Vinaya-Pitaka, Vol. 2: Cullavagga Based on the edition by Hermann Oldenberg, London : Pali Text Society 1880 (Reprinted 1930, 1964, 1977, 1995) Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 [GRETIL-Version vom 6.1.2015] NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. VERSION IN PTS LAYOUT NOTE: Oldenberg's "Various Readings" (pp. 303-330) are not included in this electronic text. #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a 195 long A 249 long i 197 long I 253 long u 198 long U 244 vocalic r 173 vocalic R 227 long vocalic r 204 vocalic l 202 long vocalic l 203 velar n 199 velar N 167 palatal n 164 palatal N 165 retroflex t 194 retroflex T 232 retroflex d 172 retroflex D 214 retroflex n 239 retroflex N 215 palatal s 211 palatal S 193 retroflex s 171 retroflex S 229 anusvara 230 capital anusvara 245 visarga 247 capital visarga 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ #<[page 001]># %< 1>% VINAYAPIAKA. CULLAVAGGA. Namo tassa bhagavato arahato sammsambuddhassa. I. Tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa rme. tena kho pana samayena Paukalohitak bhikkh attan bhaanak- rak kalahakrak vivdakrak bhassakrak saghe adhi- karaakrak, ye pi c' ae bhikkh bhaanakrak kalahakrak vivdakrak bhassakrak saghe adhikara- akrak te upasakamitv eva vadenti: m kho tumhe yasmanto eso ajesi, balavbalava patimantetha, tumhe tena paitatar ca vyattatar ca bahussutatar ca alamattha- tar ca, m c' assa bhyittha, mayam pi tumhka pakkh bhavissm 'ti. tena anuppannni c' eva bhaanni uppa- jjanti uppannni ca bhaanni bhiyyobhvya vepullya savattanti. ||1|| ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Paukalohitak bhikkh attan bhaanakrak . . . adhikaraakrak ye pi c' ae bhikkh bhaanakrak . . . adhikaraakrak te upasakamitv eva vakkhanti: m kho . . . sava- ttantti. atha kho te bhikkh bhavagato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh pai- pucchi: sacca kira bhikkhave Paukalohitak bhikkh atta' #<[page 002]># %<2 CULLAVAGGA. [I. 1. 2-4.>% n bhaanakrak . . . adhikaraakrak ye pi . . . adhi- karaakrak te upasakamitv eva vadenti: m kho . . . savattantti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: ananucchaviya bhikkhave tesa moghapurisna ananulo- mika appairpa assmaaka akappiya akaraya. katha hi nma te bhikkhave moghapuris attan bhaana- krak . . . adhikaraakrak ye pi c' ae bhikkh . . . eva vakkhanti: m kho . . . savattantti. n' eta bhikkhave appasannna v pasdya pasannna v {bhiyyobhvya,} atha kho ta bhikkhave appasannna c' eva appasdya pasannna ca ekaccna aathatty 'ti. ||2|| atha kho bhagav te bhikkh anekapariyyena vigarahitv dubbharatya dupposatya mahicchatya asantu- hiy sagaikya kosajjassa avaa bhsitv anekapari- yyena subharatya suposatya appicchassa santuhassa sallekhassa dhutassa psdikassa apacayassa viriyrambhassa vaa bhsitv bhikkhna tadanucchavika tadanulomi- ka dhammi katha katv bhikkh amantesi: tena hi bhikkhave sagho Paukalohitakna bhikkhna tajjaniyakamma karotu. ||3|| eva ca pana bhikkhave ktabba: pahama {Paukalohitak} bhikkh codetabb, codetv sretabb, sretv patti ropetabb, patti ropetv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. ime Paukalohitak bhikkh attan bhaanakrak . . . adhikaraakrak ye pi c' ae bhikkh bhaanakrak . . . adhikaraakrak te upasaka- mitv eva vadenti . . . savattanti. yadi saghassa patta- kalla, sagho Paukalohitakna bhikkhna tajjaniya- kamma kareyya. es atti. sutu me bhante sagho. ime Paukalohitak bhikkh attan . . . savattanti. sagho Paukalohitakna bhikkhna tajjaniyakamma karoti. yassyasmato khamati Paukalohitakna bhikkh- na tajjaniyassa kammassa karaa so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi . . . tatiyam pi etam attha vadmi. sutu me bhante sagho. ime Paukalohitak . . . so bhseyya. kata saghena Paukalohitakna bhikkhna tajjaniyakamma. kha- mati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||4||1|| #<[page 003]># %% thi bhikkhave agehi samanngata tajjaniyakamma adhammakamma ca hoti avinayakamma ca duvpasanta ca: asammukh kata hoti, apaipucch kata hoti, apa- iya kata hoti. imehi kho bhikkhave th' agehi samanngata tajjaniyakamma adhammakamma ca hoti . . . {duvpasanta} ca. aparehi pi bhikkhave th' agehi samanngata tajjaniyakammam adhammakamma ca hoti . . . duvpasanta ca: anpattiy kata hoti, adesang- miniy pattiy kata hoti, desitya pattiy kata hoti. imehi kho bhikkhave th' agehi samanngata tajjaniya- kamma adhammakamma ca hoti . . . duvpasanta ca. aparehi pi . . . duvpasanta c: acodetv kata hoti, asretv kata hoti, patti aropetv kata hoti. imehi kho . . . duvpasanta ca. aparehi pi . . . duvpasanta ca: asammukh kata hoti, adhammena kata hoti, vaggena kata hoti. imehi kho . . . duvpasanta ca. aparehi pi . . . duvpasanta ca: apaipucch kata hoti, adhammena kata hoti, vaggena kata hoti. imehi kho . . . duv- pasanta ca. aparehi pi . . . apaiya k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., . . . anpattiy k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., . . . adesangminiy pattiy k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., . . . desitya pattiy k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., . . . acodetv k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., . . . asretv k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., . . .; aparehi pi bhikkhave th' agehi samanngata tajjaniyakamma adhamma- kamma ca hoti avinayakamma ca duvpasanta ca: patti aropetv k. h., adhammena k. h., vaggena k. h., imehi kho bhikkhave th' agehi samanngata tajjaniya- kamma adhammakamma ca hoti . . . duvpasanta ca. ||1|| adhammakammadvdasaka nihita. ||2|| thi bhikkhave agehi samanngata tajjaniyakamma dhammakamma ca hoti vinayakamma ca suvpasanta ca: sammukh kata hoti, paipucch kata hoti, pai- ya kata hoti. imehi kho . . . suvpasanta ca. aparehi pi . . . pattiy k. h., desangminiy pattiy k. h., adesi- #<[page 004]># %<4 CULLAVAGGA. [I. 3. 1-4. 2.>% tya pattiy k. h., . . . codetv k. h., sretv k. h., patti ropetv k. h., . . . sammukh k. h., dhammena k. h., sam- aggena k. h., . . . paipucch k. h., dhammena k. h., samaggena k. h., . . . paiya k. h., dhammena k. h., sam- aggena k. h., . . . pattiy k. h., dhammena k. h., samaggena k. h., . . . desangminiy pattiy k. h., dhammena k. h., samaggena k. h., . . . adesitya pattiy k. h., dhammena k. h., samaggena k. h., . . . codetv k. h., dhammena k. h., samaggena k. h., . . . sretv k. h., dhammena k. h., samaggena k. h., . . .; aparehi pi bhi- kkhave th' agehi samanngata tajjaniyakamma dhamma- kamma ca hoti vinayakamma ca suvpasanta ca: patti ropetv k. h., dhammena k. h., samaggena kata hoti. imehi kho bhikkhave th' agehi samanngata tajjaniya- kamma dhammakamma ca . . . suvpasanta ca. ||1|| dhammakammadvdasaka nihita. ||3|| thi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno kakha- mno sagho tajjaniyakamma kareyya: bhaanakrako hoti kalahakrako vivdakrako bhassakrako saghe adhi- karaakrako, blo hoti avyatto pattibahulo anapadno, gihi- sasaho viharati ananulomikehi gihisasaggehi. imehi kho bhikkhave th' agehi samanngatassa bhikkhuno kakha- mno sagho tajjaniyakamma kareyya. aparehi pi bhi- kkhave th' agehi . . . kareyya: adhisle slavipanno hoti, ajjhcre cravipanno hoti, atidihiy dihivipanno hoti. imehi kho . . . kareyya. aparehi pi . . . kareyya: buddhassa avaa bhsati, dhammassa avaa bhsati, saghassa avaa bhsati. imehi kho . . . kareyya. ||1|| tia bhikkhave bhikkhna kakhamno sagho tajjaniya- kamma kareyya: eko bhaanakrako hoti . . . adhikara- akrako, eko blo hoti avyatto pattibahulo anapadno, eko gihisasaho viharati ananulomikehi gihisasaggehi. ime- sa kho bhikkhave tia bhikkhna kakhamno sagho tajjaniyakamma kareyya. aparesam pi bhikkhave tia bhikkhna . . . kareyya: eko adhisle slavipanno hoti, eko ajjhcre cravipanno hoti, eko atidihiy dihivi- panno hoti. imesa kho . . . kareyya. aparesam pi . . . #<[page 005]># %% kareyya: eko buddhassa avaa bhsati, eko dhammassa avaa bhsati, eko saghassa avaa bhsati. imesa kho . . . kareyya. ||2|| kakhamnachakka nihita. ||4|| tajjaniyakammakatena bhikkhave bhikkhun sammvatti- tabba. tatrya sammvattan: na upasampdetabba, na nissayo dtabbo, na smaero upahpetabbo, na bhi- kkhunovdakasammuti sditabb, sammatena pi bhikkhuniyo na ovaditabb, yya pattiy saghena tajjaniyakamma kata hoti s patti na pajjitabb, a v tdisik, tato v ppihatar, kamma na garahitabba, kammik na garahi- tabb, na pakatattassa bhikkhuno uposatho hapetabbo, na pavra hapetabb, na savacanya ktabba, na anuvdo pahapetabbo, na okso kretabbo, no codetabbo, na sre- tabbo, na bhikkhhi sampayojetabban ti. ||1|| tajjaniyakamme ahrasavatta nihita. ||5|| atha kho sagho Paukalohitakna bhikkhna tajjani- yakamma aksi. te saghena tajjaniyakammakat samm- vattanti loma ptenti netthra vattanti bhikkh upasa- kamitv eva vadenti: maya vuso saghena tajjaniya- kammakat sammvattma loma ptema netthra vatt- ma. katha nu kho amhehi paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Pau- kalohitakna bhikkhna tajjaniyakamma paippassam- bhetu. ||1|| pacahi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno tajjaniyakamma na paippassambhetabba: upasampdeti, nissaya deti, smaera upahpeti, bhi- kkhunovdakasammuti sdiyati, sammato pi bhikkhuniyo ovadati. imehi kho bhikkhave pacah' agehi samannga- tassa bhikkhuno tajjaniyakamma na paippassambhetabba. aparehi pi bhikkhave pacah' agehi . . . na paippassambhe- tabba: yya pattiy saghena tajjaniyakamma kata hoti ta patti pajjati, aa v tdisika, tato v {ppihatara,} kamma garahati, kammike garahati. imehi kho bhikkhave . . . na paippassambhetabba. ahahi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno tajjaniya- #<[page 006]># %<6 CULLAVAGGA. [I. 6. 2-8. 2.>% kamma na paippassambhetabba: pakatattassa bhikkhuno uposatha hapeti, pavraa hapeti, savacanya karoti, anuvda pahapeti, oksa kreti, codeti, sreti, bhikkhhi sampayojeti. imehi kho bhikkhave ahah' agehi samann- gatassa bhikkhuno tajjaniyakamma na paippassambhe- tabba. ||2|| napaippassambhetabbhrasaka nihita. ||6|| pacahi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno tajjaniyakamma paippassambhetabba: na upasampdeti, na nissaya deti, na smaera upahpeti, na bhikkhun- ovdakasammuti sdiyati, sammato pi bhikkhuniyo na ova- dati. imehi kho bhikkhave pacah' agehi samanngatassa bhikkhuno tajjaniyakamma paippassambhetabba. apa- rehi pi bhikkhave pacah' agehi . . . paippassambhe- tabba: yya pattiy saghena tajjaniyakamma kata hoti ta patti na pajjati, aa v tdisika, tato v ppihatara, kamma na garahati, kammike na garahati. imehi kho bhikkhave . . . paippassambhetabba. ahahi bhikkhave agehi . . . paippassambhetabba: pakatattassa bhikkhuno na uposatha hapeti, na pavraa hapeti, na savacanya karoti, na anuvda pahapeti, na oksa kreti, na codeti, na sreti, na bhikkhhi sampayojeti. imehi kho bhikkhave ahah' agehi samanngatassa bhi- kkhuno tajjaniyakamma paippassambhetabba. ||1|| paippassambhetabbhrasaka nihita. ||7|| eva ca pana bhikkhave paippassambhetabba: tehi bhikkhave Paukalohitakehi bhikkhhi sagha upa- sakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: maya bhante saghena tajjaniyakammakat sammvattma loma ptema netthra vattma tajjaniyassa kammassa paippassaddhi ycm 'ti. dutiyam pi ycitabb --la--, tatiyam pi ycitabb. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: ||1|| sutu me bhante sagho. ime Paukalohitak bhikkh saghena tajjaniyakammakat sammvattanti loma ptenti netthra #<[page 007]># %% vattanti tajjaniyassa kammassa paippassaddhi ycanti. yadi saghassa pattakalla, sagho Paukalohitakna bhikkhna tajjaniyakamma paippassambheyya. es atti. sutu me bhante sagho. ime Paukalohitak bhikkh saghena tajjaniyakammakat sammvattanti lo- ma ptenti netthra vattanti tajjaniyassa kammassa pa- ippassaddhi ycanti. sagho Paukalohitakna bhi- kkhna tajjaniyakamma paippassambheti. yassyasmato khamati Paukalohitakna bhikkhna tajjaniyassa ka- mmassa paippassaddhi so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi: sutu . . . bhseyya. tatiyam pi etam attha vadmi: sutu . . . bhseyya. paippassaddha saghena Paukalohitakna bhikkhna tajjaniyakamma. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||2||8|| tajjaniyakamma nihita pahama. tena kho pana samayena yasm Seyyasako blo hoti avyatto pattibahulo anapadno, gihisasaho viharati ananulomikehi gihisasaggehi, api 'ssu bhikkh pakat parivsa dent mlya paikassant mnatta dent abbhent. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma yasm Seyyasako blo bha- vissati avyatto pattibahulo anapadno, gihisasaho viha- rissati ananulomikehi gihisasaggehi, api 'ssu bhikkh pakat parivsa dent mlya paikassant mnatta dent abbhent 'ti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhi- kkh paipucchi: sacca kira bhikkhave Seyyasako bhikkhu blo hoti . . . viharati . . . abbhent 'ti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: ananucchaviya bhikkhave tassa moghapurisassa ananulomika appairpa assmaaka akappiya akaraya, katha hi nma so bhikkhave moghapuriso blo bhavissati . . . viharissati . . . abbhent. n' eta bhikkhave appasannna v pasdya pasannna v bhiyyobhvya --la-- vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Seyya- #<[page 008]># %<8 CULLAVAGGA. [I. 9. 1-11. 2.>% sakassa bhikkhuno nissayakamma karotu nissya te vatthabban ti. ||1|| eva ca pana bhikkhave ktabba: pahama Seyyasako bhikkhu codetabbo, codetv sretabbo, sretv patti ropetabbo, patti ropetv vyattena bhi- kkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Seyyasako bhikkhu blo avyatto . . . viha- rati . . . abbhent. yadi saghassa pattakalla, sagho Seyyasakassa bhikkhuno nissayakamma kareyya nissya te vatthabban ti. es atti. sutu me bhante sagho. aya Seyyasako bhikkhu blo avyatto . . . viharati . . . abbhent. sagho Seyyasakassa bhikkhuno nissayakamma karoti nissya te vatthabban ti. yassyasmato khamati Seyya- sakassa bhikkhuno nissayakammassa karaa nissya te vatthabban ti so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me bhante . . . so bhseyya. kata saghena Seyyasakassa bhikkhuno nissayyakamma nissya te vatthabban ti. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||2||9|| thi bhikkhave agehi . . . (=ch. 2-5. Instead of tajja- niyakamma, tajjaniyakammakatena, read nissayakamma, nissayakammakatena) . . . na bhikkhhi sampayojetabban ti. ||1|| nissayakamme ahrasavatta nihita. ||10|| atha kho sagho Seyyasakassa bhikkhuno nissayakamma aksi nissya te vatthabban ti. so saghena nissayakamma- kato kalyamitte sevamno bhajamno payirupsamno uddispento paripucchanto bahussuto hoti gatgamo dha- mmadharo vinayadharo mtikdharo paito viyatto medhv lajj kukkuccako sikkhkmo, sammvattati loma pteti netthra vattati, bhikkh upasakamitv eva vadeti: aha vuso saghena nissayakammakato sammvattmi loma ptemi netthra vattmi. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Seyyasakassa bhikkhuno nissaya- kamma paippassambhetu. ||1|| pacahi bhikkhave . . . #<[page 009]># %% (=ch 6. 2-7. Instead of tajjaniyakamma read nissaya- kamma) . . . paippassambhetabba. ||2|| paippassambhetabbhrasaka nihita. ||11|| eva ca pana bhikkhave paippassambhetabba: tena bhi- kkhave Seyyasakena bhikkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: aha bhante saghena nissayakammakato sammvattmi loma ptemi netthra vattmi nissayassa kammassa paippassaddhi ycmti. dutiyam pi ycitabb --la--, tatiyam pi ycitabb. ||1|| vyattena bhikkhun pa- ibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Seyyasako bhikkhu saghena nissayakammakato samm- vattati loma pteti netthra vattati nissayassa kammassa paippassaddhi ycati. yadi saghassa pattakalla, sagho Seyyasakassa bhikkhuno nissayakamma paippassambheyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Seyyasako bhi- kkhu saghena nissayakammakato sammvattati loma p- teti netthra vattati nissayassa kammassa paippassaddhi ycati. sagho Seyyasakassa bhikkhuno nissayakamma paippassambheti. yassyasmato khamati Seyyasakassa bhi- kkhuno nissayassa kammassa paippassaddhi so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi: sutu . . . bhseyya. tatiyam pi etam attha vadmi: sutu . . . bhseyya. paippassaddha saghena Seyyasakassa bhikkhuno nissayakamma. khamati sa- ghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||2||12|| nissayakamma nihita dutiya. tena kho pana samayena Assajipunabbasuk nma Kigirismi vsik honti alajjino ppabhikkh. te evarpa ancra caranti: mlvaccha ropenti pi rop- penti pi sicanti pi sicpenti pi ocinanti pi ocinpenti pi ganthenti pi ganthpenti pi ekatovaikamla karonti pi krpenti pi ubhatovaikamla karonti pi krpenti pi majarika karonti pi krpenti pi vidhutika karonti pi krpenti pi vaasaka karonti pi krpenti pi vea #<[page 010]># %<10 CULLAVAGGA. [I. 13. 1-3.>% karonti pi krpenti pi uracchada karonti pi krpenti pi, te kulitthna kuladhtna kulakumrna kulasuhna kuladsna ekatovaikamla haranti pi harpenti pi ubhatovaikamla haranti pi harpenti pi majarika haranti pi harpenti pi vidhutika haranti pi harpenti pi vaasaka haranti pi harpenti pi vea haranti pi ha- rpenti pi uracchada haranti pi harpenti pi, te kulitthhi kuladhthi kulakumrhi kulasuhhi kuladshi saddhi ekabhjane pi bhujanti ekathlake pi pivanti eksane pi nisdanti ekamace pi tuvaenti ekattharapi tuvaenti ekapvurapi tuvaenti ekattharaapvurapi tuvaenti vikle pi bhujanti majjam pi pivanti mlgandhavilepanam pi dhrenti naccanti pi gyanti pi vdenti pi lsenti pi naccantiypi naccanti naccantiypi gyanti naccantiypi v- denti naccantiypi lsenti gyantiypi naccanti . . . vdenti- ypi naccanti . . . lsentiypi naccanti . . . lsentiypi l- senti ||1|| ahapade pi kanti dasapade pi kanti kse pi kanti parihrapathe pi kanti santikya pi kanti khalikya pi kanti ghaikena pi kanti salkahatthena pi kanti akkhena pi kanti pagacrena pi kanti vakakena pi kanti mokkhacikya pi kanti cigulakena pi kanti patthakena pi kanti rathakena pi kanti dhanukena pi kanti akkharikya pi kanti manesikya pi kanti yath- vajjena pi kanti hatthismim pi sikkhanti assasmim pi sikkhanti rathasmim pi sikkhanti dhanusmim pi sikkhanti tharusmim pi sikkhanti hatthissa pi purato dhvanti assassa pi purato dhvanti rathassa pi purato dhvanti dhvanti pi dhvanti pi ussehenti pi appohenti pi nibbujjhanti pi muhhi pi yujjhanti ragamajjham pi saghi pattha- ritv naccaki eva vadanti idha bhagini naccass 'ti nal- ikam pi denti vividham pi ancra caranti. ||2|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu Kssu vassa vuttho Svatthi gacchanto bhagavanta dassanya yena Ki- giri tad avasari. atha kho so bhikkhu pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya Kigiri piya pvisi psdikena abhikkantena paikkantena lokitena vilokitena sammijitena pasritena okkhittacakkhu iriypathasampanno. manuss ta bhikkhu passitv eva hasu: kv' ya #<[page 011]># %% abalabalo viya mandamando viya bhkuikabhkuiko viya, ko imassa upagatassa piakam pi dassati. amhka pana ayy Assajipunabbasuk sah sakhil sukhasambhs mihi- tapubbagam ehisvgatavdino abbhkuik uttnamukh pubbabhsino, tesa kho nma pio dtabbo 'ti. addas kho aataro upsako ta bhikkhu Kigirismi piya caranta, disvna yena so bhikkhu ten' upasakami, upa- sakamitv ta bhikkhu abhivdetv etad avoca: api bhante pio labbhatti. na kho vuso pio labbhatti. ehi bhante ghara gamissm 'ti. ||3|| atha kho so upsako ta bhikkhu ghara netv bhojetv etad avoca: kaha bhante ayyo gamissatti. Svatthi kho aha vuso ga- missmi bhagavanta dassany 'ti. tena hi bhante mama vacanena bhagavato pde siras vanda eva ca vadehi: duho bhante Kigirismi vso: Assajipunabbasuk nma Kigirismi vsik alajjino ppabhikkh, te evarpa ancra caranti . . . vividham pi ancra caranti, ye pi te bhante manuss pubbe saddh ahesu pasann te pi etarahi assaddh appasann, yni pi tni saghassa pubbe dnapathni tni pi etarahi upacchinnni, ricanti pesal bhikkh nivasanti ppabhikkh. sdhu bhante bhagav Kigiri bhikkh pahieyya yathya Kigirismi vso sahaheyy 'ti. ||4|| eva vuso 'ti kho so bhikkhu tassa upsakassa paissutv uhysan yena Svatthi tena pakk- mi, anupubbena yena Svatthi Jetavana Antha- piikassa rmo yena bhagav ten' upasakami, upa- sakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. cia kho pan' eta buddhna bhagavantna gantu- kehi bhikkhhi saddhi paisammoditu. atha kho bhagav ta bhikkhu etad avoca: kacci bhikkhu khamanya, kacci ypanya, kacci appakilamathena addhna gato, kuto ca tva bhikkhu gacchasti. khamanya bhagav, ypanya bhagav, appakilamathena cha bhante addh- na gato. idhha bhante Kssu vassa vuttho Svatthi gacchanto bhagavanta dassanya yena Kigiri tad avasa- ri. atha khv' ha bhante pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya Kigiri piya pvisi. addas kho ma bhante aataro upsako Kigirismi piya caran- #<[page 012]># %<12 CULLAVAGGA. [I. 13. 5-7.>% ta, disvna yenha ten' upasakami, upasakamitv ma abhivdetv etad avoca: api bhante pio labbhatti. na kho vuso pio labbhatti. ehi bhante ghara gamiss- m 'ti. atha kho bhante so upsako ma ghara netv bhojetv etad avoca: kaha bhante ayyo gamissatti. S- vatthi kho aha vuso gamissmi bhagavanta dassany 'ti. tena hi . . . sahaheyy 'ti. tato aha bhagav gacchmti. ||5|| atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhi- kkh paipucchi: sacca kira bhikkhave Assajipunabba- suk nma Kigirismi vsik alajjino ppabhikkh, te evarpa ancra caranti: mlvaccha ropenti pi --la-- vividham pi ancra caranti, ye pi te manuss . . . nivasanti ppabhikkh 'ti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: katha hi nma te bhikkhave mogha- puris evarpa ancra carissanti mlvaccha ro- pessanti pi roppessanti pi sicissanti pi sicpessanti pi ocinissanti pi ocinpessanti pi ganthessanti pi ganthpessanti pi . . . karissanti pi krpessanti pi . . . harissanti pi har- pessanti pi . . . bhujissanti . . . pivissanti . . . nis- dissanti . . . tuvaissanti . . . bhujissanti . . . pivissanti . . . dhrissanti naccissanti pi gyissanti pi vdissanti pi lsessanti pi . . . kissanti . . . sikkhissanti . . . dh- vissanti . . . dhvissanti pi ussehissanti pi appohissanti pi nibbujjhissanti pi muhhi pi yujjhissanti ragamajjham pi saghi pattharitv naccaki eva vakkhanti idha bhagini naccass 'ti nalikam pi dassanti vividham pi an- cra carissanti. n 'eta bhikkhave appasannna . . . viga- rahitv dhammi katha katv Sriputtamoggallne mantesi: gacchatha tumhe Sriputt Kigiri gantv Assajipunabbasukna bhikkhna Kigirism pabb- janiyakamma karotha, tumhka ete saddhivihrino 'ti. katha maya bhante Assajipunabbasukna bhi- kkhna Kigirism pabbjaniyakamma karoma, ca te bhikkh pharus 'ti. tena hi tumhe Sriputt bahukehi bhikkhhi saddhi gacchath 'ti. eva bhante 'ti kho Sriputtamoggalln bhagavato paccassosu. ||6|| eva ca pana bhikkhave ktabba. pahama Assajipunabbasuk #<[page 013]># %% bhikkh codetabb, codetv sretabb, sretv patti rope- tabb, patti ropetv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. ime Assajipunal ba- suk bhikkh kuladsak ppasamcr, imesa ppak samcar dissanti c' eva suyyanti ca kulni ca imehi duh- ni dissanti c' eva suyyanti ca. yadi saghassa pattakalla sagho Assajipunabbasukna bhikkhna Kigirism pabbjaniyakamma kareyya na Assajipunabbasukehi bhi- kkhhi Kigirismi vatthabban ti. es atti. sutu me bhante sagho. ime . . . suyyanti ca. sagho Assaji- punabbasukna bhikkhna Kigirism pabbjaniya- kamma karoti na Assajipunabbasukehi bhikkhhi Ki- girismi vatthabban ti. yassyasmato khamati Assaji- punabbasukna bhikkhna Kigirism pabbjaniyassa kammassa karaa na Assajipunabbasukehi bhikkhhi Ki- girismi vatthabban ti so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . so bhseyya. ka- ta saghena Assajipunabbasukna bhikkhna Kigi- rism pabbjaniyakamma na Assajipunabbasukehi bhi- kkhhi Kigirismi vatthabban ti. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||7||13|| thi bhikkhave agehi . . . (=ch. 2-4.1) . . . saghassa avaa bhsati. imehi kho . . . kareyya. aparehi pi . . . kareyya: kyikena davena samanngato hoti, vcasikena davena samanngato hoti, kyikavcasikena davena samann- gato hoti. imehi kho . . . kareyya. aparehi pi . . . ka- reyya: kyikena ancrena samanngato hoti, vcasikena ancrena samanngato hoti, kyikavcasikena ancrena samanngato hoti. imehi kho . . . kareyya. aparehi pi . . . kareyya: kyikena upaghtikena samanngato hoti, vcasikena upaghtikena samanngato hoti, kyikavcasi- kena upaghtikena samanngato hoti. imehi kho . . . kareyya. aparehi pi . . . kareyya: kyikena micchjvena samanngato hoti, vcasikena micchjvena samanngato hoti, kyikavcasikena micchjvena samanngato hoti. imehi kho . . . kareyya. ||1|| tia bhikkhave bhikkh- #<[page 014]># %<14 CULLAVAGGA. [I. 14. 2-16. 2.>% na kakhamno sagho pabbjaniyakamma kareyya eko bhaanakrako . . . (=ch. 4. 2) . . . avaa bhsati. imesa kho . . . kareyya. aparesam pi . . . kareyya: eko kyikena davena samanngato hoti eko vcasikena davena . . . eko kyikavcasikena micchjvena samanngato hoti. imesa kho . . . kareyya. ||2||14|| pabbjaniyakammakatena bhikkhave bhikkhun samm- vattitabba. tatrya sammvattan . . . (=ch. 5) . . . na bhikkhhi sampayojetabban ti. ||1|| pabbjaniyakamme ahrasavatta nihita. ||15|| atha kho Sriputtamoggallnapamukho bhikkhu- sagho Kigiri gantv Assajipunabbasukna bhikkh- na Kigirism pabbjaniyakamma aksi na Assajipu- nabbasukehi bhikkhhi Kigirismi vatthabban ti. te saghena pabbjaniyakammakat na sammvattanti na loma ptenti na netthra vattanti na bhikkh kham- penti akkosanti paribhsanti chandagmit dosagmit mohagmit bhayagmit ppenti pakkamanti pi vibbha- manti pi. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Assajipunabbasuk bhikkh saghena pabbjaniyakammakat na sammvattissanti na loma ptissanti na netthra vattissanti bhikkh na khampessanti akkosissanti paribhsissanti chandagmit dosagmit mohagmit bhayagmit ppissanti pakka- missanti pi vibbhamissanti pti. atha kho te bhikkh bha- gavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh paipucchi: sacca kira bhikkhave Assajipunabba- suk bhikkh saghena pabbjaniyakammakat na samm- vattanti . . . vibbhamanti pti. sacca bhagav. katha hi nma te bhikkhave moghapuris saghena pabbjani- yakammakat na sammvattissanti . . . vibbhamissanti pti. n' eta bhikkhave appasannna v pasdya --la-- vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho pabbjaniyakamma na paippassam- bhetu. ||1|| pacahi bhikkhave agehi samanngatassa bhi- #<[page 015]># %% kkhuno pabbjaniyakamma na paippassambhetabba: upasampdeti . . . (=ch. 6. 2-7) . . . na bhikkhhi sampayojeti: imehi kho . . . paippassambhetabba. ||2|| pabbjaniyakamme paippassambhetabbhra- saka nihita. ||16|| eva ca pana bhikkhave paippassambhetabba: tena bhi- kkhave pabbjaniyakammakatena bhikkhun sagha upa- sakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: aha bhante saghena pabbjaniyakammakato sammvattmi loma ptemi netth- ra vattmi pabbjaniyassa kammassa paippassaddhi yc- mti. dutiyam pi ycitabb, tatiyam pi ycitabb. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: ||1|| sutu me bhante sagho. aya itthannmo bhikkhu saghena pabbjaniyakammato sammvattati . . . ycati. yadi saghassa pattakalla sagho itthannmassa bhikkhuno pabbjaniyakamma paippassambheyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya itthannmo . . . ycati. sagho itthannmassa bhikkhuno pabbjaniyakamma paippassam- bheti. yassyasmato khamati itthannmassa bhikkhuno pabbjaniyassa kammassa paippassaddhi so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi. sutu me . . . so bhseyya. paippassaddha saghena itthann- massa bhikkhuno pabbjaniyakamma. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||2||17|| pabbjaniyakamma nihita tatiya. tena kho pana samayena yasm Sudhammo Macchi- ksae Cittassa gahapatino vsiko hoti navakammiko dhuvabhattiko, yad Citto gahapati sagha v gaa v puggala v nimantetukmo hoti na yasmanta Sudhamma anapaloketv sagha v gaa v pugga- la v nimanteti. tena kho pana samayena sambahul ther bhikkh yasm ca Sriputto yasm ca Mah- moggallno yasm ca Mahkaccno yasm ca #<[page 016]># %<16 CULLAVAGGA. [I. 18. 1-3.>% Mahkohito yasm ca Mahkappino yasm ca Mahcundo yasm ca Anuruddho yasm ca Revato yasm ca Upli yasm ca nando yasm ca Rhulo Kssu crika caramn yena Macchik- sao tad avasaru. assosi kho Citto gahapati ther kira bhikkh Macchiksaa anuppatt 'ti. atha kho Citto gahapati yena ther bhikkh ten' upasakami, upasaka- mitv there bhikkh abhivdetv ekamanta nisdi. ekam- anta nisinna kho Citta gahapati yasm Sriputto dhammiy kathya sandassesi samdapesi samuttejesi sampa- hasesi. atha kho Citto gahapati yasmat Sriputtena dhammiy kathya sandassito samdapito samuttejito sampa- hasito there bhikkh etad avoca: adhivsentu me bhante ther svtanya gantukabhattan ti. adhivsesu kho ther bhikkh tuhibhvena. ||1|| atha kho Citto gahapati ther- na bhikkhna adhivsana viditv uhysan there bhi- kkh abhivdetv padakkhia katv yenyasm Sudhammo ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Sudhamma abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hito kho Citto gahapati yasmanta Sudhamma etad avoca: adhivsetu me bhante ayyo Sudhammo svtanya bhatta saddhi therehti. atha kho yasm Sudhammo pubbe khv' ya Citto gahapati yad sagha v gaa v puggala v nimantetukmo na ma anapaloketv sagha v gaa v puggala v nimanteti, so dni ma anapa- loketv there bhikkh nimantesi, duho dn' ya Citto gahapati anapekkho virattarpo mayti Citta gahapati etad avoca: ala gahapati ndhivsemti. dutiyam pi kho --la--, tatiyam pi kho Citto gahapati yasmanta Sudhamma etad avoca: adhivsetu me bhante ayyo Sudhammo svtanya bhatta saddhi therehti. ala gahapati ndhivsemti. atha kho Citto gahapati ki me karissati ayyo Sudhammo adhivsento v anadhi- vsento v 'ti yasmanta Sudhamma abhivdetv pa- dakkhia katv pakkmi. ||2|| atho kho Citto gahapati tass rattiy accayena therna bhikkhna pata kh- daniya bhojaniya paiydpesi. atha kho yasm Su- dhammo ya nnha Cittassa gahapatino therna pai- #<[page 017]># %% yatta passeyyan ti pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya yena Cittassa gahapatino nivesana ten' upasakami, upasakamitv paatte sane nisdi. atha kho Citto gaha- pati yenyasm Sudhammo ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Sudhamma abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinna kho Citta gahapati yasm Su- dhammo etad avoca: pahta kho te ida gahapati kh- daniya bhojaniya paiyatta ek ca kho idha n' atthi yad ida tilasaguik 'ti. bahumhi vata bhante ratane buddha- vacane vijjamne ayyena Sudhammena vad eva kici bhsi- ta yad ida tilasaguik 'ti. bhtapubba bhante Dakkhipathak vij puratthima janapada aga- masu vijjya, te tato kukkui nesu. atha kho s bhante kukku kkena saddhi savsa kappesi, s pota- ka janesi. yad kho so bhante kukkuapotako kkavassa vassitukmo hoti kukkuak 'ti vassati, yad kukkuavassa vassitukmo hoti kk 'ti vassati. evam eva kho bhante ba- humhi ratane buddhavacane vijjamne ayyena Sudhammena yad eva kici bhsita yad ida tilasaguik 'ti. ||3|| akkosasi ma tva gahapati, paribhsasi ma tva gaha- pati, eso te gahapati vso, pakkamissmti. nha bhante ayya Sudhamma akkosmi paribhsmi, vasatu bhante ayyo Sudhammo Macchiksae, ramaya ambakava- na, aha ayyassa Sudhammassa ussukka karissmi cva- rapiaptasensanagilnapaccayabhesajjaparikkhrnan ti. dutiyam pi kho --la-- , tatiyam pi kho yasm Sudhammo Citta gahapati etad avoca: akkosasi . . . pakkamissmti. kaha bhante ayyo Sudhammo gamissatti. Svatthi kho aha gahapati gamissmi bhagavanta dassany 'ti. tena hi bhante ya ca attan bhaita ya ca may bhaita ta sabba bhagavato rocehi. anacchariya kho pan' eta bhante ya ayyo Sudhammo punad eva Macchik- saa paccgaccheyy 'ti. ||4|| atha kho yasm Sudhammo sensana sasmetv pattacvara dya yena Svatthi tena pakkmi. anupubbena yena Svatthi Jetavana An- thapiikassa rmo yena bhagav ten' upasakami, upa- sakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Sudhammo ya ca attan #<[page 018]># %<18 CULLAVAGGA. [I. 18. 5-20. 1.>% bhaita ya ca Cittena gahapatin bhaita ta sabba bhagavato rocesi. vigarahi buddho bhagav: ananuccha- viya moghapurisa ananulomika appairpa assmaa- ka akappiya akaraya. katha hi nma tvam mogha- purisa Citta gahapati saddha pasanna dyaka k- raka saghupahhaka hnena khusessasi hnena vambhessasi. n' eta moghapurisa appasannna . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Sudhammassa bhikkhuno pai- sraiyakamma karotu Citto te gahapati khampetabbo 'ti. ||5|| eva ca pana bhikkhave ktabba: pahama Sudhammo bhikkhu codetabbo, codetv sretabbo, sretv patti ropetabbo, patti ropetv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Sudhammo bhikkhu Citta gahapati saddha pa- sanna dyaka kraka saghupahhaka hnena khusesi hnena vambhesi. yadi saghassa pattakalla sagho Sudhammassa bhikkhuno paisraiyakamma ka- reyya Citto te gahapati khampetabbo 'ti. es atti. su- tu me bhante sagho. aya Sudhammo . . . vambhesi. sagho Sudhammassa bhikkhuno paisraiyakamma ka- roti Citto te gahapati khampetabbo 'ti. yassyasmato khamati Sudhammassa bhikkhuno paisraiyassa kammassa karaa Citto te gahapati khampetabbo 'ti so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . so bhseyya. kata saghena Sudhammassa bhi- kkhuno paisraiyakamma Citto te gahapati khampe- tabbo 'ti. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||6||18|| thi bhikkhave agehi . . . (=ch. 2, 3) . . . suvpa- santa ca. ||1||19|| pacahi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno kakhamno sagho paisraiyakamma kareyya: gih- na albhya parisakkati, gihna anatthya parisakkati, gihna avsya parisakkati, gih akkosati paribhsati, gih #<[page 019]># %% gihhi bhedeti. imehi kho bhikkhave pacah' agehi . . . kareyya. aparehi pi . . . kareyya: gihna buddhassa avaa bhsati, gihna dhammassa avaa bhsati, gih- na saghassa avaa bhsati, gih hnena khuseti hnena vambheti, gihna dhammika paissava na sacc- peti. imehi kho . . . kareyya. pacanna bhikkhave bhikkhna kakhamno sagho paisraiyakamma kareyya: eko gihna albhya parisakkati, eko gihna anatthya parisakkati, eko gihna avsya parisakkati, eko gih akkosati paribhsati, eko gih gihhi bhedeti. imesa kho . . . kareyya. aparesa pi . . . kareyya: eko gih- na buddhassa avaa bhsati, eko gihna dhammassa avaa bhsati, eko gihna saghassa avaa bhsati, eko gih hnena khuseti hnena vambheti, eko gihna dhammika paissava na saccpeti. imesa kho . . . kareyya. ||1|| kakhamnacatupacaka nihita. ||20|| paisraiyakammakatena bhikkhave bhikkhun samm- vattitabba . . . (=ch. 5) . . . sampayojetabban ti. ||1|| paisraiyakammamhi ahrasavatta nihita. ||21|| atha kho sagho Sudhammassa bhikkhuno paisraiya- kamma aksi Citto te gahapati khampetabbo 'ti. so saghena paisraiyakammakato Macchiksaa gantv makubhto nsakkhi Citta gahapati khampetu, pu- nad eva Svatthi paccgacchi. bhikkh eva hasu: khampito tay Citto gahapatti. idhha vuso Macchi- ksaa gantv makubhto nsakkhi Citta gahapati khampetun ti. bhagavato etam attha rocesu. ||1|| tena hi bhikkhave sagho Sudhammassa bhikkhuno anu- dta detu Citta gahapati khampetu. eva ca pana bhikkhave dtabbo: pahama bhikkhu ycitabbo, ycitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla sagho itthannma bhikkhu Sudhammassa bhikkhuno anudta dadeyya Citta gahapati khampetu. es atti. sutu me bhante sagho. sagho itthannma bhikkhu Su- #<[page 020]># %<20 CULLAVAGGA. [I. 22. 2-23. 2.>% dhammassa bhikkhuno anudta deti Citta gahapati khampetu. yassyasmato khamati itthannmassa bhi- kkhuno Sudhammassa bhikkhuno anudtassa dna Citta gahapati khampetu so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dinno saghena itthannmo bhikkhu Su- dhammassa bhikkhuno anudto Citta gahapati kham- petu. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dh- raymti. ||2|| tena bhikkhave Sudhammena bhikkhun anudtena bhikkhun saddhi Macchiksaa gantv Citto gahapati khampetabbo khama gahapati, pasdemi tan ti. eva ce vuccamno khamati icc eta kusala, no ce khamati anudtena bhikkhun vattabbo: khama gahapati imassa bhikkhuno, pasdeti tan ti. eva ce vuccamno kha- mati icc eta kusala, no ce khamati anudtena bhikkhun vattabbo: khama gahapati imassa bhikkhuno, ahan ta pa- sdemti. eva ce . . . kusala, no ce . . . vattabbo: khama gahapati imassa bhikkhuno saghassa vacanen 'ti. eva ce . . . kusala, no ce khamati anudtena bhikkhun Sudhammo bhikkhu Cittassa gahapatino dassanpacra avijahpetv savanpacra avijahpetv ekasa uttar- saga krpetv ukkuika nisdpetv ajali paggah- petv s patti despetabb 'ti. ||3||22|| atha kho yasm Sudhammo anudtena bhikkhun saddhi Macchiksaa gantv Citta gahapati khampesi. so sammvattati loma pteti netthra vattati bhikkh upa- sakamitv eva vadeti: aha vuso saghena paisrai- yakammakato sammvattmi loma ptemi netthra vatt- mi. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Su- dhammassa bhikkhuno paisraiyakamma paippassam- bhetu. ||1|| pacahi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno paisraiyakamma na paippassambhetabba . . . (=ch. 6. 2-7) . . . na bhikkhhi sampayojeti. imehi kho bhikkhave ahah' agehi . . . paippassambhe- tabba. ||2|| paisraiyakamme paippassambhetabbhrasaka nihita. ||23|| #<[page 021]># %% eva ca pana bhikkhave paippassambhetabba: tena bhikkhave Sudhammena bhikkhun sagha upasaka- mitv . . . (see ch. 12) . . . evam eta dhraymti. ||1||24|| paisraiyakamma nihita catuttha. tena samayena buddho bhagav Kosambiyam viharati Ghositrme. tena kho pana samayena yasm Channo patti pajjitv na icchati patti passitu. ye te bhi- kkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma yasm Channo patti pajjitv na icchissati patti passitun ti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi paka- rae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh paipucchi: sacca kira bhikkhave Channo bhikkhu patti pajjitv na icchati patti passitun ti. sacca bhagav. viga- rahi buddho bhagav: katha hi nma so bhikkhave moghapuriso patti pajjitv na icchissati patti passitu. n' eta bhikkhave appasannna v pasdya --la-- vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyakamma karotu asambhoga saghena. ||1|| eva ca pana bhikkhave ktabba: pahama Channo bhikkhu codetabbo, codetv sretabbo, sretv patti ropetabbo, patti ropetv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Channo bhikkhu patti pajjitv na icchati patti passitu. yadi saghassa pattakalla sagho Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepani- yakamma kareyya asambhoga saghena. es atti. sutu me bhante sagho. aya Channo bhikkhu patti pajjitv na icchati patti passitu. sagho Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyakamma karoti asambhoga saghena. yassyasmato khamati Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyassa kammassa karaa asambhoga saghena so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . #<[page 022]># %<22 CULLAVAGGA. [I. 25. 2-27. 1.>% so bhseyya. kata saghena Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyakamma asambhoga sa- ghena. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhra- ymti. vsaparampara ca bhikkhave sasatha: Channo bhikkhu pattiy adassane ukkhepaniyakammakato asambho- ga saghen 'ti. ||2||25|| thi bhikkhave agehi samanngata pattiy adassane ukkhepaniyakamma adhammakamma ca . . . (see ch. 2-4) . . . imesa kho . . . kareyya. ||1|| pattiy adassane ukkhepaniyakamme kakhamna- chakka nihita. ||26|| pattiy adassane ukkhepaniyakammakatena bhikkhave bhikkhun sammvattitabba. tatrya sammvattan: na upasampdetabba, na nissayo dtabbo, na smaero upahpetabbo, na bhikkhunovdakasammuti sditabb, sammatena pi bhikkhuniyo na ovaditabb, yya pattiy saghena pattiy adassane ukkhepaniyakamma kata hoti s patti na pajjitabb, a v tdisik, tato v p- pihatar, kamma na garahitabba, kammik na gara- hitabb, na pakatattassa bhikkhuno abhivdana paccuh- na ajalikamma smcikamma sanbhihro seyybhi- hro pdodaka pdapha pdakathalika pattacvara- paiggahaa nahne pihiparikamma sditabba, na pakatatto bhikkhu slavipattiy anuddhasetabbo, na cra- vipattiy anuddhasetabbo, na dihivipattiy anuddhase- tabbo, na jvavipattiy anuddhasetabbo, na bhikkhu bhikkhhi bhedetabbo, na gihidhajo dhretabbo, na titthi- yadhajo dhretabbo, na titthiy sevitabb, bhikkh sevi- tabb, bhikkhusikkhya sikkhitabba, na pakatattena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba, na ekacchanne anvse vatthabba, na ekacchanne vse v anvse v vatthabba, pakatatta bhikkhu disv san vuhtabba, na pakatatto bhikkhu sdetabbo anto v bahi v, na pakatattassa bhikkhuno uposatho hapetabbo, na pavra hapetabb, na savacanya ktabba, na #<[page 023]># %% anuvdo pahapetabbo, na okso kretabbo, na codetabbo, na sretabbo, na bhikkhhi sampayojetabban ti. ||1|| pattiy adassane ukkhepaniyakamme tecattrsavatta nihita. ||27|| atha kho sagho Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyakamma aksi asambhoga saghena. so saghena pattiy adassane ukkhepaniyakammakato tamh vs aa vsa agamsi, tattha bhikkh n' eva abhiv- desu na paccuhesu na ajalikamma na smcikamma akasu na sakkarisu na garukarisu na mnesu na pjesu. so bhikkhhi asakkariyamno agarukariyamno amniyamno apjiyamno asakkrapakato tamhpi vs aa vsa agamsi tattha pi bhikkh n' eva abhiv- desu na paccuhesu . . . aa vsa agamsi tattha pi bhikkh n' eva abhivdesu na paccuhesu . . . asakkrapakato punad eva Kosambi paccgacchi. so sammvattati loma pteti netthra vattati bhikkh upasakamitv eva vadeti: aha vuso saghena patti- y adassane ukkhepaniyakammakato sammvattmi loma ptemi netthra vattmi. katha nu kho may paipajji- tabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Channassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyakamma paippassambhetu. ||1|| pacahi bhi- kkhave agehi samanngatassa bhikkhuno pa ttiy adassane ukkhepaniyakamma na paippassambhetabba: upasamp- deti, nissaya deti, smaera upahpeti, bhikkhunovda- kasammuti sdiyati, sammato pi bhikkhuniyo ovadati. imehi kho bhikkhave pacah' agehi . . . na paippassambhe- tabba. aparehi pi . . . na paippassambhetabba: yya pattiy saghena pattiy adassane ukkhepaniyakamma kata hoti ta patti pajjati, aa v tdisika, tato v ppihatara, kamma garahati, kammike garahati, imehi kho . . . na paippassambhetabba. aparehi pi . . . na paippassambhetabba: pakatattassa bhikkhuno abhiv- dana paccuhna ajalikamma smcikamma san- bhihra sdiyati. imehi kho . . . na paippassambhe- tabba. aparehi pi . . . na paippassambhetabba: paka- #<[page 024]># %<24 CULLAVAGGA. [I. 28. 2-30. 1.>% tattassa bhikkhuno seyybhihra pdodaka pdapha pdakathalika pattacvarapaiggahaa nahne pihipari- kamma sdiyati. imehi kho . . . na paippassambhetabbam. aparehi pi . . . na paippassambhetabba: pakatatta bhi- kkhu slavipattiy anuddhaseti, cravipattiy anuddha- seti, dihivipattiy anuddhaseti, jvavipattiy anuddha- seti, bhikkhu bhikkhhi bhedeti. imehi kho . . . na paippassambhetabba. aparehi pi . . . na paippassambhe- tabba: gihidhaja dhreti, titthiyadhaja dhreti, titthiye sevati, bhikkh na sevati, bhikkhusikkhya na sikkhati. imehi kho . . . na paippassambhetabba. aparehi pi . . . na paippassambhetabba: pakatattena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vasati, ekacchanne anvse vasati, ekaccha- nne vse v anvse v vasati, pakatatta bhikkhu disv san na vuhti, pakatatta bhikkhu sdeti anto v bahi v. imehi kho . . . na paippassambhetabba. ahahi bhikkhave agehi . . . na paippassambhetabba: paka- tattassa bhikkhuno uposatha hapeti, pavraa hapeti, savacanya karoti, anuvda pahapeti, oksa kreti, codeti, sreti, bhikkhhi sampayojeti. imehi kho bhi- kkhave ahah' agehi . . . na paippassambhetabba. ||2|| tecattrsaka nihita. ||28|| pacahi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno pattiy adassane ukkhepaniyakamma paippassambhe- tabba: na upasampdeti, na nissaya deti, . . . na bhi- kkhhi sampayojeti. imehi kho bhikkhave ahah' agehi . . . paippassambhetabba. ||1|| tecattrsaka nihita. ||29|| eva ca pana bhikkhave paippassambhetabba: tena bhikkhave Channena bhikkhun sagha upasakamitv . . . (see ch. 12; instead of nissayakamma read pattiy adassane ukkhepaniyakamma) . . . evam eta dhray- mti. ||1||30|| pattiy adassane ukkhepaniyakamma nihita pacama. #<[page 025]># %% tena samayena buddho bhagav Kosambiya viharati Ghositrme. tena kho pana samayena yasm Channo patti pajjitv na icchati patti paiktu . . . (=ch.x 25-30. Instead of passitu read paiktu, instead of pattiy adassane ukkhepaniyakamma read pattiy appai- kamme ukkhepaniyakamma) . . . evam eta dhray- mti. ||31|| pattiy appaikamme ukkhepaniyakamma nihita chaha. tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa rme. tena kho pana samayena Arihassa nma bhikkhuno gaddhabdhi- pubbassa evarpa ppaka dihigata uppanna hoti: tathha bhagavat dhamma desita jnmi yath ye 'me antaryik dhamm vutt bhagavat te paisevato nla antaryy 'ti. assosu kho sambahul bhikkh: Arihassa nma kira bhikkhuno gaddhabdhipubbassa evarpa ppa- ka dihigata uppanna: tathha . . . antaryy 'ti. atha kho te bhikkh yena Ariho bhikkhu gaddhabdhi- pubbo ten' upasakamisu, upasakamitv Ariha bhi- kkhu gaddhabdhipubba etad avocu: sacca kira te vuso Ariha evarpa ppaka dihigata uppanna: tathha . . . antaryy 'ti. eva by kho aha vuso bhagavat dhamma desita jnmi yath ye 'me antar- yik dhamm vutt bhagavat te paisevato nla antar- yy 'ti. ||1|| mvuso Ariha eva avaca, m bhagavanta abbhcikkhi, na hi sdhu bhagavato abbhakkhna, na hi bhagav eva vadeyya. anekapariyyena vuso Ariha antaryik dhamm antaryik vutt bhagavat ala ca pana te paisevato antaryya. appassd km vutt bhaga- vat bahudukkh bahpys dnavo ettha bhiyyo, ahi- kakalpam km vutt bhagavat bahudukkh bahp- ys dnavo ettha bhiyyo, masapespam km vutt bhagavat --la--, tiukkpam km vutt bhagavat --la--, agrakspam km vutt bhagavat --la--, supinakpam km vutt bhagavat --la--, ycitakpam km vutt bhagavat --la--, rukkhaphalpam km #<[page 026]># %<26 CULLAVAGGA. [I. 32. 2-4.>% vutt bhagavat --la--, asisnpam km vutt bhagavat --la--, sattislpam km vutt bhagavat --la--, sappa- sirpam km vutt bhagavat bahudukkh bahpys dnavo ettha bhiyyo 'ti. evam pi kho Ariho bhikkhu gaddhabdhipubbo tehi bhikkhhi vuccamno tath' eva ta ppaka dihigata thmas parmassa abhinivissa voharati: eva by kho aha vuso bhagavat dhamma desita jnmi yath ye 'me antaryik dhamm vutt bhagavat te paisevato nla antaryy 'ti. ||2|| yato kho te bhi- kkh nsakkhisu Ariha bhikkhu gaddhabdhipubba etasm ppak dihigat vivecetu atha kho te bhikkh yena bhagav ten' upasakamisu, upasakamitv bhaga- vato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv Ariha bhikkhu gaddhabdhipubba paipucchi: sacca kira te Ariha evarpa ppaka dihigata uppanna: tathha bhagavat . . . antaryy 'ti. eva by kho aha bhante bhagavat . . . antaryy 'ti. kassa nu kho nma tva moghapurisa may eva dhamma desita jnsi. nanu may moghapurisa anekapariyyena antar- yik dhamm antaryik vutt ala ca pana te paisevato antaryya. appassd km vutt may bahudukkh bah- pys dnavo ettha bhiyyo, ahikakalpam km vutt may . . . sappasirpam km vutt may bahudukkh bahpys dnavo ettha bhiyyo. atha ca pana tva moghapurisa attan duggahitena amhe c' eva abbhcikkhasi attna ca khaasi bahu ca apua pasavasi, ta hi te moghapurisa bhavissati dgharatta ahitya dukkhya. n' eta moghapurisa appasannna v pasdya . . . vigara- hitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Arihassa bhikkhuno gaddhabdhi- pubbassa ppikya dihiy appainissagge ukkhe - paniyakamma karotu asambhoga saghena. ||3|| eva ca pana bhikkhave ktabba: pahama Ariho bhikkhu codetabbo, codetv sretabbo, sretv patti ropetabbo, patti ropetv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. Arihassa bhi- kkhuno gaddhabdhipubbassa evarpa ppika dihiga- #<[page 027]># %% ta uppanna: tathha bhagavat . . . antaryy 'ti. so ta dihi na painissajjati. yadi saghassa pattakalla sagho Arihassa bhikkhuno gaddhabdhipubbassa ppik- ya dihiy appainissagge ukkhepaniyakamma kareyya asambhoga saghena. es atti. sutu me bhante sagho. Arihassa bhikkhuno . . . na painissajjati. sagho Arihassa bhikkhuno gaddhabdhipubbassa ppi- kya dihiy appainissagge ukkhepaniyakamma karoti asambhoga saghena. yassyasmato khamati Arihassa bhikkhuno gaddhabdhipubbassa ppikya dihiy appai- nissagge ukkhepaniyassa kammassa karaa asambhoga saghena so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. vsaparampara ca bhi- kkhave sasatha: Ariho bhikkhu gaddhabdhipubbo p- pikya dihiy appainissagge ukkhepaniyakammakato asambhoga saghen 'ti. ||4||32|| thi bhikkhave agehi . . . (=ch.2-5; instead of tajja- niyakamma read: ppikya dihiy appainissagge ukkhe- paniyakamma) . . . na bhikkhhi sampayojetabban ti. ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniya- kamme ahrasavatta nihita. ||33|| atha kho sagho Arihassa bhikkhuno gaddhabdhi- pubbassa ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniya- kamma aksi asambhoga saghena. so saghena ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniyakammakato vibbhami. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Ariho bhikkhu gaddhabdhi- pubbo saghena ppikya dihiy appainissagge ukkhe- paniyakammakato vibbhamissatti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanni- ptpetv bhikkh paipucchi: sacca kira bhikkhave Ariho bhikkhu gaddhabdhipubbo saghena ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniyakammakato vibbhamti. #<[page 028]># %<28 CULLAVAGGA. [I. 34. 1-35. 1.>% sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav. katha hi nma so bhikkhave moghapuriso saghena ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniyakammakato vibbhamissati. n' eta bhikkhave appasannna v pasdya --la-- vigara- hitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho ppikya dihiy appainissagge ukkhe- paniyakamma paippassambhetu. ||1|| pacahi bhikkhave agehi . . . (=ch. 6. 2-7) . . . paippassambhetabba. ||2|| ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniya- kamme paippassambhetabbhrasaka nihita. ||34|| eva ca pana bhikkhave paippassambhetabba: tena bhikkhave ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniya- kammakatena bhikkhun sagha upasakamitv . . . (see ch. 12. Instead of nissayako read ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniyako0; instead of Seyyasako read itthannmo) . . . evam eta dhraymti. ||1||35|| ppikya dihiy appainissagge ukkhepaniya- kamma nihita sattama. kammakkhandhaka nihita pahama. imamhi khandhake vatthu satta. tass' uddna: Paukalohitak bhikkh saya bhaanakrak tdise upasakame usshisu ca bhaane, | anuppannpi jyanti uppannpi pavahanti. appicch pesal bhikkh ujjhyanti padassako. | saddhammahitiko buddho sayambh aggapuggalo pesi tajjaniyakamma Svatthiya jino. | asammukh-' paipucch-' patiya kata ca ya anpatti adesane desitya kata ca ya | acodetv asretv aropetv ca ya kata 5 asammukh adhammena vaggena cpi ya kata | apaipucch 'dhammena puna vaggena ya kata apaiya adhammena vaggena cpi ya kata | anpatti adhammena vaggena cpi ya kata adesangminiy adhammavaggam eva ca | desitya adhammena vaggenpi tath' eva ca #<[page 029]># %< CULLAVAGGA. 29>% acodetv adhammena vaggenpi tath' eva ca | asretv adhammena vaggenpi tath' eva ca aropetv adhammena vaggenpi tath' eva ca. | kahavranayen' eva sukkavram pi jniya. 10 sagho kakhamno ca yassa tajjaniya kare: | bhaana blo sasaho adhisla ajjhcre atidihivipannassa sagho tajjaniya kare, | buddhadhammassa saghassa avaa yo ca bhsati. tiam pi ca bhikkhna sagho tajjaniya kare: | bhaanakrako eko blo sasagganissito adhisle ajjhcre tath' eva atidihiy | buddhadhammassa saghassa avaa yo ca bhsati. tajjaniyakammakato eva sammnuvattan: | upasampada-nissayo smaeraupahan 15 ovdasammatenpi na kare tajjanikato | npajje ta ca patti tdisa ca tato para kamma ca kammike cpi na garahe tathvidho, | uposatha pavraa pakatattassa na hape savacani-anuvdo okso codanena ca | sraa sampayoga ca na kareyya tathvidho. upasampada-nissayo smaeraupahan | ovdasammatenpi pacgo na sammati. ta pajjat' patti ca tdisa ca tato para | kamma ca kammika cpi garahanto na sammati. 20 uposatha pavraa savacaniynuvdo | okso codana c' eva sra sampayojan imeh' ahagehi yo yutto tajjan n' upasammati. | kahavranayen' eva sukkavram pi jniya. blo pattibahulo sasaho pi ca Seyyaso. | nissayakamma sambuddho pesi mahmuni. Kigirismi dve bhikkh Assajipunabbas | ancra ca vividha carisu asaat. pabbjaniya sambuddho kamma Svatthiya jino. | Macchiksae Sudhammo Cittassvsiko ahu, 25 jtivdena khuseti Sudhammo Cittupsaka. | paisraiya kamma pesi tathgato. Kosambiya Channa bhikkhu n' icchant' patti passitu | #<[page 030]># %<30 CULLAVAGGA.>% adassane ukkhipitu pesi jinuttamo. Channo ta yeva patti paiktu na icchati. | ukkhepanppaikamme pesi vinyako. ppadihi Arihassa si aanissit, | dihiappainissagge ukkhepa jinabhsita. nissayakamma pabbja tath' eva paisrai | adassanppaikamme anissagge ca dihiy. 30 davncrupaghti micchjvam eva ca | pabbjaniyakammamhi atirekapad ime. albhvaa-dve paca dvepacako 'tinmako, | paisraiyakammamhi atirekapad ime. tajjaniya nissaya ca duve kammesu sadisa, | pabbj paisri ca atthi padtirittat. tayo ukkhepan kamm sadis te vibhattito. tajjaniyanayenpi sesakamma vijniy 'ti. | #<[page 031]># %< 31>% CULLAVAGGA. II. Tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa rme. tena kho pana samayena privsik bhikkh sdiyanti pakatattna bhi- kkhna abhivdana paccuhna ajalikamma sm- cikamma sanbhihra seyybhihra pdodaka pda- pha pdakathalika pattacvarapaiggahaa nahne pihiparikamma. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma privsik bhikkh sdiyissanti pakatattna bhikkhna . . . pihipari- kamman ti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh pai- pucchi: sacca kira bhikkhave privsik bhikkh sdiyanti pakatattna bhikkhna . . . pihiparikamman ti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav. katha hi nma bhi- kkhave privsik bhikkh sdiyissanti pakatattna bhi- kkhna . . . pihiparikamma. n' eta bhikkhave appasannna . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave privsikena bhikkhun sditabba pakatattna bhikkhna . . . pihipari- kamma. yo sdiyeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave privsikna bhikkhna mithu yathvuha abhivdana paccuhna . . . pihiparikamma. anu- jnmi bhikkhave privsikna bhikkhna paca yath- vuha: uposatha pavraa vassikasika oojana bhatta. ||1|| tena hi bhikkhave privsikna bhikkh- na vatta papessmi yath privsikehi bhikkhhi #<[page 032]># %<32 CULLAVAGGA. [II. 1. 2-3.>% vattitabba: privsikena bhikkhave bhikkhun sammvatti- tabba. tatrya sammvattan: na upasampdetabba, na nissayo dtabbo, na smaero upahpetabbo, na bhi- kkhunovdakasammuti sditabb, sammatena pi bhikkhuniyo na ovaditabb, yya pattiy saghena parivso dinno hoti s patti na pajjitabb, a v tdisik, tato v ppihatar, kamma na garahitabba, kammik na garahitabb, na paka- tattassa bhikkhuno uposatho hapetabbo, na pavra hape- tabb, na savacanya ktabba, na anuvdo pahapetabbo, na okso kretabbo, na codetabbo, na sretabbo, na bhikkhhi sampayojetabba. na bhikkhave privsikena bhikkhun pakatattassa bhikkhuno purato gantabba, na purato nisdi- tabba. yo hoti saghassa sanapariyanto seyypariyanto vihrapariyanto so tassa dtabbo tena ca so sditabbo. na bhikkhave privsikena bhikkhun pakatattassa bhikkhuno puresamaena v pacchsamaena v kulni upasakami- tabbni, na raakaga samditabba, na piaptik- aga samditabba, na tappaccay piapto nhar- petabbo m ma jnis 'ti. privsikena bhikkhave bhikkhun gantukena rocetabba, gantukassa roce- tabba, uposathe rocetabba, pavraya rocetabba, sace gilno hoti dtena pi rocetabba. ||2|| na bhikkhave privsikena bhikkhun sabhikkhuk vs abhikkhuko vso gantabbo aatra pakatattena aatra antary. na bhi- kkhave privsikena bhikkhun sabhikkhuk {vs} abhi- kkhuko anvso gantabbo aatra pakatattena aatra antary. na bhikkhave privsikena bhikkhun sabhi- kkhuk vs abhikkhuko vso v anvso c gantabbo aatra pakatattena aatra antary. na bhikkhave . . . {sabhikkhuk} anvs abhikkhuko vso . . . sabhikkhuk anvs abhikkhuko anvso . . . sabhikkhuk anvs abhikkhuko vso v anvso v . . . sabhikkhuk vs v anvs v abhikkhuko vso . . . sabhikkhuk vs v anvs v abhikkhuko anvso . . . sabhikkhuk vs v anvs v abhikkhuko vso v anvso v gantabbo aatra pakatattena aatra antary. na bhikkhave pri- vsikena bhikkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko vso gantabbo yatth' assu bhikkh nnsavsak aatra pakat- #<[page 033]># %<[I. 1. 3-2. 1.] CULLAVAGGA. 33>% attena aatra antary. na bhikkhave privsikena bhi- kkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko anvso . . . sa- bhikkhuk vs v anvs v sabhikkhuko vso v an- vso v gantabbo yatth' assu bhikkh nnsavsak aatra pakatattena aatra antary. gantabbo bhikkhave priv- sikena bhikkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko vso yatth' assu bhikkh samnasavsak ya ja sakkomi ajj' eva gantun ti. gantabbo bhikkhave privsikena bhi- kkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko anvso . . . sa- bhikkhuk vs v anvs v sabhikkhuko vso v an- vso v yatth' assu bhikkh samnasavsak ya ja sakkomi ajj' eva gantun ti. ||3|| na bhikkhave privsikena bhikkhun pakatattena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba, na ekacchanne anvse vatthabba, na eka- cchanne vse v anvse v vatthabba. pakatatta bhi- kkhu disv san vuhtabba. pakatatto bhikkhu sanena nimantetabbo. na pakatattena bhikkhun saddhi eksane nisditabba, na nce sane nisinne ucce sane nisditabba, na chamya nisinne sane nisditabba, na ekacakame cakamitabba, na nce cakame cakamante ucce cakame cakamitabba, na chamya cakamante cakame cakamitabba. na bhikkhave privsikena bhi- kkhun privsikena vuhatarena bhikkhun saddhi --la--, mlya paikassanrahena bhikkhun saddhi --la--, mnattrahena bhikkhun saddhi --la--, m- nattacrikena bhikkhun saddhi --la--, abbhnrahena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba, na ekacchanne anvse vatthabba . . . na chamya caka- mante cakame cakamitabba. privsikacatuttho ce bhi- kkhave parivsa dadeyya mlya paikasseyya mnatta dadeyya vso abbheyya akamma na ca karayan ti. ||4|| catunavutiprivsikavatta nihita. ||1|| atha kho yasm Upli yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Upli bhagavanta etad avoca: kati nu kho bhante privsikassa bhikkhuno ratticched 'ti. tayo kho Upli privsikassa bhikkhuno #<[page 034]># %<34 CULLAVAGGA. [II. 2. 1-4. 1.>% ratticched: sahavso vippavso anrocan. ime kho Upli tayo privsikassa bhikkhuno ratticched 'ti. ||1||2|| tena kho pana samayena Svatthiya mah bhikkhu- sagho sannipatito hoti, na sakkonti privsik bhikkh parivsa sodhetu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave parivsa nikkhipitu. eva ca pana bhikkhave nikkhipitabbo: tena privsikena bhi- kkhun eka bhikkhu upasakamitv ekasa uttar- saga karitv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: parivsa nikkhipmti, nikkhitto hoti parivso, vatta nikkhipmti, nikkhitto hoti parivso. ||1|| tena kho pana samayena Svatthiy bhikkh taha -taha pakkamisu, na sakkonti privsik bhikkh pari- vsa sodhetu. bhagavato etam attha rocesu. anu- jnmi bhikkhave parivsa samditu. eva ca pana bhikkhave samditabbo: tena privsikena bhikkhun eka bhikkhu upasakamitv ekasa uttarsaga karitv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: parivsa samdiymti, samdinno hoti parivso, vatta samdiymti, samdinno hoti parivso. ||2||3|| privsikavatta nihita. tena kho pana samayena mlya paikassanrah bhikkh sdiyanti pakatattna bhikkhna . . . (=ch. 1. 1, 2. Instead of saghena parivso dinno hoti read saghena mlya paikassanraho kato hoti) . . . m ma jnis 'ti. na bhikkhave mlya paikassanrahena bhi- kkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko vso gantabbo aatra pakatattena aatra antary --la--, sabhikkhuko anvso --la-- sabhikkhuko vso va anvso v --la--. gantabbo bhikkhave mlya paikassanrahena bhikkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko vso . . . sabhikkhuk vs v anvs v sabhikkhuko vso v anvso v yatth' assu bhikkh samnasavsak ya ja sakkomi ajj' eva gantun ti. na bhikkhave mlya paikassanrahena bhi- kkhun pakatattena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba . . . (=ch. 1. 4) . . . na chamya cakamante #<[page 035]># %<[I. 4. 1-6. 1.] CULLAVAGGA. 35>% cakame cakamitabba. na bhikkhave mlya paikassan- rahena bhikkhun privsikena bhikkhun saddhi --la--, mlya paikassanrahena vuhatarena bhikkhun saddhi --la--, mnattrahena bhikkhun saddhi --la--, m- nattacrikena bhikkhun saddhi --la--, abbhnrahena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba . . . na chamya cakamante cakame cakamitabba. mlya paikassanrahacatuttho ce bhikkhave parivsa dadeyya mlya paikasseyya mnatta dadeyya vso abbheyya akamma na ca karayan ti. ||1||4|| tena kho pana samayena mnattrah bhikkh sdi- yanti pakatattna bhikkhna . . . (=ch. 1. 1, 2) . . . m ma jnis 'ti. na bhikkhave mnattrahena bhi- kkhun sabhikkhuk vs abhikkhuko vso gantabbo aatra pakatattena aatra antary . . . (=ch. 1. 3, 4) . . . na chamya cakamante cakame cakamitabba. na bhikkhave mnattrahena bhikkhun privsikena bhi- kkhun saddhi --la--, mlya paikassanrahena bhi- kkhun saddhi --la--, mnattrahena vuhatarena bhikkhun saddhi --la--, mnattacrikena bhikkhun saddhi --la--, abbhnrahena bhikkhun saddhi eka- cchanne vse vatthabba . . . na ca karayan ti. ||1||5|| tena kho pana samayena mnattacrik bhikkh sdi- yanti pakatattna bhikkhna . . . (=ch. 1. 1, 2. Instead of saghena parivso dinno hoti read saghena mnatta dinna hoti) . . . m ma jnis 'ti. mnattacrikena bhikkhave bhikkhun gantukena rocetabba, gantukassa rocetabba, uposathe rocetabba, pavraya rocetabba, devasika rocetabba. sace gilno hoti dtena pi roce- tabba. na bhikkhave mnattacrikena bhikkhun sabhi- kkhuk vs abhikkhuko vso gantabbo aatra saghena aatra antary . . . na bhikkhave mnattacrikena bhi- kkhun sabhikkhuk vs v anvs v abhikkhuko vso v anvso v gantabbo aatra saghena aatra antary. na bhikkhave mnattacrikena bhikkhun sabhikkhuk vs sabhikkhuko vso . . . sabhikkhuk vs v anvs v #<[page 036]># %<36 CULLAVAGGA. [II. 6. 1-9. 1.>% sabhikkhuko vso v anvso v gantabbo yatth' assu bhi- kkh nnsavsak aatra saghena aatra antary. gantabbo bhikkhave mnattacrikena bhikkhun sabhi- kkhuk vs sabhikkhuko vso . . . sabhikkhuk vs v anvs v sabhikkhuko vso v anvso v yatth' assu bhikkh samnasavsak ya ja sakkomi ajj' eva gantun ti. na bhikkhave mnattacrikena bhikkhun pa- katattena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba . . . (=ch. 1. 4) . . . na chamya cakamante cakame cakamitabba. na bhikkhave mnattacrikena bhikkhun privsikena bhikkhun saddhi --la--, mlya paikassa- nrahena bhikkhun saddhi --la--, mnattrahena bhi- kkhun saddhi --la--, mnattacrikena vuhatarena bhikkhun saddhi --la--, abbhnrahena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba . . . na ca kara- yan ti. ||1||6|| atha kho yasm Upli yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Upli bhagavanta etad avoca: kati nu kho bhante mnattacrikassa bhikkhuno ratticched 'ti. cattro kho Upli mnattacrikassa bhi- kkhuno ratticched: sahavso vippavso anrocan ne gae caraan ti. ime kho Upli cattro mnattacrikassa bhi- kkhuno ratticched 'ti. ||1||7|| tena kho pana samayena Svatthiya mah bhikkhu- sagho sannipatito hoti, na sakkonti mnattacrik bhikkh mnatta sodhetu . . . (see ch. 3. 1-2 ) . . . samdinna hoti mnattan ti. ||1||8|| tena kho pana samayena abbhnrah bhikkh sdi- yanti pakatattna bhikkhna . . . (=ch. 1. 1, 2) . . . m ma jnis 'ti. na bhikkhave abbhnrahena bhi- kkhun sabhikkhuk vs abhikkhuko vso . . . sabhi- kkhuk vs v anvs v abhikkhuko vso v anvso v gantabbo aatra pakatattena aatra antary. gantabbo bhikkhave abbhnrahena bhikkhun sabhikkhuk vs #<[page 037]># %% sabhikkhuko vso . . . sabhikkhuk vs v anvs v sabhikkhuko vso v anvso v yatth' assu bhikkh sam- nasavsak ya ja sakkomi ajj' eva gantun ti. na bhi- kkhave abbhnrahena bhikkhun pakatattena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba . . . na chamya cakamante cakame cakamitabba. na bhikkhave abbh- nrahena bhikkhun privsikena bhikkhun saddhi --la--, mlya paikassanrahena bhikkhun saddhi --la--, mnattrahena bhikkhun saddhi --la--, m- nattacrikena bhikkhun saddhi --la--, abbhnra- hena vuhatarena bhikkhun saddhi ekacchanne vse vatthabba . . . na ca karayan ti. ||1||9|| privsikakkhandhaka nihita dutiya. imamhi khandhake vatthu paca. tass' uddna: privsik sdenti pakatattena bhikkhun abhivdana paccuhna ajali-smiya sana | seyybhihra pdodaka pdapha pdakathalika patta nahne parikamma ujjhyanti ca pesal. | dukkaa sdiyantassa, mithu, paca punpare: uposatha pavraa vassik' -ooja-bhojana. | samm ca vattan tattha pakatattassa gacchana yo ca hoti pariyanto pure pacch tath' eva ca | araa-pianihro gantuke uposatha 5 pavra ca dto ca gantabba ca sabhikkhuke | ekacchanne ca vuhna tath' eva ca nimantaye sane ncacakame chamya cakamena ca, | vuhatarena akamma, ratticchedo ca, sodhan, nikkhipana, samdna, ratti v privsike. | mlya, mnattrah, tath mnattacrik, abbhnraho yo cpi, sambheda nayato puna. | privsikesu tayo, catu mnattacrike, saman tiratticchedesu mnattesu ca devasi. dve kamm sadis ses tayo kamm samsam 'ti. #<[page 038]># %< 38>% CULLAVAGGA. III. Tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa rme. tena kho pana samayena yasm Udyi eka patti panno hoti sace- tanika sukkavisahi apaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna. katha nu kho may pai- pajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya chratta mnatta detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave dtabba: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasaka- mitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhi- kkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali pagga- hetv evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna, so 'ha bhante sagha ekiss pattiy sacetanikya sukka- visahiy apaicchannya chratta mnatta ycmi. aha bhante eka patti pajji . . . apaicchanna, dutiyam pi bhante sagha . . . ycmi. aha bhante eka patti pajji . . . apaicchanna, tatiyam pi bhante sagha . . . ycmti. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna, so sagha ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya chratta mnatta ycati. yadi saghassa pattakalla sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukka- #<[page 039]># %% visahiy apaicchannya chratta mnatta dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi bhi- kkhu . . . ycati. sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya ch- ratta mnatta deti. yassyasmato khamati Udyissa bhi- kkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apa- icchannya chratta mnattassa dna so tuh' assa. yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi . . . tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me bhante sagho. aya Udyi . . . so bhseyya. dinna saghena Udyissa bhikkhuno ekissa pattiy saceta- nikya sukkavisahiy apaicchannya chratta mnatta. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraym- ti. ||3||1|| so ciamnatto bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna, so 'ha sagha ekiss pattiy sacetanikya sukkavi- sahiy apaicchannya chratta mnatta yci, tassa me sagho ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya chratta mnatta adsi. so 'ha cia- mnatto. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhaga- vato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu abbhetu. ||1|| eva ca pana bhikkhave abbhetabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna, so 'ha sagha ekiss pattiy sacetanikya sukkavi- sahiy apaicchannya chratta mnatta yci, tassa me sagho ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya chratta mnatta adsi. so 'ha bhante ciamnatto sagha abbhna ycmi. aha bhante eka patti . . . so 'ha ciamnatto dutiyam pi bhante sagha abbhna ycmi. aha bhante eka patti . . . so 'ha ciamnatto tatiyam pi bhante sagha abbhna ycmti. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena #<[page 040]># %<40 CULLAVAGGA. [III. 2. 3-3. 3.>% sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sacetanika sukkavi- sahi apaicchanna, so sagha ekiss pattiy sace- tanikya sukkavisahiy apaicchannya chratta m- natta yci. sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya chratta mnatta adsi. so ciamnatto sagha abbhna y- cati. yadi saghassa pattakalla sagho Udyi bhi- kkhu abbheyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi . . . abbhna ycati. sagho Udyi bhi- kkhu abbheti. yassyasmato khamati Udyissa bhikkhuno abbhna so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi . . . tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . so bhseyya. abbhito saghena Udyi bhikkhu. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||3||2|| tena kho pana samayena yasm Udyi eka patti panno hoti sacetanika sukkavisahi ekhapaiccha- nna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sacetanika sukkavisahi ekhapaicchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhaparivsa detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave dtabbo. tena bhikkhave Udyin bhi- kkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sacetanika sukkavisahi ekhapaicchanna, so 'ha bhante sagha ekiss patti- y sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekha- parivsa ycmti. dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho pe- tabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sacetanika sukkavisahi ekhapaiccha- nna, so sagha ekiss pattiy . . . ekhaparivsa ycati. yadi saghassa pattakalla sagho Udyissa bhi- #<[page 041]># %% kkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ek- hapaicchannya ekhaparivsa dadeyya. es atti. su- tu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu . . . ycati. sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhaparivsa deti. yassyasmato khamati Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekha- parivsassa dna so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinno saghena {Udyissa} bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhaparivso. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||3||3|| so parivutthaparivso bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sacetanika sukkavisahi ekha- paicchanna, so 'ha sagha ekiss pattiy sacetani- kya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhaparivsa yci, tassa me sagho ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhaparivsa adsi. so 'ham parivutthaparivso. katha nu kho may pai- pajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ch- ratta mnatta detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave dtabba: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sacetanika sukkavisahi ekha- paicchanna, so 'ha sagha ekiss pattiy sacetani- kya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhaparivsa yci, tassa me sagho ekiss pattiy sacetanikya sukka- visahiy ekhapaicchannya ekhaparivsa adsi. so 'ha parivutthaparivso sagha ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya chratta mnatta ycmti. dutiyam pi ycitabba --la--, tatiyam pi yci- tabba --la--. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sacetanika sukkavi- #<[page 042]># %<42 CULLAVAGGA. [III. 4. 3-5. 3.>% sahi ekhapaicchanna. so sagha ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekha- parivsa yci. sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy ekhapaicchannya ekhapa- rivsa adsi. so parivutthaparivso sagha ekiss p. sac. sukkav. ekhapaicchannya chratta mnatta y- cati. yadi saghassa pattakalla sagho Udyissa bhi- kkhuno ekiss pattiy sac. sukkav. ekhap. chratta mnatta dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji . . . ycati. sagho Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sac. sukkav. ekhap. chratta mnatta deti. yassyasmato khamati Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sac. sukkav. ekhap. chratta mnattassa dna so tuh' assa. yassa na kkha- mati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinna saghena Udyissa bhikkhuno ekiss pattiy sac. sukkav. ekhapa. chratta mnatta. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||3||4|| so ciamnatto bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji . . . (=ch. 4. 1) . . . so 'ha parivuttha- parivso sagha ekiss pattiy sac. sukkav. ekhap. chratta mnatta yci, tassa me sagho ekiss . . . chratta mnatta adsi. so 'ha ciamnatto. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu abbhetu. ||1|| eva ca pana bhikkhave abbhetabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji . . . so 'ha parivutthaparivso sagha ekiss . . . chratta mnatta yci. tassa me sagho ekiss pattiy . . . chratta mnatta adsi. so 'ha bhante ciamnatto sagha abbhna ycmti. dutiyam pi ycitabba --la--, tatiyam pi ycitabba --la--. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji . . . chratta mnatta yci. sagho Udyissa #<[page 043]># %% bhikkhuno ekiss pattiy . . . chratta mnatta adsi. so ciamnatto sagha abbhna ycati. yadi saghassa pattakalla, sagho Udyi bhikkhu abbheyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu . . . abbhna ycati. sagho Udyi bhikkhu abbheti. yassyasmato khamati Udyissa bhikkhuno abbhna so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha va- dmi --la--. abbhito saghena Udyi bhikkhu. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||3||5|| tena kho pana samayena yasm Udyi eka patti panno hoti sacetanika sukkavisahi dvhapaiccha- nna --la-- pachapaicchanna. so bhikkhna ro- cesi: aha vuso eka patti pajji sacetanika . . . (=ch. 3. Instead of ekhapaicchanna, ekhaparivsa read pachapaicchanna, pachaparivsa) . . . evam eta dh- raymti. ||1||6|| so parivasanto antar eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti apajji sacetanika sukkavi- sahi pachapaicchanna, so 'ha sagha ekiss p. sac. sukkav. pachap. pachaparivsa yci, tassa me sagho ekiss . . . pachaparivsa adsi. so 'ha pari- vasanto antar eka patti pajji sac. sukkav. apa- icchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bha- gavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss pattiy sacetanikya sukkavisahiy apaicchannya mlya paikassatu. ||1|| eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sac. sukkav. pac., so 'ha sagha ekiss p. sac. sukk. pac. pachaparivsa yci, tassa me sagho ekiss . . . pachaparivsa adsi. so 'ha parivasanto antar eka patti pajji sac. sukkav. apaicchanna. so 'ha bhante sagha antar ekiss . . . apaicchannya #<[page 044]># %<44 CULLAVAGGA. [III. 7. 2-8. 2.>% mlya paikassana ycmti. dutiyam pi ycitabb --la--, tatiyam pi ycitabb --la--. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu . . . pachaparivsa yci, sagho Udyissa bhikkhuno . . . pachaparivsa adsi. so pari- vasanto antar eka patti pajji sac. sukk. apaiccha- nna. so sagha antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana ycati. yadi saghassa pattakalla sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchann- ya mlya paikasseyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti . . . mlya paikassana ycati. sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassati. yass- yasmato khamati Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassan so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha vadmi --la--. paikassito saghena Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||3||7|| so parivutthaparivso mnattraho antar eka patti pajji sacetanika sukkavisahi apaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna, so 'ha . . . (=ch. 7. 1) . . . apaicchanna. so 'ha sagha antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana yci, ta ma sagho antar ekiss . . . apaicchannya mlya pai- kassi. so 'ha parivutthaparivso mnattraho antar eka patti pajji sac. sukkav. apaicchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha ro- cesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassatu. ||1|| eva ca pana bhikkhave paikassitabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- eva assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sace- tanika sukkavisahi pachapaicchanna --la--, so 'ha parivutthaparivso mnattraho antar eka patti #<[page 045]># %% pajji sac. sukk. apaicchanna. so 'ha bhante sagha antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana y- cmti. dutiyam pi ycitabb --la--, tatiyam pi ycitabb --la--. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho - petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu . . . mlya paikassana ycati. yadi saghassa patta- kalla sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apa- icchannya mlya paikasseyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi . . . ycati. sagho Ud- yi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassati. yassyasmato khamati Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassan so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la--, tatiyam pi etam attha va- dmi --la--. paikassito saghena Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana. khamati saghassa, tasm tuh, evam eta dhraymti. ||3||8|| so parivutthaparivso bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukkav. pachapaicchanna --la-- so 'ha parivutthaparivso. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyissa bhikkhuno tissanna patt- na chratta mnatta detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave dtabba: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sac. sukkav. pachapaicchanna so 'ha . . . so 'ha bhante parivutthaparivso sagha tissanna pattna chratta mnatta ycmti. duti- yam pi ycitabba --la--, tatiyam pi ycitabba --la--. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sac. pachapaicchanna --la-- so pari- vutthaparivso sagha tissanna pattna chrattam m- natta ycati. yadi saghassa pattakalla sagho Udyissa bhikkhuno tissanna pattna chratta mnatta da- deyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Udyi . . . ycati. sagho Udyissa bhikkhuno tissanna patt- #<[page 046]># %<46 CULLAVAGGA. [III. 9. 3-12. 1.>% na chratta mnatta deti. yassyasmato khamati Ud- yissa bhikkhuno tissanna pattna chratta mnattassa dna so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. duti- yam pi etam attha vadmi --la--. tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinna saghena Udyissa bhi- kkhuno tissanna pattna chratta mnatta. khamati . . . dhraymti. ||3||9|| so mnatta caranto antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna --la-- so 'ha mnatta caranto antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassitv chratta mnatta detu. eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo --la--, eva ca pana bhikkhave chratta mnatta d- tabba --la--. dinna saghena Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . apaicchannya chratta mnatta. khamati . . . dhraymti. ||1||10|| so ciamnatto abbhnraho antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pachapaiccha- nna --la-- so 'ha ciamnatto abbhnraho antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassitv ch- ratta mnatta detu. eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo --la--, eva ca pana bhikkhave chratta mnatta dtabba --la--. dinna saghena Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . apaicchannya chratta mnatta, khamati . . . dhraymti. ||1||11|| so ciamnatto bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna . . . so #<[page 047]># %% 'ha ciamnatto. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu abbhetu. ||1|| eva ca pana bhi- kkhave abbhetabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sac. sukk. pachapaiccha- nna, so 'ha sagha ekiss . . . pachapaiccha- nnya pachaparivsa yci. tassa me sagho ekiss . . . pachapaicchannya pachaparivsa adsi. so 'ha parivasanto antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. so 'ha sagha antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana yci. ta ma sagho antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassi. so 'ha parivutthaparivso mnattraho antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. so 'ha sagha antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana yci. ta ma sagho antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassi. so 'ha parivutthaparivso sagha tissanna pattna chratta mnatta yci. tassa me sagho tissanna pattna chratta mnatta adsi. so 'ha mnatta caranto antar eka patti pajji sac. sukk. apa- icchanna. so 'ha sagha antar ekiss . . . apa- icchannya mlya paikassana yci. ta ma sagho antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassi. so 'ha sagha antar ekiss . . . apaicchannya chratta mnatta yci. tassa me sagho antar ekiss . . . apa- icchannya chratta mnatta adsi. so 'ha ciam- natto abbhnraho antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. so 'ha sagha antar ekiss . . . apa- icchannya mlya paikassana yci. ta ma sagho antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassi. so 'ha sagha antar ekiss . . . apaicchannya chratta mnatta yci. tassa me sagho antar ekiss . . . apa- icchannya chratta mnatta adsi. so 'ha bhante ciamnatto sagha abbhna ycmti. dutiyam pi ycitabba --la--, tatiyam pi ycitabba --la--. ||2|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu #<[page 048]># %<48 CULLAVAGGA. [III. 12. 3-14. 2.>% me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna so sagha ekiss . . . pachapaicchannya pachaparivsa yci, sagho Udyissa bhikkhuno ekiss . . . pachapaicchannya pachaparivsa adsi. so parivasanto antar eka patti pajji sac. sukk. apaicchanna. so sagha antar ekiss . . . apaicchannya mlya paikassana yci, sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . apa- icchannya mlya paikassi. so parivutthaparivso . . . so ciamnatto sagha abbhna ycati. yadi saghassa pattakalla . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. abbhito saghena Udyi bhikkhu. khamati . . . dhray- mti. ||3||12|| tena kho pana samayena yasm Udyi eka patti panno hoti sacetanika sukkavisahi pakkhapaiccha- nna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji . . . (=ch. 3. Instead of ekhapaicchanna, ekha- parivsa read pakkhapaicchanna, pakkhaparivsa) . . . evam eta dhraymti. ||1||13|| so parivasanto antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaicchanna, so 'ha sagha ekiss . . . pakkhapaicchannya pakkha- parivsa yci, tassa me sagho ekiss . . . pakkhapa- icchannya pakkhaparivsa adsi. so 'ha parivasanto antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaiccha- nna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . pachapaicchannya mlya paikassitv purimya pattiy samodhnaparivsa detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasaka- mitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaicchanna. so 'ha sagha ekiss . . . pakkhapaicchannya pakkhaparivsa yci, tassa me sagho ekiss . . . pakkhapaicchannya #<[page 049]># %% pakkhaparivsa adsi. so 'ha parivasanto antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna. so 'ha bhante sagha antar ekiss . . . pachapaicchannya mlya paikassana ycmti. dutiyam pi ycitabb --la-- tatiyam pi ycitabb --la--. vyattena bhikkhun paibalena . . . evam eta dhraymti. ||2|| eva ca pana bhikkhave purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante eka patti . . . (= 2) . . . mlya paikassana yci, ta ma sagho antar ekiss . . . pachapaicchannya mlya paikassi. so 'ha bhante sagha antar ekiss . . . pachapaicchannya purimya pattiy samodhnapariv- sa ycmti. dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo --la--. vyattena bhikkhun paibalena . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinno saghena Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . pachapaicchann- ya purimya pattiy samodhnaparivso. khamati . . . dhraymti. ||3||14|| so parivutthaparivso mnattraho antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaicchanna, so 'ha . . . pachapaicchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhi- kkhu antar ekiss . . . pachapaicchannya mlya paikassitv purimya pattiy samodhnaparivsa detu. eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo --la--. eva ca pana bhikkhave purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo --la-- deti. dinno saghena Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . pachapaicchannya purimya pattiy samodhnaparivso. khamati . . . dhraymti. ||1||15|| so parivutthaparivso bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaicchanna --la--, so 'ha parivutthaparivso. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena #<[page 050]># %<50 CULLAVAGGA. [III. 16. 1-18. 1.>% hi bhikkhave sagho Udyissa bhikkhuno tissanna patt- na chratta mnatta detu. eva ca pana bhikkhave dtabba. tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinna saghena Udyissa bhikkhuno tissanna pattna chratta mnatta. khamati . . . dhraymti. ||1||16|| so mnatta caranto antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaicchanna --la--, so 'ha mnatta caranto antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha ro- cesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . pachapaicchannya mlya paikassitv purimya pattiy samodhnaparivsa datv chratta m- natta detu. eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo --la--. eva ca pana bhikkhave purimya pattiy sam- odhnaparivso dtabbo --la--. eva ca pana bhikkhave chratta mnatta dtabba --la--. dinna saghena Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . pachapaicchannya chratta mnatta. khamati . . . dhraymti. ||1||17|| so ciamnatto abbhnraho antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaicchanna. so bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pakkhapa- icchanna --la--, so 'ha ciamnatto abbhnraho antar eka patti pajji sac. sukk. pachapaiccha- nna. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu antar ekiss . . . pachapaicchannya mlya paikassitv purimya pattiy samodhnaparivsa datv chratta mnatta detu. eva ca pana bhikkhave mlya paikassitabbo --la--. eva ca pana bhikkhave purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo --la--. eva ca pana bhikkhave chratta mnatta dtabba --la--. dinna saghena Udyissa bhikkhuno antar ekiss . . . pacha- paicchannya chratta mnatta. khamati . . . dhra- ymti. ||1||18|| #<[page 051]># %% so ciamnatto bhikkhna rocesi: aha vuso eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaicchanna --la--, so 'ha ciamnatto. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho Udyi bhikkhu abbhetu. eva ca pana bhi- kkhave abbhetabbo: tena bhikkhave Udyin bhikkhun sagha upasakamitv . . . evam assa vacanyo: aha bhante eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaiccha- nna, so 'ha . . . so 'ha bhante ciamnatto sagha abbhna ycmti. dutiyam pi ycitabba --la--, tati- yam pi ycitabba --la--. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Udyi bhikkhu eka patti pajji sac. sukk. pakkhapaiccha- nna . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. abbhito saghena Udyibhikkhu. khamati . . . dhraymti. ||1||19|| sukkavisahi samatt. tena kho pana samayena aataro bhikkhu sambahul saghdises pattiyo panno hoti, ek patti ekhapaiccha- nn, ek patti dvhapaicchann, ek p. thap., ek p. cathap., ek p. pachap. ek p. chhap., ek p. satthap., ek p. ahhap., ek p. navhap., ek p. dashapaicchann. so bhikkhna rocesi: aha vuso sambahul saghdises pattiyo pajji, ek patti ek- hapaicchann --la-- ek patti dashapaicchann. ka- tha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho tassa bhi- kkhuno tsa pattna y patti dashapaicchann tass agghena samodhnaparivsa detu. ||1|| eva ca pana bhi- kkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upa- sakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante sambahul saghdises pattiyo pajji, ek patti ekha- paicchann --la-- ek patti dashapaicchann. so 'ha bhante sagha tsa pattna y patti dashapaiccha- nn tass agghena samodhnaparivsa ycmti. dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo --la--. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya itthannmo bhikkhu sambahul sagh- #<[page 052]># %<52 CULLAVAGGA. [III. 20. 2-21. 1.>% dises pattiyo pajji, ek patti ekhapaicchann --la-- ek patti dashapaicchann. so sagha tsa pattna y patti dashapaicchann tass agghena samodhnapari- vsa ycati. yadi saghassa pattakalla sagho itthann- massa bhikkhuno tsa pattina y patti dashapaiccha- nn tass agghena samodhnaparivsa dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya itthannmo bhikkhu . . . ycati. sagho itthannmassa bhikkhuno tsa pattna y patti dashapaicchann tass agghena samodhnapariv- sa deti. yassyasmato khamati . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinno saghena itthannmassa bhikkhuno tsa pattna y patti dashapaicchann tass agghena samodhnaparivso. khamati . . . dhray- mti. ||2||20|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu sambahul saghdises pattiyo panno hoti, ek patti ekhapaiccha- nn, dve pattiyo dvhapaicchann, tisso pattiyo thap., catasso p. cathap., paca p. pachap., cha p. chhap., satta p. satthap., aha p. ahhap., nava p. navhap., dasa p. dashapaicchann. so bhikkhna rocesi: aha vuso sambahul saghdises pattiyo pajji, ek patti ekhapaicchann --la-- dasa pattiyo dashapaicchann. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho tassa bhi- kkhuno tsa pattna y pattiyo sabbacirapaicchannyo tsa agghena samodhnap arivsa detu. evaca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante sambahul saghdises pattiyo pajji, ek patti ekha- paicchann --la-- dasa pattiyo dashapaicchann. so 'ha bhante sagha tsa pattna y pattiyo sabbaci- rapaicchannyo tsa agghena samodhnaparivsa yc- mti. dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo. vyattena bhikkhun paibalena . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la-- dinno saghena itthannmassa bhikkhuno tsa pattna y pattiyo sabbacirapaicchannyo tsa agghena samodhnaparivso. khamati.. dhraymti. ||1||21|| #<[page 053]># %% tena kho pana samayena aataro bhikkhu dve sagh- dises pattiyo panno hoti dvemsapaicchannyo. tassa etad ahosi: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo. ya nnha sagha ekiss pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivsa yceyyan ti. so sagha ekiss pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivsa yci, tassa sagho ek. p. dvem. dvem- saparivsa adsi. tassa parivasantassa lajjidhammo okkami: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapa- icchannyo, tassa me etad ahosi: aha kho dve saghdi- ses pattiyo pajji dvemsapaicchannyo, ya nnha sagha ekiss pattiy dvemsapaicchannya dvemsa- parivsa yceyyan ti, so 'ha sagha ekiss pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivsa yci, tassa me sagho ekiss p. dvemsap. dvemsaparivsa adsi, tassa me parivasantassa lajjidhammo okkami. ya nnha sagha itarisspi pattiy dvemsapaicchannya dvem- saparivsa yceyyan ti. ||1|| so bhikkhna rocesi: aha vuso dve saghdises pattiyo pajji . . . tassa me pari- vasantassa lajjidhammo okkami: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo, tassa me etad ahosi: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapa- icchannyo, ya nnha sagha ekiss pattiy dvem- sap. dvemsaparivsa yceyyan ti, so 'ha sagha ekiss pattiy dvemsap. dvemsaparivsa yci, tassa me sagho ekiss pattiy dvemsap. dvemsaparivsa adsi, tassa me parivasantassa lajjidhammo okkami, ya nnha sagha itarisspi pattiy dvemsapaicchannya dvem- saparivsa yceyyan ti. katha nu kho may paipajji- tabban ti. bhagavato etam attha rocesu. ||2|| tena hi bhikkhave sagho tassa bhikkhuno itarisspi pattiy dvem- sapaicchannya dvemsaparivsa detu. eva ca pana bhi- kkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upa- sakamitv . . . evam assa vacanyo: aha bhante dve saghdises pattiyo pajji . . . (= 2) . . . ya nnha sagha itarisspi pattiy dvemsapaicchannya dvemsa- parivsa yceyyan ti. so 'ha bhante sagha itarisspi pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivsa ycmti. #<[page 054]># %<54 CULLAVAGGA. [III. 22. 3-23. 2.>% dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo. ||3|| vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho: aya itthannmo bhikkhu dve sagh- dises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo, tassa etad ahosi . . . so sagha itarisspi pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivsa ycati. yadi saghassa pattakalla, sagho itthannmassa bhikkhuno itarisspi pattiy dve- msapaicchannya dvemsaparivsa dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya itthannmo . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinno saghena itthann- massa bhikkhuno itarisspi pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivso. khamati . . . dhraymti. tena bhi- kkhave bhikkhun tadupdya dve ms parivasitabb. ||4||22|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo. tassa eva hoti: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo. ya nnha sagha ekiss pattiy dvemsapaiccha- nnya dvemsaparivsa yceyyan ti. so sagha ekiss pattiy dvem. dvem. ycati. tassa sagho ekiss pattiy dvem. dvem. deti. tassa parivasantassa lajjidhammo okkamati: aha kho dve saghdises pattiyo . . . (=ch. 22. 1) . . . itarisspi pattiy dvem. dvem. yceyyan ti. so sagha itarisspi pattiy dvem. dvem. ycati. tassa sagho ita- risspi pattiy dvem. dvem. deti. tena bhikkhave bhi- kkhun tadupdya dve ms parivasitabb. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo, eka patti jnti, eka patti na jnti. so sagha ya patti jnti tass pattiy dvemsapaicchannya dvemsaparivsa ycati, tassa sagho tass pattiy dvem. dvem. deti. so parivasanto itaram pi patti jnti. tassa eva hoti: aha kho dve sagh- dises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo, eka patti jni, eka patti na jni. so 'ha sagha ya patti jni tass pattiy dvem. dvem. yci, tassa me sagho tass pattiy dvem. dvem. adsi, so 'ha pariva- santo itaram pi patti jnmi. ya nnha sagha #<[page 055]># %% itarisspi pattiy dvem. dvem. yceyyan ti. so sagha itarisspi pattiy dvem. dvem. ycati. tassa sagho ita- risspi pattiy dvem. dvem. deti. tena bhikkhave bhi- kkhun tadupdya dve ms parivasitabb. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo, eka patti sarati, eka patti na sarati. so sagha ya patti . . . (= 2. Instead of jnmi, jni read sarmi, sari) . . . parivasitabb. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo, ekya pattiy nibbematiko, ekya pattiy vematiko. so sagha yya pattiy nibbe- matiko . . . (= 2. Read: itarisspi pattiy nibbematiko hoti, . . . so 'ha par. it. pi p. nibbematiko) . . . pari- vasitabb. ||4|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve sagh- dises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo, ek patti jnapaicchann, ek patti ajnapaicchann. so sagha tsa pattna dvemsapaicchannna dvemsaparivsa ycati. tassa sagho tsa pattna dvem. dvem. deti. tassa parivasantassa ao bhikkhu gacchati bahussuto ga- tgamo dhammadharo vinayadharo mtikdharo paito viyatto medhv lajj kukkuccako sikkhkmo. so eva vadeti: ki aya vuso bhikkhu panno, kissya bhi- kkhu parivasatti. te eva vadenti: aya vuso bhikkhu dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo, ek patti jnapaicchann, ek patti ajnapaicchann. so sagha tsa pattna dvem. dvem. yci, tassa sagho tsa pattna dvem. dvem. adsi. tyo aya vuso bhi- kkhu panno, tsya bhikkhu parivasatti. so eva vadeti: yya vuso patti jnapaicchann dhammika tass patti- y parivsadna, dhammatt rhati, y ca khv' ya vuso patti ajnapaicchann adhammika tass pattiy pariv- sadna, adhammatt na rhati. etiss vuso pattiy bhi- kkhu mnattraho 'ti. ||5|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo, ek patti saramnapaicchann, ek patti asaramnapa- icchann . . . ek patti nibbematikapaicchann ek patti vematikapaicchann . . . etiss vuso pattiy bhikkhu m- nattraho 'ti. ||6||23|| #<[page 056]># %<56 CULLAVAGGA. [III. 24. 1-3.>% tena kho pana samayena aataro bhikkhu dve sagh- dises pattiyo panno hoti dvemsapaicchannyo. tassa etad ahosi: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo. ya nnha sagha dvinna pattna dvemsapaicchannna ekamsaparivsa y- ceyyan ti. so sagha dvinna pattna dvem. ekam- saparivsa yci, tassa sagho dvinna pattna dvem. ekamsaparivsa adsi. tassa parivasantassa lajjidhammo okkami: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo. tassa me etad ahosi: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvem., ya nnha sagha dvinna pattna dvem. ekamsaparivsa yceyyan ti. so 'ha sagha dvinna pattna dvemsapaicchannna ekamsaparivsa yci, tassa me sagho dvinna patt- na dvem. ekamsaparivsa adsi, tassa me parivasantassa lajjidhammo okkami. ya nnha sagha dvinna pattna dvemsapaicchannna itaram pi msa pariv- sa yceyyan ti. ||1|| so bhikkhna rocesi: aha vuso dve saghdises pattiyo pajji dvem., tassa me etad ahosi: aha kho . . . lajjidhammo okkami: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvem., tassa me etad ahosi: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvem., ya nnha sagha dvinna pattna dvem. ekamsapari- vsa yceyyan ti, so 'ha sagha dvinna pattna dvem. ekamsaparivsa yci, tassa me sagho dvinna pattna dvem. ekamsaparivsa adsi, tassa me pari- vasantassa lajjidhammo okkami. ya nnha sagha dvinna pattna dvemsapaicchannna itaram pi m- sa parivsa yceyyan ti. katha nu kho may paipajji- tabban ti. bhagavato etam attha rocesu. ||2|| tena hi bhikkhave sagho tassa bhikkhuno dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa detu. eva ca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante dve saghdises pattiyo pajji . . . ya nnha sagha dvinna pattna dvem. itaram pi msa pari- vsa yceyyan ti. so 'ha bhante sagha dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa ycmti. duti- #<[page 057]># %% yam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho: aya itthannmo bhikkhu dve saghdises pattiyo pajji dvemsapaicchannyo. tassa etad ahosi . . . itaram pi msa parivsa yceyyan ti. so sagha dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa ycati. yadi saghassa pattakalla . . . dvinna p. dvemsap. itaram pi msa parivsa deti. yassyasmato khamati itthannmassa bhikkhuno dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsassa dna . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinno saghena itthannmassa bhikkhuno dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivso. kha- mati . . . dhraymti. tena bhikkhave bhikkhun puri- ma updya dve ms parivasitabb. ||3||24|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo. tassa eva hoti: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvem., ya nnha sagha dvinna pattna dvem. ekamsaparivsa y- ceyyan ti. so sagha dvinna pattna dvem. ekamsa- parivsa ycati. tassa sagho dvinna pattna dvem. ekamsaparivsa deti. tassa parivasantassa lajjidhammo okkamati: aha kho dve saghdises pattiyo . . . (=ch.x 24. 1) . . . itaram pi msa parivsa yceyyan ti. so sagha dvinna pattna dvem. itaram pi msa pari- vsa ycati. tassa sagho dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa deti. tena bhikkhave bhikkhun purima updya dve ms parivasitabb. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dvemsapaicchannyo, eka msa jnti, eka msa na jnti . . .; eka msa sarati, eka msa na sarati . . .; eka msa nibbematiko, eka msa vematiko. so sagha dvinna pattna dvem. ya msa nibbe- matiko ta msa parivsa ycati, tassa sagho dvinna pattna dvem. ya msa nibbematiko ta msa pari- vsa deti. so parivasanto itaram pi msa nibbematiko hoti. tassa eva hoti: aha kho dve saghdises pattiyo pajji dvem., eka msa nibbematiko, eka msa ve- #<[page 058]># %<58 CULLAVAGGA. [III. 25. 2-26. 1.>% matiko, so 'ha sagha dvinna pattna dvem. ya msa nibbematiko ta msa parivsa yci, tassa me sagho dvinna pattna dvem. ya msa nibbematiko ta msa parivsa adsi. so 'ha parivasanto itaram pi msa nibbematiko. ya nnha sagha dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa yceyyan ti. so sagha dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa ycati. tassa sagho dvinna pattna dvem. itaram pi msa parivsa deti. tena bhikkhave bhikkhun purima updya dve ms parivasitabb. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu dve saghdises pattiyo pajjati dve- msapaicchannyo, eko mso jnapaicchanno, eko mso aj- napaicchanno . . .; eko mso saramnapaicchanno, eko mso asaramnapaicchanno . . .; eko mso nibbematika- paicchanno, eko mso vematikapaicchanno. so sagha dvinna pattna dvem. dvemsaparivsa ycati. tassa sagho dvinna pattna dvem. dvemsaparivsa deti. tassa parivasantassa ao bhikkhu gacchati bahussuto --la-- sikkhkmo, so eva vadeti: ki aya vuso bhikkhu panno, kissya bhikkhu parivasatti. te eva vadenti: aya vuso bhikkhu dve saghdises pattiyo pajji dvem., eko mso nibbematikapaicchanno, eko mso vematikapaicchanno. so sagha dvinna pattna dvem. dvemsaparivsa yci, tassa sagho dvinna pattna dvem. dvem. adsi. tyo aya vuso bhikkhu panno, tsya bhikkhu parivasatti. so eva vadeti: yv ya vuso mso nibbematikapaicchanno dhammika tassa msassa parivsadna, dhammatt rhati, yo ca khv' ya vuso mso vematikapaicchanno adhammika tassa msassa parivsadna, adhammatt na rhati. etassa vuso msassa bhikkhu mnattraho 'ti. ||3||25|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu sambahul saghdises pattiyo panno hoti, pattipariyanta na jnti, rattipariyanta na jnti. pattipariyanta na sarati, rattipariyanta na sarati. pattipariyante vematiko, rattipariyante vematiko. so bhikkhna rocesi: aha vuso sambahul saghdises pattiyo pajji, pattipari- #<[page 059]># %% yanta na jnmi, rattipariyanta na jnmi . . . ratti- pariyante vematiko. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. tena hi bhikkhave sagho tassa bhikkhuno tsa pattna suddhantapari- vsa detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upasakamitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante sambahul saghdises pattiyo pajji . . . rattipariyante vematiko. so 'ha bhante sagha tsa pattna suddhantaparivsa y- cmti. dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya itthannmo bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajji, pattipariyanta na jnti . . . rattipariyante vematiko. so sagha tsa patt- na suddhantaparivsa ycati. yadi saghassa patta- kalla sagho itthannmassa bhikkhuno tsa pattna suddhantaparivsa dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya itthannmo bhikkhu . . . sagho ittha- nnmassa bhikkhuno tsa pattna suddhantaparivsa deti. yassyasmato khamati itthannmassa bhikkhuno tsa pattna suddhantaparivsassa dna so tuh' assa, . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. dinno saghena itthannmassa bhikkhuno tsa pattna suddhantapari- vso. khamati . . . dhraymti. ||2|| eva kho bhi- kkhave suddhantaparivso dtabbo, eva parivso dtabbo. katha ca bhikkhave suddhantaparivso dtabbo. patti- pariyanta na jnti, rattipariyanta na jnti, pattipari- yanta na sarati, rattipariyanta na sarati, pattipariyante vematiko, rattipariyante vematiko; suddhantaparivso d- tabbo. pattipariyanta jnti, rattip. na jnti, p. sarati, ratt. na sarati, p. nibbematiko, ratt. vematiko; suddhanta- parivso dtabbo. pattipariyanta ekacca jnti ekacca na jnti, rattip. na jnti, p. ekacca sarati ekacca na sarati, ratt. na sarati, p. ekacce vematiko ekacce nibbema- tiko, ratt. vematiko; suddhantaparivso dtabbo. patti- pariyanta na jnti, rattip. ekacca jnti ekacca na jnti, p. na sarati, ratt. ekacca sarati ekacca na sarati, p. vematiko, ratt. ekacce vematiko ekacce nibbematiko; #<[page 060]># %<60 CULLAVAGGA. [III. 26. 3-27. 1.>% suddhantaparivso dtabbo. pattipariyanta jnti, rattip. ekacca jnti ekacca na jnti, p. sarati, ratt. ekacca sarati ekacca na sarati, p. nibbematiko, ratt. ekacce vema- tiko ekacce nibbematiko; suddhantaparivso dtabbo. patti- pariyanta ekacca jnti ekacca na jnti, rattip. ekacca jnti ekacca na jnti, p. ekacca sarati ekacca na sarati, ratt. ekacca sarati ekacca na sarati, p. ekacce vematiko ekacce nibbematiko, ratt. ekacce vematiko ekacce nibbematiko; suddhantaparivso dtabbo. eva kho bhi- kkhave suddhantaparivso dtabbo. ||3|| katha ca bhi- kkhave parivso dtabbo. pattipariyanta jnti, rattip. jnti, p. sarati, ratt. sarati, p. nibbematiko, ratt. nibbema- tiko; parivso dtabbo. pattipariyanta na jnti, rattip. jnti, p. na sarati, ratt. sarati, p. vematiko, ratt. nibbema- tiko; parivso dtabbo. pattipariyanta ekacca jnti ekacca na jnti, rattip. jnti, p. ekacca sarati ekacca na sarati, ratt. sarati, p. ekacce vematiko ekacce nibbema- tiko, ratt. nibbematiko; parivso dtabbo. eva kho bhi- kkhave parivso dtabbo. ||4||26|| parivso nihito. tena kho pana samayena aataro bhikkhu parivasanto vibbhami, so puna paccgantv bhikkh upasampada yci. bhagavato etam attha rocesu. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto vibbhamati. vibbhantakassa bhikkhave parivso na rhati. so ce puna upasampajjati, tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo parivuttho suparivuttho, avaseso parivasitabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto smaero hoti. smaerassa bhikkhave parivso na rhati. so ce puna upasampajjati, tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo parivuttho suparivuttho, avaseso parivasitabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto ummattako hoti. ummattakassa bhikkhave parivso na rhati. so ce puna anummattako hoti, tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo parivuttho suparivuttho, avaseso parivasitabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu pari- vasanto khittacitto hoti. khittacittassa bhikkhave parivso #<[page 061]># %% na rhati. so ce puna akhittacitto hoti . . . idha pana bhi- kkhave bhikkhu parivasanto vedanao hoti. vedanaassa bhikkhave parivso na rhati. so ce puna avedanao hoti . . . idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto pattiy adassane . . . pattiy appaikamme . . . ppikya dihiy appainissagge ukkhipiyati. ukkhittakassa bhikkhave pari- vso na rhati. so ce puna osriyati tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo parivuttho suparivuttho, avaseso parivasitabbo. ||1|| idha pana bhi- kkhave bhikkhu mlya paikassanraho vibbhamati. vibbhantakassa bhikkhave mlya paikassan na rhati. so ce puna upasampajjati, tassa tad eva purima parivsa- dna, yo parivso dinno sudinno, so bhikkhu mlya pai- kassitabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu mlya pai- kassanraho smaero hoti --la-- ummattako hoti --la-- . . . ppikya dihiy appainissagge ukkhipiyati. ukkhitta- kassa bhikkhave mlya paikassan na rhati. so ce puna osriyati tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, so bhikkhu mlya paikassitabbo. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu mnattraho vibbhamati. vibbhanta- kassa bhikkhave mnattadna na rhati. so ce puna upa- sampajjati, tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo parivuttho suparivuttho, tassa bhikkhuno mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu m- nattraho smaero hoti . . . ppikya dihiy appai- nissagge ukkhipiyati. ukkhittakassa bhikkhave mnatta- dna na rhati. so ce puna osriyati, tassa tad eva puri- ma parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo pari- vuttho suparivuttho, tassa bhikkhuno mnatta dtabba. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhu mnatta caranto vibbhamati . . . ppikya dihiy appainissagge ukkhi- piyati. ukkhittakassa bhikkhave mnattacariy na rhati. so ce puna osriyati, tassa tad eva purima parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo parivuttho suparivuttho, ya mnatta dinna sudinna, ya mnatta cia su- cia, avasesa caritabba. ||4|| idha pana bhikkhave bhikkhu abbhnraho vibbhamati . . . ppikya dihiy appainissagge ukkhipiyati. ukkhittakassa bhikkhave abbh- #<[page 062]># %<62 CULLAVAGGA. [III. 27. 5-29. 1.>% na na rhati. so ce puna osriyati, tassa tad eva puri- ma parivsadna, yo parivso dinno sudinno, yo pari- vuttho suparivuttho, ya mnatta dinna sudinna, ya mnatta cia sucia, so bhikkhu abbhetabbo. ||5|| cattlsaka samatta. ||27|| idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar samba- hul saghdises pattiyo pajjati parim apaicchannyo. so bhikkhu mlya paikassitabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati parim paicchannyo. so bhikkhu mlya pai- kassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati parim paicchannyo pi apaicchannyo pi. so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati aparim apaicchannyo --la--, aparim paicchannyo --la--, aparim pa- icchannyo pi apaicchannyo pi --la--, parimyo pi aparimyo pi apaicchannyo --la--, parimyo pi apari- myo pi paicchannyo --la--, parimyo pi aparim- yo pi paicchannyo pi apaicchannyo pi. so bhikkhu m- lya paikassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu mnattraho --la--, mnatta caranto, abbhnraho antar sambahul saghdises patti- yo pajjati parim apaicchannyo . . . parimyo pi aparimyo pi paicchannyo pi apaicchannyo pi. so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. ||2|| chattisaka samatta. ||28|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjitv apaicchdetv vibbhamati. so puna upa- sampanno t pattiyo na chdeti. tassa bhikkhave bhi- kkhuno mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu #<[page 063]># %% sambahul saghdises pattiyo pajjitv apaicchdetv vibbhamati. so puna upasampanno t pattiyo chdeti. tassa bhikkhave bhikkhuno pacchimasmi pattikkhandhe yathpaicchanne parivsa datv mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjitv paicchdetv vibbhamati. so puna upa- sampanno t pattiyo na chdeti. tassa bhikkhave bhi- kkhuno purimasmi pattikkhandhe yathpaicchanne pari- vsa datv mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjitv paicch- detv vibbhamati. so puna upasampanno t pattiyo chdeti. tassa bhikkhave bhikkhuno purimasmi ca pacchimasmi ca pattikkhandhe yathpaicchanne parivsa datv m- natta dtabba. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati. tassa honti pattiyo paicchannyo pi apaicchannyo pi. so vibbha- mitv puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch na chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch chdeti. tassa bhikkhave bhikkhuno puri- masmi ca pacchimasmi ca pattikkhandhe yathpaiccha- nne parivsa datv mnatta dtabba. idha pana bhi- kkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati. tassa honti pattiyo paicchannyo pi apaicchannyo pi. so vibbhamitv puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch na chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch chdeti. tassa bhikkhave bhikkhuno purimasmi ca pacchimasmi ca pattikkhandhe yath- paicchanne parivsa datv mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati. tassa honti pattiyo paicchannyo pi apaiccha- nnyo pi. so vibbhamitv puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch chdeti. tassa bhikkhave bhi- kkhuno purimasmi ca pacchimasmi ca pattikkhandhe yathpaicchanne parivsa datv mnatta dtabba. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati, ekacc pattiyo jnti, ekacc pattiyo na jnti, y pattiyo jnti t pattiyo chdeti, y pattiyo na #<[page 064]># %<64 CULLAVAGGA. [III. 29. 3-30. 1.>% jnti t pattiyo na chdeti. so vibbhamitv puna upa- sampanno y pattiyo pubbe jnitv chdesi t pattiyo pacch jnitv na chdeti, y pattiyo pubbe ajnitv na chdesi t pattiyo pacch jnitv na chdeti. tassa bhi- kkhave bhikkhuno purimasmi pattikkhandhe yathpa- icchanne parivsa datv mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul . . . (as in the last case) . . . puna upasampanno y pattiyo pubbe jnitv chdesi t pattiyo pacch jnitv na chdeti, y pattiyo pubbe aj- nitv na chdesi t pattiyo pacch jnitv chdeti. tassa bhikkhave bhikkhuno purimasmi ca pacchimasmi ca pattikkhandhe yathpaicchanne parivsa datv mnatta dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul . . . puna upasampanno y pattiyo pubbe jnitv chdesi t pattiyo pacch jnitv chdeti, y pattiyo pubbe ajnitv na chdesi t pattiyo pacch jnitv na chdeti. tassa bhi- kkhave bhikkhuno purimasmi ca pacchimasmi ca patti- kkhandhe yathpaicchanne parivsa datv mnatta d- tabba. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul . . . puna upasampanno y pattiyo pubbe jnitv chdesi t pattiyo pacch jnitv chdeti, y pattiyo pubbe ajnitv na chdesi t pattiyo pacch jnitv chdeti. tassa bhi- kkhave bhikkhuno purimasmi ca pacchimasmi ca patti- kkhandhe yathpaicchanne parivsa datv mnatta d- tabba. ||3|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati. ekacc pattiyo sarati . . . (= 3. Instead of jnti, jnitv, ajnitv read sarati, saritv, asaritv) . . . mnatta dtabba. ||4|| idha pana bhi- kkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati, ekaccsu pattsu nibbematiko, ekaccsu pattsu vematiko . . . mnatta dtabba. ||5||29|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjitv apaicchdetv smaero hoti --la--, ummattako hoti --la--, khittacitto hoti --la--, yath heh tath vitthretabba. vedanao hoti. tassa honti pattiyo paicchannyo pi apaicchannyo pi. ekacc pattiyo jnti, ekacc pattiyo na jnti. ekacc pattiyo sarati, #<[page 065]># %% ekacc pattiyo na sarati. ekaccsu pattsu nibbematiko, ekaccsu pattsu vematiko. ysu pattsu nibbematiko t pattiyo chdeti, ysu pattsu vematiko t pattiyo na ch- deti. so vedanao hoti. so puna avedanao hutv y pattiyo pubbe nibbematiko chdesi t pattiyo pacch nibbematiko na chdeti, y pattiyo pubbe vematiko na ch- desi t pattiyo pacch nibbematiko na chdeti. y pattiyo pubbe nibbematiko chdesi t pattiyo pacch nibbematiko na chdeti, y pattiyo pubbe vematiko na chdesi t pattiyo pacch nibbematiko chdeti. y pattiyo pubbe nibbematiko chdesi t pattiyo pacch nibbematiko chdeti, y pattiyo pubbe vematiko na chdesi t pattiyo pacch nibbematiko na chdeti. y pattiyo pubbe nibbematiko chdesi t pattiyo pacch nibbematiko chdeti, y pattiyo pubbe vematiko na chdesi t pattiyo pacch nibbematiko chdeti. tassa bhikkhave bhikkhuno purimasmi ca pacchi- masmi ca pattikkhandhe yathpaicchanne parivsa datv mnatta dtabba. ||1||30|| mnattasata. idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar samba- hul saghdises pattiyo pajjitv apaicchdetv vibbha- mati. so puna upasampanno t pattiyo na chdeti. so bhikkhu mlya paikassitabbo. idha pana bhikkhave bhi- kkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjitv apaicchdetv vibbhamati. so puna upasampanno t pattiyo chdeti. so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. idha pana . . . pajjitv pa- icchdetv vibbhamati. so puna upasampanno t pattiyo na chdeti. so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpai- cchannna c' assa pattna purimya pattiy samodh- naparivso dtabbo. idha pana . . . pajjitv paicchdetv vibbhamati. so puna upasampanno t pattiyo chdeti. so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati. tassa honti #<[page 066]># %<66 CULLAVAGGA. [III. 31. 2-32. 1.>% pattiyo paicchannyo pi apaicchannyo pi. so vibbha- mitv puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch na chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch na chdeti. so bhikkhu mlya paikassi- tabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya patti- y samodhnaparivso dtabbo. idha pana bhikkhave bhi- kkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati. tassa honti pattiyo paicchannyo pi apaicchann- yo pi. so vibbhamitv puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch na chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch chdeti. so bhikkhu mlya pai- kassitabbo yathpaicchannna c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. idha pana . . . puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch na chdeti. so bhikkhu mlya . . . dtabbo. idha pana . . . puna upasampanno y pattiyo pubbe chdesi t pattiyo pacch chdeti, y pattiyo pubbe na chdesi t pattiyo pacch chdeti. so bhikkhu mlya . . . dtabbo. ||2|| idha pana bhikkhave bhikkhu parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati, ekacc pattiyo jnti ekacc p. na jnti . . . (This passage exactly corresponds to ch. 29. 3, 4. 30. The decision given by Buddha is always the same: so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpaicchann- na c' assa pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo.) . . . ||3||31|| idha pana bhikkhave bhikkhu mnattraho --la--, m- natta caranto, abbhnraho antar sambahul sagh- dises pattiyo pajjitv apaicchdetv vibbhamati --la--. mnattraho ca mnattacr ca abbhnraho ca yath pari- vsa tath vitthretabba. idha pana bhikkhave bhikkhu abbhnraho antar sambahul saghdises pattiyo pa- jjitv apaicchdetv smaero hoti --la--, ummattako hoti --la--, khittacitto hoti --la--, vedanao hoti. tassa honti pattiyo paicchannyo pi apaicchannyo pi . . . (=ch.x 30) . . . t pattiyo pacch nibbematiko chdeti. so bhikkhu mlya paikassitabbo yathpaicchannna c' assa #<[page 067]># %% pattna purimya pattiy samodhnaparivso dtabbo. ||1||32|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjitv parim apaicchdetv aparim apa- icchdetv ekanm apaicchdetv nnnm apaicch- detv sabhg apaicchdetv visabhg apaicchdetv va- vatthit apaicchdetv sambhinn apaicchdetv vibbha- mati. ||1||33|| dve bhikkh saghdisesa pann honti, te saghdisese saghdisesadihino honti. eko chdeti, eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhinnam pi mnatta dtabba dve bhikkh saghdisesa pann honti, te saghdisese ve- matik honti. eko chdeti, eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa pariv- sa datv ubhinnam pi mnatta dtabba. dve bhikkh saghdisesa pann honti, te saghdisese missakadihino honti. eko chdeti eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhi- nnam pi mnatta dtabba. dve bhikkh missaka pann honti, te missake saghdisesadihino honti. eko chdeti eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhinnam pi m- natta dtabba. dve bhikkh missaka pann honti, te missake missakadihino honti. eko chdeti eko na ch- deti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhinnam pi mnatta dtabba. dve bhikkh suddhaka pann honti, te suddhake sagh- disesadihino honti. eko chdeti eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo, ubho pi yathdhamma krpe- tabb. dve bhikkh suddhaka pann honti, te suddhake suddhakadihino honti. eko chdeti eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo, ubho pi yathdhamma krpetabb. ||1|| dve bhikkh saghdisesa pann honti, te saghdisese saghdisesadihino honti. ekassa hoti rocessmti, ekassa hoti na rocessmti. so pahamam #<[page 068]># %<68 CULLAVAGGA. [III. 34. 2-35. 1.>% pi yma chdeti dutiyam pi yma chdeti tatiyam pi y- ma chdeti. uddhate arue chann hoti patti, yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhinnam pi mnatta dtabba. dve bhikkh saghdisesa pann honti, te saghdisese saghdisesa- dihino honti. te gacchanti rocessm 'ti. ekassa antar magge makkhadhammo uppajjati na rocessmti, so paha- mam pi yma chdeti dutiyam pi yma chdeti tatiyam pi yma chdeti. uddhate arue chann hoti patti, yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhinnam pi mnatta dtabba. dve bhikkh saghdisesa pann honti, te saghdisese saghdisesadihino honti. te ummattak honti, te pacch anummattak hutv eko chdeti eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa pariv- sa datv ubhinnam pi mnatta dtabba. dve bhikkh saghdisesa pann honti. te ptimokkhe uddissamne eva vadenti: idn' eva kho maya jnma ayam pi kira dhammo suttgato suttapariypanno anvaddhamsa udde- sa gacchatti. te saghdisese saghdisesadihino honti. eko chdeti eko na chdeti. yo chdeti so dukkaa despetabbo yathpaicchanne c' assa parivsa datv ubhi- nnam pi mnatta dtabba. ||2||34|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati parimam pi aparimam pi ekanmam pi nnnmam pi sabhgam pi visabhgam pi vavatthitam pi sambhinnam pi. so sagha tsa pattna samodhna- parivsa ycati, tassa sagho tsa pattna samodhna- parivsa deti. so parivasanto antar sambahul sagh- dises pattiyo pajjati parim apaicchannyo. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati dhammi- kena kammena akuppena hnrahena, adhammena mnatta deti, adhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati parimam pi aparimam pi ekanmam pi nnnmam pi sabhgam pi visabhgam pi #<[page 069]># %% vavatthitam pi sambhinnam pi. so sagha tsa patt- na samodhnaparivsa ycati, tassa sagho tsa patt- na samodhnaparivsa deti. so parivasanto antar samba- hul saghdises pattiyo pajjati parim paicchannyo. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati dhammikena kammena akuppena hnrahena, dhammena samodhnapari- vsa deti, adhammena mnatta deti, adhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. idha pana . . . sambhinnam pi. so sagha tsa pattna samo- dhnaparivsa ycati, tassa sagho tsa pattna samo- dhnaparivsa deti. so parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati parim paicchannyo pi apaicchannyo pi. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati dhammikena kammena akuppena hnrahena, dhammena samodhnaparivsa deti, adhammena mnatta deti, adhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. ||1|| idha pana bhikkhave bhikkhu . . . sambhinnam pi. so sagha tsa pattna samodh- naparivsa ycati, tassa sagho tsa pattna samodh- naparivsa deti. so parivasanto antar sambahul sagh- dises pattiyo pajjati aparim apaicchannyo --la--, aparim paicchannyo --la--, aparim paicchannyo pi apaicchannyo pi, parimyo pi aparimyo pi apai- cchannyo. so sagha antar pattna mlya pai- kassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati dhammikena kammena akuppena hnrahena, dhammena samodhnaparivsa deti, adhammena mnatta deti, adhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. idha pana . . . sambhinnam pi. so sagha tsa pattna samodhnaparivsa ycati, tassa sagho tsa pattna samodhnaparivsa deti. so parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati parimyo pi aparimyo pi paicchannyo. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati dhammikena kammena aku- ppena hnrahena, dhammena samodhnaparivsa deti, #<[page 070]># %<70 CULLAVAGGA. [III. 35. 2-36. 2.>% adhammena mnatta deti, adhammena abbheti. so bhi- kkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. idha pana . . . sambhinnam pi. so sagha tsa pattna samodhna- parivsa ycati, tassa sagho tsa pattna samodh- naparivsa deti. so parivasanto antar sambahul sagh- dises pattiyo pajjati parimyo pi aparimyo pi paicchannyo pi apaicchannyo pi. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati dhammikena kammena aku- ppena hnrahena, dhammena samodhnaparivsa deti, adhammena mnatta deti, adhammena abbheti. so bhi- kkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. ||2|| mlvisuddhanavaka nihita. ||35|| idha pana bhikkhave bhikkhu sambahul saghdises pattiyo pajjati parimam pi aparimam pi --la-- va- vatthitam pi sambhinnam pi. so sagha tsa pattna samodhnaparivsa ycati, tassa sagho tsa pattna samodhnaparivsa deti. so parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati parim apaicchannyo. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati adhammikena kammena kuppena ahnrahena, dhammena mnatta deti, dhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. idha pana bhikkhave . . . so parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati pari- m paicchannyo pi apaicchannyo pi . . . pari- m paicchannyo. so sagha antar pattna m- lya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati adhammikena kammena kuppena ah- nrahena, adhammena samodhnaparivsa deti, dhammena mnatta deti, dhammena abbheti. so bhikkhave bhi- kkhu avisuddho thi patthi. ||1|| idha pana bhikkhave . . . so parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati parim paicchannyo. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati adhammikena kammena kuppena ahnrahena, adhammena samodhnaparivsa #<[page 071]># %% deti. so parivasmti maamno antar sambahul sagh- dises pattiyo pajjati parim paicchannyo. so tasmi bhmiya hito purimna pattna antar pattiyo sarati aparpattna antar pattiyo sarati. tassa eva hoti: aha kho sambahul saghdises pattiyo pajji parimam pi . . . sambhinnam pi, so 'ha sagha tsa pattna samodhnaparivsa yci, tassa me sagho tsa patt- na samodhnaparivsa adsi. so' ha parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajji parim paiccha- nnyo. so 'ha sagha antar pattna mlya pai- kassana yci, ta ma sagho antar pattna mlya paikassi adhammikena kammena kuppena ahnrahena, adhammena samodhnaparivsa adsi. so 'ha parivas- mti maamno antar sambahul saghdises pattiyo pajji parim paicchannyo. so 'ha tasmi bhmi- ya hito purimna pattna antar pattiyo sarmi apa- rpattna antar pattiyo sarmi. ya nnha sagha purimna pattna antar pattna ca aparpattna antar pattna ca mlya paikassana yceyya dhammi- kena kammena akuppena hnrahena, dhammena samodh- naparivsa, dhammena mnatta, dhammena abbhnan ti. so sagha purimna pattna antar pattna ca aparpattna antar pattna ca mlya paikassana y- cati dhammikena kammena akuppena hnrahena, dha- mmena samodhnaparivsa, dhammena mnatta, dha- mmena abbhna. ta sagho purimna pattna antar pattna ca aparpattna antar pattna ca ml- ya paikassati dhammikena kammena akuppena hnrahena, dhammena samodhnaparivsa deti, dhammena mnatta deti, dhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu visuddho thi patthi. idha pana bhikkhave bhikkhu . . . (This case is identical with the preceding; instead of paiccha- nnyo read paicchannyo pi apaicchannyo pi) . . . visuddho thi patthi. ||2|| idha pana bhikkhave . . . so parivasanto antar sambahul saghdises pattiyo pajjati aparim apaicchannyo, aparim paiccha- nnyo, -- la -- parimyo pi aparimyo pi apa- icchannyo. so sagha antar pattna mlya pa- #<[page 072]># %<72 CULLAVAGGA. [III. 36. 3-4.>% ikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati adhammikena kammena kuppena ahnra- hena, dhammena mnatta deti, dhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. idha pana bhikkhave . . . so parivasanto antar sambahul sagh- dises pattiyo pajjati parimyo pi aparimyo pi paicchannyo . . . parimyo pi aparimyo pi paiccha- nnyo pi apaicchannyo pi. so sagha antar pattna mlya paikassana ycati, ta sagho antar pattna mlya paikassati adhammikena kammena kuppena ah- nrahena, adhammena samodhnaparivsa deti, dhammena mnatta deti, dhammena abbheti. so bhikkhave bhikkhu avisuddho thi patthi. ||3|| idha pana . . . (The two cases given here are identical with those specified in 2; instead of parim read: parimyo pi aparimyo pi) . . . visuddho thi patthi. ||4||36|| samuccayakkhandhaka nihita tatiya. tass' uddna: apaicchann, ekha-dvha-tha-catha ca pacha ca pakkha-dasna pattim ha mahmuni | suddhanto ca, vibbhamanto, parimamukha, dve bhi- kkh tattha saino, dve vematik, missakadihino, asuddhakekadihino, suddhadihino tath' eva ca, | eko chdeti, atha pakkhamitena ca, ummattakadesana ca, ml, pannarasa visuddhato. | cariyna vibhajjapadna Tambapaidpapasdak- na Mahvihravsna vcan saddhammahitiy 'ti. #<[page 073]># %< 73>% CULLAVAGGA. IV. Tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa rme. tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh asammukhbhtna bhikkhna kammni karonti tajjaniyam pi nissayam pi pabbjaniyam pi paisraiyam pi ukkhepaniyam pi. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh asammukhbhtna bhi- kkhna kammni karissanti tajjaniyam pi . . . ukkhepa- niyam pti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh asammukhbhtna bhikkhna kammni karonti tajjani- yam pi . . . ukkhepaniyam pti. sacca bhagav. viga- rahi buddho bhagav. ananucchaviya bhikkhave tesa moghapurisna ananulomika . . . akaraya. katha hi nma te bhikkhave moghapuris asammukhbhtna bhikkhna kammni karissanti tajjaniyam pi . . . ukkhe- paniyam pi. n' eta . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave asammukhbht- na bhikkhna kamma ktabba tajjaniya v . . . ukkhepaniya v. yo kareyya, patti dukkaassa. ||1||1|| adhammavd puggalo, adhammavd sambahul, adha- mmavd sagho, dhammavd puggalo, dhammavd sambahul, dhammavd sagho. adhammavd puggalo dhammavdi puggala sapeti nijjhpeti pekkheti anupekkheti dasseti anudasseti aya dhammo aya vinayo ida satthussana ima gahhi #<[page 074]># %<74 CULLAVAGGA. [IV. 2. 1-4. 1.>% ima rocehti. eva ce ta adhikaraa vpasammati adhammena vpasammati sammukhvinayapairpakena. adhammavd puggalo dhammavd sambahule sapeti . . . ima gahatha ima roceth 'ti. eva ce ta adhi- karaa vpasammati adhammena vpasammati sammukh- vinayapairpakena. adhammavd puggalo dhammavdi sagha sapeti . . . ima gahhi ima rocehti. eva ce ta adhikaraa vpasammati adhammena vpasammati sammukhvinayapairpakena. adhammavd sambahul dhammavdi puggala sapenti . . .; adhammavd sambahul dhammavd sambahule . . .; adhammavd sambahul dhammavdi sagha . . .; adhammavd sagho dhammavdi puggala sapeti . . .; adhamma- vd sagho dhammavd sambahule . . .; adhammavd sagho dhammavdi sagha . . . sammukhvinaya- pairpakena. kahapakkhanavaka nihita. ||2|| dhammavd puggalo adhammavdi puggala sapeti . . . eva ce ta adhikaraa vpasammati dhammena vpasammati sammukhvinayena. dhammavd puggalo adhammavd sambahule . . . dhammavd sagho adha- mmavdi sagha . . . sammukhvinayen 'ti. sukkapakkhanavaka nihita. ||3|| tena samayena buddho bhagav Rjagahe viharati Veuvane Kalandakanivpe. tena kho pana sama- yena yasmat Dabbena Mallaputtena jtiy satta- vassena arahatta sacchikata hoti, ya kici svakena pattabba sabba tena anuppatta hoti, n' atthi c' assa kici uttari karaya katassa v paticayo. atha kho yasmato Dabbassa Mallaputtassa rahogatassa paisallnassa eva cetaso parivitakko udapdi: may kho jtiy satta- vassena arahatta sacchikata, ya kici svakena patta- bba sabba may anuppatta, n' atthi ca me kici uttari karaya katassa v paticayo. ki nu kho aha saghassa veyyvacca kareyyan ti. atha kho yasmato Dabbassa Mallaputtassa etad ahosi: ya nnha saghassa sen- #<[page 075]># %% sana ca papeyya bhattni ca uddiseyyan ti. ||1|| atha kho yasm Dabbo Mallaputto syahasamaya paisalln vuhito yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Dabbo Mallaputto bhagavanta etad avoca: idha mayha bhante rahogatassa paisallnassa . . . veyyvacca kareyyan ti. tassa mayha bhante etad ahosi: ya nnha saghassa sensana ca papeyya bhatt- ni ca uddiseyyan ti. icchm' aha bhante saghassa sen- sana ca papetu bhattni ca uddisitun ti. sdhu sdhu Dabba, tena hi tva Dabba saghassa sensana ca pa- pehi bhattni ca uddishti. eva bhante 'ti kho yasm Dabbo Mallaputto bhagavato paccassosi. ||2|| atha kho bha- gav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Dabba Mallaputta sensanapapaka ca bhattuddesa- ka ca sammannatu. eva ca pana bhikkhave sammanni- tabbo: pahama Dabbo ycitabbo, ycitv vyattena bhi- kkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla, sagho yasmanta Dabba Mallaputta sensanapapaka ca bhattuddesaka ca sammanneyya. es atti. sutu me bhante sagho. sagho yasmanta Dabba Mallaputta sensanapa- paka ca bhattuddesaka ca sammannati. yassyasmato khamati yasmato Dabbassa Mallaputtassa sensanapa- pakassa ca bhattuddesakassa ca sammuti so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. sammato saghena yasm Dabbo Mallaputto sensanapapako ca bhattuddesako ca. kha- mati . . . dhraymti. ||3|| sammato ca yasm Dabbo Mallaputto sabhgna bhi- kkhna ekajjha sensana papeti. ye te bhikkh suttantik tesa ekajjha sensana papeti te aam- aa suttanta sagyissantti, ye te bhikkh vinaya- dhar tesa ekajjha sensana papeti te aamaa vinaya vinicchissantti, ye te bhikkh dhammakathik tesa ekajjha sensana papeti te aamaa dha- mma skacchissantti, ye te bhikkh jhyino tesa ekajjha sensana papeti te aamaa na vyb- #<[page 076]># %<76 CULLAVAGGA. [IV. 4. 4-5.>% dhissantti, ye te bhikkh tiracchnakathik kyadahbahul viharanti tesam pi ekajjha sensana papeti imya pi ime yasmant ratiy acchissantti. ye pi te bhikkh vikle gacchanti tesam pi tejodhtu sampajjitv ten' eva lokena sensana papeti. api ssu bhikkh sacicca vikle ga- cchanti maya yasmato Dabbassa Mallaputtassa iddhipi- hriya passissm 'ti, te yasmanta Dabba Mallaputta upasakamitv eva vadenti: amhka vuso Dabba sen- sana papehti. te yasm Dabbo Mallaputto eva va- deti: kattha yasmant icchanti kattha papemti. te sacicca dre apadissanti, amhka vuso Dabba Gijjha- ke sensana papehi, amhka vuso Corapapte sensana papehi, amhka vuso Isigilipasse K- asilya sensana papehi, amhka vuso Vebh- rapasse Sattapaiguhya sensana papehi, amhka vuso Stavane Sappasoikapabbhre sen- sana papehi, amhka vuso Gomaakandarya sensana papehi, amhka vuso Tindukakanda- rya sensana papehi, amhka vuso Tapoda- kandarya sensana papehi, amhka vuso Ta- podrme sensana papehi, amhka vuso Jvak- ambavane sensana papehi, amhka vuso Madda- kucchismi migadye sensana papehti. tesa ya- sm Dabbo Mallaputto tejodhtu sampajjitv aguliy jalamnya purato-purato gacchati, te pi ten' eva lokena yasmato Dabbassa Mallaputtassa pihito-pihito gacchanti. tesa yasm Dabbo Mallaputto eva sensana papeti: aya maco ida pha aya bhis ida bimbohana ida vaccahna ida passvahna ida pniya ida paribhojaniya aya kattaradao ida saghassa katikasahna ima kla pavisitabba ima kla {nikkhamitabban} ti. tesa yasm Dabbo Mallaputto eva sensana papetv punad eva Veuvana paccgaccha- ti. ||4|| tena kho pana samayena Mettiyabhummajak bhi- kkh navak c' eva honti appapu ca, yni saghassa lmakni sensanni tni tesa ppuanti lmakni ca bhattni. tena kho pana samayena Rjagahe manuss #<[page 077]># %% icchanti therna bhikkhna abhisakhrika dtu sappim pi telam pi uttaribhagam pi, Mettiyabhummaja- kna pana bhikkhna pkatika denti yathraddha kajaka bilagadutiya. te pacchbhatta piaptapa- ikkant there bhikkh pucchanti: tumhka vuso bha- ttagge ki ahosi, tumhka ki ahosti. ekacce ther eva vadenti: amhka vuso sappi ahosi, tela ahosi, uttaribhaga ahosti. Mettiyabhummajak pana bhikkh eva vadenti: amhka vuso na kici ahosi pkatika yathraddha kajaka bilagadutiyan ti. ||5|| tena kho pana samayena kalyabhattiko gahapati saghassa catukka- bhatta deti niccabhatta. so bhattagge saputtadro upa- tihitv parivisati, ae odanena pucchanti ae spena pucchanti ae telena pucchanti ae uttaribhagena pucchanti. tena kho pana samayena kalyabhattikassa gahapatino bhatta svtanya Mettiyabhummajakna bhi- kkhna uddiha hoti. atha kho kalyabhattiko ga- hapati rma agamsi kenacid eva karayena, yen- yasm Dabbo Mallaputto ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Dabba Mallaputta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinna kho kalyabhattika gaha- pati yasm Dabbo Mallaputto dhammiy kathya sanda- ssesi . . . sampahasesi. atha kho kalyabhattiko gaha- pati yasmat Dabbena Mallaputtena dhammiy kathya sandassito . . . sampahasito yasmanta Dabba Malla- putta etad avoca: kassa bhante amhka ghare svtanya bhatta uddihan ti. Mettiyabhummajakna kho gaha- pati bhikkhna tumhka ghare svtanya bhatta uddihan ti. atha kho kalyabhattiko gahapati anatta- mano ahosi katha hi nma ppabhikkh amhka ghare bhujissantti, ghara gantv dsi pesi: ye je sve bhattik gacchanti kohake sana papetv kajakena bilagadutiyena parivis 'ti. eva ayy 'ti kho s ds kalyabhattikassa gahapatino paccassosi. ||6|| atha kho Mettiyabhummajak bhikkh hiyyo kho vuso amhka kalyabhattikassa gahapatino bhatta uddiha, sve amh- ka kalyabhattiko gahapati saputtadro upatihitv pari- visissati, ae odanena pucchissanti ae spena pucchissanti #<[page 078]># %<78 CULLAVAGGA. [IV. 4. 7-8.>% ae telena pucchissanti ae uttaribhagena pucchissantti, te ten' eva somanassena na cittarpa rattiy supisu. atha kho Mettiyabhummajak bhikkh pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya yena kalyabhattikassa gaha- patino nivesana ten' upasakamisu. addas kho s ds Mettiyabhummajake bhikkh drato 'va gacchante, disvna kohake sana papetv Mettiyabhummajake bhikkh etad avoca: nisdatha bhante 'ti. atha kho Mettiyabhumma- jakna bhikkhna etad ahosi: nissasaya kho na tva bhatta siddha bhavissati yath maya kohake nisd- peyym 'ti. atha kho s ds kajakena bilagadutiyena upagacchi bhujatha bhante 'ti. maya kho bhagini nicca- bhattik 'ti. jnmi ayy niccabhattik, api cha hiyyo 'va gahapatin att: ye je sve bhattik gacchanti kohake sana papetv kajakena bilagadutiyena parivis 'ti, bhujatha bhante 'ti. atha kho Mettiyabhummajak bhi- kkh hiyyo kho vuso kalyabhattiko gahapati rma agamsi Dabbassa Mallaputtassa santike, nissasaya Da- bbena Mallaputtena gahapatino antare paribhinn 'ti, te ten' eva domanassena na cittarpa bhujisu. atha kho Metti- yabhummajak bhikkh pacchbhatta piaptapaikkant rma gantv pattacvara paismetv bahrmakohake {saghipallatthikya} nisdisu tuhibht makubht pa- ttakkhandh adhomukh pajjhyant appaibhn. ||7|| atha kho Mettiy bhikkhun yena Mettiyabhummajak bhikkh ten' upasakami, upasakamitv Mettiyabhumma- jake bhikkh etad avoca: vandmi ayy 'ti. eva vutte Mettiyabhummajak bhikkh nlapisu. dutiyam pi kho . . . tatiyam pi kho Mettiy bhikkhun Mettiyabhummajake bhikkh etad avoca: vandmi ayy 'ti. tatiyam pi kho Mettiyabhummajak bhikkh nlapisu. ky ha ayyna aparajjhmi, kissa ma ayy nlapantti. tath hi pana tva bhagini amhe Dabbena Mallaputtena vihehiyamne ajjhupekkhasti. ky ha ayy karomti. sace kho tva bhagini iccheyysi ajj' eva bhagav yasmanta Dabba Mallaputta nspeyy 'ti. ky ha ayy karomi, ki may sakk ktun ti. ehi tva bhagini yena bhagav ten' upasakama, upasakamitv bhagavanta eva vadehi: #<[page 079]># %% ida bhante na channa na pairpa, yya bhante dis abhay antik anupaddav sya dis sabhay satik saupaddav, yato nivta tato pavta, udaka mae ditta, ayyena 'mhi Dabbena Mallaputtena dsit 'ti. eva ayy 'ti kho Mettiy bhikkhun Mettiyabhummaja- kna bhikkhna paissutv yena bhagav ten' upasaka- mi, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mettiy bhikkhun bhaga- vanta etad avoca: ida bhante na channa . . . dsit 'ti. ||8|| atha kho bhagav etasmi nidne etasmi paka- rae bhikkhusagha sanniptpetv yasmanta Dabba Mallaputta paipucchi: sarasi tva Dabba evarpa katt yathya bhikkhun h 'ti. yath ma bhante bhagav jntti. dutiyam pi kho bhagav yasmanta Dabba Mallaputta etad avoca: sanasi . . . h 'ti. yath ma bhante bhagav jntti. tatiyam pi kho bhagav . . . jntti. na kho Dabba Dabb eva nibbehenti, sace tay kata katan ti vadehi, sace akata akatan ti vadehti. yato 'ha bhante jto nbhijnmi supinantena pi methuna dhamma paisevit pag eva jgaro 'ti. atha kho bhagav bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave Mettiya bhikkhuni nsetha ime ca bhikkh anuyujath 'ti. ida vatv bhaga- v uhysan vihra pvisi. atha kho te bhikkh Metti- ya bhikkhuni nsesu. atha kho Mettiyabhummajak bhikkh te bhikkh etad avocu: mvuso Mettiya bhi- kkhuni nsetha, na s kici aparajjhati, amhehi s usshit kupitehi anattamanehi cvandhippyehti. ki pana tumhe vuso yasmanta Dabba Mallaputta am- likya slavipattiy anuddhaseth 'ti. eva vuso 'ti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Mettiyabhummajak bhikkh yasmanta Dabba Mallaputta amlikya slavipattiy anuddhasessantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave Mettiyabhummajak bhikkh Da- bba Mallaputta amlikya slavipattiy anuddhasentti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhi- kkh mantesi: ||9|| tena hi bhikkhave sagho Dabbassa Mallaputtassa sativepullappattassa sativinaya detu. eva #<[page 080]># %<80 CULLAVAGGA. [IV. 4. 10-5. 1.>% ca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave Dabbena Malla- puttena sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: ime ma bhante Mettiyabhummajak bhikkh amlikya slavipattiy anuddhasenti, so 'ha bhante sativepullappatto sagha sativinaya ycmti. dutiyam pi ycitabbo, tatiyam pi ycitabbo: ime ma bhante Mettiyabhummajak bhikkh amlikya slavipattiy anuddhasenti, so 'ha bhante sativepullappatto tatiyam pi sagha sativinaya ycmti. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. ime Mettiyabhummajak bhikkh yasmanta Dabba Mallaputta amlikya slavipattiy anuddhasenti, yasm Dabbo Mallaputto sativepullappatto sagha sativinaya ycati. yadi saghassa pattakalla, sagho yasmato Dabbassa Mallaputtassa sativepullappattassa sativinaya dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. ime Mettiyabhummajak . . . ycati. sagho yasmato Dabbassa Mallaputtassa sativepullappattassa sativinaya deti. yassyasmato khamati yasmato Dabbassa Malla- puttassa sativepullappattassa sativinayassa dna so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --la-- tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . so bhseyya. dinno saghena yasmato Dabbassa Mallaputtassa sativepullappattassa sativinayo. khamati . . . dhraymti. ||10|| pac' imni bhikkhave dhammikni sativinayassa dnni: suddho hoti bhikkhu anpattiko, anuvadanti ca na, ycati ca, tassa sagho sativinaya deti, dhammena samaggo. imni kho bhikkhave paca dhammikni sativinayassa d- nnti. ||11||4|| tena kho pana samayena Gaggo bhikkhu ummattako hoti cittavipariysakato, tena ummattakena cittavipariy- sakatena bahu assmaaka ajjhcia hoti bhsitapari- kanta. bhikkh Gagga bhikkhu ummattakena cittavi- pariysakatena ajjhciena pattiy codenti sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. so eva vadeti: aha kho #<[page 081]># %% vuso ummattako ahosi cittavipariysakato, tena me umma- ttakena cittavipariysakatena bahu assmaaka ajjh- cia bhsitaparikanta, nha ta sarmi, mhena me eta katan ti. evam pi na vuccamn codent' eva sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkh Gagga bhikkhu ummattakena cittavipariysa- katena ajjhciena pattiy codessanti sarat' yasm . . . pajjit 'ti, so eva vadeti: aha kho . . . mhena me eta katan ti, evam pi na . . . pajjit 'ti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la--, sacca bhagav. vigarahitv dha- mmi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Gaggassa bhikkhuno amhassa amhavinaya detu. ||1|| eva ca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave Gaggena bhikkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: aha bhante ummattako ahosi cittavipariysakato, tena me ummattakena cittavipariysakatena bahu assmaaka ajjhcia bhsitaparikanta, ta ma bhikkh ummatta- kena cittavipariysakatena ajjhcienapattiy codenti sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti, ty ha eva vadmi: aha kho vuso ummattako ahosi cittavipariysa- kato, tena me ummattakena cittavipariysakatena bahu assmaaka ajjhcia bhsitaparikanta, nha ta sarmi, mhena me eta katan ti, evam pi ma vuccamn codent' eva sarat' yasm . . . pajjit 'ti. so 'ha bhante amho sagha amhavinaya ycmti. dutiyam pi ycitabbo --la--, tatiyam pi ycitabbo. aha bhante ummattako . . . tatiyam pi bhante sagha amhavina- ya ycmti. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Gaggo bhi- kkhu ummattako ahosi cittavipariysakato, tena ummatta- kena cittavipariysakatena bahu assmaaka ajjhcia bhsitaparikanta. bhikkh Gagga bhikkhu ummatta- kena cittavipariysakatena ajjhciena pattiy codenti sarat' yasm . . . pajjit 'ti, so eva vadeti: aha kho #<[page 082]># %<82 CULLAVAGGA. [IV. 5. 2-6. 2.>% . . . mhena me eta katan ti, evam pi na vuccamn codent' eva sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. so amho sagha amhavinaya ycati. yadi saghassa pattakalla, sagho Gaggassa bhikkhuno amhassa amha- vinaya dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Gaggo . . . amhavinaya ycati. sagho Gaggassa bhikkhuno amhassa amahavinaya deti. yassyasmato khamati Gaggassa bhikkhuno amhassa amhavinayassa dna . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--; dinno saghena Gaggassa bhikkhuno amhassa amhavinayo, khamati . . . dhraymti. ||2||5|| tmni bhikkhave adhammikni amhavinayassa d- nni, ti dhammikni. katamni ti adhammikni amha- vinayassa dnni. idha pana bhikkhave bhikkhu patti panno hoti, tam ena codeti sagho v sambahul v ekapuggalo v sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. so saramno 'va eva vadeti: na kho aha vuso sarmi evarpi patti pajjit 'ti. tassa sagho amhavinaya deti: adhammika amhavinayassa dna. idha pana bhi- kkhave bhikkhu patti . . . pajjit 'ti. so saramno 'va eva vadeti: sarmi kho aha vuso yath supinanten 'ti. tassa sagho amhavinaya deti: adhammika amhavinayassa dna. idha pana bhikkhave bhikkhu patti . . . pajjit 'ti. so anummattako ummattakla- ya karoti: aham pi eva karomi, tumhe pi eva karotha, mayham pi eta kappati, tumhkam p' eta kappatti. tassa sagho amhavinaya deti: adhammika amhavinayassa dna. imni ti adhammikni amhavinayassa dnni. ||1|| katamni ti dhammikni amhavinayassa dnni. idha pana bhikkhave bhikkhu ummattako hoti cittavipariysa- kato, tena ummattakena cittavipariysakatena bahu ass- maaka ajjhcia hoti bhsitaparikanta. tam ena codeti sagho v sambahul v ekapuggalo v sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. so asaramno 'va eva vadeti: na kho aha vuso sarmi evarpi patti pajjit 'ti. tassa sagho amhavinaya deti: dhammika amhavi- nayassa dna. idha pana bhikkhave bhikkhu ummattako #<[page 083]># %% . . . pajjit 'ti. so asaramno 'va eva vadeti: sarmi kho aha vuso yath supinanten 'ti. tassa sagho amhavinaya deti: dhammika amhavinayassa dna. idha pana bhikkhave bhikkhu ummattako . . . pajjit 'ti. so ummattako ummattaklaya karoti: aham pi eva ka- romi, tumhe pi eva karotha, mayham pi eta kappati, tumhkam p' eta kappatti. tassa sagho amhavinaya deti: dhammika amhavinayassa dna. imni ti dha- mmikni amhavinayassa dnnti. ||2||6|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh apai- ya bhikkhna kammni karonti tajjaniyam pi nissayam pi pabbjaniyam pi paisraiyam pi ukkhepaniyam pi. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: ka- tha hi nma chabbaggiy bhikkh apaiya bhikkhna kammni karissanti tajjaniyam pi . . . ukkhepaniyam pti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la--. sacca bhagav. vigara- hitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhi- kkhave apaiya bhikkhna kamma ktabba tajja- niya v . . . ukkhepaniya v. yo kareyya, patti dukka- assa. ||7|| eva kho bhikkhave adhammika hoti paitakara- a eva dhammika. katha ca bhikkhave adhammika hoti paitakaraa. bhikkhu prjika ajjhpanno hoti, tam ena codeti sagho v sambahul v ekapuggalo v prjika yasm ajjhpanno 'ti. so eva vadeti: na kho aha vuso prjika ajjhpanno, saghdisesa ajjh- panno 'ti. ta sagho saghdisesena kreti: adhammi- ka paitakaraa. bhikkhu prjika ajjhpanno . . . so eva vadeti: na kho aha vuso prjika ajjh- panno, thullaccaya pcittiya pidesaniya dukkaa dubbhsita ajjhpanno 'ti. ta sagho dubbhsitena k- reti: adhammika paitakaraa. bhikkhu sagh- disesa --la-- thullaccaya pcittiya pidesaniya dukkaa dubbhsita ajjhpanno hoti, tam ena codeti sagho v sambahul v ekapuggalo v dubbhsita yasm #<[page 084]># %<84 CULLAVAGGA. [IV. 8. 1-9.>% ajjhpanno 'ti. so eva vadeti: na kho aha vuso dubbhsita ajjhpanno, prjika ajjhpanno 'ti, ta sagho prjikena kreti: adhammika paitakaraa. bhikkhu dubbhsita ajjhpanno . . . so eva vadeti: na kho aha vuso dubbhsita ajjhpanno, saghdisesa --la-- thullaccaya pcittiya pidesaniya dukkaa ajjhpanno 'ti. ta sagho dukkaena kreti: adhammi- ka paitakaraa. eva kho bhikkhave adhammika hoti paitakaraa. ||1|| katha ca bhikkhave dhammi- ka hoti paitakaraa. bhikkhu prjika ajjhpanno hoti, tam ena codeti sagho v sambahul v ekapuggalo v prjika yasm ajjhpanno 'ti. so eva vadeti: m- vuso prjika ajjhpanno 'ti. ta sagho prjikena k- reti: dhammika paitakaraa. bhikkhu saghdi- sesa thullaccaya . . . dubbhsita ajjhpanno . . . so eva vadeti: mvuso dubbhsita ajjhpanno 'ti. ta sagho dubbhsitena kreti: dhammika paitakaraa. eva kho bhikkhave dhammika hoti paitakaraan ti. ||2||8|| tena kho pana samayena bhikkh saghamajjhe bhaa- najt kalahajt vivdpann aamaa mukhasatthi vitudant viharanti na sakkonti ta adhikaraa vpasa- metu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave evarpa adhikaraa yebhuyyasikya vpasa- metu. pacah' agehi samanngato bhikkhu salkag- hpako sammannitabbo: yo na chandgati gaccheyya, na dosgati gaccheyya, na mohgati gaccheyya, na bha- ygati gaccheyya, gahitgahita ca jneyya. eva ca pana bhikkhave sammannitabbo: pahama bhikkhu ycitabbo, ycitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla sagho itthannma bhikkhu salkaghpaka samma- nneyya. es atti. sutu me bhante sagho. sagho itthan- nma bhikkhu salkaghpaka sammannati. yass- yasmato khamati itthannmassa bhikkhuno salkaghpa- kassa sammuti so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. sammato saghena . . . dhraymti. ||9|| #<[page 085]># %% dasa yime bhikkhave adhammik salkagh, dasa dhammik. katame dasa adhammik salkagh. oramatta- ka ca adhikaraa hoti, na ca gatigata hoti, na ca sarita- srita hoti, jnti adhammavd bahutar 'ti, app eva nma adhammavd bahutar ass 'ti, jnti sagho bhijjissatti, app eva nma sagho bhijjeyy 'ti, adhammena gahanti, vagg gahanti, na ca yathdihiy gahanti. ime dasa adhammik salkagh. ||1|| katame dasa dhammik sal- kagh. na ca oramattaka adhikaraa hoti, gatigata ca hoti, saritasrita ca hoti, jnti dhammavd bahutar 'ti, app eva nma dhammavd bahutar ass 'ti, jnti sagho na bhijjissatti, app eva nma sagho na bhijjeyy 'ti, dhammena gahanti, samagg gahanti, yathdihiy ca gahanti. ime dasa dhammik salkagh 'ti. ||2||10|| tena kho pana samayena Uvo bhikkhu saghamajjhe pattiy anuyujiyamno avajnitv paijnti paijnitv avajnti aena aa paicarati sampajnamus bhsati. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Uvo bhikkhu saghamajjhe pattiy anu- yujiyamno avajnitv paijnissati paijnitv avajnissati aena aa paicarissati sampajnamus bhsissatti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la-- sacca bhagav --la--. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhi- kkhave sagho Uvassa bhikkhuno tassappiyyasik- kamma karotu. ||1|| eva ca pana bhikkhave ktabba: pahama Uvo bhikkhu codetabbo, codetv sretabbo, s- retv patti ropetabbo, patti ropetv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya Uvo bhikkhu saghamajjhe pattiy anuyujiya- mno avajnitv paijnti . . . sampajnamus bhsati. yadi saghassa pattakalla sagho Uvassa bhikkhuno tassappiyyasikkamma kareyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya Uvo . . . bhsati. sagho Uv- assa bhikkhuno tassappiyyasikkamma karoti. yass- yasmato . . . tatiyam pi etam attha vadmi --la--. kata saghena Uvassa bhikkhuno tassappiyyasik- kamma. khamati . . . dhraymti. ||2||11|| #<[page 086]># %<86 CULLAVAGGA. [IV. 12. 1-13. 1.>% pac' imni bhikkhave dhammikni tassappiyyasik- kammassa karani: asuci ca hoti, alajj ca, snuvdo ca, tassa sagho tassappiyyasikkamma karoti, dhammena samaggo. imni kho bhikkhave paca dhammikni tassa- ppiyyasikkammassa karani. ||1|| thi bhikkhave agehi samanngata tassappiyyasikkamma adhammakamma ca hoti avinayakamma ca duvpasanta ca: asammukh kata hoti, apaipucch kata hoti, apaiya kata hoti; --la-- adhammena kata hoti, vaggena kata hoti. imehi kho bhikkhave th' agehi samanngata tassappiyya- sikkamma adhammakamma ca hoti avinayakamma ca duvpasanta ca. thi bhikkhave agehi samanngata tassappiyyasikkamma dhammakamma ca hoti vinaya- kamma ca suvpasanta ca: sammukh kata hoti, pai- pucch kata hoti, paiya kata hoti; --la-- dhammena kata hoti, samaggena kata hoti. imehi kho bhikkhave th' agehi samanngata tassappiyyasikkamma dha- mmakamma ca hoti vinayakamma ca suvpasanta ca. ||2|| thi bhikkhave agehi samanngatassa bhikkhuno kakhamno sagho tassappiyyasikkamma kareyya: bhaanakrako hoti . . . (see I, 4) . . . imesa kho bhi- kkhave tia bhikkhna kakhamno sagho tassap- piyyasikkamma kareyya. ||3|| tassappiyyasikkamma- katena bhikkhun sammvattitabba. tatrya samm- smaero upahpetabbo, na bhikkhunovdakasammuti sdi- tabb, sammatena pi bhikkhuniyo na ovaditabb --pe-- na bhikkhhi sampayojetabban ti. ||4|| atha kho sagho Uvassa bhikkhuno tassappiyyasik- kamma aksi. ||5||12|| tena kho pana samayena bhikkhna bhaanajtna kalahajtna vivdpannna viharata bahu assmaa- ka ajjhcia hoti bhsitaparikanta. atha kho tesa bhikkhna etad ahosi: amhka kho bhaanajtna . . . ajjhcia bhsitaparikanta. sace maya imhi patthi aamaa kreyyma siypi ta adhikaraa kakkhaattya vlattya bhedya savatteyya. katha nu #<[page 087]># %% kho amhehi paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. idha pana bhikkhave bhikkhna bhaanaj- tna . . . ajjhcia hoti bhsitaparikanta. tatra ce bhikkhna eva hoti: amhka kho . . . savatteyy 'ti, anujnmi bhikkhave evarpa adhikaraa tia- vatthrakena vpasametu. ||1|| eva ca pana bhi- kkhave vpasametabba: sabbeh' eva ekajjha sannipa- titabba, sannipatitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. amhka bhaanajtna . . . ajjhcia bhsitaparikanta. sace maya . . . {savatteyya.} yadi saghassa pattakalla sagho ima adhikaraa tiavatthrakena vpasameyya hapetv thlavajja hapetv gihipaisayuttan ti. ekato- pakkhikna bhikkhna vyattena bhikkhun paibalena sako pakkho petabbo: suantu me yasmant. amhka bhaanajtna . . . savatteyya. yad' yasmantna patta- kalla aha y c' eva yasmantna patti y ca attano patti yasmantna c' eva atthya attano ca atthya sagha- majjhe tiavatthrakena deseyya hapetv thlavajja ha- petv gihipaisayuttan ti. athparesa ekatopakkhikna bhikkhna vyattena bhikkhun paibalena sako pakkho petabbo: suantu me yasmant. amhka bhaana- jtna . . . hapetv gihipaisayuttan ti. ||2|| ekato- pakkhikna bhikkhna vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. amhka bhaanajtna . . . savatteyya. yadi saghassa patta- kalla aha y c' eva imesa yasmantna patti y ca attano patti imesa c' eva yasmantna atthya attano ca atthya saghamajjhe tiavatthrakena deseyya hapetv thlavajja hapetv gihipaisayutta. es atti. sutu me bhante sagho. amhka bhaanajtna . . . savatteyya. aha y c' eva imesa yasmantna . . . tiavatthrakena desemi hapetv thlavajja hapetv gihi- paisayutta. yassyasmato khamati amhka imsa pattna saghamajjhe tiavatthrakena desan hapetv thlavajja hapetv gihipaisayutta so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. desit amhka im pattiyo saghamajjhe tiavatthrakena hapetv thlavajja ha- #<[page 088]># %<88 CULLAVAGGA. [IV. 13. 3-14. 2.>% petv gihipaisayutta. khamati . . . dhraymti. ath- paresa ekatopakkhikna bhikkhna vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. amhka bhaanajtna . . . dhraymti. ||3|| eva ca pana bhikkhave te bhikkh thi patthi vuhit honti hapetv thlavajja hapetv gihipaisayutta hapetv dihvikamma hapetv ye na tattha hontti. ||4||13|| tena kho pana samayena bhikkh pi bhikkhhi vivadanti bhikkhuniyo pi bhikkhhi vivadanti Channo pi bhikkhu bhikkhunna anupakhajja bhikkhhi saddhi vivadati bhikkhunna pakkha gheti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Channo bhikkhu bhikkhunna anupakhajja bhikkhhi saddhi vi- vadissati bhikkhunna pakkha ghessatti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la--, sacca bhagav --la--. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: ||1|| cattr- mni bhikkhave adhikarani vivddhikaraa anu- vddhikaraa pattdhikaraa kiccdhikara- a. tattha katama vivddhikaraa. idha bhi- kkhave bhikkh vivadanti dhammo 'ti v adhammo 'ti v vinayo 'ti v avinayo 'ti v bhsita lapita tathgaten 'ti v abhsita alapita tathgaten 'ti v cia tathgaten 'ti v ancia tathgaten 'ti v paatta tathgaten 'ti v apaatta tathgaten 'ti v pattti v anpattti v lahuk pattti v garuk pattti v svases pattti v anavases pattti v duhull pattti v aduhull pattti v. ya tattha bhaana kalaho viggaho vivdo nn- vdo aathvdo vipaccatya vohro medhaka ida vuccati vivddhikaraa. tattha katama anuvddhi- karaa. idha bhikkhave bhikkh bhikkhu anuvadanti slavipattiy v cravipattiy v dihivipattiy v jvavi- pattiy v. yo tattha anuvdo anuvadan anullapan anu- bhaan anusampavakat abbhussahanat anubalappadna ida vuccati anuvddhikaraa. tattha katama patt- dhikaraa. paca pi pattikkhandh pattdhikaraa satta pi pattikkhandh pattdhikaraa. ida vuccati #<[page 089]># %% pattdhikaraa. tattha katama kiccdhikaraa. y saghassa kiccayat karayat apalokanakamma atti- kamma attidutiyakamma atticatutthakamma ida vuccati kiccdhikaraa. ||2|| vivddhikaraassa ki mla. cha vivdamlni viv- ddhikaraassa mla, ti pi akusalamlni vivddhikara- assa mla, ti pi kusalamlni vivddhikaraassa m- la. katamni cha vivdamlni vivddhikaraassa m- la. idha bhikkhu kodhano hoti upanh. yo so bhikkhave bhikkhu kodhano hoti upanh so satthari pi agravo viharati appatisso dhamme pi agravo viharati appatisso saghe pi agravo viharati appatisso sikkhya pi na pariprakr hoti. yo so bhikkhave bhikkhu satthari agravo viharati appatisso dhamme saghe sikkhya na pariprakr so saghe viv - da janeti, so hoti vivdo bahujanhitya bahujansukhya bahuno janassa anatthya ahitya dukkhya devamanussna. evarpa ce tumhe bhikkhave vivdamla ajjhatta v bahiddh v samanupasseyytha tatra tumhe bhikkhave tass' eva ppakassa vivdamlassa pahnya vyameyytha. evarpa ce tumhe bhikkhave vivdamla ajjhatta v bahiddh v na samanupasseyytha tatra tumhe bhikkhave tass' eva ppakassa vivdamlassa yati anavassavya pai- pajjeyytha. evam etassa ppakassa vivdamlassa pahna hoti, evam etassa ppakassa vivdamlassa yati anavassavo hoti. puna ca para bhikkhave bhikkhu makkh hoti pals, issuk hoti macchar, saho hoti myv, ppiccho hoti micch- dihi, sandihiparms hoti dhnagh duppainissagg. yo so bhikkhave bhikkhu sandihiparms hoti dh- nagh duppainissagg so satthari pi agravo viharati appatisso . . . evam etassa ppakassa vivdamlassa yati anavassavo hoti. imni cha vivdamlni vivddhikara- assa mla. ||3|| katamni ti akusalamlni vivddhi- karaassa mla. idha bhikkh luddhacitt vivadanti duhacitt vivadanti mhacitt vivadanti dhammo 'ti v adhammo 'ti v . . . aduhull pattti v. imni ti akusalamlni vivddhikaraassa mla. katamni ti kusalamlni vivddhikaraassa mla. idha bhikkh aluddhacitt vivadanti aduhacitt vivadanti amhacitt #<[page 090]># %<90 CULLAVAGGA. [IV. 14. 4-7.>% vivadanti dhammo 'ti v adhammo 'ti v . . . aduhull pattti v. imni ti kusalamlni vivddhikaraassa mla. ||4|| anuvddhikaraassa ki mla. cha anuvdamlni anuvddhikaraassa mla, ti pi akusalamlni anuv- ddhikaraassa mla, ti pi kusalamlni anuvddhi- karaassa mla, kyo pi anuvddhikaraassa mla, v- cpi anuvddhikaraassa mla. katamni cha anuvda- mlni anuvddhikaraassa mla. idha bhikkhu kodhano hoti . . . (= 3. Instead of vivda, vivdamla etc., read anuvda, anuvdamla, etc.) . . . imni cha anuvdam- lni anuvddhikaraassa mla. katamni ti akusala- mlni anuvddhikaraassa mla. idha bhikkh bhi- kkhu luddhacitt anuvadanti duhacitt anuvadanti mhacitt anuvadanti slavipattiy v cravipattiy v dihivipattiy v jvavipattiy v. imni ti akusala- mlni anuvddhikaraassa mla. katamni ti kusala- mlni anuvddhikaraassa mla. idha bhikkh bhi- kkhu aluddhacitt anuvadanti aduhacitt anuvadanti amhacitt anuvadanti slavipattiy v . . . jvavipattiy v. imni ti kusalamlni anuvddhikaraassa mla. katamo kyo anuvddhikaraassa mla. idh' ekacco dubbao hoti duddassiko okoimako bahvbdho ko v kui v khajo v pakkhahato v yena na anuvadanti. aya kyo anuvddhikaraassa mla. katam vc anuvddhikaraassa mla. idh' ekacco dubbaco hoti mammano eagalavco yya na anuvadanti. aya vc anuvddhikaraassa mla. ||5|| pattdhikaraassa ki mla. cha pattisamuhn pattdhikaraassa mla. atth' patti kyato samuhti na vcato na cittato, atth' patti vcato samuhti na kyato na cittato, atth' patti kyato ca vcato ca samuhti na cittato, atth' patti kyato ca cittato ca samuhti na vcato, atth' patti vcato ca cittato ca samuhti na kyato, atth' patti kyato ca vcato ca cittato ca samuhti. ime cha pattisamuhn pattdhikaraassa mla. ||6|| kiccdhikaraassa ki mla. kiccdhikaraassa eka mla sagho. ||7|| #<[page 091]># %% vivddhikaraa kusala akusala abykata. viv- ddhikaraa siy kusala siy akusala siy abykata. tattha katama vivddhikaraa kusala. idha bhikkh kusalacitt vivadanti dhammo 'ti v adhammo 'ti v . . . aduhull pattti v. ya tattha bhaana kalaho viggaho vivdo nnvdo aathvdo vipaccatya vohro medhaka ida vuccati vivddhikaraa kusala. tattha katama vivddhikaraa akusala. idha bhikkh aku- salacitt vivadanti dhammo 'ti v . . . medhaka ida vuccati vivddhikaraa akusala. tattha katama viv- ddhikaraa abykata. idha bhikkh abykatacitt viva- danti dhammo 'ti v . . . medhaka ida vuccati viv- ddhikaraa abykata. ||8|| anuvddhikaraa kusala akusala abykata. anu- vddhikaraa siy kusala siy akusala siy abykata. tattha katama anuvddhikaraa kusala. idha bhikkh bhikkhu kusalacitt anuvadanti slavipattiy v cravi- pattiy v dihivipattiy v jvavipattiy v. yo tattha anuvdo anuvadan anullapan anubhaan anusampavakat abbhussahanat anubalappadna ida vuccati anuvddhi- karaa kusala. tattha katama anuvddhikaraa akusala. idha bhikkh bhikkhu akusalacitt anuvadanti . . . tattha katama anuvddhikaraa abykata. idha bhikkh bhikkhu abykatacitt anuvadanti . . . ||9|| pattdhikaraa kusala akusala abykata. patt- dhikaraa siy akusala siy abykata, n' atthi patt- dhikaraa kusala. tattha katama pattdhikaraa akusala. ya jnanto sajnanto cecca abhivitaritv vti- kkamo, ida vuccati pattdhikaraa akusala. tattha katama pattdhikaraa abykata. ya ajnanto asajnanto acecca anabhivitaritv vtikkamo, ida vuccati pattdhikaraa abykata. ||10|| kiccdhikaraa kusala akusala abykata. kicc- dhikaraa siy kusala siy akusala siy aby- kata. tattha katama kiccdhikaraa kusala. ya sagho kusalacitto kamma karoti apalokanakamma atti- kamma attidutiyakamma atticatutthakamma ida vuccati kiccdhikaraa kusala. tattha katama kicc- #<[page 092]># %<92 CULLAVAGGA. [IV. 14. 11-14.>% dhikaraa akusala. ya sagho akusalacitto kamma karoti . . . tattha katama kiccdhikaraa abykata. ya sagho abykatacitto kamma karoti . . . ||11|| vivdo vivddhikaraa, vivdo no adhikaraa, adhi- karaa no vivdo, adhikaraa c' eva vivdo ca. siy vivdo vivddhikaraa, siy vivdo no adhikaraa, siy adhikaraa no vivdo, siy adhikaraa c' eva vivdo ca. tattha katamo vivdo vivddhikaraa. idha bhikkh vivadanti dhammo 'ti v . . . aduhull pattti v. ya tattha bhaana . . . medhaka aya vivdo vivddhi- karaa. tattha katamo vivdo no adhikaraa. mtpi puttena vivadati putto pi mtar vivadati pitpi puttena vivadati putto pi pitar vivadati bhtpi bhtar vivadati bhtpi bhaginiy vivadati bhagin pi bhtar vivadati sahyo pi sahyena vivadati. aya vivdo no adhikaraa. tattha katama adhikaraa no vivdo. anuvddhikara- a pattdhikaraa kiccdhikaraa. ida adhikaraa no vivdo. tattha katama adhikaraa c' eva vivdo ca. vivddhikaraa adhikaraa c' eva vivdo ca. ||12|| anuvdo anuvddhikaraa, anuvdo no adhikaraa, adhikaraa no anuvdo, adhikaraa c' eva anuvdo ca. siy anuvdo anuvddhikaraa, siy anuvdo no adhika- raa, siy adhikaraa no anuvdo, siy adhikaraa c' eva anuvdo ca. tattha katamo anuvdo anuvddhikara- a. idha bhikkh bhikkhu anuvadanti slavipattiy v . . . jvavipattiy v. yo tattha anuvdo . . . anubalappa- dna aya anuvdo anuvddhikaraa. tattha katamo anuvdo no adhikaraa. mtpi putta anuvadati . . . sahyo pi sahya anuvadati. aya anuvdo no adhikara- a. tattha katama adhikaraa no anuvdo. patt- dhikaraa kiccdhikaraa vivddhikaraa. ida adhi- karaa no anuvdo. tattha katama adhikaraa c' eva anu- vdo ca. ||13|| patti pattdhikaraa, patti no adhikaraa, adhikara- a no patti, adhikaraa c' eva patti ca. siy patti pattdhikaraa, siy patti no adhikaraa, siy adhi- karaa no patti, siy adhikaraa c' eva patti ca. tattha #<[page 093]># %% katama patti pattdhikaraa. paca pi pattikkhandh pattdhikaraa, satta pi pattikkhandh pattdhikara- a, aya patti pattdhikaraa. tattha katama patti no adhikaraa. sotpatti sampatti, aya patti no adhi- karaa. tattha katama adhikaraa no patti. kicc- dhikaraa vivddhikaraa anuvddhikaraa, ida adhikaraa no patti. tattha katama adhikaraa c' eva patti ca. pattdhikaraa adhikaraa c' eva patti ca. ||14|| kicca kiccdhikaraa, kicca no adhikaraa, adhi- karaa no kicca, adhikaraa c' eva kicca ca. siy kicca kiccdhikaraa, siy kicca no adhikaraa, siy adhikaraa no kicca, siy adhikaraa c' eva kicca ca. tattha katama kicca kiccdhikaraa. y saghassa kiccayat karayat apalokanakamma attikamma atti- dutiyakamma atticatutthakamma, ida kicca kiccdhi- karaa. tattha katama kicca no adhikaraa. ca- riyakicca upajjhyakicca samnupajjhyakicca samn- cariyakicca, ida kicca no adhikaraa. tattha katama adhikaraa no kicca. vivddhikaraa anuvddhika- raa pattdhikaraa, ida adhikaraa no kicca. tattha katama adhikaraa c' eva kicca ca. kiccdhika- raa adhikaraa c' eva kicca ca. ||15|| vivddhikaraa kathi samathehi sammati. vivddhi- karaa dvhi samathehi sammukhvinayena ca yebhuyyasi- kya ca. siy vivddhikaraa eka samatha angamma yebhuyyasika ekena samathena sammeyya sammukhvina- yen 'ti. siy ti 'ssa vacanya. yathkatha viya. idha bhikkh vivadanti dhammo 'ti v . . . aduhull pattti v. te ce bhikkhave bhikkh sakkonti ta adhikaraa vpasametu ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpa- santa. kena vpasanta. sammukhvinayena. ki ca tattha sammukhvinayasmi. saghasammukhat dhamma- sammukhat vinayasammukhat puggalasammukhat. k ca tattha saghasammukhat. yvatik bhikkh kamma- ppatt te gat honti, chandrahna chando hao hoti, sammukhbht na paikkosanti. aya tattha sagha- sammukhat. k ca tattha dhammasammukhat vinaya- #<[page 094]># %<94 CULLAVAGGA. [IV. 14. 16-18.>% sammukhat. yena dhammena yena vinayena yena satthu- ssanena ta adhikaraa vpasammati aya tattha dhammasammukhat vinayasammukhat. k ca tattha puggalasammukhat. yo ca vivadati yena ca vivadati ubho attapaccatthik sammukhbht honti. aya tattha pugga- lasammukhat. eva vpasanta ce bhikkhave adhikara- a krako ukkoeti ukkoanaka pcittiya, chandadyako khyati khyanaka pcittiya. ||16|| te ce bhikkhave bhikkh na sakkonti ta adhikaraa tasmi v se vpasa- metu tehi bhikkhave bhikkhhi yasmi vse bahutar bhikkh so vso gantabbo. te ce bhikkhave bhikkh ta vsa gacchant antar magge sakkonti ta adhikaraa vpasametu ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpa- santa. kena vpasanta . . . khyanaka pcittiya. ||17|| te ce bhikkhave bhikkh ta vsa gacchant antar magge na sakkonti ta adhikaraa vpasametu tehi bhikkhave bhikkhhi ta vsa gantv vsik bhi- kkh evam assu vacany: ida kho vuso adhikaraa eva jta eva samuppanna. sdh' yasmant ima adhikaraa vpasamentu dhammena vinayena satthus- sanena yatha yida adhikaraa suvpasanta ass 'ti. sace bhikkhave vsik bhikkh vuhatar honti gantuk bhikkh navakatar tehi bhikkhave vsikehi bhikkhhi gantuk bhikkh evam assu vacany: igha tumhe yasmanto muhutta ekamanta hotha yva maya mantem 'ti. sace pana bhikkhave vsik bhikkh navakatar honti gantuk bhikkh vuhatar tehi bhi- kkhave vsikehi bhikkhhi gantuk bhikkh evam assu vacany: tena hi tumhe yasmanto muhutta idh' eva hotha yva maya mantem 'ti. sace bhikkhave v- sikna bhikkhna mantayamnna eva hoti: na maya sakkoma ima adhikaraa vpasametu dha- mmena vinayena satthussanen 'ti, na ta adhikara- a paicchitabba. sace pana bhikkhave vsikna bhikkhna mantayamnna eva hoti: sakkoma ma- ya ima adhikaraa vpasametu dhammena vina- yena satthussanen 'ti, tehi bhikkhave vsikehi bhikkhhi gantuk bhikkh evam assu vacany: sace tumhe yasmanto #<[page 095]># %% amhka ima adhikaraa yathjta yathsamuppanna rocessatha yath ca maya ima adhikaraa vpasa- messma dhammena vinayena satthussanena tath vpa- santa bhavissati, eva maya ima adhikaraa pa- icchissma, no ce tumhe yasmanto amhka ima adhi- karaa yathjta yathsamuppanna rocessatha yath ca . . . bhavissati, na maya ima adhikaraa paicchiss- m 'ti. eva supariggahita kho bhikkhave katv vsi- kehi bhikkhhi ta adhikaraa paicchitabba. tehi bhi- kkhave gantukehi bhikkhhi vsik bhikkh evam assu vacany: yathjta yathsamuppanna maya ima adhikaraa yasmantna rocessma. sace yasmant sakkonti ettakena v antarena ima adhikaraa vpasame- tu dhammena vinayena satthussanena tath suvpasanta bhavissati eva maya ima adhikaraa yasmantna niyydessma, no ce yasmant sakkonti ettakena . . . tath na suvpasanta bhavissati na maya ima adhika- raa yasmantna niyydessma, mayam eva imassa adhi- karaassa smino bhavissm 'ti. eva supariggahita kho bhikkhave katv gantukehi bhikkhhi ta adhikaraa vsikna bhikkhna niyydetabba. te ce bhikkhave bhikkh sakkonti ta adhikaraa vpasametu, ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpa- santa . . . khyanaka pcittiya. ||18|| tehi ce bhikkhave bhikkhhi tasmi adhikarae vinicchi- yamne anaggni c' eva bhassni jyanti na c' ekassa bh- sitassa attho viyati, anujnmi bhikkhave evarpa adhi- karaa ubbhikya vpasametu. dasah' agehi sam- anngato bhikkhu ubbhikya sammannitabbo: slav hoti, ptimokkhasavarasavuto viharati, crasampanno anu- mattesu vajjesu bhayadassv samdya sikkhati sikkhpa- desu, bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhamm dikaly majjhe kaly pariyosnakaly {sttha} sa- {vyajana} kevalaparipua parisuddha brahmacariya abhivadanti tathrp' assa dhamm bahussut honti dhat vacas paricit manasnupekkhit dihiy suppaividdh, ubhayni kho pan' assa ptimokkhni vitthrena svgatni honti suvibhattni suppavattni suvinicchitni suttato anu- #<[page 096]># %<96 CULLAVAGGA. [IV. 14. 19-22.>% vyajanaso, vinaye kho pana cheko hoti asahro, paibalo hoti ubho attapaccatthike sapetu nijjhpetu pekkhe- tu passitu pasdetu, adhikaraasamuppdavpasamana- kusalo hoti, adhikaraa jnti adhikaraasamudaya jnti adhikaraanirodha jnti adhikaraanirodhagminipaipa- da jnti. anujnmi bhikkhave imehi dasah' agehi samanngata bhikkhu ubbhikya sammannitu. ||19|| eva ca pana bhikkhave sammannitabbo: pahama bhikkhu ycitabbo, ycitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. amhka imasmi adhikarae vinicchiyamne anaggni c' eva bhassni jyanti na c' ekassa bhsitassa attho viyati. yadi saghassa pattakalla sagho itthannma ca itthannma ca bhi- kkhu sammanneyya ubbhikya ima adhikaraa vpa- sametu. es atti. sutu me bhante sagho. amh- ka . . . viyati. sagho itthannma ca itthannma ca bhikkhu sammannati ubbhikya ima adhikaraa vpasametu. yassyasmato khamati itthannmassa ca itthannmassa ca bhikkhuno sammuti ubbhikya ima adhikaraa vpasametu so tuh' assa, yassa na kkha- mati so bhseyya. sammato saghena itthannmo ca itthannmo ca bhikkhu ubbhikya ima adhikaraa vpasametu. khamati . . . dhraymti. ||20|| te ce bhikkhave bhikkh sakkonti ta adhikaraa ubbhikya vpasametu ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpa- santa. kena vpasanta. sammukhvinayena. ki ca tattha sammukhvinayasmi. dhammasammukhat vina- yasammukhat puggalasammukhat --la--. eva vpa- santa ce bhikkhave adhikaraa krako ukkoeti ukkoa- naka pcittiya. ||21|| tehi ce bhikkhave bhikkhhi tasmi adhikarae vinicchiyamne tatr' assa bhikkhu dha- mmakathiko, tassa n' eva sutta gata hoti no suttavi- bhago, so attha asallakkhento vyajanacchyya attha paibhati, vyattena bhikkhun paibalena te bhikkh pe- tabb: suantu me yasmant. aya itthannmo bhikkhu dhammakathiko, imassa n' eva sutta gata no suttavi- bhago, so attha asallakkhento vyajanacchyya attha paibhati. yad' yasmantna pattakalla itthannma #<[page 097]># %% bhikkhu vuhpetv avases ima adhikaraa vpa- sameyym 'ti. te ce bhikkhave bhikkh ta bhikkhu vuhpetv sakkonti ta adhikaraa vpasametu ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpa- santa. sammukhvinayena. ki ca tattha sammukhvi- nayasmi. dhammasammukhat vinayasammukhat pugga- lasammukhat --la--. eva vpasanta ce bhikkhave adhikaraa krako ukkoeti ukkoanaka pcittiya. ||22|| tehi ce bhikkhave bhikkhhi tasmi adhikarae vinicchi- yamne tatr' assa bhikkhu dhammakathiko, tassa sutta hi kho gata hoti no suttavibhago, so attha asallakkhento vyajanacchyya attha paibhati, vyattena bhikkhun paibalena te bhikkh petabb: suantu me yasmant. aya itthannmo bhikkhu dhammakathiko, imassa sutta hi kho gata no suttavibhago, so attha . . . ukkoanaka pcittiya. ||23|| te ce bhikkhave bhikkh na sakkonti ta adhikaraa ubbhikya vpasametu, tehi bhikkhave bhikkhhi ta adhikaraa saghassa niyydetabba: na maya bhante sakkoma ima adhikaraa ubbhikya vpasametu, sagho 'va ima adhikaraa vpasamet 'ti. anujnmi bhikkhave evarpa adhikaraa yebhuyyasikya v- pasametu. pacah' agehi samanngato bhikkhu salka- ghpako . . . (=ch. 9) . . . dhraymti. tena salka- ghpakena bhikkhun salk ghetabb. yath bahutar bhikkh dhammavdino vadenti tath ta adhikaraa vpasametabba. ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpasanta. sammukhvinayena ca ye- bhuyyasikya ca. ki ca tattha sammukhvinayasmi. saghasammukhat dhammasammukhat vinayasammukha- t puggalasammukhat. k ca tattha saghasammukhat. yvatik . . . aya tattha puggalasammukhat. k ca tattha yebhuyyasikya. y yebhuyyasikya kammassa kiriy karaa upagamana ajjhupagamana adhivsan apaikkosan, aya tattha yebhuyyasikya. eva vpa- santa ce bhikkhave adhikaraa krako ukkoeti, ukkoa- naka pcittiya. chandadyako khyati, khyanaka p- cittiyan ti. ||24|| #<[page 098]># %<98 CULLAVAGGA. [IV. 14. 25-26.>% tena kho pana samayena Svatthiy eva jta eva samuppanna adhikaraa hoti. atha kho te bhikkh asantuh Svatthiy saghassa adhikaraavpasamanena. assosu kho amukasmi kira vse sambahul ther viha- ranti bahussut gatgam dhammadhar vinayadhar m- tikdhar pait viyatt medhvino lajjino kukkuccak sikkhkm, te ce ther ima adhikaraa vpasameyyu dhammena vinayena satthussanena evam ida adhikaraa suvpasanta ass 'ti. atha kho te bhikkh ta vsa gantv te there etad avocu: ida bhante adhikaraa eva jta eva samuppanna. sdhu bhante ther ima adhikara- a vpasamentu dhammena vinayena satthussanena yatha yida adhikaraa suvpasanta ass 'ti. atha kho te ther yath Svatthiy saghena adhikaraa vpasamita tath suvpasantan ti tath ta adhikaraa vpasamesu. atha kho te bhikkh asantuh Svatthiy saghassa adhikara- avpasamanena asantuh sambahulna therna adhi- karaavpasamanena. assosu kho amukasmi kira vse tayo ther viharanti, dve ther viharanti, eko thero viharati bahussuto gatgamo . . . sikkhkmo, so ce thero ima adhikaraa vpasameyya dhammena . . . ass 'ti. atha kho te bhikkh ta vsa gantv ta thera etad avocu: ida bhante . . . sdhu bhante thero ima adhikaraa vpasametu . . . ass 'ti. atha kho so thero yath Svatthi- y saghena adhikaraa vpasamita yath sambahulehi therehi adhikaraa vpasamita yath thi therehi adhi- karaa vpasamita yath dvhi therehi adhikaraa v- pasamita tath suvpasantan ti tath ta adhikaraa vpasamesi. atha kho te bhikkh asantuh Svatthiy saghassa adhikaraavpasamanena asantuh sambahul- na therna . . . tia therna . . . dvinna ther- na . . . ekassa therassa adhikaraavpasamanena yena bhagav ten' upasakamisu, upasakamitv bhagavato etam attha rocesu. nihata eta bhikkhave adhikara- a santa vpasanta suvpasantan ti. ||25|| anujnmi bhikkhave tesa bhikkhna saattiy tayo salkaghe ghaka sakaajappaka vivaaka. katha ca bhi- kkhave ghako salkagho hoti. tena salkaghpakena #<[page 099]># %% bhikkhun salkyo vavayo katv ekameko bhikkhu upasakamitv evam assa vacanyo: aya evavdissa salk aya evavdissa salk, ya icchasi ta gahhti. gahite vattabbo: m ca kassaci dassehti. sace jnti adha- mmavd bahutar 'ti duggaho 'ti paccukkahitabba, sace jnti dhammavd bahutar 'ti suggaho 'ti svetabba. eva kho bhikkhave ghako salkagho hoti. katha ca bhikkhave sakaajappako salkagho hoti. tena salkag- hpakena bhikkhun ekamekassa bhikkhuno upakaake rocetabba: aya evavdissa salk aya evavdissa salk, ya icchasi ta gahhti. gahite vattabbo: m ca kassaci rocehti. sace jnti adhammavd bahutar 'ti duggaho 'ti paccukkahitabba, sace jnti dhammavd bahutar 'ti suggaho 'ti svetabba. eva kho bhikkhave sakaajappako salkagho hoti. katha ca bhikkhave vi- vaako salkagho hoti. sace jnti dhammavd bahutar 'ti vissatthen' eva vivaena ghetabbo. eva kho bhikkhave vivaako salkagho hoti. ime kho bhikkhave tayo salka- gh 'ti. ||26|| anuvddhikaraa kathi samathehi sammati. anuvd- dhikaraa cathi samathehi sammati sammukhvinayena ca sativinayena ca amhavinayena ca tassappiyyasikya ca. siy anuvddhikaraa dve samathe angamma amha- vinaya ca tassappiyyasika ca dvhi samathehi sammeyya sammukhvinayena ca sativinayena c 'ti. siy 'ti 'ssa vacanya. yathkatha viya. idha bhikkh bhikkhu amlikya slavipattiy anuddhasenti. tassa kho ta bhi- kkhave bhikkhuno sativepullappattassa sativinayo dtabbo. eva ca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: ma bhante bhi- kkh amlikya slavipattiy anuddhasenti, so 'ha bhante sativepullappatto sagha sativinaya ycmti. dutiyam pi ycitabbo, tatiyam pi ycitabbo. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. bhikkh itthannma bhikkhu amlikya slavipattiy anuddhasenti, so sativepullappatto sagha sativinaya #<[page 100]># %<100 CULLAVAGGA. [IV. 14. 27-28.>% ycati. yadi saghassa . . . (see ch. 4. 11) . . . dhray- mti. ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpasanta. sammukhvinayena ca sativinayena ca. ki ca tattha sammukhvinayasmi. saghasammukhat dhammasammukhat vinayasammukhat puggalasammu- khat . . . k ca tattha puggalasammukhat. yo ca anuvadati ya ca anuvadati ubho sammukhbht honti, aya tattha puggalasammukhat. ki ca tattha sativinayasmi. y sativinayassa kammassa kiriy kara- a upagamana ajjhupagamana adhivsan apaikko- san, ida tattha sativinayasmi. eva vpasanta ce bhikkhave adhikaraa krako ukkoeti ukkoana- ka pcittiya. chandadyako khyati khyanaka p- cittiya. ||27|| siy anuvddhikaraa dve samathe angamma sativinaya ca tassappiyyasika ca dvhi sama- thehi sammeyya sammukhvinayena ca amhavinayena c 'ti. siy 'ti 'ssa vacanya. yathkatha viya. idha bhi- kkhu ummattako hoti cittavipariysakato, tena ummattakena cittavipariysakatena bahu assmaaka ajjhcia hoti bhsitaparikanta. ta bhikkh ummattakena cittavipari- ysakatena ajjhciena pattiy codenti sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. so eva vadeti: aha kho vuso ummattako ahosi cittavipariysakato, tena me ummattakena cittavipariysakatena bahu assmaaka ajjhcia bhsitaparikanta, nha ta sarmi, mhena me eta katan ti. evam pi na vuccamn codent' eva sarat' yasm evarpi patti pajjit 'ti. tassa kho bhi- kkhave bhikkhuno amhassa amhavinayo dtabbo. eva ca pana bhikkhave dtabbo: tena bhikkhave bhikkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv --la-- evam assa vacanyo: aha bhante ummattako . . . (=ch. 5, 2. Instead of Gaggo, Gaggassa, read itthannmo, itthannmassa; instead of bhikkh Gagga bhikkhu, read ta bhikkh.) . . . dhraymti. ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpasanta. sammukh- vinayena ca amhavinayena ca. ki ca tattha sammukh- vinayasmi. saghasammukhat dhammasammukhat vina- yasammukhat puggalasammukhat . . . ki ca tattha amha- #<[page 101]># %% vinayasmi. y amhavinayassa kammassa kiriy . . . apaikkosan, ida tattha amhavinayasmi. eva vpa- santa ce bhikkhave adhikaraa krako ukkoeti, {ukkoa- naka} pcittiya. chandadyako khyati, khyanaka p- cittiya. ||28|| siy anuvddhikaraa dve samathe an- gamma sativinaya ca amhavinaya ca dvhi samathehi sammeyya sammukhvinayena ca tassappiyyasikya c 'ti. siy 'ti 'ssa vacanya. yathkatha viya. idha bhikkhu bhikkhu saghamajjhe garukya pattiy codeti sarat' yasm evarpi garuka patti pajjit prjika v prjikasmanta v 'ti. so eva vadeti na kho aha vuso sarmi evarpi garuka patti pajjit prjika v prjikasmanta v 'ti. tam ena so nibbehenta ati- veheti ighyasm sdhukam eva jnhi yadi sarasi evar- pi garuka patti pajjit prjika v prjikasmanta v 'ti. so eva vadeti: na kho aha vuso sarmi evarpi garuka patti pajjit prjika v prjikasmanta v, sarmi ca kho aha vuso evarpi appamattika patti pajjit 'ti. tam ena so nibbehenta ativeheti igh- yasm sdhukam eva jnhi yadi sarasi . . . v 'ti. so eva vadeti: ima hi nmha vuso appamattika patti pajjitv apuho paijnissmi, ki panha evarpi garuka patti pajjitv prjika v prjikasmanta v puho na paijnissmti. so eva vadeti: ima hi nma tva vuso appamattika patti pajjitv apuho na pai- jnissasi, kim pana tva evarpi garuka patti pajjitv prjika v prjikasmanta v apuho paijnissasi. ighyasm sdhukam eva jnhi yadi sarasi evarpi garu- ka patti pajjit prjika v prjikasmanta v 'ti. so eva vadeti: sarmi kho aha vuso evarpi garuka patti pajjit prjika v prjikasmanta v, dav me eta vutta, rav me eta vutta nhan ta sarmi evarpi garuka patti pajjit prjika v prjikasm- anta v 'ti. tassa kho bhikkhave bhikkhuno tassap- piyyasikkamma ktabba. eva ca pana bhikkhave k- tabba: vyattena bhikkhun . . . (=ch. 11, 2. Instead of Upava read itthannma; instead of pattiy read garukya pattiy) . . . dhraymti. ida vuccati bhikkhave adhi- #<[page 102]># %<102 CULLAVAGGA. [IV. 14. 29-31.>% karaa vpasanta. kena vpasanta. sammukhvina- yena ca tassappiyyasikya ca. ki ca tattha sammukh- vinayasmi. saghasammukhat dhammasammukhat vi- nayasammukhat puggalasammukhat --la--. k ca tattha tassappiyyasikya. y tassappiyyasikya kammassa kiriy karaa upagamana ajjhupagamana adhivsan apai- kkosan, aya tattha tassappiyyasikya. eva vpasanta ce bhikkhave adhikaraa krako ukkoeti, ukkoanaka pcittiya. chandadyako khyati, khyanaka pcitti- ya. ||29|| pattdhikaraa kathi samathehi sammati. pattdhi- karaa thi samathehi sammati sammukhvinayena ca pa- itakaraena ca tiavatthrakena ca. siy pattdhika- raa eka samatha angamma tiavatthraka dvhi samathehi sammeyya sammukhvinayena ca paitakara- ena c 'ti. siy 'ti 'ssa vacanya. yathkatha viya. idha bhikkhu lahuka patti panno hoti. tena bhi- kkhave bhikkhun eka bhikkhu upasakamitv ekasa uttarsaga karitv ukkuika nisditv ajali pagga- hetv evam assa vacanyo: aha vuso itthannma patti panno ta paidesemti. tena vattabbo: passasti. ma passmti. yati savareyysti. ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpasanta. sammukh- vinayena ca paitakaraena ca. ki ca tattha sammu- khvinayasmi. dhammasammukhat vinayasammukhat puggalasammukhat --la--. k ca tattha puggalasammu- khat. yo ca deseti yassa ca deseti ubho sammukhbht honti. aya tattha puggalasammukhat. ki ca tattha pa- itakaraasmi. y paitakaraassa kammassa kiriy karaa upagamana ajjhupagamana adhivsan apaikko- san, ida tattha paitakaraasmi. eva vpasanta ce bhikkhave adhikaraa paigghako ukkoeti, ukkoana- ka pcittiya. ||30|| eva ce ta labhetha icc eta kusa- la. no ce labhetha tena bhikkhave bhikkhun sambahule bhikkh upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assu vacany: aha bhante itthan- nma patti panno ta paidesemti. vyattena bhi- #<[page 103]># %% kkhun paibalena te bhikkh petabb: suantu me yasmant. aya itthannmo bhikkhu patti sarati vi- varati uttnkaroti deseti. yad' yasmantna pattakalla aha itthannmassa bhikkhuno patti paigaheyyan ti. tena vattabbo: passasti. ma passmti. yati sava- reyysti. ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpasanta. sammukhvinayena ca . . . (= 30) . . . ukkoanaka pcittiya. ||31|| eva ce ta labhetha icc eta kusala. no ce labhetha tena bhikkhave bhikkhun sagha upasakamitv . . . evam assa vacanyo: aha bhante itthannmam patti panno ta paidesemti. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya itthannmo bhikkhu patti sarati vivarati uttnkaroti deseti. yadi saghassa patta- kalla aha itthannmassa bhikkhuno patti paigahe- yyan ti. tena vattabbo: passasti. ma passmti. yati savareyysti. ida vuccati bhikkhave adhikaraa v- pasanta. kena vpasanta. sammukhvinayena ca pa- itakaraena ca. ki ca tattha sammukhvinayasmi. saghasammukhat dhammasammukhat vinayasammukhat puggalasammukhat --la--. eva vpasanta ce bhi- kkhave adhikaraa paigghako ukkoeti, ukkoanaka pcittiya. chandadyako khyati, khyanaka pcittiya. ||32|| siy pattdhikaraa eka samatha angamma paitakaraa dvhi samathehi sammeyya sammukhvina- yena ca tiavatthrakena c 'ti. siy 'ti 'ssa vacanya. yathkatha viya. idha bhikkhna bhaanajtna . . . (see ch. 13. 1-3) . . . evam eta dhraymti. ida vuccati bhikkhave adhikaraa vpasanta. kena vpasanta. sammukhvinayena ca tiavatthrakena ca. ki ca tattha sammukhvinayasmi. saghasammukhat dhammasammukhat vinayasammukhat puggalasammukha- t. k ca tattha saghasammukhat. yvatik bhikkh kammappatt te gat honti, chandrahna chando hao hoti, sammukhbht na paikkosanti, aya tattha sagha- sammukhat. k ca tattha dhammasammukhat vinaya- sammukhat. yena dhammena yena vinayena yena satthu ssanena ta adhikaraa vpasammati, aya tattha dha- #<[page 104]># %<104 CULLAVAGGA. [IV. 14. 33-34.>% mmasammukhat vinayasammukhat. k ca tattha pugga- lasammukhat. yo ca deseti yassa ca deseti ubho sammu- khbht honti, aya tattha puggalasammukhat. ki ca tattha tiavatthrakasmi. y tiavatthrakassa kammassa kiriy karaa upagamana ajjhupagamana adhivsan apaikkosan, ida tattha tiavatthrakasmi. eva v- pasanta ce bhikkhave . . . ukkoanaka pcittiya. chandadyako khyati, khyanaka pcittiya. ||33|| kiccdhikaraa kathi samathehi sammati. kiccdhi- karaa ekena samathena sammati sammukhvinayen 'ti. ||34||14|| samathakkhandhaka nihita catuttha. #<[page 105]># %< 105>% CULLAVAGGA. V. Tena samayena buddho bhagav Rjagahe viharati Veuvane Kalandakanivpe. tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh nahyamn rukkhe kya ugghasenti rum pi bham pi uram pi pihim pi. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sa- kyaputtiy nahyamn rukkhe kya ugghasessanti . . . pihim pi seyyathpi mallamuhik gmapoddav 'ti. asso- su kho bhikkh tesa manussna ujjhyantna kh- yantna vipcentna. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh paipucchi: sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh . . . pihim pti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: ananucchaviya bhikkhave . . . akaraya. katha hi nma te bhikkhave moghapuris nahyamn rukkhe kya ugghasessanti . . . pihim pi. n' eta bhikkhave appasannna . . . vigarahitv dhammi ka- tha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave nahyam- nena bhikkhun rukkhe kyo ugghasetabbo. yo ugghaseyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh nahyamn thambhe kya ugghasenti . . . (= 1. Instead of rukkhe read thambhe) . . . patti dukkaass 'ti. tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh nahyamn kue kya ugghasenti . . . patti dukkaass 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh ane nahyanti. ma- nuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi gihikma- #<[page 106]># %<106 CULLAVAGGA. [V. 1. 1-2. 2.>% bhogino 'ti. assosu kho bhikkh tesa manussna ujjh- yantna khyantna vipcentna. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la--. sacca bhagav --la--. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave ane nahyitabba. yo nahyeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh gandhabba- hatthakena nahyanti . . . na bhikkhave gandhabba- hatthakena nahyitabba. yo nahyeyya, patti dukka- ass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh kuruvindakasuttiy nahyanti . . . na bhikkhave kuru- vindakasuttiy nahyitabba. yo nahyeyya, patti dukkaass 'ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh vigayha parikamma krpenti . . . na bhikkhave vigayha parikamma krpetabba. yo krpeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh mallakena nahyanti . . . na bhikkhave malla- kena nahyitabba. yo nahyeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno kacchu- rogbdho hoti, tassa vin mallak na phsu hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnassa akatamallakan ti. ||4|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu jardubbalo nahyamno na sakkoti attano kya ugghasetu. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave ukksikan ti. tena kho pana samayena bhikkh pihiparikamma ktu kukkuccyanti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave puthu- piyan ti. ||5||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh vallika dhrenti, pmaga dhrenti, kahasuttaka dh., kai- suttaka dh., ovaika dh., kyura dh., hatthbharaa dh., agulimuddika dhrenti. manuss ujjhyanti . . . bhikkh mantesi: na bhikkhave vallik dhretabb, na pmago dh., na kahasuttaka dh., na kaisutta- ka dh., na ovaika dh., na kyura dh., na hatth- bharaa dh., na agulimuddik dhretabb. yo dh- reyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena #<[page 107]># %% chabbaggiy bhikkh dghe kese dhrenti. manuss . . . na bhikkhave dgh kes dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave dumsika v duvagu- la v 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh kocchena kese osahenti, phaakena kese osahenti, hatthaphaakena kese osahenti, sitthatelakena kese osa- henti, udakatelakena kese osahenti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi {gihikmabhogino 'ti}. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave kocchena kes osahetabb --la--, na sitthatelakena kes osahe- tabb, na udakatelakena kes osahetabb. yo osaheyya, patti dukkaass 'ti. ||3|| tena kho pana samayena cha- bbaggiy bhikkh dse pi udakapatte pi mukhanimitta olokenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave dse v uda- kapatte v mukhanimitta oloketabba. yo olokeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno mukhe vao hoti. so bhikkh pucchi: kdiso me vuso vao 'ti. bhikkh evam hasu: diso te vuso vao 'ti. so na saddahati. bhagavato etam attha roce- su. anujnmi bhikkhave bdhapaccay dse v udaka- patte v mukhanimitta oloketun ti. ||4|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh mukha limpanti, mu- kha ummaddenti, mukha cuenti, manosilikya mukha lachenti, agarga karonti, mukharga karonti, aga- rgamukharga karonti. manuss ujjhyanti . . . kma- bhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave mukha limpitabba, na mukha ummadditabba, na mukha cuetabba, na manosilikya mukha lache- tabba, na agargo ktabbo, na mukhargo ktabbo, na agargamukhargo ktabbo. yo kareyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno cakkhu- rogbdho hoti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave bdhapaccay mukha limpitun ti. ||5|| tena kho pana samayena Rjagahe giraggasamajjo hoti. chabbaggiy bhikkh giraggasamajja dassanya aga- masu. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sakyaputtiy naccam pi gtam pi vditam pi #<[page 108]># %<108 CULLAVAGGA. [V. 2. 6-5. 1.>% dassanya gacchissanti seyyathpi {gihikmabhogino 'ti}. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave nacca v gta v vdita v dassanya gantabba. yo gaccheyya, patti dukkaass 'ti. ||6||2|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh yata- kena gtassarena dhamma gyanti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: yath' eva maya gyma evam ev' ime sama Sakyaputtiy yatakena gtassarena dhamma g- yantti. assosu kho bhikkh tesam manussna ujjhyant- na khyantna vipcentna. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh yatakena gtassarena dhamma gyissantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la--. sacca bhagav. --la-- dha- mmi katha katv bhikkh mantesi: pac' ime bhi- kkhave dnav yatakena gtassarena dhamma gyantassa: attanpi tasmi sare srajjati, pare pi tasmi sare srajjanti, gahapatikpi ujjhyanti, sarakutti pi nikmayamnassa samdhissa bhago hoti, pacchim janat dihnugati pajjati. ime kho bhikkhave paca dnav yatakena gtassarena dhamma gyantassa. na bhikkhave yata- kena gtassarena dhammo gyitabbo. yo gyeyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh sara- bhae kukkuccyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sarabhaan ti. ||2||3|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh bhira- lomi ui dhrenti. manuss ujjhyanti . . . kmabho- gino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhiralom u dhretabb. yo dhreyya, patti dukka- ass 'ti. ||4|| tena kho pana samayena rao Mgadhassa Seniyassa Bimbisrassa rme amb phalit honti ra ca Mga- dhena Seniyena Bimbisrena anuta hoti yathsukha ayy amba paribhujant 'ti. chabbaggiy bhikkh tarua eva amba ptpetv paribhujisu. rao ca #<[page 109]># %% Mgadhassa Seniyassa Bimbisrassa ambena attho hoti. atha kho rj Mgadho Seniyo Bimbisro manusse pesi: gacchatha bhae rma gantv amba harath 'ti. eva dev 'ti kho te manuss rao Mgadhassa Seniyassa Bimbi- srassa paissutv rma gantv rmaple etad avocu: devassa bhae ambena attho, amba deth 'ti. n' atth' ayyo amba, tarua yeva amba ptpetv bhikkh pari- bhujis 'ti. atha kho te manuss rao Mgadhassa Seniyassa Bimbisrassa etam attha rocesu. supari- bhutta bhae ayyehi amba, api ca bhagavat matt vait 'ti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sakyaputtiy na matta jnitv rao amba paribhujissantti. assosu kho bhikkh tesa ma- nussna ujjhyantna khyantna vipcentna. atha kho te bhikkh bhagavato etam atha rocesu. na bhi- kkhave amba paribhujitabba. yo paribhujeyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena aatarassa pgassa saghabhatta hoti. spe ambapesikyo pakkhitt honti. bhikkh kukkuccyant na paigahanti. paigaha- tha bhikkhave paribhujatha. anujnmi bhikkhave amba- pesikan ti. tena kho pana samayena aatarassa pgassa saghabhatta hoti. te na pariypuisu pesika ktu, bhattagge sakaleh' eva ambehi caranti. bhikkh kukkucc- yant na paigahanti. paigahatha bhikkhave paribhuja- tha. anujnmi bhikkhave pacahi samaakappehi pha- la paribhujitu aggiparicita satthaparicita nakha- paricita abja nivattabja eva pacama. anujnmi bhikkhave imehi pacahi samaakappehi phala paribhuji- tun ti. ||2||5|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu ahin daho klakato hoti. bhagavato etam attha rocesu. na ha nna so bhikkhave bhikkhu cattri ahirjakulni mettena cittena phari. sace hi so bhikkhave bhikkhu cattri ahir- jakulni mettena cittena phareyya na hi so bhikkhave bhi- kkhu ahin daho kla kareyya. katamni cattri ahir- jakulni. Virpakkha ahirjakula, Erpatha ahir- jakula, Chabyputta ahirjakula, Kahgotamaka #<[page 110]># %<110 CULLAVAGGA. [V. 6-8. 1.>% ahirjakula. na ha nna so bhikkhave bhikkhu imni cattri ahirjakulni mettena cittena phari. sace hi so bhi- kkhave bhikkhu imni cattri ahirjakulni mettena cittena phareyya na hi so bhikkhave bhikkhu ahin daho kla kareyya. anujnmi bhikkhave imni cattri ahirjakulni mettena cittena pharitu attaguttiy attarakkhya attapa- ritta ktu. eva ca pana bhikkhave ktabba: Virpakkhehi me metta, metta Erpathehi me, Chabyputtehi me metta, metta Kahgotamakehi ca, | apdakehi me metta, metta dvipdakehi me, catuppadehi me metta, metta bahuppadehi me. | m ma apdako hisi, m ma hisi dvipdako, m ma catuppado hisi, m ma hisi bahuppado. | sabbe satt sabbe p sabbe bht ca keval sabbe bhadrni passantu, m kici ppam gam. | appamo buddho appamo dhammo appamo sagho, pamavantni sirisapni ahivicchik satapad uan- bhisarab msik. kat me rakkh kat me paritt, pai- kkamantu bhtni, so 'ha namo bhagavato namo sattanna sammsambuddhnan ti. anujnmi bhikkhave lohita mocetun ti. ||6|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu anabhiratiy pito attano agajta chindi. bhagavato etam attha rocesu. aamhi so bhikkhave moghapuriso chetabbamhi aa chindi. na bhikkhave attano agajta che- tabba. yo chindeyya, patti thullaccayass 'ti. ||7|| tena kho pana samayena Rjagahakassa sehissa mah- agghassa candanasrassa candanagah uppann hoti. atha kho Rjagahakassa sehissa etad ahosi: ya nnha imya candanagahiy patta likhpeyya lekha ca me paribho- ga bhavissati patta ca dna dassmti. atha kho Rja- gahako sehi tya candanagahiy patta likhpetv sikkya pakkhipitv veagge laggetv veuparamparya bandhitv evam ha: yo samao v brhmao v arah c' eva iddhim ca dinna yeva patta oharat 'ti. atha kho #<[page 111]># %% Prao Kassapo yena Rjagahako sehi ten' upasakami, upasakamitv Rjagahaka {sehi} etad avoca: aha hi gahapati arah c' eva iddhim ca, dehi me pattan ti. sace bhante yasm arah c' eva iddhim ca, dinna yeva patta oharat 'ti. atha kho Makkhali Goslo, Ajito Kesa- kambal, Pakudho Kaccyano, Sajayo Belahi- putto, nigaho Ntaputto yena Rjagahako sehi ten' upasakami . . . oharat 'ti. tena kho pana samayena yasm ca Mahmoggallno yasm ca Piolabh- radvjo pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya Rjagaha piya pavisisu. atha kho yasm Piola- bhradvjo yasmanta Mahmoggallna etad avoca: yasm kho Mahmoggallno arah c' eva iddhim ca, gacchvuso Moggallna eta patta ohara, tuyh' eso patto 'ti. yasm kho Piolabhradvjo arah c' eva iddhim ca, gacchvuso Bhradvja eta patta ohara, tuyh' eso patto 'ti. atha kho yasm Piolabhradvjo vehsa abbhuggantv ta patta gahetv tikkhattu Rjagaha anupariysi. tena kho pana samayena Rjaga- hako sehi saputtadro sake nivesane hito hoti pajaliko namassamno idh' eva bhante ayyo Bhradvjo amhka nivesane patiht 'ti. atha kho yasm Piolabhradvjo Rjagahakassa sehissa nivesane patihsi. atha kho R- jagahako sehi yasmato Piolabhradvjassa hatthato patta gahetv mahagghassa khdaniyassa pretv yasmato Piolabhradvjassa pdsi. atha kho yasm Piolabh- radvjo ta patta gahetv rma agamsi. ||1|| assosu kho manuss: ayyena kira Piolabhradvjena Rjagaha- kassa sehissa patto ohrito 'ti, te ca manuss uccsadd mahsadd yasmanta Piolabhradvja pihito-pihito anubandhisu. assosi kho bhagav uccsadda mahsadda, sutvna yasmanta nanda mantesi: ki nu kho so nanda uccsaddo mahsaddo 'ti. yasmat bhante Pio- labhradvjena Rjagahakassa sehissa patto ohrito, asso- su kho bhante manuss ayyena kira . . . ohrito 'ti, te ca bhante manuss . . . anubaddh, so eso bhante bhagav uccsaddo mahsaddo 'ti. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv yas- #<[page 112]># %<112 CULLAVAGGA. [V. 8. 2-9. 2.>% manta Piolabhradvja paipucchi: sacca kira tay Bhradvja Rjagahakassa sehissa patto ohrito 'ti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: ananucchavi- ya Bhradvja ananulomika . . . akaraya. katha hi nma tva Bhradvja chavassa drupattassa kra gihna uttarimanussadhamma iddhipihriya dassessasi. seyyathpi Bhradvja mtugmo chavassa msakarpassa kra kopna dasseti evam eva kho tay Bhradvja chavassa drupattassa kra gihna uttarimanussadha- mma iddhipihriya dassita. n' eta Bhradvja appasannna . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave gihna uttarimanussa- dhamma iddhipihriya dassetabba. yo dasseyya, patti dukkaassa. bhindath' eta bhikkhave drupatta, sakalika-sakalika katv bhikkhna ajanupapisana detha. na ca bhikkhave drupatto dhretabbo. yo dh- reyya, patti dukkaass 'ti. ||2||8|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh ucc- vace patte dhrenti sovaamaya rpiyamaya. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave sovaamayo patto dhretabbo, na rpiyamayo patto dhretabbo, na maimayo p. dh., na veuriyamayo p. dh., na phalikamayo p. dh., na kasa- mayo p. dh., na kcamayo p. dh., na tipumayo p. dh., na ssamayo p. dh., na tambalohamayo patto dhretabbo. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave dve patte ayopatta mattikpattan ti. ||1|| tena kho pana samayena pattamla ghasyati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pattamaalan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh uccvacni pattamaalni dhrenti sovaamaya rpiyamaya. ma- nuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvacni pattamaalni dhretabbni. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave dve pattamaalni tipumaya ssamayan ti. bahalni maalni na acchupyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave likhitun ti. vali #<[page 113]># %% honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave makaradantaka chinditun ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh citrni pattamaalni dh- renti rpakokini bhatikammakatni, tni rathikya pi dassent hianti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave citrni {pattamaalni} dhretabbni rpakokini bhati- kammakatni. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave pakatimaalan ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkh saudaka patta paismenti, patto dussati. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave saudako patto paismetabbo. yo paismeyya, patti dukkaassa. anuj- nmi bhikkhave otpetv patta paismetun ti. tena kho pana samayena bhikkh saudaka patta otpenti, patto duggandho hoti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave saudako patto otpetabbo. yo otpeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave vodaka katv otpetv patta paismetun ti. tena kho pana samayena bhikkh uhe patta nidahanti, pattassa vao dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uhe patto nidahi- tabbo. yo nidaheyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave muhutta uhe otpetv patta paismetun ti. ||3|| tena kho pana samayena sambahul patt ajjhokse andhr nikkhitt honti. vtamaalikya vaitv patt bhijjisu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pattdhrakan ti. tena kho pana samayena bhikkh mi- hante patta nikkhipanti, paripatitv patto bhijjati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave mihante patto nikkhipitabbo. yo nikkhipeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh paribhaante patta nikkhipanti, paripatitv patto bhijjati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave paribhaante patto nikkhipitabbo. yo nikkhipeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh chamya patta nikkujjanti, oho ghasyati. bhagavato etam attha rocesu. anu- jnmi bhikkhave tiasanthrakan ti. tiasanthrako upa- cikhi khajjati. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave colakan ti. colaka upacikhi khajjati. #<[page 114]># %<114 CULLAVAGGA. [V. 9. 4-10. 1.>% bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pattamakan ti. pattamak paripatitv patto bhijjati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pattakaolikan ti. pattakaolikya patto ghasyati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pattatthavikan ti. asavaddhako na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave asavaddhaka bandhanasuttakan ti. ||4|| tena kho pana samayena bhi- kkh bhittikhle pi ngadantake pi patta laggenti, paripatitv patto bhijjati. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave patto laggetabbo. yo laggeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh mace patta nikkhipanti, satisammos nisdant ottha- ritv patta bhindanti. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave mace patto nikkhipitabbo. yo nikkhipeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh phe patta nikkhipanti, satisammos nisdant ottharitv patta bhindanti. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave phe patto nikkhipitabbo. yo nikkhipeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana sam- ayena bhikkh ake patta nikkhipanti. satisammos vuhahanti, paripatitv patto bhijjati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ake patto nikkhipitabbo. yo nikkhipeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana sam- ayena bhikkh chatte patta nikkhipanti. vtamaalikya chatta ukkhipyati, paripatitv patto bhijjati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave chatte patto nikkhi- pitabbo. yo nikkhipeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh pattahatth kava pamenti. kavo vaitv patto bhijjati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave pattahatthena kava pame- tabba. yo pameyya, patti dukkaass 'ti. ||5||9|| tena kho pana samayena bhikkh tumbakahe piya caranti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyath- pi titthiy 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave tumbakahe piya caritabba. yo careyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh #<[page 115]># %% ghaikahe piya caranti. manuss ujjhyanti . . . titthiy 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave ghaikahe piya caritabba. yo careyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena aataro bhi- kkhu sabbapasukliko hoti, so chavassassa patta dhreti. aatar itthi passitv bht vissaram aksi: abbhu me, pisco vata man ti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sakyaputtiy chavassassa patta dhressanti seyyathpi piscillik 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave chavassassa patto dhre- tabbo. yo dhreyya, patti dukkaassa. na ca bhikkhave sabbapasuklikena bhavitabba. yo bhaveyya, patti dukkaass 'ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkh cala- kni pi ahikni pi ucchihodakam pi pattena nharanti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: yasmi yev' ime sama Sakyaputtiy bhujanti so 'va nesa paiggaho 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave calakni v ahikni v ucchihodaka v pattena nharitabba. yo nhareyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave pa- iggahan ti. ||3||10|| tena kho pana samayena bhikkh hatthena vipetv cva- ra sibbenti. cvara viloma hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave satthaka namatakan ti. tena kho pana samayena saghassa daasatthaka uppanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave daasatthakan ti. tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh uccvace satthakadae dh- renti sovaamaya rpiyamaya. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvac satthakada dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave ahimaya danta- maya visamaya naamaya veumaya kahamaya jatumaya phalamaya lohamaya sakhanbhimayan ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh kukkuapattena pi veupesikya pi cvara sibbenti, cvara dussibbita hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave scin ti. sciyo kaakityo honti. anujnmi #<[page 116]># %<116 CULLAVAGGA. [V. 11. 2-5.>% bhikkhave scinikan ti. nikya pi kaakityo honti. anujnmi bhikkhave kiena pretun ti. kie pi kaa- kityo honti. anujnmi bhikkhave satthuy pretun ti. satthuypi kaakityo honti. anujnmi bhikkhave sari- takan ti. saritake pi kaakityo honti. anujnmi bhi- kkhave madhusitthakena sretun ti. saritaka paribhijjati. anujnmi bhikkhave saritasipikan ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkh tattha-tattha khla nikhanitv samban- dhitv cvara sibbenti. cvara vikaa hoti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave kahi- na kahinarajju tattha-tattha obandhitv cvara sibbe- tun ti. visame kahina pattharanti, kahina paribhijjati. na bhikkhave visame kahina pattharitabba. yo pattha- reyya, patti dukkaass 'ti. chamya kahina pattharanti, kahina pasukita hoti. anujnmi bhikkhave tia- santhrakan ti. kahinassa anto jrati. anujnmi bhi- kkhave anuvta paribhaa ropetun ti. kahina na ppahoti. anujnmi bhikkhave daakahina pidalaka salka vinandhanarajju vinandhanasuttaka vinandhitv cvara sibbetun ti. suttantarikyo visam honti. anuj- nmi bhikkhave kaimbhakan ti. sutt vak honti. anu- jnmi bhikkhave moghasuttakan ti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkh adhotehi pdehi kahina akkamanti, kahina dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave adhotehi pdehi kahina akkamitabba. yo akkameyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh allehi pdehi kahina akkamanti, kahina dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave allehi pdehi kahina akkamitabba. yo akkameyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh sauphan kahina akkamanti, kahina dussati. bhaga- vato etam attha rocesu. na bhikkhave sauphanena kahina akkamitabba. yo akkameyya, patti dukkaass 'ti. ||4|| tena kho pana samayena bhikkh cvara sibbent aguliy paigahanti, aguliyo dukkh honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave paiggahan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh ucc- vace paiggahe dhrenti sovaamaya rpiyamaya. ma- #<[page 117]># %% nuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvac paiggah dhre- tabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave ahimaya --la-- sakhanbhimayan ti. tena kho pana samayena sciyo pi satthakpi paiggahpi nassanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave vesanavitthakan ti. vesanavitthake samkul honti. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pa- iggahathavikan ti. asavaddhako na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave asavaddha- ka bandhanasuttakan ti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkh abbhokse cvara sibbent stena pi uhena pi kilamanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave kahinasla kahinamaapan ti. kahinasl ncavatthuk hoti, udakena ottharyati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave uccavatthuka ktun ti. cayo paripatati. anujnmi bhikkhave cinitu tayo caye ihakcaya silcaya drucayan ti. rohant vihaanti. anujnmi bhikkhave tayo sopne ihaksop- na silsopna drusopnan ti. rohant paripatanti. anujnmi bhikkhave lambanabhan ti. kahinaslya tiacua paripatati. anujnmi bhikkhave ogumphetv ullittvalitta ktu, setavaa kavaa gerukapari- kamma mlkamma latkamma makaradantaka paca- pahika cvaravasa cvararajjun ti. ||6|| tena kho pana samayena bhikkh cvara sibbetv tatth' eva kahina ujjhitv pakkamanti, undurehi pi upacikhi pi khajjati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave kahina saharitun ti. kahina paribhijjati. anujnmi bhikkhave goghasikya kahina saharitun ti. kahi- na vivehiyati. anujnmi bhikkhave bandhanarajjun ti. tena kho pana samayena bhikkh kue pi thambhe pi kahina usspetv pakkamanti, paripatitv kahina bhijja- ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhittikhle v ngadante v laggetun ti. ||7||11|| atha kho bhagav Rjagahe yathbhiranta viharitv yena Vesl tena crika pakkmi. tena kho pana sam- #<[page 118]># %<118 CULLAVAGGA. [V. 12. 1-13. 2.>% ayena bhikkh scikam pi satthakam pi bhesajjam pi pattena dya gacchanti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave bhesajjatthavikan ti. asavaddhako na hoti. anujnmi bhikkhave asavaddhaka bandhanasuttakan ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu uphanyo kya- bandhane bandhitv gma piya pvisi. aataro up- sako ta bhikkhu abhivdento uphanyo ssena ghaesi, so bhikkhu maku ahosi. atha kho so bhikkhu rma gantv bhikkhna etam attha rocesi. bhikkh bhaga- vato etam attha rocesu anujnmi bhikkhave upha- natthavikan ti. asavaddhako na hoti. anujnmi bhi- kkhave asavaddhaka bandhanasuttakan ti. ||12|| tena kho pana samayena antar magge udaka akappiya hoti, parissvana na hoti. bhagavato etam attha roce- su. anujnmi bhikkhave parissvanan ti. colaka na ppahoti. anujnmi bhikkhave kaacchuparissvanan ti. colaka na ppahoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave dhammakarakan ti. ||1|| tena kho pana samayena dve bhikkh Kosalesu janapadesu addh- namaggapaipann honti. eko bhikkhu ancra carati, dutiyo bhikkhu ta bhikkhu etad avoca: m vuso evar- pa aksi, n' eta kappatti. so tasmi upanandhi. atha kho so bhikkhu pipsya pito upanandha bhikkhu etad avoca: dehi me vuso parissvana, pniya pivissmti. upanandho bhikkhu na adsi. so bhikkhu pipsya pito klam aksi. atha kho so bhikkhu rma gantv bhikkh- na etam attha rocesi. kim pana tva vuso parissva- na yciyamno na adsti. evam vuso 'ti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkhu parissvana yciyamno na dassatti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhaga- v etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanni- ptpetv ta bhikkhu paipucchi: sacca kira tva bhi- kkhu parissvana yciyamno na adsti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: ananucchaviya te moghapurisa ananulomika . . . akaranya. katha hi nma tva moghapurisa parissvana yciyamno na dassasi. n' eta #<[page 119]># %% moghapurisa appasannna v pasdya --la-- vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave addhnamaggapaipannena bhikkhun parissvana yciya- mnena na dtabba. yo na dadeyya, patti dukkaassa. na ca bhikkhave aparissvanakena addhnamaggo paipajji- tabbo. yo paipajjeyya, patti dukkaassa. sace na hoti parissvana v dhammakarako v, saghikao pi adhihtabbo imin parissvetv pivissmti. ||2|| atha kho bhagav anupubbena crika caramno yena Vesl tad avasari. tatra suda bhagav Vesliya viharati Mahvane kgraslya. tena kho pana samayena bhikkh navakamma karonti, parissvana na sammati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave daaparissvanan ti. daaparissvana na sammati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ottharakan ti. tena kho pana samayena bhikkh makasehi ubbh honti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave makasakuikan ti. ||3||13|| tena kho pana samayena Vesliya patna bhattna bhattapaip adhihit hoti, bhikkh patni bhojanni bhujitv abhisannaky honti bahvbdh. atha kho Jvako Komrabhacco Vesli agamsi kenacid eva karayena. addas kho Jvako Komrabhacco bhikkh abhisannakye bahvbdhe, disvna yena bhagav ten' upasakami, upa- sakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinno kho Jvako Komrabhacco bhagavanta etad avoca: etarahi bhante bhikkh abhisannaky bahv- bdh, sdhu bhante bhagav bhikkhna cakama ca jantghara ca anujntu, eva bhikkh appbdh bha- vissantti. atha kho bhagav Jvaka Komrabhacca dhammiy kathya sandassesi . . . sampahasesi. atha kho Jvako Komrabhacco bhagavat dhammiy kathya sandassito . . . sampahasito uhysan bhagavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. atha kho bha- gav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave cakama ca jantghara c 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhi- #<[page 120]># %<120 CULLAVAGGA. [V. 14. 2-3.>% kkh visame cakame cakamanti, pd dukkh honti. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sama ktun ti. cakamo ncavatthuko hoti, udakena ottharyati. anujnmi bhikkhave uccavatthuka . . . (=ch. 11. 6) . . . lambanabhan ti. tena kho pana samayena bhikkh cakame cakamant paripatanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave cakamanavedikan ti. tena kho pana samayena bhikkh ajjhokse cakamant stena pi uhena pi kilamanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave cakamanaslan ti. caka- manaslya tiacua paripatati. anujnmi bhikkhave ogumphetv . . . (=ch. 11. 6) . . . cvararajjun ti. ||2|| jantghara ncavatthuka hoti, udakena ottharyati. anu- jnmi bhikkhave uccavatthuka . . . (=ch. 11. 6) . . . lambanabhan ti. jantgharassa kava na hoti. anuj- nmi bhikkhave kava pihasagha udukkhalika uttarapsaka aggalavai kapissaka scika ghaika tlacchidda vichanacchidda vichanarajjun ti. jant- gharassa kuapdo jrati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave maalika ktun ti. jantgharassa dhmanetta na hoti. anujnmi bhikkhave dhmanettan ti. tena kho pana samayena bhikkh khuddake jantghare majjhe aggihna karonti, upacro na hoti. anujnmi bhikkhave khuddake jantghare ekamanta aggihna ktu, mahallake majjhe 'ti. jantghare aggi mukha ahati. anujnmi bhikkhave mukhamattikan ti. hatthena mattika tementi. anujnmi bhikkhave mattikdoikan ti. mattik duggandh hoti. anujnmi bhikkhave vsetun ti. jantghare aggi kya ahati. anujnmi bhikkhave uda- ka atiharitun ti. ptiypi pattena pi udaka atiharanti. anujnmi bhikkhave udakahna udakasarvakan ti. jantghara tiacchadana na sedeti. anujnmi bhi- kkhave ogumphetv ullittvalitta ktun ti. jantghara cikkhalla hoti. anujnmi bhikkhave santharitu tayo santhre ihaksanthra silsanthra drusanthran ti. cikkhalla yeva hoti. anujnmi bhikkhave dhovitun ti. udaka santihati. anujnmi bhikkhave udakaniddham- anan ti. tena kho pana samayena bhikkh jantghare #<[page 121]># %% chamya nisdanti gattni kauvanti. anujnmi bhikkhave jantgharaphan ti. tena kho pana samayena jantghara aparikkhitta hoti. anujnmi bhikkhave parikkhipitu tayo pkre ihakpkra silpkra drupkran ti. ||3|| kohako na hoti. anujnmi bhikkhave kohakan ti. kohako ncavatthuko hoti, udakena ottharyati. anujnmi bhikkhave uccavatthuka . . . (=ch. 11. 6) . . . lamba- nabhan ti. kohakassa kava na hoti. anujnmi bhi- kkhave kava pihasagha udukkhalika uttarap- saka aggalavai kapissaka scika ghaika tla- cchidda vichanacchidda vichanarajjun ti. kohake tiacua paripatati. anujnmi bhikkhave ogumphetv ullittvalitta ktu setavaa kavaa gerukapari- kamma mlkamma latkamma makaradantaka paca- pahikan ti. ||4|| parivea cikkhalla hoti. anujnmi bhikkhave marumba upakiritun ti. na pariypuanti. anujnmi bhikkhave padasila nikkhipitun ti. udaka santihati. anujnmi bhikkhave udakaniddhamanan ti. ||5||14|| tena kho pana samayena bhikkh nagg nagga abhiv- denti nagg nagga abhivdpenti nagg naggassa pari- kamma karonti nagg naggassa parikamma krpenti nagg naggassa denti nagg paigahanti nagg khdanti nagg bhujanti nagg syanti nagg pivanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave naggo abhivde- tabbo na naggena abhivdetabba na naggo abhivdpe- tabbo na naggena abhivdpetabba na naggena naggassa parikamma ktabba na naggena naggassa parikamma krpetabba na naggena naggassa dtabba na naggena paiggahetabba na naggena khditabba na naggena bhujitabba na naggena syitabba na naggena ptabba. yo piveyya, patti dukkaass 'ti. ||15|| tena kho pana samayena bhikkh jantghare chamya cvara nikkhipanti, cvara pasukita hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave cvaravasa cvararajjun ti. deve vassante cvara ovassati. anujnmi #<[page 122]># %<122 CULLAVAGGA. [V. 16. 1-17. 2.>% bhikkhave jantgharaslan ti. jantgharasla ncavatthu- k hoti . . . lambanabhan ti. jantgharaslya tiacu- a paripatati . . . cvararajjun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh jantghare pi udake pi parikamma ktu kukkuccyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave tisso paicchdiyo jantgharapaicch- di udakapaicchdi vatthapaicchdin ti. tena kho pana samayena jantghare udaka na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave udapnan ti. udapnassa kla lujjati. anujnmi bhikkhave cinitu tayo caye ihakcaya silcaya drucayan ti. udapno ncavatthuko hoti . . . lambanabhan ti. tena kho pana samayena bhikkh vallikya pi kyabandhanena pi udaka vhanti. anujnmi bhikkhave udakavhanarajjun ti. hatth dukkh honti. anujnmi bhikkhave tula karakaaka cakkavaakan ti. bhjan bahu bhijjanti. anujnmi bhi- kkhave tayo vrake lohavraka druvraka camma- khaan ti. tena kho pana samayena bhikkh ajjhokse udaka vhant stena pi uhena pi kilamanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave udapnas- lan ti. udapnaslya tiacua paripatati . . . cvararajjun ti. udakapno apruto hoti, tiacuehi pi pasukehi pi okiryati. anujnmi bhikkhave apidhnan ti. udakabh- jana na savijjati. anujnmi bhikkhave udakadoi udakakahan ti. ||2||16|| tena kho pana samayena bhikkh rme taha-taha nahyanti, rmo cikkhallo hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave candanikan ti. canda- nik pkat hoti, bhikkh hiryanti nahyitu. anujnmi bhikkhave parikkhipitu tayo pkre ihakpkra sil- pkra drupkran ti. candanik cikkhall hoti. anuj- nmi bhikkhave santharitu tayo santhre ihaksanthra silsanthra drusanthran ti. udaka santihati. anu- jnmi bhikkhave udakaniddhamanan ti. tena kho pana samayena bhikkhna gattni stikatni honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave udakapucha- ni colakena pi paccuddharitun ti. ||1|| tena kho pana #<[page 123]># %% samayena aataro upsako saghassa atthya pokkharai kretukmo hoti. bhagavato etam attha rocesu. anu- jnmi bhikkhave pokkharain ti. pokkharaiy kla lujjati. anujnmi bhikkhave cinitu tayo caye ihak- caya silcaya drucayan ti. rohant vihaanti. anu- jnmi bhikkhave tayo sopne {ihaksopna} silsopna drusopnan ti. rohant paripatanti. anujnmi bhi- kkhave lambanabhan ti. pokkharaiy udaka pura hoti. anujnmi bhikkhave udakyatika udakaniddha- manan ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu saghassa atthya nillekha jantghara kattukmo hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave nillekha jantgharan ti. ||2||17|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh catum- sa nisdanena vippavasanti. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave catumsa nisdanena vippavasi- tabba. yo vippavaseyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh pupphbhikiesu sayanesu sayanti. manuss vihracrika hiant passitv ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave pupphbhikiesu sayanesu sayi- tabba. so sayeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena manuss gandham pi mlam pi dya rma gacchanti. bhikkh kukkuccyant na paigahanti. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gan- dha gahetv kave pacagulika dtu, puppha ga- hetv vihre ekamanta nikkhipitun ti. ||18|| tena kho pana samayena saghassa namataka uppa- nna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave namatakan ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: namataka adhihtabba nu kho udhu vikappetabban ti. na bhikkhave namataka adhihtabba na vikappetabban ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh sittak- padhne bhujanti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave sittakpadhne bhujitabba. yo bhujeyya, patti #<[page 124]># %<124 CULLAVAGGA. [V. 19. 1-20. 2.>% dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti, so bhujamno na sakkoti hatthena patta sandhretu. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave maorikan ti. ||1|| tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh ekabhjane pi bhujanti eka- thlake pi pivanti ekamace pi tuvaenti ekattharapi tuvaenti ekapvurapi tuvaenti ekattharaapvurapi tuvaenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ekabh- jane bhujitabba, na ekathlake ptabba, na ekamace tuvaitabba, na ekatthara tuvaitabba, na ekapvu- ra tuvaitabba, na ekattharaapvura tuvaitabba. yo tuvaeyya, patti dukkaass 'ti. ||2||19|| tena kho pana samayena Vaho Licchavi Mettiya- bhummajakna bhikkhna sahyo hoti. atha kho Vaho Licchavi yena Mettiyabhummajak bhikkh ten' upasakami, upasakamitv Mettiyabhummajake bhikkh etad avoca: vandmi ayy 'ti. eva vutte Mettiyabhumma- jak bhikkh nlapisu. dutiyam pi kho . . . tatiyam pi kho Vaho Licchavi Mettiyabhummajake bhikkh etad avoca: vandmi ayy 'ti. tatiyam pi kho Mettiyabhumma- jak bhikkh nlapisu. ky ha ayyna aparajjhmi, kissa ma ayy nlapantti. tath hi pana tva vuso Vaha amhe Dabbena Mallaputtena vihehiyamne ajjhupekkhasti. ky ha ayy karomti. sace kho tva vuso Vaha iccheyysi ajj' eva bhagav yasmanta Dabba Mallaputta nspeyy 'ti. ky ha ayy karomi, ki may sakk ktun ti. ehi tva vuso Vaha yena bhagav ten' upasakama, upasakamitv bhagavanta eva vadehi: ida bhante na channa na pairpa, y- ya bhante dis abhay antik anupaddav sya dis sabhay satik saupaddav, yato nivta tato pavta, uda- ka mae ditta, ayyena me Dabbena Mallaputtena paj- pat dsit 'ti. ||1|| eva ayy 'ti kho Vaho Licchavi Mettiyabhummajakna bhikkhna paissutv yena bha- gav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhiv- detv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho Vaho #<[page 125]># %% Licchavi bhagavanta etad avoca: ida bhante na channa . . . dsit 'ti. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv yasmanta Da- bba Mallaputta paipucchi: sarasi tva Dabba evarpa katt yathya Vaho h 'ti. yath ma bhante bhagav jntti. dutiyam pi kho bhagav --la--, tatiyam pi kho bhagav yasmanta Dabba Mallaputta etad avoca: sarasi . . . h 'ti. yath ma bhante bhagav jntti. na kho Dabba Dabb eva nibbehenti, sace tay kata katan ti vadehi, sace akata akatan ti vadehti. yato 'ha bhante jto nbhijnmi supinantena pi methuna dha- mma paisevit pag eva jgaro 'ti. ||2|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Vahassa Licchavissa patta nikkujjatu asambhoga saghena karotu. ahahi bhikkhave agehi samanngatassa upsa- kassa patto nikkujjitabbo: bhikkhna albhya parisakkati, bhikkhna anatthya parisakkati, bhikkhna avsya parisakkati, bhikkh akkosati paribhsati, bhikkh bhi- kkhhi bhedeti, buddhassa avaa bhsati, dhammassa avaa bhsati, saghassa avaa bhsati. anujnmi bhikkhave imehi ahah' agehi samanngatassa upsakassa patta nikkujjitu. ||3|| eva ca pana bhikkhave nikkujji- tabbo: vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. Vaho Licchavi yasmanta Dabba Mallaputta amlikya slavipattiy anuddhaseti. yadi saghassa pattakalla sagho Vahassa Licchavissa patta nikkujjeyya asambhoga saghena kareyya. es atti. sutu me bhante sagho. Vaho . . . anuddhaseti. sagho Vahassa Licchavissa patta nikkujjati asambho- ga saghena karoti. yassyasmato khamati Vahassa Licchavissa pattassa nikkujjan asambhoga saghena karaa so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. nikkujjito saghena Vahassa Licchavissa patto asambhogo saghena. khamati . . . dhraymti. ||4|| atha kho yasm nando pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya yena Vahassa Licchavissa nivesana ten' upasakami, upasakamitv Vaha Licchavi etad avoca: saghena te vuso Vaha patto nikkujjito asambhogo 'si saghen 'ti. #<[page 126]># %<126 CULLAVAGGA. [V. 20. 5-7.>% atha kho Vaho Licchavi saghena kira me patto nikkujjito asambhogo 'mhi kira saghen 'ti tatth' eva mucchito pa- pato. atha kho Vahassa Licchavissa mittmacc tis- lohit Vaha Licchavi etad avocu: ala vuso Vaha m soci m paridevi, maya bhagavanta pasdessma bhi- kkhusagha c 'ti. atha kho Vaho Licchavi saputta- dro samittmacco satislohito allavattho allakeso yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavato pdesu siras nipatitv bhagavanta etad avoca: accayo ma bhante accagam yath bla yath mha yath akusala yo 'ha ayya Dabba Mallaputta amlikya slavipattiy anuddhasesi, tassa me bhante bhagav accaya accayato paigahtu yati savary 'ti. taggha tva vuso Vaha accayo accagam yath bla yath mha yath akusala ya tva Dabba Mallaputta amlikya slavi- pattiy anuddhasesi. yato ca kho tva vuso Vaha accaya accayato disv yathdhamma paikarosi tan te maya paigahma, vuhi h' es vuso Vaha ariyassa vinaye yo accaya accayato disv yathdhamma paikaroti yati savara pajjatti. ||5|| atha kho bhagav bhi- kkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Vahassa Licchavissa patta ukkujjatu sambhoga saghena karotu. ahahi bhikkhave agehi samanngatassa upsa- kassa patto ukkujjitabbo: na bhikkhna albhya pari- sakkati, na bhikkhna anatthya parisakkati, na bhi- kkhna avsya parisakkati, na bhikkh akkosati paribh- sati, na bhikkh bhikkhhi bhedeti, na buddhassa avaa bhsati, na dhammassa avaa bhsati, na saghassa avaa bhsati. anujnmi bhikkhave imehi ahah' agehi samanngatassa upsakassa patta ukkujjitu. ||6|| eva ca pana bhikkhave ukkujjitabbo: tena bhikkhave Vahena Licchavin sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: saghena me bhante patto nikkujjito asambhogo 'mhi saghena, so 'ha bhante sammvattmi loma ptemi netthra vatt- mi sagha pattukkujjana ycmti. dutiyam pi ycitabb, tatiyam pi ycitabb. vyattena bhikkhun paibalena #<[page 127]># %% sagho petabbo: sutu me bhante sagho. saghena Vahassa Licchavissa patto nikkujjito asambhogo saghena, so sammvattati . . . ycati. yadi saghassa pattakalla, sagho Vahassa Licchavissa patta ukkujjeyya sambho- ga saghena kareyya. es atti. sutu me bhante sagho. saghena Vahassa . . . ycati. sagho Va- hassa Licchavissa patta ukkujjati sambhoga saghena karoti. yassyasmato khamati Vahassa Licchavissa pa- ttassa ukkujjan sambhoga saghena karaa so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. ukkujjito saghena Vahassa Licchavissa patto sambhogo saghena. khamati . . . {dhraymti.} ||7||20|| atha kho bhagav Vesliya yathbhiranta viharitv yena Bhagg tena crika pakkmi. anupubbena crika caramno yena Bhagg tad avasari. tatra suda bhagav Bhaggesu viharati Susumragire Bhesakavane migadye. tena kho pana samayena Bodhissa rjaku- mrassa Kokanado nma psdo acirakrito hoti anajjh- vuttho samaena v brhmaena v kenaci v manussabh- tena. atha kho Bodhi rjakumro Sajikputta ma- va mantesi: ehi tva samma Sajikputta yena bhagav ten' upasakama, upasakamitv mama vacanena bhagavato pde siras vanda appbdha apptaka lahuhna ba- la phsuvihra puccha: Bodhi bhante rjakumro bhaga- vato pde siras vandati: appbdha . . . phsuvihra pucchati eva ca vadeti: adhivsetu kira bhante bhagav Bodhissa rjakumrassa svtanya bhatta saddhi bhi- kkhusaghen 'ti. eva bho 'ti kho Sajikputto mavo Bodhissa rjakumrassa paissutv yena bhagav ten' upa- sakami, upasakamitv bhagavat saddhi sammodi, sammodanya katha sraya vtisretv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho Sajikputto mavo bhaga- vanta etad avoca: Bodhi kho rjakumro bhoto Gotamassa pde . . . adhivsetu kira bhava Gotamo Bodhissa . . . bhikkhusaghen 'ti. adhivsesi bhagav tuhbhvena. ||1|| atha kho Sajikputto mavo bhagavato adhivsana viditv uhysan yena Bodhi rjakumro ten' upasakami, #<[page 128]># %<128 CULLAVAGGA. [V. 21. 2-3.>% upasakamitv Bodhi rjakumra etad avoca: avocumha kho maya bhoto vacanena ta bhagavanta Gotama: Bodhi kho . . . bhikkhusaghen 'ti, adhivuttha ca pana samaena Gotamen 'ti. atha kho Bodhi rjakumro tass rattiy accayena pata khdaniya bhojaniya paiyd- petv Kokanada ca psda odtehi dussehi santharpetv yva pacchim sopnakaligar Sajikputta mava mantesi: ehi tva samma Sajikputta yena bhagav ten' upasakama, upasakamitv bhagavato kla rocehi klo bhante nihita bhattan ti. eva bho 'ti kho Sajikputto mavo Bodhissa rjakumrassa paissutv yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavato kla rocesi klo bho Gotama nihita bhattan ti. atha kho bhagav pu- bbahasamaya nivsetv pattacvara dya yena Bodhissa rjakumrassa nivesana ten' upasakami. tena kho pana samayena Bodhi rjakumro bahidvrakohake hito hoti bhagavanta gamayamno. addas kho Bodhi rjakumro bhagavanta drato 'va gacchanta, disvna tato paccug- gantv bhagavanta abhivdetv purakkhatv yena Koka- nado psdo ten' upasakami. atha kho bhagav pacchi- ma sopnakaligara nissya ahsi. atha kho Bodhi rjakumro bhagavanta etad avoca: akkamatu bhante bhagav dussni akkamatu sugato dussni ya mama assa dgharatta hitya sukhy 'ti. eva vutte bhagav tuh ahosi. dutiyam pi kho . . . , tatiyam pi kho Bodhi rjakumro bhagavanta etad avoca: akkamatu . . . sukhy 'ti. atha kho bhagav yasmanta nanda apalokesi. atha kho yasm nando Bodhi rjakumra etad avoca: saha- rantu rjakumra dussni, na bhagav celapattika akka- missati, pacchima janata tathgato anukampatti. ||2|| atha kho Bodhi rjakumro dussni saharpetv upari Kokanade sana papesi. atha kho bhagav Kokanada psda abhirhitv paatte sane nisdi saddhi bhi- kkhusaghena. atha kho Bodhi rjakumro buddhapamu- kha bhikkhusagha patena khdaniyena bhojaniyena sahatth santappetv sampavretv bhagavanta bhuttvi ontapattapi ekamanta nisdi, ekamanta nisinna kho Bodhi rjakumra bhagav dhammiy kathya #<[page 129]># %% sandassetv . . . sampahasetv uhysan pakkmi. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae dha- mmi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave celapattik akkamitabb. yo akkameyya, patti dukka- ass 'ti. ||3|| tena kho pana samayena aatar itthi apagatagabbh bhikkh nimantetv dussa papetv etad avoca: akka- matha bhante dussan ti. bhikkh kukkuccyant na akka- manti. akkamatha bhante dussa magalatthy 'ti. bhi- kkh kukkuccyant na akkamisu. atha kho s itthi ujjhyati khyati vipceti: katha hi nma ayy magal- atthya yciyamn celapattika na akkamissantti. asso- su kho bhikkh tass itthiy ujjhyantiy khyantiy vip- centiy. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha ro- cesu. gih bhikkhave magalik. anujnmi bhikkhave gihna magalatthya yciyamnena celapattika akkami- tun ti. tena kho pana samayena bhikkh dhotapdaka akkamitu kukkuccyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave dhotapdaka akkamitun ti. ||4||21|| dutiyabhavra. atha kho bhagav Bhaggesu yathbhiranta viharitv yena Svatthi tena crika pakkmi. anupubbena cri- ka caramno yena Svatthi tad avasari. tatra suda bhagav Svatthiya viharati Jetavane Antha- piikassa rme. atha kho Viskh Migramt ghaaka ca kataka ca sammajjani ca dya yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinn kho Viskh Migramt bhagavanta etad avoca: paiga- htu me bhante bhagav ghaaka ca kataka ca samma- jjani ca ya mama assa dgharatta hitya sukhy 'ti. paiggahesi bhagav ghaaka ca sammajjani ca, na bha- gav kataka paiggahesi. atha kho bhagav Viskha Migramtara dhammiy kathya sandassesi . . . sampa- hasesi. atha kho Viskh Migramt bhagavat dhammi- y kathya sandassit . . . sampahasit uhysan bha- gavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. atha #<[page 130]># %<130 CULLAVAGGA. [V. 22. 1-23. 2.>% kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave ghaaka ca sammajjani ca. na bhikkhave kataka paribhujitabba. yo paribhujeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave tisso pdaghasaniyo sakkhara ka- hala samuddapheakan ti. ||1|| atha kho Viskh Migramt vidhpana ca tlavaa ca dya yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinn kho Viskh Migramt bhagavanta etad avoca: paigahtu me bhante bhagav vidhpana ca tlavaa ca ya mam' assa dgharatta hitya sukhy 'ti. paiggahesi bhagav vidhpana ca tlavaa ca. atha kho bhagav Viskha Migramtara dhammiy kathya sandassesi . . . sampa- hasesi --la-- padakkhia katv pakkmi. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi ka- tha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave vi- dhpana ca tlavaa c 'ti. ||2||22|| tena kho pana samayena saghassa makasavjan uppann hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave makasavjanin ti. camaravjan uppann hoti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave camarav- jan dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anuj- nmi bhikkhave tisso vjaniyo vkamaya usramaya morapichamayan ti. ||1|| tena kho pana samayena sa- ghassa chatta uppanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave chattan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh chatta paggahetv hianti. tena kho pana samayena aataro upsako sambahulehi jvakasvakehi saddhi uyyna agamsi. addassu kho te jvakasvak chabbaggiye bhikkh d- rato 'va chattapaggahite gacchante, disvna ta upsaka etad avocu: ete kho ayyo tumhka bhaddant chatta- paggahit gacchanti seyyathpi gaakamahmatt 'ti. nyyo ete bhikkh paribbjak 'ti. bhikkh na bhikkh 'ti. abbhuta akasu. atha kho so upsako upagate sajnitv ujjhyati khyati vipceti: katha hi nma bhaddant #<[page 131]># %% chattapaggahit hiissantti. assosu kho bhikkh tassa upsakassa ujjhyantassa khyantassa vipcentassa. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave --la--. sacca bhagav. --la--. viga- rahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhi- kkhave chatta dhretabba. yo dhreyya patti dukka- ass 'ti. ||2|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti, tassa vin chattena na phsu hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnassa chattan ti. tena kho pana samayena bhikkh gilnass' eva bhagavat chatta anuta no agilnass 'ti rme rmpacre chatta dhretu kukkuccyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnena pi agilnena pi rme rmpacre chatta dhretun ti. ||3||23|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu sikkya patta uitv dae laggetv vikle aatarena gmadvrena atikkamati. manuss es' ayyo coro gacchati asi 'ssa vijjo- talatti anupatitv gahetv sajnitv mucisu. atha kho so bhikkhu rma gantv bhikkhna eta attha rocesi. ki pana tva vuso daasikka dhresti. eva vuso 'ti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vip- centi: katha hi nma bhikkhu daasikka dhressatti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu --la--. sacca bhagav --la--. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave daasikk dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti, na sakkoti vin daena hiitu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnassa bhikkhuno daasammuti dtu. eva ca pana bhikkhave dtabb: tena gilnena bhikkhun sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv vuhna bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: aha bhante gilno na sakkomi vin daena hiitu, so 'ha bhante sagha daasammuti ycmi. dutiyam pi yci- tabb, tatiyam pi ycitabb. vyattena bhikkhun paibalena #<[page 132]># %<132 CULLAVAGGA. [V. 24. 2-26.>% sagho petabbo: sutu me bhante sagho. aya itthan- nmo bhikkhu gilno na sakkoti vin daena hiitu, so sagha daasammuti ycati. yadi saghassa patta- kalla sagho itthannmassa bhikkhuno daasammuti dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. aya . . . y- cati. sagho itthannmassa bhikkhuno daasammuti deti. yassyasmato khamati itthannmassa bhikkhuno daa- sammutiy dna so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. dinn saghena itthannmassa bhikkhuno . . . dhraymti. ||2|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti na sakkoti vin sikkya patta pari- haritu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnassa bhikkhuno sikksammuti dtu. eva ca pana bhikkhave dtabb: tena gilnena . . . (=. Instead of vin daena hiitu, etc., read vin sikkya patta pariharitu, etc.) . . . dhraymti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti na sakkoti vin daena hiitu na sakkoti vin sikkya patta pariharitu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnassa bhikkhuno daasikksammuti dtu. eva ca pana bhikkhave dtabb: tena gilnena . . . (read: na sakkomi vin daena hiitu na sakkomi vin sikkya patta pariharitu, etc.) . . . dhraymti. ||3||24|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu romanthako hoti, so romanthitv-romanthitv ajjhoharati. bhikkh ujjh- yanti khyanti vipcenti: vikle 'ya bhikkhu bhojana bhujatti. bhagavato eta attha rocesu. eso bhi- kkhave bhikkhu acira goyoniy cuto. anujnmi bhi- kkhave romanthakassa romanthana. na ca bhikkhave bahi mukhadvr nharitv ajjhoharitabba. yo ajjhoha- reyya, yathdhammo kretabbo 'ti. ||25|| tena kho pana samayena aatarassa pgassa sagha- bhatta hoti, bhattagge bahusitthni pakiriyisu. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sakyaputtiy odane diyyamne na sakkacca paiggahessanti, ekameka sittha kammasatena nihyatti. assosu kho #<[page 133]># %% bhikkh tesa manussna ujjhyantna khyantna vipcentna. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ya diyyamna pat- ati ta sma gahetv paribhujitu, pariccatta ta bhikkhave dyakehti. ||26|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu dghehi nakhehi piya carati. aatar itthi passitv ta bhikkhu etad avoca: ehi bhante methuna dhamma paisev 'ti. ala bhagini n' eta kappatti. sace kho tva bhante na pai- sevissasi idn' ha attano nakhehi gattni vilikhitv kuppa karissmi aya ma bhikkhu vippakarotti. pajnsi tva bhaginti. atha kho s itthi attano nakhehi gattni vili- khitv kuppa aksi aya ma bhikkhu vippakarotti. manuss upadhvitv ta bhikkhu aggahesu. addassu kho te manuss tass itthiy nakhe chavim pi lohitam pi, disvna imiss yeva itthiy ida kamma akrako bhikkh 'ti ta bhikkhu mucisu. atha kho so bhikkhu rma gantv bhikkhna etam attha rocesi. ki pana tva vuso dghe nakhe dhresti. eva vuso 'ti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkhu dghe nakhe dhressatti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave dgh nakh dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh nakhena pi nakha chindanti mukhena pi nakha chindanti kue pi ni- ghasanti, aguliyo dukkh honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave nakhacchedanan ti. salo- hita nakha chindanti, aguliyo dukkh honti. anuj- nmi bhikkhave masappamena nakha chinditun ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh vsati- maa krpenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave vsati- maa krpetabba. yo krpeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave malamatta apakahitun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhna kes dgh honti. bhagavato etam attha rocesu. ussahanti pana bhikkhave bhikkh aamaa kese oropetun ti. ussahanti bhagav #<[page 134]># %<134 CULLAVAGGA. [V. 27. 3-6.>% 'ti. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhi- kkhave khura khurasila khurasipika namataka sabba khurabhaan ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh massu kapppenti massu vah- penti golomika krpenti caturassaka krpenti parimu- kha krpenti aharuka krpenti dhika hapenti sambdhe loma saharpenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave massu kapppetabba, na massu vahpe- tabba, na golomika krpetabba, na caturassaka kr- petabba, na parimukha krpetabba, na aharuka krpetabba, na dhik hapetabb, na sambdhe loma saharpetabba. yo saharpeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno sambdhe vao hoti, bhesajja na santihati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bdhapaccay sambdhe loma saharpetun ti. ||4|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh kattarikya kese chedpenti. ma- nuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave kattarikya kes ched- petabb. yo chedpeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno sse vao hoti, na sakkoti khurena kese oropetu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bdhapaccay kattarikya kese chedpetun ti. tena kho pana samayena bhikkh dghni nsiklomni dhrenti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi piscillik 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave dgha nsikloma dhretabba. yo dhreyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh sakkharikya pi madhusitthakena pi nsikloma ghpenti, nsik dukkh hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sasan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh palita ghpenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave palita ghpetabba. yo ghpeyya, patti dukkaass 'ti. ||5|| tena kho pana sam- ayena aatarassa bhikkhuno kaagthakehi ka thakit #<[page 135]># %% honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave kaamalaharain ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh uccvac kaamalaharaiyo dh- renti sovaamaya rpiyamaya. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvac kaamalaharaiyo dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaass 'ti. anujnmi bhikkhave ahi- maya dantamaya visamaya naamaya veumaya kahamaya jatumaya phalamaya lohamaya sakhan- bhimayan ti. ||6||27|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh bahu lohabhaa kasabhaa sannicaya karonti. manuss vihracrika hiant passitv ujjhyanti khyanti vip- centi: katha hi nma sama Sakyaputtiy bahu loha- bhaa kasabhaa sannicaya karissanti, seyyathpi kasapattharik 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave lohabhaa {kasabaha} sannicayo k- tabbo. yo kareyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh ajanim pi ajanisalkam pi kaa- malaharaim pi bandhanamattam pi kukkuccyanti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ajani ajanisalka kaamalaharai bandhanamattan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh sagh- ipallatthikya nisdanti, saghiy patt lujjanti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave saghi- pallatthikya nisditabba. yo nisdeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti, tassa vin yogena na phsu hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave yogan ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: katha nu kho yogo ktabbo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave tantaka vemaka vaa salka sabba tantabhaan ti. ||2||28|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu akyabandhano gma piya pvisi, tassa rathiyya antaravsako pa- bhassittha. manuss ukkuhi akasu, so bhikkhu maku #<[page 136]># %<136 CULLAVAGGA. [V. 29. 1-3.>% ahosi. atha kho so bhikkhu rma gantv bhikkhna etam attha rocesi. bhikkh bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave akyabandhanena gmo pavisi- tabbo. yo paviseyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave kyabandhanan ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh uccvacni kyabandhanni dhrenti kalbuka deubhaka muraja maddavia. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvacni kyabandhanni dh- retabbni kalbuka deubhaka muraja maddavia. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave dve kyabandhanni paika skarantakan ti. kyabandha- nassa das jranti. anujnmi bhikkhave muraja madda- vian ti. kyabandhanassa anto jrati. anujnmi bhi- kkhave sobhaa guakan ti. kyabandhanassa pavananto jrati. anujnmi bhikkhave vidhan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh uccvace vidhe dhrenti sovaamaya rpiyamaya. manuss ujjh- yanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvac vidh dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave ahima- ya --la-- sakhanbhimaya suttamayan ti. ||2|| tena kho pana samayena yasm nando lahuk saghiyo prupitv gma piya pvisi, vtamaalikya sagh- iyo ukkhipiyisu. atha kho yasm nando rma gantv bhikkhna etam attha rocesi. bhikkh bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gahi- ka psakan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh uccvac gahikyo dhrenti sovaamaya rpi- yamaya. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave uccvac gahik dhretabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anu- jnmi bhikkhave ahimaya dantamaya visamaya naamaya veumaya kahamaya jatumaya phalama- ya lohamaya sakhanbhimaya suttamayan ti. tena kho pana samayena bhikkh gahikam pi psakam pi cvare appenti, cvara jrati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gahikaphalaka psakaphalakan ti. #<[page 137]># %% gahikaphalakam pi psakaphalakam pi ante appenti, koo vivariyati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave {gahikaphalaka} ante appetu psakaphalaka sattagula v ahagula v oghetv appetun ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh gihi- nivattha nivsenti hatthisoaka macchavlaka catu- kaaka tlavaaka satavallika. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave gihinivattha nivsetabba hatthisoa- ka . . . satavallika. yo nivseyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh gihip- ruta prupanti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave gihi- pruta prupitabba. yo prupeyya, patti dukkaass 'ti. ||4|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh savelliya nivsenti. manuss ujjhyanti khyanti vip- centi: seyyathpi rao muavati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave savelliya nivse- tabba. yo nivseyya, patti dukkaass 'ti. ||5||29|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh ubhato- kja haranti. manuss ujjhyanti . . . seyyathpi rao muavati. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave ubhatokja haritabba. yo hareyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave ekatokja antark- ja ssabhra khandhabhra kaibhra olambakan ti. ||30|| tena kho pana samayena bhikkh dantakaha na kh- danti, mukha duggandha hoti. bhagavato etam attha rocesu. pac' ime bhikkhave dnav dantakahassa akhdane: acakkhussa, mukha duggandha hoti, rasa- haraiyo na visujjhanti, pitta semha bhatta pariyo- nandhati, bhattam assa na cchdeti. ime kho bhikkhave paca dnav dantakahassa akhdane. pac' ime bhi- kkhave nisas dantakahassa khdane: cakkhussa, mukha na duggandha hoti, rasaharaiyo visujjhanti, pitta semha bhatta na pariyonandhati, bhattam assa #<[page 138]># %<138 CULLAVAGGA. [V. 31. 1-32. 2.>% chdeti. ime kho bhikkhave paca nisas dantakahassa khdane. anujnmi bhikkhave dantakahan ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh dghni dantakahni khdanti, teh' eva smaera koenti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave dgha danta- kaha khditabba. yo khdeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave ahagulaparama dantakaha. na ca tena smaero koetabbo. yo koeyya, patti dukka- ass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno atimahaka dantakaha khdantassa kahe vilagga hoti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave atima- haka dantakaha khditabba. yo khdeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave caturagulapacchima dantakahan ti. ||2||31|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh dya limpenti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyath- pi davahak 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave dyo limpetabbo. yo limpeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena vihr tiagaha honti, davahe ayhamne vihr ayhanti. bhikkh kukkuccyanti paaggi dtu paritta ktu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave davahe ayhamne paaggi dtu paritta ktun ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh rukkha abhirhanti rukkh rukkha sakamanti. manuss ujjh- yanti khyanti vipcenti: seyyathpi makka 'ti. bhaga- vato etam attha rocesu. na bhikkhave rukkho abhi- rhitabbo. yo abhirheyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno Kosalesu jana- padesu Svatthi gacchantassa antar magge hatth pari- yuhti. atha kho so bhikkhu rukkhamla upadhvitv kukkuccyanto rukkha na abhirhati, so hatth aena agamsi. atha kho so bhikkhu Svatthi gantv bhikkh- na etam attha rocesi. anujnmi bhikkhave sati kara- ye porisiya rukkha abhirhitu, padsu yvadatthan ti. ||2||32|| #<[page 139]># %% tena kho pana samayena Yameutekul nma bhikkh dve bhtik honti brhmaajtik kalyavc kalyavkka- ra. te yena bhagav ten' upasakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu, ekamanta nisinn kho te bhikkh bhagavanta etad avocu: etarahi bhante bhikkh nnnm nngott nnjacc nnkul pabbajit, te sakya niruttiy buddhavacana dsenti. handa maya bhante buddhavacana chandaso ropem 'ti. vigarahi buddho bhagav. katha hi nma tumhe moghapuris eva vakkhatha: handa maya bhante buddha- vacana chandaso ropem 'ti. n' eta moghapuris appa- sannna v . . . vigarahitv dhammi katha katv bhi- kkh mantesi: na bhikkhave buddhavacana chandaso ropetabba. yo ropeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave sakya niruttiy buddhavacana pariypu- itun ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhi- kkh lokyata pariypuanti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. assosu kho bhikkh tesa manussna ujjhyantna khyantna vipcentna. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. api nu kho bhikkhave lokyate sradassv imasmi dhammavinaye vuddhi virhi vepulla pajjeyy 'ti. no h' eta bhante. imasmi v pana dhammavinaye sradassv lok- yata pariypueyy 'ti. no h' eta bhante. na bhikkhave lokyata pariypuitabba. yo pariypueyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh lokyata vcenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave lokyata vcetabba. yo vceyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh tiracchnavijja pariypuanti. manuss ujjh- yanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave tiracchnavijj pariypuitabb. yo pariypueyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh tiracchnavijja vcenti. manuss ujjhyanti . . . kmabhogino 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave tiracchnavijj vce- tabb. yo vceyya, patti dukkaass 'ti. ||2|| tena kho #<[page 140]># %<140 CULLAVAGGA. [V. 33. 3-35. 1.>% pana samayena bhagav mahatiy parisya parivuto dha- mma desento khipi. bhikkh jvatu bhante bhagav jvatu sugato 'ti uccsadda mahsadda akasu, tena saddena dhammakath antarahosi. atha kho bhagav bhikkh mantesi: api nu kho bhikkhave khipite jv 'ti vutte tappaccay jveyya v mareyya v 'ti. no h' eta bhante. na bhikkhave khipite jv 'ti vattabbo. yo vadeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena manuss bhikkh- na khipite jvatha bhante 'ti vadanti, bhikkh kukkucc- yant nlapanti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sakyaputtiy jvatha bhante 'ti vuccamn nlapissantti. bhagavato etam attha rocesu. gih bhikkhave magalik. anujnmi bhikkhave gihna jvatha bhante 'ti vuccamnena cira jv 'ti vattun ti. ||3||33|| tena kho pana samayena bhagav mahatiy parisya pari- vuto dhamma desento nisinno hoti. aatarena bhikkhun lasuna khyita hoti, so m bhikkh vybhis 'ti ekam- anta nisdi. addas kho bhagav ta bhikkhu ekam- anta nisinna, disvna bhikkh mantesi: ki nu kho so bhikkhave bhikkhu ekamanta nisinno 'ti. etena bhante bhikkhun lasuna khyita, so m bhikkh vybhis 'ti ekamanta nisinno 'ti. api nu kho bhikkhave ta khdi- tabba ya khditv evarpya dhammakathya paribhiro ass 'ti. no h' eta bhante. na bhikkhave lasuna kh- ditabba. yo khdeyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena yasmato Sriputtassa udaravtb- dho hoti. atha kho yasm Mahmoggallno yenyasm Sriputto ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Sriputta etad avoca: pubbe te vuso Sriputta udarav- tbdho kena phsu hotti. lasunena me vuso 'ti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bdha- paccay lasuna khditun ti. ||2||34|| tena kho pana samayena bhikkh rme taha-taha passva karonti, rmo dussati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ekamanta passva #<[page 141]># %% ktun ti. rmo duggandho hoti. anujnmi bhikkhave passvakumbhin ti. dukkha nisinn passva karonti. anujnmi bhikkhave passvapdukan ti. passvapduk pka honti, bhikkh hiryanti passva kta. anuj- nmi bhikkhave parikkhipitu tayo pkre ihakpkra silpakra drupkran ti. passvakumbh aprut dug- gandh hoti. anujnmi bhikkhave apidhnan ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh rme taha-taha vacca karonti, rmo dussati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ekamanta vacca k- tun ti. rmo duggandho hoti. anujnmi bhikkhave vacca- kpan ti. vaccakpassa kla lujjati. anujnmi bhi- kkhave cinitu tayo caye ihakcaya silcaya drucayan ti. vaccakpo ncavatthuko hoti, udakena ottharyati. anu- jnmi bhikkhave uccavatthuka ktun ti. cayo paripatati. anujnmi bhikkhave cinitu tayo caye ihakcaya sil- caya drucayan ti. rohant vihaanti. anujnmi bhi- kkhave tayo sopne ihaksopna silsopna drusopnan ti. rohant paripatanti. anujnmi bhikkhave lambana- bhan ti. ante nisinn vacca karont paripatanti. anuj- nmi bhikkhave santhariv majjhe chidda katv vacca ktun ti. dukkha nisinn vacca karonti. anujnmi bhikkhave vaccapdukan ti ||2|| bahiddh passva karonti. anujnmi bhikkhave passvadoikan ti. avalekhanakaha na hoti. anujnmi bhikkhave avalekhanakahan ti. ava- lekhanapidharo na hoti. anujnmi bhikkhave avalekhana- pidharan ti. vaccakpo apruto duggandho hoti. anuj- nmi bhikkhave apidhnan ti. ajjhokse vacca karont stena pi uhena pi kilamanti. anujnmi bhikkhave vacca- kuin ti. vaccakuiy kava na hoti. anujnmi bhi- kkhave kava pihasagha udukkhalika uttarapsa- ka aggaavai kapissaka scika ghaika tlacchi- dda vichanacchidda vichanarajjun ti. vaccakuiy tiacua paripatati. anujnmi bhikkhave ogumphetv ullittvalitta ktu setavaa klavaa gerukapari- kamma mlkamma latkamma makaradantaka paca- pahika cvaravasa cvarajjun ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu jardubbalo vacca katv #<[page 142]># %<142 CULLAVAGGA. [V. 35. 3-37.>% vuhahanto paripati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave olambanakan ti. vaccaku apari- kkhitt hoti. anujnmi bhikkhave parikkhipitu tayo pkre ihakpkra silpkra drupkran ti. ||3|| kohako na hoti. anujnmi bhikkhave kohakan ti. kohakassa kava na hoti. anujnmi bhikkhave kav- a . . . vichanarajjun ti. kohake tiacua paripa- tati. anujnmi bhikkhave ogumphetv ullittvalitta k- tu . . . pacapahika. parivena cikkhalla hoti. anujnmi bhikkhave marumba pakiritun ti. na pariy- puanuti. anujnmi bhikkhave padasila nikkhipitun ti. udaka santihati. anujnmi bhikkhave udakaniddham- anan ti. camanakumbh na hoti. anujnmi bhikkhave camanakumbhin ti. camanasarvako na hoti. anujnmi bhikkhave camanasarvakan ti. dukkha nisinn camenti. anujnmi bhikkhave camanapdukan ti. camanapduk pka honti, bhikkh hiryanti cametu. anujnmi bhi- kkhave parikkhipitu tayo pkre ihakpkra silp- kra drupkran ti. camanakumbh aprut hoti, tia- cuehi pi pasukehi pi okiryati. anujnmi bhikkhave apidhnan ti. ||4||35|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh evar- pa ancra caranti: mlvaccha . . . (=I. 13. 1, 2) . . . vividham pi ancra caranti. bhagavato eta attha rocesu --la--. na bhikkhave vividha ancra {ca- ritabba.} yo careyya, yathdhammo kretabbo 'ti. ||36|| tena kho pana samayena yasmante Uruvelakassape pabbajite saghassa bahu lohabhaa drubhaa mattikbhaa uppanna hoti. atha kho bhikkhna etad ahosi: ki nu kho bhagavat lohabhaa anuta ki ananuta, ki drubhaa anuta ki ana- nuta, ki mattikbhaa anuta ki ananu- tan ti. bhagavato etam attha rocesu. atha kho bha- gav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave hapetv paharai sabba lohabhaa, hapetv sandi #<[page 143]># %% pallaka drupatta drupduka sabba drubha- a, hapetv kataka ca kumbhakrika c sabba matti- kbhaan ti. ||37|| khuddakavatthukkhandhaka nihita pacama. tassa uddna: rukkhe, thambhe ca, kue ca, ane, gandha-suttiy, vigayha, mallako, kacchu, jar ca, puthupik, | vallikpi ca, pmago, kaasutta na dhraye, kai, ovai, kyura, hatthbharaa-muddik, | dghe, kocche, phae, hatthe, sitth, udakatelake, ds' -udapatta-va, lepo, madda-cuan, | lacanti, agarga ca, mukharga, tadubhaya, cakkhuroga, giragga ca, yata, sara-bhira, | amba-pesi-sakalehi, ahi, cchindi ca, candana, 5 uccvac, pattaml, suvao, bahal, vali, | citra-dussanti, duggandho, uhe, bhijjisu, mihiy, paribhaa, tia, cola, mla, kaolikya ca, | thavik, asabaddha ca, kat bandhanasuttak, khla, mace ca, phe ca, aka-cchatte, pamit, | tumba-ghai-chavassa, calakni, paiggaho, vippri-daa-sovaa, patte pesi ca, nik, | kia-satthu-sarika ca, madhusittha-sipika, vikaa, bandhi, visama, cham, jira-patoti ca, | kaimbha, moghasutta ca, adhot' alla, uphan, 10 agule, paiggaha ca, vitthaka, thavika-bandhak, | ajjhokse, ncavatthu, cayo cpi, vihaare, paripata, tiacua, ullittvalittaka | seta kakavaa ca parikamma ca geruka mlkamma latkamma makaradantaka paik | cvaravasarajju ca anusi vinyako. ujjhitv pakkamanti ca, kahina paribhijjati, | vinivehiya, kue pi, pattendya gacchare, thavik, bandhasutta ca, bandhitv ca, uphan, | udakappiya magge, parissvana-colaka, 15 dhammakarake, dve bhikkh, Vesli agam muni, | daa-ottharaka tattha anusi parissvana. makasehi, patena bahvbdh ca Jvako, | #<[page 144]># %<144 CULLAVAGGA.>% cakamana-jantghara, visame, ncavatthuk, tayo caye, vihaanti, sopn' -lamba-vedika, | ajjhokse, tiacua, ullittvalittaka setaka klavaa ca parikamma ca geruka | mlkamma latkamma makarantakapaika vasa cvararajju ca, ucc ca vatthuka kare, | cayo, sopn-bha ca, kava, pihasaghaa, 20 udukkhal' -uttarapsaka, vai ca, kapissaka, | sci-ghai-tlachidda, vichana ca, rajjuka, maala, dhmanetta ca, majjhe ca, mukhamattik, | duggandho ca, dahati ca, udaktara-sarvaka, na sedeti ca, cikkhalla, dhovi-niddhamana kare, | phe ca, kohake, kamma, marumb-sil-niddhaman, nagg, chamya, vassante, paicchditayo tahi, | udapna, lujja-ti ca, valliy, kyabandhane, tula kaaka cakkam, bah bhijjanti bhjan, | loha-druka-cammakhaa, sl, tia-apidhni, 25 doi-candani-pkra, cikkhalla, niddhamanena ca, | stikata, pokkhara, pura ca, nillekhaka, catumsa, sayanti ca, namataka ca, nadhihahe, | sittak, maoraka, bhujanto ka tuvaayyu, Vaho, Bodhi ca, akkami, ghaa kataka-sammajjani, | sakkhara-kahala c' eva pheaka pdaghasan, vidhpana tlavaa, makasa cpi, cmar, | chatta, vin va, rme, tayo, sikkya, sammuti, rom-sitth, nakh dgh, chindant', agulik dukkh, | salohita, pama ca, vsati, dghakesat, 30 khura sila sipika namataka khurabhaaka, | massu kappenti vahenti golomi-caturassaka parimukha ahaduka ca dhi-sambdha-sahare, | bdh, kattari, vao, dgha, sakkharikya ca, palita, thakita, ucc lohabhaa ca, nisaha, | pallatthika ca, yogo, paa salka-bandhana, kalbuka eabhaka muraja maddaviaka, | tlavaa satavali, gihiprutaprupa, savelli, ubhatokja, dantakaha, koane, | kahe vilagga, dya ca, paaggi, rukkha-hatthin, 35 Yamee lokyataka pariypuisu, vcesu, | #<[page 145]># %< CULLAVAGGA. 145>% tiracchnakath-vijj, khipi, magala, khdi ca, vtbdho, dussati ca, duggandho, dukkha-pduk. | hiryanti, pru-duggandho, taha-taha karonti ca, duggandho, kpa-lujjanti, uccavatthu, cayena ca, | sopn' -lambanabh, ante, dukkha ca pduk, bahiddh, doi-kaha ca, pidhro ca, apruto, | vaccakui, kava ca pihasagham eva ca udukkhal' -uttarapso vai ca kapissaka | sci-ghai-tlacchidda vichanachiddam eva ca 40 rajju, ullittvalitta setavaa ca kaka | mlkamma latkamma makara pacapaika cvaravasa-rajju ca, jardubbala-pkra, | kohake cpi, tatth' eva, marumba ca, padsil, santihati niddhamana, kumbhi capi, sarvaka, | dukkha, hir, apidhna, ancra ca caru. lohabhaa anusi hapayitv paharai. | hapayitvsandipallaka drupatta ca pduka sabba drumaya bhaa anusi mahmuni. | kataka kumbhakra ca hapayayitv tathgato 45 sabbam pi mattikbhaa anusi anukampako. | yassa vatthussa niddeso purimena yadi sama tam pi sakhitta uddne nayato ta vijniy. | eva dasasat vatthu vinaye khuddakavatthuke saddhammahitik c' eva pesalna c' anuggaho. | susikkhito vinayadharo hitacitto supesalo padpakarao dhiro pjraho bahussuto 'ti. #<[page 146]># %< 146>% CULLAVAGGA. VI. Tena samayena buddho bhagav Rjagahe vihar- ati Veuvane Kalandakanivpe. tena kho pana samayena bhagavat bhikkhna sensana apaatta hoti. te 'dha bhikkh taha-taha viharanti arae rukkha- mle pabbate kandarya giriguhya susne vanapatthe ajjhokse pallapuje, te klass' eva tato-tato upanikkham- anti ara rukkhaml pabbat kandar giriguh susn vanapatth ajjhoks pallapuj psdikena abhikkantena paikkantena lokitena vilokitena sammijitena pasritena okkhittacakkh iriypathasampann. ||1|| tena kho pana samayena Rjagahako sehi klass' eva uyyna agam- si. addas kho Rjagahako sehi te bhikkh klass' eva tato-tato upanikkhamante ara . . . iriypathasampanne, disvn' assa citta pasdi. atha kho Rjagahako sehi yena te bhikkh ten' upasakami, upasakamitv te bhikkh etad avoca: sac' ha bhante vihre krpeyya vaseyytha me vihres 'ti. na kho gahapati bhagavat vihr anut 'ti. tena hi bhante bhagavanta paipucchitv mama ro- ceyyth 'ti. eva gahapatti kho te bhikkh Rjagaha- kassa sehissa paissutv yena bhagav ten' upasakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nis- disu, ekamanta nisinn kho te bhikkh bhagavanta etad avocu: Rjagahako bhante sehi vihre krpetu- kmo, katha nu kho bhante paipajjitabban ti. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave paca {leni} vihra ahayoga psda hammiya guhan ti. ||2|| atha kho #<[page 147]># %% te bhikkh yena Rjagahako sehi ten' upasakamisu, upasakamitv Rjagahaka sehi etad avocu: anut kho gahapati bhagavat vihr, yassa dni kla maasti. atha kho Rjagahako sehi ekhen' eva sahi vihre patihpesi. atha kho Rjagahako sehi te sahi vihre pariyospetv yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho Rjagahako sehi bhagavanta etad avoca: adhivsetu me bhante bhagav svtanya bhatta saddhi bhikkhusaghen 'ti. adhivsesi bhagav tuhibhvena. atha kho Rjagahako sehi bhagavato adhivsana viditv uhysan bhagavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. ||3|| atha kho Rjagahako sehi tass rattiy accayena pata khdaniya bhojaniya paiydpetv bhagavato kla rocpesi: klo bhante, nihita bhattan ti. atha kho bhagav pubbahasamaya nivsetv patta- cvara dya yena Rjagahakassa sehissa nivesana ten' upasakami, upasakamitv paatte sane nisdi saddhi bhikkhusaghena. atha kho Rjagahako sehi buddhapa- mukha bhikkhusagha patena khdaniyena bhojaniyena sahatth santappetv sampavretv bhagavanta bhuttvi ontapattapi ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho Rjagahako sehi bhagavanta etad avoca: ete me bhante sahi vihr puatthikena saggatthikena krpit, kath- ha bhante tesu vihresu paipajjmti. tena hi tva gaha- pati te sahi vihre gatngatassa ctuddisassa saghassa patihpehti. eva bhante 'ti kho Rjagahako sehi bhagavato paissutv te sahi vihre gatngatassa ctuddisassa saghassa patihpesi. ||4|| atha kho bhagav Rjagahaka sehi imhi gthhi anumodi: sta uha paihanti tato vamigni ca sirisape ca makase ca sisire cpi vuhiyo, | tato vttapo ghoro sajto paihaati: {leattha} ca sukhattha ca jhyitu ca vipassitu vihradna saghassa agga buddhena vaita | tasm hi paito poso sampassa attha attano vihre kraye ramme vsayettha bahussute. | #<[page 148]># %<148 CULLAVAGGA. [VI. 1. 5-2. 3.>% tesa anna ca pna ca vatthasensanni ca dadeyya ujubhtesu vippasannena cetas. | te tassa dhamma desenti sabbadukkhpandana ya so dhamma idh' aya parinibbti ansavo 'ti. atha kho bhagav Rjagahaka sehi imhi gthhi anumoditv uhysan pakkmi. ||5||1|| assosu kho manuss: bhagavat kira vihr anut 'ti, sakkacca vihre krpenti. te vihr akavak honti, ahivicchikpi satapadiyo pi pavisanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave kavan ti. bhi- tticchidda karitv valliypi rajjuypi kava bandhanti, undurehi pi upacikhi pi khajjanti, khyitabandhanni kav- ni patanti. bhagavato etam attha rocessu. anujnmi bhikkhave pihasagha udukkhalika uttarapsakan ti. kav na phassyanti. anujnmi bhikkhave vichana- cchidda vichanarajjun ti. kav na thakyanti. anuj- nmi bhikkhave aggaavai kapissaka scika ghaikan ti. tena kho pana samayena bhikkh na sakkonti kavta appuritu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave tlacchidda ti tlni lohatla kahatla visatlan ti. ye pi te ugghetv pavisanti vihr agutt honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave yantaka scikan ti. ||1|| tena kho pana samayena vihr tiacchdan honti stakle st uhe kle uh. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ogumphetv ullittvalitta ktun ti. tena kho pana sam- ayena vihr avtapnak honti acakkhuss duggandh. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ti vtapnni vedikvtapna jlavtapna salka- vtapna ti. vtapnantarikya klakpi vagguliyo pi pavisanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave vtapnacakkalikan ti. cakkalikantarikya pi klakpi vagguliyo pi pavisanti. anujnmi bhikkhave vtapnakavaka vtapnabhisikan ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkh chamya sayanti, gattni pi {cvarni} pi pasukitni honti. bhagavato etam attha rocesu. anu- jnmi bhikkhave tiasanthrakan ti. tiasanthrako #<[page 149]># %% undurehi pi upacikhi pi khajjati. anujnmi bhikkhave mihin ti. mihiy gattni dukkh honti. anujnmi bhi- kkhave bidalamacakan ti. tena kho pana samayena sa- ghassa sosniko masrako maco uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave masraka macan ti. masraka pha uppanna hoti. bhaga- vato etam rocesu. anujnmi bhikkhave masra- ka phan ti. tena kho pana samayena saghassa sosniko bundikbaddho maco uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bundik- baddha macan ti. bundikbaddha pham uppanna hoti. anujnmi bhikkhave bundikbaddha pihan ti. tena kho pana samayena saghassa sosniko kulrapdako maco uppanno hoti. bhagavato etam attha rocessu. anujnmi bhikkhave kulrapdaka macan ti. kulrap- daka phan uppanna hoti. anujnmi bhikkhave kul- rapdaka phan ti. tena kho pana samayena saghassa sosniko haccapdako maco uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave haccapda- ka macan ti. haccapdaka pha uppanna hoti. anujnmi bhikkhave haccapdaka phan ti. ||3|| tena kho pana samayena saghassa sandiko uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sandikan ti. uccako sandiko uppanno hoti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ucca- kam pi sandikan ti. sattago uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sattagan ti. uccako sattago uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave uccakam pi sattagan ti. bhaddapha uppanna hoti . . . , phik . . . , eakap- daka pha . . . , malakavaika pha . . . , phala- ka . . . , koccha . . . , pallapha uppanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pallaphan ti. ||4|| tena kho pana samayena chabba- ggiy bhikkh ucce mace sayanti. manuss vihracri- ka hiant passitv ujjhyanti khyanti vipcenti: seyya- thpi {gihikmabhogino 'ti}. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave ucce mace sayitabba. yo sayeyya, #<[page 150]># %<150 CULLAVAGGA. [VI. 2. 5-7.>% patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu nce mace sayanto ahin daho hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave macapai- pdakan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhi- kkh ucce macapaipdake dhrenti saha macapaipdakehi pavedhenti. na bhikkhave ucc macapaipdak dhre- tabb. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave ahagulaparama macapaipdakan ti. ||5|| tena kho pana samayena saghassa sutta uppanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave maca vetun ti. agni bahu sutta pariydiyanti. anujnmi bhikkhave age vijjhitv ahapadaka vetun ti. colaka uppanna hoti. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave cilimika ktun ti. tlik uppann hoti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave vijaetv bimbohana ktu ti tlni rukkhatla lattla poakitlan ti. tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkh ahakyikni bimbohanni dhrenti. manuss vihracrika hiant passitv ujjh- yanti khyanti vipcenti: seyyathpi {gihikmabhogino 'ti}. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave aha- kyikni bimbohanni dhretabbni. yo dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave ssappama bimbo- hana ktun ti. ||6|| tena kho pana samayena Rjagahe giraggasamajjo hoti. manuss mahmattna atthya bhisiyo paiydenti uabhisi colabhisi vkabhisi tiabhisi paabhisi. te vtivatte samajje chavi opetv haranti. addassa kho bhikkh samajjahne bahu ua pi colam pi vkam pi tia pi paa pi chaitni, disvna bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave paca bhisiyo uabhisi colabhisi vkabhisi tiabhi- si paabhisin ti. tena kho pana samayena saghassa sensanaparikkhradussa uppanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhisi onandhitun ti. tena kho pana samayena bhikkh macabhisi phe saharanti phabhisi mace saharanti, bhisiyo pari- bhijjanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave onaddhamaca onaddhaphan ti. ulloka #<[page 151]># %% akaritv saharanti, hehato nipphaanti. anujnmi bhi- kkhave ulloka karitv santharitv bhisi onandhitun ti. chavi uppetv haranti. anujnmi bhikkhave positun ti. haranti yeva. anujnmi bhikkhave bhattikamman ti. haranti yeva. anujnmi bhikkhave hatthabhittin ti. ||7||2|| tena kho pana samayena titthiyna seyyyo setava honti kavaakat bhmi gerukaparikammakat bhitti. bah manuss seyypekkhak gacchanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave vihre setavaa kaavaa gerukaparikamman ti. tena kho pana samayena pharusya bhittiy setavao na nipatati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave thusapia datv pikya paibhitv setavaa niptetun ti. setavao anibandhanyo hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sahamattika datv pikya pai- bhitv setavaa niptetun ti. setavao anibandhanyo hoti. anujnmi bhikkhave ikksa pihamaddan ti. tena kho pana samayena pharusya bhittiy geruk na nipatati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave thusapia datv pikya paibhitv geruka niptetun ti. geruk anibandhany hoti. anujnmi bhikkhave kuakamattika datv pikya paibhitv geruka niptetun ti. geruk anibandhany hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ssapakua sitthatelakan ti. accussanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave colakena paccuddharitun ti. tena kho pana samayena pharusya bhmiy kavao na nipatati. anujnmi bhikkhave thusapia datv pikya paibhitv kavaa niptetun ti. kavao anibandhanyo hoti. bhagavato etam attha rocessu. anujnmi bhikkhave gaamattika datv pikya pai- bhitv kavaa niptetun ti. kavao anibandhanyo hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave ikksa kasvan ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh vihre paibhnacitta krpenti itthirpaka purisarpaka. manuss vihracrika hi- ant passitv ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi #<[page 152]># %<152 CULLAVAGGA. [VI. 3. 2-5.>% {gihikmabhogino 'ti}. bhagavato etam attha rocessu. na bhikkhave paibhnacitta krpetabba itthirpaka purisarpaka. yo krpeyya, patti dukkaassa. anuj- nmi bhikkhave mlkamma latkamma makaradanta- ka pacapahikan ti. ||2|| tena kho pana samayena vihr ncavatthuk honti, udakena ottharyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave uccavatthuka ktu. cayo paripatati. anujnmi bhikkhave cinitu tayo caye ihakcaya silcaya drucayan ti. rohant vihaanti. anujnmi bhikkhave tayo sopne ihaksop- na silsopna drusopna. rohant paripatanti. anu- jnmi bhikkhave lambanabhan ti. tena kho pana sam- ayena vihr lakamand honti. bhikkh hiryanti nipajji- tu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave tirokarain ti. tirokarai ukkhipitv olokenti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ahakuakan ti. ahakuak uparito olokenti. anuj- nmi bhikkhave tayo gabbhe sivikgabbha nikgabbha hammiyagabbhan ti. tena kho pana samayena bhikkh khuddake vihre majjhe gabbha karonti, upacro na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave khuddake vihre ekamanta gabbha ktu mahallake majjhe 'ti. ||3|| tena kho pana samayena vihrassa kua- pdo jrati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave kulakapdakan ti. vihrassa kuo ovassati. anujnmi bhikkhave parittnakiika uddhasudhan ti. tena kho pana samayena aatarassa bhikkhuno tiacch- dan ahi khandhe papati, so bhto vissaram aksi. bhikkh upadhvitv ta bhikkhu etad avocu: kissa tva vuso vissaram aksti. atha kho so bhikkhu bhikkhna etam attha rocesi. bhikkh bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave vitnan ti. ||4|| tena kho pana sam- ayena bhikkh macapde pi phapde pi thavikyo laggenti. undurehi pi upacikhi pi khajjanti. bhagavato etam attha rocessu. anujnmi bhikkhave bhittikhla ngadantakan ti. tena kho pana samayena bhikkh mace pi phe pi cvara nikkhipanti, cvara paribhijji. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave cvaravasu cva- #<[page 153]># %% rarajjun ti. tena kho pana samayena vihr anlindak honti apaissara. bhagavato etam attha rocesu. anu- jnmi bhikkhave linda paghana pakua osarakan ti. lind pka honti, bhikkh hiryanti nipajjitu. anuj- nmi bhikkhave sasaraakiika ugghanakiikan ti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkh ajjhokse bhattavissagga karont stena pi uhena pi kilamanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave upahnaslan ti. upahnasl ncavatthuk hoti, udakena ottharyati. anujnmi bhikkhave uccavatthuka ktun ti. cayo pari- patati. anujnmi bhikkhave cinitu tayo caye ihakca- ya silcaya drucayan ti. rohant vihaanti. anuj- nmi bhikkhave tayo sopne {ihaksopna} silsopna drusopnan ti. rohant paripatanti. anujnmi bhikkhave lambanabhan ti. upahnaslya tiacua paripatati. anujnmi bhikkhave ogumphetv ullittvalitta ktu setavaa kavaa gerukaparikamma mlkamma latkamma makaradantaka pacapahika cvaravasa cvararajjun ti. tena kho pana samayena bhikkh ajjhokse chamya cvara pattharanti, cvara pasukita hoti. anujnmi bhikkhave ajjhokse cvaravasa cvararajjun ti. ||6|| pniya otappati. anujnmi bhikkhave pniyas- la pniyamaapan ti. pniyasl ncavatthuk hoti . . . cvararajjun ti. pniyabhjana na savijjati. anujnmi bhikkhave pniyasakha pniyasarvakan ti. ||7|| tena kho pana samayena vihr aparikkhitt honti. anujnmi bhi- kkhave parikkhipitu tayo pkre ihakpkra silpk- ra drupkran ti. kohako na hoti. anujnmi bhi- kkhave kohakan ti. kohako ncavatthuko hoti, uda- kena ottharyati. anujnmi bhikkhave uccavatthuka ktun ti. kohakassa kava na hoti. anujnmi bhi- kkhave kava {pihasagha} udukkhalika uttarap- saka aggalavai kapissaka scika ghaika tlacchi- dda vichanacchidda vichanarajjun ti. kohak tia- cua paripatati. anujnmi . . . pacapahikan ti. tena kho pana samayena parivea cikkhalla hoti. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ma- rumba upakiritu. na pariypuanti. anujnmi bhi- #<[page 154]># %<154 CULLAVAGGA. [VI. 3. 8-4. 1.>% kkhave padasila nikkhipitun ti. udaka santihati. anu- jnmi bhikkhave udakaniddhamanan ti. ||8|| tena kho pana samayena bhikkh parivee taha-taha aggihna karonti, parivea uklpa hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ekamanta aggisla ktun ti. aggisl ncavatthuk hoti . . . lambanabhan ti. aggislya kava na hoti. anujnmi bhikkhave kava pihasagha . . . vichanarajjun ti. aggis- lya tiacua paripatati. anujnmi . . . cvararajjun ti. ||9|| rmo aparikkhitto hoti, ajakpi pasukpi uparope vihehenti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave parikkhipitu tayo ve veuva kaakva parikhan ti. kohako na hoti, tath' eva ajakpi pasukpi uparope vihehenti. anujnmi bhikkhave kohak apesi- yam akkava toraa palighan ti. kohak tiacua paripatati. anujnmi . . . pacapahikan ti. rmo cikkhallo hoti . . . udakaniddhamanan ti. ||10|| tena kho pana samayena rj Mgadho Seniyo Bimbisro sa- ghassa atthya sudhmattiklepana psda krpetukmo hoti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kin nu kho bhaga- vat chadana anuta ki ananutan ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave paca chada- nni ihakchadana silchadana sudhchadana tia- chadana paachadanan ti. ||11||3|| bhavra nihita pahama. tena kho pana samayena Anthapiiko gahapati Rjagahakassa sehissa bhaginipatiko hoti. atha kho Anthapiiko gahapati Rjagaha agamsi kenacid eva karayena. tena kho pana samayena Rjagahakena sehin svtanya buddhapamukho sagho nimantito hoti. atha kho Rjagahako sehi dse ca kammakare ca pesi: tena hi bhae klass' eva uhya yguyo pacatha bhattni pa- catha spni sampdetha uttaribhagni sampdeth 'ti. atha kho Anthapiikassa gahapatissa etad ahosi: pubbe khv' ya gahapati mayi gate sabbakiccni nikkhipitv mama eva saddhi paisammodati, so dn 'aya vikkhitta- rpo dse ca kammakare ca peti: tena hi bhae . . . #<[page 155]># %% uttaribhagni sampdeth 'ti. ki nu kho imassa gaha- patissa vho v bhavissati vivho v bhavissati mahayao v paccupahito rj v Mgadho Seniyo Bimbisro nimantito svtanya saddhi balakyen 'ti. ||1|| atha kho Rjagahako sehi dse ca kammakare ca petv yena Anthapiiko gahapati ten' upasakami, upasakamitv Anthapiikena gahapatin saddhi paisammoditv ekam- anta nisdi, ekamanta nisinna kho Rjagahaka sehi Anthapiiko gahapati etad avoca: pubbe kho tva gahapati mayi gate sabbakiccni nikkhipitv mama eva saddhi paisammodasi, so dni tva vikkhittarpo dse ca kammakare ca pesi: tena hi bhae . . . uttaribhagni sampdeth 'ti. ki nu kho te gahapati vho v bhavissati vivho v bhavissati mahyao v paccupahito rj v Mgadho Seniyo Bimbisro ni- mantito svtanya saddhi balakyen 'ti. na me gahapati vho bhavissati npi vivho bhavissati npi rj Mgadho Seniyo Bimbisro nimantito svtanya saddhi balakyena, api ca me mahyao paccupahito, svtanya buddhapamu- kho sagho nimantito 'ti. buddho 'ti tva gahapati vade- sti. buddho 't' ha gahapati vadmti. buddho 'ti tva gahapati vadesti. buddho 't' ha gahapati vadmti. buddho 'ti tva gahapati vadesti. buddho 't' ha gaha- pati vadmti. ghoso pi kho eso gahapati dullabho lokasmi yad ida buddho buddho 'ti. sakk nu kho gahapati ima kla ta bhagavanta dassanya upasakamitu arahan- ta sammsambuddhan ti. aklo kho gahapati ima kla ta bhagavanta dassanya upasakamitu arahanta sammsambuddha, sve dni tva klena ta bhagavanta dassanya upasakamissasi arahanta sammsambuddhan ti. atha kho Anthapiiko gahapati sve dn' ha klena ta bhagavanta dassanya upasakamissmi arahanta samm- sambuddhan ti buddhagatya satiy nippajjitv rattiy suda tikkhattu uhsi pabhta maamno. ||2|| atha kho Anthapiiko gahapati yena Stavanadvra ten' upa- sakami, amanuss dvra vivarisu. atha kho Antha- piikassa gahapatissa nagaramh nikkhantassa loko antar- adhyi andhakro pturahosi bhaya chambhitatta loma- #<[page 156]># %<156 CULLAVAGGA. [VI. 4. 3-5.>% haso udapdi tato 'va puna nivattitukmo ahosi. atha kho Svako yakkho antarahito sadda anussvesi: sata hatth sata ass sata assatarirath sata kasahassni muttamaikual ekassa padavtihrassa kaa ngghanti soasi. abhikkama gahapati abhikkama gahapati, abhikkantan te seyyo no paikkantan ti. atha kho Anthapiikassa gaha- patissa andhakro antaradhyi loko pturahosi, ya ahosi bhaya chambhitatta lomahaso so paippassambhi. duti- yam pi kho --la--, tatiyam pi kho Anthapiikassa gaha- patissa loko antaradhyi . . . tatiyam pi kho Svako yakkho . . . no paikkantan ti. tatiyam pi kho Anthapiikassa gahapatissa andhakro . . . so paippassambhi. ||3|| atha kho Anthapiiko gahapati yena Stavana ten' upa- sakami. tena kho pana samayena bhagav rattiy paccsa- samaya paccuhya ajjhokse cakamati. addas kho bha- gav Anthapiika gahapati drato 'va gacchanta, disvna cakam orohitv paatte sane nisdi, nisajja kho bhagav Anthapiika gahapati etad avoca: ehi Su- datt 'ti. atha kho Anthapiiko gahapati nmena ma bhagav lapatti haho udaggo yena bhagav ten' upa- sakami, upasakamitv bhagavato pdesu siras nipatitv bhagavanta etad avoca: kacci bhante bhagav sukha sayitth 'ti. sabbad ve sukha seti brhmao parinibbuto yo na lippati kmesu stibhto nirpadhi. | sabb sattiyo chetv vineyya hadaye dara, upasanto sukha seti santi appuyya cetaso 'ti. ||4|| atha kho bhagav Anthapiikassa gahapatissa anupubbi- katha kathesi seyyath' da: dnakatha slakatha saggakatha kmna dnava okra sakilesa nekkhamme nisasa paksesi. yad bhagav asi Anthapiika gahapati kallacitta muducitta vin- varaacitta udaggacitta pasannacitta, atha y buddh- na smukkasik dhammadesan ta paksesi, dukkha samudaya nirodha magga. seyyathpi nma suddha #<[page 157]># %% vattha apagatakaka sammad eva rajana paigaheyya, evam eva Anthapiikassa gahapatissa tasmi yeva sane viraja vtamala dhammacakkhu udapdi ya kici samudayadhamma sabba ta nirodhadhamman ti. atha kho Anthapiiko gahapati dihadhammo pattadhammo viditadhammo pariyoghadhammo tiavicikiccho vigata- kathakatho vesrajjappatto aparappaccayo satthu ssane bhagavanta etad avoca: abhikkanta bhante abhikkanta bhante, seyyathpi bhante nikkujjita v ukkujjeyya pa- icchanna v vivareyya mhassa v magga cikkheyya andhakre v telapajjota dhreyya cakkhumanto rpni dakkhintti, evam eva bhagavat anekapariyyena dhammo paksito. es' ha bhante bhagavanta saraa gacchmi dhamma ca bhikkhusagha ca, upsaka ma bhagav dhretu ajjatagge pupeta saraa gata. adhivsetu ca me bhante bhagav svtanya bhatta saddhi bhikkhu- saghen 'ti. adhivsesi bhagav tuhibhvena. atha kho Anthapiiko gahapati bhagavato adhivsana viditv uhysan bhagavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. ||5|| assosi kho Rjagahako sehi: Anthapii- kena kira gahapatin svtanya buddhapamukho sagho nimantito 'ti. atha kho Rjagahako sehi Anthapiika gahapati etad avoca: tay kira gahapati svtanya buddha- pamukho sagho nimantito tva csi gantuko, demi te gahapati veyyyika yena tva buddhapamukhassa sa- ghassa bhatta kareyysti. ala gahapati atthi me veyy- yika yenha buddhapamukhassa saghassa bhatta ka- rissmti. assosi kho Rjagahako negamo: Anthapiikena kira gahapatin svtanya buddhapamukho sagho nimantito 'ti. atha kho Rjagahako negamo Anthapiika gaha- pati etad avoca: tay kira gahapati svtanya buddhapa- mukho sagho nimantito tva csi gantuko, demi te gaha- pati veyyyika yena tva buddhapamukhassa saghassa bhatta kareyysti. ala ayyo atthi me . . . karissmti. assosi kho rj Mgadho Seniyo Bimbisro . . ., ala deva atthi me . . . karissmti. ||6|| atha kho Antha- piiko gahapati tass rattiy accayena Rjagahakassa sehissa nivesane pata khdaniya bhojaniya pai- #<[page 158]># %<158 CULLAVAGGA. [VI. 4. 7-9.>% ydpetv bhagavato kla rocpesi: klo bhante nihita bhattan ti. atha kho bhagav pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya yena Rjagahakassa sehissa nivesana ten' upasakami, upasakamitv paatte sane nisdi saddhi bhikkhusaghena. atha kho Anthapiiko gaha- pati buddhapamukha bhikkhusagha patena khdani- yena bhojaniyena sahatth santappetv sampavretv bhaga- vanta bhuttvi ontapattapi ekamanta nisdi, ekam- anta nisinno kho Anthapiiko gahapati bhagavanta etad avoca: adhivsetu me bhante bhagav Svatthiya vassvsa saddhi bhikkhusaghen 'ti. sugre kho gahapati tathgat abhiramantti. ata bhagav a- ta sugat 'ti. atha kho bhagav Anthapiika gaha- pati dhammiy kathya sandassetv samdapetv samutte- jetv sampahasetv uhysan pakkmi. ||7|| tena kho pana samayena Anthapiiko gahapati bahumitto hoti bahusahyo deyyavco. atha kho Anthapiiko gahapati Rjagahe ta karaya tretv yena Svatthi tena pakkmi. atha kho Anthapiiko gahapati antar magge manusse pesi: rme ayyo karotha vihre patihpetha dnni pahapetha, buddho loke uppanno so ca may bha- gav nimantito imin maggena gacchissatti. atha kho te manuss Anthapiikena gahapatin uyyojit rme akasu vihre patihpesu dnni pahapesu. atha kho An- thapiiko gahapati Svatthi gantv samant Svatthi anuvilokesi: kattha nu kho bhagav vihareyya ya assa gmato n' eva avidre na accsanne gamangamanasampa- nna atthikna-atthikna manussna abhikkamanya div appkia ratti appasadda appanigghosa vijana- vta manussarhaseyyaka paisallnasruppan ti. ||8|| addas kho Anthapiiko gahapati Jetassa kumrassa uyyna gmato n' eva avidre na accsanne . . . paisall- nasruppa, disvna yena Jeto kumro ten' upasakami, upasakamitv Jeta kumra etad avoca: dehi me ayya- putta uyyna rma ktun ti. adeyyo gahapati rmo api koisantharen 'ti. gahito ayyaputta rmo 'ti. na gahapati gahito rmo 'ti. gahito na gahito 'ti vohrike mahmatte pucchisu. mahmatt evam hasu: yato #<[page 159]># %% tay ayyaputta aggho kato gahito rmo 'ti. atha kho Anthapiiko gahapati sakaehi hiraa nibbhpetv Jetavana koisanthara santharpesi. ||9|| saki nha- am hiraa thokassa oksassa kohaka smant na ppahoti. atha kho Anthapiiko gahapati manusse - pesi: gacchatha bhae hiraa haratha, ima oksa santharissmti. atha kho Jetassa kumrassa etad ahosi: na kho ida oraka bhavissati yathya gahapati tva bahu hiraa pariccajatti, Anthapiika gahapati etad avoca: ala gahapati m' eta oksa santharpesi, dehi me eta oksa, mam' eta dna bhavissatti. atha kho Anthapiiko gahapati aya kho Jeto kumro abhito tamanusso. mahiddhiyo kho pana evarpna tama- nussna imasmi dhammavinaye pasdo 'ti ta oksa Jetassa kumrassa pdsi. atha kho Jeto kumro tasmi okse kohaka mpesi. atha kho Anthapiiko gahapati Jetavane vihre krpesi, pariveni krpesi, kohake kr- pesi, upahnaslyo k., aggislyo k., kappiyakuiyo k., vaccakuiyo k., cakame k., cakamanaslyo k., udapne k., udapnaslyo k., jantghare k., jantgharaslyo k., pokkha- raiyo k., maape krpesi. ||10||4|| atha kho bhagav Rjagahe yathbhiranta viharitv yena Vesl tena crika pakkmi. anupubbena crika caramno yena Vesl tad avasari. tatra suda bhagav Vesliya viharati Mahvane kgraslya. tena kho pana samayena manuss sakkacca navakamma ka- ronti ye pi bhikkh navakamma adhihenti te pi sakkacca upahenti cvarapiaptasensanagilnapaccayabhesajjapa- rikkhrena. atha kho aatarassa daliddassa tunnavyassa etad ahosi: na kho ida oraka bhavissati yath yime manuss sakkacca navakamma karonti. yan nnham pi navakamma kareyyan ti. atha kho so daliddo tunna- vyo sma cikkhalla madditv ihakyo cinitv kue uhpesi. tena akusalakena cit vak bhitti paripati. dutiyam pi kho . . . , tatiyam pi kho so daliddo tunnavyo sma cikkhalla . . . paripati. ||1|| atha kho so daliddo tunnavyo ujjhyati khyati vipceti: ye ime samana #<[page 160]># %<160 CULLAVAGGA. [VI. 5. 2-6. 2.>% Sakyaputtiyna denti cvarapiaptasensanagilnapacca- yabhesajjaparikkhra te ime ovadanti anussanti tesa ca navakamma adhihenti. aha pan' amhi daliddo, na ma koci ovadati v anussati v navakamma v adhihe- tti. assosu kho bhikkh tassa daliddassa tunnavyassa ujjhyantassa khyantassa vipcentassa. atha kho te bhi- kkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave navakamma dtu. navakammiko bhikkhave bhikkhu ussukka pa- jjissati kinti nu kho vihro khippa pariyosna gaccheyy 'ti, khaaphulla paisakharissati. ||2|| eva ca pana bhikkhave dtabba: pahama bhikkhu ycitabbo, ycitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla sagho itthannmassa gahapatino vihra itthannmassa bhikkhuno navakamma dadeyya. es atti. sutu me bhante sagho. sagho itthannmassa . . . deti. yassyasmato khamati itthannmassa gahapatino vihra itthannmassa bhikkhuno navakammassa dna so tuh' assa. yassa na kkhamati so bhseyya. dinno saghena . . . dhraymti. ||3||5|| atha kho bhagav Vesliya yathbhiranta viharitv yena Svatthi tena crika pakkmi. tena kho pana samayena chabbaggiyna bhikkhna antevsik bhi- kkh buddhapamukhassa saghassa purato-purato gantv vihre parigahanti seyyyo parigahanti: ida amhka upajjhyna bhavissati, ida amhka cariyna bha- vissati, ida amhka bhavissatti. atha kho yasm Sriputto buddhapamukhassa saghassa pihito-pihito gantv vihresu pariggahitesu seyysu pariggahitsu seyya alabhamno aatarasmi rukkhamle nisdi. atha kho bhagav rattiy paccsasamaya paccuhya ukksi, yasm- pi Sriputto ukksi. ko etth 'ti. aha bhagav Sriputto 'ti. kissa tva Sriputta idha nisinno 'ti. atha kho yasm Sriputto bhagavato etam attha rocesi. ||1|| atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh paipucchi: sacca kira bhikkhave #<[page 161]># %% chabbaggiyna bhikkhna . . . ida amhka bhavissa- tti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: katha hi nma te bhikkhave moghapuris buddhapamukhassa . . . pariggahessanti . . . amhka bhavissatti. n' eta bhi- kkhave appasannna . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: ko bhikkhave arahati aggsana aggodaka aggapian ti. ekacce bhikkh evam hasu: yo bhagav khattiyakul pabbajito so arahati aggsana aggo- daka aggapian ti. ekacce bhikkh evam hasu: yo bhagav brhmaakul pabbajito . . ., . . . gahapatikul pabbajito . . ., . . . suttantiko . . ., . . . vinayadharo . . ., . . . dhammakathiko . . ., . . . pahamassa jhnassa lbh . . ., . . . dutiyassa jhnassa lbh . . ., . . . tatiyassa jh- nassa lbh . . ., . . .catutthassa jhnassa lbh . . ., . . . sotpanno . . ., . . . sakadgm . . ., . . . angm . . ., . . . arah . . ., . . . tevijjo . . ., . . . chaabhio so arahati aggsana aggodaka aggapian ti. ||2|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: bhtapubba bhi- kkhave Himavantapasse mahnigrodho ahosi, ta tayo sahy upanissya viharisu tittiro ca makkao ca hatthingo ca. te aamaa agrav appatiss asabhgavuttik viha- ranti. atha kho bhikkhave tesa sahynam etad ahosi: aho nna maya jneyyma amhka jtiy mahantatara, ta maya sakkareyyma garukareyyma mneyyma p- jeyyma tassa ca maya ovde tiheyym 'ti. atha kho bhikkhave tittiro ca makkao ca hatthinga pucchisu: tva samma ki pora sarasti. yadha samm chpo homi ima nigrodha antar satthna karitv atikkammi, aggakuraka me udara chupati. imha samm por- a sarmti. atha kho bhikkhave tittiro ca hatthingo ca makkaa pucchisu: tva samma ki pora sarasti. yadha samm chpo homi chamya nisditv imassa nigrodhassa aggakuraka khdmi. imha samm por- a sarmti. atha kho bhikkhave makkao ca hatthingo ca tittira pucchisu: tva samma ki pora sarasti. amukasmi samm okse mahnigrodho ahosi, tato aha eka phala bhakkhitv imasmi okse vacca aksi, tassya nigrodho jto. tad p' aha samm jtiy ma #<[page 162]># %<162 CULLAVAGGA. [VI. 6. 3-7.>% hantataro 'ti. atha kho bhikkhave makkao ca hatthingo ca tittira etad avocu: tva samma amhka jtiy ma- hantataro, ta maya sakkarissma garukarissma mness- ma pjessma tuyha ca maya ovde tihissm 'ti. atha kho bhikkhave tittiro makkaa ca hatthinga ca pacasu slesu samdapesi attan ca pacasu slesu samdya vattati. te aamaa sagrav sappatiss sabhgavuttik viharitv kyassa bhed param mara sugati sagga loka upa- pajjisu. eta kho bhikkhave Tittiriya nma brahma- cariya ahosi. ye vaddham apacyanti nar dhammassa kovid diheva dhamme psas samparye ca suggatti. ||3|| tena hi nma bhikkhave tiracchnagat p aamaa sagrav sappatiss sabhgavuttik viharissanti, idha kho ta bhikkhave sobhetha ya tumhe eva svkkhte dhammavinaye pabbajit samn aamaa sagrav sappatiss sabhgavuttik vihareyytha. n' eta bhikkhave appasannna . . . dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave yathvuha abhiv- dana paccuhna ajalikamma smcikamma agg- sana aggodaka aggapia. na ca bhikkhave saghi- ka yathvuha paibhitabba. yo paibheyya patti dukkaass 'ti. ||4|| dasa yime bhikkhave avandiy: pure upasampannena pacch upasampanno avandiyo, anupa- sampanno avandiyo, nnsavsako vuhataro adhamma- vd av., mtugmo av., paako av., parivsiko av., mlya paikassanraho av., mnattraho av., mnattacriko av., abbhnraho avandiyo. ime kho bhikkhave dasa avandiy. tayo 'me bhikkhave vandiy: pacch upasampannena pure upasampanno vandiyo, nnsavsako vuhataro dhamma- vd vandiyo, sadevake bhikkhave loke samrake sabrahmake sassamaabrhmaiy pajya sadevamanussya tathgato araha sammsambuddho vandiyo. ime kho bhikkhave tayo vandiy 'ti. ||5||6|| tena kho pana samayena manuss sagha uddissa maape paiydenti santhare paiydenti okse paiydenti. #<[page 163]># %% chabbaggiyna bhikkhna antevsik bhikkh sa- ghika eva bhagavat yathvuha anuta no uddissa- katan ti buddhapamukhassa saghassa purato-purato gantv maape parigahanti santhare parigahanti okse pari- gahanti: ida amhka upajjhyna bhavissati, ida amhka cariyna bhavissati, ida amhka bhavissatti. atha kho yasm Sriputto buddhapamukhassa saghassa pihito-pihito gantv maapesu pariggahitesu santharesu pariggahitesu oksesu pariggahitesu oksa alabhamno aatarasmi rukkhamle nisdi. atha kho bhagav rattiy paccsasamaya paccuhya ukksi, yasmpi Sriputto ukksi. ko etth 'ti. aha bhagav Sriputto 'ti. kissa tva Sriputto idha nisinno 'ti. atha kho yasm Sriputto bhagavato etam attha rocesi. atha kho bhagav etasmi nidne etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv bhikkh paipucchi: sacca kira . . ., vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave uddissaka- tam pi yathvuha paibhitabba. yo paibheyya patti dukkaass 'ti. ||7|| tena kho pana samayena manuss bhattagge antaraghare uccsayanamahsayanni papenti seyyath' da: sandi pallaka goaka cittaka paika paalika tlika vikatika uddhalomi ekantalomi kahissa koseyya kuttaka hatthatthara assatthara rathatthara ajinappa- vei kadalimigapavarapaccattharaa sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. bhikkh kukkuccyant nbhi- nisdanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave hapetv ti sandi pallaka tlika gihivi- kata abhinisditu na tv eva abhinipajjitun ti. tena kho pana samayena manuss bhattagge antaraghare tlonaddha macam pi pham pi papenti. bhikkh kukkuccyant nbhinisdanti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave gihivikata abhinisditu na tv eva abhini- pajjitun ti. ||8|| atha kho bhagav anupubbena crika caramno yena Svatthi tad avasari. tatra suda bhagav Svatthiya #<[page 164]># %<164 CULLAVAGGA. [VI. 9. 1-2.>% viharati Jetavane Anthapiikassa rme. atha kho Anthapiiko gahapati yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinno kho Anthapiiko gahapati bhaga- vanta etad avoca: adhivsetu me bhante bhagav svta- nya bhatta saddhi bhikkhusaghen 'ti. adhivsesi bhagav tuhibhvena. atha kho Anthapiiko gahapati bhagavato adhivsana viditv uhysan bhagavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. atha kho An- thapiiko gahapati tass rattiy accayena pata khdani- ya bhojaniya paiydpetv bhagavato kla rocpesi: klo bhante nihita bhattan ti. atha kho bhagav pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya yena An- thapiikassa gahapatissa nivesana ten' upasakami, upa- sakamitv paatte sane nisdi saddhi bhikkhusaghena. atha kho Anthapiiko gahapati buddhapamukha bhikkhu- sagha patena khdaniyena bhojaniyena sahatth santa- ppetv sampavretv bhagavanta bhuttvi ontapattap- i ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho Antha- piiko gahapati bhagavanta etad avoca: kathha bhante Jetavane paipajjmti. tena hi tva gahapati Jetavana gatngatactuddisassa saghassa patihpehti. eva bhante 'ti kho Anthapiiko gahapati bhagavato paissutv Jetavana gatngatactuddisassa saghassa patihpesi. ||1|| atha kho bhagav {Anthapiika} gaha- pati imhi gthhi anumodi: sta uha paihanti tato vamigni ca sirisape ca makase ca sisire cpi vuhiyo, | tato vttapo ghoro sajto paihaati: {leattha} ca sukhattha ca jhyitu ca vipassitu vihradna saghassa agga buddhena vaita. | tasm hi paito poso sampassa attham attano vihre kraye ramme vsayettha bahussute, | tesa anna ca pna ca vatthasensanni ca dadeyya ujubhtesu vippasannena cetas. | te tassa dhamma desenti sabbadukkhpandana ya so dhamma idh' aya parinibbti ansavo 'ti. #<[page 165]># %% atha kho bhagav Anthapiika gahapati imhi gthhi anumoditv uhysan pakkmi. ||2||9|| tena kho pana samayena aatarassa ajvakasvakassa mahmattassa saghabhatta hoti. yasm Upanando Sakyaputto pacch gantv vippakatabhojane anantarika bhikkhu vuhpesi, bhattagga kolhala ahosi. atha kho so mahmatto ujjhyati khyati vipceti: katha hi nma sama Sakyaputtiy pacch gantv vippakatabhojane bhikkh vuhpessanti, bhattagga kolhala ahosi. nanu nma labbh aatrpi nisinnena yvadattha bhujitun ti. assosu kho bhikkh tassa mahmattassa ujjhyantassa kh- yantassa vipcentassa. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma yasm Upanando Sakyaputto pacch gantv vippakatabhojane anantarika bhikkhu vuhpessati, bhattagga kolhala ahosti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira tva Upananda pacch gantv vippakatabhojane anantarika bhikkhu vuhpesi, bhattagga kolhala ahosti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: katha hi nma tva moghapurisa pacch gantv vippakatabhojane anantarika bhikkhu vuhpessasi, bhattagga kolhala ahosi. n' eta moghapurisa appasannna . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave vippakatabhojane bhikkhu {vuhpetabbo.} yo vuhpeyya patti dukkaassa. sace vuhpeti pavrito ca hoti, gaccha udaka har 'ti vattabbo. eva ce ta labhetha icc eta kusala, no ce labhetha sdhuka sitthni gilitv vuha- tarassa sana dtabba. na tv evha bhikkhave kenaci pariyyena vuhatarassa bhikkhuno sana paibhitabban ti vadmi. yo paibheyya patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh gilne bhikkh vuhpenti. giln eva vadenti: na maya vuso sakkoma vuhtu, giln' amh 'ti. maya yasmante vuhpess- m 'ti pariggahetv vuhpetv hitake mucanti. giln mucchit papatanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave gilno vuhpetabbo. yo vuhpeyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy #<[page 166]># %<166 CULLAVAGGA. [VI. 10. 2-11. 2.>% bhikkh giln maya avuhpany 'ti varaseyyyo pali- buddhanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gilnassa pairpa seyya dtun ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh lesakappena sen- sana paibhanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave lesakappena sensana paibhitabba. yo pai- bheyya patti dukkaass 'ti. ||2||10|| tena kho pana samayena sattarasavaggiy bhikkh aatara paccantima mahvihra paisakharonti idha maya vassa vasissm 'ti. addassu kho chabbaggiy bhikkh sattarasavaggiye bhikkh vihra paisakharonte, disvna evam hasu: ime vuso sattarasavaggiy bhikkh vihra paisakharonti, handa ne vuhpem 'ti. ekacce evam hasu: gametha vuso yva paisakharonti, pai- sakhate vuhpessm 'ti. atha kho chabbaggiy bhikkh sattarasavaggiye bhikkh etad avocu: uhethvuso, amh- ka vihro pputti. nanu vuso paigacc' eva cikkhi- tabba, maya c' aa paisakhareyym 'ti. nanu vuso saghiko vihro 'ti. mvuso saghiko vihro 'ti. uhethvuso, amhka vihro pputti. mahallako vuso vihro, tumhe pi vasatha mayam pi vasissm 'ti. uheth- vuso, amhka vihro pputti kupit anattaman gv- ya gahetv nikkahanti. te nikkahiyamn rodanti. bhikkh evam hasu: kissa tumhe vuso rodath 'ti. ime vuso chabbaggiy bhikkh kupit anattaman amhe saghi- k vihr nikkahantti. ye te bhikkh appicch te ujjh- yanti khyanti vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhi- kkh kupit anattaman bhikkh saghik vihr nikka- hissantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh kupit anattaman bhikkh saghik vihr nikkahantti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhi- kkh mantesi: na bhikkhave kupitena anattamanena bhi- kkhu saghik vihr nikkahitabbo. yo nikkaheyya yathdhammo kretabbo. anujnmi bhikkhave sensana ghetun ti. ||1|| atha kho bhikkhna etad ahosi: kena nu kho sensana ghetabban ti. bhagavato etam attha ro- #<[page 167]># %% cesu. anujnmi bhikkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu sensanaghpaka sammannitu: yo na chandgati gaccheyya, na dosgatim gaccheyya, na mohgati gaccheyya, na bhaygati gaccheyya, gahi- tgahita ca jneyya. eva ca pana bhikkhave sammanni- tabbo: pahama bhikkhu ycitabbo, ycitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla sagho itthannma bhikkhu sensanaghpaka sammanneyya. es atti. sutu me bhante sagho. sagho itthann- ma bhikkhu sensanaghpaka sammannati. yass- yasmato . . . bhseyya. sammato . . . dhraymti. ||2|| atha kho sensanaghpakna bhikkhna etad ahosi: kathan nu kho sensana ghetabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pahama bhikkh gaetu, bhikkh gaetv seyy gaetu, seyy gaetv seyyaggena ghetun ti. seyyaggena ghent seyy ussdiyisu. anujnmi bhikkhave vihraggena ghetun ti. vihraggena ghent vihr ussdiyisu. anujnmi bhi- kkhave pariveaggena ghetun ti. pariveaggena ghent parive ussdiyisu. anujnmi bhikkhave anubhgam pi dtu. gahite anubhge ao bhikkhu gacchati. na ak- m dtabbo 'ti. tena kho pana samayena bhikkh nissme hitassa sensana ghenti. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave nissme hitassa sensana ghe- tabba. yo gheyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh sensana gahetv sabbakla paib- hanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave sensana gahetv sabbakla paibhitabba. yo pai- bheyya patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave vassna temsa paibhitu, utukla na paibhitun ti. ||3|| atha kho bhikkhna etad ahosi: kati nu kho sensanagh 'ti. bhagavato etam attha rocesu. tayo 'me bhikkhave sensanagh purimako pacchimako antarmuttako. apa- rajjugatya shiy purimako ghetabbo, msagatya shi- y pacchimako ghetabbo, aparajjugatya pavraya yati vassvsatthya antarmuttako ghetabbo. ime kho bhi- kkhave tayo sensanagh 'ti. ||4||11|| dutiyabhavra. #<[page 168]># %<168 CULLAVAGGA. [VI. 12-13. 1.>% tena kho pana samayena yasm Upanando Sakya- putto Svatthiya sensana gahetv aatara gma- kvsa agamsi, tattha pi sensana aggahesi. atha kho tesa bhikkhna etad ahosi: aya kho vuso yasm Upanando Sakyaputto bhaanakrako kalahakrako vivda- krako bhassakrako saghe adhikaraakrako. sac' ya idha vassa vasissati sabbeva maya na phsu vasissma. handa na pucchm 'ti. atha kho te bhikkh yasmanta Upananda Sakyaputta etad avocu: nanu tay vuso Upananda Svatthiya sensana gahitan ti. evam vuso 'ti. ki pana tva vuso Upananda eko dve paibhasti. idha dn' ha vuso mucmi tattha gahmti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma yasm Upanando Sakyaputto eko dve paibhissatti. bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidane etasmi pakarae bhikkhusagha sanniptpetv yas- manta Upananda Sakyaputta paipucchi: sacca kira tva Upananda eko dve paibhasti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: katha hi nma tva mogha- purisa eko dve paibhissasi. tattha tay moghapurisa gahi- ta idha mukka, idha gahita kho tatra mukka. eva tva moghapurisa ubhayattha paibhiro. n' eta mogha- purisa appasannna . . . dhammi katha katv bhi- kkh mantesi: na bhikkhave ekena dve paibhitabb. yo paibheyya patti dukkaass 'ti. ||12|| tena kho pana samayena bhagav bhikkhna anekapari- yyena vinayakatha katheti vinayassa vaa bhsati vina- yapariyattiy vaa bhsati dissa-dissa yasmato Up- lissa vaa bhsati. bhikkh bhagav anekapariyyena vinayakatha katheti . . . Uplissa vaa bhsati, handa maya vuso yasmato Uplissa santike vinaya pariy- pum 'ti, te 'dha bah bhikkh ther ca nav ca majjhim ca yasmato Uplissa santike vinaya pariypuanti. yasm Upli hitako uddisati therna bhikkhna gravena, therpi bhikkh hitak uddispenti dhammagravena, tattha ther c' eva bhikkh kilamanti yasm ca Upli. bhagavato etam attham rocesu. anujnmi bhikkhave navakena bhi- #<[page 169]># %% kkhun uddisantena samake v sane nisditu uccatare v dhammagravena, therena bhikkhun uddispentena samake v sane nisditu ncatare v dhammagraven 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bah bhikkh yasmato Uplissa santike hitak uddesa patimnent kilamanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave samn- sanikehi saha nisditun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kittvat nu kho samnsaniko hotti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave tivassanta- rena saha nisditun ti. tena kho pana samayena sambahul samnsanik mace nisditv maca bhindisu, phe nisditv pha bhindisu. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave tivaggassa maca tivaggassa phan ti. tivaggo pi mace nisditv maca bhindi, phe nisditv pha bhindi. anujnmi bhikkhave du- vaggassa maca duvaggassa phan ti. tena kho pana samayena bhikkh asamnsanikehi saha dghsane nisdi- tu kukkuccyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave hapetv paaka mtugma ubhatovyajanaka asamnsanikehi saha dghsane nis- ditun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kittakapacchi- ma nu kho dghsana hotti. anujnmi bhikkhave ya tia pahoti ettakapacchima dghsanan ti. ||2||13|| tena kho pana samayena Viskh Migramt sa- ghassa atthya slinda psda krpetukm hoti hatthi- nakhaka. atha kho bhikkhna etad ahosi: kin nu kho bhagavat psdaparibhogo anuto ki ananuto 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sabba psdaparibhogan ti. tena kho pana samayena rao Pasenadissa Kosalassa ayyak klakat hoti. tass klakiriyya saghassa bahu akappiyabhaa uppanna hoti seyyath' da: sandi pallako goako cittak paik paalik tlik vikatik uddhalom ekantalom kahissa koseyya kuttaka hatthatthara assatthara rathatthara ajinappavei kadalimigapavarapaccattharaa sauttaracchada ubhatolohitakpadhna. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sandiy pde #<[page 170]># %<170 CULLAVAGGA. [VI. 14. 1-16. 1.>% bhinditv paribhujitu, pallakassa vle bhinditv pari- bhujitu, tlika vijaetv bimbohana ktu, avasesa bhummattharaa ktun ti. ||14|| tena kho pana samayena Svatthiy avidre aa- tarasmi gmakvse vsik bhikkh upaddut honti gantukagamikna bhikkhna sensana papent. atha kho tesa bhikkhna etad ahosi: etarahi kho maya vuso upaddut gantukagamikna bhikkhna sensana papent. handa maya vuso sabba saghika sen- sana ekassa dema tassa santaka paribhujissm 'ti. te sabbam pi saghika sensana ekassa adasu. gantuk bhikkh te bhikkh etad avocu: amhka vuso sensa- na papeth 'ti. n' atth' vuso saghika sensana, sabba amhehi ekassa dinnan ti. ki pana tumhe vuso saghika sensana vissajjeth 'ti. evam vuso 'ti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma bhi- kkh saghika sensana vissajjessantti. bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave bhikkh saghi- ka sensana vissajjentti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav: katha hi nma te bhikkhave mogha- puris saghika sensana vissajjessanti. n' eta bhi- kkhave . . ., vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: ||1|| pac' imni bhikkhave avissajjiyni na vissajjetabbni saghena v gaena v puggalena v, vissa- jjitni pi avissajjitni honti, yo vissajjeyya patti thullacca- yassa. katamni paca. rmo rmavatthu, ida paha- ma avissajjiya na vissajjetabba saghena v gaena v puggalena v, vissajjitam pi avissajjita hoti, yo vissajjeyya patti thullaccayassa. vihro vihravatthu, ida dutiya . . ., maco pha bhis bimbohana, ida tatiya . . ., lohakumbh lohabhaka lohavrako lohakaha vs pharasu kuhr kuddlo nikhdana, ida catuttha . . ., vall veu mujababbaja tia mattik drubhaa matti- kbhaa, ida pacama . . ., imni kho bhikkhave paca avissajjiyni . . . patti thullaccayass 'ti. ||2||15|| atha kho bhagav Svatthiya yathbhiranta vihar- #<[page 171]># %% itv yena Kigiri tena crika pakkmi mahat bhi- kkhusaghena saddhi pacamattehi bhikkhusatehi Sri- puttamoggallnehi ca. assosu kho Assajipunabba- suk bhikkh: bhagav kira Kigiri gacchati mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi bhikkhusatehi Sri- puttamoggallnehi ca. handa maya vuso sabba saghi- ka sensana bhjema, ppicch Sriputtamoggalln ppi- kna icchna vasa gat, na maya tesa sensana papessm 'ti, te sabba saghika sensana bh- jesu. atha kho bhagav anupubbena crika caramno yena Kigiri tad avasari. atha kho bhagav sambahule bhikkh mantesi: gacchatha tumhe bhikkhave Assaji- punabbasuke bhikkh upasakamitv eva vadetha: bha- gav vuso gacchati mahat . . . Sriputtamoggallnehi ca, bhagavato ca vuso sensana papetha bhikkhu- saghassa ca Sriputtamoggallnna c 'ti. eva bhante 'ti kho te bhikkh bhagavato paissutv yena Assajipunabba- suk bhikkh ten' upasakamisu, upasakamitv Assaji- punabbasuke bhikkh etad avocu: bhagav vuso . . . Sriputtamoggallnna c 'ti. n' atth' vuso saghika sensana, sabba amhehi bhjita. svgata vuso bha- gavato, yasmi vihre bhagav icchissati tasmi vihre vasissati, ppicch Sriputtamoggalln ppikna icchna vasa gat, na maya tesa sensana papessm 'ti. ||1|| ki pana tumhe vuso saghika sensana bhjitth 'ti. evam vuso 'ti. ye te bhikkh appicch . . . vip- centi: katha hi nma Assajipunabbasuk bhikkh saghi- ka sensana bhjessantti. atha kho te bhikkh bhaga- vato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave. sacca bhagav. katha hi nma te bhikkhave moghapuris saghi- ka sensana bhjessanti. n' eta bhikkhave . . ., viga- rahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: pac' imni bhikkhave avebhagiyni na vibhajitabbni saghena v gaena v puggalena v, vibhattni pi avi- bhattni honti, yo vibhajeyya patti thullaccayassa. kata- mni paca. rmo . . . (see ch. 15. 2) . . . imni kho bhikkhave paca avebhagiyni . . . patti thullaccayass 'ti. ||2||16|| #<[page 172]># %<172 CULLAVAGGA. [VI. 17. 1-2.>% atha kho bhagav Kigirismi yathbhiranta viha- ritv yena av tena crika pakkmi, anupubbena crika caramno yena av tad avasari. tatra suda bhagav aviya viharati Aggave cetiye. tena kho pana samayena avak bhikkh evarpni navakammni denti: pianikkhepanamattena pi navakamma denti, kualepanamattena pi navakamma denti, dvrahapa- namattena pi n. d., aggalavaikaraamattena pi n. d., loka- sandhikaraamattena pi n. d., setavaakaraamattena pi n. d., kavaakaraamattena pi n. d., gerukaparikamma- karaamattena pi n. d., chdanamattena pi n. d., bhandhana- mattena pi n. d., gaikdhnamattena pi n. d., khaa- phullapaisakharaamattena pi n. d., paribhaakaraa- mattena pi n. d., vsativassikam pi n. d., tisavassikam pi n. d., yvajvikam pi n. d., dhmaklikam pi pariyosita vihra navakamma denti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma avak bhikkh evarpni navakammni dassanti . . . dhmaklikam pi pariyosita vihra navakamma dassantti. bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave. sacca bhagav. viga- rahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhi- kkhave pianikkhepanamattena navakamma dtabba, . . ., na dhmaklika pariyosita vihra navakamma dtabba. yo dadeyya patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave akata v vihra vippakata v navakamma dtu; khuddake vihre kamma oloketv chapacavassi- ka navakamma dtu, ahayoge kamma oloketv sattahavassika navakamma dtu, mahallake vihre psde v kamma oloketv dasadvdasavassika nava- kamma dtun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh sabba vihra navakamma denti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave sabbo vihro nava- kamma dtabbo. yo dadeyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh ekassa dve denti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave ekassa dve dtabb. yo dadeyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh navakamma gahetv aa vsenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave nava- #<[page 173]># %% kamma gahetv ao vsetabbo. yo vseyya patti dukka- ass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh navakamma gahetv saghika paibhanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave navakamma gahetv saghika paibhitabba. yo paibheyya patti dukkaassa. anuj- nmi bhikkhave eka varaseyya gahetun ti. tena kho pana samayena bhikkh nissme hitassa navakamma denti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave nissme hitassa navakamma dtabba. yo dadeyya patti dukka- ass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh navakamma gahetv sabbakla paibhanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave navakamma gahetv sabbakla paibhitabba. yo paibheyya patti dukkaassa. anuj- nmi bhikkhave vassna temsa paibhitu, utukla na paibhitun ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkh navakamma gahetv pakkamanti pi vibbhamanti pi klam pi karonti smaerpi paijnanti sikkha paccakkhtakpi paijnanti antimavatthu ajjhpannakpi p. ummattakpi p. khittacittpi p. vedanapi p. pattiy adassane ukkhitta- kpi p. pattiy appaikamme ukkhittakpi p. ppikya dihiy appainissagge ukkhittakpi p. paakpi p. theyya- savsakpi p. titthiyapakkantakpi p. tiracchnagatpi p. mtughtakpi p. pitughtakpi p. arahantaghtakpi p. bhikkhundsakpi p. saghabhedakpi p. lohituppdakpi p. ubhatovyajanakpi paijnanti. bhagavato etam attha rocesu. idha pana bhikkhave bhikkhu navakamma gahetv pakkamati. m saghassa hyti aassa dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu navakamma gahetv vibbha- mati, kla karoti . . . ubhatovyajanako paijnti. m saghassa hyti aassa dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu navakamma gahetv vippakate pakkamati, . . ., ubhatovyajanako paijnti. m saghassa hyti aassa dtabba. idha pana bhikkhave bhikkhu navakamma gahetv pariyosite pakkamati, tass' eva ta. idha pana bhi- kkhave bhikkhu navakamma gahetv pariyosite vibbha- mati, . . ., antimavatthu ajjhpannako paijnti, sagho sm. idha pana bhikkhave bhikkhu navakamma gahetv pariyosite ummattako paijnti, . . ., ppikya dihiy #<[page 174]># %<174 CULLAVAGGA. [VI. 17. 3-20. 1.>% appainissagge ukkhittako paijnti, tass' eva ta. idha . . . pariyosite paako paijnti, . . ., ubhatovyajanako paijnti, sagho smti. ||3||17|| tena kho pana samayena bhikkh aatarassa upsakassa vihraparibhoga sensana aatra paribhujanti. atha kho so upsako ujjhyati khyati vipceti: katha hi nma bhaddant aatraparibhoga aatra paribhujissantti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave aatra- paribhogo aatra paribhujitabbo. yo paribhujeyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh uposathaggam pi sannisajjam pi haritu kukkuccyant chamya nisdanti, gattni pi cvarni pi pasukitni honti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave tvaklika haritun ti. tena kho pana samayena saghassa mahvihro udriyati. bhikkh kukkuccyant sensana ntiharanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave guttatthya haritun ti. ||18|| tena kho pana samayena saghassa sensanaparikkhriko mahaggho kambalo uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave phtikammatthya pari- vattetun ti. tena kho pana samayena saghassa sensana- parikkhrika mahaggha dussa uppanna hoti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave phti- kammatthya parivattetun ti. tena kho pana samayena saghassa acchacamma uppanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pdapuchani ktun ti. cakkal uppann hoti. anujnmi bhikkhave pdapuchani ktun ti. colaka uppanna hoti. anuj- nmi bhikkhave pdapuchani ktun ti. ||19|| tena kho pana samayena bhikkh adhotehi pdehi sen- sana akkamanti, sensana dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave adhotehi pdehi sen- sana akkamitabba. yo akkameyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh allehi pdehi sensana akkamanti, sensana dussati. bhagavato etam attha #<[page 175]># %% rocesu. na bhikkhave allehi pdehi sensana akkami- tabba. yo akkameyya patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh sauphan sensana akkamanti, sensana dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave sauphanena sensana akkamitabba. yo akka- meyya patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh parikammakatya bhmiy nuhuhanti, vao dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave parikammakatya bhmiy nuhuhitabba. yo nuhu- heyya patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave kheamalla- kan ti. tena kho pana samayena macapdpi phap- dpi parikammakata bhmi vilikhanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave colakena palivehe- tun ti. tena kho pana samayena bhikkh parikammakata bhitti apassenti, vao dussati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave parikammakat bhitti apasse- tabb. yo apasseyya patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave apassenaphalakan ti. apassenaphalaka hehato bhmi vilikhati uparito bhitti hanti. anujnmi bhi- kkhave hehato ca uparito ca colakena palivehetun ti. tena kho pana samayena dhotapdak nipajjitu kukkuccyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave paccattharitv nipajjitun ti. ||2||20|| atha kho bhagav aviya yathbhiranta viharitv yena Rjagaha tena crika pakkmi. anupubbena crika caramno yena Rjagaha tad avasari. tatra suda bhagav Rjagahe viharati Veuvane Kalandakani- vpe. tena kho pana samayena Rjagaha dubbhikkha hoti, manuss na sakkonti saghabhatta ktu, icchanti uddesabhatta nimantana salkabhatta pakkhika uposa- thika pipadika ktu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave saghabhatta uddesabhatta nimantana salkabhatta pakkhika uposathika pipa- dikan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh attano madhurabhattni gahetv lmakni bhattni bhikkh- na denti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu bhatt- #<[page 176]># %<176 CULLAVAGGA. [VI. 21. 1-3.>% uddesaka sammannitu: yo na chandgati gaccheyya, na dosgati gaccheyya, na mohgati gaccheyya, na bhay- gati gaccheyya, uddihnuddiha ca jneyya. eva ca pana bhikkhave sammannitabbo: pahama bhikkhu y- citabbo, ycitv . . . (see IV. 9, etc.) . . . dhraymti. atha kho bhattuddesakna bhikkhna etad ahosi: kathan nu kho bhatta uddisitabba. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave salkya v paikya v upanibandhitv opujitv uddisitun ti. ||1|| tena kho pana samayena saghassa sensanapapako na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu sensanapapaka samma- nnitu: yo na chandgati gaccheyya . . . paatt- paatta ca jneyya. eva ca pana bhikkhave sammanni- tabbo . . . dhraymti. tena kho pana samayena sa- ghassa bhagriko na hoti. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu bhagrika sammannitu: yo na chand- gati gaccheyya . . . guttgutta ca jneyya. eva ca . . . dhraymti. tena kho pana samayena saghassa cvarapaigghako na hoti. bhagavato etam attha roce- su. anujnmi bhikkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu cvarapaigghaka sammannitu: yo na chandgati gaccheyya . . . gahitgahita ca jneyya. eva ca . . . dhraymti. tena kho pana samayena saghassa cvarabhjako . . . ygubhjako . . . phalabhja- ko na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu cvabhja- ka ( . . . ygubhjaka . . . phalabhjaka) samman- nitu: yo na chandgati gaccheyya . . . bhjitbhjita ca jneyya. eva ca . . . dhraymti. tena kho pana samayena saghassa khajjakabhjako na hoti, khajjaka abhjiyamna nassati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pacah' agehi samanngata bhi- kkhu khajjakabhjaka sammannitu . . . dhray- mti. ||2|| tena kho pana samayena saghassa bhagre appamattako parikkhro uppanno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pacah' agehi #<[page 177]># %% samanngata bhikkhu appamattakavissajjaka sammannitu: yo na chandgati gaccheyya . . . vissajji- tvissajjita ca jneyya. eva ca . . . dhraymti. tena appamattakavissajjakena bhikkhun ekek sci dtabb satthaka dtabba uphan dtabb kyabandhana d- tabba asavaddhako dtabbo parissvana dtabba dhammakarako dtabbo kusi dtabb ahakusi dtabb maala dtabba ahamaala dtabba anuvto dtabbo paribhaa dtabba. sace hoti saghassa sappi v tela v madhu v phita v, saki paisyitu dtabba, sace puna pi attho hoti, puna pi dtabba, sace puna pi attho hoti, puna pi dtabban ti. tena kho pana samayena saghassa siyaghpako . . . pattaghpako na hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu siyag- hpaka ( . . . pattaghpaka) sammannitu: yo na chandgati gaccheyya . . . gahitgahita ca jneyya. eva ca . . . dhraymti. tena kho pana samayena saghassa rmikapesako na hoti, rmik apesiyamn kamma na karonti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave pacah' agehi samanngata bhikkhu rmi- kapesaka sammannitu: yo na chandgati gaccheyya . . . pesitpesita ca jneyya. eva ca . . . dhraymti. tena kho pana samayena saghassa smaerapesako na hoti, smaer apesiyamn kamma na karonti . . . dh- raymti. ||3||21|| sensanakkhandhaka chaha. tassa uddna: vihra buddhasehena apaatta tad ah, taha-taha nikkhamanti vs tamh te jinasvak. | sehi gahapati disv bhikkhna idam abravi: krpeyya vaseyytha. paipucchisu nyaka. | vihra ahayoga ca psda hammiya guha paca lea anusi. vihre sehi krayi. | jano vihra kreti akava asavuta, kava {pihasagha} udukkhala ca uttari, | vichanachidda rajju ca, vai ca kapissaka #<[page 178]># %<178 CULLAVAGGA.>% 5 sci ghai, tlachidda loha-kaha-visaka, | yantaka scika c' eva, chadana ullittvalitta, vedika jla-salka ca, cakkali, santharena ca, | mihi, pidalamaca ca, sosnikamasrako, bundi, kuirapda ca, hacc' -sandi, uccake, | sattag ca, bhaddapha, phik' -eakapdaka, mamalaka-kocch, pallapham eva ca, | ucc hi, atipdak, ahaguli ca pdak, sutta, ahapada, cola, tlika, ahakyika, | giraggo bhisiyo cpi, dussa, sensana cpi, 10 onaddha, heh patati, uppetv haranti ca, | bhatti ca, hatthabhatti ca anusi tathgato, titthiy vihre cpi, thusa, saha ca mattik, | ikksa, pika, kua, ssapa sitthatelaka, ussanne paccuddharitu, pharusa, gaumattika, | ikksa, paibhna ca, nc, cayo ca, ruha, paripatanti, ak, ahakua, tayo puna, | khuddake, kuapdo ca, ovassati, sara, khila, cvaravasa rajju ca, inda, kiakena ca, | lambana, tiacua, hehmagge naya kare. 15 ajjhokse, otappati, sla, heh ca, bhjana, | vihro, kohako c' eva, parive' -aggislaka, rme ca, puna kohe, heha eva naya kare. | suddha, Anthapii ca saddho Stavana ag, dihadhammo nimantesi saha saghena nyaka. | pes' antar magge, rma krayi gao. Vesliya navakamma, purato ca paiggaha, | ko arahati bhattagge, tittira ca, avandiy, pariggahit', antaraghar, tlo, Svatthi osari, | patihapesi rma, bhattagge ca kolhala, 20 giln, varaseyy ca, les, sattaras tahi, | kena nu kho, katha nu kho, vihraggena bhjasi, parivea-anubhga ca, akm bhg no dade, | nissma, sabbakla ca, gh sensane tayo, Upanando ca, vaesi, hitak, samnsan, | samnsanik bhindisu, tivagg catuvaggika, asamnsanika dgha, ta dvinna, paribhujisu, | ayy ca, avidre, bhjita ca, Kigiri, #<[page 179]># %< CULLAVAGGA. 179>% av piaka-kuehi, dvra-aggaavaik, | loka-seta-ka ca, geru-chdana-bandhan, 25 bhai-khaa-paribhaa, vsa-tis ca klik, | osite akata sabba, khudde chapacavassika, ahayoge ca sattaha, mahallena dasadvdasa, | sabbavihra, ekassa, aa vsenti, saghika, nissma, sabbakla ca, pakkami, vibbhamanti ca, | kla ca smaera ca, sikkhpaccakkha-antima, ummatt, khittacitt ca, vedan' -patti' dassan, | apaikamma-dihiy, paak, theyya-titthiy, tiracchna-mtu-pitu, arahant ca, dsak, | bhedak, lohituppd, ubhato cpi vyajanak, 30 m saghassa parihyi kamma aassa dtave; | vippakate ca aassa; kate tass' eva pakkame; vibbhamati, ka kato, smaero ca jyati, | paccakkhto ca sikkhya, antimpaiko yadi sagho 'va smiko hoti; ummatt, khitta-vedan, | adassanpaikamme, dihi, tass' eva hoti ta; paako, theyya-titthi ca, tiracchna-mtu-pettika, | ghtako, dsako cpi, bheda-lohita-vyajan, paijnti yadi so sagho 'va hoti smiko. | harant', aatra, kukkucca, undriyati ca, kambala, 35 duss ca, camma-cakkali, colaka, akkamanti ca, | all, uphan, 'nuhu, khlanti, apassenti ca, apassena, khalite v, dhota-paccattharena ca, | Rjagahe na sakkonti, lmaka, bhattuddesaka, katha nu kho, papaka, bhagrikasammuti, | paiggha-bhjako cpi, ygu ca, phalabhjako, khajjakabhjako c' eva, appamattaka vissajje, | siyaghpako c' eva, tath' eva pattaghako, rmika-smaerapesakassa ca sammuti. | sabbbhibh lokavid hitacitto vinyako 40 leattha ca sukhattha ca jhayitu ca vipassitun ti. #<[page 180]># %< 180>% CULLAVAGGA. VII. Tena samayena buddho bhagav Anupiyya viharati, Anupiya nma Mallna nigamo. tena kho pana samayena abhit-abhit Sakyakumr bhaga- vanta pabbajita anupabbajanti. tena kho pana samayena Mahnmo ca Sakko Anuruddho ca Sakko dve bh- tuk honti. Anuruddho Sakko sukhumlo hoti, tassa tayo psd honti, eko hemantiko eko gimhiko eko vassiko. so vassike psde cattro mse nippurisehi turiyehi paricriya- mno na heh psd orohati. atha kho Mahnmassa Sakkassa etad ahosi: etarahi kho abhit-abhit Sakya- kumr bhagavanta pabbajita anupabbajanti, amhka ca kul n' atthi koci agrasm anagriya pabbajito. yan nn- ha v pabbajeyya Anuruddho v 'ti. atha kho Mahnmo Sakko yena Anuruddho Sakko ten' upasakami, upasaka- mitv Anuruddha Sakka etad avoca: etarahi tta Anu- ruddha abhit-abhit Sakyakumr bhagavanta pabbajita anupabbajanti, amhka ca kul n' atthi koci agrasm anagriya pabbajito. tena hi tva v pabbaja aha v pabbajissmti. aha kho sukhumlo, nha sakkomi agrasm anagriya pabbajitu, tva pabbaj- hti. ||1|| ehi kho te tta Anuruddha gharvsattha anus- sissmi. pahama khetta kaspetabba, kaspetv vap- petabba, vappetv udaka atinetabba, udaka atinetv udaka ninnetabba, udaka ninnetv nipetabba, nipetv lavpetabba, lavpetv ubbahpetabba, ubbah- petv puja krpetabba, puja krpetv madd- petabbam, maddpetv pallni uddharpetabbni, pallni #<[page 181]># %% uddharpetv bhusik uddharpetabb, bhusik uddharpetv opunpetabba, opunpetv atiharpetabba, atiharpetv yatim pi vassa evam eva ktabba, yatim pi vassa evam eva ktabban ti. na kamm khyanti, na kammna anto payati. kad kamm khyissanti, kad kammna anto payissati, kad maya appossukk pacahi kma- guehi samappit samagibht paricrissm 'ti. na hi tta Anuruddha kamm khyanti, na kammna anto payati, akhe yeva kamme pitaro ca pitmah ca k- lakat 'ti. tena hi tva eva gharvsatthena upajna, aha {agrasm} anagriya pabbajissmti. atha kho Anu- ruddho Sakko yena mt ten' upasakami, upasakamitv mtara etad avoca: icchm' aha amma agrasm anag- riya pabbajitu, anujnhi ma agrasm anagriya pabbajjy 'ti. eva vutte Anuruddhassa Sakkassa mt Anuruddha Sakka etad avoca: tumhe kho me tta Anu- ruddha dve putt piy manp appaikkl, maraena pi vo akmik vin bhavissmi, kim panha tumhe jvante anu- jnissmi agrasm anagriya pabbajjy 'ti. dutiyam pi kho Anuruddho Sakko mtara etad avoca: icchm' aha amma agrasm anagriya pabbajitu, anujnhi ma agrasm anagriya pabbajjy 'ti. tumhe kho . . . pabbajjy 'ti. tatiyam pi kho Anuruddho Sakko mtara . . . anujnhi ma agrasm anagriya pabbajjy 'ti. ||2|| tena kho pana samayena Bhaddiyo Sakyarj Sakyna rajja kreti, Anuruddhassa Sakkassa sahyo hoti. atha kho Anuruddhassa Sakkassa mt aya kho Bhaddiyo Sakyarj Sakyna rajja kreti, Anuruddhassa Sakkassa sahyo, so na ussahati agrasm anagriya pabbajitun ti, Anuruddha Sakka etad avoca: sace tta Anuruddha Bhaddiyo Sakyarj agrasm anagriya pabbajati eva tvam pi pabbajhti. atha kho Anuruddho Sakko yena Bhaddiyo Sakyarj ten' upasakami, upasakamitv Bhaddiya Sakyarjna etad avoca: mama kho samma pabbajj tava paibaddh 'ti. sace te samma pabbajj mama paibaddh apaibaddh s hotu, aha tay, yathsukha pabbajhti. ehi samma ubho agrasm anagriya pabbaj- issm 'ti. nha samma sakkomi agrasm anagriya #<[page 182]># %<182 CULLAVAGGA. [VII. 1. 3-4.>% pabbajitu, yan te sakk aa may ktu ty ha karissmi, tva pabbajhti. mt kho ma samma evam ha: sace tta Anuruddha Bhaddiyo Sakyarj agrasm anagriya pabbajati eva tvam pi pabbajhti. bhsit kho pana te samma es vc: sace te samma pabbajj mama paibaddh apaibaddh s hotu, aha tay, yathsukha pabbajhti. ehi samma ubho agrasm anagriya pabbaj- issm 'ti. tena kho pana samayena manuss saccavdino honti saccapai. atha kho Bhaddiyo Sakyarj Anu- ruddha Sakka etad avoca: gamehi samma satta vassni, sattanna vassna accayena ubho agrasm anagriya pabbajissm 'ti. aticira samma satta vassni, nha sakkomi satta vassni gametun ti. gamehi samma cha vassni --pe-- paca v., cattri v., ti v., dve v., eka vassa, ekassa vassassa accayena ubho agrasm anagriya pabbajissm 'ti. aticira samma eka vassa, nha sakkomi eka vassa gametun ti. gamehi samma satta mse, sattanna msna accayena ubho agrasm anag- riya pabbajissm 'ti. aticira samma satta ms, nha sakkomi satta mse gametun ti. gamehi samma cha mse --pe-- paca m., cattro m., tayo m., dve m., eka msa, addhamsa, addhamsassa accayena . . . pabbajissm 'ti. aticira samma addhamso, nha sakkomi addhamsa gametun ti. gamehi samma sattha yvha putte ca bhtare ca rajja niyydemti. na cira samma sattho, gamessmti. ||3|| atha kho Bhaddiyo ca Sakyarj Anuruddho ca nando ca Bhagu ca Kimbilo ca Devadatto ca Uplikappakena sattam yath pure ca pure ca caturaginiy senya uyynabhmi niyyanti evam eva caturaginiy senya niyyisu. te dra gantv sena nivattetv paravisaya okkamitv bharaa omucitv uttar- sage bhaika bandhitv Uplikappaka etad avocu: handa bhae Upli nivattassu, alan {te} ettaka jviky 'ti. atha kho Uplissa kappakassa nivattantassa etad ahosi: ca kho Skiy, imin kumr nipptit 'ti ghtpeyyum pi ma. ime hi nma Sakyakumr agrasm anagriya pabbajissanti, kim aga panhan ti. so bhaika mucitv ta bhaa rukkhe laggetv yo passati dinna eva #<[page 183]># %% harat 'ti vatv yena te Sakyakumr ten' upasakami. addassu kho te Sakyakumr Uplikappaka drato 'va gacchanta, disvna Uplikappaka etad avocu: kissa bhae Upli nivatto 'sti. idha me ayyaputt nivattantassa etad ahosi: ca . . . kim aga panhan ti. so kho aha ayyaputt bhaika mucitv ta bhaa rukkhe laggetv yo passati dinna eva harat 'ti vatv tato 'mhi painivatto 'ti. suhu bhae Upli aksi yam pi na nivatto, ca Skiy . . . ghtpeyyum pi tan ti. atha kho te Sakyakumr Uplikappaka dya yena bhagav ten' upa- sakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekam- anta nisdisu, ekamanta nisinn kho te Sakyakumr bhagavanta etad avocu: maya bhante Skiy nma mnassino. aya bhante Uplikappako amhka dgha- ratta paricrako. ima bhagav pahama pabbjetu, imassa maya abhivdana paccuhna ajalikamma smcikamma karissma, eva amhka Skiyna Ski- yamno nimmniyissati. atha kho bhagav Uplikappaka pahama pabbjesi, pacch te Sakyakumre. atha kho yasm Bhaddiyo ten' eva antaravassena tisso vijj sacch- ksi, yasm Anuruddho dibbacakkhu uppdesi, yasm nando sotpattiphala sacchksi, Devadatto pothujja- nika iddhi abhinipphdesi. ||4|| tena kho pana samayena yasm Bhaddiyo araagato pi rukkhamlagato pi sugragato pi abhikkhaa ud- na udneti: aho sukha aho sukhan ti. atha kho samba- hul bhikkh yena bhagav ten' upasakamisu, upasaka- mitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu, ekam- anta nisinn kho te bhikkh bhagavanta etad avocu: yasm bhante Bhaddiyo araagato pi rukkhamlagato pi sugragato pi abhikkhaa udna udneti: aho sukha aho sukhan ti. nissasaya kho bhante yasm Bhaddiyo anabhirato 'va brahmacariya carati ta eva v purima rajjasukha samanussaranto araagato pi rukkhamlagato pi sugragato pi abhikkhaa udna udneti: aho sukha aho sukhan ti. atha kho bhagav aatara bhi- kkhu mantesi: ehi tva bhikkhu mama vacanena Bhaddi- ya bhikkhu mantehi: satth ta vuso Bhaddiya #<[page 184]># %<184 CULLAVAGGA. [VII. 1. 5-2. 1.>% mantetti. eva bhante 'ti kho so bhikkhu bhagavato paissutv yenyasm Bhaddiyo ten' upasakami, upasaka- mitv yasmanta Bhaddiya etad avoca: satth ta vuso Bhaddiya mantetti. ||5|| eva vuso 'ti kho yasm Bhaddiyo tassa bhikkhuno paissutv yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinna kho yasmanta Bhaddiya bhagav etad avoca: sacca kira tva Bhaddi- ya araagato pi rukkhamlagato pi sugragato pi abhi- kkhaa udna udnesi: aho sukha aho sukhan ti. eva bhante 'ti. ki pana tva Bhaddiya atthavasa sampassamno araagato pi rukkhamlagato pi sugra- gato pi abhikkhaa udna udnesi: aho sukha aho sukhan ti. pubbe me bhante rao sato anto pi antepure rakkh susavihit hoti bahi pi antepure rakkh susavihit hoti anto pi nagare rakkh susavihit hoti bahi pi nagare rakkh susavihit hoti anto pi janapade rakkh susavihit hoti. so kho aha bhante eva rakkhito gopito pi santo bhto ubbiggo ussak utrasto viharmi. etarahi kho pan- ha bhante araagato pi rukkhamlagato pi sugragato pi abhto anubbiggo anussak anutrasto appossukko panna- lomo {paradavutto} migabhtena cetas viharmi. ima kho aha bhante atthavasa sampassamno araagato pi rukkhamlagato pi sugragato pi abhikkhaa udna udnemi: aho sukha aho sukhan ti. atha kho bhagav etam attha viditv tya velya ima udna udnesi: yass' antarato na santi kop itibhavbhavata ca vtivatto ta vigatabhaya sukhi asoka dev nnubhavanti dassany 'ti. ||6||1|| atha kho bhagav Anupiyya yathbhiranta viha- ritv yena Kosamb tena crika pakkmi. anupubbena crika caramno yena Kosamb tad avasari. tatra suda bhagav Kosambiya viharati Ghositrme. atha kho Devadattassa rahogatassa paisallnassa eva cetaso parivi- takko udapdi: kin nu kho aha pasdeyya yasmi me pasanne bahu lbhasakkro uppajjeyy 'ti. atha kho Deva- dattassa etad ahosi: aya kho Ajtasattukumro taruo #<[page 185]># %% c' eva yati bhaddako ca. yan nnha Ajtasattukum- ra pasdeyya, tasmi me pasanne bahu lbhasakkro uppajjissatti. atha kho Devadatto sensana sasmetv pattacvara dya yena Rjagaha tena pakkmi, anu- pubbena yena Rjagaha tad avasari. atha kho Devadatto sakavaa paisaharitv kumrakavaa abhinimmi- nitv ahimekhalikya Ajtasattussa kumrassa ucchage pturahosi. atha kho Ajtasattukumro bhto ahosi ubbiggo ussak utrasto. atha kho Devadatto Ajtasattu kumra etad avoca: bhyasi ma tva kumr 'ti. ma bhymi, ko 'si tvan ti. aha Devadatto 'ti. sace kho tva bhante ayyo Devadatto igha saken' eva vaena ptubhavass 'ti. atha kho Devadatto kumrakavaa paisaharitv saghi- pattacvaradharo Ajtasattussa kumrassa purato ahsi. atha kho Ajtasattukumro Devadattassa imin iddhipi- hriyena abhippasanno pacahi rathasatehi syapta upahna gacchati paca ca thlipkasatni bhattbhihro abhiharyati. atha kho Devadattassa lbhasakkrasilokena abhibhtassa pariydinnacittassa evarpa icchgata uppajji: aha bhikkhusagha pariharissmti. saha cittuppd 'va Devadatto tass iddhiy parihyi. ||1|| tena kho pana samayena Kakudho nma Koiyaputto yasmato Mahmoggallnassa upahko adhun kla- kato aatara manomaya kya upapanno, tassa evarpo attabhvapailbho hoti seyyathpi nma dve v ti v Mgadhakni gmakkhettni, so tena attabhvapail- bhena n' eva attna na para vybdheti. atha kho Kakudho devaputto yenyasm Mahmoggallno ten' upa- sakami, upasakamitv yasmanta Mahmoggallna abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hito kho Ka- kudho devaputto yasmanta Mahmoggallna etad avoca: Devadattassa bhante lbhasakkrasilokena abhibhtassa pari- ydinnacittassa evarpa icchgata uppajji: aha bhi- kkhusagha pariharissmti. saha cittuppd 'va bhante Devadatto tass iddhiy parihno 'ti. ida avoca Kakudho devaputto, ida vatv yasmanta Mahmoggallna abhi- vdetv padakkhia katv tatth' ev' antaradhyi. atha kho yasm Mahmoggallno yena bhagav ten' upasa- #<[page 186]># %<186 CULLAVAGGA. [VII. 2. 2-4.>% kami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinno kho yasm Mahmoggallno bhagavanta etad avoca: Kakudho nma bhante Koiya- putto mama upahko adhun klakato aatara mano- maya kya upapanno, tassa evarpo attabhvapailbho seyyathpi nma dve v ti v Mgadhakni gmakkhettni, so tena attabhvapailbhena n' eva attna na para vy- bdheti. atha kho bhante Kakudho devaputto yenha ten' upasakami, upasakamitv ma abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hito kho bhante Kakudho devaputto ma etad avoca: Devadattassa bhante . . . parihno 'ti. ida avoca bhante Kakudho devaputto, ida vatv ma abhivdetv padakkhia katv tatth' ev' antaradhyti. kim pana te Moggallna Kakudho devaputto cetas ceto paricca vidito ya kici Kakudho devaputto bhsati sabban ta tath' eva hoti no aath 'ti. cetas ceto paricca vidito me bhante Kakudho devaputto ya kici Kakudho devaputto bhsati sabban ta tath' eva hoti no aath 'ti. rakkhass' eta Moggallna vca, rakkhass' eta Moggallna vca, idni so moghapuriso attan 'va attna ptukarissati. ||2|| pac' ime Moggallna satthro santo savijjamn lo- kasmi, katame paca. idha Moggallna ekacco satth aparisuddhaslo samno parisuddhaslo 'mhti paijnti pari- suddha me sla pariyodta asakilihan ti. tam ena svak eva jnanti: aya kho bhava satth aparisuddha- slo samno parisuddhaslo 'mhti paijnti parisuddha me sla pariyodta asakilihan ti. maya c' eva kho pana gihna roceyyma, nss' assa manpa, ya kho pan' assa amanpa katha na mayan tena samudcareyyma. sammannati kho pana cvarapiaptasensanagilnapaccaya- bhesajjaparikkhrena. ya tumo karissati tumo 'va tena payissatti. evarpa kho Moggallna satthra s- vak slato rakkhanti evarpo ca pana satth svakehi slato rakkha paccsisati. ||3|| puna ca para Moggallna idh' ekacco satth aparisuddhjvo samno parisuddhjvo 'mhti paijnti parisuddho me jvo pariyodto asakiliho 'ti. tam ena svak eva jnanti: aya kho bhava satth aparisuddhjvo samno parisuddhjvo 'mhti paijnti . . . #<[page 187]># %% asakiliho 'ti. maya c' eva kho pana gihna ro- ceyyma, nss' assa manpa . . . payissatti. evar- pa kho Moggallna satthra svak jvato rakkhanti evarpo ca pana satth svakehi jvato rakkha pacc- sisati. puna ca para Moggallna idh' ekacco satth aparisuddhadhammadesano samno parisuddhadhammadesano 'mhti paijnti parisuddh me dhammadesan . . . dhamma- desanato rakkha paccsisati. puna ca para Moggallna idh' ekacco satth aparisuddhaveyykarao samno pari- suddhaveyykarao 'mhti paijnti parisuddha me veyy- karaa . . . veyykaraato rakkha paccsisati. puna ca para Moggallna idh' ekacco satth aparisuddhaa- dassano samno parisuddhaadassano 'mhti paijnti pa- risuddha me adassana . . . adassanato rakkha paccsisati. ime kho Moggallna paca satthro santo savijjamn lokasmi. aha kho pana Moggallna pari- suddhaslo samno parisuddhaslo 'mhti paijnmi pari- suddha me sla pariyodta asakilihan ti. na ca ma svak slato rakkhanti na cha svakehi slato rakkha paccsismi. parisuddhjvo samno . . . parisuddhadhamma- desano samno . . . parisuddhaveyykarao samno . . . pa- risuddhaadassano samno parisuddhaadassano 'mhti paijnmi parisuddha me adassana pariyodta asa- kilihan ti. na ca ma svak adassanato rakkhanti na cha svakehi adassanato rakkha paccsismti. ||4|| atha kho bhagav Kosambiya yathbhiranta viha- ritv yena Rjagaha tena crika pakkmi. anu- pubbena crika caramno yena Rjagaha tad avasari. tatra suda bhagav Rjagahe viharati Veuvane Ka- landakanivpe. atha kho sambahul bhikkh yena bha- gav ten' upasakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu, ekamanta nisinn kho te bhikkh bhagavanta etad avocu: Devadattassa bhante Ajtasattukumro pacahi rathasatehi syapta upah- na gacchati paca ca thlipkasatni bhattbhihro abhi- haryatti. m bhikkhave Devadattassa lbhasakkrasiloka pihayittha. yva kva ca bhikkhave Devadattassa Ajta- sattukumro pacahi rathasatehi syapta upahna #<[page 188]># %<188 CULLAVAGGA. [VII. 2. 5-3. 1.>% gamissati paca ca thlipkasatni bhattbhihro abhihar- yissati hni yeva bhikkhave Devadattassa pikakh kusa- lesu dhammesu no vuhi. seyyathpi bhikkhave caassa kukkurassa nsya pitta bhindeyyu, eva hi so bhi- kkhave kukkuro bhiyyosomattya caataro assa, evam eva kho bhikkhave yva kva ca Devadattassa Ajtasattukumro pacahi rathasatehi syapta upahna gamissati paca ca thlipkasatni bhattbhihro abhiharyissati hni yeva bhikkhave Devadattassa pikakh kusalesu dhammesu no vuhi. attavadhya bhikkhave Devadattassa lbhasakk- rasiloko udapdi parbhavya Devadattassa lbhasakkrasi- loko udapdi. seyyathpi bhikkhave kadal attavadhya phala deti parbhavya phala deti evam eva kho bhi- kkhave attavadhya Devadattassa lbhasakkrasiloko ud- apdi parbhavya Devadattassa lbhasakkrasiloko udapdi. seyyathpi bhikkhave veu attavadhya phala deti parbha- vya phala deti evam eva kho . . . udapdi. seyyathpi bhikkhave nao attavadhya . . . udapdi. seyyathpi bhi- kkhave assatar attavadhya gabbha gahti parbhavya gabbha gahti evam eva kho . . . udapdi. phala ve kadali hanti phala veu phala naa, sakkro kpurisa hanti gabbho assatari yath 'ti. ||5||2|| pahamakabhavra nihita. tena kho pana samayena bhagav mahatiy parisya pari- vuto dhamma desento nisinno hoti sarjikya parisya. atha kho Devadatto uhysan ekasa uttarsaga karitv yena bhagav ten' ajali pametv bhagavanta etad avoca: jio dni bhante bhagav vuho mahallako addhagato vayo anuppatto, appossukko dni bhante bhagav dihadhammasukhavihra anuyutto viharatu mama bhi- kkhusagha nissajjatu, aha bhikkhusagha pariha- rissmti. ala Devadatta m te rucci bhikkhusagha pariharitun ti. dutiyam pi kho Devadatto . . ., tatiyam pi kho Devadatto bhagavanta etad avoca: jio dni . . . pariharissmti. Sriputtamoggallnnam pi kho aha Devadatta bhikkhusagha na nissajjeyya, kim pana tuyha {chavassa khepakass} 'ti. atha kho Devadatto sar- #<[page 189]># %% jikya ma bhagav parisya khepakavdena apasdeti Sriputtamoggallneva ukkasatti kupito anattamano bha- gavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. aya ca tarahi Devadattassa bhagavati pahamo ghto ahosi. ||1|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Devadattassa Rjagahe paksaniyakamma karotu pubbe Devadattassa a pakati ahosi idni a pakati, ya Devadatto kareyya kyena vcya na tena buddho v dhammo v sagho v dahabbo, Devadatto 'va tena dahabbo 'ti. eva ca pana bhikkhave k- tabba: vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla sagho Devadattassa Rjagahe paksaniyakamma kareyya pubbe Devadattassa a . . . tena dahabbo 'ti. es atti. sutu me bhante sagho. sagho Devadattassa Rjagahe paksaniyakamma karoti pubbe Devadattassa a . . . tena dahabbo 'ti. yassyasmato khamati Devadattassa R- jagahe paksaniyassa kammassa karaa pubbe Devadattassa a . . . tena dahabbo 'ti so tuh' assa . . . so bhseyya. kata saghena Devadattassa Rjagahe paksaniyakamma pubbe Devadattassa a . . . tena dahabbo 'ti. khamati . . . dhraymti. atha kho bhagav yasmanta Sri- putta mantesi: tena hi tva Sriputta Devadatta Rjagahe paksehti. pubbe may bhante Devadattassa Rjagahe vao bhsito mahiddhiko Godhiputto mahnu- bhvo Godhiputto 'ti, kathha bhante Devadatta Rja- gahe paksemti. nanu tay Sriputta bhto yeva Deva- dattassa Rjagahe vao bhsito mahiddhiko Godhiputto mahnubhvo Godhiputto 'ti. eva bhante 'ti. evam eva kho tva Sriputta bhta eva Devadatta Rjagahe paksehti. eva bhante 'ti kho yasm Sriputto bhagavato paccassosi. ||2|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave sagho Sriputta sammannatu Devadatta Rjagahe paksetu pubbe Devadattassa a pakati . . . tena dahabbo 'ti. eva ca pana bhikkhave sammannitabbo: pahama Sriputto ycitabbo, ycitv vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla sagho yasmanta Sriputta #<[page 190]># %<190 CULLAVAGGA. [VII. 3. 3-5.>% sammanneyya Devadatta Rjagahe paksetu pubbe Deva- dattassa a pakati . . . tena dahabbo 'ti. es atti. sutu me . . . yassyasmato . . . so bhseyya. sammato saghena yasm Sriputto Devadatta Rjagahe pakse- tu pubbe Devadattassa a pakati . . . tena dahabbo 'ti, khamati . . . dhraymti. sammato yasm Sriputto sambahulehi bhikkhhi saddhi Rjagaha pavisitv Deva- datta Rjagahe paksesi pubbe Devadattassa a pakati . . . tena dahabbo 'ti. tattha ye te manuss assaddh appasann dubbuddhino te evam hasu: usuyyak ime sa- ma Sakyaputtiy, Devadattassa lbhasakkra usuyyantti. ye pana te manuss saddh pasann pait buddhimanto te evam hasu: na kho ida oraka bhavissati yath bha- gav Devadatta Rjagahe pakspeti. ||3|| atha kho Devadatto yena Ajtasattukumro ten' upa- sakami, upasakamitv Ajtasattukumra etad avoca: pubbe kho kumra manuss dghyuk, etarahi appyuk, hna kho pan' eta vijjati ya tva kumro 'va samno kla kareyysi. tena hi tva kumra pitara hantv rj hohi, aha bhagavanta hantv buddho bhavissmti. atha kho Ajtasattukumro ayyo kho Devadatto mahiddhiko ma- hnubhvo, jneyyti ayyo Devadatto 'ti ruy potthanika bandhitv divdivassa bhto ubbiggo ussak utrasto sahas antepura pvisi. addassu kho antepure upacrak ma- hmatt Ajtasattukumra divdivassa bhta ubbigga ussaki utrasta sahas antepura pavisanta, disvna aggahesu. te vicinant ruy potthanika baddha disv Ajtasattukumra etad avocu: kin tva kumra kattu- kmo 'sti. pitara hi hantukmo 'ti. kensi usshito 'ti. ayyena Devadatten 'ti. ekacce mahmatt eva mati akasu: kumro ca hantabbo Devadatto ca sabbe ca bhi- kkh hantabb 'ti. ekacce mahmatt eva mati akasu: na bhikkh hantabb, na bhikkh kici aparajjhanti, ku- mro ca hantabbo Devadatto c 'ti, ekacce mahmatt eva mati akasu: na kumro hantabbo, na Devadatto, na bhi- kkh hantabb, rao rocetabba, yath rj vakkhati tath karissm 'ti. ||4|| atha kho te mahmatt Ajtasattu- kumra dya yena rj Mgadho Seniyo Bimbisro #<[page 191]># %% ten' upasakamisu, upasakamitv rao Mgadhassa Seniyassa Bimbisrassa etam attha rocesu. katha bhae mahmattehi mati kat 'ti. ekacce deva mahmatt eva mati akasu: kumro ca hantabbo Devadatto ca sabbe ca bhikkh hantabb 'ti. ekacce mahmatt eva mati akasu: na bhikkh hantabb, na bhikkh kici aparajjhanti, kumro ca hantabbo Devadatto c 'ti, ekacce mahmatt eva mati akasu: na kumro hantabbo, na Devadatto, na bhikkh hantabb, rao rocetabba, yath rj vakkhati tath karissm 'ti. ki bhae karissati buddho v dhammo v sagho v. nanu bhagavat pai- gacc' eva Devadatto Rjagahe pakspito pubbe Devadattassa a pakati . . . tena dahabbo 'ti. tattha ye te mah- matt eva mati akasu: kumro ca hantabbo Devadatto ca sabbe ca bhikkh hantabb 'ti, te abhabbe aksi. ye te mahmatt eva mati akasu: na bhikkh hantabb, na bhikkh kici aparajjhanti, kumro ca hantabbo Devadatto c 'ti, te nce hne hapesi. ye te mahmatt eva mati akasu: na kumro hantabbo, na Devadatto, na bhikkh hantabb, rao rocetabba, yath rj vakkhati tath karissm 'ti, te ucce hne hapesi. atha kho rj Mgadho Seniyo Bimbisro Ajtasattukumra etad avoca: kissa ma tva kumra hantukmo 'sti. rajjen' amhi deva atthiko 'ti. sace kho tva kumra rajjena atthiko, eta te rajjan ti Ajtasattussa kumrassa rajja niyydesi. ||5|| atha kho Devadatto yena Ajtasattukumro ten' upa- sakami, upasakamitv Ajtasattukumra etad avoca: purise mahrja pehi ye samaa Gotama jvit voro- pessantti. atha kho Ajtasattukumro manusse pesi: yath bhae ayyo Devadatto ha tath karoth 'ti. atha kho Devadatto eka purisa pesi: gacchvuso, amukasmi okse samao Gotamo viharati, ta jvit voropetv imin maggena gacch 'ti, tasmi magge dve purise hapesi yo imin maggena eko puriso gacchati ta jvit voropetv imin maggena gacchath 'ti, tasmi magge cattro purise hapesi ye imin maggena dve puris gacchanti te jvit vo- ropetv imin maggena gacchath 'ti, tasmi magge aha purise hapesi ye imin maggena cattro puris gacchanti te #<[page 192]># %<192 CULLAVAGGA. [VII. 3. 6-7.>% jvit voropetv imin maggena gacchath 'ti, tasmi magge soasa purise hapesi ye imin maggena aha puris gacchanti te jvit voropetv gacchath 'ti. ||6|| atha kho so eko puriso asicamma gahetv dhanukalpa sannayhitv yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavato avidre bhto ubbiggo ussak utrasto patthaddhena kyena ahsi. addas kho bhagav ta purisa bhta ubbigga ussaki utrasta patthaddhena kyena hita, disvna ta purisa etad avoca: ehi vuso m bhyti. atha kho so puriso asicamma ekamanta karitv dhanukalpa nikkhi- pitv yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhaga- vato pdesu siras nipatitv bhagavanta etad avoca: accayo ma bhante accagam yath bla yath mha yath akusala yo 'ha duhacitto vadhakacitto idh' pasakanto, tassa me bhante bhagav accaya accayato paigahtu yati savary 'ti. taggha tva vuso accayo accagam yath bla yath mha yath akusala ya tva duhacitto vadhakacitto idh' pasakanto. yato ca kho tva vuso accaya accayato disv yathdhamma paika- rosi tan te maya paigahma, vuhi h' es vuso ariyassa vinaye yo accaya accayato disv yathdhamma paikaroti yati savara pajjatti. atha kho bhagav tassa puris- assa anupubbikatha kathesi seyyath' da: dnakatha slakatha saggakatha kmna dnava okra saki- lesa nekkhamme nisasa paksesi --pe-- dukkha samudaya nirodha magga. seyyathpi nma suddha vattha apagatakaka sammad eva rajana paigaheyya, evam eva tassa purisassa tasmi yeva sane viraja vtama- la dhammacakkhu udapdi ya kici samudayadhamma sabba ta nirodhadhamman ti. atha kho so puriso diha- dhammo pattadhammo viditadhammo pariyoghadhammo tiavicikiccho vigatakathakatho vesrajjappatto aparappa- ccayo satthu ssane bhagavanta etad avoca: abhikkanta bhante, abhikkanta bhante, seyyathpi bhante nikkujjita v ukkujjeyya, paicchanna v vivareyya, mhassa v magga cikkheyya, andhakre v telapajjota dhreyya cakkhumanto rpni dakkhintti, evam eva bhagavat aneka- pariyyena dhammo paksito. es' ha bhante bhagavanta #<[page 193]># %% saraa gacchmi dhamma ca bhikkhusagha ca, upsa- ka ma bhagav dhretu ajjatagge pupeta saraa gatan ti. atha kho bhagav ta purisa etad avoca: m kho tva vuso imin maggena gaccha, imin maggena gacchhti aena maggena uyyojesi. ||7|| atha kho te dve puris ki nu kho so eko puriso cirena gacchatti pai- patha gacchant addasasu bhagavanta aatarasmi rukkhamle nisinna, disvna yena bhagav ten' upa- sakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu. tesa bhagav anupubbikatha kathesi --pe-- aparappaccay satthu ssane bhagavanta etad avocu: abhikkanta bhante --pe-- upsake no bha- gav dhretu ajjatagge pupete saraa gate 'ti. atha kho bhagav te purise etad avoca: m kho tumhe vuso imin maggena gacchittha, imin maggena gacchath 'ti aena maggena uyyojesi. atha kho te cattro puris kin nu kho te dve puris cirena gacchantti . . . aena maggena uyyo- jesi. atha kho te aha puris kin nu kho te cattro puris cirena gacchantti . . . aena maggena uyyojesi. atha kho te soasa puris kin nu kho te aha puris cirena gacchantti . . . pupete saraa gate 'ti. ||8|| atha kho so eko puriso yena Devadatto ten' upasakami, upasaka- mitv Devadatta etad avoca: nha bhante sakkomi ta bhagavanta jvit voropetu, mahiddhiko so bhagav ma- hnubhvo 'ti. ala vuso m kho tva samaa Gotama jvit voropesi, aham eva samaa Gotama jvit voropess- mti. tena kho pana samayena bhagav Gijjhakassa pabbatassa pacchyya cakamati. atha kho Devadatto Gijjhaka pabbata abhirhitv mahanta sila pavijjhi imya samaa Gotama jvit voropessmti. dve pabba- tak samgantv ta sila sampaicchisu, tatopapatik uppatitv bhagavato pde ruhira uppdesi. atha kho bhagav uddha ulloketv Devadatta etad avoca: bahu tay moghapurisa apua pasuta ya tva duhacitto vadhakacitto tathgatassa ruhira uppdesti. atha kho bhagav bhikkh mantesi: ida bhikkhave Devadattena pahama nantarikakamma upacita ya duhacittena vadhakacittena tathgatassa ruhira uppditan ti. ||9|| asso- #<[page 194]># %<194 CULLAVAGGA. [VII. 3. 10-11.>% su kho bhikkh: Devadattena kira bhagavato vadho payutto 'ti, te 'dha bhikkh bhagavato virassa parito -parito cakamanti uccsadd mahsadd sajjhya karont bhagavato rakkhvaraaguttiy. assosi kho bhagav ucc- sadda mahsadda sajjhyasadda, sutvna yasmanta nanda mantesi: kin nu kho so nanda uccsaddo mahsaddo sajjhyasaddo 'ti. assosu kho bhante bhikkh: Devadattena kira bhagavato vadho payutto 'ti, te 'dha bhante bhikkh bhagavato vihrassa . . . rakkhvaraaguttiy, so eso bhagav uccsaddo mahsaddo sajjhyasaddo 'ti. tena h' nanda mama vacanena te bhikkh mantehi: satth yasmante mantetti. evam bhante 'ti kho yasm nando bhagavato paissutv yena te bhikkh ten' upasakami, upasakamitv te bhikkh etad avoca: satth yasmante mantetti. evam vuso 'ti kho te bhikkh yasmato nandassa paissutv yena bhagav ten' upasakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nis- disu. ekamanta nisinne kho te bhikkh bhagav etad avoca: ahnam eta bhikkhave anavakso yo parpakka- mena tathgata jvit voropeyya, anupakkamena bhikkhave tathgat parinibbyanti. pac' ime bhikkhave satthro santo savijjamn lokasmi . . . (=ch. 2. 3, 4. Instead of Moggallna read bhikkhave ) . . . na cha svakehi adassanato rakkha paccsismi. ahnam eta bhi- kkhave anavakso yo parpakkamena tathgata jvit voropeyya, anupakkamena bhikkhave tathgat parinibb- yanti. gacchatha tumhe bhikkhave yathvihra, arakkhiy bhikkhave tathgat 'ti. ||10|| tena kho pana samayena Rjagahe Nlgiri nma hatth cao hoti manussaghtako. atha kho Devadatto Rjagaha pavisitv hatthisla gantv hatthibhae etad avoca: maya kho bhae rjatak nma paibal ncah- niya ucce hne hapetu bhattam pi vetanam pi vah- petu. tena hi bhae yad samao Gotamo ima raccha paipanno hoti tad ima Nlgiri hatthi mucitv ima raccha paipdeth 'ti. eva bhante 'ti kho te hatthi- bha Devadattassa paccassosu. atha kho bhagav pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya samba- #<[page 195]># %% hulehi bhikkhhi saddhi Rjagaha piya pvisi, atha kho bhagav ta raccha paipajji. addassu kho te hatthibha bhagavanta ta raccha paipanna, disvna Nlgiri hatthi mucitv ta raccha paipdesu. addas kho Nlgiri hatth bhagavanta drato 'va ga- cchanta, disvna soa usspetv pahahakaavlo yena bhagav tena abhidhvi. addassu kho te bhikkh Nl- giri hatthi drato 'va gacchanta, disvna bhagavanta etad avocu: aya bhante Nlgiri hatth cao manussa- ghtako ima raccha paipanno, paikkamatu bhante bha- gav paikkamatu sugato 'ti. gacchatha bhikkhave m bhyittha, ahnam eta bhikkhave . . . parinibbyantti. dutiyam pi kho te bhikkh . . . tatiyam pi kho te bhikkh bhagavanta etad avocu: aya bhante . . . paikkamatu sugato 'ti. gacchatha bhikkhave . . . parinibbyantti. ||11|| tena kho pana samayena manuss psdesu pi hammi- yesu pi chadanesu pi rh acchanti. tattha ye te manuss assaddh appasann dubbuddhino te evam hasu: abhirpo vata bho mahsamao ngena vihehiyissatti. ye pana te manuss saddh pasann pait buddhimanto te evam hasu: cirassa vata bho ngo ngena sagmessatti. atha kho bhagav Nlgiri hatthi mettena cittena phari. atha kho Nlgiri hatth bhagavato mettena cittena phuho soa oropetv yena bhagav ten' upasakami, upasaka- mitv bhagavato purato ahsi. atha kho bhagav dakkhi- ena hatthena Nlgirissa hatthissa kumbha parmasanto Nlgiri hatthi gthhi ajjhabhsi: m kujara ngam sado, dukkha hi kujara ngamsado, na hi ngahatassa kujara sugati hoti ito para yato. | m ca mado m ca pamdo, na hi pamatt sugati va- janti te, tva eva tath karissasi yena tva sugati gamissasti. atha kho Nlgiri hatth soya bhagavato pdapasni gahetv upari muddhani kiritv paikuito paisakki yva bhagavanta addakkhi. atha kho Nlgiri hatth hatthi- sla gantv sake hne ahsi, tath danto ca pana #<[page 196]># %<196 CULLAVAGGA. [VII. 3. 12-14.>% Nlgiri hatth ahosi. tena kho pana samayena manuss ima gtha gyanti: daen' eke damayanti akusehi kashi ca, adaena asatthena ngo danto mahesin 'ti. ||12|| manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: yva ppo aya Devadatto alakkhiko, yatra hi nma samaassa Gotamassa eva mahiddhikassa eva mahnubhvassa vadhya pa- rakkamissatti, Devadattassa lbhasakkro parihyi, bhaga- vato lbhasakkro abhivahi. tena kho pana samayena Devadatto pahnalbhasakkro sapariso kulesu vipetv -vipetv bhujati. manuss ujjhyanti khyanti vip- centi: katha hi nma sama Sakyaputtiy kulesu vi- petv-vipetv bhujissanti, kassa sampanna na man- pa, kassa sdu na ruccatti. assosu kho bhikkh tesa manussna ujjhyantna khyantna vipcentnam, ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: ka- tha hi nma Devadatto sapariso kulesu vipetv-vi- petv bhujissatti. bhagavato etam attha rocesu. sacca kira tva Devadatta sapariso kulesu vipetv -vipetv bhujasti. sacca bhagav. vigarahitv dham- mi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave bhikkhna kulesu tikabhojana papessmi tayo atthavase paicca: dummakna puggalna niggahya pesalna bhikkhna phsuvihrya, m ppicch pakkha nissya sagha bhindeyyu, kulnuddayya ca. gaa- bhojane yathdhammo kretabbo 'ti. ||13|| atha kho Devadatto yena Kokliko Kaamoraka- tissako Khaadeviy putto Samuddadatto ten' upa- sakami, upasakamitv Koklika Kaamorakatissaka Khaadeviy putta Samuddadatta etad avoca: etha maya vuso samaassa Gotamassa saghabheda ka- rissma cakkabhedan ti. eva vutte Kokliko Devadatta etad avoca: samao kho vuso Gotamo mahiddhiko mah- nubhvo. katha maya samaassa Gotamassa saghabhe- da karissma cakkabhedan ti. etha maya vuso sama- a Gotama upasakamitv paca vatthni ycissma: bhagav bhante anekapariyyena appicchassa santuhassa #<[page 197]># %% sallekhassa dhutassa psdikassa apacayassa viriyrambhassa vaavd. imni bhante paca vatthni anekapariyyena appicchatya santuhiy sallekhya dhutatya psdikatya apacayya viriyrambhya savattanti. sdhu bhante bhi- kkh yvajva raak assu, yo gmanta osareyya vajja na phuseyya. yvajva piaptik assu, yo nimanta- na sdiyeyya vajja na phuseyya. yvajva pasu- klik assu, yo gahapaticvara sdiyeyya vajja na phuseyya. yvajva rukkhamlik assu, yo channa upagaccheyya vajja na phuseyya. yvajva maccha- masa na khdeyyu, yo macchamasa khdeyya vajja na phuseyy 'ti. imni samao Gotamo nnu- jnissati. te maya imehi pacahi vatthhi jana sa- pessm 'ti. sakk kho vuso imehi pacahi vatthhi samaassa Gotamassa saghabhedo ktu cakkabhedo, lkhappasann hi vuso manuss 'ti. ||14|| atha kho De- vadatto sapariso yena bhagav ten' upasakami, upasaka- mitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekam- anta nisinno kho Devadatto bhagavanta etad avoca: bha- gav bhante anekapariyyena appicchassa . . . yo maccha- masa khdeyya vajja na phuseyy 'ti. ala Deva- datta, yo icchati raako hotu, yo icchati gmante viharatu, yo icchati piaptiko hotu, yo icchati nimantana sdiyatu, yo icchati pasukliko hotu, yo icchati gahapaticvara sdiyatu. aha mse kho may Devadatta rukkhamla- sensana anuta, tikoiparisuddha macchamasa adiha asuta aparisakitan ti. atha kho Devadatto na bhagav imni paca vatthni anujntti haho udaggo sapariso uhysan bhagavanta abhivdetv padakkhia katv pakkmi. atha kho Devadatto sapariso Rjagaha pavisitv pacahi vatthhi jana sapesi: maya vuso samaa Gotama upasakamitv paca vatthni ycimh: bhagav bhante anekapariyyena appicchassa . . . yo maccha- masa khdeyya vajja na phuseyy 'ti. imni paca vatthni samao Gotamo nnujnti, te maya imehi pacahi vatthhi samdya vattm 'ti. ||15|| tattha ye te manuss assaddh appasann dubbuddhino te evam hasu: ime kho sama Sakyaputtiy dhut sallekhavuttino, samao pana Gotamo bahulliko bhullya cetetti. ye pana te manuss #<[page 198]># %<198 CULLAVAGGA. [VII. 3. 16-17.>% saddh pasann pait buddhimanto te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Devadatto bhagavato sagha- bhedya parakkamissati cakkabhedy 'ti. assosu kho bhikkh tesa manussna ujjhyantna khyantna vipcentna. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma Devadatto saghabhedya pa- rakkamissati cakkabhedy 'ti. atha kho te bhikkh bha- gavato etam attha rocesu. sacca kira tva Devadatto saghabhedya parakkamasi cakkabhedy 'ti. sacca bha- gav. ala Devadatta, m te rucci saghabhedo, garuko kho Devadatta saghabhedo. yo kho Devadatta samagga sagha bhindati kappahika kibbisa pasavati kappa nirayamhi paccati, yo ca kho Devadatta bhinna sagha samagga karoti brahma pua pasavati kappa saggamhi modati. ala Devadatta, m te rucci sagha- bhedo, garuko kho Devadatta saghabhedo 'ti. ||16|| atha kho yasm nando pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya Rjagaha piya pvisi. addas kho Devadatto yasmanta nanda Rjagahe piya ca- ranta, disvna yenyasm nando ten' upasakami, upa- sakamitv yasmanta nanda etad avoca: ajjatagge dn' ha vuso nanda aatr' eva bhagavat aatr' eva bhikkhusagh uposatha karissmi saghakamma ka- rissmti. atha kho yasm nando Rjagahe piya ca- ritv pacchbhatta piaptapaikkanto yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekam- anta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm nando bha- gavanta etad avoca: idhha bhante pubbahasamaya nivsetv pattacvara dya Rjagaha piya pvisi. addas kho ma bhante Devadatto Rjagahe piya ca- ranta, disvna yenha ten' upasakami, upasakamitv ma etad avoca: ajjatagge . . . saghakamma kariss- mti. ajja bhante Devadatto sagha bhindissatti. atha kho bhagav etam attha viditv tya velya ima udna udnesi: sukara sdhun sdhu, sdhu ppena dukkara, ppa ppena sukara, ppam ariyehi dukkaran ti. ||17||3|| bhavra nihita dutiya. #<[page 199]># %% atha kho Devadatto tadah' uposathe uhysan salka ghesi: maya vuso samaa Gotama upasakamitv paca vatthni ycimh: bhagav bhante anekapariyyena appicchassa . . . yo macchamasa khdeyya vajja na phuseyy 'ti. imni samao Gotamo nnujnti, te maya imehi pacahi vatthhi samdya vattma. yassyasmato imni paca vatthni khamanti so salka gahat 'ti. tena kho pana samayena Veslik Vajjiputtak pacamatt- ni bhikkhusatni navak c' eva honti apakatauno ca, te aya dhammo aya vinayo ida satthu ssanan ti salka gahisu. atha kho Devadatto sagha bhinditv paca- mattni bhikkhusatni dya yena Gayssa tena pakk- mi. atha kho Sriputtamoggalln yena bhagav ten' upasakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu. ekamanta nisinno kho yasm S- riputto bhagavanta etad avoca: Devadatto bhante sagha bhinditv pacamattni bhikkhusatni dya yena Gayssa tena pakkanto 'ti. na hi nma tumhka Sriputt tesu navakesu bhikkhsu kruam pi bhavissati. gacchatha tumhe Sriputt pur te bhikkh anayavyasana pajjantti. eva bhante 'ti kho Sriputtamoggalln bhagavato paissutv uhysan bhagavanta abhivdetv padakkhia katv yena Gayssa ten' upasakamisu. tena kho pana sam- ayena aataro bhikkhu bhagavato avidre rodamno hito hoti. atha kho bhagav ta bhikkhu etad avoca: kissa tva bhikkhu rodasti. ye pi te bhante bhagavato aggas- vak Sriputtamoggalln te pi Devadattassa santike gacchanti Devadattassa dhamma rocent 'ti. ahnam eta bhikkhu anavakso ya Sriputtamoggalln Devadattassa dhamma roceyyu, api ca te gat bhikkhusaattiy 'ti. ||1|| tena kho pana samayena Devadatto mahatiy parisya parivuto dhamma desento nisinno hoti. addas kho Devadatto Sriputtamoggallne drato 'va gacchante, disvna bhikkh mantesi: passatha bhikkhave yva svkkhto may dhammo, ye pi te samaassa Gotamassa aggasvak Sriputtamoggall- n te pi mama santike gacchanti mama dhamma rocent 'ti. eva vutte Kokliko Devadatta etad avoca: m- vuso Devadatta Sriputtamoggallne visssi, ppicch Sri- #<[page 200]># %<200 CULLAVAGGA. [VII. 4. 2-4.>% puttamoggalln ppikna icchna vasa gat 'ti. ala vuso, svgata tesa yato me dhamma rocentti. atha kho Devadatto yasmanta Sriputta upahsanena ni- mantesi: eh' vuso Sriputta idha nisdhti. ala vuso 'ti kho yasm Sriputto aatara sana gahetv ekam- anta nisdi, yasmpi kho Mahmoggallno aatara sana gahetv ekamanta nisdi. atha kho Devadatto bahud eva ratti bhikkh dhammiy kathya sandassetv samdapetv samuttejetv sampahasetv yasmanta Sri- putta ajjhesi: vigatathnamiddho kho vuso Sriputta bhi- kkhusagho, paibhtu ta vuso Sriputta bhikkhna dhamm kath, pih me gilyati tam aha yamissmti. eva vuso 'ti kho yasm Sriputto Devadattassa paccassosi. atha kho Devadatto catuggua saghi papetv dakkhiena passena seyya kappesi, tassa kilantassa muha- ssatissa asampajnassa muhuttaken' eva nidd okkami. ||2|| atha kho yasm Sriputto desanpihriynussaniy bhi- kkh dhammiy kathya ovadi anussi, yasm Mah- moggallno iddhipihriynussaniy bhikkh dhammiy kathya ovadi anussi. atha kho tesa bhikkhna yasma- t Sriputtena desanpihriynussaniy yasmat Mah- moggallnena iddhipihriynussaniy ovadiyamnna anussiyamnna viraja vtamala dhammacakkhu udapdi ya kici samudayadhamma sabba ta niro- dhadhamman ti. atha kho yasm Sriputto bhikkh mantesi: gacchma maya vuso bhagavato santike, yo tassa bhagavato dhamma roceti so gacchat 'ti. atha kho Sriputtamoggalln tni paca bhikkhusatni dya yena Veuvana ten' upasakamisu. atha kho Kokliko Devadatta uhpesi: uhehi vuso Devadatta, nt te bhikkh Sriputtamoggallnehi. nanu tva vuso Deva- datta may vutto: mvuso Devadatta Sriputtamoggallne visssi, ppicch Sriputtamoggalln ppikna icchna vasa gat 'ti. atha kho Devadattassa tatth' eva uha lohita mukhato uggachi. ||3|| atha kho Sriputtamoggalln yena bhagav ten' upa- sakamisu, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdisu. ekamanta nisinno kho yasm Sri- #<[page 201]># %% putto bhagavanta etad avoca: sdhu bhante bhedaknu- vattak bhikkh puna upasampajjeyyun ti. ala Sriputta m te rucci bhedaknuvattakna bhikkhna punaupa- sampad. tena hi tva Sriputta bhedaknuvattake bhikkh thullaccaya despehi. katha pana te Sriputta Devadatto paipajjti. yath' eva bhante bhagav bahud eva ratti bhi- kkh dhammiy kathya sandassetv samdapetv samutte- jetv sampahasetv ma ajjhesati: vigatathnamiddho kho Sriputta bhikkhusagho, paibhtu ta Sriputta bhikkh- na dhamm kath, pih me gilyati ta aha yamiss- mti, evam eva kho bhante Devadatto paipajjti. ||4|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: bhtapubba bhikkhave arayatane mahsaras, ta ng upanissya viharisu, te ta sarasi oghetv soya bhisamula abbhitv su- vikkhlita vikkhletv akaddama sakhditv ajjhoha- ranti. tesa ta vaya c' eva hoti balya ca na ca tato- nidna maraa v nigacchanti maraamatta v du- kkha. tesa yeva kho pana bhikkhave mahngna anusikkhamn taruak bhikacchp te ta sarasi oghetv soya bhisamula abbhitv na suvikkhlita vikkhletv sakaddama sakhditv ajjhoharanti. tesa ta n' eva vaya hoti na balya tatonidna ca maraa v nigacchanti maraamatta v dukkha. evam eva kho bhikkhave Devadatto mamnukubba kapao marissatti. mahvarhassa mahi vikubbato bhisa ghasamnassa nadsu jaggato bhiko 'va paka abhibhakkhayitv mamnukubba kapao marissatti. ||5|| ahahi bhikkhave agehi samanngato bhikkhu d- teyya gantu arahati. katamehi ahahi. idha bhi- kkhave bhikkhu sot ca hoti, svet ca, uggahet ca, dhret ca, vit ca, vipet ca, kusalo ca sahitsahi- tassa, no ca kalahakrako. imehi kho bhikkhave ahah' agehi samanngato bhikkhu dteyya gantu arahati. ahahi bhikkhave agehi samanngato Sriputto dteyya gantu arahati. katamehi ahahi. idha bhikkhave Sri- putto sot ca hoti, svet ca, . . . no ca kalahakrako. #<[page 202]># %<202 CULLAVAGGA. [VII. 4. 6-7.>% imehi kho bhikkhave ahah' agehi samanngato Sriputto dteyya gantu arahatti. yo ve na vydhati patv parisa uggavdini na ca hpeti vacana na ca cohdeti ssana | asandiddho ca akkhti pucchito ca na kuppati, sa ve tdisako bhikkhu dteyya gantum arahatti. ||6|| ahahi bhikkhave asaddhammehi abhibhto pariydinna- citto Devadatto pyiko nerayiko kappaho atekiccho. kata- mehi ahahi. lbhena bhikkhave abhibhto pariydinna- citto Devadatto pyiko nerayiko kappaho atekiccho, al- bhena bhikkhave . . ., yasena bhikkhave, ayasena bhikkhave, sakkrena bhikkhave, asakkrena bhikkhave, ppicchatya bhikkhave, ppamittatya bhikkhave abhibhto . . . ate- kiccho. imehi kho bhikkhave ahahi asaddhammehi abhi- bhto . . . atekiccho. sdhu bhikkhave bhikkhu uppanna lbha abhibhuyya-abhibhuyya vihareyya, uppanna al- bha, uppanna yasa, uppanna ayasa, uppanna sakkra, uppanna asakkra, uppanna ppicchata, uppanna ppamittata abhibhuyya-abhibhuyya vihareyya. ki ca bhikkhave bhikkhu atthavasa paicca uppanna lbha abhibhuyya-abhibhuyya vihareyya, uppanna al- bha . . . uppanna ppamittata abhibhuyya-abhibhuyya vihareyya. ya hi 'ssa bhikkhave uppanna lbha an- abhibhuyya viharato uppajjeyyu sav vightaparih, uppanna lbha abhibhuyya-abhibhuyya viharato eva 'sa te sav vightaparih na honti. ya hi 'ssa bhi- kkhave uppanna albha . . . uppanna ppamittata anabhibhuyya viharato uppajjeyyu sav vightaparih, uppanna ppamittata abhibhuyya-abhibhuyya viharato eva 'sa te sav vightaparih na honti. ima kho bhikkhave bhikkhu atthavasa paicca uppanna lbha abhibhuyya-abhibhuyya vihareyya, uppanna albha . . . uppanna ppamittata abhibhuyya-abhibhuyya vihareyya. tasmt iha bhikkhave uppanna lbha abhibhuyya-abhi- bhuyya viharissma, uppanna albha . . . uppanna ppamittata abhibhuyya-abhibhuyya viharissm 'ti, eva hi vo bhikkhave sikkhitabban ti. thi bhikkhave asaddham- #<[page 203]># %% mehi abhibhto pariydinnacitto Devadatto pyiko nerayiko kappaho atekiccho. katamehi thi. ppicchat, ppamittat, oramattakena visesdhigamena antarvosna pdi. imehi kho bhikkhave thi asaddhammehi abhibhto . . . atekiccho 'ti. ||7|| m jtu koci lokasmi ppiccho udapajjatha, tad aminpi jntha ppicchna yath gati. | paito 'ti samato bhvitatto 'ti sammato jala va yasas ah Devadatto 'ti me suta. | so pamda anucio sajjana tathgata avciniraya patto catudvra bhaynaka. | aduhassa hi yo dubbho ppakamma akubbato tam eva ppa phusati duhacitta andara. | samudda visakumbhena yo maeyya padsitu na so tena padseyya, bhasm hi udadh mah. | evam eva tathgata yo vden' upahisati sammgata santacitta, vdo tamhi na rhati. | tdisa mitta kubbetha ta ca sevetha paito yassa maggnugo bhikkhu khaya dukkhassa ppue 'ti. ||8||4|| atha kho yasm Upli yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekamanta nisinno kho yasm Upli bhagavanta etad avoca: sagharji sagharjti bhante vuccati. kitt- vat nu kho bhante sagharji hoti no ca saghabhedo, kittvat ca pana sagharji c' eva hoti saghabhedo c 'ti. ekato Upli eko hoti ekato dve catuttho anussveti salka gheti aya dhammo aya vinayo ida satthu ssana ima gahatha ima roceth 'ti: evam pi kho Upli sagha- rji hoti no ca saghabhedo. ekato Upli dve honti ekato dve pacamo anussveti . . ., ekato Upli dve honti ekato tayo chaho anussveti . . ., ekato Upli tayo honti ekato tayo sattamo anussveti . . ., ekato Upli tayo honti ekato cattro ahamo anussveti salka gheti aya dhammo aya vinayo ida satthu ssana ima gahatha ima ro- ceth 'ti: evam pi kho Upli sagharji hoti no ca sagha- #<[page 204]># %<204 CULLAVAGGA. [VII. 5. 1-4.>% bhedo. ekato Upli cattro honti ekato cattro navamo anussveti . . . eva kho Upli sagharji c' eva hoti saghabhedo ca. navanna v Upli atirekanavanna v sagharji c' eva hoti saghabhedo ca. na kho Upli bhikkhun sagha bhindati api ca bhedya parakkamati, na sikkhamn . . ., na smaero . . ., na smaer . . ., na upsako . . ., na upsik sagha bhindati api ca bhe- dya parakkamati. bhikkhu kho Upli pakatatto samna- savsako samnasmya hito sagha bhindatti. ||1|| saghabhedo saghabhedo 'ti bhante vuccati. kitt- vat nu kho bhante sagho bhinno hotti. idh' Upli bhi- kkh adhamma dhammo 'ti dpenti, dhamma adhammo 'ti dpenti, avinaya vinayo 'ti d., vinayam avinayo 'ti d., abhsita alapita tathgatena bhsita lapita tathga- ten 'ti d., bhsita lapita tathgatena abhsita alapita tathgaten 'ti d., ancia tathgatena cia tath- gaten 'ti d., cia tathgatena ancia tathgaten 'ti d., apaatta tathgatena paatta tathgaten 'ti d., paatta tathgatena apaatta tathgaten 'ti d., an- patti pattti d., patti anpattti d., lahuka patti garuk pattti d., garuka patti lahuk pattti d., sva- sesa patti anavases pattti d., anavasesa patti s- vases pattti d., duhulla patti aduhull pattti d., aduhulla patti duhull pattti dpenti. te imehi ah- rasahi vatthhi apaksanti avapaksanti veiuposatha ka- ronti veipavraa karonti veisaghakamma karonti. ettvat kho Upli sagho bhinno hoti. ||2|| saghasm- agg saghasmaggti bhante vuccati. kittvat nu kho bhante sagho samaggo hotti. idh' pli bhikkh adhamma adhammo 'ti dpenti, dhamma dhammo 'ti d- penti, . . . aduhulla patti aduhull pattti dpenti. te imehi ahrasahi vatthhi na apaksanti na avapaksanti na veiuposatha karonti na veipavraa karonti na veisaghakamma karonti. ettvat kho Upli sagho samaggo hotti. ||3|| samagga pana bhante sagha bhinditv ki so pasavatti. samagga kho Upli sagha bhinditv kappahika kibbisa pasavati kappa nirayamhi paccatti. #<[page 205]># %% pyiko nerayiko kappaho saghabhedako, vaggarato adhammaho yogakkhem paddhasati, sagha samagga bhinditv kappa nirayamhi paccatti. bhinna pana bhante sagha samagga katv ki so pasavatti. bhinna kho Upli sagha samagga katv brahma pua pasavati kappa saggamhi modatti. sukh saghassa smagg samaggna c' anuggaho. samaggarato dhammaho yogakkhem na dhasati, sagha samagga katvna kappa saggamhi moda- tti. ||4|| siy nu kho bhante saghabhedako pyiko nerayiko kappaho atekiccho 'ti. siy Upli saghabhedako p- yiko nerayiko kappaho atekiccho 'ti. siy pana bhante saghabhedako na pyiko na nerayiko na kappaho na atekiccho 'ti. siy Upli saghabhedako na p- yiko na nerayiko na kappaho na atekiccho 'ti. katamo pana bhante saghabhedako pyiko nerayiko kappaho atekiccho 'ti. idh' pli bhikkhu adhamma dhammo 'ti dpeti tasmi adhammadihi bhede adhammadihi vinidhya dihi vinidhya khanti vinidhya ruci vinidhya bhva anussveti salka gheti aya dham- mo aya vinayo ida satthu ssana ima gahatha ima roceth 'ti. ayam pi kho Upli saghabhedako pyiko nerayiko kappaho atekiccho. puna ca para Upli bhikkhu adhamma dhammo 'ti dpeti tasmi adhammadihi bhede dhammadihi vinidhya . . . ate- kiccho. puna ca para Upli adhamma dhammo 'ti dpeti tasmi adhammadihi bhede vematiko . . ., tasmi dhamma- dihi bhede adhammadihi . . ., tasmi dhammadihi bhede vematiko . . ., tasmi vematiko bhede adhamma- dihi . . ., tasmi vematiko bhede dhammadihi . . ., tasmi vematiko bhede vematiko vinidhya . . . atekiccho. puna ca para Upli bhikkhu dhamma adhammo 'ti dpeti . . . aduhulla patti duhull pattti dpeti tasmi adhammadihi bhede adhammadihi . . . tasmi vematiko bhede vematiko vinidhya . . . atekiccho 'ti. ||5|| katamo pana bhante saghabhedako na pyiko na nerayiko na #<[page 206]># %<206 CULLAVAGGA. [VII. 5. 6.>% kappaho na atekiccho 'ti. idh' pli bhikkhu adhamma dhammo 'ti dpeti tasmi dhammadihi bhede dhamma- dihi avinidhya dihi avinidhya khanti avinidhya ruci avinidhya bhva anussveti salka gheti aya dhammo aya vinayo ida satthu ssana ima gahatha ima roceth 'ti. ayam pi kho Upli saghabhedako na pyiko na nerayiko na kappaho na atekiccho. puna ca para Upli bhikkhu dhamma adhammo 'ti dpeti . . . aduhulla patti duhull pattti dpeti tasmi dham- madihi bhede dhammadihi avinidhya . . . na atekiccho 'ti. ||6||5|| bhavra nihita tatiya. saghabhedakkhandhaka nihita sattama. tassa uddna: Anupiye, abhit, sukhumlo na icchati, kas vap ati ninne nidd lve ca ubbahe | puja-madda-palla ca bhusa-opuna-nihare, yatim pi na khyanti, pitaro ca pitmah. | Bhaddiyo Anuruddho ca nando Bhagu Kimbilo, Sakyamno ca, Kosambi, parihyi, Kakudhena ca, | paksesi, pituno ca, purisena, Ngiri, tika-paca, garuko kho, bhindi, thullaccayena ca, tayo, aha, puna ti, rji, bhed, siy nu kho 'ti. #<[page 207]># %< 207>% CULLAVAGGA. VIII. Tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa rme. tena kho pana samayena gantuk bhikkh sauphanpi rma pavi- santi chattapaggahitpi rma pavisanti oguhitpi r- ma pavisanti sse pi cvara karitv rma pavisanti p- niyena pi pde dhovanti vuhatare pi vsike bhikkh na abhivdenti na sensana pucchanti, aataro pi gantuko bhikkhu anajjhvuttha vihra ghaika ugghetv ka- va pametv sahas pvisi, tassa uparipihito ahi khandhe papati, so bhto vissara aksi. bhikkh upadh- vitv ta bhikkhu etad avocu: kissa tva vuso vissa- ra aksti. atha kho so bhikkhu bhikkhna etam attha rocesi. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vip- centi: katha hi nma gantuk bhikkh sauphanpi r- ma pavisissanti chattapaggahitpi rma pavisissanti . . . pniyena pi pde dhovissanti vuhatare pi vsike bhikkh na abhivdessanti na sensana pucchissantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave gantuk bhikkh sauphanpi rma pavisanti chattapaggahitpi . . . na sensana pucchantti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav. katha hi nma bhi- kkhave gantuk bhikkh sauphanpi rma pavisissanti . . . pucchissanti. n' eta bhikkhave . . . vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhi- kkhave gantukna bhikkhna vatta papessmi yath gantukehi bhikkhhi vattitabba. ||1|| gantukena bhikkhave bhikkhun idni rma pavisissmti uphan #<[page 208]># %<208 CULLAVAGGA. [VIII. 1. 1-3.>% omucitv nca katv pappohetv gahetv chatta apan- metv ssa vivaritv cvara khandhe karitv sdhuka ataramnena rmo pavisitabbo. rma pavisantena salla- kkhetabba kattha vsik bhikkh paikkamantti. yattha vsik bhikkh paikkamanti upahnaslya v maape v rukkhamle v tattha gantv ekamanta patto nikkhi- pitabbo, ekamanta cvara nikkhipitabba, pairpa sana gahetv nisditabba. pniya pucchitabba, pari- bhojaniya pucchitabba, katama pniya katama pari- bhojaniyan ti. sace pniyena attho hoti pniya gahetv ptabba, sace paribhojaniyena attho hoti paribhojaniya gahetv pd dhovitabb. pde dhovantena ekena hatthena udaka sicitabba ekena hatthena pd dhovitabb, na ten' eva hatthena udaka sicitabba na ten' eva hatthena pd dhovitabb. uphanapuchanacolaka pucchitv up- han puchitabb. uphan puchantena pahama sukkhena colakena puchitabb pacch allena, uphanapuchanacola- ka dhovitv ekamanta vissajjetabba. sace vsiko bhi- kkhu vuho hoti abhivdetabbo, sace navako hoti abhi- vdpetabbo. sensana pucchitabba katama me sen- sana pputti, ajjhvuttha v anajjhvuttha v pucchi- tabba, gocaro pucchitabbo, agocaro pucchitabbo, sekha- sammatni kulni pucchitabbni, vaccahna pucchitabba, passvahna pucchitabba, pniya pucchitabba, pari- bhojaniya pucchitabba, kattaradao pucchitabbo, sa- ghassa katikasahna pucchitabba ka kla pavisi- tabba ka kla nikkhamitabban ti. ||2|| sace vihro anajjhvuttho hoti, kava koetv muhutta gametv ghaika ugghetv kava pametv bahi hitena nillo- ketabbo. sace so vihro uklpo hoti mace v maco ropito hoti phe v pha ropita hoti sensana uparipuja- kita hoti, sace ussahati sodhetabbo. vihra sodhentena pahama bhummattharaa nharitv ekamanta nikkhi- pitabba. macapaipdak nharitv ekamanta nikkhipi- tabb. bhisibimbohana nharitv ekamanta nikkhipi- tabba. nisdanapaccattharaa nharitv ekamanta nikkhipitabba. maco nca katv sdhuka apari- ghasantena asaghaantena kavapiha nharitv #<[page 209]># %% ekamanta nikkhipitabbo. pha nca katv sdhuka aparighasantena asaghaantena kavapiha nharitv ekamanta nikkhipitabba. kheamallako nharitv ekam- anta nikkhipitabbo. apassenaphalaka nharitv ekam- anta nikkhipitabba. sace vihre santnaka hoti, ullok pahama ohretabba. lokasandhikaabhg pamajjitabb. sace gerukaparikammakat bhitti kaakit hoti, colaka temetv petv pamajjitabb. sace kavaa- kat bhmi kaakit hoti, colaka temetv petv pa- majjitabb. sace akat hoti bhmi, udakena parippositv sammajjitabb m vihro rajena hati. sakra vici- nitv ekamanta chaetabba. ||3|| bhummattharaa ot- petv sodhetv pappohetv atiharitv yathbhga pa- petabba. macapaipdak otpetv pamajjitv atiharitv yathbhga hapetabb. maco otpetv sodhetv pappo- hetv nca katv sdhuka aparighasantena asagha- antena kavapiha atiharitv yathbhga pape- tabbo. pha otpetv sodhetv pappohetv nca katv sdhuka aparighasantena asaghaantena kavapiha atiharitv yathbhga papetabba. bhisibimbohana otpetv sodhetv pappohetv atiharitv yathbhga pa- petabba. nisdanapaccattharaa otpetv sodhetv pappo- hetv atiharitv yathbhga papetabba. khea- mallako otpetv pamajjitv atiharitv yathbhga hape- tabbo. apassenaphalaka otpetv pamajjitv atiharitv yathbhga hapetabba. ||4|| pattacvara nikkhipi- tabba. patta nikkhipantena ekena hatthena patta gahetv ekena hatthena hehmaca v hehpha v parmasitv patto nikkhipitabbo, na ca anantarahitya bh- miy patto nikkhipitabbo. cvara nikkhipantena ekena hatthena cvara gahetv ekena hatthena cvaravasa v cvararajju v pamajjitv prato anta orato bhoga katv cvara nikkhipitabba. sace puratthim saraj vt v- yanti, puratthim vtapn thaketabb. sace pacchim . . ., sace uttar . . ., sace dakkhi saraj vt vyanti, dakkhi- vtapn thaketabb. sace staklo hoti, div vtapn vivaritabb ratti thaketabb. sace uhaklo hoti, div vtapn thaketabb ratti vivaritabb. sace parivea #<[page 210]># %<210 CULLAVAGGA. [VIII. 1. 5-2. 2.>% uklpa hoti, parivea sammajjitabba. sace kohako uklpo hoti, kohako sammajjitabbo. sace upahnasl uklpo hoti, upahnasl sammajjitabb. sace aggisl uklp hoti, aggisl sammajjitabb. sace vaccaku uklp hoti, vaccaku sammajjitabb. sace pniya na hoti, pni- ya upahpetabba. sace paribhojaniya na hot, pari- bhojaniya upahpetabba. sace camanakumbhiy uda- ka na hoti, camanakumbhiy udaka sicitabba. ida kho bhikkhave gantukna bhikkhna vatta yath gantukehi bhikkhhi vattitabban ti. ||5||1|| tena kho pana samayena vsik bhikkh gantuke bhi- kkh disv n' eva sanna papenti, na pdodaka pda- pha pdakathalika upanikkhipanti, na paccuggantv pattacvara paigahanti, na pniyena pucchanti, vuha- tare pi gantuke bhikkh na abhivdenti, na sensana papenti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma vsik bhikkh gantuke bhi- kkh disv n' eva sana papessanti . . . na sensana papessantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave. sacca bhagav. vigara- hitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave vsikna bhikkhna vatta papess- mi yath vsikehi bhikkhhi vattitabba. ||1|| vsikena bhikkhave bhikkhun gantuka bhikkhu vuhatara disv sana papetabba, pdodaka pdapha pda- kathalika upanikkhipitabba, paccuggantv pattacvara paiggahetabba, pniyena pucchitabbo, sace ussahati up- han puchitabb. uphan puchantena pahama sukkh- ena colakena puchitabb pacch allena, uphanapucha- nacolaka dhovitv ekamanta vissajjetabba. gantuko bhikkhu abhivdetabbo, sensana papetabba eta te sensana pputti, ajjhvuttha v anajjhvuttha v cikkhitabba, gocaro cikkhitabbo, agocaro cikkhitabbo, sekhasammatni kulni cikkhitabbni, vaccahna cikkhi- tabba, passvahna c., pniya c., paribhojaniya c., kattaradao c., saghassa katikasahna cikkhi- tabba ima kla pavisitabba ima kla nikkhami- #<[page 211]># %% tabban ti. ||2|| sace navako hoti nisinnaken' eva cikkhi- tabba atra patta nikkhiphi atra cvara nikkhiphi ida sana nisdhti. pniya cikkhitabba, paribhoja- niya c., uphanapuchanacolaka c., gantuko bhikkhu abhivdpetabbo, sensana cikkhitabba eta te sensa- na pputti, ajjhvuttha v anajjhvuttha v cikkhi- tabba, gocaro . . . ima kla nikkhamitabban ti. ida kho bhikkhave vsikna bhikkhna vatta yath vsi- kehi bhikkhhi vattitabban ti. ||3||2|| tena kho pana samayena gamik bhikkh drubhaa mattikbhaa apaismetv dvravtapna vivaritv se- nsana anpucch pakkamanti, drubhaa mattik- bhaa nassati, sensana agutta hoti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma gamik bhikkh . . . pakkamissanti, drubhaa mattikbhaa nassati sensana agutta bhavatti. atha kho te bhikkh bhaga- vato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave gamikna bhikkhna vatta papessmi yath gamikehi bhikkhhi vatti- tabba. ||1|| gamikena bhikkhave bhikkhun drubhaa mattikbhaa paismetv dvravtapna thaketv sen- sana pucch pakkamitabba. sace bhikkhu na hoti, s- maero pucchitabbo. sace smaero na hoti, rmiko pucchitabbo. sace na hoti bhikkhu v smaero v rmiko v, catsu psakesu maca papetv, mace maca ropetv, phe pha ropetv, sensana uparipuja karitv, drubhaa mattikbhaa paismetv, dvra- vtapna thaketv pakkamitabba. ||2|| sace vihro ovassati, sace ussahati chdetabbo, ussukka v ktabba kinti nu kho vihro chdiyeth 'ti. eva ce ta labhetha icc eta kusala, no ce labhetha yo deso anovassako hoti tattha catsu psakesu maca papetv, mace maca ro- petv, phe pha ropetv, sensana uparipuja karitv, drubhaa mattikbhaaa paismetv, dvravtapna thaketv pakkamitabba. sace sabbo vihro ovassati, sace ussahati sensana gma atiharitabba, ussukka v #<[page 212]># %<212 CULLAVAGGA. [VIII. 3. 3-4. 2.>% ktabba kinti nu kho sensana gma atihariyeth 'ti. eva ce ta labhetha icc eta kusala, no ce labhetha ajjho- kse catsu psakesu maca papetv, mace maca ropetv, phe pha ropetv, sensana uparipuja ka- ritv, drubhaa mattikbhaa paismetv, tiena v paena v paicchdetv pakkamitabba app' eva nma ag- ni pi seseyyun ti. ida kho bhikkhave gamikna bhikkh- na vatta yath gamikehi bhikkhhi vattitabban ti. ||3||3|| tena kho pana samayena bhikkh bhattagge na anumo- danti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma sama Sakyaputtiy bhattagge na anumodissantti. assosu kho bhikkh tesa manussna . . . vipcentna. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhi- kkh mantesi: anujnmi bhikkhave bhattagge anumodi- tun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kena nu kho bhattagge anumoditabban ti. bhagavato etam attha ro- cesu. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave therena bhi- kkhun bhattagge anumoditun ti. tena kho pana samayena aatarassa pgassa saghabhatta hoti, yasm Sriputto saghatthero hoti. bhikkh bhagavat anuta therena bhikkhun bhattagge anumoditun ti yasmanta Sriputta ekaka ohya pakkamisu. atha kho yasm Sriputto te manusse paisammoditv pacch ekako agamsi. addas kho bhagav yasmanta Sriputta drato 'va gacchanta, disvna yasmanta Sriputta etad avoca: kacci Sriputta bhatta iddha ahosti. iddha kho bhante bhatta ahosi, api ca ma bhikkh ekaka ohya pakkant 'ti. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave bhattagge cathi pacahi thernutherehi bhikkhhi gametun ti. tena kho pana samayena aataro thero bhattagge vaccito gamesi, so vacca sandhrento mucchito papati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sati karaye nanta- rika bhikkhu pucchitv gantun ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh dunnivatth dupprut #<[page 213]># %% ankappasampann bhattagga gacchanti, vokkamma pi therna bhikkhna purato-purato gacchanti, there pi bhikkh anupakhajja nisdanti, nave pi bhikkh sanena paibhanti, saghim pi ottharitv antaraghare nisdanti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh dunnivatth . . . gacchissanti . . . nisdissanti . . . paibhissanti . . . nis- dissantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh dunnivatth . . . nisdantti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhi- kkhave bhikkhna bhattaggavatta papessmi yath bhikkhhi bhattagge vattitabba. ||2|| sace rme klo rocito hoti timaala paicchdentena parimaa- la nivsetv, kyabandhana bandhitv, sagua katv, saghiyo prupitv, gahika paimucitv, dhovitv, patta gahetv, sdhuka ataramnena gmo pavisitabbo. na vokkamma therna bhikkhna purato-purato gantabba, supaicchannena antaraghare gantabba, susavutena anta- raghare gantabba, okkhittacakkhun antaraghare gantab- ba, na ukkhittakya ant. gant., na ujjhaggikya ant. gant., appasaddena ant. gant., na kyappaclaka ant. gant., na bhuppaclaka ant. gant., na ssappaclaka ant. gant., na khambhakatena ant. gant., na oguhitena ant. gant., na ukkuikya ant. gant., supaicchannena ant. nisditabba, susavutena ant. nis., okkhittacakkhun ant. nis., na ukkhi- ttakya ant. nis., na ujjhaggikya ant. nis., appasaddena ant. nis., na kyappaclaka ant. nis., na bhuppaclaka ant. nis., na ssappaclaka ant. nis., na khambhakatena ant. nis., na oguhitena ant. nis., na pallatthikya ant. nis., na there bhikkh anupakhajja nisditabba, na nav bhikkh sanena paibhitabb, na saghi ottharitv antaraghare nis- ditabba. ||3|| udake diyyamne ubhohi hatthehi patta parigahetv udaka paiggahetabba, nca katv sdhuka aparighasantena patto dhovitabbo. sace udakapaigghako hoti, nca katv udakapaiggahe udaka sicitabba m udakapaigghako udakena osici m smant bhikkh uda- kena osicisu m saghi udakena osicti. sace udaka- #<[page 214]># %<214 CULLAVAGGA. [VIII. 4. 4-6.>% paigghako na hoti, nca katv chamya udaka sici- tabba m smant bhikkh udakena osicisu m sagh- i udakena osicti. odane diyyamne ubhohi hatthehi patta pariggahetv odano paiggahetabbo. spassa okso ktabbo. sace hoti sappi v tela v uttaribhaga v, therena vattabbo: sabbesa samaka sampdehti. sakkacca piapto paiggahetabbo, pattasain piapto paigga- hetabbo, samaspako piapto paiggahetabbo, samatittiko piapto paiggahetabbo. na tva therena bhujitabba yva na sabbesa odano sampanno hoti. ||4|| sakkacca piapto bhujitabbo, pattasain piapto bhujitabbo, sapadno piapto bhujitabbo, samaspako piapto bhujitabbo, na thpakato omadditv piapto bhuji- tabbo, na spa v vyajana v odanena paicchde- tabba bhiyyokamyata updya, na spa v odana v agilnena attano atthya vipetv bhujitabba, na ujjhnasain paresa patto oloketabbo, ntimahanto kabalo ktabbo, parimaalo lopo ktabbo, na anhae kabale mu- khadvra vivaritabba, na bhujamnena sabbo hattho mukhe pakkhipitabbo, na sakabalena mukhena vyhari- tabba, na piukkhepaka bhujitabba, na kabalvacche- daka bh., na avagaakraka bh., na hatthaniddhnaka bh., na sitthvakraka bh., na jivhnicchraka bh., na capucapukraka bh., na surusurukraka bh., na hattha- nillehaka bh., na pattanillehaka bh., na ohanillehaka bhujitabba, na smisena hatthena pniyathlako paigga- hetabbo. ||5|| na tva therena udaka paiggahetabba yva na sabbe bhuttvino honti. udake diyyamne ubhohi hatthehi patta pariggahetv udaka paiggahetabba, n- ca katv sdhuka aparighasantena patto dhovitabbo. sace udakapaigghako hoti, nca katv udakapaiggahe udaka sicitabba m udakapaigghako udakena osici m smant bhikkh udakena osicisu m saghi uda- kena osicti. sace udakapaigghako na hoti, nca katv chamya udaka sicitabba m smant bhikkh uda- kena osicisu m saghi udakena osicti. na sasittha- ka pattadhovana antaraghare chaetabba. nivattantena navakehi bhikkhhi pahamatara nivattitabba pacch the- #<[page 215]># %% rehi. supaicchannena antaraghare gantabba, susavutena . . . (see 3) . . . na ukkuikya antaraghare gantabba. ida kho bhikkhave bhikkhna bhattaggavatta yath bhikkhhi bhattagge vattitabban ti. ||6||4|| bhavra pahama. tena kho pana samayena piacrik bhikkh dunnivatth dupprut ankappasampann piya caranti, asallakkhetv- pi nivesana pavisanti, asallakkhetvpi nikkhamanti, atisa- haspi pavisanti, atisahaspi nikkhamanti, atidre pi tihanti, accsanne pi tihanti, aticiram pi tihanti, atilahukam pi nivattanti. aataro pi piacriko bhikkhu asallakkhetv nivesana pvisi, so dvra maamno aatara ovara- ka pvisi, tasmi ovarake itthi nagg uttn nipann hoti. addas kho so bhikkhu ta itthi nagga uttna nipanna, disvna na yida dvra ovaraka idan ti tamh ovarak nikkhami. addas kho tass itthiy smiko ta itthi nagga uttna nipanna, disvna imin me bhikkhun pajpat dsit 'ti ta bhikkhu gahetv koesi. atha kho s itthi tena saddena paibujjhitv ta purisa etad avoca: kissa tva ayyo ima bhikkhu koesti. iminsi tva bhikkhun dsit 'ti. nha ayyo imin bhikkhun dsit, akrako so bhikkh 'ti ta bhikkhu mucpesi. atha kho so bhikkhu rma gantv bhikkhna etam attha rocesi. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma piacrik bhikkh dunnivatth . . . carissanti . . . pavisissanti . . . nikkhamissanti . . . tihi- ssanti . . . atilahukam pi nivattissantti. atha kho te bhi- kkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhi- kkhave. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave piacrik- na bhikkhna vatta papessmi yath pia- crikehi bhikkhhi vattitabba. ||1|| piacrikena bhi- kkhave bhikkhun idni gma pavisissmti timaala paicchdentena parimaala nivsetv, kyabandhana bandhitv, sagua katv, saghiyo prupitv, gahika paimucitv, dhovitv, patta gahetv, sdhuka atara- mnena gmo pavisitabbo. supaicchannena antaraghare #<[page 216]># %<216 CULLAVAGGA. [VIII. 5. 2-6. 1.>% gantabba . . . (ch. 4. 3) . . . na ukkuikya antaraghare gantabba. nivesana pavisantena sallakkhetabba imin pavisissmi imin nikkhamissmti. ntisahas pavisitabba, ntisahas nikkhamitabba, ntidre htabba, na acc- sanne htabba, nticira htabba, ntilahuka nivatti- tabba. hitakena sallakkhetabba bhikkha dtukm v adtukm v 'ti. sace kamma v nikkhipati san v vuhti kaacchu v parmasati bhjana v parmasati hapeti v, dtukm viy 'ti htabba. bhikkhya diyya- mnya vmena hatthena saghi uccretv dakkhiena hatthena patta pametv ubhohi hatthehi patta parigga- hetv bhikkh paiggahetabb, na ca bhikkhdyikya mu- kha ulloketabba. sallakkhetabba spa dtukm v adtukm v 'ti. sace kaacchu v parmasati bhjana v parmasati hapeti v, dtukm viy 'ti htabba. bhi- kkhya dinnya saghiy patta paicchdetv sdhuka ataramnena nivattitabba. supaicchannena antaraghare gantabba . . . na ukkuikya antaraghare gantabba. ||2|| yo pahama gmato piya paikkamati, tena sana papetabba, pdodaka pdapha pdakathalika upanikkhipitabba, avakkrapti dhovitv upahpe- tabba, pniya paribhojaniya upahpetabba. yo pacch gmato piya paikkamati, sace hoti bhuttvaseso, sace kakhati, bhujitabba, no ce kakhati, appaharite v chaetabba appake v udake opilpetabba. tena sana uddharitabba, pdodaka pdapha pdakatha- lika paismetabba, avakkrapti dhovitv paisme- tabba, pniya paribhojaniya paismetabba, bhatta- gga sammajjitabba. yo passati pniyaghaa v pari- bhojaniyaghaa v vaccaghaa v ritta tuccha, tena upahpetabba. sac' assa hoti avisayha hatthavikrena, dutiya mantetv hatthavilaghakena upahpetabba, na ca tappaccay vc bhinditabb. ida kho bhikkhave pia- crikna bhikkhna vatta yath piacrikehi bhi- kkhhi vattitabban ti. ||3||5|| tena kho pana samayena sambahul bhikkh arae viha- ranti, te n' eva pniya upahpenti, na paribhojaniya #<[page 217]># %% upahpenti, na aggi upahpenti, na araisahita upah- penti, na nakkhattapadni jnanti, na disbhga jnanti. cor tattha gantv te bhikkh etad avocu: atthi bhante pniyan ti. n' atth' vuso 'ti. atthi bhante paribhojaniyan ti. n' atth' vuso 'ti. atthi bhante aggti. n' atth' vuso 'ti. atthi bhante araisahitan ti. n' atth' vuso 'ti. ken' ajja bhante yuttan ti. na kho maya vuso jnm 'ti. katamya bhante dis 'ti. na kho maya vuso jnm 'ti. atha kho te cor n' ev' imesa pniya atthi, na paribho- janiya atthi, na aggi atthi, na araisahita atthi, na nakkhattapadni jnanti, na disbhga jnanti, cor yime na yime bhikkh 'ti koetv pakkamisu. atha kho te bhikkh bhikkhna etam attha rocesu. bhikkh bhagavato etam attha rocesu. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhi- kkhave raakna bhikkhna vatta papessmi yath raakehi bhikkhhi vattitabba. ||1|| raakena bhikkhave bhikkhun klass' eva uhya, patta thavikya pakkhipitv, ase laggetv, cvara khandhe karitv, up- han rohitv, drubhaa mattikbhaa paismetv, dvravtapna thaketv, sensan otaritabba. idni g- ma pavisissmti uphan omucitv, nca katv, pappo- hetv, thavikya pakkhipitv, ase laggetv, timaala paicchdentena parimaala nivsetv, kyabandhana . . . (ch. 5. 2) . . . ataramnena nivattitabba. supa- icchannena antaraghare gantabba --pe-- na ukkuikya antaraghare gantabba. ||2|| gmato nikkhamitv patta thavikya pakkhipitv, ase laggetv, cvara saharitv, sse karitv, uphan rohitv gantabba. raakena bhikkhave bhikkhun pniya upahpetabba, paribho- janiya upahpetabba, aggi upahpetabbo, araisahita upahpetabba, kattaradao upahpetabbo, nakkhatta- padni uggahetabbni sakalni v ekadesni v, diskusa- lena bhavitabba. ida kho bhikkhave raakna bhi- kkhna vatta yath raakehi bhikkhhi vattitabban ti. ||3||6|| tena kho pana samayena sambahul bhikkh ajjhokse #<[page 218]># %<218 CULLAVAGGA. [VIII. 7. 1-3.>% cvarakamma karonti, chabbaggiy bhikkh paivte p' agae sensana pappohesu, bhikkh rajena okirisu. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh paivte p' agae sensana pappohessanti, bhikkh rajena okiris 'ti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh paivte p' agae sensana pappohenti, bhikkh rajena okiris 'ti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave bhikkhna sensana- vatta papessmi yath bhikkhhi sensane vatti- tabba. ||1|| yasmi vihre viharati, sace so vihro uklpo hoti, sace ussahati, sodhetabbo. vihra sodhentena paha- ma pattacvara nharitv ekamanta nikkhipitabba. nisdanapaccattharaa nharitv ekamanta nikkhipi- tabba. bhisibimbohana nharitv ekamanta nikkhi- pitabba. maco nca katv sdhuka aparighasantena asaghaantena kavapiha nharitv ekamanta nikkhi- pitabbo. pha nca katv sdhuka aparighasantena asaghaantena kavhapiha nharitv ekamanta ni- kkhipitabba. macapaipdak nharitv ekamanta ni- kkhipitabb. kheamallako nharitv ekamanta nikkhipi- tabbo. apassenaphalaka nharitv ekamanta nikkhipi- tabba. bhummattharaa yathpaatta sallakkhetv nharitv ekamanta nikkhipitabba. sace vihre sant- naka hoti, ullok pahama ohretabba. lokasandhi- kaabhg pamajjitabb. sace gerukaparikammakat bhitti kaakit hoti, colaka temetv petv pamajjitabb. sace kavaakat bhmi kaakit hoti, coaka temetv p- etv pamajjitabb. sace akat hoti bhmi, udakena parippo- sitv sammajjitabb m vihro rajena hati. sakra vicinitv ekamanta chaetabba. na bhikkhusmant sensana pappohetabba, na vihrasmant sensana pappohetabba, na pniyasmant sen. papp., na paribho- janiyasmant sen. papp., na paivte agae sen. papp., adhovte sen. papp., ||2|| bhummattharaa ekamanta otpetv sodhetv pappohetv atiharitv yathpaatta papetabba. macapaipdak ekamanta otpetv pa- #<[page 219]># %% majjitv atiharitv yathhne hapetabb. maco ekam- anta otpetv sodhetv pappohetv nca katv sdhuka aparighasantena asaghaantena kavapiha atiha- ritv yathpaatta papetabbo. pha ekamanta otpetv sodhetv pappohetv nca katv sdhuka apari- ghasantena asaghaantena kavapiha atiharitv ya- thpaatta papetabba. bhisibimbohana ekam- anta otpetv sodhetv pappohetv atiharitv yath- paatta papetabba. nisdanapaccattharaa ekam- anta otpetv sodhetv pappohetv atiharitv yath- paatta papetabba. kheamallako ekamanta ot- petv pamajjitv atiharitv yathhne hapetabbo. apasse- naphalaka ekamanta otpetv {pamajjitv} atiharitv yathhne hapetabba. pattacvara nikkhipitabba. patta nikkhipantena ekena hatthena patta gahetv ekena hatthena hehmaca v hehpha v parmasitv patto nikkhipitabbo, na ca anantarahitya bhmiy patto nikkhipitabbo. cvara nikkhipantena ekena hatthena cva- ra gahetv ekena hatthena cvaravasa v cvararajju v pamajjitv prato anta orato bhoga katv cvara nikkhipitabba. ||3|| sace puratthim saraj vt vyanti, puratthim vtapn thaketabb. sace pacchim . . ., sace uttar . . ., sace dakkhi saraj vt vyanti, dakkhi vtapn thaketabb. sace staklo hoti, div vtapn vivari- tabb, ratti thaketabb. sace uhaklo hoti, div vtapn thaketabb, ratti vivaritabb. sace parivea uklpa hoti, parivea sammajjitabba. sace kohako uklpo hoti, kohako sammajjitabbo. sace upahnasl uklp hoti, upahnasl sammajjitabb. sace aggisl uklp hoti, aggisl sammajjitabb. sace vaccaku uklp hoti, vacca- ku sammajjitabb. sace pniya na hoti, pniya upah- petabba. sace paribhojaniya na hoti, paribhojaniya upahpetabba. sace camanakumbhiy udaka na hoti, camanakumbhiy udaka sicitabba. sace vuhena saddhi ekavihre viharati, na vuha anpucch uddeso dtabbo, na paripucch dtabb, na sajjhyo ktabbo, na dhammo bhsitabbo, na padpo ktabbo, na padpo vijjhpe- tabbo, na vtapn vivaritabb, na vtapn thaketabb. #<[page 220]># %<220 CULLAVAGGA. [VIII. 7. 4-8. 2.>% sace vuhena saddhi ekacakame cakamati, yena vuho tena parivattitabba, na ca vuho saghikaena ghae- tabbo. ida kho bhikkhave bhikkhna sensanavatta yath bhikkhhi sensane vattitabban ti. ||4||7|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh jant- ghare therehi bhikkhhi nivriyamn andariya paicca pahta kaha ropetv aggi datv dvra thaketv dvre nisdanti, bhikkh uhbhitatt dvra alabhamn mucchit papatanti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh jantghare therehi bhikkhhi . . . nisdissanti . . . papatantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh jantghare therehi bhi- kkhhi . . . nisdanti . . . papatantti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave jantghare therena bhikkhun nivriyamnena andariya paicca pahta kaha ropetv aggi dtabbo. yo dadeyya patti dukkaassa. na ca bhikkhave dvra thaketv dvre nisditabba. yo nisdeyya patti dukka- assa. ||1|| tena hi bhikkhave bhikkhna jantghara- vatta papessmi yath bhikkhhi jantghare vatti- tabba. yo pahama jantghara gacchati, sace chrik ussann hoti, chrik chaetabb. sace jantghara uklpa hoti, jantghara sammajjitabba. sace pari- bhaa uklpa hoti, paribhaa sammajjitabba. sace parivea . . ., sace kohako . . ., sace jantgharasl uklp hoti, jantgharasl sammajjitabb. cua sanne- tabba, mattik temetabb, udakadoikya udaka sici- tabba. jantghara pavisantena mattikya mukha makkhetv purato ca pacchato ca paicchdetv jantghara pavisitabba. na there bhikkh anupakhajja nisditabba, na nav bhikkh sanena paibhitabb. sace ussahati, jantghare therna bhikkhna parikamma ktabba. jantghar nikkhamantena jantgharapha dya purato ca pacchato ca paicchdetv jantghar nikkhamitabba. sace ussahati, udake pi therna bhikkhna parikamma ktabba. na therna bhikkhna purato nahyitabba, #<[page 221]># %% na uparito nahyitabba. nahtena uttarantena otaran- tna maggo dtabbo. yo pacch jantghar nikkhamati, sace jantghara cikkhalla hoti, dhovitabba. mattik- doika dhovitv, jantgharapha paismetv, aggi vijjhpetv, dvra thaketv pakkamitabba. ida kho bhikkhave bhikkhna jantgharavatta yath bhikkhhi jantghare vattitabban ti. ||2||8|| tena kho pana samayena aataro bhikkhu brhmaajtiko vacca katv na icchati cametu ko ima vasala duggan- dha masissatti, tassa vaccamagge kimi sahsi. atha kho so bhikkhu bhikkhna etam attha rocesi. kim pana tva vuso vacca katv na camesti. eva vuso 'ti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma bhikkhu vacca katv na camessatti. atha kho te bhikkh bhagavato eta attha rocesu. sacca kira tva bhikkhu vacca katv na camesti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave vacca katv sati udake na cametabba. yo na cameyya patti dukkaass 'ti. ||9|| tena kho pana samayena bhikkh vaccakuiy yath- vuha vacca karonti. navak bhikkh pahamatara gantv vaccit gamenti, te vacca sandhrent mucchit papatanti. bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhikkhave vaccakuiy yath- vuha vacco ktabbo. yo kareyya patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave gatapaipiy vacca ktun ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh atisahaspi vaccakui pavisanti, ubbhujitvpi pavisanti, nitthunantpi vacca karonti, dantakaha khdantpi vacca karonti, bahiddhpi vaccadoikya vacca karonti, bahiddhpi pass- vadoikya passva karonti, passvadoikya pi khea karonti, pharusena pi kahena avalekhanti, avalekhana- kaham pi vaccakpamhi ptenti, atisahaspi nikkhamanti, ubbhujitvpi nikkhamanti, capucapukrakam pi camenti, camanasarvake pi udaka sesenti. ye te bhikkh appicch #<[page 222]># %<222 CULLAVAGGA. [VIII. 10. 2-11. 1.>% . . . vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh atisahaspi vaccakui pavisissanti . . . camanasarvake pi udaka sesessantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhikkhave bhikkhna vaccakui- vatta papessmi yath bhikkhhi vaccakuiy vatti- tabba. ||2|| yo vaccakui gacchati, bahi hitena ukksi- tabba, anto nisinnena pi ukksitabba. cvaravase v cvararajjuy v cvara nikkhipitv sdhuka ataramnena vaccaku pavisitabb. ntisahas pavisitabb, na ubbhujitv pavisitabb, vaccapdukya hitena ubbhujitabba. na nitthunantena vacco ktabbo. na dantakaha khdantena vacco ktabbo. na bahiddh vaccadoikya vacco ktabbo. na bahiddh passvadoikya passvo ktabbo. na passva- doikya kheo ktabbo. na pharusena kahena avalekhi- tabba. na avalekhanakaha vaccakpamhi ptetabba. vaccapdukya hitena paicchdetabba. ntisahas nikkha- mitabba, na ubbhujitv nikkhamitabba. camanapdu- kya hitena ubbhujitabba. na capucapukraka came- tabba, na camanasarvake udaka sesetabba. camana- pdukya hitena paicchdetabba. sace vaccaku hat hoti, dhovitabb. sace avalekhanapidharo pro hoti, ava- lekhanakaha chaetabba. sace vaccaku uklp hoti, vaccaku sammajjitabb. sace paribhaa uklpa hoti, paribhaa sammajjitabba, sace parivea . . ., sace kohako uklpo hoti, kohako sammajjitabbo. sace cama- nakumbhiy udaka na hoti, camanakumbhiy udaka sicitabba. ida kho bhikkhave bhikkhna vaccakui- vatta yath bhikkhhi vaccakuiy vattitabban ti. ||3||10|| tena kho pana samayena saddhivihrik upajjhyesu na sammvattanti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma saddhivihrik upajjhyesu na samm- vattissantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave saddhivihrik upajjh- yesu na sammvattantti. sacca bhagav. vigarahi buddho bhagav. katha hi nma bhikkhave saddhivihrik #<[page 223]># %% upajjhyesu na sammvattissantti. n' eta bhikkhave . . ., vigarahitv dhammi katha katv bhikkh man- tesi: tena hi bhikkhave saddhivihrikna upajjhyesu vatta papessmi yath saddhivihrikehi upajjhyesu vattitabba. ||1|| saddhivihrikena bhikkhave upajjhyamhi sammvattitabba, tatrya sammvattan: klass' eva uhya uphan omucitv ekasa uttarsaga karitv dantakaha dtabba, mukhodaka dtabba, sana papetabba. sace ygu hoti, bhjana dhovitv ygu upanmetabb. ygu ptassa udaka datv bhjana paiggahetv nca katv sdhuka aparighasantena dho- vitv paismetabba. upajjhyamhi vuhite sana uddha- ritabba. sace so deso uklpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||2|| sace upajjhyo gma pavisitukmo hoti, nivsana dtabba, painivsana paiggahetabba, kyabandhana dtabba, sagua katv saghiyo dtabb, dhovitv patto saudako dtabbo. sace upajjhyo pacchsamaa kakhati, timaala paicchdentena parimaala ni- vsetv kyabandhana bandhitv sagua katv sagh- iyo prupitv gahika paimucitv dhovitv patta gahetv upajjhyassa pacchsamaena hotabba. ntidre gantabba, na accsanne gantabba. pattapariypanna paiggahetabba. ||3|| na upajjhyassa bhaamnassa antar- antar kath optetabb. upajjhyo pattismant bhaa- mno nivretabbo. nivattantena pahamatara gantv sana papetabba, pdodaka pdapha pdakatha- lika upanikkhipitabba, paccuggantv pattacvara pa- iggahetabba, painivsana dtabba, nivsana paigga- hetabba. sace cvara sinna hoti, muhutta uhe ot- petabba, na ca uhe cvara nidahitabba. cvara saharitabba. cvara saharantena caturagula ka- a ussretv cvara saharitabba m majjhe bhago ahosti. obhoge kyabandhana ktabba. sace piapto hoti upajjhyo ca bhujitukmo hoti, udaka datv pia- pto upanmetabbo. ||4|| upajjhyo pniyena pucchitabbo. bhuttvissa udaka datv patta paiggahetv nca katv sdhuka aparighasantena dhovitv vodaka katv mu- hutta uhe otpetabbo, na ca uhe patto nidahitabbo. #<[page 224]># %<224 CULLAVAGGA. [VIII. 11. 5-9.>% pattacvara nikkhipitabba. patta nikkhipantena ekena hatthena patta gahetv ekena hatthena hehmaca v hehpha v parmasitv patto nikkhipitabbo, na ca anantarahitya bhmiy patto nikkhipitabbo. cvara nikkhipantena ekena hatthena cvara gahetv ekena hatthena cvaravasa v cvararajju v pamajjitv prato anta orato bhoga katv cvara nikkhipitabba. upajjhyamhi vuhite sana uddharitabba, pdodaka pdapha pdakathalika paismetabba. sace so deso uklpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||5|| sace upajjhyo nahyitukmo hoti, nahna paiydetabba. sace stena attho hoti, sta paiydetabba. sace uhena attho hoti, uha paiydetabba. sace upajjhyo jantghara pavi- situkmo hoti, cua sannetabba, mattik temetabb, jantgharapha dya upajjhyassa pihito-pihito gantv jantgharapha datv cvara paiggahetv ekamanta nikkhipitabba, cua dtabba, mattik dtabb. sace ussahati, jantghara pavisitabba. jantghara pavi- santena mattikya mukha makkhetv purato ca pacchato ca paicchdetv jantghara pavisitabba. ||6|| na there bhikkh anupakhajja nisditabba, na nav bhikkh sa- nena paibhitabb. jantghare upajjhyassa parikamma ktabba. jantghar nikkhamantena jantgharapha d- ya purato ca pacchato ca paicchdetv jantghar nikkha- mitabba. udake pi upajjhyassa parikamma ktabba. nahtena pahamatara uttaritv attano gatta vodaka katv nivsetv upajjhyassa gattato udaka pamajjitabba, nivsana dtabba, saghi dtabb, jantgharapha dya pahamatara gantv sana papetabba, pdo- daka pdapha pdakathalika upanikkhipitabba. upajjhyo pniyena pucchitabbo. ||7|| sace uddispetukmo hoti, uddispetabbo. sace paripucchitukmo hoti, paripucchi- tabbo. yasmi vihre upajjhyo viharati, sace so vihro uklpo hoti, sace ussahati, sodhetabbo. vihra sodhentena pahama pattacvara nharitv ekamanta nikkhipi- tabba. nisdanapaccattharaa nharitv ekamanta ni- kkhipitabba. bhisibimbohana nharitv ekamanta ni- kkhipitabba. ||8|| maco nca katv sdhuka apari- #<[page 225]># %% ghasantena asaghaantena kavapiha nharitv ekam- anta nikkhipitabbo. pha nca katv sdhuka apari- ghasantena asaghaantena kavapiha nharitv ekam- anta nikkhipitabba. macapaipdak nharitv ekam- anta nikkhipitabb. kheamallako nharitv ekamanta nikkhipitabbo. apassenaphalaka nharitv ekamanta nikkhipitabba. bhummattharaa yathpaatta salla- kkhetv nharitv ekamanta nikkhipitabba. sace vihre santnaka hoti, ullok pahama ohretabba. loka- sandhikaabhg pamajjitabb. sace gerukaparikamma- kat bhitti kaakit hoti, colaka temetv petv pamajji- tabb. sace kavaakat bhmi kaakit hoti, colaka temetv petv pamajjitabb. sace akat hoti bhmi, uda- kena parippositv sammajjitabb m vihro rajena hati. sakra vicinitv ekamanta chaetabba. ||9|| bhumm- attharaa otpetv sodhetv pappohetv atiharitv ya- thpaatta papetabba. macapaipdak otpetv pamajjitv atiharitv yathhne hapetabb. maco ot- petv sodhetv pappohetv nca katv sdhuka apari- ghasantena asaghaantena kavapiha atiharitv ya- thpaatta papetabbo. pha otpetv sodhetv pappohetv nca katv sdhuka aparighasantena asaghaantena kavapiha atiharitv yathpaatta papetabba. bhisibimbohana otpetv sodhetv pappo- hetv atiharitv yathpaatta papetabba. nisdana- paccattharaa otpetv sodhetv pappohetv atiharitv yathpaatta papetabba. kheamallako otpetv pa- majjitv atiharitv yathhne hapetabbo. apassenaphala- ka otpetv pamajjitv atiharitv yathhne hapetabba. ||10|| pattacvara nikkhipitabba. patta nikkhipantena ekena hatthena patta gahetv ekena hatthena hehmaca v hehpha v parmasitv patto nikkhipitabbo, na ca anantarahitya bhmiy patto nikkhipitabbo. cvara nikkhipantena ekena hatthena cvara gahetv ekena hatthena cvaravasa v cvararajju v pamajjitv prato anta orato bhoga katv cvara nikkhipitabba. ||11|| sace puratthim saraj vt vyanti, puratthim vtapn thaketabb. sace pacchim . . ., sace uttar . . ., sace #<[page 226]># %<226 CULLAVAGGA. [VIII. 11. 12-17.>% dakkhi saraj vt vyanti, dakkhi vtapn thaketabb. sace staklo hoti, div vtapn vivaritabb, ratti thake- tabb. sace uhaklo hoti, div vtapn thaketabb, ratti vivaritabb. ||12|| sace parivea uklpa hoti, parive- a sammajjitabba. sace kohako uklpo hoti, kohako sammajjitabbo. sace upahnasl uklp hoti, upahna- sl sammajjitabb. sace aggisl uklp hoti, aggisl sammajjitabb. sace vaccaku uklp hoti, vaccaku sammajjitabb. sace pniya na hoti, pniya upah- petabba. sace paribhojaniya na hoti, paribhojaniya upahpetabba. sace camanakumbhiy udaka na hoti, camanakumbhiy udaka sicitabba. ||13|| sace upajjh- yassa anabhirati uppann hoti, saddhivihrikena vpakse- tabb vpakspetabb dhammakath vssa ktabb. sace upajjhyassa kukkucca uppanna hoti, saddhivihrikena vinodetabba vinodpetabba dhammakath vssa ktabb. sace upajjhyassa dihigata uppanna hoti, saddhivih- rikena vivecetabba vivecpetabba dhammakath vssa ktabb. ||14|| sace upajjhyo garudhamma ajjhpanno hoti parivsraho, saddhivihrikena ussukka ktabba kinti nu kho sagho upajjhyassa parivsa dadeyy 'ti. sace upajjhyo mlya paikassanraho hoti, saddhivihri- kena ussukka ktabba kinti nu kho sagho upajjhya mlya paikasseyy 'ti. sace upajjhyo mnattraho hoti, saddhivihrikena ussukka ktabba kinti nu kho sagho upajjhyassa mnatta dadeyy 'ti. sace upajjhyo abbh- nraho hoti, saddhivihrikena ussukka ktabba kinti nu kho sagho upajjhya abbheyy 'ti. ||15|| sace sagho upajjhyassa kamma kattukmo hoti tajjaniya v nissa- ya v pabbjaniya v paisraiya v ukkhepaniya v, saddhivihrikena ussukka ktabba kinti nu kho sagho upajjhyassa kamma na kareyya lahukya v pari- meyy 'ti. kata v pan' assa hoti saghena kamma tajjaniya v nissaya v pabbjaniya v paisraiya v ukkhepaniya v, saddhivihrikena ussukka ktabba kinti nu kho upajjhyo sammvatteyya loma pteyya netthra vatteyya, sagho ta kamma paippassam- bheyy 'ti. ||16|| sace upajjhyassa cvara dhovitabba #<[page 227]># %% hoti, saddhivihrikena dhovitabba ussukka v ktabba kinti nu kho upajjhyassa cvara dhoviyeth 'ti. sace upajjhyassa cvara ktabba hoti, saddhivihrikena k- tabba ussukka v ktabba kinti nu kho upajjhyassa cvara kariyeth 'ti. sace upajjhyassa rajana pacitabba hoti, saddhivihrikena pacitabba ussukka v ktabba kinti nu kho upajjhyassa rajana paciyeth 'ti. sace upajjhyassa cvara rajitabba hoti, saddhivihrikena raji- tabba ussukka v ktabba kinti nu kho upajjhyassa cvara rajiyeth 'ti. cvara rajantena sdhuka sampari- vattaka-samparivattaka rajitabba na ca acchinne theve pakkamitabba. ||17|| na upajjhya anpucch ekaccassa patto dtabbo, na ekaccassa patto paiggahetabbo, na ekaccassa cvara dtabba, na ekaccassa cvara paiggahetabba, na ekaccassa parikkhro dtabbo, na ekaccassa parikkhro paiggahetabbo, na ekaccassa kes chedtabb, na ekaccena kes chedpetabb, na ekaccassa parikamma ktabba, na ekaccena parikamma krpetabba, na ekaccassa veyy- vacco ktabbo, na ekaccena veyyvacco krpetabbo, na ekaccassa pacchsamaena hotabba, na ekacco pacch- samao dtabbo, na ekaccassa piapto nharitabbo, na ekaccena piapto nharpetabbo. na upajjhya an- pucch gmo pavisitabbo, na susna gantabba, na dis pakkamitabb. sace upajjhyo gilno hoti, yvajva upahtabbo, vuhnassa gametabba. ida kho bhi- kkhave saddhivihrikna upajjhyesu vatta yath saddhivihrikehi upajjhyesu vattitabban ti. ||18||11|| tena kho pana samayena upajjhy saddhivihrikesu na sammvattanti. ye te bhikkh appicch . . . vipcenti: katha hi nma upajjhy saddhivihrikesu na samm- vattissantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave upajjhy saddhivihri- kesu na sammvattantti. sacca bhagav. vigarahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: tena hi bhi- kkhave upajjhyna saddhivihrikesu vatta pa- pessmi yath upajjhyehi saddhivihrikesu vattitabba. ||1|| upajjhyena bhikkhave saddhivihrikamhi sammvatti- #<[page 228]># %<228 CULLAVAGGA. [VIII. 12. 2-5.>% tabba, tatrya sammvattan: upajjhyena bhikkhave saddhivihriko sagahetabbo anuggahetabbo uddesena pari- pucchya ovdena anussaniy. sace upajjhyassa patto hoti, saddhivihrikassa patto na hoti, upajjhyena saddhivi- hrikassa patto dtabbo ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihrikassa patto uppajjiyeth 'ti. sace upajjhyassa cvara hoti, saddhivihrikassa cvara na hoti, upajjhyena saddhivihrikassa cvara dtabba ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihrikassa cvara uppajjiyeth 'ti. sace upajjhyassa parikkhro hoti, saddhivihrikassa pa- rikkhro na hoti, upajjhyena saddhivihrikassa parikkhro dtabbo ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihri- kassa parikkhro uppajjiyeth 'ti. ||2|| sace saddhivihriko gilno hoti, klass' eva uhya dantakaha dtabba, mukhodaka dtabba, sana papetabba. sace ygu hoti, bhjana dhovitv ygu upanmetabb. ygu ptassa udaka datv bhjana paiggahetv nca katv sdhuka aparighasantena dhovitv paismetabba. saddhivihri- kamhi vuhite sana uddharitabba. sace so deso uklpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||3|| sace saddhivihriko gma pavisitukmo hoti, nivsana dtabba, painivsana pa- iggahetabba, kyabandhana dtabba, sagua katv saghiyo dtabb, dhovitv patto saudako dtabbo. ett- vat nivattissatti sana papetabba, pdodaka pda- pha pdakathalika upanikkhipitabba, paccuggantv pattacvara paiggahetabba, painivsana dtabba, nivsana paiggahetabba. sace cvara sinna hoti, muhutta uhe otpetabba, na ca uhe cvara nidahi- tabba. cvara saharitabba. cvara saharantena caturagula kaa ussretv cvara saharitabba m majjhe bhago ahosti. obhoge kyabandhana ktabba. sace piapto hoti saddhivihriko ca bhujitukmo hoti, udaka datv piapto upanmetabbo. ||4|| saddhivihriko pniyena pucchitabbo. bhuttvissa udaka datv patta paiggahetv nca katv sdhuka aparighasantena dho- vitv vodaka katv muhutta uhe otpetabbo, na ca uhe patto nidahitabbo. pattacvara nikkhipitabba. patta nikkhipantena ekena hatthena patta gahetv ekena hatthena #<[page 229]># %% hehmaca v hehpha v parmasitv patto nikkhi- pitabbo, na ca anantarahitya bhmiy patto nikkhipitabbo. cvara nikkhipantena ekena hatthena cvara gahetv ekena hatthena cvaravasa v cvararajju v pamajjitv prato anta orato bhoga katv cvara nikkhipitabba. saddhivihrikamhi vuhite sana uddharitabba, pdoda- ka pdapha pdakathalika paismetabba. sace so deso uklpo hoti, so deso sammajjitabbo. ||5|| sace saddhivi- hriko nahyitukmo hoti, nahna paiydetabba. sace stena attho hoti, sta paiydetabba. sace uhena attho hoti, uha paiydetabba. sace saddhivihriko jantgha- ra pavisitukmo hoti, cua sannetabba, mattik teme- tabb, jantgharapha dya gantv jantgharapha datv cvara paiggahetv ekamanta nikkhipitabba, cua dtabba, mattik dtabb. sace ussahati, jant- ghara pavisitabba. jantghara pavisantena mattikya mukha makkhetv purato ca pacchato ca paicchdetv jantghara pavisitabba. ||6|| na there bhikkh anupa- khajja nisditabba, na nav bhikkh sanena paibhitabb. jantghare saddhivihrikassa parikamma ktabba. jant- ghar nikkhamantena jantgharapha dya purato ca pacchato ca paicchdetv jantghar nikkhamitabba. udake pi saddhivihrikassa parikamma ktabba. na- htena pahamatara uttaritv attano gatta vodaka katv nivsetv saddhivihrikassa gattato udaka pamajji- tabba, nivsana dtabba, saghi dtabb, jantghara- pha dya pahamatara gantv sana papetabba, pdodaka pdapha pdakathalika upanikkhipitabba. saddhivihriko pniyena pucchitabbo. ||7|| yasmi vihre saddhivihriko viharati, sace so vihro uklpo hoti, sace ussahati, sodhetabbo. vihra sodhentena pahama patta- cvara nharitv ekamanta nikkhipitabba, --pe--, sace camanakumbhiy udaka na hoti, camanakumbhiy udaka sicitabba. sace saddhivihrikassa anabhirati uppann hoti, upajjhyena vpaksetabb vpakspetabb dhammakath vssa ktabb. sace saddhivihrikassa ku- kkucca uppanna hoti, upajjhyena vinodetabba vinod- petabba dhammakath vssa ktabb. sace saddhivihri- #<[page 230]># %<230 CULLAVAGGA [VIII. 12. 8-11.>% kassa dihigata uppanna hoti, upajjhyena vivecetabba vivecpetabba dhammakath vssa ktabb. ||8|| sace saddhivihriko garudhamma ajjhpanno hoti parivsraho, upajjhyena ussukka ktabba kinti nu kho sagho saddhivihrikassa parivsa dadeyy 'ti. sace saddhivih- riko mlya paikassanraho hoti, upajjhyena ussukka ktabba kinti nu kho sagho saddhivihrika mlya paikasseyy 'ti. sace saddhivihriko mnattraho hoti, upajjhyena ussukka ktabba kinti nu kho sagho saddhivihrikassa mnatta dadeyy 'ti. sace saddhivih- riko abbhnraho hoti, upajjhyena ussukka ktabba kinti nu kho sagho saddhivihrika abbheyy 'ti. ||9|| sace sagho saddhivihrikassa kamma kattukmo hoti tajjaniya v nissaya v pabbjaniya v paisraiya v ukkhepaniya v, upajjhyena ussukka ktabba kinti nu kho sagho saddhivihrikassa kamma na kareyya lahukya v parimeyy 'ti. kata v pan' assa hoti saghena kamma tajjaniya v nissaya v pabbjaniya v paisraiya v ukkhepaniya v, upajjhyena ussukka ktabba kinti nu kho saddhivihriko sammvatteyya loma pteyya netthra vatteyya, sagho ta kamma paippa- ssambheyy 'ti. ||10|| sace saddhivihrikassa cvara dhovi- tabba hoti, upajjhyena cikkhitabba eva dhoveyysti, ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihrikassa cva- ra dhoviyeth 'ti. sace saddhivihrikassa cvara k- tabba hoti, upajjhyena cikkhitabba eva kareyysti, ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihrikassa cva- ra kariyeth 'ti. sace saddhivihrikassa rajana paci- tabba hoti, upajjhyena cikkhitabba eva paceyysti, ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihrikassa ra- jana paciyeth 'ti. sace saddhivihrikassa cvara raji- tabba hoti, upajjhyena cikkhitabba eva rajeyysti, ussukka v ktabba kinti nu kho saddhivihrikassa cva- ra rajiyeth 'ti. cvara rajantena sdhuka sampari- vattaka-samparivattaka rajitabba na ca acchinne theve pakkamitabba. sace saddhivihriko gilno hoti, yvajva upahtabbo, vuhnassa gametabba. ida kho bhi- #<[page 231]># %% kkhave upajjhyna saddhivihrikesu vatta yath upajjh- yehi saddhivihrikesu vattitabban ti. ||11||12|| dutiyabhavra. tena kho pana samayena antevsik cariyesu na samm- vattanti . . . (=ch. 11. Instead of upajjhya read cariya; instead of saddhivihrik read antevsika) . . . ||13|| tena kho pana samayena cariy antevsikesu na samm- vattanti . . . (=ch. 12. Instead of upajjhya, saddhivih- rika, read cariya, antevsika) . . . ||14|| vattakkhandhaka nihita ahama. imamhi khandhake vatthu pacapasa, vatta cuddasa. tassa uddna: sahauphanachatt ca, oguhi, ssa, pniya, nbhivde, na pucchanti, ahi, ujjhanti pesal. | omuci, chatta, khandhe ca, atara ca, paikkama, pattacvara nikkhip, pairpa ca, pucchit, | asiceyya, dhovitena, sukkhena all' uphan, vuho, navako puccheyya, ajjhvuttha ca, gocar, | sekh, vacc, pni, pari, kattara, katikan tato, kla-muhutta-uklpo, bhmatthara nhare, | paipda-bhisibimbo, maca-pha ca, mallaka 5 apassen', ulloka-ka, geruk-ka, akat, | sakra ca, bhmattharaa, paipdaka, {maca -pha,} bhisi, nisdana, mallaka, apassena ca, | pattacvara, bhmi ca, pranta orabhogato, puratthim, pacchim ca, uttar, atha dakkhi, | stuhe ca, div ratti, parivea ca, kohako, upahn', aggisl ca, vatta vaccakusu ca, | pani-paribhojanik, kumbh camanesu ca, anopamena paatta vatta gantukeh' ime. | n' evsana, na udaka, na paccu, na ca pniya, 10 nbhivde, na paape, ujjhyanti ca pesal. | vuhsana ca, udaka, paccuggantv ca, pniya, uphane, ekamanta, abhivde ca, paape, | #<[page 232]># %<232 CULLAVAGGA.>% vuttha, gocara-sekho ca, hna, pniya-bhojani, kattar, katika, kla, navakassa nisinnake, | abhivdaye, cikkhe, yath heh tath naye. niddiha satthavhena vatta vsikeh' ime. | gamik dru-matti ca, vivaritv, na pucchya, nassanti ca agutta ca, ujjhyanti ca pesal. | paismetv, thaketv, pucchitv 'va pakkame, 15 bhikkhu v smaero v rmiko v upsako, | psakesu puja, paisme, thakeyya ca, ussahati, ussukka v, anovasse tath' eva ca, | sabbe ovassati gma, ajjhokse tath' eva ca, app ev' agni seseyyu: vatta gamikabhikkhun. | nnumodanti, therena, ohya, catupacahi, vaccito mucchito si: vatt anumodanesu 'me. | chabbaggiy dunnivatth, atho pi ca duprut, ankapp ca, vokkamma, there ca anupakhajjane, | nave bhikkh ca, saghi, ujjhyanti ca pesal. 20 timaala nivsetv, kya-sagua-gahik, | na vokkamma, paicchanna, susavut', okkhittacakkhu, ukkhittojjhaggik, saddo, tayo c' eva paclan, | khambh', oguhi, ukkuik, paicchanna, susavuto, ukkhittacitt, ujjhaggi, appasadd, tayo cal, | khambh', oguhi, pallatthi ca, anupakhajja, nsane, uttaritv na, udake, nca katv, na siciy | pai-smante saghi, odane ca paiggahe, spa, uttaribhagena, sabbesa, samatitti ca, | sakkacca, pattasa ca, sapadna ca, spaka, 25 na thpato, paicchde, viatt', ujjhnasain, | mahanta-maala-dvra, sabbahattho, na byhare, ukkhepo, chedan, gaa-dhna-sitthvakraka, | jivhnicchraka c' eva, capucapu, surusuru, hattha-patt' -ohanilleha, smisena paiggaho, | yva na sabbe, udake, nca katv, na siciya pai-smanta saghi, nca katv chamya ca, | sasitthaka, nivattante, supaicchanna, ukkui: dhammarjena paatta ida bhattaggavattana. | dunnivatth, ankapp, asallakkhe ca, sahas, 30 dre, acca, cira, lahu, tath' eva piacrike. | #<[page 233]># %< CULLAVAGGA. 233>% paicchannena gaccheyya, susavut', okkhittacakkhu, ukkhittojjhaggik, saddo, tayo c' eva paclan, | khambh', oguhi, ukkuik, sallakkhetv ca, sahas, dre, acca, cira, lahu, sanaka, kaacchuk, | bhjana v hapeti ca, uccretv pametv paiggahe, na ulloke, spesu pi tath' eva ta, | bhikkhu saghiy chde, paicchanneva gacchiya, savut', okkhittacakkhu ca, ukkhitt', ujjhaggikya c, | appasaddo, tayo cl, khambh', oguhika-ukkui, paham' san', avakkra, pniya, paribhojani, 35 pacch kakhati bhujeyya, opilpeyya, uddhare, | paismeyya, sammajje, ritta tuccha upahaye, hatthivikre, bhindeyya: vatta ca piaptike. | pni, pari, aggi, 'rai, nakkhatta-disa-cor ca, sabba n' atthti koetv, patt', ase, cvara tato, | idni, ase laggetv, timaala, parimaala, yath piacrivatta naye araakesu pi; | patt', ase, cvara, sse, rohitv ca, pniya, paribhojanik, aggi, arai cpi, kattari, | nakkhatta, sappadesa v, dispi kusalo bhave: 40 satthuttamena paatta vatta raakesu 'me. | ajjhokse, okirisu, ujjhyanti ca pesal. sace vihro uklpo, pahama pattacvara, | bhisibimbohana, maca, pha ca, kheamallaka, apassen' -loka-ka, geruka, ka, kata, | {sakra-bhikkhusmant,} sen, vihra-pniya, paribhojanasmant, paivte ca agae, | adhovte, attharaa, paipdaka-maco ca, pha, bhisi, nisdana, mallaka, apassena ca, | pattacvara-bhmi ca, pranta, orabhogato, 45 puratthim ca, pacchim, uttar, atha dakkhi, | stuhe ca, div ratti, parivea ca, kohako, upahn', aggisl ca, vaccaku ca, pniya, | camakumbh, vuhe ca, uddesa-paripucchan, sajjh, dhammo, padpa ca, vijjhpe, na vivare, na pi thake, | yena vuho parivatti, kaena pi na ghaaye: paapesi mahvro vatta sensanesu ta. | nivriyamn, dvra, mucchit', ujjhanti pesal. #<[page 234]># %<234 CULLAVAGGA.>% chrika chaaye, jant, paribhaa tath' eva ca, | parivea-kohake, sl, cua-mattika-doik, 50 mukha, purato, na there, na nave, ussahati sace, | purato, upari, maggo, cikkhalla, matti, phaka, vijjhpetv ca, pakkame: vatta jantgharesu 'me. | ncameti. yathvuha, paipi ca, sahas, uppajji, nitthuno, kaha, vacca, passva-kheaka, | pharus, kpa-sahas, ubbhajjhi, capu, sethena, bahi anto ca ukkse, rajju, ataramna ca, | sahas, ubbhajjitvna, nitthune, kaha, vacca ca, passv-khea-pharus, kpa ca, vaccapduke, | ntisahas, ubbhajji, pdukya, capucapu, 55 na sesaye, na paicchde, uhana-pidharena ca, | vaccaku. paribhaa, parivea ca, kohako, camane ca udaka: vatta vaccakusu 'me. | uphan, dantakaha-mukhodaka ca, sana, ygu, udaka, dhovitv, uddhr', uklpa-gma ca, | nivsan, kyabandhan, sagua, pattasodaka, pacch, timaalo c' eva, parimaala-bandhana, | sagua, dhovitv, pacch, ntidre, paiggahe, bhaamnassa, patti, pahama gantvna, sana, | udaka, pha-kathali, paccuggantv, nivsana, 60 otpe, nidahi, bhago, obhoge, bhujitu, name, | pniya, udaka, nca, muhutta, na ca nidahe, pattacvara-bhmi ca, pranta orabhogato, | uddhare, paisme ca, uklpo ca, nahyitu, sta, uha, jantghara, cua, mattika-pihito, | pha ca, cvara, cua, mattik', ussahati, mukha, purato, there, na c' eva, parikamma ca, nikkhame, | purato, udake, nhte nivsetv, upajjhya, nivsana ca, saghi, phaka, sanena ca, | pdo. pha, kathali ca, pniy', uddesa-pucchan, 65 uklpa su sodheyya, pahama pattacvara, | nisdanapaccattharaa, bhisibimbohanni ca, maco, pha, paipda, mallaka, apassena ca, | bhumma-santna-loka-geruka-ka-akat, bhummatthara-paipd, maco, pha, bimbohana, | nisdattharaa, khea-apasse, pattacvara, #<[page 235]># %< CULLAVAGGA. 235>% puratthim, pacchim c' eva, uttar, atha dakkhi, | stuha ca, div ratti, parivea ca, kohako, upahn', aggisl ca, vacca-pniya-bhojani, | camana, anabhirati, kukkucca, dihi ca, garu, 70 mla-mnatta-abbhna, tajjaniya, niyasaka, | pabbaj, paisrai, ukkhepa ca, kata yadi, dhove, ktabba-raja ca, raje, samparivattaka, | patta ca, cvara cpi, parikkhra ca, chedana, parikamma, veyyvacca, pacch, pia, pavsana, | na susna, dis c' eva, yvajva upahahe: saddhivihriken' eta vatt' ; upajjhyaken' ime: | ovda-ssan' -uddes pucch, patta ca, cvara, parikkhra-gilno ca, na pacchsamao sve. | upajjhyesu y vatt eva cariyesu pi, 75 saddhivihrike vatt tath' eva antevsike. | gantukesu y vatt, puna vsikesu ca, gamik, 'numodanik, bhattagge, piaptike, | araakesu ya vatta, ya ca sensanesu pi, jantghare, {vaccaku,} upajjh-saddhivihrike, | cariyesu ya vatta, tath' eva antevsike. eknavsati vatthu vutt soasakhandhake. | vatta aparipranto na sla pariprati, asuddhaslo duppao cittekagga na vindati, | vikkhittacitto nekaggo samm dhamma na passati, 80 apassamno saddhamma dukkh na parimuccati. | ya vatta paripranto sla pi pariprati, visuddhaslo sappao cittekagga pi vindati, | avikkhittacitto ekaggo samm dhamma pi passati, sampassamno saddhamma dukkh so parimuccati: | tasm hi vatta preyya jinaputto vicakkhao ovda buddhasehassa, tabo nibbnam ehiti. | #<[page 236]># %< 236>% CULLAVAGGA. IX. Tena samayena buddho bhagav Svatthiya viharati Pubbrme Migramtu psde. tena kho pana sam- ayena bhagav tadah' uposathe bhikkhusaghaparivuto ni- sinno hoti. atha kho yasm nando abhikkantya rattiy nikkhante pahame yme uhysan ekasa uttar- saga karitv yena bhagav ten' ajalim pametv bha- gavanta etad avoca: abhikkant bhante ratti, nikkhanto pahamo ymo, ciranisinno bhikkhusagho, uddisatu bhante bhagav bhikkhna ptimokkhan ti. eva vutte bhagav tuh ahosi. dutiyam pi kho yasm nando abhikkantya rattiy nikkhante majjhime yme uhysan ekasa . . . nikkhanto majjhimo ymo, ciranisinno . . . ptimokkhan ti. dutiyam pi kho bhagav tuh ahosi. tatiyam pi kho yasm nando abhikkantya rattiy nikkhante pacchime yme uddhate arue nandimukhiy rattiy uhysan ekasa . . . nikkhanto pacchimo ymo uddhata arua nandimukh ratti, ciranisinno . . . ptimokkhan ti. apari- suddh nanda paris 'ti. ||1|| atha kho yasmato Mah- moggallnassa etad ahosi: kan nu kho bhagav pugga- la sandya evam ha: aparisuddh nanda paris 'ti. atha kho yasm Mahmoggallno sabbvanta bhikkhu- sagha cetas ceto paricca manas' ksi. addas kho yasm Mahmoggallno ta puggala dussla ppa- dhamma asucisakassarasamcra paicchannakamman- ta assamaa samaapaia abrahmacri brahmacri- paia antopti avassuta kasambukajta majjhe bhi- kkhusaghassa nisinna, disvna yena so puggalo ten' #<[page 237]># %% upasakami, upasakamitv ta puggala etad avoca: uhehi vuso, diho 'si bhagavat, n' atthi te bhikkhhi saddhi savso 'ti. eva vutte so puggalo tuh ahosi. dutiyam pi kho yasm Mahmoggallno ta puggala etad avoca: uhehi . . . savso 'ti. dutiyam pi kho so puggalo tuh ahosi. tatiyam pi kho yasm Mahmoggallno ta puggala etad avoca: uhehi . . . savso 'ti. tatiyam pi kho so puggalo tuh ahosi. atha kho yasm Mah- moggallno ta puggala bhya gahetv bahi dvra- kohak nikkhmetv sucighaika datv yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta etad avoca: nikkhmito so bhante puggalo may, parisuddh paris, uddisatu bhante bhagav bhikkhna ptimokkhan ti. acchariya Moggallna abbhuta Moggallna, yva bh- gahapi nma so moghapuriso gamessatti. ||2|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: ah' ime bhikkhave mahsamudde acchariy abbhut dhamm ye disv-disv asur mahsamudde abhiramanti. katame aha. mahsa- muddo bhikkhave anupubbaninno anupubbapoo anupubba- pabbhro na yataken' eva papto. yam pi bhikkhave ma- hsamuddo anupubbaninno anupubbapoo anupubbapabbhro na yataken' eva papto, aya bhikkhave mahsamudde pahamo acchariyo abbhuto dhammo ya disv-disv asur mahsamudde abhiramanti. puna ca para bhikkhave ma- hsamuddo hitadhammo vela ntivattati. yam pi bhi- kkhave mahsamuddo hitadhammo vela ntivattati, aya bhikkhave mahsamudde dutiyo . . . abhiramanti. puna ca para bhikkhave mahsamuddo na matena kuapena savas- ati, ya hoti mahsamudde mata kuapa ta khippa eva tra vheti thala {ussdeti}. ya pi bhikkhave mahsamuddo na matena kuapena savasati, ya hoti mahsamudde mata kuapa . . . {ussdeti}, aya bhi- kkhave mahsamudde tatiyo . . . abhiramanti. puna ca para bhikkhave y kci mahnadiyo seyyath' da: Gag Yamun Aciravat Sarabh Mah, t mah- samudda patt jahanti purimni nmagottni mahsamuddo tv eva sakha gacchanti. yam pi bhikkhave y kci mahnadiyo . . . gacchanti, aya bhikkhave mahsamudde #<[page 238]># %<238 CULLAVAGGA. [IX. 1. 3-4.>% catuttho . . . abhiramanti. puna ca para bhikkhave y ca loke savantiyo mahsamudda appenti y ca anta- likkh dhr papatanti na tena mahsamuddassa natta v pratta v puyati. yam pi bhikkhave y ca loke . . . payati, aya bhikkhave mahsamudde pacamo . . . abhiramanti. puna ca para bhikkhave mahsamuddo eka- raso loaraso. yam pi bhikkhave mahsamuddo ekaraso loaraso, aya bhikkhave mahsamudde chaho . . . abhi- ramanti. puna ca para bhikkhave mahsamuddo bahura- tano anekaratano, tatr' imni ratanni seyyath' da: mutt mai veuriyo sakho sil pava rajata jtarpa lohitako masragalla. yam pi bhikkhave mahsamuddo bahuratano . . . masragalla, aya bhikkhave mahsa- mudde sattamo . . . abhiramanti. puna ca para bhi- kkhave mahsamuddo mahata bhtna vso, tatr' ime bht: timi timigalo timitimigalo asur ng gandhabb, santi mahsamudde yojanasatikpi attabhv dviyojanasati- kpi attabhv tiyojanasatikpi attabhv catuyojanasatikpi attabhv pacayojanasatikpi attabhv. yam pi bhikkhave mahsamuddo mahata bhtna . . . attabhv, aya bhikkhave mahsamudde ahamo . . . abhiramanti. ime kho bhikkhave mahsamudde aha acchariy abbhut dhamm ye disv-disv asur mahsamudde abhiramanti. ||3|| evam eva kho bhikkhave imasmi dhammavinaye aha acchariy abbhut dhamm ye disv-disv bhikkh imasmi dhammavinaye abhiramanti. katame aha. seyyathpi bhi- kkhave mahsamuddo anupubbaninno anupubbapoo anu- pubbapabbhro na yataken' eva ppato, evam eva kho bhi- kkhave imasmi dhammavinaye anupubbasikkh anupubba- kiriy anupubbapaipad na yataken' eva apaivedho. yam pi bhikkhave imasmi dhammavinaye anupubbasikkh . . . apaivedho aya bhikkhave imasmi dhamma- vinaye pahamo acchariyo abbhuto dhammo ya disv-disv bhikkh imasmi dhammavinaye abhiramanti. seyyathpi bhikkhave mahsamuddo hitadhammo vela ntivattati, evam eva kho bhikkhave ya may svakna sikkhpada paatta ta mama svak jvitahetu pi ntikkamanti. yam pi bhikkhave may svakna sikkhpada paatta #<[page 239]># %% ta mama svak jvitahetu pi ntikkamanti, aya bhi- kkhave imasmi dhammavinaye dutiyo . . . abhiramanti. seyyathpi bhikkhave mahsamuddo na matena kuapena savasati ya hoti mahsamudde mata kuapa ta khippa eva tra vheti thala {ussdeti}, evam eva kho bhikkhave yo so puggalo dusslo ppadhammo asucisakassa- rasamcro paicchannakammanto assamao samaapaio abrahmacr brahmacripaio antopti avassuto kasambu- kajto, na tena sagho savasati khippa eva ca na sannipatitv ukkhipati, ki cpi so hoti majjhe bhikkhu- saghassa nisinno atha kho so rak 'va saghamh sagho ca tena. yam pi bhikkhave yo so puggalo dusslo . . . sagho ca tena, aya bhikkhave imasmi dhammavinaye tatiyo . . . abhiramanti. seyyathpi bhikkhave y kci mahnadiyo seyyath' da: Gag Yamun Aciravat Sa- rabh Mah t mahsamudda patt jahanti purimni nma- gottni mahsamuddo tv eva sakha gacchanti, evam eva kho bhikkhave cattro 'me va khattiy brhma vess sudd te tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anag- riya pabbajitv jahanti purimni nmagottni sama Sakyaputtiy tv eva sakha gacchanti, ya pi bhikkhave cattro 'me va . . . sakha gacchanti, aya bhikkhave imasmi dhammavinaye catuttho . . . abhiramanti. seyya- thpi bhikkhave y ca loke savantiyo mahsamudda appenti y ca antalikkh dhr papatanti na tena mahsa- muddassa natta v pratta v payati, evam eva kho bhikkhave bah ce pi bhikkh anupdisesya nibbnadhtuy parinibbyanti na tena nibbnadhtuy natta v pratta v payati. yam pi bhikkhave bah ce pi . . . pratta v payati, aya bhikkhave imasmi dhammavinaye pacamo . . . abhiramanti. seyyathpi bhikkhave mah- samuddo ekaraso loaraso, evam eva kho bhikkhave aya dhammavinayo ekaraso vimuttiraso. yam pi bhikkhave aya dhammavinayo ekaraso vimuttiraso, aya bhikkhave imasmi dhammavinaye chaho . . . abhiramanti. seyyathpi bhi- kkhave mahsamuddo bahuratano anekaratano, tatr' imni ratanni seyyath' da: mutt mai veuriyo sakho sil pava rajata jtarpa lohitako masragalla, evam #<[page 240]># %<240 CULLAVAGGA. [IX. 1. 4-2.>% eva kho bhikkhave aya dhammavinayo bahuratano aneka- ratano, tatr' imni ratanni seyyath' da: cattro sati- pahn cattro sammappadhn cattro iddhipd pac' indriyni paca balni satta bojjhagni ariyo ahagiko maggo. yam pi bhikkhave aya dhammavinayo bahuratano . . . ariyo ahagiko maggo, aya bhikkhave imasmi dhammavinaye sattamo . . . abhiramanti. seyyathpi bhi- kkhave mahsamuddo mahata bhtna vso, tatr' ime bht: timi timigalo timitimigalo asur ng gandhabb, santi mahsamudde yojanasatikpi attabhv dviyojanasati- kpi attabhv tiyojanasatikpi attabhv catuyojanasatikpi attabhv pacayojanasatikpi attabhv, evam eva kho bhi- kkhave aya dhammavinayo mahata bhtna vso, tatr' ime bht: sotpanno sotpattiphalasacchikiriyya paipanno sakadgm sakadgmiphalasacchikiriyya paipanno an- gm angmiphalasacchikiriyya paipanno arah arahattya paipanno. yam pi bhikkhave aya dhammavinayo maha- ta bhtna . . . arahattya paipanno, aya bhikkhave imasmi dhammavinaye ahamo . . . abhiramanti. ime kho bhikkhave imasmi dhammavinaye aha acchariy abbhut dhamm ye disv-disv bhikkh imasmi dhamma- vinaye abhiramantti. atha kho bhagav etam attha vid- itv tya velya ima udna udnesi: channam ativassati, vivaa ntivassati: tasm channa vivaretha, evan ta ntivassatti. ||4||1|| atha kho bhagav bhikkh mantesi: na dn' ha bhi- kkhave itopara uposatha karissmi ptimokkha uddis- issmi, tumheva dni bhikkhave itopara uposatha ka- reyytha ptimokkha uddiseyytha. ahnam eta bhi- kkhave anavakso ya tathgato aparisuddhya parisya uposatha kareyya ptimokkha uddiseyya. na ca bhi- kkhave spattikena ptimokkha sotabba. yo sueyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave yo spattiko pti- mokkha suti tassa ptimokkha hapetu. eva ca pana bhikkhave hapetabba: tadah' uposathe ctuddase v pannarase v tasmi puggale sammukhbhte sagha- #<[page 241]># %% majjhe udharitabba: sutu me bhante sagho. itthann- mo puggalo spattiko, tassa ptimokkha hapemi na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisitabban ti: hapita hoti ptimokkhan ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh n' amhe koci jntti spattik 'va ptimokkha suanti. ther bhi- kkh paracittaviduno bhikkhna rocenti: itthannmo ca itthannmo ca vuso chabbaggiy bhikkh n 'amhe koci jntti spattik 'va ptimokkha suantti. assosu kho chabbaggiy bhikkh: ther kira bhikkh paracittaviduno amhe bhikkhna rocenti: itthannmo ca itthannmo ca vuso chabbaggiy bhikkh n' amhe koci jntti spattik 'va ptimokkha suantti. te pur' amhka pesal bhi- kkh ptimokkha hapentti paigacc' eva suddhna bhi- kkhna anpattikna avatthusmi akrae ptimokkha hapenti. ye te bhikkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma chabbaggiy bhikkh suddh- na bhikkhna anpattikna avatthusmi akrae pti- mokkha hapessantti. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. sacca kira bhikkhave chabbaggiy bhikkh suddhna . . . hapentti. sacca bhagav. vi- garahitv dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhi- kkhave suddhna bhikkhna anpattikna avatthusmi akrae ptimokkha hapetabba. yo hapeyya, patti dukkaassa. ||1|| eka bhikkhave adhammika ptimokkhahapana eka dhammika. dve adhammikni ptimokkhahapanni dve dhammikni. ti adhammikni ptimokkhahapanni ti dhammikni. cattri . . . paca . . . cha . . . satta aha . . . nava . . . dasa adhammikni ptimokkhahapa- nni dasa dhammikni. ||2|| katama eka adhammika ptimokkhahapana. am- likya slavipattiy ptimokkha hapeti, ida eka adham- mika ptimokkhahapana. katama eka dhammika ptimokkhahapana. samlikya slavipattiy ptimokkha hapeti. ida eka dhammika ptimokkhahapana. ka- tamni dve adhammikni ptimokkhahapanni. amlikya #<[page 242]># %<242 CULLAVAGGA. [IX. 3. 3.>% slavipattiy pt. hapeti, amlikya cravipattiy pt. h., imni dve . . .; katamni dve dhammikni ptimokkhaha- panni. samlikya slavipattiy pt. h., samlikya cra- vipattiy pt. h., imni dve . . .; katamni ti adhammi- kni ptimokkhahapanni. amlikya slavipattiy pt. h., amlikya cravipattiy pt. h., amlikya dihivipattiy pt. h., imni ti . . .; katamni ti dhammikni pti- mokkhahapanni. samlikya . . . dihivipattiy pt. h., imni ti . . .; katamni cattri adhammikni pti- mokkhahapanni. amlikya slavipattiy pt. h., amli- kya cravipattiy pt. h., amlikya dihivipattiy pt. h., amlikya jvavipattiy pt. h., imni cattri . . .; katamni cattri dhammikni ptimokkhahapanni. sam- likya . . . {jvavipattiy} pt. h., imni cattri . . .; ka- tamni paca adhammikni ptimokkhahapanni. amla- kena prjikena pt. h., amlakena saghdisesena pt. h., amlakena pcittiyena pt. h., amlakena pidesaniyena pt. h., amlakena dukkaena pt. h., imni paca . . .; katamni paca dhammikni ptimokkhahapanni. sam- lakena prjikena . . . samlakena dukkaena pt. h., imni paca . . .; katamni cha adhammikni ptimokkhahapa- nni. amlikya slavipattiy pt. h. akatya, amlikya slavipattiy pt. h. katya, amlikya cravipattiy pt. h. akatya, amlikya cravipattiy pt. h. katya, amli- kya dihivipattiy pt. h. akatya, amlikya dihivi- pattiy pt. h. katya. imni cha . . .; katamni cha dhammikni ptimokkhahapanni. samlikya slavipattiy pt. hapeti akatya . . . samlikya dihivipattiy pti- mokkha hapeti katya. imni cha . . .; katamni satta adhammikni ptimokkhahapanni. amlakena prjikena pt. h., amlakena saghdisesena . . . thullaccayena . . . pcittiyena . . . pidesaniyena . . . dukkaena . . . am- lakena dubbhsitena pt. h., imni satta . . .; katamni satta dhammikni ptimokkhahapanni. samlakena pr- jikena . . . dubbhsitena pt. h., imni satta . . .; kata- mni aha adhammikni ptimokkhahapanni. amlikya slavipattiy pt. h. akatya, amlikya slavipattiy pt. h. katya, amlikya cravipattiy pt. h. akatya, amlikya #<[page 243]># %% cravipattiy pt. h. katya, amlikya dihivipattiy pt. h. akatya, amlikya dihivipattiy pt. h. katya, am- likya jvavipattiy pt. h. akatya, amlikya jvavi- pattiy pt. h. katya. imni aha . . .; katamni aha dhammikni ptimokkhahapanni. samlikya slavipatti- y pt. h. akatya . . . samlikya jvavipattiy pt. h. katya. imni aha . . .; katamni nava adhammikni ptimokkhahapanni. amlikya slavipattiy pt. h. aka- tya, amlikya slavipattiy pt. h. katya, amlikya slavipattiy pt. h. katkatya, amlikya cravipattiy pt. h. akatya . . . katya . . . katkatya, amlikya dihivipattiy pt. h. akatya . . . katya . . . katkatya. imni nava . . .; katamni nava dhammikani ptimokkha- hapanni. samlikya slavipattiy pt. h. akatya . . . samlikya dihivipattiy pt. h. katkatya. imni nava . . .; katamni dasa adhammikni ptimokkhahapanni. na prjiko tassa parisya nisinno hoti, na prjikakath vippakat hoti, na sikkha paccakkhtako tassa parisya nisinno hoti, na sikkha paccakkhtakath vippakat hoti, dhammika smaggi upeti, na dhammika smaggi paccdiyati, na dhammikya smaggiy paccdnakath vippakat hoti, na slavipattiy dihasutaparisakito hoti, na cravipattiy dihasutaparisakito hoti, na dihivi- pattiy dihasutaparisakito hoti. imni dasa . . .; kata- mni dasa dhammikni ptimokkhahapanni. prjiko tassa parisya nisinno hoti, prjikakath vippakat hoti, sikkha paccakkhtako tassa parisya nisinno hoti, sikkha paccakkhtakath vippakat hoti, dhammika sm- aggi na upeti, dhammika smaggi paccdiyati, dham- mikya smaggiy paccdnakath vippakat hoti, slavi- pattiy dihasutaparisakito hoti, cravipattiy diha- sutaparisakito hoti, dihivipattiy dihasutaparisakito hoti. ||3|| katha prjiko tassa parisya nisinno hoti. idha bhi- kkhave yehi krehi yehi ligehi yehi nimittehi prjikassa dhammassa ajjhpatti hoti tehi krehi tehi ligehi tehi nimittehi bhikkhu bhikkhu passati prjika dhamma ajjhpajjanta, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati #<[page 244]># %<244 CULLAVAGGA. [IX. 3. 4-5.>% prjika dhamma ajjhpajjanta, api c' ao bhikkhu bhikkhussa roceti: itthannmo vuso bhikkhu prjika dhamma ajjhpanno 'ti, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati prjika dhamma ajjhpajjanta, npi ao bhi- kkhu bhikkhussa roceti: itthannmo vuso bhikkhu pr- jika dhamma ajjhpanno 'ti, api ca so 'va bhikkhussa roceti: aha vuso prjika dhamma ajjhpanno 'ti. kakhamno bhikkhave bhikkhu tena dihena tena sutena tya parisakya tadah' uposathe ctuddase v pannarase v tasmi puggale sammukhbhte saghamajjhe udhareyya: sutu me bhante sagho. itthannmo puggalo prji- ka dhamma ajjhpanno, tassa ptimokkha hapemi, na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisitabban ti: dhammika ptimokkhahapana. bhikkhussa ptimokkhe hapite paris vuhti dasanna antaryna aatarena, rjantaryena v corantaryena v agyantar. v udakantar. v manussantar. v amanussantar. v vantar. v sirisa- pantar. v jvitantar. v brahmacariyantaryena v. kakha- mno bhikkhave bhikkhu tasmi vse aatarasmi v vse tasmi puggale sammukhbhte saghamajjhe ud- hareyya: sutu me bhante sagho. itthannmassa pugga- lassa prjikakath vippakat, ta vatthu avinicchita. yadi saghassa pattakalla, sagho ta vatthu vinicchi- neyy 'ti. eva ce ta labhetha icc eta kusala, no ce labhetha tadah' uposathe ctuddase v pannarase v tasmi puggale sammukhbhte saghamajjhe udharitabba: su- tu me bhante sagho. itthannmassa puggalassa prji- kakath vippakat, ta vatthu avinicchita, tassa pti- mokkha hapemi, na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisitabban ti: dhammika ptimokkhahapana. ||4|| ka- tha sikkha paccakkhtako tassa parisya nisinno hoti. idha bhikkhave yehi krehi yehi ligehi yehi nimittehi sikkh paccakkht hoti tehi krehi tehi ligehi tehi ni- mittehi bhikkhu bhikkhu passati sikkha paccakkhanta, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati sikkha pacca- kkhanta, api c' ao bhikkhu bhikkhussa roceti: itthann- mena vuso bhikkhun sikkh paccakkht 'ti, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati sikkha paccakkhanta, npi #<[page 245]># %% ao bhikkhu bhikkhussa roceti: itthannmena vuso bhi- kkhun sikkh paccakkht 'ti, api ca so 'va bhikkhussa roceti: may vuso sikkh paccakkht 'ti. kakhamno bhikkhave bhikkhu tena dihena tena sutena tya pari- sakya tadah' uposathe ctuddase v pannarase v tasmi puggale sammukhbhte saghamajjhe udhareyya: sutu me bhante sagho. itthannmena puggalena sikkh pacca- kkht, tassa ptimokkha hapemi, na tasmi sammukh- bhte ptimokkha uddisitabban ti: dhammika pti- mokkhahapana. bhikkhussa ptimokkhe hapite paris vuhti dasanna antaryna aatarena, rjantaryena v . . . brahmacariyantaryena v. kakhamno bhi- kkhave bhikkhu tasmi vse aatarasmi v vse tasmi puggale sammukhbhte saghamajjhe udhareyya: sutu me bhante sagho. itthannmassa puggalassa sikkha paccakkhtakath vippakat, ta vatthu avinicchita. yadi saghassa pattakalla, sagho ta vatthu vinicchi- neyy 'ti. eva ce ta labhetha icc eta kusala, no ce labhetha tadah' uposathe ctuddase v pannarase v tasmi puggale sammukhbhte saghamajjhe udharitabba: su- tu me bhante sagho. itthannmassa puggalassa sikkha paccakkhtakath vippakat, ta vatthu avinicchita, tassa ptimokkha hapemi, na tasmi sammukhbhte pti- mokkha uddisitabban ti: dhammika ptimokkhahapa- na. ||5|| katha dhammika smaggi na upeti. idha bhikkhave yehi krehi yehi ligehi yehi nimittehi dhammi- kya smaggiy anupagamana hoti tehi krehi tehi ligehi tehi nimittehi bhikkhu bhikkhu passati dhammika sm- aggi na upenta, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati dhammika smaggi na upenta, api ca ao bhi- kkhu bhikkhussa roceti: itthannmo vuso bhikkhu dham- mika smaggi na upetti, na h' eva kho bhikkhu bhi- kkhu passati dhammika smaggi na upenta, npi ao bhikkhu bhikkhussa roceti: itthannmo vuso bhi- kkhu dhammika smaggi na upetti, api ca so 'va bhi- kkhussa roceti: aha vuso dhammika smaggi na upemti. kakhamno bhikkhave bhikkhu tena dihena tena sutena tya parisakya tadah' uposathe ctuddase #<[page 246]># %<246 CULLAVAGGA. [IX. 3. 6-9.>% v pannarase v tasmi puggale sammukhbhte sagha- majjhe udhareyya: sutu me bhante sagho. itthannmo puggalo dhammika smaggi na upeti, tassa ptimokkha hapemi, na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisi- tabban ti: dhammika ptimokkhahapana. ||6|| katha dhammika smaggi paccdiyati. idha bhikkhave yehi krehi . . . nimittehi dhammikya smaggiy paccdna hoti tehi krehi . . . nimittehi bhikkhu bhikkhu passati dhammika smaggi paccdiyanta, na h' eva kho . . . (see 6) . . . udhareyya: sutu me bhante sagho. itthannmo puggalo dhammika smaggi paccdiyati, tassa ptimokkha hapemi, na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisitabban ti: dhammika ptimokkha- hapana. bhikkhussa ptimokkhe hapite paris vuhti . . . (see 5; instead of sikkha paccakkhtakath read dhammikya smaggiy paccdnakath) . . . na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisitabban ti: dhammika ptimokkhahapana. ||7|| katha slavipattiy dihasuta- parisakito hoti. idha bhikkhave yehi krehi . . . ni- mittehi slavipattiy dihasutaparisakito hoti tehi krehi . . . nimittehi bhikkhu bhikkhu passati slavipattiy diha- sutaparisakita, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati slavipattiy dihasutaparisakita, api ca ao bhikkhu bhikkhussa roceti: itthannmo vuso bhikkhu slavipattiy dihasutaparisakito 'ti, na h' eva kho bhikkhu bhikkhu passati slavipattiy dihasutaparisakita npi ao bhi- kkhu bhikkhussa roceti: itthannmo vuso bhikkhu slavi- pattiy dihasutaparisakito 'ti, api ca so 'va bhikkhussa roceti: aha vuso slavipattiy dihasutaparisakito 'mhti. kakhamno bhikkhave bhikkhu tena dihena . . . udhareyya: sutu me bhante sagho. itthannmo puggalo slavipattiy dihasutaparisakito, tassa ptimo- kkha hapemi, na tasmi sammukhbhte ptimokkha uddisitabban ti: dhammika ptimokkhahapana. ||8|| ka- tha cravipattiy dihasutaparisakito hoti. idha bhi- kkhave . . . (see 8) . . . katha dihivipattiy diha- sutaparisakito hoti. idha bhikkhave . . . (see 8) . . . #<[page 247]># %% dhammika ptimokkhahapana. imni dasa dhammikni ptimokkhahapannti. ||9||3|| pahamo bhavaro. atha kho yasm Upli yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Upli bhagavanta etad avoca: attdna dtukmena bhante bhikkhun kat- agasamanngata attdna dtabban ti. attdna dtukmena Upli bhikkhun pacagasamanngata att- dna dtabba. attdna dtukmena Upli bhikkhu- n eva paccavekkhitabba: ya kho aha ima attd- na dtukmo, klo nu kho ima attdna dtu udhu no 'ti. sace Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: aklo ima attdna dtu no klo 'ti, na ta Upli attdna dtabba. sace pana Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: klo ima attdna d- tu no aklo 'ti, ten' Upli bhikkhun uttari paccavekkhi- tabba: ya kho aha ima attdna dtukmo, bh- ta nu kho ida attdna udhu no 'ti. sace Upli bhi- kkhu paccavekkhamno eva jnti: abhta ida attd- na no bhtan ti, na ta Upli attdna dtabba. sace pana Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: bhta ida attdna no abhtan ti, ten' Upli bhikkhun uttari paccavekkhitabba: ya kho aha ima attdna dtukmo, atthasahita nu kho ida attdna udhu no 'ti. sace Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: anatthasahita ida attdna no atthasahitan ti, na ta Upli attdna dtabba. sace pana Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: atthasahita ida attd- na no anatthasahitan ti, ten' Upli bhikkhun uttari paccavekkhitabba: ima kho aha attdna diyamno labhissmi sandihe sambhatte bhikkh dhammato vinayato pakkhe udhu no 'ti. sace Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: ima kho aha attdna diyamno na labhissmi sandihe sambhatte bhikkh dhammato vinayato pakkhe 'ti, na ta Upli attdna dtabba. sace pana Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: ima kho #<[page 248]># %<248 CULLAVAGGA. [IX. 4-5. 1.>% aha attdna diyamno labhissmi sandihe sambhatte bhikkh dhammato vinayato pakkhe 'ti, ten' Upli bhikkhu- n uttari paccavekkhitabba: ima kho me attdna diyato bhavissati saghassa tatonidna bhaana kalaho viggaho vivdo saghabhedo sagharji saghavavatth- na saghannkaraa udhu no 'ti. sace Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: ima kho me attdna diyato bhavissati saghassa tatonidna bhaana . . . saghannkaraan ti, na ta Upli attdna dtabba. sace pana Upli bhikkhu paccavekkhamno eva jnti: ima kho me attdna diyato na bhavissati saghassa tatonidna bhaana . . . saghannkaraan ti, d- tabba ta Upli attna. eva pacagasamannga- ta kho Upli attdna dinna pacch avippaisrakara bhavissatti. ||4|| codakena bhante bhikkhun para codetukmena kati dhamme ajjhatta paccavekkhitv paro codetabbo 'ti. coda- kena Upli bhikkhun para codetukmena paca dhamme ajjhatta paccavekkhitv paro codetabbo: codakena Upli bhikkhun para codetukmena eva paccavekkhitabba: parisuddhakyasamcro nu kho 'mhi parisuddhen' amhi kyasamcrena samanngato acchiddena appaimasena, savijjati nu kho me eso dhammo udhu no 'ti. no ce Upli bhikkhu parisuddhakyasamcro hoti parisuddhena kyasam- crena samanngato acchiddena appaimasena, tassa bha- vanti vattro: igha tva yasm kyika sikkhass 'ti, iti 'ssa bhavanti vattro. puna ca para Upli codakena bhi- kkhun para codetukmena eva paccavekkhitabba: pa- risuddhavacsamcro nu kho 'mhi parisuddhen' amhi va- csamcrena samanngato acchiddena appaimasena, sa- vijjati nu kho me eso dhammo udhu no 'ti. no ce Upli bhikkhu parisuddhavacsamcro hoti parisuddhena vacsam- crena samanngato acchiddena appaimasena, tassa bha- vanti vattro: igha tva yasm vcasika sikkhass 'ti, iti 'ssa bhavanti vattro. puna ca para Upli codakena bhikkhun para codetukmena eva paccavekkhitabba: metta nu kho me citta paccupahita sabrahmacrsu #<[page 249]># %% anghta, savijjati nu kho me eso dhammo udhu no 'ti. no ce Upli bhikkhuno mettacitta paccupahita hoti sabrahmacrsu anghta, tassa bhavanti vattro: igha tva yasm sabrahmacrsu mettacitta upahpe- hti, iti 'ssa bhavanti vattro. puna ca para Upli codakena bhikkhun para codetukmena eva paccavekkhitabba: bahussuto nu kho 'mhi sutadharo sutasannicayo, ye te dhamm dikaly majjhe kaly pariyosnakaly s- ttha savyajana kevalaparipua parisuddha brahma- cariya abhivadanti tathrp me dhamm bahussut dhat vacas paricit manasnupekkhit dihiy suppaividdh, savijjati nu kho me eso dhammo udhu no 'ti. no ce Upli bhikkhu bahussuto hoti sutadharo . . . tathrpssa dhamm bahussut honti dhat vacas paricit manasnu- pekkhit dihiy suppaividdh, tassa bhavanti vattro: igha tva yasm gama pariypuass 'ti, iti 'ssa bha- vanti vattro. puna ca para Upli codakena bhikkhun para codetukmena eva paccavekkhitabba: ubhayni nu kho me ptimokkhni vitthrena svgatni suvibhattni suppavattni suvinicchitni suttato anuvyajanaso, savijjati nu kho me eso dhammo udhu no 'ti. no ce Upli bhikkhu- no ubhayni ptimokkhni vitthrena svgatni honti suvi- bhattni . . . anuvyajanaso, ida panvuso kattha vutta bhagavat 'ti iti puho na {sampyati}, tassa bhavanti vattro: igha tva yasm vinaya pariypuass 'ti, iti 'ssa bhavanti vattro. codakena Upli bhikkhun para codetukmena ime paca dhamme ajjhatta paccavekkhitv paro codetabbo 'ti. ||1|| codakena bhante bhikkhun para codetukmena kati dhamme ajjhatta upahpetv paro codetabbo 'ti. coda- kena Upli bhikkhun para codetukmena paca dhamme ajjhatta upahpetv paro codetabbo: klena vakkhmi no aklena, bhtena vakkhmi no abhtena, sahena vakkhmi no pharusena, atthasahitena vakkhmi no anatthasahi- tena, mettacitto vakkhmi no dosantaro 'ti. codakena Upli bhikkhun para codetukmena ime paca dhamme ajjhatta upahpetv paro codetabbo 'ti. ||2|| adhammacodakassa bhante bhikkhuno kath' krehi #<[page 250]># %<250 CULLAVAGGA. [IX. 5. 3-7.>% vippaisro upadahtabbo 'ti. adhammacodakassa Upli bhi- kkhuno pacah' krehi vippaisro upadahtabbo. aklen- yasm codesi no klena alan te vippaisrya, abhten- yasm codesi no bhtena alan te vippaisrya, pharusen- yasm codesi no sahena alan . . ., anatthasahitenyasm codesi no atthasahitena alan . . ., dosantaro yasm codesi no mettacitto alan te vippaisry 'ti. adhammacodakassa Upli bhikkhuno imehi pacah' krehi vippaisro upadah- tabbo. ta kissa hetu. yath na ao pi bhikkhu abhtena codetabba maeyy 'ti. ||3|| adhammacuditakassa pana bhante bhikkhuno kath' krehi avippaisro upadah- tabbo 'ti. adhammacuditakassa Upli bhikkhuno pacah' krehi avippaisro upadahtabbo: aklenyasm cudito no klena alan te avippaisrya . . . dosantarenyasm cudito no mettacittena alan te avippaisry 'ti. adhamma- cuditakassa Upli bhikkhuno imehi pacah' krehi avippa- isro upadahtabbo 'ti. ||4|| dhammacodakassa bhante bhikkhuno kath' krehi avippaisro upadahtabbo 'ti. dhammacodakassa Upli bhi- kkhuno pacah' krehi avippaisro upadahtabbo: klen- yasm codesi no aklena alan te avippaisrya . . . metta- citto yasm codesi no dosantaro alan te avippaisry 'ti. dhammacodakassa Upli bhikkhuno imehi pacah' krehi avippaisro upadahtabbo. ta kissa hetu. yath ao pi bhikkhu bhtena codetabba maeyy 'ti. ||5|| dhamma- cuditakassa pana bhante bhikkhuno kath' krehi vippa- isro upadahtabbo 'ti. dhammacuditakassa Upli bhikkhu- no pacah' krehi vippaisro upadahtabbo: klenyasm cudito no aklena alan te vippaisrya . . . mettacitten- yasm cudito no dosantarena alan te vippaisry 'ti. dhammacuditakassa Upli bhikkhuno imehi pacah' krehi vippaisro upadahtabbo 'ti. ||6|| codakena bhante bhikkhun para codetukmena kati dhamme ajjhatta manasikatv paro codetabbo 'ti. coda- ken' Upli bhikkhun para codetukmena paca dhamme ajjhatta manasikaritv paro codetabbo: kruat hitesit anukampat pattivuhnat vinayapurekkhrat. codakena Upli bhikkhun para codetukmena ime paca dhamme #<[page 251]># %% ajjhatta manasikaritv paro codetabbo 'ti. cuditena pana bhante bhikkhun katsu dhammesu patihtabban ti. cu- diten' Upli bhikkhun dvsu dhammesu patihtabba sacce ca akuppe c 'ti. ||7||5|| ptimokkhahapanakkhandhaka nihita navama. imamhi khandhake vatthu tisa. tassa uddna: uposathe yvatika ppabhikkhu na nikkhamati, Moggallnena niccuddo, acchara, jinassane, | ninno 'nupubbasikkh ca, hitadhammo ntikkamma, kuap' ukkhipati sagho, savantiyo jahanti, | savanti parinibbanti, ekarasa vimutti ca, bahu dhammavinayo pi, bht' ahriyapuggal: | samudda upama katv vcesi ssane gua. uposathe ptimokkha, na amhe koci jnti, | paigacc' eva, ujjhanti. eko dve ti cattri 5 paca cha satta ahni nava ca dasamni ca. | sla-cra-dihi ca jva catusvake, prjika ca saghdi pcitti pidesani | dukkaa pacabhgesu, slcravipatti ca akat katya ca chabhgesu yathhiti, | prjika ca saghdi-thulla-pcittiyena ca pidesaniya c' eva dukkaa ca dubbhsita, | slcravipatti ca dihi-jvavipatti y ca ah katkate ten' ek slcradihiy | akatya katypi katkatyam eva ca 10 eva navavidh vutt yathbhtena yato, | prjiko vippakato paccakkhto tath' eva ca upeti paccdiyati paccdnakath ca yo | slcravipatti ca yath dihivipattiy dihasutaparisaki dasadh ta vijntha. | bhikkhu vipassati bhikkhu, vipass' ao crocati, ta suddheva tassa akkhti: ptimokkha hapeti so. | vuhti antaryena, rjacoraggudak ca manussa-amanuss ca vasarisap jvi-brahma, | dasann' aatar' ekena, tasmi aataresu v, 15 dhammikdhammik c' eva yathmaggena jntha. | #<[page 252]># %<252 CULLAVAGGA.>% klabhtatthasahita labhissmi bhavissati. kyavcasik mett bhusacca ubhayni. | klabhtena sahena attha-mettena codaye. vippaisrdhammena tath vc vinodaye, | dhammacodacuditassa vinodeti vippaisro. karu hit' -nukampi vuhna-purekkhrat | codakassa paipatti sambuddhena paksita. sacce c' eva akuppe ca cuditass' eva dhammat 'ti. #<[page 253]># %< 253>% CULLAVAGGA. X. Tena samayena buddho bhagav Sakkesu viharati Ka- pilavatthusmi Nigrodhrme. atha kho Mah- pajpat Gotam yena bhagav ten' upasakami, upa- sakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mahpajpat Gotam bhagavanta etad avoca: sdhu bhante labheyya mtugmo tathgatappa- vedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajjan ti. ala Gotami m te rucci mtugmassa tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajj 'ti. dutiyam pi kho Mahpajpat Gotam bhagavanta etad avoca: sdhu bhante . . . pabbajjan ti. ala Gotami m te . . . pabbajj 'ti. tatiyam pi kho Mahpajpat . . . pabbajjan ti. ala Gotami m te . . . pabbajj 'ti. atha kho Mah- pajpat Gotam na bhagav anujnti mtugmassa tath- gatappavedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajjan ti dukkh dumman assumukh rudamn bhagavanta abhi- vdetv padakkhia katv pakkmi. ||1|| atha kho bha- gav Kapilavatthusmi yathbhiranta viharitv yena Vesl tena crika pakkmi, anupubbena crika cara- mno yena Vesl tad avasari. tatra suda bhagav Ves- liya viharati Mahvane kgraslya. atha kho Mahpajpat Gotam kese chedpetv ksyni vatthni acchdetv sambahulhi Skiynhi saddhi yena Vesl tena pakkmi, anupubbena yena Vesl Mahvana ktg- rasl ten' upasakami. atha kho Mahpajpat Gotam sunehi pdehi rajokiena gattena dukkh dumman assu- mukh rudamn bahi dvrakohake ahsi. addas kho #<[page 254]># %<254 CULLAVAGGA. [X. 1. 2-3.>% yasm nando Mahpajpati Gotami sunehi pdehi rajokiena gattena dukkhi dummana assumukhi ruda- mna bahi dvrakohake hita, disvna Mahpajpati Gotami etad avoca: kissa tva Gotami sunehi pdehi . . . rudamn bahi dvrakohake hit 'ti. tath hi pana bhante nanda na bhagav anujnti mtugmassa tathgatappave- dite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajjan ti. tena hi Gotami muhutta idh' eva tva hohi yvha bhaga- vanta ycmi mtugmassa tathgatappavedite dhamma- vinaye agrasm anagriya pabbajjan ti. ||2|| atha kho yasm nando yena bhagav ten' upasakami, upasaka- mitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekam- anta nisinno kho yasm nando bhagavanta etad avoca: es bhante Mahpajpat Gotam sunehi pdehi . . . ruda- mn bahi dvrakohake hit na bhagav anujnti mtu- gmassa tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anag- riya pabbajjan ti: sdhu bhante labheyya mtugmo tath- gatappavedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajjan ti. ala nanda m te rucci mtugmassa tathgatappa- vedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajj 'ti. dutiyam pi kho yasm nando bhagavanta etad avoca: sdhu bhante . . . pabbajjan ti. ala nanda m . . . pabbajj 'ti. tatiyam pi kho yasm nando bhagavanta . . . pabbajjan ti. ala nanda m . . . pabbajj 'ti. atha kho yasm nando na bhagav anujnti mtug- massa tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anagri- ya pabbajja, yan nnha aena pi pariyyena bhaga- vanta yceyya mtugmassa . . . pabbajjan ti. atha kho yasm nando bhagavanta {etad} avoca: bhabbo nu kho bhante mtugmo tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajitv sotpattiphala v sakad- gmiphala v angmiphala v arahatta v sacchi- ktun ti. bhabbo nanda mtugmo tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anagriya pabbajitv sotpatti- phalam pi sakadgmiphalam pi angmiphalam pi arahattam pi sacchiktun ti. sace bhante bhabbo mtugmo tathga- tappavedite dhammavinaye . . . arahattam pi sacchiktu, bahpakr bhante Mahpajpat Gotam bhagavato mtucch #<[page 255]># %% pdik posik khrassa dyik bhagavanta janettiy k- lakatya thaa pyesi: sdhu bhante labheyya mtu- gmo tathgatappavedite dhammavinaye agrasm anagri- ya pabbajjan ti. ||3|| sace nanda Mahpajpat Gotam aha garudhamme paigahti s 'v' ass hotu upasampa- d. vassasatupasampannya bhikkhuniy tadahupasampa- nnassa bhikkhuno abhivdana paccuhna ajalikamma smcikamma ktabba; ayam pi dhammo sakkatv garu- katv mnetv pjetv yvajva anatikkamanyo. na bhi- kkhuniy abhikkhuke vse vassa vasitabba; ayam pi dhammo . . . anatikkamanyo. anvaddhamsa bhikkhu- niy bhikkhusaghato dve dhamm paccsisitabb uposa- thapucchaka ca ovdpasakamana ca; ayam pi dhammo . . . anatikkamanyo. vassa vutthya bhikkhuniy ubhato- saghe thi hnehi pavretabba dihena v sutena v parisakya v; ayam pi dhammo . . . anatikkamanyo. garudhamma ajjhpannya bhikkhuniy ubhatosaghe pakkhamnatta caritabba; ayam pi . . . anatikkama- nyo. dve vassni chasu dhammesu sikkhitasikkhya sikkha- mnya ubhatosaghe upasampad pariyesitabb; ayam pi . . . anatikkamanyo. na bhikkhuniy kenaci pariyyena bhikkhu akkositabbo paribhsitabbo; ayam pi . . . ana- tikkamanyo. ajjatagge ovao bhikkhunnam bhikkhsu vacanapatho, anovao bhikkhna bhikkhunsu vacana- patho; ayam pi . . . anatikkamanyo. sace nanda Mah- pajpat Gotam ime aha garudhamme paigahti s 'v' ass hotu upasampad 'ti. ||4|| atha kho yasm nando bhagavato santike aha garudhamme uggahetv yena Mah- pajpat Gotam ten' upasakami, upasakamitv Mah- pajpati Gotami etad avoca: sace kho tva Gotami aha garudhamme paigaheyysi s 'va te bhavissati upasampad: vassasatupasampannya bhikkhuniy tadahupasampannassa bhikkhuno abhivdana . . . anovao bhikkhna bhi- kkhunsu vacanapatho; ayam pi dhammo . . . anatikka- manyo. sace kho tva Gotami ime aha garudhamme paigaheyysi s 'va te bhavissati upasampad 'ti. seyya- thpi bhante nanda itthi v puriso v daharo yuv maa- najtiko ssa nahto uppalamla v vassikamla v #<[page 256]># %<256 CULLAVAGGA. [X. 1. 5-2. 1.>% atimuttakamla v labhitv ubhohi hatthehi paiggahetv uttamage sirasmi patihpeyya, evam eva kho aha bhante nanda ime aha garudhamme paigahmi y- vajva anatikkamanye 'ti. ||5|| atha kho yasm nando yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhaga- vanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm nando bhagavanta etad avoca: paiggahit bhante Mahpajpatigotamiy aha garudhamm, upa- sampann bhagavato mtucch 'ti. sace nanda nla- bhissa mtugmo tathgatappavedite dhammavinaye ag- rasm anagriya pabbajja, cirahitika nanda brahma- cariya abhavissa, vassasahassa saddhammo tiheyya. yato ca kho nanda mtugmo tathgatappavedite dhamma- vinaye agrasm anagriya pabbajito, na dni nanda brahmacariya cirahitika bhavissati, pac' eva dni nanda vassasatni saddhammo hassati. seyyathpi nanda yni knici kulni bahutthikni appapurisakni tni suppa- dhasiyni honti corehi kumbhatthenakehi, evam eva kho nanda yasmi dhammavinaye labhati mtugmo agrasm anagriya pabbajja na ta brahmacariya cirahitika hoti. seyyathpi nanda sampanne slikkhette setahik nma rogajti nipatati evan ta slikkhetta na cirahiti- ka hoti, evam eva kho nanda yasmi dhammavinaye labhati mtugmo agrasm anagriya pabbajja na ta brahmacariya cirahitika hoti. seyyathpi nanda sampanne ucchukkhette majehik nma rogajti nipa- tati evan ta ucchukkhetta na cirahitika hoti, evam eva kho nanda yasmi . . . hoti. seyyathpi nanda puriso mahato takassa paigacc' eva lim bandheyya yvad eva udakassa anatikkamanya, evam eva kho nanda may paigacc' eva bhikkhunna aha garudhamm paatt yvajva anatikkamany 'ti. ||6||1|| bhikkhunna ahagarudhamma nihita. atha kho Mahpajpat Gotam yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mahpajpat Gotam bhagavanta etad avoca: kathha bhante imsu #<[page 257]># %% Skiyansu paipajjmti. atha kho bhagav Mahpaj- pati Gotami dhammiy kathya sandassesi . . . sampa- hasesi. atha kho Mahpajpat Gotam bhagavat dhammi- y kathya sandassit . . . {sampahasit} bhagavanta abhi- vdetv padakkhia katv pakkmi. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhuniyo upasamp- detun ti. ||1|| atha kho t bhikkhuniyo Mahpajpati Gotami etad avocu: ayy anupasampann, may' amh upasampann, eva hi bhagavat paatta: bhikkhhi bhikkhuniyo upasampdetabb 'ti. atha kho Mahpajpat Gotam yenyasm nando ten' upasakami, upasaka- mitv yasmanta nanda abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mahpajpat Gotam yasmanta nanda etad avoca: im ma bhante nanda bhikkhu- niyo evam hasu: ayy anupasampann, may' amh upasampann, eva hi bhagavat paatta: bhikkhhi bhikkhuniyo upasampdetabb 'ti. atha kho yasm nando yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhaga- vanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm nando bhagavanta etad avoca: Mahpajpat bhante Gotam evam ha: im ma bhante nanda . . . upasampdetabb 'ti. yadaggena nanda Mahpajpatigo- tamiy aha garudhamm paiggahit, tad eva s upa- sampann 'ti. ||2||2|| atha kho Mahpajpat Gotam yenyasm nando ten' upasakami, upasakamitv yasmanta nanda abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mah- pajpat Gotam yasmanta nanda etad avoca: ekha bhante nanda bhagavanta vara ycmi: sdhu bhante bhagav anujneyya bhikkhna ca bhikkhunna ca yath- vuha abhivdana paccuhna ajalikamma smci- kamman ti. atha kho yasm nando yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm nando bhagavanta etad avoca: Mahpajpat bhante Gotam evam ha: ekha . . . smcikamman ti. ahnam eta nanda #<[page 258]># %<258 CULLAVAGGA. [X. 3-5.>% anavakso ya tathgato anujneyya mtugmassa abhiv- dana paccuhna ajalikamma smcikamma. ime hi nma nanda aatitthiy durakkhtadhamm mtug- massa abhivdana paccuhna ajalikamma smci- kamma na karissanti, kim aga pana tathgato anuj- nissati mtugmassa abhivdana paccuhna ajali- kamma smcikamman ti. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: na bhi- kkhave mtugmassa abhivdana paccuhna ajali- kamma smcikamma ktabba. yo kareyya, patti dukkaass 'ti. ||3|| atha kho Mahpajpat Gotam yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mahpajpat Gotam bhagavanta etad avoca: yni tni bhante bhikkhu- nna sikkhpadni bhikkhhi sdhrani katha ma- ya bhante tesu sikkhpadesu paipajjm 'ti. yni tni Gotami bhikkhunna sikkhpadni bhikkhhi sdhrani yath bhikkh sikkhanti tath tesu sikkhpadesu sikkhath 'ti. yni pana tni bhante bhikkhunna sikkhpadni bhi- kkhhi asdhrani katha maya bhante tesu sikkhpa- desu paipajjm 'ti. yni tni Gotami bhikkhunna sikkhpadni bhikkhhi asdhrani yathpaattesu sikkhpadesu sikkhath 'ti. ||4|| atha kho Mahpajpat Gotam yena bhagav ten' upasakami, upasakamitv bhagavanta abhivdetv ekamanta ahsi, ekamanta hit kho Mahpajpat Gotam bhagavanta etad avoca: sdhu bhante bhagav sakhittena dhamma desetu yam aha bhagavato dha- mma sutv ek vpakah appamatt tpin pahitatt vihareyyan ti. ye kho tva Gotami dhamme jneyysi: ime dhamm srgya savattanti no virgya, saogya savattanti no visaogya, cayya savattanti no apaca- yya, mahicchatya savattanti no appicchatya, asantuhi- y savattanti no santuhiy, sagaikya savattanti no pavivekya, kosajjya savattanti no viriyrambhya, #<[page 259]># %% dubbharatya savattanti no subharatya: ekasena Gotami dhreyysi n' eso dhammo n' eso vinayo n' eta satthu ssa- nan ti. ye ca kho tva Gotami dhamme jneyysi: ime dhamm virgya savattanti no srgya, visaogya savattanti no saogya, apacayya savattanti no cayya, appicchatya savattanti no mahicchatya, santuhiy savattanti no asantuhiy, pavivekya savattanti no sagaikya, viriyrambhya savattanti no kosajjya, subharatya savattanti no dubbharatya: ekasena Go- tami dhreyysi eso dhammo eso vinayo eta satthu ssa- nan ti. ||5|| tena kho pana samayena bhikkhunna ptimokkha na uddisiyati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhunna ptimokkha uddisitun ti. atha kho bhikkhunna etad ahosi: kena nu kho bhikkhu- nna ptimokkha uddisitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna ptimokkha uddisitun ti. tena kho pana samayena bhi- kkh bhikkhunpassaya upasakamitv bhikkhunna ptimokkha uddisanti. manuss ujjhyanti khyanti vi- pcenti: jyyo im imesa, jriyo im imesa, idn' ime imhi saddhi abhiramissantti. assosu kho bhikkh tesa manussna ujjhyantna khyantna vipcent- na. atha kho te bhikkh bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna ptimokkha uddi- sitabba. yo uddiseyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave bhikkhunhi bhikkhunna ptimokkha uddisitun ti. bhikkhuniyo na jnanti evam pi ptimokkha uddisi- tabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna cikkhitu eva pti- mokkha uddiseyyth 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo patti na paikaronti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy patti na paik- tabb. y na paikareyya, patti dukkaass 'ti. bhikkhu- niyo na jnanti evam pi patti paiktabb 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna cikkhitu eva patti paikareyyth 'ti. #<[page 260]># %<260 CULLAVAGGA. [X. 6. 2-7.>% atha kho bhikkhna etad ahosi: kena nu kho bhikkhun- na patti paiggahetabb 'ti. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna patti paiggahetun ti. tena kho pana samayena bhi- kkhuniyo rathiypi vyhe pi sighake pi bhikkhu passitv patta bhmiya nikkhipitv ekasa uttar- saga karitv ukkuika nisditv ajali paggahetv patti paikaronti. manuss ujjhyanti khyanti vip- centi: jyyo im imesa, jriyo im imesa, ratti vim- netv idni khampentti. bhagavato etam attha roce- su. na bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna patti pa- iggahetabb. yo paigaheyya, patti dukkaassa. anuj- nmi bhikkhave bhikkhunhi bhikkhunna patti paigga- hetun ti. bhikkhuniyo na jnanti evam pi patti paiggahe- tabb 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna cikkhitu eva patti paigaheyyth 'ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhunna kamma na kariyati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhunna kamma ktun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kena nu kho bhikkhunna kamma ktabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna kamma ktun ti. tena kho pana samayena katakamm bhikkhuniyo rathiypi vyhe pi sighake pi bhikkhu passitv patta bhmiya nikkhipitv ekasa uttar- saga karitv ukkuika nisditv ajali paggahetv khampenti eva nna ktabban ti maamn. manuss tath' eva ujjhyanti khyanti vipcenti: jyyo im imesa, jriyo im imesa, ratti vimnetv idni khampentti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna kamma ktabba. yo kareyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave bhikkhunhi bhikkhu- nna kamma ktun ti. bhikkhuniyo na jnanti evam pi kamma ktabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna cikkhitu eva kamma kareyyth 'ti. ||3||6|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo saghamajjhe #<[page 261]># %% bhaanajt kalahajt vivdpann aamaa mukha- satthi vitudant viharanti na sakkonti ta adhikaraa vpasametu. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna adhikaraa vpasametun ti. tena kho pana samayena bhikkh bhi- kkhunna adhikaraa vpasamenti, tasmi kho pana adhi- karae vinicchiyamne dissanti bhikkhuniyo kammappattyo pi pattigminiyo pi. bhikkhuniyo evam hasu: sdhu bhante ayy 'va bhikkhunna kamma karontu, ayy 'va bhikkhunna patti paigahantu, eva hi bhagavat paatta: bhikkhhi bhikkhunna adhikaraa vpasa- metabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna kamma ropetv bhi- kkhunna niyydetu bhikkhunhi bhikkhunna kamma ktu, bhikkhhi bhikkhunna patti ropetv bhikkhu- nna niyydetu bhikkhunhi bhikkhunna patti pa- iggahetun ti. ||7|| tena kho pana samayena Uppalavaya bhikkhuniy antevsibhikkhun satta vassni bhagavanta anubaddh hoti vinaya pariypuant, tass muhassatiniy gahito -gahito mussati. assosi kho s bhikkhun: bhagav kira Svatthi gantukmo 'ti. atha kho tass bhikkhuniy etad ahosi: aha kho satta vassni bhagavanta anubaddh vinaya pariypuant, tass me muhassatiniy gahito -gahito mussati. dukkara kho pana mtugmena yvajva satthra anubandhitu. katha nu kho may paipajji- tabban ti. atha kho s bhikkhun bhikkhunna etam attha rocesi. bhikkhuniyo bhikkhna etam attha rocesu. bhikkh bhagavato etam attha rocesu. anu- jnmi bhikkhave bhikkhhi bhikkhunna vinaya v- cetun ti. ||8|| pahamabhavra. atha kho bhagav Vesliya yathbhiranta viharitv yena Svatthi tena crika pakkmi, anupubbena crika caramno yena Svatthi tad avasari. tatra suda bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapiikassa #<[page 262]># %<262 CULLAVAGGA. [X. 9. 1-2.>% rme. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh bhikkhuniyo kaddamodakena osicanti app eva nma amhesu srajjeyyun ti. bhagavato etam attha roce- su. na bhikkhave bhikkhun bhikkhuniyo kaddamoda- kena osicitabb. yo osiceyya, patti dukkaassa. anujn- mi bhikkhave tassa bhikkhuno daakamma ktun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kin nu kho daa- kamma ktabban ti. bhagavato etam attha rocesu. avandiyo so bhikkhave bhikkhu bhikkhunsaghena k- tabbo 'ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkh kya vivaritv bhikkhunna dassenti ru vivaritv bhikkhunna dassenti agajta vivaritv bhikkhunna dassenti bhikkhuniyo obhsanti bhikkhunhi saddhi sampayojenti app eva nma amhesu srajjeyyun ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhun kyo vivaritv bhikkhunna dassetabbo, na ru vivaritv bhikkhunna dassetabbo, na agajta vivaritv bhikkhu- nna dassetabba, na bhikkhuniyo obhsitabb, na bhi- kkhunhi saddhi sampayojetabba. yo sampayojeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave tassa bhikkhuno daakamma ktun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kin nu kho daakamma ktabban ti. bhagavato etam attha rocesu. avandiyo so bhikkhave bhikkhu bhi- kkhunsaghena ktabbo 'ti. ||1|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkhuniyo bhikkh kaddamodakena osicanti app eva nma amhesu srajjeyyun ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy bhikkh kaddamodakena osicitabb. y osiceyya, patti dukka- assa. anujnmi bhikkhave tass bhikkhuniy daa- kamma ktun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kin nu kho daakamma ktabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave varaa ktun ti. varae kate na diyanti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ovda hapetun ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkhuniyo k- ya vivaritv bhikkhna dassenti thana vivaritv bhi- kkhna dassenti ru vivaritv bhikkhna dassenti agajta vivaritv bhikkhna dassenti bhikkh obhsanti #<[page 263]># %% bhikkhhi saddhi sampayojenti app eva nma amhesu srajjeyyun ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave bhikkhuniy kyo vivaritv bhikkhna dassetabbo, na thana vivaritv bhikkhna dassetabba, na ru viva- ritv bhikkhna dassetabbo, na agajta vivaritv bhi- kkhna dassetabba, na bhikkh obhsitabb, na bhi- kkhhi saddhi sampayojetabba. y sampayojeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave tass bhikkhuniy daa- kamma ktun ti. atha kho bhikkhna etad ahosi: kin nu kho daakamma ktabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave varaa ktun ti. varae kte na diyanti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave ovda hapetun ti. ||2|| atha kho bhikkh- na etad ahosi: kappati nu kho ovdahapitya bhikkhuniy saddhi uposatho ktu na nu kho kappatti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ovdahapitya bhi- kkhuniy saddhi uposatho ktabbo yva na ta adhikara- a vpasanta hotti. tena kho pana samayena yasm Udyi ovda hapetv crika pakkmi. bhikkhuniyo ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma ayyo Udyi ovda hapetv crika pakkamissatti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ovda hapetv crik pakkamitabb. yo pakkameyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bl avyatt ovda hapenti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave blena avyattena ovdo hapetabbo. yo hapeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkh avatthusmi akrae ovda hapenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave avatthusmi akrae ovdo hapetabbo. yo ha- peyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhi- kkh ovda hapetv vinicchaya na denti. bhaga- vato etam attha rocesu. na bhikkhave ovda ha- petv vinicchayo na dtabbo. yo na dadeyya, patti dukka- ass 'ti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo ov- da na gacchanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy ovdo na gantabbo. y na gaccheyya, yathdhammo kretabbo 'ti. tena kho pana samayena sabbo bhikkhunsagho ovda gacchati. manuss ujjhyanti #<[page 264]># %<264 CULLAVAGGA. [X. 9. 4-5.>% khyanti vipcenti: jyyo im imesa, jriyo im imesa, idn' ime imhi saddhi abhiramissantti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave sabbena bhikkhun- saghena ovdo gantabbo. gaccheyya ceva, patti dukka- assa. anujnmi bhikkhave cathi pacahi bhikkhunhi ovda gantun ti. tena kho pana samayena catasso paca bhikkhuniyo ovda gacchanti. manuss tath' eva ujjh- yanti khyanti vipcenti: jyyo . . . abhiramissantti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave cathi pacahi bhikkhunhi ovdo gantabbo. gaccheyyu ceva, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave dve tisso bhi- kkhunhi ovda gantu: eka bhikkhu upasaka- mitv ekasa uttarsaga karitv pde vanditv ukkui- ka nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: bhi- kkhunsagho ayya bhikkhusaghassa pde vandati ovd- pasakamana ca ycati, labhatu kira ayya bhikkhunsagho ovdpasakamanan ti. tena bhikkhun ptimokkhuddesako upasakamitv evam assa vacanyo: bhikkhunsagho bhante bhikkhusaghassa pde vandati ovdpasakamana ca y- cati, labhatu kira bhante bhikkhunsagho ovdpasaka- manan ti. ptimokkhuddesakena vattabbo: atthi koci bhi- kkhu bhikkhunovdako sammato 'ti. sace hoti koci bhikkhu bhikkhunovdako sammato, ptimokkhuddesakena vattabbo: itthannmo bhikkhu bhikkhunovdako sammato, ta bhi- kkhunsagho upasakamat 'ti. sace na hoti koci bhikkhu bhikkhunovdako sammato, ptimokkhuddesakena vattabbo: ko yasm ussahati bhikkhuniyo ovaditun ti. sace koci ussa- hati bhikkhuniyo ovaditu so ca hoti ahah' agehi samann- gato, sammannitv vattabbo: itthannmo bhikkhu bhikkhun- ovdako sammato, ta bhikkhunsagho upasakamat 'ti. sace na koci ussahati bhikkhuniyo ovaditu, ptimokkhudde- sakena vattabbo: n' atthi koci bhikkhu bhikkhunovdako sammato, psdikena bhikkhunsagho sampdet 'ti. ||4|| tena kho pana samayena bhikkh ovda na gahanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ovdo na gahetabbo. yo na gaheyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu blo hoti, ta bhi- kkhuniyo upasakamitv etad avocu: ovda ayya gah- #<[page 265]># %% hti. aha hi bhagini blo, kathha ovda gahmti. gahh' ayya ovda, eva hi bhagavat paatta: bhi- kkhhi bhikkhunna ovdo gahetabbo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave hapetv bla avasesehi ovda gahetun ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu gilno hoti, ta bhikkhuniyo upasaka- mitv etad avocu: ovda ayya gahhti. aha hi bha- gini gilno, kathha ovda gahmti. gahh' ayya ovda, eva hi bhagavat paatta: hapetv bla avasesehi ovdo gahetabbo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave hapetv bla hapetv gilna avasesehi ovda gahetun ti. tena kho pana sam- ayena aataro bhikkhu gamiko hoti, ta bhikkhuniyo upasakamitv etad avocu: ovda ayya gahhti. aha hi bhagini gamiko, kathha ovda gahmti. gahh' ayya ovda, eva hi bhagavat paatta: ha- petv bla hapetv gilna avasesehi ovdo gahetabbo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave hapetv bla hapetv gilna hapetv gamika ava- sesehi ovda gahetun ti. tena kho pana samayena aataro bhikkhu arae viharati, ta bhikkhuniyo upasakamitv etad avocu: ovda ayya gahhti. aha hi bhagini arae viharmi, kathha ovda gahmti. gahh' ayya ovda, eva hi bhagavat paatta: hapetv bla hapetv gilna hapetv gamika avasesehi ovdo gahe- tabbo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave raakena bhikkhun ovda gahetu saketa ca ktu atra paiharissmti. tena kho pana samayena bhikkh ovda gahetv na rocenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ovdo na rocetabbo. yo na roceyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana sam- ayena bhikkh ovda gahetv na paccharanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave ovdo na pacchari- tabbo. yo na pacchareyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo saketa na gacchanti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy saketa na gantabba. y na gaccheyya, patti dukka- ass 'ti. ||5||9|| #<[page 266]># %<266 CULLAVAGGA. [X. 10. 1-3.>% tena kho pana samayena bhikkhuniyo dghni kyabandha- nni dhrenti, teh' eva psuke namenti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi gihikmabhoginiyo 'ti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy dgha kyabandhana dhretabba. y dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave bhikkhuniy ekapariykata kyabandhana. na ca tena psuk nametabb. y nameyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo vilivena paena psuke namenti, cammapaena psuke namenti, dussapaena psuke namenti, dussaveiy p. n., dussavaiy p. n., colapaena p. n., colaveiy p. n., colavaiy p. n., suttaveiy p. n., suttavaiy psuke namenti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi gihikmabho- giniyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave bhikkhuniy vilivena paena psuk nametabb, na cammapaena p. n., na dussapaena p. n., na dussa- veiy p. n., na dussavaiy p. n., na colapaena p. n., na colaveiy p. n., na colavaiy p. n., na suttaveiy p. n., na suttavaiy psuk nametabb. y nameyya, patti dukkaass 'ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo ahillena jaghana ghaspenti, gohanukena jaghana kopenti, hattha kopenti, hatthakoccha kopenti, pda kopenti, pdakoccha kopenti, ru kopenti, mukha kopenti, dantamasa kopenti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: seyyathpi gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhi- kkhuniy ahillena jaghana ghaspetabba, na gohanu- kena jaghana kopetabba, na hattho kopetabbo, na hatthakoccho kopetabbo, na pdo kopetabbo, na p- dakoccho kopetabbo, na ru kopetabbo, na mukha kopetabba, na dantamasa kopetabba. y ko- peyya, patti dukkaass 'ti. ||2|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkhuniyo mukha limpanti mukha ummaddenti mukha cuenti manosilikya mukha lachenti agarga karonti mukharga karonti aga- rgamukharga karonti. manuss ujjhyanti . . . gihi- kmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na #<[page 267]># %% bhikkhave bhikkhuniy mukha limpitabba, na mukha ummaddetabba, na mukha cuetabba, na manosilikya mukha lachetabba, na agargo ktabbo, na mukhargo ktabbo, na agargamukhargo ktabbo. y kareyya, patti dukkaass 'ti. ||3|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkhuniyo avaga karonti visesaka karonti olokana- kena olokenti sloke tihanti sanacca krpenti vesi vuhpenti pngra hapenti sna hapenti paa pasrenti vahi payojenti vaijja payojenti dsa upahpenti dsi upahpenti kammakara upahpenti kammakari upahpenti tiracchnagata upahpenti ha- rtakapaika pakianti namataka dhrenti. manuss ujjhyanti . . . gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy avaga k- tabba, na visesaka ktabba, na olokanakena oloke- tabba, na sloke tihtabba, na sanacca krpetabba, na ves vuhpetabb, na pngra hapetabba, na sn hapetabb, na pao pasretabbo, na vahi payojetabb, na vaijj payojetabb, na dso upahpetabbo, {na} ds upah- petabb, na kammakaro upahpetabbo, na kammakar upahpetabb, na tiracchnagato upahpetabbo, na har- takapaika pakiitabba, na namataka dhretabba. y dhreyya, patti dukkaass 'ti. ||4|| tena kho pana sam- ayena chabbaggiy bhikkhuniyo sabbanlakni cvarni dhrenti sabbaptakni cvarni dhrenti sabbalohitakni c. dh. sabbamajehakni c. dh. sabbakahni c. dh. sabbama- hragarattni c. dh. sabbamahnmarattni c. dh. acchinna- dasni c. dh. dghadasni c. dh. pupphadasni c. dh. phaa- dasni c. dh. kacuka dhrenti tiraka dhrenti. ma- nuss ujjhyanti . . . gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy sabba- nlakni cvarni dhretabbni, na sabbaptakni cvarni dhretabbni, . . . na kacuka dhretabba, na tiraka dhretabba. y dhreyya, patti dukkaass 'ti. ||5||10|| tena kho pana samayena aatar bhikkhun kla ka- ront evam ha: mam' accayena mayha parikkhro saghassa hot 'ti. tattha bhikkh ca bhikkhuniyo ca #<[page 268]># %<268 CULLAVAGGA. [X. 11-13. 1.>% vivadanti amhka hoti amhka hotti. bhagavato etam attha rocesu. bhikkhun ce bhikkhave kla karont eva vadeyya: mam' accayena mayha parikkhro sa- ghassa hot 'ti, anissaro tattha bhikkhusagho, bhikkhu- nsaghass' eva ta. sikkhamn ce bhikkhave --pe-- smaer ce bhikkhave kla karont . . . anissaro tattha bhikkhusagho, bhikkhunsaghass' eva ta. bhikkhu ce bhikkhave kla karonto . . . anissaro tattha bhikkhun- sagho, bhikkhusaghass' eva ta. smaero ce bhikkhave --pe-- upsako ce bhikkhave, upsik ce bhikkhave, ao ce bhikkhave koci kla karonto eva vadeyya: mam' accayena mayha parikkhro saghassa hot 'ti, anissaro tattha bhikkhunsagho, bhikkhusaghass' eva tan ti. ||11|| tena kho pana samayena aatar pura-Mall bhi- kkhunsu pabbajit hoti, s rathikya dubbalaka bhikkhu passitv asakena pahra datv pavaesi. bhikkh ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkhun bhikkhussa pahra dassatti. bhagavato etam attha ro- cesu. na bhikkhave bhikkhuniy bhikkhussa pahro d- tabbo. y dadeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave bhikkhuniy bhikkhu passitv drato 'va okka- mitv magga dtun ti. ||12|| tena kho pana samayena aatar itthi pavutthapatik jrena gabbhin hoti, s gabbha ptetv kulupika bhi- kkhuni etad avoca: hand' ayye ima gabbha pattena nhar 'ti. atha kho s bhikkhun ta gabbha patte pakkhipitv saghiy paicchdetv agamsi. tena kho pana samayena aatarena piacrikena bhikkhun sam- dna kata hoti: yha pahama bhikkha labhissmi na adatv bhikkhussa v bhikkhuniy v paribhujissmti. atha kho so bhikkhu ta bhikkhuni passitv etad avoca: handa bhagini bhikkha paigah 'ti. ala ayy 'ti. dutiyam pi kho . . . tatiyam pi kho so bhikkhu ta bhi- kkhuni etad avoca . . . ala ayy 'ti. may kho bhagini samdna kata: yha pahama bhikkha labhissmi na adatv bhikkhussa v bhikkhuniy v paribhujissmti. #<[page 269]># %% handa bhagini bhikkha paigah 'ti. atha kho s bhi- kkhun tena bhikkhun nippiyamn nharitv patta dassesi: pass' ayya patte gabbha m ca kassaci rocesti. atha kho so bhikkhu ujjhyati khyati vipceti: katha hi nma bhikkhun pattena gabbha nharissatti. atha kho so bhikkhu bhikkhna etam attha rocesi. ye te bhi- kkh appicch te ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkhun pattena gabbha nharissatti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy pattena gabbho nharitabbo. y nhareyya, patti dukkaassa. anu- jnmi bhikkhave bhikkhuniy bhikkhu passitv nharitv patta dassetun ti. ||1|| tena kho pana samayena chab- baggiy bhikkhuniyo bhikkhu passitv parivattetv pattamla dassenti. bhikkh ujjhyanti khyanti vip- centi: katha hi nma chabbaggiy bhikkhuniyo bhikkhu passitv parivattetv pattamla dassessantti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy bhi- kkhu passitv parivattetv pattamla dassetabba. y dasseyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave bhi- kkhuniy bhikkhu passitv ukkujjitv patta dassetu, ya ca patte misa hoti tena ca bhikkhu nimantetabbo 'ti. ||2||13|| tena kho pana samayena Svatthiya rathikya purisa- vyajana chaita hoti, ta bhikkhuniyo sakkacca upa- nijjhyisu. manuss ukkuhi akasu, t bhikkhuniyo mak ahesu. atha kho t bhikkhuniyo upassaya gantv bhikkhunna etam attha rocesu. y t bhikkhuniyo appicch t ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkhuniyo purisavyajana upanijjhyissantti. atha kho t bhikkhuniyo bhikkhna etam attha rocesu. bhi- kkh bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhi- kkhuniy purisavyajana upanijjhyitabba. y upa- nijjhyeyya, patti dukkaass 'ti. ||14|| tena kho pana samayena manuss bhikkhna misa denti, bhikkh bhikkhunna denti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhaddant attano pari- #<[page 270]># %<270 CULLAVAGGA. [X. 15. 1-16. 2.>% bhogatthya dinna aesa dassanti, mayam ha na jnma dna dtun ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave attano paribhogatthya dinna aesa d- tabba. yo dadeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhna misa ussanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave saghassa dtun ti. bhatara ussanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave puggalikam pi dtun ti. tena kho pana samayena bhikkhna sannidhi- kata misa ussanna hoti. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave bhikkhna sannidhi bhi- kkhunhi bhikkhhi paiggahpetv paribhujitun ti. ||1|| tena kho pana samayena manuss bhikkhunna misa denti, bhikkhuniyo bhikkhna denti. manuss ujjhyanti khyanti vipcenti: katha hi nma bhikkhuniyo attano paribhogatthya dinna aesa dassanti, mayam ha na jnma dna dtun ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy attano paribhogatthya dinna aesa dtabba. y dadeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhunna misa ussanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhi- kkhave saghassa dtun ti. bhatara ussanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave puggalikam pi dtun ti. tena kho pana samayena bhikkhu- nna sannidhikata misa ussanna hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhunna sannidhi bhikkhhi bhikkhunhi paiggahpetv pari- bhujitun ti. ||2||15|| tena kho pana samayena bhikkhna sensana ussanna hoti, bhikkhunna na hoti. bhikkhuniyo bhi- kkhna santike dta phesu: sdhu bhante ayy amhka sensana dentu tvaklikan ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhunna sensana dtu tvaklikan ti. ||1|| tena kho pana sam- ayena utuniyo bhikkhuniyo onaddhamaca onaddhapha abhinisdanti pi abhinipajjanti pi, sensana lohitena makkhi- yati. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave #<[page 271]># %% bhikkhuniy onaddhamaca onaddhapha abhinisdi- tabba abhinipajjitabba. y abhinisdeyya v abhini- pajjeyya v, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave vasa- thacvaran ti. vasathacvara lohitena makkhiyati. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave i- colakan ti. colaka nipphaati. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave suttakena bandhitv ruy bandhitun ti. suttaka chijjati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave savelliya kai- suttakan ti. tena kho pana samayena chabbaggiy bhi- kkhuniyo sabbakla kaisuttaka dhrenti. manuss ujjh- yanti . . . gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy sabbakla kai- suttaka dhretabba. y dhreyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave utuniy kaisuttakan ti. ||2||16|| dutiyabhavra. tena kho pana samayena upasampannyo dissanti ani- mittpi nimittamattpi alohitpi dhuvalohitpi dhuvacolpi paggharant pi sikhari pi itthipaikpi vepurisikpi sam- bhinnpi ubhatovyajanpi. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave upasampdentiy catuvsati antaryike dhamme pucchitu. eva ca pana bhikkhave pucchitabb: na 'si animitt, na 'si nimittamatt, na 'si alohit, na 'si dhuvalohit, na 'si dhuvacol, na 'si paggha- rant, na 'si sikhari, na 'si itthipaik, na 'si vepurisik, na 'si sambhinn, na 'si ubhatovyajan, santi te evarp bdh: kuha, gao, kilso, soso, apamro; manusssi, itthi 'si, bhujisssi, anasi, na 'si rjabha, anutsi mtpithi smikena, paripuavsativasssi, paripuan te pattacvara, kinmsi, knm te pavattinti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkh bhikkhunna antaryike dhamme pucchanti, upasampadpekkhyo vitthyanti mak honti na sakkonti vissajjetu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ekatoupasampannya bhi- kkhunsaghe visuddhya bhikkhusaghe upasampadan ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo ananusih upasampa- dpekkhyo antaryike dhamme pucchanti. upasampad- #<[page 272]># %<272 CULLAVAGGA. [X. 17. 2-5.>% pekkhyo vitthyanti mak honti na sakkonti vissajjetu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pahama anussitv pacch antaryike dhamme pucchitun ti. tatth' eva saghamajjhe anussanti, upasampadpekkh- yo tath' eva vitthyanti mak honti na sakkonti vissajjetu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ekamanta anussitv saghamajjhe antaryike dhamme pucchitu. eva ca pana bhikkhave anussitabb: paha- ma upajjha ghpetabb, upajjha ghpetv pattacva- ra cikkhitabba, ayan te patto, aya saghi, aya uttarsago, aya antaravsako, ida sakacchika, aya udakasik, gaccha amumhi okse tihhti. ||2|| bl avyatt anussanti, anusih upasampadpekkhyo vitth- yanti mak honti na sakkonti vissajjetu. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave blya avyattya anussi- tabb. y anusseyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave vyattya bhikkhuniy paibalya anussitun ti. ||3|| asammat anussanti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave asammatya anussitabb. y anusseyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave sammatya anus- situ. eva ca pana bhikkhave sammannitabb: attan v attna sammannitabba parya v par sammannitabb. katha ca attan v attna sammannitabba. vyattya bhikkhuniy paibalya sagho petabbo: sutu me ayye sagho. itthannm itthannmya ayyya upasampad- pekkh. yadi saghassa pattakalla, aha itthannma anusseyyan ti. eva attan v attna sammannitabba. katha ca parya v par sammannitabb. vyattya bhi- kkhuniy paibalya sagho petabbo: sutu me ayye sagho. itthannm itthannmya ayyya {upasampad- pekkh}. yadi saghassa pattakalla, itthannm itthann- ma anusseyy 'ti. eva parya v par sammannitabb. ||4|| tya sammatya bhikkhuniy upasampadpekkh upa- sakamitv evam assa vacany: suasi itthannme. aya te saccaklo bhtaklo. ya jta ta saghamajjhe pucchante santa atthti vattabba, asanta n' atthti vattabba. m kho vitthsi, m kho maku ahosi. evan ta pucchissan ti: na 'si animitt . . . knm te pavatti- #<[page 273]># %% nti. ekato gacchanti. na ekato gantabba. anussikya pahamatara gantv sagho petabbo: sutu me ayye sagho. itthannm itthannmya ayyya upasampad- pekkh. anusih s may. yadi saghassa pattakalla, itthannm gaccheyy 'ti. gacchhti vattabb. ekasa uttarsaga krpetv bhikkhunna pde vandpetv ukkuika nisdpetv ajali paggahpetv upasampa- da ycpetabb: sagha ayye upasampada ycmi, ullumpatu ma ayye sagho anukampa updya, dutiyam pi ayye . . ., tatiyam pi ayye sagha upasampada yc- mi, ullumpatu ma ayye sagho anukampa updy 'ti. ||5|| vyattya bhikkhuniy paibalya sagho petabbo: sutu me ayye sagho. aya itthannm itthannmya ayyya upasampadpekkh. yadi saghassa pattakalla, aha itthannma antaryike dhamme puccheyyan ti. suasi itthannme. aya te saccaklo bhtaklo. ya j- ta ta pucchmi. santa atthti vattabba, asanta n' atthti vattabba. na 'si animitt . . . knm te pa- vattinti. ||6|| vyattya bhikkhuniy paibalya sagho petabbo: sutu me ayye sagho. aya itthannm itthannmya ayyya upasampadpekkh, parisuddh anta- ryikehi dhammehi, paripu' ass pattacvara. itthann- m sagha upasampada ycati itthannmya ayyya pavattiniy. yadi saghassa pattakalla, sagho itthann- ma upasampdeyya itthannmya ayyya pavattiniy. es atti. sutu me ayye sagho. aya . . . ycati itthann- mya pavattiniy. sagho itthannma upasampdeti itthannmya ayyya pavattiniy. yass ayyya khamati itthannmya upasampad itthannmya ayyya pavattiniy s tuh' assa, yass na kkhamati s bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --pe--, tatiyam pi etam attha vad- mi: sutu me ayye sagho. aya . . . so bhseyya. upasampann saghena itthannm itthannmya ayyya pavattiniy. khamati . . . dhraymti. ||7|| tvad eva dya bhikkhusagha upasakamitv ekasa uttar- saga krpetv bhikkhna pde vandpetv ukkuika nisdpetv ajali paggahpetv upasampada ycpe- tabb: aha ayy itthannm itthannmya ayyya upa- #<[page 274]># %<274 CULLAVAGGA. [X. 17. 8-18.>% sampadpekkh ekatoupasampann bhikkhunsaghe vi- suddh sagha ayy upasampada ycmi, ullumpatu ma ayy sagho anukampa updya. aha ayy itthannm . . . visuddh dutiyam pi . . ., aha ayy itthannm . . . visuddh tatiyam pi ayy sagha upa- sampada ycmi, ullumpatu ma ayy sagho anukampa updy 'ti. vyattena bhikkhun paibalena sagho pe- tabbo: sutu me bhante sagho. aya itthannm itthan- nmya upasampadpekkh ekatoupasampann bhikkhun- saghe visuddh. itthannm sagha upasampada y- cati itthannmya pavattiniy. yadi saghassa pattakalla, sagho itthannma upasampdeyya itthannmya pavatti- niy. es atti. sutu me bhante sagho. aya . . . ycati itthannmya pavattiniy. sagho itthannma upa- sampdeti itthannmya pavattiniy. yassyasmato khamati itthannmya upasampad itthannmya pavattiniy so tuh' assa. yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi --pe--, tatiyam pi etam attha vadmi: sutu . . . so bhseyya. upasampann saghena itthann- m itthannmya pavattiniy. khamati . . . dhraymti. tvad eva chy metabb, utupama cikkhitabba, diva- sabhgo cikkhitabbo, sagti cikkhitabb, bhikkhuniyo vattabb: imiss tayo ca nissaye aha ca akarayni acikkheyyth 'ti. ||8||17|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo bhattagge sana sakyantiyo kla vtinmesu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave ahanna bhikkhunna yathvuha, avasesna yathgatika. tena kho pana samayena bhikkhuniyo bhagavat anuta ahanna bhikkhunna yathvuha avasesna yathgatikan ti sabbattha ah 'va bhikkhuniyo yathvuha paibhanti avasesyo yathgatika. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhattagge ahanna bhikkhunna {yathvuha} avasesna yathgatika, aattha sabbattha yathvuha na paibhitabba. y paibheyya, patti dukkaass 'ti. ||18|| #<[page 275]># %% tena kho pana samayena bhikkhuniyo na pavrenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhu- niy na pavretabba. y na pavreyya yathdhammo kretabbo 'ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo attan pavretv bhikkhusaghe na pavrenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy attan pav- retv bhikkhusaghe na pavretabba. y na pavreyya yathdhammo kretabbo 'ti. tena kho pana samayena bhi- kkhuniyo bhikkhhi saddhi ekato pavrentiyo kolhala akasu. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy bhikkhhi saddhi ekato pavretabba. y pavreyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo purebhatta pavrentiyo kla vtinmesu. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave pacchbhatta pavretun ti. pacchbhatta pavrentiyo vikle ahesu. bhagavato etam attha rocesu. anuj- nmi bhikkhave ajjatan pavretv aparajju bhikkhusagha pavretun ti. ||1|| tena kho pana samayena sabbo bhikkhu- nsagho pavrento kolhala aksi. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave eka bhikkhu- ni viyatta paibala sammannitu bhikkhunsaghassa atthya bhikkhusagha pavretu. eva ca pana bhi- kkhave sammannitabb: pahama bhikkhun ycitabb, ycitv vyattya bhikkhuniy paibalya sagho petabbo: sutu me ayye sagho. yadi saghassa pattakalla, sagho itthannma bhikkhuni sammanneyya bhikkhu- nsaghassa atthya bhikkhusagha pavretu. es atti. sutu me ayye sagho. sagho itthannma bhikkhuni sammannati bhikkhunsaghassa atthya bhikkhusagha pavretu. yass ayyya khamati itthannmya bhikkhu- niy sammuti bhikkhunsaghassa atthya bhikkhusagha pavretu s tuh' assa. yass na kkhamati s bhseyya. sammat saghena itthannm bhikkhun bhikkhunsa- ghassa atthya bhikkhusagha pavretu. khamati . . . dhraymti. ||2|| tya sammatya bhikkhuniy bhikkhun- sagha dya bhikkhusagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: bhikkhu- #<[page 276]># %<276 CULLAVAGGA. [X. 19. 3-21.>% nsagho ayy bhikkhusagha pavreti dihena v sutena v parisakya v, vadatu ayy bhikkhusagho bhikkhun- sagha anukampa updya, passanto paikarissati. duti- yam pi ayy . . . tatiyam pi ayy bhikkhunsagho bhi- kkhusagha pavreti . . . paikarissatti. ||3||19|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo bhikkhna uposa- tha hapenti pavraa hapenti savacanya karonti anu- vda hapenti oksa krenti codenti srenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy bhi- kkhussa uposatho hapetabbo: hapito pi ahapito, hapentiy patti dukkaassa. na pavra hapetabb: hapitpi aha- pit, hapentiy patti dukkaassa. na savacanya k- tabba: katam pi akata, karontiy patti dukkaassa. na anuvdo hapetabbo: hapito pi ahapito, hapentiy patti dukkaassa. na okso kretabbo: krito pi akrito, krentiy patti dukkaassa. na codetabbo: codito pi acodito, codenti- y patti dukkaassa. na sretabbo: srito pi asrito, s- rentiy patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhi- kkh bhikkhunna uposatha hapenti . . . srenti. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhi- kkhun bhikkhuniy uposatha hapetu: hapito pi suha- pito, hapentassa anpatti; . . .; sretu: sritpi susrit, srentassa anpattti. ||20|| tena kho pana samayena chabbaggiy bhikkhuniyo y- nena yyanti itthiyuttena pi purisantarena purisayuttena pi itthantarena. manuss . . . vipcenti: seyyathpi Gag- mahiyy 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave bhikkhuniy ynena yyitabba. y yyeyya, ya- thdhammo kretabbo 'ti. tena kho pana samayena aa- tar bhikkhun giln hoti, na sakkoti padas gantu. bha- gavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave gil- nya ynan ti. atha kho bhikkhunna etad ahosi: itthi- yuttan nu kho purisayuttan nu kho 'ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave itthiyutta puri- sayutta hatthavaakan ti. tena kho pana samayena aa- tarya bhikkhuniy ynugghtena bhatara aphsu ahosi. #<[page 277]># %% bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave sivika pakin ti. ||21|| tena kho pana samayena Ahaks gaik bhikkhunsu pabbajit hoti, s Svatthi gantukm hoti bhagavato santike upasampajjissmti. assosu kho dhutt: Ahaks kira gaik Svatthi gantukm 'ti, te magge pariyuhisu. assosi kho Ahaks gaik: dhutt kira magge pariyuhi- t 'ti, bhagavato santike dta phesi: aha hi upasampajji- tukm, katha nu kho may paipajjitabban ti. atha kho bhagav etasmi nidne dhammi katha katv bhikkh mantesi: anujnmi bhikkhave dtena pi upasamp- detun ti. ||1|| bhikkhudtena upasampdenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhudtena upa- sampdetabb. yo upasampdeyya, patti dukkaass 'ti. sikkhamndtena upasampdenti, smaeradtena upas., s- maerdtena upas., blya avyattya dtena upasampdenti. na bhikkhave blya avyattya dtena upasampdetabb. yo upasampdeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave vyattya bhikkhuniy paibalya dtena upasampdetu. ||2|| tya dtya bhikkhuniy sagha upasakamitv ekasa uttarsaga karitv bhikkhna pde vanditv ukkuika nisditv ajali paggahetv evam assa vacanyo: itthannm ayy itthannmya ayyya upasampadpekkh ekatoupasampann bhikkhunsaghe visuddh, s kenacid eva antaryena ngacchati. itthannm ayy sagha upasampada ycati, ullumpatu ta ayy sagho anu- kampa updya. itthannm . . . ngacchati. dutiyam pi ayy itthannm sagha upasampada ycati . . . updya. itthannm . . . ngacchati. tatiyam pi ayy itthannm sagha upasampada ycati . . . updy 'ti. vyattena bhikkhun paibalena sagho petabbo: sutu me bhante sagho. itthannm itthannmya upa- sampadpekkh ekatoupasampann bhikkhunsaghe vi- suddh, s kenacid eva antaryena ngacchati. itthannm sagha upasampada ycati itthannmya pavattiniy. yadi saghassa pattakalla, sagho itthannma upa- sampdeyya itthannmya pavattiniy. es atti. sutu #<[page 278]># %<278 CULLAVAGGA. [X. 22. 3-25. 1.>% me bhante sagho. itthannm itthannmya upasampad- pekkh . . . pavattiniy. sagho itthannma upasamp- deti itthannmya pavattiniy. yassyasmato khamati itthannmya upasampad itthannmya pavattiniy, so tuh' assa. yassa na kkhamati so bhseyya. dutiyam pi etam attha vadmi . . ., tatiyam pi etam attha vadmi: sutu me . . . so bhseyya. upasampann saghena itthannm itthannmya pavattiniy. khamati . . . dh- raymti. tvad eva chy metabb, utupama cikkhi- tabba, divasabhgo cikkhitabbo, sagti cikkhitabb, bhikkhuniyo vattabb: tass tayo ca nissaye aha ca akara- yni cikkheyyth 'ti. ||3||22|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo arae viharanti, dhutt dsenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhi- kkhave bhikkhuniy arae vatthabba. y vaseyya, patti dukkaass 'ti. ||23|| tena kho pana samayena aatarena upsakena bhikkhu- nsaghassa uddosito dinno hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave uddositan ti. uddosito na sammati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave upassayan ti. upassayo na sammati. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave nava- kamman ti. navakamma na sammati. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave puggalikam pi ktun ti. ||24|| tena kho pana samayena aatar itthi sannisinnagabbh bhikkhunsu pabbajit hoti, tass pabbajite gabbho vuhsi. atha kho tass bhikkhuniy etad ahosi: kathan nu kho may imasmi drake paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave posetu yva so drako viuta pputti. atha kho tass bhikkhuniy etad ahosi: may ca na labbh ekikya vatthu, aya ca bhi- kkhuniy na labbh drakena saha vatthu. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave eka bhikkhuni sammannitv #<[page 279]># %% tass bhikkhuniy dutiya dtu. eva ca pana bhi- kkhave sammannitabb: pahama bhikkhun ycitabb, ycitv vyattya bhikkhuniy paibalya sagho petabbo: sutu me ayye sagho. yadi saghassa pattakalla, sagho itthannma bhikkhuni sammanneyya itthann- mya bhikkhuniy dutiya. es atti. sutu me ayye sagho. sagho itthannma bhikkhuni sammannati itthannmya bhikkhuniy dutiya. yass ayyya khamati itthannmya bhikkhuniy sammuti itthannmya bhikkhu- niy dutiyya, s tuh' assa. yass na kkhamati s bhseyya. sammat saghena itthannm bhikkhun itthannmya bhi- kkhuniy dutiy. khamati . . . dhraymti. ||1|| atha kho tass dutiyikya bhikkhuniy etad ahosi: kathan nu kho may imasmi drake paipajjitabban ti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave hapetv s- gra yath ae purise paipajjanti eva tasmi drake paipajjitun ti. ||2|| tena kho pana samayena aatar bhi- kkhun garudhamma ajjhpann hoti mnattacrin. atha kho tass bhikkhuniy etad ahosi: may ca na labbh ekik- ya vatthu, aya ca bhikkhuniy na labbh saha may vatthu. katha nu kho may paipajjitabban ti. bhaga- vato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave eka bhikkhuni sammannitv tass bhikkhuniy dutiya d- tu. eva ca pana bhikkhave sammannitabb: pahama . . . ( 1) . . . evam eta dhraymti. ||3||25|| tena kho pana samayena aatar bhikkhun sikkha paccakkhya vibbhami, s puna paccgantv bhikkhuniyo upasampada yci. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy sikkhpaccakkhna: yad eva s vibbhant, tad eva s abhikkhunti. ||1|| tena kho pana samayena aatar bhikkhun saksv titthyatana saka- mi, s puna paccgantv bhikkhuniyo upasampada yci. bhagavato etam attha rocesu. y s bhikkhave bhi- kkhun saksv titthyatana sakant, s gat na upasampdetabb 'ti. ||2||26|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo purisehi abhiv- #<[page 280]># %<280 CULLAVAGGA. [X. 27. 1-4.>% dana kesacchedana nakhacchedana vaapaikamma kukkuccyant na sdiyanti. bhagavato etam attha ro- cesu. anujnmi bhikkhave sditun ti. ||1|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo pallakena nisdanti pahi- samphassa sdiyant. bhagavato etam attham rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy pallakena nisditabba. y nisdeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena aatar bhikkhun giln hoti, tass vin pallakena na phsu hoti. bhagavato etam attha rocesu. anujnmi bhikkhave bhikkhuniy ahapallakan ti. ||2|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo vaccakuiy vacca ka- ronti, chabbaggiy bhikkhuniyo tatth' eva gabba p- tenti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy vaccakuiy vacco ktabbo. y kareyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave hehvivae uparipa- icchanne vacca ktun ti. ||3|| tena kho pana samayena bhikkhuniyo cuena nahyanti. manuss ujjhyanti . . . gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy cuena nahyitabba. y na- hyeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhikkhave kukku- sa mattikan ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo vsitikya mattikya nahyanti. manuss ujjhyanti . . . gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy vsitikya mattikya nahyi- tabba. y nahyeyya, patti dukkaassa. anujnmi bhi- kkhave pakatimattikan ti. tena kho pana samayena bhi- kkhuniyo jantghare nahyantiyo kolhala akasu. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy jantghare nahyitabba. y nahyeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo paisote nah- yanti dhrsamphassa sdiyant. bhagavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy paisote nahyitabba. y nahyeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana sam- ayena bhikkhuniyo atitthe nahyanti, dhutt dsenti. bha- gavato etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy atitthe nahyitabba. y nahyeyya, patti dukkaass 'ti. tena kho pana samayena bhikkhuniyo purisatitthe nahyanti. manuss ujjhyanti . . . gihikmabhoginiyo 'ti. bhagavato #<[page 281]># %% etam attha rocesu. na bhikkhave bhikkhuniy purisa- titthe nahyitabba. y nahyeyya, patti dukkaassa. anu- jnmi bhikkhave mahiltitthe nahyitun ti. ||4||27|| tatiyabhavra. {bhikkhunkhandhaka} nihita dasama. imamhi khandhake vatthu ekasata cha. tassa uddna: pabbajja Gotam yci, n' anusi tathgato. Kapilavatthu Vesli agamsi vinyako. | rajokie kohakesu nandassa pavedayi. bhabbo 'ti nayato yci, mt 'ti posik 'ti ca. | vassasata tadahu ca, abhikkhu, paccsisan, pavra, garudhamm, dve vass, anakkosan, | ovden' aha te dhamm yvajvnuvattan. garudhammapaiggaho s 'v' ass upasampad. | vassasahassa pac' eva kumbhathenak setahi- 5 macahika-upamhi: eva saddhammahisan. | i bandheyya p eva: puna saddhammasahiti. upasampdetu, ayy, yathvuhbhivdan, | na karissanti kim eva, sdhrasdhraa, ovda, ptimokkha ca, kena nu kho, upassaya, | na jnanti ca cikkhi, na karonti ca, bhikkhuhi, paiggahetu bhikkhuhi, bhikkhunhi paiggaho, | cikkhi, kamma, bhikkhhi, ujjhyanti, bhikkhunhi v, cikkhitu, bhaana ca, ropetv, Uppalya ca, | Svatthiy, kaddamoda, avandi, kya-ru ca 10 agajta ca obhsa sampayojenti vaggik, | avandiyo daakamma, bhikkhuniyo tath puna, varaa ca, ovda, kappati nu kho, pakkamati, | bl, 'vatthu, vinicchayo, ovda, sagho pacahi, duve tisso, na gahanti, bl, gilna-gamika, | raak, nrocenti, na paccgacchanti ca, dgha, viliva-camma ca, duss ca, vei, vai ca, coavei ca, vai ca, suttavei ca, vaik, | ahilla, gohanukena, hatthakoccha, pari tath, ru-mukha, dantamasa, limp, madda-cuan, | lachenti, agarga ca, mukharga, tath duve, 15 avaga-vises', oloke, slokena, sanaccena ca, | #<[page 282]># %<282 CULLAVAGGA.>% ves, pngra, suna, paa, vahi, vij, dsa, dsi, kammakara, kammakari upahaha, | tiracchna-hartaki, sandhrayanti namataka. nla pta lohitaka {macaha-kahacvaro} | mahraga-mahnma-acchinn dgham eva ca, puppha-pala-kacuka ca tiraka c' eva dhrayya. | bhikkhun sikkhamnya smaerya apaccaye niyydite parikkhre bhikkhun c' eva issar. | bhikkhussa smaerassa upsakass' upsik 20 aesa ca parikkhre niyyante bhikkhu issar. | Malle, gabbha, pattamla, byajana, misena ca, ussanna ca, bhatara, sannidhikata misa, | bhikkhna ydisa heha bhikkhunna tath kare, sensana, utuniyo, makkhiyati, pani ca, | chijjanti, sabbakla ca, animittdi dissare nimitt 'lohit c' eva tath' eva dhuvalohit | dhuvacoa paggharai skhara' itthipaak vepurisi ca sambhinn ubhatobyajan ca y. | animitt' dito katv yva ubhatobyajan 25 eta peyylato heh, kuha gao kilsi ca | sos' apamro mnus itthi 'si bhujisssi ca ana na rjabha anut ca vsati | paripu ca kinnm knm te pavattin: catuvs' antaryna pucchitv upasampad. | vitthyanti, anusih, saghamajjhe tath' eva ca, upajjh gha, saghi uttar' -antaravsako | sakaccha-dakasi ca, cikkhitvna pesaye, bl, asammat', ekato, yce, pucch' antaryik, | ekatoupasampann, bhikkhusaghe tath puna, 30 chy utu-divas ca sagti tayo nissaye | ah' akaraiyni, kla, sabbattha aha v, na pavrenti bhikkhuniyo, bhikkhusagha tath' eva ca, | kolhala, purebhatta, vikle ca, kolhala. uposatha pavraa savacani anuvdana | oksa code srenti: paikkhitta mahesin. tath' eva bhikkh bhikkhun: anuta mahesin | yna, gilna-yutta ca, ynugght,' Ahaksik, bhikkhu sikkh smaera-smaer ca blya, | #<[page 283]># %< CULLAVAGGA. 283>% arae, upsakena uddosito, upassaya, 35 na sammati navakamma, nisinnagabbh, ekik, | sgra ca, garudhamma, paccakkhya ca, sakami, abhivdana-kes ca nakh ca {vakakamman,} | pallakena, giln ca, vacca, cuena, vsita, jantghare, paisote, atitthe, purisena ca. | Mahgotam yci nando cpi yoniso. paris catasso honti pabbajja jinassane. | savegajananatthya saddhammassa ca buddhiy turass va bhesajja eva buddhena desita. | eva vidit saddhamme mtugmpi itar 40 tyanti accuta hna yattha gantv na socare 'ti. #<[page 284]># %< 284>% CULLAVAGGA. XI. Atha kho yasm Mahkassapo bhikkh mantesi: eka idha vuso samaya Pvya Kusinra addh- namaggapaipanno mahat bhikkhusaghena saddhi paca- mattehi bhikkhusatehi. atha khv' ha vuso magg okkamma aatarasmi rukkhamle nisdi. tena kho pana samayena aataro jvako Kusinrya mandrava- puppha gahetv Pva addhnamaggapaipanno hoti. addasa kho aha vuso ta jvaka drato 'va ga- cchanta, disvna ta jvaka etad avoca: ap' vuso amhka satthra jnsti. mvuso jnmi, ajja sattha- parinibbuto samao Gotamo, tato me ida mandravapuppha gahitan ti. tatrvuso ye te bhikkh avitarg app ekacce bh paggayha kandanti chinnapapta papatanti vaanti vivaanti: atikhippa bhagav parinibbuto, atikhippa sugato parinibbuto, atikhippa cakkhu loke antarahitan ti. ye pana te bhikkh vtarg te sat sampajn adhiv- senti anicc sakhr ta kut' ettha labbh 'ti. atha khv ha vuso te bhikkh etad avocu: ala vuso m socittha m paridevittha, nanv eta vuso bhagavat paigacc' eva akkhta: sabbeh' eva piyehi manpehi nnbhvo vin- bhvo aathbhvo, ta kut' ettha vuso labbh, yan ta jta bhta sakhata palokadhamma ta vata m palujjti, n' eta hna vijjatti. tena kho pana samayena vuso Subhaddo nma vuha- pabbajito tassa parisya nisinno hoti. atha kho vuso Subhaddo vuhapabbajito te bhikkh etad avoca: ala vuso m socittha m paridevittha, sumutt maya tena ma- #<[page 285]># %% hsamaena, upaddut ca maya homa ida vo kappati ida vo na kappatti, idni pana maya ya icchissma ta karissma, ya na icchissma na ta karissm 'ti. handa maya vuso dhamma ca vinaya ca sag- yma, pure adhammo dippati dhammo paibhyati, avinayo dippati vinayo paibhyati, pure adhammavdino balavanto honti dhammavdino dubbal honti, avinayavdino balavanto honti vinayavdino dubbal hontti. ||1|| tena hi bhante thero bhikkh uccinat 'ti. atha kho yasm Mahkassapo eken' napacrahantasatni uccini. bhikkh yasmanta Mahkassapa etad avocu: aya bhante yasm nando ki cpi sekho abhabbo chand dos moh bhay agati gantu bahu ca tena bhagavato santike dhammo ca vinayo ca pariyatto. tena hi bhante thero yasmantam pi nanda uccinat 'ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmantam pi nanda uccini. ||2|| atha kho therna bhikkhna etad ahosi: kattha nu kho maya dhamma ca vinaya ca sagyeyym 'ti. atha kho therna bhikkhna etad ahosi: Rjagaha kho mahgocara pahtasensana. ya nna maya R- jagahe vassa vasant dhamma ca vinaya ca sagyeyy- ma, na ae bhikkh Rjagahe vassa upagaccheyyun ti. ||3|| atha kho yasm Mahkassapo sagha pesi: sutu me vuso sagho. yadi saghassa pattakalla, sagho imni paca bhikkhusatni sammanneyya Rjagahe vassa vasant dhamma ca vinaya ca sagyitu na aehi bhi- kkhhi Rjagahe vassa vasitabban ti. es atti. sutu me vuso sagho. sagho imni paca bhikkhusatni sammannati Rjagahe vassa vasant dhamma ca vinaya ca sagyitu na aehi bhikkhhi Rjagahe vassa vasi- tabban ti. yassyasmato khamati imesa pacanna bhi- kkhusatna sammuti Rjagahe vassa vasant dhamma ca vinaya ca sagyitu na aehi bhikkhhi Rjagahe vassa vasitabban ti, so tuh' assa. yassa na kkhamati so bhseyya. sammat saghena imni paca bhikkhusatni Rjagahe vassa vasant dhamma ca vinaya ca sagyi- tu na aehi bhikkhhi Rjagahe vassa vasitabban ti. khamati . . . dhraymti. ||4|| #<[page 286]># %<286 CULLAVAGGA. [XI. 1. 5-7.>% atha kho ther bhikkh Rjagaha agamasu dhamma ca vinaya ca sagyitu. atha kho therna bhikkhna etad ahosi: bhagavat kho vuso khaaphullapaisakhara- a vaita. handa maya vuso pahama msa khaaphulla paisakharoma, majjhima msa sanni- patitv dhamma ca vinaya ca sagyissm 'ti. atha kho ther bhikkh pahama msa khaaphulla paisakhar- isu. ||5|| atha kho yasm nando sve sannipto, na kho me ta pairpa yo 'ha sekho samno sannipta gaccheyyan ti bahud eva ratti kyagatya satiy vtinmetv rattiy paccsasamaya nipajjissmti kya vajjesi, apatta ca ssa bimbohana bhmito ca pd mutt: etasmi antare anupdya savehi citta vimucci. atha kho yasm nando arah samno sannipta agamsi. ||6|| atha kho yasm Mahkassapo sagha pesi: su- tu me vuso sagho. yadi saghassa pattakalla, aha Upli vinaya puccheyyan ti. yasm Upli sagha pesi: sutu me bhante sagho. yadi saghassa patta- kalla, aha yasmat Mahkassapena vinaya puho vissajjeyyan ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmanta Upli etad avoca: pahama vuso Upli prjika kattha paattan ti. Vesliya bhante 'ti. ka rabbh 'ti. Sudinna Kalandaputta rabbh 'ti. kismi vatthusmin ti. methunadhamme 'ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmanta Upli pahamassa prjikassa vatthum pi pucchi nidnam pi pucchi puggalam pi pucchi paattim pi pucchi anupaattim pi pucchi pattim pi pucchi anpattim pi pucchi. dutiyam panvuso Upli pr- jika kattha paattan ti. Rjagahe bhante 'ti. ka rabbh 'ti. Dhaniya kumbhakraputta rabbh 'ti. kismi vatthusmin ti. adinndne 'ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmanta Upli dutiyassa prjikassa vatthum pi pucchi nidnam pi pucchi . . . anpattim pi pucchi. tatiyam panvuso Upli prjika kattha paattan ti. Vesliya bhante 'ti. ka rabbh 'ti. sambahule bhikkh rabbh 'ti. kismi vatthusmin ti. manussa- viggahe 'ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmanta #<[page 287]># %% Upli tatiyassa prjikassa vatthum pi pucchi nidnam pi pucchi . . . anpattim pi pucchi. catuttham panvuso Upli prjika kattha paattan ti. Vesliya bhante 'ti. ka rabbh 'ti. Vaggumudtriye bhikkh rabbh 'ti. kismi vatthusmin ti. uttarimanussadhamme 'ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmanta Upli catutthassa prjikassa vatthum pi pucchi nidnam pi pucchi . . . anpattim pi pucchi. eten' eva upyena ubhato- vinaye pucchi, puho-puho yasm Upli vissajjesi. ||7|| atha kho yasm Mahkassapo sagha pesi: sutu me vuso sagho. yadi saghassa pattakalla, aha nanda dhamma puccheyyan ti. yasm nando sagha pesi: sutu me bhante sagho. yadi sa- ghassa pattakalla, aha yasmat Mahkassapena dha- mma puho vissajjeyyan ti. atha kho yasm Mah- kassapo yasmanta nanda etad avoca: brahmajla vuso nanda kattha bhsitan ti. antar ca bhante Rja- gaha antar ca Nanda rjagrake Ambalahik- yan ti. ka rabbh 'ti. Suppiya ca paribbjaka Brahmadatta ca mavan ti. atha kho yasm Mah- kassapo yasmanta nanda brahmajlassa nidnam pi pucchi puggalam pi pucchi. smaaphalam {panvuso} nanda kattha bhsitan ti. Rjagahe bhante Jvak- ambavane 'ti. kena saddhin ti. Ajtasattun Vede- hiputtena saddhin ti. atha kho yasm Mahkassapo yasmanta nanda smaaphalassa nidnam pi pucchi puggalam pi pucchi. eten' eva upyena paca nikye pucchi, puho-puho yasm nando vissajjesi: ||8|| atha kho yasm nando there bhikkh etad avoca: bhagav ma bhante parinibbnakle evam ha: kakha- mno nanda sagho mam' accayena khuddnukhudda- kni sikkhpadni samhaneyy 'ti. pucchi pana tva vuso nanda bhagavanta: katamni pana bhante khudd- nukhuddakni sikkhpadnti. na kho 'ha bhante bha- gavanta pucchi: katamni pana bhante khuddnukhudda- kni sikkhpadnti. ekacce ther evam hasu: cattri prjikni hapetv avasesni khuddnukhuddakni sikkh- padnti. ekacce ther evam hasu: cattri prjikni #<[page 288]># %<288 CULLAVAGGA. [XI. 1. 9-10.>% hapetv terasa saghdisese hapetv avasesni khudd- nukhuddakni sikkhpadnti. ekacce ther evam hasu: cattri prjikni hapetv terasa saghdisese hapetv dve aniyate hapetv avasesni khuddnukhuddakni sikkhpa- dnti. ekacce ther evam hasu: cattri prjikni h. terasa saghdisese h. dve aniyate h. tisa nissaggiye pcittiye h. avasesni khuddnukhuddakni sikkhpadnti. ekacce ther evam hasu: cattri prjikni h. terasa saghdisese h. dve aniyate h. tisa nissaggiye pcittiye h. dvenavuti pcittiye h. avasesni {khuddnukhuddakni} sikkhpadnti. ekacce ther evam hasu: cattri pr- jikni h. terasa saghdisese h. dve aniyate h. tisa nissaggiye pcittiye h. dvenavuti pcittiye h. cattri pidesaniye h. avasesni khuddnukhuddakni sikkhpa- dnti. atha kho yasm Mahkassapo sagha pesi: sutu me vuso sagho. sant' amhka sikkhpadni gihigatni, gih pi no jnanti ida vo samana Sakya- puttiyna kappati ida vo na kappatti. sace maya khuddnukhuddakni sikkhpadni samhanissma, bha- vissanti vattro: dhmaklika samaena Gotamena sva- kna sikkhpada paatta, yv' imesa satth ahsi tv' ime sikkhpadesu sikkhisu, yato imesa satth parinibbuto na dn' ime sikkhpadesu sikkhantti. yadi saghassa pattakalla, sagho apaatta na papeyya paatta na samucchindeyya yathpaattesu sikkhpadesu samdya vatteyya. es atti. sutu me vuso sagho. sant' amhka . . . na dn' ime sikkhpadesu sikkhantti. sagho apaatta na papeti paatta na samucchin- dati yathpaattesu sikkhpadesu samdya vattati. yass- yasmato khamati apaattassa apapan paattassa asam- ucchedo yathpaattesu sikkhpadesu samdya vattan so tuh' assa, yassa na kkhamati so bhseyya. sagho apaatta na papeti paatta na samucchindati ya- thpaattesu sikkhpadesu samdya vattati. khamati . . . dhraymti. ||9|| atha kho ther bhikkh yasmanta nanda etad avocu: idan te vuso nanda dukkaa ya tva bhaga- vanta na pucchi: katamni pana bhante khuddnukhudda- #<[page 289]># %% kni sikkhpadnti. desehi ta dukkaan ti. aha kho bhante asatiy bhagavanta na pucchi: katamni pana bhante khuddnukhuddakni sikkhpadnti, nhan ta dukkaa passmi, api cyasmantna saddhya desemi ta dukkaan ti. idam pi te vuso nanda dukkaa ya tva bhagavato vassikasika akkamitv sibbesi, desehi ta dukkaan ti. aha kho bhante na agravena bhagavato vassikasika akkamitv sibbesi, nhan ta dukkaa passmi, api cyasmantna saddhya desemi ta dukkaan ti. idam pi te vuso nanda dukkaa ya tva mtug- mehi bhagavato sarra pahama vandpesi, tsa rodant- na bhagavato sarra assukena makkhita. desehi ta dukkaan ti. aha kho bhante m yim vikle ahesun ti mtugmehi bhagavato sarra pahama vandpesi, n- han ta dukkaa passmi, api cyasmantna saddhya desemi ta dukkaan ti. idam pi te vuso nanda dukka- a ya tva bhagavat orike nimitte kayiramne orike obhse kayiramne na bhagavanta yci: tihatu bhagav kappa tihatu sugato kappa bahujanahitya bahujana- sukhya loknukampya atthya hitya sukhya devama- nussnan ti. desehi ta dukkaan ti. aha kho bhante Mrena pariyuhitacitto na bhagavanta yci: tihatu bhagav . . . devamanussnan ti. nhan ta dukkaa passmi, api cyasmantna saddhya desemi ta dukkaan ti. idam pi te vuso nanda dukkaa ya tva mtug- massa tathgatappavedite dhammavinaye pabbajja ussukka aksi, desehi ta dukkaan ti. aha kho bhante aya Ma- hpajpat Gotam bhagavato mtucch pdik posik khrassa dyik bhagavanta janettiy klakatya tha- a pyesti mtugmassa tathgatappavedite dhammavi- naye pabbajja ussukka aksi. nhan ta dukkaa passmi, api cyasmantna saddhya desemi ta dukkaan ti. ||10|| tena kho pana samayena yasm Puro Dakkhi- girismi crika carati mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi bhikkhusatehi. atha kho yasm Puro the- rehi bhikkhhi dhamme ca vinaye ca sagte Dakkhi- girismi yathbhiranta viharitv yena Rjagaha #<[page 290]># %<290 CULLAVAGGA. [XI. 1. 11-13.>% Veuvana Kalandakanivpo yena ther bhikkh ten' upasakami, upasakamitv therehi bhikkhhi saddhi paisammoditv ekamanta nisdi. ekamanta nisinna kho yasmanta Pura ther bhikkh etad avocu: therehi vuso Pura dhammo ca vinayo ca sagto, apehi ta sagtin ti. susagt' vuso therehi dhammo ca vinayo ca, api ca yath' eva may bhagavato sammukh suta sammukh paiggahita tath' evha dhressmti. ||11|| atha kho yasm nando there bhikkh etad avoca: bhagav ma bhante parinibbnakle evam ha: tena h' nanda sagho mam' accayena Channassa bhikkhuno brahmadaa pet 'ti. pucchi pana tva vuso nanda bhagavanta: katamo pana bhante brahmadao 'ti. pucchi kho 'ha bhante bhagavanta: katamo pana bhante brahmadao 'ti. Channo nanda bhikkh ya iccheyya ta vadeyya, bhikkhhi Channo bhikkhu n' eva vattabbo na ovaditabbo nnussitabbo 'ti. tena h' vuso nanda tva eva Channassa bhikkhuno brahmadaa pehti. kathha bhante Channassa bhikkhuno brahma- daa pemi, cao so bhikkhu pharuso 'ti. tena h' vuso nanda bahukehi bhikkhhi saddhi gacchhti. evam bhante 'ti kho yasm nando therna bhikkhna paissutv mahat bhikkhusaghena saddhi pacamattehi bhikkhusatehi nvya ujjavanikya Kosambiy pacco- rohitv rao Udenassa uyynassa avidre aatarasmi rukkhamle nisdi. ||12|| tena kho pana samayena rj Udeno uyyne paricresi saddhi orodhena. assosi kho rao Udenassa orodho: amhka kira cariyo ayyo nando uyynassa avidre aatarasmi rukkhamle nisinno 'ti. atha kho rao Udenassa orodho rjna Udena etad avoca: amhka kira deva cariyo ayyo nando uyy- nassa avidre aatarasmi rukkhamle nisinno, icchma maya deva ayya nanda passitun ti. tena hi tumhe samaa nanda passath 'ti. atha kho rao Udenassa orodho yenyasm nando ten' upasakami, upasakamitv yasmanta nanda abhivdetv ekamanta nisdi, ekam- anta nisinna kho rao Udenassa orodha yasm nando dhammiy kathya sandassesi samdapesi samuttejesi #<[page 291]># %% sampahasesi. atha kho rao Udenassa orodho yasmat nandena dhammiy kathya sandassito . . . sampahasito yasmato nandassa paca uttarsagasatni pdsi. atha kho rao Udenassa orodho yasmato nandassa bhsita abhinanditv anumoditv uhysan yasmanta nanda abhivdetv padakkhia katv yena rj Udeno ten' upa- sakami. ||13|| addas kho rj Udeno orodha drato 'va gacchanta, disvna orodha etad avoca: api nu tumhe samaa nanda passitth 'ti. apassimha kho mayam deva ayya nandan ti. api pana tumhe samaassa nan- dassa kici adatth 'ti. adamh kho maya deva ayyassa nandassa paca uttarsagasatnti. rj Udeno ujjhyati khyati vipceti: katha hi nma samao nando tva bahu cvara paiggahessati, dussavaijja v samao nando karissati pagghikasla v pasressatti. atha kho rj Udeno yenyasm nando ten' upasakami, upasaka- mitv yasmat nandena saddhi sammodi, sammodanya katha sraya vtisretv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho rj Udeno yasmanta nanda etad avoca: gam nu kho 'dha bho nanda amhka orodho 'ti. gam kho te 'dha mahrja orodho 'ti. api pana bhoto nandassa kici adsti. adsi kho me mahrja paca uttarsagasa- tni. ki pana bhava nando tva bahu cvara karissatti. ye te mahrja bhikkh dubbalacvar tehi saddhi savibhajissmti. yni pana bho nanda pora- kni dubbalacvarni tni katha karissath 'ti. tni mah- rja uttarattharaa karissm 'ti. yni pana bho nanda porakni uttarattharani tni katha karissath 'ti. tni mahrja bhisicchaviyo karissm 'ti. y pana bho nanda porak bhisicchaviyo t katha karissath 'ti. t mahrja bhummattharaa karissm 'ti. yni pana bho nanda porakni bhummattharani tni katha karissath 'ti. tni mahrja pdapuchaniyo karissm 'ti. y pana bho nanda porak pdapuchaniyo t katha karissath 'ti. t mahrja rajoharaa karissm 'ti. yni pana bho nanda porakni rajoharani tni katha ka- rissath 'ti. tni mahrja koetv cikkhallena madditv paribhaa limpissm 'ti. atha kho rj Udeno sabbev' #<[page 292]># %<292 CULLAVAGGA. [XI. 1. 14-16.>% ime sama Sakyaputtiy yoniso upanenti na kulva ga- mentti yasmato nandassa ani pi paca dussasatni pdsi. aya carahi yasmato nandassa pahama cvara- bhikkh uppajji cvarasahassa. ||14|| atha kho yasm nando yena Ghositrmo ten' upa- sakami, upasakamitv paatte sane nisdi. atha kho yasm Channo yenyasm nando ten' upasakami, upa- sakamitv yasmanta nanda abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinna kho yasmanta Channa yasm nando etad avoca: saghena te vuso Channa brahmadao pito 'ti. katamo pana bhante nanda brahmadao 'ti. tva vuso Channa bhikkh ya iccheyysi ta vadeyysi, bhikkhhi tva n' eva vattabbo na ovaditabbo nnussitabbo 'ti. nanv ha bhante nanda hato ettvat yato 'ha bhikkhhi n' eva vattabbo na ovadi- tabbo nnussitabbo 'ti tatth' eva mucchito papati. atha kho yasm Channo brahmadaena ayamno haryamno jigucchamno eko vpakaho appamatto tp pahitatto viharanto na cirass' eva yass' atthya kulaputt sammad eva agrasm anagriya pabbajanti tad anuttara brahmacari- yapariyosna diheva dhamme saya abhi sacchi- katv upasampajja vihsi, kh jti, vusita brahmacari- ya, kata karaya, npara itthatty 'ti abbhasi, aataro ca pana yasm Channo arahata ahosi. atha kho yasm Channo arahatta patto yenyasm nando ten' upasakami, upasakamitv yasmanta nanda etad avoca: paippassambhehi dni me bhante nanda brahma- daan ti. yadaggena tay vuso Channa arahatta sacchi- kata tadaggena te brahmadao paippassaddho 'ti. ||15|| imya kho pana vinayasagtiy paca bhikkhusa- tni annni anadhikni ahesu, tasm aya vinayasagti pacasatti vuccatti. ||16||1|| pacasatikakkhandaka nihita ekdasama. imamhi khandhake vatthu tevsati. tassa uddna: parinibbute hi sambuddhe thero Kassapvhayo mantayi bhikkhugaa saddhammamanuplako, | Pvy' addhnamaggamhi, Subhaddena pavedita, #<[page 293]># %< CULLAVAGGA. 293>% sagyissma saddhamma, adhammo pure dippati. | eken' napacasata nanda pi ca uccini dhammavinayasagti vassanto guhamuttame. | Upli vinaya pucchi suttant' nandapaita: piaka ti sagti akasu jinasvak. | khuddnukhuddake, nn, yathpaatti vattan, 5 na pucchi, akkamitv, vandpesi, na yci ca, | pabbajja mtugmassa: saddhya dukkani me. {Puro,} brahmadaa ca, orodho Udenena saha, | tva bahu, dubbala ca, uttaratthara, bhisi, bhmatthara, puchaniyo, rajo, cikkhallamaddan, sahassacvara uppajji pahamnandassavhay. | tajjito brahmadaena catusacca appui. vasibht pacasat: tasm pacasat iti. #<[page 294]># %< 294>% CULLAVAGGA. XII. Tena kho pana samayena vassasataparinibbute bhagavati Veslik Vajjiputtak bhikkh Vesliya dasa vatthni dpenti: kappati sigiloakappo, kappati dvagulakappo, k. gmantarakappo, k. vsakappo, k. anu- matikappo, k. ciakappo, k. amathitakappo, k. jalogi p- tu, k. adasaka nisdana, k. jtarparajatan ti. tena kho pana samayena yasm Yaso Kkaakaputto Vajjsu crika caramno yena Vesl tad avasari. tatra suda yasm Yaso Kkaakaputto Vesliya viharati Mah- vane kgraslya. tena kho pana samayena Veslik Vajjiputtak bhikkh tadah' uposathe kasapti udakena pretv majjhe bhikkhusaghassa hapetv gate Veslike upsake eva vadenti: dethvuso saghassa kahpaam pi aham pi pdam pi msakarpam pi, bhavissati saghassa parikkhrena karayan ti. eva vutte yasm Yaso K- kaakaputto Veslike upsake etad avoca: mvuso adattha saghassa kahpaam pi . . . msakarpam pi, na kappati samana Sakyaputtiyna jtarparajata, na sdiyanti sama Sakyaputtiy jtarparajata, na paigahanti sa- ma Sakyaputtiy jtarparajata, nikkhittamaisuva sama Sakyaputtiy apetajtarparajat 'ti. evam pi kho Veslik upsak yasmat Yasena Kkaakaputtena vucca- mn adasu yeva saghassa kahpaam pi . . . msaka- rpam pi. atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh tass rattiy accayena ta hiraa bhikkhaggena paivisa hapetv bhjesu. atha kho Veslik Vajjiputtak bhi- kkh yasmanta Yasa Kkaakaputta etad avocu: #<[page 295]># %% eso te vuso Yasa hiraassa paiviso 'ti. n' atthi me vuso hiraassa paiviso, nha hiraa sdiymti. ||1|| atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh aya vuso Yaso K- kaakaputto upsake saddhe pasanne akkosati paribhsati appasda karoti, hand' assa maya paisraiyakamma karom 'ti. te tassa paisraiyakamma akasu. atha kho yasm Yaso Kkaakaputto Veslike Vajjiputtake bhi- kkh etad avoca: bhagavat vuso paatta: paisraiya- kammakatassa bhikkhuno anudto dtabbo 'ti. detha me vuso anudta bhikkhun ti. atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh eka bhikkhu sammannitv yasmato Yasassa Kkaakaputtassa anudta adasu. atha kho yasm Yaso Kkaakaputto anudtena bhikkhun saddhi Ves- li pavisitv Veslike upsake etad avoca: aha kir- yasmante upsake saddhe pasanne akkosmi paribhsmi appasda karomi yo 'ha adhamma adhammo 'ti vadmi, dhamma dhammo 'ti vadmi, avinaya avinayo 'ti vadmi, vinaya vinayo 'ti vadmi. ||2|| ekam ida vuso samaya bhagav Svatthiya viharati Jetavane Anthapii- kassa rme. tatra kho vuso bhagav bhikkh mantesi: cattro 'me bhikkhave candimasuriyna upakkiles yehi upakkilesehi upakkilih candimasuriy na tapanti na bh- santi na virocanti. katame cattro. abbha bhikkhave candimasuriyna upakkileso yena upakkilesena upakki- lih candimasuriy na tapanti na bhsanti na virocanti. mahik bhikkhave candimasuriyna upakkileso . . . dh- marajo bhikkhave candimasuriyna . . . Rhu bhikkhave asurindo candimasuriyna . . . ime kho bhikkhave cattro candimasuriyna upakkiles yehi upakkilesehi upakkilih candimasuriy na tapanti na bhsanti na virocanti. evam eva kho bhikkhave cattro 'me samaabrhmana upakki- les yehi upakkilesehi upakkilih eke samaabrhma na tapanti na bhsanti na virocanti. katame cattro. santi bhikkhave eke samaabrhma sura pivanti meraya pivanti surmerayapn appaivirat. aya bhikkhave pa- hamo samaabrhmana upakkileso yena upakkilesena upakkilih eke samaabrhma na tapanti na bhsanti na virocanti. puna ca para bhikkhave eke samaabrhma #<[page 296]># %<296 CULLAVAGGA. [XII. 1. 3-4.>% methuna dhamma paisevanti methunadhamm appaivi- rat. aya bhikkhave dutiyo . . . puna ca para bhi- kkhave eke samaabrhma jtarparajata sdiyanti jta- rparajatapaiggahan appaivirat. aya bhikkhave tatiyo . . . puna ca para bhikkhave eke samaabrhma micch- jvena jvita kappenti micchjv appaivirat. aya bhi- kkhave catuttho . . . ime kho bhikkhave cattro samaa- brhmana upakkiles yehi upakkilesehi upakkilih eke samaabrhma na tapanti na bhsanti na virocanti. idam avocvuso bhagav, ida vatvna sugato athpara etad avoca satth: rgadosaparikkilih eke samaabrhma avijjnivut pos piyarpbhinandino | sura pivanti meraya, paisevanti methuna, rajatajtarpa ca sdiyanti aviddas, | micchjvena jvanti eke samaabrhma: ete upakkiles vutt buddhendiccabandhun, | yehi upakkilesehi upakkilih eke samaabrhma na tapanti na bhsanti asuddh saraj mag | andhakrena onaddh tahds sanettik vahenti kaasi ghora diyanti punabbhavan ti. evavd kirha yasmante upsake saddhe pasanne akkosmi paribhsmi appasda karomi yo 'ha adhamma adhammo 'ti vadmi dhamma dhammo 'ti vadmi avina- ya avinayo 'ti vadmi vinaya vinayo 'ti vadmi. ||3|| ekam ida vuso samaya bhagav Rjagahe viharati Veuvane Kalandakanivpe. tena kho panvuso sam- ayena rjantepure rjaparisya sannisinnna sannipatit- na ayam antarkath udapdi: kappati samana Sakya- puttiyna jtarparajata, sdiyanti sama Sakyaputtiy jtarparajata, paigahanti sama Sakyaputtiy jtarpa- rajatan ti. tena kho panvuso samayena Maicako gma tassa parisya nisinno hoti. atha kho vuso Maicako gma ta parisa etad avoca: m ayyo eva avacuttha, na kappati samana Sakyaputtiyna jtar- parajata, na sdiyanti sama Sakyaputtiy jtarparaja- ta, na paigahanti sama Sakyaputtiy jtarparajata, #<[page 297]># %% nikkhittamaisuva sama Sakyaputtiy apetajtarpara- jat 'ti. asakkhi kho vuso Maicako {gma} ta parisa sapetu. atha kho vuso Maicako gma ta pari- sa sapetv yena bhagav ten' upasakami, upasaka- mitv bhagavanta abhivdetv ekamanta nisdi. ekam- anta nisinno kho vuso Maicako gma bhagavanta etad avoca: idha bhante rjantepure rjaparisya sanni- sinnna . . . paigahanti sama Sakyaputtiy jtarpa- rajatan ti. eva vutte aha ta bhante parisa etad avoca: m ayyo eva avacuttha . . . apetajtarparajat 'ti. asakkhi kho aha bhante ta parisa sapetu. kacc' ha bhante eva vykaramno vuttavd c' eva bha- gavato homi na ca bhagavanta abhtena abbhcikkhmi dhammassa v anudhamma vykaromi, na ca koci saha- dhammiko vdnuvdo grayha hna gacchatti. taggha tva gma eva vykaramno vuttavd c' eva hosi na ca ma abhtena abbhcikkhasi dhammassa v anudhamma vykarosi, na ca koci sahadhammiko vdnuvdo grayha hna gacchati. na hi gma kappati samana Sakya- puttiyna jtarparajata, na sdiyanti sama Sakya- puttiy jtarparajata, na paigahanti sama Sakyaputti- y jtarparajata, nikkhittamaisuva sama Sakya- puttiy apetajtarparajat 'ti. yassa kho gma jtarpa- rajata kappati paca pi tassa kmagu kappanti, yassa paca kmagu kappanti ekasena gma dhreyysi assamaadhammo asakyaputtiyadhammo 'ti. api cha g- ma eva vadmi: tia tiatthikena pariyesitabba dru drutthikena pariyesitabba sakaa sakaatthikena pari- yesitabba puriso purisatthikena pariyesitabbo, na tv evha gma kenaci pariyyena jtarparajata sditabba pari- yesitabban ti vadmti. evavd kirha yasmante up- sake saddhe pasanne akkosmi paribhsmi appasda karomi yo 'ha adhamma adhammo 'ti vadmi . . . vinaya vinayo 'ti vadmi. ||4|| ekam ida vuso samaya bhagav tatth' eva Rjagahe yasmanta Upananda Sakya- putta rabbha jtarparajata paikkhipi sikkhpada ca papesi. evavd kirha yasmante upsake saddhe pasanne akkosmi paribhsmi appasda karomi yo 'ha #<[page 298]># %<298 CULLAVAGGA. [XII. 1. 5-8.>% adhamma adhammo 'ti vadmi . . . vinaya vinayo 'ti vadmi. ||5|| eva vutte Veslik upsak yasmanta Yasa K- kaakaputta etad avocu: eko 'va bhante ayyo Yaso Kkaakaputto samao Sakyaputtiyo, sabbev' ime assama asakyaputtiy, vasatu bhante ayyo Yaso Kkaakaputto Vesliya, maya ayyassa Yasassa Kkaakaputtassa ussukka karissma cvarapiaptasensanagilnapaccaya- bhesajjaparikkhrnan ti. atha kho yasm Yaso Kkaa- kaputto Veslike upsake sapetv anudtena bhikkhun saddhi rma agamsi. ||6|| atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh anudta bhi- kkhu pucchisu: khampit vuso Yasena Kkaaka- puttena Veslik upsak 'ti. ppika no vuso kata, eko 'va Yaso Kkaakaputto samao Sakyaputtiyo kato, sabbeva maya assama asakyaputtiy kat 'ti. atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh aya vuso Yaso Kkaakaputto amhehi asammato gihna paksesi, hand' assa maya ukkhepaniyakamma karom 'ti, te tassa ukkhepaniya- kamma kattukm sannipatisu. atha kho yasm Yaso Kkaakaputto vehsa abbhuggantv Kosambiya paccuhsi. atha kho yasm Yaso Kkaakaputto Pheyyakna ca Avantidakkhipathakna ca bhikkhna santike dta phesi: gacchantu yasmant, ima adhikaraa diyissma, pure adhammo dippati dhammo paibhyati, avinayo dippati vinayo paibhyati, pure adhammavdino balavanto honti dhammavdino dubbal honti, avinayavdino balavanto honti vinayavdino dubbal hontti. ||7|| tena kho pana samayena yasm Sambhto Savs Ahogage pabbate paivasati. atha kho yasm Yaso K- kaakaputto yena Ahogago pabbato yenyasm Sambhto Savs ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Sambhta Savsi abhivdetv ekamanta nisdi, ekam- anta nisinno kho yasm Yaso Kkaakaputto yasmanta Sambhta Savsi etad avoca: ime bhante Veslik Vajjiputtak bhikkh Vesliya dasa vatthni dpenti: kappati sigiloakappo . . . kappati jtarparajatan ti. #<[page 299]># %% handa maya bhante ima adhikaraa diyissma, pure adhammo dippati . . . vinayavdino dubbal hontti. evam vuso 'ti kho yasm Sambhto Savs yasmato Yasassa Kkaakaputtassa paccassosi. atha kho sahimatt P- heyyak bhikkh sabbe raak sabbe piaptik sabbe pasuklik sabbe tecvarik sabbeva arahanto Ahogage pabbate sannipatisu, ahstimatt Avantidakkhipathak bhikkh app ekacce raak app ekacce piaptik app ekacce pasuklik app ekacce tecvarik sabbeva arahanto Ahogage pabbate sannipatisu. ||8|| atha kho therna bhikkhna mantayamnna etad ahosi: ida kho adhikaraa kakkhaa ca vla ca. ka- tha nu kho maya pakkha labheyyma yena maya imasmi adhikarae balavantatar assm 'ti. tena kho pana samayena yasm Revato Soreyye paivasati bahussuto gatgamo dhammadharo vinayadharo mtikdharo paito viyatto medhv lajj kukkuccako sikkhkmo. atha kho therna bhikkhna etad ahosi: aya kho yasm Revato Soreyye paivasati bahussuto . . . sikkhkmo. sace maya yasmanta Revata pakkha labheyyma eva maya imasmi adhikarae balavantatar assm 'ti. assosi kho yasm Revato dibbya sotadhtuy visuddhya atikkantam- nusikya therna bhikkhna mantayamnna, sutvn' assa etad ahosi: ida kho adhikaraa kakkhaa ca vla ca, na kho me ta patirpa yo 'ha evarpe adhikarae osakkeyya. idni ca pana te bhikkh gacchissanti. so 'ha tehi kio na phsu gamissmi. yan nnha paigacc' eva gaccheyyan ti. atha kho yasm Revato Soreyy Sakassa agamsi. atha kho ther bhikkh Soreyya gantv pucchisu: kaha yasm Revato 'ti. te evam hasu: es' yasm Revato Sakassa gato 'ti. atha kho yasm Revato Sakass Kaakujja agamsi. atha kho ther bhikkh Sakassa gantv pucchisu: ka- ha yasm Revato 'ti. te evam hasu: es' yasm Re- vato Kaakujja gato 'ti. atha kho yasm Revato Kaa- kujj Udumbara agamsi. atha kho ther bhikkh Kaakujja gantv pucchisu: kaha yasm Revato 'ti. te evam hasu: es' yasm Revato Udumbara gato 'ti. #<[page 300]># %<300 CULLAVAGGA. [XII. 1. 9-10.>% atha kho yasm Revato Udumbar Aggaapura aga- msi. atha kho ther bhikkh Udumbara gantv pu- cchisu: kaha yasm Revato 'ti. te evam hasu: es' yasm Revato Aggaapura gato 'ti. atha kho yasm Revato Aggaapur Sahajti agamsi. atha kho ther bhikkh Aggaapura gantv pucchisu: kaha yasm Revato 'ti. te evam hasu: es' yasm Revato Sahajti gato 'ti. atha kho ther bhikkh yasmanta Revata Sahajtiy sambhvesu. ||9|| atha kho yasm Sambhto Savs yasmanta Yasa Kkaakaputta etad avoca: aya vuso yasm Revato bahussuto gatgamo dhamma- dharo vinayadharo mtikdharo paito viyatto medhv lajj kukkuccako sikkhkmo. sace maya yasmanta Revata paha pucchissma paibalo yasm Revato eken' eva pahena sakalam pi ratti vtinmetu. idni ca pan- yasm Revato antevsika sarabhaka bhikkhu ajjhe- sissati, so tva tassa bhikkhuno sarabhaapariyosne yasmanta Revata upasakamitv imni dasa vatthni puccheyysti. eva bhante 'ti kho yasm Yaso Kkaa- kaputto yasmato Sambhtassa Savsissa paccassosi. atha kho yasm Revato antevsika sarabhaka bhikkhu ajjhesi. atha kho yasm Yaso Kkaakaputto tassa bhi- kkhuno sarabhaapariyosne yenyasm Revato ten' upa- sakami, upasakamitv yasmanta Revata abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Yaso Kkaakaputto yasmanta Revata etad avoca: kappati bhante sigiloakappo 'ti. ko so vuso sigiloakappo 'ti. kappati bhante sigin loa pariharitu yattha aloaka bhavissati tattha paribhujissmti. nvuso kappatti. kappati bhante dvagulakappo 'ti. ko so vuso dvagulakappo 'ti. kappati bhante dvagulya chyya vtivattya vikle bhojana bhujitun ti. nvuso kappatti. kappati bhante gmantarakappo 'ti. ko so vuso g- mantarakappo 'ti. kappati bhante idni gmantara ga- missmti bhuttvin pavritena anatiritta bhojana bhuji- tun ti. nvuso kappatti. kappati bhante vsakappo 'ti. ko so vuso vsakappo 'ti. kappati bhante sambahul vs samnasm nnuposatha ktun ti. nvuso kappatti. #<[page 301]># %% kappati bhante anumatikappo 'ti. ko so vuso anumati- kappo 'ti. kappati bhante vaggena saghena kamma ktu gate bhikkh anujnessm 'ti. nvuso kappatti. kappati bhante ciakappo 'ti. ko so vuso ciakappo 'ti. kappati bhante ida me upajjhyena ajjhcia ida me cariyena ajjhcia ta ajjhcaritun ti. ciakappo kho vuso ekacco kappati ekacco na kappatti. kappati bhante amathitakappo 'ti. ko so vuso amathitakappo 'ti. kappati bhante yan ta khra khrabhva vijahita asampatta dadhibhva bhuttvin pavritena anatiritta ptun ti. nvuso kappatti. kappati bhante jalogi ptun ti. ko so vuso jalogti. kappati bhante y s sur asurt asampatt majjabhva s ptun ti. nvuso kappatti. kappati bhante adasaka nisdanan ti. nvuso kappa- tti. kappati bhante jtarparajatan ti. nvuso kappa- tti. ime bhante Veslik Vajjiputtak bhikkh Vesliya imni dasa vatthni dpenti. handa maya bhante ima adhikaraa diyissma, pure adhammo dippati . . . vina- yavdino dubbal hontti. eva vuso 'ti kho yasm Revato yasmato Yasassa Kkaakaputtassa paccassosi. ||10||1|| pahamabhavra. assosu kho Veslik Vajjiputtak bhikkh: Yaso kira Kkaakaputto ima adhikaraa diyitukmo pakkha pariyesati labhati ca kira pakkhan ti. atha kho Veslikna Vajjiputtakna bhikkhna etad ahosi: ida kho adhika- raa kakkhaa ca vla ca. kan nu kho maya pakkha labheyyma yena maya imasmi adhikarae balavantatar assm 'ti. atha kho Veslikna Vajjiputtakna bhi- kkhna etad ahosi: aya kho yasm Revato bahussuto gatgamo . . . sikkhkmo. sace maya yasmanta Re- vata pakkha labheyyma eva maya imasmi adhika- rae balavantatar assm 'ti. atha kho Veslik Vajji- puttak bhikkh pahta smaaka parikkhra paiy- desu pattam pi cvaram pi nisdanam pi sucigharam pi kyabandhanam pi parissvanam pi dhammakarakam pi. atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh ta smaaka parikkhra dya nvya Sahajti ujjavisu, nvya #<[page 302]># %<302 CULLAVAGGA. [XII. 2. 1-3.>% paccorohitv aatarasmi rukkhamle bhattavissagga karonti. ||1|| atha kho yasmato Shassa rahogatassa paisallnassa eva cetaso parivitakko udapdi: ke nu kho dhammavdino Pcnak v bhikkh Pheyyak v 'ti. atha kho yasmato Shassa dhamma ca vinaya ca paccavekkhantassa etad ahosi: adhammavdino Pcnak bhikkh dhammav- dino Pheyyak bhikkh 'ti. atha kho aatar suddhv- sakyik devat yasmato Shassa cetas cetoparivitakka aya seyyathpi nma balav puriso sammijita v b- ha pasreyya pasrita v bha sammijeyya, evam eva suddhvsesu devesu antarahit yasmato Shassa sammukhe pturahosi. atha kho s devat yasmanta Sha etad avoca: sdhu bhante Sha adhammavd Pcnak bhikkh dhammavd Pheyyak bhikkh, tena hi bhante Sha yathdhammo tath tihhti. pubbe cha devate etarahi ca yathdhammo tath hito, api cha na tva dihi vikaromi app eva ma imasmi adhikarae sammanneyy 'ti. ||2|| atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh ta smaaka parikkhra dya yenyasm Revato ten' upasakamisu, upasakamitv yasmanta Revata etad avocu: pai- gahtu bhante thero smaaka parikkhra pattam pi c- varam pi nisdanam pi sucigharam pi kyabandhanam pi parissvanam pi dhammakarakam pti. ala vuso, pari- pua me ticvaran ti na icchi paiggahetu. tena kho pana samayena Uttaro nma bhikkhu vsativasso yasmato Revatassa upahko hoti. atha kho Veslik Vajjiputtak bhikkh yenyasm Uttaro ten' upasakamisu, upasaka- mitv yasmanta Uttara etad avocu: paigahtu yasm Uttaro smaaka parikkhra pattam pi . . . dhammakarakam pti. ala vuso, paripua me ticvaran ti na icchi paiggahetu. manuss kho vuso Uttara bhaga- vato smaaka parikkhra upanmenti, sace bhagav paigahti ten' eva te attaman honti, no ce bhagav pai- gahti yasmato nandassa upanmenti paigahtu bhante thero smaaka parikkhra, yath bhagavat paiggahito evam eso bhavissatti. paigahtu yasm Uttaro smaa- #<[page 303]># %% ka parikkhra yath therena paiggahito evam eso bha- vissatti. atha kho yasm Uttaro Veslikehi Vajjiputtakehi bhikkhhi nippiyamno eka cvara aggahesi vadeyy- thvuso yen' attho 'ti. ettaka yasm Uttaro thera vadetu: ettaka bhante thero saghamajjhe vadetu: pu- ratthimesu janapadesu buddh bhagavanto uppajjanti, dhammavd Pcnak bhikkh adhammavd Pheyyak bhikkh 'ti. evam vuso 'ti kho yasm Uttaro Vesliknam Vajjiputtakna bhikkhna paissutv yenyasm Revato ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Revata etad avoca: ettaka bhante thero . . . adhammavd Pheyyak bhikkh 'ti. adhamme ma tva bhikkhu niyojesti thero yasmanta Uttara pamesi. atha kho Veslik Vajji- puttak bhikkh yasmanta Uttara etad avocu: ki vuso Uttara thero h 'ti. ppika no vuso kata, adhamme ma tva bhikkhu niyojesti thero ma pa- mesti. nanu tva vuso vuho vsativasso 'sti. mvuso 'ti. api nu ca maya garunissaya gahm 'ti. ||3|| atha kho sagho ta adhikaraa vinicchitukmo sanni- pati. atha kho yasm Revato sagha pesi: sutu me vuso sagho. sace maya ima adhikaraa idha vpasameyyma siypi mldyak bhikkh punakammya ukkoeyyu. yadi saghassa pattakalla, yatth' ev' ima adhikaraa samuppanna, sagho tatth' ev' ima adhika- raa vpasameyy 'ti. atha kho ther bhikkh Vesli agamasu ta adhikaraa vinicchitukm. tena kho pana samayena Sabbakm nma pathavy saghathero v- savassasatiko upasampadya yasmato nandassa saddhi- vihriko Vesliya paivasati. atha kho yasm Revato yasmanta Sambhta Savsi etad avoca: aha vuso yasmi vihre Sabbakm thero viharati ta vihra upa- gacchmi, so tva klass' eva yasmanta Sabbakmi upasakamitv imni dasa vatthni puccheyysti. eva bhante 'ti kho yasm Sambhto Savs yasmato Reva- tassa paccassosi. atha kho yasm Revato yasmi vihre Sabbakm thero viharati ta vihra upagachi. gabbhe yasmato Sabbakmissa sensana paatta hoti gabbhapa- mukhe yasmato Revatassa. atha kho yasm Revato aya #<[page 304]># %<304 CULLAVAGGA. [XII. 2. 4-6.>% thero mahallako na nipajjatti na seyya kappesi, yasm Sabbakm aya bhikkhu gantuko kilanto na nipajjatti na seyya kappesi. ||4|| atha kho yasm Sabbakm rattiy paccsasamaya yasmanta Revata etad avoca: katamena tva bhummi vihrena etarahi bahula viharasti. mett- vihrena kho aham bhante etarahi bahula viharmti. kullakavihrena kira tva bhummi etarahi bahula viharasi, kullakavihro eso bhummi yad ida mett 'ti. pubbe pi me bhante gihibhtassa ci mett, tenha etarahi pi mett- vihrena bahula viharmi, api ca may cirapatta ara- hatta. thero pana bhante katamena vihrena etarahi bahula viharatti. suatvihrena kho aha bhummi etarahi bahula viharmti. mahpurisavihrena kira bhante thero etarahi bahula viharati, mahpurisavihro eso bhante yad ida suat 'ti. pubbe pi me bhummi gihibhtassa ci suat, tenha etarahi pi suatvi- hrena bahula viharmi, api ca may cirapatta arahattan ti. ||5|| aya carahi therna bhikkhna antarkath vippakat, athyasm Sambhto Savs tasmi anuppatto hoti. atha kho yasm Sambhto Savs yenyasm Sabba- km ten' upasakami, upasakamitv yasmanta Sabba- kmi abhivdetv ekamanta nisdi, ekamanta nisinno kho yasm Sambhto Savs yasmanta Sabbakmi etad avoca: ime bhante Veslik Vajjiputtak bhikkh Vesliya dasa vatthni dpenti: kappati sigiloakappo . . . kappati jtarparajatan ti. therena bhante upajjhyassa mle bahu dhammo ca vinayo ca pariyatto, therassa bhante dhamma ca vinaya ca paccavekkhantassa katha hoti, ke nu kho dhammavdino Pcnak v bhikkh Pheyyak v 'ti. taypi kho vuso upajjhyassa mle bahu dhammo ca vinayo ca pariyatto, tuyha panvuso dhamma ca vinaya ca paccavekkhantassa katha hoti, ke nu kho dhammavdino Pcnak v bhikkh Pheyyak v 'ti. mayha kho bhante dhamma ca vinaya ca paccavekkhantassa eva hoti: adhammavd Pcnak bhikkh dhammavd Pheyyak bhikkh 'ti, api cha na tva dihi vikaromi, app eva ma imasmi adhikarae sammanneyy 'ti. mayham pi kho vuso dhamma ca vinaya ca paccavekkhantassa eva #<[page 305]># %% hoti: adhammavd Pcnak bhikkh dhammavd P- heyyak bhikkh 'ti, api cha na tva dihi vikaromi, app eva ma imasmi adhikarae sammanneyy 'ti. ||6|| atha kho sagho ta adhikaraa vinicchitukmo sanni- pati. tasmi kho pana adhikarae vinicchiyamne anaggni c' eva bhassni jyanti na c' ekassa bhsitassa attho viyati. atha kho yasm Revato sagha pesi: sutu me bhante sagho. amhka imasmi adhikarae vinicchiya- mne anaggni c' eva bhassni jyanti na c' ekassa bhsitassa attho viyati. yadi saghassa pattakalla, sagho ima adhikaraa ubbhikya vpasameyya. cattro Pcnake bhikkh cattro Pheyyake bhikkh uccini: Pcnak- na bhikkhna yasmanta ca Sabbakmi yas- manta ca Sha yasmanta ca Khujjasobhita yasmanta ca Vsabhagmika, Pheyyakna bhikkhna yasmanta ca Revata yasmanta ca Sambhta Savsi yasmanta ca Yasa K- kaakaputta yasmanta ca Sumana. atha kho yasm Revato sagha pesi: sutu me bhante sagho. amhka imasmi adhikarae vinicchiyamne anaggni c' eva bhassni jyanti na c' ekassa bhsitassa attho viyati. yadi saghassa pattakalla, sagho cattro Pcnake bhi- kkh cattro Pheyyake bhikkh sammanneyya ubbhikya ima adhikaraa vpasametu. es atti. sutu me bhante sagho. amhka imasmi . . . viyati. sagho cattro . . . sammannati ubbhikya ima adhikaraa vpasametu. yassyasmato khamati catunna Pcnak- na bhikkhna catunna Pheyyakna bhikkhna sammuti ubbhikya ima adhikaraa vpasametu, so tuh' assa. yassa na kkhamati so bhseyya. sammat saghena cattro Pcnak bhikkh cattro Pheyyak bhikkh ubbhikya ima adhikaraa vpasametu. khamati . . . dhraymti. tena kho pana samayena Ajito nma bhikkhu dasavasso saghassa ptimokkhuddesako hoti. atha kho sagho yasmantam pi Ajita sammanni ther- na bhikkhna sanapapaka. atha kho therna bhikkhna etad ahosi: kattha nu kho maya ima adhi- karaa vpasameyym 'ti. atha kho therna bhikkh- #<[page 306]># %<306 CULLAVAGGA. [XII. 2. 7-8.>% na etad ahosi: aya kho Vlikrmo ramayo appa- saddo appanigghoso. yan nna maya Vlikrme ima adhikaraa vpasameyym 'ti. atha kho ther bhikkh Vlikrma agamasu ta adhikaraa vinicchituk- m. ||7|| atha kho yasm Revato sagha pesi: sutu me bhante sagho. yadi saghassa pattakalla, aha yas- manta Sabbakmi vinaya puccheyyan ti. yasm Sabba- km sagha pesi: sutu me vuso sagho. yadi saghassa pattakalla, aha Revatena vinaya puho vissajjeyyan ti. atha kho yasm Revato yasmanta Sabbakmi etad avoca: kappati bhante sigiloakappo 'ti. ko so vuso sigi- loakappo 'ti. kappati bhante sigin loa pariharitu yattha aloaka bhavissati tattha paribhujissmti. nvuso kappatti. kattha paikkhittan ti. Svatthiy suttavi- bhage (Pc. 38) 'ti. ki pajjatti. sannidhikraka- bhojane pcittiyan ti. sutu me bhante sagho. ida pahama vatthu saghena vinicchita iti p' ida vatthu uddhamma ubbinaya apagatasatthussana, ida paha- ma salka nikkhipmi. kappati bhante dvagulakappo 'ti. ko so vuso dvagu- lakappo 'ti. kappati bhante dvagulya . . . (see ch. 1. 10) . . . nvuso kappatti. kattha paikkhittan ti. Rjagahe suttavibhage (Pc. 37) 'ti. ki pajjatti. viklabho- jane pcittiyan ti. sutu me bhante sagho. ida duti- ya vatthu . . . ida dutiya salka nikkhipmi. kappati bhante gmantarakappo 'ti. ko so . . . nvuso kappatti. kattha paikkhittan ti. Svatthiy suttavibhage (Pc. 35) 'ti. ki pajjatti. anatiritta- bhojane pcittiyan ti. sutu me . . . ida tatiya sal- ka nikkhipmi. kappati bhante vsakappo 'ti. ko so . . . nvuso kappatti. kattha paikkhittan ti. Rjagahe uposatha- sayutte (Mahvagga, II. 8. 3) 'ti. ki pajjatti. vina- ytisre dukkaan ti. sutu me . . . ida catuttha sal- ka nikkhipmi. kappati bhante anumatikappo 'ti. ko so . . . nvuso #<[page 307]># %% kappatti. kattha paikkhittan ti. Campeyyake vinaya- vatthusmin (Mahvagga, IX. 3. 5) ti. ki pajjatti. vinaytisre dukkaan ti. sutu me . . . ida pacama salka nikkhipmi. kappati bhante ciakappo 'ti. ko so . . . cia- kappo vuso ekacco kappati ekacco na kappatti. sutu me . . . ida chaha salka nikkhipmi. kappati bhante amathitakappo 'ti. ko so . . . nvuso kappatti. kattha paikkhittan ti. Svatthiy suttavi- bhage (Pc. 35) 'ti. ki pajjatti. anatirittabhojane pcittiyan ti. sutu me . . . ida sattama salka nikkhipmi. kappati bhante jalogi ptun ti. ko so . . . nvuso kappatti. kattha paikkhittan ti. Kosambiy suttavi- bhage (Pc. 51) 'ti. ki pajjatti. surmerayapne pcittiyan ti. sutu me . . . ida ahama salka nikkhipmi. kappati bhante adasaka nisdanan ti. nvuso kappa- tti. kattha paikkhittan ti. Svatthiy suttavibhage (Pc. 89) 'ti. ki pajjatti. chedanake pcittiyan ti. su- tu me . . . ida navama salka nikkhipmi. kappati bhante jtarparajatan ti. nvuso kappa- tti. kattha paikkhittan ti. Rjagahe suttavibhage (Nissagg. 18) 'ti. ki pajjatti. jtarparajatapaiggahae pcittiyan ti. sutu me . . . ida dasama salka nikkhipmi. sutu me bhante sagho. imni dasa vatthni saghena vinicchitni iti p' imni vatthni uddhammni ubbinayni apagatasatthussannti. nihata eta vuso adhikaraa santa vpasanta suvpasanta. api ca ma tva vuso saghamajjhe pi imni dasa vatthni puccheyysi tesa bhi- kkhna saattiy 'ti. atha kho yasm Revato yasmanta Sabbakmi saghamajjhe pi imni dasa vatthni pucchi, puho-puho yasm Sabbakm vissajjesi. ||8|| imya kho pana vinayasagtiy satta bhikkhusatni annni anadhikni ahesu, tasmya vinayasagti satta- satti vuccatti. ||9||2|| sattasatikakkhandhaka nihita dvdasama. #<[page 308]># %<308 CULLAVAGGA.>% imamhi khandhake vatthu pacavsati. tassa uddna: dasa vatthni, pretv, kamma, dtena pvisi, cattro, puna rpa ca, Kosambi ca, Pveyyako, | maggo Soreyya Saksa Kaakujja Udumbara Sahajti ca, majjhesi, assosi, ka nu kho maya, | pattanvya sa ujji, draho pi udmassa druka, sagho ca Vesli, mett, sagho, ubbhik 'ti. CULLAVAGGA NIHITA.