sÃmuddikà vÃïijà tÅradassiæ sakuïaæ gahetvà nÃvÃya samuddaæ ajjhogÃhanti.
Te atÅra-dakkhiïiyà nÃvÃya tÅra-dassiæ sakuïaæ mu¤canti.
So gacchat' eva puratthimaæ disaæ, gacchati dakkhiïaæ disaæ, gacchati pacchimaæ disaæ, gacchati uttaraæ disaæ, gacchati uddhaæ, gacchati anudisaæ. Sace so samantà tÅraæ passati, tathà gatako va hoti. Sace pana so samantà tÅraæ na passati, tam eva nÃvaæ pacchÃgacchati. Evam eva kho tvaæ bhikkhu yÃva yato yÃva Brahma-lokà pariyesamÃno imassa pa¤hassa veyyÃkaraïaæ nÃjjhagÃ,


#<[page 223]>#
%<D. xi. 85]                 THE RIDDLE SOLVED.                223>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  atha maæ yeva santike paccÃgato. Na kho eso bhikkhu pa¤ho evaæ pucchitabbo: `Kattha nu kho bhante ime cattÃro mahÃbhÆtà aparisesà nirujjhanti, seyyathÅdaæ paÂhavÅ-dhÃtu Ãpo-dhÃtu tejo-dhÃtu vÃyo-dhÃtÆti?' Eva¤ ca kho eso bhikkhu pa¤ho pucchitabbo:
            Kattha Ãpo ca paÂhavÅ tejo vÃyo na gÃdhati?
            Kattha dÅgha¤ ca rassa¤ ca {aïuæ} thÆlaæ subhÃsubhaæ?
            Kattha nÃma¤ ca rÆpa¤ ca asesaæ uparujjhatÅti?
     Tatra veyyÃkaraïaæ bhavati:
            {Vi¤¤Ãïaæ} anidassanaæ anantaæ {sabbato-pahaæ}.
            Ettha Ãpo ca paÂhavÅ tejo vÃyo na gÃdhati,
            Ettha dÅgha¤ ca rassa¤ ca {aïuæ} thÆlaæ subhÃsubhaæ,
            Ettha nÃma¤ ca rÆpa¤ ca asesaæ uparujjhati,
            Vi¤¤Ãïassa nirodhena etth' etaæ uparujjhatÅti."'
     Idam avoca BhagavÃ. Attamano Kevaddho gahapatiputto bhÃsitaæ abhinandÅti.
                        KEVADDHA-SUTTANTAõ.


#<[page 224]>#
%<                               224>%
                      [xii. Lohicca Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-sattehi yena SÃlavatikà tad avasari.
Tena kho pana samayena Lohicco brÃhmaïo SÃlavatikaæ ajjhÃvasati sattussadaæ satiïakaÂÂhodakaæ sadha¤¤aæ rÃja-bhoggaæ ra¤¤Ã Pasenadi-Kosalena dinnaæ rÃjadÃyaæ brahma-deyyaæ.
     2. Tena kho pana samayena Lohiccassa brÃhmaïassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhi-gataæ uppannaæ hoti: `Idha samaïo và {brÃhmaïo} và kusalaæ dhammaæ adhigaccheyya, kusalaæ dhammaæ adhigantvà na parassa Ãroceyya, kiæ hi paro parassa karissati? Seyyathà pi nÃma purÃïaæ bandhanaæ chinditvà a¤¤aæ navaæ bandhanaæ kareyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi.
 Kiæ hi paro parassa karissatÅti.'
     3. Assosi kho Lohicco BrÃhmaïo: `Samaïo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulo pabbajito Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤camattehi bhikkhu-satehi SÃlavatikaæ anuppatto. Taæ kho pana Bhagavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kitti-saddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavÃ. So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ sadeva-manussaæ sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti.


#<[page 225]>#
%<D. xii. 6]                LOHICCA VISITS GOTAMA.              225>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So dhammaæ deseti Ãdi-kalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃna-{kalyÃïaæ} sÃtthaæ savya¤janaæ kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti. SÃdhu kho pana tathÃ-rÆpÃnaæ arahataæ dassanaæ hotÅti."'
     4. Atha kho Lohicco brÃhmaïo Bhesikaæ nahÃpitaæ Ãmantesi: `Ehi tvaæ samma Bhesike, yena Samaïo Gotamo ten' upasaækama, upasaækamitvà mama vacanena samaïaæ Gotamaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsu-vihÃraæ puccha: "Lohicco bho Gotama {brÃhmaïo} bhagavantaæ Gotamaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ lahuÂÂhÃnaæ balaæ phÃsu-vihÃraæ pucchatÅti"; eva¤ ca vadehi: "AdhivÃsetu kira bhavaæ Gotamo Lohiccassa brÃhmaïassa svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhu-saæghenÃti."'
     5. `Evaæ bhante' ti kho Bhesiko nahÃpito Lohiccassa brÃhmaïassa paÂissutvà yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ nisÅdi. Ekamantaæ nisinno kho Bhesiko nahÃpito Bhagavantaæ etad avoca:
     `Lohicco bhante brÃhmaïo Bhagavantaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsu-vihÃraæ pucchati, eva¤ ca vadeti: "AdhivÃsetu kira bhante Bhagavà Lohiccassa brÃhmaïassa svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhusaæghenÃti."'
     AdhivÃsesi Bhagavà tuïhÅ-bhÃvena.
     6. Atha kho Bhesiko nahÃpito Bhagavato adhivÃsanaæ viditvà uÂÂhÃy' Ãsanà Bhagavantaæ abhivÃdetvà padakkhiïaæ katvà yena Lohicco brÃhmaïo ten' upasaækami, upasaækamitvà Lohiccaæ brÃhmaïaæ etad avoca:--
     `Avocumha bho mayaæ bhante tava vacanena taæ bhagavantaæ: "Lohicco bhante brÃhmaïo Bhagavantaæ appÃbÃdhaæ appÃtaÇkaæ {lahu-ÂÂhÃnaæ} balaæ phÃsu-vihÃraæ pucchati,


#<[page 226]>#
%<226                      LOHICCA SUTTA.               [D. xii. 6>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  eva¤ ca vadeti: "AdhivÃsetu kira bhante Bhagavà Lohiccassa brÃhmaïassa svÃtanÃya bhattaæ saddhiæ bhikkhu-saæghenÃti." Adhivattha¤ ca pana tena bhagavatà ti.'
     7. Atha kho Lohicco BrÃhmaïo tassà rattiyà accayena sake nivesane païÅtaæ khÃdaniyaæ bhojaniyaæ paÂiyÃdetvÃ, Bhesikaæ nahÃpitaæ Ãmantesi:
     `Ehi tvaæ samma Bhesike yena samaïo Gotamo ten' upasaækama, upasaækamitvà samaïassa Gotamassa kÃlaæ Ãrocehi: "KÃlo bho Gotama, niÂÂhitaæ bhattan ti."'
     `Evaæ bhante' ti kho Bhesiko nahÃpito Lohiccassa {brÃhmaïassa} paÂissutvÃ, yena Bhagavà ten' upasaækami, upasaækamitvà Bhagavantaæ abhivÃdetvà ekamantaæ aÂÂhÃsi. Ekamantaæ Âhito kho Bhesiko nahÃpito Bhagavato kÃlaæ Ãrocesi: `KÃlo bhante, niÂÂhitaæ bhattan ti.' Atha kho Bhagavà pubbaïha-samayaæ nivÃsetvà patta-cÅvaraæ ÃdÃya saddhiæ bhikkhu-saæghena yena SÃlavatikà ten' upasaækami.
     8. Tena kho pana samayena Bhesiko nahÃpito Bhagavantaæ piÂÂhito piÂÂhito anubaddho hoti. Atha kho Bhesiko nahÃpito Bhagavantaæ etad avoca:
     `Lohiccassa brÃhmaïassa evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhigataæ uppannaæ: "Idha samaïo và brÃhmaïo và kusalaæ dhammaæ adhigaccheyya, kusalaæ dhammaæ adhigantvà na parassa Ãroceyya, kiæ hi paro parassa karissati?
Seyyathà pi nÃma purÃïaæ bandhanaæ chinditvà a¤¤aæ navaæ bandhanaæ kareyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi. Kiæ hi paro parassa karissati?" SÃdhu bhante Bhagavà Lohiccaæ brÃhmaïaæ etasmà pÃpakà {diÂÂhigatÃ} vivecetÆti.'
     `{App} eva nÃma siyà Bhesike, {app} eva nÃma siyà Bhesike ti.'
     9. Atha kho Bhagavà yena Lohiccassa brÃhmaïassa nivesanaæ ten' {upasaækami}, upasaækamitvà pa¤¤atte Ãsane nisÅdi.


#<[page 227]>#
%<D. xii. 10]            LOHICCA AND HIS TENANTRY.             227>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Atha kho Lohicco brÃhmaïo Buddha-pamukhaæ bhikkhu-saæghaæ {païÅtena khÃdaniyena} bhojaniyena sahatthà santappesi sampavÃresi. Atha kho Lohicco brÃhmaïo Bhagavantaæ bhuttÃviæ onÅta-patta-pÃïiæ a¤¤ataraæ nÅcaæ Ãsanaæ gahetvà ekamantaæ nisÅdi, ekamantaæ nisinnaæ kho Lohiccaæ BrÃhmaïaæ Bhagavà etad avoca:
     `Saccaæ kira te Lohicca evarÆpaæ pÃpakaæ diÂÂhi-gataæ uppannaæ: "Idha samaïo và brÃhmaïo và kusalaæ dhammaæ adhigaccheyya, kusalaæ dhammaæ adhigantvà na parassa Ãroceyya. Kiæ hi paro parassa karissati? Seyyathà pi nÃma purÃïaæ bandhanaæ chinditvà a¤¤aæ navaæ bandhanaæ kareyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi. Kiæ hi paro parassa karissatÅti"?'
     `Evam bho Gotama.'
     10. `Taæ kim ma¤¤asi Lohicca? Nanu tvaæ SÃlavatikaæ ajjhÃvasÅ ti?'
     `Evam bho Gotama.'
     `Yo nu kho Lohicca evaæ vadeyya: "Lohicco brÃhmaïo SÃlavatikaæ ajjhÃvasati, yà SÃlavatikÃya samudaya-sa¤jÃti Lohicco va taæ brÃhmaïo ekako paribhu¤jeyya, na a¤¤esaæ dadeyyÃti," evaæ-vÃdÅ so ye taæ upajÅvanti tesaæ antarÃya-karo và hoti, no và ti?'
     `AntarÃya-karo bho Gotama.'
     `AntarÃya-karo samÃno Lohicca hitÃnukampÅ và tesaæ hoti, ahitÃnukampÅ vÃ'? ti.
     `AhitÃnukampi bho Gotama.'
     `AhitÃnukampissa mettaæ và tesu cittaæ paccupaÂÂhitaæ hoti, sapattakaæ và ti?'
     `Sapattakaæ bho Gotama.'
     `Sapattake citte paccupaÂÂhite micchÃ-diÂÂhÅ và hoti, sammÃ-diÂÂhÅ và ti?'
     `MicchÃ-diÂÂhÅ bho Gotama.'


#<[page 228]>#
%<228                   LOHICCA SUTTA.                 [D. xii. 10>%
     `MicchÃ-diÂÂhissa kho ahaæ Lohicca dvinnaæ gatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi, nirayaæ và tiracchÃna-yoniæ vÃ.
     11. `Taæ kim ma¤¤asi Lohicca? Nanu rÃjà PasenadiKosalo KÃsi-Kosalaæ ajjhÃvasatÅti?'
     `Evaæ bho Gotama.'
     `Yo nu kho Lohicca evaæ vadeyya: "RÃjà PasenadiKosalo KÃsi-Kosalaæ ajjhÃvasati, yà KÃsi-Kosale samudayasa¤jÃti rÃjà va taæ Pasenadi-Kosalo ekako paribhu¤jeyya, na a¤¤esaæ dadeyyÃti," evaæ-vÃdÅ so ye rÃjÃnaæ PasenadiKosalaæ upajÅvanti, tumhe c' eva a¤¤e ca, tesaæ antarÃyakaro và hoti, no và ti?'
     `AntarÃya-karo bho Gotama.'
     `AntarÃya-karo samÃno, hitÃnukampÅ và tesaæ hoti, ahitÃnukampÅ và ti?'
     `AhitÃnukampÅ bho Gotama.'
     `AhitÃnukampissa mettaæ và tesu cittaæ paccupaÂÂhitaæ hoti, sapattakaæ và ti?'
     `Sapattakaæ bho Gotama.'
     `Sapattake citte paccupaÂÂhite, micchÃ-diÂÂhÅ và hoti, sammÃ-diÂÂhÅ và ti'?
     `MicchÃ-diÂÂhÅ bho Gotama.'
     `MicchÃ-diÂÂhissa kho ahaæ Lohicca dvinnaæ gatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi, nirayaæ và tiracchÃna-yoniæ vÃ.
     12. `Iti kira Lohicca yo evaæ vadeyya: "Lohicco brÃhmaïo SÃlavatikaæ ajjhÃvasati, yà SalavatikÃya samudayasa¤jÃti Lohicco va taæ brÃhmaïo ekako paribhu¤jeyya, na a¤¤esaæ dadeyyÃti," evaæ-vÃdÅ so ye taæ upajÅvanti, tesaæ antarÃya-karo hoti, antarÃya-karo samÃno ahitÃnukampÅ hoti, ahitÃnukampissa sapattakaæ cittaæ paccupaÂÂhitaæ hoti, sapattake citte paccupaÂÂhite micchÃ-diÂÂhÅ hoti.'
     13. `Evam eva kho Lohicca yo evaæ vadeyya: "Idha samaïo và brÃhmaïo và kusalaæ dhammaæ adhigaccheyya, kusalaæ dhammaæ adhigantvà na parassa Ãroceyya, kiæ hi paro parassa karissati? Seyyathà pi nÃma purÃïaæ bandhanaæ chinditvÃ, a¤¤aæ navaæ bandhanaæ kareyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi.


#<[page 229]>#
%<D. xii. 15]           DUTY OF SPREADING THE TRUTH.            229>%
Kiæ hi paro parassa karissatÅti?" evaæ-vÃdÅ so ye te kulaputtà TathÃgatappaveditaæ Dhamma-Vinayaæ Ãgamma evarÆpaæ uÊÃraæ visesaæ adhigacchanti -- sotÃpattiphalam pi sacchikaronti, sakadÃgÃmi-phalam pi sacchikaronti, anÃgÃmi-phalam pi sacchikaronti, arahattam pi sacchikaronti -- ye keci 'me dibbà gabbhà paripÃcenti dibbÃnaæ bhavÃnaæ abhinibbattiyÃ, tesaæ antarÃya-karo hoti, antarÃya-karo samÃno ahitÃnukampÅ hoti, ahitÃnukampissa sapattakaæ cittaæ paccupaÂÂhitaæ hoti, sapattake citte paccupaÂÂhite micchÃ-diÂÂhÅ hoti. MicchÃ-diÂÂhissa kho ahaæ Lohicca dvinnaæ gatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi, nirayaæ và tiracchÃna-yoniæ vÃ.
     14. `Iti kira Lohicca yo evaæ vadeyya: "RÃjà PasenadiKosalo KÃsi-Kosalaæ ajjhÃvasati. Yà KÃsi-Kosale samudaya-sa¤jÃti rÃjà va taæ Pasenadi-Kosalo ekako paribhu¤jeyya, na a¤¤esaæ dadeyyÃti," evaæ-vÃdÅ so ye rÃjÃnaæ Pasenadi-Kosalaæ upajÅvanti, tumhe c' eva a¤¤e ca, tesaæ antarÃya-karo hoti, antarÃya-karo samÃno ahitÃnukampÅ hoti, ahitÃnukampissa sapattakaæ cittaæ paccupaÂÂhitaæ hoti, sapattake citte paccupaÂÂhite micchÃ-{diÂÂhÅ} hoti.
     15. `Evam eva kho Lohicca yo evaæ vadeyya: "Idha samaïo và brÃhmaïo và kusalaæ dhammaæ adhigaccheyya, kusalaæ dhammaæ adhigantvà na parassa Ãroceyya, kiæ hi paro parassa karissati? Seyyathà pi nÃma purÃïaæ bandhanaæ chinditvà a¤¤aæ navaæ bandhanaæ kareyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi, kiæ hi paro parassa karissatÅti?" evaæ-vÃdÅ so ye te kula-puttà TathÃgatappaveditaæ Dhamma-Vinayaæ Ãgamma evarÆpaæ uÊÃraæ vivesaæ adhigacchanti -- sotÃpatti-phalam pi sacchikaronti, sakadÃgÃmi-phalam pi sacchikaronti, anÃgÃmi-phalam pi sacchikaronti, arahattam pi sacchikaronti -- ye keci 'me dibbà gabbhà paripÃcenti dibbÃnaæ bhavÃnaæ abhinibbattiyÃ, tesaæ antarÃya-karo hoti, antarÃya-karo samÃno ahitÃnukampÅ hoti,


#<[page 230]>#
%<230                     LOHICCA SUTTA.              [D. xii. 15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ahitÃnukampissa sapattakaæ cittaæ paccupaÂÂhitaæ hoti, sapattake citte paccupaÂÂhite micchÃ-diÂÂhÅ hoti. MicchÃ-diÂÂhissa kho ahaæ Lohicca dvinnaæ gatÅnaæ a¤¤ataraæ gatiæ vadÃmi, nirayaæ và tiracchÃna-yoniæ vÃ.
     16. `Tayo kho 'me Lohicca satthÃro ye loke codanÃrahÃ, yo ca pan' evarÆpe satthÃro codeti, sà codanà bhÆtà tacchà dhammikà anavajjÃ. Katame tayo? Idha Lohicca ekacco satthà yass' atthÃya agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti svÃssa sÃma¤¤attho ananuppatto hoti. So taæ sÃma¤¤atthaæ ananupÃpuïitvà sÃvakÃnaæ dhammaæ deseti: "Idaæ vo hitÃya, idaæ vo sukhÃyÃti." Tassa te sÃvakà na sussÆsanti, na sotaæ odahanti, na a¤¤Ã cittaæ upaÂÂhapenti, vokkamma ca satthu sÃsanà vattanti. So evam assa codetabbo: "ùyasmà kho yass' atthÃya agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito so te sÃma¤¤attho nÃnuppatto, taæ tvaæ sÃma¤¤atthaæ ananupÃpuïitvà sÃvakÃnaæ dhammaæ desesi: `Idaæ vo hitÃya, idaæ vo sukhÃyÃti.' Tassa te sÃvakà na sussÆsanti, na sotaæ odahanti, na a¤¤Ã cittaæ upaÂÂhapenti, vokkamma ca satthu sÃsanà vattanti.
Seyyathà pi nÃma ossakkantiyà và ussukkeyya, parammukhiæ và ÃliÇgeyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi, kiæ hi paro parassa karissatÅti?"
     `Ayaæ Lohicca paÂhamo satthà yo loke codanÃraho, yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti, sà codanà bhÆtà tacchà dhammikà anavajjÃ.
     17. `Puna ca paraæ Lohicca idh' ekacco satthà yass' atthÃya agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti svÃssa sÃma¤¤attho ananuppatto hoti. So taæ sÃma¤¤atthaæ ananupÃpuïitvà sÃvakÃnaæ dhammaæ deseti: "Idaæ vo hitÃya, idaæ vo sukhÃyÃti." Tassa te sÃvakà sussÆsanti, sotaæ odahanti,


#<[page 231]>#
%<D. xii. 18]         THE THREE BLAMEWORTHY TEACHERS.          231>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  a¤¤Ã cittaæ upaÂÂhapenti, na ca vokkamma satthu sÃsanà vattanti. So evam assa codetabbo: "ùyasmà kho yass' atthÃya agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito so te sÃma¤¤attho ananuppatto, taæ tvaæ sÃma¤¤atthaæ ananupÃpuïitvà sÃvakÃnaæ dhammaæ desesi: `Idam vo hitÃya, idaæ vo sukhÃyÃti.' Tassa te sÃvakà sussÆsanti, sotaæ odahanti, a¤¤Ã cittaæ upaÂÂhapenti, na ca vokkamma satthu sÃsanà vattanti. Seyyathà pi nÃma sakaæ khettaæ ohÃya paraæ khettaæ niddÃyitabbaæ ma¤¤eyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi, kiæ hi paro parassa karissatÅti?"
     `Ayaæ kho Lohicca dutiyo satthà yo loke codanÃraho, yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti, sà codanà bhÆtà tacchà dhammikà anavajjÃ.
     18. `Puna ca paraæ Lohicca idh' ekacco satthà yass' atthÃya agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito hoti svÃssa sÃma¤¤attho anuppatto hoti. So taæ sÃma¤¤atthaæ anupÃpuïitvà sÃvakÃnaæ dhammaæ deseti: "Idaæ vo hitÃya, idaæ vo sukhÃyÃti." Tassa te sÃvakà na sussÆsanti, na sotaæ odahanti, na a¤¤Ã cittaæ upaÂÂhapenti, na ca vokkamma satthu sÃsanà vattanti. So evam assa codetabbo: "ùyasmà kho yass' atthÃya agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajito so te sÃma¤¤attho anuppatto, taæ tvaæ sÃma¤¤atthaæ anupÃpuïitvà sÃvakÃnaæ dhammaæ desesi: `Idaæ vo hitÃya, idaæ vo sukhÃyÃti."' Tassa te sÃvakà na sussÆsanti, na sotaæ odahanti, na a¤¤Ã cittaæ upaÂÂhapenti, vokkamma ca satthu sÃsanà vattanti. Seyyathà pi nÃma purÃïaæ bandhanaæ chinditvà a¤¤aæ navaæ bandhanaæ kareyya, evaæ-sampadam idaæ pÃpakaæ lobha-dhammaæ vadÃmi, kiæ hi paro parassa karissatÅti?"
     `Ayaæ kho Lohicca tatiyo satthà yo loke codanÃraho, yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti, sà codanà bhÆtà tacchà dhammikà anavajjÃ.


#<[page 232]>#
%<232                      LOHICCA SUTTA.              [D. xii. 18>%
     `Ime kho Lohicca tayo satthÃro ye loke codanÃrahÃ, yo ca pan' evarÆpe satthÃro codeti, sà codanà bhÆtà tacchà dhammikà anavajjà ti.'
     19. Evaæ vutte Lohicco BrÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca: `Atthi pana bho Gotama koci satthà yo loke na codanÃraho ti?'
     `Atthi kho Lohicca satthà yo loke na codanÃraho ti.'
     `Katamo pana so bho Gotama satthà yo loke na codanÃraho ti?'
     `Idha Lohicca TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃsambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro {purisa}-damma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ Buddho Bhagavà . . . yathà SÃma¤¤a-phale evaæ vitthÃretabbaæ.
     54. `Tass' ime pa¤ca nÅvaraïe pahÅne attani samanupassato pÃmujjaæ jÃyati, pamuditassa pÅti jÃyati, pÅtimanassa kÃyo passambhati, passaddha-kÃyo sukhaæ vedeti, sukhino cittaæ samÃdhiyati. So vivicc' eva kÃmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaæ savicÃraæ vivekajaæ pÅti-sukhaæ paÂhamajjhÃnaæ upasampajja viharati. So imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati, nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena {apphutaæ} hoti.
     55. `Seyyathà pi Lohicca dakkho nahÃpako và nahÃpakantevÃsÅ và {kaæsa-thÃle} nahÃniya-cuïïÃni Ãkiritvà udakena paripphosakaæ paripphosakaæ sanneyya, sà 'ssa nahÃniya-piï¬i snehÃnugatà sneha-paretà santara-bÃhirà phuÂà sinehena na ca paggharaïÅ -- evam eva kho Lohicca bhikkhu imam eva kÃyaæ vivekajena pÅti-sukhena abhisandeti parisandeti paripÆreti parippharati,


#<[page 233]>#
%<D. xii. 76]              THE BLAEMLESS TEACHER.              233>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  nÃssa ki¤ci sabbÃvato kÃyassa vivekajena pÅti-sukhena apphutaæ hoti.
     `Yasmiæ kho Lohicca satthari sÃvako evarÆpaæ uÊÃraæ vivesaæ adhigacchati, ayam pi kho Lohicca satthà yo loke na codanÃraho. Yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti, sà codanà abhÆtà atacchà adhammikà sÃvajjÃ.
     56. `Puna ca paraæ Lohicca bhikkhu vitakka-vicÃrÃnaæ {vÆpasamÃ} ajjhattaæ sampasÃdanaæ cetaso ekodi-bhÃvaæ avitakkaæ avicÃraæ samÃdhijaæ pÅti-sukhaæ dutiyajjhÃnaæ . . . pe . . . tatiyajjhÃnaæ . . . catutthajjhÃnaæ upasampajja viharati.
     `Yasmiæ kho Lohicca satthari sÃvako evarÆpaæ uÊÃraæ visesaæ adhigacchati, ayam pi kho Lohicca satthà yo loke na codanÃraho. Yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti sà codanà abhÆtà atacchà adhammikà sÃvajjÃ.
     62.  `So evaæ {samÃhite} citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Ãnejjappatte ¤Ãïa-dassanÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti.
     `Yasmiæ kho Lohicca satthari sÃvako evarÆpaæ uÊÃraæ vivesaæ adhigacchati, ayam pi kho Lohicca satthà yo loke na codanÃraho. Yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti, sà codanà abhÆtà atacchà adhammikà sÃvajjÃ.
                            . . . Pe . . .
     76.  `So evaæ samÃhite citte parisuddhe pariyodÃte {anaÇgaïe} vigatÆpakkilese mudu-bhÆte kammaniye Âhite Ãnejjappatte ÃsavÃnaæ khayÃ-¤ÃïÃya cittaæ abhinÅharati abhininnÃmeti. So "Idam dukkhan" ti yathÃ-bhÆtaæ pajÃ{nÃti} . . . nÃparaæ itthattÃyÃti pajÃnÃti.
     `Yasmiæ kho Lohicca satthari sÃvako evarÆpaæ uÊÃraæ visesaæ adhigacchati, ayaæ kho Lohicca satthà yo loke na codanÃraho.

#<[page 234]>#
%<234                      LOHICCA SUTTA.               [D. xii. 77>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Yo ca pan' evarÆpaæ satthÃraæ codeti, sà codanà abhÆtà atacchà adhammikà sÃvajjà ti.'
     78. Evaæ vutte Lohicco BrÃhmaïo Bhagavantaæ etad avoca:--
     `Seyyathà pi bho Gotama puriso purisaæ naraka-papÃtaæ papatantaæ kesesu gahetvà uddharitvà thale patiÂÂhapeyya, evam evaæ bhotà Gotamena naraka-papÃtaæ papatanto uddharitvà thale patiÂÂhÃpito. Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama. Seyyathà pi bho Gotama nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andhakÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: "{cakkhumanto} rÆpÃni dakkhintÅti," evam evaæ bhotà Gotamena aneka-pariyÃyena dhammo pakÃsito. EsÃhaæ Bhagavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃmi, dhamma¤ ca {bhikkhu-saÇgha¤} ca. UpÃsakam maæ bhavaæ Gotamo dhÃretu, ajjatagge {pÃïupetaæ} saraïaæ gatan ti.'
                         LOHICCA-SUTTANTAõ.


#<[page 235]>#
%<                               235>%
                      [xiii. Tevijja Sutta.]
     1. Evam me sutaæ. Ekaæ samayaæ Bhagavà Kosalesu cÃrikaæ caramÃno mahatà bhikkhu-saæghena saddhiæ pa¤ca-mattehi bhikkhu-satehi yena ManasÃkaÂaæ nÃma KosalÃnaæ brÃhmaïa-gÃmo tad avasari. Tatra sudaæ Bhagavà ManasÃkaÂe viharati uttarena ManasÃkaÂassa Aciravatiyà nadiyà tÅre amba-vane.
     2. Tena kho pana samayena sambahulà abhi¤¤Ãtà abhi¤¤Ãtà brÃhmaïa-mahÃsÃlà {ManasÃkÃÂe} paÂivasanti, seyyathÅdaæ CaÇkÅ brÃhmaïo TÃrukkho brÃhmaïo PokkharasÃti brÃhmaïo JÃïussoïi brÃhmaïo, TodeyyaBrÃhmaïo, a¤¤e ca abhi¤¤Ãtà abhi¤¤Ãtà brÃhmaïamahÃsÃlÃ.
     3. Atha kho VÃseÂÂha-BhÃradvÃjÃnaæ jaÇghÃ-vihÃraæ anucaÇkamantÃnaæ anuvicarantÃnaæ maggÃmagge kathà udapÃdi.
     4. VÃseÂÂho mÃïavo evam Ãha: `Ayam eva uju-maggo, ayaæ a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa BrahmasahavyatÃya, svÃyaæ akkhÃto brÃhmaïena PokkharasÃtinà ti.'
     5. BhÃradvÃjo mÃïavo evam Ãha: `Ayam eva uju-maggo, ayaæ a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa BrahmasahavyatÃya,


#<[page 236]>#
%<236                      TEVIJJA SUTTA.              [D. xiii. 5>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  svÃyaæ akkhÃto BrÃhmaïena TÃrukkhenÃti.'
     6. {N'eva} kho asakkhi VÃseÂÂho mÃïavo BhÃradvÃjaæ mÃïavaæ sa¤¤Ãpetuæ, na pana asakkhi BhÃradvÃjo mÃïavo VÃseÂÂhaæ mÃïavaæ sa¤¤Ãpetuæ.
     7. Atha kho VÃseÂÂho mÃïavo BhÃradvÃjaæ mÃïavaæ Ãmantesi:
     `Ayaæ kho BhÃradvÃja Samaïo Gotamo Sakya-putto Sakya-kulà pabbajito ManasÃkaÂe viharati uttarena ManasÃkaÂassa Aciravatiyà nadiyà tÅre amba-vane. Taæ kho pana bhavantaæ Gotamaæ evaæ kalyÃïo kitti-saddo abbhuggato: "Iti pi so Bhagavà arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato loka-vidÆ anuttaro purisadamma-sÃrathi, satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavà ti." ùyÃma bho BhÃradvÃja yena Samaïo Gotamo ten' {upasaækÃmissÃma}, upasaækamitvà etam atthaæ Samaïaæ Gotamaæ pucchissÃma. Yathà no Samaïo Gotamo vyÃkarissati, tathà naæ dhÃressÃmÃti.'
     `Evaæ bho' ti kho BhÃradvÃjo mÃïavo VÃseÂÂhassa mÃïavassa paccassosi.
     8. Atha kho VÃseÂÂha-BhÃradvÃjà mÃïavà yena Bhagavà ten' upasaækamiæsu. Upasaækamitvà Bhagavatà saddhiæ sammodiæsu, sammodanÅyaæ kathaæ sÃrÃïÅyaæ vÅtisÃretvà ekamantaæ nisidiæsu. Ekamantaæ nisinno kho VÃseÂÂho mÃïavo Bhagavantaæ etad avoca:--
     `Idha bho Gotama amhÃkaæ jaÇghÃ-vihÃraæ anucaÇkamantÃnaæ anuvicarantÃnaæ maggÃmagge kathà udapÃdi.
Ahaæ evaæ vadÃmi: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃya, svÃyaæ akkhÃto BrÃhmaïena PokkharasÃtinà ti." BhÃradvÃjo mÃïavo evam Ãha: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃya, svÃyaæ akkhÃto BrÃhmaïena TÃrukkhenÃti." Ettha bho Gotama atth' eva viggaho, atthi vivÃdo, atthi nÃnÃvÃdo ti.'


#<[page 237]>#
%<D. xiii. 11]               BRAHMAN VIEWS.                     237>%
     9. `Iti kira VÃseÂÂha tvaæ evaæ vadesi: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃya, svÃyaæ akkhÃto BrÃhmaïena PokkharasÃtinà ti." BhÃradvÃjo mÃïavo evam Ãha: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃya, svÃyaæ akkhÃto BrÃhmaïena TÃrukkhenÃti." Atha kismiæ pana vo VÃseÂÂha viggaho, kismiæ vivÃdo, kismiæ {nÃnÃ-vÃdo} ti?'
     10. `MaggÃmagge bho Gotama. Ki¤cÃpi bho Gotama brÃhmaïà nÃnÃ-magge pa¤¤Ãpenti -- Addhariyà brÃhmaïÃ, Tittiriyà brÃhmaïÃ, Chandokà brÃhmaïÃ, ChandÃvà brÃhmaïÃ, {BrÃhmacariyÃ} brÃhmaïà -- atha kho sabbÃni tÃni niyyÃnikÃni niyyanti takkarassa Brahma-sahavyatÃya?
Seyyathà pi bho Gotama gÃmassa và nigamassa và avidÆre bahÆni ce pi nÃnÃ-maggÃni bhavanti, atha kho sabbÃni tÃni gÃma-samosaraïÃni bhavanti, evam eva kho bho Gotama ki¤cÃpi brÃhmaïà nÃnÃ-magge pa¤¤Ãpenti -Addhariyà brÃhmaïÃ, Tittiriyà brÃhmaïÃ, Chandokà brÃhmaïÃ, ChandÃvà brÃhmaïÃ, Brahmacariyà brÃhmaïà -- atha kho sabbÃni tÃni niyyÃnikÃni niyyanti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti?'
     11. "`NiyyantÅti" VÃseÂÂha vadesi?'
     "`NiyyantÅti" bho Gotama vadÃmi.'
     "`NiyyantÅti" VÃseÂÂha vadesi?'
     "`NiyyantÅti" bho Gotama vadÃmi.'
     "`NiyyantÅti" VaseÂÂha vadesi.'
     "`NiyyantÅti" bho Gotama vadÃmi.'


#<[page 238]>#
%<238                       TEVIJJA SUTTA.             [D. xiii. 12>%
     12. `Kim pana VÃseÂÂha? atthi koci {tevijjÃnaæ} brÃhmaïÃnaæ eka-brÃhmaïo pi yena Brahmà sakkhi-diÂÂho ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Kim pana VÃseÂÂha? atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ ekÃcariyo pi yena Brahmà sakkhi-diÂÂho ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Kiæ pana VÃseÂÂha? atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ ekÃcariya-pÃcariyo pi yena Brahmà sakkhi-diÂÂho ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     `Kim pana VÃseÂÂha? atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ yÃva sattamà Ãcariya-mahÃyugà yena Brahmà sakkhidiÂÂho ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     13. `Kim pana, VÃseÂÂha? ye pi tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo, mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro, yesam idaæ etarahi tevijjà brÃhmaïà porÃïaæ mantapadaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ tad anugÃyanti tad anubhÃsanti, bhÃsitam anubhÃsanti vÃcitam anuvÃcenti -- seyyathÅdaæ AÂÂhako, VÃmako, VÃmadevo, VessÃmitto, Yamataggi, AÇgiraso, BhÃradvÃjo, VÃseÂÂho, Kassapo, Bhagu -- te pi evam Ãhaæsu: "Mayam etaæ jÃnÃma mayaæ etaæ passÃma yattha và Brahmà yena và Brahmà yahiæ và Brahmà ti?"'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     14. `Iti kira VÃseÂÂha n' atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ eka-brÃhmaïo pi yena Brahmà sakkhi-diÂÂho, n' atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ ekÃcariyo pi yena Brahmà sakkhi-diÂÂho, n' atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ ekÃcariya-pÃcariyo pi yena Brahmà sakkhi-diÂÂho, n' atthi koci tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ yÃva sattamà ÃcariyamahÃyugà yena Brahmà sakkhi-diÂÂho.


#<[page 239]>#
%<D. xiii. 15]               THE RISHIS.                        239>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Ye pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo, mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro, yesam idaæ etarahi tevijjà brÃhmaïà porÃïaæ mantapadaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ tad anugÃyanti tad anubhÃsanti, bhÃsitaæ anubhÃsanti vÃcitam anuvÃcenti -- seyyathÅdaæ AÂÂhako VÃmako VÃmadevo VessÃmitto Yamataggi AÇgiraso BhÃradvÃjo VÃseÂÂho Kassapo Bhagu -- te pi na evam Ãhaæsu: "Mayam etaæ jÃnÃma mayam etaæ passÃma yattha và Brahmà yena và Brahmà yahiæ và Brahmà ti." Te vata tevijjà brÃhmaïà evam Ãhaæsu: "Yaæ na jÃnÃma yaæ na passÃma tassa sahavyatÃya maggaæ desema, ayam eva uju-maggo ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti."
     `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Nanu evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti'?
     `Addhà kho bho Gotama evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     15. `Te vata VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà yaæ na jÃnanti yaæ {na} passanti tassa sahavyatÃya maggaæ desessanti: "Ayam eva uju-maggo ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti," n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
Seyyathà pi VÃseÂÂha andha-veïi paramparà saæsattà purimo pi na passati majjhimo pi na passati pacchimo pi na passati -- evam eva kho VÃseÂÂha andha-veïÆpamaæ yeva tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ bhÃsitam, purimo pi na passati majjhimo pi na passati pacchimo pi na passati.


#<[page 240]>#
%<240                       TEVIJJA SUTTA.             [D. xiii. 15>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Tesaæ idaæ tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ bhÃsitaæ hassakaæ yeva sampajjati, nÃmakaæ yeva sampajjati, rittakaæ yeva sampajjati tucchakaæ yeva sampajjati.
     16. `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Passanti tevijjà brÃhmaïà candima-suriye, a¤¤o và pi bahujano, yato ca candima-suriyà uggacchanti yattha ca ogacchanti ÃyÃcanti thomayanti pa¤jalikà namassamÃnà anuparivattantÅti'?
     `Evaæ bho Gotama. Passanti tevijjà brÃhmaïà candima-suriye, a¤¤o và pi bahujano, yato ca candimasuriyà uggacchanti yattha ca ogacchanti ÃyÃcanti thomayanti pa¤jalikà namassamÃnà anuparivattantÅti.'
     17. `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Yam passanti tevijjà brÃhmaïà candima-suriye, a¤¤o và pi bahujano, yato candima-suriyà uggacchanti yattha ca ogacchanti ÃyÃcanti thomayanti pa¤jalikà namassamÃnà anuparivattanti -- pahonti candima-suriyÃnaæ sahavyatÃya maggaæ desetuæ: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa candima-suriyÃnaæ sahavyatÃyÃti"?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     18. `Iti kira VÃseÂÂha yaæ passanti tevijjà brÃhmaïà candima-suriye, a¤¤o và pi bahujano, yato ca candimasuriyà uggacchanti yattha ca ogacchanti ÃyÃcanti thomayanti pa¤jalikà namassamÃnà anuparivattanti -- tesam pi {na ppahonti} candima-suriyÃnaæ sahavyatÃya maggaæ desetuæ: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa candima-suriyÃnaæ sahavyatÃyÃti." Kim pana na kira tevijjehi brÃhmaïehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ Ãcariyehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ Ãcariya-pÃcariyehi Brahmà sakkhi-diÂÂho,


#<[page 241]>#
%<D. xiii. 19]           FOLLISH TALK OF THE BRAHMANS.          241>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ yÃva sattamÃcariyamahÃyugehi Brahmà sakkhi-diÂÂho. Ye pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo, mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro, yesam idaæ etarahi tevijjà brÃhmaïà porÃïaæ manta-padaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ tad anugÃyanti tad anubhÃsanti, bhÃsitam anubhÃsanti vÃcitam anuvÃcenti -- seyyathÅdaæ AÂÂhako VÃmako VÃmadevo VessÃmitto Yamataggi AÇgiraso BhÃradvÃjo VÃseÂÂho Kassapo Bhagu -- te pi na evam Ãhaæsu: "Mayam etaæ jÃnÃma mayam etaæ passÃma yattha và Brahmà yena và Brahmà yahiæ va Brahmà ti." Te vata tevijjà brÃhmaïà evam Ãhaæsu: "Yaæ na jÃnÃma, yaæ na passÃma, tassa sahavyatÃya maggaæ desema: "Ayam eva ujumaggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti."' Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha?
Nanu evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà bho Gotama evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     `SÃdhu VÃseÂÂha. Te vata VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà yaæ na jÃnanti yaæ na passanti tassa sahavyatÃya maggaæ desessanti: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti," n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     19.  `Seyyathà pi VÃseÂÂha puriso evaæ vadeyya: "Ahaæ yà imasmiæ janapade janapada-kalyÃïÅ taæ icchÃmi taæ kÃmemÅti." Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yaæ tvaæ janapada-kalyÃïiæ icchasi kÃmesi, jÃnÃsi taæ janapada-kalyÃïiæ KhattiyÅ và BrÃhmaïÅ và VessÅ và SuddÅ vÃ?' Iti puÂÂho no ti vadeyya.
Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yaæ tvaæ janapada-kalyÃïiæ icchasi kÃmesi, jÃnÃsi taæ janapadakalyÃïiæ evaæ-nÃmà evaæ-gottà ti vÃ,


#<[page 242]>#
%<242                    TEVIJJA SUTTA.                [D. xiii. 19>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  dÅghà và rassà và kÃÊÅ và sÃmà và {maÇgura-cchavÅ} và ti, amukasmiæ gÃme và nigame và nagare và ti?" Iti puÂÂho no ti vadeyya.
Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa yaæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi, taæ tvaæ icchasi kÃmesÅti?" Iti puÂÂho Ãmo ti vadeyya. Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha?
Nanu evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti'?
     `Addhà kho bho Gotama evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     20. `Evam eva kho VÃseÂÂha, na kira tevijjehi brÃhmaïehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ Ãcariyehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ Ãcariya-pÃcariyehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ yÃva sattamÃcariya-mahÃyugehi Brahmà {sakkhi-} diÂÂho. Ye pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo, mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro, yesam idaæ etarahi tevijjà brÃhmaïà porÃïaæ mantapadaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ, tad anugÃyanti tad anubhÃsanti, bhÃsitam anubhÃsanti vÃcitam anuvÃcenti -- seyyathÅdaæ AÂÂhako VÃmako VÃmadevo VessÃmitto Yamataggi AÇgiraso BhÃradvÃjo VÃseÂÂho Kassapo Bhagu -- te pi na evam Ãhaæsu: "Mayam etaæ jÃnÃma mayam etaæ passÃma yattha và Brahmà yena và Brahmà yahiæ và Brahmà ti." Te vata tevijjà brÃhmaïà evam Ãhaæsu -- "Yaæ na jÃnÃma, yaæ na passÃma, tassa sahavyatÃya maggaæ desema: `Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti."' Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha?
Nanu evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà kho bho Gotama evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     `SÃdhu VÃseÂÂha. Te vata VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà yaæ na jÃnanti, yaæ na passanti, tassa sahavyatÃya maggaæ desessanti:


#<[page 243]>#
%<D. xiii. 22]                 THE LADDER.                      243>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti," n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     21. `Seyyathà pi VÃseÂÂha puriso cÃtummahÃpathe nisseïiæ kareyya pÃsÃdassa ÃrohaïÃya. Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa, yassa pÃsÃdassa {ÃrohaïÃya} nisseïiæ karosi, jÃnÃsi taæ pÃsÃdaæ puratthimÃya disÃya, dakkhiïÃya disÃya, pacchimÃya disÃya, uttarÃya disÃya, ucco và nÅco và majjho và ti?" Iti puÂÂho no ti vadeyya. Tam enaæ evaæ vadeyyuæ: "Ambho purisa, yaæ tvaæ na jÃnÃsi na passasi, tassa tvaæ pÃsÃdassa ÃrohaïÃya nisseïiæ karosÅti?" Iti puÂÂho Ãmo ti vadeyya.
Taæ kim ma¤¤asi, VÃseÂÂha? Nanu evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti?'
     `Addhà kho bho Gotama evaæ sante tassa purisassa appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     22. `Evam eva kho VÃseÂÂha, na kira tevijjehi brÃhmaïehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ Ãcariyehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ Ãcariya-pÃcariyehi Brahmà sakkhi-diÂÂho, na pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ yÃva sattamÃcariya-mahÃyugehi brÃhmaïehi Brahmà sakkhidiÂÂho. Ye pi kira tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ pubbakà isayo, mantÃnaæ kattÃro mantÃnaæ pavattÃro, yesam idaæ etarahi tevijjà brÃhmaïà porÃïaæ mantapadaæ gÅtaæ pavuttaæ samihitaæ tad anugÃyanti tad anubhÃsanti, bhÃsitam anubhÃsanti vÃcitam anuvÃcenti -- seyyathÅdaæ AÂÂhako VÃmako VÃmadevo VessÃmitto Yamataggi AÇgiraso BhÃradvÃjo VÃseÂÂho Kassapo Bhagu -- te pi na evam Ãhaæsu: "Mayam etaæ jÃnÃma mayam etaæ passÃma yattha và Brahmà yena và Brahmà yahiæ và Brahmà ti." Te vata tevijjà brÃhmaïà evam Ãhaæsu: "Yaæ na jÃnÃma, yaæ na passÃma, tassa sahavyatÃya maggaæ desema:


#<[page 244]>#
%<244                      TEVIJJA SUTTA.               [D. xiii.22>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  `Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti."' Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Nanu evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti'?
     `Addhà kho bho Gotama evaæ sante tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ appÃÂihÅrakataæ bhÃsitaæ sampajjatÅti.'
     23. `SÃdhu VÃseÂÂha. Te vata VaseÂÂha tevijjà brÃhmaïà yaæ na jÃnanti, yaæ na passanti, tassa sahavyatÃya maggaæ desessanti: "Ayam eva uju-maggo, ayam a¤jasÃyano niyyÃniko niyyÃti takkarassa Brahma-sahavyatÃyÃti," n' etaæ ÂhÃnam vijjati.
     24. `Seyyathà pi VÃseÂÂha ayam AciravatÅ nadÅ pÆrà udakassa samatittikà kÃkapeyyà atha puriso Ãgaccheyya pÃratthiko [pÃra-gavesÅ] pÃra-gÃmÅ pÃran taritu-kÃmo. So orima-tÅre Âhito pÃrimaæ tÅraæ avheyya: "Ehi pÃrà pÃraæ, ehi pÃrà pÃran ti." Taæ kim ma¤¤asi VaseÂÂha?
Api nu tassa purisassa avhÃyana-hetu và ÃyÃcana-hetu và patthana-hetu và abhinandana-hetu và Aciravatiyà nadiyà pÃriman tÅraæ oriman tÅraæ ÃgaccheyyÃti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     25. `Evam eva kho VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà ye dhammà brÃhmaïa-karaïà te dhamme pahÃya vattamÃnÃ, ye dhammà abrÃhmaïakaraïà te dhamme samÃdÃya vattamÃnÃ, evam Ãhaæsu: "Indam avhayÃma, Somam avhayÃma, Varuïam avhayÃma, IsÃnam avhayÃma, PajÃpatim avhayÃma, Brahmam avhayÃma, Mahiddhim avhayÃma, Yamam avhayÃmÃti." Te vata VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà ye dhammà brÃhmaïa-karaïà te dhamme pahÃya vattamÃnÃ,


#<[page 245]>#
%<D. xiii. 28]             BOUND ON THE BANK.                  245>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  ye dhammà abrÃhmaïakaraïà te dhamme samÃdÃya vattamÃnÃ, avhÃyana-hetu và ÃyÃcana-hetu và patthana-hetu và abhinandana-hetu và kÃyassa bhedà param maraïà {BrahmÃnaæ} sahavyÆpagà bhavissantÅti -n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     26. `Seyyathà pi VÃseÂÂha ayam AciravatÅ nadÅ pÆrà udakassa samatittikà kÃkapeyyà atha puriso Ãgaccheyya pÃratthiko [pÃra-gavesÅ] pÃra-gÃmÅ pÃran taritu-kÃmo. So orima-tÅre daÊhÃya anduyà pacchÃ-bÃhaæ gÃÊha-bandhanaæ baddho. Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Api nu so puriso Aciravatiyà nadiyà orima-tÅrà pÃriman tÅraæ gaccheyyÃti?'
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     27. `Evam eva kho VÃseÂÂha pa¤c' ime kÃma-guïà ariyassa vinaye andÆti pi vuccanti, bandhanan ti pi vuccanti. Katame pa¤ca? Cakkhu-vi¤¤eyyà rÆpà iÂÂhà kantà manÃpà piya-rÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ, sotavi¤¤eyyà saddà . . . pe . . . ghÃna-vi¤¤eyyà gandhà . . . jivhÃ-vi¤¤eyyà rasà . . . kÃya-vi¤¤eyyà poÂÂhabbà iÂÂhà kantà manÃpà piya-rÆpà kÃmÆpasaæhità rajanÅyÃ. Ime kho VÃseÂÂha pa¤ca kÃma-guïà ariyassa vinaye andÆti pi vuccanti, bandhanan ti pi vuccanti. Ime kho VÃseÂÂha pa¤ca kÃma-guïe tevijjà brÃhmaïà gathità mucchità ajjhÃpannà anÃdÅnava-dassÃvÅ anissaraïa-pa¤¤Ã paribhu¤janti.
     28. `Te vata VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà ye dhammà brÃhmaïa-karaïà te dhammà pahÃya vattamÃnÃ, ye dhammà abrÃhmaïakaraïà te dhamme samÃdÃya vattamÃnÃ,


#<[page 246]>#
%<246                      TEVIJJA SUTTA.              [D. xiii.28>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  pa¤ca kÃma-guïe gathità mucchità ajjhÃpannà anÃdÅnava-dassÃvÅ anissaraïa-pa¤¤Ã paribhu¤jantà kÃmaanubandhana-baddhà kÃyassa bhedà param maraïà {BrahmÃnaæ} sahavyÆpagà bhavissantÅti -- n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     29. `Seyyathà pi VÃseÂÂha ayaæ AciravatÅ nadÅ pÆrà udakassa samatittikà kÃkapeyyà atha puriso Ãgaccheyya pÃratthiko [pÃra-gavesÅ] pÃra-gÃmÅ pÃriman taritu-kÃmo.
So orime tÅre sasÅsaæ pÃrupitvà nipajjeyya. Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Api nu so puriso Aciravatiyà nadiyà orima-tÅrà pÃrimaæ tÅraæ gaccheyyÃti'?
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     30. `Evam eva kho VÃseÂÂha pa¤c' ime nÅvaraïà ariyassa vinaye Ãvaraïà ti pi vuccanti, nÅvaraïà ti pi vuccanti, onahà ti pi vuccanti, pariyonahà ti pi vuccanti. Katame pa¤ca?
KÃmacchanda-nÅvaraïaæ vyÃpÃda-nÅvaraïaæ thÅna-middha-nÅvaraïaæ uddhacca-kukkucca-nÅvaraïaæ vicikicchÃ{nÅvaraïaæ}. Ime kho VÃseÂÂha pa¤ca nÅvaraïà ariyassa vinaye Ãvaraïà ti pi vuccanti, nÅvaraïà ti pi vuccanti, onahà ti pi vuccanti, pariyonahà ti pi vuccanti. Imehi kho VÃseÂÂha pa¤ca nÅvaraïehi tevijjà brÃhmaïà ÃvaÂà nivutà ophutà pariyonaddhÃ. Te vata VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà ye dhammà {brÃhmaïa}-karaïà te dhamme pahÃya vattamÃnÃ, ye dhammà abrÃhmaïakaraïà te dhamme samÃdÃya vattamÃnÃ, pa¤ca nÅvaraïehi ÃvaÂà nivutà ophutà pariyonaddhà kÃyassa bhedà param maraïà BrahmÃnaæ sahavyÆpagà bhavissantÅti


#<[page 247]>#
%<D. xiii. 34]            CHARACTER OF BRAHMù.                 247>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati.
     31. `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Ki¤ci te sutaæ brÃhmaïÃnaæ vuddhÃnaæ mahallakÃnaæ Ãcariya-pÃcariyÃnaæ bhÃsamÃnÃnaæ? Sapariggaho và Brahmà apariggaho và ti?'
     `Apariggaho bho Gotama.'
     `Savera-citto và avera-citto và ti?'
     `Avera-citto bho Gotama.'
     `SavyÃpajjha-citto và avyÃpajjha-citto và ti?'
     `AvyÃpajjha-citto bho Gotama.'
     `SaækiliÂÂha-citto và asaækiliÂÂha-citto và ti?'
     `AsaækiliÂÂha-citto bho Gotama.'
     `VasavattŠvà avasavattŠvà ti?'
     `VasavattÅ bho Gotama.'
     32. Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Sapariggahà và tevijjà brÃhmaïà apariggahà và ti?'
     `Sapariggahà bho Gotama.'
     `Savera-città và avera-città và ti?'
     `Savera-città bho Gotama.'
     `SavyÃpajjha-città và avyÃpajjha-città và ti?'
     `SavyÃpajjha-città bho Gotama.'
     `SaækiliÂÂha-città và asaækiliÂÂha-città và ti?'
     `SaækiliÂÂha-città bho Gotama.'
     `VasavattŠvà avasavattŠvà ti?'
     `AvasavattÅ bho Gotama.'
     33. `Iti kira VaseÂÂha sapariggahà tevijjà {brahmaïÃ}, apariggaho BrahmÃ. Api nu kho sapariggahÃnaæ tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ apariggahena BrÃhmunà saddhiæ saæsandati sametÅti'?
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     34. `SÃdhu VÃseÂÂha. Te vata VÃseÂÂha sapariggahà tevijjà brÃhmaïà kÃyassa bhedà param maraïà apariggahassa Brahmuno sahavyÆpagà bhavissantÅti


#<[page 248]>#
%<248                      TEVIJJA SUTTA.             [D. xiii. 34>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  -- n' etaæ ÂhÃnaæ vijjatÅti.
     35. `Iti kira VÃseÂÂha savera-città tevijjà brÃhmaïÃ, avera-citto Brahmà . . . pe . . . savyÃpajjha-città tevijjà brÃhmaïÃ, avyÃpajjha-citto Brahmà . . . pe . . . saækiliÂÂha-città tevijjà brÃhmaïÃ, asaækiliÂÂha-citto Brahmà . . . pe . . . avasavattÅ tevijjà brÃhmaïÃ, vasavattÅ BrahmÃ. Api nu kho avasavattÅnaæ tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ vasavattinà Brahmunà saddhiæ saæsandati sametÅti'?
     `No h' idaæ bho Gotama.'
     36. `SÃdhu VÃseÂÂha. Te vata VÃseÂÂha avasavattÅ tevijjà brÃhmaïà kÃyassa bhedà param maraïà vasavattissa Brahmuno sahavyÆpagà bhavissantÅti -- n' etaæ ÂhÃnaæ vijjati. Idha kho pana VÃseÂÂha tevijjà brÃhmaïà ÃsÅditvà saæsÅdanti saæsÅditvà visÃdaæ va pÃpuïanti {sukha}taraæ ma¤¤e pataranti. Tasmà idaæ tevijjÃnaæ brÃhmaïÃnaæ tevijjÃ-Åriïan ti pi vuccati, tevijjÃ-vipinan ti pi vuccati, tevijjÃ-vyasanan ti pi vuccatÅti.'
     37. Evaæ vutte VÃseÂÂho mÃïavo Bhagavantam etad avoca: `Sutaæ m' etaæ bho Gotama: "Samaïo Gotamo BrahmÃnaæ sahavyatÃya maggaæ jÃnÃtÅti."'
     `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? ùsanne ito ManasÃkaÂaæ, na yito dÆre ManasÃkaÂan ti?'
     `Evaæ bho Gotama Ãsanne ito ManasÃkaÂaæ, na yito dÆre ManasÃkaÂan ti.'
     `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Idh' assa puriso ManasÃkaÂe jÃto vaddho. Tam enaæ ManasÃkaÂato tÃvad eva avassaÂaæ ManasÃkaÂassa maggaæ puccheyyuæ.


#<[page 249]>#
%<D. xiii. 40]             THE BUDDHA'S KNOWLEDGE.             249>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  Siyà nu kho VÃseÂÂha tassa purisassa ManasÃkaÂe jÃta-vaddhassa ManasÃkaÂassa maggaæ puÂÂhassa dandhÃyitattaæ và vitthÃyitattaæ và ti?'
     `No h' idaæ bho Gotama. Taæ kissa hetu? Asu hi bho Gotama puriso ManasÃkaÂe jÃto vaddho, tassa sabbÃn' eva ManasÃkaÂassa maggÃni suviditÃnÅti.'
     38. `Siyà kho VÃseÂÂha tassa purisassa ManasÃkaÂe jÃta-vaddhassa ManasÃkaÂassa maggaæ puÂÂhassa dandhÃyitattaæ và vitthÃyitattaæ vÃ, no tveva TathÃgatassa Brahma-loke và Brahmaloka-gÃminiyà và paÂipadÃya puÂÂhassa dandhÃyitattaæ và vitthÃyitattaæ vÃ. BrahmÃnaæ p' ahaæ VÃseÂÂha pajÃnÃmi Brahma-loka¤ ca BrahmalokagÃmini¤ ca paÂipadaæ, yathà paÂipanno ca Brahma-lokaæ uppanno ta¤ ca pajÃnÃmÅti.'
     39. Evaæ vutte VÃseÂÂho mÃïavo Bhagavantaæ etad avoca: `Sutaæ m' etaæ bho Gotama: "Samaïo Gotamo BrahmÃnaæ sahavyatÃya maggaæ desetÅti." SÃdhu no bhavaæ Gotamo BrahmÃnaæ sahavyatÃya maggaæ desetu, ullumpatu bhavaæ Gotamo {BrÃhmaïiæ} pajan ti.'
     `Tena hi VÃseÂÂha suïÃhi, sÃdhukaæ manasikarohi, bhÃsissÃmÅti.'
     `Evam bho' ti kho VÃseÂÂho mÃïavo Bhagavato paccassosi. Bhagavà etad avoca:
     40. `Idha VÃseÂÂha TathÃgato loke uppajjati arahaæ sammÃ-sambuddho vijjÃ-caraïa-sampanno sugato lokavidÆ anuttaro purisa-damma-sÃrathi satthà deva-manussÃnaæ buddho bhagavÃ.


#<[page 250]>#
%<250                      TEVIJJA SUTTA.             [D. xiii. 40>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  So imaæ lokaæ sadevakaæ samÃrakaæ sabrahmakaæ sassamaïa-brÃhmaïiæ pajaæ {sadeva-manussaæ} sayaæ abhi¤¤Ã sacchikatvà pavedeti.
So dhammaæ deseti Ãdi-kalyÃïaæ majjhe kalyÃïaæ pariyosÃne kalyÃïaæ sÃtthaæ savya¤janaæ, kevala-paripuïïaæ parisuddhaæ brahmacariyaæ pakÃseti.
     41. `Taæ dhammaæ suïÃti {gahapati} và gahapati-putto và a¤¤atarasmiæ và kule paccÃjÃto. So taæ dhammaæ sutvà TathÃgate saddhaæ paÂilabhati. So tena saddhÃ-paÂilÃbhena samannÃgato iti paÂisa¤cikkhati: "SambÃdho gharÃvÃso rajÃpatho,"abbhokÃso pabbajjÃ. Na sukaraæ agÃraæ ajjhÃvasatà ekanta-{paripuïïaæ} ekanta-parisuddhaæ saÇkhalikhitaæ brahmacariyaæ carituæ. Yan nÆnÃhaæ kesamassuæ ohÃretvà kÃsÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajeyyan ti." So aparena samayena appaæ và bhoga-kkhandhaæ pahÃya mahantaæ và bhogakkhandham pahÃya, appaæ và ¤Ãti-parivaÂÂaæ pahÃya mahantaæ và ¤Ãti-parivaÂÂaæ pahÃya, kesamassuæ ohÃretvà kasÃyÃni vatthÃni acchÃdetvà agÃrasmà anagÃriyaæ pabbajati.
     42. `So evaæ pabbajito samÃno PÃtimokkha-saævarasaævuto viharati ÃcÃra-gocara-sampanno aïumattesu vajjesu bhaya-dassÃvÅ samÃdÃya sikkhati sikkhÃ-padesu kÃyakamma-{vacÅ-kammena} samannÃgato kusalena parisuddhÃjÅvo sÅla-sampanno indriyesu gutta-dvÃro sati-sampaja¤¤ena samannÃgato santuÂÂho.
     43. `Katha¤ ca VÃseÂÂha bhikkhu sÅla-sampanno hoti?
     `Idha VÃseÂÂha bhikkhu pÃïÃtipÃtaæ pahÃya pÃïÃtipÃtà paÂivirato hoti . . . pe . . . sukhino cittaæ samÃdhiyati . . . pe . . .
     76. `So mettÃ-sahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati,


#<[page 251]>#
%<D. xiii. 80]             THE TRUMPETER.                      251>%
\<[... content straddling page break has been moved to the page above ...]>/  tathà dutiyaæ, tathà tatiyaæ, tathà catutthaæ.
Iti uddham adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ mettÃ-sahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena {averena} avyÃpajjhena pharitvà viharati.
     77. `Seyyathà pi VÃseÂÂha balavà saÇkha-dhamo appakasiren' eva catuddisà vi¤¤Ãpeyya,evaæ bhÃvitÃya kho VÃseÂÂha mettÃya ceto-vimuttiyà yaæ pamÃïa-kataæ kammaæ na taæ tatrÃvasissati na taæ tatrÃvatiÂÂhati.
Ayam pi kho VÃseÂÂha {BrahmÃnaæ} sahavyatÃya maggo.
     78. `Puna ca paraæ VÃseÂÂha bhikkhu karuïÃ-sahagatena cetasà . . . pe . . . muditÃ-sahagatena cetasà . . . pe . . . upekhÃ-sahagatena cetasà ekaæ disaæ pharitvà viharati, tathà dutiyaæ, tathà tatiyaæ, tathà catutthaæ.
Iti uddham adho tiriyaæ sabbadhi sabbattatÃya sabbÃvantaæ lokaæ upekhÃ-sahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamÃïena averena avyÃpajjhena pharitvà viharati.
     79. `Seyyathà pi VÃseÂÂha balavà saÇkha-dhamo appakasiren' eva catuddisà vi¤¤Ãpeyya, evaæ bhÃvitÃya kho VÃseÂÂha upekhÃya ceto-vimuttiyà yaæ pamÃïa-kataæ kammaæ na taæ tatrÃvasissati na taæ tatrÃvatiÂÂhati.
Ayam pi kho VÃseÂÂha BrahmÃnaæ sahavyatÃya maggo.
     80. `Taæ kim ma¤¤asi VÃseÂÂha? Evaæ-vihÃrÅ bhikkhu sapariggaho và apariggaho và ti?'
     `Apariggaho bho Gotama.'
     `Savera-citto và avera-citto và ti?'
     `Avera-citto bho Gotama.'
     `SavyÃpajjha-citto và avyÃpajjha-citto và ti?'
     `AvyÃpajjha-citto bho Gotama.'
     `SaækiliÂÂha-citto và asaækiliÂÂha-citto và ti?'
     `AsaækiliÂÂha-citto bho Gotama.'
     `VasavattŠvà avasavattŠvà ti?'
     `VasavattÅ bho Gotama.'


#<[page 252]>#
%<252                      TEVIJJA SUTTA.              [D. xiii. 81>%
     81. `Iti kira VÃseÂÂha apariggaho bhikkhu, apariggaho BrahmÃ. Api nu kho apariggahassa bhikkhuno apariggahena Brahmunà saddhiæ saæsandati sametÅti?'
     `Evaæ bho Gotama.'
     `SÃdhu VÃseÂÂha. So vata VÃseÂÂha apariggaho bhikkhu kÃyassa bhedà param maraïà apariggahassa {Brahmuno} sahavyÆpago bhavissatÅti -- ÂhÃnam etaæ vijjati.
     `Iti kira VÃseÂÂha avera-citto bhikkhu, avera-citto Brahmà . . . pe . . . avyÃpajjha-citto bhikkhu, avyÃpajjha-citto Brahmà . . . pe . . . asaækiliÂÂha-citto bhikkhu, asaækiliÂÂha-citto BrahmÃ; vasavattÅ bhikkhu, vasavattÅ BrahmÃ. Api nu kho vasavattissa bhikkhuno vasavattinà Brahmunà saddhiæ saæsandati sametÅti?'
     `Evaæ bho Gotama.'
     `SÃdhu VÃseÂÂha. So vata VÃseÂÂha vasavattÅ bhikkhu kÃyassa bhedà param maraïà vasavattissa Brahmuno sahavyÆpago {bhavissatÅti} -- ÂhÃnam etaæ vijjatÅti.'
     82. Evaæ vutte VÃseÂÂha-BhÃradvÃjà mÃïavà Bhagavantaæ etad avocuæ:
     `Abhikkantaæ bho Gotama, abhikkantaæ bho Gotama.
Seyyathà pi bho Gotama nikkujjitaæ và ukkujjeyya, paÂicchannaæ và vivareyya, mÆÊhassa và maggaæ Ãcikkheyya, andha-kÃre và tela-pajjotaæ dhÃreyya: cakkhumanto rÆpÃni dakkhintÅti -- evam eva bhotà Gotamena anekapariyÃyena dhammo pakÃsito. Ete mayaæ bhavantaæ Gotamaæ saraïaæ gacchÃma dhamma¤ ca bhikkhusaægha¤ ca. UpÃsake no bhavaæ Gotamo dhÃretu ajjatagge pÃïupetam saraïaæ gate' ti.
                        TEVIJJA-SUTTANTAõ.
                       SÅLAKKHANDHA-VAGGO.


#<[page 253]>#
%<D. xiii. 82]             TEVIJJA SUTTA.                      253>%
     Brahma-SÃma¤¤a-AmbaÂÂha-Soïa-KuÂa-MahÃ-JÃlÃ
     SÅha-PoÂÂha-Subha-Kevaddha-Lohicca-Tevijja-terasÃ-ti.